Dit boek hoort bij de Collectie Van Buchell
Huybert van Buchell (1513-1599)
X s
Meer informatie over de collectie is beschikbaar op:
http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732
Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:
• de rug van het boek
• de kopsnede
• de frontsnede
• de staartsnede
• het achterplat
This book is part of the Van Buchell Collection
Huybert van Buchell (1513-1599)
More information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732
Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:
• the spine
• the head edge
• the fore edge
• the bottom edge
• the back board
wet
-ocr page 6- -ocr page 7- -ocr page 8-Quarto n. 9,
^2.1
H I s T o R I A
B.PLATINAE
DEVITIS PONTE
FICVM ROMA-
N OR V M.
A D- Ngt; IES V CHRI
STO VSQVE AD PAVLVM II. VENETVM PAPAM, LONGE QJZAM antea emendatior,Do6tifsimarumque annotationum Onuphrij Panui-nij acceffione nunc illu-ftrior reddita.
CuijCiufdem Onvphrh accurata atque fideli opera,Reliquorum Pon-tificum Vitae, vfquc ad P i v m intvm,amp;Antonii Cicc ARELi, AE, vfqucadC lemente mOct A-
V V M, qui hodie Sandae Roman ae Catholic ae Ecclesiae pra;fidct,nuncreccns adiunfta: funt.
Apud Hcnricum Falckenburg,
-ocr page 14- -ocr page 15-RE VERENDISSIMO
ET ILLVSTRISSIMODOMINO
D. OCTAVIO FRANGIPANE MYRTHO NEAPOLITANO, EPISCOPO TRICARICENSI, SEDIS APOSTOLICAE AD TRACTVMRHE-NANVM, ET INFERIOREM GERMANIAM nuncio, cum poteftate Legatlà latere
Domino fuoobfer-uandifllmo.
* *
VlLISex 1 ibrisplusvtilitatiscapipofle mî-hi perfuaferim Reuerendifsime Illuftrifsi-meque Domine, quam ex eorum monu-mentis,qui res publiée priuatimquegeftas bona fide pofteris prodiderunt : Ex bonæ enim fidei fcriptonbus, præter alias innu-meraSjhæcpræcipuè capitur vtilitas,quod[ nulla res æquè,vel bonorum principum ani
mosadrescumlaude gerendas accendat,inflarametque, vel Tyrannorum cupiditat es cohibeat ac réfréner, dum vtriq^ cernunt, horumliteris,fuamvitam omnem,moxin totiusorbis,imbfpe^ culorum omnium quoddam quafiamphiteatrum producenda.' Quanquamautem amp;benefada laudare,amp;quçcontrariaijsfunt vituperate,hiftoriæ non doceant quidcm,quodramen cfficacifsû miimeft,exemplispropofiris,quæ redc,fecufvefiant,velut in fpe culorepræfentant.His addudusrationibus,edition!hiftoriæanîj« mum adiecî, quç mihi ad Calculos reuocanti,hic fe fcrupulus ob-ijcit, nouamnè aliquam proferam, an veto veterem recudam, cunonnullosantiquitatis tenacifsimos,alios auidifsimos noui-tatiselfe,dubitare nemo poffit. Omnibus itaqjamp;fingulisfatisfa-ceredum cogito,SummorumRomanorumPontificumhiftori* asàB.Platina confcriptas.ab Onuphrio Panuino vfq; ad Pium © } QuinfS
-ocr page 16-Quintum continuatas,demum ab Antonio Ciccarella adClemc temvfq; VlII.(cuidiuinafauente dementia,in præfentiEcdefiæ Chritli commifla,concrcditaquefuntgubernacuia)mjhiprælo committendasdelegi.Quodautem Romanorum potius Ponti;« ficum,quam Imperator urn,Regum ,aut quarumuis gentium Li-ftoriasmihifumpfcrim,vtrationesomittam rdiquas, vna hæceft eaque maxima , quod continuam videlicet in Romana Eccldia, Pontificum Romanorum aChrifto li:ccefsioncm,ciiidentifsimc ob oculos ponat,in quo indubitata redæ inDcumfideiveritas confiftit.Et huius quidemrei D. AugulbnusEcdefiæCathoIicæ Dodor eximius^mihi teftis eftlocuplctifsimus, dumaitiMuIta funt aliaquæinEcdcfiç gremiome iuftißimeteneant: tenet con^ fenfio populorum,arquegentium,tenet audoritas miraculis ittii n choata,fpenutrita,charitateauda,vetuftatefirmata: tenet abipfa « fede Apoftoli Petri, cuipafeendas ouesfuaspoft refurredionem “ Dominuscommendauit, vfqueadpræfentcmepifcopatum,fuc “ cefsio faccrdotumitenet podremo jpfum Catholice nomen,
Acceditôc hucpræclarifsimü Tertulliani teftimonium dicentis: « Cupiojoftendant mihi exquaaudoritateprodjerinf,edant origi “ nes Ecclefiarumfuarum, euoluant ordinem Epifeoporum fuo-rum,ita per fuccefsiones ab initio decurrentem,vt primusilleEpi “fcopus, aliquem exApoftolis vel Apoftolicis vins , qui tarnen « cû Apoftolis perfeuerarit, habuerit audorem ,amp;fuccelEorem, « hocenimmodo Ecdefiæ Apoftolicæ cenfus fuosdeferent ,ficut “ Smyrnæorum EcclefiaPolycarpum àIoannecolJocatüm,refert: “ ficut RomanumClementem àPetro ordinatum editiConfingat « aliquidtaleHæretici, Polîent ôcaliaquàm plurima præclarilsi-morumEcclefiæCatholicæDodorum proferriin hanc fenten-tiam teftimonia,quç ne çquo fim 1 ongior,filentio prçteribo.Qu o n;am verbiniquitate pro dolor temporum,ebres prolapfa eft vt, quodmaximos, vberrimosquede fefrudusprofert, neminem nonhabcat æmulum?opushoc fingulariMecoenatisopera putauiindigere,cuius grauifsimaauthoritateniteretur.Egoitaq; licet de fide plurimorû minimèdubitarê,te tarnen Reuerend.Ill u ftrilsimeqj Domine vindice, (teinquara Patrono) meû huncflicc
-ocr page 17-gt;t mihi fie loqui) fœtum tutifsimum forciudicaui, ôe m'hi nil tale volutanti rationesoccurrerût: quarum oniniû,vel hanc vnicam fuffccerit attigiflejquôdnimirnm folus in tanta.præclarifsimorû virorum mulcitudine, totius Romanæ Curiæ applaufu,Eccle-» fiæ Apofiolicæltomanç PontificisJnTradusRhenaniamp;inferio risgermaniæprouincijs Nuntius fis,cû potcfi:atclegatidelatere,à Xilto Quinto eleâus, amp;nbsp;à quatuor deinde ordine fucccdentibus IvomanæEcclefie Epifeopis,tanquamfolus,munerihuicgrauif-fimo obeundopar,confirmatus,ac pofimodumetiamàClemen-te VIiI. obeximias virtutestuas,præfertimrerumagcndarumdc xteritatem ab Epifeopatu Calatino adTricariccnfemfummo tuo honore tranflatus. Accipe igitur Reuerendifiime Illuftriflime-quePræful in tutelam patrociniumquetuum,SummorumPon* tifieum(quorumhicvicesgeris) vitas,easque nonminore,quam propria eura,amp;diligentiatutariminimèdedignare:DE VSOpr. Max.Rcuerendifsimam Illuftrifsim^mque C. V.Ecclefiæiuædiu feruet incolumen. Datum Colonise 21. Augufti, AnnoM. D. XCin. Stylo nouo.
R euercndifsimæ II luftriß lîmæqj C.V. humillimus Cliens.
Henricus Falkenburg Bibliopola.
(?) 3 S.D.N.
-ocr page 18-D. Ngt;PTO V-PONTP
rici MAXIMO,ON VPHRIVS PA'
NVINVS VERONENSIS FR ATER EREMIT A AVGVSTINIANVS S. P. D.
l^.pontifex maximejreruow^ mumiquamp; c^li tcrr^Cij^ amhttu cotinenturinjartet(Uiat(j^ tn hü ^ariA cjuoque hommum proi)enßoneS)dtßtmilta diaT^muentaßntitnter omnes ingenij »amp;' ßudiorumjolerttaprA ftdteSjexMajem^er laude digni prater camp;teroSiippottßstmum ‘vi-* fifunti^uiaut excellenttum regnoruniirerum^e pub'licarumiaut clartßsimorum hominum res geßaamonumentü litt er arum tra-» dere^eoa^abobUuione ‘vtndicarefiuduerunt.QjMndoepuidem eo-» rum opera nbsp;tndu^nafit^vt aduerßus edacis temporü tniuria»
fortißsimis quaßeputbußdd armüiac prsßdijs mumtiiresfere ^ni uerjoiipréiclare oltm excellenter^ge/iaS} memoria tuentesdmîts mur. HtncillAfaceSiepusbus adîmmortalügloriat fiudium pramp;cla raindolü animt vehementer infiammantur, contrae^ d vitijs tm probti juumßceleratorum homtnum memoriam exagttari tntelli gantiOmnmo deterrentur. Verumemmuero fi tat a ß omnium ho minum iudicio gloria debet ur,ejut dar ijstmar um gentium origines nbsp;nbsp;res publice ipriuatitm^gellaSj qui loc or um 3^ re^onumfi-
tuSiVelvetußßsimarum ciuitatumiaut popular um mores, ri tusfuü commentarß oflederunt, quum ad res profanas omne ftti dtum contulerint Qjm nam eospr^^conio extollendos cenßebimu^i quifacrarumeccleßafttcarum rerum memortoi temporu vh eorumhomtnu,qutjuperiGrib. amp;tatibus vixerunt, negligentia prorßus obfcurataSihteris illuftrandas fußceperuntlmatore haud, dubte,^ honorificentioremam vtprofanisßacras htßortas,ßc ha rumJcriptores longe tilts prteferedosputo, tum propter excellêtio ris argumentidtgnitat^jtu quodrartßemperfuerint hommes,qui ßbi tn hoc fcrtbedigenere laborandu duxerint. ISlec id eo dico, qua ßtmprobeillorurnßudia,qut rebus Romanis Gramp;cis,^Barbarit
-ocr page 19-tradendts exoirnand'ts(j^Je tot os dederunt'.fed quod dntiquitatem. Chrtß tana, qua mhtl antiquius nobis eße debet, ne git gat, Ç^^jalde miror,^ plurimu doleo.Atq^ ego qutdem hutus, pamp;nè daerim cri ntinis,^ quidemetußnodt,quonullutetrius eßee^tftimem ,labe *vitaturus,poßj)fana, qufi.q^nQultis com en tar qs à me e'^plicata^ ad res eccleßaßtca^ conjcrtbcndas, matorumq^ ttoßroru memorta renouanda animum conuerti'.accefstt ßummoru ^jtrorum au£lo-ritas,^ dtgnitas,àqutbî4^,cum de Romancrupottßcum,^Car dinaltum rebus geßt s It brum in mantb. haberem^rogatus,lt;vt dum ea immenfifgt;rope labor ts cornent ar ta njnus tpße cofecijßem, ^Platt-nA htfiorid,qud de njitis Romanorum ponttficumcoßcripßt emen-datiorem,et locuplettoremfiudto,curaq^ mea edendacurarem'.'vt ejjet interea,quod Chr iß tame hi fl or ia fludioflad/ubleuados[eue riorib.fludtts aßflebios animos per ot tum leéîttarent,donee ederem ea,qego maxima iam ey. parte eodemargumento conferipß: hone-fl ißtmis poflulatis refragari non aufPlat in a (atts pro tlla tern-poru conditione dtligenttsjcriptorts ltbrum,infinitis Itbr ar iorum mendis repur gat um, ^altquot annotaîiontb.cognitu no tndtgtùs pontfficumq^ 'vitts auPium tn lucem cum[anPltßtmi nomints nj e firi prAfcript tone emiß. Cui enim aptius dicart de ma^imis pontifl cibus Itber fcriptuspotuit,q ponttfict maytmo, etponïtfici, qui diuinitus nobis in hac temporum,hominum^,prauttate datt4^ eß^ qui ptetate,religione, iußttta,prudentta,amp;- hum ant täte ecclefla: ipßiain[enium 'vergenti,Ç^fere collapfA,pias manus porrtgtt,ea iacentem attollit rurfum, atq^ pene confehdfua njtrtute, Dei beneficto^quatum infe eft,refittutt. Eumtgitur S. E. libenteracci piat,qut quum ad alia cdplura,ßquando per afstduas C hrtfliana neip.curas ei licebtt,non inuttlis legentifluturus eft,turn ad id con-due et pcipue,^jt ey eo mult a p of sit appoßte in pclarifsimarum a-Pltonurnfuarum ex emplum, non ftne magna animi ^oluptate non dubia laudeconferre.Deus Dpt.M.ayifanPlitatem *veflrddiu ee-^Ifit^fuAferuetincolumemjRomA ICahd^ou. Ânnofalutistyt^z*
-ocr page 20-BAP. PLATINÆVITA,EXLIBRO
IOANNIS TRITTEMII ABBATIS SPAN-
HEIMENSIS, DE SCRIPTORIBVS
ECCLESIASTICIS.
AP. Cognomento Platina, Patria Cremoncnfis, Apoftolicus quödam Abbrcuiator,vir vndecunquc doftiflimus. Phi-lofophus ôc Rhetor celeberriinus, ingenio fubtili amp;nbsp;vehemens, eloquio difertus amp;nbsp;mub cens, animo conftans amp;validus, multas à Paulo Papa II. calamitates fuftinuit, adeö , vt bonis omnibus amp;dignitatefjpoliatus,poftequulei ftifpenfionera in carcerem crudelilTime dctrufus, vfque ad mortem ipfius Pauli detentus fit.Qm à Sixto mox liberatus,ad imitationem Eutrandi Ticinenfis diaconi, à Berengario Rege I tal iae fimi-lia pafli, Pauli mores per antipodofim no infulfe notauit.Scripfit enim ad Sixtum Pontificum Librum vnum, de naturis rerum Librum vnum. Epi-ftolarumaddiuerfos,amp;quædamalia. MoriturRomæexpcftefub Frideri-co Imperatore quarto , amp;nbsp;Sixto Pontifice quarto. Anno DominiM. CCCC. LXXXl. indidione XIV.
HacTrittemiui. Ctterum de proprit ippus Platinitntmine,controuerfilt;t queddam tß,Vaptißäneßt, 4» Bartholomaus'.nam retuSiißima nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exemplaria abbreutatè fcriptum ,BaR. recentißrma, BAP.
tlos, vt quibiu non fàtü conßitret, vtrum re^h'us ej[et,recentem leciitnemßcuti, veteris te admomtum volumus,vtfitdeijuofementtam amp;tpfefersif.tantummodb, nefartuit'eAut tenieripernos depratu-turn putetur.
Huie operi, præter vitas chronicon Sum* mor urn Pontificum_,hæcetiam acceflerunt.
finterpretatio multarum vocumEcclefiafticarum,quxobfcM OnuphriX ræ, vel barbarç videntur.
[d e ftationibus Vr bis Rom».
-ocr page 21-AD LECTOREM.
SrnccelEirium Catalogumhunctum ex boe Platins vol um ine,tn r« R-jTv; exalijifcriptcribus collepimus,qui præter RomanosPiafulesfuo nrdine ^^'pcßtosxtiam Inriperatorum nomina.qui illorum temporibus imperarunt, .ÿ A’ Concilia, guæ fub il lis quoquecelabrata funr, continet. Atquc ineo hoc «éSâ^^iÂobreruatum cft, vuConciliageneralia tam Latina, quàm Gxæca, maiuftuliï literis e.xcuderétur,adcliro i! lis tempore, quo célébra ta,fuerunt,quaquc de caufa coafta, amp;àquibusapprobaca fucrint: Prouincialibus verolitera Prxponeretur. Imperatores autem. prçtcrqusm quôd temporibus Ponti licum tSc Conciliotum refpondeant, ctiam tempus fui fmperijannotatum haben t. Hune laborem in tu um commodum alTumptum grato animo fufcipe,atquc ftudia tua in Ecclelîæ vtilitatem conucrtc.Vale.
ROM.PONTIFICES. |
b |
CONCILIA. |
IMPERATORES. | ||
JEsrs cn-EjsTKS |
S |
IVlIVS Cæfar Imperauit an« | |||
Pont tfix in ^tcrnunt |
§ |
nis/.menf7. | |||
Elus Vicarij hoc ordinc |
Oétaulanus AuguftuSjAnn j^. | ||||
fequunîur. t. S. Petrm^pojlelus Mat. |
CONCILIA aliquod celc-brata funt, vt illud Hierofo |
7yberius, Annl z^.vel ii.vc a-iuntalij. | |||
tyr prïmum yintiochia |
lymitanum,dc quo Afto.is. |
Caius Caligula, Ann.j menf.io | |||
Jedit 7. annis, quot;Powa -vero 2; |
2 |
3 |
it in quo Canones Apoflo- |
die bus 8. | |
3. S. Linui Tnfeus Alartyr u 3. S.Cktm üom.mwMar. 12 |
3 l |
12 11 |
lorum funt compofiti , qui approbati funt in 6 Synodo |
Claudius, Ann.2 3. mêf.^idieb. x8. | |
tpr |
genetaii. |
Nero An. 14 mêf.9. diebus.iS. | |||
S. Clemens Romantu, |
9 |
2 |
10 |
Prima perfccutio Chriftiano. | |
Martyr. |
rura | ||||
3. S. j^nacletM Athénien. |
9 |
2 |
K) |
Calba,mcnr7. | |
ßs,Mnrt'jr |
Otto prinius,raenf 3. ’ | ||||
€. S. Estariflni Gretens, |
9 |
to |
2 |
Vitellius, menf 7. | |
Adartyr |
Vcfpalianii'jAn.ÿ.méf ir.dieb | ||||
3. S. tMlcxander 1. Rem a. |
10 |
7 |
2 |
2Z. | |
nm, Aiariyr |
Titus,annisi. menfS. | ||||
S.^Sixtus LRomantts, Martyr |
3 |
2! |
Domitianus rcgnauit,an. jj. menf4. Secunda perfccutio. N£rua.ann.i.mcnf4. dieb 8. Traianus, an ip.méi.ó.dieb.j. | ||
Tertia perfccutio. | |||||
Adrianus,arm zi. | |||||
Quarta perfccutio. AntoinnusPiuscum filijs Au | |||||
S.Teleßihortti I.GrsiCM, |
it |
3 |
22 |
relio amp;nbsp;Lucio regnauit An- | |
Martjr |
nis2j.menf5. | ||||
10 S. /Rytnins Athenienßs, |
■I- |
3 |
4- |
M. AntoniusVcruscum L. Au | |
•Jl^fartyr |
relio Commodo fratre,An. | ||||
il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aqmlienßst |
II |
4 |
5 |
nisip. Menfevno. t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S.Anice^ |
ROMANI FÔN TIFICES, |
: ’ ? 1 |
b |
CONCILIA k. |
tM PL RA TORE?; | |
a S ^KtcetiM SyrM^ Martyr tj S.Soter /.Fundannt. 14- S.ElcMtherhn 1. Ni copoltt4?im Ij St Uttlor f. ^pher. m S. Zephertni-ti J.Romanus 17 S-CalltflusERpma nuSyMartyr tt S.Urbanus l.Romanus,A4arty I7 .Pontianus quot;Rpma-nus, Mart yr 20 S.y^ntherusGracus Martyr it S.Fabtanus Roma-nui,CMartyr i2 S.Cornelius Remor nus,Martyr 23 S.Eucius I. Rpma. nus, tSiFartyr i4- S. Stephanus I. Romanus, Martyr, ip S.SixtuslT. -Athe. nifnfîs,Martyr S. Dtonipus i‘. »7 S.Fetix Romanus, Martyr. S. EutychtanusTu-fius.Martyr S. Gaius Dalman ceus,Martyr 30 S. Marcellinus “Rp^p manus,Martyr $s SMarcellus Roma\ nusyMartyr 1 32 S,Euyebfus Gracus' |
II 9 ir ro 3 6. |4 1“ r-l J 1 2. 6 4 1 11 9 5 J |
4 * ’ 1 IO i 10 1 ' II i S Î IO « 3 I 4 2 c I |
3 21 2 )O IO ro IZ z 12 3 ; 2}' 4' I IZ Zi |
Hui'us remporc ConciFia aliquot in PalcflinafcUbnnfunc deca tiouc Pafikau«- Romahum 60. Epifcopotum eon tta Nouatianam hærcfim. Garthag nenfc de rcbaptizandis hareticis fub D. Cyptiano.ali-quoinodo eonfiimatutiuTrul lo. / Antiocbatnuin quo datnnatur Paultw S»m»làîenus,- 'SiaucFTanum in Campania ïSo. 1 Epifcoporum. Ip. Ancyranum eenfinnatum in Tiullo CanoBtZ. |
Antoninus Cómcdus, ann. ij. Aelius Pertinax^ann. 0. lulianus Iurifpiritus,AknE7. Seuerus Pcrtinax, ami. 18. QlunWpe''fecutio. Antoninus Caracalla, Baflîanus anteadiótus,ann.6 Mcnf.z. M. Aurelius AntoniusHeKog»-balus,ann.4. Diadumtniis 7 Macrinus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;Ann.t. AlbinusEdax j Alexander,ann. ij. Maximinus,ann, Sexta perfccutio. Gordianus,ann.d. Philippus f. Chnftianus cuna Phiiippofilio, ann. 5. Decius,ann. 2. Scptinia perfeciitio. Gallus cum Voluftano filim, an Z Menf.4. Aemilianus tyrannus, Menf Valerianiisamp; Galienus,ann ƒ. Oftaua perfccutio. Imperium turn vacabat.fcilicCt tyrannide in Gallijs occupât Pollhumus; amp;poft curA Vißorinus.deindc. Terricus Senator. Claudius, ann. I. MenTp. Quintilius Claudij frater, diei bus. l'y, Aurelianus,3nn'.f.M''nf.^. Nona perfecutio.. Tacitus, Menfi$. Florianus, Menf i. diebus 20» Probus.ann.6.Menf4. Carus cum Carino amp;Nume« riannfiliis, annz. Diocletiartus amp;nbsp;Maximianuï ann.zo. Décima, eague maxima perfc-i cutio. 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ccft,» |
ROMA.N1 tONTIT.
feîi
CONCILIA.
IMÎERATORES.
ÎJ S. Melchitidti fher^Aittrtjr,
sgt;
Ncocxlàcicnfc 'confîimatata in Txullo.
S. Sjlueflfr Rima- î NM,
lo
$f t^arcM Rontan.
S.IuUm LRomanM.
20
6
Anno DptninKjjo.
I.NICAENVM GENERA-kiiS. Epifcopoiuin contra At-lianos àSiiucftto confîrpiatum, cuius nomine pixfuerunt Con cilio Hofius Epifeopus Cordu bcafis, amp;nbsp;Viftoratquc Vincen-tius l’tcsbyt. Romani.
Romanum 75. Epifeoporuna. Romanum aliud.
P. Ebbeninum.
P.Àrelatcnfc 1.
P.Gangrcnfcconfîratat. ia Trullo.
P.Arelatcnfc II. jP.Cartbagincnfc. Romanum.
Antiochænum confirmatum in
Conftantiusprimus,ann.ij.
Galerius, ann. 16. à quo in partem imperij afTumptuî eftLiciniusann.i^.
Maxentius Maximinus,ann. é.amp; Conftantinus i.
Conftantinus 1. folus^ann.j«, menliip.
ConnantînusII.ann.2 4.
iConftanSjann.iy. amp;nbsp;Conftatt» tin us ii,fratres.
f7 '5. Liberitu Remantu. (
Felix II. RtmeinMy qui qutniam viuente ad-huc Liberto Pontifex fallus eli, non deberet mt. rtt'o inter R^rn.Pontifices nunter art.T^tcttur tarnen ab hareticis cû multts alit is Catholictstntefelint,
iS, Dstmafut Htßntnuj.
'Z
11
^9 Ç.SjricMsRemaftHt,
XI
Trullo.
Sardicenfe confîtmatuni in
Trullo.
Hierofolymitanum.
Syrmenfe.
Laodicznum contra Arrianoscô; firmatum in Trullo.
Romanum 4S Epifeoporum, quo ipfcEclixcicftus fuit Pontifcx.j Scaliquotab Eccleliafcpatati.
Romanum aliud 4S.Epifeoporum, omnibus Epifeopis elle ad Con cilium veniendum.
P. Laodicanum confixmatum in Txullo.
Anno Domini 570.
li e O N ST A N TI NO P O LI. tanum 1.150. Epifeopotum con tia Maccdonium confitmatuià Damafo, Sc infexta fynodo in Trullo.
P.Valcntinuçn in .Gallia j®, Epif. copotum.
AquilienÇ:, Romanum.
^’.Telcafe
lulianus Apoftafâ.àn.ï.fnêft.
Iouinianus,inenf8.
Valentianus cum Valentefra trc,ann.i5.m€nf.
Gratianus cum Valcntinii-no,ann.6.cum ip/is A: puft ipfos Tbeodoiius 1. ann. II.
r.Cai
ROMANI PONTIK
coNciii a:
V,Caiihaoincnfc H. confit.r.atum
^i, S,Afiaflaßni.l..Remagt;itii,
10
^f2,S.Ifin9cetitiwî.^lbaHMi.
15
P.C.rtthacintnfc Ill.confirmatum in TruHo-
P. Carlhaginonfc 1111. confirma-tiin» in Ttulio.
F. Taurinatcnle confitmatum in Trullo.
Cattha«inenfc V-Epifioporura 73-confirmatum iiiTi'u.lo..
P.Tolctaniun !. Epiicoporum 15. confirmatum à Leone Papa.
•Milcuitanum apprubatum ab Im nocentio-
Burdegalcnfc , in quo damnatut
Arcadius cum fratreHa» norio,an. ij.
S.Bonifociful.'Rgmantu.
iz
4^. Cxleßinn}. l,
lO
17
S,Sixtus III,Romaxw. g
0'
S. Hilarius. 1. Sar dus.
S. Simplicius Tiburtius,
Priltibiapi dogma.
P.Catthagincnlc VIEpifcoporum 2,/.confirmaiû in Trullo.
«a I ƒ vu li « U I U 1 lUiJV« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
P.Caithaginéfc Vil Epifcoporum Tn^odofius II.TuniorIni' V O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;t « a I t-1 t l 1 . • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;At* A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r t « A ^a^ Q S
SS.fonfitmatum in Trullo.
.^phticanutn.
Anno Domini 4-tü-
1 1 1. E P H E S J N V M 200.-Epifcopocum cötta Ncftorium amp;nbsp;Peljgianos confirmauit Cæ-Icftinus l.cuius loco prcfucrunt Cy.illus 6c Arcadius î.pifcopi, prætctcaVi. Synodus in Trullo*
P. Agatbcnfcs? Epifcoponim.
P. Rheoienfcij. Epifroporum.
Pcmanü Epifcopoi um, in quO' Sixtus 111 abfülutus fuit.
!ƒ iP^ Augt;-ifcanum I..
I Aurircanr.ra 11 de libero Arbitrio.
I IValcnfcl i2.Epil'coporum,.
ValcnL IL.
Carpe ntor-icenfc.
I Arclatcnfe HL
'Cóft.antinopoliranum fub Elauia iioinfirtü acHoni prim«Chai, cedoiieiifis.
ryriuni aftioni IX. Chalcedonen 11 infertumi
Ecrite rdf aflicr.'X.Chalcedon Anno Domini 44J.
HI I. C H A L C EDONEN. 630. Epifcopoium contra Euti. chetem.cuius loco præfuerunt Pafchafius S( Lucentiiis Epifeo pi ÔC Bonifacius Presbyter.
Item VI. SynodumTtullo« P.Veneticiim.
10 P TuronenfcS.Epifcopor* Romanutn.
per. an. 27. amp;nbsp;cum eo 6C
pofteum.
Valentinianus,ann j«.
Martianus, ann. 7.
Leo î.ann.iiS.
Leo H.
Zeno,ann. 17^
S.FeJix
PONTIFICES. |
?» 1 |
CONCILIA |
ÏMPERATORk; | ||
•Io S, Felix ///. quot;F$manw, |
8 |
‘7 |
?.Tatraconi:nfc 10. Epifcopoium | ||
f S. GelaßMS ^pher. |
4 |
8 ! |
'7 |
lomanum* |
Anaftafîus Imper, ann. |
S. e.gt;^aftaßtts 11. Rtma- |
10 ' |
H |
P.EpaunenCc 7O.Epifcoporum. |
z^. | |
nut | |||||
^3 S.Synunachxi SurJxi |
»5 |
6 |
zz |
Rauennecfe, quo Symmachusin Pontificatu confitmatut. Scx concilia Romz cdcbcata funt. llctdcnfeî Epifcopotum. Valcntinutn Hifpaniaeö.EpifcO' |
* |
I | |||||
- • |
potum. | ||||
^.HurmtfdxFrtfßnonitts |
9 |
8 |
Romanum, InquoEutychiani |
IuftinutL*nn*8. | |
S J 3. ItMines I.Tttfius.Meir- |
damnantuc. Autcliancnrcjj.Epifcopoiun. | ||||
8 |
0 |
P.Gcrundcnfc. | |||
36 Z. Felix nil. Samius |
4 |
3 |
B |
Caefacauguftanum ix. EpifcopA- |
luftinianus^ann^o. |
37 B»nifocnu Jl.R^ariMS. |
£ |
0 |
Z |
jcum, s | |
33 loAnnesll.RomanM. |
Z |
Q |
Toictanum II. |
- | |
3 g S, Agapetiu Romanm.- |
0 |
1£ |
*9 |
HicrofolymitanumlL cuius mca |
A |
ii S.Silueritu Campanm, |
11 |
Confiant. IL | |||
ét YißlimRomantu, ' |
’î |
»lt;5 |
Anno Domini 55I. V.CONSTANTINOPOLl |
A | |
tanalI.ifio.Epircoporum côtta | |||||
Theodorum.qui D. Virginem ^tt'rixtrdicinolcbat, prztidcn- | |||||
te Menna Patiiarcha, confiima uit. | |||||
Gregorius I. amp;VI.Sy nodus in | |||||
Trullo |
f | ||||
AutclianenfcII. | |||||
P-Aurelianenfcin. Auernenfe. | |||||
6t S.TeUgiuil.Romanuii |
10 |
10 |
18 |
P.Aurelianenfcini. |
luftinusll.ana.ix,' |
63 S.loanneslll.Catellinut |
It |
11 |
zé |
i P.Turonicum 11. | |
64 SJSenediSuil.Rvmanw |
4 |
1 |
^4 |
;PPatiGenfeI. 1 Aureliancnfc V» Faiificnfcll. j |
Tiberius II.ann.7.' |
63 S.7eU^i(uîl.'R^nta»(U |
^9 |
A |
10 |
Hifpalenfc I.Robui habeni à fêdc 1 Komana. |
Mauritius ann.xp. b. |
t J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S.Crt.
-ocr page 26-
ROMANI rONTtr. |
CONCILIA |
IMPER .\T ORE s; | |||
«K |
rolctanuin lil.Anij h^itfis dan;-natur. ?’.Matifconcnff I. P..Matifcoaenfçlf. | ||||
s. Gre^orift) /. |
G |
6 |
IG |
Laxetancnfc, Romanum« |
Phocas an».8. |
^7 Sabiniantü Tufcm. j BanifactHi 111. Ramafitu |
1 0 |
•t |
9 0 |
Rornaniim ya^Epifaoponim de c kdioiic loman.Poiiufici r |
lt; |
^9 'SonifactM IV |
6 |
8 |
B |
Aniifiodorenfe. |
HcracIius,ann.X2 50. |
7» S. Üeitßletlit R omanut 7 / Honif^cim V. Campanm 72 Honartiu Campanm |
î f lî |
0 0 II |
10 '7 |
P. Hifpâlenfe II. Toleranum iV.^o, Epifeoporum ToIctanumV ai.Epilcôp. 'Folctaniim VI.sî.-Épifeop. Bracatenfe P, P.BracatcnfcII. |
Conftantinus 11 î. rntnC |
73 StMerbtM Romantu 7-4- loAuntJ IV.DalmatA |
r I |
Z 9 |
0 9 |
Toiftanum VIT vS, Epifeoporum Homanum Latcranenfe 150. Epif cdporutn conna Mouotliclitat |
4’ ConftantiusIIÏ.Ano.iS-. |
75 TheodorutI.GrttcM 7^ S,MArti)UM I.Tudertimu. I 1 ' * 77 Ettgddmî.'R^mitmu 7S Vitalianui Signintu 19 a^d'eedatuj Ramanm ta Donna R^maiont t // S.^gMhoSiculnt^ 0 1' |
6 Z H 4 r i |
5 l 9 6 Z e |
8 zS Q 0 J* lo 15 |
Commendatnr ab Agatbcnc in j 0u3dam dectctali ad- Vl«Syno düm. iTôlttaniim Vni.55.Epif«'op. iTolctanum IX.16. Epifeopmi Tfzktâhum X 17 Eptfcop. P.Cabilonenfc 1. Toletanutn XI. P Biaearcnfc Ml. Anolicanunal 0 Anno Domini^rp. Anglifanum ll.aductfus Mono-thclitas, ciiiinreifuit loâixs Abbas iullionc AoatEonis. 0 VI. CONSTANTlNOPO. lir.innm 1 I [. 1S9, Epifropor^fquot; aduerfu» Moit tbtiitas. Pottea ▼crôinTiuH«» uecût Patres 227. U.o lt;\jjatbonilt; intctfiietuat |
Conftantinus IV. à p«quot; ïre in partem Imperij ftifcipitUr.Mezentiusà militibusereatus Im-perator. Cóftarttiö in-terfedo, fcilicet non muko poft occiditur, amp;nbsp;ConftantinusIV.So* luslropcrat.ann.ï7. « • ft s. Let |
| ||||||||||||
ft |
t 4
B. OM ANI rONTïT. ’'K ! ä j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;? |
s ( |
CÖNCIL! A. |
imteratore s. | |||
L^t HL 'B^ÿmaniu. / ff Stephantu IV ^^9 n^M{chaltsl.''R^a}na. tot EygentKili.Komamu 102 Uaientinm Ramamu loi GregprituXV.Romantu to4 Sergiuill.R^mantu 10j LeoIV.Romantu to6 loannes V 111. fœmina t^^Logunttna, ^ue tarnen inter Pontifices nnmeranda non e^l. 107 'Benedittu UI. Roman. tot 2^olatul. Rÿnantu |
ZI 0 7 4 0 ? 8 2 1 \1 |
0 7 5 6 0 0 0 Î 1 8 |
0 ' 0 4° 0 0 4 Sgt; |
rclatcfikll 1. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;| rutoniciim 111. Sabilonenfc 11. Mouiintinuni. Rcmtnfc, Apud Thcodonis Viliam 32. Epifcoporum. Aquifgranenfc I. Ticincnfe potius conuentus Im-pctialts, quam Synodus Epif. copotutn fuit. Aqiiifgrancnfe 11. P VV'oimacicnfc circa haectem porafuit. Romanum3o. Epifcoporum,in quo Pafchalisaccuiacus.fc purgauic. Romanum irs.Epifcopornntir |
Carolus Magnusl.ann,14. Ludouicus piusl.ann.iy. Platina dicit,5(f. Cum Lothario filio. LothariustSoIus,ann.ij. Ludouicus I I.ann. lu J | |
lOf tio ut H2 t/J tl4 fis 116 117 ttS |
Hadrianiull, Romanm loannes IX.Romanut Adarüntu 11. Callus Hadrianuilll. Roman. Stephanus Fquot;. Romanus Formt^ut Btmfaciut Fl.Tufius Stephanus Fl. Romanus Romanus 1. R^man. Theodorus 11. Romanus |
1 t I 4 5 IO I 0 0 |
9 1 0 7 z 0 0 3 Î 0 |
12 2 0 ‘o ’ n 0 0 0 20 |
Anno Domini 914. Vll r. GENERALIS SY-nodus Conflantinopolitana, 30o.Epifcopotrmcomta Pho tiuniqiræfucrunt nomine Ha driani Donatus Hoflicnfis.Stc phanus Deprefinus Epifcopi, amp;nbsp;Marinus Diaconus : liacSy nodo confiimantur 7. præcc dentes generales, ßeipfamap probat Hadiianu». Colonicnfc. P-Moguntiacum. P.Triburicnfe Concilium 22. Epifcopotum Ceimaniac. |
Carolusn.Cafuus.ann 6. Carolus Ill.Craffus,3110.12, Arnulphus iuxta quofdam deieéto Carolo fufficitur, Ann.12, LudouicuslII.ann.tf. Transfertur Imperium ad Lorgobardos, apud Italos. Berengariusl. ann.4.apud Germanos ConradusL ann.7. |
nç Jian-
-ocr page 29-ÄOMANI PONTJE
CONCILIA.
IMPBRATORÏJ.
»S I nÏ' i*» | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Bercngarius 11 .Ann. 4.’
'I
Apud Germanos Hcn. ricusl.didus Auccps, Ann.ig.
Hugo.ann.io.
Bercngarius III. annii.
LothariusII.ann.2.
ßerengarius IV. cui^ Alberto filiOjann.ii.
Transfertur Imperium ad Germano«.
Otho n. Magnus Othot ne filio.ann.ii.
Otho Tll.poft patrem, ann.17.
Othonem IV. hîc pon; t Platina.
/w»quot;
ROMANI PONTIFICES |
N ? 1 quot; |
CONCILIA. | ||
hannesXVll.Romanns 14/ Gregorius Saxo. 146 hannesXVlll.Gracsts, |
10 2 0 |
6 L |
lo 0 0 | |
Hon eßet hie meriti inter Pontifi. ces numerandtts,(fuia viuente ad. hue Gregorio/edem occupauit reli^uit. | ||||
247 Silsseflerll.Gallictst |
4 |
I |
IO | |
i4i loannesXIX' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' |
0 |
zo | ||
149 hannes XX, Romantu |
4 |
4 |
0 | |
t/o SergisulV.'Rpmannt |
2 |
° 1 | ||
1^1 BenediG:stsVlll,Tfffiula. nsu. |
11 |
1 |
Sakgumftadicnle. |
1/2 ïoMnesy.'i.l.'^niAnut
t/j Benedtitui IX. Tufiula-nui
1^4 Stbtefier lil.Romanns
II
lo
o
9
9
49
IMPERATORES.
OcholV.
Ratio eligendi Imper^« torisinlhtuitur,annQ 1004.
toini/icibtss hou ejjet aunumeran dtu, tfuiaviao Bcmdsctofcdem occupauit,amp;dcferuit..
1/5 GregorinsVl.
s/6 Clemens 11, s/7 Damaßull.Bauarui 1/g Leo IX. ^lejnannns
t/q KtSorll.Bassarns
160 Stephanns IX. Loth^nn-
z
o o r z
o
161 Benedi^nsX.Campansts o »62 Q^colaus 11. t^4llobrogns j 16^ .Alexander ll.d^edtola- ii
1 9 o
Z
n
9 6
é
O O
6
O 8
lO
O
Florcntinum cantia Simoniacos,
nenßs
Sutrij.
Latcrancnfe eottUa SimÔniacoS.
Mantuanuia.
S.Henricus II. Ann 14 Huno Imperatorem, Plii’inaHenricum prU mû nominat, fed qui* Gcrmani in düTenfio-ne tempore Longobar dorû orta alium Hen-ricum ciegerût, quem primum voc3nt,amp;Pla tina inter Henrifum • 1 V.nullû V.agnofcit, fed tantum V I.ik V11. vifumfuit Germano* rum numeru ample-étendum efle.
ConradusII.Ann.ij.
Henricus lH.Niger,ann.' gt;7.
Henricus Senior IV» ann.^S»
Gre,
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
li2 Ci |
B- OMANI PONTIF.
hx a
CONCILIA. a ?
IMPERATORES.
Inntcentifu UL Anag. ninm.
l8
î6
tt4 Bontritu 111. Romanm ip
Iff Gregorius IX, Anagni- 14 J rtw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
» Caleflinm l V. Aïediola-p
IJ
nenßi
1^7 JnnocenttMi IV.Gfnaeft
iSt Alexander lY.Campa-npu
KrbanuslVTl recenßs i$o Clemens l F. I^rbo. nenßs
»91 Gregorius X. ßlacenti-nus
içi InnocentiusV .Burgun-dus
tÿZ HadrianMj^. Genuen-ßf
tf'f- loanneslXU. Vlyxibo-nenßs
19; PlfcolaMsUl.Remanw tß^arünw IV, Tttrp.
nenßs
197 UmarimW.'R^antti 7gt;(gcglaMl y. is^ßctfla.-ntu
tgg CaleßinfuK, Efirmen.
399 quot;Stnifaciiu Y III. ntnM^
Anno Domini 1115.
S Y N O D V S Lateranenfis ce leberrima partim contra erto res loachim, partim dc cxpug natione terrz fan£lz, przlidc ipfo Romano Pontificc prz fentibus PatriatchisConftan tinopolitano amp;nbsp;Hierofolymi tano.Mctropolitanisyo. Epif copis 4oo.PrioribusSoo,Gre-ci Sc Romani Imperij legatis, oratoribufque RegumHieru
1falcm,Franciz,Hifpaniz,An gliz.Sc typii.
i8
Otho V. ann, alij elcgerunt Philippum Frederici filiu, quo mortuo eligitur
FredericusII.ann.jj.
Lateranenfc contra Fredeticum t l.lmpciatoiem»
12
O ,21
Lugdunenfc citatui Imperator ad PoatiGccm.
Henricus depofico Frederico eligitur, quo mortuofuc cedit Wilhelmus,quamui» Conradum IV.Fredericifi-
jQ Anno Domini iî4tf.
' LVGDVNENSEdcprocef-Gone Spiritus fanfti à Patte i.
amp; Gliotprzfuiciplemct Ponti ‘ fex.
40 O
Rpdulphi.ann.i^.
’î P
Adulphus jqui eledus Cutn Imperij iura repoteret, ab Alberto Rudolphi filio in« terficitur.
Rpinanum flui Phjlippu» Rex
I Franriz Alberto Inipctatoii fubijeitut.
Albertus I.ann.io,.
tu Be»
tÖMANÏ TONTIF. |
? |
CONCILIA. |
IMPERATORES. | ||
2i}i. 'SenedtFbis Xl.Tar-itißmu. Clemens I'afie Ab hoc Pontifice tranf-fertur fedts in Calliam. 2-J. loannesXXW.Cet-turcenßs Galltis. Z 04 // enedXis-u X11. To-loßnm, Clemens VI. Lema, uicenßs. Z ■ 6. Innocentita VI. Le-mauieenßs. Zi'^, Vrbamti V, Lema, uicenßs. Zc8» ÇregonmXl.Lemo-uicenßs. '' Rcferturfedes Apoftoli-ca exGalliis Ivomam. Zo?^ Vrbuntu VI. 'Ißea. politanus. ZlO. Hor.ißcitis IX. Neel-pohtaniis. an. InnocentiusVIl.Sstl-monenßs. 213* Gregorius XII.Vene-tus. 21J. i^^lexcinder V, Cre-\ tenßs., 214. losmnes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;III. llßeiipalit,:nus. |
0 8 ip 7 IO 8 II 14 0 4 |
8 1 IO 4 ? 6 8 4 I 8 0 8 IO |
V 1/ 0 17 28 ó 0 J* 0 0 0 0 0 |
Tria Concilia habiiit Clemens Anno Domini 1505. C 0 N C 11.1V M Vieiinenfc, in quo pcobantur conllitutio ncs , quæ in Ckmeniinis ha bcntur,fe(lum corporisChri-fti inftituitut, amp;nbsp;Kcuardi \ l’e ouinæ damnätut. 1’tsfuit met Pontifex» Pifanum ad toUendum Schifma. Anno Domini 1415. CONSTAN llENSE Concilium contra Huflitas, amp;nbsp;adSchiftna tollcndum. confirmatut à Martino V.- |
Henricus VII. LucenburgenJ reenfp. Ludouicus Bauarus III. Pre-dtritum fupcratjamp;foliisim peiio potitur, regnauit, atl-*. pis 5J. CarolusIIlT.ann VVenceflaus,ann.'2x2 Robertus Bauarus, ann.io? Sigifmundus,ann.27i I |
Xlf. .rIYi rsinus V. ^Lÿmnn. |
14 |
0 |
Senenfe» Anno Domini 1431. |
Albertus II. ann. 2. | |
Zl(gt;. Eugenius Illi, nettis. |
16 |
0 |
0 |
BASILIENSE contraHufli tas eöfitmatur ab Eugenio Uli. |
Frcdericusill.ann. 54! |
217. Hßic'oldus V.Sarï.,a. nui. |
8 |
0 |
0 |
FLORENTINVM in quo fsfta eft vnin Græcorum , Ar- | |
2l3. Califlus 111. Sutiuen-ßsin Hißunia, |
Î |
1(3 |
menoruna.Sc Latinorum,con-fitmatutab Eugenio Illi, qui | ||
219. J’zKi 1 (. Itnenßs., |
6 |
0 |
0 |
præfuit Coneüiei | |
220. Paulus 11. Vcnetus. |
Ó |
10 |
0 |
i |
i ’ |
ZZI* Sixtui Illi. Ligur. |
2? |
0 |
0 |
Maxlniilianus,ann. i5. | |
ZZZ', Innocennus V 1 I L Genuenßs^ |
8 |
0 |
2Ó |
1 |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
84-0 nienßs Clemens Vlll.Plorenti-nus |
INDEX PONTIFICVM
P H A B É T 1 |
C V |
M. | ||||
A Deo da tus gapetusA. |
96 7f |
Calejliniii 11. Crf/lt;^zw/«ni. |
^97 S13 |
r^Æxiv. J Formoßii |
73 147 | |
ytgapetus n. |
iSi |
Î Ca/cfiHM 1V. |
222 |
gt;f Eiaßiti J. |
6S |
*• J tÇ4 S2 io3 |
^eigatho L o'ilexander f. Alexander 11. Alexander I ( I. |
9S '7 /7^ àei |
Calf ft tn Hi y. ! Caiui 1 Calitftiti I. Clt;«//z/?ziz I li |
246 37 S7 |
~y (j elaßtis 11, Gregorttu I. Gregoriftill. | ||
■Alexander IV. Alexander V. |
Stif jSS |
Callftui 111. Chrtftophortu Clemens !. |
gt;92 326 |
Gregoriui UI. GregortuilV, |
no t2S | |
Alexander \ I. |
J71. |
SiS , 4 |
GregorimV. |
gt;79 | ||
■alnacletsu I. |
If |
Clemens i I. |
Gregorius VI, |
gt;lt;^ | ||
•^»aflaßus I. |
Clemens Ilf. |
Gregorius VI I. |
gt;73 | |||
^najiaßtss 11. |
^9 |
Clemens IV. |
21! |
Gregorius VIII, |
211 | |
■Ana^aßtM III. |
t'i-g |
Clemens V. |
230 |
Gregor tut |
»'9 | |
naßafiuiDf |
200 |
Clemens VI. |
271 |
Gregorius X, |
232 | |
Anicet Ui |
22 |
Clemens VII. |
262 |
Gregorius^ 1, |
26t | |
filter m |
SO |
Clemens^ III. |
397 |
Gregorius 'i. / J. |
2S6 | |
Enedi^m Ï. 1-Z'SfWü/zß/« IL “*—^ßenediSus III, |
So |
Cletus |
79t |
GregortusX 111. |
4ÿ9 | |
too |
Concn |
12 |
Gregeriuslll II, | |||
iss |
Cornelius |
SO! |
J 1 Adrianus K Î 1 Hadrianus 11, | |||
“Senedtilui IV. |
146 |
Conftantinut |
32 |
gt;49 | ||
Eenedi^lia V. |
gt;77 |
tö6 |
Itadrianuslll. |
gt;4^ | ||
'BenedtlduiV\- |
176 |
1 ƒ Damaftn 11. |
Hadrianus 1K. |
2o9 | ||
ßeuedt^iui V11« |
gt;77 |
-*—■ Detisdedtt |
t6s |
Hadrianus V. | ||
Benedt^us VI i I« |
16^ |
Dtonyßtti |
S8 |
Hadrianus F/, |
3Si | |
BenediClmW. |
166 |
Donns 1. |
37 |
Htlarius | ||
Bsnediifta X. |
770 |
Danns 11. |
97 |
Hunorius E |
pa gt;94t. | |
BenedtnHili.{. ., |
-5' |
J 1 Lenterifu tf^Estanftui Engenitti I, |
277 |
Hon onus 11, | ||
'BenediiiiaWit |
261 |
24 |
Honoriuil 11. | |||
'S on if acini I. |
61 |
16 |
Honoriui I V, |
*43 7r | ||
^otifacin-i 11. |
74 |
Engen ties 11. |
94 |
FJormtßda | ||
2(.»//«jcz«zllI. |
S6 |
Eugen tta 111. |
^27 |
Hpginui |
29 | |
'BentfacittiW, |
S7 |
EugenitiiYV. |
^99 |
-J- Tßnacetitiui f. |
3'gt; | |
quot;Bonifactmyi. |
h |
Etfebittt |
303 |
1 Innocentiui 11. |
gt;9t | |
Bomfactus \' 1. |
1-4-6 |
Eutjchianiii |
4! |
Jnnocenttus 111. |
ri 2'4 | |
Bontfai tus VII. |
777 |
•y—I jdhtanm |
37 |
Jnnocentius IF. | ||
’Bonfaciui VIII. |
s^7 |
1—i Eeltx I., |
St |
Innocenttui F. |
22f | |
7- onifactiis IX, |
^77 |
-L Felix IL |
3S |
Innocenttus F I. |
J6r | |
^HRISTVS |
PSg- Î |
Febxïïï. |
St |
Jnnocentius VH. |
quot;J .?A’, | |
( 'Cidefiutuït |
i2 |
6S |
InnectnttusV Lil. |
3ÓS | ||
i |
INDEX rONTlHCVM,
Jtmoeentitu ÎX. Joannes I. Joannes II. |
3^7 7“ 7^ |
Lucius I. [jucitu 11. Luciti-i 11 r. |
31 iqS soy |
Siluellcr I. Silu^er 1 L Siluejîer III, |
2^3 161 |
Joannes ill, Joannes 1 T. |
79 9^ |
7k yT /Ircellinui Y £ Mar celbis I. |
3S 40 |
Sitn-bciui I ^irichu |
66 |
Joannes V. |
lot |
Marcelltu ll. |
46s |
Sißniui |
35 |
Joannes Tf, |
104- |
AJarctu |
4S |
‘leter | |
Joannes VIf, |
to; |
AJartinus I. |
94 |
Stephanus I. |
23 |
Joannes VHI. |
gt;34- |
Ä4ar tin Ui 11, |
'4} |
Stephanus J I. |
34- |
Joannes IJi. |
142 |
AJartinui III, |
153 |
Stephanus III. | |
Joannes Ï. |
147 |
AJarttnui I /. |
240 |
Stephanus IV. | |
Joannes J. I. |
1-50 |
AJartintu V. |
294 |
Stephanus V. | |
Joannes J. 11. |
152 |
AJiltiades,fcH AJelchiades |
42 |
Stephanus VL |
'44 I4amp; '51 '52 |
Joannes XI11. Joannes X I V. Joannes X V. |
154 155 15S |
'!lt; 'TffoZïWiJ ƒ. 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JXl^icolaui 11. JX^icolatu Hl. |
'39 •71 23S. |
Stephanus P 11. Stephanus 11 X. Stephanus 1X. | |
Joannes X F f. |
'59 |
JLicolatti I V, |
244 |
Sjmmacbus | |
Joannes XV II. |
ihtd. |
JXhrolaus r. |
3'7 |
r~'r~IElefbhorus | |
JoannesXVIll. |
tót |
eittllU I. 1 I^aulusll. |
115 |
1 P heodorus T. |
'9 |
Joann es X IX. |
1^3 |
343 |
T heodorus 11. |
93 | |
JoanneslIX. |
ibid. |
'Laului III. |
404 |
V quot;Y Alenttnus | |
Jo. nntsXXI. |
165 |
Paulus I K. |
444 |
'UfLler I, |
25 16 If pâ |
Joas.nes XX 11. |
233 |
Pafihalii I. |
126 |
'UiLlorii, | |
JoannesXXtIl. |
257 |
Paft ha Its 11. |
145 |
'Idigilius | |
Joannes XXiV. |
2Ç0 |
Pelagtui I. |
7S |
Ditabanus |
Û f |
Jahns I. |
49 |
Pelagiui 11. |
So |
TJrbanus I. |
7gt; 2!S |
J tilt Hi 11. |
■ 37S |
‘Petrus |
5 |
'Ur b anus 11. |
iSt |
Juhm III. |
4-26 |
Pius I. |
quot;Urbanus 111. | ||
.Andai |
150 |
Phus 11. |
33! |
UrhanusIV. |
2X3 |
1 Leo I. |
64 |
Puts 111. |
377 |
'Urbanus V. |
267 |
Leu 11, |
99 |
Puts I V. |
459 |
'Urbanus P I. |
27t |
Leo 111. |
'23 |
PtttiV. |
477 |
'UrbanusXl II. |
570 |
Lee I r. |
132 |
Pontianus |
29 |
Lfius l.ßu Sixtus |
18 |
ifo V, |
14S |
Romanus |
146 |
XyfluS il. |
34 |
Leo V I. |
gt;51 |
Ahinianus |
^5 |
' Xyfiuslll, |
63 |
J.eoVlI. |
152 |
'sergitis I. |
102 |
Xp^uslV. |
357 |
Leo IIX. |
155 |
Sergius 11. |
130 |
.XyfluiXf, |
5'5 |
Leo IX. |
163 |
Sergius HI. |
149 |
r Acharias |
HX |
I^eo X. |
3^3 |
Ser guts I V. |
164 |
j Zepherinus |
26 |
I.tberita |
30 |
Seuertnui |
9lt; |
Zojitnus fitte Sozirnus S9 | |
Lttw |
st |
SilutriH4 |
^3 |
AD XYSTVM IIÎL PON-
T I F I C E M MAX.
'B.PLATINAE invitas ROM. PONVlFlCrM,
effè bcatiß. Pontifex Qp biimano ocmmoda^nemoeH qut ambigót. Scripfere Philofophi ^^^^mu(ta,[cripßre mathematici excogitata Qp inv'eta^ad ingema hominum cxcobeda.AdagnumfnitC ne mentia'p) ficreta nature, rimari^ caps fcandere:atq^ inde ad nos dotirinam et arteearum rerum tra duceregjuN, auPlor Q^far'es omnium Deus^procul ab oculis mortalium collocaueraP'Vtcum tantampulchritudinem^ tantum ac tamperpetuum ordinp admirantes intuerem-ur gnaiePatp diuini numihis menio collau-daremus.N egari certè nonpoteftgjuin ex hacphilofoghandi ratione magna utilitas ad hominesperueneritfjgenioprNfrtim ui'etes: quippe qui pulchritudine diuinitatis commoti humana contemnentesgvitam coele-Hem interris ducere nituntur. KvrumC 'Vtait Poe tagnon omnia pojfu-mus omnes.fnuenienda igitur ^iafuit.^ quN. omnibus aditum adfelicita-tcmpraBaret^ nefoils philofophis ccnftiltum videretur. Ea certè rerum antea gePlarum cognitio eFi^quas ipft hiFloria continet^ ex tpia non quid ima^ ftd quid omnies atates egregièfecermt colligentes^ magi ^Pam vit^.-i noslra, 'vetuFialem ipfam habituri ^priuatietiam qr4ouisimperio dgni exiFîimamur. Pr^terea verô cxhaccognitione^ ad prudentiam^ adfor-titudinem^admodePiam^adomnesdenique T’irtutes animi hommum it a concitantur gvt laude ipfa ml antiquius purpitudini autem nil deteßa-bilius exisiimeni. QtfodJineteres illi^ apudquos uirtus inpredofuit^ce-lebrari maiorum ßuorum Flatuas inforo collocatas pro templis nbsp;nbsp;al//s
in locispublicis^olelvant ^ad 'vtilitatem hem’num residentes: quanti d nobis facienda e Fl hisloria nbsp;nbsp;nbsp;non mutagvtfatua^ non ujanagütpiôiu-
ra^ ujer as praclarorum ’Uirorum imagines nobis exprimit^quibufunL^ loquip^uos confulere nbsp;nbsp;imitari ^t uiuos fas eFl? f/Fddopraterea quod
hl Fl oria, lech qua, nbsp;nbsp;nbsp;m hominum continet ^ad eloquentiam^ad huma-
mtaiem ^ad.’-üfim rerum quads facultateger'edarum conßertplurimumy ^tq^rpo quid'e^vt cos ctiarngqui rebus gefis nequaquam interfuere/lum , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliquid
-ocr page 38-P R o OE M I V M'
éîîciuid compoßte at(^ eleganter narrantßpra caterosfapere nbsp;nbsp;nbsp;intelli'
gerearbitremur. Tdi ïtasp^tkeologornmacphilolbphorumprîncepsmaxi' me Pont^fex^ bac hominum 'uülitate motus ^ßmul(^ dignitati ecckßaßi-ca confuiesp'icnfruftra mandafitgvtresgefiaspontßcumßriber'e^ ne ik lorum benefaclaperire’t negligeiiafcriptorum/puifuo ßdore etfanguine hanc rempub. (JbriHianam tam amplam nobis tam^^ praclaram reik quere : vt(^ deinceps haberentpoFleri noFlri quo ad bene beateq^ ^iuen-dum incîtarentur ^cum legendoperdifeerent quidimitari ^quiduefugere opcrteret.Non Çum tarnen nefiius ßuturos quondam ^qui dicantme boe o^ nusfruFira ßifcepiß^ cum id antea dplerif 'qßaFiumßt. Leguntur certè mu'.titDamafum[emper excipio') quinullumßorem orationisnullam compoßtionem (^Z’ elegantiam Çequuntur/ion de induFlrialgut ipßiaFli- ■ tant'yornatumfugientcs quod eleganti Pbylo res /àcra ^cribi non debeant^ fed inÇcittaet ignoraticne bonarum litterarum.His aidtem obijeere ^u~ ■guHmiy Hiercngmi, ^imhrcßj ßiregorij feonis fyprianifaclanttj eruddicnem nbsp;nbsp;do drinamßt fdtis/jui bac m re Qiceronis auFioritatem
fequenîesarbîtrati ßntndeßetam incultum nbsp;nbsp;horridum^quodnon
JplendeJceret oraticne. Non negauerim tarnen buicgenenfcribendi dißi-cultatem ccuandam inejjè/um nudis verbis interdum^ ac minus Latinis • quadamexpnmendajunt^quain noHra Nbeologiacontinentur . Hac auicm ad latinttai'equi referai^ magnas perturbationesiji'genij s noFlro' rum temporum bac confuetudme imbutis afèrat neceffè eFl, mutatispra,' fertim ta minis, ^nde cmnis dißutandi ac ratiocinandi Çerie r colligitur.
S ed baheut banc quoq^ auFlontatem atas noHra, vel Qbrtriiaua dbeo-logiapotius.Fmgat noua vocab ula,Latinafaciat,riec'veteribus tantum-modo ld lieuîf uideatur. Ner um iam tandem buic Proeemiofinem im-ponam,'vbi leFlurosprius admonuero ,non efe mirandumficum Ponti-ßcum uita/S,^' moresfripturum mepolhcitus (ùm,imperatorum queq^ princip um, ac ducum resgeFlas inÇeruerim,adeo enim bacßmul conne-xa ßmtßpnmos imperatores ,du m QbriFlianis adueßanturß 'vltimos dumfauent,inlficis, vt adterum mtegrè ßnealtero expriminequiuerit. ' Legantergp aquo ammo ; Fß''ßqubdemolumenti ex bac feriptione no-ßr aper cep erint,t!bifoU Pontfex optimegratiasagantpuiusßnFlißnno impcriolîbenterobtemperaui. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P L A-
-ocr page 39-PLATINAE DE VITIS PONTI-’
FICVM H I STOK I A, (^V A M A VITA CHRISTI
MERITO AVSPICATVS EST, AD XYSTVM Illi.
P O N T I F »C E M M X I M V M,
CHRISTY S.
)• IMAM nobilitatis partem duci ex his maioribus, qui clari,iiiftiq; I fuere,quiq;obfingulai-emaliqua virtutem imperauerût,nemoeftqni ambigat, nifi qui Platonis auftoritatc non adeo probat, cuius quad ri_
\ partitam denobilitatediuifionem, quantum ad genus pertinet,Chri-ftus rexnofterconfecutuseft. Quern enirrtexgentilibushabemus, qui
? gloria amp;nbsp;nomine cum DauidScSalomone, quiquefapicntiaamp;doótri- *' na cum Chrifto ipfo conferri merito debeat ac poffit? Neminem ccrtè.
NafeiturChriftusextribuIuda, nobiliffimaquidem ,ob vetuftatem amp;. imperium inter Hebræos, vnde Prbpheta lacob inquit:Non auferetur feeptrum de tribu luda,quoad vc- cen ^.». nerit,quimittendus eft ; Is eritprofeäoexpcftatio gentium. Quptautem reges vel du-ces.vel pontifices in ea tribu fuerint,non attinet dicere, ciim libri turn noui, turn veteris tcftamentijhuiusnobiliffimægcnealogiæ mentionem faciant.Verùm cum poft longiflî-ma tempora inter Ariftobulumamp; Hyrcanum Alexandriregisamp;pontificisfilios,ortafe-ditio de principatueftet,tandem Herodi alicnigenx regnura ludæorum à Romanis tra-ditur; ex parte enim Idumæoamp;matre Arabenatus, amp;nbsp;ludæorum Icgifperitos interfecit, amp;genealogias incenditad integendam generis fui notam . Ce ftauit ergo,ac merito qui-demeorumvmftiOjhoceftlmpcrium, quiaex Danielisfentcntiafanóiusfanóiorum ve_ Dmî. nerat,qucmMaria virgoAngeloannunciantecx SpirituSando concepit, amp;nbsp;pepcrit in Bethleem ludæ.Quirino turn Syriæ præfide,annoab vrbe conditaD CCLlî. Imperij veto Augufti Cæfaris^qui tum orbi imperitabatanno x’ij. Imperium enim à Caio Cxfare, turn propinquitatiSjtum hæreditatisiureaccipiens; vel potius pulfisacinterfeâispatri-cidistyrannifquerep.vfurpareconantibus, monarchiam orbis terrarum in meliorem formam redigens,fuistemporibusmiramfelicitatem prxftitit. Nampacatisrebus, turn cxternis,tumdomefticis,tanto in honore non foliim apud fuos, verumetiam apudexte-ros reges fuit, vteiusnontineciuitatescondcrent, quas Sebaftias vel Cxfareas appella-runt.Venfrcctiam multi reges ad vrbem vifcndi hominiscaufa.'quositacomiteramp;per-benignefufccpit.vtexamlcishbiamiciffimosredderet. Cum ciuibusautemfuishuma-niffimè vixitdn delinquentes clemensjergaamicosliberaliffimus eft habitus : in compa-randisamicisratusjin retinendisconftantifiimus.Liberaliumartiumadeoftudiofusfuit, vt nulluspcnelabereturdies,inquononlegeretaliquid,aut fcriberet,autdeclamarct. Ingen io amp;nbsp;dodlriniSalufti j.Liuij,Virgin j,Horatij,Afini,Pollionis,Maftalç,Coruini ora-torisinfignis,delclt;ftatuseft,quorumfcriptisctiameiusresgeftæimmortalitaticommcn-datxfunt. Vrbem Romam itaexornauit, vtgloriatusfitfe vrbem Lateritiam inueniffc, r.M.D t marmoream relinquere.Hanc felicitatem,quaefnementiar)magnafuit : maiorcmcerte aUisEu-reddiditfalubcrrimoortu fuoChriftus rexnofter, Intercelfcreautemacreationemun- ifepius. di vfquead huncfeliciffixTiumnatalem diem,anni*quinque nail lia centum Sexeix. Naf-citur puer hne dolore mairis.-quippe qui diuinuserat, non humanus partus,vnde mater integraftatim furrexit,amp; infamem de more pannis iriuoluit. E tabernaautem meritfcria /„« f, in Tranftcbcrina regione ex terra oleum erupit,vt ait * Eufebius.fluxitque totodie line minuw biteruallojChriftigratiamgcntibusoftendcns. Narrat Oroftus, Auguftum.tajfareinea- ^pcari,
-- - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;den»
-ocr page 40-4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;matinadîvitis
»foRw jçjYi Jie rnandâffe, nequisfe Dominum dcincepsvocarctr diuinantém tredoVCfUlh principcm orbis terrarumac mundi totiusnatumefTc. Idem qiioque mandauit,vtin or-be Romano omnium hominum capita cenfu notarentur : acfi maiori piincipi rationcm gubernati imperij aliquando redditurus eflet Huicautem cenlüi Qn,irinum virum con-liilai emcxfcnatufconRiltopraefecit. Pax præterea amp;quies tanta fuit,tumdomi.turn fo-ris.quanta nunquam antea.Hunc cnim iuftitiæ Sc pacis regem prophetæ appcIIarunt.De-fettur autem oftauadie ad templum circuncifioniscaufa .•nequecnim vencratabrogarc lcgcm,fedadimplei e . Erat autem circuncifio teftamenti fignum inter Deum amp;nbsp;homines, vt ait Auguftinus. Die verotcrtiodecimo adoraturàMagis, amp;muncribusdonatur, qui ex OrienteHierofolymam eius reicaufa vénérant. Magos enim quidam orientales populi reges fuos amp;nbsp;fapientesappellant.Ne verô legem Mofâeosprætermitterevideretur, mater purificationem fumptura, licet intaéta amp;nbsp;incorrupta luftrationeminime indige-ret.puerum ad templum dcfcrt.Huncautcm Simeon vir iuftus amp;nbsp;fingularis rcligioni$,in vlnis retinens,diuinonumine afflatus,regem fuum amp;faluatoremprofitetur,vndelefus Chriftus appellatus cft,Nam lefus nomen faluatoriseft, Chriftus verb regis,qui myftico illo chrifmate vnftus.quo reges omnes: Meffias Hebraicc dicitur. Vt enim Romani ira-peratorespurpur3,ficHebrçorum reges vngucntocæterisinflgnioreshabcbantur.Idcin fecit Hannafpirituprophcticoincitata. Quid deChriftofenferint Sibyllæ,noncftcur fcribamus,cùm omnes ferc eius faluberrimuni aduentum prxdixerint.Celebrata hac luftratione, rccognitoque iurc primogenitorum fecundum legem diuinam , in Nazareth patriam rediercciuitatcm Galileæ.vbi per quictem lofeph.-exiftimatusChrifti pater,ab Angelo admonetur, vt fugiens in Egyptum pucrum fccum amp;nbsp;matrem déférât. Futurum enim paulô poft.nilï id fccerit, vt Herodespuerum occiderct.Verùm id agcrc tune quod deftinauerat,homocrudeliflîmusnonpotuit. Afilijsenim obfæuitiam accufatus.Roma fffro-Je» ^dcaufamdicendam proficifeitur.- quam fimulata Concordia in prouinciam rediens, A-riftobolum Sc Alexandrum filios adolefcêtes quidé egregios amp;nbsp;dodos, quippe qui apud iH cxßt. Cæfarem Auguftum fucrant educatflin Cæfarca laqueo peremit. Ad neeem deinde pue-realt- rorum coniierlus homo regnandi cupidus,quôd natum cflealterum regem ludatorura 1 ^xeoper. prophetisintcllexcrat,omnesqui tumin Bethlehem erantamp;finibusfuis:àbimatu amp;in-frà occidi iubet, fecundum tempus quod à Magis exquifierat : nec filio proprio eius æta-WkZ 't P^rcit. Vndeferunt Auguftum Cæfarem crudelitatem hominis detettatum,hoc di* “untu Maluifl'cm Hærodis poreus eflequam fil ius.Iudæi cnim ex lege non mododegu* Herodù ftârc.rcd tangercetiam fuillam carnem prohibentur: quare fit, vt neque cos alant.ncque rjj'e for comcdant.haHCobremin porcosdémentesdicuntur.lofephautem feptennioin Acgy-tiult;iuàm ptocommoratus,vbi Herodem tyrannumtabeamp;facroigncmortuumintellexit. Hic-rofolymam cumpueroproficifeitur ; necdiuibiimmoratus,quumArchc!aumHero-disfiliumregnareintellexerat, in partesGalilææalterius imperioobtempérantes, fcceC Dtnrum ^’bamp;Nazarethciuitatem ineoluit,vndcpuerNazareninomenfumpfit. Dum autem in /tmXir« Aegyptoe{ret,cecidere(vt Hieronymus ait) Deorum omnium fimulacrajccflarunt ora-cuia.amp;morsquorundamdæmonumfubfecutacftexvaticinioprophctæ : Ecce,inquit, fio cea kuemnubem confeendet, amp;mouebuntur lîmulacra Aegyptiabeiusconfpedu, amp;cor Aegypti in eiusmedio tabefeet. Annum veioxij-agens,Hierofolymam cumparentibus gt;1«^ 1^- nbsp;nbsp;more ad diem feftum cclebrandum proficifeitur.Hi verb poftea perafto facro abeun-
teSjCÙm puerumfubfequi non vidèrent, follicitudincpleniadtcmplumredeunteum-quedoétores feifeitantem offcndunt,quod maxime adolefcentemdeccret.Supraætatcm enimfapicbat.quia(vtEuangeliftaait)Deigratiaamp;;virtusin illoerat. Parentes deinde bene monentes fecutus,in pairijm reuertitur. Quid verb egerit in hacætate vfque ad tri-geßmum
-ocr page 41-P o N T I F I C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y
gefiiftum annum,quoaloannc Zachariæfilio aquabaptizatuseft, diccrepmermittam, cùm non folumÉuangcIiaamp;cpiftoIœ rebus a fe optimè ac fanftiflimè geftis plenaeiint, Verumetiam C jrum iibri.quiabeius vita,nioribusamp;inftitutisabhorruere. Flauiusille Iofephus,qui lingua Graeeaantiquitatcm ludaicam viginti librisconfcripfitjCÙmad Ti-berijprincipis imperium venifïet. Fuit,inquit, eifdcm temporibus lefus vir quidam fa-{Hens,btarnen virumeumnominarcfaseft. Erat cnim mirabi]iumopcrumcffeâ;or,ac lominum doélor, eorum maxime,qui quæ vera funt,libentcraudiunt. Hanc ob ré mul-ïos turn ex Iudæis,tum ex gentibus fibi adiunxit:Chriftus hic erat. Hune autem cùm Pilatus à pnncipibusnoftrægentis inftigatus,in crucem agendum cenfuiflet,non tamen hi deferuere, quieum ab initio dilexerant. Eifdem pTæterea die tertio poft mortem viuus apparuit,quemadmodum diuinitus infpirati prophetæ,amp; hæc amp;nbsp;alia de eo innumerabi-lia miraculafutura elfe prædixere. Perfeueratamp; vfq; in hodiernum dicm célébré Chri-ftianorum nomen ab ipfo fumptum.-perfeuerat amp;genus,Idcm quoque lofephusioanné Baptiftam verum prophetam,amp;ob earn rem ab omnibus in precio habiturajuflu Hero-dis,magni Hcrodisfilij,pauloante mortem Chrifticæfumfuiflcaffîrmat incaftelIoMa- m£.io. chærunta.non quodfibiamp;regno timeret, vt idem ait,fed quodHerodiadem Agrippæ fororem,ac Philippi fratris viri optimi vxorem,inceftis nuptijs fibi coniunxcrat. Hic eft illeloannes,quo nemo maior inter natos mulierum fuit. Saluatoris noftri fententia,rn-terficituramp; ChriftusverusDcifilius,veritatis,iiiftitiæ,pietatis,religionisafrertor,anno dccimoodauoTiberijCæfaris.-e-tatisverofuæannotrigefimotertio, amp;comagis,quod tliaixix. ei vitapropagatacftaboôlauocalendas Ianuarij,vfqueadoâ:auum calendas Aprilis.quo die conceptus in virginis vteroeftdeSpiritufanfto. Aceufatus à ludæis, quodfabbatis non vacaret,làlutihorainum quouis temporee jnfulés : amp;nbsp;quod baptifmum circuncifio-nianteferret, amp;quodabftinentiamfuiillecarnisauferret.-quibusin rebusludaicæreli-gionisfàcramenta conlîfterent. Cædisautem tam nefariæ, etiamcœliipfifignadedere. Nam amp;folis tanta defeétiofadaefthora fexta diei, vtamp;diesin obfcuram nodem verfuï fit:amp;Bithyniaetiam,licet multurn ab Hierof)iymisdiftet,terræmotuconcu{ra:amp; mul-taNicænç vrbisçdificiacorruere.-amp; vélum rempli quod leparabatduotabernaculalcif-fum;auditaamp; vox ex adyto rempli Hierofolymitani, Tranfmigremus dues exhisfedi-bus.Admonitus Tiberius à PilatodeChrifti morte ac dogmate, ad fenatum retulit,ccn-fuitqucChriftum in Deos referendum ac templohonorandum Fieri id non modo fèna-tus vetuit.quod non ad fe prius,fed adTiberium fcripfilTet Pilatus, verumetiam pellendos vrbetotaChriftianoscenhiit. Propofitafuntaccufatoribuspræmia,quosTiberiusà tanto fcelere minis amp;nbsp;morte prohibuit. Audores autem tam nefarij parricidij pœnas dé« dere.Nam amp;nbsp;ludas laquco vira finiuit,amp; Pilatus maximiscilamitatibus vexatus, fibi mi-num iniecitdicct fint qui feribant eum fceleris pœnituiffe,ac veniam à Deo meritum.Iu-dæi autem amiflalibertatejiufti'fjnguinis méritas pœnas adhuc luunt.Hæc fiant ferè quæ de vita Chrifti regis ac Pon lificis noftri quàm breuiffimè feribenda cenfui,quo amp;nbsp;mihi fa cilior aditus ad opus mente conceptum daretur,Sc legentibus gratior fieret ledio,quç ta-quam irriguus fonsab Imperatore Chriftianorum, in Pontifices Romanos per ordinem yfquead tempora Xyfti quarti deriuaretur.
S. PETRVS APOSTOLVS»
SOST Chrifti mortemScrefurredionem, completis iamdiebusPenteco-ftes.’spidtumfandumacceperedifcipuli;quo imbuti,rarijslinguisresge-ftas fummi Dei locuti funt, etfi plerique eorum fine vJla eruditione fint ha-biti.maxinièvcró Petrus amp;Ioanaes. Eorum autem vita ad vtilitatemcom-
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;munem
-ocr page 42-MATINA ï) E VITTS
munCm refpîcîebat. nil proprij habcbant,quicquid ante pedes éofum ob religionéfti pO» ncbaturjdtotumvelpartiebantur intcrfeadcommodanaturae, vel paupcribus croga-bant.Hi verb prouinciaspartit! funt : ThomasPatthos fortitus eft,Matthaeus Aethiopi-am.BartoIómaeus Indiam citeriorem,AndreasScythiam,ïoannes Afiam,vndeamp;apudE-phcfum commoratus ,poft longos labores Si diutinas folicitudtnes è medio fublatus eft. Petro auteni pri n cipi A poftolorum Pontus,Galatia, Bithinia,Capadocia obtigit. Petrus énimnationcGalilæusexBethfaidaciuitate Ioannis filius, Andrcæ Apoftolifrater,pri
Tecieuas
HusNar letienfis waitr.
mus fcditannisfcptcmin epifcopali fcdeapud AntiochiamTiberij temport; qui Augu-ftipriuignusamp;hæres,annisvigi.nti tribus varie imperauit. Nequeenim inter malos om-nino,nequeinterbonosprincipesnumeraripoteft. In homine fuitmu!talitteratura,amp; grauiscloquentia.-bella per fenunquam,fed per legatos gefnt,tumultus exortosprudcn-tcrfuppreflit. Multosregesafeblanditijseuocatosnunquamremifit, maxime veroAr-chelaum Cappadocem,cuius regnum in prouinciam vertit,Mu Itos fenatores proftripfit, quofdam etiam interfecit : magnis quoque fuppliciis ab codera necatur C. Afinius Gallus orator, AfinijPolIionisftlius. Morituramp;VocienusMontanusNarbonenfisorator in Balearibus,eo enimrelegatusàTibcriofucrat.FratremquoqfDrufum venenoeiusiufTu nccatura,tradunthiftorici.Hac tarnen moderationevfuscft, vtpublicanisquibufdara Sc præfidibusprouinciaruraaugenda ellcvcétigaliadiccntibus, refponderit.-Bonipaftoris ttùM ^l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deglubere.MortuoTiberiojC.CxfarcognomcntoCaligula'aca-
ftrcnfi loco du(ftojraperium occupât. Filiusenim DruG Augufti Cælàris priuigni,amp; ip-Germ4- GusTiberijneposhabebatur,homoomniumfceleftilGmus.Nilcnim veldomi, velforis »ific*- ftrcnuègcffit.Auaritiaomniacxpilauit;tantælibidinisfuit,vtetiamfororibusftiiprura ce- intuIcrit.Tantæcrudelitatis.vtfæpiuscxcîamafledicatur, Vtinam populus Kom.vnam ^'**1- ceruicemhaberctrexuIcsquoqucomnesinterGci iuffit.Namcùmvnum abexiliorcuo-fasntit caflct, quæreretquequid potiflimum exnicsoptarent, cùm illc imprudenter refpondif. ßiui nbsp;nbsp;fct,mortem principis^omnes paffim fuftulit.Dcconditione tcmporum fuorum faepc ctia
3W4(gt;. 6. S. Petrus ^KO tttn-fsre Ro-mi y e-
quæftuseft,quoânulliscaIamitatibuspublicisinGgnercntur,velutTiberijtempora,qui-busobtritaferuntadviginti milIiahominumcafutheatriapudTarracinam . Itaautcm Virgilij Sc Liuijgloriæ inuidit.vt paulum abfucrit.qui eorum fcripta Sc imagines ex om-nibusbibliothccis amouerit.-quorumaltcrura,vt nullius ingenijminimæqucdoârinæ.* a!terum,vtverboGiminhiftoria,negligentemquecarpcb3t. DicebatScnecamharenam clTc Gftc calce. l’raeterca Agrippam Herodis régis Glium, à Tiberio in carcercm conie-öum, quod Herodem accuGiUit, liberacramp;: regem ludææ facit : ipfum autcm Herodern pcrpetuo exilio Lugdunumf clcgat.-Seipfum verb in Deos transfert.- imagines in templo HierofolyhlitänocoHbcat.’Poftrembautem à fuis tandem nccatur,lmperijanno tertio, menfe dccimo. Duo libclli in feriptis eius reperti funt.-quorum altcri pugio,alteri gli-^ius pro Ggno erat imprclTus. Ambo leftiffimorum virorVim vtriufqueordinis fenato-Tijamp;equeftrisnominaamp;notascontincbantmörtideftinatorum . inuenta eft amp;nbsp;ingens area variorum vencno'rum, quibus mbx Claudip Cæfarc iubente demerGs, infcifta maria traduntur, non Gnc magno pifeium interitu, quoseiieótos in proxima littora paffim «ftuseiccit.Libuithominummonftrapcrfcribcrcquofaciliusappireret Deum vixpo-tuilTetum retineriab cxcidioorbisterratum mundiquetotius,nil! amp;Glium miGflet, Sc Apoftolos : qoQrum linguine humanum genus Lycaonem imitatum,ab interitu redi^. rnfcrctur, Holum itaquetemporibus fuit Petrus illc,quem his verbis Chriftusallócu tus eft’.-BeiïtuscsSimön Bar.Ion3,quiacaroamp;fangu!siiön reuelauit tibi, fed pater meus qui in cxlb eft; amp;tuesPerrus,amp; Gipcrhanc petram xdiGcaboEccleGammeam.-ac tibi dabo claucsregni cxleftis, poteftatemqueligandi Scfoluen^id^ Vero omqium tjiligentiffi-raus
-ocr page 43-PONTIFIGVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..
ïniis,vbï Afiaïica? Ecclefiasfatisconfirmafletjconfutatiseorumopinionibus^qui circun-cilïoneraapprobabantjfecundo Claudijannoinltaüam venit,
Claudius cnim C.CaliguIæ parruus, qucm nepos in ludibrium referuauerat,irnpcri* urn accipiens,quintusab Augufto Uritanniam, quam nequcantelulium Cæfarcm, nc-quepofteum quilquam.attingereaufuseft, in deditionemaccepit.OrcadasinfuIasRo-nianoadiccit imptrio:IudæostumultuantcsRomaexpulit, comprefsitamp;fcditicnesin ludæaàquibufdampfèudoprûphecis concitatas. Obtiita etiam fiint trigintamilliaIli-dæorum in portis Hierofo’yniitani rempli Azymorum diebus,Cumano cius iuflii pro-CurantcIudæam.Laboratum^eodcm'quoquctcmporeannonæcaritatc vbiquecft, Aga-bopropheta,tantanicalamitatempr3E:dicente.Abcxternohoftefecurus,perfccitaquædu-^^^quot;' ftum,euiusruinasapudLateranuinccrnimus, aCaioinchoatum.EmitterequoqueFu-cinumlacum cftaggrefliis.non minimscompendijfpe quam gloriæ, cum quidam priuato fumptucmilTurumfepolIicereturjfi libibccatiagriconcederentur. Per triaautempaf-fuummillia partim efFoffomonte,partimexcifo,cuniculumægrèabfoluitpoftvndecini annoSjtrigintamillibushotninumibifineintermiffioneelaborantibus.Portum quoque Ofl:ienfem,qucm adhuc cum admirationc intuemur, extruxit, duäo dextra Ixuacj; bra-chioad coercedos maris fludus.Meffalina vxore conuiâa probari interfcéia,Agrippina Gcrmani fratris fui filiamcontra ius fasque ducit vxorem, à qua poftea imperij decimo-quarto anno bolctis ven eno illitis necatur. Petrus itaque Romam caput orbis terrarum tunc venit:amp; quod banc federn pontifical! dignitati conuenientem cerncbat,amp;hue pfo-feótum intellexerat Simoncm MagumSamaritanum quendam,quiprçftigiisfuiseoer- DeSmt-roris iam deduxeratpopulum Romanum.vt Deus crederetur.Romæ enim iam titulum »e •deptus erat inter duos pontes pofitum, ac Latinis litteris fic fcriptum; Simoni Deo fan-fto. Hie dum in Samaria effet, tamdiufecredere in Chriftum fimulauit,quoad baptiß mumaPhilippovnoexfeptem diaconisacciperet.quoquidem pofteain malam parte vtens,multarum hærefum fundatnenta iecit, cum Selene impudica mulierc,quam fcele-risfociamhabuit,prouocare Petrum miraculis morte pueri homo ncfariusaufuseft:que eius carmine primo mouerevifafunt. Veriim cum poftea nihilominus puer iaceret.in nomine lefuPctro iubentefurrexit. Hane ob rem indignatus Simon, vidente populo fc volaturum exCapitolino monte in Auentinum pollicetur,fi Petrus fiiblequi vellet : ea rationc dignofei poffe,v ter ipforum fanftior haberetur,amp; Deo carior.Cùm iam volaret, rogatu Petri ad cceluromanum tendentis acrogantisDeum, ne deludimagicisat'tibus tantum populum fineret,Simódecidit, accrus infregit; cuius dolorenon ita multi) poft Ariciæmortuuseft.Nameopofttantam ignominiam delatusàfuis ftierat. Hine Simo-niaci hærctici originem habent, qui donum Spiritus fanfti eracreac vendere confueuif ' fent; quique affirmaban t creaturam non à Deo effe, fed ex fuperna quadam virtute pro-uenire.Conuerfus deinde ad propagadum verbum Dei Petrus fermoneamp;exemplo,ro. gatura Romanis, vtloannicognomento Marco,eius in baptifmatefilio conferibendt Éuâgelijnegociumtradat.Probatanamqueerat eius vita,probati mores.ls enim, vt Hieronymus ait,in Ifraelfacerdotium agensfecundumcarnem Leuita,ideft,additus vel ap-jrofituSjadChriftifidem conuerfus, in Italia Euangelium fcripfit,oftendens quid generi fuodeberetSeChrifto.Extanteius EuangeliateftimonioPetri cóprobata. Deinde verb in Aegyprum milfus,vtait Philo fudæu’s fcriptor cgregius;vbi docendoamp;fcribendo iiuolut AlexandrinäEccletiam optime conftituilfet, doftrinaacmoribusinfignis,viij.Neronis anno Alexandrie moritur amp;fepelitur,in locumquedemortui Anianus fufficitur. Anno ^eroantea moritur amp;nbsp;lacobus, cognomento luftiis Domini frater. Nam ex loleph amp;nbsp;alia yxore natuserat,veiyt alij volunt, exfororeMariæ Chriftimatris. Hicenim, vtEgefip«
A4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pusait,
-ocr page 44-« , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;matin A DE VITI5
pus ait, Apoftolorum temporibus vicinus.in vtcro mttris fàndus fljît,vinuni amp;nbsp;ficèfitn non bibit, nil carnis deguftauit vnquam, intcnfus,nccbalnco,nec vnguento vfus eft, ve-ftibuslineistantummodoindutus. Sanda fanétoruni ingreflus, ita aflîducflcxisgenibus profalutepopuliorabat.vtciusgenuacamelorum moreoccalluerint.Veiùm abeunteex ludæa Fefto ipfius prouinci« gubernatore, priufquam ci Albinus fuccederet, pontifex ItfeftiM Ananus Anani filius, compellenspubliée lacobum Chriftum Dci filium negate,rccufàn-Mti. Itb, lapidibusobrui iuflit .• qui cum præceps de pinna templideieduscflet, femiuiuus zo.Mtf. aJbuCjamp;manus adcœlum tendens pro perfecutoribusoraret,fufte,quoful)ones vtun« tur, tandem necatur. Refert autem lofephus hune tantæ fanditatis fuiffe, vt propter eius Hier# ex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;publice crediturn fit, Hierofoly mam efle fubuerfam. Hic eft ilie Iacobus,cui Do«
minus poft refurredionem apparuit, cuique pancm benedicens ac frangens dixit,mi fra« liolecuH- ter,comede panem tuum.quia filius hominis è morte refurrexit. Annisverôtriginta rfhiM Hf HierofolymitanxEcclefiæpræfuit, id eft, vfqueadfeptimum Neronisannum.Cuiusfe-pulchrum iuxta templutn vndedeiedus fuerat, cum titulo, Hadrian! temporibus adhuc extabat. Mortuum quoque BarnabamCyprium,quiIofephLcuites cognominatuseft, ante Petri martyrium conftat. Hie cnim cum Paulo gentium Apoftolus eledus.vnam ttiriui epiftolam ad Ecclefiam pertinentem conferipfit, licet ca quoq; inter apocryphas xffT* 4 ^^*'ip^ui as habeatur. Diffentiens item à Paulo ob Marcum difcipulum, in Cyprum profi.
cifciturMarcocomite: vbi Chriftifidem prædicans, martyriocoronatur. Paulusautem xffo.15. quianteaSaulusdicebarur,ex tribu Beniaminamp;oppido ludææGifcalisoriginem,du« cebat.-quo aKomanis bello capto,cum parentibusfuisTarfumCilicixcommigrauit? inde Hierofolymam ob ftudia Icgis mifiiis, à Gimalielc viro dodiffimo eruditur, Acce-ptis deindeepiftolisàPontifice rempli, eosperfequens, qui Chriftum verum Dcum efle Paul«« profitcrentur, Stephani protomarty ris neci interfuit. At verb cùm Damafeum pergerct, diuino ad fidem compulfus,vas eledionis vocari meruit. nomenquc à Paulo pro-confulcCypriacccpit.quem prxdicationc ad fidem redcgerat.Vna deinde cum Barnaba multis vrbibusperagratis, Hierofolymam rediens, à Petro, loanne, lacoboque gentium Sala. 1. Apoftoluseligitur. Hie autem poft Chrifti mortem aano vigefimo quinto, id eft, Nero-niani Impcrij fecundo,codem tempore quo F»ftus procurator ludxxFelici fucceffir, Romam vinéhis, Ariftarcho concaptiuo comitantc,vt ciuis Romanus mittitur:vbi bicn-xHo.ay. nioinfatisliberacuftodiamanens,cumludæisquotidie difputabat. DimilTustandemà Nerone amp;nbsp;prxdicauit multa.amp; fcripfit. Extant eius decern ac quatuor epiftolx:ad Roma« nos vna, ad Corinthios dux,ad Galatas vna.ad Ephelios vna, ad Phil ippenfts vna,ad Co« Ioflenfesvna,adThefl31onicenfesduæ,adTimoth3Eum dux, vnaadTitumjâdPhilemo-ncm altera : quae ad Hebraeos eius nominefertur, incerta habebatur propter ftyli fermo-Pi««!. nisque differentiam. Erant etiam olim, qui hanc amp;nbsp;Luc«,amp; Barnabx, amp;nbsp;Clementi afleri« ’“^’■^’^^•Scripfitamp;PetrusduasepiftolaSjquæcanonicaenominantur. Secunda àplerifque ^So.28. «fosefle negatur,quodàftyloprim«diflideat. Verum quia pluribus intentus eflenon Petrirpi. poterat, cum otationi amp;nbsp;prxdicationi vacarct,duosEpifcoposordinauit,Linum fcilicct /fol«. amp;Cletum,qui facerdotale minifterium Romano populo, amp;aduenis bene fentientibus exhibèrent. His rebus intentus vir fan Aiflimus,tantum nominis fibi apud omnes compa« raucrat, vt iam ferè pro Deo colcretur. Hanc ob rem indignatus Nero, mortem hominis Lib. J. quxrere.• vnde Petrus mbnentibusamicis ad declinandaminuidiamamp;iram Principis, Mfi 2. via Appiaab vrbedifcedens,adprimum lapidem Chrifto,vtvejbisEgefippi vtar.fitob« Peirf rtJ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quidem adorans rogat, Domine quo vadis.^ Tu m Chriftus- Romam itcrum
c'fMfi»- crucifigi. Extat facellum co in loco, vbihæc verba funt habita. Turn Petrus de mirtyrio .’em, nbsp;nbsp;fuiipfiusdiótum exiftinaans, quod in fcChriftus pafliirus videretur ,ad vrbem rçcjiit, ac
ftatini
-ocr page 45-P o N T T F I C V M.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9 ,
ftatim Clemêntem Epifcopuin confccrat.ció; rathedram Sc Ecclcfiam Dei com mendat his verbis.-tandcm ego tibi potefiatem ligandi amp;nbsp;abfóluendi trado,quam roihi C hriftus reliquit.- fpretis accontemptis rebus omnibus, tuni corporis, tum forrunæ, urationcamp; prædicationefalutihominum, vtbonum peftoremdecct.conlùle. C'ùni hæcautemiu difpofuifletjnon multo poft vnà cum Paulo iuflu Neroni.necatur.vitimoeiusannô di-uerfntarnen cruciatibus. Petrusenim cruciaffigiturcapitein terrani verfo,eleuatisq; in fubliniepedibusâtacnim voluit.- quoddiceretfeindignum eflc,qui mortem Saluatoris irtiitaretur.Scpultus eftautem inVaticano via Aurelia fecus hortos Neronis non longe à viatriumphali.quæad Apollinistemplumducit.Seditautemannisx-xv Paulus vcrôeo-demdiccapitemulâatus,funeraturviaOftienfi,anno poft mortem Chrifti tiigefimo feptimo.Hocidem approbatCaius Hiftcricusin Proculum quédam Cataphrygum dif' fputans.-Ego,inquit,trophæa Apoftolorum habcoquæoftendam; hue enim via Regali pergas.quæad vaticanamducit,huc Oftienfi trophçaeorum inuenies.qui hancftabiluë-reEcclefiam.-duocertcfuêre,Pctrusamp;Pau!us.Prætereaverôin ijfdem Neronianishortis multicincresSarnâorummartjrumreconditifunt.Namcum incendium tempore Ne- j .. ronisàcliuoScauriad Efquiliasvfq;fexdiebusvagatum,multasfortunasciuiù conftim-
r- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’T' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
plinet,acomnisculpapnncipiailcnberctur,iple,vtait Cornelius Tacitus, abolendo ru- ^g, mori intentuSjfalfos teftcsfubornauit,qui idfaßumaChriftianiscaufarentiir. Vndetot mnii Li~ captiamp;interfcdifunqvt ex corumeadaueribus per aliquot noâeslum nacotinuatadi- trt is-cantur.Sunt tarnen qui dicant illud incendium ab eo extitatum fuiftc,vel vt Troiæardé-tisfimilitudinemcerneretjvel oflFenfus deformitate veterum ædificiorum,amp; anguftiis flexibilibusq; vicorum,homo libidinofus,intemperans,fiuus,amp;auunculo Caligula omnibus in rebus ncquior ac fceleratior.Na amp;nbsp;magnam partem fenatus interfecit,amp;; turpiter in fccna videntibus omnibuscecinitacfaltauit.Tantæpræterca luxuriæfuit, vt frigidis lauarctur vnguentis, retibusq; aureis pifcaretur,quæ attraherefunibus purpureis cófue-uerat, Hæc omnia vitia principio Imperij fui ita occultauitjbonam fpem omnibus prç fe ferret. Nam cum admoneretur, vt in ftippliciocuiufdam capitedamnatiexmore fub-fcriberetjQuavellem,inquit,nefeircliteras. Splendide tarnen cum in vrbe.tumforis x-dificauit-NamSt thermasfuo nomine RornXjamp;domûaurcam,êc porticûtrium milium paffuummiracelebritateperfecit.'amp;portû Antijquem ego nuper mira cum voluptatc inlpexi,fumptuofiffimisoperisextruxit.Adfa:uitiam eius redeo, qua in Senecam præ-ceptorem,inM.Annæum Lucanum poêtamegregium.in matrem Agrippinam, in vxo-rem Oéiauiam, in Cornutum philofophum præceptorem Perhj.qucm in exilium egit;
in Pifoncm,in omnes deniquc.qui aliquo in præcio apud ciues fuoserant, vfus eft. Tandem verô populi Rom iram amp;nbsp;odium in fcconcitauit,vtad pœnas quæfitus quam dili-gentiffimèfit. Quæ taies profeélô erant, vtvinftusin publicum fubfurcaduccretur,amp; virgis vfquead necem cæfus,in Tiberim proijeeretur. Verum isfugiensadquartum mi-litariumjnfuburbanolibertifui interSalariam amp;nbsp;Nomentanam viam fcmetipfum in-tcrfecit,ætatis fuæ anno trigefimo fecundo Imperij vero decimoquarto,
/N riTAM 'S. PETRI APOSTOLI. ET QTATTO-R^ Ifcjuentium Fontificum Anttotatione].
B. Platina, lt;jai ante nanagefimtim annum in vrbe vixit,fub XjHo Papa III. Ci ijuo iiiltotbeca Pon-iificia,lt;iuam tn Vaticano ma^na Itbrorum copia inflruüam reßiiuerat prafelbwfuit') vit at Pomanorutn tuntificumfcrihcre aj^greßu», Damafum Papam.gui à Petro Apoßolo initiutn fadeur, opuf vfyue ad Cua temporaperduxitfö“ qui cam fùppleuerunt, aultores eß/equuiuf. Hifuêre Anaßaßus Monad w, amp;
X.btbliotecariuf, id efi canceiiariu/,qui à Damafo ipfo vfque ad Nùolaum Prtmum ßripßt .Guili: Î alt;
A 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a!t r
-ocr page 46-J* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»LATINA DEVITIS
4lter A^tßolicit fedis l/ibtiotJjecariut,(]iii algt; Hadriano ll.vfquead Alexaudrtim U. Pandulpbu» P'/fa-tiHi,quia Gregorio Vit .vfque ad Honorimn ll,eafdem vitoipcrficutifant. Martinm PoIomü ordinü ci-flertienfis a beata Petro incipicns.vfqiieadHonorium IV.vitarim o[gt;m adidit. Excuiiu libro^qua ab in-ttocentio ll.vfqtie ad Hotioriuni 17. Damaft adiec}afitère,(xcerptafinit. Qitapoßeatidem Honoriiint, vfquead etindein Vtbaiiatfi IV. pertinent Tbsedoricuià'Nicm Gerniaiiuf,qmdgt;uturntfihif»iatù tempore vixit,ér deeoe^regium volumencompefuit.e^ alÿquidamcolte^ere. Qui deincepsab Vtban» Vl.vfque ad Martimim 7, (co cnim vfq^ vitaram liber, qui fub Damaßnomine circunfertur.perdücius ed'jmemori/t ÿredideriiit,incompcrtum eîï.Exhif igitur amnibuf auetorib(if,adiuii£l:oßatrePtolomaoI.ucenfiord.»it Pr/tdicatorum,qui fub Bonifacio Vlll .Bomanorum Pontificum res^efloi inßgni opéré confcripfit, Tlati-na quit de Pontificum a£lfs vfque adEugeniumllll. concinauit,ad verbumferi, ßfio paululum élabora^ tiare aßiimpßt. Quibin externa ctr profana ex alÿsferiptoribus interpoinns,opuf illud,quod de Bomanorii Pontificum vhisntmcupauit,conflituit. Ab Eugenio deinde vfi^ ad Paulum H quo in ‘Pontifice operifi-nem imponit, quit viderepotuit,vel ab ÿs,qui viderunt, audiuit,monumentü tradidit litirarum. Virfuit protemporumeonditione fatiediligens ö‘ erudittu.Cxterum, citmin quibufdam rebus ab eo dijfentiatn (pofierior enlm hominum diligentia, multa qua ante par tm cempertafuerunt, inuenifbrcuifiimè omnia fingulh in locisfuggerttm,de quibuf milii cum eo non admodum conuenit,quo rerum ipfarum clarior cogni-tiobabeatur,
Âtque ante omnia à prima quinque Pontificum fuccefiione,de qua maxima,turn inter Gracos,^ Pà-tinos.-tum inter Latinosip/is controuerßa ellficribedi initiumfaciam,cum resfit meo iudicio neceffariafö“ (ognitu non indigna. Haneporro qtiaßionem accurate in libro, quern de rebutgeßis Bomanerum Pontificum adidi,accuratiti( verb, ^latiasin hißoria Ecclefiaflica traciaui, quit diximultis argumentis,amp; veterumfcriptorumfentcntqsconfirmaui. Cuiuitra£tationisfumma,quamnuncbreuitatfscaufafinera-ttonibuf,argumontis, isquot; auiloritatibus ipfis,referam,hac eli. Petrum ApofiolumpoH Chrifii mortem annas xxxii^,menfes iy. amp;nbsp;dies aliquot vixific cenfeo. Si enim Chrifius xix.anno Tiber. Ciefarfs,atatfs fust xxxiij.mcnfeiÿ.oljmipiadis cfij.quarto, Galba óquot; Sjlla confulibw,vt infaflorumcommentar'ysprobaui, crud affixus eH: amp;nbsp;Petrus nouifitmo Neronisanno, Chrifii verbIxix, Aufo Capitano confulibttf(vt D. Hieronymus lä“ Damafus tradunfoccifus, profe^b id, quod dixi emnino necejfe eSi,totidemenim anniin^ teriacent.Exhis nouem primis.vfq, ad initium fecundi anni imperÿ Claudÿ,Petrum ludaa nunquam ex-gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teßifie,ex aclis Apoftoloruntyiy Pauli Epifiola ad Galatas apertifiimè con ft at,idem in Chronico refer t Eu
febiiis, amp;ego alibi multis rationibus probaui. Si igitur, vt inter omnes aurores conuenitificundo Impeti/ claudÿ anno ('is decimusfuit à bafiione Chrifit) ex Agrippa vinculis ditiinitus liber atus Bomam yenit.il-lud cert'e neceffarium videtur,eum ante ad vrbem aduentum, Antiochiafeptein annis nonfediffe.cum antt tx ludaa nunquam dtfcefi'erit,fed hanc eitts Antiochanam cathedram alio temporefuiffe. Quam rem ex vetuftHlimorum au£lorum tefiimoniofic conftitui. Decimo poft Chrifii pafiionem anno,qui adhucßcüdut erat ImpcriJ Claudÿ,quanquam infine, Petruspofi annuampntdicationcm.quam ex carcere liberatus ad vrbemperegritiandofecit,BomamXV. Kal. FebruarÿprimumingrefiitseU .Vndeeaetiamdiecathedra fanSli Petri Borna folennitas reces eü refiitutaià quo tempore vfijj ad illius obitii anniplus minus xxv.in-terftint, amp;fieumBomafedifie veteresfertbant, non tarnenpropterea fequituripfumfemperin vrbe com-j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wor/iï'fw ejfe. Hamfeptimo Claudÿ anno, quarto verb eitis ad vrbem aduentus, pofiquam Simone Mag»
t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;extin£lo, Bomanam Ecclefiam conllituijfet, ediS^o Clatidiano, quo ludaipulfifunt, Borna exire conclus
(nullumenim adhuc inter ludaos, Chr'fiianas diferimen nofiebatur') Hiertfolyma 'renerfits efi, Agrippa, cuius metuexlud.:aaufugerat, tarn mortuo. ibi concilio Apoßolorum deabroganda circumci-fione^i^mortibeatifiimeVir^inisinterfuit. Inde Antiochiam,reliSoHierofolyints lacobo Apoftolo pro-feclus,fi!ptem ibidem annis,vfque ad Claudÿ obitum, amp;nbsp;Her ones Imperium permanfit. Cuius imperÿ initio Bomam cum MarcoEuangelifiareuerfiu,Bomanam dilabenttmreparauit Ecdefiam.LinumCletunl, in chorepifioposfiue coadiutores fuosinftnuit, duos epiflolas fcripfit, Marcum, vt Euangelium fcribcret, monuit. Peregrinatione deinde per vniuerfam ^ri Kuropamfufiept.ifBoi»am,Herone in Chrifiianos tan-; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qtiat»
-ocr page 47-P o N ‘T ;T F r C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H
^UAWpubliciAti^avesdenuin,poftfefuturumdsligilfct, IIJ.Kat.lulif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cfttits^ajfiu
tß, xxiiÿ.atuiOytnenfe '/. amp;nbsp;diexÿ. foßquamprimttmftb Claudio inVrbem venerat. Hace^o ex aäü A^üflolorum,epiß:. Pauli ad G al. cap. i. z.item Dionifio Cerinthiorum epifcopo,amp;Caioanti^uo/cri-ftoreapiidEufibiumlib.2.cap.2j. bißcria Ecclefialîic.e, Iiißinoin Apologia ad lmp. Antoninum Pium, Ciremeo Ub.^. cap. /. 6* j. Tcrtullianopluribtn in lock, Origene tomo ^.in Gcnefin,Eu/èbie Cafarienß U» bro 2. cap, 2f.i^in chronico, I3amafi,in vitâquattttor Poniificum Pétri, Lini,Clementis tir cleti,Hie-ronj/mo iu l/brts de virts illuflribfu in martyrologia amp;nbsp;contra louinianum Epiphanio libro i. Homo Ge-^eftsij. LaStaniiolib.^.. cap, z. Orofiottb.7. cap. 6, dr àlijs vettißtsaalloribifs eollegi.
S. LINVS*
InusnationeTufcuspâtre Herculaneo,ab vitimo Ncronîs anno vfque ad ilpomi. Vefpafiani tempora peruenit; àconfulatu Saturnini amp;nbsp;Scipionis vfque ad Capitonem amp;nbsp;Rufum confules.
Hocautem interualloimperârunt,fcdbreuitempore,Galba,Otho,Vi- Galba tellius. Galba enim vir antiquiflîmæ nobilitatis in Hiberia imperator à mi- l'apura Iitibuscreatus,vbiNeronismortemcomperit,Romam confeftim venit. Veiùm cum omnesauaritiaacfegnitiaofïenderetjinfidiisOthonisRomçadlacumCurtiiiugulatur, feptimo imperij fui menfe.cum l’ifone nobilifllmoadolefcente, quem in illium per ad-optionemfufceperat. Vir certefuit vita priuatainfignismilitaribusacdomcfticis in rebus.-Sspe tarnen conful,fæpeproconfuljfrequenterdux fuit grauiffimis bellis. Hune vt laudem,facit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quem fecura Galba exHifpaniaRomam du-
xit. Othoveromarternogenerequàm paternonobilior, vita priuata,mollis,quippe qui Otbo in»' Neronisfamiliarisfuerat,interturaultuSjVt dixi,cædesqueinuafitimperium. Cùm au- perator-tem ciuilebellura contra Vitellium in GermaniaImperatoremcrcatum molitus,tribus . ICuibus prælijsfuperiorfuilfet, vnoad Arpes,alioapudPlacentiam,tertioad Gaftorem,* quarto apûdBebriacum fuperatur.-vndc rerum defperatione f bimet manum iniecit,imperij fui menfe tertio. At Vitclliusfamiliamagishonorata quàmnobiliRomamveniens acimperiopotitus,in omnem ncquitiam,fæuitiam amp;ing!uuiem prolapfîis cft. Nam tan-tævoracitatisfuit, vtfæpiusin die comederet, amp;nbsp;vnacœna fuoiuffu duomillia pifeium, amp;feptcm milliaauium appofita lînt. Verum vbi comperit Vefpafianum apudludæatn Palæftinæabexercitulmpcratorcmcreatum,cum legionibusaduentare, primumdepo-nerelmoerium conftituit : poftcavcroà quibufdamanimatus, fümptisarmiSjSabinum Vefpafiani fratrem cum flauianis in Capitolium compulit.-quo quidcmfuccenfoomnes concrematifunt.Quare fuperuenientc Vefpafiano, cum nullum veniæl.ocumfibireli- , quiiret,.ccella palatij,in quadilitucrat, turpiflîme traéius per viam faeram, nudus ad fea-las gemonias ducitur,vbi excarnificatus in Tiberim proiieitur.
Hocitaquetempore Linus fuitPctrifucccflor. Sunt qui hune locum Clementi af. fcribant,amp; Linum ac Cletum prxtermittant,quos non folum bi.fioria.vcrumetiam Hie-ronymi audoritas reprehendit. Q^artus,inquit,poft Petrura Romæ Epifeopus Cle-ipensfuit: fiquidem Linus fccundus, Cletus tertiusfunt habiti, tametfi Latinorum ple-rique poft Petrum ftatimClcmcntcmnumercnt: quem certè conftat (tanrr modtftias fuiQcocgiflcLinumac CletumantefemunusPontificatusobirc,nepofterishæcprinci-patus ambitio pernitiofi cxcmplihabercturliceteid.cmPetrus,quafiexteftamentofuc-ceffionislocum tradiderit. Linus ver.ö ex mandato Pétri conftituit, ne qua mulier, nifi ■yelatü capitetcmplum ingrederetur. Prætercaverocxfacrisordinibus bisin vrbehsbi-tis. presbyteros decemamp;oôto,cpifcopos,xi,créât. Scripfit amp;nbsp;resgeftasPétri, maxime nero eius contentionenj cum Simone mago. Huius auterà temporibus fuit Philo ludæus natione,^
-ocr page 48-11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PLATINADEVITIS
natiône Aîexandrinus,qui multaita eleganteramp;graniterfcripfit.vtdiâummcritofic, aut Plato Pliiloncm requititr,autplatoncm Philo. Isautem fuadoârina amp;nbsp;elegantia, Ap-pionistvmcritatem contra ludæosab Alexandi inismilTani ccmpeRuit.Konix veiôim-pcrante Claudio,confuetudinem cum Petro habuit.lnde multa de laudibus Chriftiano-riim conCripfit. lofephus quoqueMathatliiæ filius,amp; HierofJymis facerdosà Vefpafia-jefeplits no captus, ac cum Tito filio tantifper rel iâus, donee Hicrofol y in æ caperentu r, Romam vcniens.ludaicæcaptiuitatislibrosfcptem patriaefilioobtulit, Lini Pcntificatu,quieti-am in bibliothecam publicam repofiti funt,amp; auélor ipfe ob ingenijgloriam ftatu ac me. ritocertc,donatuscit.Scripfitamp;aliosxxiiij. antiquitatum libres, à principiomundi vf-quead xiiij.Domitiani Cæfarisannum.Linus autem cum fanftitate amp;nbsp;moribus in precio haberetur,dæmonesfugaret,amp;mortuos in vitamreduceret, Saturnino CGnfuIe,cuius fi. liamàdæmonibusliberaueratjCapitalifiipprKioafficitur.fepeliturquein Vaticano iux-ta Pétri corpus die xi. Calcndas Oâobris, cum fediflet inpontificatuannosvndecim, menfestres, dies xij, Sunt quiferibantGregorium epifeopum Oflienfern corpus làn-‘ ôiflimi Pontificis Oftiam ex voto tranftuliflc, nbsp;nbsp;in templodiui Laurentij magnificè
collocafie.
S. C L E T V s.
Letuspatria Romanus, dercgioncVicopatritii,pâtre AEmilîa. no,adhortantcClementepontificatus onusinuitusfufcepit, IL cet doclrina,moribus,amp; dignitatcplurimum apud fuos valeret. Fuit autem temporibus Vefpafiani amp;nbsp;Titi,à confulatu Vefpafia. ni fepti mo amp;nbsp;Domitiani quinto,vfque ad Domitianum amp;nbsp;Rufum confu-
les, vt Damafusfcribit»
Vefpafianus enim; vt antea dixi, Vitellio fucceffît, bcllumq; Tudaicum biennio ante protra«âum,Tito filio commendauit, quod quidem bienniopôft conftantilTimè abfo-luit.Nam capta Iodæa,euerfis Hierofolymis, temploq'ue folo æquato, ad D C. millia ho-minum interfefta referunturdicctiofephusiudçus eobello captus ac vita donatus,quod amp;nbsp;mortem Neronis, amp;nbsp;VePpafianum Imperatorom breui futurum prædixerat, vndecies centena mil lia ferro aefameeo belloperijflefcribat.-captaquead centum millia,ac publice venundata.Nec id verb diflbnum videti.cum referat Azymorum dies tum fuifTcjquo tempore ex omni ludxa Hierofolymam tanquam in publicum carcerc tum vel maxime die Phafe,quo Chriflumocciderunt,funtprofedi,daturi pcenas,amp; frequentis contra populum Romanumdefeól:ionis,amp;fcclerisatquepcrndif,quaChriltum innocétem peremêre. Deuiélis itaque ludæis triumphârunt pater amp;nbsp;filiuseodem curru veôti.fubfe-quenteDomitianoequoalboinfidentc.Extantadhuc in via noua huius triumph! mo-nimentaiapparent infculptacandelabra,apparcnttabulæ veteris legis è templo ablata?, amp;nbsp;in triumphum dudl£,hac etiam in vidoshumanitate vfus,vtomne$quicxfamilia David fuperfuiflent,velut ex regia ftirpe conquifitos in precio habucrit.Idem quoque im-periofempermodeftiffimevfus eft. Tantæenimlcnitatis amp;clement!æfuit, vtrcoieti-am maieftatis, verbis tantum caftigatosdimitterct; petulantiam Seloquaciumdida con-temneret.offenfarumamp;inimicitiarum immemor.Colligendarum tarnen pecuniarum nim ium Iludiofus habitus eft,licet ex alieno non raperet,eis denique pecunijs ad libcrali-tatemamp;magnificcntiarayte£ewr.Namamp; tcmplum Pacisforoproxiawjrn diui Claudij
-ocr page 49-P o M T î F T C V M. _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tj
ifœptnmperrecit amp;: amphithcatrum,cuius partem cum admirationc adhucfernimus.in-ciioâuic. Virtutemautcm Titi fiiijfantifemperfecit, vttumultuantibusquibufdamob cupiditatcin imperandi dixcrit, z\ut neminem,autfilium Irnperiopotiturum.-amp;meritô quidem, cùm ob virtutem amp;nbsp;integritatem animi, Titus amor amp;nbsp;delitiæbumani generis haberetur. Nam amp;nbsp;eîoquentiflimusin pace, amp;forti(r(musinbello,amp;clemcntifrimusin delinquentes eft habitus : ita comis amp;nbsp;libera!is,vt nulli quicquam nt^ai et. Hoc cum rc-prehenderentamicijrefpondiiTe fcrtiir,Neminem à vultu prim ipistrilicm diftcderc o-purtet. Addiditamp; illud, recordatusquod nihil cuiquâmunei isdedifTcqamicijdiéper-didi. Nemo antefemagnificentia niaiorfuitabfolutoatq;dediratoamphithcatro, ther-mifqueédita venationeferarum quinquemilliuin. RtuocauitetiSabcxilioMufonium Rufum philofophum infignem,amp; Afeonij Prædiani viri doftiflîmifamiliaritatc dcleôta-tuscfl.Perijtautemannoimperijfuifecundo, dclatufq-.adfepulcrum ellpublicoluélu. ac fi parente orbatiomneseflent.
Suntautem qui fcribant.annofecundo Vcfpafiani, quiannisdecem imperium obtî-nuitjCIctum Lino fucceffiffe.Vtcunque fit,confiât CIttum virum optimum acfanélifiS-mum fuiffe.nihilqueprætermififiCjquod ad augendam eeelefiam Dei pertinerct. Huius autemtemporibusfuit Lucas medicus Antiochenfis, Cræcifcrmonis apprimè doétus, Pauli Apoftoli imitatorjamp;omnisperegrinationisciuscornesacfocius. Scripfit autem E-uangclium.quodàPaulo laudatur.Vnde meritô Euangcliû il lud fuumtfle Paulus dicit. Apoftolorû vcrôresgeftas, quemadmodum viderat.confcripfit. Vixitannosoôoginta quatuor,vxorem non habens in Bithynia fepultus eft Confiantinopoli; ad qua vrbe xx. Conftantijanno eiusoflacum reliquijs Andreæ Apoftoli de Achaia translata funt , Phi-lippus quoqjeadêtépeftatc ex Scythia, qua vigintiannisinfide, excmplo, prædicatione retinuitin Afiam rediens.Hieropolimoritur. Cletusautem cum eeelefiam Dei optime pro temporeconftituiftet, redaétisin ordinem ex mandato Petri vigintiquinquepref-byteris, fub Dom itiano martyrio coronatur,ac fepelitur apud beati ÿetri corpus in Vati cano,quinto Kal.Maij. Affefti amp;nbsp;alij multi martyric).inter quos eft habita amp;nbsp;Flauia Domicilia,Flauij Clementis confulis ex fororeneptis,in infulaPontiam relegata,quiaChri-ftianam fc FalFa cft.Scdit autem Cletus annis xij. menfe vno.diebus xj. Sedes autem huius mortediebusvigintivacat.
S, CLEMENS I.
LemenspatriaRomanus dcregioncCælijmontis,patreFauftino,Domîtia- 4. pjw. temporibusfuit.-qui ab AuguftononusTito fucceffit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dobikm-
ratior tarnen primisannis efthabitus.Mox in ingentiavitiaprorupit.-libidi
citauit,vt penè patris ac fratris nomen aboleuerit.Multosautem ex nobilitate interfecit, pierofquein exilium mifit,coque in locotruncari iufsit.Tantæ verb defidiæfuiqvtin ctgt; biculo folus mufeas prçaeuto fty lo configeret,vndc quidam prodiens interrogatus,cfiet nequifpiamcumCæfarc?rerponditperioeum,Ncmufcaquidem.Eo præiereademen-tiæ amp;iaôtantiae venir,vt fedominum ac Deum vocari,fcribi,coliqueiuftcrit. Hicautem fecundus poil Neronem Chriftianos perfequitur. Exquiri quoque quxftionibus amp;tor-mentisgenusDauid inter ludæos mandauit, conquifitumqucfunditusperdiacdelerL Tandem verôdiuinafuperuenientcvltione, in palatio àfuis interficitur annoimperij dccimoqui nto, Huius veiôcadauer per vefpi Hones dclatum ignominiofefcpelitur.Phi-lix enim in fuburbano fuo Latina via illudlunerauit.
■ ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;........ ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Clemens
-ocr page 50-î4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PLATINADEVITI5
Clemens autemquartus.vtdixi,tum erat Romx poft Petrum epifcopus NamLmu» ' fecunduseft habitus, tertius Cletus, tamctfi plerique Latinorum fecundum poft Petrum putauerint Clem entern fuiftetquod etiam epift^Jaad lacobum Hieiololymitanüepifco pum plane fignificat.-Simon Petrus vbifinem vitæ fuæadeftefenfitdn corona fratrum po ntus,apprehenfamanu mea,hunc,inquit, vrbisepifcopum conftituo, qui mihi in rebus omnibus poftcaquamRomam veni, comes fuit, Subteifugiebam ego tantum onus, turn illc.tibi tanfummodo conlules,populum Dei in fludibusambulantcm deferes,cum peri-clitantifubuenire pofsis? Verum hie omnium modcftifsinfUS,vtdixi,Linum Cletum fponte fibi in tanto honore prætulit. Sc ripfit idem Romanæ Ecclehæ nominead Corin-thiosepiftolam quidem perutilem,nec charafteri epiftolç differentem,quç fub Pauli no mineadHebræosfertur. Legiturhaecpublicèànonnullis ; extatamp;fecundaeiusnomine quam veteres non adeoprobarunt. Difputationem quoque Petri amp;nbsp;Appinionis,longo fermone ab eodem confcriptam,Eufébius in tertio hiftoriæ fuæ voluminecoarguit.Per-ueniffeautemadhæcvfquetempora foannem Apoftolorum confiât, Zebedæifilium,Ia. It^nnes cobifratrem. Hic verb omnium nouifsimusEuangeliumfcripfit,accaconfirmauit,quai “»tl« _àMatthæo,Marco,Lucaconfcriptafucrant. Feruntamp;idobeam remàloanncîpoftremo ƒ««)»Em fai5iuæ,quo Ebionitarum dogma confurgens infringeret, qui afferebant amp;nbsp;impudenter fcrip'li. quidcm,Chriftum ante Mariam non fuiffe : eiusenim diuina naturam loannesexplicat. rit, Scripfit amp;nbsp;alia multa.tum verb Apocaliphm.relegatusaDOmitiano in Pathmos infulam, quo poftea intcrempto,amp; aéiis eius ob nimiam crudelitatem à fenatu refcifsis,imperante Nerua Ephefum redijt ; ibique vfqueadTraianum principem confilio amp;nbsp;feriptis Eccle-fias Afiæfuftentans, fenioconfeßus, fexagefimooâauo poftpafsioncra Chriftiannoin domino quieuit. Clemens autempietate,religione,dolt;ftrina multos ad fid cm Chrifti quotidietraducebat, QuamobreraP.Tarquinius facrorum princeps cumMamertino vrbispræfedoTraianum in ChriftianoscÔcitat. Cuiusimperio in infulam Clemensdc-portatur : vbi ad duo raillia Chriftianorum ad fecanda matmora damnatoru m inuenit. Dum ibi verb aquæ penurialaboraretur, quam fexto milliario repetebant,Clemens col-Jcmhaud longe pofitumconfcendens,agnum vidit,fubcuiusdextropedefonsdiuinitus ftbundantem aqu»m featuriebat, qua quidem recreati omnes fiint, amp;nbsp;multi ad fidê Chri-fticonuerfi.Hanc ob rem motus Traianus fatellitibus fuis quofdam mittit, qui Clemcn-îem inmarcproijcerent, alligataadcollumancora coins ficratiffimum corpus non ita multopôftad littusdclatumcft.- atqueeolocîfcpultum cxtruâ:otemplo,vndefonsdilt; uinituscmanauerat.Hocautemfaélum narrantxix.Kal.Decembris, anno tertioTraiant principis. Sedem verb retinens annisnouem, menfibus duobus, drebus dccem,amp; regiones feptem notariés dit! ifit, qui dil igenter res geftasmartyrum fcribercnt.-amp;habitis quoque de more facris ordinibus Dccembri menfe,prcsbyterosdecem,diaconosduos,epiC. copos quindccira creat.Eius autem in morte dies xxij.fedcs vacat.
A N N O T A Tr
Si S. Clemens Papa, é“ martyr poß Petri mirtern epifopatum Pomatiumflß'äpiens /edit annas ix. tnefesiiy,^'dies xxvi.vtitt Damafilibro,excon/iiaiam ordineeliciturddemq^ Eu/ebim in anKornm nU'‘ mero Confirmai iUud profedo »eceffl; efl, cam non fab Traiano, vt Platina tradtt.fd Ve/jsaßana relevât» tj/e. Quiimpricfiâtif Vrbi Chrißianii tanguant ludaizantibtu parim tuneaqtimfwßtt, nam VtJ^afia* nü Auguflüaliquidÿsmi)!eßiaiintuliße,nomeminilegißi,»b^t auteaublore Dagt;/}aja,Veß/afiano Augtißt viu '^i^Tito Citfare v. confitlibus. Is fait annus imperÿ Veßaßani oclauus
Clcmenlù verb Pentificatiu menfe tertio,ix. Kal.Oclobris, eedim qiin Petrus anno, tirais cborepißoi. put ßue P'etri in' l.pi/(epatu Pomauo (undsutar intcrfeilus efl,facerds:ÿ fui anno xf menfe quart o,vt au^ äareßDamafut,
CUmemi
-ocr page 51-PONTIFICVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ït
cltmentiporra,in !xi/io vitafuncta, CletusChare^tfeoftus^ßutcoadiuttralteretß^erffes,tlHiitC^lu-tis Ixxv'^.fah Veßtaßaiio imperatare/ücceßit.fedit^ vt ex Damaßcenfiilatibus i!yfa/}is intelligitur,an-1IOS vi.menßs p. dies i^. Poß cuiw morteßptimo vaeaiitis fedis dtepi^.nonas Maÿanno Chriflixxciiij. tmperrj Domitianifiiundo, dnacletm Romaaamßdctntbtinuit^ßedit^annosxij menfes ßamp;dies x.Plae tx Damafo in horum pontifxum vitis, loanne Papa 11 l.in ijtiadam epijiola decretali ad epifcopos Gcrma-tna ep- Galliarum ^/aßis cenfülaribuf.
Qua rationefit, rt nullopaclo audicttdi ßnt aurores, quidam lam G rad, qua m Latini,qui Cletiint fuitt Anacleto coiifundût.q'tii tam ex Damafo,qua ex ecclefiafiica traditione quant omnibus fcripioribw, bacinreprapono,manifelièItqueat, Cletum ab AnacletohominejPatre Patria,rebusgefiis,mortis tem-fgt;re,^diediuerfum ejfe. llle.n fattnaiione Romanus, AemilianifiUuefub Veß.ifiano ereatus, initio tmperiqDomitian! TI.Kal.Maüoccifiu:hic veronatiom Graoupatria Atheniéfis,paire Antiorho,amp; no. uißimisDomitianitemporibus 111.Iduf Iuluinterfeilus vtritifque etiatn tatiquam diatrfifejîumdtet» farr^a Mater icclefiia adhttc dtuerfitm célébrât.
S. \ ci. ET V S l.
Naclctusnatione Græcus,patria Athenienfis, Antiochopâtrenatus,CIenften tifuccedit,NeruæTraianitcmporibus,Neruaenimmoderatævitæ,tunipu blic3E,tumpriuatæprinceps,3EquiŒmum fcatques tilem rcip.pra:ftitit.PrjE- tor, terea vci ô eius opera ex fenatus decreto Doiuitiani aéla abrogata fu nt, vnde æylt'iab exiliorcditre. Plcrique verô bona fua.quibusanteaipoliatifuerâr, huius bencfitio recepere. At Nerua cùm iam fcnioprcmcretur, mors inH:aret,rcip.ca-i liens,! raianum printipem in filium peradoptionem accipitnsjecundo amp;leptnagciimo aetatis anno moritur,lmperij vero fui anno primo amp;nbsp;menie quarto.
Nerua itaqueTraianus,generc Hirpanus,cognomentoCrinitus,imperiumaccipienj, militari gloria, vrbanitate,amp; modcrationejomnes principes fuptrauit Nam fines imperij longe amp;nbsp;latèdiffudit Gcrmaniam Tranirhtnanam in priftinum ftatum reduxit, Üaciâ amp;nbsp;multas trans Danubium genres imperio Komanofùbegit, Parthos recepi t, Albanis regem dédit, trans Euphratem amp;Tigrim prouinciasfccit, Armenian!, Affyr iam, Meidpo-ni3m,*'Cleutiain,Ctcfiphoncem,Babylona vicit Sctcnuit, vfquead Indiæ fines, amp;nbsp;maro rubrum accefsir,in quo ctiam claiTem conftituit,qua fndiæ fines vaftaret.
Anacletus-autem infiirutis moribus Eccleiiam Romanam confirmaturus, conflit tunnepræful, neue clerici barba m velcomânutrirenr.néueepifcopusapaucioribusquS àtribusepifcopisordinarctur; vtqueckrici publicè, non priuatim,adlacrosordinesa(-cifcerentur.Omiiibusquoquefidelibuspræcepit,vtperaêtaconfecr..tionecommunica-rent,qui verb nollcnt.èfacrisædibus eliminarentur. Augebatur hac ratione mirum in modum Chriftiana rcfo.Qnre Traianus veritusnequid detrimenti Romanum imperium indecaperet. tertiam perfecutionem in Chriftianos conceffit, quaquidemmulti interempti funt: maxime vei 6 Ignatius, AntiochtnæEcclefiætertius poil Petrum epillo pus,qui captusamp;damnatusad beltias, dum Romamafatellitibus traherctur, quos deçà ieopardos vocat, onines Chrillianos in itinere oratione vel litceris in fide confirmabat? Sicinquiens, vt leiùm Cliritlum inueniam,crux,beftiæ,conitaôtiooflîum Setotiuscorporis contentio amp;nbsp;tormentadiaboli in me veniant, dummodo Chriftofruar. Cùm au-tem iam audiret leonum rugirum, frumentum fum,inquir, dentibusbefliarum molar, vtpanismundus inueniar.Mor tur autem vndecimoTi3ianianno,eiu(quertliquiç An-tiochiæ iaeent extra portam Daphniticam At vc ro PliniusSecundus,qui turn proninciâ f gubernabat niifericordiaobmultitudinemintcremptoium motus, ad 1 raianumkri bit.înnumera hominum millia quotidic obcruncari,in quibus nifiil omnino Iccfi ris de- ttoimS. prebende-
-ocr page 52-16 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PLATINADEVTTIS
prehenderetur, autaliquid, quod Komanas leges offenderet.nifi hoe folum quod ante-lucanoshymnosChriftocuidam cancrent Deo.'adulteriaveróamp;huiufmodtcriminaa* pudeosillicitahaberi.Vndepermotus Traianus,referibit,Chrittianosquidem non elTe requirendos, oblatos ramen punirioportêre.Pcrijtetiam illotumultu Simeon Domini confobrinus.HierofoIymitanus epifeopus in cruce polïtus, filius Cleophæ, qui centu tn amp;nbsp;viginticompleuitannos.Hxc autem quæ dixi, fub hoc Pontificegefta lunt,non autem fubCletOjVtEufebiustcrtiohilloriæfuælibroollendit. Dàmafus enim Cletumab Ana* cleto patria, amp;nbsp;genere mortis, differre oftendit. Nam Cletus natione Romanus,fub Do-mitiano.-Anacletus verb Athenienfis,fubTraianoprincipe moritur. Hie autem amp;me-moriam Petri compofuit,amp; feorfum à plebe loca vbi martyres fepelirentur alsignauit.-amp; lacris ordinibus femel mefe Decembri habitis, presby tcros quinque,diaconos tres,epif-coposdiuerfis in locis fex numero creauit, quo quide vltimo fupplicio perempto, vacat epifeopatusdiebus tredecim.Sedit autem annis nouem,raenfibus duobus,diebus decern.
ANNOTAT.
Paß S. Aiîdclclum, Remittu» 'Tentifex qnartodecimo DomitianiMHt.ereatfu eß Euariß. cui impe^ f Traianiduodccitn«fuffsdlns eü Alexander. Qiiidecimononeeiufde principe anno tnoricns.fiiccefforcnt habuitXjßum. ixOamafi, Eiif£bioinchräniefi,hißi)riaKccleßaßicalibrotertio,amp;faßif eonfulum.C^-terum cui» in fingulorui» ferè Pontißctim annis à P, at in a dijßntia-n, q»i eos longa, difficili, epero/ä fipputationeforinaui, (3- nimitfaßidiofuno eßet vnicaique Pantifici, meamfententiam adiungere, in libri fine brettern omnium Homanarum Pontißcum catalogum cum annorum, quibue vnufquifq^/edit, numero adßiam, ex vetuftk, prebatiid^ aubtoribut à me (onßitutam. Qua omnta poßea latttu explicaba in met de Rtmanartim Pemtßcüw rebttfgejlii libro,quem baud ita multi p'eitfumpublicatuitu.
S, E V A R I S T V S.
Ä. Pont. Traiaum jmfera-ttr.
Varistvs nationeGrxcus,patrcludæo,nomineluda,exBethleemciui-
Cuius principisobfingularemiuftitiam amp;humanitatcm libentcrmen-^^®^*^rtoncm facimus. Nam vbiqueterrarum itafeæqualem omnibuspræbuit, vt 'fque ad luftiniani tempora in creationc principurn fitacclamatum, Feli-ciorlît Augufto.acTraiano meliop; Piætcrea verôtantæ comitatis amp;' humanitatisfuit in vifcndisægrotis.ûlu tandis amie is, celebrandisquepafiîm fcllisdicbus, inuitantiumq; conuiuiis,vt ci tanta benignirasviciodaretur,vnde dictum ülud 'mperarorcdignutn prodiit; Talem priuatis Imperatorem eireoportlt;re,qu31es fibi priuaros optât habere. Honores autem,diuitias, facilitates, præmia.benemcrentibus itquè diflribuit. Nalli quicquam iniuriarum fecit augendi xrarij gratia. Immunitates chiitatiousinopialabo-rantibus dédit. Fluminum traieólioncsAC itinera pcriculola, tutoamp; ialuberrimo opéré compofuir. Portuin Anconitanum.duó'to præalto lato muro.ad coc 'ccndos maris fluftus, muniuit. Nihil in viraagens,nil cogitans,quodadcômunem vtilitatem non per-tinerct. Hactantagloria belli domiqueparta,apudScIeuciam Ifauriæciuitatem proflu-uio ventrisperiit,anno !mpcrijciusdecimooâauo,menfcfexto cuiusclfa Romam po* llea delata funt,amp; in vrbe fepulta, vrna aurca in foro,quod ipfe firuxit fub columna cochlidc quant adhuccernimus; cuiusquealtitudocentu m amp;nbsp;quadragintapedum eft.
AtI2uariltus(_vt Damafus ait)t!tulos in vi beRoma presbyteris diuiht,amp;: feptein diaconosin ordinem redegit, quieuftodirentepifeopum prædicantem, propter ßyhiin veritatis. Idem conltituit.ne plebis in epifeopum accufatio reciperetur.Ordinationes ter habuitmenfcDecciûbri,acprcsbjterosi£x,diacono5 4uos,cpifcopos perdiuerfa loca nuius«
-ocr page 53-P o NTl Fl C VM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I«
numero quinquecrcjuit.Hiiius tempore Papias fuit, Ioannis auditor^ Hicropolitanus cpifcopusjqui non tantum hiftoria, vetcriim difcipulorum Domini,quantum voce Ari-ftonisamp;feniorisloannisadhuc viuentis,dtlcélatus ell Vnde apparctex ipß nominum dinumcrationcjcum omnium fere Apoltolorum mentioncm iceiflet,alium cflTcIoan-nem.qui inter Apolloloslocatur .• alium feniorcm loanncm, quern poll Ariftoncm nu* nicrat,quiccrtèdodifïimus eft habitus;quemqueetiam multi Iccuti ob doófi inam funt, vt Irtnrus, Apollinaris,Tertullianus, Viétoriniis Piftauienfis,LaftantiusFirmianus. Quadratusqiioque Apoftolorum dilcipulus.Ecclcfiam Dei turn pcric!itantem,fideamp;: induftria fua quoad fieri potuit, fuftentauit. Nam cum Hadrianus turn Athenis hyemem agens,fymmyfttsque Eleufinx omnibus pene facris initiatus,occafioncm fieuiendi in Chriftianos dediflet.Quadratus ipfelibrum Fladrianoporrexitdehoneftatc rcligionis Chriftianxeompofitum,plenum fidei rationis.Idem fecit Ariftides Athenienfis phi-Iofophus,fub priftino habitu Chrifti difcipulus; volumen nanquenoftridogmatis ra-tionem continens,eodcm tempore,quoamp; Quadratus Hadriano principi obtulit.His •utem Apologcticis Jibrisfadum eft, vt Hadrianus iniuftiim foreexiftimans,Chrift:ia-nnsindidacaufa vbiqucoccidi, MinutioFundano Afiæproconfuli Icripferit, neminem occidendum,nifi de accufatorc amp;nbsp;criraineconftarct. Euariftus autem(vtquidam tra-duntJmartyriocoronaturvltimoTraianiprincipisanno. Sed melius cenfcnt,qui fub Hadriano nondum in Chriftianos placaio, idei contigifle fcribunt. annis enim nouem fcditjmenfibusdecemjdiebusduobio.Scpultuscftautem Euariftus in Vaticanoapud bean Petri corpus,fexto CalcndasNouembris. Vacat tum fedts dies xix.
S. ALEXANDER I.
7. p«»t.
iXLexander patriaRornanus.patrc A kxadro,ex regione Caputtauri, iu-^uenisçtatç,raoribusfenior, vfqjad AElijHadriani tempora pcruenit.
Hadrianusenim côfobrinç Fraiani filius,imperium accipicns,primo quidem Chriftianisaduerfatuseft poftca(vtdeincepsdicetur)cognita ^o^nTcligioneS; piccatc,incosadmodumbcneficusfuit. De populo RomanobeRcmeritus.patcrpatriçftatimappellatur.-eiusquevxor Am ffitiirii-guftx nomen fulcepit. Vtraque verb lingua cruditiffimus, amp;nbsp;leges multas comporuit,bi-bliotheca infigné Athenis retulit, Pliitarchi Cheronæi,Xyfti,Agathoclisamp;: Enomai phi- '°’'' lofophidoftrinaacfamiliaritatcde!eétatus.Athcnicnfibusautélegcspctcntibus,cx Draconis amp;Solonisfententia iura compofuit.ldemquoque (acrisEleufina; initiatus, multa AthenicnfibusdonacontulitjCorumquepontem reftituit,quern Cephyfusfluuius inun-datusalluuionediffoluerat. Fecit amp;Romæ fui nominis pon tem qui adhuc extat,amp; fcpul-chrumin VaticanoapudTiberim, quo nunc Pontificespro arce vtuntur.1 iburtinara quoquevillam mirofumptu çdificauit,quç quidem hodicTibur vctusappellatur,in caque prouinciarum amp;locorum celcbcrrima nomina inferiptaerat. Peleufium autem ve-nienSjPompcijtumulum magnificentius extruxit.- murun. duxit in Britanniaofloginta millia pafluum,qui barbaros Komanosque diuideret. ScpticioClaro prxtorij fui turn prxfeéioamp;Suetonio Tranquillo epiftolarum inagiftro. muItisqueaÜis, qui apud Sabina vxorem iniuirueiusfamiliariusfctunccgtrant,quam rcucrcntiadomusaulica poftula-ret, fucceflores dedit.
At verb Alexander Romanus Pontifex.primus ob memoriam paftionisChriftfin ficri-ftlt;ioaddidit,Qui pridiequam patcrctur,vfqucad hanccl3ufu!am,Hoccft vorpus mtum, Inftituit item, vtaqua, quam fanftam appellamus, falcadmixtainttrpofitis facris oratio, riibus, amp;nbsp;in tempi is, Sc in cubiculisad lugandosdamoncs retint i ctur. Voluit quoq; aqt ä
B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ad-
-ocr page 54-if nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P L A T I N A D E V I T î s
admifceri vino in confecratione fanguinisS:corporis kfu CliriQi quo lignificaur Cliri-ftum Ecclefisc coniunétum effc- Oblationem quoqueexazy mo.nonauttm exfcrmcnta-tOyVtantea, fieri mandauit; quia hoc modo puriorhaberetur,amp;Lbionitishærlt;.tiGisca-îumniandi occafio auferretur, Huius verotemporibus fuit AgrippacogncmentoCa-llor,quiBafiIidishæretici volumina in Euangeliumfcripta, fuadoót^inamirificcconfu-' ' tauit.-Barcaban Marcob eius prophetas coniifta fcilicet ad terrorem nomina,amp; Deum
Maximum eiufdem Abraxan,aeridens.Mortuusefiautem ea tcmpeftate Bafilides:quaamp; CochcbasduxIudaicæfaôtionis,Chriftianos varijsfupplicijs pcrfccutustft, Huius vcro atqi.Iudçorum omnium pertinaciamHadrianusImperator vltiinacçdeperdomuit,prç-cepitq; ne cuiludxo facultas introeundiHierofoIymam daretur.Chriftianis tantum modo ciuitate permifla,quara mcenibus amp;nbsp;çdificiis inftauran5,de fuo nomine A el iam appel-lauit.In eadé vero ciuitate Marcus cxgentibus primus epifcopus cóftituitur, cefTantibus iis,qui fuerant ex ludæis. Huius quoquePontificis tern pore martyrium pro fide Chrifii SaphyraAntiochena,amp;Sabina Komanamulierpafiçfuntzamp;Fauorinus.PalçmôjHerodes Athenienfis,Marcus Byzantius rhctores infignes habentur.At Alexader pofl ordinatio-nes tres.quashabuit menfe Deccmbri.quibuspresbyter! quinque, diaconi tres,cpifeopi per diuerfa loca quinq; creati funt.martyrio coronatur cum Euetio amp;nbsp;Theodulo diaco-nis.fepulturquein viaNometana.vbiinterfcduseftfeptimoab vrbe railliario, V. nonas Maij,Seditannisx.roenfibus viij.diebus duobus. Vacauitautefedes dies vigintiquinque.
S. XYSTVS I.
Yftus BationeRomanus,patre Paftore.-vel vtalijvolunt,Heluidio/uit Hadrian! temporcA'fque ad Verum amp;*Anniculum confulcs.
Quem quidem Hadrianum interbonosprincipesnumeradum cenfuimu«. Liberalisenim,fplendidus,magnificus,ac cfemensfuit.Nam amp;nbsp;feiuum in fs gladiofurentem,medicis curandum tradidit,amp; ægrotosbis térue in diera inuifitjSe Alexandriam à Romanis eueriarn fua inftaurauit impenfa:Romæ Pantheon rC«
fl!tuit,ac munera aromatica populo dediuMoriens Eos verfusfccilTedicitur.
Anigt;ms!4,vJiii!a,blaiidul^
HufpeSyCoint sq^ corpora, Qua mine .iLbibii in loca Pallidid.i,ri^id.j, n:idu!n: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
Nec vtfiles, ditbis iocos.
Moritürautem nvorbo intercutaireojxxij Imperiffirianno,ac fepeliturPuteoris in viK IaC!ceroniana.XyP;ü3aaiéreidiuinÇ('vtparera)tcuramgerens,confiituitneàquoquara nifià ra!niflrisfacrorû,myfieriaamp;vafa facia tangeren tu r, maxi me verb àfœminismeue, quod facerdotescorporale vocanqexaüo quàmex hneopanno,Sc quidem puriflimo,fic-ret.Idem cenfuit.ne cpifeopi ad federn A poftolicam vocati, redeütesà fuis recipertntun, nifi fccum dcferrêtlitterasplebem falutantis.fn celebratione verb mandauit,vtSan(Sus, Sanótus,Sadus,dominus Deus fabaoth.cantaretur.Nuda primo hæc erant Sc omnia fimgt; plicitertraôlabâtur.Petrusenim vbi-confccrauerat,orationepater nofter, vfuseft. Auxit hçcmyfierialacob’epifêopusEIierofolymitanus.-auxit ScBafilius.auxû-e Sca'ijrNaCçIe-ftinus Miflæ introitû dédit,Gregorius KyrieeleysójG loriain excel lis Deo Telefphorus, collationesGelafius primus,epiItolâ amp;nbsp;cuagelium Hieronymus. Alleluia verb fumptura cftexeccJcfia HierofoIvmitana.Symbolu inconciîioNiccno.- Mortuorum autem coni-memorationem Pefagius innen it. Thus Leo tertius,Ofcu!u pacis înnoeétius primus. Vt caneretur Agnus Dei,Sergius Pontifex inftituit. Cum verb .Vyftitcporibuspropterfrc-queatesc£despmcirep££irétur,quiaoineuCErifti profiter! iudeiet^ScGilliChriftiaat
-ocr page 55-p o N T I r r c V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;If
prxfulem fibi depofcefent,eo PeregrinumKomanum ciuem mifit,quiconfirmatusin fide Gallis, Komam rediens, vltimo ftipplicioafliciturrn via Appia, eoloci vbi Chriftus difeedenti Petroapparruit.Eius. orpus in Vati anam perfide!csdelatum,apud fepulcru Petrireconditur. Aquila quoqueludæus nationc Ponticuj,cum Prilcilla vxore ediólo Claudi) difccdens,vfquead bæ. tem;)oia(vt nonnulliaiunrjfuperuixit.fccundusMofai-c«lcgtsinterpres,poft illoslxx.qui Philadelpbi tfmporibusfuere,AtveroXyftusvbi or-dinationestermenfe Decembri habuiflct.quibus prcsbyterosxj. diaconos vndecim, epifeopns per diuerfaloca iiij creauit,marryriocoronatur,amp;in Vaticano apud Petrura lèpeIitur.Sedrtautemannisdecem,mcnfibustribus,diebus viginti vno.jVacatum fedcs biduo tantum.
s. TELESPHORVS.
j^^Elefphorus natione Græcus expatre Anaciioreta, Antonini Pij temporibus 9 ’“T'^fuit.
Cuius quidem imperatorispaternum genusèGallia Cifalpina originem finis Aurelio A: Lucio annis ij,ac vigioti, mcn-'^•^fibustribuSjtantacurr. modeftiaamp;benignitate.vtmerito Pij cognomenturn adeptusfit,ac pater patriæ appellatus, Nulli enim vnquam turn priuatim,tum publicè acerbusfuit autinredimendispecuniis.aut cxaftione tributi, quod quidem interdura ita remifit, vt cautionibus incenfis omnium débita relaxaret.Quid plura de hoc principe dicam? Qui religione pictate,gratia,humanitate,clementia, iiiftitia, modeftia cum Numa Pompiliobonorum omnium fententiacomparari poteft. Ispraetereacum Tiberis in-undatione plurima Romæ vexaflct3Edificia,tum priuata, tum publica, fua impenfa crues in reftituendavrbclibcralifîimèiuuit.Tarracinenfem quoq;amp;Caictanum portum mi-râsoperibus.vtnuncetiam apparet,reftituit.Eiusquoqueimpenfa eredam cffe colum-nam illam cochleam putarim.à qua vrbisceleberrima regio nomen accepit.
TelefphorusautemquemdixirausXyftorucccffifre,côll:ituit,vtfeptcm hebdomadi-busantePafchaiciuniumobferuarctur. vtquein natali lESV Chrifti noétutrcs IVlifl« celebrarentur.primain Jimidio iiodis,quo Chriftus in Bcthleem nafcitur:fecunda,iPu-cente aurora, quandoàpaftoribuscognitiiscft. tcrtia,C3dem hora dici,qU3 nobis dies re-dcmptionisamp; veritatis, i!luxir,cùm omni reliquotcmporcantehoram tertiam celebra-rcinterdidum effet, qua hora Dominus nofter in cruccm ponirur, vt Marcus ait Con- luHiinn ftituititcm vt ante facrificiurahyjnnusillccanerctur, Gloriain cxccllrs Deo, Huius temporibus multum claborauit pro fide Chrifti luftinusphilofophusex Neapoli vrbe Paleftinae, quiamp; Antonino Pio principi,ac filiiscius librum dedit contra gentesferi-ptum amp;dialogum contraTriphonem princ'pem ludgorum babuit.lnueduscft in Mar-cioncm,quiCerdonisdogmafevutus,alterum bonum,alterum iuihim Dominumaffe-ruit, tanquam duocontraria principia crcationis amp;nbsp;bonrratis. Impugnauit amp;nbsp;Crefeen-tem Cvnicum vt gulofum,mortis timidum.luxuriçqjac libidinumappetentifltmû.Chri-ftir^; blafphemum-cuiusinfiditsad extremum circunucn tus prodignitate Chriftiani no-minislangurnemfudit.Huncautem luftinihoftemnon philolbphum fuiffe.fcd Philopom putn,id cft.amatorcmarrogantixftribit Eufebius.Eodc quoq; tempore inualuiffe Valentinianam hærcfimconfiât.Hi quidem Valentinicuiufdam Piatonici fcdatores,di-cebantChriftum decorpore virgin is nil fumplifl'e,fed per earn tan qua per fiftulam quan-darn purum tranfijffe.Pbotinusautem tum Lugduuéfiscpifcopus.vircertc fingularis vir tutisi\:doôtrinæ^vtaitIfidorusjianinonagcnarius.martyrij coronam conftanti animo pcrpeffuseft.At verb Tçlelphorus cum ordinationes quatuor incfeDeccmbri habuiffet,
B I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cre-
-ocr page 56-X« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PIATINADEVITIS
crcafiet^; prcsbytcros qi’indecini.diaconosoéto,rpifcopostrfdcc!m,marrvriu fubicn», apudbcati Petri corpus in Vaticanofcpelitur.Seditannis vndecini.nunljbus tribus, dic-busxxij. Vacat tuinitdesdiesfcptcm.
S. H Y G I N V S.
YginusnafioncGrçcus,patria Athenienfis,patrephilofopho,AntoninoPio W impcrante,TtIefpboro fucceffit.
Laudes ^aatonini tij imp.
te FS? Addtre veroaliquid etiam delaudibus Pij, antequa ad Hyginum veniam Qft^ädeo moderatægloriæfuitin rerailitari.vt quàmaugere ftudtret: vtqjbancScipionisfen-tentiani fepius vfurparctac diceret,Malle fe vnumciuem feruare, quàm mille boftes oc-ciderc contra Domitiani inftitutum, qui populi Romani excrcitum hoftibus obijciebat, quo rarior in patriam reuerterctur,adeo multitudinem oderat,amp; reformid-bat ob eius fæuitiam.Tantæautem iuftitiæ Piusfuit, vtmuiti reges,multæqucnationcs pofitiseius iuffu arm is,ad bominem controuerfias fuas litesquc déferrent, eiufdem fententiæ ftatini parèrent.Obbæcautem mérita quæmaximafunt.populus Romanus mortuoSc flaminé, Sccircenfésamp;templura,amp; fodales A ntonianos,lacrymantibus omnibus, conftituit.
A t Hyginus vrbis Romsepifeopus turn maxime clcrum prudenter in ordinera redc-git,gratus diftribuit inftituitq; ne templafine celtbrationc dedicarentur, neue augeren-
turdiminuerenturcjifincarbitratu metropolitani vel cpiFcopi.Vetuititem netigna,reli-quauematerivsad çdiScanda tcmplacongcfta,in propbanos vfus conucrteretur,poire tarnen ad ftruóturam alterius rempli velcœnobij. concedcntecpifcopo,transferri. Voluit item vnum Jaltem patrimum vnamuc matrimam baptifmo intercffc.lic enim cos appellant,qui infantes tenent dum baptizantur,licet reuera patrimus amp;nbsp;matrima aliud lïgnifi-cent.Êftenim patriraus(tcfteFefto) quicum pater fit, patrem adhuchabcatódern de matrima dicendum eft Inrti tuit prœterea ne metropolitanusepifcopum prouincix fuxali-cuius criminis reum faceretde damnaret nifi prius'aprouincialibus epifcopis caufadifi. tolycar- cuiraamp;cognitafuiiret.Sunttamenquihoepoftremum Pelagio Pont/fici afleribant. Hu-fmioM- iusquoq; ternporefuitamp;polycarpus Ioannis Apoftolidifcipulusp-myrnjusepifcopusab MU jtn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prim-eps. isautem Komam ve-
fioli dilquot;-tifuluf.
niens plurimos fideliura Marcionis Valentini falfa perfua(»o‘nedeceptos,ad fidem re-duxit. Cumautcrn Marciofortèhtiicobuiam faftus, diveret, mé ne cognoi'cis? Kclpon-ditjCognofco quidern primogenitnm diaboli.Ncgabatcnim patrcm Chrifti Dcum cflt CrCatorern, qui per filium inunduni fccerat. Podea vcró imperante M. Antonino amp;nbsp;L. Aurelio Commodo qua! ta poft N'eronem perfecutioneSmyrnæ fèdentc proconfulc/ig. ni crematuseft. Mclito quoqiicAftanus Sardenlls cpifcopus,Front inu'que oratorisddei-pulus, librum dedoélrina ebriftiana M.Antonino tradidit Huius ingcniuni Tertullianus mi ru m in niodumlaudatrdicitqucaplerifqucnoftrorum prophetam babitum effe. Scripfttamp;Theopbüus Antiochcnfiseccleftaeepilcopuslibrum contraMarcioncm,impe-rante jM.A’.tonino.-fcripbt amp;librum contraHtrmogenishercliiu,qui materiarn non na-turam introducens,üeo nonautemnaturæeandemcomparauiqmateriam elemétorum amp;nbsp;Deuin appellans.Hyginusautem bcnedeEccleGa Dei meritus,cum ordinationcs,ter Decembri menie babuiflct.crcafletque presbyteros quindecim, diaconus quinque epift coposfex.morituqamp;apudbeati Petri corpus in Vaticano feptl.tur tertio idus Januarijk Seditannos quatuor,menlcs tres,dies quatuor.Sedcsautem quattriduotura vacat.
A.S.Priï-o A^oßolovfiueadTe’e^borumomnesPomifiecsobChriflicofifeßioncm^ocMs dedijfe^
-ocr page 57-P o N T I F I c V M, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;♦.»
quît/antaviseflin interfsretatîone.quantam putabimus;e{reinfermrtneproorîo?rJeu-theriusautem vbi ex tribus ofdinationibus menfe Decembri habitis, presbyteros duo« decim,diaconos octo, epifcopos quindecim creafTet, morirur, amp;nbsp;apud beat'i Pctri corpus fepelicu r fepti mo talêdas lunij.Seditautem annos quindeciin,menfcs très,dies duos. Va* cat tum fedes dies quinque»
ANNOTAT.
^leittlertm, tion 'Elenthfrium, item Zephfrinum^ non Ze^berinumpaßiminvetußis codiàbiu, tam Cracü.quàm Latmiifiri^tum inucni.
S. VICTOR I.
Idorem natione Afrum, patre Felice,fu ilTe Aelij Pertinacistemporccredi- l’y- Pont,
diderini.
Qi^iiquidem \clius cum grandis natu effet, feptuagefimutn enim agebat annurn.expræfeélo vrbis.quem magiflratum tum gcrcbat, ftnatufconlulro imperatorcreatur. Kogatusdeinde vt vxorem Auguffam faceret,amp;blium
ifeliuf Perti.
thlX.
Cyfarem apptlfaret.id facere recufauit, teftatusfufficere.quod ip(e impeiaret inuitus.At veroquoniam in imperatore nihil auaritiaturpiiiseft,cum illiberalis ac fordidus habe-retur, quod dimidiat3slaétucasamp; cardos conuiuis apponerct.neminecontradiccnrc.à inrij^, lulian.i iurilperito in palatioocciditur.impcrtjfui menfefexto Hiceft ille lulianus, qui perpetuum ediöum compofuit.quiquefeptimo menfe poftea quàm iropei arecceperat,. apud pontem Miluium viâ:usàSeuerociuiIibelIo,amp; interfeôuseft.
luliaiite
At Vidor Pontifex reip Chriftianæ.vtparerat,curamgerens,conftituitvtPafchaDo- P^fintk minico dieceltbraretur ex Eleiitheri)fentétia(vt Damafusait/aquartadecima Luna pri-mimenlîsvfqueinxxj.Cuiusdecretisobtemperans 1 heophilusPaUftinæ vibis epilco-pus contra eosfcripGtqui xiiij.Iunacû ludgis Pafeha celebrabât.ln hanc verb opinior.ein inueduselt PolycratfsFpheliorum epifeopus qui ex veterecôluetudine, xiiij.Iunacurn ludçis Pafeha eelebiabat. Seenim Apoftoli Ioannis,amp; veterum audoritatéfecutû often-dit :Nns'inquit)inuioljbilfm célébra mus diem,neq; add en tes qnicquam,nec diminuen tes Hanc verô opinionern fccutuseft PhilippusHierapoh mortuusdianc-Iomnes qui lù-pra pcdus Domini rccubuit,amp; pontifex eins fuir,auream laminam in fronte portäs.-hanc Poly carpus Thrafcas Melito,amp;Nar..ifrus Hierofolvmitanæecclefiæ epiRopus. Idéquo-que Vféiordeereuit,vt in quauisaqua baptifmum petentes,baptizaretur, fi neceffitas in-ftaret.-hane ob rem quidam exilfimant cócilium in Paleftina habitum cfre,cuiTheophilus,lrcnçus,Nareiffus,PoIyearpus,Bacchylus. Alianas prouinciæ inlîgnes epifeopi, inter fu“re.Kes tarnen integra in Nicænam concilium tranflata,in quo etiam lonlfitutum eft, Vt Pafeha poll quartamdecimam kmam celebrarctur.ne ludasos imitari vidtremur. Fue-rehuiuspontibcisteinpore multi dodiffimi viri.Nam amp;nbsp;Appion turn Hexamcron fecit, amp;nbsp;PaulusSarn. ■iatenus vnacum Theodoto Coidario,exillimauitSaluatofcm purum ho-minefuifle. amp;nbsp;kxtusde relurredioneconfer!pkt,amp; ArabianusopufculaediditadChri-ftianam dodrinam pertinentia.ludasquoquechronograph!;.m fuperiorum temporum vfquead deeimum Seucri annum conk ripfit, in qua tarnen errorisarguitur,quod adue-turn Antichrilli fuistemporibusfuturum dixerit.in quernerrorem idtoincurriffepura-mus.quod amp;nbsp;vicia honiinum amp;nbsp;lt;nbsp;rudclitatem eó perut-nilfc cernebat, vt diutius toleratt human urn genus 1 Deo non polfet, quaeres amp;nbsp;Lactantium pollea amp;nbsp;Augultrnnm letclbt, Vidorautem,compoGtiseriam quibufdam de rebgione voluminibns.moritQr, A'-,pud tt'acuiaPttruinin Varicano'fepciitur.tuiusdiemfê{lumciuiutocale£idas. Augulli ccT-
Coircitlf in ßtuA
Tum,
bifa-
-ocr page 58-PIATINADIVITIJ
bramus.Sedit autem annis,decem,menfibus tribus, diebus decc. At fedcs dies xij.tu vacat?
S. ZEPHYRINVS.
8'ft^'Epbyrinus nationc Romanus,ex patre Habundio,Seueri têporibus fuit,Qui genere Afer, exoppidoLcpti vnàcum impcrio cognomentum Perrinacis luliano cçfo accepit. Is enirn fifci procurator, mox tribunusmilirarisper gradus alios vfque ad imperium perucnit. Pareus admodü, natura fæuus, SSb mukisbellislacenitus.fortiffime quidemremp.licet laboriofiffimeguber-nauit. rtdbellicamgloriam.laudem quoq;litterarum addidit, philofophiaeadmodum $eiteruf ftudiofus.ForisPartnos amp;nbsp;Adiabenos fuperat. Arabas autem interioresitacecidit, vtre-Mtferat. gioncm eorum prouinciam Romanam faceret.Hancobrem triumplians, vtin eiusarco fubCapitoliopofito adhucapparet,Parthicus, Arabiens, Adiabcnicus,cognominatur. Aedificijs præterea publicis vrbcm exornauit. Nam amp;nbsp;thermasSeuerianas amp;nbsp;Septizo-niumextruxit.nonlc/nge 'aCircomaximo Palatinum inter amp;nbsp;Cælium montem.PauIu-him autemabfuit,quin Pauli fccundiPontificisiufTulapicidæ quidam fuperioribusan-nis earn partem Septizonij,quæadhuc extat, demolirentur. At Zephyrinus Pontifex rei dininæmagis.quàm humanæintentus,conH;ituit,vtaftantibus clericisamp; lateis fidelibus, leuitaamp;facerdosordinaretur, quod poftea in Chalcedonenfi concilio confirmatum cil.Statuit item vtconfecratiodiuini fanguinis in vitreo vafe.non autem in lignco.vtan-tea,fieret. Hæcquoque inllitutiofequentibus temporibus immutataeft.Vetitum enim cil, vt neq; in ligno fieret propter raritatem qua facramentum imbibitur,nequc in vitreo propter fl agilitatem,nequc ex métallo ab tetrum faporem.quem indeconcipit: fed fieri voluêre ex auroargentoueaut ex llanno,vt in Triburienfi amp;nbsp;R emenfi concilio feriptum apparet.Idem præterea inftituit,vtomnesChrifiiani annospubertatisattingentes lingu-iisannisin foIennidiePafchæpublïcècommunicarent.Quod quidem inftitutum Inno-centiustertius deinceps non ad c'ommunionem folum,verumetiam ad confeflionem deliélorum traduxit.Mandauit item neepifeopus, vel3pâtriarcha,vclàprimate,vel i metropolitanofuoin iudiciû vocatus,fineauéloritate apollolicadamnaretur.Voluitpo ftremo presbyterosomnesadefle célébrante epifcopo,quodctiam(vtdiélüeftjEuarifto Htm placuit.Huiusautem temporibusfuercamp;HeracIius, qui in Apoftolû commétarios feri-Kiaxi- pbtjamp;Maximus, quifamolàm quæûioncminfigni voluminedifcuffit,amp;Candidusqui HMf Hexameron compofuit, amp;nbsp;Origenes qui decimo Seueri Pertinaci anno perfccutione OniJîJw in Chriftianos mota, Leonida patre intcrcmpto,quem ipfeadolefccnsadmartyrium adhort3tuseft,cum fexfratribus matrevidua.pauper rclinquitur,redalt;âisinfifcû pa« ternisbonis,quodChriftum Verum Deum profiterentur, vnde grammaticafibiac fuis viftûquçfiuit.Difcipulum autem Plutatchù habuit,quipoftea martyrio coronatus cft. Totusdeinde ad rcligionéconuerfus,catechizandi, hoceft,prçdicâdi officium habuit. Tâti auté ingenij fuir,vt nul la cû lingua,nulla literatura latuerit.Mira vtebatur côtinêtia Ma» I viboamp;potu,abftinctiain rébusalienis.Nâamp;paupcrtatéChrifti imitatuseft, amp;nbsp;multis ' annisnudisambulauitpedibus:illudquoq;,quod ineuâgeliodicitur.fecutuscft.ctfipue-rilehabetur quia funtcunuchi quifeipfoscaftrauerûtpropterregnûDei.Huiusvirtutc pleriqueimitati.martyrium pro fide Chriftiætfuo animo paffi funt.-maxime verb Pota-miena mulier,calid3 pice in caput eiusfufa.Zephyrinus auté cum ex ordinationibus qua* tuor,mcnfe Dcccmbrihabitis,pre5bytcrostredecim,diaconosfeptê,epifcopostredecini creairet,moritur Seueri tempore.-ac in via Appia nô longe àcœmiterioCallifti fcpelitur Icptimo Calendas Sep tembris.Sedit autem annosoôlojmenfesfcptem, diesdeeem, vacat tumfcdesdicsfex.
S.CAL*
-ocr page 59-1» o N T I F I C V M.
1«
S. C A L LI S T V S I.
Alliftusnatione Romanus, patre Domitio,ex rcgione vrbls Rauennatum, vfque ad Scueri tempora peruenit,cuius cum animo fortuna mutata eft.
NamvbiquintusàNerone perfecutionem in Chriftianos mouet, contl-nuo.variispericulisSébellisdiftrahitur.-hiHcàPefccnniobiigro.qui magnos ^•inSyriamotusconcitaucrat:hincaClcdio Albino, quemtamcn in Gallia hoincruentopraeliofuperauit.lnde veroin Britanniam profcä:us,deficientibus fere fo-ciisomnibus,variiscafibusaffliâatus,apudEboracumGalliæmorituranno imperijfui
decimofeptimo.duobusfiliis reliftis.Baffiano amp;nbsp;Geta; quorum Getahoftls publicus iu-dicatus eftacinterfeftuSjCumob vham eius omnibus probris contaminatann.-turn vel maxime, * quiaPapinianuraiurisciuilisaltcrumafylumd'ua manu necaucrat. At Baffia-nusfumptoafenatu Antonini nomine, imperio potitus eft.ac Caracallas cognomentum accepitàgencrcvcftis,qua populodonodedit.Isantepatre afperior,Sc omniû libidine intéperantior, nullû genus facinoris in vita prætermifit.Nâ Sc iratré Getam occidiffe pu- Caraal-tatur, licet Geticûtriumphû eius nomine duxerit,Sé nouerca fuam in vxorcm duxit. Ni-bilcgrcgium defe reliquit praeter thermas Antoninianas, quas ipfii in.choauit, Sé Alexander perfecit: muniuit Sé viam Nouam .Eos praeterea capitali poena affccit, qui remédia quartanis ac tertianis collo geftarent. Damnatipraeterea ab eo funtqui ad uatuas minxiE fent.Hicpoftrcmôdûbellûin Parthos mouet, inter Edeffam SéCharrasabhoftibuscircû-
Hsc à Ci ntcalin, non iGe-
Uétus.occiditur feptimo im perij fui anno,dum leuadx veficæ caufa ex equo defcendiflet.
Calliftus autem Pontifex in tata rerum perturbatione tamq; fceleratus imperatoribus, pfalm 4, nequaquam ab inftituto fuo difcedcs,cóftituit,vt ter in anno iciunaretur.die fabbati,prc-fertim frumentijVini Sé olei gratia,fecundum propbetiam,videlicet quarto menfe,feptimo Sé decimo,inchoando annum Hebræorum morc.Vcrùm poftea mutata fententia id in quatuor anni tempora traftulit,in vernalefcilicet,2ftiualc.autumnalc Sébyemale,qui- leinniS busteporibusdeincepsratiofacrorumordinumhabitaeft.cumantea id quidem tantu- î««“*“'' modo Decembri menfe fieri con fueuilïet.ldcm quoq; inftituit.neclericorum delatorcs ‘'’quot;f”'*' Séaccufatoresvclinfames,velfufpeóti,vel inimici,in accufationibus amp;c iudiciis recipe-rentur.Eos verb hxrcticos putauit,qui arbitrantur facerdotes poft crimen admifTum eti-am fidignamquot; peenitetiamfubiiffent ad priftinoshonoresredirenôpoffe.HuncçdificaP fe bafilicam in Tranftiberinaregione in honorembeatç Virginis,Damafusfcribit.Nó tarnen crediderïm hanc il lam elfe,quam hodie tam celebrem Sé amplam cernimus,cùm ea tempeftate ob crebras perfecutiones occulta effent omnia, Sé facella potius, atque ead cm abdita,8é plerunque fubterranea,quam apertis in locis ac publicis fierent. Gcemiterium quoq; de fuo nomine condidit via Appia,co loei vbi multorum martyrumcineresantea tepofiti fuerant.Vndemirumcuipiamvideri non debet, fiprius multos cifdem in locis fcpultosdiximus,cum nomen illud potteaanotioreperfona traxerit.lnuifiegohæG-loca cum amiöis quibufdam rcligionis caufa.Vifuntur adhuc cincres Séoffa martyrum,vifun-tur facena,vbi priuatim facrificia fierent,quç publice quorundä impcratorum edióto ex-Liberi Deo non poterant.HuiustéboribusfuitTertullianus Afer,Centuriónis procófu-larisfilius,quern Hieronymusprimum poft Viétorc Sé Appolloniû inter doâos Latinos a,un cómemorat.Acrisenim ingtnijfuit.multa volumina fcriplit.Vidiego,(Hieronymus inquit; Paulûqucdam Concordiç,quodoppidumltaliæeft,quifcbeatiGypriani notariû cum ipfe admodum adolefeens effet,llt;omç vidiffe diceret,referctc|; Cyprianum nunqua abfq;Tcrtulliani lefîionc vnadiem prçtcrijffe.ls vei o cum vfq;ad mediamætatem presbyter manfiîfetjinuidiadeinccpsSé contumclijsclcricorum Komanaevrbis,ad Montant lapfuSj,cótra ecclefiaamp;i voluinina cópofuit,maxime vero de pudicitia,de mo-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nogamia,
-ocr page 60-t« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TIATINADEVITIS
nogamia,de ieiunijs.Scripfitamp; contra Appollonium libres fcx.Eifdem quoq; teiflporî-Ori^eMfs bus multapræclarageffit Origenes Namamp; Hebioneorum hærelîm impugnauit.-qui SC
Chrittum ex [ofephamp;Maria natii, purum effehominem dicebanqamp;legcni (udaivoritu pr^clam feruädam prædicabant. Hoc idem amp;'syjTimachusfentiebat.l'raduxitttijm fuadoélrin3 J ’ adveramhdem Aitibrofiumquendam Valeiiniani dogmatis(vtaitEulebius)iinitatore, vellt;vc Hieronymoplacet^Marcionitem,cuiproTheoäifto presbytero liberÜrigenis . demartyrioinlcribitur.Hunc quidem etfihollem fibi Porphyriusdcfumpfcrit,Chriftia« ninominisacerrimusperfecutor,ita tarnen interdumlaudat,vt nunc dodtiffimum,nunc philofophorum principem vocet.-amp;: cum dicat eum omnia Platonisfecreta confecutum, carpittamen quod religion!Chriltianxfe addixerit. Scripfifle ürigenem ad ftx millia Volumina librorum,Hieronymusipfe refert.Erraiiittamcfvteidem amp;nbsp;Augullino placet) in plerifque,maxi me veröin librodeprincipatu,quem Periarchon appellauit.Hunc -Verö amp;nbsp;Pamphylus martyr,amp;Eufebius,amp; K.ufinusAquileienfispresbyter,mirificecom-mendant.At Calliftus vbi ex ordinationibus quinquiespef menfem Decembrem adlis, presbyteros fedecimdiaconos quatuor,epilcoposodto creairet,martyrio coronatus eft, ac fepultus in coemiterio Calepodij via Aurelia, tertio ab vrbe milliario, pridieidus Odloribus.Seditanno5fex,menlesdccem,diesdeccm.Vacat tum ledesdiesfex.
S. VRBANVSI.
-^^^^^^^^iRbanus natione Romanus patrePontiano.M.Aurelio Antonino impe-Â?^’wquot;3^^^ÿr3tore fuit,anno Chrilliduccntefimovigefimofexto.ab vrbe vero con noningentefimo 8^ feptuagefimo.
dicerent eum cóceptum)R.omam venienS|magnaomnium expeótationcimpe-rium adeptus,Glagabali nomen fumplit à Sole,cuius facerdos erat ædito v^nioHt templo.PhœnicesenimEIagabalum folem vocät.Verüm ita prçterexpedlationcis vixit, 'quot;‘P- vt nullam defc,nili flagitiorum, totiusqfobfcœnitatis memoriam reliquerit. Nam amp;nbsp;in Virgines Veftales incellum com mißt,probrofas mulieres femper domi habuit amp;nbsp;iracun-diaincitatuSjSabinum confularem virumfad quemVlpianusIcripfiOe mediotolliiufiit, Dignitatesautem Sc honores mal is aeflagitiofis committebar.quos quidam itaaliquädo deridebat, vtcum fecum acciibuilTent, ftratis follibus in cœna,eifdemcjue rcflitis lubito fubmenfaomnesreperirentur.Iraautem inhonefteridebat, vtpublicein 'hcatro lolus ƒ audlrctur.PrimusRomanorum holoferica velle.menßs.accapGs argenteis vfuseft. Ad-monentibusamicis.caueretnead inopiam redigeretur,refpondit.- quid melius, quam vt ipfemihihxreslimamp;vxorimeæ? Eo vefaniæinterdum prouedlus ell,vt decem millia pondoaranearum collcgerit,quaex redicebatmagnitudinem vrbis Romæ comprehen- . di polTc.Exhibuitprætereadecem millia murum,millemiiftclas,milleforices.Hac verb infaniaadeöcontemn! cœptusefl, vttumultu militari exorto,ipfecum matrenecaretur. Aiunt.cum eiàfacerdotibus Syrüs dictum elTet.vimoriturumjCumparallefunem ferico amp;nbsp;coco intortum.quo vitam laqueofiniFcs. Moriturautem quartoimperij fui anno,quo temporein PalxflinaNicopolis vrbs quæpriusEmmausdicebatur.condita efl,lcgatio-nisindüflriam ciusreig''atiafufcipiente Africanorerum actemporum fcriptore.
\'i{apo Vrbanus veró,qu!huius monflri tempore fuit.non autem Dioclctianifvt quidam ht ]unt)multosfiinlt;5titate vitæ,amp;doâ:rinal]ngulariadfinemtraduxit.Inters,r,ô,ÀUtem Va-lerianum virumprxflantiflimum,beatxCæciliæfponfum.amp;Tiburtiumeiufdem Valerian! fratrenrqui poflea martyrium confiant! animotulêre.Quam cótlóionem etiâ vir-go ipfa fubüt io domo paterna, iam an tea fuo rogatu ab vrbano Deo dicata.Eiufde quoq;
Vrban!
-ocr page 61-P o N TI Fie V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;st
itu^oretianitradm.r^oirnfsquotfjuotâeitide filertint epifepot Kegt;»itHfgt;! vfjiie ad fanctum Sjliicfirum martytio vnatnfinijfe, (iiindÇ fdiiafemperveritate') a veieribm htlloriiù iraditunt ton repcffo. Qiiineiiamnenfemper quitfliones capitif in Chrißiattoi exercebanttir.Tta'iantu gt;efcripiefut inquifiiioiiem in nosfico'iprbh’bu’t.Hddrianfff.Piuf,!^ Marctu neminem,quodChrißianiif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v#-
fartv0luertini,vt exipfotumrefriplis, quieadhiicextant,conßat. Et quanqtidmpopulorum,vcl pritfidum r abiiceiufmodi decret a.qiiieChrifiianisfMere videbMtHr.f:cpeinßingeren/ur,ö’ipß in ebriflianos airo-feline defcitinrent.non tarnen perpptiid erat pefequutio,neefimper crimen capitaleceifebaturCbiifiani tgt;omen.Hygeniiff,(^ Pim, inoptimi Principtf Anionim Pij temperaincideriint,quern perfeqiiuiiones in tios cohibiiiffe,^ Chrißianis aqiiumftiiffe refert in epitoma Dionù Ijphilintif. Martjirq inßiper ipforiim nuUain Damafilibromentioeß. Inßiperextatinbibliotheca Pomificti Vaticana vetußißimus liber ante fixcentos annos in membranùßripttu, in quo omnes 'Romani Pontifices vfqtie ad Silueßriim z. exarati funt, ab accuratißimo qiiodam f riptore collecli. in bisante.S.Silueßrum Papam Anacleitu, Eleutberw, Zephj/rinus, Antberui,'Dtonjifus,^ Miltiades aperte amp;nbsp;clarè conftffores,reliq3iortim verb pars martjirej appellantur Sunt cnim aliquot qui neque martjrts neque eonfejforis adieilionem habent Porro autem ottt-tKsbi Pontifices forte martyres dicuntur, quad amp;nbsp;fi violenta morte non deceßerint,multa tamenproChri-fit confeßiuneafirenteplebe, (y iniquismagißratibas, qui perpetuum ill Chrißiaiios odium retinebant, (aßt fint,fed eiujinodi a Beato Cypriano conf effares video appellari.
I VS nationeltalus, patria Aquileienlis,patre Rufino, M. A ntonij Veritem- »' Pant. poraattigit, qui'tum vnàcum L. Aurelio Commodo fratre aimis dccem amp;nbsp;nouemimperiumæquoiuræ adminiltrauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„
Bellum aiitem contra Parthos{imuUufceptum,aamirabili virtuteA: te. licitategelferuntjdehoftibusque ttiumphâiunt. Verùm non ita multo poft »poplexiæmorboè medio fublato Ctimmodo fratre, Antonius lolus imperium obtinet: quern ccrtèobeiusprællantem in omni genere virtutis aniruum, mirari facilius quatn laudarelicct.Hicenim amp;quiaàtenerisanniseiufdemanimieiufdemque vultusin qua-uisfortuna fempcreft habitus, amp;nbsp;quia benignitas naturæcum doétrina à Cornelio Frontone oratore habita, in eodem viro certabat,ab omnibus Philolophus merito appellatuf eft.Platonisrententia,quam fcmper(Capitiilinott:fte)inorchabuit (çpius repetitam.tum demumflorêreciuitates.btautphilofophi imperarent,autimperantes philofopharetur. Adeo autem dodrinas auidusfuit, vtimperatoretiam Apollonium philofophum amp;Sc-xtum Plutarchinepotem.legentem audiuerit.Frontonisquoqjpraeceptorisftatuam honoris caufa infenaruc llocauit.
Huc tempore Pius Pontifex confuetudtnem amp;quidem magnam cum Hermetehabuit nermet. qui librumfcripfittitulopaftorisinlîgnitum.Quo quidéin libroangelus paftoris perfo-nâ indu es,ei mâdat.vt omnibus perluadtat Palcha die Dominico celebrari.-quod etiam fecit Cóftituit item Pius.ne hçreticus quifpiam ex ludæorum hçrefl fufeiperetur amp;nbsp;bap-tizaretur Rogatu primo Praxedis fanéliffimç fœminç thei masNouati in Vicopatricij in honorem fororisfuçdiue Pudentianædedicauir.Multaquedonahuictemploobtiflit.ac fçpius codé in loco facrificiumDeo prçftitit .Vbi amp;nbsp;Ion tem baptifmi cüftituit,acbenedi-censcôfecrauit,multosq; veniétesadfidéin nomineTrinitatisbaptizauit lllisquoqjpce« nam confticuit.qui négligentes funt in attreélâdoChrifti fanguine amp;nbsp;corpore,Pceniten-tiain(inquir)sgant quadraginta diebus quorum negligentia in terra aliquid deciderit.-fi fuperaltare,tribusdiebus.-li (ùper linteü quatuor.-fi in aliud iinteû, nouem diebus. Vbi-cunq-,dccedei-it,fi reûpi poteft.lambatur.lîn fccus, aut lauetur, aut radatur: lotum amp;nbsp;ra-fum,aut combutatur,aut in fàcrariu m reponatur.Huius tempore in pretiu eft habitus A-
B 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;polli-
-ocr page 62-Il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;platimadevttîs
pollînarîsin AfiaHierapoIitanusepifcopüSjquiinfignevolui'ncdefidcChriftiM Anro r»! ninofecundo tradidit.Scriplîtamp; in Cstaphrygas,qui tune etiamcû PrifcillaSc MaximiU ’htMM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Montano quorum omnium hæcerat opinio*
aduentum fpirituffanéii non in Apoftolis.fed in fe traditum fuiffe. lllis quoq; téporibus T.itiMfn laudabatur amp;. Fatianus vir doftiffimus,quâdiu ab opinione luftini martyris praecepto-htretil^. ris fui non difceffit Nam poftea inflatusopinionefui.nouam hærcfim côdidit,quam po-fteaSeuerusauxitjVndcSeuerianiappellati. Hi vinum nôbibunt,carnes faftidiunt,amp; vêtus teftamentum ac reiürreétionem non recipiût. Præterea verô Philippus Cretenfisc-pifcopus,præc]arû contra Marcionem librum hoc tempore cd idit.Namfiîcuti dixiJMar-cionirtæ Cerdon is dogma fequebantur.ScripfitSdMuiànuslibrum contra quofdam qui uufMtu adEncratitarum bærelim declinabat: horum quidé opinio cum Seuerianis conuenit. «nitrdh^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cnim coitum fpurcum putabaot,cibosquedamnabant,quos Deusgeneri huma
»«K«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propofnilTct.At verô Pius vbi in ordinacionibus fuis.quæ quinque.fuêre, menfe Dc-
cembri presbyterosdecé amp;nbsp;noucm.diaconos vnum amp;nbsp;viginti, èpifeopos decem creaffet-moritur,(?c apud beati Petri corpus in Vaticano fepelitur,quinto idus lulij.Sedit verô an“ nis vndecim^menlibus quatuor,diebus tribus. Vacauit turn fedes dies tredecim.
S. ANICETVS*
■MicetusnationeSyruSjpatfeloafinede Vicomurco, vel(vt Damafo placet^ Humifia,eiufdem Antonini Veri temporefuit,de quo in Piodiximus.
___ Quem qu dem Antoninum Philofophia nequaquamaTebusinbelIoge-rendis retardauit. Nam Germanos, Marcomanos, Quados,Scrmatasingen-ti virfute amp;felicitare vnà cum filio Coramodo Antoninofuperauit,actri-umphumegit.lturusautemadhocbellum.cùm non haberttvndeftipcdia militibusprx-beretexhaufioîErai iojOmncm imperatoriam fupe!leâilcm,omneraqueornatum vxty ris in foroTraianihaRaefubiecit. Verum cùm poftea fuperato holle in patriam rediflet, . emptoribuspteciareftituit.Nemini tamé moleftusfuit qui reddere cmpta noIuilTet,parta viétoria,in omnes de rcp. meritos liberalisfuit. Tributaquibufdâprouinciisrcmifit.-Fifealium titulorum monumentain foro cógeftacremari iufllt.Legcs feucriores noui5 conftitutionibus temperauit. His rebus geftisfaétum tft,vtabomnibusitadiligeretur amareturque.vt facrilegi nomen incurreret.qui eius imaginem dorai non habuiflet.
Anicctusautem ecclel)æRoraanæconfuIcns,nemoribuspetuIantiura quorundam la-befalt;Saretur,inftituit ne clericus vllo modo comam nutriret fecundum Apoftoli præcc-ptum néuecpifcopus confecrari polTetàpauciôribus, quam à tribus ciufdéordinis viris, quod poftea Nicænafynodusconfirmauit Vbi verô Metropolitanuseôfccranduseft,omnes prouinciales intereircdebcnt.Statuitpræterea fvt Ptolomæus3it)ncepifcopus crime Metropolitani fui ad alium.quàm ad primatim aut àd ledem A poftolicâ deferrct, quod fc dilt;ftalynodus,amp;ault;3:oritasfummorumPontificum deinceps confirmauit. Eiufdem e-tiâ inftitutum fuit, ne archiepifeopi nifi exfingulari tituloprimates nominarcntur.Hi autem mfiritopatriarchævocantur,cætcri autem archiepifeopi nominétunvel^vtquida volunt)Metropolitani.HuiustemporibusEgcfippuslaudator fidei noftræ fuiftedicitur, quiomnêàpaffionc Domini vfqucad luam ætatem Ecclefiafticorum operum texuithi-ftoriam fermonc fimplici.-vtquorum vitam quam diligétillimèobferuauit,eorû quoq; dicendi genus imitaretur. Affirmâtautem fe Komam Anicetitcporc.dccimi poft Petrum epifcopi perucnilTe.acperfeucraile vfqucad LIeutheriu,qui Aniceti qiiôdam diaconus fucrat.MuIta verô in idollatrasfcripftt,quod tumuîos mortu is templaq; facerent, viJHa-drianus qui in honore» Âçtinoi ferui^que» in dclitiis habuçrat,gs’mniâeû agona côftt-. - -
-ocr page 63-T ö N T î r T C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i?
tunapud Antinoum cinîtatem, quam de nomine ipfiusconditartivocauit.acprophetas i-n tcmplo ftatuit.Sunt qui amp;nbsp;Dionyfium huiusxtatc fuiflc dicant. Variantur hoc loco tê-pora,cum alijPium,ali) Anicctum pra.’ponant:varianturamp;hifcoriæ.Vtcunque fitjn tam remota hiftoria,tantaque maionim ncgligcnna.fatius crit res ipfas pauloante vel p'oftgc ftas aliqua ex parte attinger^,quam mcasomninoprætcrmitterc.Anicccusautem vbi ex-ordinationibus quinque,quas méfe Decembrihabuit,presbyterosnouêdccim,diaconos quatuor,epifcoposnouem creairet,martyriocoronatus,acfepultuscft in Câllifti cœmi-tcrio via Appia xv.Calcnd.Maij.Scditannosvndccim, paenfes quatuor, dies très.Sedcs V ero dies feptemdccim poft cius mortem vacat.
ANNOTAT.
Anicetum, ^ViHtrem martyria vitamfiniffe tradit Damafw, Idem martyr^ Sateris, 'Eleutheri, à“ Zephyrin/ nullam mentionem facit, öquot; eerte fingidorum obitm dies in quieia, pacifica Ecclefia teitipo-ra inciderwBt.ó' in vttußißimt bibliotheac Palatina Itbro aperte canfeß9res,vt paulo ante dixi,rocätur»
S. SOTER.
Campanus,patria Fundanus,ex patre Concordio,L.Anto. ntPent. imperante fuit.
Hic enim omnibus incommodus,vtLampridiusait,nilcommun€Cum patrchabuit, nifi, quodamp; ipfe contra Germanos adiuuantibusChriftianis
ria aquae laboraret.ferunt precibus Chriftianorum militum aquam diuinitus è cælo canëj's,i
miffam, pluraque fulmina in Germanos amp;nbsp;Sarmatas cecidiffe, quodctiam imperator towmoâ'« ipfeaccedilTeliteris fuis teftatuseft.Cæterùmadvrbemrediens,inoraniluxuriæamp;ob-fcœnitatisdedecora prolabitur,nihil virtutis amp;nbsp;pietatis habcns.Gladiatoriis quoquc ar-misin ludo,Neronem imitatus,depugnauit.In amphitheatroferis fefefrequeterobiecit. Plurimos quoque fenatores interfccit,amp; eos maxime quos nobilitate indufti iaque excel lercanimadueitit.
Sotcr autem à tantis malis animum ad rem diuinam conuertens,inftituit,ne monacha vlla pallam attrcdaret, neue thus in acerram poneret dum facrificia fierent.Eius,extabat epiftolahac de re fcri pta ad cpifcopos luliçinftituit item,ne légitima habcretur vxor,ni-ft cui facerdos exinftituto bcnedixiftet,amp; quam parentesfolemni pompa more Chriftia nomarito collocalTcnt.-quamqueetiamparanymphæde more cuftodiuiflcnt.Hocautc conftituit,multapericulareijciens,quç in nouas nuptias cadercfolentexpræftigiisamp;ma gicisartibusquorundam improborum.Gratianustamenhocdecretum Euarifto afteri-bit.Vtriverô fit attribuendum.legentesdijudicent.Non enim multum rcfei tilli ne an huicattribuatur.SoteristcmporibusfuiffeDionyfium Corinthorum epifeopum feribit Eufebius, qui tante eloqentiç induftriæ fuiqvtnon folu fuæ ciuitatis amp;nbsp;prouinciæ populos, verumetiamaliarum vrbiûacprouinciarum cpifcopos fuis epiftqljs erudiret.lnftiu-ûus enim Pauli Apoftoli doéirina facilimè potuit fanéiitate amp;nbsp;eruditione alios in officio continere.Multaamp;Theodotion genere Afianus.Tatiani difcipulus.adlaudc reHgionis noftrçtumfcripfit.Maximè verb Appellem hçreticûfcriptis fuis percommode irrideG quod Dcum,quem colcret,ignorarefedicerct. AffirmabatcnimChriftum non Deum in vcritate,fcd hominem inphantafia,apparuifle.Non défunt qui dicant Cataphrygarûhç- Cata tefim hoc tempore orta, auâore Montano Clemés prxterea Alexandrinç Eccleliç prei- ff’Csarï byter multaconfcripiit.cquibus ilia funt,Stromatîrid cft.varietatum Hbi i oéto^ Flypo-tj'püfeon,ideft,informationumlibritotidcmjcontiagcntcs vnus.Huins.aurem difeipu-
B 4 lum
I'
-ocr page 64-*4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PIATTNADEVITI#
lum Origencm fuînccôftat.Hniusqnoqueçrati amp;Pinyt»m Cretfrircm virum eÏoqnen» tifïïmum,amp; Oppianum,qui H.ilieiitica fci iplït,portam inGgnê,amp; Hcrodianum gramms-ticum quidam aflci ibunt.Sotcrautem vbi pt rordinarioncsquinq;,menie ^ecembri ha-bitas.pi csbyrei nsodo diacnnosnoucm.cpilcopos vndecim creairet,moritur,acfepelitur via Appia in cœmiterio Caliiti.Seditannos nouem,menfes tres,dies vnum amp;nbsp;viginti.Va* cat turn fedes dies totidem.
S. EL-EVTUEKIV S.
14.. Pent.
LeutberiusnationeGræcus,patriaNicopolitanus,patreHabundio, tempo* ribus L,AntoniniCommodi fiiit,cuiusflagitiolæ vitæ vrbsipfa pcenâ rulit.
Nam Capitoliumfulmineiétum vnàvum egrtgia ilia bibliotheca maio» rum cura parata,cone rematur, ALdesquuque in proximofitæ eandem cala-»inoiinf . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mitatem fenfere.Exortum eft deinde al iudincendium, quoamp;ædes Veliç, Si
palatium,bonalt;^; vrbis pars exu fia eft,acfoloæquata. 1 antç præterea temeritàtis fuit, vt amp;nbsp;lux imaginiscaput coloffo per magno ôcegregio, prioredetraélo, imponi iulferit,Si menfem De,;embrem ad imitationé Augufti Cçfaris,Commodum appellari voluit, quç omnia poft mlt;’item eiusabrogatafunt.ipftquemortuus.etiam humant generis hoftisad-iudicatustft.-adeo eius vita flagitiiscontam inata omnibus trat odio.Strangulatus in domo Vedliliani duodecimo imperij fui anno amp;nbsp;menfe feptimo.è medio fublatuseû,
Eleuthcriusautem,quédiximusSoteri fuccefrilfe,initopontificatus,ftatimepiftolara accepità Lucio rege Britanno,qt;arogabatur,vtfeacfuos in Chriftianorum numci ü re- . ciperet.Quare Fug3tiumamp; Dam ianum virosoptimoseô millr,qui regem iplumacoppu .lum baptizarent. trant turn in Britannia pontifia es quinqueSc viginti, quos flam i nés vo-cabant.lnter hosautem tresarchiflamines hab^bantur,quorum in locoarchiepikopi tres conftitutifuntjVtPtolomçusait.Protoflaminum veroloco primitiua eccleha patriarchas lt;nbsp;înftituit. Idem etiam ftatuit, ne quisob fuperftitionem cibi genus vil um rtlpueref, quo humanaconfuetudo vcfteretur noluit prçtercaquempiam degradu fuo deijci.nilîaccu-fatus,teuscriininisconuinccretur,oxemploSaluatoris,qui ermre fudæJisCt 1 ei.nôduni tarnen conuiélijtaçquoanimo tu.lit,vt quicquid intérim eg flet,prodignirareapoftola-tus ratum firmumq; manlcrit.Prohibuitetiam,neabknteeoquemaccufator reum facit, vilaincaufadecerneretur, quam quidem fententiamSi Damafus Pontifex St iuspontifi- ; tum pofteaconfirmauit Huiusautem pontifleatu amp;nbsp;eccleliis pax data eft ac quies,Sc nomen Cihriftianiim per omnem terrant mirum in modum audium Knmç potiflîmum, v-* bi multi ex nobilitate Romana eu m coniugibus amp;nbsp;liberis in fidê recepti, baptifm i chara-dlerenotati funt Solus verb Appolloniusorator inlïgnis,martyrium tum palTuseft.habi-ta priusorationedelaudibusChriftianxfidei,quod illis temporibus capitale habebatur. ; raortuo Apollonio.multæhçrefesinualuêrc.Marci mis quippe fedla vai ièdiuifa eft. Alij enim vnum principium fattbantur,alijduo, alijtria.-amp;tres naturas confirmantes, fideni prophetisabrogabantFlorinus quoq; ôc Elaftus noua contra veritatem machipabantuf figmenta Dcircrcalfemala.contra illud,Deusomniabonafe,ir,Côtrahosftnsêie Quo. litiani.affirmâtes Deum non creaffemala.côtraid quod feriptumeft,eg fum Denser, äs
jipnUo-niu' l»r in/it:-
'rc/'e^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicâtamp;Galenù Pergamenum meJiium infignem , amp;nbsp;Iulianum legurn-
m !iæ latorem.amp;Frontonem rherorem histemporibusfuilfe,quod (go in t .nta perfurbationff inudut- temporû amp;hiftoriç n - caffirrno.nec refello.DeModefto vet o amp;nbsp;BarJtfaneaffii mareau-p'..’’'!'’ fim.•quorum alter in Marti nem feripfir alter verb in Valentinum- Namcuitrs primunï
’ fêdlatorfueraLciuspoftea confutatorfàdluveft.Hunc Ffiertmymusconcitarilfimü in d!-
**'*’^'ceado iuifreaffirœat,,cunieiuskriptacxSyralinguain G r^cmnconut'rlavidiffet;amp;; It in-quit.
f o N T I F I C V M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i?
Vrbani inftitutum fuit,vt ecclefia prædia ac fundos,à fitleïibus oblatos rccipcrctipartirc-turq; prouétus c 1 er luis omnibus viritim, nihilquc cuiufpiam piiuatum effet, fed incom-munebonum.quod hodie obfolcuit,tanta eft hominum rapacitasamp; libido.Suntquihuic attribuuntdiftindionem quatuor temporumacieiunij.quæantea confundebantur bo-minum imperitia.HuiiistemporibusTryphonemOrigenis auditorem fuiffeconftat,qui Min* librum prxcipuecompofuitde vacca ruffain üeuteronomio.Minucius item Felix, inft- tiw-gnistumRomœ caufidicusdialogum fcripfit,quoJLhriftianum amp;nbsp;ethnicum difputantes inducit.Scripfit Slt; contra mathematicos,cuius etiam Laétatius meminit. Alexander quo-qucHierofolymitanusepifcopusbibliothecam Flam Hierofolymistum inftituit, vnde tantum laudisconfecutus eft.At vbi ex oi dinationibus quinquies mcnreDecenabri babi-tis,prcsbyterosnouem,diaconosquinque,epifcoposnouem creaffet, mai tyrio corona-tuseft, amp;nbsp;fepultusin cœmiterio Prxtextati via 1 iburtins.Sedit annos quatuor,menfes Aecem.dics xi j. Sedes autem dies xxx .turn vacat.
S. P O N T I A N V S.
Ontianusnationellt;omanus,patreCalpurnio,tcmporibusAlexandri impe-^Jpatorisfuit,annoabvrbccondit3.DCCCCLXXlH.annoverö Chrifti
imperium veróElagabali Sgt;c Alexandri.tresimpcratorts funthabi-i, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tl, MacrinuSjDiadumenus, amp;nbsp;Albinus- quorum nomina prxtermitterein-
ftitui.cum quia parum imperarunt, turn vel maxime, quia nihil memoria dignum gefsê-re.lólus tarnen Albinus ob edacitatem nomenaliquod apud pofteros confecutus eft, vt ait Cordus,qui centum perfica Campana,decern melones Oftienfcs,quingentas6cus paff farias.quadringencaoftreavna coenacomedebat.Sedomittamus fixe monftra,ad Alex- ^kxän andrumvcnio vnicumvirtutis exemplar,qui fenatusacmilitumftudio imperator créa- lt;lt;er tus adcomponendam remp.vitiofuperiorum principumlabefadtam.animum adiecit. fquot;’” Adiutorcs autem ad hanc rem habuit.Iulium FrotinutB virum doftiffimnra, Vlpianum amp;nbsp;Paulum virosin iurectuili prçflantifFimos.hiftitiam verb ttacoluir,vtnemo vnquam de illataab eo iniuria q .xftus ht.Procul omni pompa amp;nbsp;ambitione vixit,vnde femel tantum dum confu! effet,piéta toga vfus eft. Si quisautem inter falutanduwi caput flexifftt, aut blandiusaliquiddixiftctjVt adulator, reijeiebatur. cratprætereatantæprudcntix.vt ancmincdccipipoffet.-vndcTu.rinum qui muneraaccipiebat,quod magnx effe aué'o ritatisapudimperatorcm viderctur,inforo Tranhtorio ad pa’um alligattim fumone-cari !uflit,prxcone clamante,-Fumopunitur,c|uifumumvendidit Petuniasautem.qua-rumm.atcr Mamroæa,vtmulier,ftudiofa fuit, o.mnino contcmpfit.Gemmas reiçcit, vt res muliebres. diéfitans in Virgil io(quem platonem poëtarum vocabat'pluresamp;melio-rcslt;Teramaseffe. Lenonum vcûigal amp;nbsp;meretricum amp;nbsp;exo!etorum,in facrum ærarium inferri vetuit.idquefjmptibuspublicisaflignandum cçnfuit, quo 8:theatrum amp;nbsp;circus amp;amDbiib«atrumamp;rtadi«rainftaurarentur5tatuas fummorum virorum vndiq-, con-quiGtaSjinforoTranGtoriolocauit:Thcrmas verô Antonini Caracallx,quxbodie An-toninianæ vocantur perfccitamp;ornauit. Templum Chrifto ædifteare voluit,enm^ue inter Deosreciperc.FIabuit prxtereaChriftum ipfnm. Abraham amp;nbsp;Orpbxum in larario fuo. Alexander igiturtot virtutibus-inGgnis. iuuenisadmodum imperator creatus,bellum ftatim contra Pcrfasfafcepit,ac Xerxem eorum regetn conftantiffimè vicit Difci-plinæveiomilitarisadeô feuerns emendator fuit,vt qualdam etiam intégras legioncs exauftor.-uierit.Quafeueritatefaâumeft,«t militari tumuîtu 3f)utlM.--g'itiacumin Gal-lia Oi-s-ideretur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Pen-
-ocr page 66-H» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PIATINADEVITIS
Pontianus autem PontifexRomanus,inftigantibusfa£Tifiai1isidoIoriim,manJatoprin-lt;ipisab vrbcRomain Sardiniam infulamcura! Philippopresbytei odepoi tatiil•,eopotl^■ fimum tempore,quoOrigencsGcrmaniipresb}terum Antiovheniim,amp; Berylliim Arabise epiftopum,ab hçrtfiad veritatcm reduxit.Negabat ßcryllusChriftum ante incarna-tionem fuiflc.Aüquaopufèulahicfcripfît maxime verb epidolasaliquot.quibusOrige-ni profànadoétrinagratiasagit.Extatamp;dialogusOrigenisamp; Berylli, in quo Bcryllum hærefeosarguit.Tanti autem ingenijfuit Origenesamp; doétrinæ.vt feptem notarij iibi in-*dcemfuccedentes,homini vix fufficerent. Liberarios liabuittoridcm,SfpuelIasappri-rnèeruditas,quosomnesingcnijcopiam amp;nbsp;vbertatem effundedodefatigabar. Ab Antiochia verôaccerbtus Romam à Mamrnæa Alexandri matre. in quamôlius vniccpiusfu-it, in preciohabitusOrigcncs,muIieremChriftianamfidem edoétam relinquens, An-tiochiam redijt.Pontianus verô multas calamitatcsamp;grauia tormenta pro fide Chrifti in Sardinia pafTus, tandem moritur - cuius corpus poftca à Fabcano pontifice Romam cura magna venetationeactotiusclcrifupplicationibusrcportatumclhacfepultum via Appia in Callifticœm'iterio. Hicautem exßcrii ordinibus bis menfe Dccembri habitis, fexpresbiteros, diaconos quinque,epifeoposfex creauit. Vixitautem in Pontificatu annis noucm, menfibus quinque, diebus duobus, Vacat tum fcdcsàmartyrioeiusdies 4ecem,
ANNOTAT.
Pontianiim in exilio Sardinienß nawnli morte,Callißam verb,Vrbanitm,AHterum. Pabianum. Cof' ^elium,Lucium,Stefihanum,érJiylium 11.martyria vitamfiniffetumipfa tempora,ijintChriflianif horri-• iliaperßquuttonum immanitatefuerunt^tum omiies penè quotquot extant veteresßriptores dedarant.
S. A N T E R V s.
Nterus nationcGræcus,patrc Romulo, Pontifex creatur Maximino impe-'■antc,qui anno ab vrbecondi ta.DCCCCLXXX.ex corpore militari,poftea-quam bellum in Germania profperegeflerat, fine vllafenatus auótoridate ^^^^^^imperator eleflus elK
Fuit autem ingentisfbturæ vir adebvtpcdesoöoexccderet. Pedem ha« bulttantxmagnitudihis.vtpoftea in prouerbijlocum cefierit cumdelongis 8c incptis hominibusloquimur.Maximinical'gam requirit.Proanuloautem vxorisdixtrocherio vtebatur.Tantae verobibacitatiserat, vt vini amphoram vnacccnabiberct Verum lt;ùm
fextusà Neronc Chriftianos cçdibus perfequeretur,tertio anno pofteaquam rvgnarecœ* . . perat.à Pupieno Aquiltiç quam obfidcbat.vnàcum filioMaxiinino intcrfedus,perfecu-vitæfinem impofuit.Mammææmulieris Chriftianæ Si Origenis mortem permaximècupiens.Fcruntineaobfidionc Aquileienfcs fœminas funes ex capillis fui» fcciffcjCumncruidetflentautfuncs.adcmittendasfagittas.Vndc in honorem matrona-aliintr. rum.templum Venci iCaluæfcnatusdedicauit.
Anterusautem primus ftatuit.vtresgeftæ martyrum diligétcrexquifitx^notariisfcri-bercntur.-confcriptasrecimdi in * ærarioecclefiç mandauit,propter Maximum quenda, ^p/i/u Kô T'' maityriocoronatusefi,nc vnàcum vitabencagentium memoriaaboltrctur.Cenluit tdufa item epifcopûomiflo primoepifeopatu adalium neceflitatiscaula amp;nbsp;vtilitatis,non fi. ijp-irtfBsfer- fius.fedctcditarumouiûpoflctransferri,inrerpolitalummi pontificisauéforitate,qiiod ri.adali hodicà plerifq;contrafif.ad vtilitarçm enim propriam rcipivientes, imo voJuptatem vt habcant vnde expilent.ad vberiorem femptrrefpiciunt. Non quod oues,amp; qua rationc palcendç fint quçicntcs,quod cft officium boni paftoris,f«d feifeitantes quantum fingulis ' nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aumî
-ocr page 67-P o N T I F I C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J,
ann’nïndeexcerpipnfïjt.Decuraanimarfiparuafitmentïojdeangendisprouentïbusma gna.quo muln iumenta amp;pluresferuos,accos quidcm igiiauos amp;nbsp;ftoliJos, domi alant. HuiusautPtemporibus Iulius Africanus fuit inter fcriptorcs nobilis,con Hiruta etiamCvt Eufcbiusait)Cçfàreçfuo nomine inßgni bibliotheca.Hic fub M.Aurelio Antonino lega-tionem fufcepitproinftaurationeEmmaus.quçpoftcaNicopolijappellataclbvtantedf-ximus.ScripfititemepiftoIam adOrigenc.quaoftenditfabuIamSufannçapud Hebrços no habcri contraqusm pofteaOrigencsobhancrem grandem epiftolam fcripft-Gemi nus quoque Antiochenæ ccclcfiç presbyter,amp; Heraclas Alexandrinæ eccleliæ pontifex^ Im. tum quidcm in precio funt habiti. Anterus vero vno tantum modo epîRopo creato, mar-ty rium fubiens,in cœmiterio Callifti via Appia fepelitur,tertio nonas ranuarij.^icditan-nis vndecim^menfe vno,diebus duodecim.Vacat turn fedcs dies tredccim.
S. F A BI AN VS.
3 \bianusnatione Romanus,ex patte FabiOjàGordianoamp;Philippovfque âd g ûecium imperatorcm peruenit.
y Gordianusenimimperiumadeptus,cumParthostam erumpentesingen-ti clade fuperaffct, ad triumphum rediens,h Philipponccatur.Cuius hæcfu-*^P*'æ^’pualaus,quôdadfexaigntaduomilIia librorum in bibliotheca ha-buifledicitur,Philippusautemannoab vrbe condita noningentclimononagsJlmofep-timo, rcduélis militum copijgt;eSyria,inItaliam vnàcumfàliol’hilippoannosquinque impcrat. Huncautem primum imperatorem Chriftianihabuerc: quj quidem mylte-ria adiré nunquam cftaufus, niliconfeirus. Poft tcrtium verb imperij fui annum, mtllc-ftmusab vrbeconditaannus impletuseft; vndeSc fa-’cularesludicelebrati funt.quicen-tefimo quoqueanno repctebantur; inftituti 'a Valerio Publicola poft exaftos reges à feculo nomen ducentes, quod eft human« vitæ fpatium. Hi tarnen Dccij fraude licet, diucrfisin Iocis,interfelt;ftifunt; nam Philippus pater Vcronx, fed Romae filius occl» ditiir.
Fabianusautem Pontifex feptem dlaconis regiones diuifit,qui à notariis martyrum res geftascolligerentad cçterorum exempkim,qui Chrifti fidem profitcbantur.ldem quoq;. in ccemiterijsprodignitate martyrium xdi ficauit. Statui tpræterea,vt fmgqlis quibufquä annisincœna Dominichrifmarenouaretur,acvetusineccIefiacóbureretur.HuiustépO-reexoï taeftNouatianahçrefis.Nouationusenim vrbisRomçpresbyter,obcupipitat'cm cpifcopatus.omniadiuinaatqihumana mifccbat,nein manusCornelij.qui Fabiano fuc-ce(ïît,pôtificatusdeuenerir, Abeccleliacnim feparatus,lèmft3cfuosxot6a.fc'ùçideft, mû. dosappellabat.Negabatapoftatâsetiam pœnitentes, rccipiendos efie.Hancob rem Ro- cnuciha mæconfilium fcxaginta epifcoporum,totidem presbyterorum cum diacônis pluribtis habitum eft.qtio Nouatiani opinio vt falfi improbatur.quod Saluatoris cxeraplo nemi-inpœnitentidenegandaGtvcnia Eifdcm quoq;temporibusOrtgcneshxielim quorun-dam fuftulit.affirmantium animoshominum vnàcumcorporibus interire. ruriumq; in anaftafifquânoftri refurreélionem vocanOvnàcumcorporibusfufcitari.SuftulitSche-rçfimHclchefaitarum.qui Paulum ApoftolumomninôrGfpuunt;quitjf;afrernntncgan-tem in tormétisChriftum,nihilcrim:nish3biturû.modointcgri amp;nbsp;rcôti iïtcordis.Scri-pfitetiam idemamft.jrinCelfum Epieu. eumChriftiariosimpugnantem.Litterasquoq; dcftdead Philippum amp;Stueram eiusvxortm dedir.Ad Fabianum poftremo de ordine fldci milita conferiplit, Alexander verb Cappad -ci.r. epi ft opus,cùm detîdcrio facroru m locorum Hierofolyma perrt.xitTet,cngituràNarcifrv'gt;tiufdem vrbisepiicopoiarn fenc, admia.ftrationé epdcopatus fiCujEU fufcipsrejVerü lub D€ctoai’dentepcrftcutione,q;’,'»
-ocr page 68-!»« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PLATINA DEVITIS
tempore Babylas Antiochix martyrium paflus eft,CaEfaræâduéi:u$,obconfeflionê ChrV fti necatur. AtFabianus Pontifex,cuidum Anthero fuccelTor quæreretiir.colùba vt cre-d itum cft,fupracapuraftititciufdem for mæ qui ilia vifacft.quxfpiritum fanéfumfupri caput lESV apudlordanemdetulit martyriocoronatur,vbicx quinque ordinationibut menfe Dccembri habitis, presbytcros duos amp;nbsp;viginti, diaconos Icptem, cpifcopos vnde* cimcrcaftct fcpultuseftautcm in cœmiterioCallifti via Appia xiiij.calendas Februarij. Seditannosxiiij.menfes vndccim,dies vndecim. Vacatautem fcdesdicbus fex.
S. CORNELIVS.
»».i*
inff.aK' itf! ferj f fxiitnem lit ehrt-fiidtUt-
Budalixnatus interfeótisPhilippis,imperium tó‘'I;^^rumpfit,odioin Cliriftianoscxardens.propter Philipposeiufdem feétximb filioCæfarc imperalTet.à baibiris fit.Digno certè dim-natus iudicio,qui feptimam poft Neronem pcrfccutionem in Chriftianos mouens, multos fanâiftîmosvirosintcremit.
At verb fub Epifeopatu Coi nclij.qui apoftatas rccipiendoscenfcbat.pcenitcntes prçfcr-tim.NouatusNouatianum extra ecclcfiam ordinauit,amp; in Africa Nicoftratum.-quam ob rem confeffores qui à Cornelio ft eeflerant, cum Maximo pi esbyteroac Moyfe fenticn-tes,adecclelîam reuci fi,vericonfeflbrisnomenadeptifunt.Verùm poftea inftantibushe-reticis,Cornelius Centum ccllas in exilium mittitur, ad quem Cyprianus Carthaginen-fts epifeopus in carccrcm conieftus litteras mittit quibus i n tell ex i t amp;nbsp;am ici calamitatem, amp;nbsp;exilij fui confirmationem.Extant amp;nbsp;aliç Cy priani ad Corneliu epiftolç plcnç religio-nisfideijfcd ilia potiftimura eleganshabetur qua Nouatum Diftipulum quendam ftium , aceufatScdamnat-Dceadem quoquehæiefiSc Dionyfms Alexandrirævrbis epifeopus, Originisolim auditor^ad Cornelium ftripiît.Nouatianuni prxterca aliaepiftola repre-hendit,quodàcommunionc RomanxEcclefixdifcefsiffct qiiodquectiam fe inuitum »dpontificatumobeundum diceret elfe deduétum,Turn illcjfi inuitusNouatiane(vt di-cis) defignatuses. probabis,cum volcns fecefteris. Cornelius autem priufquam in exili-urh mitteretur inftante Lucina matronafanétifsiraa,corpora Petri amp;nbsp;Pauli è catachum-bis,vbi minustutaelfe videbanturjioôu leuauit.Paulum Lucina inprædiofuo via Ofti-cnficollocat.eb loci vbi interfeôfusfuerat.Pctrum veto Cornelius apud locum reponit, vbicrucis martyrium fubierat, in templo ApoHinisad radicesaurei montis tertio calcn-daslulij. Atvero DeciusvbiintellexitCorneliumlitcras à Cypriano accepilTe,eumà Centum cellis Romam perduci iubet, quem ita in Telluris templo, allante vrbis prxfe-ôo,alloquitur: iefinquitJobftinatevitamducereinftituifti,vtncqueDcoscures.neq; præccptavc! rainas principum timcas,amp; contra rempub. litterasarripiasacmittas?Huii Cornclius.-Delaudibus Cnrifti.dc ratione redimendorum aniraorum,non deimminu-tioneimperij.litterasacccpi Scrcddidi.Tum DeciuSjiratus faïuftiffimum virum plum» bati;cædi,gcnus id flagellieft arquedeinceps ad templum Martis duci iubet, vtfimula' crumeiusadorarct; id li faccrcabnucres,pœna capital iafnceretur. At vir fanftus dum ad fuppliciumduceretur,omnia bona lua Stephan o archidiaconocomilit.Poft hoc veto ter tio nonas Maij obtruncatur. Huius corpusbeata Lucina vnà cum quibufdam clericis no écu fcpeliuit in harenario prædii fri.via Appia non longe à cœmiterio Callifti. Sunt qui feribanthunepontifieem lubGall ■amp;Volulîanopaßum, Ategomulto magisDam.afo ciedo, qui Decij iulfu hoefrétura affirmat.Cornelius autem menfe Decembri facrorut» ifiitiandorum poteftatem bis fecit, vnde presbytcros quatuor,diaconos quatuor,cpifcopos
-ocr page 69-P O N TTTI C V M.
ÿOS fcptétïi ireauit.Sedit annis duobus,incnfibus duobus,dicbus tribus.Stdcsautem die-bus quinque St'tum vacat.
ANNOTAT.
Po/î S.FabÎMt 0b}tui}f,(ir ComliJ eleilionem,prtmiiw in Eccleßa Fotn/ttiä fcuißniifidße conßat,Vo-uathnfif enim tjuidampresbjter.S.R.E. ambitionifßiritti inflatUi,Elouatopresbytero Afio, magninomi-tiisvirs,^quibufclamconfeffortbfU,eiufdâNouatidolts,amp;faüiiiÿii circumuentis anHoribtu (hiduoprt Chrtßijidein vinculiifuerant') Pontificaium contra cornelium.Koma affiitnffit, tccafiofte accepta, quod Coraelium Papam,(lt;r qui ei cenCenfiff'ent,in barefim prolapfuf ejje diffamaffet, cumprater ipfius ó“ fecio. rum eiuffcntentiatn, eot, qut idolisfacrificaaerantpoenitentei in ecclcfia commuiiionem/ufcepiffent. No-iiatienimßcijlapfis,^iinmundK facrifa'^scoinquinatif^quanquameos dign'e panitu'ißct,ßiemomnin9 tccleßcftica réconciliation^ denegabant, Deo eiufinodi caufam rémittentes, qui filas peccata dimittere toßet.DiuauteminfihifinaiecoHtracornilium creiusfiiCccfioresRomaepifiopusfait.A quo barefis Pio^ vatitnorummanaait .Hae EufibiusltbrisVl.amp;Vll.bifloriaecclefiaßicit,(y Damafitsin vitis Fabiani (y Cornelijpontificum. Hutus Houatiani in Epifiopatufucceßores Roma v/quead Caleflini Papapontifi^ latum permatifirant,a qua deinceps publice epifiopum babere prohibitißtnt, vt auäor eß Socrates libr^ VH.cap. Xl.hißoriaeccleßaflica. Huiiußbißnatis, amp;bareßsfiequensmentioeß, in epißtlisßtnäiCj/^ priaiii,quiboc tempore vixit.
S. LVCÏV S I.
Vciusnatione Romanus, patrc Porpbyriojmpcrantc Gallo Hoftiliano, Pontifex eligitur.
Gallusenim cum Volufiano filio imperium obtinuît;quorum tcmpori-^bus in vltionem Chriftiani nominis tanta peftis exorta ell,'?*■ p^^ucx domus, i^fer, nedum ciuitates amp;nbsp;prouincix extiterint^quæ non tatam calamitatem fenfe-
rint.Verùm Gallus amp;nbsp;Volufianus dum contra Aemclianum res nouas agitantem,bellum ciuilcmoliunturjnteram ne necantur,nondumcompletoimperijfuibiennio.AEmilia-nus verbobCcuro locusnatus,tertio menfeoccupatætyrannidisopprimitur. Moxautem Valeria. Valerianus in Rhetiisamp;Norico ab exercitu.Gallienus Romæ à fenatu impcratores eli- «»se^ guntur.Qjiorum imperium perniciofumRomano nominifuit,principum ignauiajSc in Chriftianos fæuita.Nam amp;nbsp;Ger maniRauennam vfque peruenêre, ferro ac fiamma om- j*^^/**' nia vaftantes,5i Valerianusin MefopotamiabellumgerenSjàParîhiscaptus.infeiuitute r«, turpiter vixit.Eo enim vt fcabello Sapores Perfarum rex equum infcenfu rus vtebatur:ac mcrito quidem.cum ftatim vbi imperium arripuit, oftauus à Neronc adigi tormentis ChriftianoSjidolacolore.abnegantesque intcrfici vbique iufferit. Territus autem tarn claro Dei iudicio Gallienus.pacem ecclefijs tribuit.Sero tamen.iam enim Dei voluntatc barbari omnes in 6nes Ro manos eruperant,amp; tyranni quidam perniciofi cxorti funt,de-feiuiffet,acMediolanilibidinibus operamdaret.occiditur.
Lucius igitur mortuo Volufiano cxilij pœnaliberatus,Romam veniens conftituit vt duo presbyterLdiaconi treSjvbiq; locorum cpifcopu m comitarentur.cius vitae amp;nbsp;aâio-nisteftes.Huiusautemtemporibus martyrium paflus eft Cyprianus,qui primo rhctori- CrP«*-cam docuit.-deinde fuadente presbyte'-o CaeciliojVt Hieronymus ait,a quo amp;nbsp;cognomen fortituscft,adChriftianostrlfiens,omnesfaculta,tesfuas pauperibuscrogauit. Presbyter primó,deindeCarth»gincfis epifeopus creatus,fub Gallo amp;nbsp;Volufiano marty ri pœnaaffi-citur.Cuius vitam amp;nbsp;martyrium Pontius eiufdem Cypriani presbyter amp;nbsp;exilij comes, c-gregiovoluminecompofuit. Ante verb quàm morcreturCyprianus, veneratin fenten-tiam eccleftae Romany,non effe rebaptizandoshæreticos,fed fola manus impolitione in
gra.
-ocr page 70-:i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PLATINA DÉ V Î T ï S
gratiam reeipiendos Hac enim de re inter Cyprianum Cornriiuffl rtagrta fucrat olira 'contentio. Lucius veró antequam ad martyrium iubcnteValerianoduvcrcrur, om ncni poteftatem ecclefiæ Stcphanoarchidiaconofuopermifit.Tcrautcm dadisordinibusfa-crisvacauit Decembri menfe.vndepresbyteros quatuor,diaconos quatuor,cpifcopos fe« ptem creauit Sepuituseftin coemeterio Callifti via Appia oélauo calendasSeptembris, Seditannistribus.rïienfibus tribus,diebus tribus. Dies quinq;amp;trigintafedestum vacat.
S. STEPH AN VS I.
^^^ç^fj^flTephanusnationeRomanuSjpatreluliojCÙm iam de imperio RomanoaiSu ** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;videretur,pontifex eligitur,co potiffiraum tempore,quo Pollumus in Gal'
liatyrannidem occupât, cum maximo reip, emolumento.
Nam annis decem ingenti moderatione vfus,puHïs hoftibus,prouinciara ^Ö-^v^^vinpriftinamformamredcgit.Huic deinde militaritumultu apudMagun-tiacum interfedo,Viótorinusfucceffit,vir quidemin re militari ftrenuus: feddum ni-miæ libidinis effet,amp;aliéna matrimonia corrumperet,Agrippinæocciditur.
Stephanusautem adordinandam ecclcfiam conuerrus,inltituit,nefaccrdotesamp;leuitç Veftibusfacrisalibi quamin ecclcfia,amp;pcragcndisfacris vterentur.-nefifeeus facerent, pcena ßalthafar rcgisBabylonisfubierent,qui vafafacraprophanismanibusattigcrat.De rebaptizandisautem hisquiadfidérediiffent, eadem fenGtquæ Cornelius Pontifex: nei que vllo modo his communicandum effe qui rebaptizarent. Vnde Dionyfius qui ante» hac de re cam Carthaginenfibus amp;nbsp;orientalibus fenferat,mutata fententia, ad Stephanura fcribens,eum bono effe anim o iubet,cu m eccleGae tam AGanæ quàm AfriGanæ,mutata o-pinione,infcntentiamllt;omanæfedis iam veniffcnt.Iuuitamp;ecclcGam Dei ilia tempefta' te Malchion eloquentiffimus Antiochenaeccclefiae presbytcr.Hicenim eotraPauIumSaa mofatenum epifeopu Antiochenum fcripfitquod dogma Artemonis in ftaurare conarc-tnr,affi rman tis Chrift urn commun is naturæ horn inemtantummodo fuiffe, fed à Maria fumpfiffeprin-cipium.Quæopinio pofteain Antiochcnocócil’ioómniü côfenfu impro-bata eft.Hac autem de re idem Malehion grandem cpiftolam nomine Synodiad Chriffi fideles fcripiit.Stcphanusautcm cum opereamp; verbis multos gentiles ad fidem Cbrifti conu«rtiffet,conquifitusa Gallicno.vt quidam volunt.velab his qui ex Deciano edifto Chriftianosperfequebantur, vnacura plerisquefuorumad martyrium rapitur.Capité enim mulétatus.in Callifti cœmeterio via Appia fepclitur, quarto nonas Augufti cum ia ex ordinibus facris bis menfe Decembri prepofitis, presbyteros fex,diaconos quinq; epi» fcopos tres crcafftt.Sedit annis fcptem,meniibus quinque,diebus duobus.Sedes autem ad dies duos amp;nbsp;vigiatitum vacat.
s. nsTV^ It
Y ST VS fccundus, natione Græcüs, pafria Athenienffs, ex phifofopho-I Chriftidifcipulusfaftus eft,durante adhuc Deciana amp;nbsp;Valeriana perfccu-' fione..-
Sednon eritàrenoftraalienum,rcliquostyrannos, vt ccepirmis.fparfini’ '^^î®*^fcribere,quoad verum principemattigerimus. Nam Vidorino in Gallia in« terempto,Tetri eus fenator,qui tum Aquitaniam gubcrnabat.abfcnsàrailitibus impera» tor creatur.At verb dnm haïe in Galliaagerétur,per Odenatum Perlæ viâi, defenfa Syria Mefopotamia vfquead CteGphontem recepta eft.
Laque tempeftate exortadoétrinacftapudPtolemaidcmjquæofim Barce vocabatur^ Pentapoleoseiuitstcm,plenablafphemüsinDeum pattern Sein Chriiium,qucmfjmmr
. F’-'-
De»
-ocr page 71-? o N T 1 F I C V M.
Dei fiVium cfTe nPgsbat,prÏmogcnitumque omnis crcaturç,fîmul etiam Spiritus fanSi in-lclledumaufercbant.HiSabellianiàSabellioauâ:ore,tam peruerfxfeftæinuétore.voca- ‘ «i funt.Quid dicam dcßurciffirao Cherinti dogmate? Qui poft milleannosfutura ana-ftafim,amp;fcgnumCbriftiintcrrisdicebat:vndcChiliaûaaGræcis vocatuseft. Is autcm quialibidinumamp;cupiditatum impatiens eratvoluptatcsipfasin promiffionibus futuri regnifanâusproponebat.abundâtiam ciborum,amp;mulierum copiam.ïdem fcntiebatamp; X’eposin partibus Aecyptiepifcopus.ln delitijsenim corporis amp;voluptatibus omnibus regnaturosin terrafanftoscum Chriftodicebat.HincNepotiani,tam turpisfcftæ imita- ^*?*'quot;*' torcs.vocatifunt.Confutareamp;extingucrchasopinionesXyftus aliquädo meditabatur, verum accufatus quod Chrifti fidem contra imperatorum décréta prædicaret, captus ad Martis templum ducitur,vt aut Marti facrificet,autfi idfacerc nolucrit, pœnam capitis fubcat. Euntemad fupplicium Laurentius archidiaconus ita alloquitur: Qu^o(inquit) progredieris finefiliopater?Quofaccrdosoptime fine miniftro properas? Cui Xyftus «go tenon defcrofili.maioratibi pro fide Chrifti fuperfuntcertamina, poft triduum me fcquerisfacerdotem leuita,Interim autem fi quid in thefaurishabes,id pauperibus diftri bue.Eodcm verb die vnacum Xyfto diaconi fex interficiuntur;Feliciffimus,Agapitus,Ta-Buarius,Magus,lnnocentius,Stephanusfextoidus Augufti. Laurentius verb triduo poft vni cum Claudio fubdiacono,amp; Seucro presby tero,amp; Crefccntio lelt;ftore,amp; Komano o-ftiario, variis cruciatibus necatur quarto idus Augufti.Exuftum igni Laurentium ferunt. Vineentius veró qucm Xyfti difcipulumfuiffeconftat.in Hifpaniam profeólushuic mar-tyrio intereffe non potuit.Xyftusautem in pontificatu fuo facrorum ordinum poteftatc bis técit menfe Decembri,vnde amp;: presbyteros quatuor.diaconos feptem,epifcopos duos creauit;Xy fti corpus in cccmeterio Caftifti via Appia fepclitur.Reliqui verb martyres ia-centincœmcterio Prætextati in agro Veranio viaTiburtina.Sedit autem Xyftus anno* duos,menfes decern,dies trcs amp;nbsp;viginti. Vacat turn fedcs dies quinque amp;nbsp;triginta.
ANNOTAT.
1(4 certam.ó“manifeflamtfl Xyjlum Vapam ll.amp;eitis arcJiiäiaconum Laurentmm cfimplerif^^ al^s tlericis,i^laictifidelibM Vomantf, fubValertano, amp;nbsp;Gallieno imperatoribut martyriaconfumaffe, quant ta qu4auribin,amp;experientiapercipiconfuet!erutif.paßimtarnen eosfiib Decio imperatore occi/isfuiße
hifloricoramquorundampreculdubieilicuriayDedum cum Valcrianoconfundentium. i^amTa-htanuf quidemfubDecif.Carneîiuffub Gallo,(^Volußano; Luciuf.Stephanuijamp;y^yßtn Il.fab Vale-'riano pro chrißo eapite poenaf dcdiffe ex temporttm erdine atque ex aliquot epiflolii D.Cypriani,Damaß, EttfelyqßtbritVI.0 VII .hiß.eecleßafiicamanifeße liquet.
VußXvßi 11 .mortem,obperßquutienffßeuitiam.Romanamfidem annum l. menfitXl.amp;dieiXV. paßore vaeafietradit Damaßtf,qui etiampreshyteros, vacanti eeclcßaprafuiffe inter pontificatuf tem^ porc refiri. Sed boc e.x inßitutoin ßne operie oltendam.
S. D I O N Y S I V S.
^«^gg^i^Ionyfins. cuius origenem Damafus inuenire potuiffe negat.ex monacho -.g in Vrbe Roma ftatim quot;
Ji diuifit. ParoebiaS amp;nbsp;dicecefesforis diftribuit,quó quifquefinibusfuis limi-tibufue contentus effet.
HuiustemporibusfuiffeClftudium cxiftiroaucrimrquivbiexvoluntate claudi»« fçnatus imperium lufcepit, Gothosannis iam quindecim, lllyricum Macedoniam-«»/gt;. due vaftanies,belloadortus,incredibili clade fuperauit, Hane ob rem in curiaaurcus clypeusjin Capitolio aurea ftatua cidem à fçnatu décréta eft. Morbo autcm correpuis
C i' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;apud
-ocr page 72-fg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PLATINADEVITTS
apudSyrraium moritur,nódumexpletobiennioin impcrio. Q£omortuoftatim Qujn* tillusfrater abexercitu imperatoreligitur.virquidem vnicæmoderationis,amp;qui folu» fratripræferripoflet.Isquoqucdecimofeptimoimperijdie interficitur.
Täulttf nbsp;nbsp;Dionyßj vero temporibus, Paulus Samofatenus ab orthodoxa fide defcifcens, Artemo* •
SaiMfl nishærefim fiifcitauit.Namin Demetriani locum Antiochenusepifcopuscreatus.fuper-
bc nimium fefe habebat,Inter eundum en im prç fuperbia amp;nbsp;litceras relegebat,amp; diäabat cpiftolas.raultisconftipato agminepræcedentibusacfubfequentibus, vndepropter ho-minis arrogantiam.Chriftianam religionem plerique detellabantur. Sed quid facerent noftra tempeftatCjqua nil vel fuperbiæ vel pompç,nolo dicere luxuriæ,addi poteft, fi tot adolefccntesanteambulones fericatos amp;occinatos in equis præferocibus,ac pbaleratis viderentfSique fubfequentium presbyterorum turbam cernerent.chlamydibusoptimi cuiufquecolorishinc inde ab equis deauratispendentibusîExecrarcntureosfatfcio? db cercnt nil eis cum Chrifto prater fimilitudinem quandam rel igionis commune effe. Ad Paulum redeo,quem tutius reprehenderelicet.Isenim inflatusopinione fui ipfius,ac tribunal altiusquærens, negabat Deifiliumècælodefcendifie.fedà Maria cæpifTe origi-nem,amp; initiumè terrahabuifle.Hanc ob rem in concilio Antiocheno omnium epifco-Ww cz- p^rum quiaderant.confenfu,publicedamnatuseft.-maxime vero Gregorij Cæfaricnfi» jmenjis epifcopijviri fanciiffimi fententia.qui tanto concil io interfuit:amp; poftea pro fide Chrifti rpifea- martyrijpœnam fubijt.In Paulum veroMalchioAntiochenus presbyter multa^diflcruit
amp;fcripfitquia Artemonis hærefim(vtdixijinftaurarcconabatur.-Huie autem concilio . propter fenium interefleDionyfiusnon potuit.Ea tarnen de re ad eüm per Maximum Alexandrinum epifcopum late perferiptum eft. Mortuus autem Dionyfius, fepelitur in coemiterio Callifti,vbi inftitutionibus duabus,menfe Decembri habitis, presbyteros duodecim,diaconos fex.epifcopos feptem creaffet. Sedit annis fex,menfibuj duobus» diebus quatuor. Vacat tum fedes dies fex.
ANNOTAT.
Kuiustgt;!onj/f^esckßa,!juodfciam, Salomonernmemeriamnoncoltt.Qtiemnatttrali morte deeeßij^ e}eeoo^iiforgt;t]u'eddittvixit:ó‘nemoeinfmartjriu)ncommemorat^atque in tranquiHa «ccleftit tempora, foie À Gallienoediflifpublicii,Chrißianii data, mors eiw iniidit, Uber quogue bibliothecit Vaticana quem/üpra citaat cum confeßorem aperte nominat, Damaftu Velicem, qui huicfucccßit Eutjrcbiatfum, item Caium,Mariellinum, amp;nbsp;Marcellum martyres prodit.-ita etiam eos ecclefia ceiebrat.
ay.Ttwf. Aurtlia-tivi imp.
SElixnatione Romanus, patreConftantino, Aureliani tempore fuit.
Qui anno ab vrbeconditamillelimoacvigefimofeptimo imperium ad« eptus,virmilitaridifciplinaClarus,Gothosapud Danubium graui prælio fuperat.In Afiam deindetraijciens,Zenobiam.quseoccifo Odenato marito orientistenebat imperium apud Thymashaud longe ab Antiochia terrorc magis quàmprælio vinciqeamquein triumphum vnàcumTetrico ducit,quo apudCa-talaunosfuperato,Galliasreceperat.Aurelianitamen dementia amp;nbsp;humanitate Zenobia honorifice in vrbe confenuit; vnde Zenobia familia Romana originem babuit/ amp;nbsp;Te-tricus conferuatüSjLucanis deinde pra?fuit. Ad pacis veto opera conuerfus imperator, amp;nbsp;templum Apollinis, Scmurosvibis magnificentiffimisoperibusextruit Hic autem poftea mota in Chriftianos perfecutionemonusàNerone,dc c^lo taäus inter Conftantino-polimamp;Hcracleainin Zenophrurio occiditur.
Felix autem martyrumglorig cófulens^ftatuityt quotannisßcrificia eorum nomine ‘ ....... jekbra*
b-.....- *
-ocr page 73-P o N T I F I c V M. ... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. JT.
celebrafentunvt^uc nullibi.quàm infacrolotoamp;à virisfacrisiiiitiatisfacrificiu,quud Miffatnappellant,celebraretur.neceffitaté fcmper excipiens.Quôd fide confeciationc têpli ignoratum fiierit,vtpote vêtu date amp;nbsp;aboi itione monuniêtoru m, côfecrari dcnuô mâdat.Nequeenimfvtipfeaiebatyiteratût'icitur.quodfaâum cfle nefcitur.Huiustem-pore Ma nés quida gente Perfa, vita amp;nbsp;moribus,barbarus,proritcri fe Chrittum aufus eft, Perft afcitis in focietatcm duodecim difcipulis, quo fidem rebus in omnibus facere.Vtautétû impugnaturManesob impietatéamp;fuperbiain.itamaximclaudatur Anatolius Laodice-nus epifcopus propter religionem doftrinam. Aufus etiam codera tempore Saturninus eftnouam Antiochiam côdere.exercitusoperafretus.Verùmdum audaélcrnimium imperium quoque molitur inuadere,Apameæ tandem occiditur.Felixautem vbi rcpetitiî facrisordinibusmenfeDecembri.presbyterosnoué.diaconos quinque,epifcopos quinque crea{ret,martyr via Aurelia fcpelitur.tertiocalendasluni) inbafilica, quam antcain honorem Dei condiderat,fecundo ab vrbe railliario-Sedit autem annis quatuor, menfi« bus tribus,diebus quindecim,Vacat tum fedes quinque.
S. EVTYCHIANVS.
SVTYCHI AN VS nationeTufcus, pâtre Maximo, temporibus Aurelia-ni fuit.
Cuiquidem interempto Tacitus fuccedit,vircertè idoneusrclpub.gu-bernandæ ob eius virtutem amp;nbsp;integritatem. Verùm in Ponto fextoraenfe Tacitat poft adeptura imperium occifuseft, Florianusquoque quiTacitofucceffit, imp. tcrtiodemum imperijfuimenfe,apudTarfum,occiditur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flori't
Eutychianus autem inftituit, vtin altari frugcsbenedicerentur, maxime verb fabæ vuæ . Conftituit item.ne,qui martyres fepelire vellent, fineDalmatica, colohiô-ue purpureo id facereauderent.fe ncftientc pracfcrtim.Suntqui fcribant huius temporibus Dorotheum eunuchum fuilTejVirum certè Grçcaamp;Hebraica lingua doéliflîmu, Dsroiie-cuiusdoârinamirificèdeleétatum Aurelianumferunt.Namitaprimisimperij fui annis w. Chriftianis fault, vt PauliSamofateni fectâahccclefiafeparauerit.Verùrn poftcamalis confiliisfubornatus,inChriftianos(vtdixi')perfecutionem mouens.fcriptisiara eade re id Prxfidcs prouinciarum litteris,diuinoiudicio interimitur.Ipfiusauté Dorothei feri-pturas facrasexponétis,auditorEufebiusetiamadolefcensfuit.Anatoliusquoque AlexS-drinusLaodictçSyriç epifcopus,muftædoârinæ vit, præclaraquxdam in mathemati-cis amp;nbsp;feriptura facra tum corapofuit.lnueâus cft amp;nbsp;in Manichaeorûhærefim,quæ tû maxi-mèinualuerat:HiadreIiquoserroresamp; duasfubftantiasintroduxerunt.bonam amp;malâ, dixëreq, animas ex Deoquafiexaliquo fonte raanarc.Tcftamentû vêtus omninorefpue- pù bant.-nouum verô aliqua ex parte recipiebât. At Eutychianus vbi ex facris ordinibus me-fe Decembrihabitis,presbyterosquatuordecim,diaconosquinque,epifcopos nouéere. affet,matyrio coronatur, amp;nbsp;in cæmiterio Callifti via Appia fepelitur.oóiauo calendas Augufti.Seditannum vnum,menfem vnum,diem vnum.Vacat tum fedesdies oélo.Sunt taïucn qui fcribant cura annis oéto,menfibus deeem in pontifieatu vixilTCjfed ego multb inagisDamafo credo, qui primæfententiæ auétoreft.
S. CAI VS,
^S?^^Aius natione Dalmata,patr*Caio,exgcnereDiocletianiimperatoris,pri-lt;^^^^wmùmFrobi tempore fuit,deinde Caio amp;nbsp;Carino imperantibus.
Probus autem reimilitarisgloria infignis,fufcepta reipublicæ admini-
ingenti felicitate reftituit. Saturni
quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C } nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;num
-ocr page 74-gt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PLATII^ADEVITIS'
flumîmpCrîufn vfurparc conantem in oriente,Proculum Bonofum Agripplnsmag* MM fiacelcritateopprcffit.ApudSyrmium tarnen viraceramp; iuftustumultu militari Sdieen* ^trbtai- tiaocciditur.anno imperijeiusfexto.poftquem CarusNarbonenfisimperiunj fufeepit
aebiennio tenuit.Hiccum filiosduos.Carinum amp;nbsp;Numerianumad gubcrnacula impe* rij traduxiflet, bello Parthico captis etiâ Charris amp;nbsp;Ctcfiphonte nobiliffimis vrbibus,i!V caftris fulmine idnsconcidit. Numerianus verô, qui turn cum pâtre erat rediens, Api i loceri liai fraude nccatur.Carinusautem probris omnibuscontaminatus, à Diocletiano» difficili tarnen bel'o in Dalmatia vidus.fcclerum fuorum pœnas tandem luit.
Caius verb ordincs in ecclelîa diftinxit,quibustanquam gradibusquibufdam ad epif-copatumafeenderetur Hierantoftiarius, lcdor,cxorcifta,acolytus,fubdiaconus. Diaconus,presbyter,cpifcopus.îdem quoque(vtquondam Fabianus| regionesdiaconis di-uilit,quires geftasmartyrum confcribcrcnt.Conftituit ctiâneprophanusquifpiamfa-crisinitiatum in iudicium vocaret, neue paganuJ,authaîreticusaccufandiChriftanum
riflfri-
Pitoba»iè ßjepifca
pum collar, qui multacómcntaria in facros codices fcripfitJnufduseft etiahærefesom-ncsjicet non æque Grçcam linguam ac Latinam nouerit,vt Hicronymo placet, qui affir-ftuPtm ’ï’âïlt;^*’J5R’''ptagrandia fenfu, compofitionc viliflimaapparuiirc.Pampnilus veropres* fhiliuEu- byterEufebij Cæfarienfis epifeopi neceftarius, adeo dminorum voluminum cupiduf fibijne- fuit.vt magna partem librorum Origenisfua manudeferipferit: quos quidé libros Hic-ftjßmuf. ronymus affirmât fa vidifle in bibliotheca Cæfarienfitantaauiditate,vtCrœli diuitias
confccufum lëarbitraretiir.Scripfitidem Pamphilus Apologeticum proOrigene, quod-ctiam Éuft'bius nö multo póü fcvic. At veto Caius orta in Chrftianos tempore Diocletia-ni tanta pcrk-eationc,quanta nunquam 3ntea,in fubterrancislocis,quascryptas vocant, diu latui t. Captas deinde a perfccutoribusvnacum Gabin io frarre,eitisqucfili3Sufanna, martyrioeoranatnrxkvia Appiain cœmettrio CalHflifepeHtUGdccimocalendasMaij.’ Sum eri3mquif.ribatLuciam,Agatham,Hagnetem non multo póft martyrium paftaï-fuiCTc.SeditiUté Caiusannis vndecim.mêfibus quatuor,diebus duodecim.Quoquidem têpore presby tcros quinque amp;nbsp;vinginti,diaconos üóto,epifcopos quinque creauit, qua-ter ordinibusfacris menfc Decembri habitis.Vacattum fcdes dies vndeeim.-
S.MARCELLlNVSv
AtceirinusnarioîTï; Rotnanus.pstreProieôojCiôclctianiDalmatç ob* Maximian! temporibus fuit.
Diocletianusenimannoabvrbc conditaM.XLr.abcxercitu impe-yJ ^ratot eledus, Aprum qui Numerianum interfecerat.iplvmetoccidif^ ’* ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;moto in Gallia tumultu potiu; quàmbcllo,eocumexercitu
bMaximianum cognomentoHercuIeura mißt, quiagreftesfàcilècom-’iJpefcuit.Atvero'circunftrepcntibusvndiquebellis,cum folus Diode-tiunus reiiftere tlt; t periculisnon poffetjlVlaximinianum, Auguftum ; Conftantium ve-ró St-Maximianum Galerium, Cæfarcscrcat.^Maxim'anus autem HereuJeus Caraufio fraude Aledi interempto,Bi itanniä poftan'Hos decem rccipit.At Cóftacius,cum prime»' in Gallia ma’èpugnafferrreno'jata l'ccundópugna.multa millia Alem3norüoccidit,qui tövcnerantmercedecondudbacGalliaspacatas rcddidir.Diodetianus interim capta AÏcMndriam, quam AchiiTeo reliftente mëntjbuso6too'óft-derat,diripiendcm miüri-busdedit.Prxtereavcró Maximianus Galerius eûduobusprælïs contraNirfeum bene pugnaffet.poftremö interGallctium amp;nbsp;Charrasfuperatur.Atquetam finiftra pugna asaaifils.coplia ad Diocietianuïa confu^it/aquo itaarrogantcracceptusefl, vtpcrali-
-ocr page 75-T O N T 1 P î C V M. _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3$
«[üotmniiapafTuUfnpurpuratusaatccurrura eiusvucurr’Ifc dicatur. IsautemKaccon-îumelia motus, repetito belle hoftes fuperat ac domat.
Facatis hocmodovndiquercbusOiocletianus in oriente, Maximianus veioHercu chriHia. Jeus in occidente vaftari ccclefias.Chriftianos affligijinte: ficicjue mandant.dcâuia poft Neronemperfecutione, quæ certc omnibus diuturnior8ûmmanioi efthabita.Namamp;^ ‘ ’ feripturæ (acræigni exuftçfunt, amp;nbsp;fi quisChrirtianusin magiftiatu fuiffet.eo fublato rc-manebatinfamis.Prætereaverb ferui,qui in Chriftian;fmopei durabât,libertatemccn-fequi non poterant, milites item Cliriftiani cogebantUr aut immolare idolis.atit militia pariter vitamque deponevc,ediâ:o p r in ci pis in foro pofito.Hoc verb quida lacerarc au-fus,pcllenudatus,fuperfdfo aceto amp;nbsp;falc ta diu cruciatur,quoad v ita fuperfuit. Hune in fide confirmàrunï Dorotheus,amp;Gorgonius viri clariffimi.Iifdem diebusfortèfortuna in vrbcNicomediç regia domus incendio conflagrate cœpit,vnde imperator à Chriftia-nis id faftü falfa fufpicione exiftimans,multos interfiti, plerofq-, viuos in ignem conijci iubet.Eadem quoq',fxuitiavflfunt,quiinMelitencprouincia,inSyria,in Africa,in The-baide.in AEgy pto cum imperio erat. In planitie verb Paleftinç amp;Ty ri multi fæuiffimis beftiis expofiti funt.Nullum autem genus torment! Chriftianis tum non adhibitum eft. Pro vngulisenimteftas fiâilium vaftulorum adhibebant/quihufdâ verbarundinesacu-tx fub vnguibusfigtbantur. Hoc etia tormento vexatæ raulieres funt, arundinibus ipfij per pudéda corporû adaftis. Vrbs quædam in Phrygia tota combufta eft, quia dues ido-lis facrificia exhibere reeufarunt, Adaufto Romano viro fandiffimo cos in flderetihéte; adhçcpoftremo vencrefæuiffimi tortores,vtoculiseffoffis,accauterioaduftisfçuirent, Paffi etiam martyrium funt AnthimusNicomedij epifcopus,Lucianuspesbyter,Antio-chenus vir do6tiflimus,Pamphilus Cæfarienfis.Phileas Acgy ptius.qui ScThinuenus epi-feopusvocabatur.ls cnim capitali pœnaafficitur,qubd amp;nbsp;librum de laudibus martyrum compofuitiamp; impugnarc indicés male iudicantes aufus eft.Quid pluraîcùm Damafus re pref. feratxvi).mil!iahoniinûvtriufquefexusdiebusxxx.per diuerfas prouincias mart^rio PhiltM coronatafuiffe.Omittocos,quiininfulas relegati funt,velad mctallum,veî ad opus me-tal!i,veladfodiédasai-enas,exddédosquelapidesdamnati,quç multitude propc infini-la efthabita. At Marcellinus Pontifex ad facrificia gentium duduSjCum minis inftarét car nifices,vtthuradiisexhiberet,metupertcrtitus,Ueosalienosadorauit.Habito deinde nonitaraultbpbftconcilioG,amp; lxxx.cpifcoporuminSinuefl'a vrbeCampaniæ,cô amp;nbsp;Marcellinus fqualidus amp;nbsp;puluerulentus ac cilicio indutus profidfiitur,petitq; vt fibi pro inconftâtia, débita pcena tribuatur.Qui eum damnarct,in tânto concilio nemo vnus in-uentus eft,cum dicerent omnes eaferme ratione Petrü pcccaflc.ac flendo peccati pœna iuiffe. Rediit Romam Marcellinus iratus, Diocletianum adijt, hominemq; increpatjqui fi: impuleritdiis gentium immolare.Ducitur ad martyriû Diocletiani iuflu Marcellinus çum C!audio,Cyrino, Antonino Chrifti fidelibusJnter cundû verb Marcellum presby-teru m admonct,no Diocletiani prçceptis obtem peret in rebus maxime ad fidc pertinen-tibus.-néuccorpus fuumfepulturætraderet,qubd diccret obnegatumSaluatorcm feid nequaquam mercii.Horumautéfimul intcremptorûcorpora,Diocletianiiufluad dies fcxamp;trigintainfepultaiac.ucrût via publica.Vnde Petri Apoftoli iuflu,qui Marcello in fomnisapparuit.viaSàhriain cœmeterio quodPrifcillç dcincepsnoméhabuit.fepeliû-tutjfexto calendasMaias,apud beat! C refeentionis corpus.Tandcm verb aperuit oculos Dcus(vtEufebiusait eo Diocletianum compulit,vt depofitoimperiopriuatusviue-rct.Idcm fccit amp;nbsp;Maximianus dus collega, accerrimus perfecutionis Chriftianæ audor, e,ui poft aliquot annosmultis,variis4ue morbis vexatuSjac poft longoscrudatus,infania gientis perdtus Juriisque fcelerum agitatus,fc!pfum tandem pcremit.Hanc autem cala-
C 4 mititem,
-ocr page 76-PLATINA DE VIT IS
4®
initatsm,quam noftri paffi funt,à Deo permiflamrcfertEufebius,proptef corruptosnb mialibertateamp;indulgcntiaChriftianorum mores,maxime verb eccle(îafticorum,quO' rumperuerfitatemdiuinaiuftitiafrenarehacperfecutione inftituit, dum fimulationeni in vultUjdokim in corde,fallaciam in eorum verbis cerneret. Hi enim liuore, fuperbia, inimicitiis.odiisinterfe certantcs,tyrannidem potius quàm facerdotium fapere vide' bantur,Chriftianæpietatisomninoobliti,acdiuina myftcria profanantes potius, quant celebrantcs.SedquidfuturumnoftraçtatcarbitramurJqua vitia noftraebcreut‘re,vt vix apud Deum mifericordiæ locum nobis reliquerint.Quâta fit auaritiafacerdotum,amp;eo' rum maxime qui rerumpotiuntur,quanta]ibidovndiq;.conquifita,quantaambitioamp; jôpa. quan ta fuperbia defidia,quanta ignoratio tu fiiijpfius,tu doftrinçChriftiane,quant tarua religio,amp; fimulatapotiusquàm vera, quàm corrupt! mores, vel in profanisetiant aominibus(quosfeculares voc3nt)deteftandi,nonattinetdicere,cùm ipfiitaapertèamp;pa-làm pcccent,ac fi indelaudem quærerenr.Venientfmihi credite,vtinam falfus fim,vates) venietTurcushoftisChriftianinominiSjDiocletiano 8c Maximiano violentior. Italie cJauftraiampulfat.Nosdefidcsamp; fomniculofi interitum communem expcdarous.vo-luptatipriuatæpotiùs quàm commun! vtilitatîconfulentes. Ad Marcellinum ven!o,qué vtinamaliquandoim!tati,ad fanitatcm redeamus.Hicenim(vtd!xi)cognitoerrore fuo, quo à fide defecerat,ad ferediens,martyrium pro fide Chrift! confiant! animo pafluseft, vbi exfacrisordinibusbismenfe Decembr!habitis,presbytcros quatuor,diaconos duos,. epifcoposquinquccrealTct.Seditautcmannis noucm,menfibusduobus,diebusfedccira.. Vacattum.fedesdies.quinqueamp; viginti..
S. M A R C E L L V S L
Arcell'usnatione Romanus, pâtre Benedifto, exrcgione viælatæ,à Con« llanrio amp;GaIcrio vfqueadMaxentium peruenit.
Cônfi3ntiusenimamp; Galerius,abdicantibusleab!mperioD!ocletianoamp;' ^^Maximianojmperij gubernacu]afufcipiétes,prouirrcias interfepartit! funt. Nam Galcriusllly ricum, Afiam amp;nbsp;orienrem fortitus efi.- Conftantius veto finguTari moderatione vfus,Gallia tantümamp;Hifpaniacontentus fuit,! icet ei amp;nbsp;Italia forte obtigerit. VndcGalerius duos Cæfàreslegit,Maximianum quem orient! prxfecit,amp; Seuerum.cui Italiamcommcndauit.ïllyricum ipferctinuit,qubdeabarbaroshofies po-pul! Rom. iterfadurosfentiebat. At Confiant!us virfingularis manfuctudinisamp;clemen« tiæ. Gallis omnibus carifiimusfuit,præcipuè verb qubd ÿi Diocletiani vafrum ingeni« um,amp;Maximian!crudelîratem non fine magno diferimine euaferant. Moritur autenr ConfiantiusEboraciin Britanniajprincipatus fui anno decimotertio, atq;in diuosfum-mo omn iu m con fenfu refertu r.
Ad Marcel lus diuino cul tu iintentus,vbi Prifcillam matrona Romana impulifletcoe'
miterium fuis fumptibus via Salaria confl:ruere,titulos quinqueamp; vigintLin vrbeRoma' conftituiqqualidioccefesad commoditatem baprifmi amp;oportunitaceincoriiir,,qui ad fi-dem exgentibus quotidie ven'ebant.confurrum iri amp;eo modbfcpulturismartyru ide-jituxeiK bat.Maxentius verb vbi Lucirram matrctnam Romarram inftituiflcLcclelîam Dei rcrum tiut^imf^ fyarum hæredem intelIexifTetjiratusA' miilierem iplana rekgauitad tempus, èc Marcel'
Ium:captum impellere minisconatus cft,vt Scepifcopatu ^cabdicarcE,^Clirifl:ianuni no men deponeret,quem vbicontemncreamp;deridei efua præccpta vidit, in cacabqlum ad cuftodiendaanimalia publica(vrquidarn voluot/datim inclu{)»- quo in loconccoratio-nesvnquam.nccieiuniapræterinifit.Parochiasi tenon fccusac b'libci-tdct,cpiftolisgu-hernabat.Mcnfèautein nono captiuitatis fuæ à clericis noâcà cacabuîo ÜberatuseH, qua. «xreTtaiorepej’citusira-Maxcntius^ünüiflimuniviruiniiicacabülumredegit.vbicumi fœdè.
-ocr page 77-r Ö N T I F I C V Ml nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4f
fœjc,amp; incommode habitaret,pedore amp;nbsp;fitu mortuus ed. AtveroLucina farnftiffiimi vi-, ri corpus via Salaria in cœmiterio Prifcillç condidit decimofeptitno calendas Februari]’. ; Pofteaautem reChriftianacrefccte.cacabuli domus in Ecclefiam erigiturbeaciMarcelli nomine,quæetiamætatcnoftrainuifitur.Suntautem qui fcribant Mauritium cum vna Chriftianoru ’.egioneapud Rhodanum flumen à pcrfecutoribus cçfura.His additur Mar-eus,Sergius,Cofmas,Damianus,aliiquecomplures,qui vbiq;terrarumcædebantur.Mar-cellusautemannisquinquefedens,menfibuslex,diebusvnoamp; viginti,ex Eacris ordini- cojma! nibusmenfeDecembrihabitis,presbyterosfexamp;viginti,diaconosduos,epilcoposvnum Si viginti creauit.Vacat turn cius-morte Romana fedes dies vigintii
S. EVSEBIVS-
nationeCrçcus.patre medico,pontificatumadijtConilantino' jz.PauK. amp;nbsp;Maxentio imperantibus.
NamortuoConftantro('ficutdixi)Claudijex Alia nepotc.Conflanti-î^^nuscius amp;nbsp;Helcnç in gratia Herculei repudiatç filius,occidétis imperiu co»/fau--•■r I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^’‘^^^QQ^^^^^onrenfuadeptuseft.Rome intereaprçtorianicxcitato
^Kââi*'iÔi^tumultu,Maxentiû Maximian! Herculei filium,Auguflum nuncupant,. VndeMaximianusfperectiperandi imperijex(olitudine Lucaniç Romam venit.litteris Diôcletianum adhortatus,vtidcm ipfefaceret.Contra hos motus mifliis'aCalerio Seuc-ruscum exercitu.dum vrbem Romam obfidet,fraude militum, qui cum Maxentio fen-tiebant,circunuentus,fugiens demum Rauennæocciditur.Paululum etiamabfuit.quin Maximianus pater,militumbcneuolcntiam pollicitationibusamp;largitionequærens^àfi-lio Maxentio occideretur,Is autem in Gallias ad Conftantium generum profeftus.dum circumuenirehominemftudet.deteÄoperFauftameiusfiliam dolô.quæ rem omneni maritoaperuit,fugiens,acMafliliæoppreirus,fuorum fcelerum pœaas tandem luit; vel feipfum(vtquidam.vorunt^ defperatis rebus interfeeit.
DumautéEufebiusin pontificatu viuerct,crux Domini inuéta efl quinto nonas,Maij' ^nnentia’ amp;nbsp;ab Helena Gonftantini matre exornata, ac in magna,veneratione habita.Baptizatur amp;nbsp;S-o-kc«-ludascrucisinuentor,quem poltea mutatonomineCyrtacum vocarunt.Hçrcticos quo-que idem pontifex reconciliauit,impofita tâtummodo manu.Inltituit præterea.nepro- inventor,. phani quos laicos vocât.epifcopum in indicium vocarent.Huius verô temporibusfuilTe LaSd«. LaélantiumFirmianuconftatArnobijdifcipulum.HiccumRethoricamMcoincdiçdo ceret,infrequentiadircipulorûmotus,quôdin Græcaciuitateageret,adfcribcndüfecô-tulit.qua in retanti'im valuit,vt poft tempora Ciceronisab eo fccundus habeatur. .Multa fcripfit,ff d ilia potiffimum extant,quæ contra Gentiles, dcopificio hominis, de ira Dei confcriplit.ln extrema feneâ:uteconftitutus,CæfarisCrifpi,filij Conftantini præceptor fuit in Gallia.Fùfebius quoq; CçfareePaliftinç epifcopus,ac bibliothecæ diuinæ cû Pam- F.ufeUHit philo martyre diligentiflimus inueftigator,multa eifdem temporibus feriplit, maxime Ci/art*-verôlibroseuangelicç præpararionis,ecclefiaft!cç hiftoriç.in Porphyrinin Chriftianorù hoftcmacerrimum Apologias itc fexproOrigenecornpofuitide vita Pamnhili marty.. ris,à quo ob amicitiam cognomentum accepit,libres tres.Eulebius autem Pon tifex, habita {cmclrationc faerorum ordinum,menfeDccembri,cum presbyrerostredecim,diacones tres,epifeopos qu3tnordecimcrcaffer,Bome mor:tur,ac in cœmiterio Caüifti via. AppiaTepeliturfexto nouas OélobriSi Sedit autem annisfe.x,menfevnoidiebur tribus, Vacattum fedesdies vnum.,
ANNOTAT..
^^dexD'4mitß(vt vidètuv liUroJ Platina tr/fdityCruremChrißi ah HtUna itnij^Tatorß Conßant^n'.
£ jr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l'y-. ■ ;;
-ocr page 78-4b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PLATINA D B V I T 1 S
i*titreftti'Rufelgt;ioïnuentiiinfuiJJe,ijuanamrati9ntfinit)’!tu(rit,ti9» inuenio: (h)n nihil ttim Conlfiiftti^ KM in Sjria iurti hnberct, quit incredibili Maxintint tyranmde premtbatur,ntq^ tldhuc tp/èplenè in chti-jium credebnt^ quad paß cructi in cailo vißonem ardentißime fecit. Inßiper Rufintu libro prime, tap. vf viÿ.Thsadentm libre prima, cap xviij.SezanteKM Itb. cap. primo, amp;i/. amp;nbsp;Sacrateshbro prime, c;^.xvy.hi[iori,teccleßallica,idxxv.fercaiinap'oß,Niiena iam Caacilio cekbfaio, qued ma^ie drat,f.tamp;umfuißc referunt.
S. MILT 1 ADES.
feô5^,g^^5Tltiadesn3tifgt;ncAfer,Maxcntij.Liçinijamp;Maximini tcipporibus fuit,
' Liciniusenim exDacia oi iundus.àGalcrio in partem imperij recipitur propter cius in re militari praeftantiam.Hi, quod Conftantinum videbant onanes magno cfle in precio,Chriftianis parcebant. Maxetius tame milites clanculum mitteb3t,quiobuium quemquecçdcrent.Artequoquema-gicadelcaatus.grauidas,maximèvcrôChriftianas,funcftisfacris adhibitis fcindebatin-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fantum caufa,quorum cineribus in magia vtebatur.vt oftenderet tyrSnidem feruari etiä
perncfaspoffe.Simili vefania SccrudelitateMaximinus quoquc in oriente vtcbatunqui , magorummagiftrisamp;malarumartiumdoéloribus præmia ctiam deccrnebat,auguriis acdiuinationibusfidcm præftans, Saeuior ceteris in Chriftianoshaec omnia contemnen-tes eft habitus. Vetera autem delubra rcnouari,ac morevetcrum facra diis exhiberi iu-bet. In hos verb Conftantinus mouens, amp;nbsp;Maxcntium graut praelio viöum apud pon* tern Miluium ita fuperat, vtdum prse dolore fuarum fraudum oblitus, pontem ad deci, piendura hoftem llruftumdccipulistranfit,cum magna parte fuorum fatellitum fub-inergatur.EtLiciniumfororiumnaualiac terreftri praelio vidlum.apud Nicomtdiain dcderefcipfum coegit, vitamqueTheffalonicx priuatam ducc re,ac merité quidem,cunJ afideobinuidiam dcficiens.ChriftianosConftantino faucntesgrauibus fuppliciis pcr-fequarctur. Maximinus verodiuina vltioncinflatisfubito vifceribus,luppuratisque in-teftinis ita diftenditur,vt inter fcamp;putridumcadaucr nil intereflçt,fcatentibus vndique vermibu$,amp;taboferpente,tanto pedorc, vt fuftineri fœtor non polTct. Hoc volebanf cius merita,qui amp;nbsp;noftros ad çœmeteriaconucnire vetabat,amp; fimulacrum Antioçhiç con fecratum.fubornatisßcerdotibus, qui ex adytisid enunciarent, clamafle dictbat, peb iendosab vrbibusChriftianos, amp;nbsp;præmia in prouinciis diftribuit faccrdotibus fimula* crorum, qui contra Chriftianosagerent, Tandc vero tyrannus pœnitentia duftus, medico verum dicente, decrcto publico vetuit Chriftianos lædi,eosque fuis legibus vti finit, Sedhoc nihil ci profit it cum vificrent omnia. Nam grauiffimis morbis diutiuscruciatusj viuendi finem tandem fccit,homo fæuus amp;nbsp;varius.-nunc cnira in Chriftianos, nunc pro Chriftianisagebat.
»•M- His autem cladibus multi Chriftiani interfefti funt,maximc vero Dorothea virgo làn-étiffimaSc pulcherrima.quæ mortem potius quam ftuprum tyranni pati voluit. Sophro-Ilia quoq;à Maxentio fæpius de ftupro appellata, cum diutius vitare periculum non pof-fet.feipfam intcrfecit,Lucretiamimitata.Miltiadis autem inftitutiifuit,nedominico,neue quinta feria ieiunaretur.quiahosdiespagani quafifacroscelebrant. Multa quoque ia oblationibus faciendis cóftituip.quod Manichçorum hçrefis in vi be Roma tum maxim^ inualefcebat.Hisautem pcraftis, Maximini iuffu martyriocoronatur. Idem fatitfubiere amp;Petrus Alexandrinus epifcopus,amp;LucianusAntiochenus presbyter, virmoribusSc do-ôrinainfignis,amp;Timotheuspresbyter Romanus,alijq; complures cpifeopi amp;nbsp;facerdo* tes.Scpultus eft autem Miltiades via Appia in Gallifti crypta quarto idus Decembris. Vb uens adhue ex ordinibuslacris femel habitis,pre$byterosfeptem,diaconosfex,epifcopos duO'
-ocr page 79-toNtincVMi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4
djodecim cfeauit.Scditannis quatuor,menfibusfeptcm,dicbusnoUcm.VaCattutftfcd»» ' diesfeptcndccim*
ANNOTAT.
Remtt MarceSi, Eiifitÿ amp;nbsp;Milttadù teniporibm tjrantiidemgtlïit, aïiqztiind* in nas animo fiiiffè,'Mttrcelli Papitacerbamors,quatniofitjranHuiintulit,teftimo»iotflepDteji.Miîiore]n deindeinChrißianosfaHum fft/ecutiimem^ frohibuißirefcrt libro primo contraDenatiHof .Optatut Afer epifiopnt Miletiitamn, Sub qua Eufebium etiam morte naturali confumptum effe enilïimo, turn prop~ Ier eam, tjuam dixi, rationem, tam etiam,qaod eim martjrium.nee Damafia, nee ecelefiaprofitetar.
De MiltiadeÇnon vt vulgo kgitar Mekhiade^dabiuin tffe non debet.'N am earn Roma viuum poß Mlt;» xentij necem,fub Pÿ Conßantini imperia,et ab ipfa imperatore iudicem datum cum quibufdam alÿs epijco^ pù incaufaCecilianiepiJcopiCarthaginetißs libro primorefertdOptaiitt Milcuitantaf^ ^ußbitu bifloria eccleßaßica bb. lo.cap. idempropemodum tradit.Sednec Damafus vUam eins ma-ttyry mintionemfa--tit, vir in bis enamerandii aboijui diligens.Liber tjtioque vettiflißimta bibhotbeea Vaticanit ettm cor.}effo~ remvocat. Ndw quad Platina firibit eum Maximini iuffu (afum fuißefiert o'/tinino nonpotuit,cttm nullum Maximini Roma, velinoccideHteimperiumfuerit,Ettfibita,é’ Optai'^ffub Conßantini principata, paß Maxentij,(y Maximiuiipfiusobitum Romavixifie tradant,Confiai,itjne l l t.^Lieinio III.Aitgu-ßfs confulibus. Quo etiA anno illl.idas Decibrif niortuus eß,Silueflroifiüccefi'itereli3:o,auc}or Damajus.
S. SILVESTER Ï.
Eucfl:ernationeRomanus,patreRufino,Con-ftanti nitemporibus fuit anno ^b vrbccódita itiillefimo,nonagcfmoprimo,Domini vero anno CCCXVI.
Sub hoc tandem principeChiiftiani atyrannisantea oppreffi, non nihil J '■erpirarcincipiunt.Namcorporisacanimidotibuscüoptimo quoq; prin-rtMTip^rni-; rnnftinrinnt potiiit,militariscnimgîoriæ appetcntiffimus confian-luicinbellofortunatus.Pacem petcntibuslibenter dedit liberalibusftudiisjvbipcr ociu tinm licebat,dcledabatur.liberalltateamp;.gratia omniübeneuolentiam fibrcomparabat,multas 'nip-legesrogauit cx xquoamp;bono,iupcrflua$ abf.idit,feueras nimium emendauit, vrbena in Byzantijruinis de nomine fuo condens,cam Romx magnitudine ædiftciorum parem facere corftitns, fecundam Romam vocauit.- vt liters fub cqueftri c’.us flatua indicabant, Isigiturtantus princeps omnia circunfpicicns,omni cöiiderans, vbi honeftatem Chri-ftianæreligionis intellexit,qu3 fciuareparfimoniam,paupertategauderc,manfvietudiné colcrc.paciftudere, fimplicitateamp;conflaiitiavti iubcmur,eara itacomplexuS'cft,vtitu~ rusadbellum,non alioquàmcrucisfignovterctur.Qnodfereno cælo dum in Maxentid tyrannum copias mouet,amp; videratamp;adorauerar aflantcsque Angelosaudierat dicenteso Conllantine.svTOürSviixx, quod etiamfecit,actyrannosomnesa ceruicibuspopuli Romani Chrillianorumq;omnium depulit.maximèverbLicinium,quiChriftianosamp;do-mo amp;nbsp;militiapulfos,aut religatione,autcarccreCvtdixi) ad mortem vfq; macerabat.-aut leonibusobijciebat,3utfulpenfostanquam porcos,membratim laceransdiflipabat.Tantum itaque principem ac tarn humanum Siluefter naâus.relicloSoraéle montG,quó àty-rannisfæuiëtibus rclegatusfueratfvel vtquidam volunr^fccclTeraqRoma veniens.Con-ftâtinum ergaChriùianosbeneanimatum.promptiorem ad optime de ectlena Dei pro-merendum rcddid't.Nam amp;nbsp;pontUicibusdiademaaurcumdiftinébum gemmisconcède-bat.-quod quidem Silueftcr afpcrnatus.tanquâ religiofocapiti minimcccueniens,phry-giamitrai^candidatantummodocontcntuiluit. Permotus autem Conftantinusfancti-tatcSilueftri.ecclcliam in vrbeRomacondiditin hortisEquitij nonlongcàthcrmisDo-mitianis.qux tiiulum Equitij s fq;ad temporaDamalî præ lefcrcbat.Cui quidem eccle-fîæ imperator munifiens hçc ttiam dona præflitit,patenam argcntcam librarum vigintU feyphos duos vi^in ti Iibraruro,ca'iceœ ?,ureum duaxutn Iibrarum,amp; alia vafatara argen
-ocr page 80-4« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P L A -T I N A D E V I T I S
tcawfn'aweaqtiœ emimcrare longum effet. Fundum quoque Valerianûdonodcditirt agro5abinopofftuin,vndequotannisfolidosoâ:ogintacapiebat.Hortû intra vrbem ad regionem Duorumainantium,vndefolidiquindccimcapiebantur.Donium in regione Orphea irrtn vrbem,vndefolidi oótoamp; quinquaginta proueniebant. Verùm,duni hæc Romæagcrenturapud Alexandriam presbyter quidam Arrius nomine,vir fpecieamp;for-fcx’rfi». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quàm virtu te infigniSjS; laudisacgloriæpotiusquàm veritatis cupidus,ferere
difeordiâ in fide Chrifti ccepit.fcparare enim filium ab çterna amp;ineffabili Dei patris fub-ffâtiaconabaturhisvei'bis.-Hrataliquandoquandononerat.non intelligensfilium patri coæternum cffe;amp;eandem in trinitatefub.ftantiâ,cum diftiifiùEgo amp;nbsp;pater vnû fumus.-. Cùm auté Alexâder Alexâdrinç vrbisEpifcop’ fruftra rcuocare Arriûab errore têtaffet, eSciUiS ConftâtiniinandatOjadhibitaetiaimpélà munificè quidc.apud Nicasam vrbem Eithyniç côcilium generale indicitur.-cuitreccntiamp;oétodecimcpifcopi interfutre.Difputatûeft in eoloco aliquandiu,amp; quidc acriter.Namviri aliquot in quæftionibuscalIidi,Arriotû quidê fauebantjfimplicitati ndei noftræ aduerfantes,licet ex his quidam doâifiimus phi lofophusdiuinofpiritu motus,vnomomentofidénoftram,quam antea impugnabat, vt fanétam amp;nbsp;integram ftatim amplexus fit.Tandem vero rc ipfa in concilio diligenter dif-cuffa.concludituró/zoóirrov fcribidebere,ideft,eiufdem cûpâtrefubffantiæ filium confi-teri.Qui verb cum Arrio fentircnt,fueread decem amp;nbsp;feptem,affirmantes extrinfecuscrc-atum effe Dei filium, amp;nbsp;non ex ipfa patris diuinitate progenitû. Cognita auté tant« cno-trouerfiæveritate,Conftantinus decretum concilij affirmât,propofitocontradicêtibus exilio, vndefex tantum cum Arrio exulauere, reliqui enim fententiam beneiudican-tium vencre.In eod-é damnatos feruntSc PhotinianoSjàPhotinoepifcopoGallogrçci» PhatiniÂi nomen ducétes,qui Ebionitaru m hærefim imitati,affirmabant Chriftum à Maria pio coi ^ufuiffeconcepturo.Damnatiamp;Sabclliani, quivnam tantum perfonam patri amp;filioamp; r« fpirituifanétoaffcribunt.Ineodem vcrôconcilioquerimoniarûlibellos('vtfit)epifcopi
ipfi Conftantinodabant,feinuiccmaccufantes,expetentes4ueàprincipe iudiciû quibus ira imperator Optimus refpondet.combuftiseorum libellis,eos Dei tantummo.do amp;nbsp;nô hominum iudicium expeéiare debere. Prætercaautem in eodem concilio decretum eff, ne quife i m patien tia lib id in is caftrarent,in clcrûamplius reciperentur.-néuc neophytus antcquamcautiusexaminaretur,clericusfieret.-amp;neinmilitiamDei afeitus qnm extra* neis mulieribushabitet.-cû matre vcrô,forore,amita id tantummodoliccre.ne epifeopus in ordinem afcifceretur,nifi ab omnibus,vel faltéà tribus prouincixepifcopis;amp; ne, que aliusepifcopusexpulerit.vel clericum vel laicumaliusfufcîpiat.Deceraiturctiâ acqui-demfanâ:è,necuiquam fieret in iuria.vt fingul is annis concilium in prou incia habcatur. Quare hoc fandum inftitutum aboieucrint noftræ ætitispontifices,non video,nifi quôd cenfurasbeneviuentiumacfcntientiûreformidabant Conftitutum quoque cft,vt qui abfquetormentisin perfecutionibuslapfifuerint, annosquinq; inter catechumenos vi' tam ducant. Poftremoverè dccernitur,nequis de minoreecclefiaadmaiorem tranfeat ambitionisamp;auaritiæcaura,quodcertô non obferuatur,cum ficcisfaucibus,tanquâlupi famelici,precibus,pollicitationibus,muneribus,largitione,vberioresepifccpâtus,omiffij primis,omnes quçrant amp;nbsp;efflagitent.Sylueftri autécôftitutiones hæ funt habit», vtchrif-maab cpifcopotantùm confecraretur,vt enifeopi baptïzatnm fitrnarent propter hæreti-cam fuafionem, vtbaptizatum chrifmateliniatpresbytcr, occafione mortis. Additprs* terealaicus clericum in iudiciûne vocet.Diaconus in ecclelia celebrâdicaufadalmatica induatur,amp; palla linoftima læua élus tegatur.Clericus caufasin curia ne agatmecante iu. dicem fecularcm caufam dicat.Presbyter celebraturus neque ferico,neque panne tindo vtatur,fedlineo, amp;nbsp;quidem albo.Sic in albis celebrandum effcdicebat,quemadmodû in line»
-ocr page 81-P o N T I F I C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4Î
lincâ findone amp;nbsp;alba Cbrifti corpus fcpultum fuit.Gradus quoq; in ordinibus cfclefiafti cisconftituit,vt vnufquifq;vnotantum ordinecontcntusfit.amp;vniusfolum vxoris vir. ConftantinusautemaugendçChriftiançrcl'gioniscupiduSjBafilicamConftantinianam (quamLaterancnfemvocant)xdi6cauit, donisque plurimiseandcmexornauit.Nam amp;nbsp;faftigium argéteum templo obtulit,Habens in fronteSaluatorctn fedentem in fella quin« quepedum,cétum amp;trigintalibrarum,amp;xij,Apoftolo5in quinispedibus librarum no naginta cucoronisargcnti puriffimi.Saluatorem quoqueaddiditrefpicientem inapfida, fedentem in thronoV.pedum,cuius pondus cétum quadraginta librarum erat, Ang^cloj quatuor ex argcnto ponderis centum amp;nbsp;quinque librarum,coronas quatuor ex auro pu-riffimo cum delphinis viginti librarum, altaria feptem exauro puriffimo ducétarum li-brarum.In vfum vero luminum mafiç Gargilianç prouentum ex agro * Sueflano confti- si»utf tuit folidosCCCC.Addituramp; mafia Vrbana,qux in agro Antiati eft.Sacrumq; præterea fana fontem inftituit apud eandem Bafilicam ex lapide Porphyretico,cuius tota pars ilia quæ aquam continet,exargéto erat.In medio autem fontis columna porphyretica pofita erat, inquaaureaphialaL.librarumbalfamoplena,in celebritate pafchæ vfum noâurnilu« minis præftabat .In labro fontis ftabat agnus auri puriffimi,vndc aqua fundebatur.Nô loge ab agno eratSaluatorisftatua argent! puriffiroi centum amp;LXX. librarutE. Ad alteram partem ftabatIoannis Baptiftæ ftatuaargenteacentumlibrarum,Hunetitulum præ fefe-renSjEcceagnus Dei,ecce qui tollit peccata mundi.Septcm veto cerui aquam fundebant; quorum finguli oâoginta librarum erant.Prouentus autem facri fontis tx malTa Statilia-na in agroCorano,ex fundo Bafli.ex domibus amp;nbsp;hortis,al iquot in vrbe pofitis,ex quibu fi dam fundis in Africa,Numidia,amp; Græcia fitis.Idem etiam Conftantinus rogatubeatiSil-ueftriPetro Apoftolorum principi Bafilicam in Vaticano ædificat,non longea tenaplo Apollinis,quo in locociufdem Apoftoli corpus fplcdidè,ac mirificè collocauit.- exçre c-nim amp;nbsp;cupro vndique claufum erat.Suprabcatiflimi Apoftoli fepulchrum crux centû 6c quinquaginta librarum extabat ex auro puriffimo. Aderantcircunquaq; candelabralIH. argentoconclufa,cumfigillisargenteis,vnde Apoftolorum aétus cernebâtur-Hisaddidit calices aureos tres,librarum duodecim,calices argêteos XX. quorum finguli X. librarum erant.Metretasargentaasllll.CC.librarum.Patenamaurcam cum thureamp; columljaor-natamgcmmishyacinthinisamp; margaritis XXX.librarum.Ipfum autem altare erat claufum argento amp;nbsp;auro,diftiniftumqjpluribus gemmis.Hos verb prouentushuicbafilicçad-diditjn AntiocHia domumDaciani,lolidos centum amp;Lpræftantem,Cellam in Aphro-diliafolidosD.XV.prçbêtem.Horum Maronis,thermas complures,popinas,priftina con donauit.vndemultumcolligebaturad vfum facerdotum.ldem quoq; Conftantinus in- B''/’!«« ftanteSilueftro,B3filicamPauli viaOftienficxtruxiticorpusvero Apoftoli itacondidit, J.“'“ ’ ** vt de Petro diximus.Vafa etiam aurea,argentea,eneatotidem donauit,quotdiuo Petro, maxime autem crucem auream centum amp;nbsp;quinquaginta librarum, fupra loculum beati Paulicollocauit.Vcnêreprouentusad eandem Bafilicam ex Tarfo Ciliciç,ex pofTeffionc Tyri venitoleum,venêre aromata amp;nbsp;caffiæ.-venitbalfamum ex locis haamp;c eadem fercnti-bus.-venitcrocû,fal,piper,cinnama.AEdificatur etiam imperatorisiuffu Bafilicain atrio Sefi'orianofubtitulofanétæcrucisinHierufalem,vbi fanôtæcrucis parte aliquam repo-fuit,inuentam ab Helena roatre, fœmina incomparabilis fidei,amp; religionis.Hçc enim ma We/f»«. gnitudineanimi motaamp; vifisnoéturnis,Hicrofolymâpctijt,vt lignum crucisperquire-let.Difficile id quidem erat, quia ab antiquis perfecutoribus eb loci fimulachrû Veneris collocatum fuerat,vt CHriftiani Vencrim Saluatoris loco adorarent At mulier rcligionc pcrcita,vbilocû ipfum ruderibuspurgaffet.tresconfufo ordine cruces reperit.ln vnain-fcriptoilla legebatur tribuslinguis, lESVS NAZAKENVS REX 1VDAEO«
-ocr page 82-4lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PIATINADBVITIS
R VM. Aftabit autcm Marcarius illius vrbistumcpifcopus,quirnamexhismanibuï cum religione rctinens,vcram cfTcdicebat.-attcrtiamuIieri mortuacadmota.eidem vitä reftitu it. Hanc ob rem Conftantinus motus,edifto vctuit,ne quifpiam deinceps co fuppl* CIO vterctur.Helcna vero ædibeato co in loco tcmplo.vbi crucc rcpercrat,abicns, clauoï quibusChrifti corpus cruci affixum fucrat,fecuin ad filiuié portat.Horum ille vnum in frenos equi tranftulit, quibus in prælio vteretur, alio pro cono galex vtebatur,tertiüin iïiareHadriaticum(Vtait Ambrofiusjadcópefccndas fxuientis maris procellasdeiecit» Illaautcm crucispars,quam eadem mulier fecum in tliecisargcntcis detuleratjgemmis amp;nbsp;aurodilUnftain BafilicaSeiTorianacolIocatur.Huichçc muneraadduntur.argentca candelabra quatuor,argcntci fcyphi quatuor.caliccs aurei dccem patena argentea auro duf» librarum L.altare argentcum CCL 1 ibrarum,agros quoque circa palatin pofitos eeelefiç dono dedit.ExFalifcisautcamp;Nepelinoagrofundosquofdam donauit. Suntqui fcribat amp;nbsp;Bafilicam fandæ HagnetisConllantini iuffu xdificatam eGe,r( gatu Conftantiç eiusfi-liaSjScbaptifterium ccclefïæadditum:vbiamp;filiaamp;foror Cóftantinieiufdénominis.bap-tizatæ funt .Huius Bafilic« hæc fuêre munera.-patena aurea librarum viginti, calix aurcus librarum dcccm.caliccsargentei quinque,fundusex3gro Fidenatium,fundusex vico Pi-fonis.ldem quoque imperator balilicâfaniâiLaurentij extra murosxdificat in agro Vc-raniofuperharenariumcryptæ.gradusquecxtruxit.-quibusafccfusac defcenfushis dare-tur,qui ad vifendum beati Laurentij corpus accederent.T empli ornamentum crat.apfis» airgcnto amp;nbsp;porphyreticis lapidibus ornata.In aditu cry ptç,lucerna erat ex auro puriffimo librarumviginti.Antecorpusmartyriserantlucernaex. argcnteælibrarum xv. Fundus autem Cyriacetis fœminæ,quem fifeus perfecutionû tempore occupauerat liuic bafilic® iflignatur.'fundus item Veranius,vndc folidi LX.venicbant.Via etiâ Lauicana idem imperator inter duaslauros bafilicambeatis martyribus,Marcellino presbytero amp;nbsp;Petro cx-oteiftæ asdificat.Nonlonge vero maufolcumertxitin honorem matris,quam fepulchro •porphyrctico inclufit.Huic tem plo marry rûamp; matris gratia hæc dona data funt, patena ex auro puriffimo librarum quin que amp;triginta,candelabra argentcallif.auroclufa in pe-dibusXlI. calices aurei tres cum gcmmispralinisamp;hyacintliinis.-amxaurc3Eduæ,araeX argeoto puriffimolibrarum CC.fcyphus ex auro puriffimolibraru viginti.fundus Lau-rentinuscumbalneoiuxtaformam prodeütisaquæpoGto,fundus Auguftç Heicnç,vndc folido» trecentos amp;nbsp;viginti, facerdotes quotannis habebant.Sunt qui fcribat (fineaudore tamen)Sardiniamcum fundisfuis,amp; Mefanam,amp;Maritimam cum monte Argentario.aC fundisomnibushuicccclefiae donodata, Adhasbafilicasin vrbe Roma ædiheatas, alias quoqueforis cxtruxit.Nam Oftiæ non longe A portu eins mandate templum ædifica-turin honorem beatorum Apoftolorum Petri amp;nbsp;Pauli ac Ioannis Baptiltæ,quibus ctiaiB hæcdon'aeiusmunificentiaoblatafunt; patcria argentcalibrarumxxx.calicesargctei X. patenaargenteachrifmatislibrarumx-peluiserxargentoad vfumbaptifmi librarum xX. His muneribus additi amp;nbsp;Gracchorûfundi Ardcatini agri.fundus Quirini in agro Oftien-fi.Tn Albano quoque loanni Bapliftæ templum xdificat,cui hæc dona obtulit, patenS afr genteam librarum triginta,fcyphum argenteum deauraturn librarum duodecim .'ama? argeteaslibrarum viginti,fundumLaurentinum cum adiaccntibusprædijs fundum cun» lacu Albano,fundum Ti. Cæfaris,Caput etiam bafilicam Apoftolorum condidit, quan» clues Conftantinianam appellarunt.Cui amp;nbsp;hçc dona oblata, patcnæargenteæ xl. librari candelabra Græca llll.cùpcdibus x. His additur fundus ex agro CaictanOjSe fundus P»-ternusexagroSuclTanOjAIiam poftremo bafilicam NcapoliçdificauitjVt a it Damafus,in cuius honorem earn erexerit,non fatis conftat.Proinde reticere donaria templo dedicaW inftitui,ne vidcar cum aliis crrare.Sunt etiam qui fcribat,Silueftrum titulura fuii in teP
-ocr page 83-P o N T I F î C V M; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J’
tta regionc vrbis apud tbermasDomitianas inftituifle, Equitiurh quidam vocant.Huic. titulo multa donâ Conllantinus obtuliqvt patenaru argêteam librarumxx.coroftratax-neaXVI. fundum Barbatianum ex argoFerentinati, fundumSulpicianumexagroCo-rano.Nc autem nouæ Romæ facerdotes imperatorix munificentiæ expertes efl'ent, duas item bafilicas Connantinopoli çdificat.quatum altera Irçne,altera Apoftclorû vocatur, cuerfispriuspaganorum templis,autin vfum Chrittianorum tianflatis, fublatisq-, t medio tripodibusDelphicis.vndeinfinita mala oriebantur,HæcfuntConftâtinidona,quæ anteanarrauimus,quibushocetiamaddidit.'CertûcnimveéligalàciuitatibuspédiIoli« tumjCcclefijsprouincialibusclcroqucdiftribuit.Dationé veto ipfaro,dccreti fui auéttti-täte validamin perpetuum effcvoluit.Vt autem virginibusôc qui incœlibatu viucrcnt, tcitariliceret,aliquidqifaccrdotibusexteftamentoielinquerc,(quaexrcego arbitror ec-clefiæ patrimonium auftum cffe'jlegem fuftulitantealatam propagandam fobolemiqua illivetabanturhxreditatem adire.qui vigefimoquintoætatisanno vxorënon duxiffent. renthejis Hinciusilludtriumliberoruminuentûàprincipibqs cft, quo in amicos proie carentes plerunque vtcbantur.HæcSocrates amp;nbsp;Sozomenes in tripartita fua accurate fcribunt.Fuê-re autem ôiSilueftritemporibus multi prçclari viri.quorû opéra amp;nbsp;labore genres amp;nbsp;na-tiones plerxquc adfidcrn noftram vent re,maximc verb luliani.Frumentij amp;: F-difij prç-- dicationibus:quos philofophi quidam Alexadrini eo perduxcrât.lberorum quoq-, gens, quæ lubaxe politico iac.et,tidem Chrifti intelliguntàcaptiua mullere,amp; crcdunt,Baccu- ^»toniuf rioregeomnesadid cohortante. Valuitetiammultumillistcporibusadmonendoslio-mines Antonij eremitæ (anétiffimi au£toritas,cui litter is amp;c Buncijs Fîelena fe ac filios fœ-plus cômendauit.eius cibus folus panis erat,aqua potus.-nec vnquam.nifi in occafu folis comedcbat.-homoægyptius omnino contemplation! deditus.Huiusquidem vita Atha- dri^epif-nariusAlexand’‘inæ vrbisepifcopusinfignivolumincperfcripfit.Si!ucfter autem vbiex copw. facris ordinibus fepties menfe Decembri babitis,prC5by teros duos 5c quadvaginta,diaco-nos fex 5c triginta,epifcopos quinque amp;fexagintacrcaiîet,moritur,acfepclitur in coeme-terioPrifcillx via Salaria,tertio ab vrbemilliario.pridiecalen.lanuarij.Sedit autera an« nos tres 5c viginti menfes decem,dics vndecim.Vacat tum fedes dies quindecim.
ANMOTAT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)
Confiant} omtit! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;finténtia^optitnapax.quies,^ libertésfttb Silacßro Pii^a,ha/îibwno^
firiiGalerio,Maxeniio, amp;nbsp;Maxi}nin»mortuis,atque Licinio necato,vitiucrfis Chrifii ecclefiif^quain iota orbe Romano erant,non folutn à Confiantino im^eratore cigt;ncefiaeß,fed ctiam optim/s le^ibuf.c^ tnulttsfanéliohibnf aduerfiis vim amp;nbsp;audaciam adiierfarioriim nofirorum, circa annû chri/lt cecXXZ. (quocelebtrrima CCCXIIX. patrumNicaiiaSjinoduscontra Arrÿhitrefimceltbrataeli} fcpia, ô* (oinminitafuit : Ppflquàf» diabolus Chrifiianorutn bofiû,ô' hofiit quidim atrox,atquc immaiiis, Rogt;n4-«9TH)» Principumminifierio, Cr prafidumprouinciatum,acpopulorumftirentiuinoptra , antiisphu n». tiuf CGC. ingentem inermein, atque tmbellemomnein fauitiafitavimnouem per/ecutionibw ßuftra tffud’ßit.QMrumprimam Neroiußit,fesundamDumitianuiind!xit,tertiamTraiaiiin, quartam jub Marco Aurelio furentespopult, ôr peßiini prouinciartim aliquot redores imperatore connittetitc^quiu. tamSeuerufßeMam Maxiniiniisjeptimam Dociui,oclauam Valerianus, nonam omn in» acerbißiniam, acmaximediuturnam ditodecim annoritm DiocletianuSjinßaurarunt. Guiper Conflantinum (vtdixi') fublatiCy décima omnium lon^è periculoßor hareticorum Arrianorum àConfiantio Ma^niConjiantinift-lio imperaiere iiieepta/ucießit,quit per continuas xl.annosade'etnCbrißicccleßamdebanhataeii^vt tuiuiô fuperiarum^vcl temporis diuturnitate,vclfuppliciorumma^nitadtKc cowpardn potuenr. f-iulta deçà apud Eufebtuin, Rufinuin,Eptphanium, Socratem,Soz.ometiU,Theodoriium,Damajiim,û.liiero-ft)mum,(^ altos retires htftoriitfcriptoresßradita/unt.
-ocr page 84-4t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HATIMA DEVITIS
M A R C V S L
ArcusnationcRomanus,patrePrifco,MagniConftantini temporibusfultf
gui affirmant Conftantinumvitimisimpcrij fui annis.inftigï'
S^^^;5'^tcforore, Arrium ab cxiÜo reuocaflc, quodinuidiadamnatumhominciU mulierdiceret,in eiusque dogmadeclinafTc.Hos ego deceptos fimilitudif® nominis puto,amp;patri illudaflcribere,quodfilijfceIerefaâ:umeft.NequeenimfimileVï ri eft,principem ilium fapientiffimum,quod Temper improbauerit,eapoti{fimum aetat® quafapercdatur,illudidem collaudaffe. Scribunt prxterea Canftantium ab Eufebi® Nicomediç epiftopo Arriani dogmatis imiratore,baptizatum efle.Quod quidemfalfui® efle,amp; religio principis oftendir,amp; baptifterium huius rci caufa Romç ab co magnificefl'' tiffimisoperisçdificatum.ASilueftro enim vnàcumCrifpofiliobaptizatur,puHisab Vf' be tyran nis,fidemque edocetur.Aiunt qui alter dictum fcntiunt,Conftantinum tantaH* rem diftuline,quoadeiad lordanem peruenirecontingerct,in quoad imitationeSalui' torisbaprizaricupiebat.VerùmduminParthosproficifciturMefopotamiam incurlioni bus vaftantes,vnoamp;trigcfimo imperijfui anno,ætatis verbfextoamp;xl.apudNicomedi* via publica diem extremum obijffemec ad lordancbaptifmi caufa peruenire potuiffc.-at' que illic turn demum extremo vits temporebaptizatum fuifle.Mifccant ifti, vt volunt rem hanc.-amp; nos quod omnes ferme fcntiunt,credamus,Conftantinu qui in figno cruciSi , totieshoftes vicerat,qui tot templa in honorem Dei xdificauerat,quifacriscócilijs inter* fucrat,qui toties cum fanétis patribus in myfteriisorauerat,baptifmatischaraél:ere,vbifa-pere caepit muniri etiam contra hoftem humani generis voluiffe.Non latet me certe quU Socrates Sc Sozomenes intripartitafuavclint,quidq;alijplerique;veritatefequor,opti*, mi principis religioni amp;nbsp;pietati conuenientem.Quod verb in lepram ipciderit, vt vulg® dicitur.baptifmoq; mudatus fiqcôfifta pri us de fanguine infantû nefcio qua fabula,null® modo crcdojSocratc hac in re fecutus,qui affirmât Conftantinu ipfum vbi fexagefimuHi' quintum ætatis annum attigiflet, ægritudine captum, ex vrbe Canftantinopoli ad aquaf calidasegreffum valetudiniscaufa,nulla de lepra mentionehabita.Præterea verb hac d® reànullofcriptorûfit mentio,non dico abhis,quiethnicifunthabiti,fedneànoftris qui' dem.Non reticuiftethocOrofius,nóEutropius,nó illiquiConftantini resgeftas quàngt; diligentiffiraèfcripfere. Ante verb tanti pincipis mortem ftellam crinitam inufitat# magnitudinisfquam Græci cometen appellant ( fuIiilTe aliquandiu conftat.
Marcus autem Romanus Pontifex ad curam Chriftianæ religionis conucrfus,inftituil vtepifcopusOfticnfis à quo Romanus cófccratur,pall io vterctur. Voluit prçtercadieb’ folénibui ftatim poft euangelium fÿmbolum à clero amp;nbsp;populo magna voce decantari ; co modo quo fuerat in Niceno concilie declaratum. Duas item eccleüas Romç códidii» vnam viaArdeatina,in qua fepultus cft:alteram in vrbcRomaadPalatinas, quas quidec* Conftantinus his muneribus exotnauit amp;nbsp;auxit.-Fundo Rofarum cum omni agro campt; ƒ««««« ftri patenaargentea librarum xx.fcypho argenteox.librarum,coronaargentealibraf'i hiffanui x.Fundo Antoniano,qui eft via Claudia,Fundo Marmoreo via Ardeatina.Huius autert prts^. amp;CóftantinitemporibusfuitIuucncusHifpanuspresbytergenerenobilis,quitetrauaH' »»r- gelia hexametrisverfibusferè ad verbû transferens,quatuor libriscôpofiuit,Scriplît qnçdam eogénéré metri ad facramentorum ordinem pertincntia.Marcusautem poftci' quam ex facris ordinibus bis menfe Decembri habitis,presbytcros quinqueScviginti» diaconos fex,epifcopos oCto amp;nbsp;viginti creairet,moritur,ac fepelitur in coemiterio Balbi“ næ via A rdeatina tertio nonas Oâobris.Sedit autem annis duobus, méfibus Dlt;fto, ditbu* viginti.Vacattumfedesdies viginti.
IVbl'
-ocr page 85-gt;ONTTFICVM.
I Y L I V S T*
i i
t
‘4
j i-
5
J
l(’ «
ö
it
t, »
V i
«
1' Ï r it i*
If
’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. V1ÎUSnation« Romanns,parrc Ruftico,temporibusConn:antij:Riitquicum jz.p«»!
Conftantino amp;nbsp;Confianteira j'ibas imperium adeptus,annis quatuor amp;nbsp;vi- Canßou fg^^^ginti imperauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hum lat
Habitus eftetiam inter fuccclTorcs raagni Conftantini Delmatius Caefar
fratris, filiusadolcfccnsfancprxclaræindolis qui baud ita multopofttumul-tu militari opprimitur, finentc potius Conftanlio qu'am iubente. Intcrea verb Arriana hxrefisinualuitfauentcConftantio,qui noftros copebat Arrium rccipere.Secundoita- hterefit queConftantijannoapudLaodiexam vrbem Syriç.vcl vtalij voIunt,apudTyrum con- tHualitUt cilium indicitur. Eóconuêncrecatholici amp;nbsp;Arrian i:difputatur quotidie, homuficunc, anfccuSjChriftumeumpatre vocarcnulnftabat Athanaiius Alcxandrinus cpifeopus ra-tionibusamp;argumentis.affirmansfilium patri homufion efledd cum refellere Arrius non poffet,adconuiciaverfus,m3gicasartes Athanafio virofanftiffiinoobijcit.probto in lo-culisArfcnijbrachio.Damnaturitaqne violenter iubente Conftantio Ajhanafius: qui-^*^ quidcmfugicns.fexcontinuis annis in lacu cifternx carentis aqua itadelituit, vtfolcm Bunquam viderit.Indicants deinde ancilla quadam.cum in eocfletvt cap»ret.ur,Dei monitu ad Conftantis partesconfugit,qui fratrem Cenftantium miniscertè coegit Arba nauum rccipere. Arrius interim cpiftoporum amp;c populi frequentia rtipatus dum leuandi vetris caufa ad publicum locum déclinât,egererc conatur,inteftina omnia in cuniculum latrinædemilit,mortem certepafTus vita turpiftima condignam.
luliusautcm Pontifex multis incommodis vexatus in tata rerum perturbatione, tandé poft menfes decern Komam ab exilio rediit,adita prefertim Cóftantini raorte:qui belJu iratri Conftanti inferens, dum apud Aquilciamincon(ultedimicat,occiditur,nondc. ftitit tarnen Iulius orientales cpifeopos rep reben de re, maxime verb Arrianos, qui iniuE fuRomani pontifieisAntioebix concilium indixcrant.cum id finecius audoritate fieri non poffetjquôd Romana ccclefia ceteris præclTct. Confutabant id orientales, non fine ironia, quod dreerent àfe ad occidcniem Chriftianæ rebgionis principes commigral-fcjbancobremfuamccclefiam.tanquampercnnemtontem.vnde tanta gratia manauc-rat,ceterispræfercndam. Conftatautem Iulium ipfum omiftîsbis contentionibus, duss rdificaftebafilicas; vnam iuxtaforum Romanum,aliam inTranftiberinaregione. Tria item cccmcteria,extruxitvnum via Flaminia,aliud via Aurelia, tertium via Portuenfi. Conftituitprætereanefaccrdosalibi,quàm apud iudicem ecclefiafticum caufam dice-rct. Voluit item vt omnia ad ecclefiam pertinentia per notarios aut per primiccrium no-tariorumeonferiberentur: hosbodic(vtarbitrer) protonotariosvocamus, quorum officium eftresgeftaspræcipucconfcribere. Verùm noftra ætate adcôpltriquc(nolodi-ccrc omnes)literarum ignarifunt,vtvixfciantnoraenfiiumlatinè exprimere, nedum aliorum resgeftasperferibere. Demoribusnolodiccre, cùm c lenonum numero, amp;:pa. rafitorum quidam in bunc ordinem relati lint. Copftantini autem amp;nbsp;Conftantij tempore in precio fuit Marcellus Ancyranus epifeopus, qui multa fcripfit, maxime verb contra Arrianos.Feruntur tarnen contràbunc A!.lerij3c Appolbnarij libri.eum Sabellianæ hxrelisarg'jcntes.eiufdem quoqueerrcris eum Idüarius argucre conatur.'quem certc Marcellusrefcllens.fetatncn nequaquamlt;.umîu1ioamp; Atbanalîo fentire oftendit. Contra hunc-præt, rca I ripfitamp;Bafilius Ancyranusepifeopuslibrum vnumde virginitate. Nam BahitusMacedonicæ partis vn'aeuni huttaehio Sebafteno princeps fuit. Theodorus quoque Hcraclcx fhraciarum epilcopus,eleganriscopiofxqueelocutionis,vir mul-tatum fci ipiit, maxime verb commentarios in Mattbxuin, in loannem, in Pfalterium,
in
-ocr page 86-fé nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p L A T r M A D E r f T I «
fri Apofloïutn.TuJius verócum ex facnsord'nibus tcrmenfe Dccembriin vrbehabitïfc presbyterosoélodecim,diaconos tres,epïfcoposnouécreaGet, moritur.acfepeliturvi» Aurelia in cœmeterio CaJepodij, ab vrbeRomarnilIiariotertio.pridic idus Augiifti« Scdit annoï quindecim, menfes duos,dies fex. Vacat tum fedes dies quinque amp;nbsp;viginti*
LI BERIVS L
ïberius nation« Romanus,patre Augufto, Conflantij 5c Conftantis tempo* ribus fuit
Conftantinusenimfvtantcdixijdum Cóftantemfratrcmbello incau' ^J^Ätius perfequitur, abeiusrailitibus oppriraitur.Conftansautem varia fot' ©10^*4 tu na contra Perfas vfus, cum noéleinteinpefta feditione militum fufet-pere præliura cogereiur,tandem vincitur. Verùmpofteacum de'feditiofis militibuS fufei pere pœnas inftituiffet, Maxentii dolo ac fraude in oppido Helena interficitur an» no imperii fui xvij.ætatis verb XXX. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J
Mortuo auté Confiante,rurfum in Athanafium confurguntveteres illi Arrianat btEre* fis fufeitatores. Nam concilie apud Mediolanum habitOjOmnes qui Athanafio fauebât, in exilium pellûtur, Præterea verb cum in fynodo Ariminenfi orientales facerdotes cab lidi homines amp;acuti,occidentalesfimpliccsamp;imperitosargumentisacfallaciisconuln^ cerenr.prxtermittere earn difputationem pro tempore fatius vifum cft.Ch riflu m enini cum pâtre Homufion elfe negabant. Hoc autcm,quia primum Liberîus Pontifex apert« impugnabat, quodque etiam damnare Athanaliumiubentcimperatorenolcbat,in exi-liû ab Arri-anispe!litur,atque ita tricnnio ab vrbe abfuit. At verb facerdotes congregatî fynodo,in Liberij Locum,Fclicem presbyterum virum optimum,pontificem creârunt, qui flati m oéio amp;nbsp;quadraginta epifeoporum conuentu duos presbyter os, Vrfatiû 5c Valentem ab ecckßa feparauit, qubd cum Conflantio Augufloin fidefentirct.Hanc ob rem rogatu Sc prccibus eoriindem,Conftatius Liberium ab cxilio reuocat;qui impcra-torisbencfick) motus,cum hçrcticis in rebus omnibiiSjVt quidam Volunt)fentiens,illu(l tarnen cum catho!icistencbat,hæreticosad fidem redeuntes.non effercbaptizandos.fe-runt Liberium apud cœmeterium fmclæ Hagnetisaliquandiu habitaffe cum Confiante Conflantij fbrorc.quo cius rogatu Scauxilio vrbem tutius ingredereturded mulier ci“ tholkadolum inefTefenriens,idfefaéluram oroninb recufauit.Tandem vcrbConflaO-tius.infligantibusVrfatio Sc Valete.pulfofc'ice,Liberium introduxit.jVndepcrfecutio ita vehemensexerta efl, vein ecclefijsipfispresbyteri amp;nbsp;clerici paffim necarentur.Sunt tarnen quiferibant mulieres Romanas in çircenfi fpcctaculo reditum Liberij ab im-peratore precibus impetrafle. Pontifex autem tametfi cum Arrianisfentiebat,eccle' fias Dei quàm‘diligenterexornauit,maximèautemfcpulchrumbeatæ Hagnetis, 5c bâ' filicam.quam de nomine fuofecitapud macellumLiuiæ.Fuitautcmhacmifcrateni'' peflateEufebi«sEmifrenus,qui multacôtraludæos.gentes, ScNouatiancsdeélèadmo-Dev,uw- ‘^y^^jamp;^^I^gsnttrfc'ripfitt.TriphyliusquoqueCypri Ledrenfis,fineXevTEavosepifcoputi h^reti 'tl cantia canticorum copiose Sc accurate cómentariosconipofuit-Præterea verb Dona-(MS. tus Aferf àquoDonatiani nomenfumpfere) multa in catholicos fci ibens,totam pene A-phricam Sc ludcainfua perfuafionedecepit.Affitmabatenim patre minorcm cfîefiliuin» 5ic fpiritum fanélum minorcm ftlio,catholi(osq; rebaptizadoselfe.Fxtabantautem flic' pHrnlf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cius multa fcripta adhærefim pertinetiajScdcfpiritufanflolibcr Arri.'!*
nædüélrinæconucniens. Lt nequicquam Arrianæperfidiætumdeeflet.aPcrius eins fa' phies. ftionis philuf'pbus, imperante Conflantio, multa fcripfit in cpifloläad Romanos.in f.' uan.gclia,in pfàlmos,qu£ ab hominibusfug hereßsftudiofiffimæIcguntur.Lu.iferprçtc-
rcî
-ocr page 87-P o N T I Fl C V M. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iz
reâCarâîitanuscpifcopusCum Pancratioamp; Hilario Romanis clericis ad CorQan'inn ? Liberio miffus,cumnolletfubnomine Athanafij Nicænam damnare fidèm,: t!tf a'is, eontraConftantiiim imperatorem, fcripfir, librurnqucei legendnm mifit; nu.ritur ta inenfub Valcntiniano principe.Feruntautem Fortunatum Aqnileicnfein epilcop' m Liberium fideicaufain cxilium pergctcm,vtin haerefim di difcordiam labcrcturjolui-taffc.Scrapion quoque,quiobelegant;am ingenij, Scholaftici, cognomen tncruit, addi-dit turn aduerfum Man icbxum librum cgrcgium; necvnquam Conüantij minis à con-feffione veritatis dtftitit:ad hominem enim pr./feôtus quo eum pacatiorem magno Atha-naGoreddcret,ministanti principisè gradu conftantiæ nunqiiam dccidir. Idtô auteni Athanaiiusmagnusefthabitus^quod paganis^hæreticisconrtanti animo feniper rtlli-tit. Liberins veró vbiexfacrisordinibus bisin vrbeRomihabicis,presbyteroso?to amp;nbsp;decern,diaconosquinque, epifcoposdecern ScnouemcrealTet, morituiv acfcpelitur via Salaria in cccmeterio Frifcilîæix.calendas Maij. Seditautera annos Rx, menles tres, die« quatuor. Vacat ledes dies fex.
FELIX IE atlixfecundus natione Romanus, pâtre AnaftafiOjConftantîJ temporibus js.pj«. fuit.
Qui folus poft interfcótum à Magnentio Conftantem,imperio potitus cft. coujlm-Moxlu!ianumpatruelemfuum,quippequiexConft3ntio patris Conftan- lt;ƒ»'« tinifratrenatuseratjCçfarcmcreatum in Gallias feditionequorundam rannorum tumultuantesmißt,quibreui amp;nbsp;Gallorum A; Germanorum motus virtute fua cornpefcuinvnde militum omnium confenfu Auguftusappellatur.Quoaudito,Con-ftantius rebus Parthicisoccupatus,ad bellum ciuilcconuerlus apoplexia in itinere obiit inter CHi£iam,Cappadociarnquein Mopfocreneoppido,anno imperijquarto amp;nbsp;vigefi-mo, ætatisquintoamp;quadragehmo. Hocautem mofbodixêreroedicihominemin-teriifle ob doîorê animi amp;nbsp;grauem cogitationem,in quarebelIantelulianoinciderat.Ob ciusautem moderationem(Chriftianorum caufam femper cxcipio,in qua vnicc impius fuit)amp; comitatem,inter diuos more vetetû referri meruit.Nâ poft fufeeptum imperium, Romam cum triumpho via Flaminia ingreffusaureo carpento ciues obtiiam falt;ftos,mira benignitateinfpexit amp;veneratuscft, diftitansilludCyncæPvrrhi legati verumefte,tot fevidere reges in vrbeRomaquotciues.în vnatarnen repopulum Romanum ad rifum potius,quàmad indignationemconcitauit,quôdportas vrbis Ingrediens,celfasamp; fafti-giatas,arcusque triumphales præaltos amp;. latos,homo paruæ ftaturx caput incuruarct,mo. reanferum læfionem veritus.Isprçtcreacampum Martium cum admirationeinfpiciens, fepulcrum AuguftiCxfaristot limulacrismarmorcis,amp;ïneisornatü,forum Romanum louis Tarpeijdelubra,thermas,porticus in prouinciæmcdumauôt:as,amphitheatrum Ti-burtinolapideextruâ:umtant3ealtitudinis,vtcô vix infpicere humanus oculus polTet, Pantheon miraaltitudinefpatiolismolibus fornicatum, templum paciSj'Pompcij thea-trum,circum maximum,feptifûlium,totarcustriumphalcs,tot aquæ daâ,us,tot ilatuas per vrbéadornatumpofita«,obftupuitac tandem dixit,naturam vires omnes in vnam vr-bemeffudilTe.Stabat'l raiani equusæneusin atrio,cuius inftaralterum libifieriConftan-tinopoliCôftan'tiuspetebatabHormifdaarchitelt;fto,quem feçum duxerat.CuiHormlf-da,ftabulum quoq; talecondas oporttt,fi volesequum latèfucccderc. Idem quoepHor-mifdaàConftantio interrogatus,quid de vrbcRoma fentirct,Id tantum libi placcre refi |)ondit, quôd didicifftt ibi quoque homines mori,vtphilofophum dcccbat,locutus.
Félix autem quem diximus in Liberi j locu na à cathol icis fubi ogatu m effe, licet id fa-Di duts
-ocr page 88-f* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PIATINADEVITIS
Äam ab hxrtdcisF.ufebiusamp; Hieronymus affirmant,quod ccrtcmiror fiatim vbi po«‘ tificatuminijt,Conflantium Magni Conftantinifilium,hæreticum la femndorebaptiza'’ tum promulgatabEufebioNicomcdiêfi epifcopoin A quilonc villa nó longèàNicom«* dia Hinc autc deprchendi error poteft.quo ducuntur nónulliiqui hanc hcarcfim Magno Conftantinoa(rcribunt.Qupdprofcâô(vtexhillori3 vides)in tantum principem,tam^ rcligionisChriftiançamantiffimumnec dcbuitcadere,nccpotuit.Dumautemaltercati9 eiret,amp; quidem magna(vtdiximus)interLiberiumamp;Felicem,Arriana hçrefis bifariaifl diuiditur.Nam IiunomiusfvndcEunomiani)vir corpore amp;nbsp;animo kprofus,nccfccus in* tcrius quàm cxtcrius morbo regio corrcptus.affirmabat in rebus omnibus amp;nbsp;filium difs*' milem patri,amp;: fanólu m fpiritum cum patre amp;nbsp;filio nihil habere commune. Maccdoniuf autcm quem noftri ante errorcm Conftantinopolitanum epifcopum fecerant,ab Arria' nis expellitur, quia filium patri fimilem fatcbatur licetSpiritum Gnóhum non fecus atqj illiblafphemaret.Aiunt quidem Felicem concilium ofto amp;c quadraginta epifcoporum babuifle,in quo decernitur vt epifcopi omnes aut ad concilium generale veniant, aut li' teris rationem rcddant,quare idfaccre nequeant.quod quidem inftitutum,Carthagi' ncnfi in concilio poftea renouatum eft.Huiusautem temporibus fuit Acacius,quem qu ia Iufcuserat,/xovoV3a.A/xamp;» vocarunt.Hicverö Cafarienfis ecclefiæ in Paleftina epifcopus, mu Ita in ecclefiaficn conlcripfit.* tantæq; audoritatis ob eloquentiam amp;nbsp;verfutiam apuJ Conftantium fuit,quemadmodum Hieronymus ait,quodego certe miror,vtRomsei* Liberi) locum Felicem Arrianum epifcopum conftitucret: quem profefto catholicuiH fuifreconlht(vtfcripfimus)amp; Arrianos femper damnafle. Felix autem poftrembcutn nulla in rcorthodoxçfideideeflet.abaduerfariis captus,vnàcum multisfccumbcncfcn' tientibusinterficjtuFjfepeliturque in bafilicaquamipfaeaedificauit via Aurelia, fccundo ab vrbeRoma milliario,duodecimocaicndas Dccerebris.Sedit autem tanturomodoin' num vnum,menfes quatuör,dies duos,propter feditionem iLiberio motain, quem, D* aaifum fecutus, licet immeritb,inter pontifices numeraui.
ANNOTAT.
KärreUwPa^all. vir/èmpîterna mfmerii di^nm tintiquum Ponmti/teccleßdregiflrumai itruil ttmporum clericif fcriptu,vimhi altqttaudo defiribendic»fiamf(cit,quo4 lUe Eu^ubÿ tii menaßetio fait^ Bit truth de Aaellaiia I terh v;tußißigt;rgt;fi,^maiußulis in mtmbranh feriptum initenet at.ln e'o aecurati b:tiut /MfiniitN inter Ub!rium,i!-Felgt;ccm deßripii» extat, ahea, qui tunt vixit, proetildubi» faBa. M tiuteinßcfehabet.Cwßainiuf Augttßiu Aihana/Foepifiopt Alexandrin) Arrianieh/erefis,{ui tmperatof atddiBiu erat opplt;'gnatorrconflantißim'gt;infenfiu,eu}n euin omnibuf madü fedeftia eÿ ere vellet,eplt;fiopi' rum^'iodurnconfre^ariiußit-.excuitis décrété iuxtaCitfariifententiam federnfuain,alii)fubro'^at o faii‘ BMpentifexamßt.HuncQnrjuitßlhrrumteinparuinferipior AmfHiandiMarcellhiuirerumgeßartimh' Irarf.perfubfcriptioiiemadipfetefedefacirdotaliparia/etaienf ceterisiabcntepriuipe,Liberiuf woni' lus, per/euer outer renHebotur,nec vifum hominem,nec audittm damnare rtgt;fas effe fep'e exclamans,apef‘ te filicei reealcitrans imperatorts arbitrio,id enim ille Athaneifi) femperitifeßia licetfiiret in^letringt;gt; tarnen aueferitate, qaapotiunturaterno vrbis epißoptßrmaridepderiomtchaturardenti. Quo non hH' petratoLiberiusagrepopulimetu,qtnetusonioreflagrabat,cumtna^»a d ßeti tate noBis medio pe’cil a/ßortari. Hocitle. Extat apiidJheodoretumlib. 2. cap, id. biß. eccleßaßicit I.iberii ipfus cidlo-fiiiuit /uptrhaereimperatoriconflantißime,anteqaaminexilitimpe!lerertir,l.'abi um. Püffà autem anteqiuff Liberins ex n be dfederet,clerus amnis Romanus fand ißimotutetpoptä iurtiuroridoif/i pollicitu», eßß Kutlum .i'itint Pontificem vnqttoat illo viuente pifcepturum.c.ateruM relegatc.ßatim Feix archidtacanii^ eit's corn rafoL ramentifidem epifcopusordtnatus infchtPmate Rcmatium inu.sßt ficerdot inm, qirod rtii-»etfuspi^ulusKotiianus valdie^teferens^ßabeiusfiparotiit cömunloiie.aicnuiopoß Conßätto Romaxt vcnic»ti
-ocr page 89-P o N T I F I C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9).
venîtiUipopulm ^otrtdnUf pro Liberÿredittifitp^lùauit. Cuianniiem tiberium advtletHreut94ttft,fie-liceàpa^uîo amp;fenatn notato,!!y vrbepulfi. Qui nihilominuffacerdetÿ iiir/iinfchißnate, dtim vixit (09-tra Liberiuf9,tnffdo in vrbe,modo extra in alia ciuitate annes x.menfes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dies xi. retinuit:obÿt enim.x,
Kal.Decemb.Valentiano., (^Valente Augußtscon/iiltbui Tui» Liberifumifericordiamotai,(lericostinnes,(fuiperierauerantabfoluit,^ lacisfuü,(juibtu viuente Feliceprtuatifuerant,reßiiuit.Et anno/è^ar-ti,qMfalutiserat CCCLVI.Gratiano, t^yDagalaiphaconfulibtis, viÿ,Kal.OHob.rebushumantsexceßit.
Quo monuopresbyteri aliquot,ó'diacini S.R.E.Liberiani^^parâsflatimVr/tcitiun} diaconumponti-fi:em conßituunt, amp;nbsp;à Paulo epifeepo Tiburtine ardinarifaciiint. Ht vero^qui Felici adha/êrant Dama-fum in fehifmate etiam ipfipontificem Romanum renuntiant, atque itapeßimumßhißna, ôquot; (iuilis feditit vrbemvexareccepit.quacôvfquepopulotnduasfailiones diuijofùccreuit, vtiitbafilicaSicinijarmatit rnà conctirrentfbus adc.Q‘ xxxÿ.interfeâifint. Quod cum Imperator Valentinianus cognouifiet,fiditi9-nis FTbant(,fchifiriatis^to'dendicaufia, D.tmafotnpontificataconfirmato, Vrficintmvrbecxpulitannt primo,amp; mnifiefiecundo ordinationis eitu,atque ita filus Damafius prafiul Apoßolicafiedfspermanfit. Hao tx vetaßtßimo Ulo regifirs except,qua multi magis Ammiam Mareellitii lib.is. D.Hieronjini in Chreni-co,RUjiniltb i.cap.12.Q-lib.z.cap.1.0. Socratii lib,2.cap.27. amp;nbsp;lib..q.cap.2ç.'rhebdtreti i.cap.is.iâ, t7Soz,omeniltb..f..cap .11.^ lib.6.cap.23.t^ alioïumhifiorijs quadrant, quam iqs,qua vulgo dr cunfe^ runtur,dc Liberia.t!y Felice.Neque enim Liberius vnquam Arrianutfuit, tieque Felix legitimepontifica-tumadiptuseß,a:it quid contra Conßantiumgeßit,vel abeo capiieeßca/üf.HacAnaftaßusbibliotheca-rius(vt opinor')primtiscredidit.t^yvtpleraquealiaDamaßlibrointerpofiuit. Hacigiturrationsfchifmata duo fusruntjhreui temporefitbquatuorpontiftcibusferectntinuata. Et Felixcùmfibi/maticuifuerit,nul. la ratione inter légitimas Romanos pontißces enuinerandtn eßet, dua enimfimul Papa eße nonpoßunt,fed bas in meo libro apertius,6‘ dißinclitn eonßeripfi.
S. D A M A S V S I.
AmafusnationeHifpanuSjpatre Antonio.Iuliani temporibusfûit,viricertè 99, r««. ingenium refpicis^ nam amp;Eubulo fophiftaamp;Li- iKlunut baniophilofophopræceptoribusvfus, libcralibusdifcipünis itaeratimbu- quot;quot;P' tus,tu Græcc.tu Latine, vt cuiu is optimo principi cóparari polTet.Multç erat memoriae, ingentisfacundiæ,inamicosliberalis,prouincialibusiuftiflîmus, gloriçcupidus.Verumhçc omnia ad extremûeuertit,duni Chriftianosperfequitur.Cal-lidior tarnen ceteris perfecutor, non vi.nequetormentisprimo,fed præmiis,honoribus, blanditiisjperfùafionibusmaiorcmfercpopuli partem, quàmfi atrociorfuiflet.elicuit. VetuitautemneChriftianiaudorumgentiliumftudiaadirent, neue fcho!æ,nifi his,qui deos deasquevenerarentiir,paterent. Vni tarnen ProhærcfiovirododiflimoconcefTum cft,vtChri(ii3nospubJicèdoceret,quamgratiamipfe indignatuscontempfit. Militate cingulum dart niß Gentilibus vetuit. Statuit præterca, procurationes prouinciaruni iu-risqucdiäionem Chriftianis non debere permitti, quippe quibus lex ipfa Chriftiana proprio vti gladio vetat. Athanafium tarnen aperte oppugnat,atque in cxilium miitit,à inagis,amp;auguribusinftigatus. quorum artibus maxime deleä:abatui\quoddiceret Atha naßum obftare, quo minus eorum artes in pretio eflent. Cum Daphne quoque in fubur-bano Antiochia: iuxta fontem Caftalium litaret Apoll ini, amp;nbsp;nulla ex his,qux qusreban-tur,refponfafufciperet,caufasq; filentijpercontareturàfaccrdotibus,dæmonesaiuntfe-pulcrumBabylæ martyrispropè æftare, amp;ideö refponfareddi. TumIulianusGalilæis imperat,hocenim nomine Chriftianos appeHabat.vtfepulcrummartyris indeauferant. Qui dum fepulcru mira exultatione trahergnt, dicentes.- Confundantur omnes,qui adorant fculptilia , amp;nbsp;qui gloriantur in fimulacris fuis, ita iram luiiani principis concitarunt, vt multos praeter inftitutum fuum interßei iufferit. Miror ego id à luliano faßum, cum
D 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, diaboli
-ocr page 90-^ nbsp;nbsp;lt;4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. PtATIMA DE Vins
ƒ diaboli artes îamvânâseftecognofceret; Semei enim magum quendamîn fpe1uncamfegt; cutus, cum voces dxmonum perhorrcfeeret,Ggno cruels vfus eft,quo fugati funt dæmo« res. Cum verô (ulianusdiceret figno cruels al iquid mirum InefTtsrcfpondit magus, dx' monesetiam genus lllud fupplicijformldare.Hancob rem luiianus pertlnaclor quàm anteafaâusefl:,ade()vanitati magicædedltuserat.IlcetprlusChrlftianam religlonem fi' mulatoanime»amplexusfuifletjVtConftantljodiûvltaret.Jcgiiretquepublicè diuinoJ codices, acbaiilicam nomine martyrium ædificaflet.Prætereavero idem imperator quo noftrisftomachum faceretjudæis tcmplum Hierofolymitanum reftituit, cum dicerent ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fe alibi ûcrificare non poffe.Qu i certe tanta arrogätia elati funt,vt maiore impenfa.quain
' antea,reftitueretemplumconarentur.Veriimnonitamultopóil: terræ motu templum corruens,amp; multos ludæosfimul oppreffit,amp; illud approbatum eft,lapidem fupra lapidera poni non debcre.Sequentiautem dieincendiodiuinitusimmino,amp; ferramentaip-fa confumptafùnt.-amp;eo miraculo multi ludæi perterriti,ad fidem Chrifti vcnêre.In Per-fas vero proficifeens luiianus, quos intellexerat res nouas molliri,in reditu fiiomalana quidem rem Chriftianls minatur.Cumautemfuperatis Eoftibusincompofitoagmine viäor red iret,apud Ctcfiphontem confolTus periit. A fuis,an ab hoftibus id fadum fit,ni certum eft.quanquam funtquiferibantfagittaex incerto mifia transfixum fuilTc, eun* rieißi dem^ue exclamafle manu ad cælum extenia, Vicifti Galilæc,vicifti.-nam Chriftum ,Ga-oalirff. jjjæyappellabat Sgt;cfabrifilium.-vndeillud adolefcentisinLibanium fophiftam, inter* 2uliaituf. rogantem quid ageretfabri filius.luliano,inquit,locellucomponit.-nampaulö poft eiuJ cadauerlocelloaueftuseft.Suntetiam qui fcribant,huncantea clericumfuiiïe.ac poftca à fide noftra defcciffe, vnde hominem apoftatam vocant. Periit autem poftannum,^ odoimperijfui menfes,anno verôætatis fecundoSetrigefimo.Huic deinde fucceditlo-. uinianus,qui abexercitu inperatoreleétus, nonprius profiteri imperatoris nomen vo luit,quamomnesconclamarentfeChriftianosefle.Quibuscollaudatis,8e imperiumfuf-cepitjamp;cxercituracmanibusbarbarorum liberauit.Nifibiac magnaMefopotamix parte Sapori régi Perfarurorelióla.Hicautem odauoimperijfui menie,cruditateftomachijfi-uetetroodoreprunarum moritur.
Damafus autem elcftus ad Pontlficatumobeundum,Vrficinium dlaconum competi* babuit in bafilica.quæSicini appellatur, vbi multi vtrinquececiderein ipfotem* plo,eures non fuffragils tantum,fed viamp;armistraftarctur.Verum nonita multopoft, iacerdotu ac populi confenfu Damafus epifcopus cófirmatur. Sc Vrficinusad Ncapolita* nam ecclefia traducitur. Damafusanteadulterijaccufatus,publicocófiliocaufam dixit; vbiamp;innoccnsabfoluituramp;concordiusatqueCalliftusdiaconi fall] aCiufatores dant-nati.ac reicóti.ab ecclefia funt. Cautumque lege eft, vtdeincepspœnam talionis fubeät quialiquemfalsôaccufauerint.Pacatatandéecclefia,Damafusotiolitcrario dcleßatus, vitas pontificum omnium qui3ntcfefuere,confcripfit,eafque ad Hieronymum mifiamp; Non deftitit tarnen amp;templaS;cultumdiuinuraaugcre.DuasenimbafiHcasxdificauio vnam iuxta theatrum,alteram via Ardcatina ad catachumbas,Dedicault platoniä.vbi corpora Petri amp;nbsp;Paulialiquando iacuerant,vcrfibusquoqueclegätibus fandorücorpo« ■ ra cö loci fepuita exornauit ad memoriarn pofteritatis. Prxterea verb bafilicam quaipfe in honorem diuiLaurentij non longeàtheatro Pompeiano c0diderat,m3ximi$ munerit busornauiqpatenaargentealibrarum vigintfamaargentealibrarumquindecim.fcvpbo argcnteoanaglypho librarum decem,calicibus argeteis quinquet oronisargenteisV do mos quoque circa bafilicam pofitasdonodedit; fundura etiam papirianumagriFercnti ratis.-fundü A ntonianum,balnea non longe atemplopofita vt plalmi quuqj^alrernisvi* cibus in ctclifia ca»eretur,in finedue eorum verba hxc t onerentur. Gloria patri amp;nbsp;fiüf
ÔC
-ocr page 91-P o N T I F I c V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ï,
amp; rprituiCiriÄoJnflimit.Primus etiamHieronymi fcriptisauûorîtaMm dédit cû.priùs liptuaginta interprerun) fcripta tantum modo in prctiocflent. Nam amp;nbsp;Biblia Hicrony- i mi legicœptaeft, vt Plalmieiufdemfidelitsrexhebraieotraduiäi.cü autéapudGallos. potifliiTiuin incompofitèlegerentur Mandauititcm vtin principiocelcbrationigt;(quam Miffam voeant )con('cffio dieeretur, vt hodic fit,Idem vcrô Da ma fut, v bi ex facris ordi-«ibus quinquics habitispresbytcros vnum amp;triginta. diaconos vnum amp;decem,epifco-posduosamp;fexagintacrcaflct.moritur.acfepelitur via Ardiatinacum matit amp;nbsp;fororcin bafilica'afecondita, tertio idus Decembris.Sedit annosxix. menfes tres, dies xi. Vacat tum fedes diem vnum amp;nbsp;viginti.
S I R I C I V S I.
IriciusnationcRomanus, pâtreTibui tio,Valentiniani temporibus fuît. nbsp;nbsp;4e.Poig,
Quiàlulianomulta incommoda ob fidemChrifti palTus.piillusq; militia cû fiutatorumprin epscflet.JMortuoautcmlouiniano, militum omnium confenfu imperatoreleétus. Valentem fratrem in partem imptrijaccipiens,y^_ eidem orientemaflignat, Poftca veto imperij fui anno tertio Gratianum filium, nec dum benèpuberéfoetusamp;vxorishortâtu Auguftum créât.Procopium qui-dem apiid Conlhntinopolim rcs nouas molientem,cum fatellitibus fuis mira ccleritate opprimit.
ocd valensabEudoxio Arrianidogmafisepifeopobaptizatusinfaeuiffîmam hærefiin EuJnic dcclinans, noftrosperfequitur,amp;inexilium pellit,mortuo prxfcrtim’Athanafio, quo »*i viuenteresChriftiana fexamp; quadragintaannifmirificè fuftentata cft. Inflabat Lucius î hïrcticus hoftilem in modum noftros perfeqiitns, nequeillisquidem parcens quiin eremo erant ; eos enim immiffis militibus.aut trucidabat aut in cxilium mittebat.
Magne auéloritatis tune erant Antonij difeipuli, Macliarij duo in Syria , quorum al- Machar* ter in fuperiore, alter in inferiore habitabat eremo. Ifidorusquoquetum in prætio Cr ifiduttn. rat, Paphnutius, Pambo, Mofes, Beanim. Paulus Alphcliotes, Paulus Phocenfis, lofeph qui mons Antonij dicebatur. Hos cùm exilio vexaret Lucius, mulicr phanatica pro-clamabat, viros Dei in ir.fulam AEgypti ncquaquam mittendos elfe,Maunia qiicque Saracenorum gentisregina.cum frequentibusprælijsRom.anorum opes attriniflct,Pa-Ixftini amp;nbsp;Arabici limitisoppida vallans,oratap3cem,non aliter repromittit, nifiMofen Chriltianum virum fänäißimum,genti fuæepifcopumdefignarent.IdagcrcLuciusco-nsbatur.Verùm Mofes inclamat.Arguüt te,ôLuci per metalla damnati Chriftiani inin-fulas relcgtri amp;nbsp;carcere inclufiiquare manus tuas ad me confecrâdum nunquam iniieies.
Reuocatis itaqueepifcopis qui lèconfecrarent,datur rcginac preful ,ac pax Romanis red- rhemi-ditur.Sxuiebat in Chillianos Valens amp;nbsp;Lucius licet Thcmiftij philofophilitteræ Valen-/?»»« temaliquantuio mitiorem reddiderint.Sxuiebatamp; AthanaricusGothorum rex,quiplu-rimosbarbarorum martyrioaffecit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f 'quot;*'
Intérim veto ValentinianusSaxoncsf»entem in Oceani littoribuspofitamlocis inuijs, amp;nbsp;Burgundiones virtuteac rei militarisfcientiaoppreflît. At verb dum Sarmarx fefe pec Pannoniaseffudiffent, bellumqueineosparatjfubitafanguiniseffufioneapud Bergetio-nra oppidum moritur.TumGorthifedibusfuispulli.peromnesfe'rhrac'astfFundunt: quibusdum Valens ireobuiameu exercitu parat,reuoc3tisprius,fedfero abexiliotpifco^ pisSc Monachis,quosetiam militatecoegerat.proelio viétus,igni exuritur.Hxcquidtru clades Romani imperij ac tot,ius Itai ix exiti urn fuit.
Siriciusautem (dum hxc agerentur} cenfuir monacbos,quorum vita probata efier, pofi'efacris initiari aprimis ordinibus vfq; ad cpifcopatmCenluit item ordmesper inter-
nall»
-ocr page 92-PLATTNADEVITIS
ualtadan-ï «ï.'Mini. hxospræterfaquiin vrbeerant,vctuït communÏcarecumfidelibuï Pœnitentesaiitcmamp; rtdcunresadgremium orthodoxaïfidei,recipiendoscffc tenfuit, fi monallerium ingreder. ntur.atq ibi ieiunij«; orationibus fetoto fuse vitç tempore ma* JSfiUr/w ccrarent Viaticum fiquidem tum demum abeccltlîarcùpitbantjvbi de optima eoruna Picfiua vifa conlbret Confeuariautem presbyterum abepifeopotanturn cenfuit.lnftituiriremj ttfiM vtquiciinqueaut viduani autfecundam vxorem duxiffer,ab offiuio eclt;lciiaftico pelkrc-yittori tur.Hærcticosquoqueper manusimpofitioncm recipiendoscenfuit.Huius temporibuS nut Hilariusfu t,oibis Piclauorum Aquitaniæepiltopus,qui amp;nbsp;contra Arrianos duodtcim libresfcripGt.kalterum contra Vakntem amp;nbsp;Vrfatium,3tquenon ita mukopoRPict; UiS moritur.Viêtorinusautem natione Afer.Romætum primum rhttoricamdocuinpoftea ^Sxtictu veto inextrema fencâutefidei noftræ fetradens,contra Arriûm libres more dialeéiko rhotinut lcriplit.Multa quoque compofuitad commendationem fidcinoftræ Gregorius Bæticus h^reti lliberiepifcopus.Photinusautem Gallogrccus, Maruclli Ancyrani epifeopi dikipulus, Hebionishçreliminftauraretum conatuscft.Hebionenim Chriûum piocoituMariç natura,virum iuftumputauit.Isquidemà Valétinianoiraperatorèpulfus.plurafcripfitvo-oculis cap* rfr». tus,amp; ob idetiam primarum litterarum ignaruSjitageomîtriam amp;c dialcôitam, quæmagno vfu indigent,iamgrädisnatucum primisclcmentisdidicit,vtprçclara quedam opera in mathematkis fcripfcritjin Pfalmosquoq; amp;c in Euangelium MatthæiacIoannis, amp;nbsp;Ofitaiiit contra Arrianos multa cdidiqOptatusquoq; AferepifcopusMiliuitanusdibrosfcxcon-tfifcaptu tra Dunatiftascompofuit.Seuerusautem AquiIiusHifpanus,agnationcm abillo Scucro
ducens.ad quemLaftantij duo extant epiftolarum libri, volumen compofuit,quodcata-*quot;*‘*^‘ ftrophen vocauit.Siricius verocompofitus ecclefiærcbus,amp;creatis fexamp; viginfi presby* teris,diaconisfcdccim,cpifcopisduobu5 amp;triginta,cx facrisordinibusquinqi iesbab cis, moritu r,ac fepelitur in cœmiterio Prkciîl® via Salaria.odliuo calédas Marti). ! edit en rn »nnos quindecim,menfcs vndecim,dics quinque Scviginti Vacat tum fedes dies viginti»
ANASTASIVS L
BNaftafius nationeRomanus,patreMaximo,impcranteCratiano, vrbis Ro* mæepifcopuscrcatur.
Nam Gratianusadolefccnsrcligionecîa rus.militia flrenuus.apud Argen-tariamoppidum (jalliæ, vno prælio ad triginta millia Akmanorum fines lt;ïftî^'\^iJ^’iR.omanorum vaftantes,cum minimofuorum incommodointerfecit.In Ita-liam deinderediens pulfa Arrianahærefi.totam prouinciamad veram Chriftifidem rc» degit. At verocum inftantibusGotthis,rempub.in magnodiferimine videret,Theodo-fîumexHifpaniaoriundutn v i ru m clariffi muin,foc iu m ac ira péri j com item fibideîegit, quifuperatis Alanis,Hunnis amp;nbsp;Gotthis,orientale imperium rcftituit.ifto cum Athalari-co rtgeGotthorum fœderciquo quidem mortuo,ac Côftatinopoli egregicfepulto.om-neseiusmilitesTheodofium virumoptimumfecutifunt.Interim veroMaximus in Bri-ta-.niatyrannidemoccupans.acin GaHiam traijciens, apud Lugdunum Gratianum in-terfccitiquare Valentinianus iunior frater metu pertcrritus,ad Theodofium in erienrern confugit. Sunt autem qui feribanthos quidemfratresintanr..mcalamitatem incidifle matris luftinæ cri mine,quç Arrianam bærefimfouens.Chriftianospcrfcquebatur,maxime vero Ambrofium.qucm etiam inuitum populus Mediolancnfis tum epifcoptim dclc gerat.Mortuoeniro Auxentio hçreticorumepifeopo,ftatim feditio MedioJani exort* Amirt- cfl f-timhancitaquereprimcrcAmbrofiusconaretur,quirum confularis eiufdempro-ninciæfiîfcesfegebakeccclefiamqücingreffus^multa de concordia partium deflcruilfct, ab
-ocr page 93-P o N T ï F I C. V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, i7
«b omnibus fucchmatum eft,nnn alteri quaiu Ambrofio epifcopatum committi dcbci c, quodctiamfaâumcrt.Excarechumenoenim Chrillianus fadus,facris initiatus,Mc« diolancnlisepifcopuscreatur CuiusdodrinaSçfanâitasquanti fuerit,eius vitaacopera dcétiffimè amp;nbsp;elegantiflimè feripta oftendunt.'
Tune autem Anaftafius rei diuinx cauens,conftituit ne facerdotes vllo modo Rderent, fedeuruiSi vener.bundi ftarent.cumfacrumeuangeliumautcanerctur autlcgereturin ccclefia Dei; Neue peregrinU maxime autem tranfmarini,in clerum reciperentur.nift quinqueepifeoporum præfcferrentchirographa.Hoc autem faClum effeaiunt propter IVlaniehæos.qui turn in Africa magno in prccio crant,amp; ad corrumpendam fidem de fuis quoqupuerfummittebant.Conftituititem,ne debiles amp;nbsp;manci,néucaliquo membro carentcsjin numerum clericorum recipcrentur.Bafiiicam quoque.qu^ Crefeentiana vo-caturjn regionefecundavia.Mamurtinadidieauit.Huius amp;nbsp;Damai) amp;Siricijtempora,il-luftrarunt non modo optimiimperatores.Iouinianus, Valentianus Gratianus.Theodo-fius verumetiam fanétiffimi atqueexcellétesin quauisfacultateamp; doâores,tumGræci, Grrg» tumLatini.Gregotium nobis Chriftianiscum BafilioCappadociagenuit,vtaitE.ufcbius, ambofuercnobiles,ambo Atheniseruditi. BafiliusenimCæfareæCappadocix.quæpri-usMazacavocabatur.epifcopuscontraEumonium egregios librescdidit.Striplit volumen dcSpiritufanâo,amp; monachoruminftituta.Duos habuit fratres, Gregorium 8ePetrum virosdoâiffimos; Gregorij extabant Eufebij temporibus ali qua volumina. At Gregorius Nazianzenus qui Bafiliumad monafterium perduxit,Hieryonmi prçcepor multa kripfit,maxime vero in laudem Cypriani,Athanafij,Maximi philofopbi.ScripfitSc con-traEumoniumlibros duos,contra lulianum luiperatorem librum vnum.LaudauitSt nuptias amp;nbsp;virginitatem hexametro verfu.Leuau it amp;nbsp;Conllatinopolitinos ab hçrefi ratio-nibusamp;fuoclegantifiimo dicendigenere.in quoPolemonem virum eloquentifiimum fecutuseft. Is poftremum dum fenexadmodumeffet,fuccefforem fibi diligens,rurivi-tarn monachidukit.Bai)liusautem fub Gratiano,hie vero fub Theodofio moritur.Epi- nbsp;nbsp;nbsp;*'
phaniusquoq;CypriSalan)inæepifcopus,hçrefesomneselegantiffimis voluminibustm-pugnauit.Compofuittumetiam multafermoneSyro,EfrxmEdeffençecclefiç diaconus, Edej]e~ quaexreadtantam vtnitdignitatem,vtpoftle6i;ionemferipturæ facræ, publice in qui- ”»«-bufdamec* lefïjseiusferiptalegerentur. Anaftaliusauté vbiexfacris ordinationibus bis in vrbe menie Deermbri habitis presbyteros ofto, diaconos quinque, cpifcopos decent crcaffetmoritür.êefepeÜturin cœmeterioadVrfum pileatum quinto calendasMaij, Annos vcro treSjdies dccem fedit. Vacat tum fedcs dies vnum amp;nbsp;viginti.
1 N N O C E N T 1 V S L
^^^S'^^^^Nnoccntius natione Albanus, patre Innoccntio, particcps Theodofij [^Ï^^Atcmporumfuit.
Off’ lingulari celeritate 8cconfilio vfus,Maximumtyrannum Gratia-niinterftetorem.apud Aquileiamoccidit.Hanccalamitatem Maximo 'ê^^'^.^dpii Martinusvir i'anéiiffimusanteaprïedixeratjdum Britannia milita.
tibnscopijsfpoliat.in Italiam contraius fafque venturus.Tunc enimà circioScoti,abaquilone Vióti, infulam vacuam militibus ingrcffi, longè ac late omnia vaffarunt.1 hcodoiiusautem diuinoauxiliotretus,amp; Andragatium Maximicomitcm,amp; viaoremtiufdemtyranni filium, Arbogaftem 8c Eugcniumtyrannos,miracclcritatc vfus oppri mit,vnde mcrito Claudiani pcæte carmina in laudem Theodofij extant;
O n'miumdilecle Dee,tibi mililiitttihcr, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;
teiiiitruti veiüufit adilaßica venii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
D 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Accidit
-ocr page 94-5S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P L A,T I N A D E V I T I S
TeaJe )!tu tb tffjju ee-tltliai pr» hibitm
•li^ KXX.
AcdditTheodofïoaddifciplinam milifarem laus ingcns,qua plurimövaluit,S^reïigi* nis.Nam cum Mcdiolani ingredicccleliS vellet myfteria vifurus, prohibitus ob quodd* f3vinus'(vt fieri folctjab ingrefiu ccclefiæ rvifi pœnitcret,ita xquoanimo id tulit, vt vltrfl ipfi Anibrofiogratiasegcrit atque pœnitucrit.HuiusvxorFIaccilla fuitcxqua Arcadi” amp;nbsp;Honorium fiifcepir.Iranisfemel Theodofius quod Thefialoniecnfes in thcatromil*' tem occidiflent,vel(vtfllij volunt)iudi£em fuum, ægrè retentus à facerdotibus Italid’ eft,quo minus omnes rhcflalonicenfesoccideret.Qm poficaadferediens, re cognita.i^ lacrimispœnitentiam propepatratilceleris cgit, amp;nbsp;legem tulit, amp;nbsp;fenrentiæ principuin fuperanimaduerfionc prolatx,in * tertium diem differcntur.quômifcricordiç vel poe‘ niteniiæ locus daretur.Fcruntprincipem ipfum,fi quandoitapercitus fuiflet, bac dein' ceps cunftationcvfum, vt notas omncsliterarû expreflerccenfcret,quo interim irxdJ' rctur locus. Affirmant quidam principem ipfiimfamiliaritatecuiufdam Ioannis mon»* fbi anachoretæ in Thebaide vfum,cuius conlilio turn bellum,tum paeem gerebat.1 heo' dofiusaütem quinquagefimum ætatisagensannum,Mediolani moritur.
(lt;:gt;• C^le-fl irwi dS «mitiMr.
innocentiusvero tantaimprrii tranquillitate amp;benignitate principis vfus, multaad religioné Chriftianam pertinentiameditatuscft,Conftituitenim,vtfabbatoieiuniumce-lebraretur,amp; quod tali die Chriftus in fepulcbro iacui(ret,amp; quod eius difeipuli ieiunal-lent.Deludæi; quoqueamp; paganis,deq; monachis régulasquafdam tulit. Cathaphryg!” autem hæreticos,quorum auétorcsfuere, Montanus, Prifcilla de Maximilla,vtantèdixii ab vrbeexpu!it,Theodofioannuente,vclin monaüeriafvtalii volûr)relegauit. Prætcre* vero Pclagium monachum amp;nbsp;Cæleftinû haerefeosdamnauit, amp;nbsp;quod liberum arbitriuiquot; diuinœ gratiar.anteferrent,amp; quod dicerent ad implenda diuinaiufla.voluntatcm per ft fufficicntém elfe.Contrahos quoque multa lcripfitAuguftinuS,PeIagiusautem in Britafl' niam pmficifcenSjtotam infiilam errorefuo infecit,adiiu'antclulianotanti mali comité amp;nbsp;focio. Bafilicâ vero Geruafij amp;nbsp;Prothafijdedicauir,Veilinç mulicris impcnfartruftaHi amp;nbsp;ornatam,diuéditis eius bonis ex teftamento reliftisiuftoprætio.Templi dona hçcfiie re patenæargentcæ duxlx.librarum.coronæxij ceroftrata argentea quatuor.Ad ornatU baptifterij ccniu m obtulit quinq; amp;nbsp;xx.1 ibrarum fundétem aquam, vas ch rifmatis ex af' gc-ntolibrarum v.fcyphos duos argenteosanaplyphos xx.1 ibrarum, Dos autem rempli«' rat domus ad bafilicam Liuianam,balneum ad te m plum Ma mu ri domus,irêincl uoSalü' tisbalneatx.fundusin agro Clufino.alter fundus in agro fundano.Hisaddita domus E' nieriti in cliuo Mamurtino,domusa!tera in vico longo,balneum quoq;in eodem vicO' Cnram vero Sradminillrationem huiusbafilicæ amp;nbsp;fanélæ Hagnetis,Leopardo,nc Pauli*
nopresbyteriscommifir.Huiustéporibiisfuit Apollinarius Laodiceæ Siriæ epifvopus vir fane in difputâdo vehemens,amp; its acutus.vtaulus fit dicere,corpus,non an imam a do* minoin difpenfationefufccptum.poftea vcrôcùm rationibus vrgeretur aitcum quidfi” habuilfeanimam non tanren ex ea parte qua rationabiliseft, fed eafolurn qua corpus vi‘ uum reddit.-adfupplenuntLim vcrorationabilispartis.ipfum verbum Dcifuifle perhi' bebat.Quæquidéfentcntiajamp;à Damafo antea.amp; Pctro Akxandriiio epifeopo explcft Ktrift. cft.Hinc Apollinarif!æorigiiiéhabucre.lVlar-.ianusautem Barcilonç vrbisepifcopus.c* nitateamp; eloquentia infignis,benecum fidcfenfit,amp; Nouatianosfiriptisfuis impuenaiiit' cyriBiti. Cyrillusvero Hi'crololymiranusepifcopus,fepepu!fusecclcfia,amp;receptus,ad extrcnui’’’ fubTheodofioprincipeannisoôtOepikopatum tenuit^multaque fi.ripfit.1 uzoius irrn' apud I helpefium rhttorem vum Gregorio Nazianztno epif opo adolclcens Cælai«* fiifroxy- cruditusplurimolaboreOrigcnisamp;Pamphilicorruptam bibliothecam menbranisi”' mihtbt ftaurareconatus tft,(cripfKamp; ipfe mulra.Eodem quoque tempoie Hieronymus presby* ter in Bethleern habitans,ingenioacfacundiafua Chrifti fidcni mirum in modum auxi'j que”
-ocr page 95-f o N T I P I Æ -V.M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;♦
lt;|uod ctiam eius ftfiptadccUrant.Improbatur item co tcmporein fyncdoBurdçgaîenlî
PrifciUianidoçma.fujnptumcxGnofticorumamp;Mankhæoriira hæref^dcqua iùpcrius ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diximus.l nnoccntius vero vbi per Geros ord in es quacer in vrbe lubitos,presbyteros tri-
'ginta,diaconosduodecim,epifcopos quatuor amp;nbsp;quinquagintacrcairet,moritur.ae fepcli-
,tur in ccemeterio ad Vrfum pileatum quinto calcndas Augufti.Sedit annis quindeeim, • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iinenlibus duobus,diebus quinque amp;nbsp;viginti.Vacat tum fedss dies duos amp;nbsp;viginti.
‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z O S I M V S I.
nationeGrxeus,patre Abrabamo,mortuo TheodoGo, Arcadijêe 43 P»»»*-* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I-ionori),qui patri in imperiofuccefferetemporibusfuit.
Hiquidemgubcrnaculaimperijfureipiétesjparibusaufpiciis illudrexc-rc,diuilistantummodoadminiftrationibus. Arcadiusenim orientem,Ho-igt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;norius vero occidentem gubcrnalpat,licet Theodofius Gliis adhuc adolef-
ilt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;centibus tres duces reliquerit,quiBLomanugubernaretimperiu,llt;uGnum qui orientem, rw»,
* Stiliconem quioccidentcm.Gildonem qui Africam regcrenc.Quideinceps cupiditate imperandimotijfprctisparuulis.rcgnumoccupareconati funt.Gildonires nouasin A-1 fricaniolienü.Mifcezclfratrisciuscrudelitatem vcritus. cum exercitu obijiiara faélus, 5« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hominem fundit fugatq/.qui vel dolore animi.vcl veneno,non ita muho poft, moritur»
f- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lté quoq; Mafcezel tâta vidotia elatus,cu nec Dco,nec hominibus parceret,à militibus oc-
iJ ciditur.KuGnus vero ab Arcadio opprimitur.dum orientale imperium conatur inuade-ii re.lngreffustumltaliamKhadagafusGotthorû rcximmaniffimus.ferroac flammaom-4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niavaftabauVerum Romani comparato exercitu,barbarum in fcfulanismontibusoppri-
0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;munt,duce Stilicone.Huic vero fucceffitAlaricus,quemStilicoregnicupidus,cumi'upc-
t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rare poffct,amp; fouit amp;nbsp;iuuit. Verùm poftremo cum Alaricus in Galliara proGcifccns,coni' nbsp;nbsp;nbsp;cedente eolocifcdesadincolendumHonorioapudPolentiam confediffct.Saulumgcn-
:« te?creligioneHebræumjàStilicone cum militibus immiCTum, quo fœdus'turbarctur, ï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoftemfcnlît.Facilc enim fuit.barbaros nil taie fufpiçantes, éediem pafehae obferuantes,
lt;) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;incautos perturbare. Verum fequenti die fumptisarmis,amp;Sauluai cumexercitu ad inter-
necioncmcxdit.amp;omiffaGiliia.in Stiliconem amp;nbsp;Romanos mouet.Qyibusfupcratis,vr.' bemKomam poftlongam Pc grauem obfidionemcapiunt,anno eiufdem conditæ mille-ft fimoaccenteGmoamp;feptuageGmoquarto:falutis vero Chriftianx.anno duodecimo amp;nbsp;)lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quadringenteßmo.Hactamcn moderationeAlaricusvfuseftS: clenicntia, vtfuis man»
gt; daiieriqàcæde amp;nbsp;fanguine quoad Geri potcrat,abftincre; vtque confugientibus ad BaGli-). nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;casPetriacPauli,parceretur.Rcxvcrotertiadieabvrbedifcedés,minus calamitatis qui
k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;putaretur pcrpeffa(parum enim incendi) fenrcrat)in Lucan os amp;nbsp;Rrutibs profçifcitur,vbi
s nbsp;nbsp;nbsp;apud Confentiâ vj. captam amp;nbsp;direptâ,moritur.Cui ftatim omnium Gotthorum confen-
y fil Athaulphus ob affinitatem amp;nbsp;genus fuccedit,qucm quidem ad vrbem Româ cum ex^r 11 cituredeûtem,Galla Placidiafuperioris TheodofiiGlia,eius vxor,itaplacauitvtàcædi-i- bus amp;nbsp;rapinis tcperatum.Sc fuis magiftratibus vrbs dimiffa Gt.ln animo certe ei prius fuc-i- rat,vrbem Romadelerc,acnouam condedcre.eamqiGotthiam appellate, Scimperato-f» ribus nomen de fe relinquere,vtnon Augufti deinceps.fed Athaulphi vocarentur.Men-r tem hominis Placidia non modoàtantofacinorcauertit,vcrumetiàfœdus inter Athaul-
t phum Honoriumamp;The-jdoGümiuniorcmcompofuit,Arcadiiiam mortui filium.
« Zofiinus autem in tanta rerum perturbationerem diuinam nunquam nmifit.Confti-
11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuitenim vtdiaconi,dum ctlebraretur,Lxuasteftashaberentlinoftimis.Conceffititcm,
t vtin parôchiisccrei Sando fabbatobenedici polTent.Bibere autem in publico clericis vc t* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuit.-inceUisftdcliûjidGerîpoftenônegauit.Vctuiteiiamncferuiin clerun» reciperen-
f, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tur.
-ocr page 96-PtATlNADEViTIS
tur,qoodfiulufccmodi virosliberos amp;nbsp;integros efieoporterct, AfcifcuiiturnunC no» modoferui amp;nbsp;vulgo concept! acnati,verumetiam flagitiofiomnes ex flatîitiofoquoqut geniti,quorum fcelcribus ecclefia Dei magnum aliquod incommodnm tandem capie*. rerunttumZofimum mifilTead Carthaginenfeconfilium Fauftinumepifcopum,duoS' l»c(w qiievrbisKomæ presbyteros, vtoftenderec nil vfquam publice agi debere fine confenft ecclefiæKomanæ. Huius autem pontificatu fuit Lucius Arrianx partis epifcopus.qui ptaii tpi Variarum hypothefeon libellosfcripfit.Diodorusquoque Tarfenßs epifcopus,düAS' poptes. tiochiæ presbyter effet,multa tum feripfit, Eufebij fententias.non autem eloqucntia®
Pitra-Hil«
Pußidi:~ Ptinit-ßin»
ticûobfufpicionûhçrefeos.quiaCÛPrifcilianoaccufabatur.Euagrinus præterea acris S ambre- fcruentis ingenij,vitäbeati AntonijdcGræco Athanafij,infermonetn noftrumtranftn' ƒ«lt; lit.scripßt Ambrofius Alexandrinus auditor Didymi,in ApoHinarium volumt® .yslexind pracclarum, Fuere tum etiam in pretio loannesConftantinopoliranus amp;nbsp;Theophils ch‘quot;7^ Alexandrinus illuftresepifcopi.Huncegoarbitrorloannem Chryfoftomum fuifle,qui ' obelegätiam dicendihoccognomentum meritoadcptuseft,quiq;Theodorum ScMax*' mum condifcipulos fuos ad fidem Chriftitraduxit, reliftis prxceptoribus Libanio^ Andragathio philofcmho.Interrögatus Libanius iam morti propinquus.quem potifÜ' mum in fcholafucceflbrem relinquerevellet.non alium quam Chryfoftomumdixit,ni' fi hominem Chriftianiadfe traduxiffent.Pcrlata tum etiam funtadZofimum fynodaü* decreta,quibusconfirmatis, Pelagianahxrefis vbique damnatur. Simt qui fcribant Perronium Bononienfem epifcopum virumfanftiffimum.amp;Poffidonium Africæpre uinciæ epifcopum magnam fanftitatis opinionem de fc turn concitaffe. ScripfiS multa contra hærefes Primafius ad Fortunatum epifcopum. Sunt qui, fcribant PfOquot; bam Adelphi pro confulisvxorem, Centonas Virgilij inlaudem Chrifti turn congt;' pofuiffe. Hanc certè laudem quidam^Eudoxiæ afferibunt, Theodofij iunioris vxor! Auguftinus vero beati Ambrofij in fide difcipulus, homo certè omnium, qui tum fuerlt;'
. dodiffimuSjHipponein Africa epifcopus, fidem noftram fcriptis amp;nbsp;difputationi tul®
maxime tuebatur. AtZofimusercatis in vrbeKomaprcsbyterisdecem,diaconis tribuii cpifcopisoél:o,moritur,acfepe!itur viaTiburtinaapudcorpusbeati LaurentijmartytiSi fcptimocalendas lanuarij.Seditannum vnum,menfes tres,dies duodecim.Vacat tumü'
des dies vndecim.
Zoßintim huncfiiiffe natione Gr^cunt Afiaticatn,patria Cafarüfem in Cappadocia,eiiuj^ Hernt»l(‘ nii ncpotem,qai in conßlio Nicanoßnnbalum edidit,facile fußpicari poßantus ex quadam epilîola li)Caßttienßsepißcopi,qHamad Papatri Innocetttiumfcribit.inquoeumvirum depin^it quem, tx (ircunUantijs Zoßmum hunc eße inielU^itur. Qui cum eßet vir doSißimuf,amp;ßtn^ißimus propter (ii^ jincredtbilem virtutem it Baßlio Epifiopo Caßtrienß^cum eßetßa eccleßaprefbjrter)adpradeceßettif »um Innocentium Papammißus Roman venionsftaiimpofl Innocentij mortem omniumßtßraßß^^ manus PontifexTbeodoßo iuniore ^^ti^'ißoVll.cp- Palladio V.Confultbusanno Cbrifli l. rcnn^, ciatus feditannos lll.menßes.llll.cir ätes Vlll.Poßcuiusobiiumalter»dieBonifaciuspresbyterinß mate Romanus Pontifexordinatuseß cum Eulalioarchidtacono.Qm Eulaliusmenß III. die XV. dignitatis coacius abdicauit,ér faitus eß epifcopus in canpania. Bonifacias vere Apoßolicam fedelt;^' inpaceobtinuit.Faithocfeifma quintum in Romanaeccleßa,ab AuaßaßoBibliothecario,^'in eorefi tro,deqüofupradixi,accuratißime,0' ßngulatim defcriptum,de quo ago plurain m^ode Poqfißcibm^^' bro.Ceterum de qs qua de Zeßmo dixi, monuit ne vir dociißtmus praliantißimus Guillelmus Sj/rld'^^ fedisprotonotaritts.
-ocr page 97-• PONTIFICVM.
B ON IF ACI VS I
ÿOnifac5usnationeR.omanuSjpatrcIucundoprcsbytcro,HonoriJtemporï- 5'^' I busfuit.Orta quideiii tum in clerofedittoeiLNam dum Ronitacius inbati- ijp'f ” ?licalulij,vrbis llt;omæepifcopuscreatur,Eulaliusin Conftantinianaeltclus ^huiclhtimobijcitui'.Quod vbi Honorius.qui tumlVlediolantcrat.intsllc-xiffctinftantePlacidiacumfilio Valcntiniano,amboab vrbcpclluntur.Rc-uocaturtairen feptimomenfe poftBonifacius.amp;folusvrbispræfulconftituitur.
Interea verb mortuo Athau!pho, Gotthorum rex Vallias decernitur, qui Dei iudici o perterritus. Placidiam apud fe tarnen honcfte habitant, Honorio fratri reddidit, pacemque cum co datis dilediffimis obfidibus inijt. Idem fecêre AlaniVandali amp;nbsp;Sueui. Placidiam veroHonorius Conftantio,quem Cacfarem declaraucrat, in matri-monium collocat ; vnde Conftantius Valentinianum filium fufcepit .• quæ poftca à fratrepulftadorientem cum filiis Honorio amp;nbsp;Valentiaiano prohcifcitur.
Bonifaciusautem Pçntifex tum condituit, nc mulier vlla aut monacha facratam pal-lamattradarct,autthuracontingerct;néuefcruusautobnoxius,vel obxratus,in clerum reciperetur. Condidit præterea oratorium in cocmeterio fandæ Felicitatis martyria, eiusquc fepulchrum ornauitmarmoribusamp;argento.Nam 8c patcnam argenteara dono dcdit librarum viginti, 8c fcyphum argenteum librarum decern, coronas argentcas tres.calices minores duos. Huiusquoquc pontificatum infigncm reddideremuitipra:-clari viri,maxime verb Hieronymus presbyter,patreEufebio natus oppido Stridonis, quodàGotthiscuerfum.Dalmatix quondam Pannonixq;in finibusiuit.Quantum tfte iuueriteccleGaDei, vita 8c fcriptis,non attinetdicerecum amp;nbsp;vita ciusfanctiffimaomnibus prxluceat,8c fcripta eius'ita in precio 8c honore fint, vt nemo magis legatur, ab eru-ditis prxfertim .Moritur jutem Hieronymus in beihlchem xtatis fuse anno Ixxxx). pri-diecalendasOdobris.LaudaturScGclaliusCxfariæPaleftinæpoftEuzoiumcpifcopus, Gtla/ÎM viraccuratielegantisqucingcnij.ScripfitSchiftoriam Dexter Pacianifilius ad Hierony- W®' mum. LaudauitScSpiritum fandum Amphilochiusclegantiftylo. Laudat8c Sophro-nium Hieronymus, quod de euctfione Scrapis librum copiofe ac dode fcripfirit. Aiunt 8c Lucian urn presbyterum Deo innucnte,tum quidem reliquias Stephani proto-martyris 8c Gamalielis Pauli prxeeptotisinucnifTe,deque ca re fermoneGra:co ad om-ncsecclefiasfcripfifle.-quamfcriptionem poftea Abundiuspresbyter HifpanusLatinam cafiinmK fecit ad Orofium presbyterum. Sunt etiam qui huic ætatiaddunt loannem Caffia-num 8c Miximinum viros dodiffimos.De Eutrnpioautem Auguftinidii'cipulo,non ita P'«»--ambigitur.quiHiftorixRomançEpitomen fecit ab vrbecondua vfque ad temporafua fatis elcganti fiylo 8c orationc.Scri pii t Ôc ad duasforores Chrifto dedicatas de pudicitia amp;amorcfeligionis. Laudatur 8v luuennalis,qui tum*lt;.'onn.antinopolir3nusepifcopus trat .Fuit etiam in pretio Heros vir fandus acbeati Martini dlfcipulus, Arelatenfisepif-copusiniuriapulfus. Bonificius autem vbi exfacris ordin!busfemelhabitis,presbyte-ros trcdecim,diaconostrcs,epifcoposfcx 8c trigintacreaffet,moritur,ac via Salariafepe-litur apud corpus fandi Fei ivitatismartyrisodauocalendasNouembris.Seditannis tri-bus, menfibusodo, ditbus feptem.Mortuo Bonifacio,clerici quidamEulalium fiatim fldvrbemrtuocantqui velindignatione,velcontemptu return humanarum reuocatio-»tmfpcrncns,anno poft Bonifaciummoritur.Vacattumfcdes diesnouem.
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CAELE,
-ocr page 98-PLATINA D F. V I T I S
C AE L E S T I N V S I.
jgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nationeCampaniis,*l'heodofijiunioristemporibusfuit.
lï'eaJa' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hicenim mortuoHonorioprincipeclariftîmo.Valcntinianum PJacidiÇ
jÏM, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;luæ filium tixiarem creatum ad regCndum occidentale imperium
Vv A^'^æ'ttit.Qni ftàcim totilisltaliçconfcnfti imperatorcreatus,gubernaculaini-
*perij apud Rauennam fufeipiens, hnftc» Romani nominis, maxime vero loanncm tyran num, mira felicitate in Italia compcfcuit.lnterea sera Vandalorum, Al«' nïannorum,amp;Gotthorumefferagcns,db Hifpania in Africam Gcnferico rege traijci-cns.prouincia ferro ac flam ma dcpopulata, fidem quoque catholicam Arriana impietät«
»34 mt-
Ktlnr,
foedauit, pullis etiam in exilium quibufdamepifcopis bene fentientibus, inqua pertut* bationebeatus AuguüinusHipponenfisepifcopus,iertioobfidionismenfequintocalen-dasSeptensbrismoriturdeptimoamp;lxx.ætatisanno. Vandali autem capta Çarthagine in Siciliam traiiciens,infulam depopulantur amp;nbsp;vaftant. Idem feterc Pilt;fti amp;nbsp;Scoti,infulatn Britanniamoccupantes. Accitusautemà Britannisin auxilium Aetiuspatritius, virbel-licisartibusinlignis, noft mcdolaborantibusauxilium non fert, verumetiam regnancli cupidus, Hunnosad inuadendam Italiam foiicitat, Vndc Britanniab Aetio deftituti,ah Anglisauxiliumpeticre,quoshoftes deinccps.non auxil.ares fenftre. Abhisenimop' preffi Jtpatriam fimul amp;nbsp;nomen amiferc. Interim verb Theodo'fio ConftantinopoH mortuo,feptimoamp;vigefimoirnpcrijfuiacpatrui honorij anno. Bleda amp;nbsp;Attila fratreJ Hunnorum reges,Illyricum ingrefli,omnia incendunt amp;nbsp;vaftant.
A t Caeleftinus dm no cultui intentus.conftituit vt pfalmi Dauid ante Gcrificium anti* p’lonatim ab omnibus canerentur, quod ante fieri non confucuerat. Pcrledta enim cpi‘
riui (.'iiißau-llKOp.
Sy naduf Spheßa »4.
Digt;tb6lfts
ïn àlilià.
Hola amp;nbsp;Euâgelio.finis facrificio imponebatur. Rcfert Martinus Caffinas, ludica me DeiiS Sc difccrnecaufam meam,quod in principiofacrificij dieitureiusinucntum fuifle. Gra‘ dualequôqushuicafrcribitur.MuItaprætercaconftituic'de omni eccleba,quæ tumin jirchiuiislegebanrur.Dedicauitamp;balilicam Inliam.cui etiam Hjïc donaobtulit patenaifl argenteamlibrar'um, v. amp;xx fcyphosij.argenteos xx. librarum, aquamannulosargen-teosxx librarum, candelabra argcntea duo lx. 1 ibrarum, cantharos.ceroftrata ænea qu3' tuoramp;vigintimagnipondcFi|^Neftorius autem Conftantinopoliranus epifcopus, no^ num tum errorern inducercconatus eH.Praedicabatenim Cbriltum ex Maria homine® tanturn,^non Dcpm natum.atquediuinitarem collatam efle pro meritis. cui impieratj amp;nbsp;Cyrillus Alexandrinus epifcopus,amp;Cæle{linus-Pontiftxmirum in raodumaduerfat* funt.Nam habitaapud Ephefum fynodocc. epifcoporum,impius Nçftoriuscum hærefi nominis fui,cumque Pelagianis omnibus,qui dogma illud prope conatum iuuabat, oifl' niumconfenfu xiij.canonibus corum ftultitlam irti'pugfiantibus damnantur. PræterfJ Germanum Antifiodorenfem epircopum in Britanniam mittir,qui deturbatishçreticiSi infularcs ad catholicam fidem rcdigeret.Mifitad Scotos Chrifti hdem optantes Palladi' urn quem ipfe epifeopum creaucrat.Huiuscertèatquefuorum opera, magna pars ocd' dentisàd veram Chrifti fidem conuerfa eft. Perunt hoc tempore diabolum perfonai” Moy fl indutum, multos [udæosdccepi{fc-,dum cos ex Creta in terram promiffionisalt;l fimilitudinem hiftoriæ vererisficcopedeper mare deducerepollicetur. Multi enim «ƒ hisfalfum Moy fen fecuti,in vndisperiere.Aiunt autem iHosfoloseuafiflejqui turn Chri' ftum verum tlfc Deurn credidere At Cçleftinus vbi ex facris ordinibus ter in vrbe meF' fc Decembri habitis.presby teros duos amp;nbsp;triginta,diaconos duodccim, epifeopos duos^ ]x,creaffet,moritur,acfep(tliturinccemeterioPrifcills via Salaria olt;ftauo,idus Aprilis* Confederatannis oâ;o,tneafibus decern,diebus amp;nbsp;feptem. Vacat tutu fedes dies vnuic^'
-ocr page 99-i'
li
n
I»
i'
H
pontificvm.
X Y ST VS iii;
YSTVS III. natione Romanus, pati-eXyfto, Valcntïnianltempora ants'^’
Qujoccidentalisimperij gubernator , pacemcum Gcnferico Vandaïo« Z rum rege iniit,accertis finibus Africam fibiac Genferico diuifam, Vanda-^lisincolendam dedit.Subornatus deinde Genfericusab ArrianisjCorom im-pictatemextoUens, variis terroribuïepifcoposnoftrosperfequitur.gt; Interim vcró dura ValentinianusConftantinopoiim proficifcitur, amp;Theodofijfiliam in vxorem ducit. Vandali Genferico duce Carthagincm iterumcapiuntacdiripiunt, annoquingentefi--moamp;'lxxxiiij.poftcaquam Romanorum eflecœpcrat.Dum hæc autcm in Africagcrcrcn tur.Attila cum Bledafratre Hunnorum reges, non content! occupaffe Pannonias, Macc-doniam,Myfiam,Achalam amp;nbsp;vtrasqueThracias ferro acflammadeuaftat,Bledamqucfra trem obtruncat,quó folus regno potirctur.Inde verb animos fumensad occupandum occidentale imperium,copias vndiquecclcriter colligit atque iter ftatim carpit. Quod vbi •Aetiusintellexiffet.legatosdepaccftatimTolofamadThcodoricum regem mittit,cura quo fœdera ita funt inita, vt com niiuni impenfa amp;nbsp;paribus copiis bell um contra Attilam gereretur, Romanorum ac Theodoriciauxiliäres copiæfuere,Alani, Burgundioncs, Franci,Saxones,atqueomnesfere occidentales populi.Tandem verofuperueniente Attila in Campis Catalaunicis.magnoardordanimorum prxlium vtrinquecommittitur.Pu-gnatunr erataliquandiuatqueacriter, cum vox fuperuenjæns incerto auilore ,cci tamini finem impofuit. Ad centum amp;nbsp;odlogintamillia hominum in eo pi ælio vtrinquececidif-feconftat,ncutra.inclinanteacic,autcedcnte.Ferunttarnen Thcodoricum Fhurifmundi régis patrenveo prxlio cecidiffe.
AtXyftuspontificatum iniens,aBaffo qundam reus in iudicium accci fitur.Hicautcnï *^®'^l?’''g3i:afcptcmamp;quinquagintaepifcoporumfynodo, ita caufam dixit vt ab omnibus vnoconfenfuablolueretur.Damnatur Baffus calumniator iniquus.annucnte Valen-tiniano Sc Placidia eius matre.-in exiliumque mittiturpta tarnen, vt yltirno die viaticuin ei ob pietatem ccclefiæ non negaretur. Eius autem prædia non fifco.fcd ecclcliæalTcribû-tur. AiuntBaffum poft exilium non multum vixilfe,tertio enim menfe dicm extremum obiit;CuiuscorpusXyftusepifcopusiinteaminibusinuolutum , amp;nbsp;aromstibus confper« fum,propriis manibus ad fanöum Petrum fepeliuit in loculis parentum. Aediftcauit au-temXyftusbafilicambeatæMariç virginis,quçabantiquisLiberiicognominabaturiux-taMarcellum * Liuiæ.accepit deinde nomen ad præfepe : poftremo verb fanóta Mar!a m:ûor,vocata eft.Xyftumautem huiustempli auftoremfuilTe,titulusipfcin frontifpicio primifornicisdeclarat his verbis ; XY STVSE PISCO P-VS P LEB I DEL Per X cnim in principio amp;y ftribitur GraE..a ortographia, licet noftraxtasconfuetudini ferui-ens.Sixtum fcribat per s amp;nbsp;iota. Huie quoque templo pontifexhaec dona obtulit.aîtài e argentcum puriffimum.CCc.C librarum ,fcyphosargenteosquinque , cafues dcccm, coronasargentcas oâo geviginti,.candelabraargenteatria, thymiamatariumlibrarum quindecimftunduin Scauri in agro Caietano.fundiiCcleris,ceruum argenteum fundtn-téaquam in fontembaptifterii.. Ornauit ScambonemecclcfixporphyreticislapidibuS, quem nosfuggeftum ap.pellamus.vbicuangeliûScepiftolacanitur.Præterea verb rogatu Xyfti Valentinianus téploquædam fanclorum mirificècxcoluit. NâScfupvaconftftione beat! Peti iaurcam Sal uat'iris imagine gem is au reis diftin Clam collocauit.Sc laftigiü ai go-ten mbablicae Con Ilan tin ianx à barbar is lublatum reftituit. Ornauit amp;nbsp;conleftaonêbeati Petri exargento, Aiunt prxteveahuius tcmpor.ibus Petruj:h epifeopû natione Illy i icum, a.'dfti;airs
Ó4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PLATINADBVITÎS
«dificaffc templum diuaeSabinæ in monte Auentino, non longé à monafterîo ßnäi B®* nifacij.inquodiuus Alexiusiacct. Quodegof-étum Cæleltini pi imi temporecrtdiâl' EÎm,vt etiani catinina heroica indicant,quæ adhuc leguntur hisferè verbis,
Culinen Apoßalicum cùtn Cttltßimu hateref,
Primu! amp;nbsp;in totoful^eret e^ijtopus «rbe:
H.tc,qu^ fnirarûJundMit presbjter vri« J lljricd de^entt Petrus,vir nomine tant» Di^nuSjab exorta Chr fii niitritui in aula.' Patiperi/tf lacup!es,ßbipauper,qui bona vita Prafentii ftigiens,nurattjp(rlt;frefufttra, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[
Sunt ctiam,qui fcribanthiiius temporibus fuifTcEufcbiurti Cremonenfem amp;nbsp;Ph** lippum Hicronymidifcipulos,quiplcraqueclegantiorationefcripsere.Laudaturamp;E'* chcrius Lugdunenfiscpifcopusdodrina,diccndi copia. NonimprobaturpoftremôH*' »ilarim larius Arclatenfis epilcopus, vir fanditateamp; dodrinacatempeftate infignis, Xyftuss’*' tern cum omnia,quae habuerat.aut in ædificijs Si ornamentis ecclebarum,aat paupcribi** erogaflet, crcatis presbyterisodoamp; viginti, diaconis duodecim, cpifeopis duobus^ quinquaginta,moritur,acfcpeiitur in crypta viaTiburtinaapud corpusbcatiLaurcntl Sedit autem annis viii.diebus ix. Vacat turn fedes dies duos amp;nbsp;viginti.
L E O I.
Eo tempore fuit, quo Attila à pugnaCatalaunica rediens, in Pannon'^* comparaisraagniscopiis, Italiam hoftilimanuingreffus,ac primo Aqu* ^^Itiam inlimitibusprouinciæ pofitam,triennioobfedit. Verum cùmiîquot;’ ^^=*4derperatis rebus in eo effet vt ftatiua mouerct, vidiffctqucciconiasex vrb* lnagrospullosfuosdefcrcntcs,aufpiciomotus, adhibitismachinis, miferam ciuitatei* acriteroppugnatam,tandemcapit,diripitamp;intendit: necvlli gcncri hominumpard* flagellum Deife vocitans. IndeHunni veluti ruptisclauftris,pertotam Venctiam xiiU eft^und€ntes,vrbesomnesoccupant,Mcdiolanum,acTicinum diripiunt. Iturusdcinlt;i' jfdoe,!:«» l^omam infeftisfignis,cum eoloci confediffet.vbi MinciusPadum influit,amncm t»i^ à;»«. nbsp;nbsp;nbsp;âurus, vir fanétilfimusLco Pontifexcalamitatcm Italiæ SivrbisRomæmifèratusadt'd
tante etiamValentiniano, ci fit obuiam.pcrfuadetque Alarici cxcmplo, quiftatimP^ iudicio poftcaptam vrbem mortuus eft,ne vitra progrediatunMonitispontificis optii® obtemperans Attila.quod dumfimulloquercntur.cernere duos virosfiipra caput Tun'* ftfidostencntesgladios.acmortem minitantes,nifi pareret, vifuseft. Ij Petrusamp;; Pau^‘ aportdi putati fuiit, inde mouens,Pannon ias )epetit:vbi non ita multôpoft,effundttf^ vbertimpropter ebrictatem cnaribusfanguinc.moritur.
Leo veroad vrbem rcdicns, totusadconfirmandam Catholicam fidem cenuertin*' quxtum potiflîmumà multishæreticis impugnabatur, maximèauttmàNeftorian^L Éutychianis.Ncftoriuscnim Conftantinopolitanusepifcopiis,virginem non Dei/cd'’* ministantummodogenitricem dixit,vtaliam carnis.aliani diuinintis pei lbnainfàct^' öclciundim alterurn efle Dci filiuin,alterum hominisoftenderet.EutychcsautcmCö^ ftantinopolitanus Abbas, ne fen tire cum Neftorio viderttur, diuinam tumhumanai’* tu rain idem compv.iiturn recediffeafïirmabat, vnumquefaótiim.nec vllo nwdointff diftinguidtberc. Hanc hærtfimcum FlauianusConftantinopolitanus epilcopus niftet, rheodol’oannuentcJÿnodusEphfcfinaindicitur, in qua L'iofeoro Aiexandfquot;' epife popræfidente,Luthjchesreftituitur,Flauianus verbdaranatur. AtLeo,mnf'quot;'
-ocr page 101-P o N’ T T F I C V M.
Theodofiojn cirrsq-Joeum fuffcéroMartiancprincipetarholko, fonciliuns Chïykcdo-renfe indicitjn qiio i'cxcentoi um Scrriginta epikopcrum aLiótoritaredtccrniti’r cve-dédüduasnaturasinChriftüfinlTc;vtq;vnusidé4;Clui{lusDeusamp;honiocrederctur,3C^Xn^ ftatimNeftoriusamp;Eutyi.h£snefandus!V!anichçorum præfuldamnarentur.Combuftie- cen^a»ti tiam publitè funtManicharorum librijcalcata deprefla cft Diofcori fuperbia atq; hærcr «opcht»-{îs.Intcrim verb mortuo à fuis ValentinianoMaximustyrannus imperium occupât, Eu- nbsp;nbsp;‘P'f-
doxamquequondam Valentinianivxorem.fibi violentisnuptiis adiungit.Hancob rem “i”quot;' Vandaü ex Africaacciti.Gcnferico duce Romam hoftili manu ingreffi,Maximum in illo tumultuab VrfomiliteRomanooccifum,in Tiberim proijciunt, vrbem diripiunt at-queincendunr,femp!aamp; facraria fpoliant, nec Lconem Pontificem exaudiunt daman-tcm 5fdiccntem,vtvrbiamp; templis parcentes, prædam’quô velicnt abigerent. Abeuntes
, quartodecimo die poft vrbé capta,atq; Eudoxiamcum filiaamp;ingenti captiuorum numéro fecumtrahcntes,in Afi icam reuertuntur.At Leo ad reparandam vrbem amp;templacon-uerfus; Dcmetriam ancillam Dei impulit, vt bafilicara beato Stephano via Latina tertio »bvrbemilliarioinfundofuo conderet. Ipfcverb in honorem beati Corhelij epifeopi bafilicam via Appia ædificauit.Templadiftraétareftituitjfacrorum vafa comminutaauc ablata veldenuorenouauitjvel ex integro quoad fieri potuit, reftituit. Cameras præte-rea très condidit in tribusbafilicis,Ioannis, Pétri ac Pauli. Sepulcris quoque Apoftolo-rumcuftodesaddiditexcleroRomano.-hoscubiculariosappellauit.Prxterea verb mo-nafterium propefandum Petrum condidit,conftituitquc vt intra aftionem myfterij di-ceretur.- HOC fanétum facrificium Scc. neue vlla monacha vclamen capitisbenedi-élum acciperet, nifiapprobatum fuifl'ct,eamquadraginta annis cafte amp;nbsp;intégré vixilTe. Dumautemhiscurisvirfanólusintentuseffet, fubito exorta cft Accphalorum hTrelis; , . qui ideoAcephali vocati fünf, quia fine cerebro Si fine auétore habebantur, Hiautem Chalcedoncnfeconcilium imprübant,proprictatemduarum fubftantiarum in Chrifto refit-negant, vnam tantum in eiufdem perfonanaturam prædicantes; quam quidem hærefim epiftolis fuis eleganter amp;nbsp;dofte ad Chrifti fideles Icriptis acerrirne confutauit. Sunt qui feribant Paulinum Nolanæ vrbis epiftopum, Prolperum Aquitanum virum doftum, Pâulinut Klainercum Viennenfemepifcopum,in pretio turn fuiffe,Primuscnim Mamercus(vta-iunt)fuppIicationes,quasGræcilitanias vocanqinftituit ob frequentes tcrræmotus,qui tum maxime Gallias vexabant.Leopoftremofreatisçxinftitutionefacrorumlxxxj.pres- ‘ byteris.diaconisxxxj epifeopus fex amp;lxxx.moritur,acfepclitur apud fanftum Petrum in Vaticano iiij.idus Aprilis.Seditannis vno amp;nbsp;viginti,menfc vno, diebus tredccim. Yacat tum fedes dies ofto.
H ILARI VS I.
L A R I V S natione Sardus, pâtre Crifpino, ad Leonis tempora per-
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Leoenim primus ex Græca natione, in locum Marciani imperatorisde-
mortui fufîicitur,qui ftatim filium fuum eiufdem nominis, Auguftum ertat.
^®^e®?Subhoc quidem imperatorerefpublica Romana magnas calamitatespafta eftjfubortisquibufdamtyrannis imperium vfurpare conantibus.LIac verb oportunita-teilleftus GenfericusVandalorum rex, ex Africa in Italiam ftatim nauigat, Romanum i,gpri. imperium inuafurus, quod vbiintellexitLeo.^Bafilifcumpatritium cum valida dalfe minmip. inauxilium Anthemij principis Romani mittit .Hi coniunftis copiis S: animisad Popu-loniamGenfericofiuntobuiam,hominemquecIairedeccrnere impcllunt; qui quidem
, fuperatus ingenflcladcjturpifuga in Africam rediit.Vexarc interea vrbem Romanam '
‘‘ ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ë nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;parabat
-ocr page 102-«5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PLÀTINADEVITIS
rabat Ricimér ille patricius,qui Biorgum Alanorum regem in montibusTridentinisft perailerat, elatils tanta viétoi'ia,ni Epiphanias Ticienfisepifcopus.hominem Anthcrnio vrbem defendentitonciliaffet.
Hilarius aiitem in tanta perturbatione reru,d’uinarn rem intermiGt nunquam. PrxtC' rea veroinftituit.nepontificesdeincepsfuccefibrem fibidcligerct.quç inftitutioad ofii' tieseccleli3{ticosgr3du$pertinet.Fecitamp; decrctalem^acper vniuerfum orbem fparfit-E' piilolas quoqueconfcripßt deGdecatholica,tres fynodosconfirmantes.NicSnam.Eph^' imam, amp;nbsp;Chalcedonen fem, quibus item Eutychem NeG:orium,amp;Diofcorum cum feä»' toribus damnât. In baptifterio autem CotifiantinianaS bafilicaetria oratoria xdincauib auro amp;nbsp;prætioGs lapidibus diftinóla.tribus fanftis dedicata.Ioanni Baptiftj,loanni Euan* geliftæ. Si fände Cruci.' quorum ianuæ erant ancæargento cælato claufæ,in oratorio aut' To5ff|o(,vjouJeratlignumcrücisâuro claufum.amp;ornatumgemmis.Stabat’ceoIoci agnusaU' rcusduarumlibrarum in columnaonychina.anteoratiorium erantcolumn»mirç mag' nitudinis,quæ dicuntur hecaton.In fonte loanniserat lucernaaurea librarum decé. cerü* argentei trcsjodogintalibrarum.aquam fundétes, columbaaureaduarum librarum.
truufe- didit amp;nbsp;oratorium fandi Stephani baptifterio LateranenG. Duas quoque bibliothecas J' uHM. pudeundcm locumædiGcauit.AtLunâ verô, monaftcrium in vrbeftruxit. Oraitto Jô' na templis obl3ta,qu3equidcm propè inGnitafuere,ex auro,argento,marmoribusamp;getfl' Cëuidt* mis.Suntquifcribant.Germanum AltiGodorenfemamp;Lupum*Trecharéfem epifcopoSi iuuere Chriftianam fidem,gentiIiumacPeh‘ glanorum opera plurimum labcfaélatam. Gennadius prxterea ConftantinopolitaniH Merlin, epifcopus, ingenio.doôrinaamp;moribuseccIeGæ Catholicæ rpultum profuit.Vidorina’ jnus. autem natione Aquitanus arithmeticus inGgnis, rationem Pafchæ ad curfum lunæ tui” redegitjEufcbium amp;nbsp;Theophilum ea inrefuperans.Snnt qui Merlinum Anglum vatetu inftgncm his temporibus affcribantjde quo plura fortafle,quam fatis eftjfcribuntur.Hih' riusautem vibi eapcregilTet, quæad optimum pontiGcempertintbant,tuni inextruO’' dis templis ornandisquc, turn etiam docendo, admonendo, caftigando, eleemolÿnasûf vbi erat opus præbendo,moritur,cre3tis prius de more quinq; Si viginti presby teris,dh' , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conus quinq;,cpifcopis duobus amp;nbsp;viginti.Sepelitur autem in crypta fandi Laurentij apu*^
corpus beati Xyfti.Sedit anqos feptem,menfes tres dies deccm. Vacat tû lêdes dies decei”'
ANNOTAT.
Vt,ex ttnif/juiiIhterifdr^eKteii, cr ni’jß-iis, ijUtt ailbitcexiitnt in bailiffer/o Lateranenß.Hiliif)^' xtn Matitts diandum eß,qaed etiatn in aliq-'iei retußis codii 'dfusßrtptum aniitfadueni..
S IM PL ICI VS I.
■4».Pèlt;. '^^^lt;3^$Itï’pficiüspatriaTiburtinusyparreCaftino,împerânxcLeoneIecundoAiZ‘' priiüus vaîetudîne Correptus Leonem fecundam ex Ariadf* ^^^^y^fororefuartepotem,amp;Zeni'nis iGturici Güum, fucccfforem imperij dfüß;
ƒ*”*’*'*■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nauit.■ qui non ita multô poftgraui morbo opprelTuS,cum Gnem ^itaelîh*
* ’ nbsp;nbsp;nbsp;adelTccerneret,patri Zenoiimperium reliquit.înterim veroOdoacercum maxima fii'
cilingorum amp;nbsp;Herutorum manu Itaüam irrgrefTus, Oréftem patricium apudl icinun’ fuperatum Si captum,Placentiæ infpedantiæ cxercitu inttrfecit. At Zenocalamif^' tes Italiæ miferatus, Theodoricum Gotthorum regem iam an tea a pu d fern honore bitum,contra Odoacrem cum ingcntibnscopiisin Italiam propere mittit, qui duces 0' doacrisnon procul Aquileaad Lifontium^tmnein grauiprœiio fuperat.Eadé quoqjE’’quot;
-ocr page 103-P o N T I F I C V M,
tuïiâtofitra Odoacrem fçpius vlus.liomincrn triennioRau^naobfefTum eo per pulit.bor-tâte etiamloanneepifcopOjVtleimperijfouumaccipcret.Verumfequentidiecum filio contra datam£deminterficitur,vndc ItauinnemincaduerlànteThedoricustotiusltaliç impcriopotituseft.
Simplicius autcmvirfanôtîffi mus basbafilicas intérim dedicat bafilicam Stephani pro tomartyrisin Cxliomonte,bafilicam Andrcx ApoftolinonlongcàtcmplofanélçMariç maioris.in quaadhue veftigia quædam antiquitatis apparent,quæ perfæpe flendo etiam infpexi obincuriam eorum,quibus ipfa terapla iani ruinam minantia,commiffafunt, Hoc autem in templo hxc car mina legiffe mern’mi mufiuo opers deferipta,
Hlt;ec tibi mens valide decreailpralia Cbriji«,
C«j te/iator opes detulit ellefàas:
Simplicius Papa/acris caleflibus aptMf
Effecit veet mutieris effe tui;
IJe quod Apofloliii deeffent lamina »ebit, Martyrs« andreanominecempofuif-Vtitur hac hares titulis cccleßa iußis, Succedens^domo m^fiica iura locat, flebsdeuota veni,perj^hac commercia di/ê( . T errent cenfu re^na ßsperna pets,
DedicatScaliam bafilicamStephani Simpliciusapud fandumLaurentium,bafilicam quoque Vibianx martyrisadPalatium Licinianum, vbi corpus virginis repofitum elt. Hebdomadas quoq; inftituit, vt persby teri.tu tn ad Petri,turn ad Pauli,tum ad Lauren tij martyris templa viciffim mancrent propter pœnitentes amp;nbsp;baptifmum requirentes. Vrbé præterea presbyterisin quinque regiones diuifis, primaerat Petri,fccundaPauli.tertia Laurentij, quarta Ioan nis Lateranenfis, quinta fanftæ Mariæ maioris .Inftituit poftremb. ne clericus vllus polfeffionem beneficij à laico recognofeeret, quod poftea à Gregorio S£ aliisPontificibusconfirmatum eft.Romam autemfedem elle primam omnium ecclefia-Tum,declarant Acatij epifeopi Conftantinopolitani,amp;Timothei viridoiftiflimifcripta, quibusrogaturSimpliciusPontifexmagnus,vt Pevum Alexandrinum epifeopum Lu- Remigi' tychetisimitatorem.hxrefeosdamnet.Quodçtiamfaâtum cft.hacconditione tarnen, vt pœnitentitempusaflcriberetur.SuntquidicanthuiustemporibusfuiffcRemigium menfem epifeopum virum fanétiffimum,qui Clodoueum (vthiftorix referunt) regem Prancorumbaptizauit.Scripfit etiam multa co tempore contraEutychetum.Theodorus Syrix epifcopusiedidit èc decem libros ccclefiafticæ hiftoriæ, EufebiumCæfarienfem imitatus.Tum veroomnesferc ALgyptijdeclinaruntin Diofcoribærctici errorem, de quo multafuperius diximus. Vexauit amp;catholicos in Africa Hunericus Vandalorum rex,Arrianos imitatus.Qnamobrcm Eudoxia Thcodofij neptis, mulier catholica eius
j vxor , fimulans fe Hierofolymam voti caufa ituram, à mafito hasrctico diftedens, Hierofolymispoft longam peregrinationem, amp;nbsp;mulieri præfertim grauem moritur, Ferunt eatempeftateSc EliiciofTain Alexandriamtranftata cfte, amp;:corpus Barnab.T Apq? ftolicumeu3ngeliociusmanufcripto,repertum.AtSimplicius cum ecclefiam Romanâ lioninftitutisfolum,verumetiâdonisauxiffet,crcaffecqueexordinefacrorumpresbyte-rosoâlo Sc quinqu3gint3,diaconos vndecim,epifcopos fex amp;nbsp;oftoginta,moritur,ac fepe-litur in Petri Bafdica fexto nonas Martij. St dit autem annosquindecim,menfem vnuni, dies feptem.Yacat turn fedes dies fexamp;viginti,
“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-■ * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E Z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LE-
-ocr page 104-tert‘ius,patria Romanus, patre Felice presbytcro,ex regions Fafciol^* V’’4 irege Odoacre, quiannisquatuOjdeciin ltaljæiiiiperauefac,vlq;ad IheiH
Ql” tta Rauennam fedem regni feciflet tarnen vrbemRomam quoad potiiit, exornauit; Nani amp;nbsp;Jepukrum Oóbuij i nftaurauit amp;i lplt; äacnl^ demoreexhibuiramp;aïdificiaacbaGlicasplerafquercftituit.nilnlqueoinintquodadop»' muprincipem pertineret. At verovtregnumaliquädo ftabiliret.amp;Clodouei Francixrs gisGIiam ondefledam in vxorem duxit,amp; fororem Flunerico Vandalorum amp;nbsp;filiarun* iuarum alteram AlaricoVefcgutthorum,alteraraGundibato regibusin matrimoniu® collocauit.
Fclixaurem tum maxime intellexeratPetrumEutychianum queantediximusobbS' refim in exil mm pulfum.inftigante Acatio,tuncdemumabcodcin reuocatum cfTc.Qui' j’eßndus Poiititcxfraudem lubeiïe veritus,cxaudloriratefedis Apoftolieæconcilio b? ne fantientium approbata. Petrum amp;nbsp;Acacium damnat Poftannos verb tres cum Zenofr dem facerct hogt; hominespœnicerc.Felixeo miGtepifcopos dups,Mcftcnum amp;nbsp;Vitalenii quirecognitj damnatos abfoluerent.Hi itaque Heracleam ciuitatem ingrcfG,pecunb corrupti,nihil ex fencentiaFelicescgerc.V’ndePontifexmerito indignatus,habita demo' relyn .do,hos vtpræuaricatores amp;Simoniacosa communionedeiecit. Mefteno tamei* pœnitentiæ tempus alTcriptum eft,qui errorem (uum faffus eft,pcEnitendique tempus pC' t'jt.ldcm quoque Felix baGlikamÏandiAgapetiïediGcauitnonlongeabalilitaLauren-tijrnarryris.Conftituit itéra vteccleGæ non niG abepifcopisconfetrsrcnrur.Aiunt aiiK * huiustempore Theodorum presbyterum Graecum, librum contra hæreticos kripiitf« e deconuenientia veterisacnouiteftamenti.Suntetiamqui huic ætatiaikribant loanneiH iwj üamafeenum, virum doétiffimum ac theologuin inGgnem.Hic cnim librum fen* i»i4yfe tentiaram comooluit. in q lo Gregorium Nazian-îenum.Gregorium Nyflenum, Pi* dymum Alexandrinum imitatuseft,libros quoque medi-æartigt;compofuit,quibusmor‘ burum rau Farn amp;nbsp;roedt las defenbit. At Felixcumexinftitutionc iäerorum ordinü,quoi in vrbc Koma menfe Decembribis habuit, presbyteros oéto Sc vigintGdia,.onosquinqut) epircopostriginracreaGct.moriturjacfepelitur in Pauli baGlilt;.a.Seditannos octo, meiiG^ vndetim.dits deceni amp;nbsp;ftptcm.Vatat tum fedes d iv s qu inque.
ANNOTAT.
GeJiiß:ii,deque moxPlatina/?r/liit,cano-iires(pi vo'jntßeg'ilares•rdintsAtig’ifJitii LalP ratii primui (ollocauit qutibidem v/que adBonifacium Vbl, a que exigt;uljijuigt;i,ii.iinaiiferui.t,exanhi* UD baßlii a Laierai.enßs,
GELASIVS R
■Paitt.
p^4.=55^tlaGusnationcAfer,p3tre Valerio.
Fo tempore fuit, quoi heodoricus Clodoueofbcero ftio Franrorûrî' gibellum intulit quod A’aricum generum Vefouotthorum rereminagrO VolgadenG interfecilfct, Vafconiamqueoccupaflet.vterqueaffinis, erat. tU' flior habebatur Alaricicaufa vndefocerum gintru piatulit. Supeiatisin* que Franuis ingenti prlt; lio.Valconiam recipit.reccpran que pro Aîn.ati o /* lai ici GliO) donee adolekertt.gubcrnat. Idem TheodoricusSiciliam nalmatiam LiburniamjIlliri-£um,NarboftenfeiuGaIliamj,Burgundiamfuoregnoadiecii.'HidcBtuai vrb .ni in alp’* bui
-ocr page 105-P o N T I F I C V M. bnsmurocinxit ^ïtaHamabexternoho{letutatuscft,colloCatis Erulisin extremis'ïta-liæ partibus apud prætoriam Auguftam,quoruni rcgein adhuc adolefcentena in adoptio-nem (ufccpcrat.
Gelafius auteniManichços in vrbedcprebenfos exilio damnat,corumcjuelibrosapud , bafilicam diuçMai iç publicècomburit.lnftante prættrca {ynodo,cognîta McITcni pceni-tentia.eufti libello prius fatisfacienteni,purgatum ecclefa; fuæ reftituit.Cum verb intcl-ij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lexiiTet Petri^Acacijfcditionibusmultaflagitiaamp;parricidia in cccltfijs Cræciæ corn»
J micti confeftim eo niiGt.qni hos,G non ftatim pœniterent, in perpetuum damnarent, E-•, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rataiitemcnnfuetudo primitiuæccclelîæ.diutiusexpeétare ad gremium pietatisfuæalt-
j, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quandorcdituros.Confiigerattum loannes Alcxandrinus epifcopus, vircatholicusillo-
j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ruin leditionibus vexatiis,adponti(îcem ilt;omanum,àquoperbcnignèamp;comitcriufce-
j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptuscft.Dcdic^itGelariusecclefiamEuphemiæmaityrisinciuitateTiburtina.Dedica-
uit amp;bahlicam fanftorum Nicandari amp;nbsp;Elcutherij via Labi ana,amp;bafilicam fanéiae Ma-riæviaLaurtntinain fundoCrifpi vigeGnioab vrbclapide. Cleriim quoque amauit amp;nbsp;auxit Paupereslemper mirabeneuolentiaamp;caritatecomplexuseft. Ciuitaté Romanam ^multisperi;,uVislibcrauit,maximeverôabinnpiareriimamp;fame.Hymnos ctiam corn-poluitadimitationembeati Ambrofij ediditôc libres quinque contra Eurychen amp;Ne-ftorium,duos item contra Arrium.Orationesbabuit elegantes amp;nbsp;graues.Epiftolasprrte-j rea ad amicos amp;nbsp;domcfticos fideifcripfit,non minusgraucs.quamdoétas.-quæoperain ,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;publicis b'.bliotheticis tu ni legebâtur.Sunt qui feribant GelaGu m excommunicalîe Ana-
0 ftaGamimperatorem Conllantinopolitanum.Zenonisfucccfforc.quôd hxreticisamp; Aca-.^**quot;quot;^' „ nbsp;nbsp;nbsp;tio laueret,vnde conftat imperatorem errantem in Gde amp;nbsp;monitum.G nô parucrit.à pon-
tîGceRomano excommunicari polîe.Eadem auétoritate vfus eft ttiam contra Vandalos eotumq;regeni,qui Arri.iiiainfedtihxrefi.caiholicoscruciatibusamp;luppliciis perfeque-
{ bannir Puerectiini in primo huiuspontiHcis tempore Germanus amp;nbsp;Epipbanius, quoi û 0 alter TicinenGs,alter vero Campanus epifcopus fuit.Himultumauftoritateamp;fanótitatc y nbsp;nbsp;nbsp;Gaa Italiam àbarbaris vexatum iuuêre,orationibus amp;nbsp;blandiciisbarbarorum corda mol-
. lientes.Multum prçtereatum inGalliaprolecere,amp; Lannociatus abbas CarnotëGsamp; Au-f, j-elianusSc Mezentiu5Piftauienfibvirioptimiacdoâi,quiClodoueuiTi regem Franciæ, ,i acCrocildim eius vxorein CÓ perpulcre.vt ChrilVianiffimi Gerent,amp; Gdem tatholicam vbiq;tutarentur.Suntqui hanclaudem Ivemigio virofanétiffimoafl'cribant.GelaGusau-j tem pofteaquam presbvter'isduosamp;triginta,diaconosduos,epiGoposltptemamp;fexagin-tacrcaffet,moritur aclepeliturinbaGltcabcatiPctri Apoll li xj. Calendas Decembris. Seditannis quatuor.menfibusoélo, diebusdecemamp;fcptem. Vacattumfcdesdiesfep-tcm.
ANASTASIVS IT.
*^pgt;jj«^^NallaGusfecundus,patria Romanus, pâtre Fortunato, Anaflafio imperantc
QiotemporeTranfamundusVandalorumrex,amp;tatholicascccIeGasclau-'^'**’'”’^' ^^7^Â^dit,amp;cintum ac viginti epifeopos exulatum in Sardiniam mittit. Ferunt
, Sß^wS^^tumapud Cartbaginem Olynipitim qutndam Arrianam epifeopum, (an-obmp«’ J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Üam tnnitatem publirèinbalneisdetcGantem,tribusfulminibusiÖum conódilfe.eius-
, queiadâuerexultum omninofui(Te.Cumq; item Barbasquidâ Arrianus epifcopus, nef-
cioquembiptizaturusclTcthis verbis,Baptizat te Ifirbasin nomine patris per Gliiim in Ipiritufanéto.feruntaquamnufquamcomparuilfe,quo luiravulo permotus,qui chara-
J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itercm expcétabaqconfeftim ad noftros tranfit.
L 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Anafla-
-ocr page 106-ye nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;riATINAßEV’TIS
Anaftafiusvcrôfvt’qutdam fcriptores refcrunt^AnaftaGumimperatorécxóomrnuni' cauit.quód Acatiofaueret, tametfi pofteaipfeab Acatiofeduâus,t!iim cum rcuocarecis' culum tcntat,clerum àfegrauiter alienauit.qui feàcommunionepontificis tum maxim« fubtraxit,qiiôdetiam finecatholicorum confenfu PhotinoTheflaloniccnfi diaconoto® rnunicalTetjquitum Acatijerrorem imitabatur.Hancob remferuntdinino nutn homine fubito morbocorrcptum interijlTe.Suntqui dicanteum inlatrinam cfftidiflciiittllina,du neceffitatinaturæobtemperat. HuiustemporibusFulgentiusnationc Afcr.lùimptniiS) Epifcopusqui in Sardiniam quoq;cum aliis catholicis Afikæà Franfamundo cxulatu® miiTuscfljnil prætermibtquodad veram Chriftifidem pcrtineretdocendo, prædi^adoi monendo.Ediditamp;librosdetrinitatc,deliberoarbitrio,de regulis fidei.ScripGt amp;nbsp;con-tra Pelagianam hærcfim.Orationesquoq;habuitad populos elegantes quidcm amp;nbsp;graues, luuitetiamfcriptisfuisecclcfiam DciEgefippusvirdoctiffimus,qui amp;monachorûrcgu* las compofüit,amp; Sanéli Seuerini abbatis cleganti flylo vitam edidit. Fauftus autem apui Gallos cpifcopus multa turn fcriplit copiofc amp;nbsp;ornate,fed eins illud opus potiflïmum lau datur , quod contra Arrianos fcripfit, in quoollendit,Tf/xXot, hoceft, trinitatem et lentialem efl'e. Scripfit amp;nbsp;contra cos qui dicunt, incrcatisaliquid incorporeuni elfe, qu» jn rcoftcndit,tum patrum fentcntijs.tum djuinæfcripturæ teftimoniis, folum Deum in-corporeum dici poffe, neetiam creataincorporea dicerentur.Hæcde Anafta(îoamp;eius pontificatu, quiexfacris ordinibusfemel Dcccmbri menfe in vrbe habiris,presbyteros duodecim,cpifcoposfedecim creauit.Sepultuscfl autem in bafilica Pétri xiij. calendas Decembris.Sedit annum vnum,m€nfibusdecé,dies quatuor amp;nbsp;vinginti.Vacat turn fedes dies quatuor.
S Y M M A C H V S L
BYmmichus natione Sardus, pâtre Fortunatomortuo Anaftafo, Pontifeï crcatur,non fine magna difcordia.NamdumparscleriSymmachumapuil bafilicam Conftanrinianam Pontificem decernit, parsalceraapudbafilicam Mariç in via Noua Laurentium in lo um demortui Anaftafij,fufficit.feditia ingens in fenatuacpopuloRomanobifariam diuifoortaeft, vndcomniu® conlenlu conidium Rauennx indicitur : difeufla^uere prafcnteTheodorico.Symmi' chus tandé in pontificatu confirmatur.qui certe magna clementiavfus.Lau rentium coni' petitorem Nucerinisepifeopum dédit. Verùm anno quarto poftclerici quidam feditio-nibusgaudentcs,adiuu3ntibusFtlloamp; Probino fenatorij ordinis viris, Laurentium f6' iiocant,qua ex reindignatusrex Petrum Altini epifeopum Româmittit.-quipulfo vtrœ que fedem tene: et. Verùm Symmachus habita centum amp;nbsp;viginti epifeoporum lÿngt; do,amp;obieda confiant! animo diluit,amp;omnium fententijs obtinuit, vt Laurentius^ Petrus malorum omnium capita relegarentur.Ortaautcm ob hanc rem tanta feditio R.»“ ira ert, vt multi tumexclero,tum ex populo paflim cæderentur.necfacrisvirginibu* twJia parcerent Opprimitur CO tumultuGordianus presbyter, vir optimusad vincula fand« •fin [ref Petri,nee finis tantæcædisfaélus fuilTct.niFaufiusconfulclericosmiferatus contra Pro-binum tanti maliaudorem armafumpfifier.
Refpirantedeindealiquantulum republicaChrifiiana Clodoueuspulfis Arrianishx' rcticis, amp;nbsp;Catholicosreduxit amp;nbsp;Parifiorum ciuitatem regni capat confiituit.
Symmachus vero Manichæos turn ab vrbeexpu!it,eorumquelibrosanteforcsCon-fiantinianæ bafilicæ concrcmauit.Eafilicas verô multaj, autornauit, aut à fundamentis ercxit.Nam amp;nbsp;tcmplum bcati Andreç Apofioliapud fandum Petrum ædificauit,multo« queargcntoamp;auro cxornanit.amp;templû ipfius Apofiolorum principisac porticum cii® marmoribusopere vcrmiculatoinanguftioré formaredegit.Gradus quoq; ipfius ba-
-ocr page 107-P o N T I F I C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rf
fîlîcaeampliorrs fecîr aîiosqjgradusfubdiuodextraleuaquc epifcopia prçterca côftru- ipifc«. xit Aedihcâuit ctiani balilicâ Agâtlia^inartyris via Aurelia in fundoLardario.ßafilkam /gt;«»• fanétlPancratijcum areu argentco librarum quindecim.In bafilica Pauli rcnouauitaplî-danijCui ruina im minebat,piéturifq; ornauit.poftapiidâ vero aquâ introduxit.balneum-qucAindamentocrexit.In vrbcautembafilicamfanélorumSilueftri amp;c Martini àfunda mentis extruxitiuxtaTraiani thermas., vbiamp; fjper altareciborium fecitargenteumli cAoriS. brarum centum viginti arcus argentcos librarum decem ; confefsiunem argenteam librarum quindecim,fuggeftum quoq; erexitporphyreticisamp; cruftis raarmorcis inligne. Fccit amp;^radus balîlicj loanis amp;nbsp;Pauli poft ApGdä, Auxit amp;bafilica Archägel i Michaelis, aquamqueintroduxit.SanótorumCofma:amp; Damianioratoriaàfundamentiserexit via Tiburtina in fiindo Paciano.adiuuantibus Albino amp;nbsp;Glaphyra illuftribus viris. Pauperi-busquoque ad bafilicas Petri amp;nbsp;Pauli habitacula extruxit, curauitquc nequid eis deeflct, quodad viétum pertineret.Amatorenim paupcrumfuit, amp;cpilcopisac cætcris clcricis in Africa amp;nbsp;Sardinia propter catholicamfidem exulantibus, pecunias 8c veftes fubinini-ftrabat. Keparauitetiam bafilica famftxFelicitatis.amp;apfidambcatrHagnetiscum Bafilica,que ruina minabatur,in mcliorc forma reftituit.Rcdcmit amp;nbsp;captiuos in diuerfis pro-uineijs multapecunia.Coftituit item vt diedominico,vel natalitijsroartyrum canerctur hymnus,Gloria in cxcelfis Deo.Cœmcterium quoque Iordan orum vel fccir,vel in me-liorem formam rcdegit.Nil poftreino omifit,quod ad omnipotentis Deigloriam per-tincat.Huius quoque tempore ecclefiam Dei miiltum iuuit Gennadius Maflilienfis GèmHiit BpifeopusJ,qui diltgens Auguftini imitator,amp;librum de dogmatibus compoiuit;amp; quid cuique ad falutem neceffarium clTet.declarauit.Scripfit item de viris illuftribuj, Hieronymu imitatus.Sy mmachusaute creatis duobus amp;nbsp;lxxxx.prcsbyteris,diaconis x vj. epifeopis cxxijhabitisde more facris ordinibus, moriens, adbafilicam Petri fepelitur xiiij.calcndas Augufti.Scditautemannisxv.menlibus fex,diebusxxij. Vacat turn fedes diesfeptem.
ANNOTAT.
ScW/t«lt;gt;lgt;oc fgt;erfiit/e/ùt», dtroxàprimo Noitatiani fciCmctte tjuartumfti}t,cut(aprteterlilr!othe~ saritim in dialogis hbro üij.cap.xl.beatnf Gregoritu mentionemfacit, vbi de Pafi/ilit Diacont loqu. tur^ li.cliquaß.hifi}ia!ain meo indice diligenter annotaba,
A. I.
0’‘‘Tgt;ifdapatriaFrufinonius, patrelufto,adTheodoriciamp;Anaftafijtempo-pcruenit,àconfulatuSenatorisvfqueadconfulatûBoethijamp;Symmachi. 54.Po«, QiiosThcodoricusnbfufpicionemaffeélatælibertatis,exilio primo,mox Theoda-Inhaccalamitateconftitutus Boethius,multafcripfitquæ ad-
hucleguntur.Tranlfulit 8c pleraqueex Ariflottle, in eademquecommcn-tatuselt.in mathcmaticisdoftiffimus eft habitus,quod eiusmuficçarithmeticçollcndût. Foftremo verocum Symmachofenatore l'heodoriçi iulTu necatur.Sunt autem qui fcri-bant Boethium tanram calamitate fubillTejquod in Arrianos iuuebtretur,ad quos Thcodoricus de; 1 inauemt .Superior fententia mihi verior videtur.
Hormifdaautemhortate’l hcodofico, prouincialem fynodum in vrbehabuit omni-umqueconfenfuEutychianosiamantea impiobatos,damnauit.Io.anncm quoqueCóftan tinopolitanum cpifeopum litcris 8c nuncijsadhortatui'eft. vt ab eadem hxreli defifteret, crederetqueduasin Chriftonaturas eftc-diuinaSchumank Defijtparcrelôâncs Analtafij viribus fretus,quem non ita mijlto poft fulmine iétumjdediffe pœnas creditum t ft, tum
F, 4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propter
-ocr page 108-PLATINA DEVTTI»
proptcrhxrcfim quægrauiserat,tum vel maxime,quialegatosabHormifda rniffos,contra ius gentium magnaaffeceratcontumelia : reicétos enima fe naui quaiia amp;nbsp;rimofacï conditioncnauigareiuffitjVtreólain Italiam re3irent,nec vliriGiæciæ littusattingerét Hxc ttiam eifdem mandata ad Pontifieem dedifle rcferunt,vt fciretimpcratoris prepH“ clfeimperare, amp;nbsp;non impcraca pontificisautcuiufuisaltcriiisaccipcre.Pucreautem IcgJt* iulli»ilt;) ßuodiusTicinenfis epifcopus,FortunatusCatincnfis,Venantius vrbisKomxpresbytef' ’»’Pf’’- Vitalis diaconus, Mortuo itaque Ariaftafio vij, amp;xx.imperij3nno,furtinusorthodGXÏ fideiamator imperium accipit.acftatim nuncios ad pontifieem mittit:qui amp;ftdisapoftigt; ]icæ auétoritatem confirmai ent, amp;nbsp;pacem ecclefijs omnibus exquirerent,quantum pc’ religionemconcederetur.Quarepermotus Hormifda Fhei doricoannuêtcGermanuiquot; Capuanum cpifcopum,ïoanncm Si BlSdum prcsbyteros.^t Ftlicem.ac Diofcorü diaco-nosjégatosad lufiinum mittit, quieosnullonon'generehonorisadhibitojeffuffacbiiiä ■honoris gratia monachorum,acmagnaorthodoxoru amp;illuflriùm virorümultitudin« honorifikèaccipit.congratulanteclero vnàcum loanneConfiantinoplitanoepifcopo.Al quicum Acatio féntiebant.iftorum aduentum vcriti,fcin templo quedam munitiflîir.n inc!uferunt,amp; nuncioshabitaconfultationead imperatorem miferCjaffirmantesfenuiln paâ;o in fcntentiam apoftolieæfedis Véturos,nifi eisredditafuerit ratio,quamobré Aca-tius damnatus elTer,hos omnes îuflinusex templo atque ab vrbe expulit. Idem feci’ Hormifda contra Manichxos iterum in vrbeRcmapulIulanteSjeorumquc codices ant* foresbafilicx’Conftântinianæincendio confumpfit.
Eodem tempore mortuoin Africa Tranfamundo Vandalorum rege.lldericusfiliu!) quem ex captiva Valentiniani filia fufccptrat,regnü obtinet.Hic non bærefim paternain imitatus,fcd matris Catholicæmonita fecutus.omnes catholicos,quos Tranfamundusin exiÜum m ifera t, redux it,atqpeeosfuo inftitutö viuercpermifit.Dona prætcrta multaaC preciola eodem tepore Romam adornandasbafilicasfanôorii funt mifla Gemmasenim magnæ efiimationis Cîodoucus rex Franctx mifit-Delata Si dona turnaurea,turn, argétcn Débitaeuangeliacumtabulisaureisgcmmisdiftinôlis à luftino imperatore voti gratia. Mifitamp;patenamauicam librarum viginti cum hyacinthis,fcyphumaureum gemmiscif cundatum.Ornat Si templum beati Pétri Theodoricus rex trabe argentca JVJ.amp; xl.libra-rumceroftratisargenteisduobuslibrarumlxx. Certauit amp;nbsp;Hcrmifda muneribus cuni hisprincipibus.Locauiteni mante altareConftantinianæbafiÜcæ coronam argenteam librarum viginti,cantbaosargtntcosfcx.Ornauit ttiam templum Paulifcyphis argentei* dccem.amii argcnteistribus.Hisdemüexfentenia peradis/um etiara de more presbyte-ros vnum amp;: viginti,epifeoposquinque amp;ï.crca{rtt,moritur,acfepelitur in bafilica Petri oâauo idus AuguIti,confulatuMaximi.Seditannisnouem,ditbus célodccim. Vacat tü fedesdiesl'cx.
I O A N N E S I.
iS
OannesnationeTufcus^patreConfiantio.àconfulatu Maximi vfq; ad 01ibeiijperuenit,Theodorici registéporibus SeluftiniAu-«S^^gufti.qui Orthodoxs fidei diligentiffimusobferuator, vttâdem ha;rC' extingueret, Ârrianos expulit,eorumque,ecc!efiasf3-
- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quidem rcmTheodoricus çgrèftrensjlcannc '
^'^^^j^Pogt;'gt;fificcm.Theodorum,duosq; Agapetosoratoresad îuftinum mittif» quieum adhortarentur, vt Arrianosreftituerctifinfecusanimatustflct, feirtt fe omneS Italiæ eccicfias.cathoücas præftrtim,demoliturum.Magnificèamp;pei;henignt prirno qui- ' dem exccptilegatifunt qui vbi raticnemlegationiscxpôfùerc,cuxn ficétereluftirîum nu poflenb
-ocr page 109-P ö N T I F I C V M.
pnflenr, ad lacbrymas verfî,acfiipp!iciterpétentes,vtperir(i:-ælt3!ii'vna cum (•atbnUrîs omnibus fubucniret,so tandem pium hominem perpnlere. vt Arrianosreftitucrec,atq; eos viuere fuis legibus amp;nbsp;inftitutis finerer.SuTit qui fcribant rheodoricurn rabie fæuien-ditum incitatum.Symmachum Boethium rcuocatosab exilioifc carccre,eo tempore occidiire.Vtcunquefir.nccatosd hcodorici iuflu confiât,necmultiim refert Horrnifdx ne,an loannistémporibûsaireribantur. loannes'autem RauennamadTheodoricum rediens,in carcerem proptrecÖijcjtünacparum abfuilyjuin eum Ibtim occidcret; adeoin hominem exarfcrat.amp;fideSc moribuscum luflinofenticntem.Perijttarnen fànâiffimus homoincarcerepcdoreditu,amp;inedia.-quam quidem fæuitiam ira diuina non ita multo pollgrauiorepœnacompeKuit.Apoplexia enira Theodoricus moritur, eiusque anima (vt quidam eremitavirfanclinjmusretulitjin ignem Lipareum immerfa eft.
Theodorico aut éin regnuni Amalainintha tiliafucceftît,cumgnato Athalaricogt;quem •cxEucheriomaritofufceperat.Qn^æquidem mulierfiipraftxura prudentia vfa, amp;c patris décréta mala præfertimemendauit.amp;Boethijac Symmachifiliïs bona paterna infifeum delata reftituir,amp;filium optimisdifei pl inis er nd iuit,aduerfaBribusGotthis.amp;accla mantibus,non literis.fed rei militarisdiftiplina.regem fuum imbuêdum cfTe.Iuftinusautem fenexadmodum,codem ferme tempore luftinianofororisfuæfilioimperatorereliélo moritur,amp; ClodoueusFrànciç rex,filijs quatuor in regno reliólis.Fuerc turn in pretioSc BenediólusNurfinus.qui rationem mnnftlicæ vitç îtaïis dedit',amp; Brigida Scotica mulier fanóiiflïma,amp; foannes Antiothenæ eccleliæ presbyter, qui muItacontra eosferipht, cjui in vnat.'intumfubftantiaChriftumadorandumccnfebant Hisaddidit IßdorusCyprig-nium quendam epifeopum Hifpanum,qui eleganter in Apocalyplim fcripfit.
■ loannesautcm Pontifex.antequamConftantinopolimproticifceretur.tiiacœmeteria reftiinit.Primum fuitNerei amp;nbsp;Achillei via Ardeatina.-.Sccundum, fapdorum martyrum Felkisamp; Adauéti.-TcrtiunijPrifcrl læ. Ornauitetiam altarc fand i Petri gem mis amp;nbsp;auro. Detulit Si fecumTuftini imperatoris munere patenam aureâm librarum viginti, caliceni aureumgemmislibrarum quinque, quædonavnà fecum perijfTc arbitror. Crcauit c-tiamhabitisdemore i'acris ordinibus cpifeopos xv. Ferunt corpus viri (andifllmi Ra-uennaad vrbem delatum, fcpulturnque in bafilica Petri vj.calendas lulij Olibrio conlu-le.Seditautem annis duobus, menfibusodo. Vacat turn fedes ditsodo amp;nbsp;quinquaginta.
FELIX 11 IL
LlixquartusnationeSamniSjpatreCaftorioJuftiniani tempora attigir.
Qui Belifar!oduccinprxlijs’vfusdePerfisamp; Vanda!is triomphât, quo- lu/hnut, l urngentcmin Africam traijeiens idem dux præftantis animi amp;nbsp;ilngularis drtutisfuper3uif,acpropedeleuit,captoeorumrcgeGilimerc,diintrium-
ÉQl:^,^ââi^^phumdudo. Amal.ahuniha verofeditionibusGotthorum diu vexata mor-tuofilio Athalarico.quocum moltllc vixitl heodabatum cofobrinum fuum regni con-fortemfecir.Fratautem Thsodahatus ita Græcis amp;nbsp;f.atinis litteriscdodus, vt tempo- ■*' rum fuorum hiftoriam eleganter f.riplerit,amp; Platonicam difciplinam optime calluerit fegnis tarnen ad res agendas habebatur. Verum hortante Amalafiuntha, Burgundiones amp;nbsp;Sc Alcmannos fdicibus prælijs fupcrauit.
Felixautem rei diuinæ interim curam gerens amp;nbsp;patriarcham Conftantinopolitanum déclinante m à fide,anathemate notauit,S: fandorum Cofmçamp; Damiani templa, quæad-hucextantin vrbe via Sacra apud forum Romanumaedificaiiit quod carmen vermicula-tooperenotatumadhucindicat.BafilicamquoquefandiSaturnini via Salaria incendio confumptamjreftituit.SuntquifcribantCaftjodorumhacætate fuiffe, quiamp; fenlt;.torde b. y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;regen da
-ocr page 110-»4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M A T I N A D E V'I T I S
rcgendarepub.multaóonfcri^it; amp;nbsp;monachus pfalterij fententias clcganti oration«’' Pri/;WM. ftyloedidit.FeruntetiamPriluanum Cçfaricfem grammaticuro infigné, librumfuuH’ gftrnmA- grammaticcstumcompofuilTt.AratorquoqucvrbisRomæfubdiaconus.verfibushcitâ'
metris euangelia confcripfit. Laudatur amp;nbsp;luftinianus Valétinx ccclefiz epifcopus : mul® enim prxdicauit amp;nbsp;fcripfit ad dodrinam Chriftianam pertinentia. AtFelixhabirisd* morclacrisordinibus.vbi prçsbyteros quinqjamp;quinquagintacrealTet.diaconos quat”' or,epifcoposnoucmamp;:viginti,moritur,acinbafjlica Petri fcpclitur quarto idus Odlt;i' bris. Annis quatuor fedit,menfibus duobus,dicbus tredecim.Vacat tum fcdes dies tres
S7.P»«.
B O N I F A C I V S II.
5,«^»Onifaciusfccundus,pttriaRomanus,patre Sigeuultc,luftiniano impciant'
Qiicm quidemimperatoremtanticonftatingenij,tantæquedoftrinïft' ^/Z^iiTe, vt mirum non fit, fi legesRomanas fparfasamp; incompofitas in ordinei” ad vtilitatcm hominum redegerit,eaqueablciderit, quæ fuperuacanea Sill*' utilia vidcbantur.Hac tarnen in rc,confilioamp; opéra Ioannis patricij Triboniani.Thei’' phili,amp; Dorothci vfuscft,qui tum deârina amp;:auâoritatcinfignes habebantur. Imm«'’' fum namqueillud librorum pelagus(adduo enim ferc millia libroruna fuiffe conftajl coaceruatisfimül ab vrbecondita vfquead bæc tempora tot iudicijs, inquinquaginta Ij' bros titulatimdigcflit,quos nunc Digefta,nunc Pandedasappellant. quodomnèm cial' lem doctrinam contineantldem quoquc legum Epitomen fecit librorum quatuor. H’* lulHit’tt- autem leges,inftitutiones vocat.Dicimus etiam luftiniani codicem Si volumen cfle.Su^ til codtx. præterea qui dicant luftinianum ipfum libros de incarnationeDomini eleganter Eriplil^' Ic, templumque in honorem Dei patrisçnam filins fapientia eft) fané'tæ Sophiæ,quo nul' lum eft in orbe maius, fua impenfa.fuoque iulTu ædificatum.
Huiusitaquetempore BonifaciusPontifexcreaturmon fine contentionetarnen ina® amp;Diofcorusdiuifobifariamclcro,in demortui Felicis locum ftibrogatur.Exagitatuss“' tern clems hac feditione diebus ofto amp;viginti, morte Diofcori à tanta perturbatioi’* tandem liberatur.-vnde Bonifacius ad confirmandam eccltfiam conucrfus, inftituit ■’*
quifpiam fibi in epifcopatu fticceflorem dcligertt,quod poftca multi pontificcs confi''' marunt.Inftituit item vt in demortui locum alter pontifex,fi fieri poftet tertia diefu^' ccretur.ncdilatiofeditionem faceret.Diuifit amp;nbsp;populum aclcrodum celcbraretur,Hlt;j‘ codcm tempore multi ex Romana nobilitate Benedidii fanftitate moti in mo ntemCaö'' num pefuencre religionisgratiaunter quos Maurus quidcm ac Placidus infignes habeU* tur.Laudaturamp;Dionyfiusabbas,qui tum RoroxPafchæcalvuIum miraratione cornp^'' fuit.Facundi quoque fcripta contra Eutychianos quofdam tum pu Hulan tes, I au dantuf' Martinus prætereagentem Sueffionum prædicationeamp; fcriptis ab Arriana hærefi ad fl«' ftrostraduxit. At Bonifacius cum in pontificatu fedifl’et annisduobus, diebus duobu’i moritur,amp; in bafilica Petri fcpelitur Sedes autem menlibus duobus tum vacat.
I O A NNES 11.
^^^^^Oannesfecundus,patriaRomanus,patreproielt;fto ex Cælio monte.!''' ' ’^''^bnianitemporefuitzquiftatimvbipontificatuminijt, Anthemiiiifl®' ^aifcopûdamnauit.quôd in Arrianam hçrcfini declinaftet.Suntquift®' aanthuncepifcopum Conftantinopolitanûfuiirc.luftrnianus veio Ü' w dem Romanam veneraturus,Hyppatum amp;nbsp;Dcmetrium epifcoposR«' ^mani cum muneribus mittitmui U Romanum Pontificçjii fuo nomi'’’ Elu«,
-ocr page 111-1» o N 11 P I c V M.
faliiMfent.amp;imuneraHfic beati Petri templo oft'errent,fcypbum aurcura cîrcunclatum jl nbsp;nbsp;nbsp;geinmislibrarum fex,fcyphosargcnteosduos,libfarumduodecim,calicesargcteos duos
Jl nbsp;nbsp;nbsp;librarum quindecimdntcrim verö,duml'.a.’cdonannfiflet^undusexercituslüftiniani
»■ dux,Saionisvrbem iTuinitilTnTiam capit,ac Gotthos prçbo Vincit non inctuenta viétotia, ti Vnàenimcum Gliii ts2;regiævircutisadolcfccnte,Munduseoprælio occiditur, quonihil Jt potuitluftiniano molcftius nuntiarirtanti facicbat hominis virturem amp;nbsp;fidein. loannes y nbsp;nbsp;nbsp;alitem pontifex,de quo paucaadmodum fci ibunthiftorici, moritur, vbiex facvis ordi-
JC nbsp;nbsp;nbsp;nibusfemel habitis,prcsbyteros quindecim,epifcopos vnum amp;viginti creaffetjepcbtur-
^uein BafilicaPetri fextocalendaslunij.Sedit annis duobus,menfibus quatuor. Vacat tumfedesdiesfex.
ANNOTAT.
Httifu lodnnis mcntio extdt in antilt;]U4 tabula,ßta inpaiiimento baßliat S.Petri ad vincula,bis vcrltii
*S\LBO PAPA N. TOANNE COGNOMENTO MERCVRIO. EX j, SANCTAE ECCL. ROM. PRESBYTERIS ORDÏNATO. EX TIE.
S. CLEMENTIS. AD GLORIAM PONTIFICALEM PROMOTO BEATO PETRO AP. PATRONO SVO A VINCVLIS EIVS SE-VERVS PRESB. OFFERT ET IT. P. C. LAMPADl ET ORElt; STIS VV. CC. VRBICLVS CERDINVS EST.
J; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AGAPETVSI.
Ijs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gapetus patria Romamus,Gordiano presbyteroecclefiâefanftoruna loan- 59.P«'-
n' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nis amp;nbsp;Pauli, pontifex creatus, à 'Fheodahatojbtim ad luftinianum mitti-
jj-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tur,ci infenfum, quod Amalafiuntham Athalarici matrem,ihinfulam la-
Vulfmienfium rclegauerat, interficiquc iufferat. Trat cnim hæc femi--' lt;îS^\©^naita Græcis amp;nbsp;Latinis litteris imbuta, vt cum quoüis dodo difputando
(J congrediauderet. Prætereà verb iralinguasbatbarorum omnium callebat, vtfine in-terprcte cum bis omnibusloqueretur,qui turn Romanum inuaferant imperium,Huius
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem mulierisinteritum luftinianusitaægretulit,vtbellumTheodahatofe illaturum
minatetur. Agapetusitaqueeo milfus.acbenignè amp;honorificèfufceptus,cum paccm im.
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;petrafTetâcimperatore.tentaturvtEutychianamopinionéconfirmarec. Verum cumlu.
ftinianus ab ea re hominem fanétiffimum abhorrcre cernereqprecibus rainas addidit.Tû
(jj Agapetus, ego, inquiqad luftinianum Chriftianifsimum principcm venire optaui.fed Diocletianum inueni,quem Chriftianorum hoftem fuiffe conftatHaclibertatcloquen-di Dei nutu luftinianus permotus, amp;nbsp;fidc catholicam amplexus eft, amp;nbsp;pulfo Anthemio Conftantinopolitanoepifeopo qüiEutichyanamhærefimtuebatuqMenam catholicum
i,, nbsp;nbsp;nbsp;in eius locum fuffecitAgapetoconfecrante, qui baud multo poft Conftantinopoli mori .
J nbsp;nbsp;nbsp;tur,cuius corpus loculis plumbeis occlufum,Romam defertur.ac in bafilica Petri fepeli-
tur.Scditautémenfibusvndecim,dicbus vndeuiginti. Yacattum fedes menlem vnum, dies nouem amp;nbsp;vinginti.
SIL V ERI VS
S’IueriusnationeC3mp.anus,patrcHormifda epifcopo,Theodabato iubente pontifexcreatur,cùmanteanon tegum,{edimpcratorumauftoritasinter-uenirct.Plusautem valuered hcodahati niinaequùra decrctl ratio. Mortem enimhisclericisminatuseft,qui nomina fua non fubferiberent in creationc Siluerij
‘j, nbsp;nbsp;nbsp;• Hanc»jbrem,5ivtetiam Amalafiunth«ne;CmvIcirceretur luftinianus, Belifarium
-ocr page 112-7(5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P T. A T I N A D E V I T T S
patritium'ciim excrcitii ih îtaliam mittit.Nauigans hic primôSiciliam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in fi*
deimpcratorisretinuit.Interim verô mortuo Theodahato,cuin Gbttbi rtgem contr» vo’untatem luftinianicreaffent,BtTifariiisc '»iciüa mnucnsltaliam à tyrannideGottho* rum liberaturus in Campaniam veniens,Neapi)]i.n mandata imperatoris nequaquamfr cientem vicapiensacdiripiens.Gotthosomnes qui in præiidioerant.ac magnam partcin ciuium interfecit.abaâris inde virginibusac pu cris cum omni præda In tantoautem belli furore amp;templa (poliata,amp; virginesfacrflsviolatasfuifleconftat.Inde verb Romameu® cxercitu properans.noâu vrbeni ingrclTus, tantum terroris Gotthis,qui in prœlîdioeranl incuflit.vtonines reliftis portisac mœnibus Rauennam tonfugerint. Belifarius aute® fuper venturum Vitigim cum ingeti txercitu ratii'.cui aperto marte ncqqaquam pared® poflct.mœnia vrbispro tempore valloacfofl'a opuscfic videbatur quam celtri ime mu-fin^«. niuit.Superucniendcdeinte Vitigecum ingenti txercitu,adeentum namque milliaho' minum fecumduxilTefertur.continerelè mœnibus Belifarius contentus fuit,cum non amplius quinque millibus hominiim fecum duxilTet.Caftra inter duos aquç diidus lobl Vit’itis.quo munitiora fint.-quorum alterad Latinam viam,alter verb ad Pixneftina® vçrgit feque inuicem iungunt quinto ab vrbe milliario!amp; ne aqua ad vrbtm Romamin' flucret,omnesaquas dudus,quosad qqatuordecim fuifle conftat, intercifi funt. Porru® quoque Vitigiscum partecopiarum occupât,quaexre rhagna calamitas Romanis ilbu eli,curn amp;. bclloiimul amp;nbsp;fame laboratum lit.
Interea verb inftigantc Vigilio diacono ciue Romano amp;nbsp;apocrifario,Theodora Augu' fta 'liluerioimperaqadditisetiam minis.vtpulfoMenna ab vibcConftantinopoli,AntÉe' mium rcuôccqquem dix im us ob Eutiebianam herelim damnatum elfe Id autcni eu mû« ceie pontifexre,ùfaret,fcribit3d Belifarium mulier,vtpuIfoSiluerio,in eius locum Vi* gilium liifficiat-Bclilariusaiitem reibellicçintentus.rem Antoninç vxorifuç commitit quasquidtm fubornatisà Vigilio teftibusqui affirmarêtSiluerium vrbem Romam Got' thish'gt;lbbusproderevoluifl'c hominem coégitabdicare le pontificacu.-ac polito pallio cu,.uI13m monafticam fumere,qui in Pontiam infulam in txilium miflus,non fine opi' nionefanébtatis moritur.FeruntGalIos hoc tempore nuncijsamp;litcrisBenediébum rogaP fe,vt vnum aliquem txdileipulisfuisad ft mitteret.qui Galh s monalbcam vitam cdo-cerct QiiareBenediâuslt;V1aurumcbmifit,qui omnibus vitaSc moribus rationtm ben« acbeatè viuendi dedit.-quiq etiam multa monafteria conllituit Vigilius autem tleritii Romanis ex Antoninç lententia ita petentibus,pontifex creator.Ac verbSilutrius vbiaH' num vnum,menfes quinquc.diesxi), in pontificatuvixiffet.vtdixijn infula Pontia niO' rituracfcpeliturxij.calendas lulij. Vacat turn quidem cpifcopatusdies fex.
V I G I L I VS I.
«i.Pfl«.
C /ullati-ti4'tpoU-
gt;j,f^g»gt;i«j^TgilinspatriaRomanus,patreconfule,im.perâre luftiniano,Pontifex creatuf ^'^'’^^teniporibusConllantinopoli quinta fy nodus habita eft contra 7 hcO' doriim amp;nbsp;omnes hxreticos. qui affirmabant beatiffimam Virginem folu® fynodo Itamtmneft vtbeata Virgo3eoTüxcfdiceretur,quüd Lgt;cum fuopartu ncbilt; edidifttt.
Interim verb Belifarius auâiscopijs.cum per annum integrum amp;dies nouem mceni« vrbistutarustfret,egrediconftituit,amp;collapsfignis cum Vitigiede,trnere. is au rem pus furs diffident, incenfiscaftris Kauennam magnis itinci ibusproficif itur Eb Sr Belil‘gt;' rios propere mouet,ac Vitigimin vrbecaptû cum omni fafniliaamp; inagna procerù paitfi te^upcrataquefcretota Italia,Conftantinopolimfecumducic,quinto annopefteaquà® in
-ocr page 113-in Ttalîam veneratldem quoque Mauros Africain vartanteSjmTraceleritatepcrdomuit. deque hoftium manubijscrucemaureamgemmisdiftinäam libraruni ctntii, ceroftrata duomagni prerij, lt;Jetro Apoftolorum principi dono mi (it. Duo item xenodothia, quæ nosdomosl)oQ/iti!es3ppelIamns,fua impenfa Romç.rdificat.quorum alterûin'.via lata, alterum via flaminiaextab3t.Condid!tamp; monaftcrium lanc^ti luuenalisapudhoi tain vr bem,additisfundis,\ ndcMonachi pafcerentur.
InftabattumTheodora.vt Vigilius Pontifex Con{lantinopoIim,proficirceretur,An-themiumquevt polliiirusfuerat reftituertt. Ncgat Vigilius i'eid fatturum,quod mails, Eromifsisifandù non fir. lt;nbsp;enlereenim fe qnx Agapetus amp;SiIuerius contra Anthemuni xreticumegilTentjiure fafta^efT propterea eorum aftanullo modofibirefcinden-da viderijlrata I'heoJora RomanisquibufdamadiuuaHtibus.Vigilium in iudicium vo-fat; A: quod eius fraudibusSi^ucrius tinunuentus exulatum abierit.- amp;quod ipfoiuben-te.adolefcens quidam anepote Vigilio Afterijionlulis filiocæfusad necem lit. Atvcro neiudicij pxnam Vigil iusrefugeret,Ant(iemium qiiendim cum his mandat is Romam mittit,vt Vigilium parerereculantem.ad fe vi ttiam pcrduccret Is vtroRomam veniés, mandata faóturus in bafilicafanCtæCæciliæ hominem comprchendit,munera populo ob dicmnatalemfuumdifiribuenttm more Romano.accaptum quibufdam Romanisad-iuuantibusConftantinopolim perducird érunt Vigilium naui perTiberim dcueótum, fufiibusamp;faxiscum exccrationei populo impctitum icumque haccxpr bratione. Ma-lèmeritus deRom.anis ts mala omnia tei.um \ eniant, In Siciliam verb peruenienscon« cedentibushisquicaptum ducebant quofdamad facrosordinesal'ciuit, exhifqueAm-pliatum presbjf-terum, amp;nbsp;Valentinum epifcopuin, qui tlerûamp;Romanam ectlelîam interim gnbernarent.Ei verb èSici! ta Con (iantinopol im mouenti, luftinianustum magno comitatu fitcbuiam. Ingrvdiunrur vrbcm k lero prxcedente, vfquead tempIumSanâx Sophiæ.Tcntare turn Theodora Vigdiü.vt quod poHicitus erat,praftaret. Cut ille, malle fequoduisfuppltcium pati refpondi, quam fententiam mutate .- Secùm mulieramp;qui fecumaderanr,minisinltirtnt,Ad Diocletianum fe.non telullinianu quemadmoduin arbitrabatur veniffc, dicimptacxfus eft vtpaulum abfuerit quin turn octideretur. Fu-giensitaquein templum fant'tx Fuphxmix, quod hand procul abcrat, indeagraflatori-bus trahicuramp;inicctoin collumeiusfunc,tanquam 1 tropertotam vrbcm vfquead veP pera trahirur. Deinde verb tarceri inclufus.p .neamp;aqua tantummodoaliquandiu vitam duxitdta patienter amp;xqu «animo.vtfemper di erct fectia peiora merit urn. fi digna pro peccatis poena irrogatk tu r- C'criciautcm qm hominc fecutiiuerant. partim in exilium, partim adcxcidend i niec.illa deportatifunt, Vlt;.rurn poftea rogant bu. Ro ma it is omnibus,qui iain (enttntia mutaiierant SeinftanteNarlcte, quern lulli man us contra Gotrhns Roma milerat.Vigiliusacc'iulcsomnes in patriam rcinittuntur. At verb, cum Syra ufas inSiciliam periunifTcnt. Vigil ins quern rot mala, totcuræocciderenon pi tcrant.excat. culo moriturciulq le corp.is Romamde(ertur,amp;:3pud lanbtum Marcel Inn via Salaria f.ptlitur, vixitaurem in pontifi am - um Romçtumaiibi annisdeeem fc item,meules (ex amp;nbsp;vigiuti.Vauactum Rdeseius morte menfibusti ibus.diebusquin pue.
ANNOTAT.
fuit.i'u'n Pratn ecclelijfliras reguhf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;finSil-
ucr 0 vifiemc, P n id nivjirjtione fibinita, I'onffii.vnm ’^oni nrmnarit. quot;Et id ir 0 f riivn h i-n i. ipiud nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiuhiKn a ir, Procfildyli'o V'^iliuf amhnro lif
£lt;i)iifM0P»rp.j ll.fciii^antiß^aiucuiidi.aüiciii t,ïi:a{i ptot«-
Î4»«f
-ocr page 114-M A T l'N A D E V I T IS
rauer/tt,è' ve iJlt lutte ex anime fuccedtnie, aligtio tempore pofi, Siluery locum ixuaßt. Qua entfùti »lt; StltteriM exul in epißola quadam quafecundo torjiliorum tome excufa eß, vehementer exprobrat, Biblioteearim.
PELAGIVS I.
'Elagius primus,patria Romanus, pâtre loanneVicariano,
Lotemporefuit, quoTotilaGotthorû rex Varuifiomouit cum mage^ exercitUjltaliam ir!uadensacdiripiens,adeo vtpropter feuitiam Si rabie® flagellum Dei vocatusfit.perueniésdeindead montèmCaffinatem inCai?' paniam iturus,gregarij militishabituà Benediélo virofanftiffimodignof?' tur; amp;nbsp;minis deterretur,nc tantopere in Chriftianos fæuiat. Inde vero mouens,in Samnl'
um proficifcitur,Beneuentum oppugna.vrbis mœnia demolitur,Neapolim obfidet, C'“' masrecipit,amp; magna benignitateac modeftia vfusplerafq; matronas Romanas ibicapts* Romam ad fuos intaftas remittit.Capta deinde Neapoli, atque occupata omni illaItaW patre, quacad Siciliam vcrgit, in Romanosmouet; quosquidem occupatoprius pok?’ vndcfubuehicomeatus poteratjtamacriobfidionepreffit.vtinopiarerum.humanaqe'' dam vefcerentur carne.Tandem veróTotila per Oftienfem portam vi iFrumpcnSjVC bemcapit,acdireptamincendit.Sunt tarnen qui fcribant ei in animofuiffe vrbéfcruîf*i mififlequenoflupræconespcr vrbera,qui militibus mandatent,vt vrbi paccrentHe^ vero vbi luftirrianus com périt,NarfetemEunuchumeum magno cxercitu in Italiampre' peremittit.Narfesenim,vtnonnulIifcribunt,primoquidem bibliopola fuit,hunccùi* incabiculumfuumaccepiffetimperator,cognitahominis virtutc,eum in ordinemp*' tatiiiur^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim,religionis, miferreordias:, munificentiæ, gratiæ poftrei”®
vnicum exemplar tum omnibus erat. Is igitur acceptis etiam auxiliaribus copiis ab Al' boinoLongobardorumrcgc.Gotthos inuadit,obtrunçat,perfequitur. Namamp; Totil* apudBrixellum malèpugnansocciditur,amp;:Theiasin eius locum fuffe^lus,non longt]' Mboi»* î'^nceriafortiterpugnansfVirtutcNarfctisoppriruitur. Atqueita fecundo Sf feptuagcl''
moanno pofteaquam Theodoricus corum rex primo Italjam ingreffus eft, Gotthoruiquot; nomen curegnointeriit.luftinijnusqupq; no multo pofl'quadragefimo imperijfuia'’' no moritur,virquidem memoriadignus,cum mewtofuo Alemannicus,Gotthicus,Vai’' dalicus,Pcriicus,Africanus,more veterum imperatorumappellari poffetjicet aliorui” opera amp;nbsp;fuo confilio hæc gefta funt.
fcißid9^ lUA,
t Pelagiusautem ecclefiam Dei in tantis perturbationibus non deferens,çondituit rctici Ichifmatici coërçeri atiam fecularium manu poflenqquandoad i'anitatem rat*'’’ nibus non deduccrcntur.Hicautem accufatur quod malornm Vigilij caufafuiffetjCU'? luftinianus eum Vigil io præferrct,vidcnte populo amp;nbsp;clero crucem tangens. Sc euangcliquot; um.iurciui ando fufcepto,fe à tanto criminc purgat, IpdeNarfes ad vrbem veniens, ftP' plicaiiones prorebusbenegcflisàfanéioPancratio vfq;adfanétum Petrum célébrât,V' bemejoeàGotthis 1 iberatam,quoad fieriporeft inftaurat. Vnà veto eum Pelagio inftitui'i nevllus ambitione vel pretio ad quofuis facro? ordincsadmittatur. Pclagiuspratter? Valentinum notarium fuum.virum p'obatæ fidei amp;nbsp;religionis.tbefaurisccclefiae prïquot;' ciensjbafilicam Aportolorum lacobi amp;nbsp;Philippi inchoat. Sunt qui fcribantCaffiodorui^ monachum virum doâiffimum,vfquead tempora Fdagij peruenifTe.qui primum eoquot;' fuljinde fenatorfaâusjpoftremo monafticam vitam,fprttis rebus omnibus,comple?^ clEAiuntamp; ViâoremCapuanumejaifcopLim librum Phafe turn compofuifle,quo poti®' raurn Dionyfium abbateraRomanuminfcitiçarguit,qufPafchalem calcukim inapte?'' jnium compofuifTet OrnaruntetiaPelagijtemporafanóiitatem Si doótrina SabinusD' nulinus,Gregorius Lingonenfis,Vedaftusbeati Rcmigij difcipulus, Si Attrebatum ep''' t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çof“’
-ocr page 115-P o N T I F T C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7*
copus.Herculanus veroPerlifinus antiftcsàTotila interemptus/m fanAosrefertur.Pcla-giusautera vndeciinofui pontificatusanno,menfedecimo,dieoftauoamp; vigelimo moru tur,amp; in bafilica Petri fcpclitur.vbi ex facris ordinibusbis menfe Detembri habitis.pres-byterosfexamp; viginti,diaconosvndecim,epifcopoï vndequadragintacreaffet.Vftcat tum Icdes meniibus tribu?,diebus fex Sc viginti.
IOHANNES II h
Oannestertius.patre Anaftafioex illuftrigenereortojuflini tempori- ffj p»w. ^busfuitquiluftinianofucceffit.cuiusccrtènullain relinûlis fuit.
Auarusenim,improbus,rapax.dcoruraatq; hominum Contetnptor habituseft.Hanc ob rem,cû totusauaritiœ S: cupiditati inhæreret, libi- ceß^_' ^^{gdine habendi in infaniam vertitur,cuiusvxor Sophia imperium vfque idTiberijfccundi tempora gubernauinhæcautem mulier inrtiganti-busquibuldani delatoribus.qui Narfetem odorant,hominem ab Italia ad fccum ignomi-nia vcrborû reuocat,videlicet vt eunuchus ad lanam amp;nbsp;pen fa rediret. Ferens id iniquo a-nimo.vtpareratjNarfeSjrefpondetfe talem orfurum telam.qiiæ incxtricabilcs errores æmu!isatqueininiicisfuispræ(Iaret,quodetiam fecit.Alboinum namque Longobardo-rum regem cum omnibus copiis è Pannonia in Italiam ad capelTandas Cedes vberiores quasiii Pannonia occupauerant,literis amp;nuncijs accerfit.Obtemperans itaque NarCetis monitis Alboinusjtaliam pcrSyrmium ingrcfruscumconiugibusamp;libcris,cumqueex-ercituleâiffimo,primo quidemomnem Venetiam occupât, inde Infubriam ingrelTiis, Mediolanum vi capitac diripit. Papiam triennioobfeflam, in potertatem fuam tandem redigit. Hacautem viâorialætusÂlboinus.Veronamfecontulit, quam regni totius federn conftituerat.Vbiverôconuiuioexhilaratus,Roiimundam vxoremea patera bibc-• re compcllit,quam ex patris ipGus mulieris capite à fe occili,in poculum redegerat.Erat autem in exercitu AlboiniHelmechidis Longobardus adoleCcens forma infignis, amp;no-bilitateatquearmispræftantiffimus, cuiusconfuetudineRofimundaquidcin deleétaba-tur.qncmquein cubiculum fccretoducens,propofita regni fpe,Alboinum obtruncare compulit.Verùm cum aduerfantibusLongobardis de fpe regni dccidi fTenqambo ad Lon-ginum,quitum Kauennç præerat,confugcre.Nec ita multô poft.feipfos inuicem vcneno petentes,dicm extremumclaudunt.MultascladestumpalTa kalia elt, irrumpentibus in prouinciarh barbaris,quas quidem portendcrcprodigia ilia ttmpeftate vif,amp; igneæ actes in cæloapparenres.'itaetiam in immenfum Tiberis creuit.vt inunditionc fua populo Romano magnas calamitates intuIerit.
■ Interim vero Ioannespontifexamp;lànclorum cœmcteriareftituit,amp;Î3Cobine Philippi ccclcGamà Vigilio inchoatam perfecit.-amp; Narletem Romanis non difïi mulanter iratum, quôd de female opinarentur, idquead Sophiam fcripfilTent, è Ncapoli ad yrbem ducit; vbihaud ita multô póft Narfes moritur.cuiuscorpusloculisimpofitum.Conftantinopo-limdefertur.Adum tum demum de nomineItalicoputaffem in tanta rerum perturba-tione,nili fanétiflimi viri perituræ prouinciæfuccurrilTcnt.Nam He Paulus patriarcha -À-quileienlis,amp; Felix epifcopusTaruilinus,Alboinum vbi Italiam attigit,mitiorem ciuibus cha, fuisamp;prouinciæreddidêre.EtFortunatusvirfingularis literaturæ amp;nbsp;eloquentiæ Gal-losad mitiorem cultum redegit feriptis amp;excmplo. AdSigibertum enim eorum regem, libellum degubernando regüo perfcriplit.acbeati Martini vitam eleganter compofuit. Sunt quiferibantGermanum Parilienfem epilcopum, virum quidem fanétiftimum hoc têpore fuiffe.qui Franciæ reges femper in officio cótinuit amp;nbsp;adeo quidem, vt inter fecer* tatum relig’onCjpietate.gratiaihumanitatefic.Nil enim inGermano cernebant,quod ipft
non
-ocr page 116-«» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MA TI N A P E V I T I S
Piifhi'ü bmi (X-tm^U^
non ïmïtarentufjfsnfum valent boni paftorisexenipla.loannesautcrr,quot;uiusfempotini’ Armeni) fiJcm Chrifti reccpêre.moritur, ac in baiilica Petri fcpclitur pontificatus I'*’ anno duodecimo, mcnfe vndecinio, die fextoamp; vigelimo. Vacattuna fedes eiusfflor!* nienfibusdecem,diebus tribus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(
BENEDICTVS I.
f.edsdtr Tolttti-it».
^Ened'ftuspatria Romanus,patre Bonifacio,! iberijfecûdi remporibusfuij’ F Quemquideni luftinusperadoptionem in filiuni amp;nbsp;regni hærcdem Iquot;*' ? eperat,acmeritocertè,cum in homineeaornamenta effent, quæ in optin'® ^principe requiruntur,dementia,iuftitia pietas.rcligiojfapientia, conftinquot;* 3c perpétuafortitudo.Verùm inter alias eius virtutes benignus amp;nbsp;liberal*’ inomnes, potiffimum verb ergapauperes habitus eft, amp;nbsp;ob earn rem dominus largas®’ peseifubminiftrauit. Nam dum femel perædesfuascontentius inambularet, cerncre'® in pauimento marmoreamerucem.eam religionis caufa, ne pedibus culcarttur,auftquot;’ iuflit,melioriquelocoatquehoncftiorcreponi.Pofthancverô vnaatque altera inuequot;” cft.-fubquatantam vim auri amp;nbsp;argent! reperit,quantam homnisbencficentia requiteb)’ euius quidem magnam partem pauperibuserogauit.Ferunt etiamNarfetis thefauro?*' eumexltaliadelatosfuiffe.quibus confiatisad munificentiamamp; Jiberalitatem vfust’ AdSigibertum nanque Francorum regem,quifeperlegatosinuiferat.cum reliquisHquot;* neribus, quæ magna Euere, aureos etiam quinquaginta fingularum librarum mifit- qquot;” rum pars vnaimagineprincipisfignatacrat hisliteris,Tiberij Conftantini perpetui gufti.-Alterea vero pars quadrigam cótinebat cum afcenfore.atque hislitteris, Romiquot;®. rum Gloria. Et ne quid ad integra eius felicitatem deeffet,exercitus, quern in PerfasC’ ferat,viftor rediens,tantam prædam cum clephantis viginti auexit, quantam nullus ’’’J quamantea.Hoc requirebanteius mérita erga genus humanumihoc religio in Deuni^*' uatorem noftrum.- hoc poftremo eius beneficentia erga populum Romanum, queff; armisquoad fieri potuit,ab hoftibus tutatus eft- amp;nbsp;immiffo ex AEgypto frumento,3j’ uiffimafame liberauitjinteruenientibus Bencdidi Pontificis precibus, quern Tibe”’ mirum in modum dilexitamp;obferuauit.Adeo cnim Longobardi longe amp;nbsp;late Italian)'* xaucruntdiutinobello,vtcx ilia vaftatione rerum omnium caritas amp;nbsp;inopia oriretquot; Dum hæc in Italia agerentur,Ioannes Conftan tinopolitanæ vrbis epifeopus, oriental*’ ecclefiam quoad fieri potuit.in fide continuit, legendo, difputando, fcribendo, moi’*’ do,doccndo,licet multosaduerfarioshabuerit.Idem quoque fccit Leander Eoleta’quot;'' (vel vt quidam vo!unt)Hifpalcnfis epifeopus, in quo doóhrina amp;nbsp;eloquentia pari la”® certabant. Multacnimcompofuit,tumadconfirmationem noftridogmatis-tumadcquot;’ futationem Arrianæperfidiæ,quam tanquam teterrimam labem Vandali ex Afrit**' HifpaniamaBelifario pulfi, fecum detulerant.
Bencdiâ:usautem(vt quidem fcribunt}folicitudine 8c dolore,quern in calamitatH’*’ vrbis Romas 8c prouinciae Italiæconceperat, moritur quarto pontificatus fui anno,!”*** fe vno, amp;nbsp;diebus odo Sc viginti. Vacat turn fedes menfibus duobus amp;nbsp;diebus decem*
PELAGIVSIL
Elagius fecundus.patriaRomanus, patre Vnigildo,aTiberio adimpCi'*’*’ rem Mauricium Tiberij generum peruenit.
HuicenimSefi Cappadox erat,imperium tarnen ob virtutem amp;nbsp;ftr*”** tatem in rebusagendis commiffum eft. At verb Longobardi,cum poft tern Alboini viginti annisfubducibusfuiffent, Autharim regem fibid'*®’
-ocr page 117-lt;|uem amp;Fîauiumappeîlarunt.quoquidcni cognomcnro omncsLongobardorum reges deincepsvfilLinr.Mauriciusautem pellcre italia Longobardosconatus.Sigibei tum Trat!-corn tn regem mercede ad id bellum folicitat, qui ftjtirn cornparatoGallorum amp;nbsp;Ger. manorum magnocxercitii,cum Autharidecertans,magnoaccepto incommodo fupera- * tur.Hac autemclati vidoria Longobardi, vlquead fïetum Siculum peruenere, vibes Jtaliæ in poteftatem fuam redigentes, quo minus verb vrbe Roma diu obfefia po--tirentur , fecere imbres, SiC quidem frequentes ; quibus hoftes à mccnibus pro-pelluntur . l anta enim turn aquarum inundatio fuiqvt Noc diluuium renouatum crederetur,
Hçcautem vnafuitcaufâjquarePelagiusiniufTuprincipisturn pontifexcreatus fit,cum ^qutrum extraobfelTamabhoRevrbem mitti quifpiam non poffet.Nilenim turn aclero in eligen- iaUiMo. dopontifieeaétumcrat,nifieiuseleótionem imperator approbaffet.Miffusitaque Con-flantinopolim ad placandum imperatorem Gregorius diaconus vir Optimus arque do-äiffimus, vbi exfententia pontificis omnia peregiffet, nequaquam otioamp; ingenio fuo abufus, amp;librosmora!ium in lobcompofuir,amp;Eutychium quondam Conftantinopoli-tanæ vrbis epifeopum, ita præfente Augufto difputationibus conuicit, vt omnia, qux inlibiofuoderefurredioneconfcripferat,rctraftare coadus fit. Dicebat enim corpus noftrum in ilia refurreftionis gloria vento acreque fubtilius futurum, amp;nbsp;ob earn rem tangi non pofTe. Qipod cótraillud dominicum eft,pal pate amp;nbsp;videtc,quia fpiritus carncm amp;olTanon habet, quemadmodum me videtis habere. Pelagius autem vbi Grego-rium rogatu populi Romani ad vrbem reuocalTct, amp;. domum paternam in xenodo- -Lw-za-. chejon pauperum fenum redegiffet. Hermetisque martyris cœmeterium acbafilicam Laurentij martyrisa fundamentisextruxifiet,pefl:ilentia moritur.-q.uæturn maximeEu-ropamomnem vexabat.anno pontificatusfuix.menfefecundo,diedecimo.Sepultus eft autem in eccicfiabeati Petri in Vaticano. Vacat turn fedes menfibus fex, diebus odo amp;nbsp;■'’iginti.
‘ANNOTAT.
ïneo,qMd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PelagiumPontißceifj(Hiuffït Principiscreiitunt,nihil^ tum^i clct'9 î» eJi-
^endo jgt;ontifirea^umejfe,n}fi eins e!e3ionemiinper er a^ifirobaßnt,non it a accurate rem banc atti^ißi vifiu efljßtieficfe habet.Gotbis Italia omni per tiar/èmpairicium ptilfis, ea^ cam vrbe Poma orienta-lisimperÿ partefacba.- fitb lußiniano imperatore^ex aueboritate PapaVi^il^ noutis ejuidam in comités J‘oni:fi ijsn}osin3leuit,lsfa^t,vtmortuo Papa,no’iaquidem ehclio more maiorumflatim à thro S.P. Q^.fieret verumeleSus PomanusT’on if.nomantecotifecrariatque ab Epi/copis ordinaripoßet,qtiagt;n eiuselebiioab imperatoreConßantifiopolitano confirmata effet, ipfeq, Uteris fiais patentibus ïicentiain elecio Pontifficoncederct, vt .rdinart, ö- confecranpi/ffet, atque itaiarifdiäioncm pontsficaiustum obiineret. Pro qua licentia co fquenda e'eclo neceffe erat certam pecunia quatititaiem imperatori tranf-mittere.Qsia veniaobtenta ipfepoffea conficrabatur, fy Pomanum adniiniflrabat Pontificatum. Antea ' enim idem dies comittorwn, nbsp;nbsp;confierationis Pontificis renuntiati erant. Hoc autem idea luflinianim
iniperaiorem,vclexeius aucioritateVi^HtumPapaminlittu/fficrede dumeflyVtimptratorcertus effet de conditionibtts noui Ponitfici«,cuius tummaximaeff« aiicloritOf cceperatfiitperatoribuspritfiriim {-taliaabfentibus,nealiquo Pontificefa^iofo, vel imperatoris hofle ordinato, Krbs, nbsp;nbsp;Italiaeo aticlore
ab orientait imperio deff eret, feijj finitimis barbarie traderet,quod Siluerium Papam aliquando quxfiiffe fibi perfiiadebat.Qt/aratione fiebat, vt in nouis eomitys eum potif.miim Pomattum Pontifeem crearent, quern imperator!, a quo confirmandus erat,amicam effe firent, amp;nbsp;de quo Hie con[ideretnihilin Italia (ontra imperium moliturum.barbarispnefirtim Longobardis,earnpaulopoft vexantibtif.Pcrduratiith.ic (onfuetudovfqueadBenedicltimlJ-cuiusfaiicbitateperntotus Conftantinus imperator Heraclijprone-
-ocr page 118-»i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PIATINADEVITIS
fos edi^afuo mßitjVt deincef! quem clerm S.P. Q^. Poinificem fummumdeJegißentJi nuüii feratoris confirmatwne expeciata,more vctiißißfmo,[latim al) epißcopit ordwarettir. Purfiu Hadri^ primas hoc ias,et pauloampbas Carola ma^no Francorum Pegi,amp;O!iis/itccejfortbtu Reg/l/as Frt(H''ofiii'^' primuin,demdeImperatoribttsKomanorumconceßit. quodfuccißoribiiseiu) ab HadriantJ 11. erepK^ Othoniprimo Germanorain Regi,ó' Romano Jmperatori reßituit Leo V11J, Id psßremo Gre^efi^ VII. Henrsco ll II. ademptumCardinalibus,^-cleroS.V.. primum,deinde al^ Pontifices, cuti funt,Cardinallbus tantum permifere,quod adnoßra vfqae/ceula perdurât. Ex epifiolaS.Gre^f'l 11 ll.libriprimi,AnaßaßoIitbliothecanoinvitis Pelagij 11. Vitelliani,Agathonis,iif‘BetiediiHl 1.^'', manorum Pontifictim. Item poß Carolum magnum, Gregorij IHI. Sergij 11. Leonis IIII, Bctiiii^ 11. Romanorum Pontificum.Itempeß Carolummagnum,Gregor^ IIII. Sergij 11. Leonis l lll.1liii‘‘ diHill l érHicolai. Abbate Vrßiergenfe ex Ademaro monatho S.Germani in eorundem Pontijitii^ tnarrationibas. RegißroGregorij Papa V11.SigebertoinChronieo,GuillelmoTyriolib.i.eap. t,^.debt^ lofacro.GratianoindecretisdtfttncHenelxiij.ConcilijLateranenßsßtb Alexandra III. Papacelebf^ aéiiSf(^ alijs reiußis S.R.E. manumentis.
GREGORIVS I.
pgnrnis patria Romanus, patre Gordiano, virofenatorio, vno ornnM fc^^^^^confenfu inuitus etiam pontifex crcatur, anno dominl DCX. MonaeW' namq;erat,acLcuita.lsautem,cuin principisconfenfusrequireretur.vtaH' tcadixi.nuntioscumlitcrismiferat, quiMauritium obfecrarcnt,nepaterf' tur eleßionem cleri amp;nbsp;popul i Romani ea in rc valere. Intercepta: funt 1 iterf à præfedo vrbis.ac difcerptæ,(criptæque alix,quibus rogabatur, vt quem populus ac elf' Tusirïponfificemlegiffet.eundcm imperator confirmaret, quo nihil ei nunciari iucu^ dius aegratius potuit,cum fecum familiariter,dum Conftantinopoli erat, Gregorius vi' xiffetfiliumqueeiusc fonte baptifmatisIeuaflet.Remittit itaque Mauritius nuntios.a^ quidem propere,qui Gregorium confirmarent, cogerentque hominem ianélifsiniu^ pontificatusgubernacula in tanta perturbationcrerum fufeipere. Is itaque non hbiipl’’ fed vtilitarihominum,ac honoridiuinoconfulens, quemcertè ob religionemamp; p'*' fatem rebus omnibus feraper antetulerat,fpretisopibus,pofthabitis voluptatibus atqu^ omniambitione,amp; potentia, gubernacula reipublicæ Chriftianæ fufeipiens, ita vixit'’ vfq; ad tempora nortra neminem ex fuccefforibus parem habuerit, nedura fuperioreiquot; velfanéiitate vitæ,vcl diligentia in rebus agendis,vel doétrina amp;nbsp;fcriptis. Nam Sclibruiquot; delacramentiscompofuit, amp;nbsp;Antiphonarium tam diurnum quam noélurnum,amp; coiS' mentarios in Ezechielem li quadraginta horaiilias in euangelia, in lob quoque ( vt diït^) «llegoriccad mores,amp; hiftoriam refpiciens,eleganter fcriplït.Edidit He libros quatuor^quot; diafogocamp;librum quem paftoralem ape!}auit,ad loannem Epifcopum Rauennatem lt;)ƒ rationegubernanda: ecclelïa:. In ft i titit prætcrea,ne quid ornatus amp;nbsp;concentus inter facf' ficandum decflet,vtantiphonæcanerentur. ha: vulgó introitus vocantur. Eiusquoqji”' uentum eftjVtnonies kyrieeleyfoncaneretur.amp;Hallclui3,interpofitisfepîU3gelimçii'^' busvlq;adl*afcha.Cantaturetiam poft Euangelium,poft com munionem fuo mandaW' Idem quoq; in canonem redegit,Diefq; noftros in tua pace difponas, Prætereà vero fup' plicationesmaioreSjquasGræci litanias vocant,primus inftituit.Stationum quoq; ms?' ram partem,maximèautem.quæ inbahlicaPetri habentur.dienatalilES V CHRlSlf’ in epiphaniaün dominrea pafliotTis,in albis pafcç.in alvcnfione.in pcntccofttjin natalib^^ apoftolorum.in tertiadominicaaduentus indedicationeetufdcni bafiIie^'.dieEeftof^'’' iii Andreç.in cathedra Petri.dum maior LitarMafitinfabbato quatuor temporuro.Qül. plura de hoc fandifsimo viro comieepioreiai’ cum ounisinftitutio eecltßallici
-ocr page 119-veteris pra?fertim,ab co fit in’icnta St approbata. queni qnidem ordinem vttnam feque-remur. Nó abhorrèrent hodie à leólioneoffieijviridoóti.quemadmodufaciüt propter barbarie, ncfcio qua illi latinitati cópofitioniadditam.Nc vero vlla in re vir fanótiffi* musccclefiçdeeffetlj’nodum habuitapud fanóuni Petrum quatuor amp;nbsp;vigintiepifcopo-rum.qua certemulta fuftulit.quæ nocitura multactiam addidit.qux profutura fidei no-ftræ videbantur. Mißt Stvirosoptimosin Britanniam.Auguftinum.Mtlitum, amp;Ioan- , nem.cumque his monachos quofdam probatifTimx vitæ:quorum monitis amp;nbsp;prardicatio-pibusfidei noftrædogma Angli tum primum intégré receperunt.Rediereetiam Gothi Gregorijoperaadvnionem catholicæfidei.Suntprætereaquifcribant Gregoriumdia-Jogumfuumdemoribus ad Theudelindam Longobardorum reginam mifijre,cuiuslc-ûionepræfcrocem Ôcindoniitum virifui Autharisanimum.ad rcligioncm amp;nbsp;mitiorem cultumredigeret.Eratenim matrona infignis.St fidei Chriftianæ ftudiofiffima.Nam amp;nbsp;bafilicambcati lonnis Baptiftae Modoetiæ ædificauit, quod oppidum decern millibys païTuum iMediolano diftat amp;nbsp;candem ecciefiam prædijs,ac vafis aureis ornauit,
Fernnteo tempore quo Hermicbildus à parreLeuigildo Gothorum rege interfeäus eft, quod fidem catholicam cofitercturjefu Ghrifti tunicam qux forte vni militum obti gerat, inuentam effeapud vrbemZaphat in area marmorea eo loci rcpofitam,ThoiT)SB Hierofolymitani Epifcnpi,amp; Ioannis Conftantinopolitani acGregorij Antiocheni tempore. Intereà verb Mauritius,fuperatis in Etruria amp;nbsp;Campania, Exarcho Romano duce, Longobardis.in omnia vitia amp;nbsp;omnem arrogantiam prolapfis,legem tulit,vt qui Romans militiæ afcriptuselfct, nifi finita militia, aut mancus, amp;nbsp;debilisex vulncrefaélus, Iko militate non polTet.Hanc ob rem motus Gregorius,hominem admonet.nc eins re-ligionem impugnet,cuius benignitate exinfimaTortehominum,adfummumgradum dignitatisperuenerat.Prætereà verb cum loannes Conftantinopolitanusepifcopus habi-taGiæcorum fynodo,feipfum cecumenicum, id eftjvniucrfalem patriarcham creafTet, monuilfetqiGregoriü Mauritius, vtloanni obtemperaret.Refpondit homo eóftantisin-geaij amp;nbsp;fidei, ppteftateligandi St foluedi Petro traditä, eiufq; fucceflbribus,nó Epifcopis Cóftanftinopolitanis proinde defincret irä Dei in fe concitare,dü feditiones ftudiofe ni-miura in cius ccciefia ferit. Nequaqul verofijs mal is contetus Mauritius,reuocatis mili-tibusfuis.quiin Italiacrant,Longobardosadhortatur vtfpretisfœderibusiam idisjRo- Seuerut, manosadorirentur.-quare Agilulphusamp;Cifalpinamouens, vaftatis longe achte Etru-riæagris, qua iterfaciebat, vrbem Romam magnisilhtis calamitibus integrum annum‘quot;Ä*’ obfedit.-quoquidemtcmporeSeucrusAquilcienfisEpifcopus inhærefim prolapfuseft, quxmultorummalorumfeiuinarium fuit.NamScueromortuo,AquilienfiseccIefia bi-fariam diuifa eft,cum Agilulphus Longobardorum rex, loannem Aquilienfem,Gregorius Candianum GradenfemForoiulianis Epifcoposprxfeciffent- Agilulphus verb, omifla fpe potiundæ vrbis,obfidonem foluens, Mediolanum redijt. At Mauritius non fpontefed coaâèpœnitentiadudtus.cum Gregorio mitiusagere ccepit, qubd intellexe-Tat quendam monachi habitu indutum.ftriäum gladium in manu tenentem, inforo Confiantinopiitano clamafle,impei'atorébr€ui ghdiomoriturum.-hoc idem eiusfom-nium confirmauit, quofe.vxoreacliberoscxdi vidcbat.Interim verb militesftipendiis , fuis defraudati,Phocam c.enturionem imperatorem créant,amp; Mauritiûobtruncant vn-deuigefimo imperij fui anno. At Gregorius exornatisquibufcunqjrebuspotuitbafilicis imftnu, Romanis,dedicataq; Gothorumecclefiajquæ in Saburaeft Agathæ martyrijsnominc,Fl. Ricimeris viri conlularisopusfyt lifers muficæ indicant)paternam drgt;mum in Cliuo Scauripofitamnon longèbCircomaximcsinmonafierium redegit,quo in loco amp;nbsp;ho-Ipitescontinuoaccipieb^at,ScpauperesvndiqueconflueteSjcibo amp;nbsp;potu in vita rctinebat.
-ocr page 120-84 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PLATINADEVITIS
Vircertèomnilaudedignnsjî vitamjî mores,(i dofl:rinam,fifoltrtiam in rebustuW«'' üinistum humanisinf'^icis Neq;cftcurpatiamur Gregoriumhac in rcà quibufdaæli'' terarum ignaris potiHliniim carpi,quod fuomandato veternm æd ificia ïi n c d iru ta,nep^' régriniamp;aduenæ (vt ipd hngunt)ad vrbcm reîigioniscaufa venientes, pollhabitis M ficris arcus triumphales amp;nbsp;monumenta veterum cum admirätione irdpicerent. Abfit calumnia àtanto pontificc Romano,præfertim cui certc,poft Deufn,patria. quàrnvi”' carior fuit.MuIta profcétôexcoüapfisædifkijsexedit vetuftas. Multa prxtcrca demob' untur homincs3E;dificandigratia,vtquotidie cernimus. Impaéhjiila foramina quætuH’ inconcauofornicum,tum inconiundurismarmorum quadratorumùelapidum vidc'J' tur,non minusà Romanisquàmàbarbarisauellendi æris caufa crediderim. In fornif'' buseningquo leuior effet moles,ollas cum numifmatibuscollocabant.Lapides vcröqui' dratosæneisclauisfirmabant.Faftum id quoquca Romanis,dixi,lî Epirotæ, Dalmat^ Pannonij, amp;fex totius orbis terrarum hue miffajRomani appellari poffunt. Gregorij autem confirmataomni rationeecclefia Dei,annoxiij menfefexto/diedecimo, pontib catus fui moritur.-Phoce verb imperatorisannofecundo,fepeliturqueco!!aciymantibigt;; omnibus in baGlica Petri ante fecretarium,quarto idus Martij. Eins verb in morte mcl'' bus quinquCjdicbus decern amp;nbsp;nouemjfedes Romana tum vacat.
ARNOTAT.
tAulta de hoc Ponùfice dicenda eßint,a Platina vel omißa,ve^ letiiter tacla, eftia e^o in meis Potii/K'^ rum Pontificatum vitis accurate ó- copiosè deferibam , puta de ßaticntbus, ritibus eccleßajW' camoribus^feptem Romanx ecclcßx opfic'ÿc, videlicet primiccrio,fecundiccrio,arcari0,facellarti),^^ mtniculatore.primiccrio defcnforum.ó' protoßriniarie cum xß ßriniaißs iit' al^s multie. lUud de einsßpulchro dtcam.Quod morien} in extremaporticu ante baßlicam S. Petri apoßo!i, proie ß^'' tarium, cjuodmittedicittir,ßancla Maria de Fcbrefvbietiamßepultifuerunt Leo,Stmpli(iia, Geltiji^ Sjfmmachiis, amp;aliijuot al^Romantpontifices') conditus eß.vt Itbro ^^.eius vita tradtt loaitnes Dractquot;^ cuiuscorpuf poßeaGregorittsIin.intrabaßlicamtratißulitf^/^fibB.AtidrexApoJioli abate collti^ Priori eins tumtilo hoc epitaphiumpoßiumfuit.
Stifeipe terra ttio corpus de corpore fiimptum Reddere, qttod vulcas viiiificante Deo.
Spiritus aßra petit,leti nil dira necebunt, Cui vita alterius mors ma^is illa via Ponttficis ßtmmi hoc claudaiitur membra fèpulchro.
Oui tmtumeris vixit ßemper vbtque bonis.
Eßurtem dapibus ßuperauitßigora veße Atque animas monitis texitab hoHefäcris.
Implebat^aclu quicquid fermonc docebat Effet.vt exemplum mjffica verba loquens.
Anglos, ad CHKlSTVMconuertitpietatemagiflra.
Acquircnsßdeiagminagentenoua.
Hic labor,hocfiudiumßitc ttbicura haepaßor agebat.
Vt Domino off'erresplurima l uiragreg / s. üis^ Dei conßil facius Ixt are tritimphis, tnercedem o^erutn iamßtießne teiies.
-ocr page 121-gt;ONTIFICVM.
«r
’■ sr.DIT BL'ATAE MEMORIAE SANCTISSIMVS GREGORIVS PAPA ANNvQS. Xni. MENSES VI. DIES VIII. OBIIT llll. I-
' DVSMARTII. INDICTIONE VII. ANNO DOMINICAE NATI-VITATIS DCllII-
?
j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SABINIANVSI.
Abinianus cui'us patria ignoratur, ac mei itö quidcm, Gregorio fucccflit. er-pm. Homo cnim obfcuro loco natus, obfcurior moribus, rebus geftis Gregorij viri fanâiffimi a Juerfatus eft. Nam cum fuo pontificatu famelaborarctur, inftarcntquc paupercs, vt pietatem Gregorij elecmofynis imitaretur, nil aliudrefpondebat,quàm,Grcgorium populärem famam aucupantem.patri-monium eccleGæ,largition ibus difîipaffe.Paululum ctiam abfuit,quin libri eius combu-ilgt; rerenturadco inGregiorium ira,amp; inuidia cxarferat homomaleuolus. Sunt qui fcri-iii; bantSabinianum inftigantibus quibufdamRomanis.hoc in Gregorium molitiim effc qiiod veterum ftatuas in tota vrbe duro viueret,amp; obtruncauerit, amp;dificccrit, quod quidemitaa vero diflbnum eft, vtillud, quod dc abolendis ædificijs maiorum in vita eiusdiximus.Iacentftatuæ tum propter vetuftatemcollapfç,tum etiamquiabafibusfub-latis,vcl æris, vcletiam marmorumcaufa, ftarctantæ moles non poterant.Quôd autcin capitibus careant, mitum nequaquam vidcri debet, cùm ipfiusftatuæcafu eaparsvt-pote fragilior, amp;nbsp;adaccipiendam læfionem paratiorjpotifEmum frangatur.Sed quid
' ego hasconiefturas quæro?Videmus ftatuasexcilîscapitibus, non difraftisiacere.quia facilius eft caput ftatuç quïmtotum corpus deft rr i : quodhodiequoquefitabhispr«-fertim quiantiquitatis ftudiofi funt.Non eft igiturcurtantum fatinusGregorioobijcia-tur.AdSabinianum r€deo,cuiushocfuif[einftitutunîfcrunt,vtamp;horçinccclefijsdiftin-guercniur officijgratia,amp;accenfa;lampadescontinuo .retinercntur,potiflîraùm veto in «cclefiabeati Pétri,
Sunt qui fcribant Phoca annucnte, pacem turn cum Longobardis i ftam, reddita AgiL lulphoeorum rcgi filia, quæin btllocapta fuerat.Tantavcrchoc tempore apparuerunt prodigia, quanta nunquam antcà, quibus ccrtc futurx calamitates portendcbautur. Nam amp;nbsp;cometes vifus eftperlucidus,amp; Byzantij puer quadrupesnafcitur.Etapud Delon infulam duo marina monftra omnino humanam fpeçiem habentia, vifa funt. Sirenes fortaffc fucre Acheloi filiæ, vtaiuntPoétx:quodGita fuiftet, nequaquam pro monftro*habenda e'ant, cumelementum aqux,animalia terreftribusfimilia,in omni fpccic producat. Sunt qui fcribant tempore Sabiniani amp;: loannem patriarcham Alex-andrinum virum piercte amp;: doélrinainGgneni, ScLatinianum cpifcopum Carthaginien-fem loanni nequaquam defTimilcm, dignitatemvtriufqucecçlcfixmiruminmodura auxiffe.Scuerusquoq. el atinianifamiliaris,virdoâiffimus,roult3tum in Vincentium Cæfaraug'iftanum Epücopum fcripfit, qui in Arrianum dogma dedinancrat. Idem quo-que de viiçinitatc librum ad fororem fcripfit,qucmaureolumappeîlauit.
At Sabiniauuscùm annum vnum,menfes quinque, dies neuem, in pontificatu fe-diftet, moritur.funufqueeiusafanftoloanncperportam Almariam Sepontpm Miluium ad bafilicam Pttri defertur. Vacat fedes, eius morte, menfes vndecim, dies fex amp;nbsp;vi-ginti.
F i BONT-
-ocr page 122-P L AT INA 'DE V î T I S
BONirACIVS III.
«s.pflw.
Thocit vMferat.
^^-^^^^•OnifaciustertiuSjpatriaRomanus,àPhoca imperatore obtinuit, magiP^’' ftl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contentionéjVtfedcsbeatiPcrri Apôftoli,quçcaputcftomniiim
abomnibus; qucm quîJcm locurnî^' Conftantinopolitana ßbi vendic^re conabatiir fauentibusinterdiquot;*! ^Ï^Cgt;^^malisprincipibus,affirmantibuf^ue eoloci primam federn tiredtberc,vtgt;' imperi) caput effet. Affirmabant Romani Pontifices vrbem Romam, v nde Confiantii’*^ polim Colonia deduóta eft,caput imperij meritô habendam Eflc.çùm eriam Giæci ipß^‘ terisfuisPrincipem fuum,TSv pa/xxiccivoàyToxparofttJdeft Romanorum iraperatorem''*’' centûpfiq; Conftantinopolitani etiam xtate noftra non Graeci vocentur. Onquot;'' to,quôd Petrus Apoftolorüm princeps fucceftbribus luis pontificibus Romanis,regquot;! cælorum clauespoteftatemq; à Ùeo fibi conceflam reliquerit, non Conftantinopoli Roms.
Illud tantum dico,multos Principes,maxime vero Conftantinum comparandæ lÿquot;'’' di^c diiroluendæ,confutandi vel confirmandi ea.quæ in fy nodis décréta erant,Roir.3''i fedi tantu ra modo concelfifle,
Meritô igitur fedes Romana ceteris antefertur, cuius integritate^ôtconftantiacunÔ^ bærefesconfutatæfunt Se explolæ.Idem quoque Bonifacius inftituit,habita lÿnodoEp'' feoporum duorum amp;lxx.presbyterorumxxx.diaconorum trium.nequisfubanatheiquot;’' culpa in locum demortui pontificisaut Epifeopi fubrogaretur, nifi tertia faltem poj obitumeiusdie:vtqueanathematizarentur,quilargitionc,amp;gratiaadpontificatuni,''® 4m nbsp;nbsp;nbsp;Epifeopatum aditum fibi quærerent. Voluit item electionem Epifeopi à clero pariten^
populo ficri.eamq; ita ratam fore,fi à principe ciuitatisapprobaiaeflet:amp; fi fùmmusPoquot;^ tifexdenique bis verbis auétorjtatemfuam intcrpofuilTet, Volumus amp;nbsp;lubemus.-fan® quippc inftitutio, amp;pcrneceirarianoftrispræfertim temporibus, quibus in peius omn® dilabuntur.Eft enim fimile veri, clcrum amp;nbsp;populum, ac principemciuitatis,fi libeP fuftragia funt,non alium eleduros.quàm qui meritô poffit,amp; debebatalnspræelle,quô*' eftEpifcopiproprium,vtvocabulietymologiam,huic rei accommodatam répétant'' Licèt reuera (pace bonorum dicam) multi Epilcopatum defiderent explendæ auariti^' amp;nbsp;libidinis fuæ caufâ.non quo communi vtilitati,vt eorum expofeit officium, amp;nbsp;non’'quot; confulant.Quæritur enim quantum reddatEpifeopatusynon quotoues pafcuçin eofquot;’’' fed de Eis fitis.Ad Bonifacium redco, cuius cum vita, vtvideo’,enam décrétaextin^ funt pontificatus fui menfc noncxSepultus eft autem in bafilica Petri.Vacatturn Hicnfe vno,diebus fex.
ANNOTAT.
Vetußifimapatriarchuliumfedium^riuilegtain condlia etiam Nteanit canons 6.ap^robataftiif’gt; vtft.ogt;nanafede}primuml-9cum, ftcundum Alexandrina,tertintn Antioihena,obtinerent. rofiljmitaiia lon^o tempore poft inter patriarchales eccleßas conmmKrataeft, Coiiftantinopsli verie^^^ ditaittcoitciUogenerali/êcundeinsa vrbefub finiereTheodoßo congregato, deer (turn eft, vt Corft“*' tifiopolaana ft^es fecundam poft Romaiiam loctttn, amp;nbsp;ante Alexandritiamobtineret, qiwd CenßatO' tioptr.'is effet noua Roma.ttdfiiufdemc ottcilij vul^atm canonj^Ö“ Socratss'ßtftori.s ecch ftaftn alih'^h tap. S.Qmi»tarnen canonemßippäfititiiim eflê,ü'’ à Gracis fiihimfmffeapertei» c9ncilio Ch.lt;l(ediH!igt;'-! prroclamari levait Leonis papa, S. R. E. qui in concilio Papaiiomine praßdebant. Vtexeitßlt;’* ßnodiactionei6.liquet,.Eiagt;n c'umeius canenisoccaßoneconcilium Chalcedonenfe prarojatiu/tni stäKs Eecleßas pofftRnäanat» taweB.ßdi ConßmiiinopoUiatitidenua iribuiffcat, repu^narunt
-ocr page 123-P o N T I F I C V M. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8/
nihihalevnijuamei EccIcjIAanteiàteuiifftfaiße cence^uin.ei decrettti»cate-rariim Ecclefiarum dignitatem toderet, initjunm effe. Vt;agt;i:/j amem fit, iliud jaiis confiât quod Efifioft ■'Con[lantinolgt;olitani ambitione, dr regia vrbit magiiificentia.Jfilendoreij^ clati, non filumfitter caterof fides locum fibi vendicajfi contenti,maioraetiam auftfitb Leone papa, vnus corum Anatolius caterartint fidtumpïiuilegia,dr eorundem Epifcoporum confecrationcm adfe vnumreuocare, cos^^in ordinemcoge^ re, dr fibi fubdere conatus, aeeirimum oppugnatorcm habutt Leonem Papam. Is enimfiribens ad tpfum AnatoltumEpifiolaji.pofiilla(jnquit') ordinationis tiia non inculpata prtncipia,poß confecratienem Ântiocheni Epifi:0pi,quam tibimctcontra canonicamregulam vindicafit, doleoctiani in hoc dileilionem iuamefie prolapfatn.vtfacratlfiimosNicanorumeanonum confiitutiones conareris inlringere,tanquam opportunefitibiboc temptis obtulerit.quoficundtbonorifpriujlegiumfedes Alexandrina perdidcrit,amp; ' , AntiochenaEcclefiaproprietatemtertiadigniiath amifirit,vt Lt IS LOCIS IlfRl TKO SKÄ- ; , DITIS omnesMetrepolitaniEpifiopipropriohonorepriueniur.DeeademreMartianoitnperatoreydr , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pulcheria Augufiitfiripfit epifl. fa.et jj.eius regiflri.Cuiiitpofiremo induftriaies turbatacompofitafunt.
Citterumaliquo temporepofl^b Pelagia 11, loannesjtir qui eifiicceß/tCjiriacus patriarchs Conflanti-j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nopolitani,longimaioramolitiyamp; aduerfus ipfiamfanSbamfedern Apoftolicaininfirgereaufi.Vniuerfaltt
fibi Epifiopi nomen,» primum in ecclefia locumjn praiudicium nonflum omnium ectlefiarum,fid etiam Rsmans afiumere conati, Gregoriumpapam eorumfuperbis refiflentemhabuere. Cuius in regifiro fitode j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hac Controller fia aliquot graues epiftela extant vt lib. 4, epifl. 76, ?S. dr So. Sa. 0“ lih. 6. epifl. i6S,i6p,
170. Et cumres Mauritijinertiafub S.Gregorio tranfiginonpoßet,eo mortuo fub Bonifacio 111, abimpe-ratore Phoca ita conflituta eft, rt Romantu pontifex, iiixta Apoftolica dogmata, cjt vetuftifiimam fan-. fforumpatrumtraditionemprim:imomninolocuminCatholtca Ecclefia retincret,fecundum verb Con-? ftantinopoliianmantifics Ita Bedainlib.de temporumratione: dr Paulus Viaionushifloris Loiigobar^ dies lib. 4. cap. 21. (7 lib'. iS.kiftoris Romans Eiitropio adiuniJs. Proceftu temporis, dr prsftriim po/i PhotiumpatriarihamConflantinopolitanum vtraque parte conniuente illiid vfurpari captt!m,vt amb» EpiftopiyRomanus .f. dr Conftantinopolitanus Oecumenici, i. vniuerfales appellarentur,hie,quod vniuer-z fi^^f^iriircha.noaqutdfibi rnialiorumiuravcndicaret, fedquodiis dignior effet,primum^_ pofi pa-^am locûhaberet.-PJe verb vniuerfitlis papa. Additum^vt Paps nomen,q/iod omnium vocabtilorü Epiflo-paliû cxceUêtiw e/fefi atuiüefl,ful^s Romanus pont fex,dim ante omnibus commune efiet Epifeopisyretine-ret. qua vno, dr ’Ui tiini«»» particularinoinine,potefiaiis,eius dignitas.drjiipraiaterasecelefiasvettlt
I'f-JtKor Epifiopi pZiC ipuaùim fiedtum, videlicet Conftantinopo-
I)“ lis.Alexandri.s Aniiscb.'S, dr Hiirufalempatrmrehs vocarentur.Exhisporrb Epifiopus Conflantinopo-i tanusoecum ntci nomen,q'iodinitiovfiirpauerat.etiamcontinuauit,drprsfiertim poft Photium, at^ hafnberefii'itustft'.N mifcrationcdiuinaanhiepiftopusno’tsRoms Conftantinopelis,!^ Oecumeni-eus pÆiri iT'bii. Epfioousverb Romanas fiuperbi nominis amb tioio litulo fimper abftinuit, neque alir qtiamhurnUlimo ’omiiie,videlice' N.Epifeopusfiruusferuorum Uoi,vclcatholicsEcclefisEpifcopusfiap^ ' pellauit. liip'd'ieisiatiKn acclamattoiisbiis.ruis tnmifiarum/olern^s. dr cclebratione conciliorum fieri quot;nbsp;filebantfitiiii n-.Jum fibiab alfii mtribai sgte pcrmijit Jict Egt;.N.N. vniuerfali Papsvita, ó'c. Atque hicfuitlcis ti lis inter duos fiummosChrifit.miorbtsepfeopos. Quamremegoex h/fioriarumtum Grs-(arum, turn LatinarumvatialeS-wneobfir- aiii. Stdhsc alio loco abundantiut.
B O IP A C t V S nil.
jf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;OniCnciusquai‘ttiS,n3Tii'gt;neMarfuspatriaValerienfis,patreToanneme-
ilk nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’Jji,ç^/t^idicn,Tctr.Dlumfanctæ Mari«lotundæ.quodveteiesPantheon,quiaCy- \jarit'
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omiiibiisdijsçüminuni;efrtt,àPhocaimpcratore obtinuit,con- roiW«.
lb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quarto idus ivlaij inb^norernbeatævirginisjomniumque
.(j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^rnartyi um.eicamp;spi'iuSgentiun! Gmulachris,luftratoqueteniplo,Vndc
,1t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zlrgu ad mart? res appcllata eft.
f/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hoc
-ocr page 124-18
PLATINA DE V I TI S
H oc eódcm tempore Perfç RegeChofdroe in Romanas prouincias irrumpente,fup^ f ato Phoeæ excrcitu.Hierofolymam occupant.Templa Chriftianorn m p rofsnant ôc dir*' piunt.Lignumdominic3ecrucisindeauferunt.Zachariam virumfanâiffimum ciufJc!quot; ciuitatispatriarcham,in captiuitatemabducunt. Hancob rem ab omnibus, potifïiniuii' verb àfenatufpretusPhocas, ab Heracliocopiarum Afric3EProuinci®duce,imperio,3^ vita priuatur.Cacannus verb Auarorum rex perPannoniam amp;llJyriciim inltaliamif' rumpensLongobardorum regesitafupcrat,vtpaulum abfuerit quin prouinciam ipû*® JuMiitt C3peret,itatarnen Forumiulijproditione Romildæ ciusamore captæ diripuit, vt.vit ftrideß, ipfius prouinciae cernerentur veftigia.Dum hxcagerentur in Italia, loanncs Genin' denfisepifeopus religionem Chrilli praedicationeamp;fcriptisvbiquetuebatur.Hicenim genereGothus, in Luhtanianatus,vbi fapere aliquid per aetatem cœpifTet, Conftanti-nopolimproficifcenSjita græcè amp;nbsp;latine doftus indedifeeffit, vt in Lufitaniam redienî Arrianamha:rclîm,quætiiminualuerat, facillimc confutaret, Hancob rem Barchin»' nam ab hæreticis rclegatur.Verum pofteà mortuo Lemungildo rege qui hxreticisfaue bat,in patriam rcdicns,amp; multa feripfitad doftrinam noftram pertinctia, amp;nbsp;monafteri» condiditjrationem^ueviuendi monachisconfcripfit.Eutropius quoque ValetinusEpil“ copus Hifpanos doiärina amp;nbsp;exempio in fide continuit. Praetereà verb columbanus abbaS virlànéiiffimusjgenere Gotthus, vtquidem affirmant, ex Scotia in Burgundiamprinin venions, Lexouienfe monafterium egregium id quidem extruxit .inde in Italiam abicnS apudBobium in Apennino aliud monafterium amplum fane ædificat inter HetrufcoSi Ligures amp;nbsp;Infubres.
Hisautem bac in re nequaquam cedens Bonifaciiis pontifex domum paternam in mû' nafterium redigit,fundosquefuosmonafterioaffcribitinmonachorum vfum Vcrumun ita multb poft diemextremumobiiqfextopontificatusfuianno, menfeoöauo,diexÜj' quoquidem tempore, pefte, fame, amp;inundatione aquarum laboratum eft, fepelituriO bafilica Petri. Vacat turn fedes eius morte menfibus vij.diebus quinque amp;nbsp;viginti.
DEVSDEDITL
7O.P««t
gg^^psfEufdedir patria Romanus, pâtre Stephanofubdiacono pontificatum oiH' niumfuffragijs aeleptus, clerum mirum in modumdilexitamp;auxit. Ferunl quidam hunctantæfanéiitatisfuifte, vt quendam obuium elephantiæmor-bo laborantem, ofculofuo lepra ftatim libcrauerit, Conftituit autem vK optimus,ne filius patrimi puellam c facrofonte apatrcleuatam,ducerein vxorem poftet.
tteracH. Eodcm quoquetemporeHeraclius magnocoinparatoexercitu, multas prouincias’ Perilsoccupatas, inpoteftatem fuam redigit.Ducem Perfarum fingulari certaminef’, equo deturbat amp;nbsp;interficif. Chofdrocn regem Perlarum opprimir,filium eius captungt; amp;baptizatu,in regnum paternum reftituit. Perfidem ingrcftus,turrim Choldroç thefaU' ris plenam capit, quorum partem militibustribuit, partem verb reparandistempüSi quæ Perfæ diripuerant,amp; vaftauerant, delignat. Ipfc prætereà alia onuftuspræda cun' feptem elephantis Hierofolymam redicns,cruccm domini à Perlis ablatam fecum df' ferens,eolocireponit,inquoanteafuerat Captosa Perils,in patriam remittit. Redicr” deindeConftantinopolim, litcris amp;ociodele(£iatur,ad aftrologiam fe contuIit.Sororis tarnen fuæ filiam tantus imperator contra ius,fasque in vxorem accipic;amp; vt fccleri 1 celu* adderet, quod fieri confucuit,vbi qiiisin peiora labitur,adEutychianostranfijt,eoputif-fimum tempore,quo AnaftafiusPerfa monathusfub nomine Chrifti à fuis captus,mart)' humpaftuseft.-cuiusreliquiaePofteaRoraaaiadutdxfunt, Sc in nionaftericbeati Pauh repO'
-ocr page 125-P o N T I F I C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«9
repofitae ad aquas Sa]uiaj,vt vulgo dicitur.Ferunt eodem tempore Sifebutum Gotborü Sifeimn' re?cm,plurimasHifpanix ciuitates,quæ adRomanosdefeccrant/mfidemrccepiffelu-
i* dæosque omnes in regno deprehenfos.grauioribus fupplicijsad Chrifti fidem compulif- **’
* fe,rogatuf'vtaiunt)Heraclij.quiinfatisnabuerat,fibicaucndum ïcircunciiïscffcjcui'nta-
gt; nbsp;nbsp;nbsp;men pofteàbaudfatis fati neceffitatem circumfpiciens.àSaracenis circuncifioncm ob-
f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feruantibus.opprcflus fit. Agebanturhæc in oriente^nec fuis athletis pro fide Chrifti carc-
'• bat occidens.ArnuIphusenim Metenfis Epifeopus confilio,amp; fanôitate Dagobertum J Frâcorum regéin officio cótinebat,adiuuante AmandoTraieétenfiEpifcopo.viro qui-lt; nbsp;nbsp;nbsp;dé optimo,amp;religion is Chriftiançdefenforcacerrimo.HifpanisquoquelfidorusHifpa- epi/fa/'w
r lenfisEpifcopusLeandrifuccefibr.multatum fcripfit,quæ fidem Chriftianam mirificè Traie/f. J iuuant.DefummoenimbonOjdc viris illuftribus.devocabulis grammatices,amp; etymo-/ logiislibroscompofuit.Hiftoriamprxtereàab Adam vfque ad tempura Heracli). vitas ij quorundam fanâorum,hiftoriam Longobardorum, amp;nbsp;breuem quandam cofmogra-). phiam ftylo fatis eleganti edidit. In eo homine pluris facienda eftcertè fanQ;itas,quùm
cruditio.SuntquifcribantlfidorumGermanum fuiffe, quanquam Hifpani hune fuum i cffeafîirmcnt.-vtcunquefit,fatisconftat,eumfuiffequauislaudedignum ob dodrinau»
Si fanébtateni.
,i Ocufdcditautem,cuius tempora adhæcetiam, quædiximus.notiorafecere amp;nbsp;terr«. J nbsp;nbsp;nbsp;motus,amp;fcabiesquædamitaad elephantiam tendens, vt deformitatecognofei homines
j, non poflenqmoritur pontificatus fui anno tertio, die tertio amp;:vigefimo,acfepclitur in j, nbsp;nbsp;nbsp;bafilica Pétri,fextoidusNoucmbris.Eius morteEpifeopatus turn vacat menfemvnum,
dies xvj.
r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;À'n NOTAT.
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hicantepontificaittmpresbjter Cardinaliifuit tituli fâitliorum leannis 0“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ettitu mentio ex-
ij, to» in vetujlo diplomate S. Gre^orif Papa tabula marmorea iHciJi,qua adhuc efl in ipfirum fanblorutg g titulo his verbis.
Gre^orim Epifeopusfcruusferuorum.Def,dileSfßimisin Chrifofilÿs. DeufdeditCard/nati, é* lean-ni archipresbjftero tituli S S.Ioannis, Pauli, per vor in eodem titulo in perpetuum. Crédité Jpecula-lationis impelliinur cura, ô'c.
11 f-if
i
i
0
1'
i l
7
$
5 J
!
i
B O N I F A CI V S V.
9nifaciusqU!ntus,natione Campanus,patreloanne,eo temporepontificatû T’ î*»«»' ■nijt, quo Eleutherius patriciusRomam ab Hcraclio miflus, vindicata loan-lisExarchi morte.femetipfumregemItaliæcréât. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X,quot;
At verb cùm Romam proficifccretur, à militibus fuis necatur, eiusque aputConftantinopolim mittitur.Huiusin locum pofteà Ifaatius patricius
Conftantinopolitanns, Exarchus fuffeôluseft . AtTheudelinda(vt diximus) mortuo Adoaldo marito, vnà cum filio regnum Longobardorum fapienter, amp;nbsp;intégré gu-bernans, inter Longobardos Si halos pacem decennio continuit, ccclefias mult.rsclo-pis. Si muneribus exornauit, fundos quoque his adiecit, quorum prouentibusfacer-dotes vterentur. Anno verb*duodecimo Heraclij Mahometes Arabs, vt quidam vo-lunt'.vtalijPcrfa,nobiligenetenatus,pâtre, qui Deos gentium coleret,matre Hcbraica Hyfmaelitici generis,magnum in Chriftiano populo excitauit incendiurajSc ita magnü, vtverear ne ciusfeéta,noftrapotiffimùm ætate.reliquiasChriftianinominispenitusex-tinguat.'sdecgt;tepeffimus,amp;animo,accorpore languidiinterirum noftrum expeâatescô-cidimus.Inualcfciteius fetha nunc multo magis quàm anteà Na.m tota Alia 8c Africa,ma-
F ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gna-
-ocr page 126-PLATINA DE VITIS. gnaqueparsEuïopxMahumetanis principubusfubicélaeft.InftantnuncTurci terra, mari.vtnostanquam cunieulosex hisEuropælatebris eruant. Sedemus, otiolï alteruiï expeéhantes.quaïj^hoc main m vniuerfæreipublicæChriftianæ non immineat.ExpeétaDl {acerdotes.vtalecidaribus hoe tantum bellum, amp;nbsp;tam noceflarium fumatur. Expeâaquot;' itemfeculareqvt presbyteri tuendæ religionis caufapecuniasin fumptus bellicospo'' Hccantur amp;nbsp;fubminjftrct.nec in peiores vfus eHundant,quemadmodum facere pleriqu® confueuere,pecuniaseleemofynis,amp;fanguine martyrum comparatas,in aureaamp; argeö-teavafa, amp;nbsp;prægrandia quidem fundentes, parum de futuro foliciti, Dei, quemta* turn vtilitatisgratia colunt, amp;nbsp;hominum contemptores. Ad Mahometem redeo,''i' rum adco verlütum, amp;nbsp;acris ingenij,vtcum inter Chriftianosdiuverfatus effet,omneS“ queomninum.quiantefuêrefeólascognouiffctjnouam quandam fuperftitionem intrO' duxitjVt videmus,quapropenoftra religio extinftaeft. Aufus cft ctiam comparatoii’' genti Arabum exercitu,fines Romani imperijturbare, cuius motus Heraclius cito coff' pefcuiqfolicitatiseiusaddefeéhioncm militibus,poHicitationibus. amp;præmiis.
Bonifacius autem Pontifex vir fingularis humanitatis amp;nbsp;clementiae.magni in horaint® benignitate,amp; gratia vtens.niillu m genus officij,quod bonum paftorem deccret, prxter naifit.lnffituit prætercànequi adecclefiasconfugerent,inde vi retraherentur.neueaco lyti reliquias martyrum attreftarcnt.quodeft presbyteri,aut fubdiaconi officium.Maæ dauit item vt quouisin locofacrilegianathematizarentur: vtueteftamentum iuffuprii'' cipisvbique valeret.Cœmeterium autem betaiNicomcdisfecit,amp;dedicauit.In clericlt;^ verb intègre viuentes, vnicè liberalis, amp;nbsp;munificus fuit. GallusautembeatiColunibai'' difcipulusitainoccidentetùm viuebat,vtetiam in vitafanóti nomen mereretur. Hui«' veltigia fecutus eft Euftachius abbas, fecutaamp;fanfta Au rea,in cuius honoré bcatus*0 giusmonafterumvirginumædificauit.FeruntetiamBafilium quendam Ifidoro xq»*' lem vita,moribusamp; doftrina infignem turn habitum fuiffe. Moriturautem Bonifaci«' Pontificatus fui anno quinto,die decimo.Ór in bafilica Petri collachrymantibus omnib®* lêpelitur.Eiusautem in morte diebus tredeeim fedes turn vacat,
72.P»W.
H O N O R I V S I.
Onorius natione Campanus, pâtre Petronioviroconfulari.
Eo tempore pontificatum inijqquo Thcudelinda moritur, ciufquefiW Adoaldusèregno deijcirur,fuffeétoineius locum Arioaldo. Inftabattui* (vtdixi) Heraclius, qui dePerlistriumphauerat.vt omnesludæi impcgt;i' fubieöi baptizarentur. Hancobrtm Sarmceiii, amp;nbsp;Arabes arma fument^'
à natiuitatc Chrifti anno DCIlI.ac vigelimo,ita Heraclij duccs fuperarunt, ythoiquot;^ nem felicem primo,moxinfeliciffimum reddiderint,ducc M3homctc,qui cum mag«* fe Dei prophetam affereret,magicis artibus Afianos,amp;: Africanos, deludens, itapcpul«* quofdam concitauit nouaafereligioneimbutos,vtpaulum abfucrir.quin oinnino i'quot;' perij nomen delerent, capta Alexandria, multifquçaliisSyriæ amp;nbsp;Cili .is vrblbus.Sara«*' * -’’‘'r»'“ nosfeétatores fuosh3buit,*àSara Abrahæ légitima vxore ita appt'laros,qual] legitim** c?4 yr j'minæprofeffionisfuccefforesamp;hærcdes.Sçcutus eft homo callidiftimi ingenij hac reHieroboam exemplum,qui tribui fuxalioscolendi ritusconfi-ripfit, ne vnqiiam 1**' dæorum imperiofubeffent.ldcm pofte'afcctre Græcià Catholicis diltentientes, nonf® religionem tanrummodo,fcdigt;b imperium,cuius gratia Neft 'l ianorum, lacobitanquot;quot;' amp;nbsp;Hebionitarumerroresfecutifunt. Verùm poftremó hacpertinaeiacódeduifti funt?L vnacum religione amp;nbsp;feöa imperium,omninoamiferint.in turpifiimam feruituteni''*' daßi. Mahometes autem (vtin Alcorano legitur,' quo magis feßatores fuos ligionc Ciirtftiana feiungeret, hæreticos quofdam in componendis legibus, maxi'”,
-ocr page 127-P Ö N T I r I V M.
if Vero Neftorianos fecutus eft, multa hinc inde contra legem Moyfcôs, Si euangelij 1* Det aftutècolligens.acin vnura quaft'corpus redigens.Ferunt Heraclium turn quldem I' defperatione, 3ifœdam paccmcumSarraccnisiniifle.amp;PyrrhipatfirachæConftanttno-1' polttani amp;: Cyri Alcxandrini Epifcopi fraudibus deceptum , in hærefim quoquc Mal' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nothcliatarum inêidilTe, vnam tantummodo voluntatem in Chriftoeffc dicentium,vn-
'f de nomen accepere.
Hos tarnen pofteàtantierroris anfl:ores,hortante Honorio, amp;nbsp;verum ante oculosli-O* teri5,amp; nuntijs ponente,relegâuit Hei aclius.Honoriusautem à rebus externtsaliquantu-i' lurn quietisadeptus.doélrina,Scmoribusfandtiffimisomnem propeclerum rcnouauit. Bafilicam bead Petri tegulisæneis ex Ione Capitolinofumptiscooperuit.Acdem Hagne* 0' tismartyris viaNomentana, vt carmen in aplîdeindicat/ædemPancrati) via Aurtiia relt ftituit.Templum quoqueS. AnaftaGj acaquasSaluias.templum quatuor Coronatoruna 0‘ martyrum, templum bead Cyriaci via Oftienfi milliariofeptimo, tern plum S.Seuerini apudvrbemTiburtinammagnificentiffimis operisædificâuit.-amp;argento,auro,porpby-i(i reticis, amp;marmoreislapidibus,incruftadoneparietum,opere teftorio,opere vermicu-jp lato exornauit,lveftituit ctiam cœmcterium S.Marccllini Si Petri via Lauicana.Ecclefia quoquebeatæHagnetisapudfanâumSiluefttum,ecclefiambeatiHadriani in tribus fo-0. ris.huius mandato,amp;impenra ædificatas fuifte.fcribuntnonnulli.-vtvero vnoquoque ijv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fabbatoàfanâo ApollinariaddiuumPetrum ireturcum litaniis,primus inftituit.Mori-
turautem virfanftiffimusannopontificatusfuiduodecimounefe vndecimo,diedecimo iii feptimo, ac inbaftlica Petri fepelitur quarto idus Oélobris.Eius morte annum vnum, «’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;menfes feptem,dies decernamp;o0:ofcdes interim vacat»
ANNOTAT.
I* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;......
Ill nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vi(/co in fcxtiC fynodi Conßantinopalitanit tertiit vitl^atis eodiiibus/anilißimo haie vira Monoihebtit.
rumhareßscrimenimpiiigi,cumfaljtßimumßt ipfum eihtcreji vnquamfubß:ripßße,imo conflit cameö-demnaßiiVt ex ^axmimonacbieiKJcentempeïanei.quiflib Martino Papap/x/tepißo!ii Qracis, ç^dia-lo^o,contra Pjrrhiim patriarchamConflantinopoliianum haretbttm Monothclitaît},quic in bibliotheca palatina extant flatis manifeßum eft. Etwdem cnim pontificet» catholicutnßmperfuifti feriptiî cofirma^ ,, runt Emanuel CallecaGriSCiii,qui paulo poft concilq fecundi Lti^dunenfls ßtb Gregorio decimo T’apa anno CC LXX1111. célebrati tempora rixit,i^y inflgnemlibruinproLatir.iscontra omnes Graco» rüharefijfcripfltJo.deTurrecrematainlib.deprimatuS.R.E.amp;noflristemporibiis Albertus Pigiuiin librisde Eccleftaflica Hierarhta.Caterum vidgata fexta flnodiexemplartaaGracis corriipta,citu^ (anonesjnqinbtts Honoriuscondemnatur,ßippoßtitios efft exTheopbamt 1fauro Graco biflorta eccleßa-i. nbsp;nbsp;nbsp;fticaßriptoredocet Anaftaflus bibliothecaritis inhifloria flia Latina, quam ex lodern Theophane,'Nice-
phoro,^ Georgio abbate compoflüt.Hac animaduerttt GuillelmusSirlcttis Apofl.fldis protoiiatariusyir . doclrina.pietateó'oibnivirtufumgencrecumulatiflimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj
1«’ if
II'
01
r(‘
ft
tl
1’
SEVTRINVS T
amp;^Q'?:lt;'^^^®’'’’’'^5p^^™^'^'^®’’^5p^^’^^^^^^^t’°gt;itidemortuiHonorij locum fub- ys P»»». totius Italiæ Exarcho in Pontificatu confirmatur. Vana *
Exarchi confirmaffent, Ifaatius itaque ob earn caufam Komara profeäius SÖ^'i^^^cum pontificemconfirmaffetme gratuite tantum laboris fufcepilTe vide- cj/irn:«7e retur, thefaurumamp;facrariumbaliHcæLateranenfis adiuuantibus Romanis quibufdam foleb^e-fpoliitjvcûftendbusaliquandiu fruftra tarnen lacerdodbus rempli, quorum primates
omnci
-ocr page 128-9t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MATIN A DB VITIS
onsncspoftcain exiUummiGtJndignabaturcnimIfaatiuscostantumin thefàuris habfr rcnequequicquaminvfusbellicosconferre.præfèrtimcùmmilitcs inopia rerum oW' niuiïituncliborarent, Huius prxd« partem militibus conctfCt, partem fecum R.auei' nam detulit.reliquurn vcro ad impcratorcm mifit.
Sarraceni aurem,quos pretio condudos ab Heraclio diximus,cùm eis auarè, malign* que paöa merces perfoluereturjn Syriam profeéti,Dainafcum itnperio fubiedam vic* piunt.Deindè veröcum reliquis Arabibus.quidomi remanfcrant coniunâi.commW-tibus.amp;armisadiutijMachoiyetisfuroreincitatbPhcenitcm amp;nbsp;Aegyptum pcruagatij* Gftentescum imperiofuo, tum legiMahometanæpaffimcçdunt.Verfi deinde in Perftó HormifdaPerfarumregeinterempto.non prius vaftandi omnia finemfecêre.quàmSâf' racenorum legem,amp; imperium fufcipiunt. Verùm Heraclius audita Sarracenorum H' ccntia, capta præfertim Antiochia, veritus ne Hierofolymam occuparcnt crucera Do* mini Conltantinopolim defcrendam curauit, ne itcrum in Agarenorum manusd* ueniret. AgarcnoseniraGraeci Arabasappcllaruntob ignominiam, quafi ab AgaraH' cilla Abrahæortos.-nequc itamultô póft Hierofolyma capta eft. Mahomctc autem('^ quidam fcribunt)ad Mecham mortuo,in principatu Calipha fucccdit. Poft hune Hab' Quo quidem puifo, quod nimium fuperftitiofùs effet, alterum Calipham fibi duce” AEgyptij creauêre.Ferunttum etiam,ne quid calamitatis deeffet, quod Romanum Vf' xaretimperium.Sifcbutum Gothorum regem omnesHifpaniæ ciuitates Romanis ad*' miflc.-ac tum demûm Romanos imperare in Hifpaniadelijffc.
Seucrinusautem pontifex virfingularispietatis,amp; religionis,amator pauperum.irt”' lamitofosbenignus.in omnesmunificus, inreparandis templis fplcndidus, pontificat” fui anno primo.menfefecundomoritur, aefepelitur in bafilica Pétri quarto nonasA* gufti. Vacat tum fedes menfes quatuor,dies vndetriginta.
I O A N N E S HH.
Oannes quartus,natione Dalmata,pâtre V cnantio.pontificatum ini”’ ftatim mirapietate vlüs eft. Ex reliquis enim thcfauris.quos Ifaiti” apud Lateranum reliquerat.captiuos omnes.quos potuit.Iftros,amp; raatasà captiuitatc redemit.
Ititertà veto Rhotaris, qui Arioaldo in Longobardorum regnn®' fuccefferat,licet iuftitiagt;amp; pietate infignis habitus fit,ad Arrianos tainf* deciinar,paflusqi cft,vt eodem tempore omnibus regni fui ciuitatibusduoEpifcopip^'; poteftateprçeffcnt:alter enim catholicus,alter Arrianns habebatur/F ati pretereà ingf” fuit,vtleges quæfola mcmoriaScvfuretinebantur,inferiemquandamredegeritjCo”' cemq;ipfum ediétum appellari præcepcrit in rcautem militari itapræftansfuit,vth”quot;' riamomnem,amp;Liguriam cum ora maritimaMaffiliam vfquein iùam redegeritpotd” tem.Anno deinde fexto regnifui moriens,Rhoàua’dn fiüo regr. m rcliquit.Ferunt^ cerdotem quendam Rhotariscorpus apud tcmplum Ioannis Bapuftxfepultumjno™ apertotumulo fpoliaffe; folentenimprxtiofaquædam cum regum corporibus repo”^ Elancobrembcatusloanneshominiapparcns.ci mortem intcrminatuscft,fi deiny templum fuum ingredcrettir.Huicenim fanéto Rhotaris mirtim in medum in vi»® ditiisfuerat.Idem contigit teraporibusnoftris Alouifio cardinal!,patriar hç Aquild^ ii.Erutoenim fépulchroabhisfpoüatur.quosipfèex infimafortehominuin addig”''*' tem f3cerdotalem,amp;melioremfortiinam crexerat.P.hodoaldusigitur regniguberns^“ la fiifcipiens,Gundibergam reginæ ïhtudelindefiliam in vxorem accipit.quæ teÜn'^ ntm matris imitata.vt iliaMüdcctiefir ipfiTerracirx Ioannis Baptifta? ten'p'ûid'quot;'''
-ocr page 129-P o N T 1 P 1 C V M.
y (lt; »
r !lt;
Ÿ r
S) P k r
V f
II
plurimolt;^ueauro amp;argentoeKorn3t. AtKhodoaldusin adultérin deprehenfus,^mari* toadultei æ intcrficitur. HuicautéfuccelTit Aripci tusGudualdifiVius.Theudclindxre-ginæ frater, qui apud ricinunrSaluatorisoracuiumcondiditjVarijfqucornaiïiéns infig-niuit, amp;fundisdotau!t.
loanncsautem Pontifex vcritus ne corpora Vincenti) amp;nbsp;Anaflafi) aliquandoin ma-nusbarbarorum deuenirent, vtRomam quant diligentiffimè ferrentur curauit,ac iuxta fontem Lateranenfem in oratorio bcati Ioannis B.iptiftæ magna cum venerationecol-locauit.Sunt qui feribanthuius Pontificis tempore öcVincentium Beluactnlem Epifeo-pum,8cMuardum Arehiepifeopum Ilt;emenfem,fan(ftitate8f doârinainprctioluiue.His addunt amp;KiginulphamGal!am i-natronam,genere,amp; ianâitateiniignem;ScB cna'dum Traieâenfem Epifeopum, vita, Sc miraculis darum, lodocus tjuoquebis ncquaquam inferioreft habitus,qui Britonum regisfilius.fpreto regno,cum aiitjuandiuin eremo vixiflet,tandem in pago Pontio moritur.loannesautcpôtificatus fui anno primo,mcnfe nonomoriensin bafilicaPétrifepelitur quartoidusüctobris.Vacat cum fedes menfem vnum,diestredecim.
if
ƒ
))• ,11'
i«*
(f
■I»
,ii'i
c»
THEODORVSÎ.
^^^^^S^HeôdorusnationeGræcuspatrcTbeodoroEpifcopoHierofoîymisoriun- ss-Fo«-P'^i^’^'ficatum iniens, omnia,quxad dignit tem rdigonis Chtiftianæ
h|^P^'‘ïiticrearbitrabatur,circunfpiciebat,vtbüiium pafcorcmdecCt.-in omnes ^â^^jÇ^maximeautem ergapauperes.mirabenignitatc vtens.
Intereà veto Heradiustrigcfimoimperi) fui anno, morbointercutanco perijt, cum pauio ante Theodorum cognomento Cailiopam mortuo Ifaatio l.xar-chum inltaliammififfet. InlocumverodemortuiHeracbjprimofufficitur Confiant!- can!flt;,nlt;c nus filius, qui quarto fufcepti iraperij menfe, veneno opprimitur Martinat nouercæ »a; /Hin--amp; Hcradeonis infidijs,quos quidem ad tan tu nî facinus(^vt aiunt) Pyrrhus patriardia in- *’* ftigaucrat. Heradeon itaque mortuo fratre imperium occupât; gopotifGmùm tem-porc,quoCyrus,Sergiu‘!,amp; Pyrrhus Acephalorum hærefim in(taurantes,vnam opetatio--''quot;'“*“^ nem inChritto, humanitatisfcilicetamp;diuinitatis,vnamque voluntatem prædicabant. Exhisautem Pyrrhusaudita Hcradijmorte,redeundiin patriameupidus ex Africavbi exulabat,R.omam veniens,acerrati veniam petensnon ex animo, fed fctè,àTheodoro viuendi formam accepit. Verum prius vitamamifit,quùmtantofederequæfitamdig-•nitatem potueritobtinere Senatus enim, populusque Conftantinopolitanus cognito federe, in Martinam,Heradeonemque confu rgens,cum hune nafo,iBam lingua mutila-tam rdegaffet, Pyrrhum de fuga retradum interficit. Conftantium verb Çonldantini dolo necdlifiliumimperatorécreat.-ln locum auté PyrrhiPaulûlipifcopcifuffieit,e]uem Theodorus pontifex Romanus dignitatepriuauit,quia orthodoxæhdei normam, amp;nbsp;ra-tionem fufdperc recufabat,adiuuante eius ftultitiam Confiantio,in eandem hærefim fto’idè nimium prolapfo. Conuerfusdeinde ab hoc certamine pontifex ad ornanda fandorum corpora. Primi, amp;nbsp;Pdiciani martyrum reli^Juias exharcnarioviæNomen-tanæablatasin vrbem deferens,in bafilica Stephani protomartyris in Cadio msmtc col-locat:multisorn3mtntis,tum exargento,tum exauroadhibitisidem quoque bafilicam xdificat via Flaminianon longeai ponte Miluio,amp;ftatim dedicat. Duo poltrcmo orato. riaconftruxit,2eornauit: quorum alterumeratapud Lateranenfembafilicam beatoSe-baftianotalteruna verb via OftienfuEupolo martyri dedicatura. His ita conftanter, 8c fände peradis, moriturpontiSeatus fui anno fcxio, mcnfe quinto,die decimoodauo: fepdi-
-ocr page 130-PLATINA DE VITIS
lèpcîiturq; inbafilici Petri pridie idus Maij.Epifcopatus autem diebiisduobus amp;nbsp;quin* quagintatum Vacat.
MARTINVS T.
î^Conftantij auéioritate abufus, in diuerfas infulas relêgat.Quam ob rem in' dignatusMartinus.fynodum centum,amp; quinquagintaEpifcoporum Roms habuitJquot; qua Cyri Alcxandrini.Scrgij,ac Pyrrhi damnationem renouauiLamp; Paulum patriai cham omni anathematis vinculo damnatum,priuauit.
Intercà verö,dura Esc itaagerentur.paxitaliar, quæ inter Romanos, amp;nbsp;LongobarJo^ nnnistrigintadurauerat.turbari iamcœptaeft,Longobardis omnia advtilitatem fim” trabcntibus.'contra verb recufantibus Roman is,quæ praeter ius fasque mandaten tuqnU^ ximc veró cum Rhotaris Arriana labe inquinatus, nullam ferme ciuitatem habcret, cn' nonArrianü paritcqamp;catholicüEpifcopum præpofuiflet.Hunc autem errorememc”' dare conati Theodorus, amp;nbsp;Martinus, rem fepiusfruftra tentauerant.Ob has igitur cauli* inftantc etianiTheodoro Italiæ Exarcho,bellum Longobardis indicituv. Non detreâ^' juntilIicertamen.AdScultennamfiquidem Mutinæ amnem acriter vtrinque pugnaf* cft. Tandem veró Theodorusfuperatusfunditur, amp;nbsp;fugatur. Quo quidem in preelio fuisadfeptem milliadefideratifunt. Rhotaris autem tanta viótoria elatuSjLiguriamoni' nem baud magno negociobreui in poteftatem fuam redegit.
Intcrea varo Conftantiusfortunam cum duce mutaturus,reuocato TheodorOjOly*®' pium Exarchum in Italiam ftatim mittit.qpi pirmo quidem, amp;Monothelitarum feâa^ olymei* peromnemItaliafpargeret : amp;nbsp;Martinum pontificem aut interficcreqautcaptumad'* perducendumcuraret.At OlympiusRomam veniens,vbiiamlÿnodus habebatur con; trahunc,atquealios orientalisecçlefiæ errores,cum virusconceptumfpargerenon po'' fet.liétoremfuum immifit.qui Martinum in ecclefia fanftæ Mariæ maioris caperet,^ ad fe perduceret,vti faltem parère recufantem interficerct.Faélurus mandata litftor, miraculo fubita cæcitatccorripitur. Atque ita diyinæ maieftatis nutu tantum difcrim^l' tum Martinuseuafit. Hacveroorientalisamp;opcidentalis Ecclefix difeordia freti Sjrt*' Pl.’oJu'à ceni, Alexandria cum ingent-i cIaftefolucntes,Rhodumperuenere;captaque vrbe,(^ ? war» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cuiusære nongentos camelos onuftoS'^'
runt.Eratenimfeptuagintacubitorum cuius audor Chares Lylippi difcipulus habit^ cft.Deinccps verb occupatismultisAEgei maris infulis,in Siciliam navigantes,muk»“' naSiculis intulëré.'ob quod Olympius Martini precibusinorus, tos infula depulit,nn® fine magna nauium,militu, acfiii ipfiusiadura.-ibienim morbocorreptus tnoritur.f“?' ftantius verb tot calamitatibus nihilo melior faélus, Theodorum Calliopam cuio^-mandatis itcrum in Italiam mittiqvt primo quoq; temporeMartinum pontificem nd vinélum mitterer.-eiq; reifocium adjiditPaulum Pellarium, qui tatumfacinuscursf^ Thtodorusà Romanis perbenigne exceptas cum falutandicaufaadirepontificemk'”'’ retjhominî cathenasinijciqcumqueConftantinopolim mittir. Vndepofteàiq Cherf^O' nefum Pôtiexilijcaufadeportatur.-vbi quondam beatus Clemens Romanqs praeful^’''*' lauerat. Martinus autem multis calamitatibus circunuentus, ac inopiarerum omiknij prclTus, tandem in exilio moritur, pontificattisfui annofexto, mcnfevno,diebusk’‘j viginti.Sedesautem R,omç quatuordecim menfibus tum vacat, quia nil certi de mi viri morte habebatur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
-ocr page 131-BVgenius primus, patria RonianuSjpatreRufinianoè Cçlîo monte Martino 77'^quot;-in pontificatu fucceffit, eodem fermé tempore quo Petrus in locum Pauli bæretici Conftantinopoli fufficitur.Hic cnim ctfi melius aliquantulum de ' religione fenfit,quam Paulus, non tarnen vfque adeo eandem fidci normam tenuit,quamfanâaRomanaeccicfiaprædicat,amp;feruat. Cuiusqiiidem lite-ræRomam miffs duasoperationes,amp; voluntatesin Chriftonegates,ita lùntexplofæ.vt clerus ipfe interdicere pontifici aufus fit, quö minus in EcclcßafändxMarix maioris.« facrificaret,nifiprius tarn profanas literasreieciffet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«o»« or
intereà veróGrimoaldusduxBeneuentanusRhomoaldofilioBcneuétiducereliófo, cum ingenti exercitu in Galliam Cifàlpinam mouens, Papia Pertberim, Mediolano Gundibertum Arithpcrtifilios expulit.Qu^od vbi Clodouæus Francorum rexintellexiP fet,cafum adolefcentum miferatus,magnas copias ftatim in Italiam mifit,quæ adolefcen-. tesinregnum paternum reftituerent. InTranfpadana regioneprcelium vtrinquémagna virorum concitatione committitur,cum illi redire in ditionem paterna m, hic retine-rebeiio partum conarentur.Tandem verbfeinclinante ad Grimoaldum Fortuna, fuli acfugati GalliIraIiaexpelluntur,Sunt tamenqui fcribant Gallos hac ratione dcceptos effe.Longobardi enim fimulata fuga,caftra rerü omnium copia,ac vini potißimü plena te-Iinquentes,liaud longe in inßdijs conftiterant; Galli verb caftraingredientes, rati ve. rameffehoftiumfugam,inomemvoluptatem effunduntur,epulis, vino replentufr quarefiiperuenientibushoftibus.cum fomnolentiagrauati pafllm,veluti pecorafinecu-ftodeiacerent,itaabhoftibuscæduntur,vt vix nuntius fuperfuerit, qui tantam cladem Clodouço nuntiarct.PIac vidoria fretus Grimoaldus,omnem prouinciam ftatim in po-teftatem fuam rèdegit.
Eugenius autem pontifex,vir niirçpietatis,religionis,manfuctudinis,comitatis,muni-ficentiæ,pontificatus fui anno fecundo,menfe nono moritur.-ac in bafilica Petri fepclitur quartononas lunij.Vacat turn fedes menfem vnum,dies viij.amp;xx.
VITALIANVS L
■^ft^l^^IralianuspatriaSigninus,exoppido Volfcorom, patre Anaftafio,eo têmpô-repontificatuni inijt,quoCæiarea Perfirum regina,nefeiente marito cutn^^^*”^ ^^^,y(^SpaucisfidelibusConftantinopolim venit,anno(excentelimo tertio ac Ixxx.
Quæquidemab imperatore honorificc fufeepta, nonmulto poft charaéfe-^i^^'i7§gt;rcmbaptifmi fufeepit, cuius reicaufaprofeótó venerat. Hoc vbi intellexi'f-fetPerfarum rex,legatos ftatim Conftantinopolim mittit,qui vxoremab imperatore répétant. Refpondet imperator, in arbitrio reginæ elfe Itandi veldifcedendi.proinde eamfcifcitentur.Interrogatareginarefpondet,nunquam redituram in patriam,nifirex Chriftiani nomen fufciperet,qui ftatim re cognita cum quadraginta m illibus hominum Conftantinopolim pacatoagmine venions, perbenignè ab imperatore lufeeptus, vnà cum militibus fuis baptizatus , in regnum cum vxore reuertitur. Pofteà verb Con-ftantius Conftantino filio in partem imperij fufeepto comparata ingenti elafle, Con-ftantinopoli foluens, Tarentum peruenit,copiasetiamterrefters nauibus onerarijs fe-cum vehens. Inde verb terreftri itinere in Samnium veniens,oblidere Beneuentum infthuerat. Verùm vbi intellexit vrbem valido prælîdio, multisque commeatibus Rhomoaldi diligentia launitam çffe| Lucenaoa moucns, vrbem vi ccepit : ac
-ocr page 132-PLATINADEVITTS
d rcpTimfoloTquauitlndcatitern Acherontiam profeólus.cum vr’ em munitifljniai» caperenon poflet,Beneuentum oppugnareadortusjlatiæ oblidionem foiuit,quód intel*, IcxcratGrimoaldnm propedierocü magnis copijs affjturum vtfilio KhomoaldoopeH' ferret Neapolim igitur primo mox Romam,indeConP.antiuspetens, magnaincomnio* di in itinere pafTus eft.Saburro autem ciue Romano enm viginti millibus hominiiif apnd Formias rcliäo, qui hoftes reprimeret,tandem ad vrbem peruenit, prodeuftc obuiam pnntificccum clero, amp;nbsp;populo vfque adfextum lapidena honoris caiilä. Duftus per vrbem plaudente niultitudine ad baGlicam Petri, pallium auro iiitertcxtum fancto cbtulic. Interim verö Rhomoaldus patris auxiüo fretus Saburrumaggreditur,amp;(upt' rat, atplurimosGræcosinterncit.Hacdefperationc motus Conftantius, quinta poftet) quam vrbem ingrefTuseftjdic.ad direptionéconuei fus,omnesftatuas exære, amp;nbsp;marmO' read ornatum vrbislocis inbgnibuspofitas.omnia ccclefiarum ornamenta paulo decen-tiora diftrahit, acnauibus ad id fubueftisimponit plusque ipfeornamentorum fepteis diebusvrbi detraxit,quambarbari anttà duccntis.amp;quinquagintaoótoannis nedicaoî maleuoli.hifloriarum jguarijGi egorij pontificis iuflu comminutas tfïc roaiorum ftatu-asamp; monimenta Duodecimo autem die Roma in malam remabiensGræculus nequam amp;nbsp;pcrfidus.Neapolimcontendit; indequoque in Siciliam proficiftitur, vbiquetributJ adeo acerbe coll igens.vtfilijobçrati à parèntum complexibusdiuellcrentur.Commori-tusaliquandiu in Sicilia homo auariffimus,dum Syracullsin bainco 1 ibidini vacat, à fuis occiditur ;in eiusque locum Mezentius,cuius fraude necatum putantConftantium,imperator à militibus creatur. Magna fuit in hoc homine varieras. Nam primo quidem vbi intellcxit Vitalianum pontificatum iniiffe, nuntiosmifit, quiei fuo namincgratularen-tur.-quiquecuangeliaaureisliterisfcripta.acmultis gemmis ornatabeato Petrocondo' narcnt.Deinde verb mutata fentêtia nec diis ncc hominibus pcpercir,diuina humanaqiO-«»(’or ninia confundens.At Viralianuscultui diuino intptus.amp;regulam ecclefiafticam compn-«/■Piinr fjit, amp;nbsp;cantum ordinauit.adhibitis ad confonantium('vt quidam volunOorganiSjThefl' öJiï/iia dofum quoque archiepifcopum,'amp; Hadrianumabbatem viros doólifïimos,atqueopti-
môs in Britanniam mittit(quam Angliam vocant) cum magna poteftatc ligandi,amp;fol' uendi, quo Britannosin fide,prædicationibus, amp;exemplocontinerent.Fecêre mandat» ac quidem diligenter viri optimi, Librum prrterea Theodorus fcripfit, quo déclara' uit, qua pcenitentia dilui vnumquodque peccatum poffit. Sunt tarnen qui hoc opuS Theodoropontificiafcribant.VitaIianusautcmbene,amp;exfententia quantum ineo fuH gubcrnat3eccleri3,annoxnii.pontificatusfui,menfc vi. moritur.ac fcpelitur in bafilir’l Petri.vr.calcndas Februari) Epifeopatus autem turn vacat mêfibus quatuor, diebus quin* decim.
ADEODATVS I.
Deodatus patria Romanus, pâtre louiniano ex monacho pontifex ere»' tur,co tempore potiflimtim, quo Lupus Foroiulianorum dux,regnuralH' liæ occupare conattis eft.
Grimoaldus enim (vt diximus) à filio Rcmoaldo duce Beneuentano contra Conftantium imperatoi em in auxilium accitus, Lupo (vt aiunt) regnum,amp;ouescommendauit.InEtruriaenim, Aemilia, tranfpadana Italia omni» r »ƒ fa tumuitu Lupus inuoluit.Hanc ob rem Grimoaldus Auarcs duce Cacanno in Lupum pS' »oho'm«« tuniis, amp;nbsp;pollicitationibus mouet.- qui primo congreftu a Lupo fupcrati fiint. Veriin’ rKMdn*. fequentidiepreelium repctentes,Lupum fupcranr,amp;obtriincant,ac totum Forumiol'H diripiunt Grimoaldus autem abeunteex Italia Conftantio in Cifalpinam rediens, Fo' ruifl
-ocr page 133-T o N T I F I C V M. rum Pom pil ij Gbbafo Gnfto a^greffus, cæfis omnibus, diripuit.sc folo'acquauit propter . iniuriam,qn3m coloci à Rauennatibus3cceperat,cuminauxiliumfilij proficifccrctur. Dum verö Arnefites Lupi Hlius, adiuuatibus Da! matis ducatu paternura repetit, ad Na-tifonéfluuium à Longobardis ftiperatus,duce VeâariVicentinorû comité cçditur.Opi» tcrgini quoq; banc calamitatem fenfere. Domocnim,amp;: patria pulfi funt, quia Arnefitis ftudiofierant,in Sicilia verb tum quoquelaboratum eft.eo enim ex omnibus prouinciis Komanisprofcâi milites funt,ad oppriraendum Mezentium cuius dolo Conftantius in-terfeâus fuerat. Quo fublato cum omnes paflîm dilabcrentur foperuenientibus cum ®agna clalTe Sarracenis, Syraeufæ, ti rota infula occupatur,Vndcpefteà onufti præda Alexandriam redeuntes, vrbis quoque Romæca ornamenta fecum detulere,quæ Con-ftintiusSyracufas aduexerat CO animo, vt inde Conltantinopolim traijccrcntur. Indica-batprofeâototcladeSjtot mala,amp;ftella crinita, quam Græci cometen appellant.-quae tribus continuis menfibus apparuit.-amp;pluuix magnæ, ac frequentia tonitrua, qualia nunquamanteafuere.Sed cæcum eft humanum genus:etfi enim futura præuidet,non ta-men, vt dccerct, fibi cauet. Ferunt autem bis frequentibus pluuiis, omnes lègetes “ conculcatas iterum renatasefle : 8i ad maturam frugemperuenifle, in Cifalpina potiffi-mum.
Interei verô Adeodatus vir religione amp;omni comitatepræditus.in delinquentes Clemens, in p3uperesbeneficusinhofpitesbcnignus,ergaca!amitofosmifericors,ecclefiani beati Petri viaPortuenfi iuxta pontem Meruli turn infl:aurauit,3cdedicauit. Auxitamp; îno.nafteriumfandi Erafmi inCælio montcædificiis,amp;fundis,vbiipfemonafticamvi-tamduxerat.Supplicationes quoquefrequentesbabuitad abolenda prodigîa, quæ dixi-mustumapparuifle. Demum verôpcradispontificatus fui annisiiij.menfibus ij.diebus v.vir fandiflimus moritur ab omnibusfletusad bafilicam Petri fepelitur,fexto ca-IcndasIulij.Vacat turn fedes menlibus quatuor, diebus viginti.
DONVS I.
Onuspatria Romanus, pâtre Mauritio.Eo temporepontificatuminijt quo *«ƒ•*»■ Grimoaldus Longobardorum rex moritur ix. die poft phlcbotomiam in bracbiofalt;ftam,dum areu in columbam fagittam acriter intendit,quod fieri non fine magna neruorum, amp;nbsp;venarum contcntienefolet, vndelanguis ü- barditf. vllainteriïiiffioneprodiit.Fuereinhocregemulræpræclaræ corporis, amp;nbsp;animi dotes.Tantum enim prudentia,amp;confilio valuit, non folùm in rebus externis, Verùns etiam in domeftiLis:vt quædam capitula ac quidem vtilia, Rbotaris, regis edifto addiderit,quæ pofteà legis forma accepere.Fuitprætereàmcdiocrisftaturæ, corpore validas, -apitccaluo, promifla barba, nec animo minus in rebus a?endis,quàmcorpore proroptus.Sepultuseftautem Papiaeinbafilica beati Ambrofij, quam ipfc fua impenfa acdificauerat Pertharis autem Arithperti regisfiliuï,quépulfümàGrimoa]di»diximus, dumcxul exGalliain Britanniamtraijceret,incerta voceadmonetur,vtmortuoGrimo aldo regnum paternum repetat.-qua quidem voce permotusjlcet incertus babereturau-ftor.in Italian! rediens tertio menfepoftGrimoaldi mortem,regno paterno fineconten-tione potitus eft. Eodem ,fermè tampore DagobertusFrancorum rex,vir callidi,amp; aftu-tiingenij,necconfiliominus, quàmmanupromptus moritur cuius animamè manibus dænionum Lypaream infulam propcattingentium,liberatam ferunt Dionyfij,acMauri-tij martyris,ac etiam Martini conft floris auxilio,quos feiapcr,dum vixit,vt patronos co. luit,amp;tcmplis bonoratiorcs reddidit.
Dvnus autem pontifçxhonorbamp;cultuidiuino confules,vcftibulum beati Pcti'i(quod
G nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;par»-
-ocr page 134-0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;platiNjX de vim.
paradlPjm vocant)quadi‘iporticum marmoribusnrauit.fublatis (vtarbitror) exilbpy* ramidc,quæ in vaticano eft è regione molis Hadrianæ.Inftaurauit prœtereà, amp;nbsp;i cftitutï dedicauitecdeftam apoftolomm via Oftienft amp;nbsp;eccleGam beatx liuphemiæ via ApP” , fttam.Clerum quoqùediuerlîs ordinibusdiftinxit, amp;honoribus auxit, Monachos vt(‘’ quofdamSyroscum Neftorianis fcntientcs, in monafterio Boethiano deprebcnfo''“ caftigatosjn varia monafteria di u iß t ; Boctliianumqiic Roma nis incolendum rradidi’-Prçtercàautcm tantum dodrina,amp; fanólitate vitaeemicuit vt Raucnnatem ectleliau' AUoce- Romana iam pridem fegregatam,amp;ob earn rem Allocephalimappellatam,fedi Apofto'i' phahsec cæobtemperantçm rxddideritd heodoroeiufdemecclebæ prælidein banc opinionci* t/f/î«, defcendente.Sunt etiam qui fcribant buius tcmporibus amp;nbsp;Proiedum Epii'copum in aj''* Camcracenlîob fidéChriftimartyrij,poEnam, amp;gloriam fubiiffe.- amp;nbsp;Mezelindim feiquot;' nam incomparabilispudicitiaetumhabitam.quçab Ardeniaamatorcpetita,Sr varijscf** ciatibos affeda,etiam pro peiTecutore ob crimen, Dei nutu obcæcato, ita orauit, vt ei*' precibushoraini fcelefto,amp; intemperanti lux tandem fit reddita. At Donus pontificat*’ fui anno v.dic x. moritur, ac fcpelitur ad bafilicam Petri Apoftoliiiij.idus Aprilis,cut'’ in morte Epifcopatusvacatmenfibusij.diebusfexdecim.
ANNOTAT.
In antiq'ro maßuo tfuodeß Romitin eccleßa fancltt Martina, hic ptntifex Daniint,HBn Dsmntts apeila!ur:ßc tn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codiiibtK Ctin»,non Canon aliitf,qtii paulo poji ^laniifexfuitjvocaiiir.
A G A T H O I.
Gatbo natione Siculus, pâtre Romano, anno Domini DC CI I. ex mot? lt;ho pontifex creatur, vircertè tantæ fanditatis, vt leprofum obuiiini^ dum ofculofùoftatim liberauerit.Tantæ prxtercamanfuetudinis.amp;hui”' ^^^■^nitatisfuit.vtnemincm à fe vnquam triftem dimiferit. Nadus itaquci*^ ;2^Âperatorem moribus fuis haudquaquam diftîmilem Monothelitarumca*** canßSti toniilium habere conftituit. Expedauit itaque donee Conflantinusàbello in patfi*^ rMeuü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quiSarracenosàfevidos,imperio Romano vcdigalesreddidit. Atveroca'
ieuilfù Bulgari ex Scythia venientes. Thraciam tum inualîflent, eorumque impetum retard’' X-omire imperatorconaretur,ab hoftibus Pannoniam inter, amp;nbsp;Mocliam ingenti clade fuperaïf Elancobrcm paeem non æquiscôditionibusinireneccffefuit. Pannonia fiquidcamp;ül^ fiahisad incolendum concefl'a eft, non line magno reipnblicæChriftianæ emoluf^'^^ to,Scincommodo. Hi cnim tanquam propugnatores noftribellum iam feptingentb’ feptuagintaanniscontraTurcas Chriftiani nominis hoftesaflidue gerunt. Pace ita*!''' hacratione parta, Aga thopontifexftatim legatos Conftantinopolim mittitjlotnne'I’’’' tuenfeniEpifcopOjamp;IoannemRomanæccclelîæ diaconum.Hos perbenigne fuEep'*^ mirach3rirateConftantinusadhortatuseft,vtomiffiscauillationibus,amp;fophifticba!t'' cationibusexæquoamp;bono,omnicontrouerlîafubl3ta,duas ecclelias vnam tandetnl’’' rent.Aderantin eafynododucenti, amp;odogintanouem Ppif opi.Elati in rnediun’l®? imperatorisiulTucbibliothecaConftantinopoIitanalibrijVndeantiquorum patrun’’' t£nti3e,amp; décréta perltgercntur.lnuertebantveras maiorumfententias Georgius archaConftantinopolitanus.amp;Macarius Antiochenus,vnam tantum voluntatcmamp;*’f* rationem in Chriftoefledijudicantes. Verum cüorthodoxi rationibus ßcaudoritJt'*'' înftarent.acGeorgium in veram fententiam deduxilTent.Macarium pertinacemanat“ matizantjcinsque Icdatoreszamp;Theopbaneabbatc vera fcntientem,in locum Macari)/'''’ tiothenumEpifcopumcreant.Hacautcrarç ex fentctiafelicicengfiilajvt Deo gratis’^
-ocr page 135-TOÏ^TIFICVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
reTituf,qnod vtranqueWclcfiam vnamfeciflet/ententia, animis, loanncs Epifcopus PortuenfisoftauaPafchæcoram principc.ac patriarchajcoramquc populo Conftantino-politanoin baGlica fànâç Sophix miflam latine cclcbrat,approbantibus om nibus, qui tu adei ant verum c{re,acfanftum ülnmfacrificandi mcrcm:amp; qui aliter fentiunt,à |•eâ:o,amp; honcftodifcedere.Hçc eft alitera fexta vniucrfalisfynodusduccntorum,amp;olt;ftogintano-uemEpifcoporüCanftantinopoli habita,qua Cyrilli, Atanalij.Bifil ij,Gregorij, Diony-*quot;’'^“* f]j,Hilarii,Ambrofij,Aiiguftini,Hieronymi,fententiaconclufumeft,duasnaturas,amp;opc-rationes in Chrifto cfTe.eiplofaque illorum pcrtinscia.qui vnicam cfle in domino volun tâtera dicerent, vndc Monothelitæ vocati funt.l’rima enim fÿnodus trecentorû amp;nbsp;xviij. patrû(vtanteadiximus)NicsEæhabitaeft,pontificclulio,*acConftantinoprincipecon- prlmtfy-tra Arrium,qui diuerfas in trinitatc fubftantiasponcbat.Secunda Conftantiriopclicé- »ailtut-’i-turn amp;nbsp;quinquaginta patrum,Gratiani principis,amp; Damafi Papæ temporibus contra Ma-cedonium.amp;EudoxuranegantesDcum cfteSpiritum fanétum.TertiainEphefodueen-torura patrum Theodolio iuniore principe, amp;nbsp;pontifice Cælcftino contra Neftorium Conftantinopolitanum Epifcopum,qui virginem non Üei,fed hominis tantum génitrice mappellauit .-quiq-, aliam perfonam carnis,aliamfaceretdiuinit3tis.-ATèiunftialteiû effcfuium Dei,alterû hominis prædicarct. QuartaChalcedonæquævrbscregione By-lantijeftjfexcentorum amp;trigintapatrum,Leone pontificcamp; Martiano principe,contra EuthycéConftantinopolitanûabbatemiquiaftererenon dubitabatChriftû poft humana
■ affumptionemnon exduabusnaturisconlifterc, lcdfoladiuinacontentum effe.Qujnta pgiutt» ConftantinopoIiconttaTheodorum amp;hçrtticos o'mnes.qui Mariam virginé folûhorai-nempeperiffe dicebant,nonDcumamp;hominem.quainlynodoconftitutum tft,vtbea- lt;nbsp;ta virgo theotocosdiceretur,quia verum Deüamp; hominc pepererat.Delextalynodofa-tisfupenus diximus, in qua etiä plurimû valuereliterç Damiani epifeopi Ticinéfis,Man-fuetiarchiepifeopi Mediolanclîs nomine miffæ.quibushçcpotiffimû inerât; Hæceft vc.. ra Dei amp;nbsp;hominis fides,vtduç credantur in Deo volûtates,duç operationes.Ego(inquit) quantum ad diuinitatem amp;nbsp;pater vnû fumus ; quantum vero ad humanitatem pertinet, pater maior meett.Prætereà verbfecundum humanitatem eûin naui dormienté cernis, 11 diuinitatem infpicis, ventis, amp;mari imperat. Agatho vtrô,cuius tempore poft lunæ acfoliseclipfim pefte,ac grauiffimaquidëlaboratum eft,pontificatus fui anno fecundo, Kienfe fexto.dic quintodecimo moritur,ac lepelitur ad fanâum Petrum quarto idusla-Buarij,cuius morte annum vnum,menfes quinq;fedestumvacat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
LEO II. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
SEo fecundus, natione Siculus, pâtre Paulo, vir doétiftimus fuit Latine, alt; Græcc,vteiusfcripta indicant. Prztcrca vero adeomufices peritus eft ha-' bitus, vtpfalmodiamcompofuerit, hymnosque ad mcliorcm concentum Iredegeritartera exercitationeconfirinans.Idem quoque inftitiiit, vt in ce-Icbratione pax popuio daretur.Sextam vero Synodum (de qua in Agatho-ne diximus) ita fufeepit, vt eofdem^anathcmatizaucrit, quos fanfta lÿnodus prx-fenteConftantino damnauerat.Contudit etiam fuperbiam prxfulum Kauennatum, quod Agatho inchoauerat.Inftituitenim,ne elcâio clcri Rauennatis valcret,nifi eadem Romanxlèdis auâoritateconfirmatafuiffet.Antea veroLxarchorum potentiafreti,di-uinaatquchumanaomnia proarbitrioanimi mifccbant, neniini obtempérantes, quafi Romanis pontificibus pares. Leonis quoque inftitutum eft,acquidcm fanôtûfquod vti-pamhodieobferuaretuiQiieadircl içpifcopatufn affumptus,pro vfu pallij aliorumfie ' - ” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G X effi.
-ocr page 136-riATINADEVlTIS officiorum quicquam ecclcfiæ peffoluerct,cum ex largitione multa quotidie mala orgt;' rentur.
AgcbanturhæcàLconCjCumRhomoaldusdux Beneuentanuscomparato magnoe^' ercitu,Tarentum,Brundufiumjac totam Apuliam occupât,eiufque vxor Theodata m**' Her pientiffima,ex his manubiis non longé à Beneuento Bafilicam in honorem beati l’^ triædificat,additofacrarum virginumccenobio.Moritur deinde R.homoaIdus,cuiGr'‘ moaldusßliuslineftirpe virilifuccedensGifulphofratriducatum reliquit.
AtLeo,inquopræterdocirinam,amp;eloquentiam fingularis religio, mira pietaS:amp;dî' mentia fuit,quiq;omnes verbis, amp;exemplo ad iuftitiam, amp;fortitudinem,humanitatengt;i benignitatemadhort3batur,pontificatusfuimenfedecimomoritur,fcpeliturq;collac’'r mantibus omnibus tanquam publico parente orbatis,ad bafilicam Petri quarto calcnd^* lulij.Pollcius mortem menfibus vndecim, diebus vno amp;nbsp;viginti Epifeopatus vacat. Bf'' uisfuithuiusfanétiflimi viripontificatus,fed gloria tanta^vtdiutiusvixilTeappareat,0*1* •ius nomen omnium laudibus merito eelebretur.
'BENEDICTVS
Enedidus iunior, patria Romanus, pâtre loanne, ab ineunte ætate ChriH^ militans,diuinaE feripturx ita operam dédit, vt doârina,amp; exercitatione'*' ? rebus diuinisfingularis turn habcrctur.Addo eius humanitatem,pietate® Pgratiamin omnes,maxime verb erga pauperes, quibusvirtutibushom'' num corda ita fibideuinxit, vttum vnus haberetur,qui omnium fufFrag'l
Conßäli
»gt; sÄSio
in locum demortuiLconismeritôfubrogaretur. Ad hune autem Conftantinus impert' dtpanti ercituftjueRomanus in Pontificem de!egiirct,eundem ilatim verum Chrilti vicariu^ fct. efleomnescrederent.-nullaautConftantinopolitaniprincipis.aut Italiæ Exarchi explt;;
ftataauftoritate.vtanteàfiericonfucuerat. idenimratumeratincreandopôtificejquo* princepsconfirmaffetjVel qui eius vices in Italia gerebat.
Pertharis verb Longobardorum rexreligionem Benediéti,amp; pietatem imitatus, nafteriumPapiæin honorem fanfræ Agathæxdificat.Eiusautcm vxorRhodelindaviij excroplo permota, extra meenia Ticinenfium bafilicam beatæ Virgin! extruit, qu«*“ pcrticasdicitur.
Hocautem fecereæmuIationemofgqubdintellexcrantBenedidum pontificem,B‘’‘ mxbeati Petri Apofloli,Laurentij martyris in Lucina,bcati Valentini via Flamminia^' ginisgenitricisadmartyrcstemplamagnisfumptibusrelHtuiffe.-eademqucophiticoA' porphyretico lapide,incruftatione parietum, opéré teâorio Sc vermiculato,argent^'* «tque aureis vafis.vcftibus inauratis,amp; holoft ricis exornalTe.
Etat amp;nbsp;Perthari in animo maiora tempta extruere,fed eum retraxit Alalchis Longob^''' dusTridentinus dux qui elatus vidoria,quod Bauaros ingenti clade fupcraiTet,in reg«” fuumarmamouet.VerùmPerthariscomparato cxercituhoroinéprimo impetu funlt;)gt;'i ac fugat,claufum Tridenti aliquandiu obfidtt; quo quidem noftu fuga indeabeuf*^ Tridento potitur. TaqtaprætereàPcrtharisrcgisclementiafuit, vtamp; hominem * redeuntem in’gratiam reciperet,amp; eum Brixianorum dueem creaucrit.
Sunt qui feribant Benediâi temporibus, ftellam iuxta Vergil ias per aliquot dies 5-''’*’' ftesapparuilTefercnocelo inter natalem Domini,amp;Epipbaniam,Stellam ipfamappaf“' ilTenon negaucrim,8c quidem crinitam,atq;aliquid portendentem. Sed de ortu Vc'f' liarumnon cohærct,nifi idquoque prodigiosc faâum arbitremur, Aequinoôio verno oriuntur Vergiliæ,cmn Sol Arietis lignum ingrcditur.-quod fieri confucuit n'”’“’
-ocr page 137-T o N T I FI C V M. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ICI
ApriUs, occidcrtquc îricipiuntæquinodio autumnali.Quodsutem fX Vefùuîo monte ilt; nbsp;nbsp;nbsp;Campaniætantus ignis tum cfupcrit,vtlocactrcumquaquc poli ra cxufta tint, minus mi.
mm vidctuFjCiim Plinius ille qui naturalem hiftoiiamftriplît,excîafîe,cuitum iefla P Traianipræerat.ad vifcndumfepólaculum profcöus.confumptusincendiodiratur.Vt. J, cunquefir,conüattamcn non ita multôpott.cædcs, rapinas, incendia, mortes prin-{, cipum fubfecutas effe, maxime vero Benedicbi pontificis.qui vt xquèomnibus in vita ,j, nbsp;nbsp;nbsp;cbarus fuit,ira poft mortem ab omnibus vt fanftus,amp; bene de humano gencre meritus ce-
lebratur.Moriturautcm pontificatusfui menfc d«cimo,die duodecimo, fcpeliturque {, nbsp;nbsp;nbsp;apudbeatumPctrumldibus Mai). Eiusautem in morte fedei vacat menfibusduobus,
J, nbsp;nbsp;nbsp;diebusquindecim.
O
iV
il(
i/-5 jii
i^
[6
0 li' li' I
1# K)
lO ANNES V.
Cannes quintus,nationeSyrus,patria Antioebenus,pâtre Cyriaco.pon-ûtifexcreaturfermètcmporc.quoimperatorConftantinus decimo fep- natfecu»
Yimoimperij fui anno moriturfilioluftianofecûdoin imperio reli€lo. JutfliM Qua quidem tempeftateSaTaceni Lybiam, amp;nbsp;Africam inuafere,om- confta»-nia«^; mari expofitahaud magno negociooccuparupt. Verùm luftinia-^nusconfirmatoaliquaexparteimperio.comparatot^ue fatîs magno ex. ercituinSarraccnos mouens,eoruni duci Abimelech(qucm Admiratum vocant^tan-tumterrt risincuffit.vt vitro paccmpetierit,atque Africam reftitucrit.Sunt qui feribant pacemin decennium hisconceflafn,hacconditione tarnen, vt mille num mosaureos,fer-uum vnum ex genre fuaequoinfidentcm Romano imperatori fingulisdiebuspenderét. loanncs itaque vir fingularis rcligionis, amp;nbsp;manfuctudinis,vno omnium eonfenfu pô-ûfex creatus in ccclefiaSaluatorisjquç Conftantiniana appcllatur ad Latcrinum,ca ratio-ne,qua Léo fccundusconfecraturi tribus epifeopis,Oftienfi, Portuenfi amp;Veliterno:quc quidem morcm pofterideincepstcnuêre.Huiuspontificatum cclebrem eius fccêrc, amp;nbsp;Fel ixHauiani patruus,vir tanta: integritatis amp;nbsp;doftrinaj, vt Condiperthus Arithperti fi-liusLongobardorum rex,eibaculum argento.amp;auroinfignitû virtutisgratiadono de-derit .• amp;nbsp;loannes Bergomatum Epifcopus,cui ob fanaitatem, amp;nbsp;doôtrinam reges etiam, amp;nbsp;principes honoris gratia aflrurgereconfueuerant.loaDnesautem,amp;anteà.amp;in pontificatu valctudinarius.cumlibcllûdepallijdignitatccompoiuiftet pontificatasfui anno primo moritur.fepeliturq; ad fanftum Petrum iiij nouas Augufti.Eius in morte fe-des vacat mçnfibus duobu$,diebus xix.
CONON I.
Cnon Thracia oriundus, in Sicilia cducatus, inde Romanx ccclefiæ mi-litans, ex presbytero pontifex crcatur.Nam dum Romani Petrum archic-\^^pifcopum,exercitus verbTheodorû presbyterum in Ioannisdemortuilo-cum fufficereconarentur,tandeiE poft loncam altercationem in hanc fen-
omnes nutu diuino impuîfi.vtCononem eiigcrent.virum «ertè tanto principatu dignum, fi animi dotes, fi corporis infpicimus. £rat cnim moribus, litteratura, pietate, rcligionc, dignitatis fpccie infignis, quem nonnulli »ngelicum ob venerandam caniciem , amp;nbsp;dignitatem forma: appellarunt: animi fim-plicis amp;nbsp;integri, modeftiæ amp;iuftitiæ fingularis,conftantiæ amp;prudentia'plufquamhu-manxfemper eft habitus.Hanc ob rcm c veftigio omnes,ad quos pertinebat.eum confir-marunt cü maximaacclamatic.nelaudumfuarum IdemfccitTheodorus ExarchusRa-Mcnnas, cuiquideminmagiftratu raortuo, nonita multô poft loannesPlatina in Éxar-
G nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ejutu
-ocr page 138-PLATINA DE VITTS
toi
Tlatinn int^ro Crtma aetifi.
chatu fucceflîuhunC Ogo crcdiderim dediffc nomen meo natali folo.quod Platina app** latur,in agro Cremonenfipofiturn .Nam cum inter Exarchos, S: Longobardorumr^?** frcqiienciabcllacommittcrentunhauddiffonum veto fit,cum ille locus prope intei Rauennam,amp;Papiam fit,quarum alteraLongobardorura altera Exarchi fedesl’*' berenrur,ibidem aliquando vcl pugnatum cfle, vel cafira habita; quibusex rebus 1*^? ipfisplerunq;nomina indita legimus; vtin eodem agro Vitcllianam, t-ppiduma Vi'*, lianiscallris,amp; vicum Bebrignanum nonlongcàBebriaco Othonis clade infignen'','' (-demus. Ad Cononcm redeo.quipoftinitum pontificatum ftatim in valetudinêm 1”^’ dit. vnde Pafi halis archipresbytcr,ac thefauri pontifi..ij difpenfator regnandi cupi^l“' rafihahi loanncmExarchum pecuniafollicitat,vtciusfufFragiispoftmorteniCononis pontifia fMci'M tusfibideccrnatur.AccepitpecuniaExarchus.-quanquam nihil corum,quxproniil«f’' deincepsprçftiterit.No erat certè alio prçmio quàmfr(iftrationedignus,homoauaruy imperandicupidus,qui thefaurum ecclefix.quem mandato Cononis,turn in eleeniov
trckidii-tirntit.
fro poo
naspauperum,tun) in reftitutionem templorum crogarc debuerat, in largitioneæc’’ derit. quo nihil poteftefle in viropræfertimecclelianico.deteftabilius. Hoc non feciw' Gubertus EpilcopusBi itannüsvirea tempcftate doótrina,amp; integritate vitæ infigi”; non Leodegarius martyr Epifcopus Agulloduncnûs, qui 1 hodorici Francorum i4' iufTu intçrfeduseft.quôdeura pérfçpctyrannidisarguerit.Non AudonusRhotomai!'' lis archiépifcopus.dodrina amp;c fanélitate nulli fecundus.Hi enim non in an^bitioneS:’“' ritia.fedin Deoamp; dodrina fpem omnem fuam collocarunt; vnde pofleà condignsquot;* cumapud Dcum.tumapud homines acccpere mercedcm feliciratis ætemæ, ac glff’ Moriturautem Conon pontificatus lui menfe vndecimo.die tercioJèpeliturqueaJl’’^ ôum Pcrrum vndecimocaicndas Üdobris. Vacat turn fcdes menfibus duobus,difl^ tribus viginti.
S E R G I V S I.
ErgiusnationcSyrus,patria Antiochenus.patrc Tiberio,Adeodati ponti^ cis tempore Komam vcniens,inclerum Komanum afeifeitur. Deinde*^ obeiusdo0trinam,amp;diIigcntiamcircamyftcria,ac rem diuinam.pcr ofjl '^ncsconfcendcnSjfandlæSufannxadduas domos presbyter tum titulof* loci creatur.Frcquentare turn magis atque magistcemetcrca c.a:pit,cildtlt;', q .^ jii joCisfolcnniacJebrare, qua cxretantum fibi nominis comparauit, vt dtfui*“ TtfuK Conone.ineius locum fuffeduslit,non finealtercationc tarnen. Populus t nim Rohiîquot;' i'Kt’ßo bifariamdiuifus.hinc 1 hcodorum, hinc Pafchalem archidiacenum pettbat. li rupt^' »beleaia Tbto loruscum fadione fua interiorcm partem EpifcopatusLatcranenfis.fxtefi^' ****’ ra verbPafchalisoccupauerataboratorysfandi Silueftri vlquc ad balilicam donwsl* liæ.quæcampoimminet.Verum cum ibitantaaltcrcatio,amp;rixa elTct, vt de pugna»'^ ambigeretur.cu m alteralteri cclTurus non videretur,nifi viA arniis pullus, pri.n».ipt‘S‘'' üitatis.cleri,militiæque Romanæ, vnum in locum fecedcnres, quid maxime fieri op”': tent ad tollendam feditionem.confultant. Tandem vtro re ipfa dilculTa, tu | eorum qui ob ambitionem tantos motus concitauerant, demandandum pontiti.aW^ cenfirent, Dei nutu ncmineaduerlante, Sergium pontifi-emdeligunt; tunden^ cmediaturbaSumeristoIItntcs,primo in oraculumCxfarijmartyns, mox in La'”'' nenlcm Epificopatum detulerunt, refradis viforibus, repulluque h.s,qtii Iccum^ cupauerant. At vero I heodorus c«''gnito omnium confenfu, Strgium pon ilictml”' tat, amp;of-ulatur. Idem fecit Pafchalis alter competitor, licet inuit..s , multudinc, qux armis circunftreptbat. Hie tamtn clanculum îoanm m F’;quot;quot;’'' ' ■ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;............ ' - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ Ixer
-ocr page 139-P o.N T I F I C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,03!
Exarcbum RauennatumlitcriSjnuntijSjamp;poIlicitat'ioniBùs adeo ccntBaii’ / f) ; * -te«pollicituserat,largitionecorruptus tandem prxftaret.vtidem loanues gt;•’ o . nbsp;nbsp;nbsp;lt;■11-
feftim veniretnullis prxmiffisnuntijsjquo negiigentesamp; incautos opprimerct. \''.nini vbiintellexitScrgiumomniumconfenfu pontiHcem declaratum, indaretque, vt qux Pafchalis pollicituserat)fibi præftarentur.aduerfantc Sergio quod tantam Jargitionem iraprobaret, donaria quædamexbafilicafuftulit.VerumPafchaiistantimalicaufamagi-ccs accufatus amp;nbsp;conuiftus, vt fortilegus archidiaconatu priuatur : in monafterium-qucpœnitentiæcaufaretruditur.-vbi quinqucnniopoft eadem Temper pertinacia vfus, Kioritur.Intercà verb luftinianus cum in Deû, tû in homines, mira in conftantia vfus, amp;nbsp;Sarracenos,amp;Bulgares prxterfœdera pacis initæadoritur, à quibuscerrè plus incom-moJiaccepitjqujmiintulit.'amp;Conftantinópolim rediens, à ciuibus omnibus odiohabi-' tus.quodfæuitiamprxfeâivrbis non compefeuiffet, Ijmodum habuit,inqnanonnulla ,gt;pprobatafunt,orthodoxxfideincquaquamcongruentia.Eadcm quoqueSergij apocri-' 'farius,qui turn ConftantiaopoK cratjfubfcriptione fua ttolidc nimium confirmauit.Vc-rùi'ncumpefteàR.omamdelataàSergioexploderentur,quinon vnam,fedduas in Chri-ftonaturas tenebat, aevirginem ôsorôxov fuilTe, itapercitus IuftinianusZachariampro-* thofphatariumfquemnosprincipctnmilitixdiccrepolTumus/Romam mißt, qui Ser-gium ad fe vinâum traheret.-quod vbi fenfere militesExarchatus Italici/aptis properè armis.nonfolumpontificcmàtantainiuria tutatifunt,verumetiam parumafFuit, quin Zachariamoccidcrent.-quem pontifex ad fe confugientem, incubiculo fuo aliquandin conferuatum, clanculum ad imperatorem remifit.
Agebantur hæc Romæ cum Leontius ànnuente Cüllinico patriarcha, plcbe Conftantî-nopolitanaad armaexcitata,rcfralt;âisomnibus cuJlodijs vrbis;vnde multi ncxi prodie-rc, luftinianumimperiodciecit.ac truncis naribus exulatumin Cherfonnefum Ponti mittit.Hæc cum intellexiffet AbimclechSarraccnorum admiratus.Africam ftatim inua-ditit feditonibus Conftantinopolitanorum frctus,co properè amp;nbsp;Leôtius copias fuas mit-tit.qux barbarorum impetumtetardarent. Vcrùmnon itamultopôft feditionc inter eçis orta. Tiberium quendam ciuem Conftantinopolitanum imperatorem créant: qui confettim Conftantinopolim ^um excrcitu ad nauigans,Leontium capit, amp;eo-demaffeâum fuppelicio quo lufûnianum diximu$,in carcercm conijcit maioriludif brio hominem rcferuans.PhilippumprætereàNicephoripatricijfilium,qui meoadipit cendoimperiofaueratin exilium mittit, ex quo æqualibusfuis narraueratfeper quicté vidifleaquilam caput fuum alis obtegere, veritus. ne imperium adolcfcenti.portcnde-retur . Dum hatc Conftantinopoli agerentur, Pipinus Auftriæ gubernator, amp;nbsp;dux, OiCCUpandi regnum Franciz fundamenta iccit, Cum cnim intellexiffet Eertarium quendam ignobilem, cuius opera Theodoricus Francias rex plurimum vtebatur, omnibus odioeffe, coaâisin vnum ingentibuscopiisin Galliam traijcit, acTheodori-cumeum Bertarioobuiamfaôium.collatisfignisfunditjfugatque. Salute fibi Bertarius fuga quxfiuit.In regnum verb,Theodoricus fcfcrecipicns, Pipinum viôlorcm pacefe-qùeftra regnigubernatorem amp;maiorem domus (vt Galliaiunt)efficit.ls autem in Au-ftrafiamredienSjqubdàGermanibamp;Sueuis vexarifuosintellexerat, fuperatishoftibus.* in Franciam denuo rediit,quod mortuoTheodorico regnum ad Childepertum fratreni eius perueniffe cognouerat,eb perueniens, amp;nbsp;à rege perbcnignè fufceptus,cùm filiû Gri-tnoaldum domus regiægubernatorem inftituiffet.in Sueuos,amp; Germanositerum rebel-lantes infefto animo rediit.
At verb Sergiuspoinifcx,relegatoluftiniano pace acquietç vfus,bafilica Pétri ablatis
-ocr page 140-10 F nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PIATIMADBVITIS
rudcrib',K,renouatisq;tignis,ftinicidijs,acpariefibus,inintiquâmforinsmrcftituit.Fi'‘’' tiipicitimbafilicxopère vermiculatoexornauit,candelabraatq; alia rempli ornan'f'’'* ex auro.ëôargento conficitin eadem bafilicaiamp;partem dominicçcrucisinuenitincap*'J‘ laa;nc3.-amp;: bcati Lconis corpus vilius vfq;ad tempora fcaiacens^quàm cius mérita rcQ“** lebant.honeftiorejaccelebratioreloco repofuit.Statuas Apoftolorum vetuftateexob'’* renouauit.Multarum prætcreaecclofiarû, quas corn memorare ]ongumcfi'et,ornamc‘^* collapß, vel rcllituit,vel noua de integrofccit.Conftituit prçtereà vt in fraélionedoni'' nici corporis.caneretur,AgnusDei,qui tollis peccata mundi, mifererc nobis;vt litaU'* quoqueàfànftoHadriano quotannisdicerentur per vrbem die annunciationis fand* gçnitricis,acSimonis,inllituit:R.auennatibusautera Damianum,Berflauardum verô B''' tannisarchiepifeopos dédit. Ecclelîam Aquilienfem quîntam lynodum non oirn'quot;’ approbantem ad fanitatemdoârina,amp;auôoritatefua tandem pcrduxit.Sût qui feribâquot;' iMber Lambertum virum fändiffimum,apudLcodiuraeatempcftatemartyrium fubijll’e,qu^“ (M Efi/ pipinum reprchenderit,qui vxori pcllicem Elpiadem fuperinduxcrat. Hoc autem Ûf* nusipfius Elpiadis fratrem commifilTcjqui poftca morbo pediculari confumptus c* Suntetiam^quiferibant, Sergijvirtute, amp;nbsp;fanditate Saxones tum primumfidci noBf^ charadercmdumplîfle His tot rcbusvirfanÆtiffîmusinl)gnij,pontificatus fui annoîf'i menfeGÔtauo,die iij.amp;XX moritur,in balilica Petri,collacrymantibus omnibuspr«i‘’' Jorejobamiffum pontificem, communem omnium parentem, magnofunerefcpclii''' vj.idusScptembri$. Vacat tum fedes menfem vnum,dics viginti.
lOANNES VI.
»Äyj^’Oanncsfextu5,nationeGrxcus,eo tempore pontificitum iniit, quoTheopb/' fenfere niil''
Itali,veriti ne quid mali cius aduentus portendcrct,quód fuperioribus tci#' *====«fe?poribusferèm3giscum pontificibus, qu'am cum impcratoribus fenfiflcnt,i''' grcflurum vibem Romam interficcreconftituerant. Verum Theophylaöus auótoriW' te Ioannis pontificls defenfus, qui fequeftrum fc inter ducem, amp;nbsp;milites fecerat.comp’' fitis rebusomnibus Rauennam proficifcitur. Interca veróGifuIphusBeneuentanusd“* inilitum,amp;Exafchidifcordiafretus, Campaniam inuadit,Soram, Sc Arpinum occ»' pat, villasinccndit, rufticos, A:pccora abigir-* quibus malis permotus pontifex lcgstj’* adGifulphum mittit, qui ei mandent vtomifsisCampaniaejamp;HernicorumoppidisJ’ Samnium rcuertatur. quód fi fccusfecerit,brcui fcnfurum omnipotcntis Dei in fe irai^' HismonitisperterritusGifulphus,opida,quæceperat, reftituens. Beneuentum reutf'*' tur. Captiuos autem om nes quoad per ærariumecclefæ fibi licuit, loanncs redemit*’ totoSamnioconquifitos.
AtTuftinianus (queth diximus) à Tiberio in Cherfonnefum Ponti rclcgatum,gt;i': Réfugies ad Cacannum Auarum pcruenit.àquoprimôitaperbenignclüfceptuselbvt®' filiam in s’xorcm fpoponderit.- vcrùm polltà pecunia, Sc muneribus à Tyberio corruPj Sterriue- tus, hofpitem,amp; generum ci prodere inftituerat. Hocvbiluftinianusintclicxiffer’’ «lottM TrcbelliumBulgarorumregem confugitjàquoetiam non itamultôpóft vi, Sc aræis'’ reftituitur. At ve'ràdum hæc in Europa agerentur, Sarraceni occupata Lybi* amp;Àfrica, cxLeptafoluentcstranfmiflb AthlanticofrctOjOmncsHifpanias præter Äftquot;' HiffMt- rcs.Sc Cantabros occupant. Hi enim ficuti vlrimi fuêrcin Hifpania,quosKomaniii* fubigerct imperium, vltimi quoque.- quiabco deficerent; foli poftremo, qui Vifeg®' thorum c fcdifeuterent iugum : ita nunc demum accepta Chrifti fide, Screligione arm” feàpetâdaSarnccncrun)genteconftantij3iaiètutaûfunt.Âfncaigitur, quæà Bêtifié'*
-ocr page 141-» O N T 1 T T C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_______ («f
0
l'f
■si
It» î'v 'ii
V ti'
ii‘ i|i (»
prim'iTuftinïaniducerecuperata.centum amp;feptuagintaannisRomino paruit imperio, Sarracenisvnacum BælicaHifpaniaÇquara nuncgranatam vocant)tum occupata.eorum moribus,amp;legibus iam feptingentis,amp; quadragintaannis.obtemperat cü maxima Chri« ftianinominisignominia.-etü Hifpani qui ladbare Ingenium,amp;fortitudinero folent,nc-qucant tantam labern ab Europa propellere Sunt qui fcribant,Bedam,qui cifdem tempo-ribusfuit.hanc câlamitatem litcris ad principes Ghriftiani nominis,fcriptis lamcntatura fuiffe, quo bellum in boftcs Dei atqjhominum fufciperct.Bedacnim præter GrxcaE,atq; Latin« linguç doébrinam.quam non mediocriter tencbat.ob rcligionem etiam,atq; mo-delViam.VenerabiliscognomentumadcptuselLScripfitenimmultain AdtusApoftolo-rum jnLucam.Ediditamp;librumdctemporibus,amp; homilias plerafquc quibus multum Gallicifacerdotesvtuntur.Straboquoquc.amp;Haymoviri dodtiffîmijBcdæfratres liint Strahan habiti.-quorum alter plcrafquehomilias cleganti fermonc compofuit,aleer verb genefun eommentatuseft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ir«/
Atloanncs pontifexrcftitutabafilicafanfti Andreae in Vatican©, fartoquetadbo diui Marci,atq',ornatoaltariprincipis Apollolorum Petri duftis columnis dextra.laeuaque, moritur pontificatus fui anno iij.menfeiij.martyrio vt quidam volunt.Sedb quo martyrium paffus fit,non fitisconliat.Sepultum ad catxchumbasS.Sebaftia. via Appia quidata affirmant.Eius ex morte vacattum fedesmenfem vnura,dies vndeviginti.
ÎOANNES VIL
IOannesfeptimus,nationcGræcus,patrePlatone.
Eotempore pontificatum inijt,quoIuftinianusCofiftintinopoUm rcucrfus.Tibe- ss.ro«« rium,amp;Leontium,àquofucratimperiodcieâus, fpedtante populo intcrfici iuffit.
Multos prætereàexinimicise medio fuftulit vario genere mortis, plerofquc in carcc-rera coniccit; quorum de numero quotidicaliquem fupplicioafficiebat, cumnarcse-mungendoillatx iniurix reminifcebatur.Prxterebvero Callinicum patriarcham Con-ftantinopolitanum confoffumoculos.Komam exulatura mifit.Cy tu mqueabbatem,cuius muniftcentiain Vonto vixerat.in locum Callinici patriarcham fufficit.
Ladern veto ftultitia vexatus.qua futratanteamiffum imperium Sergio pontiGce,duos metropolitanosKomam rniht.qui loannemadbortarentur,vt habita fynodo,quç deho-mufio crederentorientales,eadem vera etiam occidentales affirmarcnt,prxpofitis libel-Es,in quibus ci fubEribendum crauHomincs autem re inftdia ad imperatorem pontifex remifit, ncquctamcn^vtparcratjerrores male de Deo opinantium emendauit cenfu-ris,amp; interdidtis,quemadmodum conftantem pontificem decuilfet.Sunt qui fcribant (fine audiore tarnen) Arithpertum Longobardorum regem religionemotum.donaflealpes GottiasbeatoPetro.-Sc quicquida l'aurinis.amp;MedullisGcnuam vlque, Ligufticamque protenditur. Alijautem ahrmantdonationemipfam ab Arithperto confirmatam fuilfe. Verum cum de donatione nil ccriihabeatur, paleam»^ue pontifiai) iuris periti appellant, quod finefrumento fit,nihilq-, Conli,,tninianx elegaritix,acdignitatishabcat|quomodo de confirmatione conftabit? Ad loannem pontificem redeo,virum certe multç eloquently. amp;fandiitatis, qui in bafilica Petri oratoriumÇita cnimapptllant locum orandiym honorem Dei genicrici extruxit, cuius parietes vermiculato opere intedii, dextera, Ix-uaquequorundam fandiorum patrum vultus oftendebant. Bafilicam prxterea fandtx
* nbsp;nbsp;Eugenixreftituit.iampridem vetufiatccollapfam.Cœmettriaqiióquefandiorum mar-
Jî tyruna Mircellini.Marci.Oamahqne pontificisexornauit.Poftremb veró multas Balili-” Vicaspiaura.amp;ftatuisfandiorucultioresreddidit. Hasautem qui cernebinr.ipfum pon-tiheemintueri videbanturjvndc exemplaria grauitatis.£gt;: dignitatis picior .s, ac ftatuarij
’’ nbsp;nbsp;— nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-.....- nbsp;~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lum-
-ocr page 142-” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P T. A T I N A D E • V T T T s
I in,pfefant.Montur autem loannes fecundo pontificatus fui anno, mcnfe feprinio,lt;Jilt; xvij.fepcliturquein bafiîica Petri antealtire Ocigenicricis quod ipfe extruxeratiquin' tüdeciino calendas Nouembris.Eius autem in morte tribus mcnfibus fcdcs vacat.
SISINNIVS I.
^\a-^^]finnius,vel(vtalijvolunt)Zofimus,nationeSyrus,patreIoanne,xx.tar!tuiii ^p^^^^diebusin pontificatu vixit.quoquidem temporefcruntS. Benediéticorpu* è monte Caffinofurtofubiatum propter folitudinem loci,Sein Galliâtrad'
i^^S^^^bulare.neque cibumcaperepofsit,tarnen ita vrbis Romæ,amp; reipub.Chf'' ftL3næcuramgefsit,vtnilprætermiferit,amp;antepontificatum,amp;in ipfo magiftratu,quoil bonum pontiôcem dcccrci.lam enim materiam omnem parabat,qua amp;nbsp;moenia vrbis,S templa vetuftatc colla'pfa, in mcliorem formam reftituerct,celebratioraque redder*'' Verùm fubita mortecorreptus,in bafilica Petri fepelitur odlauo idus Nouembris. Vat*' tumfcdesmcnfcm vnum, amp;nbsp;dicù dcccm amp;ofto.
CONSTANTINVS L
»fi.'Pow. lt;/^^^^’OnftantinusnationeSyrus,patreIo3nnc,cotcmporepontificatuminiJt|qigt;'’ quidem in rc ira omnes,tuin'**^ iuuit.vtConftantinum cælitus niilTum hominesarbitr^ lulliniit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rentur.IntereaveroIuftinianusodiopontificijnominisMauritium patrifl
»»«j/Kp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;virum,amp; Heliam Spatharium in Chcrfonnefum, vbi exulauers’i
cumclafTemittit.quiomnespubcrtatcm fupergreflbs occiderent.Fecêre mandata feéticlaffis.vtrabicm imperatoris expieront. Et ne in hominefolamcrudclitatem füitf’ exirtimes,tantæingratitudinisfuit,vtTrebcllium regem,cuius ope, amp;nbsp;copijs in imp*' rium reftitutusfuerat, cum Thracibus contcndentem, de improuifo hoftili manu adof' tus lit, qucm ccrtèTrebellius non modofuftinuit, verumetiam cum detrimento rep*' lit.Depriftinavitaob calamitates, quas perpeflus fuerat luflinianus,nil immutaucr’* præter hoc tantum, quod fédéra ApoÜoIicam contra arque antea confueucrat, vcnef* tione deinceps obferuauit, tutatusque eft. Nam eum Félix archiepifeopus Rauennas dinesàRoraanopontifice accepifltt,cogereturque de more formulam obtemperanil fcripto.amp;pecuniam Romam mittere, neque id præ arrogaiitiafaceretjluftinianusr* cognita Theodorum patricium claffis præfcdum llatim admoner,vt primo quoqquot;’ tempore ex Sicilia in Raucnnatcsmoueat.Isautédidto imperatoris obrem peransjamp;^^*^ uennatesprœliofuperatos.maximisaffecitcladibus, Feliccm cathenis vindum C*’’’
* ftantinoplim milit, quem pofteà luftinianus in Pontum relcgauit, orbatum prius luW’*’ nibus æneo vafeconcauo,acquidem candentediu infpeéto. Indeenim pyramisig”** exit.quæfacilimèoculorumaciem pcrllringit,amp;obcæcar.Ncquaquam ramen haneft'^}' tiam Conftantinusprobauit-redigerecnim hominem ad fanitatem volebat non tsoP* malisaffici.
Interea veto cùm hæcà Pontifice amp;nbsp;imperatore agerenru r,Arifprsndus regnurn tum répétés,auxilioBauarorumfretus,in Italiam defcendens,collatisfigniscum perto dimicat amp;nbsp;vincit regnoque Longobardorum potitur, Arithpei to ipfo dum trepd nimium aufugit, in rapide flumine îubmerfo. Verum Arifprandus non itamultô p*’'' raoriens,Luitftprandum filium rcgnifucceflbremapprobantibus omnibus reliquit. luftinianusautcm videndiConftantiniPontificis admodum Rudiofus,hominem f*’' gat vt ad fe proficifcatur,prçmilfa claffe quo tutius nauigaret. Appropinquanti autem U regiae Conftantino Tiberius luftiniani filius cuœ regio cooiitatu, amp;nbsp;Cyrus
-ocr page 143-»»7
111
•v
him omni cieroHonofis Ciufaad oftauum lapidcm obüiam prodeunf,eufnq; Camelan-to pontificali amiêtu indutum.folenni pompa vrbem ingreffi in regiam perduxerc Inde vcroNicodemiamproficircens.quo venturusamp; imperator Nicaea erat, non fccus qu^nai ConftantinopoliàNicomcdicnfibusfurcipitur.luftinianusautcm non itamultó poft vrbem ingrcffus.non fu’.ùm pontificetn amplcftitur, vcrumeiiam eins pedes veneraiionis caul'aexoftulatur.Cum verb fequentibus diebus multainter fe colloquuti fuilTent,con-Érmaftetqueluftinianuspontificum décréta,Conftantinusabicnsbominemadbortatur, ' neinphilippicûinGerfonntfocxulâtemgrauiusaliquiddeccrneretjVeritusne aliquid maft oriretur,quod Pbilippicum magni animi effe,amp; confilij virum intcilexerat.Verù»! luftinianusconGliopontibcisbcncmonentisncquaquaraobtemperans.claffemin pon-tummittitco animo,vt Pbilippicum inrcrficerct:quiquidcm deficientibusadfcmiliti-bus.eadem claffe vfus,duodccimoabvrbcConftantinopoft milftario,cumluftiniano,8t Tiberio dimicans cos vincit.amp; intcrficit,i mperioque ftatim omnium confenfu potitur. DeindeveröCyropatriarcbainpontumrelegato,qubdbenecumpótificeRomanofen-tiret,ineiuslocumloanncm monachumbærclîarcbam fufficit.Cuius qnidem dogmata ftatim Komammifit,mandauit4;vt omnium confenfu,apprebarentur. AtConftantinus
If iC « l^
I«
-ft
iam dcccrnit.vtfanöorum patrum imagincs.qui fcxconfiliisab omnibus probatis inter-«« )«»»-fucrant.in portUu beatiPetri depingerentur,cum iniellexifteteasaPiiilippicoc parieti-bus fanâæSbphiæignominiçcaufaabrarasfuiftel’rçtcreà verb idem pontifexconftir.uit, neimperatorisbæreticinomenpubVuisfcriptis,aut priuatisin ære,argento,plumboue („pa,ie, rcciperetur. At Anaftaiiuscognomento Arthemius.fumptisarmisPbilippicumimperio tibuf. deiecit, anno primo,amp; menfe imperij vj.iumq captum oculispriuauit.Litteras præterea a AConftantinum pontificcm mittit, qnibus fe catboftcæ fidti, ac fextæ fy nodi acecrrimu defenforem futurum pollicetur Veruiu hie qnoq;ti iennio pbftb militibus fprctus,im-pcriodeijcitur,cogiturqueàTbeodufio,qui in ciuslocum fuffióluseft,facros ordines re-ciperc, nt eifacrisinitiatoamplius redire ad impcrium'ftceat 'fbeodofius autem catbo-licusitnperitorftatim imaginesftnéte,rum patrvmfvtaiximus^b Philippico demolitas, reftituipriftinoin loco madauit ftt'iix vcrö(qucm diximus)in Pontuma luftiniano re-iegatuni.bpriftina bacrefi dilcedens.in patriam r' uertitur ac ledern, vndepilfus fuerat, îcpetit.Ijcclaratum eft etiam eodtm tempore.Ticincnfem Epilcopum Romans fedi^''”“*' tantum non etiam Mediolanenb archicpifcopo obtemper.me debere ftaenim de re mag-na.amp;diuturnaintervtrunqucantifitrrmcontenriofuerat Sunt qui fcribant duos regts y, Saxonum hoceodemttmuore Ifomam voti.amp;reliaionis caufa venifle mortuosque ibi- per- rft dem effe.ptftevtarbitror.Pon bos verb non ica mufto pbft moritur ConftantinuSjVij. cumw-pontibeatusi'uianno.diexx ac inbafiftcaPetri fepelituriij. idus Februari).sedes aulcm buius in morte menfem vnum Sc diesxl.turn vacat.
J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ANNOTAT.
K Prira»; o’wnnon KoW'tnoi«« pontifitum imperatori Giæco rhilippicn^ gm Jußiniano iiin'tore Ortbo-Ä Joxapr;«(ipc occifa,i!gt;},gt;etiuii} nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;refi/icre pa!jm auf a fuit Coujlantiniu Pupa, iwipcralor
Il tr.iminllt;onainathheharefimiapfuitmagi:csvlitjue tallei dafefe ettmn Rumano poiitijici ÿ tat, quod illffaccru tr/Tautifmie ncuf.’.u'it. L:oni ver« 111. Augußo fimilia /.ibcnfi, Gi fgoruu, |} q«i Csaj'ZaBr/Hf» fucccß I »iiHur.t'»fm, lia!iflt;imiu/pcrium,qui,dde Longobardis fuererinjureeïipuit
«nno DoïW'nj D C C X X 2 )i.Giegotimdelude 11 l.quem/èeundiif inorims fuccrjfreni tehquit, or/~ y tntal’hw drfliiutfisa x'l^s piimiif ad Frasicoruin opef longe laietfpai entes confgi: nbsp;nbsp;nbsp;ab ipfhJtn du-
teCAi Ji;Mjr;cüu,i'’ip‘' ipof'eu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/,ax:l,a comra Longobardus Romani nxa:i..gt; im fortuit.
tgt; . ■. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ç'«
-ocr page 144-tol , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PIATINADEVITIS
^4res/èmelinctftit ettin lonniardiei re^niexcidiofuiita efl.Ex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S.R.E.
fiipradiüarum pentificum vitih PauleDiaconolih ó. cap. ii.ó'i^-hifi.Longtbardia, Annanio,^'^’'^ Adsmaremonacho derebus^eßisErancorumJcripfit lib.'^.cap.f J.itemannal^us Conftatitinapel'i^ qui fib Eutrapy nomine circunfcruntur lib.n Qiitrniin auctor fuit Niccphtrus patriarcha Canjla(gt;igt;*l^ ItiatiuSjqui ante annas yo.vixit, eosf^ Anaßaftus bibhethecarius i Gr/tc^ in Latinum vertit,
GREGORIVS II.
R.egorius fecundi« patria Romanus patre Marcello, fub Sergio pontifi^^ täntxfideiamp; intcgritatisf'' vlt;3 ri h3bitus.Sumensdeinde diaconatusordintm, Conftantinopolim cum Goquot;' ^gt;0 ftantinopontifice proficifcitur.-vbi cum acriter difceptaretur quibufdan’“!,* rebusad fidèmpertincntibus, itaacutc refpondit,vt omnibus ingenijfi*'' 8f doftrinae admirationcm iniiterct,tantx.n.eruditionis, amp;facundixerat,vt facilèc»’' uincerct male de fide noftra opinantes ïnito autem pontificatu,amp; mœnia vrbis aliqua'’ parte Tetufl:atccollapfainftaurat,amp; trabes bailliez principis apoftolorum, Laurentiiq“* martyrisextramuros,annofitate qualTas reftituitrefartisteöis ac parietibus, introd^ étisquedemorcaquis.compaginaiis fiftulis iamdudum vetuftatc,amp; hominum incuf* viti3tis.Aliasquoqueecclcfiasreftitui-t,muneribusquctum aurcis.tum argcntciscxoW* uit.-quas quidem enumeratelongum cfTct-Non reticcbotarnen reftitutum cfleab eongt;‘* nalterium in via Oftienfi pofitum.non longcabafilica Pauli, cuius ruinas adhuc eer'quot;' mus.Reftitutumq;etiam monafteriumbeati Andrex,quód Barbarznuncupatur, ibi^^ difpofitos monachos,qut dic,ac noétu laudes Deo canerent.Huius prztcreà hzc peculquot;' . ris laus eft,quod eins opera Germani ad fidem noftram'conuerfi funt milTo co
eo5^’'^quot;^^’’*5lt;'*^i^‘:e'ætpropolita veritatisluce. Ipforuautem German'’'^ magna partem Romam venicntcin fuis mahibus vir fantftus baptizauit.Impulit itfin^quot;' auŒoritateLuithprandum, primo quidem recufantem.Arithpcrti donationem(de lt;1^quot; anteadiximus (confirmarc ; qui quidem Luithprandusprincipioregnifui,amp; BaiouJ'''* magnam partem occupât, amp;Rauennamobfidet,accapit.Eiufdemtemporibus Tib«'' adeo in immenfum creuit.vrbem porta F13minia,infliiens,vtamp; in via Lata hominis'”*: nitudincm aqua fere zquaret,amp;ï ponte Miluiovfqiadgradusfancfti Petri nauigaref' lintribusnon paruis.Durauit autem hzc illuuics diebus feptemeum maximociui”/ dainno,amp;dctrimeto,euerfisdomibus,acerutisarboribus,fatisquc. Lunaquoqjcclip*'quot;’ turn pafla, vfqucad mediam nodem colorem fanguincum przfetulit.Deditamp;figns^' turi malicometeSjCxtenfa adfeptentrionem cauda. Gregorius autem quofummi^' irsm à ceruicibus Chriftianorum auerteret frequentes fupplicationes vrbe totaft^'*' Dum hzc Roms à pontifice agerentur, nunciatu m eft Longobardos BeneuentanoJquot;** arcem Cumanam infidiis occupaftciqua ex re Gregorius vehementer com motus, bardosadmonetjVtarcem prxterfocdera pacis,fraude occupatam reddant,alitercos ui indignationem omnipotentis Dei fenfurosxùm hoftes fxpius moniti.res repetiwquot; Û, rcdderétjNcapolitanospótifexadhortatur propofitoprxmio,pra'miffisqi etiâ quib”'“ militibus Romanis,vt arcem vioccupent.Hi vero mandata ftrenuefacientes,! fubdiacono hanc rem curante arcem recipiunt,czfi;.que trecentis ex his, qui in prsgt;gt; crant,ad quingentosviuoscapiunt,acNeapolimperducunt,vbiftatim militibuspi'^J!’.. raddita fuut.Pace itaq; foris parta,Gregorius reparandis locis fat ris animû adijcit,ba'' cam nanq; fandz crucis in Hierufalé iampridé deftltutâ reftituit, porticuscircunq”’’ pofitas inftaurat fornicibus A tedis. Oratorium Sufannz in monte Czlio, 'a fundaquot;’ tisextruxit. Dornum paternam mortua matte io honorem Agathz Chrifti
-ocr page 145-P o N T I F I c V M, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut
dèdicauit , eo^ue loei monafterium extruxit,addidls ftiburbanis.Si niftlcïsprxdÜsad monachorumvfumamp;commoditatem,
** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sarraceni autem difcordia ChrilHanorum freti.exLepta Africæ in Hifpaniam traiici-
entes, prouinciam omnem praeter Bxticam à fuis iam antcà poffefTam depopulantes,ad
* Aquitaniam vfque cum coniugibus, amp;nbsp;liberis pcruenèrc.cam quoque proutnciâ occupa-turi.Erat tum Carolus Martellus Pipini ducisfiiius magno apudonanes in pretio. duos enimfiliôsPipinustumhabuit,mortuoGrimoaldo,Carülomannu[n,amp;Carolum Mar- Ma««*, tellum, qui pofteàfolus hoc quoquemortuo regnunaPranciæ obtinuit,multistamen ad-
d uerfantibus;maximè vero Eudone Aquitaniae duce amp;nbsp;Chil perico re^e.qucm Eranci qui-dam poft Theodoricum æmulatione moti regem conftituerant.Vcrum Carolus Martel
li' nbsp;nbsp;lustranfmiffoSequanafluuiojin Aurelianos mouens.vnoimpetu hoftes fondit,fugatque
ÿ nbsp;nbsp;ac regnoFranciæfoluspotitur.Rhenû deindetraijciens.Saxones,Alcmannos,Sueuos,Bi»
'gil nbsp;nbsp;uaros regnofuoadijeit.Verum cum intellexilfetSarracenosabEudone in Galliam euo-
t catos,magnisitineribu5inhoftemproficifcitur:pugnandique poteftatem tacitamp;vincit, non longea Turonum finibus.-in eo autem proelio feribunt hiftoriciadtrecentaamp;lx.
,il milliaSarracenorum cecidilTe.-exFrancis vero mille tantu mmodo centum, amp;quinqua-gintadelidcratos.Sunt tarnen,quiferibantjEudonem tanto periculo motum.poftremb cum CarolofênfilTe.HacitaquerationeSarracenibeneficioCaroliàccruicibusHifpano-
ÿ rum,amp;GaIlorumpullirabiemomnem,Siindignationem extantacladcconceptam, in Conrtantinopolitanosvertere.-vrbemenimterramariquetriennioobfidcntj Vertimcti
Ul' nbsp;nbsp;fame,frigorepeftc,beno,poftremö magna incommoda patercntur,obfidioncm foluen-
lt;1 tesyadfuacjuique rediere. ExConftantinopolitanisautemadtrecentamillia eadempc-it fteconfumpta traduntur. In Italia verö Longobardi duceLuithprando.Rauennamdiu i) obfeffam, tandem capiunt, amp;diripiunt.-indeTicinum,auferentesquiequid prxclarum
in vrbeerat.vndecrediderim tum equum illûæneum viro infidente.Papiam adueftum, quemacolæKegisfolem vocant.Seditafit,in rebus humanis viciffitudo cft. quod cnim
ÿ Theodoricusaliique regesGothorumjatquedeincepsExarchi Rauennatts RomaRaué-nam detuleranqidpofteàin varialocadificólum eft.
Interim vero Romx quibufdam feditiofis in pontificem coniuratur,principibus có iurationis Bafilio, lordanecartulariojoannefubdiaconocognomento Lurion. Mari-
,1 no fpathario.qui ducatui Romano imperatoris nominetü prxci at. Verum dilatain aliud tempusres eft, qudd Marinum imperator tcuocauerat.Tentare amp;nbsp;Paulum Lxarchura
(1 coniurati cœpere.quoquidem duce in tanta re vti volebant.Scd Romanus populus re
ii ipfe tandem patefaâa.arma capit.loannem amp;nbsp;Lurionem interficit, reliquolque coniura.
i tos diflipat. ßafiliummonafterioincludit.-vbiamp;vitamfiniuit.Paulusautemvthcmen-ii' ter pc-ntifici infenfus, quod ab eo prohiberetur-,quó minus noua veétigalia cxigevtt, i clam Se aperte inandato imperatoris viri fanétiffi mi mortem quaertrc.fcd Romanise O' Longobardi furaptisarmis, quominus id fieret,prohibuere.Tum verb Leo tertiusim-■f perator,cum aperte invehi in pontificem non polfet,ediótum propon.t.vtomnesqui
fub imperio Ramano eflent,fanétorum omnium,martyrura Sc angelorumftatuas,atque imagines è tern plis abraderent, Sc aufcrrent,tollendx (vt ipfe dicebat^ idololatrix caufa: quiverofecus feciffet.eum(e prohoftepublicohabiturum Gregoriusautemtantæim-pietati non modo non obtempérât, verumetiam omnes catholicos admonet, nein tan-
'i* tum errorcm timoré, vel edifto principis vllo modo dilabantur, Qviacohortatione li' adeocertc animati funt Italix populi, vtpaulumabfuerit,quin fibialium imperatorem i( deligerent.Quominusautem idfieret.auftoritatefuaobftareGregoriusannixuseft. Ra-igt;' ucnnæ tarnen tanta feditioorta eft, cbm alij impcratori, alijpontifici obtemperandum RaaoM* dice-
-ocr page 146-n» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MATINADBVITIS
fropter tæperit-tarent et • fUHitSti.
diccrentjVt in ipfottimuitu Paulus Exarchuscùni filio occideretur.Mittitur deinde ab i:nperatoreEut}’chius,eunuchus,qui pollicitationibus,amp;donisLongobardos à bencuo* lüntia,amp;: focietate Romani pórificis feperaret.Verùm cùm idfruftrs quçrerctur,ré totie* tentatâadtépusomifiqvndc Pôtifextâta moîeftialibcratus.locapauperû SibaGlicas in*
Cermti’ nKf pa-triarchy
uifere cœpiqeaq; reftituei e,quæ ob vctuftaté,amp; incuriam,ruin3m minabStur. Pace pi'^' tereà-interrcgcm Longobardorû,amp; ducesSpoletinû/acBeneuêtanucôpofuit.Hoseniiquot; rex ipfeopprirnereinftitueratjCuiusanimûadcô pontifex ad mâfuetudinéredegitjntd' püfita Sâluatorisnoftriauôoritate, vtomifl'obello,armillas,balthemenfé,acreliqua af' ma teplo principi? xApoftolorû ofterret;cûexcrcitu cnim vfquc ad Vaticanûperuencrat» pacato tame agfnine,hac de re cd pótificc locuturus.Leo autê imperator phanatico fpiritH iterûincitatus, omnibus mâdatjVtfimulacra.vel lignea,vel ænea vel raarmoreaadfe ferSt, amp;nbsp;delata ftatim incendit,nô deferentes verô capit,amp; obtrûcat.Germanu patriarch* idpotiffifimûimprobantc.in exiliû mittit,in eiusq; locû Anaftafiû male fcntictcfuffieh' in exiim que pofteàGregorius fynodohabita priuauit,amp; ab officio diuino femouiqnifi ad cathoh' pntiiur. câfidêreuerteretur.SæpiusprætereàjVtfanftiffimû virûdecuit,literisimperatorem ad' monuitjVtomiffisquorundâ improborum erroribus,veram tandem ampleéhsreturfidf' Sc’abolerefandtorum imagines defineret, quorum memoria,amp;cxemplariad virtuteni^' imitationéexcitarenturhomines.SuntquifcribantBonifaciumhuiuspontificistépore* Britannia Romä venifle,8c ex monacho ob eius fanâitatcrB Epilcopû faélû.ac in Geren*; niamad confirmandos prædicationc,amp;cxemplo Germanos in fide miirum,quod quid*
ita egrcgièjfecit vtMopuntinusEpifeopuscreari merueritûn Friham deindeproficifee”* cum verbum Deielegâtifsimcprædicaret, abhoftibus Chriftiani nominis occiditur.F*' runtamp; fanâ:ûEgidiûnationeGræcum,exemplo,amp; miraculis infigne turn habitû fuilh*’ amp;Petronacem ciucm Brixianum ex votobafilicâbcati BenediÖi propè dereliâam/a* impenfa reftituifTe. At Gregorius qui fuo exéplo omnes ad virtutê, St fanétitaté incitab** pontificatus fui anno fextodecimomenfenono,die vndecim0moritur,fepelitur(^;adb*' fîlicamPetri, tertioidusFtbruari),eiusin morte Epifeopatustum vacatditsquinque^* XXX .Centum autem amp;nbsp;vij. ac xl. Epifeopos toto fuo pontificatu creaffe dicitur.
G R E G O R 1 V S III.
92.p«w. X—,YRegoriustertius,nationeSyrus,patreToanne,anno domini feptingentefimoquii’’ 4 -w ]uageGmononoomniûconfenfu pôtificatüinijt.Fuitauté virlingularb doftrin^ Öc humanitatis præcipuæ,Græca atq; Latina lingua eruditus,mcté diuinæ feriptuf* ita callenSjVt nemo tû dilertior prsdicatione atq; intcrprctationc reru m occul tarû amp;âd' mirabiliû haberetur. Præterea veto, ne verbotantü Stcohortatione populos mouiireäf' bitreris, omnia quç exemplo mouere pofîunt, ita affiduc obibat, vt iudicare difficilelA promptiôrne lingua quàm opéré habenduseffet.Orthodoxçfidei itaacerrimusdefcniol fuit,vt ob earn rem maximoró principû graues fimu I tares amp;nbsp;inimicitiasfufceperiqiióaf' mis,non potentia,nó miniscuiufpiam ègradu conftantiæ fuç deiedus. Tantæ poÉicm* humanibtisfuit,vt8cpaupercsmiracharitate complederetur,ac eleemofynis foiier*'' captiuos redimereqærcalicno nexosfolueret.viduas amp;pupillos,quó minusapotcntibn’ circûucnirétur,tutareturadeô,vtfcreomniûparensacpaftor merito vocaretur. Hicft*“ l.eoter- timvbi pontificatu iniit.cleri Romani confenfu Leone tertiûimpcratorc Conftantini’' lil» ttnpe politanü/imperiofimul Sccórnunione fideliüpriuat,quod fanétas imaginesè facris sdi'
^''■’^^*”'®^^^’hamp;ftatuasdemolituseffet,quodquectiam debomufiomalèfentiret.Interii? -.ci-mpe. vcrócüLuitprandusLongobardorürcxcupiditatcimperandimotus,vibé Koma ubli' n# cgt;* deret, captis circi'iquaq; oppid is omnibus,Gregorius legatos naiii, quia terreftri itiner* nólicebabadCarolu francig principe ftatim niittit,c|uihQminérogarenLvt primo qu“'
-ocr page 147-P o NT I FI C VM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nt
que tempore laborant! Romæamp;ecclefiæauxiliumferret.Conriie«crâtautem pontificts com«
igt; Koraaniji quid mail abextcrno bofte imminerct,3uxiliaab imperatore Conftantino-pulitanoptterc. Qiiod facereGrcgoriusfubftitit.cum obeafdcmcaufas.quaspauloantc
;j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;commemoraui,turn vel maxime quod vrbem regiamægrè Leo à Sarraecnis tutarctur,
I- ncdum alios defenderet.His itaquc rationibus aci idit, vt tunc primu m tutela ccclefiæ ab ./ imperatoribus Conftantinopolitanis adaliostranflatabt.CarolusautemrogatuGrcgo-jj ri'j-patro/miumecclcbxfufcipiens,Luitbprandum regem amicum amp;nbsp;compatrem rogat, vtbem neobfideaqacpontificem ne vexct,bac re nil fibi fteri moleftiusquicquam autgra.
-lt; uiuspofTe Obtempérât Carolo Luithpraodus,atquevrbem obfidione foluit.
Nam inito iâantea inter ic fœdere,Carol ns Pipinfi filiû in Cifalpinam Gallia ad Lnith-prandii miferat,vt eicapillnde morefacroru fuccinderet,vndecópatrcs more Chriftiano „ inuice fafti funt,quodeft quoddd affinitatis vinculû.Remiferat pucrû ad parentes Luitb-prâdus multisac maximis donatumunerib’.At CaroluspacatisItalie reb’,in Burgûdiones ' verfus,eos vi ca'pit,amp; præmodeftia fociOs appellat,Frifones idolâtras opprimif.Lugdunü
ArelatejMafsiliâdeVelbgothis occupât,qui AthimûSarracenorû regê in auxiliû vocant.Is
*' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itaq;cil magno exercitn Rhodanum traijciés, Auinioné vi capit,opportiinitateloci pro ar
ce vfurus. At Carolus re cognita co propere cûexercitu mouit,amp;: Auinioné récupérât, in
i' terfeûis Sarracenis omnibXqui in prçfidio erât.lndeNarbonâ proftcilcitur,quô aiifugilTe S Athimûcognouerat.Ab obfidione Narbonæ difeedens qiiod Amoreû alterû ex Sarracenis è Hifpaniæregé,venlre in auxiliû Athimy cûmagnoexercituintellcxerat,haudprocul in-deinvallé'Corboriâdelcédif.vbiinerat planitiesaddimicâdiim aptifsima. Amoreus auté arbitratnsCarolûdefperationersrum in fugâ versii,in vallé ingreditur, ftatimqi pugnâdi copiaficit.Nó dctreólat certamé Carolus,licet hoftiü numerus,propè infinitus effet. Tâdé verb vbiacriter aliquado vtrinq; pvgnatû effet,cadéte autë in primis acieb’ Amoreo,füdû-tur hottes fiigâturq; quorû pars magna in proximis plaudib’ amp;nbsp;ftagnis quo cöfugerant,op-preffa eft,^thimus verb forte Fortuna nauigiû na(ftus,inde in Hifpaniâ vlterioté.fugieus, oésinfulas,quasadiit,defperatione rerû ferro ac flima vaftat.Fodé ferme tempore beati Auguftini corpus,quodantea ducétis amp;nbsp;quinquagintaannisabllipponein Sardinia trâf-
V latûfueratjCÛVâdaliprædabûdi Africa vaftarét,diligétiaLuitbprâdi ex infulaipla Papiâ mcorpMs ji nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;delatû eft,amp; cgreglo in loco recÓditü. At Sarraceni his cladib* domiti,lntra Pyteneû fc de-
incepscôtinêtjVndeVefogothi oés qui citeriorc Hifpaniâamp; parté Gallix occupauerant, auxilio carétes,in poteftaté Caroli deuenêre,atq; ita Gothl,qui trecétis propè annis impe-
y lauerantjfcnditus deletifuntprçter paucos,quosBarchinonenfesabini:eritu liberarunt. Sûnt qui feribant Luithprandum copias auxiliaresin tàntobello Carolo mififte atq-, ita rebus bene geftis fuos omnes onuftos prxdadomum rediiffe.
, Interim verb Gregorius pótifex nequaquâ ocio 8c pace abute«,ad exornâdas ecclefias ani ® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mûadiicit.Nâ dealt are bcati Petri fex coliinis onychinis augiift ins reddidit,dextr a aclxiia
f pofitisadPhilopareas vetuftate fere cbm imitas.Stabat in his coliinis trabes argeto delibu-
1 tie.Iii ttabib’verbxquisfpatiis Saluatoris Sz Apoftolorfi fimulachra diftinxit.Struxit 8e o-ratoriû in eadébafilica,ln quo de reliquiis fere sâélorû omniii recódidit,celebrariq-gt; eo loci (' quotidic madauit,atqjincanone celebritatis h^c verba addidit,marmorib’’ circuquaq;poll nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fitisinfculpta.CLiovüfolênitasincófpcflutuxmaieftatiscelebiatur dneDcus noftcr toto
4 inoibeterrarû,8ecætera.Q2'b’'vorbisnûcfacevdoteslnfecretis no vtûtur.Prxtcrcà verb
huicbafilicçmultaargetea vafadonauit,eiusquoq;iuffu8e ImpéfaaureaDeigenltricislma goSaluatorem ampleftés,cxtruûacft,8e inbafilicafanftx Marixad Prxfcpe collocata.Re-ftituitetiamtciftura fanfti Chryfogoni,eoquein loco monachos collocauit.qui rem fa-cramquotidic eelebrarent. His addiditSe fundos vndeviuerent.Monafteriaquoq;multa pirtim reftit„it,partim verb à fundamentisextruxit,addita régula,qua monaebi.intégré Se iaaa.è viuerent. Inftaurauit Se mœniavrbis, magna ex parte vetuftate collapfa.ldé eti-amCentumcellis fecit iä propè defertis propter collapfamoenla.lnftituitprçtereà,vtfe
i’ jèfineinteruallojScâpresbyteris hebdomadari)s Sea monachisineccleffalandliPctrldi-V xina officiacelebrarentur; vnde appardt Se monacboinm 3: prc byterornmfecularium domi-
-ocr page 148-tt4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HATÎNADIVITIS
domicilia «uitis in locis contigus,fuifTo, qui æmulationemoti, Deo quam diligent*^; mè feruiebant,Gregorius vero bene de Deo amp;nbsp;hominibus meritns.anno pontificatus f»* dccimo.menfc oftauo,die quarto amp;nbsp;vigefimo moritu r,ac in bafïlica Petri fepelitur,qu^/' tocakndasDecembris,colJacrymantibusomnibustanquam commun! parenteorbat'f Sedes autem dies ofto tantum modo tum vacat.
ZACHARIAS I.
j5.Pa»», nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AchariasnationsGrscus.cx parre Policronio,interoptimos pontificesJi’'
niitiffimiingenij,miræfuauitatisamp;gratix,onin' virtute præditus,cleri ac populi Romani amator.- ad iram tardu», ad mi^*' ricordiamamp; clementiam promtiflimus, nulli malum pro malo redd«*”' fed ad imitationem Saluatoris malum in bono vincens:amp;ad€oquideni)''' quoshabueritacmulosamp;inimicos,amp;cofdem pofteàinitopontificatuhonoribusS-'pi^ miisaffccerit.Cumautem initiopontificatusfuiardetem bellisitaliam offendiffctjeg’' tosdepacecomponendaftatimad Luithprandum Longobardorum regem mifît^pc’'^'’ quentem belloTranfmundum Spoictinum ducem .Verùm,cum àlegatis eadere nil ij*' ret ipfccomitante clero Romano in Sabinos proficifcitur.Fcrunt autem oftauo mill*^' rio à Narnia rt gem pontifici honoris caufa obuiam fadum,ex cquo defcendifTcjac pedf busvirumfandiffimumin vrbem comitatum fuifle.Qin fequenti die inter MifTarui* fulcnnia orationem publicc habuit,amp; quidem elegantem,qua ofttndit,quid maximsf*' gem Chriftianum deccret,fiuepaccm,feu bellagerat.Hacorationeitapermotum regs** feruntjVt ftatim arbitrium omnecomponendç pacis ei commiferit.Iani verb Tranfinu? dum ducatu Spoletino rcxpriuauerat.in eiusq;locum Agrandum nepotem fuum cerat.Accipitur tarnen in gratiamTranfmundusrogatu pontificis.-amp;cx ducein cleri^' tumafTumitur.Redduntur item Romanisoppida fua ex Sabinis capta ; redditur Nari’'' 8c Ancona ex Picentibus.'amp;quitquidàLongobardistrigintaiamannis in Ltruria oc^' patum fuerat Redduntur Sccaptiui omnes co bello capti.Mira ctiam humanitate pon“' fex vfuscftcadhibito enim rege in conuiuium,nullum genus commitatisSc gratis pf^' tcrmifit.Inde vero rexpacatoagmincabiens non itamultö poft moritur,anno regnif®^ trigefimofecundo.
1 uitautem virtanto rcgnodignus;quippcquifäpientia,prudentia,confilio plurimn^ valcbat.acitamanuprornptuseiat, vt nemo veteranus eopugnacior haberetur. lufti*^ «utem Sc dementia itainfignishabebatur,vt difficile iudicarctur vtrainremaioreml’* dem mereretur. Huie autem in regno Aldeprandus neposfuccedit.-quo quidemp*’*' menfes fex defundo, Rachis dux omnium fuffragiis rex decernitur,vir certè omni W dignus,fi vitam eius.fi mores,fi animi integritatem infpicis.Redintegratum quoquef®. dus cum hoc rege à pontificeeftmiffislegatis.quibus omnia ex aninsi fententia rexip^ pius Sc reÜgionisamatonbenigniffimeconceffit.Poftquartum verb regni fui annum/*' diuino numinc tadus,fpreto regno,vitam monafticam ampleditur:vxorcm amp;nbsp;filios,*’ idem ipfifacerent,adhortatus.Huiusquidem frater Aiftulphus regnum occupât, qu*?' aftutiam ingenijScferocitatenianimiomnibusarma intentabat,maxime verb ponti“ Sc K omanis.-quorum ditionem fibi vcndicarc armis conabatur. Interca verb Card®' Martellus graui morbocorreptus.fuadcntibusamicis.rcgnaafearmisoccupatafiliisf'’'’ diuidit.NäCarolomannomaiori natu AuftraliaScSueuia,Pipino verb iuniori Bürger*’ dia Sc parsFrancixobtigit.Moriturcutem Carolus vir animi magni Sc fapicntiæfingd’’ ris villa Cariliacoapud Ifarim fluuium.anno magiftratus fui(qucm maiorem domufV* cant) quinto Sc trigefimoJeptlitur^uePanliis in bafiliva Dionifijmartyris. Habuii
-ocr page 149-alium fill um Carolus ex prima vxoreortum, quem Grifonem appcllabant.'coiusi'uri nomineetiam moresconuenicbanr.Raperecnim cx alieno confueuc-rat, vndeamp;belli fratribusintuIiT.^dSaxoneSjgcntcin feroviffimam Contraeos follicitauit. Carolus aiiten) amp;nbsp;Pipinushoftili manu prouinciam Saxonum ingrefG, Theodoricum gentis principem in deditionem accipiunt. Ab hac autcm expeditionc digredicns Carolomannus, Ko-mam venit.-ibiquedimiffa imperiorum Scrcgnigloria, in montcm Caffinatem ad mo-naderium fanfti Bencdifti proficiRitur? vbi amp;nbsp;monachi habitum amp;: moresfufcipit.
AtPipinus regnandicupidus,legatosfuosad pontificem mittit,euFnquc rogat,vt re-gnum Francia: fibi auftoritate fba cófirmet.Annuit pontifex cius poftulatis,accept! btne-iicijamp; veteris bcneuolentiç memor,quæ inrerpontificesamp; principes huiusfamiliæ inter-cefferat atq; itaeiusauftoritate regnum Franciæ Pipino adiudicatur,anno demi ni fep-tingentclîmo quinquagefimo tertio.-ex Maiorenanque domus.qui poft regem fummus cratapud Francos magiftratus,reges Francia? deinceps à Pipino lecundo eiusque familia origcnemhabuêrc.Ferût Carolum.quem diximus.monachi habitum fumpfifle.cx monte Caffinocum aliis monachisad Zachariam pôtificc venificiab eoqjprecibus obtinuilîe, vteisliceretrepetercfanfti Benediâi corpusfurtimablatum, quodtum in Floriacenfi monafterioregni Franciæcollocatum fuerat.Annuit iftorum precibus pontifex,amp;Iite-risPipinumadhortatur.vtpatiaturmonachosfanôti Benedicli corpus repetere. Quqd quidemrexhaudgrauatc conceflîqquiaindefurtimablatumàmonachisquibufdam Itn-ferat.Zachariasautem pacciam vbique parta.multas balilicas ruinam minantes reftituit. Porticumquoqucamp;turrimantebalilicam Lateranenfem à fundamentis erexit.- vbiamp; cancellos amp;nbsp;portas æncas extruxit.ln ipfo frontifpicio porticus vbi orbis ttrrarum imago defcriptaerat.fanftorum imagines vetuftatecxoletas renouauit.Lateranenfesædesauxit amp;nbsp;cxornauit.Bibliothccam beati Pétri reftituit.Vetftigal præterea vnicuiq; bafilicæaflig-nauit.vndeolcumprolampadibusemerctur.Condonauit veftera altari beati Petri, aurogemmisquediftindam.in quadepiélaeratlefuChrifti natiuitas- Idem queque ba-filicaœ beati Georgij in Velabro condidit.eoq; loci caput ipfiusfantfti collocauit: AEdi-ficauitôc oratorium bcatæCæciliæ vial'iburtina quinto ab vrbcmilliario. Finie autem bafilicæoratorium quoqueaddiditin honorem beati Cyri abbatis ; addidit amp;nbsp;fundos, Tndefacerdotcsviuerent.KcftituitActedumEufebijmartyris, quod fiio tempore cor-ruerat.Conftituititem.vtbuccellarij quotidieclcemofynasèLatcranenfi palatio cuiul-uisgenerU præberent. Venetis prartertà in h i bu it fub anathematis pcena,ne feruos Chriûi lîgno notâtes, Sarracen is amp;nbsp;gentilibus venderent, vt mercatores faccrc confueuerunt. Poftremoverô.neliterasintantorenim faftigio cum prætcrmililTe arbitreris, quatuor libros Gregorij in dialogo c Latino in Græcum tranftulit,vthabcrcnt Græci vndc bene viuendi rationem perdiiccrent.Cùm verô ita fände amp;nbsp;intégré populum Dci annis decern.menfibtis tribus cum maxima omnium beneuolentia gubernaflet,moritur,acfcpc-litunn balilicaPetriidibusMartiis.Eius autem ex morte Épifeopatus tumvacat diebus duodecim
STEPHANVS IL
rephanusfecunduî,nationeRomanus,patrcConftantino pergradus eccle-’T^^^^P'^^icos^dpontificatum peruenit,licet dcfundoZacharia Stephanum quen-^^^^^dam prtsbyterum Romanum pontificem populusftatim creaffet, quitertia fomno excitus, dum resdomefticasdilponereincipit, niorboapoplcxiæcorrcptus interiit. Poft hune verb cleri ac pnpuli confen-fo in tempIolauÈtæJUeigenitricisad Præfcpe, Stephanus fecunduspontifex crcatiis, bu-
-ocr page 150-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TIATINADEVTTIS
merîs omniü(ädcöcmnibusefatgr3tus)in bafilicamSaluatoriSjquaeetiaConAantinii' ' na(iicitur,dcpoi tatur,atqueinde in patriarchatum Lateranenfem.Eratautcm virflngu- ■ laris rcHg!onisamp;prudentix,amatorckriccclefiaiuin refl:itutor,Chriftianxdoétrinxdi' ligens pi ædicator amp;ftriptor,pater pauperum,pupillorumamp; vidiiarnm defenfor acerri muSjforciflimusamp;'conftans in rebusagendis^non ramen pertinax.Placaré enirn Aiftul-phum,Ilt;omanorumagrosamp;fines bcilo vexantem, primoquidem vcibis amp;rouneribiH conatus cft.Nam tributum fibi rex auariffinius pendi volebat à populo Romano, quotan* nis fingulisaurcis in capita collatis: vnde pontifex coaftus ad externa auxilia confugerCi adConftantinumimperatorein Conftantinopolitanum legatos mittit.quiauxiliump«' tant contra Aiftulphom totam Italiam vexantem,quique iam Rauennam Exarchatus 1*' dem amp;nbsp;magnani partem Flaminiæ cccpcrat.Vcrùm cùm id fruftra 2C fæpius tentafTer, eiüi reicaufaproficifciad Pipinum regem Franciæ inftituit.Mittit itaque legatos ad regel”' qui Aiftulpho mandet,vteitutoliceatiterfacerepcrrcgnum fuum. Poftulata concc® AiftuIpliusPipini rogntu.Stephano iam finesregniFranciæattingenti, Carolus Pipinif’' liusjcui poftcà art bus geftis Magno cognomentum fuitadeentefimum lapidem honor” caufafitobuiara.Idem facit Pipinus tertio ab vrbe lapide, qui ex equo defeendés, amp;nbsp;p’ desfanétiffimi viri cxofcu!atuseft,amp; afreno cqui.quo pontifex vehcbatur,pede ipfenuH' quam difcefllt,donechominem in vibem pcrduccret,amp;in cubiculo,vbi diueilaturust' Taqcollocarct.Aiftulphusautem veritus, ne quidmali in feStephanus moJirctùr,Carob mannum monachum ad fratrem Pipinum mittiqqui eum adhortai etur,neStephani grr tiabcllum Longobardis inftrretiqui certè non modo monacho non obtempérât,veilin’' etiam eum in Vicnnenlc monafterium rclegat.vbi non multô pôft dolore animiamp; 0”' ciatu moritur.Intcreà verôcum proannitemporcbcllumgerinon poffet,Pipinus vet«” amicitiæ multum tribuens, legatos ad A iftulphum mittit,qui hominem adhoi tentu’' res repetitasrcddcre. aliter en im feeasbello amp;armisbreui repetiturum.Non paruitfä”” admonitionibus Aiftulphus,vndePipinus appetente iam verè, copias in i.ongobJf' dos mouet.prærniffisleuisarmaturæ militibus,qui Aiftulphi præfidia cclaufit is alpi’”* dcturbarenuln planitiem deinde infubrium defcendens,tum Icngeac latèomniadep”'
_ pulatuscffeLnemineobftante, Papiam Longobardorum fedem obfidionc tingit amp;nbsp;oP' pugnatjdefcndcnte Ariftu!pho,amp; qui cum eo in præudio eranr, AtSptephanus.tot prouincialium motus.-pattm vitro Aiftulpho poB' cetuqmodb ablata refti tuât. Accepit tandem conditiones pacis Aiftulphus, amp;: plura etia” quàm quæpeterentur,promifit iureiurando interpofito Hanc ob rem Pipinus fatis^ ôum pontifie! arbitratus.foluts obfidioncin patriam reucrtiîur,rclicto Varrenohniui^^ picisarbitro.EuntRomam Stephanus Sc Varrenus,arbltrati Aiftulphtim promilîabrt”' præftiturum qui contiactisceleriter vndiquecopiistumultu: rio rnagisquàm iufto crcitueosfubfècutus,Komam obfidionccingitiac fuburbana omnià^valfat amp;nbsp;inceiirlquot;' maiore propè damno ex hoc latrocinioaccepto,quàmtrccentisiam ante qintor’* quadraginta annis inclinatione imperij fenfiftént.R ogatus denuo Pipinus à pontificc l'î vrbi Romæ perfidia amp;nbsp;rabie Aiftulphi laboranti opem ferret,cxercitum quanta maxi*”' celeritate poteft.comparat.
Txrci Interim verôTurcimcliorcsfedescxpetcntcs,Alanosprimô,moxColcho», Si Ari”*' ^Ms yi nios,inde minoris Afixpopulos.poftremô Perfas amp;nbsp;Sarracenos vincunt amp;nbsp;opprimun’»’® ieruvt nodomini fcptingcntcfimo quinquagefimoquinto. SuntquifcribâthosfuifleScytb-' ex lus præfcrtim,quos Alexander Macedonum rex intra tdypcrborcos ferrtis repa^”''^ claufit,hacmetaphora vfi,quôd gentem indomitam in anguluni ilium tanquam gaftulum inclufiflct. Vvrùra cùm poft multas illausinuiccmit acceptas clades de P”'* ini«
-ocr page 151-P o N T I F I C V M.
Ilî
(V 'C.
t 9 öl
lt;1
fi
IF
C 9 t» J* tf' ƒ
inter Sarracenos A: Turcos conucniffet.dccrctum eftvtTurci,qui in Perfide habitaberJ» SarraccniappeUarentur.atqueitaxquiorcanimoSarraceni in Afia rcgnareTurcos paßi funt : 8t qucid etiam eosbreui acce pturos Mahumetanam fuperftitionem videbant, adeo eranteorum ingeniaad malum prona.
Pipinuautemiam in Italiam cum cxcrcitu dcfcendenti Gregorius Conftatini quarti iraperatorisprothofecretariusfitobuiam, hominem imperatoris nomine admonct,nc Exarchatum Rauennatem opprelfum à Longobardis, ad fepertinentem, vel pontifici, vel Romanis dedatjfi ei contingcrit Longnbardos fuperarc,cui Pipinusita relpondet, f« quidé in Italiam idco venifTcjVt Si pontifiai amp;nbsp;populo Romano rem gratain faceret, con-{ulturumqueeorumcommodis quoad eins fieri poterit,Deinde veró Papiam moucnsgt; ita Aiftulphum oblidione preffit, vtbreuieumcocgeritpriÜinas conditionespacisac-cipcrc. Reddituï itaqueRomanisExarchatuseft;quicquidPadum amp;nbsp;Apenniuminterneet à Piacentinis vfqut ad (l:agnaVenctorum.-amp;quicquid in tra Ifaurumflumen, Apc-ninumScHadriaticumcontinctur. Addo etiam qux Aiftulphus d« Etrufeisamp; Sabinis cceperat.Pipinusautc quiadradices Alpium tamdiuconftitcrat,doncc deditiofieret,re-Ikloabbatc Phokado cum parte copiarum,qui Aillulphum in officio contincret, non priusalpcstranfcendit.quàm intcllexit Aiftulphum in venationc apoplexia interiifle, nondum plane deditione fafta.Dcfiderius autem qui dux Ltrurix erat,copias Lógóbar-dorum ftatim vndiq; contrahit,regnum inuafurus. Idem quoque facit Rachifius Aiftul-phi frater, quem diximus monachihabitum fumpfiffe.Hunc autem Longobardi omnes, prætereos,quiin Etruriaerant,fecuti funt.Vcruin Dcfideriusmulta pontifici amp;nbsp;Roma-' nis pollicitus,cos ftatim in fentétia fua trahit,qui quidc propere legato ad Rachifiu mi(e-
f
(T
(I
amp;
rc,atq; inter hosPhokadumabbatem, quihomini mandaret, vtarœisdifccdei ètjac De-liderio obtemperaret. Atquc itaPaucntia amp;nbsp;Ferraria pofti emo pontifici rcddita,nomea Exarcbatusctlfat, qui çtntumîifcptuagintadurauciatannos,àNarfete vfque ad cap-tamab AiftulphoKauennam.Forisitaqucpacc parta,at q-,au03 mirum inmodum ecclc-fiæditione, Stepbanus habita fynodo, ouesfuas atque ear um paftorcs recenfct, delin-qucntcscalVigatferuataclcmcntia.-crrantesiirviam reétamdeducit,ignarosdocet amp;nbsp;ad-monctquiddcceat cpikopum,quidpresbytcrum,quid deniqucomncsfacris initiatoj, proponit. Litaniasprætercainftiiuitadplacandam Ueiiramjtumeft primo fabbatoad lanftam Oei gcnitricem ad prxfxped'er undo ab bcatura Petrum in Viticanura,tertio ad ßnäura Paulum viaOfticnfi.Kcdituitamp;bafilicas quafdam ab Aiftulpho,dum vrbem obfiderct,comminutas,nontamcm rceuperauitfanótorumreliquiasquas idem rex Pa-piam fecum dstulcrat,ibiqucnonindscorf in quibufdam bafiliciscollocauerat.His ita-queartibusStephanus vir ianöiffimusbencde Deo de patria^deciuibus luis, deep, omnibus Chrifiianis meritus,pontificatus fui anno v.mcnfc primo moiitur.ac ft pclitur in ba. flik* Petri coliacrymantibus omnibus,tanquam communi parente orbatiSjVj.calcndas Maij. Vatat turn fedes dies duos amp;nbsp;xxx.
il
1
Aulus natione Romanus patte Conftantino Stephani fecudi frater in pa- 95' T««*
-* iptriarchatu mores Scdoétrinâecclefiafticâ pcrdidicit,fub Gregiorio fe-cundo Sc Zachari* poniific‘ibus,a quo in diaconatus ordmem cum fratre ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mortuo fratre in ipfo pontificatucum luccefior quxre-
cctur,fucre quiTheophylaäum archidiaconu porponerent.Fuere item qui dicerct Vaulû ob integvitate vitæ 5c docirinä in demortui tratris lo-
CÜ lubrogaqdÜcSe.Explofoitaque poft longa. contcntionëTheophylaélOjfolusbonoru
H 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnium
nö nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PLATINADEVITIS
omnium fuffragjisPauïuspontifexdecernitur Conftanriniamp; Leonis tcmporibus, Eral autem Paulus vir mitiffimi ingenij clemcntiacque fingularis, 8i adco Saluatoris noftr* imitator.vr nulli vnquam malum pro inalo redderttJcd contra malos, à quitus pcrfï' peiniuriaafficitbatur inbonovinceret. Hicautem tantæ pictatis humanitatisfuit, vl noóiu cum duobusamp;eó aroplius tribus familiaribus cubiculapaupcrumxgrotantiuin circuiretjVnumqucnque eorum amp;nbsp;verbis amp;nbsp;elecmofynisad recuperandam valetudinem cohortatus.Carcerem quoqne frequenteradibat,iudcque plcrofqut^asre atienonexoSi perfolutocreditoribusprætiodimittebat. Pupillos amp;nbsp;viduas circumuentas fraudecaæ hdicorûtuebatur,amp;:cleemolynisfullcntabat.ldem quoquecógrcgato.clero vniuerfoqu* populo Romano,corpus beatx Petronellae Petri filiæ,vnà cum fepu I ehr o marmoreo hiî literisnotatOjPetronellæfilixdulciffimz, ex via Appia in Vaticanum dctulit.canentibu* (vt fit)facerdotibus. populoque cclebritatem agente. Atque corpus ipfum fanéliflî raun' in tempio ApollinisadcaputBaßlicaepatri dedicatæcollocauit.Interea verb cum Con-llantinusImperator facrasimagines vbiquedemolituSjConftantinum regiæ vrbis epif' copnm.impietatifusereliftentena,vcrberibusneiader, in locumqucdemortui Nicetaö fpadonem fui facrilegijconfciutnfuffecideLpontifexipfeomniex parte religion! con-liilens, nuncios Conftantinopolim mittit, qui imperatortm adhertartntur,vt fact** imagines ftatuas reftitucret; idfifacererecufarct,eidcmanathematisccnfuram mini' rentur.
Sed Conftantinusin facrilcgiofuo pertinax, amp;nbsp;fanas ad monitiones contemfit, amp;nbsp;Sabi' num Bulgarorum regem in demolicndisfacrisimaginibuseius impietatem imitatiira i'’ gratia recepit,cum anteabcllo Bulgarospcrfccutusfuiffer.Afcito deinde Leonefilioeiiquot; nominis quarto in parteroimperijjCui Irenen Athenicnfcm mulierum omnium pulchtf' rimanijin msi trirnonium colloearaqfi’duscum Sarracenis iniiqUomachum orthodoxie Chrifti3nisfa(?turus.Intcrea verb Pipinusamp;Taxillont m Bauarorum ducem fuo imperil fubijeit, amp;Saxonesinamicitiam rccipit,hac tarnen conditione.vttrcccntos équités, quO' ticsbellumserercoportereqauxilio mitterent, cum Aquitanis diuturnum ci fuit bel' lura:quodquidem poftremoCaroloadolefccnticommifît,cum ipfcfenioconfectus iquot;' terclTe ni.n poft ct.Hoc bel loabfolu to, Carol us Boi bon i u m,Claromon tern, amp;nbsp;multad* Alucrnis oppida vicepit.• At Pipinus,quemdiximus,annis grauemelTe,non ita multi Boftmeritur,duobusfiIijsCaroIoacCarolomanno in regnorclitStis. Sunt quifvribaf' noc tern pore mortuum tlfe Aiftulphum LcHtgobardorum regem, quern dixmus multi fanftorum corpora Romæ Pspiam fe^um detulilTe : corumque facellaædificafle, aenW' nafteria virginum, vbi amp;: filias Deodicauit.AL.nachosautem fupra modum dilexit.quuj riictiam in manibtis regni fui anno fexto,menfe quinto m oritur,! n prinlt;ipio regni ninril ferox Si audax,in fine modcratus.Tantac prætcrea literaturæ fuit, vt «diéla Longobardo' rum in leges retulerit.Huicfvtdixi^ Delideriusdux militarisfucceffit, languclcenteiai^ obdelitias Longobardoru virtute.Morituramp; Paulus in bafilica Pauli via Oftienfi,refit' tutisquibufdamecclefijsvetuftatecollabentibus; pontificatusfui anno decimo, menfc vno.-eiusque corpus magna ac folenni pompa in Vaticanum defertur. Vacat tumledesa»' numvnum menfemvnum.
STEPHANVS HL
»s.roBf. gt;^^y9-^Tephanu? tertius,natione Siculus pat re Olibrio,3nno domini feptingeteß' ^^^h^mo fexagefi-moodauo pontificatnm inijqvir certe dodus arque crudituii ftans.Hic enimàtenerisannis Roma veniensjnandato Gregorij tertij in mo' ~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iraß.rw
-ocr page 153-PONTIFICVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;117
naftcriofanifliChryfogonirationctnbeneviuendi, amp;nbsp;doétrinam eccicfiaflicam perdi»
,1 dicit,accepto clericiacmonacki ordine. VocatusdcindeaZachariaFontificein patri-fi archatuniLatcranenfem,cum eins vita amp;nbsp;doólrina ab omnibus probaretur, lanôæ Gxci-f, liac presbyter cum titulo inftituitur, quem tarnen Sc Zacharias amp;nbsp;Stephanus amp;nbsp;Paulus ,( à fe nunquam dimifere ;tantæ probitatiseratamp; præRantiac in agendis rebus. JVlortuo autem Paulo,quem nunquam ne in extremo quidem fpiritu reliquit, üebderius, qiicni exduceregemLongobardorumcrcatumefleadiuuante Paulo diximus,liberatusomni metu Pipini morte, TotonemNepefinum ducem adhortatur,vt Conftantinum fratreni
y vietiain,qu3ndo largitioneamp;ambitiohtficrinon pofCt, pontificem dcligat .isitaque Romam cum exercitu profeftus,Conftantinumfauentibusquibufdam amicislargitio-
jj ne amp;nbsp;pollicitationibuscorruptis, pontißcem créât. FuêreetiamquiPhilippumqucn-dainhuic præponerent,qui ftatimabdicatefe magiftratu armiscompulfus eft. Cogitur St Gregorius Prænertinus epifcopus, Conftantinum ipfumlaicum facris ftatim initiate,
y atqueepifcopuminungere.cuiusmanusitaobeamrcmcxaruilTemiraculo dicuntur, vt f, easoriadmouerenonpofict.Cum veto Conftantinus munera pontifi atus per annum obftinate exercuilTet, tandem è fede deijeitut a populo Romano, ira St indignitate rci
y percito.'ineiusquelocum omnium fuffragijs Stephanus tertiusfuflRcitur.Hancobrem jj Cenftantinus in bafilicam Saluatotis perduftus, videntibus omnibus ac facris cano- Çnaù. y nibus pecleétis vt fieri folet, depofito Pontifical! habitu,magiftratu fe abdicat, in mo-nafterio vitam priuatam duccreiuffus.Tunc verb Stephanus in bafilicafamfti Hadriani
-, intet tria fora b tribus epifeopis confecratus, Si ab vniuerfo clero ac populo vt verus jj pontifex ialütatus, ad corrigendos mores quorundam improborum, labcfaôare in-ijj tegritatem e clcfiæ Romanæ volentium, animum adi)cit.Indi(ftoitaqueconfilio,Ca-rolura literis ac nuncijs adhortatiir, vt primo quoque tempore epifeopos quofdam
■jj Galliæ adbancrem doétrina amp;nbsp;integritate morum idoneosRomam quamprimum mit-j) tat.ld’-m quoquecxtei is principibus Chtiftiani nominisferibit. Obtemperarunt om-j, nbsp;nbsp;nbsp;nésmandato pontificis,in Laterancnfibafilicaconcilium habetur.Multainter fedecom-
poncndisecclefûs rebus collocuti,Conftantinum ad fe ptrduci iubent.Nam eu m Dcfide-
ji, ri) Longobardorum regis fubornatione St Pauli cognomento Aphiarthac imperatoris jl nbsp;nbsp;nbsp;Conftantinopoiitanifraude.crebræfeditionesinpopuloRomanoorirentur, quôd Dc-
() nbsp;nbsp;nbsp;fideriusreuocareanimosRomanorumbCaroloadimperatorem ftuderet.- Si interfedti
ut nbsp;nbsp;nbsp;pleriquelùnt, StConftantinus cuius caufa tot mala committebantur.abaducrfafaftione
réclamante Stephano amp;nbsp;indignante, oculiscapitur.Sedireobuiam populo in furorcm verfo nôlicet.Perduiftusitaquein medium Conftantinus St aceufatus, quod nullis facris jj, nbsp;nbsp;nbsp;initiatus,federn apoftolicam occupa{rct,omne crimen in vim populi amp;nbsp;quorundam faci-
li noroforum reijcit, quod fe ttiam inuitum coigerint pontificatum obirc.Cùm verb in f pauimentopronusamp;fupplexiacerctveniampetensjcommiferatione motiqui aderant, ÿ eum è medio duci iubent: atque ita rem integram in fequentem diem reijciunt maturius )i, confulturi,quidintali refacereoportetet,'Verùm Conftantinus fequenti die in concilia rediens,mutata fcntentia,oftendit qux adhuc egctat,maiorum exemplo feciffe.-quod S£
(, nbsp;nbsp;nbsp;SergiusRauennnatum arc hiepifeopus, St StephanusNcapolitanorum,ex laico epifcopus
creatusfit.Ob banc verb impudentiamindignati. cqui in concilioaderant,eumturpiter eijcientes ad componendam rempublicam Chriftianam animum adiecere, abrogatis pri-mbConftantinidecretis.lnftitutUHi cft autem omnium confcnfu,nequifqamlaicus,nifi fi‘ gradusccclefiafticos afeendens pontificatum occuparc auderet fub anathematis pena, Promulgatum eft iiem,vtqui epifcopi dignitatem Conftatini tempore confccutfuerant, magiftratu feabdicantes.adpriftinosordiaesreciderent.Qupd fiiftorum vita St doétri-
j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i n»
io
-ocr page 154-113 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PLATÎNADEVITIS
na à populo probata fuiflet placere vt ad Cedem apoflolica venientes,denuoconfecrareii-tur.lde de presbyteris amp;nbsp;diaconis adiudicatu eft.Vetituin tamcn tft,nc qui iftorii niaiorcs pradusattingtrct.-vetitos credo,ne quid erroris.autfeótaaÜqua inde oriretnr.tanquäet feminario quodäi difeordiç acfeditionis.Conflitutû eft pretereà vt que Coftantinus int® facraegiflet irrita haberentur, prætcr baptifinuni amp;cbrifma.Poftretnô veroabrogatafy' nodo Conftanti niana,qua decretû inter Græcos fucrat,vt fanâoruni ii mu lacra S; ilaïuï ètemplis abradcrentur,eijccrentùruc:conftitutum cft.vt exdem ftatuæ vbiq; reftitueré-tur,3nathematizâtescxecrabi!camp;pcrniciofam iünm fynodum,qua Dei immortaliscoO' ditiopeior quàm hominum fieret.Referreenim ftatuas mortaliumbenedcrcpub.meri-torumlicetjiie ingrati videamur,vtq;eorum fadaacmulationeimitaricogamur.- Deino liccqquem iemperanccoculos,ft fieri poftet habere deberemus.fi cius mérita erga hum® ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;num genus,fi naturxdiuinxdFgnitatem infpicimus?Hisveró exfententia peraöis.decrC'
tum eft vt fcquenti die fu ppiicationcs haberentur, quibus amp;nbsp;Deo gratias'agcrcnt, irani ipfiuSjfi qua ex hominum peccatis concepta cftcqplacarent.Itum eft autem à Laterancnl' bafilicaad fandiim Pctrum cum maxima omnium rcligione nudis pedibus,3«: à pontifie® amp;:abomnibus,qui tum aderant.
Nunc verb adeo refrixit pietas amp;nbsp;religio,non dico nudis pedibus,fed caligati amp;nbsp;cothuf' nati vix fupplicare dignantur.Non flent inter cundcm.vcl dum facrificatur, vt illi fanâi patres.-fed ridet,amp;quidem impudetendehisetiam loquor.quos purpura infignioresft' cit non hymnoscanunt id n.fcruilc videtur,fed iocos amp;nbsp;fabulas ad rifum concitandûin* terfenarrant.Quid plura.^qub quisdicacioreft amp;pctulaticr,eo maiorem in tarn corrup' tis moribus laude me; etur.Seueros amp;nbsp;graues virosreformidat hic nofterclcrus.Quid iwl quia in tanta licentia maltint yiuere, qnhm bene monenti, aOt cogenti obttmperare,S ob earn rem Chriftiana religio quotidie in peius labitur.
AdStephanum virum faRÓtifïimum rcdeo,qui peraâisfupplicationibusftatim quæirt cócilioafl:aerant,amp; voceapocrilarijamp; fcriptopromulgauit.poenamqueanathematisilBs * propofuit.quiabrogareaudcrent quae in fanfta fynodo inftftueiat.Verum no ita m-iilt® poft mortuo SergioRauenatum archiepifeopo,Michael ciufdem ccclefiç fcriniariusftil^ occupaqnullisfacris initiatus addiuuantc Defidcrio rege amp;nbsp;Mau ritio Ariminenfiu duct) quos Michael pecunia amp;nbsp;largitionecorrupcrat pulfo Leone archidiacono quern potiffi' mum cleruscxpçtcbat.Auli quinetiam miffisadSrephanii Icgatis eum pecunia fubernJ' re. vtcundemMithaelein ecclefia confirmaret:qui non modo dona rciecit.vcrumetian' ediâum propofuit.quoilleanathematis pœnanotaretur.nifi federn relinqucret.quacó' tra iusfasqioccupautrat.Tam diu tarnen viRauennatum cam obtinuiqqi’am diu aliquii habuit amp;nbsp;profan um amp;nbsp;facrum,qnod Defiderio munerii cupientiftimoc-iaigiretur. Vcr'‘ cum pontifex eo legatos fuos milifleqciim oratofibusC.iroli régis «beam rem in Italistn miftîs,gdmc'nuiffentq; quid maxime pontifex expetcret.ftatim eicófoMichaelc Leonen! deligunr,qiietn pontifex confirmau it. At verb cum ob hancrem à L tfiderio cJancuhiip vexaretur,Carol um rogat vt Defiderium.admoncar.vtabiniuria infcrcndacaueat.FcPf id Carolus,amp; c]uidem perdiligcnter.retinere tamcn homincin officioarmis non potui!» qu'-d ci mortuo fratre,qui fècû paribus an imisbicnnio rcgnauerat.mulrabcllaobirent' ceflefuit. Aquitanosenim.quod bellum paterineboaueravn poteftatcmfnä redegit-yd-conesdomuit in Aqurtania pofitos Deinde verb tranfmiffis Pyrenxismontibus, fiilis^c fugatisSarraccnisjvfqueadBçtim fiumen pcrucnit qnb nunc in HifpaniaSarraccniGri' narç fecontinent.întcrim verb Stephanus paftor quàm diligentifti mus, A verus Pétri ceffor ac Chrifti imiraror,quartopontificatus fui anno moritur.menfe quinto.dit vij-^^ xx.fcpelitur^ue in bafilica VetrLEius autem ex morte dies nouent fed es turn vacat.
-ocr page 155-TONTIFICVM.
Hf
H A D R I A N V S I.
'-drianusprimus jpatria Romanus,patrcTheodor® fufftma; nobilitatis pontificotum iniens,nequaquam à maioribusfiiisdcgenerauit. Nam ma-® gntcudincanimi, condüo, doéirina,amp; (ànétitarc vita:,cum quouis optimo pontificecomparai i potcft.Ciiius amp'itiidinem DtfideiiiisLongobardo-
J.ÇX veritus,ftatim de pac« incunda amp;nbsp;de amititia mentionem per Icga« tosfecit.Verum Hadrianuscognitahominisperddiaplufquam Punica,in aliiid tempus pacem diftulitlnterea vero mortuo Carolomanno,Bcrta eius coniunx,Hildegards Caroli vxoi iobamplitudincm mariti inuidens, Adoarij cuiiifdam condlio vfa,cum filijs adDedderium regem in Italiam confugit, qui earn perbenignè fufccpit.’amp;quodfctutio« reb futurum hac rationeab impetu Gailorum cxiftimabat,amp; quod Francos propodtis Carolomanni dliis,faciliusrumpturosarma in Carol urn regem, d quid in remoueret,ar-bitrarctur. Vcrùmcùm obtincreabHadriano precibusnon poflet, vtdiios Carolomanni reges inungerct, ad vim conuerfus, in Rauennates mouens ditioni Romans obtempérantes,Fauentiam amp;ComacIum viccpit.PræerattumRauennsarchicpifcopus Si tri-puni tres,qui primo quoque tempore ab Hadriano auxiliu m petierc.Pontifcx autem primo quidem Dedderium nuntiis amp;nbsp;litcris adhortatus eft, vt fuis finibus feconti ncret,nec ditioneraecclcdacinuadcret. Deinde vero vbi intelltxit eum Vrbinum,SenogaIIiam,amp; Eugubium cepiflcjtum magis atque magis minari.cum paulö poft affuturu m Deum vin-dictmvioIatifœdcrisdiccrct.Qiii quidem in tantis minis nil aliud dicebat, quam pon-tificiinfuaspartes tranfeundum cftejsepararecnim hominem ab amicitia Caroli omni-nonitebaturjamp;obhancremcum preJbus amp;nbsp;pollicitationibus id obtinere non pofler, minabatur fe vrbem breui oblclTurum . lam enim Spolctium cum Aldagado Carolo-m.annidlio vcncrat, inde tarnen ad vrbem peruenturusfvtipfc dicebat) pacato agmine voti gratia. Vertim Hadrianusredaólisin vrbem rcliquijs omnium badlicarum, quae extra vrbismoenia habebantur,tres Epifeopos ad Dcdderiirm midt, quieifub anathema-tispœna minarentur,ne vllo modo dnes Romanos attingeret, Rex igitur veritus nc jramOeiincurreret, inCifalpinam ftatim redijt. Interca verb Carolus ab Hadriano de iniuriadbi illata certior faflus, Dedderium per legatos admonct, aefruftra quidem, vt res iniuria ablatas pontiftci reftituerct; aliter fe breui cum cxersituaffuturum, vt quodfpcntenollet, id vifaccrecogeretur. Vtrinque igitur magni parantur exercitus, fcdCarolusmiraceleritatevfus,præmifla partecopiarum quæ in tranfitu Apium louis montemoccuparct,cum reliquoexercitupcr montemCinidum in Italiam defeendit. fufoqueaefugato Dedderio obuiam faóto, omnia longe aclate populaturSc capit. Dc-fiderius autem defperatis rebus tanto aecepto incommodo ; Papiam fe recepit. vxore ac libcris Veronam miftis. At Spoletini, Rcatini ac Longobardi omnes, qui casregioncs incoltbant,auditaDedderijcalamitate Romara venientes, fe ac fua omnia Romani pontiftcis ddei committunt, adhibito iureiurando, depodto capillo Sc barba .' quod apud earn gentem maximum veræ deditionis fignum erat. Horum fc-cuti exemplum Anconitani, Auximates, Firmani, pontidci ié ac fua libéré dedunr, Longobardis autem ad fuos redire nolentibus, Vatican! fedes ad incolendum concéda, qubpoftcA ex tota Italia multi fuæ gentis confluxêre, iftorum exemplo permo-tl AtCarolusrelifto Bernardo patruele fuo in obddione Ticinends vrbis, cum parte copiarum Veronam proGcifcitur: quæ quidem ciuitas baud ita multo poft inclinante in uartes Francorum Bertaac Carolomannidllijs,deditionem fecit. Aldegidus verb pefiderijdUusindcubicns, ad imperjtorcm Conftantinopolitanum cordugit. Carolus autem
-ocr page 156-IIO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PLATINA DE VITIS.
autem acceptisin deditionem omnibusfermeTranfpadanxkaliæ vrbibus, Romam pc* tit,Vnàcumpontificcrefurreétionisfel1:umcelebr4turus.-cui iam vibi appropinquanti ad triamilliaiudicum honoris gratia occurifle.bibliothecariusfcribit; iudiccs eos vocaJi quinequaquam fordidisartibusimplicit! effent,Expeâabathominem Hadrianus euro clero fuo in gradibusfanöi Petri:quem quidem accedentem mirabencuolentia comple-Xuscft.nec rctiucreeum potuit,quôminus pedes fuos exofcularetur. Inde poft dataffl acceptamque falutem baiiHcam ingrcffi,cum adaltare Apoftoli fimul pcrucniffent,iura-ueruntmutuoCaroftrsac pontifex,KomaniacFranci,amp;pcrpetu3m ie amicitiam ferua-turos:amp;communes eoturo hoftesfore,quialteram partem lacefliffent.Vrbcm deindein-greffuSjOmnesbaftVr cas pie admodumamp;religiose inuifit,ac muneribus quibufdam or-nauit.Nudius verb quartuspofteaquam vrbem ingreffusfucrat, quod done pater Pipi-nus Gregorio tertio dcdcrat,cadem ipfcamplioribuspriuilegijsconfirmauit iureiuranquot; do interpoIjto.Qitxquidem (vt Bibliothecarius refert)hxc funt, quicquid in Liguria ab vrbe Lura iampridem euö la vfq; ad Alpes Italiæfinespertinet, huic ditioni additur; amp;nbsp;Corfica infula,amp; quicquid Lucam amp;nbsp;Parmam interiacet. Addituramp; Forumiulij euio Exarchafu Kauennatum,cumquebeneucntanoamp;SpoIetinoducatu, His autem rebusiw compofitis,Caro!us cum bona Hadriani gratia in Tranfpadanam redicns, fexto menft pofteàquhm obfidericœpta cft,Papiam deditionc occupât.
In Defiderium autem dementia vfus,hominem fpoliatum regno,non etiam vita,Lug-dunum fum vxore Fbci is exulatum mittit. Verfus deinde Arachinum Beneuenta- ' num printipem Defiderij generum,qui eius furores iuuerat, hominem pacem peter« brcuicoégit,duobusfilijsobfidibusdatis. At verb dum iter in Cifalpinam facir.ad Caffnum diuertensreligioniscaufa,omniamonafterijdona ab alijs principibus diuo Bene-diftodataconfirmauit. Atque itafedatis in tota Italia rebus propofitifqc Cifalpinx fir-miffimis præfidii5,cum magna præda Si gloria in patriam reuertitu r. Caroli fratris vxo-rem At liberos fecum ducens, quos quidem Temper in honore habuit. Paulum quoqu« Longobardum Aquilicnfispatriarchatus diaconuro,Defiderio ob doftrinam Si inge-nium admodum charum, Tecum in Galliam ducens, Iibertatedonauit: in pretioqueali-quandiu habuit. Verum cum pofteà comperiiffet hominem Defiderij libertatem quae-rere, cum in DiomedisinTuIam relegauit, vndc poft aliquot annos aufugiens, amp;nbsp;ad Ara-' chim peruenicns rogafu Adelpergx Defiderijfiliæ amp;nbsp;Arachis vxoris Eutropij hiftoris duoslibrosaddiditjà Juliano principe vTque ad primiluftinianitemporaomniapcr-fcribcns.Mortuoinde Aracti.CaflînenTccœnobium ingreffus, reliquum vitae Tandiff-mè vTquead mortem ducens,Taepc ad Carolum regem literas elegantes amp;nbsp;humanitatis plenasTcripfit,ab eodemque,à qub Tueratob literaturam Teru«tus,viciflim accepit.Lon-gobardi itaquequartoA: ducentefimoannopoftquam in Italiam vénérant,regnum ami-jere, anno DominiTcptingentefimoTcptuagcfimoTcxto. Carolusautem nulla interpefi-tamora inSaxonesidololatras, quiobeinsin Italiam diTceffum rcbellauerant, mouct, eoTdemque, quibuscum ad trigintaannosbellagefferat, vincit, amp;nbsp;fidem Chrifti oroni-noJiilcipcrccogit, ConuerTusdeindein HiTpanos, à noftra quoque fide alicnos, Pam« palunamSt Auguftam vicaptas militibus diripiendasconceffit.NequeHiTpanispacem quiet-m daturus trat; nifi ipfiquoque intègre fidem Chrifti rccepiffcnt. In Calliam verbtum quoque redicns, rebusexTententiageftis,dum Pyrcnæostranfit, in VaTconiim infidias incidit.-quo inprœlio licet Te acritertutatus fit, AnTcImutn tarnen amp;nbsp;Egibar-dumTummosinbello Jucesamifit.Suntquieoquoquepceliocccidiffe Tcribant Rolan- • dum Caroli exTororenepotem, poft editam iagentem hoftium cxdcm Sc ftragem.Pe-rx! Kiie fiti( vt aiunt^an vulnere,haud ccmftat.Yaf£ones vero tandem à CaroJo 1 uptrati,
-ocr page 157-P o NTIFI C VM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I*
defcdionisacperfidiæmeritaspœnasdederc.Mouetbellum inFrancos.TaxilIoBaioua-riædux.Defiderijgener,folicitatisHunnis.quod quidem celeritatc fuaprinspcncCaro-lusconfeeitquàm inchoatum fit: huicquoq;paccm nóncgauitacceptis prins obfidibus, Dumhæcin Gallia gererentur, Conftantinusorientis imperator elephantia: morbo cor-reptuSjVndcfortalTenata eft ilia de lepra magni Conftantini vana opinio,ob fimilitudi-nemnoraiiiis,morions Leonem quartum imperatorem reliquit, qui adeogcmniisdele-ôatuseft, vt direpto facrario fandæSophiæjCoronam magni pondcris ac pretij fibi con-ftituerit,qua quidem ita frequenter vtcbatur.vt ant propter pondus,aut ob frigiditatem hpillorufubito morbo correptus fit. Ide quoq;at cidiftenoftra state Paulo fecûdoputa-uerim,quiadeó his mulicribusdelinimêtisdele(ftatuscft,conquifitis vndiq; magno pre-ciogémis,(S.' exhaufto pene ecclefiç Romanç 3rrario,vt quotiefeunq; in publieùprodiret, Cybeles quçda ph' ygia ac turrita.non mitrata,videretur.Huc ego orta tû fudore prspin-guiscorporis,tu gcmarû pôdereapoplexiâillâ puto,qua correptus fubito morbo interqt.
Leone itaque mortuo, Irene cius vxoramp;filius Conftantinus fextusimpcritum accipi-entes, confiliotrecentorum amp;quinqu3ginta epifeoporum in Niesna vrbe fecundo ha-bitoinftituere.vtqui facras imaginesdeicndas diccrent, perpetuo anathemate. notaren-tur.Qi^am quidem conftitutionem Conftantinus adolefccnspatrisflagitiafecutus,quo-rundam improborum fuafu, non ita multópóft Scabrogauitamp;matriomninoadmini-ftrationcmimpcrijabftulit.Repudiatadeinde vxore,Theodoram eins ancillam corona impcrij auguftiorem redditara, in fuos comalexus traduxit. Subornauit He duces fiios, qucis in Italia habebat, contra finitimos .-nos quidem vnico nuncio fua auéto-ritate Carolus in officio continuic, qui tum in Sclauos amp;nbsp;Hunnosfqnos Vngaros merito dicemusjcopias mouerat, quod horum incurfionibus circa Danubium vexa-rentur omnia, quibus certe perdomitis, in Franconiamduxitm,aiorumfuorum natale folum, vnde Franci nomen fumpfere. CJna quidem prouincia baud magno nego-tio in poteftatem fuam rcdada.biennio poft Theophylaéîus amp;nbsp;Stephanus epifeopi infig-nes Hadrianinomine fy-nodum Francorum Gerraanorumque epifeoporum habuere.-inquaamp;fynodusfquamfcptimam Graeci appcllabant) amp;nbsp;hærefis Feliciana de tollendis imaginibusabrogataeft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Hadrianus verb opera ?c amftoritatc Caro! i à terrorc bcllico fecurus, ad exornandam vrbem facrasquebililicasanimum adiicit. NaniSc corpus beati Pauli laminis argenteis /»are-inclufit, altare Petri Pall io exornauit auro intertexto, in quo depiefta hiftoria incrat fis Felt-quemadmodum angelusbeatum Petrum è vinculislibcrauerar. Reftituit item amp;nbsp;ftraui, marraoribus Pauli Àpoftoli atrium iam antea vetuftarccollapfum,InftituititemjVtfint gulisdiebus centum pauperes in atrioLateranenfi pafeerentur, in quo etiam difeum--bentespauperespiâi cernebantur.Reftituit prsterea magnaimpcnfiaqux duâus quof-damamp;vetuftate amp;nbsp;hoftium maltficio collapfos; Alfietinum potiffimum dudum.iam antea ab Augufto via Claudia ex lacu Alfietino duobus ac viginti millibus paffuum io fubiacentem Tranftiberinam regioncm magisad vfum hortorum, naumachis, therma-rumue, quam ad potum, cum aqua ilia infalubris habcrctur.Sabatinum verb ex lacu, Sabatino nomen ducens,quem quidem lacuno alio nomine Angui!ariæappel!ant,'a tri-busangiilisquospræfefert,via Aurelia in Vaticanum duxit, vt eo vterenturfacerdotts beati Petri, tùad vfum bafi!icx,tiiad lauandosChrifti pauperes, qui in Pafthatc clecmo-finamaccepturi lauabanturadimitationem apoft.Iicædo(ftrinæamp; religion is. Moiendi quoquevfum caaquainterdum prsftabat, è laniculo in planum cadens. Sabbatinum aiittnila urn Anguilarix etiam appcllutum fuiffc déclarât emtio PolacRutilis, qux fun-ijar, hacrationcinripa lacusSabbatinip vel Anguihria-emir.vt quicquid agri exhaiifto
Fl 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dult;i
-ocr page 158-ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PIATINADBVITIS
lt;acudcficcarctur,idfundoPoIæadiudicarctur,quaquàvcrfumfundus fcndsret.Rcftitivl Oc luHaà duodecimo lapide via Latina ni vrbéduétâ,qiiæquidc(vt ait FrôtinusjTcpiiIf cxagroTulculanoduâæriuaintercipitur.ïtaveroClaudiamformâ, rcparauit via Sub* laccnliconceptamadtrigelîmum oftauumlapidcm ex duobus fontibiis aniphflimis.vl eius aqiiæ pars in baptifteriu m Saluatoris ad Lateranû deriuaretur, reft i tu it etiam Virgi' nisformamaboétauo lapide via Collatina in vrbemintrodudam. l'eda quoq; multî' rumbalïlicarum ob vetuftatem ruinam minâtia.rcfarfir. Dura veto bis operibusdetin«' rctur.Hadrianus.adco in immcnlumexcrcuitTibcris,vtamp; porta Flaminiâàfundamei’-tiscuertcrit,amp; potem Antonini Pij,quem olim Sublicium vocarunt, inter laniculum,^^ Auentinû,amp; milita vrbisædificia demolitus fit,fccumamp; arbores amp;regetes Sc vrbis orna-menta trahens.In tâtaautem calamitate hacdiligentia Fîadrianus vfuseft,vt per vicosnt‘ uiculasmitterct,vndecibariaobexcrefcentiâaquæegredi domo ncqueuntibus fubnigt;' niftrarentur.Eos prïtereà.qui tanta calamitate magis ac magis vexati fuerant,amp; verbis^*' inuneribusconfolatuseft.Turresamp; vrbismuros collapfos reftituiqcentûauri librisinf® fumptu cxpenfis.Qiiid plurafnil prxtcrmifit in vita Hadfianus. quodadbonum princi' pem, amp;nbsp;ad optimum pôtificem pertincret.Nam amp;nbsp;religionem Chriftianamjamp;libertatei® ciuium fuerum amp;nbsp;vitam pauperum,pupillorum viduarum acerrime tutatus eft. Morituf «utem pontificatus fui anno tertio amp;nbsp;vigefimo, menfex. die decimofeptimo ; fepelituf' 4ue magna cum laude in bafilica Pétri fexto calendas lanuarij.
A N N OT A T.
Sk6 Hadriane pMpa.De/^derio Len^obardorü rege 4 Carel» Magno praîio viel o, ó- (apto,ipf»rïiffi' UK,(]u»d C C.et ampliue annisdaraucrat,i/i Italia defecit, Aucteres Anaß.Bibliothecariuf in vita anipapa,Attnotiinii(fexAditnarolilf.^ cap.£^.jo.(^^e.Pginardui in viiaCarolimagni,(yabboiV^' Jigt;trgenfis.
Hemeporropofiapoflolum Petrum Bomanerampotifieumdiutiw inpontificata,quam Hadrianuf vixit.Sedit tnim,vt (xeiusfepulchrielogio tntelitgttur,armosxxiij menßs x.et dics.xvi/ Huiuf autê fp'' tapbium.guod a Carol» magno cdttamßpulthro eius in bafilicafanl}i Pett i cellacatx eß,fubfj(tre fet^qiiod eßeitifmedi.
Hic pater ecclefiie,P.omadecui,incljttn auHär Hadrianui requiem papa beatus habet.
Vir cut vita Deus,pietasdex,gloria Chriflui, Taßor apoßolicuf promptus ad omne bonum Hobilh.cx magnagenittu iamgente,pareatum, Sedfacris longe nobiliormeriiis.
'Exornare ßudens deuetopellore paßor
Semper vbiqueßio templafacrataDie. *-
Eccleßasdonff,popu'os (ß dogmatefancl9
Imbuit, amp;nbsp;cunllis pandit ad aßra viaiit, 'fauperibuslargtis,nulHpictatefi(undus.
Etproplebefaerisperuigilinpreiibai.
D»Srinii,opiiuf,muriserex(ratarces
'■gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FrDr caput orbif honor inclj/taB. omatuas.
Mors cui nil nocuit,Chrifli qua morteperetnptaeß lanuaßd vita inox meliorts erat.
Poß patrem lacrymans Carolus hac carmina/cripß quot;Tamihidulcis agt;nor,tc mode plangn pater.
Tu mewor eßo meißequitur tentens mea femper nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
-ocr page 159-H H y t' )-
l'
r t‘ i' if
i' d» jlt; P
r*
■p
f^' x* 'jC
r O N T î F I C V M,
Ciim chrifto teneM beatapoli.
T e cleruf,pop!il!u,}na^tio ddexit amore,
Ommbia vnifs amer eptime pra/ul tras, î^omma iur^ o fimul titubs cbirißime noßra
Hadriàniu Carolus rex e^o,tii^pater. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ '
ver/üfjdeuetopeSoreßipplex
Amberum mitisdtcmifirereVetis.
Hamp;c tua nunc teneat reguies charißime tttembrAf
CumfanElisanimagaudcatalmaDei.
Ylttma (juippe tuas dente tubaelamet in aurts,
Principe cum Petro ßurge videre Deai»,
Äudituruserisvtfemfiioiudicisalmam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
Intra nunc Dominigatidia magna lui,
Ttim memor eflo tut natipater optime peße.
Cumpatredie natuspergat dr iße meus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
0 pete régna pater felixcaltfiiaChrifii,
Inde luumprecibus auxiliaregregem.
Hum ftl ignicomo\rutilatßlendefcit ab axe
Laus tua fanäe pater femper in erbe manet.
î^editbeatæ mciV^orix HadrianuspapaAnnosxxiij.raciifcsx.diesxvij.obiit feptimd Kal.Ianuarij.
L E O I I I.
Eotertîus.patria Romanus, patre Azzupto, pontifex creatur.ae merito ss.p»«. «^^^^quidem.Ab ineunte cnim xtatc itaeratcducatus Sccruditus difciplinacc-
clcfiafticajVtdignuscfreCquicçtcrisantcfcrrctur.Fuitprçtereàvircaftus.in-p/' Vi^Mteger.pudicuSjfacundus. dodorum virorum itaamator.vteos vndiqnaque MÏKÏ^^UidleprxmiisalUceret.eorumqusconfuetudine mirum in modumdcleiäa-retpr.Præterea verb ægrotos vifere, eosque ad patientiam adhortari.clcemofynas indi-gentibus præbere, defperatosconfolari, errantes in viam reftam dcducerc pracdicatio-nibus, admonitionibufque,quibus plurimü ob eloquentiam amp;nbsp;doftrinam valebat.ei pe. culiarc fuit homo certe ita mitis ingcnij,vt omnesdiligeret,neminem odio baberet, tardus adiram. ad miferendumpromptus,infign is pietate,fortifl) mus rerum cr.clefiaftica. rurahonorifquediuiniprocuratoramp;defenfor. Creator itaq;(vtdixi)pontifexvno omnium conftnfdin natal itijs Stephani prothomartjr.is,fequentitjue die acclamantibus omnibus prx fauore, in fede Petri collocatur.
lildcm vcrbtemporibusConlfantiuiimperatoris mater Irene,Glijflagitia nequaquam Irene c^ fcrensimpellStibus quibufdamcioibusCanftantinopolim rcuertitur,ac Conftantinum /I“’“'“ captum oculis in carccrem conijcit;vbi amp;nbsp;merito tanquam facrilegus minimxque pietais quippequi mitrcmrelcgaucrat,vitam Gniuit.lntcrim verb cum Carolus multis rebel-lantibus vndiquclactfreretur, Pipinum Glium in VngarosmiGt,quos quidem grauibus * prœli)sfuperatos,tâdcmaddeditionemcompulit.Adelphonfusautcm Afturixamp;Galli-cizrexacccptiSjàCaroloauxiliaribus copljs lupcratisq; Sarraccnis, Vlyxibonum vi cc« pit. qui verb inpra^GdioBarchinonæ erant.Carolo audita .AdelphonG viftqria,feconfe-ftim dcdüt.Superantur 5c Bauari,qui Foroiulian as vexabât,ab Henrico Caroli prçfcfto.
Interea verb Leo tertius dum fupplicationes abcato Gregorio inftitutas, Roms agit cum populo ^clcro,Pafchalis primitcrijScCampulipresbyteri fraudibus apudædem JkatiSilueftricaptus.acpoutiamp;cali atßiftu priuatus, mulcif^uc verbenbus adeo exfu»
-ocr page 160-PLATINA DE VIT H
vtocuïisamp;lingua captusputarftur,in monafterio fanâiErafmi in vincula côîjcîtur.'vnlt; de po flea Albini cubicularijinciuftria cullodes fallens,in Vaticanum fefeproripuit.-ibiqi tandiu latuit,quoad Vinigißus Sploletinorum dux clanculum accerfitus, eum incob-mcn Spoletium pcrduxit, cohortibus militum itinci e ftipatum, nealiquahoftiuravi obrucretur.Atfeditio (i cum fasuirein Leonern amp;nbsp;Albinum non polTenr, eorum domof àfundamcntis^diruunr. Üdem quoque Cadeö audaces crant amp;nbsp;temeiai i))ad Carolum qui tumbellocontra Saxontsgerebat, quoqueLeonem profctSum intellexerarit.accufandi hominiscaufa peruenêre. Veriim Carolus reieöa inaliudtcmpusdifceptatione,ponti-ficem cumegregiocomitatuKomam mitfit, fe eobrtui peruentnrum pollicitum cots' ponendarumrerum Italicarum gratia.Leoni verb ad pontcmMiluiurn twnoris3c gratu-lationiscaufaclerusacpopulus RomanusobuiamfiiótuSjVirum fandbiïïimum in vrbeiii introducuntjCaroIusautem non diu immoratus per Maguntiacos in Belgis pofitos, Noquot; ricumquemontem inForumiulij dtfcendens,Taruifinos graui fupplicio afficit, quod Henricum præfediim occidiflet. Creto verb in huiusdemortui locum alterOjRauenni primo, moxRoma expeétatus proficifeitur, vrbem ingredient! omnia certc, amp;nbsp;meriw quidemhonorisgeneraadhibitafunt.Oftauo autem die poftcaquam vrbem ingrelTus fueratjinbafilicaPetri aftante populoamp;clero,cpifcoporum omnium,qui eb ex totaItalic Ffanciaconuenerantfententias de vita Si moribuspontificisrogat. Verum ab omnibus vna voce refponfumeft, federn apoftolicam omnium ectltßarum caput, à ncmiiiC ttiM. (laicopræfertim)iudicaridebcre.Omifl'a autem ob tarn graue refponfum à Carolo quï' ftionCjLco pontifex,qui id indicium maxime expetcbar.fuggeduin con fern dens,accuau' geliain manibusretinens.iureiurandoaffirmauitfcomniumtcriim,quælibi obijeeren-tur.in fontem efle.Fuit is dies Idibus Deeembris, falutisanno oäingentcßmo.Dum autem Romæægerentur.Pipinus mandatopatris Bcncucntanosdu. e Grimnaldo finiti' mosfuos vexantesaggreffusjmagniscladibusita perdomuit, vrægie fe m.œnibus tu«-rêntur.-cuibelloVinigifiumSpoletinumducem præficiensad patrem reueiritiir impt' rij coronam breuifumpturum.Nam pontifex Carolo optime de ecclefia Dci me ri to ali' quamgratiam relaturus,cum viderct imperatores Conflatinopolitanosargicid noire# tuerijacobeam rem vrbem amp;nbsp;Italiam ipfam magnas calamitatespafTam, in bafil ica Pétri poftfolenniafacra populiRomanifcitoacprecibusipfumCarolum magna voce ImpC' ratoremdecerniqacdiadematedonaf,ter acclamante populo Romano,Carolo Auguftoi Deo coronato magno amp;nbsp;pacifico imperatori vira amp;nbsp;vidloria.Pontifex item hominem in-unxitvnacumPipinofilioquemltaliæ regem folenni decreto pronunciauit. Accept! itaqueimperijpotedate Garolus Campullumamp; Pafchalem coniurationisreos, capit# pleôlendoscenfet.Atpoptifexomniexparte clcmens,àCarolo rege tarnen óbrinuit.vl nis vita condonaretur, in Franciam tan cummodo relegarentur.Pbft hoc verofuerc qui CarolofuaderentjVtomnesLongobardos Italia cxpelleret. Verum cum id nequaquai# tutum vidcretur,qubd multis Italixpopulisfanguineamp;affinitate coniundi effent, ce* fuere fimul amp;nbsp;Carolus amp;nbsp;Leo.vt Longobardorum nomen ibitantummodo rcmancreti
' vbieagenspratcipuefedem habuiffet.
Pipinus autem cum in Samnium rediffet fruftraque per aliquot menfes Bcneucntui# oppugnafTetjTheatefeconferens,oppidum vicaptum incenditacdiripit.Inde Ortonani amp;Luceriam mouens,casciuitates timoréperculßs in deditionem flatim accipit ac Cd' moaldum Beneoentanum ducem Luceriae capit; qui non itaraulto poft dolore anim* periit.Interea verb Conftantinopolitana imperatrix miflis in Italiam legatis, cum Caro* io pacem amp;nbsp;fœdns iniit,imperiumquc his terminis diuifiqvt Irene ca Italiæ parte potirf tur, qux ad dexteram Neapoli incipens, ad Cniftram Syponto ( quae vrbs nnn#
Aha'
I
-ocr page 161-PONTIFICVM.
nV
Manfrcdoniadicitur infcro fupcroquè mari claiiditur vnl cumSicilia. Reliqua ver« Italiæ pars Carolo ipfi exfœdere ('btigit.ca tamé loca fcmper cxcipio,quç ditionisecclc-fialticæhabebantur. AtNicephoruspatriciiisægrèfcrtns Irenes mulicrej imperium,cùn» eamdolocaptam Ltsbum in exilium mififTct fœdus iam antea initum per legatos cum Carolo renouât, qui tum Saxones totiesdéficientes,migrare in Fraritiam cum vxoribus liberis compuliqcos in itinere cura legion ibus fubfequens ne quid maleficij inter cun» dumeommitterent.
i' y H
# y
At Leo CU m feditionibus fcmper vcxaretur,ab vrbe difccdcns,Mantuam proficifeituï ad vifendum Chrifti fanguinem,qui tum miraculis magno in pretioerat.lsautemàMan-tuanisperbenignèfulceptus,approbate Chriftifanguine obfrequcntia miracula,ad Ca-tolumproficilcitur,vt hominem veritatiscognofeendæ cupidum ciusrei certiorcmfa-ceret.-fimulq'.etiam vtde componendis rebusItalicisinuicem colloquerentur.Rtdicns deinde in Italian!, adiuuante Pipino rege,mandato patris, de coniuratis quibufdam Sc feditiofis non fine dementia lupplicium fumpfit.
d )S il
I«
ilt; «
Carolusautem iam feniograuis,cùm intcllexilTet Pipinum.quem (vt diximus)Tta-liç regem prçfccerat.Mediolani mortuum effe,Ludouicum filium minorera natu.Aqui-taniæ regem amp;impcrijruccc{rorcm, Bernardum verb nepotera Italiæ regem déclarât, eiquemandat, vtLudouico rebusin omnibus obtemperet. Fines imperi) hos elfe vo« luit.-in Gillij Khenum ac Ligerim, qui inCcltis oriens, cos à Biturigibus diuidit.- in Germania verb Danubiuro amp;Sauum fluuios; hisautem prouincijs Aquitaniam, Vafeo-niamimagnam partem Hifpaniac,Cifalpinam,Gall iam,Saxontam,vtr3nquePannoniam, lftriam,Liburnosaddidit.maritima verb DalmatiælmperioConftantinopolitano fub« ieâa crant. Rébus antem itacompofitis,du m Aquifgrani clTct valetudinis caufa, propter aquas calidas,quæ ibi fcaturiunt,ftbre ac dolore laterum moritur.xtatis lua: anno fccun-do amp;nbsp;feptuagefimo, quinto calcndas Februarij.- falutis verb anno oftingentefimo quintodecirao,einsautem corpusnuilonon gencrehonoris adhibito, in templo beatae Virginis,quodipfemagnisfumptibus Aquifgraniextruxerat,fepelitur hoe addito epi-grammate.-
'MaGNI CAROLI REGIS CHRISTIANISSIMI, ROMANORVM-QVE IMPLRatoRIS CORPVS HOC SE P V L C H R O C O N-DITVM lACET.
11 »lt;
FuitautemCarolus,ficiusresgcfl:as tum domitumforisinfpici3s,tantæamplitudinis îiintegritatisimperator,vtpoftea neminem fupcriorcm,nedum. paremhabuerit, adeo autem(cumei per otium licertt)fludiisllterarum dcledatuseft.vr primus Çfuad'ente tarnen Aroino^gymnafiumParificnfeinttitucrit.Tresautem menfasargentcashabuiqqua-rumvnamQnquavrbs C nllantinopolitana inf(ulptaer3t')balilicx beati Petri, aliam (vbiimago VIbis Romxcerncbatur) ccclefiæ Rauennati donodedit.-Tertiam filijs re-liquit vbi inerat orbis terrarum defcriptio.Sunt item qui feribant hanc auream fuiffe.
At verb Leo pontifex reliituto fanéii Pauli ttfto.quod terraemotu conciderat, xdifi-catoq; afundamentisapudfanftum Petrum ampliffimohofpitali, quodGræci xenodo-chio vocant,necnQninftitutistrium dierum fupplicationibus ante L iern Afcenfionis, quibus prima die abecclefiaDeigcnitricisadPraefepe, adbafilicam Conftantinianam, fecundaabecclcfia beats Sabins martyrisad fanéium Paulum, ttrtiablandtaCrult;e in Hierufalcm adS. Laurentium extra mures ibatur.-moi itur primo ac vigefimo pontifi a-tusfuianno,quoetiam cometesapparuit(^vt nonnulli putantjtants calamitatis indi i-um.Sepcliturautciu inbafilicaPetripridieidus luni),eiusin mortefedestum va^atdie-busde^eiü.
-ocr page 162-PLATINA DE V I T I S
ST EP H AN VS III I.
»«».?««. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tepbanusquartus,patria Romanns patrelulio,pontifiuatus fui mcnfctertio
adLudouicum imperatoren) in Gallias proficiftitur:qiiamobrcm autcm iJ ■ f-ccrit,hand fatisconftat.Sunttamen qui conicöant, idabco faâuHi advi« fcditionem StreliquiasCampiulanxcöiurationis, quae iam inualef' ctbat mortuo Leone, in Aureiianis tunceratLudouicus imperator cogriœ mento Pius.qui vbi inttllexit pontiBccm aduentare,ftatira eihonoratifiinaum quenqii* ©buiam mific.-maxiine verb Thcodolphurn Aurelianorii Epifcopum.cum clerodc inag' na populi parte.Ipfe verbad prinium lapidem prodiens,cum hominem vidiffet, exequ» defcendit.atque cum,dataacccptaque lalutc, cum maxima vcnerationein vrbem intro* ducit,precedence clei o,acfçpc carmen repetcntc.TeDcumlaudarans.EratcnimStepha* BUS ex nobili generc ortuSjtantac dudrinæ amp;nbsp;integriratis.vt facile apud onancs fanftitatiJ nomen nancilcerctur.- quippe qui fub duobus fanftiffimis viris Hadriano Leoneedu* catus.rationcm bciTe acbeate viuendi didicerat.In vrbsintroduftus,fuftcntante cum im* peratore propter impctum mulcitudinisrtudio vidcdiconcurrentis.in regiam diuertit, ■ vbiîifxpccumimperatoredecomponcndisitalizrebus collocutus eft.-amp;itafe mutu’ conuiuiisexcepere.vtraro alter line alteroconuiuaretur. Retinuiflet hominem apud 1® diutiusimper3tor,nifitumgrauibusimplicitu$bcllis,ftfe obiicereholti necelTc iuiffet' Nam ScVaiconesab impcriodcfcc:crant,quosbreuiin poteftatemfuam redegit.-Sc Brito* ' nes res nouas molientes.armis in officio continuit,Sc conuctu Aquifgrani habito, Icgati$ Sarraccnorum Cxfaream Augullam incolctium.pacem conceffit. AbiturusitaqjStepha* nusadimitationemSaluatorisnoftri.quittiam inimicis pcperciqàLudouico impetr»* uit,vtexulibus omnibus,amp;captiuis,quosfcclerisconui0tos in Lconcm admiffi Carolus inulcQauerat,redire ad vrbem Romani liceret.Secum quoq-,detulit crucem magni pon* dcrismagnçq;æftimationis,quam Ludouicus fua impenfabeato Petro dicaucrat. At ver» fanftiffimuspontifexad vrbem redicnj,feptimo pontificatus fui menfe vita funâusi# baGlica Petri fepelitur, Sedes autem eius morte, dies vndecim tum vacat.
■ P A S C H A L i S I.
Afchalispatria Romanus,patrcBonofo,nulla interpofita imperatorisaudlo* ritatcpontifex crcatur.- hancob rem vbi pontificatum iniit, ftatim legato» ad Ludouicum mifit,quiciusrei culpam omnem inclcrum amp;populum r* ijcerent,quôdab his vi coadiuseffet pontificium munus obire. Acceptah»» fatisfadtionc Ludouicus refpondit populo amp;nbsp;Clcro, maiorum inflituta
f2Üï fcruanda clTe.caucrent ne dcinccps maieftatem lædcrcnt.
In conuentuautem apud Aquifgranum habiro.Lotharium filiu maiorem naru,imperi) focium fibi deligcns,Pipinum fecundum à Lothario Aquitaniç,Ludouicum tertium B»* uariç,reges appellauit, At verp cum Bernardus kaliæ rex.inlHgantibus quibufda Epife» pisScfeditiolisciuibusabimperiodcfcciiret.coegiffc-tquc ciuitates quafdainamp; populo» in fua verbaiurare, Ludoukum in fcconcitauit,qui praefedosquofda.mcum fatis valid* manu in Italiam mifit.Horum verb impetus rctardcre conatus Bernardus,in Alpibusfu» peratur .Seditionisaudores ftatim capti nccantur.lpfc verb Bernardus quamuis fupplcX veniam petcret, Aquifgrani fupplicio capital i adicitur. Epifeopi autem tanti mali aufto* res fynodali decrcto in monafteria quædam rclegantur.Sedato itaq; Italico tumultu ve-rius quàm bello,in Saxones.qui ab impcrio dcfeccrant.copiat mouct, corum^uc tyran-uum Vu'omarchurüregnuuaaiïectantCjamp;fccuQ,) congrediaulurufuperat atqi interficit.
Ucincep»
-ocr page 163-? o N T I F T C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lif
DeînCepsŸCrôLotharium filium regem Ttilixdeclarafum,sdj»antificeffi mifit.à quo înbafilica Petri inungitui\amp; Auguftusappellatur.lntcrcavcrötumultuätc Italia,amp; ad re« nouas fpeâante,cum Lothariustantis motibus nequaquam fc parem ccrnerct, maior« copiasparaturuSjad patrcm fccontulit.Hancobrem TheodorusPrimicerius,amp; LcoNo-inenclatorPmmæ in LateranenG palatio per feditionem confofflsocuiis nccantur.Fucr« qui tantum crimen in Pafchalcm reiiccrét.-qui quidem in fynodotrigintaEpifeoporun» habita,amp;conicâ:uris.amp;ratiünibus,amp;iuiarnêtoàtantofccrimineliberauit.Acccpit banc fatisfactioné Ludouicus, A: vtBibIiotb^cariusait,cum Pafehalireferiberet, ncdcinceps feditio ex re incerta ori retur.ciuitates Etruriæ imperio fubiedas 1 i ter i s declarauit: Arrc-tinum,Volaterras, CluGum,Florenti3m à pâtre Carolo reftitutam amp;nbsp;auftamjPiftorium, ducam,Pifs5,PeruGam.amp;.' vrbem vcterem.cxtcra veroecclcfie Kcmanæaffcribebat.Ad-Liditamp;Tudcrtum in Vmbria, A: vitra AppenninumFlaminiani,acRauennæ vrbis Tx-arvhatum.Idem quoqucBibliothccariusfcribit.Ludouicum liberam cligedorum Epif-cnporum potellatem Pafchali dediffe,cùm antca ea quoq; in re impcratorcs confuleren-tur.-quam poteftatem ab Hadriano pontifice Carolo concefTam, idem auélor referte Paf- r« Efif-chahs itaq;,qucni Stephanus ob eius virtutem amp;nbsp;doftrinam dum viuereqmonafteriobea- «yor»« tiStephani martyris in Vaticanopræfecerat, pontiGcatum iniens, amp;nbsp;corpora fanftorum minusreligioseiaccntia.in vrbemcum maxima vcnerationcintrodud'ta.honcftioreloco recondiditA captiuos perfoluto creditoribus præcio,c vincul is libcrauit.îdcm quoque PraxedisbeatiffimçChriftimartjris tcmplum^fundamentis extruxit,non longe ùvete-rhquodiam ob vetuftatem amp;nbsp;incuriam laccrdotum ruinam minabatur: quo quidem in templßafcdedicatoamp;pevfcpccelcbrauit.amp;multorum corpora fandorum collAcauit, iamautcra incremereriispaffim amp;nbsp;fine venei ationciacentia.Extat amp;nbsp;in eadcmbaiilicaq-ratoriumbfatçHagenctidedicatum,quodipfepluribus ornamentisauguftius reddidit. Idem quuqucbeatxCxcilixtemplum cxtruxit,quod carmen in apGdenotatum nunc e-tiamindicat.eo quoque loci amp;nbsp;ipGus virginisA eiusfponfi Valeriani.TuburtijMaximi « artyrum,Vrbani.Lucij,pontiGcum corporacollocauiqmultis additismuneribusamp;or-namcntisexauro,argcnto Si quouisgencrc marmorum. Reftituit prxterth bcatx geni« tricis templum ad prasfepe vetuftate quaffum,eiusque aplida in meliortm formam rcdc-git.Qiii non ita multo poft nuHo religionis, pietatis, humanitatis, benignitatis exemple» prætermillo/cptimo pontificatus fui anno.menfe tertio,die decimoieptimo moritur.fci peliturqueinbahlicaPctri. Vacattum fedesdies quatuor.
E V G E N l V S II.
Vgeniusfecundus.patriaRomanus.patrc Qotmundo,tant3e religionis,fan- »»i PW-Aeloqucntixfuit.vtomnium confenfupon-italiam venicns,ma-
lÿ^gt;âgiftratum delegit, qui populo Romano iusdicerct.R.omanicnini imperau-teCarolo aefthis, liberlate aliqua poft longam A grauem feruitutem vft funt.
Interim verb Ludouicus cum quadraginta diebus ferro ac flammaBtitanniam vaftaf-fet,acceptisobfidibus Rhotomagum pctiqvbiMift'iaelisConftantinopolitaniimperato-. risoratoresaudit.tum confulcntcs.quid defacrisiniiginibus faciendum ccnferet.abo-lendænc.an reftitueda; viderentur.Hosautera ad pótiamp;cem reiecit,cuius maxime intcr-eratea de re de-.ci nerc.Bulgaros deinde Pannoniasinuadentes primo quidé pepulit: verum cum Hay do Aquitanie præfeéiusrebellaffctjAbdcramâniSarraccnorô régis auxilijs fretus,omittcret*utumbc!iuiïinei.tircfu,it.hancob rcmEulgari per medias vaianonias in
-ocr page 164-P L A T I N A D n V I T T s
in Dalmatian» infefio sgminc penetrarunt. Scd antcqüàm Ludouicus in Haydonem mouiiretjmagnaiT» Hifpaniæparten» deficientibuspopulis iam occupauerat, dimiiïacir' cunqjuaq clafrc,qu.E maritimasciuitatcs vexaret. Solusautem Bernardus Barckinonen' fiam cornes terra marique vex!tus,in imperatoris fidepcnr.anlit.
At Eugenius dignitate corpoi isamp; præflantiaanimi iniignisfprrtis rebus omnibusb-manis.vcl potiusfortunæbonis,admur.ificentiam Srliberalitatem vertus adeoremfrU' inentariam curauit.vtnullibi vilius.quàm R omæ, annona venderetur. Prætereà ver^ pauperum,pupilloruni,viduarum caufasSc vitaita tutatuscf},vt ab omnibus meritopaU' pcruni pater dicerctur.Hocautcmgencre viucndiamp;antepontificatum vfusefl: duiquot; beatæ Sabinæ in Auetitino presbyter cflet.quam xdem pontifex in meliorem poftcacü'' turn reRitu it; 8t dum bafilicæ Lateranenfis arebipresbyter effet, quo ex loco, deincep* gt;nbsp;tantaeinte^ritatisSr modeftiæfuit, ad pontificatum omnium fiiffragiistraduftusctt.Hü' lus prçtereà opera amp;nbsp;precibus,captiuiomncsamp;exulcs ex Gallia tandem ad vrbem redi* re, quos bonis paternis amp;fortunis omnibus fpoliatos, fuis facultatibus fuftentauit,amp;i® vita rctinuit.Pcreum quoq;non ftetit.quo minusSico.dux BeneuentanusNeapolitanoi obfidioncfolueret,quos turn vehementer premebat; vndebeatilanuarij corpus Benfr HCHtum tranftulit,amp; in maiori bafilica cum Defidcrio amp;nbsp;Fefto honorificc collocauit.Si' conem nanque mouereinSarracenospontifexadhortabatur.qui Panhormum in Sieb iam cæpcrant. Cùm hisitaqueartibusin pontificatuannis quatuor vixiffet,moritur pon* tifexoptimuscollacrimantibus omnibus, amp;nbsp;fuam vicem potius.quàm mortém fandi®' mi viri,dolentibus,cum mors ei ad felicitatem via optatiffima effet, fepelitur autent*’ bafilica Petri Apoffolorum principis.
V A L E N T I N V S I.
Alentinus patriaRomanus, patreLeontio,tanta:virtutisamp; fanditatis fuif» vtnondum presbyter,fed diaconus fummum pontificatus gradum meruc' n’irum,quippecum apud Pafchalcm amp;nbsp;Eugenium viros fanétiffinio' do*3:rinam amp;i: rationem bene ac fanótè viuendi à teneris annisvfquea^ maturam ætatem didiciffet.Non ludis.non iocis,aut voluptatibus intentuS vt pleriq; omnes adolefcentes facere confueuerunt.fed doólrinam amp;nbsp;beate viuendi not' mam ex Icélione veterum,amp; exemplofanftorum pontificum fumens. Fuit prætereà i’ homine taiata ingenij dexteritas,tanta eloquentia,vt facilè quod vellet,fuaderct amp;nbsp;diffin' dcrct/nilnifi fanum,amp;quod dodrinam faperetac modeftiaiTi,proponens.Poffremóaii' tem pittate,clemcnti3,libcralitate, tumin vita priuata, tum in pontificatu, nullo mab rum fecundusefthabitus.Hasob resomnium confenfu pontifex creatus, meritis homi' num, qui tum erant, id fortaffe cxigentibus quad ragefimo pontificatus fui die moritufi *c in bafilica Petri fcpelitur.conquerentibus omnibus cum hominem fibi morte fubl»quot; tumcffc; quoffantelabefadari Romanalibertas,amp; Chriftiana religio vix potcrat. Vacante autem fede Sica rdus d ux Bencuentanus,qui patre mortuo tyrannicam vitam due®* bat,DeuWeditmontisCafliniabbatcm,iquopecuniasexpetebat,incarcérera conietquot;' quo in loco non fine opinione fanditatis mortuus eft.
G R E G O R I V S nil.
-gorius quartus, patria Romanus, patre loannc, tituli Sandi Marei presbp ;er co tempore pontificatum inijr.quoamp;SarraceniAfiam occupantes,ad fan* daPaleftinac locaChriftianisaditum intercluferc.
EtMauriinSiciliamclaffedelatiJpfius infulæ magnam partem vaffaue-run',
-ocr page 165-P o N T I Fl C V M.
TI?
■0
’H'
111'
-ü' r» lH' .i”
fnnf, occupato fvt dixi) Panhormo. Nec prohibcrc Veneti potu 're, quo minus i d facc-rct, eo cl ail e rogatu Michaelis impcratoris Côflantinopolitani contêdentes. Maior enim cratMaurorum claffis, maloresetiamnaualescopiæ.Crefcebattum rcs Veneta,quæori-gineinàVenetisomnibushabuerat,eomaximètcmpnrc,quo Hunni Attila regc z\qui-leiam.Concordiam, A Itinum, aliasque Vcnetac prouiwciæ vrbes cæperunt,ac diruerunt, àfjEuitiabarbarorumfjlisæftuarijsamp;paludibus fcipfos tuentes.Dux Vcnctorum lufti-nianusPatritius tum erat cuius nomen idco corn memorare libuit, quod fuis temporibus corpusfanâi Marei AlexandriaàmercatoribusVcnctisin patriam delatumeft; vbi mine in maxima vencratione habetur,extruéto egregio tcmplo in eelebriorc vrbisloco, mul- nfc.«»» tisq.jcdonari)sinipfoficcllo reconditis, Hinc primum Veneti Marei imagincm patron! in vexillis retulcrc.
iO’
1«'
Si'
iH'
.o’
11*1
If 1)''
O' li'
At verb Gregorius cum intelligerctù Venetis barbaros pclli ex infula non poffe,legatos ad Ludouicu m amp;: Lotharium mißt, qui eos rogarent, vt pri mo quoque tem poreSi-culisauxtüum ferrent. Tergiuerfabantur hi, cum dicerent id bellum ad Michatlcm im-peratorcmConftantiuopolitanüpertinerc.fe tarne paratos effecommuniimpenfa com. munibufquecopijsremipfamgcrere.lntercavcrbcùmlcgatieade re vitro citrotjjmit-tcrentur.BonifaciusCorlic^ comes,cum fratre Bei tario,amp; auxilijs quorundam populo-rum ttruriæ^claffe in .Africain dclati .inter Vticam amp;nbsp;Carthaginem quatcr cum hoflibus congrelfustantamhominum Rragcm edidit.vtccaftifmtMauri, vtolimbScipione vc-xatiffuosexSicüia reuocare qui patrixbborantiauxiliumferrcnt.Hacigiturrationc Sicilia àbaibarorum manibusbberttaeft. Redijtitaque ex Africa in Corlicam Bonifacius cuniclaffe vittrici ingenti pri’da onufta.Sunt qui lcribat,dnm omnia vbiq; in Italia pla-cataeflcntjLothariumxgrc'fercntemquodLudouicusCarolum natu minimum,cui po-fttaCaluocognomentujmfuit.rebusin omnibus fibi prxferrct,patri vincula indidiffe, necita multö pbfteum liberum dimififfe.-eaq; oportunitatebaibarosilleiäos,ex Africa cum ingenti dalle in Italiam delates, Ccntumccllisapplicuiffe:vrbcmque(qux nunc Ci-uitas vetusappellatur)vt quidam volunt,del;ffe atqueindeRomam mouentes, vrbem ipfamcæpille,quodquidem verodiffonumeft.DcCentumcellis non negauerim. Barbaros verb wbcoppugnarc adortosconftatifed GuidoneCifalpinæMarchionecâ acri-terdefendente,incenüsfuburbi)S,acbafilicisPetriamp;Paulivia latina.in faltum Caffina-tem moutntes,vbifanétiGerinanioppidum A’ monafterium bcati Benedifti in mont« . poutum auertiffentjuxta Lyrim fluuium ad mare defeendétes, claffeab Oflia eo auefta, Tarentum ASiciliam inuafere:atq.(vtdixiJBonifacij virtute in patriam à ciuibus bello eppreffis reuocati funt.Crediderim ego tum Bartholomxi Apoftoli corpus ex Lypari Sicilia;,Beneuentum tranllatumfuiffcaSicardo Beneuentanorüprincipe,qui tanto bello
ir
T
il.
if
interfuitjne fandiffimi ApoftoVi corpasin hoftium Chriftiani nominis manus dcucniret. AdGregorium rcdco,qui tantæ modeftie fuit,vt cleâusàdero populocjuc Romano,nô prius pontidcium munus obire voluerit.qutimà legat'uLudouici imperatorisobcam caufim Romam miflis.qui diligentertantam clcâionem difcuiïeranT,confirmatus effet. Tccerat id Ludouicusnôlupei bia motus,led ne iuraimpciiiamlitcrct,quippe qui natura clemensamp;bumaniffinausefthabitus,quiquciuraecclellæamp; dignitatem femper tutatus eft.TnftituitenimneChnftiferui vlliferuitutihumanx fubicéti effent: amp;vt vnaquaque ecclcfia fuos prouentushaberct.vude facerdotes viucrent, ne ob inopiam rcrura.cultum diuinumdefererent.-néucobncceffitatemquîcftuifefe dcderent. Idem prxtereà oélin-gentclimoactrigefimodominicx incarnationis anno.fynodum multorum li-pifeopo-purum habuitjcxcog'ttatam adhcnorem Dei amp;nbsp;vtilitatem tccleiîafticæ dignitatisiin qua quidcm coufiitutueff,nc Epifcopi Sc clerici cuiulùis gradus pretiofas Si exquifitas vcfl.es,
■vtpotc
-ocr page 166-I,’O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• PlATîNAftEVITtS
YtpofcrericasSt'cnccinci colorisautbraâeatas ftrrcnt.-ncue in digitisgemma^nifiduiquot; praE(iiksficrific8nt,ncinciiigiilis,calccis,aut crcpidis aiirumamp; argentum ferrent,qu^ certè procul ab omni rtligionc funt,amp; magnæincontinentiæ ac vanitatis ligna maniftæ' ffma. VtinânortristcmporibusLudouice viuerci.lndiget nuncecclclîatuislànâilfiiquot;’ iiiHitutis rua Kcnfur3,adeô in omnem luxum amp;nbsp;libidincm fefeeffundit eccltfiafticus of‘ do. coccinatosamp;trabeatosnuncinfpiceresnon homines, qnod leue fertaffe videretuG fcdequcsamp; iumenti,præccdcntc,dum incedunt magnoadolefcentum, amp;nbsp;altcropresbj' terorum agmine fublequcnte, non in alinis, vt Chriftus noftri dogmaris auélor, viuendi vnicum in terris exemplar, fed in cquis præftrocibus amp;nbsp;phalcratis, aclî ex boft’ deuido triumphu m ducerenr. Deargenteis valis, amp;nbsp;egregia coru m fuppelleôtile, dequ* cibarijs non 3ttinct.dicere,cum amp;Siculæ dapes,amp; Attalicaornamenta, amp;nbsp;vafaCorinthbi fi hæc infpicias, nullius pretij dici pofllnt. Quid veto ex hac intemperantia nafeatur termittam, nehos (vt iplîaiunt) in cælum ponam. AdLudouicum redeo.quihisartibül amp;nbsp;humanist'^ diuinisrebu^conftilens.impcrijfui annotrigefimofexto moritut fepelituf' queMetisinbafilicabcati Arnulphi.Huncautemnon multopôft fecutus eft GregorW pontifex.nobi Iitate inlignis, fanditateclarus, dodrina amp;nbsp;eloquentia præcipuus.diligt'’' tiaac follivitudinc, turn in rebus diuinis, turn in humanis adroirationc dignus. NsrnS populi fuicommoda minim in modumeurauit; diuitesin officiocontinendo, paiipei'*’ pafcendo.dcfperatosfolandojcrrantcsfanisadmonitionibusin viam reélam deduce”' do,ecclefiasquoq; multas vêtu date collapfasrcftituit.Eledos in fortem domini dofld': na, ötexemplo,quoad vixit, in officio continuit.Tranftulit idem fandiffimus pontife’’ beat! Gregorij corpus atq;côloci collocauit, vbi nunc iacet.magnisadhibitis orname”' tis.quoin loco mubi temporibus illis, religionis aut voticaufacxcubare confueucra«*' • Peru nt amp;nbsp;ab code corpore Sebaftian i amp;Tiburtijàcœmlt;ftcrijs,in quibusantc iaccbant, alt;l balilicam Petri tranflatafuilTe.Sunt qui fcribant rogatu Ludouici Gregorium fandotui” omnium celebritatcm calcndisNoucmbrisinlHtuiffc,eamquerem magnopereà Rsbin” monachothcologoinfigni.carminibusamp;profalaudatam fuiffe.In his enim duobusd’' cendi generibus vir dodus, vtilia maximctempeftate.fatis valebat Commcntarustfti' dem Rabanus amp;nbsp;librumPara!ipomenon,amp; Machabxos.Habuit etiam fermonesfatisdt' gantesad populum.fed is potiffimum laudatur,quern habuit in celtbritare omnium fa”' dorum .Moritur autent Gregorius pontificatus fui anno dccimofexto,lepeliturque i” balilicaPetriacfcdcseius in morte, dicbusquindecim varat.
S E R G I V S II.
Ka«.’’!.»
fä Uturn
, im niiiâ di a UC tif :o.
Romanus,patre‘iergiocrcgioncquarta,eo temport MithatI imperator Conliantinopolitanus raoritiU'' sunt qui Sergium primoquidéOsporciappellatum fuitledicant, amp;: oh tuf' cognomentiSergijnomen fumpfiirc,eamqucconfuctudinem ad I S^î^SÔ’îSi^noftros manairCjVtqui pontificcscrearentur fuoomilfo,maiorum nomin» fibi indercnt.licetabbmnibus non fitobfcruatum,VtcunqueeH:,conftat.Scrgiuin cxiHf' ftrifamiliaortum,nequaquaraàmaioribusfuis degenerafle, adiuuantibus eius præcb* ru m in.çenium,Leone tertio, Stephano quarto,Eugenio fccundo, amp;nbsp;Gregorio quarto-' fub quorum uioribusamp;dodrina ita vixit, vt folus mortuoGregorio dignus habcrctut qui pontifi-inm munusobiret.Exarfcrat turn inter Ludouici filios tantum odij, prop' terimperijdiuifionem, vtin Antifiodorcnliagro apudFrontanctum acerrimèà Ludo« uicoamp;Carolo contra Lotharium fratrem dimicatumfit.quo quidem multi vtrinqu« cxcidcre Lodwrius enim tandem vidus, A qui (granum confugit, atque inde quoquede-turbütuJ
-ocr page 167-PONTIFICVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1,51
»urbâtusinftantibushoRlbus, Viennamcum coniugcamp;libcris feccntiiHt,Tnfecuti amp;:có i(( cumexercitufr.itrcs,adquosquidcmplacandosnon foVum multi regni ipbus proceres, fed ex Italia quidam iuffuSergijprofeétifunt, inter quos Georgius archiepifcopiis Ra
il- uennas primus eft habitus: qui cum fecundo prœlio apud Lotharium componend« rei 011 caufaciTctjacfortunaadLudouicumamp;Caroluminclinaflet,totum comitatuinin prce-lioamittcnsfeocnimcumtrecentisequitibusvenerat^vix folusctanta ftragc fuga pro-
jfi lapfuseft/Atverohicommunemtotiusregnicalamitatem amp;nbsp;interitum mifcrati, fcede-rapacisinhuncmodumineunt,vtparsillaoccidentàlisregni,quæà Britannico oceano
0{ vfqueadMofamfiumcn pertinetCarolooptemperaret,in eaque etiam Francorum no-j|{ men maneret:vtquc Ludouico Germania contingeret vfquc ad Rheni fluenta, tz trans
Rhenumquicquid gcnitor poflcdiftet. Lotharius autem cum imperij titulo vrbcm Ro-
jj, mamobtineretcum Italia amp;ea parteGalliæqux olim Naibonenlis, nunc Romana pro-
/ nbsp;nbsp;uinciavocaturzhuicautem addidere earn quoque partem,quæ inter Scaldin amp;nbsp;Rhoda-
dl numfluuios,LotharingiçnomenaccepitïLothario,vtarbitror.Rebus autcmita com-0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pofitis, LothariusLudouicum filium,quern regni focium afeiuerat, in Italiam cum in-
genticxercitumittitihuicfociosaddidit Drogonem Mittenfem Epifcopum,atque alios
0, virosecclefiafticosprudentiaamp;au0oritatedignos,quoriim confilijs vteretur. Isautem «dolefcensnimiafelicitateelatusquacunqueiter facit,cædibus omnia amp;nbsp;rapinis vaftat, incendit,8idiruit.Verùm cùmvrbi appropinqualTet, eique obuiam honoris caufa Ro-
0, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;manicluesprodiiffent, depofitaferocitateiliaGallica, mitior effeecepit, quod ei prætcr
. fententiam ingredi vrbem pacato agmineliceret,Prodeuntamp;obuiam ad primum lapi-
■ƒ demfacerdotescumcrucibuSjamp;hoccantu.Bencdiéiusqui venit in nomine domini, O-
0, fannainexcelfis. Atqueeum vfqucadgradusfanftiPetricomitantur,ibi pontificem of-
0,. fendens.mutuoofculo.mutuaquefalutc data amp;acccpta,adargenteasportasfimul peruc-nereclaurasquidem.Tnm pontifex.Sipacatomagis.quimhoftilianimo ad nos venifti,
0, ' fiquead reip.Chriftianx vtilitatem magis refpicis quàm ad voluptatem faeuiedi prædan-diue.meoiufluingrederezfin aliter animatus cs,fores ne tetigeris namfupra caput enfem
ip babcsfcelerumomniumvltorem.Cvimautcmbonoanimoeffe pontificem iufi)flct,fta-j, timeiusiuffuforespatuerc. Ingrcffi itaquepariter magna Romanorum ac Francoruin J, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;multitudine turn præccdentc,tum fequente, cum ad altarebeati Petri perueniffent, pro-
0,, cidentes fimul omnipotenti Deoamp;apoftoiorura principi gi atiasegcrunt,quod fine vllo ƒ■ maleficioresexfententia aftaeffet pentecoftesoèiaua.Vcrùmcum pofteàà multitudine militumfuburbiavaftarentur,partimqueabeflet.quin vrbem prædandi caufa irrumpe-rent,oâauo,exquo venerat,dievidentibusomnibus,qui adcrant, Ludouicum regem o-leo fanfto inungit,corona donatdtaliç regem decernit. Ad quem Siginol phus dux Bene- ««zuIm ■e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lientanusfalutandihominiscauftftatim venit,qua quldem multirudinc amp;nbsp;arborestrun
f, cau,amp; pecora diftrafta.amp;fegetesCvtfitJ in pabulum equorum fticcifa: funtzHisitaque pontifex quicquid petiere.honeftum prxfertim, fa,?ilc ccmceftit, quo citius ab vrbedif-
jJ cederent.Vnde Romani tyrannicximmanitatismetuliberati.fanótifli mum pontificem I verum Chrifti vicariu amp;nbsp;vnicum patrix parentero prxdicabantAflui quidem ad ornanda -, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;templaconuerfus,bafilicam fanftorum Silucfti i amp;nbsp;Martini vctuftatecollapfam reftituit,
p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in eaq-,vnàcûipfis confefforibus, Fabiani, Stephani, Sotcris, Aftcrij, Cyriaci, Mauri, Sma-
. ragdi,Anaftafij. Innocenti j,Qtiirini, Leonis, Arthemi),Theodori,Nicandri corpora col-f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;locauit,Struxit amp;àfundamentisad ipfiusbafilicæ latus in honorem Patri ac Peuli mona-
fterium,vbi continuo res diuina agcbatur.Demum verum fanöifsitnuspontifex rccc-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;elcfufticabcneacintegregubcrnata,tertio pontificatuslui anno moritur, fepcliturque
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in bafilica Petri. Vacat tumeiusin morte Romana Cedes menfibus ij. diebus xv.
1 i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ANNO-
-ocr page 168-ïî»
PLATINA De VITIS
ANNOTAT*
hic Pliitiint (x Martiiio traiiit,Se^gii’n I LprimuinJuiJIi' fjui ttomen mMaucrit, a^ud Kcm'utquot;^ v^lsfumauctorum inueni.tmmoex Anaftajio Bib!tothecaii!),qtii Irjcumparevixit, coniratiiim elicitur^eumfcilnetetiainantefiontificatumSeTgini» ficitaium cff^i.Forse Ser^y pranamctifewper bii' ltutoßgt;or(i vcrè cognomen, amp;nbsp;ponnfexfaidits cognomen,pi /tnomine iammn rcieinoyomißt. Sed iji^ fic coiicinnata mihi quadrant ioanneinXII.egopr. miiin iiiueni,qutprifium noiuenpapa creatui mulii'ih CUI» ante pom^tcatum (Jciauianm diccretur,vt iifrd oßeiidam.
loj.ror.
LEO I 111.
fi^^’‘’^usgt;p3’^''ii'Rornanus,pâtre Radulpho,anno incarnationisofliH' t zt igcntefimo quadragefimooôtauo pontifex omnium confenfu decerni' l'■ur,acmcritôquidem.Vi^enimfuitinomni vita priuata etiam, reü'ï
î;C^^ï7.|^gione,innocentia,pietate,humanitate, gratia, liberalitate,doócrina » K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;præcipue infignis.I antç prçterea prudentiæ amp;c virtutis fuit,vt |
^^^^r^^ià^-uangelijfententiaferpentisafiutiam vbioportebat,amp;co!umbæfimpft | citatem imitaretur.Tain confiant! autem famaimpulfus Sergius feciindiis RomanuspO* ’ tifex,hominem totius virtutis exemplar ex fubdiaconopresbyterum créât, eundcmqult; ' titulo fanéb irumQuatuor Coronatorum praeficit. VndepoficàmortuoSergiôad Late* u ranenfem bafilicam duétus.ac in feJe Petri collocatus,vt verus amp;nbsp;dignus pontifex ab om' nibusfalutatiir Exofculatifuntetiam eis,pcdes,qui propeaderanr.tnorem antiquamfet' uantes.Suncquiarbitranturhuiusfandiffiini virioiatipnibus Deum permotum,Sarrs* cenorum rabicna naufragio,dum onuftipræda domura rcdeunt.compcRuifle. Nam fu* perato apiid Tarentum nauali prcclio Theodofio Michaelis imperatoris ducc,Italian! nemineobftante longé aclate populatijCapta^ue Anconaac dircpta,vexatoquc item Dal* matico imibdum Ixtidomü rcdeunr.volente Dcoprocellis fluftiiü obruuntur, Libera* tusSarracenorum metu Leo amp;nbsp;fedilia in veftibuloatrij Latcranenlïspohia ex marmor« conftruxit,amp; folarium à Leone tertio inchoatum perfecir. Inftituit item pius antiftes, v( qiiorannisa vumflo clero in bafiüca Pauli,ipfiut apoftoli natalis dies hora vefpertina f«' lebraretur. Mandauirpræterea,ne laicus quifpiam presbyterium ingrederctur,dum ft* era fièrent.HabitaeluntetiamciusiuiTueUdem ferme diebus fupplicationes ad aucrten* dam iram Dei, quàm frequentes ttrræmotusprse fefcrebant.Crucem quoque quam Carolus Romanorum imperator Conftantinianæbafilicæ donaucrat,furto gern mis fpolia* tam, miruin in modum exornauit.Huncautcm tantae fandiititisfuifleconllat, vt amp;nbsp;bail* lifeum ferpentem (quem Latini regulum appellate pofTunr) fuis orationibvs c fornict fanélaeLuciæ virginisin Orthcacxpulcrit,cuiushalitu amp;nbsp;veneno multi mortalium per-ierant : Seincendium il lud ligno crucisextinxit.quod diu per domos Saxonum amp;: Lon* gobardorum vagatum,diui Petri balilicæappropinquabat.Hocautem faéium eftoéiaiii dieabaflumptionebcatæ Deigenitricis,qui dicspoliea vtfcfius celtbratusefi non longe à bafilica Lanrcntij marty ris extra mœnia.Eo nanq; loco ipfius virginie temphim ex-rabat, cui munificétiffimus pontifex mul ta dona ex argen to au roue obtulit.Prasterea verb opus mufiuumbafilicæ làndi Martini amp;SiIueft ri in roontibiiSjincrufiationcrnquepa* rietumà Sergioinchoatam ipfcperfccit.vt epigramma indicat,quod foliim fupcreft ; nä p ctura iam pridem corruit,vcl incuria horn in urn ,vcl vetufiate fitu.Lius quoque iuf* • Iutrnxilla,quatantepontificcmafubdiaconofcrcurexaurofaöajgemmi5ornatur.'duiii -nullum genusornamenti relinqucrct,quod ad dignitatem Saluatoris noftri pertineret. Reflituitquoqucvrbisnaœniaamp;portasvctuftatccolhpfas.Adhæc vcrbxv. turrespro-
pli
-ocr page 169-P o N T I F I C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n,
pSguscuia Vfbis 1 fundamentis crexitharum duas maxime r.cceiTarias, Eine dexte-ra.hinc finiftra Tiberis amnis pofuit infra îanicüîüm öi Auentinum, ne fubuehinauts hoftiumad diripiendam vrbcm poffent.Idem quoquefua diligentia corpora fanótorum Quatuor coronatorum inueniqeorumquetemplum in fplendidiorem formaminflau-rauit.Sandosipfosfubaltari collocauit,Sempronianum,ClaudiumjNicoftratum,Callo-rium.Hisaddidit amp;:corporaSeueri,Seueriani, Carpqphorij,Viélorini,Marij,Fcliciffimi, -AgapetijHippoIjti, Aquilæ.Prifcæ, Aquilini, Narceffi, Marcellini,Felicis, AppoHinaris, Benedidi,Venantij,Diogenis,Liberalis,Fefti,Marcelli. Addiditót caput fandliProti, amp;nbsp;Ca;cilix,Alexandri,Xyfti, Sebaftiani, Praxedis. At verb dum his rebus, vt ianßiflimum virum dicebat, quam diligentiflSmc vacarer, nunciareturque Sarracenos cu magna claiTe deripiendæ v rbis caufa aduentare,amp;Neapolitanos ac ceteros illius oræ maritimæ pauló póftipfi vrbiauxiliofuturos,ipfeftatimcum quanta potuit manu Oftiam proficifcitur.quot; eoqueomncsauxiliarescopiasconuocatjcumhoftibusdimicaturus,ficopiam pugnandi feciflcnt.Suosautemfanftiffiraus pontifex ad communionem primo adhortatus, vbi id obfequentiffimèfccilTenqorationemad Deum his verbishabuit:l')cus,cuiusdexterabea-tum Petrum ambulantem in fluétibus.ne mergerctur,erexit, coapoftolum eius Paulu tertionaufragantemdeprofiindopelagiliberauitjexaudinospropitius, amp;nbsp;concede, vt^ amborum meritishorumâdeliumtuorumbrachiacontra inimicos eeelefiæ tuæ fanétx diraUantia,omnipotent!dextera tuacorroborentur amp;nbsp;conualcfcant.-vtdereceptotri-umphonomen fandum tuum in cundis gentibus gloriofum apparear.Hisdiétis,ftatim fado ligno crucis pugnandi copiam fccitqui ira alacritcrpiignam iniere, ac Ci vidoriam ccrtani lîbi propjfitam vidèrent,tandem verb polllongum êc acre certamen hoftcsfupe-ranturfuganturque multi in ipfo prœlio vtpote nauali periere.-pleriquetame viui capti, amp;llt;omam perdudi funt.Placuit etiam ciuibus Komanis quofdam ad terrorem non longe àportu Komano furca fufpendere aduerfantc tarnen Leone ob manfuetudincm amp;nbsp;clementiam.quapotiffimuminlignis habebatur fed ire obuiam multitudini, in tanto præfert!mfurore,nonlicuit. Forum vero opera,qui viui Komam perduélifunt.vfuseft ' ’ 'lt; Leo in relFituendisecclefîjs, quas ipG Agareni quondam diruerant amp;nbsp;incenderantûn cx-truendismocnibusjquibus Vaticanumcinxit.Leonianamque vrbemdefuo nomine ap- zetmitm pcllauit.Idque potiffimù effccit,ne deinceps hoflibus liceret ecclelia beati Pétri vna vel Je- yrbs, ui incurfione fpoliarc amp;nbsp;incendere, vt antè confueuerant.Non caruere fuis prccation ibus portæ.ln eaenim quæad fandûPeregrinü ducit,hæcerant in marmore incifa.-Deus, qui ordtiop» apoftolotuoPctrocollocatisclauibusrcgnicælcftisJigandiatquefolucndi pontificium quot;Aquot;“*' inunustradidifti,côcedc,vtiaterceffioniseiusauxilioàmalisnexibusliberçtur .-Aihanc ciuitatem,quam nouiterteadiuuantefundauimus,facab ira in perpetuum manere fe-*^ curam,amp; de hoftibus,quorum caufa conftruda eft, nouosac multiplices habere trium-phos.In fecundaveroporta, quæ apudHadriani molem adprata ducit.hæc verba ine- Secundt. rant/Deusquiab ipfohuius mundi principio hanc fandam catholicam amp;nbsp;apoftolicam Romanam ecclefiam ab hoftibus cuttodire amp;nbsp;confirmaredignatus es, iniquitatis noftræ chirographum propitiatusemenda, amp;nbsp;vrbcjn hanc,quam tuo fando nominiperap'ofto-lorum Petri amp;: Pauli fufffagia nouiter dedicauimus.ab omnibus inimicorûinhjijsfecuiï pcrmanerc concede.Tertiaautem precatio erat in frontifpicio portç qua ibatur ad fcho- TertU. lamSâxonum,his verbis.-Præftaquæfumusomnipotensamp; mifericors Deus,vtad te toto corde clamantes intercedente beato Petro apoftolo.tuæ pietatis indulgentiam confequa-mur,vt vrbs,quam ego famulus tuus Leo quartus epilcopus Romanus teauxiliante meo nomineLeoniana vocaui.nouoq;opéré dcdicaui, vtfecuraatq; illæfapermaneat.- apudf clcffiétia tuam iugiter exoramus .Flanc auté vrbem primo pontificatus fui anno inchcatä,
I 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;demum
-ocr page 170-PLATINA DE VITIS
icOtUi.
dcnumfexto abfoIuit.’eamqueCorl]s,quosSarraceniexinfuladepulerant jncolendadf' dit,afl)gnaris viritim 3gris,vnde viuerent.Sed miror in porcis ipfisaliamnuncinfcrip' tionemlegivcrßbushexanietrisineptisquidem,quoscerte Leonisnullo mode efTea^ bitror.licetfubeiusnomineferantur. Exmanubijs verb Sarracenorum dona quxdaiH' fumexaurojtum ex argento balilicis Romanis obtuiit. Sunt qui fcribanteius mandat® etiam bafiiicam fânéhæjMariæin viaædificatam fuifTe, Scturrim in Vaticano apud fa®' étum Petrum, quam adbuccernimus. Fores prætcreà fanéti Petri ab Agercnisdireptas exargantoreftituit.Synodum feptem Scquadragintaepifcoporum babuit,in exdecretis maiorum fuorum Anaftafium presbyterum cardinale fanfti Marcel]i,multis criminibus conuidu damnat, Sc ab ecclefia reijcit,eo maxime,qubd parochiam fuä per annos v.cótra canonuinftituta deferuerit.Coloniasprætercà ex Sardinia ,Corficaq;quæpuHîsSarracC' nisiamrefpirarecœperantjOftiamcultoribus propter infalubritatc acris Sc frequente* direptionesvacuam,duxit.Lothariopoftremo egregicfatisfecit,quidelatione quorun* damimpulfus Romam venerat,qu,od intellexerat Leonern transferendi imperium ad Conftätinopolitanos confiliainiifTe.De dclatoribusin medaciodeprehenfis(vt par erat) fupplicium Furnitur,atq;amicitiainter vtrunque integratur.Suntqui feribant lonneiO Scotum huiustemporibusfuifle, virum in rebus diuinisdodiffimü qui in Franciam niensregisLudouici iulFu hierarchiam bcati DionyfijcGræco in Latinum tranlluliti nec ita multo poft (vt aiunt à difeipulis ftilo confoffus periit.Tanti fceleris caufa nufqu^ traditur. Ferunt item Alidulphum AngIiæregem,obreligionê,infuIâjveâigaléeccleltÇ Roraanæfecifte,ïîngulis num mit argen têis in lingulas domos quoranneiscollatis.Mori' turautem Leo vir fandiffimus, Sc oprim»deecclefiaDéi,dequevrbeRomaacnomine ebriftiano meritus, conlilio, audoritate, diligentia, dodrina, magniticentiapraeda-rorumoperum, anno pontificatus Fui odauo, menfe tertio,die fexto, xvj.calendasAü' guftijFepeliturque in baliJica Petri, Vacat turn Fedes mcnlibus duobus diebus xv.
(
lOANNES VIII.
f^^^^OatincsAnglicus.exMaguntiacocriundus.malisartibusfvtaiunt^pót!-(^^ï^ficatumadeptuseft.MentitusenimFexum.cum femina effet,adclcFcen! ti^fe^'iadmodum Athenascumamatorc viro dodo proficiFcitur: ibiquepiï* vtRcmam venb çMî^St^iSP^t’t^osadmcdum etiam in Ftcris literispares haberct, nedum FupC' Legendo autem amp;: diFputando doétè Sc acurè,tan turn peneuolen-tiæamp;audoritatislibicomparauit.vt mortuo Leone in eius locum fvtMartinus ait) cifl« nium conFenfu pontiFexcrearetnr.Verùm pofteaà Feruo comprcffa,cum aliquamdiu occulte ventrem tuliffet. tandem dum ad Lateranenftm bafilicam proficifeeretur,inter theatrum;quod Colofeum vocantàNeroniscoloflo)amp; Fandnm Clemcntem.doloribuS eircunuenta peperit. coque loci mortua^ pontifieatiisFui annoFecundo. menFe vno,diebus quatuor,iine vllo honore Fepelitur,Sunf qui cbbæcF ribant, pontifi; c ipFum,qiian-doad LateranenFembalilicam proficiFcitur,deteftandiF3cinoriscauFa.amp;viam il'amcôn-lülto déclinare, amp;eiiiFdem vitandi crroriscauFa, dum primo in Fede Pétri collocatur,3d earn rem perforata, genitalia ab vitimo diaconoattredari. Dcprimononabnuerim,de fecundo ita Fentio, iedem iüam ob idparatameffe, vtqui in tanto magiftrrtu conllitui rur,Ftiatfenon Deum,ledbomincm effe, vtamp; neceffitatibus naturæ, vt pote egerendi-•fubiedum effe, vnde merito ftercoriariafed s vocatur, FFæc,quæ dixi,vulgo feruntur, ncertistarnen ?cobfturisauâoribu5;quæideoponerebrcuirer amp;nbsp;nudèinftitui, ncob-ftinate nimium amp;nbsp;pertinaciter omififfe videar, quod fei è cjmnes alÊrraar.-erremus ctiain
nos
-ocr page 171-amnoshacin re cum vulfio,quanquamappareat,'eaquædixî', etbisclTc quæ fieri pcfle creduntur.Sunt qui dic ant huius ttmporibus heati Vinccntij corpus t Valcntia citerioris, Hifpaniæciuitate,àquondammona.ho in pagum Albicnfem vltioris Galli« deporta-tum,DicuntprætcrcàLotharium iani gran-dem natuTumpto monacborumhabitu, filiu Ludouicumirapcratoreni reliquiire,quillatim in Germaniamprouinciani rediens,ora« ncsadlpeâantesfua prxfentia in officio continuit.
ANNOTAT.
Haneloannüfiitninitfabulameti^mantequainin ho/loriarum paenitieribusjltiditfverfiri cttprjfegt;» ß)nper(üßgt;eclamhabu'tiiyiure,neque enim mihi vtnfimile vitquam vidcri paiuit^homineshac tempe-ßjt adto /Itipides, éi“ ßultos fuiffèt vt in tantgt;i poteflatis^radu i^notum hominem amp;nbsp;qui per lon^a temporaipfisprobatfunon fuiffet.imo feminam pro mafiulo colloearepotueritit. Qiiod/itanta fuipfet ha-iwfifuliinertia,vt hoc facinuf cemmittere pettiißent, non epl exißimandam Deum tuliße, vt federn tetri,quamipfe conßituerat,it quaecdefia fancla dirigiturfemina nuOitis ordinis capaxpoUuißet, ce-terum cum multoi (y magni nominis virot htßoriam hanc fufcipere earn quoq-,vul^o veram exifsma-ri,animaittertißem,diu ipjé mecum hlt;tfitaui,poßremo in animum ittduxi,vt vndehuius rei ori^o manarit tiusq^auSlorem,ßfieripoPfet,inuenirem,0’/ubtiliexaminationerem totamdifcutcrem.Vetußißmis igi-tur »4)Bbibliotheca Vaticana,qu'am aliarum libris diligenterperlecHs,ceterisi^ vetußis eccle/iaßicis mo-numenüsaccurat'eperlußratis,tandem in apertam, amp;nbsp;manifeßam lotius fabula co^niiionem dueni.O-flendam igittirprimum.rem hanc nulla ratione vnquamfieri potui/Pefedfabulo/am e/fe, deinde vnde ori-giiiemhabucrit,ó‘ qui de ea primumßrtpferint,reperiam. Multis autem argiimentis non grauabor rent entnem, qua Lomana Ecclefiatantam ignommtam, amp;nbsp;dedectu aitulit dtffoluere, tPy meras nagas efii demonßrare, Primum autem incipiam de tempore dißiutaretinquodhuius p0nttfitatum,quideea/crip-fcrant,conÿciunt. Omnes igitur, qui de ea memincrunt audores, Ioannisfeminapontificatum anno-rum,du»rum,menPium K. cir diernm trium, infuper mcnßrtia vacationis fedis inter Leonis lllLÙquot; Benedicli 11 l.facerdottum prater rnumtantuin mendofamindtcem in fine ßptimibbri OthonisFrifin-genßs collocatum interponunt. Quo tempore Anaßaßus S. R. E. biblieihecarius, qui vitas Romanorunt fontificum,vp^ ad Eenedid^i l l l./ücceßorem Ntcolaumfiripfit,viuebat,Q‘creationibusSergÿlI. Leonis 11 ll. Eenedicli III. Nicolai 1. Hadriani l l. ^Ioannis V l I I. vt ipfemet refert, inter-fiiit. Is non folum nullambiennalispontificatusIoannis faminamentionemfacit,verumetiamRoma-nam federn, poß Leonis III l. obit um, dies tantum quindccim vacaßefcribit ffubÿcitqj Leoni mortuo nott loitmiemaliquem,ftd Benediciumipfum 111.ßatim fuffe£tum. Cuiusverbahacfunt.San^ißimusLeo Papa 1 I I I. obdoi'miuit in Domino X.VI. Kalend. Augußi,ßpultusadfan£tum Petrum. cßfauit Epifiopatus dies quindecim. Quo mortuo mox omnis Clerus Romana fidis, vniuerfiproceres, cunclus^j populas, acfinatus congregatifunt, Dommi clementiam exorantes vt beatifictim tllis in omnibus demen-ßraredignareturpapioYem,qüi Apoßolatusculmenregerevaluißlittranqudle. Quidiuinitus,Athereoq^ lamine infi.tmmati, vno contèn/ù, vno conam.-ne Benedtcliim pro tantis, quibuspollebat facris operibim fomificem promulgauerunt erigere. Miro verb vniuer/o ir alacri ßudio plebs, populicatus ad Cal-lißi titiiliim properantcs ,eum cum hjmnis dy cantieisppiritualibus, ad Patriarehium Lateranenjèper. duxeruntfir vt morts eß, in pontificali foliocolloeärunt. Hacille. Nullam igiturdehacftminamett-tionemfacit Anaßaßus. Ex quo etiam tllud aperte intelligitur, loannem ipjam,vcritate tlliushißoria fiante, nulla ratione hoc tempore elfepotuiße. Scdfaciamus anaßafium ipßm earn ip/i loco collocaße, hoc quo que fieri non potefl,cttin'temporum, àquot; annorurnratio, qtiibus Romani Pontifices huius temporis fédérant, aperte repugtiet,neque biennqßacium inter fe ab Hadriano I.vfqueadloanemV II l ilia rum Pontificatum anni,quiexhorum temperum monumentis concinnatt funt, capiant. Abannoeniin Chrißi DCCXXI I, quo Hadrianus primus creatus epi, vfqtte ad annum DCCCXXCI l.in quo fftiitloanncsVll^ne menfis quidam pnw nedum dqo aimialienipo!!tificatusinteripcipoßtint,ßante
-ocr page 172-P L A T î A D K V I T T s
équot; tlnriorfimfirie, ^uaitie^o ^icuwatffifnii ex Araßa/ia ip/à 4n»o, ncfi vctußii firi^tioni!)!u,d;pla)}Kwbfiiö‘i»fly'''fit^ü^(ieeiißitui. Deinde cum nnniis agaiur DCC VL ex ijuo f,e!niiiai}}i!C’iîi/h. :mfiii^efiribaiit Çeiwenim cremionem in annum Chrifti circiter DCCCLV. cium') qua num t aticnefieripetuit^vt nan fihim Anaßaßtu bibliothecariui,qni hoc tempore vixit,p nemo qui vitUf Romanoram pontificum.autex injßituto.atit obiter fcripfei uiit, (pluree atitem vßjue ad annum chrifli DCCCL. per aniiot continttos quadringetiios, nuUam omnino de ea meniiooi’0 feierunt^ [‘aulopoß Anaßaßuin hißoriam.in quaßequenterfummorum Roiiiß.ummcininit, cdielit demattnmonaehinfancdi Hermanni Lutetia Parißorum,quem Annonitu eiußdem monaßetß mon^d^i^ ante qtiadriiigentos annos fequiittu efi. Regino quoque Abbof Prumietßs antefixcentos annas, tnannus contrachiis, équot; Lambet tus Schaf na Burgenßs ambo nionachi ante quingentos, Otho Frißngtnfo ante quadringentos, Chunradus de Lichtenavv abbas Vßergenßs ante trecentos, chronica vel hißet^ ßiasßcripßcrunt, amp;nbsp;nemohuncloannem proßtetur,diligentes alioqui in Romanorumpontißcumßiccf ßone enumeranda. Sed necLeo Oßicnßs Epißcoptis, loannes Cremonenßs presbyter, aut alius quißioif aliquid de ea tradiderunt,extant in bibliotheca Platinaßx velßeptemRomanorumPontißcumbrtu^ tniimerationesßue indices quorum vnus vetßbas exaratus eß, quem paulopoß ßubqciam\, ante Intioct»' tiumIIII. varijsinlibrisßripii,nullusinhtseßloannespapaftmina. Inßiperin vetußisquinque Bei' maß, Bibliothecarÿ, Pandulphi Pißani vitarum libris nulla huiusfamin.t memoria eß,ßdin margh'^ inter Leonern 1111. Benedicftim III. alienis charaHcribiu ab exemplaribus vetußis longe dßi-reniibus, huius rci fabula à poßeriore aubiore eßaddita. Deinde quanam ratione Leo nontis, qui centis plus minus annis poß vixit,ßribensad Conßantinopolitanum patriarcham Michaielcm Cetubie rium, amp;nbsp;Leonern Acridanum Epißopumin hitreßm,^ fchißnalapfos, in quadam Epißola reprehendert potuit ecclefiam €onßantinopolitanam,qu'adfaminam, amp;nbsp;euntiihos in patriarihatufuo collocaßet,^ldu(‘ tam,amp; Ignatium inteBigit J ßftmina etiam Romafummum facerdotium, quod longe peius eß, tenuißd^ Scribit cnimin epißolaillamagna, ßuelibello aduerfusGracorumharefes capiteey. Abßt autemvt v(' limuscrcdcre,quodpublicafamanendubitai aßerere, Conßantinopolitana ealeßa contigißevt cunii“ fhoscontraprimtimS.concilÿ Nicenicapitulumpaßim premouendo,fitminam amp;nbsp;tnßde pontißcunißt' rum fublimaffet aliquando.koc lä abominabilefcelus,^^- deießabilefacinus,0-fi enoimitas ipßus,vel hoP rorfiaternaq^beneuolcntianonpermittit nos credereiconßderatatarnen incuria veßraerga fancioriiHl cenßtram canonitm,quod eunuihos (?* aliqua parte corporis imminutos non folum ad clerirattim,ßd pontißcatumindifferenter acfolcnniter adhuc promouetisyficripotuißepcnfamus-Sed tiyßfaceremusmul» toseamßriptorescommemoraffeidtamenfierition potuße cx fabuLt ipßus contextu ctiam oßendaiil-Id emo Roma legitimus vnquam pontifex ercatus fuit per annos plus minus nongcntos à S. Petro A poßdgt; vfq,ad Formoßsmpapam,quiabineunteatateRemanain Ecckßaeducatusnon eßet, e? per omnium oP dinum ecclcßaßicoTumgradus ad diaconatum ad minus.vel facerdotiumfaltem non aßendißet. Qtiodß‘ cilepontificumferiem conßderanti,tnuiolabiliter obfiruatüfuiße manifeßü etit: (y modofcinina,ignot^ incerta originis,^patriaßnevüa ordine lt;ß‘leßimonioantea£iavita,itaineoßtltop'ötifix fieri poiuill Quademum ratione eiusfabulam concinnarunt?loannes(inquit auSorfabula,tx quo Platina ct alijaC‘ ceperunt) AnglicusnationeMaguntiints.fedit annosÿ.menfcm vnum.etdiesiiij.altasmenfes v. iy diesüj-dy ccßauitEpifcopatusmcnfimpnum.Vidcinfiiiiamfcribcndr.Anglicus natione Magiintinus HiP guntiaforte eß in Anglia,amp;non ia Germania^: Sed Platina diligentiorprater auctoris feutentiam, eatn quidem ratione AngUcam refert,vcrùm Maguntiaco oriiidam.Subßit.Hic(vt aßeritur')famir,a fitrt,Ó' in puellari atatca quodam ßto amaßo in habitu virili Athenas deduilaßc in diuerßs fcientÿs profedi, rt nullusßbipar inucniretur. Athenasprofectamfabula narrat. Et cur? vt (inquit) Uteris operam daret? Rccle: ( um neque Athena eo tempore, neque in ÿs amplius vllumgj/mnaßum eßet,fid omnia tunc in AttP ca.vtexhorumtemporumßerrptoritusintelligiturßoeda barbarie oppteßatenerentur. Adiungit. Adcorl poß quam Roma fuit per bienniü legens,magnos magißros dißcipulos,(t Auditores habet et, amp;nbsp;cum in vrbe vitUf feientia magna opinionis ^etßn papam cvoorditer digit ur.Duo hicßiffart'tnat mit)duiia.priinü
tant
-ocr page 173-. P o N T î FI C V M.
eitm tt!mloifisrftcï4fpulUcèhiviueprofe^amtffe,quod omnino falfuin cß, (um luiuj timporis hoMi. nibus nihil minus CM’iCcßit,qi:a!nvt in vrbc quiff'nnnpublic'e doceret: quod ex hOboriarum contcxiupi~ (il'eiiqiiet:alterumbiennijJf’iiciopo)iiificattmadeptUTncffe,cutnvldixi,}io»nifipteshjtsrts.vel diaton» (ardiimlibiis in Komniia ecelcßa ab incunabulis cntaritis potnificatm dcmandari perpétua confuettido tune fucrit. Seqnituf- Sed in papatuperfittmfamiliarem impre^ natitr. Veriim tempus partus ignorant, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(tim defancto Petro in Latcranttm tenderer angußiata inter colioff'tum,amp; ccclcfiam fincti Clementis pc-
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;périt,ér mortua.ibidi 'vt dteitiir^fepulta. Uic aniinaduerfione di^num qubd htiitisfabula: auclor, qui rem
' ; nbsp;nbsp;nbsp;hancitaimperit'etradidit^eamd ffieileiHcredituetiam ipfe exijiimauit,égt;‘ideo initio hic (rt afiritur}
' ; nbsp;nbsp;nbsp;inqiiit,fitminafuit.Nuric (vt dicitttr') fepulta eß,feribit.V.em non affirmât, fed per vt aiunt,amp; tradant,
' ' nbsp;nbsp;nbsp;eamrejert.Cxterumhac mulierntnnifiinpapatuimprc^natur^tjr qua:dinantepontificatum,amatorei»
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habueratfnepartualiqtio,nuncfenex(vtverißmileeß)papain^rauidatap(pcrit^ Nonne ante partum
' - nbsp;nbsp;vterumimumeficntempritfeftrcbati (^newoextotfamiliaribus,cxtotaalicis,qui Romanumpontifeent
' ■ nbsp;nbsp;comitari /imper folettt,rem tam claram non animaduertiP.Non,Quia cum duobusyvel tribus tantum fa-
, nbsp;nbsp;nbsp;miliaribiuclaufainpalatiopermanebat, immoècontra, namfipaitcoantepartum temporeânquo magis
verifmileeß eam'quicßercdebuiffe,ttfancîo Petro Laterantimprefebbaeß,multo magis antea quoq^gra-‘ , uida,ßii cenjj)iciendt,(ir alloquçndt omnibus copiamfaciebat.Fieri nonpotcfl,vt ßnt,quiexißiment ont-■ \ nbsp;nbsp;nbsp;«cj buiw/cciHj homines adebßiipidos, eir ineptos tune deueniffie, vt nemo fuerit, qui a mafetdoftminam,
f tre,voce,geßüi^non internouerit, drfeminam qttidem notiem menfibttsgrauidamjot moleflijs,qua par-‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttisprxtnitterefiletcircumuentam^nônnehabebat/êruos,familiarcs,mcdicos,attlicosêetnemotamlongè
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diiorutnannoruminterualloremcognouit.Resccrtè MartinoCtßertienßmor.acbo auelorcdigna eß: qu»
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vitas Romanorum Pontißeumferibens,primusqtiod fLiam,ante trecentos annosrem etiidgauit. Sed ante^
I q«aindehocviroloquar,fabulam expediamus. Et quia Dominus Papa candem viani femper obliquât, ' crediturapluribus qiiodobdeteßationemfaebihocfaciat Necponiturin catalogoßimmorum Pontifieü^ ! ' proptermidierisfexiim.Hitcitle. Porro autem,quad Papa Lateranumillaenon pcrgat,eanon eß catißa, • ; fed qtiiaper medium amohiiheatrum, etti via illa correßondet, ob loci angußiam magna hominum, e-’ \ quorum manu comitatustranßrencquitfßnißra ad coHcffieum deßeblit, deinde recta progreditur verßts ' SS. Petrum. amp;nbsp;Marceliinum, netotgirisobequi ans,comitatiis orfl ncm corfundat, reuertendo denut ‘ . circttM amphitheatrum ad viam, qiM fub SS.llll. coronalis Later anumdiicit.Eademratioiß cunt I reiiertitur. ^amtamenrcmantultispontfictbitsomninonegleciamßio. De ftcello veroquod nunc eo 1 Iico extat, in quo earn fepultam tradunt, item fidibm porphyreticis l.atcranenßbt'.s ex qtiibus Papa an ‘ eßet mafeulis cognoßebatur, aliquid dicere fupcrßuum eßet amp;nbsp;inane exißimo,cum omnia fahulofafint • ^abimperitovulgo fic{a.Pr!musautem(vtdixi)quihuiusfs:mina fabulam trad:der:t,fuit Winti«((4 ' qtitiiem(vtferunt Poloaus) monaehus Ciflertienßs, er Papit Innoccmi; l l IÎ. panitentiarius qui vi
tas Romanorum Poniißcumvßquiadßtatempora,itemlibium,cui mirabilia Roffj.t «omch cß,confcri-pfit,ab aliopoßeagrauioribiis mendacijs.auclumiamp;no eß hic,vt quidam perperam intellexerttnt,cclebcr-
Martinus Crowe» w Pülonfis,quihißoriam Polonicam accuratißimi, amp;nbsp;perit ffiimeedidir, fuiq^regis dtaapud imperatorem Ferdaiaxdumoptimum, ér iniegcrrimitm eratorcm .Homo mori-bus, doclrina, rcrumgerendarum experientia, amp;nbsp;omni viriurtimgencrc cumulatißimus, fed ad Martinii illuinredeamus,fabulihuius (vtopinor) aublcrcm: Eamenimtnniitlo,q!ii anieipfumfcripfirit,inueni, pmrrqiMW w v«o Seifte»» ebronzeo: in quo inter Leoncm, ér Bencdiciitm itafr/pium eß. loannes
Anglicus, Fama efl hiinc toamjemfaminamfiiiffic, ér vni fair familiari tantum cognit am, qui eant eomplextisefl, ergrauisfacia peperit Papa exisicns,quaie earn quidem inter pont ffices noti numerant, »(tfonoi»iBjn«infr«igt;J«on/4:it,jt4ifc7,CÂter(fîn!jjtiic rew ex inficlionibus Galfiidi ftîon4cbj,qui pofl Mattin!tmvixit,aut Robert», qui Sigibertum fippleuit,efle,teflimonio efl, quodtn antiquis.verts, ér ^crinu-’is Sigibert» cxefnpMribw non e.xt4f. Parro aiitem vt quis hie M4itin(»,q«j butte rem primus fcripftt,fuerit,quantaq^ill’fldesadhibeiidaflt,iniel!igami!S,fcitii dignum,hanc aticlerem eum effie, ex quo »»iraiiiJi«!» vriiM hber inanauit, qui flripßt. Primus fucceflor Romuli Pompihus prtisr
-ocr page 174-1^8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PLATINA DE VITIS.
ïJttinit, fêcunii ^ontMorum Rf^îj ponitur, eodtm libro Virgiliui, l^uma Pain^ilim Rontit tribun» plebis. QuiportMOftten/iifiyCapenam amp;nbsp;prepearcemfanâiAtt^elicelinainvacat. Qm Pambeum ;lt;• grippa, C)igt;des/tdemdicit. Qtàamphitheatrumtemplumfolisfui^è tradit. Statuam M. AarelpM-am icqueiiïem PuliicumTibiiWntim cutnbubone , equos Quirinalû à philofopbis faSos , templuH palis n0cîe Natalis CHRISTI sormiße, amp;nbsp;multa aha eitifmodi primusfiripfit. Hb hoc igituf baud muhasn occtipato,/èdpotinsßmplicifcripttre Ioannis fiemtna fabulam, omnes qiiotquot pofl eutil fcrtpferunt,batifere. Sed Platina remtotam flilopaululum claboratiore, quibiißam deßso additis,if^ dit. Cui quantum crcdcndttm fit, iam multis argumentis oßendi. Sed quoniam omnia infignia men' dacia ab aliqua verdateoriginem habent, hanc fabulamex Ioannis Papa X11. viri iinpuri vitanfS-naße crediderim, Is loannesper vim, patris Àlberici Romaniprindpis potentia adhuc pene adoleficn^ papafacltts, aliquot concubinas, vt Luithprandus Ticinenfis iUorum temperum firipiorlib. 6, cap, 6 6“ 7‘ traditfiabuit inhispracipuèerant Ioanna Raineria,(ir Stephania, Ex loanneigitur Papa,i^ eitssiteUt fiortoloanna^ ad cuiusforte arbitriiimtanquam Papa omnia Roma pcndebant, Ioannis famina Paf* fabula manauft, quaproceßu temporis au^a, in hifioria au£loritatetn imperiti alicuiusJcriptoris opent, paulatim irrepfit.
JiENEDCT VS 11 L
^s^.'Enedißus tertius, patria Romanus,patrePetro,merito Bencdidus appelU' ^^tuseli ob fanólitatem vitæ amp;nbsp;rerum diuinarum gratiam.Sub Gregorioeniiquot; S^militanSjCum abeo fubdiaconatusgradum accepiffet,ita deinceps vixit,vt JWmortuo Leone vnus Benediélus tanti pontificis dignus fucceffor habcrctuf'
\dhuncitaqueconcurrentesomnestanquam ad vnicum ödbenigniffimui» fidusà Deo in terras millum.eumpontificemdeccrnunt.Qtii flens, Dcum aefanâo’ teftesfaciens,fehequaquam dignumcfle,qui tantæ fedi praeficeretur, dicebat. Acflä” mantibus itaque omnibus, amp;nbsp;eleftioncm approbantibus, inuitus tandem pontificiui’ munusfufcipiens.in artium Lateranéfc perducitur,amp; in fedc Petri collocatur. Inde verquot; in equoalbofedens,adecclefiamfanétæiVlariæadPrælepedué'tU5,ieiunijstriduoamp; o«‘ tionibus vacauit, Deum rogans, vt flbi liceretfanât-amp; intégréeccclefiam fuam guberiU', re.Eö autem poft diem tertiüm iteruin venerc omnes,amp; cius pedes de more ofeulati funt-Hi potiffimùm,qui Rhodoaldi PortuéiïsLpifcopi faétionem fecuti,alium nefeio quefl' vel(vtquidjim voluntjAnaftaflu ma Leone pontificatu deieâum,hominêignotunipr‘ die eiusdiei ßenediäo prxfcrrcconati fucrant.-fed cognitoerrore (vt dixi) veniam p®” tentes in fentétiam bonorum tandem venêre,amp;hominem fanâiffimum de moreadoM' runt.Idemfecereamp;Li'douiciimperatorislegati.ad confirmandam cleri ac populi äionemRomam miffi.Sequenti verb die comitante populo ad bahlicam Petri dedud“’ videntibus omnibus,vt mos eft,amp;antiqua traditio diäat,confecratus infignia pontifif’ fufcepit.acclamantibusomnibusplaudentibus. fantæenim raanfuetudinis fuit,tant* dignitatis corpore amp;nbsp;animo, vt tam in magiftratuconftitutus,quàm in vitapriuatachJ' rus omnibus amp;gratiis videretur.Hicquidcrn adcultum diuinum coniierfus, multas et' clcfias vetuftate collabcntes reftituitjamp;dona pleraquein carundem facraria repofüit.fn-ftituitprætcrea,vtfuneribusLpifcopi presbyteri.autdiaconi, pontifex vnà cum de™ interelTethonorandi corporis defunâi.commtndandæanimç gratia.-mandauitcj;,vt''i' cifli.n clerus mortui pótiflcisfunuscelebraret.Ipfe verb quod inftituir,dum in vita elf^h non verbis tantum,fed re ipfacomprobauit.Sacerdotû enim funeribusfemper interftnt' ALgrotos prçtereainuiflt,p3uperes aluit.defperatosamp;calamit.Losconfulatuseftjviduä* amp;puplllos accerrimc tutabatur.His artibus vitam fanâiflàmam traducens fuo magii' quani populi Romani tempore, moriturpontificatus fui anno fecundo,mcnfe vi. die'*'
Scpulw^
-ocr page 175-PÖNTIFIC VM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ 1’9
Sepu'ltus eft autemanteforesbafiJicæbcati Petri ApoftoIi.Interim verb dies xv. epifco-patus vacat.
NICOLAYS I.
primus,patria Romanus, pâtre Thcodofiobcnèacratuftè,^ tencris diaconus à
S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quoordineadhuccóftitutus,nullum genuspietatis omit-
^^^M'g'ltenSjBenedit^iicorpusfuismanibustumuIocollocauit, non line multis la-i^^??^6crymis,At verb ciirn peraâode more funere, crcare alterum pontiGcem neccfleeffetjcumqueiciuniis, vigiliis, orationibus inftarent homines,vt talcmè Deo confequercntur pontificcm, qualem amiferant, in baGlica ßniäi DionyGj confefioris atque pontiGcis(eó nanqueeiusrci caufaconuenerantj poft longam conlultationemNi-colaumibfentcm pontiGcem créant.-amp; fiigientemin Vaticanum, latitatcmque vitandi honoris caufa,conquiGtum in atrium Lateranenfe perduxerunt, amp;nbsp;nolentem etiam in folioapoftolico collocarunt. Deinde vero in baGlica Petri confecratus, fumptaquc de more pontiGcia corona.multa cum Ludouico Cacfare,qu i tu m aderat.cqllocutus eft,turn ad pontiGcnm, turn ad imperium pcrtinentia. Cum verb Ludouicus ipfeab vrbe dilceG-fiffet.confediiretqueinloco. quern Romani quintum appcllabant, eo profeêlum Nicoa laumferuntcumproceribusvrbis Romæ, itaque honoriGcè fufceptunuvt imperator ad millepaffuspontiGciobuiam factus, exequo defcendens, euni freno manibusattre-ftato in caftra perduxerit. Erat enim tantæ vcncrationis amp;nbsp;maieftatis,amp; tantæeloquctix amp;doâ;tinæ,vtabomnibustanquamnumencoleretur.HabitoautemGmul longo 8c fe-cretocolloquiopoftepulasoftuloqucinuicem dato amp;nbsp;3cccpto,ad vrbem pontifex re-dijtjquamlquidernexcrefcentiaTiberis itavexatam inuenit,vt non niGlintribus de vico ad vicumtranGreliceret. Nam SceccleGam fanâi Laurentij in Lucina amp;nbsp;monaftcrium bcatiSilueftri,amp;totamil!amplanitiem,quæàviaLataad radices Tarpeir rupis,S: viam „a^na, Argentariam,ad Auentinum ducit,itaoccupauerat, vtinftarcdiluuium vulgo putatum vHi/««« Gt.Hacinundationefcmultxdomuseuerfaefunt, 8i:pluresaiborescuulGc,amp; fata pafGm diGcâa.Neque hoc femel co anno, fed iterum Decembri mcnfcRomxaccidit. Emtn-darchæcdamna,vel potiusdclenirepontifexenixus, nullum genus ofticij 8i pietatisin «éra«.*' clues fuos omiGt. Interim verb Michael Theophili Glius Conftantinopolitanx vrbis im-perator,legatoscum muncribusRomam miGt,qui Sclimina Apoftolorum Si pontiGcem inuiferent.Hæc autcm munerafuerepatenaaurea,8c calix au reus iuftipoderis cum gem-misinagnææftimationis. Hie eft illeMichacl, quern poftea BaGlius confors imperij fa-ftus, dolo necauit, vt folus imperio potiretur, Habiti funt autem i pontifice perbenigne legatijamp;domum vicifsim cum muncribusmifsi. Nicolaus verb pontiGciæ dignitati ad-modum confulens, loannem archiepifeopum Rauennatem, ad federn apoftolicam propter obiefl'acriminavcnirerecufantem,dignitate priuauit. Is autcm Papiam ad Liido-uicumconfugiens,abimper3tore!iterascommendaticias ad pontiGcem obtinuit,8c legatos,qui à pontiGce impetrarent.vt loanni archiepifeopo Romam ad caufam dicendam tutb proGcifci Hcerct.-quod baud grauate pontifex concefsit. Joannes anterii faSa dicen^' di copia in magno pfæfulum conuentu in domo Leonina.nil aliud fafius cft,quaHifs maieliatis reum efTcjob earn rem Sc à pontiGce,8c ab hilt;',qu i eo in conucntu[adcrant,fe vc-niam petere. Motus hac tonfefsione pontifex, 8c precibbs corum, qui tum aderant,his conditionibusloannem ingratiamrecipit,vtScfeinconciliode hæreG purgarct, vtque quotannis Romam fe profedurum polliceretur,quoad Geri pofttt;amp; ne elcócos etiam canonicein Flaminia Epilcopos,confecrandi facultate habereqniG id Gbi à lédeapoftolicà
...........*’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;....... Iltens
-ocr page 176-114 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rLATINADE VITTS
litei lsconccderetur.-ncuceofdemepifcöpos Romam proficifci quotiefcunque VcHeO^ p rohibcretvtque ei nullam exadionem,quam faci i tanones non rccipiunt, nullum mO' rem,nullam confuetudinem introducere liceret.PoPcrcmo vcro ei 1'ub anathematis pö' na mandatum eft,ne de bonis ecclcfiæquicquain immutaretautdccerncrtt incpnfuüt* fcdeapoftolica ncueetiam profana ci recipcreliccrer,ni(i id placerefummo pontificÜ'’' tellexiffet.Hasautéfandiffimas iuflîones totafynodus itaapprobauit,vt ab omnibus tef acclamatum lit,Redtu m indicium fummipræfulis,Iufta definitiopaftoris vniuerfalise^' clcliæjSalubris inßitutioChriftidifcipulisomnibus placet. Omncs autem eadem die*' mus,eademfapimus,eadem iudicamus.Tum verbloannesvidentibusomnibus, eadc” feconferuaturumiurciurandoamp;fcriptoconfirmauit.Atque ita foluta fjnodojoann^' Rauennamad fuosrediitdiberatusautem hacmoleftiapontifexecclclïam Dei genitrib’ (quæpriusantiqua,nunc vulgó noua apcllaturircftituitsegregijsqne pidturis exornaui'’ Regem Bulgarorum cum omni prouincia ad fide Chritti literis amp;nbsp;fanisadmonitionibu’ conuertit,eifdéqueBulgariscpifcóposamp;presbyterosdedit.qui ncophytos in fidecofit' marent.PulfoPhotirio,cuius fraude in errorem Bulgari dilapfi fuerant.Paccm prxterc’ inter Ludouicum imperatoremSi Andalifiumßeneuentanum ducem cöpofuit,Sarr3f* nos Beneuentum vfque aliquando pernagatos repulit.Poftremb verb approbante Lud“’ uicoimperatoreinftituit,neprinceps vllusfecularisaut imperator confiliis clericotuH' intercreffcaudcretmifi defideageretur.liccrcniacpar elfecenfuit.Sunt qui feribantbtä' tum CyrillumexCherfonaPontijfandliClementiscorpusRomam tumdetulifle.-idq^'J ineccicfia bis temporibus fandti Clementis appel!ata,rcconditum fuilîe,ncc ita niull® pbft Cyrillum mortuum eo loci fepultum iacere.NicoIausautem in omni genere virtU' tis vnici viri exemplar, feptimo pontifiratus fui anno, menfe nono, diedecimo; tertio moritur amp;nbsp;ante fores bafilicæ beati Petri ex teftamento fepelitur. Suntqi“' feribant, poft mortem eius, annisodlo, menGbus feptem, diebus neuem fedemV^'
calfc.
ANNOTAT.
iîd hune v/que ÎJiceÎMm ’Romnnorum pontifictim vitas, ijaa adhuc a^ud gt;ne futit/cripßt fiusmonachus, S.R.E. bibhothecaritn,ßibquo, nbsp;nbsp;dusßucctßotibiis,Hadr}ano 11.amp; loaniie
invrbsß»rait.QU4feqfiuutiir,C9ticin!}aH'!t Guillelmus quidam alter bibliothccarius, qiMin libroqdfi^ Vamafinomine circiinferttir,extant, l'orro autem citmßquentes{tontißces,vfque ad dementem U.«^4 fer^etaêi quendanthabeant firi^torentió' maioremßiortim abhrumpartem amifirint,tempora adeeif' terta, obfeura habent, vt neque quo loco nequeqito ordinealiquot HomanorumpontificuinnoitiW reponerettturfitis liqueat. Qttidamverbetiam nouiirrepßruntponiifices ^vt poß Marinum A^apiti^i (lypoß Hadrianum 111. Baßliuf, quos Sigiberttu in chronieisprodidit. Quibtu ftante maxime hißotd veritate, (y temporum ratitue, locus in hac ferie eße nonpoteß. Hi enim vel ijii€m,nominibus cumaliquot alÿs pontißcibusivel fchißnaticifuerunt, vel omnino nunquamextiterura. Vftumguodq^ autemhorumaßererere dubiumefi,amp; incertumcaterumß qua aliaanimaduerßonedignaeccurriH^i ea non imittai».
HADRIANVS II.
i»gt;.Plt;if. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Adrianus fecunduSjpatria Romanus, patreValaroepifcopo.Scrgio pontiß'
familiarisfuit.aqubcumaliquandodcnarios quadragintadonoaccep»' fet.domum rediensdifpenfatorimandauitjVteosperegrinis amp;nbsp;pauperibtó qui in veftibulo domus fuæftabanqercgaret. Facere illemandata conatuS cùm videret ne minimæ quidem parti tàntula re fatisfieri pofte ad Hadrianquot;
-ocr page 177-TP o N T I FI C VM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T41
redienSjrem ipCam exponit.Tum Hadrianus accepta pecunia ad pîüpCrCîVCr.’.criSA'tcr-nosdenarios lingulisprçftitit,amp;totidcm fibi,rei familiari fatisfaâ:urusrefcruaciit,adnai-rantedifpenfatoremiracuIorei.CuiPIadi ianus.vidcs iiiquit, quàm benignus largus ßtdominus, his præfertim,qui liberales amp;nbsp;munifici in paupcrcs fLint?Hacamp;alijs virtuti-bus tantoin pretioapudomnesfuit, vtcùm de pontificecrcando ferme haberetur,certa-tim omncsvnicum Hadrianum deligerent, quem etiani abecclefiafanétæ Beigcnitricis adPræfepe,ad Latcranenfcm bafilicam nolentem detulere, ac ftatim pontificem crea-runt.Nonedhabita in tantotuinultu cuiufpiam ratio. Hanc ob rem Ludouici legati, qui eins reicaufa aderant, indignati, quod nufquam fvt par erat) dum hæc agerentur interelïepotuilTent, amp;nbsp;auftoritatem imperatorisin creando pontifice interponere.Le-gstisautemhacrationefatisfaftumeft.quôd dicerent multitudinis voluntatem in tan-10 tumuitu moderari non potulfTcjCos tarnen reifte faéluros, fi virum optimum, quera êc clerus amp;nbsp;populus elegerat, de more pontificem falutarent. Fecerc id legati, quanquam -apertècernerentclerumamp;populuirieligendipontificistntam auéioritatem libi vendi-care,nedeincepsprincipi5cuiufpiamnutusexpe(ftaretur;fortèetiam vt libertas eccle-fiafticatuminolefceret. Superuenere à Ludouico imperatore liters?, quibus Romanos aduiodumlaudat, quód lurnmum pontificem fanftcamp; intégré creaffent, non expeda-toalioruni voto.qui forte ea in re ob Ignorationem perfonarum minus iudicij habuit fent.Qi£Ïenimfieripofredicebat,vtpcregrinusamp; hofpesdignofcerc poffitin aliéna re-pub. quis potifsimü cæteris præfcréndus lit( ld maxi mé ad cities pertinere, amp;nbsp;ad eos prae-fertim,quicum inquilinisfamiliariter vixere.Hadrianusautern pontificatum adeptus, orania.quæad honorem fummi Dei pertinerent, diligenter circunfpiciebat, verbis, ex-eniplo,auéloritate,tumfua,tum maiorum,vnumquenquead benèbeateque viuendum cohortatus.-Circumuentosetiamaliorum iudicijs amp;nbsp;potentia,acerrimctuiatuscft.Habe-ri enim fynodum Conllantinopoli paffus eft, qua amp;nbsp;pulfuseftPhotius vir ftditiofus,amp; refti tutus Ignatius iam »nteainiuria pullus Habita etiam in eademlynodolongaconten-tioefl, Bulgari (quorum legati turnadcrant)lcdine Romanæ,an Conft.antinopolitanae fubicftieflcnt.Tandem veróBafiliocontradiccntc, Romanæfcdi adiudicantur. Quare hladrianusà Bulgaris roqatus,vt virum vitaSc d; ôtrina in prouinciain mittetet, cuius auftoritateamp;exemploinfideChi iftirerinerentur; treslàmftifiimos viroseôcum fum-mapotefiatemifit qui cctltfiasillasex fententia ad mtliorem cul turn rcd'gerent.Hi au-tem fuere, Siluefter fnbdiaconus.Leopardus Anconitanus,Dominicus Taru)finus,qui temomnem er fententia pontificisbreui conpofucre,Quanquam Bulgari non ita multo poftdonisamp;pollicitationibusàConfiantinopolitanis corrupt!, pullis Latinis facerdo-tibusjGræcos'teceptrint. quæ.quidem feditiomultorum malorum incendia inter Græ-cosamp; Latinos fufc;tauic.Hadrianusverôrefeomnibusecçlefiæhofi.ibus quoad fieri'po-teratobijcienijcùnimortuoLudouicoCarolumfiliuminunéiurus eilet moritur pon- TnW tificatusfui anno quinto.rnenfeix die xij.Liusautcm ante mortem Setribus ditbus fin- «Iquot;'*’''« guineapiidBrixiampluir, amp;nbsp;locufias Caillas niirum in niodum vaftarunt,tam calami-lofe mortis indicia ptrmaxima.
ANNOTÂT.
Sjnoïliu, ctiiui teniter Pjatina memiiirt.à Latinii ocla'.ia vnititr/àlis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i'if,
CCCXXC 111. Ejfffcnp9ru»j.c(tiDon4miOflieit^s. S'eph.viM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^.pi( opi, KJarintu
S. R E diaeoriUfpo/lea Pdpaapo/înlicitji'dK legati pr-fffierugt;:t ^laî/icx Grstoin Latiiu'ut Anajlajntt bibliaiheratim, (jnieiititeffuit coituertit. In nua photiap.ttriat'iltieiuf ß’äif m'a/ire pulfo lgratiilt;gt; fx fap^HadriaiitMäoritiiieeßiißiti'twjeddt bacrelaSiM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tan: Gr.ua, qu'on I it-
fijlxj
-ocr page 178-t*4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PLATINADEVITIS
tlt;«j exetgt;t[gt;litriiiexMreiHcfintur. Latina aatem apudmefant.Litu etian: inetninit Atiiiontui liltro vi^eßmofefttms de rebus^ejtii Francirum.
I O A N N E S I X.
*» P»- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nonus, patria Romanus, patreGundo.initiopontificatusfui'
™ Romamvenerat, imperatorem decernit. Hancob
Caroli,Ludouici rtgis Germani filij, contrafti*« |?vndique copijs in Italiam defcendunt, patriium Carolum imperioi' mul amp;nbsp;vita priuaturi .Isautcm Tridentinosfalutus nepotibus claufuruSi __ ^;um cxcrcitu Veronam proptrans.apudMantuam vaictudine correp tus, venenata potione morituf, quain Sedcchias ludæus, quo medico vtebatur,curanciJ’ ' valetudiniscaufa(vtcrcditumclî)ei dederat. Earecognita, Tonnes pontifex omnibiif viribus annitebatur,vtLudouicus rex FranciçCaroüfilius imperator decerneretur.Qu^ minusautem id faceret,obftitere Romani proceres, Carolum tertium Germania: r«'. gem,quicum fratre Carolomanno iam partem ftaliç occupauerat,im peratorem elTecup' lt;nbsp;entes In tanta verb fcditionccum non dceflent.qui etiä Ludouico fauerent, pontifexO pitur,amp;in vinculaconijcitur.Hancobrem nonitamultôpôftadiuuantibus quibufJani * amicisjC vinculis prolapfus, ad Ludouicum cognomento Balbum,in Franciam confugiquot; vbi per annum immoratus amp;nbsp;regem inunxit, amp;nbsp;controuerfias quafdä intet ecclefiafticoi ■ ortas fuftulit.Nam Gibertus Neuraanenfisepifcopus,Leonern abbatem polTeffione niO' naftcrijfui vipriuauerat. Erat enim monallerium famäi Petri, in quobeati Egidij cof' pus quiefeebauSitusautem loci Flauianusappellatuseft à valle Flauiana, quam Flauiu' quondam rex beato'Egidio donauerat.-ispofteàeôloci in honorem Petri amp;nbsp;Pauli morU' Iterum condiderat. Multis itaque epifcopis amp;nbsp;iudicibus aftantibus,pontifex cognitacau* faLeoni monafterium adiudicat.Atelate hæc contentio extinéia eft. vndeloannesabienS ■
, annuentc Ludouico,apudTrecasciuitatem concilium habuit. in quo Scmulta ad fideni ** pertinentia funtinftituta, amp;Flandris,quitumprimuin exlocisnemorofisadmelioren' cultum vénérant, epifcopus datus eft. Verum cum ItaliaaSarracenisvaftaretur.cunnqu* iam montis Cafïini monafterium ccpilTcnt ac diripuiftent,loannes Romam accitusjadiquot;' uantibus principibus Chriftianis Agarenorum magnam partem Italia acSiciliaexpulit' Carolum prætereà, quo ei liberius in vrbe viuere liceret , imperij corona dona-uit,tertiuf4ue Carolusappellatuseft. Quipoftea m Norrnannos moucns, Franciaifläf Lotharingiam vaftantes. ita cos petdomuit, vtRhothifreduseorum rex pacem pctert’2'' fidemChriftifufciperecoaäusfit; quem imperator in gratiam recipiens,è baptifmatU. fontelcuauit, vtferibit Anaftalms, qui tum in pretioerat.RomansecclebxbibliothcO rius, vir fane ita vtraque Hngua dodtus, vt èGræco in Latinum feptimam vniuerfale® fynodum,amp;Hierarchiam Dionyfij Ariopagitxöcvitasmultorumfamäorü Caroligrä-tiain Latinum eleganter amp;nbsp;doólè tranftulcrit.Sunt qui Icribant, Carolum ipfum mul' ta monaftcria condidiffe, ac rem diui nam auxifle. Sed hxc eius præcipua laus,quöd mul-
* tosad Icribcndum impulit.Namamp;Milobeati Amandimonachus,eiufdemfanäi viw® accommodate perfcriplit : amp;nbsp;loannes Scotus qnædam noftræ rcligionis acutiffi®^ dilputatagrauiffimecompofuit,Noncaruitetiamhaclaude feribendi loannes pontift* dum adhucpriuatuseffet.Üiaconusenim,primiGregorij vitam quatuor libris egreg'^ conftripbt.Cùm verb in pontlficatuannisdccem.dicbus duobus vixiflet,moritur,amp;ii' Uauùca Petri fcpelitur.
AH'
-ocr page 179-ÎDMHeshicimnhioVIÎl.non IX.eft,vt a Platina deflribitur^nam //loaiiHss feDtimt paigt;a, g/iam ftoßtetur fitifet.r.on tainen nuineri not am habere debiiiffet^eri ordinii non capax.Adde cjuod in omniimt buiHfpontißcishißgrtj!, bnllis, irftrtmenttijoaniies Z11 l,/èmper apfellatiir.Adijttem loannes iâfttdtAcenmeardtna/is S.R.Ë.tfnatuorhbris vitamS.Gre^ori) exetiupotgt;J^tmnmoperibitf exeerptaiit, diligeuKr^j in vntnti colleâam (/uaetiam circtimferttir,eon/cripfit. Annonius in hißoria Francorum libras, àcap. y.rßjue ad ^7. de hoc loantie in Galliam profecla.multa, (^maxime ntemoraiu di^na literarümonutneniiscetHmendatrt. Huic/ôli Romantrüpentißcum accidit,vt breui temporisjpatio tres iinperatorescoronaret,CarolumCaluim,Ludoaicumi'ß.1}album, eir Caroluintij.CraJ/iim. Annonius in locûfupra citatiSf^y Otho Frijingenfîs libro hißoriarum ó.cap.^. (ß-1.
M A R T I N V S IT.
Artinusfecundus, natione Gallus, pâtre Palumbo, poH; Toanncm pontifîca-tum iniit. Sunt qui huncMarinum vocent, quos ego iimilitudinefcriptio-nis deceptos puto. Martinus itaque appellatur.-cuius viraideobreuioreft, quia breui tempore in pontificatu vixit, im perantibus apud Conftantinopo-lim Leone amp;nbsp;Alexandro Bafili) fil iis, in occidente verb Carolo tertio, quem «bloanneoftauo coronamaccepifTefcripiîmus.-quemqueNorrnannosGalliam infeftan« tes, ita continuis præliis attriuiße, vt eos amp;nbsp;fidem Chrifti, amp;nbsp;leges viéiorisaccipere coge-ret. Sunt quiferibant Martini fraude, vt in Formofodicetur, loannem Pontificem ita fe-ditîonibusagitatum fuilTe, vtei in vinculaconiectoaufugereneceflefuerit. Martinus au-tem malisartibus pontificatum adcptns, breui moritur. Annum enim amp;nbsp;menfes quinque tantammodo in pontificatu vixit, nil dignum memoriagerens, vel obbreuitatem tem. poris, vel quodnil turn accidie, quo nomen cius fieret üluftrius,vel quod Deinutu malis »rtibusprincipatusacquifiti, vci amgloriam, vnitum optimi principiscibum amittunt.
ANNOTAT»
Pontifex hic, (jucrn Martiniii» I[. Platina nocat, in eitts diplomatibtis, inflrttmenits fïto temporecon^ feblii, is vetuflis Itbrii hißmüs^, vt Leonit Oßieiifis, Giiillelini Bibliothecarif, Annonif isfimiltum,Ma-tiiiuf vbte^ vocatiir, non iiaiioiie Galit», ßdex Gal'cfio Faleriorum tn Etniria oppidô ortus, tjiiemadmo-eh» affint! Romani». qui, iripfepaulo' poli Papa fuit. Hoc ex antiquo Ribliothetano Guillelm» ammadiimit anionir» Moffa GaleltHiinpatriafuade/cribendavetitßatedili^enttßiini». Virprobitate, dollrina fide,(ßhumanhate in vrbeclarißimttf.ds de me optime meritus. idem de Martino 11 l.dicen,. itgt;me[t,q!iivlgt;i'fuciiiÿ(dem.qu.t/7ipràc;taiii, monumeiitis Marinus ll.fiaetuntorvoiatur. Quare Mar,-liiaullil. (ß“ V•ßcuiidtu nbsp;nbsp;terthti vocaiidi efient.
• i
H A D R I A N V S. III. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
Adrianustertius,patriaRomanus pâtreBenedièio, tantianimifuit,vtinitio pontîficatus fui, ftatim.ad fenatum popiilumque retulerit, anno Domini diingentefimonîrnagefitnn quinto, ne in creandopontificeimperatoriï^u-îloritas expedaretur, v-quelibeia tirentamp; cleri amp;nbsp;populi fuffragiaquod qu'dem inliitutuinàSieolao primo tentatum potius, c]uàm inchoatumdi. Xiiu us. i lcctum credo bac oporrunitùteFIadrianum. quod Carolus imperatorab Italia
cum cxercituùifcedens,'inN irinanaosrébtllantesmouer.it. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Futrat ei in an: mo genré inquietam omnlnods'ere.At verb cùna id di Teile v ick refr-r
-ocr page 180-PLATINA DE VÎ.TIl
11 - c fieri Gne magna fuorum clade poHct, partem illam Gallia: ad incolendiahis conccBi tj.jæ vitra Sequanarnflumcn ell,c(uæqiiehodieàgcnteipfa,Normandia vocatur.Pendsï® aiitcm quotannis vcótigal regibus FrancixfuntiuHi, ne vi,(ed benignitate impcraton* Caroli loca ilia obtinuiflc vidercntur.lnterca verb Guiliel mus cognomento Pius Aqai' tania; dux amp;nbsp;Alucrnix comes cum fl:rpe virili carcrecCluniaccnfe monaftcrium in fuS' dopaterno Bargundiae pagoMafticeufi inagniGccntiffimis operibusinchoauit,eidcni‘ que loco Bernonem abbatem præfeciqdeGgnatisprouentibus, vndc monachi viuereni Ante tempusveroGuilielniusmoricns, monaftcrium imperfectumrcliquit.Elboco HiitcPiCtauienG hxrcde inftituto.qui rem ipfam ex tcftamcntocurarct,
Hadrianus autem pontifex,de quo clerus populufquc Ramanus magnam fpem conc^ pcratobciusvirtutem amp;nbsp;magnitudinrm animi.anno primo amp;nbsp;menfe fecundo pontiB' catusfui moritur.fepeliturq; in baGlica Petri,collacliiy mantibus omnibus amp;nbsp;ingcmifcP tibus tantum parcniem miquo tempore tarn repente Gbi ablatum efle.
STEPHANVS y.
■SAl-^^Tephanus quintus.patria Romanus ex via Lata patre Hadriano, pontifie»*^ inijtcotempore,quoNormanniadiunCtislibiL)acis omnem ferme Gali** ruptisfœderibus vaftarunt.
Timoré verb tantæ incurGonisbeati Martini corpus Turonis Antifio dorum deportatumeft amp;nbsp;in eccleGa fanCli German! collocaturn. Accidilf’ miraculuturn ferunt, orta inter monachosdifeordia, cui potifïîmû famäo nomen eceft' Gæ afcriberetur.Hanc ob rem difeutiendx ambiguitatis caufa leprofus in medio vtriuf*! fanCti collocatus,ca parte fanatur,quæ ad Marti num vcrgebat:conuerfus deinde in alte**! parte virtutebeatiMattiniintegeromnino redditur Hoctotum à Germanohofpitif***”, tributumcrcditur,nedefanCtit2reeiusobtianftationem quicqu^m diminutum vide**' tur.Sunt qui fcribant huius pontiGcis tempore Carolum cognomento CralTum, qui i’quot;* annis duodecim imperauerat,poteftatedcieCtum aboptimatibusfuisfui{l’c,obfcgniticgt;’ corporis amp;nbsp;ingenijtarditatem : in locumquceius Arnulphum nepotcni ftifFedumfii*l['’i qui feptimus à Carolo Magno imperator eft habitus. Hacitaquepcrturbationereruin*'' IcfliHunnigensScytica(vtVincentiusamp; Martinus fcriptores referuntjin Pannoniä® inferiore ad confanguineos Vug; ros defcendctcs.ptilGs inde Gepidis amp;nbsp;AuaribuSjipfä*” occupant: Inde in Germaniam hoftili agmine moucntcs,adBelgicam vfque Galliani p’*' uenere.ferro ac flam ma omnia vaftantes. Stephanus verb in tanta rerum pertu rbation‘i fanCtitate Luithprandi TicinenGs cccleGae diaconi.Valdridi Bauari, Bernardi Piélaute”*. fis.miriflcc rccrcabatur.'Quorum vitaacmoribus itaChriftianaGdes inolcuit, vtden**’' nafteriamulta amp;faccllamagnisfumptibusin vtraque GalliaGntcondita.
Moritur autem Stephanus pontiGcatus fui anno fexto, die xi.Vacat turn fedes did’quot;' quinque.
ANNOTAT.
Stefhttnuf hie y I. dicindus ejjet, non Vfie deinetpi incttitrit huifn nominis fontißcHm tnetônoia/èrnanda, quad ante Stepfsanuin ilium, quem feeundum Platina vocat,frtsrit Papa nusaiius,qui triduo tantamvixit, vi tradit An. bibliotbecarius, Non enini plus, vel minus di ratio aliqiKmverumfacit (fiepontificem fid vera nbsp;nbsp;nbsp;légitima comitia, quibas Stephanum illitmy' ,
tundum reiiunciatum fuifje conßat.ldeoü- in Stephatiis nuinirortim nota tnutandie, ^quiaitji^ II. Hl. Illi, V. fic deinceps, deberet effe III. IlII. V. VI. eateri vfiue lul timuin,
F 01^'
-ocr page 181-? 1 P o N T I F I C V M.
‘ioR M O S ' I.
')rmofiisPortuenfisÇ-j)ifîcÔpiis.pon;lt;S6itpl«nnum pontifex crcatiir,qui fla- 'f-*-jm in to magiftratu éiïrtSaïfo-Petri prinacipisapoRoIorum leui piétiiraex-iinauit Hic aliquandoloannis pontcfiiisîfçueritàtcm veritiis,Epifcopa^ :um fuuna deferens, in Gaüiasaufagit. Veçœh'ïùm reuocarusredireabnuc-^^SJy^f/rtt.anathenaatcnotatus, homatij veniens.omniecclcfiaftica dignitate pri-natus, profana indumenta Gmul cum moribus aflumens. Sunt qui arbitrantur hoc ideof'ormofoaccidifTc, quod eius coniurationis confcius amp;nbsp;auótor fuerit, qua loan-ne5C3ptu;amp;in viuculaconieöuscft. Hacitaquecontunielia motus Formofus, ab vr-bedifcedcns, iureiurandoaffirmauiqffcnunquam poflea vel Romam vel ad Fpifcopa-tum rediturnm. Af verö Martinus pontifex Ioannisfucceflbr, hominem poftca iura-mento fokitiim in patriam amp;nbsp;priftinam dignitatem reftituit, vndc ad pontificatum non itamultó poft largitione potius, quàm virtute, contradicentibus quibuldam affu-mitur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V
Arniilphusautena quemleptimumàCaroloimperatorem diximus.primoquidéftre-nuèfumptisarmisNormannosadhuciebelIanteSjmagniscIadibusperdomuit.Vtrum po-fteanimiofucccffu elatus,itacontumax in omnes,tum vel maxime in ecclefiafticosfaéluj crt.vt l^einutu pedicular! morbobreui confumptus fit.Huius in locum poftea fiiffeétum Ludciii urn impcratotem lcgitur,quem tarnen nufquam habuilfeimpetijcoronam acce-pinius.Hicautem(vt Martinus fcribit)cum BerengarioduceForoiuliano.àregibusLon-gobardorunioriginem ducente, Staiiitum paternumque regnum repetente armis de-cernens, eum primoquidem fuperatamp; vineit.-Mox renouatoprœlioapud Veronam Lu-douicusfuperatusingentifuorumcladecapitur,amp;oculis priuatur.* Atque ita imperi-um quoannisferècentum Franci potiti funt,démum in Longobardostransfertur, peranteapud Græcos Conftantino Leonis Hlio.Verùm nefcioquofatoaccidiftedicani, vtvn'acuminduftriaimperatorumdimuletiam pontificum,virtusamp; integritas defcee- «liw. rit.'quæquidem tcmporainfocliciffimaeflearbitrorjcumauäoritate Platonis tales fo-leanteffe reliquieines, qualesfunt in republica principes.
Ad Formofum rtdeo,cuius tempora ne omnino inielicifsima haberentur.effecitRe-migij Altiliodorenfisvirtusamp;dodrina. Hiccnim mulfacommentatus eft, fcripht in Matthæum potifsimum PauliepiftoIasjSuntquifcribant huius interpretationisamfto-rem fuiffeRemigium Remenfem nonautem hunc.dequoloquimur.- vtcunquefit, con-ftat vtrunq; Remigiu m doClifsimum fuifle.Formofus autem pontiftcatus fui anno quinto, menlefextomoritur.Vacat tum fedesdiebusduobus.
ANNOTAT.
Forwo/ûî vt fgn ohfirtiatii. primuf omnium K«manorü Pontißeum ex alietiit diocitfeos PpiCfo-fOy'Romaitui Pont’fexellfa^ui,cum anteip/iunnou titficx presbytero, rel diacono cardinalibuffa^M ftiijfet Romgt;tpapa. Idemrefertvetufhßimw fi/ie auélorif nominefcriptus liber Bihliotbeca Vatuanit. J^ulta de boe ƒ nbit Luiihpratidué Ticinenfis libro primo, caphe primo amp;nbsp;ectauobilioriarum fnarum, df Ltiiihpiando nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'rj^iergehfis. Qua veto de ciui cadauere ex feptiltura aßtecefforibiif eruto dicuntuTf
froculdubio fabidt m nbsp;nbsp;nbsp;quam verofimiha font, ijuod ex tlioium,ijut de ea re/eripforunt, diuerßtaie,
^^fo^naHtiafaiilèltlt;iuet,(^e^o alibi demonjiraui.
-ocr page 182-?LATINA DE VITIS
»u.
«
jzexsc^^^fi’fa^’usfextns.nationeT^ftii^jih 'démörtui Formofi locum pontifex creä' ■ ^ß^^Jtur.Quam diuautem in'’pontificatuuytx()H|; rragnaZontrouerfia eft. Plusï' hiiïciöt?ibunt.Spntiocgocumpluribus,qui
Ä=S^»'aff!rmant pontificcmlhuiit'dicbustantuhfmodofexamp;xx.in pontificatu vixilTC' ! poe vtcredam,EiciunthiftorBa3,ö)/]uibusnulla vel parua de hoc homine fit mentio. Quoenim modofieripolTetjVtliuiustemporafub filentio prxterirentur,fi annis duo-decim fvt quidem referunt) in fede Petri vixiffet ? Ponere itaquehunc hominem inca- . talogofummorum Pontificum inftitui,non propter res geftas,quæ nullæ funt. (Quid ; enim geri in tantabreuitateteporispotuit) fed quia legitimè amp;nbsp;redie pontifex crcatuseft- ? Moritur enim(vt dixi)pontificatusfuidiefextoamp; vigefimo,fepcliturq; in bafilica Petri-
S T E P H A N V S VI.
Vf Fäl
jfcj;f^^:^^,,Tephanusfextus.parr4aRomanuS, Ananignusepifeopus, pontifex creatus,tan-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;toodioperfccutuseft Formofi nomen, vt ftatim eius décréta abrogauerit,res
gellasrefeiderit,licet quidam feribät ipfum Stephanum Fpifeopatum Anagni« ' à Formofii confer uturn fuiffe.,Sed egoarbitror hoc odium cxambitioneortutB
luilie, ciiin tarn eodeuenilT ntccclefiaftichvt non coaCti.vtantca fcJ fponte Sc largitio-nibuspontificium munusobirent. Hine odium ortum eft quo etiam in mortuum Ste* phanusfiEuiebait,quéddiantca impedimento fuiftet,quó minus optata lede potiretur-Kefert Martinus/triptor,Stephanum tanta rabiedefæuifte. vt habito confil io corpus Fot-mpfictutnulo tradtum pontifical! habitu fpoliarum,indutumquefcculari fepulturx lai-
hißoritt rum fcri. fi»r.
corurr. raandauerir,lt;ibfciflistimendexrcræeiusduobusdigiti^/illis potinimùm,quibus gt;nbsp;in confcviationela.erdotes vtuntur:in Tiberimqueproieótis,quöd(vtipfêdicebat)con- । traiura f^eramenri Rornani Hä facerdotiuni rcpenffer.quoaloanneoßauoiurc fpoliatuS | fuerat.Magna fuit hæc controuerliaamp;peffimiexempli,cum pefteafercfeniperferuata hæGconfuetudo (it vt aâa priori!m Pontificum,fequentcs, aiit infringerent,automnina toIIerenU-Quod haóïenus terré ab optimis illis Pontificibus, quorum vitas confcriplr n!us,alienuin luit, paulùmcertè abfmt,qiii noßratempeftatePaulusfecundusVenetus Formofi nomc(stßt) fibi inderrt, quod id name ei maximccóuenire vidcretur.proptet proceritaté.co/pori^ïfc inaießate. Quo minus auté id faseret, deten u ^reeum Cardinales quidam h^ftorixnoil ignari.ne poft mortem idaccideret. quod olim Formofo. Tulitid atgre Paulus,quia nil ei pratter hoc nomen ad fummam felititatem dtf ßevidtbatur.
Interim s'eroignauia Pontid.-um netuSConftantinopolitanuslmperator, Symbati- • cum patritium protoipatarum fuum, in italiam cum cxcrcitu mittit, qui Beneuentuffl ■ tertiOmenfe poftca quam cb!id'gt;ri captumeftjn potcftatemluam redegitpoffeffum ' antcà [.ongobardisannisCCC amp;nbsp;X XX. \'erum anno tertio poft Guido Longobardus» pulßsGrx'cis, vrbem recuperat.a'que'ita dsniioad Loftgobardosrccidit.
Ad Stephanum reden . qui pontißcatusfui annoprimu^ menfe tertio moi itur. Scd'.s autem cius ex morte tribusdicbus tum valt;at.
R O M A N V S I.
lt7 FÖt-
patcia Romanus, vbi pontißcatum iniit,Stephani Pontificis décréta amp;nbsp;lâa Pacim im probat abrogate];. Nil cnirn aliud hi pontifices togitabanr, quàm ÿi nomen Sc dignitatem maiorum fuorü extinguere, quo nihil poteft tlTepcius Scangu.ftiorisanimi, qui enim Eisartibusnituniurqiulla viriutt muniti,code . loco abraderebene meren tes conantur.quena ipli ob ignauiam mal.tinm atti g.ie.non ‘ pofTunt Neminem fiquidem vnquam inurniexalienxfam.e inuidci e, nili qm omnibus ptdljriscontarainatus^'delpcr*truumapiidpofterésevltbrciiomtnaHc]uandü lutumm. .
Hi
-ocr page 183-P o N T T F r C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T47
Hi runt,quif ‘3ude.malitia,dolo, maledicétia de hu mano genercTienè meritos mordent. Ia eranr,aceußnt,corrodant,tanquâ ignauicanesamp;. inutiles.nccferis lefeobiieientesot» tiinidi taten?, fed vin6tasïlt;#eaucisinclufis mordentes Com memorare ta men huiusPon-tiH(.isnonienlibuit,quiaàÇïïiore Petri fedc obtinuit,in qua tertio pontificatus fui rnen-fedemoritur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)
T H E O D O R V S IL
fi5^lt;^Hendorus fccundus, patria Romanus, pontifex creatns, veftigia feditiofo-j 1 r^,^rumfequitur. Nam S/For^ofiaéta reftituit-amp;eius fcólatores inpretio ha-
volunr) Ai*nulphbJ’régnante iti francia Carolo limplici, Conftantinoque Leonis filio o'^rientale imperium giibernante. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
QuoquidemtemporeSarraceni Apuliamingrefli/Occupatoque fanéti Angeli mon-te.magnam vim huminum amp;nbsp;pecorumcepere, Vertrm ftali tumultuaria manu compara- «' ta, migna ex hoRibus édita (trage praedam récupérant. Agebanturhæc in Italia, cum Guillelnius cognomento Seétorferi , 'Engolo(MSScpmes,'aCarold Caliiöoriginem du« cens rnonafterio Cartuben fi reliquiasfanôtonfffrÇyquæ incurfionisNormandicæ tempore inde abkitçfucr3nt,reftitui mandaùit.VideSat enim feditionem inter populos ori-turam quiefeétibus ianiNormannis, nifiin locopriftinore'iquiæcollocarétur.QuifuC-tintNormanni, haudfatis confiât Sunt tarnen,qui dicant elt;iS ex Noruegia in Galliam defeendiffe. AtTheodorusvigefimopontificatusfui die moritur,nulla magnopere de Lreliclamemoriaobbreuitatem temporis. '
I O A N N E S
Cannes deci mus,patria Romanus,pontifex créa tus,Formofi caiifam tn 119. P»«. Jintegrum datum reflituit,aduer(antemagnapopuliRomaniparte,qua ^,cx re tanta feditio ortacft,vt paulumadmodum ab iufloprœlio abfue-? rit. (saurem Rauennam profeélus.iiijiJiclxx.Lpifcoporumi habitocon-uenfu,amp;.' Stephani rcsgeflasimpro!gt;3Û'jtiamp; Formofi aéla reflituit,diiu-___ X-iicans perperam àStephanofaéium,qui cenfiiit eositerum ordinandos tflc.qunsF 'miolusad facrosordinesaiciuerat.FIoc idem accidiffe putauerim ego, cum quiapcntihces ipfiàl’etri veiligijsdifccfferantjtum vel maxime, quia rtfpub.Chrifliana ignauosamp;defidesprincipes habebat,quorum maximèintererat nauiculam Petri fluéti-busexagitarimefi gubernatoraliquanido* rçlipifceret, principes iplus vtnautasmalosc rct. repub. dgt;.ijccret. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ■p-ii
Dedituserat voluptatibus Arnulphus, non mukum didabatàfuocognomentoCarolus rex Francis,quem fîmplicejT) vel potiusdolidum volt;abant.’Hncautcm oportunitate FH^^r» illeéli Vngarigens quidem fera amp;indomita.hodili manu Italiam primo moxGermani-amÿt Galliamita.inuadit.neminepropèrefidentc, vtferroac flarama omnia nuoquô probeiicsrctur,abiumci-et, nuili morratium ætatiaut iexui parcens.Præterea veto Arri Calabi iam ingrenî,cùm iam magnam prouin, iæ partem capident,oppugnarentqiCon- inuatiiie. fentiam.coi'umregcin oppugnationeidu fui minis diuini'tus mortuo,p3(îîmdilabuntur amp;adfa.osredeunt, Deus euimpopulilui calamitarem milèratus^'fffincipibus terræ de. relicli.tum demumtclum fuum in Kodes Chridianinominisditexit.- quodnifi fecilTct de nomine îtalivO, deque ccclefiaadumprofedy turn pucabatur, adeô focordesSc nul-lius precij homines in principatibus turn éranî, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
loannesautem pontificatusiùi anno fecundo die decimoqutnto morirns, nil de fedj.
Siurn intutoriareliqait,nifi quôdfeditioncs qpjjdam propè extinclas reuocauit.
' ’lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bene-
-ocr page 184-HS
PLATINA DE VITIS
B E N E D î C T V S 111L
120.Pêh
Enediétus quartus,patria Romanus,pontifex creaîu r ob eius humanitS' nilfuo tempi'•rc^ftum efi,quod magnopc-.lt; recollaudari poffil. Acciderat huicxtjti, quodalijs interdum folet,v!, induftria in quouis genere virtutis confenefccret, nuliif ^ƒ\calcaribus3dhibitis,quibus hominum ingénia ad laudem excitarentul.
K^^^^^^^^quodfieri à bene inftitutis populis optimifqueprincipibusconfiieuit. : Confiât enim ( vtanteadixi ) falfum Ludouicum Arnulphi filium imperium paternuw ' repetere conantem, eo tempore Veronæ captum intcrfeä:um à Berengario fuifTe at-. que tum primùm genus Caroli Magni ignauia pofieriorum Principum ram Franciïi ’ quàmetiamGermaniæimperijtitulosamififle.- Verum efi certè quod Crifpusait,quü orta flint, occidunt.- quæauétafcnefcunt. Imperium ipfum magnum habuit incremen« tum.-verùm pofieaprincipumacpopuliRomani ignauia fplendorillcRomani nominiî in obfcuras tenebras çonuerfus efi, tuÿijVel maxime, vbi remifla exercitatione virtutis, voluptatibus fe Si thermis ad efFæmina,i|)jHa corpora inuentis,tradidere,ldem etia accidif-fe pontificali dignitati dicerepoflumus. Sanftitateenim amp;:doélrina,quæ non nifi magnii laboribus confumataque virtute comparantur,pontificium decus fine vllis opibus primo quidem auétû efi i nter tot hofies amp;nbsp;obfiinatos perfecutores Chriftian i nominis? mox verb vbi cum ipfisopibuslafciuirecœpitecclefiaDei,verfiseiusculcoribusàfcrueritatead lafciuiam.peperitnobistanta licentia peccandi, nullo principe flagitia hominum tuffl ? cocrcente,haec portenta/à quibus ambitionc amp;nbsp;largtione lâmfiifii ma Petri fedes occupai» cft potius, quam poffefla.Hæc tarnen Benediâilaus efi, quôdin ram corruptis moribuf i grauiter Si confianter vitam ducens,pontificatus fui anno tertio, menfc quarto morituf' J Vacattum fedes diebusfex. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
LEO V»
EO quintus,cuiuspatriam hiftorici non ponunt, ponfificatum adeptus,^ Chriflophoroeiusfamiliaridominandicupido capitur, amp;nbsp;in vincula cólt; ijcitur.'quodquidemfieri non finemagnaleditionc ëc multorum intcritü
IJ^^^^potuit.QinntaEenimauétoritatispôtificatustiim effet vitio priorum pond-fieu m,ex hoc vel maximocomprehédi potefi.qubd à viropriuato tanta di' gnitasviamp;faftionevnoferèmomentooccupataefi. Verum eft ccrtc quôd dici folet' pliisauftoriratisdignitatesexhominibus capere,quàm ex dignitatibus homines,vtin cenfura Romana apparuit.quas primo vtexigiuus niagiftratus pofthabita efi .• verùin vbi ciuitatisoptimales obire munus illud dignati funt,tantameiault;fioritatem tribiierCrJ'^ inter optimales infeliv propèhaberetur,qui cenforiam digniatem confecutus in vita non fuiffet. Chriftophorus itaquefedem'occupatxl. Leonis in pontificatudieiquem egopr^ . dolore animipaulbpôft periiffe crcdiderim.qubdab eo potiffimùm honore fpoliatus fuiffet, quem ipïê vtlupum domialucrat; vt illudTheocriti.enutrito lupos,quiteco-medant.
CHRISTOPHORVS I.
iS/fo PH O R V S, cuiüs patria amp;nbsp;cognomentum obîçncbiliW' ignoraïur, pontificatum malis artibusadpetus, malejamifit.^eptiiiioe-w nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;menfe dignitatc ac meritb quidem eicétus monafticam vitam vni-
^^5^£^^cum calamitofôrum refugium,obirecogitur.In monafteriacnim lanquaoi A*-ô;?^t^ininfulas clerici malcdc ccclefiaDei meriti,tumjrt!egabantur. Sunt qnj feribantChriftophorum deieâum pontificatufuiffe, Ludouicotertio imperantc/al') h«»:
-ocr page 185-P o N T r FI C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r4gt;
hæcrempor^Eerengnrio affcribunt, qnem diximus è duce Foroîullano impcatorcm creatum, quod in‘taÜaoriundus effet è fUrpeLongobardorum regu’m: quodque etiam ineofololpes vnica imperijœllocarifum maxinnèpoterat ob virtutem amp;nobilit3tem, Vt autem eredam Berengarium turn imperafl's, facit amp;nbsp;pontificum, qui antèfuere, breuis vita, quos tanquam mon'Ira quædam è medio breui Deus fuftulit, Sc ipfius imperatoris tempus, qui fuperatoGuidone duce Spoletino, interfeéloque Ambrofio comité Bergomate, quos primo hoftes habuerat, accepta à Formofo imperij corona, an-nis ix. vixit. Q^id verbpoftea Chriftophoro acciderit,c pontificatu deieóto,in Sergio di« cetur.
S E R G I V S 11 L
B’Ergius tertius,patria Romanus, pâtre Benedilt;Si:o,pontificatum iniens, 1 baldicam Lateranenfem,quae turn corruerat,reftituit,Chriflophorum c * monafterio traélum in vincula coniecit.Rebus deindeconfirmatis,Gal-1 liasprofeefus, Lotharijgratia amp;nbsp;amicitia fultus,qui turn regnabat,in Ita-xliamrediens.amp;Chriftophorumarciiorceuftodia reuinxit, amp;Formofi ^aétaitaimprobauiqvtdenuoadfacfosordincseosadmitterenecefTefue-rit,quos Formofusantea facerdotali ordine dignos cenfuerat.Neque banc quidem igno-miniam mortuo intuliffe contentus,eius cadauer c fepulchro traéfum, capital! fupplicio, acfi viueret,afficit,corpusq;ipfumin riberimproiicit,tâquamfepu!turaamp; honore hu-mano indignum.Ferunt pifeatores corpus ipfum inter pifeandum repertum,ad bafilicam Petridetuliffe,atq;dumfunuscelebratur,fandorum imagines, quæin templo locatæ c-rant,corpusipfum veneratasfuiffe.'amp;ob earn rem creditum effe/Formofum iniuria qui-dera tali ignominia affeótum fuifre.Sed fadtumne fit hoc à pifcatoribus,haud fatis conftar, viuentepræfertimSergio,quiFormofi fadtioncm perfequebatur, quod anteaei impe-dimentofuerar,quôminuspontificatumconfequeretur.Videquçfoquantumiftidege-nerauerintamaioribusfuis.lllienim,vtpote virifanâiffimi,dignitatem vitro oblatain contemnebant, orationi amp;nbsp;doélrinæ Chriftianæ vacantes'hi verb largitione,amp; ambition ne pontificatum quærentes amp;nbsp;adepti,pofthabito diuino cultu,inimicitias non fecus ac fæ-uiffiini quidamtyranni inter fcfeexercebant.-fuas voluptates poftea fccurius expleturi, cum nullibi extarcnt,qui eorum vitia coercerent. Crediderim egoSérgium hæc facereà Lothario compulfum,quod Formofi opera à Gallis in alienigenas imperium tranflatum fit.Sergius autem his artibus vitam ducens, feptimo pontificatus fui anno, menfe quarto, diexvj. moriturjcùm paulb ante igneæ faces in cælo amp;nbsp;ftellæ micantes, difcurrentefque præterconfuetudinemfintvifæ. Vndenon itamultopoft Vngari Italiam cum excrcitu ingreffi,multas viciffim intulereaccepereque clades.
ANASTASIVS III.
Naftafius tertius, patria Romanus, eo tempore pontificatum înijt, quo (24 ?«« LanduiphusBeneuétanusprinceps,grauiprœlio in Apulia cum Grçcis ^decertauitamp; vicit.NamPatritius Leonis Conftantinopolitani impera-Italia ingrelfuSjfe omnia breui euerfurû minabatur, nifi Léo-\;Uipropcrèobîemperarent.Verû(vtdixi_}Landulphi virtute impetum ^^^§^^^fc^^.finiulcumloquacitateomifit,quanquam verbàBerengario iam para* renturcopiæ,quæPatricio obuiam fièrent,plusterroris,quàm viriûfecum ferenti, Ana-ftafiusautem à quo nil memoria dignum geftum eft.fecundo anno pontificatus fui mori« îur 3cin bafilica Petri fepelitur.Hune tarnen pontificem hac vna in re laudare poftumus,
K J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod
-ocr page 186-flATINAOKVITlS
quod neminem corum,qui ante fein pontificatu fuere, ignominia aliqua noüanerit,vt* malediccntia perfccutus liumodeftc enim amp;nbsp;intégré vixiqnec in fe quicquam habu'.t,quigt; reprehend! poffit.
L A N D V S I.
Anduspatria Romanus, A naftafiofucceffit.Huius auté vita ita obfcuraftifi vtetiam (ïnt,quieum inter pontificesnon niimerent,maxime autem Vin«' tins hiftoricus. A liter tarnen Martinus amp;Cufentinusfentiunt,horum denU' ^meroamp;Gothifredus eft,qui fcribit Landum auftoritatem fuam murpo-Î fuifTe^quo minus Berengariusamp; Rhodulphus comitis Guidonis filius intf’ fedecertarent.
Suntqui fcribantRodulphum apud Veronam Berengarium fiiperaflcjac imperiotri' busannispotitum efle.Magna enim turn erat inter Italos,Germanos amp;nbsp;Francos de polïd' ïionc imperijconcertatio.Vndeamp;grauiffima bellaorta funt, nee cxtinéia fmemultoruni int«ritu,omniumqueprouinciarum calamitatc.Annitebanturtarnen Romani Italiqji”' perij nomen in prouincia retinere, obftantibus barbaris omnibus, licet duceamp; auâorf tam præclarifacinorisindigerent.extinâisiam non folum illispræclarîs!uminibus,qvï Iraliam quondam per totumorbem terrarum illuftrarunt,verum etiam fublatoomnin*’ amp;nbsp;excifo illo egregio feminario,vnde tarn praeclara: radices pullulabant.
Landus'autemïéxtopontificatusfuimenfe,dievigelîraoprimoraoriensinbafilicaP* trifepelitur.
I O A N N E S XI.
Cannes vndecimus,patria Romanus,pâtre Sergio pótifice,anno Domi' .'^ÿ^^ni nongentelimo nono pontificatii iniit.Prçful rauennasisantcafuerat ^;^^epifcop^tu deiedus populi tumultu. Vcrùm Lado mortuo,pontifif3t'l ^^’adcptus,fpiritusmilitares magis.quàm religion! deditos geflTir. Indig«' ^^fébat huiufeemodi pontifice turn quide amp;nbsp;ecclefiaamp;Italia.Nam GrçciO' exCaJabrisöc Apulisin Lucanosi^ Campanosmoucntes,vrbiRomçcxitium feillaturo* propedié minabantur.Hoc autem periculo motus loannes, Alberico LtrurisMarcliionf inauxiliumaccitohabitodelcdu cumSarr3Ccniseófligcnsamp; luperans, ab Vrbis finibüS fubmouit.Verùm nil a dum ca vidoriacxift!mans,n.iii fugientes !nfequcretur,eos3d Ly-rimfluuium nadus.fquem Garig’ianum vocant) apud Mintiirnas tanta clade fuperat.vt derelinquendaonminoltaliacogitauerint.locacjueomnia ftrmèquæ in littore Italien obt!nebant,incenderint.Poftca tarnen mutatafententiaoccupato monteGarganoincut-fionibuslocacirctinquiq;pohta vexabant.intcrim verb loannes in triumphi niodu Ro* mam redicnscum omnia libi vendicartt.Alberciodiu itain feconcitauit,vt ingensfedi* tiofitorta,qua quidem Matchio pulfusOrtam proficifcens,oppido munito amp;nbsp;arce, Vn-garosprçmijs follicitatos initaliam vocat:quicertèprouinciam !ngreffi,pluspropèjcal3' mitatisItali^intulerequàmoIimSarraccni.Pueroscnim amp;nbsp;virgincs abducebant giâdio-ribus natu necatis.- nequeipfis quidem Etrufcispepcrcerc,quosexfœdcre Alberici inta» doselTeoportcbatdmoveró magisin hos quam in exteros Italös fiuitum eil, înccnlisamp; eucriisfcrèomnibusoppidis quæipfi occupauerant.Crediderim ego Berengariü, qui tu Cifalpinam tâtummodo tuebatur.hoftibus iter in Etruriam dedifie,mcdo line vllo fuo-rum malcficiotranfirent.Hacautem dulcedincprædæ illedi Vngari.frequcter deinceps Italiam repctcbant.Quacalamitate Romani permoti,cùm fæuirein hoftem præfcrccein potentem nonpoflentjAlbericum capiuntamp;obtruncantjoannes quotj; feditionemi-litj'b
-ocr page 187-P o N T T F I C VM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïf?
litarijinaximèverôà militibusGuidoniscomituscapfus, Sein vînCühconieftus, cerui-Câliinoscon:eftonecaTurpontificatusfuiannoxiij,rrienlc ij.dieiij. Cuius in locum al, ter îoannes fubrogatur .• verùm quia vi fedtra occupauerat, è loco Itatim dcicdus,con, luimerariinterpontificesnon meruit.
ANNOTAT.
Hic îoànms 1. (yt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vt ex htrum temporuMfiriptore Luithprando Tici^
tietifi lib.z. cap. rerum per Europamftis tempore ^eßarmn liquet, imtioiie Romanui, ante ex Epiycopi Soncnienfeanhiepifcopits Rauennof, loannif cuiufdam,vt auctor eßGuUlelmuf Btbliiithecarit» tnopap.eSer^if Iil.filim. Cai loanuipapaceruicalifttperosctnieUt, fuffocato,fi LuithpratidoTici-iwnftkoriim tempotumfcriptoritrederevolamus, loannesXl. Serj^i^papadyMarocianobilißtmainter Romanasfaininitfiliuf,matris qua tunc invrbepotentißima erat, aulloritate dr ßudiofucctßit, caterum *’lt;gt;gt;nesquQtquot de Romanis Rontißeibtssfiripfirunt, plures autemfucre, loanni huic non altcrumloan-tgt;em,fcd Leonern dr Ulis Stephanum VII. ßtlifciunt. Poß quos loannemipfumXl.Ser^ypapafi'iunt, tommuni conßtnßa référant. Q^os ôquot; mag isßquendos eße exißimo.
Eo fextus, patriaRomanus. legitimis fufFragiis pontifexcreatus, nil ty- n^.Pött
. '^'quot;J^^'inæ confulcns, quantum ilia tempora in tam corruptis moribuspatie-bantur. Rtuocare enim ciues ad cócordiam, temeritate amp;nbsp;ftultitia prio-
' ~ «Auturnpontificumadhuctumukuantes,componereresitalas,pacareex-^’^ternum hoftem, propulfare barbaros à ceruicibus Italiæ conatus eft?
quo certè nil melius aut laudabilius in tambreui magiftratu fieri po-tuit.Septimoenim mcnfe.diexv. pontificatusfuiraoritur,fepeliturqucinbafilicaPetri magno fui apud Romanos defiderio relido.
STEPHANVS VIL
Romanus,eo tempore pontificatum iniitf'vt qui- u8.p5igt; ^y^SC^damfcr’bunt)quo Vngari Alcmanniam Saxoniamque populantcs,abHen.
'^“-oGermanix regeapud Merfpurgum ingenti clade fupcratifunt.
FerunttumetiamRodulphum Burgundiorum regem,in Italiam hofti-manu contra Berengarium fecundum defcendiire,eumqueruornm fraude regno fpoliatumad Vngarosconfugifl'c, qui fumptisarmis, tertio anno poft pulfum Berengarium in Italiam cum magno cxercitu duceSalardo venicntes,Papiam vi captam, ferro amp;nbsp;igne magna ex parte vaftarunt. At verb Italicum non finis virium in Rodul-pbo cernercntjHugoncm Arelatenfem comitem in Italiam vocant. Huicautemnon finecontentione tarnen Rodulphuscedens.cumhoftesacriterinftarent, in Burgundiam fefe recepit. Hugo verb non fatishisfidens,qui fe vocauerant,multos in exilium pepulit: qui quidem ad Arnoldum Bauaroru ducem confugientes, hominem regnandicupidura moucre copias in Italiam propellunt. Defcendentem itaque ex Alpibus Veronenfesfta-tim intra raœniabenignèac com iter recipiunt : verùm Hugo in eum mouens, commiflb prceliohominemfuperat. Veronamq;ftatim recipit.Mortuo auteapud Bauaros Beren-gario,vt alij volunt,apud Vngaros,Berengarius tertius primi Berengarij ex Glia nepos,in Italia venies,anno falutisnongentelimotrigefimo quinto imperio potitur. Sunt aût qui hæc,qux fcripfijhuiuspontificistcmporibusaffcribant. Ego verb amp;nbsp;priorûquorundâjamp; kquentid temporibus affignäda credidcrim,cùm ea,quæ breuiter feripfunö fine diutur-Kitate geri potuerint. Sed fatius fuit in tantafcriptorum varietatetemporum,omnino
K 4 . aliquid
-ocr page 188-j/î _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PLATINADE VITIS
aliquîdfcribere, quàm quæ funtaliquandogefta,ob incertos auftdres omittere. Confu' Jimusporteritati.necitafuperftitiofi fumus,vt nolimus ea credcre^qus varij audores Iparfim conrtripfere.
Huius quoquepontificis tempori meritô aflcripferim fàndnm Vgibertum nobileffl Lotharingiæprincipem,quiGemb]acenfecœnobium propria impenfamagnis operibus breui extruxit. Ferunt amp;nbsp;hac ternpertate Spireneum Bohemiæ ducem fidem Chrirti tum primumrecepirtc.Nam duces antea qui Bohenliae præerant, nunc demum reges appel-Janturauftisopibusamp;copiis.AtStephanuSj cuius vita manfuetudinisSc religionis plena fuit, fecundo pontificatus fui anno, menfe vno, die duodecimo moritur, inque Petri b» rtlica fepelitur.
lOANNES XIL
Oanncs duodecimus,patria Romanus,patre Sergio potifice, vt quidam volunt.eo tempore pontificatum iniit.quofanguinisfons (vt MartinuS amp;nbsp;Vincentiusaiunt^ Genuælargiffimèeffluxit,futuræ calamitatisindi' cium.Namamp;GenuaàSarracenisexAfricavenientibus tum capituraC diripitur, amp;VngariItaliam ingrcffidongc omnia aciatè populati funt' Verum dum onurti prædaPelignorum fines attigiflenf,àMarfis, quir^'
JKcte-ri»« E-pifcoptu yeron!
pente arma ceperant.opprimuntur, atque ita prædam omnem cum vita am ifere, Scripfit tummultaRacherius exmonacho VeronenfisEpifcopusfaéiusjn exiliumquePapiamab Hugone rege miflus, quod aperte nimiùm in eius mores inueheretur. loannes auten* pontificatusfui anno quarto, menfe decimo, die xv. moritur. Vacat tum fcdes diebu* duodecim.
LEO VIL
lîoPot,
E O feptimus.nationeRomanus, Hugone amp;: Lothario in Italia imperantl' bus,pontificatum adeptus,nil dignum memoria gcflît.Huius autem tempo' railluftriorafacereSpircneusBühemiædux (vtMartinus refert} iurtitiaamp; religionc infignis, ôc eius filius Vinceflatus,nequaquam à pâtre degencrans, àfratre Boleflao interemptus ob regni cupiditatem.-qui quidcm Vinceflaus portca in fanâos rcferri meruit, comprobataeius vitaapprobatifque miraculis in vitaamp; port mortem editis.Leo autem pontificatus fui anno tertio.menfe fexto, die decimo nio* ritur,Sc in bafilica Petri fepelitur. Vacat tiim fcdes dies tres.
STEPHANVS VIII.
«ji.Pe/. fe^^^^j^gt;^Tephanuso(rtauus,nationeGcrmanus,pontificatum iniens, ita à Romanis feditionibus vexatus ert, vt nîl memoria dignum ab eogeri potuerit,iinô vero(vt Martinus refert) in tanta feditione mutilatus turpitër aliquandio vitam duxit,cum ob inhonertavulnera prodire in publicumerubefeereuPa-rabat quidem rexHugotantam iniuriam vlcifei,fed in ipfoapparatu mori-ritur.cui tjuidem Lothariusfilius in regnofiiccedens,hac de re nullam mentionem fecit; velquodpopuliRomaniamicuseffet, vtlquodbreuiregnauit.-biennioenim tantûpcft mortem patris fuperuixît. Otho autem Germanorum rex , Vinceflai Bohemiæ regis mortem vlturusjn Bnleflaum, quifratrem perfcelusinterfecerat, copias mouenshom’-nem tandem port multas illatasacceptascjue clades in potertatem fuam redegit. Stephanus verb pontificatus Eli anno,terûo,menfe quarto, dlebusxij. moritur. Vacat tum fedes diebusx.
MAR-
-ocr page 189-P o N T I F I C V M,
Hi
H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M A R T I N V S I I I.
8 Artinustertius, patriaRomanus manfuetudincm amp;placabi!itatem Stepha. m.pst, nifeptimiimitatuseft.'pontificatumenina adeptus, belia omittens, religio- alHsM^-nifefetotum addixit, templa vetiiftate collapfa inftaiirans, pauperes elce- gt;■'««lt;-ix« mofynis pafcens. Non caruit tarnen huius tcmpotibus Europâ ipfa bellica ra-bie.Nam cum Otho annitercturltaliam ingredi aduerfanteLothario,ma-gnæcædes vtrinquecommiflæfunt. Adhortantetamen eos Martino pontifice, vtab ar-’ misdifcederent, tum vel maxime, cùm vbiquefameamp;penuria rerum omnium labora-
. retur,fuccifisvndiquearboribus,proftratisfegetibus,amp; abduélis grauiffimobello co-lonisacpecoribus/apudConftantinopolim quoquetumultuatum vehementer eft.Nam ciues ipfi Conftantinum imperatorem captum,abrafo capite, in infulam relegarunt. V e-rum non itamultó poft Conftantinus Leonis filius imperium adeptus.- feditiofos ciues ’ cademturpitudinetanturaafFccloSjquaipfiConftantinumnotauerant,in eandem infu-* f nbsp;nbsp;nbsp;lam exulatum mittif.Martinusautem tertio pontificatus fui anno,menfe fexto, die deci-
' ! nbsp;nbsp;nbsp;momoritur,amp;: in baftlicaPetri fepelitur.Eiusautc in morte ftdes Romana diebus duo-
i i decim turn vacat,
AG AP.ET VS IL
Gapetus fecundus, nationeRomanus,ardentetumultubellicoin Italia pon^ '^5-tifexcreatur.
Vngarienim turn etiamhoftili manu ItaÜam ingrcfsi, iam ferc öftiftCrri ^^oram Tranfpadanam occupauerant, cum Henricus Bauariæ dux,fumptis E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propere armis, comparatoque exercitu in prouinciam mouens, non
t magno incolarum incommododuobus grauifsimis prcelijs eos fuperat ac prouinciam omnem ab AquileiaPapiam vfque occupât. Vnde non ita multo póft propere in Auftria ' t- difcefsit,quódiamaducntare Berengarium cum magno cxercitu intcllexerat. Potitus ' j, autemItalia Berengarius, imperatorisnomenfibiindit,filiumquc Albertum regem Ita-liæ nuncupat, coniefta in carcerein Adalinda Lotharijfratris filia, ne Papiam vrbem do-talem repeteret. Interim veto Agapetus pontifex, Italiæque proceres,cognita Beren-garij fuperbia, quod omnia fibi contrains fasque vcndicaret OthonemGermanix re-gem inItaliam vocant.- qui quidem per Forumiulij prouinciamcum quinquagintamillibus hominum ingreftus, deturbatisftatim c regno Berengario Si Alberto. Adelindam Lotharij filiam ccarccre duâam in vxorem accepit,ex qua poftea filium fufeepit, cui O-thoni fecundo nom en fuit.Otho tarnen Italia decedens, hac moderatione vfus eft^vt Bë-rengario amp;nbsp;Alberto gubernandx prouinciæarbitrium permiferit,compofitis inter pon-tificem amp;Berengarium rebus. Idem quoque OthoLudouicum regem Francia: magnis eo propere dcdudliscopijsiuuit, quern proceres prouinciæ adiuuante Hugone Parifio-rumcomitc, ipfiusOthonisfororiopropec regnodepulerant. At verb Albertus Bcren-gari) filius,qui turn Rauennæ præcrat.Comaclenfium clalTe amp;nbsp;aiixiliis fretus, mercatores VenetosaduerfanteAgapeto pontifice infeftabat, vnde Veneti ira incenfi comparatis propere quibufdam nauigijs.Comaclum expugnatum incendunt.
I)um hxc itaque hoc modo agerentur, Agapetus pontife.x vir innocens,amp; reipublicx Chriftianæamator: pontificatusfui anno nono,menfe feptimo, diex. moritur,eó ferè tempore, quo Oddo Cluniacenfis monaftcrij abbas in Domino quieuit. Cuius quidem difcipulus habitus eft Domaielus vir miræ fanftitatis amp;nbsp;monafticæ difeiplinæ ie-ftitutor.
K J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IO,
-ocr page 190-n*
PLATINA DE VITIS
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 Q A N N E S X 11L
Oanncs decimustertius.patriaKomanuSjdc viaLatapatris Alberict potent!» K, ■’^ fretus,pontificatLim occupât. Oâauianus is quidem primo vocabatur,howO fanèab adolefcentiaomnibus probristurpitudine contaminatus, vcnationibuS magis, fi quid temporisàlibidinibus fupcrat quàm orationi dedirus.Eranttuni Ruwt Komæ duoannuiconfulesjexnobiütatepræfcfcusvnus quiius populodiccrct.-cxpk' tuicoa- autem dearchoncs xij. creabarttur, qui vicem fenatusgcrerent. Non carebantaliqu»| pits. ditione Romani, nam amp;nbsp;vicina Etruriæ oppida intra Vrbeuttjnum Tudertinumquci agrum, Si quicquid à Neapoli Beneuentoque à Marfis, à Reatinis ad vrbem fpeâaqKo | luana ciuitati obtemperabat.Vlteriora partimGræci,partim Sarratcnioccupaucrant. k Quis turn Picenum Spolctinumque agrum obtineret, incertum eft. O«Stauianus itacpc I patrispotentiain fatisliberaciuvtatcfretus, pontificium munusbumcrisfuisnequaquani L/ conuenienSjfibidefumit. Hac quidem indignitate motiduoCardinalcs, literis Otho* quot;nbsp;nem obfecrant, vt clerum populumquc Romanum è manibus Bcrengarij loannisquf duodccimi vcndicare conetur,aliterChriftianam fidcm vnacum impcrio perituraiH' Qthoenimtum magno in prætioerat,domitoBodeft3o(vtdixi'iBüthemiæ rege fupera-tisq; tribusgrauiftimis prcelijs Vngaris Germaniam vaftantibus.ac captis tribuseorunifC' gulis,quos Germani contradicente imperatore vitam finire laqueo cotgereJnterim vc^ ró dum Otho expeólaretur,re per indices patefaäa,loannes pontifex cardinales ipfoscä-pit,?c huicnafumjlliverb manum âbfcindit.Hancob rem Othoin Italiamoutns primo quidem Bcrengarium amp;nbsp;Albertum filium inpotcftatc (ùam redigit-altcrumq;Conftan‘ tinopolim,alterum in Auftriam relegat.Mox vrbem Ingrediens abipfo Icanne honori' ficentiflimcfufcipjturjcoronaturq; ( vt quidam tradunt)accepto GermaniæPannoniætli titulo,quodrcliqui imperatoresdeinccpsobferuarût,tranflato tùm primumad Germa* nos imperio Al ij veto à Leone oâ:auo,de quo paulo poft dicem us, hoc fadtû cxift imant. quorum opinionem Gratianusin dccretofecutuseft, priorcm ftntentiam Richardusî* Cufentinusn; nimprobant.LateranenhsautêbibliothecariusOthonem Joann,is tcmpoK Romam venilTe {cribens,de coronatione eius nuBâ mêtionem facit,adeo confuia funt H perturbatihæc tempora,fcriptorum negligétia amp;nbsp;incuria, Ctho auiê compclito a! iqiiaO' tulumftatuciuitatiSjCum Ioannefccrcto,collocutus,hominem primo blandèappellando àflagitiisdeterrensad virtutemadhortabatur.-verùm cùm nequaqusm nouerià fentcn-ita vcrbiséumcerneret,ad minasconuerfusconfilium indicit,conuocatis Epifeoois Ita-liæ,quorum iudicio vita fcelcratiffimi hominis dijudicaretur.Isitaq; indicium bene fem tientium reformidans,in Hernicosaufugit.in filuisq;moreferæaliquandiu delitnit.HâC ob rem Othoperfuadenteclero.Leonem Romanum einem Lateranêli, eccleftæ protho-feriniarium pontifieem créât. Verùm abeunte imperatore, Ioannis cognati amp;nbsp;clientes, pulfo Leone,loannein ipfum reuccant/quem quidem diuinituscifdem fermediebus'pe* rijftccreditum eft,nc ccclefia Dei perniciola feditioneiam glifeente labcfaétaretur.Sunt qui lcribanthuncfceleratiffimum hominem,vel hoc monftiûpotius.inadulteriodepre-lu.nfum ?lt;: confoffum intcrijfte. Verùm non itaquoque leuata feditioeft. Nam Romani incrtuoloannein ciuslocum Benedifturp fubrogaBt,idq;ab imperatore,cjui turn Spo* Irti erat,confirmaricontendunt. At imperator iratus,non folùm Romano vtpote niqua poftu!antes,à fe rcpulit.verumetiam eoldem armis(vt poftea dicetur) coegit abrogato ILenedidtol-eoncm fufcipcrc.I crunt multa prodigia turn in Italiaapparuifle. Nam amp;la' dtcœ’o miræ rnagnitudinis fcciditfcuiente vetorum atque imbrium, procella,amp;in veftibus multorum Jignum cr ucis, ac quidem crucntæ,diuinitus appariait, Quæ quidem portent»
-ocr page 191-? o N T I F T C V M.
ilt;r
portenta indicare magnas clades amp;nbsp;ca'amitatem ccclcfîæ multi interpi‘etabantur.Toanni.s autem viromnium,qui vnquam antèdc in pcntificatu fuerc,pcrniciocifîimusamp;fcclcra-tifllmuspontificatus fui anno ix. meule iij. die quinto irioritur. Eius veto in morte fe-desinfeditionediesxij.tum vacat.
iid '’^1 '4 ‘‘’î tl 14 dI
y f
I lonmiem hune XII.âb omnibtK firipttribut(^rteter vtitim Platinatn)ap^iellariobjeraaat. Quem fritntimefiiiiiaeni, qui nomen tupoatificatunjutarit. NamciunanteaOciauianufvocarettir, vt Guil-lelintn bibliotbecm iuf fi:ribit,^eritili iwnini omifib tanquampat um maießati amp;nbsp;religionipontificjtt ido-nei,feloannem apellauit, Cuitis exemplum fequentesponiifices qui deforme, parum conueniens tau-to magißratui nomen hAbuere,finßm, amp;nbsp;paulatim feqiiutideaem confuetudinem tanquam in le^emper~ petumn tranßulerunt, aeterum hanc rem Somnnipontiflces, nbsp;nbsp;inuximè ex Germania le£Ii,Sruno, Gere-
iertiu,Suidegerui,Poppo,aliiif Biitno,GcbcrardiM,Frtdericu(,Gerardiif,Cadolus,Anfilmtit,liuldebran.
, dw, [huiles maxime tonfirmarent, barbarorum nominum deformitate coinmoti,
BENEDICTVSV.
«^§»,5^«Enedi(3:usquintus,patri3 Romanus, ex diacono in feditione pontifex Créa« ’’5-abhispotiflimùm, qui loanni cognatione faôtionequeconiunâifue-
® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;æ^referentesLconemab Othoneloanniantelatum.Verùm cum impe-
1*
Q^^^ifrator banc election'’m nequaquam probaret.Romanosid maxime expeten-à fe repulit, eosque ferro amp;nbsp;flamma omnia circa vrbem pofita vaftans tompulit, pulfo Benedicto vel dedito potius, Leonern fufcipere,adaâ:osfacramento, nil feCarum rerum immutaturos,quasipfe imperator in repontificiaconftituilTet.Com-pofitisautem hoc modo rebus, Otho in Germaniam rediens, fecum Benedictum ipfum dixit,quinon multo poftdoloreanimiapud Hamburgum moritur, vbi relegatuserat. Vixit autem in pontilicatu menlibus fex, diebus quinque. Sedest^c deinceps diebus *trigintavacauit.
1 L E O V I I I.
E O ofiauus fvtante dixi) protholcrinarius, à clero populoque Romano,pul- ’îS î’ïf-fe jloanne pontifex creatur. Nameum loannesflagitiosè nimiuni intempe-B (^^‘''^quot;'^^'’''irieret, inftarcntque Romani apiid imperatorem, vt alterum pontifi-®s^lt;i\cem abrogato loanne crearet, refpondit elcétionem ad populum Se derum pernncre; Eligerent quern' maxime idoneum putarent, fe cum ftatim approbatii-njm. Vndc cum Leonem elegilTent, quern ipfe confirmauerat, deinde mutata fen-tentiaabrogatoeodem Benedifhum fiiffccilTent, iratus Otho,eos vi amp;nbsp;armis compulit, dedito etiam Benedifto Lconem fufeipere, qui ftatim Romanorum inconftantiam pertxfus,au(ftoritatem omnem eligcndi pontificisàclcro populoque Romano ad imperatorem tranftulit. VeriimLcoinpontificatunon diu vixit. Anno enim primo,men-fe quarto moritur.
I O A N N E S XIII 1.
IOannesdecimusquartuSjNarnicfisEpifcopus.patriaRomanus,patteloanneepifeopo, Leonifucceflit.Verùm Romani inita iam conlüetudincpellcdi pontibces, huncquo-quefeditionibus fatigant. Accerlitoenim lofredoCâpaniæcomité.Laterancnfesxdes viirrumpentts.îoannem capiunt, captumq, primo in Hadriani molem perducunt,mox indchominem in Cainpaniam exulatam mittunt Verùm interfeâo iofredo eiusqus
VHiCO
-ocr page 192-Tlt;S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, PIATINADBVITIS
V lico filio à Toanne Campaiio Principe, Pontifex vndecimo inenfe fui exilijRoma® propere rediit, Othoprztcrcacongnitapontificiscalamitate,cum Othonefilio ingef' tibusque copiis magnis itineribus llt;omamperueniens,confulesamp;præfeèiurn cumDC' archonibuscaptosin vincula coniicit.fcituruscóiurationis capita Quçftionibusautemr« cognita,cófules in Germania mittuntur.-Dearchones verb laqueo iufpenlî.pœnasftatin’ dedere. Petrus autem vrbis præfeôtus malorum omnium fonsamp;origo,diucumigno-minia per publ ica vrbis loca traétus ac virgis cæfus,in Germaniam vinftus mittitur. Sunt qui fcibant Petrumipfum cxcarnificandum pontificitraditum abrafa barba,capillis fuf' penfum ad caput equi Conftantiniani aÜquandiu ftetilTe, vt cius exemple talia facinob malefici declinarêt. Inde autem ablatum,afinoq; fuperimpofitum,verfoadcluncsvultii) amp;nbsp;manibus fub cauda ligafis,atque ita per vrbcm duftum,amp; virgis csfum ferè vfq; ad in* teritum fuiffe.-pofteà verb in Germaniam exulatummiffum. Hac etiam feueritate feX' empli gratia) in lofredum à loanne principe Campano^vtdiximus^cxfum,imperarof vfus eft, vt eius ac filij cadaucra è loco facro tralt;fta,in profanum proijei iuflcrit.Interei rb Sclaui,qui Hadriani ter tij pontificis,amp; Suerophyli principis Dalmatiæ rempote fiden* Chrifti fufeeperat, in Italiam traijcienreSjSarracenos ingenti clade fuperatos monte Gal' gino deiecerunt Hotum autem exemplom amp;nbsp;virtutem imitati Vngari, rcliquias Sarra' cenorum itaattriuere, recuperata Confentia iam ab hoftibuscapta,vt Othoni magni 0' thonis filio eo cu m exercitibus miffo,baud difficilefuerit rel iquias bellorum abfoluerï' Nec contentus Sarracenos cædere,Græcos quoque qui cum Mauris fœdera inierant.gra' uiffimis proclijs ita perdomuit,vt eos ferè omni Calabria amp;nbsp;Apulia eiccerit.Sunt qui fed' bantidcircoOthonem Græcosperfecutum fuilîe, quiaNicephorus Conftantinopolita* nus imperator filiam iam ei paftam,in matrimonium daturum fe negabat.Conftat tarnef Othonem ipfum adolefcentemegregium,pulfo,Nicephoro amp;nbsp;loannem filium in imp*' rioconfirmaffe,amp; Theophaniam fororem in vxorem accepiffe, quam quidem loannci tertiufdecimusvnbcum maritoapud Lateranenfem bafilicam corona impcrij exornâ' uit.annuenteOthonefene,qui filium confortem imperijcreauerat.In tata autem amp;nbsp;tai® publica Içtitia.Campana ecclefia Metropolitans nomen à loannc pontifice confecuta eft Otho vero in Germaniam proficifcens,fenio confedus, Vienns moritur: quem non ft* multopoftloannespontifexfextopontificatusfui anno,raenfe xj.diev.fubfecutus eft' Eius in morte dies xiij. led es tumvacat.
BENEDICeVS VI.
»^^•'nnediâusfexttis, patria Romanus: loanni in pontificatu amp;nbsp;ca’amitatlbus ^fncceffit.-àCintioenim Romano ciueSc quidem prspotenti captus,inHä-^drianam molem (quam fanóii Angeliarccm nuncvocant)cuftodiam noxiO' ^rum, vcl potiusinnocentium includitur,eodemquein loco non multbpóft ftrangulatur; vcl(vr Cuientinus refert) fame moritur. De tanta iniuria nul' lamfumptam effevindiâam, vel aciuibusRomanis aduerfæ fadtionis, vel ab Othone Imperatorc,non poffum ego non admirari,pr3Efertim cum Otho ipfe vir optimus fitha-bitus,amp;Ecclefiæ Romans defenfor acerrimus.Sed vereor ne talia iuerintBencdiftinie' rita,quale prsmium à Cintio confecutus eft, Male tarnen à Cintio aâum eft.- neque en in* ad fe pertinebat, ctiamfi Benedidus grauiter deliquilTct, Pontifici manus iniicere. Sed heus, vt rerum omnium viciffitudo eft. Nam Romani Pontifices noftra state Romanos ciues.aut delinquentes,aut ob potentiam fiifpcdos, eb loci tanquam in Tullianum carcc' rem includuntSc macérant. Crediderim ego Othonem aliis negotiisimplicituro,RO' mino Pontifici prxftare auxiliumnequiffcjob eamque remannopiimo, menfefexto« pontificatus fui mortuum effe.
-ocr page 193-r O N T I F I C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»T?
It, r
H' I* l(’
P'
1) 1'
? '
( gt;nbsp;1
DON VS II.
3nus fecundus, patria Koinanus, tantae modtflix fuit.vtfi nihil in pontifi- '5t' gcfleritjqto magnoptre laudaretunnon tarnen vel aliqua iniuriaaffe-ipncminianotatustfr. Huiusautem tempora, ne omnino obfcura effecerc res quidam, tum àprincipibus quibufdam, tum a fanétis vi-risgcftjî.
Nam Baianus artismagiræperitusBulgarorum princeps,ita Bafilium amp;filium Con. ftantinum Byzantinos principes bello vcxabat,vt paulum ab capienda vrbe regia abeffet, negligentia Grçcorumpropcdereliéta.înin tarnen funt inter eosfeedera,licet non çqua, îcpaxeompofitaeft. Adalbertus autemBohemus PragenGs Epifcopus tantæ fanftitatis tum habduseftjVtdiuinofpiritu impellente in Pannoniam defeendensA' Regem Vnga-forumbaptizaueritjamp;omnesprouinciae Epifcopos adbene de Deo promerendum ex-cmploamp;vita inftruxerit.Proftftus deinde in PruHiamjdum Gdem Chrifti quàm diligc-tifsime prédicat,martyrio coronatur Eerunt amp;nbsp;beatu m Eduardu m Angliç regem,fanÖi-tatein pretio tum habitumfuiffc quem ccrtènoucrcædolis amp;c fraude interfeftum con-ftat.Hts addit Richardus fcriporfanctumMaiolumabbatcm.qui in Cluniaco magnum fui apudpofteros vita amp;miraculis exemplum reliquit.
Bonus autem anno pontiGcatus fui primo moritur,amp; inbafilica Petri fepelitur: dic-bus tantumtnodo duobus fedes tum vacat.
BOKIPACIVS Vik
ONlp ACIVS feptimus, cuius cognomen amp;nbsp;patria ob ignobilitatem Credo MOæ*’*-I eticetur,pontificatum malisartibusadeptus.maleetiamamiGt.Naminito ma-i ’jftratu confpirantibus Gmul bonis ciuibus.rclinquere vrbem coaftus, precio-nfflmaquæq; cbaGIica Petri fubtrahens Conftantinopolim confugit.-vbi tan-
diu fubftitit, quoad dlucnditis, quæ facrilcgio abftulerat, magnam vim pecuniaru com-paraflet,quibus tanquarn adminiculis occupandx tyrannidis tretus, vrbem repetit, ciues Romanos largitionecorrupturuS.Obliabantconatibus fuis viri boni,maxime verbloan-nesdiaconuscardinalis. quem captum adiuuantibus quibufdam perniciofishominibus, oculisftatim priuauit. Atque ipfetantorum malorum audtorglifcente maioremin mo-dumfeditione, Guetimoré, Guepœnitcntia patrati fceleris,turpitcr vitam Gniuit. Vide quæfo quantum degenerauerint hipontiGccs à maioribus fuis, qui hanc rcmpublicam Chriftianamtamamplam. tamque ijiagniGcam fuofanguine nobisreliquere. Pontifex
' Romanusfacrorum pater Screx.facraipiafurto abftulit: amp;nbsp;qui vindicarc facriiegia dc-■ , bueraqtantifacrilegijfadiuseftauófor.Hocautemcontingere in quauis rep. coniueuit, ' quando p'us malorum ambitio amp;nbsp;auarita valet, quam bonorum virtus grauitas. In cle« rum igitur diligendi effent, quorum vita amp;nbsp;dotfrina probata Gt.’ non autem bi, qui cum
' nil virtufis Ôc religionis babeant, ambitionc amp;nbsp;largitione Gbi potentiam quærunt. ! Vixit autem Bonifacius in pontibeatu menlibu? feptem, diebus v. Vacat turn fedes ' diesviginti.
RENEDICTVSVlh
Enedidlus feptimus,patriaRomanus,ftatim initopontificatu, Arnulpbum m.pa». i .pifeopum Remenfem feditionc quorundam pullum, habita fynodo in in-egrura rellituit.
Eo maxime tempore, quo Otbo fecundusamp; Henricum Bauarorum du-emrerumnouarumeupidum pcrdon,uit,8:in Lotbarium mouit, qui Lo-tharingumRomani imperi) prouinciam occupauevat, Aquifgraueufcmquc agrum po-pulatus
-ocr page 194-IS8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r t A TIN A D E VIT I S.
Xtrtha lom^i forpiu iraiisfer tur.
p jiatusfuerat.Othosutcm fuperatoLothario, vaffatisq;Sueflinnuma?risac incenßsPi'i rilioriim fuburbiis,dum in patriam copias reducit,apud Auxonam ffuuium nonnilïilin'l cominodiaccipit,Deinde verb comparato maioreexercitu in Itiliam contra Baiilium!' Conitantinum Impcratores Grxeorum vtniens, qui i.im Calabriam A: earn partemI«', liæoccupaucrant.quæad Sici!iam vergit. apud Bafentelluni fuperatu-s/capham ccniceH' tlenSjfaiutcm fibi fuga quærebat : A piratisautem forte fortun.a captais, in Siciiiam deftf tur. Verùm Siculi ledempto homine, ac Romain miffbjde piratis fupplicium funi' plere.Otho deinde comparato fans iufrocxercitu, animaduertcre in l\.omanosamp; ßenC uentanosconffirueratjàquibus initium fugiendi faécû fucrat, dum ad BafentePumcoff? traGræ;os pugnaretur, ag.cre id in Romanos min'jstutum vifum elL in Beneuei tmO' itaque conuerfus, vrbem capitamp;incendit, n anflato inde ßnfti B.irtholomæi corpof®'^ Romætjue in infulaTiberinacollocata, eo loci maxime qui olim louis hoftia Lyraon'* dicebatur, quiquetriremispuppim præ fefert. Nam iniula vtadliucexTiburtinolapifi* cernitur, tri remis forma babbit, ad limilitudinem iiliuscredo.qua Aeßulapius Komaiquot; adueftuseil:.-vifituradhucfe:pens lapidi inf ulptus, vifunturtranflra,adeoviriillit*' ctllentes ftudioli erant vel naturam in artem rectigere, vei artem ad naturam. Ad OthO'l nein redeo, qui non nauIto poil tranflatum fancti Bartbolomaei corpus Komæ moritii4 amp;nbsp;in veftibulobeatiPetri(l^radifum vocant)labroporphyretico,quod adhucintn’'. eiintibus adleuamapparetjaonoribcentiflimefepelitur. Ciirn autem decreandonouJj •Imperatoreconfultatiobaberetur,amp; alij Othoiiem tei tium fecundi fi!ium,alij veroHt’’^. ricum Bauariæducem, primi Othonisexl’ratre nepotem expofeerent, inftarcntquelt*^ quidam, vtCrefcentioNomentano viroclarifsimo rcscommitteretur.Germaniftatil’^ qui tum frequentes Romataderanr, Othonem tertium delegere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i,
InftabatBencdiiSus viroptimus vnumquemqucrogando, vt in creando lmperatot*|j reipub. Chriffianæconfulercnt, quaetum çiaximè perito amp;nbsp;folerti gubernatoreindi?' bat.Tandem verb nefeditioaliquaoriretur, (jermanorum fententiam approbat. Mof“’' tut amp;nbsp;ipfe Poutificatus (iai anno oóiauo, menfefexto. Vacatque fedes ditbusquinq;Vil'. dcrico AmburgeniiEpifcopo tum maxime in pretioexiftentedocïrinajnoribuSjamp;W'i étitatevitæ.
I O A N N E S XV.
O'iones decimusquintus,patria Romanus, vel fvtnonnuUi volunt^ Papienfe' adeptuin pontilicatum menfètertioà Komauis capitur amp;in moleHadrb'
J4Î Pnt
animi maceratiir,quoad vitam turpiterfiiiiiiit. Suntquifcribanteum vi mof' tuum futfïeà Fei rucio Bonil'acij feptinii pai entemagnæpotenïiæ viro, ob eamremc^ do, quodfilio in pontificatii adueriatusfuiflcc. Vtcunqueeft, coftateum intarceremo'' . tuum amp;inbafilica Petri fepulrum. Deieöusnepontifi;atu fucrit, vel ob impotentem''' tyraunidem, vt quidam conieótant,, vei ob inuidiani maleuolorum amp;nbsp;feditiolbrüqmi' rundam haudlàtisconftat • adeb funrconfufxiftorum temporum hiRoriæ.
Fuifle tarnen in pretiofwe tcmpeflatceon!btamp;Odilonem abbätem Cluniactn*quot;'^'’! ;
Berengarium 1 uronenfem, viros fanétitate amp;düólriniin(ïgnes,quanquamfint^“' di'eant Berengarium amplitudine doctrinæconblum, primo in ^jde erraffe, cum do-'’' enmento Euchariffiærnalèopirfaretur,erroremque ilium poftea publicoconlilio^5’' n'xhabitoemendafie.ac ftatimomiiioffudioi'ophifficaedifciplinxjcumeffet arebid^ Conus Andegauenfij, omnia pauperibus erogans, laborc manuutn fuarum viâuæbb'
quxiiuiffe.
IO AH'
ÏOanncsdecimusfextus, patria Romanus, pâtre Leonepresbyrero,èrcgionc Gallin« albæ.pontificatum adeptus, miroodioin cLricosexarlJt, vndQmerito ab ipfisclcri-ricisodio habitusçft, maxime vei o quod diuina liumanaque omniacognatis amp;nbsp;affini-bus fuis elargicbatur, pofthabito Dei honore amp;nbsp;Romanæ Cedis dignitate, quem certe cr-roremita pofhns tradidit, vt ad noftram quoque ætatem peruenerit. Qja quidem confuetudinenil certe diciperniciofiuspotcft, cum non ob religionem amp;nbsp;Dei cultum appcterépontificatum nodri Cicerdotesvideantur, fed vt fratruin vel nepotum vel fa« miliarium ingluuiem Scauaritiam cxpleant. ApparuilTecometem turn feruntfuturaeca-bmitatisindicium: njmamp; fameamp; peftediu laboratum en',amp; tcrræmotu bcneuentum ac Capua concufri,eaque mala ob luperbiam amp;: rapacitatcm pontificis, contemptumquc Dciamp;hominum avCidifCe putatum efl. Moriturautem Deo volt nte odtauo pontihcatus fui menfejcpeliturque in bafilica Pertri.
I O A N N E S X V -I I.
1 Oannes decimusfeptimus, patria RomanUs.pontificatum inijt Othonc imperante, 1 4.
I fed ncndum.coronam imperij adepto. Fuitautem loanncs vir tantae doôtrinæ,vt multj quidem eleganter ediderit, quemadmodum Martinus fcribit. Agitatus deinde feditionibus à Crefeentio conlule Romano, imperium vrbis fibi vendicarecc-nantCjCupiditati hominis cedens, exufatura in Hetruriam abiit. At verb Crefeentius cognita Ioannis indignatione, qua percitus Othonem contrafecum exerercitu in Ita-liam Vocabat, iphus pontiheis cognatos amp;: aibicos, qui in vrbe remanferant, ad hominem mittit rogatum , vt omifla accerftndi Othonis cura,ad vrbem cumpotefla-te redeat, polliceturtjue feei rebus in omnibusobtemperaturum. Precibusautem fuo-rum motus loannes, veritus etiam, ne (i Otho cum exercitu Ita’iam ingredcrctur,plus malehcij. quam benefieij fecum after ret, ad'vrbem veniens.prodeunteobuiam Crefeen-tiocum omnibusniagiflratibus, amp;nbsp;vrbana multitudine,in aides Lateranenfes magno co-mitatu inrroducirnr ; quidam in veftibulo eiuspedes Crefeentius amp;nbsp;omnes feditionis auäores, petita venia,oxofculati lunt,atque ita in concordiam redaéti,vitam limul quie-tetraduxerc.
Feront turn Henricum abbatem Lobienfem in Lotharingia, amp;nbsp;Adioboldum F.pifco-pum Vitra eétenfem, quimultain laudembeatæ virginis. ianótxqueCrucisfcriplit, ôc Alboncm abbatem Floriaccnfem fqiti poftea in Vafconi,! ob fidem Chriili martyrium pa(rijsefl)dottrina, rcligione, findiitate, magno in prccio habitos.
Moriturautem loannes pont.fi.atus lui anno decimo, menfefcxtOjdic decimo.Vacat turn Cedes ditbusfex. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r
G R E G'O R I V S V.
fcf^rx^^RcgoriusquintuSjUatione^-'axo,patreOthone Rrunoante vocatus, Otho-nis te 1 ti J au éto ri rate ob aft; U ita rem pontifex creator. Verùm abeunte in Gcr-11,aniam Othonc fedition bus Roinanorum exigitatus,in Ftruriani primo
X iri Clt; rmanii.rn ad impft atorc m conCugit. Intérim verb K orna ni Gre* ci'aîiî%^^;ttr(Tlum dtnuocum (umnia pnrtfîateconfulcm deccrnunt qui ftatim loan-n.uiqueiidam na'.ivne Giæcmn, 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Placcntinum, non minusvpccunioium,
-ocr page 196-tr« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;platinadevitts
quam JxStum pnntificcmcreat,cuius.certcnome inter pontificesquidam rupprimuntit-vtpote ininHsltgitimè crcatumnlij vcroxvij.bunc vocant, quod populi clerique Rol maniconltnlu.ad quoseleétio fpediabatjpontifi.atuminiinet.At Crefcentiuscognito| Othoniscuni magnoexercitu ad vrbemaducntu,vrL'isma‘iiiaamp; porrus quàin diügeæ tifPmèfirniat, molem Hadriani munit, politisin vnaquaqueftatione tîrminimis prfl t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fidiis.HinccIlquôd poftea moles HadrianijCreftentijarxappellataelt:, iiimpto noniir*.
abipfo munitoreCrefcentio.Superiienientedeinde iinperatorc, vrbemquc oppugnafi adortOjpopulusRomanus cum nequaquam tantis copiispar elle polTet, dementia Otho's nisfrctus/jcrmanisportasaperit. l umCrefcentiusamp;Ioanncsconlilij amp;nbsp;auxilij inop^M in arcem Hadriani confugientes, fefeacritcrcontralioflcsruebantur, Vei ùm propoliô ' fpeveniæ,dumcx arce ad imperatorem fe conferunt, multis vulneribus à multitudi' neCrefcentius confoditur.loannes aiitcm,tffoffisprius oculis, pontificatufimuIamp;viW priuatur,in priftinamque federn Gregoriusxj.méfe portcaquàm pullis fueraqrtfiicuitut' isautem cognita imperij imbecillitate varietatequc fortunæ, quôdiutiusapud Gern’» Gfrw«- nosfumma potcllasremancreqillequc ceteris præ-clfct,qui virtuteamp;dignitatetçterispff tltHia Itérer,fanctionem retulit baud abnuêteOthonedeimpcratoreeligendoanno Chrifti^J': iMpèLt acfecundo,quam vfquead tempora noftra feruatam videmus.Videlicetfblis Gerniai’^l fermijja. Hccreprincipem deligere,qui Cæfar ScRomanorum rex appel latus,rum dcmum impf’'' toramp; Auguttus habereturji eum Romanus pontifex confir mall et. Hos au tem imperat^ ris eligcndiaußoritatem primo babuifle Ptolemxusreferqarchiepifcopum Maguntin’i. Germaniæ,archiepifcopumTreucrenfem Galliç, archicpifcopû Colonienlèm italiaenO' mine.His additi sê iiij.principes,Marehioßrandemburgenlis, imperatoris poil elefli» frin.'ipts nemcamcrarius, cornes Palatinos quidapes,dux Saxoniæquienfemfeit.suntquild'' tkSore. bant Bohemiæregem vij eledtorcm,imperatorispincernam efic: bilque in cligtndoJil'' ditumeffe ad tollcndam difcordiam partium.-ad vtrosenim inclin31iet,ea parstcrtép’’' tiorbabtbatur,tuIilTehociniquoanimoFrancosaiunt. Vtrùm quia in Ludouico Loth» rij filio genus Caroli Magni defeceraqregnumqueillud ad Hugonem ducem cognoi’’’' to Caputium veneratCnam à regibusad duces resaliquandiu tiannataeityrepetereirnp» riudeftitcrc maxime verb quodipfi duces noùi homines,ilia fortuna tum contcnri,nW' liri matora non liint aufnquippe qui nondum beneregni fundamenta lecerant LaudaW^ tarnen,amp; merito quidem Robertus magniHugonisfiiius.rcgnum à patreaccipjenslon'*' tudine,iuRitia,modefi:iaamp; religione.l licenim etli rei militaris admodû fludioius er’'; turn vbi perotium licebatdta Dei templa frequentabatdiuinaque officia cel eb rabat,ad facrorum omnium initiatusfuifTct.Feruntcantum ilium eiusinuentum fuifie.Sandilp'' ritus adfit nobis gratia.Hisartibusautem no minus quam armiscrediderim ego Robef' turn conclliaffc fibi animos vulgi eofq-, àprima ilia Caroli Magni flirpe, ad genus fuin” nouum tranffuliffe, ferunttum quoq; magno in prcciofuifle Robertum qutndaraCat' notenfem epifeopum doctrinaamp; fanditate vit®. Multaenim fcriplicamp;cancndi modu”' in facris meliufculum reddidit.Gregoriusautem ij.pontifieatusluianno,menft v.nioi'i' tur.Vacat turn fedes ditbus xv.
ANNOTAT.
Çii.th’C Pl’itina de eh clor'ibiiSftradit, faiii à me examhiata Çimtgt;n libroq^iem de romitiji torijfff-'ripft Naintjiia fib Gre^or oX.inftitutt fint,(juimoadfcrib'nit. Htumfe^uLhtum aäbuctt lajiiua fjniii Petri propèaltarefncli Andrcitextat cuinhoci-fita^h o,
Hie, ejuem te^it humw,oeti!is vultii^j deeortim, Pa^a/uit nomint Gre^erim.
\
-ocr page 197-gt; o N T I FI C V M, tarnen Bruno Francorutn prolet Fil/uiOthoiiiide^enitrice Iiidtth. lifi^natetttinkw VangiadociMtnvrbe
Sed ittuenif caibsdram [edit Apoßtlicam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- r
Ad binas anncs, (Ir we»/(s ciïàter t£bo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Ter fenos Februocotinumcrante dies.
tnuperibiis diues per fin^tda fàbbata rejiet Diuißt numero cautw Apoßolico.
V/uf Fran. ifcavuJ^ari,^'voce Latina Inßittiit populos etoquio triplici, Tert'UiOthofibi Petricommifitouile Cognat is manibus viiäus in imperium.
Exuit.t^ poßquam ttrfena vincula carnâ AE^uiuoct dextro fubßitüit lateri, Difccffit xij, Kal. Mart.'' lOANNES XVIII.
Oanhcs decimusoftauus,PIacentinusEpifcopus,vt diximus, potentia 146.?»/. Crefcenti) Komani confuHsfretus,quenj pecunia corrupifle creditum
MelltemporcCrcgorijquinti perfaftionem potificatum occupat.Tantu cnini pecuniariim ex Conftantinopoli ad vrbc feuum detulerat,vt confinantes etiafualargitionead malcticiu impelli poruiflenr,nedum Creß cctius homo au ar i iü mus amp;nbsp;regnandi c upidus.Miror ego hiftoricos lo-annemipfum inter pótitices numerafle.cum viutnteadhuc Gregorio federn occupaflec, nifi forte in confcribendispontificum vitis ita faciendum cenfent.vt in perpétua hiftori» fit.Namamp;tyrannorum perucrscfafta.optimorum principùrebus gefHs annumerantur, Vtquantuminterf,boniamp;m3!idiffide3ntjh legentibus cognofei poflit.quo malorum exemploàviti)sdeterreantur.amp;bonorum exempload virtutem impulli, vitam ducanC in terris felicemamp;beatam.-qua quidtmheatitudincloanncs caruir,fur certein pontifica-tuamp; latro.mon enim.vt parfuerat peroftium intrauit.!Vloriturautem,3tquc cum igno-minia quidem decimo vfurpati pontificatus menfe Vacat turn fedes dies viginti.
S I L V E S T E R II.
Iluen-erfecundiis.Gerebertus antea vocatus,nationeGallus, malis artibus i 7.P?r. ^'vtaiunt)pontificatumadeptuscft. Adolefcens enim amp;nbsp;Floriaccnfi cocno-hioiiiAu' elianadiœcelîpoiitodedicatusmonachusScaddiélus.relidomo, nafteriojdiabolurnfccurus,cuifetotumtradidcrat,Hifpalimciuitatem Hi-fpaniæbonarnni artium caufa peruenit. Erat enim admodum dodrinaeSc litcraturæcupidus.quain rctantuin profccit,vt breui ex difcipulo optimus præceptor fithabitiis.Difcipulosautem eins hos fuiffe Martir us tellatur, Othonem imperatorem, RobertumFrancie regem, Lothirium virum nobilitateamp; dodrinainlignem.quipoftea Senonenfisarchiepifcopus creatus fuit.Gerebcrtus igitur ambitione Si diabolica domi-nandicupiditateimpulfus, largitioneprimo quidemarchiepifeopatum Rcmenfemjn-dcRauuennatem adeptus, pontificatum pollremo, maiorc conatu adiuuante diabolo, confecutuseft, hac tarnen lege, vt poft mortem totusillius effet cuius fraudibustantam dignitatem adeptuserat. Nam cum Gerebertus regnandi cupidus, diabtlum feifei-tareiur, quamdiuin pontificatu viólurus effet, refpondit humani generis hollis ambigue, VC iület: li non attigeris Hicrufalcm diu vines. Duraitaque potilicatus fui anno
L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quarto.
-ocr page 198-ié» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï» L A T I N A D E V I T I s
quartrt.menfc vno.dtè decimo inbafilica fanftæ Crucis in Hierufalem R-omir facrifiœ ret.fato moriturum fe ftatim cognbuit^vnde pcenitentia motus amp;nbsp;errorem fuum coranJ populo faffuSjOmnes primo pofthabita ambitione amp;nbsp;diabolitis fraudibus.ad bene amp;nbsp;fan* äc viuenduraadhortatuselbdeindè veró vnumquenquerogauiT,vt poft mortem trun-cum corporis fill laceri amp;difie6ti,quemadmodummerebatur, bigs fupcr imponerent» ' coquelocifepelircnt,quöfponteabequisve(ftusforet. Feruntitaqûe Dei nutu amp;nbsp;pro-iiidentia.vtfcclcratifciantapudDeumlocum veqiæfibi reliélùm effe, fi in vitaaliquan-do eos poenituerit,equos ipfos fpontcad Lateranenfem bafilicam peruenifle, eoque loci fepultumcius corpus fuifte.Scribit idem Martinus tarn ex collufioneoffium.quàm exfu* dore ipfius fepulchri, vel humeöatione potius, deinceps morituri pon tificis ligna amp;nbsp;qui* • dem maniféftiffima colligi, idque ipfius fepulchri epitaphium indicare, Vcrùmne fit,âD ’ fecus, ipfi pontifices viderint,ad quos pertinet.
ANNOTAT»
Uum inbibliotleca AlexandriForttaß carâinalif amplißimiextät in membrants fcrtptttfvetiißi^^ mis iharaclenbtss liber, cum bac prafiri^iione. INCIPIT LIBER GEOMETRE' CAE ARTIS EDITVS A DOMINO GEREBERTO PAPA ET PHl-LOSOPHO QVI ET SILVESTER II. EST NOMINATVS. Cuitutnit‘ tisfabulamex Martin» Cißertieiiß, additionibtis Galfridi in chronican Si^ebertifeqituttss tina, quare nihil abfurdiM, magisj^ interfe répugnant. Nonpojfum certe nonmirari tantamfu/jfehoiiti' mimineiafmodirtbwperquiretidis negligentiam, imb facilem credulitatem, vt riris optimis,ô‘^^ öißimisabhorum, lt;ä-fequcntiumtemporumparum dili^entibuffiriptortbusta'ia crimina impingi puni nonfilumpermifirint.vettim infcitiamquoque ipforum ftquuiiß.-t. Vir fuit Silueiier ll.vt ttius lib. ). de rébusgeßis Prancoriim cap. 46,Guitlelmits bibltothcearitis: Vetußßiinas liber re^niS/ti' lia, quiefl bibliotheea Vaticana.alÿtradunt^doctifimiu: Mathematicus, amp;philofophus egregittt,’gt;’*‘ « tiaihiisex Floriacenßccenobi»,propterinßgnemdoclrinamprimutn archiepifiopus Remenßs, dei/ide^^^ Othone III. imperatere archiepifeeptis Rauennas, detnttm papa creatus, quod omnes ctiam temporumßriptores refmint. Verum qtioniain rari admodum tune in accidente erant, quiphilofophiUi^ * maîhtmasicùoperamdarenî.ftqiii(eiafgt;Kedie/fet,abimperitovtdgo flatim magus, amp;nbsp;nigromantie'^ vocabatar,caiertim hanc de morte dus,ßtiedi,aboli pereußionefamam alibi commedius conuellam-dam tantum eiusßpulcl)ri,qu»dLateraniadhuc vtßtur,elogium,quanqtiatn barbarum^rtm tami»'*' tiimppetiens,abeiutfueceßoreS(rgiopapafaßum fie,
jfle locus mundi.^ilueßri membraßpulti,
V ent ti?uDomino conferet adfinitum,
Que m dederdt mundo selebre d tSßima virgo,
Atque caput mundi entmint Romulea.
Primètm Gerberius mentit Francigenafide,
Remenßspoputi Metrapolimpatrid.
JndeRauennatis meruit confeenderefimmuHt, Ecclefia regimen nobilefit.f potent.
Tofi annum Romain mutate nominefumpfit.
Vt toto paß or fieret orbe noitus.
Ctiinimium plieuitJici.eîi mentefidelis, ol'tu'it hfc CaftrtertitisOthofibi.
- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tempus vterque com'.t clara vinute fophia,
Gaud-’t lif' cnn: fecl;‘m,ßa.ngittir omne retint, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Clau’geri-! fiarer.at, eceloriiinfede potitus, fan^fi'Jfc^usfitti fKcpaßtnrat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
-ocr page 199-Jjte rtcem Pt tri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fîifcepit,alegit
Lujlrditlp/ttiofitcaltt morte fui.
Ob}i^::itt^i:ii)dun(ijcufafgt;aeetrtii}nphut, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Eic'.efia mutins dcd'dicitreijuiem.
Sir^iushunclf(uluinmlt;iipietatef3cerdos, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Succefor^fuis compßtdinoreßii.
Qmfiws ad hune tumulum deuexa lamina vertft, Omni^otens Damine, diinüfererefui.
OBIIT ANNO DOMÎI^IÇAE INC ARN ATION rS M. III. INDICTIONE I. MENS. MAI. DIE XII.
I O A N N È S ' XIX. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P ’♦« fs?;
OanncîdeciiTmfnonus,cu.iuscognomcntum Sipatriaob ignobilitatem ignora-’gt;'■gt; quarto menfe,diexx.poft initumpontificatumnioritur.Vnde ob breuita-
W ® pontificatu.snil ab co,ycl à quopiani aliogîftum memoria digpum feribitur, r^f^.iifiquodilloquinquemeftripontiftciomiahaprqdigia apparuerc,ftitura mala indicanjjj.yjjj^j^^Qjpt'tes, amp;nbsp;terrât potumultævjTlpcsconcuiræ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dudë a»
’^'^^isautem malis vnicumlcuamcn HugopræfeiftusOthonisinItalia,amp;Etruriæ’gu-
iuftcamp;integrcprouinciam fibicrtditam fexit, vt opti- quâmalet. ’^‘P'^’ncipis deiîderiiim nemini nonprouincialiûreliquerit.QuempofteàPiftürijmor- *.5«'^’“^^ J“^’^Etrufciomnesnonfecusacpublftumparentemluxerc,nul!onôn genere honoris î^'^^J'iciusadhibito.PlaciiithoclocpHIigonis laudes commçmorarc, vt gubernatpres P''ouinciarum intelligan t, fatius efîe bent amp;nbsp;intègre viuendo laudem amp;^loriam', quam fothirt. *nalèagendodiuitiasmalcpart3scum ignominiaamp;notafempiterna reportare.
1 O A N N E S X X. I
ÏOannes vigefimiis, patriaRomanus,éregionçportxMetodij. pontifivatuminiens,ad.’ 5 otiumconucrfus,nildignummçraoriageflit.
LaudarivelmaximèRobortusrcxFranciæpoteft,qui eatempeftatenon minus pi- Roier-am quàm regalem vitam duccbat.Narn SedodrinaSefanAitateorancs reges Chriftianos.*«»»«* itaanteibat,vtdifputationibusnulliièciidushabereturdongè aliter fcntiens,quàm quod noftrorum temporum reguliarbitrantur,nequaquam principe dignumeffediélitantcs, fcireliterasjcùm maxime deceat,qui populos regunt,benegubcrnandi rationem exalio-rum prçecptis coHigcre:quod fieri finedoAriqa ôi Icélionc non poteft.Qitid enim aliud eftprincepsilliteratus,qiiàm imagoleonis ccterisferis irapcrantisêScdcnt affeôtus tum la/tjca, fuós,tumpopulorum ncccftecft, quidigni haberi voluut vt alijs imperent. Melitô fgi-turRobertum laudamus-cuius præterea tanta fuit religio, vt quoties fibi per occupatio, nesbcl!icasliceret,horasCanonicasvnicura facerdotibuscânerct.IIacautem pietatchoç meritum fermât, cura oppidum quoddam ex hoftibus obftdcret, neque horasftias inter-mitteret,mœniahottiumdiuinituscorrucrent,ftatimqueirrucntibus fuis oppidum ca-peretur. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
IoannesverQ(vt quidam amftores ferunt) pontificatusfui anno quarto, rnenfe.itcnj quarto moritilr,fepelKurque in bailIica Pétri. Vacattumfedcsdiebus vndfcuigihti.
ANNOTAT.
I leanti^fbicquemxxi. Platinav«catf/è.fpfexix.apf)eüat,inftrs,qnaa^ud me extant dipiamatiluSf itm.pitblicarum taMjif'um infr'hjtsntùfut tempereftiamp;fS)quare toannes i!Ji,quos nés xxi.xx^.amp; xxiÿ. vat'tmusxx.xxi.amp;xxfdieendießciit.'
■ lt;nbsp;:. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;. _ L I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SER.
-ocr page 200-PtATlNA DE VIT IS
S ERG I VS HH.
Ergîusquartus.patria Romanus parte Martino.virfanftifïime vîtçjrt' tæque confuetudinis,amp;antc pontificatumamp;in ipfo magiftratufuit.!” pauperesliberalis in amices amp;familiares iucundus, in dclinqucn’cs'df' mens,in contumaces modeftus.Tantxprætercàprudentiæ fuit, vt toW fuo pontificatu nil commifTum fit,quomerito reprehendi gubernantis negligentia pofîit.lnDcumenimomnem mentem conuertens(quod ft' ccrcpontifîcesomnes debercntjiuftè ac intègre omnia ex aniroi fui féntentia bene natB' raamp;moribusinftituti;gubernabat.lnterea verofiuius confilio monitionibus principes Italiaecompofitofcedere confilia ineunt pellendi SarracenosèSicilia. Id^ue molir* paribns animis amp;nbsp;copiis inllituunt.
Eranttum in Italia Tancredi magnlNormandiæ duels filij pleriquc quorum de nii' meroGuillelmuscognomentoFerrabrach,tanti animi fuit,vtafliimpto in focietatem expeditionis Malocno Michaelis Catalaici Conftantinopolitani imperatoriscopiaiuiB duce,SarracenosèSiciliabreui expulcrit,adiuuantibus ctiamCampano amp;nbsp;SalCrnitanO principibus. Verum cum pofttà Malochus prxdam maligne diuideret, Cuillelmusdif' fimulandumefleadtempusratus, inltaliam rediéscum quadragintà millibusNormaB' norummiIitum,quitumabexpeditioncHierofolymitanareditrant, Apuliam Graeds obtemperantem occupât .-ad Melphiam Malochumcumcxercitu occurrentemfundit fugatque. Atqueitavirtute Guillclmi àGraecis^ad Normannos regnum ApuHæ tranlît. Vcrùm poftcà mortiio firichèr’edibusGuillelmo Drogo frater.Drogoni autem Hunfri' dus iunior fucceflit, vndc polVc'a Robertus Guifeardi amp;nbsp;Rogerius frater originemha' buerc.
Dunihzc autem in Apuliaagerentur, laborante Italia-.rcfei c toto orbe terrarum ft' mcacperte,Sergius virfanclirtimus fefeundo pontificatus fui anno, die quintodecim« moritur, fepeliturque in bafilica Petri. Vacat turn fed es diebus oéto.
'' BENEDICTVS’ VHL
^|^^t^C(^^^Encdilt;rt.us'ó(rtauus, patria Turtulanus piitre Gregorio, initopontifici* demortui Othonistertij, locum Henricum primum egenteBaiia* ’’5 IrnpEratorem,fccundum inrtittitioncm Gregorij quinticreatura,co* imperij donat. Sunt qui fcribant Othonem ipfum Romx mor* Gcrmaniamdehitiimfuirtc.-alijautem inbafr Petri fepultum affirmant. Vtcunqueert,conrtat Henricum Baua-rorum ducCm virum optimum ac fanétiffimum impcratorem créa-tum, habuirteque vxorem, quæ ncquaquam mariti laudibus, pictäte, religione, huma-nitate cederet.
Veriim dum is res Germanix componit.Sarraceni Ttaliam ingreffi, Capuam occupant, Barum öbfident.Barenfibus autem fame laborâtibus. Veneti annonani claffc important. At verb dû n ihil ominus ciuitas ipfa obfideretur jjdcm Veneti adiuuantibus GraecisSar-facenos,aggreffi,multisinterfçftis,Barû obfidicne libcrant,3nno falutis oftauo amp;nbsp;mill«' limo.-qüoquidem tcmporeTurciHierofolymiscàptis,non tarnen fepulchrum Domini ecclefiasq;.montisSyonaut Beth leem vioIaucre.LaborantibusHicrofolymisfuccurrcre Vcnetiscratinanimo,nifi fadercfcshorteseosdetinuirtent.Quos quidein Veneti apud Laurctu tâta clade perdomuerc,vt nunquaporteainfcrrebellura finitimis lint aufi Henricus 4utecompolitis Germanix rebus Romam venienk accer ta imperi^corona Capuam jQouensjSarracenosiiide cipulit,acEubaganuniGr3£:coruni ducem,qui Mauris faucrat, acerrimo
-ocr page 201-P o N T r F I C V M. ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jgf
îrerrimnbtiîp « Jee pcrfcrvfvs cft, vt enm quoq',èTroia eiecerïr,qiix in finibus Apulix afeeolocieendiij (uc jC^vb) c!im Hannibaliscaftrafunthabita.Suntautem qui ftribät Hérieumcu ,xoreC l-'VKgurdaitacaflèacfanétevixiffcjVtvtcrqueinmotte miraculis clarueritJn V' a cnbi. n Jpr.Ttertnilït,qiiodad honorem Dei pertineret.NaraSrBambcf I’ gcnfenifund.T., • rpifeebatL n,lt;?é fcrorcrn Riam regi Vogarorum in vxorem collocauit, tuiusopera rcxipft poprlLomncsirnpcrioeiuslubicdtijintcgram Chriftifidemacce-!gt; pfre.MeriturauiemhieiiricusdecimocCtauoimperijfuianno.magnodelèrelidoapud fliosdefiderio.
1' BcneJiftiis vero mortuo Henrico, quo defrnforerebus in omnibus vtebatur, per fedi-[• tioncmalioin locum eins rïifitótopellitur.Veiiim poflca initacum inimicisfuisconcor-‘ diapulfoadulterinopontificc, in vtbemcum dignitatetediens vndccimo pontificatus i fuianno,menfe vno, diexiij.morlrur,fepelituiqueinbafili(a Petri.Suntetiam qui rcfc-rantepifcopum quendam die in folitudine vidiflcBcnedióiuni cquonigroinhdentem, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eumqueinterrogafre,quid caufæeflct,ciir mertuusequonigro vcberctuifï urn Bencdi-
j óumhominem rogalTejvtpecunias, quas occultauerat (lotum indicat} pauperibus fuo j nomineerogaret.-quxantta datæfuerant cleemofyiurum nomine, nil ei profuiiTc, quia j ex rapinispartas conftabat.Facit mandatacpifcopus.ac flatim epifcopatu fe abdicat,amp; vi-; tam monafticam ampleditur.Scribit VincentiusGerardum Canodienfem epifcnpum, , Aoórinaamp;moribuscifdcmtcmporibus magno in prctiofuifTc.' huicaddit Guthetepit j ‘^opuniPragenfem doârinaamp;fanétitate vitætum præcellcntcm,amp; obeam rem abholH-{ bûsorthodoxæfidcimartyriocoronatum.Tantaprxtcrià eodem ttmporepcftc labora-tumeft,vtp]uresmortui,quamfuperftitesfinthabiri.Quam quidemcalamitateminLo- .
, tharingiafons faluberrimæ aquae indicauiqin fanguinem tum verfus.
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lOANNES XXI.
Oannesvigefimusprimus patriaRomanus patrcGregorio,cpifcopU5Portucn. »^F^*** fis,vt quidam volunqvtalijs placet, nullis facrisantè initiatus pontificium mu-nusfui'ccpiqeo tempore,quo ConradusSueuus in demortui Henrici locu tricn-niopoft legitimis fufFragijs imperator creatur. Hocautem interregnç credide-
rimego multasItaliæciuitatesfpelibcrtatis ereâas, ab imperio dcfecHTc.
Hane ob rem Conradusvirin re militari prçftans.quippc qui apud Henricumdiu or. dinura dux fuerat.coaélis properecopiis in Italiam defeendens,primo in Mediolanenfes ducittantxdefedionisauftorcs, eos obfidcqfuburbia incendit,excidiumqucamp; interitu Vrbi minatur. Mutata deinde fententia obfidionem foluit,Colonienfi antiftite id ci fua. dente,quod diceretbeatum Ambrofium fibi inter miflarum folenniaapparuiffe, exitiii-que omnibus minitantem nifiiab vrbe defccdertnt, cuiuspatrocinium ipfe fumpferar. Romam itaque Conradus proficifeens accepta à foanne pontifice imperijcorona,in Scla-UOSamp; Vngarosducit.qui rcbellantibusitalicisauxiliapiæftitcranqeosqucbreui perdo-rauit.AtverôRodulphnsButgundionumdnx,firorurnléditionibus vexatus, Conradi boij-iu». fideiamp;patrociniolecommifit. Quamobrem Burgundia deinceps imperialis prouincia diainf. sliqua ex parte habita efi.Ferunt Córadum ipfurn leges multas ac pcrutiles quidem tulifi p ’«ê -fe,hancpræcipuèjVtcuiuisprincipi capitale elTet pacem amp;quieteni prouinciaruturbarc. Hac itaque rationemotus,Lapuldum cornitem Germania2accrrimèperfecutusefl,quöd ab eoturbandiotijamp;quietis initium ortum fuerat. Nuncios prætcrea mifiqqui Græcis Si Normannis inter Cede regno Apuliæ concertantibus imperarent, vt ab armis difeede-rcnuRoiijanis quoque exitium interminatus ell,fidiutius quemadmodoni ccepcrant,
L 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pon.
-ocr page 202-iótf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rtATINADEVITTS
pont!ficcmfeditionibus\’exancnt,cuiustempore quonindani abbatum ûndîtateamp;vh ta monaftica religio in Gallia præci pue floruit, amp;c Hiinericus beati Stephani VngaroruiS regis filiusjfanâiffiinus ob miraculacft habitus.
ioanne- autem.cuius viramirificèlaudatur, vndecimopontificatus fui anno,die non« mcritur.Vacat tuin fcdes diebus cdo.
BENEDICTVS IX,
I5J.P5/
«j^^^i^^z^î^PncdiftusnonuSjVtquidam volunr, loannisnepoSjpatriaTufcubnu^ Alberico , eo temporepontîficatnm inijt, quo Cumitus Anglorn
amp; rtligionisgratia Komani veniqqui voti composfaCtus,inp» luam Hcnrico Conradi filin in riiatrimoniûlocat« Verùm non itamultbpoll Conrado vira funfto,Henricus filiuseiuf nominisfecundus patri fuccedenscomparatollatim e'xercitu.cum
■^^^^^^“^Olderico Bohemorum rcgedubio marte dccertat Rcpctito deindecef' tamineOldericum fuperatamp;capit,vcdigalcmquefactum incolumem dimittit. MoucnS deinde in Vngaros de regno inter fediffidentes, Petrum ab AlboinopuHùm in regnui* rellituit.
Interim veto Romani Benediftum hominem ignaun m, amp;nbsp;nuflius pretij perofi,è fed* deijciuntjin ciufcjue locum fufficiuntîoannem Sabinum epifeopum ,Siluefl;rem tcrtiuiH appellantes, quo poft nouem Sc quadragintadies pulfo, denuo Benedi«ftusreftituitur.Ilt; auteni ciimcerncretfe iterum fubiturumeadem difcriminajoanniarchipresbyterolin-di loannisad portam Latinam, qui poftca Gregoriusfextusappellatuseft,pontificiûmii' nus libéré ccffit.-velfvt quidam affirmant) vendidit. Hane ob rem meritö ab omnibus II® nedidus ipfe accufatuseft.amp;iqdicio diuino dainnatus. Conftatenim fimulacrum eiu* admodum monftruofum poft mortem cuidam apparuifle.-interrogatumq; quid ilia hot* rida imago præ fe ferrct.cum antea pontifex fuilTef.Quia^inquirjin vita fine lege amp;nbsp;ratio* ne vixtjdeo volcntz L)eoamp; Petro,cuius fedem omnibusprobrisfoedaui, fimulaci ûmt' urn plusferitatisqua.n humanitatisin fe habet. Nam cum annisdecem.mefibusquatuor, diebusnouem per interuallafedem Petrioccupaflet,tandem moritur. Nec vacaffetum fcdes dici pottft,cum pontificalum vediderit. Sunt qui firibant hoc tempore Gcrardu® Venetum Vngaroi urn Epifeopum, v^rum optimum amp;dodiffimum, ab hoftibusChrf' ftianæfidei martyrium æquiffimo animo paffum.Adcurrum enim ligatus, cxalriÖin'® monte,in præceps demittitur ac laceratur.
Jj4 fit.
SXLVESTEP. IIÎ.
g-^i|oîîuefter tertius.patria Romanus, pâtre l.aurentio , in locum pulfi Benedid* ?;jS/fubrcgaius, nondiu in pontificaru manfit. Nonocnimamp; quad ragt finiodi* (adionefuorum Benedidus reftituitur. Eôenim turn pontificatusdeueoc-fe^ïli’^^^rat.vtquipluslargitioneScambitionemon'dico fânditatcvitx amp;nbsp;doc^lrinl valeret.is tantum modo dignitatis gradum bonis oppreffis amp;nbsp;reiedis obtint' ret quem morem vtinama'iquandononretinuiflenc poltra tcmpora.Scdhocparunicft, peiora(ni Deuscaueatjvifuri aliquandoffimus. AdSilueftrum redeocardinalcm Sabi* numpontificcnicrcatum,non dico'acoüegio pat ru m quod tolerabilius fuift et, (édiaf* gitione,vt quidam tradunt;quo quidem pulfo ac merito , cura non per’ oftium.fedpt'' pofticum intraffet vtfuramp; I,itro,Bencdiôi:usdenuo reftituitur tiiraultuante vrbe, amp;nuc alium appetenre.quod fieri ab his popiilisconfueuit, qui duce amp;nbsp;redore curent,quiqn* œalospluris quiu,! bonvsû.iunt.
GRÎ-
-ocr page 203-Rcgor'ms fextus, ünéti ïoannisad portam Latinam archipresbytsr, pontifi-V fvtdiximus)h Bcncdiéionoiio aaepir.Hasob rts Henricus fecun-Italiam cum magno cxcrcitu vcniens, habita fynodo, rum Bcnedi,« óbum nonuin,SiIuefti urn tertium, Gregorium fextum tanquam tria tctcr» ^ix^ï^jbi-iniamonftraabdicatefemagidratu coegifTct. Suidcgrum Bambcrgcnfem tpifcopum, cui dementi fccundoappcllatiofuit,pontifieem creat. Gilbcrtustarnen hiftoriarum fcriptor.affirmat Gregorium benedeccclciia Dei meritum eflccùm fedis »poRoücxdignitatcm negligentia priorum pontifienm labefaélamjiia auöoritate amp;nbsp;*nimi magnitudinebreui rcllititcrit.Nam amp;clitionemeccle(iærecupcrauit,amp;: latronc» ïircavrbem pofitos^quorum 'ieuitiaperegriniad vrbem religioniscaufaacccdentesne-pbanturè medio fuftulit,prius exccrationibusamp; interdiótisadmonitos^deinde vi amp;ar-niisdoniitos. Hancobj em ferunt àptrniciolîshominibus vulgohomicidam,fimonia-ftimamp;fanguinish'jmaniappctentilljmum habitum, idqucaCardinalibusctiam quibuf. damprædicai ifolitum. fvJotum itaqueGregorium ipfum in ea a^gritudinc, quapoftea' ’tioritur.Cardinalesad fe vocatos verbis caftigafl'e,quodque iuHèamp;fanétèfecifrcqipfiJi-Uüreniotircprchcndci ent.-amp; vt, inquit,feitepoffitis, vbi mortuus fucro, rcótè an per-pfraæf(;cj.pQ^^g,.pQ5 fpçum ante fores cccleliæ lifcite veólibusobferatas.' fidiuinonutii ®p«ricntur, cenfetote me dignnm Chriftiana ftpukuTa: fin fecus corpus meum vnà cun» ?!ibnadamnatum, quo voluei itis, cij Jtote. Fecere mandata Cardinales itaque itaportx copi'tog'.aui vento jpcrtx funt,amp;corpus cum admiratione omnium amp;nbsp;opinionc m*-gnæbn.titatisintrobtumcft, Hxc ferc funt,quaeavarijs auéhoribus deGregorio fcri-buntur:quem quidem conftet in pontificatu fe'diffc annis duobus, menfibus feptem, du« tantelchifniatc.
- ANNOTAT.
H«?Kt tf i»potK/Ç/)i/n,4 acairdSefAne defcrihitur ab Hermatino Contralio ntsHacba in Cljrenicff,Let* HeOßienft h'ßoriA Caß:neii. libro ti. cap. xxc, xxcij, (y- Othene Trinßngenfi Ept/copit inhißoriarut» fuaruin ltb.6. ca.j2.égt;'^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iüud diligenter in weif Itbrii digeßi.lüud igitura Platina omiß.
ßmfeitudignuni ßenediclo V111, pulfö Sihießrum 11 l.fuffectumeß'e,lt;juoaBenediäa ipfi vrbe ex^ lt;f^igt;,licned:il:u5fecumordinarifecitaliumPontificem nomine loannem. Atijue ita trei Pontificei B.«.-tnAnAinßdsmvcxabant. ^t’bnt probornm hominnm precibiis amp;nbsp;poUicitationibuf Jacetdotiorum fut-flt;iiniuriieâcnubus,quartuißiff'eätiscß loanneiGratianus archipresbyterS.Ieannüante portam La-Enam,Gregorius Vl.vocatas, qui'Cluniaci pontißcaiu priiiatus (qui ab Imperaiore Henrico tertii ^degAtnsfterat) tnortuHs^eß, non vt Platina traditjllo moriif genere adhuc pontfex affellus Ea egt;iim,qiia poß aus mortem aeridffe feribit, m mis certaftmt probatosij^firiptorts de/idei ant, Mulla de et fripßt Gregorius P.tpa PiZ l. qui eius difiipulus^ li^ alumnus fuit,
CLEMENS I r.
fecundus, Suidegerus antca vocatus, Bambergenßs Epifcopus ß tiodo pontifex crcatur, ar.Rucnte Henrico fccundo, vel imperante potius. Verum Henricus accepta à Clemente imperij corona, in verba fua iurare coegit poniificum elettioni fé ncqnaquam quot;m •’^•^’•«^^interfuturos, pifi iuCu imperat nis jd facere cogerentur. Videbat cnim faftiofum quenque tk potentem, quamuis ignobilcm dcuc-vtcorrupfisHlFragijs tantam dignitatem confet|utrctur.quæ ceriènififauetitatc
-ocr page 204-i« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n A T I \ A D E V I T 1 5
amp; do(3:rina bene mentis volcnte Deo demandari cuipiam non deberet.Inde verb CapU' am profeétus,rebusinprouinciabenedifpo(itis,conduólisque eoloci rnilitibuSiqui San racenishoftibus refifterent.Romadeinccpsin Germaniam iter facit. Abcnntciraq; ini' peratore,vtquidam fcribunt^Romani pontificem iniuflu fuo creatum, veneno è mcdi® fuftulere,pontificatusfui menfe nono. Scribunt auólores venenum ipfum inhosvfusi Stephanoparatum,quieiin pontificatu fuccefllt,üamafusquefecundusappell3tiiseft,eó maxime temporcj quo Odiloni abbati Cluniacenfi in magna fanftitate mortuo Hugo abbas fubftituitur, vir genere, pietate, religione,clemcntia,doörina infigni, régnante al' tero Henrico in Francia, Alphonfo in Hifpania.Michaele cum filioCooftantino ByzaO* tij: quod quidem imperium iam turn maxime labcfaôùtum erat.
ANNOTAT.
Quatuor filt;fuentespont'tfices,virosqiiidemfan^)ßimas,o^timosifde Dei Eccleßa bene mérita/^ imperatorii Henrici tert ij, autorit ate creates ex herum temporumfiriptoribut Hermanno ContraHe iquot; Chromeo,Lamberto Schafnabtirgenfe in hifloria Germantca, Othone Erinßn^enfelib.6.cap.
probatfsauctoribiisconfiât Vndemiror Elatinamoptimt poniificüDamaß I l.famam ita foidaffe.Sti venia dignus eß : nam alios auciores minus guam par eßet diligentes hac in re forte efifecutus, Marthiii'^ dico amp;nbsp;Galfridum. Poßhactempora ob infi^nemltbrorum^ auclorum copiant, quahalienus defiii' rata efi, clariora amp;nbsp;illuftriora omnia erunt. Vnde ex obßcurißimis tanquam tenebris hißoriarum e^rißgt;i paiilatim in apertißimam laccm prodemus. Quare deinceps non efi quod multum laborem, cum Platiti^ ipßtulonße pofi hac accuratiorein hifioriam habeamus.Breui tarnen qua memoratudigna exiflinM^b tançant.
D A M A S V S II.
^fg^Sgg^^Amafus fecundus, natione Bauarus, cognomento Bagniariiis, velPopo/' I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quidam vo'unt,pontiikaturn per vim occupât, nuullocleri popnliquecoO'
B (eniu. Adcoenim inoîeuerathic mes,vt iam cuique ambitiofoliceret Petf' federn iniiadere.SedobftititDcusiuftusvindex,vtiscæterisexcmplo effo ne quod vil tus dare confueuit ambitioneamp; largitione,quçrcrctur.Nam ter« tioamp;.'xx.pontificatusfiiidiemcritur.Cenfcnt nonnullihunc inter pótifices riequaquain numerandum cfie.cum non redcpontificatum adept us fit. Mi ranturq; cur Romani tanta reiindignitatemoti contra ill bill andum Henrici iulfu habitumabdicarefe magiftrs* tu hominem itati.m n-. n coegcrint. Sed cum breui admodum tempore vixerit,cuniqn{ V ix fui colligendi Romanis lacultas data fit, nequaquam cösaliquaccnfuradignos pu«' uerim. Ad Leonem deinceps tranfeamus.
LEO IX.
sit.pSi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fo nonus,natione Alemaniis.anno Domini millef mo quadragefimonono
pondfi'Utum hac rationc inijt. Nam cum Romani kgatosad impcratorem
i mifiiientor3tum,vtoptiiT)um pótificem fibidaret,is ftatim Baunonemepi'
Vf^iMfcopum Tullenfein, virum boiium'amp; fimplicis ingenij, Itgatis 2c ecclef^ RomanæcbtuIit.Cui quidem Romain pontificioiiabitu peter,ti.abbasCln niacenfis,amp; Hildebrandus monachusSoanaoriundus.obuiamfiétiperfuafcre vt'depofi, topotitifiealiornatu,Romampriuarusingrecici'Ctiir, quod diccrert H. nricuni nulbm creandi pontificispotertatem à Decs habere, fed ad clerum popukimqucRcnianuni ill pertincre.Motushis verbisLeo,cùm etiam voccmccoelointer eunJuin audiuiffet,fgo togitopacis cogiratior.es, non alfdâiionisjdcpolitopontificioapparatujpriuatusvrbem -
-ocr page 205-PONTIFICVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^9
?
P I' o J
'O j'
V
n i* 5 m
'i, 1/ ft
I' fi
I) r-d 1-/ « k
ingreditnr,fcipfumaccnfans,quod impcrafori malueriqquam Dcoobtemperare.Atve-róKomanusclerus fuadenteHiidebrandoeiinden'i Baunonern in pontificem cligunt,có libcntius quod omnem auótoritatem eligendorum pótificumab iiTipcratore(vtp3rerat) adclcrum tranftuüiTef.Fcceranttaincn vitia quorundam pontificum,qucmadmodum fcripfiæus.vtmeritôipfiderofublatapoteftasvidereturDeiiudicio,quóin mfelius eo- lt;■ rum mentes flagitijs contaminatæ aliquando vcrterentur, ne Chriftiana refp. inalis rc-ftoribuscommifl’apeffundaretiir.Pontificatum itaque hoe modo Beaunon. adeptus ac mutato nomine Leo nonusappcHatuSjHildebrandumiplùmrtatira fanftæKomanæ ec-clefîæfubdiaconum cardinalem créât.-cidemque fànôi Pauli eccleham gubernandara committit,vt quafi confors pótificij muneris (ccum vidcretur, cùm alter Petri,al ter Pau-^ litemplum tueretur amp;regeret.Interim verb DrogoneNormannorum comité in Apulia mortuOjGifulphus frater regnum adcptus.Bencuenrum vrbem Romano pontifici dedi-tampervimoccupat.NamcumHenricusimperatorin honoré beati Gcorgij tcmpluin BjmbergæcondidifletjCuperetque id in cathedralem cccJedam con fccrari.annucnte Be-nediftooâauo, quotanniscenfus nomine daturam ecclefiam ipfam Romano pontifici, centum argenti marcas cumequo alboac Falerato . Leo nonus dono Beneuentum ab imperatore accipiens Bambergenfis eeelefiæ tributum remilit. Hane itaque ob rem Leo fuo iureamp;copijs imperatoris fretus,cum inGifuJphum incompolitoagmine mo-nilTetjabeo fuperatur amp;nbsp;capitur. Nec ita multo poft Romam incolsmis cum magno comitaturemittitur. Sunt qui fcribantRobertum Guifeardi è Gallia in Italium cum ex-ercitu profelt;ftum,fugatis Græcis amp;nbsp;Afris, Apuliamoccupaffcjftatuamcjuercpcriffe circa caputæneûcirculûhabentem his litertsnotatum.Calcdis Mai) oriente foie aureum ca-puthabcbo.VndeSarracenus quidam magicæ obferuationispcritus,à Roberto Guilcar-dicaptus.notatotermino vmbræ iplius ftatux, Calendis Maij oriente foie trfolTo loca thefauruminuenit, quofeà Robo ti manibuslibcrauit. Ad Leonem redeo, virum certè pietatCjinnocentia, benignitate,gratia,hofpitalitateadeo inftgnem,vteins domuspere-grinisamp;pauperibusfemper patuerit Nara cùm femel ante fores fuas Icprofum pauperem inuenifTet.cumqueprse mifericordiacollocari in leóto fuomandaffetjapertis mane à ia-nitoreforibusnufquam pauper inuentus eft,Chi iftum pauperis nomine eoloci recubu-iirecreditum.Inrebusprætereàad religionem pertinentibus tanta diligentia amp;nbsp;Iblertia vruscft,vtamp;in Confilio Vcrcellcnfi Berengarium hærefcos auétorem damnancrit,amp; Conftantinopolitanurn i.mperatorem fuis monitionibusimpuleritfepulchrum Domini Hierofolymis àbarbatisdiruptum reftituere,comaximètépore,quoamp;T.'heobaldusno-bilisFiancusfmftitate vitæapud Vincentinosm prcciofuit, amp;nbsp;Vicentius’Franco Lco-dienlisEpifcopusdoitrina amp;nbsp;moribus inugnis,ad Hermanniim præftantis ingenij virum dequadraturacirculi dôéfèmultaamp;acutè fcripfit.Moritur autem Leo pontificatus fui 8nno quinto,menfe fecundo,die fexto.
1
)
(
»
t
» !
I i
I
I
I *
VICTOR IL
^p^ç^^^ltftorfecunduSjGcbehardusantea vocat^ts, natione Alemannusex Bauaria ’lt;9 alem dignitatem poft Leonem adeptus eft, magis Flenrici gratia, bberis fuffragijs. Verebatur enim clerus populusque Romanus Hctgt; Ä^jf^VAticipotentiam,qucm in creandisHouispontificibus aliquando læferant.Ne itaque contra iufiurandum moliri aliquid viderentur, Victorcm propo-nunticgato Hildebrandt)ad Henricum ob earn rem miffo, qui omnia ex fententia Ro-manicleri iinperatorisq; pcrfecit.At Viétor in fedeomnium confenfu tonfirma’us, nia-giunifynodumannuenteimpcratoreFlorentiæ habuit, in qua quidem multos Epifeo-
L y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pos,
-ocr page 206-Or» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P L A T I N A D E V î T T S
pos,runîSymonîætum fornicationiscaufaEpifçopatu priuauit,cîerûcf; admonuifquii maxime ad fe portinerct.propoGta pœna his,qui leges canonicas tranfgrederentur. Sunt quiferibant Viétorcmad Henricuin profeôtum,raagnificentifsimeq;abeohabitum:icil •gofolum Hildebrandumeoprofcclumputo, qui auftoritate legation is fretus, Henri* cum tertium Henrici fiüum.Cæfàrem créât.
Intérim verôdum Capua à S3rracenisobndcretur,trcpidarentq; omnesfinitimx ci* | uitateSjRobertusGuifcardi fumptisarmisjfiigatis Sarracenis, SeCapanos oblidionc,i^} finitimosomniformidinevnoimpetuliberac. Vnde autemoriginem habuerit Robef'î tusipfebaud fatisconfhat.cum alijNormannum,alij Francum fuiffe exiftiment. Vtcui’'’ que lit,confiât eum magni aniraiexcellcntisq; ingcnijfuiflc,amp; obeam rem mérité ApU'^ liæ regnum adeptum,
V-iôtor autem pontifex.dc quo nunc fermo fit.fecundo pótificatus fui annOjmenfe tef' ; tio,diequarto4evimomoritur.Vacattumfedesdiebusxj.
vSe.fëi. f.celeftii Midhlii-VfjiiRo MMX rf ßhui^.
Hoc ferè temporc amp;nbsp;Henricus tertius in locum Henrici partis demortui fulTcitur.'ä: AlexiusNicephoro imperator! Conftantinopolitano lùcccdir. Er Robertus Guifcai'il' GræcosmagnopræliofuperatosèCa!abriaomninoexpul;t,rtliâis tantum modo Grï' cisfacerdotibus,qui vfquead noftramætatemlinguam feruâteum naoribus.Adeocnin' Conftantinopolitanum imperium iam eratiraminutum à‘?ai raccnis,vtægrèThraci3ii', Galatiam, PontumThelTaliam, Ma^edoniam, A-haiam obtinerct, è quibus prouinciji nuncTurci.nuncSarraceni quotidiealiquidfubtrahebant.
Stephanus autem feptimo pontificatus lui mcnfe.dieoctauoFlorétiæmoritur.coquO'f ' queih loco honorificè fepelitu r,vt Martinus fi ribit,Sunt qui dicant Stephanum pontiM tem in Hçnricum imperatortm hærcleos nomineinucôtum cfTe^quodfiimmorumpoo^ tificumauótoritatemdiminuerctjContemptareligione.fpretoqucimmortali Deo, |
B E N E D *1 C T V S X. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' t
m PSt. ^-,tei;^,Enedi(5lusdecimus,nationeCampanus,quiprius Mincius dicebatur, Veliter-I ^®^^nusEpifcopus,fadione quorundam nobilium eo maximetemporepjontifc/f viruminlE
5è--:^r;aB'yy gf,^,fp,regni Italic!gubernatoreminfiituit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r
Erat amp;nbsp;tum in ItiI!aGot!fredusMtth!ldiscom!tiflæfeminîEnob!linîmæmaritus,vi(| fanèpotens.Nam Mithildismater Beatrix,Henric! !gt;imperatorisforor fuerat, nupferat' r lt;^ue Bonifacio cuidam viro potetifsimo acnobil! Luca vrbe Etruriçoritindor quo mor* ' tuo,omn!s potentia primo ad Beatneerr/softea ad Mithildcm amp;: maritum GotifreduHl perucnir.Nam amp;Lucani,amp; Parniam,amp; Rhegium Lepidi amp;nbsp;Mantuain,amp; cam partem j Etruriæpoffidebant,quam nuncpatrimonium fand! Petr! vocamus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
Ad Benedidum rcdeo.ab Hüdcbrando pontificatu pulfum.quod non per oftiuigt;'| quemadmodumdecebatjcd per vim amp;nbsp;largitioncm intralTcr.Fidem enim dederantebp riciomnes Htldebrando fubdiacono, non prias fe habituros fuffragia now pontifii-if
cre,3il-
-ocr page 207-P o N r I FI C V AI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17t
ci'candi, quam ipfeFlorcntia, quotum proficifccbatur,ad vrbcm ftfuöfteretiir.-Kedicn? itaquecumGerardoepifcopoFlorentino, in omncs accrbiffîmè iniieótus clbtum vcl öiaximcineos qui fidcm dcderantfceiusaduentum e^tpeäaturos.At vcrocumhacde re magnacontcntioeßet probatcntquenónulli Benediélum ipfùm vtvirum optimum Se fapicutiffimum.'contràautcm earn eicécionem plcriqucmagnistlamoribusimprobarét, Vtpote minus canonicè amp;nbsp;legitime faétam •• tandem plurimorum confenfu Hildcbran-doinftante,Gerardus vir tanto magiftratu dignus, eieâo Bcnediélo, pontifex crcatun Sunttamenqui fcribanthanc elcótionem Scnis faélam, cum übera fuffragia Romae ob faftiotlcm quorundam'potcntum Eaberi non poffent.Benediótus itaque menfeix, di® XX pontificatu deieétus, Velitras cxulatu m abijt.
ANNOTAT.
Uic^snedicfus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pontiffX nonfiiit,c(tmfigt;nonittcè per isim, amp;nbsp;mettnn contra canones,é^
gt;ur/imenia()oniiß(aiuni occu^f^rit. Qiiodäij^rtciiiepiftulaqiiadam refert Petrus Damianiepifcopw Ofli-temporevix’t.Vnden}eriioalio/ubrogato,exa£hts efl, quare innumeri nota eins ratio ha-iendanon effet Vide aurores HàmattntimContracbum,Latnbcrtum Schaf}i3ijurgenßm,Leonent epifer fmn OflieiKhifi^cqfinen.hb.st.cap. 102.
AV S IT*
kolaus fccundus,natiche Allobrox Gerardus antea vocatus,epifeopusFIo-virtutem amp;nbsp;animi prxitantiam abrogjto Benedifto, baud !e-
, qui Batim inito pontifî*
Suffium coneeflit : ibique anno Domini millebmo quinquageßmo-nonoconfiliohabito , cui non foliim Epifeopi, verùm multi Italiæprocc-res intcrfuere,Benedidum abdicatefepontificiomunereamp; habitu coegir, amp;Velitrasexulatumabirc-lndevcrôllt;omara profb.ifcens, fecundoapud Lateranumeô-cilio habitolegem tulit.vt in dècreti5legitur,l(omanæccclefiæadmodum falubrem quae taîisell.Si quispecunia vcl gratiahumana aur popular! militariue tumultu (ïneconcord diamp;.canoni^aelcâionecardinalium fuerit in thronoPctricoHocatusisnon apoftolicus, fedapnftaticus, id eft,à rationedtficiens meritb vocetur.-liceatc^uccardinalibus.cltricis amp;laicisDeum colentibus, ilium vtprædonem anathematizare, amp;qUouishumanoauxi-. lio,àftdeapoftolica propellcrc.atquequouis in loco.fi in vrbe non liccat,catholicoshu-iufcerei caufacongregire . In eodem quoquecortcilio rcuocatum ab errore fuo Beren-gariuradiaconum Andtgaucnfiseccltliæ ftrunt, quiarbitrabaturinfacramentoeucha-fiftisamp;calicisnon CiTe verum Chrillicorpus,integrumquefanguinem, nifi vt in figno amp;figuramyll:eriôue.-quem qiiidcm errorem inftanteamp;vrgéccNicolaoamp; Albericodia-conovirodoâiflitno,pubiicèconftirusert,affirm3ns illudeffe verum Chrilticorpus, integranicjuefanguinein.Scripli mus hune errorem à Lelt;mt nono damnatum, nô tarnen emendâtum fuifie. Qnæccrtc lauS tota Nicolai elt, vt Lafrancus fci ibit. v ir ci tempeBate doctifiimusqui errores ein Idem Bcrengarijpriclarooptilculonor.iuit.Dum hxc^ poi;-tificeNicolaoKomæagerétur.GotifrcdusNormânus qui Drogoni fratri in Apuliæ Ca-labriæquccomitatum fuccefterar,moriens Bige!3'rdumfiliumcomit3tush.rredeni infti-tuit.’veiùmSobcrtusGuifcardi ftaterfvt quidam volunt, hoc ægrèferens pullo.nepote, Apuliamamp;Calabriam occupatjadiecdaTroia.quæ pontifi ibus Komanis parèreconfue-«crrrMancautern ob rem indignatus pôtifcx,nonnihil Roberto fucceniiiic fs verb cù.m polte.iiogatu Robctti in Apuliam p’-olcêrus fuifiet rcceptis, quædeccc!efiaaruiferar,nô folufflhumincmingratiainaccepit, vciùinetiam.cündcm vcâigalem ccclcfiæ fiiétum,-
GaiaOi .a*
-ocr page 208-ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PI, ATINADEVITTS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;}
Calabrixôr Apuliç/prouincias RomanæecclcGæcenfuarias^ducem crcat.Acfcptoüeii’'' dcmagHO3l\.obertoexcrcitii,ad vrbcm redienSjPrænefi.inos,Tutcu!anos, Norecntano j Romanæctclelîæ rebelles perdomuit. Tibcrim quoquc tiaücicnsdücpra Gakria alquot;*'-que Gerardi comitis Sutriu m vfquecafttl lis ex pugnaris, ditioncm Rornanatn tuiierc'”' rcddidit.Siintquifcribant Henricum tertiuni àNicolao fecundocoronam impei pifTc.totoque tempore pontificatus fui obbcneficiumacceptum,ni! contra eccîefiaftii’^' inoiitum eiTc. Nicol aus au tcm vir omni vira probatus,tertiopontihcatusfuianno,nilt;i'' fefGxto,dievi.amp; xx.moritur. Vacattum fedesdiebusxij.
ALEXANDER II»
•lt;3. Pof.
Lcxander fecundus, Anfelmus antea vocatus,p2tria Mediolanenfis, Lucenlîs, mortuo Nicolao, ob humanitärem,benignitatem,amp; doâr'' namabfens etiam pontifexcreatur. Atvero Cifalpini cpifcopi arbitrât!
'^dignitatem prouinciæfuse, par cffe.vrèfuo numero aliquis cligerctur ïîfiiï^'^ô^'ibertoParnenfî viro poten tiflimo ad modumannitentc, ab Henrico toreobtinuere,reclamante eiusmatre Hagnete, vt alter quoque pontifex eligeretut' Quareepifcopi ipfi habito confilio Cadolum Parmenfem cpifcopum pontificcm crean'' Cui ftatim Cifalpini omncs obtempcraucre, præter Michildem optimam feminan'^ cum ecclefia Romana bene fentientem.Superiieniente deinde Cadolo ab his,qui Alexâ’^i droaduerfab3ntur,accito,inpatrisNeronianisfubradicibus aurei montis graueprfflj committitur.in quo multi vtrinquececidere,Alexädroamp; GotifredoMithildisviroP adædes Lateranenlîumcontinentibus.Incertienim crant quibuspotiffimùm fe tutôt*’' mitterent,adeo omnia'infida Scfluxavidebantur. Sunt qui fcribant Alexandrum prœlium corn milium.Lucam profedtum vitandæcædiscaulaeoque lociquietèaliqu!quot;''* diu vixiffe.Nequc ingratum rantæ erga fe Lucenlium beneuolentiæ, ecclefiam amp;cjuit** tcm mulris priuilegii3,vt in eorum annalibusapparet.infigniorem reddidiflc.RepuH®) tandem ab vrbe Cadolus,non diu in prou incia quieuit; accitusenim à Romanis quib“''. dam, quorum maxime intererat omnia Ronas perturbari explendarum voluptaWi® caufa.comparato maioreexercitu, quam antea, Romain venit.ac vrbem Leoninaipt^' clcfiamque bcati Petri vi occupât. At vetoerumpentibusRomaniscum Gotifrcdif®' pi)s,tantusterror repen te hoftesinuabt vt amp;nbsp;effufa fuga om nés 3bierint,amp;paulumabftf rit, quin Cadoluscapereturàfuis dercliftus, qiicm Cincius Romani præftâi filiusjâ^ dtocumfuis cuneo, per media ciuium agmina ægrè in arccm Hadriani perduxit.vb^ aliquandiuobftffuSjCÙm nullum liberù abeundi fubelfe fpcm videret,trecentisargcn'^i libris abhis fe rcdimens,qui arcem oblidebant.conlcenfo (IrigofiCf mo cquo indefol'’ aufugit. At verb Annon. Co!onicl)sarchiepifeopus,apud Henricum adoleleenteir netem criminatus,quod contramaieftatem imperij C hrifliana refp. mulieris nutu?'*' bcrnaretur,acceptapoteftatc, componendæex arbitrio ccclefiæ Dei Romam venif”*' Alexandrum primo quidem grauiffi mis verbis increpar,quod fedem Romana mini®quot; Cæfaris,amp;contra arque confuetudoamp;lcxipfaiubebrt, occupalTct. Turn hdüdèbranduî arcliidiaconus, qui forte turn aderat, partes pontificisacerri me tutatus, quod diccrcte*quot;' clionem ad vlerum pertincre, lî ius. li antiquam confuetudinem vellet infpicere, Annoneminfententiara rraxit. Quarc Henricuscognito erroreadfepoftrembrcdiC’’ Alexandrum rogat,vtconcilium, quo fepcruenturum pollicerur, indicat. VrbsIVIani''* ad earn rem potilsimiim idonca vifaeft eb proficifcunturomnes,adquospertinercvi(i‘'' batur eccleliæ falus tutela. Vbi compofitis rebus omnibus imperator ipie non jolumiquot; gratiampontiHcisredqt, vciuuietiam precibus abeo impetrauic, vtamp; Cadolovcnbi’i^ pOttH'* h
-ocr page 209-pctentîignofcerétjamp;Gibertumtant! mali(vt diximus^auflorCm.Rauennatis ecclelîæ archiepiicopum crearet, primum haudgrauatefecit,Saluatorisnoftri cxcmplu imitatus qui voluitetiam properfecutoribusexorarefecundum inuitusconctffit,amp; non nifi pre-cibusHenrici Atigatusq.uod verebatur,ficuti pofteaaccidit, neea res ecclefiæ Roraanæ magnas calamitatesafFerret.Abiens Mantua pontifex,,ac Luca iter faciens.cccleliam ma-iorem cuius Epifcopus an tea fuerat.lacrisfolennibusadhibitisconfecratjtamdiuibi ijri-moraturus, quoad ab Hildebrandoarchidiacono res in Apulia pacatiores redderentur. IsenimacceptisàMithiJdecomitiffaauxiliaribuscopijsjncn folumRuhardiamp; Guillcl-rni impetus repreffit,verùm ctiam eos coêgit, quæ deeccleßa cepiffent, reftituçre. Ve« niensitaquead vrbcm Alexanderpontificatusfuianno vndecimo,menfefextomoritur, inbafilicaqjLateranenfi fepclitur,nullogenere honoris,quod irnpendi fummo pontlK-dpoteft,non adhibito, amp;nbsp;à clero amp;: i popuIo.Ferunt tum magno in pretio fuiffe loannera üualbertum monachum Vallis vmbrofæ,amp; illius ordinis'auftorcm virum fanétiflimum scmiraculisinfignem.
ANNOTAT,
CMmhicfihlfinittictii, de quo Platniafcribit,Honeriit( 11. iußopintificatuvocattaeß, vtex âu» tiqua eiid diplomate didici,
G^^GO'^IVS Vil.
gt;
BREGORIVS feptimus,Hildcbrandus,anteavocatus,natione Etrufcus, patriaSoanenßs patre Bonicio, omnium bonorum confenfu pontifex crea-tur. IpGus autem eleftionis verba ita annotata funt, Nos làndæ Romans ecclefiæ cardinales, clerici, acolyti, fubdiaconi, pre byteri , prsfen-tibus Epifcopis, abbatibus, multisque tum ccclel5aftici,tumlaiciordinis, cligimus hodiedecimo calendasMaij, in baliliça fanétiPetri ad vincula, anno falutis M. L X X 11 L in verum Chrilli vicarium Hildebrandum archidiaconum, virum multæ dodrinæ, magnæ pietatis, prudentiæ, iullitiæ, conftantiæ, religionis, mo-deftufn,fobriumcontinentem, domum fuam gubernantem, pauperibus hofpitalem, in gremio fanétæ matris ecclelîæ libéré à teneris annis vfque ad hanc ætatem educa-tum, doélum.-quem quidem cum ea poteftate ecclelîæ Dei præelfc volumus, qua Petrus Dei mandato quondam præfuit. Adeptus pontificatum Gregorius, ftatim Henricurn imperatorem admonet, ne deinceps largitione corruptuS, Epifcopatus amp;nbsp;beneficia aîuuiperSimoniacam cupiditatem committat,aliter le vfurum in lé amp;nbsp;delinquentcî cenfuris ecclelîafticis. His admonitionibus amp;nbsp;quidem fanis non modo non obtempera-uitHenricus,verum etiam Hagnetem impetatricem beneadmonentem,quid fieri cum religioneoporteret,omniadminiftrationedepulit,quæ Komam profeéta,non diu fu-peruixit,doloreanimi vitam cum morteptrmutans. Tandem veromultis legationibus vitro citroque miflis.imperator in gratiam cum Gregorio rcdiitjCunderncjue in pontifi« catuconfirmauit, vttum imperatorum mos erat. At verb cùm Henricus in bono leuis, in milo pertinax,Simoniamnequaquam omittcret, fxpius admonitus.' illos anathematis cenfuris ponti^xnotauit,qui Epilcopatus amp;nbsp;bentfivia largitione adepti crant.l.tncid temereleciffe vidcretur, concilium apud Lateranum habito, in quo raultiFpilcopi in-terfuere,maxime verb Gibettus Parmenfis arch iepifeopus Raucnnas,ration£m redd id if, quamobremcenfurisccclofiafticisSimoniacos notaflcnfaéfiirum quoq;ici in imp- raro-iemcrcbródic£bat,nififententiammutaret.Tum veibGiberiuslolutuconcilio, amp;nbsp;■. t-
-ocr page 210-ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. platina de vitiî.
niinsndi GrogorîJ oûcafionem nadusgt;ad pontificatum viam quçr^ns,Cinciu m * ônil’'’ ciuemStephani piæfciâi vrbisfilium,hominem tcmerarium amp;feditiofum, in pontiamp;« «nimat, magna ei pollicitus Imperatoris nomine^fi tantum facinus exfententia confecæ fct.Struâ:is itaque inlîdijs Cincius, dum pontifex medianoélc natalis Domini noftricJ' kbrat in templobeatæ Mariae adPra:fcpc,quæmaiornunc dicitur,H-rumpenscumfatel' litibu5amp;coniuratis,dumhoftiamfacrificijcomminuit, hominemcapit, amp;nbsp;in rcgionem Parionisfccumtrahens,in turri quadam munitiffima Cum eollocatAequenti vcro diept“ pulusRomanus,cognitofacinorc,in Cinciumarmafufcipit, pontificem libérât, «desit turrimfcelerati hominis à fundamétiscuertit,familiamqueeius nares mutilatamabvrM pellitlpfeveroCinciustanti maliauâ;0r,fugafalutéquçrens,in Gcrm.aniam varijstr’* «nitibusadimperatorem tandéperuenit.Gibertusautem tanti doli machinator cùm fidiæ ex votonon fuccefGlTcntfimulatabcneuolentiaàpontificedimiflus.Rauennarop*' ioramoliturusfecontulit.N3mamp;TheobaIdumMediolancnfem^rchiepifcopum,amp;p'* » rofquealiosCifalpinæantiftitcs coniurare inGregoriumpollicitationib^is pcrpulcw'; His addidit Hugonem Candidum fanôæ R.omane-ccclefiæ cardinalem.-qui Sc fi antèilt;i‘ fecerat/mgratiamquefimulatoanimoredierat,nunc malumanimum, malam mentcf prx fetulit .Is enim viribus omnibus annixuseftimperatoremamp;Normannos inter fe“? imperiodiffidentcSjCompofitapacCjinitisque fœdcribusjn pontificemconcitare,Qll®j vbi Gregorius refciuit.congrcgata ad Lateranum fÿnodo,propofitis tationibus quar^'“ faceret.Gibertum amp;nbsp;Hugonem dignitatibus priuatosanatnemate notat.Dum harcRoquot;'? Bgerentur,Henricus cum Saxonibushoftibusfeliciterpugnans,adeo felicitate ilia elatquot;’ ell.vthabito conuentu apud Vormatiam, Sigifredo Archiepifeopo Maguntino nfg’”. tium procurante, interdiccre omnibus aufusfit, ne vilain re pontifie! Romano temperarent,ex illo autem conuentu raandato Henrici Rolandus clericus Parmtnl'* Romam venions,amp; Gregorio publice intcrdixit.nequidageret deincepsquodad®’' giftratum pontificispertineret: amp;nbsp;cardinalibusipfis mandauit, vtreliôto Gregorio, Hum habituri pontificem, adfeproficifcerentur.TumGregoriustantaminiuriam^*' uinîE maieftatis caufa non diutius ferens, amp;Sigifredumaliosque cicricoscum Henfit’ fentientes, dignitatibus ac beneficijs priuauit, amp;nbsp;imperatorem ipfum anathematenj’'
priuatum prius omni, regia adminiftratione. Abrogationis autem pontifia* habita ferè hxc formula eft.Beate Petre Apoftoloru-m princeps, inclina quïfoiaut** mul». tuasjamp;meferuumtuumexaudi, quemamp;ab infantia educafti, amp;nbsp;vfque ad hunedit*^ abiniquorummanibusvendiçafti, qui mepromca in te fide oderuntamp; perfecuti^ ■ Tumihiteftis es optimus, amp;nbsp;pia lESV CHRISTI mater, amp;nbsp;frater tuus tecum martyrij particeps, menon fponte,fcd inuitumpontificatusgubernaculaftft^ pilTe.Non quöd rapinam arbitratus fim federn tuam légitimé confeendere, fed rnaleW vitam meam in peregrinatione dcg£re,quàm locum tuum pro fama amp;nbsp;gloria tantuffl^ cupare.Fateor ego,ac meritô quidem,mihi tua gratia,non meritis meis, populi Clirii'* nicuramdcmandatam tlTe^onceffamqueligandiamp;foIuendipotefiatem. Hac itaqut duciafretus, prodignitate amp;tutelaecclefiæ fiixfanclæ, omnipol;entis Dei nomiof^’’ tris,Filij, SeSpiritus fandti,-amp; Henricum r/gem Henrici quondam imperatoris quiaudaôier nimiura amp;nbsp;temeraric in ecclefiam tuam manus iniecitjirnperatoriaîdm'I'j’ ftratione regiaque dcijcio;amp; Chriftifinos omnes imperio fubieôtos,iuramcnto ilIoaWr^ uo,quofidem verisregibuspræftareconfucucrunt. Dignum eftenim, vt isdignitat^^ reat, qui maieftatemccclefiæimminuereconatur. Prxtercavcro quia monitaroM,'® j tua ad fuiipfiuspopulorumq; (alutem pertinentiaconte'mpfit, amp;feabecclefia.ùcidAi feditionibus peffundarc cupit, feparauit, eum anathematis vinculo colligo,
-ocr page 211-PÔNTÎFICVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T7i
feiens te efTe Petrum,in nfîus pecra, vtin vero fundamentorex nofter GIIKISTVS sedificauitecdefîam fuam.Fuerc turn multi poll execrattonem ,qui pacis mtntionem, faccrent: Qiiibus ita Gregorius refpondit, fc pacisconditiones non abnuere,mod^ Henricus fpic primo cum Deo pacem incat. Non ignoratis, inquit, quandiuamp;quantis inalisîlt;omanam£iïcccritccclcliam,quotiesqiicàmefitadmonitus, vt mcliorcm vitam mofesque prebr'ior ;s indueret. Hoc tribuimus beneuoleritiæ amp;nbsp;charitati, qua Hen« ricopatriconiundi olim fiiimus,Sed nil profccimus, adeo mores à patre auerfosim« bibit. Inftabant tarnen ex his, qui adcrant, nonnuHi regem non ita cit« anathematu Zandunieffe.Quibus ita pontifex refpond it .• Quando, inquit, CHRIS TVS liccle-fiam fuam Petro commifit, amp;nbsp;dixit, Pafeeoues meas, excepitne^regcs? Nameumei-dcmligandiamp;foluendipotcftatemdaret,nullum excepit, vel neminem çius jpotcntiæ fubtraxit. Hancob rem, qui dicitfc vinculo Ecclehæ ligari non poffe, reftat ctiam vc fateatur feabfolui abciuspoteftate nullo modo polfe.-amp; qui hocimpudenter negat, à CHRISTO amp;nbsp;ecclefia eius fc omninofeiungit.AtHenricuscognitaGrcgorijcen-fura,multasliteras adgentes amp;nbsp;nationes conferipfit, quibus fe contra iusfasque dam-natumapontificeoftcndebat.Gregoriusautem idafeiure faótum, non vcrbgt;s tantùm amp;nbsp;literis, verum ctiam ratione amp;nbsp;teftibus comprobabat, reipfa antea oculos omnium propofita.Interim verôcùmpars regniabHenrico dcfecifl'et, amp;nbsp;iam Saxones bellum contraHenricum quim diligentiffimè pararent, Alemanni principes vcriti.ne quid mall in prouincranafceretutqconucntuhabitodecernunt, vt 11 Gregorius in Alemanniam pergat, Henricus fupplcx veniamerrati’petat. Quod fcfacturum rex ipfe interpolito iuramento poliicituseft. Motus itaque pontifex his polIicitationibusSc precibus Tre-uirenfisarcnicpifc.opiHenricioratoris,Auguftamprxtoriampecicurus, Vercellas vfque iamperuenerat.vbiabEpifcopolociipGus regni Italix canccllario,clam refeiuit Hen-ricumhoftili in fc animo cum cxercitu aduentare. Turn verb pontifex omilTo inftituta itinere,Canoflam fa recepit,oppidum agri Regienfis, ditioni Mithildis comitilfxfubic-âum.Venitamp;ebpropcrècumomnibus copijsHenricus,qui ftatim depofito regali or-namento, nudis pedibus, vt oppidanos ad mifericordiarhcommoucrct,portxoppidi appropinquaSjfuppliciter intromittipctebatidcncgatum ingrellumaequo animo tulit, aut tulilTe diffimulauit, quamuis afpcridTcthyems,amp;gelu cundarigefcereut.In fub-urbioquidem oppidi triduo immoratus, continuo veniam pctens tandem rogatu Mithildis,amp;AdeIaiSabaudienfis comitis, amp;: Cluniacenfisabbatis introdudus abfoluitur, amp;'ccclefia?reconciliarur,pacciurciurando,confirmata,obedientiapromifra.Regi) autem iurifiurandihsEcformula eft,Rex Henricus compofita pace ex fententia Domini noftri Gregorij feptimi,affirma mepada amp;fœdera conferuaturum,curaturumque, vt quo--^*quot;^*^ quo volueritidem pontifexfincvllodifcrimincfuiipGusamp;comitatus proGcifci poffit, maximeautem per locaimpcrionoftrofubied3,neque per me ftaturum, quo minus,li' berèpontifuioinuncre vbique locorum vti poffit, amp;nbsp;hxc obicruaturum , me iureiu • randuaddico •• Adum Cenoflx quinto calendas Februari), indidione decima quinta Turn verb rebus ita ex fententia peradis, dilabentibus inde omnibus varijs itineribus, dum HenricusPapia iter facit.Cincium amittit fubit?. febri correptum.non tarnen mor-tuotaniperniciofohomine, Henricus rebus nouisftudcredeftitir.Paciscnim foedcraab-« rumpens,ed'Alemanno's principes indigninterei motosperpulit, vtRodulphumSaxonia: ducein,regcm prouinciæcrcarentpollhâbito Henrico.Pctijtprimoquidem Henri-cusapontifice,vtRodulphum execrationibus ab ocuipationeregni dcpelleret.Id vero cùmimpctrarenequifrct,fumptis armis, magna cl^de amp;nbsp;incerta vidoria vtrinque di-tuiwtumeft, Miffitum quidenr abvtroque legatiad pontificeinrogatuui, vtin partes
■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fUQ.
-ocr page 212-PLATINA DE VITIS
fuorum dcclinarct.-quibus nil aliud ipfc refponditquàm vtab armis difcederent.
Pugnsrentiterum lïmul aequo marte Henricus amp;Rodulphus.'Vei um cum tertiopiquot;^' Huminijffent,magnacxdcvtrinquc commiffa ac fuperior aliquantulum Henricus''!' dcretur,RodiiIph; legatos pacem pctentesaudire noluit.ad pontificemejue denuoff'“ plit, vt Rodulphum regnum occupare conantem, cxecratione anathematis notarci' Quod cum facerC Gregorius recufaret, tantaira percitus Henricus eft, vt die noftu'l''® nilahudcogitarctquamquodad pontificis pernicicmamp; exitium vergeret. IntereaV^' rone quid in orbe Chriftianodeeffet, quod feditionibus non agitaretur, Michaël CUÖ' AndronicofilioàNicephorocognomento Botoniata, vi ab impcrio Conftantinopo'*' tanodcieólus, adGregorium confugit, qui? amp;nbsp;Nicephorum cxcommunicauit, gerioRomanx ecclclixfeudatarionegotium dedit,vtMichaelem, quo cumCepari”' locutuseft, in imperium reftituerct. Is itaque mandato pontificis comparata Rogerio minore natu in Italia dimifto, Boeinundum alterum filium fecum ducens.Aquot;' leon primoadnauigat,amp; ad DyrrachiumcaftrafacitjVrbemtantobellopemeceffari’quot;' primo occupaturus.Sed DominicusSiluius dux Venetus cum Nicephoro fen tiens, R'’' gerium ab obfidione repellit, magno illato acceptoejue incommodo. Verùmno'quot;'’ multôpôftNicephorusab AlexiocognomentoMegacopiarum fuarum ducc decept'*'quot; libertatefimulamp;ciuitatepriuatur, quam triduo Alexius militibus diripiendum dtoconceflit. CaptusipfeNicephorusintemplo firndx Sophix, vita donatur, hacc®quot;' ditione tarnen, vtmonachihabitum cum vita fufeiperet. At verb Gregorius cum ret Henricum contra ecclefiamDeiaquibufdam feditiofisepifeopis concitâri,habit35' genti fynodo, GibertoRauennati archiepifeopo obfuperbiam amp;nbsp;malitiam inter3gt;''' iub anathematis pœna,ne Epifcopali amp;faccrdotio munere fungatur. Vocatus praetef^ adfedem apoftolicam, fcclerum fuorum confeius parère defierat, qua ex re tantu^l, modopœnam anathematismerebatur. Rolandumq;Taruifinum cenfura notauir,q'gt;'’ legatusad rescomponendas inter Henricum amp;fe fadus,confequendiEpifcopatuSi'^'^' fafeminadifeordiarum, non pacisfeuerat . NccHugoniquidcmtituliianfti Clen''’quot; tisCardinali pepercit, quodcum Cadolo Parmenfi Epifeopo in feditionibusamp; fcnfilTct. In eodem poftremo conuentu tres legatos delcgit, Bernardum diaconum.®*! terum Bernsrdum MafiGlienfem Abbatem,Odonem,Trcucrenfcm archiepifcopuni''l®J' de latere fedisapoftolicx ad componendas res inter Henricum amp;nbsp;Rodulphum profit''' cerentur. Videbat enimfapientiffimus pontifex earn difcordiam.nifife-data foret, gnasaliquando cala mitâtes populo Chriftiano paritu ram.Verùm,quia certb fcicbat,*’®’ defuturosperniciofosquofdam.qui id quo minusfieret,impedireconarentur,qu0cl'' rum maxime intereratdifordiasaugeri.nontolli. Literas apoftolicasin huncmod“^ tonferiptas, legatisad principesamp; nationem dedit: Cognita imbecillitatc , cupidif amp;nbsp;ambitione humanigeneris, mandamusne quifpiamcuiufuisconditionisfit, veB^' velarchiepifcopus,epifeopus,dux,comes.marchio,fiuemiles,aliqua elatione teffl^®' rióue aufd, fraude,dolo J cupiditate dudus, legatis noftris refiftere audeat, ccmamp; concordiam exxquo amp;bonocomponere poftint. Qnicunque autem terof'’’ tedudus, quod non optamus, huiufee noftrx conftitutionis violator extitcrit ,1^ tiiquenoftrisimpedimcntofueriqquo minus pacem corn ponant, eiim anathematis!^’! culo alligamus ; Scnonfolumin fpiritu, verùraetiam incorpore , atque in cmaæ fortunxbonis apoftolica poteftate colligamos,vidoriamcjue inarmis partant eiaul^ ' muSjVtfaltem confundatur,acduplicipœnitcntiacontcratur. Mandatumpritert gatis eft , vt in Alemannia conuentu habito, mature décernant, vtri duorum 'A?“® jjj xquo amp;bono ius contpetat, eidemque conieniu bonorum regnum décernant»
-ocr page 213-PONTIFICVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;irr
raufaniftiofamp; potior vidtbitur .• fcveró pofleà rccognît.i,q’Jodegerint,Cenfirmfîu-rum.iiiterpoiitaoniriipotentis Dei amp;beati Pétri auftoritate, qua nulla pottfteffemaior. Intercà vero Gregorius,neKomana ecclefiaob largitionem amp;'Sirncniacam cupiditatem aliq U id incommodi capcret, cenucntu habiro, maiorum décréta ad refcindendani banc labem pertinentia conb'rniauit, bis verbis : Sandorum patrum inftituta nunc fequentcs, qucmadmodum in prioribus conci'iis fecimus,auftoritatcomnipotentis Dei decerni-musacconfirmau'.üs.vt qui deinceps cpifcopatum, vel ccenobium.vcl aliquod aliud ec-clcfiafticura beneficium À laicoactcperit, nullo modo innumcroEpifcoporum,Abba-lt; tunijVelclericorumiscenlfc'alur: neue idem fubcenfura anatbematis liminaapoftoloru *ttingat,priufquam locumambitioneamp; contumacia conquifitum,quod efiidololatriæ fcclusrcfipifcendo commutauerit. Eifdcm quoque ccnlùristeneri volumusamp;alligart tcgesjduces principes,qui epifcopatus ccclefiafticafuc dignitates, quod contra ius'fasq; eft.dcmandareaUcuifuerintaufi. Confii mamuspralereàanatbematis fententiam meri-to latam in Thecbaldum Mtdioîanenfem, Gibertuni Rauennatem Archiepifcopum, in Kolandum Taruifinum præfulcm, S: Petrum olim RedoncnfemEpifcopunajiuncau-teminuaforem Narbonenfisecclefiæ, pari cenfura damnamus.
Prætcreà verogratiamS.Petri amp;ingreirum ecclefixbis interdicimus, quoufquepœ-nituerint,fatisfecerintque. fiue Normannifint,fiueltali, velcuiufuisnationis.quialiqua ex parte læferint, aliquôueincommodoaffecerintMarchiam Firmanam inPiccntibus, ducatumSpoletinum, Campaniam inHernicis,agrumSabinum,Tiburtinum,Prxnefti-*’um,Tiifculanum,Albanum;amp; quicquid in Volfcisamp; Etrufcisad mare vergit Hisaddo nionaftcrium fandi Bcncdidi:amp; quicquid in Caflinatumagropofitum eft,necBeneucn tuminSamnitibuscxcipio, At fi quisiftorum auferendi rcsrepetitasamp; non rcdditasba-bcre iuftam caulàm fe dixcriqprius à nobis vel à magiftratibus nofiris iuftitiam requirat.-quodfieisnonfueritfadumabundcfatis, concedimusvt adresfuas recuperandas inde tantum aiiferanqquantum fat eft; nec more prædonummodum excedant, fedagaxit vt Chriftianosdecet,amp;cosm3ximè;quifuamagisrcpctunt,quàm aliéna percupiunt. quiq; AiramDeiSi execrationembeati Petrireformidantac timent.Pritercàvero execratio-neæ inHenricum bis verbis dcnuoconfirmauit; Beate Pctre Apoftolorumprinccps,amp; tu Paule gentium dodor,vefiras quæfo aurcs mibi paululum pracbete, mcque dementer cxaudite.mamveritatisdifcipuliellisamp;amatores .• quæditam, verafunt. Hanccaufam fufcipioveritatisgratia,vtfratresmei, quorum falutemcxopto , mibi obfequcntius quiefcanqfciant, intelligantquod veftro auxiliofrctuspofiCbriftü amp;nbsp;matrem eius fem-pervirginem,flagitiofisamp;iniquisrefifiofidelibusautem præftoadfum amp;auxiliumfe-ro.Non enim vclcusamp;lihcns banc federn confcendi, fcdinuitusamp; lacrymans, quôd me indignum iudicabam quiin tam cxcelfotbrono federcm.Hscautem dico,quianon ego VoSjfed vos me elegiftisjamp;grauiffimum pondus humcris nofiris impofuiflis. In me au-temveftroiuflu montem ipfum confcedentcm, clamantemSt annunciantem populis eorumfccIcra,amp;filijsecclcfiÆ peccata, membra diaboli confurrexére, amp;nbsp;ad faguinem vfquemanusfuasin me coniccére.Aftiterunt enim reges terrçamp; principes fcculi,cum bis coniurarunt ecclcfia(l:iciquidam,amp; vulgares in Dominum amp;nos Cbriflianos eius, di-ccntes.-Dirunipamus vincula eorum 8cproijciamusà nobis iugum ipforum : hoc autem fecere,vt me vel morte vel exilio multarétc quorum de numero fuit Henricus,quem regem vocant,Flenricus,inquam,Henriciimperatcris filius, qui cornua amp;nbsp;calcem contra eccltfiam Dei fuperbè nimium erexit.fada coniurationecü multis epifeopis Ital ici,Galilei,Germanici^ue nominis, cuius fuperbiæ veftra adbuc reflitit^audoritas quifradus /gt;otius,quàmadfanitaterared^dus,admeinCifalpinamperueniens,abfolutionem ana.
M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ihcma«
-ocr page 214-, nbsp;nbsp;■ _.MATINAD8VITÎJ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
thematisfiippiiciterquæfiuit.Huncego.quéadpœnitentiâ véniflecrcdidcra.iftgfatiai’» recepi,huicq;tantummodocommunionéreddidi,nontamenin regnum, èquocumia ' Romanafynodo meritódepulcra,rcftttui,nec vcdigalibusrcgni.vtadfinéredirêf.coæ ' ceflj.Hoc ideo feci,vt fi redire in gratia cû finitimis fuis,quos femper vcxauerat,diiferret, reddereq; res tumccclefiaihcas turn profanasexflt;sdereabnucrct,cogiadoU ciu execra* ■' tionibusamp;armispofret.Hacoppoi'tunitateadiutiquidâGermanieEpifcopi,amp;principc5 ab haçfcra beftia diu vexati,in locum Henrici luis flagitijs c regno cadentis,duce fuumâi regem Rodulphûdeligunt.Qui regia modeftiaamp;integritatcvfusftatim nuncios ad nie niifit,àquibusintelligerem,fecoaftum regni gubernacula fufcipere,non elfe tamé adeo ‘ rcgnandicupidûjVtnon malit nobis,quàm rcgnûpollicentibusoptépcrare/futurûfe in lt;nbsp;Dci poteftate femper ac noftra,idq; vt arbitremur ipfum falt;Surû,filio5 obfidcs pollicitui eft. Stomachari tum Henricus cccpit,amp; nos primo quidem precari,vt Rodulphum ab oî cupatione regni execrationibus propellercmus.Dixi me vclle videre cui ius compctereti lt;c eo milfurum nuncios,qui rem omnem relcifcerent,mcque deincepsiudicaturum vtef îpforum in caufa potior habendus effet. Vetuit Henricus quô minus rex à legatis noftri’ decerneretu^multosqstumfecularestüecclefiafticosinterfccitjecclefiasdiripuitamp;prœ ; fanauit,atq; hoc modo fefeanathematis vinculisilligauit. Hancobrem fidensin Deiiu* dicio amp;nbsp;mifericordia,inq; patrociniobeatç virginis, fultus etia auâoritate,veftraipfufl ' Henricum eiusq; fautores vinculo anathematis colligo.-atq; iterum regiam ei poteüateia ■’ adimo,interdicoqiChrillianisomnibusilloiuramcntoabfo!utis,quofides regibus dart i confueuit,neHenricovilain rcoptemperent.Rodulphum in regemfufeipian»-*quemuL ' tiprouinciæprincipesabrogato Henrico in regem optimûfibi delcgere.Ltenim parefti vt ficuti Hcricus ob fùpcrbia amp;nbsp;contumacia facultatibus fuis priuaturjtaRodulphusoffl« s nibus gratus,pro fua pietatc amp;nbsp;religione regia dignitate amp;poteftate donetur.Agiteigiwf apoftolorum fandtiflîmi principes,amp; quoddixiveftra auéloritateinterpofitacofirmaKi vtomnesnuncdemum intelligantjipoteftisin cœloligare amp;nbsp;foluere, in terra quoqu« imperia,régna,principatus.ôc quicquid habere mortalès ponunt,auferreamp; dare nos pof ’ fe.Sienim que ad Deum pertinent iudicare poteftis, quid dehisinferioribus amp;nbsp;profanis cenfendum çftpLt fi Angelos dominâtes fuptrbis principibus veftru m eft iudicare,quid ; in feruosillorum facerc* vosdecctfEdifcantnuncrcgeshniusexemploamp; omnesfecuü principes,quid in cœlopoffitis.-quantiqueaqud Deum fitis,ac dcinceps.timeant fand« ecclefiæ mâdatacontemncre.Hocautem indicium cito in Henricum exercere.vtintellh , \ gantomnesiniquitatisfilium non fortuitOyfed veftraopcraèregnocadere.Hoc tameni vobisoptaucrim,vt pœnitctiaduétus,in dieiudicij veftrorogatu gratia à Domino, côfe- V quatur: Aâû Rom j nonis Martij,indiôtionc tertie^ Ad hoc verô Gibertû difcordiarûom-nium amp;■ hærefûm,quætunccrant, auftoré.ab ccclefiaRauennatedeiiciens, facerdotibus omnibus eide eeelefiæobtemperantibus mand3uit,ne Gibertofacinorûomnimum au-
(. élori,amp;obcâ rcexecratton s vinculoiPigato 1 lia in reobedirét,amp;: nepopuli illigubei'« natore indigerentj’ctrûimitatus.qui Apollinai ê quafi fupplémentiimitrere confueuC' rat,vbioportebdt,côalteruarchiepifcopûproficifci iubctcûintegra poteftate, qui Sebs' refim Gibertiaue!leret,amp; mcnteshominûin fideconfirmaret.Tum verb Henricusirri* tatusmagishisccftiris quàm monitus,capto Oftienfi Epifeopoè legatione redcunte,ha'. bitoq; Epifeoporû fccum ma’cfcntientium conuentUjGibertum olim Rauennatem ar' chiepifeopum pontificem creaqClementemq-appellat. Verùmcùm àSaxonibus preæc' ! rctur,rcliéto ad tempus nouo pôtifice.in eos mouetjac commiffo prœlio magno fuorutn 1 incommodoftiperatur.V’iâor Rodulphusaccepto vuînerepaululûabfcedens, mortuiu j inucnfuscft.EeruntHcnricumcacladeadco perterritum fuiflejVt vixdecimofepfinilt;i ■ ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;di«
-ocr page 215-1gt; o N T I FI C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îr,'
lt;îierêpertusfit,quo quidem tempore Gcrinani Henricum eiusfiüumeiufdemnomi-nisquartum, in locum patrisfuffecciant. Qui limul poitcaconiunótis eopiis in Italiam venicntcs.Clcmcntem luum in pontificatum collocaturi.puIfoGregorioJVllthildim ob. iiiamcuin escrcirufaft.un leui prœliofuperât. Qux quidem muber primo marito mor-' tuo.paulóantè Azcnem Marchionem Hilenicm prioris viri confangv.ineum, actertio, graduaffinitatis bbi coniunélum.in coniugem accepit Verùm re polttàcognitaluadcn-teGregorio,diuortiumcum Azonefecit. Henricus itaquefuperataapudParmamMit-hildieiufquc marito Azonc, Romam hoftili animo probcifcens.in pratis Néronianisca-ftracollocat.-vrbem Leonianam ingreditur fanétiPetri bablicamcuin lùoCleméteprofanât,porcicufquedemolitur.ldem quoquefaélum de balilica Pauli cóftat. At veto cùm vibem ingredi nonpolTet : Tibur concedens, indetanquam cx^rccbclli in Romanos quotidieincurfionesfaciès, vaftjtis rebus omnibus,eô inopiæeos redcgit.vtpacem qua-üisconditioneexpetcrent.Admotisitaquecopiis Henricus reper transfugascognita.vr-bem ingreditur.Turn pontifex hand fatis populo fidens in molcm Hadrianifecofeftim recepit, vbi a! iquandiu obftfTus eft^acri ter qui in præfidio erant, arcem ipfam defenden-tibus. Non eft y fus ea fortuna Gregorij nepos ex fratre, qui eo tumultu ad Septem folia Seueri A fri opus confugicns.eù m ferre oppugnationem non poflet.dcditionem turpiter fccit. Atverb HenricuscognitoGaifcaidiaduentu Apuliæ ducis in auxiliumGregorij, nonaraplius immorandum rarus,ad dolosconuerfus, Cluniacenfem Abbatemad Grc-goriiim in arcem mittit, qu idiceretlein Gcrmaniam propere eu m excrcitu rediturum, h ab eo in Laterano corc-nacetur, populus quoque Romanus,v t idem fieret,precibus in-fiabat.Faéturum i'c id Gregorius dicebat, fi errata fua Henricus corrigerez veniamq; pe-t£fct,-quod;.iimfacercrecufarct, amp;nbsp;iam aduentare cum exercituCiuifcardumfentiret, Clementem antipapira in Lateranenli balilica corona pontificia publicè donat,eam rem procurantibus J^.,nonienli,Ceruienlj.MutinenliEpi(copis.Quofa£to,flatimScnas pro-IjcïlcirurClementefècum duóto. Guifcardusautem per portam Flaminiam irrumpenr» rclillentibus ciuibusvfque ad triumphalem Domitianiarcum vibem in.endioconfum-plit.Munierant Capitolium ciues,amp;fcagt;.ritercontraGuifcardum dcfendcbant,quiLa. teranum iamceperat. Vndecùm multacrebro vtrinque committerenturcertaEiina,8£ iilapars vrbiseuerfa cft.quæLateranumamp; Capitolium intcfiacet, amp;nbsp;ipfum Capitolium poltremo vicaptum,ferè vfquead Iblum æquatur. Inde verb fuperata iam amp;nbsp;capta Ro-ma/ortunilqueciuium militibus in praedam datis, ad molem Hadrianiprofeö:us,vbi pontiléxoblidebatur, hominem multiscalamitatibusvexatum , tandemèmanibusho-Itium libcrauit.fecumque Caflinum ac Salernum pcrducit.Vbi non ita multó poft ponti-licatusanno xij.mcnlê vno,dicbus tribus fanótè amp;nbsp;piè moritur .Vir ceirc Deo gratus,pru-dens,iuftus,clemens,pauperum, pupiUorum, viduarum pstronus,atqucvnicusecclcliai Romanæ fortiflimus amp;acerrimusdefen for contra hærcticorum improbitatem,amp;malo-lumprincipumpotentiamjresecclefiafticaspervim occupareconantium.
ANNOTAT.
Haiio Grevirijvtri ceMerrinv, amp;nbsp;maxime memorabtlisritam,Ô‘rnge[laf,tiuinquelibrtiC9n‘ feripß. Atiim.'ff crat q'htdam de eo cognim dignißima hiefub^cere, neqtie à Platina, tteque ab a/i/s,qui circuiiferuniiir atiltoribtis, quodfàamfiriptà: fed reiipfuf moles longe maiorem loam quam annota-fio ;ûdeftderat Illud tantumdieamhune maximumpontificem, totiwecdejiafiiealibertatisvnicum afi fertoremfUlfe-qui qiianquam virfanSUßimtit efet,vt ab infinitif peiiè fuorum tcmporumfîriptoribt^ tra^ ditiiritamennecip/öineptißimamvulgarium homittum opinianem eftigere potui't ; ab al ijs enim necro-WÏiicttf,ab alÿt Simoviaem,a 5114 lobefipxa oinites alieiiHsfuit,ab alÿs/àngumarius,amp;ßmilibm nomi» iA 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nibuf
-ocr page 216-, PtATINADBVÎTlJ
nibuf a/f^xUdiar, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;otnitia inatatiam imperaterift quo ami maximas inbnici;iiii ob libert ttem ec(^(‘
fiajiicam^qtneeitnextjiraiitude deprimeiatur, reaipsranderngefferat coiifictafutrunt. Seddehifaliiif latim.Mulia de hoc pontifice öquot; fiitu di^nafiribit Lambertos Sehafnabur^enßs manachits lßrueUtiißi‘ Lea Epißöpuf Oßienfis libra tertio hiflonit Caßinenßs, q'ui co tempore vixerunttOiho Epißopus Frifmi«!^ ßs hiß oriarum itbrts nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eomplures.
VICTOR. 11 L
lélor tertiuSjDcfidcrius antea vocatus,montis Caffini abbas, pontifex créa* Gregorij partes fufeepit. Hane ob rem crediderim cum quoqu* Henricum regem hollem habuilTe,cuius fraude (vt Martinus fcribit}venf-noincalicem iniedtodum facrificatnecatur.Vineentius tarnen longealitff fentit, cum dyfenderia perijlfehominemdicat, quodà fufpicione dative-neni nequaquamalienumeft,inde,quodindjfenteriamvenenopetitiinterdumvertun‘ tur.correptisamp;labcfaélatisinteftinis.
Vindicafletautem tantam iniuriam Guifcardus,neei mori properènimium contigif* fet.Superatis enim Graecis in Caffiopam infulam delatus moritur,cui abfente ßoemundo Rogerius natu minor in Apuliæ ducatu fucceffit. Feruntamp;eodem tempore in totofer^ orbe terrarum fame laboratum effe, qua quidem occafione Auful Gallatiæ rex.T oletuin multis annisobftlTum de Sarracenis cepit, eandemtjue vrbem Chriftianis incolendat” tradidit Héricuspræterea in Germania finiftro Marte cum Saxonibusdimicans,quatuof milia militum amifit Deo vol ente, vttandemdehfteretecclefiamfuamperfequi,amp;cab' mitatibus vexare.Sunt qui hoc tempore multaprodigiaapparuilTe fcribant,quodamp; aiie* domefticæ,vtpotegallinæ,anferes,columbi,pauoncs,adlocamontanaconrugerint,filue-ftrefque fin tfaól3e,amp; pifees turn fluuiales turn marini magna ex parte perierint.TerræmO-tu etiam quædâ vrbes adeo conculTx funt, vtSyracufis maior bafilica corruens, dum vegt; fperæcelebrarentur,omnes qui turn in temploaderant,contriuerit.duobustantum diui-nitosfuperftitibus, diacono fcilicetamp;fubdiacono. Sunt qui dicant hoctemporecorpif’ friM fanótiNicolai Barum tranflatum à mercatoribus efie, ibique in pretio habitum,vt Marti-. nusScoujsvirmagnædoétrinæfingularifque vitae,infuahiftoriaconlcribit.Viftorautc, librum eanonum inordinem redegit, anno vno, menfequatt» pontificatusfui non fine fufpicionedati veneni moritur.
ANNOTAT.
Vi^oriiIII. vilam,!^res^eßasdiligentißimefcripßtLeoMarßcanusmoitachtis,Cafsinen. Oßiitt. ßs Epißopusin libro hißaria Caßinenßs.Vircert'etantopontißcattij^qui Gregorio V11. fuceeßißeti di^niis.Obß Caßinbeuiut monaßeiß antepowißcatum abbasfueratßjitß cum hoc eloßoßpultiis.
Caffini, monafterioS. Benedifti, Viftoritl 11. fepulchro,
^Pu!sfueriin,vcl quid, qualts,quaiitufq^ doceri Si quis forte velit, aarea firipta docent.
Stirpsinihimagnatûm,Beiieuentuspatria,nen}eie Eß Deßderius,Tu^ Cafsiiiedeeus.
Jntaäam fpon/am,matrem,patriamq^ propinqun Spern!ns,hHcpropero,nionacbusefficior.
Abbas debincfaäus ßuduipro tempore totunt Vtnunca^iciturbuDC reiiouare locum.
Intend
-ocr page 217-JtttereafutrainKainan4cl.irusinvïbe •
Hoc/enislujbiiminwdnnjfunthtiljofière
Viilorat'oj.ialcantfcandodehiiiefiliuta.
Quantor,(y (enisv/xmenfibusinàelisradtï
Kii (exbdira^^l'enf.iHartttuifiistuniaM.
SelnVngmeoffabatlüxvltimafigno
CummefolverushuctulitiffiDeas.
VRBANVSir.
J'i
W^^Rbanusfecundus.Otho vel Obdoantea vocatus, monachuJ Gluniacenfispri-Ä\g”j^mo,deindeCardinalisOfticn(is,pofti-emö quinto menfe port mortem Vióto-fanórttatc vîtæ quo-^uisgrandi magirtratu dignuserat.Tum veróRogeriusopportunitatcmnaduJ,
lt;iuód mortuü Gregorio res ad Vrbanum nouum hominem deucirtflet, Capuam vrbem amp;nbsp;quicquid inde vfque ad Tiberim pertinet, de Romanis amp;nbsp;pontifice vi cepit. Hanc ob temVrbaniisparumetiamRomanisiam pridem rebus nouis ftudentibus fidens,Mcl-phimfccontulit.-ibi vei ó fynodum habiturus, quótutiuseó proficirti liceret,Rogerio amp;Boemundo inter fc de ducatu Apuliæ tontendentibus impcrat,vt ab armis difcedant, hactarnen conditione, vtRngerius permirtaBoemundo Apuliæ parte,ipfe reliquatn P'^trisditionem habcret. Tum pontifex ex fententiaanimifedatis rebus Italicis. compo-fitoquereiectleliafticæftatu, quantum in tanta perturbationelicuit, Troiam proficif^ citur.recogniturusquid maxime clerus eo loci ageret,corredurusqueerrores quorun-dam male viuentiurr. Interim verb Eoemundusfratre Rogerio in Sicilia contra Sarra-cenos bellum gerente. iVlelphimfurtooccupat.Hancautemob rem Rogerius èSicili? rediens, viginti millibusSarracenorum bello conduólisfratrem Boemundum Melphi ob-fidet, acriter ciuitatem qui in præfidio erant,defendentibus.Pontifex itaque cum in Italia nullibi quietis locum cerneret, in Gallias profeâurus,Placentiæ fynodum habuit, in pladtU qua licentiam quorundam ecclefiafticorum mirificècompefcuit.Indc verb in Gallias a- Syntdut. biens,rem memoratu dignam aggrelTus eft.Confilioenim apud Clarum montem habito, ita principes Galliæad recuperandamHicrofolymamàSarracenisiamdiuoccupatam a-nimauit.vtannofalutismillelîmoamp;oélogefimo quarto trecenta millia hominum nomen in militiam Chrifti dederintjignumque crucisfufceperint, quo faâo Romam fta-timrediit,vtcompo(jtisin Italia rebusjtalosad earn quoquerem animaret.
Non deftitit interim Henricus rex homo pcrniciofus, Robertum Flandriæ comitem prœliolacelTere,quo eum à fancfaexpcditioneauerteret.Multi tarnen Petrum quendam eremitam virum incoinparabi!isfanâ:itatisfecuti,perGcrmaniamamp;Pannoniasiterfaci-entes,ConftantinopoIimcommunem belli federn perucnere,quos non itamultbpbrtfe-cutiduofratresfuntGotifredus,Eurtachiusamp; Balduinus, cognomcnto Bolioui, Galliæ comités, viri amp;animi conrtantiaamp; corporis robore inlignes. Prætereà verb ScPodicnOs Epifcopus amp;nbsp;Raymundus fanófi Egidij comes,amp; Hugo Magnus Philippi régis Francorura frater,amp;duoRoberti;quorumalrerNormandiæ,alterFlandriæ comeserat, amp;nbsp;Stepha, nusCarnoti Comes,tranfmiffis Alpibusmagniscopijs iter perlialiam facientcs,primo , Romam peruenere. Vnde recognitis prius fanélorum locis, fact'llistyue inuijis, accepta ipontifice benediirtione Brundufium peruenere, inde in Epirum traieäuri. Verum quia non omnes idem portus capicbat(tanra erat multitudo)pars Barum pars Idruntum pctijt,Boemundusautcm(quemdixirausiMclphimoçcupafl'e,lcupiditateglüriç inccrt.s,
M 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reliirta
-ocr page 218-îî* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P t A tf N A DE Vltli’
relira MclpELcnm duodecirn millibus'deleftoruni hominifmîtalirç inuentutisin fin* dem cxpedidirion inproficifcityr.HuiusauL’fH viitusamp;animipræn:*n;ia.''.icofr;rrfW Rogerium permoiiitjVt politisarmisdixeritfibi omniacum fratrccornmunij deincfpf forc.ac ftatini 7ancrcdum filium pugnandicupidum belliComitcm fratri t. adidit.Per. vcneratiam Conftantinopoliifl Petrus e,rcmita,amp; in fubui bi^s'caftiametaMis,totroalacb uibusinfercb3t,non fpontejfcd milltüm'Ifc'entia, 'it drpnium ittteritum Græci peroptä' rent. Per motus itaque fuoru m malisxùexiusimptra'fftr,ï’ctrùm ccmpuht negato com« fncatUj ante tempus Bofphorum traijcere.-qui Nicomediam primó, mox Nica am peruC' nientesjciuitatem ipfam natura'amp; praefidipSari'acenorum munitam, oppiignarc aJorti funt.Vcriim cùm obfidentibusctrnmeatusdeficereptsdüabereturq;paßini mil tesChri« ftianbeiusrcicaüfâàSarraGcnisinfidijsôpprefiijacreiinqùercobfidioneîh coafti,tantum in fuga demimcntum accepere,yt Rejnaldijs aux Afernbnrioram abnegata Chrifl' fiJ« cum aiilt;iifo^'milit'ibus deditïón«m‘fecerit, li Petrus ltgationis nomine fine militibu» Conftantinöpolini rcdïefît.QiJçres Alexio grata admodum fuit,quod fperaretChtiftia* ïiostantB'atcc^tb'lnconïm'ddöxCaméxpéditionèm omîfTuros.Inteiea verofuperuenien-tibusalijsçopiiSjCÙm cosaperto Marte repellcrexAîexius non poflctjclam noôtu infubut' BiisCitnftantinpp.oHtanis caftramctântesaggreditur,f€d nilcft3Ói:um,acriter,quiinfta' îîünfîcrartt,cafli'a'dcfPndchtibus, don'eç rcliqtii milites quot;fomno excita ri, armacapcr^u Pugn'atfi mefi item fcqdenti die paTUôVtrinqueacccptoincorttrriodo/rum Bocmundu» «xérititus nôminerid Alcxium rhilîus, hominem partim minisj tum pollicitationibusatl pitfcrn ibclffiduni compulithisfocderibus,vt Leiter tu tum pcrlocaimptriociusfubieft» facéreliceretjamp;commeatumacfupplementapræberet, vtquequodèSarractnis caper«' tur,’tiu!)'jrhfieriofubiicerctur,txccptti Hicrofclyma.Peraétishis lu Eus ex ft ntenti?,trails' ttiifloq; Bofphorö,primoNicomediam, indcNicæara ventum efi.àTurcis, qui in prafi-’id^o'crat.acriter dcftnfsm.Sarraccni chim amp;Turci paribuscopiisaufpiciisqjbclJum com tTaChriftianos turn gerebant. At fexaginta cnim Turcorum millia/qui proximosmonK’ infè derail t^figfii-truptionis oppidanis prçbcntes.Chriftianoru m caflraadorti,magnoaC-cepto incommodogt;ad montes ipfos.rcinfiéta.rtdiere Difficiletr.men eratvibem oppu-gnare,quiacon!me»tusamp;: fupplementa militum fubmitti pier lactim vi bi adiacetem com tiriubpoterant.Vcrum fupcrucnichtibuseConfiantinopoIi lembisnon paucis, inlacûq; iTiiffis rcruraömniu inopia oppidani preffi, dies poft duos amp;: quinquagin ta ab initio ob* fidiönis dcditionêfccerc.Turcis quiinpræfidiocrant,cum rebus fiais A armisebireper* miffis AtveröC-lrriftiani munitaNicæaJndeabcur tes,cùm iterpCrlocadefeitafaceitnC' ccfleefletjbifariam copias diuifere.Cùm autem Btgt;emundnshtrbidurit foluni ad riuiim quendam inueni(Ter,caftris'pofitisreficere militem Ubnre itinerisfeffum inftitucrat.cùni fiibito eum Sarraceni amp;TurciSolimanno duce adorti funt.- quem cei tè opprcfirlTcnl ab’jndante vndiq; multitudine.ni HugoA Gotifreduscum quadraginta millibus equi' tum.ciconfeftim repernuncioscognità opemtulilTcnt. Pugnatiini eft vtrinque acritef amp;diu nec diriminifi noftis interuentu certamen potiiit. Eo autem proelio, quoMcdi» TurcijSyri, Chaldæi, Sarraceni,xArabes interfuerc, quadraginfa millia hominum cccfi difle fcquenti die cognitum cft.SoI imannus autem effiala fuga inde abiens^ac vbique prç' xJieansfcviétoremfuinedccem millia Arabum adcxercitum vtnicntiû obuiam habuir, qmos ftatim fecum in Lycàoniam duxit, Chriftianis eo proficifeentibus commeatusK iter i.nterccptiirus.At C.'hiriftiani fegttibtis iam maturefcentibus».diuti,finc \lloincom-modo Aeonium primamLycaoniatciuitatcm peruenère.- qua in poteftatem dedentibuJ ciuibus rtdasSa,pari felicitateHcracleam,7'arfumquecepcrc.Tum Balduinus prxftantis animi amp;nbsp;in^cnij vir, primus omnium in Afi» domi^tum adeptus eft, 7 arlo donatus, îi
-ocr page 219-r o N T I F r C V M. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r»,
quicquidin eâ regiobccineret/qui quideni paulö poft Edênaamp;.'Manireftavrbibuspoti-tiiseft.Flexitindcin Cilic'ani m. orc-xercitLis,quç nunc minor Armenia vccat.ir.Cîuain qniJemprimoimpetucaptam.Palinuro Arineniocum noftris milita re folitorcgcndam coinmilère.Capta deindeCæfarea Cappado' iæ, in Antiochiam rnouere, ti almillisaltilL fimismoncibus. Ari ’toch X verb Caflianus rex turn prxerat, qiiXvrbsantea Keblataap-pellitaeit.Hancajcem diiplici miiro circundatam, defuo nominerexillequondam A-iiæd trninacor appellauit.duót scircunquaque quadringentisamp; lexaginta turribus. Hxc item quondam Petri apoltoli fédesf.iit.Hine Lucas euange)id:a,amp; ille ’rheopiiilusorigi. ncm Juxcrunt,ad quem L'.ica,s cuingeliumamp;aftusapoftolorurn fcribit. Hic tarnen pri. mum bautifmatis fonte renati.Chriftiancjs fe appel lauere, in eaqnefub Chriftianoimpe-riomilieatinis ftoruerc. Centii ctiamac lx. Epifcopos fub patriarcha Antioehtnofuifle cun htantcvrb ’mabarbariscaptiin.in qua ad trecentas amp;nbsp;Ix.ecclefiasfuiïre legi mus. An tiu igictir làlutis noftrx inilleiim i nonagelnnofeptimojvrbs Antiochia magnis opcribus «uliJeti cœpta eft.
Qjuq tide te nporeVrbinus maxi mis feJitionibusexagitatus, in domo Petri Leonis potentiflimi ciuisbieniofe conti nuit apudeccIehäS. Nicolai in carcereTulliano. Verä naurtuoloanne p.agano ftd tiofllGmo hominc, liberiorfafl-uSjadcomponendüecclefiae ftvimaniinuadijcit.Natn Srarchiepifcopum Mediolanenfcm iam antea magiftratu puL Ium quodab vno tantiim epifcopo contra iusdiuinumconfecratusfuerat.in gratia rece-pit cùmantea mucato habitu eius rei caufa in cœnobio fpóteac fânétiffimè vixiftet,amp; ei-dépallium fuppliciter petenti cû integra poteftatetranfmiGt.hisverbis.-Literistuisexo« faticumapjft jlicæ fedis ben ediótione pallium fratcrnitati tux mittimiis,quod quidem dignitatisgenusnulliantèniG prxfcnti conceftum eft.P.rxterea veroToletanoarchiepiG copo.qui Koina vcnicnsde more in verba pontifiJs iurauerat,palliûamp; priuilegiaquçdi conc' flit,eundemq; tonus Hifpanix primatem inftituit.Regemautem Gallaciçcûomni diœcefifanftilacobijanathematis vinculo il I igauit.- quia prouinciæepilcopû in carceré, inauditacaufaconiecerat. Eodemfcrè temporeHenricusSueflioncnlisEpifcopusRo-mam ad Vrbanum veniens,cpifeopatu qucm à rege Francorum acccperat, libéré feabdi-catfine vlla réftitutionisfpe. Hancob rem Vibanuscùm ncceftitasprouinciæitaexige-ret nolentiamp;rccufantiepifcopatumrcftituitjacceptoiureiurando His tarnen verbis in reftitutionehominem vfumferunt Excómunicatisabhac fede deincepsfcicnsamp; volens noncommunicabo.-Simtliter verb cófecrationibuseorum, quiepifcopatus vel cccnobia alaiciscontraiusfasqucacceperint.nunquainterero amp;nbsp;itamcDeusadiuueqamp;hxclanifta Dcieuangelia.vtnunquamdefcntentiaccdercinftituerim. Idem quoque iiiBeluacen-fcmepifcppumaiftumferunt. Nee eftcurcumobhasrespertinacem quifpiam fuiflepu-tet.üidiceracenim vbi crat opus.mutare (cntentiam.quod eft viri boni proprium . Nam cùmcleri'.um quendarn aGiberto antipipa adordinem fubdiaconatusanteaproueétu, itcrumad facros ordinesadmifiiftt, femenriam mutauit, quod cares mali exempli vide-retur,pari tu raq;i'iquando effet mgentia mala. Cifterüenfem aüt ordinc primbin Bur-gundiam excitat'.iJuaauótoritateeonfirmauir.Suntetiam qui fcribant Caithußenfesre-ligiofos huius pontiii istemporeoriginéhabuiffe. Alijautem temporibus Viótoris tertij hocafleribunt. Atverôcùm Vrbanus fanóliflimus pontifexjaon opcre folumSc exem-plo verüna ctiam ftriptiscontrahxreticorum dogmataecclclïam Deiconfïrmaffet.duo-decimop 'utificatus fuianno,menfe ii j.die xix apud fanétum Nicolaum iu carecred'ul-liano, in xdibus P. tri Leoni; up is eg régi j moriamp;.ir,ii ij. talen. Augufti, cu us corpus per Tranftiberinim.regionem :.dvitandasinimicorurn inlidias.qui iti m mortuum Ixderc Sonabantiir,ad b.Vetrum in Vaticano delatuni tft,ibiq; honorificeutiflimè fepulum.
M 4 PASCHA-
-ocr page 220-‘184 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P L A T I N A D E V I T I S
PASCH ALIS II.
167,Afchalisfccundus.Rainerusantcpontificatumvocatus,nâtioneîtalusèFIi' Crelcentio.matre Alfacia,cofere tempore pontifex creatun cœpêre,Pyrrho Antioche* no ciueadmodum potente, vrbis ingrcffiim praebentc.
Qui Bocmundi virtutem admiratus^dediturum fe ill is vrbem fpopondhi fircliquiChriftianieidem cumimpcrio prxcflcBocmundum paterentur. Ingrcfli bem.Chriftianijomnibusferc pepercere, inprxlidiaSarracenorum tantunimodo feui« turn eft. Caffianusautem rexad loca montana confugiens, ab Armenijs trucidaturSoIl arxfupcrcrat.-quam diim Boemûdus acerrimèoppugnat,femur fagittatraiicitur;amp;adefl grauiter, amp;nbsp;per aliquot diesaboppugnationedeftiterit. Verum fnperueniente Corbanf Perûrum regis railitiç principe,cum SenfadoloCaffiani filio Antiochiam rccuperaturiS) J Boemundus iam exvulnereintegerobuiam cum excrcitufadus, ftatim pugnandi copi* f am facitjn montibus fehoftes contincbant,nec elici ad certamé vllo modo poterat.Qü^' ii re Boemundus penuria rcrum omnium vrgête,deccrtareoranino inftituit etiam iniqu” loco,Prælata'itaque lancea illatanquam vexillooptimo, quaChriftilatustransfixunil Lóginofuit nu^er inbalilicaS.Andreæ Antiochiaereperta.hoftesprimo acriterrelilien-tes fuperatSr^dit,quorum de numero ad centum millia perijffeconftat. Prætereà ver® in eoruni caftris ad quindecim milliacamelorum capta traduntur.- indeque tanta prdi ' aueda.vtabextrema inopiaadfummam rerum omnium vbertatem ventum Gt. Prsft* â:usaiitemarcis,cognitafiiorumcalamirate,amp; areem Boemundo tradidit. amp;nbsp;Cbriftiü' dem fufeepit.-permiflun* amp;nbsp;his,quiin prælidiocrant, vtfiChriftifidem ampledterentufi abire cum rébus fuis licerct quoquo vellcnt .Magna deinde inter Boemundü amp;nbsp;Raymun* | dum concertatio ortaeftjCum Bocmûdusfibi Antiochiam depofceret,amp; Raymundus in* ftaretjVt i mperatori Conftantinopolitano ex fœderc prius inito fine vlla cótrouerfiatri' deretur.Sacerdotcs autenbquibus eins rei arbitrium comraillTum eft,Boemundo Antio* chiam ftatim adiudicanMntcreà verb mortuoHugone Magno,qui componcndarunirt* rumcaufaConftâtinopolim iuerat,reliqui duces Raymûdoexcepto,qui CçfareamCap* padociçobfidcbatproficifci HierofoJymâcum exercitu inftituerein Lyciam fimulcôuî-nientes In itincreàutem Tortofam oppugnarcadorti,tribus menfibusfruftracôfumpth ’ folutaobfidione,Tripolim moucre:cuiusreguluspecunia,cômeatu armisbenigneprï' i bitis.gacemhaclegeimpetrauit, vtfiHierofolymçcapcréntur,Chriftianum nomen am* ' pleélcrctur amp;nbsp;fidem.Inde verb mouentes,ac Cçfaream Paleftine prçtereuntes,quinisfa-ftrisHierofoIymam tandem perucnerc.inarduo montefitam,acpluribnsconuallibusdi‘ ftinéfam,adeo,vtnon nifi àmaximis exercitibus obfidcri vrbs poftet. Addequodaqtiis fontanisamp;fluuialibuscaret,quç exercitibusmaximèneceflariæfunt. Solus enim Sylot amnisjamp;isquidemæftatepcrtenuisjacinterdum nullus, per monté Syó incóuallcmlo* faphatdelabitur.Sunttarnen pcrmultæin vrbeSc in agriscillern.c.quæ folisciuibusaqul præftent,non etiam magniscxcrcitibusamp;iumentismilitaribus.Chriftiani tamerreomp* ; rato omnifariamcommeatu,quatuor locisoppugnare vrbem magnïs viribus adorti.eani Hicrofolymitanisacriter defendétibus.idibusiulij vicœpere.trigefimononodicpolleJ* quaobfideri cœptacft,annofalutismillefimononagefimonono:anno qüadringctcfinio nonagefimoq;pofteaquam imperante HeracIioàSarracenisoccupatafuerat.Prçcipuatâ* men in recuperanda tanta vrbelausGotifredi fuit,qui partem murieiaefratribusadop pugnandum affignatam primusconfeendit- Balduinoque poteftatem fecit, vt in vrbem , delcendens Chriftianis portasrecludçret; quibuscerte irrumpentibus, tantacajdesfadä , * eft,cum in vrbe^tumyclmi-xime in tempio, vt morientimn cruor taloshominum fupef* 5 grede-
-ocr page 221-IPÖNTIFICVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
grederetur.Ccepiflentcadem quoquedictemplum,nißnoxfuperutnifrct. Verum f«-qiienti die repetita oppugnatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;his venia concefla ,qui pofitis armis fuppliciter fais
r 1 tem petite Chriftian i aut«m ranta viétoria potiti, vbi amp;nbsp;diebus ofto à belIicis rebus quie-0 ( uilTentjamp;fanéia vi bis locaac Domini fepulchrum de more vifum iuilïent.vno omnium confenfuGotifredum humerisetiam in regiadclatum.regem^deccrnunt.Qiii regni qui-dem titukun non abnuit, coronam vero auream rciecit, indignum arbitratusillicaureo G diamatehominemvti,vbi rexregum Chiiftusfpineamcoronamproredemptionchu-manigeneristuliffet.Prætertàverô Arnulphuspresbyter patriarcha creatus,abEpifco-i' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pis,quitum aderanqconfecratur. Perterritiautem haevidoriaNeapolitanæ vrbis Afly-
J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rij ciues,legatos ad Gotifredum mifcre.qui feac fua omnia illi dederent.Verùmcùm nó
D nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itaraukópoft nuriciaturafiiiflTetjSolimanni Babylon is regisingentem cxcrcitum Afcalo-
f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nera perucnifl'c vrbem viginti millibus palTuumab.Hierofolymisdiftantcm, Hicrofb*
i) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lymitanoqucpopillofemper infenfamjoccurrere belli Gotif redus ftatuit,Petrocrcmifa
/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;dcuftodiendam vrbemrelióio.-reuocatoque Euftachioamp;Tancredo jquos Neapolim
f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cumduabuslegionibusmifcrat.In bodem itaqueprofedtus, cùm excaptiuis compcriflTet
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Clementem elfercgis Babyloniorum Soliinanni militiae principem , quocüm quinqua-
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gintamilliahominuinmilitarcnt, eiindemq;habereclalTem frumentoamp;machinisonu-
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;llaiïijdeceitarc omnino indituit. Vndc pugna commifl'a vióloriac compos, ad xxx. millia
j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;horainumintcrfcciiretraditur. Clemens autemhodiumdux, nauifugiens falutemßbi
} nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n^æfiuit.Afcolonitæ verb tantoacctpto incomniodo, vi bcm fbatim Gotifredotradidc-
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’■fjin qua tantum auri Scargenti deprehenfum ed,quantum alió vnquam in loco.Recupe
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tatisitaqueHierofolymis mulri principes voti compotesfaóti, redire in Europa ad fuos
( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inftitu£re.Inter quos fancti Egidij ’Ereccnfisque comités funt habiti. Gotifredusautem
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cumfratribus mira felicitate viôtoriæ vlus St loppem maritimam amp;Ramulâ vrbem ex-
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pugnauiqquæ impedimento Chridiani- trat, quó minus tutoab Afcalonc Hierololymi
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proficifcerentur, Obfc^lit Sc Caipham,quæaliü nomine Prophoia dicitur.adCarmeli ra
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicesCtam Sc quatuor millibus palTuiim ab Accon femotam.Verum duranteadhucobfi-
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dione,TiberiasGalilææ vitrofcfeobtulit.Caipha nonita mulrbpodfccdcrerecepta.Sed
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nihil in humanisrebus, quod adfelicitatempcrtineat,diuturnumcd.Annoenim vno
, i nbsp;nbsp;nbsp;poftcaptam totlaboribusHierofolymamGotifredusffcbricorreptusmoritur,cuidatim
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chridiani,neobinterregnumalitiuiddetrimcnticaperent, Balduinum fratrem inre-
,, gnum fufficiuntjanno falutis nodrae centefimo primo ac millebmo.
, Ad Pafchalem autem redco, quem quidem Gregorius feptimus ob virtutem amp;nbsp;doftri , njm.fa icli Clementis presbyterum creauit, in quo quidem loco clerus ipfe pod Vrbani , mortem eundem Pafchalem vita priuata contentum(quippc qui antea monachus fuerat) j ctiamnolentemSc latitantcm pontifieem créât, quod diceret humcros fuos nequaquara , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tantoonerifuffeéfuroSjfed expetétepopulo,eligenteclcro, collaudante cardinalium fe-
, » nbsp;nbsp;nbsp;natu,pütificiummunusfufcepit; maximèveröciimteracclam3tumefrct,Sanfl:usPctrus
j Ramcrium virum optimum pontifieem clegit.cuipodea primifcrinij amp;nbsp;feribæ regiona« I rij Pafchalis nomen indidêre. Indutusdeinde coccineamchlamydem, tiaraquecapiti eiusimpofita,comitantepupuloamp;clero,cquoaIboadLatcranum perducitur, raaximè
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vcróadeam porticum, qux ad au drum vei fa,in Balïlicam Saluatoris ducit,quam Ckm-
, ’ ftantinianam vocant.-vbi cùm in fedead cam rem demoreparatoaliquandiu quieuiflet, «triumLateranenfcconfcendenSjbalteqfuccingitur, vndelcptemclaucsjeptcmquefigil , ' lapendebant,vtintelligeretfefeeundum feptifariamfanélifpiritus gratiam fanétarum ecclcfiarum,quibusDeoau(doreprxerat,claudcndi,figillandi,aperiendi recludcndiq; MtioncHi habere, Inuilit Iceptrum pontificium nianibusgerens,ea quoque Ioca,qux lo-” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lis pon-
-ocr page 222-TIATINADEVITIJ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
. lis pfitificibusfuntadiudicata.Scqucntibus verodiebusconfecrationéâCCCpturiis,a3bgt;U' licäbeat!Petri proficifeitur jn qua eumchrifniate inunxrre Oddo Ofbenßs rpifcopPS Mauritius Portucnfis.Gualterus Albanus.Bouo Lauicanus,Milo Prxncftinus, OfTo Ne-poliiiu'/Oddoni OftienG primæ partes, quasadhuc retiutt,obtieerc.PoR vnéiionc ver»^ in vrbem rediens,coronam demoreacccpit.Hoc itafuturum Albertus Alatrinusepiko; pusaliquaiidodiuinauit.Namcumabamicointerrogarctur, quem Vibano fucceiTurU putaret Kainerium.inquit.propter Gdem amp;conftantiä Deus cügar.Ferunt amp;cundé Al' bertum tempus ipfum quo in pontißcatu vißuruserat.pracdixiffc. t verb Païlt; hal is clchæ Dei propè iabenti quorundâ feditionibusconfulturus, copias füas in Gibt rtùaH'’ tipapa mittit malorû omnium caput. Vtautem tantobello liifficerc pontifex poGet.K'’* genus Suilix cornes eiturmas al iquotjSc milleau ri vnciasauxilio mißt. AlbçMarioruffl Gibertus homo perniciofustû degebat.Qui vbi intellexit holtes adnétare,baud fatis pijsfuisfidensà KichardoCampanocomitéacceptis,reliéta Alba in FurconéGû motan^' quç nuncAquilanorû mutatonominehabentur.fcfeproripuir.Vbi nô ita multopoftft' bitamortecerceptus,fui fceleris pœnasluit.A malistarnen ecclcfia Dei nonftatim, perniciofo hominefubJato,quieuit.Ilt;iehardusenim que diximusGibertocopijsamp;opi' buifauiffe in locum demortui Albertum quendam fuffieit Atellanum tiuem, qux vrb’ Aduerlànunc diciturjnter Neapolim ôc Capuam polira, qui flatimàbene 1 entientibuf abdicarefe magiftratucoaétus relegatur.Cauenfcsautcmagri Pi æneftini ineolæ.Kidi’^' di ftultitiam amp;nbsp;arrogantim imitati,Theodoricumque.ndam pontißccm treauere Vf' rùmhi quoque pœnitentia duôti, quintoamp;ccnttfimodicepontiß:atu deieâurn.â'’^ chorttæhabitum induerecogunf, amp;nbsp;vitam duccrepriuatam. 1 ertius praEtereaMagin“, phus Romanus ciuisapud Rauennam pontißcatustitulum vfurpareaufuseft.-queinflquot;''
’ dem amp;nbsp;Romani exilio mulctarunt, ad Rauennates omni huqaanaope dcftirutiimi’, vrbe fua pepulere, Pacata autem hoc modo Romana eccleßa, Pafchalisvir magniin^f' nij atqueanimi,àrcligioneamp; arma coniurfus adiuuantcRogerio, vrbcniJCaltelbni®' amp;i Beneuentum ab hollibus occupatam recipit. Interim vei ô Petrus Columna Roæ\'quot;’ ciuiSjimpellenteRichardoCampanocomite, cuius maxime intereratcopias pontfr* diltrahere, Cauas occupât pontificiæditionisoppidum. hlancobrem pontifex in c“quot;* mouens, non folùm Cauas recepit, vciùm etiam Zacapoium amp;: Columnam patfquot;^ hærcditatis caflella eiabftulit. ExColumnahancfamiliam cognomentum duxilfeff'' to^nomë- tè putaucrim. Erat amp;alia Romæ familia admodü potcnsCorfiluntappclIati, Gregof'* lîiexca- ftptimoadeolideles, vt eorû domuslub CapitoliopoGtæ,ab H'nrico tertio fintexuH' I««nn4. amp;{blo xquatæ. Verùm poGea mutatoconiilioStephanusciufdemfamiliæpriceps.’’' ' fentePafchali, fan£ti Paulibalilicamamp; caftellumeolociædilàcatum farto occupât;'' de incurßonibus mirum inmodum vrbem Romain continuo vexabat. Hanc obk’ omiffis rebus externis, pontifexad vrbem propere rtdiens,Stephanum inde vid.k'?' queideoincoluneabijlfecredimusjqubd monachi habicû indutus.irrumpentcsdereP''' Äpparuiffe tum multa prodigia auftorcsplerique f ribunt, quod amp;nbsp;mare quibulU’'* in l.icislittus prætcr folitum viginti palTibusoccupauerit.- in qutbuldam vero a lit'“'* in ahum centum exccITerit. Hoc ego quoque fuperiore annoapud Puteolosvidi quibufdamcolurnnisnaarmoreis vfquead trescubitqs, quas mare (vt incohe diccba^' triennioanteabluereconfueuerat, Apparuillcamp;cometem mirx magnitudinistumal’''' mant, qui in occafu cadente fole Gatimjapparebat. Non mouebatur bis prodigijs lis, quippe qui Geri hæc natura cernebat. Verùm cum intelltxilTet fl rentinumtp'' copum affii inarefohtum Antichriftum natum elfe, eo ftatim proß ifeitur cancilkr habitore ipUadmoduin dilcuffaAÜin Icuitatc cjuadä,vt alicuiusmagnf rei auótor
-ocr page 223-P o N T T F T C V M.
rèlTir,motumepifcopumc*rnercthominem verbis caftîgatnm dimitttt., atqueindcin Cifalpinam proficifcitur.VbiadGuardaftaüum côuentu mulforiim principum amp;Epif- ctuttiu coporumbabitOjdchomagijsdcfcudis.dcfacramentis Fpifeoporum laicisantea exhibi- tJ Gnaf^ tis,exhibendifue,magna eu habita ratio. At verb cùm inte 1 ] igèret Gallos facerdotes, non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■
ita intègre,vtdkcbatjvitam ducere.eo profcétiis.apnd Trccasconuentu habito, redadis »dkudab Horemcultum erclefijs, eatumqueprælidibiis partim puliis.partimcaftigatio« ncemendatis.in Italiam pçopcrèredijt,quôdintcllexeratomnia feditioforum quorun-damfaâionibusperturbari.Stephanusenim Corfusmontcmaltum amp;Ponticelumdcea parte Etrur'æ.quam nuneprincipis ap.oftolorum patrimonium votant,ceperat,præfi-dipquemuniueraqvnde freqnenti incurlione omnia cifcumquaque vexabat, quem po-tifex infeeutus,ex altero caftello deiecicalterum vi capere non potuit,natura loci obftan- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
teamp;hycme,quæiam3ppetcbat.lturus itaque in Apuliam tomponendarum rerum Ita-liearum gratia,Lauicano epiftopo ccclefiam,Petro Leonis, amp;nbsp;Leoni Fregepani vrbê vr-l)anaq;otnnia,Pcoloma.’oSublaccn(i domino,quæ cirCavrbem funt.'quàm diligentifG-nictommendauit,rc!i6to Gua'fredonepote militiæ principe.-qui vna cum his ditionerti ttclcliafticamtueretur.Verumabfentepontifice, quem ferunt Ptolemæum tanti mali auéhoremdicerefçlitum.nunquam ampliusad vrbem rediturum.abecclefia Dei hi homines defecere.-Petrus Columna quem pontifex in gratiam receperat,Farfen['is abbas cum Anaminis, Pr3encninis,Tiburtinis,Tufculanis, Sabinis. Aufus amp;nbsp;idem Ptolemæus comparatocxercit.u Albam Latinam oppugnare,ciuibus iplisâci iter vrbem defendenti-bus.Verùmfuperucnicntepontiûcecurn principe Caietano, tumque Richardo Aqui-lanoegregijscopiarum ducibus,puliistyranniscccleGam Dei octupareconantibus,amp; Albam obhdiont libérât, amp;nbsp;rtliquaoppida.quæ iam dcfecerant.in deditionem rccipit.Ti-burobflinatcrefiftensexpugnatnon fine magno vtriufque partis incommodo. Montera al turn deiedo indeStephano,recipiens,totum patrimonium brtui pacatum réddi-dit.Pace deinde compofita^ad bellum Aliaticiianiinû adijcit.principesChriftianoslito risamp;nuncijsadeam rem quàm diligentiffimèanimat quod intellexerat Gotifredo Hie-rofolymis mortuo, Sarracenos rccupcrandæ Hicrofol) mæ caufa magnos cxercitus ecgt; duxifle,fuperatisqueChrillianis ingenti tladc, amp;nbsp;ccmitem Burgundiæ in ipfo prœlio cecidifle,acBoemûdum viuum in manushoftium deuenilTeJpfum veroBaldüinum rr-gem Gotifredi fratrem,argre ex tanta clade lefc proripuifl'e,nec paulùm abeffc,quin vrb* caperctur.
Veruntamen barbari tanta viâ:oriapotiti,cbfiderc Hierofolymam nequaquam funt îufi.Tancredusautem egregièdefenfa Antiochia,Laodiccam vrbem imperioConftanti-nopolitanofubiedam vi iœpit quôd intellexerat Alexium imperatorem Chrifliano-turacladedeledatum.militibusquoquenoft ris impcdimcntüfuiflc,quo minus fupplo-menti caufa ex Europa in Afiam traiiccrent. Felicitate êc audacia Tancredi Balduinus Kxpcrcitiis.comparatopropercexercitu,in Accon duccrc llatuit, vocaiis in auxilium Genuenfibusamp;Venctis.-qui côpropere oum odoginta roftratis nauibus ac triremibus plerifqueproftdifunt:quareamp; VI bsterra mariqueacriteroppugnata, vigebma die tandem capituramp;Sarraccni, quieo vencranttuendæ vrbiscaufa , fuli fugatique fun.t. Tan-credusautcmtantxfuitpictatisin patruum Boemundum abhoftibustriennioin vincu-lisdetentum, vt ci magna viauriredempto, Anti'ûchiaeprincipatum rcftituc»itPofte* veró idem ßoemundus Antiochiam ipfam Tancredo committens, in Iraliam primo mox in Callism profedus, C onftantiam Fhilippi regis Francorum f.1.am in vxorem accepit, Cognito deinde Alexij imperatoris C onllarjtinc.polit.ini ernatu, qui mariti-ÏBasAnticcbisuvrbejinfçftabatânitaliam rediets^ parata clafl'c in Dalgraticm nauigar, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J--------- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.....i. Dyrrii-
-ocr page 224-»J8
PLATINA DE VITIS
Dyrrhachiumqucobficlet vtearatione Alexium à bcllo Afiatico rcuocetquod etisffl breuifaâum clt.-pacem vcrô petenti Boemundus hac lege dédie, vt bel’o AritiochenO omifTû,militibus Francis nul lo malcficio per lùalocatranfeuntibus,iter in Aßamtutolä' cereliceret-Compolkaautem pace,cum eaclalTe^quam in Alexium paraucrat, in Albw Bocmundus contedens, adeo Chriftianorum animos recreauit,vt Balduimus rex Bery* rum vrbem rnaritimam Phœniciæ interSydonem Sgt;i Bybliurn poli cam, acTyro metro* poli.obtemperantem, obfciïam duobus meniibus vi tandem caper it, non line magi'O i'uorum incommodo.Hancob rem amp;nbsp;paffim in omnesfæuitum ell, amp;nbsp;vrbs ipfa tanquaifl Colonia ChriftianisomnibusconcefTa eft.Eodem quoque tempore capto amp;nbsp;Sydon ell li* tanta verb Chriftianorum felicitate Boemundus clariflimus princeps morte fubbtuSi luiftuomniacompleuit,qui Boemundum filiumparuulum admodum, ex Conftanti» vxore fufceptum.principatus Antiocheni fuccefforem rclin quens,Tancredo nepoti do' nec adolefceret,commendauit.
Interea verb Henricus quartus mortuo patt e,quern apud Lcodium bello fupcraueraL compofitis in Germania rebus,in Italiam veniens,apud Sutrium fnbftitit, quod fenfex’ eiusaduentum Pafchali parumadmodumgratuelTetquippe quii^eccleliasmultaîinbd lis cucrtei at,ScEpifeopatus contra iusfasque pro libidine animi,cui placuiflct demand^ ucrat.Verùm miftis vitrocitroque Icgatis,cùm imperator iureiurando intcrpolitopoH'' ceret-urfc,amp;pacato agminc vrbéingreirurum,amp;coaóturumfuosEpifcopos,vtfcapoffc^' fioncEpifcopatuum abdicaret.quos largitioneacceperant amp;nbsp;potcntia,portç repented' pertx funt.N.imSutriomouens Henricus ad montent Guadij,vcl(vtalij voluntjadmo“ temMalum(funtetiam qui monté AureumhuncappellentXcaftrapofuerat.vnde poll'* annuente populo prodeuntequeobuiam honorato quoq; vrbem Leonianamjprimoii’’ greditur.præcedëtibusfacerdotibuscum inFu 1 is amp;nbsp;reliquijs fanétorumàmoleHadrii'quot;'' Nam per earn portam vrbem Leonianam ingrelTuseft vfqueadbafilicam fancti PetriiCH' ius ingradibus pedes pontibciseiusque cum cardinalibus prodeuntisexofculatuseft.i’'’' fttis deinde militibusfuisin ftatiünibus,vnà cum pcntifice.addexteram tame,tempb® ingredituqin quo poft orationem ad al tare ft cbm,à potifice petit, vt illus confirmet,lt;iuj' bus ipfeepifeopatus dederat, licet inliurandumantca inttrpofuifletjfenunquamidàp'’' tificepetiturum.Falcbalem verb id facere reçu lantern, intromiffis militibus, dato ligi’i’' vnacum cardinalibus ftatim capit.eumque magna parteclerifpoliati prius in callrap^'’' ducit. Permotus tarn inligni iniuria populus Komanus, fumptis armis,Tcutonicos'l vrbe Lconiana pellit portasque omnes claudit. Turn verb imperator ad Soradtis nJö®' tem perueniens, quem nunc lanfti Silueftri vocant, in loco excelfo amp;nbsp;niuuitilligt;5'’ pontificem amp;nbsp;cardinales collocat,dipoiîtis circumquaquecuftodibus, Scpi-xfidijsnei* deaufugere vel retrahi ab aliquo poll ent,quo faéto, ftatim reliquascopias vrbeoppug** turus mouens, ad Anienem pcruenit, Vndeoccupato priusponte Manimxo, aiVlai*' mæa matre Alexandri imperatorisnomenduccnte actanti operis auclore,inccnlisk' cunquaque villis, incurfiones continuo in Romanos faciebat, Quare pontifex incoO'' . modisciuiumSc precibus motus,ad pontem falarium perdudus, accitis ex vrbeno'*' rijs qui pada cortfcribcrent, eos omnes (licet inuitus) in Epifeopatu confirrosUil quos ante Henricus delegerat. Floc itaque modo compofitis rebus dimillis captb**“ oranibus,imperator à pontifice coronaturinbafilicafandiPetrijCiaulispriusVrbisp“/’ tis,ne populus erumperet,firmataejue ftationibus ipfa ab Henricobalîlica. Vnde non , multb póft voti cbpos ftdus in Germaniam redijt. Pontifex verb pacata aliqusntn*^ Italia.Pifanos nauali gloria ad rnodfi potentes adhortatur,vt ex inful is Balearibns qW’ »nteaoccupauei at,in barraecnos moueac mare iioftrii amp;nbsp;littora Chriftianoru infelbK^
-ocr page 225-P o N T r F I C V Kt .
QîyrePifànî cupiditate gloriæcapti.comparataingéticIaflejîmpOHtacjüéffiaioreiuuen-tutisfuæparte in hoftcmproficifcuiitur. Verum dum apudvada Volaterrana ventum expedant, Lucenleseorum vrbem defenforibus vacuam inuadunt, quam quidcmFlo-rentini Pifano! um precibus moti,repulfisLucenfibus, acerrime tutati funt. Ob qua retn Pifanide Sarracenis viftores domum rcdcuntcs, Florentinos duabusporphyreticisco-lurnnisdonant:quxadhuc ad portam facelli beatiloanncs Baptillæ vifuntur. Interim vetoPalehalisconiîlio apud Lateranumhabito,omnia, quæFlenricopromilerat, reuo-C3t,quöd coaä:us,non übens in eins fcntentiainarmis, non rationibus munitam defeen-difietjinftantibus cardinalibus, qui in vinculis erant populoque Romano, qui ab Henri-cobcllo vexabatur,vt quauisconditionepacem componcret.Satius itaque vifum eft re-tradare male ada, violenter præfertim, quàm pati cxemplo perniciofo, vt id quoque rc-liquisprincipibus licerc videatur,quod Henriçusab inuitopontificeextorferat. Hoc au ’cmtempore Methildiscomitifliiadmodum fenioconfedamoriens, Romanæecclefis •xteftamsntoreliquit,quicquidàPiffia amneamp;' fando Quiricoagri Senenfisvfquead Ceperanum inter Apenninumamp; mare pertinet,addita Ferraria,quæ adhuc Romanx ec-cleiixveftigaliscfl:. Sunt qui feribant, quorum de numero Vincentius eftaudor egre-gius,hanc mulierem Florentiæ mortuam efle eo incendio, quo amp;nbsp;magna pars vrbis con-fumpta e[l:,amp;adduomllliahominumcombufta tradun tu r,eiustj; corpus poftea in Cifat pinamtranflatume{re,amp;in monafteriofandiBenedidbquodab vrbeMantuaxij.milli-buspalTuui'nJißgtjfepultum.Crediderim ego mulicre ipiam Mantux diem extremum obijire,fiioq; iuffu ad fandum Benedidurn f«a impenfa xdificatum tranflatü amp;nbsp;fepultara profuranteeara réAnfeImo virofandifsimoac'tantimonafterijaudore.quippequiope ram dederatMathildis impenfa, vt cœnobium tarn amblum, tamq; magnificum ædifica-^etlIr. Eodem quoque in locofepultum fuiffe eunde Anfelmum epifcopum Lucenfem comperi, acMantuam deinccpsträllatum in eccleliam cathedralem, ob earn rem credo, neàvicinisfurtofurriperetur,cùm iniraculiscontinuôclariorfieret.AffirmantLucenfcs corpus Mathildis apud fe elfe; quod ne eredam facit Guidonis Gonzagçaudoritas. Qui dum monafterium fandi BcncJidi reftituerct,inuentum corpus honeUiorc locofvt par cratjcollocauit. Alium quoque Anfelmum fuilfehis temporibusquidamaudorcsferi-bunt,virum dodifsimum,?t apud Anglos tanti pretij habitum, vtbreui ex monacho abbas, deinde Cantuaricnßsarchiepifcopus fitfadus/qui etiam librosde meditationibus, curÛeus homojdelibro arbitrio, de lîmilitudinibus, de cruce, de beato loanne Baptifta confoiplit. Felicia ceertè hæc tempora fuere,quç ScSigibertum monachum Ccmblacen* fcravirumi'pedatædodrinæ,amp;BcrnardumexCaftiüoneBurg'ûndiænobiligenereor-Finijprotulêre.îsxxij annum attingens,lùbabbatcSt£phano,qui tertiusfueratabinchoalt; toCiftertienfi monafterio,vnàcum trigintafocijs menachi habitum fufiipiens.tanti pre-tijobdodrinam Stfanditatem eft habitus, vtbreui abbas Clareuallenßs monafterij, tum piimumRobertiviriilluftris impenfa ædificati creatusfit, cuicertèloco cum maxima gloriaad annosfexA: triginta prxfuit.Moriens deinde Bernardus,prætcrfanditaté,multi quoque fcriptis ingenij fui monumenta reliquit .■ maxime verb com mentarios in can-ticacinticorumconfiderationesdiuinx contemplationis adCugenium pontificem, vn-depontifkijmunerisratio duccrctur : fcriplitamp; variasepiftolas : vnam potifsimùm ad Romanos,qu3 cos vehementer carpit,fcriplitamp; apologeticum Sefermones in folennibus liabitos.AdPafchalcmredeo,quiinconcilioapud Guardaftallumhabitodccreuit,ncvr-b£sAemilix,Plactnti3,Parma,Regium, Mutina, Bononia,KaucnnattetcleGaeanteaMe-tropolifiibiedxampliusefl'ent, quod fxpiusobfupcrbiam in Romana federn præfules Rauennatçscornuaerexcrant, Pontificë verbad vrbem redeunttrn regarunieines quidam,
-ocr page 226-platina nr VT TT S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:
dam.vtîn locum Perri prxfefti vrbisdemortui fil iumfubrogarct. Quod tùmfacersp^ tifexnegaretpropterætatempueri.qui vixdecimum attigeratannum tanta repente!'' ditioexortaeft.vteiabireexciuitateneccncfucrit, ne magna aliqua cedes interciö'* • coramitterctur,ciim multiineffent,qui nequaquam tantum magiftratuin puerocongt;' ciittendum dicerent.Neque ita quoque feditionis(emina abftulit.Nam cum Albïdl^, intellexiffetque Petrum Leonis ecclefiæ fautorem,in ædibus,lùisab aduerfa faétione op' piignari,eóproperePtolomæummittitab Aricia aceitum,cum Tatis valida manUi'l“quot; puifos inTranfiiberinam regionem aduerfariospartim interfccit, partim capit, ac p'' municipia cuftodiendos diuidit.Sed magna reptntèin Ptolemæo incoftantiaappat'quot;!' Nam quos ipfc paulo antè ceperarj, eoldem pofiea fuo quoque nutu ad raunicip” proficifcentes,dum iter per A Igidum fatiunt.ex infidijs adortus,capit,amp; A riciam Tcequot;*? ducit.-inter quos amp;nbsp;demortui præfeéti fiîiuserat.Non contetusautem tanto admiiToft'*' nore Ptolemæus,Sarminetum,Nymphæum,Tiberiam,oramque maritirnam occupât-!quot;' terim verb HenricusèGermaniainItaliam euexercitu defeendens magne» terrofi o®; nibusfuit.Verùmcùm isRomam veni{ret,abfentepontifice, qui turn in Apulia condW habebat, cumcjuefepriuatum dignitàtc imperij putaret, vnà cum pottftate dandot'’quot;! Epiicopatuum, à Bracharenfi arebiepifeopo patria exule, iterum coronatus antebf'J Gregorij corpus, inpatriamabijt^Pafchalisautem abfolutoconuentu ex Apulia Ro'quot;’ cumcopijsNormannorum rcdiens:amp; multa oppidaabhofiibtisoccupata recepiqamp;pquot;^ nefteCalqioannisimperatorisConfi:antinopoIitani,qui patri Alexio fucceflerat, orst’’' rcslibcnteraudiuir,eifdemqueinmand3tisdedit,vt Caloioannem fuo nomineeoiHquot;’ Sarracenosanimarent.AtverôFarfenfisabbasamp;Ptolemæus,qui nullum Gbi veniï!*^' cûapudpontificemobfuamaleficiareliquerantjlatebris dclitefcentes, tandem perJip*' fosin Pafchalis virimitifiimi gratiam redeunt. Pacatis hoc modo rebus, dedicatstjquot;’ Prxnefte Agapetibafilica,Ilt;omameffufaobui3m vrbanamultitudine honoriscaufa’’quot;' dem redijt. quaquidemexfiequcntia in valetudinem ineidés,fe paulo poft moritut“®’ cognouit quareacceptisecclefiæTacramentis', cohortatusque clcrum ad pacem cordiam,pontificatus fui anno decimoolt;ftauo,mcnfefexto, die feptimo,moritur 3'*quot; inoquintocalendasFebruarij;fepeliturq;honorificentiffimapôpain Bafilica ConHa”’* niana.Suo autem pontificatu faéla poteftate facrorura ordinu m pesby teros quinquag'^ t3,diaconostriglnta,Fpifcoposcentum creauit.Romæprxtereaccclefias quindeciiti®' fccrauit,maxime verb bafilicam fanôii Hadriani in tribusforisprofanatam quorund’i’ faôlioforum rcelere,ecclefiam fanftæ Mariæ Monticelli in regione Ariolxupoftremi”'*' roreftituitSeconfccrauitbafilicamfanélorum coronatorum,eotéporediruta,quol^®l' bertusGuifcardusSalernitanusprineepscam partem vrbis incendit,quæ à Laterano' Capitolium vergit, vt in vita Gregorij feptimi diximus.
G E L A S I V S IL
E-!afiusfecundus,Ioannesantea vocatus.patria Caietanus, pâtreCrefeent*®' nobili generc natus, ingenueq; à teneris annis educatus amp;nbsp;doôtus,in m“®'' M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l'eftgænisfundamenta perdidicitiubodei ilio abbatç virol»quot;'
l^^^^^iftiffimo.HancobremabVrbanofeeundoRomamaccituSjCognita homin” c^^^!i^^virtuteamp;fide,femperin precioefthabitus,Verym in primis eius fidtsp'®' fpcc;taeoccmporcclt,quo Vroaiius pcntiitx à Gcimanis, amp;nbsp;Gibcrti antipapæ nem lequentibusin inlülaLycaoniæ Romæ inter duos pontes obfclTus c ft. Sol us o’quot;quot; vnà cum Petro Leone viro illuftri, hominem fanótiffimum nunquam deLfU'' Hane ob rem pofteà cùm Yrbanus meliorc fortuna vteretur, tanti beneficijniefflo®,
W!
-ocr page 227-PONTIFICVM, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t9ï
lt;’F‘
ir
Gelaßumprimo quidcm fècretis fuisadmouet obfidem amp;doÂrînarïJr eique negotium dedit ob elcgantiam compoßtionisftiæ,vt Romany eu riæ ftylum negligentia amp;nbsp;ignoran-tia maioruin labefaélatu m,in méliorem forinam ornatum redigeret. PoÜea verb co-gnita hominis ampütudinc.cundein referre in cœtumeardinalium inlVituerat.ca^jdcre fæpiusin fenatulocutusfucrat.alTenticntibusomnibus.Verùm mortuono itamultô poft VrbanOjrafehalismeritorum tanti viri nô immemor,ftatimeumdiatonuracardinalem decernit.Mortuo deinde Pafehali,cü de creando nouo pontifice ratio habcretur,ob earn, qiærem cardinalesomnesin monaflerio ad Palladium paululum infra ædesLeonis Se LincijFregepaniscongregatieffent,vnoomnium confenfu loannes Caietanus Gelalîus pontifex creator. Verum Cinciujpregepanis ira ob haceleótionem percitus,quód vnura fix fuis eardinalibus coliegio propoluerat, quem pontificem tligcrent,in monafteriuni îalladijcum armatisfàtcliitibusirruinpcns,refralt;âis foribus,obuiumquenquepercu-dt.'pontificemobtorto collo interram deiedum calcibusconterit.in vinculaquecon-*idt.Cardinalesautêfugamparantes,exmulisamp;equisdeijcit.nullum4', genus contume-liæprætermittit.quoafficitantusfenatuspoffet.Non tulitautemtantam iniuriampopu-1nsRomanus.Adædes Cincij rregepanisarmatusconcurrit,eitjue acfamiliæinteritum chictm
(O'-
ininatur,nifi propere Gelafium incolumen reddat. Faciunt mandata Pregepanesimaxi-mèvetoLeo.qui poqtificis pedes videntibus omnibus Içpius exofculatusjveniam fuppli-citer petebat.Equumitaq;album confetndens pontifex,viafacra in Lateranumducitur/’ comitâteclcro populoq-,Komano,ibi4gt; de more coronatur.Interca veto Balduinus,qué ftatinilijerisamp;nuncijs pontifexadhortatuseftjVtbarbarorum impttum tandiu fuftinc-ret,quoad in Afiam nouafupplementa mitterentur.callellura in Sy riaSobal vocitatum. occupât amp;nbsp;munit, vtChriitianis contrabarbaros continue dimicantibus receptaculum effet. At veto Boemundo adolcfcéte mortuo,Tâcredus tutor zVntiochiæ princeps ab om-nibusChriftianisdeclarâtur-.quemquidêconfitmatopriusprincipatuJ’alduinusHicro-fûlymitanus rexad fe cû militibus fuis vocat,dimicaturus cum boftibus T utcis.Sarracenis, Arabibus.quicum ma^no exercitu prouinciam Hierofolymitanani ingreffi étant.Eo ita-quevenicnsTancredus,cognitaChriftianorum paucitat«,truftra Balduinodiffuafit,ne collatisfigniscumhoftc decerneret.-néuerem Chriftiana in fummum diferimen ad du-ceret.Nam cumhoftibusipfispugnandi eopiamfeciflct ingenti clade fupcratus.ægrè cû paucisHierofolimam fe recepit,diuerfisprætereatramitibusTartcrcdus Antiocbiâper-ucniens,fuga falutemfibiquæfiuit.Elatiauté tanta viftoria hoff es, montem Taborcon-fcendtntes.monafteriumeo loci pofftum diruunt,monachis ad vnumomnibus inter-fedis.
l^ecinterim quietus ab externo hoffe Gelafius fuit, qui Elenricilmpcratorisfuforctn italiam vaftantis.lamiamque vrbcm hoffilianimo ingreffutideuitans.adcdes Bulgami-nipotentiflîmiciuisprimoconfugit. Verùm cùm ibiquoejuenequaquam tutus viderc-tur, vna cum fuis triremes confccndcns; duæ enlmiamadidinffrudæparatæqueerant, Oftiam Tiberi delabitur, ivT .quentibusGermanis militibus,amp; pontificem tel is ac fag't-tispetentibus.Cùm oftiam verb perueniffet, neque ingredi mare propter inffantes pi o-celhsliccretjtcrrcffriicinere .Ardeam proficifcitur.Hugoncxij.apoffolorûcardin^ivi-roampliffimo fern per cum comitante.Cadentibus autê fluâVibus Oftiam rcuej lus,T an a cinaprimö,moxCaietó adnauigat,vbi perbenignè a lt;iu;bus fuis fuffipitur. Couenei e eo ftatimamp;Guillelmus Apuliæ dux, amp;nbsp;RobertusCapanus princeps.aclvichardus Aquila-nus,çoilicécesfe in eius poteftate femp futurlt; s,vt veros decct e^c’efi; ’ gt;ci yccivgaUs.-. u igiturparariexercitum côtra feHcricusintellexiffct, MauiitiûBrachartf mi aruv.epi -copûantipapâ;reatjquépoûffiïuffGelaffoobijecrev,eüqjTregcpauûlan'ft'-it
)«■
■jh
_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PIATINADEVITIS
Gregorius is appcîlatus efl.Non contentus aut,çm ta m perniciofo excmpîo Hen rifUt,'* Anagninum agrum copias fuas mouens,cmniahofti.Icm in modum diripîtamp;capit.T“' riculum quoque muntißimura locum iam oppugnabaGcum fubito nunciatum eliCef liumcumprocerihusApu!iægt; magnoquecum excrcitu aduentarc : quarcmotiscalif'' Italia cedcns,cun6tacçdibusamp; rapiniscompleuit.Gelafiusaiitem remiflisin Apuliap^ ceribus Roma venit,arbitratus ob difcellùm Henrici omnia deinceps pacata forc.Vcf,'* longe fccus,quam putârat,accidit.Nam cum intellexifletantipapam FregepanumauxiJ'' fretum Romæ maniiflejpotentiam iftiusfamiliç vcritus,apud amicos quofdam priusd®' lituit. At verb cùm poftea in ecclelîafanôlæ Praxedis myfteriacelebraretdnflantibuslgt;f .ftibus cumfa€lionefua,vixfcfeab eorum manibusfugafjbtraxiLCorliSjNormannis,’'' milijscgregiisacCrcfccntionepoteacerrimcdefendentibus. Sequent! vcrodie'afuis’J ’ misScclientelisbenemunitisjn vrbem vocatusCnam ad fanftum’Paulum confugef^'» habito cardinalium conuentu difeedereab vrbe inftituitme crefeente in dies magis if^'ç gisque feditione,magna aliqua clades oriretur.Relifto itaque Petro Portuenli Epifeop'*) qui vices eins quantum ad rem facram pertincbat,Romægercret, commendataqueB^ neuentanæciuitatiscura Hugoni cardinal ixij.apoftolorum.Pifas primo adnauigatjOquot;* terreftre iter nequaquam fibi ac cardinalibus,quos comités fociosque habebat,tutuni''' deretur.ExccptusitaqueperbenignèàPifanis.cùm rationem difeeffusfui ab vrbeauJ'' entibus omnibus reddidiflct.inde foluens in Galliam,3d portam lànétiEgidiJ peruenf vbicùmabbateCluniacenfi viro optimo,tumà monachis,amp;omnibus fidelibus,qu'’ eius rei gratia vndique conu en erant,magnificc acfplendidcfufcipi tu r. Deinde veto/’' continentem honefto comitatn magis quam fplendido, vt nunefit, incedens, interefp' dum bafilicam fanâæ Gæciliæ in Stragcllo, cccicfiam fanéli Siluefiri in Tillano,ccdd'' am fanftiStephani inTornaco dedicat lapidibufque cccleliarum terminos notat.T’®' dem verôad Cluniaccnfemonafterium pcrueniensplcurefi correptus, pertificatudÇ' anno primo,diè quinto moritur,virfanâiffimiisamp; omni laude dignus, fi vitamcoi’quot;' nentiflîmam.fimoreSjfidoârinam infpicis.quibusex rebus fit,vtficillimè eredam fquot;* quiitaconftanteramp;fanéièin tantisproccllishumanarum perturbationum vixeri^n»quot;' beataraamp;fempiternam vitamincœloducere.Scpelitur auterneius corpus intrali®quot;'' Ttflarij Cluniaccnfis cœnobij.Sunt quiEcribant huius pontifieatu inchoatam effe templario®'’ milita, militum origintm, qui non longèà fepulchro Domini habitantes, peregrinos fußp''' bant,eosqueper loca facra armatiduccbant ac reducebant.- quôeis fine vllo raahl'''* iuuifere loca fanöaliceret. Hos vita, fide,gratia mirum in modum CufentinusO'' mendat.
C A L L I S T V S I I.
AlliP'usfecunduSjGuidoanteavocatus, nationcBurgundus, Viennenft’^ chiepifeopuSjOriginem àrcgibusFrar!ciæducens,abhis cardinalibus poquot;'' fex creatur, qui mortuoGelafio Cluniaci turn aderant. Vertim is non pontificiurahabitum fib’ defumpfit, quam intellexitfcab his quoque dinalibusconfirmari,qui Romæamp; in Italia remanferant. Re itaque lit®''h êcnuncijscognita,Romam V£nicns,populoobuiam p rod cun.teac honora to quoque'''' bem ingrcditur.congratu'antibus omnibus turn pontifiti, turn ciuita(i Romans q“quot;“ hunc quictls amp;nbsp;pacis auótorem Futurum cernebant. Rebus autem ex fententiaRof* compofitis,Beneuentumproficifeitur,quo amp;nbsp;principes omnesftatim conucncrc/aW di(vtmoscft}pontinciscaufa,maximè'veró Guillclmus Apuliæ dux, lordanus Cafflf niæ comcs.ArnulphusAriolæ^RobertusLorotclli comes, viriinfignes 3c fine contentquot;'’
-ocr page 229-TONTI FI CVM, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;9J
neilliuspartisTtaliæfacileprincipcs:quietiam pollicitifunt adhîbitoiGfeîurando,Tein poteihtcpontificisfemperfütutos.Calliftusaiirenijquinil aliud mcditabatur,quam bellum Aliaticunijn quo deChriftianisægrctotbaibarasgentesfuftinentibus addubitaba-lur.Romam i ediens.Lambertum Ofticnfem Epifcopum.Saxonem S. Stephani in Cælio montepiesbytcrum cardinalemjGregorium S. Angelidiaconum, legatosad imperato-rtra mittinqui pace (ine vllaconteinionecompo(ita,ad vrbcm rcdeuntes.tabeliam pacis id Lateran en Cem balilicam (ufpendcre Quaquidcm perleda.tanta repente lætitia publica exorta eft,vtpaffimcongratulantiumcœtusaudirentur,Vcrùm nediuturniorhæclç-titiavideretur,effecitRogeriusSiciliæcotiies,qui Calabriatn Si Apuliarn abfcnte Guil-lelmocomiteoccupat.Guillelmus enim Alexij impcratorisConftantinopciitani filiam in vxorem duâurus abiens Calabriam Si Apulia pontifici commendauerat. Hac ob rem Calliftusab vrbcdii'cedcns.Beneuentum pcruenit,indcq; Hugonemcardinalem adeum mi(it,arcem Nicephoriû tumin Calabriaobftdente.MonitusautéRogerius vt ab armis «üfcedcret.nequaqua pontificis cdtélo obtépcrat.imo acrius inftabat,nc Gui lie! muscon-fobrirwisrediens.ei impedimétoforet,quo minus Apulia amp;nbsp;Calabria potiretur. Parabat iâirmapôtifex,cùm fubito vnXcû magna parte fenatusfebricorreptus redire ad vrb^ re infedacompellitur.Hâcob rc Rogerius ncmincaduerfante, Apulia Si Calabria potitur.
Atque hoc modo Guillelmus vxorc fruftratus ac principatu deicôi:us,apud Salernita-numprincipem vitamdegens,finehærcdibusbrcui moritur. Regerius traquetanto ad-U£rfariofublato,rcgem Italiæ fc nuncupat. Calliftus autem’recuperara valetudinc, apud Lateranum noningentorum patrum conciliumhabuit, in quo quidem deliberatum eftjVtprimo quoque tempore fupplcmcnta militiæ iam-deficientis Chriftianis in Alia bellumgerentibus fubminiftrarcnttir.. Qua fpe creâus Balduinas Hierofoiymitanus rex, Gazimregem Turcorumminorcm Aftam incolentium.-cum magno exercitu in femoucntemïuperat, Sccaptum in carccrem coniicit.Eadern quoque fortuna vfus, Da-malviregern Hierofolymascum exercitu hortili animo petentem fundit fugatqueduo-bus millibus hüftium cælîs, millequc captis.Verùm fuperueniente cum magnis copiis Balahac Parthorum rege, cui ftatim nullis cxpeóiatis auxilijs congredi aufuseft, tanta cladefuperaturBilduinuSjVtctiam ipfe vnàcum proceribus mulcts captusamp; in vincula conieâusïit.
QjiareCalliftuspontifexmaturandum ratus,ncreliquiChriftiani amiftbrege oppri. merentur, jnttance Veramundo Hierofolymitanopatriarcha virooptimo ac doôiifïî-tno.Venctosfpeglorii’ amp;nbsp;prxmijconcitos in boftem magna clalTc permouit. Dominico Michaeleduce milleiimoccnttlimo ac vigefimo (èvundofalutis noftræ anno; qui qui-dcniad(oppemclaiTedeIati,qi!amSarraccni Babylonisterra marique obiidtbantjiipe-ratisbarbarisingenti clade,obfidionem foluunt. Itumeft R in Tyrum, quam diu ob-feflanibaudinuuenta Victoriacocperc.paétitarnen prins, vtTyriamp; Afcalonis dimidi-umobtinerent.fieorum opera in Cbriftianorum poteftattm deuenirent. Verùm Emanuel Græcorum imperatorCaloioannifuffeétus,tantam viétoriam L^tinis inuidens, vel Latinaliteratura vtentibus,Venetis mandat vtclaffis fuæ prxf dum reuocent: qui certè eorunadiâooptempcrans,îraincenfus Rhodiim.Chium, vnde corpusbeati 'I heodori martyris Venctiasiranftatum turn eft,Samum,Mitylenen, Andren imperatoris iufulas, diripuitrMotonium (poliatum incolis muniuit.Traguriumex vngaris captum,ditioni Venctæ fubiecif. LapiJem prxterea fecum in patria detulit, fuper quo apud Tyrum CHRIS 1 V S (edidefertur. At verb Balduinus.quem diximusab boftibus captû, precio redemptiis,Hicrofolymas rediengt;,ôhriftianam remp.iam labentem aliquâdiu fuftinuit. Hinc ob rem Calitftus.aliquid quictis à rébus extern is nadus. amp;nbsp;cardinales xij.créa’’, 'k
N nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bâti-
-ocr page 230-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P L A t T N A D H V I T I S
Bjflfîcâs iPtiltas vetuftatecolIapfasrcficit.Mœnia vrbis inftauiat, aquam !n vrbcm înJti' cir.arccsccclcliç munit.donariapIurimaargcntiauriqibafilicisdiuidit.Fundosplerofqi coemptosbcato Petro’donat.Eccleßam beati Nicolai in palatio aedificat. Verùm netan-tafelicifaslinealiquoincommododiutiusin terris effet,Gregorius antipapa ßurdinus antea vocatus, nomcpontificis vfurpareconatus,Sutrijfecontincns, auxilioquorundaffl ty rannoru m fretus, amp;nbsp;Romanos incu rßonibus vexabat, peregrinos negotij ac rcligionii caufaad vrbem accedentes fpoliabat.QiiareCalliftus comparatis repentecopijsprææd' ' foq; cum expeditiffimo quoque loanne Cremenli fanéti Ghryfogoni presbytero cardi' nalijfubfcquens ipfehoftem vincunt,Sutrium capiunt,Burdinum camelo impofituraiin triumphi (pem Romam ducunt.'quempontifexvitadonatum,Cauenß monafferioin' , clufit.Calliffusautemde Deo deque hominibusbenemeritus,pontificatus fui,anno quin* : to,menfe x.die vj. in Domino moritur. Vacat tum fedes dies viij.
ANNOTAT.
Suh Callißf 11. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;facerdotiiigt;»,inß^nis illa pax, nbsp;nbsp;concordid facia eß, amo flfil
minus qitinquagtßma ex quo inter Gregorium VILÖquot; Henricum 1111.dtfiordiaingens ob jarerdoiii^ rum (ellationesexcitatafuerat. Jnquii Pßißo^orum, abbatümelecliones(lux adiinperatorem,Ö‘t^’ ; geshaäenuspertinucrantydero ér inonachis reftitutaßunt. Cuiustranßgeitdit caiißipaiije Caltißile^^ ti omni memoria dignifuerunt Lambertos BononieHßs,Oßien. Epißoptis, poß Honorius 11. Saxo tlf Comitibiif Ar.agninwpresbyter, amp;nbsp;Gregonusde Papare/els Romanus,^bß Innocentius f Z. tune diacn' uns cardinalis, cuius rei adhttc mentiocum pidura extat in antiqua vetiißi^alat^ pontificum camit* tLateranenfis, vbi cß hoc elogium.
ECCE CALLISTVS PATRIAE DECVS HONOR IMPERIALE NEQVAM BVRDINVM DAMNAT, PACEMQVE REFORMAT.
Huiut reimentionem fecerunt Chimradtss deLißenavv abbas Vrßergenfis in vita Henrici v, imjgt;(f‘ Gtitlleimus Trriiislib de belloßaro i. ca^. Otho Frißngenßs Itb. cap. cd. Randulßsut Pißanmi* Vita Calltßi papa 11.ér aii) multi.
ty PSi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Onoriusfecundus, quiamp;Lambertus, ex agro Imolcnfioriundus, Oftien(is
pifcopus,Eotemporcpontifexcreatur, quo Balduinusabhoffibuspretio
-edcmptus, Antiochiam Hicrofolymitano regnoadiunxit,rnortuis hisoni' ^A-ànibus ad quosprincip.stusiiie iuredeueniebat.Verum cum tantus principe' '^’^'^rus retineri fine prælîdenon poffet.eidem præfecit Kaymundurn Guilld-mi ducis Auttriæfilium.cui fupcriorisBoemundi filianupferat.Hocautem modo com* poGtis rebus,regem Afealonitarum, Afgyptiorum copijsfrctum, amp;obcam rem Hiero-fn!ymitanosinfeffantera,vnicopro:liorepulit Baldeuinum præterea Damafci reguluw idem moüentem,fed maioi ibuscopiis.tribus grauiffimis prceliisfundit fugatqueinuitii paffim morcpccorumcçfis. Ad Honorium reaeo,qui amp;nbsp;fi oblcuro loco natus erat tamW iiteratura amp;nbsp;moribus tanto magiilratudignus videbatur. Verùm non adeoeius ingreffus laudatnrjcum ambitionequorundam potius,quàm omnium bonorum eonfenfu ponti-ficatum inierit. Mortuoenim Gallifto,cùm de legendo nouopontifice ratio haberetur, Lcuo Frcgepanis omnibuscardinalibus interdixif.ne vfquead diem t.rtiu m pontificcm creatent.quoSc maturius deliberare,amp;canones infpicere liceret, quamuis non ea mente id fecerit homo acutus 8c ad fallendum vafcr,quam verbis præ fefereba‘gt;(ed ei tantilpcf difponerehominum (uffragia liieret,quibusLambertus pontifex crcatetur. Nam popuhu jpfcSaxoncm fanä:iStephanicardinalem,pontificépereupidè;nimium oprabat. Idquo-que fccupcie LeoFrigepanis oUendebat,quo amp;nbsp;populum amp;nbsp;patres nigligentcsamp;incau' tos
-ocr page 231-. Igt; o N T I p Î c. V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_
t05infententiain fui qviauisarte pelHccrtt. At vero cùrii id veile Lconcm cardinales qui-daccrncrent.necxeiiis fcntcntia pontificcm legerciit oiuifidhaxone,TheobaIdum fan-âxAnaftaliæpresbytetuni cardinalein pontitieeindeligunt.qiicin Cskftinumapptliâ-runt.TuncautéLeo nonampliusiinmoi andum ratus quöd iam olFcnfum hac eleétione populurn cerncbat,Lanibcrtum('deqiioanrèdiximus')pontibccm inagna voceproponir, acclamante populo,cleroq; earn eleótionéjmanibus.amp;nutibusapprobantc. f um Leo ma. turandurn ratus,ne fententiæltominû immiitarcntur,in Simijsjoti nomen eft, non lon-gcabeeclcGafanöiSilueftrijhominem pont ificali babi tu exornat.Qui Slt;: li primo artibus quibufdaintantùmmagiflratumadeptuseft,tarnen poftca omnium conlcnTu pontifex nissimustonlalutatus,Pontilicatumadeptus,cardinales quofdam viros inbgnescreauir, quorum opera poftea magnis in rebus vfus cft.Lamiliaritateenim prxclarorum virorum niirifivèdelcctatuscft.Nam Pontium qucndaabbatcm CInniacenfem,virum induftrium Roniæretinuif, Ingenium quoqueHildebcrti Cenomanenlislipifcopi mirificèextulit; quem deincepsTuronenfemarchiepifcopum creauit,quôdplurimùm heroico.elcgiacó-ue,carniinc valeret.Huiusquoqjtêporeclariorad'ecitHugodcfanólo Viftore, fi cogno- 4e mentum infpicisdipatriam.Parilienlisdoéior inGgnis.Hic cnim turn dicendo tum fcri bendoingenijfiii preclara monimcnta rcliquit.Lxtateiusliber de facramcntis,liber fen* tcntiarum,liber in dialogo,qui DidafcakisappellaturdiberdecuraaniraaE.liberde artibus doârin is.Hos autem omnes tanta bencuolentiaHonorius pontifex amplexus tft, vt nullumgenusofficijprrtermifcriqquoeosad honediorem dignitatisgradum euehipof-kcxiftinuret.Vnum tarnen fuistemporibusaccidit, quod nequaquam probandum eft. ArnulphusenimChridianæreligionis prædicator egregius clcricorum inlidiis Romas necatur.quódacerbè nimium in corum laf.iuiam £sclibidineminuchetetur:quodq; eo-rum pompam,amp; incomparandisdiuitlisnimium ftudium improbareqpaupertatc Chri-fti Si. integer! imam vitam ad imitationéomnibus proponcns.Hunc multi sx nobilitatc Romana tanquam verum Chrittidilcipulum Seprophetam fequebantur.Hunclaudibus ad coekim tollebât.Hint odium,hinc iræ in pcrniciem bene fentientis vfq;ad necem excita tæ.Futi it ne hic fanc’tillîmus vir presbyter, an monacEus,an eremita, haudfatis con-llat.Suntqui feribant Honorio ipfi id admodum difplicuiflc, non tarnen tanti facinoris auâoresvnqua inucntos.At verôcùm in pontificatu redè gubernato quinquiennio ac menlibusduobus vixiiïet,CQllacrimanfibus omnibus moritur, amp;nbsp;in bafilica Latcranenft niillonongcnerehonorisadhibitofepelitur.Vacat tûledesdiebusoélo Nefeioegoquid fibi velit marmor illud fuo nomine infcriptu,quod ante çdcsbcatç Praxedis adhuc extat.
INNOCE NTIVS IL
Nnocenfius fecundus, patria Romanus,ex Tranftiberina regionc, pâtre loan-j^,. ne,pontifexcreatus,in RogeriumRogerijcomitisSiciliacfilium hæredcm nun-Robert! Guiftardi familia in eo déficiente, dominatum Apuliæ occupare nitebatur,ftatim mollet. Nam is adfanftum Germanum cadra habebat, quemeertè primo impetu repulit, tantum valuit Romani excrcitus fortitudo amp;c virtus; oppidoque ipfo capto, tyran-numiiiGalucio aliquandiu acriter obfedic. At verb Guillelmus Calabriæ dux cum magnis copiis adueniens, amp;patrcm vnico prœlio féliciterhabitoobfidionclibérât,amp; pontificem cum his cardinalibus capit, qui in exercitu Romanorum erant. Hoi «utem omnes non ita multb poft Rogerius mira modeftia vfus, vnà cum pontifice liberos facit. Quam ob rem dcinceps quod voluit facile à pontifice obtinuit, præ-tcr regnititulum, guem maxi mis prxmiiS fcpoHicitationibusimpetrare contendebat.
....... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Intérim
-ocr page 232-P L A- T I’N A D E V I T T s
IntCrîrH Verîgt; Petrus Romanus ciuis, Petri Leonis porentiffimi hominis filius.Romïsn' tipapacrcatiir, quorüdamfacinorolorumleditionibus.Anaclctus^ueappenatunquifpö liatis Romanaevrbis templis, fpoliatisecclcliarum thcfaur)s,viirrumpcns.max!mèvcro in bafilicam Petri.vndecrucibxum aurcum amp;nbsp;coronas pendentes luflulic; tantum pccU' j niarum conflauit, vtperfacüe largitionibusfeditiofum quenqucRomxinfententianJ . fuam alliccrct.Innoccntiusautem ad vrbem rediens,vbi l'editionibusplenaoroniacci'' rcretjfpedarequcrcm ipfam adcœtum multorum viderctjpontecedens,primoquid^ Pifasadnauigat,deindeGenuain,poftrcmô in Franciam perucnit.Intcrim verö Anaclc* tusantipapa,tantoaduerfariofubmoto,amp;animosciuium cum Innocentio fenrientiui* quoad fieri potcft,fibilargitionibusconciliat;amp; Rogerium in partes fuas facile dcfcend^' tem,quöniagis ei obnoxiusefTet^vtriufqueSicilia: regem créât.Innoccntiusautcm ceU* bratoapud darum montem concilio.in quo Petrum antipapam cum fcftatoribusdiW' nauit.Aurelianum fe contulit.vifoq; rege Philippico,à quo perbenigne eft habitus,Cat' notum in Belgis petiit:vbi Henricuin Angliac regem in itincre obuiam fiécum,multisra-tionibusadexpeditionem inSarraccnos adhortatus eft. InLotharingiam indeflcâenî) . Lotharium Leodij repertum, àGermanisturn regem creatum.defereftituendomulti pollicentcm,facramentoadigitexpcditionem parare,qua quidem tutus etiam ad vrbeni rcduceretur.Rcmis deinde in Belgis altera fynodo habita, initaliam rediit,celebratolt;ji concilioapud Placentitm.Pifasfccontulit .• quam ciuitatem iam pridem cum Gcnuenli populodifiidentcm,ingratiam tandem redegit. Genuenfem quoqucEpifcopum,quj Mediolanenfifubcrat.archiepifcopum créât, tribus Corficæ Epifcopisillicum Bobienli parerciufGs. PiGmis quoqucarchiepifcopum dedit, tribus item aliis Corlîcæ Epifcop'* cumPopulonienfi eidemfubieftis.Lothariusautemcum magnoexercitu in Italiem vt' ' niens^admonitopontificc quid fieri oporteret, partitiscopiisad vrbemadmouet. Nani dumipfcoccupatopriuslaniculo vrbem ingreditur.Innocentius Anicnem ponte Matquot;' inæotraijcicnsinLateranum pcrducitur,nufquam apparente antipapa,cuius fafticnciii Lotharius mira felicitate ad fan itatem redegit, cauitquc quantum in co fui t,ncdeinccpi vexariabaduerfariis Innocentiuspolfct. Tanto itaque bencficiodeuiduslnnocentiu*) mortuo Henrico,Lotharium Impcratorcm Romanum creatum imperij corona cxornsfi quo ftatim in Germaniam abeuntead compefeendos Lcuticorum motus.dum pontife confilium Pifispro rep. Chriftiana.proquctucndafidcde more habet, rurfum antipapi, quern in eodem concilio damnauit.faCtiofis quibuldam Ik Rc^erio adiuuantibus,ii) pó' tificefurgit.Quare amp;nbsp;LothariusImperator iterûcûcxercitufupcratis Leuticis Italia re-petit,amp; Pifaniclafltm potétiffimam inauxiliûpontificiscducuntquibtis copiisS: Romas feditionemopprefterc,amp;Rogerium terra mariqueoppugnatum.imifiisrebusoni-nibus,Italia in Sicilian» breui pepulcrc. Audita tanta victoria loannes Conftantinopoli-tanus Imperator, qui Rogerio aducrfabatur,Iegatos ftatim ad Lothariû mittit de fupera-to hoftecongratulatum,quorum de numero quidam philofophus erat,qui difputatieni-busoftenderenitebâtur Latinarnecclcfiamadmoduin errate, quod contrafcnttntiam Nicæniconcilij, vtipfcdiccbat,quodcclaratum cftfpiritum fauâumàpatreproccdere, Latini à fil io quoquc id fieri addidilfent. Tum Petrus diaconus homo doótus amp;nbsp;argutuS qui tu min corona adcratdifputandi gratia: Si.inquit, Latini damnandifunt.quodaddi-derint fpiritum fanélum à filio quoquc procedere,damnandi multó magis Graeci vidert tur.quiidfieriàfolopatreaddidcrintjcùm ipfum conciîiûà patredixcrit Delufushomö audax tam acuto refponfo fubftititamplius hac dc re difceprar-. \t veró pontifcx,ncabeunte Imperatore.Rogcriusitt rum A puliam repetcretjRainonem Lotharij Imperatotis qomitem, cum aliquot cohortibusad propulfandam iniuriam rcliótum, dueem Apuli« creat'
-ocr page 233-P o K T r F T C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t97
creat.Mortuo deinde antipapa occultcquc à fuis fepulto, cùm etiam cius cardinales in fi-dem Romani pontificis deueniflent, quietura iarn rcfpublica Chriftiana vidtbatiir,cimi ftibito Romani quidam feditionibus potentiam quærcntes fenatores creauere, qui rempiiblicam Roinanam jditioncmquead fepertinentemgubcrnarcnt. Hisautem duin pontifex refiititliabitoapudLateranumconcilio, quo inftituit, nlt;Jquis laicus manum violentam clerico iniieeret, pontificatusfui anno xiiij. menfe vij. die xiij. moritur, MCXIIII.falutisnoftræanno,quo tempore magno in pretiojfunthabiti amp;nbsp;Gilibertus c Britannia oriundus. vir tantæ doâ:rinæ,vt ob varietatem difei plinarum vniucrfalis ap-pdlaretur, Ambertus Remenfis archiepiRopus, Giliberto præceptore ncquaquain ctuditioneamp;doéfrina inferior.Huiusquoq; pontificis illud opusefl:,quodadhuc ccr-nimus infornicefanétæAlariæTranfliberinxèmufiuo.
ANNOTAT,
I-'narjcli«;»! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’rrtinß;bcr}m,ex parte loannefiiißi ctnßansfaiHa
t^.C^ieriimfamliameùndepapa.fiuede Paparefeü vocatameffe inte'lt^iturex ant/tjuo pulpito mar^ tnmij, qlt;todRam.t in ad/cida S. laeobi trans Tiberimadhnc extat, ab titis nepote Cimio Cardinali S. üiJri.inificlo, vt elogiatn tnarmorea tabula inßriptiim iiidicat. Hane verogeitton earn tjje, qua nunc dc Maithait tipeltaia,no!gt;i!i/!iina in vrbs viget, ex eo mihipeifuadeo,qiicd in vetußis tabularumeittsfaini-^ ha in^riiinsTitü, qni nunc de Matthais tune de Paparefeis vocantur. Meam veri) haue opinionem maximi coi'.ßrmit, haiortim famiU t ex Tranftiberinaregiene oriundaeji, ttoua hac eitss^entis in-ßgßita, batid multum ab antique iÜius cljpeis d-fferunt. Hoc tempore populus Romanus multa cum fini ti-tn'i Tiburtinis, Tnftulanis, Albanis, Praneßinis, (y reliquis Latsjpopulis bellagerere eeepit. Quare Tuß cubtagt;idegt;n excidtg qainqua^efimo poßquam fufieptafuerant anno finita funt. Quorum occafioneRo-mono posjiifiee Innoceniiol l.quipacem, quam bellum malebat, a ciuitatis adfstinißratione fiiibmoto, nsiiiini reipiiblieacorpus,prater eins voluntatem, conßitutumeß. Senatoribusaliquot Cnon conßilibus, ft Platina, amp;nbsp;l'olaterramsi tradunt) equflri ordine,patricio qui omnibus praeffet,iudicibusjj quibuß-dam,veteruinRomanoram exemple, inßitutis.lnqttibtu controuerfiispopulus Romanus, quod ponti-fiti rebellis eß3t,anathematenotatus, tuneprimum à pontificijs comités omninoexclußis eß, cyadfiolos cardinales,pontificis elciliopaiilatiin, cleri etiamprimoribtis omnine exclußs, vel in cardinahum colle-!,'lt;! cooptaiis redact a. Primus porro ßne vllo populi interitentu papa crcatuscß mortuo Innocenti» heundojCaleßinusficundus, Exvettißofine auctoris nomineIsbro bibliotheca Palatina,amp; Othoneßi-ßienfilil/ro hißoriarumfeptimo,cap.xxvß xxxi, 0“ xxxiiü. Item libroprimt degeßis Friderici irnpe-Retorts cap. xxvÿ xxix. qui hatte etiam de elettione rem tantum teti^it,
C AE L E S T I N V S II.
^Eleflinus fecundus,Guido antea vocatas/anfti Marei presbyter cardi-''’’'i^’f^^tioneTufeus,ecaftro Fclicitatis, quodnonnulli ciuitatem Cartelli î»elfe affirmant, Tyfernum ab antiquisappellatum, pontifex in demortui In-funóto. Andegauenfium comes Fulco, ßalduini gener tertio loco, (i ordinem fucceffionis infpicis, regnum Hierololymitanum acctpit, quod duorum etiam fiüorum virtutefretusaliquandiuacerrimetutatusclE '
Nam ciim Turci finum Ferficum incolentes in agrum Antiochenrm incurfiones RcifTcnt, eos non folùm fuditrex Fulco,verùmetiam exhistria millia intcrfccit.toti-^niquecoepit. (die autemcladeexcitus Alaphgcncre Furcus, Babylonum auxilijs Crépus,HcfPjna Mefopotamix ciuitatem, Arach ab Hebrxisvocatam, iniufit; quam antea ®**ioiusBiIduinuma iratre Gotifredoprecibusobtinuifle. Capta eft autem vrbs amp;. à
bar-
-ocr page 234-îÿj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P L A T I N A D E V I T I s
barbar5scriidfcliterdirept3,occifisômnibusChrifl:ifidemabnegare rccufantibuSjftupf^' | tis etiam nobilifïlmis matronisfiiperaltari lanfti Ioannis Baptiftæ,quod fcicbantà nO' | ftrispièacfanélècultumfuiflc. Scdnefcioquofato dum paranturcopiæ,Fulcoinvent' tioneleporem concitatè nimium amp;nbsp;incautè infequens, cafu cqui moritur: tui fiüusBâl' duinus eiufdcm nominis tertius in regno fucceffit.
Cæleftinusautem pontificatusfui mcnfe v. moritur, fepelitutquein I.ateranenfibali' lica,vnàtantumrefelix,ob brcuitatem temporis,vtaibitor,quôd nullisfeditionibustO' . tofuopontificatu vcxatusfuit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■
L V C I V S ï I.
irv’Poi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;patriaBononienfis,pâtre AIberfOjCo temporepont'fr '
Eiltflim K'rgî^^'.è^Zîi^icatum iniiqquoEdeflæ vrbiseuerfionûciataéft.EaenimciuitasEdd' thadéM ^^^^^/^faeft.ad quam Thobiam mifilTefilium Gabclo facræ 1 itéras tcftâiitu’’' chfiîtr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rhadæusapoftoIusadfidcmChrilHconuertit.-amp;inqu3b£â‘
**'*quot;‘‘t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Thomæ oflibus ornata Abagarus regnumobtinuit, qui datisad^^'
literis,fcriptamanuDei rcfponfa'acciperemeruit. Hac verbcb’d* | audita, BernardusClarauallenfis vir amp;fanßitateamp;doärina,vt Jb’’ ' inGgnis patrociniumreligionisChriftianæalTumens, principesomnes Chriftianost“'” ■ literis,turn nunciis adhortatuseft, vtcrucem inSarraccnosChrilli vexillum fùmerea'' * Hancobrcm Conr3dusSueuus,qui Lothario in regnum Romani nominisfuccclTtrat.quot;’ | mditiam nomen dédit,Dum hæcautem pro fide Chrifti in Gallia amp;nbsp;Germania parare’’' ; tur.Rogeriuspontificum negligentiain Italiam reuerfus, quæamiferatbreui recupt’’'!' i uit.nullo répugnante : qua ex reeopiisdeinceps amp;animis3u6lus,clairein AI ricam traih I ciens,adeoregem Tunefij vexauit,vthominem datapaceperfolueretributum quota”' I niscobgerit, quod certèad trigintaannos continuo exegit. Conradus verô magno crut’ J fignatorum comparatoexercitUjConftantinopolim perueniens, abEmanuelefccund” j Græ-orum imperatorcprecibuscompellitur,nullocomparatocornmeatii.Iconiumllâ‘ ï tim duccre.feenim præltaturum omnia,quæexcrcitui necefTariaerant,!. manuel polbt'' batur. Obfcfiaeft vrbs natura amp;nbsp;artificio munitaaliquandiu atqueacriter. Vei ùni fi”” fcelelhis imperator,Græco vfus ingenio,gypl'um farinæ nrifeuiflet ex eaque re panisfi^' ret,quocxercitus Chriftianorumaleretur.totfiatim milites pericre,vtreinfeâa,rf'f liCla obfidione.in Thraciam fecedereoportuerit.Hoc tarnen emolumtnti illaexpediti” prfcfiitit,quod Balduinusquartus Hierofidymitanusrexanimoauétus, Afcalonam d”* obfeflam tandem viccepit.cùm pauloanteGazam vrbem antiquiflimam penitusabb”' ftedereliétaroædificalTct, incolendamtjuefratribustcmplariisconctfi'irct, Aufus Cj”'” etiam idem BalduinusTurcorum fatrapas Hiericont’nos inftflantespropu!,‘are , quo* rum de numero vnicoprœlio ad quinque milliainterfcâareferuntur.Noradinumqu”' que Damafcenæ militiasprincipem , Hierofolymitanum agrurn vexantem , tantaclad* fupcrauit amp;nbsp;perferutusefi, vtægrèChrilliani retenti fint,quo minus vnà cum hofttDä' malei mœnia ingrederentur.
Ad Lucium pontificcin redeo ,qui interim nil prætcrmittebat, quod ad tantamcX' peditioncm, tamque neceflariam pertinertt. Credo ego hominem ipfummiroanwr« excitatum rctintndæ Hicrufalem,quodtituli fanélæcrucisin Hierufaltm presbyterfJf tlina!is,pontilexcrcatusfijcr3t.quamquiJenibafilicamtotamfermertfiituir. Eiuspri' tcrca confenlu in Gallia fynodus epifeoporum quorundam amp;abbatum faôtatftcontrâ Petrum Abclardum philofophuraPeripatetitum , virum multædoârinæ.nonbene i” quibuldam cum fidc noftra fentientem, qui præfente etiam Ludouico rege, rationibJS \ iflu\
-ocr page 235-P o N T I F î C VM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»9«
viamp;is, non modo fentcntiani mutauic, verùm criani monafticam vîtam amp;nbsp;reîigio-nem induit, ac 3tincepsvnà cum quibufdam dilcipülisîfi locodelèrto lànétilfinaè vixir. Lucius auttin p^ntificatus fui meiifcxi, die iiij. inoritur, ac inbaiilita Lateranenli fc-pelitur.
E V G E N I V S III.
5jlt;^^^Æi»Vgeniustertiiis, Pifisoriundus, fandi Anaftafijabbasjn monachum antca à Bernardo viro fanftifïinioeleôdus, in ecckfia fandi Cafarij pontifex créa-cardinales conftaret, qutm potiflimum è nu-diuinonutuperciti virum fandiffimum Lugeniuro de-i''-iS2^Slicgt;unt. Qi^iî vbi Romanos inflare minis etiam cognouit,quô fui confirmaré-turfeniï gt;res,ad Farfenfe rnonafterium nodu in Sabinosabiitcomitâtecardinaliiim cœ-tu.ibiqueconfccrationismunusfufcepit. Verùm cum pollca Romanorum non minas tantum modo fed etiam fadacontcmnerer,fenatores ipfos eôperpulit,vt petita pace ma-giftratufe abditarenr. Romam itaqne rediens vbi intelligit Romanos nequaquambo-noanimo.fedfraudi in gratiam fecum rcdiilfejinlîdias vcritusdelabiturJùgientemRo-rnanitçlis amp;fagictisinfequuntur. Poftea verôPifasprefedus,nauigioinFranciamcon-tendit, regemque Ludouicum cruce lignatum in Turcos amp;nbsp;Sarracenosaniroat, quem Conltantuiopolim cum exercituprofeefum non fecus Emanuel fraude circiumuenif, qo^molimConradum Sueu-um.
Perfuaiuæenim iniquo tempore ducere copias per deferta Syriæ,eonecefîîtatiseum fompuriî,vtlacerumexercitumdifficultateamp; inopia rerum Antiochiam rcinfeda du-cçrecoaâusiit, Hincob rem RogeriusSiciliæ rex Emanueli infenfusclafle in Græciam delatusCorcyram iiifuIam,Corinthum,Thebas amp;Euboèam deimperioEmanuelisoc-cupat.duxilTerque codeiTianimoConftantinopolim,ni Veneti inltrudainHadriatico fexagintatrircmiumclafte.'quo minus id faccret prohibuiffent. Flexititaque Rogerius ad lîttora Aliæ Deo volentc.Nam turn forte Siyracena claflisLudouicum regem Franciç ' circumuenerat,qui nonlôgèàportu fandi Simeonisfoluens, Palçftinam perituruserat. Kogeriusitaquebarbaros in angufto nadus oppugnat amp;nbsp;vincit, Chriftianumque regem cumexcrcituabinterituliberat.Jnterim verbclaffis Veneta, quæ Emanueli admodum f.uebat, ea loca recipit, quæ Rogeriusoccupaucratdmmunitacjueacline vllopræGdio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)
rcliquerat.Rogeriusautemdimilïoapud loppem Ludouico Conllantinopolim delatus, fuburbia vidante Emanuele incendens, eoque vidoriædclatusetl, vtamp;ædesimperato-risaliquandiuoppugnauerit.Scpomaexhortiseiufdemmanu Icgerit. Verùm cùmpo-ftcaindcinSiciliamtompolita claße abiretjn Venetosincidésinftrudos.amp;addimican dumpa:3tos,exfuistrircmibusxx amilit.ægrcq.fugafibifalutem qnçliuit.Interim vero Conrad is,Ludouicusamp;: Balduinusiundiscopus animpque Damalcum magnisconati-busobfidenf.quamvrbtm feruos Abrahæfundafleconfiât,loco campcllrinaturaquea-ndojfed rtifuio vbereatque fœcundo. Ager enimcfFofsiscuniculisdudiscjüefiftulis, vndeirrjgaripote(l,miramvbei tatempræfcfert. Paruusamnisin regione vnicus non longèabvrbis mœnibus præterlabcns, lingulam quandam facit, in quanortricaftra po-fuerant, vndefacilè cohibere abaquationc oppidanospoterant ; verùm Aßyrio quo-dam perfuadentc, cui maxime Balduinusin rebusarduiscredtbat,caßraadalteram vr-bis partem transfcruntur. quod diceretfacilius irrumpi hoftium mœnia eoloci pofie, ■vtpotîœinus minuta Motisit3i]u?caftris Damafceni repcntèflatiuancRrorum occupant ae muniunt, noßros4ue ab aquatione amp;nbsp;commeatu prohibent , Quarc
fiti fameque Uborarctur , tandeiy non fine coniumelia obfidionem foluunc
“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eiicro-
-ocr page 236-ÎO« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PIATINADEVITIS
Hierofoîymam Balduinusin Europam Ludouicus amp;nbsp;Conradus comminutis variisci' libusexercitibusreuertuntur, MCLI l.falutisanno.
Vcnerattum Komâ Eugenius,excitisad expeditionem Cln-ifti3nis,qui egi egioappJ' ratu 8c magna ciuium charitate fufceptuseft, Tarracinaautem,Séria, Norbanoac EufflC nisarcereceptis.quæloca hoftesac tyranni circunquaque pofîti occupauerût,Tiburi6' creandianimigratiacôceflît.Vbinon ita multôpôft pontificatus fui anno viij.menfe ii'iquot; die vigcfmomoritur.-cuius corpus Romani delatum,inagna,vtdecebat,ponip3 in bafr lica Pétri (epelitur. Eiusautem iuRu amp;nbsp;impenfa extruftaed porticu3,vel reditutapotiu^ fandæîVlariæadPræfepe,quemadmodunîex infcriptioneapparet.
A N A S T A S I V S III L
'75 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Naftafiusiiij.patriaRomanus,pâtreBenedido,abbasantea famSiRufi Vdi'
ternæ diœcefis, excardinali pontifex creatur,co potiflîmum tempore qn» rexafrfx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A Jphonfus Hifpaniæ rexabexpeditionc Hicrofolymitana rediens moritur;
feiiitifir.e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in eiusquelocum fufficiturSanétius filius,cui paulopoft mortuo pro Chri'
//(rrc/j f^âi^iiéS^âftifidein Arabia bellum gerenti.Ferdinandus frater in regno fuccedit. Ans* rr«frlt;« Italiusautempontificatumadcptus,amp;calicem pulcherrimi operismanxqueæftiraatio« tur. nis Laterancnli bafilicx condonauit, 8c ædes cgregias apud Panthæon.quod finótani Ml’ riam rotundam vocant, breui ædificauit'. Plura quoque mente deftinauerat,tum ad dignitatem ectlelîæ, rum ad ornatum vrbisRomxpertinentia.li eialiquandiu viuCi lituiiret.Fecittamcnetjmfpesexeoconcepta.tumRichardide fanfto Viftore doftrina, itic/ur neeiustempora ignobilia viderentur, Richardus enim doftorinfignismultaamp;graui' ter amp;copio5c tum fcripfîqpræcipuc vero librum dctrinitate.Habuit amp;nbsp;fermoncsadpO' rlfiure piiliim non minus dofte quam eleganter. Laboratum hoc etiam tempore in tota ferfflt Europa fame ed, Anadafiopcntificeamp; clam amp;apertepauperibus ipdseleemofynaspr^' bcnte,qui pontificatus fui anno vno.menfe quarto,die quarto amp;nbsp;vigefimo moritur/cp^' liturque in Latcranenfi bafilica,concha prophyretica.
H A D R I A N V S III L
Adrianus quartus, natione Anglicus, Albanus epifcopus 8c cardinafisab
Eugenio crcatur, qued in Noruegiam miffus prædicando amp;bencmoiien-doprouinciam illam adChridi fidem rcdegerat.Mortuodcinde Anaftafio püntife.x crcatus, rentatusque à Romanis tum prccibus.tum minis,vt*con-vrbis adminidrationem relinquerer,id fe fafturum con-ftantidlmè rcnuir.fndsbat Romanus clerus vt Lateranum proficifcerctur faciendç confecrationiscaufâ,quodctiamfacererecufauit, nifi prius Arnaldus Brixianus hw ticus,ab Eugenioantcadamn3tus,exvrbe pelleretur. Hoc autem ægrè ferens populus, cardinalcm(ànéfæPudcntianæad pontificem via Sacra proficifeentem, vno atqueal-tero vulnercafficiunr.Hanc obrem iratuspontifex,eosaceibaeti3m execratione perfc* cutu.s cd,quoad mutata fententia, amp;nbsp;Arnaldum ab vrbe pepulere, amp;nbsp;confu lesabdicarcfe magidratucoegercjreliftapontificiadminidrandæ Vrbislibera facultate. Interim verb GuiJIclmusSiciliç rex,qui mortuo Rogerio fuccederat Beneuétanafuburbia, CeperanU Eauçunq; in Hcrnicisdcccclcfiaoccupat.Obquam rem indignatuspontifex rêgemgra-U i anathemate notât, eiusque ditioni.fubieftos omni facramento libérât,quo facilius à le-gcdeficcrent,nulloiureiurandoaftriéti.Fredericusautem primus hoc tempore ex genre Sueua imperator creatus Cifalpinam Galdam cura exercitu ingrefius, cùm Derto-nam
S
-ocr page 237-? o N T T F I C V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mt
Jlämbaüdfjtisimperioobteinperantem aliquandiu nbfclTam.v! tandem Ccepinet, mag-naquece'eritatc.Romam verfusitcr ftatini fecit.Pontifexaute.Viteibijtum agens cófir-maturusinfideecclcfticasciLiitates amp;circunquaque pofitas, Oruictum, ficciuitateCa. ftellanamadijt.Vti ùmcùm poftremo fcim parem tanto extrcitui cernerct, pace per in-Krnuncios coni pofitadn agro Sut rinoimperatori fitobuiamiqui excquodefcendens,ea Vtverum Chrifti vicnriuni falutat. Cum verb ad vrbem veniffent, amp;nbsp;pontifex in ba-filica Petri Fredericum imperij corona donaret, populus Romanus daubs turn por-tisnequid tumukus excitarctur.per Hadrian) pontem vi erumpens, Teutonicos cum pontificepræter eorum.voJuntatemfentientes.paflim cxdit.Excitus quidem tanto tu-muJtuimperator intrornifTocxercitmqui in pratisNerenianisconfedcrat,Romanos ex Vaticanoin vrbem rttrudit.multiscælis captisquepontificis tarnen precibus imperator knitus, captiuos incoiunies demittit.Verum cùm poftca,vtmoseft,iturißmul ad Lateranumpontifex amp;nbsp;imperator eflent,Heriqueidnequaquam tutb viderent, Romanis adarmafpeftantibusjMalÜsnamfimulproficifcuntur.-vbitranfmiffo fiuminc per Sabinos amp;nbsp;pontem Lucanuad Lateranum perucnientes folennia perfolucrc. Dum næcaiité Romæ agerentur, 'fibu rtini ad impcratorem venienteSj fe, ac om nia ei fpontè dedunt. Verùm cùm imperator inteliexiffctvrbem illam ad pontificatum pertincre, candem Hadriano ftatim.rcllituit.nequeitadiu immoratusin Germaniam rediit. At pontifex à proceribus Apuüæ rogatus i3eneuentumfecontulit,maioremquc regni partem fuatan-tîpræfentiaGuillclmoibftulit.Interea verb Palæologus, vir quidem nobilitateinfighis. EmanuelisfecûdiimperatorisConkantinopolitani nunciusamp;orator,Anconam primo iiauigiodclatus,terra deinde Beneuentupctilt,pôtificiq; imperatoris nomine fpontè ob-tulitaurilibrasqoinqimillia.fugaturûqifeexîtaliaGuilIclmûjG trcsmaritimæin Apulia vrbes.eiexfœdere rebus bene gcftisdarctur.Quod vbiGuillclmusrefciuiffetjpontifi-cemad mifericordiâ cohortatus,pollicetur nômodb fe rcftiturû.quçdeecclcfiaabftule-rat,verùm vitro quæda alia condonaturum,Romanosque ecclefix rebelles in officio reten turiim,fi vtriufque regni titulis tam citra,quàm vitra Pharum pofiti.inlîgnior fieret.-Faccre id quidem pontifie! nequaquam licuit,aducrfantibus quibufdam cardinalibu's. Flancob rem Guillelmus inftruôtoexercitu Apuliam hoftilianimo ingreflus, cùm om-nia'ferro aeflamira confampiîlfet,in GræcosSt Apulosmouensquiapud Brundufium cadrapofuerant, cos facilèfuperat.-vndc Salentini, Apulicjueomnesdeditionem ftatim fecere. Pontifexautem cardinalibus infenfus, qui obftitcrant qu'b minus pax compone-retur. GuiUelmumin gratiam recipit, eidemque vti iufcjue regni titulos a{rcripfit,ad-bibito priusfacramento, fc nil dcinceps moliturum,qubd eeelefiam Romanam often-derct. Rébusautemex fententia compolltis, pontifexperCaffinates, Marfos,Rcatinos, Narnienles, Tudertinos iter faciens, ad Oruietum tandem peruenit, primus pontificum Roinanorum,àquo ea vrbsamp; inhabitata, amp;nbsp;cultior reddita eft. Cum verb inftantibus Romanis ad vrbem rcdiifletiVexareturqueàconlulibuslibcrtatcm Romanam reltituere conantibus,Anagnian^petijt vbi non ita multôpôftmoritur, pontificatus lui anno quarto,menfex.reliâa magno in pretio ccclcfiæRomanæ ditione.Nam amp;nbsp;circa lacum fanôtæ Chriftianœ limita caftellamuniuit,amp;Radiccfanum,quodnuncScncnfe$ obtinentimuro amp;arcepropè inexpugnabile reddidit. Horum autem temporum hiftoriam fcripfit fatis tlegantiftyloê-’.orationeRichardus CIuniacenfismonachus,quem alijfcriptcresnon pa-rumlaudant. Corpus autem Hadrian!Romaaidelatunijnbafilica Pétri fepelitur, noo longe à fcpulch Eugenij pontificis.
N 5
ALEX-
-ocr page 238-platina de VITTS ALEXANDER IIL
177.Fît.
LexandcrtertiusjpatriaScncniis, patrc Ranucio, mortuo HadrianOjduO' riimamp;viginti cardinalium fufFragiis pontifexcrcatur , licetOiftauianun* Romanum einem titiilifanüi Clementis presbyttrum cardinalem, viÖO' rem appCllatum tres tantum fubroga .ierint,vndc fchifma ortura eft. 1 'J’” verb Alexander, nediutius fedit o illacum pernicieeccIefiæRonianæpræ
traherctur.Fredericum imperatotem Cremonam tum obbdentem, per legatos rogatp't ÏHterpofitaauâoritateimperatoriamfeditionemtollat. Rcfponditillc vtrumquepoO' tificem Papiam ireoporterc, quóamp; iple profieif.ereturcognofcendædifccptationisca'J' fa.At veto cum Alexandcraccepto talirefponfo Anagniam fccontulilTetjüétauianusSi' ginä occupat.Tû imperator indignatus quod dido fuo póiifex non obtcpcraircGepift'O' posij.ad Alexandrum mittit, qui cum non pontificem, fed cardinalem apptllatum , concilium citarent. Hi autemab Alexandro confutati amp;nbsp;reiedi,ad.Odauianum ftatim confcrunt-cumquePapiam perducunt,vthaberent quern Alexandroobijcercnt.HabiW deinde concilio,Frcdericus Odauianum pontificem confirmât, eumqueequoalboini'* dentem per vrbem Ticinenfem ducit,amp; de more adorat.Qua iniuria A Icxandcr pcrnio-tuspræmifia admonitioneOdauianumamp;Fredericumanathematis vinculocolligatj’* terasqucmittitadChriftianæreipublicæ principesamp; populos, quibu^intelligantidbfs iureacmerubficri.Rcdiensdeinde Romam Alexander pontificatus fui anno fecundoi multosaducrfiriosin vrbciniienit,infecornu3 paiam crigcntes, quod Fredcriti exef' citus præter vrbem veterem Sr Anagniam , omnem ecclelîæ ditionem iam occupant' rat, Quare Alexander, adhortanteetiam PhilippoFrancorum rcgCjTarracinamprofr dus,confcenfonauigioadeam rem mandato GuillelmiSieiliæregisparatojn f ranciai’J contenditxonuentuquc in Claro monte habito anathema in imperatorcm amp;nbsp;OdauiinH fadum ftatimenunciat.Dum haec autem in Europa agerentur, mortuo apud Hierofol)’' mam Balduinoiij.Almericus frater ftatimrcgnumaccepit; nc ob interregnum in tant» barbarieamp;perfidiaaliquid noui exorirctur . Verum compofitis pro tempore rtbusiquot; Drogoneracopiarum præfedum édita iiigenticæde, llatimfuperat.' AlcxandriamqueobbdeqquamTiracinus Soldani Sarract norum rcgisprçfeduSjinfuani poteftatem fraude redegerat; Alexandrin! autem cum nee diutiuspati oblidionempof' ient.necfubijiiChriftianorum imperio.vellent, Alinerico fehac conditionecommit' re,vt in Soldani poteftatem puHoTiracinotyranno redigerentur. Almericusitaqucin' gentipecuniarecept3,Soldano vrbem reftituit. Vcrùm cumfccumfraudehomoingri' tu.sagertt,nec padampecuniam præftaret.in cum ducens,Carcs vrbem, nunc Cairura,'a? pellatam,obfidet. FreJericusautem tyrannicapoteftate vfus,direpta Otrtona,amp;Mtlt;h® Mitgorii lanumfoloæquauitfvndetranftata magorum corpora Coloniamturn crediderimàK.0-forpin dolpho Colonienfium archiepifcopo)amp; Crcmonenfès magnis incommodis aftecit-Ql^' Cohniä re Veronenlcs VincpntinijPatauini, Veneti, communipericulo motidecreuere, neaffl* ntlur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vlla auxilia Frederico Cifalpinamvaftanti præftarentur.
predericus itaque ira incenfqs,Veronam ducsits oppugnandæ vrbis caufa,cùm eôper* uçoiflealiarum vibium auxiliaintellexilïet,retrocedens,acPapiamfeferecipicns.literis 8i nunciis Franciæregem adhortatur.vt toilendi IJiifmatis caui'a Alc:çandrum fccuniad Caüciliii concilium ducat,quoamp;fevnàcum Vidpi’c profedurum poliicetur?Apud üiuonem tpuiDi lotuscft, vbiSauofluuiusGa'losàGermanisdiuidit. Islocus cendlij eft habitus,quô KtiK)». Fredericus, rebus Italia-pro temporecompcfitis,prcfeduscum OdauianoeftjScotiæaC Boemiæregibus. magnisquearmatorum copiis ftipatus. Verùra cùm Alexanderad id rcprofed.iiruji4conciiiunirccufarct, quod ipfc nonindixiftet.Turonique inchoalTet.
Frederh
-ocr page 239-r o N T I F I C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iOî
Frcdericus ira ac nninarum pTcnus in Germaniam rcdicns-OÖ'auianuiti qtlérti patiÏopoft fecuturus erat, in Icaliam mifit •• quo quidcm I.ucæ mormo,Guido Cremenfis inantipa-pamOftauianofubrogatur. At vero Romani crcatis* confuübus, Alexandre pontifici amicisjeum ftatim txli-anciareuocant,qui primo inSiciliam.moxRomam nauigiod«-htuSjCongratulantibusomnibusperbenignèfufeipitur. Aduentuaurem AlexandriCi-falpinæGalliæpopuIi in fpcm îibertatisereóti,annofalutis^IVl CLXV.inFredericum fse» üenimium imperantem armafumunt^pracbdiaqueeiusexarcibusquibufdam deijciunt. Verum Fredericuscomparato magno exercitu in ïtaliam veniens^prxterfpem nulli no-xius.traieâo ratibus Fado in agrum Bononienfem defcendens,copias partitur. Cohortes enimquafdam l.ucam mifit, quarum prxfidiotutusantipapaeffet,qui tumLucæ erat. Ipfevcrôcumreliquoexercitu Anconam profcâus, vrbemaliquandiuobfidens,infu-am tandem redegit poteftatem, Interim verb fociæ CifalpinæGalliæciuitatcs.Mediola-numreffituuntac muniunt;LaudenfesMedioIanenfium hoffes in focietatem recipiunr, quofacilius Frederico reljfterepoffcnt,fiineosmoucrct.VcrumFredcricum maiorcu-rainceffit.Mortuoenim GuillelmoNormannoSicilærege,Emanuel Græcusimperator legatosadpontificem mifit,quiei pollicerenturA' magnas copias in Fredericuro,amp; vni-cammentem omnium Græccrum eum'ecclefia Romanaconuenientem, vtorientalis cumoccidentali eadem fieret,fi paterctur imperium Romanum antcadiuifum in vnum Corpus redigi. Legat is au tc,quid fit refponfum, baud fatis cöff ar ,tum bellu inter R oma-nos,TufcuÎ3nos,atquc Albanosortum, pontificem impediucrit, quo minus certum ref-ponfumlegjtis daret. Nam cumTufculani AlbaniquepCndere Romanistributa immo dcratiijsimpcrata recufarct, incenfusirapopulus Romanus, réclamantepontifice.popu-lariter in lufculanos mouent. Tufculancrum rempublicam tum maximegubernabat Raino Comes, quem Rogerius ducatu Apuliae dtiecerat, is itaque in re militari peritus, scccrfitisGermanis,quiapudNcpeteSutriumqueconfedcrant, tanta Romanoscladeaf-fecit,vtdcincepsvix fêrucrimœnibus,nedumhoftcmforislaceffere potuerint. Tum vtroFredericus vlcifcendi iniurias( vtipfedicebat) ab Alexandro acceptas occafionem naäus Anconadifcedens,Romam mouet. Pofitisautem in [ r,.tis^Neronianiscaliris,ir. njmperefuburbium V3ticaniconatus,afarailiaribus Alexandri conftantifiimerepelli-tur. Sequent! verbdie bafilicam Petri incendifiet, fiædituifurentemaciamfatemin-tenrantem admiliffent.Pontifex autem haud fatis tuto in Laterano confiffens,quod iam. bmirrupturos Germanos videbat in ædes Fregepanumad Palladium diuertentescon-figit.Tum verôGuillelmtisSiciliærex magni Guillelmi fiüus, auditopontificisdiferi-minctraagnam vim pecuniæamp; triremesduas paratiffimaseimifit. Inftabatcum populo Romano Fredericus, cui pacem promittebat, vt de duobus pontificibus digniorem cli. gcret, alteroeliminato Si reieäo. Qua; res certecum tota ad Frederic! nutum fpeclarct, pontifex noftu abiensnauigatione, falùtcm fib!fuga quæfiu!t:Caietam primo,mox Be-neuentum delatus.Lxoulitamp;Frcdericum ab vrbeRom,apeffis, quâpaflîm velutipecora amp;ciuesamp;: militesoppetebant. Venienti autem in Cifalpinam (ialliam Fredcricoimpe-ratori.fœderatæciui tares cum exercitu obuiam fiunt; quosacritcr nimium inffantesde-trcftatocertamineftudiosevitans,inGermaniamperucnit. AbcunteitaqueFrederico, fociæciuicates Alcxandriam de nomine Alexandri pontificisnuncupatam,apudRore-tum Taroamni adiacentem. paribus animis impen laque condunt : in eanique ex omnibus ciuitatibus quindccim milliahoininum ad mcolendum mittunt. diuifis agris viri-titn, partitisque in vrbe locis ad ædificandum. Romani autem acceptæcladis memo-rts,abcunte Frederico Albarn vicapiuntaediruunf. Idem etiam Tufculanos feciffentj ni pontifex eus nunc minis, nunc cxccrationibus a tanto facinore deterruiffet.
Mifit
-ocr page 240-W4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PLATINADEVITIS
MifitrumctiamErrianuelimpcriitor Conftantinnpoütanusaïios orstotcs, qui maiof* pollicebantur, fl pontifex in ientcntiam fiiani defcendinct.quibur Alexander ita refpoi’' dit,leno!leidin vnum coniungcre , quod olim dcinduftriainaioresfuidifunxiflcj’' Moritur interim Guido Cremen(isantipapa in baf licafanßi Petri.-quam magnofred'' ricipræfidio adhuc obtinebat, cuiusin locumafcditicfs quibufdamftifiïeiturloaniit* Strumienfis abbas ex Pannonia, vir pridem furto infaniis,euiq;Rainocomtt libitiircni obclademantcaRomanisillatam , î'ufculum tradidit, montent Flafconcmexpaftorf cepturus.Vcrùm cum RainoàFlafconenfibusnon rccipererur, rccufarcntqueTufcuWl antipapam rccipere,jTufcu!um rediens omninoexcluditur. Inde verbad A!cxandrun',| qui tum VeruliseraqabicnsJus'omnefuum,quod in TuRulo babebat ci cendonauir.Vi deTufculanijpublico etiara decretoaeconflioadbibitc, pontificem recipiunt, quoi» | loco Henrici Angliarrcgisoratorcs'auditi funt, regem funni puigantcj,quod falfodf*'. retur in necem beati Thomae archiepifeopi Cantuarenfis coniuraffe. Hane ob rem pol’* tifexcùm non facileoratoribusrégis crederetjn Angliam duoscardinalesciim magi'* poteftate mittit, qui rem ipfam diligenter infpiccrent, quibuscertc rexomifibbybti'' nicobello.quoeratimplicitus, honoris caufaapudNormanniam occurrit.- requedifd' faadhoc ventumeft, vt Flcnricusiuramento adhibito cum nonfjtisde fadlo confli' retjefe purgauerit,promiferitquc fe pœnitentiam pronecefandliffmi viiiaâurnni! cuius etfi fuilfet infons atque infeius, occafionem tarnen præflitifïefit vifus, quod uentem f multate amp;nbsp;odioperfecutusft. Additum prætcrcà, vtcc. milites Flierofolj'I mam mitteret, qui fuisaufpiciis, fuaque impenfa per annum contraSarracenos di®'* carent.-’vtqueipfetrienniocum quanto pofietexercitucontrabarbarosbellumgerert libertatem ec.;lefiafticam in fuo regno tucretur appellationibus ad curiam KoinarJquot;' faólisnon aduerfaretur. Hisautem rebus iurciurandoconfirmatis, regni Ang’icitiW-lum in fe,atque in heredesfuos transferri meruit,pontifi.eannucnte.FIincaucem obftf' uatum eft,vt omnes Anglici reges à Ifomano pontifice regni iura recognofcant. AIcxaU' derautem diucum Romaniscolludbatus, cum diccrct fevrbem eorum pace ingrelfu' rum,nil amplius quàm rem diuinam ciiraturum, omida eiscura rerum frculariumicùm idetiam non impetraret.Signiam proficifeitur : ibi auditislegatis, quiex Anglia vtiie* rant,cognitisq;ie beati Thomae miraculis,eum in numerum fandtorum refcrc. Freded' I cusautem^in Italiam per montera Cinifium rediens, SecufamdolocaptamdiruiuAft;' i enfes timoré perculfos in deditionem accipit.- Alexandriam menfes quatuor grauiobh' dione premens, magnum incommodum ab imimpcntibus accipit. Poftea veröpcrtï' fuslongitudinelaborum,in diePafchatisobf dionem foluensPapiam venit .•vbidepni* Italiæertadtum, interpoli ta pontificis autoritäre, qua Veneti cum imperatore Conltan' tinopolitano antca fenrientes, libentcr amplcxi lunt, ob violatum a Grxeis iusgen* tium Heniicum enim Dandolum ciuem fuum, Icgatumad Emanuelem mi flu m,tarn-diucandentiaænea infpicerecoegere, quoad oculorum aciem amitteret. Intcrcavero Almericus Hierofolymitanus rex Cairum obfidens^ quamuislpe potiundaevrbisnoa j care ret, tameningenti pecunia accepta, obfidionem fol ui tin Afcolonam mouens,quani paulo poft re item infeta reliquit, quod comeatibus indigeret : quodqucctiam militd fefTos diutino grauilabore cerneret, domumautern reditns, cum non diu fupcrui* xiflTet,moriens ftlio Balduino regnum reliquit. Qui etli icpraacquidcm vchemenii laborauit, regnum tarnen conllantifiime ac prudtntiftirac gubernauit, Alexander •utem pontifex cum iam pacata elfe omnia cxiftimaret . Alexandrix nouæ vrbitpil-copum dedit, anno falutisnoftrae M CLXXV. Verùm non ita diu poft Frederitui in Italiam cum magnis exercitibus defeendens , omnia ftatim infefta reddidit.
Medio«
-ocr page 241-P o N T I FI C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•• ÖJ
Mediohnenfcstarnen adiuuantibusfocijsnmnibus.eiiiscopias itaattriucrefrcquentibi s prœliis.vtpaulum abfuerit, quin ipfequoque imperator fuhfoffo eins equo intarficcre-tur.Ex E^apienfibusautem, amp;Comeniibi:s, quiImpcratorifauchant,muiiideudciati funt. Epfiim verb Papienfem Epifeopum pailij amp;fcrer.dæcrucisdignitatepriuauitpon-tifexquiin partesimperatorisdeclinauerat. Turn veroFredcrici proccrcsarbitrati id ci »ccidifie,quodeeclefiam Dei perfequcretur.paiam minarifein patriam redituros.omif« faiam iniqua malitia,ni propere cum pontibce in gratiam rediret. Dura itaq; pax in Italia traftarecur,in locum NorandiniSarracenorum régis demortui,SaIadinus virfortifli-musfiifticitur/qui rege Aegyptiarmis capto atqucoccifo, Aegy ptum Elatira acSyria fuo adiecitimperio.In Chriftianosdeindemoucns.nequaquacertètali fortuna vfuseft. Nâ primoprœüoapud Afcolonam.fecundoadTiberiadcm duceBalduino.fupetatur. Có-paratisdeindecopiiscótra Emanuclem in Siciliam profedumexercitummouct, quern limulatafugainanguHasconuallcsprotradum fupcratamp;capit : eaqueconditioncomit-tit.vtqnæin Alîaccepcratjftatim dimitterct. Conuencrat iam VenetiasAlexandcrcom-ponendsEpacisIta!iæi:auIa,coamp;:Fredericusaccedcns,in veltibuloS.Marci pontificis pedes exofculatur : fimul deindeadaltare maiusprofe(3:i,acccptadataq;I;iIutedcFaedcri-bus pacis inter femul turn diuquecollocuti funtjquxpoRcafcquenti die ex lêntentiacó-fcâa elt. Abiens deinde Imperator cum bona pontificis venia, Kauennam primo, mox Btrtonorum fe contul it : quod oppidii m cum retincre ob oportuni täte loci inftituiffet, fogatu Alexandriecclefiætandem rellituit. Abiens quoque Venctiis Alexander cu cri-reniibusxiij.GuiIlelmiSicuIi,amp; iiij. Venetorum, ornato ob beneficium acceptûeorum fummomagiflratu infignibusquibufdam amp;nbsp;rauneribus.Sypontum primo ventisdelatus atq;indeTroiâamp;.'Bcncuentum,'per Cafsinenfem (altum Anagniam fccontulit.-vbinon diuimmoratus/Fufculum pctcns.de abrogandis CO SS. agere cum Romanis cœpit,an-tequampaxcomponerctur. Vcrùm quiarcsin I-.annum protradla,tolli difficillime vi-derctur.paäifunt, vtnon priuseleftià populo COSS, magiftratum inirent, quam in Verba pontificis iurarent, feccclefiæ Romanx fidelifii mos forcmihilque vnquam moli-turosqiioddignitati pontificiçobeffet.Hocitaqj modo rebus compofitis,pontifex terti-umRomam profectus, prodcunteobuiam gratulationis amp;nbsp;honoris caufa honoratilCmo quoqueconcilium ftatim in Lateranoconcclebrat.-tum vt morescuriæfam nimia licen-tialabefaäatos componerct.tu m vel maxime, vt decerneretur fub anathematis pœnaj n« quis ferru,1.gna,armaue infidel ibus,amp; à religioncnoftra alien is importaiet.Morienshoc fere tempore Emanuel Conftancinopolitanus imperator, Alcxiumfilium hæredsm im-perijreliquit,Andronico Græco regia progenictutorc dato; qui aliquot annis imperiu bpi£ntcramp; fummacum fidcadniinilhauit.EiusquoqueconfenfuPhilippusFranciçrex, Hagnetem filiam adoicfeenti in matrimonium lo;at.Balduinus item qnartus huius no-niinisHierofolymitanus quo rem fuam ftabiliorera redderctjfororcm Sibjllam Guilld. raoMontisferritiMarchionicngnomentoLongafpata,viroin re militari præftantiflî-ino,invxoremcollocat;arbitratus,-fiopuseflet, Guillelmum ipfum cumalijs Chriftia« nisprincipibusrei fuxlaborantiopem ftatim allaturum. Interim vero Alexander poft lungosamp;affiduoslabores.cumiam quicturusa tyrannicis perturbationibus videretur, pontificatus fui anno xxi. die xix. Romx moritur, fublatis priuse medio iij. Ichifmaticifl pontificibus,quorum feditiontbus ecclefia Romana fere fubuerfa eft.
ANNOTAT.
Alcxmder II f Viciorti IIII. fMrumq^fhccfff'Drufn fMfitta, amp;nbsp;eitn äccttrat'e, lidiiiidu cdwicui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Itbrißcuudi alias^uArttbißoriaratn^ /[uas Otbonirtißfi^cißEptfia-
pad-
-ocr page 242-P L A T I N’ A D E V I T T S
rfJïoxir 4 capj 4.r^'5«« ad caput ^f.itcm loannes Cremoncnfis presbyter, Mas VrCpcreetp tnnotmnatvs Alexaitdripapit f I l.capellaaus, ffuihociemporevixertint^expmint. Ex cuttis rct Jtone elern omntro popuU a petmfitü eleéhone (xcli/jis, eaad cardinales files luncprimtirt^'.-cl a eßjfxjj falutiris deduohus (erti^s fifi'a^ioru-n cardmfiium,ad cuitanda :n pgiïer(r,ijfihifini!-tlt;* Alexandre tfio tertie incencilie generali Latcramefi facia eli antie Domini AlCLX X IX, J®* ta cuifsf conßituiionis fennainjcrutinÿ ratinne bticias papa J11.primus crcattis efi, pt exdquot;^. pontificis diplomate,qtiod apud me eß liquet. C/cteriint non aliénant)imeeinßitüteeffemihivifin'^ hicfuhijecre hreue Eomanorumponiificam Catalegum, verfibtu .1 Nicolae quodam Maniacutioomf*^ i egulari Lateranenfi,qui hoe tempore Vixit exaratiim ad incorrupta nomina pontiJicum,reSanti}jßt^. eon/èriianiam maxime fat ientent, tfi' ad plara,deqatbasfipra verba feei,ceiifirmanda aptißitnintti'f tx antique Lateranenßs bafilica an hut o accepi.zß Pfri haiu/inodi,
NICOLAI MAN1AÇVLII CANONICI REGVLARl^j
LATERANENSIS ORDINIS S. AVGVSTINI VERSVS
DE ROMANIS PONTIFICIBVS AD ALB-
Si vispontifices B-omananoßere fedis,
Carminibus noßris perleiiis ft ire valtbh,
frimopapatus Petrusefiinfidelocatus,
Qui eenfiderunt Linus^Clcttssquefuertint.
H rs Clemens iunélusiftmili fuit ordinefunilus,
Hine nut at mundus fit quartusfit neficundus,
Hine AlexandrofiicceditinerdineXrßus,
Ues iuxta pofitus Telephortis est, Hvginiis
Additur Anieetus,fiupraifiilnomine Pius.
Soter, (ir Eleuther.quibusefl Vielerquoquemixttts.
Qms Thepherinus habet ctmites,martjrjj Califlui
F ihanus tiirba C HP. I ST 1 pralatus in vrbe.
J’o;'? hes papatus fuccedts Maree locatiis.
Hine Pontianus hinc Anterusfiinc Pabianitf^
Cornelists,Lucinus. Stephanus,Xjflustjjfecunduf,
Jdos rutilans iuxta Diohyfifide venußa
TelixPomanus,euiiungiturEutii.hianus.
His comités Caius, feu Morcellinushabentur
Marc£llus,necnonEuflbiusenumerentur.
Tc Dominus papamdecreiti in ordineclerr,
Marcus eui lulius flicccdit,Liberiufq^
Fehx,ifi Damafis,clcrifpeculum^,decfis^.
Fxuli Liberie Eelixinflde locatur.
Martyriumi].ffubipt ,cum Libcriusreitoeatur,
Qfiare Liberi) Damafus fuccefibr habetur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t.
Sicut Hieronymi chronica narrante docetur, PeßeaSiriitumnumeramus Alt; aflafiiimj^.
time Innocent', te,quitonwaris viturq,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4
-ocr page 243-P o N T I F I c V kfc foß Saßnttint ver o Bonifacins cnuinereturt yinc Cte’eftinus cum Xyfto conficietur, «utem iitxta Leo vif do^tfii^riiM extat, '^'^ijUmncuiuitiiMntusfueritmamfeßat. , t^darius hanc,(^ Sjmßiciui,Belixlt;jyßcjuunturt fofi {juos Bclagius, Änißaßuf^ßegunttir.. Symmaehns Hormißa rutilant^^rafiilgj loantift cum Si!uerio,tecum^ legîinuf y^a^alifide ^otiri, Hos merit i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;paptc pramitto Iommi,
CT
^iipampoft ißtm tunc numero Benediciunt, f elaßum Rom.tpritlutum poflea prome, Wine tu Gregori confortons cunßo decori, ’S.uhßx CHRIST Ifal.ot^ lm erna fußt. ' foß te Pleranum ciaenrleg« Sabinianum. Hine Boiiifacius, Bonifa iusonnumerentut. Heu/ded'ft, eß quintus Bonifactus hisjoctealur. Honorium cum Seuerinoje^ loannes Inter pritdi^iosceeleßesfiribimus amnes ofl hos Tbeodorum,Romie,Martinum confociemWi He quo quodfuerit per Gretcos paßus babemus. Additur EugeniufiPritful quoque Vitalianus Adeodatum cum Damnoßfiipiamus, Heferibiiur hinc AgatheSicularegionis alumnuSt eopulatus ei prttdens Leo papaficundus.
His ßiungantur Benedi3^uS:atqj loannes, Conon tecum Sergi,fextus^^ l oannes.
^inc aliopapagauiß eß Roma loanne, ^^te Sißiinigerätegsniiore loanne ^°ß Coaßaot'num Gregorius after habetuf, Tertius bis etiam Gregorius afocietur, Cui Zatbarias, Stephamts,Paulus jßecenter, Hie Conß4ntinus,Siepbanus quoque connumerentttT, Paß Hadrianum Leo tertius eße videtur.
Paß Stephanum quanum.Pafihalisprafulhabetur, ^agenius vero Papaßbferibitur ißis, Cui^uceeßor tu Valentinefuißi.
Cregorius quartus, o' Sergius, lir Leo qaarius Pantificem dicium,poß qtios legimus Benediciunt, Hine Nicolae tuo,tuagaudet Roma decore Cuitis Hadrianuspoß mortemfulfit honore. Cclaui viguit poß hos docirina Ioannis, quo Marinui perpauctsprtefuit annis.
P'iaßantibas pr aßlfubneäitur nbsp;nbsp;Hadrianus.
Seti-'h.jnus.quintus.gefluit pater hunc Hadrianuf, Paßea Formo/um cathedram leg inf’’s tenuifé. Pilde ßonfaciuit} Papatumpro!»cr«?^,
-ocr page 244-»•î
PL A TI N K DE VITIS Po^ StephMnm/êxitiin,Rsmantimperlegetandem, 'KtpaliTheBdorum.nenumfubneiteloannetn.
Cut Jienedtlie pater.Leo ttcttin connutneretur» Ve titu’t Damafi Chrtfleforas ajfgcictur, Sergiusiinc rutilans Anajlaßo cgpulnetur, EtjL*»//« viltens modicèfib aflra leuatur Gmnibushis tandem dccimum coniunge loannem^ Tf Leo cum Stephana praicedit papa t»annes Cui Leo,poji Stephanus ficcedunt dogmategrandes, l^ec ngn Marinus .Agapitus,atijue loannes Trafilibus qiiintus coniungsiur bis ßenediSus, Cui Leoiungatur.Ioannes, Benediäus, Bt DBmnus,nec non Bonifacius, BenediHm Ei Jecimöi» quartum poß ißosfiribe loannem, quot;Et quintuin decimum peß iflosfiribe loamsem, Ei decimum ßextum poßißos feribe laannem, Gregorium quintumprius, dr poßferibe laannet», Lofi quem Silueßrumpritis, amp;nbsp;pofi feribe loannem, Jduic etiamnoum decimumfibferibe loannem, Sergius hinc quartusfubnedlitur ir Benedicdut R.cßat viteßmus loanncs amp;nbsp;Benedictus.
Lhin. nonum decimum depromttntfiripta loannem. Quad cur eusnerit.dabit hoc agnofiere carmen: Qiiendam loannemJiMercuriam vocitamus Jußum viceßinum,nonum decimum numeramut, Silueßer cum Gregorio,Ctemenfificundus, Cum Damafo rutdat Leo,Vittorg^fccundus. Stephanus huic nenus,nec non dectmus BenediSut Etfi. cedit eis micolausmofd’nemixtus Alter Alexander,(J Gregorius copulatur.
Vicior.dg Vrbanuscum B.tfchalicom'tatur Gelaßum mundo coneeßit poßea CH RI SIVS. Cui decedent 1 ßicceßitpapa Cathftus, fionorius catbedram poß otnncs hos decorauit, Hine Innocent! papam Rama vorauit. poß Ciclefltnus cteleßidogmateßinilus, Chrfmatelatitiafit pra conßrttbus rn^us. Lu' itis hinc mundi cupiens rcßßcre morbis, Aß raptusßatim.quia dignus non erat orbif le tius Ecgenius,qui nuncpraclariis habetur, Donec vuii viuat dcmitm fiper aßra tenetur £unt ceatum quinque,nec non, (Jfeptuaginta. , Qu,trtus Anatlaßuspnßeccbßamviduauit, ' Quam ßhi mox copulans Hadrianus clarißcauit, Hi'ic beet tnuiilum papali pontum
Scimus Alcxandriim.perfiailacommemorandutn Sunt emnes centum,fint oHo, O' feptitaginta.
-ocr page 245-P o N T I F I C V
L V c I V s 11 r;
Vciustertius,nitioneTufcus,Lucavrbe,gente nobili orïundus omnium confenfu eo tempore pontificatum iniit,quo Andronicus GræcuSjquem di-xiinus Alexio pupillo tutorem datum, pulfis Latin is, qui puero fauchant, Conftantinopolitanum imperium vfurpauit,necatoin vndis puero,dura îaxandi animi eau fa paruo nauigio hue illuc temere dilabitur. jPræterea ve.
roneficinorepartam tyrannidemamitteret,facinus haud paruumaddidit. Nam proce-res oranes quorum virtutem fufpedam habebat,breui inçerfccit. At verb Guilielmo Longafpata Hierofolymis mortuo, Balduinus rex nepoti confulturus,Sybillam nouo maritocollocatGuidoni LufignianoèPiétauorum gentcoriundo,hac tarnen lege, vt fc mortuoGuido pro nepote Balduino quoad pueritiam fupergrederetur, regnum guber-naret.'illudq; dcinceps nepoti tradcret.Agebantur hæc omniaLucijpontificis audorita-te.quiad Cbriftiauam remp. pertinere arbitrabatur,principes Afiae quam maxime inter feben€uolentiaamp;;affinitateconnexosen'e,quôfaciliusSarraccnisamp;TurcisinbelIo refi-, fterent. Istamen ex vrbe eiicitur, dum fauentibus quibufdam ciuibusRomanii, abolere confulü nomen annititur.Fautoribus cius in vrbe deprehenfis.effofli oculi funt. Accepta autemtaminfignicontumeiia pontifex Veronamprofedus,conciliohabito,amp;Romano« rumlicentiam ac fuperbiam improbauit,amp; principes omnes Chriftianos adhortatus eft, vtBoftrisin Afiapro fideChriftilaborantibusfuccurreretunmaximèverocumfeditio« neprincipum noftrorum hoftcsfreti.duce Saladino Hierofolymitanum agrum popula-rentur,Nan)pulfoGuidoneLufignanoabadminiftfationej:egniobfuperbiam,Bertran-docomiteTripolitanotutoredeïïgnato,adarmaciuiliaresipfafpedarevidebatur. Non dclHtittamen pontifex amp;nbsp;literis amp;nbsp;nuncijs eosadhortari.vt pofitis fimultatibus,vna men. te.eodemque animo tam diu hoftibus refifterent, quoad nouæ copiæ in fupplemen-tummilitiæfub mitterentur. lamcniminftanteHeracliopatriarchaHcrofolymitano, qui primo Veronam eius rei eaufaad Lucium venerat, deinde ad Philippum Francise re. gemacceiïeratjmilitescrucefignatiadtantam expedijioncmittebantur.VerùmGuillcl-musSiciliæ rex.iniquo tempore iniurias Latioisab AndronicoConftantinopolitano im. peratoreillatasvlturus,cumarrBatoexcrcitu in Græciamtraiiciens,omnia perturbauit. Nam amp;nbsp;Thffalonicam Maceooniæ vrbem vi cœpit, amp;nbsp;multas Græciæ Thraciæque ciui-tatesvariiscalamitatibusaffedas partim cæpit,partim dirupit.- nufquam occurrente An« dronico,amp; düs amp;nbsp;ciuibus fuis infelto,propterea quod multos occidcrat,plerofque exilio dimnauerat, HacveroneceffitateimpuIfiamp;coadiConftantinopolitaniciuesIfaacium quendam regia progenieortum,e Peloponnefo ad imperium vocant; qui Andronicum Prœliofuperatum amp;nbsp;captum, varijs cruciatibus interfecit • Quo fub!ato,Lucio pontifici hauddifficile Fuiflet- Guillelmum regem pace cum Ifaaciocompofita, impellere pollici-t3tionibus,amp;prçmiis,vt in Afiam traiiceret, Verùm dum ob hanc rem nuncij vitro citro-que raitterentur.Lucius vir optimus pótificatus fui anno quarto menfêfeciido, die xviij, Veronæ tuoritur:fepeliturq; magna adhibita pompa ante altarecathedralisbafilicæ.Hic autem pontifex non immemor patriæ fuæ.eam raultis muncribus, tum diuinis, tum hu. manis ante mortem ornauit. Abimperatoreenim Frederico, quo cum in pace vixit, ob-tinuit,neFtrufci alia quam monetaLucenfi vtercntur,qucmadmodum Longobardi fo-lamPapienfemadmitterentfignatam imperatoria nota. Nam Cifa!pinosiam anteapontifex imperatori conciliauerai.Scribit Ptolomæus Lucenfisamp;l^trum Comeftorem,qui hiftoriam vtriufque teftamenti conferipfjt, Scloachimum abbatem in Calabria apud monafterium Floris ab eo conditum, in pretiotum fuiffe,dodtrina amp;nbsp;diuinandi arte, quamfubambagibus quibufdam præ feferebat.
ANNO.
-ocr page 246-PLATINA DEVITIS
ANNOTAT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(
Lucîm Luca orttti .txnob'tligevtei qua Aßucingula dicebatur.terttopontißcatut fuiariHuV'^h tiampatriammeamflorettiißmamtuncltaliavrbem ctuilißdiiione vrbeafenatorihas (nonvt fcribit, confulibus} pulßts, vt Chrißianorum princi^iim conuentum rfjer«, adieus, ibidem diet» d'' I j extremum, in cathedraU ecclefia cum hoc elogio feptdtus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(
Luci Luca dedit tibt ortum,pnitjßcatum
Ofiia,papatumRsma,VeroHamori. Jmmt
Verona dedit tibi lucisgaudia,Roma
Huie Vrbanus lII. Veronaacardinaltbuscreatus,(y EerrariamortuusCucceßit.Cui fubrogatus eß, deinde huic Clemens III. Pißs renuntiatus.Ex vetußis eorundem^ontifienm budbj'u^^ ^lomatibus,quorum exemßa apud meßtnt, ex bibliotheca Platina excepta.
VRBANVSIII.
RbanustertiuSjpatriaMcdiolanenfis, patreloannc,cgenteCribellajpoquot;'!', ficatum iniens reuocaread concordiam Ghriftianos principes primo anquot;'' xuseft, ne diflîdentesàbarbaris opprimerentur. Verùm mortuo Baldu^p^ ' quarto lepra laborante, non potuit Tripoliianus cornes, tutor Baldu^' quinti delïgnatus,curam eiusfufcipere,Sibilla pueri matre,Guidon«r
Lufignano prohibentibus.
Non fuperuixit diu puer; oélauo cnim menfe poft pattern moritur, cuius morte talquot;“ diu occultauit mater,donee largitionibusac blanditijs in fententiam fuiipGus dedu*^^ patriarcha Si proceribus.Guidonem create regem obtinuit.TuIit earn quidem rem g”' uiter Sciniquo animo Ray mundusTripolitanus comes, atq; quo ei facilius vlcifciini“' rias fuasliceretjinducias cum Saladino pacifeitnr. Hociraque modo Tripolis disamp;Gallilææprincipatus àChriftianisauulfuseft.Raymundoenim eórnititump^^’' bant ob vxorem, quam nuper duxerat; amp;nbsp;ne quid Saladino dccfltt, occaGonem belli rendi enixèquærcnti, Montis rcgalisChriftianus princcps,'qui vitra lordanemlong^^ late impetitans, annonam amp;: quidem abundant me Hierofolymis pêrpetuo fubmiquot;’’ ftrabat,induciastemere violauic.Flancob rem Saladinus venifle tempus ratus, quod®*' ’ xime expetebat.-comparato ingenti peditum atq; equitum exercitu.ad Ptolemaidam^*' ! ftraponens.cum templarijsin præGdiopoGtis acetrimèdimicat.Fuêre fùpcriores tem*. fdarij.opti mo tarnen quoq;dcdcfuisoccifo.Nam Scmagifter mil itiæ amp;nbsp;pieri q;
io ac manu prompti,eo proelio cæciderc.Auxitexcrcitum Saladinus,amp;à calamitaWä'’''* mum GamenSjTemplarios raagis magistj; vrgct.Hanc ob rem Raymundus baud ßtis S' ladinocredens.Tiberiadi vxorereliäa, quam Grmiflimo præGdiomunierar, Tripoli'” l rcucrfus.ingratiamcum Guidone rediens, barbarorum induciascontempGt. Quai'^^* ' ladinus beÜi gerendi occaGonem naäus Ptolemaida omiGa, in Tiberiadem Iiro in'* mouet.InftantibusitaqueChriftianisomnibus, maxime verb Templariis,vtcxercitusquot;' hoftem duceretur,GuidorexinS31adinü mouens, qui locoirriguoamp;amœnocaftrap'’' fuerat, repulfus ab bofte, baud longe caftra metatus loco iniquo amp;nbsp;arido, fequenti die ä» pugnamcompellitur,acmagnacIadefuperatur,laborantibusGti ( briftianis. In tarn''®' ro Gniftrapugna capti fete omnes principes funt, maxime autem Guido rex, StTcui' plai iorum magiftet; quorum de numero multi fccuri percufti funt. Hac itaquevid«* . ria potitusSaladinus, Aconem properareduxit: quam ftatim Cbriftiani deJidere,cum | firjgi'Jis veftimentis abirenermifir.Eadcm quoquefortuna vGjs,Bcrytum, Byblum^ j
mafi' I
-ocr page 247-P ö N T I F I C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*«
maritimsomniaoccupât,foil Afcalonitæ munitionibus fifi,réfponderunt, fe non nili poftcaptam Hierofolymam deditionem fasäuros. Multuni certe Salad in i humanitas amp;nbsp;fides Chriftianis obfiiit. Nemo enim (adeofeæqualem omnibus praebebat) eiusimperium afpcrnabatur. Is itaque Afcalonam mouens deçem dicrum oppugnationem earn bis conditionibus in dcditionem accepit, vt reddito Guidonc rcge, amp;nbsp;rempli ma-' giftro, qi)osgt;in vinculishabebat,ciuitatem dedentibus incolisacciperet. Vthæc autem deditioquamprimum fieret, Saladinus propcrabat quod iam Tyrum peruenilTeCon-radum intellexeratMontisfcrratiMachioncm.cum clafle ab Ifaacio imperatore Con-ftantinopoHtano accepta,cuius fororem nuperin vxorcm duxerat, eoque peruenturum bleuifiifpicabâtur Guillclmum Sicliæ regem cum triremibus xl, At veró Turci, cum iiiteJlexiflent tanta cum gloria Cbriftianos à Saladino fuperatos, æmulatione glorix motiLaodiceam profe6ti,vrberecepta in Antiochenumagrum defcendunt;quoin loco àChriftianis tanta clade fuperati funt, quantam Saladinus Chriftianis intulerat.Oppu-gnabattiimSaladinus vrbem HierofolymLtanam,amp;: quidem acritenquam tandem ij,qui inpræüdioerant.defperatis lùppetiis, hac conditione dedidere oétauo Si odogelimo »nno.poHeaquam à Gotifredo capta fuerat,vt tantum abeunti cuique ferre liccret,quan,. tumfuistantummodohumcrisfuftinerepoflct.Migrantium Chriftianorum pars Tyrû, P^rsAntiochiamjpres Alexandriam delatacft.lnde verb multi deinceps Sicula clalTein fialianidelatifunt.Saladinusautem Hierofolymam ingrefl'us,campanas primo c turri-busdeiecit,moxbafilicasomnes,præterSalomonistemplum,prophanauit ; quod priuß ''’§'‘clt;12retur, aqua rofacea lauiffe ferunt. Manferc Hicrololymis Chriftiani A fia t’cbSyriani Armenij.Iacobitç,Georgiani,Græci,permittentcSaladino.'quireliéto eolo-cifirraiflinioprxfidio,Tyrum propereducitc quam Guillelmus publico confilio,auxi-boque defendendam acceperat. Hic itaque SiculçclalIîsauxiliofrctuSjSaladinum ab vrbe repulit.Verùm cùm pofteaconftarethorainem feroeem Antiochiam oppugnandæ vrbis eaufa,profe(âfi.Vrbanus pontifex, qui omnibus viribus annixusfuerat,ne Hicrofolymæ caperctur,Venetias,comparâdxclafiîs gratia proficifcens,doloreanimi,quem excilami-tate Chriftianorum acccperat.Ferrarix in innere moritur.pontificatus fui anno primo, Rieniedecimo.dic vigefimoquinto.
GREGORIVS VII L
Regroiusoôtauus, patria Beneuentanus,fummoomnium confenfu pontifex **°'^*' crcatus,ftatim nuncios, Scliterasad principes Cbriftianos mittit,eoscohor-tatus.vt viribus omnibus vnàfecum comparato exercitu,terra mariqueHic-rofolymam ab hoftibus captam recupcrarent.Qub verb id liberius fieri lice-ref,ipfePifasftatim proficilcitur, vt compofita inter Pifanos amp;nbsp;Genuenfes p3ce,vtrunquepopulum bello maritimoprçpotentem,in fanâam expeditioncm cônei-taret. Verùm dum hæc intentiore cura vir fanâiffimus agit, Pifis moritur, pontificatus fiiidielvij,
C L E M E S III.
Lemenstcrtius,patria Romanus, pâtre Ioanne,cognomentoScholaris, igf.pJt. pS'a pontificatuminicns,ttatimdebelloinSarraccnosgerédoediéIum pro-’/J'^PonitTJam Saladinusfecundam viéloriç fortunam fecutus,iamciuitates quinque Seviginti de principatu Antiochtnocçperanipfamque Antio-^(^S^x^cz^^biam corruptolargitionibuspatriarcha.deniqueoccupauerat.
Hancob rémotiChriftianiprincipes.beneadmonente pontificcar.
ma
-ocr page 248-PLATINA DE VITIS
ma fiirnünt.quorüm de numero prçcipuifuêreFredericus imperator,PhifippusF)'at'lt;j'! | RichardusAngliæ reges,”amp;OthoBurgundiædux,fubfequentibusmultis epifcopisarcn epifcopisque.Venetiquoqueamp;Pifanç paratiflîmas eduxereclafres.VenetS'prçfuitîf‘‘’,|' epifcopusRauennas,PifanæPifanuspræful,CuiîIeImusautem SiciJiærex, pacato à pir’’' mari Annonaomnifariam exSiciliaamp; Apulia proficifcentibusfubminiftrabat, Frifo”; pr3eterea,Dani, amp;nbsp;Flandrenfes cum quinquaginta triremium claffe inter nauigandiH”’ ƒ AfricælittorafledentesSarracenosmagnisincommodis afflixerc,capta direpta Siluj® eorum vrbe.Bela autem Poloniæ rex.faluti Chriftianorum confülens,Vngaris pacen'“'’, dit, quô omnibus proficifcifacilius ad tatam expeditioncm Iiceret,Tyrum iampOTC”^^ tantomnes.inde^ue paribusanimis èPtoJemaidamouerant,vrbemq;oppugnabant,W‘''| fuperueniente cum magno exercitu Saladino, amp;nbsp;à tergo amp;nbsp;à fronte eodem tempore co’’' tra hoftem dimicarc neceffe fuit.Pugantum eftdiu,âtq; acriter Sc iam ad Chriftbquot;® viâoria inclinabat, cum equusè manibusgregarij cuiufdam elapfus, Chriftianis diinitium fecit, arbitrantibus fuosin fugam verfos.Verùm Gaifredus Lufignaniis’ cuftodiâcaftrorûreliâus,eruptionefaôl:aamp;hoftesrepreflît,amp;fuisanimûadreliftei’^“'Jt dedit.Conftat tamé ex Chriftianis ad duo millia eo die cæfos fuifle. Periêre item exac^': j ptîs vulneribusTemplariorum magifter,amp; AndreasBremenfiscomes.Duranteauféil' utiusobfidionCjtantafameobfidetcsopprefßfuntjVtetiamabhofte annonam petere”’' QrnreSaladinusbenegcrendæreioportunitatem nadus, caftra rerum omnium rcftf® fine vllo cuftode dirailît.-ad qu« diripienda cum paffim nullo feruato ordine Chrifti’”' accurriflentjSaladinus rediens.multos incautos amp;nbsp;nil taie opinantes opprimit.Non ueretamentamgrauemamp;diutinamobfidionemChriftiani,licct ad caetera mala,d/^' teriaquoqueincaftrislaboratumfitrquoquidem morbo amp;nbsp;Sybilla Guidonis vxofi* quatuor filijquos ex eafufceperat,in caftrisperiere.Inierim verodûhæcin Afiaagerequot;' tur,GuileImusSiciliæ rex,Panhormi moritur.euius regnum ad ccclcfiam recidebat,n“' lo legitimo haerede relifto.-licct infulæ proceresTancredum Itatim fuffecere,ex Rogef’’ Normanno, amp;nbsp;pcllice quadam genitum,hominem certè tantæ focordiæ.vt eum Guæ’'' mus negarct ex Rogerio gcnitum.
Repetiturus itaque fua iura Clemens pontifex, copias eô celeriter mifirquibus d“quot;* Tancredusrefiftit, rapinis,amp;cædibus omnia relepta funt. Moueratiam copiasfuasin 1’*’“ ; ftesChriftini nominis Fredericus, amp;nbsp;per Vngariâiterfacicns,Thraciamque,iamCoi’' ftantinopolim peruenerat;qucm certèIfaacio imperator cius potentiam veritus, trai)Cf' re Bofphorum ftatim adhortatus eftTT ranfmiffis itaque copijs,Fredericus,inftanteetiaô literis amp;nbsp;nuncijs Clemente, amp;nbsp;Philomelium vrbem de Turcis capit : amp;nbsp;agrum Iconic au' ' iacentrm populatur,amp; Armeniarn minorem in poteftatem fuara redegit. Verùm dumla' uandi caufa rapidum amnem inexplorato ingrcditur,in vndis perijt, Turn verb eins ercitus in Antiochenum agrum delatus, partira raorbo,partim fugaconfumptuseft. Philippus autem,Richardusque reges,GaIlico Tyrrhenoque pelago Meffanam fimul délai'» variafortunadeincepsvfi funt. Nam Philippus profperanauigatione vfus,PcoIeniaiuH portum attingens,Chriftianorum exercitum, amp;nbsp;animos auxit.Richardus verb tempef^’' te in CyprumdelatuSjCumàGrxcisportu prohiberetur,infulam vi ingrelTus, expugni' tam,fpoliatamquefirmofuorumcommunienspræfidio Ptolemaidem tandem in caftta peruenit,Oppugnabatur tum acriter vrbs.-fedinerat validum Saladini præftdiunuqjquot;’ quidemperfæpeerumpente,Chriftianimagna incommoda recipiebant. At verb C'f' । mens omilTo tantifper Tancredo donee Chriftiani contra Sarracenos dimicantes,meli(’' rem fortunam nancifeèrentur ad componendas res ecclelîafticasanimum adiccit.Nani51 mores clericorum quorundamnô fatisprobatosfeueritatefuaemendauit,amp;clauftiu®
-ocr page 249-P o N T I F I c V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ ïh
ianÂiLaurlt;ti)éxfra murosædificauit, amp;Latcraniædes^onfrlCcîiocrî^mpen^areftituit.• te^np!umque veriniculato opéré, acmufiuoexornauit.Moricnsdeindehaud itamuîto póft pontifîcatus fui anno tertio, menfc quinto, inbafilicaLateranenfifepeiitur, duét» iiigcnti funcris pompa,
ANNOTAT.
PsfpfJrtrfpfr rfHiior pliit minui i^uin'j'iâginta inter poputum pnntifîcesi^^ ^omano!, ab Innoccntio J Ti adZUntentem 11 l.difiordia ci'.iilisfait,regiin'’nis irrbantoicafioncexcitata:ciitHpoptiiui Roma* pontißcifua vrbif admtnißrabone fiibmaiofenatores^gui reipubltCitpracffint, ctim patricia fjuodafi » fuminictiinnußoritate creajjint, vrOtho Frtfin^cnfisep/fcopw libreh ßoriariim7 nbsp;nbsp;nbsp;Itb.primo dege-
ßi^Predtriciimperatarit, capitibmfîipritcitatts, amp;nbsp;ahbas Vrjßergenfis, item vitariim poni/fi um inter-^fnoniinhfcriptarhiblioiheea PlatinitaiibioresftiHt. Excuiufreieccaßone Innocentiuf 11 ^Caleflinue ll-H'otmd.'dare defeeerutit.Lticim ll.peneeß ii:terfecttu.Eiigenitii III. Alexander 111. amp;• Luiitit lil. vrbe piilß, Vf ijamu 111. Gregoriw Él I l.exulesfitere: donee nouißime tanti dgt;ßtdß vtratjue peititßi, poptibu Ramanui cum pontifice popularißuo Clemente iÿ. paeeui aquif conditiombwfacify ßo^tor'Atifconßimatii p-'itric'ßpetolocaprafeble.iiuem magißratum aboleuetant.refeclo, Huit» päeit f*itra,lt;ß-(!,nd't'0nes cum omniumßibferiptionibusex librif cenfuum cameris Apoßoliea excepiM adbue ^ttd me funt. Diuturna deinde quiet, nbsp;nbsp;tranquilla eccleßte tempora fuerunt.
C AE L E S T I N V S I I 1.
AElefiinus terttus, patria Romanus, patrePetro, cognomentoBubonis, lîï.psî, pontificatum adeptus, ægrè ferensTancredum regno Siciliæpotiri, Con-liantiam rege Rogerio natam, occulté èmonafterioPanhormitanoeduxit: earoquelicet Deo dicatam,Henrico fexto Frederici Barba roflæfil io difpen-'fationeapoftolica in matrimoniumcollocauit.-Hacconditione,vtregnuni Siciliæ eis, amp;nbsp;vitraPharum dotis nomine repetcret, referuato cenfu, qui pontifici feüda-tario iure quotannis folucretur. Flac autem beneficentia motus Henricus, Tuiculum (quod ipfe firmo prætidio munierat)Cxleilino reddidit,quod ftatim Romani à pontifi« C€acceptum,adeo diripuereeuertereque, vtfaxademolitæ vrbisin Capitolio vfquead multam ætatem in memoriam tantæ cladis feruata fint.
AtveróHenricus,amp;Confl:antiaNeapolimoppugnantes,foIuere obfidionem coadi funt.peftcexercitum populante. Chriftiani autem,qui bicnnioPtolemaidem obfede-rant, tandem cam dedentepræfidio receperunt.his conditionibus, vtamp;: pars dominica: cruds,quam fuperius amiffam diximus,abarbaris redderetur:amp; cifdem cum fingulis ve-ftimentisabireliceret.Atverd cum dominica crux non reperirctuqmultosebarbaris Ri« chardustrucidauit. His itaque malis pcrterritusSaladinus,defperanfquepolTe reliqua tuen,quarundam vrbium meenia demolitus.de reddenda ChriftianisHierofolyma co-gitauit; quodcertenefaceretdifcordia inter Philippum Richardumqueortade princi« patu inter fecontendentes, eflFecit. Verum abeunte ex AfiaPhilippo, fimulato interim morbo.Richardusmaiori animo rembellicam deincepsaggreditur,eopotiflimum tempore,quo Conradum MontererratumTyriinforoagentem,ficarijduo(,arfaculas Sarra-ceni vocant}gladiis confodcrc,deuoti priusac iurati fe hoftes omnes fuæ fuperfiitionis ca rationeinterfcftiiros.Hi^utem pofteadefuga retraäijexquifitiflimiscruciatibusfunt in-tcrempti.Henruus vero Campanix comes, Ifabella reginain vxorem duét3,Tyri domi-natupotituseft. AtRichardasGuidonem Lufignanum blande eumappellando.in cam fententiam tandcadduzlt.vtfibi regni Hicrofolymitani iura permitteret,quem titukim Angliciregesadhucvfurpant.Au(äusitaq; oranino Richardus.obfidere Hierofolymam
O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infti«
-ocr page 250-ift nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?LATINADEVITIS
inftttuerat.Verum in itinereà Saladino extremum agmen carpentë vexafus, CUm înîq®-i locodecertare necefTeeflet, hoftem magno fuorum incommodo tandem fiiperat.Ql poftcanonlongèà Bcthlecm munitiffimo lococaftra metatus, intércipcrecomnac’'lt; inftituerat,quó minus ab Aegyptoad Chriftianos HicrofolymaobfefTuros impoi t3rf'’'i tur.Ob banc itaque caufam amp;nbsp;ob byemcm, quæ iam appetebat,Richardus reliéta taH’i’^ ceflariaobfidione, ad quam pontifexeumcontinuolubminiftratispecuniisanimS“’ Afcalonem conceflit.-quam pariter, ScGazamaSaladinoanteadelatasjiiflaurauit. p*'’' bentibus deindepaffim maritimiscopiis, PifaniinHadriaticumdclati,Polamcapiquot;'’''! co loci bybernaturi. Hane ob rem vencti auóta maiorem in modum fuaclaflc PifatiosPæJ laeijciunt, V rbemq;diripiunt ; eosquouisinlocoperfecuturiniCæleftinusreip.Ô’fl ftianæ cauens,vtrumq; populum ad pacem cobortatusfuifTet.Inftabat iam ver amp;nbsp;mouCf 1 copias Hierofolymam Ricbardusinftituerat, cùm fubito nunciatum eft,regem Fran^J Normanniam camente vcxarc, vt in Angliam traijeiensregnum illudfraudiloanPiM quircret. Mutata itaque fententiaRfebardus pacem cum Saladino componit, bis co*’“' I tionibus,vt fibi omnia prxterTyrum amp;nbsp;Ptolemaidem baberct.-reliquaautem qu^inPj teftateCbriftianorûremanerét,nequaquâ vexaret.IôtisbocmodofœderibuSjRichar**“ 1 in Europam redicns,ab boftibuscapitur, Redemptusautem ingenti pecuniæ vi, tanlt;l^’®I in Angliam proficifcens,faepecum rege Franciçdccertauit.inclamantepontificcjqui!^?’] ac Chriftianorum omnium iniquotemporctantum certamcn excitaflent.-maximèvefP'l quod Saladino mortuo turn maximè recuperari Hicrofolyma polfet.Fcrunt Saladin*I riclariffimitrophatum bocinfunercbabitum . Eiusenim interior tunica lanceafufp^quot;'J fa,ante funus deferebatur precone clamante, Saladinuzn Aiîædominatorem,extantlt;’*'^ I gno,tantiscjueopibusnilaliudfecum ferre/ Dignum fane tanti principis fpeâacul**’quot;’I cui nil aliudad ftimmam laudem defuit,quam ebrifticbaraftcr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
Turn verb •saladino mortuo,Cæleftinusin magnam rccuperâdæHierofolymœ riens,Henricû impxeratoré, qui mortuo Tancredo regnû Siciliæ occupauei at, ad beH*”quot; Afiaticum adbortatur,quod cum ipfe obire nô poftet, co Maguntinum’archiepifeop***^' amp;Saxoniæducemcum magniscopiis propere mittit. Idem quoque fecifiet ScFranc** rex,niSarraceniMauritaniam incolentes,in vIterioremqjHifpaniam traijcientcs, cap** ■regcCafteIIæ,BxticÂm omninocæpi,fl'cnt,quæ bodieGranata dicitur. Non cnimq*”*' turosbarbaros Gai liarbitrabantur,tanta viôhoriaclatos.fed illaturosbellafinitimis-b** itaque ob rem militem in Europa retincbant.Gcrmani verb in Aliam traijcicntes.amp;ß*' rytumàSarraccnisdeftitutum niuniuere,A: loppcm obftdicnepreflam liberauei uorp*' tituri deincepï Hierofolyrr.am, ni Cxlcftino turn moricontigiifetjpontiftci fànâiffi*”* amp;: qui nil in vitaprætcrmiftt,qub terra fandafita enim Hierololymas votant) recupc!*'| rctur.In tantis »utem psrturbationibus rerum , tantoquefumptubellicoædescgregi*’ turn apudlänftum Pctrum,tum ad Lateranum ædifteauit, qua recipi pontificesperco®' mode poffent,Extant adbuc in Laterano valuææneæè regione fanÄa lànétorurn fuoiu*' fu,fuaquc impenlà fabrefâôiæ.Pi a^terca verb ciuitatis nomen Viterbio dedit.-cccIefiaroÇ corumcatbedralemfccitTufcanenfem amp;Ccntumccllenfcm itain eadem transfertns,'* viiUsEpifcopus omnibuspræeffet. MoriturautcmCæleftinuspontificatusfuiannofi**' to,menfefeptimo,die vndccimo,fepeliturquein bafilica Peu i, bonis omnibus,prxdö' lore, amp;nbsp;deüderio hominis lachrimantibus.
INNO C ENT I VS HT.
I’Nnocentiustertius.patria Anagnius,pâtre Trafimundoc familia Corn itum.viretîa® anfe pôtifteatum doôrina amp;nbsp;moribus infignis^à Cæleftino in nuinerum cardinsliu® rcfer£ur,-quomertuo/jn ci«slocum omnium conlenfupohufexfuîLcitur.Hicsute® lÙtilB
-ocr page 251-flatim vbi magiAratufn iniir,bello AfiatiCoaniniumadijcicns.GerffianospropterHen-rici mortem in Alïa tu multuantcs rctincre in officio literis, nunciis, prsemiis, pollicita-tionibusconatuseffiVcriim id quidem frulbatentauitGermani enim nemijiiobtcmpc tantes,reliéia Afia.in Europjin cum niax'nioChrillianorum detrimentotranftunt.-po-tiffimum vcroloppenlïumjn quos oinni opcdcftitutos; delati ruici.Sarraccniquc,eti* deditioncmfaóiuros.vi captosad vnum oninesinterfetere, ciieift ftatim afundamentis vrbe.Orta amp;nbsp;in Germania feditio non paruacft,curo parseleéiorum Othoncm Saxonia ducem, pars Philippum GermanûSueiiiæduccm, qucm Henricus tutorcm filij moriens teliqueratjimpcratorcm optaret.Et ncquid mali ad perturbandaomnia detflct.rcxFi a-ciæ:PhiIippo,Othoni rcx Angliæfaucbat, At veto Innocentiusne tumultu omnia com. pIerentur,Othonem imperatorem confirmât legitime ab his, ad quospertinebat.eJcétu. Non deftitit tarnen Philippusobhacrem ,amp;Ltrurian) in Italia.amp;Sucuiam in Germania firmo præfidio munire. Idem fecit amp;nbsp;Conftantia Hen rici vxor, qux Frederici fecundi fi-lijfui adbuc pueri Sicil iæ regnum cis amp;nbsp;vitra Pharu m prxter conditionem fexus, ad pro-pulfandam vim hoftium conflantiffimèmuniuit. Increbefi étibus itaquehoc mododift cordiismon omittendum bellum Afiaticum Innocentius ratus,fuaauétoritatcamp; Bonifa ciumMontisferratiMarchionem.amp;Balduinum Flandrix, amp;Henricum ftnóti Pauli,amp; Ludouicum Sabaudixcomités inSarracenosmouit.
Hiautem omncsconiunftiscopiis Venetiasdelati, non prins Venetos perpulereclaft fcminTutcosamp;Sarracenosarmare,quampollicitiliintomncs paiibusanimisladeram, quæiterumad Vngarosdefectrat,rccuperaturos. Comparata itaqiclafTe.amp;Tergeftinos roareinfeftjintesconipefcnnt, SHadarenfespoft longam obfidionem capiunt. Ageban* turhæcin Gnu Hadriatico,cum Alexiuslftaciumfratrem imperatorem Confiantinopo-litanum.quoLatiniamiciffimo vfifunr,imperiodepufit,amp;:captum oculisi.n vinculacon iecit.Hancobrcm Alexius adolefcensiftaci filius.exfugain cattraperuenicns.opem pro patrecentraTyrannum petit,quacprofeétohac conditioneel conceflaeft.vtamp;Græcam €ctlefiamKomanæfubijcerct.-amp;auri marcas xxx.mill ia perfolueret ob damna,quç olim Fmanuel imperator VenctisFrancisque intulerat. Hocautem modo iöisfcederibusab laderamouentesjdum Cfetamprxterlabuntur.eam puerAlexiusindcditionemaccipi-ens,BonifacioMontisferratofibico^nationeconiundocondonauit.Inde verb Conlian tinopolim profeóti,dum terra marique vrbem oppugnant, Lheodorum Lafcari, Alexij tyrannigenerum erumpere conantem.intra moenia retrudunt, vrbemquebiduo conti* nuataoppugnationevicapiunt, Aufugeratnoétu Alexius, reliâo magnoauri pondéré apudirenê virginem Deo dicatam. Redeuntes itaque in vrbem pater Iftacius amp;nbsp;filius Mexius,non diufuperuixêre.Pater enim morbo.filiusautern venenopenitusinteriere. Interca verb Bonifacius Montisferratus rcgnoTueflaliæ potitus.cum pecunia indigerer, ftadente Balduinoaccepta ingenti vi auri.Cretam Venetis dedit.Hisautem pccuniis frétas Bonifacius,Hadrianopolim à tyranno preffam oppugnans,amp; Valachos olim Romanos vitcriorem Danubij ripam incol entes, amp;Bulgaros vicinosin fecxcitauit. Multitudi* nemitaq;hoftiumtimens,Conftantinopolim petiit,Soldanolconij iturusobiam,qui Sa-telliavrbeGrçca capta,maximiscalamitatibusChriftianosquotidievcxabat.Innocctius «utein tothoftibus vndiqjlactffitus conquifitum vndcquaq; militera continuo fubmit-tebat.Qui vbiicccpir Hilminolinum maximacIalTe in Hifpaniam traieciffe, Toletum^; oppugi)jre,publicoedióto omncs,qui ferre arma poffent, ad extinguendum tantum in-ctndium concitauit.Conueneranteb multi Galli opera Hifpanisallaturi; qui fiatim in Pätriam rediere, vbi aduentum fuum Hifpanis minime gratum fenfcrc. Hancob rem HihuineUmi» v tumq, Hiipaniam incredibili cclcritate hoflilem in modum peruagatus,
O A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Are,
-ocr page 252-P LATINA DEVITIS
Arclatam vfq; amp;nbsp;Auinionem perueniens.cædibus omnia populatinnibu'icompff’'''' Hacautemcalamitateperciti quatuor HifpaniæregesCaftellæ,Aragoniæ, Porrugallb^l Nauarræ,copijs(imuliunâ;is,cum Sarraceno congreffi, maximam vióturiama(iepti|gt;'^ præterGranatamHüminolinoreliqucrc.
CM hjtr't Oborta turn apudTolofamhærelîseftjquamlnnocentio procurantebeatus Doni''’'T fimapud eus quipoRea in fanétos relatuseft,mira celeritate compefeuit, adiuuantc etianiSq meoneMonteforti.Nonenim difeeptationibus verborum tantum,verùra etiam arnquot;’; (üptfcii. opusfuit.-adeoinoleuerattantahaerebs.
OthointcrimK.omanorumimperator,vbiqueàPhilippofuperatus. cum in AgE?' pina Colonia obiîderctur,cruptioncmqucinfelicitertentaflet, amp;nbsp;Colonien(îbusexc'U'l'' tur, qui ftatim Philippo deditionem feccre . Non diu tarnen fupcruixit Philipp”® à comité nanque Palatino infidijs petitusnccatur.Cognitaverôhuius morte, Géra”', ni ducem Saxonix imperatorem deligunt.Othcncm quintum appellatuin.-qiicm Ira'’' ; ccntiusfequentiannoRomæ coronauit,Veneti autem turn maxime rei maritimæ dtntes,cum obirc omni publice non poflcnt,priuatis etiam ciuibus negotiu m dedete.'’ qua vcHent infulasoccuparent,modo in fide rcip.permauercnt.Vnde multi dues inla'^’ Ionijamp; ALgei occuparunt, publicè tarnen Corcyram,Motonium, Coronnm infuai’ redtgere poteftatem.
ütho verô,qiiem diximusablnnocentio coronamimpcrijfufcepilTc, contra ius/’*' qucoccupatisJVlonttflafcone,R.adicofano,multisquecctlelîæKoroanæoppidis, 1 num Neapolitanum mouens, id adolefcenti Frederico ftcundo Fublatui us, luins“ Xtatem curam tutores adhuegerebant, ira pontificis in fe concitauit/ à quo amp;nbsp;anathf'’^', tenotatur.amp;imperij titulis priuatur,cum monitusvtabiniiiriadifcederet.parcredd'”' rit. Hancobrem Boemiæ rcxcumMaguntino amp;Treueren(îarchiepifcopisLantgniii'’ Turingiæ.atque AuRriæduce fuedente, Fredericum fecundum Sidliæ regem.vig'l'' mumagentemannum, Romanorumimperatorem deligund Otho itaque in Gcr'”^ niam rediens,paternxditioniconfulturus,fnnocentiorecuperandi omnia, quxin lu''* cæperat, facultatem dédit. Venetiautemrcbellantem Cretam in fidearmis contineniiSi anno falutis millcGmo ducentefimo quartodccimo,eandem in toloniar formam redigf' re,miffiscôciuibus,quiCretenfes in officio continerent.Venerat turn Romam Fredd' eus fecundus coronx gratia.-quam vbi ab Innocentio impetrare nequiuiffet in Gerrrai’'' am profeftus, regni GermaniædiademaàMaguntinoarchicpifcopo accipiens,cù Ludo* uico regeFranciæamicitiæ amp;fœderisIbcietatcm inijt.-qua quidem amicitia LudoUW ipfe fretu'',lo3nni Angliæ régi bellum ftatimintulit. Verùmlo.inncsauxiliodiuino^^ numano vlurus Angliam Hiberniamque Romanx ccclcfue veâigale,s Fadens,centu*® aurimarcas quotannisfoluturûfepollicebatur,quodpolteaa!iquand:u leruatunieft.f'^* dericusautemQrhonem perfcquensàLudouicoregeFrandægraui bello fuperatuffl‘^‘ quifgranumcæpit.'ibiqueiterumlnnocentij pontificis audori täte fretus,vexilIumcriK'* fuftulitdaturusf vt ipfedicebat)opéSi qua primùm.Chrirtianis côtra ,Sarracenos in Ai'* dimicantibus.Prxterea verôvtgratianimifignum aliquod prxfeferrct, Fundanufflt'^ mintum eulefix Romanædono dédit; vel datum antea, Si vfurpatum deinccps,rc(ldi; dit; At pontifex, vbi vHerctSarracenorumpotentiam in AfiaConcrcfccrc,apud Latetanquot; maximum confiliumcelf.brat, ui inteifucre Hierolblyndtanus, Conftantinopolitan''’ patriarcha jMitropolitan; !xx.epifcopiquadringenti,duodecim abbates, priores ccnuC*' tualcsodirigenii G ræci amp;nbsp;Romani imperijlcgati,regum verb Hicrufalem,Frani.ifHil‘ paniæ,Ang!ia’amp; Cypri oratores.Vencre multa tnm quidem in confubationemjnecdf' cerni taroen quicquam aperte potuit,quod amp;Pifani Si Genuenfes maritimo,amp; Cifalp''*' --------------
-ocr page 253-P n N T I P I c V m; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-rt#’
tcrreflri Ltüü inter lec'rtaBant,i'0 itaquc proficifcens to!Iend$di.fcoraiaec?ufa pen-tifcx,Perii{îjmoritur, pétiticarus (ui annodei.itnooâauo,méief(ptinio,ditdecin)üfex-to,cu;tis vita adeo probata fuit, vt port cius mortem nil ca rum reru m,qux in vita tgerit, laudautrit.improbaueritqucjimmutatum fit. Nam amp;nbsp;décréta pleraquc retulit, quibus tamlaieorum.quàm clericorum morescomponerentur.Scripbt amp;: librosdejacramcnto fuch.iriftiæ,dclacramentobaptifmi,de infclicitatcconditionishumanç.Habuit item fer« niones remporibu •.amp; falen nibusdiebusaccomodatos. Im probau it præterca abbatis Id»-athimilibellumqucndam.nonfanam doftrinara præfe ferentem. Damnauitamp; errore« Almericihserctici.qui pollea Parifijscum fcdtatoribusfuis cxuftusert.-quiadreliquoser-rores affirmabat ideas, quae funt in mente diuina, amp;creareamp;creari, cum ex fententia beau Auguftini in mente diuina nil nifi xternum amp;nbsp;incommutabilc rtt.Dixerat prxterea intharitatcconrtitutontillum peccatum imputari.luuerc autem bujuspontifitis virtu-temamp;doftrinäbeati I)onninicijVndeprçdicarorum,amp;Francifci Afîîlinatisfanditas.vn-deMinorum ordo tum originem habuit.Sunt qui feribant amp;nbsp;Gratianum compilatorem dccieti,amp;PapiamLombardum,qui vocabulaLatinain ordinem redegit.tempore In-nocentijfuifle,de Papianon ambigitur.-Gratianum Alexandri tertij pontificis tempori-busquidam alTcribunr.Etnecxiftimesinnocentium opera pictatis. in fanto pontificatu prætermilîfle,rtiro eius opéra amp;nbsp;impenfa hofpita'e fànfti fpiritus conditu fuifle.auâum* Zr faiMi queadtorr.agnisprouenribus: quibus amp;percgi ini, amp;; 3pgrcti,amp; vulgo concept! acorpha-ypquot;'»quot;'^ nijlerentur.Ornauitamp;aitarefanétiPetriopercvcrmiculato, vt eins imago Sditeræin forniceipfofcijptæ indicant. Vniuerrtsprætcrfa vrbis Romæeeelertislibram argent! dédit, vndecalices facrificardigratiaconlîierentur. Reftituitamp;beati Xiftiectlclîam iam vetiiftatccolIabentem.Hocideofaélumabeomalcdici dicebantjoeomnera impéfam in tiirriniquandanijiiunc Comituinaopellatam cognomctofamiliaefuætranftuliire vide-retur.Vtcunquccft,conrtatcum in quouisgenere vitæprobatiffimumfuiffc,dignumqj, qui inter fandüs pontifices cenfeatur.
H O N O R I V S I l L
Onoriustertius, patria Romanns, pâtre Americo.,omium fuffragiis ponti-fâ fex creatur, ad quem Petrus imperator Conrtantinopolitanus cum lole ' Ë nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vxore venions in basilica fancti Laurentij extra mures coronatur,de! igitur-
'.'“Iquc rtarim loannes Columna cardinalis Romanus, qui legatus ad res Aliae *’®*^^^vomponendascum iiscopiis profrcifceretur,quasfnnoccntius ad cam rem Collegerar. Pcruencrant iam Aconoin Chrirtiani proceres Honorio hortante: maxime '’eró Andreas Vngariæ rex Venetorum nauigiofretus.quibus ob tantum beneficium ius onineconccflît quod in Dalmatia dux Aurtriashabuerat.
Andrea qnoquertcuti funt amp;nbsp;Henricus cornés Niuernenfis,3c Gualtherus régis Pi aci® tamerarius Hi autem omnesinicoconlilio cû loanne Hierofblymitano rege.lJamiatam Aegypti vrbéobtidercinftituentesannolalutismillefimoducentefimo aC decimooéla-U0,menfcMaije0profi,.!f,untur*Heliopolis hæc vrbsquondam apel!ataert,ab AElio pertinace, qui earn tripliei murocircundedit, dcduófa Ni iparûcula, quævrbcm in in/ iulæforma l edigcret.Suburbiahabcbarcircunquaque pofitaplena mcrcimoniiSjhxc primo miles diripuir.Vt ùmrûporteartantibuszephyrisNüusin immenfum trcnifïet Cor-rupfaannona laborare in pia rtrû Chrifliinitûcccpere præcipuèautem (»bfidentcadi-tusSoldanOjBcquid imp(.irt3rctur,quinó longcànortriscaftrapofuerat Hic itaque dif-ficultate rerum moti Chrirtiani,inSo!danumcopiasmouent.Isautéterrorcp'ercuirus,re-liftsscartrisrerum omniücopiisrcferti;,nofti isobfidcndi vrbem q'iam libciaturus ntrit,f*çultatatcinprirtitit.Cürduiusautç»mggniSoldanifilius,Hierofolym!t: rétine.
-ocr page 254-•Sr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P L A T T N A D E V I T 1 5
dæ fpçm abîidens, fi Damiata Chriftiani potirentur,dgt;gt;’upto vrbis muro,turrim Dauiil êctcmplum Domini tantumrnodointegrum rcliquit;nelt; fepulchrum Chriftl viohuit) motuslt;vtaiunt)i!lorum Chriftianorum precibus,qui ea loca incolcbant. Dum nO' ftriautsm Damiatam aûriteroppugnant,Soldanuscû maioribuscopijs rcdiens,intcrCJ' rum amp;nbsp;Damiatam caftrapofuit.recvnquamcliciadccrtamcnconuiciojautmalcdifi” potuit.Hac veroindignitatemotiGalli, lineordincineos ruentes magnum incoæniO' dum aberumpentibus aceepérc,non tarnen obfidioDamiatæ rtlifta eft.quæ tandem me fedecimoquinto à Chriftianiscapitur.-direpta militem irgenti prxda locupletauit.
Intérim vero lînnoriusRomæamp;ordincm beati Dominici ipfoinllantc confirmât, S Fredericum fecundum anathematenotatum,imperij dignitate priuat.quod mortuami' ■ tre Conftantia, quæ ipfum in officio continebat,Romani veniens,contra ius fasqueditiO“ nem pontificiam vcxabat.Hancigiturobrem motus Soldanus quod de amici tia pontiff cisamp;impcratoriseiconftabat,maiorem,quàm nunquamantea, comparauit cxcrcituiHi arbitratusChriftianos nufquamapparaturos.quiftatim fuadentc loanne Columnacat' V«- dinali Romano fumptis armis,hofi:i ad Nilum obuiam fiunt,
tniiiin cï Is verb timorem fimulans.ne àloco,in quo confederantjabirent, Nili cxcrefcentiaffl firumtMf- cxpeétauit,quæPaiilô pôftapertisvndiqûpfiusfluminiscataraéfis, ita omnia inundauit, vtcubitum quouisinlocoexcedcrct. Hoc autem malo perterriti Chrilliani.pacemte' tim hacconditionciniêre.vt Damiatareliâa captiuis vtrinque dimiffis,redditoàbarba' ris cruels ligno Chriftianis,Aconem,Tyrumque redire licerct, Damiata itaque in ede britate purificationisbeatæ Virginis à Chriftianis priushabitaricœpta/m tiufdcm natal' diebarbaris turn exfœdere reddita cft,anno falutis millcfimoducentefimo amp;nbsp;vigelîm'’' primo.Quo quidrm annoTartari gensScythica, vcl fvtalij volunt) à mpntibus Inâ'* digrelTa vaftata Parthia,Media,Perfia, A{ryria,Armenia,in Sarmatas tandcperucnit.'atlt;ii non longcàMaotldospaludetoncedentibusaccolisfedcspofuir.
Chriflianorum autem duces,cum moliri in A lia nil pt,lie vidèrent,obAantibvshofti' buscû loanne Colûna in Italiam rcdeût,quos fubfecutusloannes Hicrofolymitanusreï cùm Romam venilTet.perbenignè magnis donatiis munei ibusab Honorio lufcipiturfre dericodeinde,quem diximusanathematepontificis notatum,filiam ex lolevxorefuk'^' -ptam,inmatrimoniumlocat,ciqueiuscondonat dotis nomine, quod fibi hærcditario iurein regno HierofoIymitanoccSpetebat.Hinccft quodomnes Sicilix Neapolitaniqu* reges,TitulumHierofolymitani t egni verbis, non etiam armis fibi vcndicant. loannCi deinde in Franciam proficifeens, meliore certc Fortuna quàm antea vlus clt.NaOl Philippus rex Franeix moriens, cicxtcdamcnto quadragtnta millialibrarum argents totidcmquemagiftro rempli Hicrofolymitanircliquit.-quoadminiculofietusin Hilpf niam proficifiensad perfoluendum votum bcatolacobopiomifium.ljciengariamregii Hifpanixfororem in vxoréaccipitieopræfcrtim anno,quo Dominicus vir (andliflimui Bononixmoritur,quoqueFrederitus Henrilt;um filium decciincmadhuc, AleroanniX regem promulgat. Honorius autem fatis à rebus externis quietus amp;nbsp;ect'efiam find' Laurentij extra muros.amp;bafilicamSanéla fanétorum, Sgt;i Cvclefiam Fmétx Vibianxrelti* tuit. AFdcsprxrcrea BafxMarijædificauit.-femifornicem, Si Ciborium beati Pauli m'* risoperibusexornauit.Decretalesquoquecpiftolascompilauit.Ordintm beati rrancitquot; compr. bauit,quem biennio póft Gregorius in catalogum fanétorurn rctuüt. HocäU* tem modo Honorius bene ac beatè vitam ducens, vtbonum paftorcm dteebat, an* tio pontificatusfuiciecimo.menfe feptimo, diedecimotertiô moritur,feptliturq’jcin bafilica lanCtæ .Mariz maioris ad PrxFcpe.Poft cuius mortem tanti ten xmotus repenti çxortiFunt,vtinæontibu$SaluijsadcjuinqucmiUii^honiinupciiiir,conftct,cadci)tibus
-ocr page 255-dcmibuSj/axifque ex cacuminibus montium in habitatas conuaÏles paflanl ruentibus.
G R E G O R I V S r X.
K-Cgoriusnonus, natione Hernicus, patria Anagninus, èfamilia Comitum, innocentij rertfj nepos, apud Scptizonium pontifex creatus, Frederieuni ^2tim monuitfub anatheniatis pœna,vt primo quoque tempore in Afiarn ^^cum exercitu proHcifceretur recuperandæ Hierofolymæ caufa. Promifit î^^quidemFredericosfeidfaélurum;atqueomnibuscrucefignatis mandauit, vtBrundulijadccrtam diem cum ar misadefTent.Venerateo magna rnultitudo.pi æcipuè vcrôèGcrmaniaLantgrauiusH.Æa;, qui Brûdiifi) vnàctim magnapatte militum mori. tiir,dgt;imFrcdericus xgritudineni fimulans in Sicilia fe côtinet.Hæc autem frausita aper-tedeptehenfaefljVCconftetipfumFredcricum cognita Lantgrauij morte, eo celerrim« »dnauiga{ïe,omnemq;eiusfupcllcdtilemdiripuiife.nódeftitittamenfingerefibiinani-moeffein Afiam traijcere.Eoenimpoft rapinam nauigationem direxit,omnibus qui tumaderantfubfequiiuffis, licet non ita multôpoft(vt ipfe diccba0 procellis agitatus, Brundufium redierit. Hacautem famà pcrcitus loannes rexFIierofolymitanus,cum Bc-rengariavxorepontifiei rem gr,atam fafturusBononiam venit.Vcnetorum nauigio in Aiiamtraieâurus. Verîim pontifexcognita Frederici fraude,ne loanni rc infedta abire licereqeum amp;: Exarchatus Rauennatis gubernatorem i n ft itu i t, amp;nbsp;Honorij tertij fententi-aminFrcdericum 13tam,confirmauit;grauioraqucineum molitusfuiflet,niMaurorumi Impetumrcformidaffetjclaffe turn potentium, quos tandem Ferdinandus Arragonum re.t tanta clade fiiperauit, vtbreui Maiorica infula, vnà ex balearibus, amp;nbsp;Valentia vrbe potitusfit.pulfisSarracenis, incolas locorum fufeipereChriftianos ritus impuIerit.Na-uigauittandcinFrcdericusamicorumprecibusamp;minispontificis feffus in Cyj?rum vf-qtie.vtChriftianisin Afiabellantibus.quosfepedeceperataliquatnfpem darct.At vero dura indeSoIdani vires explorât,Rainaldus cius præfeôtus, quem in Sicilia dimiferat, in pontificem tnouens.multa Picentiniagri oppidaoccupat.FrattumPerufij pontifex: Aefi, iiura petiturus, vt quædcFrancifco virofanéliffimo miraculaaiidierat.præfenscognof« ceret. Qiaamobrem eum re (c|uemadmodumaudierat) compcrta,in lanéioium munc-riim ftatim retùlit, magno Chriftianorum conuentu ob earn remhabito. Dum hæc à pontificeagerentur, alter Frederici fatelles Fulgineum per faôtionem occupât.- vnde paulôpôftarmisbenccumccclefiaDci fentientium depellitur.Infiabat literis, nunciis Frcdericus Anconem iam profeftus, vt apontifice ablolueretur, quod diceret fe dein-«psineiuspoteftatefuturum. Vcrùm pontifexcognita hominis fraude,amp;Chrifiianos milites in Afia dimicantes admonct, vt fibi à Frederici infidiis caucant, aliquid noui liniper machinantisin hominum perniciemtamp;Ioannem Hiei ofolymitanû regem com-panto exercitu in Rainaldum mittit Picenum agrum rapinis amp;nbsp;incendiis vexantem. Alijs verôcopiis,quibus cardinalem Columnam præfecerat, èfando Germano præfeôiutn FredcricideiicienscumSarracenismcrcedecondudüis,omnia abeofaltu Capuam vfque pertinentia, in deditionembreui recepit. Hac autem ealamitate moti, qui in Vmbria Sc Picentibus Frederici nomine militabant, reliftis quæoccupauerant, in regnum trépide redeunt. Intérim verbFrcdericus Brundufium rediens, pacis admodum cupidus, vitro’ pontificem rogat,vt in gratiam recipiatur,imperatorqueappcllttur, ac pro regno Sicilite veruseccleüæfcudatarius.Quodquidem non prius itnpetrauit, quàvnJasauri centuiii amp;vigintimilliaccclcfixRomanæob illata damna pei foluilfet, ipfeq; proeare fupplica-turaadpontificem Anagniam vcnifiet.Cùm autemGregoriusadomnia intentus(vtbo-flUinpaRoreai deçcbitjVerufinoïû rcsab exulibus pei-curbatas,eô profeilüs compont te iludio-
-ocr page 256-/
PLATINA D'E VITTS
ftudiofus effet, ftatim Romæ tantæ feditio orta eft amp;nbsp;bæreGs, quanta nufiquam antti' Hannibale ex genre Hannibalda cum quibufdam’facerdotlbus male fentiente, quo qu'' demauftorepopulus Komanus aul'us, in ecclefiamDei coniurauerat. ftdhunc diu’”,’ vkiocitocompcfcuit. Nam SiTiberisGupra riiodum inundans,multa damna mortal' bus.intulit; amp;tanta peftelaboratum eft, vt decimus quifque vix fuperfuerit. Pontiff tarnen mira tlementia vfus Romam veniens,populo Romano igneuit, pulfo è ftiiaM' rio ordine Hannibaldo, conuiétis de hæreli facerdetibus errortm fafiis,ac faniorei” opinionem fubire iuflîs. Ad ornandam verô vrbem deinde conuei fus,amp; veterescload’ climatasreftituif,amp; nouas extruxit, vrbis dignitati, amp;nbsp;valctudini vno tempore conft' lens. Ab vrbe deindeabiens valctudinis gratia, S:Reatc(vt quidam volunt) beatiiij' Dominicum,p'rincipem ordinis prædicatorum, amp;nbsp;Spolctij Antonium, Vlixibonaor*' undum, Patauij mortuum fecundum àFrancifco ordinisÂünorum auétorem.infii’'’’ ôos retulit. Anagniam deinderediens,omnia circunquaquepcfiramuniuit,RotnJii(t h rum contumaciam veritus.-quorum fenator more veterum legem rogauerat, populus$ fciuerat,vt omnia oppidacirca vrbem poGta Romanis veftigal penderent non efttaintquot; veritus pontifex difïuadentibuscardinalibus Romam proficifei, quo Romanos ad fai”' tatem reduceret, tum monendo, turn caftigando. Vtrùm cum nihil proficeret.Rcir^^’ contuliqquo amp;nbsp;Fredericus imperator collocuti limai de rebus agédis,in banc Hatim fc”' tentiam venere.vt primo quoque tempore Romanos coniunétis copiisadorirentur.f*' Fonitfex cepittum quidem pontificem.vtanteafemperjFrederii us.Namcsir.Germaniamabic’’-’ Mort Je nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuis mandauitjVt Romanis rebus in omnibusobtemperarent.HacitaquepC^
pontifex motus,Germanis m ilitibus ad caflra fua confugientibus magnum propo'“'^ præmium, qua re tanta mu Ititudo confluxit, vt poftea Romani aperto marte ru m ccdt' fixeopiis congredi nufquam fîntaufi.Recuperato igitur fc patrimonio famâiPetrb^ agro Sabino,fpretisq; Soldant lcgatis,qui fuppFciter paeem petebant,multosexFrandf^' êc Dominici fratribus,per Europam mifit, qui prxdicationc Chriftianosadarmacotf'^ Sarracenos concitarent.-quorum opera tanta multitudo militum breui comparant quantanunquamanrea.Intérim verôdum tantocxercitui duxidoneusquæreretiir,!-’'' ieihre- fabet regisVng3riçfiliam,mulierera optimam,acmiraculiscl3ram pontiftx infanamp;st^' XM f'Mx^tuIit. Theobaldus autem Nauarræ rex amp;nbsp;AlmericusMontisfrrtis, Henricusque Bad’* CampaniæcomeSjitcrperGermaniam amp;nbsp;Vngariameum magnis copiisfacientes,Cû'’'b ftantinopolim primo,moxtraiedto Bofphoro Ptolcma^dem pcrucncre,lon£jèaclatcoH'' niâpopuIantes.Verùm non ita multôpôft füperueniente magna hoftium multitudiquot;*' cùm recædcndobiduodefendîfTent.curo optimoquoq; nail itecadunt.Atque hoc moil'’ expeditio magnoconatu inchoata,breuiccciditimperitiaducumjl’ótifcxautcmtanM®' calamitatemægrèferens, Romam perfuadentibus Romanis amp;obfccrantibusredireinfl'' tuerat.facicdarum fupplicationurn caufaadplacandam Dei iram,fi quam expcccatisho' minum concepcrat.Qyo minus au tern id faceret, veritus à Petro Frcgeparc,quip3gt;’’** impcratorisfequebatur,Perufia Viterbium fecontulit.itu rus contra imperatoremar®’' to milite quem intelkxerattranfpadanam Italiamiam tumattigifïe.accontraiusfaqil'’' ciasciuitatesoppugnareiam fefrascalamitate,31iafupcraliam abEcclinoPatauinotyrt”' noaccepra.Ecelinuscnim cognomentode Romano, cuiusauusTcutonicusfub Otho”* tertio in Ita! ia ordinesduxerat,copias à Frederico fecundoaccip'ens^magnam tyrannj' dem in tranfpadana Italiafibi comparauiqredaftisin potefiatem fuam 1 aruifio, Fata“'' no,, Vicentia,Verona,Brixia.Fredericusitaq-,aui fcederancquaquamobfcruans.MtdiO' lanenfcs.amp;fociasciuitatesapudnouam Curtcm(itaenim locus vbi pimnatum eft appg I«bitur)ingcnti clade fuperatosjrucidat, Hane obrem pontifex omifla deinceps fpC'^
-ocr page 257-fgt; Ö N T I F î C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î!f
benignê gerendæ ob illatum fociis incommodum, redire ad vrbem inftituit, Toannc Cinciovrbis fenatore contradicente; cuiusaudaciamlacobusCapociusRomanus ciuis infringens.pontificem magnifiée ac fplendidè fufccpit.Hic eft ille lacobus, cnius nomen adhuclegitur in tabernaculo operemufiuo fua impenfaextruftoin fanéia Maria ad Præ-fepe,qua in bafilica Petrus quoque Capocius fepultus eft,fanfl3E: Romanæccdefiæ cardi« fia!is,quiFredcricum imperatorem fchifmaticum perfecutuseftjquiq;amp;hofpitalefan-fti Antonij non longe ab eadem bafilica,amp;Perufijgymnafium(quodfapientiam vocant) fuaimpenfaextruxit: Gregoriusautem pacata vrbe,amp;Fredericum iterum anathematc notatac imperio priuat,amp;: legatos Genuenfium.ac Venetorum iam ad arma fteßantiuni, componendæ rei caufa ad fe vocat.hisq; rationibus inter vtrumq; pcpulum feedera com-ponit,nea]ter fine altero cum imperatorcConftantinopolitanofcedusineat, vtqucbclla gerenda vtrique communia effent,amp; figna vtriufque viciflim ferrent.lllis autem,quifee« dera hæcin nonüinita annum rupiffet,interdiétü fibiàfacris,anathcmatis vinculo,fei-rent.Balduinus autem quiniortuo Ioanne,biennioConftantinopolitanumtcnueratim« pcrium,cùni ægrè fe ab hoftibus inopiaærarij tutarctur, amp;nbsp;filium pignori mercatoribus Venetis.obæri rautuoacceptum.deditamp;exædiusfacrisablatum plumbumacitem lan-ceamillam.fpongiamq; qua Chriftus faluator nofter hinc potus eft, hinc vulnus accepir, Venetispecuniofisvendidit.Fredericusautem Venetis admodum infenfus,quôd Grc» gorijpartes tuerentur, eos turn plaudibusconclufos vehementer oppreffit, ac maximis calarnitatibusafflixit.Interim verb confpirantibusomnibusTrâfpadanisciuitatibus,duce Gregorio Montelongo,Bononienfis ciuitatis legato,Ferraria,quæ ab eeelefia Romana ad imperatorem dcfecer3t,capitur,Salinguertavirofortiffimo earn acerrimèaliqnandiu defendente.C3ptaautem,AzoniEftenfi,qui bello interfuerat,ecclefiæ nomine guber- ' nanda cômittitur,fâlutisnoftræannô millefimoducentifimoacquadragcfimo. Atverb imperator,qui tu Pilis erat, cùm no fatis fibi cftaret, qui partes fuas, qunie pôtificis feque-rentur,ciuitatesltaliæ in duasfa(5lionestumprimumJdiuifit.Nam qui pontifie! fauebanr, GuelphhquiveroimperatoriGibelliniappellatifunt.Hçcquidemtcterrimarumfaftio- . num nomina,ad perniciem humani generis inuenta primum apud Piftorienfes audita funt.cum cancellarij PanZaticos Gibellinos ab vrbe eieciffenqcumc^ue alteri faétioni /j»i. Guelph,alteriGîbelTeutonicifratres fauerent,vndetantum perniciei nomina indita funt.Florentini prçterea nobilcs fuos Pifanis Gibellinarum partium fauentes,in exilium eiiciunt. Pellunt amp;nbsp;Guelphos vicifiîm ab vrbe fua Aretini, amp;Senenfcs, quorum exempla niultæciiiitates Italiæ fecutæ,bella plufquam ciuilia interfe commiferc. Hinc multæ ci-tiitates apontifice defciucre, tum in Vmbria.tum in Etruria, præcipuè’autem Viterbien-f«, Defeciflent etiam Romani ciues, ni pontifex delatis per vrbem fupplicando apofto-Jorum capi tibiiSjpopulum ad commiferationem mouiffet,habita etiam in bafilica fanfti Petri orationedignifiima.-quatumultuantesin fententiam fuam traxit,vt eosimpulerit proecclefiaDeicruccmamp;armafufcipere.Hi pofteavenientem hoftili agminc ad vrbis niœniaFredericumarmisfubmouere, quiindignabundus captiuum qucmqjvarijscru» ciatibus,necans,inSamiumconctffit:Beneuentnm vicaptumdiripuit.-acmœniacircun» quaq;euertit. Iterum autem ad vrbem rediens via Latina hoftil i animo Caffinenfe mo-nafteriumfpoliat,eieâ:isindemon3chis:Soram4ue quondam Samnitiuraciuitatem,ad Lyrisfluuij caput fitam,ferro,fiammaquc vaftat. Templariorum bona vbiq; diripit. Sar-racenos verb adeo diîexit, vt eorum opera præ cætcris in bello vteretur, magiftratufquc eis,acpropriam vrbem concefferit, quæ noftris quoque temporibus Nuceria Sarraceno-rumvotatur. Fratrem præterearegisTunifij,Panhormibaptifmum petentem,neidfa-ceret,verbis dcterruK.Rauennam autem repentinoincurfupetitam,inpoteftatcmfuam
..L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;redegit»
-ocr page 258-iii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P L A T I N A D F V I T I S
rcdcgit.Hanc'ob rem Gregorius concilium apudLateranum indixit,in quodcabrogä do Frederico ratio haberetur .Vcrùm Frcdcricus terra marique vias prædufit ,amp; quou cardinales ac prælatcs de via A: nauigatione captos,adiuuantibus Pifanis in carccrcin coæ iecit.Q^t ex re tantum dolorem Gregorius cæpit.vt non diu fuperuixerit.Moritureni® Seliietli pontificatLisftii annoquartodecimo, menfetertio,cum pauloantefoliseclipfistaiitaap quantanunquam antea.Raymundumautem Barehioncnfcm,quoadiutorci® ärf/sH; compilando libro decretalium Gregorius vfus eft, ita quidam tum laudant, vt tnaiof* commendatione laudarinemopoflit.
CAELESTINVS IIII.
tS6P«w nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aeleftinus quartus,patriaMcdiolanenfis,efamilia CaftiIionum,Epifcopn
' ^^^4^j^/Sabinus,vitaSlt;.'doftrinainfignis,fenexadmodum amp;nbsp;valetudinariusin I?quot;
F' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuffedus,dccimoodauo pontificatus fui diemoriens,in bäl''
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fepelitur, magno fui defiderio relido, quod homines fpersbai’’
(lt;• ®feeiuspontificatu felicesfuturos.Vacattumfcdesvnoamp;viginti menbbu^ Cenfucrc eni m qui tum audoritate in ecclefia Dei valebant,nemincm in pontificenic''' gendumefle,donee cardinales a Frederico incarcéré detincrentur. Interim verdfed^''* cante,Fredericusagrum Picenû percurrensm Flaminiam vfq; Fauenriam.A: Bononiaab' quantulu refiftenté vi occupât, icholamq; Bononiefem.quibusadmodum infenfuscfa'» turn primum Patauinumtransfeit. Omnes præterea, quosfautores ecclefiæ in tel lexer^» Var ijs cala mitatibusafficit. Balduinusautem Conftanrinopolitanus imperator, fpc omni bcnegcrêdæ rei in Afia,cum RaymudoTolofano comité in Italia veniens,»quot;' turn precibus valuit,amp;audoritate apudFredericum,qui turn Parmaeerat, vt cardinal'’ captiuos,aliosqueecclefiafticos,incolumesdimitteret. Qui non ita multo poft AnagOf* conuentu habito,de creando nouo pontifice rationem habuere.
I N N O C ENT I VS IIII.
Nnocentius quartus, Sinibaldus antca voc3tus,patria Genuenfis/arnil'* LauaniæcomitibuSjAnagniæ pontifexcreatur,quonunciof''^ imperator nó admodû deleótatus eft. Norat enim hominis vif'
^|^^^tutem,m3gnitudinemqueanimi. Anteanamquelimul familiariteralt verabatur,neàfe anteadæ vitæratioaf ÿi^-,*;-A^^^^expofcerct. Quarecongratulantibusamicisdixifle ferunt. Sinibaldu® cardinalem examico optimo in hoftem aeerrimum ob pontificatu® mutatum elle. Tnnocentiusautem pontificium habitum indutusRomam veniensproJ^ untc obuiam honorato quoquo magno omnium applaufu fufeipitur.- qui ftatim peraâi* qux de more in confecrandis, coronandisque pontificibus fieri confuerunt.depacecuö Frederico ineunda mentionem facit,Balduino ad rem conficiendam audoritatem lu^n
interponente.In longum veto protrada rcs,quatuor menfium tempus infumpht/onu«“ tumqueinter eos tandem,vtpontifex ciuitatemCaftellanam petês.coloci imperatoren operiretur,fecum decomponendisrebusfermonem habiturum . Verùmciim fnnoce”' tius paratas fibi à Frederico infidias,tum Romætum in itincrecertoindicecoraperiifei» Genuenlîum nauigiofretus.quodapudCentûcelJasin portu confédérât, in Franciapflt;’' ficifcés.fecûdanauigationc vfus, Lugdunûperuenitjabomnibusbenignèamp;comiterfc*' ceptus,concilie deinde eo loci indido, anno fakitis millefimo ducentekmo quadrageû* nio fexto,literis,nuncüs,præcone poftreino imperatorem ad fc citât,propoli ta pœnanilf
-ocr page 259-P o N T I F I C VM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iij
aiâoobtcmperet, Imperator autem Sinueffaum quendam iureconfuîturtl eb mittens, nihil aliud præter dilationera temporis à pontifice petens,iturumlfe breui pollUctur. patum^eli: tempus quo id fieri deberet. Verùm eùm Fredericus fallendi arte calli« QUSjOCcafionemcalumniandi, amp;opprimendi Iniiotcntij quæreret, omnium confenfi* Jrn per io amp;nbsp;regnis priuatur. Hane ob rem Fredericus ira i ncenfus, sedes ac villas cognato* rumquorundam Innocenti), qui eius monitu Parma,vbifundos habebant, Placentiam tonunigrauerant, dirui iuffit. Inito deinde fœdere cum ducæ Burgundiæ proficifei Lugdunum inftituit, parato ingenti comitatu. Peruencrat iam quidem adTaurinos, cum ei nunciatumeft Parmenfes exulcs, fuperatis ad Tarum fluuium ciuibus fuisvr-bem vi ingrtfibs maximam cxdem edidiffe. Hane ob rem Fredericus omilTo itinere quod cceperat, conuocatis ex tota ItaJia copiisfuisqux ad fexaginta millia hominum fiiifleconRat, oblidere Parmam inftituit, ad quam tuendam magna profeâo ciuita-turn fociarum cum legato apoftolicoauxilia conuenerant. Is autembicnnioconftanti animo obfidionem paffus, tandem crumpcns,FrcdericumniI tale metuentem fundit, fugatque,eumquecaftris return omnium copia rtfertisfpoliat. Invrbis enim modum caftravalloacfofla Fredericus ipfe liac mente raunierat, vt ditepta amp;i. veria Parma in quammagnum conceperatodium,co loci vbiftatiua habuerat, nummosque conflarac Viâorinos appellatos, Viftoriam vrbera conderet. Sunt qui fcribant Fredericumea cladeamp;coronam maximi preeij, amp;nbsp;vaû aureamagni ponderis, amififfe, xgreque ex tanta calamitate ad Cremonenfes confugifie .• quorum tarnen vrbem intrare nequâ-quara aufuseft, quod multi ex Cremonenftbus cum Frederico militantibus eo prcclio cecidcrant. At veto Innecentius vbi intellcxitFredericum tanta clade infraftum animo, voluptatibus fefe dediffe,extrudiis amcenifllmishortis,in cifdemque inclufo cum fpadonibus fuispulcherrimarummulierum agmine, hominisfortem miferatus, omiftb tonciliOjlcgatosperFranciam,Scaliasprouinciasmifit,quipopulis fuaderentmilitiam Chrifti fufeipere, Ludouicum^ue regem Franciæ fequi, in Afiam traiicere properan-tem.Idenim FefafturumLudouicusdumgraui valetudinecruciaretur, pollicituseft,Sc nouit.
impedire tarnen hancexpeditionem nonnihil vifi funt Tartar!, qui agmine bipartite Europa m, turn Sc Afiam inuaferant. Nam qui Afiam petiere, Georgianam fuperio-remqueArraeniamperuagati.IconiumvfqueTurcorum regiain peruenere. Alia verd manus Batone duce Poloniam, amp;nbsp;Vngariam populati ,ad mare Ponticum deflexerCj vbiKuftiam fiue Ruthemiam,amp;Gazam ampliflimas regionesvaftarunt. Eodem quo-quetempore Groftonigens Arabyca, Soldano Babylonis impellente. Templarios ag-greffi eosfunduntacFfterofoly mam facile capiuntmœnibuscarentem,Chriftianos,qui turn in ea erant,trucidant. Scpulchrum Chrifti quouisgenereturpitudinisfccdant.Flarlc obrem motus lnnocentius,regem accelerate iter injAiiam cohortatur cumcoexercitu. quem ad earn comparauerat. In Cy pro hyemare ci neceftc fuit, quia co iniquo anni tempore peruenerat . Vercautemappetente, Damiatamcontendens,Sc tlalfemSoldani re-pulit, amp;nbsp;pugnantes in littoretcrrcttres hoftium copias fuperat, ibique ftatiua tamdiu nabuit, donee ab Italia reliquæ copias fubfequerentur . Q^io minusautem cxitalia eo miles proficifcerctur, Frederici rabies effecit, quia àlibidinibus quibus aliquandiu imraerfus fuerat, ad arma conuetlùs, totam prouinciam lumultucomplcuerat, impu-Icratquequafdam ciuitates ftudio partium à pontifice defeifeere, maxime veto Foro-liuienfes, Arimincnfes,Vtbinates,actotum Picenum. In Vmbriaprætercad.fecerant cranes præter Tudertincs, Perufinos, Aftifiates. Soli autem Florentin! in Etruria pontiheem fequtbantur, quoscert« Ad«o bello Frsderiius vexauit, vt tandem eos
-ocr page 260-«4 nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r L A T I N A D E V I T I S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
coegerît GuelpbosConclues fuos ab vrbepcHere, BononienfcsvcrôcumHénrîco^'^. deiici præfeâo pugnareaufi,hominem vincunt, amp;obtruncat.Suntautem quifcrib’M Fredericum hcc tempore,dum in Sicil iam tr ai je it, Panhcrûii mortuum. Al ij verèsn”' manteum in Apuliagraui morboîaborafle,8lt; hm conualcfcente^i ùrgt;'îanfredofilio3^‘’'j lefeente ex nobili concubina fufeepto côpreffo vltore, mori coadum dllud certe confi’l Frcdericûpauloantè mortemManfredo.quemTarentinis principe dederat, niulM^l iam oppida ,præter ipfum principatum dediffe : Conradum verb ex lole Ioannis folymitani regis filiafufceptum,hæredemrerumomnium reliquifle.quem pofteaM’quot; frediopera venenopetitum confiât,cum tarnen priusNcap'olim,amp; Aquinum vicapW” diripuifTet.obftantepontifice, fruflrareclamante.-quipacemitaliæeamente bat, vteitranfmitteremilitemItalum adLudouicum iam Damiatam oppugnantemy ceret. VerùmcaptaDamiata , cumRobertus PiélauienfiscomesnouasexGalIiacoP'* traieciffet, Damiata mouens ad Pharamiam vrbem exercitum mouet,quô Soldanusc“iJ magniscopiis idveritusiam perueuerat. Fluuiuscertèduosexercitusdirimebat,quaf refaftumeft, vtnunquamcollatislîgnisad fummamdimicationemjventumfit, D**'’ intcrdumcommittebanturprœliavtroque exercitucaflrafua tuente. RobertustaU'*’ «iaioraaufus,cumtcmercprogrederetur,abhollibuscapitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, j
ht verb Innocentius incendiisbellorum iam penè in Italia extinâis.ad vrbetnff“'' rcïnftituit,redaéto tarnen prius in fanftorum numerum Edi mundo,confefTore CanW’j rienfiarchiepifcopo.Cum verb Perufiam iam pcruenilTet, Romam confulto dedi'’’'’i ob fenatoriam poteflatem,quæ nimia ei,ac curiæ Roman® videbatur, Petru m Veronf”') fem ordinis prædicatorum ab hærcticis Mediolanum amp;nbsp;Comum intercæfum, in Chrifti martyres retulit. Idem fecit de fanéloStanillao CracouienfîEpifeopo, quü'quot;^' tamiraculisclaruit.Accerfitusdeindeàproceribus regniSiculi,Neapolim nuperinft’æ ratamftatim proficiftitur.-ibique moritur ac fepelitur,in ecclefiafanôti Laurentijipo”'* ; ficatusfuianno vndecimo,menfe fexto,die duodecimo,dum breuife toto regno nbsp;nbsp;nbsp;j
rumarbitratur.Ipfiusautem Innocentij viri optimi dccrctum fuit, vt oftaua natiuinquot; beat® Maris virginis in ecclefia Dci quotanniscelebraretur. Idem verb bono confil'P'quot; fuSjCardinaliumfedcs.iam pridem vacuasoptimo quoquo in collegium cooptato rep;
»Miint uit.ftatuit^uevt cardinales cquoin publicum vcdi,galerorubro vterentur, honeftaquot;^^ liirniro^ ordinis caufu.Multa quoque vir doétiffimus in tanto rerum faftigio colIocatus,edidijt‘ ■
compilauit. Apparatus nanque decretalium compofuit, quo iplî canoniftæ plurim“^ ytitu». vtuntur.Contincntenimdifputationesquafdam,quæremipfam mirificcapcriunt.E“:
4itamp;aliuminconcilijsapprobatum,quem Oflienlisinfummafua Autenticas vocat'^'' pfit ôtlibrum de iurifdiôlione imperij amp;nbsp;auéloritate pontificis, contra Petrum quem^’* «ognomer.tode Vinea,quiimperij,amp;aliarum rerum omnium arbitriumimperatoriwquot;' turn adfcribcbat.Hune librum poflea Innocentiusapologcticum vocauit. Doftof»'’ quoque virorum familiaritate mirificèdelcftatus cft, quosetiam ad dignitatisgradu^ tuexit. Hugonem enim vita amp;doétrinainfignem,fanéls Sabins cardinalcm proB“. gauit, qui ob dignitatem acceptam a priore vita nufquam deceffit.- ordinis fanéti Do”'’ nici prius habebatur.Scripfit idem Hugo amp;nbsp;glofl'as in Biblia amp;nbsp;concordantias,vt iftor»® vocabulo vtar.Huius quoque pontificis tempore amp;nbsp;mandato Alexander de Ales oi diaquot; Minorumfrater.qui iam grandisnatu rdigionem ingrefTusfueraqfummam in theola' giamferipfitadmoducopiofam.Edidereamp;librosfuo temporein decretales, quosappf ratum vocarunt, Bernardus Parmefis amp;nbsp;Compellanus viri doéliffimi.adhanc laudédÜJ' gcntiaamp; benignitateinnocétij excitati. Pótificis vero napos Guillelmus, patruünónwl' to poft fequitur,cuius quide fepulchrum in fanélo Laurécio extra murosadhuccerniw''
-ocr page 261-PONTIFICVM.
ANNOTAT.
Hk in ndt^lis Daisini anno MCCXLI HI. Lugduni in concilio^eneraliyfiif.c^fdinaliifn rnis txcelleniißiinis creaiis^eim otiîms hominibuspropmm i»ßgne ^ileum rubeum dédit. Auclor Martim«,guieo tempore vixttinhuiris pontificis v:ia,qtioßgnificabatureos etiam caput ßum,ßopiii tffet.pro eccleßafticabbertate tiienda, gladiooffertedebere, (ßpraßrtim eotempore, Romana eccießa Freilerkog. imperatore, vehementer oppugnabaitir, Reliqua eitu ordtnis inlignia poßerioresponti- -fîtes excogitarunt,inhif prxciputssfuit Rauhst ß. JiacF. Ptolemäus, Platina, amp;nbsp;ali) aucloret tra. iunt.
ALEXANDERIIIT,
LcxanderquartusnationeC3mpanus(namHernicosolim,nuncCara. ’is.Pïr. panos vocat^patria Anagninus.in locum Innocennjfufïedus,Manfrc-düftatim admonet, ne quiequam cótradignitatem ecclefiar moliatur, qui accerlitis à Nuceria Sarracenis, copias ecclefiæ nil tale metuentes apud Folîam aggreflus partim occidit, partim cæpit, iampridem animos regios gercns,mortuo(vt ipfefingebat)Coradino, cuius fe hærc-deinnieritófuturum dicebat.
ChriftianiautemquosdiximusadPbaram iamcaftrahabuilTc.pefteaefamelaborare capetunt,parteNi!iabhoftibusoccupata,per quam commeatus in caftra vehebantur.Eà
Hietofolymitanus patriarcha cû multis nauigijs profeâus.ab hoftibus rapitur.Ilac obréLudouicusnefameopprimeretur,Damiatam repetens, in maximas incidit hoftiu quibus,bellofuperatus.cum AlphonfoPiâauienlî,amp; Andegauenlicomité fra-tribusgermanis capitür. Verùm interfeóto àfuispolttantam viéioriam Soldano,alter, quieifuffsâuseft,recuperata Damiata,amp;accepta pecunia, Chriftianos omnes liberosÔC incolumcs Ptolemaidem perduxit.Ludouicus autem rex, fuadente Alexandre ponti-fice,remiffis in patriam fratribus tamdiu in Afiacommoratus eft,quoad Caefarea,Topfe Sc Sidon, quæ oppida Chriftiani de Sarracenis nuper receperant, inftaurata præ-Miis firmarentur. Turn demum verb fexto expeditionis fuæ anno in patriam rcuer-titur.
Intereaquidem Alexander pontifex excommunicato Manfredo, Anagniam profe-ftusOftauiannm Vbaldina genre ortum.ecclelîæ Komanæ cardinalem, Ncapolim mit-fit,quiNeapolitanoscontraManfrcduminfideconfirmaret,pollicitus fe breui Campa-^'somnibusacNeapolitanisauxiliumallaturum.ScdManfredus non contentus Neapo-winos vexare,in Etruria quoquefaâionesmoucnmaximc verb Florétiæ,quæmortu o Frederico, ftatim in libertatem fefe vendicaucrat.Vnde commun! dccrcto placuit Guel-PhusfubFrcderico eieétos in patriam reducerc.qui Gibellinorum conatibusreliftcrent, Fiicitique ratione Guelpba faâio tantum in Etruria vxluit, vt Piftorienfes, Areti-'’os.PifanoSjSenenfes,qui Guclphos dues fuos cieccrant,graui odio amp;nbsp;maximisbellis pwfequcrcntur : Lucenfes contra Pifanos potiflimum adiuuantes, quos certèFlorentin! tumopprefiîlTentfuperatosad Arbiam fluuium.nifiBonitijoppidi lufpeôam fidem ba-ouiflet.Eratenim Bonitium in valle Hells fitum,àSenisduodecim millibus pafliium divans,loco,natura, amp;nbsp;arte munitum.-quo quidem Gibellini,vt arce belli, in Guelj hos ''tebantur.-hocvifùblatoamp;euerfo.Florentini,contra quos Manfredus fenferat, Ale-*îndropontifie!Manfrediaduerfario copias pollicentur Hanc obremManfredusiam Hnhormi rex dcclaratus, conduâo Satraceno milite, amp;nbsp;Icgatum apoftolicum ma-jnisdidibus attriuit, amp;nbsp;lordanem copiarum fuarum præfcdum cura mille amp;nbsp;quin-
P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gentil
-ocr page 262-iiis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P L A T T N A D F. VI T I s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
'' gcntiscquitibiîs î'n auxilium Scncnlîum contra Florentinos mifir, qu’l non îta muW poft Florentinosad Arbiamflumen tanta clâJcfupcrauunt, vtrelinqucrc vibciBno*'*' busbntcoaâiàNon dcflitittimeii pontifcxtyrannos vbique locorum pcrftqui. Cm» cnim Ecelinustyranos qiicm diximustotamfcrc Venetian! occupaffc,Manruaniobirat' rct.Philippun» Fontanelium architpiicopum Rauennatem Alexander Venetias prop^ ini(it,quiprædicac CFîRISTlcnicc,coinparato^uc exercitu Anftdilîuni Etclinirf vxorenepotcm.Patauiocxpulit.Hancob rem EcelinusMantuam obbdionc Fjluen',’^ Veronam concitogradu petensrum recvperandi Patauijlpeni omninooniililTet.Pati“’' nos om nés ( ad duodecim mil lia FuiÛc in caftrisconftat -varijscruciatibusnecaiiit.Tui’' ▼rrôihcologi quidam ordinis Minbrum Brixiam miflîjco, pi ædicando ciuitatfmdf' duxere vt amp;Guelphoscxtorres recipercnt,amp; partesccdéfia; ftqucrentur.ldcm quoqquot;* Placentini amp;nbsp;Creniontnftsfcdficnt ni Vbertus Pallauicinus dominatuni adiuuantib^* Gibtllinisoccupaiïet.ln hune verôamp;Ecelinum bcllifociunijegatus ApofloIicusBnx’* niouens adiuuantibusGuelphis. apud Gambara magna accepta clade fuperatur,amp; ap** turcum cpik'opo Brixianp, A;faâionisGuelphæoptimatibus,quosomnesEcelinus 3^'' cepta priusBrixia incolumes ftatimdimifit.annofalutismülefimoducentefinioquatlf’' । gefimo nono.Lcgatus autem apoftolicus veritus ne Ecelini potentia fupra modû crefet' | reqfciungcre Vbertum PallauicinumabEcelinoinftituit.ldautem potifiimùm perBc fium Douarium ciucm Cremonenfem amp;nbsp;dominobilcm tentât, qui Vbertum irapuli'u propofita cum deteftationc,Ecelini crudclitateamp;fatuitia,vton!iiToEcelino,cun! Medio* » lanenfibus amp;nbsp;Mantuanis, aiijlque fuciis ciuitatibus fœdus inirct. Turn veró Ecelinu*; irapercitiis,quodomnespropemodum in lé coniurafle cerneret, coroparato, fanum exercitu.omnem infubriam vaftans,focigt;s ciuiratcsabbclliim cxcitauit non ira multo poftfupcratus ôccaptus,Soncini moritur.-eôenim.poftacceptû graue vut-1 nuSjdelatusfuerat.Omncs itaq; Cifalpinæciuitatcsiibertaté mortuo tyrannotófecut^’ J Alexandri pontificisdeincepsaufpiciaamp;monitafecut® funt.Legatus autem apoftolic'*J' I quiPatauinosinlibertatem vendicauerat.reliquiasbellorum perfecutus,AlbcricûEcel''| ni fratrein Taruifio pulfum.cû vxorc Si liberis obtruncat. Alexander verb pontifexfu^ * latistyrannis. extinftu tanto incendio, repetere bellum Afiaticum inftituerat.Ted il']'j, 'cordiainter Gcnucn(esamp; Vencros orta cfFccit, ne tam pium bellum tamqucnetc^G fium fumeretur, PtolemaidcmTyrumcjue, vrbesadmodum diuitijsamp; epibus præP'’'j tentes,Chriltiani turn incolebant:maximè verb Gcnucnles, Pifani, Vencti mercator^*ï qui perannos iam quatuoramp;fexaginta,omnesfereorientis,atqueoccidcntis raercatut^ | côcontraxeranr. Hi autem metvatorcs feparatas habebantaras, feparatos vicos.portor* | propria, nec quifquam commune inter Venctos Genuenfes^ue apud Ptoleniaidf* i trat præter diuinatempla. F,e monafterio lanétiSabæortacontcntioeft.quod vtraqß* dédit,quibusoftendebatfibivcndicarc conabatur. Componerehanc litem pontifexi“' nixus, literas vtrique dédit, quibus oBendebat fibi placere monafterium vtrique^'' uitati commune elfe dcberc.Sed Genuenfes cognita prius pontifiais voluntate,frcti(ji'* | bcneuolentia Philippi Montis fortis vrbis præftéti, txclulo Veneto monafieriuinf* piiint, A: in areem munitilîîniam redigunt. Hanc ob rem Vencti popularitcr abeuH' tes, inito fœderc cum Manfredo .Sicilise rege, contra Genuenfes arma fumunt.to' rumque clalîem duaruni triremium Si trium ac viginti magnarum nauium, in puf' t t u Ptolemaidis vi irrumpentes incendunt, ac monalterium fandi Sabæ eodem im?^ tu captum euertunt. Genuenfes autem hac calamitate magis irritati quàm pciterrii'i comparara denuo clafic, apud Tyrum Venttis occurrunt, qui de. indullria ceden!^ in Pontum dclati, Selyinbriaut vrbcni de Sarraceno expugnatani diripiunt.lntef’quot;'
-ocr page 263-Veroaufds vtrinqiiefopiisTyrum communem belli federn sbx’froquefontenditur.Ât pontifex veritus,nealiqu3 magna dades cxhaccontcntioneorireturjcgatos vtnufq;po-puliacPifanosadfe vocat, cnmponendæ paciscau/à; qnx propemodum cotnpofita erat, tumnunciatumcllintf rTyrum amp;nbsp;Ptolemaidem PiLnos ac Vcnctoscobclio (ocilt;gt;s,Ge-nuenfes ingenti cladt fuperafle.vigintiquinq; corum naiiibus partim captis partim fub-nierlîs,atq; vidores Ptolcmaidcm vtÖosTyrum rediiffe.Ptolemaidi autem omniaGe-tiuenlium çdihciadiruta.omniabona direptafuiifepulfosq; indeciuesomnes Hanccla-demitanioleRetulilTcdicitur pontifex.vt non priusadmittcrc Venetorum legatos vo-luerit.quam captiuosGcnuenfium incolumesdimittcrent.- Scnc vni tantum ineom« modopontifici mederi neceffc effet, ßalduinus imperatorConrtantinopolitanus, quo ftantelpesaliqua re,uperandæterrxfanétæfupererat,derclinquendaConllantinopoli cogitabat.Michaeleniin Palxolcgusduorum'1 heodori Diplobatatijfiliorumob affini. taten! exteftamento patristutor.-omnigenere iniuriarum Latinos perfcquebatiir,pulfo txAtliaia Guillclmofranco, vexatoq-,BalduinoScdomi amp;nbsp;forisarmis ac feditionibiis. Quoquidemabeunteadtuendam oram Ponticamabhoftibus vexatam,Conflantinopo. litani eines node concubia Palxologum in vrbem admiferc.Hanc obrem Balduinus amp;nbsp;Pantaleopitriarcha Ponto in Europam fledentes.contentionesbcHorum omiftre.Tum Veto Palæologusfublatoæmulo amp;nbsp;holle, occilisclam pueris,impcriûfibi defumit,quod poltannosoétoöc quadragintaà Latinis in Græcos rurfum tranllatumeft Interca vero ^^dauiiiius cardinal is Vbaldiiius.reNeapolitanaparuiw felicitcradminiftratartatim ad J^ontilîcem rcdiittqui vbi Claram virginem ordinis fandifrancifei Anagniæin fandas r«uIiflet,Vite! bium Ibtim proficifeiturpaeem inter Genuenfes amp;nbsp;Vcnctos compoEtu-tus.Qija in rediutius vexatus,eo loti tædioanimi tandem moritur, amp;nbsp;in ecclefia fahdi Laurentijhonoriticcfepclitur,ponti(icatusfui annofcptimo.Vacattum fedes menlibus tribus,dicbiis quatuor, Huius pontificis vita ab omnibus certè mirificèlaudarur. Benefi-cusenim amp;]iberaliseft habitus,maxime veroerga pauperes Chrifli, amp;benede religion* Chriftianamcritoszvnde libellosquofdam contra paupertatem cditosàquodamGuillel. modelandoamore perpetuoedido abolcuit.Aflirmabatcnim virilleperniciofus,paü» peresreligionidcditoselccmolynis viuentes,non clTcin flatu falutis. Combulsitetiâ vi. dentecuria ivqmanalibellum pelliferum, quoaudor afferebat ftatumgratiæ nonàlcge Euangelipled à lege fpi ritus proccd ere. Quæ opinio ex libris loachimi abbatis fumpra di« cebatur.Hic autem liber à fedatoribusEuangclium aetcrnûdictbatur.lpfc verb Alexander vbi ab externis negotijs vacuusfuic,a!iquidfemper quod ingenium faperet,edidit: Kam amp;nbsp;décrétales epillol3scomp '.13uit,amp; virisdodisitafauit,vteosad cardinalatum vP ^ueprouexerit.-maximè verbHenrjeum cardinalcm Oftienfem,virum diuini humani-511eiuris peritilsimum.Vluscftamp; magna liberalitare ergaEarrolomxiimBrixianum,qui tnulta in decretal CS ed id ir,quibus ex rebus praeterdodrinam lîngularem Se find irate m, wagnamconfccutuscll laudcm.ciusqnoqueopcrarcdadum erttemplum tcHudineum, tjuodapud (àndam Hagncrem ccrnimus,adcultum diuinum,cumante.iB3Cchodifatum tlfetiCùnfecrationemque al taris bcatæConlbntixliuiusmanibusfadamJitera; ipfæ indi« tantin vcllibulo rempli politæ,
ANNOTAT.
Eihic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Platina nabili^enereComitumffiit.lnnsretity UT. Gregmi U.
hifutcart/inalii creatuf fn'tpropin ^uiu. Rolandm aniea vo: atuf, Epßopw caidina.ü Oßieiiß) Veliki (X siufdi.m ^ontijktJ re^ißris, j«/ in btblioiheca tin a Ko,na coiißrtMitar,
P 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VRBA.
-ocr page 264-»4*
PLATINA DE VITIS
V R B A N V S mi.
Kbanusquartus,exTrcccnGGall}cavrbeoriundus, patriarthaHîerofoIr mitanus,pontifexcrcatus,ftatim è Gallia milites con uocauir.quosManf^^*' dodirioncmecclefiævexant! obijceret. Hanc obrem lordanis^copiaru® Manfredi in Etruriacontra Guclphos dux reuocatus in regnum, Giielphi* refpirandi faculcatem aliquantulam dedit. maximè vei ô Florentinis amp;L“' cenfibus,quosè medio tollere omninoGibelliniinftituerant. Laboraturamp;eadem in Cifalpina Gallia, VbertoPallauicinofaétioncm Gibellinam vbique extol lente, co”' trariamquedeprimente.Tantæetiam verfutiæisfuit,vt Brixia potitusfit vtraquefaâ'”^ neid approbante,cumfeomnibuspariteraffuturum oftendit. Tum vetoMutinenfe^ Regienfes Ferrarienfium ac Bononienfium confilio vG, qui verebantur ne Pallauicin”’ omniâoccuparetjin parteseccleGæ déclinantes, Gibellinos ciuitatumfuarumeijciun” eorumque bona Guclphis Florentinorum exulibus condonantjquo fadio fua vbique''* lidiorhaberetur.Fiebanthscin CifalpinaGallia, pontiGce ipfoomncscontinuôadp' cem cohortantc. Apud Conftantinopolim verb Palæologum Veneti imperiodeie®' fentjniGàGcnucnGbusfociisamp;amicisfuiiïet adiutus. Fadus deinde poten tiorPalsol”“ gus capta ManouaGa, Vcnetisamp; Guillelmo Acaias principi facile reliftebat. Paraucri' iatn legatum pontifex,quipaeem inter Venetos 8c Genuenfes componerct, cùm fubi' to Manfredus coraparatis nouis Sarracenorum copiis, agrum Picenum iam antean”' tantem occupât. Pontifex itaque cundem legatum in Galliam mittit, qui GaU”* cruceGgnatos, iam antea ea de re monitos, maturate itcrprecibusamp;pollicitationib”* impellerct; quicertè duceGuidoneEpifeopo AntiGodorenGin Italiam defcendenteïi fuperato ad Brixiam Pallauicino,neminedeinccpsreGftente.Vitcrbium vfq;peruener”' Vnde non ita multôpoftaccepta’pontiGcis benedidionedigrefG, per Vmbrosamp;Msrfo* iterfacientes, Sarracenos qui eo confugerant, facillimc fuperant, 8c ad Lyrim vfq”* propelIunt.’Eodcm quoque tempore Romani, amp;nbsp;G ditionein eccleGæ nequaquai” vexarent, non tarnen^pontiGcis imperiooptemperabant, magiftratus in vrbe fuonU' tu créantes, DeGnentes itaque; fenatorcm ex ciuirate Romana creare, tum primu® ex exteris Brancalconem Bononienlêm magni animi conGlijque virum ad tantiU” magiftratum magno propoGtopræmioacciuere. Verùm poftca mutata fcntentia,bo; mincmcomprchenfumincarccremconiiciunt. Hac autem iniuria Bononienfes æoU Romanos quofdam captos non alia conditionedimiffurosfe affirmant, niG rellitutuiquot; inlibertatemciuemfuumBrancalconemintellexerint. Tum verb Romanifuiscauen* tes,non folum Brancalconemdimittunt,verùm etiam eundem irt priftinam dignitatci” rcftituunt.-alioetiam exomniregione vrbisdeledomagiftratufqucm Banderefîosap pellabant)pcncs quem vite acnecishominum arbitrium effet.Hacautem infdlétiaideo vti Romanos pontifex intelligebat, quod fe à Manfredo vexari armis cernerent, nrf eorumconatibuspofTereGftere.Qiiare tyrannosà ceruicibus eccleGæaliquandoto”' duruslegatos,ad Ludouicum Franeix regem mittit, qui cum adhortentut.vt primo quoque tempore Carolum prouinciæamp; Andegauiæcomitc{ji confobrinum amp;nbsp;gcnC' rum Giura cum exercitu in Italiam mittat,quod Gbi in animo effetManfreJo pulfo,ho' minem regemSiciliæ citrà amp;nbsp;vltrà Pharum creare.Feciffcnt tum id quidem^adeoecâ* ad tantamrem ob ingratitudinem Manfredi animatus' niægritudo à rebus gerendi» cumabftraxiffet.QuoddeincepsàfequentipôtiGcepofleàfadù autumant.Suntquiad-feribant huius pontiGcis ætati Albertum Teutonicum ordiois Prædicatorum fritters quem ob amplitudinem dodring magnum appellant.Qui 8c omnia opera Ariftotelisco
Bien*
-ocr page 265-P o NTIFI C VM, ir.entanis eft, amp;Tbeologiam Chriftianamacutiffimè aperuit,’amp; de paruis naturälibus qu'ara diligenter C rip!ït.£(.liditamp; librum decoçquæuisjn quo quidê res naturalestheo-’ logiæ,quantum fieri potettperfiniilesoftenduntur.lixpofuitamp;niagnam partemBibliæ, Euangeliaac Pauliepiltola'igloflisoptiinis aperuit. Inchoauitetiam fumniam Thcolo-* gisjt'd non perf'ecit.Tantæ præterea modeltiæ fuit, adeoq; leélionum appctentîfsimus, vtRatifponenfem epifeopatum abnuerit, quem tumultuamp;armis.gubernarç interduni opuserat.vt nunc etiam apud Germanos mos eft,quorum pleriqueEpifcopi enfc mi« lire rem fuam tutantur.Priuatusitaque Coloniæaliquandiu publiée Icgit.Tandem veto oftogefiraum «tatis agens annum,eodem in loco moritur.multis difcipulis.qui pofteri-taticoiifulcrent.rcliftis,maximeautem Thoma Aquinate.-quireliéfapatria'infigniq; co-gn3tione(origincm enim ècomitibus Apuliæducebat)Coloniam pergens,tantum pro-’^,ijf,j Ucit.vtpoftaliquotannosapud Parifiesprimum in doétrinalocum teneret. Vbi amp;nbsp;qua- Hfcipit-tuorlibrosin fententiasedidit. Scripfit amp;librumcontra Guillclmumdcfanéloamore Virum perniciofum, vtantea diximus. Duos præterea libros edidit,quorum alter eft de qualitateamp;cflentiis.altcr verb deprineipiis naturæ. Romam deinde ab Vrbanoacceifi-tus,fpretis dignitatibus.quæ vitro ei ofterebantur,totum fefeledioni amp;nbsp;ftrlptioni dédit. Namamp; fcholam Romae inftaurauit, rogatu Vrbani multaconfcripfit, 8: totamfere naturalem philofophiam ac moralem commentionibus expofuit,amp;contraGentilesli-btum edidit. Declarauit Sc lob, catenamque auream contexuit. Compofuit amp;nbsp;offici-umdeChrifti corpore, quo in opéré plurimæ figiiræ teftamenti veteris continentur, Ad Vrbanum pontifieem redeo,qui pontificatus fui anno tertio, menfevno, die quarto Perufij moritur, in cathedrali^ue balilica fepelitur. Vacattum fedes menftbus quinque.
ANNOTAT.
Vrbnwprfpd Jïir.i(lt;fobf«,re/ vt al^ Pantaleo ( quod forte cognomen erat) antea voentta fait naùo^ iietjalliapaigt;iaTreceiifis,(]aæCampani/(vrbsefi,humiliacfordido loco natm ex pâtre (vtfertur^futo-tevetereinentario . Qiiicùm effet Hterofolj/mitanw patriarcha,Viterli^ vbi tunc curia Romana erat,i cordinalibia numéro nouem inter fi difiordantibuf,extraeorumco'Jegiumiiif. Kalen. Septembris anno DominiMCC iXl. Romaiiuiponttfexrenuntiatia.fidit annos tres,menfem vnum 0“ dies quatuor. Hic veterem ac nohilifimam lujiia vrbein accedens ,loii affeilu nbsp;ficuritate dele£latw{ell enimfummo
fixe pliftta, els' ad expugnandum diffcillima )dtu in ea cum Romana curia permanfit. i^am Manfredi Si-eiliare^û Romanaeedefix bofispotentia.amp;vi fanctafedes tuneptacipuè vexabatur. 4 ciuibfu Vrbe-wi4«ô bonorifeentißtme fufieptui Monaldenfis (y Ph/lippenfes primarios vrbis e iues, bello ciuili interfi bbtiiBtc.q») concordiam redegit, ôquot; dum vixit,eam ccnfiruauit. Vrbem ßbi amp;nbsp;Romana ecclefiafde-lißimarnvarÿsadificiis, tumpublicis turnpriuatis, multù itempriutlegi/sexornauit. ^4 fundamentts au-, temadificautt/hperbas illas adespontificias in loco, quidicebatur Sol/anum prope S. Mariam'Trifiam, ^uarimadhucparietcsfuperftnticxtruxit etiam ecclefiam ó-monafterium S. Augiißini,e(deßasverb Ttimerumf}- Rrxdicatorumreßituit ampliauit. lbidemetiamconcilium,ßuetnultorumpralatoriiin tmiientumcelebrauit,inquainter caieratractatumefl, quanamraiione fandafedesapoßoUcaà Man-fredtpotentia tjrannideß tucri poffet, decretuin^j,vt Carolus Ludonid Francorum regtsßaierprouiit (ixcornes, (y dux indegauenßs in Italiain contra Matifredum cunaSictliaregû tituloeuocaretiir Car-dinali legato ad t'iuin ob earn rem miffo,quod poßea fùb Clemente tilt. facT^um elf. In eapofiremo rrbe anno Domini M CC LXlUl. fairattßimi corporis CHRISTI Çolcnnitas, qui, t.i feria pofl odatiant Peiitecoßesabeodempontifice perpetuis temporibus cuin folennifuppl/catione, qu.t nunc etiamceleLra-tigt;r,injhtiitaeß,cugt;n eius fütnniiatis officiûJdndus Thomas Aquinas,quieo temperepub’icèTheolog'am f»fi(iuttateproßiibaiur,c9mpoju:ßet,ld rcr'ojadumfuii pt cf trr mna(ulû,quod hocicmporc f''«lybît'x
P 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tndt«-
-ocr page 266-ï^a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PLATINADEVITTS
itt Aiacelt cr Jiiiont Vrleuei/iHain eccleßafanäa Chrißiatt^ acciAit. l^am dum facerdat ifiiß-irum folcimiit ceUbraretßicramenta tam eenfeclo, depams nbsp;nbsp;vmi iranftibßantione,amp;Chrißi(lt;''‘
foredubitauit. Vitde ßatimi^dicbu èy audittt mirum) ex fanäißima, giiamiii manibtu tenebat hoji'b v tiuißa'i^tiismanarecxpit, nbsp;nbsp;tetammappam, guam corporale vecdnt,tinxit,lt;iuo miracttlo atiooiin^
ponttfex Vrbainu IUI. corporale primum ad feab Hpifiopo loci ciim proceßioiie vrbem veterem if*quot;!quot; fent volait, illudfolenttiiateinßitutainecclefia Vrbeuetanarecondidit, Qaaomnia ex eiißdemf^^ tißeis buUa, giia adhuc extat, tnteüigantur. Quangtiam non me lateat, guo^dam ej/i, gut neßio gutd guadaiii multerefancla Monialtreclufanonitrte Etta fabu’etitur. Querum fententiamnihil (Worot:fiHj guodfupra dixi, vul^arißiinumfit. In cuius poßea rei memoriam dues Vt beuetani tune ncbiles diiißi'^ er potentes nobtlßiinum lempliim Oeo dc beat a vir^ini Maria äfuiiiamemü conßruere cxperurit,iiii'' ta mole, apparaiu, (ß impenfiaruin ma^mtudine célébré, vt nu'lum in toto terrar um orbe, tunc ei p0ttU* riitomparari.caterhmhocnonmfixxv. anno,poß C H RI ST I vero M C CX C.faclum faitViti* laoH 11, pohtifice maximo, guieodemanno xf deNouembrisprimum lapidem in maximi Ó' au^u/hfi ■ mitemplifundamentis.Cardtnaltbtu cum omni Romana curia, multiisperegrinù pralatù, Epifiopetiii'' taiü, clero,ma^ißratibtu, nobiltbus,ó‘vniuerfipopulo Vtbeuetano adfiantibus,poß célébrés fiipßi^^^ | *»ûHf5 habitas, filenniterpo/uit, maxtmasffingulisannis ipß die ecclefiam iüam vifitantibas indiil^C' I fias lar^itiu eß, ab alÿs poßea pontifietbus confirmatac aucias. Inguo celeberrimo lemplo.citml'd I feclumpenèfuifietpofiea/ànclum corporalecollocatumefi,altari dr tabernaculo ad illud eonßrtutni»’* i elegant tßime fabrefai'lù, quodßngulfs anna tn die corporis Chnfli in celebri illafitpplicatione deuoli/^ » me circunfertur.finitimis tmnibiu populis eo ilia die ad id videndum confluen tibus, Eius porre teinpH teriorpars totaè marmore Parioincruflataeß.vargs dr eliganttbus figillisnotii dr veteris teßoirifi^ß exotnata,multis^alijsdecorata ornamentis,guaeo tempore excellentttss in fiatuariaopM exfßiK^^ eß, omnium qua toto terrarum orbe id genus effent.
CLEMENS I I I L
«•Tïf.
Lemens quirtus, GuidoFulconijantcavocatus, natione Narbonenfis èvil' treatur. Isenii” contentioneprimariusgt; in curia regia CJ**' fas integerrimc agens, vxorem Si liberoshabuir,qua mortu3,prrtnö Poditf' deinde Narbonenfis Epifeopus, poftremó cardinal is omnium conlenfu
Crcatus, folusob integritatem amp;nbsp;audorrtatem deligitur, qui lires inter Henricum Air glix regem amp;Simoncm montis ferrati comitem componerer. Poftea vero pontificatii!quot; adeptuSjCvt quidam tradunt} medicantis rcligiofi cuiufdamhabitu indutus,Perufiiii’' incognitos perucnit.- eodeincepsprofedicardinales,quem'etiam abfentemin pontifr cem delegerant, hominem ipfum Viterbium honorificè perducunt, Carolus autem, quem diximusab Vrbanoin regnum accitum, cum triginta trircmibusMafliliafoIuei’ii Tiberi amnsfubueduSjRomamingrefliiSjtanidiu fenatorium munus mandato ponti' i ficisobiuit, quoad fuperuenerecardinalcs à pontifies mifli,qui hominem in Lateranenli bafilicaPIierufalem amp;Siciliaeregem declararuntihac conditilt;mc. vt Carolusfacranitp' to adadus, quotannis feudi nomine quadraginta millia nummum aureurum ecclch# Romanae pcrfolueret.-ncue imperium Romanum ctiam vitro oblatum acciperetMigi” enim de imperiocontentio iam ortaeratinter Alphonfum regem Cafiellçjmperiunni'* misamp;Iargitionequærcntem,amp;Richardum Carnubiæ comitem regis Angîiæ Iratrcm; ad quem eltdores non facile refpicicbant. Neigitur Manfrede fpes vllafiibcflet dilcor. diarum inter Alphonfum amp;nbsp;Carolum ad quem magna pars hominum imperium ddere« bat,fublata petendifacultatCjpontifcxhomincminMAnfrcdumconcitabat ccclefiæ
manæ conteraptorem.
lâi*
gt; o N T r PI C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i*?'
îam enim Carolicopiæ.fiipcratis Alpibus, in Cifalpinarn defcenderantrfaftotjue per Flaminiam itinere, oiTines fadtioiiisGucIphae milites Komam vfqiiepcrduxcrant. Vnde Carolusmüuensamp;;Ceparanumcapit, pulloindeMantrcdi prælidio.-Sefaltum Cafli^na-temoccupât, quem Manfrcdtis ipiccuilodicndnmacccpcrat quanquam deinde mutato «onfilio, Bcneuentnm profec^ustxpcftarchoflem in planispatcntibusc^uelotisinftitue-rat,quodplurimùm cquitatu valerct. Mouitamp;eoCarolus.'amp;fa6tapugnandicopia, licct »xitinerticffirniiitesclient,prœliumnon detredat Cict vterqucduxiuos inpugnam. Verùmdum Carolus laboranti fuorum turmæ intentius. vt fit, fuccurrit cxequocon-fternatùs.itahoftiumanimosauxit, vt Manfredusextra ordincm incautius pugnans in-tCrfeâus,apparcntc(ubitoCarrtlo,fortunam belli ftatim mutaueri». Ex fuisenim infu-fim verbs multi interfcdifunt,pleriqucveróviui lapti, Carolus autem tanta vidorit potitus, Bcncutntum moucns, vrbem dedentibus vitro ciuibus, ingreditur. Nuccrianx deindeoppugnareadortus, quo fc noui veteresqueSarraceni rcccpcrant,magiftrum mi-litiæfuæ(quern marefcallum vocantj cum quingentisequitibusin Etruriam mittit,qui Guelphos excorresin ciuitates fuas rcduceret. is itaque profeótus, abeuntibus fponte Cibellinis. magiibatum ime prouocatione Florentiæ conlHtuit, quern accolæfadionis Guelpbæcapiraneos vocant. Inde verojn Senenfes mouens, ontnes Gibellinos Etruriae, niaximt verb I’iUnos, in fe concitauit, dum ad ßonitium caftra habet, quod Gibellini îcriter dift ndebanr. C.'arolusautem vtroque regno in poteftatem recepto. excepta Nu« teria.sarraccnistandem pacemconcedit,pcrniiflisetiam fuis legibus in Italia viucre.lpf« *crôrum exertitu votante pontificc, Viterbium fecontulit, quo amp;nbsp;Henricusifratre re« geCaftelIæpu'fus.paulôantèpcruenerat.'quern pontifex Caroli commendatione motus, amp;æultisniuneribusdon3uit,amp;: fenatorem vrbiscreauit. Carolusautem in Etruriara ffiûuens, Gibellinos domiturus, quiCorradinum adoleftentem Conradi Sutui nepo., tern,in Italiam contra Guelphosvocabant, Konitiumegregiedtfenfum natura muni-turn,cum vi caperenon pofTet,fame ad deditionem compellcre inftituit, quo tandem poft longam oblidionem recepto, in Pifanos moucns, Mutronium eorum oppidum «ptum, Lutenfibusdono dédit. Moliturus etiam maiora tum Carolus videbatur, nili fuisinrcgnumpropercvocatusfuiffet,obfadiofos quoldam qui Corradini rebus fauc-bantmaxin.c veto Sarracenos.quos deinceps munitilli mis caftellis in Nuceria cont lubt, quócitutius in Corradinum proficifciliccret,quem Pifaniin regnum dcduccrc lona-bibtur, vxftatis priusLucenbum agris.' fupcratoqucatque interfedoapud Arretium Caroli marelcallo.adiuuantepracfcrtira GuidoncFcrrctano, totiusque Cilalpinæfadiono Cibtllina.,
Ferunt pontificcmCdum adtdercensperagrum Viterbienfem iter in regnum facerct)e-juscafum miferatum.prophetica vocedixifle,Corradinum ipfum vt viótiinam adcçdem duel. Isitaque Komam proficifccns.Hcnritum fenatorem ad pontem Miluium cum populo Romano obuiü habuitjimperatoris nomine faspiu' acclam3to,timore ne id fcctrinr, »n'ftudio uartium haudfatisconftat Dimilïoautem RoiræGuidoneltftetano.ipfecum excriitu in regnum properans.vbi intellexifTet Carolum faltus Hernicos Larinamq, viam occupalTe.fltxit indead AEquicoIosmonttsquosTaliatocij votant,in Marfosproftdu-rus,Caftra itaq; primb non longe à lacu pofuit,ftreaquxdudu veterc amp;nbsp;ædibûorum ruina munita.Mgt;gt;ueratamp; eb Carolus.dcçimo mdeltadioad contauae vallis fauces caftra lo« tans„qui Mardi Neapoli tan i con bl io vl us. fis enim tum Ger man is dm militauerat)par-temexercitusftatim prjcmibt uni marefcalloregia vefte induto,laceftendihoftis taufa. ïpfeverbcitracollein cumfortiflîmo quoq; in iiibdiisbçnegerendæ reioccabonem in-IciioiexpedabaL. Asjuc iyttui iiQias tarn pUk,natum eft dubio marte,cum maieftallus
‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ P 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iw.
-ocr page 268-tji nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PLATINA DF. VITTS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
fortifïîmè pugnans occiditu r.- cuius in morte cedentibus Gallis, German! ferociorcs | fti pafïim line vlloordine infequebantur.In hos itaque incompofitè mentes Caroluso^'| latuSjftatim funditfugatque magna in fuga édita hoftium ftrage. Henricus atitem fenatol Reatc in fuga captus ell.- èi Corradinus cum duce Aultriæ cognitus, dum traiiccreTib«'| rim nauigio in .ttruriam tentatadCarolum pertraßuSjCapitali fuppli(.ioaffic!rur;qiilt;’“| vt diximus, pontifex futurum propediem diuinauerat. Carolus itaq; anno falufismiH''j fimo duccntefimo fcxagelîmo oétauo, tanta viéloria potitustotoque rcgno fine conttH'l tioneinpoteftatcm fuam redaôto.Romam proficifcens/enatorium munus volentepoi^| tificealiquandiadminiftrauitmifTo marifcallo fuoin Etruriam? cuius certcamp; indulWI amp;nbsp;opera pax inter Sencnfcs Florentinos compofita cfl. Verùm mortuo Clemente pol’-1 tifieatusfuianno tertio, die vigefimoprimo, eodemi^ue Viterbijfepulto, tanta repent* ■ nonfolum inter populosltaliæ,quosaliquantulum in officio fanftiffimus pontifex’'“'I ôoritate fua continebat.verumetiam inter cardinales difcordia orta eft de creando no«* I pontifice.vtbienniofedesvacauerit.Tum verb Carolus omnia circunfpiciens,nequilt;i I mali ecclefiafticae ditioneobueniret, cum parteexercitus in Etruriam profeftus,Bon'quot;' I urn oppidumfvnde initium turbandç pacis ortum eft)captum Florentinis vendidi t-QS.® I demolitonouùm haud longé in piano condidere.Poggium Bonitium appellatum.CaO I lus deinde initacum Pifanis pace,quorum nauigiis in Africam traiedurus vti infhituerati I redire in regnum conftituit,relido cum parte copiarum in Etruriam Rufo AnguillaTquot;® I comité,qui Etrufeos in officio continerct. Interim autem Ludouicum regeMaffilia nbsp;I
uentem tres filij ado!efcentes,rexque Nauarræ Theobaldus, amp;nbsp;comes Campaniæ cumt*' I gatoapoftolicofecutifunt.Tunifium irai];fimulapplicantes,vrbem obfidionecingui'b incurfionibus omniacircunquaque pofita vaftantes.Vcrùmortaincaftrispeftilentia’'-diutius.per ignotacapita vagata,Ludouicum regem cum filio minorenatu,cumq; leg’quot;’ apoHolico è medio fuftulit.-cuius in locum Philippus filius fufftdus,do difcelTu cogit’f* iam cœperat.Superueniente autem Garolo Siciliæ rcgediac códitione pax compolitaefc vtdimiffisvtrinquecaptiuis,rexgentisCarolotributum pendcret.liberamque in Afrit’ Chrifti prædicatiofiem fineret.Kedudis deinde in Siciliaro copijs, mortuusapud Dir*' panum regéNauarræ amp;nbsp;Campaniæ comité. Phîüppo amp;Carolo placuit, partim piet’t’ motis,partim virandæconMgioniscaufà,Centumcellasadnauig3rc,inde tcrrtftriitincf* Viterbium ituri.-vbidceligcndopontificecardinalesadhuc conrendebantjquicertètan-torum regum præfcntia motiTheobaldum Placentinum, Ltodienfcm arthidiaconull’ abfentefti', pontifieem crearunt.
Ad Clementem redco.-cuius vita omni ex partelaudanda cft dodrina.pictate,re!igiQi’/i humanitate, modeftia, charitatc, in proximiim Si paupercs Chrifli. Bona autem ectleW itaacurhtè difpeniâùic,vt plus Deoquàmaffinitatiamp; cognation! tribu iffievideatur.Duai habuitifiliasèxmortuâVxôrcantcpontificatum fufeeptas, quarumalterxin monafteti” umcollocatætriginta libras Turonenfium paruorum dédit, alteræ autem qiiæiriaiito fuæconditiort is nupfcratjtrecen tas libras Turonéfium dotis nomine numerati iuflit- bsC conditione, nequid vnquam ampliuspeterct. Habuitamp; nepotem cltricum/ quemvb’ comperittrespræbcndas(itaenîmcanonicatusvocant)habere, optionem factrecornpu* 1 ir,Vt quam vellet ex h is retineret,duas relin queret. Verùm in fiân tibus amicis,non folùm quæhabcbat ncpotidimitteretjfed maioraS- pIurafribueret.Refpondit virfandiffinius (quem vtinam noftraèætatispontificesimitati c(rent)fè Deo,non autem carni amp;nbsp;fangui' ni acquiettirum, Deumitavelle, vtfua inpiaskaufasjerogarentur, ncc effiedignuroPetri fucceflorem,quipluslt;ogn3tioniquàm piétatiamp;Chriftotribucret. Dumautem Viter-bij elfct, refcrretur^uequotidieEduigcraPoloniæ duciflam iampridem mortuampni-
-ocr page 269-P o N T I F I C VM.
raculisfummoinpræcioefTc.eaminfanaasrctulit. Deleâatuseftctiam minPice doélvi-naBonauentuiæordinisMinôrumgeneralis.'qui graiiiter Sicopiosè tum fcripfitin pri- b«««kcm mum,fecundum,tertium,?cquartumScntcntiarum libriim.Hac autem commendatio-nemoricns vir fanfliflîmus.magnum fuiapud omnesdeliderium reliquit.Hincconten-tio inter cardinales ortaeft, cumdignus Clementi fuccelTor quœritur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«er«/»«.
ANNOTAT»
HicpflHt/ex rir opttmti/, amp;nbsp;fan^ißinnufttit. Cuiuf rei ci«lt; ra in pontifie ata geß /C, vita innocenter, fure^aSadrincrcdibilictnornin, invita fanâitaf,quxoinniadeeoafidedi^nis auiïortbm feruntur, fidanfitdlè facerepofiunt.rcraiwrtbacma^it elucefcant,fiqtientem biillamaddereinßitui,quamvbt foniifexieiiunciatm/itit,ciiidatn blepotißtoßripßt,quainiientaefi:aPetïo Michelio Hißano^ßarchio- » »tnfi ttotariofcri[itore biftoria H’jpanica dibgent’r, in antiquo librofiacrifliit monafitrÿ ordinü pudica-
Barehionepa^. 240. eam autemrefert in biftoria H!j}ianicapa^fina Ixijx.
Clemens Epi/ceptts feruus feriiorum Dei,dtleâofilio Petro Großb de fan-[io Egidiofialutem iy apoßolicam benediciionem.
I’ I Wultisdcnoßrapromotionegaudentibus.nosfiili fitmtu,'quicertit(s immenßtatemoneris experimur.
gt; I nbsp;nbsp;E( idcirco quod alysgatidium, nobis metainfubminifirat, óquot;fletum. Sane vtfeias, qualiter bis auditif de~
lefs te hi}!iere,/cire te volumuf.quod humilier folito debes efie,neque enim quod nos vehementer humiliât, debet iioßros extollere, moximè cum honor huittsfieculi momentaneusfit, à'fieut ros tran/èat matutinus.-nee ai nos te,ncc ad fiatrem tuum, vcl ex alijs noßris aliquè venire volumai,fine noflro /fieciah mandata. Quiaßefitafiuflratus. fifiiitf venirepraÇiimeretoporteret redire confufiss. Sednecintu» fororis nuptijs ^raiuin quer««propter nos aUiorem,nec[enim „oj|bat ei-fi prcpitios,nec in aliquo adiutores.Si’fameneant fit’o militis fimplicis deßonfitueris inter centum libris Tiironenfibus tibi proponimus fubuenire. Et fi altiora q«iifiiieris,nee à nobis denarium Jfieresvnumiamp;hocipfiim fiecretifiimumefie volumus,lt;iriibi (y Jôlummodo.notumefie. Illudetiainfiios, quad nullum, nullam^ de fanguine noßro fub noßrifibhma-tione obteniu inflare volumus, fed tarn Mobliam quam Caciliam i!los viros habere rolumits,quos habe-fentifleßemus infimpliti clericatu. Sybillam vif»a, ö' dic ei, quod locum non tnutcf. fèd remaneat apud fltfam, è“ omnem maturitatèm, amp;nbsp;habitus boneßatem obfèruet, amp;nbsp;preccs nobis pro aliquo non prafumat aßumere, nam 'ó nbsp;nbsp;pno quo fièrent, effent inutiles, dr ipfis, qui rogauerint, damno/a Et fi forte per ali.-
i«}sexhaecaufamuneraoff’erentur,eareffiuat,fivultnoßramgratiam rettnere, Salutamatremö'ßst.-tres,HM fer bimiis tibi, necfamiliaribus r/oßris fub bulla, fed fub pifcatoris figtllo, quo Romani pontifices infliisfecretisvtantur.Oatis PerufiiinfeflaS^. Perpetua Ö^Eelicitatis. Hane babui ab Antonio Augu-ßworotititaiijtore, quemobinfignempietatem,eruditionem, amp;nbsp;morumgratiitatem, maximamq^in re-‘^w^neHi/«(iextcrtt4teiM, 0quot; fidem Philippus Hijpaniarum rex maximtss proximeEpifcoptimllerden-^intihmanopontifiee Piolll l.ptflulauit,amp;vtex allt.ecclcßa ad eandem transferetur obtinuit.
GREGORIVS X.
te^^sgt;Regoriusdecimus,Theobaldusantea vocatus,nationcItaîus,patriaPlacen-^^^^ tinus.Leodienfis archidiaconusän Afia exiftens.Viterbij^ collegio cardina-
Eo enim tempore, quo Ludonicusin Africam nauigauit, Odoardusre-^^^®?ügis AnglixfiliuSjCxAngliacumingenticlaffein Allam traiecit.rccuperan-dæteri æfanttæcaufa. Verum dum Ptolertaidi tarn diu immoratur, quoad Ludouicus texFranclæ,vtpollivituserat,eô ex Africaviétor traiicerct ab Arfacidatamiliari.dum folüsincubiculo eilet, tribus vulneribuspetitus,xgrc mortis pcriculum euafit,adiuuan« teakeiofamiliari: qui manumficarij tarn diu retinuit, donee à domelUcis ddeerptusSt P 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;extra-
-ocr page 270-PLATINA DE VITTJt
•xtraftus^cubiculo fceleratus Arfacida eft. Odcardus autem vbi ex vulneribusfonu» Iuit,T heobaldum fontubernalemruum magnolemper in prctiohabitiini, quippe qquot;) ®mncsi egesamp; principes Chriftianoscontinuo in Sarractnosaniniauerat/itui unalW pontificatiis gratia à Cardinalibusaccitum.nauigio.pecuniis.tpregio contitstu mirificèf uit; co potilTiniurn tempore, quo Hêricusadolef. tns.Ki hardi pan Io ante mortui con»’ titisCornubiîfc filius,Vitcrbium videndi Clementiscaufa vf ncrar.fii^io mortuo dû ail®' lelcensipfc ibialiquandiu moram trahit,malofatofnbl3tustft:aGuidi neenini Molin' forti, qui tum turn PhilippoFrancorum rege cathedralem ccclcliam audicndærcidiui' næcaufa peticrat antearani intcrficiîur.quod àKichardopater eiusSimi.n in Anjjliadlt;gt; lonecatusfucrat. Vitus hoc modopatrisncctm.ad Rufum l .trui 'æ pi ïfeótum incolumi* euaiit.Abiere Viterbiohacindignitatemoti nó ita multo poft, amp;nbsp;PhilippusinCalHâ^!’ ( arolusin Apulia, quipacccumSarracenisinita.TheobaldumSypontum.quodamp;M®'^ fredoniam nunc vocant, nauigiisappulfum.Ceperanum vfquecomitatuseft. Indevti’ pontifex per Marfos amp;nbsp;Sabinos iter facicns, Viterbium tandem perucnit vbi à cardinal''. OUS ptrbenignèamp; honorificcntiflimèfufceptus, coronaque pontificia ornatusonin®®. poteftatem accipit.quam Chriftus Petro rcliqu it.Compofito deinde pro tempore p ntL ficatu.ad componédam pacem interGenuenfesSe Vcnetosanimumadijcit. Hi cnimplt;J'F puli inter fc magniscladibus iam dudum decertauerant.Hanc ob rem Philippus rexF'*; ciae Cremona; fubfiftens,pontificis rogatu vocatis Gcnucnfium amp;nbsp;Vcnetoruni kgatisp^a cem inter eosin quinquennium compofuit.- quoftmul omnibus proficilci in Sarraceno^l liccret.Qiiicfcebat iam Ita!ia,cum initium perturbandiomniaa Vcnetisortumtlhnoquot;) vcétigaliaexigentibus. inftituerantenim ne quis in ftnu HadriatUo nauigaret.maï'“'^ ■verb Pola Venetias,nifi folutoportoriocmerciumnumero. Haneautem indignitat®quot;' non ferentes Bononienfes, qui magnæFlaminiç parti tum prçcrant triennio variaforf®' nacum Venetisdecertarunt.Dcmum verofefli hac lege pa, em acceperunt,vtdirupto®‘‘ ft=llo,quod in primo Padioftio aedificauerant, quarundam mercium liberam edudin®* hriberent.oftiorum Padi Venctoliberacuftodia dimifta.Anconitani quoque ïndignab^ di,quod Veneti Hadriatici marisdominatum libi vendicarent. veâigalqueà nauigant*' bus exigèrent,ea dereapud pontificem conqueruntur, cuius officiu eft prohibere.nen®' ua veétigaliaimponantur, Isautem Venctisftatim imperauit,vtex.»étionem illamtoH*' rent, qui certe nil aliud refpondere, quàm pontificem non habere rei iplius planamc* gnitionem,verùm recognita, tummeliusiudicaturum. Non potu it Gregorius renH'^' choatam ex fententiaperficere.Hundum eratad tócilium, quod Lugduni indixeraM®* •nffiK« amp;nbsp;Palarologusimperator Conftatinopolitanuscum magno comitatuprofeétiisrertiad' cimaviccinfcntentiam Romanæcccleftç Græcostotic.sdcfi ientespertraxit Huiusp'? tai eaauftoritatem quidam Tartar! proceres fecuti, facrum baptdma turn receptre. 1®' tcrcavero vacanteimperio occidentali, Rodulphus Hafpurgenliscomcs,abtleât)i'il’^ i hacconditione imperatorcreatur, vtfcqucntiannoRomam petcrctcoronxaccipi®nil I caula.Florentin! autem Guelphi, Gibellinosconcluesfuos àGregoriofdum iterinG®' ' liamfacit)in patriam reduétos,ftatim eijciunt.Hanc» b rem iratuspontifex,eisiusftsq'’* omne intcrdixit.-paulumqaeabfuit quin idem quoque in Bononicnlesageret, qui -bcrtcfcos AfinellosqueGibellinoscum præJarisfamiliiseiccerant.-ledhi non ita niw” ! poft pocna'' dcderc.Nam cum exercitum in foroliuianosduxilfent.qui exultsfuospfl’'^ ‘ nignèfufteperant eruptioncfaóia, de Bononienfibusadoéto milha cx’fa traduntuti®!“ i quidem calamitateconfifc qnedam Flaminixciuitatcsab iphs Bononienljbusftatir}*'^ fe. ere maximè veróCcruia, vnde magnum (alisveótigal fuftipicbant.Gi egoriusaut®^ tblulutybuijduMcnli contilio, in(juüinulwd«çrçurunt,ads.leôliunçtnftjmjnipoj''|j
-ocr page 271-P o N T I F I C V M.
cîs.îdexpeditionem tnSafracenos.ad vnionem Græcæ Latinæqueeccîefiæ, ad patent Chriftianorum pertincntia, itcr in ïtaliam facicns, obuium habuit Alpbonfum Caftella regem,apud Jknocadorum.admodum conquerentem,quôd imperium Rodulphoma-dalTet. Verùm accepta pontificisfaftionCjiusomnefuum R odulphoconccffit. Pontifex lutem perbenignèabomnibusltalisfufceptus,dum itcr per Etruriam facit,Florentino» fponte diuitans, neinterdiftum tollcret. Arctium peruenit.-vbi pontificatusfui anno quarto,menfefecundo,diedecimomorituramp;fcpelitur; vir cette in omni vitaclarus,pro. dentiareturn gercndarum.fortitudincanimi, quapecuniasSe res humiles contemnebau liumanitate,clcmlt;;ntia,benignitate in pauperes Chrifti, amp;nbsp;eospotiffimum.qui ad grcnii- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(
«m fedis apftolicæo confugiebant.
ANNOTAT*
Idlio cur eoitclMtt vfus in crtatione Romani pont’ßcis inaentus fuerit. A««» Domitiicie fiafiui* gt;4(HMCGLy // f I.elf mens papal 111.Viterbÿ.vbicum curia fiia toto penè fui pâtificatiis pintifica“ nu temporepermanßrat,in\diefanlbit Cacili/c\£grotare\ccpit,amp;oefauo diepb/} morbofenioi^ confeâtUy ij Koi. Decemhris obtjt. Cuius cadauer honorifici ad Kccleßam Pradicatorum fanHa Marin adgra-dmViterbif fcpultumefi. Quomortuo vacauit ßdts propter cardinalitim difordiam annos duos, metu ßiix, diem. Eo porro vita fmcio, cardinales,qui tunc in curia Romana prafentes erant numéro xvi). iacreatione futuri', Pontificis diffsntire ceperunt,eleclionilt;i^^ ratio adto difordijs agitata efl, vt (topeintrienniumprttraheretur.Saptasfiquidemcongregati,negotium cottßcere nulla ratione value-^fMravnnfqtiij'queipfirnm adpontißcatum a/pirans nem ni tedere vellet,Eo autem tempore nequaquar» vt mc con/uetiid} tjip cardinales in conclaui recludebantur,fed fummo nfane ftngulisdtebut,fiRom.o trant, Lateraiii:velin baflica fan^li Petri, aut alibi prout occafio fefe offerebat : ßn autemextra yr-it'», in ecclefia catbedrali iüius ciuitatis,in qua tune C9mmorabantur,v»aconueniebant,pcrinde,ae veßn tempore faciunt,cum congregationem funt habituri,de Romani psntifieis eleclione traçante/.' Qpt interim tempore ad curia Rotnanam Viterbium venerunt fbilippus Franctrum érCarolus Siciliit feget,coUegium^proceleri amp;maturapontificis eleSione rogantes.parum profecerunt ,fed rebus infe^ ^ts reuerßfiint. Tunc loannes epißopus cardmalis Portuenßs videns cardinalium pertinaciam,ÿs in smitto exi[lentibu!,ó‘]fgt;tritumfinSttminuicantibus, publice dixit Dominetd/fcoopcriamtu teélura lomenehitiiu,quiajfiiritns fanciut nequit ad nospertottebia ingredi.Qmetiamcism papam Gregoriuta reiiunciatum animaduertißet,hos de/ua eleäione ifios edidißefertur.
Papatus mumu tuht arc htdtacomu vnm.
Quem patrempatrumfecit dißardtafratrunt.
^eßremo pofl longißiinum\duoruin annorum,mefitimijjnouem interregnum,quod maxima Reipublictt ^^itiiatiiC nialo (y incommoda fuit : à Viterbienfibtts propemodum coacîi^cum d/fcordantibus animiSf vtnwncx/è eligerent, ßeri non paßet,tandem per viam campromißi,inßx cardinales facti,fiadente naxime S. ßonauentura ordinis Minorum generali minißro, Ral. Septem. Anni MCCLXX/. inpenjficem maximum renùnciauerunt Thealdiim vicecomiiem Placentinum, archidiacaniim Leodien^ ßnviruinfanäugt;n,amp; reltgiofimextracollegiumcardinaliumé' abßntcm hinibfequio Chrtfii f.inf tramraare in Syria apud Ptolemaidcm commorabatur, cum Odoardo primogenito régis Anglorum, tempus oportunum expectans,^vt Hicrofilymam cumcaietfspcregrinisproficißeretur.Qyidetrctotle.-Bienisa coUegylegatis trans mare mißis,arccpto,atquecomßrmatomenfe Decembri tx Syria nauigio feetßit ,Srundttßumy^ primum,dfmum Fitcibiumßquenti anno, cardinales er ant,’ß tdusFebrua-fijmit, Romani punißratus inßgna fiifcepturus. Inde Viterbio difiedens, Romam ptofeediu eß,vbi Vt.Kalend. Aprilfs confecratus caronä:us,GregoriusX,eß appellattis.Sedlt atitemadie eleüionis i«ÿ.HicH/ei iiy dies x. H.tc ex regifiris eins, F. l’tolcmxa Eucciß, Mfltf ina Pa'ono, Theodori-
Niet)}, loantie de Co'umna àquot; aliif hartiin lemporumßriptaribuf,qut huiw Pontißcisviiamcdi-
d/t».
-ocr page 272-P L A T I N A D E V I T T s
dere, exccpi pontifex altere po/î confecratiouem anno, chtifli rci s MCC LXXUTI. î».«''
moChtijtiaiiarutn concilio Lu^duni tnGalli/s congrcgatOynialtaf fupcrccclcfî/t ratholiae refofifi‘«i*‘ ne legesedtdit,imitas eanones appellant. I nier tjua^ has quoque de fntnra Retnant pontifieis eleâioiti^* lit,longrß!ff,ff inierregnfs,qfiiem peßettintaceidcrepojjent.rettiediunt aliquod allatiirus^qtiaproecfiiH’f' ports paululuinvarietateinhasn propemudum formamex vfuredacl-afunt.
Praetpualeges,quatn comitijs Romaniponttficisferuaridcbent.
ï nbsp;nbsp;F t noui pontificis eomilia halgt;eantur,loio idoneojvbi pontfexpracedens ctnnfua curia rejideiis,cs^
farum^ Itterarü apojiolicarum audiemiamhabensjnortuusfuerit.Quedßin tailla,pago,ont tbicrit dnproptereacetnodèibidècomit ahaberinequierint,in vrbe,iniuiusdicectß vi!la,pagas,vel fp pidum fueYuit,habcantur,niß inter diet a fint. Quo lafu inproxtmiore vïbenoa inter diel a ipßä eleäioji^^ debet. Si verb ipfà atidientia alio locofucrtt,tunc non vbtpapa obieiit, fed vbi eadetn audicntia fuei^’ futuripontificis creatio habeatttr Gregorius X. Clemens V,
11. Vtmortuo pontißce,comitia non babeantur,n)ß ad minus decern diertimffatio ii.tericlle,qiiotti'^. pore^ó“ eardina.'es absentes,expeclari, (3- nouctn diabademortui pontifieis per cardinales pra/entft^^ ? lebraridebent.
Il I VtcardtnalesomtiesquatiisrationeaconclauiabßnteSfnullumferendorumßffragiorumi»^^ berepoßtnt,
î F. nbsp;Ft non folum cardinales,abßntes fed amp;nbsp;omnes cuiufuis ordinis, nbsp;nbsp;teditionis homines in
pontißcem creari poßmt.
F. Ft finitis neuem dtalibusßacriß^j diedecimo rite fanbloßirituifaclis omnes eardinales,qai ^ae abfenies venerint,fiue nonfiii palatio, tnquomortuuspontifexhabitabat,locotuto,vndiquedtlt;‘‘r fo,acoptim'eeuflidito, quodeonilauevacant, retludantur,(um duobus tantum,vel,vt nuncconfutlf^* eji,tribus,aut quatuor famulis,qui cis neceffatiafubminißrent^quo in loto lomitia haßeaiiliir.l^^^ alicui praterea fas/lt, locumingredi,vel cgredi,nißinfirmitatis caufa,(crtififquibufdamhoinôA^' quorumoperainconclauiexißentibus,maxtm'ecjineccffaria. Is porro locus cornlauisnulluminteimp' drum parietem habeat,fed omnes cardinales inccllubs fuis lands dißinblispannisipfumiiihabittod* commuai,
V1 Vt locus, porta: conclauis diligentißimecuflodiantur.fi^omiCelccliol}abcatur,primum'^P^ toriants, deinde a Regulis Romanis, oratoribus principum facramentoprrusaftriblis,dtmungt; i» eflioconclauisproximiore ab Epjfiopis, amp;nbsp;conjcruatoribtis vtbis Si autem txtra vrbemcomitialntc bentur,dlocieiufdemdominfs temperalibus.eodcmîuramentofidelitatis cblgatis. Quotum niuniitff’ conclaue eußodire, amp;nbsp;diligenter cauere, ne quid conclaui inferaiur,ßu cxporteiur,quà minus Icgdun^ ßtfftctginferripoßint,atqueßngulaßcrutari,quit velcibi-velalttsritisrei caufainferunturadeos, uidere,ne quid detrunenti patianiur cardinales, omnibußj^ipjorum nutibuspraflo eße lt;jc fii.em differentes admaturandum arblare.Mibtes vet 0 pratoriani, ac Reguli Romani conclauenbo^ ’ impreßionetutumredderedeljent.
V ll. Vt cardinales conclauiegredi nulla rationepoßint niß Ramanopontißec create,quodft reitp , bbtt e.greßifuerint,ad bis qui conclauis eußodiaprafunt,iterum ingredi cogidebent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
IIX Vt Cardinaltbus venientibuspoß ingreßumcon, lauis, ante papa creationem, poteßtußtf*^ 1 claue ingredi,0quot; cum cat eris fuffragriaffetre nuüuff^ cardmalts quauis occaßone, autpratcxiu etiä^‘ [ communicationis vim nlo innodatus, ab eleblionc ipfa arceri poßit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
IX Vtpoßtriduumingreßiis conclauis,mßpontifex renuntiatus fuerit, Epißopi,ReguliRetni'’bp qui conclauis cußodtaprafint,maximain in epulis,ö'cibfs,quacardinalibus inferuntur rationemb^t^^^^' ‘ amp;tllisnonnifi firculumvnum'iiifcrripermittant,
X Ft ?» comitÿs habendii fubanathemaiis poena, nullt fas ßt aut largitione vti,aut quicquainptgt;llid‘ I ri,aut prenfare,ßue ambiendo,animos catdinaliumßbi in noua creatione deuIncire.Qppp ilticl t») ieigt;ipgt;'^ I (ardinaltbus nullt alq négocié vacandi (w,püteßas^ßt,quo eleSio maturttitr.
-ocr page 273-F o N T I F I C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t^r
Tl VtneiKo1lofUMtttpat!ttfexre»u»ciaripoßi[,ttißdii4ratn^artnimixtribui cardMiunJf 1.1 ceih (laui^rafenitbtff integra ßffra/ia tulerit.
Xll Vtmortiio Somanopontifice.omncs eccleßafltci tnagißrattu, officiaffatim ctffctit,atijtie4tnib-niribififuii vacentpraterpcenitentiariiim maiorein^tnineres^, (r cameraritim S. R. E. (jwar«?» munera niotnmottuopalfaperdurant. Ex libre 6. decretalium.Senifacÿpapa Vlil.libre primo,titulo fexte ieelcclionc équot; eleäipoteßatecapite tertio Vbipericulum. lteinltbroClenieniinarumprime,titulo j.dt fkclione elecit poteflate. cap. Ne Romain.
Porroaiitemiuxta GregorijX. conßitutioitem, Areti/, vbiGregorimX.papa ebierat,pri}num papa (teattueß innocentitu 7.ex ordine Eratrum Pradicatorumadepifiopatam oßienßm ajjumptw anno fa-Mmcc.LXXV I. deindeeo mortuo Hadrianuf 7. Rema; notiißtmi Viterbÿ loannespapa XXl.Vi~ ißinus rite dicendm, vt ex ijfdem aucloribta, quospaulo ante citaat, intelligii tir. Idem refertgloßa ca., f'tttlijvbipericalum, quam fecit le. Andr.
INNOCENTIVS V.
Nnocentiusquintus.PetrusTarantaGenfis antca vocatus, natióneBur-'*’ gundus, ordinisfandi Dominici, vir in facrisliteris doéliflïmus,anno Domini MCCLXXV. Aretij pontifex creatur.-vndepaulo poft Romamabiens in fanäo Petro coronatus,ftatimanimum ad pacandasres ftalas adiecit-Quare legatos magnæaudoritatisviros mißt,qui amp;Etruf-cosin pern kiem Pifanorum confpirantes,amp;Genuenfes,ac Venetos dc âc/ànguinc inter fe certantes,ab armis difeedere fubanathematis pœna cogèrent. Ad-trantamp;oratores Garoli regis.cuius etiam auftoritate rem magis ex fententia confici pof-ftlperabat.Fecere mandata Etrufei,maxime Florentini,quos ob hanc rem potifexab in-terdifto Gregorijabfoluit.Genuenfes autemamp; Veneti,quorum odia magis inoleucrant, inarmiscontinuoerantfefc inuicem mutuiscladibusconficientes.quostarnen Innocen-tmsinfententiamfuamtraxifletjficidiutius viuere licuiflct;adeoadeamrcm animatus trat.Moriturautempontificatusfui mcnfefexto,diefeciindo, fepcliturq;in Lateranenft bililica. Quo minus autem morscius molefta presbyter! sfecularibus videretur, effecic tins indicium paulö ante latum. Nam cum Viterbij inter facerdotescathedralis ecclcfix amp;fratr£sprædicatores de corpore Clementis quart! orta contentio eilet, vterque ênim ordofandiffimum corpus apudfe vo!ebat,adiudicauit!d fratribus committi debere, 'JHoddiceretfandiftîmum pontificem id ita dum viueret, inftituifle.Hanc itaq; ob rem Ituem offenfiunculam Innocentius contraxit,alioqui vir optimus^Sc dc quo bona omnia fptriripoterant.
H A D R I A N V S Vgt;
\drianus quintus.patriaGenuenfis,familiaFlifca,Othobonusantea voca- ,pj,pjj. tus, Romæ in atrio Laterancnfi pontifex creatus. Fuit autem innocennj quart! nepos:lànûique Hadrian! diaconus cardinalis ab eodem creatusSc in Anglianilegatuscum fummapoteftatcmilTusadfcdandum tumultum inter regem amp;nbsp;barones ortum . Creatus itaque pontifex, Vittrbium ftatiin proficifcituriRodulphumqueimperatorem ad comminuendam Caroli potentiam,qui tumRomæomnia pro arbitrio agebat, in Italiam vocat. Verùm Rodulphus Boemico iæplicitusbello Fîadriano fatisfacere non potuit. Carolusautem ad declinandum inui-lt;lgt;3niintentus,omnem vimbelli in Achaiam transfert, viam.ftbiad imperium Conftan-Dopolitanura faâurus. Verùmmortuo Hadrianopontifi-atusfuidicquadragcfimo,iii
Ita-
-ocr page 274-riATlNÂ DE V4 T T S
•ni
Italiam redijt. Moritur autcm pontifex Viterbij antemunusconfecrntionisfuXjfept^ turque in conuentu fratrumMinorum.Fucrat quidciu ci in animo. amp;nbsp;ditionem eccleli* tutiorcm 'a tyrannis reddere,amp; conftitutionem Gregorij de el igendo pontifi, e in mcli»^ I cm form am rcdigcrc non omnino tollere. Lius auteni conatibus amp;nbsp;aniuii magnitudini mors obftitit. Vacat tu m fed es dies oClo amp;nbsp;viginti.
I O A N N E S XXII.
^Oanncsvigelîmus fecundus, nationcHifpanus,patria Vlixiponenli* *Petrusantea vocatus, ex LpifcopoTuLulano pontifex creatur. Hicî*. 'fidoóiiffimuscft habitus:tamcn ignorationercrum gercndarum,amp;i’'’ ytum inxqu31itate,plusdetrimenti quàm honorisamp;emolumenti pOquot;' tificatuiattulit.Multacnim Rolidiratem amp;nbsp;Icuitatem præ fcftrenti3*'t ^gagit.in vno tatum commedatione dignus, qued adoIcR entes literariH'' liudiofos,inopes maxime, beneficiisectleliafticisamp;: pecunia iuuit.^'*' Jtabanttum Veneti Anconitanos,quod in Dalmatia mercaturam exercèrent,riull^p^^' foluto Venetisportoriomeque cosÇvt par eiat)vcdigalescctkfiæ pontifex ipfetueb’^fi in verbis tantummodopromptus.in rebusagendistimidi Scinfradti animi. Anconit»”', autem pontificisauxiliodeftituti,fcipfoscolligente'^,quot;ruptioncfaâ:a,Vcnttos vrbem“^ Rdentes, magno ill jtoinkommodopropcllunt. Viustamen conlilio IoannisCaietanL cuius nutu omnia turn gcrcbantur,quod ipliusauxilioamp;fuffragiispontifcxcreatusft'', ratlcgatostumad Palæologum.tum ad reges occidentales mbit, qui eosluo nomint^'’' hortarentur.vt pace inter le inita, arma in Sarraccnos amp;nbsp;hoftts Chriftiani nominisp’^’*
rent. Polliccbatur homo llolidusfibi longam vitam,amp;diu fe vifturum omnibus obat.-quippe cuius vita amp;nbsp;mores omnibus patebac. adco erat inucrecundi amp;nbsp;focordi^'æ genij Scdeccedum bancftultitiam omnibusprædicabat,cameraquxdam noua,qU3n’‘'’ palatio Viterbicnfiextruxerat, fubito corruit.atque inter ligna amp;nbsp;lapides inuenrus,!^'.!': timadic poft tantam ruinam acceptis omnibus ecclelîæ facramentis , pc.ntifigt;:3™’‘‘'' menfe olt;ftauo moritur, Viterbijqucfepelitur, virfvtdixi) admodum literatus,ftdP* rum prudens. Multaenimin vitalcripfit, potiftimum verb canones quofdainaift'i^' dicinam pertinentes. Nam medendi arte admodum peritus habebatur. Scripft^ ' brum, quern thefaurus pauperum vocat. I.didit Scproblemata qujtdam, Ariftot^'^'? imitatus.Scd hoc neftio quo pacto compertum eft, vt viri quidam admodum litb’'' ad rcsagendas parum idonei vidcantur. Nefeio quo pafto dixi,cum mirum potins'' mnibus videri dtbeat, vt qui conttmplatione^deledatur, idem ctiam rebus terreoisa*’^ •aum app licet*
Fo/I {fino''entÿVuii)rtem,^atetj^icce^gt;t H^idrianmpapa V. Gre^ço-^'X, de rotjcfaai fatnn reuocauit. Cuius reuocationem^fiiiffijpeufiuHem,qtu)d aniccius ducrat, oMHisXXl coifirmemitAtquefinecanctauineclußane,quideincepsei/itcießcruut tifices Nualaus ill. M^rim-^sil, diäus llll. Hor.orius llll. Igt;iie6hus llll cr Cilefitnus /»nt. A Cxl'lhna9i.roea(ii,in qu^t Gre^anus X. (aufi,mot9,ipfius Grr^aifi canfiiiuiiinemdC‘0'^^^^ ttiiredufiunedenuo renniijtam . ei' appiobatam.qiuei fitffidus eß Son/.4(1113 papa^'/lf. bens/yionfinnanslibrodecretnliumfextoregifiraiiit. 4 qui/dciit.'eps temporeviquend tmmperpefioob/eru.naefi.Hitt(X 010^4 capnxlifVbi^CïKuibtK.CiMi audotjuil io A/idrC‘i(^^‘^' Vtiifus
-ocr page 275-P o N Tl P I C VM, ’ -’n 1 C o L A V S I H:
Vrfina jcannrsCaiçtanns antca’’^-^’* trc3rur,prctiaâa in (ex menfcseltÖione,non fi-clt;’''tfntione, quorum conciaui feuator Sicilië rex ^^^præfuit.qui.admf^d iniinft-abatjVtaliquiscxnatieneGiliicacügtretur.Ni-’^^'^-colausautem inito pentifuatu .anno Domini millclîmo ducenttdimoftp-gefimoodauo,Caroll potentiam corominiiturns,Ltruriæ vicariatum ablbilit jquod tiitrritRodLilphum id 3fgrèfertntem,non aliter expeditionem pro terra fanctipromü-bm3fturuni,cum Etruria imperatorix iurifdiftionishaberctur.Hocconlecutusponti-[«jHihilominusFlaminiam ipfamque Bunoniam cum Exarchatu îlt;.auènnatum,quæ tu '■fperatori fuberant, in poteftatem fuani rcdegit:eoquc militBcrtoIdum ncpotém.Kow 'quot;îndiolæ comitern declaratum. Milît amp;nbsp;altcrum nepotem Latinum cardinalcm lega-^niiiiEtruriam,qui reftitutis vbiqucGibellinis , Florentiæacin exterisEtruriaevrbi-. ^usproarbitrioanimi niagiftratus impofuitMunus verb fenatorium,qtiod principibus ^’■tgibusdemandariconfucucrat.ipfefolusobiuit. Legatos Venetorumfquitum Anco nitanosbello vexabint) aconfpeélu fuo reiecit. Abeuntespræterca ex itinu e reuocatos, gtauiffitnis verbis incrcpauit, amp;nbsp;perniciem corum ciuitati comminatus eft,ni ab Ancona oppugnanda dellfterent. Tandem veiô multis vltrocitroquc illatis incommodis,xqui« lt;^onditionibuspax inter vtranqueciuitatem componitur. Huicautem pontifici inani» æofaeratduos reges create,vtrunqueVrGnum.-quorum altcrum Etruriç,alterum Loua t’irdjæpraeßeeret.- qui inde Teutonicos partem Alpium incolentes.hincCSallosSiciliam ^KegniimNeapolitanum tenen tes, armis in officio continerent.Vt verb id ei faccre liieret, Petro Arragonum régi perfuaferat, vtiurchæreditario Conftantiæ vxorisfuæ,regnum Siciliærepeterc annittrctur.Scnatoriam autemdignitatéipfeiCaroloadletranC» tulit,-vetuitqueperpetuo cdiélo, ne quisrex aut princeps magiftratum iplùm petere aut obireaudcrct.Fuitautem Nicolaus pontifex ( vtauâorts feribunt J vir magni animiatq; tonfili), adcoque moribusamp; vita integer, vtvernacula lingua compofitus vulgo dicere-lur.Armator amp;nbsp;cultor dodorum virorum, amp;: eorû maxime, qui doftrinam tû prudétia amp;ieligioneconiunétam haberct. !n partitndisautem dignitatibus Schonoribuscommu nisomnibuseft habitus. Nam femel habita poteilatcfacrorum initiandorum, Albanunx Epifeopum ex ordinc Minorum, ORienfcmamp; Portuenfem exordinc Prædicatorum dclcgit. Præneflinus Si TufculanusEpifcopi feculares fuerc. Creauit ëc duos presby-ttros, videlicet Gerardum tituli duodecim apoftolorum , 8c Hicronymum ordinis ^î'norum.tituli fanftæ Pudentianæ. His addiditduos diaconos, videlicetlordanem fritrem fuum fancRi Eullachij, virum multct doftrinxSc innocentiæ: 8c kcobumCo-Jnmnam famSæ Mariae in via Lata,virum exaélae rtligionisamp;grauitatis. Acdificiisprætc-fcaædtspontitîciasexornauit, Aedesenimapud fandum Petrum percommodeextru-ïit.quarum partem aliquam adhuc cernimus. Has poftea Nicolaus quintus, magna im-penlareftituit. Cinxit etiam moenibus in vrbis modum pomarium làndi Petri, quod viridarium nuncvocant. Eccleiîam quoque fandi Petrifere vctuftatecollabentem rc-ftituit,ac pidurafummorum pontifi.um exornauit. Idem etiam fecit inbafilicaPauli» Auxitprxterei mirum in modum diuinum ».ultum,audocanonicorum numero,amp; fer-uientium eCeltlîjs prouentu. Diuilit etiam ordmts ccclelîaft icos inter fe. Si quid cnique tonuenirctoRendit. Habitationcs quoqucvnicuiqueaffignauit vtamp;aJuenæ feirepof-fcnt.quoinlücoquifque magiRratus.curialispræfertim, inueniri pofiet. Perfecit etiam Uuiaûçufcs ædes ab Hadriano quinto antea inchoatas. Condidit præterca à funda-
• menti»
-ocr page 276-M A T 1 N A’ D E V I T T S
M»
Zikr« tit.
mentis SanftAfanflorum,primo facclloiam vttuftatecollapfo.-tcmplum^ue ipfortfj, pcrcyermiculato(vtadhucccrnitur} amp;crnflra marmoreaexornauit : ecque tranto'''' apoftolorumcapita,doneetcmpliimConftantinianumfiiaimpenfä reftitueretur.Q;’■ Ldojftatim in caplulisargenteisfuoiuflu extru6tis,iomitante populo in teinpkimreH’' tuincondunturque in facelload earn rem percommodèfabricato.Eodem quoquedie^ filtcam ipfamconfecrauit, pridienonasluüj, is dies eft habitus. Scribunt hiftcriciquilt;I* neminem anteipfum facrificarereligiobusvifum, cum femperdum folenniaagerttl* chrymasfunderet.Eratcnim religionisobferuantinimus,amp; adeo ordinisMinorum^, contemptum return humanarum.amator, vtipfeetiam decretaliepiftola quædsæipl^'^J ordinisambiguadeclarauerit. Vacantibusecclefijs nullus pontifex celeriusacmaturi^j confuluit.cùmeasftatim Optimocuiqueamp;idoneocommiierit.Priusenim moreshoH'l num Sedoétrinam infpiciebat,deinde vacantes fedes his Hat im committcbat.quodlt;i'‘*‘ retinmorapeficulumeffe,cùmnon deeffent, qui diuinaetiam cupidifïimè diript'^’’’ amp;:occuparent.Notariosamp; tabel Hones, vtpote fangt! ine pauperum litigantium viucni'*' ifc vtpeftiferos reiecit, Gregorium decimum Stloannem vicefimumprimumhacn''^ imitatus.Veriim quoniam vbiqueterrarum magna in magiflratibuscorruptelaeraH’’’ ttituit nemagiftratus ipfi vlloin loco magis quam annui crcarentur.-'eosfi quifpia^’’^*^; tinere vlterius aufusfuiffct, anathematispcenanotabatur.aqua,niliapontificeabb'“ ‘ non pofTet.MultapraEtercaconftituitjad vtilitatem clcri populiqueChriftianipei't''’t'''। tia,vt in tituHsfuisapparct.Non caruit tarnen in tantislaudibus reprehefione.Siiost^‘j itaamalfedicitur,vtaliunderaperetquod eiscondonartt. Nam quibufdam nobib^'? Romaniscaftella viabfl:ulit,ac fuis dono dédit,maxime verb Surianuro.Vbiidetnp'*’^^ fcxcibiacpotuscontinentiffimus, fubita tarnen mortecorreptus, tertio fui pontih'-’ onno,menfeoétauo,diequintodecimo moritur.Quam mortem praedixiffequendain'’ runt,notatoper excrefeentiamTiberis vaticinio. Adeoenim in immenfumexerf'’^'^’“ vtaltarefanétæMarix rotundæ quatuorpedibusamp; eo amplius excederet.
corpusRomam delatum, in facellobeati Nicolai à fecondito in bafilica fuidi PetriIT I litur,tumulomarmoreoamp;vcrmiculatoopéréexornato , quem adhucctrnitnus s''ƒ Domini M CCLXXX. aflumptionis odauadie . Qiio quidem anno Carolusrcxbf' Magdalenæ corpus iamantea àbeatoMaximino in villa fui nominiscondituni,orf”'*’' refepulchro amp;maiorefàcelloexornauit,caputquceius feorfumin theca argcntcacor dit.Inmorte autemNicolai vacaflepontificatumquinquemenlibu ferunt. Niitio“ Viterbijà eardinalibiis noui pontificis eleétio fieret, pi æefietqueconclaui ICichardus HannibaldcnfiumfamiliaRomana.acfinecontentione primaria, qui paulôantèVn’ mortui Nicolai ncpotem,prætura Viterbienfi deiecerat : erat enim huiusfamiliæoo . «cerrimus.- duo cardinales ex familiaVrfinaimpediebant,quo minus elediofierct Vrfusin præturam rcftitueretur.Hancob rem ViterbienfesRichardumfecuti/oncl’'' jngrefïî, cardinales capiunt, amp;nbsp;in vincula conijciunt.Qipod vbiRomæfcitumcftiC^'’^ Hannibaldenfiumfaôtiofamiliam Vrfinamab vrbepellit, quæftatimpopularitcrc“ fuafaftioncabicns.Præneftc feceffit. Poft quintum itaquemenfem Gallicicardin^ abfentibusVrfiniSjfuffragiis Italos fupcrantes.GalIicura pontificem créant.
M A R T I N V S IIII.
vocatus.tituIifànétæCæciliæpresbytff^’f i pon^'f’ox cl eétus, Viterbij coron impetum in cardinalcsfadumdntcrdiâumn putabat.Vrbcra itaque veterem petens,quod Oruictum vocant, eoloci o
-ocr page 277-o N T T F I C V M, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t4t
nhfolenniâ pfregit decîrro calendas Aprilis Refurreâîonîs âutem diefexcardinales creauit: quorum dt ni merofucre Ccn.es MtdioJanenl srituli fanöoium Marcellmi amp;:Pctrj,amp;:Bcncdi(Sus(. aietanusE ndli Nicobi in carcerel ullianodiaconus,Regtm vtrà tai'olumad (c venicnrem,non modo pcrbenignc fufcepit, \ erùm amp;C cidtm fenatoriain lt;iignitatein,quaàNicolaopriuatusfuciat,i tltituit,quod non ica »b omnibus probatum tft,cuin ea rcsexi itatura vidcrctur magnas in vrbcleditiones,rcucrbsiamVrlînisamp; puI» fcHannibaldenlibus. Vi (iniscnim obodium in Nicolaum conclt; ptum Carolus mirificc »duerfabatur. loannesitaque Latini fratris vlmrus iniurias,tutaturuique dignitatem Ci-biàpopuk) Romano traditam CGmparatofatisiufl;oexercitu,inViterbienfesmoucs,eo-fumagrm longeac latcpopulatuscit.At Martinus qui turn in Monteflafconeerat.Vitcr-l)icnfiunicaljmitatepermotus,Matthacum ex genre Vrbna cardinalem,Romam propere militad rcscomponendas/qui ex itincreloanncm populi Romani tapitancum(ita enim populiducem appellant)fccum duxit.VenerantSccoomniumfaétionum capita mandata legati ; maxime vero Richardus Hannibaldcnlîs, vtab interdidto,quod Viterbijeon-traxeiaqdumconclaue violenter irrupit,amp; cardinales Vrlinosin carcercm coniecit, ab-foluereturlcgati auéloritatc.Is itaquead cardinal is pedes prouolutus.laqueum collogc-rens.quüd elt maximum pœnitentiç iignum,ac veniam petenSabloluitur Compolîtaau-teni hoc modo inter vtranqucfaetioncm pace,reuocatoqueexercitu Ri manoab iniuria Viterbienhum,pontifex Romanis Itatira conccffir,vt ex ciuibus duos fenatorts bbi deli. S^entqui vrbcm gubcrnai ent. Deltâi itaq; duo,Hannibaldus Pétri Hannibaldi filins, ^P»ndulphusSabellus.qui ciuitatcm toto lùo magiftratu optimègubernârunt.-eo potiß tempore,quoMartinuspontifex Palæologum vnionis pada non fetuantem in-^»iiteCarolo Sicilia: Regeexcommunicauir.Tum verb Palæologus Caroli potenriam 'critus,clam fœderacum Petro Arragonix rege iniit,qui regnum Siciliæ obConftantiä VxoremiVlanfredifiliam, amp;nbsp;Corradini neptem fuo iure repecebat. Corn muni itaque im« penfamagnaclaffisab vttoqueparabatur. QuarepontifexIcgatum ad Petrum mittitlci-kitatum.quidfibivcllcnttantiapparatus.Cuiilleita refpondit, intcriorem fcrunicani Ijceraturum,fiillamarbitrareturfuarum cogitationum confeiam fieri pofTe.Abiit iraque teinfeda legatus.Pctrus vcröcomparataiam tlafle in Africamcontendes. Hipponenfiu littora vehementer populatus.inSardiniam rcdiiqexpcótans vtà loanne Prochica rts no-üzin Sicilia orirentur,qucmadmodum inter eosconuenerat.
Oborti funt interim amp;noui motus in Cifalpina Gallia.Nam Vicecomitesfamilia no-tiliffima.duceLuchinoTurrianosadmodum potentes,Meodiolanopcllunt.Inde vero kuchinus inEtruriam vicariusabimperatore miffis,apud Miniatem oppidumfeconti-'’ts,Florentinos ttc Luccnfesgrauifiimis incurfionibus vexabat.fpretispontificisinterdi-öisquibushominem aceruicibusfociorum rcmouere'conabatur.Pcrufini quoquefum-ptis armis icaFulginiatestü inuadunr,vt eorum vrbcm vi cceperint, amp;nbsp;mœniaaliquaex PJttcdemoliri (int.Qu.im ob rem à pontificc facris interdiéii,veniam dein ceps merucrc, Ptrfolutatarnen prias magna pecunia pœnæ nomine.Interim vcroSiculuquorum motus fex Petrus in Sardinia expeeXabat »(üperbiam aclibidinem Gallorum amplius ferre ne-tîueiintcsfuadentc loanncPro;hita,in Carolum coniurationem ineunt, data die ad rem tonficiendam, vtcum primum vefpericampanaaudita fuerit, vbique Galli nullofexus dilcriminohabicocedcrcntur.Quainreadeoccrtcfæuitum eft, vtetiam muliercs Gal-licocomprefTu prægnantes cæfædicantur.Hinctritusillcfcrmoeft,cùm quis multorum tnteritumexoptar.vt velperasSiculas commémorer. Malum quoquefatum expcrtuseft «Odern tempore Guido Appius, cum oótingentiequitibus Gallic! nominis, ad rempe-
Q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;randain
-ocr page 278-i4t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PLATINA DE VITTS . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J
randam Romandiolämiffuspontificis-nomine. Nam dumForûliuijobfidefjefientqnf rumpcndicupidi ciues, Guido Bonatusaftrologiæ peritifFmus, concilies tuseft.expeétataaftroriim bcnignitate,vttura demiim eiumpcrent, qiiandocisii^^“' darct.Fecereilli mandata,amp;in tcrnporcerumpentesGuidonem eu m omnibus lis intcrfecere.Acque ita vrbs tanta oblîdione I iberataeft, Carolusautem auditaSiW rum defedione amp;nbsp;fæuitia, cum magniscopiis in Siciliam traijciens, primo Meffanatny bemobfidet,quant cerrè per dcditionc tandem ccepillet, nili Galli vltioniscupidi »de turosfe vrbera minatifuiflent/Tum vero Petrus Arragotantos motus f vtdiximusj^^ peâ:ans,ea de re certior factus,c Sardinia propere in Sit ili.im traijeiens, Panhormutnii’ tendit,àciuibusamp;Siciilisperbtnigncfufceptiis là quiLusetiam regium nomenconfe'“ tuseft,çontàiicnte vndiqueadeumomni multitudinc.Hancob rem Carolusperterri»’' Meflanareliéia, in Calâbriam fertatim recepit, expcécaturus fiüurn Salerni principe'”’ quem paulo poft è Narbonen G prouinciacum aliquot cobortibusventurum fcicbatiK ' prehenfusàCarolo Petrus Arrago, quodaffinisconfanguincufquercgnum inuadft^quot;' fus cflet,rcfponditfeniifericordiamotum, calami tofo populo amp;nbsp;indigna fercntipfdquot;”’ opem negate non potuiffe .■ quanquam idquoque regnum iurehxreditarioeidebf^ tur,propter vxorcm ConftantiamManfredifiliain,amp;Corradinineptenu ConcreRc'’''^ busautem vitro citroquc.jurgiis,rts tandem ad fingiilarccertamcndcduftaeft.hacC'quot;’ ditionetamen.vt vterquerexcentum fibiad tantum certamencommilitonescoopta'^ loco certandi apud Bardcgalem delefto.
Vtriqiieenim rex AngJiæaffinitateconiunéluserat,qui tarnen certamenjadiuu’quot;' teMartinopontiftccjandemdirerait. Vcrùmcnm nihilominusPetrus Carolum!’^' premeret, Martinus Gerardum Parmenfem cardinalcm, IcgatumNeapolimmidt’v amp;nbsp;populos in fide Caroli contineret, amp;Carolum ipfumadoîcfcentem confiHo étoritateiuuaret. At verb cum Petrus Rogeriiim Doriam claffis fuæ præfeftumNwP’ limmififtet, Carolus aliterfcnticntelegato réclamantenequaquamtantiuntfs’’quot;'quot; fortunæ committendum effejnhoftemmouens, nonlongèàNeapoli.ingentifuo'''*'’' cladefuperatur.'amp;captus in Siciliam primo,deinde in Arragoniam perducitur. tcei non accidifletji bene monenti legato (vt par erat )obtcrap£rafret. Nam paulo pj' , pater Carolus cum ingenti claflcfupcriienit, qua etiameum hoftenondum viftor^ä'' ccrtarepotuiftct.Martinusautem calamitate Caroli p,crmotus,PetrüArragonenfefflä'”' themate notât, eiufquc regnum in pratdam id occupare volenti exponit, lubicétosaP®* tri iuramento abfoluit, cruce fignatos in heminem concitat, bonorum ccclefiafticorufl vfurpatorem,vtipfcdiccbar. Milites qiioqueccclefiafticosCaroloauxiliomififfygt;'’''' bellum inFlaminiagererencceft'e fuifietcontra Foroiulianos,qui adiuuante Guidoquot;' Montisfeltri comité, dcficere îbFccleiîa fiintaufi. Si quxdam ctiam caftellahaud W pofitaoppugnarci Vtriim cum Guido ipfepoenitentiadult;ftus,paccm cum Pontifice»’' iilfet.amp;rnœnia Foroiulianorumdemolituseftin vhionem Guidonis Appij.amp;.'n'iago^quot;! partem Flaminiæ breui recepit. Vrbinum quoque, quod turn oppugnabatjCi’pif*'''’''' Rubeus Anguillarius Etruriæcomes, in oppugnatione ipfa mortuusfuiftet. DuotuiO caftrispræerant duces, quotum alter in Etruriam miftiis eft, ad earn oram tucndâiquot;' j quæadSoanam vergit.-alter verb (quem luuenatijcomitcm vocabant) obiidioncm iul-fu pontificis continujbat, fubminiftrantc clanculum auxilio amp;nbsp;commeatu oppidâU'' ipfisGuidoncMontefeltrano: Interim verbcùm Martinus curis agitatus addubita«^ à quo duorum populorum, Piianorum Icilicct amp;nbsp;Genuenfium, confa Pe rumArri' gonenfem aiixiliiim petcret, tanta repente injerhos de pofTeffioneCorfica: contenu’ ûiorta eft.vt ipfi aHunde auxillum pccerent.Ceg'tuiu tarnen ar oftoli cum poi.tif«3*' — nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ho.ti-
-ocr page 279-P o N T IFI C VM.
iiortatus eflj vttam diu populos in fidc coiitineret,quoad Carolus cum fupplcmento co* piaiumfupcrueniiret. IngrcffusdeindeNeapolim Carolus confirmatisq;ciuiumanimis, in Africam profidfeensfebricorreptusmoritur: quaread legatum ipfum totum guber-nandæ prouinciæ pondus recidit. Erat tum rumorac piopeconftansfama,Philippuin tegis Franci.t tilium com item Attrebatenlcm, eius regni caufa aduenrare; qui tarnen de-terrerePetrum non potuit, quo minus regnumvexaret,cum iamcÓftarcteum cum par-uiscopiisaduentare. Nam pater Philippus in Arrogoniam cum magno excrcitu profe-6uruserat,ad occupandum Petri regnumà Martino pontihee grauibus cenl'uris prius interpoljtis,in prædam occupanti datum. Pontifex autem totcuris circunucntus,Vr-laeu«anisetiamtumukuantibus(namGibelliniGue]phosexpulerant.)Perulium profi-cilcitur. Vbi non multo poftlenta febri, diu vexatus, tandem moritur .pontificatus fui innoquarto, menfevno, Icpcliturque incathedralibafilica. Adcuiusfepulchrum multi vjlctudinarij dclati.multi cæci perduéti,muti ö«: tlaudi priftinam valetudincm fanóiiffi-«is pontificis meritis à Deo recepere.
HONORIVS IIIL
1
BOnofhisquartuSjpatriaRomanus,ègentcSabell3,famiIianobiIiffima,IaeO' bus antca vocatus, diaconus cardinalis,Pcruf’) pontifex creatus, Romam venir, anno Dom ini millefimoducentclimooétogelimo quinto, fratrccius Pandulpho fenatoriam dignitatem tum gerente Tantæenimfeuciitatisamp; iuftitiæ Pandulphns eft habitus, vtquotics Romani clues purgare vrbem la-Itonibus. licariis,furibus, parricidis vellent ( quorum tum in folo Romano magna copia BbfeditionesciuiumcraOnonalium fenatorem, quàmPandulphumexpofccrcnt. Isetfi podagraamp;chiragra vcxabatur,non tarnen animi magnitudincamp;conüantiaàbene velen-tibusfuperabatur.Eodcm quoquemorboitaeciam interdum Honorius laborabat, vtci inflrumcntis quibufdam ad id apte fabrefaâ:is,facrificare necefle elfer. Conlilio tarnen,amp; prudentia tantum valuit, vtnon multü corporis vires in eodeliderarentur.- quippecum folusplurapropcvidercqquamomnesfimui, quitumin vrbeaderaut. Habirauit hic in AuentinoapuafanftamSabinam,egrcgiasquca;des(quarum veftigiaadhuccernuntur) inmonteipfoædificanseôad incolcndum multos quoq;Romanoscxcitauit, vndebrcui monsipfefrequcntibusxdificiis incolicccptusclt. Cum autem neminem lædere in pon-tificatu luocondituilTef,omnibus prodefle quoad fieri poterat,prouocatus Petri Arrago-iiura régis iniuria,qui rcgnumSiciliæoccqpare conabatur, Martini interdidea contra Pc-tium confirmauit. Rodulphus autem imperator comparandæpecuniæ fludiolus, canccl-hriumjfuum è genre Flifcain Etruriam mifit.- qui populos omnes liberosfaccrct,amp;cos potiffimum.qui fe pecunia redimerent. Perfoluère autem ob earn rem Lucenfes duode-cim milüanummum auri.FIorenrini verb fex millia.qui ftatim liberi omnino faäi,m3-giftratum(quem priores artium vocant^addito vexillifero iuflitiæcreauerc.Non difpH-cuithæc venditio Honorio.licet indigna tanto principe vidcretur.quöd ea ratione ccclo liaflicaditio futura fccurior vidcbatur,cumnon ampliusimperatorilicerct libérasci-uitates vexare.
Dum verorcxFranciæ vrbem Gerundenfem obfideret,curarctq; Petrus Arrago, quo minus in callra hoftium commeatus à Narbona ferrenturlacri præliocommiffo graue vulnus accip!ens,paulb poft malè curatus moritur ,atquc ira Gcrunda dedentibus ex paäociuibus.in poteftatem Regis Franciæred,.ctaeft,qui non diu fuperuixit. Exfebre tnim moritur coiutrada in caftris, dum Perpinianum obfidet, Cuius ctiam clafiis non Qjl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;multo
-ocr page 280-444 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PLATINA DF. VITTS
multo poft in portuNarbonenfi àKogerio Doria captaamp; incenfa cft. Duos Eabnitn'i Petrus ATago.Ferdinandum lacobiim. Ferdinanduro autem natu maiorem AroP’ niæ.Iacobum vcró Siciliae regem exteftamento rcliquit.Hac autem ratione mortubp^ misregibus,bellaad fecundostranflatafunt: qui hincPifanos hincGenuenfesmiritHquot;'’ procliis inligneSjtrahere in partes luasconabantur. Verùm hiodio amp;nbsp;ar mis inter tes.tanta rabic»pud LamcIIum infuiam Pifano portui vicinam con, urrnnt vtex quitriremcsqiiadragintanoucm amiferc, duodecim milliahominum dcfideranliquot;^ partim cæfa,partim capta.-quam quidcmcalamitatem Honorius itaægrètu!it,vtpaulii abfueritquin Genuenlcsobftinate nimium Pifanosinfequentcs, intcrdiCto eicltlnii'^| notaret EacalamitasadeöccrtcPifanosattriuit, vtnunqnapoftea vires recuperautrij' Odoardus verb Angliærex in Vafconiam turn fccontulit,pacem compoliturusinttri’’ rolumadolcfcentcm rcgisFranciacfilium.qnem diximusbe'llocaptum,amp; FerdirwnBu'* A rragon iæ regem, Confçfts iam ex fcntêtia res erat, amp;nbsp;de libcrtatc Caroli agebatur,^ interim Icgatus apoftolicus amp;nbsp;comes Atrcbatenfis, Auelmi ( omitcadiuuante,Citing vrbe occupant, eocjuc ex Etruria colicöas copias tranfmittunt. Hane ob rem Odoadquot; re infeâa in patriam rediit.Rogerius autem Doria gallicamclaflcm ex Sicilia redeu**' tem occupans.Fcrdinandi régis fortunam meliorem reddidit. Adiiccrecerteanini“'^ huicbello Honorius non potuit.quod armisàGuidoneFcltranoin Flàminiavexarc!'''.! Verùm tandem fuperato Guidons, totamFlaminiambreui recipit. Nondiu tanicnPÎ’,I moritur por.tibcatusfui anno fecundo, die vno, corpusque cius à fanftaSabina ad bai'i'il cam Petri magni funeris pompa transfertur .• fepeliturque (epulchro niarmoreo.qnj^ adhuccxtatiin numeruma Piopontibcerranflatum,vf infigniafamil iæ indicant, epigraroma.'amp;merito quidem,cum vir fucrit omni vira probatiftlmus.amp;Chriliiarï'*' Jigionisamantiffimus. Nam amp;nbsp;Ordincm Carmelitariim non latisin conciliis probat®' inutatis Chlamidibusnigrisinalbas, amp;nbsp;ordincm Ercmitarum apud Paribus inipr”^ turn confirmauit. Solum autem Cardinalem loannem Buccumatium Epifcc'puæT'''' culanum, fuo pontificatu creauiqviros dices amp;nbsp;cofdcm bonos ac dofros, non ctiatnru'l*’ amp;nbsp;rcrum humanarum ignaros, in tantum collegium cooptandoscfïe. Adeo veroaiiüf^ «mauit. vt quotannis.æiiâtcpræfcrtim.Tiburproficifccretur vitandi æitus vrbsnii-'ä“'* ( .■vndcmultæægritudincsoriuntiir. Mortuo autem Honorio,decfm menfibiisfcdcsW®’ vacat.Nam cùm apud fanétam Sabinam conclauehabcretur, multi cardinales repenti’* ægritudincfuntcorrepti,quorum de numero moritur lordanus Vt bnusCorqesMe^**^ i Janenbs.Hugo Anglicus.Geruafius Andegauenfisdecanus PariGenfis amp;nbsp;Antherusvin* l dîgnis. Hancob rem folutoconclaui, in aliud tempus magisl'allibre rem ipfam reijein”* maxime verb cum tcrræmotus ipG, qui tijm permagni futre,rcligiontm quandiæ***’*' ecrint,qub minus turn quidem id Gcrct.
NICOLAVS II II;
OSPÏr.
feto^ó,Kt^8y9Ïcolausqusrtus,nationePicentinns,patriaAG.ul3nus,Hicronj!ru$sntMi’ ^jNE^^^catus.ordinis Minorum frater Sc generalis, deinde presbyter cardinalis,*' Sabinam, dccimo menft poft mortem Honorij pontüexcr«’ cathedra . Rcatedtindcptf^'' J^^^SdS'^o^tuseb fcditiones,quætum Romæfubortæcrant quofdam cardinaltscrö' exftmni fcrereligionc. Omnesemmpariteramabat.-nec plus debereaffinibus AtcngiH* tis, qnain cuiuisbonoarbitrabatur.Virtutes amp;nbsp;vitia facitbant, vrin bunemagis quamii* ilium inclinsret, Horum de numero quos cardinales créât, fuerere NeapoHo Prtrui ColüO***^»
-ocr page 281-P o Nquot; T I F I C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’4?
CoIumna.HugndeBi’iiamoordinis Pra’diratorum Doâor infignis.Mstbiv.s dc/qva» fpartaFratriim Minoruni gencialii, tpifcopusPortiKnßs jRcmam deinde pcttantn.tn tcdtfns.icdatisaliquantuliun perturbât ion ibusciu in m,apud fanótani Marians Maiortin liabitauitiquambalilicam ipfevnacuni 'accibo Calumnareliituit, vt infcrniec niaiori ipparet.'vndc Saluatoris ipfiusejue pontificis ac lacobi cardinalis imago ex operc mufiuo •dhuccernirur.Idemquoq-,pontilexantcriorem,podcrioremq;partembaiilicas Late. ranenllsredituit,ornauitq;operc vcrniiculato.qnemadmodum litcx ipfæindicant.' ( Interim verb reges Ar ragoniæ amp;Siciliæhisfa:deribns,adhort3ntc Nicolae pactm in-tunt, vt rex Carolus è vinculis mifl'us, luaimptnfalacobum Arragonem Sit il iæ regem conflitucretrquod nili triennioid efFecifTet, in carcertm le reditu rum pollitebatur, dä-tisobcam remoblid.'bus duobusfiliis; Carolocui poflearegi Vngariæcreato, Martsilo tognomentum fuir, amp;Ludouicumj qui poft.’bene aftam in prd.nc bcati francilci vi-timinfanflosrclatustft.Dumhæcautem in Europa gererentur , Soldanus difeordiis ■ Chriftianorum fretus, Tripolim Afiæciuitatem inlîgncm quidem.inteifeól'o Cliriüia-norum præfidiojgni ferroque verrit Parem quoque calamitatem Sydon amp;nbsp;Berytus pcrtulcrc , nemine adiuuantc. Rcftabat Ptolemais in annos duos inducias à Soldano confeciita: banc vt tuerctur Nicolaus pontifexannixus, mihresad vtxillum C hi ilti vo» cat.ærefuoconduétos.Hiad milleSc quingenri fuere.Hos podca multi nullodatonomi ne,nullisfignis amp;:aufpiciis,fecuti, cum Ptolemaidem pcrucniflcnt non minora Chriltia-tquot;5cjuàmSarracenisdamnaintulere.Soldanusautem turn resfuasrepetiilTct.necredditç '^'nt.noflrisomnibusexitium comminatuseft. Magna inter Chridianos de pofleffionc ^toleniaidisconccrtatiottimortacrat.cùm earn patriaixhaCondantinopolitanus.îem-pbrijTcutonici,rexCypri,'5iciliærexCarolus vindicare anniterentur. Eratamp; Pilants inanimoPtolemaidcrepeterc (vt ipfidicebant)fuoiure, quosprofeÛobellum in Etru-riaortum,àtanta rcifœditateauertit. Hienim Vgolino comité cum duobusfiliis,toti-dcmquentptibus in carcercm conicebis, inedia intcrempto,animosGibtlIinorum in GuelphositaconcitaruntjVt omnibus pariterexitium minarcntur.ln Aretinosprimum srmaconucrfafunt,petentibusid cxulibus Gibellinis. PræcrattamenArretioGuillel-mus Petra mala eiufdem ciuitatis Epifeopus, cuiFcltranus cornes amp;nbsp;Fl ore nriniauxilio ve nerant.Verüm cumFlorentininonfatisfuiscopiisfidcrcnt, etiam cô mifereCarolum IfcUndum cumaliquot cohortibus, qui ad pontificem iturus, forte eàtura iterfaeie-bat. In agro 'Fifernatc coHocatafuntJcadracallris: Tifernum , ciuitatem GadtlÜ mu. btonomine nuncvocant. Commifio itaque prœlio magna datimdc 1 lorentinis cae« des fieri cceptaed . Vcrùm non ita multo pod niutata fortuna, cadentibus tarnen in PtcelioGuillelmo Epi'copo, ôcFeltrano comité ex Gibellinis ad tria mill ia intt rfcfta, amp;dno millia capta dicuntur. Campaldinum locum vbi pugnatum ed,aclt; ola dixerc.Ca-tolus aurein tanra viéloria potitiis retla ad Nicolaum proficifeitur, ac vtriufque^iciliæ rcgnumfcudatario iurcobtinet.Hoc vbilacobusArragointellexit, oppugnarcfiatiin Caitam aggreditur. Ne quid autem dcelTctad perturbandam Chriftianorum quietem, interPhilippuin Franciæamp;Odoardum Anglijereges,grauiffimum bellum exoi tum td; quiresS«: Chrdlianos in Alia mirificè perturbauit, amp;nbsp;hodibus nodrisdelcndi in Alia Chridianoruninomenaudaciamamp;fpcmdédit. Soldanusenim quitum ægrotabat, ad centum amp;nbsp;quinqnaginta millia horjinum,filio duce Ptolemaidem milerat. Intérim verb duorum menlium obfidioncprotraéta,pâtre mortun,filiusdatimfuflieitur.-quic' r-ttâLrioribusanimis vrbem oppugnans,completisfoldsprædaquc militibus promifla, «dmœnia vfqueiam pugniujei peruenerat, cùm iam à Cliridianiserumpentibu:magno diorum incoramoù j fii cadra retrudicur.
Q.Î
Dum
-ocr page 282-? L A T 1 r- A D E V I T T S
Dumhxcîn Afta gererencur, Nicolaus pontifex duns à latere leg.îtos BenêdiêunlC’' îct3num,amp;Geratdu»ii Parmel'em iii Franciam propere ni it tit, qui compolita inter du^i cippugnantcs animarent. Namamp; pactiquot; interlacobuin Arragonenfein StCarolum captum bisconditionibusfquasfupranieniâ; rau\' iaai. compofuerat. quo omnibus in hoftem '.iberiusprofi'. ii'cilicereLamp;. pararctld' fern cœperat, de pace ferèccitus. Sed ncc reges ipii pontibti benè monenti runt,necquiinpiæi)dioPtolemaidiscrant inter i'c diflidentesf quemadmodum poj*' rant?vim Eoftium propulfjrunt.Dilabentibuscnirn quotidic multis,foli tuniadduöd^'j cim mil lia rcmanfere.quipoftea cum patriartha Hierofolymitanoper dromoncinad' i feruatum.fugicntcsprim'ôfecunda nauigatione vb, tandem fub ipfam Cypruin naun^ cio ptriere. Soldanusautem defertam cultoribiis vrbcm ingreflus, eamfcrroac flaœi''’ ( îtaiim euertit, anno centelimo nonagebmo fcxto.polteaquam à Gotifi edo, capta In tantis autem malis iniula Cyprus amp;nbsp;Armenia minor,CiciliapriusappellataJnY Chriftianorum tarnen permaniere.lnftabattum vel maxime Nicolaus, veritus nehol'^ rcliquum Aiîæoccuparcnc, vt imperator Kodulphus co copias fuasmittcrctjQyo”®'' ita multóport mortuo, cum Adolphus de Nau flau eleétus fuccefl’or.imperijiuraicpt**’ ret, ab Alberto Ri'dulpbiiilio in agroSpirenfl prxlio interficitur. Vir quidam inlig”^! fedparum militeac pccuniispotes.-opprcflus enim multitudinc hoftium,potiusqf’J®t fupcratus dicitur. Nicolaus autem pontifex taedioanimi(vtquidam putant) quod®’ I fibi cedere omnia vidcretiquodciuc ctiam plus quam pontificem dcccbat,in parresdeu’'I nauerat, Roms apud fandtam Mariam Maiorcm, pontificatus fiai anno quarto menft'' no,die odbauo moritur, eoqueloci fcpelitur, ad caput bafllicæapud Petri Colunu'^'^^^* dinalis fepulcrum.vt in pauimento cernitur, cmblemate amp;nbsp;porphyrcticis lapidib®’quot;’' | tato. Pofteius verb mortem cardinales Pernbum profeâi, quo eislibcrius cliger^q tificem liccrct, rem iplam difeordiis inteftinis biennio menfeque tertio in longu®“ duxete. Interim autem MichaelPalæologusimperator Çonflantinopolitanus æori^j Quo minusàutéeiuscorpus in loco fepelitur facro vetucrc facerdote5amp; monacbi.tl“^ occidcntali ccclebæ in Lugduncnb concilioacquieuilTct. Andronicusautem Mi®' filius. libenter turn quidem cum Latinisfenbflet. b quidauxilijanoftrish.buiflft, rum cum fedcs vacArct.deflitutus auxilio Andronicus,k bde catholica tandem del'''-[ Hxc autem incommoda Carolus fccundus rex Neapolitanus prolpiciens.cNarbcn' prouincioPerubum »eniens,cardinalesipfos læpiusadconcordiamamp;eledtionemp'’quot;^ tificisadhortatuseft. Ncc id quidem faccredeftitilTet vir inbgnis, nibacritcrreprtl’^''’^ fusàBencdiâioCjiieranopatrta Anagnino, quod inftandoacerbe nimiuni,ipiiscard'®*' Jibus vim atierre vidtretur, quorum fuffragia libera elfe deberent.
C AE L E S T I N V S V»
’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Acleftinus quintus, Petrus Moroncus antea voccius prcfcfiione
rcta patria Efernicnbs,fccundo3 Sulmonc milliariocccnobium
^^“è^^^inflanteCarolo rege amp;nbsp;Latino cardinali, pontifex creatur/adeomaiott'’' , mnium admiratione,quoobfanél:itatem vitæh tantofafligio rcrumfpo'’'*
-•âà^rcmotiorcirevidcbatur. Aquilam itaque poftcreationcm fliani i eo ftatimcardinalesomncsPerufioad fevocat. Inftabant tarnen illi Scliteris nunJ*^ vt Ptrubum proficilccreturciuitatem pontifical! dignitati magis conuenicntciit' demum Cceleftini fententia, quod ita vellc Carolum regem in tel 1 igebat. Oranesigi®' eo profeet) ^Cxlcftinum ipfuui vt vcrurapoxucifi.ci^adotant. Lius ^utewvoronat®“*
-ocr page 283-r o N T T F I C V M: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;147
interfuifreduccnta miliahomlmini PtoIemxusRribit. amp;feet!am afFuifïcfatctur, hominis credo motos noùitate reiamp;fanC£itateviri,quódbomoheremitaad tantum dignita-tisgradum non nili diuinitus proueäuscffe vidcrtturpofttam longam cligcntium con-tcntionem. Inito itaque pontificatu,duodccim cardinalesftatitncréât, virosintcgcrri-mos, quorum,dc numero duo hcrcmitæfunthabiti, Vcrùm cum Cæleftinusàpriore vita ob pontificatum ncquaquam declinaret^adco benignusamp;facilisomnibus petentibus «rat, vtcadcm diuerfisconcederet.- vndccontcmptusdignitatis. Si imminutio ponti-ficatusoriebatur. lirat fiquidcm ob priuatam vitam,quam antea in hercmo duxer^t,rebus agendis parum idoncus. Hane ob rem dcabrogationceinsmentio fieri cæptacftî maxime verb morruo Latino cardinali viro optirno, cuius auâoritateCæJeftinus tantum pondus adhiic fuftintbat. Vcrùm inftantibusacritercardinalibusquibufdam,maxime verb BencdiétoCiietano, viro in iureciuiliSr Cancnico peritiffimo vafroque, qui ptimum locum ^ptid Pontificem'renebat vt fc pontificatu abdicarct nc ccclcfia Dei obimperitiam gubetnantis periclitarctur , de omittendo pontificatu cogitate capif. Hacautem eiusleuitate amp;nbsp;iiipcrftitione motus Carolus, hominem amiciffimum Nea-poliinperd'jcit.ciusqueanimumà tantafœditate rei amouercconatur,clamante vbique locorum populo fc nolle a! ium pontificem quam Ca:Icftinutn,,idqucabcodcm pontifies precibusamp;obfccrationibuseontendentc.Cui pontifexrefpondit,nilaliud fe elle fadu-ruin quamqu'id Deusvdict quodqiipfcèrep.Chriftianaeffcccnrcrct,Turn verb cardinales abdicationem hominis quærcntes,vehementer infiant.vtid quamprimum agar, “pofitorcipub Chrifiianxdilcrimine.quodTira ignorationcimminerc omnium cer-ttw'bi/softendebant, affirmantes omnia mala turn accidcntia,diciudicijfibi imputatuiri. Motus his verbis vir (andiis amp;nbsp;fimplex,futurum fe in eorum poteftate dixir, modo id iu-refreripollet.Quaieconlfitutiootrniumconfcnfufadtacfh liccre pontifie! abdicate fe magilfratu.Quam quidem conlfitutioncm Bonifacius oôtauuseius fuccefldr poftca con-firmauit.queinadinodum libroféxto decretaüumapparet.Tum verb Cæleftinusad pri-uitim vitam fc redigcns,alterius fubrogandi pontifici. cardinalibus ex inftituto potefta-tcmdatjDontificarusfui nienfeftxto.Atquc ira BcnediùtusCaietanus plurimorum con-Lnfu pontifex ci cati:s,Ca;leftinu.m ad hæremum abeuntcm-,ex itinercad fc retrahit,eun-dcaicjueprxfecloarcis rumonis,qux in Hcrniciseft, euftodiendum tradit.Hac rations motus, vtipfe dicebat,ne auétorcsfeditionum aiiquamcalamitatemhoc duce eccleiîæ Deialiquando inferrcnt.licetreuera hominisfanftitatemadmirarcntur.Vtcunquccft, Confiât hominem ipfum masînæ ingratitudinis Sc calliditatisfuific.-quippe qui ambitio. fiiscaufaamp; virum fandtumdeccpcrit.dumcum magiftratufeabdicarecompuliqamp;cap-tU[iivitamhctemiticamappatentem,inarccFumonis dolore animi ante tempus mori cocgcrit,annovno,menfe quinto poft initum pontificatum. Suntautem qui feribant Cælcfiinum poft morte adeo m iraculis claruifTe, vt pletunq; in conciliis de co in fandos referendo habita mentio fit ; fuiftequcplerofque qui eumprofànétocolerent,5cinca-tîlogo confefforum recenferent, Eius autem cclebritjs quartodecimo calendas lu-lij, qui die moritur, quotannis obfcruatur ex inftitutione Clementis quinti Auenîoni fada.
B O N 1 F A C I V S VIII.
NI F AcI VS ofîauus.nationcHernicus.patria AnagninuSjBenedidusCaiC' ico.P?» vocâtus, Neapoli pontifex creatur in vigilia natal is Domini M.
C X C 1111. vir quidem dc5drin.a amp;nbsp;experientia rerum infignis, Diu ’*'’*^cnim in curia verfatus fuerat,amp;.’pcromncsdignitatisgradusad pontificatum,
CL-f ncq
-ocr page 284-îlt;3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PIATINABEVITIS
non fine tamenambiîioniscrimineperuenerat.Nam dum cflctfanfli Martini in bus presbyter cardinalis, adeo dignitatem pontificatus exoptauit, vt ni! anibitionc fraude prætcrmiferit, quod adeam remconfequendam pcrtinercarbitraretur.'Iani præterea arrogantiæfuit, vtSc omnes ferè contemneret, êrgratiasa Nicolao quarto'-Cæleflino y, faôtas rcuocauerit. Cibeilinos quoque mirificc perfccutus eft.HinCff“' tur illa inter pontificein SeCoIumnenfesGibellinoscontentio, quietiam Anagnis tt”’' tra pontifivcm faélionis fuæ partesfouebant. Hos itaque maxime vei ô cardinales du®-' l'etrum lacobum eiufdem familiæ viros infignes, calumniari ccepit, quod u-? fauros ccclcbæ in morte pontificum diripuilTcnt, quodqiieiibcllosfamofoscontra' fparblTent .Scripferunt fiquidem poft ilIatamGbi iniuriam ad reges, ad principes^’“ nationesdcarrogantiaBonifacij.deambitione, quodcontra iusfasque pontificatus 1*' democciipafttt.rcie.dloffaudibus Cæ1eftino,codemqucincarcercm conieélo, Sunt/' nim qui feribant Bonifacium immififlc fubornatores clanculum quofdam, quino*-^ dimifta quafi cælitus vecein cubiculum Cælcftini hominis fimp!icis,ei perfuader’quot;'' vt pontificatum diinitteret, G faluus Geri vellet. Citatiautem cardinales cum nurqU’®* apparuiflent, Bonifacij pertinaciam veriti, Nepctc cnim fecefterant vnà cumtotaf’' lumncnGumfamiliajpublicodecreto fcifmatici habentur,bcneGciis, dignitatibus,f“^ dis paternis, c^ftcllis, oppidis priuantur ; quam priuationem Bonifaciuspofteà iu“^ creti formani rctulit, vtlibro apparct, quem fextum appellant. Sumptis deindea'quot; misBonifacius,concitatisquemultiscruceGgnatis,eos opprimereconatus,Prænefte,q'gt;’ fe cum Sciarra viro inGgnieorum patruo rcceperant, obGdionecingit.Dil»pfosinlt;i^ capto âc direpto PrsncftcZagalorum amp;nbsp;Columnam confugientes perfequitur : itamultopoftabirc obmultitudinemhoftium neceflefuiqquibushçcitemcaftelb^j!* piuntur, maxime verb Columnæ paternum folura . Cardinales autem indequoquO“*' JapG, Reatc petiuere. Sciarra verb apud Antium multum diuqueinnemóribusvis'^' fxuitiam Bonifacij veritus : fed in piratarum manus incidcns,remigio admotusiuuj tas calamitatcsperpclTus cft. quanquam Gc quidem æquiore animo exiliumpati®’*' 1er, quàm fæuiticm Bonifacij experiri, qui Gibellinos omnes vno odio perfequeb’' tur. Notum cft illud certe, quo Procheto dixerit GenuenG archiepifeo, ad pc“” eius die cincrum prodeunti. Nam cum dici à facerdote turn foleat,mementohtu’'*’ quia cinis es amp;nbsp;in cincrem reuerteris, dixit miitatis quibufdam verbis, mementohO' moquia Gibellinuses, amp;cum Gibcllinis incinéré reuerteris:in eiusque oculosc®*' nercmconiecit, non in caput,vtmoscft.Eundcmque ob nomen faâionis, archlepifcf paru priuauit,licet poftea in integrum reftituerit, cum intellexiflct cardinales C'olu®' nenfes, quemadmodum ipfc fuljjictbatur. Genuam nonpetiiffe. PulGshoc modoC» lumnenGbus, Bonifscius duplicem celebritatcm amp;nbsp;apoftolis amp;nbsp;euangeliftis,amp; q“* tuor eccIcGæ doâoribus, Gregorio,AuguftinOjHieronymo.AmbroGoftatuit.Id^'” etiam dum in Vibe veteri eflet, beatum Ludouicum ex regiaFrancorùflirpcoitv®'’' poteexCarolofecundo.ordinislànâiFrancifci profiflum, vtquidam volunt, in I®' élos rctulit. Idem quoque ecclefiam cathcdralem fanifti Cæciliæ AlbienGsciuitatiSi canonicisFrcularibus puIGsinde, rcgularibus commiGt, inftante Bernardo Caftant® AlbienG epifeopo. Fdidit præterea fextum pontiGcij iuris codiccm,fuoiufluàtrifcu* dotftiflimus viris compilatum,quibufdam decrctis,nouis à fe additis.Vibem quoquC Eugubium,quæGibelIinoruin aufpiciis ab ecclcGadefecerjt.brcuirccuperauit.Albcf' to duel Auftriæ, impcrij confirmationem bis terque perenti ncg.auit. Mortuoautc® lacobo Arragonio, cum KobertusCaroli filiusCabbriæ dux inSiciliam traiecifier,Ca-tinamque capilTet, tantum repente bellum exortum eft, vt totafere Italia tuttuftuaren
Maia
-ocr page 285-P o N T I F I C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44^
Nam amp;Siculi Arragonenfibus fanentcsjcomparata claflejPhiüppumRoberti fratrcra bello fuperant, Si captum in carcerem coniiciunr. QmreRobertus relifta Catina,re in* feda/inltaliam reuertitur, Fi cdericus auccm ArragoexHifpania cum exercitu in Sicilian! delatiis, non folum Siciliam totana,verumetiam Calabriam recuperauit. In Etruria Verbadeó contra Pifanos Genuenfes exarfcrant, vt amp;nbsp;Liburnu m ceperint, inccndioqu« tuertcrint;amp; naues onerarias in fluminis oftio demerferint, ne Pi ƒ à n is nauigare liceret. Fiebant hæc in Italia cum magno prouinciæ detrimento,pontifice nullibi ad pacem con-ficiendam auâoritatem fuam interponente.Et ne exiftimarcsturn Deum cû hominibus pacem habuiffe.tantus repente terræmotus exortus eft, quan tus nunquam anteà quo qui-(ienimultisdiebusperinteruallaplurimadurâte,ædificia paffimcorruere. Reateponti-fatum erat cum tota curia,quicertc veritus ne ruinaædificiorum opprimereturj cafulâ quandâex tabulariisfubtilibusdn medio clauftrofratrûPrædicatorum,pratoadmoduin latOjædificariiuflit.-eoquein locoaliquandiurefedit,liccthorrida fæuiret liyems.Ince-lebritatenamquefandii Andreæhæc perturbatioexorbataeft.Apparuit turn quoque comètes,raagnæalicuiusfuturæcalamitatis indicium,Verùm Bonifaciuspofttantos Sctani diuturnos terræmotus, ad ferediens, cardinalesaliquotcreauit, quorum denumerofuc-rearchiepifcopusToletanus, Kithardus SenenGs, NicolausTaruifînus.ordinisPrædi-catorum magifter, loannes Murro ordinis Minorum generalis Petrus Hifpanus. lu-bileumquoqjidem retulitannomillelîmo trecentefimo,quoplenam delidtorum omni-'am rcmiffionem his præftabat, qui limina apoftolorum viiitaffcnt,ad exemplum te-ftamenti veteris, licet primo quidem apud ludæos huiuslongèaliaratiohabitafit.lu-if/cü/nnamquequinquagelîmo quoqueanno repetebant: quo debitoresàci editoribuJ lî’iabantur, vt ait* lofephus,amp; ferui libertatem vendicabant.-vnde libertatis nomen luHM præ fe fert tam animi, quam corporis. Nam liberi verèhi dici pofTuntjquibuspcccaîa fcmittuntur. idemetiameentefimoquoqueanno obferuari mandauit. Ob banc rem toanno tanta vndique hominum multitudo Romara venit, vt vix incedere per vrbem, amplamquidemamp;vattam, liccret. Veneratamp;RomamCarolusValcli comes, Philip-piFrancorum regisfrater, qui Gliam Balduini vltimi Conftantinopolitani imperato-risinvxorem duxerat; à Bonifacioque impetrauerat, vt foccro fuo licerct imperium ipfumrepetere,àquodcpulfusfuerat. Fecerat idquidem libcnter Bonifacius, quod ci baniraoerathorumprincipum auxilio exercitumin Afiam tranCmittere , quiHiero-folyraamrecuperaret. Interim verô dumres ipfæ componerentur, ScCarolum ipfum Pîtrimonio fandi Petri cum omni poteftate præfccit, Si Icgatum in Etruriam mifit, qui »ouasfeditioncscompefceret.Nam àGibelIinisSi(fuclphis,ad Albosamp; Nigros transfic-fällt, Verùmcum Icgatus nil proficerct,propoGtis ctiam interdidtis, Carolus ValeGus fôpontificis mandato profeétus, continere Florentinos non potuit, quôminus Albos non fine magna cæde ab vrbe fua pcllercnt. Aibi enim Gibellini turn appellat! funt. Sed pontifex Hierofolymitanam expeditionem iampridem meditatus, Apameenfera Epifeopum ad Philippum regem Francorum mittit, qui hominem ad earn rem co-hortaretur. Is itaque eoprofedtuscum nil precibusimpetraret, minasquidemaddidit.
Flanc itaqueob rem iratus Philippus, hominem fubitô in carcereconiicit.
Qu^od vbi Bonifacius refciuit, eoflatim mifitNarbonemfemarchidiaconum,virum certc infignem, qui pontificis nomine Philippo mandaret, vt miffum faseret Epifeopum Apameenfem . Id fi non impetraret, dicerctaudientibusomnibus regnum Franciae îdccclefiam deuolui obcontumaciani Philippi, amp;violatum ins gentium adderetqu« snatheina, amp;omnes Francosa iuramento regioabfoluerct Fc^-itomnia quam diligen-Gfiiniè aixhidiaconus, ac regem compulit Epifeopum Apameenfera dimitterc. Rex
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auteca
-ocr page 286-T L A T T N A T) H V I T I
autem aîiqua ex parte iniurias fîbi à pontificc i Hatas vltiirus.ediftu m propofuîpneqirf f(iiamcrtgnofuoR,omamproficif .cretiii-.anteô peciinias mitcerec,Secundo vcrôpoit lubüeumanno,Carolus Valeliusad Carolum fccuiidum conlcbriniim fuuni fe toH' tuiit.-cuiusaducntu motus Frcdcricus Arragopacemhis conditionibus petiitamp;iæp«' trauit.vt redditis opaæin îtaiiacæpçrat, ei Siciliam, quoad viuerct,rctinereliceretV' J rùm abeunte ex Etruria Carolo Valeiio, AIbi Borentia pulli ForumltuijpopularW ‘ corainigrarunt.-quorumde numero habitus cft Dantes Aldegerius vir doâiffiraui^'; fuavernaculalingua poeta inbgnisjqui poftea redire-in patriam pcrfæpeconatuscft, fruftraadiuuanttbusetiam Bononienbbus, amp;Canegrandi Veronenfmm domino, qquot;'’ cum polUafapailiariter aliquandiu vixit. Suntqui feribant Bonifacium hoc tempos* 1 Icrmannicuiufdam corpus apud Ferrarienfes iam viginti annis pro fandocultum,ƒ' I humari mandafle, ac comburi, habita de eius hærcïi quam diligcntiffimainquilit''’', ne. Hune ego è fa tried lis fuifle crediderim, quorum fcétatum maxime inualefcd”'' ïnteririi'vcrô Philippusrex Franciæ, Bonifacij arrogantiam iniquo animo ferens.lj*' bito apud Parilios cccleGafticorum amp;nbsp;nobilium magno conuentu . commemoratii-4uc iniuriijs à Bonifacio acceptis, ciustjuc ambitione amp;nbsp;malis artibus ad occupanduH* pontificatum.quem iniuftctcneret.ad fedem apollolicam turn vt ipfcdiccbat.vacantei® futurumque cofilium appellauit. Qua quidem rcpercitus BjnifaciuSjhabitogencr'® concilio,Philippum eiusque regnum Alberto imperatori fubijcitqaem in initio poquot;?' ficatusfuirepulcrat.Tum verôPilippusfupcrbiam hominis domiturus.Sciarram fVquot;' nenfem in portu Mafiiliæ cognitum à piratis redemptum,cum GuillelmoNog^i'^.“’quot; CalloequitcfidiffimoRomammittit,hacratione(vt ipfe palam dicebat) vt ncmfaam publicarent.Verùm ei longé alia mens fuit,nam Sciarraferuili habitu ingreffus colleftis vndique amicis.Nogarctium cum ducentis equitibus Gallis côduôtis c militia Caroli ValefijFerentinum prçmittit. quiindctidi opus effet aux'.ü''!'' ferret. Ipfe verô Anagniamclam nodu ingreffus,adiuuantibusGibellinis,quosBu''''* cius diu multumquc vcxaucrat, pontificeui nil talc metuentem indomopaterna«^ refradis valuis,captumq;Romam pcrducit.vbi quinto 8i trigefimo die póft dolorc^ miconfcdusperijt,pontificatusfui3nnoodauo,mcnfenono,die decimofeptimoiKpf liturqueinbafilicaPctrifepulchroafcantcacxtrudo, quod quidem adhuc cxtatinl* cclloàfcconditoopcre vcrmiculato.Idcm quoquefuggeftum condiditcuin portin** pudbaftlicamLaterancnfcm,in quoexecrationesin cœnadomini fiunttquoqucin Io* amp;Philippum regem Franciæ.amp;Columnenfcs anathemate notauit. Moriturautcfflli' modo Bonifaciusille,qui imperatoribus,regibus,principibus.nationibus, populisterr rempotius, quàm religionem inijeere conabatur.-quiquedare rcgnaamp;auferre,pel‘f homines ac reduccrepro abitrio animi conabatur, aurum vndique conquifitumpl^ quamdici poteft,fitiens.Difcant itaque huius cxcmplo principesomnestamrclig***'' quàmfæculares præ tffe cleroamp;populis,non fuperbèamp;contumeliofe,vthic,dequol^ quimurffedfände Stmodeftè vt Chriftus rex nofter.ciusquc difeipuli *c veri imW‘ res? amp;nbsp;malint à populis amari,quam timeri,vndc tyrannoru pernicies oriri meritoii*“ Sunt qui fcribanthunc quoquedifeordias inter Italos aluiffc,maxime verb inter Gc*’quot;*' fa fie Venctos populos quidem nauali prcclio fatis potentes.
-ocr page 287-P o N T I F I C V M.
B E N E D I E T V S. XI.
^5^^^^«Encdifl:usvndccimus,nationeItalus. patiiaTaruifinuSjNicolausantèvoca-caiendis Nuucmbris pontifexcrta’ur, Hic fe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cunteadolefcentiaordincmprçdicatorumingrcffusiantum\it-
fratresfuos valuit, vteum per onincs magiUratus ad ^^^^^Gcncralis dignitatem prouexerint,Vndeamp; pontifex crcatus,magnumbreui terapore virtutisfuædocumentum prællitit.ltacnim vixit, vt polt mortem inter beatoB merito cenfeatur. Inito autem pontificatu Nogarctium amp;Stiarram, omnesque Anagni. Doscum his in capiendo Bonifacio fentientes,amp; citatosantea ad indicium nec apparentes, frauioreanathemate notât. Cognitaquoqj régis Philippi caufa hominem Bonifacij cen-fiirisirretitum abfuluit, ingratiam præterea recipit loannem Sclacobum cardinalesCo-lumnenfe^,quos ingenti odio Bonifaciusfaclionis Guelphæ itud iofus, plus quam ponti-ficemdecebat.perfecutusfuerat. His quoque bona reltui tuit,à galero tantum rubco, quo »Bunifaciopriuatifuerant,fedbreuctcmpus,abltinerefunt iidfi Compofitisautem hoc modo in vibe rebus, crcatisquecardinalibus quibufdam, quorum de numeroNicolaus Pratenfisordinisprxdicatorum eft habitus, animum ftatimad componendam Italia: pa-cem adiicit.Vcrùm quia in Etruria magi',quam alibi feditionibus laborabatur, eo Nico-humEpifcopüOftienfem cum fuiumapoteftatc mittit:quiamp;nouos magiftratusFlorcn-l^iïconftduit.in illisqueædibus collocauit.quas nuper ad rccipiendos magittratus ædifi-wuerant.durainorum palatiumnunc vocatur.Tum verb Nicolaus plurahis fibi licerc arbifratus, dercducendis exuhbus mentionem facit.-quod vbiexanimi fententia non 'TOpctrauitjpropofitaanathcmatejPratum fccontuliqmortuo deinde non ita multo poft Benedictopontifice tumultuantibusin Etruria omnibus exules omnium ciuitatum in Jgrum Bononieniemconuenientes,primo ingredi Horentiaminftituunt.atqueitadarn noftuapud portam,quæ Bononiam duciqmcenia nondum perfectalupcringrtffi. vlqu« idtenipium diuæ Keparatx paulôantèinchoatum perueniunt. Vcrùmdum prædam tupidènimium quærunt, amp;amlcosconfu!unr, quid maxime agendum cenieant, holti-busfuisfurncndianimos,capiendi arma tempus dant à quibus no fine multorum cxde propere expelluntur.Condudto dt inde Roberto Calabriædutc,non folum fuatucri,ve. film etiain aliéna oppugnarcaufi, Piftorium obfidionc cingunt. adeo egrcgicab his, qui »nprxfidiocrant dtfenlum, vteruptionefaéia.Robcrtum cumexercituPratum vlquc rtpulerint. Bencdiäiautem viri optimiacfindtifllmi mens fucrar, pacata Italia,Tai taros,Sy riam amp;nbsp;Palæftinam ingreftbs iunare.a quibus litcris amp;nbsp;nunciis ad tantam rem con-B'iendam continuo inuitabatur. Mortuus itaque PeruGj(eoenim profedtus cum curia Gicrat) pontlficatus Ri menfc odtauo, die decimofeptimo.rcm deftinat.im omittit.Sepc-liturautem m5gnapompa,vt par fuit.in eCvlefiafratrum Prædic3toruro,noni,Iunij mil-hlimotrecentelimo tertio. Fuifte autem Benedidium virura optimum ac fandtilfimum, . declarant miraculaà fe poft mortem édita, fanatis xgrotis.pudisque dxinonibus è cordi-busobfefl'orum.Vacauittum fedesanonis lunifvfqueadNonas iulij infcqucntisanni,li-Kt Cardinales in conclaui ob cam rem conftituti,a Pcrufino populo impulfi perfi-pcfmt, -minis interdum additis, vt pontificem deligerent.
C L E M E N S V.
Lemens quintus, natione Vafco, Pnrdcgalcnns Fpifeopus,Bertrandus Cotho aoj.^h.
V^J,’,^^;(antC3 vocatus.PcrufijK.olkgiocardinaliumabfcns,pigt;ftlongam coutetionem pontifextandecreaturjs autemckdtionicofintiens.cx Burdc-gala L'.'gJunum
-ocr page 288-PLATINA DE V I T I S
profefl:uSjCÎ) cardinales omnesad fe vocanqui Gne rnora pontiGci obtcmpcrarunt,atqt' ita curia Romana in Gallias tranllata ell, milleGnio trclt;;entcGrno quinto; vbi etiam feptuagintaquatuor annqs rcmanGt cum magno ChriGianorum incommodo.potifr mum verô vrbisRomæcuiustemplamagnacxparteob folitudinemamp; Gtum corruci* abfcntibushis,3dquos quidem ca rtlliuere pertinebat. Coronationi autem pontihd intcrfiiere,amp;Philippus rex Franciæ,eiusque frater Carolus nuperex Italia reucrlus.Io' annesBritanniæ dux,qui ruina mûri opprelTus moritur, cum plerifqucaliis, dumpo®' pa coronationis.vtGt per vrbéducitur.Philippusquoq; rexea ruina aliquaex parte dfb' litatuseft Pontifexautem in tanta trepidationcexequodcturbatus,folum carbunculüK ex tiara amiGt.preci) aureorum fcx millium, vt quidam fcribunt.Peraélo deinde folfj ni, fedatisq; rebusomnibus, Clemens multoscardinalesGallicostum creat,exItalian^ lum.licctioanni amp;nbsp;lacobo CoIumnenGbus dignitatem Cardinalatus intégrant rcliit“^ rit.Trespræterea cardinales cum fenatoria poteGate Romam miGt, quorum aulpi*'? vrbsipfaatque ltaliagubernaretur. At verbcum ccrneretGenuenfesamp;Pifanos intcrU crauilGmobelIo implicitos, intciimqueSardiniam àSarraccnisoccuparani efle, infub® riac conditione Frederico S.icilix rege conccfl)t,vr primo quoque tempore eampuHidquot;' de hoGibus recuperaret. Veneti autem cum CarolofecundocontjaimpcratoreniCf^ ftantinopolitanum fœdusineuntcs,eb Rafsianum regem perpulere,milleGmotrccti’i'' môfeptimo.vt orthodoxe Gdei rationem à Romano ptmtiGce petierit. Venim eùntf^l Gea Veneti acCaroIus refrixiGcnt, Rafsiani ipG malo exemple fententiam mutant.
rim verb apud Nouaritnfes noua harcGsà Dulcino Margarita inucnt.i
fœminæ Gmul habitantts.in omnem libidincm prolabebar tur.FratictllihifunP/’/^'''^'*. lati,quosopprimereClemens conatus.eo ftatimmilitesqucfdamcum apoGoHcd'^?^ to miGt, qui eosin alpibuspoGtos partim inedia frigerc partimarmisnpprtfsitF'r cinusautem amp;nbsp;Margarita viui cspti, membratim latcrantur .• corumque ofla cowbH' . difsipantur.Refcitumquoq;eodemftretemporeeG,TemplariosolimChriftimili'^ - noftris adSarracenos dcfecifle.-Hancobrem ipterftfti illi lùnt, qui comprthendif^
rif It J Snr ruceuos tlefece-rmu.
tuere.'Corumque bona partim Rhodiis militibus,quiinfulam pauloanrè octupautr*'^*' partim verô nouis rcligionibus funt attributa. kidæos quoque Philippus rex Fra^’ cum Gngulis veftimentis è prou incia Gia deiecit.direptis eorum bonis ob m aleficia dam Scauaritiam. Verùm cum non ita multô pôft Albertum imperatorem leannci’’ fritreneposinttrfeciflet.omnesferèciuitatesCifalpinæGalIiædominoshbieosdcF? rcjquosanteacapitaneoshabucrant.Capitaneoscnim præfeéFos vrbium vocant,''G' ronaScaligeroSjMantuaPaffcrinoSjPatauium Carrarienfes. Eftenfes autem iampridf dominatu Ferrariæ potiebantur, fed tune potiffimum Mutinam in poteftateni im™'-degere. Ncc indignatuseft CarolusfccundusNcapolitanus rex, Beatricem Gliatn Marchioni Ellenii vxorem turn colIocare.Vcrùm FrifeusciusGlius nouercamlibi 't
induftam ccrnenspatrem in carcerem conieâum necat,Ftrrai iaqiiepotitiirjnipctf*'* àVcnetisauxilioad cxpugnandumThealdLim,(;aftt11um (quot;ira afcolævotant) pontii^ poGtum.Tum vcró cardinal is cognomcnto PeIagura,Bononiam à Clemente miffiiî '’' iiCtis fubanathematispœna imperat,vtà reFerraricnGablhneant.OptabantquidcF^ rienfes ipG ditioni ccelcGafticx fiibcffc.Hancob rem Veneti maturandû rati.caftcdlûû'* n.oôtuq; oppugnatum tande.capiunquofaclo,Frifeus ipfe vindiétx cupiduSjdimidii® Ferrariæ parte incendit potifTirnùm vcrôcorûdomos,qui rebus nouisGudereviddaf' tur. At dues tanta iniuriânon dintiuslaturi/umptisarmisFrikodominatu cicfto.Vn’^ ÙifefC dcdunt,cura cernèrent fc ab his egregiè defendi polTc,Quarc Pclagura indign^*“‘
poNTirrcvM,
1?}
CfUcefignatosinVenetosamp;r Fcn-arienfcs vndequaque properè ad fc vocat. Clemens ve-rocognica Venetorum contuniaciaamp; rcgnandi cupiditate, eis anathematenotatis facra interdicit.’pro leruisqucdireptiseorum bonis vbitunquelocorum reperircntur,haberi iutïit.Quamobrcmgcns ipfa mercaturaeadmodumdedita, amp;nbsp;in Anglia amp;nbsp;in Galliamaxi-■quot;aincommodapcrpeffa elt.Alios prrtercacardinales in Etruriam bellistiimultuantcm pontifex mifit,qui Roberto Calabriæduci, Florentinisac Euceniibus reliquisq; prouin-bæpopiilis msndarent, vtoppugnarc Piftorium deiifterent.Paruere turn omnes prætec flnrentinosamp;. Lucenfes.-qua re his quoqueafacris interdidlum eft. Verum abeunte Ro-I’wo.Auinionefalutandi pontificiscaula, PiftorienfcsldiutinobelloTatigati^deditionem tJndemfeccre.Ceptg vrbis Florentin i amp;nbsp;Luccnfesjmœnia cuertunt,foffas copient, agrum fibidiuidunnà fanguine tarnen ciuium tempcratuna eft, Solum vrbis vtrique populo tommuncremanct.Qnodquidcm Florcntini non itatnultó'pöft contrafœdera inter fe äc Lutenft's inita occuparunt, dudo circunquaque fnnro, climinatisque foflis.Iidcm priterea vtomniacircunquaquetutiorahabcrent, Acianum gentis Vbaldinatcaftellum inagroMugellanopolîtum,cmptum pecuniadiruunt?inplanoque baud longe Scarpa-riam,vtpaucisante annisin vallc Arpi Ceftelfran urn amp;nbsp;fandum Ioannem,condunt. Miflustunaquidenn in Etruriam Neapolcocardinally Vrftnus'.qui resipfascoinponeret, fpretus à Florentinis amp;nbsp;Lucen(îbus,eôîræprorupir, vta'nathemataamp;rinterdidum publi-cè continuaret. Flanc ob rem Florcntini clerum ipfum grabiffimis txadionibus diu ’’^'I'tumque vexarunt Vli pri’tereahacfæuitiafuntrnam Curfîum Donatum ciuemcgre-g'umScderep.bencmeritumJnterfecerc, quia Hugutionis Fagiolani filiam in vxorem lt;^‘^*frat,adeonobilitatemodio!)abebant.Verùni(ùm poftea Pelaguram Icgatumin re-'■iperandaFcrraria caftel-IoqueThcodaldo à Venetis oecupato iQuilTcnt/a pontlficein gratiam recipiuntur, millclimotrecenteiimo mono.
Endem veroannoCarolo fecundo regeNcapolitanomortuo,filius Robertus in re-gnum'apontificc miffus, Bononiam ad Pelaguram profi.ifcitur.-quern ftatim ecclehæ »Jiiiinerumultuanti Ferrariae præfecit.Is autem NeapoFm iturus, Degum Catclanum ''irumin(ignem,curncohortcequitum in praebdio reliquit.Ciui vbi continere Ferra-henfes vrbis amp;nbsp;minisin officionon poftet, équités ex arct in ciues dimilit; quorum de lumeromultoscertctrucidauit. .Adodo nanque amp;nbsp;viginciex optimatibusEftenliura ^otninatum appetentes laqueo necauit. Eodem verb tempore Henricus Lucembur-plisaGermanis imperator cledus, hac quidem lege à pontifice confirmatur, vt intra wennium coronamRom« habiturus, Italiam ingrediatur. Hoc autem animo egerat pontifex, vtimperatorisaduentu motus Italic! comprimerentur.Imperator itaque om-'’'ftefadurum pol!icitus,oratorcs ftatim in Italiam ad populos amp;nbsp;principes mittir, ma-ïimè verb ad Florentinos,qui turn Arretinos vexabantipctitquevthbiamp;exercitui Fuo 1'ofpitium in vrbe parent,ac vexare Arretinos delinant.- Rcfponderc turn Florcntini, fantuiTi quidem principem imprudenteragerc, quibarbaros in Italiam ducerc conetur, tjuam ipie impcrij cauia àbarbaris tueri dtberct. Arretinis prçtereaimpcratorem ipfurri Honbenèconiùlerc,quos IciretGuelphos quidem ciues fuos expuliflc.’cxulcsenimab linpciatorc reftitui confbeuifle. Si extorres rctincri. Ferunt turn Dantem Florentinos ticosappellaffe,quod imperatori tarn infulfe relpondiflent; quo certc nil poterat,efle nngisirepubii. a fuaalienum: maximeautem tanto principe cum tanto exercitu hoftili animoadiientante. Animos liquidem eis djbantRoberti régis promifta, quiin regnum prollcifcens, fadionis Guelph« defenForem acerrimum vbique fe futurum poHicitus ent.Imperatorautem ad laurinos Alpestranfgreffus,in planadefcendens,omnesferèci-Uiumm principes honoris uufaobuioshabuit,Db£ turn præerantMeiiiolanifadiones.’
qua«
-ocr page 290-1$ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P L A T î N A n E i T I s
lt;]Uirura alteraTurrianorum,altera Vicccomirum habebatur. Guelphls praeerat Guiu’ Turrianuspopulicapitaneus, vtgentis vocabulo vtar; Gibcllinis verb MaphxujVK*' comes. Vcritusautcm Guido, nc Vitecomes Henrici gratiam ob facflionem prxi'idi'l paret, contraÄoexcrcitu in agro Mediolanenb caftra ponit, vifurus, vt ipfedjccWi t]ui nam vrbem fe inuito ingrcdcrentur. Turn verb Maphæus nunciis impcratort® ipfum propere Mediolanum vocat ad vrbem, vtipfe dicebat, imperij Romani dûit’, cilium. Henricusitaquccopias vrbiadmouens, magnosturnquidemtumultusingf*' fo iam Guidonc concitauit, quos ftatim rebus hoc modo compoGtis reprefsit, vtGuiJ* Vercellispotiretur. Maphæus verb equitum fuorura duxamp;præfeâushaberetur.Po'' tusMediolano imperator, omnes fere ciuitates ftatim in dsditionem accepit, Alexandrinos. Coronam itaque ferream Mediolani accipiens, quam modo ctiarnd* morecapcredebuerat, tantaciuesimpenfa vexauit, vtgrauata oncrc plebs, quxlilgt;'‘ tatemfperabat.armafumpferit. Turn verb German! cum ab vtraque faftione fuos c*' di viderent.cxfuburbiis vrbem ingrefli,faâtionum capita aduocant. Galeatius Maphxi Vicecomitisfilius, fclido domigenitore, cum magna clientummanuad*®' peratorem proficifcitur,oftenditque Turrianos tyrannidem vrbis afteâanteSjtan®'’ tumultusconcitafTe. Hancobrem Germanicum Gi'pellinafaiäioncin vnum conut®' entes, Turrianosnonnihilapudplateam far,étæMariae nous refiftentesab vrbepdl“quot;'^ quiGuidonefuadente, Vercellaspopuiariterpctunt. Ex hacautem fadEoncadtriä®' ta interfeâ'i referuntur, quorum de numero quatuor Turriani fuerc. Mouensd® Cremonenfcsamp;Gremenfes Henricus, quiGibcllinos eiccerant,GucIphos adfupP' cium vocat,Ifedlibera CremonenGum deditio,Henricum mitiorem reddidit.. menfes aliquantulumfaeuitum eft, amp;nbsp;corum mccnia funditus eu er fa funt. ParW^’J autem timoré perculG, qui Gilberto Corrigiafuadente, Rubeos in vrbem accept’’' pulGs Guelphrs imperatoris vicarium recipiunt. Tutatijfunt aliquandiu feßdxH' Vcrùmcumacriter ab Henrico oppugnarentur, nodu ad Montana confugifnK’’5 cuamcultoribusvrbem reliquere. Ingrefsi itaqueGerman!, vrbis mcenia confd*' demoliuntur. Hisautem vicinorum calamitatibus perterritiMantuan!, Veron®® Vicentini, Patauini, TaruiGni, Veneti, mandata imperatoris ftatim feccre, tin! quoque pulfo Alberto Scoto Guelphorum duce, imperatoris præftdtum 1“*^ piunt.CompoGtis itaque hoc modo CifalpinæGalliæ rebus, imperator AmcdeoSabi'' dix comité, Pifanoruip Genuenliumqueoratoribus ftibfcquentibus, pqr Placentiquot;* iter faciens Genuam profteifeitur . QÎ^b ctiam non ita multb pbft applicucre amp;nbsp;1*? tiRobertiNeapolitani 8c Frederic! Siculi regis: illiGmulatam, ifti verara smicit'’, præ feferentes, NamRobertusrex niarefcallumfuumcura duobus miJlibusequin' inEtruriam miferat, qui Florentin is amp;nbsp;LucenGbus, G opus videretur, contrai®?’ ratorem auxilio effent. Verùni Henricus Pifas claffe delà tus, præmiisis terreftrij’’. copijs , maximis incommodis Lucenfes afticit. Libuit hadenus com memorare incommoda Italis illata, quorum omnis culpa à quibufdam in Clementem transi® tur, qu'l Henricum impulcrit cum exercitu Italiam ingredi, Sunt tarnen qui bant id ex vtilitatc prouinciæ à Clemente faflum ob inteftina mala, qux quot'd'* cum magna hominüm cæde in vnaquaque ciuitatc, imb in quouis paraoetijffl®* ftcllo,committcbantur. Cæd.bantur dues, necabantur fcncs, olli deban rnr in/antes or* vlluscrudelitatis modus ir cr.it. vndeCbmcntip!acuit,quodfcriprumapud Hume®*, efv, VnusGcprinceps.adquem omnia n feranrur. Henricus aut ’m Romam vcrnisitquot; avripiens,cumquingcntisccuitiousLudouicu;n Sabaudienfem AmedeiG)ir.nprjni:t:ii| quiccrtèapudStepi.nUumCo’umnam non Lvngèà LaesrauenG palatio diuutens.nir', gn'jSI
-ocr page 291-P o K T I F I C V M. '
gnum Vrfinæfaâîoni timorem iniecic.Henricustarnen Viferbium prîmo,inde Roma veniens.eflufoobuism honorato quoquc cum Vrbana naùltiîuciine perbenignèfufcipi-tur.Coronacus deinde à tribus cardinalibus, Romanos omnes in verba fua, vcmoscft/ui-rarecompulitjcditoingéti conuiuio cui omnes ciuitatis prcceresxxceptisduntaxat Vr-finisjinterfuere. Ne tarnen in tanta celebritateqnicquam tumulus obconcitatas homi-nümentesoriretur, militesfuosin theatristhermis Ipcisq; munitisproftationeccllcca*-uit.'quibusprçfidiis adeo confifuseftjVtaufusfit ctiam tributum infuetû à populo exige' tt.Qua ex re omnes vtriufquefaétionisciues.ad Vrfinos confugiunt.-quiçdeslùas props Tiberiinamp;Hadriani ponté fitas,validisprçfidiis cômunierant.Tum verb imperator ir.i pfrcitiisdàgittariosnaualesàPifanismiffoSjin vrbêcôtra Romanos vocat, quos ccrtè nil ’demetuentes.Ioannès Roberti regis frater,qui fuas nauales copiasfub Auentinocol-'»tauerat,ficilèin fugam vertit.-amp; intromiflb equiratu baud longe inftatiuis colloca- ■ ’quot;.populo Romano adiuuantc, imperatorem ipfum Tibur ab ire coëgir. Difceffitamp;: bannesRobertifrater cardinalium iuflu.vrbemquepacatamreliquit. Henricus autera Perufio iter faciens, cum Arretiumperueniffet,Robertum regem maieftatis reum fa-quot;iticitatumquenecapparentem regno priuauit, improbante earn rem Clemente,quocl inlüconequaqujm idónco tantam rem^nec ad fe pertinentem peregiffet.-pontificis enim propriûefle(Jicebat,rcgnumSiciliæcisamp; vitra Pharum darcRadimere. Âdouês Arretio imperatoqinFlorentinosamp;Lucenfescum Robertofentientescopiasducit. Verùm cùni vrbem oppugriarc non pofl'eqoccupato Bonitio.eodemque munito, Senenfibus bellum indicir,lt;j(jj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;malignècommcatuseifubminiftrabant. At verb cum æ-
jYjjrceretibalneafecontulitjVnde multo imbecilliorquàm antcàad “onconuentumrediit. vbi poft aliquot dies moritur, non fine fufpicionedatiàPlorën. ’’^isveneni, fiibbrnato poHicitationibus Si præmijs monacho quodam,qùi eieucha-dlliam veneno illitam dederat, vtnonnullifcribunt.
Pifani autem mortuo'imperatore Florentinorum potentiana veriti, Hugu- ' ’'onemFagiolanuraducemfibiactyrannumdeligunt.-quipaulb pbft ab equitatu cum Henricorailitare folito adiutus, Lucenfes agrismulclatos, in poteftatemfuam redegit, Jemens verb ad cætera mala, quæ Italia patiebatur, audito incendio bafilicx Con-‘bntinianæ vehementer indoluit : pecuniasque clero acpopulo Romano militad tem-Pbm reftituendum,licet eo anno tanta caritate penuria rerum laboratum in regno ”1 vtvixad cibum Atpotumfatis pecuniarum haberet. Quæquidem malaramp;frequen-’f^edipfes fobs cometæqueportendebanqamp;iplàpeftis,qua fere vbiquetum laboratum '^Clemensautem cum animum ad coponendum ecclefiæftatum adieciftet, facris ordi-^'î’usterhabiris, amp;nbsp;plerofque cardinales viros optimos creauit, amp;nbsp;tribusconciliisdi-j’Wisin locis variisque temporibus habitis, raulta prudenter amp;nbsp;mature egit. Nam éd bulcinifeâameccleliafticosimpugnantem.vtdixi, perdomuit : amp;nbsp;Ternplarios fuftu-’’’in niaximoscrroras prolapfos Chriftum fcilicet abnegantes, corumque bona Hie-’quot;lblyniitanis m!litibusaddixit,amp; regi Franciæ apud Pibfauium quædam inhonefta pe« fenti, qubrninusidimpetraret, reftititrnam amp;damnari Bonifacium,amp;abibluiNogare-’■urn ac Sciarram petebat. Primum certe nunquam obtinuit, fecundum poftremo 'quot;ipetrauit, pollicente Nogaretio fe iturum pcenitentiæ gratia contra Sarraccnos, Qaam quidem ex'peditionem Clemens ipfe maxime optabat, vt ex eins concilijs ’Pparct. Prxterea verb amp;nbsp;Cæleftinum quintum approbatis eius miraculis, in fan-ftos retulit Tub nomine Petri confeiToris : Si librum Clementinarum à fe compo» Ctum in Vicnnenficoncilio edidit. Deinceps verb variis ægritudinibus aflüób.tus; . ®Unc dyfeutcria, nunt itoniaclii ac laterum dolore cruciabatur ; eftauo pontifiutus
fui
-ocr page 292-P t A T T N A D E V T T I s fuiannöjtnCnfedccimOjdiequintodetimomoritur.Vacattum redc$ännisduobus,fff^ ribustribus,diebusfeptc(ndecim,dum non fatis inter Cardinales tcnftat, quein pot''“' niùm diligant. Nec minorquidemdifeordia inrer tledores imperi) turn fuit morW® Hcnricojcum alij Ludouicum Bauariæ,alij Fredericum Auftnæ du. es propone^quot;,'' Qu ibus inter fe prçlio concurrcntibusjüpcrato Frederico, tanta iuperbiaLudouicust* tuscrt,vtabfqueaudoritateRomanæfedisamp; imperatorem fcappellauerit.'A ira mitibns in Cifalpina fauerit,vtMedio'anopotiti b'nt, quo ci lacilius Komam profo'. Iiceretadcoronamaurcam,vtmoseft,accipicnd3m. Tum veróEtrufciomnes.attni»^'' meGuelphitrepidareCŒperunt,quod cernebantLudouicum imperatoremcninhquot;'^ péri] iura,adiuuantibus Vicecomitibus Hugutionc Fagiolano Pifànorum amp;nbsp;LucéI'quot;® tvranno, breui rcpetiturum.Hanc ob rem amp;nbsp;Guidonem Pctramalam Lpifcepum Art*“ tinumacdominum,amp; PhilippumTarentinum principcm Koberti regisfratrem.inp^ l tes fuas pollicitation ibus amp;: muneribus pellexcrunt, Multum cnim Philippus equitJW^ I difeiplina rei militaris tum valtbat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
Clemc»sPdl!aV.comtgt;oi'«tftlgt;otgt;tificalium le^ibuiaGrtgorioX.tdittscanßrtHAtii.tionniiJläili^^^. feu fup^leuu in générait cbnc.lto Vienneiifi, lt;jux etiamfipra annotaui, 4 loanne papa XXII. tnentinarumprt‘no,ttiuloterti9deele£hone,ô‘electipBieflatefeap.Ne Romani po»tifieù,ô‘(-Çlt;’^‘‘‘'''^ jlrtia . Roflreme Clemens VI. ballam de moderationelegis cibaria cardinaliuw,inconclaiiirtdi(gt;’^\ fecit,iju,t in libro cercmaniali extat. De quibtss omnibui laitßime in libiis,qu»s de varia CTcatiotit^^’quot;^ font.ßripß,differui.
Ratio creandi Romani pontificis.
Raiienem veto,qua Romanipontifices dcitide mari l onfûeuere breuibtssfulÿeere placiiit,ft’'^'^^ f remo défit ,quod accuratus lecior defiderate poßit Eli autetr. eiu/modi.
'lianes t onclaue ingrcßi diem integrum léquentem formandu legtbus impendunt, ad/anai)i^gt;’^'^ fontifieis admintjirationem maxime neLefiis.rtJs qiitbtupairum qutlqjfubjinbens iurctftrande nbsp;nbsp;1
promniit tbteinperat!irumfieiUis,fipont/ex}ac}infuerit. His acl(s,jtatoquodamdiepr!macoiiiilt;^^ dicuMur. Mane autem eiiu dieipatres omnes indutjpa!lijs,afiùmmo dear/ùm aperiis.qtias iroctit^^'''' in iapeltam vbi corpus chrifii afieruatur ( aetenitint.lbi diuina/pintus fanât rite fatra, elebratiaif'^ bluabfaliitisvfuolecodißonuntfeperfibfeliia. Qÿifqueautem queseligercdemttit,tntoditile^'’'''^ ßribit,',)uttcq,ßto annit'o obfignat.lnde tresexpartibus ad altarc afiendentes, Deeanus vidclicelf'-terorum, cr diaeon^rum pi imt calicemjn quo eo diejàerafaeiafunt, admed.um altaris Jlodestpfi omnium,aeinjfeâoresjfiantes.
Pn/ihac eodem ordtne procédant (ir rtliqui patres, at que ante aliare ingentia pr0eidentes,ceili‘'^ fîgillatim in caliccm dimatunt. id autempofiquam ab omnibus faclum efi,trisilli,qiiosdixi,caldl^\ pjùm ad cater os injerius confedentes ,fttblati!m altitis ejicndunt, confit ftentes infiùbfe'ltortiin ntedii,''^ (j}eâari,(ÿ‘aud!riatircum[iantibuspofiunt: numera’it»-oxcodicillos,quorum, vtcgnuenifittiiiecif''^ uenaur,finguli à Decano aperiuntur, leguntur.ac diaeono pi oxuna pronuntiatidi tradtintiir.
um tenens,aepugillare,q!its ijuifqueeligit,cbirngraphoannolatui.Nullus attiet/itxdb^^ drtlll. con/liiiit’one pro pontifiiee haben potefi, nißqui duarum partium ex carnaltbtii igt;itegra]'i'ß'‘s'[ tulerit, gßü numerus fit ex codtcillis adimplciuraum pontifex creatus efitfiin minus.hberuln efcti'^v^ volueritpatrum,noneleâumàfèf ripto,vocecligere,qua eieâionisratioacceffiusappellatur. quempiamexßlis codiciUii eligt,vocugt;a aeeeßio conucereiotiimopus fol et. Altiis efi quo.jus (.e.iribf'' tifitis mos,quiper adora:ionem dicitur. Hoc autem eft,cum diiapartes cardinalum non tant,ßrutiiiiojfed voce tenus omntfî cößnfu, lt;ir voluntateqiiempiâ excarnaltbtis in Roin.;tiûpi)quot;ifi*' Ustât,atq,venerantur. (^tfiarationelultwlll-Karcelltuli.cr PauitUeiiamlllljtnuntiai-M't
-ocr page 293-PONTI F I C V M.
»fr
I O A N N E S X X I I L
vigeßmus tertius,IacobusCaturcenfis anteà vocatuS.Epifco- ios-Pit Poftuenfis poft longam viginti triumcardinaliiim altercationem
ecclefia cathedrali co-^^wÿronam pontiticatusaccepit inde vero Auinionem cum curia profedus, cardinales in ieiuniisquatuortemporum aduentus Domini crea-uinquorum de numero fu it lacobusCaturcenfis eins ex forore nepos,amp; loannesCaietanusfanâiTheodori diaconus cardinal is ègcnte Vrßna.
yÇterea vero in ûnétosConfefforesretulitLudouicum E.piftopum Tolofanum,quon-Oûm Caroli regisSiciliæ filium, Sunt tarnen qui hoc Bonifacio oftauoaftcribant, vt ante» •lixijabdicareautemfeEpifcopatu SefaccrdotiocompulitHcgonemCaturcenfcm Epift fopum,priuatum omnibus pontificalibusinfignibus,anulo,mitra,cappa,pi leo.camißaq;
«■omana. Priuatum autem, dcgradatum fvt iftorum vocabulo vtaijaccuriæ feculari traditum, omnibus cruciatibus coadam effe vitam cum morte commu'tare, quod in pontificemconiuralTet. Ecclefiam veroTololanam,qua vnicè dilexit, adarchiepifcopa-tumtranftulit.-cyjyj quidem caftella fcx in ciuitates erexit, vthaberet archiepifcopuî ïolofanus.quibuscumdignitatepræeflet. Diœcefes quoque archiepifcopatui Narbo-nenfiafcripßt £jp^QPj[^§^'abbatiam Candi Pontij. Adeopræterea rebiasnouis pontifex ipfe ftuduit, vt Si ßmplices Epiftopatus bifariam diuiferit, acdiuifos in vnum redege-nt.'amp;abbatias in Epifcopatus,amp; Epifcopatus in abbatias viciffim tranftulerir. Nouas 'i'ioqiiedignitates, noua collegia in eccleßis conftituitacconftitutaprius inaliam for-tranrtulit.
Hactarnen gratitudine vfus eft, quôd Clementinarum editionem confirmauit, man-djuitquedodoribusomnibus publicorum gymnaßoium,vtlibrumipfum publiée le-gerent.Ordinem autem Grandimontenfem, quorundam improborum fadionibus la-Waftatum, in meliorcm formam redegit, amputatishis, quæordini obefTent, additis^J mftitutionibus quibufdam, quibus tanta religio con ftaret.Cum verb Cæfar auguftanam tcclefiamadmodumdiligeret, cam in Metropolitanam erexit, quinq; catbedralibusec-defiisexvndecim,quçTarraconenftfubfunt,huicaffignatis.Inftituitamp;nouum ordinem militum, qui militate Cub Chrifto dicerentur in Lufitania, quæ Portugallia dicitur, qui ^rracenis relîfterent,Bçticam amp;nbsp;Africam incoIentibus.Bætica apud antiquos ea parsHi-^paniædicebatuisquæadmaremediterranenm vergit.noftristemporibus Granatæ no-’’f'snobtincnsjàcoccojvtarbitor,quo ea pars Hifpaniç maximeabundat.Coccum autem •’üncgranum vocant,vndclaneinftciuntur.Huiusautem ordinis, quem diximusàpon-dfice,conftitutû,caputin maritimoSilueniisdioeceßsoppido repoßtum eft.militibusq; omnia bona templariorû, annuente rege Portugalliæ conctfta funt, quo liberius mil itiae Ghrilli vacarét. Cuius cenfor amp;nbsp;moderator eft abbas Alcoafiani monafterij Ciftercienßs ordinis Vlyxiponenhs,qui amp;nbsp;confcribendi amp;nbsp;cxaudorandi milites facilitate habet.Dein-cepsvei^o duos Thomas in fandosretulir,l'homâfcilicetEpifcopum Herferdenfem vi-rumnobilem generc,probatümoribusgt;dodrinainßgnem, miraculisclarii, amp;Thomam Aquinatcm ordinis Candi Dominici dodorem præcellenté,decu iusvitaamp;fcriptis mul-tafuperius annotauimus. Creatisj deinde Ceptem cardinalibus fecunda ordinatione, M.CC'CXXlf. ftatimcdidumpropoCuit,quoeo5 declarauit pertinacesSehærcticos, qui afErmarent Chriftum eiusque diCcipulos nihil priuati vel proprij habuifie , quod certe non multum cuinCacra Jcripturaconuenit, quæmultisin locisteftatur Chriftum eiusque diCcipulos dc veros imitatores nil proprij habuiffe,vtilludcuangelij.- Qui non
R, vendi-
-ocr page 294-158 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;platinadevitis
vendiderit omnia,quç habet,amp; pauperibus dederit,non potell efle dignus me difcîpul“’' Præterea veto hæreticurti putauit efîe , fi quisaffirmaret ipfis difcipulis vendendi.J®' nandijtcftandi.acquirendi f'uopte ingenio ius non competere, quod ad ftligionemeuquot;' tesjinalteriusarbitriumtranfeant: vndefit vtdominimancipianon fibi,fed domino»*' quirant.-vel acquifita prius,exarbitrioamp; mandate eius pauperibus diftribuant. Harin’ autem inftitutionem literasapofiolicasad gymnafia publica tranfmifit,neampliusllt;l”l lafticieadercdil'putareauderent. Damnauitprætereagloffulam quandam FratrisP’’'' ordinisMinorum, qui conuentum quendam tertij ordinisad imitandam Chriftip’æÉ pertatemanimauerat,quorum de numero multi damnati Scexuldifucre. Habita prîtquot;', ea conftitutione , vt eorum vocabulo vtar ,decemcardinalescreauit : inter quos li’i annis Columnæ amp;nbsp;fratris Matthæic gente Vrfina ordinisPrædicatorum, ratio bita.
Dumhæcà pontificeagerentur,Floren tinus cxercitusingenti clade non longclmo’” teCatinoab HugutioneFagiolanofiïperatuseft. Verùm Lucenfes non diutiustyraiquot;’'' dem Hugutionis laturi, capta occafione, Nerium eius filium vrbe eijciunt.dum Caitt’'I cium virumdominobilem amp;. manu promptum, quem in carcerem conieceratobpf’'/ dam exhollibus captam, ad fupplicium ducit. PuH'us itaqueLuca Nerius,patreminH‘[t cenfesconcitatjcuiquidem ex vrbe in hoftem prodeuntijPifaniftatimclaulere portât-, i autem cum filio ad Malafp inas confugiens, tentato læpius.ac fruftra ad ty rannidew r®’ | tu,tandem in Flaminiam folum paternum pontifice iubente rediit. Atquc itaû'^'^I ciusabcxtremacalamitateadfummamfelicitatem perducitur: ècarcereenimadM' minatumciuitatis Lucenfistraduûuseft. At verb pontifex intelligensamp;Eftenfefil’^^j, præfidio ecclefiaftico,omninoFerraria,amp; VicecomiîcsadiuuanteLudouico Bauat®'\ diolanopotitoselTe.- omifiis,vtipfedicebat,ad tempusEftenfibus, Vicecomitesintquot; âisnotauit.magis in Ludouicum, qui titulos imperijfibi vfurpat, quàm in Viceco*'quot;|, inueôfus. Eodem quoque tempore Gibeliini Genuenfes à conciuibus fuis Guelpbit?“ fi.adiiiuante Roberto rcge,cuiuspotel1:ati ciuitatem commiferant^Sauonam popubquot; migrauêre. Hospofleaetiam extoirtsbelloinfcquens Robcrtus.dum in Galliastr^ vnàcumSauoncnfibusinpotefiaremfuam rcdadis,aliquandiu male habuit.Pontiit’’'. tem intelligensdifccflu Robert! Guelpbos vbiqueopprimi, Carolum Valeliicoinit?
quot; Franciæ regis Philippi filium, in ft.iliam mitt t,qui Gu el phis præfidio efTet.’amp;hispot' mum^quiapud Vercellas cum Turrianiserant,vrbisditionepotitis. Verùm fuperucttj),. te Ludouici imperatoris iuiui Galeatio Vicccomite ante aduentum Caroli, Turf Vercellis pelluntur,e3q; vrbsin pottftatem Vice ■omitum redigitur. Potituramp;Ca“ eins non ica mukö poft Piftorio, vt Guido Petramala paulo anteTiferno,Floren’tinis»* uerfantibus.SedCaftruciusGaleatij Vitccomitisauxiliofi etus,nam Acciumfiliuinffj milleamp;quingentis militibusei auxilio milerat, Florentinos magna cladefuperatos’ meenia vfqueperfequitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Turn verb pontifex vidons in Bauaro turbandi omnia principium incfTcjei fiC’' terdicit morefolenni, vt fieri confucuit; Guidonemque Petramalam pofto.cupatt',|| Tifernum,fiicerdotiocxauÓLorauic Cortonam quoqueà diœcefi Arretinafeparaui” ciuitatemerexit,creato loanne Viterbienfi Cortonienfium Epifeopo. Interimaott-^ NicolausEftenfis Ferrariædominus, Argenfaui Rauennatis cc^lcfiæoppidumvio**, pat,adiuuante BallarinolIoniKoftio vrbis Mariturtyranno qui furorem Nicolaip’t“. antein vxorern duxerat. Fli etiam iunótisfimul copiis B.ujon enfesaggredi fiintao ' fed àBertrando ecclefiæcopiarum ducefuperari,cum magnoincommoduabiére t”’ itamultb poft à pontifice anathematenotati, FerraritE prstcrca interdiâtum facris,
-ocr page 295-P o N T IF I C V M.
nee Argents redderetur , Caflriicius verö adeoFlorentinostnm vcxabatcaptooppido Signa, vndefrequentesincurfiontsineosfavitbat,vtdtfpci-3tionererum addufti, Caro-luraRobert! fiüum in dominum vocaucrint.Tum vf ro loannes pontifex loanncm Vrfi-numinItaliam propere mittit,qui Florentinos amp;nbsp;Guelpbos omnesin Bauarumconfir-maiet.iamalpescum magnis'^xercitibuslranfeunttrnjsautem Romam iterfaâurus.pri nio.Mediolanum proficifgt;.ia!r,Gibcl!in..;rum precibus motus. Verùm cùm acceptafer-reacorona peciiniis indigeret atqueeasà populo exigeret.quem Galeatiustuebaturom« nibus Vicecomitibusin carceremconied'tis, quatuor amp;nbsp;viginti ciuesdeligit,qui rempub» »dminiftrarent additopræfcôto, quem ex genre fuavrbi præfecit. Bauarustam.enpoftea Caftrucijprccibusmotus.Vicccomites omîtesincolurnes dimilic.duml.ucæ elTenc, vbi imperatoràLucenfibusmagnacumbenignitatefufeeptuseft. Inde veröabiens,comitan-tectimmilleamp; quingentis cquitibus Caitrucio Romam peruenit: apud ædesLaterani iuflucîcri populiqueRomani àStephano Columnacoronatur, Præeranttum vrbiduo ftnobilitateRomana,quosRomaniimptiatorisvicariosappelIabant. Tùm vero cùm Nicolauscomesaltercollegaabeflet, Stephano eaforsobtigit. Coronatus imperator, Petrum CorbarienfemordinisMinorum, ex Rcatino agrooriundiim, pontificemftatim créât,Ioannis vigelîmitertij, aemulumfuturum,hominem quidemhumililoconatum, feddoftum,amp;ad res agendas aptiHi mu m. Habuit hic primo vxorem,quarenuenteac reclamante,religionem amp;habitum fanftiFrancifeifufeepit. Creatusitaquepfeudoponti-fex,acNicolausquintusappellatus,ab impcratoreamp;his, quitum cum eo aderant, vtve-rusChrilli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Creauit is quoque cardinales amp;nbsp;Lpifeoposhomines
conümiles.
Interea verb cùm équités Calli in præfidio Florentinorum re!iâ:i,noflu infidiis ^iftorium occupalTcnt, Caftrucium Roma abire confcllim cogunt; qui primo iun-discumVicccomitibuscopijs, PifasLucamejueperuenit; indevero inPiftorium mollens, ciuitatem diuobfeflamfame ad deditionem tandem compulit. Subfequens au-temCaftrucium cum exercitu Bauarus, Viterbij antipapam reliquit, Florentiam op-pugnatiirus; quamfortaireoccupaflet, niÇaftruciograuimorboex immenhs laboribus contraâo, mori contigiflet. Bauarustamcntantiacccptibeneficijimmemorcius filios PilîsacLucaexpulit, dum in ciuitatibus prælîdia difponerent, vrbibusqueipfe potitus eft. Mortuo quoqueeodem tempore Galeatio Vicecomite, ciusfilijad Bauarum con-bgiunt, hominem rogantes , vt accepta grandi pecunia, quam iplî po]licebantur,fe hpatriamremittat. Tumillepecuniæ admodum cupidus, Accium in patriam remit. Uns, Marcum fratrem tandiu oblidemapud fe detinuit,quandiu ei pecuniæ redde-iintur. Verùm Bauarus relido Pilis antipapa, Marcoque Vicecomite, Mediolanum profeétus, in Germaniam iturus, nequaquam ab Accioin vrbe recipitur paternarum iniuriarum memore. Germani autem milites, qui in EtruriaMarcum Vieecomitem oblid£mretinebant,cognita hominisvirtute, in cius verba iurauere,ex captiuo ducem créantes; quiftatim dedentibusarcemCaftrucianismilitibus, Luca potituseft. Verùm nonitamultopoft abfente Marco, Germani milites mutata fententia, Lucam vrbem cuidamGenuenfi ex genre Spinola, qui multum clafte valcbat, vendiderc. Abeunte prsterea in Germaniam Bauaro, rc omni infeda ad imperium fpedante, Bonifacius Pifanuscornes rem gratamloanni pontifie! fadurus, antipapam Auinionem perducit.quot; vbiincarcercmconieduSjVitamcummortepcrmutauit. Turn vero pontifex duabus maximiscuris liberatus,quod anripapamèmediofuftu!crat,quodqueBauarusin Ger-Rianiam relida itaiia abieraqinftanteFranciæ rege.expeditionem in Sarracenos promul-gat,iinpofitisdeciir.is,qu3;Philippoipfiadexpeditionem ituro,darentur.Coeperanttum
R i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lucam
-ocr page 296-PLATINADEVITIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_
Lucam Florentini,vndea militibus Boemicis ftatim expelIunturjquosantcBrixianiW tra Bergomates in Italiam accerfierant; quorumque auxilio fretus pontifiais legatus,! Jf' mam,llt;egium,Miitinamq; caeperat.Isautem initacum[oanneregeßoemis2miciti3,o®' nem rationemfaélionumltalicarum repente commutauit. Nam quibuspontifexamp;Bj‘‘ mix rexamici ac focijerant, illis Robertus acFlorentini repenteaduerfabantur,nu« Guelphortim aut Gibellinorum difcrimine habito. Maftinus enim Scala Verons.lD^ lippinus Gonzaga Mantux,CarrarienfesPatauij,Eftenfes Ferrarixdomini,amicituni‘ focietatem cumïlt;oberto ineunt,cuiusetiamauxilioFlorentiniadiuti,Piftoriumcapiii'i dedentibus tarnen vrbem quibufdamciuibus, neminequeaduerfante. IntereaveroW^^' chionesEftenfesnon priusab interdióloecclefiafticoabfolutifunt, quamFerraritnliu®; precibus fatigati, Argentam à fe occupatam, ecclefix Rauen nati reddidere. Hi tamenai' xilioScaligerornmfreti.callellumfanóli Felicis agri Mutinenfisobfidere incipiunt. Vt* rum fuperueniente CaroloBoemix régis filio, Manfredoq;, cognomentoPioCarpiii'^ mino,quifocietatem fimul inierantjEftenfcsfundunturfuganturque. Exeoruramil®'. bus ad oâingentos cxcidilTe ea pugna con ftat,multosq; ex nobilitate captos, maxinK'S' | ró NicolaumEftenfem Rainald! Marchionisfratrem. Hacautemoportunitateraotuslf' gatus Bononien fisjCompa rato fatis iufto exercitu,cui ScGaleotus Malatefta Ariminenj*’’ ärFrancifcusOrdelaphusForoliuienfisjamp;RichardusManfreJusFauentinus.amp;Hoftal'quot;’! PolentanusRauennasprxfuere/Ferrariam obfidet.Namhiomnesfiiarumciuitatum(i'’'| minatumpaulôantèoccupauerâtjcumpriusearundemcapitaneihaberentur. Oppugi^^'l batur tum acriter Ferraria, capto fanâi A ntonij fuburbio, cum anxiliares copiæàPhil’)’' ' pino Gonzaga, à Mafiino Scala,ab VbertinoCarrarienfi mifix,animumaderump^'quot;^ Ferrarienfibus dedere, qui amp;nbsp;holles fundunt,amp; omnes ferc duces capiunt.Captusi'i^''^ Romandiolx comes, cum Nicolao Eftcnfi commutatur : reliqui deinceps incolti®^’**^ fuosremittuntur.hacconditione tarne, ne arma aniplius contra Eftenfcs capiant. Ö’™’ verb tanta viftoria Rainaldus Ellenfis, in Agrum ßononienfem moues,longe omniapo* pulatus,àcapienda vrbe paululumaftuit. Venturum quidem inauxilium legatireg^”' Boemix ßononiefcsfperabant; amp;nbsp;iamelTein itineredicebatur,cum fubito ei nunciatu® clt,amp;MallinumScalam Brixiam acBergomum in de,ditioneniaccepilTeamp; AcciumVic^' comité Papiam ingreflum,arcem oppugnare.Hanc ob rem ab inllituto itineredilceden^ reliäoParmxlilio, cum aliquot cohovtibusPapiam ipfcprofeélus, cumfuperarenw®'. tiones Vicecomitisnon poiret,vallatoMediolançnfiumagro,Parma deinceps rcinfeö' rediit; vbi quoq; Intellexit Americum Callrucij filium, Lucam amicorüoperarècepiH“' Oppugnabatur tarnen arx, quam etiä rex accepta grandi pecunia Lucenfibus amp;nbsp;Amerit'' reliquitjbreui in Germaniam iturus,Italicasfaótionespertxfus. Nam ViceconiitescapJ jam arce Papienfi, longe amp;nbsp;late vires fuas diffundebant. Mutin.e itaque amp;nbsp;Regij iæpoû® Germanorum præfidio,commendataq; ParmaMarfilioamp; PetroRubeo, in Germania® abiitjceleremreditum cum maioribus copiispollicitus. Abeunteautem rege,ßononi£n‘ fesipfiadiuuantibus Florentinis,ScMarChiorie Eilenfi, pu!folQgato,inIibertatemfev£® dicant,cxfo tum in vrbe, tum in rgris ecclefiallico prxlidio. Hane ob rem legatusoroa' opedellituttis, AuinionemproficifeiturannoDomini M.XXXIIII. quo temporee® dem in loco loannes pontifex moritur xtatis fuxannononagefimo, pontificatus ver» xix. menfe quarto, reliéla in thefauris tanta vi auri, ejuantam nullus ante fe pontifex. SC' pelitur autem in ecclefia cathedral! cum magna funeris pompa.Sunt qui feribant,Petrum Muroneum,quondam pontificem,aloanneinfanélos rclatum; Gentilemq;Fulginatcm amp;Dynum Florentinum medicos infignesmagnis prxraiisamp; honoribustumab coeffe* ftos.Aiuator enim doélorum virorum eil habitus,
bene-
-ocr page 297-patriaTolofanus.ordinisCiflercienfis,racobiisan-’^^nêtæ priicæ presbytercardinalis,iextodecimodiepcftloan-nismoi tem, Auinione pontifex trcatus, ftatim ccniuras in Bauarum à Ioan« j^:;ïgt;'’^jtquot;nefaótas,vt in viiirpatcrem impenj, confirmauit. Hacautem raticne vatan« ^’^lt;*lt;i2ètciinperi(gt;,ad arma omnia rtfpititbant,cum vnulquifcjue quantumiiis par-uusdcnnnus, raperecxalienoconaretnr ,Scal;geri cnirn non contcnti Vtronæ, Erixiæ, btigoini dominaru, Parmam adimere Kiibeisconabantur : Gonzaga Rcgiiini, l.flcnlis Mutinani Florentini Lucam appetebanr. Veriim cum ScaÜgeri potiri Parma m qnirtrt, stritt l'qui in præiidio trant, vrbemdt fendent ibns, maxime vero German is mi lit ihn j, tjui Scaligero intenli habebantur, in Vitctinos excreitnmmouent : ynde re inftóta ’bcuntes, cum Germanos mill tes abiifle Parma intclltxiflent.eo profeûi.vrbe ttatim po-tiuntur, Rubels iphs earn dedentibus. Nicolausquoq; liften lis, Beatrice Guidonis Gon-111 lain vke)rem accepta, foiericopiisaditus.Mutinam capit Philippinus item Gon-zigaeiu'.bus ipfjs vitro dedentibus, Kegium Lepidi in poteftatem luamftatim recipit. Tuni verocrcicenteMaftiniScalç pi»teiitia,qui St Parmam 5c Lucam öc Patauiû,dtdenre VbertiaoCarraria,in poteftatem luam rtdegtrat, ad tantum dominatum extinguedum omnesicre Itaiiç populi amp;nbsp;principes limul coniurarunt,maxinteauttm Veneti,amp; Luchi« nusVicccuniC , qui Acciopauloantc mortuoin dominatu fucccfl’crat. Cinxerunt Vero-namo.),' dioie Ven.tijGonzaga Eftenlistjudum Luchinusaliocxcrcitu Brixiam amp;: Ber-^onium in mjm poteftatem redigit. Atveiocum Venetitimerent,nedumpotenriain \niiisextuigutrc parant,a!teriusaugercnt.pacem hacconditionecum MaftinoSealigero ineunt, vt omiflo Patauio Carrarienlibus,dimiflatjueBrixia ScBergomo Vicecomiti, qiiasvibesnupcroccupaucrat,ipfe Veronam,Vicetiam, Parmam Lucamqueretineret. bifpiieuitvehementer hæcpax Florentinisfociis amp;amicis ^qui potiriLucaadmoduin cupiebantdej reieâa in aliud tempus querela.tum quidem reticuere.
Pontifex autem mifl'o in Italiam legato,fenatui populoc^ue Komano peiTuaf)t,vt fena* torianidignitatem, quam diuregio nomine gelTerant, fuistandemamp;ecclcliæaul'pieiis sdmiiiiltrarent.Huncobrem ScStephano Columnæ fenatoria dignitas in quinqucniuin pmrogataeft.amp;collegacannuieidatifunt. Verùm cùm pontifex btephanum ad le Au i-nioiieiu vocanet, Vrius Anguillariæ Cornes, Stephani collega, Francifeum Petrarebam Viruratlüciuenciftimum, maxime au tem vernacula lingua rithmisque vulgaribus,corona poctica 111 Capitoliodonauit,aftantepopuloomnlq-,Komana nobilitate, anno lalutis niillelimotrccenteiimo trigèlimooâauo. At pontifex veritus.ne vacante imperio Italia sbaliquoexternoholle inuadei etur, Luchinum Vicecomitem loannemq; eiusfratrem archiepifeopum Mediolanenfein,Mediolani,aliarumque vrbium,quaspofr!debant,vica riosinllituit.Landern quoque poteftatem MaftinoScalæ, VeronaiSc Vicetiæ-Philippino ConzagæMantua; amp;nbsp;Kcgij A!bertinoCarrariæ,Patauij.Obicoini Eftenli Ferrariat,Mutins,Aigentæ luoiure(vtipfedivtbatjtribuit: quodvacanteimperio,omniseinspote-Ibsinpuntificeiu recidat, lefu Chrifti fupremi regis vnicum in ten is vicarium. Obicoi-nitarnen hftenli hoc veétigal imp luit, \ t quotannisdecem millianummum auri ecclc-liæ Romani’perfülueret. Semei au tem toto fui pontificatus tempore fex presbyteros cardinales creauitjviros,egregios,non defua ftirpe,\ tnunc fit, fed vndeqnaque ad tanta dignitatem vocatos. Non improbo tamrn eos, qui ob cognationem Scaffinitatem ad fum-mos dignitatisgraduscr'^guntur,fi tanta conditionc digni funt .Tantæ pritercavonftan-tiïfuit, vtdimoueri à reétûvel vi,velprecario, velpollicitationibus nunquam po-
-ocr page 298-PL ATquot;! N A DE I T T S
tucrit. Bonos fnim diligcb3t,amp; viciffim malos aclcclcratos aperte cdiohabtbat. Coiïp® nereitem paccm inter Fhilippum Fronciæ Si Eduardurn Angbæ regem fxpe tentau'^ per legatos,atfruflra, qui maximiscladibusquàm læpiffimc inter feconcertarunt. Na® EduardiclaffisfupraSclufasnon longèaportu Flandria:,tanta vi cumGallisdiniicaui'i amp;nbsp;vielt, vt ad triginta triamilliaGalIorum vnapugna interfefta refcrantur.Pontifexa“' tem rem fæpiustentatam omittens, ædes pontibcias cumtnrribus amp;nbsp;pometisinchoaiü' acpcrfecit.Tuoqtie iuiritirapenlàquebalïlicsfanéti Petri teâum reflitLiit,qucmadmodtt epigram ma ad eiusftatuam in cadembafilitâ poli turn,indicat.Moritur autem pontifiîgt;' tusfuian.nofcptimOjmenfeiij diexvij. Multam vimauri non cognatisfuisamp;affànibu*' fcdEecIefiaereliquitJotum piélorem illaætateegregium, ad pinguendas martyrumk^ ftorias in ædibus ab feftruöis conducere in animo habuit. In morteautem optimipo’’”' fie is amp;nbsp;dedtiffimijomnes verb collachry marunt.-idque in pompa funcris quiaderantA tibusamp;gemitupræfctulere,
CLEMENS VI.
2OS.PÏJ. ilt;®^^*Femcnsfextus.patriaLemouicen(is.Petrusanteavocatus primo monacli“*' archiepifeopusRhotomagenüs,pollremopontifex Auinione compolltæqueeloquentiæ.libc*'^''’ perhumanus. Eleótus itaque nonisMaij, millefiniotf''
■^^^A'^^â'dcentefimoquadragefimofecundo,coronaturxiiij.ealendas lunij. Sequtquot;' tibus veto ieiuniis pon tificatus fui anno primo, oôio presby teros cardinales créât, nosduos, fciJicet fratrem fuum nionachum Tutcllenlisprofefllonis, amp;nbsp;Guillclniun’'^ forore nepotem.Exhisprærereaquoîpresbyteroscreauit.vnusei affinitate conio'”'^“' fuit.Sequent! autem anno duos item creauit, quorum alter eius erat exalterait®'' nepos.Pctentibus fiquidê Romanis, vtquemadmodûBonifaciusoârauusolimconccI'^ rat.cêtefimoquoquc annofquodfecultim antiqui appcllabant, yndeludifeclaresnonquot;' nati funt^'plenam peccatorum omnium remifiionem vilitantibus limina apoftoloru® Petri amp;nbsp;Pauli, quinquagelîmo quoque anno id facere libenter annuit,cum dicc'^ a ïtatem hominum iubilcum iliumcentum anncrumatiingerc nonpofle. Verùnic®quot;' ’'®'^l^‘g^''^bfotam Italiîfn in tumultu elle, folos Luchinum amp;nbsp;foannem Vicecoitit^^ nend.ç. Vicarios Infubria: conbrmauit, de reliquis Italiæprincipibus nulia mentione habilE kS lon^e Exiftimabat enim, folos V^icccomitcs Bauaro reliRerepolie,in ltaliam(vtipfeprædi£j' ißne. batldcEen(uro,qui vicilFm.'Vt par'paripontifici redderet in ditioncccclebaftica mquot;'' tos vicarios imperiali auéteritateconfirmauit.Nam loannemdeVicovrbisprsfcdu’ Viterbij, Galeotum Malatellam amp;nbsp;fratres, Arimini, Pilàuri,amp; Fani : Antonium f' tranum, Vrbini .■ Nolplium amp;: Gallahum fratres, Caliij .■ Aîegretum ClauellurnJ* briani:Bu!garutium.Matelicae:Ifmedutium,fancliSerueiini:Géntilcm Varrancuni/'' merini .-Micliaclem, montis Milonis..-Pongonium, Cingoli : Nicolaum Bofcarcto® Aeltj.-Guidonem Polentenfcm.Kauennæ .-Francilcum amp;nbsp;Smebaldnm, Forcliuij fcnnæ.-Ioannem Manfrcdum.Fauentiædominos confirmauit.-licet ante quidam cxM locaipfa partim vi,partim beneuolentiaciuium adeptifuerant.vtin Benedidodixinio^ Interim veto Frefcobaldi Florcntini dues admodû potétesl duibus fuis puH),Pifano5W armaconcitantiniquoquidem temporc.Florentini enirn Parmam à Scaligerisemtunt^
crant.’amp; ob cam rem filiosobltdesiam Ferra riant mi; ci'ant,quingéta milita nuroums“'' poHiciti. Sequefter enim ad cam rem conficiendam, Ferrarienfi5,ab vtroque elcó“’ cft. Veriim cùm Florentini alia friper aliam cladc, tumà Pifanis, turn ab corumfoO'’ sffliélati elTcnt,om irrere rantam emptionern coaéti funr.ferre tarnen .luxilium Lutc®' fibus à Pifanis obfeffis non omifere, adiuuantibus ctiam fodis, copiarum duce
-ocr page 299-r o N T I F T C V M.
htefta Ariminenfi,cognomento Vngaro.qni PifanosàceruicibusLuccnfiiim armis qui« dem repulit. Turn vero Robertus Floientinorum amicus, fociorum calamitatibus pcrmotus, Gualteriuni’qucndam Galium Athenarum ducem appcllatum, cum paruo cquiutu in Etruriam mißt, qui artibus cxquifKÜÏiiïiis dcicCtvi Malatefta, vt imperitobclli^ducc, ita gratiamFlorentini populi aucupatus clt, vtbrcuiamp; copiis eoiuin amp;nbsp;vi bi prxficcretur, dciectis amp;: cxtinótis omnibus vrbis magiftratibus. Huius quoque fortunam iuucre Arrctini. Piftorienfes amp;nbsp;Volaterrani, qui homini fefc fta-timdedidere. Atcum AcciusConigicnfis Parmam vrbcm quam ipfe tuei i nonpotc-ratjObicioni Eftenli dediflet, Philippus Gonzaga bcllo ab ipfo Obicionc laceffitus, coniparato cxercitu in agro Regicnli hominem inuadens, collatis Ggnis canto impe-tufundit, vt fugiencem Ftrraria.m vfquc pcrfecutus fit. Turn verb übicio defperati-oncrerummotus, Parmam ipfam, quam retinerc non potcrat, Luchino Vicccomiti tuendam tradit.anno Domini millefimo trcfcntelimo fcxagclimo fexto.Cum au-tem Fiorentini ferre Gualcerijtyrannidcm diutius nonpoflent, necarenfurquequoti-die multi in cum ob libertatem coniurantes. Angelus Acciaiolus vrbis epilcopus,eines armatosin cpiLopatum propere ad fc vocat, patriam in libertatem vendicaturus. Quare tyrrannus imparem fe ciuibus videns, epifcopo ipfó pacis (equeftro adhibito, inculurais cum millitibus amp;nbsp;rebus fuis decimo tyrannidis fuae menie abiit. Vcriini phbsipla ingrata vt fempcr, nobiles ciuitatis, quorum confilijs Sc armis libertatem confecuta çrat, exules faut, direptis eorum bonis ædibusque cuerfit. Et ne quid de-effet ad perturbandamtotam îtaliam,in regnoquoqueNeapolitanomagnæ dilcordix woitæ Idnt.Rvx cnim Robertus line üirpe virili moriens, loannam tiliàm Andreæ Bcpatis fui Caroli regis Vngarix filio vxoremdedit.Ncapolim tnim illis diebus ado» Icfcensvenerat. Vtrùm loanna Flomincm focordem perofa,eum in vrbe Aucrfa per inlidias interimit: alterique fiatrueli nubit, Ludouico olim Tarcntini principis filio»
_queni Robei ti quoque fratrem fuifle conftat. Turn verb Ludouicusrex Vngariæ pri-mimariti frater tantum feelus vlturus, cum paratiflîmo cxercitu in Iraliam veniens, primoSulnioncnfcsrelîftereaufos oppugnarcadoritur. Intérim autem Romæcrcando» rumfcnatorum exaLuâoritateapoftolicacommutata rationc, Nicolaus Rentij ciuisRo» njjnus publicus feriba virquidem ereéhiad libertatem excelfiqueanimi,occupato ar-mis Capitolin,tantum lîbibeneuolentixScauéloritatisapudomnescomparauit.vt facile quo vellet mente populiRomaniflcclcret Is auté quo magis animos hominûcommoue» ttt hoctitulo vfus ctl.-Nicolausfcuerusamp;clemenslibcrtatis, pacis iuftitiæquctribunus, ufacrxRomanæreip. liberatorilluftris. Hacautem verborum pompa tantamdefc,8e *dmirationcm Scopinioncmconcitauit, vtomnes Italie! nominis per legates pace ami-citiamqueab eopetierint. Fuerre Se quædamexternx prouineix, quæad Romaniim-periigloriamrcnafccntem, vtipfæputabant,refpicercnt. Sedparum inoleuit fucata gloria; nam dum parti ciuium confulit,parti aducrfatur.repente ex patrono ty rannus t h habitus. Hanc ob rem feptimo magiftratus fui mcnfcfponte fua ignaris omnibus, mutata vclle,pcrobfcuram noâemRomaabicns,adCarolum loaniiisfilium in Boemiam profi-tifcitur.-quein Clemens pontifex ob multarura linguarumlittrarumqueperitiam, inBa-uarietiam contumcliam ab cleéforibus in Calarem delîguari paulôante fecerat. Ca-prusitjquetribunu''àCaro!o,Sc Auinionem mifius, pontihc'idonodatur,Ludouicusau-tcSulmonepoll longâoppugna’.ionépotitus, rcgnûdeincepsfacile occupât, abeuntibus inprouinciàSarboneixfem ob timoré loanna Scadultero Ludouico.reliéio ad regnicuflo diâdii.e Dyrrachino,Robert! regisricpote ; que Carolus prxlio fuperatûSc captum,vlt!-niüfupplicioaiTecit.At yero^cüfere in totaltaliaptfte laboraretur,Carolus rcliàofatis ma-
!
-ocr page 300-r L A T 1 N A D E V I T I S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
gnoprxfidio,tertio menfein Vngariam rcuertiturteomaxiniètempore.quoloanncsa chiepifcopus magni animiconfiliique vir, mortuofratre Lucluno, vicariatiim Medio’ nenfeni àpontificc fufcepit. AtCIcmensretento in vinculisNicolao^cardinalesquold’ Romain milit,qui ftaturn vi bis corn poneren t.-ad quosFrancifcus Pttrarcîia perfcribe»’ cisperfiiadetjVt promifcucftnatorcsad tollendam feditionem ex plcbe ipfàcréent,eu® non fatisconftctin ipfa vrbe Rotna,quifenatoi ij. quiqueplebij ordinisiint,quôoinnf fcrè peregrini (înt,amp; ignotis parent ibus orti.Declàrati itaq, fenatores funt^PetrusStia®' ColumnenfiSjamp;Ioanne'/Vrb tilius.Quoquidem temporepcitisadeo trienniototaml®' liam peruagata eft,vt vixdecimusquifqueexmillefimohominefuperfuerit.Necidq“'' dem minim,cum ob iubileum contagionehominum amp;nbsp;multitudinem vndiq; Ronis® commigrantium fqua!ore,ßtLi,pcdore, omniainficerentur. Ventreautem tum inpot*' ftatem riorentinorum Collisoppidum,amp; Geminianum. Venit amp;nbsp;in poteftatemareW’' pifcopi MediolanenlisBononi3,ciu ibus ipbs vitro dedtntibus.Quare pontifex comn’'’' tuSjmifToin italiam legato,Florentinos ScMaitinum Scalam in Vicecomitem conci®’' Sed mortuoMaflino archicpifcopusCanerngrandem MaRinifilium.omnesq; flamin'^ amp;nbsp;Etrurir Gibellinos in fœdusamicitiamq; fui p611iciens,Bci naboueni nepetemBo'’^ nia ra milic,quiciuesinbdecontineret.Interim verb Florentin ! nemine vetante.Piftof' j enfes ac Pratenfesaggreffi, cos tâdem in poteftaté fuam armis redigunt. Verùm pofte’’’ arlt;hiepifcopo vexati,ducecopiarura loan ne Aulegio,vixtum quidem femcenibtisW®' tifunt, DcfecilTe tum Anglareamp;Burgum fanétifepulchri eccleiiæoppidum ad Vice'S^ mi tes con flat. PugnalTe tum etiamlegitturGenuenfes ô: Venctos inter fe bello nau’M inquoprimo vidti Genuenfesfunt.- moxviÔtores præfcéto claflis Philippo Aur'Y Chiuminfulade Venctiscepere.amp;Euboéam (qiiamNecropontumvocant)magn'-^^' dibusvexarunt. Clemens autem quietiltaliæ tandem confulturus, LudouicumTarequot;quot;' num principem,regem Neapolitanum decreuit, pacem cum Vngaro inftaurat.Vib'® Auinionenfem à loanniregina emit, eiusenim patrimonium habebatur. PerfobiP' precium feudi permutationeitantundem enim amp;nbsp;eôampliusob regnurn Neapolitanui® eccleiiæ Komanæ debebat.At verôdura Anglerianus VicecomesScarperiani iiiMugd'” obliderct, Senenfes, Arretini, Perufmi fuis rebus timentes, nouam focietatem cum R’' rentinis contra Vicecomitesineunt, Scntirecùm Vicecomitibus Pilani aperte non pot^ rantob Gambacurtosfamiliani potentem Florentinisamicam; qui refifterc Viceco^’' ti nequeuntes,Carolum iinpeiatorem in Italiam vocant. Flanc» b rem motus ponftft’ veritusque ne Italia ferroac flamma valfaretur, quemadmodum fe faâurum impc®' tor minabatur.' amp;nbsp;Vicecomitibus Bononiam haclege permittit, vt xij. millia niimmii® auiiciuotanniscclt;lefiæperfoluerent: amp;nbsp;pacem inter Vi.ecomites tSu Florentinos to® ponit hisconditionibus, vt neuter iliorum Piianos, Luccnfe'î,Sentnfes, Perulinos vOgt; rct, stquc Burguslandti ftpulchri eccleiiæ obtemperartt, libertatemtjueCortoiic'iil*' um Vicecoinitcs tuerentur. PiKcm quoqueSt fœduscoinponere interPhilippuinf’' gcmFranciæamp;Fduardum AngliæannixuselF, fedfruflra. adeuerantadbt'lliinianini^ tr in quo Eduardus vidforcælis viginti Gallorum millibus, Gallelium vndecini mcni'' busobfenum, vitandem cæpir.Eadem quoque fortuna fuperantur Scotijabbis,qui£‘ duardi aufpiciiain ia tum militabant. Pontifex autem boni pal'rorisofficio lunctus, cura loris prodefie Cbriffianis non poffet,domi ccckfiafticolenatui c» nfuliiit. Aliquot eniin pr.rllantcs vii\,s in cardinaleslcgitrmaximè verb t gidium Hifpanuin arthiepilffquot; puni 1 oitt num, Niiolaum Cappocium Ivomanum ciucm.Rainaki'im Vrlinntnetcft’ liæ Romanæ protonotariuni.Nepotem quoque luum hui^ numéro aflcriplit, oui pdf’ pontilîcàtùadeptuscft^ôc Gregorius vndtcimus appelIatus.Sunt quiEribatnhunt ponlt; tifitem
-ocr page 301-o«*
t*'
PO NT IFI C VM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i6f
tifiremin fanflos retulilTeluonem presbytcrumamp; confetTorem Britannicum. Pontifi-catusautem fui anno decimo, menfe fexto, die vigtfimooélauo. miilefimo trectntcfimo quinquagefimofeenndo mortuus, Auinfone fc pelitur, adbibita à cardinalibus, qui tura adtiant, hontfta funeris pompa.
INNOCENTIVS VT-
‘g^?^’Nnocentiusfextus,patria LemouicenGs.Stephanusantcavocatus,pontificijciui- i-oä.Pit ^*|^bsq', iuris vir confultifli mus,procurator primo, moxEpifcopusClaromötanus,
credtur,anno Domini nvillefimotrecentefi-(jecimofexto calendasDecembris.Fuit autem vir
integCrrimæ vitæ.magna’qiConliantiæ A: feueriratis. Beneficia autem eccltfiafticanó nifi ' prubatifTimis facerdotibus tu m vita,tum doélrina dédit. Poft verb coronationem fuatn multasreferuationesà Clemente laólasfufpendit; conftituitq; ftatim, vt omnes prælati, Omnesqi qui beneficia habebant,ad ecclefiasfuasfubanathemitispœnaproficifcerentur. I)icebatenimouespafcuasàpropriopaftore,nondmercenariocuftodiridebere.lmpen-famquoquedomtfticam, quae magna erat.imminuit, familiam fuamadeertum Schone-ftumredigensnumerum.tiecdomi voluit nifi virosbabere probatiffimos. Idem vt fa-Cerent cardinales, acerrimoedictomandauit.diâitans fuam ac omnium ecclefiaftico-rumvitamexterisexempleefle debere,ad imitationemSaluatoris noftri,cuius tota vita exê^lur. adinftitutionemhuman!generis refpiciebat. Prxterea verófacri paiatijauditoribusfa-lariainlbtuit pg muneribuscorrumpiin decernendislitibusobinopiam portent. Dicebar cnim famelicos non facile etiarn abalicnociboabftinere, fi litobhta quouismodo
o' ÿ
;)
5'
(»
tdendifacultas. In viétu pareus eft habitus, in fumptubellicolargi{rimus,dumbello rc-puit.quxatyrannis fuperioribus temporibusoccupatafuerant.Egidium nanqueHilpa numegenteCarilEcardinalemSabinumvirum infignem, claterc fuo in Italiam mifit, quibello tyrannos perfcqueretur, ditionemqueccclefiamtutioremredderet eomaxi-mètcæpore,quo im perator Conftantinopolitanus, Arragonum res,amp; Veneti,contra Ge nucnfesfœdera inter feiniere;Hi autemcompar3taingenticlafi'e,numeronauiumamp;:co-piamilltumfuperiore5,Gcnuenfesinter Conftantinopolim 8c Cbalcedonemaggrediun turlocoipfisGenuenfibusiniquo,ventoaduerlante.Pugnatumcftabauroravlq',3d vef-peram actandem Grreeisin fugam vcrfis.Venetiac Catelani magna ex parte cum præle-fioclafiiscxduntur,Pagano AuriaduceVeneti autétantâcladem 8c ignominiaminiquo »nimo ferentts redintegrata cu Catelanis clart'e,Nicolao Pifano V enetç daftis prytecio.le-qutnti anno non longe a Corfi-aGenuenfesfundunt eorumq-, triremes quadraginta vi-monuftas demergunt. Flac clade perterriti Genuenfes, archiepifcopo Mediolanenfi ci-liitatcm aefua dedunta qui Veneto, hello aggrtrt'us, Patauium pi incipcm, Veronenfem, Ferrarienfem,Mmtuanum, 8c Florentinos in fe concitat, veiitos ne fuperatis Venctis, adfedemum irctur.Vugnabittir terra raaricjue.- (cdGenucnfes præS'eélo Pagano Aunt, mira fvlicitatc naùali pv.gna vfi, apud Sapieniiam Puloponnefi proraontorium ^^enctûslùp rant; eoruinqu- pri’fedum Nicolaum Pifanum captuna cum quinque mii-Woushominum G nuam perducunt annoVi)oTOinimiileGmotr£ccnTtfimoquinqnage-limoqiurto. Vdum Vcquenti anno movtuo archiepifcopo MedioianenlijVcnctiac i'oei) nugnacura iiberati 1'unt. ßernabasamp;Gai.atiuscKLu.diinofratrcncpotcs patrui brere-d« i'uerc. Sola Genua ab bis dcfecu, inito cum Venttis fccdere , ineboato prui-^ bernaboueScGa’eati, luadentcpontilke , Egidioqve tiuslcgato. Interim vtro Cale* loanuks Condantinop.ditanus imperator inpatriam rediit,pu'!oarmis’f,annc ( anta-ttifcno imperij cuntraiustascpeoccupatore.ldautemfattum tCt Fr an,.dcrGataiufii Geil nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuenhs
-ocr page 302-rLATINADEVITIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
Bucnfisopera , virirerum maritimarum pcritiffimi.- cui MitylencmcumLesboüO'’ dédit jgratianimi lignumpræfeferens, quamceitèinfùlamrupsrioribusannisTuri“’ Cataluliisiplis viablïulit,occupatâ prius Conftantinopoli,totaque Thracia.NecRon'* certe minor perturbatio, quàm Conftantinopolitum tuit .Francifeusenim BarunccH'^ Romanusciuisadmodumpotcns,pulfisfcnatoria.dignitateloanne Vrfinoamp; PctroClt;’‘ lumnenfijtribunitiam dignitatem libi vfurpatcumhis titulis, Francifeus Baronedin fcriba fcnatus,Dei gratia aims vrbis tribunuslécundus,àcR.omanusconfu!. Tum | Innocentius pontifex recognita,adcomprimendam hominis audaciam NicolauniG^C'l cij.quieodem mododominatumappctierat.ècarcere Auinionéli duftum.Roniaranii’'^ titadtribunatum repetendum . Isitaquc vrbcm ingreflus,adiuu3ntcnobiIitate,acnH', gnaplebispartCjBaruncellumè Capitol io de'; cftum interticit,ac folus tribunatu potiw^'^ Verùm cum non itadiu priflinæ condition is immemornobilitatem perfequeretur,®* xime verb Columnenfesaporta Exquilina in Hernicos cum clientela proficifientes,!'”' gnoincommodo pulfusjn Capitolium fe rcccpit;vndcfugiensinftantibushoftibus,gt;’’.'' tatavcftecognitusà ciuibusRomanis obtruncatur. Tû verb auftoritateapoftolicaG“'' do lordanis vnicusfenator ad annum creatur.lmperatorautem régis BocmiæfiliuSPf benigne à Carrarienfibus.Gózaciacis Vitecomitibusfufceptus.Mcdiolani coronaniW' ream,vt mos elFaccipit. Inde verb Pifasabiens, legatosSenenGum, 'VolaterranoruniJ'’’ tiufquefere Etruriæ obuios habuit,qui dicerent fe paratoselfeeias mandatafaccrc.lJf^ 1 fecilïentFlorentini.nifi prius data ingenti pecunia feab cius manibus rcdemiflent.Ro®*’ aùt proficifeens, hac conditione à duobus cardinalibusad ca rem miflïs coronaturAtquot;*' queRomæ.nequein kalia dmtius immoraretur. Quoquidem in Germanianiab«'''^?' Egidius legatus omnia ferèoppidabreui rccepit,quæryranni inlligante Bauaroinf'^®'! nia,quamRomandiolam vocamus, in Marchia Anconitana, in patrimoniofjnß'P'quot;’' occupaUerant.Eos tarnen vicariosin oppidisfuisconfirmauit.. quos videratecflt:li^^®”S mans obfequentes, vtpote Galeotum Malateftam, amp;nbsp;Guidonem Polentanum in fl*'* | nijjVarenenfesin Piceno.Ordelaphusautem ncquaquam eccleliç Romane obtemp'^’’I tes bello bien nio pcrfecutus.,elt; s tandem è Forol m ij, Foroqtic Popil ij, ac Ct fena nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|
uit.PotuifTent hi quidem aliquam partem dominatusrctincre, adiuuantcIacobocJi'“' naliColumnenfijvirohuicfamilisamitiffimo, fed maluerctotum conftanterainitt^ quam partem turpiter retinerc. Egidiusautem pacataFlaniinia, adeoFoi oliuij dcleö*. tus-eft,vt amp;nbsp;srarium ccclehs Si pe.uniam ab Auinione miffamjvnde arces Italiçœdifr* rentur,eoloci repofueritA inftitutiones quafdam ibi compofuerit, quibus adhucp'' uincia ipfa vtitur,cum autemfgidiusltaliampacalfet, arcefque in ditionecccldbif pliiresacpcrncceflariassdificall'ct, oranesque Italos print ipesac populos ad offiduit’ degilTet, ad annum quintum legaiionisfus fucceflorem habuit^Arduinum Burgiinii''^ •bbatem Ciftercienlem,hominem rebusagendis ncquaquam idoneum.Hancob eunte Egidio, omnes kalis principes ac populi anna capiunc. Nam amp;nbsp;Pifani Florentirquot; adeo vcxaucre,vtcum nemo prodireobuiamauderer, agrumomne Florcntinudirip*' rét,capto Figino fuperioris Arnicaftello.incenlisq; villis omnibus,qtif paffim in agrisf' dilàcatscrant.Duxaut i lorentini cxvrcitu^ PandulphusMalateIÎ:atûerar,quempopülii* abdicai e fe magiftratu coêgir,qui3 nunquam congredi cu m hoke aufus eft. Turn verèf' fini elatiorcslaófi,non tam Ipe potiunds vrbisquarn inferendscontumelisiauh.b^'' busaliquot procliis ante portas cómilfisjCum magna prsdadomû redeunt, inlhntciaïp' tumno ; Bernabos quoq, Bononia bcllo agitata,acriter earn dcftndéteabbateCluniacdi multiscallellisfpoliat.Erat quidem Bononia,vtanteadiximus, 'VitccomitüiÏoniinanj' fubiebflajfed Au’egianuseaabbatiCluniaccnli prodidit, Firmum in mcrccdcmprn^ tionisacetpturus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VW“®
-ocr page 303-Vèrùmdum BcrnabosBononiamamp; RegiumbcllopremitJcgatusapoflolicUsacchis in focietatem bel li Phil ippino Gonzaga, Cane Veronenfi,NicolaoEftenfi, in Brixianos mouet. TumBernabos Brixianorum periculomotus,rcliétaBononiaacRegio,inho-ftem proticiUens, apud Montern darum tanto prælio fuperatur, vt ægrc dcinceps vrbis mœnia tut^tus fit. Éodemfcrètempore Florentin! Galeoto Malatefta duce Pilanoslii-perant.illeclisprius ad feeorum militibuspecunia.Hancob rem Pifani in Cambacurto» dues (üosprxpotentcs,omne crimen coniicicntes.quödauaremalignet^ue ftipendia mi-!itibusperfoluerent,Ioanncm Agnellum exulem Bernabouiamicura ,amp; Cambacurtis tduerfantem reuocant, quiciuitatembreuiin poteftatem fuam redegit ,fublatisc medio «duerfæfâétionisamicis. Verum compolitaùpontificeinter Pifanos Florentinos pace, loinnesHiucutPifanorumftipendiis militate folitos milites omnes paffim peromnem ^’iliarafpirfos colligcns, magnum omnibus térrorem iniecit, tumultuantepotiffimum duitate Romana in creandis fenatoribus, quam difcordiam Innoccntius optime feda-Hit.externofenatore ad vrbem miffo Raymundo Ptolemxo ciue Senenri,qui annum integrum magiftratum geffit, anno Domini millefimo trccentefimo quinquagcfimo-nono.Non quieuereautem compofitis eriam hoc modo rebus Romani,nam puUo fena-tore.feptem ciues crearunt cum fumma potcftate.quosReformatotes totius reipub. vo-carunt.Hanc ob rem Innoccntius Hugonem Lufignaneum.Cypri regem,ad bellum, quod in Turcos gerebatur proficifccntem,fenatorcm creauit.mandauitque vtmagiftra-turaReformatomm omninoaboleret,Bratautem tum maximeintentusabolendobel-lo, quod inter Anglos amp;nbsp;Gallos gerebatur,quó omnibus proficifci in Turcum licerct. Verùm cum Angl! in Pitrienli agro Gallos fuperalTent.cœpiffentque rtgem cum Philip-pofilio.remdifficiliorem faÖufeciffevidebantur.Cum Eduardus magnitudine anima motus, captiuosomncshac conditioneliber3t,neamplius contra febellagerant:c[ui non itimultö póft pacisfoederarumpentes.Tduardumcaperc arma ScoblidereParifios im-pellunt. Parare Sc claflem contra hoftcsGhriftiani nominis Innoccntius conftituerat, cumamp; P!lani,quircm nauticam optime notant,cum Florentinis, amp;nbsp;Veneti,qui claffe plurimum valebant,cum Ludouico Vngarix regcbellatum gererent.Taruifmm eiiim tcx raagniscopiistum obhdebatuaec feditionibus inteftinis Veneti carebant.Nam Marinus duxaffeftatat tyrannidis conuiftus.lecuri pcrcutitur. In tantis verb animi perturba-lionibusaffliftatus lnnocentius,pontiflcatus fui anno nono, mcnle oftauo,dic fexto mo« i'tur;eôpoiiftii'nûtempore,quoStBartholus Saxoferratus vtr illaærate omnium con-bltiffimus. Ante verb pontificis mortem tanta foils defeótio faóiaeft quanta nunquam intt^ Vifum itaque omnibus eft tantx mortis planetas etiam figna aliqua dedifte.
(tf
(f'1
;tl'l in'’
t*
quot;7 .tf’
^?v^^^^Rbanusqnintus,paTriaLcmouicenfis GuillelmusGrifant antea voca- »07-Mt Tl^lt;^élt;ii^tus,fanêti Viótoris Maffilicnfis abbas,abfens etiant omnium confenfu pontifex creatur.Legationcenim tu apud Vicccomites in Italia funge-^^batur.Vocatusitaq’, Auinionem pontiftcatum IniEns.'vir hngulatis 'vir-^ ^Ätutis ingentis animi,innocenti{umæquevi'-æ.Patimadtucndam liber.
^^iôtatem cccleftafticâ animuadiicit corumq^opeta vtitur,quiadcam rem inimati étant, Egidium enim ITifpanum vitü prçftantcfdc quo anteà dixi mus)in Ital tara cumfummapoteftate mittit.- qui itaLudouicûGon?,aga,Nicolaum'Lftctt(em,Francif-cunaCarrariu iniiis fœderibus InBernabouc cócitauit,vt pi celio ab bis luperatus,?c fau-
-ocr page 304-»6S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P I. A TI N A DE VITI S
ciusTgrèanfugerit, amiffo in bello filio,captisq; AndrtaPepnlo Rononienfi cx'. it' iquot; baldo Ordtlapho Paulo jMirandula, Guidone f obano, Azcne Cori igcnli Gidib'’'? Caualcaboucegregiis copiantrn liiarcmdutibus. Pt rnioti auternialarnitatc tum,Franciæ,Ângliæ,ac Cypri reges,legatos ad Egidiuni miiereoratum,vt VicesoniH*' bus'pacem redderet.Non di(lt;elTere re infcda legati.-rcddica liquidem paxeft. diururnafuit loannes enirn Haucut ViceComit'.bus militans, cum I lorentinos bt ' laccfferet, eorum copias apud Miniate oppidum grauittr proliigauic. Hane obrtj’ Egidius legatusThomam Obicioneni egregium copiarum ducera, cum tribus m' busequitum, amp;nbsp;fatismagno peditatu Horentinisauxilio mittit. Pugnatuiuell inter rcciumamp; Cortanam dubio Marte quatuor lioris.-atqucdemum '1 homasitahoftf^li^j peratannitente pcditatu,vtexlex millibusequitum,quijeum Anglico militab.int,p3“‘'. e.iafcrint.atq; ipfedux in deditionem venerit.Huiusautern tantæ victorixfamapcf''quot;; ti.qui abecceleliadefecerantjlfatim deditionem fecerc.At verc ciirn VrbanusadqW'^' fui pontificatusannuin in Italiam venifTetcomponendarum rcrum caula, ei IcgatusRj diusCornetifit obuiam, rationemque adminilbratæ prouinciæ reddens, dumCerW’', Romam proficifciturliberatus tantæ legationisonere, quieturus lt;'b fenium Viterb*“’?' rediittvbi amp;nbsp;tertio menfe poft m oritur: vir certè lingula ris virtutis, præflantisquc^'’’' mi/quique dignitatem ecclefiafticam, dum vixic, mirifieetutatus eft.Liusautcni Aflilium delatumdn ecclelia beati Francifei tumulatur, lepulcliro à fe conditodn® ueret.At verôcùm Carolusimpcratorintellexiffet Vrbanum Romam proftäun’’^'’ ipfequoquecum vxoreamp;liberisltatim aduolans in itincre Lucam Pifanis, Minis'^ ; pidum Florentinisadimit.libique vcndicat. Profedlus nc lit Rornam baud Gris ffquot; cum ab Inno^entiofextopontitiieRomanocoronam imperijaccepiiredicatuqcsti'’'’, Oftienfi Romam ob earn rem milTo.Acceptaautcm à Florentin is ingenti necunia,'!®'^'; bello vexaret,tertiomenfepofteaquam venerat,Italiaceflit,anno rnillelirao treff''''', mofexagelimooäauo.Vrbanus veröapoftolcrum capita diu quælita tandem delierantenim in honore effe propter defuetu di nein amp;nbsp;ignorationem hominuni ‘’'.P'j veröSanèta fanétorum reperta, aclocellisargenteisrecondita,ad altare maiusbal“'' Lateranenfiscum maxima veneratione Scceltbritate collocanrunaltanteelero p‘r f que Romano. Idem quoque pontifex ædes pontificiastu m in vrbc vcteri.tuniinMf’^l flafconeconftruxiqvteiac cæteris pontificibuseô proficifci liceret.vitandi vrbaniîquot;' 1 caufa.Breui autem in Galliam reuerfurus,Ioanntm Haucut egregium ce'piarum duf'J ècarceremiirum,copiisillisomnibuspræfetir,quæantclubf gidiomilitaueraiit,''quot;' diuditionem ecclefiafticam ab holte tueretur,quo adipfe reuertcrttur.RcdireDJnq'' ad Italiam ei in animofuit. Verùm dum in Galliasproficircitur,pontifieatusfui®quot;'* oétauo, menfequartoMafTiüæ moritur : vel fvtalij volunt) Auinione vitam liriiui':'’ maxime tempore,quo Brigida deuotiffima Chrilli mulier.SuetiæprincepSjRomam'^. ticaufa venerat,motusquenonnulli in Apuliaexorti lunt.mortuo Nicolau AfciJüjf*'' dem prouinciægubernatore.viro ftrenuo ac in rebusagendisfapientilCmo.
G R E G O R I V S X I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î
»os të
Regorius vndecimus, patria Lemonicenfis, Petrus Belfortisanteà voö®*' Enélæ Mariæ nouç diaconus cardinalis,Auinione pontifexoniniiimcoi’l^ Gcreatur.Huncenimadolelctnfcnuvixdeciir.um feptimum annumaquot;quot;’' creauit.amp;.'neviderctiirf’'^ ni ac fanguini magis, quàmeeelefiæ confuluiffe, tiindcm ad cxqiidlt“^j mos düôlores, maxime vero ad Baldum, qui turn Perufij ltgcb3t,difcipulinïg'''.''* ftatim mifit, vbi tantum in quouis genere dodrinæ profecit, vt idem
-ocr page 305-P o N TJ F I c VM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îO
âuâoi'ititein confirmandisrebus dubijs pîerunque vterctur,Fuit prxtcrca ttntæ inno-centiæ amp;nbsp;placabilitatis, adeoque humanus amp;nbsp;plus, vtab omnibus vnicèdiVigeretur.Eô itiquetempore.quo pontificatum inijtjKomæ fenator fingulo femeftriàpontifice datas, iuspopulo dicebat, Vrbisautem cuitodiamtotamque reipublicK adminiftrationem Sc -j ' curara Banderelitumgerebat. Banderelijcnim appclatifuntGermanico verboàvcxil-! nbsp;nbsp;lis,quibusinbello vtebantur.Singulæenim decuriæ Cigna internofcebanturfuo.Capita
Iregionumnunc vocantur,qui vrbis tribubuspræfunt.ln Cifalpinaautem principes illi, quos diximusin Vicecomitesçoniutaffe, Regiuraà Vicecomitibus poffeffum,proditi' oneoccupant.Supereratarx, per quam Bernabos vrbemingreffus,hoftes primo impetu fundit, Regiumque libérérecipit, Lucio Teutonico duce indedeturbato. Agebantur iiæcinltalia, cumPerinusCypri rex, Petro genitori in regnum fuffeftus, magnaruna difcordiarum inter Genuenfes 8c Venetos caufafuit.Nam dumFamaguftæcoronatra-quot;«fuæ pompam ducereqadefl'etque Genuenfis 8cVenetus Bailus,(^itaenim appellant ,i('i tnercatorumPrætores^velletquevterqucad dextram regis incedere, tan tus repente tu-jf'1 inultusexortuseft.vtGenuenfescæfiacpulftperignominiamCmtjregeinVenetos ma-^j| gisquàminGenuenfesinclinante.Hancob rem Genuenfes Petri Fregofiaufpiciis,domi-uiciFregoGducisfatrisiComparataquadragintatrircmiumclaffejCyprumhoftili animo jÀ 'uuadunt,quatuordecim millibus’hominû in infulam pofitis,qui omnia ferro ac flamma ail '’îftarentjob violatum ïus gentium.Rex verb ab omibusauxilo deftitutus, ad mifericor-dbmconfugiens,deditaFamagufta, quadraginta millia nummùm auri quotanniGe-^gt;1 F^quot;=ufibuspolltcetur,fi pacem reddiderint. At verb cum legatus pontificis in Italiam'.ve-jf? quot;‘fletjresqueecclefiafticas recenferet.inita cum Vicecomitibus pace,initium perturban-^lomniaàPratenfibus ortum eft.Hi enim vindicate fe in libertatem à populo Florçntt-ijVI noquærentes, exercitum ecclefiæpermittente legato'inlitruriam vocant.-quemitaPlo-(#1 rerentinus populus pecunia corrupit,vt eorum auxilio Pratum ingrelfus, 8c coniuratio-niscapitavltimofupplicioaffecerit,8cmultavexillalibertatislitteras,8cnomenprçfefe-jiil Until,pluribuscohortibusdiftributa,adoppidatranfmiferint;populosvt dominos co-^1 Portantes, vt libertatis memores, ecclefiæ iugum reijeerent.Primi autem Tifernates »’| ÇquosCâftel!anosvocant)abeccleiîadefciuêre,hosdeincepsPerufini,Tudertini,Spole-ilfj hni,Eugubini,Viterbienf2S.Foroliuienfes,Afculani,feeuti funt. Occupauerat turn eti-id‘l »tn AllrorgiusManfredusfub Bauaro, tyrannidisdulccdine guftata, Granariolum agri (t'f ^iuentini callellum, adquemopprimendumèBononia legatus loannemHaucutcuin ƒ1 nbsp;nbsp;aliquot coborcibusmittit.-Tutati Gmt Altrorgium Florentini 8c Bononienfes,qui exclufo
1)1*1 ^lucutcum Omni præfidio.inlibcrtatemfevindicauerant.Hauctitverb cernensFauen-'inosid rebellio.nem fpeétare, 8c ciuitatem crudeliter diripuit,cæfis paffim omnibus, /I quosobuiosmileshabuit.-8cfolum vrbis viginti millibus nummumauriNicolao Sc Al-t|i* 1 berto Eftenfibus fratribus vendidit,occupato Bagnacauallo, vbi impedimenta exercitus 1^* 1 iuiadtempus repofuit. Tum verb pontifex cognitatanta rerum permutatione, cardina-pi l nalcm Gcbennenfem legatum cum fex millibus equitum Britonum in Italiam mittiqqui
1 perTaurinos defcendentes.fmc vllo raaleficio vfq; ad Bononiæ portas peuen£re,vrbem I obftffuri.Scd legatus cognito Florentinorû aduentu,qui RodulphoVarraneo duceBo-jliÿ' ' nonienfibusfuppetiasferebât, cum copiisfuisCefennam hyematumconccffit,in quavr-f i beita tumultuatum eft ob fuperbiam GaUorum,vt fexcenti Britonesinterfeamp;i fint, reli-jif l qui vrbe eiefti.Qui poftea per arcem ingrefli ,aufiti numerOjCædibus Sc rapinis omnia co-ƒ I pleuêve; neque bis quidem parcéteSjquorum ætas fuppliciter veniam petit.-folæ virgines jiH Sciuniores matrons ad iniuriam referuatæfunt. Foroliuienfes autem veritincàlegato
inopiaçonfilij8cgubeKnawïisoppt'iinerentur,Sinebaldum,Pinum,loannem,Theobal-cH nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dura,
-ocr page 306-f.r* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P L A T I N A D F. V I T I S
dun», Ordslaphos dominos in vrbem recipiunt, quorum virtute ab impetuBi'itonii'’, defenn conftantiffi me funt .Exiflimans autem Gregorius pontifex,haecoinnia irali nbsp;'
inItaliacommittcbantur^fuaabfentia fieri,naufragiumque tarn diuturnum abfcnte?«-bernatorecommitti,deprofeétione fua ad Italiam vir bonus diu multurngue cogitfb cœpit.-fedhominem maximemouerecuiufdamepifcopi verba,qui intcrrogâtusàpogt;''l tificedum fimul ambularent, curnon rediretad ecclefiamfuam,quàmautpar eratta»' diu fine pallore nudam reIinqui:Cur,inquir,tu fumme pôtifcx cæteris excmpl û daturiiS tuum epifeopatum non repttis,ecclefiamq; Romanam (Motus his verbis pontifex,paf* risque in Rhodano vnaamp; viginti triremibus,aliófciturum fimulans,ne à Gallis retincff tur,fifeprofe£lurum ad vrbem intellcxifTcnt: ipfani namquecuriam cmolunientica^i fain Gallia volebant.Genuam itaqueprimô.indeCornetum contendit, vnde terreitf’ itinerenauigationem pertæfus, hyeme præfertim,Romam peruenit.anno Domini à* ■ CCCLXXVI.idibuslanuariis,pontifitarus lui feptimo, migrationis veroRomanïf'‘( riæ in Gallias anno feptuagefimo, Quo autem apparatu, quamque incredibili pop“'' Romani Ixtitia fufeeptus in vrbem fit.honorato quoque obuiam prodeunte,nonaf‘' tinet dicere,cum vulcu,geflu, acclamationibus omnem lætitiæfpeciemeffuderint/' filij folent redeunte peregre exoptato parente, fndigebant omnia aduentu pontiff’' Nam amp;nbsp;meenia amp;nbsp;Bafilicæ Sc publica ac priuata ædificia vbique ruinam minabantur,q»*. certe magna cx parte reftituit, vt turris fuo iuffu ardificata ad fanßä Mariam IVIaioreni'f’'| dicat.Labefaftati etiam ita ciuitatis mores crant,vt nihil vrbanitatis habere videretiin'^ ' illi mores aliunde petedi efrent,quæ totum orb'cm terrarûquondâad vrbanitatenirw gcrat.Collocataitaqucin vrbefede fua pontifexf vt bond paftorem dcceComniäC'f'“^' fpicerecœpit.demcdelaquevulnertbus inferenda cogitate.' paxigitur, qua fanarfi'®*’ dumobdudavulnerapotcrantjfibi diu multumquecogitantioblata eft. Legatuæ''’ queprimö ad Florentinos mittit,qui ad arma fpeélabant, eosque adhortataf) '’H quas pacis conditiones non detrcétcnt.Hi verb pontificispotentiam fufpeftam * tes,ne ad pacem cogerentur,cum Bernaboue horte paterno auitoque foedus amp;nbsp;aniidf’® j ineunt. Poftea veroloannem Haucutpecunia amp;nbsp;pollicitationibuscorruptuni,abff’ fiain partes fuastrahunt.quofuccefTu clati, nullum iniuriæ contumeliæquc genusp^^ ter mittunt, quod in pontificem transferri porter.-qua ex re anathema te notati, häf-'® lentia vfi funt, vt etiam facerdotes fuos,quibus à facris interdiélum eraf,’celebrarcf’'', tra ius, fafque coegerint. Turn veto pontifex à precibus ad arma conuerfus.condüj'' prius Bononienfibus, qui fuo nomine vrbem gubernarcnt,Varaneum mercede conuu cit,hac in re Florentinorum artibus vfus.-eique exercitum ecclefiæcomrnittit, P*'^ póft in Florentinos moturo.Id ne, vt deftinauerat, ftatim facerct, difeordd Genuenfes amp;nbsp;Venetosortaeffecit,Veritusenim ert,nealiqua externa x^is 1 taliam inuac ret,fi ipfeiquoquecumFloréntinisdecertaregnam dum AndronicusGcnucnlmflH“’p Iio fretus,quibus Tenedon infulam mercedem facinoris pcrmiferat, patrem Car“' loannem Conftantinopolitanum imperatorem regno deturbartet. Veneti cundcif?' patriam reduxerunt, ac Tenedon infulam ab eo acccpêre.Qua ex re i ndignari CcnucK^ in aliud tempus vindiäam diftulcre,vcriti pontificis anathema, qui vrrique populo if' i terminabatur nifi abarmisdifccderent,cum diceret neutrieoruaa bellum iHud eonap^; terc.Seddum vir fanâus accurate agit onihia,quæ ad pontificem pertinent, intollus^''' veficæ dolore moritur,fui pontificates anno feptimo, menfc quinto, quinto calcnd’’; prilis,millcfimotrccentefimofeptuagefimooétauo,fepeliturqueinbafi!icabcat3:.M*J'gt; in via Noua fepulchro marmoreo,quodadhuc,vifitur tato omniu cumgemitiiamp;lw mis,quanto nunquam ante quifquam fepultus eft.' parente enini èi vnico gcnitorc pfj;
-ocr page 307-P O N T I F I C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*71
uat'iomncs videbantnrilugebantquenon modôpræfentcm, verumetiam futtiram cala* mitatenijin quam fublato optimo pontificc ob patrum difeordjam incidêre.
ƒ
jil'
('i'.
dl ,0'1
f' (f
VRBANVS Vt
SOrtuo itaque Gregorio cum de creandonouopontifice mentio haberetur, ac?. derus populusque Romanus ad cardinales concurrunqcosque rogant, vt vnum aliquem virum prçftantem deligantè natione Italica^qui amp;nbsp;ecclefiam Romanam amp;nbsp;Chriftianam remp. intégré ac fanótè gubernct: aliter de Chri-ftiano nomine illo maxime tempore aólum effe, nifi optimus paftor turn di-bgeretur. Italum autem requirebant,ne fi Gallus deligerctur, Romanx curiæ itcrum tpigrare vitra montes neceffe effct,cum maximo vrbis Romç totiusque Italiæ detrimen-toamp;damno: quod dicerent, abfente pontifieeomnern prouinciam, vrbemque Roraam t^rannicisfeditionibus continuo vexari, ecclefiasque Romanas negleclas, amp;nbsp;incultas, fi-tu 8c fqualoreiam magna ex parte prolabi.- tollique ob earn rern populorum paetatem Komam continue proficifeentium ,cum videant 8c federn pontificiam, titulos cardi-nalium,8cmonafteria, acfacratiffima martyrumloca fine tedo, corruentibus iam pa-tietibus,pecoribus 8c;brutis animalibus patère.- æquum elfe, vt eo loci pontifex refideat, vbi Petrus fedem oontificiam, reliéla patria fua,reliéta natione, volente Deo collocaue-rif.auxeritque martyrum, confefforum, fandtiffimo'-um pontificum cineribus ac lan-guine: vudc paftores ecclefis vndequaque circumfpicientcs mandatorum C H RI ST t memores.incitatiquemaiorumexemplis, quorum martyria amp;nbsp;res geftas ante oculos ha-lgt;erenr,falutibominumconfulerent.-patrimonium beat! Petri recuperarent,quod pon-tibumabfentiainEtruria,inSabiniifm Hernicis.in Vmbris,in Piceno,in Flaminiaà ty-i rannis quibufdam occupatum fucrat. Reticere fe in praefentiarum, quam irn minuta fit ■ 1 Uminumpietas amp;peregrinatioadvrbemRomam,imôadfanâorum corpora5crelin-L quiasvifendas ob pontificum abfentiam, qux adhuc redintegrari poffet: fi pontifex Ita-I licuscrearetur. Refponderc turn cardinales, fibi curx fore, vt virum optinaum delige-I lent, qui ecclefiae Dei præeffet, nulla perfonarum aut nationum ac.eptione habita, ad. I irauationemSaluatoris,quiad apoftolatum virosex omni natione delcgit.irentipli Sc t Uno animo effent,arbitrarenturque fe nihil ââ;uros,quod non totum ad honorem Dei, I là vtilitatemecclefixRomanXjtotiusqueChriftianipopulipertineret.Dilpvfito deinde »vud fanftumPetrum conclaui, collocatisquein Vaticano militum ftationibus.ne tu.
I'p
®ultualiquotanta eleftio impediretur; vbi de ineundisfuffragiis mentionem facinnt, contentio fubitoexorta eft. Tredecim erant cardinales Gallici; bi pontificem corpore volebant, quatqor crant Italici; quorum vnus ex gentc vrbna adpon-^'fitatum maxime afpirabat. Inclinabat autem in Gallos, quippe qui plures erant, rcsipfa: fed forte fortuna inter Lemouicenfes amp;nbsp;reliquos Gallos, orta dilcordia, cum 'traque parse fuis aliquem creari vellet, effecit, \t lîartbolomxum Barenlem archie« pifcopuna,patriaNeapolitanumjVcbvtalibi legitur.Pifanum,extra collegium cardina« Hum pontificem crearent,abfentem quamuis, Vrbanumque fextnm appellarent. Prius bmen qvùm in publicum prodirent, ftitumque effet V rbanum pontificem creatum ef-b.calunaniariGalli eleftionem illam fraudibus amp;nbsp;metu extortam,inftantibus Komanis
(ill di’ d’',
yiScïvmis, vtValus aViquisxrearctur. Cardinalesautem è conclauiprodeuntes, partim inHidrianlmolem,partira verb admontanaloca confugére,impetum poptilifurientis ''itaturi . Secefsit amp;nbsp;ad Vicouarum cardinalis Vrfinus, in tanta difcordia rnagnam fperaconfequcndi pontificatus cnllocans. Verum non ita multb póft cardraalespo:-nittntiaduài, advrbem venêre. Vrbanumquelante clcCtumeonftrmarunt, ccnl'alu-uruiit
-ocr page 308-in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P L A T I N A D E VI T I s _ nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?
tariinqiie vt venim pontificem decebat.Poft mcnfem vero tertiumincaloresvibinn | Galliculpam reiicientes, apontifice petunt,vtlibiproficifci Anagniam cum bonaeiuH venia liceat,aerem mutaturi pcftilentem,æftateprçfertim,maxime verb Gallis.'feclrt“'’ rafeueritatem Vrbani veriti, abière. Nam femel atqjterum eos.ad fe vocatosadnionu«! vtmanus abftinentcs habuerent, non dona aliqu3,non munera acciperent,dunicaiiH agunqdum patrocinium fuiim beneficia petenti præftant. Interminatusque elifeacerM mè puniturum in Simoniadeprehenfos,3Ut in iuftascaufasfoucntes.Prçtereaverôol'fq ditfibi placere, Scita vellc, vt pompam dimittercnt,tantamquefamiliar urn turbainq equoi-um,ciim id quod in tales fumptus confii meren t eeelefiç Romanç perniciofos,?’quot;'! peribus amp;nbsp;reftituendiscorruentibusbafilicisdeberetur.-fedeinceps bonorum deleft^l habiturum dicebat,affirmans malos fuorum flagitiorum poenas laturos.nififententii^. jnutarent.Et quia fentiebat cardinales Gallicos de reditu curiæ Romans in prouincia ( fuam aliquando mentionemfacere.apertèoftenditfeRomæ raanfurum.-neque'euiqU'^t fuadenti, vtindeabieret.optcmperaturum, quod diceret fundamentum vniiierfalis'^l clefiæfideiqueChriftianæ,Romæiaftumamp;au6tumadculmen elfe.Hisitaqueratio®-bus moti cardinales Gallici,amp; hi maxime, qui thelauros ecclefiæ in morte pontific“J expilauerant, quiqueproarbitrioanimi fui priusagebant, Anagniam primo, mot f“' dosconfugêre.-vbi primo in Vrbanum (vt falfum pontificem) inueólifuiit, quödlt;l'‘4 rent hominem vi creatum, victiam coronam pontificatusaccepiffe,cum elcdiod'*'! coronatioin loco minime tuto fit habita,in qualiberædebercntelTehominum volu®^, tes,l iberafuffragia,cum contra ipfi à populo Romano coafti fint Italicum potius?''^( Gallicumeligere.Hasautemob caufas fede V3cante,vt ipfi dicebant,(decern queerant)Ioannareginafauente,Gebennenfem cardinalem, qui antèlegatus fuerat,pontificem deligunt, eique Clementi feptimoindita appellatioeft.
difeordia in ecclefia Dei orta, amp;diiiturna, quàm Ichifma vocant,cum pars Chrifti^ rum principum Vrbano,pars Gebennenfi faueret.Nequehoc modo content! cardinales, Britones.qui multa ecclefiæ caftella,multas vrbis villas diripuerant.atw occupauerant,in pontificem amp;Roman os mittunt. Ad pontcmSalarium Romanusp'’l* lushofti incompofitoagmineobuiamfaéius.fuperatur amp;cæditur. Verùm cum p®', , pud Martinum pugnam magna animorum concitatione iniilfenqadeó Britonesti®'quot;’; vtvix nuntiustantæcladisfuperfueritj. Quiinarcibus erant, fealiquandiu aLfuost“‘J^, funt, maxime verb arcis Surianae præfcdus, qui poft multos annos Martino pontifia' ’ ditionemfecit.
Interim verb Genuenfesodium,quod in Venetos mente conceperant.oftendunti cito in focietatem belli Ludouico Vngari® rege, Francifeo Carraricnii Patauino no, Auftriæduce, patriarcha Aquileienfi,Sentiebanttum cum VenerisPerinus neusCyprirexamp; BernabosVicecomes.Inprimoautem congrelfu nauali prxlwl“!, riores Veneti fuêre in littoreAntiatum,Vittore Pifanoclaffispræfeéto.Exdecem quot;J”; Genuenfiumtriremibusquinqueamiiræftint.Vum verb MarchionesCarreti te Bernaboue, Albingaunium (quod nunc Arbengam vocant) Naulum A'caftruai cum deGenuenfibusoccupant. Verùm non ita diu pbftin gratiam cum Gtniienlibu“ deuntes,omnia róddidêre. Genuenfes prætcrca conietto in carcerem Dominica Ft r foduce.eiqsquefratre PetrocScNicolaum Gualchum ducatui amp;Lucianum Auriui®^'^ fi niaritimæpræficiunt. Bernabos verb^quifiliam regi Cyproin matrimonium uerar,eam cum duodecim trircniibus,ft-xCatelaniSjamp;JtotidéVenetis.honorificcâû ritum in Cyprum mifit.-quibus triremibus Perinuj deinceps terra mai iqueFainag®quot;^^ oppugnatjfed fruftra acriter, quiin præfidio crant, vrbera defeudentibus,dilicW
-ocr page 309-ttiam Véntis amp;nbsp;proCell is cïaffe.Non cefÏabant hinc Veneti,Eine Genuenfes ipfa^tum infe-rum,tumfuperunm vexarc.Nam dum Carolus Zenus claffis Venetse præfeâ;us,Tyrre-tiummarc GenuenGbus infeftum reddit, Lucianus Auria Hadriaticum cum magno Vcnetorutndetrimentodifcurrit,abIaderavbiftationeshabebat,inVenetosmoucns,Ia-^trananqueregisVngariæerat.Obhancautem iniuriamcommoti Veneti, cùm allicerc *lt;lcertamen Lucianum non poffent, Catarum amp;Sibinicum ipGus regis oppida incen-^unt.lnterim verb morruoGaleatio Vicecomite, anno domini milleGmotrecenteGmo f^ptuagcGmonono totaferèlnfubria ad Bernabouem inclinatura videbatur: quaex re ’’'wimam voluptatemcepcreVeneti,fedfruftra.-nam amp;dimidia parsregionis primo, deinde totaloanniGaleatio nepoti obtigit. Lucianus autem GenuenGum præfedus, ^olaramouensclafl'emVenetorumin portu ipfofuperatamp; capit. Verùm dumin cautè quot;iniiuniinEoftemfugientemruitJancea transGxus moritur. Vtraque claffis amp;nbsp;viârix ^viéla,Iaderam perducitur; quolhtimGènucnfesPetrum Auriam in demortuifratris lotum mifere cum triremibus nouem, aliis nauigijs compluribus. Qui viftoriam fratris rtccnfes.ad’duomillia captiuorum inuenit,deprehenditque multos inprælio amp;in vn-disperiifle.'oppugnabantur amp;nbsp;terra Vencti 1 CarrarienG eiusque fociis, quos antea com-roemoraui,quibus Veneti AlbericumBarbianum Cunij cdmitem,tgregium copiarum
I ^^item,oppofuêre. AtPetrus Auria GenuenGum præfeftus fexaginta triremium toti-L iemquenauigiorum comparataclaffe, Venetiascontcndens,GradumjComaclumjCa-I pruiasv'y captas incendit. Inde vero Clugiam mouens,à præGdio Veneto aliquandiu / nbsp;nbsp;^^'■fgièàefenfam,tandem earn vi capit,Patauino tyranno commeatum fubminiftrante.
\ nbsp;nbsp;^cidiffeeaoppugnationeadfex milliahominum confiât, 8: ad nongentosamp; quinqua«
A gintaexVeneüscaptos,laderamq', mifîos muliebri tarnen pudicitiæ in tanta clade igno-^1 tumeftVraaiautemtanta calamitateVeneti,cumnecterra,necmariauxilia fperarent, lI captiuis GenuenGum ècarcereliberatis,eisqueClugiam ad præfeétum GenuenGum im-'^1 pttrandæveniæcaula miflis.pa'cem petiucre,easaccepturileges,quas viâorjmpoGiiffet. O Genuenfes verb fuperbia elati, vt vittores facere confueuerunt, V cnetos reiiciunt, niG fc itfua omnia dedentes, qui ad tuendam patriam conuerG,dtdu0isanteportusfaucesca« O ^^'^bferreis, difpoGtisque in littore portus trecentis equitibus,totidcmque peditibus,ad ''numaliquemexciuibus refpiciunt,qucmbello przGcerent. At vero dum fluftuarent '''atantaperturbatione,quem potiffimum dcligerent,in certoauêtore vox audita eft.vni« M Viétorem Pifanum,qui Genuéfes optime noffet.idoneum effe qui tantæ rei præGcc« ' I .Non eft auditatemerè ea vox,quaG aufpicato emiffa. Ad carcerem concuttunt om« ,l ''ts(ebenimdcduausfueratobrcmmalèadPolamgeftam)eduftumq-„bellomaritimo folu[nprxGciuntJnftabantGenuenfes,exC3ptiscircunquaq;caftllis,ingredivrbempa-O fibantzquos poftlongam pugnam loannes Barbadicus armatis lembis quibufdem perfa-M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;progredi vlteriusin æftuariisillis triremes GenuenGum non poffent.
M HicetiamarteBarbadicusvfus:eftinuentatumprimûàquodamTeutonicobombarda cl fuit,afonoamp; tonitru Gc diâ;a,nulla eratfcapEaVenetorum,nuUuslembus,qui non duas C’ bombardas amp;nbsp;co amplius haberet; quibus multi Genucnfcs,vt à re in folita,nec ad prxca-üendumfcitajOpprimcbâtur.Singulæçnimbombardævnoiâubinosternôfuepletunq-, tiecabantoCÙm prxfertim in triremibus declinareiétus,vtin terra,nôliceat.AdEortab3n-quot;ir autem Veneti Bernabouem Vicecomitem,focim amp;nbsp;amicum ita Gcnuenfesbello pre-
^.,1 Juere,vtobGdionetam graui liberarentur :iam enim commeatibus carebant. De Venctis ^'^quot;'qtGdcaö:umfuiffet,G(vtCarrarienGsadmonebat') Genuenfes cauiffent,necômea-
w nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enetis importari poffent.Bernabos autem V enetis afiqua ex patte fatisfaftutus,
J «xercitu fuum in Genuenfes mittit, qui vallem Pulceferxdeprxdatus, acceptisqj decem
-ocr page 310-äfy# ‘ _ _ nbsp;nbsp;____ PT. A T’IRA rgt;E VTTIS _ nbsp;nbsp;........ .
fcnôuSrt, mîllibuîrtUmstiumaurijomiffisGcnucnfibuSjaurocumîîifnabnUÂ.nôniff^ deccrnentibas, onuftuspræda in Infubriam rcdijt. Non eft vfuseafclicitate Aftorgm’l r'auentin'.js,e?gt;cuin equitaruà BernaboucmifTus. Vi bi ciiim appropinquans.aberunipf'l tcpopulü Genucn/ifunditui fugjturque,ægrè quidcm Aftorgius tuafit ruftico cuculj*! indutus. At CaloioanncsimperatorGræcorum cum Ven€tisfcntiens,PeramGenueni.*l Conflantinopoli vicinam.oppugnareadoritur.Videbatenim CenuenfespIuribusbellA amp;: quidemgrauiffimisimplicitosjfcd Andronicuseiusfiliiis.patriac Venetoœquèhoftii Türcorun),Buîgarorumqueprælidiisamp;focietatefretuSjCam acerrimè dcfendit.'eoqü’i terroris patrem deduxit, vt in partes Gcnuenfium ftatiin tranbret.
Interim verô Vrbanusnon intentas componendxpaci iter Chriftianos, vt parWlil fed iniuriasàloannartgina acceptas vlcifci cupiens,Ludouicum Vngatiçregéirnpulit?^ Adreabj fratris mortem fc adiuuante vlcifceretur : qui Carolum filium in TaruifinU . contra Vcnctos dimicantem in loannam concitans,res Venctorum propèafflilt;3asgt; liufculas facit.
Superuenitamp;CarolusZcnusVenetuSjVirbello nauali cgregius,qui depreCGsduabJ oncrariis nauibusante portum Clugienfem,eô ncceflîtatis Genuenfes ptrduxit.fùni«lt;l'^‘ cere naues fuas non poflent.daulîsreliquis oftiis.vt ipG obfidcntes, quàm obfeflï rerum omnium penurialaborarent.Sed nihil æquè Genuenfes afflixit,quam Pétri morsidubombardæinterfcvti.dum munimcnta Clugiæ acriter défendit. In cuiusl^j cum MatthæusKufusRatimfufFeâuSjdum Clugiam pctcretcum nouistriremibuSjäPy ManfredoniâThadæumluilinianû cum fextriremibus annonaonuOis cæpit.His''^^ cladibus motus Agapituscardinalis Co,lumna,amp; Genuenfes amp;nbsp;Vcnetos fæpcacfrui''’'’^ pacem adhortatus eft.Sed hi de vita amp;nbsp;fanguine,non de imperio inter fc dimicatiteS’®' | beneadmonêtiumconnliisnufquam obtcmperarunt.PeftremoitaqueGenuenfcsb*quot;^. gixobfcfli,cùm erumperenonpoffcnt.prcmcnte Veneto, haberéue commeatus ncQM rent à MatthxoRufo.Patauinoque domino,qui id fefaéturosbreui poniccbantur,uW‘ • tionem fcct’recalendislulij,millefimotrecentcfimooôtogebmo. Capti autéfuntfâ^ ditioneexhoftibus. adquattuormilliatrcccntiamp;quadraginta.PIures auté faîne ro in ipfa oppugnatione periiffe conitat.Non qui euêre tamê tanta accepta cladeGenuf' fes, quicûtrircmib’oÂoamp;tringintaTcrgeftinosdeficcreàVenetisad patriarchaAtlJquot; leienfemconpulère. CepêreSi Îuttinopoîim,excepta dunraxatarce.AuétadeindedJilH Venetiasiterum contendunt.fedcùm lacmoadcertamcn prodiretdn Iftriam redeuntj^ Polam vrbé vicaptam inccndunt.Mukx vtrinq; cxdes inuicem acceptas; dafXij;funt|\;j ncti ramé bello terreftri à Carrario opprimebStur,licèt lacobus Caballus egregi us cop^ rûduxeosacerrimè tutaretur,dûTaruiliûoppugnatur,quod fame in hoftiûpotefta^^' venerat. Ver ùm cû feîîus amp;c defatigatus iâ vterq; populus ta diutino èc atrocibcHo duxSabaudiæpacc inter eos hac formula côponitolt;âauocalendasSeptembris,milWii^’ trccétefimo oâscgeGmo primo; vt régi VngariÆ dccimo quoq; anno Veneti ieptcniil'* nummûaureorum pcrfoluerent.fi nullû pirata in fuisDalmatiælocistutûcflcpatcrt^' fiq; nullibi fal fieri fineret.vtq; patriarchy Aquileiéfi in Foroiulio eade mancretcôdiij®’ quxantcbcllù fucrat.Venetisautéamp;GenuenGbusimperatû,vtcaptiuosa!tcrutrûini6“ mes demittcrent,depræda vtrinq; capta nulla mentio.Mandatû Patauino,vtabüblilt;iilt;^ neT/ruifij recedcret;vtq;3rcesamp;turresin ftagnisamp;ad fluuiorûolHaexcitatas,ftatiniii^ molirctur.termini inter Venetû amp;nbsp;Patauinûpofiti.lnterea verô Carolus, que dixinius pontsficecx Vngariacontra loannam 3ccitû,cû oâsomillibusequitum in Italia venien^ Arretium primo inpotclïatem fuam redcgit,Guelphorum amp;GibeIlinorum fcditicquot;'* busdiu agitatum- inde verô in Florentinos nioaens, à loanne HaucutquituæH^?'*
-ocr page 311-•rat.propeîJitur. Scd Florentini veriti ncfuftineretanti régis impetufh non potent, pn-ccm à rege datts quadraginta miIIibus nummum auri redimunt. Haucutque line ftipen-diodimittunt, qni BagnacauallumNicolao Albtrtoquc Eftenlibtts vendidit, quo faci-HusrttincreFauentiam infua poteftatepofTent; quam tarnen baud itamultö póli amilè-re, AltorgioManfredo eamquidem proditionc adepto, Carolus verb lalutato Koma# Vrbano, regnumingrelTus.fuperatisctiam loannæ ducibus.Neapolim dedentibus ciui-buscapit,Oblidcbaturincaftellonouo regina,cum ArretiniCuelphi tumultu excita-to,hcobumCarazolumNeapolitanumciuem,'CÔàrege miflum,fugere in arcem com-pdlunt. Conlugere ebS: Gibcllini.- quibus ccrte viri aequus non magis quamGuel-» phusconfulebat. Volebatcnimornnia pari iure in ciuitatc agi. Accitoitaque ob acccp-'■iiiiiniuriam Alberico Barbiano aTudertinorum finibus vrbem ingrclTus. dum GucI-« phosad officium redigereconatur.GibclIinorum quoquebonadiripit. Ferrabacautena »'tercopiarumduxAlbericum fecutus,quod reliquum lùperfucrat in Arretio, abralif. J^umhæcadNeapolim amp;nbsp;Arretium agerentur, noua belli nubcs kaliam inumbrauit. liani Ludouicus Andegauenfisàregibus Francoruni originem duccns.ltaliam ingrclTus rumtrigintamillibusequitum,non longé à Bononia confcdcrat,àClemente antipapa •npull'us: non tarn vt reginam loannam obfeflam ]ibtrarer,quam vt Vrbanurnarmfs P^’fitificatu dciiceret. Hane ob rem Carolus omiffb Arretio, Albericum amp;nbsp;Fcrrabac ad fe ^ocat.Florentini quoque loannem Haucut rogatu Vrbani ad Carolu m misere. Ludoui-^“sautemper Marfositerfaciens,adCaflincnfemfaltumiam perucnerat- Adhuc enim
duodecim millia equitum cxpeäabat: qui Italiam ingreffi duce Andegranio, per Wacentinum, Lucenfem, Florentinum.Senenfem agrum iter facientes, Arretium iam pîruenerât; vrbemque à Guelphis introdu6Ti,poft illatam ab AIberico cladem.dirip uc« re. Defendebatur arx Guelphorum præfidio, quæditbus quadraginta oppugnato, in Callorum poteftatem propediem ventura erat, nifi Ludouici Andegaueniis mors in-teruenilfet. Tum Andegran ius re cognita,hortantibusArretinis in arce obfefsis, vrbem Tlorcntinis vendidit, in Galliasque rediit. Andegauenfes autem milites morte ducis conlTliocarcntes.biniterniue mendicantesetiam in patriam rediêre.
Tum verb Vrbanus terroreGallicoliberatus, Neapolim feconferens,à rege petit, * vtGbiliccatcreare nepotem fuum Campanum principem : quod cum impetrarc nequi-uilTet.homofubfpecieiulliöchoncftiminusvrbanusac nulli gratus.ad minas conuer-fus, eoiracundixregemcompuüt.vtcuftodiisadhibitisperaliquot dies prodire in pu« lgt;ticum nequiuerit, Verum diffimulata ad tempus iniuria,Nuceriam ad vitandos æftus, '’'hpfedicebat,cum bona régis venia profeétus, communit.)que firmispræfidiis vrbc amp;nbsp;quot;ouos cardinales créât,amp; feptem ex veteribus in carccrem coniicit.quod dieeret eos cujn rîgcamp;antipapa contra le coniiiralTe. Prætercaverbamp;proceflum.vtiftorUra mdrelo-'^üjr,contra regem inchoauit.miffa de more citatione, qui breui fe venturum Nuceriani refpondit, diluiturumq; obieâ:acrimina,non verbis modô,vcrùm etiaarmis.Nuccriam ’taqicû fatis magno exercitu veniens,vrbem obfidet. Motus autéhac indignitate Raimundus Balcianusc genre Vrlîna.comitisNolani tilius,qui poftcaTarentinusprincepscllha-hitus,fuiscopiisfretus.quas fub rege duéiaucreat.Vrbanû cû tota curia ad proximù üttus dcduftû.GenuéfiiTtriremibusad inftruôlis paratisq; impofuit.C^ibus dû Genua potiftx dcfertur,ex feptécardinalibus Nuceriæ captis, quinq; faccis inuolutos^ in marc demerlir.
At verb movtuo Ludouico Vngarix rege, proccres Vngari Carolum ftatim per legatos accerfunt •• qui cb profeétus dum conuentum ad riss componendas célébrât, rurante regina, quæ odium diffimulauerat, obtruncatur, anno rriillcfimo trcccnte-£mo oótogefimoquinto, quo tempore Irfannes Galeatius Bernabouem Vicecomi-
S 2gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lem.
-ocr page 312-i.16 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;platina DE VITTS , nbsp;nbsp;_
tem,cuierarexfratreGaleatio nepos,captum in carceremModoctïxConijcit,ïctóni^^ étum vfqucad morte dctinet ciusque ditione potitur.Prtus enim dum patriraoniumo^ uidunt,Papia,Vercellx,Nouaria,Dertona,Alexandria,îkcætera ad AppenninumalpßV| pcrtinentia GaleatiojPlacentia verö.Cremona,Parma,Laud3,BrixiaSc Bcrgomum Btlt;‘ naboni forte obtigerant, Mediolanum autem vtriquecommunecrat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
At Vrbanus circumado anno quo fe Genuam contulcrat, intelligens ecclefiafticis^'' uitatcsa Florentinis adlibertatcm, vtanteà,incitari,Lucam primo, moxSenas fium perucnit.Confirmatisdeindeaduentu lbo ciuitatibusjdelîderio vtipfe dicebat,''' dendi Neapolirn.Ferrentinum vfque proficifcitur.-ea mente reuera vt Ladiflaumadif' dum puerum Scloannem Caroli filios,hæredit3te paterna deturbaret,Multi enirapro'' res Ludouico Andegauenfiftudcre foiiti,potiundi regni fpemciprxftabant;fedni3f j vfi fide Caictani,pueris in vita retentis,regnum quoquc cum fumma laudc feruaueru^ Pontifex itaque re infedaRomam rediens cum magno apparatu honoreque dici poteft.apopulo Romano in vrbemfufcipitur.-licethauditamulto poftàBâdft'':^ infidiasperpelTusfitjquascete omnino deuitauitamp;fuftulit,creatis vnadie noutin^’''j gintiCardinalibus,quorum de numero Romani tresfunt habiti.Reliquiveröfcrèoi® nes Neapolitan! fuere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Interea verb Antonius Scala Veronenfis,amp;Francifcusfenior PatulnusdominuSif l uiflirno inter febello contendere,loanneVbaldino Carrarij, Si loanne Ordelapbo^iM geri copias ducentibus.Verùm GaleatiusVicecomes inftiganti Carrario fuperatisS'’ ƒ gcriSjVerona Vicentiaquepotitur.Neque hoc quidem contentus Galeatius,pauc(gt;r“ menfiumobfidionePatauiumcapit.acFracifcumCarrariumincarceremModottquot;'quot;' conijeit .Eius verb filius Francifeus iunior, fuga falutem fibi quæfiuit.Florenfmi augends ditionis cupidLPoIitianum Lucinianum eppida ex veteri Senenfiunido'quot;''’' tu, arte magis quam viribus in,'potellatemfuamredegere.Præterea verb Carolungt;o nabouis filium,amp;AntoniumScalam cum quinque millibus equitum in agtumSt^'^ fem hoftili animo immittunt. Hane ob rem Galeatius motus, legatos ad Florent' mittit.qui fuo nomine conqucrantur,Carolum Vicecomitem amp;nbsp;AntoniumScalam ftes fuos.a'populo Florentino,quo cum ipfe pacem antea inierat amp;nbsp;fócdüs, mercedquot;ƒquot;. dudos effe, vexarique ab eis bello‘senenfesamicosamp;focioscontra iusfasque.Lcgati'j' | mandatum eft,vtnifi ab iniuriaSenenfium difcederent,exaudorarentquefuosbtlli f ces,Florentino populo bellum indicerent.Qub minus verbid ftatim Galeatius fait' PetriGambacurtæ Pifanorum tyranni precibusfadura eft, quiGaleatioamp; Florent' amicis,rcm inter vtrumquecompofiturum ftprædicabat.
Interim verb Vibanuspontifexpontificatusfui infeliciteradijannovndecimoff^i^ feodauo,Romxmoritur,fepeliturq;inbeatiBafiIica,paucisadmodum eius mortel^; potc hominis ruftici amp;nbsp;inexorabilis, flentibus, Huius autem fepulchrum adhunc v»' cum epitaphioûtisrufticoamp;inepto. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;, J
- ?q'^\^Artholomæus Pirignanus, alias Tuczillus,RegensCancdlaris Apoftolic’’' |
Vrbe.abfente Petro de Monturuco Cardinale PampiloncfcS.R,E.Cancdb''|^ ^^^K;ex ArchiepifcopoMatcrano,amp; Archeruntino ArchiepifcopusBarenfisaCr^^,
,-iQ,xi.fadus:Pontifcx creatu r Romj inconclauijVaticano extra Co 1 Icgiû dinaliumfexagenario maior,àxviCardinalibus,v.ldus Aprilis.anno mccc.lxxviH' ronatusantegradus S.PetridiePafchæ.xini.Kal.Maij.fcditCsfareVenceflaoKegquot;^ manorum annosxr.menfes vi.dies vii.Perniciofiffimu amp;nbsp;teterrimumfchifmaeiU‘O occafio,alioPontificeabeifdemCardinalibus. qui eum elegerant,createCleracnt«'“' inehoatum,in quinquaginta£nnosproduduni«ft,Pontificatus fui tempasRomst'J'
-ocr page 313-, . P O N T m C V M. ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0.17
'1
poli,Luceris,Panormi inSicilia,Genuæ, Pifis, Lucseablumpfit. lubilei annum ex quin-^uagelimoad trigefimum tertium reduces eum anno M C C CXC. tertio célébrai i cu-rauit. Carolum tertium de Curacio vocatum, Ioanna Regina priuata, Regem Neapoli-tinumcrcauit,coronauit.-acin obtinendo Regno pecuniisSc commeatu adiuuitrcum S^’opoftea ita inimicitias exercuit, vt eum anathemate notatum.eodem Regno exueret. Ördinationibus quatuor faótis. Cardinalescreauit LI 111. cx bis quinque Fuftulit, VII. purpuræhonorepriuauit. ObiitRomæIdibusOftobris,anno MCCCXXCI X.xta-dffXXII.VacauitFedesdiesXVII.fepultusin Bafilicafandi Petri, marmorco fepul« ^“æiquodadhuccum rudihocElogioextat,amp;legitur.
TJquot;ÄfCdJMWo magtius,fafgt;ict!s,iußnf^ Monarcha
I j Pariheno^emadeli Vïbantts jexttfs tnarea:
Feruebai fidei latebvAs confcrre ma^ißris:
4 i ’/I ^1
4 /i
0 decufjhii fretw fernher foflprandiafiflrK Schifm.-:tibtn maquis animo mdiorere^ebat, Omne S'moniacum tanium fubpatre iremcbat, Qutd iauat hunc terris mortali tollere laude? tio meritif caltJßlendet ßbi gloria valde.
I X*
g^j^OnifaciusnonuSjpatriaNeapolitanus, Petrus cognomentoTomacellus an-tcavocatus,RornæCardinalium omnium confenfu pontifexcreatur,anno ^Domini millcfimo trcccntefimo oftogcfimonono. Hic ctfi annorum cir* Leiter triginta effet dum pontificatuminiit, ita tarnen deinceps vixitin tarn floridaætate, amp;nbsp;tanta peccandilicentia, vt nulla ei libido, nulla voluptas im-Pingi vcl obiici poffet. luucntutem certè cum ipfa feneöutc commutaffc vidcbatu r.Fuit Prxtereatantianihiiconfiliique.vtprimuspopult Romani vimomnem in pontificem 'ranftulerit, creatis fuo nutu magiftratibus omnibus, munita^uc fanéii Angeli arce in niole Hadriani fita adTiberis pontem, quo ab vrbe in Vaticanum itur; munitisque item Pontibus quibusinTranftiberim Romani commeant.
Verum dum ßonifacius nonus adhucin pontificatu effet, Galeatius Florentinos 8c Bononienfes bello aggreditur, loanne Vbaldino amp;nbsp;Lantedefeo Petra mala copiarum fjsrumducibus, qui vallem Arnifuperioris ingreffi, omnia longe ac late populaban« 'ïr. lacobusqueVermes Bononienfem agrum Fuo nomine ingreffus,ciuitati quoque '»ulta damna intulit. Tum verb Florentin! ad præcauenda malafolliciti, Si loannem ^s'icut,amp;Carolum Bernabouis filium amp;nbsp;AntoniumScalam cum quatuor cquitum, pe-ditum duobus millibus, Bononienlibus Fociis Si amicis auxilio mistre . Sollicitare
C’'
prætercaliteris 8:nunciisStephanumBauariæduccm, adquemFrancifeus iuniorcon-’“gtrat, 8i lacobum Armeniaci corriitem magna mercede conduöum , vt in Italiam ContraVicecomitem dcFcenderent, eumqueaceruicibusfuisad propriatuenda aucrtc-ftnt.His cohortationibus motus Francifeus iunior, murata vefte fauentibus Venetis, fecreto tarnen, Patauium ingreditur, vrbequepotitur.Sublecutus verb Bauatiædux,vr-littn ingrcffus.oppugnarc arcc non deftitit. Veronenfes autem harü rerum permutatione gt;’joti,pu!fo Vicecomitis præGdio, 8ntoniûScal» ad Fe vocant.qui fert bis diebus in Etru-fiamortuuserat,re!iétovnicofilioin prima pucritiaadhuc fuperftite.Qna quidé reco-Sti'^ncenitcntiaduéti,in primisVgolotum Blancardum,quiinCremonenFiagro cum exerettu Gilcatij erat,ad Fe vocant,impctrata prius errati ven i3,pcrfolutisq, aliquot mil-
1 “busnuminiim auri,adr£dimendätant!errorisculpâ.Ingrcffus vrbem Blancardus,reti-nerc milites à direptione tä opulentç vrbis ncquaquam potuit.Vxor verb Galeatij tant«
S 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ciui.
-ocr page 314-A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D R V T T I !Ï
CleiKens «dultfri-niu fe» ttfex.
ciuitatisfaÏ-fpitatrm miferata,triduo póft militibus direptioneinhibuit.AtduxBaJ' ria;conqucftusfcincrccdeàPioreritinisdefraudatu,ab oppugnatione PatauinæarddiJ Gcrmaniam difccffi-.Tum blortntini prxbcntcaditum Albert« Eftenlï, qui iant pid® absmicitiaGaleatijdilccfTeratJoannem Haucut Carrarienfi focioauxiliotnisêre.'tub* fortitudine amp;nbsp;aftu arx Patauina in dcditionébreui recepta eft. Vnde Galeatijcopiai Q“* co recuperandæ vrbiscaufa vencrantjn Vicentinosfecefl'ere.üefcendcrit iatn turn comes Armeniaci cFlorêtinis mercedc condudtus pcrTaurinosin Italiam cum vigby millibuscquitüjCaftcllatiuqiin Aiexâdrinis vi capiü diripuerat.quareGaleatio need-* fuit copias Idas è Victntinisrcuocare,quas hofliopponerct In fuburbio AléxandrinoC^ fédérant Mcdiolanenfes,in quos dclatt Armeniaciline vllo ordine^excidiumiplis null' tibusamp; ciiiibus minabantur, Pugnatum eft pro portis aliquandiu,amp; ab Itaüs«ndin proti'aéla pugna cft.-donec fuifquos circuaßo itincread carpendû extremumhoftiûij' ■, mê miferât)nil tale opinâtes,aggrederétur. Dû pugnaturjfuperucnêreilliîatqdtaitf'?** à lateribus, à fronte cxli,prius penè oppreffi funt ingenti cæde.oppidanis etiam fupCd''' nientibus,qu2imdifcrimen in quoddelatifuerant, cognouerint-Comes ipfe Armem’J' tant! exercitusduxcaptusjcxvulnerein çrælioacceptoftatim moritur.Captiamp; Rdnr' dus !anfiliatiusamp;IoânesRiciusFlorêtiniequites,qui ArmeniacûinltaliâduxerantT“ verb Calcatius tanta viétoria frctus,patrcm copiarum in Haucutû mittiqqui ea mW” Atelimamp;Mintfûtraieccratj vt fccum Armeniaco coniungerct.VcrùmHaucutusrtn’' gnita, quanta maximècelcritatc potuiqin Patau inos mouit,non paucis fuorum in itinf'f amifSs ob dcriuataspaflimàrufticis3quas,ncredirehofti impunclicerct.AtFlorenni'T bello preffi alacobo Vermc,qui eè à Galcatio cum duodccim millibus equitn/”»/’^ ditum quatuor, miffus fucrat, Haucutum reuocant, qui hoftesFlorentinorunii'î''* bus par efte aperto Marte noit poterat, miris artibus ludificatus eft . Intérim boi tante Bonifacio pontifite,A.'Antonio Adurno Genuenfium duce,paxxquis cédit“^ nibusbntcrGalcatiûamp;FlorentinosGenuæcôpolîtacft.iSeddû vnûincendiii extin?“'’ tur,altcrûcxardefcit.Nam ScFrancifcuscognomento Viens, vrbisprxftfius Viterb'“quot;’ pontificiproditioncabftulit.-amp;PctrüsGambacurtaPifanim dominos,à tacoboApp'^'^* piibîicolcriba, amp;omniüeonfiliûrû fuorû participecum fi!iisocciditur,ipfeq; Appi’'^^'^ dominatupotiiur.Mortuoauîc A!bertoLftenfi,accitusamp;; ipfe tftenlifamiliaoitus.'’^ pridem patria puïfus.adiuuâtibus Cunijcomitibus,rcdire in patriam inftitucrat.Scd tores Nicolai pueri Alberti filij,fumptis arm is Accium Ferraria fummouentes Lucui’'. Concilicæoppidaloanni Cunio promiserc,fi Accium intei ficeret.Tumloannescépi’J* tafallacia virum Accio peril mile intcrficit.Scacceptisoppidis. verùm Acciûin publia“ producit.Non corn miiiflct tantum facinus Albertus ex esdem familiaortus,cuiplngt;l‘’ li debent quam omnibusducibus,qui tum fuere,priinusenim docuit Italosbelbgff'f'l iam pridem arma ferre defuetos,quibusfedcinceps ab intcftinocxternoqneboflen’“j fùnt.Prius-enim fi quidgcrcreltali vel inter fe,vel in barboros voluiffent.accireextdquot; milite opus crat.Sed tanta militû copia hoc duce breui fuborta eft fub vexillo fand' orgij.vtBritoncSj-quiprouincia nofträamp; eccltfiatcaftella eucrterant,Teutonicos,Angi;^ cos,poftremo omnia veftantes kalia expuicrit.Fîinc Brachiani Ä; fortiani militesor's' ne m habuere.quorum armas Italia apud exteros rantû nominis confecuta elbvtautdij*^ ri timoré perculfi quicucrint.aut aditû ad nos tentan tes,mag,nis cladibus fuperati fmn , terca verb mortuo Cleméte feptimo adulterino pôtifice,in ciûs locûà Cardinalibus« fchifmatisauâoribuSjPetrusLuna ßenedidtusxiij. appel latus, Au inionefufficitur.
Succefùttum etiam CaroloimperatoriKomano Vinceflausfilius,àquo loanncs . leatius VicecomesMediolanefisducatustituluaccepitjmilfo oratore PttruPailargi'j
-ocr page 315-P o N T r F I C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i*?
Jio’anenfî aivhieBifcopnrqui pofteaRomanum pôtifilt;atamadcptus,qu!ntns A’cvnndcr ippcilatuscft. Galeatiusautein mortuoIoanneHaucutFIorentiæfepuIco, quo vno duce in rébus bellicis tu rnaximèFlorcntini vtebantur.mittere Aibericû fuiscopiisin Etru-riamconlHtuinqui Florentinos Appianum]Pilànorum tyrannfi bellolaceflentes, inoffi-ciocontineret.Eranrin eoexcrcitu Paulus Vrlinus.Ceculus Biolia Brândul inus,Paul tas Sabellus, Lucas Canalis,cohortii'ipræfeôVi inlignes.-qui ßmul coniunétis copiisanimisq; oppugnareFiorentiamadorti,ad inonaftcrium C'arthulienfecaftrapofuerint. vndecre-brisincurlionibus tumagros,tûciuitateFlorentiacontinuo vcxibant, cædibus/rapinis, incendiiq;omniacôplentes,annoDomini millcnmo trecentelîmonnnagelîmofcptimo, ’ Qiioquidcm tcmporeamp; ßonifacius Peruliumfc contulit nobilitatem pltbciisRa-fpantibusconciliaturus.Scd plebs præféntepontifice praeter datant fidem arma capiens, intei'feâisadoftogintacx optimatibus, Biordnm Sc Michelorum plebciarum partium principes in vrbein intromiflos,dominos conftiruunt. Indignatus autemob cam rem pontifex, Aflibum petens, inde ad ducem Galeatium oratorcs mbit, qui eum adhorta-tcntur.vtoppugnarc Mantuam defineret: quarn tum aqua amp;nbsp;terra oblidione premcbat, «ccitoin Cifalpinam Galliam ad id bellum Alberico Bai biano,
fEncaotem ob rem exfcedcreFjorentinislicuit,amp; Venetis belli fociisMantuano au-KÜium minere CarolaMalateßa Mantuani fororio tantarum copiarum duce, quingen-tielideGalcatijexercitiim apud Gouernolura profligauit,erat tum quoquein animo ïlorentinisPifanosbcllo perrcqui.fcdeosàtantareauertebantPupij Balneiquecomités ®^Vbertinirebelles, quiFlorcntinæ ciuitati exitium minabantur, fi in Pilànos mouc-
Verùm mortuo non ita multopoftlacobo Appiano,filiusGerardus patrifucce-dens, cum retinere Pifas in potefiate fua non polTct ob lèditiones à Florentinis excitatas, Vrbem ipfam Galeatioquot; Vicecomiti vendidit, Plumbino oppido tantummodolibiac fuisIctento, millcfimo trecentefimo nonagefiraonono.
Interfcéi:oautemBiordoLantedefciinfidiis,Perulini vindicate fein libertatcm co-natiflint. Verùm cum VgolinusTrinciusFulginas pontificis vicarius, eiusnominePe-rufium in ditionem ecclefiætrahere conaretur,indignaticiues,Galeatio-fefcdedunt:qut polKmenfes duos Bononia quoqueamp; Luca falfo potitur. Hine roaior timor Florentinos inceffit,paffimde(eaclibcrtatefu3 aótum dicentes, nifi Galeatus morte è medio aufe-retur.Appropinquantc veto Iubileianno,1egati Romanorum pontificem adeunt,rogan-tesvt AffifioRomam proficifcerctur/quictfi id magnopere cuperet, tarnen difiimulato defiderio.faiäurum fequod pctcbant.negauit/quod dicerct eos noluille recipere fenato-tescxnobilitatcexternafecundum confuctudinem amp;inftitutapontifici)m.-quodquecamera; conferuatorcs.fuopteingcnioelegiflcnt homines quidem parum idoneos,amp; quo-fumliccntia Bandcrefiis omnia licerent.Tum veto Romani, vt rem gratam pontifici facerent 8c Banderefiostol!unt,amp;Malatcftam Pandulphi filium Pifaui ienftm, virum do-ftum,pontificis nomine in fenatorem recipiunqpecuniascj; infuper Bonifacio darit, quo eiproficifeiad vrbem liccret.Vrbem itaq; ingreflus, munitamole Fladriani (vtantca di-ximus)mœnibu5 8cturribus,dominatu vtbislenfim potituscfl Celebratodeindelubilei anno.MGCCC.quoinnumcraferèhominû multitudoad vrbe reiigioniscaula verierat, FlorentiniGaleatiûàceruicibusfuis auerterecupientes,RobertûBauaria;duccm, quern ifnperijeleâorcs,abrog3toob ignauia VincefiaoBoemo,deleg£râr,liaccôdirione in Itaka vocant,vt no promillara mcrcedcaccipiat.qu'âm Vicecomitis ducatumattigiiler,qui Brixianum agtiiad Benacii ir.grelfiiSjpartepccuniarü accepta,cû Galeatijcopiiscógrtdi-cns fuperaturacTridentüfuga petit.Retinerehominë Veneti amp;nbsp;Florentini rnulta poilici-ti,quo minus iiiGçrmaniam redisct,ncquaLjuam potuere.Tum vcro^BonilaciusJme Vi.
S 4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cccomi-
-ocr page 316-PLATINA DE VITIS
ï5»
Cccomitum potentïam veritus,fiueaugcndæditionisecclcfiaftic« cupidus, Annitaru!» vfumbencficijsccclefiafticisprimusimporuit, hac conditioner vt qui beneficium confc queretur.dimidium annui prouentusfifcoapoftolicoperfolucret. Sunt tarnen qui hoi inuentum loanni vigefimo fecundo afleribant. Hancautem confuetudinemomnesail' misère,pritcr Anglos,quiiddefolis epifcopatibus conceiTcre incæterisbencficijsnoÇ adco.Cunfirmatahoeniodo,pecunijs,arce,magifiratibusfuonutu in vrbedcleótis,ditiO' ne ecclefiaftica,pontifex Ladislaumadolefccntem Caroli Neapolitani regis filium,in rtj numpaternum reftjtuit,àtyrannis amp;populis occupatum.qui Ludouici AndegaueoW partes fecuti fuerant.Quo auteni facilius amp;nbsp;honeftius id fieret, priuationem CaroliabVt' banofexto Nuceriç fa6tam,abrogauit.-cardinanalemqueFlorcntinum Caietammilitiqi! fola in fide remanferat,vt amp;nbsp;eoloei adolefcentem coronaret, vbi fiimma cum fidefetu»' tusfuerat.
Vicecomcsautemredcuntein Cermaniamimperatorc Roberto, copias fuasinAW ricoducead opprimendum loanncm Bentiuolum mifit, qui Bononienlem vrbetni® fuam redegerat potefi:atcm,pulfo Vicecomitum prxfidio . Militabant turn in exercitü Galeatij Francifcus Gonzaga,compofita inter eos pace : militabat PandulphusMabt^;^^' Carol i frater.-aderat amp;nbsp;Othobonus Rubeus,Parmcnfisciuis? quorum nominibuspofKi' riti Florcntini.Bernabouem copiarum fuarum'pr3cfelt;3:um,BononienfibusfociisauxiI'lt;’ mittunt.-cuiusaduentu BononienfesauélLhoftimœnibusappropinquantioccurrcreâS' den t.'quo prælio fuperati, omnem equitatum cum Bernaboue in ipfa pugna i ntcrempW amifere. Captus etiam eo prælio laeobus Carraria, Francifci Gonzagæ prccibusconftf' uatur. Aufugcrat tum cumpaucisBcntiuolus in vrbem ; quam dum aciter nimiuP^' tur.inglobum incidcnsjcumviuuscapinonpoflctjobtruncatur, Potitus itaque^^®' Geps,nullo refiftente.Bononia Galeatius,magnum terrorem Florentinis iniecit.fièengt;® febreuimoturumomnembelliimpetumoltcndebat.Vcrùm morteeiusadiuti,vti^' optabant,non ita multo poft tanto metu libcrati funt. Mortuo autem ex febre loanncb’ ]eatioapudMerengnanum,cum antecometes tantæ mortis indicium apparuiffetjsno* millefimoquadringentefimofecundo, multi repente tyranniîobortifunt.autciuitatui’' fuarum principes, autcohortium præfeôli, àmilitbusducisoblargitionemadoccup’quot;; das ciuita'tes adiuti.Oborta turn quidem infinita mala funt, cùm nemo vnus præeflet,qu* vitia hominum impcrioamp;amftoritatecompefceret. Innouatacftetiam Guclphorufflâ» Gibellinorumpernitiofafeditio, quæducentisamp;coampliusannisperltaliamvaga»)’’' mnesciuitates itaadarmaciuiliumconcitauit, vtfermead internecionem certatumh'' Nam VgotinusCaualcabos,oppreffisGiblt;llinis,CremonaImperitabat •• ParmamOth’ Tcrtius,intcrfeâ:is3c'puIfisRubeis,obtinebat.Soardi Bergomum.RufconijComum.V ginatæ Laudam.-Verccltas,Alexdriam,plurimaqueper cam regioncmoppidafacinusÛ nisdux copiarum cgrcgiusvioccupauerat.Omitto reliquos tyrinnosàGaleatio puHbslt; quitum quidem redeundiad tyrannidem amp;nbsp;dominatum fpem aliquamfumpfere.Mi' ximè verô Guillelmus Scala,amp; Carolus Vicccomes Bernabouisfilius, qui principesort' nesamp; populos addefcâionemfollicitabant. Hincetiam PynusOrdelaphuspatriapub fus, Foroliuio potitur. Albericus quoque Cunnij comes, Fauentiam bello prcllam in fui poteftatem’*redegiftet, nifi à Ladislao adhortantc etiam' pontificc in regnuifl accitus propere fuiffet: magnusqueconeftimabilis, vteorum vocabnlo vcar,creatus.
Miferat amp;nbsp;eo cum fatis iufto exercitu fratrem fuura pontifex, vt régi auxili® cftet: qui a Neapolitanis repulfus, Perufium mouens, ciuitatem ipiàin in potefta-tem pontificis breui redegit. AtBaldelâr Cofta Ncapolytanusciuis,faniSi Euftacbi) cardinalis, Bononienfes aliquandiu obfcflbs, redire tasdexaad eccleliam compu 'b ............ ßi-achio
-ocr page 317-BrachioMontoniocopias ecclelialVicasducente,quem vtvirnmin re militiri predan-Um Albericus in Flaminia reliqucrat. Sub co eni m ab incu ntc ætato militauerat, ordincs« lt;^utduxerat. IdcmetiamcontigeratSfortiæ.èCotignobFlaminiaoppidooriginemdu-cente; quorum virtute militia Italica itabrcui creuit, vtqui duce in rcbcllica deincep« indigercnt, alteroiftorum vtercntur.Hincillxfaâiones nailitarcs cxortx funt.vtfexa-Jintaiamannis nihil propcgeftum in Italia fit, quod non altcri iftarum affcribi poffit. Qiii enim d Brachianis opprimebatur, viciflim à Sfortianis alteram faélioncm precia ’onduccbat. Albericus autem (vnde tanquam ex equoTroiano innumcrabiles belli (gt;nncipcsemanirunt) Neapolim diu oppugnatam, tandem in poteftatemLadidai rcce-!gt;it.Quaviamp;oriamoti omnes regni principes ciuitatcsquc,ll:atim in deditionem r»gis
1 ptruenêre. At verb Ladiflaus regnandi cupidus, priufquam fundamenta regni Neapoli-bniconfirmaffet.accitus abVngaris,ad illud quoque regnum iure hæreditario fufei-l'tndum.cùm copiastraieeilTcqtaderamqueobfideret.certior ab amicis fit,Neapolitan
I Hosamp;aliquotregniproccresaddefcótionemfpeclare.Iadera itaque potitus,eadcmquc
I Venetisdiuendita, Neapolim rediit; rcuocatoque e Flaminia Alberico (co nanque amp;d I füosvifendosprofcâuserat) omnesproccres dominatu priuauit. Kccufantes autem pa« I rereepitviideiecit.InSeucrinatum verbfarailiamcrudeliter animaduertlt primatlbus I iplis vltimofupplicioaffeftis.
I nbsp;Bonifacius autem in tantarerum perturbatione diu affliftatus,dolore laterum tanderu
■ »oritur, pontificatus fui anno quartodecimo,méfenono,millefimoquadringentefimo« I quarto.Sepeliturque in bafilicaPetri fepulchro marmoreo.vermiculato opere diftinfto, I quodadhuccernitur.cumgentilifnsinfignibus.-quxitem indicant,multa aedificiatum 1 innioleHadviani, turn in Capitolio,tum‘in palatio Vatican!,huius iuffu amp;nbsp;impenfaaedi-• * ficatitum fuiffe.Huicautem pontlficiad fummam gloriam nil certedefui{fct,nifi affinl-( ■ ttn amp;nbsp;cognatorumaffinitatibus obtemperans, aliquam notam contraxiffct.Multa cnlm (i I ctirains per Simoniacam prauitatem commlttebantur.petentibus contra lus fasque om. 11 nil turn fratribus, turn cognatis; quorum magna multitudo quæftus grafiaRomam vc-^1 nerat.lndulgentix verbamp;quidem plenariæitapaffim vendebantur, vt iara vilefccret inrfMlxe» 111 dauium Scliterarumapoftolicarumauftoritas.Keuocare hæc omnia Bonifacius cona-p■ tus,cognatoruprecibus eb identidé redire cogebatur,vnde meliusaélû cum ecclefiaDei ,il «nferera.fipontificesreicaisaffinibus amp;:cognatir,velfaltemin mediocrifortunacollo
^tis.pontificiædignitatipotins,quàmcarniamp; fanguini confulcrent. Maxime verbhoc lefcebSi. ^1 'ttnpore.quo mortuo Tamburlano, qulTurcos fuperauerat,eorumquc regem catenis (,I vinttum fecura trahebat,Armenios.Perfas,Aegyptios,Affyrios,fine gubernatoribus reli-d* ’lnttaf.quaexrefacllèChriftianistum fuitretFiierufalem,acfanctûDominifcpulcrutn ftcuperare. In noftro enim conuerfus, Albos fuo pontificatu nouam fuperftitioncm
Ï1 inttoducertes pcrfecutus eft.Lxalpibus nanque defeendilfe in Italiam anno ante iubileu. j, 1 presbyterum quondam cum magna borainum multitudine.ex patre meo,qui hominem. J, I hder«,intellexi.Isquidemalboindutus panno.tantam raodeftiam vultuacverbis pr» I» I fcfercbat.vt ab omnibus fanftushaberetur.ln Italiam itaque defccndens,magnamhomi. p 1 nutnac muiierum multitudinera in fententiam fuiipfiusbreui deduxerat. Linteisalbis-d I dreumuoluti omnes fine diferimine,mares an fccminx,ruftici an clues,ferui an liberi cf. d I f»t,pa{rnnvelutipccoTa,vbinoxopprefli{rct,dormiebant.Publueinvicisepulabantur, If I ptilitisvndiquecertatim quafiadfacrumepulis,Crucifixumfacerdosipfepræfeferebat; d 1 qncralacrymariobhominum errata àiâ;abat.lsquoticsaccidiffet,fucclamabant omnes, , 1''tniimbDeopetentes.Laudesbeatx Virginis canebant euntes amp;. ftantcsjhymnis ad id j 1 compofitis Ex Cifalpints autem Flaminiam, Etruriam,Piccntes, audta opinione I 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fanSti*
-ocr page 318-LATINA r» E V'I T T S
lÀncftitâtis veniens.non plebem mod«') rudem amp;nbsp;crcdulum, fed amp;nbsp;principes ft epifcopt* ciuitatum in Icntcntiam fuamlacilcpertraxit.Subftitit Viterbijcum magnamultitiidii'*l laborc itincris feffuSjKomam inde, v t ipfc diccbat,ad vifendaloca lanóia fanftaruni(iii*l corp ora ven tu rus. Scd Bomfacius frauaem (ubcfl'e veritu®., quod dircrct hominem It'' [ perftitiofum ponfificatum appetere,3diuuanteiilamuititudine, militesaliquotprinr' tit, qui hominem comprehenfum adfcperduc3nr,Suntquifcribant,huiustr.wden)qt?l ftionedetectam fuifte, horainemque in tantofacinoredeprehenfum, méritaspccnasl-iffejgne fcilictt,quoexuftum ferunt.Sunt ctiam qui dicant,nil fraudis in hominede^ henfum fuifl'e.- fed idfiiftumapontiliceabolendorutnori,quo hominem per inuidia“? «upturn amp;nbsp;necatum affirmabant.Vtrum verius fit,Deus nouit. Hoc tarnen confiât, JX”' tantam colluuionem , quæ partim hac fuperftitione, partim frequentiaiubilei obuttt rat;matham hominuni mulritudinem pcftilentia confumpcam futile. In tantis mails quibus prouincia noftra alfliótabatur, vnum tarnen bonum in ItaliamadueÖt^ eft. Ad nos enirn ChryfolorasBizantiusl itéras Graccasattulit, quæannis iam quingt’J* in Italia conticuerant.Hine Græcæ Latinæquc 1 inguæ fcholæ exortæ funt, Guarino^ fi orino,Phil el pho, Ambroliomonai ho,Leonardo A retino,Caroloque,acplcrifqiiet''' tanquam exequo Troiano in lueem prodeuntibus,quorumœmulationcrnultaingti’^ deincepsad laudem excitata ftint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S
ETlvVS alias PerinusTomaccIIus.gentenobili , ex Nidi CuriaorWS'• diaceno S.Ceorgij in Velabro,Presbyter Gard inalis tt.S. Anaftali^ab Vr’'l
gt;?| nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vj.faftus, Pontifex Komae creatus eft in conclaui Vaticanojiij.
à ucmbris,annoMCCCxxcix.Cardinalium xrii.fuftragiis, annuff'^ffquot; (non vtait Platinacircitcr XXX.}fed XLv.CoronatnsapudS.Pttruni'l'' Nouembris, led it Cæfàribus Vcncefiao Bohemo, amp;: Koberto BauarOjKomanorui” gibus in fchifmate contra Clementem V11. amp;nbsp;Benediâumxni. Auenioneconinio'‘( tcs.annosxtni. menfes xi. lobileum annum tertio,anno M CCC^C. ab VibanoVL' ft!tutum,amp;: quarto more yetcri,anno M CCCC.celebrauit. PrimusKom»noruni\^ tificum poft'reditum Apoftolicxfedisex Gallia fummum imperium vrbisKoinïA''^^ bus fededentibus,obtinuit.Maufoleo Hadrian! arcis inftar, amp;Capitoliomunitis,f*’''.
ficum ditionemftabiliuit, maieftatem nutantem confirmauit. Ecclefiæ Roman^pL moniumTyrannorum viamifl'um recuperauit,Latium,Campaniam,Picenum,htf“,l Flaminiam,amp; Acmiliam prouincias; item magnas vrbesNarniamjTudcLSpoletiüiquot;-^ bem veterem,Viterbium, Perufi3m,Forumliuij,Fauentiam,Bononiam,ectlelialfeY perio reftituit.Ioannis Galeatij Vicecomitis prirni infiibrûm Ducis vircs,totiItalie midabilcsp’eprcffit. Kobertum Bauariæducem,£lt;KheniComitemP3!atinuæ) laoob ignauiam inordinem redafio-Cxfarem defignatum confirmauit.Ladiihoff iii.filio adhuc puerulo Regnum Ncapolitanum, quo Andegauenfium fadionep^ fuerat, reftituit, défendit , cumque Angeli Acciaioli Legati Cardinalis opef* jcm inunxit : eiuspatremfatofun(ftiimjVrb.ini vi.ditis abioluit. Ex’duobusftatt*^ altcrumSpoletinum Duccm.altcrum Pietnipjincipembcneficiarioiureconftitmt latium Vaticanum,quod nuncfupercft,perpetuæPontificum fedi inchoaiiit.
nlbusduabusfaétis,Cardinales VI.nouos creauit, V. fùperftites ab Vrbano vi.phu’ , reftituit Obiit Romæ in Vaticano féxagenarius Kalen.Oélob.Anno M cctciui' fedesdiesxv.fcpultusinbalilicaS. Petrimonumentolapideo, quod incccleliasruin^ rutum fuit,cum hocepigrammate.
Ï'*’’ î.etefuperpugdem Clanfgt;,CriJx,ali»a Ti/ir/i, Enpetr/iparuafiatretn fub
Ecclcfiti viduita y'tto, pinul tticyta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Clauditf A^oßvlicafilwn fit
-ocr page 319-
/eriMris 4 / urbim faiicluin ïtimi^/juin Chrißi,viclis virtute tyrai.:H!f.-OnhdoxM era! fupcr einiies,arca fuperni Cegt;/i'.ij:jua :ura tucns,é' ^rand/a traeT^aiit ex Miraefidei clypeatite hetiors: Cmtrt ciinjj-/tcuw,rof!iiifl»f, famine coußaiu, ^iidiitir,j^placeHs,mi,'i!r(i mtferator opimm: Ofii rfjfiipohjw/cp/icitw alfi GbijtMCCCCIIlI.DisI.Oâobrisjpontificatus |
Äßendetu ncieat tnle Vieum fsaa îzicâ or^^a Giorius ^ütißes.QußiamßonifaciM alter h'onta vtifle fuit?qua Cbronitafiriifiit vuquam, Oiiódiiegsnm parilcm dedi aus nsmen^ 0!gt;-:ncs DeTomaceüisfulgcijful^ebit i» Parthenopenlußraxs lulit hunt^euw amue Latimnig Qfâcqtfid itüt ielltts,lt;^ quod te^t! omnia calutn. vcrôeiusannoxv. |
INNOCENTIVS VII.
■CNnocentîusfeptîmus.patriaSulmonenfiSjCofmatusantea vocatusfan-Söxerucis presbyter catdinalis, Romx pontifex creatur, tumultuantc lt;tota Italia.
Mortuoenimloannc Galeatio;duobusfili!sfupern.itibus,fed ado-^lcfccntibus,adhuctotaltaliaadarma refpiciebat. loannesMariamaior natUjid enim in nomen erat.ducatum Mediolaai fibi vendicat ; Philip, pus verb Maria minor natu, Papix,dominatum, cuius comes iurehabe-bitur,faciieobtinuit,reliquxciuitates, vtanteadixi, adquinque cnim amp;nbsp;vigintifuifle wnftat,ab imperio Vicecomitumdefecere.Nam amp;nbsp;Paulus GuiqifiusciuisLucenfis, pa-tnædQuiinatum fibi vfurpauit, amp;nbsp;Francifeus Carrarius fublato è medio tanto duce,cuius ’'■/îîÂmiruminmodumtimucrat.augendæditionis in magnam fpem veniens , Vero-r '”ni,Brixiam,Bergomum,Cremonam, legatos ad follicitandos in partes fuasGuclpho I mißt. Verùmvbi videtGuiUelmumScalam8lt;: CarolumVicecomitera , qui imperia I ciuitatum fuarum defidcrabant,poffeconatibusfuisobftare,GuillelmoVeronx,Carolo I Mediol3ni,acceptisabco mutuo triginta millibusaureis,dominatum pollicituseft. Rc-1 duftoitaquein patriamGuilleImo,eodemquenon ita multo poft veneno fublato, Vero-1 naipfe potitur. fcadem quoque fraude Carolum aggrelTus eft.cùm is inftaret, vt non ap-'I parer,tibus promiflis pecuniam lälutem mutuo datam folueret. Liieris quoque Francif-cum Conzagam admonet,vt defeendere in partes Ibas fponte vclit, amplcétiq; eius ami-*1 citiam dc {beietatemftin fecusefl'etanimatus.habituru fc cum pro bofte , faifturumque vt ’I breui eius pertinaeix pœniteaf.fieri perfacile id pofte dicebat, cum Veronam Mantuanis '1 6nitimamadcptuS;Brixiam quoquein poteftatemfuambreui fit redaöurus ,vnde per-/| toæmodèMantuanos belloprcmat.Nil refpondere Franciftusinftituit, pi iufquam Ve-[(| wtorumlegatosaudirct,quosin viaadfeeuntesintellcxcrat.Venetic.nim Carrariorum /■ potentiam fufpectam habentes, Vicetiam dedeniibus vitro ciuibus indeditionem amp;nbsp;1^1 tutelain recipiunt, quod Francifei arma vererentur : quodque lub quouis alio, qtütn fubPatauido Domino eftc malebant; quippe cum inter Patauinos amp;nbsp;Vicctinos im.
M mortale odium intercédât. Admonet tum Francifeum Carrarium Venetus,neVic«. il)'’l tinosveäigalcs fuos belloattingat.- vtque ab expugnanda Colonia ( quam fux ditionis ƒ I etferebantur) abftintat : aliter Veuetos belloperfecuturos illatasiniurias. Refpondet jiM francifeus mirari fe Venetorum impotentiam.qui cum nuHura ius in Continentibab#.
ant,iegestamcn mtrritb impcrantibusvelintprxfcriberc.irent, Scaeftuariis feac paludi-büscontinerent.-eosque præcfts ciuitatibus line rent,qui earn facultatcm a maior ibus fuis ƒ I accepifltnt .Indignâti mirum in me dum Veneti,legatosfuos,qui in viacr3nt,adxnontnt
I vtfœdusdcfocietatemcumFrancifeoGonzagaincant.-eijmqucprimumcopiiu urn lua- . ir I rum dace del'gant.additapecuniaiu'fummaqilceciPiipendi) nomine quotahi^darctor. .1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* urn
-ocr page 320-»54 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P LATINA DEVITIS
Tum veróFrsncircusiótofcederematurandnm ratus, quod iam hoH cs potitos Colon:* intcllexcrat.confcripto magno mil itum numero, Vcronenfes ad earn partem adoritu'i qua ad Mantuanos vergunt. Idem faciunt Veneti,ex Vicctinis co mouentes.Qooirnpt^'' V cronenfes pcrterriti,cum nulla fpes auxilij fubeffet, deditioncm fecerc, Oderantctbl’ CluesFrancilcum Carrarienfem,qui GuillcmumScalam vcnenonccaflet.ciusquefiljn* occupatafraude V’^crona,in carcerem coniecifl'et.Dum vrbem vero inftrudisaciebusi»' grediuntur, nequafrausabhoftefubeffet, laeobusCarraria, qui ibi'eum prxlidioer*^ repente cum mil itibus aliquot Hoitiliam profugit SeddumPadum traijeit, captus'^ nctiasmittitur. Munitaautem firmiffimo præGdio Verona, inde cum omnibuscoP')* Veneti Patauium mouentes, vrbem prsaltis mûris ac profunda fofla munitam.deW' famquefirmo prïlîdio obfident ; èi tandem poft aliquot menfes intercliifis vndii]'* commcatibus.in diditionem accipiunt. Confugerat in arcem Francifcusciimfilijs son*' potibus, quam tarnen Veneti nonita multo pôftcepere, vrgentecos, quiinpradidw*quot; rant,ad deditionem fame.Francifcus autem captus ac Venetias mifTuSjVnà cum fratren«' | catur. Hunc exitum amp;nbsp;finem habuiqqui humanam cupiditatem fecutus, fpretapacf,o®d nia bello occupaturus videbatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,1
Ncqueinhoc quidem malorum omnium finis fuit, nam vel ignauiapontlficuni.^'''| interdidisantea, minis,armispoftremo tollere difcordiasconfueucrant, velfchiib”''! potius( quo turn ecclefia Dei multum leborabat^ eovnumerat, vt vilifsimiis tyrannuspoft mortem IoannisGaleatij, vnum quodquefacinus quantumuisnugou^f
Innocentius enim dum adhuc cardinalis effet, carpere negligentb®^ timiditatem priorum pontificum confueuerat, cjuod diceret eorum fecordia faö'quot;”', febifma ecclcfiæRoman3e,totiusq; reip. Chriftianæ pernicies, hadenus extinduiu^*'^ ' latum effet. Verum ipfepontificatum adeptus, fccutusquein quibufdam Vrbani?***^ nifacij veftigia, quospriuatuscarpebat, non modo quod tantoperelaudab.it eftecit, rùm etiam iniquoanimoferebat,fi quisapudfeea derc verbum vllnmfeciflet. rea verb adeotumultuofe omnia gubernabat, vt cum femel Romani reftitui in tern, reddiquefibi Capitolium, pontem Miluium, amp;: arcem Hadriani peterent,i*’' rCntqueitem, vt febifma rem perniciofi exempli de ecclefia tolleret, bel la exting^*^ retamp;feditiones, rege Gallorum ad earn rem conficiendam operam-fuam polHo^'’'*' ac Petro Luna antipapa ncquaquam tantam concordiam abnuente, Romanosipfos tifexadLudouicumnepotemdiuertentem apud bofpitale fandiSpiritus in SaxiaJ’quot; quamadcertumcarnificemmiferit. Vndecim enim ciues reip. fuxlabentiinneglig*quot;' tiapontificis confulturi, ftatim necantur .• c feneftrisquedeijeiuntur, quod diceret«' modo tollifeditioncsamp;fcbifma,non alioquidem poffe. Flac autem fiuitia motusp^ puIusRomanus,accito Ladillao Apuliærcgc.armacapitffupplicium deLudouico fuH,' turns. Verum pontifexdeclinaturuspopulifurorem, ViterbiumcumLudouicocit* greffu proficifeitur . Turn vero populus cum fæuire JinJaudorem tanti facinorisn® poffet,in aulicos iram conuertit, quorum bona magna ex parte direpM funt.Seru* quidam dicuntur in ædibus cardinalium Romanorum , qui adiuuantibus clientib a grè tarnen, ad fe confugientes tutati funt. Capto deinde Capitol io, eccupatoquepo*^ te Miluio, arcem Fladrianioppugnarefruftraconati funt, adiuuantibusetiamRoman losnnc ColumnaTroiæ comité,Gentile Monterano,comité Carrariao, egregüs copiarum ducibus, ScLadiftai rcgisaufpiciis militantibus. Vcrùm fupciuenienrelJ lo Vrfiuo mandate» pontificiscum Moftardaamp;Ceccholinoturmarum prafedis,inprat' Neronianis loanncm Coluranam amp;nbsp;reliquam Ladifiai militiam fundunt.
-ocr page 321-Hancob rem Romani quidem multisincommodijcirc«mucnti,cum amp;nbsp;homines 8c eo-tumpe oraabigerentur,refidenteetiam iraiamantea conrepta, pontificem ingratiam redpiunt.rogantquevtadvrbemi edcat. Erat enim natura corriisamp; blandus.-adeoque pantificijciuilisque iuris peritus, vtfacilehomines tum rationibustum fuauitate dicen-di in fuijpßus fententiam aliiccrct. Rebus itaque hoc modo compoßtis Romam veniens, plures Cardinales dclegit.-quorum de numero fuit ÄngelusC3rrarius,patriaVenetus,ti-tnüfanâiMarei presbytercardinalis, in pontificatuGregorius duodecimus appellatus. Fuitamp;Petrusl'hilardinatione Crctenfis.bafilioæ duodecim apoftolorum presbyter car-dinalis, Alexander quintus deinde creatus.Tertius habitus eftOtho Colum na, natusè principibus Romanis ad Velius aureum, fancH Ceorgij diaconus cardinalis, Martinus Quintuspoßea vocatus. Confirmataautem hoc modo pontificatu fuo,Ludouicum ne-potem agri Piceni Marchionem créât; eundemque Firmanum principem conftituit.Ipfe 'erb non diu póft Romæmoriturpontificatus fui anno fccundoc fepeliturque in bafi-iita Petri in facello quod olim pontificibus dedicatum erat. quodque vetuftate amp;nbsp;fitu torruens, Nicolaus quintus poftea reftituit, notato etiam hoc epitaphio hominis fe-pulchro.
ÎNN0CENTIO SEPTIMO PONTIFICI MAXIMO CVM NEGLECTI eivs sepvlchri memoria INTERIIS-SHT, NJCOLAVS OVINTVS PONTIFEX MAXIMVS RE-STlTVi CVRAVITT
'ittrim autem cùm 5lt;\ero pontificc S; optimo imperatore carerent Ifali.vnicurqufi Itc'eratopeccandi licentia data eft. Nam GabrinUsFundulus,cuius opera Carolus Caual-cabos multuni amp;nbsp;belli amp;nbsp;pacis artibusvtebatur, fpeoccupandætyrannidis elatus, quod cinonfecusacCarolo magiftratus omnes atque arcium præfcéÜ parerent, redeuntem LaudatB Pompciana Carolum, ad Machafturmam ab vrbe Cremona decern millapaflu-Um cum fratribus amp;cognatisobtruncat.Tndc verb propere antequam resin vrbe feire-^ur.cura aliquot militibusCremcnam propcrans, occupata arceaeportis omnibus,fo-fumarmato ingreffus milite, quos videtconatibus fuis obftare pofte, autobtruncat aut Pdlit. ObtinendsE autem tyrannidis caufa, nullum genus crudelitatis omittit.Erant '“m quoque in armis Mcdiolanenfes principes, ne dicas eorum opera ty rannos opprimi Potuiftc, inftantepræfertim Gaetecaldo Genux prasfedio régis Gallorum nomine, qui ’umredigereMediolanum in poteftatem régisconabatuncontra verbFacino Caneegre*
turncopiarumduce,rctinerelo3nncm Mariam indominatu paternoconante.Otho ^uoqucTertius Parmenßs dominus, ad colloquium fpe componendæ pacis cum Nico« hoEftenßpelleäus, ad Ruberam,caftelli nomen eft, obtruncatur. Cuius quidem cædis, SfortiaCotignoIa iubenteNicolao, audtor hahituseft.Mortuoautem,Rhegio ftatim amp;nbsp;Parma dedentibus fponteciuibus, qui odcrant Othonis nomen,Nicolaus potitur. Ladis-lausverooccupataRoma, vtantea dixi,acccptaquein ditionem Perufia.quara turn ar-tnisBrachius vexabat, in Etruriam hoftili animo mouet; quæ certè induftria amp;nbsp;aufpiciis Malatefta Pifaurienfis egregiè defenfa eft. RcpuH'us enim inde Ladislaus, in rcgnuni trepidus fefe recipit, maior'e propèacccptoquàm illatohoftibus incommodo.Liberati îutem tanto hofte Florentini,in Pifanos conuerfi, poft longam oppugnationeni Pifas tandem capiunt,Tartalia,Sfortia ducibus, anno Domini millefimo quadringentefimo fexto.
-ocr page 322-tSd
Z* On;i
PLATINADEVITIS
OSM ATVS Melioratusexdiœccfi Valuer;ii in Aprut!O,vtriufqucR^ B.aucnnate, Epifcopo Bononienfe, amp;nbsp;IW*'. tt.Sanöx crucis in Kierufa!em,S.R.E.Caro£J' us,amp; totius ltaliæ,pro pace inter diffidentesbtllo Principes, amp;nbsp;rcfpub^ componenda. Legatus à Bonifacio ix. faiftus t ft : quo mörtuo,Poritiftgt;’ ; mxin Vaticanoconclaubà Vn.Cardinalib.creatur,XVI.Kaleiid.noucb.3nnoMCC'’'j ïiIl.CoronatusapudS.Petrum,ini. Nonas Nouembris, Cæfare Roberto regcRofflH| rum fcdit in fchif mate contra BenedidumXUI. annosti. dicsxxt. Cunétis maxin'' optiinipontificisdotibusornatus.Vitæintegritate,egregiis mcribus,humanitate,(l(^l na,pietate,amp;liberalitate præftantifEmus. EcclcfiafhcxiibeKatisamp;ditionisafTeitot'^ji cus.-Ladiflaum Regem Ncapolitanum Vrbis Rom® imperio infeftis iignisinhiani'' populo ad arma concitato, vrbc fubmouit : Cuius fraudibus Si dol is,quum aliquot^' um Romanorum infidijs pontifex pene circumuentus effet, einsfratrisôHus,pontA infcio,vndecimcx hisintcrfecit.Earc furentispopuli timorc vrbc execdens, Vi«'-conceffit.Vnde paulo poft àS. P. Qjv. mitigato Romam reuocatus, vrbis imperbf''' peratOjOrdinationequevnahabita,quaxi. Cardinales crcauit.vin.IdusNouenibrii' VaticanoPalatio.annoMCCCC vi.in pacequicuit. Vacauit fedesapoftolicadi«^‘‘, Corpus in Balilicae Vatican® facello Sanfti Thomae conditum eiufinodiinfcriptioi’o habet,
INNOCENTIO VII. PONTIFICI MAXIMO.
NEGLECTl EIVS SEEVLCHEl MEMORtA PEl^El-'^'' TERllSSET, Î^ICOLAVS V. POÎ4T. M4I. IN-
STA7RAN D AM NIC CV'R^yiT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
GRE GORIVS XIR_
T verb dum fthifma in ecclefia Dei logius protrahcrctu r cum pernki«^’ ftianiriominbjalteropontifi.cRomxcreato.altero Auinione.prindpf’v liæ,duccsfcilitet Bituricenfis, Burgundus,Aurelianus,quitumobvil£i'!^^ nem régis Galliasgubcrnabant, calamit item ccclehx tandein miferati « _________gt;inioncmad Petrum Lunam , Benediäum dccimumtcrriumappelbtu'’'r ' ueniuiit.'hominemque rogant.vtcollabcnti ecclefiæ tandem confulat, etiaæfubdi''’ j fepontificatu necefleeffet, quemadmodum inconclauifc faCturum promiferat iut* randointerpohto.dum pontifex creator. Spondent præterca alterumpontificeni '' tum Romx crearetur poft mortem Innocentij,idem fadurum.Itacni'm inter hospri'' pes,amp; qui in Italia traut reipublicç Chriftiançamantiffimijconueneraqvtabrogrnd'^ bus de pontificatu contendentibus,quorum alter Gallic®,alter Italic® faclionishab«^^ tur.vnusaliquispofteadeligcreturomnium nationurn pater amp;nbsp;pontifex. Refpondet^ nediótus.fcquidem grauiter Deumoffenfurum, ft eccltfiam t)ei delcrcrct,cuipatrol; amp;nbsp;publicus pater conlenfu bonorum non furtim , fed public® aiRriptus eßet, lefe indt)biumponere,quodiuftisfuffragiisßbi demandatumfuerat. Qund fublatofchilmate,de Concordia agendum effe, libiadmodum placere, modb id in 1^^ lieret libero; necoadlusquifpiam potius, quam fpontefas-crealiquid videretur.Vn^ tarnen fc polliceri,idq, iureiurandoaffirmare.fr aliter toll! fchifmadon pofiepclcpolk^'' rum orancra pontiliciam dig iitatem,modb diem eodem tempore ab alterc-iitrpapjl'*' tun ßcfft.Princi^cs icaque cognita hominis yoluntate, cofultave inter fc cüFpenn’'gt;ß“*
-ocr page 323-gt; o M T Î p Î c V Kt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' .
ham modoÉcnedifiumin fcntentiam fuam pcrducerét, quorum colloquuêc confultl-* tioncs Benediöus vcruus,pótificias sédes ar mis amp;'commcatu optime muniuir. in quibus aliquot menfes obfeffus,tandem paratisadfugam triremibus,pcr Rhodanumin Catalo« niam,vndc oriundus erat .adnauigauit.Sunt autem qui feribât, principes Gallos id moli-tosinBenediftum effe.inftautibuscardinalibus GaHicis,quieum oderant,quodaltciiu6 nationistflet.,amp;: non Gallicæ.Nain cüm poft morteClemétis de creindo pontifice Galli-
1 tointcr cos non conueniret.hunc poft long maltercationcmcrcarunt.vtvirurabonum 1' fcreip.ChriftianæamautifTjmum : quieosfaepeadmonuit,vthoneftèacfanö;è viuerent, I 'tqueaSimoniaca prauitatecauereut,aliter lein eosgrauiter animaduerfurum . Huius i-I bque mores ferre nequeuntes.principes Gallos in virum optimum amp;nbsp;conftantis vitx có 1 «taffe.At verb cardinales,qui poft mortem Innocenti) Romæ erant, cognitatrium prio, 1 him pontifieum in tollendo fchifmate negligentia, cognito^ue etiam difcrimine.in quo-''I ttfp.CbrilViana vbique terrarum, maxime verb in Gallia verfabatur, in vnum conueni-4 tiites,conclauiadfanétumPetrum inVaticanohabito,iuraruntfingulimaxtmisexccra« (il tionibusinicrpofitis abdicaturos fe ftatim pontificatu, ft ftbi deligi ad tantum magi ft ra-cj tumcontigi(lct,bac conditione tarnen,vt id quoque ab antipapa fieret. Venerat autem in ,(,1 Kancfententiam.vt amp;Gallicxnation!fatisfaceret,quæob impotentiamcrcand!antipa-jil ps confuetudinem introduxerat,a qua remoueri non fine ignominia vidcbatur,n!ft id. ,(4 quoqucibltalisfieret ; vtquein fententiam BenediÖi venirent, qui bac vna rationc,
I nonlYw,finir! ccclefiam pofte dicebat. Quod fi fib! contigiffet vtrunque abrogar!, v-y numverudi pontificem omnium, qu! turn crant,cardinal!um confenfu creandum effe, cuiomnes reges amp;nbsp;principes obtemperarent. CreatusitaciueRomxanno Dominimil-
I blimo quadringenteftmofexto, pridie calendas Noutrnbris, Angelus Corrarius Ve-I Rctusjitul!fanét! Marc! presbytercard!nal!s,qui (vtdixiDGregoriusduodccimusap-1 pelbius eft, ftatim quod ante pontificatum promiferat fe faéturum, fcripto, adbi. 1 bitisetiam notariis amp;. teftibus confirraauit, fuaque manu fcripta tabellionum nota-1 w. Cum verb decligendo loco,quo fine difcriminc vterquevenire poflct,mcnt!o I b»bcretur,nequecadc\e fatisinter eos conutn!ret,collufores amp;nbsp;fœdifragi ab vtroqu« tanüualiura conuentu funtbabit!: qu!Pifas,b!nclvoma,b!nc Auinioneadnauigantes, (Ä ^'no confenfu Gregorium 5c Benediéturo dignitate pontificiaprtuarunt, conlentienti-Æ Win tarn grauemquot;fententiam omnibus nationibus, praeter Hifpaniam citcr!orcin,re-^mScotii.comitem Armen !ac!,qu! Beneditto fauebant.Inita deinde creandi nou! pqn Ä 'ificisrat!one,qu!benèacfan£tèftne vllafeditioneeccleftam Oe! gubernaret .venere in « bmtfententiansvt Alexandruquintum crearent. Dum autera Gregoriusabcffet,crean-lt;1 dtqueAlexandr!rat!obabieretur,armis omnia Koms circumfonabant.Ladiftausenim
Ktoccupato Qftia pedeftribus navialibusque copiis, adeo Koraa'nos incurftonibus ve« (fl ïiuùjvtinitapacebonot tficèpofteainvrbemreccptus tanquam dominus, 8c magiftra-tusmutiuerit, 8c portasac meenia pro arbitrio anim! lu! operibus 8c cuftodiis firma-ucrit. Verùm fuperuenientePaulo Vrfinoecclefiaftico duce, apudfanétumlacoburn
Irl iaSeptimiano acerrirce pugnatum eft^, multis vtrinque deftderatis . In Tranftiberk y tiinquerexfuostum cont!ncbat,arb!tratus feillo iuloCo tutiottm efte ob naualcs copias, •A quasO'ftiiRomamfubuextrat. Isvcrb deinceps ceftens potivs, qvftm fugiens Vrfin» #''1 höionl qux indies magis magisque augebatur , tscapolim .proficiftitur , debxlitata A prifeitim faCtione fuaob fuperatos ante ingrcfium',fuum Columnenfes,loanneColum. tV 1'i.BaptiliaSabfcilo, lacobo Vrfino , Nicolao Columna ducibtiSjqui occupata fanCtt IIS'! bauttnti) porta, vrbemlam ingreöi crant. Verum fupetueniente PauloVrfinoftupe« iVl t»tV^vtd!xi)8cc3ptimagna ex patte fuerant.Lxbis capital! fupplifto duo affedti funt.gt; ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• quo.
-ocr page 324-I A T I N A ■ D E V I T I S
quorum alter CaleottusNormannus eques infignis, alter verb RichardusSanguineus habitus, è famil ia nobili ac vetufla originem ducens.Reliqui verb incolumes ditniflnquot; rant,ne araplius Ladiflaiaufpiciismilitarent. Hisautemperturbationibus adeoR®quot;! annonæ caritas inualuit.vt menfura triticifquam rubium vocant)florenis decemSu venderetur, propter ab adta pecora amp;nbsp;rufticos, partira captos,partim necatos.vtinb^' ßericonfucuit.
Ngelus Corrarius,genere Patricio ortus.Sacræ TheoIogiæMagifter,ex^Pj copoCaftellanoVcnetijs, Patriarcha Conftantinopolitanus tituIotenuS Chalcidenfis in Infula Euboea Epifeopus primùm,raox Presbyter Caw Aïü,^''5tt.S.Marci, Si Piceni Legatus ab Innocentio vn.efficitur.Pontif«’’ ,^-^.^^^defignatur in Vaticanopalatioxiii.Cardinaliû votis, Prid. Kal. DeceiuW^ Anno Mccccvï.oâogenario maiorcoronatusNonisDecembris.adS, Petrum / fcdit^, Paribus Roberto,amp;Sigifmundo Regibus Romanorum,annos vin.menfes vii.dies'''^ ca conditione, veJuti I nterrex.Pon tifex Romanus renuntiatus eR, vt tollend! fchifin^ caufa,fumrnum facerdotiumdeponerct,lï idem Bedediâusxiii.faôtitaffet.-Vterq; '“'j iurando id promisêre:quod cùm imperij dulcedine præftare nolle viderentur.vtrW Pontificiscollegia,ijfdem reliöisPifas conuentre.ibiq; generale totius Chriltianï^’ publicæ Concilium congregatum eft.Quxftionibus in vtrunquelegitime habitisV'*^ dusPifana vtrumq; dePótificatu cótendentem;priuauitNonislunijannoMCCCCX.P‘’''' ficatus Gregorij anno ii.menfe vi.die v i.Quum ipfè ia duabusordinationibusCard!'quot;'^ lesxiir.creaflet.Qui nonnifi in ConcilioConftantienfi inaliorumpatrum fufceptifunt.quando Gregorius ipfe, pro vnitate Ecclefiasfarcienda.fpontepetP’®® torera abfens Arimini Pontificatu fe abdicauit. Qutid faâum fuit feffione xini-O'® quot;nbsp;Nonas lunij,Anno wccccxv.Nara FifaniConcilijdecretisjtanquam minuskgidu'b'''’, gregati, parèrerecufauerar.ObiitEpifeopus Cardinalis,amp; perpetuus PiceniLegJ® , enniopbftRecaneti,anno mccccxvii. paulbante Martini V. creationem,nonageuafquot;* Ibiq; in cathedrali Ecclefia fepultus eft cum hoc Epitaphio.
MAxitnus Eccleßx PrineMonitrcht Ordine Gregorius biffintif clatiditur area.
Hie pro pace datm caleflimunere.fëmper Perbuit,athercos/iiperß munere decenter Archi/ihißna malum.fa^a hac dementia Pißs^
Ipfe pius relouai fact a eft Conftantia teftis^ Cardine bfsficro paßoris conftiaßede
Marchia fuftepit Racanetiflauim ade.
Obiit Anno Domini MCCCCVXII.
ALEXANDER V*
Lexander quintus.natione Crctenfis,Petrus anteavocatus.otdinii^'' norum frater,archiepifcopusMediolanenfisjvirdoótrinaamp;fanfliu'; vitæpræclarus,omnium cardinalium confenfu,qui tumincondlw^ fano erant,pontifexcreatur.Hanc ob rem Gregorius in Auftrixe^ ^temprofedus, quafi prpfugus de concilio generali mentionemjftci'
Verùra cùmcoinloconequaquâfetutuarbitraretur,Ariminuni
{(ff-
-ocr page 325-P o N T T F I C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iSf?
FrausàCarolo.Malateftaperbcnignè amp;nbsp;fplcnd idè cd habitus,Benediönsautem podha-bitum in Pcrpiniano concilium,quo tutior efl'cr,ad callellum, Panifcholæ locum muni-tiflimumconfiigit.vbi diutius immoratuscfl.Vtfrq; autcm licet in Pifano concilie cx-’uétoriti clTentjtanquâ veri pontificcs,cardinales crearuilt,maxime vei o Gregorius/qui (iumLucxeflct do conlenfu cardinalium, qui nondum ab co difcelTerant, Gabrielern Condtlmcrium cardinalcm créât .-qui poftea in pontifieem cleâus,Eugcniusquartus ’ppellatuscll.Ad Alexandrum redeo,virum in omni vita amp;ætatepræftantem Hicenim ‘bjdolciccntiaordinemMinorum ingrclTus,adcoParidisliberalibus Itudiistheologi-^9^edifJplinæ vacauit.vtbrcuiamp;publicam Rholam babuerit,amp; in libros fententia-fudoäcöcacute feripferit Magnus quoq; orator.magnusprædicator cd habitus.Hie ob ftiniloanncGaleatioduce Mcdiolanend accitus, primum locumin confultationibus fcishabuit.Ci'caturdeinderogatu Galcatij Vicetmusepifcopus.poftcaNouarienfis rau-bto loco,poftremo praeful iMediolanenfis faftus,ab Innocêntio fepti mo cardinal is bafili-teduodecim apoftolorum creatur.-quo quidem gradu pontificiam dignitatem adeptusgt; merito Alcxandri nomen confccutuseft,cum amp;nbsp;libcralitäte amp;nbsp;magnitudinc,animi, cum Huouisoptimoprincipeconfcrripofiet.Adcoenimmuni6cus eratin paupcrcs amp;nbsp;viros fuabenignitatedignuS, vt brcui nilfibi rcliquerit.Vnde per iocum dicereinterdum fo-kb3t,fcdiuitcm epifcopumfuiffc, pauperemcardinalem, mendiciim pontificem. In co tnimdeiuitilbPijßgndi cupiditas.qux vnacum reartateJcaccrefDt fimul.Sed hoc vitiö «dere in viros bonos amp;nbsp;rcrum humanarum contcmptorcs non potcft,-qui quo magis có-dnefcunf^eó minus riatici indigerc fe cognofeunt, amp;nbsp;ob hanc rem cupiditates fcd3nt,re-‘''fn3nf»ujritiam,accxtcr3sanimilabesexptllunt.Tantiprætereaanimi Alexander fuit, 'tUdiflaum regem tum potentifltmum,qui ditionem cctlefiæ pontificihus abfentibus diUmultumq; vexaueratoppidaquealiquot vioccupauerat,in conciiioPtlano approbä-F’bus,qu i tum adetant.rcgno priuaucritjusque illud Ludouico Andegauig duci compe-’«redeclarauerit.SolutoautéconcilioVifanopótifex BononiS proficilcitur .-cuiciuitati ^nipræerat BaldcfarCoflafinéiili.udathijcardinalis.-quem Alexander in legationecó-firniiuit, quöd eins induftriaac prælldiisPifanum concilium habitum fuilîet quodque ttiim vir erat,qui percommodètyrannisacrem ecclcliafticam occupareconantibuSjob-'idquouistemporcpoiïctJn hominctamenplusferociæ.plusqucaudaciæ Si fccularita-^'sfvtitadicam^craqquàm ei us profeffiorequi rebat. Militarispropè habebatur eius vita, ’’'ilitares morts adeo vt multaeciam,quæloqui{asnon cft.fibilicere arbitraretur, Cùm 'tro McxandergrauiterxgrotarecœpifTet, nolTttquc mortem propc inflate,'cardina-ksadfevcnientes.adconcordiam.ad pacem.adtuendim eccltfia: dignitatem adhortatur. '^dbtusprxtcreicfl.pcr cam mortem, qua ante oculos fe continuo cetnere diccbat, nec frformidare,Confcientia bencaftæ vitae motus,fe cxiftimare amp;nbsp;credere quæ in concilio iJifanodccietafuilTcnt,! eftèatqucintegrèfada elfe omnia fine dolo malo fraudcue. Cu bscdixilTetilichrymantibusomnibus.qui aderant, illudSaluatoris verbuma:gre profe-ftnSjPacem meam do vobis,pacem meam rclinquo vobis,fl3tim moritur pontificatusfui nien!'eoâauo,fepeliturq'ic üononiæ in ecclefix fratrum Minorum. Laboratum ell autcm hoc anno fame ac pelle.
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;Fquot;ER Petrus Philargi. Ordinis Minorum,obfeuriffimogenereortus. o«»-
'.rtii)m,amp; PilopfophiæDoôlor,acSacrçThcologixMagiller,iohan.Galea- pfo»«. :*i h'’lubrûm primi DucishConiiliisfuir,quern exEpilcopo Vicctino No ‘arienfemprimum deinde ArchiepiEopii McdioIanenEm, demum Pres-.jytcrumCardinaiemßalilic«Sanétorura XU. ApoIorum,amp;Longobar-
T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dix
-ocr page 326-•V)» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P L A T T N A DE V T T T S
diæLîgatum ïnnôccntius VIL fecit. Pontifex viröRominusGrcgorio xit. dióto XIII. abreigatiSjXx vacantis fedis die, V {.Kalend. Iul;j,anni MCCCClX.iquot; Concilio Pifano, à xxiii, Cardinalibus vtriufque obedientiæ fentuagenaiioroaiûf creatus, amp;Noniskinijdie Dominicoin Catcdrali Eccleiîa Pifana coronatus; fedit fa.''cKübertoKegeKomanorum menfes x. dies Vil I. Hit humanitate,doftrina.lib^' raütate.animi msgnitiidincclariffimusfiiit, ita in omnes munificus,vi nihil (Ibircliqut' l it. Quare per iolt;um diccre inierdum folebat; fed item Epilcopum fuiffe pauperf® Cardinalem, mcndicum P»pam, obprofiifas, amp;immodicas largiriones Ludouicuml®' niorem Andegauenfem Ducem, priuatoLadiflaoRegem Neapolitanum conftituir.p** cuniaamp;commeatuadiuuit Balta(rareCoflaCardinalcamp; legato Bononienli adeaint^' peditionem (quæirratafuit) milTo Pontifex Pifis difeedens Bononiam acccffit.Vbi''' Nonas Maij, anno M C C C C X. rebus humanis exim itur. Vacauit fedes dies x111.C®*' pusadMinorcs marmorco tumulo conditum cft cura his vcrlîculis.
SVmmuipaßorum Alexander quintta, omnà Seriptura lumen, fanäißimuf Or do Minorui» ^em dédit, àquot; proprio Cretenßs nomine Petriue M graùit, Anno Domini mccccx.
8i4.pgi.
I O A N N E S XXIII î.
vigelïmufquartuspatriaNcapolitanusamp;nobilis, fe/fll^^Jnomento Coffa antea vocatus, Bononiæ omnium confenfu i^?'^ÿ^itrcatur.Suntautem qui Kribant, id faólum violenter efle,quadamp;'^ Bononienlîselfet, amp;:armatos milites turn in vrbe, tum in agrisP'’ '^i^^gflationehabuerat; vtlîprccario idobtinere non poflet, minis
confequeretur, Vttunque eil,confiât eu m pon tificem creatt'J luiffe.adcRmq: dignitatéfemperaipiraffe.Nam cùm adolefccns effet,ac Bononifalifl“““ annisiuriciuiii operam dcdiffcr,«ffumpto(vt nunefit) doûrinaegradu Komamite’’*quot;' ftituit. Interroga tusautem abaraicisquoproficifeeretur^ad pontificatum refpondit''^“' mam itaq; veniens,à Bonifacio nono in cubiculum fecrctum recipitur. Creatus fan(ffîEuttathijcai diiiaiis,legatusèlatere Bononiam mittitur.quam breuicondudoi’'* lite vnàcum magnaflaminiæparteinpotcftatemccclcffæredegit pu!fs quibufdam’/' rannis.alijsquctxtremo fupplicioaffedis. Verum poft nouemannnscum longs pacici^ tatem Bononienfem mlrum in modum auxiffetgrandcmq;pecuniam (îbi coirparal*' mortuo Alexâdro.largitione vfus,maxime vero ergaeardinalcsà Gregorio creates,p’’’ pùresadhuc.pontifexcrcatur.Quofâdo.oratnrcsftatimad eleétores imperijmilitco*’'. ratii, vt Sigilmundum Lucimburgû Vngariû amp;nbsp;Boémiç regem împeratorccrearent,y ftrenuumCvt ipfedicebat;amp;ad omniafortiteragenda promptiffîmû. Hacenini ranû'’’ hominisgratiâ.aucupabatur.Vbi verôhocciexfcntentiaaccidiqcuna in conuentuPiû’’ conftitutûcffet vtad certû tempusconciliûLaberetur.nealibitransferretur.cek’brarc fe id Komæpra’dixit.'amp;quô libcriuscô proficifei omnibusliceret, pacareltaliâ coni^ cft,maxime verb Cifalpina,in qua beHü indies magisqicrcfccbat,Patino Canedifcow' fufcitantc,qiii mercenarios milites rctincrefnebcnoapud fc nequaquam poterat.
Eosenim rapinis.direptionibiisq; vrbium paffere coni’ucucrar. Forte mm accidit' Pjpienffs,quos Phi lippus ob tencliam adhucætarem retinerein officio nen poterarJ***' dio partium concitati, ad arma concurrerent, hinc G.beilini Bec.atia lanidiaduA
-ocr page 327-P o N T IF I C V M.
hcinurn cum cxcrcitu in vrbem introduxerc.pafti fortunasGucIphorum. Verum is cumarniatomilite IflgrcITuSjncutri in diripiendis fortunis pepercit. Qyærentibus au-teni Gibellinisjuiquoquc bona contra datum fidem diripi, rcfponditac egrcgicqui* dcm.Gibcllinosfaluosforc.eorum verö bona,quod Guclphacircnt.militibusfc in prç-damconccirurium.deridcns vtriuiqucfaétionisftultitiam amp;cupidiutem.Inde verb ab-iens.relifto in porrisamp; in arce firmo pi æiidio:tutclam Philippi doneeabolcuiffetpræ fc ferens contra Pandulphum Malatcftam diiccns,Brixianos StBcrgomates incurfionibus •crapinis vexat,nccàGi emoncnfibus quidem sbftinuiqquibustumCabrinusFundulus impciitabat.Dum liaccautcm in Brixianoagerentur, Vngariærex iturus fvt ipfe prædi-tabat) Komara libero itinerc ad accipiendam imperij coronam , duodecim millia tquitum , peditum odo in Venctos mittens, capto primo impetu Foroliuio, Tar-uifiumoppugnat.Huic verbtantoexcrcitui VcnctiCarolum MalateHam obiiciunt, qui tunâando magisqu'am dimicandoexultantem vióioria hofté remorarctur. Parum ctia «bf jit quin Veneti eodem anno Veronam proditionc quorundam ciuium amittcrent,acl rapinam magis quam ad libertärem fpeâantium.De nocentibus poena fumpta,acftatim fedata funtomnia, Mortuo autem eodern anno Facino Cane coniurati quidam loan-nem Mariam Mediolani ducem intcrficientes, Bernabouis fiiios amp;nbsp;nepotes in vrbem redpiunt.Tum verb Philippus perfuadentibus amicis Beatricem viduam ob Facini mor-temditiffimam, amp;nbsp;cuius auóiovitatc,qui fub marito militauerant, admodum moueban-tur,duxitvxorem Quaexreamp;:ciuitatesomnes,quæ Facino paruerantjRatim in deditio-'’^niaccepit; amp;Carmignol3m,SiccumqueMontagn3num;quilegionem mortuo Faci-'’oper feditionem diuiferant in fuam militiam perfuadentc Beatrice pertraxit.- qui-^usducibus Philippus poftea vfus,Aftorgium Bernabouis biium Mediolanopellens, in Kpugnationc Modoelt;ix intcrFecit. Agebantur hæc Infubria, cum loannes Francifeus GonzagaFrancifei iam mortui filius,cum fatis iuftoequitum peditumque numero, Bo-« noniam præfidijcaufaproficilcitur,mandato Ioannis pon tiheis,cuius aufpicijs tum mili-tabar.NamMalateita AriminenfisLadiflai régis mcrcenarius, vrbem iplàm graui bello tumpremebat.lsitaqueadiuuantibusBononienfibus grauia aliquot praelia cum hoBi-busfecit: quibusfuperiorfaélus,vrbem acerrimètutatuseft.
Sequenti verö hyemc loannes pontifexa Ladiflaobello vexatus, Roma Florcntiam, Mqueinde Bononiam veniens,haud ita multb pbllMantuam prohcifcitur,vbi fpltndide Jc magnihctaloannc Franvilco Gonzagalufceptus eft. Quem inde abiens cum magna partecopiarumLaudam Pompeianam(qub venturum Vngarix regem feiebat) ducit.MuItumenimhuicprincipifidebat,cuiusfidemintegritatem Bononienb bello optimènorat,quamuispollicationibusamp;donisin partesregias à MalateBa lollicitarc-lur.Cumitaque pontifexacrex haud quaquam fe tutosLaudæarbitrarcntur loannein Funcifeum Mantuam'qub fc veile ircdicebantjad parandoscommcatusdifponendam-qae vrbem,qub rccipi commode tanta multitudo polier,propere mittunt.-qui breui pa-ratisrebusornnibusCremonamfquoiam peruenilTepomificemacrcgcm intcllcxerat) rcdiit.Hosaqtcm indeMantuam abduccns, populo omni fereobuiam effufo, pinionem omnium ben!gnit3teamp; gratia fuperauit.Flis verb ebnent bus.qui Laudç, Cremonæ.Ma-tuælunthabiti.dc pellendotx Latio, Vmbria.EtruriaLadillao,qui Romain amp;nbsp;muira ec-cleliæoppidaoccupaucrant.ell aâum. Videbant hi Italiam inecndiis bellorum alter li. berarinon pofle.deimpenfabcllica non Mar.tua;,fed Banoniæfcùm eb veniflent; agen-dumccnfuêrc. Vcrùm maior eos cura inceflit. Ad concilium nanque loannes omnium Bitionum confenfu citatus adrollendum fchifma,duoscardinalesBatim in Gtrmaniam Biiüt;qui vnacumprincipibus Gallic« Sc Germanics nation is locum concilioidotieunt
T 3^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dell“
-ocr page 328-ijî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P L A T I N A D E V I T I s
dcligercnf. ConflantiaMaguntinæprouinciæciuitas, ad id potifsimùm idoneaeft quot;nbsp;Eôitaquead certam dieni ex iniUtuto proficifcuntur omnes, proficiicitur amp;nbsp;loaa”** pontifex admonentibus tarnen quibufdain ncidfaceret, qnod vererentur,necutii tifexactederet, priuatiis reuèrtcretur : qiiod ctiam contigit. Eonamque proficik®’ cumvirisquibufdaniin omni gcnerc doôtrinæ præftantibus,diu multumque GeriJ’^ nos difputationibns incertos amp;arnbigiios tenuit, quid potifsi mum decernerent. Vtf“ fupeiueniente Sigifmundo, faftaquc omnibus dkendi quod liberet poteftate, rou. crimina amp;quidem grauifsimapontificiobieâa funt; quorum eau fa mutato habiw , miliaque, Conftantia clanculum Scaphufam fe contulit, veritusne quid grauiusK-confulerctur.EratScaphufâjFrcderici Auftriæ ducis ciuiras,qubetiam pleriquecaf' nales àfecreati, fugaperuenêre. Verùm hispofteaconcilijauéloritatereuocatis,^ nés icaphufa Friburgum confugit, iturus inde, fi tuto fieri poffet, ad Burgundiï“’J cern. Sedcuranteconcilio, loannescapitur, amp;infulafanâ:iMarei propeConliantij incarceremconijcitur, pontificatusfuianno quarto, menfedecimo- Caufamfugï^ quirereconciÜumiumcœpit, certosque indices virosgrauiffimosamp; doôtiffiniosu' git, qui crimina loanni obieda difeuterent, cademque concilie ex ordine re»' Ad quadraginta capitula amp;nbsp;eo amplius contra hominem probata funt; quoruin’': qua cum in eo minime immutari poflent, adeô erant inueterata, contra fide™ catâfunt, aliqua verô Chriftianis omnibus, fi non damnarentur, feandalum ra . Venientibus itaque omnibus in eandem fententiam, loannes meritoèpo^ . eatu deieftus , fententiam in fe latamj comprobat . Quo facto, fiatim ad cum Bauarum, qui cum Gregorio duodecimo fçntiebat, euftodiendus necaüud decerncrctur. In Haldebergacaftcllo munitiffimotrienniofine vllo^®.,. Jariofamulóueltalico diligenter afieruatuscft.Teutonici erant euftodesomnes'^^'j cum loannes nutuSc (ignis loqucbatur,cùm nec ipfe linguamTeutonicamjnec'y’ . ciflîm Italicam (cirent. Abrogatum loanni pontificatum ab his tantummodo,lt;l'^'^^, eoantèfcnferanr,ferunt. Nondum enim qui cum Gregorio amp;nbsp;Benedifto conuenerant. Hi igitur vt abrogationem à fe faftam, veram amp;nbsp;integram • omnesfynodicura dccrctum promulgarunt, quo affirmabant concilium general' timècongregatum,haberettatimaChriftopoteftatem. Hocquidem fundamento'^j ceifo. ipfiim etiam pontificem concilio fubiieiebant. Quarc Gregorio neceffe fui'i. ^ denteetiam imperatore Sigifmundo, vnum aliquem ad concilium mittere, cùm'? proficifei recuiaret,qui fuonomineconcilij fententiam approbai'quot;. iMifTus itaq^t'-rolus iMalattfia vir ctrtè infignis, cùm videret omnes in hanc (ententiam vtrnr^ Gregoriusquoquepontificatu fcabdicaret, in publicum prodiens, ac in (ede Grc^ nonaliter extruôla, li iple adeifet, coîlocarus, pclcfta renuntiandi facilitate, Gr^? rium pontificatu abdicate quem ftatim conuentus omnis pro tam liberaabdicat’^, •agri Piceni legatum créât. Is itaque non multo póft Kecancti moritur, dolore, anin” aiunt)propter fubitain abrogationem ante couftitutum tempus à Carolo faftanr lôngum enim reprotrahi volcbat,in raora, fpem aliquam ponens. Mortuus Martini pontificatum, in Kecanctenfi ccclefia feptlitur. Sublatis duobus pontifi ali’ tertius,in quoabrogandomaiordifficultas ineraqreftabafjPetrusLuna B^■nedictustff. ufdccimus(vtantcà dixi) vocatus- Vtautem isetiam uolcnsabdicatefc magifir^t^*-^^ rctur,Sigifmundusimperator vnàcum oratoribus concifij ad Franciæ amp;nbsp;Angliæ^^u peruenit;eosqueadhoit3tuscft,vt pro(aluteChriftiani mominisiam obfchifi’^^P^ tantiSjin abrogando Benedido, fublatis alijs duobus.ciiis fequerentur (entenraiE.'J'^ autcmrefponfo,acccpto,indeNarboncm properatadFcrdinandum AragonuiD/f't.^j
-ocr page 329-tiiiuspopuli magna ex parte Bencdiélo obtemperabant.Quocum inter alia capitula hoc paâuseft.vt Benediélum rationibusmoueret ea facere,quæ Gregorius amp;nbsp;Ioan vies in eon-tilioConftantienliegiflent. Id verb fi facererecufarct,populoscogeret abeoad concilium Conftantienfe deficere. Benedidtus auteni in caltella Pauifcholælocomunitiffimo fecontinens,moueripcifualionibusè fententiafua non poterat, quod diceretamp; fe vc-fumChrifti vicarium eftc amp;nbsp;Conftantiam non effelocum libertati ccclefiafticæ conuc-nientem.cùmloannesvigclirnustertiusabhisetiamabdicarefe pontificatu coaftus fuc-tat, qui partes fuasantea Cequebantur. Turn verb principes Hifpaniæ cernentes per-tinaciamBcnedifti, concilijopinionem fecuti, inreliquorum fenteniiani venêre- Gc-rebantur res in concilio quinque nationum fuftragiis, Italica, Gallica, Germanica, Hifpanica,amp; Anglica.Quicquid verb harum nationum fufFragiis decernebatur,idita ntumerat.atque per praeconem.aut per notarinm publicum pro curia enuntiabatur, 11 onininmconfenfu poliea confirmatum fuiffet. Qua quidem auftoritate Benediftus, difculTaaliquandiu re, pontificatu tandem priuatur,abrentibus reieftisque nationibus, quæcumeofenticbant.maximc verb Scotis amp;nbsp;comité Armeniaci.ln code quoq;cócilio condemnataeft Ioannis Viglef hafreGs.-amp;duo ex fedtatoribus eius combufti funt loan-ncsHus.amp;Hieronymuseius dilcipulus.tanquam hærefiarchæ: qubd inter exteros er-mresdicerentcccleliafticosad imitationem Chrifti paupereseffe debere:cum ex tanta rerumcopiaamp;luxu poDuliomnesfcandalizarentur. Rebusautem hoc modo compofi-tis cumdereftituendaecclefia. cmendandisque moribusclericorura mentiohaberetur, fifi id non poffe exiftimarunt vacante Cede. Vnde de eligendo nouo pon tifice fermo eft
I li'ifa/tusquodecretacontili) maiorc deinceps audtoritate haberent Cum igitur hac de ne I ''t'bum haberetur placuitex vnaquaq;natione virosfex dcligi,amp; quidem probatos qui L VnicumCardioalibus conclaue ingreffqpont'ficem deligerent, Annnoigitur millefi-I nio quadringentefimo decimofeptimo, lexto idus Nouembris conclaue ingrefli,con. I ftntientibus Qrdinalibus duobus amp;nbsp;triginta, nationibusque omnibus, prxter omnium ■ Ipcm amp;nbsp;opinionem, cum iam ciuadriennio verb pontifice caruiflet ecclefia, multique I fchifmaticitum intereffent.tertio idus Nouembris, in cclebritatebeati Martini hora ter-1 tiaOthoColumna Romanus princeps, fandtiGeorgi)ad Vellus aurcum diaconusCar-(■ dmalispontifexcre3tur,tanra'omnium lxtit!a,vt prxgaudio loqui vixhominespoffent, p l-ffuf'isniminio gaudio imperator, nullo habito dignitatis ftix dilcrimine, conclaue in-|( ÇrciTus,S;gratiasomnibuseg't qui tantum virum amp;tam neceffarium reipublicx Chri-ji ilianæpro'pèextindtædelcgiffentîamp;antepontiiicem proftratus, cum fumma vencratio-U] Iitciuspedesexofculatuseft,quem contra pontifex amplexus, non fetus ac fratrem in ill P^îtiohabuit, cique gratias egiqqubd fua opera amp;nbsp;induftriapax tandem ccclefix Dei 'A1 fcddita effet. Vocariautem Martinus voluit, qubd ea elcdtio in M,.rtini velebritate ha-ni bitafuilîtt.întei'im verôdûhxcCon{l:anüæagcrcntur,mortuoetiâ l adifiaocontraFlo-yi r'ntinosproficilvente.Romæadârraaamp;libertatemconcUmarnm eit.Cogitur à popu-(vV loPetrusMattheucij etiain nolens gnbernacula reipub, fulcifpere.-qni poitea magiftrar ‘j»» tufeabdicanit, cùni inrellcxifl'etlegatnmùVoannepontifiteiamanteadelignatum.paulo
tl
póftaffuturum euna fcnatorecineBononienlî,qui vrbem ingretîi,amp; Paulum Palonium, Scloannem Cineium feditiofos ciucs capital! fupplieio aftecère. Sequent! verb anno
M hrichiusMontoniusRomam cum excrcitu veniens, vrbe potitus, oppugnare arcem j^t-il f acti Angeli adortus eft; quxfirmoloannxregir.æpræfidiodefendebatur Nam Ioanna ^11 L'difla.) fratri in regnum luccefferat . Veiùm fupcruenientc sfortia miiitum regln» y date ; non folum Brachium ib oppugnanda sree dimouit, fed etiam hominem pugnan-(3, ttra continuo ab vrbe expulit.- Romanis in neutram partem incliuantibus. ’n ea pugna (4' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;occi-
-ocr page 330-itH. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P T. A T r N’ A P t; V T y T î?
occi'Jinirtoannf*s Coluranaa milite, qui olim eum Paulo Vrlmo m!lit3açraf,qutn’l* douicusColuinnacum Brachiomilitinsin agroFulginati interfeccrat Erataiitem lici in animo, Ludouicum obtruncare vicifcendæPauli neciscaufa, lcdioannesLuan uicum defeolurusjinnocensmoritur. DumautemRomahoc raodofluctuaret,invarH’ partes declinanSjCreatoMartino.fpemaliquanuexoptatxq^uittis tandem concepit nbsp;nbsp;J
Sx Onu fhrit.
Coflanobiligenere ortus, vtriufque Iuris Doôor,àBoƒ | s’t cubiculariofuoin patriæ gratiam DiaconusCardinalis S.Hui Flaminiæque Legatus creatus. Boneniam lohan, Galeatio ÿDuci ademit, cuius vfque ad Pontificatum perpetuô Legatus fuit. Prf'*' ^puus Concilij Pifani audlor, Alcxandro V. gratifliinus. Quo mortuo Bû”* niæ,àxvi. Cardinalibus,xvi. Kal.lunij,anno mccccx. fummusPontifexlenunda'“-ibiquein Cathcdrali V il I.Kal. lunip^inauguratus, CæfareSigifmundoRegeRonHquot;'’J' rum •• feditannos V. diesxv. Vir fuitbello amp;nbsp;araiis.quam rcligioni aptior.vtpotej!'* Rullam nequefidem norat, nequereligionem, rebus profanis magis quàm diuinocuiW accommodatus. Cardinales tribus ordinationibus xvi.crcauit.Quum verofehifo^“ eiuscreatiohem non fedatum, fed auétum elle viderctur, tribus iamfe propontifi^:'^; gerentibus,quo folus in Pontificatu,eæteris reieélis, confirmaretur,fuafuSigift'U'’ Imperatoris, generale Concilium Conftantiæ indixit; quo ex vniuerfoOrbeChtiH' noinfinita multitudoconfluxit.Ad Concilium amp;ipfecum Cardinalibus accedenSiqu»^ eiusdignitasin periculum rcuocaricerncret, noélu clam habitu mutato Concilientquot; -ex fuga re traftus, amp;nbsp;quæRionc capital i in eum inftituta,ex Concilij decreto PontificatusqueeiabrogatusciH II LKaî. lunij.fefrionexii.anno Mccccxv.cuii^®’^ tioniipfcPrid.KiL lunij in oppido Scaphufia confenlir. Vacauit turn Apoftolic3'‘^f| annosîl. menfes V.dies x. Qipadriennio fere in carcerc alferuatus.ad extreraiini®V pecuniæ fum ma perfolutadimittitur. Martino iam creato St Florentiæ agente. Ao9“ BaltaflaraccedcnsEpifcopus CardinalisTufculanuscreatur. ObiitFlorentiaexi.K^'' Buarijanni mcccgxix,Scpultusin BaptifterioSandti Iohannis,cumhacnotuli
Î^OHANNES ßPONDAM PAPA xxit/. o»t/r elorentzae nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!
ANNO DOMINI MCCCCXVllt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:
XI. KALEND AS lANVARil.
, , M A R T I N V S
Artinusquinfus, patria Romanus, Othocognomento ColumnapriustoJ^ ^cus, non magisfuo, quarri ecclelix iam labentistemporepontifexintonequot;' vreatur.nationumomnium amp;Cardinaliumconfcnfu.Isenimateniiisi'’'', -uraparentum moribusSt litterisimbutuSjvbiadoleuilfct^iuriponfifitwi’^ rufijoperamdedit, vndead vrbem rcdicns.ob integritafem amp;nbsp;dodnquot;* Vrbanilexti referendarius faétus eft, quod munns tanta cum humanitäre, iuftiw»* manfuttudine gefsit, vt diaconus Cardinalis ab Innocentio feptimo creatus lit. b*' ob cam quidam rem à na’ura fua difcclsit. Humanicr‘cnim quain arua patrocinium fuum omnibus præflabat, ira tarnen , vt in rebus publiais non turn feimmifteret. Nam cum in conuentu Conltantienfi mu’tae in vtranque pai ttit’' tertationeshaberentur propter 4iuerfafadtionumlludla,ipfemedium quoddim tenu'''
-ocr page 331-PONTIFICVM.
lt;juoinalterutram partem inclinare nullomodo videbatur, communi vtilitati femper confulens. Hancob rem amp;imperatorL él Cardinalibusacdcniqueomnibus grams,pon-tibxcreatur.Qnoinmagillratunonfomnoamp;otio, fed negotioamp; folicitudini deditusj •udirc,refcllere,approb3rc,ruadere,hortari,deterrercacccdentes ad federn apoftolicain Confueuerat,cognita petentium honertatc,vel l'ccus.Miracnim vtcbatiirfacilitate,amp;• ho» nefta petentcsàlc voti compotes cVmitrebat.ïn confultationibusautem miræ prüden tiasf ''ireflhabitus.Nam Sc quid agendum,ôc quid vitandum effet, ffatîm re propobta acutiC fimèdijudicabat. Breuis in dicendo, cautior in agendo, adeô vt prius rem faéham cerne-fcnt homines quàm ab eo cxcogitatam putarent.Éius autem fermo plcnus fententiis erat, Ex oreeius nullum verbum tam crebro, quàm iuffitiæ nomen prodibat. Ad fuos perf*-peconuerfus, maximèadeos, quiprouincias Scciuitates gubernabant; his verbis vteba-tur;Diligite iuftitiam,quiiudicatisterra, indigebattûprofeâo tali pontificc ccclefîa t)ci,quinauiculam Pétrifehifmatis5c feditionum omniumfluélibus quaffam, rcdigcrc inportûfalutis gubernaculoadmotusfeiretamp;poffet. Adeptus itaque tantum magiftra« tum,cùm reftareadhuccaputrenafcentishydrxccrncret,Benediéi;um Lunam cum aliquot Cardinalibus amp;nbsp;praelatisPanifcliolæ tanquam in arce fehifmatis fe continentem, quibufdam Arogoniæpopulis in vtram partem inclinarentadhuctitubantibus, appro-baute concilio , Alemannum Ademarium virum dodiffimum, amp;cuiusfepulchrujn in fanâj Maria noua adhuc cernimus, patria Florentinum, fandi Eufebij presbyterum cydinalena legatumelaterefuo in Arogoniam mittit,quifubpœnisamp;cenfura ccclefia« fticaPetrum admonerct, vtfc pontificatu abdicaret. Cardinales autem, qui cuoa Petro /cnf;’ebant,intelligcntesvltimam concilijamp;tpontilicis fententiam,Petrum ipfumadeunt fogintqucvt de ccclefia Dei tandem omne fchifma tollat, quo iam mukis annis Chri-ftiana refp. magnis calamitatibus afflida erat. Id autem ob falutcm labentis ccclefiæ,à Gregorio5c loanncfidura effe. Refpondit Petrus cauillationibus quibufdam, id fbi nequaquàintcgrûeffe,fibiautêcum Martinoconuenturum, u vera effentquæde hominis integritateamp;humanitate diccrentur, bnerentlibi id negotij.necampliuscaderefol-liciticlient. Ex quatuor veto cardinalibus duo pertinatiarn hominis infpicientes, ab eo »d.Martinura ftatim defectrc.Qui autem in bdc mansêre,anticardinalcs funt habitiiquo-rura alterCarthufien(is fuit, alter verb JulianusDobla appellatus eft. Martini quoquo luftoritatem Hifpania omnis ftatim fecutaeft. Idem fecêre non multopóftamp;scoti 8£ Armeniaci. Atque itaomn/is Refpublica Chriftiana, vna duntaxat Panifchola excepta. Martini audoritatcni fecutaeft, Compofita autem ex fententin tanta re principum omnium ccclefiafticorum 5c fäecularium, maxime verb Sigifmundi imperatoris laborc 5fi niduftria,dccomponcndisi«oribusnimia licencia iam labefadatis., tarn laicorum,quam dcricorum,mcntiohabericœptaeft,Verùm quia quadiiennioGonftantienfe concilium iam diirauerat, cum magno prxlatoruin Sc eccleliarum incommodo,Martino pla-cuitapprobante concilio, rem tan tarn in aliud tern pus magisidoneum transferre. Dice-bat enimiplara maturitateScconlilio indigere.-quiae.x Hieronymi fententia, vnaquæ-queprouinciafuoshabet mores,fuosfcnlus,qui toHi line|perturbatione rerum fubito bó poffunt: Verum quia Ichilmaex parua reantca ortuin fuerat duriulq; cum magna ca-lamitateChriftianx rei^b. durauerat,de celebrandis conciliistalem fententiampro-Kiu’g.ruic,maximè verb vbi intellexit loannem vigelimum tertium è cuftodia lapfuni, aufugiffc. Vercbaturenimne rurfum aliud concilium inchoaretur. Eins autem fenten-tiaScdecrcturn talefuit, vtàfincconcilijConftâtienfisnon nihadquinquennium vfq; concilium denuocclebraretur.-atq', à quinquennal! in feptennium aliud transferretur?
verb in decennium res protrada^kgis haberec locu m, vt 11 ngulis quibusq; decen.
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.......... I 4
-ocr page 332-PLATINA DE V I TIS
ni}«! generale concilium idoneohabereturloco , vbi de rebus omnibus nd fi Jem amp;nbsp;rem* pubitcsm Chriilianam pertinentibus, mentioherct. Ad hincanttrn iniiitutionims?' probaudam uattntibus literis (quasbuHas vocant) comprobai i Martinus rem voluit, eiuUci.centiam cüutilio venieiTc. Omnia autetii décréta ante pontiricatum fuuniiâ Ichiiinatefafta, niii ad fidem Srbonos morts pertincrent, omnino fuftulit. Vt vtrèoW^ nes intfiligerent iibi in animo efle concilium habere .locum ad idaptum publico cuti' liodilquiric.-ac tandem approbantibu.somnibus, Papiam,quam idon umhabendito'’' cili) locum decern it, literasqueapoftolicas in banc fere fcntcntiam fùper eaedidit.'MæJ tinus Epiicopus feruus feruoium Üei,ad futuram rei memoriam ; Cupienttsacetiai''i volenteshuiulcegeneralisconcilij decreto fatisfaccre, concilio approbantc amp;nbsp;conftfr | tiente,cùnide locoambigcrctur, Papiam vrbem auéloritate noftrarum literarum dtp ßgnamus. Nulliergo hominumlictathuius noftridecretipaginam infringere. Sitjuj’l «utem hocattentarepræfumpferitjomnipotentis Dei iram,beatorurrgt;’4ue Petri Apoftolorumeiusfe nolcat incurfurum. Datum amp;nbsp;aétum Conftantiæ in loco pub'' cæ feflîonistanti concilijdccimotertio calendasMaij, pontificatus noftrianno priniigt;'. Præterea verb difloluendi concilij cupidus, anno Domini millefimo quadringenK*'' mo decimooétauo, conuentum habiti publicajfeffione: quo fublato confenfu omniu®j maxime verb Imperatoris, hæc verba mandante pontifice à Rainaldo fanóbVitiquot;’ Marcello diacono Cardinal!,audientibus omnibuscnunciatafunt? Domini,itcinp’^^ Abeundi itaqueomnibuspoteftasfaâaeft. Cùm autem pqntifexhincab]mperatore‘ ‘ Germaiiisrogaretur,vtin Germania aliquandiu remanérct, hincà principibusW ciSjVtin Gai!ram proficifccretur, ollcnditfrbi id nequaquam integrumcffe,quoJ'^“ ret patrimonium ccclefiæ,3bfentepontifice,àryrannisquibuldam in Italia occupé® diftrahiamp; lacerari .• vrbemejueKomam religion is Cbriitianæ caput cùm reâorefu^ reret,penèad intcritum redadtam elîe, pefte,fame,lerro,igné,feditionibus. DebaW’' verôaclànftorum martyrum face! I is nolledicere quæabfentc pontifice aut iamcCf'’' rent.autpaulo poftcollaplùræ viderentur. Proindefi abeundum elTcdicebat. Fw . æquoanimo quod vcllent ratio amp;nbsp;neceffitas; paterenturcjuc turn federe in folioP^' quern pontificem omnium confmfudecreuerant. Eccicfiam Romanam caput matremomnium ecclefiarum , proinde in ca immorandum por.tifici efle, ne't'“' gubernator à puppi ad proram tiansferrtur, cum magno nauigantium (boceft;\ . Chriftiana Repub’ica viuentium ;periculoSedetrimento. AbiensitaqueConftanti^' perSabaudiam iter faciens,dum italiam petit,Mediolanum peruenit.Vbi à Philipp“quot; cepopuloque Medio lanen Ir, nullcm-.m gsnerc honoris adhibito, perbenignè lufcip''“,' lirattum qutdem Philippusinarmis, drtronem paternarn répétés. defendentibasltä‘j|f_ ter ty rann is; qui guftstafeme! imperandi volu prate, non ita facile de polTellibne pt' bantur. Vrgebactuir. Carmignola primus Philinpicopiarum dux, Pandulpbum Uh“ ftain, qui capto ßergomoprodentcarcem prifedto, pecunia Sc pollicitationibuscotf“. pto, in Brixianosmouens,eum omni d »minatu breui fpoliaflct nifi à Venetis pecunia ac firmiflirao equitatu effet adiutus;amp; à Martino Pontifice, qui auftoritJ'^', gratia Philippum ad pacem cumPandulpho Malatefta ineundam pcrpuliqquxpf'^ Mantusç, Martino ea accidente, loanne Francifeofequeffro adhibito, his legibus couip^ fitaefb.vtPandulphus quotannistributo, tamdiu Brixiapotiretur, quoad ti viucre i-ret. nulla inteflandodeciuitate,quæ meritbad Philippum deuoluercturmeliâapctt te. Hanc verb pacem fêquentianno Pandulphusdifttirbauit.annixus pecuniis amp;ƒ'' retinereGabrinuniFundulum in vrbeCremona.-quepi armisPhilippuscontinuo'tj.^^ bat,ùuicatem paternæditionisjtotannisà tyranno pofTellam, repetens. Er-t
3
-ocr page 333-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P o N T I F ï c V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
1 iTä Pandu’p’num vrbcm ipfama Gabrino eniiffe ƒ aloiViiR',p’'.riam('tta ripim Bcnaci vo-(•’’l csur)in precium poHititusb'.lk’ Ab hocauté loanncsFrancbcusdetci'rcrc hominem ob gt;r| jffinit'.’,C!n conanrcli.n'iiflislcgatis.quitum admonercnt contraiusfa'^queagerc.quod .' I fcedtra (pcrnei et, quod ty rannum tutaretur, quod contra eum arniafumei'tt,a quo do-' I nitii'atu B-ixiano donatus fuerat. Non efi'e contemnendara auólotitatem Martini, dt '’'•1 fuanollc di* ere,cuius auctoritate pax erat compolita: fi hominum auCtoritatem con-''',1 ''mneret.Dcumfaltcminfpicerct, quern tcliem violatiab eotcedevis, dum pax hereto ’I* I inuocauerant,zAbiensautemMantuapontifex quarto pod acceffum menie,t erraria ac
I perFluniniamiterfaciens.Florentiam peruenit.vitata deinduftria Bononiaiquæ poftca-’ I ^uaminteUexcratBaldtfarem Coflam coaétum effe abdicate fepontificatu,pulGsecc'c-^1 iiïmagiftratibuSjinlibertatemfevindicaucrat. Inftattum acriter Carmignoia iubente ill nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;luoiure ducereexercitum in Pandulphum poiret,atque breui capta ma
ki S^iBbixianiagri parte,ad Montern darum caftra locat, cum Ludouico Mdioratolnno-'lt;1 tcnti'iieptiminepote certaturus,qui aducntare cum magno cquitatu in auxüiumPan-^'1 dulphidicebatur,affines namquc crant,amp; id Ludouicus neceffitudmi tribucbat. Con-fertoitaquc prælio,acLudouico turpiter fugato,Carmignoiahauditamultöpbft,Bri-^1 xiana in poteftatem Philippi redcgit. Potitur amp;nbsp;breui Cremona Philippus, ac Gabri-quot;'1' num tyrannum ad caftdlionem captum,capitali i’upplicio afficit. Hoc tantoPhiVtppi iquot;! fuccduNicolausEftenf)smotus,fpontefaäturusid,ad tpod armis cogi potuifleLMe-lt;■1 diobnumprofeäus.Parmamfquam mortuoOthcnc Tertio occupauerad Pbilippo !*l reddidit,leteino Regio Martini pontihcis rogatu feudi nomine ProiedusSc eo loan-i'l n« francifcusMantuanus princepsPhilippo gratulatum pro re bene gefta, cum minus 'I comi fronte infpeceretur, tumque intdligtret, Philippo in animo effe, quicquid de Cremonenlibus amp;nbsp;Brixianis teneret, iure fuo repttere , propere Mediolano abien', ’ I Venetoruna dvincens amp;nbsp;Horentinorum amlcitiam ac fotietatem lecutuself. Hi enim 11 duopopuli libitimentes, vnumquentyue in partes fuasblanditiis Sc pollicitationibusal-f I liciebant, qubd Philippus regnandi cupidus, ruptis legibus initi feederis, Sc vitra Mal'I cnmSarzanani oppidum Lunenhsagri, IhomæFregolo dediffet, queme prin*.ipatu 'iamp;armis deieccrat.ne cnmGenuer.bbusexulibus quiequam aduerlus fe molirctur;
|l ■ {lt;Bononienlei Florentini populi focios ad defcótionem concitaflet, eorumque milites ill tlipendioconduxiffet, gcForumliuijnunc obThtbaidipueritenellamætatem,nuncob VI brrarienlis principis gratiam (vt crebrö dicebat) occupaffet, cum toederibus cautum 11 lt;ff«,ne Philippus Bonbnia Sc Flaminiam armisattingeret.Verebantur item.nctrium G-gt; I niulpotentifiimorum principum,Phillippi, Martini pontihcis, A'ouilqregis: quos fo-
1 dciHem inijlfe conflabat. vi Sc armis occuparentur omnia, cum contra Philippus oroni-i I Umnialorumcrirainain Venctos Sc Florentinos reiiceret, quod Veneti retinerePanduL * I phuinin dominatu Brixiano fmt annixi, quodque Florentini ScGenucnfes quofdam r I noftesfuoscommeatupecuniaque itiuilfent: quodLiburnum ditionisGenuenbs,quam I' I turn in poteftatem luam redegerat, centum millibus nummis aureis emiflent. Satis I' I turnquidemadiCbneitandumbellumhxcdlfcordiarumleminavideri poterant, fed ni-'f I Vil eft quod æ que Venetoruro animos ad bellum impulerit, qtihm auftoritas FranciLi ') I Cirmignolx, viri bellica laude inlignis, atque ea xtate clariffimi; qui ( vt ipfe dicere fo-r l Itbaqsgre ferensPhilippi infolentiam, ad Venetostum confugerat, eosquead bellum y l Juimauerat-operamfuaminearepollicitus. Ciu?’’lt;^fliduopopuli, afcitoinfocietatem y l belhprincipc Mantuano Sc Ferrarienfi, partitaquebellicaimpcnfa, cum excrcitu cqui-{ I Ulin düodecim, peditum ofto millibus, cui Carmignoia prsGcitur, cum fluuiali Slt; '* I B’Wiu®acl«ilcPi!ippuraccdçinteinporei'ùu.ltisàlateribus, oppuguare adórti,aGuel-'' 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;phis,
) I
-ocr page 334-1’0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PLATINADEVITTS
ph!5,Brixianis.quiPhilippo aduerfabantur,in vibem vocantur/qnaquidcinwp’^ occupata, Vtneti tandem Icptcm mcnbum oppugnationetotam deniqueinpotetotï'’ klam redcgtre.Oucentedeinde Carmignola ad capienda Brixianoriimcafttllai^l’'.'' mis pontifex Phiüppi diicis cala mi täte motus, cardinalem fàndæ crucis ad VcnctosH’’’' tit,qui pacem interPhilippum amp;nbsp;Venetoscomponeret,quainfeda,quod Venttiamp;n'’' rcntiniiniqoa poftulare viderentur, rnrfiim magnis viribus bellum vtrinqueparari^ ptumeft.Pugnatumeff ter eoanno collatis fïgnis adGotolengum Brixianorumcal; lu!Ti,ad fummutr/Crcmonenfèm vicum.quibusin locisçquoÀlarte vtrinquedifetquot;'^' eft. AdMaclodiura tertiapugnaeft habita.-quoin prælio fuperantur Philippicopiii piturque Carolus Malateftatotiusexercitusdux, Confiât autem hanctantamfuift^'*' dem, vt fi milites captos retinere Carmignola voluifTetjfignaquc ocy us perterritisina' re.cijcereprincipatu Philippumconftcrnatum,tantoaccepto incommodo,haudnia2^ negociopotuiftet.CaptusfvtdixiJ coprçlioCarolusàMantuano principe,ob afEnitat''' incolumis dimittitur. Interim verb dum Carmignola ad oppugnanda Brixianoru®»^ pida, quæ in Philippi fide permanferant, copias ducit, eidem Philipporcfpïrandbp^' umdat.Namamp; patêcû Amadeo Sabaudiæ duce, à quo belloprcmebatur.datisobidl''' liscomponit.ScSigilmundumac BrunoruiiiScalam in Vcnctosconcitat.Maitinos3“‘y pontifex Philippi rem in maxiraodifcrimine videns, cardinalem fanétæcrucis fcc'*'’, adcomponendam inter Philippum amp;nbsp;Venetospacem mittit.' qui Perraria; fiibliftfquot;-'^ proficifcentibus cum mandatis principum ac ciuitatitm legatis.itapacemcompof“','' Brixiam Veneti amp;oppidaBrixianorumCrcmoneGüinue , quæ antea ceperantitf'^quot; rent.Præterca vti Philippus Bergomum Bergomatémucagrum Venetis ex , deret, hac conditionc, ne focios Venetorum Florentinorumquc belli, laceffw^F’^ ad id defeétionem concitaret. Approbauit hanc pacem Martinus, veritus nePhW', ducatuomninopelleretur,hominienimainiciffimo, cumobreligioncmauxilio^''' poterat, turn vel maximequod fuperioribusannisærarium pontificium exhautom®^ ninófuerat,eobelloquod contra Brachium geflerat. Nam co tempore, quol'lorcigt;®f, profeöus cft, oftendit Brachium Montoniu m. viru m in re militari prxftanteni,!’^^'' dueatumSpoletinum , Semagnam patrimonij partem itaoccupaiTe.conduótis®^''^? quibufdam tyrannis circumquaque pofitis, vtipfetutoproficifci Romamnonp®'’' Cüm veróadmonitusBrachius redireadlanitatern nollet,arniisfpiritualibus,botdy furis primo in eura pontifex vfuseft. Interdiâum cnim’afacris his omnibus til chio parerent.-vctitiq; lacerdotes dccreto pontificis eifdem in locis celebrare.Hanç’’ riorentini motiamici Brachij incommodo,dcpàcecum Martinoagunt.hac condico’ vt Brachius ad pedes Martini prouolutus.veniam pereret.-quod eiiani fcciqopp'd^q'*. quoteccleliæ reddcrct .• vtq;etiam ftipcndiis pontificis milit ns.BononiamrebeHfquot;’^', Martini poteftatem redigeret.Cui quidem bello Gabriel •,jndeImerius,titu!iS.f'5'', tis presby ter Cardinal is Sclegatuspræfuit : cuius induftri Si BrachijvirtuteBoi®'”', poteftatem ecclelîæbreui redaóla ctt.lnterim verb dum hæc Bcnoniæ3gerentur,qgt;i'‘j or illi Cardinales, qui olim cum Petro Luna adultcrino pontificefenferat,Floicnt'3®‘ Martinû venientes.cû magno amp;nbsp;honorifisentiffi mo comitatu publicocôlîftorioftliÇ' jj dignitatum fuarûtitulosrctinuêre.Tresenim diaconi cardinales erât ; quartusvcrûiÇ'. j antea canonicus regularis fuerat,prcsbyter cardinalis eft habitus.Cùm aùt Baldeûr^^^ adhuc in vinculisapud Heidelberg in Germania à comité Palatino detineretuGq®*“^ Fiorétini ciaes,quorû de numero Cofmus habitus eft. rogarepontificêMartinuo®quot;;: ! aon defiftebanr^vt tands è careers Baldcfare liberareuFaifturu fe idpótifex pullid®’'; ;
■À
-ocr page 335-P o N T I P I C VM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.....’^9»
Vfùm dn legâtUiP ob cam rem mittit.Baldcfar moræ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;miUi’oUS
nummûmanieorura Palatinocomiti perfolutis.feè vincnlisredimcns,in îtaîiam vcni-ens.vtreétàFlorcntiara proficifceretur,apudTlubcum agri ParmenGsbaroncra veterem amicum dinertensparari fibi infidias inteUigit.Hancob rem ncftn cnmlegato pontifiJç, qui cum in via eonuenerat.ad Thomam Fregolum vcterc amicum confugicns, magnam iniecitomnibus fufpicionem,ne rurfnm fehifma innouareturiLrat cnim vir magni ant-nii,f3gaciffimique,amp;quipriuatamvitam nequaquam patcrctur.Non deerantprættrea quihominis audaciam ad res nouas moliendas concitarcnt,adeb turn rebus nouisüude-batur.-fedDeusoranipotens ecclefiæfiuæconfulturusBaldefarem impvdirjnullispaâùo-nibusinterpoGtis,nullarequifltacautione,FlorentiamadMartinum proGcifcirqubcum veniffet admirantibus omnibus, exofeulato pontiGcis pede, eundem audientibtis Omnibus, vt verum pontiGcera 8c Chrifti vicarium cnnonicè eleclum falutauit. Mi^ taprofeâo hxc res omnibus vifa cft, amp;: Dei potius, quàm hominum induftria eo dcduéla,qnôd homo regnandi cupidus.in fummo return faftigio ante collocatus in locolib^o, vbi plurimum ab omnibus diligebatur amabaturque, tanta vteretiir maufuetucSie. Quæ certè omnibus præ gaudio lachrymas excufiit, maxime veto bis Cardinalibus, qui eum prius vt pontiGcem fecuti fuerant. Martinus autem vi-ciffitudine rerumhumanarum motus, poft'aliquot dies hominem in numerum Car-dinalium afcifcens, epifcopum Tufculanum créât, at que deinceps eb habuit in honore, quo reliqu os Cardinales tam publiée, quam priuatira. Verùm Baldtfar dolore ânimi, vt pntatur (ferre enim vitam priuatam non poterat) aliquot poft menfes Flo-. rentiæmoritur ;fepcliturque honorificentiffimo fepulchro in templo fanftiIoannis, gt;nbsp;non longe ab ccclefia cathcdrali, magna adhibita funeris pompa - cam rem Cofm» /■ Medice procurante : quem homines exiftimant pecunia Baldeiaris opes Inas in tan-ƒ■ turn auxiffe, vt amp;nbsp;primarius apud Florentinos clues. Sc ditiftmus omnium apud halos, ac fortafte apud extcras quoque nationes deinceps Gt habitus . Scpulcbr;-» /I bominis hæc vrba fere inferipta funt. BALDES A RIS COSSAE, IOAN* 4 NIS XXIII. QVOND AM PAPAE C O R P V S H O C T V M V-4 bo C O N D I T V M. Interim verb dum hæc Ilorentiæ agerentur , oratnres 4 imperatoris Conftantinopolitani ad pontiGcem venêre, pollicentes Græcos quod 4 aefidem pertineret, veile in fententiam Latinorum venire,G æqux conditiones pro-ponerentur. Flos amp;nbsp;perbenigne ac fplendide pontifex fufeep't, 8c legatum c latera
4 treauit, Petrum Fonfecam fanfti Angeli Cardinalem hominem Hifpanura in qua-4 nis fîcultate doftum , qui Conftantinopolim ad res componendas proGcifceretur. M '^«tim priufquam virum integerrimumafc dimitteramp;,eo praemiGtfratrem Antont-n iim Maffanum ordinis Minorum generalem gubernatorem , qui inaperatoris ac 4 Græcorum cxplorata fententia, quid ea in re poftea fperandum cGet, pontiGcem /I idmonerct. Inftantibus autera Romanis, vt demuro pontifex Romam pvoGcifcerc-)'l tur, Martinus cum bona Florentinorum gratia difeefturui. cluitatorn honore me« o tropolitico exornauit. Nameurn antta ab ipfa pene vrbis origine cpiftopatum tan-4 tumraodo habuiffet, in archiepifeopatum eorum cathedralepi eccleGam tranftu*
lit:ciquc fubiecit vt mairi Volaterranam , Piftorienfem; Felulanam cccl.eGam .Dedi« cauit prxtcrea ipfemet maius altare fanftæ Mariae Nouellx ordin's Prxdicatorum, '?i apud quara baGlicam tandiu diuertit, quandiu Florentiæ fuit. Eft cnirn conuentus JjH ille ad recipiendospontiGces maxime commodus. Abicns itaqnc Florentia, Romam 1'14 taadem perueiiiquot;, tffufa obuiam on ni vrbana multitudint|.' effuGs principibus tant» iti vibis,',qui hominem non fecus ac quoddam falutare’Gdus, vel vnicum patr'ix paren-(ÿl ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teni
-ocr page 336-r_.û expeft.ibint Diem ilium in faftisannotaucre Romani, deci mo calendas Odnbr'i auno t^omini mi! 'elimo quadi ingentelimo vigeiimoprimo. Vrbem Româadeod ri'P* tainamp;vaftam inuenit.vtnullaciuitatisfaûesin ea videretur, CoIIabei-tes vidiffcsdo' nios, collapfa tcmpla, dcfertos vicos, c.rnofam amp;nbsp;obiitam vrbem : laborantera renn’ omnium caritateS«: inopia.Quid pîura?nuIla vrbisfacies, nulium vrbanitatis indicb® inea videbatur. DixifTcsomnesciuesauc inquiiinos effe, aut extrema omnium hoff'' num fececocommigiaflc.Ciuium itaquc fiiorura caiamitate pcrmotus pontifexoptj' mus,animum ad cxornaiidam ciuit3tcm,componcndosq;iiuium itaadiecit.vrbifU'.d’ ualefcens meliorem facicm præ (etuIerit.Hanc ob rem ciuitasipfa,eum non mod» fu” mum pontilkem,verum etiam patriç patentem appellauit.Sed ne tarn publico ijtitiiii'-'' turnaefl'etbncaliqua moleftia.l’cquenti anno menfe Nouembris in vigiliaabeafi Aquot;' drcæ adeoin immcnlumTiberiscreuit.vtperportam Idaminiam ingreffus,totani''' hem in piano (itam inundauerit.-templumque Pantheon vfquead a!tare mains rcplf'’'^' ritjDecrefcensautem biduo pôft,mu!caanima!ia patfim fecum traxit, multaijiieciuh“' damna intulit/qui non fctuspervicos nauigabant,3Cper alutumTiberisfacerecóluW^ runt. Alouifiusautem rexLudouici regisfilius.eodem tempore Romam ad pontamp;’® veniens,regni Neapolitan ! titulum à Martino confecutuseff,Cardina!ium omnium fenfu.In regnumnanquepcradoptionem à rcgina Ioanna Ladiflai fororevocatusJ'’' vllo Marte hoc modoconfecuturum fe regnum putabat, Vcitim ftudio partium abvr^ NcapolifubmotusJn Calabriam feccflit.Cura autemconcilijrempus in(hret(vtex‘‘'^ creto Conftantienfi inftitutum erat^Martino placuit fentientibusetiam ita cardinal'!”quot; omnibus præmitterequofdam pr^latosjquiPapiç il lud inchoarent.lsenim locusadquot;!’' remomnibusmaximècómodus videbatur.Mißi itaqueeoftatiin Petrus Donatos^quot;'. cpifcopusCretenlisdacobusCamploepifcopusSpoletinus, I'^trusRofatius Aquib'^quot;. diœcehsabbas.frater Leonardus Florentinus, fratrum Prædicatorum generalis, lium inchoarunt ad ejuod nemo quidemadhuc venerat, præter duos abbates Burg“!quot; dos. Dilferre itaque rem in aliquot dies placuit, donee ex omni natione vnus aliquhb perueniret. Ex Gallica enim amp;nbsp;Germana natione nondum quis venerat. Paruiiuff^j momenti fore putabant, quod hnc ifhorum audioritate amp;nbsp;fuffragiis effet inchoatiu”'^ ecce dum hosexpetäant-tanta repente peftis Papiam inuafit, vtpracfidentcscondli)'quot;'quot; tare ÎOCÛ amp;nbsp;tempushnt coadti.Placuit itaqueomnibusexfententia pontificisSenas re.-quö maior ex omni natione multitudoquam Papiam peruenit. ÄlphonfusauternA''’ gonum rex Martino infenfus,qui titulnrn regni Siciliae 5c Neapolis habere nequiur'j datura(vtancead!xi)AlouihorégisLudouitifilio, oratorem ad concilium iriitrit:lt;i“’ amp;nbsp;concilium in longum duceret, 5c caufam Petri Lunx’adhuc in PanifcholafupErlh reftieuere lirgitionc pollicitationibüsambiendo vnumquenquecxhis,q'.idinconc'‘ audtoritatem habci et. Hane ob rem Martinus non ignaius quantam calamitatenU“'* eccleiîæ Romana?allatura effet,quantumqtie peri, uli in mora haberetur,m3ndaui!““,' cilintn flat im dilToltii a p probat is decretisconci!iohabitis,qnæ:)d tidem pertintbant-ne lubterfugere conuentum Chriftianorum videretur, in ftquens feptemnium eil io adiudicauit,quod in bahlea celebrai'ctur. Atquehoc modo Ehifmatis amp;nbsp;dil““'’ diarum ('emma à quibuldami in concilio Senenfi iaCta amp;nbsp;fparfa, fublarahominisp'quot;' dentia Sc aihn Eint. Tum verö Alphonfus palam de Martino conqueftus eft.qu™ ti.: er eins opera amp;nbsp;(e à regina Ioanna abrogatum regno elfe, quem prius ha’rtdtm iquot; ruerat, amp;nbsp;AlouiJium régis Siciliæ filium, nouum hæredem inftitutum.Kefelb“'^ qtiidvm hs’c crimina perfacile Martinus, quod dicere Alouifium hxredem loa'”’, ab xMcxandro quinto, 5c loanne vigefimo tertio in rtgno priuscoufirmatumfuilftgt;''^'I
-ocr page 337-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P o N T T P I C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’Oi
('4 céreteamomnem culpamin rcgtnam.non auteminfc, ad quîm pcrtinerçtfcudaurbîs ƒ1 tcclefix confirmarc,non auteni tollere, nifi a’:quod grande facinus infedem Koinsnâ JCI commilUTent .• fc non viderecur AlouKiusloanneRioiuffu coronatx, legitimushxres ,lllt;l tücnonpoffet.At vcrô Brachiusciim vidcret pôtificem muîtip'icituraimplicitum ,ob ƒI fimultatcm cum Alphonfo côtraftam multis oppidis ecclcCiæ per vim potitus,Aquilira ji'l Vrbcm rcgni Neapolitan! graui obRdione prem it.Hac ob rem motus pontifex,compara-^1 tofatisiulioexercitu,liberate Aquilamannixus.adiuuantibushis, quicum reginaJk A-{^I louilio,militabant,nô longe ab Aquila patent! cam po Brachium fuperat amp;nbsp;inter Reit. A d-jd trant in co prxlioSfortiani.Francifco duce Sfortiæ filio,qu! ruperioribus annis dum Pii-Itfi tariam flumen traijeit, quod Aternum veteres appellabant. in vndis.pcrierat Dclatunx ƒ I 'taqueRomam Brach!) cadauerjn loco profano extra portam fanéti Laurent!') fepelitur. (1'1 Hacautem viÄoria tantadeÏRcepstranquillitasexorta eft.redaéVisadditioncm ecclcR® {(•| îeruflo,Tudcrto,Affifio,alijsq; oppidis, quxBrachiusoccupauerat,vtAugufl.'iGÖ;augt;) jjl félicitas amp;nbsp;pax red'iiffe fuaætate videretur.Licebat tûfru'i otio, amp;nbsp;libéré per filuas noftu ttiamtutócommeare.Null't latrones tum extabant,nulli lien!)Sc fures adeohochomi-riumgcnusperfequebatur,fublatoè medio Tartalia,Lauello,aliisquetyrannis,quilatro-tini!spotius,quàm militia vita ttaducebant. Huie autem felieitatiobftareBoemihxreti-yl cividtbantur,quihserefiamp;armis Germanos catholicos continuo vexabant.Vtigitur li'i tigt;l flpoqvieration! amp;ecclefi£ obtemperarent,cùmbenèmonenti parerenolui{f«nt,legatos Itl quot;'^tvminiam mißt, qui catholicos ad armaconcitarent. Ac primo quidem,feoi lum ta* Æ men,HenricumfanótiEufebijCardinalem,deinde BartholomçumPlacentinum,poftre-Ê BiôverohisrcuocatiSjlulianûCxfarinumfaniâi Angeli Cardinaléc'o mißt, quicertcnó 'vl fujculpafed ignauiamilitum, magnum incommodum abhoRibus accepit.Martinus au-tera ob earn rem hand animo concidcns,maiora in hæreticos parabat. Verum priufquànx tintamrem aggrederetur ,fedatcItalorum difcordiasinfl;!tuerat.Nampacê,vtdiximus, aMartinocopofitainterPhilippum amp;nbsp;Venctos,Florentin!ægrèferentes.Ladiftaum Vau-jyl liGuinifijtyranniLucenRsfilium fuperiore bello fub Philippo militatfe, occaßonem opprimendx Lucx nafti, quod fuperiore pace nil fcriptis deGuinißoeautumfuerat. inagruna Lucenfem copias mouent. NicolaoFortebracniocopiarum ducc.Captisitaq;
A nonita multb poft quibufdam caftellis circumquaq; poßtis, vrbem obßdione cingunt. A' Tum Philippus foilicitatus Pauli precibus, veritusque ne ß Luca in Florétinotu potclia-ttm deueniret acrioreseos vtpntc propinquiore'gt;haberethoftes,FranciluUm Stort’.ain rk cum magno cquitatu primo in Varmenfem agrum mittit.vnde pedeftres copias conferi-J| htttt.Qui quidem vere iam appetente Appenninum tranfgrefl'us, tantumterrc-risFlo- ■ Winis iniccit, vt prius quam in vallem nebularum,itacnlm accolx vocant, dekend.e-’‘thhüftesmouere caftra ac LuCamoblidionclibcrarepræmetucocgrit.Liusautemad-
A utntusebgratior Lucennbusfu!t,qubd puUishoftibus accapto tyranno.liber! ommno A Frjucifciauxiliofutur! videbantur.Verùm Frantifeus acceptis quinquagmta raillibus ■pil numraüaureotumexxrarioFiorentino depróptis,Lucenftsma!orein difcrimine,quata »I Vnquamantcafueiät.reliquit.padfusob datam pecuniam fe eo toto femcRr! Philippi i m-(-1 pciiononobtempcraturum Obßdcri deindeLucenfes acrius funtccpti.Quare Vhüip-(A pusinftante Martino pontiflcc.qui Lucenfium quoque vices dolebat, Nicol.’-um Picvnn'l M num cum raaximoequitatu eoifatim mittit.qui fuRsacfugatis hoftibusmon lolum i.u-jfl cininbudione liberauit, verum etiam inde mouens, ex Pifanisac Volaterranis multi '^tl caftellaviccepit.Senenßbusetiam rcmgratamfacfurus.quituraFlorentinosbello inua-ƒ1 ffcrint.Màitinus autem ab exttrnohoftc quietus,ad exornandam patriambaiilicasq-,Ko.
TOûnisanimuiriadiicicnSjporticumfané'ti Petri iamcollabentem reftituitiSi pauimen-.4
-ocr page 338-I, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;platina df vitls
TtnnL3t«’.ancnfi5b,ïniicç opei'c vcrmicbl itopeific!t7amp;;tcftudinem ligneameidfrotEff' plofiper-induxit. piéturâq; Gtnrilis op iS piôtoriscgregijinchoauit.Aedespræterea't' tuftatecoHabsntfsadduodccim apoftolas reltituit, vbi amp;annos aliquothabitauit.H“' iusautem ftudia Cardinalesfecut!,ti ulosfuos ira certatim rcftituunt, vtiaaliquafoi^ rcdijlTe vrbiRamæ videretur.Crejuitamp;:Cardinales,quorû de numcrofuitneposfn''* Profper Columna.fanfti Gcorgijad Velliisaureudiaconuscardinalis.Interea verôiWif' tuo Petro Luna in Panilcola. nealiquiJ decfler,quod ecclcliam vexaret.duoilliaiiti'’'' dinales,dequ bus mentionem lecimus,AlphonfoMartinihonefieadhortanre.rgidi“'’ cognomcntoMunionis,canonicum Barchinonenlêm gencrenobilcm, pontificcmi'“' gunt C!ementéq;oétauum appellant;qui liatim amp;nbsp;Cardinales creauit amp;fccitqufàpo’^ tifi.ibusfiericólucucrunt. Veiùm cùin Martinusin gratiam cum Alphonforediiffeti'*’ ftatim Petrum de Ftixo Cardinalem mifitapofioiilt;;æledis legatuin ; in cuiusmanusi“' bent AlphonfoPaniicolædomino.l'gidiusomnia pontificatusiiiradepofuit erg.iqiifi’ hacbenignitate Mirtinuspofica vfuscit, vtcum Maioricenfcrn LpilcopûdcclaMUff'J . Cardinales autcm ab Egidio creati fponte cardinalatu feabdicarunr. Illi aûtduo,quoi' PetroLunacrcatosdiximus,infuaq;pertinatia manlîfl'e, cùm pontifiviRoinanoprr^'* nollen t,in carcerem à legato conijciuntur. Atq; hoc modo Martini pontiftcislâpicnW^ induftriaomne fchilma vndiq; lublatum e/l.Pacata hoc modo vndiq; cctlefia Dci indiquot; disbeneficiismira prudctia vluseft.Non enim vnicuiq; pcrenti eaconferebat,fedtoi® mente agitabatqu is potiflimu m elTetidoneus,cui tabs cura dcmandaretur. Qiiod lih'’’ mines prouinciarû non nofftt.in quibus vacare beneficiacontigifTctiftatim peritosrcgif numconfulebat, quisaut in curia,aurgjmnafiispubliciseffetdoâ:rina,nobiIit3K,'’quot;’^i bus tanta prouincia dignus. Atq; hae quidc rationeamp; ccclelîisamp;hominibus honored'' gnispariterconfulebatcum maximacelcbritatenominis fui, Tantæprætereaconftmt^ f^uit.cum duos haberetfratres, quorum alterlordanusprincepsSalernitanusmaiorWf'' peftemoriturialter verb minor natu,Laurentium appéllant,in turri ignecafuiniedoc^'। uftuseft,vtnil ex eolit auditum nil vilum , quod impatientiæautabicftianiniHign'“’' aliquod prxfeferret. Hicautem virinomni vita integeirdemum pontificatusruiJ'quot;’^! quartodecimo,menfctertio, Romxapoplexiamoritur,æratisfuæannofexagel!inoKj'i Tio,fcpeliturq;eius mandatoinbafilicaConfiantiniana antecapitaapoftoloruni,liplt; chroænco,Comitante populo R.omano,comitanteclero nonaliterflenre,quàmli«dd'* Dei, fi vrbs Roma vnico atq; opti mo paren té orbatafuiflet Vacattum fedes diesxij. ) j:^^«,^Bc^ThoColumna,Ag3piiifilius, regulusKomanus nobiliflimogenereor®'’ itentrisannisomnium dilciplinanigenere imbutus,^vtriufq; lurisDoff
Ab Innocentio VI1.Diaconus CardinalisS, Georgij in Vcl.rbrocro'^ I \\'mbriæ,amp;Etrurixfummacum æquitateEegati iurepræfuir.Quuniin‘‘* fl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11.0 Conftantienfi,tribus qui de pontificatudeccrtabanqrepudiati'P'ib’f'
timus qucrei'etur,qui remp.Chrillianam logo fchiimateperturbatS.cooflitucret.iplf*' nus poftconditam Romanarn cccle(i3m,ab vmuerlàli concilio, cui tres ôc vigintiCard' nales intci fucrunt,ad fupremü in terris faitigium eutéîusefi,ift. IdusNuucnibris,«!’'’ M G DXVII. ætatis fuæ quinquagehinö,con'ecratus ibidem in Ecclefia cathcdraliCo®' Ranticnfi XI Kal.Decembris. Sedit vero CælareSigifmüdo Rege Romanorûjnnosr'“ mcnfesiti.diesx. Hic fcliifmate quinquaginta annorum fLiblato pacemecclelïxredd'' dit.Rompm venionsïtalicas rcs tui batas,pace inter dilTidentesPrincipescompó(it3Cigt;'’'| ftituit. Ditioiiem ecdeliafiicamà tvrannboccupatam reçuperati it, Picenos rebelles do*! muit,vrbem intcfiinisdil'cordiisafflidam recreauit fjbriciscxornauit, inoribusamp;opigt;'l mis mllitutis excoluit,facras Acdcs collabcntes rcfccit, aeruin Romauuni la crocin iis i* ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fdilïu®.
-ocr page 339-Ira nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P o N T î P T C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ *
I ‘e%;um,ricariis,amp;:làtroniEusneotis,tutifi3mumreôlt;iidît. Tosnnjmîseapolitanorc™
I Reginim Legati opéra coronauit',cuius regnu in ex RegiuæanÔtoritite, reicélo Alfon lo
I Arragoniortge,Lult;louiconi.AndegâucnfîDuciadiudicauit.r»af»kenfeConcihum m-
1 dixit Vrbem ad earn omnium bonorum beatamcopiain felicit'atcir.cj.uc pcrduxit.vtAr^
I guftitéporarediiffe vidercntur.Poftrtmódepatria,Rom?.nacccleCa îVRcpublicaCnri-
,1 ttiina optime meritus.Cardinalibus quocjuc xvK.ordinationibustribusci tat is, Rornae
gt;,| •poplcxicoireptus.rebusbumanisexcefît.x Kalend.Martij,annoMCCCCjXxxi.ætatit
J ixiii. Vacauitfcdes dicsx. Corpus ænco folio ante Apoll:olorumtapiia,cum hoc L1»gt; . I jio Literani fepelitu r.
MARTINVS PAPA, V. SEDIT
M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ANNOS XÏII. MENSES ÏII-
/I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIES Xlf. OBÎIT ANNO
O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M.CCCXXXI. DIE XX.FEBRVARn
r| nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TEMPORVM SVORVM
lt;''1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FELICITAS.
4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E V G E N I V s Iin.
' ■ V^^^»Vgeniusqu3rtus,patriaVcnctus,famiîiaCôdelmeria,popü1ariquidcm,fcdPît.îi«.
^^1 ^^^^antiqua,pâtre Angelonatus,pontificatuiTihacrationcadcptuselt:Creato e-
''''li nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pontilke Gregorio duodecimo cgenteCorrarii.patria Veneto, Anto-
b®'! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. inusCorariusGregorij nepos, Cæleltinihabita canonicus cong’ e »ationis
‘•quot;'^Sia^SiandiGeorgi)in Alga Romam iturus, GabritléCondelmerium.qui eiufdd
(l'I Proieüionis crit,quo cum ab meunte xtete familiariter vixerat, fecum aliquandiu recu-
ÿ'1 lantern duxit,cuiusingenio amp;nbsp;folertiadeledatusGregorius,cura primothefaurariumf« cit,dcmcep5verot.pucopum Senenfem creauit , prxfcfto Bononienfibus in eademdi-»«*■ Çnitate Antonio nepote. Recufaruntaliquadiu SenenfesGabrielern in epifcopum,quod diccrenthominem aliundenatum,ncquaqu3m intanta recinibusScnenb.bus prxficien-àum,eamcuramdcbercciuis alicuiuseffc, quimoreshorainum amp;ritusciuitatis nolïer.
1«** Vetum cura podeaGregorius rebus fuis d ffidcns.RomaLucam profectusfuiffet,auétu-
■t’'l iüsC}ttrdinaliumnumcrurn,Antoninum ncpoteiu ScGabrielem Condelmerium in Cat
,(^l diniltsretufit.Gabrielisaût opéra in magnisrebuspoRea Gregorius .?c Martinus abroga-tüGrcgorio vluseft. maximè veroinlegatione Picétliia, qua ScPicentesinfideecclffix
1 ttnfirniaQitjfurnpta de cjuibuldam iediticjbs 8c coniuratis pcena ,• Sc tép’um lanétx Flag-
5,11 ntù5,\nconïdirutum,portnmq,eifdem ciuitatis adiroitationediuiTraiani raagnaim-
1 VTOamp; reftituit Ruftibus quaflum 8c vetuftate confumptù. At verb cum Martinus inttUc -
I XiilttBononienles rebus noms Rudere,eo c Piceno Gabrielern legatù mifit qui fuo adué-ƒ 1 tulciiitioncm omnem Ratim luRulit. Cum autem inde Romara veniflet, mortuo haui oi'l muito poR quot;.lai tmo.Volus è duobus de viginti Cardinalibus. qui tû in conebui a pud Mi yl neruainadcrant, pontifex ereatur anno millcfimoquadringentefimotricefimoprimo, (ilt;l quintononasMartl);Eugeniuquemutato nomine,\tbt,appel.latus, ad lancium Petrura ƒ I coraifrate populo ôc c'.ero Ratim perducitur. Accepta deinde corona pontiRcia de mo. •/I rc.inuifaqu'.bafilicafanRiloannisLateranenfisdn Vaticanum rediens,confiRorium ga-jiPl nerale propofuitindifta die; qua cette tanta multitudo affuit, vt cum trabes deficerent jj'1 ciusloci, vbiuunc confiRormm publicurafit, trepidatum adeotumultui'sèfit,vt in
-ƒ1 ijfafuga Scnng.illix Lpifeopus cims Rom;.nus è g-.nleMellina,obtritusperierit.Non-ƒ1 duraeram idesiplx pontiti:ixhancforu',am,quamnunchabent,a.cepcrant .'DiniiRo ƒ! touuffoiio , Eugt nius tumultus deinccps ex induRria vitauit. InRantibus deinde ƒ1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qulbuldanft
-ocr page 340-;o4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P I. A T I N A D E V I y T S
qiübufdam dclatoribus, qui dicerent, Martinumcongiegandiar.ricupic!um,ffiâ5t'’'^*^ thciâuros rcliquilTe, idquefciturum Eugenium ex MartinifimiliaribusncpotibusqiHi cb velanixhomintm perpu!t're,vt Oddum Poccium Martini vicecamcrariumconipf^' hendi iufreiitJdqucticgociuin Stéphane Columnæ dedcrit.quemcopiisfuisprçfccei'5'i Abaliisenim Cclumntnlibus isfolusdiffentitbatjCa' dinali VrGnoamp;CardinaliCoi”'' tuminCiniam hotriinis adiuuantibus, quorum artibiishæc omnia centra Culunincnp gellaputantur, ob inucreratafaéhiununi odia. Mandauerat Eugenius vtOddoadftW* vilo tumultujineignominia perducerctur , quod contra à Sttphanofaûucntfcnaiquot;. eiusbonaà miütibusdircptafunt, Sc ipfe vitanquamlatro per orahominum ad pontiff cemtraétusett. Hac indignitate motus Eugenius . Stephanoadmodum fuccenfuit,eiÿ' interminatuscft.quod amp;nbsp;Oddonem,amp; Epiieopum Tiburtinum olim Martini cubic“” rium, ita indccentcr ad fe pertraxilhet. VcritusitaqucStcphanusEugenijiram amp;Pr^jf fteadprincipcm Columnam confugit.-cumqueadhortatusclt,fuasopespollicitus,vt^' geniumab vrbepclleret quod diceretei in animoeffe nomen Columnenfiumextinf“'' re.-id feoptimè feire, ciusque conliliorum participcm fuifre,amp; ob earn re aufugifcci“, feiretpartem illiuscalamitatisad (equoquefnifi tantum maliGmuldcclinarentom“^ pcruenturam. Motus his verbis princeps,amp; eornm calamitatibus, qui Martini pontil’'''* familiarcsfucrantjfunaptispropercarmis, pontitkemaggredi inflituit. Subditittamf* aliquandiu,doncc Profperfrater diaconus Cardinalis, quem quidem præmonueratd; vrbedifccdcrcr.Vifoautem fratre, è Præncfle Marinum,atque deinceps Romamtani]“* exarccbelliin Eugenium mouens, occupata per loannem Baptiftamporta Appi“?'' bemarmatomiliteiinevllomaleficio primoingreditur. (am peruenerant ad/i'’^/^ Marcum,amp; in vicum Columnam cum fubito eis obuiam faâi faóbi funtpo®“^ milites, magna populi parte adiuuante.Pugnatum ell in vrbcaliquandiu,atque3cdtc' quainpugnamulti vtrinquececidere Sccaptifunt. Quare Columnenfes cùravider*”' populum Komanum longe aliter fentire, quam arbLtrarentur,ccdtTC ex vrbeiniHt“'”' tes omnia paffim rapiunt,pccoraabigunt.hominesabducunt.Talioncm tarnen hisred“' dere pontificis milites,Romano populo mixti. Nam amp;nbsp;Profperi Cardinalhamp;CoInn’”'' enfiumomnium,aceorum,qui cum Martinofamiliaritcr vixerant, domoshoftHf“’quot;' modum diripiuntSc valiant. Irritatis hoc modo vtrinqueanimis, non folunup*”” Marte, vcrùmetiam proditionibus rcs agicœptacft.Capiturnanque ArchiepifcopusI^J neuentanus AntonijColumna;filius,ac quidam Mallus frater,qui falTuseftquflliont^ hibita,llbiin animofuilfearcem famfti Angeli dolocapere, interfcéfoipfiusarfispr“s élo, eamoue Colu mncnhbus P rodere .-qua occu para amp;nbsp;pontifia cm amp;Vrli nos ab vrbtp* lerent. IJe Maliofacerdotioabrogato, quod degradare appellant,fumptumfupplic'*' eltin campoFloræ.eiusque corpus quad rifariam lùbfurca diuilum,ad quatuorvrbii** leberrimas viasfiifpenfum eft de Ar^hiepilcopo Bencuentano nulla mentionehabiU'^' verbcùmEugenius inægritudinem quandam incidillet, vel dolorcanimi.quointa“”^ perturbâtionibus affliâabatur, vel veneno, quoappetitum à Soldano lùn quidamd^* bant.ageredepacecum Columnenllbuscccpit, eu ran te earn ré Angeluto FufcociueU”' mano,qucm non ita multo poil vnàcum Fiancifco Condelmerio nepotefuo, Cardif^i lemcreauit. .Diuulgataitaquepacequantamaximaceleritatepotuit, quod iaming’’**' fum italiam Sigifmundum intellexerat.Romam venturum.ncpotem Francif.um«“’*' rarium inllituit: huisqueviros quofdam præliantcsaddidit, quorum ccinnliis\terft“'* in gubernanda ecclchalticaditione.Dum hæcautem Romæ3gcrentur,riorfntini^\*' neti clatiorcsfaéti, quod amp;nbsp;Philippum Genuæ dominum dalle in littorf Geinitnld“' peraifent, quodque Èugeniura ciuçm pontificem haberent, Philippum ipfuni bellotet-tilid
-ocr page 341-PONTIFIC VM, _ nbsp;■
fi
J'
; qui accito propere ex Etruria Nicolao Picennino, amp;nbsp;claffcm Vene-Um ad Cremonam deliecit; amp;nbsp;Carmignolç impetus facile retardauibquem Veneti haud itaraultopoff quæftionibuslitteris, teffibuscondidum,vt ipfi dicunt,capite muldiarût; quodpercum ffetiffet, qub minus Cremona potirentur, capta àGaualcaboueiplîus vr-bisporta'.quodqueetiam claffis fubipGusoculis defieétaab hoffibusfuiffet,cùm expro-pinquolocoàtanto exercitu id fieri pcrfacilèpotuiffct.Tum veto Florentiniaduentum Irnpcratoris in Italiam veriti, quo Philippi rebus fauercvidcretur,NerioCapponioGiui fuo negotium lt;lant,vt quibus rationibus maxime poteft, Eugenio oftendat amp;nbsp;perfuade-gt;t,aduentum Imperatorisad vrbem, non minusapoftolicz fedi, quàm Florentinis exi-tiumacpernicicm minari.deffinerihoffem facilimèpoffe,qub minus Arnum ad Senen-ffs tranfeaqqui Florentinos iampridem bello laceffierant.G Nicolao Tollentinas,qui tu pontificisnomineffipcndiafacicbat, coniumSiscopiis amp;animiscum MicheletoCotig« ■loliFlorentinarum copiarum duce, ad Arnum Sigifmundum cocrccat, ne (lumen cura Germanoequitatutraijciat. Veneratin eandcmfententiam perfacilèEugcnius : nbsp;nbsp;cùra
Vf
fi
de impenfa bellica aliquantulum addubitaretur, ré Neriusita ftatim partiras eft.vtduo-busmillibusequitumEugenij,populusFlorentinustamdiu ftipendia præberet,qub ad bellum illud protraheretur.Tum verb NicolausTollentinas iuffu pontificis ex hybernis inouens.dumSencnfesincurGonibusamp;rapinis vexâtSigifmundo traijciendi Arnum tenipus8;f3£.Q]{.jtefn dat,Adiuuantc AntonioPontadera egregiotum copiarum duce, amp;nbsp;stcrrimoFlorentinorumhoffe : quideinde per Vollaterranum itcrfaciens,pacatoma« g'Squàmholtiliagmineab omnibusexpeftatus proficifcitur.At Imperator cum iam fex ®£n/îi)usSenisfubftitiffet,cum magnapopuliSenenGsimpenfa , tentatamfruftracum florentinispacemcommittens,adEugeniumconuerfus,inito cumcofœdereRomani profcftuSjperbenignèàpontiGce populoque Romano fufeeptus,corona imperijdona-tur.Verùmdum è Vaticano vbicoronam acceperat.ad Lateranum vbi diuertebatprofi-cifdtuqin ponteHadriani.vtimpcratorum moseff, multos tum Italos, tum Germanos in equertrem ordinem afciuit.Sunt qui feribant, Eugenium hominem vfque ad pontem comitatum,adfanóium Petru redüffc. Abiens deinde cum bona Eugenij gratia. Impera-
(f
üf
torperPiccntesamp;Flaminiam iterfaciens.FcrrariamatqueMantuam peruenit. Vbi ali-quotdiesimmoratus.amp;loannemFrancifcum Mantuædominum marcbionali dignitatc gt;dditisimpei'ijlîgnisornauit,amp;Barbaram Ioannis marchionis Brandiburgenlis filiam, budouico Ioannis Francifci filiofpoponditin vxorem, quæ nuptiæhoncftarefamiliam Conziacamfunt vifæ .’amp;quod Sigifmundolmperatori puellaad'nitateconiundaerat, êvquod pater loannes poteflatem ineundi lüffragiaad creandum imperatorem habebat. ^btunteautcmabltaliaimpératore.cùm iamomniabello fcruercnc,Nicolaus Eflenfis ferrarienlis marchio hortanlc Vhilippo Venetias profeétus, Vcnetosad pacem multis ra-tionibusadhortatuseft.quiamp;hominisauftoritatepermcti, quod etiam nimia belli impenfiexhaufti priuatim ac publicè effent,legatos Ferrariam cum Nicolao mittunt, vbi Cilendis Aprilis, anno trigehmotertio fupra quadrineentefimum amp;nbsp;millelimum veni-tnteineandem fententiiEugenio,paxhis conditionibuscompobtaeff,vtPhilippusGîa-rea Abduæ, idciloconomécft,decederet,vtq; marchioni Môtisferrati amp;nbsp;OlandoPalla-uicino dominatum rcdderet.-vtrunq; cnim ditilt; ne paterna fpoliauerat.Florentinorum, Lucenlium,ScnenGümae,quæbello captafuiffent,ad priftinos dominos recidercnt,com-muni omnium hoffe habito, qui infra trigefimum dicm capta non reddidiffet. Faceau-tem hoc modo vbique parta, quietura ali quandiu omnia videbantur.cum fubitoomnis belli vis in Eugeniumconuerfaeft.Nam Philippus nouant m reruin cu^)idus,amp; Franciff cuiuSfortiaiHCÛ magniscopiisinFlarainiain mißt,hominem ititrum in Apuliam fimii.
V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lans,
-ocr page 342-P L A T î N À D E À’ I T t s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
lansjquam Alphonfnsbella vexbat,defenfurum ea oppida,quxpaterSfortiacoloci’j cptiis erat, Qn.i quidem paiatiflîmiscopiis per Picentesamp;Vmbros iterfacicns,oppi‘'’ ilia ex improuifoadortuSjbrcui in potellatem fuam redegit.Non hoc contentas Phil? pus.NicolaumFortebrachium,virum ingenio, Semanu prompturn,cum deleâo cquij’' tuadeocelcriter in Eugenium miiît,vt prias propè amp;nbsp;pontem Miluium amp;nbsp;portam h miniam occupauerit.quam aduentarehoftem lîtcognitum.Militaueratpriusfub Ei)f' nio Nicolaus,amp; eius nomine præfcétum Vici Vetralla amp;nbsp;ciuitate veteri fpoliauerapad'®' iiantibus Venetorum triremibus,quæmariarccmcontinuo oppugnabant,Veiùmc“quot;^ pofteaNicolausftipendiafua petercqrefpondit Eugenius,tantum prædæcxcaftellispf^, feftieum auexilîe,maxime verb ex direpto Vico,vtei proRipendio fat efle poffcnt.Q''* ob rem indignatusNicolaus,agrum RomanüingrefTuSitantütumnltusconcitauit/mg^'’' ti prædatû hominû,tû pccorûabafta.vt Eugenius al iquandiu incertusremanferit.quo, fumiret.Concurrebant Romani dues ad Eugenium,quæftum de illatis iniurijs,q''‘’ pontifex eo potiflimum temporeconcilij expersamp;’ bonæ valetudinis,ad Fracifcuni cam^ rariumremittebat.quiocioamp;Vüluptatibusdeditus, nil aliud refpondebat,cunicr^^f^ deablatispecoribusciuærelæfiercntjcosnimiamfpem in pecoribus collocaffeiVcn^'“^ quidem finegregibus amp;nbsp;iumétis longé vrbaniorem vitaiii ducere.Indignati buiuR^^ di refponlî Romani, cum iam Nicolaus amp;nbsp;Tibur, pulfo inde comitéTaliacoci),' Sublaccnfcoppidum cepiflet,traxi(fetquein partesfuasColumnenfesomnes, inter^' à principe Stephano Columna, qui femper diuerfa fentiebat, ad libertatem refpE'quot;^ tes, fublato clamore ad arma amp;nbsp;libertatem conclamatum, pulfis omnibus magiftratibus, ac capto Francifeo camerario, nouos ipfi magiftra,tus créant. fucrc è ciuibus Romanis, quos ipfijgubernatores appellabant, penes quosvltî^^ cis hominum fumma potcllas trat. At verb Eugenius in tanta rerum perturbatio incertus,quid potiflimumfacerct, defuga cogitate cœpit.Mutato itaque habitUi'^'r ptoque monallico cueullo, vnà cum Arfenio monacho nauiculam ingreffuSjT’“'.' Oftia vehebatur.cùmfubito Romaniqüidamcognitahominis fuga, cumlapidib**®'**' gittisque incclfunt. Diflinereenim hominem tandiu cupiebant, cjuoad arce fandi A®“ geli potirentur. Abeunte autem Eugenio fulij, eodemque Pifas, ac deinde Florf^ tiam triremibus ad id paratis dclato,Romani ad oppugnandam arcem fefc accingutj'quot; lo amp;nbsp;aggcribus omnia loca munientes, quæ dare acceffum hoftibus poffent autem qui in arceerant,prodire in certamcn nonnunquam confueuerant. Atveróf'*’ feâus artibus agendum cum Romanis ratus, adiuuante Baldefare Aufida virol^’’ ciflimo, qui inferiorem arcis partem tuebatur, vni exmilitibus fuis in certamei'f'^ deuntibus negocium dat,vt captus de induftria ab hofte, Caftcllani fæiiitiam tia criminetur; polliccaturque eis, li vclint paétam mercedem præftare, amp;nbsp;mott'’ præfecti, amp;nbsp;arcis proditionem. Fcc i t i 11 e mandata diIigenter,Captus,nullo non maleficij in Antonium Ridium conieâo(itaenimarcispræfeôtusvocabatur)fiilcm* fecumfocijsomniatranfafturum.DimilTus itaq;,arcem ingrediturvefles Antonijat'.’ ligaSjodditaetiam capitis forma, fufpendit ; à longe idem videbatur.ClamabatBalut defccleratofumptum effcfuppliciumjingrederentur aliquot exoptimatibus, amp;enui”^ rata pecunia iam paéla, arcem rcciperent. Credidcre miferi nullam fubeffe fraudtf''^ greflialiquot, ftatim capiuntur. Fitclamor exultantium inarce, conijeiuntur lum Romanum mifllbilia, bombardaccjue.Derifi autem hoc modo Ramani, dct^ ' mendis captiuis cogitantes, amp;camerarium Eugen ij nepotero, quem in vincialis ba • bant, dimittunt,fuos, qui in arce erant, recepturiamp; demum in Eugcnij potjfiatt veniunt, quinto poft libertatem adeptam menfe. Creati itaque magiftratuseccleü
-ocr page 343-PDNTTFIC VM.
nomine, flatim Capitolium firma præfidioamp;commeatibus muniunt. Superueniente deindeIoanneVitelefco,quem patriarcham vocabant.abeiintead fiugcnium Francifco nepoteitantusrepentèterrorKomanisincufluseft, vt bifcere prae nietu non auderent. Eratcnim Vitelcfcus homo imperiofusamp; fæuus, tyrannicam magis quam religiofam vitampræfe ferens.
Agebantur hæcRomæ, cum Alphonfus interim Neapolim amp;nbsp;Caietam oppugnat, à inercatoribus GcnuenfibusacriterdeFenram.Succurrendum itaquefuisGenueniés rati, clilïem quanta maxime celeritatepoffunt.inftruunt,PhilippoVicecomite corum ducc »nnuentc.acpeditesaliquot præbente.Faéti non longcaCaietahofti Alphonfoobuiam, cura eoconftigunt.Poft longam amp;acrem pugnamfuperatur Alphonlusrex, Sccapitur vnacum fuis omnibus, quorum de numero aliquot principes fuere. Perducitur Medio« hnumadPhilippum Alphonfus,fufcipiturq; non vtcaptiuus ScGenucnfiumhoftis, fed vt rex amp;nbsp;amicus. Habitus auterahonorificentiffimè per aliquot dies, multisqueamp;mag-DismuneribusaPhilippo donatus, in regnum abiens, Caieta ftatim potitur.Tum veio Genuenfesindignabundi quöd Alponfum hoftem,quem tanto cum periculocaptum, Urn leuiterdim'ififfet,ThomaFregofoaufl:ore,a Philippo defciuêre eundemque Tho-niimducemcrearunt.Tum verb Picenninusin Genuenfes miffus,cum ciuium pertina-ciamcognouiffet, captaSarzana, in Pifanos mouens,fimulatain regnum profeélionc iu« u»ndiAlpbonfigratia,multa exPifaniscaftelladiripuit.Hominis tarnen impetus retar-daruntFiorentini,accerfitoEugeni)nuruFrancifcoSfortia,qui iam Picenumoccupaue-rjt.quxrebatq; adiuuatibus Florentinis amp;nbsp;Venetis, vt marchiæ dominus decerneretur. Fâdurum feid reeufabat Eugenius.quod diceret pontificis effe redimere etiam bcllo, fi oporteret.ecclefiafticas res, non alienare.Dilara turn res in aliud tempus eft ; atque hac fpedudusFrancifcuSjamp;Picenninumabobfidione Bargæ repulft,capto Ludouico Gonzaga, qui cum Picennino militabat.-amp; Lucam Florentinorum nomine,acri obfidione lt;inxit,SedPicenninusLucenfibns auxiliofuturus,tranfitu Apennini prohibitus,libera« turumfealiaratione Lucenfesprxdicans, per Bononiefem agi urn fine vllomaleficio iter faciens, vbi Oriolum Florentinorum oppidum expugnaflet, Lucenfium mcmor.cum wercitu viftoreeo profeftus fuperatis Florentinis abfente Francifeo Sfortia, Lucam obfiodine libérât. Turn verb pontifexancipiti curadiftr.aftus, Scquodbellis vndique premerctur, amp;nbsp;quod Bafilecnfe concilium,iam anteinchoaturn Martini decreto,augeri indiescerneret.concurrc'.tibs to Hifpaniæ,Gallis, Germanix,Pannonixque principi-his,qui communem reip. Chriftianæ caufam in abitrio concilij reponebant : ad toL hndum concilium vcrfus.illud primoquidemexBafileaBononiamtranftulit cardina-hum omnium qui fccû aderant,confenfu.Sed imperator aliiq; principes amp;; prælati.qui tu Balileæerant.non modo pontifie! non obtemperarunt.verùm etiam eumbisterq;mon-ƒ 1 nuerunt,vtBafileam idoneam à Martino celebrandi concilij locum dclcétum,vnd cum (dl çardinalibusproficilccretuT,aliterfcin eumaóturos vt in præuaricatorem amp;nbsp;contuma-O cem.MotuS iftorum verbis ÈugcniuSjBafileenfeconciliumliteris etiam apoftolicis coni’’ 1 firraauit.faéta vnicuique eundi ad conciliu poteftatc. Adeo tnim bellis vndequaq; vexa-;p’ I batur,vt vixei refpirandi facultasdarctur.Vcrùm rccuperata vrbe Koma, vt diximus, co ff' 1 llïtimloannes Vitelcfcus ab Eugenio mittitur,homo quidemad resagendasaptiffimus, ƒ I ftdnaturafæuiffimusamp;lmmitis;quiinÇoluménftsamp;babellostotamq;Gibellinâfaâio-
nemducens.amp;cafttllumGandulphumadlacum Albanumpofitum,amp;Sabe!lumamp; Bord''! getam in Latio de Sabcllisdiripuit Sceuertit. Albam,ciuitatcmLanuuianam,Prxnefto y'l Çcôagârolumcepit,incolisomnibus,quifuperftitesfuercKomam migrateiuffis.ïn Her-r(^l Bttçs deinde conuetfuSj qua nuneCampaniam vocant,omnesin ditionéecclefixredcgit. d'i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;........ Y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capiucft
-ocr page 344-jeS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r L A T J N A R T: V 1 T T S
Capt’jm Antonium Pontadramhofttni ectlefiæ apud FrufinoncR'i ad oüuamturpiI‘‘ qucolufpendit. Rcnerfus deinde Romsm trepidsntibus omnibus, amp;nbsp;dcmc-s quorun-dam coniuratorum,qui poi tam Næuiom.quam maiorem vocantjConcitatoin vrbetü' multu ceperantjdii uit .■eosq-jhoftesectltGædiiudtcat r.xhisautenicaptum Puiccllurn» Scforcipibus ignitis incurru excruciatum, in Campo Florae fufpendit.Verùm conqu^' rente populo Romano,quod diuitum quorundamauaritia.charitate annonx hborarf* tur , tantum repente tritici fuo iuflii in forum delatum eft,vth magna charitatcad ft»’'' mam copiam breui fit vtntum .• adeoomnesciusimperia obferuant, Pacatis hoc luo'''' rebus, in regnum Neapolitanum conuerfus,quodpaulo antè Alphonfus occupaUerJ'i quodque ipfe dicebat ad ecclelîam Sc pontiHcem pertinere, principem Tarentinuf cum duobus millibus equitum cepit, comitis Nolani ditionem occupauit. Paul“® etiam abfuit quin Alpbonfum caperetfaudepotius,vtaiunt,quàm vi,cum inducts!»'*ƒ eos effent, amp;nbsp;pax propècerta.Acceptis, quæ ad ecclefiam pertinebant, oppidiSjprini-'' pem dimifit.Rediens.ad vrbem,Prænefte ad rebellionem fpeâanSjLaurentioColuf“.* inftante,fundituseuertit,Præneftinispopulariter migrate iuffis,anno Domini milld'“ mo quadringentefîmotricefimo quinto.Quo quidem anno Eugenius FlorendaabW । conlecrata prius vel dedicataFlorcntinorum cathedralicccleGa,Bononiam profeft“*' fitarcem xdibcat ad earn portam, quaFerrariam itur, amp;ædcsinforo pof tas, vbil“?’' tus nunc relidet, muro praealto Si lato à tergo potiffimum amp;nbsp;turribus firraat. An““ 1 vero fequenti publicoconfiftorio Bafileenfeconcilium, quodanteapprobauerat,F“'' rariam transfert,quod diccret Græcos cum ecclefia Romana in fide conuenturoS) dem locüfibidelegifTc.Inftabanttumconcilij BafileenfispræfideSjamp;precibusafP'’ tationibus Græcosadhortabantur.vtomiffoEugcpioadleproficifcerentur. j content!abrogaturosfeEugenium prædicabât,nifiipfe quoqueeo proficifeeretur.^“ I ftititaliquandiuEugeniusanimidubius,quidpotiffimumdecerneret,miffotameiic'' ' gatoloanneFrancifcoCapiteliftaiurcconfulto,Patauinoquccquite,quieiusc3ufaH'’“'' retur. Verùm mortuoSigifmundo imperatorc,àquoBafilecnfeconci!ium inerff“quot;' tum habucrat,creatoqueabeleétoribusim perij Alberto Auftriæduce,conciliun'f“^f*' rienfeEugenij nomine cardinalisfandæcrucisinchoauit.Eo proficifeitur Sc Eug““'“^ quodaduentare imperatoi é Conflantinopolitanûloanné Palæologum intellexcra’ plerifquetriremibus, tum fuis, tum VenetorumEugenijgratiaobuiam mifljs, ne vis imperatori fieret, quod intellexerat concilij nomine triremes Gallicas miffas.quæaut iroperatorem ad feadducerenqautfi id fieri non pofl'et.faltem hon»“’’ ■ remorarentur,quô minus Ferrariam proficifccretur.Harum verb triremium italargitionibuscorrupit Eugenius. vt reliftoconeiüopartes fuas deincepsfecutus’, Imperator autem Ferrariam ingredicns.non aliter fufeeptus ab Eugenio emac Rot“/' imperatoresfuftipi confueuêre. Vitelefcus vero fedataecclefiæditionc,fumptoquel“r plicio,de presbyteris quibufdam, qui lapides preciofos è capitibus Petri amp;nbsp;Pauli apo»'^ lorum furtim fubtraxerant in baiilica Laterancnfi, in qua quidem iacerdotesera interfeâoquccum fociislacobo Galefio, qui res nouas moliebantur, Ferrariamp’J ficifeitur, ac publico confiftorio cum magna laude in numerum cardinalium rt“'! pitur. Cardinalis namquefex menfes anteajBononiæcreatus fuerat, quipofteamii“ cum auöoritate rediens, amp;nbsp;praefeftum Viel Vetrallz, amp;nbsp;dominum Fulginatem 0^ rannide pulfum,in arce Suriana capital! fupplicio effecit. Eugenius autem duas.*^ elefias iam prldcm dlffidentes, in vnum corpus redigere cupiens, MCCCC.tng“ fimoüótauo habita ingenti fupplicatione,cclcbrataquc fpiritus fanéti Mifla,concili“®
t
-ocr page 345-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lO NTTPICVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
O'
O'
0gt;
O'
*
o» {■ iS lil t 'lö
▼nacum irfipfifitoreGrsCoru.m Sc patriarchaConftantinopolitano ingrefTuSjfedente luiperatorc condigna fede,aiijsquc Græçis è regione pontificis,prmo quaefitum eft, vcL bntnetimLatini,qubmGræciexduabus eeelefijsiam pridem diffidentibus vnam fie-n.'Ad quam vocem omnesfucclaniarunt,placereamp; veile modo rationibus illa prius con futarcntur,quæ tantæ difeordiæ caufafuerant-Difputabatur quotidie ea de re ab his, qui tum'aGræcistumciLatinisdeleéciadtantam rcmfuerant.Verùm cumpeftisFerrariæin-oleuüTtt.coderaque in loco non fine magna intom moditatc ftaretur, Florentiam trans-ftrerc concilium placuit.Eb itaquevbi ventum eft, ftatim Picenninus Forumliuium, Imalim.Rauennam.Bononiam occupât madato Philippi, cogitata Eugenij, qui Venetis 8lt;Florcncinishoftibusfauebatjdiftnrbareconatus. Praeterea veroinParmenfem agrura r«uerfus,comparato ingenti equitatu.Padum ratibustraiieiens, Sc Cafale maius Si Plati-nammeum natale folum.amp;quicquid Veneti in Cl emonenlî agro tenebant,breui rcce-pit Pulfo deinde ad CaluatonumGattamelata Veneti txercitus duce.afcitoqueinfocie-tatembclli principe Mantuano,Brixiam aliquot menfibusoppugnat,eam amp;ciuibusamp; ïrancifto Barbaro viro doâiffimèatqne vrbis praîtore,acriter defcndentibus.Qjja qui-demorniffacum magno fuorumincommodo.iniqüohy émis tempore ad ocçupandaca-ftellacircunquaque pofitaconuerfus,necomraeatusfubmitti in vrbempolTcnt.Vero-namvfque8lt; Vicetiamlongeaclatcomniapopulatus, Venetis nil reliqui fecit. Occu-çitoamp;cmagna ex parte Mincio,Athcfi, Benaco,Scbunioquclacu.nûfubuehiquicquam I13uib^sp^J{{■ç^pen^rialaborantibus.ExAthefi tarnen reraulco nauesqu.rdam attraéiæ vf(j;adlacum,qué fanfti Andreæaccolæ vocant,fenfim in BenacumàPenedaadTorbo-
1 îttn demiffæ Si refeôlæ.quiaattraâu amp;nbsp;illifione quaflatz erant, rem Venetam meliorem L gt;liquantulumfecere.Verùmcumnihilominus NicolausPiccnninus Veronenfes amp;nbsp;Vi-I c«inosvrgeret,Venetidefeaâ.um putantes,nifi vnumaliquem egregium bcllo dneem I mercede conducerent. lacobum Donatum ad Florentinos focios mittunt oratum,vt fi
{'
P
P f
H
f
1-
reipublicæ Venetæ, ßfaluti amp;nbsp;libertati Italiæ confultum velint, Francifcum Sfor-tumproperècumomnibuscopijsin Venetiammittant,Philippi ac Mantuani armts pe. n'eoppreffatn.Tum veróFlovcntinifuoacfociorum pcriculo moti,Francifcum adhor-t3ntur,vt arma pro Venetis fumat,publica fide pol licit! fe ei quæ de Romana ecclefia te-nebatoppida,id enim maximèpetebat,conrtanter defcnfuros. Extoiferepraetereaab tugenio literasapoftolicas, quibus declarabat Francifcum agriPiceni marchionem Sz iaminum, His tarnen verbis, accipiat, quod Petrus amp;nbsp;Paulus ei male vertant.Fran-tifcusautemcumfuoequitatu fecusHsdriælittus in agrum Ferraricnfem dcfcendens, tnieftoratibusPado.auéloquein PatauinisexercitufNam Si duodecim equitum pedi-luniquinque millia habuiffe fub fi^nis dicitur) hofti primo ad Suauein agro Vero-nenfi fitobuiam:vbialiquandiu amp;acriter pugnatum eft.neutri inclinante viótoria. Ce-dentedeindc Picenninoobægritudincm amp;nbsp;paucitatcm copiarum.cum Francifcus om-niadc Vicctinis Si Veronenfibuscaftellarecepiffet, Brixiam obfidione liberaturus,in-terclufosaliosadituscernenSjAthefim traijcitacinTridentinum agrum mouens,adAr-cumnppidumoppugnaturusperuenit.nam comes Arci Philippi partes fequebatur. Venu 8c eb Picenninus,comitem loci defenfurus.-verum dum cupidius,vt eins mos erat,
ff
1 qubmcautiuspugnat,brellquoexercitufeclufius,magnoaccepto incommodo,fugafa-I lutem in fubiectas valles petens, ab bofte captus fuiffe,nifiGarolusGonzaga Ioannis I Trancifci filius, fcfe hoftibus obiicicns, hominem è tanto periculo liberafTet ; quidem I abundante poftea multitudine,captus ilico cft, Si Veronam in carcerem duftus .Smit qui I faibant. Pecenniuin debilitatum altero latere propter accepta in prælijs vulnera.
Il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuiu
-ocr page 346-ji« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P L A T I N A D E V r T I s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
cum equoad fuos redire non poffer, à Todefehino ingentis magnitudinis ac roborisr* mulohumeristanquanicadauer facco inuolutum ad fuos etiam percaffrahoftiunidt'’' tum.Dumhæcin Venetiaagerentur,Philippus ægrè ferens Florentinos,adiuuantcE''; genio atque adbortante, Francifeum Sfortiaro Venetis auxilio mififfc,cumhisagit,A“’ in Balilecnliconcilioerant.vt Eugenium citarenr, fecére illi id quidem bistérueA^ rùm cum id ex fententia ei non eederct,eo dementiæ eos perpulit, vt abrogato Amedeum Sabaudiæ ducem focerum fuum, quieremitanani vitam ad RipaliamtufO quibufdâ nobilibus ducebat,pontificê crearent,Felice mq;appellarét.Hinc magnslfquot;!' tionesinecclcGa Dei exortæfunt,cum Chriftiana refpublica trifariamdiuifa.autff*' cem, aut Eugenium fequeretur, effentque qui neutrales vocarcntur,quod n eut ri obtfHf perarent.Eugenius tarnen haud animo concidit,nam habito fæpius conuentu, difeuW Græcorum amp;nbsp;Latinorum amp;contentione, tandem eô ventum eft, vt Græci rationibgt;^ viéii.fatcrcnturStfpiritum fanßum à pâtrefilioque procedere,homufionquce(rc,noi’ p3tretantum,vtiplicredebant,prouenire,'vtquein azymobne fermento triticeopJquot;’ corpus Chriffi confecraretur, ac purgatorij locum effecrederent. Poftremôverô,'! faterentur Romnum pontifieem verum Chriffi vicarium, Petrique legitimumfuan' forem,primum in orbe locum tenerc,cuiamp;orientalisamp; occidentalisecclefia meritlt;’P^' reret. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n
AbcuntibusautcmCræcisrehocmodocompofita, Armenij etiam cum fide non; conuenere fublaciscrcbi isdifputationibus eorum erroribus, promulgatisque Eug'^^f literis fuper ea re, quæ rationcm conco'-diæ offenderent, cum inlcriptione Datumi“' facrofanôtiœcumtniciconcilijFlorcntini,quodin cathedr3!iecclefiah3bitume^^'’^î'^ neanno Domini niillclimoquadringentelimotricerimo nono, v.igclima fecunai^ uembris die. Prætcrea vtro vt partes fuas augendo, Bafileenfe concilium infirW’î^ eodem temporeconlîftoriopublico decem amp;oâocardinalescreauit.- quorum dt '', nu merofuçre duo Græci,Rutenus amp;nbsp;Nicenus,vt eoru in audloritate Græcorum nat’O'? contineretur : quæ haud ita multo pôff in antiquos mores recidit. Habcrc tarnen aliosdixit,quQrum nominadeinceps nunciaturuseffut Hiautem fuere Petrus exfororenepos,amp; AlouilnisPatauinus,quem deincepspatriarcham Aquileicnfcm^^^^ merariurnfecit tranflato ad Vicecancellariatum Francifeo Condelmerio lntereâ''^'' dum il]â,quælcripfimus,ad ripam Tridcnti agerentur,exiff imarentque homines niuni ScMantuanum priiuipem accepto tanto incommodoceffuros,indec£lerit£t’^ euntes, Veronam vrbem capiunt, per Citadellam ingrtfîi, admotis ad murosfi.alisr’ : minevigilium lêntientcffiridentemaximeea noéleaquilone vento.adqucm vitand'^’^ ob immenlum frigus relidlis magna ex parte ftationibus, eu ffod es fefe intra tabernac’-* receperant.FrancifcusautcmSfortiacaptam ab hoftibus Veronam intelligens,eôpropf' rèomncscopias inouens recuperandæ vrbisfpem mente coneepit, vbi vidit amp;nbsp;vetusamp;areem fanéti Felicis in monte fitam, adhuc inpoteffate Venetorum effe; quidem ffrudisaeiebus, vrbem ingreffus,hoftes magno clamore inuadit. Fuer«utr’’ uiam Philippi ducescum paucis equitibusmonHum cnim omnes eius copiæ ruperuenf-rant. Pugnaturacriterin ca parte vrbis,quaminfulam vocant. Tandem verô cump*®' ciàpluribuspellenenturjn pontem(quem accolæ nouum appellant) Picennini ac Mî”' tuaniprincipis milites felerecipientes vim hoffium aliquandii* fuftinent. Ibi dum^ equitibusfvt fit)m3nusconfcruntur,dumquepluresp3ruo in kïco conglubati reïiffunb pons ligneusjquolapideusconiungiac diffungi proarbitriofolet,uiminopcndcrcprd-fusconcidit.
Submer'
-ocr page 347-PONTTFICVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?rr
Submerfifermèomncsquièponteinflumen ceciderant,feflfî diutins pugn« Ik pon-derearmorumprcffi.Accurrensdeindeadpontcmnauium Franfcifcus traduótis copiis Piccnninum amp;: Mantuanum fidem ciuiuin fufpcâam babentis, penitusvrbe quati iduo poftcaptam candcm.expulit .Turn veroPhilippus animo concipicns diflrahi Fiancif-tumà Vcnttis poffe, fl Florentinos bello vexaret qui paribus aufpicijs atque impenfa Francilcum mercedeconduxerant.Picenninum mediahycmein Etruriam cum fex mil-hbusequitum mittit.TumFlorentin! accerfitoPetroiam Paulocgregio copiarum duce, rogatoq; Eugen io, vtmilites exfœdereaddefendendarnEtruriam accirct,ire obui-tai Piccnninoinftituerant.Verùmcognita Ioannis Vitcllefcicum Philippoconinratio-ne, qui turn excrcituiecclefiafticolcgatus præcrat, cum non amicus vtpræ fefercbat, fedhoftisinEtruriam fex millibus equituin venturus eflet,iunftisque cum Piccnnino copiisflorentinos inimico amp;hoftilianimo perfecuturus.dantoperamquitumFloren-ti«inmagiftratucrant,fiue veris fluefictis Eugeni) Iiterisjvtdum copias per pontem Ha, drianitraiicit.ab Antonio Kidoarcis prçfcô'to interficeretur quod etiamfaÄum eft,neq; «nimiuuariàfuis potuit, qui iam pontem traiecerant? ipfc nanque extremum agmen fubfequebatur.Comes Auerfus,quilubpatriarchamilicabat, amiflo duce eius impedimenta Roncilioncm fecum detulit. Liberati autcm tan to timoré Florentin!,cum Euge, tiioca!lideagunt,vt Ludouicus Patauinus in demortui Vitellcfc!locum fuffeftus, copiis ctdefisin vnumcoaétis.reipublicæflorentinælrctauxilio.Alouifijcnim vafri Sc aftuti opcrafiiblatum è medio Vitel'efcumcredidtrim.Picenninusautem in Mugcllanam val, lemdefcendens,longèaclatèFefu!as vfquccædibus amp;nbsp;rapinisomniacomplcbat,in Caf-/fnflnuna deinde conuerfuSjComitePopijadiuuante muItaoppidaaddefeftionem com. pulit. Inde verb Pcruflum proficifcens, vrbcm pacatoagminc ingrefliis, Icgatumqui turnibicum imperio erar, ad pontincem Eugeniuna cum mendatis quibyfdam mittit, Interimvcrocaptoærarijmagiftro,quern vulgotbcfauriarum vocant,torii ciuitatis fta. IÜrepentemutauit.Delegit enim clues dece.qui vitxac necis in reliquos omnesporefta-léhabej-cnt.VeritiautéPeryflninetjrannidemoccuparetjCÛhominepcpigcre, vtaccep. tisquinqu3gintamill!busnummumaureorum,abvrbediftederet.-qui accepta pecunia Cortonammouens,vrbem,vtipfe3rbitr3batur,proditionc occupaturus, patefaóia con-iuratione,acproditoribuspartim interfeótis,partim ab vrbepu!fisTifcrnum,quodciui-tatemcaftellivocant,adiit. Mouent amp;nbsp;Florentini Anglare iùæ ditionis oppidum, fuis »uxiliofuturijfi quid per vim moliri Picenninusconarctur.
Agcbantur hæc in Etruria, cum Francifcus Sfortia, fuperata ad Bcnacum Philippi dilTejCui Italianus Furlanus prxerat, non folum Brixiam ac Bergomum obfldione libérât, verùm ea æftate fuperatis ad Soncinum Philippi ducibus, captisque eiuldcm mille amp;nbsp;quingentis equitlbus, amp;nbsp;Brixiana caftella, amp;nbsp;partem Crcmonenfis Mantua-gt;lt;ique agri actotam Gerram Abduae in Venetorum poteflatem brcui rcdigit. Amiflt tum Slantuanus princeps Afolam, Lonatum, Pifcheriam, tria oppida fatis magna ac mun!ta,nemine defcndentenam abfente Picennino, corgredicum hoflejpertoMarte nufquam aufus eil. Tum verb Piccnninus commutitam in Venetia fortunam in-tcHigens, ob eamquerem frequentibus nuncijs amp;nbsp;littris accitus, tum à Philippo, rum i Mantuano principe; fatigatuscj; militum prccibu$,qui(magnaex parte^tifalpini erant, RiofisàTifcrno caftris ad ßurgum fux ditionis oppidum, qubd è regione Anglarij pofitum eft, perueqit; ea mente, vt velvi velallu cum Florentinorum pontifieisque ejercitu decerneret,qui('vt5diximus)ad Anglare confederant. Ad tertium itaque ealendas Julias, dies is Petri 8i Pauli Celebris erat, Picenninus flruftisacitbuscmenfusplaniriem y 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
-ocr page 348-P I. A T I N A DE y I T I S
quatuormillium psffuuni, prælium iniquo loco commific, ratns occafioncm bentjt' rendæreilîbioblatameire,quôdgregâfios hoftium pabulatum profeftos intcllcxet''' Subeundum erateiinaduerfùm cliuum, quem facileè Riperioreloco holtes propt'l^' bant. Dimicatum eft tamer, ad quinquehoras conftanter? tandem v'cro Picenninu*’ naultitudinehoftium amp;nbsp;ftultitiaFrancifci ftlij. qui àftationedifceflerat.fuperatus,!!quot;'' gum repetit, magno accepto incommodo, amiftifque fignis militaiibus, Stqu''’” autem die, relióto Burgo in poteftate oppidanoruni cum his tantum, qui ex ptjho fupererant, iter per Flaminiam faciens, ad Philippum rediit. Oppidani Burgenfes'*' ritineineosafpcriusanimaduertcretur,quôdàpontificedefciuiflent,impetrataperoï^ tores venia, amp;nbsp;corporum ac rerum omniu m incolumitate, lefe legato'dedidere. Craft lima eaviftoria turn Eugenio, turn Florentinisfuit. Ferunt Alon ilium Patauinum o® eamvidoriam in numerum cardinalium turn relatum fuifle. Eadem quoquexft^'* Florentini, comitem Popij, qui cum Picennino fenferat, Etruria pcllunt. PhilipP“’ autem tot cladibuscircumuentus, ad externa auxiliarcfpiciens, AlphonfumNeapoli'^ no regno turn potitum rogatvtquæSfortiani in regno oppida tenerent, bello vexar'^’ quôFrancifcusSfortiaà Venctis diftraherctur. Hac itaque in rePhilippo morero?^ rens Alphonfus, Francifeum tarnen ti bello inito reuocare nunquam potuit. Is eni® vbi primum pabulicopia efte cœpit, cum equitum quindecim millibus, peditum PifeheriaBrixiam mouens, apudCignanum vicum Picennino fit obuiam hocani®*’’ Vthoftipugnandicopiamfacerct. Non detreólauit certamen Picenninus, ctfinuintt)’ copiarum inferior erat, fuorum virtutefretus. Pugnatum eft aliquandiu, atqus' ter, incerta tarnen viétoria vtrinque diftclfum eft. Tum verb Francifeus'I faétumadbellifamamexiftimans.quódvkro hoftem ad certamen prouocatfet)^^^'' j citum circunferens, quxdam oppida per hyemem à Picennino capta, in poteftatc^ I Venetorum redigit. Mirtinengum deinde profeélus, quod Picenninus firmopt^**' diomunierat, oppidum obfidionecingitamp;oppugnat. Verum Piceniftiusaufto cituaduentuFrancifcjfilijamp;principis Mantuani eö proficifeens, mille pafCbusW abhoftecaftralocans, cum frequentibus præliis ad vniucrfæ rei dimicationem pto^?quot; cat.- quiremiiroprioremanumcumhofteconfcrendiardore, ad expugnandum opP*' dum totusferebatur. At verocum Piccnninuscaftra fua hoftiura caftris magisinJ'^ conferens, co diferiminisFrancifeum redegiftet, vtnequeeiusgregarius milesirep^ bulatumfinepericulo, ncqucccmmcatus lubmittituto, nequeinde exercitusabdc''( fine magnodiferiminepoftetprxtcromniumlpempax fubito enunciata eftjiainft tea occulté agitata inter Philippum amp;nbsp;Francifeum, Eufebiolo quodam cognomequot;'’ Chaim, vitro citroque commeante, ignaro Picennino.- qui tanta re pcrcepta, hominesqucaccufabat, præcipuè verb Philippi inconftantiarn, qui viéior, pro viö® pacem peteret. Digredientibusautem ir.decxcrcitibus, adCaptianam pax hocmodo compofita eft, millefimo quadringentefimo quadragcfimofecundo, vt FranciicuS Blancha Philippi duels filia in vxorcm duûa, Pcntrcmolum amp;nbsp;Cremonem dottiH cum agro Ciemonenfi accipcret, præter Picigironum. amp;nbsp;ea caftella, qua; Mantuan'Ji
Pallauicinus de Cremonenfibns poftideret.- vtque ilia prxterea, qux Philippus quicum Philippo fentieb.ant, bc’lo cepi{rent,'qU3cque item Veneti, eorumq'uefoeiji pr.xter Afolam, Lonatum , Pifeheriam, qua? Mantuani principis ante id bellum Hit* rant, redderentur.- vtquequihuic fententiae ftare noluilfet, communis omnium ho-ftishaberetur. Haneverb pacis conditioncm regre admodum Eugenius ferens, qui'i Francifcuscxterisfociisfcpofthabito, deamilfisreftituendis cauifl'ct, exiftiroationcra-que fiiam non reddita Bononia, quam Picenninus occupauerat, contcnftilftt — nbsp;nbsp;nbsp;- - nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fjg.
-ocr page 349-RorentiaRomam inftituit, eoque in loco, vtpote liberiore de recuperanda ccckli^ ditionc cogitarc. Verùm vt omnia pacata inueniret, Alouifium Patauinum fanfti Laurenti) in Damafo presbyterum caidinalcm præmifit, qui amp;nbsp;canonicos reguläres puli'isfccularilausin ecclefiana Lateranenfem remilït. PuKi enima presbyterisfeculari-busfuerant, dumcontenditurvtriChrillicorpusferreutin celebritate eiufdcm, dum leunisHuntac fupplicationes. EtdeGino AlbaneGo viroin re militari præftanti fum-ptumfupplicium, quiapereum nonüetiffet, quo minus paxinter Alphonfum amp;nbsp;Eu-gcniuminitaturbaretur. Afficitur amp;nbsp;capital! pœna Paulus deLamolara, virprædan-tisanimi.inuiótiquc roboris, cuius virtus homini magis aftuto quàm forti fulpeéla «rat. Rebusautcm hoe modo compoGtis, EugeniusFlorentinus quouis modo fruftra eumretineieannixis,Romam veniensanno MCCCCXLllI. xxviij.Septembris.ef-tuliobuiam vrbanamultitudine, nullo non genere honoris adhibito, ad portamEh-miniamnoéludiuertit. Sequent! verb die ad fanftum Petrum iturus, paratlsde more fupplicationibus, pontiGciohabituper vrbem incedens, tumultuantcm populum in-telligit obduplicatum tributum veftigalque nouum vino impoGtum . Hane ob rem faftoGlentio, audientibus omnibus exaftionem illam vt minus liberalem fuftulit, quo fado, flatim fucclamatum ab omnibus eft? Viuat Eugenius, cum antea clamafTcnt, Morianturnoua vecligalia eorumque inuentores. Poft dies verö decem amp;nbsp;neuem ad LateranumproGcifccns, conciliumgeueraleeo locife habiturum omnibus dennnciat, ^ffisadpiincipesliterisamp;nunciis, quibuseadere certiores Gerent. Hac enim ratio-•icinfirmariactolliomninoconciliumBaGleenfe fevolebat. Rebus autemhoc modo KomæcompoGtis, iniuriarum memor Picenninum belli ducem in Picentes, quos Rancifeus bcllo Gibegerat, acciuit, qui Bononia abiens, dum PeruGum proGcifci-
I tut, Tifernates Florentini populifocios ad defeclionem compulit, Eugenio rem gra-I tarn fifturusFlorentinis infenGa, qubdFrancifcumpecuniaadoppugnandum rctinen-dutiique Picenum femper iuuiffent. AlphonGis item qui fuperiore annoNeapolim iamdiiiobfeflam, per cloacam ingrelTüs, pulfo inde Renato ceperat, Picennini virtu-teacfamapermotus. hominem non ducem Galum, quem excrcitui fuo præftceret, delimit, verùm etiam honoris gratia eum inadoptionemfamiliæ AragonenGs recipit, qui ftaùm acceptis ab Eugenio Sc Alphonfo in Gimptuj belli pecunijs, Picentes ingrelFus, Biultaoppida fruftraretinenteFraneifcoSfortia, qui relictaCremona cumftrmo prx-fidioeoprofeâusfuerat, indeditionem ecclefiæ redigit. Eodem fere tempore mor, holoanne Francifco Gonzaga, Veneti Sc Florentin! de futuro foliciti, Ludouicum
I Gonzagain Ioannis Francifci hæredem 8c Glium, quem Philippo G oportcret, obiiciant, I I mercede conducunt. Qu,iefcentibus autem inCifalpina rebus, Hannibal Bentiuolus 1 I inarcePeregrin! oppidi, iubentePicenninoob fufpicionem coniurationis aliquandiu ) I jfleruatus, deceptis euftodibus Bononiam rediens, conuocato ad libertatem populo, ä I FrancifcumPicenninumvrbispraefeélumcumpræGdiocomprehendit, quofatfto.exu-1! I ltsomnes, tumfuæ, tum aduerfæ faétionis, maxime verb ßaptiftam Canncdoluin in t I patriam euocat. Mifti deinde ftintà Bononienfibus ad Venetos Sc Florentinos legati,fo-
I cittatem Sc amicitiam petentes. Qua quidem irapetrata, doroum redeuntes, arcem, ii I quradhucinpoteftate hoftium erat, cum fociorum copiis ad id miffis capiunt, ac ca« ji I ptamftatimdiripiunt, AlouiGumque VermemexagroRononlenfifugant. 'Ium verö » I Philippus ægrè lerens, Bononienfes cum Venetis ac Florentinisfentire, amicos quof. r I damBaptiftæ fubornat. auxihum eis pollicitus, vt Hannibaleme medio tollant, quo i I ptincipesipGcumfuafaCtioneinciuitateremaneant.
-ocr page 350-gt;»4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P I. A T I N A D E V I T I S
TumBetotiusCsnnedoIusfraudiacfceleri in tennis. Bonoriicnfem qiiendîætgt; «mat; cuicùmcalufiliusnatiiserat,vtHannibalem inbaptifmate pueri corapatreraü' bi deligat quo exorato dat operam, vt fcqucnti die infaris ad facerdotem deferJ™^' BaptizatopuerojHannibalem patcradædem ßnfl:i Ioannis Baptülæ, cuiustum folîæ HC erat,inuitat. Obtempérât ctiam ea inre proditori Hanibal,nullam fraudem'/ubeffc'^' tus,qui dum in viaeffet, à coniuratiscircumnentus occiditur, reliftentibusaliquandi® duobus famulischaritatc Domini vim propulfarc conantibus. AtEononienfispopubi indignitâte rei motus, fumptisproperèarmis Cannedolæfaétion is principes obtruno' maxime veroBaptiftam, cuiuscadaucrA: per vrbcm traâum, amp;nbsp;eum magna ignoiquot;'' nia fepultum eft. AcciditSc turn Romæfeelus ingens, a luocnim cubiculario Angelots* fanûi Marei presbyter cardinalis, amp;nbsp;vita amp;nbsp;fortunis, quas tanta cum auiditate aggr^ ucrat, priuatur. Captuslccleratus illc,ac variis cruciatibus necatus, quadrifariam df uiditurad quatuorque vrbis portas fufpenditur. Veneti autem amp;nbsp;Florentini vcritii’* Eononia vtriqueciuitati in rebus bcllicisperoportuna, inmanus Philippi veniret, ftatim cohortes aliquot mittunt, quae focios Bononicnfes iuuirent. Non fefelh'''^ hïc opinio Vcnetos.- eoenim Philippus rogantibus txulibus mitterePicenninum cü®! «xercitu inftitnerit, ni hominem mors præripuiffet. Mortuum ferunt dolore aninf'l cumintellexifietFrancifcumfilium, quem inPiceno cum exercitu reliquerat, «fd'J nah Firmano legato, à Francifco Sfortia fuperatum. Sequent! tarnen annoPhiHpP^f haudanimoconcidens, Eugeniumadrepecendam bello Bononiam adhortatur,milH tem ac impenfæ partem pollicitus. Quare permotus pontifex, inito ttiara cum d'j phonfo foedere, Sigifmundum Malatellam cum magno equitatu in Picent» Erancifeum rnittit.’ quo facilius diftraófis Florentinorum copiis, Bononiaftcrt'^^^ deditionem poflet. Praemiferat iam PhilippusCcGuillclmum Montisferratunai rolum Gonzagara cum magniscopiis, qui agrum Bononienfem hofl:i!iteringr£®iquot;',' curhonibus longe ac latè omnia vexabant Moti vero fociorum periculo Floren'^'' AftorgiumFauentinum cum equitibus mille Si quingentis, cumque peditibusdn*:^ tismittunt, qui Bononienfibusauxiliofit, donee aliud à Venetis amp;nbsp;Florentinis dsf''' neretur. Augebantur hæc in Flaminia, cum Philippus ptaater opinionera oniniu® Francifeum Picenninum ex Picenisaccitum, cum magno exercitu caicndtsMaijinG* montnfesnil talemetuentes rnittit.- qui captis paffim rullicis, tantum terroris vibf* dicnoétuqueoppugnandociuibusiniecit, vtpauh.im à edpienda vrbe abfuerit/ tum Veneti ac Florentin! Francifei ac commun! periculo, Cremonam Si Bononi'!’ eodem temporctueri inftiuiunt. Mittuntitaque Tibertum Brandolinum ducem^'’ pigerrimum, qui cum populo Bononienli, cumque his quos Florentini auxilio rant, in hoftestendens, iîmultateamp;odio inter le certantes fad lànctum loannemop,quot;' dum hi confederant) pertrafto in partes Bononienfium pollicitationibus Si ptï*“''’ Guillelino Montisferrato, acCarolo haud magno negociofufo amp;nbsp;fugsto, oppidaOjquot;' niaexhoftibus breuirecepit. Pacataautcmhoc modo Bononia, auxiliarescopii^'“ netorumacFlorcncinc rummandatobifariam diuifæ. parsFrancifcoSfortiæ, quivlfl“* ad Vrbini mœnia ab Eugenio amp;nbsp;Alphonf) vi pulfus fuerat, pars Cremonenli!*'’ grauiter à Francifco Picennino præfiis auxilio milTa . Veneti decerncre Mirte cum Philippo inftituentes, legatos, qui ci bellum indicant, mittunt, ni«?’ pugnare Cremonam delliterit. Oratoribus per internuncios refponhim f neque^ nim alloqui hominem fas erat} eos alibi quàm Mediolani tutiures fore. Quot« fpunfo commoti Veneti, Micheleto Cotignolæ copiarum fuarum duci impeisnt,qi^* tum ßrlxissrat, vt in agrum Cremonenfem, quem Philippus magna ƒ x patt«
-ocr page 351-PONTT FTC VM.
Jr
?
Il
nipaiierat, confefiim moucat, amp;: cum holle vbicunque eum naftus fucr'tt, decerwt. Isautcm mandatadiiigenterfadlurus, traieclnOüo.adCafale mains ccleriter proficil-citnr, hollemquehaud longe infulaPadi munitiffimo locc» conGdentcm, vado traii-tier.scallrisexuit, acmagnam vimcquitumcepit. Rccupcratisdeinde oppidis omnibus, libciataqueoblidioneCremona, audio ctiamEudouiciGonzagbe copiis excrcitu (qui Platinam callella quædam agri Cremonenfis in deditionem Vcnetorum rcdegc-rat^inGerram Abduac mouentes, nil præter Crcmara citra Abduam Philippe rcli-quere. Flumen deindetraiieientes, Mediolanum vfque perueniunt, incendiis amp;nbsp;ra-pinisomniapaffim complentes; direptoautem Briantiæ monte, Breuioque capto, qua ponte Abdua iungitur.Lecum Larij caput oppugnare adortijacriterqui in prçfidio crant, locum defendentibus, cum integrifeffisacfauciisnauibus fiibmitti poffent, multis in
ei
oil
'A
ïl
'H'I ƒ
Moppugnatione defideratis , cquisque ad extremam rnacicm inopia pabuli rcdaftis, tindemVeinfeftaabire, deFrancifcoSfortiafoliciti, qucm in partes Philippi defccnde« reclam intellexcrant. Interim verb AlouiGusPatauinuspontificislegatus, quihisprae-eratcopiis, quæin PiccntibuscontraFrancilcum Sfortiam dimicabant, cognita Italia-niaclacobi Gatuani, qui partim Philippi, partim Eugenij ftipendiis militabant, ad îrancifcumtranfitione, eosantequam id fieret, adKochamcontrariam comprehcndi iahet,amp; captos fupphcio capital i affici. Vterque enim mille amp;nbsp;quingentis equitibus præ-«at.HacautemrepermotusFrancifcusSfortiacum amplius fuIVmere holles non pof-fet, quipped multisfimul oppugnatus, amp;nbsp;à nemine adiutus, adhortante ad cam rem Eugcnioamp; Alphonfo, qui rem Venetamjaugcri indignabantur, omiffo Piceno, Phiquot; lippimilitiamfecutus, eiuscopiispræficitur.
Interea verb Eugenius, ne rem bellicam folum curare xideretur, Nicolaum Tol-IcntlnatemordinisS. Auguftini, miraculisclarum, in fanclosreferens, afanöo Petro
i cum omni clcro fupplicando.ad fanólum Auguftinum profcclu?, 1’o’cnnia ipfe celc. brat, aftantepopulo Komano , cardinaliumtpc omnium coctu. Præterea verb pulfis
I omninoèfanftoloanneLateranocanonicislecularibus,admifiïsquetantum modoregu-
1
II »
’M • î'i
(!•
ot'
hnbus,5cporticumillametruxit, qua ab ecclefia ad Sandia fanftorum;, ScclauftrumAbi ficer(iotcshabitarönt,rellituit,Auxit,amp;pidluram rempli a Martino antea inchoataha, pritereaverbfandti Silucflri mitram, Komam Auinione delatam ipfemcte Vaticano «iLateranumdctulit, magnacum venerationeScletaniafacerdotum omnium, popu-bqueRomani. Verùmcum AlphonfusrexTiburtum veniffet, de rationebelli geren-liicum Eugenio collocuturus eins ægritudinem intelligens, aliquantulum fiibllitit. Eugenio autem in animum venerat, Florentinos, qui hoftem inuerant, bello perfe-qui. Fkiftimabat nanque, fi fuis, fi regis, fi Philippi copiis eosadoriretu r, earn vrbem in quas vellet partes facile addudlum iriverùm interuentu mortisdifturbata funt om-fh, Moritur autem pontificatus fui anno decimo fexto, VII. Calendas Marti), anno millefimo quadringentefiino c|uadragefimofexto, vir certè in vita varrus. Prin-dpioenim pontificatus fui,malis confiliis dudlus, diuina humanaque omnia pertur-bauit. NamScpopulumRomanum adarmatxciuit: Scconcilio Balileenfi, vnde infi-, nitimalaorta lunt,audloritatem dcdit,approbatiseorum per literas apoflolicas decre-ùs.Verùmpolleaad feipfum rediens,omnia prudenterac conftantiCfimètgit. virafpe-
I amp;uinfignisamp; vencrationedignus,grauisin dicendo potiusquùm eloquens,modicçlite-I raturæ,multæcognitionis,hilb)rix præfertim.Libcralisin omncs.tumvel maxime in I literatos,quorum familiaritate deledtatus ell. Nam Leonardum Arctinum,Carolunî ,1 Poggiumaurifpam.Trapc’zuntium.BlondunqvirosdodlifïïmoSifecretisfuisadmilit, Ad ,1 uanr non facile mouebaturob iniuriasillatas, Sc malcdicentiam hominura aut mina', quot;b: fl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;di'hc-
-ocr page 352-PF nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P L A T I’N A D E VI T I S
difteriafcribcntium.Gymnafiaautemomnia quàm diligentiffîmèfouit,maximèvtt^ Romanumadquodomnegenusliteraturx-adhibuit.Religiofos mirum in rncduraiÜ' léxit.eosquc opibus amp;nbsp;immunitatibus auxit.-bella autem ita amauit.quod miruir. in poæ tifice videri debet,vt3dea,quæfgt;.ripfimiisabeoin Italiagefta,amp; Delphinum Caroli gisFrantiæ filium, compolita prius inter regem amp;nbsp;ducem Burg’indias pace,cumtnaiï^® equitatu in BaGleenfesconcitaucrit,cuiu?iraperu diffipatusi!lcconuentuseft,amp;VbJi!' laura Polonum regem cum lulianoCxfarinodiacono cardinal! in Turcosmifcrit/quC' rum de numero ad xxx.millia vno prælio cafaHadrianopolim 5: Danubiumfunc,lilt;^ in tanta vióloriarexipfecum cardinaliiabhoHibus interfeâus fit. ConfianSjprxterHiquot; paft is feruandis eft habitus,nifi quid pollicitus fuiftet, quod reuocarc quàm perficerei*' tiusefict.Splendidus in viftu famulæ, pareus in fuo; amp;: à vino ita alienus, vt abRenri* merito vocarctur.Familiäres habuitadmodum p3ucos,fedvirosdoftos,amp; quorum op*-rain grauibusrebusvti poîTet; quosque tanquam fuæmodeftiæteftesincubiculunic^' naturus ad mittebat,ac feifeitabatur quid in.vrbe ficret quid de pontificatu fuofentW' homines,vt errata fua vcl fuorum,fi quid perperam faftum^efl'eqemcndaiet.Exonarcasi ccclefi3mDci3edificijsamp;facelIiseftannixiis,vtexcapell3 pontificia amp;nbsp;æncis fanâiPftf' vvluisapparet.Moriturautem (vtdixi)vir ingenioScrebus geftisinfigniSjStatisfuiai' no fexagefimo quartojfepeliturque in bafilica fanfti Petri fepulchro marmoreo, his vef* fibusnotato.
î^am valida rur/um T eucros iam cla^epeteiA Dumpetit,afl ilium ßtßulit atrediic
Quifemper vanos tumuli contetnpfn^^^^*'^^^' At^j hac împrejl/acondite,dixii,biiiii)
Sed nontjuem rubro tlecorauereit illegalere, Noithoc rrancifiuißirpsfua claratulit:
Sufceptii^. memor meriti, tam tîoltile,tjuoili^ Cernis t am praßansfurgtre iitßit Opin-
Vacat tum fedesdiebusduodecim
Eugenius iacct hie qtiartut, cor nobile cuifU Teflanturvititjplcndidafaâafi/t.
jfliuf ante/4cros (eprttbuit aller ab tria, Altor ab otcaßi Ca far vterq^ pedei:
Alter vt aecipiat fidei documenta Latinx.
Alter vt aurato tingat honore caput.
Quo duce Armcnÿ Graiorü exempla fccuti, ftomanam agnorunt ^ethiopes.jjidem:
Inde Sjri ac Arabes,mündig efinibus Indi. ÎAagna/ed hac animo canita minora fuo.
Gabriel Condelmerius, AngeIifilius,Venetijs popular!,antiquata^^*^ ortus,exCanonicofæculariCæleftinicolorisCongregationisSâ''* i ^U^^/4Georgijin Aiga Venetiarum.Epifcopus Senenlis, amp;nbsp;Presbyter Cardinalii' . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s.C!ementis,aGregorioXll,f3ftus,Legationem Picenam lubMartino
tegre adminiftrauit.Qu^o mortuo,Romæ in Sacrario Ordinis Prædicatorum adMincfd duodequinquagefimum annum agens,xiii.Cardinalium fuffr3gijs,V.Nonas Marti),*”quot; noMCDXxxi.PontifexMaximuscreatus,amp;: V.Idus Martij ad S. Petrum coronatus,fedifi”* peratoribusCæfïribusSigifmundoLucenburgio, Alberto, amp;Fridericoiix.Ault'rijsA'*' guftis.annosxv.mefesxi.dies xxi. Fuit Eugenius iiii. varia Fortuna,modo profperai”'’' do aduerfaconfliftatus,bellis implicitus,feditionibusEccleliafticis,amp;3cerrimolchift’J' te vexatus. Quos omnia excelfo animo tulit, amp;nbsp;fuperauit.Pontificatus initio ciuilemled*' tionéàColumnen!'ibuspaflus,eorûconatusrepreffit.SigiFmundû Auguftiiin Baiilicä'^ ticana Imperatorio Diadematecoronauit,Philippi Infubrii Ducis vi,amp;inßcüjsvexarc«-Romatumultu populariexaftuSjFlorentiäaufijgit breui Iohannis VitelclchiCardint lis Opera cüfta amilTa recuperauit,rebelles domuit.Cóciliü ab fe ßafiles indiâ;ûrcuocauit. noua?
-ocr page 353-317
fl
i’l
nouam Synodura, ad quam Grxci, imperator, Patriarcha, Sc Ep’fcopi conuenerunt. Ferrarixinftituit.Florentiæobfoluit, Armenorum êcaliorum Orientalium Legatosau-diuit,i)5 leges dedit. A BafileenlibusPontificatu priuatus,dirolchifmatc excitato,contra fcfeliccmUILnuncupatumV. creatum,p3ffuseft.Romæpolldeccnnalcmperegrina-tiont'.n rediens, Vrbem deformem, amp;nbsp;fua abfcntia laceratam conftituit, Fyrannis ditio-nerntcclefiafticam armis vexantibusfortiffinaèrellitit.lnTurcasmari clalfem,terra cxi*quot; I treitum Legato lulianoCæfarino Cardinale mißt.Moritur tandem multisin difcrimi-lt;’'1 nibus verlatus, anno ætatis LXlIIFChrifti verb MCCCCXLV il. Vil. Kalend. ƒ I Martij. Quuin Ordinationibus Vl.habitis Cardinales viros cgregios XXV 11. creafTct. 'ƒ1 VacauitfedcsdicsX, corpus in Bafilica S.Petri ante olUum Sacrarijruarmoreo tumulo H tonditumfuit.
iil' I
'*'1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N 1 C O I A V S V.
:fT
Icolausquintus,ThomasSarzanu$anteavocatus,àSarzanaoppido Lunen-agri,pontifex omnium confenfu creatur pridie nonas Martias.Mccccxvii. vir quidem modicis parentibus, vtpote matreAndreola, patrcBarptole* mxo phyfico natus:fed virutte, doótrina, comitate,gratia, libertatc,ma-' gnificentiatantopontificatudignus,licetipfe adeo modellus erat, vt tan-tomagiftvitufeindignumarbitraretur.- rogaueritque cardinales omnesfupplex etiam,
’‘‘l
vt ecclefiæDei maturius confulercnt. Vei urn Tarentlno cardinal! cum adhortantc, ne turfumfanamp;ifpiritusimpedireqcollumtanto oner!fubiecit. IntcrrogatusÇvtfit) car-i'nilisPortugalenfis è conclau! prodiens, quern pontificcra creaffcntjrclpondit.non quot;osNicolaum,fed Deuspontificem defignauit.Sunt autemqui fcr!bant,Thomam Pi-lisnatum.Luræ educatum,Bononiæ litcras amp;nbsp;bonasartes didiciffc; roaximevero phi« iofophiamamp; theologiam.adiutum beneficentia fanftiffimi viri Nicolai Albergati car-ûinalisfanâx crucis, adolefcentis ingenio dcledlati. Flanc ob remin pontificatu hominis ûefebene merit!nomen fumpfit. Cùm verb magillri nomen in gymnafio confecutus töet.acerrimisdifputationibusprobatus.Cardinalem fandlæ Crucis fequutus, familiæ bntiviriœconomusfaélus,in numero feriptorum peenitentiarix primo refertur, de-bcepsfubdiaconatum pontificium adeptus, bene agendo vitamque fineinuidia amp;xmu-Wione ducendo, maioramentcconccpit. lam enimEugenius cognita hominis doélri-'’lScintegritatc, in illis potiffimusdifputationibus quæ cumGrxcisFlorentixamp;Ferra-tiæfunthabitx,eum cardinalem dellinauerat. Verum vt id honeftius fieri poffet.ho-
/ «■
winem cum loanne Garuagialh, qui poftca fanéti Angeli cai dinalis eft habitus,in Ger-P^ïniammimtjdtollenduraBaGlcenfeconcilium neutralitatemquc. 'Neutrales enim ■dcoGerman'i funt difti, quod neque Felicis, neque Eugeni) diéiis ebtemperarent. Qiiasobrescccltfia Dei multas amp;nbsp;maximas calamitates incurrebat,cum imminutione niiieftatispontificix. Hacautemdei cpluribusin conuentibus apud Fredericum Ro-manorum regem elle difceptatum. Aenea Picolhomineo, qui deinceps pontifex fuit, 'l^l^ue tum régis fecretarius erat, ad tantam rem tamque ncceffariam longis orationibus «mnesadhortante. Difficile quideracrat remouercGermanos ab opinione fua, falfa P'ïfertim. Difficileitem videbatur perfuadereEugeni) oratoribus, vt pcftulatis Ger-■iiinorumobtcmperarent. Tandem veró delinita'jorationibus niraia oratorum feuc-ntate, 5c caftigatis Germanorum poftulatis, fchifma amp;nbsp;neutralitatem, rem quidem ^omanxfediperniciofiffimamfuftulerant, fiftarc promiffisGerman! vcluiflenc. Re-«Wtsitaque ad Eugeniumcumhac opinione legatijfucclamantibus omnibus, cardinales
Î'ÎS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P L A T I N A D E V I T T s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, „
raies tleclt;-('rîuntur,cisq; adjEue,en ius portam Hsrainiam gakros obuiämittitA'tvw^' fignioresingrederentur. Vno itaqiie eodcmque anno Tho.mas SarzanusikEpift^f^ tum Bononienfem Sicardinalisdignitatem, amp;pontificatum adeptnseft, cum nissi totiuscleri populiqueRomani krtitia ; licet, dumadhuc in conclaui cardinales tumultuatum aliqiiantulum fît, StcphanoPorcario équité Romano, viro in acerrimo amp;nbsp;elçganti, eines fuos in eeelefia Aræcœli congregatos, ad capeffendim tatcmcohortante, qiioddiceret paruum qnodquc oppidum mortuo loci dorainoi ' libertate velfàitemde moderandaregentiumeupiditate verbafacere.
Vcrùm reclamante archiepifeopo Beneuentanotum quidem vicecamcrariojd* ipfa nil deliberatum cft . Veriti ctiam Romani funt Alphonfum regem, qui lùbftitcrat, mortuo Eugenio dubius animi, retrônecederet an Florentinos bello fequeretur, quemadmodum antècumEugenio amp;: Philippe inlHtuerat, Hominein’^ tem ira nutantem, duoSenenfes, quiciuilibusdifeordiis alebantur, ad Etrurisiijr riumadiieereanimum perpnjerc.- quod perfacilè eflet confecutus, fiSenasproW. earn ciuitatem fpontè feie dedituram, in poteftatem Fnam redigifTet. Collaudauit nenfes rex , eisqne ad folicitandos animos ciuium dimiflîs, affutnrum fe in tempr pollicetur. At Nicolaus pontifex pacis amp;nbsp;quietis amator, celebrata de more corona^ nefua, faótisqne ingenti apparatu litaniis, quibus ipfe pedes fupplicabat, cardinal' Morinenfem Ferrariam mittit, componendæpaciscommune domicilium; tiinteruentu amp;nbsp;aufeoritate, ad pacem magis impellerentur partium animi. eópropere Alphonfi, Philippi, Venetorum, Florentinorumque legati, qui poft gam difceptationem hancPhilippo optionem dedere, vt vel inducias in quinqu'quot;^ ymà VenètisFlorentinisqueacciperet, vtraque parte poffidente quæ tenebat/w^ çempermutata Crema, cum his oppidis, quæ vitra Abduam vel in ripa Abduil’'' VeneticepifTent, CafTanatantùm in arbitriopontificisrelidlo, quodilli exfoedet' bebatur, cui primo illatæ effentiniuriæ. Hocautem additum eft, quopaxdiuWquot;' baberetur. MiffusautemexlegatisPhilippivnus, quiei optionem faceret,vtvt^ mallet, eligeret •• hominem pridieeius dici, quo Mediolanum peruenerat, 3popl\^ mortuum intelligit, vj. idus Augufti, MCCCCXLVII. Tum Moriçnfiscogn-Philippi morte, legatos omnesad fe propere vocat, amp;nbsp;nihilo fegnius quàmantead'^ te agit. Interrogati Veneti, iréntne in eam fententiam, quàm prius approbauerJ-*’' refpondentPhilippi morteeiusreinil ßbi integrum rclinqui, ad fenatumcadcre^ perferibere, tum demum faduros quod à ciuitate mandaretur. Hac itaquemorain'', pofîta, qui adorant legati, cognita Venetorum cupiditate, quod totius Italiædol; Datum appeterent, foluto conuentu domos quifque fuas redierc , legato pontih-' fruftra eos ad concordiam reuocantc. Veneti autem, qui ad Sorelînam inagrof monenfj ftatiua habebant, quodCreraonam tumultuantem adinuantibusGuelpE’^ deditionem poffe recipifperabant.- cognita Philippi morte, Laudara propeièmout^ quarecepta, Placentinos quoqueeadem, quaLaudenfes, conditione in fidemftquot;' piunt, miffiscoaeproperè quidem milleamp; quingentis equitibus, qui Piacentinis-^ xilioeffent, fî qua visingrucret. At verb Francifeus Sfortia, qui tum ex Picenop'’ ftis, in Bononienfîagroconfederat, refedurusexercitum diutinobcllo, armis,eqquot;'^ viris exhauftum, occupari omnia à Venetis fqccri morte intclligens, magnis iti^ busCremonam'proficifcens, àMediolanenlîbus ftatim fummo omnium confenft'* ercitusaccopiarum dux contra Venetosdelig'tur.- quiPadoamne ponteconiunfto'’^^ ftçllisqueacmachinisftrmato, quo minus Veneti Placentiam clalfe contenderentf^
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;du»®
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A
-ocr page 355-P O T I F I C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?'«gt;
dinmamncmadPicigitonum trai'uitns, non longà ab noftibü^ ad Csmuragixrti con-lîdenîibuscaftra ponit. Vbi parua cjuædàm certaminaad tentandam credo bcftium pa-tientiam, luntcommiffa. Tum vcioPapienfes fumptisobaducntumFrancifci jyiuiu-lumanimis, cumabimperioMedioIanenfiumpropter vctusintcreos odiumabborve-rent, cuiuque item extrema quxque pari ma'lcnt, quam Venctis obtemperare, qui corum focietatem afpernatiefient, vrbem Francifcodedunt, prxfedtoarcisnon abuu-entc.-quoadditamentoSfortiaInfubriæ dominatum ftatim mente concepit. Agcban-turhæcin CifalpinaGallia, cum Alphonfus eodom tempore Nicolao pontificeb uftra ,j tcclamante, cum exercitu inSenenfium maritimadefeendens, eorumbbertatemlub- * ’il Wrtiffet, ni Fiorentinus'populuscognitarcgiscaliiditatCjlegatum Senas mißffet, quici-' 1 uitatcmadmoncret Alphonfum regnandi cupidum, Senenies bello non minus qumn
oil
iq ‘*’1 «rl
I ftorentinospetere. Tum verbSenenfes cognito periculo, amp;nbsp;li regi commcatus non I ’itgabant, non tarnen quempiam ex regiis militibus ingredi fua racenia deinceps funt paffi, ftexitaque cognita Senenfium diligentia, in Volaterranum amp;nbsp;Pifanum agruin defeendens, multacaftcllapartim deditione, partim vi cepit: maxime verdCaftilio-iiümVifcarix, qux oppidaFlorentini baud ita multo póft recepere, prxterCaftiiio-num.Sififraundo Malateftaduce .• quem antea AlphonG ftipendio cönduä;um,abeo aifedeHccre pecunijs compulerant. Non defiftebat interim Nicolaus pontifex, nunc Kegem,nunc Venetosadhortari.vt pacem quam bellumallcntded hi fcrocia exultantes, ben«monenti nequaqüam obtemperabant .Hane ob rem Francifeus coroparato ingenti tMrcitu,jnqyoroburltalicorum militum inefat,'Brachianis amp;nbsp;Sfortianis militibus iunftis, ad Placentiam firmo Venetorum prxGdio munitam , medio autumna 'iftralocat, partemquemurorumbombardisdemolirus, crefcentc Pado adeo, vtGa-i hones,itaenim naues fluuiales ad bellum aptas vocant, meenibusappeliercntur, terre-ftriacnaualioppucnatione vrbem capitac diripit, ■MagnaFrancifcilauseftd-'.abit3,quod ^yemetantalnibrmminundatione.vtægrè in taberna'.ulis miles retentusGt.tantamvr-hemviceperit Non deftitit tarnen Nicolaus pontifex de pacetum quidem mentionenn beere,inftantibusetiam apnd Venetos focios Florentinis, quod régis potentiam vere-’«itur, qui tum cum exercitu in Ttruria erat. Vertim ea de re nil adtum eG, qubd Lau-iam Veneti MediolanenGbus id maxime pettntibus, reddere grauarentur. Nicolaus autempontifexomiffa re toties fruftra tericata,ad rem diuinam animum applicans itr-teesfupplicationes decernitad placandam iram Dei-,pra:candutnciue vt pacem Chri-Knopopulopræftaret.hislitaniispontifcxipfecum omni cleroa fandoVetro vique »iS. Marcum profeaus eft, multam rtligionem Sc Gngularem pktatem prxfc ferons.
i ^crumnequeita quidem, exigentibus id lortaffthominum meritrs,Dei ira placata eft. V llamfcquenti biennioadeo v'biquc ferepefte laboratum eft, vt paucide multis fuper-I fücrint.Quodquidem malum amp;nbsp;frequens terrxmotus, amp;nbsp;eclipGs fobs indicate vide-' 1 bantur.MinabanturhijquosPrædicatoresvulgoappellant.fjturamcalamitatem: maxi-mèveró Robertus ordinis famfti Francifci profeflus pradicator InGgnis, ququot;i concioni-busfuisadco populutn Komanum moult, vtpueripafbm femineque per vrbem ince-ierEntmifericordiam^iDco expOfccnt'es- Tt ne quid mali in Italiadeefiet,bclla,quæ an-fcinclroatadiximus.adeo inualefcebat.vtfedari nuilo modo pofte vidcrcntur.NamFran
oM I
i-i'i
ftmquaCremoncnCcs vcxabant,cum tefreftvi naualiq; exercitu prcietkus,cam cedcrc ’«roadCafalc maius cocgit-.quo amp;nbsp;bofte infecutus,cum eiusclaftem in uauaiiaft ibdufta bombardis dilicccrft,ad uniâ del jièratiotîé præfeétù.V enetum i cdegit.v t incenla c'affe,
QU am
-ocr page 356-Matina de vit is
r-»
q ilsi rueri nonpoteratjefFufafuga in opoidü fcfe recepcrit Inde veroPrancifcusabiti'^ n-jn anipliusdeCremonafolicitu), fublatahoRiüclafTe in Glar eam Abduæniouens.J^ Carraiiagîûfirmo hoftiii præGdio munitûcaftraIo.:ar.Moucntamp; eô Veneti.de exifti®*' tione fua aétû putantes,li oppidûà MedioUnenfibus occuparetur,qni pofitis ex régi®quot;* hoftium circiter milIepafTiiscaftrisfuis, tempori fca(ïuturos,fî oppugnationevexaff'“ tur,oftendunt. Crebra quotidiecommittebantur prælia, vtpoteex tampropinqub^' ftris,Verùm cum ad fummam dimicationem ventum eft in viapaliidibus yndique'-''”' ftata,ad qiiam primæ Venetoriim acies retruf3B,neque ccderc.vt in pugnafacerepleru®quot; que neceffeeft,propter fubfequentes,nequc pugnarc in ram anguflo loco,propterinlb’’ tes hoftes poteranr, oppreiTæ penitus amp;nbsp;obtritaecccidifTent, nib à nouiffimoagmineft? endi initium ortûfuiîTet.Tum vero Francifcuscedeutem hofteni infecutus,amp;ca(ln’'’' pulentiffimis eum exuit,amp; equitum ac peditum circiter quinque millia capit. roFrancifcus.Brachianiseoinuitoad expugnandam Laudam mandato. Mediolané^“ proficiFcentibuSjCum reliquoexercitu Brixiam mouens, vrbem obfidione cinxit,^ verô calaroitate pronioti Veneti, de feaâum exiftimabant,niiî pacem cum Franciit'’^ ponerentjortaiam inter Francifeum amp;Mediolanenfesiimu!tate,quæhisItgibuscoii’Ç liracftjVtfumptisin Mediolancnfcsarmisquicquidvitra Abduam PadumueFra^'/^' quicquid verùcitra Abduam caperetur, Venetorum efTct, collatis eidem à Florent ac Venetisfingulismenfibusfedccim millibusnummum aureorum,immiffisqueâbv^ turmisauxiliOjdonecMcdiolanopotirctur. Inito itaque hocmodofœderf,anedis^ adfequospotuitcopiarum ducibuspollicitationibus Se præmiisjn Mediolancn^’ . uerfusjomnesfcrèeorum ciuitatesin deditioncm recepit. Q^oquidemfuccelTup'''’^' ti Veneti longe aliter cuenirc Francifcocernentesquàm arbitrât! fucrant,accep.’^\j^ dereCremareuocatisquemilitibusfuis.fœduscum Mediolancnfibus incunt,Fri''‘^:j potétiam reform idantesfi Mediolano potiretur.Francifcusautem fimulatacumV®'^^ beneuolentia.priuataquc magisCofmi medices, quàm publica Florentin!popu^P.^ nia adiutus,poil multas acceptas illatasque clades, poft longam amp;nbsp;grauem oppug^^'j-^i,,) vtpotc mediahyemepoft defelt;ftioncmamp; tranfitionem militum adhoftes, ad“^ ctiam Alphonfo.qui Mediolanum fibi iurehæreditariodeberi dicebat, obeamq'*' I^udouicum Gonzagam mercede'conduxerat, amp;!n Bononienfes miferat, tius in Cifalpinam tranfirelicerct, Mediolano tandem potitur, annoMCCC^'^ luuabant quidem Mediolanenfcs Veneti, immilîo cum exercitu fuojSigifraunde|^ tefta.qui fe Picennino aufpiciis Mcdiolanenfium militanti con lungeret,fed ter; vt eueéti fame, ciuitatem Venetis potius quàrn Francifeo committerent. longèalitcr euenirecernentesquàm putarant, cum Alphonfo agunt, qui Franc iniraico amp;nbsp;hoftili animo pcrfequebaturjnito prius fœdere vt homo dominandiÇ^P jj priufquam inualefccrct ducatu 5/lediolanenli pelleretur. Inuitant amp;nbsp;Florentn' eam rem. Verùmcum hi nunquam fc aduerfàturosFrancifeodicerent, eoruni resad vrbibus luis Veneti pellunt; idemque vt Alphonfus faccret, tandem ctiaïf, trarunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, jjjil
Nico'aus autem pontifex totamitaliam adarmaconcitari cerncns,ault;ftoi‘gt;f3ten' fx'piusintcrpofuit.quôpaxcomponeretur, vtfequentianno libéré omnibus exto^ ropa ad lubelcum venirelicerct. Inftabat eni m quinquagefimus annus, quo lUb' [jjji moreindicebitur. Cardinilesprxtcrcafexcrcauit; quorum de numerofuct^^^ iii. VI linus amp;' frater ipfius pontificis vterinus tantum Phil ippus titul i fanélî cinaprcsbytercad!nal!s,v!rdertè bonus, ingeniique libcralis.jlnterini verô Fr«
Î
1 1
(
) )
I
lt;
I
1 (
(
I
I I
I
t i
)
I
I
I
c t c 'a
5 II
t
t
I
-ocr page 357-P O N T rr ï C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, 5^^ '
imperator,inftSte pontifice, Feliccm compulit, vt fe pontificatu abdicarct, quod cer-nerettantamfeditionem amp;tamdiuturnam,ecc!eGæR.omanæpcrniciofam elfe. Vfus tarnenhacbenignitateergaAmadeumNicolaus eld. Ad hominemnanqucgalerum Cardinalatus milit : eundemquelegatum Germaniæ fecit, ne omninô fine dignitatc viuerct. Venereamp;in arbitrium pontificis Cardinales ill i, quos Amadeus creauerat. Hacvcrbconcordia adcôlætatus eld, non modo clerus omnis, vcrùm etiam populus Roraanus, vt in lequenti noâe eius diei, quo hæc audita funt, MCCCCXLlX.xxiiij. Aprilis,cum faculis per vrbem in equis incedercnt,cl3mantes,ViuatNicolaus. Pontifex autem,ne ingratusergaDeum tâtibeneficij viderctur, fupplicationcs admodum eelebrescum populo amp;clcro in Vaticano habuit. Idem fecereamp; reliqui 1 taliæ popu-
4
(d
1 li.tam perniciofa leditione liberatara ecclcliam Dciccrnentcs. Tanta prætereafuit l pontificis aufl;oritasamp; gratia,vt animos principum ad bellum iam concitatos,aliquan I diureprefferit. Infligabant namque Venctos ad idbeilum amp;nbsp;lacobus Picenninus, amp;nbsp;I Sigilmundus Malatella,amp; Carolus Gonzaga, acerrimiipfiusFrancifci Sfortiæ holdes I Scinimici. Pellexerant etiam in focietatemfuam VenctiSabaudiæducem, marchio-
hemMonti-ferrati,acCorrigijdominos, Bononicnfesque Si Perufinos,réclamante pontificeamp;minante ne id faccrent, concitare, fed fruftraconatifunt, pafti cum Al-phonfo.vtdumipli Francifcumadorirentur,Florentinosbcllo deftineret. AtFran-tifcusFlorentinorum amicitia ac potentia fretus.affumptoque in focietatem belli Lu-àouicoGon^agaprincipe Mantuano ad bellum le conftantianimo parabat.Hi.ncor-tæfuntinterCarolumamp; Ludouicum grauesinimicitiæ,quôd eius amicitiam feque-r’ttur,queni ipfe hoftem haberet : quodque oppida fuaoccupaffet, quæ ci pater ex te-llimento reliquerat. Nam Ludouicus fratris in carcerem conieétivas faâ:us,cùm f^o-pondilïct oétogintamillia nummûm auri,quo frater liberaretur .vetuiffetquefolum Cirolus,tùmFrancifcusautnummos,autoppida peteret, maluit nummosperfolue-te,?ioppida retinere,quàm tam vicina amp;nbsp;propinqua locadimittere. Hanc itaque ob tem Carolus fratrem calnmniabatur,vt raptorem amp;nbsp;alieni appetentiffimum, nô mo-^oapud Venetos,quorum partes fcquebatur,verumetiam ab imperatore ius fuum
tcpcterc.
hmattigcrat annusTubilæus.cùm fubitö tanta muhitudo Romamvcnit,quanta quot;uncjuàm ante^l. Vndc cùm fenielèVaticano vifa Saluatoris imagine ad vrbem re-iircnt,fafta obuiam mula quxda m Petri Barbi Cardinalis fanâi Marci.ctim nequc ve-quot;'tntes, ncque redeunte- ob infequentcm multitudinem cedcre poffcnt, cadentc 'hoattjueakero fuper mulam illam iam à multitudine oppreiTam, ad ducenta homi-humcorpora.amp; equos tres,obtritaamp; fuffocatain ponteHadriànicodât. Multietiam
i Materibus pontisin flumcn cadentes,in vndis perierc.Se pulta in fanélo Celfo ad cen-
»1
1 tümamp;trigintafexconftat ; rcliqua verb ad campum fancium delatafunt. Hancob I remNicolauspontifcxviceseoruna, qui mortui fuerant, dolens,cafulas quafdam an-I gu^liorem viam ad pontem faciçntes omninô fuftulit; totumque fcrè annum ilium in I cdebritatibus confumpl'jtjftationesipfemet quotidiè inuifens cum Cardinalium coe-1 tu. Cauit etiam quùmdiligentiflîmè.ne abundante tanta multitudine,commeatusSc
’ l otnniaadviftum neceffaria invrbe dceflent. Curauititem cxecrationibus Si fatelliti-Ö ous,negraffatoresin peregrinosad vrbem accedentesfæuirent. Sequent! veto anno, iU tjuôdvcnturumad vrbem Fredericum imperatorem intellcxerat,tumvt coronam ' vl '’'’P't'i acciperet,tum vt Leonoram regis Lufitaniæ filiam. Alphonfi neptcm in vxo-hrfl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vrbisacturres,Capitolium,3rcéranfti Angeli, mûris firmifiimis
O niunirecœpit,verituscredo,neaduentanteimJgt;eratorcnouiaiiquid,8cabco,Scàpo-
X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pulo
-ocr page 358-JU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FLA1INAUE V1T15
puîo Romano orîietur;erat enim natura for mid-olofus. Hanc ob ren^ rtilitesôi'^ r.esfuoscum colleâitijs copijs Koraamacciuif. Ad deliniendosverô multitudinjf animosAi t'dccim marefcakos,qui t^edccim regiorfibus vrtris prxeflent, delcgit/J^ demqiietrcdecim vellescocclneaÄdonodedit Imperatoritaqucprodcuntibuso’' iiiam trcdccim'Card(na!;bus,ómniq;vrbisinagi(lratu,ac honoratoquoque,ptr po'' tamcaHeHiingrefTuSjamp;ad fcalamfanfti Pctri perueniens,obuiumhabuitpontifice3’' àquovnà eum Leonora vxorc,quam Senisoffcnderatiani ex Hilpaniaaiieiäadnt«'’' plum Petri introducitur, millcGmo quadringctelimo quinquagefimofecundo.difj' Marti; Vnde l'aéra oratione digrcfß,in ædibus illis diuertére^quæ ad ipfosfanäiPf' trigradusadhuc vifuntur,melior-cm for mam quam anteà habentes, Romani Car#'' nalis Conftantienbs impcnfa. Pontifex autem feqüentibus diebus in fanâoPcquot;'’ Millam celebrauitjbenedixitqueimperatori Si imptratricr,vt irt nuptijsfiericonf^l' uit, antequàm fponfuscum noua nupta coëat,eosquedîinceps eodemin lotoï'quot;^ eiufdem mcnfis imperatoriacoronadonauit.DumverôirhperatorCvtfitjadfand'quot;''* loannemcoronatus proficifcitur, plurescjueauratos équités in ponte Hadrianicrt*' uit. Abiensdeinde Ncapolim cum-vxore vifcndi Alphonli regis caufa, àquofuquot;’' ptuofa ac magnificaimpcnfacum tant© comitatu ell habitus, rurfum ad vrbem rediens.itcF in patrianr fiatim arripuit,quôdintellexerat quofdam principesresi’'*'. uas in Germania Sc Vngaria moliri, ob regem Ladislaum adolcfcétem egregiuni, ƒ imperator fecum ducebat. Hominem autem abeuntem duo Cardinalesadquinrjquot;*' gintamillia pairuumconi.itatifunt,Bononiêfis'ipfiuspontificisfra£er,amp;Caruaiall’''' éti Angeli Cardinalis. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. 1
Abeunteautemlmperatore, Veneti comparato ingentiexefeitu, CreriioMW I agrum ing.refli,omnia priuslongeaclate popuIati,Soncium arque oppidavicina^ 1 puguareluntadorti,quæiupotcftatem eorum baud itamultô poft vénérércapti*** aliquot equitumturmis,quod ferius qulm deeebat Francifcusexercitumconip’'*' ucrat. Vcrùm pofteà fuperiieniente Ludouico Gonzaga aiîiico amp;nbsp;bellifocioi'quot;^ grum Brixianum mouens,eo Venetosredegit, vt paludes egredi nunqudmlinPquot;’ Si aperto Marte collatis lignis fecum decernere. Protrahi rem volebant,in nP” fpem omnem viéloriæreponentes,qHÔd exillimabantFrancifcum propter inopb® arrarij,impenfae bellicæhauddiufuffedurumjîmul Ctiam fperabantjMediolJquot;'’^ fesextortæquondamlibertatismemoreSfFrancifcotantobolioimplicito,aliquid'’'l, uiad excutiendumfcruitutis iugum-moIituroS, AtFerdinandospatrisAlphonliquot;quot; fu,cumequitum circiter oélo, peditum quatuor millibus,in-Etruriam contrat' rentinosmoucns,cùm Corténam ad dcfcéli'onem tcntâllct.Foianum Arretinia?' oppidum quadragintadierumoppugnatione, multisvtrinque delîdcratiscapit. 1quot;' de verôabicns,ac per Senenfem agrum iter faciens, cùm Caftellinamfrullràoppf gnaretcntàlletjn maritima Senenfium hyematum defeendk captis in itinere Qquot;'' bufdam Volatcrranorum caftellis. Obferuabat hominem continuo Sigiimund'quot; Malatefta Florentiniexercitusdux,ôccafionem benè gerendæ reicaptaturus. h'’' rentiniautem cùm pollentes AlphonlîacVenetorum'opes terra marique refor®' datent,ad extcrnaauxiliaconfugereinftituu'ntjFtancifco id approbintc. MiHusi'*' queinGalliam Angelus Aceîaiolus cqueftris ordinis florcntinus orator ad rege*® Franciæcommemorata Florentinorum in regiam domum beneuolentia, homin'quot;’! co perpulit, vt amp;nbsp;duci Sabaudiæ Si Allobrogis imperaret, qui iamiaminFranii*’ cum arma fumpferant, ne FrancifcumFlorentini populifociumamp;amicumdifwquot;'’' faélo læderent, affirmans fe illi hoftem futurum, qui fecùs Icciliet. Et Renitu® iwpn'
-ocr page 359-PONTTFICVM.
.1 ïmpulrtpecHntaseiadtnilitempollicitus,regnumNcapolitanum,vnde fucratab AU phonfo pulfus/cpeterc: maxime vcróquöd rcxFlorcntinorumbellotumdeftinc-,* rctur. HaCiautemlegatione Florentinorum ac Francifci rcs adcö fecundx funt fa-iv ôæ,vt Veneti pacemdeinde haud quaquim fint afpernati, fufis præfertim nonlon-y I geàGodioçorumcopiis,quasinMantuanum principemCaroloGonzaga duce mi-krant, ne iple vnà cum Tiberto Brandolinoad Francifcum Sldrtiam, cuius aufpi-!lt;'' I djs militabant, proficifccrentur ; coniunâisquc copijs maiorum exercirum, quern Gentilis duótabat,adorirentur amp;nbsp;funderent. Vcnerat nanque fupcriore annoad I?! txercitusCaruaialfanâîAngeliCardinalis,Nicolai nominepaccm interconcertart-?f| tescompofiturus.-quireinteda abiens,DE VMhominesquc teftatuseft per Nico-i*'I bum pontificem non ftare, quo minus pace inter Italos compoGta, bellum com-((*’1 muni omnium Chriftianorum confenfu in Turcos dcccrneretur ; quos iam para-
it* IT,
ie arma contra Conftantinopolitanos fcnferat, amp;nbsp;ob earn rem Cardinalem Rute-num patria Conftantinopolitanum eö miferat.qui imperatori amp;ciuibusauxilium polliceretur,fi ad catholicam fid.eiïi, vt in Florentino concilio promiferant,redite voluilfent. Interim vcro Renatus rccuperandi regni Neapolitan! cupidus,ad quam rem Francifcus ac Florentini copias amp;nbsp;opes pollictbantur,fi Alpestranfmit-tens/ontraVcnetoscxcrcitum mouiifet, fruftrà tento cum duobus millibus equi-tumper Allobroges itincre, quos nunc Sabaudienfes vocant,3eftateque in care pe-^^nonfumpta, Sauonamalio itincre atque inde adFrancifcum peruenitzquiaccef-, fu tnntiKegis,amp; non paruis copijs, atque animo audus, hoftem pauidum,amp; eerta-iffj mcndctredantcmmouerccaftraadmontanalîrixiæcoègit. Inde vcrô excrcitum b dtcumferens exBrixianisamp;ßcrgomatibus ad quadraginta oppida, partim vi, par-•ƒ* timdeditionecepit. Superuenientc deinde hyeme, cüm in hyberna vndique itum ifl tffct,Renatus relido in Italia apud Florentinos filiomalc in cosamp;Franci(cuInani-F ft matusjn Galliam redijt. Vertun frigefccntibus vnh cum hyeme iam omnium ani-[l'l mis, exhauftisque item aflidua bellorum impenfa populorum ac principum æra-1^11 hjsjde pace iarn anteà à Nicolao pontificc tentata, mentio fiericœpta cftjad quani li*« yenetiStflorcntinimilitarem licentiam perofi,fummo ferebantur ftudio. ScdNi-
il’B tolius pontifex coniurationc Stephani Porcarq equitis Romani turn dcprehenfa, iilt; I rem inchoatam omittens, ad fedandum inteftinum bellum animum adiecit. Stepha-'X| »usenimmaiorisanimiquam potentiae,^irquidem indiccndo materna lingua elo-igt;'l tfientiflimusjmultaliberandae patrixindiciapræfeferens(vt in principiodiximus)
iononiamàpontificerelegatur, hacconditione,vtfingulisquibufque diebusNice-,8'1 nogubernatori vrbis fcfe offerret,quern fimuEta ægritudinc decipiens,Romara 1 dmonentibus coniuratis propere redi)t,hac mente, vt ciim vrbem attigilfet, fumptis [CI armis populum ad libertatem conuocando, pontificem amp;nbsp;Cardinales caperet. Ve-ƒ1 lùinduirifelTus longitudincitinerisSc diutina vigilia aliquantulum quiefceret,ali-ƒ I tpiotenimnodesinlómnesduxerat,detegendx rei tempusamp;occafionem dat. Co-Jil* I gnita hominis audacia,pontifex fenatorem lacobum Lauagnolum Veronenfemci-
it»' ? '(lt;
uem,amp;vicecamcrariumcumarmaton)ilite domum eins ftatim mittit,vtciptumin tarcerem pcrducçrent. Isautemaduçntare armatos intelligcns.adfororemconfu-git,rcliäo domi Baptifta Sciarra ,ciim aliquot feruis, honiine quidem impigerrimo Scaudacifiimo'.quidpniocumfocijserumpens,incolumis aufugit. Cognita deinde Stephani per indices fuga, hominem apud fororem jn capla delitcfcentem capiupr, «?c Çaptumacfcriem coniurationis'faffum,ad murosarcisfanóti Angelil'ufpendunt. Eo-À«raquoq;fupplicioafficiturinÇapitoliQÂPgelusMafiacumGlioaclocioSauo,leiaa
prius
-ocr page 360-J24 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PL A TI \ A U b V I I I s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
pnus andicntibusomnibus coniurationisferie, millefimo quadringentefimo quiU' quagefimotertio,quinto idus lanuarij. Perfecutus deinde reliquos coniuratosomnS oppreflit, maximè veroFrancifcum cognomento Gabadeum,amp; Petrum Monter«' tundum,amp; Baptiftam Sciarram à Venetisad fupplieium dcditum. Eo enimconfug«quot; rat poft patefaétam coniurationem.NicoIausautem,qui haiftenus Kornanosomni?«' ncrc liberaritatisiuuerat,quiqueliberior quam vHusantea pontifexinceot-reper vrbem confueuerat, fibijpli deincepscauens, moroGor cùm in omncs.tuni™ maximè in Romanos farftus eft. Accedentes enimalloqucndi caufa nonitafacile»“' mittebat. Accenitamp; podagra,qua tum maximè laborabat. Scd nihil fuit,quodf'l“‘ hominem cruciauerit, quam vbi audiuit Conftantinopolimamp; Peram eodem impej* îtTurciscaptam,obtruncatumque cum multishominum millibu' Conftantinopolr tanumimperatorem.Captumquoq;arbitrabaturamp; necatumCardinalemRutcnii®' quern eô(vt dixi)miferat,fed is mutata veftcincolumisabijt. Ipfi tarnen pontifici'quot; animo fuit,claireamp;milite Conftantinopolitanosiuuare, quemadmodumeiusliK' ad impcratorem fcriptæ indicant, quibusamp; eorum à catholtca fidedefcftionein)y mulatum in gratiam cum Latinis reditumjn calamitatibus increpat. Vcrùin adeèr^ pentè vrbs ilia capta eft, vt vix de mittendo auxilio cogitare licuerit. Prartercà'«''’ ne quid deeflct,quod hominem cruciaret, C.omcs Aucrfusin iulfu fuo Nurfinosb'’ Ioaggreditur,hSpoletini5mercedeconduâ:us, hienim populide finibusinterfer«' tabant. Hane ob rem Angelurrtcognomento Ronconem cum militibusecckfiA mittit,qui com iri iter intercluderet, quo minus ad oppida fiia rcuerteretur. cum intellexiflet per A ngelum ftetilTe,quô minus redcuntem militescaperenr’^^'”. nemad fe vocatum,in arce Hadrianicapitali fupplicio afficit,tertia noftishotJ^quot; autem quifcribant,Nicolaum eiusreimirificèpœnituiire, quodqueiraperdtus®'’ dauerat,adeôaocuratèpræfclt;ftusarcisegi{ret. At Venctifruftra de pacementio«' fiericernentes, cùm earn remfxpiùs tentafient, veriti ne tanta res perfuafu f““ uici GonzagæàFrancifeo intermitteretur, lacobum Picenninum copiarum fua*'''.''’r duccm,cum magna equitatus parte ad Voltam celerrimè mittunt. qua capta, retru ^ que in Godium Angelocomitis non finealiquo Ludouici incommodo,quitii®'’ ægrotabat,hominem in hyberna reuocant,exiftimantes iam fatis'motumaflptt'r pacem Ludouicumefle.Interim verb SimonetusordinisEremitarum vltrocWj commeans,cùm nunc Venetos,nunc Francifeum adconcordiam plurihusverbis’’ hortatuscfletjCostandem perpulit,vt pacem initisfirmarent, quæomniumconl^’ quinto idus A prilis publicè per præconesenunciataeft.MCCCCLIllI.hisfedergt; vt qusECuiiifque ante id bellum fuiflent, redderentur præter Gerraan Abdus,9“*' Francifeusde Venetis,amp; CaftiiionumPifcariæ, quod AlphonfusdeFIorentinisc«;, rat. Hoc verb qub firmius haberetur, vtue Alphonfus dignitatis regiæhabitamh'^ rationem dignolceret ad hominem mittendoslegatos principes acciuitatescenlu«' quo cùm vndique conueniftent,cumq;Dominicus Capranicus Cardinalisfandrcj* cis,acmaior pocnitentiarius, vir magnae prudentiæ au(ftoritatis,legatus3ponti“\ miftusjhortandojmonendo, pacis ôcconcordiæfequeftrûfe fore ofteiideret,itak^ fœdus poft longas difeeptationes tandem ventumeft:vtquam Veneti ac Franciy' pacem compofuifient,eadem firma amp;nbsp;ftabilis ab omnibus haberetur.-vtquc fi q«*’ inceps diflenfio difeordiaue inter eos orta effent eius tollendæ ius poteftatemquer tifex haberet:vtque qui arma alteri intuliflctjcognitaà pontificecaufais ftatimc«®' munis omnium hoftis haberetur. Data itaque publica per omnesfide,iureiuranw adhibito^fœdus deniqucNe3polifirmatur,annoferèpoft fuperiorempacé,qu3nii’
-ocr page 361-If
lt;^l
memoriapatrum noftrorura maior aut firinior eft habita. Omncs enim prxtcrGe-nuenfesincandem fententiam vcnercjquibuscutn AlphonfocxgenteCatalonica nc-quaquamconueniebat obtributum promiflum,necredditum,vt Alphonfusdiccbat. Keliâa cft etiam legator urn negligentia vçlindufti ia(vt quidam volûtjanfa quædam âdbellum.qua AlphôfuspofteàSigifmundumMalateftam belloperfccutuscll.quôd receptis anteà à le mcrcedis nomine pecunijs, tranfitione faâa cum Florcntinis hofti-bus fuis contra fe militalTct. Nicolaus autem pontifex,fiue txdio animhquod maxime cruciabatur pofteaptum Conltantinopolim.fme febriamp;podagra, qua potidîmùm vc-Xîbatur.pontificatus fui anno odauo moritur,millefimo quadringétefimo quinqua-
chto hoc epitapÛum meritp inferiptum eft. Rie fia funt quintt NicoJtfi antiflttùpjfa, Aurea qui dederat ficula Rama ttbt.
Turn Semàrdino flatuit fui [acta Seneti/î, SanÜA lubiletteniparadumcelebrAt.
Ctnxit hanore cafut Frederici comu^ü Aureo, Rw It4/lt;t4 lüo fadere (ompofutt.
Attica Ramana camplura valumina lingua, Pradidttyeti tumulofUndtte thura facro.
CtnfiliB illufirii.virtute illußrior emtn, Excaluit daâos dailiaripfe Viras.
errarem.qua fchifma infecerat vrbem ;
4
lt;'1
Reßituitmfres,mama,templa,damas:
biuditur quidem çius libcralitas, qua in omnçs vfus cft;maximè erga litteratos, quos amp;officijscurialibus,amp; beneficijs mirificè iuuit. Eos enim præmijsnunc »dleûioncs publicas.nuncadcomponendum de integro aliquidjOunc adverten-ûos Græcosauiâores in Latinum ita perpulit,vtlitterKGrxcæi5c Latiriæ,quæfexcen-lisiamanteaannisinlîtuamp;tenebrisjacucrantjtum demùm fplendorem aliquem a-l deptxûnt. Mifit amp;nbsp;Uteratos viros per omnem Europam, quorum induftrialibri I conquirerentur ƒ qui maiorum negligentia amp;nbsp;barbarorum rapinis iam perierant. I Nitn SiPoggiusQuindilianum tum inuehit, amp;Enoch Afculanus Marcum Cælium, I Appiciam,amp; Pomponium Porphyrionem’in Horatij opera feriptoremegregiura. I Aedificauit prætcreà magnifiée amp;nbsp;fpicndidc,tum in vrbc,tum inVaticanopn vrbe 1 sdcspojitificiasapud fan^lam Mariam ad Præfepe. Reftituitamp;templum fandiSte-1 phani in Cælio montetà fundamentis verb erexit fandi Theodori tépaplum inter 4 l'ilatinumamp;Capitolinum montemin piano fitum. Pantheon quoque in medio vr- * 4 bis pofitum tempium vetuftiflimum M. Agrippx opus plumbeo ledo reftituif.in i| Viticano autem amp;nbsp;pontificias ædes fumptuofis opwis in hanc forinam,quam nunc J Utnimus.redegif. amp;nbsp;rauros Vaticani præaltos amp;nbsp;latos inchoauit, iadis inlanis funda-roentisadturrcsamp;maioremmolemfuperædificandam.quibus coërccri hoftes pof-^^1 xdes pontificisamp;bcati Pétritempium,vt anteïfæpè fadumeft,diriperen-M 'ür. Inchoauit præterçà adeaput rempli bcati Petri amplam tcftudinem , quam
^ulgotribunam vocant, quo tem plum ipfum auguftius, amp;nbsp;hominum magis capax ef-1 f«. Pontem quoque Miluium reftituit, amp;nbsp;xdcs egregias ad balnea Viterbiana ædi-hJ amp;cauit.luuitamp; multos pecunia, qui in vrbexdificabant. Eius etiam mandato viel vr-iM bisferc omnes ftratifunt. Elecmofynas quoque multas in pauperes erogauit, maxi-
“'S'”0 in nobiles ad inopiam ob varios rerum humanarum cafus redados. Virgines inopesfua pecunia Stmunificentiaraaritiscollocauit. Legatos aliunde venientes munificeTemperfufcepit.nullo nongencre honorisamp;liberalitatisadhibito. Facilis »diram fuit,ncmentiar.quippe qui biliofus erat, facilis etiam reditu ad beneuolen-
1^1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^»ft'^odanfam maleuolis Jedit adcarpendum hominem deDeo omni-
M f’'‘soptiraè meritum. Auaritix autemadeo expers fuit,vt neque officiumvllum ven-X r diderit
5î^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PLApN V DE , VJTrS,
diJcrîf vnquSm , neque beneficium Simoniaca prauitate duÄus vllî coIIoMUtritr Gratuserga de fe amp;nbsp;ccclciïa Dci mcriros, amator iuftkiap,pacis auccor amp;confcrujwr, ckmens in delinquenres, cæremoniarumdiligentfffimu’s obferuator.nihit,qtioûa4 diuinum cultuinpcrtinerer,omittens. Extant adhuc vafa aurea amp;nbsp;argentea,extant cruces gem-m-is ornatx,extant 5c facerdotales veftes auroamp; margaritis inlignitïk’t' tantperipetafmataamp;aulæa anroamp;atgcnto rntertexta,extat Scmitra poiitiiàcia.qnï hominismunificentiam nobisoftendunt. CXmitto totlibros fàcros fuoiuirudeKïi' ptos,auFo'Seargentoredimitos. Licet infpicerebibiiothecam pontificiamfuaindu-ftriaamp;munificentiamirificèauftam. Religioibs, vt vernaculo vocabulovfar.itaJ' mauitjVteos’amp;mirabeneficentiaamp;ecclefiafticis bcneficijs iuuerit. Beatumqnoqut Bernardinum Senenfem-ordinisMinorum jinfanftosretulit, quod prædicândo,lt;igt;' cendo,monendo,cafligandoetiam faétioncsItafiæjGuelpham fcil'icetamp;GibelIinan’t magna ex par-te extinxerit, Si Cfiriftianis hominibus bênè beate^uc viuendi via® oûenderit.Cuiuscorpus n une etiam Aquilæ magna cum veneratione in uilîtur.
Ru Onu-[hriQ,
SsKiXsa»! HOMA S,incertoGognomine, SergianaoppidoLunenfisagri iriLi?’*' obfcuro genere ortus, patnm Barcholomæum medicutn habu® Encæ adultusLucanicognomen fiilcepit.Adolefcens Bononiæftudij’'’’' caps, Artium 5cTheologiæ Doâorfadtus fuit. Eugenionii.ob vit'’’' tem, in toUenda Germanorum neutralitatc induftriam, gratus,ab e« Epiito?“’ Bb‘nonicnfis,8cPresbyterCardinalistt.S.Sufânnæcreatuseft. QuomortuOjConeb® in Sàcrario Prædicatorum ad JVlinerux|faâ:o,X VIl.GardinaliumfufFragi/^'^' ' Nonas'Marti) anno M C D XjL Vjl I. Summus Pontifexl denuncîatus, ôum^Petrum coronatus, finperatore Cæïàre Friderico 111. Auftrio Augufto. SW' annos v 11, dies x i x. Pontifex fuit doótrin3,pietate, liberalitate, Scalijs pratclatis^'!'' micôrporisqueornamentisclarifùmus. Annumlubileum MCDL-fextocelcbraii'J; Fridëricum Aiigufti!m,iSc eius vxorera Eleonoram Lu(itandae regis filianairap'’''' Diadëmatein Bafilica 'Vaticana coronauit. Vrbcm veteribusædificijs deforme®i’*’' ui's fabricisexcitatisexornauitjLhifmateabdicantcFelicedublato.pacemEccIeliîf'' ftituit. Coniurationcm Vrbanam, aliquot ciuibusRomanis caftigatisreprefit. PontificeConltantinopolis Orientislmperijcaput C/ariftianis ànefanduiimisfquot;'’ cis, împeratore Græco Conflantino Palaeologo cæfo, occupataeft. Cuiiis reibb'quot;’ Pontificatui fuoimpaâ:am,dum abolere, coaótisinTurcascopijsrtuder.artetitiS)^''” foribus toturn corpus peruadentibus extinguitur, quum ordinationibustribusd' Cardinales creaflet. Obijt autem Romæ in palatio Vaticano i x.Kalen.Aprilb?'’' ni MCDLV. Vacauir fedes dies x ui. fepultus ia Bafilica Sanfti Petri,marmot** fcpulchroi
CALIXT VS IIT.
ALIXT VS fertius, Alphonïùs cognomento Borgîa anteàvocatus,i’*' tione Hifpanus, patria Sauinenfis, Valeatinædiceccfis, pâtreloannc,®*' ^reFrancifcagenerofisparcntibusnatus,ac libéré educatus, Cardinal®® fuffragijs pontifex creator fexto idus Aprilis,MGCCCL V. Isen'® quartumciecimum natus annum , poft prima litterarum erudimenta adllerideit® gymnafium milTus,tantum ftudio 8i diligentiaprofecit. vt breui doéior in vtroqu* iure faftus, acute ipfe alijs aC perdoâè deinceps legerif. Hane obrem PetrusL“' na (quem Beneditftura tertiumdecimum appellarunt) proprio motu neminerO' gaiîif» 9
-ocr page 363-P o N T I F I C V M.
Jjnte, caonicatum lleridenfis ecclefiæ el contulit. Verùm cutn hm eras’doörinx
omnibusnotaeflet,adAlphonfuniArragonuinregem profcftus,eius confilioamp;fe-i cretis llatim adhibetur. Cum autcm Martino pontifice ecclefiæ Maioriccnfis gu-,( bernatorfaétuseffet, perfuaderentque amici,vt ecclefiam ipfain in titulum accipe-
rct,fafturum (e id renuit, quod diceret fe expcitare cpifcopatum Valentinum,qneni f bauditamulto poft fuomerito confecutus eft. Cùm enim mortuo Benedióto ter-p I tiodccimojduo illianticardinales,de quibus in Martino mentionem fccimus.Egi-j, I diumquendam Barchionenfem canonicum in locum demortui Panifcholæ ponti-j, I ficem croaffent, quem Clementem oâauum appellabant, eö ftatim miffus ab Al-j{ I phonfo rege,qui iam cum Martino pontifice in gratiamredierat, Alpbonfus Bor-
I giacft,non fine magno fui ac comitum dif.rimine ; adeo locus ille Panifcholæ ty-(I, I rannice cuftodiebatur, amp;nbsp;ab his potiflîmùm, quorum maxime intererat difcordias 01 îlerc. Qui Alphonfus adeo rationibus amp;nbsp;auftoritate Egidium ipfum ad fanita-
I temdeduxit.vt pofteàfuperueniente Petro Fuxo Martini legato pontificio nomi-. I ne fe abdicauerit, in poteftatemquc pontificis deuenerit. Hane ob rem Martinus
I 8c Egidium Maioricenfem , amp;nbsp;Alphonfum Borgiam Valentinum epifeopum crea-(, I uit. Ortodeinde bello inter zXlphonfum Arragoniæ, ic loannem Caftellæ reges,
I folusAlphonfus Borgia deledtuseft, qui ad pacem amp;nbsp;concordiam reges*adhortare-f I ^'i^lt;luamfeptennio poft inchoatum bellum tanta cum diligenda compofuit,con-
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inter cos affinitatc,vt hodie quoque aliquot iliius fcedcris paâa fer-
I uentur, Verùm cu.n poftea inualefcente Bafilccnfi concilio,rex Alphonfus,qui
|, I fumin regno Ncapolitano bellum gertbat,rogarctur’vt aliquem ex fuis co mitte-A ''^hA.lpbnnfo Borgiæ id negotium demandauit, qui ægrè fetens rem tarn perni-,(■ (iofl exempli Gbicommitti cum regina cgit Alphonfi vxore, vt in Italiam ad regem
I pmficifccretur cum Ferdinando régis filio, cumejue adhortaretur,vt tandem poft I multos labores,5c tot peri ula adita, in quibus turn etiam frequenter verfabatur,
111 mpatriamrediri.t Rex autemfe idfaCtiirumabnucns,hominemadEugenium ml-
I bt,qui tuinPlorentiæ erat, quo cùm de pace ageret. Vitelefcus cnimEugenij nomi- 5 !' 1 regnnm Neapolitanum armato milite ingreflus,longe ac lateomnia populaba-51 tur,prohibiturus quo minus rex Neapolim , quam turn oppugnabat, potiretur, (/1 Cùm autcm in longum res protrahcrctur,Eugcnioque in mentem veniffet vigin-0! tiCardinalcscrearCjValcntinumcpifcopum horuminnumcrum retulerat. Ci^^am
I (luidem dignitatem conftantiffimc rçnuit, quod diceret_id libi ncquaquam inte-,1 Stum effe, re præfertim, ob quam venerat,infeóta- Redeunte deinde Romain Eu-jfl S^pio^cùmpatriarcha AquileienfisTarracinam ad Regem miffus, pacem inter pon-j tificem amp;nbsp;regem compofuiffct,fcederaque inijifet, quibus Valentinus Epiffopus ftmpcrintcriuit,auiftoritatcmquefuaminterpofuit,amp;diligentiam adeo à pontifice diligi cœptus eft , vt eum breui Cardinalem creauerit, tituli fanélorum Quatuor Coronatorum, Romamque ad fe accerfierit, non minore modeftia in Cardinala-,)/ El vtcns,quàm anteà in epifcopatu fecerat ab omni pompa amp;nbsp;inani gloria alitnus
femper fuit. In dicendis autem in fenatu fententijs ita grauis habebatur, vt nihil
1 Vnquàm per adulationcm amp;nbsp;gratiam locutus fit. Mortuo deinde Eugenio , eiuft jl)i 1 que fucceffore Nicolao pontifice, Alphonfus.Borgia, vt dixi, in ædibus fand! Pc-
Eipontifex creatus,Callifti nomen de more fufcipiens,bcllumTurcis ftatim indi-xit. Id fe ante pontificatum vouiffc oftendens fuo chyrographo , his verbis feri-lgt;to,quodinlibro quodamfUoextabat: Ego Calliftuspontifex D E O omnipoten-fcvoueo,amp;fandsindiuidnæTrinitati,m8 bello, maledidis,interdiftis,excciatijni-[{t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X 4 bus
-ocr page 364-jiS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PtATlN!Ä DE VITIS
bus,amp; Jemnrrt q’üÏtüfcunqiie rebus porero Turcos Chriftiani nominls fioflesfïuir fimos perfecuturum* Admirati funt omnes, qüi aderant, quod pontificatus nomen fjbi defumpfifFet anteadeptam dignitatem,quödque homo fencx ac ferè decrcpi-tus,tantUm animi haberet. Vt autem quod promiferat, re ipfa præflarc poffet, pr«' dicatorespertotam Europamftafim naifir,qui omnes Chriftianos in Turcos animi' rent, quiquefacultatumaiiquid amp;opum fuarum ad tantam expcditionem confer' rent. £x hisautem facultatibusadfcdecim triremes Romæ ædificatasinhoftcmim-fît.patriarcha Aquilcienfi prxfefto, qui trienniomaritima hoftium Afianorumvf • xauitjinfulas quafdamcepit, acmagnas calamitates hoftibus intulit. AlphonfusiU'
tem rcxiSc Burgundiæduxcrucis fignum fufcrpientes, ituros le quoque in hofteiî profitebantur,vclarmatos milites eomifTuros. Vcrùm vt res vno impetu motaeft ita etiam facilèrefcditjprincipibus iplîs obvoluptatem rem tantam amp;nbsp;magnimglo' riam parituramomittentibus. Atverôdum pontifexipfein baGlica Lateranenlicû' ronaretur,duo militcs,quorumalterfubcomite Auerfo, alter fub-VeapolioncVrli“ no diuerfarum partium ducibus militabat , de adolefcente armigero contended tes,ita fe mutuis vulncribus confccere,vt vterque ftatim perierir. Hane ob remNW' poliofaólionem Vrfinam ad armaconuocans,acdes, vbicomes Àuerfusdiuertcrecon fueueratjdiripuit, aberat turn comes. Ad Lateranum itaque iturusNcapoIio,vtilt;’' mitsm adoriretur, ægrèà Latino fratrc,amp;acamerario pontificis retentus eft. b“® poterat certefine magna vrbis calamitate eoproficifei Neapolio,cum tota Colum' nenfium faélio,quæccmiti fauebat, iam inarm is eflet. Miferat amp;nbsp;ad vtrumque poO' tifexloannemßjrunccllum, amp;nbsp;Lælium de Valle aduocatos confiftoriales,'/“'/’^' j cem inter eos componerent : atque hoc modo amâoritate pontificis fedata font OW' nia, non tarnen vetus fimultas inter cos fublata eft. Bello cnim fæpius inter fecoH' certaruntcum magno fuorum ineoramodo, Pontifex autem adtranfigendrnCo^ tia pontificia animum adijciens,B. Vincentij Hilpani ordinis praedicatorum. EmundiAngIicimemor,eosin fanélosretulirrobeamqucrem fuppIicationibusD^ gratiasegir,abEcclefia Mineruæ vfque ad fandum Pctrunr confinuatomagnocft^ ac populi Romani apparatu Verùm ne quid ad difturbandam ecclefiæ quietemdet fet ruftici quidam Palumbarae oppidi,quod in Sabinis eft, extorresanteàà lacobo* bcllolocidominofafl:i,domum redeuntes, duobus lacobifilijsobtruncatis,eccft^ oppidum ipfumfedediturospolliciti funt.-quod non modo Calliftus renuit,ver®^ ctiam eo Cardinalem Corumnenfem mifir,qui in gratiam lacobi eos redigeret. T® verb Neapolio veritus,nc Cardinalis Palumbaram fuo nomine occuparetjcov» militibus ftiis profelt;5tus,rocum ipfum aliquot dies obfedit. Verùm fuperucnieu^ Matthæo Poiano amp;FrancifcoSabello ac plerifque alijs militum ductoribusponti^ cisac Cardinalis Columnenfis manda to, lb lu ta obfidione Palumbaram' ingreflb* vrginti rufticosex hrspotilfimum,quttumultum concitaueranr,laqueo interemp'“ membratim diuiferc,caErcris exemplum daturi,nc in dominos fuos tarn grande nus molirentur. A ppar«n’:e deinde per aliquot dies cometa crinito amp;nbsp;rubtOjCm^ mathematici ingentem peftem,caritatem 3nnonaE,magnamaliquamclademfuturi CwiMjuf d'icerenr.adauertendamiramDei Calfiftus aliquot dierum fupplicationes decreei eilt;w- Yj ß quid hominibus immineret,totum id in Turcos Chriftiani nominis hoftesro”^
uerteret. M'andauitprætereàjVtaffiduo rogaruDeusfleéleretur,in meridiecawp^^ iKtemM. nisfignumdarifidelibus omnibus, vt orationibus eos iuuarcnt, qui contra
continuodiraicabant, Crediderim turn ego precibus omnium Chriftianosadbc logradura contraTurcos dimicantes ducc loanne Vaiuoda viro clarilfinio . .
® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etiim
-ocr page 365-if
y n 'i
1«
It' J' lit r
y
1
’fi 'S^
P O N T I F I C V M, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îî?
I*
tt'iamToanncCapiftrano ordinis Minorum, crucemque pro vexilTo hoflibus infe-rente.eos Bellogradum oppugnantes ingenti clade luperalfe. Ad fexenim homi-nummilliaex hollibùsinterfcélafunt,cum parua noftrorum manu,vtCaruaial farï-€ti Angeli CardinaliSjad pontificem amp;nbsp;ad Dominicum Capranicum fanélæ crucis car-dinalcmfcriplitihoftium quoque commeatus omnes,ad centum ôt fexaginta bom-bardæcaptxfunt,quacladeperterritu$Turcus, Conllantinopolim propere fe rece-pit. Aâum de crudeliüimo généré tunc certè fuilfet, fi Chrilliani principes omilfis intellinisbellisamp;odijsjterraacmari tantam viétoriam profecuti fuilfent,quemad-Diodutn Callillus prædicabat amp;nbsp;monebat. Verùm his refumptis viribus amp;nbsp;Trape-îonpriusimperatoreinterempto,amp;Bofinam deinceps rege capto atque interfeclo, potleà cepit,admonentibus Chriltianos omnes his, qui rerumexperientia amp;: loco-tumcognitionc tantamcladcmà longé tanquàm c fpecula quadam præuidebant. Honcell'abat Callillus litterisamp; nuncijs principes Chrillianos adhortari,vt in tan-tomalo oculos aliquandoaperircnt,fruÛrà remedia dcinceps quæfituros, vbiiam hoftisinualuifl'ct. i'.cceautcm,diimvirbonus hæc meditaturamp;prædicat, lacobus Piccnninusà Venecis difcedens, cum magno equitatu ac peditatu in agrum Scnen-fcmhoftibsnimo defcendit,iepetcnsà Senenfibus aliquot millia nummüm aurco-tum,quæ,vtdicebat,patriNicolao',qui eorum aufpicijs quondam militaucrat,ipfi inentódebeanc. Scnenfcsautem fuærcipub, confulturi.omnesltaliæ principes ex federe in auxilium vocant;maximè verôpontificcm, qui eos primo admonuit ,vt ne ^uadrantcm quidem lacobo datent, deincepsveró èi milites fuos conti aPicenni-numipfunï milit,acprincipes Italiæadhortatus ell, vt idem ipl'ifacerent, nealiquod Jraueincendiûin ltaliaexcitarecur,quod nó'ita facileextingui pollet.Veritiomnes, Beid ccrtèeueniret, quod pontifex prædicabat, auxilia propcrèSencnfibus misère. SolusautenïAlphonfus.qui lacobo fauebat hominemque ad fe vocauerat, eiusbene-Bolentiæmernof.qriantanteàcum'pâtreNicolao Picenninocontraxerat.Senenfibus txfœdereauxilianonfüif,immô veröamp;cömitcm Petilianum in Senenfes itaconci-taucrat, vttanti maîi prima caufa inde exorta videatur. Verùm fuperuenientibus îuxiliaribus copijs,tum à Francifeo Slortia,tumà Venetis, eo redaftuseft Picenni-iiusaliquotprœlijs,finonfufus,acmutilatusamp; debilitatus,maxime veto' ad Orbe-tellum,vtconfcenlis Alphonfj triremib’us,quæad hominem milfæfunt, return omnium inopialaborantem, in regnum tanta refrullrà tentata, profeèlus fit. Qu^are amp;Callilli fociorum opera atque auxilio Senenfes magno periculo liberati funt, quinotiminus intellino,quàm externo bellolaborabant cùm non deelfentciues quidam, qui fpret3libertate,falt;âioncm Alphonfi fequcrentur,quorum ctiam opera tantum bellum concitatum trediderim. Sed ciues_benc fentientes, aut pulfis,autcae-lismalèilepatriamerentibus,libertatemi,quam turn magnolaboreSc fumptu pepe-rtre,nunc etiam amp;nbsp;quidem diligenter tuenturranimaduertere A: tum acei rime in mi-litarem licentiam transfugas, interfeclo Gibet to Corrigia, eiusque milite in prædara datorpaululumquoque abfutt,,quin idem etiam Sigifmundo Malateftae acciderit.
lä'
•o*
quitum eorum ftipendio militabat, quiqueamp; bellum in longum duceba'tjamp;prædam exagriseorumnoualiter abigebatlac lï hollis effet. Eodemquoque annotantusiti regnoNeapoitianoterræmotusexortus eft nonis Decembribus, vt, amp;nbsp;multatèmpla, amp;plurcs«des cum magno hominum, ac pecorum interitu corruerint, maximè ve-loNeapolijCapuæ, Caietæ, Auerfae, cæterisque veteris Campaniæ vrbibus, quarum ruinas ego cum maxima ad miratione deinceps infpcxi, dum cernédæ vetullatis llu-diûlius eo me contuli.- Kepetebat turn' votum Alphonlus tertio quoque verbo,
X J quod
-ocr page 366-55® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PLATINA DE VITTS
quad in Turcos fecerat,amp; fe quod voucrat, brcui fadunim dicebat; verum ntf quoqueimpelliadfanéhm militiampotuit, adeö erat illecebris Neapolitani rtgquot;*'’' retitus. Calliftiis autem fedatisitaliærcbus.nouem Cardinales créât: quoruniii cx fororibiisfuereciusncpotcSjRodoricus Borgia, amp;nbsp;Lucius loannes, cognomt”'’ iMillanüscxfprorenepos. AencaniquoqueSencnlem epifcopum Cardinaknit'^ jjit, ciiiuso^era in componenda Italiæ pace,dum Senenfes bello vexarentur,'^ f'uerat. Verum mortuo comité 1 aliacpcij,quem fuperioreanno pontifex vrbisP' . feâum creauerat, ftatim inter Auerfæ comitem amp;nbsp;Neapolionem Vrfinumorta fcnlio elLciim Aucrfæ comes Monticellum non longe ai ibure pofitumoccuP let, quod diceret earn bæreditatcmad nurumLuarn pçrtinerc comitisfiliam.Ç®® înftaretNeapolio, id fuum elle debere iurc hxredit3rio,quippe cùmcomcs genre Vrfinahaberetur. Exaltcrcationc autem duorum de haereditatc mis etiam concertantium , maxima damna populiis Romanus tum ccrtèperp^ eft. Vcrùmcompolitahacetiamcontrouerba, iulfo vtroque armisdifcedere,9',. ftusBorgiam nepotem fuumamp;vrbis prscfedumcrcauitin locum demortuitoj'’b amp;cundem militibusecclefiafticisprærêcit, quo facilius barones vrbis Roms*” ficio contineret. Mortuo verb non ita multopoft Alphonfo, haeredelegitk*’’'^ rente,'intianimiCaIliftusfuit,vt regnumillucf repeterefitaufus, didtitansid’^^j dem apoftolicam Alphonfi morte iure feudatario deuolutum elfe. Paraba” iam vtrinque armamcc Ferdinandus Alphonfi haeres animos hominis contem bat. Noratcnim hominis mgeniumamp;animieiusamplitudinem. Verùm te diftui-bata flint omnia, amp;nbsp;tantometu Ferdinandus libcratuseft. Modt'quot;' Calliftuspontificatusfui anno tertio, menfe tertio, die decimofcxto;fepehw''^'‘^ Vaticanoadfiniftram bafilicælamâiPetriintemplo Rotundo, quodfanótsI*’ in febribus dedicatum eft, Nicolai impenfa anteà reftitutum. Moritur etiam multo poft Borgias , nepos qui in ciuitatem veterem conlugerat, Vrlinsb*® pdia declin.ins,qu3cipfccontraxerat,dum alter! fadlioni magis fauet. Calliut'^jj tern in omni vita vir integerrimus eft habitus, fed hæceiuspræcipua laus eft, lt;1“ dum epifeopus eilet aut Cardinalis, beneficium aliquod in commendatione quot;nbsp;quam voluit,dicensfe vnafponfa, amp;nbsp;quidem virgine contentum elfe, hoceft/'n na Valentina', vtius pontificium mandat. Llcemolymas prætereà pauperibusC''|^ fti,amp; fcruis Dci frequentesdabatjtum publicè.tum priuatim. Virgines pauperest® lata dote maritiscollocabat. Nobiles ad inopiam reda(fl:os,fu3 impenla invita'' nebat.Vtebaturamp; mumficentiaerga principes quando opus erat : maxime veto ga eos,qui nomen Chriftianum auctoritatcamp;opibus fuisiuuare potcrant. AdVIt caffanum,Pcrf3rumamp; Arineniæ principem, ad regem Tartarorum Ludopic«®^ nonienlemordinisfancti Franclfci fratrem, mifit cum multisamp;magnis munerm. eos in Turcum cxcitans, qui perfuafu hominis amp;nbsp;magnas TurciscalamitatesintuK, A: orarorcs fuos,qvos ad Calliftumdeftinauerant ,lt;ad Pium pontificem demùmi'^^j fitiquoscertècum admiratione, turn ob interualla locorum, vnde vénérant,turn' propter habitum noftrisoculis infuctum inlpeximus. Ferunt Vlumcalfanum)'^ pcratis perfajpc hoftibus ad pontificem Icriplilfe.fe quidem vidloriam ex portalle ob preces ab eo ad Deum habitas, ciusque beneficij diuini potius rnanifealiquando memorem futurum. Inchoata hæc amicitia à Callifto ell, nuncconftantcrChriftianicumipfoprincipe retinent.qui Turcum continuisptf Jijs vexat. In xdificijs autem.paruos fumptus fecit, quod ei parum viuere lit“'''
-ocr page 367-. F O N T I F I C V M.
Huodquepecuniasinvfum tantiamp;tam periculoii belli colligebat. RcCiituk folun, bnétæ i’rifcæ in Auentino tcmplum, amp;nbsp;mœnia vrbis dirupta ac fere lolo xquata. Aulæaquædamaurointertcxtaabeoemptacernuntur, In viélu fuo parens elk habitus, in ftrmone modcftiffimus^ Facilis aditu quantum ei per ætatem lieebat : iam tnitnodogefimumattigeratannum,nec tarnen de ftudijsfuisquicquamremiferau begebatipfe-,autlegentes audiebat,fi quid in tanto rerum faltidio eitemporis fu-fererat. Officium tfansfigurationisDomini noftrilefuChriftiipfe compofuit,iul-litque eo modo atque cum his indulgentijs celebrari, quibus celebritas corporis Chrifti in precio haberetur. Oratores ad fe venientes mira beneuolentia comple-ftehatur : quorum precibus aut poftulatfs ab honefto difeedere nunquàm voluit.' Hincobrcmcum Alphonfo fimultatcsexercuit,quöd is peteret epifeopatusinter-dum bis dari, quibus vel propter ætatem, vel ignorationem tum litterarum, tu nt
I rcruni bumanafum, committi nequaquam debebant. Moriens autem Calliftus tentum amp;nbsp;quindecim millia nummum aureorum reliquit , quos in vfus bellicos
, tontraTurcos comparauerat. Dum-autem Callifti funus celcbrarctur, moritur icDoininicus fanétæ crucis Cardinalis, amp;nbsp;fummus pœnitentiarius, vir quidem gra-i Hisac fapientiffimus’.fepeliturque in templo Mineruæ bonis omnibus præ dolore I hebrymantibus.
LFONSVS Borgia ex Caftello Valentins Diœcelîs Sciatiua pâtre Io-hanne,genere nobili ortus,amp; omnibus liberalibusartibus inllrndus, Epifeopatum Valentinum iuuenis adeptuseft. Alfonfi Regis Legatus ad Eugenium Papami 111. miffus,ab eo Presbyter Cardinalis tt.SS.Qua-tuor Coronatorumdcnunciatur. MortnoNicolao V.RoniS,in palatio Vaticanoa xii r.Cardinalibusfummus Pontifex, V.Idus Aprilis,anni MCD L V.
if
''' tf'
ƒ
11-« lt;
f
'ftatus,amp;apud S.Pctrumcoronatus, fedit Imperatore Cæfare Frederico 11 r. A ugu-flojinnos 111. menfesiiii.Pontificatu inito bellumTurcisindixit,adxvi.triremi-tlalTe.DuccLudouicoCardinale Aquileienfi Legato, maritima hoftiumlocain-toto quo vixittriennio multiseoscladibusalflixit. Sedamp;terrcftri bell'o ma-gnaTurcisbehriftianisclades illata eft. Q^^ippe quiadTaurunum in P3nnonia,in-•'gnihellolohanne VaiuodaDuce,adhortatore lohannc Capiftrano Minoritafu-ptrati,circitcr L X.millia hominumamiferunt. MahometesTyrannusfaucius fugafa-btem quæfiuit. Ea viâoria Pontifex |feftnm S. Transfigurationis D. N. IE SV CHR.IS'frI,V111.Idus Augnftiinftituit,Solennesfuppbcationes habuit. Mortua Mfonfo Rege fine Icgitimo hæredc,Neapolitanum regnum repetijt,répugnante I Ferdinando. Bum arma Pontifex pararet, oäuogenario maior, v 111. Idus Augufti, I ‘^noMCDE VII I.rcbus humaniseximitur:Cardinalibus ix.duabus Ordinatio' I ’’ibuscreatis. Vacauitfedesdies xi i. IpfeinSacrarioSanftiPetri marraoreo tumu-1 b fepultus eft, fine vlloEpitaphio.
TVSfecundus, Aeneas cognomento PicolÊominetisartteavocatus,natio- pow.ms-ne Italus, Scnis oriundus. Corfmiani ortus, p'atre Siluio, matre Viâoria, patrum omnium confenfu pontifex crcatur tertiodecimo calcndas Sep-tcmbrismillefimoquadringentefinlo quinquagefimooöauo. Nam pater ‘iüslplebeScncnficumreliquanobilitatc èrepublica deicdus,amp;ad fundum gentigt;-
;i)*| nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;licium
-ocr page 368-551 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PLATINA DE VITIS
liciumCorfinianum vallas Vrciæ oppidum fe con feiens infantem eolocîexvMtf fufccpit. Nato puero, Aeneas Siluius nomen pater indidit. Puerpera autcrop** quietemvifaeülibiinfantecummitraparère, quæ (vt pronaeièmper in peiusniti’' tes hominum funt)verira eft,ne Ibmnium illud puero Ócfamilix ignominiamportt^ dcrettneqpe anteà huiufeemodi fufpicione leuari potuit, quam pofteà intellcxeritt liumTergeftinum epifcopum defignatum fuifle : quo nuncio omniprorfusmet''^' berata, immortaii Deo gratiasegit, quod defundum meliorifato, quàm ßauerat.filium bbi vidcreconrigiflet. Prius tarnen cùmiam per ætatem diiccre’' quidpotuiflet, Corfiniani fingulari memoria amp;nbsp;fumma docilitategrammaticinilt;' dicit : parce adeoaeduriter vitam ducens, vt omnia ruris officia obinopiamadir^ coaftus. Annum verodecimumamp; oftauumagens,Scnasproficifciturtvbiànecfl' rij^amp;cognatis adiutus,poé'tas primo ,moxpratoresaudiuit: quibusfacultatibii’'^ tùm ingenio amp;nbsp;diligentia v;iluit, vt breui præclara poëmata Latina amp;Etrufcalgt;'’9j ediderit, ludens credo in amorem, quo ætas ilia maxime confliólatur. Indevero’’ ius ciuile fc contulinquod profedo non ita multo poft defererc coadus cft.Orto que inter Senenfes amp;nbsp;Florentinos bello,caritatem annonx veritus amp;nbsp;nobilitatemP' biSenenfifufpedam cernens,voluntarium fibivelut exiliumadfciuit.fecuws’jj pliffimum virum Dominicum Capranicum, qui tum Senis iter faciens, ad concilium proficifcebatur, queftum iniurias ab Eugenio pontifice fibi illatasptT . dencgatumgalerum Cardinalatusinfigne, quo etiamabfcntem Martinusobc’“*’quot;
tutem,amp;integritatcm meritö donauerat. Huiusigiturcontuberniovfus,p‘’quot;^ gos icineris labores fuperatis alpibus cœlo vicinis, amp;nbsp;congelatis niuibus^ infernipontcm,Luccrnælacum,Heluetiorumcampos, Bafileam tandeiiip^’''^® QuoinconuentUjCtfi multa negotia Acnex Dominici fecrctario obueneriot) ‘ , per tarnen eft aliquid otij fuffuratus, quod litteris traderet. Dominicum deiquot; paupertateamp;inopiacircumuentum,quippe cui beneficiorum amp;paternï . tisprouentumomnem Eugeniusdenegabat, relinqucfe non fine Jachrymisf®?^, Bartholomxum Nouaricnlcm epifcopum /eciitus, quo çùm Florentiam, vb,ip'*Ä nius pontifex erat,perucnit. Sed hunc quoque in indicium ob crimen laefs tis ab Eugenio accerfitum, Aeneas relinquere impellitur, Nicolaum fanÖ?^'^, Cardinalem fecutus, patremcerteoptimum, acomniumopinionefandifliim*®'gt; Attrebatum profedus Eugenij iulTujVbi conuentus Gallorum principum tur.pacem inter ducem Burgundix,qui cum Angelis fentiebat, amp;nbsp;regem compofuit. Rtdeunte autem in Italiam Nicolao, quem Veneti ac Philipp''’ , diolaniduxaudoremcompontndæ pacis requirebant, Aeneas non admodum' geniogratusBafileam proficifeens, magno femper in honore apud omneselt^ tus. Fuitenim feribainfynodoillaceleberrima,amp;litterarumapoftolicarunu'’.■ uiator, Duodecimuir,qui magiftratusin tanto conuentu cenforius habebatun enim publice per quempiamagi poterat,nifi horum grauiftima audoritas gt;nbsp;niffetiamp;fiquiadmifiiadconfultandumde rebus conciliaribus minimèidonei'’’ „ funt,horum iuffu fenatu mouebantur Erantin eoconcilio quatuorconuentuS; . deputationes moreaulico vocabantur,apud quosde fide,de pace, de refornaa^., decommunibusj^agebatür. His magiftratibusfingulipraefidentesfingulismen ' præficiebantur. In deputationefidei,cui Aeneas erat aflcriptus.fæpèpræfçdm , collatores beneficiorum bis quoque cledus in eo autem conuentu pcrfçpèorau^’^ij ilia eins oratio egregia amp;nbsp;elegäs eft habita,qua in cligeda cocilij fede idonca,
-ocr page 369-o N T I F I C'Y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;55Î
Vtini,F!orcntiæ,Papiam anteferendam oftendit,rern opportunitate.fîtuloctœdiura ,(lt; priuatarum magnificentia, cæli benignitate dementia, commoditate return omni-,{1 iim,quæ vrbi poffuntimportariliberalitate Philippi ducis.Cùm veróaliquid per na-ƒ lionesagcndumeratjVnusfemperexItalicadeligebatur, quirebusageridispræefTet, •y tanta erat in homilie morum facilitas, amp;nbsp;ingenij dexteritas. Legationes verb plures li' toncilijcaufaobiuit, Argentinam tertio, Tridentum femel,Conftantium fecundo, 1*' Francofordiamfemel,in Sabaudiam iterummittitur. DeGgnato autempoft longas 1'^ confultationes concilij in pontificemFelice, Eugenioque exdufo, cùm ofto viriex gt;'1' vnaquaquenationcdeligercntur,quibusfummapoteftas in rebus conciliaribus per-mitteretur, Aeneas pontificisfecretarius ,magiftratum ilium vitro oblatum renuit. Orator deinde ad Fridericumimperatorem àFelice miffus, tantum dexteritateinge- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;1
tiijapud hominem valuit, vt eum corona poëtica dQnatum,in amicos amp;nbsp;protonota-tiumreceperitjitaeos Germania'ppellant, quos principes fecrctis adhibent. Rclatus
ƒ deindeinfenatorium ordinem,quem princeps in rebus grauibusconfulit,tantumva-r luitdoftrinaamp;audoritate,vt facilisin quauis re ad ingenium pertinente primus ha— )gt;' ttretur,licet æmulos amp;nbsp;obtreétatores multos habuerit.Inter! m verb cùm de aboi en-
If dofehifmateinterEugenium amp;nbsp;imperatoremagi cœptum effet, eiusque rei caufaad If' pontificem Aeneas proficiieeretur, Senis aliquandiu moratus, à fuis vehementer ro-1^ 6^t\u,neadEugenium proficifeeretur.-veriticnimfunt, neineum pontifex grauiter eiusauôtoritas inBafileenfi concilio ab Acneaepiftolis amp;ora-jC fænibusperfæpèirapugnatadiceretur. Athomoconffansfuainnocentiafretus,fpre-if ^‘5cognatorum precibus,Romam proficifcens,fe primum apud Eugenium eleganti i »ratione purgat,quod eorum audoritatem fecutus effet,quorum fententia Balîlcenfc ÿ tonciliumfucratapprobatum. Deinde verb his de rebus cum coagerecœpit,quaruni (f Statiaabimperatore venerat. Milfis deinde in Gcrmaniam duobus ab Eugenio ora-toribus,quorum alter! homasSarzanus fuit,altcr verb loannes Caruaial-,tandem ho-[j' nbsp;nbsp;tum virtute 8c Aeneæ ind uftri3,vt in Nicolao dixïmus,neutralitas fublata cft. Vt ve-
)Ii fôetiam id rebus, non verbis tantum apparcret, imperator Aenea’m ipfumRomam niittit,qui Eugenio publice diccret,feac Germanos omnesin humanisdiuinisqueei ddneepsobtemperaturos. Mortuo autem eo tempore Eugenio,dum alter pontifex hlocumdemortuifuffragijs patrum deligitur,Aeneas conclaui præfuit.nullus enim à otatortuminvrbeerattantomuneredignior. CreatoautemNicolaopontifice,acce-f }ta abeundi venia, dum ab Eugenio fubèiaconus creatus,iter in Germaniam facit, j tpifeopusTergeffinus moritur,incuïuslocum Aeneas, fequidem infeio à pontificc I . ^imperatoreïuffeéiuseft.Philippe præterea Vicecomitc fine hærede mortuo,à Cæ-, l fwcadMediolanenfesoratormittitur. Apudquosorationemhabuitdcimperiovr-j 1 ^'sbïreditario,deque fide feruandaicui quidem fi populus ille obtemperaffet,adhuc j Fotiiifçiigçjfjfgy^eretur. Secundo verbad eos redicns,extremaquæque oblibcrta-jpl ttwpatientes,obfidenteMediolanumFrancifeoSfortia,vrbcmipfamcummaximo difcrimineingreditur.reliftisadNouocomumcollegis,quos timorabofficio deter-luerat.Indeautem re infeéla abiens, imperatoris mandate ad Alphonfum Aragoniac ’tgem'proficifcens,epifcopus Senenfis,vnde originem ducebat,à Nicolao creatur.
ƒ1 Compofitadeinde inter Alphonfum Scimperatorem affinitate,ad hominem in Gcr-ƒ I nianiamrediens,eumfemperadhortatus eft, vt primo quoque tempore in Italiamad Kcipitndamlmperij coronam proficifeeretur. Vnde Fredericus iter in Italiam in-^1 gteffus,Aeneampræmifit, vtLeonorxvxorièLufitaniavel Portug311ia,vtnuncdi-ƒ! dmt,adFletrufcumlittusperuenturae honoris gratiaobuiam ficret. QuivbiSenas gt;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peru«-
-ocr page 370-554 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PLATINA DE VIT! S
peruenitjncn diu in-vrbe moratus, populo fufpedus effe ccepit, ne aduentanteimp!' xatore pullispopularibusoptimatcsreipub giibernandæ præficeret. Aeneasigi’“' vtpopulum lufpicioneleuaretjT halamonem,quó Leonoram pcruenturamputa!”'' proficifciturmon tarnen ob ciusdilccfliim quieuére popularium anitni.Relegatam“' que per agrosad tempus omnisnobilitas eft, cuipâulô poft vtmutabilesfuntpop'^' larium mentes,redeundi in vrbem potcftas fada eft, cognita imperatorisintcgritJif' Si Aeneæ modeftia. Is verb Pifascontcndens, quo Lufitanos applicuiffe puellamvni libicreditamad imperatorem,quiturnSeniserat,perduxit. Romanilt;if .ind»tumproHcifcçns, amp;nbsp;priuatim amp;nbsp;publice (dum Casfar corona imperijdonarctu» egit omnia. Imperator prjetcrcaad Alphonfum falutandi hominis caufa iturus,ft dislaum regiumadolelcetem,quem Pannonij amp;nbsp;Boemifurtim ab eo ducerefxpèK^ tauerant,.llt;omæ fubtutelaamp;cuftodia Acncjç.qui plurimam tidem praeft3bat,re]'' quit. Imperator autem Romam iterumrcdiens,cùmgratias pontifieregillct,Fcrri' riam prohcilcitur,BorlîoqueBftenfi Mutinæ ducecrcato. vbiGermaniamattigilif’' Aeneamftatim cx mandato pontificiscum fumma poteftate oratorem in Bocmb“* SeomneSiAuftrixciuitatesmittit, ortananque erat inter easamp;imperatoremcontf’' uerftapro Ladis!3(Z'egc,quemillæadfemittipoftulabant. Sublataautcmtantaf’’quot;' Wouerfia,ac pace inter vtrofquecompofita, Aeneas baud ita multo poft adconufi'' tum Ratifponenlcm mittitur, vbiimperatoris’vices gercns, præfcntc Philippe gundiæ duce,amp; Ludouico Eaioariæ, de immanitateTurcorum, Si de Chriftianæ tantacontcntionc dixit, vt omnibus gemitum amp;nbsp;lafihrymas exeufle^ pri’cipueautem PhilippumBurgundum ad earn expeditioncm adeo animale^rilt eft,vt bellum Itatim omniumconfenfu dccerncrçturquod pofteà omifl“^', rum ambitioneamp;ftuJtitia,qui cundHlibideberiputabant. Aeneas veroingf»''^''^'quot;^ Tc iam ætate,tædiolaborum aediutina inter exteras genres peregriuationefetequot;' dire Senas ad lares patriosinftitucrat;qucm tarnen ucilè imperator, à fententiam^ jiit,cùm dicertf, fihi in aniino clTe, Turcisipfis bellum inferre. Mifliis itaqueob^ tem ad Francofordienfem conuentum Germanos principes,qui ex totapro“quot;’' eà conuenerantjgranilïîma amp;nbsp;Ipnga oratione ad bellum periculofum amp;nbsp;neceflad“quot;* muftis rationibus adhortatur. Vifus eft quidem omnes vehementer common^' Verùrn hoc natura compcrtumcrt,eorum animos cito refidere, quorum atfedusç facile mouentur. Tertius item eadem de re in Noua ciuitate conuentus habetquot;quot; in quo Aeneas mirificè annixus pedibus amp;nbsp;manibus eft, vt aiunt, remexfentt^ peificere: priuatim amp;nbsp;publicè vnumquenque ad id bellumcohortando,qu(il*^ liuropæ,principum ac populorum libcrtas, dignitas Chriftiani nominiscontint' tur. Necabcratàfpepcrliciendærci, cùm fubito nunciatum eft Nicolaumpor cem évitamigrafte,cuius in morte difturbatafunt omniainam amp;conucntusloquot;'^ tur,amp; Germani return nouorum cupidi, perfuadere imperator! annixifunt, nep®' tificibus3mpliusobtemperarct,nifî quædam ad pragmaticam tendentiaab ipfispP^ impetraftent, quod dicerent Germanis longe pciorcm conditionemeire,qiû'J’’lt; Gallis vel Italisiquorum ferui, Italorum in primis, ni res immutarentur, meritot■ dicebantur. Nec certc procul abfuit,quîn imperator tumultuantibus oblêqufj tur. Quo minus autem id fieret, grauiftîma Aeneæ auéloritas intcrccftît: cuius ' fuit apud Cæfarem fententia , Inter principes ctiam de rnagnis rebus inter feds dentes,paccm aliquando amp;nbsp;amicitiam çomponi pofte. At inter principem amp;nbsp;foP lum immortaleodium femperinteruenifle; quare dicebat,fatius hbi videri cump“ tifice fentirc,quàm corurocupiditatibus obtcpipcrare,quorum mentes nonfiquot;^
I i
î ( 1
1
I
I
I
I
1 1
t 1 I
t t E
P o N t I F r C V M.
hc.fedsppetituamp;cupiditateducuntur; Motus hac rationcimperator,fpretap’opu-lorum poftulatione, Aeneafn oratorem deligit, qiii ad Calliftum mitterctur. Is au-tcmRomamprofeâuSjCÙmFrederici iuramenftim pontifia de morc exhiber,col-laudatoquantum fatiscrat vtroque,totaeius oratio fuit de belloTurcisinfercndoï adeoeratad cam rem animatus. Vidcbat cnim vir fapientilfimus id, quod pofteà vfu accidit,barbaros vióloria elatos, occupata Græcia non quieturos. Inde veto' ad pa-lt;tmItalieconnerlus,qua pcrfcfta,bellum Turco inferri pofieexiftimabar,pontiff-^ tcmadeam rem vehementeradhortatur. Premebanturtum Sencnles comitis Peti-lianiamp;lacobiPicenniniàrmis, quiAlphonfipotius quàm proprijs aufpicijs bcllum’ dludgercbant. Vt igitur omnis belli vis extingneretur, Aeneas iulTu pontificisamp;ci-Hiumfuorum rogatu, Ncapolim ad Alphonfum proficifcitur : quo etiani totius ler-meItaliæ Icgati de pace aéturi conuenerant; quibuscùm certèvfque ad eamdierrï *adc re nil adhuc actum erat. Verùm fuperueniente Aenea,tum demiim fibide Piceconuenturum dixit : cjuando is quidôm quem vnicè diligebat, ad fe ob camrcirt *ccefîifiet. impetrataitaquepace, ac libcrata ab bofte p3tria,apud: Alphonfum,cu-bsfamiliaritateplurimumdeîeôlabatur,aliquot menfes fuit, quo tempore feruata oportunitate hominem eleganti amp;copiofiffima oratione,ad bcllum maritimum o-» hentalibusinferendum pcrpulit. Indevero Romaabiens, iter in patriam faéiurus, •CilViftopontificeretentuseftjàquo etiam non multôpôft patrum omnium con-
innumerum Cardinalium refertur. ApudCalliftum vero tantæâmftoritatis «gntiæfuit,vt hominem impuleritoratoresad Senenfes mietere, qui tum ciuifidil-'®fdialaborabant,vt populum tumultuantem ad paccmamp;concordiam adhortaren-'“n AtverôduminbalrreisVitcrbianîsvaletudinis caufa effet, hiftoriamque Boé-’’’'Cätninchoaffet, mortuo Callifto Romamftatim redijtiCKÎus expedatio tanta fuit, ^P^agnaparspopuliRomaniofficijcatiiaobuiam progreffa, hominem,quafi diui-’”ffnt,vtpontificemfalutant. Ad huric cnim tonicnfu omnium pontificatusdefe-'fbatur. Irigreffusitaqueconclauc, patrum omnium fuftragijs pontifex maximusj '^dixfcreatur. Accepta deinde pontificia co/ona, qua tertio nonas Septemb. pon-'ificali apparatu bafilicam Petri ingreflus efF, cùmDeo immortali gratias egilltt, fe Intiim confirmata prius ecclefia: ditiöne, ad ctiram rcipub. Chriftianæ conuertit. ‘'amamp;bellum ante eins pontificatum in Vmbria exortum, lacobo Picennino duce f'tumnouarumcupido, ftatim eo pontificefublatum eft, Affifiumamp;Nuceriaabho-’trcccpta. InterFerdinandum regem amp;nbsp;Sigifmundum Malatcftam,quod difficilli-Jjnmlaftu videbatur,compofitæinduciæ, quôJMantuam omnibus,vbicommunera ^nuftianorumeonuentum indixerat,tutô profîcifci liceret. Creatoautem principe olumnenfi vrbispræfcdoinlocumdemortui Borgæ,relidoqueRomælegatoNi-'nCufafauéli Petri ad vincula card inali, media hyemeab vrbedifeedit, per eas ci-' ^^fsiterfacit,quxciuilidîfi.ordia3d bellum potius quàm ad pacem fpeéîarcvide-
populos ad concordiamamp;quietemadhortatur. Mantuam poftremo vndc-j'^âqueventumeft. Magnus aderat principum numerus, magnalcgatoriim vis. Ex '^ncnim Europa nulla nat io, gens nulla fuit,qux nouant principes, aut legatos eo 'ætit. Aétumdeniqueeftinilloccleberrimo conucntu, Pio ipfo dicente,vt beU ’‘TOcommuni omnium decretoTurcisindiccrctur. Diélæ fentcntiæ,qua’id ratio-/^^i Ptopofitum periculum, quod ceruicibus Chriftianorum immine-
. îæ lunt^ninibus lachrymæ, ciiin eorum cala mitâtes exponerentur , qui à ’fbarisingrauiflîmamferuitutcm quotidicabducebattir. Incenfianimi,cùmoften-^^tpTurcüs occupata Græcia amp;nbsp;illyrico, interiorcm Europam penetraturos.
Kil
-ocr page 372-PLATINA DE VITIS
Nil cftcertèab eo prætermifTum,quod ad raouendos Chriftianorum animospertv ncrct. Magna quidem in dicendo Pij laus fuit, quod, cùm fcpius ijfdem de rebus h queretur,diuerfa fem per vifus eft dicere:tanta erat in homine elcgantia amp;nbsp;copia. Ga lorum querenioniasamp; calumniasKenati régis, quod eundem corona regia donafe tribusaâionibusacerrimèconfutauit. Agcbantur hæc in Mantuanoconuentu,cu® totafereEuropareliflo externohello, ad inttftinum animos atquearmaconuerti'' Surgunt Germani,partim in feipfos,partimin Pannonios: quorum opera tâtumia®quot; que ncceflarium bellum magna ex parte confie! potuiftet. Excitatnr Britanniadup'*' ci faétione:quarum altera veterem in infula regem, altera nouum, fugato vetcre,rtf'' nereconatur Sui gunt præterea HifpaniBarcninonefibusauxiliofuturizqnosArig^'' niæ rex Gallorumarmisadiutus,bellopremcbat. Et ne quid ad dillurbanda oihp^ deeftet, Italia Europas caput,reliéto externo bello, ad inteftinumanimosatqueari’’' conuertit. Gerebatur turn bellum in Apulia, quo loannes Kenati régisfilius. Fertig nandum regno pellereconabatur. Hine duplex faétio in tota prouinciaexorta cumijFerdinando.illiRenatofauerent. Pius itaque omifib Mantuanoconuentu,’* fedandos motus in Etruriamredicns, Viterbium ab aduerfa faâioneperfraudtj* occupatum,haud magno negotio recipit. Picentes ob finesdomcfticos acerrimisi’^' lis exagitati partim ratione,partim metuad pacem rediguntur. Vmbrosfimib tentipne diftraftos, ac magnis cædibus oblitos Si feedatos, audoritate fua tanden**^ dauit. Senenfium rempublicam fublatisfeditionibusomnibus, quibustriennioiquot;' laborauerant,conftituit. Exulesquofdam, viros certe præclaros, in patriaro rcftit**' Nobilibus reipublicæ adminiftrationem reddiditdn Sabinorum verbperÄf/«'” nimaduerfum eft, quod hoftem publicum commeatu Setranfitu iuuillent. grauiffimostumultusficariorum repreftit, capto cum aliquot foeijs TiburtioAngfj Maftianifilioiquem diximusaNicolaoobconiurationem intcremptum,amp;b9'*'‘’\ fcncftrasCapitolijfufpenfum.-quod aufi fuiflçnttcmplum Pantheon occuparC|atlt;!-’ inde tanquam ex arce in optimum quenque gralfari. Tyrannos quofdamad resn*’; iiasfpedanteSjCfinibus ecclefiæ bello fubmouit. neminem vnquam bello attigy quern legatos non priusmiferit, fi quomodoad fanitatem rationibus addutipo*', Fredericum Vrbinatem copiarum fuarum ducem, Alcxandro Sfortia in Marlos''^ fit,qui lacobum Picenninum remorareturaftenatomerccdecondudum.ncinAf*
StrtiHtu. liaad Gallos Ferdinandum bello vexantestranfiret. Ferdinando autemadlSi'' num fugato,auxilio fuir,quô minus regno fpoliaretur:veritus,nc fi Galli rtgnuiP* cupaflentjvidoria elari,!ibertatem Italia?fiibuertcrent. Legatorum à Gallisvei''' tiumminasamp;pollicitationcs,quibus feàFerdinandoad Renatum rradiiccrcfoiii tur,facile contempfit : Sigifinundi Malatcftae etclefiæ Romanæ vedigalisfurorP rabicm,cenfurisamp;3rmis compreffit. Is enim fpreto fccdere, quod inter IcXF'' nandum fuerat à pontificeidumcaftella omnia ob feruandam fidem dafa,contri '^ Mdajfit fasq'uevicepit.Legatum.ccclefiæRomanæadîNidafturem fugauit, Picentibus^' intulit, Huius verb rabies fequenti anno ad Senogalliam Frederico VrbinateA^', polione Vrfinoducibus, grauipræliocomprefTa amp;nbsp;caftigataeft, recuperataStw’S*' lia. ExpugnatumfortunæfanumNicolap Piftorienfi Cardinal!fanôlæ Ceciliïl^ tOj ac magna pars Ariminenfis agri ei adempta eft, ne poftet aliquando ad lionem fpeâare. Pugnatum eft prætercànon ita multôpôftà Ferdinandopan^quot;:' täte ad I roiam Apuliæ oppidum, quo prælio princepsTarentinus ac pleiique*T qu! nouarum rerum cupidi Gallica fequebanturarma,adeo funtperterriti,Ufupp”^ cesàrege pacem pctentcs,in eiusamicitiararedierintferè omnesprætcrpaucosfl^
-ocr page 373-P o N T I F I C V M.
Poftei rexbello infccutuSjaut regno expulit,aut ad fafiiratem redegït. Pius aute d uo-“usmaximisacgrauiffimis bellis liberatusjcxpeditionem A(îaticam,quæin Mantua-Boconuentu regum ac principum ambitione amp;nbsp;auaritia fuerat omifla, repetit : fotios Wli Vngariæ regem,Philippum Burgundiæ ducem ac Venetos, quod hi promptio-f^adeamrem elle videcenturjSbiadiungit. Oratorcs amp;nbsp;nuncios cum litcrisapollo-‘Kis ad genres amp;nbsp;nationes Chrdlianas mittit,qui principes omnes, qui populos ad tantum bellum tamque neccflarium adhortarentur Ipfe interim Senas proficifcitur,itu-fus vbi ei per anni tempus liceret, ad balnea Petriolana, quæ potifll mùm cius aegritu-Uinemlenire videbantur. Ibi autem cognolcit Philippum Burgundum, qui femet ''Wturumcum militeScclalTe vouerat,a tantapollicitatione deftitüTc. Intelügit præ-ttrdmultoseflc principcsac populos,non exteros modo, fed Italos quoque,qui am-“itioneamp;liuore rem lantam dilturbare conarentur, quia eos vidèrent nobilillima præmiareportaturos, qui tantam belli molem fubirent. Hos autem (vt pontificem U2cuit}adiànitatcm reducere conatus eft. Reliftis veröbalneis,ad vrbem proficifei-tunvbi vehementi dolore pedum amp;nbsp;febre diesaliquos laborauit:qua ex re fadum eft, ''tnonislunij,quemadmodum publico dccreto enunciauerat, AnconæelTe nequiue-tit. Delinita autem aliqua ex parte ægritudine, oratores à rege Gallorum amp;nbsp;Bur-Rundiæduce venicntes,eiusque moram cxcufantcs audit. Vocatis deinde ad fe par-tt'^uscirdinalibus,regi Boëmiædefidecatholica male fentienti diem dicittindeab ''u^difeedens,per Sabinos,VmbroSjPicenteSjAnconaleética iacensdefertur. In iti-autem magnamvim hominum ex Germania, Gallia, Hifpania venientium ad •’^UniTiircisindidumofFendif.quorum magnam partemabfolutampeccatis.Ger-’quot;’Uorum potifliraùin inpatriamremißt, quod minus idonei bello gcrendoeflent.-^Uodque cciam belli impenfam, vtinliterisapoiloliciscontinebatur,lecum non de-^uliiïcnt.Dum ». laircm.quæ paflîmin portubusfuperi inferique marisadtantumbel-bmfueratædificata; dumque Venetorum .ducem bellifocium Anconæ expeécat, uiutinaSc lenta febriafflictatus, morituranno fcxagelimoquartofupraquadringen-mille,feptimodecimocalendasSeptembris, horam circitertertiam noólisianno 'trôpontificatusfcxto„diebusfex minus. Tantæ autem conllâtiæamp;fortirudinis fuit, 'ttotaægritudine,grauiquidcmamp;longa,occupationes intelligendi, caufas diuerfa-n'*quot;'§°'t:iumaudicHdi, inhibendi,difcernendi, iudicandi, fignandhadmohendi.ca-'ti.^anJi intermiferitnunquàm Eoautem die,quoc vita migrauit.duas horasante ex-’ttmum vitje fpat um patres cardinales ad le vocatos,conllanti animo amp;nbsp;voce non in-•oncinna ad concord iam in eligendo nouopontificeadhortatuseft :qujbusitem ho-UüremfuramiDci,dignitatéecclefiæ Romance, bellum àfe in '1 urcos fufc«ptum,fa-quot;*temanimæfuæ,familiâomnem,nepotes verö maximeficommenJationc dignosfe Ptïftitcrint.conlianti ac graui oratione commendauit. Perijt fponte facramenta om-’'.Wignair.tegerrimi Chriftiani omnibus in rebus prxfetulit. Prætereà veroacer-^‘“’’'eium quidem difputauit cum.LaurentioRouerella epifcopoFerrarienli theolo-?odoöilïimo,1itcrétneextrcma vnftionem iterare, qua femel inunftus fuerat,dum ohilcj» peftilentia grauiffime ægrotarct. Orationes canonicas,vt intermitteret in tat* ’ntmianüetate, neque domefticorum quidem precibusexorari potuit. Symbolum «nanafijeonftanter pronunciauit: Sc pronunciatum, verifhmum ac fandiflimum el-i^dixit. Non mortem exhorruit,non perturbationis, aut înconftantiæ,dum fupre-'»umfpiritumefflaret,lignum aliquodedidit. Extindlusproledtomagisquàm mor-juusdici pote(l,adeôlongisægritudinibus maceratuscrat, vt corpusfuum Romädc-*Wfetur,fuis aiadauit.Afdrmantpolinólorcs.viuaciniraumcorin homineinuentum.
Y Funus
-ocr page 374-‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PLATINA D'E VTTTS ,
Fun«s AnconaKomam defertur, comitantc famiVia Lügubrî vefteindhti,sc'3C'’ ■ misfqualiJa.Peraétisautéde niorccxequijs,inbalilicaS,Petri codirurad'altJreS.A^ dreaCjCepulchro Frâcifcic.'H'dinarisSenenfisimpeoracôditocumhoc epitaphio:?' n. PONTIFEX MAXIM VS NATiONE TVSCVS, NENSIS, GENTE PICO LIÎOMlNE rfedh annosfex.BreuispontihiJ tuSjingensfuitgloria.Conueiirum Chriftianorum Mantuæ pro fide habuit. OpP gnatoribus Roroanæ fedis intra atque extra Italiam reiHtit:CathjrinamScnenlen'' terSanôlasChrifti rettditzpragmaticam in Gallia abrogauirTerdinâdùm Aragon^ feminrcgnumSiciliæcis fretum reftiruit:rem ccclefiæ auxit. Fodinasinuentit“ primum aluminis apudTolfaminftituit:cultoriuftitiæ Si rehgionis. Admirab^ eloquio. Vadens in bellum, quod'I urcis indixerat, Anconæ deceflit; ibiAc*’' paratam,amp;ducem Venetorumcumfuo fenatu commilitoncs Chrilli habait. ƒƒ tus in vrbemeft patrumdecreto, amp;nbsp;hicconditùs, vbi caput Andreæapoftoliaa'' Pclôponncfo adutélum collocari iuflerat. Vixit annos quinquaginta oâo,!”* I fes nouem,dies feptem amp;i viginti. Collcgio autem Cardinalium quinque amp;nbsp;draginti millia nummûm aurcorum,à vcétigal'ibus ecclefiæ penfum,ob indiö“ Turcis bellum reliquit. Has autem pecunias cardinales amp;nbsp;triremeSjquætuminP”' tu Anconitano erant;Ghriftophoro Âlaiiro Venetorum duci,qui biduoantePijiquot;'^. temcumtriremibus vndecim applicuerat, committunt bis conditionibus.vtW , gijs pro eorum arbitrio bcllo nauali vterentur : pecunias verô ftipendij nofflint Matthiam Vngarorum regem mitterent, bellum aflîduo cum Turcis gerentf''’' Mortuus eft vir fortitudinis certæ,acprudentia;fingu!aris,amp;quinon aoot''quot;”’' fegnitiem, fed ad res agendas, amp;nbsp;maximas quidcin natus videbatur. Aug^’^'^^ llatem pontificisconatusett femper. Non reges, non duces,non populos,non nos in feauteccleliafticum quempiam delinquentes, bello,cenf(iris,interdidb| « crationibusperfequipriusdeüitit, quam cos ad fànitarem redijfle cognouerit. douicoautem FcgiGallorumaduerlàtusell,quôd libertatem cccleliæ narttur,cùm ab-co antcà pragmalicam ecclefiæ Romanæ perniciofiflimamƒ . e-xtorfifTet-BorfioduciMutinenfi minatusefi:,quod ipfeRomanæ ecclefiaecenfuâf'^ amp;Sigifmundo Malatertæbofti ecclefiæ, amp;nbsp;rebus Gallicis faucret. SigifraunduW',, ro Aûftriæducem grauiffimis cenfuris pcrfecutus, quôd Nicolaum Cufanumd'jjf nalem'ad vincula Petriccepiflet, ac comprehenfum aliquandiu in carceredetinu^ Dieterum llembergenfem Maguntinum antiftrtem,malè’dc ecclefiaRomana*^ tieniem,fedc depulit, inque eius lociim alterum luffecit. ßeneuentanum arew copumcontra eius voluntatem res nouas molientem ,Bencuentumque dcreconantein.arcfiiepifcoparu moult. FrancifeumCopinnm plus auâoritausO^ magna pernicieamp;cîadc hominumin Icgatlone Britannica fibi vendicantem eiàfede apoftolica conceflum fuerati cpiEopatu Interamnenli priuauit. Tari*', num ,Beneuentiim jSoram, Arpinum,ac magnam partem Hernicorum,quïgt;”'^ Gampania vocatnr,in deditionem ecclefiæ redegit, Nil regibus,nil populis tii»“’' amp;auaritiaconccnîtvnqi4àm. Qn,ofdam verô feuerilfimè arguit,quôd eapdcr'’^ quæ fine ecclefiæ detrimento amp;nbsp;eius ignominia fieri nullo modopoflent. Tanl'^ terrorisdominis quibufdam Italicis præfertim in-iecit, vt officio Si fide nil anü^ ducerent. Vt hoftes publicos confianter pcrfecutus eft, ficamicos humanilli®* ofhciolîlîimèfouit.Fredcricum Romanorum-impe atorem, Matthiam Vngaror»”' regem,Ferdinandum Alpbonfifiiium,PhilippumBurgundum,Fr5cifcumSiord3'’'' Ludouicum Gonzagam vehementer ddexit, duodecim cardinales iuoppnti^’ . . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sef*
-ocr page 375-P o N T I F I C V M.
^ltïribns addidit; Rcatinum,Spoletinum,Thernenfcm AlcxandrumSaxoTerrsten» fcifliBartholoniJcum R.oucrellam,Iacobum Lucenfem,Francifcum Laodamtæforo-fi’fuzfilium,Francifeum Gonzagam, Ludouici principis filtum. Hiomncs Itâlicî funt habici. Ex tranfalpinis Saltzpurgenlèm,Ludoüicum,Aïibrctum Attrebaten-(«m Vergélenfem. Viuendiautemrationem ita patiebatur, vt otijamp;difîdiæ accufari nullo modo poflet. Surgebat mine aurora illucefcente, amp;nbsp;habita ratione valetudi-lisacrediuinacaftèamp;pièfaâajadnegotia publica datimcgrediebatiir. Funftusof-fido, ac per hortos recrcandianimi gratia dclatus,prandeb3t- Mediocricibo vtéba-^m',nonexqui(itoamp; lauto.Cibos rarôlîbiapparari iu(fït:quodapponeb3tur,hoccde-
Viniparcifïïmus.dilutique ac lenis magis quamauftcri amator. Sumptocibo, iisaidium horæ cum domefticisautfabulabatur.aut difputabat. Cubiculum dein-^singreffuscum paululum quieuiflet,horiscanonicisde morerepetitis,tamdiulegc-^itautrcribcbat,donee ei per muiicra publica licuiflet.Idem fac ebatnoâ;u,quoddie P^dcœnammam ÿclegebatamp;diétabat vfq; ad rauliamnoftein in leâo iacens:nec am-piius qulmhoris quinque autfex quielcebat. Homo fuit ftaturæ breuis, caput ha— ^uitanteannoscanum,faciemantedicrafeneftampræleferentem. Afpeétufeuerita-’tmfacilitate conditam oftendebat. Circacultum corporis neque morofus, nequ« ’'«gligens.laboris patiens habebatur. Sitim equo ammo amp;nbsp;famem tolerauit. Robu^ ^^’neicorpus natura dederat, quôd tarnen longs peregrinationesiSc crebrilaborei, ^f'^'^uentes vigiliæartriuerant. Accedebant morbieiusfamiliarifiàmi,tunîs,calcu-^'^$^fpodagra;qaiba5ita perfepècruciabatur, vt præter vnicam voeem nil ei,quare *'Uiisdicipofletreliftumvideretur. Ad.tuetiam dum ægrotaret faciliserat, verbo-'l'nipareus,inuitus petita negauit. Pecuniarum quantum collegit,tantum eroga-^it^quarum neque ftudiofus, neque alpernator fuit. Dum numerarentur,dum re-fsponerentutjinterelTe nunquàm voluit. Fouere ingénia fuorum temporurn non *'tus,qaod tria grauilTimabellaabeo fufeepta • ærarium pontificnm ita continue» ex-“îuferant,vtærealieno,ac magno quidem fæpè premeretur. Multos tarnen mane-* dbas lulicis amp;nbsp;benehcijs cccleliafticis iuuit, literate». dico, Oratores atit poémata fsdtanteslibenter andiuitrcorumcjueiudicio. qui aliquidfàpere viderentur.fua(cri-Ptîcommifit. Mendaeesamp;delatorcs od o habtiit, iramfacilecollegit,Colleôlam fa-dllimè repreflit. Laceflentibus eum couuitijs amp;nbsp;diétis petulantioribus conftanter 'quot;nouit, ni fedi apoftolicæ facta effet iniuria:cuius dignitatem adeo acriter tutatus ’ftfemper,vteiuscaula mignorum regum ac principum graues inimicitias fifequen-Jcrfufccpcrit. Erga domeiticos mira ^oinitatc amp;nbsp;facilitate vtebatur. Nam quos vel 'rfcitia, velignauia deliquifl'e deprehendiflet, paterna charirate admonebat. Ma-l^defeopinantes vel loqnentes coércuit nunquàm : libéré enim. in libera ciuitate lo-^'liomnes volebat. Qn.ærentincfciocui apudeum,quôd male audiret, refpondit, ^''ï'equoque qui male fentiantjlî in campum Florae proficifceris,multos audies. Si S^indocœlum Komanum tanquàm nituræ fuæcontrarium amp;nbsp;infakibre rautarecon quot;ifuiflet.ællate prscipuè, autTibur,aut Senas in patriam proficifeatur. Seceffuau-'«niîbbatiæmirèdelcétabatur,quæ in agro Senenfi,tum3maenitateloci,tumopa-titatc l'iluarum mira refrigeratio ællate habetur. Frequentauit Maceratana Xr Petrio-linabalneavaletudiniscaufa.Karaveftcvtebatur,Scargentofriigali magis quàm re-?io. Eius cnim voluptas omnis quandoà muncre publico vacabat, in ledione amp;nbsp;feri-Ptione frequenti repofita erat. Libros pluf juàmfaphirosamp; fmaragdos charosha-buit,quib’chryfolitorûmagnam copiam ineffe dicebat. Mcniam autêarrificiofamita ♦owéplitjVt ad fontes,ad nemora^ad loca agreltia dç^atus,quç fæpè f requêtabat ankni
Y 1 cattfa.
-ocr page 376-J4O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PLATINA DE VITIS
caufa,nonapparatupontificio,fedhumiliacpropè rufticano fitvfus. HanceïuJ^ bram locorummutationcm non defuêre, quicarperent,exaulicis maxime,quo“' nunquàm ab alijs pontificibus faélum effet, nifi aut bello, aut pcfte vrgente. HorU^ autem qnereiascontempiitfenipcr.quód dicerer,nil ob earcm àfe prætermittijqu“ ad dignitatem pontificatus,ad vtilitatemaulicorum pcrtineret. Signabatomnibus Jocis,3iidiebat,cenfebat,refpondebat,affirmabat, refellebat : quibus ex rebus, quo“ etiam in loco abunde omnibus fatisficri poterat.Non libenter folus comedebat.n’ ‘ obrem,velSpoIetinumcardinalem, velTheanenfem, vel Papienfem inconuiui“^ adhibebatdntercœnandumdcftudijsbonarum artium loquebitur, mcmoriani'.' terum repetebat:amp;quid quifque laudis vel didicendo vel fcribendoconfccutuso cxquibtoiudiciooRendebat. Ad vit tutcmfuos frequenter ad hortabatur, à vitijso terrebatjCÙm eorum res geftas commemoraret,qui in vitareólè autperperàmc? fent. Auguftino Patritioleftorevluseftàquo etiamfdum ipfedifl:abat)delcribfO* fur omniadalesinterdum libenteraudicbat,ncgotijspræfertim vacuus. Florentin“ quendam interdum adhibebat,cui Graeco nomen eft,hominem certècuiufuismo^' natura,linguam cum maximoomnium,qui audiebant,rifu facilèexprimentem. b mofu.itverus integer,apertus,nil habuit fidi, nilftmulati. Chriftianamautemto gionem ita coluit amp;nbsp;obfcruauit,vt omnem prorfus hypocryfis ful’picioneraà fer““quot;’quot; uerettfrequenterconfitebatur Sicommunicabat. Remdiuinam autipfefaciebatp“ dumficret,obferuatisdemorecæremonijsomnibus,aftabat. Somnia,portenta,pf^ digiacontempfit Temper Fulguraprocurauit nunquàm. Geomantjbus amp;csteris-genus nullam fidem adhibuit.Timiditatisamp;inconftantiæ fignum nullun’'” cognitum. Extollifecundisrebus,amp;perturbari aduerfis nunquàm plerunquevt timidos amp;nbsp;formidulofos reprehendit, quod acceptas clades (vt in be contigit)aperteeidenunciare vererentur .Incommodisenimcofilioamp;manutn“^ pofte dicebat,fi idadtempus,quodaccidiftct,fciTirmforet. SociosbeUi,vel dineimpenfæ,vclhoftium potentia perterritusdefcruit rrunquàm. Bellafufeep''quot;' uitusitamen amp;multisacmaximis iniurijs laceffitusprotutela ecclefiæ, pro defen“ nereligionis.Aedificandiftudiovehementerdeleftatuseft. Impenfaenimfuîu’ tern pli ad Vaticanum vetuftatecoslapfæinftauratæ. Veftibulum ædiumaddig“'quot;^ temamp; tutelam locimunitum.Aream pro rempli foribus ruderibus purgatamftet“^ reparabat.Porticum vnde pontifex populo bcnediceret,inchoauerat. Tiburea^' perfecifTe priufquàm inchoafte vifus eft. Senis quadrato faxo gentilibusfuisportie“ raftigetam Scornatiffimam extruxit: Corfinianum, quodPientiam à Pio nomquot;“, pontificatu accepto appellauit, ciuitatem fecit; templumcjueteftudincumcclcbb' quidem,amp; ornatiflimas ædesextruxit. Sepulchrum marmoreum paternisnu“' nisque oflibusSenis in templo bcati Francifei fuo iulTuconditurajhocdiflichon^ tjuit ;
Silums hiciaceo coniunx Viiiort/imecum efl-Filius hoc clavflt marmore Papa Ptus.
Quatuor habuit ex fbrore nepotes : ex his duo minores natu eins gratiaStaudot“’' te à rege FFJpano equeftri ordini funt additi. Primus, cui Ferdinandusrex filia^'. m itrimonium I'ocauerat, dux Amalphitanuscreatur. Secundus, quern (vt antei“)' xi^Pius in numerum cardinalium retulit, tanta cum integritate Sc virtute adhuv'* uir,vt in eo nil fit requirendum quod ad ampliflimum virum pertineat : ingenio.'”?' ribus,fo!ertia,religione,modeftia,grauitate. Ad Pium redeo, quiintantoreru®quot;' ftigio,coilocatus,l.terarumftudiumintermifit nunquàm. AdolefcenSjamp;nondnffl»
-ocr page 377-P o N T T F I C V M.
cris inîtîatus poëmata edidit kfciuiæ magis amp;nbsp;feftiuitati accommodata,quàm prefïa amp;nbsp;Çnuia. Surgit tarnen nonnunquàm .-Sidum iocatur, mordacitate non caret. Extant «lus epigram mata referta falibus. Ad tria m i 1 lia varioru m verluu m feripiifle dicicu r, ijuorum pars magna Bafileæperijt. Orationifolutæ reliqua vita le totum dcdit,inag-nitudine rerum inuitatus,deleôtatus eft etiatn mixto fcribendi genere, Si ad philolb-phan Juin aptiore. Libros in dialogo edidit de poteilateconcilij Balileenlîsj de ortu ^ilùdeftudio venâdi,defato,de præfcicntiaDci,de hæreliBocinorum. Keliquitdia» •ogum imperfedumcontraTurcosinchoatum prodefenlîonelîdeiCatholicæ.Epi-quot;olas digelîit in tcinpora:amp; quas prop hanus, quas facr is initiatus, quas antillitcs, quas pontifex maximusfcripferit.voluminibusfcparat. His reges,nationcs,ciuitates,prin-ÿcsat(];onine genus nominuni ad religionis arma incendit. Extat eius epiftohad ‘ orcum,qua hominem adhortatur,vt polthabita Mahometana perfidia, verâ Chrifti ï'fureligionemfcquatur.Libellum edidit de miferiaaulicorum.Scriplit etiamdein-toutioneartis grammaticæad Ladiflauni adolefccntem Vngarorum regem. Ora-îioncscirciterduaslkxxx.habuit ad pacemregum,3dconcordiâprincipum,adtran-5oillitatemnationum,addefenfionemrcligionis,ad quietem totius orbisterrarum *ptâantes.Boé'micam hiftoriam pcrfccitiauftralem imperfeCtam reliquit. Aggrefliis dlhiftoriam rerum vbique locorum fuaaetategellarumiquam negotiorum multitu-“'ncoppreirusimperfetâamreliquit. Commentariorum de rebus à fe geftislibros fcripfitjtertium decimuminchoauit. Scribendi genuslcneeft,actempera-
^•''’’•Conciones habet fplendidasamp;reiaccommodatas.Mouet3ffeéius,aceosdenique 'Wjt.CandoremScornatum orationis nunquàm intermittit. üeferibitappolitè ritus ^fluniina. Varios pro tempore fumit eloquentije vultus. Cognitionem rerum anti-^luruninonomittit. Nulliusoppidi occurritmentio.cùiusoriginein non répétât,fi-tum non noter. Qji duces, qua ætate claruerlnt, diligcnriiîirr.è pcrfcribit.Mimos c-^ümadvoluptatcinnotauit. Sententiasin prouerbij modum reliquit multastqua-pinipartcmaliquam,quodadinftitutioncm humanxvitæ pertinere vifæ funt,fùb-quot;ingcreinhituit. Diuinamnaturameredendo melius qulm difputando inteiligi^ac Comprehendi pofle dictât. Omnem feétam aucioritate firmatam humana,rationc ^rcre. Chriftianam fidem, fi miraculis non eilet approbata, honeflatc fua recipi de-huilTe. Vnius diuinitatistres efle perfonas, non quaratiene probccur,fed àquo^dica-’quot;ranimaduertendum. Morales menfores cœli amp;nbsp;tcrræ,audaces magis videriquàm '«ros. SideruininueftigarecurfuSïpulchrfuseflcquàmvtüe. Amicos Deiamp;hac5c nwuraperfruivita.Sinc virtutcnullifolidumeflegaudium.Neqiauarum pecunia,ne-^iitdoâumcognitionererum vnquàmrepleri. tui pluranodedacumclt, eum ma-•“nfequidubia. Plebeisargcnti,nobilibus3uri, principibus gemmarum loco, lite-’“«(fedeberc. Bonos medicos non pecuniain.fed bonam valecudinem ægroti quae-
Artificiofamorationem ftultos, non fapientes fleôtere. Sanôlas elfe leges, qux ''■’gwtifrenalicenti.ïimponunt.In plebemvim habere leges.inpotentes mutas. llt;es S^uioresarmis, non legibusdiffîniri. Vrbanus ruamdomumùuitati.ciuitatem re-poni,regionem mundo,mundum Deofubijcit. Lubricum effe primum apud reges beum. Vt in marc flumina omnia,1ic vitia in magnas aulas fluere, Aflentatores mi-’ii'nequovolunt,rcgcsducerc. Nulli magis principes aures, quàm delator! prælla-ft' Pcfiiraam regibus peftcmadulatorislinguam. Kegcm,qui nulli fidit,inutilcm cG-*t:necineliorcm,qui omnibuscredit.Qu^i multos regit,àmukis regatur oportet. Non Wie regionomine dignum, qui, fuis commodis publica metitur : neque qui fiera neg-hg^iccclcliaiprouenturatneque regem qui iuridicundo non aflrJctjVcftigaliadigua
■Y 5 pcte.e.
-ocr page 378-PtATTKA DE VITTS
petef'e.Lît!gafores,aues:forum,3ream:iudicem,retc;p3tronos,aucupesdlceb3t. DtJ' nitatibus viros d.indos.non dignitates hominibus. Magiftratus alios mercri,amp;nóh3' bere:alios habere,non mereri.Graue pontificisonus,fed beatum ci,quibenèfert.In-dottum cpiftopum afino comparandum. Corpora malos medicos,animasimperitc* facerdotcsoccidtre.Vagum monachumdiabolimancipiumefTe. VirtutesclcrumJi' tafle,vFia pau pcrem facere Sacerdotibus magna ratione fublatas nuptias, maiorirt' ftitucndas videri Fideliamico nullum tbefaurum antefercndum.Vitamamico.inu!' diam morticomparanda.Hoflem in fc nutrirc,quinimisfilioignofcit.Nullainre3igt;’ rum placerchominibus,nifi in morte. Vitia hominum liberalitateobtegi,nudariaur ritia. Mentiri feruilc vitium cfle Vini vfum amp;nbsp;laborcs amp;nbsp;morbos auixifl'e mortalibu’' Vinum,quôd mentcm cxeitet,non quod obruat,fumendum.Libidinemitatemoii’' nemfœdare,fencâ:utéextinguerc Quietem vita non aurum ipfum,non gemmasprJ' here.Dulce bonis,durum iniquis mori.Generofam mortem turpi vitx omnium lofophorum fententia anteferendam. Hæc funt fere, quae de vita Pij pontihcisfri'’' poffunt : ad cuius laudes hoc etiam addo, quod amp;nbsp;beatam Catharina Senenfem infiO' ftas retulit,caput fanfti Andreæ è Peloponnefo à principe loci Roma aueclumjinüquot;^ ÖO Petro cum maxima veneratione,cumq;fupplicaftonibuscleri populiqueRoro^ in facclload id fabricate col locauit, rcpurgatotemplo, eo loci potiffimùm,dimotiîi' quorundam pontificum amp;nbsp;cardinalium fcpulchris, quae bafilicam ipfam temercoi^'*
ENEA SSiluiusPicolhomincus,gentePatricia,tenuioris tarnen fort» næ,patreSiluioin Villa Corfiniana agriSenefisortus, perom'’'“'quot; manæ Curiæ dignitatum gradus,ad munus Apoftolicum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;।
reris humanior ibus inftruéi:us,eloquenti3,dcxteritate, amp;: prudcntiaj” cum valuit. Primiim Cardinalium CapraniciA x'MbergatiScribaide»’ in Concilio Bafilecnfi raeremoniarum præfeâus, èc pro eo multis Legationibuse?'''^ gièfunétus,pofteàFridericii I i.Felicis V.Eugcnijin i tScNicolai V-epiftobrut” gifter,amp;aSecretis fuit.AdEugeniumini.pronationeGermanicaLeg3tus,obe tiam,fublataneutralitatc,eidempræftitit. ANicolao V.EpifcopusTergeftiiwsA nenfisjà Califto i n.Diaconusprimo S.Euftathij,mox Presbyter Cardinalistt.S' næ crcatuscft.QipomortuoRomæin palatio Vaticano.xv 11. Cardinalium fuftf’e . Romanus Pontifex,x 111 i.Kalend.Septembris,Anno M C D LV11 Ldenund^^ I ii.NonasSeptcmbFiscoronatus,lmperatoreCaEfareFridcriconi.Auguflo;Kui nos V.menfesxi.dies x x vn. Ordinationilxistribushabitis, xin Cardinales uit.Obijt Anconæ dum Picenodum bellum in Turcas adornaret: jVacauitfedes xvi. CorpusRomamrelatumin Bafilica SanöiPetri marm.oreotuniulocumbO' logio,in SacelloSantfti Andres fepultum eft.
PTVS II.PontifexMaximumnationeTufcus,patriaSenenfis,gente nea,fedit annos fex.Breuis Pontificatus,ingens fuit gloria.ConuentuniCnr
norum Mantuæ pro fide habuit. O-ppugnato-ribus Romanæ fedis intra tra ItaHam reftitirCatharirram Senenfem inter Sanftas Chrifti retulit.
in Gallia abrogauit. FerdinandumArragonenfem in Regnum Siciliæ nj, ftituitiremFccIefiæauxit.Fodinasinuentitum primùm aluminisapudTo'ia^.^^j, tuit.Gultor iuftitiae,amp; religionis. Admirabilis eloquio.Vadens in bellum,quo“ lis indixerat, Anconæ decefiitubi amp;claflcm paratam, amp;nbsp;ducem Venetornm*:“^
Scnatu corornilitones Chrifti habuit. Relatus in Vrbem eft Patrum
-ocr page 379-P Q N T I F I C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î4J
«onditu? ; vbi caput Andreæ apoftoli ad fe ex Peloponncfo aducflum collocariiufle-nt. Vixit an nos L VIJ11. menfes IX dies X X VI i.Francifcus Cardinalis Senenfjs auun-«lo iàuftifhrao fecit,Anno M CCCCLXIIII.
Humi vero in Tabula marmorca,
P I V S I r. P O N T. M A X.
P A V L V S II.
EîftSè?* nbsp;nbsp;nbsp;LVSfecundus, Petrus Barboanteàvocatus, patria Ven etus,pâtre Ni- P»»f.î2»
colao,matre Polixena, fancti Marei presbyter cardinalis, pridie ealend.Se-
4|^^iptembrispontifcxcreatur,MCCCCLXH 11. henimEugenijpontifi-cisexforore neposadolefeensadhuc iturus in mcrcaturam erat, qusapud
Venetosin precioeft,amp;à Solonenon improbatur:amp; iamferinium ôearma in triremes detuleraqcùmeinunciatum eft.Gabriclem Condelmerium auunculum fuum pon-tificcmcreatum efle.Subditit itaque adhortantibusamicis de fratre Paulo Barbo ma-iorenatu,acliteris,licet iam adultus efler, operam dedit: præceptore vfus lacobo Ri-lt;ionio,quidiligentiam hominis earn rclaudare eonfueuerat. Habuit amp;nbsp;aliospræce-ptores.nec tarnen ob xtatem admodum profecit : quos omnes præter Ricionem,dun» f'’''tifcxe(ret,dignitateamp;facultstibushonellioresreddidit,oftendens per cos non /îetiffe,quôminus doftioreuaderet.Paulusautem Barbo magnianimi ac prudentiæ ’'If,tognitafratrisnatura,quæ potiùs quietem quàm negotia appetebat. Jbugenium fogiii^nimFlorentiam videndi hominiscaufa venerat) vt Petrum ad fe vocer,initia-tumquefacrisinaliquodignitatisgradu collocet. Vocatus itaque Petrus,archidiaco-iiatumßononienfem,ac non ita multo pôftepifcopatum Ceruiae commendationea-lt;lcptus,profonotariusabauunculocrcatur,exhispotiflîmùm, qui emolumentorum participesfunt. Hisautem facultatibus aliquot annis vitam ducens, tandem vnà cura Alouiiio Patauino medico, quem pofteà patriarcham amp;nbsp;camerarium appellârunt, cardinalis ab Eugenio creatur,inftantibus quibufdam Eugenij familiaribus, vt habe-^cnt,qucin Alouilij potentix interdum obijeerent : inter quos poBeà tanta (imultas ^Uit.vtnufquàm maioreodiocertatum(it:hisetiamdifcordiasalentibus,qui ieditio-’libusaliamp;augeri confueuerant. Dolebat enim Petrus primum locum apud Euge-dumfibifurripi.cüm nepos eilet, cumque etiam patritius Venctus. Hanc ob rem ini-’’aidtiasnonvulgaresexercuitcum Francifeo Condclmeriovicecancellario ex ami-’ir:ugenijnato:quodeinceps mortuo, totum le inpatriarcham vertit.licetfæpiùsin-Cctcedentibus amicis in gratiam redijflent limulato animo. Hanc ob rem iub di-'actlis pontificibus ita inter fe mutais odijs ccrtàrunt, vt alter alteri non peper-^^f’iliuefacultates,lîuedignitatem infpicias. ladataSc inter eos varia probrafunt, ‘î^æconfulto prætereo, ne maledicij fidem præftitifle videar. Mortuo autem Eu-§‘^'’'o,cùm in eius locum Nicolaus V.fufFeftns eilet, tantum apud hominem gratia blanditijs valait, vt amp;nbsp;primum ipfe locum è natione fua apud eum tenuerit, fra-Nicolai hominem adiuuante: amp;ita Nicolaum animauerit, vt camerarij digni-
’’tem Alouifiodiminueret. Erat enim Petrus Barbo natura blandus, arte huma-'lUSjvbiopuserat. Prætereà verô cô indignitatis plerunque deueniebat.cum pre-Cîndo,rogando,obteftando,quod vellet, confequi non poflet vt ad facicndam fidem ffcobuslachrymasadderet. Hanc ob rem Plus pontifex hominem Mariam pientifù-«*inappellarcinterdù per iocumfolebat. His quoq;artibus apud Calliftum vfus,eô y 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perpu-
-ocr page 380-344 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PL ATIN A DE VTTIS
perpulîthominent, vt AIouilîumcumtriremibusinTurcos mitterct, oftcndenîh^ niinisamplitudineiUjhuictantærci maximcconucnire, cùm alias amp;nbsp;cxercitus fet, amp;nbsp;dittonem ecclefii ab hoftibus conflanrcr turatiis fuiffet. Hac demùm liberatus Petrus,Calliflum deincepsita in fententiam fuamlèmpertraxir.vtdone''''' xertt,nulliuv quànihn!usconfiliofitvfus. Facile prætereà quicquid volebatàp®'''^ ficeimpetrabatjfuavclamicorum caufa. Hratenim propenliorin amicosramp;quo’ clicntelamfufceperat,qurbufcunque rebus poterat iuuabat, ac conftantiflîæè tut*’' turjCÙmapud vnumquenque magiftratum,vel turn maxiinèapud pontifiecm. tæ prætereà humanitatis fuit, vt in ægrirudinibus curiales ipfos, quialiquoinpf^^, erant,inuifcrer;amp;quibufdam remedijs adhibitis,eos ad valctudinem adhortarf”.-Sempcrenimdoinihabebat vnguenta, Venetijs auefta, oleum,tyriac3m,amp;eïtf*] genus,quæadcurandam valctudinem faciunt. Exhisaliquid adægrotosæitt'’^ Curabat Item, vtvni (îbi magis quàm alteri xgrofantium tellamenta committ^f'), tur,quæpofteàexarbitrio fuo partiebatur : amp;nbsp;(i quid inerat quodadrcmluanip^f^. ncret,fado tarnen fub kalia prccin,id libi pecunia vindicabat.Romanorum rundara amicitia deledtatus efl-jquosiæpcincouiuium adhibebatjtum adiocui’i*''^ ad rifum: quem amp;nbsp;Priabifîus fuus amp;nbsp;Francifeus Malacaro falibu«,mimb,dittcrij5A‘^, matibuslrequcnternon line s rbanitate excitabant His quidem artibuseftcccN'' turn ciuibus Romanis,turn aulicisipliscliaruselle putaretur.Prætereàautcnij tantùm polie viderctur.fonsetiam auétoritatem libi com parare annixuseft^ in Hernicos(quam nunccampaniâRomanam vocanOprofeélus eil ad populo’*!''' dam fcdandos,qui de finibus contédebant : amp;i îitem componcre intercüiu'*^'’', fæamp;Ncapolionem Vrlinumconatus,pauKimabfuit,quin turpiter captas, conijcerctur,3deôin eum cornes Auerfus ob quâdamverborum !icenti3ni,iiquot;'y j matuserar. Reitaqueinfcâaabiens, homîni femperaduerfatusell. Mortuodc' Callifto,inciusq;locumPiofulïedo,cùmpcrmufarecpifcopafumVicetinumi'’l ; uinuminftandoacerbè nimium,rogandoq;anniteretur,amp; PijPontificisamp;Vçu* iraadeôincurrit,vt Paulum fratremfenatorio muncrcamouerint.amp;eiinterdi’** quo minus aliorum bcneficiorû prouentibus poriretur, nili fententiâ mutaret. f’ ob rem indignatus homo,vlcilcenditeirrpusobferuans,interim acerbe nimian’quot;'^ inuehebatur, per quos ftetilTetjquô minus voto potiretur. Mortuo autemPio,'quot;^ locum ipfefuffeäus,ftatim vbimagiftratûinijt;liuecjuôdita pol licitus erat, Pij décrétaamp; aftaederat,abbreuiatores omnes,quos Plus in ordinem redeger^'’. quàm inutilesamp;indodtos(vt iplèdiccbat)exauétorauit. Eos enim bonis amp;nbsp;dijquot;. indiâacaufafpoliauit. çuosetiam propter eruditioncm amp;doârinaextotoorb*|^ rarûconquilito5,magnis pollicitationibus amp;nbsp;præmijs vocare ad fe debucrat. Et*'. demillud collegium refenum bonis ac doétis viris. Incrant diuini atg-jhutnïquot;''', viriperitillimi.lneianrpoetæamp;oratorespreriq;, quicertè non minusornamt''''‘| curiæafferebant,quàm abeadcmaccipercnt, quosomnes Paulus ranquâinquiU^i^ aduenaspoireflione pcpulit,licet emptoribus cautû effet !itcrisapoftolicis,cauri^ fifcipontificijautl-orirate,ne qui bona bdeemiffentjcpolfflionc honcllaack^',, deijeerentur. Tentârunt tarnen hi,ad quos res iprapeFtinebat,homincmèfent^quot; j^ mouere Atq,egocertc,qui horumdcnumeroeram,rogando etiam vtcaufâip'*' cibus-publicisfquosRotæaudirores vocant)coramittcretur. tum illetoruisocu afpiciens, lr3nos,inquit,ad indices rcuocas, acfinefcircs omnia iurainfcriniop*', risrroftricoHocataeflef i,ic Hat fententia,inquitdococedant omnes, çantquovo^.^ nihil cos moror,pontifex fum, mihiquelicet proarbitro animialiormnaôhamp;f^^^j;
-ocr page 381-F O N T T r I C V M, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^545
vr
nr
dereSfipprobare.Hac verb tam immiti {entétia accepta, vt tapidem immobilem vol-tieremus.obferuabamur,ikfrurtraquidem dieacnoólu in foribüs aulæ,vilifiiiuum etiam quenque feruum rogantes, vt nobis alloqui pontificem liceret. Keijciebamur non fine contumeli3,tanquam aquaamp;J^ni interdicti aeprophani. Hac autem dili-jentii xx.continuis noóiibus v fi fumüsinil enim fcrè nili nottu agebat. Ego verb tan
ei’
5'
ta ignominiaexcitus, quod mihi aefoeijs meis coram non licebat, id agereper literas inllitui. Scripti itaque epiftolam his ferme verbis : Si tibi licuit indifta caula fpoliare epi/Jtlt nos eniptione noftraiullaaclegitima,debet amp;nobislicereconqueriillatain Iniuriam iniuftamqueignominiam. Keieétiàte,actaminfigni contumeliaaffecti, dilabemur patTim ad reges,ad principes,eosque adhortabimur.vttibi concilium indicant,in quo potillimùm rationcm redderecogaris.cur noslegitimapolfefiione fpoliaueris. Le-ÖisliteriSjPlatinam reum maieftatis accerfit,in carcerein trahit, compedibus reuin-tit,mittitTheodorumTartiifinumepifcopum,quiquæfiionemhabeat. Isftatimme team facit, quod amp;nbsp;libellos faraolos in Paulum fparfilfem,Hi concilij mentionem te-Ciffem. Primumcrimcniiaconi'utaui,eos quidem dici libellos famofos,in ejuibus fctibenfisnomenreticetur-.atmeumnomenincalceliterarum extare,non igitur li-belli famofifunt. Quod verb de concilio mentionem feccrim,menonadeb graue ttimcnidputa{re,cumin,fynodisà lanótis patribus Habilita fint fundamenta ortho- ' iota; fidci,priusfparfimiaéta^iSaluatorenoftro, ciusque difcipulis ,vt maiorescum
1 'nWibusæquoiure viuerent,necuiquam fieret iniuria. Vnde etiamapudlkoma-’'osinftitutaeftcenfura,quaamp; quipvinati ,amp;quiin magiHratufuerunt,rationem ha-bitiitiarnftratus amp;vitæantea'd:æ rcdderecogebantur. Cùm verb his rationibus ni-
L bil [,rofeciirem,reuinöus com pedibus, amp;nbsp;quidem grauifiimis, media hyerne fine fo-I cocelfainturriac ventisomnibus expolita coerceor mcnfibus quatuor ttandéverb I hulusFracifci Gonzagæ cardinalisMantuani precibus fatigatus,ægrè pedibus ftanté 1 rnoleftiacatceris me libcratiadmonet ne ab vrbe difccdam,in Indiam,inquit,fi profi-
dfccre.inde te trahet Paulus, Feci mandata. Triennio in vrbe commoratus fum ,ar-bitratus hominem aliquam medelam mcis incommodis interim allaturam. Coro-natusPaulusdcmore, memor àCalliCtoquondam pulfos elfe èfanâo loanneLate-hno canonicos reguläres, quos eodemiti loco Eugenius pontifex ante collocaucrat, tofdem reuocauit, vt feorfum à canonicis fecularibus diuina officia celebrarent. Prxtereaveröcanonicorum fecularium eo inloconomen aboliturus ,fi quis morte-baturindemortui locumneminem fufficiebat.-autfiquod beneficiumvacabat,co-ittosfecanonicatibusiilis abdicare,ad alias ecdefiastransfcrebat,vt tandembene-
fiótilla in vnum corpus redaót3,canonicis regularibus fatisfacerent line vUo fuo Aifpendio,cùm eos turn pafccre ob inopiam oporteret. Hanc aütem ob rem Pau-^quot;smulrum à fe aVienauit cinium animos,quódd'cerent illa beneficia àmaioribus ^''isinftituta,pullisciuibuSjinquilinisdari. Neque hoe contentus Paulus,l'eorlum ‘ononicos quofdam allor.urus, eos minisetiam adhibitis abdicare fe ibis canonicaü tgt;usimpellcbat. Nonnullitarnen eius minas contemnentes,tempus vindicandae li-tertatis cxpcöabant.quod poftea co mortuo eluxit. Atvarö cùm rtunciatum effet,Turcoscaptaiamferètota Epiro, in Illiricam iter parare ,oratores ftacim ad rejet principes mifiti, eos oratum, vt compofitis rebus fuis, de bello Turcisinfe-ïenón,ad propulfandam iniuriam cogitarent. Qua de re nil certèaétumeft,eum inter fefegrauiffi mis bellisdecertarentihinc Germani,hinc Anglici,nunc veteremre-Jem.interdunvveró nouum expetentes. Hinc Hifpani,hinc Galli principes veriti tegspotentiam,qui regio nomiui omîtes obtemperarc volebat , iaâ:abatquelebreui
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Y 5 faêtu-
-ocr page 382-34lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P t A N A D E V T T [ S
faéturuiBjV't eos pœniterer,qui fccùs feciflent. Praetereà^ verô Paulum vrgebstf*?* Boémiæ perfidia, qui fc paulatimàtotocorpore Chriltiani nominis fubtrahebat’ hu.ncitaque mittcre Vngariæ regem cum exercitu inftitueratji ci per bellum in Tu'' cosfufeeptum licuifl'cr.’fique rem inter regem amp;imperatorem componcre potui** fet. Nam niorruo Ladiüao rege Vngaria^eius ncpotc,qui hæredccarebaqimpcrî'”' ipferegnum illud,quod Matthias Vaiuodæ filius occupauerat, lîbi deberiprJlt;i‘'’T bat. Difterendam itaquerem Paulusînaliud tempusccnfens,adcomponendaslt;l“^l' dam fimukates ciuium Romanorum inter fediGidetitium, anirnurn adiecit. Ûf“ iianque rixaerat inter laeobum Ioannis AIberinifiHum, amp;Fcliccmnep0teinAnto'quot;I Capharelli; banc ob remaccitis ad fe patribusfamiliâs,eosaüquandiurenitente'’, concordiam datis vadibuscompulit. Verùm non itamultopôft lacobus Alberiwi'' lius;nufquàm laturus iniuriam patri illatam, Antonium Capharellum interfitt’’ conatus , confoflum aliquot grauibus vulneribus , tanquàm mortuum reliquit-idancob rem mdignatus Paulus, quod contra atque Aiberinus iuraucrat,filius fet euerfiseorum ædibiis redaétisque in fifeum omnibus bonis, eos ab vrbe demu® exulesfacit. Hostarnen poftcàfuo iufTuad vrbem redeuntesin gratiamrecepit)f^ ftitutis rebus omnibus paeeque inter difildentes compolita,cùm tarnen ambodt quandiù in carcerclbetiflent Anno verô MCCCCLX V. AlouibusPatauinuspoi^ tificisc3merarius,amp;tituü fanfti Laurentij in Damafô presbytercardinalisvirtl’quot;' ~dcmditiilimus,amp; in rebus agendis fagax,fed vltimofuæ vitæ tempore paruinpU’' dens:quippc qui extekamento maximaex parte hæredes reliquerat duosfratrestO' gnomenroScarampoSjakoquin bonos amp;nbsp;liberalis ingenij,fcd nequaquàmtantik“’'' tunis amp;nbsp;prouentibus ccclelîæ partis dignos. .Quid homines fufpicarentutlsii’''’!' HasautemfaculratesPau!us,eilicetteftandifacultatem vitro pcrmififlet,libi vindf cauit.Sca-ramposcœpit,amp;: tandiu,honefto tarnen loco retinuit,quoad quæFlorentii® delatafuerant,ad fedeferrerttur, FugientesScarampi, dum hacdereagereturjCipquot; in carccrem conijeiuntur. Verùjn cum bona patriarchæ Florentia Kotham dEb;’ fuilTenr, Scaramposcu m bona parte incolumcs dimittens, in rcliquos patriarchx ■piiliares maiorc benignirate vfuscR.quàm ipfe teftator inftituiflet. Atque hot H’’*' do bona hominis tanta diligentia parta, maiore retenta, cum magna opum iaâatioi'^ ack atyaos Matußlem viétu rus effet,ab eo funt partim pofleffa, partim diilributa,*!'“' cum diutius (imultatibus,od'js, malcdicentiacertauerat.cùm maluiffttadTurcoh?' fos quamad Paulum boni fuarecidere. Sed neque hoc contenta diuinaprouidetit^ voluit ciusquoque corpus iam fepultum in prædam dari. Ab ipiis en im, quibus^î^ beneficiafanóli Laurentijin Damafodederat,noftuapertofepulchro,annuloamp;''' ftibus fpoliatus efL In hos autem Paulus re cognita, grauiter animaduertit, £odc* feretemporc Fredcricus adolefcens egregiusFerdinandifilius,Mediolanumituf''* ad ducendumFrancifei Sfortiae filiam fratris vxorem in regnum,Komam venW prodeunteobuiamHonorato quoque,amp; Rhoderico vicecancellario,perbenign’* ■Paulofufcipitur ,ac rofa donatur,quam pontificesquotannis donate alicui cxprint’' cipibusChriftisnis confueuere. Interim verö cum Ferdinando in animo eflet/’’* belloperfequi,amp; potiffirauminregno fuo exiflentes,quidumàGallispremeretii’i à fe defecerant,mififfetque copias quafdam ea mente, vt ducemSoranumadorir'' tur. Pontifexdiuertereid bellumcupiens, archiepifcopumMediolanenlemeopro* peremifitorarum,vtcopiasillasqucmadmodum rationefeudi tenebatur.adicinii' teret,quöd diceret fibi in animo efle comifis Auerfi filios,ccclefiæ nequaquàmoli' tcmperaotcj,^ medio toUere. Naiji co ferè tempore Auerfuscoaiesinoritur,qü9
-ocr page 383-• P o N T I F I C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;547
U Paulus pontifex creatur: corpusque eius Romam delatumjinbaGIîcafanâæïvlariæ
■1)1 Maioris,fepelitur, Rexitaque acerrinaus Deiphobihoftis,quippequiabeofuperiore belloinfidijs, vencno amp;nbsp;arinispetitus fuerat, copiarumfuarum præfeékis mandat, vt jpl primoquoquetemporc proficifcantur,quö pótilexireiufferit- Antcàenim Detpho-^
I bum amp;nbsp;Francifeum ad fe vocatos monuerat,vt amp;nbsp;iter tutuma latronibus feruarent, ne Komamaliunde venientes, in ipiis propevrbis Romxportisfpoliarentur: vtque Se-*
I Wrancixpræfcfti, Vici quondam filiojCaprarolaraÇquod oppidum clb)redderent, tùmomnia fcrèipfius prxfeöi bonapofliderent. Vtrunque verb non modo tacere
I t«cufarunt,vcrùmetiamminasaddidêrc,iaâantes fæpiùsfe comitis Auerfi filioseP
I fe,nec laceffentibus parcituros. T um verb Paulus clanculum paratis rebus omnibus
I ’dbellum neceffarijs(uperuenientibus etiam rcgijs copijs, quintodecimo die poibea-(( 1 'l'gt;îrainchoatumefl:,belloeosinç3Utosamp; nil taie opinantes oppreffit,redaâ:isin po-
I 'îftatem ecclefix nouem caftellis:quorum de numero aliqua ita munita natura amp;nbsp;arte 'ipl 'fant.vtvixoperahominumexpugnari poffecrederentur. Deiphobus autemveri-
I ïusnecaptus ad regem mitterctur,1alutem fibi fuga quxfiuif^ Capitur autem FranciC-cl tus frater cumfilio,amp;quinquennio in arceHadriani retentus demùm creatoXyllo bberatur. Hinepofteà inter Paulum amp;nbsp;regemipfum ortx graues inimicitixfunt,cura y I ^«dinandushoctantomeritopeteret fuperiorumannorum.tributum,quod eccle-
I pendebat,fibirelaxari;amp; qubd deincepsfoluturus effet, diminui, cùm regnum Si-_ cl ^'bæp3fjjj^3f)ju5pQQ'j(lei-et,cuius ipfevna cumregnoNeapolitano veiEligalpende^ ,j I ftt.infpicicnda dicens amp;nbsp;fua merita,amp; confiderandum, quid pollet in contrarium ac-(/I ti;lerc,cùmdiceretfecontïnubafies quafdam inarmishabere,non magis fuaquana JI Pontiamp;dsRomani gratia, vtinbcllo contra Auerfanos paulbantc noucrat. Comme-p I titorabat vicifiim Paulus mérita ecclefix crgaFerdinandummtquc.hoc modo alterca-1} I bonibusinlongumresipfafemper protraótaeft,cura vterq-,repetendiiusfuum,tera-(il pusquxrcret.Moliri res nouas rex interim cauebat,lacobiPicennini,quiSulmonem.
quot;'Marfis?caliaoppidatenebat,potentiam veritusiqucmpofteaFrancilcusSfortiafo-.
I terad regem mißt, data fide fe quotieslibuiffet, incolumen rediturum. Verùm aliter y 1 Geoboquam putaragaccidit.CaptusenimNeapoli àFerdinandocum filiOjSkinc^r-(, I teremconieôtus,nonitamultbpbft vita priuatus,figmentoadhibitoqubdincarcère ÿ I 'pfodccidenscrusfregiiret,dumrcdeuntesablfchia('quam Aenariam antiquivoca-C I wlti^rerries regis de Gallis viärices, ftudiofius qua cautius per feneftram infpicit.
I I ^iintquiarbitrantur homirrem adbuc viuere. Qiwd ego nullo modo credo,cùm nul-i I Ins effet in Italia aptior, fi auftoritatem hominis in militiam refpicis, ad euertendum^ y I ^trdinandi regis imperium. Subftitcrat in via hac re cognitafSenis nanqueerat)ducis fl ^tdiolanifiVuNeapolimad marituitura,vtfidem faccret, nulla patris lui culpaFef-
■ ^tuinduminlacobiPicennini nccem confpiraffe. Qmd autem eade refufpicatifint 111 ^'quot;’quot;ncs,optime nouimus.Fucre etiam qui dicer ent id prius aPaulo pontificefçiturn ,11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illis diebus archiepifeopus Mcdiolanenfis b pontificeadrcgcm,amp;arege
ƒ I ”^'pontificcfrequenter commeauerit ,cùm Paulus ipfe dixerit, audita hominis capti-
I ’■bite,appellationumiudicem è medio fublatum effc. Sed verumefbilludVirgilia-.
J »uni:
{'I TSefcidfnenshominumfittifertiijjfuturie.
C I «ullius enim magis qubm lacobi Picennini opera reprlthere’Fep^inanii contuma-1 nimPauluspotuiffetjfi turn tn vitafuilfetjquando inter eos defoluendo tributo con p I Wioeftorta,acbellum propècertum.Namcelebratisnurus aefili) nuppijshaevna re )» 1 '‘^^ohimorteftabilito regno,Ferdinâduseum ponti^ceinftat,S4 vttriloutuxidirot-4 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' fluatuf.
-ocr page 384-34^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PLATINADEVITTS
nuatur,amp;quaEdamoppilt;iaqujEde regno pofiidebat eccle(ia,eiredderentur, Paulus ßartholomx’um Rouercllam legatum, titulifanóti Clementis prcsbyterum Cardinale,qui régis mentem aligna ex parte leniuit. Verebaturtum (credoj vterquti nefblisaclunæecliplès,quætumfuerecummaxima hominumadmiratione.regi’®' mm mutationcm portenderent.]Vloriturtamen{ne corpora coelellia fruftrà paticïi' ftFmesjfequentiannofrancircusSfortialnfubriæamp;Liguriædux.Nam GenuxWO'®*' Datum biennio ante adeptus fuerat, dedentibus fefe ciuibiis diutino bel lo, teftino amp;nbsp;graui,partim externoagitarisjGallorum enimjdominatu,queni fponttj*' ticrant rcijcientes,ad fcx millia Gallici nominis ante oculos Rénati regisintertcitf^ quicumtriremibusaliquotbenèarmatisaderant,recuperandæ vrbiscaufa.quæui’* Gallisdelecerat.MortuoitaqjFrancifcoSfortiaMediolanenfium du ce,Cardinales'' tim Paulusad fe vocat,quideflct agendum,cpnfulit. Cenfuereomnesmittendasc“* licteras amp;nbsp;nunctosad principes Itaiiæ,ad populos,qui eos adhortarentur nil nouinquot;’' riri,fcd paccm ante initamferuare: maxime yero tam iniquo tempore, quo à Tu^ communi.Chrillianorum bofte vexaremur. PrætereàyeroepifcopumConchenlei* Mediolanummittitoratnm populum ilium, vt nilantiquius fideputaret,quambr leatioFrancifcofilio præftiterat. Aberat turn Galeatius iuflu patris in GalliamC“'* cxercitumifliis,dumrex Alouifius cum principibus regni diâ:o fuo haudquaquK* obtcmpérantibusbellumgerit. Ex fœdere enim dum Genuam in feudumaK'F* præfidiarcgi Franciftusfubminiftrabat. Requirebatamp; hoc affinitas intereosconif'' ôta.cùm Galleam reginæ ac ducis Sabaudiæ fororem, in vxorem accepiflet. 01!' gnitapatrismorte,feliétobello,quod regio nomine contra Burgnndiaedu^^^'^^® cboauerat,Lugduno3biês,accum paucis permutataveftein patriamredienSiû'^;'’''' paterna auxiliomatrîs, quæ populos in fide continuerat, fine vllacôtentionepoti'quot;^ Paulus verô compofitis hoc modo Italix rebus, cùmîntelligcret militiam Rlio‘‘i'^j militum ob inopiam ad ni hilum redigi, corum magtftrum ac primates religioquot;”’ fe vocatcorrigendicrroriscaufa ,qui poft frequentes conuentus apud fanduP'^ trum habitos.txdioanimi amp;fenioconfeclus moritur , fepeliturejuéin balilicJ'^^ Petri non !on.gcàfacel!o fanóli Andrexdn cuius locû Carolus Vrlinusfuffedus/quot;^ dum adtuencîam infulam propere mittitur. Interim vero cùm Paulo nùciatumdl in Poli oppido in Acquicoîis pofito multos hæreticos inelTe, dominum loci ofto amp;nbsp;fœminis fex comprehenros,amp; ad fe perdudos,cognito hominum crrore.'j’'^ minianotauit,amp;quid emgrauiflîma,eos potilîjmùm,qui pertinaciorcsfuérc.Nani^ tiuscum hiseftaétum quicrroremconfeftî,veniam petiêre. Erant enim eius quam à peruerfamcntiscgt;pinioneeflcdicimus,quôd dicerent nullum verum Chr' vicariumefleeorum,qui poft Petrum fuére,nifi qui paupertatem dhrilli inaitatiiu^ AuélodeindeCardinaliumnumero,adx.enimeodem tempoeecre3uit,quoruii' numero hifuére; Francifcus Sauonenfisordinis Minorum generalis,M.Barbop'’ fu 1 Vicetinus, cuius opera 8i confilio magnis in rebus femper eft vfus : OIlt;uerius chiepiifcopusNeapolitanus, A.Epifcopus Aquilanus,Theodorus Monfcrratus^rfi^ qui partim Galli,partim Vngari,d£ Angli funt habiti. Senatu itaquein huncniod“ auéto,adcomponendam Italixpacemtotusconuertitur. Nam cùm florentini^ dam,àfaûione Petri Medicesciuilid;fcordi3pulfi,vt DetelâluusNeroniuqamp;Aquot;? lus Accioiolus,ac Nicolaus Soderinus Bartholomacum Bergomatem concitaliC’’ quimagnamvimequirum ac peditum habebat,vt in Etruriam cum excrcituiquot; uensfeaeextorresomnesin patriam reduccret,adiuuantibus ctiam Veneti$,o£C tè tarnen, primo quid cm impetu pofte amp;nbsp;veile fubuertere totam Italiam
-ocr page 385-v, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P O N T ï T 1 C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î49
■e^' ?
gt;»
If c»
Verumcùmin Flaminia Galeatlum ducem Mediolanenfem obuium habuhlet cum regisacFlorcntinipopulicopijs,habenasinhibuit,amp; cunftandopotiusquàmpugnan dovincere annixus eft.Pugnatum eft tarnen femel atque acriter comitisyrbinatis au-fpicijsin agro Bononienfi ad Ricardinam (id ei loco nomen eftj dum ^^^ftya inetatur. Quo quidétempore de Bergomate aétum certè erat,fi tum Galeatius affumet,qui Flo tentiam componendæ rci bellicæ caufa profeétus paulö ante fuerat. Ferunt quitanto prçliointerfuêrc,nufquàm çtate noftramaiorecontentionecertatum eue;nec præliu ante'afuiffejn quo plurcs defiderati fuerant,tum autemVeneti fibi potius quam ho-minicauentes cohortibusaliquot amp;turmis ei in auxilium miltis, pacememxiusquæ-terc,eiusconficiendaEarbitriumomne in pontificem deferentes. Qiü rcifuaequoque l i(lmodumtimés,fiviétoriaad regem amp;nbsp;ducem recidcret,vt paxconficeretur mftabat, I tratenimopinioquorundam hominumnon vulgarium,Bartholomeumconnmeme I Pontifice Padumtraieciffe, quo mutato Florentinorum ftatu,inferre bellumFerdi-I nando regicommodius poffet.cui itainfenfuserat, vt accire contra eum nouos quoq; I inltaiiatnhoftcscogitauerit.Vocatisitaq;ad ic omnium principumlegatispaccm bis ,1 tationibuscompofuit,vtvtraq-,pars,quxbellocepcrat,redderet;vtq-,Bartholonyeus r| ^'^piasfuasin Cifilpinam Gallia reducercf.feruareturq; pax illa,qux anteiiinterFran 4 WcumSfortiamamp;VenetosapudbaudamPorapeianamcompofitafuerat. Invnare
''l
4 1*’
(♦
« I
«’I f
1«,
Uumnaaddubitatumeft,excludereturncapace ItaliæSabaudiæ dux, vel Philippus ^r^rErquieoanno Venctorura ftipendijs militaucrat, prouinciamGalcatij belle ve-ïwerat. Petebant Veneti, vt inter fœderatos is quoque cenfevetur. Negabat id fieri IoffeGaleatius,cùmdiceretcumfenuuquàm pro amico amp;nbsp;focio habiturum,quem texFrancixhollem haberet. Vcrùm tantumvaluit Paulus blanditiisamp; pollicitatio-nihus,vtlegatum Galeatij contra principis fui decretum in fententiäfuiipfiustraxe-lit.Hancobremiratus Galeatius,amp; Laurentium Pifaurienfem legatumfuum exilio inuiaauit,amp;Sibaudienlcsitabellovexauit,vtcos pacemexpofcerecoegerit-.quequi-iemexarbitrioregisFrancixpofteacompofitaeftjinterucnientibusamp;reginaevxoris Galeatij precibus,qux duelsSabaudix forores funt. Compofitisaütem hoc modo rc-“ bus,Paulus ad otium conuerfus,populo Romano ad imitatione veterum ludos qtüm «'agnificentiflimosamp;epulem lautiffimum inftituit, procurante earn rem Vianenfio îononienfi pontificisvicecamcrario.LuAi autemerant pallia oifto,qux curfu certan-iibusincarnifpriuio proponebantur fingulis diebus. Currebant fencs,adolelccntes, ittuenes,Iudxi,acfeorfumpaftillis primo quidem pleni,quö tardioves in curfu effent, Cunebantamp;equi.equx,afini,bubali tanta cum omnium voluptate , vtomnesprx ri-fupedibusftarevixpoffcnt. Curfusautem Seftadium erat ab arcu Domitian! vfque
i iiïdesfan£tiMarei,vndepoiitifcx ipfe folidam voluptatem percipiebat. Acctiam I w^uttoscœnooblitos poftcurfummunificentiavfus,vtfingulis carlenum(nummv 1 srgtmeiidgenuseft')condonaret,Sedcccc iniamlpublica omniemlxtitiafubituser-1 rot Paulum occupât.Nunciatur ei,quofdam adolcfcentes duce Calirnacho in eum con fpiialîï.cui prxtimore vix rcfplranti,nefcio quo fato nouusetiam terror additur.
I Muolatenimq.iidamcognomento Philofophus,homo facinorofusôc exul,qui vilt’ I primo Screditum in patriam deprccatus, nunciat, ac falfo quidem, LucamToti-gt;1 'imKoraanumciuemNeapoliexulantem,cura multis exulibus in nemoribusVeli-ÿil r»nisbfevifum,ac paulo poftaffuturum. Timerc Paulus ac magis trepidare turn J tœpiqveritusncdomiScforisopprimcretur. Capiuntur pcrmulti in vrbe ,tumex 4 luhcis.tum ex Romanis. Augebat hominis timorem Vlanenfius.Augebant St alijeius
\ hinAutes,qui ex tanta perturbatione aditum ad maiorem dignitatem amp;nbsp;vberlo-
rem
-ocr page 386-350 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PLATINA DE VI Tl 5
remfoTtunamfîbiquœrebant.lrrumptbantciiiufuisdomum One difcrimîne. Tfr hebant in carccrem quosfufpeftosconiurationis habuiflent. Et,ncegotantæcâb®i' tails cxpersefltinjdomuni vbihabitabam multisfatcllitibus noétu tircundantiW'* ioribusac ftneftris^vi irrumpunt. beme.triumLucenfemfamiliärem meumcomp'* Eendunt à quo vbi fciuére meapud Cardinalem Mainuanumcœnarc.RatimaiCur' Xunr,amp; meincubiculo hominis captum ,ad Paulum confeüimtrahimt. Qiiivbim’ vidit,ita iriquit,duce Calimacho in nos coniurabas? Turn ego fretus innocentianiÇgt;lt; ha tonliantianimo relpondijVt.nullumconfcientiçfignum in medeprehendipofi«'' Inüabat ille difeinétus He pallidus;amp;: nifi veru faterer.nunc tormenta mihEnunefflOt' .tern proponebat. Turn ego tùm vidcrem omniaarmisamp; tumultu circumfonarqvcC' tus ne quid grauius ob formidinem amp;i iram in nosconfulcretur, rationes attuli,qu^* ,ob rem t redcrem Callimachum nil aliud Jalc vnquàm moliturum,nedumeditati)* iuille,quôd cóf)Iio,lingua,manu,folicitudine,opibus,copijs,clictclis armis, pecumA .oculis pofticniocarerci.Caeculus cnim erat,0i P. Lentulofomniculofior.acL.Crail’ obadipctardiorr^ Omitto quod ncc ciuisquidemRomanus erat,qui patriiliberarc^ metpræful.qui pontificatû bbiPiulo intcrempto defumeret. Qu^id poteratCalin»' chus? Quidauderet? Erdtnclinguaamp;raanupromptus? Habebatncadtantamff* conficiendam certos homines dcledtosSc defcriptos,quorum opera vteretudnilifcf icvellent Glaucum amp;Pctreium fugae fuæ comités alteros Gabinios acStitiliosellt Turn Paulus ad Vianenbum conuerfus, hie, inquit (me toruis oculis afpicie»s’'‘’f' mtnto CBgenduseft verum faterbnam coniurandi artem optime nouit. Vtinam«® lidcratius mecum egifiet Paulusmonenim me ftatim tprmencolubLeeilïet.
verum conicdu-ra quæritur,ncc de fado confiât, in coniuratione potiflirautniMquot;* ^mte fuR eptum negotium, amp;nbsp;poft fint gefta, quæritur. Confideratur vitaconiur^ tionis,confideiantur mores,ambitio,cupiditas turn lacultatum,cumhonorU'»'* quidanteadidum,fcriptum,autfaduiii fit quodeotendat. H-irum nihil conhdf*' Hit Paukis,in carcerem nos conijeit. Vcrùm cum admoncretur ab his,qui bineftn»'; bant,quibusque exploratum erat,'Lucam Tortium nufquàm pedem Ntapoli®»“ fc,ncT3ntiim tumultumcum fuodUcrimineconcitarct, rcuocat ediduin tertiod'’ quoprjEmiaillisproponebatjquiLucam reuin maieftatb.vel viuura vel moituun’'* porertatem fuam redegiffentmon tamê Qiiadratiosfratpes, quos ob earn fulpidoquot;' ceperatamp;tarferar,dimilir. Subeflealiquainlatentemcaußm videri volebar.nd'“* tatis argucretur.Libcratus hoc mctu Paulus, ad nos ftatim animuin adijeit. Mut» arsem Hadriani Vianenfium cum loannc Francilco ClugicnfiSanga,amp;:latellitlt;iv flos quouis genere tormetorum adigat,ea etiam fateri,qua: nufquam fcicbainus quentur prima amp;nbsp;fequenti die multuquorum pars magna præ dolore in ipfîscructf J busconcidit. Bouem Phalaridisfepulchrum Hadnanitum putalies.adeo refonP* fornixilleconcauusvocibusraiferorumadolefccntura Torquebatur Lucidus,noff omniuminnocentiftimus. TorqutbaturMarfusDemetrius, AuguftinusCamp*'’* optimus adolefcens, amp;nbsp;vnicum feculi noftri decus, ft ingcriium amp;nbsp;littcraturam int cisiquibuscruciatibusamp;doloreanimi mortuumpofleacrcdidcrim Fefli tortoreS tarnen fatiati. Nam ad vigintifere co biduo quæftioni fu biccerunt.-mc quoquead^ r,am vocant. Accinguntfeopericarniftces,paranrur tormeta,fpolior,laceior,triilt;‘ tanquàm grafratoramp; latro.Sedet Vianenfîustaoquàm alter Minos Itracis etibuSi*' ft in in nuptijs e(rcr,vcl potiùsin ccena Atreiamp; '1 antali,Homo,inquam,facn$iniW'^ amp;nbsp;quern facri canones vetâtdelaicisquæflionein habereme ft morsfubfequatuM»* in tormentis intcrdumacciderc folcc,irregularis(,vt eora verbo vtaryamp; unpiusb^b
-ocr page 387-PONTlfîCVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;551
nir. N«]ueîioc qUidem contentus, dum penderem miferin ipfis crucntibus, monilia Sangæ Clugienfisattreâansjhominemrogabatjàqua puclta donum aihorishabuifler. Deamoribas locutus,ad me conu«rfusinuabat,vt feneni coniurationis.vcl fabulæ po liUsàCalimachoconfiétæ explicarem, diceremquc quid caufæ eilet, cur Pomponius, lt;)uitum Venctijs erat,ad me lcribens, patrem lànôtifhmum in.luis litreris appellarctj teinquit,pontiftccmcreauerantconiurati omnes? Flagiratitcm, dcdcrim ne litteras Pomponio ad impcratorem,aut ad aliquera Chriftianum principe fufcitandi fchifmà* tis,autcócilijcaufà. Refpondco me nunquâconlîliorum Calimachi participem luifle, quippecùminter nos lîmultas eilet baud parua.Nelcire item cur Pomponius me patri finàifiimum appellarct, feiturum ab eomam pau !ô pôft vinâum aftuturum dicebat. De pontificatu veto non efle cur l'oliciti elFent, quôd vita priuata femper côtentus fuif fem. Ad imperatorem veto me nunquàm litteras raifilTc, ncc Pomponij opera ca in re vfum elfe,id etiam ab co Iciturum.Tandcm verb delinitus aliquantulum tot mcis cru* tiatibusnontamenlatiatuSjdeponi me iubet velperi maioresfubiturum. Deferor in tubiculum femitnortuus, nec ita multo póft rcuocor à quæftoribus beoè potis amp;nbsp;pran £s,aderatamp;Laurentius archiepifcopusSpalatenlis. Petunt quid mihicolloquij lucric turn Sigifmundo Malatcfta qui turn in vrbe crat.De littei is,inquam,de armisjdc prae-ftintibusingenijstum veterum,tum noftrorum hominumloquebamur ,deq; hisre-'»m.quæin bominumcolloquia cadere polTunt.Minari turn Viancfius.ac maiorcs cru ^'itusproponere;nifi-verii laterer. Kediturumfedic fequcnti,meditarer interim vbi ^fe,amp;quibuscum mibicll'eragendum.Reducor iccrum adeubilc,vbitantusinere-pcntèdolor inualit, vt vt vitam-cum morte eupercm commutare, recrudefeentibus Joloribusobrefrigerata membra,quaira vehementer ac laefa.Recreabat me tarnen no parùm Angeli But'aJiRomaniequitis humanitas,quem-anno ante Paulusin careerem coniecerat.obinterfedluma Marcellofilio Francilcum Cappo-cium. Id enim-fadtuin Angeli fuafu Paulus diccbat. Angelus itaq;acFranciLusnepos,quibuscumir. eodem cubiculo diuertebant, quo minus doloribus amp;nbsp;inedia morercr, fuis manibus amp;nbsp;mede-lisamp;cibum mihiafferebant.Poft biduum veroChriftophorus Veron ends Pauli me-^icusadmevenicsibono,inquit,animotc elfeiubet Paulus, acdefc benefperare,bre-quot;iijlliberii futurum Scifeitor quando id fore fperaret:Rcfpondet homo liber audit n t'busomnibus,quitum adcrantjoon itacitóberipolfc,neleuitatisamp;fa;uiti.earguere-Airpontifex,quôd illos quostaatotumultu concitato cepiftet actorfjflet,ftatim ve^ htiinnoxiosdimittcret. Neq; hocquidem€ontentusPaulus,quospaulóantèconia-'itionislSc.maieftatisaccerfierat, eoldem mutata fentetiaobdiuulgatam labulam hæ-ttfeosaccufat.Trahitur ad vrbem Pomponius Venetijs captus,per totam Italiam tan-^«àm alter lugurtha ducitur in ludiciu m Pomponius, vir limplicis ingenii, neq; con-^'«ionis,n€que alien ms fcelerisconlcius.Rogatuscur nomina adolelccntibusim mu
homo liber crat.Q^id ad vos,inqu!t,Ä Paulum li mihiFœniculi nomen indo^ ’’’odàîdline dolo 8c fraude baft Amore nanq; vetiiftatis antiquorum pr«clara norni-®3repetcbat,quafiquædam calcaria.quae noftram iuuentutem acmulationead virtute Weitarent. 1 rahitur amp;Lucillusad vrbemtanquam reus maieftatis, qui in Sabinis te-Aicam illam vitam ducebat, quod ad Campanum feribens, quæ'lttteræ-pofteà depre-£*nl'æfunt,Heliogabalicuiufdam amoresrepFchédebac,ità occulte tamen,nibàcon-ffiodignofcires iplà nô poflet.Vianelius autem diligens paftor ad noscum tormentis ftpiùsrcdiens,tortoetiamPetreioCalimachi cornueinfuga comprehenfo, acnihil confelFo, quôd diceret ebriofam illam Calimachi collocutioncm nullius momenti •xiftinundam f utile, omniaoculis Cülluftrans,nerefraôtispariecibustanquàmjDædali
aha
-ocr page 388-J5i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PLATINADEVÎTTS
altaarcevolarcmuSjCarceréfubterraneum meditatur,acfabrisft3timlocat;eoq;COigt;' ijcitFrancifcum AnguilIaram,Gattalufium,FrancifciirH Aluianum, lacobum Ptollt; m«ü,quadriennio3ntèm o]cftiacarcertsmarceratos.De libertatcnoftra interim nu lum verbûfiebat.Erattuminiperarorinvrbe. voti enim gratiavcncratcummajn* comitatu,quem Paulus magnacûimpenfa honorifiesriflîmèfufcepit, expenfiso^^^ OÖO millibusnummûmaureorum. Ambos ex mole HadrianifubeodépallmàLa''' rano redeuntcs,comitante honoratoquoq;, inlpcxi. Subftitit Paulusin ponte,don imperator équités aliquot crcarct. Abeunte deinde imperatore,ciim iara roetu on”* liberatusefl'etmâamp;equitum âc peditûluorum magna partem in vrbem vocaucraç'^ ritusnequidtumultusàpopulo Komanoexcitaretur, præfente imperatore, doo””, mcnfcpollcaptiuitatênoftram in arcéveniens, jietantûtumultusfruftràcôcitjnn' deretur.multa nobis obijcit, fed illud potifiimùm,quoddeimmorta!itate animof*^ .difput3rcmus,tcneremusq;opinionéPjatonis,quâdiuus AuguftinusChnftinnïf' gioni fimilimâ elfe cêfet:]VIerito,inquit Aurelius,Cicero Deó inter phîIofbphosPb^^ névocat,quicertèf:unlt;âosing,cnioamp;fapicntiafuperauit:hûcmihiaclegi,quocù“quot;i taré,quiamp;de vltimo hominis fine, amp;nbsp;de diuina natura melius quâcxtcriphilolopj. tur.ln dubiumJnquitPaulus,difputando Dch yocabatis-.Q^od quidéomnibusp^ lofophis amp;nbsp;theolo.gis noftrorû tem porum obijci poteft,qui amp;nbsp;animos amp;nbsp;Deum,amp;ni* nesintelligentias ieparataSjdifputandiac veriinueniendicaufa indubiumplemn'^' vocant. Prætcreà verôhæreticifunt,vtait Augufiinus,qui quod prauèfapiuntjp'î^ naciter défendu rt.Sanam difciplinamnunquàmafpernatifumus,quodf3ccrccôl^ ,ucrunt(vtaitLco)errorismagill:ri,quifcorfum abecclefiafenticteSjhæretid^^^'j Hieronymo teîleJuntappellati.Rationem vitæ meæ,pollcaquàm àpcrepnn^^^.^^ cœpijVfquead hæc temporareddere vobispofl'um. Nullum mihi facinusimp'nS'f I tell,non furtum,non latf ocinmmmon facrilegium,non depeculatus,nonparritn‘; I nonrapina,non Simonia. Vixi,vtChiiftianumdeccbat,confefl]oncn)amp;comm”'quot;‘’^j nem inanno,femel præferrim,intcrmilî nunquàm. Nil exoremeoexcidit,nuodf‘”'l tra lÿmbolum efrcr,»uthærefimlaper€t. Non fum imitatusSimoniacos,CarpoCfn^l noSjOphytas,SeuerianosjAlogios,Paulinos,IVÎanichæos,lV]accdonianos,aliomun^ | rtticoi um ftâam.Pi æiereà vero Paulus crimini nobisdabat.qucd nimium gentu' | tisamatoreseflemus,tùm nemoeo huiusreiftudiofior effet, quipequi Si terum vndiqueex tota vrbeconquifitasjn fuas illas a;des,quasfub Capitolin est *’.l bat,congererct,aueâo etiam ex fanéta Hagnete bcatæ Con liant iæ fepulchro,frn'”J rcclamâtibusmonachis ]oci,qui poftcà mortuo P.aulo,l€pulchrumilludporpbf lum àXyflo pontifice repetiere. Practercà verônumifmatapropèinfinita,tx aufOt gtntOjæreuc, (ùa imagine fignata, fine vllo fenatufconfultoin fundamcntisxdiü'^ rum fuorum more veterum collocabat ; vereres potius hac in re, quàm Petrum, eletum amp;nbsp;Linum imitatus. Cùm verô noftra de re inter Palatinos cpifcoposamp;ii^'* fratrcs elletaliquandodifcepratum, quorum alter cratordinis Francifei,alter Dn*' nicijvenernnt fercoranesin haoefeptentiam, nihil elfe in nobis,quôd harrefniV ret. Verùm cùm Paulus in arcem veniffet, cxcludereturque de indiifiriaFranO™ patronus nofier verîtatis affertor,quô liberiusLeonardo loquiliccrct,cadcni‘''‘ ,quæ pridic. Kogati fententiam qui turn aderant, ctfi ad nutum pontificisaliq”’. parte loqiicbantur, noftram tarnen caufam leuiorem faciebant, ac pontificcni”' tiorem reddere conabantur. Solus autem inter omnes Lælius de Valle Know” ciuis 6i aduocarus confiftorialis, noftram caufam libérétutatuseft, Confutatoi' nia,quæ à Leonardo diâaerant, quæque partim affirmaucrat alteraduoutus^’
-ocr page 389-P O N T IFI C VM.
dreas fanâxcrii tis. Fltautcm interdiccn lum de Academia mentio. Inclamit turn M. fiarbus fanéli Matei Cardinalis,nos non 7\cademicos effe,féd fœdatores Acadcmiç.Quid turpitudinisautem à nobis in Acadcrnlam prodierit,certè non video.cum nee fures, nec latrones,necincendiari),nec dcccdorcs eflemus. Veteres Acadcmicosfequebamur, nouns contemnentes, qui in rebus ipfis nil certiponebant.Paulus tarnen hxreticoseos pro-nunciauit, qui nomen Academix velferio, vcliocodeincepscommemorarent.luftaeft hæcigiiorainiaPlatoni ipfe fetucatur. Volebat Paulus rebusin omnibus videri acutus amp;doäus;volebatitcm videri facetus.dcridebat fere omnes contemnebatque Interro-git turn Pomponium hominem irridens,quodeiàteneris annls nomen impofuerät par-tcs.RçfpôdetPomponius, fe binonium fuilfe.Confufus nouitate rei Paulus,fubftitit am-plius de nomine quxrere. Ad me autem conuerfusjin omnem contumeliam prorupit, omltto quod mihi coniurationem,herelim,maicftatis crimen obiicerat,qux omnia iam purgitj erant .• obiiclebat etiam, in gratitudinem, quod in me licet ingratum officiofus fuifict,Sifpoliarchomines emptionefua in cognita caufa, G carcere. ft tormentis, fi igno-ttiinia.ficalumnia afficerebcneftciûcft,ccrtè erga me beneGcusamp; liberal is dici poteftPau
lus, amp;nbsp;ego ingratus; qui tantorum maleficiorum immemor.ab vrbe non difccfTcrimjfuiï niandatisobtemperanSjfuis pollicicationlbus toties fruftratus. Abijt inde minabundus, amp;: ''lilratnquamtumconcepcrat, nos vfquc ad integrum annum retinuit, ita cum credo 'wa5t;qujn Jo nos cœpit. amp;nbsp;in carccrem conleciqnoluit periurus videri. Dimiffos tan-^ffflinædibus fuis viginti dicbusitanosrecintt, vtefferrepedem domo non liceret. VagarideindeperVaticanumfinit. Fatigatus poftremo Cardinaliumprecibus,liberos 'andernnos facit.Vocor non ita multo póft litterisàLudouico Gonzaga principe Man-ananOjidbalcaPetriolanavaletudiniscaufa,quam incarcéré dextro bumero debilitatus tontraxeram.F.0 vtproficifccrcr,primo vetuitPaulus,quoddiccretfebreuirei mexbe-necofulturum.Eo tarnen acrcdeó,fpondentercditum meum Beflarione Cardinal! Ni-«no, vivo prxftantis ingenij, amp;nbsp;fingularis litteraturx. Fidem mcam coramendat Paulus, Kcrcbroiaftatoptimam eius erga me voluntatem.Poft difeeffum Borfij Eftenfis, quetn »dvrbem cum magno cquitatu venientem magnificentiffime amp;nbsp;laute fu(ceperat,duccm-
I ’jueFeri^rixcreaueraqmebreuivifurum quoinmcanimocffet.fdqueetiana oratoribus I turn Venetorum,turn OucisMediolanenfis,quimeeicommendauerant,fxpepollicitus I fuerat.Biennio hac fpe du élus vel fruftratus potius.irc Bononii inftituera cum Cardina-I 11 Mantuanoeiufdeciuitatislegato.Quo minus idfacere,vetatPaulus;dix!tque(itaerat I 'vrbanusScfacetus) mefarisfapcrc,Scfacultatibus potiusquamlitteratura indigere.Sed I ««e,dum cxpeâo.vt raci tandem tot calamitatibus,tot mails circumuenti mifereatur, I pontifexipfeapojjjexiamor!turfecundaboranolt;ftis,folus incubiculo nemine videntc, I ^una co die Ixtus eciam conftftorium habuiftet, pontificatus fui anno fexto, menfe 1 nbsp;^^«mo,quinto Kalendas Augufti.MCCCC, LXXi.Fuitautcm in homine quantum ad,
11 corpus perrinet.maieftas pontifice digna Jlrat cnim magni ac vafti corporis,adeb vt dum d ädremdluinara proficifceretur,folusemineret.Circacultum corporis etfi morofusnon
trit, nequaquam tarn cn negligens habebatur. Rierc- ctiaiti qui dicerent, eum,dum in publicum prodiret,faciem fibifucisconcinnare. Deapparatu pontificio non eft cur am-b’gis,inaiorcs ab hoc vnofiiperatos,regno prxf£rtim,fiucraitram velisappellare,in qua multas opes contulit,coënipt!s vndiqueacmagnis preciis adamantibus,fappbirisXmarag-dis,chryiblith;s,iaf^idibus,vnionibus, Si qulcquid gémai u inprecio eft,quibus ornatus tanquam alter Aaron, in publicum forma humana auguftiorc prodibat. Infpici turn ab O'Aintbusvolicbat, amp;nbsp;admirari. Hane ob rem nonnunquatn peregrinos in vrbe retinuit, Jiv.crmillaoftendendi fudarij confuetudine quo a pluribus codera tempore cernerciur?
Z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Prxterea
-ocr page 390-fU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o N V p H r_ I V s rgt; r. V r T Î s
Prçferea veró, ne feÏusdifFerrea cçteris\nderctur, publico dccreto mâdîuitprnpofîrip*^' na,ne quilp’S bb’eri cocci nt a (^i ta appel laut capitis teginenjpratrcr Cardinal tslerrctqquot;'“ buseiiam primo pontitiratusfui annopannum eiufdccolorisdonodcdit, quoequos't mulasftcrnerentdi! equirant.Voluit priterea in dccrera rcfcrrc.vtgderi Cardinaliii'^ fcricococcineoficrct.-fcd id quo minusdecernerctur wtiiereiIli.qu.i benefentient«)“‘‘ minuendä eflcciclefiæpompa nóaugédam cum detrimtntoChrirtiar.x rcligicnis dicabat. Ante pun tincatûverôprçdicarefolcbat.fi fors vriquacicôtigifict, fingulis^^^; dinalibusiîngula cartel la fedonaturu,quo vitâdi æftusvrbanicaufafecederepercônio«’ pofi'ent.Sed pótifiKatum adcptus,nil niinuscogitauit.pótibcatus tamé maieftatcmtiH'‘‘ ftoritatc,tüarmis»«gereconatus crt.Nâ Tricaricenftm epifcopü in Galliasniilit,quiÇ’’' gnita Lecdicnhü amp;nbsp;du cis Burgüdixcontent ione.eosad Concordia reuocaret,fubkwquot;’' terdilt;rto,quo Leoditnfcs notati erat,ob pulfum iniuria epifcopü fuû.VcrûdûTricaricti’' fishxc quam accu rate agit, vt id adf lü pontificcptrtinereoftenderct, a LcodienfibuH” Corum epifecpocapitur Hane ob rem dux Burgundiæ iuita pace cum Ludoui.ofrgt;quot;^'î rege (tü tidiii beilü inter fegercbantjadiuuâte ipfo rcgc,Leodicnfesgrauirtîinis cid^ pcrrt'cutuSjtorü vrbé ta;.dé cuertit,amp;captosepifccposliberauit. Prxterea vcmP^ulu cognifaregisBoëmiæpei rtdia, in hominc LaurctioRouerella epifeopo Ferraricnhlf?'' toita Vngarosamp;Germanosconcitauit.vtbreui amp;nbsp;ftirpe Georgijfunditus fulWent^ nomenbæriifticorùfueritdeleturus.ni Poloni id icgnü ad fe pcrtinercdiccntcSjMsro' Vngariae rege tenuirfent bcl!olacefijtü,quo minus rtgno Boémiæ potiretur, Duo tapitj* bella, Sequidem parua in Italia fufeepit,quæ nulla re priusrepetita belle,fed môineboata, portcadcfcruit.Cum igitur Tolphx veteris dominos înfidiis prim'’’ armisjCÙm id non ccffifiet,duce Vianenfioaggreffuseffet,oblidcretquelocum^^opP^f nai ctjfupci ucniétibus regiis copiis,quç à bcllo,quod in Flamin! a contra Barptolo®?“? Bergomatëgcrtucffediximus.quo in exercitu Vrfini militabant,répétécffufafugjd'j^ dlonédcfcrit,tûampliusfexaginta millibiispaffuûhoftesabtffcnt.Atq; ita TolphamP“ lôgara contcntionc,qu3 etiâ Vr/inos fibi inimicosac propèhoftesfecerat deccamp; miliibusnummiim auri emit.familiæ Vriînx potentia veritus.quæ dominisloti3ffi'’''’i tecôiunâaerat.lifdcm quoq;artibusRobertüMalarcfia igifmundi mortuifiliiJ^g?'^' fus.curn etiadolo fuburbiû Arimincfecæpiffet.vrbéqjaliquandiu oppiignaffet.LaurÇ^' tioSpalatrefiarchiepifcopotantù negocium procuraiiteffupcrucnicntcportca Frcdf^ Comité Vrbinati cü regioacFlorentini populi cxcreitu, amp;■ obbdioncrclinqticre coa»''* cft, amp;fu{b turpiter aefugatu exercitu.pacé turpi ctiam côditioncinirfi non rcnu.t Aft'' mat Laurentius,potiundtArimini oportunitatem amiffam efle,düauarcniraiû(bpci’“', militibusperfoluit.'dumq; ignorationererum acternitatc ingenij,rero ipfam qua'won't' to téporiscoUigitur,in btllo potiiîiniû.in longum ducit.Natura lt;nbsp;mm in rebus prarpofterusPauluserat.vt nififatigatus.réquâtumuisclaram.apertam amp;' inchoaregw' inchoatapcrticeret.Quamquâipfeiaéiarefcdebsqid fibi in multis vfui fuiffe,rùni inp'“' ribusffi veium fateri volumusjfibiacKomanxccclefrxid admodum nocuiffet.intoiH' gendisaute.'n pecuniisiradiligésfuit,vtferèfemperbeneficial epifeopatushiseem®''' teret,qui offieiûaliquod vénale haberét, vnde cl ici munult; poffer.Omnia enim effi. tempore vénalia erant.qua ob remfaéiü cft, vt qui epifeopatû autbenefijü vellet,a.rcquot;* aliquodcmeret.quo leiiocinioquod vellet.cófequeretur,fuperatiscópctitoribus owr'; bus doélrina amp;nbsp;probitstc vitæ,quouis magirtratu A: honore dignis.Prxtcrca verb,cöcpi'' copatus vacarct,quo pluresannatæ codé téporefuluerétnrdigniores(vt ipfeprsdicW act Vberiofesepifeopatus moucns,magna pecuniarfi vim vndiej; colHgebat RcdinicJaquot;’ quoq; jjçûonë vsû nô improbûuit.His auté pecuniis interdü etia ad hL-.ralitaté vttbjn
-ocr page 391-Nam Ji CaHinalcspanperés maxime,Sc Epifcoposamp; principesac nobile'domo cxff'rre«!, Virgines,viduas,ægrotgt;)S frequenter iuuabat. Curauitidcin vt Romx.annonacxteratjua idviólum pertineiitia.viliasqiümantea vcnderçntur. Acdificauitetiainfplédideac nia-gnificètum apudfanftum Marenm.tum verö in Vaticano. Qn,od ad munificentiam per-; tineqvenationem quoquemiroapparatuedidit duci Ferrai icnli in campo Mcrnlç^HiAc luteinprçfuiteiuscx inroie nepos i'anâç Lucie Cardinalis.quem vnàciim BaptiftaZeno •Itcronepûte Cardinales antecreauerat. Adiré hominem diedorrnicntem.ac noétu vi-gilantcniattrcó'tantTmq; gemmas amp;nbsp;maesritas difficile erat.nee ndi poft multas vigilias, tjuod fi tibi patuiflent fores.audire hominé nó aiidiri ab homine neet fie erat,ad£O copio-fusindicendohabebatur.Moroluseratamp; difficilis.tum domeftieis, turn txtci nis^Sc lip« tl'iodpromiferat.mutatafcntcntiainuerccbat/Volcbat videriallutusrcbusin omnilxiÄ ' t'- * -• hancobremperplexènimium interdum loquebatur,quareamiciciasprineipüac populo-rumnon diuferuauir.quöd variarum partium haberetur. Variaciborum generalibiap- ' ponivolcbit,8cpcioraquçqj'cmperdegulfabat.Clamabat interdum,nifi quxexpetebat, exfcntentiaeiappofitafuiffent.Bibaciffimus quidéerat, fed vinaadmodii parua amp;diluta Vibcbat.Pcponum efu,cancrorum,paftilloruni,pifcium fucçidije,admodù deleftabatur. Qÿlbub ex rebus ortam credidcrim apoplçxiam illam qna évita lublatus tft; nam duos ptpones 8c quidem prxgnndescomederat codic.quofcquentinoétemortuusell.Iuftus '»mentfthabitus 8c clemens. Plerosque autem latroncs pœna carceris ad fanitatem redi-ï''^^'tonatuseft furcs,parricidas,pcrfidos,periuros.Humanitatisautem ftudia ita oderat ^‘^ontemnebat.steiuslludiofos.vno nomine hæreticosapptliaret.Hanc ob rem Rorna-nosadhortabatur nefiliosdiutiusinftudiis litterarum pattrentur, fatis elTe fi legereSc:
i fcribcredidicilTent Ourtis interdum amp;nbsp;in exorabilis,fi quidabeopetcres,h3bebatur;ne-I (luehoccontcntusiconuiciaamp;probra in teconiiciebatiplura tarnen prçft3bat,qnàm vul-I tubclurum pi x fe ferret. Vno tarnen poftrtmo laudari potelf, quod domi monlli a non I äluerit.quodque dlt; mtfticos fuosSc familiäres in officio continuerit, ne ob faftum amp;nbsp;in-I foltntijin populo Romano 8c aulicisftomachum facere nt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ek o a
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Barbus, Patricius S'cnetus,Nicolai âcPolyxcnç.forotis Kugcniiini.Papæ fil ius,ab au un , ***
■ Koniâ accitus.Protonotanus Apoftolicus.Epifcopus Ccruieulis.pôft Vicctiiius, Diaco- °
■ uis Cardinalis S. Mariae Noua’, demum Presbyter it-S Marei rcnuuciaïusctt Hotuo natura
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4andus,mit:s,8c humiuus.Puntifiéibus Nicol.io V.ôc Callifto Ui gtatirtituusfuit PioH non
* admudu piubatus Quo luortuo.ip'ctonclaui in Palatio Vati tannin ft iiuto, XIX (.ardinabuin futFraoij* I ll'.Kal.Scptêbtis.anni Mt'.CCCl XliU SunimusPonti(exdcnunciatus,cotonaru»q;ibidcm XVl Kal» B Ortübrit.fcdu Impcratoïc Cælate Frederico HI. Augufto, anr.os VI .menfes X.dies XXV1- Otdinariorii, I bai tribus LatdmalcsXl etcauit.Focdusintct (. hriflianos Principes, ?lt; bellt inTurcicû per Legatos (tia-I fit Gcotgium Bob.t miæ Regê Huflitaiumhirefi inteûû.excommunicatü Itegno priuauit,quod Hunga-
1 1 lotum Régi Maitbtae dono dédit.Fridetit um Inipetatotê Icoma: voti taufla venientem bonorificeni iTi-I 1 iticfufccpit.Botfium Marclnoné tftenfcm Ferrari« Pucem ton ft i tuit liant ilTim as iid S Matcü aedes con-j 1 ibtuxit.5pQpl(.,^i coricptusobiit morte repent ma Rom« in Palatio Vaticano VI 11. Kal. Augufti,anno M
1 f-f-LCl XXL Vacauit fedes dicsXlIlLCotpusin S Petto matmoteci fepulchto cû lioc epitaphio côditv, I balus 11 Vendus Pontifex Maximus e vetiifta Batbotum Familia, ptæclans narutæ dotibus auunculo
' 1 Engenio11Fl nöinfetiot.luftitir.pietatis.diuinatumqi letemonian, eultor rcligiolilfimus.Ecclefiaflicæ I I libcrtatis niaieftatisq. defenfor côftantiflimus.ptKcij un pacis feruanda Audio, amp;nbsp;fingti'arisomnisgene-, I liiniunerü »bftincntia,fotmidandactiâ lege tnagiftratibus indiciaclariflimus,in Print ipes munifit cria,
I inpaiipctcs niileticotdiainfignis,pattit)amote annona copiarp Vrbi dédit. PattimoniiiEeaii Pt tri ettati» , I p(gt;pulot’ù,indulnentifl’inii pateiitisaft’cftn,cnied3tis,{lt; tonleiuauii amp;nbsp;auxi’.Viitcntes aiinis bærcritos ic-1 I ptcfTif. St qiiod perditficilem retû tcpotumuecôdttionc effici cû .lignitate nô pote rat, matuta ci|claiionc ' I fslubctiiruc difpoluit Vixit annos 1 lll.triefes y dits 111 ledit annos vi.mcfcs x dies xxvi. Marcus Barbus . I CardinalisS-Marci Patriattba Âquileienfis tonfannuini o bene metenti fecit,anno falutis MCDe-XXil. I I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Plain».
SmSESli'ENTES POK.Kif XllU. PONTlFlCf'M
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;OHMfbnj Pan^iiiij opéra «ccejfièrc. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
-ocr page 392-vT T f
O N V P H RI I P A N V I NI.
VERONFNSIS FRATRI S EREMITÆ ƒ' GVSTINIANI, PONTÏFICVM ROMANORVM
VITAE, A XYSTO IIII. PAPA, VSQVE
ad Pium V.Pontificem Maximum,
jLLl^STRjSSjMKM PRjNCjPi^f
PERAFANNVM, DE RIBERA, DVCEM ALEAlAt»
PROREGEM. NEAPOLITANVM; AD QVEM. EPD ßolaindediaitofiatn in fr ante huhu operif callocatam offender.
ONVPHRIVS PANVINIVS, CANDIDO LECTORI S. D.
■ I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t^nni U tint ta» uv Lwnt ^vitt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t mit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
uiihrani,0adornMi,quem adhacimfcrfcâutn,ne^v(Iani lihri quuin cr inuilo. nefiiente,me vtilgut'.im co^nouffein.iiicredibilt dolore affe£l'ui,ifui)eiiff^^‘'’’ ■ dium nUqmdadferrem^breuioremnliiiin hbriimllai)nj,eti.imffcontra animi met /ènteniioi» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
inijiio ctedcmrcsaliijuaistod.hgeniimtra^nrenturjed ô‘is,'juumiminaturM. drcelerit(r,cof'f‘'‘^'''j^ fet,non omm ex parte inc orrupttK. f; integer exire potuit :res enim magnt laborû,dr iiiult.tttoi^V, rum bnoiuf oinnno tempuf dtftderabatit.Vnde tjwbujdam rebm non ita accurate exploratn.vt primùmptibliiaremgt;coa^iufiigt;n:tiequx inpriore opereiamcditaerantfal/àjn erta^le^emiSitiifl' ebreperent. fcrff rationefaclum (fi,vt etiaui in poßenorc edit one ad ctinde n'odudtd tanâ J/iw*. «/«ƒ peccatüft, incorri/pta.ac qua ni rerûfcriptore maxime defideratar,ccrtfiiigt;a vcrittts,ei^'^‘, fim non reffondeat.Caterum ab hh,quorxinteref}admonitns probaitßimis^ anna 'tbiis, Ö- vrtuß'f^ public is monunrientisffblsuatus/ertifinjamreruinferièd^veritatêiriueni.Obhaii^it’ircauffeslii'*^^ I ]um longe loi upletiß/mü,accurat ftma dil-gentia iam magna ex parte concinnatii, qui) Retnanorê f' fiium (ß Cardtnalitim,quorû memoria extat,vitas effufefripfi: At^ui quü res magni óquot; diffcilii /it,ng Itafacile.qttanijuSiamdiumultumj^ineoelaboraucrim,ioacipotuit. Interim amitorii graußinoriim hominü hott atu,dum Uber metispubltcetiir. Platinain.qui tä in efficinù effe déférât, mendis purgatü refit:ii,aiinotatioiiibus illußratii,dy quäto breuiits,(^diligentiuf à mcfieri pi)tii’t,]il^^^' ßquentiumpontificumaXjiffi 111 l.(vbiUlefenbendifnefacit) Pontißiatit,adnoßra v/qjtèporss^'*' xi ln quibus de,7ïibêdts,pritterpriuatos,ptiLlicosq^ annales,diaria, amp;nbsp;adla cöfiffirialia, KapbctUltijl'i Volatcrranum,(^Pau’um loui.ûpracipue auüciresßcmficutus,quin ö-aliquot ex üsab iiflouieiro^f mimutuatusfum,pttblicamfludioforumviilitatemvbi^,aiqj eamfolareßgt;gt;cieiis.iiequtßiinÜHit«ijf^ v'tdfbatur.vt qui ad hafee vitaslegcndasanimumadiecijfet.nequuiniamadfincmferè pernenifeif^''' propere aeparum opportune de/ihueretur.Quißcupidiiatifua (neque enim atiiditatem ipfius fAfW r«/«»)ßed tamenßcupidatifint aliqua ex parte crediderit à mefatium cffefatk,tum ego quem exbe ioremeo viitcum cupio,etiiidginmibs videborfruc^umabundè confecuius.
‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XYSTVS
-ocr page 393-■ P o N T I FI C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;317
XYSTVS PAPA IV.
j»^,«g^,^~^'EnsRoborea,quæamp;:de Ruuere diöacft, Augufta pretoria Taunnd-Subalpinas nobilis, à Longobardis origincm ducere,
PuMM^^W nuItorum confenfu traditur. Cuius familiæ auélorem fuifle Hcr-g^^iTiundum, quiRagumbcrtiducislaurinenGum,PauliDiaconiin hi-clari, tempore circa annum Domini ICC.vixit, antiquis annalibus relatum eft.Caftellum vicus nouus fjmiliæ vetus ditio, nam Cincianum , Sc Riuaiba pofterioribus tcniporibus acquilïtafuerc. Simo Ruuereus ob pinguedinem cognomineCralTus.ant« multos annosex taurinis in Ligures concédons, ad vada Sabatia, quam nunc Sauonam vocamus, fubftitit.à quogensdeRuuere manauit, inter eius ciuitatis familias non po-ftrema. DcRuuerc autem gentis nomen eft vernacula lingua, quod nos Latinè robur »ppellaremus, vel potius quercum.ab inGgni gcntilitioclypeo,quodeft quercu aurca ttprelTum. Exeaquxerat Sauonæ familiade Ruuere,Xyftus papalIII.originem du-WuiusparentesfaereLeonardos,vir inter vrbis fuæ ciueshonoratus.Scomnibus in pa-yiatmgiftiatibusfunâus, Sc Luchina Munliona honefto loco Sauonæ nata. Extant ad« ^cbeonardi, amp;nbsp;pat ris auique fui cum elogiis in eccleGa cathedral! SauonenG fepulchra, änteomnemXyftifortunam condita, ifthæc referentia.JNatus eft Xyftus xi i. Kalendas Augufti, anno Domini MCCCCXIII I.Ioanne xx 111. Romano pontifice. Cellis quieftpjgusmaritirnus,ab VrbeSauona quinque millibus paffuum diftans; eo nanque parentcsconfugerantvitandæpeftiscaufa, quæ tum maxime Ligures vexabat. Videre perfomnium vifaeft mater,antepartumeditum infantem hbeatisFrancifeoSe Antonio tucullam 8ccingulum pic acfanôtè indui, quo habitu ipGarum diuorum fratres vtun-Uir, Minores vocati. Atvero dum obftcti ix puerum , cuiproptercaFrancifci nomen mdituni fuit, vtHt, accurate in balneo lauaret ipfumque in vndis aliquando defici-fnte.Ti, acpenc mortuumad matrem detuliffet, ilia fomnij memor, vouit fe indutu-tum filium S . Francifei habitu, faóhiramque vt eundem fex menfibus ferret: quo femeftri tranfiöo, amoto habitu, puer iterum in grauem inGrmitatem indicit, annum iamnatus, Sc co ampliur,(cæterum votojrepetito, mater ftatim Glium incolumem rccepit, amp;nbsp;quum parumper creuiftet, nonum agens annum, cœnobio adicélus eft fanâti Francifei. Cuius pueri curam fufeepit loannes Pinarolius vir optimus, à quo ordinis mores, vitamque fratrum Minorum inftruôtus, grammatkam tanto ftudio pîrdidicit, vt breuiCiecronis volumina, partim ab al iis audierit, partim vero inge-quot;^acumine, nulla altcrius opera intellexorit .Cherium deinde vbi adolcuiffet profe. ttUî, Dialedicæ 8c Logics doâores eius loci audiuit ira diligenter 8caccurate, vt po-■Kjfacultatem candem iplealiis Icgerit. Papiæ deinde Sc bon jniæccleberrimis gym-naliis philofophiam, 8c theologiam didicit, præceptoribus vfus lacobo Textore, Sc AndreaNolanq doôliftimis viris. VigeGmo ætatis anno nnndum,doftorum capitulo generali fui ordinis Genuæcongregato, itacopiofe, ita difertè, amp;nbsp;eleganter difputauit, vt vous omnium doctiffi mus exiftimatus GqScàgene «ali miniftro ordinisGuillelmo Cafali maximis laudibus ornatus. Patauij demum magifterijgradu fufeepto, philofo-pliiam,amp;theologiam multis in gymnafiis, vt Patauino, BononienG, PapienG.SenenG, Horentino.ScPeruGno publiée profelTus eft.Fîoniincm tota Europa clariflimum,quum
Z J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;multi
-ocr page 394-55« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ONVPHÎlTVSDEVmS _ nbsp;_
multi al-iJpfæclarîvirEtwmpræcipiiè BeirarioCardinalisNicçnus, virT-atina,amp; dodrina inßgnisjfrequeiiteraudiuit.cuius familiaritatciradeleólatuscrtjVteoa^P' iepe vii iintcontubcrnio.Sacrasconcioriesaiinuisquadrageûmæditbus, rcitaliæ vrbibus,magna hominum gratiahabuit.Minillri generalislaCobiSargutWP fteafüciusfaäus.non longe poll Liguriæprouincialis.qucm minirvum vocantpriiri“' deinde fui ordinis in Romana cu ria procurator,amp; totius Italiç generalis vicariuSjpo'' mo in capitulogeneraliPerufijcclebrato,omnium votisIacoboSargucllaobfem'^®, dicante minifter generalis eft,renuntiatus, Quibus in magillratibus tantagratia Seau ritateapudomnes valuit,vtnihilquamuisditEciIeamp;arduum,tcntarit, quodnoni fueritconfecutus. Piusfeeunduscum maximoinpretiofemper habuit. (^i veroei cefljtPaulusfccundus,cius doétrinæfama permotus, annitentibus maxime Nicæno, 8i FrancifcoMantuano cardinalibus, ilium abfentem,amp;infcium ( Pâpiæ ' morabatur VenetiasâturusyCardinalem presbyterum tituliS. Petri ad VincuUceW^ ^ lepte anno Domini MCDLXVii.xiiij.Kal.Oftobris.crcauit. Qui Romam veniesco® ‘ abomnibusfufeeptus, amp;nbsp;quorundam cardinaliumbenignitateadiutusf paupcr^P'®. rat)ædcsS. Petri ad Vincula rimofas, amp;nbsp;ruinat^proximas, ita reftituit, vtab percomodcincoli pofl’ent.Cuius in cardinalatu potiffimum inftitutumfuiqvtrafflil'^ fuam in officio conlineret. Nec tarnen eum aut parta dignitaSj autgrauifsimarumrt'^ curaàlludiisliteraruin auocauit.Nam in Cardinalatulibrum defanguine CHRI; amp;dcfuturiscontingen tibusedidit. Scripfitetiam Commentarios de potential^') Conceptionc Virginis,amp; contra errorcscuiuldam Carmelitæ Bononicrifis» quiaft''® bat,Deum fuaomnipotcntia.damnatumhominem faluarenon pofle. Aggreflus«‘ 1 liud opus,in quo validis rationibus oftendere nitebatur,D.Thomam AquiruK’quot;’'' tu in fentcntiisconuenirc,quanquam verbis differrent ad tollcndasdilcordia)^*^^'^' tioncSjinterPrçdicatoreSjamp;Minorcs.Tatæenim dofl:rinæbabcbatur,vthuicvnie'^'^ tu Cardinalium adfidempertinentia potifsimum committcrentur, quibus rebus'!“^ lludiofiusoperam daret,Paulus papa ir.viij.KaL Augulti noétishora tertia,moft'f\' tinadiemclaulitextrcmum . In euiuslocum omniumCardinaliumfuffragüS)qui’'.', tunc erant,in conclaui recluli in palatio apoftolico apud S. Petrum, v. idus vacantisfedisdic, anno Domini MCCCClxxi.Romanus pontifex renuntiatuseftilt; tinoVrfino.Roderico Borgia canccllario,amp;Francifco Gonzaga magnoperefuffragJquot;''' bus, cuius beneficij pontifex memor,Latino quidem camerariatum, Roderico abbat;^^ SubIacenfem,Gonzagæ verb monallcrium S.Gcorgij conceffir. At vero viii.KaLSept^'' bris,in coronationisfua;fo!cnnibus,dum in magna populifrequcntialeäicaportât*’’' apud Balilicam Lateranenfem tantus répété tumultusexortus eil, dum Romaniqtii^ ciuesin viaab equitibuspontificiispremerentur, vtroaximum vitatpcriculunaadiet' faxisenim leu cafu, feu excompobtoappetitus, àIeâicariisccrtèdellitusfuiirct,niiiU‘'‘ nicardinalisauéloritas.àquolèdetiofedataeft, interceffilfet, coronationecclebran*’ rcmccclcbafticamChriflianamtjuecomponendam animum adiecit, atque anteoini”* concilium Lateranifeindiólurum oftendit, in quo amp;nbsp;resEcclefiafticsecorrigerentiirr’' debelloTurcisindicendo traélaretur, quemadmodum Pius papa ii. inllituerat. Qi*' rum dum imperator Fridcricus tertius concilium Vtini in Carneis locomagisoporiæ no à pontificc indici contendit, pontifex vero iure id facere recufaretj'e in longum pr®* traéla,aliaremediaquaEriplacuit. Patrum igiturconfenfu, Xy Hus quatuor legatosb'''' ma cum poteftatccrcauitjBelTarionemNicænum in Galliam.Rodcricum Borgiamn'!' ccllariaminHilpaniam , amp;nbsp;Marcum Barbum in Germaniam,amp;Pannoniära,qui intet 1* diffidenteS ehr jftianos principes ad concordiam rcuocarent. Ludouicus cniravnde-
-ocr page 395-? o N T I F I C V M, timusrexGallorumducibusKaroloBurgundiæ.amp;N.Rritânniæafmaintulerat , reges Ferdinandus Arragonum, amp;nbsp;N.luftinianse ob regnum Caftellæ legitimo rege deftitu-tumadfœdumcertamen vénérant.Pannonix amp;Poloniæ reges de regno Bocmiæ vacante inter fcbellodeccrtabant.Prioribus legatis quartumadiecitOliueriumCarafam.qué cliffimaritimæinTurcosparatæpræfecit,magnacu impenfa.fingulis enim legatisin Gn-gulos menles quingentl aurei alTignati. Legati,qui ad reges profefti fuerat,rebus paru féliciter geftis, rcdiere. Eugcnij porro,Nicolai,Callifti,Pij, amp;nbsp;Pauli creditoribus vnà con-currentibus.quum initio pontiGcatus pecunix dceffentjgemmisquas Paulus ii.inthe-Gurisreliqucratdiuenditis.fatisGeri voluit. Aerariocnim insni, non nifi quinque mil-luaurcofum przter honiinum opinionem inuenit. Auditis deinde publif.èamp; perbeni-jnèoratoribusChriGianorum principum,qui fcdi apoftolicx, !lt;. ipfi obtempcraturos fc quemadmodum mos eft,polliccbantur, duos Cardinales pro-ximis quatuor temporibus natal IS Domini deGgnatos, eo die in publ icum mifit, quo Icgati domos quifque fuas ma-gnocumhonorereduâi funt. Horum alter fuit PetrusKiaria mediocrifàmiliaSauonç ortus,amp;abeo,àteneris annisjn ordine S.Francifci cducatus.quemP-pifcopumTaruifi-nummteabfc didum.presbyterumCardinalemtitulifandi Xyfticreauit. Altervcro lulianusKaphaêlisfratrisGliusEpifcopusCarpentoratcnfis presbyter Cardinalis fandi Fetriad vinculatituliEudoxixfuit Ispoftca pontifex maximusrcnuntiatus, Iulius ir. '*oc«useft, Xyftusenimfuorum amantiffimusacindulgentiffimus,omniumiudiciocft ^’tiftimatus. Quorum caufa multa praeter fas iusquc egiffeamp;conccffiffc vitioilli datum tæPetrus ipfe amplifsimis facerdotiorum redditsbusaudus, itafplcndiduscrat.vt pe-tunixperdendxnatuseffe viderctur, nam cobiennio,quo tantum poG co ftipcruixit, ducentaaureorum millia in vidu abfumpfiffe, Ix.verömilliaaerisalieni, argent! au-ttmcslati ccc.pondoreliquiffc traditur Öbiit voluptatibus confedus,annorumxxix. fepultusad S, Apoftolos. Paulo anteobitiim creatus ù Xyfto fuerat totius Italie lega-tus.Quadecurfa amp;nbsp;vbiquc Mcdiolani praEferlm,Vcnctiis, Sc Patauij honoriGccntifsime fiifceptus,Romam,vbi non longe poft excefsit.reuerfuseft. Cuius frater Hieronymu« txtenuialioqui amp;nbsp;bumili Fortuna, in eins potentizlocum fuccedens, Sc Forocornelij ac Flt;oliuijprincepsfadus,pofteum reomncm ecclefiafticam adminiftrauit,ingenio ma. gis feucro ac voluptatibus minimum prætcr vnam venationem,dcditus.Vxorem isdu-xitCatherinam Galcatijlnfubrum ducis ex concubina ftliam, cuius rei caufa Glium ciu$ Afcanium Cardinalem Xyftuspofteacrcauit. Pofthos verb pontifexfratrumfororum-qucfilios,quosmultoshabuit, ad magnos honores diuitiasquc prouexit. Nam Lco-nirdufla fratris Glium, data ei in matrimonium régis Ferdinand! Glianothavrb is prxfe-ftum dixit,5c inciusdcfundi locum altcrius fratris Glium loanncm Iulian! Cardinalis fratrem fuffecit, Soraeac Senogalliae principatu adiundo . Is ex vxorc Ioanna , ^'itderici Fcltrij Vrbinatium ducis Glia Francifcum Mariam genuit, qui poft a-jJ I yunculi Guidonis Vbald! Gnc mafcula proie obitum iure hxrcditario, adoptionis, ji 1 amp;nbsp;dotis nomine ducatum Vrbini obtinuit . ChriftopEorum deinde 5c Dominicum ÿ I Ruuereos fratres patria Taurinenfes, ex regulis Vicinou! fuccefsiue, item fororis 6-
I lium Hieronymum Baffum, 5c Petri Riarij fororc natum, Rapbaëlem Sanfon!um,qui I Riarium nomen tulit, annorum xvij. 5c loannemlacobum Sclafenatum Mediolancn-y I fern Parrax Epiftopum cubicularium fuum , quem feruitio folo Gbiacceptum Segra*
1 tum ex bumili loco in altura euexit.Cardinales diuerhs temporibus dixit.Flis inter qua-p, 1 taor 5ctrigmti,quos variislcdionibusin fenatum conpiauit,Stephanum Nardinum, lo-
I Innern Baptiftam Cybo Georgium LuGtanum.loanntm ArragoniuFerdinand! regisG-1 Hum,loanncm Cülumnä,loannem ßapt!ftamSabellum,loänem comitem,amp; Baptiftarn iii 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vrfinum
-ocr page 396-ONVPHMVSnEVITIS
Vrfinumèproccribus Romanis adinnxit.Initiopontificatus in Lateranumcanonicos'*' culii es redux itjCicótis in de à Romanis ftatim poft Pauli mortem regularibus quosoüi® Eugcniusllll. vt in antiqsam peffeftionem, quaa bcnifacio VlIIdniquèfpoliatiluerJ'' introdu(ftos,Calliftusni expulerat Pauliijqiiefl.reftituerat; hisque templuniS.MJ'*’ depaceab le media vrbe conftruétura concefSt. Quuni vcröadmodum libtralisw' ne*: vlll prorfusnegarcquicquaiti feiret, plurimiscafdcm gratias importunerogan#;' fæpeconccffit. Qua decaufajVt litium öi diftordiarum initia Stoccalionestollerct.iul’'* gnandislibellus loannem Monte mirabilcm viruminauIaexercitatumjamp;itiJuftrin®' feucriorisi^ue ingenij praefecigquod non rité concefta induccre poftet. Ad armaconiitf' fus quibus maximededitusfuit, initiumàbclloTurcicofecit. Prima expeditipned'ii’ claffem in Turcas milit,legato Sijduce Oliuerio Carafa CardinaleNeapolitano, centui® milliaaurcorumexpendit, fecunda verolxv. milliaLaurentiopatriarebaAntiochequot;'’ fratrisfilio,qui Oliuerio fuccefterat.vnà cum Ferdinando amp;nbsp;Venetis tantum bellum^' miniftrantc.Namcum Oliuerio pontificis nomine cum xxiiij.triremibusbcllumge^'J te,quinqu3ginta Venetorum , Ferdinando vcroxxiiij.triremescommunibusaulp'f” militarunt Nihil tarnen præclaregeftum eft,nufquam prodeuntibusexBofphoroinAJ^ geum hoftibus.Smyrna tantum in Aftacapta incolaequeomnesabaäi. Oppugnarequ'“’ Sataliam ante adorti erant.occupsto per vim portu,rcfraétaque cathena ferrea,cuius p’’' tem foribus Bafilicæ Vaticanæ præfixam'nunc ctiam cernimus, fed defendentibusa^quot;‘ ter, qui in præfipio erantTurcis prælium omittuntatque itayeinfe(äaabeuntesp!us’‘;' rorisquàmcalamitatis hoftibus intulerc.quumfere omnium conftansfamaeffe^® ftianos eo anno magna Aftæ partem occupaturosfuifle.fi iplî mari, quemadinout'*quot;’ caftanus Perfarum rex terra, Turcas vexarc voluiftent. Per quos vero fteterit,quomin res ex fententia gereretur.haud fatis liquet.Q^ium Volaterrani in Etruriaioccilopiop ' imperîjaccrbicatem amp;Salinai‘um controuerlïam prastore Florentino à Florentinish', ciftcntjXyftus veritusneeiusrei occafioneltalim paxturbaretur, motusetiamFlor'”'' norum precibus,eôftitim copiarum fuarum partem mifit.quibusfaiftumeft.vtVobquot;' raniexpugnati perdo'mitiquetemeritatis atque fæuitiæfuæ pcenas dederint. Int'’’ Pontifex imperijdiuturnitate, viribus inftauratis,vteratmagni animi vir, ponti“'’’ dignitatem augere,inaperium armis proferre, amp;nbsp;Hieronymum Riariumainpliffun'* tunishoneftarecupienSjfœderecum Arragonio FerdinandoNeapolitanorum regc’”‘_ aliquot in vmbria;tyrannostumultuantes,amp;aduerfuseccleham minusquàinbencti*'^ riosdaceret contumiccstollereconftituit. Ingenti igiturcxercituab fccongregate® peratorem Fridcricum Fcltrium ,qut'm ex comité Vrbiniducem nullo non honoris? nercabhibitOjCreauerat, turn abfentcm, legatum verb fratris filiumlulianumcardr Jem fanâ:i;Petri ad vincula præfecit. Legatusducisaduentu nonexpeftato , inTuder^_ nos primum, deinde in Spoletinos tumultuantes, pontificique rebellesimprcffioneni eit:qnos Iulio Varano Camertium duccopemfcrente,fcdacisinteftinisdifcorcliisftd'æ numquccapitibusrelegatis, in eccleftæ fide non finemaximaSpoletinorumclidecoquot;” nuit. In Nicohum deinde VitelliumTifernatem Regulum,ferocis ingcnijhomincoi’^'^ ma mouiqquem cumantca Xyftusamicumhabuifl'et, Laurentij Tifernatisaccrrinii- ' cokfihortis impulfu,p.)ntifex bello perfequebatur. Vitelliusimparpontificiisvirihquot;^ poft trimeftrem oppugnationem, Vrbinatium DucisFriderici aduentu audita vrb'‘^ leg.itü hac conditionedédit,vtei tuto viuerepriuati hominis more in patria licerct. uerataute n iam fibi Nicolausamicitia ducisfretus, vtaccepto à pontifi.e quantifio eins vendipoftentpretio,cxuhtumquô velletabiret. Cæterumaliquotannispoftt'^ busfaùentibusia vrbem reuerfus, arcera quamXyftusquo ciuitateminfuampot'
-ocr page 397-P o N Tl FI C VM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1«*»
tcmfa jliuscontinere poffct,cxtruebat:,tlifiecit,r q-, intraoppidum flrmo prscfidioniu-niuit. Porro autïm longam illarn trium mcaüum obfidiunem non abfque Laurentij Mcdicii.quituniin rspublicaFlorentina principe locumobtincbat, pecunia,iuxiliil-qucculitjjuj tranquiilitatis atqucotijlludio potentiam principum in Italia excquitam volebat,nct pontiftcis fibi ex mutata quadam asmulatione, Scfratris luliani in cardinsla-tuspetitiune repullaparum amici, vires nimio plus crcfcerc patiebatur , vnde aduerla-nunirelibidiiiicius, moderatæque cupiditati icmper oftcndic. Pontiftci ita irritato, inlignemaliana contumeliamadiunxit. Totisenim viribusopcramdcdit , nepontiitx Imoliiu Flaminiæ vrbcm,quam Forum Cornclij vocant.cmerct.quam princeps egcfta-tecoadusvena!empropol'uerat,eiufdem Regulo pcramicosmenlarios roagnapecuui* fubleuato. Icavt iam Laurentio cum pontihce apertx fimultatesinterccdcrcvidcren-tur.Quæ res Mediceis, vt póft dicam pene exitioFuit.Dum hæc in Italia geruntur^Scodr* quod nunc Scutarum vocant,ditionis Venetae oppidum aTurca oppugnabatur , quod Xyftuscommeatuamp;; pecuniaiuuit, neTurcæ munitiffimarecepta arce ea adoccupan-dura Epirum,amp; deinceps Illyricum vteretur. Simultasinterea inter Xyftum ScMcdicc-osadcocreuerat.vt pontifex ab aduerfa Mtdiceorum faftione,cututprincepsFrancif-cusPatiusnobilisTrapezitaeratfollicitatus,clam egerit, vt confpirationc fafta Fratri-'^usque Mediceis Laurentio amp;nbsp;luliano interfeftis, rel'publica Fui iplius arbitrio conftitue-
, Xy ftus tarnen ne tarn atrox fcelcftumque confilium fanctis auribus admififfcvi-lt;i5rctur,rcmtotamoccultètraö;andara,perficicndamqueHieronymoRiariödcmanda-quot;d.egitque cum Ferdinando Arragonio.vt AlfonFuseiusfiliuscumcxercitu in Ltruriam t Riittetetur, ea fpe vt fublatis aut eiedlis Mediceis Florentinos fibi co bentbcio obftrin-I quorum poftea opera fubnixusmaiorecum auctoritate pontificatus dignitatem I tueretur.TotumigiturnegotiumHieronymi nomine datum eft loanni Baptiirx Mon-I idicco, qui erat 8i Flierony mo, fidus manu ac ingenio promptus. Florcntiæ verb con-I fpiratorum capita FuereBarptolomæusSaluiatus ArebiepikopusPifanus,Laurentioob I priuitam veterem limultatcm offenfus , FrancikusPaftius , Sclacobus Poggi us Poggij ' I otatorisclariffimi ftlius. Atque vtrem tutius aggrederentur, Florentiam mittitur Ra-** I phaelRiariuscardinalisfanfti Georgi), Fdierony mi Fo'rorisfilius.adolekens, qui tum in 1 SytnnahoPifanocommorabatur,vt li quidubijac timidioresforent, eiuspræfcntiaSc I luttoritatc, maiorefiduciaad maturandam cædcm induccntqr. Coniurationc igitur I itiltainquam plures nomina dederant,ad vj Kal.MaijdieSolisin auguftiflîmodiuæKc-** I piratxtemploconFpirati, Mediccosfratres facris myfteriis afliftentes adoriuntur, Ibi ’’I lulianointerfeftodumLaurentius leurvulnèrelauciusinfacrarium abædituis.incolu-' 1 uiis.coniuratis ianua ptohibitis, receptus effet, Archiepikopus Pilanus,5c lacobus Pog-’ 1 ^iuscuriamoccuparetentarunt.TamimmanisFcelcrisrumoreper vrbem delato, quum '( 1 ^'urentium feruatumeffe cognitum effet, impetuin coniuratosaciuibus Semagiftra-* l t;büsMedicea: fadionis ftudiolisfaâo, Pifanus Àrchiepifeopus, amp;nbsp;lacobus Poggius cap-\ 1 dftatim cum ômnibuscomitibus. è lencltris fufpcnb laqueii præcipitantur. Antonius
1 Vulaterranus amp;. Stepbanus Facerdos, qui Liurentium agreffi fueranr, Francifeus Va-'’'I ftiusconiurationis princeps, qui lulianum occidtrat omntsque corum affines , fatel-
I lues,Si qui aliquam eis operam tanto in Fceki e nauaffent laqueis ftrangulati eundem 1 Vitæexitum babuerunt. Nileo fp-dl.iculo atrecius fuiffe memoratuv, Montebeco l demum a quo qu.vftionibus babitis totius coniurat'onis ferles exoïtaeft, inierfedfo, 1 Cardinalbqui adaram maximamprimo rumoreconfugerat , Laurtntij preâbus vix l l«Uitu5, Sc In euftodia âbequandiu detentus, non longe poft elusinnocentiacognita
M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Z 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Inpon.
n
-ocr page 398-o N V P H K 1 V s DE Vins
in pontificisgratiaefldimiffus.Hâc reinritatus XyÜns.quodfacrato viroamp;sfchifpquot; po itafcedèintericétocardinalem quoq;captiuûfcciffcnt,HicronymoinÜigantegriii finium Florentinis, ficris omnibus interdiftis,bellum intulit.Eccleliaftici imperatordux Vrbini Fridericus leclus.qui in Flaminiæ finibus arma parabat,pro gevcro Ferdinandopontificifœdcre coniunäo aderatiam cum cxcrcitu AlfonW’ Hus Calabrias dux, Florentin! eobello Gallorum regem, Venetos, Mediolanennt Mantuanorum, Sgt;c Ferrarienfium principes fautores liabueret. Qt^odaliquot vtrinqueacceptis.oppidisque nonullisà duceexpugnatis, Laurcutijpoßremo AW* diligentia amp;nbsp;ftudio, nulla re inligni in eogefta finitum eft.Isad regem Neapolimp' feélus,eiusanimum prudentia, auéhoritate, amp;nbsp;difertiflimis rationibus adeo expugi’^ uitjVtpacem abeoamp; feedus hand iniquis conditionibus Florentiamreportarit.ingJ aperte illud adicäum erat,vtArragoBijS:Florentini ßbellum alicundeingrueret,ct' ta collara pecunia, mutuis auxilijs iuuarentur. Initi eins fœderisfama Xyftipsp^^j! mum grauiflimc perculit.-amp;baud dubie primo quoq; tempore res nouas moliturusei videbatur,nili eius confilia repentinusTurcarum aduentus difeuflifl'et. Qui Hydru» in Salentinis vicapta, Italiam omnèm incredibili terrore compleuerant. Turn X)*quot; Turcico tumultu exterritus, pacem cum Florentinisfecit, amp;nbsp;muldæ nomine quino'' cim triremes ijs ad bellum Turcicum imperauiulllud memoratu dignum,quod tinobelloardente,quum abaduerfariorum legatisXyftuspapa huiuscontrouerliæi'l''^ iniufts videbatur,pccafionead concilium citatus fuilTet, ipfe ingenti animo,funinia^]'* conftantiarefpondilTefertur.-Scconcilium quidem libenteradmilTurum, vbifpW^f^'** omnium illorumprincipu,criminibuspatefa(5is,resplurimas ecclefiaeablatat^^^'{f petiturum. Vnde qui ilium metu expugnarefperabant,ab codem pcrterritialiip^™?* quæfiêrc. Per haec tepora Cypri regibns parte amp;nbsp;filiolo mortuis, Veneti infulani,quod,({‘ gisnouifsimc defunâi mater Veneta ègcntepatricia Cornelia haercs eflet, ne in rum poteftatem veniret,occuparunt. Oppugnabat eodem tempore Rhodum mat''’quot;’ viribusMahometes ille, qui Conftantinopol im ceperat. Verum cam acriterPetro bufon magno magiftro tuente, re infeiäa difeedere coaâus eft, furorcra fuu®'quot; Italiam conuertit, vbi Hydruntefvtdixi) capta quumitaliæ omni minitaretur rep^quot;' tinomorbo opprelTuSjSc fuosinltaliafortifsime/upugnantcsdeflituit, amp;nbsp;Chriftb”^ rum principium animos longe maximo metu liberauit.Cuius mortis amp;nbsp;receptteHydf^' tis nuntio confirmatis pontifex,qui iam de relinquenda Italia cogitauerat, Venetis fi“*' recaepit,quiHerculiEfi:enfi Ferrarienfium duci bellum atrox maxime repentinun’quot;'' tulerant. Xyftus porro cum Vcnctisfcedusinierat, vtex Herculisca!amitate,fividoi’' Veneti euafiiïentjHieronymiRiarij potentiam amplificaret.HcrcuIiadfucrc Ferdin^ dus rex foccr, Florcntini, $c Ludouicus'Sfortia, qui tutor pucri principis Infubr^^ imperio potiebatur.Hicommunicatisconfilijs Fridericum VrbinatiumducemjCt''' citusimperatorem creatum, in agroFerraricnfi Venetis fe opponunt. Alf'onfura reg'' filium in agrum Romanum cumvalido cxercitu maturare iubent. Pontifex exercé fui ducem Robertum Malateftam Sigifmundi filium crearat, quem venienti AlW* obiecit. Is ad Latinam vfque portam infefto cum cxercitu veniens, magnoVrbittquot;' rorifuerat,nib'.l fefepropterea animo dcmittentepontifice.fortitcrquearmisremgerc’; te . Signis ad Campummoituum inagro VeliternocollatisAlfonfinumtroliorexc^' tus, Roberti virtutca pauciori milite fuperatus,capti proccres omnes, RonunU'^ duftifunt.DuxipfcAntium vfquefugiens,Ncapolim trepidusferecepit.Verùm Ruber* tus,cuius virîutc tanta victoria parta çrat,triduo poft cclcriter cxtinâus fufpeione'fui«!’'
-ocr page 399-PO’NTIPICVM.
O'
liveneni rcliquitJifdem diebus ipfectiam Fridericus Vrbinas, qui Venctis oppolitus odiumprodutcFerrariæ gerebat, incaftris adStellatam,Guidonc VbaldofiVio fuper-ftite miiritur. Pace paulb pôftinter ponîificem amp;nbsp;regem faéla , captiui omnes in pug-oa ad Campum mortuum remifli, Sc cardinalesColumnaSabeliusque, quos bell! initio tibi tanquam regis fautores fufpeótos in Hadrian! molera pontifex conleceraqdi-miFR , Coltimnenfes quoque quiregi foedereconiundi,ilium intraoppidafuatulcep-tum commeatu adiuuerant, fibique multis in latis incommodis vbique aduerfa-fifuerant, primum quidem veniadonauit, deinde grauiterbelloperfecutus cft.quum. Laurentius protonotarius ex ea familia rurfus contumax nimium videretur, quem tumultuantem Roma; in domofua armis cohorteque pontificia, tum Vrlinorum au-xilio expugnatum captumque breui tempore póft in arcefecuri perçut!iuffit. Eoruni infuper iam omnia ferè oppida ceperat, quum medio ardore belli fafto fundus eft.
‘ Bum bellum cum Columnenfibus Xyftus gercret, foederatorum principtim precibus foHicitatus,qui Venetum imperium Hercule ferè oppreffo crefeere œgrè ftrcbant,à Venetorum focietate auulfus, fœdus cum cæteris Italiæ principibus aduerfos Venetos percuffit,eosquemonuit,vt aFerrarienfiagro penitusabftinerent,illosautcnon folum ‘ non obtempérantes, fed quanto maxime ftudio atque apparatu fier! poftet,bellum !n-ftaurantes.facrisinterdixit.Conuenere turn totiusItaliæ principes apudCrcmonam vt
•/
iebelloconfultarent. Communique omnium fententiaVenetorumfurorit,vtobuiam «tturdecretum.Igiturmagnaviac ingcntibuscopiis bellum fubindc redintcgratum eft, quo nullum grauius ac peritulofiusantea Veneti geflerantdamque Alfonfi duels Cala- • briïduftu fràaæ eorum vires videbantur, nifi Ludouicus Sfortia à fociis dilcedcns, 'iftbiam planeque perdomitis praeter omnium fententiam æquiffimam pacem ir.ulédó tüamXyfto,attulin’et.TotitaquepræUorumamp;bellorumfuniptibus pontifex exbauftus, qnummagnapecuniæ viindigeret,nouacollegia primusomniumRomanovum ponti-ficum,quævenirent,excogitauit.Dato Itaque negocloSinolfo de Caftro oSterio proto-
I notario viro folerti, amp;nbsp;induftrioBreuiatores minoris præGdentiæ reftltuitjb Pio crea-[ tos,amp;abeius(ltcce{forePauloII.fublatos, quorumlocaquingentis.-poftca follicitato-
les,quorum trecentis veniere . Deinde certos adftipulatores line qulbus nullx poffent confie! tabulæ,lanicerorumquoqueStradiotarum,SeMamalucborum officia induxit. txquibusMamalucbos Sc adftipulatores, qui ei fucceffitlnnocentius VlH.abrogauit,. îollremo apoftolicififci.nouem notarios conftituit, quibus redditus vnius affignauit, quiantea cunftispræerat. Atq-,hacratione Romanæaulx iibertas in cópedes quältcon-icûa omni induftrij 2iC laboriofi ingenij diligentia fublata, quum non niti pecunia Wc muneraparentur,qux antea gratuitb doftis amp;nbsp;probis viris tribu! folebant. Primus ttiim vendiditofficiaprocuratorisCameræ notariatus apoftolici, ptetonqtariatus Ca'
I Vtulij,notariatusGymnabj, metiédi faliSjSc camerariatus v rbis- Veâigalia noua inuenit I '«uaauxit. Plui es à facratis horainibus décimas non fine naaximaauaritix notaex-
^Sit,Sedbæcfeutcmporumneccfsitati, feu vertus proximisacminiftris élus tribuenda i tùlliino,præfert!m quum nemo ad earn diem pontificum, nec animo ad muniflcen-k tiamliberalitatemquc propenfior , nec in dando hilarior , nec in prometendis Ito-1 minibus promptior fuiffe memoratur,. Mifeios enim atque a Turcis, vel alias ob ca-I limitâtes auitis fedibus , 8c imperils eiedos Andream Palxologuni Pcloponncnfi, il ^cLconardumToccumRpiridcfpotas,ltoneftisfumptibusaluit.SopbiæThomxValæo-^1 logi filiæ Rutbenorum duc! in matrimonium collocatæ, prxter alla munera, dotis no-j((l minefexmilliaaurcorumdonauitiGarolettbCypi’iScN . Bofsinæreginas regnisfortu-tî* i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnibus fpollatasA adfe fù^Res canfugientes,benigne fufccpit,fuaque muni-
.1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ft.;en_
-ocr page 400-5^5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, O N V r H R I V S D E VI T I S _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
ficcntiafiiSîetsauir. Chriftiernum virum reügiolKnmum Daniæ.Suetiæ, Noruff^j Gothoruin,ac N.Bofliiiæamp; Vï!ach!æanni5grancmamp;feniofonfcâ.um reges item N . xonum , amp;nbsp;Alfonfiim Calabriæ dnccs,voti caufa ad limina Apoftolorum, amp;nbsp;Ju lutandum mira cura deuotionc vcnientes, magnificentiffimisfumptibus in Palâ^i «dibus excepit. Idem Ferdinando ArragonioNeapolitanorum regijodlobilenmc^' magno comitaru venienti, regio apparatu ofncia omnia præftitit,amp; annuum ccnb quemecclefix Romanædebirum pendebat, cquo tantum falerato tributi nomint^ tento cidem remibt.-eius filiam Lconoram per Vrbem ad raaritum FcrrariædUquot;'' tranfeuntem pompa donis regiis profeciituseft. Et vtà profanisad facra tranfeai^»^^ Bonauenturam ordinisfui olim Cardinalem virum doâiôîmum amp;miraculiscbru,' ter di-uosretulit.MuIras veteribusfülennitatesadiûxit, vt-Conceptionis, amp;nbsp;Obbjæ’’ beatiflimæ Virginis Deiparæ/andorum Annæjofephi amp;nbsp;Francifci,quas in ecdclu^^' brariiuffit.Priuilcgiaàpontificibus, qui ante eum fuerunt, iurc quattuor mendi^æ tium ordinibiis coneeflaquieti cccleGæ Si commun! faîuti confu!ens,amp!ifl’™‘y, plomatibus conHrmauit, amp;auxit, Proquibùs rebus quantoperedilcâuslitjfacib^'' picaripoflumus.præfertim quum in opei ibuspubliciscoftruendis.vclreparandis^'l'' maximusfuerit Nam Vrbem ante omnia à fitu amp;cœno vindicauit,viisVrbis pi'iffl«'’, munitisamp;lateribusftratis.porticibusque Si mœnianis di(ieétis,quxviasdeformes.^*'’ concinnas redditas obfcurabant.Cui reivicorû magidros accuratoresabfeiniiit“,, præfecit.Qi[um verb annus lobileus inftaret.quem ex quinquagefimoadxxv.conW’'quot; prim.usque anno falutis McoLXxv.cclebrauitjanimû ad religiofa loca, amp;nbsp;peregrins m, tudiniad Vrbem venturæoportuna inftaurandaadiiciens, in primis ponte vetrrrbquot;^ culenfem iâdiuantèdilîeftum.quéruptiimeritociues apptllabât,publicærémoæ amp;decori,àfundamétis magna cura Seimpéfa exTiburtino lapide reftituir,fuoqueu^'’ç^ mincXyftum vocariiuffitjopusfaneomni antiquo principe dignum Xenodocbiu'”^ Spiritus obfolctum ac fordidum,amp; vetuftate pene collapfum.totum vfque ad diliecit, amp;nbsp;pulcherrimis ædificiis in mcliorcm fplendidioremque formam ampl'®“.^ Quumqucpuellosexpolîtos, pucllasquead pedesfuoscum nutricibus pr-oftratos vi fet, locum habitandi iis aflignauit, mandauitque, pucllas nubiles maritis cum bon^' dote locari,nonnullas verb religiofiores infirmorum.feruitioperpetuo dicaiiit.Nob’ umquoque calamitate. Si ægritudine motus,feorfum a promilcua plebelocaidO'^ decenterqueornata,hisattribuit. R.cligioncdeindcamp; fingularipietateinfiammatuS^ femper bcatam Virginem profecutus clbnobilem ædem ciim ampliflimo ccenob'^i Mariae de populo ordinis Auguftinianorumafund mentis erexit.TcmplumS.M^rf pacecurn monafterij partecanonicisregularibus^ uguftiniex congregationeFt»^ ria Laterano puI fis media vrbe de nouo ædificauit.Sam Oiiuerius Carafacardinalis ,,^ politanus monafterium ipfum pofteatotum àfundamentisextruxit. Diui Pétri in'’^ ticanoBafilicam anterepurgatam marmoreis amp;nbsp;vitreis feneftris tcmploaccommoû':^ dilucidiorcm reddidit, amp;nbsp;ruinam üniftro latre minantem, additis lateritüs repaç-^^ confirmauit. BaGlivæ quoqucConlIantinianærcpurgatæôcinauguftioremfornuin daftælatera (Irauit.Palatium vêtusLateranenfc ruinofum refarciuit. Multas per vri»*'^ facrasædes vetuftate labefaftas, in liisSS. Apoftojorum abfidam,S.Petriad VincU'ii SufànnæjS. Vitalis,SS.Nereiamp; Archilei, S. Balbinæ.SS. Quiriciamp;Iulitæ,S. Viti cello, S. Saluitorist rans Tibcrim,St alias multas fua impenfa, vtexeiusin(îgnibus,tV, giisliquet,rcfccit. Murosvrbismultislocistemporum iniuriacollapfosinliauraiiit ‘ litati vrbanxconfulens dudus aquæ Virginis pene çonfradoSjClimatos perpetuo* ' nicçàmantePincioad Triuijfontem cuni aquj^jj^/duxit. Cloacas vrbis,quaford®^
-ocr page 401-P O N T I F I C V M
■J-1 '‘'I 11’I
«gt;1
I •4 M ’'I
'‘i
Tiberim vehnnttir.repnrgatasfirmauit. M. Aurelij ftatuam xneam equeffrembumili Cz fordidoloco iacentem.in area Lateranenfi auguftioreloroexpcfuit. Aedcs pontificias in Vaticanoampliffimis porticibusdeduéiis,renouauit, Prxtorianisexcijbitoribus, qui pontificiscorporisamp;: palatijcuftodix,ab eoprimum led!font,magiffratibusinfupcr 8i munera obeuntibus.loca quibus com mode habitai ent condidit. qui antta prxter dignitatem in cellis pene penuariis.fitufqualentibusagitarenr,Bibiiothecam Palatinam in Vaticano toto terrarum orbe celebremPalatina prxfedo.aduedisqucexomnifuropali-bnsconftriixit,certosqueprouentus,vndccuftodcs,amp;librarijGrxci,Latini,amp; Hebraici menftrua falaria, quibus alij poffent, haberent, libriquc cmerentur afsignauit, opus omnium prxclarifsimum,amp;pontificeraaxirao dignum.Nec hiscontentus, rtliquospatres fçpehortatus cff,vt exemplo fuo pro facultate quifq; monumentis vel nouis,vel reftitutis X’tbem exornarent. Vndemulua multisextrudafunt veladornata,quemadmodum b GuillemoEufioutcuilla cpifeopo cardinale Oftienfe, êccamerario nobiliffimumtem-pluracufnMonallerioS.Auguftini,cuius ordinisprotedor eratfe propinquumiuxta S. Appollonarempalatium,Bafilica verbs.Marix maioris inexquiliisdudisleua dextr^^-^uefornicibusjtcmoftia cum arceab eodem reftitutafunt. Sedamp;cardinalis Agrienfis
«•I
'quot;'I
1 tcclcfumSS. SergijScBaccbicui prxeratruinx proximam rtfeciî.R.aphatl Riariuslu-1 tolentiflimasapud S.Laurentium in Damafo xdtstum inchoauit,abaliis verb compluri 1 ^fgregia palatia fabricata.ita vt verc vrbem ex Lutea Lateritiâ, fc relilt;quiiTe dicere iu-I ’t^offeqquemadmodum Auguffumolimdixlffcacccpimusfeex Lateritia marmorca. I Wcrito igitur verfus hi fimulachro eiusin Palatina Bibliotheca adferipti funt.
Tenj()lii,Domuinex[)oßtii,vicos.fora,man!ä Routes, Virgint^m Trit-ÿ q«ofl rcpdr^irH atjtiam
Ttifia. licet nattiis/latuas dare commoda portas. Et Vaticanim cin^ere e iugHw.
Plus tarnen vrbs debet,nam qua/qualore latebat Cernitur in celebri Bibliotheca loco.
tinsporropontificatus fuit aliquot publiciscalamitatibusinfignis, in bismaximæ Sc frequentestempeftates.fulgura/crrxmotus.Solis lunœque defeâus,bis'l iberis alueum egrelTusvrbcmtotaminundauit,bellatota Italia exarfere,cometcs pluries vifus, niagna inVrbcannonxamp;perpétuacbaritas.inteftinætotaditionccccleGaftica.amp;prçiertirn Uu-ietti Gabriele Catelano Guelphx faftionis principe in vrbc interfeûo, item inter Vrfi-’losamp;Columnenlesdilcordix, 8c cxdcs.lllud quoque non negligendum quod co pon-'■iamp;cemcrcatus qui ante iub Capitolio fieri confucuerat,auftore cardinale Kotbomagen« ^^CiincrariOjtum primum in circo Agonal!iiij nonas Septemb.die Mercurij, anno ivi ^tTotvibfaftus Nihil enim vnquam Xyftus quod publico vrbis decori,amp; commoditati ^ffectnferet quin petfikcret dtftitit l^emRomanam icdisquc A poUolicç dignitatem,ita ’utrepiiie Si. egrcgietuebatur,amp; non facile cuiquam quamuismascimo principi effet, ei î'iquidm Ifflix'impuneinferrc.Quod quuminhisquxfnpradixi,tuinnouiflimoofté-ûitbcllu quod cum Venetis amp;nbsp;Genuenfibus fociis contra HcrcuRm Eff enfcm Fcrdina-i'Atragoniid.udoui Jis fortix,amp; Florentinorû prxfidiis fultu,deinde cotraV cnctos pro «odim duce geffit. In quo Venctis iam con tu fis, amp;nbsp;ali quot prxliis fraéiis,quû pacem à fouis 3ramp;ere i.udouicoSfortia prxtcr eins voluntate,immole negleéto,amp; infcio,datacó-fptxiffet.animi dolore podagrainfupcraggtauante.quain vltimisannis maximelabora-
4 1 I ’M
ƒ'
i twin quintü dié in Vaticano palatio expirauit,nc6tis bora inter quart'a amp;nbsp;quinta,cui Idus I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vt
-ocr page 402-A'4§'jf^Lii!lnK£riint,annofâlucisfACi)LXKxi(n,ætaûs l\x. die x iij pontificaMi? vcroCipri 'dieni quartum anno xüj.Cadauûr in BalHic.iS. Pétri .e-eo monujncntoconditum.quoJ inSicclloabfccxtruaoJuliannscardinalisS.I^erriad Vinculafratisfiliusjlruttureele' gantia inter caetera vrbisornanienta in prinii^ confpicuum antcaram maxiaiaraficiu”' duincurauit.Vacauitrum fcdes Romana dies xvj.
INNOCENTIVS PAPA VIII.
Pjpæ VI f I.maiorescx nobili Græciaortos,antc qaidrin^ento«'!''' osGenuenûum rebus maxime florentibtis,Ncapoli, ScGcnuæ vrbibusitd* migrationis cauGs in re adco obf.ura.S k'etufta.haudûtiscxploratas habco. S/eapo!iTom?ccl!orum nomen inccriui’ quo cafii adepti, interprimarias ciusciuitatisfamiliaslocum tenuere.
quiprodant romaccHorum nomen àgencis in ea vrbeprincipe Tomicello virocgi'î' giomanafl's.-cuius pofleri.vttuftofamiliæ nomine rclilt;3:o,eiusqui primus Neapolim^’' cefïitprænomen pro famili e gentilicio nomine vf.irparunt qui frequcntiflimusperf* tempora mos fuit,id qjod multis facile conGrmari pj{r.-texemplis.Exhacgeit;B.r nifacius IX.Romanus Pontifex ingvntisanimi, i?lt;: fpiritus vir,cuius maximciiiemaril’i' lisextitit pontiHcatusoriginem dult;it,quiannos xiiij. in fummofacerJotio,3ntecéW!ii Ixx.innos vixit,cuius resgeftas in meo dièPontiti ibus libro accuratedefcripli.lid«® verb gens,quxGenuam migrauitauito nomine rttento, Cybo Graeca vnce,exgcniib cij elypei inlignibus appellati funt.Eftenim in eo rutilo colore de. otato tranfuerü»' iciapluribusquadratiscxrule .»atqucalbocofme alternisæq lisquefpacijscoütedJ,^''^ CybiLatinè, Græcèveró%éSo(vocantur. II.ec iuGtjnia vtriquegenticoma’u'’quot;'‘quot;’’ Caererum crux rubra, in fupcrficie argentea, qus GEUuenfium publicum familiæ Cybo elypeis adiunéfa. fupcrncq ie rollocsta, cuius flirpispr-priaaid'^“’ eft, rtbuscgregiepiopatjiageftis.vt infra dicam pub'cè partum. ïdtiiusrsmilii'l’®''’''' nes ah eo vlquc tempore, quum florentc Latin orij ti pin mum. dein Je P.il.eülogorU'i' Conftantinopoli imperi gt;nbsp;oppidum Pera, quod prope ßy.zant'uin Gtumell,|^^ nuenfes obtinebant, omnibus hon sribus quim liberaciuitatemaximi.atqueanip'™ mi exiftimantur gcllis irr nobilium ordine, cuius p.irtes tu ndas fuffperunc-u^ inlignesqucfuerc.-plurcs 'reró ex hac genere llirpe.s Genuæ nunalTe, qur nunOO' ciuitatc inter nobiles relata: funt, oratores ipiius Reip. ad Innocentium Papaffl'quot;*'' more maiorum initio eius pontificjtus mifii, publice teftati funt. (ijupriim extat oratio. VniuerG generis honores exequi, quiaijngutn effet, familiæ huiiis'*’' tum breuiter pcrcurrain Ante annos trecentos fupra quadcigint.i Honorio lll.?^ tificc maximb Fridericus Cybo fummo Sauonenfium ficerdotio prifedus inf rcligionis, amp;nbsp;findic,itii fpe imen délit. Vige.Gm'o anno poft LanfranuUS CjV ter cos, qui nobilitatis ftiffragiis ad leäi Remp, obtinebant(iimmiimin ciuit.itt'*^ giftratum quiconfi.i;'atusdiceb.itur,getft!,virbellipacis4;8rtibusi^ftl■tlfti!Iînlus,G'l' ]cIe!mus Cybo, qui paulô polt hx-c tempora equeftri dignitatc, qua? tu in erat, à Friderico II. Imperators ornatus enici^t, nobilem inpriinis Lcgati 'UcniP'^ diScillimis Reip. ncg.jtijs ad Clementeiii 1111. Pontificem m.iximuin obijlTcff'^' tui in ca Legationeegregie d fiiis ciuibus mefito crux rubra,de qua fupra diii,p''’'^ ce Jonata eft, quæ gcntilivijs Clypeis a jdi a, prarclarum fumm.e laudis præbet. iextodccimo poft hiincannn.quo tempore, Piftnicum Genuenlibusd®-' A'pcriculofo bello devert.ibant, Mutins Cybo tri rame priuatis lumptibus compJi'^^’j prope Calarirn Sardini.e vrbcexprouocation'ecum roftrataPifani cógrefl'uSiegrfg'’J^ ^üftibus viélariaincftconfccutus. Poft hos circa annum Çbrifti MdCXC.I’rniçiu^
-ocr page 403-P o N TTFICV M.
Cybo vt ex priaaterum bominuin anniiibu«!, qui fcoifim lt;iiug?ne:)i.mc rcnfervari-tur, intelIlgitur. ctim prineipibus ngt;,bi';t,iris a bici-rns pkbcm cnniurii.iit, quumnn-l»i!es oæncm Reip. adminifliatinnein in fe transfvrre, pauc' rnm a’iqnot riobi'tra-tulludiolnrtim confpirati'ane, fnitterCntur.Mus f)mnes virtureprr.'Rncia ronfilio.Sc âaitnimapnitudine (cpersuit/jui cpiinquagelbro ferc nnno-pefi; vixit Dsnîc! Cybe», 9gt;ii3d'icrfuSi\tros,tam fnisqtiàm coinmunibns Patria;aufpicijs trsAKnas resr'e^t gratia-9uc auftoritate plurimum inter fuos eines excelbiit; cuius Hlia in roatrimoniuin tollocsta cft Luciano Grimaldo, in nobilitatis ordinc primtrio, ac turn Domino, portus Herculis Mœneci. Horum ferèomnium meminit Auguftinus luftmianus, qui bilici lingua Gennenfiura annalesconfcripfit. înnoccntijpnfiremopater Asron Cy-^o.equeilris ordinis vir, rerumcjue geftarum gloria dariflîmus, in ciuitatc fua diu ''xit;eiusenim forti, fideliijueopera,vt libro vij.derebusgeftis Alfonfi tradit Rarpto* lomæus Facius, ptimum Renatus, deinde bello Neapolitano perfcôo Alfonfus rex ''’ftormultismaximistjucin rebus poftca eft vfus. Nainqiium per belli tempora,quo r^iure regni NeapoHtani Alfonfus, amp;nbsp;Renatus reges decertabanr, Genuenfes duce 'ffo Aaron viroforti ad DCCC. fagittaricsRenato mififfent, amp;nbsp;Adcgaucnfisfaéiio-■quot;HuxRenato regt egregiè opera naualfet, præefTe Ne.ipolitanis iulTus, i’-aillos pro f'S'ibllinentcr, èé fumma cum integritafe iure dicundolibi dcGinxit,vtparta viéio-f'^Alfonfus ilium Neapolitanorum prccibus adduôns, Sc in gratiam rccepcrit, amp;nbsp;cundemijs effe iufierit, ita illc.Roma’quoque CallifioHI. Pontifice maxi-’’’Oprïfeéius iuri dicendo, qu'em fenatoré votant, creatus, id munus fumma cuni ^^tgeffif, cius adhuc in palatio capitolino cum c!osioinfigniacxt.int.Aaronisfiliu5 OJnneHlaptiftaanno falirtis MC D XX X H. natusloi maegregia animodue Überall, ’■Hinter Alfonfi regis miniferosfuit, quo mortuo in Fcrdinar-di quoque fili; familia ’^Uandiu vixit .• indc R mam veniens f ngo tempore in centubernio Philippi ^’lindrini cardinalis Boncnier.fis, quîNicolai pspæ V- frater fuit. cnmm(.ratus tfi: ’^'usetiam magnificas ædes proxime S. Laurentium in Ltuin.ipoft eins ebitum iam
I ^’Hnvaliscrcatusobtinuità.Epifcopus deindeSauonenfis à Paulo II. poftea Melfitenfis I. amp;nbsp;datarius, demum nonis Maijanno MC DLX X IH.cum alijs Vil. pres-Wcardinalis tituü S.Balbinx primum, mox S. CaeciÜæ fecunda patrum Icctione 5'àuscft, tam patriæ ftudio, quàm fauoreluliani cardinaÜsS Petri ad Vincula ponti
I ^isfratris filij, xmulatione Petri Riarij cardinalisS. Xyfti gt;nbsp;cuius precibus dicebatur I ^fphanum Nardinum Medinralcnfem, illo tem.pore eandem dignitatem ccnfccutum I ’’üc.iie plus hic,quàmillc auftoritate apud pontificem valere dicerctur.Scd profeóio I ^’b^eiprofuicantcaiSæ vitæconftansamp;commendataopinio,quam vel patri-Æcharitas, I '^'‘licuiusftudium.Pontificienim Xyfto ob morum incredibilem fuauitatem, amp;fum-I quot;’’’’'ïiobitatc vehementer gratus fuir,vulgo quidem chariftimusob h'umani?atem,qua I ’’'’inibusita prxftitit,vt infimxfortis quoq; homines amplefti, 8c ijs benigne Omnia pol-I '’‘■'''confueuerit.lncardinalatu Vrbi primumabfente Xyfto difficillimistcmporibus I ’Pcitilentiain vibegralLinte pra;fu;r,deindc in Germaniamlegatus definnatus eft, vt Il ?'’^'quot;’fridericum iij.amp;MatchiamCoruinuniHungàriæ regem muftis iam annisexi-I 'Óili bc-llo de-ertrntes conciliarct atque conutntui'Nurembcrgenfi proxim.i quail ’'igcfinu indifto, pontificis nomineinterefter.-ei enim muneri ob intcgritaieni maxi-I’^Woneusviluseft, abomnlbusque eius opera duos principes facile in toncordiam IJ'duci pofie t.xiftiroatum, veiurn legitimis caufi'impeditus cb ptofeftns non eft. j r’H'i ffiaièanno lalutis M C D L X X y I i 11.mortuo Xyfto quattuor, amp;nbsp;vinginti patrum ÆWii.uliano Ruucrcj epdeopo Ofticiifi, Ik Roderico Borgia canccllai io maxime an-,{l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nitenti-
-ocr page 404-3(^8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;© N V P H R I V S D E VI T I S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
nitentibuSjCxpreshytcrocardinale tituli S. LaurcntijinLucina iiij. calend^ept^mbf* hora xiiij .die folis Pontifex maximusrenuntiatusin Innocentijini.Geniieniis/uius'’'^ moriamfanélècolebat.recordationélnnoccntius Vni.appellari volui uCoronationt'^ rôad prid. IdusSeptembris perfefta Pontificatnm ingrcffuscadcm qua priuatus femperhumanitate, Semanfuctudine vixit.Cxtcrum quum omnibus comis,amp;bcnigi’'‘ effet,pareus tarnen,amp; minime libcralisprofuægentisgloria, innatamauaritiamlcÇ'^ inatibus,amp; diéleriis vclabat.Pacisatqueotij ftudiofiflîmus, omncsCbriftianosprincgt;p frequentibusnuntijshortabatur,vt mutais difrenfionibus,amp;bellis compofitis,fœdcf'quot;'^ lundi,Turcarum vires toto iam terrarum orbe formidabiles rctunderent :pontifcgt;” initioVcnctosobbcllumcumduceFerrariægeftumfacrisàXyfta interdiiSosabfol“^' Cumfingalisprincipum Cbriftianorum amp;rcrum publicarum oratoribus, quiâJf'^ plurimi honoris caulà veniebant.de pace, communique concordia diligenter agfbi-quumcnumerarctbellorum incommoda,violaritcmpla,furami Deicultum intern’quot; ti,vrbcsdiripi,vii-gincsincaEli:ari.-hæc, amp;eiufmodi faepcrepetebat.Ad componendis^ ecclefiaftieasconucrfus.,quum Romanis fua’priuilcgia renouaffer, vrbem caftigandd’* fariishominibus.bonisque publiçis muncribus euehendis, purgauit, Mamaluchornf 'officium à Xyrtofadum antiquauit,publicè feadeuntes patientiffimè audiens : riffimè àfuismagiftratibusdici mandauit. Proximo Epiphaniæ fefto Leupoldutn^' ftriæducemmiraculisclarum priderici imperatoris preeibusinter fandosretulit'^' girtrum ordinis Auguftiniani Ambrofium Coranum ob veteres fimultatesinattenic^ iecit.Tum calices duo aurei raagniponderis.quosLudouicus xi.Galliarufl’*^'^*^' nandusNeapolitanorum rex Bafilicæ Conflantinianç donauerant,item mitrajl'i^® num appellant, quæ S. Silueftri fuiffe ferebatur, furrepta, nec tanti fceleris nuftnquot; vnquâinueniri potuerunt.Quum graui morbo decubuiffet, proceres Vrfini, Virgquot;''’, amp;nbsp;Paulo auftoribus vcteribusfadionibusfufcitatisarma Columnenfibusquorun’pf“': cipeserant,Profper,amp; Fabritius intulcrunt,Pontificisque, qui conualuerat hortit'J’”, bus negledis, inteftinis bellis, amp;fcditionibusfc inuicemlacerabant, nonfineæâiquot;quot; vrbis Latij, amp;nbsp;finitimarum vrbi regionumdamno, amp;nbsp;clade. Fliadeoin mutuJinP*'^ nitiem exarferant.vt omnia non nificædibus,rapinis,incendiis tranfigerent,bonii*^' manorum ciuium vbiquedireptis, Pontifice fruftra réclamante, cui VirginiusVr«’^ tune infcnfiffimuserat,quod le palatij apoftol ici præfedura Iuliani Cardin,alisS.Pe”’ Vincula',hortatu, priuaflct;eobello, infula,Campagnanum, Galeria, Bracianui”^ reuetus 8c aliquot alia Vrlînorunf oppida à Columnenfîbus direpta. Inteftinuiquot;^ manorum procerum bellum maius externum fufeitatum fedauit. Ferdinandus , politanorum rex comité Montorij,ob quafdam fufpiciones fecuri percuffo,'*' lanos Comiti feedere iundos, amp;nbsp;oinnes regni fui proceres contra fe concitaüitr ad caufam dicendam Neapolim a rege euocati, quum reeufarent ipfîus iraniy'-, Aquilanis, qui regio prætore interfeélo defecerant, adiuncti,Pontificem maxi’”'. 8c Venetos in ipforumauxiliumeuocarunt.Hos Pontifex imperitorumbominuin^^ filijs impulfus, vt opulcntarn Vrbem cctiefiæ imperio adiieeret, fouendos tutnV que fufeepit, occaGonem eo cupidius amplexus, quod in regem antea non o?’quot; animatus erat, ob annua tributa,quibusexfrrdereaddrilt;Suserat,eccIcfi3Enonpef''^^ ta. Copiis igitur non contemnendis comparatis, Profperoque Sc Fabritio Colun”’’; fibus, 8c loanne Sabclio fibifcedcré' coniunctis, VrGnos quoque in fuam an’ii”’'^, follicitauit. Qui régi obftridliarma in eum fufeipere recufarunt. Venetis infnperinb li focietatem actitis totius ecclcfiafti cxercitus RobertusSauleuerinas Icdus eft in’P“ tor,vir militari difciplinaclarus,Legatus verb loanncSiMichaeiiuscardinaüs Veronç'
-ocr page 405-f,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PONTIFICVM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5quot;^
«1 ''I Ilf*
'n
(Ü'l
tr€itus,TnterimFerdinandusgrauiflîmispericulisimplicitüs^Florentinis,8clnfubrum uuceauxilia poftulauiqquænon modo facile impetrata, fed celcritertranfmiffaPontifi-î's rerum bellicarum imperiti confilia perturbarunt. Oderant eum valde Florenti-ffiiquod Lucenfibello Liguribus contra ipfos fauiffet.Vrfini,quiapertaviàPontifice uefece rantjàregeftipendio côdu(fti,in eius caftrisaduerfusPontificem militabant.Nam t'giarum copiarum præfeélus eo bello fuit Virginius Vrfinus,qui Coluranenfium Pon-'inci militantium acerrimus.Sc perpetuus hoftis erat.Belli initio Aquilani régijs prçfidüs omninopulfis,fcPótifici dedunt.Vrfini regiis copiis audiColumnenfiu,8c viciffim Co-lumnenfesïPótificeadiuti Vrfinorûagros,8coppida,igniferroq',vaftarunt.Pugnabatur Anienis potes,ad omniaq; fuburbana oppida,quç in Etruria Vrfinç ditionis erât Arrago-ffiisfauebant,BelliduxRobertusadyrbispræfidiumaccitus,eorumimpetum fuftinens, ttonfatisproveterecum fidei.tum virtutisopinioneremgerebat.ln vrbecnim moraac iiemtrahensaliamatqucaliamrem caufatus, tertio poft quam venerat mcnfe,Nomen-'anum tantum pontem,quiab Vrfinis militibus tenebatur expugnauit, Ibi eius filij Fra*
1 '’ffipilatormentoemiffa faciemdefœdauit.Nomento deinde in deditionem accepto» l I^omamingloriusreuertitur, pecunia, argento.multocjue cómeatufruftra confumpti.
I Hacbello in Etruria omni ccclefiafticx ditionis,8c præfertim Viterbijtumultuatücft» I Lontifex à fuis fe deceptum animaduertens, præfertim quum AlfonfusCalabriæ dux I topiofo cum exercitu Latium, 8c Etruriam, multis oppidis captis 8c direptis vexaret, I Ltllitemerefufcepti,cas poftremopoenasdedit,vtncceffariara potius.quam decoram I paxmAfcani)Sfortiæ,Michaelislegati,Sen£nfis,8cCancellarij cardinalium interuentu 1 pCrferrecoaftusfitjIomneBalues Gallo cardinale Andegauenfe maxime contradicen-11 tf, qulFrahcorum regem pontificiauxiliopropediemaffuturum affirmabat. Pacis con-il I ditionesfucrevtrex Romanx fedi annuum veótigal penderet, regni proceres rebelles
gt;‘i
ftruaretincolumes.'vt Pontifex pro arbetrio omnia regni facerdotia diftribueret, vt Aquilanis fuajibertas feruaretur, ne Pontifex impedimento effet,fi Galli in regnum impetumaliquandofaéturieffent, vtVrfini,amp; inhis Virglnius, Pontificis arbitrio fe 'otos dederent, 8c fupplices veniam peterent. Rex Hilpaniæ, Ludouicus Sfortia, 8c Laurentius Medices pro rege Ferdinando pacis vades fuere.Eo bello ærario exh au ft o pontifexXyfti exemplumfequutus.quo pecuniam colligeret.lij.viros inftituit, quos p'urabatoresBullaruapoftolicarum vocauit.eisquecertos ecclefiæproucntus in perpetuum conceffit, ex qua inftitutione ad xxvi.millia aureorum cepit.Veniere finguli quin-gentis aureis-.eodemexemploquæftus gratia, xxvi.fecretariorum collegium, quorum officia venderentur erexit,priore numero aufro;àquibuusad lx. millia aureorum ex-tgit:veniere fingula duobus millibus, 8c quingentis aureis. Ripæ quoque præhden*
1 nbsp;nbsp;tiumofficium venale induxitxxx.viriscreatis,qui fingula officiacc.aureis emerent.Cs-
It''
(I-
k 'tiam quum Ferdinandus qux in pacis fœderibus fpopondcrat minime præftaret.Pe-I *''^5 Vicetinus epifeopus Cæfenasapoffolicæ cameræ auditor vir audaciffimus Sc lacobus I Volaterranusfecretarius,accubiculariusapoftolicus,vir prudensadrepctendasres à pó-1 ffficemiffi,rebusinfeftisRomam reuCrfi funt no fine magna pontifiais indignatione,qui 'I Laud itamulto poft regem ob non folutum vectigal anathemate notatum,Francorum 1 régis in primislitteris concitatusNeapolitanoregnopriuauit,Gallusenimidadfe exle-.1 gitima iucceflionc, Schæreditate pertinere affirmabat.Bello Neapolitanoconfe£to,ad f'l pacis ftudia-conuerfus,clues aliquot Romanos,quorum capita erant Marganij, 8cSan-.4 fiacrucij armis feralibusdiffidcntes, item Vrlinos, 8c Columnenfes adhuc difeordes
''•I
1«^
fumma diligentia conciliauit, qunm nihil antiquius duceret quam vrbis quiet!, co-piæ^tte ftudere. Vndc toto eius pontificatu, amp;nbsp;annonce maxima vbertas 8c vrbsîi
A a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gtaffa-
-ocr page 406-tu . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÖNVPHRIVS DE VITIS
gralTitoribus.latrocinnsque, quibusbello manente maxime obnpxîâ fucrat, nifi fuili quum effet in vindicandiscriminibnsinexorabilis.Namamp;Pijff'auHjamp;Xyfticdic'tacoH' tra homicidas Si iiearios rcnouaiiit, amp;nbsp;om nes vrbe ditioneqiie cccleliaft ica eiecit. Dugt;’ fratres Francifci Bubali filios, Petrum, amp;Hicronymum, qui fediolis omnibus recepti* culum erant, ob potentiam diu impunitos, vna die fimul capi, amp;nbsp;fecuri percuti mandi“ uit; quanquam cum parente ipforum longo antea tempore amicitiam contraxifit^ Dominicum etiam Viterbienfem, Si Francifcum Maldentem nobiles viros, amp;Icrip tores Apollolicos falfarios, omnibus fuis reclamantibus, fufpendio eneftos, racJ'’ foro cómbuffit. In Bucalinum Auximi tyrannum in ciues ffK)sfæuientem,qui vrbef* priuato,occupataabectlefiadefecerat,copias mouit,amp;non fine magnaftrageexpugn* turn, captiuum ad Ludouicum Sfortiam Infubrum ducem tranfmifit; cuius præcipi''' ope id bellum duceloanne lacobo Triuulcio confecerat. Cum Venetisfoedusrcnoüi' uit.Quumante pontificatum aliquot filios fufcepiffet,duosex hispontificatuifuo fupf'' ftitesmagnis honoribusamp;opibuseuexit. Nam Francifco oppida nonnulla vrbi vicui* dedit.Laurentiique Medicis filiam Magdalenam formofiflimam puellam matrimoniû iunxit.-alteraml heodorinam Gerardo Vfumai i Genuenfi nuptam magnisdiuiti|scii; mulauit, Vna creatione oólo cardinales prioribus adiunxit.Laurentium Cybofratrisfc nothum Archiepifcopum Beneucntanü,amp; arcis pr3Efeâum,amp; lonnéMeditem Laurenß filiû nurus fuae fratrem vix xiii.annum agente, Ardicinü de ia porta, amp;nbsp;Antoniotû Pah“'' cinum veteresfamiliäres fuos viroshoneftifsimos, LudouicumSpinay regeFrancor““'’ Francifcum Sanfeuerinaté Koberto pâtre,Maffeurn Gerardu V enetis petentibus.pK''’ magnuhofpitalisRhodi magifti u fratrem Petru Daubuffon, qui ideocardinafetrean fuit, (p cius opera Zicimus Suitanus Mahometis filius praclio à fratre Baiafetcap'^Pt'^ Bithiniæ viâusjn fuam poteftatem venifftt. IsKhodumquum fugiffetablnWs'''*j giftro ad Francorum regem mox ab eo ad pontificem miffus eft, qui Chriftianj’' concordiam redueftis bellum eius opera Turcis inferre meditabatur. Vixit Zizi'”quot; toto dcinceps Innocentij pontificatu Romæ in Vaticano honefta cuftodia; fuftentationem frater Baiafetes Conftantinopolitanus imperator xl. aureoium®' annuatim dum vixit mifit. Pontifex interim ducem Ferrariæ Herculem Romam venientem fplendide in ædibusPalatinisfufccpit. Faétum eftautem eiuW' Pontificis humanitate, ne dicam fegnitia, vt aliquot s rbium ecclefticarum procf fuperbefeefferentes vrbibus,quibuspræerantoccupatis,tyraonidem in fuaquifqu'^ tria conftituerit. In his præcipuus fuit foannes Bentiuolus Bononienfisregulus.W', faótum cftBerufij,Tuderti,Fulginei, Hortisque.-quos poftea tarnen vel ipfe,vel1 fequuti funt pontifices penitus extinxere. Innocentius autem ædificandi ftudi^ infignesin palatio Vaticano porticus, item villam pontificum vfui, quam vocantjCxtruxit. Fontes media fantfti Petri plateafecit, bafilicæ Lateranenfis abW*^ ante aram maximam duabus ingentibus column is fuppofitam ædificauit;
S. Mariae in via Lata fundamentis conftrui iulfit. Cuius exemplo inflanimati multas per vrbem fubftruäiones amp;nbsp;ipfi aggreffi funt. In his Petrus Gundffilu^'J^ Mendocia duni teótum, amp;nbsp;abfidam tituli S, Crucis,inFlierufaltm rcpararet,in diorempli/pariere pars tituIijCrucis CHRIST IJtriplici lingua exarati inuenu ’ ibidem à Placidio ValentinianOilmperatore ante mille annos reclufi. Quo dinandus, amp;nbsp;Helifabeth CatholicqHifj.)aniarum reges Granata vrbe expugnataM““^^ rumin Hifpaniavetuftiffimum imperium funditus exciderunt. Contigitctiam,'' dem quotitulusChrifti inuentuseftanno, BaiafetesTurcarum imperator,JquoPon cem fratris captiuicaufafibigratiorem redderet,pro magno munerc ferrum
-ocr page 407-P o N T I F I C V M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?7t
tttusDomini perfodcrat, ad eum mitteret.Quod olimapud ædem S.Andreæ Antio-thiærepcrtiim capta iamciuitateBlt;\étnundusinpræliocorripiens, amp;nbsp;quum arcern ex-pugnarenon p. ffet, prælatumjeam illico cepit, hoftium multa millia prodigiofc de-lïuir.IdConilantinopoüm donoimperatori adueâ:um,poftr£moTurca hocannopun-tificimißt, quod aræ abfe conditæmarmoreo tabernacuioconclufum in balilica Vaticana religiofifîîmcpaulo ante obitum fuum collocauit.Fuit Innocentiuscorpore pro-cerojcandido amp;decoro; ingenio culto amp;nbsp;à litteris non alieno.Tnter officia publica quan-doquedorniitarc videbatur.valetudine non fatisprofpera.Nam biennioa'ntequain de-uderetin extafim quandani fbporiferamcx morbo iny^dcns horisferc vigintiîincarte-tiarum motu immobilisfuit. Famaquc iam mortis eius quoquo verfusperlata, cardina-ksde ordinandis circa fucceflorem omnibus conuenerant, quum fubito magnaorn-l'ium admiratione viuus'apparuit. Exceffit biennio póft ex codemferè morbo Komx w Vaticano viij.Kalend. Augufti hora noäis quinta, Annofalutis mcdxcii.ætatis Ix. Pontificatusvero vij. menfex. diexxvij.Cadauerin bafilica S. Petri fepultum ærco mo-'’Umento.iuxta aram ab eo defignatamftn qua ferrum haftæ, de qua paulô ante dixi,con-diinfferat. Vacauit tum fcdes dies X vij.
ALEXANDER PAPA VI.
SLexanderpapaVl Rodericusantea vocatus.exnobilifamaliaLenzolia Valé-tiæin Hifpaniaoriginem duxit.Patrçm habuitlofredum equitem pracdiui-tem,matrem verbCalliftiPaapselll.lororem.Qui quanquanagenre Lenzo-lia ortuseflêtjBoriæ tarnen, vel Borgiæ nomen, quo cum gentilicijs inligni-'*;5ftö®*^busabauunculodonatuSfuerat,auito reliâo,vfque adobitum retinuit.lpfe îdhuc adolefcens ab eodem pontifice Archiepiftopus Valentinus primum deftguatus lt;11,deinde xij. Kalend. Oöobrisanno MC DL V1 diaconus Cardinalisfanóci Nicolai incarcéréTulliano, amp;nbsp;fanétæ RomanæEctleliæ Canccllarius crcatus. A Xyftovcrù Ï111. Epifcopus Cardinalis Albanus, amp;psulô póft Portuenlis,faä:u.s;multas tamTub co, cjuim fub alijs Pontificibus, amp;nbsp;maximas legationes obiuit ; amp;nbsp;præcipue Ililpaniani ïyfti pontificatus initio. Ts eo legatus eft, vt reges Lulîtaniæ amp;nbsp;Arragonum ad bellum pro regni Caftellæ polTeffione pronos impellerent. Qui rebus parum ex animo tonfcélis, quum in Ttaliam triremibus Venetorum rediret,validaoborta tempeftate, omni pene fupelleétile amiffa, parum abfuit quin in littore Pilano mariobrueretur. Altera enim triremis, qua multi ex fuis vehebantur, perpétua noéte, amp;nbsp;magna parte dieifluétibus quaflata, tandem vndis fubmerfa ett, in qua ad centum amp;nbsp;octuaginta liomines pericrc, in bis Epifcopi très, amp;nbsp;aliquot Cæfarci pontificijque iuris pcriti, îilortuolnnocentio VllI. in eius locum Rcmæ, in Vaticano duorum amp;nbsp;viginti Car. i'mlium fufïragijs, anno lalutis MCDXCII, iij. Idus Augufti, pontifex maximus ^quot;lilutatus, vij. calendas Septembris foiemni pompa coronatus cft. Nonnullorum nuttin Cardinalium cæca ambitione amp;nbsp;auaritia corruptoium opera, tantam digniKi-tonidieiturelleaflecutus,quipoftea in ingrate pontifice peifidiam inaximam experti. dùitas fcclerati lludij, venaîisque fürfragij poenas dedere.Koi uni principes luit AJea-niusSfortia. emptus prnculdubio picfulifîima largitione, vt hic omnium eius erdi-nis deterrimus, prooptimo pontifex renuntiaretur, quiCancclJarict munusex ta lui-fugitionc conl.curus, aliquotannis poft cxitia^ilis amentia d gnas pœnas luit. Futre tüinaliqui in comitio patres, quiHilpanuna occultæ iniquitatis, lummaïque fimula* tionis l.otuinem , ftult ffimè pontificein citatum,txitiotandem cunôtis futurum non blii vatts dcnuntiaruur.Lxrehquis porro.qui tiuspontifi.atusauôtoreslucre, aliqui ncnlungepoft variiscalamitatibusiuncafteçti,pardm exilio,partiin ti icir.mo tareere, A a 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ partiin
-ocr page 408-Î7t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O N V P H R I V S D E V I T I S
partim violenta morte damnati.In hisduo præcipui fueruntlulianusOftienfisEpilcO' puSjamp; Raphael Cardinalisfanâi Georgij.camerarius fanâæRomanæEccleliç perpetu* decennaliexiliojfpontaneo tarnen,mulétati; quod fibi fufpeéti effent, alter ob veterem priuatam fimultatera, alter ob Riarios pueros fangninis neceflitudine fibi coniunôc’ Catherina matre capta, Foroliuijamp;Forocornelij vrbibus vi puIfos.ProceresquoqueR'’^ mani, quorum Cardinales eum extulerant, al ij alia decaufa TublatijBaptifta Vrfmusq“' magnificas eiusaedes, SeloannesMichael, quiEpifcopatum Portuenfem cumomniei''’ fupelleclile.quæ prætiofiffima erat, confecuti fuerantjnfelicem ab eo vitæ exitum runtjquum alter in arceaperta vi, alter veneno dam extindifuerint, Sed'hæc derunt.Porro autemeiuspontificatus initio, rebus Vrbanisintentus, carcerumviliU’* res inftituit, amp;nbsp;quatuor indices creauit, qui de quacunque caufa capitali cognofcerett? die Martis omnibus fe adiré,amp;alloqui volentibus, feipfum exhibuit. Vnde iusinVtquot;® feueriffimedicicœptum. QuotemporeFridericusRomanorumimperator,imperi)”’' noquartoamp; quinquagefimo,diem claufitextrenxim, Maximiliano filioRomsnoru*” regefuccefforerelidto. In primo confiftorio pontifex loannem Borgiam Valentine'’ fororis filium Archiepifcopum MontifregaJis presbyterum Gardinalem tituIiSanCt Sufannæ creauit,quem mortuo Ferdinando rege Neapolim apoftolicæ fedislegatum®* fit, vtfilium eius Alfonfumnouum regem, quo cum affinitatem contraxerat,confir^ rer,amp;facramentofufcepto,coronaret. Quo annoCaroIus viij. Francorurarexbellgt;‘ laudis auidiffimusadolefcens, exitiabili difsidio, fingularique dementialtalicof“ principum in Italiam euocatus,præter terribiles copias, inufitatoetiamborobaraar“ apparatu cunda profternebat. Petebat ipfeNeapolitanum regnum, quod nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'j
rioadfe pertinere affirmabat, impellente Infubrum duceLudouico MorOi''^quot; , regisaudacia magnafemperappetentis,tanto immiffo hofte,frangeretur. Cuiusvgt; veritus pontifex, qui tum cum Arragoniisaffinitatcfœderequeconiunôtuserat.ntQ^'. Italiæ detrimenti terribilis eius aduentus afferret, multas militum cohortes Vrbispr® dioconftripfit, quibusvrbem, fequeà Gallorum armis tueretur, Cum Arrago’'*^ pontificefœdusFlorcntini percufferant. Quorum viribus diffifus papa,Venetosct'. amp;nbsp;Regem Hifpaniæ Ferdinandum incaffum in fuam focietatem cuocarat, qui nxW fptdatorestanti bellieffemaluerunt. Carolus perinfubres amp;Etrufcos cunftapfo* -nensitinerehabito. Florentinorum copiisad Maceram amnemfufis, eos impers'E cerecoegit. RomamdeindeCalendislanuariis,initioanni MCOXCIIIlAsl* ' miscum copiisxx. millium peditum amp;nbsp;V. millium equitum ingreffus, magnafflf® meatus copiam, quaexcrcitusiongiitineris incommodis defatigatus, fubleuaretub uenit. Edixerat enim Romanos nihil detrimenti paffuros, fi facilis ei Romam denti pateret aditus,tranfitusquejamp; commeatus abunde fuppeditaretur,qua: ü n:. renturfearmisomniaparaturum . Eo igitur Romæ perhumaniter fufcepto, min' tumultuamp; rapina abftinereiufsit,hisqui non obtemperauerantfupplicioaffedh’*,'’'^ tifexomni confilio fpeque deftitutus,in arcem fugit.Qui nullo tumuitu militariaud^ cunda pacata videns, fecuriorque iam fadus, fœdus cum Carolo quanquara mu percufsit. Rexab Vrbedifcedens,quum Pontificis fidem fufpedam haberet,Cæm Borgiam Cardinalem Valentinura papæfiJium fecumopfidem,legationisfpecic,amp;' carum imperatoris fratrem Zizimum eduxit, vt potitus regno,Ziziæiopuf3 ‘:o'’ Turcas vteretur,qui haud longé pôft Capuæmagna Chriftianorum iaduraDyfenf' • deceffit. Neapolisjrex Alfonfusdefperatis rebus,quum fe omnibusinuifumjeffecog ceret,regno filio Ferdinando iuniori tradito,qui in omnium amore erat trepidusin Iiamcumregiafuppenedilenauigiofereccpit.FerdinandustantoFrancoruin3pP'‘'^ji^^
-ocr page 409-P o N T T P I C V M.
impar/ontlnenterelicùnnanibusapud Aenariam paruam infulam faînt^^ tiiebatur. Carolus pcïpctuo viétcrii-cüi-fd. incrLdibi'ique celei itate, regno omni.arcibusque poti-tuSjOmnesEuropxprincipîstanta viétnriaattonitosJîbiqueabipfomctiientcs,contra feconcitaiiit.Hifucre Ponufex,Cs:f3r,Kex HifpaniæCathoHcus FerdinanduSiDux Lu-dou!cusSforii3,amp; Vcncti,qtii f.xdeiciunéii pro Irai iæfalute,contra Gallos conCpirarût, amp;xI.niiHiuni virorum exerciturn corrniunibus impenlis indruxerunt, vtRcgiin Gal-liam tender ti tranfitum impcciircnt.Quorum copiæ apud Forum nouum.iuxta Farrura torrentemnon longèàParma, quum GallosrnagnisàNeapoliitineribusexpedito de-leâaqucexercitufortes, contendentescypectaffwnt.ancipiti dubiaqueviécoria,amp;cru-ento maxime pralio dimicarunt.Poft pugnam Carolus nobiliflimöxjuoque amiflo,tan. dem Adam fe rcccpit. Pugna ad Farruni aud ira,qua vires Gallicæ fraétæ erant,Ferdinan-dusqnæ facile am ilcrat.fortunæarridei)fisfauore,faciliusreccpit,S;Gal!orum præfidia omnia propinqui fui Ferdinand! regisCarholiciauxilio, fub duce magno Confaluo in dcditionemaccepit.hortili parte omni extra regni terminosciefta . Cui paulô poil fine ^'beris vitafundto fucceffit patruusFridericus, nam amp;nbsp;Alfonfus pater pau lô ante excelfe-f’t.Qgo tempore Carolo viij. Francorum Regi mortuo,regnum exlt;epitLudouicusxij. ^urelianenlium dux.Hic cum regnoNeapoIitano.ïnfubrum quoq; imperium hçrcdita-’•siureadfcpertinerccontendensf quippecuiusauia Valentinafucratprimi Infubrum ^UtisIoannis Galeatîjfilia)contraLudüUicumSfurtiam,amp; regem Fridericum cum pon-''ficc,qucm variisofficiisfibi deuinxerat. Florentinis.Vcnctis.ôeFerdinandoHifpaniæ ^eexccrabilc,aclt31iæfu;icftum fœdus.hiscondiiionibus percuflit.Vt principatu Mc-lt;i’olaniacquifito, Cremona Venctisdederetuqamp;Cælar Borgia papæfiFus, qui facram P“’'püram,dufl:a vxore Carlotta de Alibreto regis Nauarræ fil ia, amp;nbsp;Francorum regis pro-pinqu?,dçpofuerat,fociorum3uxilio,Aemili3m,Fîaminiam,Piceuum,amp; Vmbriam,ve-^fribusdominiseieélis,obtineret; Reges veto Hifpaniæ ScFrancorum regnumNeapoli-'inumfibidiuidercnt.Ingentibusigituramp;potentifsimiscopiis comparatisgt;Morusparuo liboreàLudouicorcgeMedioIaniimperioexutus, amp;non longe poft,cumfratre Afca-■gt;10Cardinalecaptüs, incarccreGallico obiit, Cremona Venetisex fiedereccEit. Bello iJdnde in regnum tradufto,Fridericus rexconflernatus.tantis viribus imp3r,hoftispo-'bsmanifeftiLudauicIxij.quàmregisaffinitatisgradufibi coniunctiFerdinand! mife-ficordiam experiri voluit.Ad quem fupplex profcftus, parumex dignitate, amp;nbsp;centu-Miofius quam foerabat, ab eo traftitus eft. In regni autem diuilione, inter Hifpa-•’osCallofquedifcordiaexorta.Gallisomnibus cxbs, Regnumad-folosHifpmosdueo 'quot;ägnoConfaluopsruenit. Dum hæc in îtaliabellageruntur.CæfarBorgiapapæfilius ’inucCardinals,quofibitotiuseccleiîallicæditionis imperium compara.ret, régules ’quot;'mésaggredi ccepit quum pater omnes fuas rationes, amp;nbsp;con fil ia ad id vnum conucrt if. Mnôthosfiibsmagnisopibus,amp; potentia extol lerer. Vrfini proceresanteomnesbel-^'quot;ruftinucruntxllate vna,in quoducesfucrc,Guido VbaldusVrbinatium regulus,ac Wfi;isfilinsloanne,vnacum Bernardino lunate legato.Captisaliquott^pidis.rcsad “fäthianiobfidionemrcdaclaeft,quod niulieris viduæ virtute eatenus defenfumfuit, ’i^necCarolus Virgi.nij exillicitocoricubitu nlius,cu-m pariiaaccolleólitia manufuper-•^jniens', totüm pencexercitumducecapto, Isgatoque pontificis filio vixfuga elapfis, ProHigauit. SedpaceVrfinis data.(Suidoxxx millibusaurcorumIcredemit .gt;Hac re P’ofperc noncedente,animum ad firrainra prælidia matrimoniis fibi comparanda pon-adiecit. Itaque Lucretiam fi’iam , quam ante pontificatum Hifpano cuidam in ^itrimonium dederat, cidem ablatam loar.ui Sfortiæ PifaurenU principi primum, vtinde abdicatam Alouifio Arragonio zYlfonli Regisfilio notho, quo demum inter-x\a 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feólo
-ocr page 410-îr*
o N' V r H R I V s PS VITA
fedo AlfonfoEncnGFerrarix du ci, apnd qucm obiit, locaiiir. Exfilii^verdnatuminl' mum Gofrcdum pi incipcmSquilatinumfccit, medium Cæfjrem Cardinalcm, nuxi' mum natuloannem ducem Gandiæin Hifpania crcari procurauir.Cui ctiani worein dédit filiam notham regis Alfonfi.Qui breui temporecum noéle quadim V3g3ietiir,ii’' fidiis Cæfariscardinalisfratrisiiiterfecius.amp;inTiberim proicâtuscft.qnumlîniulapïi matrem Zaniiociam paulôanteacænaflcntjconniuenteproi'fusad immaneparricidijk* lus pâtre pontifice,qui tii ipfe vim (ibi afferri ab efFeratofilioproculdubiomctuebat Iti' que fublato principatus æmulo, armorum ftudio teuere contemnerc galeri deciis f itrnon enimobaliam caufam fratrem interf'ecerat,quàm vtcoquiduÀaretexercit'i'” extinélojpfe in cius locum pontificiarum copiarum dux efficeretur . Poft fratris igW nefariam tï:dem,fetotumàSenatorioordine,abieôta purpura.fumptoque militari ûgi’ aocrtenSjadarmatranftulit.Pontificioquecxercitui præfeÂus Gallis feconiunxit, quo* rum regis propinquam Carlottam de Alibreto, vtdixijn vxorem ducens,oppidum lentiam dotisnomine.à quo dux Valentinus diâuscft.accepit.Ludouici deindexii.regi* auxilio, perpetuoque fœdere, pâtre adiiiuante, maximum Gbi in Italia imperiumconi' parauit.Pontifexcnim totus in earn incubuerat curam, vt ingentes GIioopes,niaximiquff imperii facilitates, vel fummacum omnium iniurfapararct. Sfortianis igitiirdominaW Infubrû puHïs^Sc in carcercm conieâ:is,dum adu^fus Arragoniosbcllum paratur,Cïw Borgia adiuuante Gallo immani fæuitia Aemilil omné,prçter Bononiâ.eieébspartinnji nccatisantiquisdominisin poteftatcni redegit. Riariisenim puerispulGs,amp;eorumnU' treCatherinacapta, parumque virili fuperbia Romam inTriumphum duâa.Forumli' uii amp;nbsp;Forumcornelii occupauit Fauentiam deinde Aftore Manfredo regulonecarojAri' minum, amp;nbsp;PifaurumN. Malatcfta,Si loanneSfortia deieélis, Si paratamcedem coaétis, cüm Scncgallia vi cæpit.Eodem viôoriæ curfu Guidonem VbaldumFeltrin® Vrbini principatu doloexutum Mantuamaufugerecoegit. Nam quurti vt bofpesamp;ami' eus à Guidoncduce cumexercituapud Gallium exciperetur,exemplo dato ligno, bcm corripuit, inde propere Vrbinum inuadi mandat. Guido tarn rcpentinocafuc®''^ I fternatus, quum non fatis viriumad reGflendumhaberet, neintruculentiflimi tyrs'’]’* lioftismanusperueniret, noótelcquentireliftisomnibus, pauciscomitatus.fugalibyt^ lutem quxGuit. In VaraniosdeindeCamertium regulos vetuftifsimæ nobilitatishofflgt;*' nes conuerfus, lulium Cæfarem,amp; Venantium.aliosqucduos captos,VrbeoccqfK'^» ftrangulauit,amp; reliquos pafsim opibusilluftres.eodemambitionis ardorefurens.int*'’* rabilicrudelitateperfequcbatur. Vertit poftremocandem Gcuitia: rabiem infiniti®?’ Vrbircgulosjcxpit^ucaCaictanis vctuftaamp;nobilifamilia, qui aliquot in Volfisopf'“ da poffidtbant. lacobo igiturCaictanoHonorati Glioapoftolico pror ,notarioneci®i adolef entem vnicum Nicolai Glium familiæ fuperftitem abfentem iugulari iuGit-^*’' JumnenGum deinde Gallorum auxilio expulforum imperium omne inualyt, epsiitt® exulesper Apuliam ScSiciliam vagari cogebat. Quod reliquum crat, quumad Vrfmo’ anhtlarct, ntc fatis caufæ haberet, occa'Goncm naétus eft, quam optanti, quumne®’ hominum aptiorena prornitterc potuiftet, ipfa dies vitro attulit. VrGnicnim tan®’ CatfarisfuccclTus inexhauftamque imperandi cupiditatem confpicati, Gbi quanqua® omicitiaconiuni^lis, timereexperunt, ne omnibus iamfublatis, in fcipfo.setiamcruo liftima laniena verterctur. Itaquecum his, qui pari timore tenebantur Pcrulij con*-! liofaéto, aduerfus Cxfarcm confpirant. Fuercautem loannes Bentiuolus BononA loannes Paulus Balio PcruGj, Vitellocius Vitellins Tiferni, Liberoétus Firmi, Päii dulfus PetrucciusSenæTufcaetyranni. Baptifta C3rdinalis,amp;Paulus VrGni. Hi cuH' (ftis copiis,in ruptione è veftigio faäa, Vrfino Si Camcrino rcceptis,Cæfarisque
-ocr page 411-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pontiptcvm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
V I ®U5qnæiubridiomtttcbantur,profligatisadalia Aemili« oppida'rcpctenda,inter con-j. I tiertunt. Pontifextantæcladisnuntioaccepto, mirum in modum cominotus, omni (lull I dioplacarc Vrbnosfibi in ptimisconabatur,quod facile cunftos ipforum fperabat au-
1 ôoritatem fecuturos. Eos igitur ingentibus pollititarionibus, condijtionibusque, amp;c I 1 tnagnahumanitate delinitos, feu potius deceptos, in fuam fententiam adduxit. Uli con-« I ciliati iam capta reftituunt, amp;nbsp;Senogalliam Cacfari récupérant, quo Paulus amp;nbsp;Francifcus ilt; I GrauinxduxVrfini,Vitellocius,amp;Liberodus.vnà conuenerant. Cxfar quiForocor- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/
■I I Oeli)erat, oportunum vindidxtempusvcnifferatuSjebcum Vafconum cohortibusde
1 I improuifo proßcifcitur. Uli incrmcs obuiam procedentes, veniam praeteritorumpc-( I tant,humanitercxceptiSjCuftodiæclam neeffugere poffcnt adhibitx.Cxfare autem vf-0 1 queadPrxtorium deduâ:o,cum difcedere vellent, fimulatione colloquij militaris in / I toinumperduâ:i,ex temploianuis claufisàdeftinatis militibuscaptifunt. Vitellocius )/ I amp;nbsp;Libcroftuseodem die, alijpaulo póft ftrangulati, méritas certo iure pœnaspependc-(» I ’ünt.quód feà fanguinario nefarîoque tyranno fincerc in (Idem receptos imprudcn-, I 'itUmè putarint. Quanquam ea rcditus leuitas exitio cunftis futura,ab ingenio Pauli ( I Vrfinilargitioncpromiflisquccorrupt!, Vitcllociofruftra reclamante, cmanaffe creda» ij I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TurnPerufia, amp;Tifernum eicftisBalionibus Sc Vitelliis, pontifie!fc dcdidcrunt.
f I QniKomxvbicelcr! nuntipnoftucaptoshos elfe accepit, CardinalemVrfmum, quern '5 1 «nultisblanditiisfequcfecurum reddidcrat.fummo mane hortatur,vt ad palatiumvc-- I quot;iit,EngensColumnenfescaptis pontibus,propevrbem adeffc. lllc credulus cumob-, I ftmperaffetcaptuseft,Sein Hadrianimolcmifercum AbbateVrfinarumpartiumAlo-, I UifiLiulanifratre coniicitur. Antilles porro Florentinus,R;!nalduse genteVrfina,Jc , 1 lAcobusSanftacrucius,eademhoracapt!, amp;inpalatiocuftodiii. Sànétacruciuspoftridie I I vadibusdat!s,confent!enteCardinaleadoppidaVrfinorum pontificiiradendadimifluq , I ipfe verb Cardinalispaucis diebus póft venenoiuffu pontificis cpoto.interiit. AtCxfar , I quumpcrfequireliquiasconiuratorum ftatuiffetjèócnogalliacum xv.millium arma* . I torum exercitu contra Pandulfum Petruccium in agrum Senenfem profeólus caftella ; 1 nonnulla capit. Senenfes, qu! ab initio refiftere.Pandulfoque omnia promittere, fta-
I tuiffenttantisvir!busimpares,vrbead tempus cedere ilium maluerunt,quam vniusho-, I minis caufa Rcmpublicam periditari.Qnapropter quumis Lucam cum omni farnilia
1 profeftus effet, bellum in Senenfes defiit. loanncs Bentiuolustantis Cxfaris viribus I pirumper commotus, fufpeiftis tarnen ciuibus, aut pulfis, aut interfeftis, ita fefe vti fa-I gixtyrannus munierat, vt eius periculi vexationem pecunia facile redemerit. Inde Cæ* I bradVrfinorumoppidareliqua occupanda fe conucrtit,acCære vetuftam gentis ar-I tcmlocifituamp;artemunitiffimamoppugnareaggreffus, quum ea iamiam potiturus ef. I Itvideretur.cumlulioVrfino Cardinalis fratre, qu! illam defendebat, paéius eft,vt I Mitocaftelloincolumi fubftantia difeederet. Vidorigitur,nc cætcra gentis oppida
, I ^ûorirctur.Gallorûregislitteris reuocatuseft,qui idU anilordanoVrfino Virginijfi io , I ^ibimilitant!prxftiterat. HiStantisbellifumptibus.amp;Caefarc magnosalcnteexercitus, I I t^gioqueluxuliberalitatem paffim oftentante,quum pontifiai)xrarij petunia minime , I fomceret, Alexander aliorumpontificumexemplo nouum Ixxx. fcriptorum breuiuin
I collegiuminftituit,quorumlocaiingulaDCCL.aureisvenicre Rtliquorumcolltgio* I tom emolumer.tj, quod omnia venditarentur, nihilque pecuniae ntgaretur, ab initio 1 ''berrima quidem, verum poftea tenuio'-a futre, diuifa cum Cardinale Rothomagenfc I fjillixLegato rerum omnium facultate. Magnum quoque vedigal ex bis, quos vul-1 gosMaranos vocabat,!i rege catbolico exHiîpania pulfos, amp;nbsp;ab fcRomx magna cum , I eins régis iudignatione lufeeptos, colligebat . Cardinales multos prætio creauit, I I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A a A
-ocr page 412-îxf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o N V P H R I V s D F. V I T A
Hæc quoque.quum ingentibusfiimptibusnon fafïiccrcnt,inopice metu rapax.atqucini' mani ingenio fæuus, opulentiflîmum quemque in aula facerdotem, amp;nbsp;in his aliquot Cardinalescæterisditiores veneno tollendes conftituit, vteorumopibusin fifeumre-daélispotitus, profulîffitnè largiretur, inexplebilern^uefiüj cupiditatern explciet,hauJ dubiein reliquosaulæ facerdotiisatque diuitiisinfignes hæreditatis fpe fæuiturus.nib mirabiliDci prouidentia, homoad Italiæ exitium natus, quum animoadhuc maiorad' filio conciperet, diuturnamque fibi vitam polliceietur, fatali pincernæ erroredil” naorteni, fopremam veroGælàri filio calamitatem peperiflet hilariorem fcilicct in na, dumad vmbrofum Vaticani ruris fontem venenum bibunc, medicata Falerni'i* ni Lagcna, poci 11 a to r is errorc corn mutata, quam dira fraude ad opulentiorum aliquot fenatoruin,qui coniiiuioadcrant.cxitium honoris fpccie parauifTet. Cæfarquidilutius biberat, exqudîrisantidotis.vcl ipfo viuente robore, veneni vim fullincnte,atrocillnio quidem, fed non letali rnorbocorreptuseft, fie vt magnisftipatus copiisdux atcr, lilgt;' vfuiefie nequierit, amp;di!aben tes copias, duosqne vetereshoftes pauciflimisdiebuspon' tificcscrcatos viderit. At parer pontifex iain fenio grauis quum non^diu veneni vim ferrepoffet, Romæ in Vaticano ad xv. calcndas Septembris, anno falutis MCDlH' jttatiscircitcraltero Scfeptuageliinopontificatus veroxj.die viij.eft extinâus. Cuius cadaucr infacrariobafilitæ Vaticanæ, latcritio vili monumento fepultum elt. Va-cauiiquetum fedes fupra dies tres menfemvnum. Cætcrnm in Alexandro(vt fuoru® temporumfi. riptortrad r)æqnabant vida virtutes. Ineratnatnque ingenium, ratio, cogi'atio, ineinoiia, diligentia, eloquentia verb quxdam naturalis, ad perfuadeu' dutnapra, quærr)uldsexiti'’fuit, vt nemo rem cautius proponeret, autacriusdtfindf fct, fi-,-CU9 utl'îdertbar. iinpeücrct; fefc vnum om'n'um animis accoramodando, fumiucundisdereniifiione, cumlèucrisdedifciplina, cumpatribus de rcpublitjl* qutbatur, A'duerlarios lenitatcac patientia deuinciebaf, nam iis, qui de numéro ti uiï exi lauant, qué ne fiifpeclos habucrat, nihil de prifiina dignitate detraxit, W' lot'.!'-' anl-uosvüiituiiiacdfirnositafcdaiiit. vtaniiciffimi d’fcedcrcnt. In tanta ptot^' tun' K- nai.orutr, clade,quod rancincrcdibileeft, nullum in vrbe tumultum,nulb’''' in-d«cdira, omnia ipfeobire, parum in rebus arduiscuiqaam fidere. Idem- in otio Wquot;' tifiîmus, in metu conftantiflimus,nunquam negotia voluptateomilît, resin roulru” noâem protrahebatbrcuifiimi fomni cibique. Artes liberales fi non colebat, adniiU' batiir,amp; iuris præfertim feientiam;ßJaria dc-ftoribus iiipcndia militibus,mercedeu' operariis nunquam eft dilferrr, ncc dum auierre vil . cuius rei gratia exercitum, qufquot; magnum duétorefilionutriebar, oblèquentifiinuim habuit, breuiquetemporeaepsquot;^® negotio tantum ei imperium comparauit. In annonm difficultate, quæ bis contigit.o**' uedaè Sicilia magna vi frumenti ita diligenter vrbi prouiderat.vt plebs nullum fercfci’* tiret incoramodum.Hæcigituranimiornamenta magnis obiuerat vitiis,perfidiapW'' quam Punica.fæuitia immani.auaritia fmrucnfa ac rapacitatc,in exhaufta parondi împerij per fa.s amp;nbsp;nefas libidine.Si quando negocijs non premererur,omni fe i ucunditatis generifine diierimine dédit. Mqlieribus maximeaddiétus ex quibusquatuor filios,J duas filias tulit.Omnium præcipuafuit Vannocia Romana,quam à formæ venuftate, fl' morum illecebris miraq;demùfœcunditate,in minori.fortuna legitimç propè vxorislo co habuit. Comœdias Plautinascçteraq; ludicra Iibéterfpeéfauit,frequéterq;inH,idriao’ mole quam propugnaculis,muro,fofiaq; muniuit,ventitabat,vr palam perfonatushto’’ busfellis,ac per omnes dies célébrés,fi quid elegantius in hominû gcncre per viamprï* teriret.propiusafpiccret in filig nuptiis,quçad virûFerrariaro profeduraerat.cquelbrs IudüS,4 yenaûonc in Yaticano extra ordîné dedit-In vrbe gladiatotû amp;nbsp;ficaricr ó nunqua
-ocr page 413-licentiamaior.nunquam populo Romano libci tas minor, delatorum Ingens nu msrus, breuiffimo maledidopœna mortiserat. Graffatorum infiiper omnia plena, nee noétu tiitumpervrbem iter,necinterdiuextra vrbem. Roma gentium profugium Sralyljni, oninibusquefæeulispopulorumomnium tutiffimaarx, iamcarniikinafadaeiat, quæ quidem omniafuorum caufa,quibusomnia indulferat,permitttbar. QilOsctiam \ trna • gnisclientclisfubleuaret, dorninationispræfidia in eoquoque iisparatiit,vtadxliij,far-dinales variisIcCtionibusin bisxviij.Hifpanoscreauerit. Inter hos præcipui Rierc Ber-nardinus Caruaial Hifpiniæ regis orator tituli lanélæ crucis,Ioannes Lopes patarius.la-cobusSerra Arborenlis,FrancilcusCufentinus,amp; loannesSalernitanus.kalicoium verb loannes Antonius A Icxandrinus, Alexander Farnelius,póft Paul us IlI.Ioannes Antonius Triuulcius,IoannesBaptifta Ferrarius.FrancifcusSoderinus.Hadrianus Cornetanus.lo-ännes Stephanus Ferrarius viri magnæ in aula PalatinaaudoritatisSe exiitimationis. AnnoM D. lubifeum ex veteri inftituto celebrauit.deliélorum veniahis,qui venire ne« çlexerant,vel minime poterant per diplomata conceffa,
P I VS PAPA III. I '
BOrtuo Alexandra VI.Çæfar Borgia ftatim pccunias, amp;nbsp;prctiolà quæque c.jrripuitj Vaticanum, quodXII. aimatorum millibus tenebat, amp;nbsp;Hadriani molem operibus muniit eo conlilio,vc patres in epdemloco veteri inftituto nouumcreandumfuccelTorem in iua vota compelJeret. Atilli euitandum periculum, in ædem prædkatorum ad Mineruam congrega-’ifubitoàCælariatiis, quos Michalettus Corell ia Cæfarisægrotantis dux adducebat, cir-curadantur. Fama peruagante captos effe Cardinales,direptiones ac cxdes tota vrbe fieri, omiies illicopauorinüalic. Tabernisclaufis,armaarripiuntur,amp;tranftris ,tiabibus,ca-thenisqiieferreisviarumexitusobftrurtijhaudaliter qu'am firurfus Annibariubvrbis niœnibus effet! Michalettus quod duram forte prouinciam affumpliffe videretiir.paulo poftquam venerat diftedens, Vrfinorum tantumxdium partem apudMontemlorda-numincendit.Patres intej-im.advrb.iscuftodiam peditum quatuor miilibuslcriptis,pro« «tes Romanos accerfunt. Cardinales tranfalpinos, amp;nbsp;vndequaque tuocatos, præter tonfuetudincin expédiant. Profper Columna, qui ad vrbem cum Fabio Vrlino, Pauli à Cælàre ftrangulatifilio venerat,ad Cxfartm àpatribusmittitur, rogatum vtabeainen-Udefiftat. IdemftccruntGalli Hifpaniquc regum oratores. Quibusobtemperans cum omnibuscopiis vrbe fi- deferri leâica iuffit. Arx vero adhucab eius militibus tenebatur, quanquam praifeftus Bernardini Caruaial is CardinjlisS.Crucisopera,fepatribusoptc îoraturum polliccretur. Vaticanum igitur recipitur.Vbi more maiorù nouemdialibus 'debratis.tantifpcrcomitiadiftulcrunt.donccGallorumexercitus,qui turn illac contra ^'^Vanosin Campaniam iter habebat.iubcnte Georgio Ambrolio Cardinale Rothoina-pf'^ltqui fummaapudGallosaudboritateerat,mœnibusegrederetur, nequa vis.aut tu-patribus in cornmitiooccupatis cxorirctur. Cardinalibusigitur qui turn leptem ^trigintaerant.cóclaueingrcfsis.fenatus mclior pars, quanquam paucifsimisinuixa fuf-Iragiis,longe maiortm patrum numerum,turn fadtionibus,turn Cçiàrisimperioferuien-tcm,cilongad’.uturnaqiContcntioneperuicit,eflecitq;vtx.Kal.ôdtobris omnium eius ordinisoptimusFranciliusPicolhomineusSenenfisS. Luftachij diaconus Cardinalis,ac tumeiusordinisprincepspontifex maximusomniû fuffragiis renuntiatusfit,ÔcPij III. nomine affumptoviij.idusOdlobriscoronatus.Huicpatria'gt;enaEtruriç nobiüfsimaci-uitasfiiit.Ipfenatus trat vij.idus Mai),.mno lalutis MCDXXXIX.Qui quuni Pii papçIR lororisLaudomiæfiliusluiffet,abauunculocuiqscuraàtenerisannis omnibus difcipU-
-ocr page 414-3gt;8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;© N V P Ö R tv S D E V I T I S _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ j,
nisamp;iuriinprimts operam dedcrat.gcntilitiis inlignibus,amp; Picolbomineoruni lise nomine donatus,archiepifcopusSencnfisdefignatus, baud longe poft abfens'j)' ” oas Maij anno M C L D X.in ampiiflîmorum patrum collegium Vix decimumfept*^'^ r annum ingrefluscooptatuscft.Variisporrblcgationibus amp;nbsp;Germanica præfertinb, . fuperioribuspontificibus fummacum laude fundus, non tam Pij auunculiftnfti«' pontificismemoria,quam fumma deco fpe ab omnibus conccpta.tanquaro lab®', Chriftianæpietatisftatim vnusconfirmaretfua virtnte poftet,amplifsimum facerdo,^ urn obtinuit. Ad cuius creationis nuntium,Cxfar, quiad earn diemNepet cumcop fubfcderatcumpartefuorumRomam venit,patribwsque gratiasegit,quod viruin r timum Chriftianæ rcipub. prasfccifTcnt, ipfumque pontificem in primisadorat. Inl^' Vrftnivindidæcupidi, CæfarcminVaticano agentcm cum armatis ir.uadunt,c2d turque multi Valentino fcegregie tutantc. Qiii baud longe poft pontificis iuftu iquot; drianimolcmducitur.vndcnonnifiex pontificis voluntateèi abirelicerct. Pius’p rim fenedae vitiis,amp; mortiferocruris vlccrc vehementer affcdus, intrafexturo firaum pontificatusdiem.xv.Kal. Noucmbris, non fine vcneni fufpicione Pandul« truciiSenenfis tyranniconfilio vulneri illiti in palatio Vaticano magno bonorunio niumdoloreinteriit,annofalutisMDill.ætatisLXilti. menfe quinto, die dccimo»*’ dauer in bafilrca fandi Petri, facelloSandi Andreae propeauunculum Pium II.
rco amp;nbsp;eleganti fcpulchro conditum eft. Vacauit turn fcdcs diesxiiii.
IV L I V S P A P A II.
Vlij Papae fecundi genus, quum Xyfti quart! vitam breui con)n’^'’f^^ ^J^confcriberem,expofui.lple qui ante pontificatumjulianusvocabif'f’ ^^^patrem habuit Raphaelem Xyfti papae quart! fratrem, matreiD^'^ j Thcodorem Manerolam .Natus eft IuliusSauonæ littoris Liguftidi'’!’“ ^ipido. Anno falutis LI II. fupra MCCCC.fratrcs eifuere Barp™'* ^^maeus ordinis Minorum facerdoSjEpifcopus Ferrarienfis.amp;P^'^“^* cha Antiochenusjioannes vrbispr^tcdusSorcacSenogalliïP''quot;^^’' Guidonis Vbaldi Vrbinatium ducis,amp; lulijRuucrei Cardinalis Sandi Petri ad Vint“, auus.Luchina quoque Galeotti amp;nbsp;Xyfti Cardinalium matercius foror fuit.Antepo^^ catum filiamtulit Felicem,quamlo.lord3no Vrfino pontifex fadus, in matrimoniu^ ditjquum amp;nbsp;Columnenfes affinitate fibi coniunxiftet,Lucretia eiufdem Lucbinç®’;, Antonio Columnadefpófata. EumXyftus quartuspatruuspontificatus initioxvijƒ Ianu3rij,annoMfDLXXL exEpifcopo Carpendoratenfepresbyterum Cardinale® S.Petri ad vincula cum Petro Riario crcauir.Uac dignitate accepts quum alias vi:®' turn moderationc in omnibus,amp; didis,amp;fadispræcipuè coluit amabilisamp; chariisl“^ mis amp;nbsp;infimis,grauitate,comitate morum elegantia.Ncc fati'' habuit fe talem pi^'“ fed familiäres quoque fibi quoad fieri potuit, modeftos delcgit. In earn praccipuccura® incumbenSjVtbene vndiqueaudiret. Acri porro amp;nbsp;callido ingenio, animoq; excd'^’’ quum eireexiftimaretur,variamadmodum in vitafua fortunam expertuseft.vtei®® mater,modo noucrca fuiffe videatur .Priuatus in çdifi Jis extrucndis,it3 dclcßacatur'* præter profanas çdesbafilicamS.Petri ad Vincula cuipraeerat.queroadmodumnunc J ni mus breui amp;nbsp;manificèreftituerit,Inchoauit amp;portlcuin mirefaftigatum ante velbb'’’ lumbablitæfandtorum apoftolorum;çdcs quoq;proximas,quas Petrus CardinalisU riusinchoauerat,amp;mortepræuentus non abfoluerat,perficcreaggrcfluseft. CalWbquot;' apud Cryptam Ferratam bello olim difiedum ad inonafterij tutelam,ad vrbemq; vt®® Ùumcommodiiaté^inftaurauit.Xyftoporrù cxpresbytcrotftuli S.PetriadViiuubbpj
-ocr page 415-. .. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P O N TI FI c V M. r ; rgt; _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rr
r
11
y I
I 1 1
*' n' t
IcopusCarainaiis Albanus priinLun,deindeSàùinus amp;nbsp;maior pœnitîntianùs, «îcmuni OfticnfisJkVclittrnusAuinionisquelegatusrtnuntiatuseft.Apud Innotentium VU!, plunrnum amp;nbsp;gratia, amp;nbsp;audoritate valuit. Alexandre pontifice quotum veteresamp; priua.. tas fimultates habebat, per pe tu is decern annisvrbe abfuit.in Gallis amp;nbsp;Auinione com-lUoratus.NouifijmcV.ioIll.breuivitafunfto inllauratiscomitiis, tanto ftudio in eun» patrum omnia fuffragia lunt conuerfa.vc pene priufquam conclaue ingrederentur,Pontifex fit diäus, incredibili cum Cæfaris Valentini dolore, qui ad exemplum incertas nutantisque fortunæ, quumHifpanos Cardinales vti clientes fuos iurarc folemni fa-traraento coegiffet; fe neminem nifi Borgiæ familiæ ftudiofum fuffragio adiutu.ros; iisque Cardinalem Rhotomagenfem G corgi um Ambofium propofuiffet enim fta-tim primo comitiali die vii. xxx. Gardinalium in comitio ad Vaticanum exiftcni tiumvotis,Kalen.Nouerabris, anni MDIll. fubfacrathiarapontificem vidcriqquera ipfe paterque Alexander vti grauiflimum hoftem perpetuo decem annorum txilio, 'iiulàaffent.Nec multo poft cum vi.Kal. Decemb. fupra gradusbaftlicae Vaticanx coro-
quot;Jtuseffet,CxfaremBorgiamfugamadornantem.vel mille necesmeritum,copiis vrbi-Itusque acomnidignitate exutum.ca conditione dimifit.vt Cxffenx 8c Foriliuij arces tinspraefidio'muniras, reciperg:.t|mpetrata itaque libertate Cxfar,quumOllia nauigio, ^eapolim peruenifiet.iuffu regisCatholici à magno Confaluqcaptuspn Hifpaniam trâf-toittitur.lnde cumcxcuftodiaadloannemNauarrx regem-profugifftt.-ignobili quo-
inpxlioaCantabris interfeiftus eft.luliuspontificatu firmato,cumproximis bellis ^inauditaimmanique ducis Valentinityrannide.totamecclefiafticam ditionem labe-f3ftatam,atqueoccupatam inueniffeqnon adrecuperandafolum quxamiffa erant,fe4 ttiamampliandaanimumadiecit.Nemo enim fuperiorum pontiheum Petri patrimo-, tlium maiore animi prxttantia tutatas eft, autlatius proferrecontendit.-Primum ipaquq bloanncmBentiuolum Bononicnfeqrtyrannum veterem hoftem arma mouet,quetn
I tumvxore,8efijiis, vrbeexpulfum.ç^ulatujn Buffetum Parmenfisagri.oppidumabire I totgit, eiusque eximix ftrufturx fipnaum furent! populo excindendam obiecit. Ad I Veneti nominis cxcidium, qui Ariminuro ,F3uentiam,amp; Rauennam deeccléfiæ Ro-I t^înæ ditione occupauqraMcumCxGre Maximiliano,Francorum,8c Hifpa'nixregi-I , Ferrarix, amp;nbsp;Manti^^ Diicibqs,.Çamerati in Belgis fœdus percuffit .eosque re-, 1 Poenintes aoux Sc ienÜntèrSiftös crauiffimo anathemate notauit. Cuius atrociffimt
* '
'0'
(«■
,!«
J’
tUrbinis procellum quum Venetiterre nequiuilTent.amiffoad Glaream Abdux exer-Wuoranijamp;ingentiprxliolLudouico Francorum rege fuperati.atqueexducibusLi* 'i'iao capto,Pitiliano fugatofeunöasbrcui momento copias. 8i vrbes quas in continen« ''igt;o(lidcban.t àmisêre.Cxfarenim Maxmilianus qui nihil ferè prxter Legatos, 8t Augu-
nomen ad ^d'bcllumattulerat?VcronamjViccTiam,Vatauium cum Cai qis-, Gallus
i ^'ymum.Bnxiam,Crtmonam,amp;Crcmam-,Hifpanus Tranü,Monópolirn,,8cBarlet
1 '?tgt;bApulia-,PontiftxRauennam,Ariminum,Sc Aemiliam omncm;Ferrar.ix duxRo, 1 ®^ium,Mantux V erö Afulam receperunt.Atqueitagenstuiustotooibeterrarummax't« l 'quot;äamp;inueterataauétoritaserat.totvrbibusamifsi',intra paludesipfasque Venetjascir-I 'Umflui maris btncbào permun^tas, redafta tft. Quit tant« cladis.!^ Veneto nomint I '‘’'«ftifsimusdiesxiiii K.alendasM^ii,anni MOlX.lulius fua qtmm reçepiffet, vti plus, ^'luifsimusac vcreltalus pontifex, Venetoturn nomtn tantisfluamus obrutum, 8c px-f'^demerfura miferatus,eosftippli, iter deprecantes, fubleuandos ct nfuit .Legatis porto eorum in Vaticana bafiliça folenni prccationcadicéta pro templi foribus expiatis, ''LiVcnetxfacrareftituit iöoq’ efubindt foedert .-quo illi maris imperium eiurabant,
O'” '
■.ogt;
1 * Ucetdotia pontificis arbitfio conferenda/tlinquebant^..^n'amicitiam fidemque 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.-Ai,. i,-.,.. nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;recep'ii^
-ocr page 416-. O N V P H ft I V'S' T’Ç VÏT*TS ......
cepit.fotîsque viribus Ÿteos Cæfari concilia ret operam deditjquo’’^Tnnre P2rauiopef djl .m receptOjimperatorcm ab ineuudis fecn pacis conditionibusài-erjci’jnt.Conatui qiioq; cft pontifex Alfonfiim ERenfem Ferrariæ duccm à Gallorum araicitiaautrterÇ) quoeoruni vires toti iam Italiæ formidabiiesfrangeret; fedille Veneti nominisanti-quushoftis, üc qui fefeLudouicoregi perfnlutapetunia, ti iâis feederibus applicau'* rat, pontificis adhortationem contempfit, Vndc irafus pontifex bellum ci indixitlt; Èc à feedere LudouiCi xij. Galliaruin régis difeeffit, fpécic quodeundem Altenfum, qui à Romano pontifice Ferrariam beneficiario iure obtinebat, aduerfus fe tuw dum defendendumque fußepiflet. Quura il le terraàCailis, ii Pado amneabfept®' fligatis Venetis, apud Comaclum, falinas maximi prouentus fibi vindicafTet, nequÇ îfi his rebus voluntati pontificis obtemperaret. Has ob'caufàs pontifex Alfonium vf àontumàcPm facris interdiâumarmis^erféqiU 'cÆpit, amp;nbsp;hoftiliter in eiusfines cap’ éduxit,rebus Roinæ compofitis,amp;multa ps/tunia coafta,ab vrbeprofedùsBononbi’’ contendit, lt;!juo facilius imminenti bello operam fubminiftraret. Rex papsi«”*’ Maximilianuoa Cxfarcm pontificis hofteiti ob reeonciliationem cum Venetis infuis partes traduxit.cuiuspræfidioamp;auéloritatc rex fultus,fimulquealiquot Cardinaliu®' quiadeum corifiigeranteonfilio adduâuSjgencr-alcM'^hriftianorum conuentum'æ dicendum eufauit, in quo lulius IL ad caufam diceddam citaretur. Pontifex por-fo feedere cùm rege Hifpa'niæ Ferdirtando idô, Htluetijs genreferociflinia merced’ conduôlis, amp;nbsp;communis fui, Venetorumque exercitus imperatorc creato Francilt*’ MantuæMarchione/impetum in Ferrarienfem dueem fecit, amp;nbsp;Mutina ei îderopts c'*'’ duodccim millium'peditum copiis Mirandulam,quae Gallicis præfidüs tenebat“''/^ pugnat; baud fatis fpcciofo prxmio pro tantis labdribus, Mirandula capta viâôf Bononiam reuerfus eft, ex qua pauló poft coftiarum fuarum clade apudw' fam Giliolam audita, reccdens, Rauennam feContulir. Bononiam prxfidio vaflU® BentiuoliadiuuantibusGallisFrancifci CatdldalifAHdofijlegsti veldolo, velnegl's^ tia occupant. LegatuscumRauennamad Itiliuni’,Vtftfe expurgarct profefiusrff'i pontificisfratris filio Vrbini duce interficitiir. Oyilîfuéteflu rerum elati, CsfarCi Cardinalibus', quià pontifice defeiuerant, ault;ftpribus,pótrt1ficcm ad cönciliuroÄ ^d Kalcndas Sèptembris Pifisfuturum effet, cira'ncPSpâ^quum. omnem operamaf“' fetjvtreccpta Bononia, Pifanoqucconcilionffniffoiß'adem^ttirh'Francorum fet, illumquc viftoria infolentem, amp;nbsp;obftinatiftimc rc^eufantem janiroaduert'j'' quo Pifanum conciüabulumtolleret, ArttonijdeMonteconfilio,RomæLatcrM'‘/^ Cilium generale indîxit.Regem Francorûdequo, Fjqrentinôs qui'cônciliq locu®” j, Conccfferant'/amp;gt;àmires conuentui illi præftntes gVjîuiflimo anathemAtSpej'ftquot;“''”^ Cardinales quirftJGe q'ui élus cohuentus auÓfóres fü.efat. omnibuS jdigHiwtîbus’' æ, Icro priuàtosofdin^fcnatorioamouit.'hifiaer'c omqîum amp;concilij principrsb^J*’?^^ rfusCatualalHifpanus Sabinenfis,amp;GuillcImusBriffoncra Gallus PraenetHnusl-p-*''^. pîjFranlcilcus Borgia Flifpanus tituliS.Cæci'iæ,amp;'RenatusdeBriaGal!ustiniliS.-L næjpresbytcrirdemiiFredericusSanfeuerinusïtalusS.AngelidiaconusCaidindiS'-póflea dmnes prarit/xdTüm Borgiafn/am fato funcfümjftortuo îùlio IL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'pj,
jnatc eiuratû ad farlftlHyfdlgn liâtes fiant reftituti’’. Ùdteranen fi ver,o concilia Pi’’’’''' lt;nbsp;faniconuentusaélaantiqulatafunt.SpcrauerantCdrdinal’èsItiIiorcbellesfore vtpo^, ce abrogato.aliusvtiojaiimusatqifandtiffimusCLriftianis facris præficeretur,A'(ji»H|^^ corumadpontifidatura'f'.acratione adlpirabat,atqucinprimis Caruaial îpfe amp;inar.igloria perditus.îulius vbi videtfcà Gallistamaper:.a vi.amp;tantisinljdipopp aari,'ab Anglorain,ik'HHpâPi» fieglbus Hcnricogt; Feïdftiïndo’àüxiliujn
-ocr page 417-ï* O N T I F I C V M. _
0.
3' f-
Pontincisiniurîastuendasquum fufcepilTent,arma in Gallos mrnert ? Anglns qui-dem contra Aquitanos, Hifpanus verb contra loannem Nauarræ regem fœdere Gallis coniunâum amp;nbsp;à pontifie facrisinterdiétum.Neque Iulius quiefeebat, quia indiesl'ran-corumregemæquisconditionibusad pacem follicitaret. llloverb incredibil'i pertina-diinfufceptoconfiliô perfeuerante,Pontifexcum principibus fœderatis,Heluetiis i]uo« que in bell'i focietatem euocatis,vt Gallos Italia eiiceret ingentes copias adornabat,in Flo-refinorum odium,qui conciliofedem dederant, loannem Medicem Cardinalem Flo-rendscumtotaMediceadomoexulem,Bononiæ, amp;nbsp;Aemiliæ totius^ue fœderati exer-dtuslegatumcréât.Horum conatibusrexanimononnihilconfternatus, Brixia praefer-dtnàVenetis occupata, maiora præfidia parabat. Cardinales concilij Pifani veriti, ne in lulij Pontifie is poteftatem venirent, Pifis fynodum Mediolanum tranttulerunt. Cæterum Brixia à Gallis recepta, 8c direpta, rex Francifeus obftinantiffimè bellum Çererc pergebat. Quum verb ab Hifpanis 8c Anglis regni fui fines vexart cognouiP-fet,belli aleam in Italia iacere, nouifsimoque prælio cum hoftibus decertare con-^ituTt. Copiarum Gallicarum dux Gafto FoielTeius erat rei militaris peritifsimus, 1 {c'iraperatorum fui temporis longe præftantifsimus, qui Bononia obfidione qua à I pontifice premebatur liberata,Heluetiisque reprefsis, BrixiamdeVenetisincredibili I teler'itate receperat. Is copiis omnibus.quas turn Brixiæ tum Bononiæ habebat in vnum 1 tolleftis, amp;nbsp;prope Rauennam vt cum fœderato Ferrariæ duce fe coniungèret, traduâis
•f (gt; t
tUiti) prælium eommittere,amp; fortunam experiri cupiebat.nec feederatorum caftra quæ Kauenns'prxfidio aduenerant proculerant,xif).millium peditum,amp;:milleofkingen-'ûrumequitumcataphraélorum. Cumautempontificijfœderatiquecertamenaliquan-diu reculaffet, cognito Rauennam mûris vbique tormentorum v'i difieâis, penc expug-natam elfe, quo vrbi confulerent, præliu m inirc coaét'i funt, die fan et o Pafehatis. Haud procul a Rauen n a atroxeertamenhabitumeft, quod horas fexperdurauit.in quo tanta inimorum pertinacia pugnatum eft,vtcui nam parti viéloria et dura effct.diu incertum fuer'it. PofiremocumducisFerraris Alphonfif qui belli præcipuecaufaerat)confiliis 'ormentabellica magn® in obliquum circuitu,in latus, amp;nbsp;terga hoftium conuerfa effent, i'ranci adcocruentaviéloriaomnibus pene prscipuisGallorum ducibuscæfis,Hifpa«
1 nisijue amp;nbsp;pontificiisin fugam verfis potitifunt, vt viâoreslonge maiori periculoexpo-fitifuerint,quàm vifti. Adxx.hominummilliaeoprælio,vtrinqueferè æquataclade,
I ctfatraduntnr, in hisCL.nobilesexanla regis Gallorum, 8c quinque militum tribuni, I tura totius exercitus imperatore, Foiffeio. Éx pontificiis legatus, amp;nbsp;aliquot duces capti. I Mprimum cladis nuntium pontifex, amp;nbsp;Ferdinandns ita animo confternati funt,vtalter I ’^num fe tueri poffe diffideret.alter fuga nauigio Oftiæ prsparatoadornaret. Atqu'i re-1 P'ritis viribus,belliqne imperatore Ferdinando Confaluo in Italiam tranfmitterc iuflo, I '®âdmèrecreatifuntnouiffimaFrancorumcladeaudita.Namamp; fi ad Rauennam prof»
'' I
I 'jP' 1 d
3'‘' 01
P^rèpugnarantjta tarnen vires eorum attritæ fuerant.vtVe'-.etorum. amp;Heluenorum ftb Cardinale Sedunenfc 'opera. Italia omnino feptuagefimo pugna die rr.aximo fcnon®ludibrio exaét'i fint? nam Palicia,quiFoiffeio fuccefferatquumexcrcitusre. ''qu'iis,een amen cum Venetorum amp;nbsp;Heluetiorum,qui paulo ante à pontifice euocati,iri haliam defcenderant.copiis detreélanspn Galliam ocyffimè reuerti iuffus td/vt regno ïbAnglisHifpanis,amp;Htluetijsvndiq-,vexatoopemfcrret.IVlediolano, 8c Infubrum ar-tibusmodicopræfidiomnnitis.Sedamp;confilijPifis inchoati, amp;nbsp;Mediolani parum pro-fp“tcrenouati,patresHeluetiorum timoré pcrterriti,illud répété diffuluunt, 8c Lugdu-ouni’invlterioremGalliam transferunt. Gallorumporró reliquiisab Heluetiis caelïs
-ocr page 418-jtS . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O N V P H R T V S D E V I.T A
InfubresaducrCam corum fortunain confpicati,reccptisarmis,Franccmm.q''0''’^®gg ïogantiara immoderatamq-Jibidincm ferrevixpoterant,præfidiaomniaeiïecrunt. naodopaucisdiebusMediolanenfe imperium Gallis cftereptum,amp;]Miiximi!ianlt;)S^ tiæ LudouiciMori filio vti legitimo principi ex Cxfarisaudoritate cuius benifidan“ eft; Tul ij II. pontificis, Venetique fenatus aufpiciis,?c vnà maxime Heluetiofum virtu reftitucum,idq'jeLateraniinconciIio pro Caefare Mattheus I^an^usCardinalisGurPj^ fisiroperatori^in Italia procurator approbluit. Nee mor3,Bononia pullisBentiuo Rauennaqucrecepta, Parma Si Placentia ex fœderis legibus pontifîci traditï.' Guquot; lt;|uæGallisparebatàFrcgofiisoccupata;VenetiCremamamp; Brixiäm receperunt.Mf ceifaétionis pontificixFrorcntix’r'eftituti.perpetuo vexilliféro Petro Soderinovrbef’ ado.Et quum hæc Heluetiorum opeprxcipuèfaétafuiflent,'papa eos multismunuriu donatoSjfpeciofo Italic« libertatisalTertorum titialo decorauit.- quibusfummu uumt licitate geftis, pontifexcum imperatore contra Venetos nouum foeduspercuffitiQ“^ Veron« Vicetixque imperium Cxfariobftinatiffimccedere reeufaflent. Quo tempo’’ Veneti pontificem infraiSianimiveriti.fimulqueabHifpaniS contra fœderis leges xia turpiffimè ex clufi,cum Ludouico Francoru pege perpetuo pontificis Fîrlpanoruiuî hoftefocietatem ineunt.qui nouos contra lulium Cardinaliuili rebellium operatuiJtu -tus indies in Galliisexcitabat.abbatemque Cluniacenfem, quem fummum facerdoK® dicerent,lulio opponebant. Pontifex Venetorum confjliiscognitis, ipfosquos cumC«farefa(ftüirritaucrat,Francorumqueamicitiam petere coègerat.vtaGallisauef' teret,f«piusfruftratentauit,'quonon impetrato animi dolore fenioque ex Icui,fedr^ nacifebricula,fliientefenfimaluoconfeä:us,fchifmatisquetimore,decubuerit,Ä'l^°'’’.* inVaticanoix.Kal.Martijhoraxj. rebushumanis exceffit, feptuagenario niaior,faluUgt; annoMDXlIl.pontificatus veroix. menfeiij. fupra dmmxxj.Lateranenfeadhucco®'' lioperdurante;beïlicagloriaplufquam pontificem deceret clarus.Cadauerin balilu’’ Vaticana Xyfti pattui facello ponearam maximam conditum eft.Vacauit turn fedesdit* xviirFuit Iulius pontifex animo magnus,conftans,rerum ecclefiafticarumdefenfofat’''' rimus,contumeliarum infolens, amp;contumacibusimplacabilis,in calarnitatibusfemp’f fe ipfo maior,amp; excelfior,inui(fto animo,rebus profperis continens,ingenti liberalitatfi neque ob alias caufas tot bellagefsiqquamvt imperium ecclefiafticum àdiuerlisoccupgt; tum recupcraret.Eccleli« Koman«, Bononi«,cum Aemelia,amp;FlaminiapuHlstirannb amp;nbsp;Vcnctis.firmifsimüm imperium,amp; maxime ftabile rcftituit..potiund«Mutinæ erd'' fi« initia dédit,Parm3m,Placentiam ditioni ecclefiafticæadicciqfuorum parum gens,cis nihil de vetere ecclefiç ditione donauit,fratris enim fil ium Francifcuni iiiDiicatu Vrbini'a propinquo fuoGiiidone Vbaldo Feitrio fine proie mafciiiidrt’' denteadoptari amp;nbsp;h«redem conftitui procu rauerat. Pifaurum loanneSfortia lîncbïit“’ mortuoeidem ftipendijdebiti nomine afsignauit.intcrxxvij, Cardinales quoscrcaii'ti quatuor tantum c genre luaGaleottum Se Xyftum furor is Luchin« filiosS. R.E.canid' larios.item duos confobrina luanatos Clemen tem Mendenf'm,amp;Leonarduni AgeneU' fern maiorem poenitentiarium fuccefsiuè feptem antiquafamiliarir-te Si feruitióaKf' ptlt;zS,reliquüs in gratiam principum.vel doctrin« laude commendatos fecit; inhisfut' re rXntonius de Monte,petrus Accolrus,amp; Achilles Craffrs Kot« [Si^^ftanrirsiini aiiJitU' res.remplum S Petri Vaticanura nouum,veteris parte difieéfa Br imantis exiinij aiudquot; ttctiopera,portcntof« vaftitatis inchoauit, Virnunquam fatislaiidarusnb ecclcl.fd!-tionem fortiterconleruatam,amp;auftam,quamquam à nonniillis paruin probatusquod
' arrah inagiSjqiùin lacrofanâum ponîificèra Jcccret,dcdicus effe vidcreiur.
LEO
-ocr page 419-gt; o N T I F I C V M, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ΫÎ
LEO PAPA X. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;229.P?»
SPnsMedicca, quæ nuncrcrum in Etruria potitCfr/cftifsimcirnm virornm pro!efœcundiEima,Fiorentiæ inter vcteres, Sc honorataspopuhtis ordin is iamiliasenumeratur. Earn primus magnus ille CoinnisMedices Ioannis fi-lius, Auerardi nepos,vir in libera eiuitate omniu m’præltantifsimus illuftra-uitjdçcreto publico pater patriæ vocatus. Qui ex vxore Contefina Barda lo-annem amp;nbsp;Petrum filios fufcepit.Ioanne iuuene fato erepto, Petrus paterna? potentix hx-resextitit.PetrifilijfuereLaurcntiusamp;iulianus, qui poftei admirabili forte geminos Pontificesmaximos Leonem x. Sc Clementeiïi vij. genuerunt luliano Paéliana coniura-tioneinterfcâo,foluspatcrnarum opum, amp;nbsp;poten tiæ LaurentiusMtdices bæresfupcr-fuit-IsCjarica: Vrlîna nobilifsiini fanguinis matrona in matrimoniü accepta, tres mares, amp;totidéfœminâstuIir.Mariûn3tu minimuslulianus, médius Beo x. loannesante pon-tificatû vocatus,maximus Petrus fuit,qui paterna pótentiaexutus,amp;:p3';riaGallicisarmis Italiavexantibus ciuilifeditioneprófugus,decimoexilij annoin Lÿri amnisoftiofub-merfus eft.Huius vxor Alfonfina Vrlïna fuit, ex qua Laurentiû filiu aufpicaticrris forto, njhçredéreliquit.Qj^m à patruoLeone pontifice eicélisRuuereis Vrbini ducé conlli-tutum.fed nó diu eodem principatu lætatum fuperfunqqui viderunt,ex quo Catberi ni Henrici ij. Francorum Regis vxor légitima matrimónio, ex matcmxveróancillxfurti. quot;ocongreffum Alexander Mcdiccs primus Florentinorum duxgenitifunt.lulianïvero fJnobili vrbinati viduaFlyppolytusMedicesCardinalisfilius fuit.Fœminæ Magdale» Ia,Contefina.Sc Lucrçtia çlarifsim is nobiliffimarum familiarum Cybo,Rodulfæ,amp;SaL uiatxvirisin matrimoniumlocatæ quatuor Cardinalium parentes extitere Innocenti) Cybo,Nicolai Rodùlfi Ioannis,Sc BérnardiSaluiatorum.NatuseilLeox.Flôrentiæiij. IdusDecembris,annofalutisMC dlxxv. patriydoftiffîmi, Scgrauifsimiciris curaàtc-nerisannisbonismoribusornatus.Scoptimisdifciplinis, latinagræcaqusdoefrina,mu-licaitem inftruâus, præceptores habuît Angelurn Politianum, Sc BernardnmMicbe-'otiuni, virosgræcis, Sc^latinislittcris, verfuamp;foluta oratione cruditilFimos. Eum irt baurentijpatrisgra.tiam Ludouicusxj. Galliarum fexetiamnum puerum inligni, Scam* ploArchiçpifçppatuhonertauit. Qui pottea ab innocentio viij. adbuc ad-olefcens vix tumiij.annum exccd.ens, Laurentio patri gratibeaturo, qui filiam Magdalenam Fran» dfco Pontificis natd defponderat, Diaconus Cardinalis fa'nftæ Maria? in Dominica pfidic IdiîS Martij,anno falutis MCDXXCIX. cooptatus, ætatis dcleôtu diu Vrbe îbluit. A pueroftatim frugi apparuit., mores eius pudici, incefTus grauis, Sc boneftif-fifflè eius aâiones fuére, Paulo antequàm pater excederetin vrbem Innocentio VUL ‘ibucpontificeveniens, fupra bonarüm artium notitiâm,.ex pàtris difeiplinà ab hù-quot;quot;quot;itate, fuauitatcqueingenijomnibùs charus clfé eXpit. Vbi verb de patris morte ’’iJ'îîiumaccepit.-continuoFlorentiam eftreueifus. Albeuntera Pontifex totiusEtru-f'ælcgatum creauit. Rebus compolitis, Sc Petro fratre ad Reipublicx gubernacula ^onftituto, non multô póftRomam rediit,.Vbi paucisindc diebusînnocenti’us mori-Comitiis Alexandri præftantifTimis fe Cardinalibus Senenfi, Sc Ncapolitano ad-'unxit.NecmuItbpbft inltaliam ingruit Carolus viij.Érancorum rex, cuius vi^, ciuili-îiicdiffcnfione, Petro fratre à Reipublicæ gubernaculis fubmoto, Sc Florentia pulfo, JtfluecumomniMediceafaifiiliarelagàto, loannes grauiflimum fortunætælum ienfir. Htdicci patria Sc auita dominatione exafti, totos decem Sc ofl;o annos exùles fuerr. ^otereporisinteruallo, quum ter tant per- vctercs amicos pacifitè, quàm ap'erta vi, «infidiis.inpatriamregrediinprofpera Fortuna tentaflet, loannes exccüere Italia tan» quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tifper
-ocr page 420-: quot;4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O N V P HR IV S DE VITA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,
per externospopulos, vt^temporiferuiret.peregrinari conftituit,cum dignity
te eni m Komæ cfle non poterat.quod Alexander Pontifex Florentinis tum fœderc äusefiet. Italia igitur omni Germania, amp;nbsp;Gallia peragratisGenuam in Ligures (flus,apudM3gdalenam fororem aliquandiufubftitit; dcnuoquefed parum profpff^ patriam rcdirusfortunam tentauit.Nam Florentin! perprtuum diäatorem ReipubP Petrum Soderinum conftituerant. Per id tempus Petrus frater in oftio lyris ducn maris obrutusinteriit, fuperftite Laurentio Elio . Romam deinde mortuo Alexano cum rediilTet bello, quod Iulius II, iSeHifpanus rex adiunftis Venetis cum Gallo'''* rege Ludouico xij. gerebat, legatus eft creatus, adiundla infuper totius AemeliæadnP ftratione.CladeRauennati àGallis captus,quum eius abeuntibusè viaaufugiffet,^ mundum Gardonium Hifpanicas copias infelici pugnae fuperftites reparantem äd eumque ediuuante pontifice Florentinorum, qui Pifis conciliabulo locum doof’ bofte fibiconiunxit. Cuius opeexpugnato Prato,quumFlorentiam tenderetpriufqquot;’, ab aduerfariis præfidia parari polTent, à beneuolis propinquis fuis in patriam cum lia omni eft receptus. Ibi Petro Soderino perpetuam diftaturam abdicante rempquot; .jj cam ad arbitrium conftituit, luliano fratre in patria principe relidlo. Quarto meoiep'’ lulioll.mortuo, quumadvrbem veniflet,comitium in Vaticano ingreffuSjCar“' liumiuniorum Arragonij.GonzagæjCornelij.Petrucij.Saulij, amp;c Sedunenfisin opera, V. idus Martij anno Domini MDXIII. trium, xx. Cardinalium Pontifex maximus renuntiatus,xiiii, Kal. Aprilis inauguratus eft,amp; ii j.i dus,anniuer'3 cIadisRauennatisdie,magnificentiflïmoapparatu,totavrbeauléis,amp;feftiuisfrond' arcubusqueornata,bafilicamLateranenfem veteripontificum inftituto vifi^uinm'. pontificatasEuropam omnembellicisturbinibusagitatam.remqueecclenaftios^!“’ j matepene dilapfam fedare, amp;c reparare ftudens, pacem feu inducias interChrijW^^ principes per legatos traâ:auit,vtferalibusodiispacatis, ScdifcordibusanimislcnV'’’^ terrimisfeditionibuSjCiuilibusdifcordiis, amp;inteftinis malisfublatis. Italic iusinprimis amantiffimusfuit, afferret, homo quieti amp;voluptatibu6deditiis.lll‘*‘!jj, agebat, vthis omnibuscompofitis,bellum communi hoftiTurcæ infetretur.M’*“ . lianoSfortia in Mediolanenfi principatu confirmato Heluetios, qui ei praefto magnis ftipendiis profequutus eft. Cardinales à lulio IL ordine fenatorio amotosAL uatohabitu Romam ad fefupplices venientes,eiurato fchifmate,conciliorumqu^\.. Mediolanenfis, amp;nbsp;Lugdunenfisaftis indudis in priftinas dignitates reftituit.Co” àlulioLateranicœptum multisdecaulis celebrandum, perficiendumque curaui''_ÿ tinam àMaximilianoCæfarexxx.aureorum millibus coemit. Bello inter CwG Venetos ob Verons. Vicetieqqe imperium adhuc vigente.totus i n earn curam vt pax inter eos squis condition.ibus fieret. Heluetiis magnis ftipendiis in Sfortiï , lium contra Gallos euocatis, Oiftauianum Fregofium Genuenfium imperio pra!“*^ , rauit Francorum rege Ludouico xij. edaci febre vita funfto, quum qui ei fijccel FrancifcusValefiusgcnerbellum Infubrum DuciMaximiliano SfortixintuIiff^Jgt;'’K^ rurfusarmakaliam turbarecœperunt. Gallus enim amp;nbsp;Anglus reges cum Venetisr^ iundijMaximilianumSfortiam Csfaris, Heluetiorum, amp;nbsp;Hifpanorum régis ar'**quot;’ p nitum aggreffi fuerant. Pontifex quod Galli Parmam, amp;nbsp;Placentiam ferepetituro'^ foduce minitabantur,Sfortiæ ftudeb'at, Heluetiasque cohortes magnis praemiis re CardinaleSedunenfelegato in fua fide continebat.lnterim Francorum rexFran^^ validilGmiscopiis inftruâ:us,quum Heluetijbellum adornarent, inItaliaffldenJ|^jjj rat, pontificij exercitus imperatorlulianus Medices pontificis frater creatus.Fquot;d jp Melenianum comnaifla, Heluetiisad interoicionem penè caefis, rexMediolanu®^^(,j
-ocr page 421-T o N T. L E o N T s X.
i «fgocio obtinuit.Sfortiaqui feeidederatinGalliam mifTuSjXxxv.millium aureorum rcdditu pro principatuàrege impetrato.Plac£ntia,amp; Parma, quæ Iulius papa 1 l.ccclei .x
I gt;diectrat'a Francis pontifici rcpugnare non aufo occupatæ. Léo pontifex quum Gal-I licaannaplurimuniformidaret, parère pra:lentifortunæ,ôlt;:cum viôcreamicitiam in-I ire conftituit.Ludouki igitur Ganoffæ Veroncnfis pontificij Icgati opera, papa à rege I pacempetiit, cui ineundi rtx, pontifex Bononiam cuni ingenti apparatule contu-I lerunr, ibi pacis conditic.nibus tranfadis, rex Mediolanum, amp;nbsp;mox relifto in Infu-I bribusBorbonio, inGalliameftrcucrfus.Rediitamp;: Leo Ilorentiam,deinde verenouo I Komani.Necmultopoft Florentiæ lulianus frater nulla édita èFilibertaconiuge proie
' I tnoritur,qui ducis Allobrogumforor, Francorum régi confanguinitateconiundaerat.
' I Ferunt Leonem X. aliquando cogitaffe, lulianum fratrem ex Maximilian! Cæfaris, I turn quo feedus pereufl'erat, amp;nbsp;eo mortuo Laurentium fratrisfilium ex Caroli v.au« I ftoritate , Lucenfium, amp;Scnenfium imperio beneficiario iure præHcere, cui ipfc I Vrbinum, amp;Ferrariam veteribusRegulispulfisadiungereqfedhæc confilialuliani, amp;nbsp;I burentijimmaturæmortesdifturbarunt.îulianoigitur extinéto,Laurentius Petri fra-
'»I tris filius rebus Ltrufeis præficitur.ita conftituta republica, vt amiciflimorum ciuium ’ I induftria regeretur, fumma confiliorumadeum vnum refpicerct.Qucm quumpon-f I tifexmatris Alfonfinxprecibus maiori indies cum imperio, amp;nbsp;dignitate effe percuperet, ƒ 1 vtfuntmortaliumdefideria,quæin imrnenfumauda.nullisdemum terminiscontineri I? I Voffunf.leuibus quibufdamqctafionibus quxfitis.Francifcum Mariam FeltriumRuue-** I ftutn Vrbini ducem fibifufpedum,amp;inuifum,armisaggrefruseft.Qu^m miffis copiis * I KentioCoerite duce,Vtbino,cxterisqueeius ditionisoppidis.atque vrbibus fpoliauit, ƒ I laurcntio fratrisfilio duceconftituto.lpfeFeltriuscum vxore,amp;; liberisrecedens Man-
I tuaferecepit.Felteriopulfo,nonfineingratianiminotaBorgefmSieiusftatrc Alfonfum I CardinalêPetruccioSjPandulfiSenenfiûtyrannifilios patriaexpulit,imperiociuitatis,ad I KaphatlemPetruccium veterem amicum,amp; qui quondam exilij comes extitiffet.trans-
^1 bto.Hinc odi) inter pontiflcem, Si Alfonfum' origo,quod eovfque proceffit, vt ipfe •„I Ira immodica efleruens, de necando pontifice nefaria confilia agitarit, quae cognita ’ 1 exitioci fuere. Nondifsimili animo, quanqum difpari euentu, Leo ducem Ferrariae ,j,l Alfonfum diutinis infidiis afflixit, verum vir militari gloria pra;ftans,amp; munitifftma 1 I ciuitate tutus, vim Leonis aduerfosque conatus fregit. Obierat per bxc temporaca-
I tbolicusHifpanivum, rex Ferdinandus Hifpanix,Neapolis, atque SicilixregnisCa-, I tolo nepoti iure bxreditario rclittis.Tum Heluetij, qui'nibildepriftina armorum ferociaetiaminGgni paulo antecladead Mclcnianum accepta rcmiferanqcumMaximi-
I liwoCxfarefceduspercuffcrunt,vtconfociatisviribusGallosltaliadepellerent. trufira j, 1 '«damante pontiGce.qui pacem quaqua ratione,quanfi arma in Italia maltbat Sc propte-
I ’«'jdCxfarem,EgidiuraVittrbitnfcmCardina1em fingularieloqucntia prxditü,legat’d I *’'iferat.GalliHeluetiorum,ScCx(arisarmisnon line gloria cótulis,Venetis ad .ùéti Bri-1 '‘bmdcHifpanis vi.Veronam verodeCxlarefolutiscc.aureorum millibusrccepetunt.
ƒ I ^oanno qui fuit MOXVliresltalicx maximisbellomm turbinibusagitatx aliquan-I tifpev compofitx funt.Fuit annus, turn pace Italica, aliis quibuldam rebus admodum
jV I '''etnorib!lis,tum Rom.inx cctlefixgrauifiimus ac pefiilentifGmus.Tunc cnim Martini
1 Utbcribxrefi arebix in fand'u m nomen ex vlti mx G erm r nix finibus aud i r i pri m o ccep-tumeft.SelymusTurcarumrn imperator duobus Std tan‘is viélis amp;intcrfvótis,Syrix.amp;
U Aegypûamplifdma rcgnaobtinuiqmaximo cum Chriftianorum omniumxjuorum cer-ukibus imminebat.tcrrore.'VndeLcofolennes illasbabuit fupplieationcs.quapedibus
1 difcalciatus cum omni Romana aula a fanö.! Pctribalilica ad lanótx Marix de Miwerux
4ä.l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de
-ocr page 422-3^6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O N V r H R T V S rgt; E VI T A _ , nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;.
tcmplHffl profet'liKeft, Gcratis omiiibusfercuüs, lanâorumreüquiisiîclninginiDUîi pompj dclâtis.Deiopeinaduerfus tfFerati tyranni vim implorans,quascxiudiiic vifiiseftiimmani parricidapaulôpoftexcancri morboextinôlo , amp;micioie filioSoV manno tant! imperijfucccfldre reliâo . Eodemanno Pctrucianaconkirationcd^ Pontifex Cardinales aliquot,qui aduerlum fe coniurauerant,vel eiusconfilijconldjW^ rantcepit.amp;dignitatibusomnibuspriuatos fenatoriooidinemouit.-exhis Alfonfus^ truciusconfpirationisprinceps in Hadriani mole OrlandiEtbiopis manuelifcf^ii^ j ftrangulatus, Hadrianus Cornetanus qui aiifugerat.rubri pilei honore priuatuSjiùpW' ' Kiarius, amp;:BcnedinelusSauliuamp;ordineamoti non longé poftreftituti. Sodei inoiidquot;” danum agrum liberum exikum concefTum.Quaproptcr quum tot affliftorumCard^ Hum pœnisfenatum nonnihil contumacem haberet, nouispatribusfibiopusefied'^ tans,vnaleélione,incredibililiberalit3tc,vnum ëf XXX. Cardinales ex toto terra turn off conquilitospartira pretio,partira virtutiscaufadn his-fuccefldrem fuum Hadriaiiuro''' creauit Nam præter quatuor vetercs reltitutos.adduos, amp;xl. patres infenatumvariisl ' étionibus eooptauit.Primacreationelulium Mediccm patruelem fijum,quem lariumfccit.Cardinalcmdixit, qui poft Clem.vin.fuit. Exindead totius Europa: ff?^* è Cardinalibus virtuteaccloquentia inlîgnes legatos mftît. Thomam Vium CaietaflO® ad Cæfaremjicrnardum Bibienamad Gallum, Si Egidium Viterbienfem ad Carolffquot; Hifpaniarum regem, vtfublatis offenftonibus,commun! conlïlio viribus confociatis'®“ potenti tyranno,bellum terra mariquead publicam tuendam falutem inferretur.Sedi’' tali Chriftianorum principum focordia,Leonis faluberrimaconfilia perierunt.Nccinü' tô poft Maximiliano Cçfare defunéto,Carolus nepos Hifpaniarum rex Franciftof^fquot;’'^'’' ru m regi competitori prælatus,imperator defignatus eft,legis venia à Leone vii. tndbbd aureorum annuorum impetrata.quacautum erat.ne Neapolitanus rex,Cæ(àrdeiiggt; P“' fet.Qoo temporeLaurentiusMedicesab iuuenili intemperantia conceptoktbalinio/' bOjFlorentiæ interiit: vxorem isduxeratè Galliæregiscognatione.- nam Feltriopuquot;»' Vrbinoq; occupato, Laurentius totum ad Francifei Francorum regis fidemamicit'’'’'' quefecontulcrar. Laurentio mortuopontifex lulium CardinalemFlorentiammÜit!'' reipublicæ prx’eftet.Paulum Baleonem é PcruiîaKomamcuocatum.ehifcjueknintii®; penfe confidentem inarce fecuripereufsit. Amadeum Ricinatium tyrannumfulpff^' iufsit. Cæfari deinde fœderi coniunlt;ftus,arma Gallis intu!it,vt ijs Italia puIfis.Francilf“’ SfortiaMorifiliusiure paternæhæreditatis Mcdiolanenfe imperium obtineret, tia verô amp;nbsp;Parma à Gall is im potenter ereptæ Leoni reftituerentur. Summa belli Pn’^f’’ ro Columnædemandataeft.pontifîcijscopijspræfuit Frideric us Gonzaga Mantuïf'jquot;* ceps. Hisadiunâa fiant Germanorum, amp;nbsp;Heluetiorum auxilia legatustotiusexercif;’ Iulius Mediccs dclïgnatur. Hi coaótiscopijs, Mediolanum, amp;lnfubres omnes, pu®'* breuitemppreGallis,qui fuperbia, amp;fEuitia iam ferrinonpoteranr, occuparunt.üf^’’ tusFrancifcoSfortiæCælarisaufpicijs exfœderum lege datus,Parma, amp;nbsp;Placentia eedf' liæ reftitutæ. Tantæ vidoriæ nuntio, quum in Manliana villa effet, acccpto,pontifeX‘f' crcdibiligaudioeftaffectus,nec multô pbftpriufquamcœnaret, obriguit,fenlitn^uecr‘ orta eft febris. Unis quidem,fèd quæ ei fuprema fuit. Ob id léqucnti die in vrbem reue Ôus,aliquotdicbuspüftcrefcentemorbo, Romæ in Palatioad iiij. nonas Deceinbrishora noflispræccdentis vij.non lineveneni fufpicione rebus humanisexcefsit,annoLlu!i’ M DXXI.ætatisxlv. menfe xj. diexxj pontificatus verô viij.menfe viij. die xx.Fcruiii eum paucishoris antequam é vita migraret, fupplicemDeo grattasegilfe, conrtantilsi' meque profeftum elfe, fcæquo animo mortem ferri, poftquam Farmani, Pbeef* tiamque fine vulnere recuperatas vidiffet. Porro auterapaulo anteobitum, fanöno'
Neapolitanus rex, Cæfàr deiigi po^'
Fna*
-ocr page 423-I , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P o N T ï î I C V M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Uy
I trincifcumPaulenfem Galabrutn.Francifco rcge petente, fanSorutn conR ffortrtn albo (I »dfctipferat. Fuit enim rerum diuinarum diligcns obferuator, facris ïamp;rcmonijsder l»l ditus, corpore procero, decora facie,nafo grandiore, oculis cæcutientibus, Sc cæfis, -1 sfpeftugtato, amp;:vcnerabili,indicendoelcgans,fcntentiisgrauis,ingenio peracuto,in au-), I diendo patiens, in loquendo prudtns, elogio facilis, aditu omnibus permiffo. iufti-» I til acerrimus cultor, nam amp;nbsp;graffatores cohibuit, amp;nbsp;ex iis multoscapitali ptrna afFe-« I tit. Id vnum eidatum,quod vwluptatibus, vcnationibus, aucupiis cffufededitus, lull I xui.amp;fplcBdidiffimisconuiuiis, muficxquemagisquàm tantum pontificem deccret,toll I tusimpenderet. Pccuniæquærendæcaufa(quum multatum xdificiis.tum tffufis largi-P I tionibusamp;bellorumvfibusäbfumpfi{ret)pretiocardinalesaliquotlegit,amp; officia quæ-|, I dim venalia cxcogitauit, vt cubicukrios,Scutiferosmilites,S. Petri. amp;RipxPortiona-p I rios.Fuit omnium, qui ad earn diem fuerant Romanorum pontificum liberaliffimus i( I nmficosmagnopcrcamauit,quumeffeteiusartisprritiffimus.Doftos.Scerudites viros |, I coluit.amp;magnismuneribus perfequutuseft.Nihil enim antiquiusduxit.quam bonarû w I »Ttiumftudiamaiorum fuorum.maximcquc Laurentijpatrisexemplo preuehere, amp;nbsp;li-
11 betaliffimcexornare. Ante omnia ab epiffolis Pctrum Bembum, amp;nbsp;lacobum Sadole-
I tum.omniumlitcratorumeloquentiffimos habere voluit. Vaticanæ bibliothecæ Bero-I» I sldum iuniorcm præfecit, Gymnafium Komanum accitis vndequaque grauifsima-) 1 rum artium prsLlantifsimis profefforibus inftaurauit, Auguffinus Niphus, Sueffanus r 1 philofophiam, Chriffophortis Arretinus medicinam, Hieronymus But’gella iuris
I Idcntiam proHtebantur, humaniora veroftudia lanus Parrhafius Conftntinus,græcas 11 I literasBifilicus Cakhondiles Demctrijfiiusdocebat.Singulosvero.vel mediociinomi-• 1 nisli«eratos,m2gnaliberalitate fubleuabat,Romanis porroveftigalfalls imminuit,con-.1 I feruatorumpoteftateamplificau.cosque prxmiis.ac immunitatibusmultis,publice pri. ' I uatiraq;eft profecutus,quam ob rem lolenni decreto, fratrem eiuslulianum ciuitate do-‘ I nitura infigni maximoque apparatu,conuiuioque inCapitolio,amp; variis ludicris fcxnicif-'I I queattificiisfufccperuntjamp;eiadtcftificandum gratifsimianimi ftudium, marmoreain ‘ I ûatuaminpalatioCapitolinodedicarunt,cumhacinfcriptione, t I
'1 OPTIMO PRINCIPl LEONI X. MED* IOAN. PONT» MAX. OB RESTITVTAM INSTAVRAT AMQ^ VRBEM
' AVCTA SACRA BONASQ^VE ARTES ADSCITOS PA. Tres svblatvm vecti gal datvm congia. RlVM S.P.QJR.
Eius pontifiratu.qucm omniumlætifsimum, ac beatifsimum.Roma vidit.EmanuT , Llitaniærex elepiâantem ad vrbem mißt, ante mille annosnonRomæ vilum.ponti-foquenobilifsimasfacratas veftes margaritis refertifsimasdono dedir. Acdihcandi ftu-, dio inccnfusbafiliçam Vaticanam miro artificioàlulio H. inchoatam perheiendam, , nbsp;nbsp;nbsp;Çuantura in eo fuit,magno animo fufcepit,palatium Vaticanû triplicibus longisScpræ-
, implis portubuseximiaftruélura, auratis laquearibus, egregiis, nobilifsimique operis plÿuriifplendidifsimumfecit.üeiparæ Virginis ædé cui cardinalis prçfuerat in mon-j teC.’.'.ioâfun A.v.n'’.ntispenè refecit;amp; laqueariaureo exorniuit.lauacrum Conftar.ti-' 1 ni Latevancferuina minitans reftituit, laminis plûbeis tectû reparault pyrgoru portu coc-i nu.gckxisrepletû publicæcômoditatipurgato,oppidû murocingêrecœpit. Arcé môtis , fliftonbjOornetijCardinalis YitelleRbamp;inmultispatrimcinijoppidisperamplasxdes, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bb 2, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yel
-ocr page 424-Jî« . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o N VP H R IV s D E V r T A
vel rcftifuif, veIàfundamentisædificaHit,M,inlianam viiîam aqnacorriuat^. deçmp’' ri æJificio exornauit, Romaeßnäi Alexijcaputargcntca theca cluht, au!«.i è Belgis fergt;« ca.auroque intertexta quinquaginta aureorum niillibus, fàcelli pontifici) ornanicnto cocmit. Poftre.nonihilardentius,quàmliberalitatts fummam gloriam,àquacxtcrili' cerdotes abcfte longe confueuerunt, in omni vita expetiuit, eos principe loco indigquot;’’ exiftimans, qui ncqu3qnambenefica,amp;larga manu fortunæmuneribuSjamp;iisprælertiin, quqenuilo,aur parue labore parta funt, vteretur? facerdotum nullum vnquarn vcnaïf propoftiit. Hoc modo vrbemRomam modci antem cuncftislæta pacefruentibusnio'^ præproperaadhucætateflorentem eripuit. Cadaucr in baGlica Vaticana latericiotuiaa* lorum fepultum,pofteaPaulo III. adMineruæ ædem cum Clementis corp'oretranlji' turn, amp;nbsp;nobiliffinao marmorco rnonumento conditum eft. Vacauit eo mortuo, iw* Romana menlèm vnum,dics vü.
Adriani VI.patriaTraieâum fuit JinferiorisCermanixad BelgicumocM' num vibf,qu-aeprouinciæ norRen dat^acinterBatauosamp;Ganancfatcspuquot; lossum tenet. Ipfe natus eft vj nonas Martij anno M CDLlX.Pît^® fam ilia: nomen tulerat, virum ex ingenua pl^“ ^eS^^quemadmodum ipfe de fe feribebat) amp;nbsp;vt alij addunt, aulæoruni texte' fquanquam picrifque placeatcoôloris ceruifiæ miniftrum cum fuiffe) probus tanien frugi. Isadeoanguftadomi,refamili3ri vtcbatur.vtfilio, ad bonasartes propenfo,'® fubueniret, non haberet. ItaqueLouanium milTusHadrianusjmpetrauit.vtinp^dago gioPortiorumgratuitonutriretur.In quo vetereinftituto.honcftis arque ingenuisaü'’' Icfcentibus egellateprcffispnaliquotannosadbonasartcs perdifeendas,alimenta ex pii' blicopræbentur.Per hune modum Hadrianus pâtre Florentioannuæ impenfæ metu“' berato,cum incredibili vitæ integritatc itccontinentialefetotum liberalibus dilcipl*'’*’ itadedit, vt breui tempore inter dialeâicos, philofophos, mathematicos,amp; tbeologf* principem locum obtinucrit.Sednecpontifici)iuris expers fùit. Cuius virtutem ftiffimas vitæfimamquum MargaritaCæfaris Miximiliani filia, quæ tum Belgisi®P®* rabat,audifler,eum nihil talcexpeftantem facerdotioparœciali inHolIandia libéralité honeftauit.Nec multô pôft,ob banc morum doéirinæ prçftantiam,facerdotum omni“® fuffragiis, DecanusLouanij in tcmplo maximocfteftelt;ftus, qui fummæ dignitatis grs'lj' eft.Id facerdotium alium quoque honorem fecum traxit, in gymnafio lunimum. V»** cancellariusenim, vt vocant,creatus eft, qui in fcholis collcgiorum omnium cunâa®^ deratifoJer.Abhocfaccrdotiom2giftratuq;ditiorfalt;ftus,nil moxantiquiusduxit.qtia® Louanij Collegium, fub Hadriani nomine ædificare,adiunâis rtdditibus.quibusH'*' diofiadolcfcentes inopes cum doftoiibus fuftentarentur. Quod aliquot annorumi”' tcrualloabundèpræftitit, non fine maxima omnium admiratione. Per id tempusPbt' lippus Hifpaniarum princeps,Maximiliani Cæfaris filins,apud vrbem Burgos.niorbo correptusinteriit,Carolofeptenni'filio,qui poftea Imperator fuit, relifto.huiciple aniiî Cælàr quum præceptorem effet daturus,vnum Hadrianum præcipua quæfitumcuratl«' legit,his qui feambitiofe obtuleranr,vel amicorum ftudio perdufti ingenium variis ar* tibusoftentabant.reieâis.ApudCarolum ipfoin munerealiquandiu vixiuCuifumnU in eo pueroexcolendofelicitas defuit. Nam Carolus quum mores in principe literispo' . tioresexiftimaret,ncchisperdifeendis tantum operæ vel temporis,quantum cquoruffl amp;nbsp;armorum ftudiis impartiendum arbitraretur, deprecante præccptore citius qua® debebat, fcholam deferuit. Vnde haud longe póft Hadrianus ad Ferdinandum regem ®
Hilpï-
-ocr page 425-gt; o N T. 1 E o N I s X. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?«♦
Hifpaniam mittituramplifTimo cum legationis muncre. Apud qucm tantuïn gratia amp;nbsp;auftoriwte valuit, vt breui DerthufenGs Epifcopus ab eo renuntiitus fit, amp;nbsp;in eodcm Ie-gïtionismunereobeundo,vfqueadeiusvit« exitum pcrfeucrauit. Mortuo Ferdinando,quum Carolus nepos fummopopulorumftudio tot regnorum hæreditatem confe- nbsp;nbsp;nbsp;*
cutuseirct,remanfitetiamtum in Hifpania,ex legato confiliorura rerumquc omniura ■* pjrticepsamp; moderator effcâus. Summa enimregcndxHifpanix penes Catdinalem To« letanum erat.Qu^oin munereabfens,ob cgregiam nominisfartiam tum cognitus.com-mendationequeCæfaris Maximilian! expetitus,à Lconex. anno M DX VII.Kal.lulij ** tnagnailla vnius amp;xxx. Cardinalium ledione, in patrum collegium eft cooptatus,amp; ti-tulo Pammachi) SS. Ioannis amp;nbsp;Pauli præfeâusjfequenti anno Carolus confirmatacum FrancifeoFrancorum regeadNouiodunum amiçitia in Hifpaniam venit, circumaâiC. quevlterioribusprouinciis paffirti ciuitatcsac Kcgulos in verbafua iurantes factamen« toadtgit. Nec multô pôftCxfar Maximilianus in Germania moritur.Inde pronouo Cæfare diligendo procerumeomitiahabita. Qnihus ttiam ipfe Francorum rex magnis 'nnixuslargitionibuseum pro fc honorem petebat. Sed co rcpulfam ferente,Carolus omnium fuffragiis prælatusCæfar appcllatus eft.Qua imperij maieftate auétus, vti ne-ceffecrat, quàm^primùm in Germaniam redire conftituit.vt de more patentibus campis ï^Cxfir, amp;nbsp;imperator militaribuscomitiisacclamarctur.Itaque eoinGermaniamcon-’«ndenteHadrianuscum imperiototi Hifpaniæ prxficitur, tantacum dignitate, vt Cs« firreculantemamp;peroptantemfequijhumaniffimèvt manere vellet exorare cogeretur, ^uando rege,abfi;nte in Hifpania prxfide opus foret præclaræ dignitatis amp;nbsp;fame, qui po-’ pu'.osnouo principatu ncquaquam adhuc parendi obfcquio confirmatos, omnibus mo-dtraûonisamp;iuftitiæexemplisino^ciocontincret.ln cuius impçrio coniurantes con-triCxfarcmcum aliquotregulisvlieriorisHifpaniæpopuli auàoribusPadilliaamp;Bra-UT,IndaciVcllafci,amp; FridericiHenrici,quos pari cura imperio ei negotioSc expeditio-niCæfar prxfecerat.tantæconfpirationis ducibus vltimo fupplicio affïctis, domiti, 6c imperatafacere funtcoaéli. Seditionem Hifpanicara, bellura Gallicum eft confecu-tum,quodeorundem ducum fortitudine recuperata NauarraÏ!Gallis occupata, egre« gièSifélicitertranfadumeft, QuptemporeLeopapaleuiabinitioamp; ferè contemnen« da.fedmoxvehementi'atque mortiferafebreinopinantibus|medicis|extinguitur. Turn cardinalesnouemdialibusdefunftoperfolutis,ad comitia in Vaticano coéunt. Adue-TicratMediolanomutatis ad celeritatem equis Iulius Mediccs pontificis raortui patrue-lis.quipulfisGallisapudexercitum legatus crat. Is raultos fibi deuinxerat cardinales îcxvj.præfertimiuniorcsùLeonepauló ante creitos. Cuius præcipuè opera, quumip-f^repugnanteaduerfafeniorumcardinaliumfadione pontifex fieri non poftet, vtamp; hi quieumoppugnabantjfummofacerdotio,ad quem totis viribus anhclabant excludc-'cntur, prxter omnium cxpeólationemHadrianusipfev.idus lanuari) arino'MDXXlI, •bfens iix amp;nbsp;xxx. patrum fuffragiis pontifex maximuseft renuntiatbs. Qui com (tiorum ‘ftisadviiftoriam Vellicam Cantabrix vrbem fufceptis,altero die póft pontificalia in-f’gniafufcepit. Petebant per literas patres-,vt poftcaquam legitimis omnium fuffragiis pontifex effet creatus, quamprimum paratisadnautgandum rebus omnibus in Italiam inaturaret,bello amp;nbsp;ciuilibus difcordiis acerrimè oppreffam. Venit ad ipfumCxfare Auguftaetunc agtntem , Alexander Cardinalis Cxfarinus ab vrbe , qui Pontificem fecri fenatus, amp;nbsp;Koraani populi nomlné vehementer impellebat ad nauigandum, ■vt Italiam atrocibus bellis, amp;nbsp;in primis Romani pontificis prouincias, ab ipfa faäio« num infania, cxdibus ac incendiis expofitas, maturo aduentu liberaret. Profedione igiturin Italiam eduäa, ipU Tarraconx pridie nonas Augufti profçdus, lenifiimis tem« Bb 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pofta-
-ocr page 426-Jlf» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï. A T r A D E V î T rs
jseflatibus Genuam pcnienir, vbi^totiusGalliæ proceribus vifitatused.TnderecuntJif-iîrna nauigirioneadLiburnuin Pifanum portum deucftus, obuios babuitîuliiim Mcdb cem cum qi’inqiie cardinalibus,amp; totius Jtaliæ principum legates,FrancifcuniqueCon-zagam Mantuanurn Fegulum.pcntificijexercitus imperatorein. quopeirtufecunciavi« giliafoIuensbreuiPyrgoseft deueétus. îbifueic àfenatumifsi PompciusColumnaiJ^ FrancifcusVrfinus Romani Cardinales , quiexceptnm fub vmbella pontilkeniadten-plum deduxerunt,vbi oratioàPompcioColuinnahabita eft,ei lætitiæ accoramodaH.A
oftiam.inde Tiberi ad S. Pauli monafterium fubueflus, ea nofte con-quieu if. Altera die ad iii.Kalend. Septembrispopulus Romanus, fingulitjuefaccrdow^ ordincs,folennipompa per vrbem inucéium,ad Vaticanum palatium deduxerunt. ante fores balilicxßnäi Petri vctercinftifuto poftridieprid. Kalen. coronatuseil.Tuüi totum feprxbuitvrbinis magiftratibus, vtcunôla (igillatim cognofceret,opcmqueaffi:f' ret labanti Reipublicæ.nam Romæpeftilentia vufgusimiaferat, amp;nbsp;æiarium non niod^ exhaullum,fcdamp;gemmæ,publicæ,amp;facrorumfolennium ornamenta,fœneratoribusl Leonejamp;intcrregni temporeoppignorataerant, vtpræfidia affliélis rebus pararentut-A riminum occupauerat Sigifmundus MalateÜa , Tur^æ increbili apparatu mariRho-don,terra Pannoniam vexare nunciabantur. Quibus de caufis pontificem rerum Italien* rum penitusignarum vehementerconturbari ncceffecrat. Pontihciisigiturnegociisi”* tentuSjGuillelmumEnchauordium, quemDatartum amp;DerthufenfemEpifcopümft* cerat.Thcodoricum Hezium àfccretis Belgas, amp;loannem Rufum EpifcopumConfen* tinum veteriamicitiâ fibiconiumüosjntimosconfiliariosadfciuit. Quorumarbitrioo* mnibnsin rebus regebatur. Horum igiturconfilio pontifex SigifmundumMabK^^® belloaggrelTus AriminoexpuIit,adiuuantibusFerrarienfcamp; Vrbinatiumducibus.bc» multo poft ad pacandam Italiam conuerfus, Alfonfura Eftenfem Fcrrariæ,amp; Francifeum Mariam Ruucrum Vrbini duces in gratiararecepit,decrctis iis antiquatis, qusconir* cos Iulius i [.amp; Leo X.cdiderant.Mifit Ôc legatum ad Venetos^vt eos Cæfari coniungerf'’ nouistjueinitisfcedcribus Gallusab Italia procul arceretur, FrancifcumSoderinunivC' terem Cardinalcm arcanarum rerum, amp;nbsp;intimorum confiliorum participera in HaJnf ni molem conclu(it,quum eins literas Iulij Medicis Cardinalis opéra intercepiflet, busFrancifeum Gallorum regem ad transferendum bellum in Siciliam exulum niult'' tudine,lt;ScHifpanorum odionauandisrebusoportunam,hortabatur, amp;Cxfarianiabl^ fubribus ad tuendum id regnum traherentur, monebatque vtnihil pontifici te®' crederet, quiquum de pace agerevideri vellet, Cæfari tarnen perpetuo ftudio ob queretur, nec quicquam magis exoptaret, quàm eum nouis viéloriis auâum conip^^ cere, nequeeumin componenda pace æquumiudicem exiftimaredebere,qui inaiW. lendo Cæfareparentisamp;-præceptoris officia femper impleuiflct, Quareincitatuspontje' fcx,aliquantofufpicatior,amp;fenatui minusfarhliiarior elTecœpit. quum abiisproo' quereretur,quibus fummopei-c confidebat. Rarius igitur cunâis confilis (us municarc, Sc eis non fine magno omnium ftomacho negleétis, hominibus uni“® Belgis, quos præclara fide clTe aiebat, fidene. Mox quoque fuccurfum voluit^'' Rhodo, qux tertium turn menfem à Solymanno Turcarum Impcratore grauilu® obfidionc premebatur, cuius falutem maximum elfe momentum ad reliquarumpfæ uinciarumChriftianæ ditionis falutem minime ignorabat.nifiquod ratio,qua id W®' modefierfctj inirinon poterat,déficientefcilicet bellineruopecunia, neque proexpt*, dienda ea moram repetiente. Verfabat quidein fein omncscogttationes, accerfitispaf^*' bus.fi quid i!lipræfentisfidiqiconfilijaffcrrent,implorata fide omnium, quorumeun^' poterat, raiflisliterisa4 ^culos^NeapoIitanos, Hifpanos,ad quofcunquedeiiiq'^^'.''”jj
-ocr page 427-, PONTIFIOVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;51*
iViquid(ubfidijafForepofTetfperare.Contraftas^^ealiQUOt naposaqudGcnuénfcs, milite, comtneata, armisque quantum potuit inftruxit, inftruétasque Rhodum vcrfu» milit. At veto dumventusnauibusdeert, 5t ij quorum auxilium implorarat,prohtando tempusomneidoncum fl quod erat nauigandi confumunt,acTurca indies acriùsobfi-dionem vrgetjfpcomnipræfidij pofitaRhodijpadi incolumuatem vitæ rerumquede-ditionem fçcere, ipfo die nato Chrifto facro, anno humanx falutis MDXXIl . cum ingentieius moerore,quôdtantaçladçsrcipubUcæ Chrifti3næillata,eaquelabcs nomini fuo apud porteros, licet immercntcraflcribenda effet. At quid potuit folus.^inaniærtu. rio?in fuinma monirchatum difcordia? Germania tot fuperftitionibus corrupta? amp;nbsp;iJêô denique omnibus à reuerentia (acrofanélæ fedis alienatis.'* Siidcmreligionis ardor, idem pietatis ftudium, principum animos, proxirnis aliquot fxculis habuiffet, quiGotthofredum Bulonium.Hugonem Macnum,Tancredum,Robcrtos,amp; reliquos proccres facri belli, quum Hierofolyma recipiebatur,haud dubieetiammum Rhodus noftraeffet neq-, Rhodus modöjfedetiamclariffimailladuoimperiaConftantinopoli-tanum, ScTrapezuntinum, amp;nbsp;reliqua Grxeiae régna longe florentiflîma. Verum ô mores, ôtempora,locumhabetadagiutn.OlimfortesMilefij. Poteftque Ecclefia Catholica iurcoptimoilludldieremia: deplangerc ; Non effe qui feconfoletur ex omnibus charts ffis.Oranes amicos fe fprcuifle.St ffnäos fibi inimicos.Sed quxrelx alibi locus fit.todeni dieatque adcocadem pene hora, qua Rhodus dedcbatur,faxum ingens c fuperiore 1h mine portx facclli Pontifici] in Vaticano prodigiose decidit,cum Pontifex vno aut altegt; fonon ampliuspaffu^limine abeffet, iam ingreffurus prorcligionediei,adfaciendunx folenne facrum.opprcffitquc vnum ex Heluetiis, qui ex more cuftodix corporis eins »dhihiti erant.Inter hxc non minore follicitudineLutheranilmum profligate nititur,
I Conuentus erat principum, liberarumque ciuitatura Germanix apud Nurenber-I gam. Hue Francifeum Cheregatum mittit, fibi anteà in Hifpania cognitum.dunr» I isillicnuncius Apoftolicus ageret, tum recensé fe, propteropinionem virtutis,prx-I fulemFabrianenfemdeclaratum,qui verbis fuisacerrimè Germanos hortaretur,fidi-, I tioncsquoqucfuasfaluasvellentjnollent^ue omnia fuaetiamfoede cuaftari, mitterent I »uxilia primo quoquetempore,abrupta omni tergiuerfatione, proxime fitoLudoui-I €0 VngarixRegi adolefcenti, tum de impetu Turcarum grauius laborant!, quam vt I folus poffet reliftcre, neque finerent nobiliffimum regnum, quod vniuerlx Germa-I nix velutfirmiffimusobcxprxiaceret,immaniffimohortiprxdxfieri,quialioquiad ip-I fosquoque pronumacceffumhabituruseffet.-Simul exploderct impia dogmata ù lite-I ris facris, traditisqueEcclefix amp;nbsp;prifeorum patrum aliéna, quæ apud cos paflim fubolef-I terent,memores quanto ardore maiores eorum teligionem fanam, rem que Catholicam I olimafferuiffent,aquibusdcgenerarc,cumadfama turpè,tum verb impiûforet.Dedit I nbsp;idhxcliterasferead flngulosquofq; principes,amp; Eccleliafticosamp; laicoseiuldem exem«
I pli,fcd prxfcrtim ad Ducem Saxonix Fredericum, in cuius dominatu totius incendij I fwLutherusagebat monenseû,vthaberetoboculos,quàm ineluibilis,tetraq-,glorixfux I nbsp;nbsp;idporterosmaculafuret,fouiffe hominem phrcneticura,qui non minus iropiisac Sata-
1 tiiôs.quùm ftolidis nxniisQrbem pene vniuerfum in exitium inuolueret: Prxtercaadiu. I torem fuiffclabefaftandx pictiti.quam tot martyrum fufusfanguisjtoteruditiffimorum 1 hominumvigilix totfortiflimoruprincipum inuiöa arma fummo nixu flabiliuiflcnt: 1 ilioqui noncudeeatemeritatecanfamJieljGitcr dicluru,cum ftandii effet ad tribunal iu-' I dicisChrifti.Etaliamultaineandc fententia.Refipifccret igitur, amp;nbsp;ingreffvs per yerti-
I giafidci maioru fuoru,no flncrctprudentiâfuâ prxffigiis vniusrabioli homuculi illudi, I ^uiUilicetnihil fcriptisfuisnefandisprcduceret,quodtcmporumfuperiorùCôcilijsex
-ocr page 428-________ OMrPHMVS DE VÏTIS profeirod4innatUiÄBonefret.Spondebat adhsc,vbi primum fedatis belloruffl turb» poffctjndtccre Concilium vniuerfale,vtquicquid Rom»,quicquid alibi, apudEpy copos,Abbates,amp;'vniuerfiimdenique ordincm EccleGafticum collapfum eflet.iopr** ftinum gradum reftiluerecur,ne quidhac parte poffent obtendere, quo minusmow'” fuis morein gereten t.ln furam3,tantumeffecit redu!itate,auth3ritat€que,quàmfandW vitæ præftantiaque doftrina: pepercrant,tum gratia,qua maxima apud Germanos,Po”' tifex Germanus valebat, vt malum illud iam tum vt.unque mitefccret, amp;fpes mag”’ eflet, nifi morscius impedilTctjfortaffis breui, aut in totum,aut ex maximacertèpaf'® cxplodcndum.larn vero legatum inVngariam ThomamCaietanum Cardinalemdm* Sixti mittit,cuius fuprameminimus,cûquinquaginta ducatorûmillibuS,ltademüerO‘ gandiSjfi expeditioaliqua memoranda ab iis in Turcam pararetur : quàm pccuniam vi* ille infignis,nullo modo aliter atque ex præfcriptoerogare fufl;inuit,tametfi ab VngJ' rismagnisamp;conuitiisamp;minis,vt proeorum potiùs arbitratu, qui neceflîtatesfuasiW' gis quamquiuis externs noflentcrogaretur.acerrimè vrgcretur.Eadem pietatepermag' nam vim frumenti puluerisque tormentarij, per extremas vrbesarcesqueDalmatis^^ Croaciæmifit,qu£e ob captain Rhodum in fummo diferimine vcrfabantur.Quid ris?in his rebus non folùm quantum potuit, verùm etiam fupràquàm potuit prxftit**' Porroanimumad Ecclelîam Chriftifœdis abulîbuscorruptam, reftituendaraadie^* rar,eiusque rei caufa in vrbem Vaticanasque »des acciuerat loannem Petrum Carafa”’ ArchiepifcopumTheatinum,amp;]MarccllûCaietanum, veteris difciplinæChriftianaaniO' ribusvencrabiles,amp;in omni grauioredcärinaledißimoSjVteorutn confilia in tnoruiii cenfura, amp;nbsp;Ecclefiæ reftitutione vteretur. Atque vt promifTum de corrigendis Ec‘ clefiafticisetiam re, non verbis præftaturus viderctur.multaprotinusRomx i” alium vertit,noua officia fuper ordinarijs facrofandç fedis prouentibus à Leoneinllif^ ta,exquibus pretio datis,plurimum quæftusfifcoeiusaccefleratjpaulatimabolebat,** quotquot eius deinde vacaflçnt, nulli pretio da'oat.etiamfiipfe id temporis grauiter*” nummarialâboraret.-Sciebat quippe quantum ilia fedi ApoftolicæonerofaelTentjamp;n dataampliffimam paffim materiamoffendiculisamp;obtreftationibuspræberent.Abro^' batquoqueea nonnullis, qui gratis naftifuerant, ratus fatis eisefle debere,quôd i”lt;* annis plurimis fine vllo fumptu oncre^uecommoda non exiguaaccepiflent.-Q;y’’Q**^‘’' ea in rc plurimum difficultatis paflus eft, multorum quoqucoffenfamfubütqn*'!“^' ftui fuo per hoc plurimum decedere vidcbant,quod tarnen ipfe minimi fecit, quia n’®' res temporum, ftatusque rerum præfens, fie facere commoneret. Quinquàm lo louio fides eft, damna ilia ademptorum officiorum, aliunde nimirum cenfu facero®' tiorum penfaturum fe polliceretur, atque nonnullis etiam penfauerit. Acceditq””“ indnigentias, quas vocamus, parcius longéquàm anteceftbres concedebat,proptf*” quôdprofufiore largitione ad vilitatem contemptumque apud plebem reciaiftent, * Lutherus ex earumabufu prima vefaniæ fua: aufpicia fumpfiflet.vtfpes elTetfidiun”’ fuperfuifiet, ad priftinam reuerentiam redituras effe, prout iam tum opera ipfiusyC' cumque cœperant. Adde quod referuas, acceflus, regreflus,coadiutoti3s,præ^ôrti”’_ conceffas fine affenfu eorum, quorum erantfacerdotia,amp; id genus alia,RomaniaucupiJ nefeio quo nomine appellata retia, quæ facilitate Leonis fupra modum propag’’” rant,magna ex parte fuftulit,præfertimquôdea via plurimiprobrofiineptiqueadopi' mafacerdotia obreperent.-quipecuniam haberent,qua nihil non parare eft,maxima 1^®' inæ.- probi literatique.-qui hanc non haberentj'ab eis excluderentur. Multaquealbi quælongum effetcommsmorarc, quæ anteceftbres eins pafsimfolentconcedere,cugt;**
-ocr page 429-• PONTTPICVM? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3ft
Cenftituerat nanque iter extern diflolutæ cinitaris mores, c'orrîgere,MaranôsdeIer«, l5Îafphetnos,rymoni3cos,fœner«tores,amp;aduer(æ Veneri deditos impri mis ex legumfci-tisacerbifsimècaftigare.fed morsciusmaturior cccptis piifsimisconliliis fuccelTum eri-piiit.Quid quod non paucos,quos idoneos feiret nec abientes nec expeftantes, facerdotiis auxcritjdiplomatibusquccin huiufmodi pretionancifei necefleert,gratis plumbatis, ad toscj;trafniiffis?qua via aliquot præclaros iam virus LouanijadhoneRam fortunam per-«eniflecomraemini.Hine item fuit.quoddifficultercognatos ad beneficia proueherer, »onquiaeiscandide nonfauerer,fialioqui idoneifuiffentjfcd quia,vtdiccrefolet,ædifi-tartSion in fanguinibus nnl let.hoc eft.quia in facris refpicere necefsitudines naturæ nol* let,vt quæ ibi locum non haberent.Quinimb iis etiam in paribus dotibusalienorum po-tius.quàmfuorum, rationem habiturus videbatur. Ex quo fuit, quod litcris magna« lumquorundam inferiorisGermanlæfoIIicitatus,vtquendam propinquum fuumado-I'(centeniamp; forma amp;ingeniopraeftantem,qui turn recens Magifterphilofophixcreatus, fti^diaaltiora Louanij fequebatur, galero Cardinalitio ornaret, ex more folenni alio-PnuPontificum^nequaquam voluit. Patruelisfui filium, SenæEtruftæ in Gymnafio literisopcram nauantem. quodKomam neq'uaquam vocatusintermiffisftudiisrepente yenerat, confeftim meritorioequoimpolitum remilit, animi leuitatem identidemob. itdans, amp;nbsp;feuere admonenSjVtabfemodeftiæamp;temperantiæ exemplum oportunè fu-roeret. Aliosquoquenecremotoaffinitatisgradunecefiarios,qui fpecelfioris fortunas 'GermaniapedibusRomam vénérant,mirumin modum increpauit, donatisque fin-Äfagis laneis, amp;: frugi viatico, pedibus fimiliter in patriam redire iuffit. Quarum re-'■'im tertimonio fuperiorum pontificum profufamerga propinquos liberalitatem, vti
Reipub. perniciofam, deteftari erat folitus. Simile quiddam fertur etiam de Clemente Pontificceins nominis quarto,qui amp;nbsp;ipfe interpellatis ab'amicis, vtconfan« Suincocuidamfuo, tria habenti beneficia, plura adhuc tribueret, refpondens, non, in« luitjCarni amp;fanguini obtemperabo, fed potius Deo.- nec dignos Perri fuccelTor eft, qui Pluscognationi.quàm Chrifto tribuit. Author eft Platina. Cenftituerat quoquejVtaffe-funt.qui id coram à narrante audiuere, antiquare exemptiones fecundariarum (vt vo-'’nt)Écclefiarumcol!egiorum4tlcdiœcefisLcodienfis,etiamfi opera fuaaliquandoim-P'tratas,quód videret cas,contra quam ratus efletad nihil aliud vfurpari quamad impu-quot;itatem fcelerum,flt; materiam maioris lafciuiæ amp;nbsp;nequitiae neque vifitationem annuam ’livitaexemptorumcorrigenda à Decanis.adid defignatis,fieri iuxta formam diploma, 'isife imperrati.Qua ipfa de caufa fortaffis etiam alias plxrafque antiquaturus erat. Dcfti-quot;îüeratdeniqueiisipfis vacationibüs, quæ obitum cius anteccfrerunr,adhibitisTheo-^?isamp;Iu'‘ifperitisRomanxcurix difeutere leges Compolitionum, vt vocant,ad quas ^’tariusab his, quibus quid Pontifex indulget, aliquid fubfidijnummarij in neceffita-''^^ontificiasde more exigit, vt fi quae moderatæ amp;nbsp;tolerabiles forent, retinerent vfum? '^yægrauesamp;immodicXjtollerentur.Sed morteoccupatus, propofito lufus eft. Cælt; ''fum ne quid item in moribusfuispriuatis defideraretur, ilicoà Pontificatu Romæ d« 'quot;‘niero fatellitum, equitum, peditumque quos etiam Pontifices vetufto more afeii^ 'pnt.multnmprxcidit. In illaattrociflimapeftilcntiæ vaftitate,quæ omnia id tempo-'■sRomæ depafeebatur, paftor oucs non deferuit, fed aliis plxrifque magnatibus fibi ^giconfulentibus, ipfe nec pauidus multum, nec anxie pharmacis armatus, in vrbe per« quot;’ïnfit, eoofficio incolismirificegratificatus. Siquandoantcà, tum maximefpeciem ''Wnemimpudicitiæaraouit. Eo^ue cùm adoîefcentes aliquot honeftæ tum indolis J*® ftirpis in gratiam parentum in familiam afeitos , ex Hifpaniis fecum in vrbem ’quot;îliflçc, intçlleiiffetquc, Italos ex conuiCtu illorum, nefeio quæ aborainanda, no-
B b ƒ “ ftr*«
-ocr page 430-594 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o N V P H R I V s D EVITA
ftratibusinufîtatafufpicai i, (latim in Hifpanîas rcmifit, in AcademiaSalraantiienfi pie» Biusliteris imbuendos, quibusanteàdomi ipfiusàpiofimul amp;erudito viroTheodori« CO Hezio fecretario iplius vtcunque iinbuti fucrant eo iubente . Inter prandenduffl amp;nbsp;cœnandum femper Icftorcm afsilicntem habebat, quomodo anteà. Aequèparce, vtfolet, sut etiam parciuscibum capiebat. Aedcsfacraspervrbemcurnrtligioticrub' indevifebat. Suoquoque tempore in catalogum beatorum, Antonium Archiepib’O' fî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pumFlorentinum retulit, virum fuo æunamp; pictatcSc dodrina (ingnlari, vtlucub”'
ter feripta eius demonftrant. Ad hxc Bennonem, Mifnenfis olim,ni fallor, prsefulem, virum fua tempeflatefiindiffimum, amp;apud Germanos miraculis etiamho-dic nobilem. Et tarnen cùm iftaintegritateeflet, ftuderetque pro viribus, in omnibul ibfolutiPontificispartesimpIere, vt argentum hnc feoria non eit, in quibiifdam no»’ nihil off.cio defuifTe vifus ell. In ablolucndis negotiis vndique Romani confluent!* bus, aliquantolentiortimidioiqiiecrat, quàmprononnullorumanimo.-Vndeilhi’ eum HieronymiBaIbi Vngari libertas, quicùm legatus Romam mifliis àPcrdinandi) Cæfarisfratre, coércendisLutheranisamp;Turcis, auxiliiim implorarct, amp;ille cund»»'
tiusperplexius^uein repetita ageret, frequenti ccctii patrum, Sandiffime, inquitjpJ-ter, Fabius Maximus cundando rem Romanam rellitiiit, tu cundandoremRomanin’' atqueadeô vniucrfam Europam perditu rus vid cris.- quo fcommateamp; Pontifex miriamp;' pudefadus, plerifquc patribus rifus exe uffus fuit; Sed caufam cefl’ationis in coput quod cùm de omnibus rite firme^ueftatucre cuperct, non haberet quibus cura exat”' mo confultarct, qui^ue adiutarent, vbi opus effet.- neque feiret, vtpotc nouujilb bofpes,quibus quid tuto committcret,quos procelTu temporis cognituruserat.- Alio^ inabfoluendis negotiis nihil minùs quàm cefTator erat, vt ad liquidum patet ext*' buseiusgeftisin Hifpaniis.-Bifpiicuit quoque hcc nomine, quod menfæ fu2 fepe»'*' merô feurram quendam Hifpanum.Tocinurn nomine, affiftentem haberet.-cùmis’“ cumin vrbem, toleratuspotius, quàmaccerlîtus, veniffet.- Rurfus quodinnonnuW facerdotiacontulerit, quiadeanonfatisidonei viderentur; Ad hæc quod quibufl’quot;' deformitatibusRomæcuriæ, vixautnullo pado exeufandis, diurius iufto indulfet'^’ Sicut etiam multb antePontificatum male quofdam habuit, quod Gui!lermoCroiOi etiamturn adolefcenti, dequofuprà meininimus, pofteà ArchicpifcopoToletanO)^' Cardinali, nepoti Marchionis Cheruiani, ad Abbatiam illam opiniani Affliginut”’'quot; apudBrabandosadinmcntofuit ; Interpretabanturquippc eum hoc faccre.ad rendam voluntatem, vitandamque ofTcnfam Marchionis, qui id temporis rasg'’”'*' aula Caroli loco eilet, cùm hoc maxime fpfótarct, vt monafterium illud lapfum, authoritatc cpecjcie pntentum ad frugem recolerctur, quæ ado't-fcenu generofæindolis, ampliflimuE^iififpci per Marchionem patruum minime defutiiti^^ debantur, ficut vtique ncc defuerunt, cùm omnibuspalàm fit, opera eius amp;nbsp;ccnlJ* riorum omnia ferè co loco in melius correda efie: Sunt amp;nbsp;alia plæraque, in quib^ nonnullis minùs prebabatur, in quibus cum non omnino tueri velim, quad ipfefoljj* omnibushorisfaperepotuerit, id quod redt-nemini conceiTum perhibetur. Porto“' ludconfidentcrdixerim,ficubiaborbitaaberrauit,ac li qua in re aliter fegeffit.qt’^ fortaffisplxris^uefapientum probatumfuerit, id tarnen necà fticntefadumclfejneit^*, induftria.- Si quid indu Hit, quod fortaisis ùtius effet non indulfiffe, ingenue affero^l itemafferunt.qui propiuscurn cognouerunt, non fic indulfit quin ratio aliqua prob’* bilis, curindulgeret, eiconftiterit, autctrtè confiarevifa fuerit.- Non dubiumq^ multaconcefsitadgrauiora incommoda, quæalioquifatis idoöcis incliciis oritura vides (»antur, cxclgdenda: Milita quoque malç dodus conçcfsit, quöd aHtcr exponcrent“!
t 1
i t f
i;
4 I t( gt;(
»1
r i| li
«1
Ji
Ji 't
*1
-ocr page 431-quàm veritas haberet : Miilta per icnorantiam,qiiod cofucocolorcque poîirentur, vt quod improbacflcnt, à tantiscurisdifi'raótoa.'grèpoffentdcprïhcodi.lam verb nonnul-bprimùm intuentibus, vifuscft inrofiiltius agcre, quætarnen ab aciitiùsartendentibus, amp;:ex ipfoeuentu rerum,non (ôlùm non inconfultc, fedûlubriteradmndumamp;prudcn-terabcoadacompertiim eft: Adde quod pîurimanonapprobauit quidem, fed tantum •dtempus tolerauit, quiaprotinuscon igerenonpotuit, correélurus tarnen fuoteni. poie.cum commodiuj polïet, Illudconfiât, fi quandoper afteéfus.autperfucatas ali-quorum ftrophas fibi impofitum fentiret.ilicofuafponte nulloque monente, erratum correxiffefi modo integrum foret, vel vehementer doluiffe, finon foret. Vtvteft,cer. turn habeat.quifquis in eo nonnulla defiderauit, diuinum potius quàm humanum efle, itaaj omnia perpetuo vigüare, vtnonalicubitibiexcidas,præfertim in tantisoccupatio-»ibus, éc apud homines tam aftutos, qui mille præffigiaj, mille colores quærunt.fub quibusresfuasmelioresfaciant,nihil interim penfi habentcs,æquû (itan iniquum, pium ’uimpiû.quodfequûturjdûmodô viaaliquaaffequantur.Credatdeniqjfunélionêfedis Apoftolicæ operófioremefTe, quam imperitis return, amp;nbsp;in otio , quieteque agentibus prima fpecicvideatur.-vbi non imtempeftiucquisillud Comici produxerit.Tu fi hic fis diterfentias.FeruntcoPontificeTheophilum Patriarcham Alexandrinum.permotum fortalTeclaritatc nominiseius,literas Græcè feriptas, adeum tranfmififTc, quibusfe. 'llApoftolicæ obedientiam obfequiumc^ue dctiilerit, caputEcclefiæ Catholicasre-quot;'rentcragnoucrit quas vit multarum linguarum fimul amp;. difeiplinarum exablacogni-^/oneclams Hieronymus Alexander, tuncPontificiæbibliothecæcurator,nuncBrun-dufinæfedis Archiepifcopus,Latinèinterprct3tuseft,amp;: vnà ciim ipfa interpretatione, ni fdlor.infcriniis Pontificiisad memoriam poficritatis repofuit : Atquc hsec ferme in fontificatu fàluusac validusgefllf.
Qterùmquonam modoamplilsimam fpem.quam omnibusdefeconcitaratjamp;hone-jlifsimoseiusmaximarum return conatus, præfertim in farciendis quæ pafsim diruta '’ccbant.obrepensmorscluférit, reflat vtpaucis item exponamus. Eccedum totus Sc •''tnteS.' viribus reformationem Ecclefiæ meditatur, putatque principes earn ad rem Piîm fcilicet Si ncctfrarianihauddubicenixcadiuturoseffe,euentusnonomninb voti# ^conatibus cius refpondit; Ecedere tarnen iunxit non quidem omries,fedprazeipuos ^hrilHans pietatis monarchas, liberasque ftaliæ ciuicates,in primis fedcmAponoli-'•ni,Carolumltâum Cçfàrcm,Henricum Angliæ.Ludouicum V'ngariçreges,amp; mino-’^aliqijot Italiæprincipes. Quorum omnium legatis apparatifsimum epulum Romx ’‘unipciusColumnaCardiiialis dedit.Tametfi caufafœderisprçcipuacrat.tueri Italiam incurfu Turrarum,quiac3ptaR.hodofcroces,àbellominimè ceffaturi videbantur: 'luamobcaufam Cstfaretiam cum Venctispacem firmauit.VnusGallus extraiusfeede. ’’^ratjfed fie, vtinferi poffet, ficonditionibusoblatis üare vellet. Acconflitit fœdus vfquead obitum Pontificis, à quo mox diremptum fuit.- Fœderi autempub-‘tancio locusconftitutus.ædes Virginis matriserat, vulgo fandlxMaiiæMaioris,olim
Màriæ ad præfepc appcllata .Hic cùm Pontifex per fe interelfe cuperet, quôres-l'âiorisauthoritatiseffet, medici vetuerunt; Quippe iam tumlaborare è renibus cœ-f'b quo malo ante quadragefimum poftea dicm, abfumptus fuit. Conatique funt ftrfuadere, publicationem earn in ædediui Petri cclebrari iuberet, palatio videlu ''t Pontificio proxima, quo accedere fine magno valetudinis incommodo poffet,‘ ÎJwfiad ædem illarn virginis concederct, quæ longo fatis interuallo inde diftabat, 'i^non poffet fme magna corporis coneufsione, quæ fie affeéfo,^ non poffet non effe ''«cmenter noxia, amp;propemodum cxitialis. Verùraille, fiue fifus auxilio numinis.
cuius
-ocr page 432-©NVPHRIVSDEVITIS . nbsp;nbsp;nbsp;.j,
cuius negntium b6na fideageret.fiue non ratus tantum fubeffe diftritn'mis qiianWi” nunciaretur,vtfententiaccderct,3dduci non potuit.Qjiarto itaque Auguftlquidi« gè feruidiflimuscrat.aliquanto poft meridiem in palatium concefti^xdi illi virgin'Si quadiximus,vicinumxomitantibusaulicis omnibus.Inquaquidemitinercpluri^ puluerishaufit,qui multitudineequorum, in ingentifeilicetterræficcitate, xftatemRomxeffe folec,excitabatur.- Aediuturniore equitationeadeodefatigatui vt vefpcricubitumdifgt;.efleritinca:natus,appctcntiafcilicetcibiprorfusdeicfta.Po^ die,qui dies item pluriroumferuebat, languidusadmodumin templum venit,amp;ani' Pontifical! non parum ponderofooncratus.facrofolenni pro'ixoque, quod Porapy Colu mnaCardinaliscelebrabat.publicationiqnefœderis.quæ à Vincentio Pompei’ lt;retisficb3t,adfincm vfquc interfuit. Vndc multo magis dcieélus, totoquecorp®' fudorideftillans, vtetiam veftesipfemaderent,in palatium,vbi perneftarat, ‘ moxveftibuspolltis, in leftumeubitum concedit,cubantemfudoringensrepetit,vt ftumftragulamquc pcnitusmadefaceret, Neque vllum cibi defideriumadeft.vttot doribusexhauftas vires polTet refouere.Et tarnen ficproftratusjçodemdiefubvcipe''’ pari difficultäte Vaticanum repetiit,poftridie fcilicet quàm indeabiflet. pore.renum dolor indies magis ingrauefeebat, vt fuprema üli adeflefacile pofletim* gi. QuianimaduerfojconuocatisfratribusCardinalibusjvltimum valedicit.fuææ®' ftudio reChriftiana mandata,qux tum fi vnquam aliàsgrauiter laboraret. fe ad ftatum meliorem,paeem,quictemlt;^ue rtducere cupiuiffet quidem, fi mod ó rero arbiter Deus,vitamlongiorem indulfiffet.fuppeditatis fimul viribus amp;nbsp;auxdio. pileum Cardinalitium.quotituloipfehabucrat, circumftantibuspatribus.prîlfttim lioMedice SiLudouicobueflano, in Guillermum Enchauordium contuftt. quoqueanteaEpifcopatum fuum Dertufciifemtranftulerat, nonnullis sgciitibus'5 ipfopileoTheodoricum Hezium decoraret, quodamp; fortaftisfaclumfuHlet.l’im‘’il‘’'^ ro illi optimo,ad dignitatem earn tuen dam,aliunde fatis profpcétum fuilTct. .irqucti «dmodumrebusomnibus publicepriuatimt^uc rité quantum potuitordinatis/Kfäi” tisqueEcclcfiafticisChriftianoritu religiose 3Cceptis,oâ:auoCalend.Oftcbris, 9'’''^* esexaltatæctuci tum feftuserat,ad extremum ferme halitum mentis compos, Vaticano naturaeconceffit; quo tempore Galli Bonuiueto duce,repulfis CjefaruniV’' rem Ticinum tranfierant, annohumanæ falutis MDx.xiir. Pontificatiis fuianno^ cundojcumannosfexaginta quatuor,menfesfex.dies fedecim xtatisimpleuifltt-'’^^^ gnus, quiPontificatui annis multis praefediflet, quem vtinam itaRomani,kaliÇ' Germanijiique apud quosab xtate viridi.vegeta^ue verfatus erat,penitus cogno«’'^ Crediderim fafiTurosfuifle, haudalium yllum iæculis multis fuilfe, qui Spartam (vtaiunt}felicius,orn3repGtuiirct. Neque acceffuroscuidam ipforuin, quiinl'^ quem de pifeibus infcriplit, dc co prodit, hominem ficuti in adminiftranda blica hebetis ingenij, vel deprauati iudicij, ita in efculentis infulfiftimi gnfiusln®’ Sic fcilicet de viris bonis cenfent, qui affeßus in confiliiim, non rem ipfamay bent. At verb fxculum illud turbulentuni, 5c nunc multo turbulentius fornd'’ li Pontifice dignum non fuir, vt non rarö Deus iratus, (alutarcReipubües de mediotollit; quia fubditi per mores improbos diu habere non merentur. luftaerat feneßute, 8cad metas humanae ætatis acecdere incipicbat.. Atqui mors corum virorum, meo quidem animo, omnibusvideri débet,qui per ingeniuir.'*' iamnum floren• iffimum,per memoriamadhiicprxfentlffi mam,per niultiplicrni'''^ rfum,quanto maiorc tum fencs iam quàm olim iuuencshabent,quç omnia inHadriiii* want,in publicum prodtffe, amp;nbsp;p,uffint amp;nbsp;velintquidem, fed per communem omni* jnoro-i
’l
P O N T T F I C V M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;...
(i'
tnortalitatisfortcm non permittuntur.Quanquatn cgrcgia elusvirtus,exirriiapictas/x-cellens cruditio.de omnibus bene merendi incredibilcfiudium.eum facile ni tailor ,ab intcrituaiTerent; Viuet quippe per hæc, viuet in tecu'a,atque co quidena diut’us.quo x-(juiorespofterideomnibus,quam prxfcntcseruntiudices. Defuncti corpus intemplo diui Petri, in vcfperam vfque in fequcntis diei,in publico conkituit.atflucntibus co ccr-tatimomnisgenerismortalibus,aliisreligii. ne quadam manuspedesque, quoshominis Verefanâieffecredebantiofculaturis.aliispropiuslibercquevilurismortuum,quem re-uerentia quadam contingereaufi non fucrantviuum.Quart multorumafftatu,vtique in tantoæftn, quantus turn Romæ eraqrefoluto corpore, adco facies deformata fuit,vt Hadrian! effevix agnoEeretur, vtindepleriqtie fufpicionem caperept, fublato veneno. Quodvt familiäreseiusconftanter affercre non velint, itanecinficiariaufint. Sane dif-1 feftocorpore.quorei fidesexploraretur,veneficijnotascertasnullascompertasferunt. 1 Inoreftomachiinitiaquxdamfucreapoftcmatisatri, quod velfolumbreuiextinguen-I daei, medicus qui aderat,fuffeâurum aiebat. ld autem natumconicó'tabant ex m.ocrore, I yilliorequemelancholia, quod tot paffim malis.vxvniuerfoorbe , velut de compofito I *frumpentibusexanimi fentcntianonpoffetoccurrere/cùm alioqui nihil minus quain 1 Mandiolicuseffet.Prxtereanihil fingularis vitij in corpore rcpertum aiunt.Conditus
fsl'l
Fl
■!»'
’fttemporariomonumento inaedediui Petri inter duos Pios, fecundumamp;tcrtium.Pi-^Ihomineæ familiæ Pontifices, euro hoc elogio.quot; H AO Ivl AN V S SEXI VS HIC ^\TVS EST, QVl NIHIL SIBI INFELICIVS IN VITA, QVAM QyoD IM PEllt; ARETj D V XIT.Qua vtique parte elogium vernm dixit.Q^ippe ’quot;in(|ua ei inPontificatu ita bene fuiffe annotari poterat,quin in tra p riuata vita cófiftere, ®uknmallevideretur .Cæterum Cardinalis Enchauordius, vtin dcfunótum quoquc »inicitixfidemprxftaret,quamluculentain in viuumpræditeraqalterum ei monumen-
I ^mampliffimumamp; magnifici operisexalab3ftro,polùicintcmplofanâ:æMarixGer-I ®anorum,ad3rcumPlaininiurn,cumpluriinisciufdeminateriæfi.atuis,virtuturneius, I 'luarum duêiu adidfaftigij cmerlerat clariffimis indicibus. Vacauitcius obitufedes.
Wesduosfupra dies quatuor.
gt;'*1 n
gt;!
CLEMENS PAPA VIL
Lemen tisSeptimi pater lulianus Medices fuit,feniorisEaurentijfrater, i'fi coniuratione Padtiana.anno falutis M CD Lxxvni. quinto Kalend, nd'arièintcrfeftuseft.in quoiuuenefingularis humanitas, cum liberalitatc cnniuntt3,omnium xtatum ac ordlnumhominum ^^i^^-älncredibilcm eibeneuolentiam comparauit.Natus efi illi cx parum eet ÿ^ta,ncquc propolamlégitima vxore ,altero circiter atque tricelimoab obitu diead feptimum Kalend,lunii filius pofturnus nomine Iulius, ''°'''»odolineamcntisoris,fed toto corporis habitu patri fimillimus ; cuius nunc vitam i”'*’:isenarrareconftitui.IsfubpatruiLaurçntiitutelapuer educatus.Rtenerisannisfin-Î^'îrisviuidiqueingeniifpecimen præ fefetebat.vnde optimis,qui tuneFlorcntixcrat, ^^i^«ptoribusvfus,aniraumitacompofuit, vtliterarumcognitioni maximarn morutn adiunxerit.Mediceisautem Gallorum regis Cavoli V III. viHotentia pulfis, ut ï'^’''^^'^’‘^'5iLûonisx. natu maximus frater Venetias, ipfe cura patruelibusioanne Car-' ÿ l (quot;^vAlulianoPitilianumjatque indeTifernumad Vitelliôs veteresamicosconfugit.
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abfensà patria totosxiix.annos. Quo tempore miles Hofpitalis fandli Ioannis
J1 J^''''$^ûlyruitani,amp;priorCapuanuscreatuselEPatruelera verb loannem Cardinal em in ,j1 '^^rfa,profperaque fortuna femper fetutusmugnx interluit Rauennati, ex qua loanne '^1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cardina-
-ocr page 434-ONVPHRIV'S T5 E VITA
Cardiiiale, quïtumlegitionismuncre fungebaturcaplo, Cæf’nam curf AntonioLeui aufugit j inde Romam per difpolkos equos profcóus, pontificem lulium amp;nbsp;pene exitiabili clade confternatum, fu gain que tneditanrtm confirniauit, amp;lcgati' quiinhoftium poteftatc erat, falutem ac dignitatem eidein commendauit. Cætcrùffl quum loannes inGalüam duccretur, ex via eJam aufugiens, fefe Hifpanici exercinn reliquiiSjquicladifupcrfuerantadiunxit; quorum opequum Cardonio duccPratuH* cxpugnalTet, Petro Sodetino perpetuo vcxdlifcropuifo, patriametiam faam recept luliano fratre reipublicæ clauo admoto . Intra quartum menfein lulio II. moriu* quum ci intrcdibilifelicitateloanncs ipfe, LeoX vocatus, fuffeâus effet, pontifi.'ij''’ intio, lulium Mediccm Patruelem archiepifcopum Fiorentinum delignatura ix.Wquot; Oclobris anno M DX 111. diaconum cardinalem l'anétæ Mariæ in Dominica, wo’ presbyterum tituli fanéti Clementis, deinde mortuo Xy fto Ruuero S. R.E. cancell*quot; rium , qui fummus Romæ magiltratus eft, creauit. Eo pontifice, qui otio, 3c volup tatibusdeditus, acuris imperij, quantumpoteratfeexpedieiac. Iulius vnusniagna'inC' gociorum moles fullinuit.- vndeauäoritas, amp;opcsmaximæ eiaccelfcre. Fcederc^ï’. Leocum Venetisamp;CæfarcadGalIosItalia exturbandos fccerat, excrcitusecclelù®’‘ IcgatusParmam ScPlacentiam àfjalIisoccupatasRomanæecclelîæ reftituit.Eiusprfy' puecommendationeLeoX.pontificatus illi fublidiaftrucns, magnaillapatrumleamp;'’' ne, multoscardinalesinfenatumcooptauit. Quomortuo vnius præcipuclulijop’^ pontificatus Hadriano abfenti delatus eft; apud quemfummaauftoritasluit. Isl®”^ fed tabificafebre quum decubuilTet, adulatione medicorum eo perduäus cll.vtpt^ prius quam venae tangerentur, improuifa moitc-pcricrit . Duo poft ciusobiwW pontificatum maximeafpirabant : Iulius Medices, S: Pompeius Columna, opib''’-gnitate, Scgcneremaximeilluftres. Illeinfupermagnis patrum clientelis, Leonis X.grauiffimi pontificatus memoria prxftans, hic nobilitate, amp;nbsp;Cifads atqueamicitia pollebat. Quorum diffidiisnon Iinefummacontentione, inteirogo®^ admenfesduos, amp;nbsp;dies quatuor produdtum.-feniorum prærogatiuam, adquosfc'-® uerterat, Pompeius vehementiflîmè tuebatur . luniores ornnes conftantifliwc’“, fautbant. PoftremoquumIulius fumma opea Pompcio oppugnatus, fp^P^^^i difiet, obiedto quem pontificem diceretFrancioto Vrfmo, CæfarisfamiliæijaeCw'', næcx profeflo noftc, Pompeium eö impulit, vt fe pontifi atu ornandum conuc^. _ qui fi ei obftinatius obniteretur, proculdubio Vrfmo felulFragaturum lu'iiisWW^ tur, veteriamico, Scarftiffimacognatione familiæMcdiceæ coniunóto.
öorcatque hortatore Pompeio Cardin.ales omnes, qui tunc xxxiix.coniitiisavf^‘, xiij,calend.Decembris anni MDXXill.Iuliuni. qui tum presbyter carJinjliS|'‘’'j fanifti Laurentijin Damafoerat, Pontificem maximum fà!ucant,amp;proximo 'j ca. Decembris die tbiara facra redimiturn , inaugurant. Cuius nauatï operw PnW? præmium tulit, magnificentiftimas ædes à Raphaele Riario cxtruâas. quasîuhU’r', 1Ó ante Riario mortuo à Leone obtinuerat; item cancellarius officium. NouoClen^ pontificatu,anno fæculari, quem M D XXV. celebrauit, horendi a rufticis taipw'“-^ Germ.aniap3ffim'excitati, cundlavexabant. Fîi velàno furore pcrciti.rJ gionislp’^^ omnia libera eße debere contendebant, occafione à Chriftiafia libertatc accepU'l, tum vbique à inultis temerè ex peflilenti Luthtri doétrina prxdicahatar. ^ j, exitiabiüs fuperftitio in Pannonia inferiori, ruos latins ferpens fupcriorcia demum totam Gcrmaniam pcruafit. Verùm quum hi non Rlnm ccclcliaiww inuaderent, Scdiriperent, fedetiam nobilitatem omnem extingucre ft! tem in ordiqeraredigere; vix tandem centurq pcnè,amp; quinquaginta
-ocr page 435-r o N T. T. E o N r lt;; X. '
plbim cæ/îs rcpfeOi fünf. Quibus motibus, nilï ceJeri rcmedïo obinam iturr fiiiflct (quodpartim aperta vi, partim dolis faélum cft^ præfens erat periculiim, ne Itaüam lt;)'aoqjs veteril'iii barSarorum more fuiflenc, perturbaruri : nam resfionibus etiam longinquis, amp;Italiæ in primisminitabantur. Ad qnod rnaium declinandiim Clemens, Vttratinrebusagendisfagaxamp;induftrius,mnltum aduigilauitin Italia. Quo tempore Cæraiianoriim , Vcnetorumque armis, amp;; Pifcarij eximij ducis virtute, Guillelmus Cofferius appeilatus, AmmiraSj Franccrum régis præfeéttis, qui in îtaiiam cum qua-(iragintapeditum, amp;dccem equitum Gallorum millibusdefcendens,Mediolanum all-fjuandiuobfederat,duobuspræliisadamnem Sefithern viäus,Italiae finibus pulfuseih EaviftoriaadeôCæfaris duces elati funt, vtCaroIo Borbonio, qui per eos diesaGalliac ffgeadCæfaremdcfccerat,concitantc, Galliasaggredinon dubitarint. Borbonius is, t’^niurationedeteäa,quaGalliarum rcgnum affcidafTeexiRimatus ert.cxul faöus, ad ^rariinos fe contulerat. Qi^ibus de caufisFrancifcus rex.quum pro falute imperij,amp; ^''^'usGalliædignitatcngentescopias comparaffet,hoftesque, qui iamMafliliam oppii-prouincia expuliflet, initaliam fuperatisalpibus tranlccndit,primo-?iicin,petu Mediolano potitus, I’icinum obbdebat. Formidolofa iam Cæfaris potentia Pontificiamp;Venetis'efl'eccrpcraqquiexæquata in Italia imperia, viresqucnonadmodùm j^pareselTe volebant. Cælàr cnim immodica, amp;nbsp;infatiabilicupiditatc, non Italiæfo-®n),fed totiusEuropæimperiumaffeâare videbatur, qiiandoGalliasdenaum ipFas fta-^non contentas, ex qua Gallos paulo ante eiecerat, armis inuaßfltt. Ob id occulto
conrternati, amp;nbsp;de libertate kaliæ folliciti, fiudia fua erga Csfirem non modo f'wiferant, veriim nequaquam tranfmiffis oportunis auxiliis, eum remorabantur, amp;
(bcij, fœderati erant Fpeftatores cuafcrant, in eo potiffimc ihidia fua collo-'’ntcs, vt inter Gallos, amp;nbsp;Cæ/àrinos multorum menfium induciæ producerentur.-Eontifex enim vim Cœlarianorum retardarc, Gallorum regem confirmarc, amp;nbsp;paccm quot;’tervtrunquehoncftisconditionibus adRruere, totis viribus contendtbat. Verùiïi '‘um intcmpefbuè neutri partium fauere vldcretur, Cæfiuiani duces Germanica-’’Jinaliquot cohortium præfidioconhrmati, Francifcum regem l’i,.inum obfidentem '^iientaédita pugna, fuo atqueequi vu'nerc retardatum, cum maxima totius Gallis ’’ftura viuum ceperunt. Interierchocprælio nobilifsimi quique Francorum duces, 'äpti rex Nauarræ, Hanno Momorantius, poftea magnus ftabuli comes, 5cabj multi ’’îxinrinominisamp;dignitatis viri. Turn Clemens tantae victoriæ nuntio ccmflcrnatus, ‘^'banunareuocauit, qui eiufdem confilioè regiis catiris cum valida copiarum parte, ’'^‘^quilam vfqueperucnerat, in Ncapolitanum regnum prxfidiisfpoliatum imprefsio-quot;’'n bönrus, Andegauenfis pratfertim fadtionis præfidio fublcuatus. Gallica igitur ^''liaexItalisCorfisqueconflataad vrbem redeuntia Latini Co! u m niæ fadlion is amp;di-''!quot;’popuH.aliquotqueCæfariani équités,auddoribus præcipuè.Columnenfium pro-.f^'^'^Usdiripuerejin vrbequoqtie Vriînæ domus ad IVlontem iordanum ab eildem Co-‘'f’niis Clementis maieftate contempta vexats. Animos cnimi Cæfarianiomnes,amp; in Pf^tiisColumnentcs celebri Cæfaris ad Ticinum de tantorege Victoria audita, erexe-^‘quot;tsquod pentificémaximèperturbauit. Huie rei infignisaliaaeccfsitCOntumcîia, nam '’’''’tifexmulto auro exoluto, cum Caefarianis ducibus antiquum feedusrenouauerat, ea 'Mitione.vtRegium Lepidi, quod Hadriano mortuo Al ton fus dux Ferraris occupa-quot;^'■Jt.àCaroloLanoio foederis fponforepontifici redderetur.Cxterum Csfar id feedus '’'ûcfienoluigne eius vrbisaccefsione pontificiæ viresaugerétur.Iraq; Pontifex pecunia '’^iiucntusjvrbcetiam eaexclufuscR.Direptis inluper per eos dicsaCsfarianis I’arme-
Pheeatinoruagris, lacbiymalem miferorum ciuium legationcm pontifexfufee-penr,
-ocr page 436-4«» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©NVPHRIVSDÏVITA
per3f;quibus rebus irritatus, occulta cum venctis, amp;nbsp;Gallis ducibusconfilh inife('t:5i? vt Cæfiirem Mediolano, FrancifcoSfoi tia in auitam poflcffionercflifuto,cxucrct.qiifni perfidiæàCæfariaiiis dutibusapud ImperaroiéinniTiulatumjCa-farMediolanoeicdoiB in arcc obGdcbat : qui pace per eos dies cum rege Francorum Francifco, quemcaptui” detinebat,duris conuitionibus faóia,amp; G^rorefuailli in Matrimonium tradita.sbi'^ duobus cius fil iis oblidibus acceptis permiferat. K ex liber Eaflus,neg3uir,fe bis condifi'’' nibus tcncrijquasGælàr vltimacarceris necefsit3teexprefliiret,atqueitafccduscuinC^ mente, Venetisque pro Italics Iibertatetuenda, amp;nbsp;Sforriapaterno imptrio rcltitucM amicitiamqueperculdt Contradtis in vniim foederatorum copiis,Laus Pompeiapi’i*’*’ J impetu capta, vt FrancifcoSfortiæobljdioneinarceMcdiolaniciuâo farræquebl’^ rant! fubucniretur, edictum. Venetorum igitur, pontificis. Galli régis,amp;Htluctiorii® copiisconiunöis.acreinlnlubribus bellum contra Cæfârem gcrebatur. Cæfarianofi^®, ducum egregiarum facinoraenituerCjarceMediolani non folum per dediticnemrfif'i pta, fed amp;nbsp;hoftibus procu! ab vrbe fubmotis .• qui Cremona aliquot diebuspèftcccu^' ta.eam FrancifcoSfortix’tradiderunt. Interim pontifex Ariminum SigifirundoM'’'^' tefta occupatum m iffiscopiis, pu Iforegu Io, recepit. Ludouicus quoq; Pannonia’ lio3Turci5viâus,amp;interfeâ:us,Regni,amp; vite tinem, Buda ctiam amilJa.babuit.Tunif^, lumnenfes p roceres Clemen tisconiil iis cognitis.amp;præuifo magno CæfarianoriimpfJ' culo,audio re Pompeio Cardinale, qui belli initio ex vrbe fein Tufcülanam villam !*■ duxeraqquöfludiaeorum ergaCæfarem aliquo editolacinorepræclariora vider^^J' * copiasinllruerecœpcrunt,fpecietuendiregni Neapolitan!; re autem ipfa in Pontib^ aliquid molituri.Clemens his cognitis longe maioreexercitu conferipto Coluo'’'^^quot;, iufliqvtarmatosabfcledlosextra imperijeccIefiafUcifinesabducerent,amp;quoqu’' lent ad tuendosregni fines prob'ciIccrcntur.Cardinale itaque Vallenfiauótoreresf'’*® । pofitæfunt.hacconditionepontificia C0lumnenfesarmis3bRinerent.fi Cæfiri fuamnauare veÜentjdextraecclefixlimitesßcerent.Clcmensnouo feederefretusb mis depofitis,copias,quaslcgerat,am icis omni bus, amp;nbsp;familiaribus recIamantibus,n'iL neinfigniauaritiænotaexaudlorauit. Tum Columnenfes pontifice omnibuspti''“' nudato,HugoneMoncata fibi adiunâo.copiisreparatis, amp;nbsp;breui audlis, vrbe'Cffli®'. nna porta irrumpunt, amp;nbsp;Xylli pontc.acSeptimana porta cum armatis inllruRisq^'' nibus,ad Vaticanum contendunt.Clcmcnsrebusdeiperatistrepidusin arcera fugbd'* RraauxiliumjOpcmque quærens.-.qui inufitata auaritia, vfqueadeoomnium boW'J'^ ' odiain feconcitarat,vtnemoe{ret,qui vicem eiustam fœdè præter facramcnti^' opprtfli dolcret.Nam lacratos yirosnouisdecimisonerarat,officiorij collegiisrd^', , auertcraqgymnafij falaria dodloribusconRituta fiibtraxerat; irataetiatumaximf^'^ erat, quod certishorriorum raonopoliis,magna Fifei quæftus,annonætum in vrb^-^, 1 ma charités effet.'nfuper.vt vias vrbisad normam red igeret.plurimorum domusf»quot; ’ ) tusexciderat non fine magno mu!torum danno,^ incommodo.vtalterumcduuffl“'^ viaruin,iniquo illo quæftuexpIcret.Ncminc igitur in tanto pontificispericulo.qu'y nium odio fiagrabit répugnante, Columnenfes. ducibusMircello Pompci Cardii’’'^ frati e,fîierony moSarnenb comitceiusgenero,FlugonciV!ócata,Vcfpafiano.
Columniisin vrbein Leonianam irruperunt. amp;nbsp;Palatio V^aticanoomni fiippcH^d'* era lt;c profana direptio in omnifi quoqjauguftiffimara bafilicam ßnfti Petri nefiw’ ‘ nus inieterc.Pompcustum domiluæconfiiterac.Clemens itacircumucntiis,quuni meatu in arce déficiente, nullam in aliquo fpem haberct, Hugonem ad coIK-qu!'-’ magnisprci-ibus, Cardinale Pompeio reludljnteaduocauit. Ibi poft multos fcrniU'’^ pa.x. ita compafita eft, vt Papa excrcitum ex Gallia Cifalpina rcuocaret, i
-ocr page 437-fK' p^o N T rp I c V m; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;401
(H
■i I
O' '
If
o’
if
Coliimncnfibus parcerct ,‘obfes mitteretur Neapolimvir pecutliÖfinimtisPhilippus trociusjcui Petri Med'cistius patruelisfiliain matrimoniumdatafuerat, Hugo vr-oerclicta in regnum cum omnibus copijs rcuerteretur, darctque operam,vtqu,Eex Ucrarijsablata effent,ad mylleriorum cultum pertinetia redderentur : atque ita Hugo Muncata vrbecxceflit,grauirer iqdagnante Pompcio idque fadum deteilante,qui Iperabat capto,vel quoquo modo fublato po^ntifiee, fefummum facerdotium Cxfare luâoreadeptüpum. Clemcnsmetufolutus,qutieiusfama fœdè apud populum pro-fcinderetur,nectantxiniurix contumeliam æquo animo fuftincre poffet, quod mali-gnis hoftibus credens, 8c dololis indueijsfidens, tantam amp;nbsp;eXiftimationis amp;nbsp;Vaticanx 1 lupelleftilisiaduram feciffet, abrupto indccoro foedereSc fpretis obfidibus bellum Csfarianisinfercndumcenfuit. Accitis igitur Mcdiolano copijsHeluctiorum duo k niillii,8i Italicascohorteslcptemvirtutiseximixsquibu'sloannesMediccs præcrat,amp;’ [ 'Mgnamequitatus partem ad vrbemreuocauit-.nouasalias copias côfcripfit,duccs his, ‘ I ^tùbiinosprxfeciteximiævirtatis iuuen'es aliquot è Komananobilitate prxftantes? I ^Cirhocrerum motu Pontificis’confiliji occurrendum ratus, Carolum Lanoium
lt;1-
fforeçcmNeapolitanumcùni fexmillibusHifpanorum,amp;xx x.onerariarum naui-’inidiflein Italiam mifitjfcripfitque fratri Ferdinando ,vt Georgius Fronfpergius 'quot;ignx auAoritatis dux apud Vindelicos cum tribus Germanorum legionibus in Wiirtmitterctur.-quibusloannes Medices,amp;FrancifcusM-àriaFeltrius'ecclefiaftici ^rcitus duces coniundis Gopijs.quum occurriffcnt, vt eos Padi tranfitu prohiberet, ^tiinnes Méditestormentoidusoccubuit,non line rriaximoïtaliæ,amp; prxfertim vrbis quot;'otruiturxdamno.intereaPontifexPompeiumjScreliquosColumncnfcs inter ho-quot; l^«eccicfix refert,iliumfenatoriadignitate ,adempto pilei rubrivfu mouet,3ddit iifas,aqux amp;nbsp;igni omnesintcrdicit,amp; armis perfecutus, omnia eorum oppida in La-
1 ^'oadxiiij.inligni acerbitateditipuit,incenditque, 8c in his Sublaqueum, proprias I CirdinalisdcVitias. Fœderibus itaquefolutis, bellum magms contentionibus vtrin-I ’peinftauratur.lnditionisecclefisefinibusCxfarianiFrufrnonemadóriuntur. Pon*
1 (iM if'
iifexValdemontiumregiaftirpcortum,infpem potiundiregniNea politanie Gallijs ’«ocaf.qui claffe aduedusSalerno primo impetu expugnata, infefta ad ipfam Neapolim arma vertit , effufumque cum vrbana multitudine Moncatam intra portam com-Hlit. Ingensetiambelluminipfisregnifinibus miffis dpontificecopiarumrupple-Wisagtbatur. Totiusexercitusecclefiækgatuserat AuguftinusTriuultiusGal-^ I licsfadionisftudioliffimus. Pontificiorumvirt'ute CæfarianusexércitusfolutaFru-' [ fmonisobhdione,prxlioviétus,trepidusintraregniterminosfereceperat. Inter hxc I Mtifexxrarioexhaufto omnium rerum penuria,amp; bellimolcftiapertælus,ad pa-
•V
'*'''inclinarccccpit,eiCxfaris nomine tum àFrancifcoÇ^ignonio.quem pofteàCar-creauit,ob earn caufammiffo,oblatam. Borbonius quoque qui in Infubribus pi'oCïfare erat,maxime formidabilis appàrcbat,isingentibüs,lsdiifimisquéin{lru-^uscopijs,totiusecclehafticiimpcrif,amp;vrbisinprimis opes irf prædam militibusfe ‘oncedtre publicè prxdicabaf.itaque idibus Martijs denuo pax fada elf Iconfcriptx-Hwpicislegesin his vtLanoius,qui pró rege erat,daret operam,tic Borbonius ad vr-«mappropinquaret. Lanoiusfeid fadurum pollicitus,exercitui obuiam proficifei-k 'quot;rClemcns,qui iamfemel deccptusfücrat,fataliauaritia,prætcromniumfententiâ, 1 quot;gt;piasomnesdimiGi,Heluetiorum duo milli3gt;amp;valentiffimas illas cohortes,quçfub 1 l'ajonc Medice mcrnerant,nigræque abattis fignis vocabantüir, quod vbi Eorbonij l '’^«citucognitum elf,Borbonius’pacis' legibus'-ftandum no^ tffe contendens,cum gt;nbsp;I i^Swi cöpiatum maiHii^ohteinptoLanoij edido ad vrbem mira ccleritate pr'ope-;'l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Cc rabat
-ocr page 438-4** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PvATInA de vrTIS
rabat,havt longè ùitiusquàmopinione hominum expeâare pofrct,ad mcfnia Vi^ canijamp;Ianiculiperuenerit; in ipfopugnæardorcdum Borb.oniuS ad murosVaticanl fuoscohortatiir, amp;nbsp;fcalain conlcendir,pila tormcnti rraieótus ceçidit, DeoOptiffli’ Maximo liaud dubichominem vicifcentc,ne vrbisab fecaptæ ,amp;direptæ fteóiacu!*’ gloriaretur. Vaticano,amp;laniculopauc.is,qui repugnarc aufi cranc,interfedis,prt dienonas Maij,annofalutisMDXX VI i. expugnatis,exercitus omnis,quiexGci' nianis,Hifpanis,amp;lralisadxl.milljacoaétuscrat,per pontemXyfti in vrbem imp«' tum fccit, amp;nbsp;tanta cæde debacchatus eft, vt nunquàm poft hominum mcmoriam iorctrucu!entia,vel in 3'urcas, vcl in perpctuos, amp;nbsp;infenfifiîmos hohes vindiftxH^’'’ dinefæiiitum fit, Onmesqui primo impetuobuijfuerant tamincrmes,quàraarwi' tiad vnum cæG. Pontifex repentino tot hoftium impetu conhernatus,fumm« rum,amp;falùtifuædiffidenSjConiilijexpers,trepidus fefe inareem rccepit. EinoiS* nihil vnquàm lugubrius,aut funeftius Koma vidit; omnibus in locisadfatietateni|'vf-qucgditæ hominum ftragcs,nobiliflimi quique tormentis excruciati,virgines,nU' tronæjamp;Gcræviigincsvioiatæ, Cardinalium domus,amp; principum itemïegatoru« expugnatæ.-ncmodeniqueferuatus, nid qui vitam amp;nbsp;libertatem vniucrû re dome* fticaredemiflet. Tcmplaferèomniamultisnecatis,autexcruciatis fàcerdotibusdi' repîa. 3 umarx,in quam pontifex cum aliquot Cardinalibus fe rcceperat,oblid«i cœptaeh,tamdiligenticuftodia,.nc quid obfoni; intra inferretur adhibitajVtc«quot;* fumptocommeatuOmni,pontifexdeditionem facerc fueritcoactus,ea condition^» vtcunôta,quæCæiàrimperafrct, fe fadurum pollicerctur. Conflauitque omnia I'' cror.um templorum ornamenta,ytindcpcçy,nia cuderetur militibusdiuidendaiq“^ quum fatis non effet,pilei tres Cardinalitij vénales conceflî, vtinislicitantibus,quh“ fenatoriamdignitatemafpirabant,aurum proferrent; eo modo ad haftam propoi^ tis emptores non defuére. Dum pontificis liberatio vitro citroque legatismift* cum,Cæfâre,qui turn in Hifpaniaerat,tradaretur;audito Odettim Lotrechiumco-piofocum exercitu Chriftianiflimi Francifeiregis iuflualpes tranfifle, vt pontificem proditum in libertatem,aflereret, furentes milites, efFerique, ftipendia depofcbaïf» vtvrbcpofteàexirent. Hisnummariærcidifficultatibus coadus eft Clemensobü' desJdarCjquos ipfi milites delegift'ent homines maxime pecuniofos,amp; honoratos, quos quum male amp;nbsp;inique tradarent fugaelapfi, militum fpes omnes eluferunt-Pompei) verb Cardinalis Columnenfts, quo cum in arccin gratiam redierat optf* pecuniam ciim inucniflet Clemens ducum animos mitigauit. Francifto Quij’'’' nioadipifeendae libertatis audori præcipuo Galerum dedit,amp;vt militesmaiorfÇ'' cunia leniret, Marinum Grimanuin,amp; Francifeum Cornclium Venctos, AnWi'*' urn Sanfeuerinatem,loannem Vicentium Carafam,amp; Andream MatthaeiumPf merium NeapolitanoSjHcnricumque Cardonium Hifpanum,pretio legeratin''* natum;vtquefandiùsCæ{àrifidemobligaret, quinque Card inales oblidesdcdit:lt;i“'' bus amici, pacatiqueanimi fignum rebusgeftis, quum comitanteexercituspartc'''' bemjvctercm Tufeiæ oppidum petiturus eftct,ipfe mutato habitu intempeftangt; dcexarccexiuit,amp;Ludouico Gonzaga comitante, quo conftituerat ,feptirao nif®' fe poft captiuitatem acceflit; eo paulo poft curia om)iis,amp;omi)ium principumks?“ tiones peruenerunt. Lucem porro in arcc expedare noluerat, veritus Hugequot;'* Moncatæ fententiam, qui Lanoio peftilentia mortuo, pro rege erat. Is vtpoi’''* fex liberrati redderetur nunquàm confenferat. Cæterùm cóclandcftinè elaP^”’ Cælàriani duces vrbe excedçntes Neapolim fc contulerunt : ftim enim Lotreebuf in regnum perucncrat. Ad famam porro capti Pontificis Fiqrentiai ad arma
HipP*
-ocr page 439-HippoTyto,atque Aîcxandro Mediccis adölcfcentibus eicólis, fcfe in libertatcm vin - lt;nbsp;dicauerant. Eodcm tempore quum aliquandiù in Brutijs, amp;: deinde in Apulia cuiu Venetisjàtque rcliquijsGallorum effet dimicafttm, qui raórtuo Lotrechio,amp;ma-iore excrcitus parte peftilentia confumpto pauci fupererant, pax inter Galium amp;nbsp;Cïfareni eft inità : ex cuius legibus excéffcre Galli, amp;nbsp;Vencti omnibus A puliæ oppi-diSjamp;rcxGaTIusllberos oblidcs vices ccntcnis millïbus aureorum perfolutis,cum incredibili totius Galliæ laetitia incolumcs rcccpit. Ea quoque zffate inter Cle-mentcmjamp;Cæfarem amicitia renouata eft.ijsconditionibus, vtCicfar Margaritam Elianafe cælibe fufeeptam Aîcxandro Medici Laurentij iunioris filio defpondcrct: bellum aduerfusFlorcntinosfufciperet,vt Mediceis vêtus inpatriadominatusred-deretur; Florentini enim natura Gallorum ftudiolîflirai, eieâisMediceis, Lotre-chioad hxferant .• miferant adeumNeapolim auxilia, profefliijue Gallicam amicu tiam Cxfaremoppugnabant,nunquàm futurum cxiffimanteS jVt Pontifex in grafurn cum Cxfarcrediret,tantis hbeo contumelijs affeélus. V enit paulö póft in Ita-fum Cxfar triremibus ab Andrça Aurit Genuam adueótus, deinde Bononiam ac-l ^«âit,vbiïClcmentc feptimo fufeeptus, Romani imperij diadema de Pontificis ma-I nibusmore maiorum accepit,amp; incredibili apparatu ,magnifiacntifl'imaque pom-I piAuguftus ipfo natalis fui dic.fexto calend.Martij, Anno MD XXX.appellatus I «ft,quum Clementis, Venetorum precibus Francifeum Sfortiam in gratiam rc-l ««pi(ret,redditocilnfubrurnimperio (^Mediólanitarnen arce ad tempus retenta) de I «lüotantis cladibusomnidcuaftataltaliadimicaucrant. DcmùminGermaniam pa-I ««cum Venetis fafta contraTurcas profeétus eft, exercitu Italico,cui Filibertum I Aurantium cum Vaftio prxfeceratjaducrfus Florentinos nliffo. Qtio anno Tibc-l ibilucumegreffus magis quàm ad earn diemhominum memoria,vcl vetuttis monu-I mentis rclatum effet,vrbcminundanit,incredibilicumRomanorumdamno, Scxdi-
* I 'imdetrimcnto. Per lixc tempora Fprçlinandus imperatoris frater Boémiæ,amp;Pan-gt; I ’'onixrex,CxfarSeptemuirorunt prôcferumcomitijsGolonfe Agrippinxcoaftis,cx H I frattisAuguffiniauftoritate,nefucceflorininlt;ertocffet,appellatus,amp;folennidiade-() I inateAquil'granicOronatuseft.IntereaimperatorecumvalidoexercituinTurcasVi-i' I «nnamobiidentesprofefto,FlorentiniintcgrumannumfubimperatoribusMalate-i» I fta,Balioniocallidoamp;fortiduce,amp;Stephano Columnaviro impigrolibertatemfua
I conftantillimedcfcnderunf.biniscaftris vrbsobfeffa,eCiteribre parte ab Aurantio,ab
V I ^IterioreaVaftiointerfluenteArno. ErantinhiscattrisColumncnfe5fratres,Afca-• I i'iusSarra,Camilliduo,amp;Martiuscohortumalarumqueprçfeéti.Demùmannover-' I We Florentini fame domiti, deditionem fecerunt, quum ipforum auxilia, quae ad r I ’^pemferendamPifisadueniebant, Aurantias in agro Piftoricnfi profligaffet ,in qua ' 1 '^Uen viftoria ipfe dux cecidit. Florcntinis in deditionem acceptis , nouo more • I “''timpofitus eft Alexander Mediccs libettâtis fpe penitus fublata. Ancona vc-t I ^oqux rebellauerat defedlionis audloribus caftigitis, recepta,Pontifex ad Cxfa-r I renn vifendum, qui Mantuatn vfque venerat, acceftit •, aliquot tarn Caefare , quàm 7 I francorum rege appetente , creauit Cardinales viros grauiflimos: pareus enim, amp;nbsp;7 I pwlo retraélior in nouo legendo fenatu habitus eft. luliani Medicis patruelis fui f I ftliumHippolytum,quernopulehtiffimo Montis regalisfacerdotio honeftaucrat,in 'i I pHtum collegium adfeitum, Pompcio Columna Cardinale mortuo canccllarium ' I ^ K.E.creauit. Flenricum viij. Anglixregem Catherinam vxorem,qux Impera-
I ‘’tisamiuciatjrepudiaretotisviribusvigefimo matrimonij cclebrati anno conan-
-ocr page 440-404 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PLATINA DE’ VITIS
tem,qua Annas Bqlonïaf amafiænvptijs potiretur ,,qaum iddiuprtîumimproDâquot;f' terribilesque minas amp;3nathema intentâflet,eô impuiit,vt patria rcligionedefert3,no' ua8lt;: nefaria Lutheri dogmata,quæanteàfcripto improbauerat,fequeretur.PorrüâU-tem dum Bononix Clemens eflct,fœdusin fex menfes produâum eft inter Pontin' cem,impcratorem,'duces Mediolpni,,Ferràriæ,Florcntii;ips,;Çjenucnfcs,Scnenlô^ Lucenfcs,contra CQS,quipacemltaijæperturbare conârentur, vtfi opus effet conlo' ciatis viribus bellum gercrctur,cuius^ux Antonius Leua creates eft. Intereàortâi»' ter Ferraris ducem,amp; Çlemcntem de Àlutinæ, Itegijquc principatucontrouerfud?’ ad Cæfarisarbitrium remiftaeftiqua in re iurifperiti CæfareiquumClcmcntinoniquot;' hil fauere viderenrur, tandem à C^efare pro duce Ferrariæ contra pontificem eftpt^ nuntiatum;duæque vrbçsCæfarisjudicio Romans .ecclçbæ ereptæjFçrrarienliuiquot; ducitraditsfunt. ImperatoreinHifpaniamprofeâô;Clemcns nouamçumFrancoquot; rumregeamicitiaminjuitjinquaLaurientij iuniorisfilia Catherjna MedicesHenfr cOjFrancifciregisfecundogenito in matrimoniurn collocata eil.j Jlt;es Pontifexamp; rex Gallus conuenerantjincredibili pompa tranfafta'jibique foicnncsnu-ptiæ fafts. Adorantcum Pontifice, amp;nbsp;rege,tqi;ius aulae Rpmanae , amp;nbsp;Galijcæ prsfisjquot; tîores quique,Cardinal es ob cam rem quatuor, petente rege, crcati; amp;nbsp;Pontifex Gallica Romam reuerfus, baud diu fijpçruixiqlongo enim.amp; y^io, difficilique moP bo vexatus.poftremo cum Cardinalesxxxiij.creaflet, resque domcfticas optimèair pofuilfetjinaducjfa,profperaque Fortunafemper conftans.Romsin Vaticanovi).c^ lendas OtSobris, hora inter xiix.amp; xix. rebus humanis excefht,anno faiutis M.l*' XXXIIII.statislvj.menfcquarto pontificatus veröx, menfe decimo fupra dit* feptimum,cadauerprimum ad fanäum Pçtrum, poftcà Pauli tertij, pontificatucii® Leonis X. reliquijs ad Minerus delatum eft, amp;. mariporco fepulchro locatuï’-Vacauittumfedes dies XVII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ , ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..t nbsp;nbsp;nbsp;; .J
PÄVLVS PAPA HL
ENS Farnefi3,quumàmaioribus,quorumfummihonores,amp;resprîd^ rè gefts memorantur,magnum decus, atque ornamentum accepiqtuin^' täte noftra,quibus rebus mortalium vita honqftatur,ijsita Omnibus excd' litjVtItalicarurn gentil! pauciflîmas cum eaj,vel opibus, vel dignitateco”' ferri,virtutcquidem,amp;ftudiomaximarurrj.teru,m, Vyndevera no.bilitaspetitur,J^' Ferri nullam pofte exiftimem. Quo ego libentitis brewem vitam Pauli paps i iff*'' nefij,quiveteraFamilisdecoravehementer auxit, mhndare littcris aggrcdior;W® mequoqueipFum licetaliena narran tenu res tarnen ip.fa, amp;nbsp;laudatiflimi principisaö’ afficiunt,rerumqueab eo prsclare geftarum maieftate cogor, eas pofteris tradere,'^. ad eorum exemplum, qui laudabiliter vixeruntjomncsjquihæc legentAfitar fu«qugt;lgt; curFuminftituant. Paulus igitur pontiFex ex nobiliamp;antiqU3FaniefiorÖfamiha,cj“! principéhodfèlocû jnter Romanos ohtinet,ortus eft. Cuius-h.ónórificatnihétioneW' anteannospenèquingentosin Vrbis veterisvetuffiEtrurisoppidiannalibus,amp;3''-tiquis monnmentis extare didici. Hanc gen.temprifcis temporibus cum alijs multii’ qus paftîm per varia tCrrs Italisloca'conleTdene, ex Germania in GsfarumconiitaW' qpi Italiçumitcr magna nobilium Germanorumcopiaftipati, Frcquentarefoleban'i vçnifFe traditum cft. Cuius generis proceres,quum multaanimijCof porisqucegregu documenta dcdiflentjaliquot oppidorum in Vulftnienhbus,amp; SâJpinatibus dîtionem ftbi vindicârunt. In vrbem deinde virtutis ergo adFciti,ad noftrum vFque statem pO' tenti
-ocr page 441-à
P O N T I F I c V M. tentia.amp;opibusfummumclaritatislocum obtinuêre, quanquàm ipfum famlliæno-men àFarneto Etruriæ pago,quo familia ipfa potiturjtraxilTe quibuidam placuilTc vi-derim,qui àfrequentibus farnis,quod quercus genus eft,appellationem obtinuit. HincinantiquismonumcntiseùsdeFarnetovocari animaduerti. Clarifiimus inter multoscx haegéte fuicPetrusFarnelîuSjRanutij filius,Peponi5 nepos,qui anno à parta VirginisMCCCXIII. Vrbis veteris multisreguiis, nobilifiimis familijstuncrc-fertæ,princeps faélus, patriam à ciuili Guelforum, amp;nbsp;Gibellinorum feditione libera-uit. Anteannos quoque C C C C L X X. Pafchalc 11,Romano pontifice,Petrus fenior Farnelîus,equitumectlefiafticoruni magifter, infigni vidoria de pontificis hoflibus in Vukientiumlittore parta,vetuftifiimam Coloniam Coflam, Vrbitelli nomine rc-ftituit.Prudentius Petri fçniorisfiliuS Lucio ii.amp; Prudentio geniti,Popo,amp; Ranutius Innnocentio 111 egregiè pro ccclcfiaftica libertate operam nauârunt. Quorum po-ßeriin ciuilibus inter Romanos pontificcs, 8c Imperatores diflenfionibus, Romanæ wdefiæ partes fa?pèaffliâas, amp;di(ïeöas, magna fortitudine,amp; felicitate fuftinuére. FlorentiniPctroFarnefioducePifanos grauifiimo prælioattritos, eô redegerunt,vt diriffimæ ciuitatis vires,praecipuis ciuibus amilbs , paulatim conciderint. Petrus Ancaranus,ctuilis,pontificijqueiurispræftantiflîmus interpres, cuius plura ingenij plena extant inlignia monumenta,cxgentcFarnefiaoriginemhabuit.Pontificis Pauli tertij auus Ranutius Farncfius Pctri filius Ranutij nepos ecclcGalUci exercitus ftre-nnurn Imperatorem Eugenio quarto pontifice maximo , contra Romanæ ccclefiae ferduelles.quifrequentes,amp; potentiflimi per ca tempora fuêre,egit, ab codem pontifice ob rem militarembenègeftam,aurea rofa donatus. Huiusfilius PetrusLui-üus,exfoannellaCaietanade Sermoncta, Bonifacijodaui gentile, illuftri fanguine natajeéliflima 8c antiqui exempli matrona, Paulum lu. papam genuit, Alexan-drumantefummumfacerdotiumvocatum. Ipfcnatuseftlt;’arini,quodcft oppidum inEtruriapaternxditionis,pridiecalendasMartij,anno à partu Virginis fexagefi-tnooâauojlùpra mülefirnum, amp;quadringentefimum, Paulo fecundo Venetopon-tificatum maximum obtinente^in cuius rei memoriam pontifex pollcà factus, eius nomenadfciuincexiftimatur. Puer fingulariparentum diligentia educatus, Romæ Fomponiurntxtum primùrnaudiuit,pofteà Florentiam,vbi tunc temporis Græ-i:arum,ac Latinarum litterarumclariffimi erant profeflbres,addifcendum milTus, teicberrima in Lain entij Medicis fchola omnibus difciplinis, quibus ilia ætas imper-tiridebct,imbutus,ante omnia Latinas,amp;Græcas litterasmagna felicitatedidicit: «nituitenimftatimineoingenium viuidum,fublime,amp;quod ad rem maximcpcr-tgt;n«,inperdifcendogloriæauidum. Ijs artibus, quum quantum temporis fatis vi-^tbatur,impendiirct,amp; magnæ fpci adolefcens euafiflet,Romam fub Xyfti quarti ^^ccefibreInnocentio v 111. Ie contulit, vt quum litteris rerum quoque maiorcm v-‘“m.qiii vnusad maximasd'gnitates indullrios homines euehit, pari felicitate con-'nngerct. Acftatim ad Rodencum Borgiam Cardinalem Epifeopum Portuenfem •Poftolicæ fcdisCanccllarium.atque turn amplifiimi ordinis principem obfequijs, nFficijsque colendum,omne animiftudium contulit,à quo «b morum elegantiam, 'thementer amatus eft. Quum aliquando ob rem familiärem à matre diflentiftet, tiusrogatu ab Innotentio ottauo in Hadriani molem conieâus eft, quo iuuenis pau-loaudaciorisfpiritus reprimerentur. Haud ita multo poft Pauli Marganijpropin-^ui opera,dura omno fupplicationibus corporis CHRISTI religiofiùs vacant, fu-t'ibusexprxakaarcedemilfus.feliciter fefe carceris tædio eripuit. ;n pontificis gra-’tararediens, quumaniraumfacfoviuendiinftitutoaddixilfet, firiptor apoftolicus, i Hi pro-
-ocr page 442-_ PLATINA nS VITTS
amp; protonotarius creatur. Innocentio V n I. morno ab AlexanJro vi. qucffl anttl feinpcrobferuâratA'r-ii'ij præfcftnra, amp;cp!fcopaf'J Montis F!afconis,Cornetiquc of-natus,moxpiirj)uræhonorecollato,inIcnatum magna duodecina patrum Icóiione XII. Kalend. OelotTriSjanno (alutis .M C O X Cl I i.cooptatur, annum ætatis non-dum egrcfTus xx vi. eique Diacono SS. Cofmae. amp;nbsp;Damiani diaconia more maio-rumcommiffa, IndcacciimulatadignitatcViterbij primum legatus,in quo honore Caroliim oftauum regnuin Neapolitanum armis repetentem, honorificè fufa-pit:dcindeagri Piceni fadnseR. In his legationibus ita fc gcfiit, vtfummis,infiiniJ æqiiè gratus, magnum fui dclîJerium munere defundlus, prouincialibus rcliquf' rit. Hiicedccaufisfibigratum Iulius II. ad feaccitum,amp;pro Picena legationc Pat' nienli epifcopatu donatum.in Latcranenli concilio eins opera vfus,eundem quoad vixitapud fe Komædetinuit,atque opulentiori fandi Euftachij diaconiæ praefecit-lnampliflimoordine,in quoquod paucisantca contigerat, annos fupraquadragin-tavixit,talemlLmpcrfegeflit, vt inGallorum ne,an Hifpanorum, quorumtuncli' dionibusItaliaomnisferuicbat,res magis pronus effet, neutri partium fatis planevn-quamconftiterit. Itaquceum omnibus gratum, ncmini priuatim addidum,amp; magna cum integritatiSjprudentii’,dexteritatisquc laudemuneri fuoalliducvacanteni, cœpit omnibus fcculislaudatum ædificandi ftudium,atquceiusdomusAntonioSan-gallo architeóto fundamenta iecit. quæ nunc non procu! à flore campo ftruâurJ c!egantia,amp; laxitatc cundas noftri temporis, vel fumptuolîflîmas reg/aslongèfupe rat,artificio autem,nequevctcrum quidem Rontanorum fuperbifhmisolim pah' tus cedit. ALeonedecimo cxdiacono Cardinali fand! Euftachij, epifeopus Caf' dinalisTufculanus fadus,ex vitæ fux inlHtutoid. sdcptuscR gratis,vt quumLca leni ab initio,ac forecontemnenda, fed mox vehementi ac mortifera febre inopinaO' tibus mcdicis extindus effet,amp; tanto faoerdotio dignus fuccelfor qusreretur, Cardh nalesaliquotcumfufîragijsfuis praetulerint. Bernardinus etenim CaruaialHifpann* fenatus turn princeps, amp;. is ipfe Alexander Farnelius Cardinales inter plurcicandida-tos,anteomnesprodieranr, fed ille,q.uumvcldemifreprenfando,apud furdasCat' dinalium aures nihil proficeret,quum per fe quifq; patrum,'ab ilia valdèdira,amp;pro-pècxecrabili Alexandrimemoria Hifpanicinominis ingénia perhorreret,faciler£' fJuHâm tulit. Id accedebat,quod ipfequanquàm probe eruditus,Ôi grauisrecentisad-luc ignominis nocam præfercbat,quotlluko i i.;excitato fehifnote, ncgotiuinficd' fiffet. Alexander vnacum ætatis honore,magna Romans nobiliratis,ac variarumvif' tutum,amp; litterarum præfidia ferens,amp; prudentis,ciuilisquc modeftiæ nomincoin'’*’ buscommendatus,inuilùsnemini, haud dubièadfummum quodpetebathonorish' ftigium pcrueniffeqfîad fuffragiorum numerum,quem fpcrauerat,tenorem inaccd' fibuseffetconfecutus. SedIuliusMedices,quiiuniorum patrumfuffragia,linequgt;' busresconfici non poterat,moderab3cur,qu3muis hominem probaret,amp; coleret, eum tarnen fibi minime pra'fcrendum ratus,a lùft’ragando fuis deterritis.illius fpcîfr cilè prxcidit. Gallosetiam patresfuboffenderat, quotl quumaliquandiù diligenter ambiendo,amp; prenfando pluresfibi amicos adfciuiflet,K patribus ad fuffragia voci' tis fortunæ fuæpericulum facere decreuiffet, vt Cæfarianorum certiorc ftudiovtC' retur,M3nueli Imperatoris legato fidem obffrinxerat,fe Cæfari nunquàm defutU'i rum,ficius3ufpicijs pontificatnm obtinuiffet: quæ res apertaGallicæfadionisCar-dinalesabeoauertit. Bienniopôfl,quum Hadrianus vi fatoconccflît,inftauratiscœ mitijseadem iuniorumconfpirationelulio Medicefubrogato, ipfe rurfusobtinendi pontificatus fpe decidit ; Nirairum nondumtempus illudaduenerat, quoeum Deus tant»
-ocr page 443-P o N T I F I C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;407
unto excelfx dignitatis honore ornare deftinârat ; quem eo abnuente, nulla demùm, quantumuis diligent! humana indullria adipifei quifquam poteft, neque vlla rurfus lolertia vllus præuertere, In quo tarnen,vti poftea conÜitit, bené baud dubiè cumil-loaftitm tum fuit, quum^rocui à publico odio, in quo Clemens tcmporumcalami-tateftatim incidit,ipfe meliore forte diuina certe prouidentia ad felicioraferuarc-tur. Id, quod inde maxime videri licuit, quum mortuo Clemente annus longe omnium eiusstatisfecuradomi pace miracœlidementia, lætapaffimagrorum copia, amp;nbsp;vbertate,PunicaqueviétoriainGgnis Pauli11 i.pontificatusinitianobilitauit,itaom-ncs,quiluduofa Hadrian!, Hi Clementis tempora euaferât,fe tunc primùm natos ere-dercnt,falutem,amp;fórtunasfuas!n tutopofitas arbitrarentur,cx!ttimarentqueexpia-tistotcladibusinucdam efleaurei fæçulifœlicitatê.quam baud dubiè Paul! 11 i.pon-tificatumc!u!lifap!ent!a,prudentiaq; plenum attulilïe fib! perfuadebat.cuius rei Clemente adhuc vino baud modicum fpecimen datum fuerat.Sub cuius pontificatus ini-bjsPaulus ipfe Praeneftinam primum ecclc(iam,deindeSab!nam,pöftPortuenfem, ’'ouilfimèOlficnfemobiinuit.Mortuoverö NicolaoFlifcoSenatusprincipe,!d mu-»Usvetcreinftituto fufcepit,quodtantacumdexter!tate,prudcntia,audor!tate,acin-tegritatis opinione annos decem fuftinu!t,vt nemin! dubiumeffet, ijs artibus gra-, dumfibiadfummum pontlficatum, quo vnus omnium dignifhmus exiftimatus eft, præparalfe. Komae munus legationisiterum obiuit, in Hilpaniam legatus eo tempo-tcdefignatur, quo Clemens vrbedirepta in arce obfidebatur,in itinere Parma; lub-ftit!tamp;Lotrech!um,vt!n pontiHcis obfefli auxilium expeditis!t!neribusveniret,ma-'imcfolicitauit. Cxfarem verotunc primùm in Italia venientem Genus cumPran-dftoQuignonio Cardinale S.Cruc!s,amp;Hippolyto Medice legatus excepit. Qimm Carolus imperator Bononiam iterum venifl'et, co animo vt inter alia circiter quinde-dmCardinalcsaPontificcèfadioncfua crearcprocuraret,Parnefiuseuraauöorita-Ufilt;ration!busneidfaceret,perfuafit. Ob easres apud Clementem adeö gratia,amp; fiauêtoritate valu!t,vtquum pontifex diuturno ftomachivitiotabefaftus, fæpcre-pre[!'o,amp; rurfus erumpente morbo,omnem vitæ fpem conftantcr abiccilfet, cum fibi fuccefforemteftamentoj fcajpturumaifirmarct,fipontificatus haereditate pararetur: quin n/orti proxiinus e! vni iudicio fuo omnibus patrib’ prslato, ecclefiam propedic Vacaturacommendauit ,amp; proptercaiiippolytum Mcdicem etiam atq; etiam fuerat adhortatus, vt vnum omninö ParneGum collatis amicorum ftudijs attollendum, or-nandumq; fufciperct,quando nemo in adminiftrâda re pub,amp; tuendadignitate facro-fanftx maieftatiSjCÖ potior effevideretur.Eo deinde rebushumanis ex empto,quum ncquaquam qusrendus effet,qu! in eius locum legeretur,led legendus,quiçtate,pru-dentia,return diuturno vfu,!nueterata virtute,amp;; præcellcntibus litteris præ omnibus ^''econtrouerGacm!neret,patreshaudd!u cundati, cogitarunt eum nouo.ScinuGta-^ixemploantccelebratanouendialia, Gne vllocondauiscœtu, demortuo pontiGci ^uErogarc.Qiiodipfctanquam prseter maiorummoremconffantiffimè recul'auit.lu-ilisig«urClemeniivu,celebrat!s,Card!nalesxxxv.quiaderant,incom!tiuminVat!-dnoadquintûIdusOftobrisannoùpartu Virginis MDXXXlllI.funtingreffi,nara multi in V rbem è prouinci js ad comitia conuolàrant. Poff ridie ad quartnm ldus,Hip polytusMedices, Cardinalis Clementis prxeeptorum memor,Sifuafpontc,8cfuoru. omnium bortatUjSe amicorum Cardinal turn propenGoncaddudus, cum loane Cardinale Lotbaring!o,v!ro inter patres nobililGmoeg!t,vtvtr!ufqueopcra,qu!fupravi. gintifenatorumfutfragia moderabantur,pont!fjcatusFarneGotraderetur.Pauc!sigi-lut çonGliocomniunitato,adPwntfiuin circa bora nodis fecundam pergunt, eumlt;q;
Cc 4 primos
•• ■gt;
-ocr page 444-4©S nbsp;nbsp;nbsp;_ PLATINA DE Vltl$
primoscomîtîornm æflustranquillo animo in cella cxpeétantcm pedibusâduo'ûf' pontificem maximum falutant.Qiia in re memoratudignum idaccidir.Lotharing!“* CardinalisGalIicam Icgationemad fetransferrirogauit.fibi certo pollicitus,il!u!’”quot; tantaanimialienatione earn rem fibi non negaturum. At Farnebus nondum pb” pontifex,id decori fuo conuenire negans.preces eius obaudiuit.Cæterùm Medb“* Lotharing! exemplum Cardinales amici primùm,deindedubij,nouinîmè paucicoi® petitores,amp;aduerfarijfecuti,eumfubita vcIutireligionetaéciadorant.Nullavnqu’quot;’ àmultis Içculiscomitia finccrius,fimplicius, concordiusquc inita peraftaquc f““.*' quum nullo liuorc protrafta, nullo ambitu corrupta, nulloque dcmùm metupri'j’ pitata fiierint. Eum populus Romanus incredibîli lætitia,amp; gratulatione quod in vrbis fuæciuitatem pontificatum maximum, quo quidem iliaiam annospi'y centum à Martino V.dcincepscaruerat,nobilinimusciuis fui famanominisScex*“”’ virtutumclaritatereuocâffet,quilatronum,amp; ficariorumaudaciam.quï in prouiü' cijs Sc Romæ ægrô pontifice,amp; per interregnum eruperat, quàm primum contunnS' re poifet. Podridiequum in fuffragia itum eflet,fyngraphis fufFragiorum prêter mû rem apertis,in facratum calicem, quod fcrutiniumvocant,coniedis, pontifex de““® omnium votisrenuntiatus,adtcrtium Nonas Nouembris Pauli iri nomine afi““’' pto,coronatus eft;qua die abeo felici aufpicio publica hilaritate percelebri i““quot;*’ honorem nobiliflimi Romanæ iuuentutis adolescentes per Vaticanam areira hm“f chroequefttis pugnan editoiucundiflîmèdecurrerunt, Nccdefuitfpes.-nam po““ catumadeptustribunalispopuliRomaniCapitolini, officiorum,curialiùm,p‘'’“' gia confirmauit Ôc auxit:ccclc(îaru præmia tcmerè locata, vindicauit •.Si ita fein adif uiftranda repub. geflit illuftri quodam in fpeciem diuerfarum virtutum,tunip^*^ mento,vtpontificisfimul,amp; principis nomen tuerctur. In omni nanqueconlili“‘ fingularis pietas,amp; fumma prouidentia eminere videbantur,amp; non obfcurai“*^ amplificandæ fuorum potentiæ voluntas. Nam ante omnia,quod in remag“®? rè expcdiebatjfe neque harum, ncque illarum partium,quod Cardinalisetiamb“^ cofueueratjfedcommunem omnium parentem profitebatur ,proptercànequaq“™ adduci vnquàm potuit,vt id feed us renouaret,quod Bononiæ C!emente,Cælar“*lgt;’^ étoribuSjprotuéda Italiælibcrtate hand obfcurèad arcendos Gallos pcrculTunii“, raLquumab vtroquealiquod fortunafua dignum munusexpeélaret. QHinamp;“‘’'’p lium toties à Germants verç pictatis defertoribus ad ter rédos Romanos pontib“^^ flagitatum,aquograuiflimisdecaufisClemens diffugifle videbatur, vitro fe’Pf^'■ re, amp;ad id locum], tempusquefedecernerc paratum clfc prædicabat: apud p*® pes veto Chriftianos inn:itit,vt Gbi cócilium indiduro confentirent. Mifiis quoÇÇ tuendafacrofanftinominis dignitate.quapriuatæ fpestcgerétur.in Galliamamp;Hh|^ niam legatis,anidue dabat opera, vtFrancilcus Gallorum rex vno cólênfu adopp“! nanduniTurcam opulentiffimo AfricæpotirumregnocumCaroloCælare,firmiP^ ce,vel renouatisfœderibus iungcretur,vteafaltem ratione Turcarum, amp;nbsp;Gallor“ amicitiam labefaftarct. Sed quanqnam effet apud Gallos cximia pontiGcisauctor'* ■ niltamcn,quod ad foederum, velconferendorum auxiliorum raticnempertmet impetrarepotuit. FrancKcusenim Gallorum rex Italiaomni puIfus,Ca:farisfelb'**'^ tern,quimagnam Italiæ partem teneb3t,ferrenon potcrat. AdampIiGcandosdci“ fuosconuerl'us.proximo Decembriduosex G Iio amp;nbsp;GlianepotesdiaconosCardi^“’ crcauit, Alcxandrum FarneGum Petri LuiGj Glium, Guidonem AfcaniumStor am,Conftantiaamp;BoGonatum. Ex hispriorem,mortuo paulopoft Hippolyto' dicc,S.R.E. caHceIIarium,pofl:eriorem vero camerarium,haud itamultôpôn P^^
-ocr page 445-P Ö.N T I F I C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;409
nuis defunôlo.fecit. Poftea ftatui ecclefiaftico inftaiirando confirmandoque animum «bijcicns,nihil antiquiusduxit, quàm vtviros egrcgios toto terrarum orbe cooquilî-tosin patrum amplifiimorum ordinemlegeret.eccledïefalutê ijs verèinitiaffirmans. Proximisigiturfenatorumieâionibusaliquot,inter multos ad xx. amplius lelcdos Cardinales treauit.omnes fummof3ccrdotiodignif(îmos,quos,vtinfuamrempubîi-camad!egeret,ètotiusorbisChriftiani fenatibusdecerpit.Nemo Romanorum pon-tificum ad hanc diem plures partes,qui vnus è lèptuaginta fuere,racræ purpurç hono tedonauit.QuatuorfummipontificcSjquinufquâiixterruptaferie pofteum ad fum-mum facrofandæ pontificiæ dignitatis apicem peruenêrc,ex eius ledionibus prodie-runtjluliusn(.Marcellus11. Paulusiv. Piusiv.præterquos F.Nicolaus Archiepil-copus Capuanus Germanus,ordinis.prædicatorum theoIogus,IoannesBellaius Gallusorator regiu s. HieronymusGinutius Gameræ, lacobusSinioncta,Rôtit audi-tores loannes Fifcherius Anglus^epifcnpus RofFenfisTheologus, paulô pôft abim-pio Henrico VI II. rege proC H R 1 ScT O capitecæfus, GafparContarenusam-pliUïmus fenator Venetus,Philofophuseximius, Marinus Caradiolus pro duce Me-diolani.Chriftophorus lacobatius fupplicibus libellis fublignandi» præfedus, laco-tus Sadoletus theologus Rodulphus Pius, vjtae integritate,rerum gerendarum pru-dcntia experientiaque præft‘ans,~Hieronymus Alexander archicpifcopus'Brundu-Hnus^trium linguarumperitia illuftris.ReginaldusPolus Anglus vir eximia fând'i-varie dodrinarum généréclariflimus, F. loannes Toletanusex ordine prædi-ôtorum, Petrus BembusjFfidericus Fregolîus,Petrus Paulus Pafifius, Bartholo-■quot;ïus Guiditionius, F. Dionylius Laurerius ordinis feruorum magillcr , loannes Moronus.D. Gregorius CorteGus monachus Caflinas, F. Thomas Badia ex ordine PrædicatorumjRanutius FarneGus alius nepos, quem maiorem poêhitentiarium fe-cit, Latin is Græcifque literis eruditus,amp;alij multi numerantur, vel nöbilitatc clariP limi,vel omni virtutumdodrinaiumque gcnerecumulatiflimi,ita vtnon immeriro tefpub.Chriftianä plurimum feidebeat,cuius vniusgraui,prudcntiq;deledü amplif-fimofenatuiorbisChriftiani ornamento fuus eft honor reftitütus. Initio pontiGcatus Hiili,furiofaamp;jinGina Anabaptiltarum bxreGs pauloanre exortajMonafteriumciui-tatem VVeftfaliæ munitifGmä occupaucrat. InquaalociEpifcopoacriterobfeiG,af-PcrrimafqioppugnationespafG,tandemcommeatu abGimptoextremainediaconfö-6i,mures,feles,canes,animaliu coria,amp; alia id genus,comedere funt coadi, ita vt vrbs illaverenouaHierufalem dida Gt. Idcnim nömen ei indiderat haereticorumRex '’ouus,Ioannes LcidcnGsBatauus,homo profanus,fordidaconditione,fed animo pla-1'^excelfo quiadid munusaDeofe vocatumefle miferis perfuadens, ad hanc nouam ^'«rufalem amp;nbsp;montem Sion miftis fuis quaqua verfilm prophetis , mira audaciaoiil-'nuitabat. Cæterùm capta Vrbe omnescum rege oblidione delerifunt,amp;fune-*‘æhireGsdeliriorum,amp; ineptiarum refertiflimædomicilium difGpatum. In An-§Hper hæctempora maior rcrum mo’es fuit. Henricus vm, Britannix rex, qui Milito prxclaro volumine , infanam Lutheri hxreGmoppugnauerat, amp;nbsp;obeamrem catholicx defenforis,fpe:iofo titiilo à Leone X.ornatus fuerat, patrix reüglonis ^cfertor obhanccaufam eftifadus' Vxorem is duxerat Cathcriham Arfagöniam Hrdinandi catholiei Hifpaniarum regis Gliam,ac Caroli V. CxGiris materteram, Arturofratri diu ante mornio defponlatam.cui quum infani amorislibidinecorrep-'UsvigeGrno matrimonij anno repudij libellum miGlfet, Annam Boleniamadültc-Pm , cuius furiofo amove flagiabat, in coniugalem thorum recepit. Hanc caufTam ‘liquamdiu in celcberrimistotiusorbisChrilHani gymnaGjs tradarantinterfediui-
Cc 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;narum
-ocr page 446-PLATINA DE VIT I S
narum , Iwmansru'mque legiirn periti : poftrcmo quiim Clemens pontifex 5:i’ Cæfaris gratiam,amp; vtæquaiura poihilabant, repudium inauéloritatefuafancirenO' luifTetjfed eas nuptias vtinefariasdainna(ret, rex male fano amore deprauatus,orS' nem veterem fuamvirtutis,acpietatis!audem,amp;glori3m3bdL-auit,amp;: noua damnan-queLutheranorum dogmatafequutus,abauétoritatc Romani pontificis impièdefr uit.Hincfaólum.vt quum cfreratümanimum ad fæuitiam impuliffct, niultis fupp*'' cijsdamnatorumprocerumaulain fiineftauit,fublatoantealios,quod ctiam pron^' ruilïevideripoterat.ipfoThoma Vufcer CardinaleEboraccnfe.qui nefarijscorf
j t
I,
- peruertifle regem arque iiifatuairc inuidentis populi mdicioaccufabatur, Nee -tfeuerioredillriciogladiocomplnrcs exploratç probitatis v!ros,amp;litterarumdodi‘‘ • ’njiiHultres,qyod eius nefariæ (entetiçafltntirinollent,interfecit.ln quebfuéreTb«' *i«ias!VIorus,r(J^ijfcrinij magifter,amp; Joannes Fifcherius GardinalisRoffenlisjpaiiW
fi »I
antèàPaulo 11 i.creatusBoleniæautem regalibusornamentistraditis,amp; tanquaint' îegitimis nuptijs communicato gcniali thoro,Catherinam legitimam vxorenitnilcrJ’ biliterthorodomoquecxpulit,quæquum doiorcm ferre nequiret,breui,filh^'^ -riaîeliéta.fatoconcclUt.Abhifcc dirisprincipijs ad peiora progrelTus, feipfuroqui)' , qup publico cdidtoeccleJi JE Anglicanæpriraarium fub CHRfSTü caput contempt'’ pontifi'cefup_erbè,amp; arroganter pronunciauit, carholicamque omnem religioquot;'.'® nærcfi Lutherana iulceptaabrogatetotis viribuscontendit; monaReria,amp; ædes* ■eras profanauit : clcricoî, monachos, amp;nbsp;Fratres rcligionum omnes mulris t*’ immani fæuitiapcciJis omninodcleuit,bonis corum vel infifeum redaäis,velj’ plures erroris Juiparticipes haberet,ininiilris infaniæ fuæ federate concefiis cL | poftremo rapiuis , caedibus, cruciatibus, amp;impietate repivuu. miw w - ■ commotus Paulus pontifex,frequenti fenatu Hcnricum Anglum,ob inaudit^^ I i** rehs crimen ChçiFtianorum numero hàberi indignum cenJüit anathematcqûtquot;^
t ti
t)
plcuit. Hifce de I
I tatum,ôlt; abrogataeidem omni potcflatc,inordinem redaftumregijs titulis pr^’j^ -ifloritate fu.aaliquandiu cunûatus priuauit. Nec mora, prædura Jcelerum eFuitDeidextpra: namidem rex nouo inufitatæ feueritatis facinorc edito, -quàm tafltopereamaucrat Boleniam adulterij damnafam,palam capital!fuppli'-'quot;’ Tccit. Sufcepcrat hoc tempore Cæfar Carofus expeditionem Tunetanam,vti® nem prædone)n,Â: piratarum fæuiilimum ducem HadrianumBarbaruflam vl'i'^j^ tur,quiimmcnfisSolymaniTurcarum imperatoriscopijs, ac ingenti eiusJj^^'Jj, nixus,poft vaftatacunciaItaliæ,Siciliæatque HiJpaniç littor3,Tunctcm in Afr'® r ôoMuIeafleregcoccuparat,amp; barbare arroganterque felicitatis fuæ mctasp'®?'^ fus,dc regno Neapolitano occupando,magna fpeconcepta,baud dubia con/ilw’f,, bat. Ad hoc bellum conficiendum Paulus pontifex liberaliter contulit : nam fuo decern triremes Geniiæ exornari iufiit, quibus tres quoque veteres adiuquot;®, qux in cuftodia Romani littoris efle confueuilfent,A; in bdlicos fumptus facerdquot;®’^ rum totius Hifpaniae décimas Cæfari conceüi t. Claflî fuætum Pontifex Virgjquot;^ VrJînum Anguillarixcomitcm præfccit,nauandæ opcræcupidum,vtca generis ritas præfefturæ , maiorem auéioritatcm aftrueret. Eafdcm etiam décimascL quata Iiberalitate,Francifeo régi conceflit, quôilIeJi vfus pofeeretad tuendaL'^^ .çi mi)ris,pontifîciæquç ditionis littora,è MaBilia viginti triremes mitteret. Qï, autem Alfonfus Vaftiusfuoantiquo pedeftris militiæ imperio funges» Gcrnia'quot;|| ac italiens Icgioncsin Africam effet tranfportaturus,pontifex,quieum appoif'*,®'' Centumcellas intellcxerat.addcclarandumfuum in tam pio bello ardens । CQtjifçûimjcôfçcontuUtjVtlàcrisprccatîonibus Deunî Optimum maximunijdiu’
t)
«r
ni
«o
‘H!
*it
P O N T T F 1 C V M.
'!’JeChriftianiimpcrijtutcîares,ad vidoriam de hofte parandam ftauîgantibuspro-Ipitiarctjitaipfopræeuntc,verbaamp;hymnos facerdotum chorodécantante,triremes, paucsqueonerariæ ab excelfa fpecula expiatæ,lullratæque funt.Datumeftitcm vex-•Ilutn, amp;fceptrum Cliriftianxreligionisin templode manu pontificis Virginio Vr-gt;»i fino, poftridieque Valliu',cùm eo nadusidoneamtempeftatem ,Neapolim primum^ ’ ■nSiciliamdeinde curfum direxit, vt profpera demum nauigatione Africa: littora
wntingcret. Paulo ante quoquc ad Andream x4urcamtoti maritimo negocio àCæ-lire præfeâ:um,amp; cunfla ad bellum naualc ingenti cura,famaqucadminiltranté pon-^ifexgladiumdemorefolennibuscaeremonijsconfecratum donomi/ït;is crac gem-
’’ tnnfintTPr Atquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nnnnno A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;w» A s i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fit»! rv* y-«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\
ïTïato capulojCælataquc vaginacum balthcoaureis bullis,amp; fibulis valde confpicuo, ^prætereumctiam villofoèferico pileum margaritisphrygiiopere depiétum. Ea funteximij,pijqueducisaduerfusChriftianæ religionis holles depugiiauces inhgnia, • JoignisregibuS donari folka, fïcvt non immerito ftrenuusfenex, quanquam multa
gt;1-
■’wnauali gloria plenus,ad petenda noui decoris laudem acceadcrctur.Interea Hip-î'^lytusMedices dominandiauidus,animo vehementer perturbato,inuidcre apcr-^'uslortunæ Alexandri Florentiœducisatque eius vitæ inhdiari crepit, ita vt ex fubi-hncotormentarij pulucrisincendioIoanneBaptiftaCyfio Epifcopo Maflilien. im-Piilforeexecr3bilcexitiumeidemmachinaretur,quod fcilicet ipfófublato domina-hmFlorentixadipifcifepolTeperexulesvaniflimacogitatione confidebat. Harum '^teininhdiarum indicia Deo. detegenteab Alexandro dcpræhenfafunt,atquc illi-^Komam ad Paulum pontificem delata.Pontifex quanqua ruiturxMediceç domus 'tódio,quodalienacum inuidia parabatur,gauderct, in fpem fcilicet ingentis lucri hampli)limisfacerdotijs,quæ in Farnelios nepotestransferrentur, Alexandri tamenU ‘’'■uriamnegligerevideri noluit.Quuin Oétauianum Tengam hominem facinoco- , ('»iicxHippolytifatellitibus nefari) confilij confcium compræhcndi iuffilfet, funt ^dob impotentiamamp; præpofteros moreseum in vinculis habitumaffirmant, quum ^ntifex nullam in eiuscaptioneconiurationisrationem habuiflet.quo capto Idippo- ■ Wvano timoré extcrritus,xrc alieno opprefius,amp; Gallica ope,cui multiim fidebat » ’l'ftitutus.ex vrbein Tiburtiniagrifandii Angeli caftellumaufugit:poftcà,comniuta ^voluntatead fanitatem redire,Alexandroq;reconciliaricùm voluiflct,llt;omâredijt ^norificèàpontifice fufceptus,amp;mitioribus verbis ad monitus.lndeNtapolim pro-*^!fturusin itineread oppidumlterFundaniagrijquodeftviæAppiçimpofitun^ob-^Jpcftilcntifebrc,fvel vtalij tradunt)veneno petitus,fexto diead 111 i.ldus Augu-^itîbushumaniseximitur,amp; in vrbem relatustota vrbclachrymâtc in Laurentianis ^'bustumulatur, magnahercleexulum lætitia,amp;ponrificiscômodo,quum hic eins Mjsamp;facerdotijsfuos ditaret :in his Alexandrum Farnefium/miamplilhmocâceî-
if '4,
’'^niunerc honeftato,monafl:erium trium fontium, quæ Hippolyti fuerantiCom-quot;’'quot;^îUirjilli 'erô vno ereptoalterum tanquam propinqui opedeltirutum, vti mox [’*^pit,facilètoHi poffe d uinarent. Cœfar autem ingenti dalle corn parata ex Sicilia, ?lhd;l'üluens, ad Vticælittus féliciter appulitjvbi excrcitu expofito.fugatolBar-^nillaTunete paucorum.dierumlaboreexpugnato,rcftitutoqucduris corditicnt-.quot;'Maleaffebeneficiario rege, Sc Guletaarcefirmiflima irapofitisHifpanis piælîdijs ^ligiùtcrmunira,ad viginti milliacaptiuorû Chriftianinominis j qui ex diuerfis re-Nnibus àfæuifiîmo prædonecaptidllic miferrimæ feruitütisiugumferebät, libera-indefoluens in S ciliam primùm, deindeNeapolim, vbitriumpba’i pompa lt;eptuseft,perucnit.Hæctainfignis vidoria tantagratulatione efl excepta, vt pon-‘^'’‘Iblennibus indidtisfupplicationibus,giatiasDeopublicèegerit, êi ad Cxfarem legatos
-ocr page 448-424 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PLATINA DE. VIT IS
legatos duos Cardinales loannem Picolhomincum epifcopum Oftienfcm,amp; Akv andrum Caefarinum diaconum ei fuo nomine de tanta viócoria gratulatum mitent. Quum Cæiàr in itinere eflct,quo ex Sicilia Neapoliin properabat, FrancifciSforu* nouiflïmi Infubrumducis mors ei nunciataeft, cuius obitu grauiffima funtexorti Nam Caefar Antonio Lcuaproduccdnfubribus impofito,ducatum MedioIanenfeO* imperiall fifco applicatum in prouinciaeformam redegit, Francifcof rancorum magnopere répugnante, qui CifalpinæGatliae imperium à Cæfare lîbi conceiüp*’' ftulabat cumfuoiureantiquæhæreditatisababauia Valentina Vicccomite rcpetitft turn præclara Alaximiliani Cæfaris conccffîone,quiidtabulis rite confeôlis, taqüehonorary munerispecunia Ludouico xn.regi poftexaôhum captumqueU' douicum SfortiamadiudicafTet. Cuius quum Cæfar rationem haberenollet,noni* gnarus quantumcommodi iibiexMediolanenfi imperio acccderet.occafionem to regijVt pacisfœderibusfolutis,armamoueretdedilTcvifuï eft. Rex enimGalH^ inCarolum Sabaudium Allobrogum ducem,quiin Cæfarisclientelacrat, armavtf' tit,vt per.eius ditionis fines expeditum fibi in Italia pararctiter. Nfcnioraoai' duce PhilippoSciaboto, qui Brion Anairalius dicebaturj, coaélis copijs Sahaudiu^ T ranfalpinisoppidisexueruntjtrangreflique alpes aliquot munira oppida Subalp*” naeregionis,in primifqueTaurinum,magnacum Imperatorisindignatione occupf jrunt:qui Gallorumimpetu audito,vt eorum arma ab Allobrogum ducis fœdere^ biiunfti ditione auerteret,Gallicam expeditionem çdixit. Igitur adulte iaæ'';
initioanniMDX XXV1.Cæfar Neapoîi profeftus, nonis Aprilibus per Capena portaRomam intrauit, triumphali pompaàCardinalibus,Epifcopis,A' liquisomniumfacerdotum amp;Romanorumciuium ordinibusexceptus, amp;nbsp;ad®'' cam Vaticinam , vbi à pontifice Paulo tertio fuper Bafilicæ gradus fedente, m' maiorum cxpeétabatur,dedudus,i3:to populo ob antiquorum imperatorum inoriam . Adorato pontificeCæfarca parteVaticanipalatijexçeptuseft,qu2^’^'’' nata laquearibus aureis, amp;nbsp;marmoreo in/îgnimœniano vrbem fpeâat ab Innocf®* tio viii. condita,qu3 etiam Alexander vr. Çarolum vin. Galliæ rcgeniW'*' perat'. Cæfar Romæ fanélum Pafehæ diem coluit, in quo Pontifex Cæfareiwr rialibusinfignibusornato adftante,remfacramfolenni apparatu in Bafiliça Vatnf fecit. Trcfdecim autemdies moratus Romæ, de fumma rerum , amp;nbsp;maxi®'®'^ publicæ ChriRianæ negotijs, cum pontificelocutus,pridiç, quàm proficifeerequot;^* præfente pontifice , cundoque fenatu , Scprincipum ferè omnium legatis, np®; . îcura in Gallos ira fuccenfus grauiflïmam habuit concionem , qua anitnif“quot;®; mos receffus ardentiffima facundia patefecir, quod Gallorum legati penèco^ tiofe expollularent, vt Henrico regis filio Infubrum principatum benefid’^ hire adiudicaret : id enim Cæfarcm promififle Claudius Velleius orator rCç', jiffifmabat. Inter peroraiidum autem repetitis , quæ contra maiores fuos^* reges multis iam antea annis piale patrauerant , amp;nbsp;nouifiimè de ijs qus ante RexFrancifeusfibi intulerat iniurijs quæftus , ita excanduit, vt Regem ^^ lum adfingularecerramen prouocarit,vtenfe,amp;pugioneambo dimicantesadti modum tandem controuerlîam finirent. Tum pontifex clementiora Cæfarcmquecomplexus obfecrauit, ne vel non iniquæ iracundiæ impenfius, ptetati indulgeremallct.Galli oratores M3tifconéfis,amp; Velleiusbreui refponfo faris verba excepere. Pontifex ex quibufdam Cæfaris verbis verirus ,ne Cafarl^® diucommoratiiseiusoccupandæillecebriscaperetur.clam Bellaium,amp; Colu mnam.vt in Italiam Gallos accirent emifit.Qupruni vi C^lâr coaâus, ca
»I
1;
'it
P O N T I F I C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4B
vtpsfum oppottuna dimitteret. Quartodccimo igitur die RömaCxfar profc4tus, perEtruriam,amp;Ligures iter faciens, reóta in Galium mouit, amp;nbsp;Antonio Lena aufto-leGalliæNarbonenGsfinesintransjtandem id bellum propter rei frumentarix diffi-cultatcs,amp; cceli inclementiamtradu durius,atque exitu afperius expercus eft, quam Leuaputârat. Hine inter duos fummosorbisChriftianiprincipes, maximoeumrei-publicæ incommodo atrox bellum exarfitiDurri Carolus Auguftus adhuc Komç ma-neret,pontifex eiusrogatu,amp; fui alioquiofficij memor, vt lalutaribus fandionibu5 vetuseacontrouerfia,quæ paulatim cxorta,amp;in ilt;nmenfuma«da, placitaChriftianx pietafiSjamp;Komanorum pontificum auftoritatemlacerabat,tandem finiretur generale Chriftiano rum omnium concilium,diu multumq; defidcratum.vigefimo demum inno,poftcaquam Lutherana hærefis irrepiffetjin proximum annum Ml) XX XVII. indixltjMantuam omnibus conuocatisjfed mox Ducis^quilmperatoris vires timebat,-
togatu locum mutauit,affignatà Vicctia Venetorum ditionis vrbe,amp; Laurentio Cam pegioprimum,deinde lacobo Symonet3,amp; Hieronymo Alexandro Cardinalibus '^’'tonegotio prxfeélis. Qui verb concilium Germanisindiceret, deleótus eft Petrus ^orftiusepifeopus Aquenlis. Ipte per lltteras’reliquis principibus rem mfinuauit, yerùmôcearesdifficillioremfuccetium habuit.alia ex alijs quotidiefuborientibus ’Hipedimentis NamVicctiaietiai’ndimiflacft,puôdhæcàfchifmaticoru.mfedibuspau ^ôlongiusabefter.Et Veneti'rem non próbabant, neTurcarumTyränum incitarent, , ’[liCiiriftianorum conuentumtimebat.Interea Pontifex deprauatisclericorummo-1 '^uscoi'rigendis,nouem grauiffimos amp;nbsp;dodifiimos virosviros delegit, Galparem 1 ^ntarenum,lo.PetrumCarrafamTeatinum.IacobumSadoletum,Reginaldum Po-I’lnijCardinalcs: Fridericum Fregofium Salernitanum, Hieronymum Aleandrum f^rundufmum,archiepifcopos;lo.Matthæum Gibertum VeronenfemepifcopûjGre-SonumCortefiumabbatemS.Georgij maioris V?nctiarum,F.Thomam Badiam ma lilirumSacripalatii,quilibelloedito,quo reformationis præcipua capita compre-ttnderunt,ilium pontifici obtulerunt. Pontifex interea pacis amp;nbsp;quietis Chriftiano-
( I
'* I
I
lt;'1
gt;gt;
I ''imftudiofuSjbinaslégationescmifit/AlteraAuguftinoTriuultio Cardinal! deman [ ^itJ,quçFrancifcum regem refpiceref.altcraMarino Caracciolo,qua Cxfar adiretur, I ^’liabvtroquearmato principe pijs precibus impetrarent,ne fummo reip,Chriftia-1 quot;ï detrimento armis concurrerent.fed pace fada, aut fœderibus idis poft concilium I ’''iebratum,piaarmainTurcas verterent. Quanquam autem hifee legationibusni-I ^dadleuandasfimultates, aut minuendam eiusfulcepti belli controuer.fiam animis I ''tdnque inmutuam perniciemirritatis, perfedum fif.eximium tarnen facrofandae I *'ldtitisfpecimen in pontifice, qui pacificatoris nomen quxrebat, præbuerunt. Se-l '^^Wanno,quifuitàpattuVirgtnisMDXXXV I I.odauoldusianuarij, Alexart-ÿ I . ^’J'kdicesFlorcntia; dux, qui Hippolyti Çardinalisinfidiasdiligcntiffimc vitarat,. ^1 ^Itttiùspropinquifamiliariffimique fodalis inufitaram perfidiam inci^it,quumi
I ^urtntio Medice magnis fibi obftrido beneficijs,intempefta node alte ftertens,gla-V'^P^rcoftasadadofacuiftimèlitintcrfedus. In cuius occifi locum,quura Cofmus I '“^texS,C.fubrogatus,Florentini exules,item Saluiatus, Kodulfus,Gaddus,Mon-''^’.Cardinalesad recuperandam patriælibcrtatem inleftisarmisFlorentiam prope-^^nt.lncenfoSjprocUriatosque ad bellum Paulus pontifex dicitur incitafte ,.quod ƒ I’'’rebus,atque confilijs turn priuatis;tum' publicis conducere iudicarct'^fiEtruriae
I '^ptnuinxquabilijlib'croquefeftitutxreipnblica:confilió,potius quam vnius'prin-I Jiphnutu,atque aufpicio rbgeretur,in eaptcefertim ythe, quant ipfe iiberam incölue- ' l'”i'nquaboiïaslitera8-adolefccns didicerat j'tüm etiam, quod fufcéptis nuper cum
Aicxan-
-ocr page 450-414 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PLAT LN A D E V I T I S
Alcxandrofimultatibus Cofnioincundcm dignitatis locum fucccdentCjA fadcmfi-multatis caufiavigentc.nomcn ranturn non aninium principis immutatum cffc exi' ftimarctjlid tortunaCofmo confrantiflîmè faucns, omnes bominnm conatuselulil-Clifia per eadem tempora Dalmatia? oppidum paulo fupra Salonam nobilitliman Vrbcm,quodpontifexpietatismci'norcohortibu',.amp; opportuno tormentorunii^ llrumentOjatquc itacommeatu contraTurcarum vitftflama amp;nbsp;ferro turn per ton* Dalmatiam debacchantium inIh'uxeratjPetro Crpbccioregulooceifo, magno Ch^ ftianortiminconimodpittjjiarbarorum poteflatemdcuencrat. Quaproptcr ponfü® magno conccpto doloregrauiora mctucijndiótisfolemnibus fupplicationibusilt;^‘' ui MarciadMincruæpcdlbasfupplexprofcétusctLminisftatim in omnes parted«' gatis,quiChriftianos prîncipesdepolitis tâdem mutuisodijs adfacrum bellum tarentur.lpfc pauloantèfilio Petro Luilïo duce ecclcfiaftici exercitus creato,'rbs mœnia inftaurarc aggr-cflus cft,initio fub Auêtino faéfo, Q^o etiam annoquum T»'” cæ,qui grauecum Venetis bellum gercbant,totam ipforum ditioncmgrauiflm’«'*' xarcnt,pontifex totis viribus eo incubait, vt Cæfarianorum,fuis,Venetorumque Jf'
misconfociatis,amp;communibusfumptibusipfigniclaflecomparata,bcllum impo««'’' tibusbarbarisinferretur.rcedusigiturcum Cçrare,amp;Venetis pôtifex his condin«’”*' bus percufljt,vt Cæfar oétoginta diras triremes inftrueret, totidem VenetusJp^^J^' ro pütifextrigintafcxpararet,vtducent3rumtriremium numerus efficeretur. »Y nuntiatifuntf-lalTum duces, Cxfarianae Andreas Auria,Venetæ Vincentius ûp* lusjpontifîciacautem Marcus Grimanuspatriarcha Aquileienfis. Hanc clalTcnib*' ducesaduerlus Barbarum tyrannum in Graeciam educercnt.Illud poftremo'cauj^ çftjVt fl in hoftilelittusde(cendendamefl'et,terrefl.ribuscopijsFerdin3nduSjGoi'^ ga Sicilia:præfcôtuscuniimperiopræcffer. Hocfœdere iunôtoveritus pontife^' Ccfarelàcrobellooccupato Francorum rexà tergo in Cæfaris prouincias irrii^^’ conatus cft,vt p3ccm,vpl faltem inducias,inter vtrumque componerct, amp;nbsp;ob gatoscrcauitduos Cardinales,Chriftophorumiacobatium quidem ad Cxfar«®’^j dulfumverôPiumCarpenfem ad Gallum. Cxfar quoque veritus, nefe abfequot;'j j iiclloTurcarum occupato pontifex in Gallorum partes defeenderet, Alargarit»^ JiamOâauioFarnefiopontificis nepotimatrimonio,vtiungcreturpropofuit''^G tifex'régi Gallo infinuauit,fpcranscarationc,vtriufquc rçgisanimumadafb'’.“^ ; fecumeontrahendam alliccrepofl'e. Quotempore exeunteanno, quum Çallicjuepariftudiofuarum partiumoppidis, nouo prælidio, nouocjuc çonfirmandisin fubalpinisoccupatielTent,amp; Valtius intente profpiceret,qiiii5'r qui turn fuis prælidio in Italiam vencrat, figna verterentur ,èBeIgio allatum du, riæ,amp; Eleonorx fororum clariflîmarum reginarum aufpicijs,inter ipfos certâ^J^’, mis principes propinquos fuos,inducias in cTecem menfes pereuflas. Ijfdcm ditionibus,quibusantcaliquotannoseaimmanîa diuturni belli incendia reftr*quot;’^ rant,quas eafdem principes in fpemmutuicolloquijcertifïîmçque pacis clfent turi. Itaquepeream,qua:fubfequuta eft hyemem,Paulus pontifex enixelegat' , penfis præcipuaopera procurauit.vt Carolus ipfeCæfar,amp; Fracifcusrcxreipub^ fa fccum in colloquium venire minimè grauarentur , cuipoftulationi neuter gari conueniens elfe exiftiniauit’. Opportunifiîmam autem omnibus futura® D uentui fedem 'pontifex decernebat,apud NicaeamProuinciævrbem, quæeratb* nisCaroIiSabaudij Allobrogum principis , fupra marcin, Galliæ Italiæque naD ftum. Ad magnamitaque fpem futurs concordiæ commoti, non ita niubor j omnes codea» conuencrunt , Ktlictus çft Rona« Icgatus Cardipalis ‘
t.
P O N T ï E I C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;415
iq b»
nus,cuius poteftatem pontifex amplificauit. Qui longum, Sc labotiofum iter ex-ads iam ætatisfenexreipub.caufa fufeipiens nullis precibusobtinere potuit, vt am-lïo reges in complexum mutuaque colloquia fc pctêtcadftantequc dcuenirenf. vter-^ueenimfeorfum,Cxfarqïiidemin facra diuoFrancifco,vbi pontifex commoraba-‘'ir,extravrbéïde; Rex vero Gallus magnifica domo lignea ab fein Suburbano ex-^ru9:a,pontificemmore Chriftianovenerati funt, cui Niexæ arx hof^itio attributa 1 fuerit,quod dux rebus fuis timens non fine Cxfaris indignationc reeufauit. Fucrc, 'l'iitumexiftimarentnequeCxfarem,nequeFrâcifcumregem,pofteaquam ètamdi-I ^^tfisdiriunclifqueregionibus pontificem conuenilTentjh coUoquioÇvti par e(l)ab-1 wruiflejfedquodam fecretioreconfilio pontifici tantxvoluptatisafpe£tum,t'£ lau-I ^'sfamæquefucceiruminuidifle,quod fecum reputarintpontificem minime religio- ■ 1 '''s.bcllique facri ftudio,fed priuatorum fpe commodorum, ipforum colloquia ita af-1 f^daffe,quiMargarits Auftriæ' Alexâdri Medicisviduænuptiasiam fibioblatas,pro,. ''^Votc(.)ftauiofirmare,amp;Clementis excmplo Vié'toriam neptem,qux Guidobal-^'^■nVrbinatiumprincipem pofteï maritum habuit, cognationi'regiæ conieâ:is,in ^3ndomiumoculisinferere,percuperevideretur. Sccretiora vero introfpicicntibus ’'^tacauffapatuit.Nammagillriamp;proccrcs vtriufqueprincipis ,amp; præfertira Hanno MetmorantiusmagnusRegi) Galtorum ftabuli Cornes ,ob inuidiam amp;nbsp;priuatis de , '’hliisimpedimentofuere.ncfimulcum pontificeconucnirent.Cæfartamcn per in-'*’nunciosFrancifcopollicituSeft,feineiuscomplexus,colloquiaque priufquam in ^ifpaniam renauigaret deuenturum.Quum de pace inter reges nulla ratioue conue-''gt;tct,hoctantumobtinuitpontifex,vtinduciasannuasà reginis,quasdiximus in Bel- . gio conceptasSc promulgatas,ipfi reges in nouem prætereaannos folènni tabularum idftipulationefirmarent.Necmultô poftFrancifcusdifcedensà pontifice in regnum ■ fuuracftreuerius.Pontifextriremes Gallicasconfccndens ab Imperatore comitatus
Ccnuamanjboaccefrcrunt,exceptufque efthofpitio in FUfcorum xdibus nuUo ■' '»onhonoris gencreadhibito h Genucnlibus honeftatus. Exinde Cxfari valcfaólo tlaffcmconfcendit,partim mari vfus,partim tcrreftri itincreper Ligures,öiTufcos ^epetperucnit.vbiobcalores, amp;itincrislabores febre corrcptus aliquandiuiacuit.
1 VjletudinerecuperrcaRomamad IX. calend. Auguftiingrcditurmaximatotiusvr-
(«
I VKlætitia,3cgratulat!onefufceptus.Cæfar intercaquiPontificem Gcnuam vfque co-I tótitusfucrat,ad Madilicnfem oram delatuSjCircaFoffas Marianas Ç Aquasmovtuas 1 'a«nt)ex condiftoauâoreEleonoraCæfarisfororc Regis vxoreFrancilèum regem
f 1 lbxuscft,vbibiduum ferè commorati, plures horas arcanis fermonibus impende-f I tanta omnium,vel eorum quiadcrant,vel illorum,quiid pofteaab alijs didicif-ƒ I j^’'lsrultatione,amp;.lætitia,vtferè nemo reperirctur,qui non plane exiftimaret, reges '' 1 'Plosdeterfisodi)s,conciliatos,fraternæamicitiæ foedera concepilîcjin fpemmatu-
'æpacis,atque concordiae. Vnustamen Paulus ipfe pontifex, pro veter! fuapru-ifntia,vtid crederet.adducinon poterat,poll:quam parum pio.afperoque vtriufque ?incipisconfilio,præfentibuscolloquijsexclufus,eius clandeftinxappetitaeamicitiæ
^'’'npofnianimidiuturnafimulationemhabituraputaretur.Qçnimbiicsæ adhuc ef-^r'ttpontifex,aâumeft inter ilium amp;Cæfarem,vtiantca compofitum fuerat de fufei-M ^tndobcllonaualiinTurcasrnamnoualcgatio àVcnctis fuprh veterem ad ponti-
’ttm Cxfaremque pcruenerat,qua Veneti pacem inter regem,amp;Cæfarem procura-1 ^Wjfignificabantquexftatciam adultafcftinandum effe, amp;nbsp;vt,appararentur claffcs, ’I • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pollquara
-ocr page 452-4’^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PLATINA' D E V IT I S
poftqnàm Venetijsciinélaiam parata effent ad nauigandum, magnoqueincommodo futurum effeprædtcabant, fi reliquos ctiam æffatls mcfes inanibus confultationibui effluere {inerent,quibus res magis opportune geri poterat. Nam (vt memorauijpa“' cisanteàmcnfibus R.omæfœdercinterfeiôto, lu tres principes Paulo ui. auâoreVJ' lidinimam,atqueornatifbmamclalTemcomnmnibusimpenfisin Græciam aducrlm barbarum tyrannumftatueranteducerc. Itaque cohortantibus demùm VenetisH' gentickffejôcTurcis maxime forraidabilicomparata,in Turcameflituin. Sedhuiu* malignifæculifortunaaliéna prorfusamp;infenlaChrifiianis, labanteveteredilciplquot;'^’ prifcaqueyirtuteobfolefcente,itabarbaris turn fault,vt noftriapud Aâiacunipf®' montorium (quod Præuifam votant ,Üctauij (. æ far is viétoria inligne) collatiscii® Barbarufla iraprofperè viribus, Andrea Auria Cæfafianæclafiispræfedopugiunul^' tr«étanre,T ni cis reliétij,in tres itcrum partesdiuili, amp;nbsp;vel.uti in fugam adkotinaiu* li exidimatjone exuerentur, totque amp;nbsp;tanti pontificis opcimi, VenetorumqucconJ' tusirritifiicrint .caftro nouo praefertim paulo poE inDelmatia àTurtisoaupat* Ar pontifex poli Nouariam vrbem Petro Luifio àCælareK.omæ agentebiennioâOi® impetraramjCcIebratisquoqucnuptijsOélaui nepotis amp;nbsp;JVlargaritæ AuftrisCïbf“ filtæ.AlexandriFlorentiæducisviduæ, magno apparatucum doteredditusxv.®'*' lium,aureorum in Sabinis,quum forte per eofdem dies e vita.cxccffilfet Francil^“’ Maria RuuereusVrblnatum dux .adCamerinum recuperandum aiiimum Erat eniin vt ferebatur ad ecclefiam ipfo iure deuolutum, iam inde à morte loanB'* Mariæ Varani,quem eius oppidi ducem crearat Lfco pontifex, quod nullam vid^ cefmafculam Varanorum liberorum prolcm fupcrflitcm reliquitfetjfcd occup’^ Ruuereus,quód filiusGuido Vbaldus luliam Ioannis filiam, Clementepoiitificei*’ pugnantc,præterciusfententiam matrimonio fibi haberetconiumftam. fcaquepo’' tifex occafi onchæredis bellies rei.impcritiarrepta .j confcripto milite bellum inf“quot;' continuo moult : huiufmodi nanque tempus prudenter expedtandum cenfiierat,*!“ anteàvixinito pontificatucandem expeefitionem, patre acritcr relillentefrulWi“ cepiflet. Nequefefelliteumopinio,quum ad piujiam fiatim fufeepti belli oppidum aRuuereoiuutnereddcretur. Kelfitutum illud pontifex, grandipt'^'* cundisquialiquod iusin co prstcndcrent perfoluta, Aétauio Farneiio nepotlT cumducatusinlignibusbeneficiariüiurccóceflit, quum ipfum paulo ante in eiubf^ Ruuerei defunct!locum VrbispraefeCtum dixille,t, De ornamencis dcindei'ep/^j^ dijs ecclelîæ cogitans, nouos aliquot Cardinales legatos Verulanum Gallia' næ.IacobatiumPerufij.Eporedienfem Hononiæ,0lt;: Carpenfem Piceni creauiti'' quentes prgeterea ampliffiraosdoótiilimosque viros legatos protollendis rcligm^ controuerfljs,^ ad eos,qui ab ecclcfia fcmniiti crant reducendos, in Gerinaniaiib’i ftinauit. In bis pr mum Cardinalem Brundufinum, deinde Contarenum, quiKi''* ponenb conuentuipontificis nomine interfuit. Sub id tempus, quumexhaulloî'^ riotributa,veóiigalia, A'portoria multa,yel de nouo acerbe exegiliet vel au-xiufb tcra,Perufini,qui ob falinarum auótum vcótigal impofitum rebellàrant, armbdo tijamp;impetratafacere.coaóti funt.Ad hæc exemplicæteris llatuendicaufaabolitapf^ fusdecürionum poteftate,eosimmunitatibus plerifqueexuit,amp;ipforumlcgatoi mam fupplices,atqueatratos venire,amp;admilli fcelcris veniampetere cocgit.
tempus Afcanio Columns contumaciusrenltenti,totam in Latiopatcrnaniditioquot;^ ar mis abftulit.Palliani mœnia,amp; arcis papæ deinolitus, Icfuitarum focictateiii,q“f^ Paulusi 1 i.approbaùit inftituerc, per id tempus viri aliquot pietatecélébrés IgnJ nobili Hifpano prinxô ciufdem|magiilro ausäore. : Hidiuinis meditatwquot;'
-ocr page 453-laçantespraxîmadiuftxcre;pueros per Vrbesgratiscrudîendd, diutnîverblpræùi-cjtionibus infiftentes, ignoras anteà Indorum Brefilli amp;Perufcanas terras penetra-rnnt. Maxime in hisfloruêre.præterignatium. Laines Francifeus Borgia olim dux Gandiæ Boadiha,Lcdefina,Toletus,Canifius ,amp; alij muîti viri doôrina Si pietate il-luftres.Cxterùm quæ annis MDXXXIX.amp;MDLI. aâa funt,quia ea fufius in Far-nefij.amp;ContareniCardinalium vitisfum perfccutus,breui in prxfens tranfeurram. Nam per id tempus Cæfar in Hifpaniam reuerfus, in vxorem Ifabcllam Auguftam a-inifit,auditaq;Gandauenfium,Belgarum grauirebellione, Si in morapericulum efle fcntiens,perGaUiambreuioriitinereiterfacereconftituit. Lutetiam itaque Parifio-tumvcniensamicèac magnificentiffimè à Gallorum Rege Francifeo excipitur. Eo pontifex nepotem Alexandrum Farnefium Cardinalem legatum mifit, vtrifque pon-lîficis nomine gratulatum. Cæfar vt in Belgiam cum Alexandro legato peruenit, •ju»de pace cum Francifeo rege Parifijs agitauerat,in vita fecit, omnibusque animi ''quot;'ibusijsrebus firmandisincubuit, quæ imperium eiuscontinerent, parum detur-^îlïreligionisremedijsjinteftinis diflîdijs vexatus,tune cogitans, quæres fimulta-tfmamp;inimieitias interipfumamp;pontificem pcpcrit.Multa hyeme anni MDXXXIX. film Cæfareù legato aftade religtonis in Germania ftatu, quæ is conuentus Ratifpo-l'enfis manauit. PontificisinCæfaremitaauxère quæ ineodemconuentu adafunt, '1'10circatranfubftantiationisineuchariftia myfterium cardinalis Gontarenus lega» 'Hscircumucntusfuiffedicitur. Quotemporc pontifex ab externis rebus ad emen-
I iindosmoresconuerfus,quoilli reipræcipuum adferre momentum cogitaret,fic-piftopi commiflbs fibi populos,pro fe quifque inofficio coràmcontineret,vt ad eccle fias fefe fnas conferrent,diligcnter eos cft adho: tatus. Cætcrùm diuturna eorum con-liietudineviftus,hoc illis facile remifit. Reip.conftituendæ vaeans Egidianas confti-'utiones firmauit, ita tarnen vt auditoris cameræiura non infringerct. Referendario-
füm iura,immunitatcs,auéloritatcmauxit,Dccedentiumfaccrdotumfpolia camcrae ’poftolicç jppUcauit.qui ius teftamenticondendi non obtinuifi'cnt.Iudçis ad Chrifti ^dem venienttbuSjbona ante convierfionem acquilïta rctincre pernsilit, quo faciliùs conuertcreutur.Contraftuura veftigaljcontrahcntium fraudibus læfum rcformauit. tos,quififcutntabulis dcprauatisfraudarent,repreflît.Præfedoi-umcarceris,iudicû Wufarum ciuilium, Si capitali'^m iniurias, quibus inopcs vinftos vcxabant, repreffit. MortiioCardinale AuxitanoFarnefium nepotem Auenionis legatumcreauit.Diflo-'tttoautem eoconuentu,qv.i mdx li. Katifponæ habitus eft, Cxfarquifecuraturum t'impontificcpromifcrat,vt intra biennium generale concilium haberetur,difceffu-
'f
Germania poftulauit à pontifice, vt fibi in Italiam venienti, Si in Africam ad Al-^'tbnamexpeditionemtraiefturo adLucamoccurrerevellet, vt mutuis colloquijs ^‘Wando, quiddetotarationeconcilij ftatuendum elTe videretur, decernerent. {'’’probarunt turn vehementer profcétionis confilium medici, letale ei futurumdi-ïntesmedijscaloribusabvrbedifcedere inonnulli quoque fenatores retinereeum 'onibantur,in priraisq;Francifciregislegatifubuetiti,ncCçfar honeftiflima petitio-Jfinbelli Punici fumptum,quod turn aduerfus Afanagam, qui A1 gerij cum impcrio ^wbyuffa fuerat relidus,fufceperat, pecuniam impetraret, quæ demùm o.culto '°’’filijexitu ad excidium Narbonenfis Galliævcrteretur.Sed pontifex,amp; omnia çta-’(spericula,quæpublicamfalutemincludercnt facile contemnebat,amp; recrudefeen-1,!* P^'‘^untis Chriftianç rcipub.vulnera omninô Cxfari detegenda,indicandaquc vi-“Itrpentis peftis exiftimabat.vt vno concordiæ remedio fanarentur. Accendebatur
‘.“•‘pcntis peitisexiitimabat.vt vno concordiæ remcdiolanarentur. Accendebatur I ’quot;''ûvtirc pergeret,eadc cauffa magisac magis quod fubortacrat inter Fiancifcum Sc
D d Cæfa-
PLATINA D T VÎT IS
Cæfaremnoiia ïïmu’tas,veluti indiicijs deccnn jib’js,eius prifertïmoperain:ns,x\il« tonij KinconiSjamp;CæfarisFrcgolij (quos Gal'tisad Turcascum mandatis nnferat)cæ« de violatis.quare maxime prernebatur,\ctcnsq.. ' odijllaminacornprcflaaliquanJiu induciarum fide, in multoatrociusquàm antes beiü ineendiumexarfuracfievidcrc-tur, Itaquc Cardinale Carpenfe Komç legato rciiói:o,amp; çfiuol'o itinere Cafliam vb® cmcnfuSjLucam peruenicns,ibidem Cxfarem cxpeóhuit. Cæfar Lucana cùin venil' fct,ter pontificem,pontifex verb femel Cæîàrem ad mutua colloquia adijt, cuilinga-las enumerando plagas, quas nobis fiepe liai barus fioltis, ac nu per rurlum ad Büdi® in Pannonia inflixiflct,eô omnescogitationes,amp;.conatusfuos vertit, vteuinadpace® cum Francifcoregcineundamhortaretur,nein Gallos pcrNarboncnferaprouinc® arm.a verteret,veritus.Qnum nihil impetralfetjfuadereconatus eft,vt quas Algeriu® in African! copias effetrraielt;fturus,reliCta naualiexpcditioneaduerfus Furcaseduce-ret,fratris Ferdinandi, Auftriaciqueimperij præfidio, fi eareccntiadBudamvidoriJ Solymanus vteretur. Verùm Cælâr fataliinnixusconfilio infententiapermanfit,ni-hilque magiscotum colloquioftatutumeff,quàm vt Concilium, quodmaximè«quot; optareCæî'ar videbatur,in annum fcquentemindiceretur. Aól:umetiam,vteaenien-darentur’, quæ incomitijs Ratifponcnfibus male Cæfarispcrmiffü, praeter patrum regn las, aófaerant. Abcunte Caefare, pontifex Deumdemore,vt nauijiquot;' ti Cæfari foeliciter afpiraret, fupplictter precatus, nepotem Oedauiura Farnehu®' adponendum militiæ rudimentum in foceri Caefariscontubernio,ftudijfui,atq“* vt beneuolcntiæ obfidera collocauit. Si paulô poft perPiftorienfes montes Bon“* niam,atque inde per x'Kemiliam Sc FlaminiamSniodicis itineribus in vrbcm rediji' Cæfarem porroinfauAæin Algeriuraexpeditionis difficillimo anni temporefuR*; ptæ mox pœnituit: nam ventorum vi,amp; fæuis Autumni tempeftatibus clafleJil' ieéta,amp;maguaflorentiffimi excrcitus parte, vel à Pcenis extinóta, vel mari fa, inglorius in Hifpaniam elf rcuerfus. Clade Algerians accepta. Pontifex Graquot;' uellanirogatuNicolaurn Ardingellumàfecretisin Gallias nnfic, vt Regem adb” lum Cæfari affliólo inferendum pronum auocaret. Initio anniAlDXLI fex Cardinales legatos creauit Contarenum Bononiæ, CiJpadanæ Gallice Ga®’’’ ram,Perufiæque Ariminenfem. Conuentus quoque imperij procerum Vor®®J^ celebratuscff,£uietiamLutherusinterfuit,in quo inanibus difputationibus habi'!*' nihil, quod ad fidei concordiam fpedlaret, fieri potuit. Quum bellum inter rem amp;nbsp;Galium inltauratum magnis vtrinquc ftudijs gereretur, pontifex proT/ velinducijs componendis legatos ad eos mifit viros grauiffimos,Contarenu®v dem ad Cæfarem, amp;nbsp;Sa Joletum ad Francifcura regem. Contareno vcrQ,vita ft'’® in eius locum legationem Bononienfem fufeepit Michael Siluius Cardinalis V’ft fis. Inco-nuentuNortnbergenficuiinterfuerc omnium pene principum ,amp;l‘b^f’ rumGermaniæ ciuitatum legati, quum de dogmatum ditlidijs,amp; religionist'’'^ troue fijs traéiatum effet, quærcntibus locum Concilio idoneum rerum bus à pontifice nouo loco medio propemodùm inter Italiam ScGermaniam'’^ 00,1 ridenti generale,concilium, circiter calend.Noucmbris, ex S.C..tcrtio””j^ diélum eft,amp; très Senatorij ordinispatreseôlegati,qui bcneaufpicatoinchoin^iij fynodijfuturæquctotgentiumfrequentiæ federn pararent. Hi fuère Petrus P’quot; Parifius diuini, ac humani iuris profefiione^infignis, loannes Moro fecunda® rum,atquedoôtrinæfam3 fgt;er multos Germanise conuentuslegationis-muncre’ äus,amp; Reginaldus Polus Britannus-,qui fupra regiæ ftirpisdecus, amp;nbsp;eximislati^^j^ cundiæiaudem,eximiumChriffianæ.virtutis Ipecimenpræferebat. RecrudeA'^^
-ocr page 455-'PONTïFICVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;419
businter Gallos,amp;Hifpanos bellis, pontifex hasliteras ad Cxfarena,amp;Trancorum legemFrancifcum pro pace ineunda feripfit.
PXFLFS III. P 4P4 DILECTO FiLIO CÀROLO F.
Romanorum Imperatori Auj’uïto.
Hztri^/wc (H ChriHof li nofier,/altttem nbsp;nbsp;apoßelicam benediilioneni. Mirtim fortajjè
laboretn proeurandd inter te amp;nbsp;Chrißianißimum Fntn-Rf^e»» plt;tf«,f»t(cr à nobu alias, ac nouißhne per Le^atum ad te mißumfiußra ten-f4fHW.HHiic repeterezSedfieademiilaießa'i tua officium notlru}n,tjtiale inhec eße debeat, fecordatafueritßßattim affiiäum Chrißianitatis reßexertt,profectb eadeinM.aießas tua,e]iiaaijuita-tf ^'/apientiapellet,amp; nes qued a^ttmu valde neeeßanb agerefatebimur, «jr aquiort animo bas noßrat bterai legeaquas nobis Dei honor, fa^uspopultChrt^liani, proximi^, acgrauißimt periculi omnibus im-niinentis,metus ac dolor expreßit. Quamuis enim tarn inde ab initiopentißcatus no^iri/icut tua M.aießa-tinotumell.mhilantiquius nobis fuerit,quam lenire veßras iras, perquas viam infenßßimohoÜiaperiri td ChriSianitatis exitium videbamus, atque ob earn cauffam liter as,nuntios, le^atos^no^res fapiits ai nbsp;nbsp;nbsp;,
'^nmißermw. t}osepietiamipfi^icaamnaui^auerimus,ltcetbablenusàDeo(tloßrisforfanpeccatisobi-
^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nos amp;nbsp;Ulms gratia ponentibus)iionnferuerimiis obtinere, vt noßra preces nbsp;nbsp;hortationes ad pa •
temÀvob«exàudirentur. TameHquoadnobisfuppetetvita,nunqtiamanoßroefficie,captatajjViaceß-fmiutn nobis putabtmus. Sanbia ennn inßantia 'ßli Cbarßime) amp;nbsp;pia importunitas'cir’ tua: Maiebfati
I vidfridebet,nos non cedtre labori aut repi'lfa,ad falutem omnium communem,qusi fivnquam 4»gt;-l Im, hoc maxim'e tempore drcommuni bebteTurca in maximum esl addue'ea difcrimen. Siqnidem I illf per fepotentißimus,occaßone eiiam noßrarum difierdiarumfietus, nbsp;nbsp;mari inualuit,qua parte anteà
1 ir/ertorputalatur,(ir HHPgrfrwwi prop'e occupauit.Magna etiam nunc elatusfiducia,ex tjs quaibi nouiß I ƒ•”gt;«^fj}4vt viribus noßris attritis.fuis adautfis, valde timendumßt, nec omnino dubitandum, 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fequenti anno graue vulnus cbrtßianitati infl nbsp;nbsp;1, mß Der »lij'fricordirf nos iuueritmd qua mala inif
1 fendentia,cumremedium die nobtuq^conquiremus,nullum fane aliud pobi epemdiuinam nobis occurrit, 1 nbsp;nbsp;»ißveßra concordia,eir vniuerfale concilium.Quod citm tarn dudumindiblum,nuperrimeTridenticonuoe
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loco omnibus idonco,amp; prai ipue ad tranquillandam Germaniam apto,cuius quidem
I nbsp;nbsp;iiicljt«natienispracipuam citramhacfanbiafedesftonper habuit,vt debuif.mißrrimus^ebiam tresS.
l nbsp;nbsp;R. E.Citrdiii^lei .«tftcrHJB nobis reßat,vt veßra conciliationis cur am, quamuü hablenus infœliciter tenta-
I nbsp;nbsp;tarn,nunc acriusrepetamus. ^uain cum aquabinc inde cbaritate,animiqjHob}rifinceritate,cigt;'ergaV'
1 nbsp;nbsp;trunq^veßrum beneuolentia femper tr ablauimits, nullum^ noßri laborisfiublum retulimus, quemadmo-
’ I dMwexliterà legatiadtemißimoleßißimeintelleximus ; parte autem altera, certißimisnuntqs cir literit I «^(louiHiMijip/MmTureS maximos apparatus terra mariq^facere,ad nos proximo Vereinitadendos.Nos
'' I cmfiderantes,quedflantebocinterteeit'regemCbrtßianßigt;numbcllo,nulla eidemTurcapateritratione
I elißstizpebleaautem omnis prouideniiafirafutitra ebi : Stataimus enim Dei adiutorto vt »ibil intentatum ’ I f eltnquamiu.experiri iierum per nos ipfos,id quedhabienus per lit er O'S,nuntios, amp;nbsp;legates noßros aßequi ’ I '^npotuimus,nulla^atatisnoßraveltemporis ,atit alterittsrationehabita, predtreipb exneßraSede,
1 nbsp;nbsp;nbsp;Injus^jVor iter/4cere,colloquy vobifium habendi caußd,ßerantes ß non nebira,faltem eins cnins vico»
'll 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reuerentiatvos noßrum congreßiim pro falute pra/ertim publica non eße recufaturos,fed aliqtiem
I edUcttuiMotispropioremventHros.iHquoe«)» vtritifq^veßrum commode, c^fecuritatecongredinebif-I t«m,vt ed tn hoc, vtinam non extreme Chrißianitatis periculo, explicare vobis poßimus, qua Deus orKwi-1 pi)tensiH(})trauerit,adpublicamomniumfidelium,veßramqjetiampriHatamvtilitatem.Quamobremita I Msvrgentenoßriofficijdebtto,Mateßatemtuäper Deimifericerdtamrogamus,vtnobisfacultatemhuiiu 1 nbsp;nbsp;folleq«^ prabere,intertmqj ab armis ceßare, amp;nbsp;vidi» tabellarijs,amp; alqs per nos ad hoc mittendis,aperi~
I rijfdcere Dci dr Chrißianitatis caußa velis. Decretiimus enim peßeaqtia qualicun^Dei iadicio, nos tali I ifwipore.tdbbnspericnbs.inboclocereperirnuj,»KUdSpratermitterepartesvelparetis,veliudicis,qtitad ■ 1 Msneßrum^tffictHpertiw^tßßerarftamev»lumus,quodvosprebonttate,amp;ßngulariveßraprudetia, ',1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dd 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hniufmo-
-ocr page 456-At. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PLATINA DE VITTS
htuufhisJipericiiïif inimxiuerßs : tjrtodjj ttft null» alio rej^ilu moue», '.rtnßfalat» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tllUj'ft’
firainproprijittrednndat. Cum tanqitàm poteittißimi principespltu fjUMt cater:. iuccmtitt/air^i'M^ mittere poßitis, érplus Deo debeatis, cjnam cateri : propterea mcniores veflra di^nhatis atQiie conn entre altcubi nobiÇcitm, ne fins fidelißtmis nionti ts dure s prabere non recujabnif : C'um iM preßitcerepotueritis, quod ad ‘tqiialitatein noflrt in vos ainorù pertir.et, nos omniaffeblit vacttos que bunc laberem noßra cen'eatati non leueni ,'ntilla alia uß noßri öffn ij ac diuini obfequij, cii»itgt;iiiigt;i jalutù catfffa fufcipere. Hertainur infuper Serenitatem tuam, vt velit pro fuapietate curare atqutfi'' ficere^vt eninej pralati tuorum re^norum tarn Hijpania quamNeapolif amp;nbsp;Sicilia, alterumjj tuerum^ mtniorunnad Concilium quanto citiiu proficifcantarßcut ex officijßü debito, ac noßra etiam iußieufr cere tenentur. Datum Roma apttd S. Petrum fub annula pßataris. Die XI l. Nouimbrii, HDXLll. Pontificatus noßri anno nona.
111. PAPA DILRCTO FILIO FRANCISCO Francorum Refft Chrißianißima.
r/,
Wf in Chrißofih naßer,falutem (ff apoßoltcam benedidionem. Ftft vereripeßriiK^i ne hoc nodrum officiumfuadenda inter te, efffi retiißimtim Cafarenipacis,toties iams”^^ frußratentatum, quod^ bis litteris nunc repetereinßituimiis,nimis crebttim aiitinru't^
tuaMaieïlati Yideatur,praptereaqaodiaminde, amp;nbsp;ab initie puntificattuiwßni^''' nuatajdrnunquamintermiffacura,Uteris,nuntijs, amp;nbsp;le^atis, amp;noßris antea ó'nuperrini'e ob eantl* tnißu,demumqj nos ipßNtcaamprofecli, nibil altud cqtmus : tametß eadem tua Maießaspro tiia tia animum ad noßrum oßicium, neccßitatemq^ Chrißianitatis, amp;pericula HU impudentia retiilefi!^^ ramus eam.Q- bant eonßilturam effe banc noßram toties repetitam inßantiam,0‘ aqua animo bagt; Mr. literasperlebluram,quodvtfacerevelis,ßudios'eabstepetimus. Sienimvnquamantea(ßlichiiriß^' pax inter VOS expetenda, (ff omnibus modisprocurandafuit, hoc certe tempore ma^is eil. Turc£,illi quidem antea patet}tißtmi,nunc etiam opinione maritimarum virium aubii,(ff ^StqueptoxK^ apud Peßum in V n^ariafuntge{ta,elati,maximos terra, mari^ exercitus indies apparare dicuntiafi^ tiobis certißimeßonificatum cSl : nec verbpoffumtis diibitare, qutn hü copijs affliäam dilfenftonibos tritam viribus Chriiîianitatem, amp;nbsp;ipfampracipuèltaliam Vere proximo inuadantmec ßerareßM'' rint,eis paffe alia ratiane obßßi,quainßDei dementia, per huius quern fuademus pacts beneßaumdi'ß, potentißtma hoile tueri voluerit. Quamobrem nos banc curant die nodu^ valuentes, vt fiqita W mus ratione his malis occurramus, nullum aliud remedium pod diuinam opem, nifi tn Concilie vtiiodr li, veßra^ concordia, reperimus. Cum ip/ùin Concilium iam pridem, vf tua Maießas notât itilb^’ nuperrim'e Tridenti conuocauerimtis, loco turn omnibus idoneo,tum ad tranquillandam Gerinanidi^’^'^ ius rei fummo deßderia tenemur (vt debemus) maximeapto, illuc etiam tribus legatienodrisS. Cardinalibus iam dedinatis. Reß at nobis altcrum, vtpacis inter vos curant repetanius, eb nunc iccv' quo ma^iseffpropiusvrgetpericulum, vtßcutfacere debemus ,nunquam ab off cio nodro deßß*^' Conßderantes ißtur oninem poßea aper am feram nobis cff incaffamfuturam, ß ad vedram dißefi^^ extirnum bellum (ff potentißimi hoßis impetusaccefferit :ßatutmus (Deo adiuuantejpriufquatn enlt;^ (orruant,experiri iteruni per nos ipfis id, quad per noßros legatos obtinere nonpotuimus, nullaßMß temporis,neque noßra atatis,aut alterius reffedus rattone habita, prodire ipß ex noßra Sede, itefji^ß'. fus VOS arripere,(olloquij vobißum habendi cauffa,ßgt;erantes vos,ßnan noßra,at Uhus cutus vices reuerentia,noßrum contreffumprafertimpro falutepublica non effe recufaturos, fed aliquem adUd’’ nobis propiorem Venturas,lt;ff catera,vt inpracedcnti.
' lijs litcris rcgum animis in mutuam perniciem accenfis, parùm profccifle fex vifus eft. Quinimo bello inter vtrolquc redintegrate, Concilium aliquantop^ fufpcH'
-ocr page 457-., - - . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. P O N T T F I C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4'1
fulpenrum fuit,amp;: Icgati reuocati. Sub id tern pus Cæfar,qui diu poft infauftam Algc-iwaamcxpcditioncm in Hifpaniafuerat,quummagnisinBelgio detrimentis à Gallis feaffeétumcognouifTct,qui toticsable vidi,etiamfeprxlenteHifpaniæ fines in-ttareaufi fuiffent,cura Britanno rege Gallorum perpetuo hofte idis fcedcribtis, amp;nbsp;ad gerendum bellu m tempore conftituto, Hifpania excederc, ac in Italiam vt in Belgas propcrareqadnauigarcconftituit. Ferebaturautetotusiraturgidusin Regulum Gli-ucnfeniiquiante aliquot menfes Brabantos finitimos populos incontumeliamCxfa-tis Gallorum prxGdio fubnixus, magnis cladibus affecerat. Pontifex autem cognito Cxfaris decreto, fupplicationibushabitis Vrbe ad quartumcalend.Martij initio anni
, MDXLiii.proftduSjamp;impcrio fereonani ecclefiaftico circuito(fuit enimMutinx, Kegi),Parmx,Ferrarlx,amp; poftca Ancons,Perufix,Viterbi),amp; per pratiraonium) Bo-k noniam vfque profedus eft,vel niuofo veris initio,atque eo fenibus maxime maligno. I MaturatafiquidemprofedioneCxlarisaduentumprxoccupare,atqucitemTriden-I daisaftionibus,fl frequentescpifeopivndique conueni(rent,ex propinquo venturi 1 bmam prxbere, 8c ante omnino Cxlarem d bello auertere cupiebat, fed arcani confi-I lgt;)lliasgrauioresfubeflccaufas putabant,qui eum Mcdiolanenfis imperij domina-1 tiunaffedarediccbant, quum non obfcurè nepotum fuorum alterum infinuans,id I prxfenti pecuniacomparate peffe fibi perfuadebat ab egente Cxfare, 8c ad Belgicura
gt; 1 bellum properante, Cxfar quoque fummoaftu hançpontificis fpemnutriebat. De-
WiïCardinalis.vrbanarumrtrumcuramfecundaiamvice fufccpit.Alexandroau«
ttmYiteUio,quiprælidijs,belVicisqueoperibus prxcrat, Lconianx vrbis muro cin-munus impolïtuni, \ t poft quàm Koma ad Orientera folera vafta intus amp;nbsp;anti-^uis vtique mœnibus, à fr eqv. cntia ædium remotis reifte coramuniri non poterat, vel pKuis copijs defcndi,certum faltem amp;nbsp;tern porariu m ad falutem perfugium in repen-ùnopericulopcr Aeliiun pontcm ad Vaticanas xdes populo pararetur. Cæfarde-Diùrntardiftimanauigationevfus,circa folftitium Genuam peruenit. Exccptuseft
[ ornatiflirao AiiTianæ\lomusapparatu,amp; præfto eiadfuereCofmus MedicesFloren-l tiïdux,Mfonfus,Vaftius,Ferdinandus Gonzaga, acc Bononia miffus àpontifice Pe-1 UusLui'dusFarnelius, Ottauij Cæfarisgeneri pater, qui quumeadecaulfa veniffet.vt I liexplicandamaxunaruraarcanarumque rerura confilia colloquio dies amp;nbsp;locus fta-I 'üeretur,adid pr^dururn .atquedifficilcmCæfarem rcperiebat-,properanti nanquc 1 fibiin Gcrmaniam,amp; animo à pontiftcis congreffu alienato,quippe à pace abhorrens, I quot;onignorsbat nihil aliud pontificem, qu^m pacem ab fe requiiiturum, nihil collo-
tl
(1
lt; I ’i'lio opus hbielle refpondebat, ne rcliquuraæftaùs tempus Sicambrico dcftinatum 1 1 ^\lo,inutilimoraconfumerct,quandorecentibus iniurijsaffedlo,nullusconcilian-rege Gallo pads locus amplius rclidus effet. Nec decorum videri Cæfari pof-,gt;^5toncordiacogitare,nifi prius vindicatis iniurijs ,actum demum matura, certa-Vfpaxabipfovittorepeterctur. Inhanc quoque declinandi colloquijfententiam ’^tuptè filiam à Bononia Uteris acciucrat , vt earn ex itinerc ad Papiam inuiferet, foflqu^m pontificem minimevifuruseffevideretur. Hiscognitis, pontifex demul-
\ ^'ummifitjbrewiqucciusiuucnis opera ingenioque.quum fumma quoquead per-
I 1 Wendumincffetaucloritas,Cslaradduftuseft,vt adBuxetum cumpontifice iun-l Vtetur. Id oppidum eft: Pabuicinse familiæ inter Cremonara ,atque Placentiam.
1 f^rcquiexiftimarcnt.Csfaremad id colloquium fe inuitum trahi videri voluif-I ^ntBritannixregcmponûficiædignluüshoftcm, contra Gallos libl feed ere con-
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D d 5 iundtum
-ocr page 458-42« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PLATIN A_ DE VIT IS
iurnSum ofTenäcret Cæfariautem (îbi arma in Germaniam paf.inti, quufflpêèunîi deeflttjpontificiMediolanenfe principatum cupienti perambagcs obtulit,vtgrandi pecunia perfoluta, Oclauius neposInfubrum Augufla aucloritate dux conftituerC' tur,cùm res non conuenirct. Hifpanorum cnim vei futijs baud fidebat pontifex. Ini' perator cum CofmoMcdicedercdimendis impcrij hi;arcibus,quæ Cxfarco prifi-diotencbanturopportunetranfegirjta vtfuprpducenta millia aurcorum nummÛB inbtlücosfumptusfoluerentur. At pontifex, cùm perfonae,tum reipublicæ dignitatem domeilicis commodis anteferrct,priuati confilij cogitationes peniîùsabiecifi'n eamque vnam omninô curam incubuit,vt Caîfar repræfentato Ferdinandi fratrispt' riculo, amp;propofitis æquiHimis de pace conditionibus, ab in(lituto bello,contra So lymanum verteretur. Pontifex priorBuxetum veneratad vndc dmum calendasb-lij,poflr';die totius aulx occurfu Cæfar oppidum ingreflusfucrat, fed veltriduiaccU' rato colloquio,turn pixdurum,inueteratoqueodioà Gallorum amicitia abhorren-tem expugnare eum Pontifex non potuit. Igitnr illo pacem abnuentc, Paulus pofto lauit, vt poftquàm ipfe hortando nihil profeciflet, fenatorcs Cardinales deconcof' dia reipub.Chriftianx commodoque difertè verba faéturos, audirc minimègrauato tur. Id verô Cæfar honori fenatus facile tribuit, amp;nbsp;Grimanum Cardinalem orantf® ociosèaudiuit. Sed vt à veteri conGlio difeederet, perfuaderi non potuit. Pontdn* quanquàm conciliandæ pacis conlîlio deieôlus, ratianena amp;ftudium æquitatis,vo ræque gloriæ decus alioqui femper eximium in Cæfare cæca obftinatione ÛJpeWf' mirabatur. Ferdinandi tarnen regis pericula, quxeià Solymano imminebantj?' pub.pariter acamicitiæcaufla,fe minime negleôturum Cæfariconfirmauit. Necff^ tô polf ßaptiftamSabellum prætorij præfeftum, amp;nbsp;Iulium VrfînumcutnXXX ' hortibus tuendo Nocico ad Pannoniæ fines tranfmifit. Quinque diebus eoco' quiqfruftrà confumptis,amp; Gxfare in Gcrmaniam contendente, pontifex r, greffu Bononiam cft reuerfus, vt feftum diem diuo Petro Apoftolorum P'‘'quot;^'F|L catum,folenni cæremoniacelebraret, Quoeodem die Barbarufla àTurC3,y^ rum regisrogatumiflus,vtGæfari infigne aliquot damnum inferret,àPontij’'quot; lisadTarracinenfiumlittoradelatus,ad Oftia Tiberis appulerat,tantoterrort minumaborain montesrefugientium, vt populus Romanus fubito metuco’’*-tus n fugam,vrbcm omninô defertnrus effe videretur, nifi à Polino Galli to,quicum Barbarufla erat,literx ad Rodulfum legatumconferiptx,allat'^4“L,. mam per Tarracinenfium prxtorem , tumultum magna ex parte compreiquot;! Cæfar in Germaniam profeétus,Sicamfiris domitis, legatum nepotem pontifia'’ , xandrumFarnefium Cardinalem audiuit,pro pace inter fe amp;nbsp;regem Gallu® fum. IsCxfari xquiffimas pacisconditioncs obtulit, Regem fcilicetregnib'^^P^j, tani amp;nbsp;Mediolanenfis principatus iura Cæfari conferuaturum, SabaudiatnD'^'^'f a, diturura ea lege,vt Subalpinam regionem bello acquifitam retineret.
cùto recufaflet,leg3tus paululum commotus,fe exiftimare, haud longepoftC^’y . earn occafionem defideraturum, dixit, rebifsque infeâis difeeffit. Sequutus c*',^^ nusquadragefimusquartusfupra millcfimum ac quingentefimum àpartu Vif? poft grauiflimum inter Cxfarem S£ Gallum bellum, amp;nbsp;maxime cruentam ad lam pugnam, in expeftata pacevaldèmfignis,qux certisconditionibusifta Crepinium in Sueffionibus caftellum ad x 11 i i, calendas Odobris. Hocc^’i^ dx pacis nomen quum al ijs Europæ principibus incredibilem lætitiam attulrt» verô Paulum pontificem in primisexhilarauit, qui paulô ante maxime /oJen”' ftipplicationibus R oms cckbratis, inteftinis Chriftiani belli difeordijs
-ocr page 459-r
7
7
;lt;
.....P O N T I P I C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^3 “'■fijaccuratisjcontlhuisque precibusexoptabat,quumccrtô fcîrct.non aliter indi-ô'iinConcilium fatilem fucceflum habiturum, nHi prias inter reges compofitis o-«j)s,rerumhumanarum(.ontrouerfiçfinircntur. CognofeensvcrôquçinpaccCrc-pinijcontraR-omanam curiam reges agitauerant,Concilium bello hadenùs impe-ditum denuo conuocauit in fequentis anni menfem Martium. loanncs Maria de klonte, amp;nbsp;Marcellus Ceruinus, qui pontifices maximi alter ab altero pofteh fuêre, tunicodem PoloTridentumablegatifunt. Legatos porrô fcquutifunt aliquot præ-dari nominis epifcopi,quos ad reprçfentandam eius ordinis dignitatem,excellent! in-geniodoftrinaquefupracentum pontifexadfcripferat.qui de rerum diuinarum verleite filutequelabantisreipub.in confenfu gentium omnium difputarent. Frequentes îrçtereàex Gallia,amp;Hifpania patresTridentum conuencrc, vtfæpiùsindiâiumcon-diium,amp; fepiùs emergentibus caufis fufpéfuni,tandem inchoarent; fed quum id quo-Hue Lutheranis minîis probarctur, modo locum, modo prçGdes, modo aliud atquc 1 ’liudcalumniantibusjilludfatismanifeftcconftitit,nihil minusipfis,quùmgenerale
tonciliumcuræeffe,quod vfque ad id tempus,quafi per prouocationem hKomana Stdepoftulaucrantjatqueitaeaquoqueresoptato eueotu etiam turn caruit,prçfer-tim quum fimultate inter Cxfarcm, Sc pontificem orta, peftequeTridenti (.vt diuul-JatumGlit}inualefcente,poft habitas aliquot feliioncs, amp;nbsp;falutariaquçdamdécréta tximinata promulgataque, ex pontificis auéloritate concilium Bononiam tranfla-tum fuerit. Cuius eiufdem an ni principio, per Prouinciam amp;nbsp;ditionem Venaufinarn AuenionenfemqueàLutheranisaliquot populis magnus cft tumultusexcitatus,qui tuultisin partes fuas feduâis,amp; in his oppidis Gabriere, Mirandula, amp;nbsp;Broniosoccu-pitisjlongius graffaturi videbantur, ni propere A ntonius Triuultius, epifeopus To-lonenfis Auenionis pro legato exercitu,adiuuantibusregisFrancorum miniftris,col-Icâo principijs obuiam féliciter iuiftet.lsigitur deuiâis deletisque omnibus,amp; oppidis pontificis iuffuigne exuftis .foloque æquatis, cunéta in pofterum reddidit paca-
S'
1 tiori, Obiére per hæc tempora maxime infignes bonis malisqueartibusvirlHenri-1 tusAnglorumamp;FrancifcusGallorumreges,Odoardo vi.amp;Henrico n.Britannix I ^GalliarumregibusfuccefToribusreliélisûtem Alfonfus Vaftius,rei militaris peri-1 tiainfignisdux,ôc Martinus Lutherus, omnium fehifmatum hqrefeonque auâtor 8t I ptincfcps,quum iam xxix.de reliquo Chriftiano nomine bbi fuisque triumpha-l te iu{lus effet. Pontifex in confiftorio Cxfare petente cunéias cathédrales ecclefias 1 Infularummaris magniOceaniorbisterrarum,quem vocant,Noui,amp;IndiarumOc-1 e!dentalium,difiunxitï prouinciaMetropolitanç ecclefiæ Hifpalenfis, cui metropo-I l'tico iurc fuberant, arthiepifeopo Hifpalenfe confentiente : lllarumque epifeo-
’ 1 ^s,clerum,populumacorreftione,amp; iurifdiciionc eiufdem archiepifeopi omninö f 1 Vieillit. Vrbesquem3gnasillarumregionura,Mexicanam,fan6tiDominici,amp;Re-
y iSi 'iT
SUniledcs,metropolitanasconftituit, carumque epifeopis archiepifeopi dignitatem, quot;tti,palliumamp;crucemconccftit. Mexicançverofedi.fcptcm ecclefias,Antequeren-Mechoacanenfem ,Taxcalenfem, Guatinalienfemciuitatis regalis ,'Nauenfem, Lhrapenfem,8c quæ in pofterum in noua Galitia erigendæ funt cathédralesfubie-
ttt: Metropolitan«S.Dominiciecclefias oélo, Conceptionis,Vegenfem, Infulçfan-ff!Ioannis de portorico,lnfulæ Cuchx, ciuitatis Decoro prouineix deVenceucla,
? '
U* à'
Marthç, Carthaginis nouæ Trugilli prouinciç de Hondras; Regum archie-pifcopaliecclefiç, fedes cpifcopales quinque, Cufcanam, Qmtenfcm, Caftelli de auto prouinciç terræ Firmç,l.cgioncnfem in prouincia de Kicaragna.Papaianenfem, Çcu qu^in futurum in cis regioaibus erigendæ funt,parère fanxit,Sc îuffraganeos
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dd 4 ipfarum
-ocr page 460-4\4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PLATINA DE VITTS
ipfârum moreS.RomanxcccItfiæefTe voluit, ßclhim poft hæcacre,amp;periculofuB CæCir fufcepit pcrdomandæ Gcrman æ caufla , quç non modo multo maxima a parte ab inlbtutis maioriim fuorum ,placirisqucrclig onis imp'è dcfciucrat,feJt' tiamà maieftateimperioq-jCçfartSarrogantiftimè rebellàrat. DeficicntisautemGtr' maniae duopræcipui duces extitcrunt Philippu'Lartgrauius Hcflbrum princeps,î! loanncsFrideritus Saxon U mrcguîus,qui contumaci animo content ptis diucùmCr farisediâis,tû co præfertiin iuftiijquocum alijs principibusad Ratifpoiienfemcon' ucntum jn quo de communi Germaniæftatu publica pace, amp;fidei concordia traâi* retur,euocabâtur, pro deftndenda libertateGerraanici nominis,excitisinidbellui» libcris ciuitatibus eadcm infeiftis fefta,arma fumpferant.Fœdus hi ad communétuen-dam caufamin SaxoniæoppidoSmalaaldodiu antèpercuflcrant, indefœderisSnijI' caldici nomine eonim confpiratio vocata. Hi euangclicorum, amp;nbsp;proteRantium Ip«' ciolisnominibusafTumptiSjCaefaris conniuentia,focordiamamp;ignaaiam interprcta-ti,abutebantur. Casteriim Cæfarprodignitate fua nequc id fæuum bellumreformi* dans,recum CardinaleFarncfio legato anno ante communicata,ita illudinchaaeit, vt,qui initio parum paratusarma accepiflet in Vindelicia,ægrè promptifnmaru n,at* qu'c vrgentium hoftiumimpctum fuftineret, amp;fcfe in Baioariam amicilia Guil'd”quot; principis fretus, rccipere cogeretur. Hoftium numerus tota Germania delectus^* rat ingens, ad l xxx. millia peditum, amp;nbsp;x v i ii. millia equitum æftimatus. AdCï' farem autem cùmaliæ multæ è Belgis, In(ùbribus,amp; regno Neapolitano colUft^ tumpræcipuèltalicorumtresnobililnmælegiones,amp; mille Galcati équités à PaU’' pontiticc religionis atque amicitiæ nomine trans alpes mbTæ, opportunifihnott''* porcFarnefio Cardinale legato,amp;Odauio fratre Cæfaris gencio duce ftiperuei’*' runt. Fuit Cæfaris exercitus ab initio hoftium longe inferioi ,ad triginta quinlt;l''® millia peditum ftilicet,amp;tria millia equitum. Burani comitis adueutu adduoJ'' cim milliaéquitésaufti. Quibus auxilijs confirmatus Imperator,bellum quod'* ferebaturconucrfafortuna,itahoftibusintuEt,vt protrado per oftomenlcsbdl* fradoque Germanorum impetu quum nufquàm ferè iufto prælio e'.fet dimicatui”» Germania omnis inter Danubium, Albim,amp;Rhenum incredlbili fœlteintevtr*’' que duce capto, alteroqueelcftoris dignitate exuto, poftremo fubada lit, pecunia impofita imperata facere coaéta. Hac viftoria vehementer lætatus eft P“”' tifex,præ(crtimquum religioniscaufla ipfomet auxiliarescopiasfubminiftrante'’' lum illud Cæfar fulcepilfct. itaque Francifeum Sfondratum Cardinalem itineribusadeum ftatim gratulatum mi'fit,Icriptis in eandem quoquefcntentuæ' teris, cùm Inuiôift'mi amp;: Aîaximi imperatoris præfcriptione,amp; hæc quidem p»’’ lice. Clàm vero pontifex non obfcurè Cæfari infenfus erat, veritus ne illcadt*’’ tius Italiæ imperium afpirarct, præfcrtim quôdne ipfe vfquàm ,vti publics Rb'' tatis defenfor , commouerefc poflet, graues Tridcntini Concilij compedes in*®' eiftet, quum Cæfarianæ partis præfides pontificiæ dignitati grauiter , nuligneq“’ aduerfos cxtitiffedidiciiTct, famaque vulgâflet: Cælàrem, quo Germanos inoffi^quot;’ contineret, priuatique commodi gratia, non publicç vtilitatis Concilium in loagui” protraherccon .ituifle. Quo falt;Sum,Vtamp; Petrus Luifius filius, qui niinquàminip*' trarc potuerat (hæcalia fimultatumoccaflo fuit) vt Parmæ, amp;Placentiæ principal® fibi vel potiùs Oftauio filio Cçfaris genero à pontifice donatum probaret,reW C,æfarc,non ignaro,autdiftimulantepâtre,ad Gallias partes fèfcconuerteret, pontifex alienati animi non obfcura ligna daret, quum aliquando iniquiùSjq^^j” Chriftiana pietas flagitarct,amp; pontificia maieftas requirere videretur,C£farcm Ang'
-ocr page 461-P’O N T T F T C V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;425
Otrçfeos damnato adhæfifTe in fuam contumeliam afîiduè prædicaret. Hune in mo-«umCæfari non difmulanter iratus, de concilijjquod Tridenti in gratiam Caefaris wlebrariiufferat,fufpenfionetranflatione4uc apud Bononiam cogitare ccepit,amp;eo ^Uidempropcnfius.quôdquibufdamfandionibusodiofadifputatione ad decretum te!atis,quorundam(ubornatorum præfulura malignhate dignitatem fuam perRrin-gi, amp;offendi cognouilfet. Itaque eiufdem anni,quoCifar de Germanis viéloriatn «tulit,initio,Icgatipontificijaensintemperiem exeufantes, monente pontifice, reli-ôo Tridento Bononiam fc contulerunt. Atque ita viuente Paulo tertio biennij fpatioannis M D X L V î. amp;nbsp;X L V 11. quibusConciliumTridenti,amp; Rononi® celebratumfuit.decem fellîoncs habits,ofto priores Tridenti, dus reliquæ Bono-niæ. Prima fefùone idibus Decembris anni M D XL V. celebrata, initiumCon-ciliofaélum. Secunda,ratio viuendi, amp;qusinConeilioferuarideberent præfcrip-ti. Tertia,Symbolum fidcipromu’gatum. Charta, canonicarum Icripturarumin-itxeditus. '/îmnta,peccatioriginalis. Sexta,iuftificationis. Septima,f3cramcnto-fiim in vn!'icriùm,priuatim vero Baptifmatis, 8c Confirmationis doftrina 8c cano-Bes promu!pati,atquead falutem ciciicorum vitam cocrcendam leges, quas refor-mationes vo\.ant edits. Olt;Slt;aua V. idus Marti) anni M D L X V II. Concilium TridentoBononiam expontibeisauftoritate tranbatum : dus nouifûmx nullis re-busmemoratu dignis Bononisablumptæ. Quiim vero nullisCælaris ,aut obtefta-lionibus,aut cont. Ratioaibus pontifex Paulus i i i. adducipotuiffet,vtfuosEpifco-posTridcntumreuocaret,Cæfar anno,qui fecutus eft Angufts conuentu habito, ptïfatusferiùsquàm fpcrauerat concilium fperatum finem habiturum , deeorun-dem principum imperij conlilio , librum euulgauit certa religionis capita conti-nentem ,quæ omnsspafiim obferuarcnt,donecconcilium perfieeretur. Vndeet-iam I N T E B. 1 M fine INTEKKELIGIO quafi ad certuin tempus duraturum librum ipfum infcripfit. Hsc res in pontificis animum altius defcen-dit,8£iam apertas cum Csfare iimultates concipiebat, quum aliéna curantem, SC C|uæ pontifici) muneriserant, molfcftiæ bbi folumexhibendx caulfa , contraqu)ini fentiretoccupantem ,grauiter fcripta epiftola aceufaret. Sed ante omnia exafpera-bant eum Placentiaerepta,Scfiliusoccifus, qui alienatob Csfare animo, 8i eivbi-que aducrfus,atque Gallicis partibus addié'tus, nuper etiam lo. Luifio Flifco Andres Auris trucidandi,8c occupandx Genusfocius,atque adeo audor fuiffe(fal-fotamen) dicebatur. Quamobrem Csfarimaximè 8c fufpedus , óc inuifus Csfa-danorum confilio, confpirationecontra eumbprincipibusciuitatisfada,domicon-^ssïfus fuerat,^PlacentiainipfotumultubCsfarianis,incredibili cum pontificis moe-’'^'toccupata,8cParmasgrèbpontificijs retenta,ita vt prudens 8c dißimulare om-phfolitus pontifex, vnam temporis opportunitatem expeftare videretur , quain-’quot;das illatastuto poITet vindicate. Hsc agitantem mors eum intercepit, concep-«X dolore fimul 8cira,8cquod Odauius nepos,quem poft patrisnecem, veritusne 'itïquoque eiusinfidiaretur,in vrbe cundanter continebat, ipfo inuito ac vitante ^oma clamcclerrimèprofeélus.Parmam vel fcriptis litcris minitabundus occupait tentaffet, ?c à Camillo Vrfino vrbi prsfidio b pontifice impofito non admiftus (quod pontifex euftodiendam, non duci iuueni tradendam putaret) in proxima lürris Clars arce fubfiftebat. Grandsuus nanque fenex.Sc omniscontumelisin-folens, dolorisimpatientia non multö poft in grauem febrem incidit , cui quum 1 diutiùsrefiftere nequiret, corporisvinbus deftitutus, iutegerrimisalioquifcnfibus, 1 quinto poft die ad 1111. Idus Mouembris paulo ante lucem in Qjdtinali, quo fefe 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lgt; d 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tanqubm
-ocr page 462-P L A T I N A D E V IT I S
tanquam adfalubriorcm vrbislocum cönferre folebat, facramcntis ecclcfiaftifisp’^ fufccptisèvitadifccfiit,annoàpartu Virginis MDXLIX. actatisLXXXI.mcn'« VIII. die X. pontificatus vcrô x v. die x x i i x. conditus autem eft temporan® monumcnto in Bafilica diui Petii, domefticorum humerispcr mediam vrbcninul' la pompaeodcmillatiis. Vacauit tumfcdesmenfesduosidics x xix. Fuithicpoquot;' tifex inultis inlïgnibus virtutibusclarus,humanitate,3ffabilitate, dementia, coniW' te,præcipuc vcröprudentia lïngulari,pcrlexaginta ferc an nos, quibus publica munt' ra obiuit féliciter collecta Vnus omnium fuæ xtatis principum aptiffiniènoucrat legere hominum ftudia nudarevoluntates,rcrutari,atqueintrolpicere fenfuuæ int'* inosrccciTus,in m.tgnosfcilicctvfus publicarum aélionum . Ea autem omniafolcft^' tum affequebatur, quum in negocio diflentiendi materiam fimulata confultationt prxbuiflet.Hinc collcéla parataque habebitrefponfa,quç legatis daret, cxcufation«' que légitima in alternosvfus opportune tranflata,Cæfaris, amp;nbsp;Galliæ regis offenfionc* eruditiliimè deuitaret. Hifce virtutibus adiunâam habuit bonarumartiumlit^f’' rumqueegregiamfcientiam,m3thematicis nonnihil operam dédit. Eorumtaint'’ ftudiorum,quod occulta,amp;exitu plerunque vanafint, amp;alioquifacratisvirisparuin digna,culpamfubftinuit,do6tos,amp;eruditos viros amauit,erga fuos vero fanguæj’ propînquitatc fibiconiunâosadeôindulgens,vt amp;nbsp;intemperanter eis fauciet,^’“ lummos honores ,autad fummum audoritatis locum , ftabilefque diuitiaseofd^'’’ proueheret. Certè fufeeptisC C.millibus aureorum Mutinac amp;nbsp;Regij cum Fcrr*' riæ ducequïftionemfiniuit. Contrà voluntatem complurinm Cardinalium Luifio Parmam,amp; Placcntiam nobiliftimasRomanæ EcclehæbeneHciariasin G»’“' Cifpadana vrbes vedigales.CamerinoEcclefiæà nepote Odauio reftituto,dccf'''' quemilliumaureorumannuotributoimpofito, addixit: amp;nbsp;quod antea faétunH’j’.^ meminerant,duosnepotcsFarnelîosfratres in idem Cardinalium collegium iiit. Sed fuperioriseum faéti haud dubièpœnituit, quum Octauio, Petro LüifioP^' trcintcrfcétOjperfuadere conaretuFjVt pro Parma Camerinum reciperet Huius'^ rpeumexeufare libet,quod ab infigni indole, amp;nbsp;omnium virtutum concurfucuquot;^'®’ honores promeriti digniflimi eflent legibus,quifoluerentur, Et certè pontifex, omni natione qiiofque, virtute,doótrinanobilitatequc clarilllmos hoedignitati gP' du fibicxornandosfnmpferat,noneratcur fanguine iunétos ijfdem virtutibusÜ'“' ftres illiberalitercxcluderet. Fuit autem ftaturamediocri, capite non magno, lis ruti!antibus,nafo paululùm produôto,labijs paulô eminentibus, promiila viribus corporis firmis. Et nili grauioribus veéligalibus, tributifque paulôalp^ riorfubditosaflîduc vexaflet.in hisTriennali fublidio toti ftatui ecclcfiaftico nemo ad eum diem per multos annos iucundiorem fui memoriam reliquiflei. quanquàm recens roortuus nonadmodum probaretur, infequentium temporuiaW' rnen infelicicuentu maximèà bonis omnibus, Si abînfim.3 etiara multitudincd^^'' deratus cft.
IVLIVS HL PAPA,
■5^* vlij Tcrtij maioresex oppidoagri Arrctini, cuiMontis Sanâi Sabiniquot;^ men eft orti,familiæ fuæ recens nomen de Monte,à natali locoobtinueP’’ quum antiquitus Ciocchidicercntur. Pater ipfius Vincentius Fabiani’’' lius,intcr celeberriraosvrbis iureconfultos, amp;nbsp;difertus cauftarum, quï t”' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n®
-ocr page 463-P o N T I F I C V M'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^7
fam Pontificcagîtantut, patronus fnit : mater vero Senis nobili loco orta eft. Ip-fi natus eftRomæ inregione Parionis.propèdomosMellinorum IdusScptcm-bris, die qui Sanélo Nicolao Tolentinati facer eft, anno Salutis M CDXXC VI1. loanncsAlaria vocatus. At quanquamin Vrbenatusamp;educatuseffet,Arretinustimen àpaterniagri natalibus eft diftus. Patruumhabuit, Antonium de Monte, vî-rumiurisciuilisfcientia egregiuni,doótrina,amp; rcriim experientiailluftrem,quern ex archiepifcopoSipuntino,amp; Kotae auditore.Iuliusn, papaCardinalem prcsbyterum, tituIiSanâæPraxedis creauerat. CuiusdiligcntialoannesMaria, adhuc adolefcens ingenio docili,poft humaniorum literarum ftudia, in quibus Raphaele Brandoli-no Lippoviro dofto præccptore vfusgrauiter profecit: Perufiæ amp;nbsp;Senis celeberri-. misgymnafijs iuris ante omnia ciuili pontificioque opcram ftrenuc nauauit,vt eo cer-_ tonobilique iurisprudentiæ præfidio,familix fplcndorem,dignitatemque lucrc-tur. Quare cum eruditusamp;eloqucns, turn rerùm experientia infignis euafft. Telles funt orationes multæ, vernaculaamp; latina linguaetiam in pontificijscelebrita-t'bus, habitæ, amp;nbsp;præfertim ilia, quam adhuc iuuenis in quinta Seffionc Lateranen-^ ftConcilij, fub lulio fecundo dixit. Quum p^truo fe archiepifcopatu abdican-tc. archicpifcopus Sipuntinusalulio fccundofaduseffet, Perufiæ amp;nbsp;Vrnbriæpri-^ mum,prolegato , patruo legationcmobtinente fub Leone X. fecundiflima nominis fama fuit: deinde fub Clemente Septimo bis vrbis gubernationi intégré præ-fiiit; eratenimmirificus iuftitiæ,amp; æquitatiscultor . Qyin amp;nbsp;fuauiffimis moribus ornatus quum effet, vniuerlis Romanæ aulç optimatibus gratiflimus fuit. Vnum tarnen in eo'homines reprehendebant,quod nimijs indulgerct voluptatibus, quæ ramen resdum priuatus fubalieno iraperiofuit,cumminime à publicis muneribusa-iiocabat: nam Aemiliæ amp;FIaminiæprælidens, Ariminum Malatcftis,qui rediuiuis femperviribus,oppidumfæpius ercptumoccup3rant,eieótisegregièreccpit. Vrbis excidio in vitæ penèdifcrimen incidit, quandocùm alijsaliquot prxftantifiimis vi-ris,ipfeetiam à Clemente v i r. rei numariæ difficultatibus implicito, furiofis mi-Jitibus aurumqueimmaniter , amp;nbsp;infolentiflimè petGntibus,obfes datus fuit, quum bisin Campum Florae omnes fimul ad patibulum cathenati latronum more traélt effent, bifque fententijs de corum fupplicio, in militum corona graui, amp;nbsp;infcfto concionis fremitu effet diftïpatum. Cæterùm fuga cum focijs incoliimis die Sandi Andreæ facro quem pofteà coluit clapfus , diuinaque haud dubiè prouidentii maximofacerdotio refcruatus,libertatem affliólo pontificimaturauit. Pauli tertij pontificatus initio, Bononiam pro legato admiiiiftrauit , pofteà auditoiis Ca-meræ apoftolicæ munus fumma cum laude fuftinuit. Cælari Caroîo Quinto à vi-doria Tunetana’, Neapolique ad vrbem venienti, pontificis nomine obuiamTar- , '‘sinam vfque profedus eft. A' quo'deinde ponrifice liberalitatem , amp;nbsp;benefi-ffntiam in benemeritos cxcrcerc folito, aliquot aiijs leôtiffiniis viris adiunßis, tnter quosPaulus Quartus , lacobatius, Sadolctus,Carpenfis, amp;nbsp;Polus fuercjprcf-b)ter Cardinalis Sanfti Vitalis tituli Veftinæ, annofalutis MDXXX V Left creams, Ltcertc paucifuerunt, qui in Roinana curia diuturnius,iuftius,fidelius,amp;. la-, boriofius per tot annos, quàm Iulius tertius verfati fuerint, in quo vno nullus. Vnquana in maxima varietate rerum gerendarum fupcfbiam , nullus auaritiam, nullus negotiorum, quæ is fufeepiffet, negleöura , autiquæftus aliquam cupidita-temnotauit. InPauli pontificatu,aliquot legationibus G.illiæ Cifpadanæ, Flami-niæamp; AEmiliæ,S: nouiffima Bononienß intégré adminiftratis,concilio Tridenti-noapoftolicae fcdislegatus,collegis MarcelloCeruino,8cRcginaldoPolo pontificis vice
-ocr page 464-4î3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;platina de VITTS
vice præfuit. Pauto Tertio vita fundo, Roææin Vaticano, pod diut'irnim Cat' dinaliumin partes dedudorum difeeptationem/tandem pra'teromnu;ni.fpcm,amp; cundis inopinantibus, tertio vacantis fedis menfe iam fere tranfa/to jfcptcmamp;qW' dragintapatrum, qui turn in comitio aderant, votis audoribus Farndio amp;nbsp;Guid^ Card nahbus, Marcello veroCrefeentfoftrenue operam nauante,exepifeopoCardinale Pfæneflmo,Bononiæque,amp; Concilij legato, vii. Idus Februarijcircahoran* nodis tertiam anno M D L.pontifcx maximus renuntiatus, lulij Tcrtij nonitniB lulij I I à quo fortunæfuæ initia cmanafleaffirmabat,memoriam fibiadfciuitjamp;pro-ximo diui Petri Cathedrae AntiocHenae folenni die,de more à Cardinale Cybo dii-conorum principe corqnatus eft. Sedit autem imperatore Caefare Caroloquinto Augufto,annosquinque, menfemvnum,amp; dies fexdeciin. Pontifex porro coro-natus die fando Matthiae apoftolo dicato, facraeanni quinquagefimi lubilci falutis M D L. celebritate,more maiorum apcrtisfolennibus quatuor portis initia fed) quern toto anno religiofccoluit,cafdemquc anno vertentc, Epiphaniae die vcfperi, magnacumcacremoniarum pompa clauht. Conuenére tunc ad vrbem frequentes gentium , fed tantum Italicarum concurfus, fàcræ quatuor patriarchales ædcs,V»-ticana,Sandt Pauli,Lateranen(is, 8i làndæ Mariæ Maioris, àciuibus amp;nbsp;peregrinis frequentifrimèvifitatæ,omnes fandorum reliquiae vifitantibus fæpiftimè proiat«. Pontifexfæpe populobenedixit,amp;auguftioribus infulis,facratifquc veftiraentisin-dutuSjfpedandum fe omnibus præbuit.Eodemanno.CathoIicorum omnium prio* cipum lii rerum publicarum oratorcs publicisin conliftorijsvetereRomans ecckli* inftituto , ad prxftandum fibi obedientiam admifit. Stephanum Armeniæ mab ris p3triarcham,quemCathoIicum vocant, qui fubPaulo tertio comitibusarchif pifeopo vno,amp; duobusepifcopisRomam vcnerat,atque in omnibus Romanæ eccl^ (iæ fideiconfenferat,muftis honeftatum donis in patriam remiht. Vcâigalîaal** quotàPauloi i i.impcratamolarum ,amp; contraduum edidu fuftulit. jVlontemltt* lium non perpetuum ex vcdigaIibusannonæ,Ripæ, amp;Rip.;tæ inftituit, quiindu»-denosaureosannuos pro centenario redderct. Vrbem inlt;olencinm , amp;nbsp;curialki” priuilcgia confirmauit, ius teftamenticondendi ijstribuir.ab eorum ctiainabintr' ftatornorientium iniurijs fifcumapoftolicumrepreflit,ediôi:um, quo fpoiiaRomï decedentibus,clericiseripicbantur,abrog3uit. Pulchcrrimo edito diplomate hirer)' cos amp;nbsp;fchifmaticos ad apoftolicæ fedis vnitatem inuitauit,Iibros hærcticorum dämm' uit, eofque legi amp;tcnerigraui pœnavetuitûdem de rudxorum libroThalmudql'^ lijseorumcodicibus.quciscontrafidem Chrifti blafphemiæ inclTcnt, fànxit,quibus etiam priuilcgia confirmauit. Romanæ fedis Pœnitentiarij munusfirmauit,eiuspotC' ftatem in dubium reuocantes coarguit,epifcoporum afijftentium priuilcgiaauxit. tf poftatas ad fuamonafteria redireiuffit, prælatolque ipfos rccipercpræcepit.acà cili monafteriorum exitu eofdem reprelfit. De rebus vero religionis tomponenJif aliquam fpem præbuifle vifuseft,quandoprimofuipontificatus3nno,auftorcÇïfi-re Carolo V» publico diplomate generalem Chriftianorum conuentum Tridcn' ti inchoatum , à Paulo tertio Bononiam tranftatum , rurfiim ad proximas Ki' lendas Mai; anni fcquentis, Tridenti inftaurandum , amp;nbsp;continuandum indixit-Quod diploma ad Carolum V. Cæfarem ab codera miffum, qiium imperialiscoo-uentus Augiiftæ Vindelicorumagereturjin optimatum conuentu Imperator»iaflu eft publiqatum. Confiuxêrc tune ex Germania, Hifpaniajamp;Italia epifeopi aliquob snilTufque promote ApoftolicçfedisIcgatus,MarcellusCrefi;entius,Cardin3lis pr«' bytcrtitulifaniâiMarcclli.ôccueo duo airelTores.Sebaftianus Piginus archiepilcopu*
Sipon-
-ocr page 465-PONTiriCVM.
4^9
SipontintiSjfti'Luiflus Lipomanus epifcopus Veronenfis,quipontificis nomineconci-liu prxeffent.Interim Romx Pontifex a’'ijsmuneribusvacans,quum adBafilicam La-teranenfem die feftoSancti Ioannis Baptift« profe£tus effet,Tnnocentium de Monte, tjuem conditionc humili Placentiæ natura,amp; educatum in familis nomen, amp;nbsp;ad Car-iinalatum vfque euexerat,affirmans fc ad tanti honoris decus cucéhim ob ea benefi-t'aquibusillumpuerumanteaaffeciffet,Bononix, AndrcamCornclium Viterbij,Ia-tobumSabellum Piceni legatos creauit,amp; Andrea mortuo Ranutium Farnefium fuf-fccit.Blofio Palladio,qui Pontificis fcribafuit,vita funóto,fubftituitGal catiumFlori-Dgt;ontium,epifcopum Aquinatem,amp;Romulum Araafxumlitteris Grxeis amp;nbsp;Latinis truditiffimum.Quumvrbs graui H u menti inopialaboraret,triticoaduefl:o,famisin-
I tommoda,quantum potuit,fubleuauit.Solemnes,receptaà Chriftianis de Turcis ad AfncuinlittusLepii,quam noftri Africam,Pœni,Maiomediam vocabant, munitiffi-mavrbe,fupplicationes habuit. Cardinales ad viginti quatuor leftionibus crcauit,in-
I Uthosaliquotvirosamp;doaosamp; graues,aliquot tibi generc coniunftos, aliquot vero I 'ueri familiaritatc coramendatos.Inter hosfuit Cxfare Ferdinando petentiGeor-l giusMartinufiusDalmata,cucullatusordinis SanótiPauliprimiEremitx Tranfilua-) niæ,8ceiusprouinciæ principispupillicuratoràdecedente pâtrereliâius, Isprodi-I tionis,amp;clandeftinxcumTurcis amicitiæ,amp;focietatisinfimulatus, paulôpoft Cæfa-I tisiuffu per infidiasàSfortiaPalauicinointerfeduseft.ConftitueratIulius fui ponti-1 Wusinitlo,otiumauidiÙimèamplexus,nullatcbella,ne légitima quidem,fufcep-I ^um'.verùm prxter aniraifui(vtipfe dicebat) fententiam, mentem mutare coaélus, lgt;tllumParmcnfcvcl imprudens fufccpit,quo kalia omnis amp;nbsp;Europa deftagrauit. Cuius cgobelliinitiumamp;exitumqubmbreuiffimccxpouam. Paulus tertius,Petro Uifio interfeâ:o,amp; Placentia ami(ra,ad Parmx quàm xgrè retihucrat,cuftodiâ, t a-tnillumVrfmummagnaapudomnesin rebellicaopinionevirum,mifit,vt ea vrbem KomanxEcclefiænomineàCæfarianorum vi,quiiamPlacentiamobtinebant,tueie-'ur.præcipiens ne cuiquam iniuflu fuo eam redderct.CæterùmPontifice haud longe 1 foftinimi dolore cxtin£to,Comitiis noui Pontificis indiftis,patres omnes in conclu-1 'iislegibus,cametiamfanxeruntj vt qui pontifex renuntiatus effet, bellorum auer-1 ^tndorum cauffa.Parraam OâauioDuciconfeftim redderet,Id Iuliusi 11. Pontifex J»ftus,initiopontificatus,Vrfino reuocatoegregiè prxftitit; quàm Vrbejneacondi-i'ione(vtfamafuit)OcIauioreftitùit,ne fc inconfulto aliquod intra mœhia præfidi-'gt;iuexterniprincipisfufciperet,ne quaingentis belli occafio,inter fe concordibus rc-’Çibusprxberetur;atquepropterea,vtvrbem à Cæfarianorum viamp; infidijs,qui eam I vtfercbatur)criperc tentabant,tucretur, (ingulis menftbus, duo aureorum millia ®tibuit. Oiftauiusdiftidens fc inuito Cæfare diutiùs illam tenere poffe,quum ea P‘'^^uiarûfumma,quàm etiam perfoluere paulo poft pontifex recufauit,tantx ciutta-^'/Uendænon fufficeret,pontificem per fratrem Cardinalem Farnefium interpella-vel maiore fe fubleuaret,ac perpetuo menftruo ftipendio,vel rebus fibifuis cô-'quot;'«ejatque alicuiusfePrincipisfideicredercpermitteret, cuius ope contra Cæfaris ' P’gt;tcntiatn Parmam tueretur.Pontifex derepente,re non cogitata,amp; parura (vti eueh-'tts docuit)prudénter Cardinal! fratris nomine roganti refpondiv; vt qua commo-' ’'ûsvideretur ratione/uis Dux difficultaribusconfulcrct. Qtûbus verbisyelutifa-' 'quot;hste accepta,eius quod poftulaffet,Oftauius adduftus, quum aliundè fubfidij fpes 1 ’^iiacffet.Gallorum Régi Henrico percupidè occafjonemoblatamample(ftenti,Fra-1 j$Horati)opera,quiRegigenerdeIlinatuserat, plurimumque apud eumjValcbat, 1 'toniumuiJijinoGallorumprsfidio,Parma munira,pontifex quod prxter animi I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fui fen-
-ocr page 466-450 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plat'InV de vitr's quot;
fui fententiam id faótum cfTe contcnderet.poteftatém faâam, Cæfaris timoré inn tu's.cuideearemonenti pro’certoaffirrnauerat, Oâauiuraid fe inconfultonuw tiouetcutaturum,b.cllurn Oâ:auîoFarnelioIniperâtoriscopi]s,amp; commeatu ‘ indixitjCardinalcm Farnciium Florentiæ,quoad bsllum effet pcrmanere voln'' Belli Parnienfis dux Ferdinandus Gonzaga,qui turn Infùbrcs proCæfareobtinÇ faclus,propontifice verô legatusfuit lo. Angelus Medices, Cardinalis Mcleniani,qui in £o bcllôcum imperiocrat frater. Qi£um interimcoguitum'^, MirandulæàFrancorumffegÇjDuceTcrmelîo dclcftus haben,milites lcribi/ meatumque profublcuand'a Paruiæoblidioiïeparari,à Gallisquoqueducibus' Strotio,amp; Horatio Farnefio impetusinagrum Bonbnienfem fadus effet, lam etiam obfidionecingiplacuitrhuic Alirandulanæ prouinciæ,Ioannes MonteBâlduinifratris Pontincis filius',amp; Alexander Virelliuspraefeôti.
coderhtemporc Parma-5c Mirandula, àCæfarianis amp;pontificijs copijsobfelfe) -în Iulia concitato, multæ amp;nbsp;ingentes cædcs,ruinæ,populariones, Si hæ,quasbe f unt,calamitates inter vtrofque exercituseditæfunt.Ageromnis P3rmen(is,amp; dulanusigneferroquevaftatusiquanquàmGallorum pars fæpius, amp;nbsp;præferui” , randulæ prqpualcre vifac(l,quæfrcquentibus incurfionibusecclehafticascopias®^, tis carptim cæGs .maxime bellumvexabat. Continuatumeftferèper annum» lo memorabili Cæfarianorum facinore , diutiufquéprotradum fuiflet, nin“jj^ quot;eus Itegius in Subalpiniscopiarum dux, quo Parmæ obfidioncm auerteret, in agrum Ducis Allobrogum, captis aliquot pppidis oppreffionem fcciflet' .j]. 'GôfizagajVtSubalpinis opem ferret, cum exercitus parte eô migratecoaduseft riienlî prouincia MarchioniMeleniani relida. At verô dumarma in longuniyj pis difficultatibus, maioribusfumptibusprotraherentür , Pontifex diutiirn'quot;.|,j pertæfus, quumeffetingenij mitis,amp;ad pacem propenfus, quod id ccrtamen^ vtImperatprigratificareturjDidaciMendocijoratorisCçfarei.quiFarnefios®“ ji impuifu, quàmvllp Parmapoccupandae cpnfilip fufeeperat,Medicis legatib*'' Cardinafiu'maliquot Gallorum, præfertimque 7'urnonijf cuius maximaaud^fj, erat^interuentù , paeem vtrifqueobfidionibus folutisfecit. Cuiusfaderaantf^’j^^ in caftris Mirandulanisaudita effent, loannesBaptifta de Monte éruption^? Hibus fada,miferèmagnocùm pontificisdoloretormentiiduoccifuseft. jjjl ni Marchio Parmç oblidione foluta, cùm eo expiarum fupplcmento ad tuen Gallorum impetu Subalpinasgenres concefbt. Cuius belli occaGonepont'^'' digalia aliquot,amp; Montes quos vocant inftituit. Triennale fubGdium àPaulo ad tempus certum indidum prorogaiiit, Annatarum amp;nbsp;quindenniorum petrandis.vel vniendis faccrdotijs,folutiones,quæque à fuperioribuspontinun.j ijs fancita fuerant,conGrmauit: cos qui facerdotia Gne apoRolicis litteris retinuu*ÿ càRigauit. Sacerdotum morientium pecuniasinexadas non eorum haeredib^. facerdotio fuccefforibus acquiri, Cardinalium,quidiem obirent,pecunias, lcdilem, quç camerç,amp; facelloapoRolicoperuenirent.tradi. Bonaccclenari' mtrealienata reftitui voluit. Inter feverôcommifli reges, quod alius alij aux»'y niffetjbellaex bellisferebant,que in nonum protadaannum, multas,amp;maxi^L ferabilescladesChriRiartisinuexerunt. Tridentuminterim multi catholid.ju res,f3cerdptes,epifcopi,amp;archiepifcopi: in his tres imperij cledores CxGrjPj, 'iam conuenorant. NamexLutheranisnenio vnqiiam adduci potuitjVteoproiquot;-fetur. Fideeninipublkadataacciti,locifitiimcauflabantur,in quo libéré, tjrent^dicçïe tutuin non efletjquarejquæ eofteillj erant,leniter tradabantur •
t:
ci
It
cl tj J ih Cf
P O T I îj I Ç V M- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4’.'
t' ƒ
I»' ,1’
tlfflènfpatiôfefi’iooesfex Labitç, quidam décréta id ijsprorrtulgaTA, que reforma..-» oncmclericorum refpiccrent.Seffiones fùercabvndecimaadfextamdccimam, igitur decretum,vt concilium reuocatum profcqueretur,duodecima èi quintadecima, nihil memoratu dignum 3élum,tei tiadeciniaHuchariftiæ.quartadccinia Pœnitcntiç,amp;' ex^ tremxvn€lionis,facramentacum ijs,quæ ad ea pertinent.cxplicàtafunt.Sextr,décima' 1 fcfiioneConciliumdißblutum/id cnimannoMÖ LII.ingruenübusin Rçtos, Vm-ddicoSjamp;NoricosGcrmanorumïmperalorirebelliumauCtore Mauricio Saxonum l^uccarmiSjOenipontcquefquodtridui fpatioàTridentoabeft ) occnpatojolutum d\patrefque ingenti metu perterritï,vcriti ne GermaniTridentum quoq; contende-'
1 'ent.Tridentó quamprimum difceffcrcjHenricus enimFrancorum rexXæfariiâbelquot;» 'd’irmcnfisoçcafione hoftisfa(3;us,qup vires toti Europçformidabiîesfrangcreqar-»
l 'quot;ifemelfufeepta retinebat,Gerraanbfquealiquot PrincipesbçrefisLutheran^,inter I 'lUosMauriciusSaxonuitidux eminebât_,dîâ i'tà Cçfare deficeret follicitanit .• eteninv l Miuriciuslmperatoriinfenfusjgraüescùm eoinimicitiasgerebat, quodadeam dieirt I ^Mippun'iEât'’rauium HefTiç fqcerum fuuift, ab fe fide publica Cæfari aliquot anni«? I ’'’tèdcditum,âauturno carceretnagna omnium ofFenfione maccraffeuHanc ob '•auf-
' I nbsp;nbsp;ira amp;nbsp;odio inflämat.uSjCopiofq exercjtu'colléftojin Raatos impetum répente fecity
i I Cjfaremque nihil tale fufpichntemyeluU iri fug;am'a.(^ura.Oenipofttc ablre coegit. .
1 ’i^iVillaifUmm Garnis Auftriacae diflbhiS-oppid.trm'piucisaliquot eiaulicb minifte |(l I quot;ocomitatus,noételntémpefta'Vlxleptoripuitl Qua' victoria MadViciuséîatus,_in-' ! I ^»uratocontraAlbertumMarchionemBradeburgenfembello,quiper Germaniam' f I WpSeflamma in Catholicos imprimis dcbacchabatur, afpero dt periculofo initfV
P/î^lofdopçtiiàu yiiaor-pççifûj 'eft. Occubuere c’odCm ctiam in prxlio'fiftnrft:«^ (Ï'I «xpcd^vouisprincq^sd.uo'‘Cafôlùÿy'iâbr,amp;PhilippusMa,gmi5,fràw
ViprincipisatqueducisBrunfüicenlVsHcririêifilii.qüiMaurifii partcs'''co'nièrij^'?-lb-ei^-’ (5'’ I ''^’ijJuuarant.Pcr id tem püs'pontifdx domi quietus agens,Tridentini co'fnj'cn'tuS dif-'-ƒ1 blutione vifa,certos quöfda patres delegit,quibuSid negociu dedit, vt polhquam eon‘ ùlium fuccelfu carui{ïet,quç ad Chriftiani nominis quieté, amp;. ad morum, ac difcipiirtæ' /l publicæ correêtiohé facerc yidere'ntur,ipfi d,ifpicereftt,atq',cmen’darët.EaTes-aiiqti^ diufciiulóagitata,übortis tandem AiultisdifficultatibtiSjimpediméritis? poft aliqsAot» iemum menfes vel refrixit.vel id aliud tempus'dilata fuit.Qvium'^Ecclefia“ órientaliSy’ Affyri^ mortuo Simone Mattia ,ftotius orientis transEuphratem vfque adïndoS Me.» Vopolitano,Patriarcham ftbi con ftituiffet Simone m Sulak an', Dani el is fdUHit de ( ’niliaBellu,monafterijdeHormifd , ordinisSanö:iRaftlr),inVrbe Muzalanay qu3C*f ^SlininfulaTrigidis fluminis,eUndem virummoribuségregijs,eximia dêftrina ,• St
ï ƒ il'
1 ^itholicaflde ornatüm jRomamad Apoftolicam fedem-, vt confir'maretuŸ^'-diïitt:’ I ’l’i'tumfuxEcclefiaE litteris , ad limirta apoftolorum ventt , amp;nbsp;pul'éhcrrima dofta-I Vcfideiconfeflionc edita,hanc de fe,amp; ecclefia fuàrclatibncm lulio'Papte óbtulih I bulaEa , hoe cft, accedens Arabice,vulgö Sauddiétus, annosiamnâtuscirciterqua-^' 'itaeinta , in ciuitate Muzal, quaeSi Affur vocatur, odiodecimChrifttanorumEc--^hhjs infigni, quarumquindecimfunt Neftoriânofum,trés'yerôlacobitarum,'lï»-’ ^intipa citeriore Trigidis fluminis, ù qua ex altera parte rip« abé^^Süniue illalo-quot;^
, j ’'æ prxdicatione nobiliSjbis mille paflibus,.qnæ'nunccirciter nviVie ædibiis ; tantum l)^| ^itatur:parentibus,inter fuosciuesbptimatibns,3dmodum puer ,fuo ipfins genió ■y I ”'tligatus,monafticamvitam amplexusxft,quahaél:enus,cumlila,8tnaflra religione ƒ I tolüitin Cœnobio nuncupato Rabban Hortraifd', quod fitucft vlträTigrim, circitcr 1^*1 ’•^onirillibuspaffuüaNiniuein móntejVtfuiit omnia in illis regi-onibvts monafteria, ƒ 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prctpler
-ocr page 468-AU ..... P r, A T I N A D E VIT IS
propter fccefium.8lt;: folitudincm.ln quo monafterio ipfc Sulakaiatn annos ferHquot;® amp;nbsp;vigintiabbatem egit,habetque fratresfuprà quinquaginta. Abeftauteraabhocnif' nafterio duobustantùm iqilliaribus Altus,p3triaNaû prophctæ,vbiitliin hanedk® celeberrimumextacfepu'thrum,ad quod ludçi longéIatequeconfluunt,amp;Chri»l’ ni,qui foli eamtiuitatem circiter müledomibus incolunt,amp; id fummacum rdif^ ne vencrantur.Longe maxima pars Chriftianorum,qui per Afl’yriam,Perfiani,Jtf'!' quas orientales prouincias habitant,appellanturNcftoriani.NamMaronitæextrJ^ ban um montem pauci fiant. lacobitæ fparfî quidem habitant, fed non frequen«*' At Cophti,fiue(;vtipfi fcribunt)AEgophti magis verfus AEgyptum, àquâvideiquot;'', fpihihocnomen fumpfifle,vergunt,amp; prouincias Prcftilan. Vcriim hi Neftof”quot;!'. nomen potiusNcftorij hæretici,quàm errores,rctinuiflc mihi videntur. Nam plane,quod illam fedam référât,in bis hçgt;minibus,qui hic adfunt comperio. Inuj“ Verôquaapud Maronitas,Iacobitas,Cophtos, amp;reliquosearum regioniim nos laborant,fortafle turn ex ipfo nomine, tum ex eoquod reliquosomnesnutncf^’' tpultitudine populfeccleliarum frequenti3,rerum opuléntiaaliquàndofelidorc' perant.nata yidcripoflît.Porro au tem ante annos circiter trecentos,ex communicj'J centisdecreto, hue ad facrofaiiftamlèdem Apqftolicam mifliis quidamcHnomi MarauSjVt appftollcaauôoritatein PatriarcKam crçarctur,quiàfummopontifictl^ triarcha crcatus,atque ad fuos remilTus eft. Verifimile itaque eft, eum multaill'^ vetercreliginonCjin iÿnccriora dogmata,amp;noftræ orthodoxæeeelefix confenU® mutaifc.Succefiii verb temporis accidit,vtantèannos circiter centum quidamill^' ^ triarclïafacrofanétumhoemunusfibijfuifquepofteris hæreditatemfacercfîtcoH''.j ita vtexcô tempode nemo nifi ex ipfiusfamiliaîn archicpilcópum, aut cpifcopi**’i^ creatus,3cdeinde in Patriarcham. Cùm verb nunctanocmpóftremuspatriarcl’-.^j piili modo fratrisfilinm.puerunioótoannorum epilcQpumfecifTet, vtearation® în Patriarchatu fucceflbrem relinqueret,antequam puerum in earn aueforitatew^Jj^ here potuilTetjfatofunôus eft.Earevniuerfus populuSjtamlaicorum quàm E®® afticorum, datum fibi diuinitùs abrogandæ illius vfurpationis occafionemrattó^ yindieando vçtere eligendi ritu agitauit.Conuenerunt igitur fuperiori anno.m*’’’' queille Patr-iarcha effet defunétus, in ciuitateMuzalepifcopus Arbelæ.ea eft apud quam Alçxandcr Darium fuperauit.Item Epifeopus de Salmaft,amp; epiftopu®^ Adurbeiganjhæambmfunt in Perna,oétoautnouemdicrum itinereàNiniuei''i‘|^^j one Pfophis,qi|/epifcojji tres tune foli eigeuti fupcrfuêre, amp;nbsp;praeter cos exo^''' çiuitatibuslatè vicinis,non quidem populus vniuerfus, fed ex iingulis viripi'®^.' Çhriftiani tres aut quatuor cxirn litteris cuiufque populi,nomen ac voluntatcni t®,, tibus, vtpotè ex Babylonia,quam modo Bagdât vocant ex Carca, ex infulajTigf’^ quæ in medio flumine circiter duodecim millia pafluum fupra Muzal eft', ex T^, quæeft in PerfiafedesPfophis,cx£ebatana in libro ludith appellata,ex Nifibi. Migdoniæ A ntiochiam veteres nominarunt,vt Strabo teftatur, (ita fub monte »d amnem Hormiz.qui illiç per agros pafflm d8riuatus,eos ita fœcundatjVtfaccus®' zç quantum equus ferat, vixduobus tribufvc lulijs veneat, ex Merdino (quïM® Ptolomæocftjex Amet,quæ Ammeaabeodemdicitur,exNafaÇepha, boceftJi' petra,quæfuprà petraminfulam Citerioris ripae Trigidis rupi munitiflîms fortafle eadem Scicucia Nicanoris Straboni dicitur .■ Ac denique ex omnibus refc vicinislocisconuenerelcgati populoruin Chriftianorum ad ciuitatem Muzal, gendum fibi patriarcham.Quô cùm omnes conueniflent,faâ:a re diuina per vnui” ei$ çpifcopis,amp; pofleà propoüto fiicroruni Euangeliorum libro,ac fanâa crue®
-ocr page 469-P O N T I F T C V M.^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4??
J«'
id
lgt;
ini'
li^, o’’ .fit
dine prîmùm îpfi epifcopi,ac deinde re'iquifuæ quifque Reipublicæ nominefcn-tentiis dixerunt.Qu^æfententiæ omnes in huncSulakan ob perfpeétam omnibus vi-tæeiusprobitatem latæfunt,quem niG tertiomifGsnuntijs,Jamp;tum quideni per vim, fxeo monafterioad fe pertrahere potuerunt. Cclebrata itaque iterum rediuina,in-uocatoq;huinilitcr fpiritu fanélo,ac deinde ipfo in medium produóto ,lt;]uum'ibidem maximoomniumapplaufudcnuofententiæ omnes in hunc comprobatæ effent, vi-fum eft eum pro conGrmatione hue legate ad pedes’fanftifGmi domini noftri, tanquä vicarijChrifti,amp;Succefforis Petri,capitis Aportolorum.Scriptçq; publico decretoliters illç fupplices, quas ipfe hue ad fandiflimû dominum noftrû Papa pcrtulit;amp;re-daftaeft tota res in ada publica,vt geftaerat.Miniquefunt cumeo viri cum ecclcGa-fticijtum Laid ex primatibus chriftianorum vfque ad Hierofolyma circiter L X X. id quod etiam teftantur liters Gardiani montis Sion nbsp;nbsp;ex eo numero qui ipG.im comi-
^rentur ddedi fuhttres,quorum vnus nomine Calephi vir laicus. Sed apud fuos tneaquàm dixiinfulaTrigidis priminominis,hieadeff;altermorbo perijt in itine-teitertiusverosgerreliduseftjpfeyeroSimon Sulaka obfecrat.humillime fanóhiff limumdominum noftrûPapâ,vtipfumin Patriarcham velit conGrmare,idq; quoad foteft Geri citifiime,quo poftit cum primùm nauibus verfus patriam proGcifci,a qua iä plufquàmfefquiannumabeft.Vereturenim,ne populus mortem eius fufpicans , de nouis rebus circa religionem cogitet.Præter ea petit Gbi ,ac populo,regionibufquc o-tientalibus fandam benedidionemàfanéliftîmo domino noftro dari.Optaret etiam, 'tvnàfecùm quifpiam vireccleGafticarûrerum pcritusablcgaretur,quiillisritus hu-'USorthodoxs ccclctîæ noftrs doceret.Promittitq;mox,Gquis tails mitteretur,eum îutincpifcopum,aut ad alia dignitatem promouendû,acfedaturum ipfi viro locum amp;nbsp;sdes, in quibus commodifGme habitare poffet. Addit etiam, illic quatuor concilia
I* ?
o'!'
tnagnainagnisvoluminibus haberi,atque etiam alios libros,veterum dodorum,qui-bus hie carcmus, qui per eundem virum poffent adVrbem tranfmitti, amp;cçt.Hac relatione optimé examinata,Pontifex eundem SimonemPatriarcham confecrarife-dt,eiqucmanu fua pallium,quod eft infignefumms patriarchalis poteft itis,in fccre-to confiftorio impo{uit,apoftolicaquebenedidioneamp;muneribus donatum,in patriam remifit,adiundis ei,quemadmodumillc poftulauerat, rcligioGs hominibusa-liquot Syrifermonis peritis. At verb neceo tern pore in Italia res quiets fuerunt. Senenfis populus turn liberh Csfaris in ea ciuitate procuratore,Didaco Hurtado Mendoc'io,qui turn etiam Imperatoris apudpontiGcem orator crat,graui imperio premebatur, is corn m ciulies difeordias caufatus,quô facilius cos in Csfaris Gde con-tinere poffet,arcem vrb'ilibersimponendam,tanquam Impcratoreiubentecurabat. ^uiusreimoleaSenenGum primarijs ciuibus animaduerfa ,quum omnes timerent ^^«ceperfeda, illos miferrims feruituris iugum effugerenon poffe: arcenondum hnita, Hifpanorumquc rebus baud latis Grmis,confpiratione fada,clam ad Francorum RegemHenricum dcfecerc . Is SenenGumlegatosquofdam ad.fc miffas,bene gerate iuflit, pollicitusfe clues in priftinam collocaturum libertatem , quhmamif-hm tantoperèdeflebant. Cuius pollicitationibus freti, qui confpirationis capita e-rant, tumultu'concitato , adiuuantibus regijs miniftris,Cardinalcqueamp; fratribus FarneGjsac eorum fuafu Nicolao VrGno Pctiliani regulo,qui tota ea Etruris par-tc.vbi eorumditio erat,delcdus mira amp;nbsp;incredibili celeritate,tanquhm alio profc-ôuri, habuerant, Hifpanos om.nes vrbe amp;nbsp;arce eiecerunt,feque prsGdio Henrici ti. Francorum régis freti,arcedirutain libertatem vendicarunt.Tumlulius Papa, quo res SenenGum compoaeret, eo legatum miGtFabium Minianellum Senenfem
E e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cardi-
-ocr page 470-4î4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ONVPHRHVS de VIT T S
Cardînslem , qui re infeéta haud longé poft Romani redijt. ImpêfâtOf qui tuM Metim in Meliomatricibus Lotharingiæ prouinciæ metropolim imperio tœdera-tarn, amp;nbsp;ab Henrico regcdolointerccptam,valenti(îïniisamp;:niaxîmiscopijsobli(iebir) audita Scncnfium defeéiione, Petro Toietano Ntapolitani rcgni prorfgi cam pj®' uinciamdemandauit,atque vteo ipfe proficifceretur,iufl'it. Iscopiolo ex Italis.HilpS' nis,amp; Germanis cxercitti comparato’, media hyeme, ipfe maritimo itinere Neapol' difceflitiexercitus vero terreftri via in Etruriam con tenderunt, initio anni MDUl^ Qnas copias pontifex per fi nés fuos tranfituras metuens, quanquam pacemcùm f*quot; larehaberet,Clementis VII. incautamfiduciam recordatus, oifto milliapediw''’ Ugit.deledtnm totavrbe,quàm munieratjhabuit,Camillo Vrfinoducecrcato.Qÿ® igitur omnia tota Europa belloarderent, pontifex boni paftoriscxemplurafecutuS duosfedisapoftolicælegatoSjHieronymuniDandinum, ad Cæfarem , ScHieronj'^ muni Caput ferreum ad Regem Francorum,jpro pace inter eos componenda frußf* niifit,animis vtrinquein muttiam, amp;nbsp;populorum pcrnicicm incitatis. Cardinalis trus PacciecusNeapoli Prorege effe iuffus,donee Petrus 7'oletanus rediret, quo po* ftcà vita funéfo,ibidem biennium permanfit. Dum bellum in Etruria magnisvtrin' quecontentionfbusadornatur, pontifex Guidonem Vbaldum Vrbinatium duCt® ■ ad Vrbem euocatum,totiusEcclefiafticiexcrcitu5imperatoremcreauit,cuius(iop'“’ effet opera vteretur. Senasprore^eHippolytus, CardinalisEftenfis, êtTerm^'** præftantiflîmus rei militaris dux'firmo prændio tenebint. Munierant etiam omnesamp; caftellaSenenfis ditionis,quæ tueripoffent, Congregatis porroCæfariai'^'' rum copijs,qu32adxx.milliapeditumjfuérc,prima in Monticulum expeditioft“ quoexpugnatoexercitus Montem Ilcinumagri eciamSenenfis oppidumoblidi»' cinxit,quod validifiîmæ Gallorum copiæ loci fitumunitxtuebâturiibi multa'li'” citroqueleuia prælia.varijcafus,cædes,dircptiones,amp;: incendiafadta. (Jiiiumqueu’’^^ nia per Etruriam belle flagrarenr, vtSenisapiid Montem Ilcinum, Vrbitelli»p’’®' feti,Clufij,amp;alijslQciscun(ftacædibus,rapinis, flammisicomplerentur,amp; vtrW’ magnxdifficultatesamp;pcriculaaugeretur,alt;ftum eft inter partium duces, vt tolls’’, belli cauffaSenapontificis Romanifideidederetur, quoufqùe eius légitima pO“d ' iure explicatafuiffet. Iulius vt rem tranfigerct, Viterbium cùm Marcello Ceti”’’ Cardinalefanftæ Crucisprofedtus eft,eo confilio,vt fi vrbem tanquam. fequcftst'. depofitum obtinuiffet, ipfum Senenfibus legati nomine præficeret. SedCæfi’'’^'’'’ eorum rebus Iabantibus,quum mortuo prorege Petro Toietano conrmcatusamp;pS'“^ nia ijs animo fraftisdeficere viderentur,fimulque inani quodam timoré pered”’ Turcarum claffisregnumNeapoIitanum inuaderet, à Montis llcini oblidionc?’^ propere difeedunt. Card inalisFerrarienfis,qui pro rege Seniserat,initispauloat condition ibus.vtCaîfarianisfuperiorfacfusabfceffitjitavt nul la dcinceps concoF'^ fperelifta Iulius rebus infedfis Romam reuertitur. Garzias Toletanus Petri Pro gisfiliu’jamp;alijbelHElrufciduces, prouincia aliquot cohortibusexauftoratis, »? quæfupererantreuocatisexcedentes, Neapolim rediérc, quum eaq,u3e obtinucP Caftellafirmis pra?fidijsmuniuiffent,fruftrà,reclamante Florétiæduce,quieiusto cordiæ/upidus clàm pecunias commeatumque ijs fe fubminiftraturum pou'ts tur,quo faltcm belli fpeciem reprçfentarcnt,ne ab initis de tradenda Sena paft’Si li tanquàm adbuc manête bello recederent.Per id tempus Iulius pontifex, inani C damfufpicione motus,quod Afcanius Columna , obpriuatas fimultatcsalie»* Carolo V.CxfareanimocffetjCardinalemPacciecumNeapolitanum pror^ein nuitjVt eundem Afcanium,qui tumin Mar fis agebat,quód ita c rc,Cxfaris efle
-ocr page 471-P o N T. I V L TI 11 T.
i)
11
it
C'
tr
't
tur,in cuPodia habcret. Prorex cum per prouinciæ præfidcm captum Neapoli ho-nefto carccre feruauit. Interca'lu bus M Antonio Afcanijfilio,qui turn àciadeStro-tianiBracchianum ad vxorem matrcmqucreduCjConftituerat,fcriplJt,vt expeditis itineribus Marinum contenderet, quo iam Iulian lis Cæfarinus pontificis iuffu profe-ftuSjColumnenliumoppidaindeditionemaccepefat. Audita verb Afcanij captiui-tate,pontifex amp;nbsp;prorex Cæfaris iuffu M. A ntonium vtrique dicioni,quæ in Latio amp;nbsp;re-gnoNeapolitano eft,fummacùm poteftate præfecerunt, donee patris quteftio habita effet,quo baud ita multo poft Neapoli mortuo,M Antonius films paterna caftella hç-reditarioiureritepoffedit.Rello priore Senenfi tranfaci:o,pofteriuslonge maiusex-ïrlitjCÙmvrbisferuitutefinitum. CofmusMedicesFlorentiae dux, qui occultiscùm . Rege Gallo conuentionibus priore bello, médius amp;nbsp;fpeftator fuerat ,ægrè pafTus IN tiamfujeditionis in fulam à clafTe Turcica,amp; Gallica pctitam,abamicitia Hen rici Frä-corum Regis defciuit.Hincoccultaodiaamp;fimultatesexortæ. Rex.qui iam Cæfaria-norumconatuSjin Etruria féliciter rcprefferat,eidem ducifubiratus,abexulibusFlo-tentinisftimulatus,amp;quoCardinalemEftenfemSenarum vrbe fubmoueret,magnij coiftisfpecietucnd^ Senaccopijs.earumquePetroStrotio Florentino exuli, Coimi Florentinorum duels hofteacerrimo, lmperatorecreato,ducisimperio infidiarivi-debantur.Duxea re vehementer com mot us,Cæfarem ad arma follicitauit,belli fefo-cium profeffus. Cxfarquod è re fua effet,duci an nuit. Coniundtis auxilijs loannes bcobatus Medices MelenianiMarchio, militari gloria præftans,belli imperator le-
4'
lO
ftus.lspropugnaculoproSenarum porta Camolliaà Senenfibusneglelt;fto;deimpro-uifo initioanniM DLll'.capro aperto bello inltiû fccif.quoin magnaanni MDLIV. parte protradtoviéforiademù penes Cçfaremamp;t dace fuit.Eo bello Senenfisager fer-ro,flaramaq;gt;vaftatus,cunö;3 prqdis,direptionibus,rapinis,amp; cxdibus repleta.ruftici fere omnesintcrfedlhamp;nobViffimumterritoriumadfolitudinc pene redaftum eft. Nouifiimè im. Nonas Augufti,cum vtriqueexcrcitus congrcftjeffent,PctrusStro-tius,prilioàMarchionevidlus,amp;aliquot vulneribusacceptis elapfus,Sciienfium res omnino labefaftauit.lnfigni victoria parta.hoftium iigna,captiui plurimi, Scprxda ingens Florcntiam abaifta.Multa de Senenfibus oppida,inhisLucinianum conmea-turcfertifiimumcapta.Victiquum fe intra Senarum mœniarccepiflent,diuturna ob-fidionéà Marchione prefti,tandem fame coadli,quibufdam conditionibus in Cæfaris poteftatèvenerunt x i.Kalend Maij,annifequentis. Senenfium multiScnobiliflimi quiqueCxfarisimperiumrecufantes,apud montcllcinumlocifituSc natura inexpu-gnabilcm Reip. fuæ corpus fub Francorum Regis præfidio conftituerunt.Hocbello lulium I I T. Flortntinorum duci Cofmo adiumento fuifle,Senenfes lamentaban-
quot;ir, affirmantes,eum adueftiscxPiceno, Vmbria,Etruria commeatibus, pecuniâ Ji^oque fubleuaflc . Quod ipfi ægrè pafifi, feruitutis fuæ culpam magna ex parte *n pontificem non diffimulanter conferebant, quod nequaquam, tanquam communis paftor eius vrbis res curaffet, in qua mater nata, ipfe educatus, amp;nbsp;perpétua humanitate cultus fuiffet. Et Iulius Duci gratiam referre videbatur, quod ponti- • ficatus fui initio , oppidum Etruriæ montis S. Sabini marchionatus titulo , fratri Bilduino liberaliter donaffet. Quietiam bellofinito,fillaminmatrimonium Fabiano MontioBalduinifilio,quç polleà AlfonfoFerrariç duci nupfit,defpondit.Qu,ibus dercbus,cùm pofteàPaulusiiii.dubitarct, vt iure poffetà duce pecuniam tanquàm Ecclefiæ debitam repetere, loannemFrancifcum Lotinum,confiliorum illius belli tonfcium,dum effetin mole Hadriani detentus,iudiciali ritu interrogarivoluit,amp; Undércperit,nuriasneq-,pecunias,nequccommeatusluliumDucifubminiftra{re,qui
Ec 2,
Quietis
43^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ONVPHRIVS DE V IT I S
quietisauidusApriorebello affiiflus,fcmedium perpctuo gefleratjquinetiinipS' cis præfeftudium fcrens,negleâo bcllo finitimo,cui mcderi non poterat,amp;externi quæqueparum ciiran5,fruendo potiùs,quàm regendo pontificatui incumbeb3t,to-tufqueeratin extruenda elcgantiffima ad voluptarios feccfliis, paulo fupiaporta® Flaminiam,Villa Iulia,cuius inlanire lludio videbatur,in qua feptuagenarius fere If* nex pcrtotumpontificatumconuiuijspotiùs,quàm publicx procuratori, ^ grauini* marum rerum ncgocijs,cum magno vrbis Chriftianorumqiie omnium incommoTO Vacabat.Cæterùm anno M D L111.Eduardo v i.Anglorum rege mortuOjMariap^' ftantilïîmafœmina, Henrici v i i i. amp;nbsp;Catharinæ ArragoniæCxfaris Caroli V. tcrteræfilia,rcgnum non line manifeftodiuinitatisauxiliofufcepit Turn Iulius tifex Keginaldbm Polum Cardinalem Anglicum,virum in co regno primarium, lt;1'quot; tunc in JVlonafterio AJaguerano fupcrlatum Bcnacum agebat , LegatumiiiBriW”' niam infulamfummacum poteftatei.reauit,vtquaratione pofl'et,ea:n ad CathoM fidei vnitarem reuocaret. Polusnon ante Italia excedercconftituit,quam Anglitquot;^?' gni conditio ei explorata efict, quod ob luperiora Icliifmata, inaxiiiiis turbuIentiJJ plenumefle exillimabat, Iulius de ea reCardinalem Dandinum apudCa’Iarcit'quot;’ Belgio Legatum monuit;Qn_i lo.Francifcum C'ommendonum Venctum, pantihi” cubicularium , miniftrum impigrum,amp; acri virumingenij.ad feà pontificcmilln® ftatim in lnlulamtraijccreiu(f)t,eiusftatum, Si opportunaquçque cxploratuniS' Londinum accedens,amp; quae ei inuenta fuêre contemplatus eihöc ita egit, \ t Kaginp', laepcfueritallocutus. A qua lyngrapham accepit, qua obedientiam apoftolicJ 1'^ pollicebatur.amp;fchifmatisabfolutioncm pro regnopctebat : iderne tuin ob mag'' tumultus,quitota Angliacxcirati erant clam,donee ijsfedatiseadein publice totem praellarc poflet. Commendonus cùm ijs mandatis Romam rediens,cuquot;' pontifici fecreto in confiftorioaperuit. Rebus itaconftitutis, PolosLegatusin.^'J' gliam,ad expiandum luftrandumqueregnumamp; catholicos ritus reftituendoS'J^ fecurusacceilît, honorificèà Reginaamp;tota InfulafuRcptus. Maria veroquumc Catholicç religionis,amp; verç pietatiscultrix ftudiolîflîma, eodem Legatoaudar''^^ tiquumamp;certum DeicultumjV'igefimo ante anno ab Henrico pâtre dinipatumA glis reflituitiprofanum titulum quo Rex Henricusabufus fuerat Anglicans ^'7 . fupremicapitis,fuftulit. Oratoresfuos Romamreliquorum Chriftianorum pfquot; pum more,ad pontificisvenerationem amp;obedientiam præftandam mißt',ven'a'j’' peccatorum condonationem prec3ntes,quod vnum efl:Romani pontificis and“’''.. tem fufcipientis,indubitatuin argumentumzEpifcoposquoquc Catholicos pullis conftituit,quas ob lætiflimas amp;nbsp;inexpectatas res,Romæ fupplicationes puW^ nabitæ,amp; Deo grates facris à pontifice myfterijs celebratis,perfolutç. Qup Philippus Caroli V. Auguili filius eadem Maria in matrimonium accepta, rCj^ vtriulque SiciliaE,quæ vocant,Mediolanenfem principatum , amp;Bclgium cumaliÇquot;, alijs prouincijsàpâtre Rexappellatus,permanus accepit. Qiyivt Catholicopi'J^ pi par crat,primo quoquetemporelegatum RomâadPontificem mifitPifcarisJ chioncm,qui regumveterum more Neapolitani rcgni,quod Romanç Eccieh« nefiviarium eft,iureiurando dato regis nomine legitimam poflefiionem
ei in publico conlillorio benignèà PontificeconcelTa fuit. Qoum vero Ifj^ ingrauefeente ætate,haud fatis profpera vteretur valetudine, podagra enitnamp;y culorum doloribuslaborabat,initio anni MDLV.me.ifeFcbruario leui (vt vidi^^ tur^morbo decubuit,conceptocx comutata vitæratione.Ad arcendos nainquep“ græintolcrabilcscruciatus,quum imprudétimedicorûconhlio nouisfein
-ocr page 473-I)
y t)
y
-P O N T I FI C„V M._ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;457
lt;«ptisftunijffeCmcidttinfcbfem,quxinitio ncglefta,pauîatimquc auÄa,eum tandem intra paucos dies decimbkâlcnd. Aprilis,Hora inter dcciinàm,nonam S: vinefi-inam5R.otnxinVaticanisxdib.usextinxit, aetatis anno feptimo, ac fexagefimo fuprk ^menfemv i. amp;nbsp;diem xiiix.. Sunt quiconfl:antér;affirment,ïulium (ibi ipfi hac ra-, tione mortem iptuliffe Balduinus pontificis flater pro fe ôc filio Fabiano, cui filiam Florentix ducis defpqndi prpçqrarat, Camertio opprdo potiundi deliderio ardenti £ftuabat,fratremquc pontificetn fxpiiis interpellatus,eô adegcrat,vt ei promiferit,fe de care in confiftorio quamprimum relaturum.Quum verb pontifex omnesferè patres fuifcntentigaduerfaturosintellcxiffet,rem procraftinandodiffcrebat,amp;necon-fiftoria\fratreiæportunohabere cögcretur,13ngubrémfinxit,vtq-,rci fidem magis faceret,foVitisçibis abfti,nëre,cofqueparcius acinfolidôïaegrotofcilicet aptes fumerc tœpit.Èx ea vitae ratione,ludibrio commutata.morbuih fcrio contraxit, qui eum iam
1 ftnem breuifllme abfùmpfit. Cadauer canonicorumfanfti Petri humeris de more 1 tenui pompa inBafilicaVaticana delatum,triduoq; populo expofitum,Lateritio mo-I nuraento,ponèaramdiuiAndreæconditumeft.Vacauittumfcdesdics xvij.Fuitlu-1 Vu511aturaprocerus,faciefub3grefti,prolixabarba,nafo grâdiôre.orc paululû contra I amp;o,acrioculorüobtutu,vtfacilisincxc5defcendö,ficira ftatim depofita mitiflimus.
))
I txiftimatus amp;nbsp;liberalis^dcleâabatur rufticis,amp; crafTioribus cibis,cepis præfcrtim.quç 1 prsgrandcs Caieta ciaduehebantur, affiduèconüiuabatur;tiubdkvitx quùm priua« I twcgitinftitutû,pontificatum quoq;adeptusconftanterferuaui{Tct,multaqu3eco té-1 pore deprauatacrant,in meliorcm baud dubièformam effent reftituta. Quinamque 1 occupationibus totus intentus Cardinalis veluti furtim ,volu ptates fequebatur, Pon-hfexfadus votoruiara omnium compos,abdicata reru cura, hilaritati amp;nbsp;genio fuo nt-tniumindulfit.vfq; adeo homines premijfpe potiusad virtutem ampleftenda, quùm ipfamet virtutis pulchritudine accenduntur.Vnu poffremo etiâ ei crimen datum eft, ^uod tantç poteftatis oblitus,omnium maximi muncris dignitatem, paru animaduer ttns,leuibus Mnanibus verbisffuamaliquando maieftatem.non fine audientium ru-Hore autrifu minucret. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
(1'
0'
MARCELLVS IL PAPA»
^,5^ ArccllusPontifcx,ronobfcuris parentibus in agroPiccno,oppidoMontis jjjï.pS», fc/j^S^Fani.pridie Nonas Maii,anno falutis MDl, nafeitur. Quo tempore pater ip-
husKicardus cius prouinciæ qusfturam magna cum laude gerebat.QUo mu-ncrePontificiSiprouincialibus gratus.noucm annisfub Alexandrov i.fun-
amp;useff.txtateiufdcm pontificis,amp; AuguftiniBarbadici Yenctiarum principis litte-plumbo fignatçadhuncipfumRicardum.llliusquidcmfic: DileftofilioT hefau-
^■srio prouinciæ noftrx Marchix Anconitanç, Alexander Papa v i .Huius verb ita:Au-guftinusBarbidicoDci gratia Dux Venctiarum amp;c. Magnifico D.Ricar do Ccruino ^djrchix Anconx Apoftolico Thefaurario falutem,amp; fyncerx dcuotibnis affeélum. Vtrafq; ipfevidi.isipfeRicardusluitgenercEtrufcus genteCer\dna,apud fuosho-’'orita,Politiano oppidoditionisanteaSenenfis,tuFlorentinx honeftis parentib. or-tus.Matrcm habuit Marcellus Cafiandram Bcnciamffanftiffimam foeminam ; Fratres Vero duos codem patre,at ex nouerca genitos , Alcxandrum amp;nbsp;Romulum. Hie vir prsftanti$ingenij,triennio ante cius pontificatum magno fratrum mcerorcdccefl'it: lllcquinquennio poft évita migrauit, quatuor filios fuperftites rclinqucs, quorum Hcrennius cgregis indolis iuuenis,patrui virtutem referens,^ fupplicibus libellis rc-
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ee 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcren-
i:
)f
fi’
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-, T T • '• n
■■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÖHVPHRIVS DE. VIT IS . nbsp;,. .,.1'
fcrcndis pontificî prr ftpcû. Cætcrqm Marcellus à prima ætate libcfalibüS diiT*' nis.patrislIudioeduçatus.poâquàniadoleuitjSènisjVbibonarum artiuni
■ ximè flor«bant,aliq»3ridiu ,coniiß9|yatuS),atqueinA\cademicorumfQdalitateincoof J tatus,omiîiumfauüj;çfn/)brfaclIt^£O.ncil;i4U.it. Ea rélpteüi faflum eft, 'Vt ab'sq“’quot;' biiSvt frater,.à maiorj,bus|^ hlius’amp;al^qùsdiligeretür. Tantaautemfui'tS5*^ ■ dédia,amp;continentia,vtcùm quid non ieriOjTed péFlocum Intet amicospdulo,'*^' riusforte agereturaut cUcc,rutur,adtientu Marcelli omnes il!icoconticefeerent. turæ porrô gfauiamp;feuera»,ficilluftreingcniumamp;induftriamadiunxit, vtianiquot;'“^ f.à primisipfiusanQis;fâciIèq^i^futurum'diuinarct,eum ad fummam;honoris - impéirijdjgnitatc eire venturum.Ce'jrtè pa.îcripfius Ricà'rdus^ftrologiæ peritidj'quot;“ (quanqüam iudiciariamauerfarcturjMarçenunî filiutn ifdamp;itntim in DeiEceW’''; rumeuafurumefle procerrofibiperfuafcrat. Quia'nirtiaduëifo llellarum curM turn efac;quum puer nafceretur,exeorumconiunôlionefummam.ecclclîaftica'’’“’’ nitatemfilioprædixilTe fcrtur,cuiquidempcrfuaf)onî pofteà Marcellus induJg^'ç quumpoft multos annosàciuibus luis ad nuptias incjtÿrÔfur,conftantcr recula'*'' per iocum nolle fe,diótitans longeclarioremua^|UScondifîonemi,quàmfibiaftraP*^^ tendebant inatrirn.onio veluti vtneulis impe^ire,.' Poflquim Sénis difceflit,,™' nefto otio,nclitteris aliquandiu operam dederat,Romam prîrrtùm in comitatuiar. tarumi(Fi®,rcntinæ reipublicæ,qui Clemçntcin v i i. çiuein fuum pontificemm^^ mum recens creatum, Chriftianorum omnium moréveneraturiadibanr,prol^^ pontilàcLinnotuic,quo cùm llt;ic4rdu,s paterin priuata vitaamicitiam habuerat,ei‘ patris nomine arcanaquædam ad reciam aftroîogi^ .çogriitionem communié'' Pontifex Marcello iniunxit,vt ad pâtre reuçrfus 'eum fuO|nomine3dTabnlariîA‘;,^ nomicarum,quæannireôcamcurfus rationem refpiccrent,perfefl:ioncm folto'h;
■ Earn rem pontibeis iufTu R.icardusconfe(ftarn,jVIacelIaR.omam redire iuflb cimihtjGuiusfuâfuMarcellus infelicis epifeopi'- ••Datarij cemtubernioaliq“’quot; j, permanlit, Lachrymabili vrbiscafu in patria'm profeéïus,rébus compolîtis redijtjVbi feriptor apoftolicus faóhus;Alexandrum Farnefiuni’Cardinale,qui P’'* eins Ricardumbellis domoprofugumcaftrique fubftftcntem,amp;Caninilrcquf'’^ fc adeuntem , obAftrologiæ artis peritiam, magnoin pre'tioh3bucrat,allitl'quot;'?^jjj leté eCepit. Quo temporein AngeliColotij, ConftantiniLafcaris, amp;nbsp;alioruiu,,.. wtatis litteratorum amicitiam infinuatus,virtutiscau{r3 non mcdio'cri in bitus eft.Tuncverô nob.ili perquirendorum veterumcodicum ftadioprimui'’ , recœpit.cui pofteàetiam Cardinalis tantum incubuit, vr refertifiimam opti'''^''^, voluminum bibliothecam confecerir.Patris morte in parriain redireco3(Sus,cur^. miliari vacauitjororeshoneflis matrimonijs nuptuitradidit.Cîemente v xi.nno^' quLim Alexander Farnelius Pauli tertij nomine’pontificatiim obtinuifler, K”®*, quarto in RnbertiPucij antiquiamici,qui poftca Cardinalisÿc ipfe fuit',comiu'\, dijt,à pontifice,bénigne fufceptiis. Qui cùm pontificatus initio Alcxandrumb^',, fium nepotem in diaconorum CarJinalium numerumallegifrer,?cviris vndi']d qüiliiis/)uorura moresanteadla viraproba(rct,quofquepuer.ocôa!cfccT!tiamp; ann,, nero quad vitae fpcciinen quoddàm côfpiciendôsproponeret,quQ ijsquatî ftp'quot;', : ftris lubricaætasilla contincremr.inter alios etiam Marcellum adicgit,finis op'’., ■cpiftqljsfcribendis vteretur:Erat cnim Paulus Pontifex ingeniorum æftiinatof'^,) • niyiusJi^od munus maximacum integritatis,prudentiæ,amp; déxterîtatis gelut^Yi^pmpibus, quiReipubliçj admniftrande cæteris aptibres vidébantù'i ipfe omnium iddicibpræftareputarctur.Q^are qun'tn Alexander Cardinalis
-ocr page 475-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P O^x. ^^'KCELLI^^II. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;439
if
Jr
c’
I*
■t
z.
t«:n rc’publiç^à prudeiiUnîrno ft nC VPét »numprus,-nc in’tarnfêncraçtate ftatim m«-ximorumnegotiorurn mol'e,oljrvcrctur,Mdt-ccl!am,qùîin conftlijs, amp;curis acToleC»^ «nti an.duuiciïer/pi æftô cOe k oiuit,crat cni'm rebus gerendis 'grauis, prudens, amp;nbsp;itx i)(dtinconficiendisexpeditus.Qiicni turn cciam indies magis magifqj.ie gratia:fu3v8£;, fa'jorecrefentein,pontifex protonötarrórüWuurh'eróad{cripfit,öó euniad£]œfaren». vkorisobuumiftumin HifpadiamVondblandi gfatia, cünl’ampfi(lima»adolefceiite'; Farneüo’ireiufiit. At nonlongc poft, quamp;-malcrca|gt;(]d ncpotem fedisj Apottolicas'i umncgocijspræpbfitnm ,amp;in Galliam de maximis grauiffnnarum return ncgocii’s Lega’cum,curn digni täte effet, NeocalHctlfcna defïgnauit'epifcopum; NuUumenim Jim negotium,nulla legatio,MarcelH conßIioamp;\iribus,nön digna videbamr. Firina-tiiam jetate,quumad Imperitorcm Cçfàrçhi'Cafblum qiiinruj«(AugulhimOrdina-jB lisFarriefius Legatidnis m urierc fub'^érèrdtseidem Marecllus',quii pontiamp;is- nUuttu» j tffet,comes eft datus. ‘ Vbi apontifice frequentiSenatu v fummo cunx verb.orunx t honore commdndaVus ablôns in Belgis x i i t i. Kalendas lanuarij anno falutiî t MbXXXIX. Cardinalispresbytettituli Sanétæ Crucis in Hierulalcm renuntia-''mïcquunt ReipubHcæ cauffa AlexandrumCardinalem.non ita multo poll Kotnars feuerti opus effet,Pontifice de tnore'in lenatu referente, fuînmapatrura ccmfeniùipJ^^’, Cuh,vtisapudCiefarem legati munùS‘fytôFatnèfioobircùRonTnmquot;dcœum reuerfus, KemchfemUpiicopatum obtinuit. PSdîurit x i :.prudentia,amp;idexicritatefuaadt'O fi-hidc'.'inxit, vt gfauioraamp; maioris niolis negotia Pontifex line eiusconlilionûquàm 'rmiirct^ratusnónaliuxn quenquam’.cuicrederet.magistotoin fenatuhaberefepoff fs.Tridenrigeneralipatruniconfilio.indifto.quunx mocemajornin Apollolicæfedi« LegMiéömitteliHieffcnt,ipfe potifiinium deleGlu«eft,cum coHegis loanne Maxiaidgi MontcEpifeopb Prçne(lino,amp; Reginalsio Polodlatono^Cardinales. Mariae in CoC-i medin/qidffimibi pontificis nomine Concilie ptaeeffeot In qualymodo MarceUi ma-,gt; ximèvirtùs Sceximiain pontifiviapoteftatc,8dâult;fto’pitatctuenda libertas enicuit.Na lt;)uumCarolus V. Imperator priuatorum corrimodorum(vt famaerat} eauffaTri-. denrtini Coriql Jtr3nflacioncin,quam ex pcmTificis auâoïitatc legati adornaband, x-grefèrrct,MaVlt;ellùfquein eh rc abeo diffenfiffet,quod Cæfarit volitntatem Romapasi iedisdignirati adueriari viderct,quot;^ Cxfai is rniniftriS'intcrpîlIatus,neqùe minisyBtqué, prçcibùslifenrcntiademoueri potuit; éà lcCæfarî inarl'n4;quum ■grhuioraeius^Ycr-j ha libirelata audiuiffet, Cæfarem quidem in corpus lxuire,in animam vero luam nihil ei iuris cffe,réfpondit. Cçterùm êiusfaélàDci iudicio referuari,qui vnicuiqtieiu-i ïtimcritafuaeffettribiiturus. 1 ridePtiniverÔGoncilijBononiætranflationi ope«« tim fuam prællicit,manntque âliquâdiu- Bononi« in quot;.a fynqidor,YJigt;iiR.çi.publicæ Çbji-ftianæ adminiftratiopi d'eili'tüsjabtómnibivsqöafialiqü'ando.PoncIfex maximusfutu-tttsobferuabarurdntfärufpenfo Concilio Rornamquum reuerticonftituiffet ,loan-t *’5îM3riaCardinalis'’de‘monte alter Concilij Leg3tus,cum rogauH, vtà Pôqîîfjcc ad 'itæ fuæfudentationem BononienfemLegationern fibiimpetrarot- Id iVlarcellusan-tiuit.In vi3pôtifiçisdiplomalufcepir,qua cugt;minfciumeadem lega-tionehonellatum, rtBononiam rcdirct^monebatSed MartótdsamicrrHcmor,rcéld Romamcontendit, -tantumque apud pontificeni n-ônntbil raludlantérn ofTpcit, vtdegatio.ipfa ab fe ad Cardïnalcm Montanum tranflata fuetR; Bcfumâ'o I^ulo i i.f.quum in.çiiisiocum
' ijfdcmCardinalis Iulius i f x. vocatus l quocttm artlïlti-mæ amicitix nexu coniun-ftu5erat,pontifcx fadus effet,abfensfcônclaue cnim.aduerfa vaietudine confliécatus
* exicrarj primum per nuntium ei grattilatus eft, mox viribus parumpetrecuperatis, ' cuavrbeegrcdiadfalubrioralocaœedicorurncQnfiliodatuUietjfefelljj impoGtûad
Joci e. Es ,
J) Pontir
.Tî I J T ' - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ I' r- f.
4^1« ’i ^3'. ■^.yr.-ON.VP HKÎVS 'VTT rS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;.
Pontifîcem dcferri clirauit. Quocàmlongum{trmoneminftitucfis,funi tot co qoiorum lt;,quæde communi JEccleGs vtilitateTridcnti amp;nbsp;Bononix, quum ''tcr^'. dtra Goncilijlegationefungcretur,hf.buifreMdmonuit,vt quum iplùm DeusOp ïBusMaxînfiasvicarium fu.um dt‘Iegiflct,mpdô inpoteftate fua clTecognofccrctiP iUadefiderîaexcqui polTo, enixequeeumrogauit, vt nulla neque propinqiioru ’ nsq; aliarqriî perfoiiarum ratione habita,fe à fanais inlîimtis pcrmifcret mi fàcerdorijamp; apparentis ftlicitatis honorbreuitr3nlîgi:mucietam,pileuni,io'jjj purpureas,llolam Üneam.tunicam fericem,breui confumi, qlt;iæ haud ita muliof cùmcorpore ipfo vermium domicilium futura eflent: benefaflorum veto pf'. æterriæ vits'prçmiura , quàm diuturnam^memqriam in benedidlinne ht'ono ‘ tranfmitti. -Hisamp;ümilibus afFeôtuosc diôtispontificilacîiryi'ndî excul ht. üugt;o indclæpèvetuft'æ inter eosamicitit'iure,amp;officij fuimemor, vl)i occafio lk,modcftè admonuit. Quidtmum cùmfratris,amp; amicorum-'importunispK'-* peterctur,vt fratrem ipfumBalduinumCamcrtiumducem crearet„cofque popj. ab ccclcfiaftiçaditione cxempto5,in principatusformamrcdigeret,ipfé vçroieio . ôu'rum dnitioïonftanter retufaret, IVlarç.ellus, cius conftantiam lauda/Cj op“ propofiti firmïmamp;immutabilem lent,çBtipi|i^urrimo vcrborum, honore o-'J' .
amp; vt in ea opinibnc.pbrA.ucTaret monerç„,Vcritiis verb , ne.pontifex mi propinqüorumfuggeftionibustandem fuccnmberet,eidem petenticonlihuD^ p dit, quo legecaueretjVt nnlius pontifex bonalScclefiæRomançftabilia alicnareP _ fet, inquàm legem ipfe,fntuEi ppntificçs,Cardinales quotquot in polterum w«' iurarent. Donationem woro nt.ijt{Iajrio fa(?t^na,nQn ante validamcenfpri,quàni runTauttrium lidifequcntiùm.pcijtifeuma.qj^oritasacccnîfiet: atqpê.hac ratio’' omnes fuoriim ïmpcitusretünxljece pa^edocuit, fi ca pctcrcnt, quorù.thft3^’’'’.||, rüm poteftate eumexutumcfl'ecognoïcerent. Poftremo cùm Iulius ii !• quorum imporiunisprecibus,quædcGarjnoagitauerat,exequi conftituilTet a” / dinaTequodamintcrnüntiojCidem vafetudinario,îc poPridic Vrbeexituro fètjMarccllus rem verbis quantumpotùit.acribus,amp; v alidis rationibusdifluafit. ôa vero alijs aliquot patribus,ne reiignaEi, deimprouilo incorififtqriopriiioO'f tur,infinuauit^amp;quum ipfcex vrbeob infirmitatera difce{rurus,eflet,eosmono”’j^ pontifie!deea rcreferent!a.{Ientirent,quàmipfetantopcrè difiuafiffet.
Eugubiumin Vmbria.cuiusciuitatisepifcopatumgerebat, deindead jMonteip^g ©ppidumaèris falubritatcconfpicuum proftduselt.Ceterùm luliobreui vitaf^’ exeooppidoRortismadipfacomitia.quibuspontifex,creatus ell:,ven!t',quop”'®, m lucem editus fulflèr.Ih via Petufiæjn monafterio Manachorp^ Caflinatiiini!’' tri pernoôauit.Quem honoris ergo vrbis praetor Michael quot;JTu^ja^ius Epifçopi” netenfis,vir probitatc infiguis conueniens,ab eo in familiar!de noui pontificis coi’f tijs, fer mone inter mu lta,eiufmod i verba,fc aud.ifle narrauinFierine tunc poire,'!” ftrisdiebiisis pontifex maximusDe!benigni,tate3ffliÂæEçÇilefia:conceaerctu’')‘î' vetcresillosfanûospontiôccsmartyTi),doôrinx, amp;nbsp;ûnôitâtis gloria illuftres‘Oquot; retür,eac-x.officiofiioagens,quxGhrißiihtersisvicayioeppu^nirent.-Mvltaiiî ,, fentehtiam-vcrbaaddensjquaefeiusbehèafrçdlumanirriüqperirent.Conclaui inft'’[,. non diu pâtres de nouo pontificedeligendo cunftati,fed om nium quitum nouC'-^ gintain Vâticanûconft!tiumconueneFunt,votisR.anutioFarnefioS. Angcli.amp;Gu^^j ne AfeanioSfortia Camerario CardinalibiK maxime luffragantibus, decimooô vaeStisfediS die,v IdusAprilis annofalutisMPLV.Pontifex Maximusreniîcia^ ■jOftridie epifeop’ in palatij faccllo ab Oftiéfi potificefis fuit Cardinalis Ncapoli'^'’jj'^
-ocr page 477-PONT. MA'RCELLT IT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;441
poflcaeiin pontificdtufuccefibr) prifcoritu inauguratus, eodem dieinBafilicaVan-Wnalincfolennipópaacc£remonia,quumfeftapafchaliainftarentjferuato veicrino-niine.funimxeiusdignitatisfacrathiaraaCardinali Pifano Diaconorum primo redi-mitus, inlignia me ctiampropè ayante, amp;nbsp;cun da accurate contem plante accepit, magna omnium txpcétatione,maior c fpe;prçfulgcbat cnim faoótit3te,moribus Si doftri-na,ficvtiplius vitaomnîùmctnfura haberi poflet.lnito pontificatu quumaCadina-libusrogaretur,vtprifcuinfl.itutoeidiplomatifubfcriberet,quo iuramento obliga-tttur,ccrtumtantumnnnierum Cardinaliumcffccreaturum Id faccrerecufauit,af-firmans fe id operc pr^lUturum, verbis nollc.Cardinalem Mantuanum,qui ei in facris aflillebatlongo fermone de pontificatus onerealloquens,inter extera eialiquando dixiqSeproculdubio feirc,optimum effe paucadicerc,multavcrô prçltarcfipfumau-Umearatione multapolliceri.vt ijs verbis fidem fuâ obligaret.quod iialiquando ma-lidæmonis impulfu ab reólè cœptis delîfteret, fecû ipfe pofteà ita cogitaret ik dicerct: Qji,âiuftc de me vti hypocrita Cardinalis Mantuanus conqueri poted,amp; potificatu in* dignum iudicarc,pottquàrn aperte cognouit verba,amp; aétioncs meas prætcritas adum-brataSjfuco^ fallacijs plenas,nec ex bona radicc ortas fuiffe? Statim verô oratores Cç-I firijamp; Gall or um regis ad Icaccitosgrauifli.maorationc monuit,vt de ijsquæ ipfe eo-I tum r'egibus feripferat, amp;nbsp;ipb eofdera certiorcs faccrent, vt in pace incunda confenti-I tenqquôd G recufarent,præter nuntios amp;nbsp;legatos, ipfe quoque ad cos hortandos pro-I feâiirus effet. Quum veto orator Régis Plifpaniarum veniam proquodanobiliflimo I Komanorum homicidij peterct,refpondit,Se pontificatum ab homicidij abfolutionc I iufpicarc nolle:omnibus verô tribunalibus,quædam quç inuiolata *d redam iuris ad-j miniffrationem obferuarentfcripto mandauit. Audicndisijs,quiuegotiorumcaufla I aderanqtotiusincubuit. Sedamp;Rotxauditoresfefalutatum demorcvenicnteSjin pn-I fterum donaife coutinere,amp; parùm neceffario falutandi officio omiffo muneri (ùo ffu ' I diosèvacareiulfit.Neminem propinquorum Româ venire voluit,ne fratrem quidem: 'I quodquehis,amp;temporibus,amp;moribu3nouumeft; duos paruulos Alexandri Iratris ■'1 filios Ricardum, amp;Herennium,quos lpfeinvrbeeducabat,àneminelalutari, raro î*' 1 ttiiin publicum prodire,præterquàmad facrapaffuselV.cosvcrô fericeis veftibus in-1'' I durosmodeffiæadmonendoscurauit,ncc breui eotemporequo pontifexiuit,illQS 1 ^nquùm viditdntcr pellatus an in palatium ex priuatis xdibus introducci^di eflent,re-1 fpondit'.Qmd illis cüpalatiojcorû forte id patrimoniumne effecenletis? 1 riaquxob-I tinebatfaccrdotia,Crifpo,êiSaraceno Cardinalibus,acloannil râeilcoLotino Vola-® I ttrranodonauit. CardinaliTridcntinolcgationemBononicufem,quamledulôpe-
I titrât,non concefi'iqne magisCxfarianis.quàm Gallis fauerevideretur,inter quos tan ’ 1 pjiiitncommunispatermc'diumfegererc.ëipaccm.quatandemratione pollet,com-T I P''iierc conftituerat;cùmTridentinus inter Cxfaris partes princepshaberetur ,ei ta-? I nîenipfius legationisloco, aliquot CardinaliumMantuani pra.'fertim conlilio, ik im-t F'ffn,decemaurcorum millia largituseff ,quo ciuslabores, amp;nbsp;cxpenlas in Conûlio f l Ttidentinofadas,aliqua ex parte fublcuarct. Decieuerat enim legationes omnes
I biennales tantum effe. Quotemporis fpalio Bononienfis Icgatio cam pecuniae fum-I , tnamredderefeiebat. Multaamp; magna ad Apoffoliex fedis decus penèobfcuratum, il? l inftauraudummeditatumfuiffe,ferebatur ab ijs, qui quum adltucCardinalis effet, f I Jnentcmciusexplorabant,arcanorum omnium participes. Inter qux illud præci-l puum,quodfratris,'liberisejuefuistantùmelargiri,quantum finguliènobiltatcbo-I mines in redditibus haberent, dccreutrat, ncc vitrï. priuatorum ciuiujn conditio-r i nem fc efferretpaffurus erat, non td principatum 8c dignitates cuehi, ne affem qui-
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11 e s dem
-ocr page 478-441 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ONVPHRVvS be V J T
dem dcfiué'ibusncclcfi.Ejnifi de libera omnium CardinaliumfcntentiiiCOSiufff' re permilTuros. Id maxime pcrcupcre videbitur, vt cos Venerus lenarus in I’atri-ciorum numerumadn;ribcrct,funim«m'd honoris gquot;nus,que eoshoneihret.di* reputansTomnem eetlcGailicam iiirifdiét'oncni, vii is profanis,Sr nullis iacrisinini' tiçdcmandarecogiraucrat. HI id fùbindc i’c,jcin ore habebat, fanâitJti.çccleliafti; cæ turpifilmiim effc.eos q ûSacerdotijs ad curam animariim fpetSantibiis pri'feftiti'' fent,a Cuis gregibuspafeendis abetfc, neque fc eos Komi, aut vfquàin vti lari, niliS’' cerdotijsabdicatis, bonisque padoribus eommifOs, permiflurum. Deertuerjt itei”' eieólis ex. aulico mini Ider io oiiinftis ind'gnis fe neminem in Palatinis, nifi qui frugi^ honefùsmoribus eilet, cuiufejne opera foret nteedaria, elle paiTu rum. Luxumenii» omnium malorumcaulatneiïejamp;ipfum pelLmum elle diccbaf. Q^are ctiamprolK' fasfuperiorumpontificumSportulas, in modicam quandam pccuniarumlumnwi* iam vix pontificatum adeptus contraxerat. Collegium Cardmaliuin lupraoranu exornareconftituerat.nequcquenquam prætcreàin eorumnumerurnlegeveteriK-petita,lmc omnium confenfu legere .quxlîtis quoque in corumleftionibusIiininiO' fum virorum teftimonijs. Qaanquàm autem illnd in ore habuerit,fc vcvtigalia.at' queonerapublica,pcrfuperioresprincipes impolita, vel aboliturum,velad mod«', ftara quandam rationem redalt;âurum, initio tarnen pontifieïtus ærarioexhaufto,^ magno ærealieno infuper contraélo, coaduseft prætcranimi fui fententiampropO' ûtummutare,amp; fublidium illud triennali trccentorum millium aureorum àPaul*gt; tertioindiftunicontinuare,quod tempus prxfcriptum exaélum effet, quo in maU' misRomanæEccIcllæneceflitatibusfubleuaripoffct. Sedis enim Apolîolicæ Hab lesredditusfuntC L. miîlia aureorum, ex hoc fubfidioreliqui, amp;nbsp;trigintamilliaq^-' ‘cenfibus Eaurmntur.'Priori pecuniarum indióHoni quartam partem redtUtuumco»' gregationumregul3rium,ac vigelîmam Hcbræorum adiunxit. Quod vectigal Cit' dinalium pauperum fuftentationi addicere decreuerat. Eius prxcipua cura 92salienum EcHeGa:foluere. Quoperfeého,quæde vedigalibus minuendis.vclwh Jendisconltitueratjocylhmcexequi. Id vt faciliùs faceret, fe nequebcll^geHuru™) nequeinfanisfubllruiSionibus vacaturum,aut propinquis fuis principatusempW' pum,publice profeffiis eft. Qua’parGmonia illud libi certo perli4adebjt,brcuiE' cleliam Komanam ærealienoliberaturum. Quum aliquando eius menfæcPAhb^''’ amp;nbsp;alia inffrumenaaaurcaappoGta client, argentea fufh^ere dixit ; clyba num pro at' gen eoærcum voluit,amp; ex ijs pecuniasvlibus Apollolicæ fedis conffari iuflit. Punt ipfum in animo habuiffejParrnæ ftatum mutare, Camerinoq; FarncEjsrçôi''^^® earn vrbem tum nutantem EccleGçredderc.Senarum libertatdmaximedeliderabn Rebus compoGtisviros militates,ac prorfusomnem militiaraàléab;gere,amp;inb cleGaflicæditionisliî^itibus proculab vrbe ad iplos tuendos Gnes conftitucrc'®' Juiffe fama ell::eundemquealiquando cogitaffe, de ipGs etiam Gcrmaniscorporisi“' ' flodibus exaudorandis, illud fæpèrcpetens, multos principes falutari lignocruii’' potiùs quàm armis aduerfus holles defenfos: PantiGcem verb Maximum, quipf? Chrifto vniucrfamEccIcGam gubcrnaretjfcutisaut gladijs indigere, Vnde fatiuîb fe,ipfumabimpijs,amp;fcelcratis, G cafusita tulifftt occidi,quam RcipublicxChrHJ' næ tarn indecorum præbereexeniplum, Religionis Chriftianæ difùdijs, àhisq“’ nuncvigenthæreGbusvaldèangebatur, amp;nbsp;proculdubiô, Gvixiffet omnem opef»^ fuamdcîludiumin eocoliecàffet, vtfublatofchifmateomnesadcpncordiam rcd^. pet,vel generali Conci!io,quod femperexpetiuit, vcl alia quauis ratione. Sano*' iîiBam banc eins luentern, ego non alijs rçferçntibus, fed ex fan^ili.aribusfçrmoni*’“,’
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;.■ — ! . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;......jntcf
-ocr page 479-A'PONT. PAVtl III’I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^
It
Internosbabitis,dumCardinalis effet, bptimenoui,mc enimmultum dilexiffevifus tft, Anüdtiasnanque,quasiamindeabvfque adolefcentia coluit, coniiantcrvfque adipfum pdntificatum maximum retinuit, multis nihil minùs eogitantibusvitroc-tiamaccitis. DoftosquOque,amp;graues viros dilexitimprimis,eorumquefamiliari-tätciiicundilbmevtebatur, quos confilio,opera amp;. facultatibus aliquando fubleua-üit;inhisGuilielmumSirletum,incredibilidolt;3;rinaamp;:pictatevirum ,quem modo foliusvirtutis ergo Cardinalemvidemus, quem multis annis domifuæ hümaniflîibà aluit; Cibi,acvinipardflimusfuit,eaque fimplicitate,qua priuatusquumeffet,ede-batjhabebatque fiue publice,fme priuatim conuiuarctur, Anagnoftem in menfa, qui ficros’librös,aut fandorum patrumferipta Icgerct. Poft longum in prandio Glen-tium recordatus aliquando caHadriani quarti Papae Verba; Romano pontiGcenc-» fnoeft miferàbilior.conditionccius nulla miferior ,Totius enim vitæIxtitia, amp;nbsp;fce'.i* citasamaritudo eil,Cathedra Romani pontificis eft fpinofa.iter vndique confertum iculeis',pondustantæ molis', vt robuftiffimos premat Scconfringat humeros-.mahvi inenfampercutiens,dixit ; Non video,quomodo,qui locum buncaltifùmumtcnenr, faluari pöffmt. Valetudine fuit non fatisprofpera,honcfto corporis cultu, facie de-Corus, ore ve'nerabilis, Ratura procerus, corpore gradli, capillo Gubrufo/upcrcilijs difpatibus-,atque altero paulö eminentiore. Fuit modeftusjquietus jternperatüs, pro cenfu liberalls,cleemofynis largus, in inceffu amp;nbsp;motu grauis, amp;nbsp;quanquam raf us 1 nbsp;nbsp;inrifu,tarnen quandoquefacetus,amp;: vt vno verbo multa compled:ar,in quo magnum
fanciit'atisfpccimen ,in tarn corrupto fæculo maxime rclucebat,qui nobis non fuo
I , vllodamno,fed noftfo maximetamcito fuerit ereptus,maiQre profedto noftra,5c 1 Kcijjùb.Ghriftianæ iadura,quam vllo fuo detrimento. fuiffet enim fi quifquam alias I Chriftianxreipub.neceflariuspontifex, miferisbifeeamp; calamitofilumis temporibus.
I Quum fatis (vt dlxi) firmis non effet viribus ,8c propterca anno fuperiori diu etiam I febrelaboräffet,corporequoquetarn comitiorum incommodis,modis,quam obe-I undispublicismuncribus,quîe vetere Chriftiani populi inffituto,annulsOomiriict 1 crudatus, 8: Refurredtionis diebus per maximum poniiGcemGeri confueuerunt,fä-1 nbsp;nbsp;tigato,duodecimo pontiGcatusdie grauius èpituita,8cnonleui febredecubuit. Po-
’ 1 ftridiefanguine cmiffo,febrlsquidcmrcmilfior luit,verum corporis vires imminu-I 1 nbsp;nbsp;tx-.vifus'.tamen eft per aliquot dies conualefcerc,quibus diebus femperaliquid pei^fa-
' I miliaresegit.iIII. Kalend. Mai),quum melius fe.habereviderctur,Vrbinatum n i.
I Kalend FcrrarienfiumDucesntem Caraerarium,Guifium,Farntlium,8c Eftcnfem
Z
II
il
Cardinale-.n audiuit.Dc Farnc-fio dixk fe operam datururo^x t inteUigcret famïViç fvi» beneficio Paulum 11 i/infe reuixiffe. No£le fcquenti baud multùm quieuit.Prfdie Kalend.horaduod^cirnaapoplexicorreptus,omncs paulat'im fenfus amiht,2lt;bora bptimànoctisfequentis,quæKalend.Malj præcediî,fccundo ?i vigclnno pontifica-tusdie.vkæannoquintoamp;.qulnquageGniomlnùsfexdiebuSj’maxlma fui apudom-ttsbonosdefidcrio rcliâ.o,rebusbumanis exemptus cftjnligni bominum concur-fu,communemiaâüramdolentiùmad Vaticanunafaéto. Cadîauerpublicofunei'ec-latum,tcnulpompa canonicoVuin humeris,in Vaticanam Bafilicam dclatum , niar-moreoconditumeft monumento. Vacauù turn fedes diesxxii. DeeovwcVifgi-lîïnum illud carmen did poteft ;
öjifiitieni terrii buncantumfata,tuque vltù i£'eßner.t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■
P A Vil
-ocr page 480-OXVPUR;! VS D.E VT TA
444
PAVLVS Ilïl. PAPA.
9^1 n I‘ Pontifici maximo patria Neapolis Campani«
VCf*
Romanorum pontihcum natalibus anteà Celebris. Maiores ex clariffimo(anguineorros,Pilîs priæùmjdeincleNcapoliconfeû*'^^^^ inaeft. Pauli amis Diomedes Carafa Matalunæ cornes magna Neapülicanum Ferdinandum Arragonium Seniorem auôloritate fuit. Patef Joannes Antonius, inter Ncapolitanos pfocercsinlignis,ab vxore VidoriaCa f nefeaPétri Lalli filia, in quam primaria Aquilanoi um familîa defecit,dotis noî” Alontorij in Marrücinisl'oparchiam ad xviij.ab A quilavrbe lapident marc venu tam,comitatu3 titulo Eabuitæx qua duos mares,plures veto fceminaSjquïdan, virisin matrimonium datæ funt,fufcepit: harum vna religiofavirgo inon3Alt;-^l ginum Neapoli mulier fanftaexiftimataeft. Ex maribus alter natu maioqfu*', nes AlfonfusMontorijcpmcsialterPauIusipfe, Joannes Petrus ante pontifie»'“ catus: qui in lucem editus eft Hirpinis.vico tui nomen eft Samäi Angeli de IwP, pei’urcascaudinaSjfeptimo à Beneuento lapide, 11 i,Kalend.Iulij,annoMCCCCi-’‘f||^ A tenerisannisingenium adbonasartes,lacræ ac rcligiofævit« inftitutumiP'“? j fum præ fe tulit. Ea re cum Prædicatorum monafterium, eius or^ in is rd’? profciruruspctiflctjægrè à parentibus imbecillioriætate diffifis,vi inde tuit,fed tandem corum monitiscedens,ad ftudia quibusanteà vacauerat,denU tusconucrius, ingenium exquilito literarum deleftugnauitcr inftruxit. OB'®, porro difciplinarum , Sc præfertim facrarum literarum , linguarum item L»''^ Græcæ, Hebraic« accurat« cognition! maximam à primis annis vit« intcgn^j, adiunxir. Romam adolefcens veniens.diu in contubernio OliuerijCarafsQ’^ nalis Ncapolitani ciufdem propinqui,qui turn temporis ampliffimiordinis'^^i te.atque exiftirnatione princeps amp;nbsp;erat amp;nbsp;omnium iudiciohabtbatur,vixit.ƒ j opera, amp;commcndatiofic à Julio fecundo primisPontificatus mcnfibuscp»'“^ Tcatinuscreatus. Neapolim baud ita multo poft Icgatuseft,vtFerdinanduntf'r.^, CathoIicumcxHifpaniaeovenientem, Apoftolici fedis nomine fufeipcret. , rtgistunc primiim gratiam promeruit. Aliquot annis poft A pollolicæfedisnu in Angliam ad colligendum SanéJi Petri vcétigalà Leoncx.mifTus,tricnnio!ne»'|)jj^ la manlit.Indc per Occanum in Hifpaniam ad aulamFerdinandiCatholiciHiirj;, rum regisfeconferensjàprudentiftimo rege, quieius virtutem Neapoli ad conlilia eft admiflus,amp; maximi Sacclli Regij facerdotis,quemmagnumÛ? , num vocant,vicariuselcdtus. Qn^o mortuo apud eius nepotem Caroluro -, Regem,amp; poftcàlmperatorcm vadem muncraaliquandiù fuft inuit. Manfit in b' niaannoscirciter oéio, quo tempore linguam Hifpanam perindeacltalitiBin» , AbHadriano vi.qui Leonix.fucce(rerat,quo cum obmorum fmilitudincm''^ ciintcrceffcratin Hifpaniaconfuetudo,Romam cum Marcello Gazcle virow” täte illuftri euocatus, inter eos patres relatus eft,quorum opera,amp; confiliop'’|, fexinccclcßafticamorumcenfur3,amp;inftaurandis Chriftian« difciplinzlcgifi“®^, reftringendam fblutam facerdotum vitam,fanßiorcmquc gerendi fummip'’quot;. catus rationcm,quas omnino cogitabat vterctur,apud quern tanta audoritatc,».'. tia ysluit , vt fi diutius vixiffet, cum proculdubio in ampliffimorum patrui’’^^ dinem adfeiturus fuiffc viderctur. Jnfcquentibus poftcà annis, Hadrianofci^ j, feftis rebus è vita fublato , fedente Clemente feptimo , quum cum Csfar^’|j^ lus Quintus epilcopatu Brundufino ornare voluiflet, non tantùm recen’“
-ocr page 481-PöNT. PAVLÎ î T T 7. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;445
tum faccrdotium vetere'Iongè opulentiusrecufauit, fed etîam quod iamobtincbat fpontc Dontificidimifitjibiquefub monte Pincio longé ab hominumconfpectu reélo vitç inllituto,modicisçdibus, nequçxdificio, nequc amœnitate confpicuis.domici-liumelegitjamp;abomnirerumhumanarumcura penitiis feauertit. quo inlocofacris adiduèintcntusliteris, religiose aliquot an nos cgit, nouamq; clericorum rcgularium congrcgationcm inftituit,paupcrtatis,ca{l:itatis,obcdientiæ votis,ritu cçtcrorum rel i-giol'oriim, ante aram maximam Balilicæ Vaticanæ, folcnni cçremonia nuncupatis. Cuiuspijinftituti focij priini fucre Cùietanusl ineus nobilis Vicetinus, vir fanétus, BonifatiusCollenfis Alexandrinus,Paulus ConfiliariusRomanns.Eam vite formam Clemens VI i.approbauit. Vrbisdireptione,qua multaà nefario milite palfuseftjcom motus, Roma difccdens, Vcronç aliquandiù apud loar.nem Matthäum Gibertum Vcronenrcm Epifcopum,inter fuiordinis homines clarinîmum, in rcmotos epifco-porumNazarcnis hortos fecefiit: deinde quictioris illius fancfiorisque vitædefiderio turfumaccenfus, Venetia ico nrnigrauit, vbi longotemporc moratus,ibidem religio lorum,amp; morum fanótitaie libi commendatorum hominum maioreconuentuco-iâo.pioreligiolianimidecretojfeueriorcm vitamtum ijs profcfluseftjamp;apud çdem fanât Nicolai i okntinatis, non fmemagna fandcitatis, amp;. doôtrinæ opinione aliquot innis cgit,pres by tcro rum ïcatinorumCita ab cpifcopatu Tcatino,quem obtinuerat) Vocatoruin,ir. caLiiiitate, in quaft’'niijopcrèamatus,amp; obfcruatus fuit, tum primùm bdalitatcinltituta. in hoc fa ti dotum ab fedeleftorumcontubernioadhucviuens, àPauloi i i.his per pontificias literasRomameuocatur, vt eiusconfilio, in morum e-mendatione.öc concilij generalis celebrationc, que pontifexadornauerat, vtcfctur: à ^uohaud ita multüpcf! .augulla illa gencroG iu Jicij maturitate facile fuperiorcs pon tificesantccedente, nobiiiiiima ilia i x. Cardinalium publicationc, qua anno falutis MDXXXV 1. X I. Kalend. lanuarij, viros egrcgios,amp; prçftantifïimos ex optimati-busEcclefiæ vndique conquiGtos, in Senatum legit. Cardinalis presbyter tituliS. ClemcntisdeGgnatus, maximam dignitatem ,nullum ambitioG animi lignum promens,1’u fee pit.- Epifeopatum verô,quem antèfpontèdimilit, paulopoftiterumade-ptus.Variaapud homines fama iaéi:3batur,alijsfanftifhmum virum reliftoquietioris Vitæinftitutoad reipublicç fluflusfe vocari pafliim ,fummislaudibusextollcntibus: slip contra id faâumacculantibus. Ipfc tarnen collato honore in obeundisfenatorijs muneribusint£ntus,itadoôtrinç,acfanâ:itatisfama fruebatur, vtobloquentium fen-tentiamfacile*eludere vidcretur ; nam vitæ, innocentiæ, religionis, ftudio,^optimis moribus,inultamcruditionem,præexcellcntemfacrarum literarum notitiam,facun-diam veroinGgnem in dicenda publicèfententia,amp; omni fermone, libertatem addi-duat. Animo adeo conftans amp;nbsp;fortis,vt perfonç fuæ vbique bene memor.nce minis, '’^’^precibusa dida femel fententia recedcret. Si quid à Romanis PontiGcibus Paulo d^luliojfub quibusCardinalem gefGt,fortereferctur ,quod non ita ex Apoftolicæ fe-disfeuius vnius com modum ante omnia propoGtum Gbi habere dicebat Id ignitate ef-ftcenf“ret,vel confilio aberat.vel ft intereffet non aflentiebat. Cuius rei ptura,amp; maxime memorabilia exemplacxtanti PontificcPaulo 11 t.auftor imprimisfuit,vtfan-ftæinquifitionisadmodum nccclTariumtribunal,prçflantilbmispatrum ad id mu-■iusiudicibusledlis,llt;omjinRituerctur,qui inquirendis,damnanciisq; hçrcticis fum-rnacumpoteftate pjçelïcnt, latiusiam pertotam Italiamferpente Lutherana hæreG, 'uiuslabenon profanos modo,led iC religioforum hominum multos pollucrar, Qiya ïationefaótum elt,vt membrisxgrocis,autl3n3ti3,aut G fanari non polfent amputa-to,quæ contagto inficiebantur, pcriculocjue propiora erant, paulatim faluraribus re-medijs
-ocr page 482-. ONVPHRIVS DE VITA
nic dijs adhibitis priftir.æ in Italia fanitati rcfiitucrentur. Cxtervinlt;;uumtsniini^ tjiiif'.rionis miinerc, ciiiipfeprxca-'ftrisdeledtusfuitobcundo, quamalijsiebusabji gcftisadeôteuereagcict,vcinuboshominesoffendcrc viderciur(eiu(modiporro'^ t?inftitutumCliriltian5feucritatcmappeliarefolebât)magnumlibiaulicorûhoniiquot;''‘ pdium contraxit,quifeucricatcni amp;rcdam tiusnicntcm afperitatem intcrpretjbaii' tur.;!bidcertèconftantiomnium bominumfamaliquet,eumantepontificatumn»' gnacquideAi integritatis vitæacdo(ftrinx,fcd nimisfeueri ingenii, amp;nbsp;in propolitil«quot;' tentia permanentisanimi opinione vixifle,coque ingenio hominum ftudiapron’f'^^ ri refeiebat. A Paulo 11 i.exprcsbytcro Cardinale tiiuli fanétæMariaeTranftibet'J^' Epifcopusprimùm /dbanus, deindeSabinus, Archiepil'copusque Neapolitanus'*' étus ell; poltebluHo 11 i/fuleulanam,amp; nouiffimcOftienfem obtinuitEcdeb^®' ^-lortuo Marcello, apud quern fummum gratiae amp;nbsp;dignitatis locum obtinucrab Kalend. lunijdie AfcenlionisComitijsin Vaticano habitis poft non longas quids,1^ acerrimas comitiales contentiones, aliquot ex colicgio patribus Cæfariaiiæb-tio* nis vehementer repngnantibus, tandem Alcxandro Farnelio qui ei ftudebatprî“*' lente, 11 n.amp;x L. patrum fufFragijs Romanus Pontifex quum eflet fui ordims P'*quot;’' ccps,annum natus lxxi x. creatus, Pauli nomine, beneficiorum ftbiàTarncEpt*’'' latorum memor,aftumpto proximo die dominico maiorum more ante Vaticanamcoronatuseft,magna amp;nbsp;vniuerfali hominum, qui eius feucritatemtin* bant,mœftitia. Quodh nonnullisfuturarum rerum , luftuofique graui hello p‘’ tificatus trifte omen iudicatum eft. Ciuitasenim paulo hberius viucre,pri»-b proximisfub lulio tertio annis,quum folita effet, feueru m amp;nbsp;acre hominis ingen* timebat,cuiusanteaâam vitam communi hominum viuendi rationicontrariai'’®’^ jteratiquam aduerfam de feopinioncm ipfe pontificafus initio auerterc ftuJens,e*® tisquibufdamCardinalibus vitro ctiam non rogatus pollicitus eft, fe nihil own' in vrbenoiiaturum,fed veteriinftituto cundla moderaturum. '1 imentibusvetn ueram reformationcm vetus illud vfurpauit : Vxorem non habentes fæpb rant. Profufisdeinde fumptibus,amp;magnificoapparatu tota vrbeaulæis oiiiaWj pihusCardinalibuscomitatusaPalatio Vaticano profeftus ad fandumMarcniiid finiftramtol!endamfufpicioncm,priuatimamp; publice multa liberalitatisamp;chn’Sj ftgna dedit,amp;.'cum in publicum prodiret, humanis verbis omnium fauorem promereri. Rogatus quanam ratione ipfe ,amp; fratris filijvifturi eflent, munifi^.^j fpondit,amp; large,more principum, quod reegregiè præftitit: Nam pecuniæ n*quot;'-; cupiduSjCiericatuSjfecretariatus, amp;nbsp;Protonotariatus magni pretij officia libc'* medonauit. OaanibusChriftianorum principum,in his Reginæ Angliæ,amp;ft*®“()j( publicarumoratoribus,qui gratulatum,amp; ad eius venerationem Chriftiano n’ Romam vénérant, publicis in confjftorijs admifiis, ingenium rurfus fecutus,aq quæde prauata fîbi videbantur, cmendanda conuerfiis, totus ad tollendosabu' quos’fuperiorum temporum negligentia pepererat,incubuit,vthacfa!temranj'', Lutheranorum voces contra Romanam curiam obloquentium retunderct. i* . taigiturfummæfeucritatisedidapropofuit, quae ad diffolutos ciuitatismorescof^ gendos pertinebant. Ob earn caufam multis inuifus, quanquàm pleraque egr*^ principedigna3gerct,nontam eagrataeffe poterant,quàm contrà, odiofafîqugt;‘ taffefectisfecifler. Principtocogitauit de leuandis vcétigalibus,amp;oneribus,ài''Ç ftoribus pontificibusextràordinem impofitis,fed aerario inani mentemmutaf®^ actus eft, ne grauiora indicerc poftcù cogeretur. Edito decreto prædiaamp;bo”® clefiarum male2cfimoniacè alienata,qux à multis aut occupata,aut
-ocr page 483-'PONT. P A VIT HIT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;447
fuennt, maeno multorum damno poffefloribus deturbatis reflitui iuffit. ludaeos totaecclefiaîtica ditionefparfos,amp; paflim Chriftianis.nullls penèdilVmétos ficn’is ad-mixtos,ccitis fcptis more Veneto oppidatim conclu fit, Sc ad eorumauaritiam ,cuhts viti) infainiagens ilia in primis laborat, coercendam eorum vfuris modum impo-fuit,foenusà centefima ad quinquagcfimam rcduxit, crocci coloris pileumquo intet-norci'poffentierrecoegitjmercaturam cunétaium rerum, quæ viftui humanoncceP-firiæfuntjomnc cum Chriftianiscommercium, llabiliabona poflidereijs probibuit: ChrilUanosquoquequicquameifdem miniftrarc: Synagogas,quibusfuperftitiones fuascelebrarent,prxtervnamin fingulis ciuitatibus ipfos habere vetuit, manentem nihilominùsacfipluresefientcathecumenorumannuo decem aurcorum pro fingulis tributOj’grauioribusque exadcionibus, abrogatis femel cunótis priuilegiis,qui-busà fuperioribus pontificibus donati,immanes,amp; intolerabiles diuitias per fas amp;nbsp;ne-I fiscongeflerantjonerauit. Multa lulij tertij quæ nunquàm probauerat décréta in-iuxit, aliquot ex eius familiaribus, quorum Iulius confilijs vtebatur, in carcerem tonieftisjVrbisprxfcdtum Vrbiniducem, in locum Horatij Farnefij paulo antein-
1 ^rfefti fuffecit. Cardinales prouinciarum legatos minorum ordinum redtoribus I fubrogatiscundlosreuocauit,præter vnum fratris filium Carolum Carafam,quern J initiopontificatusexequiteHierofolymitano,amp;Neapolis priore,amp;qui militiæperil pctuôopcramdederat,Cardinalem,amp;Bononiæ legatum dixerat,cuiusplurimiim o-
I pEravtebatur:hic rerum fummae prxerat. Ofio antiquo familiariDatariodeclara-■ I b,datariatus rcdditus fufpenditjeumque feuereadmonuit,vt nullas pecuntas pró im-( 1 pttrandarum quarumlibet rerum, quæ conceffione parùm dignæ viderentur, com-1 pofrtionibusacciperet, quoufqueaCardinalibus quibufdam,quibusid munusman-diuit.corrigerentur, quum fibi perfuafiffet, multas pecuniarum fummas eomunere (« tontra iuscogi. Complures fuper eare egregiorum hominumThcologorum, iu-fisque pontificij confultorumdeliberationes habuit, quærens , an hæ pecuniarum p lolutlones,quæcompofitionesvocantur,legitimx effent,amp; àfpontè offerentibuspc-cunixlicitocapi poffent. Dumomniumfcntentiasaudit, grauiter aliquandoineos inueftus crt,qui accipiendas probarentjab omni auaritia alicnum animum præ le fe-jJ tens. R.egrcffusamp;accefrus ad Cathédrales Ecclcfias reuocauit. Dilpenfationesma-trimoniaîes,inter fecundi gradus affines,aut raro, aut non conceifit. Publica(an-
,11 amp;one,cunfta, quæ fuperiores Pontifices poft lulium fecundum conceflerant, quae C bonaredditusqueEcclefiarum minuercnt, fuftulit. Superiorum pontificum decre-de annatis, amp;nbsp;quindennijs confirmauit, ad eorundcm folutionem ,quæ contro-p Wtfaerant, expofuit .quorum caufas Cardinalibus Sarraceno , Sc Meniancllo, exe-f s\uutiones vero Hieronymo Saulio Archiepifcopo Genuenfi quæftori , amp;nbsp;Ofio I'tpplicum libellorum magiftro commiferat. Pœnitentiariæ officium. item Cleri-(t nbsp;nbsp;ftätum.tanainveftitu quam vidlu,emendari, abufibus fublatis decreuit;nec vltius-
I foipcn recipi voluit inter facerdotiorum candidatos. quorum anteacta vita non I probata effet ; ei quæftioni præfecit viros intcgros Tranen.fes,llt;elgt;ibam,R.euma-ƒ I num Cardinales, ^FrancifcumEpifcopumGebcnnenfcnaDatarium. Ambientium f I hcerdotiafraudesredarguit, Lcnones amp;nbsp;facinorofos homines vrbcexafl;os,grauif-() 1 fimis pœnis coêrcuit. S^ocictates certarum pecuniarum , quibus præfcriptæ men • (' 1 ftruævfuræperfolucrentur, prætereas quæ exofficiisRo-manæcuriæcapiuntur,vti r 1 funèbresedidloprohibuit. Eumfenatusprincipem,queindecanumvocant,e{fcvo-
1 Ut.quidecedcnteveteredecano, principeri\ locum inter agentes R,omæ Epifeopos Cardinales obtineret. Seueriftimû promulgauit ediftura in eos^quifanéliflimâT rini-
-ocr page 484-44? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ONVPHRiyS DE VITA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
tatemJefuChriftidomininoftri diuinitatem, eius ex fanßo Cpiritu concêpWwP human! generis falutemorEem,bcatinîmæque Virginis deiparæpcrpetuani vif?quot; tem inficiarentur.Thomam Cromenum Archiepifcopum Cantuariefem auóloribus Philippe,amp; Maria Anglorum regibus facerdotio priuauit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ij,
maiorum iuffit, qui pertinax in Angliacombullus eft. Odum eundem,quen]iupP cibus libeîlis(vtdixijfubnotandis,fummæq;conf)liorum omnium præfeccrat,ft 7 fcopatu demum Reatinoexornârat,morumrufticicate,grauioriqueeius ingcniO|^^^ ofïenfus,propinquorumquoq; pontificis,quosnegligebatrelationibuspedtuniis tia in odium verfa,poftea in Hadriani mole prædurocarcere habitum,per niumferècuftodiriiunît.Triumuiralemconferuatorem vrbiSjamp;fenatöriarain^Fi tolio poteftatem 3mplificauit,amp; populo Romano immunitates omnes, amp;nbsp;jj, fuperioribus pontificibus conceflalibcraliter auxit amp;nbsp;confirmauit. Tiburque^ naliEftenfeabadminiftratione fubmoto,eideraconcefdt. Adleuandam vrbisan nsepcnuriam.trigintamilliumaureorum cenfum inftituit, cuius fidei iufliom*’ domus hofpitalis fanfti Spiritus fubiecit, qua pecunia frumentum inopi. pafeendæ compararetur. Qi^adrantariura carnis vedigal in quinquennium tertioimpofitum,extravrbcmtantiim exigivoluit. Qii^odtarnen neceflitatecoau in nouennium ad omnes etiam regulorum ditionis ecclefiafticæ Toparchiasp^*' produxit, Sc ex eodem veétigali montem non perpetuum cum centeh’ms loluti'’ conftituit. Tot verb bencheijs populus Romanus inflammatus, ad teftificand'^^ gratianimiftudiunijfolennidecreto ftatuam eiinCapitolio marmorcam,quafl’';' potiùsquàmæncamoptauerat,antiquorum more erexit,amp; centum ampliùsciU’^ nobilitate !e£ti, qui line ftipendio pontificis per vices perpetui corporis cuftodes®', uo exemploeffcntjFideiequitesabeocreati. Dum hæc magna cum omnium 1»quot;’ ageret, querundam efuis (vt fama eftjNeapolitanoruin quoqueiamp;Florentinofquot;. exulum;quiprimarij clues erant, confilijsapriftina mente dedutftos, quumoMquot;’ dam fufpiciones(vitæ enim amp;nbsp;audloritati luæ inlîdiari ab ijs hbi perlualumiu’^f’ multosrcpentè incarcerem conieciflet,comparato excr’citu GaliorumÓiHeW'* rum duc Rhetorum præddijs in Italiam euocatis, bellum graue cum 1’hilippo niarum rege Caroli Quinti dlio fufeepit, amp;nbsp;vetus odium rcuocauit. Odcratc”-. ipfeiampridemHil'panorum nomen, quippe qui vrbe direptaSe incenla facro^’^ Pontidcismaieftatemviolauerant, Italiam feruitio oppreflam tenebant. His bantur priuatæ iniuriæ,quod ciirn in regia HHpaniarum vcrlaretur,in cancelt;«F tuscuiufdam petitione dbi iure debiti, prælsto Flifpanoj, ipfc prætcr leges tus fuiflet. itaque eius rcbellionis tempore, quo Neapolitan! Petrum 'J ületan» qui pro rege illius regni négocia curabat, quæftionem religionis mere Hifpanienli. regnoinftituereconantern, mt!ltisledicionibusamp; tumultibus fattgatam,abcocoi’' Iio dedftere coegerunt, medijs armorum fragclt;ribus, ipfe Paulum Tertium ail**^ ma Cæfari in regnum inlercnda adhortatus fuiffe diecbatur, (bam fuoruinque(lt;!''' multos in regno habere dicebat^ operam pollicitus. Qua; condlia prudentiliii’’ Pontifex hominid animum admiratus, aperte quidem eius pietatc amp;nbsp;lolicitudinqd^ data,tanquàm parùm tempori opportuna reiecit. Eius indignationemauxit,ql** aliquotannisanteàà Paulo Tertio ArehiepifeopatuNeapolitano donatus, poOd^ ne did excludjsàregni proroge fuerat, tanquàm Gallicarum nimis partium ftp fo. Pontifexigitur faiftus,ab ijfdem,quos fupra’mcrnoraui ad bellumCæfarianiy ferendura folicitabatur,qui à latere eius nunquàm dilcedentes, eum veteresi”'quot; rias repetendo , nouas arguendo , indies inflammabant tempusque
-ocr page 485-PONT. PAVLI Illi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4-;9
Ecclefîæ iniurias,fcfeque vlcifccrctur, sfGrmantes, belli occafionescaptabant,in iplo belli ardorcNeapolitanos'a rege non ita bene tic ijsmerito, ad fe defedui os; amp;nbsp;cun-dafaciiialutura;, Gallico rege belli foeio ci.iem bellicarum reriimimpcritoaüiduc perl'uadentes. Neccundata fortunailludtrcrcbus humanis folita,facilem pribuic bccafionem, qviaamp;bellum legitirnc pollet ipfe Pontifex indicerc,amp; Gallos in bel-lilücietatcni libiadl'cifcere. Per id tempus Carolus Sfortia ex comitibus Sanélæ Flors Longobardiæ Prior, qui Frantorum regi Fdcnrico bcllo Senenfi merebat,àCi*fa-rianis cum fratre Mario captus cuftodis aileruabatur ; duas is ab fe poflelfas triremes ex Gallia difeedens in portu MafîîFeniî reliquerat. Quarum praefecti Philippi Vi-couarronisfidei,quod in CardinalisCamerarij Cxlarianæ fadionis ftudioficliente-11 effet, parùm Rex crcdens,eo fua außoritateremoto illarum cnllodiim Nicolao AlamannoexuliFlorentinocommifit. Is cumtriremibus in Infulam Corlîcamve-nerat. Id Prior iam liber factus cognefeens, regem Hcnricum per litcras rogauit, vt triremibus reditutis lolita (ibîftipendiacontinuaret. AnnuitRex.Alamannoquc iuf-lit.vtCtnturrcellasnauigans, triremes Prioritraderet. Qiaituncapud Sandæ.Floraî Oppidumalteropedcdebilismanebat. Qi^o cafu impeditus, datis ad Alamannum literi5,iunitvttrlrcmes Alexandro fratri Camerx Apoftolicæ clerico traderet, qui faumibidemaduentum cxpedlaret : Alexander Centumcellas concitus abiens, triremes A lamanno,cas fibi Prioreabfente reddere rccufanti, vicripuit,nihil veritus, quod in ccclcfiaflicx ditionis llationc efient. Alamannus imprudent! confilio di-nitffus.apudPetrum Capuanum Ccntumcellenlisarcis Præfeftum Alexandrum de-tulitjvim libi ab eo intentatarn querens. Prjefeótus Alexandrum rogauit,ne eius nauibu'inlcio pontificeeduftis, portum amp;nbsp;pontificis maiellatem vioalre viderctur, permitteretfedeijsantepontificis miniftros monere. Idloannes Francilcus Loti-nui Volitcrranus,Cardinalis Camerarij intimus,Scconfiliorum princeps, qui per eos diesa Cæfare red erat, Alexandri citiffimis literis intelligens,ita apud loannem Mon-torijcomitcm pontificis fratris filium,rebus adhucCæfaris fauentem, rem extenuan-
1 doegi, vt literis ad Prx’feftum Centumcellenfem datis, iuberet, ne fein regiorum I roinillrorum controucrlijs implicaret. Ita Alexander venia abeundi obtenta, por-1 tumexijt. InterealiterispræfcviiCentumcellenfis Komam allatis,res ad Cardina-1 lemCarafamCælàrisrebus parumaequumdefertur. Is confeftim Præfeétum pon-I tificisnominemonct,ne Alexandrum cum triremibus portum egredi permitteret.
I Quod Alexanderfcntiens,iam liber,amp; ob res gellas Francorum fidci ditfifus Caie-I timprimum,moxNcapolimabn3uigauit,amice amp;nbsp;munificè à Prorege Bernardino I Mcndocio,amp;principe Auriæ clafiis Hifpaniæ præfeéto exceptus. Tum regij mini-I ^tiRomæapudpontificcmquefti. Comes verb patruiiram veritus, feà Lotino per-4 Murn querebatur. Pontifex fufpicatus non abfque Camerarij voluntate, vel fal-, 1 temconniuentia id faéium fuiffe, Cardinale grauioribus verbis amp;nbsp;minis çxagitato, 11 êtindcm Lotinum, quod Montorij Comitem ad id induxific videretur, in vincula ( I coniecit. Hincmutuiodijamp;fimultatumorigo manauit,quas pontifex aliquot die-
I buspo(lauxit,quumàCardinaleBurgenfe ci renunciatum effet, quofdam Cæfareæ I fidionis proccres,modoapud Cardinalem Camerarium, modo apud Marcum An-I toniumColumnamclandcftinacolloquia contraipfum,eius maiellatem amp;auélori-I titcm habere, quode^ue ipfe Lotinus Cardinalis familiariflimus llatim à comitijs ad I Cæfaremmiffuseffet, qui cùm de tota comitiorum rationeamp;exitu, quae Cæfari pa-turn probanda viderentur,diligenter doceret. Pontifex,hue quod ita rc compe-fillet,feu ira concitus, corporis cuffodia auéta , amp;nbsp;aliquot cohortibus conferiptis,
Ff Cardi-
-ocr page 486-450 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. O N V P H R I V S D B V I T A
Cardinakm camcrariu.m,6tpaulo poft Abbatcm Brcfigfiüm Iftifpanum ad vrbeml Ojcfare rcdciintem Bononiæ captum, amp;nbsp;Romam produélum in molem Hadnani coniccir. Cum Camerario Camillum Columnam etiam in cuftodia habuitjomni' um qiiidcm rcrum, quas infepatratas fuifledicebat,ignarum. Euin vcrotanquàO Columnix’familiæprincipcm ,armisftrenuum,fpeétatum bcllo, ne aliquid nouartt veritns.Gabi^sRomam doloaccitumcœpit Alcxandrum Sfortiam abi'entemcoH' tumaciï'damnatum , clcrkatu priuauit. His turbis excitatis, laanna ArragoniaaU' diens filium Marcum Antonium Columnam ad vrbtm venire, binos diucrfisvy» nuntios Marinum verftis mifit, qui filium ne redirec monerent . Eum Neap'’' lim confeftim profeéluni pontifex ad caufam dicendam citauit,amp; rufpicionibusio* dulgens, lulianum exfarinum intra paucosdies,amp; Afeanium corncumlibifufpf' dos vadibus datis Vrbcdifcedcrcprohibuit. Trircmibus autem, quas reddicarJi' n31is,amp;orator regius Marchio Sario procurârat, portui reftitutis,aliquot Cardina* lium precibuscamerarium, amp;camillum columnam, vadibus ne Vrbe exiretdans» pontifex ceuftodia dimifitMarcum Antoniun» columnam, quia ad tempus præftt’' ptum non adfuerat,paterna dirione,quam in agro Ecclefiaftico habebat, exuere«’' gitauit,Ioanna Arragonia matrecum Nuruamp;filiabus vrbe egredi vetitis. Initioan-ni M D L V J.Pontifex fratris fi!lum loanncm carafam Mônitorij comitem Ecdf' liafticiexcrcitus impcratoremcreauit,cuiusfolenni pompæ prætoriani,amp;leuis’f' maturæ pontificij équités, de more interfuerunt. Quo die Ioanna Arragoniair^ tati pontificis vim timens, mutato habiru fpecie quôd Roberti Strqtijvxoreffet,d*' ceptis porta? euftodibus vrbecxceftit,id opportunum tempus nada,quo équités pû' tificij pompæcomitisüccupatierant,qui vbi de fuafuga refeitumeffet,laborcaiquot;'
quot; nofefii.ipfàm infequi vti vfu vcnit,nequirent. Ea re pontificis ira auâa,quiqu*' ftionibus habitis,Marcum Antonium, amp;nbsp;ipfius pattern Afeanium, qui turn Neap®' liincuftodiadctincbatur,anathcmatcnotatos,honore,amp; accitis poffefiionibus,lt;J“®’ inditione Ecclefiafticaobtincbant, diplomate publicato, quo eius priuationiscaU fatfommemorauit,exuit,amp;cunôtaeorum oppidafquod muftis dururn,^ futurof®'” ina!ofümcaufavifacft)Io3nnicomitiMontorijducatus paliani titulo addixit. rundem confilio,qui vt aliaftta amp;nbsp;hoc perfuaferunt : valido, amp;nbsp;fidcii Romano poj’JJj ficipoffelToriin illisoppidis inftituto,atque firmato, pofl'e gentem columnîaw gt;nbsp;' perpetuô excludi, neque in pofterum recuperandi facultatem illam habitu^nj» quam catterls pontificum interregnis nullo priuatim poflidente habuiffent. f’P flanquePalliano,de illiuseuerfione primodecrctum,mox de oppidorumpr® clefiaretentioncfuerat cogftatum. Dux igitur, vt eius dignitatis infignia «pef ' celcbri pompa ornamentisducalibusindutusjtotocomitantc populo Romano,po^^ tificisqueeuftodibus prætorianis,amp;lcuisarmaturæ equitibus,à Vaticano P®}®'quot;’ Capitolium proficifcitur,vbi rei diuinç folenni ritu celcbratæ interfuit. Pcriof® pusront fexducis fratrem Antonium Carafam oppidi Montis belli Marchione gt;nbsp;acDiomedcmCorafam ducisfilium Marchioncm Cauenfem creauit. Mpntcm ro bcllum pontifex ComitiBalnei obpecuniam, quam in bellicos vfus fraocor^^ Rex in Italiam amandauerat ,ivno ex tabellarijs occifo in Ecclefiafttca ditionC prædatam, armis cripuerat. Milites deferiptos ecclefiaftici impcrij, quos vocant, priuilegijs auxir,quo cos fibi firmiores ftabiliret. Non fine magnoCC rianorumtimorc Palianum à Duce,Caroli Carafæ Cardinalis,amp; Pétri StrojV’ , tuniRomæadcratconfiliojbelIicaartemunitum fuit,turn quod ca ratione Co nijseiusrecuperandifpesprorfusadimcretur,tum quôd tanquàm belli,
-ocr page 487-d
I
PONT. P A Vit TT TT.
fus rcgnumNcapolitanum effet futufum. Per cos dies Henricus GalIiarunaRex ,cui reshilicas turbari/mtereffe videbatur, pontificis animum in Cxfarianos incitatuin cognofcens.clam per oratores Cardinales Turnonium, (k Lotharingium egit,vc feeJcrecum pontificeinito , alter alter! auxilia in bellis gcrendis fubrainiftrarent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IL
Ta re pontifex magisaccenfus duin magnis viribus bellum adornit, induciasquin-qucnnalcs, quae inter C3efarem,amp; Regem Francorum fe omnino infeio pacts fuc-rant,nihil minus cogitansaudiuit. Earn rem, quod ipfe in grauiflimotraóiatuncg-leftuseffct,admódum xgrèfercns,tcfolum inpericulis à Rcgerelitlum multumcon querens,atque ipfas inducias fuis officcre animaduertens,IcgatosduosCardinales, SeipionemRebibamad Regem Philippunr ,amp; Carolum Carafam ad regem Franco-turn deftinauit. Scipione proficifeente quidem ,verùm armis àCælarianis inditio-nemEcclefia(licamillatis,cx itincre reuocato, Carafa ad regem maritimoitinere fc tontulit,cuius mandata fucre,primum vt pacem inter Reges procurarct, cuius pontifex honorifica.amp;maieffatcpontificiadignajConditione particeps fieret,id niliim-petrarepoffet,li quæCælarianorum arma ingruerent,auxilia à Rege, quemadmo-
l dumexfcederepaulo ante initio pollicitus fucraqpoftularet. Legatus pace exclu-, I fi,quafiadopem pontifici ferendam ,neabinduciarum fide Henricus Rex finecaufa I defijlTc videretur , Gallica auxiliaducc Guifio impetrauit. Pontifex interim palia-I no munito, amp;nbsp;duce belli fratris filio Imperatore creato, vrbem maxima cum vi-1 cinarumxdium,amp; vinearum damnojterreisaggeribus munire, portas magnis præfi-l dijsperdilpofitas ftationcs,eius rei Camillo Vrfino demandata firmarc,deledlum I totaecclefiafticaditione habere,exercitum,commcatus,Sc extera ad bellum ncccffa-1 tiacompararc. Compertoperinterceptas literasGarziam Laffum Vegam,qui per I eosdicsaregemiflusR.omæagcbat,rcgisiuffu Albee ducem,ad bellumpontificiin-I ferendumfolicitafle,cundcm,amp;loanncm Antonium Tallum magiftrum Tabclla-
I I tiorumcqueftriumincuftodiahabuit. Per id tempus AfcaniusCorneusVelitarum
I tnunitioniprxfeâus,quum ob quafdam fufpiciones à pontificc capi iuffus effet, fuga
) I falutemquæfiuitjàCæfarianis honorificè fufeeptus, E^a re publicatis bonis cxul ta-
l ftus.fratereiusCardinalisperufinusin arcem eftconieftus. FerdinandusporroTo-I leianus Albx dux,qui tum proRegePhilipporcgr.um, atqucltali■xvicariatumobti-•
j I nebat,hisquxRomxfiebantauditis,totusinbclli,quodtimcbatcuras,multisconfcri-I .ptis,amp;cx ftatiuisin vnumcoaftis cohortibus,incubuit. Frequentibus intcrnuncijs I cumpontificcegit,vteiufmodibellici terrorcs amoucrentur. Pontifex vt caufam 1 . fuamtucretur,Dominicum Nigrum Romanum cum epiflola adducem mifitquc-I ftuminiuriasfibiillatas. Dux ea re motus, Pirrho Lofredo equitiNeapolitano litc-
* I tisad pontificem dedit,quibus pontificisquerelis refpondens, amp;nbsp;qux contra regem j I î'Wmàpontificatusinitiomolitusfueratjfigillatim aperies,commcmoratisbellorum , I *ncommodis,eumad pacempoftremö enixe hortabatur, addens, quöd fibre.ui,qus:
1 Pontifexfentirct de pacebclloque non aperuiffet, ipfcbellumindiöumexiflimarer.
’ 1 t)ceademrcfcripfitetiamcollegioCardinalium,rogans,vt pontificem ad paccmin-I I tundamhortarentur. Qi^um verb Paulus rem protraherct,poft quindecim dicsim-
I |gt;etuminfinesagriEcclef!afticiduxfecit,amp;pontem coruumin antiquarumFregel-j l iirumveftigi)sfitum,viccpit.Earcirritatus pontifex, pyrrhumlcgatûcareer!inclu-
I hqregiumlegatum Marchionem Sarix confeftim vrbe exire iuffit,iam anteà pon-
1 tiheiodiofum, qubd portam V rbis militibus, qui ibi aderant repugnantibus, venan-
1 digratiaegreffusfuerat. Quod tarnen id fibi licere Cardinalis Carafa maneprxdixe-
, I t«. Aufta verb fufpicione lulianum Cxfarinura Regulum Romanum , Fabium I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ff i Colum-
-ocr page 488-4ÎÎ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ONVPHRIVS Dî VITA
CoJumnam ArchiepifcopumTarcntinum, Hippolitum Capilupum, HerculisCo«-zagæManruaniCardinalisin Vrbeprocuratorem c Cæfariana faólione in carcerein coniccit,fatali Ctfarianorum ignauiaqtium nemo effet, quiaccenfam belliflammini, qux initio facile fopiri pofle putabatur,iTiitioribus confilijs,amp;agendi dexteritatcre-ftingueret. Armisautem primum à Cæfarianis inEcclefafticae eîicionisfinibusmot» (inferreenimquamcxcipcreaperfumbcHummaluérc) Pons cornus primoimpetu, deindePrufîno, poftca Anagnia IVIarinum,Lauici,Præneïte,Tibur,Oftia,Neptunuroi Aba,Viens Vatronis.Mons fnrtinus. Si totum denique pœne Latium in eorum pote' ftatem redaétum eft. Dux Albae quæcunque Eeclciiaâicæ ditionis oppida ceperat» proEcclefia,amp;futnro pontificeferuaturum feaffirmabat. Horum pars à pontW recepta,parsmiferèincen(à,amp;direpcioniexpofira,eo bello,qnod toto hocann»)^ magna fequentis parte Gallis præfertim amp;nbsp;Heluctijs-in Pontificis auxiliumenocatiS tantaanimornmobftinationcdurauit,vt infœlix Latium penc totumigné, confumptum lit. Dum bæcin Latio geruntur, Dux Albæ pacis auidus, cum Carole Carafa Cardinale egit, vt Sena Etrufea lo.Carafæ fratri ducis titulo conccflajPalianO' queColumnijsrcftitutOjCcrta firmaque paxconftituerctur. Eirei tranfigendçina:!' oies indnciæinitæ.Quo tempore diix AIbx,qui Philippi regis mentem aipaceniq^' bufuis honclliscondirionibns fùfcipiendam inclinatam cxploratam habebat,vaMi’ prx(idijsijs,qux ceperat, Callellisimpofitis, terreoque propugnaculoininfulilae^^ propè Oftienfem portumad fluminis Oftia munito,NeapoIim fe reccpir,atquc See* negotium vt expcdiretFrancilcum Pacciecum, quem poftel Pius quartus Cardiez lem creauit,ad regem mifit.Illud verô certo fîbi perfuadenSjCuni cum ijs mandatiif*' ditnrnm quæad paeem rcfpiccrent,rebusbellicisreftituendis vacate fuperfedir,lt;l'’ diuturno bello in pcditatu,amp; equitatu admodum labefaôtatæ erant. Induciaruffl’'' diebus exaâis pontificij à paceauerfi, Petro Strotio duce Vicum Varronisvi, prop“' gnaculum üftienfepadioneoccupârunt. Ea rcsStrotijauâoritatemauxit, ita'Y cilc ei poftea fucrit pro fratre Laurentio Cardinalatus honoremadipifei. Inexpe^y tare,amp;Ducis Guifij aduentu mirum in modum Dux Albanus commorus, validé cxercitu feripto Gallicascopiasapud Ciuitellam expeâandas putauit. Interei Ffeæ eifeus Pacciecusin Italiam cum pacis conditionibus à rege rediens, Romam accelu ■ Qnæ præcipuæerant ,vt PalianiToparchia Marco Antonio reflicutalo.CarafaDe’ Senenfis crearctur. AnimisDucis Guifij aduentuad bellum inclinatiSjPacciecopom tificisaudientianegataeft,?c quia CardinalisVenetiasaberat,nonnihilciimPem’^ duce locurus,à CardinaliCarpenfeadmonetur,vt vrbe excederetJllecarcerisfib'^ riculo intentato,Neapolim abijt,atqucita magnis vtrinque vir.ibus bcllumadornje’ tur. Quo bello ærario exhauftojPaulus magna,Scextraordinariatributaindicerei exigerecoaélus cft. MontesQuatuor inftituit, duos in nouennium perpctutf^'-'l tionisbelfalibnsvfuris,alterumS. Spiritus Hofpitali domo,alterum Thoma Mer no Genucnli ditiflirno virofiJeiiulïbribus, totidem item non pcrpctuoscumcentc fimæ folutiones vnum ex Vcéligalibus Pcrufîæ amp;nbsp;Vmbriæ,alium ex rcditibiisee minum , quæ apud Tulfsm coquunmr fefquiccntefimam bonorum æHimatoi^ iniperrauit. Notariatus,amp;Cancellaria;officia in qnæftionibus capitalibustotiush clefiaflicæ ditionis venalia propofuit,duabus dccimis omnium imperij Ecclclm ' ci Jacerdotium irnpcratis , amp;nbsp;menllrua omnium officiorum folutione fiko adquot; fta, religionum ordines, in terreis qtiæ conftruebat propugnaculis operam fe'; pofiicrunt. Cuius belli, vt creditum eft , occafionc Placentia Ocfauio Drnt’ Parmæducireftitutajipfeingratiamàregcphiiippo receptus eft,qux rcspontii’^
-ocr page 489-. PONT. PÂVLI nil. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;45J
,nimum perturbauit/ineoccrtamincdcfixum. Nam Oâauijvtpote regisHifpania-rumhoftis opcram eobcllofibipollicebatur. Cæterùm Gallicarum copiarum ad-ucnturccreatuïjbellumannointcgrocontinuauit, quopriuatihomineSjVrbs Koma, Latium,Ecclefiafticæprouincia:miferæ artritæ,amp; quanquàm pax aliquando oblata fflet.vt earn pontifex fufciperct adducinon potuit, quod pacis conditiones fibiobla-tas non probaret. Vcrùm enimuero praeter Gallos amp;nbsp;Heluetios in armorum focieta-tem euocatos, Veneti quoque à Cardinale Carafa,quern pontifex cu m poteflatc totius Italixlegatumcrcârat, Venctiasque ire iufferat, magnis propofitis præmijs, fed fru-ftrlfollicitati. Francorum copias fuperatisalpibus Uux Guifiusadduxit decern mil-Hum peditum,amp; duûm milliumcquitum, quiRomam veniens, ca,quæin bellicos v-fusfibipontificisnomine pollicita fucrant non inucniens,nonnihil elf commotus. Eovero Komae agente pontifex decern Cardinales creauit,in hisrogatuluo loan-oemBertrandumrcgniFranciae figillorum cuftodem. Totius verb regij exercitus, lt;lui Ecclefiæ praelîdio venerat, vel in Italia Icéfus fuerat, Imperator Hercules Ferra-rienfium Dux elf deGgnatus. Gallicus exercitus, quum in Piceno diu ftatiua non Gne Prouincix vexatione habuilfet, Ciuitclla in regni Gnibus fruffrà obfelTa, commeatu déficiente,amp;pauló pöftinterpontiGcem,amp;Regem Catholicumfadfa, partim in Gal-Hamjamp;Corficamrcuerfus eG .partim in Etruria apud Montern llcinum, quiRcgijs prælidijstencbatur,rcfedit. AliquotHcluetiorumcohortes,quxpontiGcisfubfidio Vcnerant.apud Signiam à Marco Antonio Columna multis exGs dimidiatæ fuerant. Bellum longiusprotraótumfuiffc multiopinatifunt, niG apud Sanftum Quintinum Philippi Regis aduerfus Francos Victoria menfe Augufto.AnnoMOLVii. audita ef-fctquaomnisferèGallicanobilitas capta erat. Hæc res pontiGcis animumad pacis conditiones accipieudas animauit.quun» amp;nbsp;illud intelligciet,co fc bcllo amp;nbsp;parum proficcrc,amp; fummo totiltaliae damno elfe. Roma praelèrtim paulô ante abhofti-hus penè per infidias capta. Hisrationibus addudus, pacem traftare cccpit, qux Vc-
1 nctæRcipublicæ,Florentiæ Ducis,amp; Cardinalis Camerarij opera dccimo odauo Ka-IcndasOófobriscertisconditionibusapudLauicos ida confedaque elf: pro pontiG-
1 ceCardinalis Carafa, pro rege Dux Albæ pacis fponforesfucrant. Pacis conditio-I nesfuere : Quod rex pontiGci débitas fubmiffioncs per priuatum oratorem fadu-I rus effet. Qjwd Pontifex Regem in A poftolicæfcdis gratiam reciperet. Vt fœdere I Gallicodifl'oluto,pontifexncutriparti feaddiceret. Vtcundis,quihuiusbelliocca-I fioncin altcrutrum principem dcliquiffent, venia effet, amp;nbsp;ad honores fuos omnes rc-I ftituerentur. Vtoppida,amp;caftellafedis Apoftolicæ, quxhCæfarianisoccupatafue-I rantidiGcdis mûris reftituerentur. Vt Palianum in fequelfrum deponeretur, cu-I ftosque,qui vtrique partigratuse{ret,eiuspræGdiocommunifumptu locarctur. His I picwconditionibuspontifex,amp; AlbæDuxfubfcripfêre. Vix autemCardinales,qui I pro pontiGcepacisfponGoniadfucrant, in vrbem reuerfi erant,quum vrbetot malis 1 nondumritè luftrata,expiataque,bello ferè'parem aliam cladem accepit, Tiberis I tnimalueumcgreffus.adcô occupatisvrbis locis planis,qua frcqucntilfimè habita-1 tur,biduoftagnare,vtvrbstou magnaædiGciorum iadura nauigabilis effet ,amp;om-1 nesomniumfortunx.quæ bçllo rcliquxerant,omnino perderentur. Peruenit a-
quirum colluuies vfque ad plateas Pantheonis,fandi Marcelli amp;nbsp;Marei: ira vt longé maior hzc cluuio exiftimata fucrat,ea quæ anno M D X X X. fub Clemente fepti-mo accidie. Domus Tiberi impofit® multx ,vt Cjtrdinalium Scrmonctæ, Vilcn-fis,amp;FarncGanorum hortórum partes eOrrucrunt,pontis Palatini arcus,amp; Ecclc-list Sandi£artholomæi in Infula pars concidcrc , homines pauci, pecora multa
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ff t defidc-
-ocr page 490-onvphrivs de vita
cicfitlerata, commeatus multum amiflum, vndecira molæfubmerr«,vine3clPoiitlt; Miluio vRjuead BafilicamSanóti Pauli aquisobriitæ. Similemcalamitatemdiffluen-te extra ripas ArnOjS: longe grauiore.n aliquot pontibus, vel dirutis vel exïlis Flogt; reniia icniit. Pace faóiajtiux Guüîuscumcopiarum parte Centumceflis marecon-fccndenSjin Galliamdelamseft. Dux AIbæKomamcodera die ingrelTuSjquoduX Guiijus £xierat,ponti(icis pedibus ofculatis, omnibusque pœnisabiolutis, honorifi' lt;c ert fufceptusjqucm pontifex araifümè complcxum publice dcof ulatuscft,inirii laudibusornauit, eiusvxori rofam demoremifit. Ducis precibus qui in arccCïfj' riani detmebantnr, ex fadere incolumes dimiffj. Alexander Sfortia cfericatuft' cuperato in gratiam rcceptus. Bello compoGto Pontifex ad prilHna emendandï feipublicæ pereuntis conhlia rtuerfus, animuin ad res Eccleliailicas componenJjS proximisarmisaffliiâasconuertit. Carolum Carafam ad regem H'.fpaniæ,amp; Ant»' nium Triuultium ad regem Franeprum legatos pro pace inter cos, vel inducij^congt; poncndis,amp;domellicisfuper duca^u Paliani negotijs traótandis mißt. Vrbispenuri' am,quxproximo bello inualuerat, magnæ pietatis exempleleuauit. Triticuraenim oótenis au reis pro rubro emptum.quin is plebi vend id itiqua liberal irate qninquigi»' tamilliaaureorum abfumpGt. Inquilitionisdcindctribunali,coram quo nonhætC' fes folùm.fcd aliquot etiam crimina, quæcæterorum lu Jicum iententijsdifîînirifo* lebant,agitari voluit, Reliquis veto omnibuscuris ab fe abdicatis,fc in aliquot i”'' niftrosaut Cardinalem Carafam reicä:is,ad cognofeenda vindicandaque eakdt'^ totumfeaddixit,magna reorummultitudinc inquilitionis carcere inclula. Cirdi^ lex Cardinales,qui eidem concilio intcrtfcnt,legit, maximo Inquiiitorefiatic'^' cFiaele Gificrio CardinaleZlexandrino viro integerrimocreato,cui in bareticOY eorundcracrirninum fufpecios inquii endi animaduertendique lummum munoiigt;'' mandauit. Incorruptam.quantum in fc eratreligioneni Chriftianara conicruatc'æ lens, cum plurima mala ex hæreticorum librorum ledtionc prouenire cognoM^^'' librorum indicem,quia ab fe ad haereGm quoquo niódopertinentes damnatosc®' dicescotineret.non fine bibliopolarum qusrimonia publicauit, ipfosque graui éto, Atanathematcvellegi, vel habcri prohibuit. Cardinalem Polum virura bus integrum,amp; multorum virtutum opinione vulgo vom mendatum , non linC”.’ gna omnium admiratione legatione Anglica priuauit : Cardinalem amp;nbsp;legatui”' eiuslocumF Guiliclmum Pætum ordinisminorum.EpifcopumSarcsburienfcn’*' lignatum fecit. PontiGcis nuntioaminiftrisregijs in via impedito.Pxtiisfatopf^ iicntusoblatosfibi honores non attigit. Per eos dies loannem Moronum Citd’quot;.' lem,amp;Thomam Sanfelicium Epifeopum Cîaucnlem haerefcosreosfecit,vtroi(]f‘ niolcm; Fladriani conclufos longo carcere afflixit. Egidium Fufeararium hpi'‘ pum MutinenfemMoronis cailla diu in Inquifitionis cullodia habuit, Quotem?; re,cùm Carolus Quintus Imperator rerum humanarum tædio airec^his.fratriHjquot; nandoiamCæ{àricrcato,imperij quo fe abdicauerat titulos permanus Pontifextranüationem illamtanquàm feinconfultOjamp;prætcr facroscanonesfao^ improbauit,nequeFt’rdinandum Imperatorem fufeipere, nequè eius legatum » , tinum Gufmanuin nobilem Hifpanum, qui ad vrbem vencrat,vt legatump“’^ admitterequoad vixitvoluit, priuatim tarnen eura humanitcr excepit. Aud^^ camcræofGcij nomenaboleuitjidque in rcgcntem camerae Apoftolicæ maximisquepriuilegijsauftum.fratrisNepoti Alfonfo Cardinali Neapolitan»’ gnoCamerarij damnoaddixit. Miika enime Camerarij munerc adempti iicio Paulusattribuer»t,eafcilicet qus ad eiüs niuneris funótioncra perrinerf''^^^
-ocr page 491-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. PONT. PAVLÏ nil. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;45Î
rd J ^^*^’^^^’^'*‘^^^»^eurcligiofamvitamfçmcîprofenbs,omncsinMonan:eria vn-' I oequacunqucdccaufaexicrant, cdifto fuo redire nulla admifiaexcufationeîuCiit. (l' I Id verb tanta adhibitafcuerhatefecit, vtnon itafubitb obtcmpcrantes,vcliiti detra-xl ftantesimperium,fatelbtum cuftodijs adbibitis tota Ecclefiaftiea ditione in vincu-11' I h,amp;aliquosintrircmesconiecit,omnesvcró quotquot potuitin monaftcriafua re-
I direcoegit. Venetia;turn fuercmiferis,quiobtemperare ob varias caufas non potc-6' I rant,refugium, Laudem porrb magnamomniumtcflimonio promeruit, quum ra-I't* 1 rbiulVitiæamp;xquitatisexemplocognitis.quænbidefratris blijs(hi Ecclcliafticae di-? 1 tionipræpol'itierant')delatatuerant,quicquidca fuerint,frequent! patrumSenatu V I Cardinalem Carafam rerum cura, amp;nbsp;Bononix IcgJtionc fubmouit ; Paliani Du-1^ I cemprincipistotiusEcclefiaUici exercitus loci’dignitate,amp;'l rircmium prxlcftura;
I MarchionemvcrbMontifbellicudodiapalatij Apoftolici priuauit:in eosadeove-ffquot; I bementiorationefrequentifenatuinuedtus, qua nimiam coruni licentiamargucns,
I leuerifiimceofdcmaccufabat, vt Cardinales quofdam animum eius commotum fei' I darqatque illos excularc conantes,atroci vultu aduerfatus longe grauiora, ni quanv-(lt;* 1 primùmomncsvrbccederent,minaretur,amp; Cardinalem quidem vrbe cxadlum a-V I pudLanuuium,reliquosveröinfuacaftellarc!egauit. Omnibusdcmtimijs,quibus V I ipfi aliquos magiftratus mandatant loco amp;nbsp;dignitate pttlfis,quibufdam etiam vin-y I ttis.nouosprouinciarum prxfides in eorum locum fuffecit. Aliquot deinde qux im-i' I peraueiatportor-a,amp;tributaquafifeinfcio indifta,cùmleua(ret,Palatijamp;vrbiscufto-
I diam Camillo Vrfinocommendauit. Cuivitafundlo loannem Antonium Vrfmum i I Grauinx ducbfratrtmfublegit. Adxx.quoqueCardinalium,amp;x r.minorumor-’ I dinum ex official ibus Palatinis patrum, quitanto muncri obeundo idonci ei vidc-1 I bintur,collegium inftituit,qui publicaaudientia fcmel'in fingulas bebdomadas ini' I IliiutaJ'ccum cmnes totius Ecclefialiicx ditionis caufas cognolcerent,vt bis fadtis om-V I neminfuosprxteritarumreturnculpamderiuaret. Ediftoetiamcauit,vtquihadfe-
I nusmagidratuuminiuria füarum return i3dturamfeciflent,ad fe recurrerent ,iusex 0' I SEquoijsfe redditurum pollicitus. Quo tempore exteris curls parumpcr vacuus, ii' I totumfeinquifitionis muncridedit,inriituitque, vt eius tribunaliscaufTx,quxdelc-tV I ûorumCardinaliumaudloriiateterminarifolebant,coram Romano póntificedie le-»' I melinbebdomadaftatutocognofcerent. Cardinales xix. quatuor ledtionibuscrca-ili 1 uiqinbistres c gentc fua,quinque vetete familiaritate coniundlos,reliquos dodtri-( I næamp;mtfgritatisvitxopinionefibigratosûnterbosqulTertiusab eóRomanuspon-f' 1 fiiex fuit Pius Quintus, loannes Gropperus Germanus fqux res inufitata vifa luit) f I ficrampurpuramrecufauit,amp;fcriptislitt’ris élus fadVi rationemreddidit. Dicm feil' I ftumCatbcdræSandtiPetri Apofloli., quando P^omam prlmùm venlt,3d decimum o' 1 'inintuni Kalcndas Februari, qui antlquitùs in Romana Ecclefia celcbratus lam cx-,0f l oleuerat; reftituit,factotum my fteriorum folennia,quâtv.m in fe erat auger e eu plens, ir l Endlos,qui pro fummlpontificatus anribitu prxnfarent,graullfimis pœnis fubicclt,
I ïormulam confeffionisfidei,quam Epifcopl recens créât! ptofitereniur ,pulcber-iil l fimamedid!t,qux in librlsconfiftorialibus extat. AliciuotinIndijs,quæregiPor-
1 'ugilliæ parent,oppida.E.eelefias Catbedrales erexit, inter bas Malaclinenl'em,5c ÿ X EocbinenfemEcclefiasGaonenfemverbabobcdientia Arcbicplfcop!Olyfiponen-? I f'seximcns,Metropolitariam fecit ,noUos^uc in bis E.pifcopos conftittut. In Gai-' 1 baBclgica, alias inferior! Germania, qux ditionis rbilippl Vlilpanlarum Regis / l lt;ft,multos Epifeopatus, Arcbicpllcopatus aliquot cttxit. Qvam rem, quia me-v 1 saaratuàignaclf, vti in Ibris eonl.ftoruUbus aur.e,tp.tam ir.v.eni,fubijciatn. Paulus
l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ff 4 quar-
-ocr page 492-4$lt;5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ONVPHRIVS DÈ VÏTA
quartus pontifexmaximusjcùœ mentis fuxaciem pro paftoraliofficio, SiEcdeii^ rumoinniii ïifollicitudinc conuertiflet,ad cam Inferioris Germanix partem,qu* Philippi Hifpaniarum régis Catholici ditioni hærcditario iure fubieâa eft,feien* meflemq aidera ibi multam efl'e,opcrariosautem paucos, proptercà quod cum earf gioantiquifùs eleótionisCathedraliumEcclefiarumluarum temporefpar(im,amp;i'’' frequenter admodum habitaretur,àtotiam tantisque populis, Segentibus incolitufj vt prooppidorum celcberrimorum,quibus vbique referta eft frequentia,amp;caM‘’' rum, pagorumquemultitudine, paucæ admodum ibi funt Eeclclix Cathédrales-Quo fitjVttam pauci Epifeopinon ea,quaopus eßet diligentia, tantamanimaN® multitudinem regere pollint, quod quibufdam eorum hoc ctiam ell difficiliuSi quod ipforum Dioecefani linguainftitutisquedifferunt,amp; quidam eorumetiameid' modipriuilegia habcnt,vt iplbs adfedem epifcopalem non liceateuocarc, itanech' dcidodtrina,amp; pie viuendipræceptiscommodèinllrui,nccfi quid dcliquerint, Iccorrigiab Epifeopisfuis pofiint. Ad iplbs verb Epifeopos vilitandoSjadmonequot;' dos'Ôe in officio continendos,ne vna quidemin tota ilia tarn celebri, amp;tam longé,h' teque patente regioneEcclelia eft Metropolitana, led illx , quibus fubiedli funt tra fines iplius Philippi Regis funt,earumque Archiepifeopi propter multa,amp;''*' ria impcdimenta.nullifuffragancis fuis V fui iampridem fuerant,ad quætantaincoi”^' modacumhocquoqucaccedat,quôd cum ea regio omni fere ex partecinda obfell'aàpopulisfchilmaticispropter afiiduas hæreticorum infidias,dolos, des, peftiferasque doólrinas, catholicaillic fides,amp; animarum falusinmaximoii'^ crimine,ac periculo verfatur. His caufis adduftus , precibus etiam annuere’’ lcns,amp;piodefideriofatisfaccrcipfiusPhiIippi Regis,qui pro fua picrate, licæ fidci lludio,hac de re cum co, amp;nbsp;fiepe pcrquàm diligenter per literas, amp;nbsp;n“quot;” cioscgit,habita,ficutrei magnitudepollulabat.cumSanôræ Romanæ EcclefirÇ^' dinalibus dclibcrationematura,tam grauiter periclitanti in illis partibus fidc! thodoxa’,amp;animarum faluti aptiflimum efle remediuin daxit,fi veterum Ecd^ fiarum in ilia regionc polîtarum diœccfes commodioris regiminis caulîa diquot;* . ret, nouisque eredlis Cathedralibus Ecclclijs ciufmodi praificerentur Epd^^P' qui tum exemplo ,tum verbo commiflas fibi oues pafeant, amp;nbsp;proborum ,coru^ que doctorum virorum copia muniti, idoneorumque opera miniflrorum ti,illas adueifus infidiantium luporum rabiem tueantur, defendant,amp; cuftou'’ ’ amp;nbsp;Metropolitan æ aliquot Ecclclîæ opportunis eius région is lociserigantur,3dq'‘ commode adiri poflit, quibusquipræfuturi funt fuftraganeos fuos in 0^4° tintant, Apoftolica igitïir auéloritate, amp;nbsp;ex S. R. E. Cardinalium conlîIiO) D E 1 omnipotentis honorem , amp;nbsp;iplîus Sanélae Ecclelîæ vtilitatcm, CamerJt^ fem,Traieftenfem, Atrcbatcnfcm ,Tornaccnfem Ecclefias,ciuitatcs, amp;nbsp;Remcnfi, Colonicnlique Ecclclijs, prouincijs, quibus crant Metropolitico i fubiedæ: Item Mechlinienfe, Antuerpienfc, Harlemcnfe, Dauentrienfe,Lc‘’'‘’ dienfc, Gruningenfic, Middclburgenfc, Bufcoducenfe,Ruremundenfc,Namuri'®. fe, Audomarenfic, Ipercnlc, Gandaucnfc,Brugenfe,frequcntifiima Cameracf’^^ T raiedlenfis ,Tornacenfis, Ecodienfis, Morincnlis, diœccüum oppida, à fua que eorum diœcelî amp;prouincia exemit. Auullit quoqiie eas ColonienfiSjO^^, burgenfis,Monaflcricnlis,amp;Padeburnenfisdicecefium partes, quæ in philipP' j, gisditionccrant,quasEcclclijscathedralibus ab fe inflitutisdiftribuit. Vetert’.^ rb epifcopales fedes, Cameracur» amp;nbsp;Traieétum ac Mechliniatn oppidum archicpifcopales conftituit, reliquatrcdecim oppidacathédrales fedescrexit,ß^^j
-ocr page 493-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. PONT. PAVLIIV. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;45?
^rationetrïum Metropolitanarum fuffraganeas effe voluit. Camçraccnfi quidem
Y®tropolitanae,Atrebatum,Tornacum,antiquæEpifcopalesEccle(îæ exnouis verb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
^udomarum,amp;Namurcumfubiecit, TraiedtenfiArchiepifcopali nouas fedes ’:®palesHarlei^enfem,Dauentrienfcm,Leouardienfem,Grunlngenfena,Middelbur-ßenfernattrihnit-^Jnn^jm \lprhV»nipnfptTi KTptmnnlirnnnm nnnîç P nifrnnritiKtiç A nt- ▼
''tfpienlbGandauenfijBrugenfjjIpcrenfi.Bufcoducenfi, Ruremundenfi præcfl’e vo~ luitjCunftafque has epifcopalesSc Archiepifcopalcs fedes iuris patronus Philippi Regis, amp;:hæredumeius effeconftituit. Cumquodc ipfarum Ecclcfiariimredditibus, ^nibus epifcopi,amp; canonici ali polfent,tranfegit. Qi^m verb fenio confeft us aduerfa Valetudinc laboraret,qua etiam anno ante obitum grauiter decubuerat, T ranenfem, Spoletinum , Confiliariumque Cardinales delegit , qui pro fc cum Camilli Vrfini tonfilioditionis Ecclefiafticx caunas,fummaamp; plane regia poteftatecognofeerent. tpifcopoSjVtadfuasEcclefiasregendaSjamp;’commilfosfibigreges coram pafeendosi-ient,luculenta,amp;grauiadhortatos oratione,in qua Epifcopale munus illis in memo-rumreuocabat,compulit. Quanquamigitur maxima egregij pontificisfalutariado-cvtmenta.quodinficiarincmo poteft,darct,quiatameneainturbulenta, ScdifticiUi-inatemporainciderunt,nilülnequetarafanéium,nequetam laudabile facere potuit,
I ejuod nonetiam multorum fermonibuscarperetur. Tanti refert quo quidque tem-i pnreagatur, Carolus V. nobiliffim® memoriae Imperator, qui poft tot vidorias I partas,rcgnorum, maximi poft Cirolum magnum Imperij, amp;nbsp;rerum denique otn-1 niumhumanarum cura abdicata,totum fe quietiori vitae, amp;nbsp;crelcftis meditationis I ftudiodederatjinMonafterio Sandi lufti diœcefis Placcntinx Caftell® veteris,xi.
■f
t»
I Kilend. Odobris anno M D L_y iU. rebushumanis féliciter excedit. Mortuo *»*•lt; I per eos dies Polo Cardinale , amp;nbsp;Maria Anglorum regina, regnum Angliæ denuo I id priores hærefes redijt, altcrius Reginæ Ifabellæ 'fomento. Pauli pontificatunr I diuina prouidentia illuftrauit ,amp; iufignem fecitnobiliilia amp;mcmorabili pace, Dei 1 bcneficio inter duos fummos orbis Chriftiani principes, poft affinitatem contradam, faöa,HenricumFrancorum , amp;nbsp;PhilippumHifpaniæ Reges. In cuius lætitia amp;nbsp;ce-lebritate Rexipfe Henricus equeftriludicro certamine , quo nobiliffimi quique ad fpeftantium matronarum voluptatem haftis inter fe concurrere folcnt jmiferc in-terfedusjfœderura amp;regnifuccelforem rcliquitFrancifcumii. filium adhucimpu-bcrem . Cuius pacis caufa Romae a Pontifice more maiorum infignes fupplicatio-nes habit®,Ixtitiç figna édita. AqPaulus Henrici régis morteaudita,corum,quæin eo regno poft clusobitum acciderantpræfagus, publice illachrymauit,Regnique illius vices indoluit. Cæterùm Henrici Regis mortem, grauis xgritudo pontifici fubfe-tuta eft,qui aqua intercutc laborans,diuin quibufdamPalati) Vatican! cubiculis re-dufus medicoruraconfilio fuerat; Itaque crefeent'e morbo,quum cius vitadefpera-
i Ueffet,adxi. Kalend. Septembris hora xi i.Pontifex,qui libimorteminftarelcn-l titbat,Cardinalcs omnes cuocare iuffit,quibus in eiu'gt; cubiculum conuenientibus,ad-I mirabili eloquentia,qua erat pra:ditus,orationem habuit ,ita prçfatus-.Viam vniuer- ’ 1 fç carnisingrcdimur,diutiusviximus, quém fperare potuiflemus,amp;c. Primumque 1 »beispetijt,Vtfircmiffiorinfenatucogendo fuiflet,qu^m fui officij ratio poftularc I videretur,id xtati,Scincommod® valetudinitribuerent ; deinde vtconfentirentin
optimo pontifice deligendo. Poftremo fanft® Inquifitionis officiurngt; quod(vti eft) findiflïmumappcUabat, ÿi quovnonitiaffirtnabat apoftolicæ fedis’iauótorhatem, kis tommiendauit,multifque prxterea diéüs,verbis,diligenter fe excufando.vege-io plané animo patres dimilit. Quum Bartholomæus Cucua Hifpanus Cardinalis
pf 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vir'.bo-
-ocr page 494-45S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ONVPHRÎVSDE VTTA
vtr bonusamp;pîus', TacoboSabello Cardinale aftantc, patrio fcrmone cumconfoli-retur,diceretcjue inter cxtera,admodum xgrè fercndum elfe tantæp'!etatispontifi-
*’''J’5»'*** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-■ cem,eo potilfimum tempore Reipublicæ Chriftianx cripi, quo ciinâis diflidijsp»'
*( •»’KH*’lt;.icatis,inÊcc!eliçreftituîionc élus opéra maxime nevcflaria videbatur ; Ipfe illkoœ 'dem lingua Hil'panaJ'e ita vitæ fiiæ curfum inftituifle rclpondit, vt quoties exbac moftali vira ei abeundem effet, dei vocationcm pr.openfôamp; iutundo animo fuld' pcret;proindcalacritcradmodumfehinccmigrare ,quum quod banc Deivolunta-tem effeprofpigt;.crct,tum quod cumeatholiex fidei defcnIôremàDeoOpûmo Maximo delcôtum rclinqueretiPhil ppum fcilicet Hifpaniarum optimum regem, cuit” pietate .amp; virtute Kcmpublieam Chriftianam affliêtam proculdubiorecrcari,amp;re-ftitui pofff non dubitabat. Moribundi vero fuprema verba fuérttLxtatusfum inhis qux difta (iint milii,in domum dominiibimus . Eo iamanimam agente, apertxfunt ßatim vetere inff ituto omnes vrbis euftodix, amp;nbsp;à furente populo,qui per rbera velu te amensd fcurfabat,cumTabularijsincenfuseftcarccr nouus Inquifitionis,ijqui eotcnebanturemifiis.Intentatum quoquein facram Dominicanorum xdem ad Mi-neruam incendium cft, àqua vix piorum precibus permoti feditiofi quidam manuJ
abftinuere. Deceflit autem Paulusxv.Kalend. fcptcmbris.horavigilimaprima,an-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noMDLIX. xtatisfur 11i.amp;olt;ffogefimo,menfc vno,diebusx X I r. Fontificatu»
” nbsp;''J veroquattofupramen'em fccundum,amp;diem xx 1 lï t .Cadaucr CanonicisfanâiP®-
tri feretrum fuccollâtibus in bald ica Vaticana tenu ipompadclatum e(l,amp; prxter mo* rem metu populi militari manu aliquandiu euftoditum, lateritio ad tempus tumultf »I ■»•'■^fepultum. Plus V.quum cius bcneficio gratus effe potuerit, magnificumeiè nobib
V ^/‘•***'niarmorcmonumentum ad Mincruç feptimo poft mortem anno, PyrrhiLigorijNc» *■ -politani Architccti opera,maiorum fuorumfacello extruxit, Vacauic tum fedesmen'. f£squatuor,amp;diesfeptcm. Quo ftatimvitafunlt;fto,quorundam priuatorumciuiui* impuUu,curfuad Capitol intim ab exagitataSc furente pUbe fa(So,caput cum dexter» manu eiusftatuç,quçin Palatioconferuatorum magnofumpttic pario raarmere no-bilis artificis manupoGra,crat præcifùm,amp;' per vrbem triduo prouolutum,tandeni in Tiberim bonorumquorundamvirorura mifericordia, quum iam populi exatutcu rabic^langticrccre cœpiffet,proieôtumfuit:Cautumque*populi Romani edicto,incct' to auâore promulgato,vti Carafx familix infignia ex vrbc tollercntur, propolitH' * quisnon obtemperaffet, perdue! bonis pœna. Iraqueeodie null um pene in vrbe Carafarum infignereliquumfuit. Malefaétorumfcilicet homines funttenacifiimi,bc' nefadtorum vero ijs plurimalcuior cft gratia.Fuit Paulus Quartus ftatura magna corpore gracili,orcfubtrifti,amp;minaci,vultumacro,oculisintrorfus recedenribus,amp; yC' ricmentiobtutufcintillantibus,nafb paruo,r3raamp;brcuibarba. Valttudincfuitalio-qui profpera,amp;quinunquam medicorumopera vfusfuiffet , quanqubminvidunn® admodum diligens effet. Cxtcrum liberalitate,religionis tuendx, conferuandjqu® xelo fuper omnes retro pontificcs maximeclarus, amp;quo pontifice primum iiominn®’ amp;clericorum prxfcrtim moribusdeprauatisjfalutaribus legibus certum remediui« «ftadhibericœptum tconfirmandx enim ac reftituendx Lcclcfiafticx difciplinar»'* quaramirificc perturbatjin eins pontificatusinciderat auftor amp;nbsp;princepsc-x-ÛtUjitivtçxciusfontecogltationum rationumque multafacriTri-
^entini Concilij décréta profluxiffc poftea yidcautur.
-ocr page 495-45^
PONT. P I V S IV.
*
P 1 V S IlII. PAPA.
B^diceomm gentis, qua^^Florentiîcex popularisordinis honorificotamcn rtatu,adfuminam dignitaVemiVrbilqucprintipatumnodro teinporepenie-nit.quofdam bellis tiuilibus ,quib. ca ciuiras perpetuo laborauit.profiigos, in varias terræ Italiæ vrbes,Vcronam,Cremam,Orbitum, Mcdiolanû con-cenîfle,quihafl:enusex ea genre,in iplis ciuitatibuslüperfunr.teftimoniofunt.Eam fa-miliani,quçMediolani fubftitit Bernardinus Corius.hiftoriæMedioIancnlisaccura-tU)fcriptor,amp; veteres quidam annalium Florentinorum fine nomine auétores memoriae prodiderunt.VetiiftaJVlediceoruni Florent!« infignia pilæ rubeçincerto numero, aurea parmafuêrc,quæ nouem primo,deinde oâo, poileà feptem, nouilfimè fextriangulifpecieconcinn3tæ,fuperioris ordinis mediam Kegum Francorum inlig-mbus,exeorundem donodccoratamhabucre. AtMediolani vetufti Mcdiceorurn clypei rubei coloris pilamtantum auream tuliflc adhuc conlpiciuntur. Hi polteà Florcntinisfimiles faètijMediceorum Mediolanenfium Fortuna à Meleniani Marc-hioneinftituta , Pij 111 (.pontificis maximipaterBernardinusMediceus Ioannis fa-cobi filiushoncflœinter ciues fuosconditionis publicorumque veâigalium redem-ptor, exvxore CçciliaSorbellonia adxiiii. filiosfulccpifie traditur, exquibus decent admaturam ætatem peruencrunt,quinque mares,Setotidem feeminæ . Natu maximus loanneslacobus fuit,isrei militaris gloria præftans, cunftisartibus,ex tenu! fortuni in ampliflimam dignitatem eueäus, Meleniani Marchio faâus eft, quem præclarum Familiçfu« ornamentum ,Âfcliciorisfratr!s Fortunæ præcipuum aiiâorcm fuilTeconnat. Poft eum Pins111 i.natuseft,loannes Angelus antepon-tificatum vocatus. Tertius loannesBaptiftafuit, vir bellica,Scdomefticalaudc cla-rus.quiannofalutisMDXLV. obijt. Quartus Auguftus Melionian! poft Fratrem Marchio, fratri pontifie! parum gratus adhuc Fuperftes. NouiFfimus Gabi ici anno MDX XXl.inobfidioneoppidi Leuci,bello,quodcùm eiuFdem Fratre Marebione FranciFcus SFortialnFubrumduxgeflitjtormenti iftu apud Mandellum occiFus. in quo iuuenepræcipuaailimi, corporiFquemilitaris Fortitudinisornamenta Fuillcre-feruntur. E'ïororibusPij nii.tres,M;iT!a,Lucretia,amp; Anna,Facræ Deodicatevir-gincs in monafterio, quod Virginum dic'tur , ordmis Fandti Dominic!,à ftriétif-limo viuend! inftituto de obferuantiaappellato;duç verô in matrimonium date Fue-re;Harumnatu grandior Clara Vulcano,a!iàs VVolFcomiti AIrçmpfio nobili Germano in dioecelî Conftantienfi nuplit, mater Marei Scitic! Cardinalis. Annibalis,d£ Gabrieliscomitunuminorvero Margarita GibcrtoBorromço nobilifi'imo Mcdiola-nenfi coniit! Aronç delponla,Carolum Cardinalem, ScFridericum comitem,duaF-queFœminasgenuiî,quarum mainr IFabella liera virgo in eodem monafterio Virginum Deo addiéia Coron« nomen aceepit, minor vero Camilla au unculo Pioiv.cro-ito,C«rarem Gonzagam Ferdinand! V.C.filium maritum Eabuit. Nätuseft Piusi v. annoFalutis nonagelimo nono Fupra millefimum.ac quadr!ngcntefimum,pridic Kalend.Aprilis,lanlt;àiFlîmo PaFchatis die, quum Forte mater èlacris myfterijs doloribus partustétatadomum redij{ret,Mcdiolaniin regione Port« nouç,v!co,qui Moronum dicitur.parœciçFanôtiMartini adNuligiam abeius aui«paternçConcordie maiori-bus,quiNufigijdicebantur,côditç,amp;prouentibusaûctç.P3rentûcuraliberalib. diFci-plinis ab ineunte çratc imbtttus,cùm adoleuillet,pap!ç Sc BononiÇjlog!cç,ph!loFophiç, medicinæftudijsprimùm,dcindciuri operâdedit,vbietiâRuinoprçeeptore vfiis, dofto-
-ocr page 496-4^0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;OTlt;VPHRIVS DE VITIS-
doâoratusinfigniaconfecutuseft. Poftcà inpatriamrcuerfus,amp; iniurifperitorui» collegium cooptatus,aliquandiuinduftriæfor€nfi fe dédit. Hieronymo Morono fainiliæ fuç patrono ei maxime fuffragante : demiim cùm frequentibus belloru® proccllis patria exagitata.in ciuiliotio ibidegercnon poflet.ad vrbem profcdus^aW V i I i.KaJend.lanuarij ineuntisanniM D X X V11. eadcm circiter nora amp;nbsp;diepfj' mùmingreffuseft,quibus trigefirao tertio anno pôft,Romanum pontificatum dem obtinuir. In patriam deinde reucrfus, bcllo, quod corn fratrc fuô Marchio^ Melenianiin expugnationeLeuciFrancifcus Sfortia Mediolani dux gerebat, obW datusJnarceMedioIanenfi mortem vixcuafit,qiiumMarchio inita cum duce violaffe videretur. Tandem liber dimiffus, Romamredijt, vbi fratrisMarchions cuius turn bellicæ laudes celebrabantur , ftudioamp;opcàClemente v i i.fummopon' tifice inter Protonotariorum,qui particcpsdicuntur,collegium adfcituseft. AdiW iam ad maiorapatcfado, AlexandrumFarnefiumEpifcopum.Cardinalem Oftie”' fern , actum cius ordinis principcm,qui poft Clementis v i i.obitum pontifex Romi-nus fuir,ftudiofusobferuarc,amp; perquâ affiduuscolcrccœpit,vndeilliuscùm eopnquot;' cipeorigo manauitamicitiæ. Pontificatum Paulusiir. adcptusjquumeiusvirino* mediocrem in rebusgcrendisdexteritatcmnouiflet,multis cum publicis muneribu^ honcftauit.Primùm enim anno falutis M D X X XIV. initio pontificatiis ilium Auf culanis piccntibus,deindeanno poftTifernantibus in Vmbria,tertio poftremûi’’''^ menfibuspræfecit.Qiias vrbesin fide amp;nbsp;quictccontinuit,ipfarum verb iurifdiâiontj non fine integritatis.prudcntiç.ac æquabilitatisopinionegcfHlferefertur.Nicjçvctu quo in Pauli in.pontificisconiitatu profeftus erat,iracûeo amp;nbsp;Cæfare e^it, vtduobuî fratribus Marchioni]VIeleniani,amp; IoanniBaptiftçcxarccMediolancnii,vbiquorun' dam peruerforum hominumconfpirationc,ob inuidiamex virtute contraftam,in^ ftodiadetinebantur,libère abire Cç5rcpermittentelicuerit.AnnisdcindeMDXXXi’'' Fano fortunæ, M D X L. parmenfibus iterum iuridicundofummacùm laudeprï' fuit.In parmenfi prçfeduraantctempus Verulano Cardinal! legato fucceffitjquino» nifi per annum præter lcges,qui biennium præfcribebant,in ea legationefuerat: V' bertum Gambaram ipfenicceflbrem habuit.Tcr ecclefiafticiexcrcitus quçftoGqueiu commiflarium vocant,poftcàfuit,bisinPannoniacontraTurcas, femeiin German» bcllo Caroli V.fmperatoriscontraSmalcaldicifœdcrisfocios.Anno enim MDXI-»' quandoltalicæ aliquot cohortes à Paulo 11 i.Ie6tx,Alexandro Vitclinoduce in P3quot;' noniam inferiorem ad pæftanum bellum profedtæfiint, Ferdinando Cçfari aducrlu* Solymanum Turcarumtyranum maximisequitum pcditumq;copijs,Vng3ris,Chfi' ftianisterribiliaarmainferentem, fuppetiaslaturæ ipfe abeodem pontifice dekcm’ eft,quicomes Vitellioadefletjamp;militibusftipendia procurarctiquo bello bomben* fonitus prope eiuscaput volantisdexterxaurisauditum labefaélauit:auclisverûti' miliæ honoribus,Danubiançclafti præfeéfuseiufdem frater MarchioMelenianifuit« Eo npminemagnamapud ipfum Regem gratiam ita inijt, vt inde diftedens ab ço multacùm virtutiscommendationeregijsmuncribusdonatusfit. In Italiam reuerM anno MDXLIII. cùmdelimitibus inter Ferraricnüuntduccm/amp; Rempubli«® Bononienfem,nonIcuisortaeffet contentio , finium terminandorumdifceptater* arbiter Buffetiàpontificcconftitutus,tune cam controuerfiam compofuit. Rurw’ cum Turcica armain pannoniaperftreperent,Viennaque Auftriae ab ijs acriterpf^' mcretur,amp;quatuor milliahominum Italic! peditatusà Paulo papa Regis Roma^ rum Ferdinandiauxilia mifTaDuceloanneRaptiftaSabelloilluc contcnderent.ip'* ^tcrü generalis PoHtificiusqufftorilliadiumäus cft,ex qua prouinäarediens béni/quot;
-ocr page 497-PONT. PM I V.
iPontificcr-eceptus,nobili Anconitana gubernationeanno M D X LI V. honefta-tur. Affinitatepoftmodum abeodempontifirecùm eius fratre Melen ia ni A'larchio-ne annofeqnenticontraéra(ipfeenim MarlîamVrfinam Comitis Pitilianifiliam Pontifias nurus fororem vxoremduxit)ArchicpifcopusEpidaurenfisin Dalmatia (Ka-gufinushotüediciturfcreatuseft. Anno M DX L Vl.cumiragnaGermania: pars no-uorum dogmatum labc infeda aduerfiis Pontificiam Cæfarcamquc maieftatem rebelles animos indui{rct,amp; formidabili bclloconcitato Orthodoxis hominibus extrema quæqucminaretur,Paulus Papa tuendæfacrofanftærcligionis caufla , tres IcdilTi -masltaliciroborislegioncsequitumquc tnfignesturmas Alexandro Farnclio legato, amp;OftauioeiusfratreDuce,ad eos motuscomprimendosCarolo V. Auguflo auxilio mifit.Quain expeditione,ipfe tertio fuprcmusquxftor eoamadatus eft. Qutim autem id bellum féliciter cófcótum fuiftctjamp;mcmorabilisde Germania deuiéta triumphus iftuseffet,ipfein Italiam reuerfus,annoquifccutuseft MDXL V ILBononixprole-gitoloanncMorone Cardinalclegatoeftrenuntiatus. In quaadminiftratione Petro Luifio principe interfeéto,amp; Placentia b Cæfarianis ducibus occupata,Pjrmam profe-0us,amp;amicorumopibus,quosibi liabebat adiutns .militum manu collefta, vrbem hlidopræfîdiofirrnatam fua vigilantiain ecclefiæ fide confirmauit.Nouiftimc anno MDXLV III. Perufiæ,Vrabriçcjue praetor faólus,IulioRuuereo VrbinateCardinale legationem obrincnte,per annum fere fanlt;fte,A: intégré ei muneri prçfuit.In quo tbfcnsàPaulo rii.Papa vi. Idus AprilisannoM D X L I X. tanqulm derepiiblica Chriftianajfamftaque fedc Romana nieritus, presbyter Cardinalis fandæ Pudentianç tituliPaftoris leófuSjhaud itamultôpôft Romam profeéluseft. Paulo 111. mortuo, juum Iulius 1 11. qui ilH fucccffcrat, bellum audore Cçfare Carolo V. Odauio ratnefio Parmenfium duci indix:lTet,quod præfer fuam fententiam f vtipfediccbat) tum Gallorum Rege Henrico,maximo Cæfaris damno,focict3te inita'fœdus pereuf-fiffet,Gallicaqueintra vrbempræfidia recipifletjpfeecclefiafticarum copiai um mote maiorum à Pontificelcgatusmifruseft,Ferdinando Gonzaga totius cxercitus Du-tccreito Bello non fine ipfiusconfilio,amp;folertiatandem compofito , Romamre-nerfus.amp;àCærareepifvOpatuCaffanenfi in Brutijs ornatus, pontificibusiulio i i i.amp; Paulo lui. fignàturac gratiçperpetuo,aliquando verôin locum Cardinalis abfen-’isvel mortui iuftitiæ præfuit: Relido dignitatis fuæ priori titulo, titulum Sandi Stephani in monteCçlio, mox fandæAnaftafiæ cepit. Paulo r i i j. minusgratus fuit,quiin ilium pubhcè inconfiftorio amp;nbsp;aperte inueótusfuerat,quod ex nonbonis attibusarchiepifcopatumMcdiolanenfèm procuralfe diceret. Quare eo rerum po-titnte,quumfibiRomæ commorandum elfe non arbitraretur , tuendæ valetudinis tauffa, ad balnea Lucenfia primùm profedus, pofteà defiderio videndçfruendæque P«riæMediolanum concedens, ibidem ædibusàfratre Manhione loanne iacobo f^ptis perficiendis dedituqiucundè,amp; honcftifii.mè vixit,dicm intérim nullum præ-tWmittcns,quo literarijs ftudijs non incumberet. Delcdabatur in Cardinalatu viris tgttgijs, literatisprœfertim,corumcueconfuetudinehbcntifiime vfuseft, ita vtciui lUenfadodorum virorum quafiquoddam gymnafiumefle videretur,quod ego qui pon femel interfui,mcoipfeteftimon!o ponum confirmare.Prono ad mifericordiam ’ugenio, turn ex confuetudine aefermone, turn ex rebus quas geflit femper habitus tft'.nampræter occultas largit ones , publiccctiam qlotidieomnibus inopia labo-tantibus,amp;oftiatim vidumquærentibus.tantiimad fùbleuandas eorum miferiasdist.buebat. quantum prodiuturno vidu fatisijseffepolfct, ex quo paterpauperum ’’Ulgo vocaricçpit, fedtumpri'cipue,quumvrbcTiberisinundatione Paulo i i 11.
fame
-ocr page 498-Z*?! nbsp;, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ONVPHRTVS DE VITA
ftmevcxataquicqirdin horrcis ad familiçfuçannimm vfum condiderjt, liberihtf' adjcgchlrpîebis fiiUcntationem primis menlîbiis deprompfit.Qnum fratcrnamlii' redi*atcmadîitlet,veritusnefratriscaufa,qui varijs prxfucratjbellis, aliqui iadura!” bonci^im fuorum fcciffcnt:reditum ;inniiurn anreorum mille,ex fraterno cenfun'i' giurMcdioJanenlnim domui paupcrLim hpfpitaliaffignauitdlngenium mite ,nclt;ic* !oters,nequecalidum præfcferebat ïra vtàcunôlis vir (implcxamp;clemens habereeuf-In amices liber31is,omn'!buscomis amp;nbsp;pcrlinmanus.|iuftitiæ cultor, nefariaorutni''’' n inum l oftisac-crrimus in eaciuitatc,quæmores hominum diligentercxaniinarel^ 1er,omniumconfcnlù cxiflimatusell.Q^iarum hand dubic virtutum opir;ion«,?f’' dum Gbiad masinlùmlacerdotium fecit. Paulo ti t.vitafunôlo,quumCnrcliigt;lt;''’ în conc!auic{lenr,folumbacafu facçlIumXyftinum pcrfcncn'rasingrc{fa,diuciri'';'’ uolitauit, drtncc fefla ciun admiratione omnium auis quietem expcâantium, t’*'' cellæ infedir,quærcs tunelufuihabita,ipfopontifice renunciato, in prodigium façft. Vnus cnim ipfe, poil diuturnam quatuor menlium-ob varias Cardinjlæ'® dilïenGoncs pontificatus vocationcm,tandem ex presbytero Cardinale tituliGri-^'^ Prifeæ potifiîmècleéluseftRomanus pontifex, quifuanumanitate,amp;clementiï’f^ bemRomamfuperioribelIoaffliélamrccrearet, quàm fpem confirnaare omninû‘ lugcre vifus éft,Pij nômine'Gbi indito.Pontilex autem maximus creatus eft omniu’’ Cardinalium fuffragijs.qui quatuor amp;nbsp;quadragintatum comitijs apudSanôumP trum infcrfuére,Caroloamp;AlfonfoCarafisin primis, Alcxandro dtinde larncf' Guidone AfeaniOjSlortiaCamcrario, Cardinalique GuiGo maxime furfragantib^ hora inter feprimam amp;nbsp;oftauam eius nodis,qu? diem natalicium faluatoris noftril S V ChrilUinfecutaeltannofalutisMDLX.incuntc,tantamortalium omniuinlv tdfuerant lætitia, quanta pauciffimos anteaad eiufdem facerdotij dignitatem pcfquot;’ nifleconftat. Quibus ego quoque comitijstum forteinterfui,amp;Gngulaquxg'5 banturcontemplatusjcunôaoculis, amp;auribushaud fegniter perluftraui. Ep'P’jj niædemumfefto de more coronatus,meruit vnus,quod non temcrcalij vni cuC*” , conftat, vt tribuscelebrioribus anni totius Pafehatis felliuitatibus nafeeretur, 'quot;’J amp;nbsp;pontifex crearetur ,ac fupremædemumcaperetinGgnia poteftatis. ti fp^^dJ*-^ lo magna vis hominum vndiqueconfluxit. Plucrat totaea node,amp;diei demarmorciantebaGlicam Vaticanam gradus, Sgt;c corum prçcinétiones modum faâæerant. Ea reinfolenninummorum iaôtu,in eifdem fcalis infigquot;'’ minum ftragesluit,pccuniasauidèarriperè cupientium-.nam nequefe co ftinereà laplu potcrant,necG qui paululumtitubalTent, hærere affliéliveftigiOi’ijj, fuper alioscadentesmiferè perierunt. Circiterx v n i.homines ca turba praX L. luxati, amp;nbsp;cliG,quod miferabile fpeâaculum fuit, ac àquibufdam. pontificatus rcsgeftas pro omime relatum. Pontificatus initio, quoreiprapr*‘”|]^ quæPij nominisappellationepollicitus fucrat,clemcntiam dicoamp; hum3nitatt'’’i . nium peneCardinalium,fed præcipuè Carafarum,quialioquilæfi videbantur,pf'‘ bus,populoRcmanoomnium eorum veniam condonauif, quç in Paulin'*'^ moreum fimulachrum, infigïiiaque.A: fanélæ inquifitlonis contumeliam, aej* vacante fede commiferat, damno modo ac detrimenta illata , quoad polîetiu'’^, fumptibus fànfteinquifitionis officio farciret. Ad V.Kalend. Februarij teranenfi antiqua pontificum fede,vetere inftituto vilitata, oratoribufqüc bis Orthodoxi,principum,id efl:,Cælarisillt;egum GaIlix,Hifpaniæ,Luliraniïlt; j(|, âiç,Nauarr£,Venetoruin,Alobrogum,amp; Floi cntiçducum,Genucnfium,Lure'''!^i; Heluetorum,qui reCtefentiunt,MtdioIanenfiuni ciuium, Ducibufquç FcP^i^j,)
-ocr page 499-P O N T. P I I I V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^5
f
I'*'
If
Jf*
it’ ei'
ft'
Vrbinipublîcisinconfîftorijsad fui vencrationem more fuperiorum pontificum re-ffptis,animumadeccleGæ,amp;:vrbisftatum diuturna fcdis vacationc,amp; didiciTi bsLo Stftopenèlabefaâatum, componendum conuertit. Inito pontificatu, alie-numperfonamjalicnosmoresinduilTcvifuscft.Namqui hactcnushumanus,patiens, lgt;eneficus,gratus,mitis,pccuniæ minimecupidus exiftimatusfuerat,dereptntc naru-fimmutalleapparebat. Ante omnia igitur'quaccunque Paulus ii 11. prætcrCuriae ^omanæmores,amp; iam receptam à fupcrioribus pontificibus confuetudinem, publi-f'icdidis, vc!diplomatibus nouaucrat, difquirens,ob multorum quærimonias ,qui ''Pju'ifanétionibusmale habitoslamentab3ntur,mutauit caufiarum cognitionem, ^fxplicationem ad reétam communis amp;nbsp;vfurpati Juris rationem.indudtis prioribus , paulatim reuocauit,idoneofque indices, quiquæftionibus huiufmodi præ-'^cnt.viros graues amp;nbsp;prudentes dclegir,iudicijs ex aequo conftitutis. Ferdinandi ^æfaris Imperatoriam dignitatem tranflatamin eum ab cius fratre CaroloV.quàm
III i.improbauerat,ratam habuit,eiufquetanquàmlegitimi,amp; Catholici Im-fffîtoris legatos pcrhonorificè fufeepit. Conclauiftarum priuilegia confirmauit.
lt;lt;
If iT
11' tf
O' 'O'
jr
gratus, collcgio doftorum JVlcdiolancnfiumjè quorum corpore ipfcali-“indo fuerat, Kotæ auditorcm,amp; Confiftoriam aduocatum perpetuô conceflît. ^’nftiûnem quàm ipfc Paulus de bonis cccIeGafticis male, amp;fimoniacèalienatisnon Miocre multorum damno cdidcratquxta vetera décréta moderatus eft. Quàm ta-quot;fnpaulô antèobitum in integrum reftituit,Cardinalcfque Vitellium Camerarium jlandi Georgi j propinquum lùu m, indices dclegauit,qui de ijs cognof erent,qui fc-’''napoftolicamquauisrationefraudaJTent, folidataque computata ac finunquàm ^'‘nfeétaclientrcuiderent, pecuniam excompofitionibusea ratione quærens. Mo-'’^‘’orumjamp;fratrum mcndicantium,quos in monafteria, vnde poteftate àfuperio-pontificibus impetrata exicrant, Jùulus redire feueriflimo edifto coegerat, Masiterum cognofei voluit, vt ijs,quicanonicislegibus id fecifle probalTent ,fu-iusredderetur. Aliquot magnæ exiftimationis viros,quos ob hærclisfufpicio-’’'■D Paulus carcerc afflixerat, cognita eorum per Fanftiffimam inquifitionem in-'quot;'tentia , omni cum iniuria eripuit , turn fufpicione liberauit : inter hos præci-Nt Cardinalcm loanncm Moronum amp;nbsp;Thomam Sanfelicium Epifeopum Ca-’’fifcm. Epifeopis, vtad fuas ecclefias,amp;curandosfibi commiflbsgregesreuerte-'^''tur,præcepit. Vt Regrefliis à Paulo 1111. fublarosconcederet agitauit. Cçte-JmConcilij abfeindicendi caufTaabeis fententijs deftitit. Per id tempus infignis 7riftianisciadcsàTurcicaclairei!latacll,qUæin Catholici regis Philippi claflem na-'*'büs milite amp;nbsp;commeatu inflruétiffimam bellum Punicum adornantem deimpro-
'''irruens cam opprefiit,cunétosq; Girbæ lnfulæpræfidio impofitifuerant expug-captiuos abduxit. ta clade Cbrütiani nauaÜ omnino exillimatione exuri, Sf'itcm immanium barbarorum audaciam auxerunt. Pontifex interim, vel co-.®memorquæin luicontumeliamCardinalis Carafa in conclauidixerat, vel Du-p’j’iliani regiæ pro ducatu PaTîani comperifationi ( vt fama fuir ) pro fororis fi-' ^’nhians, aut f quod ipfe aiebat )'‘vt'Romanorum pontificum propinquis faîn-' J’teexempIumrelîn'qucretjVtpopul'Jsfîbicréditesdlèmeiiteraceipercnt,amp; publica
A
(T If
4
r r
gt;1 ÿ
I*
■'godaproecclefiaedignitateconfiecrent/pecie vindicandi cacrimina,quæCarafæ” f’'ruoPontifice,amp; belto potiffirnumNeapolitano patraucrant;, qnœfiioncui capita-'J'ineosinllitucrccftaggreirus; Itavt advii.. Idus'lunij VFD LX.duodiequin.co r ^tanno, Carafa purpureiplleîhonore,donatu^ fnÇrat, Carôîurn iplum^^ Alfqn-’’'Cardinalds ad confillorium profcclos,'lbdnnenîvèrô Caroli fratrë,amp;: MontQ’jî
Co hl
-ocr page 500-4^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ONVPHRIVS DE VITA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
(.'omitcm Paliani Duccm tum vocatum,qui paulô ante ex Gallefio Falifcoruopp ƒ in vrbecumiphus pontiiîcislicentia venerat vxorifqic’uîfratrem Coniitem AIh'*' num Lecnardumque Cardinem fratrum propinquum,nihil talcfufpicantcs, inH»-driani mo!em,amp; per eofdem dies aliquot alios Carafiç domus clientes in publicui’ carcerern conijci mandauit.Omnium quxftionibus relatores prxfec’t. Vrbisgubff' natortm HieronymumFrcdericum, Lpifeopum Sagonenfem miniftrumimpigruifl' audacem,amp;acris virum ingenij. Alcxandrum Palaiiterium procuratoremFiki. autem hoc iudicium riteperagerevideretur , Cardinalium quæftioni oâoeiufJ^ ord inis patres integritate,amp; iuftitiainh'gnesFridericum Cæiîum Epifcopuni,Bartl’'’' lomæuni Cueuam,loannem MichaclemSarracenum, loanncm Baptiftam Cicad*®' Michaelcm Alexändrinum,loannem Bertrandum presbyteros, lulium Ruuereii®i amp;Luifium Cornelium Diaconos Cardinales adefleiuflit, omnium infpeôoaes G«' bernatori S: Fifcaliafliftentes Quibus coram interrogati rci ,1 Cardinalis Carafe ptx literæ produ(feç,amp; quæftionum principia agitata.NouiKima vero caullij cognit® ijs non admif(is,quum per nouem menfes inttituta , fingulorumque obiefea ex’®’' nata fuiffent, Pontifex fcorfum quæltionesvidcre voluit. Poftremô.vt totius®' dicij fe:ies ab omnibus patribus cognofei poflet, tota caufla ad pontificem plen®” confillorio abeodem,quiquælîcrat Gubçrnatorcdiei fpatio relata eft, non audit* tarnen patrumfuperea refententis fuére. Tunc Carolus Cardinalis maitftafe’ ipfo pontifice damnatus,amp;omnibushonoriim gradibusexutus,curiae (vtvocantjj*' culari caftigandustraditus eft:qui cum Comitibus Montorij,amp; Allifano, Leonar»*' que Cardinc ab vrbis Gubernatore maieftatis,amp; homicidij damnatis,mortiell ’dt öuSjiudicique rerum capitalium mandatum, vt iuxta ciuiles fanftioncs, lege inc'”!' gcret. Siefententijsjin Cardinalem à pontifice, in Ducem verb à Gubernatore vr’ lubferiptis,Carolus in Hadrian! molecarnificis manu noôle,quæ Nonas Martins ?ƒ ccfiit,ftrangulatus; Comités,amp; CardinesinTurrisnouæ carccre capitali affeéti, maxime memorabile fpectaculum , infoltnsque inftab lis fortunte k“’/ brium,in publico ad pontem Aeliumexpofiti,amp;pauló poll ad damnatorunikp'**' chra relati, populo Romanoattonito,amp;quorfum ifthæçtendercntadmiranti'P’J buerunt: ijs verb qui fecund iori aura al tins prouedi,extra oranem fortem fek ’ locates exiftimantdocumentum memorabile , quumomnes paffim confluèrent’^ cos fpedandos, qui miferabilitcr ab eopontifice, quern ipfipotiffimumadnquot;quot; poteftatis culmen euexerant,extindi,nutu,renutuque luotunda moderabanW''. Duelsprxfertimcafumanimo reputantes.quem paulbante infigni milituni,amp; '•t”’. turn m3nuftipatum,ac per vrbem more pene Regio incedentem confpexerantd'quot;’ vero eins corpus capite truncum miferabili aljacdu publice collocatuni vider* llludmemoratu dignum , vtrofqucfratres non folum religiose, Ôe pie quem’d®^ dum optimosChrillianos decet,cum pœnitentiæ facramento exceflif[e,fed fof” moanimotantam calamitatem , perinde ac àDeo iuiram,excepiirc. Ducisad®' bilisconftantia fuit,quipaulb anteobitumS» focios metu cædis confternatosfr gia oratione ad mortis contemptumadhortatus eft,amp;literas pulcherrimasfilfe®’'-ni fcripfit optimis mbitis refertas,quibus ei Chriftiano more bene precabatur naliscadauer in propinqua diuæMariç l ranlpontinçædc publicofepulchrod)^ mox ab eius familiaribus ad Mineruæ tranllatum , amp;nbsp;in familias eius dirum eft. Inter multas præcipuè damnati Cardinalis caufæ inquaeftionu®’ cülis relata: funt» qubd fenem pontificcm Paulum, quanquam in bel lu ni pre” tarnen bellkarum rerum imperitum , falfis nuntijs amp;nbsp;confilijs decepiflet » •’*'
-ocr page 501-r . , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . P O N TIFIC V M. ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4(f|
'ï^sximeaignltionis vïroseiusbcllioccafione vexarc iufljffét:quod4u6 varias literas, notas jrljiti-jpijj emcntitus eius vnius præcipiiè operaquinquennalibus inter reges ynpanie.amp;Calliæiâis induciisfraâisjtotum idbcllum.quodPaulusgeffitfufceptum, lütiufquc non fine magno Sedis Apoftolicæ detriméto produdum fuilfet. Comiti prç-crimen læfx maiefiatis, amp;nbsp;foci is, vxoris grauidae Si adulteri indida cauû cædes obic-
•^'F^^’^^’^^P^'^ciqueeo tempore iureconlulti,qui cóftantiffimcafleueraruntjudicium *niquum faifTe.quum CJai dinalina]is fine tcftibuSjCx fi-iis tancum litcris.corum redar-
Sntusdamnatusque fuiflet, quæPauliniI. iulTuabfefadaefTecontendebat.iis quæ fibi ®yieâafuerantmore Komano quaeftioni, Si tormento fubicdo,non expreflîs, dilatio-’’'nusquaspetebatnonconccffis.patronisveröeiusraró auditis. Pontifcxverô videri MuitjCosnoneoconfiliovinxilTejVtmortitraderet, atin quïftionibushabendisexa-f'fbjtus.magnitudinem dcmiim reiintellexilTe, quum eiperfuafum elTet, Cardinalem JnimiexcclfiSiintrepidi,fi dimitteretur.in fuorum qucmpiam aliquando impctum fa-^nrum.Quo timoréeum femel grauifsimèlæfum tolli iulsic, in reliquos cicmcntiùs, guosminus peccalTcprofitebatur,hauddubieadurus.ni Fortuna iis aduerfapontifidsin-nimmatum animum impuliflct,vt eos potius perdendos, quàm Cardinalem cdnferuan-dnmexiftiinaffet. Aliquanto mitius cum Alfonfo Cardinale, qui manfuetæcontinentiß ^uenaturæhauddubium fpecimen dabaLadum; ipfenanque, qui dicobitus pontificis lt;inædamècubiculoeiusfubripui{rc actulàtusfueratjcentum millibusaureorum Vitellij Fîrdinalisftudio comparatis, perfolutis,Cameræapôftolicæpræfedura multatus, cum fdiquis omnibus 1 ibère ea conditionc tarnen dimiffuseft, ne vrbe egrederetur, Regen-tîtusmunusàPaulollII. inftitutum Alfonfi Cardinalis nomine pontifici cefsit Vitellius. Ql'i illico eoabrogato,vêtus auditorisCameræ officium rettitutum,Flauio Vrfino Epi. feopoMurano quadragintaaureorum millibus vendit. Imperatorem Cæfarcm Caro-’um V. Auguft. amp;nbsp;iplius filium Philippum Hifpaniarum Regem innocentes eflepro. nuntiauitjamp;cundisquæ eià PauloIIII. obiedafuerant.abloluit.M. Antonio Colum« næcognita ipfiuscaufajpaternum principatum,quoà Paulo iiii.fpoliatusfuerat.refli-'uit.Capti per id tempus, amp;nbsp;in Hadriani maufoleumconiedifunt duo alij Cardinales, InnocentiusdeMontCjamp;ScipioRebiba Siculus : ille homicidij reus fadus, quod per proximiinterregni Pontificij tempora patrem amp;nbsp;filiumcauponesinterfeciflet : bictan-^uam Carafarumarcanorum confeius. Vtriquepoftannum libéré dimifsi. MontanuS' tjuidem opulentifsimistribusfacerdotiis fanôtxSabbæ,CryptæFerratæ,amp;Miramun-di fpoliatus, Tibur relcgatuselt. Miramundum magnæ hofpitali domui Mcdlola-nenli pontifex addixit; Cryptam Ferratam dimidiatis redditibus Alexandro fame-fioCardinali ea Icgctradidit.vttotidem redderct ; ex fandæSabbæ redditu montera ’nftituit, Rebiba verb in nullo crimine compertus , qui Archiepifeopatu Pifano, Wm à Pâulo quarto obtinuerat, paulô ante multatus fuerat, cuius vice Epifeopa-liiniTroianum tune, Conftantinopolitanum verô patriarchatum paulô ante Pij obi-ïum rccepit. Interea pontifex more aliorum pontificum iam recepto , fororum fi-liosJtfilias adfecuocatos. variisSc nobilifsimis matrimoniis, amp;nbsp;dignitaribus hone-ftatos, ad fiiblimes honores euexit. In bis Carolum Borromeum iuris feientià præditum ,amp; Marcum Sciti'cum Altïmpfium fororum filios in patrum collegiunî îdfciuit, Borromeumque perbumanum, modeftifsimum , pientlisimumquc virura nepciis omnibus Ecclefiilïicis tradandis præfccit. Eius fratrem Fredcrimm Co-’nitem Arôme, qui Virginiam Ruueream Guidonis Vbaldi Vrbinatium Ducis fi.-Jiam vxorem d'uxerat, regix Carafarum compenfatione donatum, totius militiæccde-fiifticægubernatorem,raoxducem generaleaacum raenftruomille aurecrum falario, G g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iradico
-ocr page 502-'w nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÓNVP.HRIVS de vitis
traditoïoknnï ri{ubaculö,creaiiit,amp;(vtfamafuit) Camertiutn prinçipatum eitraacfS conftituensjiteni Farnefijs intentauit, qui earn Toparchiam f.di apoftohcï reftituî' rant,ParmæSc Placentia;ducatuobtento. Tres Cardinalis Borromci ex patrctantuM sliorcs Dobilifsimis matrimonijs iunxit; vnani Fabritio Colpmnæ puerulnM. Anton’) fide fpopondit,alteram Fabritio GefualdoLuifijConfani Comitis ditiGimiheminisn' lio,altcriusmaritifororisfuæ filio Hanibali Comiti Altæmpfio . Ducem Florentiiî' Senarum Cofinum Medicem, Romam cum vxore Flconora, loanne Cardinale,ƒ• Garziafiliis adfe falutandum venientem, magnificoapparatu Palatinis ædibus excep’f-Quem veteris vrbis admirabiles ruinas videndi ftudioauidum, per integrum diem vbi* que circUmduxi, Is poftremo patribus cunótis figillatim falutatis, è: publicis aliquoj fupplicationibuscærcmo.niisqueçum interfuiflet, poftaltcrum demum menfemdilcel' fit. Piusenim hofpitalitatis ftudio maxime tçnebatuv. Nam prætcr Florent!norunida« cem, eius filium Principem, qui anno infequenti Romam venit, Vrbini, amp;nbsp;Mantu« du« ces, rendrliaeComitemjamp;Luifium Abüfentem’Philippi régis extraordinarios oraW' res, lautiffime regio more in Palatinis ædibus excepit. Per id tempus Abdyfu, id eft, lef' uus 1 E S V Chrifiianorum Orientaljum trans Luphratem commorantium maxnnu’ patriarcha, virdüó’’us,Cha,ldaicis, Arabicis, ScAiTyriislitcrisornatus, cuius iurifdiôi® interiores vfquead Indos pénétrât,Romam ad Apoftolorum limina, Scpontifitemfal”' taturus, CUm aliquot fociislongiffimoitincreperuenit, vtab eoconfirmatuspalüumd’ corporefanóti Petrifufeiperet. Pontifici oblatusei perpetuum obedientiam proniil’f’
per interpretem Sanâae Romana: Ecck-Gœ fidem profeflus eft, cuius fyngrapb’quot; ConcilijTridentinifeffionexxti.leclaeiufmodi fuit; Confeflus fum puro corde, de non fidtacoram Reuerendiflimis D D.Michaclc tituliS.Sabinæ Alexandrino, Antonio tituli S, Marcel 1 i AmulioSanctae RomanæEcclefiæpresbyterisCardinalib^ in haneformam,Ego Abyfufilius loannisdcdomo Marcia,ex ciuitateGezirainTig’“ di flumine, olimMonachus fanéti Antonij monafterijSandtorum Rochæ, amp;nbsp;loannisW' trum eledtus,primas, flue patriarvha ciuitatis Muzalæ in Aflyria Oriental!,luro qum^ itacordecredo, amp;: ore confireor,SandtæKomana:Ecc!efi3E fidem approbatisomnib”’ amp;nbsp;(ingulisillis, quxiplaapprobat, Stdamnatis fimilitcr omnibus,quæipfadamnat,iW' pledtor amp;nbsp;promitto, omnesfratres meosMetropoIitas fiueEpifeopos ac dioeceb'”’^ quouis modo mcæ iurifdidtioni fubiedtos, ita tenendum amp;nbsp;credendum elfe doceboi ‘ modis omnibus pro quibus potero perfuaderc conabor. Ita me Deus adiuuct,amp;br« fandta DeiEuangelia. In quorum fidem hanc meam fidei profeffioncm, amp;nbsp;atteftattæ nem manu mea fcripu, amp;nbsp;extern. Adium Roma die V11: Martij, annoM DLXlGquot; mukis amp;difficillimis quxftionibusintcrrogatus,feite refpondit.Cundtos veterisDOi”' tjue teftamen ti libros,antiques G ræcos,Latinosque patres,quibus nos Catholici yiin”« Chaldaica, Affyriaca jÿ Arabica lingua verfos,amp;alios nobisignotos,quos raemoriterl^' nebat, ie legi fle dixit. CundtosferèS.R.E. ritus,amp; facramentaapudfuosferuaridoccb^ Vt Con eilij Fr identini décréta ad fe mitterentur fogauit. Fidem Cbriftiab ApolW'^ Thoma, Fhaddeo ipforumquedifcipiiloMarco,maiorcs fuos accepilTc,amp; bodietyH' ncreproftiTuseft. Redcuntem in patriam pontifex,audloreM. Antonio AmuIioC’' dina!e,quieumRomçagcntemfouit,amplis muneribus liberaliterjdonauit. Euni^-' quando per interpretem alloquutus, virum eruditum, amp;nbsp;grauem animaduerti. F'' iam ad fuosreueriiliterasRomam allatas vidi. Cum vero P.mtifexabipfofummi dotij initio,lab3ntiChriftiecelefixconfirmand.xaffidue inten tus elfer, generale Cü’« lium prjeipueapptterefemperprg fe tuliqquod fuperiorcs pontificesnon adniodu®‘^*^
-ocr page 503-' 7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N frKFC’V W.’^^
jiîrevififunt.vel faltêneffligentius qua par'cfGst habuere.Sölé*nibns^igïtiirTübe’'€b,kii.tt jj niis,amp;fupplicationibus à Vaticana Bafil ica ad Mineru3Ehabitis,quibus Pontifex cûC rdi-
nalibusamp;FIorentiæducepedesinceffit.publicatisliteris generals ChriftianorumGeeilt JiumTridenti profequendum effe. Si proximo Pafchate anni M tXLXI. iternm in-,i) choandum indixit. lllud vero ante ominia memoratu dignum.quod ipfe id ab aliis
poftulari, quemadmodum mos cft, non expeélauit, fed vitro omnes quiChriftierfi ÿ nominis cenfentur principes amp;: reges,per legatos, Jcliterasad rem adiuuandam incitauit, j; hortatustd, amp;quoadeiusfieripotuit,adConciliumgeneralein(laurandum celebran-i(, dumquecompulit, vteofaltem remedio, quodin calamitofiflimis temporibui eccle-iP fnlemper maximum effe duxit, omnibus iam próuinciis depijauatae religionis vitio (){ bborintibus, peffiinequeaffeöis,aliqua medicina adhtbcretur.Verum enimueró ortU •l' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«ontrouerfia.continuatio ne fieret ConcilijTridcntini^an noua indiftio. Pontifex faliJ-
11' l)rctcmperamentuni,quöanimosomnium componeret, inuenit.dum in promulgatió«« 11' niidiplomataeaverborum formula vfus eft, qua amp;nbsp;vtriqne parti fieret fatis, amp;nbsp;Triden-y tinoConcilio fua falua raancret auóloritas. Cuius indifti Concilij diploma rum cä-■t' nbsp;nbsp;nbsp;-iboliciprincipesFerdinandus Caefar,Philippus Hifpanlarum,CarolusG dliarum,amp; Se-
illt; nbsp;nbsp;nbsp;bjftknas Lufitaniæ Reges, item ali) Orthodox! principes ratum habuiffentjomnibus
10 nbsp;nbsp;nbsp;fuirum prouinciarûm epifeopis, amp;nbsp;iis, quorum prxfentia requirelaatur, vt eô profiel«
il' feerentur iuffere .. Angliæ regina Helifabet Lutherana labe polluta, Hieronymum P Mjitinengum abbatem adfcàpontifice Goncilij cauffaLcgatum miffum.audirequum ill rccufalTetjè Belgioin Infulamtraijcereprohibuit.German!principes, qu!nouaamp; falfa iH dogmatafequuntur, Zarhariam Dclphinum Pharenfem, loannemFrancifcumCo-p ti'indonumZacynthium epifcop'os,oratores pontificios honorificc quidem fufeeperô,
I vehim quum nihil fibi effe cum pontifice Romano negoc!j,.amp; de earcadCæfiirem ffc lit I rdaturosdixiffentjcos reinfedadimiferunt.HorumDelphinus fuperiore Germania,
I sd cuius principes pontificius orator erat, peragrata,apud Cæfarem Legatus apoftolicæ 3' I fedispermanereiuflus cft. Commendonus verb Germania inferiore,Saxonia, Rhenanis ii* I oris,Belgis,Lotharingis, deinde Germaniæ fuperiore,amp; Baioariapcrcurfis,cunftis-11’ I que illarum regionum epifeopis ad Concilium !nuitatis,inltaliam,Tr!dentum, dcin«
I de'apontifice votatus ad Vrbem reuerfus eft .-poftea ad Polonos nuncius eft ablegatus'. ’3* 1 Tfidentum interim more à maioribus accepto, Pontifex apoftolicae fedis Legatos
I Herculem Gonzagam Mantuanum, Hieronymum Seripandum Neapolitanum fra« 1“ I trum Auguftinianorum olim magiftrum , amp;nbsp;Staniflaum Hofium Pblonum tunc ad X I CæfaremLegatum Sandus RomanjeEcclefix Cardinales viros ampliflimosjconfeftim 1’ I ire iufEt, quibus baud ita multo poftlacobumSimonetam Mediolanenfem, Si Ma'n 1' I tura Sciticum Altxmpfium Germanum fororis filium Cardinalcsab fc cveatos, lega-i ' I tos adiunxit. Nam interfexamp;quadraginta, quos quatuorledionibus vel in gratiam
1 K'neipum, vel ob infignem dodrinam. Si religionem, vel de ftde apoftolica bene 1'' I ’’Centos, vel fanguine coniundos, aut veteri familiaritatc acceptes crcauit Cardinals 1 Iw, facrarum literarum Icicntia , morum grauitatc , Si vitae fanditate Stripan-*' I dus, 8c Hofiusprimis (ulferc, Prsterhos viri clariffimi fuere Granucllanus, Armu-
I bus, Nangerius, Sirletus, amp;nbsp;ali) complures'. Ad Concilium ex Italia, amp;nbsp;Hifpania 1 frequentes patres conuencre : ex Germants, Polonis. Vngaris, Si Bocmis Catholi-I dspauci, cauffantes ne ipfis abfentibns epifeopatus fibi commiffi inhiantium hm-I ’■«yicorum arniis laccrarentur. Non mult! ex Gallh, quod opulentiffimum amp;Chri-j Ihaniffitnumvfquc ad noftra tempora,,amp; apoßxdlcz fed! obfequeniifsimum regnum I feulibus, amp;nbsp;inuifiutis Grthodt^orum Sc baereticorum . qû’t nquo nomine Hugo-*
G g 2, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noti
-ocr page 504-_________ nbsp;.. o N VP R MT s »B VITA , r)lt;Jtivôîantuf,d[irsidiîs fompletuin effet. Hi ab Henrici regis înfauffobbitu’puéroW!» Regum Francifei II. amp;nbsp;Caroli lX.adoIcfcentiaamp;crbitateabuii ,LuifioBorbonioprin'^ pe Condonenfi, amp;nbsp;Gafpaie Coligneo (quem Amiralium vocant) præcipuis audori-bus, Ccducibus,quum in omnibusGalliis, tum præcipuc inNarbonenfïjrerumnouJH' darum amp;nbsp;mutandæ veteris religionis auidiflîini, tumultuariis equitum pedituroqu^î ingentibuscopiis coHeäis, catholicos rapinis, cædibus. Si incendiisvexare, aefoii* mèperfequinon ceffabant. Liigdunum totius Galliæ emporium, Aurelia,Rotboniä' gus, Apamiac, Birurigium, Blefium, PiäauijMatifconumjValentiajMonsPefuhnui-Kemaufus.Bitenaf, amp;multæprætereaciuitatesabipfis captæ,ijs calamitatibus inuoluW .funt. Qimrum fiirori, amp;amcntiæàRcgisnutriciis, amp;nbsp;cpnfiliariisfeueriffiniis ediftisp^i' inum,moxarmisobuiam itumeft.Poft multas clades Blafiu sMonluciusprxfeâusAqui-taniæ fex millia Hugonotorum Duce Durafio pugnantium cæcidit; Pontifexquoqui tuendæ Auenionis, amp;nbsp;finitimæ regionis caufla,vbi maxime hacreticorura perfidiagraffä' batur, aliquot militum cohortes conferipfit, Fabricio Sorbellonio confobrinociPro uinciæpræfcfto. QuiLucae Antonij Thomafonij Interamnatis Itrenui amp;multæexpelt; rientiiccopiarum ducisforti fidelique opera vfus, Aucnionem in fide HugonctisPr* uinciaiubmotis continuit, Aiirantiumipforum oppidum baud longèabAuenioneli-tum vicaptum delcuir, praefentiq; pcriculo amp;nbsp;calamitatc Prouinciam libcrauit.Luc* Antonij induftriam Honoratus comes Sumaripæ Tendæ princeps regij exercitus io Prouinciaduxintelligens,quumacriterabHugonotispremcrctur,eum Auenioncintii' topofita.cum cohorte fua in régis auxilium euncauit.CuiuspræcipuevirtuteSiftariciii” vrbem munitiffimam, quo fc Aucnione pulfi haeretici, Scalijex omni Narbonenlitai’* quam in Afylum contulerant, obfedit, fex millia ipforum obfeüis auxilio venieH' ■tium, dcleuit, vrbem vi expugnauitamp; diripuit. Ineo viäoriaecurfuZatumabHugO' notis obfeflam ijs in fugam aótis periculoliberauit, Lucas virtutis ergo ab Imperatorî Gallo infigni aurco torque donatur. Galliam vero diffidio religionis à domeft^’ hoftibus vexatampecuniis Pontifexadiuuir.Legatum ebmifitHippolytum Eftenlc® Cardinale Ferraripfcm,qui turbatæ religionis rebus remediumaliquod afferret.Rfb'*’ ad arma excitatismultæ hominum ftjagescditæ, horribiliafuppliciaab Hugonotisf*' tholicis, amp;nbsp;praefertim viris religiofis illata. Per id tempus Confilij Tridcntini inin® Pontifex lobileûdenuo indixir,foIenniaieiuniaceIebraurt,SuplicacionisaSanöiPtni ad facram Populäremædem haberi voluit, Concilio porroTridtntinefubPio IlH' initio anni MDLXII. principium datum. Qupd magnis incrementis producituG pontifex Romans Curistdifciplinam pertùrbatam, amp;nbsp;folutos aulicorura mores offlw ope.amp;contetione corrigendos,amp;: reftituedo curauit.multa quæ deprauataciät/aluuP* busfandionibus correxit. Qitæis præcipua. Ante omnia publicislanótionibus patrunt omnium fubferiptione firmatis, conclauis, amp;comiticrum Romani pontificisjitio* ncm ad vetera décréta moderatus eft, Icgemquc falubcrrimam ijsremediis, quibus temporum malitia opus effe monftrauit refertam lanxit. Decreuit, vt fi in Concilij celebrationc Romana fedes V3caret,nouipontificis eledio penes Cardinales tantùeffet. Illud edito diplomate fànxit, vt nemo Romanus pontifex fibi fucitfforem delige' re poflet.CâcelIariæ.eiufdem corredoris,cótradidarum Cameræapoftûlicæ eiulÜem auditoris, ac tribunalis, camerarij, pœnitentiariæ, iudicum,XlI.virorumRotæ,!'' gnaturæ, gratiæ, amp;nbsp;iuffitise, Gubernatoris, Senatoris, Conferuatorum, procura torisfifialis,norariorumfcribarum,amp;alia vrbisofficia,'magiffratus tribunaliaq; fcucrgt; fimiscdidisemcndauit.lVIagiftratibus cundisedixit,nequid cótraeiufmodiab’fecdin décréta conficerent.CauflarumciuiliumNotariatusCamcræapoftblicæ applicanir/®'
- — nbsp;- nbsp;nbsp;— — nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ran»
-ocr page 505-PONTIFICVM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^9
fum mercedes limitauit .CaufTas fifcales^ amp;c rerum capitalium quædioncs, miJfaad iusciuile, in quo exercitatus admodurti fuit, pcrtinentia , hominum malitia depra-üata correxit. Carcerum amp;cuftodum Talaria limit3uit,extorGonescohercuit. Homici-das homines, ficarios, facinorofos, amp;nbsp;cxteros huiufmodi, qui à magiftratibus abib-luti non fuiffent, Pij II. Xyfti IIII. Innocentij VIÎÎ. lulij II. Clementis VlI-legibus repetitis, vrbe, amp;nbsp;omni ecclefiaftica ditione excgit, illorum abTolutiones, multisdifficultatibus interitftis,difficiliores,fecit. Selopetos.qui duorum palmorum tnenfuram non excederent prohibait. Afÿla omnia, quæ tam in Cardinalium , amp;nbsp;oratorum princtpum ædibus, quàm alibi in vrbe erant fuftulit, amp;nbsp;contra eos, qui publicis liftoribus fefe opponerent, iuridicorum cdiâa contemnerent, grauiade-w«ta promulgauit : lis qui fidcm publicam ob eas res obtinuifTe.nt priuilegium ab-oleuit : Pcenarum abTolutiones, quae reis, amp;nbsp;dananatis hominibus imponerentur in omni eccleliaftico imperio, à ciuitatibus, amp;nbsp;priuatis magiftratibus, adfifcum pon-tificium perpetuötranftulit,quum in damnatorum gratiam minusab eiTdem exigicog-nouifl'et, vt ca etiam ratione quæcœperatperficiendispecuniam compararet.Eospor-to.qui decoxiffent, amp;nbsp;beneficio Capitu'orum ODOARDVS amp;nbsp;PER.VENIT, vtfoluercntàcrcditoribusadiginonpolTentipileum viride,fcrre grauiTubpœnaàPau-lo nil. antea Tancita, voluit. Saccrdotiorum Sc præTcrtim Cardinalatus ambitum. prohibuit. lllicita«: pecuniarum tranflationes, quæ cambia ßcca vocantur, vctuit. Clericisvrbem incolentibus teftamenti condendi poteftatem. Sc alia priuilegia con-firmauit, amp;nbsp;auxit. Eos, qui libellos famoTos ederent, corripuit. Egcntes, amp;deliros •homines, molefta, amp;nbsp;fallaci mendicitate Tublata, certis locis diftributos nutriri præ-fcpitjpræfeéioad pium opus Antonio Lome!lino protonotario, cæterum ab eo con-filio rci difficultate deftitit. Idem de quæftuariis qui Tandti Antonij TanÖ-i Tpiritus, TabricæVatican®, amp;eiuTmodi fimilium nomine, fpecie indulgentiarura, ab imperi-to vulgo pecunias emulgebant, iuffit. Indulgentiis quæ paffim,amp; fine diTcriminc concedebantur, modum poTuit. Eas omncs, amp;quæftusreuocauit,quæàquæftuariis, à nobiliflimis ecclefiis advaria delubra extenTa TuifTcnt, poteftatem inftituendicccle-fias, facella, foeietates, phetrias certis quibuTdam hoTpitalibus domibus eripuit. La-teritia mortuorum monumenta, quæ paffim ecclefiarum ornatum foedabant, tolli iuffit. Seuera Pauli II11. inludæos cdiéta moderatus eft.-Vrbis annonam procura-üit,præfeais aliquot viris induftriis creatis. Philippe Hifpaniarum regi ex rediti-bus omnium Hifpaniæ facerdotiorum Teptingenta milliaaureorum conceTsit,quibus Teptuaginta triremes contra Turcas parari, inftrui.contineri poftent, feptem millibus lurcorum in fingulas diftributis. Interimj Concilio Tridentino finis impofitus eft, '(uodh Pio 1 II I.. Tridenti reftitutum , biennio fere continuatum fuerat. Seflio-''tenouem veteribus fcxdecim additæ. Quarum priqia, quæ decimafeptimaà Conci-JioprimùmfubPaulo III. inchnatoerat X V. Kalend. Febr.annifalutis M D LXII. tdebrata.vtconcilium proTequeretur fancitum,décimaoéiaua.decretum delibrorum delcâu, Sc cunótis ad fynodum fide publica inuitandis : decimanona amp;nbsp;vigefiraa, nihil memoratu dignum aöum .- vigefima prima, communionis Tub vtraquefpecie, amp;nbsp;paruulorum doélrina amp;nbsp;canones promulgati. De reformatione ecrlefiafticatuni primum aäum .• vigefima Tecunda,facrofanlt;fti Miftæ facrificij quæftio explicata. In-ttrea Mantuano, amp;Seripandolegatisinitio anniM D LXI11, vitafunótis,à Tedeapo-ftolica in eorum noui legati Cardinales Moronus, amp;nbsp;Nauagerius miffi, Alræmpfius Verb rcuocatus .• vigefimatertia feflîone ordinis Tacri. vege'fima quarta, Matrimonij fitramenta explicata, Reformatio ecclcfiaftica continuata vigefima qninta,nouilfi-
-ocr page 506-ÖN VP H RI VS DE VITA
•lt;?«
maïeffionc.îll. amp;PridieNon. Decenib.anniMoixiii.graiii pontifîJs tnorbo,(|'i* dôeius vita dubitJtum èft,audico. accelerata, patres de igné purgitorio, de inuocino* ne, veneratione, amp;nbsp;reliquiisfanâorum,de facris imaginibus,deindulgcntiis dede^ élu ciboriim, deieiutiiis. de diebus feftis, de Cathechifmo cdcndo, breuiaiio,amp;milH'* ret'ürmaiidis,deConcilij Tridentini faiuberrimis fanflionibus feruandis, non iwnS’ pia,quam prüdentiffinaadécréta protrulgarunt: reliqua verb, quærupererantrcfornii' tioniscaptafanxerunt. Qoibiis confcâisfummooniniuin pattnm confcnfii decrew® cft, vt cunâorum, quæ in Concilio aéla effent, conffrmatio ab apoftolka fedep«'* fctur.
Cardinalis vero Morpnus primus legatus Concilio prxfidens.finera Concilioquot;' verbis fccit.-Poft gratias Deoaétas, Reuercndiffimi patres ite in pace. Ab vniuerfoc«' tu, Amen, refponfum, atque ita Conçilio Tridentino finis fœüciter datuscflann’ XX VI f. poftea quàm primùm à Paulo 111. Mantua: indiâtum fuerat; à primaveio feffione I riiienticelebratadccimooâauo . Durauit om ni no annos quinque,bienniuto fubPaulo 11’-annum fub lulio III. biennium itcrum fub PiolIII. Vniuerfusporro ConLilijdecrctisfubCcripferunt patres, quibusea-poteftas erat, CCLV. HifuereU' gati CardinalesIIII. Moronus, Varniienfis, Simoneta, Nauagerius; Cardinalesnoo legati duo, Lotharingus Arcliiepifcopus Remenfis, amp;Madrucius eleâus Tridentinquot;'; Patriarchætres, Hierofolymorum, Aquileienlis, Vcnetus. Archiepifcopi XX V.Ep''' copi C L X V111. Abbates VII. Procuratores abfentium cum Icgltimo mandatoxt’^”' Magiftri generales ordinum v ti. Interfuere tantx Ijnodo, piaster eosqui lubfcripl'’ runt,oratores Cæfaris Ferdinand!, Rcgum Francorum, Hifpani«,Lulitanix, Vco* rum,FIeluetiorum, Ducum Bauariae,amp; Florentiæ, Iuris Cæfarei pontificiique,doil^ resConcilioneceffarijtres, Auditor rotæ, aduocatus conlîftorialis, promotor, logi clerici non dauftrales X X. ex quinque Mendicantium ordinibus circiter U’’ fuismagiftris, variis principibus,amp; Êpifcopis vel milïi,vel euocati. Ex ordinc dicatorumxx.Minorum obferuantium x.totidem conuentualium. Eremitaruffl’^'' Carmelitarum x.Scruorum aliquot. Miniftri Concilii præter CommilTarium cretarium, qui Epifcopatu fungebanturfuere, Scribæ duo,curfores duo,catrcmonm rum magifter, Medicus, DcpoGtarius, Forcrius, DiaconusScfubdiaconus cum cantoP' bus xii. Grandem huic concilii célébration! pecuniarum fummam abfumpfit pon«^ Pius, quippecuimenftruaad vitæ fuftentationcm Talaria Lcgat!s,cunótis inopia Epifcopis amp;nbsp;faccrdotlbus, omnibusque miniftris liberaliffimè tribucrit. Idrouo''^ antiquitus imperatorum erat. Dum Tiidenti concilium cclebratur, cardinalisbOquot; tliaringusRoinam venions multadeconciliiexitu, quem pontifex expenfarum ma!?quot;' tudineopprelTus,mirum in modum exoptare videbatur, cum eotraftauit. eosdiesgrauiflimis. febris, cathan!,podagræ, cruciatibus, ^aluiprofluuiolaboransdquot;'' mi corporisquc viribusitadcftitutusaliquandofuit, vt morseiusà multis fecucuracrt-deretur . Cuius rei nuntio legati per mot! (.Moroni præcipue id opus fuit) ne interrc* gnopontificioconciliumapertumeffet, iuftiffimisdecauiisfynodifinem raaturarui’'' amp;nbsp;ineredibilidcxteritate, quumplerique patres, Hifpani prxcipue, relîlièrent,t'quot;' contccerunr. Pontifex validocorporis roborefubleuatus,ecclchacfacramentisdeiquot;’’ relufceptis, triduo poft conualuit. Qui concilii exitu audita, quanquam adbüi^' ribus dtbilis, patres in cubiculum cuocauit, quibus aduerfæ valetudinis fus, cili! finis lationem reddidit, Deogratiasagens ornnesad facrofamftas ctclchæ fan!''®* oesleruandas^amp;nequidprætercas ab fepeterent, hortatuscft. Cclcbte^^uepruaj.
-ocr page 507-I......yOKTlFTCVM
I «’iciexîtufupplicatîonesindixit. Oblata veroiibiconcilii de^reta,Mornnono,
I C'cjcJe, Alexandrino,cardinalibusinfpicienda,cxaminanda,adfeque,referenda tiadi-ij'l Hit. Quofadolegati, Moronus, amp;Simoneta, quiRomam tum rcdierant, concilii no-■f l tnine,quibusidpublicædemandatumfucrat,omnium ineo aétorum confirmationcm
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quorum rogatu Piuspapa VII. Kalend.Februarii anni muLxnii.in conß«
jjl I iloriofctrctocunâa concilii aâa,tame3, quæ facra dogmata, quàin quæ reformatio« ,)■ I ■’tmecclefiafticamrcfpicerent.comprobauitjamplifsimumquemore maiorum confir-ii) I nutionisdiploma plumbo oblignatura publicauit.Tridcntino igitur con.ilio abfolu-
I to.exfiusdecretis mores denuo cmendart, facerd itia ad veteris formam infiituti reuo-
I MrePontifexcurauit.p’uraqueédita promulgauit ad concHijobferuationim ntcciïuria.
'iß I l’nmùmtempuspræf.ripfit.quoeiufdemdeeretisferuandishomintstenerentur Céfo I ^îtrescardiiialcsdelegit, qui eaferûarefacerent.- hi fuere,Moronus,Sarracenus, Cicada,
0» I Alexandrinus, Araceli, Simonen, Borromeus, Vitellins. Modum, quoDoélores ad .(5| Hpifopatumpoiteapromouendicrcarentur, praefcripfit. Hanc fidei formulam, quam ii(i I Epifeopi defignari profitercntur,ir.ftit'jit.
[i 1 EgoN.firmafidecredo,amp;profiteor,omnia fc fingula,quæ continentur in fymbolo [{'I Sdei,quofanâaRomanaccclcfî.a vtitu’-; videlicet. Credo in vnum Dciim patrem om. pli I lüpotcntem.faôlorcm cœliamp;: terræ, vihbilium omnium, amp;nbsp;inuilibilium. Et in vnum ji' I dominum Icfum Chriftuiri filium Dei vnigcnitum;amp;ex patrenatum ante omnia fecula. jl' I beum deDco,lumendcluminc, Deum verum de üeo vero.-genitum, non faftum?
I nnfubftantialem patri, per quem omniafafta funt: qui propter noshomines,A; propter
I ’'oll:ramfalutemdefcenditdecoelis.-amp; incarnatuseft de fpiritu fanâo ex Maria Virgi»
I t'',8chomofaduseft.-crucifixusetiam pro nobis fubPontio Pilato, pa{rus,amp; fepultus fj I cll.'amp;refurrexittertiadiefccundum feripturas.- amp;nbsp;afeendit in cœlum, fedet ad dexte-.
I tampatris: Etiterum venturusefteum gloria iudicare viuos amp;nbsp;mortuos, cuius regni
,11 non erit finis. Et in fpiritumfanélum dominum amp;nbsp;viuificantem, qui ex pâtre filioquc
I procedit,quicum pâtre ii filio fimul adoratur, amp;nbsp;conglorificatur, qui locutus elf per
■i’I prophetas: Et vnamfanftam Catholicam S/ Apoftolicam Ecclefïam . Confiteor vnum IJ/I baptifraainremifsionem peccatorum.amp;expefto refurreâionem mortuorum, amp;nbsp;vitara P'I Venturifeculi, Amen.
fi' I Apoftolicas,amp;ecclefiafticastraditiones,reliquas^ueciufdcmecclefiæobferuationcs,
■p I îcconftitutiones firmifsimèadmitto,amp;ampleôtor. Itemfacram feripturam iuxta eum
I fenfum,quemtenuitamp;tenet fanâa mater ecclefia,cuiuseft iudicarede vero fenfu amp;nbsp;in-(ii I terpretationc facrarum feripturarum admitto, nec cam vnquam nifi iuxta vnanimem [f I tonfenfiimpatrumaccipiamamp;interpretabor.
,p I Profiteor quoquefeptem elfe vcrèamp;propriè facramentanouaelegis, à lefu Chrifto
(f I domino noftroinflituta,atque ad falutem humant gcneris(licet non omni3)fingulisne-
■ ftffaria, kilicet, Baptifmum, Confirmationcm, Euchariltiam, Pœnitentiam , Extre-
(-1 vnétionem,Ordinem,amp;Matrimonium,illaquegrati3m conferre.- SeexhisBaptif-
1 nium,Confirmationcm, Ordinem finefacrilegio reiterari non poffe . Receptosquo-|[i I nucamp;apprbatos Ecclefiæ Catholicæ ritus, in fupradiâorum facramentorum folenrt f »dminiftratione ; recipio , Sc admitto. Omnia, amp;nbsp;fingula , quæ de peccato ori-Çinali, amp;nbsp;de iuftificatione in facrofanéta Tiidentina fynodo définira, amp;nbsp;dcelarata fnerunt, arapleftor,amp; rccipio. Profiteor pariter in MilTa offerri f)eo, vcrum.pro-
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pùum St propitiatorium facrificiumpro viuis amp;defun(5tis,arque in fanamp;ifsimo Eu-
gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tbjriftiæ facramento effe verè , realiter , amp;nbsp;fubfiafitijliter corpus 8t fànguinem vnà
0 km anima amp;nbsp;diuinitatc dumini noftri Evfu Chrifti, ficrique cenuerfionem totius ;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g -l- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fubibn-
47» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ONVPHRIVS DE VITTS
iubftantixpanisin corpus, amp;tûtiusfubftantix vini in fanguihcm, quaai conuerlionfi CathoücaEcclelîaTranfubftantiationemappellat. Fateoretiamfiibaltera tantum cietotiimatqueintegrum Chriftum, vcrumqucfacramentum fumi.Conlhntcr tentft purgatorium eire^animasqueibi detentas fidelium fuffragiis iuuari. Similiter amp;nbsp;urdJ vnàcum Chrifto regnanttSjVcnerandosatqueinuocandoscfTccosqueorationes Dcopf’ nobis ofFerre.atqueeorum rcliquiaseffe venerandas.FirmifljmèaiîerojniagincsChtil acdeipare Temper Virginis,nec non aliorum fanftorum habendas amp;nbsp;rttincndascffe!gt;’‘5 cisdebitum honorem amp;nbsp;venerationcm impartiendam. Indulgentiarum etiam pote»'' tem à Chrifto in ecclefia relieftam fuifle, illarumque vfum Chriftianorum populo irnf mèfalutarcm effeaffirmo.SanâamjCatholicam, Apoftolicam^RomanameccleliamOi’'' nium eccleftarum matrem amp;nbsp;magiftram agnofto, RomanoquePontificibeati Petri ApOquot; ftolorumprincipisfucccfl'ori,acIES V fihrifti Vicario vcram obedientiam fpondeo’t iuro. Cæteri item omnia à (acris canonibus, amp;: Occumcnicis Conciliis, ac præcipue I'' crofanéta Tridcntina fynodo,tradit3, difinita, amp;i deelarata indubitanter recipio atquf profiteor, ftmu’quecontraria omnia,atquehxrefesquafcunque abecclefia damnatiS reieftas, Scanathematizatasegopariterdamno, reiicio3amp; anathematizo. Haneven'” catholicam fidem, extra quam nemo faluus elle poteft, quam in præfenti fpontept“' fiteor, ëi vcracirerteneo,eandem in tegram amp;inuiolatamvfquc ad extremum vitsfp'^ turn conftantiflrmc (Deoadiuuante) retineri amp;nbsp;confiteri,atqueàmeisfubditis,vel»l'quot; quorum cura ad me in munere meo fpeótabit,teneri,doceri,amp; prædicari,quantum erit, curaturum. EoidemN.fpondeo,voueoaciuro, fie me Deusadiuuet,amp;hxcf»f^ Dci euangelia, Epifeoporum refidentiam grauiffimis fub pœnis fanxit ; paulotempff^ tins de Parochis edixit, qui minora facerdotia poflîderent.quæ non nifi viris digniî.pfi miffoaccuratoexamine,conferri voluit. Clericos qui facerdotiaobtinerent, togatoii honeftoclericalihabituindutos incedere iufsit : graucsq;pœnascundis, nonrdîdc^ bus facerdotibus inflixit, contra eos legem edidit, qui eadem facerdotia in confidents ( vtdicitur ) vel datent, vel fufciperent.Matrimoniaclandcftina,amp; duellaConciHo’ olitapriuatimgrauifsimo edidto prohibuit. Græcosin Calabria prælatos epifeopot“'” Latinorum poteftati fubiecit. Ordinis Hicrofolymitani priuilegia renouauit.Milds'î' fanéti LazariHierofolymitanam temporum iniuria labefadtatam reuocauit,prmi'e?'. auxit.Nouum fanéli Stephani militium ordinem Cofmo Florentiæ Duceauâorepn» tuit. Quum Philippus HifpaniarumRex,amp;Carolus princeps ipfius fîliuscanonizatio* nem B. Üidaci expeterentfipfe, qui rem examinarent, conflit uit Cardinales,Moron»'®' Sarracenum,Alexandrum,Vitel!ium.Aedificandi nobili amp;generofoftudioincenfuSi'f' bem purgare, augere,amp; pulcherrimisædiqus viisqjornare'conftituit Multa veteraamp;'Pj' blicaædificia, tam in Palatio,amp;hortis Vaticanis,quàm in reliqua vrbc,vel vetuftatet»' labentia.vel imperfeâa, vel quæ omninoeffe defierant, reparare^Sc perficere aggty',. cft. Leonianam vrbem(quam Burgiim vocant) crafsifsimo muro laxauit. Arcem h», Angeli nouis muris,amp;propugnaculiscinxit,Palatio,amp; villa Vaticana, aulis,cameris,t'* clini)s,cæn3culis,teftitudine,amp;porticibus vel reftitutis, vel nouis faftis, laquearibus'® reis,amp; variisegregiorum artificum piéluris exornatis. Hortos verb Pontificios,xdic» portico,atrio,lymphæo,cubiculis,amp; turriædificatis corriuato fonte,nobilifsimisiig'’'' emblematibusjamp;opere teffellato condecoratos, pulcherrimos reddidit. Inter Saht'’/' amp;Nomentanam portam, Seviam Pias publicæ commoditati, ac dignitatiinQuirin^^ dorfoaperuitamp; muniuit.Portam amp;nbsp;viam Flam inias melius SclautiusrefecitiViam'“ Earn penitiisobftruólam amp;nbsp;ignotam priftino vfui reftituere curauit. Viam Camps'” porta Cœliraontana,ineditiorera locum trän fia ta reficerecœpit. AquamSaloniam.lquot;’.
-ocr page 509-T O N TT F I C V M, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4rî
AntiqutVirginem appellarunt ante aimos mille ademptam.purgato fonte, Sr renoua-tisformis, vrbi refiitucre voluit. Oflia belln Ncapolitano, Anconem vero,Centum «lias (quæ nunc ciuitas vêtus dicitur) vetuftatc diüeétas, mœnibus, portubus, ar-cibus ftpiuit ac muniuir. Kauennam vrbem ciuium numero,amp; virtute inftruétam firmispropugnaculistutamreddidit. PalatiumPontificumCapitolinum b Paulo'JIII. deformatum, refccit. Prætorium Capitolinum Triumuirorum vrbis conferuatorun* » fundamcntis mirabili opéré incboauit,Turrim Palatij fanöi Marei renouauit. Scholas, lt;iuibusfapientiac profelTores Bononiæ docent, magnificentiffimè refecit.Komæ vero inclioauit. Papiae collegium inlVituit. Villam Iuliam miræ amœnitatis, aedificiorum-queelegar.tia confpicuam caraeræ apoftolicæ aflignatam, Pontificum fecelfui, cxcipl-«ndisqucCardinalibusVvel Oratoribus, de Principibus Romam venientibus,perpetuo Nfui elle voluit, quam etiam inftaurare, amp;nbsp;perficere aggrelTus eft. Lauacrum ad Ve-librum,amp;:Turres Campanarias bafilicæLaaeranenfis refccit, eiufdem laquearia aureis tmblematibus exornata extruxit. Thermas Diocletianas vetuftatc corruptasS.Mariae VirginiDeimatridedicatas, magnificentiffimo templo in facramædem.Sc Carthufia-Horura Cœnobium raenftrua quingentorum aurcorum folutione conuertit. Tem-plum fanfti Petri Vaticanum toto terrarum orbe célébré, additis mcnftruis falariis perficiendumeurauit. Titulos, amp;nbsp;Diaconias Cardinalium, amp;nbsp;reliquas vrbisfacrasædes vetuftati collabentes, vel deformes, præfeâis tanto negocio lacoboSabello Cardinale dus in vrbe Vicario, Marco Antonio Maffeo ArchiepifcopoTcatino,8é AfcanioCæfa-linoEpifcoporeparariiufsit. Cardinales fanâii Angeli, Politianum, Sabellum, Amu-lium,amp;Camcrariumprouifioniad cohercendasTiberis inundationes præfecit. Offi-dnam libris fanftorum patrum accurate,amp;intcgrèimprimendisinlfituit,accitoPau-loManutio Aldi filin, virotum in ea facilitate, tum vario literarum gener claro, I Quieimuneripræelïet. Quibus rebus peragendis, amp;nbsp;magno ære alieno, quo fedes apo-ftolicaobftrida erat, tollendo, cum ingens pecuniæ vis requireretur.quum alla non pauca,tumverôPdonre5aliq«ot perpetuos,amp; équités Pios infiituit, variisque tributis, I veâigalibus, amp;nbsp;pecuniarum indiéiionibus vrbem, amp;nbsp;ditionem omnem erclefiafticam I onerauit.Montesenim Pium perpetuum;amp;S.Spiritus non vacabilem condidit, ilium I quidem quadringentorum decem millium aureorum,vndefcpteni annui cum dimi-I dioprocentenisaureiscapiuntur.hunc verb centum aurcorum millium,exaliquot red-I ditibusmonafierij fanétæSabbæ, quod Cardinali Montano creptum, magnaeHofpitali I domuiS.Spiritusadiunxit, ex quibusoétoni annui perpetuopro centenis aureis haben-I tur.Eqiiitesquoque Pios nxxxv. multis,amp;: amplifsimis priuilcgijs ornatos.duabus le« I £tionibusinduxit,quibusamp; Monti Pio macelli fuperadditum vtâigalcarnis quadran-I Urium,quod perpetuum elfe voluit, in omniditioneeccleliaftica, praeter vrbem,amp; Bo« I quot;oniamafsignauit.Cui ob équités Pios Camertium reddituS fifcoapplicatos,l\ipæ,Ki-; 1 Ptttæ,Vrbanirumraercium,amp;direéli Trircmium vtétigalium partem adiunxit, pro ' I ducçntisfexagintafeptemmillibuSjamp;quingentisaureisab eifdtm equitibus apoftolicæ ’ 1 fcdisfubfidiopcrfolutis,qùorumannuusredditu5eftxxv.milliumcnixv.coronatorum.
1 Adbæcaltcrum carniquadrantcm.frumento molendo,amp; vinoperegrino, quodTibe-* I tiadvrbtm vehiturvcâ:igaliaerauioraimpcfuit,velauxit,populollt;omano re.,laman-
1 U amp;nbsp;nulla rationeconfentiente,quorum tarnen reditus vrbis Leonianæ munition! a!si-I gnauit.ProxenetasvendendiviniinterpretesxL. Ripæ conftituit, quos vénales elfe vo-' 1 luit, quuni anttatitulo gratiofo id munus concederetur . Veniere finguli quingentis
1 »ureis.Adhæc Bononiæ,in Acmilia, Piceno, Etruria, amp;nbsp;Latio extra ordinaria tributa * cunéiis populisper legatosKomarn propterca miffos repugnintibus,imperauit, vblque i*. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G U r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;daman-
-ocr page 510-cr4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ONVP.IÎRTVS DR VIT! S
clatrantibusfibi fuperiorum temporum iri’jriacxpilatis.nonefTe vndefolufrÊt,J:l’.ti non apoftoilcæfedisfiiblîdioindicijfed infanisf.ibftruôtionum fabricis abfumiPan' tifcxenim congregandispecuniisritent is, à nnllius vrxatione.modo qnæibonemlegi' timam naôtus eflct,temperai i videbatur.Hincvarij in vrberumorcsorti,Iibelliamp;'f('’’' tumelia.rum rcferti,in pontificis minillros per vrbem noâuaffixijfufpiciontsaute »liquot noti homines in carcercm conieôti, qnaeftioncs ferio habirr, odium pontifî i Conflacum.Quiperidtempu'spublicisniuncribus vacans,pr3eteriras debitoriim tabubf Cameræreuifbria: titulo repetiit,Abbatiasquafdam.qu^çommendari folcbant mf'i’3' chorum congregationibus non fine jliqiiaeompofitioneadiunxir.AIiquotoppidorv® piiblicaspecunias fibiaddixinEpifcopatum Manruanûad gentisConzag.eiuspatronatiS IKXV. millium aureoi'um fponfionetiaftulit; Afcanium Corneum ftrenuum copiaru® ducem in Hadriani molem conieftum non longèpbft muîratum dimifit.Ferunteopor-tificccertoi um eccIefiæRomanæ redditunm XXC.milliaaureorum annuorum incerto* rum verô LXXV. ruillia venilîe.Qiiorum tarnen reddituum maiorem partem ipfepon-tificatus'fui tempore acquifierat.Per id tempus Pentifexgraui doloreperculitur, obi'U Frederici Boromei fratrisfilij. Vxor Virginia ad patrem Vrbinatium Oiicemrcmifl-' Ferdinandus Imperator malaafFeftus va’ tudincjncfuccelTor in incertoeflet g'.arum virtutiim decorepræfulgcntem Maximilianum iam BoeroisRegem impofit»™ Cæfarem dclignandum curaùit. ïnHiótis Vtl. vire rum fmperijelcftorum more maiûf'’ Frâ..fordiæ Comitiis,MaximiIianu‘ ipfend viii.Kal.Deceb.anni MDLXII.Gmniüliifft^' giisCæfarrenuntiatiis, Oratorem ad Pontificem de more ire iuffit Georgium Com'' tern Elpheftanum.Quum verb defijlenni iuramento.prsfiandoipfiu'que forma contre* uerfiaortaefl'et,ei reicum Imperat iris legato traâandæ,Card inales Carpen fem,TriJer* tinum, Augufianunijlancti Clementis, amp;nbsp;Vitellium Pontilex prafeei.-qiii rem tandfiquot; poft multä dilTentioné compofuerunt,it3Vt legato publico confiftorioadmilîovtriijat parti fadum fueritfatis.Exitu anni inteftino Gal lorum belle ob rcligonem iam adultni tandemerupir.Concui rcreinfeftç Catholicomm,amp;Hugonotariimaciesin agrisDriH' dum.-Regia Edio impcratoribusCarolo Guifio,amp; HannoneMomerantioequitumini* giftro.rebellesHugonotasprofligauit.- ncc incruenta vidoria, captuspcrduellium du-t prXvipuusLudouicus princepsCondonenfi',Amiratiis falutemfugaquæfiuit.ExOrthn* doxisprima impreflioneequitum magifter in hoftium potertatem venitS.Andrea; fcalluSjVir fortiftimusegregèdimicanscæcidit.Pontifex ea vidoria fauftis vocibusGtii-lium profecutus,folennes,la;tasquefupplicationeshabuit.-led nee duci Gui fiat diu vict* riafrui licuir.Sdopetienim idu in Aureliæoblidione per Amirati{vtcreditlira eft) ini’* dias vir præftaotilsimus magno Catholicorum maiore regni damno concidit.Cuiu) morteinfiuftacathoIicispaxeftfecuta.iisconditionibuSjVt Rex rebellibus parccret ip” verb quç Kcgi cripuerantoppida, Si Vrbas rcftituerenr,atq; qiiifque in qm maximercii* gione vellet,viueret. Vtque ijslocis,quibusab feantèoccupatisdifcefs-fient,nouæfjpt)' ftitionis miniftris, populos docere fas elTct : in aliis verb cert.a loca defignarentur.Anglj» quiàrebellibusHugonotisexInfuIacuocatijaliquotde Gallisoppida ceperât billod'' liabf ilutoomnicócinentisorapulfi.Addedecorcfx, fed neceftarie pads nun. ii'ipotil« çômotuSjOdetûCaftilioneû R.F-.cardina'ê HugonorarûprecipuülaccrdotioBduâ-cl'i ßrcardinalatu. item EpifcoposcirciterX.eadelü^bci.a Gall iis maculatos.facerdotiiscï“' it. Sandæ inquifitionis Tribunalinoucm Cardinalespræpofuit, ca’^e.vtquïroJ^ p.irsfan.xifiet,raC3dient, hi fucre.muneris princeps, Alex3ndrinus/gt;arrjccnu.s,Cit)J’' Reumanus.AracxIi, ‘»imoncta, Borromeus, Vitellius, Aldatus.lt;i.iorripotellatéauquot;’'
àfuperioribus pôtificibus indulta fitmauit.CûHduetiis redcfentientib’fœduspw^
-ocr page 511-PONTIFICVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1- -v
fit.Solennespro cófcruato Orann fupplicationeshabuh.Hanc re mtffiorätu digrâbreul »pcria.Cognouerat Algerijin AfricaKex clalTem rcgis Hifpaniarum grauenaufrpgiura inportu Kifpanici littoris Herradura.anno (alurisMnLXii,pafl'na,rtlic|uä5 eiust^iremct per terræ Italiæ ftationcs procul ab A fries littoribus diftributas tffe.ha re tempus opor-. tunum veniffcratus,anno quifecutusert,Oranum munitiflimü Africæ regionisadmare oppidum ipli infeftum occupare turn cóftituit, quum ei nullum aliunde auxilium affer' npnffefibiperfuadebatjVt eo præfidioquo Hifpaniæ littoralpiratarum myoparoni-busdefendi poffunt/m poteftatem fuam redaélo liberiùs vagarctur,Hifpaniaruraquelit« toribus facilius infultatet. 1 pfe ptxtcrea nullam in terra Atrica nauium ftationem com-ïoodam fe poflîdere, Oranum vcrô,amp; portum capaciflimum,8i vicinam regiçnem ferti* bffimamhabere conliderans/itavtineoPunicaclaffistutoftare Si augeri, Turcica yc« f^tommodè propter commeatus copiam hyemare poffet,prouinciamterra,marique ‘ÎSreffuseft. Arcem igiturMafarquiuir Oraneufis portus prxfidio impofitamprimùm
1 Oppugnaredecermt, illud fibi certo perfuadens, bacexpugnata.nullolabore Oranum i püfteain poteftatefuafuturum elfe.EarccognitaPhilippusHifpaniarum rexcatbolicus l pertabellarios mari aôtuariis nauiculis, terra magnis itineribusgt;amp; rautatisad celeritatcm I iumtntis, Perafannùm de Ribera Alcalxducem, eiusin'regnoNeapolitanovicarium de I imminenti periculo raonuit.ei^ue prçcepit,vt quantameunque ad regni euftodiam claf-l fembaberet,illico in Hifpanam mittetet,amp;cum eaclaffe, qux in Hi'fpania parata fuerat I coniunamp;a,obfe{forumauxilio,quamprimumnauigaret.Utfi veto nulla prxtemiffadili-1 gtntia,miraquefuerit tabellariorum celeritas,caomniatamen rtbuspenè perditis,parti
‘ 1 ptufuilîcnqniG Deioptimi maximibeneficio,idaliquantoanteaincevto quafi rumyre, ' 1 VrorcxNeapolitanuspræfentiffet. QtÿanimaduerfomaximoCbrillianorumdifcriml-' I oe,fi prælidium tam oportunura Barbaris occuparetur, ftatim nullum regis Catbolid 5 I inandatüexpedtans,quinq-,amp;vigintitriremium,quç'Neapolibyematurxétantclaffem, I 1 commlt;:at«,amp; tormtntisbellicis inftruéfam,milite Hifpano ex ftationibus Regni citifsi-' I inèdtduàn,Buâlore Voanne Andrea Auria , maritimi belli peritilsimo ducc.inboftes ‘ 1 nihil taie fufpicantes,-aliquot diebus antea immiferat, quam regijtabellarij cum manda-'■ I tisNeapolim adueniffent, incredibilisilia Vroregis celeritas ab omnibus nfirè commen-' 1 data,OranooppidoHi{panis perneceffsrio, quod ad earn rerumdefperationempcrdu-' 1 ftumiamerat.vtvixper quatriduum aduerlus Barbarorum impetum luBcntari poff* ’ I putatttur,certamfalutemattulit. Auriacnim Hifpanaclaffe Ne3politanxadiuncia,pri« ‘ I mo adutntu,nullo negotio rege in fugam a£to,tormcntisbellicis,cxteris rebus,qux btl-' I lovfui eiât,ttauibus^ue aliquot ab Afris turpiter amifsis,obûdioncm Orani foluitJnhac \ I prouinciaProïcxfrmulHifpaniasaffecitmaxiraobeneficio ,amp;arege omniumptxftan-’ 1 hbimofummam landemertconfecutus. Per eosdies Pontifexlegationem Auenioms ' I bubonio cardinal! concefsitàParnefio dimiffam,cuius vice prouinciam patrimonium, ' 1 dié perpetuó regendam tradidit. Viaud longe poft controuerfra de bonoratiosi in con-1 1 fdùbuspublicisl.quot;,co,inter oratores Callum Sc Hifpanum diuantef rancifciVargç opC-* I tacxcitata,pontifexpoftlongastergiucrfationcs fummum Gallo locum abignauit.Cùm I I dîconcordixfnrmamultumconluluiffet,necvllam reperilfet.Hifpanusenimfuperio-' \ remconceffuntGalloncgabat,CallusHilpanumxqualcrecufabat.InTridentinoquo-
1 concilio,qu!a pontib isiuffu vtrifq-, oratoribusin far rij tburis fuffiraenta fimul ob-l liuerant.rnagn.t difcordla ortafuerat.Ob earn reLudouicusRequefens magnus Callel-1 iïlt;ómcndator,Vlifpanus orator irritatus,poft publica conteftationcrcgls fui nomine p6 I hb il'aamp;a quam poutifexfufcepit, Sciudiciûpollicituseft,Roma abiit.Vodem anno vii. I '^d.AujVi.tdinanduspicntilsimxmemoriç,Otihodoxuslmper.Vicnaiç AuCitiç rebuj I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;huma-
-ocr page 512-47^'
O N V P H RI V S DE V I T I S
humanisexîmitnrimperij anno odauo. Cui MaximilianusCæfar filinrum natugfsn* diofjprudentia,liberalitatc.animi magnitudine,clementia,amp;doârinapræftantiffiinu! in ImpcriOjBocmiæ regno,amp; Auftriæprineipatu fucceffit.TirolisComitatusFerdinan' do, prouinciaeStiria,Garni ola,Cari nthia.Ca roi 0, more GermanicOjCclTere.Pontilexb' rorisfiliumCardinalem Altempiium ad eosconfolandi gratialegatiim mißt. Mortuo Guidone AlcanioSfortia Cardinale Gamerario id munusfquod quia offiiiumcft venais, proponi llcit-jpoteftJ Vitelüus LXX.ni-illibusaureorum perfolutisfufcepit.Annoqni fecutuselifanôti Angeli CardinalePœnitentiario maiore vita funâ:o,fororisfiliumBor* romeumCardinalem fucceiïbremdedit. Deliri aliquot, qui in Pontificem confpin-uerant,coniuratione deteda , iudici impunitate data, àcarnificenecantitr. AnniMP T. X V.initio,annuo die coronationis Pontifex Annibalem Comiteni Altxmpfiumfori’' risfilium militix eccleüafticæ magiftrumcrcauit. Quivxorem patruelisfuiCardinaßs Borromei fororem in matrimonium duxit. In cartim nuptiarum Ixtitia in Theatro Vaticano Carneualibus feftis haftiludia faâa.Quibusnobiliflimi quique RoæaniiU' uentutis iuuencsconcurrerunt.Ei celcbritati Pontifex,Cardinales,amp; populus Ronu* nusinterfuere.Eodem annoSolymannusTurcarum rex militibus Rhodiis infcnfuSi numeroliffima claffeeorum Jnfulam Melitam obbdi®ne cinxit- Earn rem pi'æfcnt'fquot;’ Garcias Toletanus, clalsisrcgix præfeftusCCCC.fortifsimis militibuslnfulaminuni' uit. Turcæarcefanfti Elnii capta,Vjbemadextremampenè defperationcm redegf' runt.Eiobfidioni magno vfuifuere DC. militesHifpani,duce Kobles, viroftrenuoS'' forti,per media hoftium agminaintemptftæ noftis lilentio Vrbem ingrefsi. Hindi' ôlum,vtTurcæfextodemum menfcjca Infula triginta millibushominnmaraifsisturp)' tereieéti fint, egregia prxfertim Ioannis Valctæmagiftri, amp;mi!itum virtutf,(]uip5''' naci animo acerrimam obfidionem pertulere ,cIafsisqueHifpaniæ neccfl’arioprïWiO' Quara cum noueramillibushominum AluaroSandeo, AfcanioCorneo,amp;Vincenii” Vitellio ducibus, GarziasToletanuseiufdem præfeâusadduxit. Ad CCL. cquit«^ præcipui quique eo bello deliderati. Ea re præter folcnnes fupplicationes Pontifia milita lætitiæ figna dédit, railitiæ Rhodiæ magiftro per literas gratulatus eft. Qü* j, haudita longe poft vehementi catharri,febre accedenti, morboex vidtus intempy’* j tia bauftojaborans, Cardinalium aliquot rogatu centum aureoruni millia , filioHannibali Comiti Altæmpfio(fi tamen femoricontigilTet) donauit,cunfla''er’ Eeelefix facramenta Chriftiano ritu pientiffimè à fororis filio Carolo Cardinale romeo(idnemini,quod fciam,llt;omanorum pontificumadhuc contigifTelegirnus)!^'* cepir.Paleotusamp;SyrletüS Cardinales Icctuloaftantes.extremaspreces.quasaniinïcoin' 'mendationcm dicimus,religiûfifsimèrecitarunt. Ipfeattentè, integris adhuc fcnlibtó cunda audiuit,eisnouifsimi profcfufceptilaborisgratias egit.Diâu miruæ,dêciino’’' te menfe,cum Syrlctum facræ purpuræ honore donaret; PIunc( inquit ) in fcnatuni gimus,vtquemadmodum PauloQuarto morienti officiosèadftiit, ita etiamfuispreti' nbsp;nbsp;j
busnoftramexhac vitamigrationem apudDeumadiuuct. ldpræfagiumfuiffe,eeenfl nbsp;nbsp;|
comprobaîumeft. .Adsxtremum nullodcraorepatrumcœtucongrcgato.oâauoïjîi'^' nbsp;lt;
tudinis die, hora nnótis fecunda, quæ diein Dominicum V. [dus Decembris anni_ J DLX V. fequutaeft, hæcverbaproferens; N’unc dimittis feruumtuumDomine,'^ cundum verbumtuum in pace,amp;c. rebushumanis eximitur,ætatis anno LX (j fè VIIL die IX. Fontificatus verô V- menfe Xl. die xv. Corpus bafilicæ Vatican^.' *Iatum, Latertioad tempus extruéto folio conditum eft. Vacauit fedes Romani“' , XXI.X EopontilîceItaliæpax,Vrbiamp;prouinciiscccleliâfticisàbelloquies, rerunifl“* n viftui humano necelTariæ funtcopia publica incommoda vel pauca vel nullal“''^^'
-ocr page 513-t e - • n r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I^Ö^tlTïCVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47^
Stitufa Fuitlulxa,fronte lata,oculiscæruleis,afpeâ:u obliquojnafo eminent! amp;nbsp;tubido birba mcdiocrijhabitudinc corporis pinguiore,profperavaletudine, minibus pedibuf-^uearticularimorbodebilitatis; fed non in facieaut in inctffudignitasjin rifum magis ^u'amtanti magiftratusgradusexpofceretaliquando pronus Morum ei diuerfa tempo ra.Egrcgius vitahmaquc fuit, quoad priuatus, vel in magiftratibusprioribusfub ponti-fidbusvixit. PontifexcreatusdumTridentinumConcilium viguit,multaoptimi,præ. tlirique pontificis documenta dédit, Concilio abfoluto, fuo ingenio libéré viens in ffiulta.qiiæ non ita ab omnibus probabantur,prorupit.lnerat ei docilitas maximaad om-tiestum pacis, turn belli artes.- literarum fcientia, ac negociorum magna experientia, mi« raanimi patientia, atque in laboribus pcrfeuerantia.eloquentia non mediocris, memo« ’'alingu'aris, qui veterum iureconfultorum, poëtarumjamp; hiftoricorum accurate de im-Fwifo intégras paginas memoriter recitaret.lngeniofuitviuaciffimus, ac mente firmit ^jnus,fagaxamp;aftutus,fedlimplex,amp;hebetlor haberi volebat; iniocis dulcis,inconui-'iüs,8cdomefticorum priuata familiaritate corais,verbis,amp; fcommatibus acutus,cibi vi-Pgt;lt;5ueauidus,fedinprandioprofufus,in ccena pareus,in voluptates pronus.Eratpalam 'ncundus, occulte inuidus, ad audiendum impatiens,Sc difficilis,in refponfisaliquando 1 lctrbus,dominandicupidus,vafer,cuiuslibetreiquas ignorarifua intcrerat fimulator, I ic diffimulator,timidus, audax tarnen ad occultandam audaciæ fpeciei formidinera, I Pirumgratuscft habitus. Patres, amp;nbsp;cos præfertim, quorum opera pontificatum, Sc alios I quot;Onores obtinuerat.neglexit.Pecuniae cupidus,ac ad aurum excipiendum etiam cum I ülenodetrinientoattcntus,ad feruandum verö parum cautus.Nam quæ cxcepit, cunßa 1 pinèliberalifGmcabfumpfit.PcruntenimeopontificeHShismillics hauftum. Amici« 1 ^nsnonexre.fedexcommodoxftimabat. In propin quorum araore varius,namforo-
f
.}
’■^mfiliis nimis indulfit: fratrem verb AugullumMarchionem Meleniani,cui expriua« ^'sodiisinfenfuserat,nunquam dilexit, ita vt eximiaseius virtutes non mediocres defe-^usobferuarc viderentur. Cuius pontificatum perpétua pace amp;nbsp;abundantia infignem, 'quot;illispubliciscladibusaffliélum.fceliccm quis elle inficiabitur.quot; qui ptæterhæc borai-quot;tmtotanimbcorporisqucornamentispræditumattenderit.qui publicis fabricis, qui« businhnitospenèpaupercs aluit,hofpitalitati,literarum,amp;amicorum principum fub-
1 lidio,totVrbisR.omæin rebusfacrisprofanisquereformationibus,multis demum aliis l Pfæclarisrebus ab fegeftis. Concilijgeneralisperfeétionem tanto ftudio adornatam ad« I iunxiu contrb miferum fuifle, fi auiditatem, iracundiam,in republica adrainiftranda I 'quot;ipatienûamxftimabimus’.ita vtdifficileadmodùm fiqperfeéium ilium principemin« I quot;taire,quiil’u{iri,virtuturotemperamento vitx fuæcurfum inftituens,eumvfquead I *ttremum integrum inlxfumqueperducat.
f I s y f
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P 1 V S QJZ 1N T V S.
^IquisRomanosPonîificesomnes.quillDiuoPetro hucufque fanöiffimam lamp;illam fqdemdiuinaeleótione obtinucrunt.pcrcurrat.exiisque optimos, 5c hures
iftodigniffimoshonore,dignitatequeeligaf. borumdeinde qualitatcs ani- r'ajJeiJi. ’ morum accurate confidcret, etfeôiusque illorum ponderct,haud dubium iSfèSiàell, c|uin iuuenietnonnullos vitæ lanâ;imonia,morumq-, intcgritate,qua ''Wnt.cclcberrimos: fed quibusUeus in adminiftrandis huiusmundi negotiis gra-'quot;^Scfingularcm prudentiam denegauit.Occurrent abj, qui etfi optimum 6c prüden- ’ quot;quot;rtium mandum hunegubernandi modum confecuti fiut, bonitatclt;que infaper (fmc ^^'quot;ullapoteftconfiftcreprudentia ) prxditi fuerint,fingularé tarnen vitæ fan élitatem i ^quot;funtaffecuti,quare maiorcm femper animi gencrolitatem in rebus buius feçtdi, l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. qu'à!!!
473 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ONVPHR'IV-S DÈ VIT!' . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
UI. cjiam fetuorem in iis, qrxad fpi) itum pertinent,extribuernnT .Tertij(hniqueaHlt;l“'“'
idq; optimum,amp;àpriinisamp;à iecundisfu mentes, Sc fanCliffimiamp;ptudentiffiinifuct'quot;''' Inter hos (inedubio Pius V.non infimoloco eft conflituendus, qui tam fapicnterrex’ tcttuPij alios,amp;tam fanâèfeipfuin moderatuseft, vt multi sadmirendi occafionemprabuen'' f'* quomodo tantü téporisorationibus, nicditationibus,aliisq; v.itxfanftxoperibusdJ' potueritjcùm tantü ttiâ cogitationibus de Regnis amp;nbsp;Prouinciis in tranquillitatcamp;pi' cóferuandisjhoftibus^idebellandisimpertirctur.-quibuset aaccedebatvariïcurïamp;* cupationesdcpropiiispopu)is.pcenisamp; prçmiisyppolîtisin virtu té officio côfcruaw
HicitaquePontifexXVI.CaIcn.Fcbruarij.annoàpartu Virgineo Mniv.inopp“’ 2t4f(iiur, BofcOjètamiliaGlicfderiorûnatuscft.Patcr illius Paulus,mater Dominica Augerb cabatur.ln lauacroregencrationisnomen Michaelisilli impofitumfuit,quodipfumo® men ctiamcùm Religionem profiteretur,fibi referuauit. Faâuseftautemreligiûlus’®' fit nli- no aetatis fuæ decimo quarto,in conuentu di [’’o^hera, congregationis reformata: Fratru®’ S'quot;/“*’ Sanâi Dominici de Lombardia.Frequenteraudiuijdqueà virisfide dignis,quodirl^'’' nomen etiam inPontificatu retinere voluiffeqfi quisantcipfum illiusnorainbFui’l'‘f fuiffet,quodque à Cardinale Borromeo vix multisprecibusinduci potuerit vtaoni'quot; Pij fibi fumeret.'Cuius tarnen prccibustâdem acquiefcens,talepotius nomen tlegit.qu*''* Bliud,quodantc ilium nemo habuiflet. v
Religtonem ingreffusexempló fefcad opera religiofaaccinxit,eat}ue traftaro cccp'5' aut('vtveriusloquar)vitam fuam religiofam continiiauit. Antequam enimhjbitu®^ fumplit,iam meditari,orare,ieiunare amp;nbsp;piisftudiisaffuefcerccceperat.vtque vnu'^^ rit puer dicam,omniafaciebat,quæpium acreligiofuin deceat monachum.Studuit initio ini'*'' uentu deinde in Bononienii.-Gentiæpoftea vigebmoodtauoætatis annoh'’^ dotioinitiatuseft.Sedccim annis Icdborcm egit in ordine.qucprofitebaturat-iueino^ nibiis fuis leâionibuseximiam eruditionem .pittatemque Sc lanóbuni zelumdenió'' uit.MultisQrpadragefiniis cumincredibili Auditorumfruftuconcionatusell. Aab', ' gium PrioratusF’/^eö.-ïMi.amp;alnsin monafteriiseueótus,dignitatem illain cum (iff integritate Sc decoro geffit.Poftea ïnquilïtor Comeniis.tanquam pei fona,qua . neaaddiuerfosconfcientiæcafus.maximè in hærefeos materia(quaiishodic'multiiiC’ . partibusoc-urruntjfoluendosnon qotuitjnueniri.conftitutuselfcquoinofficioH*'’ cretum prudentem,feruentem Sc intrcpidumgeflit.vtbreuigratiamamicitiamiji'f dinalium'Iinquilitionis Romæ,8cpotilfimum Ioannis Petri Carafaj.-quipofteaPo'”'. creatus PaulusQtiartusdidtuseft.ScRodolphipij cardinaUs Carpen fis lij^demeff Dum hoc officio fungitur,quædam inter ilium Scofficiales nonuullos DucatiisAlff nenlislimultasorta til.- quamobrem è refuafore putauit, irtasorasdeferere, j fetransferre . Profedtus itaque Romam iplis ChrilFiSaluatorisnoftrinatalmmviS'' m^iràriof nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L.venit.vbi earn rerum fuarura Sc Inquilio lis muneris,quod geirerar.ff,,
X.»ni4n. reddiditgt;vt quamplurimis Pi ælatisIàtisfeccrit,àquibuspofteuGrifoniuiûmillW''' tem intendcretcuidam canonico Eccleliæ dt Caoira,cti2m tanquam Inquilitoradleg^^' eft Berga mum,amp; in vtroque loco,vti Sc in aliisomnibus.fe cundem fratrem Mich'''''*' hoc eft iuftum,integrum cum omnibus Sc in omnibus cafibusconftantiffimiimifidt'Y Catholicæ«matorem ardentiffimum.propugnatorem^uefortiffimum ollcndit. ■
His ia eximiis virtutibuscómendatusacardinali Carafa, qui tum primuseratlnq^^ tor S. officij in vrbe Romana, commiffarius elciftus eftdn hac dignitatc conftitustât^, ioréattuliteccleiiæ Dei vtilitaté, tantoi^; ampliorgioriaillüfccutaeft.quantoamp;h « ratcelebrior,amp;occafionesfuerûtpiurcs,dodtrina, iudicijbonitaté,vitæintegrirf ii recpnçiliabile in bercticos odium oftendendi.Nonmulto poft tempore cardimh^^jfj
-ocr page 515-rafiCi'catuscftPontifex.ùquo anno reparatç falutishntnançMntvn.IdibusMartijcardi-nalitiogalerodonatus,^. inter Purpuratos patresalltâus eft,cû tituloSanÔæ Marix fù-praMineruâ.'amp;ab Alexandria ciuitateq;Prigliæ,quæf€X pafl'vum millibusitpatriaillius Roftodiftat'cardinalis Alcxandrinusdiûuseft.Anno deinde infequêtifupremuslnqui« fitor lit. Ab eodem Vaulo quarto poft titulus illius mutatus eft,datusq; S.Sabinæ.Sedà pio c|uarto, qui paulum in Vontificatu fecutus eft prior illi titulus Marix fupraMinerua re-llitutuseft: qui eundc quoq-,Mondonenfem Èpifcopü creauit.Anno deinde MTstxtpræ-didusfuasEcclefias vifitauit, in esq-, vilitatione multaprçclara 5i vtiliaprçftitit;pblteo- . iëannoRomam reuerfus,iniunélum fibi inquifitionisofficiû profecutus eft. Videbatur inquibufdârebus,quas proponebat.ea facere,quæ Pio quarto minus probabat.in quibus 'l'ncn omnibus tanta vtebatur libertate,vt multos cardinales in fuiadmirationam rape-
1 ptretjtque ab omnibus palfim laudarétur.
l TandemPioiui.rebusbumaniscxéplo,MicbaèlnofterannoMDLXVl.poftCbriftu
1 mtun die verb vit.Ianuar.rii. cardinal ium fuffragiisfummusPôtifexrenunciatuseft. Elicit«
1 Multi quia tam frequentem cardinalium numcruadcóclaueproficifci vidèrent, necefîa-’’“*‘’f‘* l riôfieridebereominabâtur,vtele£tionouiPontificisprotraberctur,amp;tardius qu^m fa-’ l Ôum eftabfolueretur ; quia tâta opinionü diue;fitatc difficultcr ( nift teporis diuturnita-
1 te,quxmaccratbominûcogitationes,amp;inftantiavrgentccoalefcat,amp; vnocöfentiatitol-
il! 1 lltor.ftdqvtipfadocuithicexpcriëtiadcccptifunt.Caufaveróerrorisfuiqcpnóanimad-
)*' I uertebantin conclaui prxeipua femper fere capita pontifi écreareralios cardinales, quo-
1 cunq',dent}merofunt,hxccapitafequutur:eorumq;fuft'r3giaplcrunq-,approbat, Abho-
1 turn itaq’,capitu celeri vel tarda dcclaratione pêtifilt;.is eleétio (bumano Icquendi modo)
/ I Urdatur vclacceleratur.ctCi reuera 2c quidc manifeftiffimedeprebcndatuv pontificcfeil I cundudiuinxfapientixbeneplacitum cito vcl tarde creari.Erantaût in b?.c elcdtione prill I nuriacapita AlexanderEarnefius, âc CarolusBorromeus,quorum vtrique ca mens orat, iX I vtqubm citiffimcliceret,in fede Petri alicquem reftituerent, qui tarn diuino munerc dill' I Çnuseffet.Etfi cardinalis quoq;Ferrarienfisin couclaui effet, qui ctiam vnusè capitibus iH iuifftt,tamenquiadcbiliserat,amp;infirmus,inleamp;ofemperfere decubuit .• itavtipfepa-s'^,1 luminhaccleCtione opcratusGt .CardinaliBorromeo piures quamParnefioaftipula-ÿ' 1 bitur,dicuntq, neminc ex nepotibus pontiftcis maiori cu magniftcentia pctentia^-, in co. ■ƒ I tbutdefeendiffeBorromeo. GardinalisFarneGusiongarerûagcndarù.cxpcrientia,di-
I uiniq,ingcnilluiexceiientiafretus,Gnguiare quendambabebat m.odûfuaconbliaatqus ii*’ I inftitutapro^nendijamp;adftneproducendi. Hinein conclaui diu multûq-,laboratùeft, I 'tcardinalisMoronus,aut Amulius,autBoncöpagnius,quituncabG;nsinHilpaniiserat, I îonv.ficatûconfcqucretur.Sed varias ob caufas ilbs excluGs,vt fere Gt, Pilanus ,Mótepu-^^Gnus, AlexadrinusSi Arcecçliproponunttir.TandéBotromcuscûcardinale Altcmpo ’’fri ?''^'^^™^^i'i^lt;^nuVxinuadit,totocj-, pcéforeincumbiqvt Alexadrinuscrearetur.tu quia t'' I Donitas amp;nbsp;ingeniueius omnibus erant cognit t amp;ipfe tato gradu ab omnibus digniffimus
1 ’^iffimatuv',tii etia quia Alexâdrinus.cùm effet vir admodù.ingcnuus,iampridé gratia G-M Viborromeidcmcrituseraqeoqgt;anteavtgratiGcareturBarromeo,quantuin le erat,la-ii \ ^otiucrat,vtabquiscxüsquosViustv.promouerat,potifexcrearctur.Quaeorùintétio-
, \ nttncûParncGusinteliexiffct,ta confeffim fuofuffragio corroborauit GgniGcauitq, Gbi v* \ ''d maxime talé eleétionc ^bari.Cu negotiû in bis terminis côGfteretnibüreliquûerat, I 1 ffnamvt ftatusrei proraulgavetur.lnquapromulgationcBorromcusjdq,vtdebitbre-$ 1 '^^fnnti'aexbibtrct Morono, cui nô audebatapei té diceTe,quoà a pontiGcatu cxclùfus e-\ ’’btandé tarnen poft multasambagcs negotiù illi dtttxit,fîloronusvidensr traita g?
SA '' ' onelius non pefft.t,tanquam viv prudens, Sc qtÿin confctentiafua vtvtutem atqu '^1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vcti
-ocr page 516-©NVPHR.IVSDEVITA, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
ftrenuîtatem Alexandrini mir3batur,etiam cicftionem Jianc vroptimamtomfnili“’“'' arque ira eleftio Alexandrini cœpit per conclaue manifcftari, quitus ea priuseratint’’' gnita, hi vehementer admiratifunt,amp;quafiattonitifletcrunt.Dubitaturautéàquan' plurimis.vtrum maiusfucrit.confiliümuearcanum , amp;nbsp;celeritas eorum quihocncg^ tium promouebantan vero negligentiaamp;parua eorum animaduer(io,quibusnulHtf de Alexandrinofufpiceo,quidenullominus,quàm de illo cogitauerant. PromulÇ'® hoc modo concluïîone,certatim veniuntonQnes,amp; Alexandrinum venerantur : rum nihilominus vultuserant fubtrilHores, amp;nbsp;admiratione pleni. Quarelîbiipfi vix debant.amp;quodipfi viderant,qua-(i fomnium interpretabantur. Hoc itaque moflOfl élus pontifex Alexandrinus,obcaufam paulo anteànobiscommemoratam.jPiusQy''’' tusappellatuseft.Publicata deinde per Vrbem eleftiône.multorum animipercullib'’'' amp;exterriti.-metuebantcnim omnes ilium in adminiftrationefeuerioremforetumqi“'* Religiofuserat,amp;promotus à Paulo Quarto,turn etiam quia in ncgotioßnftiOfficijb'’
• Huiufmodi timorem amp;fufpidont® MOT w- nonnulli excoconcipicbanqquod naturafuapronuseratad iram;fed mitigabatliuncti' fmfMilè moremjquodfcirentiram in eo facile molliri.amp;extingui'jcùm ex commun! fcuvniütl' liepofuii. fali ifta ratione, QwfaciU irafitmturjram minime contineM,fed red dunt : tum etiam qub pfquot;' dcntiafua,tanquam aqua,ardentes in corde flammasrefrigerabat.Hint(vtipfedicer*‘‘^ lebat^nunquam iratuscubitum difcefsit. Neque tantum iiam faciletxuebat,fcd tilsimè infuper obferuauit illud Supïentis-, Q^odnullam euidensiracundiiCveßigitttno^Brtff^*' lintjuere.fedfimalatqiie d’ferbaerit,at^reßderitanimitumor,igt;mncm^rieieraorumrnaloiumKi'^ riampenittu tollendameße.
Hoc vnoexcepto vitiononerat in illo quod pofTet quifpiam reprehcnderc;eius''''! fanélimonia omnibus erat perfpefta,vtqua; ab Omni ambitionequammaximèeratjI'^J na.amp;'abomnilabemundanapurifsima. Scd amp;nbsp;animos deieôlosamp; territos ( vt diximu*' vel hoc etiam erexit,amp; tranquilîiores fecit, quod vidèrent Pium fummi Pontificatus^ dum adeptum multa, magnaqiieliberalis amp;nbsp;beneficianinjiargumenta præbere. liJerJi. namqueAnnibali, CardinalisAltempifratri quinquagintainilliaducatorummuiuo''^' usPij^ .dit,amp;exCardinalibusiis, qui paupcriorescrant,bünaspecunixfumm35,quasinCaß lo inuenitjdonauit.
PoftridieS. Antonij, qui diesilli natalis erat, fexagefimum fecundum ætatis num ingreïTuruSjanteEcclelîantD. Petri coronatuspff, adhibitisomnib^(quæ^^'''' ceremoniis. Deinde ad reformandos mores, tollendosque abufus anii^ra conufft'^ Ke/sruw omnesquecogitationesamp;Ibidiahuccontu!it,\tpic,Chriltrancqueviueretur,necq^ tioHi mo- quam omitteretur eorum,quæ inConcilioTridcntinoà patribus décréta iamprb*. tijludet. fuerant.Quia i'n re non minorem vtilitatem attulit Reipub. Chriftianæ.quàm ijl’o'’'' CCS, qui ante ilium idem Concilium indixerant,continuârant, amp;adfeliccmexitunip'^' ^itchdil duxerant.Non multô potlaflumptum Pootificatum temporeMichaêlem Bancllunii forore neptis, eiufdem ordinis Dominicani Rcligiofum cardinalemcreau-fuumque Üli galerum donauit. Vtautem hoc faccret,non cam confanguineoruminip’' riafjuf tunicate, quàm infinitis prccibus cardinalium pcrmotus elL- intuebant»r enim optiX^ naturam, indolis qualitatem exlibiam Scanimi dotes quæ in iuucne relucebat. Creuf^ hæc poftea, nobiliflimosque effedus produxerunt, amp;nbsp;cjuotidie producunt; adeo* fanda Auunculi (ui memoriaingensiiliaccrefcatfplendor,amp;iplciibifuavirtutc,»'^^^ tuam amp;nbsp;incredibilem pariatgloriam, talemqucingreditur viam, vtomninófperac^' fit, fi, vt cœpit, fie pergac, cum ad fum mas dignitates proueótutn iri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
P1UÎ itaque totus rebus adReligionempertinentibus intentus,cardinalem Con’'”
-ocr page 517-O' )gt;' -O'
j!* [O'
Il*
o'*
cl«
P O N T. P n. V? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4«I
Mm è PoloniaRomam redeuntem ad vniuerfalia Germanix Comitia, nuper ab Im- . peratorc Maximiliano indiäaLegatum mißt,cum multis fandtis amp;nbsp;prudentibult; ad- ' monitionibus,quæ inillisComitijsad retuntendam Hæretieôrum petulantiam fru-ôumnoncxiguumattulcrunt.Scdamp;adKegcm Galllarum,eiufquc miniliros optima mißt documenta,adeofdcm Hxrcticos Regno illo cxturbancios. Ncc ea curaconten-tusPontifcx,vtRcgiin illisdcbcllandisopcmferret, decrcuit, vt illi fuppetix qua- ’j'*’ ''uormillium''quadringentorurrygt;cditum, amp;nbsp;nongentorumequitum fubimpcrio colitis SànftæPIorç,militisfortiflimi,mitterentur.Ncqaievllas intermifit ocCaßoncs, quoqueauxiliamittcndiijs Catholicis, quiin alijs regionibus contra hxreticos
Wlumgcrebant.
Sednecreformation! tantummodomorum,bxrcfium eitirpationi, 8c hçretico-fUinexterminationiftudebat Vontifex, veruraetiam continuis curis i omrtiqüe indu-ftnicontendcbat, vt fuforesTurcarum reprimcrentUr-.8ccerte magna in tfto nego-doerïtopusvigilantia,zclóque8cferuorcnonminol-ï.' quotidifcnamque 'Furcama- dH»TMr-1 'ores progreffus faciebat,amp;nouas prouincias ebriftianis adeptas beflo amp;nbsp;ar mis G bi fub- ettti.
ff
te. Quarepontifex nbn deftitit omnia periclitari, pro ingenij fui dexteritat'e principes chrîftia’iîoÿpótentiores maxime exbortari Si orarc , vt côniunâàs viribus in immanurntiuntBärbärum armamou'tant ,eumque Regnis amp;nbsp;Regioniblis Cbriftia-notum cxpulfum-In Ätabiani fuam rcpellant. Quia vero Solyraannus bellumln Vngiriigerebat,quoipfein perfona propria ducenta ledtiflimorum militum miliia i„y„^frat ftcu[nadexpeditionemducensprofcftuserat,papalmperatori Romano duabus vi- exiediiia. ,(ibus nonagitita ducatofum miliia ad dcfenfionc Regni donauit,amp; quotannis fe quin-^Ui^inÓ'miliia dkt’dr'um pTortiißt?quamdiubellunriillud duceretur.' Prxtèréà vt lt;nbsp;beum, cuiuspotentlinanuhofics-fiücidebcllantur,8c profligantufspacaret;eiüfqtio
1 opem amp;nbsp;auxiliumaffliâi?ëbriftianorum rebusimpetrarer,lubilaéum promulgauit, 1 î( celeberrimam lupplicaüohcminftituiqcuiipfetam deuoteincedens pedibus inter p^jz, 1 fuit,vt fpeaatoresadfimilcm'deuotionem permoucret. Qnbm deuotionemin ofri- ræmenU 1 nium auimis auxit;t[nöd t)tenioniaCam ante pedes iuos- oblatam taftu ftoix , 8i data Ube-1 beneditiioneabiftisinMcisliberautti Interea Solÿfrianriûs inVngaria dum oUß-' dioniSigethi intentuscft,mortalitatis tünicam exuit ätqueexba’c's'itamagrauit. Cu-iusmorsetß^mcritö'Turcarumaciesterrdre , 8c ad föTuendara obfidionem '^oUCre debuiilet,t^tùm tarnenpotuitvniusducisprudentia,' fanaqueconfilia,vt acciden-,oÿîlt;;cr ii tiiilla,qux darnnoSc incommodo effe debuerant , fummam rc-busT urcicisvtilita-teinittuierint,atque ira morsSolyfn?nni, qùfe'per Rbuieexpeditioni maxime fuiüct Vwniciofa, reuera fuit vulifßma.'' Màjiométis namquèBafià,ex prinioribus belli du- CitlüJH»» cibus prxcipuus,don tantum callidç Frrrpcrato ris-'mortem-.vt in o'fßcio milites tSci- Mahame Hùsrttincret,diffimulauif, fedSc tcldriter SelymUmdémo'rtepatriscertitÀOib'per tisconiiU iitteraslccitjVt finealiquotu'multß^porfelßonemlmperii caperet. Prodien^‘deince
ÿ' o!
1 vberrimfedfiö.clacbry'mans,felummódolorcoppreffum nmuians fignificauit mi-
l litibus,vnum quid C®r fuum occupaffç,afflixifie 8c vultùin lacbrymis madefaGert;-'---'-l nimitum quôdSolymannusfèntentiïmtuliPet dutSigctb'ùiïi citoeapiendum,‘àntlibV . 1 cùm toto exercitu moriendud) èffe . Dicebat auiem illud cùm tdnta graukàte
mimi promptùudineinter feftatuetuntjSigetbûtanto cuiniïppetu , toties,tam continue,^ tantocutn furore oppugnare,\'t autipGomries occv.mbercnt,3urmunivio-nem occupaient. Scc^uenti ergo die qui fçxtus trat Septembrisi tam'horribili ïm-H h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pc’u
-ocr page 518-4^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©NVPHRIVS DE yiTA
j^tkiim pecu SîgetIlUfnoppugnaruntjVt miferandum fpcftatu fuerit tot forfiOiniö': inrepellcndo vulnerari amp;occidiillotamçHdieexpugnarc munitioneinnonpot-'' runt,fed trrito conatu receptui cccinerunt, Poftridie auÖiis aniinis amp;nbsp;viribuscui'’ tanto furoreSigethum denuo inuadunt, vt ßmilem quis nunquani viderit: a no* ftris tarnen tanta dcxteritate,animiquefortitudinc defenfum cft,tamgrauitcrp^ gnatum,tanta cum ftiagc Turcs repuHi, vt hide expugnatione, noftriveröde“** AifoWJf fenfionedefperarent. Mirabantur ipßhoftes fortitudinem jinuiüumqueanifflUi”' differ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^’äcobhdione Nicolaus Serinus arcis præfeûusin bac munitione defé’’*
itu c^for
denda oftendit. Omnium autemmaxime mirandumeft, quod cùip, ptppugn’*“' Ium quoddam hoftiliigne concepto deflagräret,adeo vt necefle effet aut obfeflo*?*. mnes ignilate vagantiinuoluiJc comburi,aut munitionem hpftidedere, breuiji® ner.uofa oratione præfidiarios exhortatuscft.nc feiromant Barbaro durent, aut viu* in corum poteftatem tranfirent ;fcd potius fortitcr pugnando occumberent. * quam fententiam cum itum effet, aperta porta ipfeprimu^.aä pugnandum cum ftc quamdiu viueret erupit. Quid hic faccrent alij quispratione lira incitata* vehementi, tarn inuiéti ducis,quislaudabilieiusexemplononmoueretur,quo'’’''
. nuspræcuntem fequeretur ? Cùm illo itaque omnespræfidiarij,, qui numeroeP fjicirciter500. egreüi, maximam ftragem in boffinm caftris ediderunt,dun'°'’(*'j ...quofque truTdaruntAt Tures numero^ multitu^inefu.ppripres,Serjniiniprgt;'^^ r: fortifiimc pugnantemoccidunt ,deinde ceterqsorrines intcrficiunt,(amp; Sigethuni^' piunt. Hine liquet quantafit vis neeeffitatis:,dum eium Turcis ijuffu Solymj’’’ Mahometesipfis perfuadebat, moriendum effet, aut Sigethum expugnand'*^ tatn tnre^'^ hancexpeditipnem iniperterritiamp;ad quiduis3iudiend,qrp fortes ßffcÄf
im heE(~ fff.
vt viftoria haec vpi neceffitati fft adfpribenda.È.côtr.arjô necefftt^s eaäem paucos P5 ffdiarioSjqui GutftScrino eru perupt, ne aut ignq abfurnjercntur,aiit viui in crude ' mas Barbarorum manusinciderent, adfprtiffimedimicädum.Si fe ab hoftibuSiq“’^^ I tuminipffsfuit, vindicandumimpulic.QuareabantiqufjillisIippcratoribusAs brioribus belli ducibus,necefiit3tisfumma,amp;quidcmw-udcntiffîmè,habita eaque fern per militibus ab oculos pofita,ffEpe viäorcs facip^aciebant enim,vt m’o illcdixit Hi{loricu$;Necefitateme/èy^tf)ftifmdr/)iaxigt;nufpTeiufff/
^elyinM Imper^-iorTuret-riim.
Interea dum Sigethum capitur,,Sclyfnus Conftantirtppetffp profeäus a Bo gelmperatorisprffeâoexeeptus,ornnibjul,quelmperatoricondccentibu$ofncæ gcneribusornatusjblenni ritu Imperator renunciatuseft. Qui ne abOttoæao ingeniodcfcifccrc vidcrctur,nó multos poft annos de celebrialiqua in chrilbs’’^^. , peditione cogitare cçpit,qpa amp;nbsp;maiorufuprû excpla fequi fe oftçnderc.t,fortituogt;|,^^j fus fpeeimen ali.quod prçbcrct.yt maioréin,ffibditorû fuorurn an/mis r.et,§c.imperijff;ipômœriaçxtendcretatq;,diIat^arct.Propoffiititaq;(piallBâBç j ri;luiftimulispiOtifîimffincitatus)Cyprû,infulâfuoImperio imminente,bello^ Etfi autem ab hoc fuo inftituto paxjeum deterreredebuiffet , quàm^initio
- cum Venctis Regni huiusDominis(quinunquâTurcb data fidem violaient, ^duhta- earum vnquâ,perfidi^xperticrant}inierat, tpmen quiaPrincipibusnunqna a j cbomincs,qui fucatisrapipnibusnoruiit illis honcftumamp;çqquipeffeperfnauerfi^,,, A’Jtdipfi voIunt^itaSe hieSelymo non deerant adulatore? ppo.mptff^'upb 1 /tu. ftrandùm expeditionc hanc effe honeftiffîmSidicebant enirn Regnum Cypr'/l“^^ poreMaiorcs illiusCôftanfinopolim amp;nbsp;Grçci5occuparunt,fub IniperiofoinH inde ad Selymû pertinere:Suum aut repetere,amp; aliéna non auferre, non effe ; ijpdt' -retpoffe igitur cum furoraa.gquitate hoc bellumfulcipi.Poft deliberationcro 0^
-ocr page 519-cftoSeîymusmaximu côfcribit excrcitum,amp; iticfcdibiléomnium rerû ad talcm ex-^editioncmncccflâriarüfacit apparatü.VtaûtKcgnihuiusexpugnationéaccelcrarct, «îtuitctiam in Dalmàiîà amp;nbsp;Sclauonia Venetos bello laccflcrc.llli con(ilij Sclymi cer-. tiores faétijciim maximos eiùsaçpafatüs'vidcrentjdiHgenrerquoq;, ne quid Refp.de-trimcnticaperet,ad.uigilarüht,O'mniaq*àdfüorum defenfioncnccefiariacompararub SedpriufquâTurca manifeftumbcllum Venetisdcnunciaret,legatûmißt,qui Regnû ttt.
lodrepetiturû. In publicum Concilium introduâusiegatus qui tertio poilPafchatis fïftunj anno à pariu Virginis mdlxx.Venetias appulfus erat,lcgationis fuç fummâ ex-Huit.Adquam VenetifortiterrefponderuntjRegnuCyprifeiuftifÏÏmo titulo ha-denuspoffcdiflc.amp;adhuc poflîdereâdeoq; fe paratos elfe ad defendendum armis cô-tficiuemcunq;illud inuadercconanté.Sperarcfc Deum, perfidorum hominum vin-dicem.Turcâabfquevllacaufacontra Maiorumfuorumcôfuctudinem datam fidem 'iolâtem Jebitis fupplicijs caftigaturum.Cum hotrcfponfodim.iflùs legatus ad Do-' fflinüfuumrcuerfuscft.Vcnctîaùtfummavfi celcritatelegatos in omnéregionem ad' viriosPrincipcs miferût^osad fœdus contraBarbarû hume Dciamp; hominû omnifquc boneftEconditionisinimicumfericndum,intercedente fummoPontifice.inuitantes, Pontifexâutemcœpit cû omnifcruoreamp;conlîlij dexteritatefœdusaliquod inter fe, KegemCatholicum amp;nbsp;Venetos meditari,cuietiamreliqui Principespaulatim adiun-Çerentur.Sed quia videbatfœdusiïluddebitis fuis circunftanti-samp; côditionibusbel-•oTurcicorefiftendo neceflarijs mature fatis coalefcere amp;nbsp;perfiti non pofle, eô ciuod^^,yp£,„^ Turca iam in armis erat,amp; inftrudiflïmâclaflam ad velificâdum parata habcret.alium yent-inucnit modû:Rexfcilicet Philippus primo quoq;téporeVenetiscerta fubfidia mitte.ms. fet,quibus ipfefua non contenenda adiungerCtnnterea fœdus ipfum, quâta fieri! pof-fctjcelcritateftabilirctur, Philipus Rex vt gratificarctur Pontifici,5o.triremesfubAr-. chitalaflo loanne Andrea Aurea ad fubfidium Venctorum deftinauit,iufiitq^, Aureae,. viroalioquinin armis,rebüfq; naualibusexercitatiffimo.vt M.Antonio Colûna: for-tiflimoPrlncipijamp;claflisPontificlçlmpcratori pareret. Circafincitaq; Augufti eiufi demanniMDLXX.oésiftætrirèmes conuencrunt, quibus Venetorû quoque claffis rS clußii, JCcellit.Conftabataûttotaclaflis trircmibusiSo.quinqueremib.fquas galeazzas nomi nant)ii..Sj(î.njjjoj.ib,nauigijs.Cùm aût claffis hæc in CrctâeiTetappulla, Præfcôli reétè in Cyprunauigandum elfe ftatuerunt.Ante menfem circiter priufquâ clafiis noll rain rKmcn CandiîfeUjCretâ veniflct,'rurcicacopiofa,inftruétaamp;ihorribilis peraquas dtBaffi \ç- claßn in lilîcansin confpeâuilnfulæCypriftetit ,Qui rumor cùm ftatim Nicofia efict allatus. Dominus AftoriusBaglioncus,prudctinimusamp;fortiffimus belli dux,generalis prçfi-^'orûquçinInfula erant,fuadebat,cûom'bibusfclopetarijs8ccquitibusad marecon-ftndendûjTurcafquèncinterradefcenderct.prohibcndos.At Vicarius,qui Venetia-nim Principe rcferebat,Ôc penes quem fumma erat authoritas,confiliû hoc! v t minus ^îlutareimprobauit.dictsJ-Iuorunumerum non elfetantu,vt poffitTurcas repcllere, iàdefcenfu prohiberc.Placuit idé confilium Collatcraligencrali.ln hanc itaq; fen-tentiamitum eft,licet(vt pofteà compertum cft')prior Rcipub.rationibus magis expe
l diebat. Salinasitaque Turcaeappu!erunt,amp; xxv.Iulij pars cxercitusabfquevllisma-thinis bellicisNicofiam arôa obfidione cinxit. Placuit Palazzo de Fano confiliario Kicoßau *cChiliarchæ, cum parte præfidiariorum crumpcre,amp; in Turcarum caftra impe-= lt;«m facere, priufquam reliqua parsexercitus appropinquaret. Sedhic iterumopi- Wt»' *ionuo»fuitdiucrfitas:Vicariôcnim ScCollatcralicafentcntiaminimè probabatur.
H h 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Poftri-
-ocr page 520-4^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ANTON. CTCAKTLLA DE VITA
Poftridictotus femouitexercitus,amp;cuni machinisbellicisjcumquc appafätu Offl®' N'icofiam venir, vrfcfocijsiungcretjVrbemqueexpuCTnarct. Cùm autem exerciW’ in diner fas ftationes effet diftributus,cçpcruptfc^çrê Aquot; dulces aquas in terrç vifcen' ƒ ■ busquærerc. Neque fpe fuafruftrati funt;.prlt;i;iteirornniiim,enii?i apinioncmniur tösinuenerunt putcos,quæ resTurcisfuit commodiffima,amp; ad Qbfidionem con«' nuandam vtilifiîma. Coinmoditatc verb hacTurcæaudaciores fadi.cœperuntop' pidanos, midis in fuburbia quotidie aliquot equitum turtnis,ad pugnamclicere,!?'' rantes cosegreffuros amp;cominùsfecum pugnaturos. Sed cùm animaduerterentn^ ftros fe mûrisconrincre, amp;nbsp;vrbcm dcfenderc decreuiffe, qu^qqr excitarunt m'i'“' tionés.èquibus vrbcm grauiflîraè oppugnare,amp; mœniamaxipjiisdp^çhinisverbcfî' re cœpcrunt. Atcùm ÿi ea resminus quàm ipfî arbitrabaRtpr fuccçdefetfpilxniH'-que in munirioncsctcrracongeftas.immiflacjin ipfo pulucre hærcbant, net aliquâi” ruinam ftcrnebant)vifum ilHscftalio modo belli negotium inftituere. A. machmi' rum vfudeincepsabftinucrûtjamp;cunicul'ispropugnaciiîafuffpdicndoremtcntarunti nicelÎM ' ''“''Ufq'^c^odinisfubteffeftribusad-ipfavdquemœniâpiecyçnçrîunt. Q^inJçdmtru-inhoflium culentidîmas impreffionesinVrbem f©ccrunt,anMqiiànïn)QHTi vllam fecilfcntcrup' etîiraerS tioncm. Tandem dctimô quinto Aügûftiipfo nieridiano tempore, quando Turc^ /«at. quici'ccre plerünquefolent,mille peditesfub imperio Proücnnæ Piacentini vrbt'
grcfii in caliraTfoftiû irruunt,amp; fortiter pugnandovfq; ad hofliû munitiones protquot;'' ’ runr,duafq;ab il lis timoré maioris incommodi dercliétas oçcupant.Scdamp;inipfis'^J” torijs tanta eratTurcarutrepidatio,vt quàm plurimi in effuÇitn'fugâ fefeconij«r(
,, fuiffetq-eo dicbellum cùm.«^oriofa.noftrojTumvidoria finit«,(i equitatuSjqui in'’' erat,peditatuiau'xilio veniffeqvt primoicoriftitutû crat:qui erfiad hançré nihil aW côntulifret,quàm fe eminusôftentafiet,animofq; peditiiçrexifict,qtq;ad vltcriuspf^ grediéndû incitaffet,aétum dcTuccarum viâoria fuiffct.Scd hic iterû Vicarius or ne/n hnultiscontràfrementibus pcttupbauit,metuésneoés,à TurciSjOuinoftrosrOy Ütudtnc longe præftabant.trucidarentur .Peditesita^nofiriqui vrbe erantW'' enm nuilifubfidiomitterentiit,abequitatuTurcico fraâ:i,amp;partimioççifi,partis’, J gà elapfi rn vrbem rcuerfi funt.Noftri ergo cùm pauCi effent numero, ?rnon
tesad nouaseruptioncsfacicndas,viderctinfupcr nullas auXiliarc's copias
fvti fpcrarantJmittt,3nimumdefponderunt,amp;tandemxV,Septem.Nicp(îaferocgt;“' victfiaex innumcrabilium Turcarum oppugnationc captaçft. Incepitautem pugnainip'r fM^natxr. rora,amp;ad fextam vfque dicihoramcontinuatacfttin qua dici non poteftquotvt^j
que viri fortiflîmicecidcrunt.Oppidanitam ciucsquàm prçfidiarij in foroamp;^ P tels irrumpentem hollem magna audacia cxccperunt, amp;nbsp;veluti pcepra tn/dd^r'' donee amp;ipfi fortiter occumberent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j,
CaptaporrôàTurcisNicofia,quatuormillia leéliffimorum peditum,amp;millo ftjnagn. tes in ea introduxerunt,qiii fub duce Baffa Mtifafcro ciuitatem defenderét. j f}» ohjîtle veto cum reliquo exercitu Famaguflamobfcdit.CJaffis aût noftra,de qua poolQ^ tquot;'’ diximus,quod in Cyprù nauigaret;nihil præclari gefïitjdifietaiientib.CfllutnnÇ*
reæinterfe opinionibus. Aurea namq;fe minîmèfubicélu Golumnædicehat.iutj^ neceius imperio fe pariturù,cxquo veriflimûeffe liquetillud naî/jM/cnnKtz/ejr/Z.Nuntiushuiusdiffenfionisamp;fimultatiSjCaptçq; paulo poft I fànguiniTChriiliani cfFufioneNicofia,amp; periculitotius infulæ amittendçanimu^ tificis non paru otîcndit,tamen non defecit,neq;curas Reip.depQfuiwmÔniul^\, ion cum ardnre inflitit,vtfœdus intor Venetos,Regcm Philippum,amp;foipfunid .j,
-ocr page 521-P o N T. P II V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4«^
metuebant.Venetinamqucvt in quos arma Turcarû vcrfa erant,timcbant ne .
•^aioresab illiscladcsacciperent.Rex Philippus vcrcbatur,ne Venctis Archipelago, 'otiusitaliïobice adempto.abcoq; pulfis,RegnafuaSiculum amp;Neapolitanum péri-ditarentur.Pontifexpræterquam quod falutianimarum totius Chriîrianifmi metuc-Mtjfolicitus etiam crat,ne Barbarus loca planaamp; maritima,quæ ad ditionem Ecclefiae Ptrtinebantinuaderct,eaq;armisamp; viribus occuparet. SingularitandcPontificis pru-dentia fuperatis multis di{Hcultatibu$,quæ in negotio fjdcris huiusoccurrebant, Ro- caH/tà» '’'ïconclufum,amp; vigefimo die Maij anno MDL XJX l.in confiftorio fubfcriptum cft. nts faeà Poftquinq;deindedicspublicatumibidcm,Venetijsverodccimo poft die promul-Situineft.ConditionesFœderiserant;quod Pontifex ad hoc bellum conferret duo-’itdminftruâas,armatafque triremes,tria millia peditum,S: ducentos quinquagint* 'fuites,Rex Catholicus tres omnium fumptuum faciendorû fextantes,amp;Veneti duas ^'trent.Eratamp;interaliasconditiones etiam hxc,quod nullus Confœderatorû pacem tuaiquopiam iniret,finc aliarum partium confcnfu;amp; quod loânes Auftriacus,Regis Citholicifrater,generalisfçdcrishuiusduxrenunciaretur-.in cuiusabfentia M.Anto 'gt;iusColumnaArchitalafluspontificiusfummærcrumprçeflet,Fçdere hocconfitma-toraultorumanimiingentigaudiodelibutifunt.Sed triftiftîmus fuperueniens rumor decaptaFamagufta, atq;adeo totius RegniCypri,cuius caciuitascrat primaria,amp;qua-fi totius infulæ propugnaculum amiffi non parum executioncm fœderis retardauit.
Turcæ namque Famaguftampoftdiuturnamarélamqueoblidionemdecimotan- Fdma^». dem quinto die Auguftideditione occuparunt.Obfefl'aerat à potentiffimo, numero- If^objide-finimoq;Turcarumexercitu;cuius(vtfupradiximus)primariusDux erat Muftapha ’“’■W“quot;' ^îtra,Princepsin naualibusprælijsnon minusexercitatus,quàm in terreftribus ex-peditus.Dccimo quinto Maij cœperuntTurcæ mœniafeptuaginta quatuor maximis torraentis,interqux quatuor erant incredibilis magnitudinis BaGlifcijdifturbare.
Noftri, quorum duces erant Marcus Antonius Bragadinus, amp;c Aftorius Baglioneris, virifortidimi amp;nbsp;inre militari pcritiftimi, fe,vrbemque fummis ,qu3mdiu potue-runt,viribusdefcnderunt,amp;paucisdiebusquibus vrbs oppugnatur trigintaTurca-fummilliaftrauerunf.tantaqueerat in caftrishoftiumtrepidatio,vtfinoftri invrbe habuiffent corum quç ad tantam obGdionem funt neceflaria copiam,bellum hoc ncu-liquamtam infelicem habuiffetcataftrophen. Sed quiaapparatus belliçi laborabant inopia,determin3runt maioribus machinis paulatim parcius eiaculandum elfe, ne puluisamp;pilæ ipfis deficerent. Conftituerunt itaque præfcdti certum iniaculando raodum,vtfcilicettrigintatantum machinis quoticlie vrerentur, amp;nbsp;fingulas tricehei difploderent. Turcæobfidioncmcontinuantes quotidiemaiori cum furore vrbem oppugnarunt, tantum pilarum numerum in vrbem miferunt ,vt duorum men-fiumamp; paucorum dierum fpatio, quo Famagufta fuit obfeffajà Turcis plus quam ^oooo.globi invrbem mifti fint. Noftris autem comeatus deficicbat,adeovtiam exiguuseffet reliquus: maximevero pulueris laborabantinopia, qui omnis prxter leptem vafcula iameratabfumptus, Præfidiariorum pars maxima interierat,amp;qui refiduierantcontinuis pugnis amp;nbsp;laborib. paucitatc vidtus, amp;nbsp;affiduis vigilijs (qux tria nituræ quàm maxime lunt côtraria^eum in modum erant dcbilitati,vt iameumtam potente aduerfario diutius certare non poffent. Bragadinus igitur amp;nbsp;Baglioneris, ilijque niilitum Tribuni, tentandas deditionis conditionesrenfuerunt: quas hune nu candi inmodum impctraruntjpræfidiarij vita,bonlsÿtarmisfaluis, cum quinque machinis bellicis,amp;tribus cquis,quosipfi cligerent fccuriin Candiam tranfportarcntur.Grçcis (juiFamaguftx er3nt,fccurècumfuisfacultatibus permanerc , ibidcmquechriftiano
H h J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ritu
-ocr page 522-4^5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;äKTON. CiCAREtLA DE Vf TA
rituviucndipoteftasefltt.CörtciitioriesittaEabipfaMiiftapha foeruntap'proM«*» manu iîlius pfopfia fubOgriat^-.red propria amp;nbsp;fingulari pcrfidia ab illo fcelerato Baf' vioIat3E,ncc in vno ve! nfilfiimbarticulo feruatç.Bragadinû cnim Baglio'ieum
aliosCenturioncscrudeliflimamorte maftauitnnBragadinütarnen fetociusrjuamin nii'Tàufiti alió'sTygris ilia Turcica dcfjEuijt.Bragadinus verb cum fanftifiima patientia tanicrl dele,fed îàcrümartyriûfuftinuit. CctcriPrajlidiarijpartimocclfi.partim in perpetu feruitutem abduéti,Conftantinopoliamp; Alexandfiæin foro vénales expolîti hint So* îishabitatoribusFainaguftæ pepercit.Tresaüdiuicrüdclitatîi3i feuitiçtaraimmaniS monftrofætj; rationes: Primaclt propria huius Barbari natura, vt cui niillum pote elfefpeftaculum iucundius,quàmalios in confpedufuo trucidari. Altéraincredibus ira quàm illiconcitaranttot fuorum militum funera,quæ in hac obfidione cecidera. fei’ro nâqucamp; tormentisbellicis plus qua70000.étant interfeôh3,amp;plusquâ5000.variée infirmitatesabfumpferant,omnesaûtfortifiimos milices: inter quos cunkulanj» lixae,catones non numcranrer.Tcrtiaratio erat pœnitentia qua ducebatur,quodnO' ftris prædiâasconditionesdediflet,prçfcrtirncùm intelligeretjeûfuiflevrbis ftatuiHr vt deterior elfe non potuerit.
Sympathiaqua raoiicbatur pontifex, ob capta tam celebrem ciiiitatéjamp;totCnriltis* nos,Cæfos,inter quos tôt erant duce? virtute bellicailluftres, magis, magifq; incitauit eius Sanâ:itatc,vtafGduis,ijfq; ardcntifllinis precibus Deû inuocaret.quo tandépoten tifuadextera Iceleratifîimi hoftisaudaciacoprimeret Coicrunt tandcConfeederato' rüclaß'esin Sicilia, Mefianæ portu,initoq; ibidem numero, eóperturh efl Vcnetoshi' buifl'c triremcscénrû,quinqueremes(?.êe i.nblongàs’naucs, prêter biremes.myoparo' chri/HaHt pes^aliaq; minora nauigia.M. Antonius Col um na præfcftus pôtiliciusii. triremibuS) amp;nbsp;loannes Auftriacus clafiîstotius Imperator, cum loannc Andrea Aurea % trief' mibus,amp;22. nauibusinterquas eraïutresMeliteGum triremes,imperabat. Intt*' Lm uerfa hacclafle ltaIorum,Germanorûamp; Hifpanorû 20000.reporta funtjcxceptislixa fitjlili. Calonibus,amp; alijs miniftris.Trccenti prættreanobiles,qui proprijsftipendijsmifc' turn vénérant. Varia hic interducesamp; tribu nos agitata funt conGIia,diii, multumq’t® deliberatum vndepotiffimurntantæexpeditionisfumcndum effet principium.Con' uenit tandem inter illos.hofliléclaffcm per mare quçrendamjamp;cumea'côfligenduo elfe'.etiamfi non ignorarent.Turcicâclaffem fuaamp;maiorem S: potentiormefle.Dein* de naucs omnes inordinem.quiin confliôtuferuandus effet,cóftituerunt. Infuaio? cornua amp;nbsp;cam partem,quçdiciturfnos certamen appellate pofltimiis)cocinn' admodumdiflributaen:.Qu.id multis?Omniaad taleexpeditionéncceffaria quiæO' ptimcinftitutafunt.Adhibitæfunt varixexhortationes,'quibus militesad chiiflbnc viuendum :ncitabantur:optimi quoqueconllitutimodi,vt orationibusamp;vitaepitW' te cum fiducia fortitudinem à Deo flagitarent,quo tandem vires Turcicas cum ülord ignominia,Chrifliquc gloria poffent cneruare.Hoc modo inflruâa amp;nbsp;dillributa clab fis noflra,i7. d ie Septemb anno à Cbrifto nato fcptuagefîmo primo poft 1500. è port» Meffanxfoluitjamp;paucisdiebusCorcyramdelataeft. Inde iterum difeedens vltim® Septemb.Gomenozzam.capaciftiinû.tutifGmumque illius continentis portû ingrt' GtmtnisS ditur.Hicfecundoiufî'u Auftriaciclaflis recenfetur,amp; luftratur,mandatumq; cft l’i»' «/y yteSt^ nibus,amp; fingulis nau3rchis,diligenter naues fuas infpicerent, amp;nbsp;ferutarentur,ncç defeélus in ijs rcperiatur.Interea certis nuncijs didicereclaflemTurcicam in m.irif'’ panticofubfiftcre.Cômuniitaquedecrctofublatisanchoris, tertio die O3ob. itw»®’ in altum vehunrur,eoproponto,vt reâàadjoftium iftius pelagidelatihoftesadfi's nam elieerent.Quinto deinde Odob.adportunKfiBctrff^claffemprouehere deert»^
-ocr page 523-P o N T. P TI. V.
Font:lcd ventis amp;tcmpcftatc contraria impediti, iuxta portum quiFrfiAleJJanàrudi-citur anchoris in falo îaôis manere compulfi funt.
Turcicæclaffis præfeôidiucrfjsinterfcopinionibusdiflîdclïât: quidam cnim cum wpugnandumefTe, quidam verôclaffem fubducendam,amp;Tummâ reipericlitandam T»ria:a»i non efTecontendebant.Habebat vtraque pars fuasquibus nitebatur rationes,quas pro op«!«» j aefeniionefuçfententiç producebant.Tandem omnibus futfragijs decretum eft,poft- deceru~ quamCaracofra,quirpecu)atorianauec!afîcm Chriftianorum circumueâus erat,rc-ferret,eam non pluribusquàmcentum quinquagintatriremibus conftarc, maiorefq; triremes prç nimia mole fua inutiles ad pu gnam efle,tantumque ad comeatum belli-queapparatum vehendum ceteris adiunétasefle, fententiammutarunt, SedVluza-liusmemor mandatum ImperatorisTurcicieflc,vt pugnam nullo modo fubtertuge-fent,fed hofticopiam pugnandidarét,hoftiliclafli obuiam procedendum confuluit. Placuititaqucclaffem exanguftijs maris Lepachiciin apertum pcl3guseduccre,amp; na-UalipræliocùmChriftianisconfligerefextoitaq; Oétobriseduâa in a'turn cla{rç,fe-ftindo ventoin noftrosfcrebantur.Noftrieodem die(neq; enim antea potuerunr ob ventos cdntrarios)rx/d’ 24/«j(/4«dri4deferentes,cur(ùm cû fummis laboribus feratenin» tempeftjs non exigua) reétà ad fcopulos Cuzolares didos inflituerunt,amp; ncéie ilia iu-xtacrepidines Galangæ conftiterunt Poftero die qui Dominicus erat, amp;. feptimus O-^obrisjhoradiei fccunda.claflîsTurcica eminus apparuit cxpanfifque omnibus vclis tnnoftramvehebatuf.Ioannes Auftriacus videnshoftem appropinquantem,abaltini tnatriremisfuçantennavexillum colore viridi(illud cnim facri feederis eratfignum^ fufpendi iu(rit,amp; maioris machinç difploGonc,(cu idu ad monuit omncs.vt fefe ad pu-gnampraeparent. Ipfedcindc amp;Columnaduabus vedi biremibusomnesamp;lingulas pttrant» niuesaccedebat.ipfafqueinordinem,qualisncceirarius,rcdigebant:militcs quoq;ad amnia ad tntrepidepugnandum, amp;ciim ardorc pro fide Chrifti aut vincendum aut fortitcr occumbendumhottabantur. Capucini amp;nbsp;Patres Societatislefu, quorum ordinum multi Kcligiofi per clalfemerantdiftributi,omni quoque dcuotioncamp; fandilfimis verbis milites animofos reddiderunt, vt impauidi aduerfus inimicos Dei arma fu-merent,cofquead interncciemcm dclcrcnt. Qu,ia verb clafliarij omnes paulo ante peccata fua facerdotibus crant confefii,vidèrent autem vcxillum Crucis eredum,cuin pijsa(FedibusadcofdcmSacerdotesconfugerunt,indulgentiam peccatorum fuorum petcntcs.amp;feDcocommendari flagitantes. Mox didi Patres promulgârunt fandifi. finiuni,ampliffimuinque lubilæum,^ PontificcconcclTum Omnibus,qui huicexpedi-tioniintcreffent. Paulo poft Turcica claflis idu grauis tormenti noftrosad certamen prouocauitxuinoftri limiliconfcftim iólu refpondcrunt : atque ita iundis claffibus pugnzdaturinitium,tantocum aninaorum ardors amp;nbsp;impctu,tanto cum clamore, ty- «ate i-iicr panorum fonitu,?t tubarum clangore, vtcœluin mugire vidcretur; fulmina veto amp;nbsp;chnßia tonitruamachinarum,quævtrinque difplodebanturtantacrant, vtnedici,multöau-tem minus defcribi queant:denfa telorum amp;nbsp;fagittarum peracra volitantium multi-tudo,ipfumSolemobfcurab3t,baftarum fradarum ftridor,auresobtundcbat. Nihil - . ludiebaturpraeterciulatusmiferrimoSjCorumquivulnerabantur,amp; qui incompara-bilinumero moricbatur.Non iam mare aquis,led fanguinc redùdabat ; nihil in fludi-bus vidi{res,quàm capita,brachia, pedes homines mortuos,amp; femiuiuos fluitare. Ciirn »tiquamdiu tanta cum contentione ab omni parte pugnatum cfTct.vifa tandem eft vi-ftoriaadnoftrosinclinare. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r r a
Hæceftiftanaumachia,quaab Auguftiimpcratoris temporeinifto mari medlter-imco maior amp;nbsp;celebripr qon fuit .• amp;nbsp;forte fi quis diligenter omnes circunftantias
H h 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;huius ’
-ocr page 524-4S8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ANTON. CIC'ARELL'A DE VITA _
huius pugnx confideret,fatebiturgt;nul!o vnquam feculo fe fimilera faótam legine.H* vna victoriametuendail!namp; (umma impcratorisTurciti pcztcntiaconcidit, amp;nbsp;9“'quot;^ que horarum fpatio (tarncitu enirn hate pugna durauit)hoc eft à dccima feptiroa_ vicefimam fccundam, àCliriftianispotentifftmaclaftis, qualem nunqain Conftsn^ nopolisinftruxit,autcuifimilisnullo vnquam feculo iilius portu eduâa eft, captaamp; difperfa.partiinin fugam conuerfa'eft. Ex hacnamque clafte inimicit''*' turn feptemdecim triremes/rcdecim quas Golcottas ve,cant,integrç,nulla
claJtsTur Cliriftianoruin poteftatem vcncrunt. Oäoginta circiter triremes,quinquet*' M^*^***” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autincenlæ perierunt: quadraginta circittro'’'
nis generis nauesfuga elapfætantæcladis nuntium retùlcrunt.Inuentx funt in nauibus centum amp;nbsp;fcdccim maxime machina; bellicxjducentæ quinquagintaft^mi' nores. Omnishxc prædavnacùmmancipijsamp;liberishominibus hocprïliof’Pj'®' fccundum conuenta paéta inter tres principes fœderis eft diftributa. Perierunt ■■’J’® certaminc trigintaduoTurcarum millia,atque inter eos multi magninominisff'®“' pes,belli duces,prouinciarumgubernatorestplurcsquàm ter mille amp;nbsp;quingentiquot;’ feruitutem abreptifunt. In captiuitatem quoque abdudifuntduofilijHaly/npf'quot; miclaflisimpcratoris, amp;MahoipetisNigroponti(olim EubœæJ præfectus,aiijq;®’' gnæ authoritatis viri quàm plurimi:quindccim infuper inillia Chriftianorû ad renw’ damnatorum noftri libcrarunr.
cttßü Parta hactam fingulariamp;gloriofavidoriaftatucrunt Duces illinc difeedendun^ chrißiAno amp;nbsp;in Portum reucrtcndum eflejquod amp;nbsp;fadumeft. Sequent!autein die recenff®' ruminpor claflîarij,8e dcfideratifunt765 6. quorum plurimierant ex clafle Veneta:alij
ex pontificia amp;nbsp;Regia. Quo peraéto cùm vidèrent hyemem præ foribus efle/nttl“* tutum diutius in mari pcrmancre,coaâo concilio determinarunt, claflem diui^”' dam,amp;indiuerfos portusfubducendam elfe . loannes itaque Auftriacus inSid^® rcuerfus claflem Meflanam reduxit,vbicùinincredibilitriumphoamp; regio certeaf paratucxccptus eft. Alijaliô nauigantes naues fuasin ftationes tutas fubuexeruoj' Marcus Antonius Columna iterfuumR.omâinftituit,vbiabomnibus Romanis magnificapomptaexceptus,amp;’abipfoPontificc honorificentinimèremuneratus,!quot;*' manifllmequc habitus eft. Sed amp;nbsp;per totum Chriftianifmum ob incredibft^'” hanc viéloriam feftidies agebantur , magna inftituta folennia , amp;nbsp;in ijs Deo VIC' dici aétæ funt gratis . Venetijs quoque nummi eufi funt, cum hacinfcr‘f' tionc:
Aiino n!a^n£ naualii vi^loria Dei^ratid contra Turcot.
qua inferiptione Senatus il le magnificentifùmusinfinuarc voluit,vidoriam bacno® fuis viribus partam,fedmiracuIofeàDeo datam fuifle. Nec tantum illi,fcd ornfl'’ etiamChriftiani,amp;præfertim Pontifex hâc Deo acceptam referebat, eiqjcùra fumf” deuotione gratias agebat.
CoiißliKm Qi’ia vero Pontifex non ignorabant, ad inimicos funditùs exftirpandos, n«' rentifictf fatis eife vincere , fed neceftarium infuper nofTeJvftftoria bene vti : qua tunc beÇ* h pe'rje- vtimur, fi inimicos, priufquàm vires fuas rccolligant, exercitufquc noiios conftt*' ^uendayi bant,inipfo metu maioricumimpetu, fummaquecùm ccleritatedenuoadorianii’f' 1 eos perfequamur,necrequiem vllam tribuamus,priufqu3 plane deuiftifiipplicci*^ nus porrigant.t^uemadmodum enim infirmitatesillæquasreciduas appellant,«^
’■ nullipcriculofioresfunt,amp;corporanoftra magis dcbilitantjquam ea quæprjcd'^ • rat; naturam namque inueniunt languidam Sc iiifirmam ; amp;nbsp;tertiæ magis étiam r*;
fecundae: fie amp;nbsp;ininimicis debcllandis vfu venire folet, vt fccundï pugnæw*»
hüllt«®
-ocr page 525-• ; ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11 ■ '•
4‘S9
PONT. Pir V.
y I 4 ''' 1 y ' y
y lis
liotlem debllitént quàm primx,amp; tertiæ magis, fccunds ; pugnârum naïiaquc frequentii vires illius magis magij^ue atteruntur,quot;'
Pontifexitaqueinlioctotuserat, vtip^oricumclaffe,amp; fi fieri pófl^t maiçricura JudiciâTurç^-niterumoppugnaret.,,,Hanc'ob caufam varios in qmnes regiones le-gatosad diuerfos principes iniht, o(ans cos^vtin fœdus venirent ,’eïquÆ àdfcriberén-lür,vtiunâis viribus humi iacentem Barbarum opprimanî:',priufqùam réfurgâÇi^m îontifexhuic opcri, alijsque pluribus ad falutem Reipud). Chriftianæ condiicenti- pij^uq, busintentuseft,eccemedio menfe Martio, Anno mnlxxii. nephritis morbus Uli extinäM fimiliaris,maiori cum vehementia,grauioriq’,dolore quam folet,eum occupaùlt.-cre- at 'Clique inhoras, adçô vt vnacum vrina fanguinem, putïtdmçnp.effundgré'cœp'çrit;
'y
i' y ill
1 Jnhoc morbo afininuwlac.pqtarefolet,tanquam præfens hùiç màïb.r,çjmq4^u‘n\f ,/^d l conluctum itaque potum recurrens,tantuiigt; ex hoc la^eVibij’^vt fio'pachu m cum m l niodumdebilitaret,nc cibum vllum poffct concoquere, nedum reiinere.. In hóe gra-1 aiiflimo morbo, intolerandisquedoloribuscrat paticnti(fimus;amp; licet, Galeno|eite, I SMitat(momnesrequirimus,tumadvttdfunâtones,quMplatièniorbrtmp(ditint,atqjAuferiint,tuinve- ^‘‘1*'’’'*'' rtTtmoIcJîixf4rMmw:4JigiHiar entm (/oIflnlw.«9gt;?Je«ttej:,PontiFex,nihilom)p-US non aliaju^b aufimami{Içfanitatisreftitutionemdefiderare'xideb.aîur,qùa^yçiQf^cmJuôpàfto- . ralicommodiùs fungi, in of;ationibus,aVi)sque(pi)sÔcfplî:itual^Vvs^op{:rioqsdiutius poffet perfeuerarc. Adeô namque his exercitijs deditus erat,vt'nô obftante petiqulç-fihacfuainfirmitate,feptcmEcclefiaspedibusincedenivifitarêvoluerv,.P.oSp^m^-husvehementer eftingrauatus, amp;nbsp;fingulispenè momentis noua jrabuitincrcmenta, adeo vt die Merçurij, quivltimus erat mçnfis Aprilis, cùpx mor.te’pn iirftare inultis in-
0’
1)'
un.i.|:gt;aiucui^crcXjairaLic^uuudiii luiT Moritur ftitivohterit. PoftridieipfisCalendisMai) ihoravigefirn,afoçu,qda,ahnoa;tatis fuæ fexagcfimofecundo,pontificatû.svc.r.ofeptim.o,.rcbushumaniscxemptus cft,poftqua j.,s, tribus vocibusCardinales vigintiamp;vnumcreaffef. Eodem die quo obijtfub vtfp.ciû corporeillius diffeâo,amp; aperto,in vefica eius tres calculi repertifunt.Poftridic in Éc-clchamD.Petrifunus delatum eft; fuitque mjximus populi concyrfus,qui cum vide-re.eiquereuerentiam exhibere cupiebant.multivÈcrrimè lachrymabantur, ?c Kofa-
, ii»coTpori,haud.aiitcrquamSanétorumrcliqni)sapplicabant. Dein de in cadem Ec-I clefuhonorificèntifhmèfepultüseft.VndepoftcaintempIumMarixMaiofistranfla-I tus,amp;inmagnificentifhmuni fepulchrum a Sixto V.in iignificationemacceptorum I beneficiorumgratitudinis,illiinfacelloexftruftum ,'quodfaccllumidemSixtusma-I gnofumptuædificari.Ôcfplcndidifliraèornarifétit.rlVatuseft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-l.quot;
i«*
I'S
Memoria fui Piüs V .apud homines reiiquit iti co, quod fuitKeligionis obferuan-hllimus,daftigatorvitiorumfeuerifrimus,vigilunfi{fimus,amp;.in rebus gerendisindc-^cffusjn conlilqs tequiffimus, ita vt iwn raro in Concilium venerit, abfque vila re, tiutin deliberationemdata c’rat.certad^termination'e'.îdque ob immenfum defidc-’iutn.quotenebatur, vt omnia débite amp;nbsp;conuenienti fine concluderentur. Amauit hicpontifex præ esterisvirtu.tuni'ftudioiESsÇe qui ingèniovalebant, animoque étant txctlfo-,aà illos coletiflôs,* àd^aiorcs'dignitatcs'jtpVèhdoresque euehendos crat iuidiffimus, Quafe tien iÿàrùs qihn^tt^irtutis's amp;qùàm inui€bi àhimi effet Cof-masMediexus ,rdoiftûtix Ô'ux, nec non quhm benè merituS'erat de SanétaSede l ^poftolica,ornauit illüm menfe Nouembri, Anno MD EXll^rtltuloMagni Du-\ dsHetrurixh parte ilia,quxprædiôtiDùcisimperiûfubijcitur. Qüi'menfe Februa- Hctmnz noinnVfequentïsKomamvcniensjhrôntifice Regio apparâitu'«xlt;rfptuslt;ft,Æç£ttm «p;9oz-
K» .'i) 1 1»
Hh 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;incre-»quot;«''-
-ocr page 526-lt;,490 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ANTON./:iCARELLA DE vita
incrcdibili omnium lætitiacoronatus eft. Voluit autemPonçifcxRcgaJicoronïf''
diadcmati hæc verba infcribi.P/«« r.Plt;»it.M4x.9lgt; £ximiiint.lt;iileäitnem.acCaiheltctRil^'‘*
f.eluin.Pi t(cipuum^Q^nfiiti£ßuikunt Dotiauip. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Magna iibèralitatevfuselbhic Pontifex çrga bonos, varijsoftïtijs, doriis illos rcmunerando;amp; pijs locis (übuehicKdo. In famulosftjoslargiilimusquot;^ quametiarriVibéraiitatém ijs txhibuît.quiilfiadhucin minoriamp; humiliori forfquot; conftitutó aliquod bencftciurn vclobfequiufn'prxftiterant. imótamgratuseratPj bcnefadoresjvtetiammortuis indicia graticudinis’oftcnderet. Quarc amp;nbsp;Paulo quocreatus erat Cardinalis,nobiÏf amp;nbsp;magnificum fepulchrum in temploMinerii^j Caraforûm Sacelloædifitauit. Fcc it amp;nbsp;aliud monumentum in honorem Cardin. ^jCÀtrpî,irtÇdcS3P5fciftjmeTriniratb,à quoCardinali Piusadhüc'priuatus,amp;tcnuilt;'^ fqrtunæÙ’éiigiofus’, alUbpncficia pcrceperat.' Neque immemorfuit Alphool’^’1, fæ'Cardinalis,Paulipôntifici$ncpotis,cui inDdmo Neapolitansfumptuofum»^’ virodignum buftum crcxit.Fueruntîkviriæfabric® inpalatio Vaticano.aüM“'’
■ cisjtam in V^rbe,quàmcxtr3Vrbemà Pio V.aut nousconftruélæ, aut collapf»^^ ,ratx. InBofcopatrjaluainfigneMonafteriumFratribus ordinisS. Dominilt;^‘?“j cari iuflit.ac ncceirari;sprouèntibusdotauit.Incüiustemplofibiipfihoneft,a'’’'^P turam cupi modtfto epitaphiocondidif. • ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.gt;
f4K»f w»- C^amuisHhbismagnihcisftruäuris.in cxpeditioncTurcica in Vngarianii'''j, amp;nbsp;AuenionenfibuSjin fœderedeniquecontraTurcasinæftimibilci^' '*■* '■'flvimei'peniderit,tarnen poft mortem illiüs in Caftrorcperrafuntfexcentad“ jj
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dimidia. Non tantum à fui5P‘’''^M
eti.igt;nitlgt; hic laudatus eft,fcd amp;nbsp;ab inimicis Turcis,amp; à fceleratis Hæreticis, quod irreb^’^ itßibin. bonitatisilÜusai^umenttïmeft. Bonum enim efffinquit Ariftoteles)^z/od Mißoit- Jiomines laudAnc.vtdenlifr liquidemferè omnet fateri,quodfatentur vel helles, vel qiù eb
ßonem À ntbis altem eßt videntur. Qa,ia res ea vfq^ adeh fit euidens, amp;nbsp;expofita etidisßl'^
‘ ten tien poßint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
Ip h
Ir le 5t t ’t 11, k lî
ta {gt;■ t
ft, ef
il f’
C fl ft; h ti; d.
GREGQRIVS XIII, PAPA,
ftufia.fa rentes Cf isatiitila).
'■ *‘'cv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,1,1
? REGORiyS deciroustertius,anteàHugodi«ftus,Bqnonieniis jj '1 Bugt;ncompagnorumfamilia oriundus : pâtre Chriftophorojmaf^' la Müfelcalclji, anno poft partum Virginis M D I Ucptimolanuat'^’j; , . Pl dies erat Veneris,fecunda circiter hora noâis cum dimidia.
kducatus eft nobili ac honefto modo, qui cùm ad annps ftudijs aptos
“ “t præ'ceptoribus humanioribus Fitteris imbiiendus traditur. Adujtior ad Iuris ftudiummi(l'us,afiî4ousauditor fuitLudoici Muzzoli,amp; Annibalis micitpoft hos Ludoicum Gozadinum amp;nbsp;Carolum Rouinum audiuit,qu’^,‘’|^,^ pore celebcrrimi per totam It3liam,alijsquc in locis plurimis lurifçonfidti 3ibantur:amp; in Bononienf, Academia cum fumma applaufuamp;maximo concùrfu iura profitebantutjivfque adeô, yt qui corum prxleeliones dilig^quot; ƒ dirent, dodrinamque confilia eorumfeßabantur, laudabilesincafaculta ƒ frf D»- greflus fîcerent, 8i Doßoratus titulum , quemadmodiimi amp;nbsp;Gregorius cili ncgotio coinfequerentur. Quem gradum Gregorius vigefimo fuæ an.nojdeçimo quintojSeptembris, anno reparatæ falutis MDXXXd' •,(gt; swbpxgs^ft. Aonpffcqiicnti duoejecimo Augufti 0 Collegiuro Ciuile ßo«
1; C f? t, n li
) t d fl d 11 fl d
J ut
-ocr page 527-Wmittituf, Duobus vitimiseiusannimenfibus faftus eftDodôrDomînorùmPrio-
fuin,quo$illicAntianosnominanr.
ltgiumCanonicumcooptatuis eft: Anno deinde m dx xx m /. ordlnai'ius Pi ofefTor “C, in quoftudio perfeuerauit vfque dum Romam venit : qui eiusaduentus ir» ’ixxvubannum,menfem vero Septembrim incidit. Intercä temporis ludexeti-’HiraercatorumBononiaeprimo femeftri,anno M.D.X XX V I.crcatuseft, amp;nbsp;in lu-''oatque Auguftoeiufdemannidenuo Dotäor Dominorum Antiahorumcörlftirui-jj^^,^ '«• Deinde (vtpaulo anteàdiximus) Romam venit, Anno Dominicæincarnationis ®*'llefiinoquingcnteGmo trigeßmo nono.
Narràrunt mihi Bononiæ viri fide digni, amp;nbsp;ætateprôueôîiôres, duaspotiffimuni hufasmouilTe Gregorium,cur patriam relinqueret. Pfima fuit diffenfio quaedam Mimultasdomefticajalia quia videbat fibi Bononiæ profeflîonem Iuris parum proféré procedere,quodque ea impetrare non pofuit ftipendia, quae volcHàt, amp;nbsp;qu« Üliineritodebebantur. VeniensitaqueRomamSenatorisCa'pit'olijColltf^dralisconi'n ftituituri deinde quoque Abbreuiator Parci Maioris,À'vtfiufqv.e Signatur« fafttfs »11 Referendarius. Sub Paulo Tertio Tridentum ad Generale Concilium profe-eil, amp;xnx,anno Romam rcuerfus fit Vicarius Ciuilis 'Auditoris Caineræ,
gt;110olHcioDominus Cicada^ qui poftea Cardinalis SanóiiCleirfcntisfléluseftjfun-febatur. Tempore ImUj T ertij Secretarius Apoftoliçus efficitür , amp;nbsp;anno deinde o ‘'Di.v. oclo.mcnfibusVicclegatus per territorium Rô'ibapum. fub IcgaVó'Cai’dinalé.i'» i-iodamitiitur.Annofequenti lignaturægratiæ, quam'fignatüramconceiTu’s'vocanf, ■ Pfæficitur,Poll biennium in locum Viceregentis Camcti' alTumptusell.Non diu poft Iwlusiiii. cum VeilxEpilcopumordinauit, quo tcriipore facÿs initiatusnrimitias Gisin adytoS.Petri celebrauit A nno icxagcGmo fecundd iteru in Cortcilium T r id en ordinatur
tinummittitur,ibiq; vfquead determinationem omnium adtorum, totlusq;Conci!ij dcfinitionempermanfit.Romamcùm redijlTcta PiÔQuarto Afl'efforin Sacellodefig-n«ur,qui eundem anno m n l x v duodecimo die Martij,qùi oiuo Gregorio facer eil, Cardinalem cum titulofandli Sixt) creauit,eödem'que anrio Legatum à latere in Hi-fpiniasmifitjamp;fignaturam Breuium Apoftolicorum ei cohtulitièquà legationere-ntrfusnóeftjpriufquam Pio Quarto defunóto, PiuS Qu^intus Pontifex Romanus eflet »l«ftus:cum quo Pontifice initio illinon ^timèconueiiiqcô'quôd rigorem illumiu-f^itii,quo Pius vtcbatur.mod.erandumelïeclicçreti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- gt;
(C
1)'
PoftobitiimPijQuintiannopartusfalutiferiMDpxxn.fetiatertià quæinxiii. pontifs^ qh')incidit, hora circiter x x 11. Pontifex renunciatus æft. Eins autem clcdio fuit f'tfcemodi. AmiciMoroni omnibus conGlijs, agendiqué. modis vfi erant,eod'Citi ' jjh.quoinGonclaui Cardinales conuenircnf,vt ipfe Mofonuseligercturifcdciim in-‘'i'utumfjum propter varia,quæoccurreb.a..t.-impedinâentaadoptatumfinem pcr-•iuccrenonpoflcntjcogitationes Ilias aliô conuetterunt. Intercà Cardinalis Gran-quot;dlanuscuiTiFarnelio diu nmltumque de noul pontificis eleólione collocutus cil:
,-----------------— nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;— -------------------------- v^v.
Y Plïcuit tandem ipfis, vt FarncGus (cuius jnagna erat in hoe Collegio authoritas} j ' ’i'ios aut tres Cardinales nominct, qui præ cæteris ad tantam Maieftatem obeun-
k . . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . ----------*-.**.^ V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-----«VW.ll
'quot;'n digniorcs iudicarentur : amp;nbsp;vt Gian.uellapus (quantum in fe efferj procuraret yi’nus ex illis Pontifex eligatur. Farnefius cùm tenipus deliberandi poftulaf-Gt,îlt; negotium cum fuis communttaiTct^J ardinaliGianucllano refpondit,fe no-®inart Cardinalcm Montepulcianum,Cardinalem Bohcojfïpagniumjâc Câfdina-
lem
I
-ocr page 528-ANI UNptlplÄ.i;|J-4 V k V 1 1 A lemÇorreggium. Granuè^annsaccepta haJ nonîiîïacioncCat'llinalem AlexinJri' num,Pij Q^iinti Nepotem adijt, muîti’s cum illo de hac cleâione ratiocinarur. AUpc?ndrinusinox in CeUani aEijr, amp;omnia cum fuis amiciscommunicauit,quibult; etiam fuumcppijjipmdetéxi^dicens; Sé‘tjnidemiaboraflc,vt aliquis corum naliüm,quiab AAiuncülo ïinó éranf^rofn'óti in Pontifieem aflumeretur.'fed ncgo' tium hoctamintricatum clïc, vt liuliis rcifeücem euentumfperarenonpoflet, ‘l’quot;* Cardinales plerofquc in eoconucntreccrneret, non cligcndumpontificcm exijrf' adeo nuper Cardinales facli crant:non efle iraque ipem de bis, qiios Auunculuscf^ uerat. Sed Sc vidcre fe viam optime prxftratam efle Cardinali Boncompagnio^ I ^quoque tum ob haijc caùfamjtum quia fdebat virum effc msgni meriti, non malf'*' . /gaiilumaffeélum efl*c. Càrd'nalis Farncfius non obfcuris argumentis profpid®' eleâioncm inaliquem è tribus à fcnominatis,amp; quidem in BoncompagniumPf^ pendcrc:quod amp;nbsp;CardinalisVrbinus facile animaduertit,qui de codcmquoquei“J^ ieélo feu candidate optime fentiebat, Si amicis Boncorapagnij iuffit fecuroseiïf“^'.' Iii4s.eleôione5nullam fore drfficultatem,fi Alexandrini,amp;ci adhærentiutnfufr’Çl' non dcftit|utqr. Vota qamqùç Borromei amp;nbsp;Altei»pij,qui ilium fummoperc^, ÔBpi Gupicbat,lt;?mnemqueopçra'nn adhibebat, vt Boncompagnius eligeretur,abi^^ loftabant:aliorum omniumjpaucis exceptis, huic negotio incommodare non p® noucrant. Cùm autem Alcxandrinum amp;nbsp;Mcdicçüm, qui illi fuit adiunfluS)*^ compagnie ad eleâionemquoque fuffragari intellexilTent, negotium peraâuin^^^ dider,unt:çœptumquepftdici, Boncompagniumad Sacellum ducerent,vt ponf'^^ falutetuF.miffiqucfuntnonnuIlj, qui ofto Cardinales omnium horumignafn*.-ius reicertiores facere^p Vèrc'ellcnfis verÖ’ äd cubîcuîum Boncompagnij ipfumque manu apprehcnfumfàlutauit,dixttduè;fccum ad Sacellum concedert',^^ cnimeleétusPontifexBoncompagniusfine vllacommotione autanimiperturba'j fiÂ,çum magnaconftantiaaliudnînilrcfpondit,quàm; Domine mi, funtnevota'^jjj
-.fufbtifintiaadhanccicÓcionem? Cumque refpondiiretCardinalisVcrcelIarui’’^f, fufficiçn.tra atquc idipfumaljjquoqueCardinales,quordrh niagnushiceratco'’[)j, fu#,3fltF{narentd’,lc innixus niéi^æacccpit feript'a quædam, quæ ipfc magni faC' , ijftjuc peétûriappIicatisjÉartiuSjïnquitjin nomindDominijatque itavultuaninw, compolitoadSacellum vcnit;talicummagnani'mitateamp;graiïitarc,qu31icunipon,|j^ limüicafu qudpiam alius. Cùm inSacellum veniflet in mirabili cócurfuCardina abomnibvs Papafalutatur^.^.dcbit3Cum reucrentiacolitur. Ille autem deuotionc,qua fêmpercTga llGregorium fucr3t,nomen Gregorij fibifump''f'^^|j, fuit admii ationedignjiljma,ram arduum negotium quatuor aut quinque horis ci potu!lTt:amp; nullum(vt fo'letjinteruenifle obftaculum, quôd illud impediueH^i nia infuper per Cardinales fa03,amp; n ï h il fvt folet^per Conclauiftas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. jj-
Ctrana- £jcCTusPontifex,deindcc‘ôvor!atuseftinfcftoPentecoftes,quod
dionem fubfecutumcft,MoxlîterasdeditadConfoEder3tos,illisl!gnificans,if dem?eire voluntatis, quô DcccfloreiusPius,ncque fupinum aut negligentem^ in miftendisfubfldijs ijs,qûæ pro authoritatc amp;nbsp;poteftate fua pofl'ent expedat*- s tuo Pio Quinto amp;JSede vacante Marcus Antonins Columna Roma difcefl6râ'’‘p | quàmiam àSacro Collegio in Officio fuo confirmatus eflet,licerasqueàRc?f, tholico accepiflet , quibus admonebatur, vt quùm primùm felê ad i nemTurcicam præpararet. Gregorius cum jprudentiflïmi huius Ducis^^jÇl tudinem confideraret , etiam fua eum authoritatc , vt Architalaflus deintîP^jj-fet conârmautt. Colunana itaque çuni lacobo Soranzo generali annon»
-ocr page 529-PONT. GRE G O RH XT IT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;495
lO'
MelTina foluunt, quibus fc loannes Auftriacus certis motus rationibus, eum fua elaß,~c^-claffe lungere noluitîfed dédit illis viginti triremes fub imperio Gilandradæ : pro-mittensfccumreliqua claffcbreuifubfecuturum,nifitumultusilium Belgici retarda-üerint,autalioforte auocauerint. llli autem expanfisvelis circa finem lulij.'Anno hOLxxu. Corcyram appulcrunt,vbi GeneralemFofcarinurainucnerunt;Hiccom rounibusfententijsdeterminatum cft, hoftilem claffem per marc quærerc,eiquc quo ^iuomodo pugnandicopiam ofFcrre. Ncquc hanc fententiam mutauît fama.quæ claP fcmT utcicam pluribus quam duccntis quinquaginta nauibus conttarc affercbat.Non ^nitncredere potuerunt id verum efTc, propter maximam cladem,quam anno præce-^lt;ntiTurcaùnoftrisacceperat,aut fi qui crederent,cxiftimabant tarnen naues è viri-^lligno fabricataSjbello minus elfe idoneas. Noftri itàqu e ad pügnam prompt! amp;nbsp;pa-'«inauesomncs luftrârunt', amp;nbsp;in Corcyra recenfuerunt ,inuentæque funt triremes ^'Wumamp;triginta,quinqucremcs fex,naues oblongx deccm,omncs quàm optime ex-Mitæjamp;rebus ad pugnamneccffarijsinftruôæ. Omnibus fie conftitutisportuexe-
L untjStPeloponnefum præternauigantes Cytberam infnlam,nuncCm^o,tenucrunf, I ibiqueintcUexerunt,claffemTurcicamiuxtaMonenbafiam inarichorisftarc. Kcli-l ftaigiturCytheraad Promontorium Malium nauigant; quo cùmfextodie Augufti A venitîent,boffilera claffem cminùsconfpexerunt; videbaturque refth ad noftros con-
{(*
Undérc.Hiciterum intcllexerunt claffem ducentis quinquaginta omnisgeneris na-uibusconftarcgt;Scimperatorcm,fcu Generalem illius effe Vluzalium,qui(vti certis »cncijsdidiccruntjab Imperatorc fuo mandatum habebat,quod cumnoftrisnon tonftigevet,nifi maximum aliquod commodum,atque àdcô certamviétoriam præuir i«tt:alioqui puguam detreftaret, ne quod perlculum marltimis oris, vrbibus amp;nbsp;lo-ciscreiret. NoffriextemplôcùmTurcica claffis apparuiffet, fuam inordiremrede-
1 5«unt,aciem inffruxerunt, amp;nbsp;naues reéû in boftem impellunt. Vluzalius videns l Cbriffianorum claffem aduentare, vt fuam inuadat, licet cum numero nauium fu»
longi;inferiorem cerneretjConuerfis puppibus occidentemverlus properat, amp;fub infuladeCcTHiclaffem fiftit Noftriiliuminfequuntur,fed tarde admodum ; cuiustar-
ditatisratio bæc erat, quia maiora nauigia remulco traberé debebât, qua in opera to-tusiilediesabfumptus eft-,ita vt occidente iam Sole hoftiappropinquarent-.quo rempart omnes iudicabant pugnam incipiendam non cffe,cùm ea vix ante noûem perfici podet.
Vlizaliusvtfuamexiftimationem faluamconferuarct,fignificarctque fibi decrc- turetfn-tum effecurabofte pugnare,vertitprorasinftruitc1aflcra,nauesin ordinemcogit.mt-
, litesarmacapere iubet,omnia4ue ad prslium aptat, baud aliter, qubm aut oppugna- terfuÿitt. ’tboftem, aut ab bofte oppugnari paratus effet. Moftri buius rei per exploratores
I Moresfaai,fublatis clamoribus fibi gratulabantur copiam pugnandi datura iri, Si
I dieiadbucfupercffe,vt amp;nbsp;incipcrc certamen amp;nbsp;finite poffent. Parat! itaque^ .1 diffem inimicam aggrediendum , cçpcrunt emiflls aliquot pilis boftem laceffere.
l Vluzalius, vt qui nihil minus quàmconfligere cum noftrisiri animobabebat,omni Hüapotuit dexteritate fefe fubduxït,amp; céleri fuga vlterius in occidetem fertur: quem
M fugiedtemlicctnoftrifummacum velocitate infequerentur ,affequi tarnen non po-\ ^üerunt. Vt autem Vluzalius fugam fuam noftris magis occultaret, multas machinas 1 puluerc tantùm,uqn ctiarn pilu oneratas difplodiiuftit, \ t fumus noftris eonfpeôum 'y l ''ip£tet=Turç;pquc .fubipfati'ebula tUtiuselabcrentur. Tandem claffem faluam ad H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnium promoutoriorum rotins Peloponnefi maxirpè
i l .''rurale m por’tum deIleqHlt;i^lie applicuit. Noftri Cytberam reucrfiibid'em toto biduo perman-
ANTÖN. CÎCARELLA DE,VITA
lefJtinff
}e ctaßi cbriflia-
*«runt
Miç;ù.
p-crm.an(crunt:inde rurfus hoftciT) infeeufi funt, amp;nbsp;decimo A ugufii claGis Turckaitt rumconfpeâaed.Sed antcqviani noftiiad pugnam venire potueranr,BarbjrumiiiO claffc Coronern fugit.noiln suteni dcniip Cycheratn rcuerlîfunt.
Uuitll fe 1 urea in fioftdu.
, IntereàChriftianisnunciaturloanncni Amlriacumcum fuaclaflc Corcyram venif ’ fc,amp; vehementer dolerc,quod fc abfcnte hofti pugnâdi occafionem obtuliffcnt.Qiii' . reGolLimna,cui ilia Auliriaci phiiautia fallidio crat,ciim Gilandrada ftatuit,tumlüf triremibusCorcyramad Auflriacum velificai i,vbicum Auftriacodeliberârunt,qi:ilt;l effet agendum.Commun! tandem côlilio deerctum cff,denuoclaffcm Turcicani,q“* tune in Nauarino portu reficicbatur,tentandam effe. Corcyra itaque foluens Aulif^' eus decimo Septembris Gomenozzam venir,vbi ciim claffem luffraffet, centum oâ»' g4ntatriremcs,oôodecim maioianauigia,amp;fex quinquercmesinuenit,interquas^ Venetorumnaues reccnfentur.Iterum de commun! GcncraliumconfiliodeterniiDgt;; turn eff, vt (i quo modo fier! poffet,hoftes ex. improuifo adoriantur. vt hoc modo ipb fugainterclufaadconfliécum cogerentur. Cxterùmcuentus docuit noftrosoptin'^ eonfuluiffejfed confilium prudente^r cxcqui non potuiffc.Cùm enim de noâc adpof' turn Nauar!num,in quo fcclallis Turcica cótinebat,venire debuiffent, prima luff/' nerunt. Quorû aduçntuscùm exaltiflimis monfium fpeculisagnituseffet, conlcfti® Vluzalio hoffe in procinftu effe nunciatur.Ille quia præmonitus faf temporis haber^'i claffem è portu educendi,noftri$ fpedantibus Modonam fugit.Hic cùm portumk“' n!ffct,munitiffitrm,amp; ab omn! impetu hoff il! fccurum,noftros expeftauit, neq; vnquàm,licetfæpcîlnoftrisprouocatus,amp; multis pugnandioccahonib’oblatis^J!^ turn pr9dirc,amp; manumcumpoffrisconfererc. Sedmachinisaliquotbcllkinn’'quot;' quodam fcopuloddpolit!s,amp; munitocpllcjqui portui imminebat,!ffispropugn»C'’.^ fefc tueri, amp;nbsp;noffram claffem longius à portu reijeere voluit. Noftri videntes, teinpusfruffràelaberctur, ncc poflehoftem ad pugnam elle!, in portu autemoff gnr IC periculofum effc,cô quod locus iplis incommodas, hoff ibus verb commotl' mus eff et,ffatucruntrerreffripraeliofortunam effe tentandam. Definitum itaq“''quot; vtfcopulum !llum,amp; ilium collemabVluzaüo munitûoppugncnt.VerifimilC’^ effe,vt fi hoc fiat,hoffcm aut ad pugnâ venturum,aat amiflis iltis munitionibus,m claffe terreftr! fefc itinerc faluatururn, Sed cùm à quibufdâ feruis Chr!ftianis,qu*'“^
elapfi erantjduo iftaloca amp;nbsp;praEfidijsamp; apparatu bcllico fatis fupcrq; munira dy' cerât,adcô vt iff a occupandi nulla Ipes effe deberct, rputatp côfilio vifum iplktff . iorem exçrcitus partecum aliquot machinisinterrâçxponerc, amp;nbsp;Adonemvrbç’fj^ gnarc.Dum huicoperiintentifunt,tanti ventorum turbines mareincubueru'’/’' tepeff as orra effppibresq; tam denfi de cœlo deciderunr,vt facile præl3girent,k »cfei/Rùs» ftnâum faCturbs efte. Itcrum igitur à priorifententia difcedentcs,animod(dh’’’'j^ tiau.aritiK reclamantibustamen Hifpanis, caffellumNouarinûfumma contentioncoppoß’,. Uneant. non cnim longè illud à mari crat diffitum. Secundo itaque Oôtobris tria millw
rum,5i: mille ducentos Hilpanos, duâore Alexandro Farnefio, tune Principe t Duce Parmenfijn terram expofuerunt. Parmenfis cùm codem die maebioasî ros verberandos difponerc vellet, à baliffarijs, qui è caffro pilas fine interm eiaculabantur,fuit impeditus, Vtigitur minoficum fuorum damno hocopus^
lt; • ceret.vfquein noâcminfcquentçm illud prorogauit. Cæterùm fub vefpcrd”^/ itcrum tempeftas inhorruit,tantæinundârunt pluuiae,cum ventis tolerabilijVtimpoffibilefuerit operas inceptas perficere; mm propteraquâsgt;j|;i üamproprer tmnjçnfuçi frigus,quo pailitej'peae obriguerunt. Poftridie^^^
-ocr page 531-CRtGORII xni. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;45gt;Ï
pfr feruum CKriflianum jqui c trtremium vinculis erateïapfus, fitcerior,Mo-Oona:multa$equitum copiascoUigi,quibufcumVlu2aïius caftro Nouarino fuccur-rcrctnam oóto inillia confluxifl’e, amp;nbsp;in boras plures expeéiari. Qjiare Auiiriacus re iiiigenterçxaminata,cùm facile animaducrteret,caftrum illud etiamfiiqConfcede-titorum po.tefl atcm vcniret,defendi tarnen ab ipfis non pofte, præcepit omnibus,qui id bincexp.editionem interram dcfccnderant, fiatimad nauesreuerterentur. Qui '■hifliitm dum reditum parant, à decem millibus equitum Turcîcorum circumueniuntur. {^rtclvan AtPrinceps Parmcnfis oppoGtis machinisbellicis,ij{que in hoftem conucrfis,eo-turn iinpetum rctardauit,ordines pcrturbauit, amp;nbsp;nragno iUorum detrimento
WW.
Confiderantesitaquenoftri, quod nequeterra proficercaUquid pofrent,nec ma* fiHoftem ad pugnam elicere,decreucrunt hoc anno nihil vlteriùs tentare-.fed clafiem in portum reduccre. Antequdm tarnen id faccrent, placuit femel adhuc ex periri, an Wem elitebris extrahcre,amp;ad pugnandumprouocare pofl'ent. Durnhxcfccum délibérant, ccccpcropportuna fefc obtulit occafio. Nauis quxdam Veneta Zacyn-ihovenit.vt fe clafft noftrx lungeret. Vluzalius cùm eminùs nauim banc confpexif-fet,miflis quibufdam nauibus illam luflit expugnari. Noftri huius reicertiojresfa-fti,cutnparte claftlsco aduolant, vtfociam nauim defendant rreliqua interim claf-fnad pugnam fe parat',vift Vluzalius portu egrediatur,ilium vndiquecirgant,^ volentem nolentcm ad confliélum adigant. At ille ftbi metuens iftu maioris machl-nifignodatoreccptulcecinit,nauesquefuasreuocault quæmoxin tutumredierunt, vnaexcepta, quaminfpeftante vniuerfaclaffc Marchio fanftx Cruds, prudens Prln-MpsSdmpertcrritus miles intercepit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Noftc qux feptimum Odtobris diem fubfequebatur ,claffts noftraverfusOcd-dentemeurfum inftituit. Cumque Gomenozzam appulfa effet, loanncs Auffria-tusamp;Columnaper mare Siculum Meffanam claffem reduxerunt. Pofcarinusvero « cutnfuisnauibus in Corcyra manftt. Audiui nonnunquam aChrlfflanis,qui captid M Turcis,tuncinillorumclaffeferuicbant,quodVluzalius vltimis,qua: offcsc-bantur occafionibus pusnandi copiamfeciffet, nift el in mentem vcniffet,quod isipfe '.....quot;------------
àicsanniuerfiriuscrat ç^uo-,lupCTiori anno clafïîsT'viX’cvca nicn^.oraWcm illani clv“ ècm acceniïfet.quare fuperVVit'.ofo iudkio füo deterritus, omninó credidu, diem’ü-Ium{4u\emamp;.TurdsinfeUcem efl,ç;ideoqucconfvdtvim neuin^uam videnfummam
h
Wutem pctkbtari.
Cùm Pontifex inteUexiffet claffem Gnc vVo fruétu redqfte , aitLxtum nim» ttgioriofum exordium nofter P.ontiftcatus babuiffct »fi ciafùs noftja manum cutn ^üfte confcrcre potuiffet , Turticamquc cxpugnaffct 5 aut aVmd graue damnum ^i'bato intuiiffet. At nos exbortando .Principes ,vt focderi contra iiluminitoSl tonftrmato fefc iungant , continuisque precibus D TL V M obfccrando , vt popu^ . iû GbrftV.ano \irtuiem 8c fottiludinem iargiatur , noffro osbcio fatisfaciemus ; vt A ïgt;eus pro fua mifericordia (ft tarnen faiuti noftr® expédiât')futuro anno inftonem .tiir^uimStiœtamviftoriamnobisiargitidignetuï. Intereamifttad Kegem Vdifpa-y \ fturanr KrebiepifeopumLanzanum, vt eins Maieftatem exbortaretur,,naues, 8c. qux A\ tàtxpcdiîioneïn'in'Turcaserantneceffaria,fcqucnttannomaturiusquampr«ceden- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
/ iMdbciiüprxparentur. AdCaroiumveroPrancieî,Regem mifttl^cgatumPuiuium,
t ^rdinaiemVrftnum, omnibus ,i)squeoptimis,vfus medi)s,\’tKcgembunc in fa- Rr^ennvl K.\ fccdus adduceret, Sufeepitboe onus tn feponttfcx,tu.mQuiaxationefœàerts fedm t«
.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' deutn-»‘‘‘U'
-ocr page 532-^40 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ANTON. CrCARELLA DE VITA
deuinâius erat,quotannis Imperatorem Sic Rcgcm Chriftianiffimum exfiortiri, facrum hocfœdus inuitarejtum etiam exfingulari quadam beneuolentia,quaRtê''^ hunccompleétcbatur,hanceigloriamexoptan$, vtamp; cius virtus huius fanâxe’Ff ditionis particeps effet. Prætereà,vtauâ:oConfœderatorum numero,maiorefl«^ viâoria fpesamp;fccuritas. Cùm itaqueCardinalisilk inFranciamad Regemveniß''’ omneinadhibuitdiiigcntiam,vtciusMaieftatcm ad bellum hoc Turdcumvnl^
ChriltianoSjCui magis ex officio incumbit, nomen Chriftidefendcreamp;diffund'^ oratif Le propagare,quàm RegiFranciae -vt qui inde titulo Chrillianiflimi àmultisiai;'''. j %‘ia‘^al condecoratur : ad hanc tam fanéham expeditionem debere ciusMaieftateniii''^ tLhnnf. tariclariffimismaiorumfuorumexcmplis ^quiadconferuandamamp;propagnadain, dem ChrillianamgrauißimabellagelTeruntjpopulosfuos, facukatcjamp; proprias perfonaspræfentiilîmispcriculi—'■
perfonas præfentiiîimis pcriculis expofuerunt.Magnam adhxcgloriamatquevtil^ tcmfuam Maieftatemcxhocfœdercatque bcllo reportaturam. Gloriam J
---------îr-iT.------:j gloriofins efle poteft fideli PrincipiS-^/JÎ J
conlcquetureflcmanifcftamsquid enim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v.iv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ...—f - . . y
lhanojîquàm inimicosChriftiamp; fidei bello perfequi,amp; àChriftianorum ccruid fcpellere? Neque minorcm fore vtilitatem : deuifto enim Turca opulentiüijnasf^ xegioncs facile polfe occupari,magnum in ijs quæftum viâorem poirefacerciamp;ai”^ fpoliareportare. HucaCccderc, quôd Chriftianiffiina fua Maieftas populos Turcasmittédo,Regnum fuum perniciofisHærcticorum feditionibusliberare^ busnunc tam crudeliter affliâatur.MuItos enim Hæreticosad gocbellumpro^ ros,adcô vt remanfuriad nouos tumultus concitandos vires non fint habiturii'^ entes. Ne verô Regem ab hoc facro fœdere deterreret rerum przeedentium^' j^ ria,aut loci in fœdere dignitas feu præeminentia, aut difficultas vtilitatis, confequatur partes,quæluæMaieftaticonuenircnt,Pontifexomnesifiasdiffir^
. in ferccipiebat,promitrensfeeffelt;äurum,vt in omnibus his,alijsque Regifatis^’'|, milimodoofFcrebat,fi quid aliud in hoc fœdere effet, quod ciusiVlaicftatimin''’f(j cebat,le id it a tcmpcraturum,vt omne faftidium tollatur. Meminifl'e Regcni“^ vbiDeinegotiumagitur,ibi nec hönorum, nec opum cupiditati indulgsodu® Quod fi umnem diffidentiam Æufcrri,amp;per omnijfedurus effe velit, non vider' tificicommodiorem ad omnia impedimenta toll'drida viam poffe excogitari j| inter Suam Maicftatem, Regemque Catholicuni veraamp; firma confiituaturani''^ fieriautein hocpoffe,fi nouainter ipfoscontrahaturaffinitas, fratrifuoaltérai” rum Regis Hifpaniarum fpondendo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.j
Ref/iwßa Hi'C Legatusnomine ac iuffu pontificis. Cuià Rege refponfum cfffenonaH RegùaJ caufam quain ad defendendam fidem Catholicam amp;nbsp;Sanôtæ Sedis obcdifttiai”
ftruandam tot iam annis Regqum fuum,vitan) 8c fuamgt;amp; matris,amp; fratrum m” riculisexpofuiffe. Ad hocautem fenon tam exemplis maiorum fuorum.qua’''' / inftinétu,hone(latisvi,amp; ipfo decoro permotum effe. Huius autemrei hoc manifcftiJfimum tffcargumentum ; quod poft mortem Admirallij 6o,in omnibus Regnifui finibuspromulgato,omnes Hæreticos,quiinucnirip , f;ladioferiendosiudicaffet,adeó vtpaucis diebus feptuaginta millia, fcstrucidatifintfforeautem horum numerum maiarem , niirproTuackme^^/ licis plebeculæ mifertus, 8c Ijpe multos ad Catholicam vcrititem aliquandoÿ? rosraotus»nouocdictocauifiet,nequi$ampliùsocciderctur:fed omnibusadPjf cæ Ecclefiaïgremium redire volcntibus, parceretur. Porro fe prompt^/'” pihjlq; QPgti op4are,quim vt omnes vires fuas aduerfus Turcam, infeftiff
«
II (
PONT. GREGORII XITT.
497
CHriftianainimicum effunderet ; fed habere fe in Regno fuo fubditos omncs rebelle» îttumultuantesmaximeautemNarbonenfesamp;' Rupellenfes;amp; quod malum maxi-moperc augebat; vereri fe, neijdem in fuarebellione ab Anglis amp;nbsp;Gcrmanis, quibus iftideHærcticis fumptafupplicia vehementer difpliccbât,armis, militibusamp; opibus *(iiuuentur,amp; confirmentur.Qi^antum ad particulares conuentiones feu paéta amp;nbsp;fce-dematrimonio fibi maxime plaecre,fi Rex CathoÏicus velit aliquod Regnu, aut pro-'iinciamquandamfratridotemdefpondere,fedviderifibi negotium illudeffeÄum Wnonhabiturum.
Quamuisautcm Rex Chriftianiffimus ad negotium fcederistam perfpicuè refpon ^'^«,nondcftitittarnen Legatus eum fccundoj, amp;nbsp;quidcm alijs verbis amp;nbsp;rationibus quot;'terpellare.fi quo modo Regem in fœduspoffet pertrahere.feà refponfum non tui t
'^^o''°P^quot;'ninfuros,quitantö potentiorcs effent, ad motus npuos concitandos,quan C,i '^»minoresviderentCatholicorum vires,adfuosfurores comprimendos. Efuaita-,e* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ■ ........ '
I *W,quàm;NeutiquamSuæ Maicftati confultum videri, hoc rerum ftatuexercitum I iofuoRegnoconfcriberedHumquein expeditionemaduerfusTurcas mittere. Huie \ tnimmihtixnomen hostantummodödaturos,quiverè Catholic!funf.Hærcticosin 'I'le amp;Kegnifui re non cffe,facri fœd.cris illius conditiones accipere, autilli fefo-fure.
l-egituscumvideretfenihilimpetrarepoffe,Romamrcinfe€ia reuerfusett. Di- Legate ‘ïlicuitautemPontificiRegem Franciæfœderinollefubfeviberc. Adaliaitaque me- n infea^ Cl ihconuerfusjfœderis negotium promouerenon ceffauit. Sedamp; omni ftudio quo R«”’«»’’
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;egit,vt paratis amp;nbsp;comportatis omnibus ad nouam expeditionem neceffarijs/'““’
Vhmasftateclaffis expeditaaduerfus Turcam mitteretur. Cum omniitaquefolici-Minctriremes.alixque naues reficiunturtfortiffimiquique viriad militiam confer!-'«intur,ommsapparatusbcllicusapparatur. Idem ScTurcsefecerunt, nullis pareen-'«lumptibusautexpenfis. Quivtnoftrospræuenirent,inDalmatiam tradufto ex-s? A wdtu Pifcruium, nunc Catare, munitiffrmam Venetorum vrbem occupare tentarunt. ^^^iyi^^'i'^ommodèherinon poffevidebant.nifi ex citato prius propugnaculo,cum tui-cm.
t ‘ '''^’'■'-■»'“-itatemunitionem fubipfavrbe extruxerunt. Veneti huius rei certiorcs teraslacobo Soranxo Prouifori generali, qui tunc in Corcyra, feu conhnio ■■uKa,jai.üï,Tnjndàrunt,vtcum parte claffis périclitant! vrbi fuccurreret ,atquepro-ï'ignaculumdifturbaret. Soranzusacceptohocmandato noncunä:andumflbid!u-^'gt;! nbsp;nbsp;arbitratus elided fiatim x v. lanuarij, Anno poft Chriftum natum m nbsp;nbsp;x x 111.
4 ^5Jquot;quot;'''gintitrircmibus Afcruuiumnauigat ,tantaque cum celeritate appulfus eft, vt hoftibusnihilconftaret,priufquam eum proras ad terram appli- adeotare.
v nbsp;nbsp;j^'^viderenf.Sc fiSoranxusclalfem confeftimin propugnaculum direxillet, vno eo-
71 p'quot;'lueilludimpetu occupaffet. Expugnatumigitur confeftim,igne fubieéio exuf-A 'hïtdiliurbauit, multosque èTurcis capite iufht obtruncari. Prxdam hie Veneti I quot;an coniemnendam naéii funt Inuenta nanque funt in munitione feptendecim ’adon tormenta bellica , feptem bene inftruftx triremes , amp;nbsp;alia nonnulla, qux \ 'n quot;'quot;quot;ia in poteftatemVenetorum venetunt •. fed amp;nbsp;portam ferream acciperc , cu! y' ^luuiumtranftatx!nfcr!ptumeft,^quo,quando,amp;.quomodo capta effet.
’ƒ ^lntereWenetianimaducrtcntesfuanegotia cum'l'urcis alijs in locismalè fucce-'j^ potentilfimam quam inftruebant claffem,cui e-
• ‘^‘»accedebat, quod conquerebantür quofdam confeederatos conditionibus non p iciJiuK M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fatisfa-‘“'■•i
’A
ANTON. CICARPLLA DE VITA
498
fdtisfacere,opera amp;nbsp;intercefiione fui in vrbe Conftantinopolitina Pâtrontjamp;ïf?’’ Franciæ Legati,inJucias cum 1 urca paéti funt;a quibus ii'e urnunè alienuscriC tum quiaCyprumoccupauerat,aliquot etiamciuitates ni iJalmatia Venetis adem'' rat,tum etiam quia lecens adliuc acceptæ (upcriori anno cladomemoria animu® illius fauciabat, metumqueincutitbat, ne vircsamp; profpcri Chnitianorum iucfW“’ majoraadierrent incommoda Quamobrem Veneti induciasconfeftim condino-nibus honedisobtinuci nnt. üifpluuerunt iftæ induciæ roniiiici amp;nbsp;Kegi philippOi vel eô poiiflimùm, quod iinefuo coniilioautconlcnfuerant impetratæ. Venetiev templo legatosfuosad vtrumqueamp; pontificem,amp; Regem miierunt, vtcaufanifw® iuliiticarent, ô: omnem imiRiam de ie conceptam lufpi^iontm auerttrent. Nf' que haclegatione contenti Veneti,etiam multis, difertisejue rationibus fcfe excub' runt amp;nbsp;purgârunt philippo Jioncompagnio, Cardinali Sancti Sixti, pontiücisNepO; ti, iftuc niilio, A nno m, n. l xx n 11. vt Henricum Regein poloniæ Glutarct ; (]igt;’ mortuofratreCaro!oRege,inf'ijs Polonis, noâu fumma cum celeritate, ne àPolo' nis derincretur.aut ex itinere retrahcrctur, Polonia excefferat, amp;nbsp;citatis equis Vene--tias vencr3t,vtdein:epsin Galliam rediret : quod Regnum illi hæreditarioiurepo“
obitumfratrisdcbcbatur.
PoKtijixii Gregorius itaque cùm non haberet iftas facultates,vt poiTctin negotiofaden* Tmcii ad tantas opes, quantas Idler, profund ere, conutrtit feie ad fuccurrendum imperatori^*’ v^'-'oæ^°‘dehærelesextirpate,amp;fidem C'atholicampoflent prop^ huiufmodifubfidijs multos magnosque thelauros pontificatus fii teinp^ fecanfert. I C confumpfit : prster eos, quos Regi Gal 1 iai um mifit,ad bellum contra HærrfiiûS' continuandum . Neautem pecuiiiæ,quæ neruus belli eft, inopia cogereturpacf'® cum Hærcticisinircjquænoxia eilet, fideique Catholics perniciofa,dédit eiquidnü' genta ducatorum millia, qus ex vna collatione ciuitatum Ecclefix, amp;fex dccimisbf' neficiorum collegit. Archiduciquoque Caroloamp; Melitenlibus liberalia Ixpel'*^’' lütrali fidia mifit. Magna infuper liberalitate vfuseftin pauperiores nobiles Öi Magnate* Grf^o-Ducem eniniBruinfvvicenfem,cùm Romam venilTet, feptem ducatorum niiH'^'*’ donauit. Sed amp;nbsp;magnas impenfas lecitin sdificandis varijs templis,tain inVrjgt;'’ quam alijs in locis luburbanis, Neque vllis pepcrcit fumptibus in viginti duobusp^' Varias amp;nbsp;remotilTimas mündi regiones fundandis,dotandisque Golkgijs,in qnibt*’ iuucntusvnàcumlitterispietatem ,morumquc difciplinam addifcerct; vt hot in»' do cultus Catholicusamplificaretur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in finern homines etiam dodosamp;fff'
iiidos,ReligionisZelatoies,3d Pretiofum Io3nnem in Aethyopiam ,adjVlauto’gt;’|] Conftantinbpolitanos, aliasque plures nationes mifit. Aluit xNuntios aliquot' Germania, vt tentaret fi illorumauthoritate amp;nbsp;laborepoflet Hærcticos adagniui^ nem veritatis reducere,eolque abomni malitia, quantum fieri polTet, rctraherC’ Quin amp;nbsp;in publicis granadjs ad Thermas Diocictianas conftituendis,in venu»*', niisfontibusducendis, in plateis tam in Vrbe, quàm alijs in locisad Eccleliarop^*^ nentibus ampliandis,incredibile e{l,quantas opes expendit. Nullis pepcrdt,H“’ ptibus, Anno incarnationis M. D. L XX V. qui lubilæus eraf, vt populo in tanta frequentia, quantavixvnquàm vifafuerat anteà, vt làcra loca inuiferet,’^ nienti obfequeretur. Vt enim cum minori moleftia Ecclefiam Sancti Ioanngt;-V Lateranum adiré poflent, magnis impenfis laboribus viam commodifiim)'”^^ EcclcfiaBeatæ Mariæ waioris ad Lateranum vfque apcruit,amp; ad peregrinofüquot;' fum llrauit. In eodem quoque templo Beats Maris porticum rellauxauit,''J’^
-ocr page 535-PONT. GRTGORII XIIT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49gt;
ftriptio eiufdem teflatur, his verbis -, Gre^onm XIII. Punt.Max. lugenij labantem fortin lt;utn ieieat, (y tna^nificeatiiu restnuif. Viaw reitain ad Lateranuin aperuit, Arma lubtlai M.. D. mxv.
Magnam quoque pëcuniï vini crogauit in legationibus, diuerfis in cafibus diuer-fiin loca mittendis.vt cùm Cardinalem Moronum,hominem in rebus gerendisdex-tcrrimuin. Anno LXxuii.Gcnuammiüt,ibique fuis cum fumptibusaluit, donee Ketnpub.illam ciuilibusfeditionibusgrauiflîmc agitatamad priflinamtranquillita- Tumultm U[nrcduxiiret;quætuncdemùmpacatafuit,ciim Genuenlis omnem fuam contro- fini/nGe-uerlîam arbitrio Pontificis, Kegis Galliarum èc Hifpaniarum dirimendam contu-hffent,vt fallu libertate ciuiha ipfi llatuta ,quxomnium motuiim tons eratSe ori-î,o,vifitarcnt,emendarcntquc. Qiiam curam Principes illi Cardinal! Morono,Pe-IroCafticciaro, CaroloBorgiæCc loanni Idacio commiferunt :qui multo cum iudi- ^9^»K««r. tio leges veteres cmendârunqôf multas nouas fanciucrunt,promulgaruntque. Qiu-r«amp;àGenuenlibus humaniter accept! Schabiti funt. Lffecerunt enim fua diligentia amp;priidentia, vt multi ciues,qui folum vertebant,in vrbcm redierint, pacificequeamp; quietè in antiqua fua libertate viuerent. Hæc pax reddita eft Genuenlibus menfc x I ilâio,anni M D. LXX V 1- quo tempore Pontifex etiam occupatifl'imuscrat in re- -ƒ ty
bus Polonitis com ponendis, quo in Regno turbulentilfimi motus erant exorti.
o'
lt;/
iî*
Cl
Poftquàm enim Henricus Rex Poloniae Regnum reliequilTet, vt Franeix, quod per obitum Fratris fui CaroV adilUm deuolutum erat, capefl'erat, Poloni perlitteras 8c Legatos illi ti gniti car unt.iibi maximopere difplicere, quod clàm abijflet. orabant ita-que ilium, vt reuerteretur ; quod nilî faceret,fe in Comitijs ad duodecimam diem Nii), Anno LX XV. indiftis,nouum Regem eleóluros. Qui cum refpondiffet.fi-binequaquXm integrum eife in Poloniam redire, priufquàm filium ex vxorefufei-tiffet,quern Regni hxredemmFrancia rclinqueret-, Poloni in arce, cuiStecifia nomen cu,conuenerunt, vt nouum Regem créai ent. Hic eùm vfque ad medium men-feiu luuij hxrerent, neque ob varias difficultates, 8c diflenfiones aliquid certi decer-Here polfent,aliacomitia menie Nouembri Varfouiæconftitutafunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;
Quo cùin diéto die Ordines conueniffent,diuerlœ',amp; aduerfæ fueruntfuffragantiu
i opinioncstnam 8c varij étant Principes, qui hanc dignitatem ambiebant. Affeéta- sediti» bit hoc Regnum Maximilianus fecundus Romanorum Imperator ; Ernefius eius feu lôtr«-
1 filius-jFerdiuandusFrater Archidux Aultriæ; loannestertius RexSueciæ,Sigifmun- «er/ùi» dus eins filius. Stephanns BatthoræusTranGluaniæPrinceps, Alphonfas DuxFer-rarienlis,8cloannesBafilides magnusDuxMofchouiae. Pontifex ope ôc diligentia fui
(J nbsp;nbsp;Lcgati,qui tune erat in Polonia, aliorumque Magnatum indnî1:ria,hoc vnum vrge.
bit, vt Princeps Catholicus eligeretur , 8c ne ilia animorum difeordia in tumul-ttim.aut apertum bellum erumperet. In tanta voluntatum 8c opinionum diffo-
O' f
1 iiantia,lacobus Vlt;anius Archiepifcopus Gnefnenlis,cum multis Senatoribus lur-I texit,Ôc egreffuscuria.feu loco, in quo fieri loleteleélio.copijs aliquot militum,qui ' I Ipirtibusluis ftabantarmatusduodecima die D.ecembris Maximilianum Romano-I i riimlmperatorein PoloniæRcgemrenunciauit Altera parsSenatûs hoefaétum Ar-
l cbiepifcopi indigniffimè ferens , poil biduum elegit Infantem Annam , è Regali amp;nbsp;antiqua lagellonum familiaoriundam,vtipfa Regina effet Polonræ,eaconditione, vtnuberet StephanoBatthorxo/I ranfiluaniæPrlntipi;quicùmillam duxiflet confe-ftim pro hege Poloniç eleélo 8c confirmato haberetur. Vterq; vrinceps eledlioné hanc 'binuciataellet.acceptauif.fedBatthorxusfolusad pofTeffionc Regni peruenit. Hinc
y 1 Jtaues tumultus orti funt;lcd mox fopiti Imperatore ex palpatione cordis paucis
-ocr page 536-ANTON. CrCARELLA DE VITA
500
poft mcnfibus moriente.Batthoræusitaque pacificusfaélus PoloniæRexinCatîioIi' ca fide vixit, Princeps fortiflimus amp;nbsp;Pontifici per omnia obcdientiffimus, ad quern t' tiamfvt moris cftJLcgatum mifit, qui nomine Regis obcdientiam Romans Scdiprï' Rarer,
PfRAi» nbsp;nbsp;nbsp;Dumhaecin Polonia geruntur,in quibufdam Italiæ partibus fæuifTîma peftisgraf
italii. fabatur,quæ Tridcntum,Mediolanum amp;nbsp;Venetiasgrauius,quam alias ciuitatesamp;op' pida afflixit.Magno erat Mediolanenfibus refrigerio Carolus Cardinalis BorromeW vrbis illius Archiepilcopus,qui cum opibus amp;nbsp;facultatibus,cum propria perfona.o®* nibusque modis quibufcum potuit miferrimo afflidiflimoque populo opituIatuseH non veritusprofaluteillorum quotidie, imo fingulis momentis vitam fuamgraiii» manifefto periculo fubijccre. Sed qui amat vitæ Chriftianæ veritatem,cxiguam,inilt;’ nullam habet vitæ mundanæcuram amp;nbsp;rationem.
Venctijs infinitus hominum numerus cuiufuîs ætatis,fcxus, conditionis mortcffl ©bijt.QuiaverôpauciffimiSaccrdotesamp;Rcligiofi erant fuperflites, Pontifex eómiW lubilæum,cuius beneficio omnesin hoc aut alio morbo vera pœnitcntia contriti,cti-K amiî confcffi non eflentjautaliaSacramétaperccpilTentjplenampeccatorumfuorun' ' indulgentiam confequerentur. Aloy 'usMozcniguseatempeftate VenctiarumD^^’ omnia Humana remediaadhibuitjVt peftiferum hune morbum fugaret; votumquO' queDeonuncupauitjfe templum Saluatori acdificaturiim.fi Diuina illiusMaic“' hancvrbemàtamhorribilicontagioneliberaret. Non poil multos dies morbus!'''' cœpit minui amp;.paulô poftomninóconquieuit. MultæciuitatcsItaliæfingularibequot;'' ficioamp; próuidentia Deiab haclue immuneseuaferunt.amp;quidem potifiîmùmRo®’’ quo cum à Mercatoribiisfarcinæquædam ex varijs mercibus couflatæ adueflseff^quot;'’ faéla pro confuetudine decuria.admilfæ funt, amp;nbsp;in vrbem illatæ. Ceterùm merest'’.' res illi vt maiorem quseftum facerent, decreuerunt eafdem fjrcinas in alias longe fitas regiones mittere,atque ibidem diuendere.Quo cùm tranfportatæ enent,amp;dinæ lutæ,eonfeftim omnia loca infeccrunttcrant enim inter iftas mercesquædam peftiferar.Idem faétumfuifletRom^,nifi Deusmercatoribusillis hancmentemitT^ raffet, vt ifiaioris quæfius gratia,non Roms merccs vendere,fed aliomitterc luerint.
faxten- Anno circiter poft hanc Italiæcalamitatem tranfafto Pontifex perlitteras fitett taiainBel tior,Epifcopum t Leodienfem negotium componêdæ pacis inter Regem Philipp''*“^ iJiLodi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Belgiens,quipaulôante per ciuilesdifeordias ab illiusjmperiodeldft
'i-Lodien- agitate ;amp; quod Joannes Auftriacus Belgicarum Prouineiarum Gubef”^®? fem habet quem contra rebellem populum Rex Catholicus miferat,cum Principe Parms’’ ’ exemplar tunc cius Vicario, poft mortem verb Auftriaci in Gubernatione fucceflor, Wquot; italicnm. præclarè gereret,amp; multis prælijs viétor, Hæreticos affligeret. quam vtilinquot;’” Tt^ii^’eff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ofRæoperam,magna cum nominis fui gloria Parmenlist”
effeputa. Pûntifexcumhæcintellexiffet,multisgrauibusq’uecogitationibusamp;curisanquot;»“, fatigauit, quomodo efficerct, vt hæc pax cumauthoritateSedis Apoftolicæ,amp;f'quot;t'’ lo fidei Catholicæ detrimento conftitueretur ; confeftim Dominum Caftan^j nuncCardinalemSanétiMarcelliNunciumiftuc Iegauit,qui in omnibusconfü'^ aétionibus fuisfingularem prudentiamamp; admirabilem integritatemjoftcndii-pacis huius negotium nóalium habuitfinem, quamfemperiniftaregionehabeft' fucuit.Vndemaiorabellaconfecuta,amp;multæex primarijs vrbibus abeodem
-ocr page 537-PONT. GRTGORH XIIT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$oi
Wptæ funt: magna pars Belgarum ad verum Catholics Religionis cultu rcdudla, Deo amp;nbsp;Regi,licet in fummis calamitatibus,Gdelis permanet.
Eodem anno quo pax inter Regem Philippum amp;nbsp;Ordines Belgiens agitabatur, Porf«’«!-!^cbiftianusPortugallisRcx,magnanimusamp;rcligiofus iuucnis, expcditioncinMau- h'e fos meditabatur. A.d hanc cogitationem impulit ilium defiderium reducends in liinc mundi plagam Chriftians Religionis,quomodo ca temporibus antiquis ibidem toll confueuit;amp;. fympathiafeu doloranimi,quocruciabatur ob Mahomçtemabt Abdclmclecho patruo iuoRcgnisFefl's 5i Maroci pulfumiquiaffiduis, ijfque fuppli- dumim-cibus precibus ad Portugallis Regem confugerat,opem amp;c auxilium implorans,vtp«ln’f-KegnafibipervimadcmptapolTetrecuperarc. Pollicebatur,fi Lulitani armisamp;au-'ilio inKegna reftitueretur,fe perpetuum eius fore tributarium. Vt autem huius p”Veîi/.'S rdfecuritatemPortugallo præltaret, omnes portus marium eius fidei amp;nbsp;potcltatitra-derer, vnacumcircumiacentibusagris, quosadeo fertiles effe dicebat, vt cum eorum licet Rugibus non tantiim fames, qua nonnullx ciuitates in iftis partibus ,Lufitanorum e«”» iraperioparcntes,iis temporibusquibustuto nauigare non licet,grauiter affligun-[' tur,po(retdepelli ; fed amp;nbsp;abundantia frumenti', aliarumque rerum ad humanos vfus *' i necelïariarumquotannisinî.ufitaniam poffetimportari. Prstcreb idem Mahome-l tesvtLufitanumalacriorem,amp; adauxilium ferendum promptiorem redderet, v-1 num ex blijs fuis obfidemillireliquit. Multis quoque argumentis Lufitano perfua-I der£conabatur,bellumhocnullamvelexiguam habiturum difficultatem-,amaiori 1 namquefubditorumfuorum partefediligi,amp; dcfiderari-,ab omnibusvero profolo, 1 legitimo natural! fuo Domino agnofei: Abdelmechum Patruum fuum non ele-I ftione populiimperium adijffe,fedîauoreTurcarum inuafiffe ; Turcas autem non a-I liara ob caufam iVU patrocinari, quam vt per ilium via ipfis fternatur, ad vicinas ciui-I tates amp;nbsp;prouincias paulatimoccupandas. Id autemChriftiansReipublics maximo ' I foredetrimento. tlis,alijsque rationibusmotusLufitanisRex Sebaftianus, animum *' I ad banc expeditionem Mauritanicam fufeipiendam adiecit,amp; Mahometem inhac ? 1 iniquaiualortunaiuuaredccreuif Antequbmtamenbellumhoc fufeiperet, voluit
I PbilippumRegem confobrinum fuumin rc tam ardua confulcre. InCaftiliam ita-I queprofcftus,in vrbe GuadalupenfiRegemPhilippum conuenit,8t cum eo diumuD I tumque dellberauit,quid in hoc negotio faciendum effet.
I Rexomnibusmodisilli hanc expeditionem diffuafit,admonens cum, quod ho-
I ftjs potentifbmi habebat exercitum, eum in bellis effe exercitatum, virum fortem amp;nbsp;„ ƒ' ' I imperterritum, qui Turcas habebat ad fui defenfionem paratiffimos; periculofum ƒ^(i, pj,;, \ I ebc promibis amp;nbsp;fpe Mahometis confidere. Barbarorum enim fluxamebe fidem amp;nbsp;UppUHi-* I lubricam, Prudentibimc autem Rex Philippus Lufitano confulebat, non effe nijni-.1 nbsp;UmcredendumverbisMahometisietcnimnunquambdeshabenda eft verbis eorum,
I nbsp;nbsp;qui ditionibus fuis eicä;i,opem quærunt,vt cas récupèrent ; tanta cnim in illis eft cu-
1 piditas amifla recipienài,vt multa facillimè credant, quæ falfa funt, 2c ipfi multa arti-\ ficiosècomminifeantur ,quæ vitro adijciunf.ita vtinterea quæ ipficredunt, amp;qux l credendaproponunt.principes illos,bquibusopemimplorant,tanta fpccomplent, 1 vtautinutiles fxpefumptus faciant, aut expeditionem fufeipiant, in qua amp;nbsp;fua amp;nbsp;fuo-
, ' rum falus pcriclitatur , imb concidit. Senfit hoc fuo malo verum effe Rex Lufi-t taniæ-,qui contemptis Regis Philippi finis çonfobrini fui confilijs amp;nbsp;monitis, va-' »is Mihometis polliCitatianibus fretus , expeditionem in Mauritaniam fufee-
lt; l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3 Colle-
-ocr page 538-ANTON. CTCARTLLA DE VîTA
yoi.
rufitanM in Mail ft
Colleâisigitiir ex.omnibus nattonibus leftiPîmorum militum triginta in Mauritaniam ad bocbClum transfretauir. In hoctanro exercifu quinquena lia Italoruin fuerunt, quos curn .alijs nationibus pontifcx in Britanniam milifoW imperiocuiuidani Angli, qui illi peri'uafcratjfibi regiontm illam cognitam cUf ’ que magna di'bcultatepofie aliquot ciuitatesoècnpari, amp;nbsp;latifiimam hoc modovi adKegnumilludexpugnandumaperiri. Sed obcertasqaaldam rationes alias mj tesilli Regi Lufitaniæfacrarnentuin dederunt,qui ctiam in exerJtu liioduon)» equitum Lulitanoruin ductbat, amp;nbsp;oéiingento', quos .Vlahonetes collegerat. tus hie equitum numerus ælhimabatur (vt alijs tempoi'ibus fajpe obferuatunicf’ I tantum in bcllo valere,quantum quater mille amp;nbsp;quingentiMauri.
Rexexercitu hoc'clafii multarum nauium impoliro, vigeGmaquarta lulif,Ann® M. n, L x X X I 11. VlyOibona ibluit, amp;nbsp;decimaoétaua meiifis fequentis Arzillanij'h' tionis fuae ciuitatem appulit. Hic quatuor peditum millia rebquit, qui prohibèrent) ne Algerenfes Alaurisiùbiidiamitterent, amp;nbsp;alia quatuor millia militin munitione® fuam Maraganum, mari imminentem in Regno Maroecn.G, qui continuisvelitatio* nibus didinerent Mauros,quiad beilum præl'criptum holti fubmittcbantiir. HiC ex certis nuneijs amp;nbsp;exploratoribus didicit h gt;(tis exercitu n eTe potentifiimim. Qnare Duces, Barones,amp; Præfccti Regis Lufîtaniæ omnem nlouerunt lapidcmiy Regem ab hoc bello deterrerenr ; hortabantur ilium , vt in Lulitaniamrcdeat,amp;le, luosquein prxfentilGmum periculum non mittat. quod futurum hauddubièeflêd* populum fuum cumexercituquadruplomaiorefuopug lareiubeit.
His didiis mofus Rex, dccreuitcum fuis reuertiifed Mahomeresde hoc Kt?' conlilio fattus certior, neruofa amp;nbsp;efllcaci loquendi modo Regem alfatur, eunn)'^’ mulca fpe replet, perfuadens infuper illi, rem ad prælium feu pugnananonvenM' ram;linepugnavidtoriam fecon,'ecuturosene. Jniinicienim Regispopuluni) vbihoftem adelfe viderinr,cum deferturos Rdilapfuro.s elle. Qulbus verbis Bit' barusanimum Regisin fuam iterum fententiam pertraxit, amp;nbsp;fpeciolis fuispio®';*' fionibus id elfecit, vt Rex fufeeptum bellum proltquendum elfe determiinuttit. Vicelimo itaque nono lulij eum txeicitu luo reliquos Alearquiuirium ,prima' tiam Regui Fefienlis ciuitatem contendit. Hic prirnum inimiciis vifuséUexercitu-S nec innentus elt ex militibus quifpiam, qui partes Miho neris fcqui voluit •• ii”'’ omnesfe promptes exhibucrunt,admilitanuumfuo Abdclmelechorquiiiiexer»t' tu fexmilliaequitum,Scquindecim millia peditum habuilTeperhibetur.
Rex Sebaflianuscùm hoftis exercituin à fronte confpiceret, videretque faluarinon poiie, forti amp;nbsp;imperterrito animo ftatuit,cum hofle (licet niulto poten-tiore fe)confligerc. Quarto itaque Augufli,Anno m. n. lxxxiii. exercitumil très turmas diliribuit, in quarum vna équités erant fub Duce Duardo Menelch» Aliæ duæ turmæ ex peditibus conRabanc,ad latera primae turmæequitumconflquot; tutæ : quarum vnamà manu dextra ducebat Dominus Antonius, magnus Prior Alt litenlis,nothus patris Sebafliani confobrinus; alteri præerat jDux Aiicitanus. ftgt; ipfe cum præcipua nobilitate in fronte primae turmæ generofo, amp;nbsp;cquo, amp;nbsp;anift*’ ferebatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Abdclmelechus fimiliter cxcrcitum fuum in optimum ordinem redegir,A formamdimidiæ'Lunæ coKftituit, alis feu cornibus fuis locis accoiumodatis. K’'' rûd»
-ocr page 539-PONT. GRTGORTT XIIT.
50?
'4
modo corftitutls excrcitibus LuGtani cum tanto impetu in earn cxcrcitus inimici partem, quae erat potentior, irruunt, vteam perruperint,amp; plurimos Mauros truci- PugHain dauerint. Et G confeftim LuGtani vires collcgiflent,amp;auxiflent,denuô hoftisaciem ter Lufi-fregiflent, ftrauiffent, Sc in fugam conieciD'ent.
AtRcx Abdelmelechuscum totis viribus fuis aduolans, omnem equitatumpc-ditatumqueChriftianoruminuadit. Atrox prailium committitur: Chriftiani for-tiflimein hac pugnadimicant. Pugnatumeftacerrime fex horiscontinuis, dubia ta-tiien vidtoria.
If r
Rex LuGtanijE dumobuium quemque profternit, amp;nbsp;multas ftrages edit, cum ad-rnirabili audacia, animiquefortitudine pugnans ,à fclopetario quodam Mauro in la-tttcvulocratur,Scab alio equus eiusfternitur. Cadens itaqtie in terram quinque vul-ii«ribusàfuperuenicntelancearioinfœlix Rex confoditur. AGerunt nonnuHi quin- Rexmur-Suagintamillia Maurorum in hac pugna perijffe. Quod G verum Gt , ccrtè cruenta luit illisviftoria. Ex Chriftianisvix decern milliacxla Gant, capta, Sc in feruitiitem ibdudtacirciter quatuordecim millia, ducentos tantiim fuga eiapfos,incolumesad luusredijlTe. Neque folusRex LuGtanix in hac expeditione cecidit, fed Sc alij duo
C I Reges cumeo occubuerunt Abdelmelechus rcx debilis Sc inGrmus lubitocordis caJunt I dolore Sc anxietatecorreptus, ex eo quod Gniftrum cornu aciei fux iniugamab ho- duoReges (11 fiibu5coniicividerct,exanim3tusoccubuit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiAuri.
‘h I Rex Mahoinctes videos viftoriam ad hoftesinclinari,8c iam conclamatum effe, 1) I fugafibivolensconfulerc Scabvnaparte elabi,in fluuium Mogazzamfefe prxcipi-
1 temdedit. Erat autem hicftuuius,ad cùius ripam pugnatumeft. Sed cùm in locum paludofumincidilfet, vnde equus fefe cxpedire non potuit, ephippio cxcuffus, quia
non potuit, in luto Sc aqua vitam Graul cum ambitione fua depofuit. Cada-j, Ueri mortuorumRegum ex decreto Hameti Iratris defundi Abdelmelechi, Regni fuccefforis,eolleâa,Scin vno eoderaquc tentorio poGta funt. Miferandum pro-feclo fpeétaculum, trium Regumtam miferè intcrfedrorura videre funera ; quod ttiim liominibus Barbaris , Sc natura fua crudelilfirais,lachl ymas excuGiit vberri-
dum Ipe-{hhuiutn.
'i
lii
(V
(I
mas.
Quia veroSebaftiapus Rex nullam reliquerat prolem , Kegni hxredem Cardina-lem ricnricum Regis Emanuelis filium Lulltani Regjm renunciaiunt,amp; crearunt. cardina-CardinalisiUe.quia lenex crat, amp;nbsp;propter Sacerdotium ad matrimonium inhabi-lis,à ProceribusRegni rogatur, vtviuens Gbi fuccellortm nominet: vt interim dum nullis Kcgijfanguinis GaeresGt, nulli tumultus fcditioncs in Regno propter fuc-cefiionem concitentur. luftamhanceffe Procerum petitionem ratusFlenricus, Co-niitia indixit,Si Barones,cxteraque RegtM membra conuocauit,vt cui poft mortem luamRegniadminiftratiolegitimèdeberetur,ipG declararenf.amp;quem illi no- Tgt;iffcul-i minarentjhic proG.icseirore haberetur,amp; acceptaretur.
1 Philippus Hifpaniarum Rex intelleéio LuGtanorum conGlio , Cardinalcm Pa
1 ciccum cum multis facrarum amp;nbsp;ciuilium Legum Dodioribus in Portugalliam le- dina/e«». I jauit,qui docerent ms,quod ipGe in Regni luccefGonem habebat.
1 Ab altera parte Dominus Antonius,ftlius nothus AloyGi,Fvatris difti Cardi-' nalis Henrici , per m I'.tos interceGores inftabat , vt ipfe ad banc fucceftio-1 fcem nominaretur . Fauebat ei communis populus, qui vehementer eo tempore
abcx'
-ocr page 540-504 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ANTOK. CICARELLA DE VITA
ab extcrnæ gentis imperio abhorrcbat. Cardinalis Rex Lufitaniævndccîffl Barones elegit,quibus authoritatem dédit audiendi rationes RCgis Philippi,iialio rum Principum,quialiquodius in fucceflionem prætcndebantûudicaiidietiamS cardiKu- determinandi,cui Regnum legitime debeatur. Dum illi fingulorum rationesex' liiRtx penduntjft diligentiflimecuiiifque ius difeutiunt, Rex Cardinalis plenus annisä: mtniiir. ætateconfeâis, vitaemuniacum morte, mutauit.
Poft cuius obitum magna inter Barones orta eft difte»fio: dum quidam Rcgcgt;* Philippum fuccelforem amp;nbsp;liæredem Regni nominarent, alij denominationem be* ^Metiiui rid^'berenegarent,fedeleótioncm à populojquomodoinfimilicafualijstempof' »populo bus fadtum eflet : Hoc autem potifnmùm vrgebant illi ; vt Dominus AntoniuSi Rexeli- cuius anteà faóta eft mentio, eligeretur. Succeflione namque ad Regnum pcrueni-re non potuit , quia nothus erat, atque ideo ad fucceflionem inidoneus. re amp;nbsp;Baronum pars, amp;nbsp;populus pene omnisAntonium Regem fuumpronuiiciàrunfi cœperuntque ilium debito Regi honore reuereri,eiusquc mandatisobedire.
Interca Rex Philippus ingentem exercitum conferibit, omniaque ad grauil^ bellum neceflariapræparat;amp; ne qua Lufitanis oriatur fufpicio, expeditio'’*”’ Afi'iow pa Africanam prætendit. Sed qui prudentiores erant, facile animaduerteruntd^^' tatLufi- turn apparatum non alio fine fieri, quam vtLufitaniam armis occupatamfuisRtgpquot; tauff. adijeeret. Coegit in Italia decern millia peditum.fub imperio Petri Medicxi,tiullt;]‘‘* Vicarij Prolperi Columns. Habebat autem in Rcgno Ncapolitanoad ha3,a!iasq“^ copias in Hilpaniam tranfportandas claflem centum amp;nbsp;quinque trircmium, od'’' gintanauium, duarumquinqueremium, amp;nbsp;vnius ex carumgencic,quasGalconf’ vocant. PræterhasomHcs multa etiam erant in clafle minora nauigia. Huiusdal' fis præfeélus erat loannes de Cardoua.
Quia vero fama erat tantam belli molem inftrui ad expeditione in Africa faciendi pontifex, vt militum numerum augeret,omnibus exulibus feu Banditis, quiimj*; rifdidlione Ecclefiæ crant,reditum in patriam pollicebatur,quiconque Regi H'*' paniarum in hoc bcllo veliut militare. Idem fecitprorex Ncapolitanusinillo'^*’' gno,exceptis tarnen monetarijs amp;nbsp;perduellibusjquibus hæc immunitas fuit dent' gata. In nac expeditione Philippus quadraginta armatorum millia fub lignishi' buiffecreditur.
Huius tanti apparatus fama,ciim Conftantinopolimad aures AmurathisTurW' rumlmperatorisallataelfet,non leuiter animum eius percelluit. Cùm enimrerfr co bellodcftineretur,verebatur, nebellum vno eodemejue tempore abHifpanoy latum,Regnofuo plurimum incommodaret. Per Mahometcra itaqueBaflinin* luiuci^ indueijseum Rege Hilpaniarum egit. Rex Philippus quia bello Belgico impl^f^' ^e fuccellu rerum fuarum in Lufitania certus non effet, oblatas induciasnun'' «Mrm« ™^^^P’^‘^^^’’^35arbitratus eft. Duorum itaque annorum inducias Conlhntinopo* Turcam. Bcum Impcratore padlus cftjquibus nondum cxaélis,aliæ trium annorum confim'i' tæfunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Philippin Non naultos poft dies Philippus exercitum Lufitaniam verfus moult, eocon^^ exercitit Iio, Vt fi Lufitani eum pro legitimo fuo Rege acceptare nollent, vtà Oodforibu^j j
Bgibus deterrainatum crat,armis eos ad obedientiam conftringeret. Imperil dedit Albanum Ducem , quifumma cum celeritate copias fe^* I confinia Portugallis duxit. Lufitatji fumptis armis cceperunt tumultuari.
-ocr page 541-ciuoin xiii.
505
QuiaVâroclerusamp;NobiritasàpartibusPhilippiftabat,populusvferô Antonij cau-fæ patrocinabatur,vielt popularis tumultus,magnifqueamp;inconditis clamoribus An-toniusRexprxdicatur. EratautemAntoniuseotemporeSantaremi,quæciuitàs eft *nTagiripamunitifiîma.Antoniusitaqucdeclamoreamp; voluntatepopuli certlor fa-ftuSjCum multis afleclis fuis ocyus Vlyffibonem aduolat,vbi flicct cum quadam ditfi-tultate)pro rege receptus eft. Regis Hifpaniarum excrcitus interea fefe inouet, amp;nbsp;in penitioraRegnilocadiffunditur. Mox vbifubvrbccui nomen Elues confpeftus eft (eratenimeaprimaquàmtentârunt^oppidanitcrritiabieftis armis deditionem pafti funt. Idemfeccruntaliæ ciuitatcsomnes,ad quas exercitusadmouebatur.
Dux Albanus quanta potuitcumceleritate Vlyflibonem mouiqratusfieam ciuU lt;nbsp;'«emoccuparct,fetoto Regno potitum effe. Vlyflibonem igitur cïimDux veniffet, ärmain Antoniumexpediriiufiit. Antonius cum fuis, quiomnes nuper confcripti,amp; -vincimf militiæincxpertcserant milites. Albano occurrit,amp; cum eo manum conferit. Sed c’-rl ƒlt;-primoimpetu victus, fugafibiconfuluit,amp; ciuitas VlyfftbonenfisDuci Albano fe de-dit:quiintcrfeâ;isaliquote primarijs Antonij promotoribus/feditionem fuftulit,8c * pacernRegno reddidit.
Hisita peraftisRex Pbllippus Vlyfiibonem venit,ibiquc pro Rege acceptuseft RexThï-omncsincolæ fidclitatis illi iuramentum prxftiterunt; Pontifex Cardinalem Ria-riumlegaratinHifpaniaSjVtquocunqucmodopoffetjCaucrctne bellum inter Regem amp;nbsp;Lufitanos exoriatur. Luiltanis potius pcrfuadcret ,vt Hifpanum Regem fuum agnofcerent,eumque fufeiperent. Sed antequam Cardinalis in Hifpaniamveniret, iam debcllatum erat,8lt; totum pene negotium compofitum: ita vt Cardinal! nihil igendumreftaret,quam vtRomam reuerteretur. Antonius intereacolledtisdenuo ''iribuSjScoiftocireitermillium armatorum exercitucomparato ,iuxta oppidum cui nomen portusPortugaliæÇquod cum adhuc Regem agnofeebat ) fefemunijt,inom-nem oecafioncm intentus,fi forte Hifpanorum vires carpere, Ôccaufam fuam ftabi-lire poffet.
CctcrumabHifpanisitcrumcœfus, Stcaftris exutus ,cùm videret res fuas ad in-teritum inclinare , collegit multa cimalia , magnam vim aurijaliaque ornamenta itefK-KiH. pretiofa,amp; thefauros incomparabilcs , fugitque nonnullos ex amicis fecum abdu- citurc^ tens. Hifpani ilium citatis equis infecuti Tunf. fed Antonius videos cos proximos e(fc, amp;nbsp;quad tergo fuoinftarc,difficillimeque femanus eorum poffeeuadere, cauto c re conlilio capto, quo cosin via diftineret, hippoperam nummis planam aperiri ruhet,amp; in via qua fugiebat, magnam pecuniae vim fparfit. Deinde amp;nbsp;arcapretiofiffi-misrebus.onuftadeinduftriareclufa,hincinde pretiofiora quxquc diffeminauit. In his diuitijs colligendiSjdum Hifpani occu pantur, Antonius elapfus eft.
RcxPhilippusnonmultotempore Vlyffibonaecommorabatur ; pauciscnimiftis iiebus , quibusiftichærebat,bisgrauiffimc pcriclitatus eft. Cuniculi namque duo 1« inuenti funt-,prior in palatio,in quo diuerfabatur ; pofterior intemplo , vbi facrum Hi/pjii«-Miffs facrificium audire confucueraf. quinifidete(ftifuiffent,Rexipfevnacumpa-latioauttemplovipulueristormentarijabreptus, miferrimeperijlfet.Authorestanti fceleris deprchcnfi,acerbiflimis poenis excarnificatifunf. Rex Verb confeftimin fuam Hifpaniam reuerfus eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
I Dum hæcin Eufitania geruntur , Ioannis Bafilidis, magni Mofchouiae Duels ’ begatus Romam ad Gregorium venit : Miffus erat hie Legatus a Mofchorum prin- mo/cUäJ 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. PoH»fi(ê.
11 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cipe.
-ocr page 542-JOI?
ANTON. CICaA^ELLA DE VITA
cipe^rogatum pontificem,vt ipfe tanquam communis Pater fc mediatoretninter ”«■ gern PoîontæStephanum,Magnum Duvcm interponerec,pacemquevtrinqueion' ciliaret. Polonus enim Mofehum graui bello premcbat, eiufque res in locumsn-guftinîmum redegerat. Legatus hic à lacobo Boncompagnio magnificentifliffl® Principe, nunc Sanétæ Etclefiæ Generali, hofpitioexccptus,atquc ab ipfoponti-ficefereuo vuitu confpeôluselL Varia; humanitatisßgnificationes eiquoqueaboni' nibus exhibebantur.
Reiferen-fia Molen eum er^d
Jnitio Legatushic pedes pontificiscxolculari diu reeufauit ; fed ciim poftciintd' lexiffct iJficri debere : ncque aliter pontificesquempiam admittercconfueuiire,au' ctiam Romano iure poffejvrtaufam legationisexponat:fententiam mutauit,amp;:peil'-' „ ppntificis olculatus ell. Obferuatum fuit in Mofchis,qui homam vénérant,quod vinum aqua vitædiluebant : quod profeftônilaliud erat.-quam ardorem vini mi' gisaccendere ? cùm autem febribus corriperentur ex templo in aquam frigidüß-mam léfe præcipitabant, in eaqnc refrigerabantur . Noluere Ecdefiam ingredi, fi canes in ca elfe præmonerentur : dicebant enirn minime ferendum elfe, vbi dtuinus txcrceturcultus.huiufmodibeflias accenum habere. Pontifex legationcmkn'?' nè audiuit, legatoque in omnibus,quibuspotuit,fatisfecit. Scriplît Regi Polonigt;t,ll' luin ad pacem i’nuitans. Sedamp; Patri Antonio Pofleuino.quem cum Moftho reæ'l'b in mamiatis dedit.vtnullis parcerct laboribusaut nioleftijsin Principibushisrecon* ciliandis.
Anno itdqüe M. D. L X X X 11. intercelforc PofTeuino eiufque opéra p«!®' terillos iniraamp;confirmataeft. Intereà Pontifex Gregorius cùm in Eccleiia S. tri in Vaticano regale amp;nbsp;magnificenrifiimum Sacellum conftruxiflet, amp;nbsp;Virgn® M A' R I AE, Diuoque Gregorio Nazianzeno dedicalfet ( quo in ædificio vlff» c'entum milliaduta’-orum expendificdicitur.præterannuos prouentus, quibusidr*'’ Sîcellum ad fuflentationem Sacerdotum ,qui diuinis in eo operarcnturdotauit)r‘ eoquod in Campo Martio eft Virginum monafterio, corpus Gregori) Nazianzenl Jauc tranftulit. Facta eft autem hæc tranflatio cum maxima popuhcôeurluxùnifplf®' dido amp;nbsp;regali qpparatu.
Pontifex ipiecum Cardinalibus vfque in planiciem , quæ eft ante Vaticanum»; crisrcliquijs obuiam proceffit, iSc fanétJiîîmum corpus fuis manibus jn altarcoin* Sacelli repofuit. Totaæhanc tranflationis pompam iutlit pontifex deliniari inri’* trium illorum ambulacrornm, quæ in Apoftolico palatio pingiamp;.ornari mandant' rat ; quæ ambu lacracontiguafunt ijs.qux magnus.ille Raphael V । binus temporibn* Leonis x.cum fumma voluptatc,artificio amp;adrniiationedepinxit. Addi volait Grc* gorius piéluræ lequentia quoque verba.
XIII. Pom fix Maxinms Beati Gregorij Ndz,-itnzeni Corptuex fitcrarum rit,?'quot;** teniplo, DeiGeiiftruiM dRI AEad Cetmpum Martiuwdtcato ,in B.fßltcd Vdticand Sitcelliiiiiil* ornatuin, celebernma ^uam videspowpd trarißuHt,!!!. Idus lufiij MDLXXX.
Derbies -Verifeci-mu III lilt k*-
Eodcmilloannooiftogcfimo ignotus, infolitufque morbus quidam per Iralu® grafiabattrr.quem Caßrone nominabanr,e6 quod vcruçces, quos Itali Cnß^'^ vocant, hoc malo fæpe folcut labórare Morbus hic originem traxit ex aeris®’' tempçrie.cæpirque primùm menfeMaioin Lombardia.breui tempore tantas fui”' fitvires, vttotam ltaIiam,Franciam amp;nbsp;Flifpaniam peruagatuSjCtiam ConftanU’^'quot; | polim proferpferit, vbi lethalis fuilfe dicitur. JLrax morbus iüe um vulgariu
? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;COI»'
-ocr page 543-PONT. GREGORIÎ X I ï I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5p7
CômmuniSjVt non tantum fmgulas vrbesamp;pagos , fed ßngulos homines iniiaferit. Et quainuisprucialiquot numero, qui optiniæ toinpohtæ tempcratæque erantnatura:, öd bonam lcruabaiit ck prælcripto ivîedicorum dietam, ex eo infirmati oqn fint.-tamen totoillo tempore torpcbânt,peius dil’pofitiquamfolennqui etïînon çgro-tabant lànitatis tarnen quandamdiminutionem fentiebant.
Ex corum numero fuit pontifex Gregorius,qui quidem non infirmabatur ; corn- Pontifex pertum tarnen eft, eum alicjuot diebus nonconfuetum fenfifte vigorem, nec lolita vfumdifpo itione . Alij qui morbo hoc ægrotabant frigore tufii alfligebantur,ôc continuéexlpuebant necabardenti febri immuneserant. Poft fextum intérim ,ajut oâauum diem ferèconaalefeebant. Paucillimi hocmorbo extinguebantur , fi qui niorerentur,aut àmedicis male curabantur,aut iplî antea morbis al ijs crant exhaufti, Obferuarunt nonnulli vinum generofum 8i potens poft fecund um aut tertium diem fumptum,huic main mederi: languinem verb per venæ fectionem minuere,valde fuifienoxium. Pontifex toto huius infirmitatis tempore multa çharitatis exhibuit opera, quæ plebeijs öd tenuiorls fortunæ hominibus magno fuere folatioi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iff
Anno deinde 1gt;X XXI. tumultusin InfulaMelitenfi creueruntadeo, vt innotef-cere,8d publica fama iaétari coeperint. Orta erat magfiadifl'enfio-ÎHteç Magnum /«»’«lu« giltrum gt;8d aliquot primarios Equités, qui in ifto ordine multos fuæ Faétionisfautó-resSdfocios habebanr. f li Magiftrum CaftelloSanctiAngeli vtcaptiuum in^ iudunc,,'^’*”’' Si Romegafiium Equitem Vicarium Generalem créant. Qnpd ci'im fecitfenr, ponti-fi.i perhtteras, quid actum eflet,lignihcarunt,amp; Magiftrum multis criminibuspiïe-taruntd'upplicantes pqnnnci,vt quidquiü ab ipfisin hoc negptio aétum elTct, hocap-pr()barer,öd vtratum confirmaret.
Wagnusquoque Magilter pontiheem de viS: iniurïafibi iHata certiorcfecit,nrauit-que\t Pontifex Ic Komaadcaufam fuamdclendendâcuocet. Pontifex,vthuic nafamp;en tiMeliteninim malo occurreret ,Oomirium Vicccorairem Mediolancnlèni,Auditb-. remllt;oti',lt;nm titulo NuncijSd Vicar j in/nfu'am mdit. Quicum eb venifler, extêm-plöMagnum magiiirumcarccrelibérauit,idque priefénte jmaiori Equitèpr numero, eumquemandatopontificis in palatium fuujia reduxit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ nbsp;nbsp;‘ . ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
Poft biduum Concilium com'ocau’t,amp; Bi ene A poftolicüm (vt' vocant) éxhibuit, quoPontifex magiftrumlècundum petitionem eius Rornam Vóeabat. Leótó man-dato pontificis magilter confeltim paruit,fecitc^ue triremes tres quatuor dierurn fpa-tio inllr,ii,in eafque necelfaria importari.Socios itineris'fdcd tree entos Equités fump-fit,inter quos ii etiam numcrabantur,qui munitioni amp;nbsp;defeftfi’otii trircmiiini praierah• Erantautemomncshiamp;maioriöd minorifvtipliIoqüuntUrjCruceinlignitijöd'exdi-'ierfisnationibuscoIleéti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- , nbsp;nbsp;.1
Cùmautem Magnus niagiftcr fublatis anchoris oram folueret, magnüs erat Èn-fulanorumconcurlus,qui non obfcurisiniiicijslignificabantjleobabitum illiusvel ‘ maxiinè .contriftari. In itincrc amp;nbsp;potifiiutum Neapoli, tamhonorificè txceptus eft, vtneRexipfe poflethonorifiLentius. '
Roinæqiioquecüm fummo honore acceptus eft.quot; Inter alios honores, qui îlli Romæ exhibiti funt, hic fuit : quod oétingentis, Sc quidem pluribus equitibus obuianj miflis In Vrbern introduÆïus cftE cùm tréetntis Equitibus in Paiafio Cardinalis Efti] hofpitio exceptus, öd'fumniâ rnagnificcrtthi ab’ feodem Cardinale fempertraétatus eft . Obfcruatum eftàquibufdam, quodmille homineseotem-
pore
-ocr page 544-50? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ANTON. CiCARÈLLA DE VITA
porc iniftoCardinalispalatiadiucrfatifunt, quiomnes fecundum qualitatem tradabantur . Magnus Magifter paulo pôft Pontificem adijt', quem duodeci^ Cardinales fecum habentem inuenit. Gumque pedcs illius exofculatus eflet,,!*
lam tandem certus 'fum, Beatiffimè Pater', quod D E V S abfque omni ngt;f merito , voto amp;defiderio meo tandem fatisfecit : cùm in hac annorum plenitu« ne mihi hancgratiam nondcnegaueritjfedadSanditatisVeftrx pedes tandem duxerit: ad quos perueni, vt dcbitos illisreuercntiæ modos exhiberem.Vemï . que Sanditàti per omnia obedircm. Deinde vt adiones meas , qux imnieritû^ * maioreReligionis, vel Ordinis noftri confilio , reprchenduntur, amp;nbsp;tanquam * iuftæ traducuHtur , ipfe iuftificarem , Si aduerfariorum iniquas calumniasol«quot;' dercm. Gratias ago Deo Optimo Ter Maximo , quod toto decennio , 9“° put fui Ordinis noftri,rerumque inter noftrospotitus fum,nullius mali mihi^'^' quam confcius fuerim , nihil commifcrim , cui peccatum fubefle, vel nunc«'”®
' fciam , cuius me mea accu fat confcientia. Quin amp;nbsp;hoc aufim dicere, me annis (^quos in feruitio'noftræ Rcligionis tranfegi, in quibus vnus ex Equitibus fui, deinde varia muniacum laude obiui,amp;tandem hac MagifterM “'s nitate fundus fim) fine vlliusquerela vixiflcjSandæRomanaîEcclefia;, Veftr®v Bcatitudini in omnibus obtemperafle. Et fi alicubi per errorem aut infirmiti''® lapfus fum , obfecro id Veftra Sanditas mihi ignofcat. In ceteris tantogau“' pcrfufus fum,quod Sanditatem tuammihi videra contigit, vtrnorivelftatim®’ recufem : fed cum Simeone dicere lubcat ; Nunc dimittù feruumtuuniDomme Vtrbutn tuuni in pace. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;viderunt oculi metfalutare tuum.
Pontifex Hilari ilium vultu excepit, dixitquc fe calumnijs aduerfariorumm® ' fidem non habere: amp;nbsp;gratiasei cgit,pro ifto defiderio, quo fe tanto temporcquot; grafie dicebat,vt pontificem videret: deinde cùm eumconfolatuseffet, benequejp rareiufliffet, præccpit vt furgeret,honeftumquefedendi locum aiitequatuorD dinales illi afiignauit. vbicùm aliquandiu fediffet,amp; de itinerc fuo multato*®®^ Romr^/tf- moraffet, dimiffus eft, amp;nbsp;in hofpitiumfuumhonorificeredudus. Pauloantcq“^® pM Miÿ Magnus Magifter Romam venir, eodem iam appulerat Romegafiius , Eques i ' fift adiief uerfaefadionis pfinceps , architalaffus in naualibus pugnis ingcniofiffimus, intrepidus Si Turcis admodum formidabilis. Quia verb in auk
plçrifque, vtiamp;,^J.ys’^principibus magnöperè dilplicebat, quod hanc controu^’ yiiur. cum Magno Magiftro fouebat, Romæ neque à principibus, nequei uo nis, neque à Nobilibus holpitio exceptus, cubicula fibi priuata conHucere co»
Gura autem generofifiimus hie Eqiles animaduerteret, fetamignommiose bcri in ca vrbe,. in quaoIimàpontificibus,àGardinalibus,amp; alijsPrxlatisac Doff ' nis tanto cum honore exceptas fucraf, fanta aegritudine animi correptuseft,'’! morbum inciderit, amp;nbsp;paucis poft diebus vitam cum morte commutiuerit pq tuus cum celebri pompa in templo Sands Trinitatis in Monte fepultus eft. F j exequias pofituna eft illi infigne Epitaphium, in quo exprimebatureiusvitxgc^ f quaatx fucrafc inter fuos authoriutis. Epitaphiuniauteia eft talc.
- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Di 0'
-ocr page 545-ilttturino'RinnegafioVafconi.M'tlitiOrdinisHierof cttius obvirtutemfipe fpeélatam, nomen ipfam Efitaphm ttrrebathBßei,poßplurima,}nax'tma^ munerafumma cum laude obit a, multof naues hoßtutn capta! multadepreßas, militai nobiles viéloriiU fertitudine amp;nbsp;conßlio part/n Romeebÿt prtdie Ncnat No-I’i-ntmhrii, HD LX XXI,
t»
U*
Relatum mihieftab ijs,quibus merito fides adhiberipoteft, quodConfiantino- Laetitia poli nunciataRomegaÜi morte,publica folcnniafi.intinKitijta,amp; fumma cutn Ixti- ctnßami tiacelebrata. NoncnimanimaduertcbantTurcæ,hoc modogloriam inimici fuiau-geri,amp;aliosEquitésquafinouisftimulis incitari,ad Komegafilj veftigijsinfiftendum, tiufquefortitudinernimit3udam,vtSóipfiTurcisterroremincutiant. Secundocirci-UrpoftobitumKömegaffij menfemortuusefi:amp; Magnus Melitenfium Magifter:at- m giti queitaparitercum vita(imultasinter cosortadefijt, magnifique moleftijs Aula Ro-•nana inlitehaedecidendaexonerataeft.Pontifexvt omnem tumultus in noui Ma-’”®'''-giftrieleélionetolleretoccafionem,quatuor iftiusordinis Equités nominauit.èquitus D.HugodeVerdala Vafico.coinmuniomnium confienfiu xMagnus MagifiereleóÏus Cft;quiquödiftomuncreamp;bonorcdignifiimuserat ,iam antea multis argumentisamp; indicijsdemonftrauerat.Eodem fiere momento,quohæcfcribimus,idem Magiftercû celeberrimo magnificcntifiimoquc apparatu,in Magna populi frequentia Romam in-greffuseft.
ir it' if'
ii»
e('
(f
Eodem anno hoc,quo fieditio Melitenfium,de quahaftenuscgimus fiopita'eft.Gre- Defcripiîo goriusin Palatio Vaticano porÜcum,Xiftum,fiiieambulacrum artificiosè non minus, porw«! quàrn l'umptuosè iufl'itpolirtvarijfique pifturis exornari.In teftudine variasamp;elegan-Ushiftoriasnouiamp;vecerisTeftamenti fecitdclineari,atque inter eas multas ex vita B.IoannisBaptiftæ,multasetiam exgeftisCóRantiniMagni lmperatoris,vbi àS.Syl- piuÿiuj: Heftrobaptizaturdefiumptas.Introduxitctiamvarias. Petri,Pauli,Bcnediéli,Ber-fit. nardini,amp; Conftatini Epificopi aól:a:Leonis quoque Pontificis fiurores Attilæ compri-nientis.Hic vifiturquomodoS. Seucrusà SpirituS. EpificopusRauennenfiiscligitur: ^uomodoS.PetrusDamianusCardinalisreliftisomnibus honorib’amp;i diuitijs inere-niumfccefilit,vtDeoliberiuS'famularetur,amp;quomodoS. Romoaldus inlocis ab ho-minuraftrepituremotis,infiolitudinisamp; denfifiîmis filuisordinem Camaldulenfiem inftituit. lllic cernitur quomodo Cæleflinus V.qni Pontificatus honorem pofica de-pofiuit,Pontifex eleduseft:limiliaquciftic pluriirta oculis fpedantium repræfientan-tur.Talibushiftorijsconcamcratio lrue'fornixornatusamp; dcpiduscft. In parietibus primo Italia antiqua,deinde noua artificiolîffimè fuis fpacijsamp; geometrids, quantita-quot;bus eftdelineata. Indefingulæprouinciæfieparatæ.Qrnavcro Pontifex Gregori-
igt;
multa oppida amp;nbsp;arecs Ecclefiæ recupei arat,iufii5t ea omnia adieéco Dracone fiuo fi-gnarhidem fedt 8c in ijs locis,quePius Quintus recuperauerat,illius inlignijs appofitis. 'n frontifipicio porticushuiuslegiturinficriptioelégantibustypis dcpiâ:a,quæ quia
I obiter rcsmcmorabiIiores,quaE in cadepidtÉfiuntjoperifque totius abfiolutionem amp;nbsp;pcrfeâionem continet, nos cam hic quoque adijeere voluimus. itaha Re^iototiui orbit '^bilßuna^ci)' natura ab Appetminofepta eß'hoc itidem ambulacra in dtiat partes ,alteram bitte Alpibiis ßpero, alterant bitte nfero mari termittatas diuiditur:à Varoque F'um. adextremas vfßj Brutios ae
^■ilemmos R''^nii,prou!ncijs,d:tioitibtis,inlulis intra fiios vttitinc finit fines dijpofitis, teta in tabulis longo I '^inque tr'acltißoriiix pia fianäorum virorunifaila,locis iit quibiisgtßa fimt ex aduerfitim reßtondentia I ^tnditiac ne iucunditatideeßit exrerumamp;Iseoruincognitionevtilitas,GregoriusXIII.Potttif Max.
tiott fiia
-ocr page 546-510 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ANTON. CICARFLLA DE VITA
Kon quam Roangrt'tr rotn fici,tm»nimcdiMt,kec artifiii« nbsp;nbsp;j},ltndBre A je iticheAUp^'
ri/ciirre- Annusqui fequebatur LXXXlI, omnixuocrit mcmorabilis eo namqiif ft,j qutttt Pontifex Gregorius Calendarium Romanum emendauit, cuius emendatio tloe^qutfjQ inftjrutaeft. VidebatPontifex primam Papxcurainamp;cogitationtraeflcdcbff modo tg vtperficiatea,quæin ConcilioTridcntiuodecrcta,amp;Sedi Apoftolicxreferuata uH' i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qyig Patres huk Sedi referuarunt Rreuiarij cxaclifiimarn infpcôlioneni amp;
nationem,hue pontifex omneHudium fuum conuertit. I rant autem duo pon mum m Breu'ario einendanda ,vnumfcilicct orationcsSe diuinx laudes,qua । ' feflis,alhfqued'cbusrccitantur: alterum varieras temporum , in qux Pakha,’' quefeftainde de; endentia folent ineiderc. I’rius hoe Pius Quintusperfecerat. fterius Grtgorio incumdebat, vt tfftüum daret. Tenriiant hoc ipfum pontificesanteConerliumTridentinum , fedtantasineo repcrerunt difficu!»^-’ nulluseorum peificercpotuerit. Summa difficulratisineo iitaerat,quódmooi ïiquiscertusinueniri non potuit,quo id fieri poflet,vt hxc emendatio Calcnoa femperduraret , Sx vt omnes ordines’ac ritus Ecclcfiaftici in debitafuainteg*'' conferuarentur. Requirebaturitaqueprimo Calendarij emendatio. Oblatosa tem eft Gregorio Papæab AntonioLa.lioIVlcdicolibellus Aloylij Lælijfraif'su iuii in quobeneficio nouiEpaâarum Cycli ab co inuenti,ad certam Aurei numof'^S'*' lam direfl;i,amp;adquamlibct annifolarismagnitudinemadamulfim accommodati Rendebatur,omnia quae in Calendario diuturnatemporum reuolut oneàdebitisl^, locisaberrauerantjfine vlla vlteriori temporum variatione poffc exaftifiimef' tui: ita vtCalendarium deincepsnullifubiacerct mutationi, Apograpbum »•' libelli pontifex ad omnes principes, amp;celcbriores in ChiiftianifmoSeholas ninOi guod communi vtilitatiferuiret,decommuni quoquç vniufcuiufqueconliliuIW returamp;approbaretur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f
Acccptoabillis refponfo.,cum intellexiflet Pontifex opus hoc abomnibusQi^ dcrari, amp;nbsp;quafi neceflariumiudicari? quibufdam Mathcmaticis amp;nbsp;AftrononiisW tanquamcxpertioresamp;inhacarte cxcellentiores ex diuerfislocis amp;nbsp;naticnibiis raaiTijeuocauit) hanccuram commendauit. llliomnem quam potuerunt inoU am diiigentiamqucin perfcrutando amp;examinando negotioadhibucrunt. f j'æV diu multumqun hacdematcriainterfccontuliffent,co!locutique effent,tanûtm finierunt, Cyclum Epattorum,de quo paulo ante diximus, omnium efie optimal'’' omnibulquc alijs merito præponcndwm. Ipfi interim nonnulla alia adcio^^^i^ quæ iudicabant ad huius emendationis perfeétionem necclTaria . Vt itaque E o Pafchatislecundum ordinemSanétorum Patrum amp;nbsp;antiquorum Pontificurn im-me Pij amp;nbsp;yiftorisprimi, præterea amp;nbsp;(ecundum pracfcriptum magni Concihj^'.^ celcbrarctur,neceflarium erat primo AEquinoótium vernalead certum amp;nbsp;c, tempus rcduci. deinde decimam quartam Lunam menfisprimi,quxiniph'm * quinoétiumincidit, aut illi proxim è fuccedit reófè conftitui : tertio amp;''Itiino quxlibet Dominica prima,qux decimam quartam Lunam fequiturconuenienti feponatur. Vtigitur AEquinoóliumvernaleadxxi. diem Martij, vbi antiquim patribus vxancilij Nicasni ftatutum eraqreduceretur,decretum eftà Gregorio,'! mcl tantum à menfe Oâobrianni mdlxxxii. decem dies auferrentur. Neautt talisfubtraiffio in poll erum fieret,conftitutum efh,vt pro more antique quart us gi’ fib^t annus lit.biCextilis,prster annos centefimos lt;^ui nue vfque omnes biflextilcsit
-ocr page 547-rc: Primàm tarnen centefimum qui eratannusM D C. voluerunt efTe bifTextilem: poft illüintres prioresabfque biffexto eflet,quartusdenuocentcfimus biflextum ha-beret. Exempli gratia,millefimus fcptingentebmusoólingcntefimus amp;nbsp;nongente-firnusbiffexcilesnon erunt, bis vero milleiiinus Biflextum rurlushabebit:amp;flc dein-ceps. Hoe inodo curfus folaris femper habebitur ratio:vt (ï nimium prouehatur,per-petuo ad locum debitum reducatur. Alijs ctiam duabus difficultaribus de quibus lupradiximuSjConueiiientia conftitutafunt remédia.Atque hoe modaCalendariurn
Gregorio iotegritati iu3E reftitutum, amp;nbsp;pauló poll per Bullam A poftolicam, cuius initium:/»rrr^r4Hi(?;»jlt;« Paflor^lùoffictjnoßri curas,eapaßrema non eß,amp;c. hæc reftitutio pro-inu!gata efl.Quia vero publicatio hæc in omnibus locis, amp;nbsp;in remotiflimis prouincijs-'fto anno fieri non potuit, amp;nbsp;proinde nec annus ille emendari,amp;inuentçlùnt aliquot Xegulæ,fecundum quas eafequenti anno M. D. L XXX III. amp;nbsp;dem ceps in lût ui potuit.
Eodem illoanno lxx'xii i. duo mala exortafunt,quæ pontifieem nonparum perturbarunt: quorum vnum cratmaximaannonæcaritas, quæper id tempus Ro-niamaffligebat. Huius difficultatisauthoreserant ipfi pontificis inini.ftri,qui mag-nam frumenti copiam ex Vrbc in remotiora loca exportauerant. Qiiarc cùm in Vr-beparumfrumentieflet reliótum,neccxa!i)s locis in Vrbem propter continuas plu-uias,aéi ifquc intemperiem poflet im portari,magna Rome fuit penuria;creuitque in-diesannonæræuit'aadeo vtquinquepanis vnciætrf.'»i'(;£)fmonetæ fpecies eft) vendé-rentunquarehondnes pauperiores, qui parum obfonij comedunt , fed nudofcrè pine nutriuntur.fjpe vm vice oCto baioccos in pane confumerent. Durauit hoc ineen dium duoscirciter menles integros.
Aliud malum,quod pontifieem agebat,rarusScmiferabilïs cafuserat,d'iffidium’ fcilicct inter fatelhtes 8c quofdam Romanos Nobiles exortum;. E'quo tanta ('vtfta'’''*’”'*^'«* loquar)8ctam prolixa natacfttragœdia, vt vltimusilliusaftus biennio poft primum annuiupontificatasSixti V. tandem fucritrecitatus 8c completus.-tam eruenta fuit öc lethaliSjVt plusquèm quadraginta homines ca durante fiicrint interfe.fti, inter quos nonnullifuere Domini,8cnngni nominis viri. Neque agendas huic Tragœdiæ v- iattlu.nsi, numtheatrum fufficiebat,lcdd'iorequircbantur,quorum vnum Roma fuit, vbiin-ccpit;altcrum Patauium,vbi delïjt.Erat autêm huiufmodi.
Vicclirnu fexto Aprili» anno M. D. LKXXIII. Eræfedus fatellitum , quem S^ir^ello vocant, cùm aliquot fuis fatellitibusad forum feu plateam Senenfem profe-öus eft,vtbanditum , vel exulem ibiin ædibus Vrllnorum laritantcm, 8c per explo-ntorem delatumcomprchenderet : Comprehenfum cum abduccrent.occurrit illis inviaRaimondus Vrfinus,Sylla S.iuellus,amp; Oótauius Rufticius,cum alijs duobus ällcclisequisinfidentesomnes,qui fe obleiftandi gratia fpaciatum cxicrant. Habe-bant in comitatu fuo , vt iftis hominibus in vfu eft , aliquos lamulos 8ï circum-pede-.
Hic Vrfinus præfciftum alloquitur, iubet vt captiuum dimittat: dicens, eum in locàiminùnifeuafylocaptum efle. Prsfeótus fe dimiflurum negat. Hincinter il-losorta eft cor1tcntio,tnqua Rufticiushumerum Prxfeóli virgavelbaculo percuC-fif: qui excandeftcns, 8c ira percitus,ad fateftites conu’erfus,præcepit eis,armaex-pc'dirent, Semanusin j.ercutientem inijecrertt.
llli non fegniores ad obedientiam , quàm Prxfeftus ad imperandum prac-lt;tps , cceperunt ftlopis fuis^ninari ; nec deerant bipennes 8c gladij gt;nbsp;quibus
illos
-ocr page 548-5n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ANTON. CICARELLA DE VITA
illosferiebant.Tandem Vrfinus,Saucllusamp; Rufticiusa quibufdam/clopctîrijs^^ liter vulnerantur. Rurticiusconfeftimexpirauit,abequo proprio in rabiem abaw excuffusamp;conculcatus:re!iquiduo toto adhuc biduo fuperuixerunt. Tam inrau horum Dominorummors totiRomanævrbi difplicuit, amp;nbsp;quidem maxime hisd in Vrlînorum erant clientela,atquc ab ijs dependebant. Hi (vt vulgo dicebaturJ I“’’ DominisgratificarivolenteSjduabusfequentibus nodibus per omnes Vrbis pW“^ A vias Gcarios,graffatorefque miferunt,quifatellites quotquot inueniret trucidarent-Qn^atuor inifto furoreconfofliobierunt. Horrendum certèfpeclaculum erat, aJniiratione digna, viderein vrbe Romana hominesarmatos hue atque illuc dift“f rere,fatellitebquxrere,inuentoscum omnicrudelitateoccidcre.Pontifex pruderit confidcrans,populo,dum in furore eft,paululum indulgendum effe, donee ira noO' nihil.dcferbuit,amp;animi impetusrefedit(quienim inipfo furore incendiura vclttc’^'
Main ex
mitlo dif-
nonnihilfopitaeffet,adhibitum fuit conueniens remedium, ne rcpuIlularet,3UtrS' crudcfceretjPaucisenimdiebus fubaliorumcriminum prætextu nonnullos ex pr*' cipuis huiustragœdiæauthoribusèmedio fuftulit.Prxfeftusfatellirum poft faein“^ in iftosDominos perpetratum,fugit: fed fuga illiusconleftim cognita,ex itineref^'f* âus,comprchenfusamp;Romam perduélus,paulö poft capitetruncatujeft, Exhoeæ^' ; lo aliud exortum eft: magnafcilicetamp;capitalis ft multas inter VinccntiumVitelto®’ jeniiiMtg. Yicjriuna Dominilacobi Boncompagnij GcneralisS. Ecclefiae,SeLudoicuniVr“' num,Raimundieiusquiafatellitibusocciftiserat fratrem.Creuit hoc odium in n“’” ras,donee tandem Vitellius paucis port menGbusà Monte Magnanapoli fub verlpf' remdomum rediens,amp;in cifiofedens,vrfinoamp; nonnullis eiusfoeijs aliquot ftlopO' rum iélibusfuitinterfeélus. Obfcclushóc Vrfinusin exilium eijcitur,folumquevef tens aliquamdiu,tandemPatauium venit,ibiquehabitationislocum fibidelegit.Cct' rum CÛ ex quadam malignaoccafionc Viftoriam Accorombonam, vxorem D. Iordani,ciufquefratrem occidiprocuraffctjAulaterritorij Veneti iure contra ill»'? agcre volens,domum illius cinxit,vt comprehenderet. At ille domum municns,amp;l”^ pro viribus défendons,deliétumdeliélo addidit, caufamquefuam fecit deteriorctn. Sed parte domus deieótaamp;occupatajpfe Vrlinus amp;nbsp;omnes complices viui comp''^' henlS/iuxta grauitatehi delidli quidam extreme fupplicioaffcdli, quidam ad triremes damnati,alij incaptiuitate longiori detentie macerati funt.
Ptniifex nbsp;nbsp;nbsp;Gregorius cùmvtprætcritistempcrtatibusaffliôtam nimis Vrbem paululum
d7tiale^*’' fo^ftlnret,turri etiam^quia nonnulIadeEcclefia benemcritierant, honoribufqucdig' eminentioribus,duodecimo Decern bris in vna promotione x i x. Card inalcs
uitjdigniffimos quofque è varijs locis amp;nbsp;nationibus euocans. Fcrunt Gregorium ha^ promotione plurimumlætatum.quiaob illam gratulationesSc prudetium ViroruH' cominendafionesadeum veniebant. Eodem quoqueanno Pontifexnon leuiterg»' callegium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yijej,jjfj^ijj.jj.gmcolIegiiRomani3d optimum finem perduâam.Collegiui”
hocfuisfumptibustn vfum Patrum Socictatisleiuerexerat, incrediDUiiuo,quoci' înReligionem,Zelomotus:vtquefcientiæamp; artes in eo doccrerltur, viros doOT mos in illud tranrtulit Significat hæcomnia in{criptio,qux ante Collegium in forniy principalioriexaratalegitur,in huncmodum:Grc^.XZI J. P. M. Reli^ieniactonif4riP M. D. LXXXIII, PatresSocietatisytaliquamgratitudinisfignificationemPonP ci pro tantisbenefieijsexhiberont, in primario CoIlegijatrio,on:niaGollcgiaab“ Pontifice Gicgoriodiuerlis in orbis Chriftianipartibusfundata,eximiaartedepi’j fccerunt.Interalia quoque hocfuum cum hac inlcxiptione; Gre^oriiuX IIL
-ocr page 549-fun^atoriföiietai lefu amplißmis'ab eoprMleßiJs nitnità, ér in^entiiu! auSa beneße^i^ Viiiuerfa in hec totius ord nis fetninarioparentis opt.rnemortam , fui^grsiu anminwhnnienitini P.
Idçm Patres ad corróborandamamp;ampliandam (vt par eft)'Romanxfedisad-obe-dientiam, amp;yt Pontifici Gregorio, eni plurima debebant gratificarentur, per fuos j^pj^ir^ egcrunt,'vt quidam Reges amp;nbsp;Principes lapaniæ (in Tula eft vt mathematici voiuntiHi- (M.2u(io/gt;5 lpàniæpenèoppofita,it3vtHifpanilaponibus, amp;lapones Hifpanis propemcduin lint Antipodes,lantæque magnitudinislnfulam hancalTerunt, vt tres Italiasfupera-ri vidéatur ƒ Legatos fuos ad Pontificem miferint. Hucpietasamp;affedusoptimusep-giRom. Pontificem permouit Regem Bungerum , Protalium Regem Arimxum,iSc Bartholomcum Ômurcç principem. Hi coliatiscorifilijsdeercuerunt,quatuor ex fuiieum Patre Alexandro Valignano vifitatoreSocietatisIcfu, quiiftis in ores vifita-tat,’amp; nunc réditumin Luropam parabat, ablcgare. Fuerunt autem qui mitteban' turDominusManciusFiungæRegis Nepos, .qui nomineRegis Bungorum profice-lecbatur:,aIter eratD. Michael Cinguiua Arimæi Regis amp;nbsp;Omurx Principis Icgatus, quorumvhiüseratnepos,alteriusveróconfobrinus. Duóbushisaliosduos.cxprx-cipuanobilitate adïunxerunt;quorum hicDominusItilianusNarauira, illcDom. K'lartinusFaradiccbatur.-omnesiuuenesvigintrduörüm’circiterannorum.Quipit-ratis omnibus ad iter nccclfarijs ,20. die Februarij anno Dominiere Incarnationis M D LXX il I. è pqrtu'Nangafchxenauigarunt,poft longam j difficileraque nauigationem tandem Romam venerunt, eùmab co tempore, quo'primum in tir-ropam era'ntappu.Ifi,'femper à Regibus, Princ,ipibusamp; populo furnnBa.gt;cum'lætiti3, appl.aufu,Cplcndidifhmoque appafhtu fuerant exceptù Romanr'ihgreffi funt zz, Nlattij,anno M. ,D. LX^XX V. ter.tioanno menfe Vhóamp; duobus d-'iebtis, poftquam eJaponia deccllerant-jiterquc viginti millium'milliarium,vt ipfi aiurir, dient emen-ii. Lftautem iter.hoc ordeo prolixum , quia varia promontoria fun't'drciiimnaui-ganda„curfus obliqi.iandus, vt ventoriim oportunitatcm captent.àliafcjue importur nitates nccefttrio dcuitent. jFtiêr.e raponenfe'shiRomxexcepticum fuinma Ixtitws ,amp; in Domo proteftionis Soctetatisleluäiucrß'ti funt. Poftridie Pontifex publRum conuentumCardinalium indixityConfiftoriumque habuit',iin qüo'legati eum inefi-fabili apparatu excepti atque omnibus Dominis amp;nbsp;Rri'nci'pibusaülx fitmmis ho- ■*quot;* noribusaffedlifunt. Quidquid illisneccflarium erat, id abundè fuppe'ditabat Ponti-fcx.quipauló poftcorum aduenfum lo. A prilts mortuuseft ; portqUam LXXXllI. 1 annos 8e menfes circiter tres vixcrat, amp;nbsp;Pemtificatpm X 11 L'an nis, menfe vno amp;nbsp;tribus diebus ablatis ad miniftraueraf, quo tem porc diuerfis viribus triginta rres .Cardinales .cêanuit. .Inter quos nonnulli Principes'^ etiam 'Regio nati-fanguinè fpe--ftantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;••/-'o
Morsmorburqucilllusfuirhuiurmodi DreDominiró, qui fentimuserat Aniu--r.„ _ Jis,Sacrumin.lecreto fublacdlocclcbrauerat: deinde'SeSacro (olcnnijn lacello Six ^ualitas li V. interfuit.DieLunæ, qui proximè fet^ucbâtur, cratq; 'CöaóusC onfiftorrum ha- »wfci. buit,iufiitque etiam proinfequenti die fignaturam publïcari. At fubvdperem aftius dici Lunx animaduertit D. LudouicusBlanchettus, qui Pohtifici crat h cub culo, eum debilem effc; vultum eius effe mutatum, corpu'que male dd'pofitum Quam ob «aufam fignatuiij publicationem iuffit reüocari Q__rd Grcgoriodifp1icuir:quia négocia quxdam pofti idié e.xpedire decreuerat amp;n.éliufculc valens, fe niininic indi-
Mereur ij,c,ui trat nep fis A pf ü. fö mane prat er moremtardi-tispaulófurqexittveftitus alïquen'd uinêi'bftulofucïdcan-byi1auir,de:ndeafianti. bus Cardinale S. Sjxti,amp; D.latcbó EonccmpagniQ, fn'ot«*fu6praniusdt. quot;'Qj’ód
-ocr page 550-JÎ4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ANTON. CICARÈLLA DE VlTA' .
cam ilUvldiflent, neealiquid mali laterefufpicarentur, abienint. Poft illorn'’’ turn duabus circitcr ante meridiem horis venerunt Medici -, qui cum arteriam jjiffent, camquQ valde tardam amp;nbsp;debilem eflecognouiflent, iudicaruntPonti morti vicinum. Intereaccepitilli gula præcludi; ira vt difftculter lot]“* P° quarc Medici anguinam-elle, qualaborabatjCenfebanr. Pontifexhuiüsftii.inq eratpericuliadmonitus,cumabeo,qui admonuerat,q,ua:fiui{rer,quam(ftu’lt;ft’'^ Mcrepoffct? Kefponfum tulit. Medicos duarura horarum fpatium promitt^f® polTe. Cscpit itaque Pontifex fe fignare, ad Deum-conuerfuseifecommendarCi quantum pra infirmitate potuit ieruentiflimas'orationes coram illo eftunut ' Ôüia verb tantum temporis non fuperefle videbatur, vtSacraSynaxisadeuni ferripollet, extrcma-vnfiioneprocuratus, paulópóftobijt Vacauitque fedes quatuordecim. Ipfe autem in Sanéto Petro ,]in Sacello. a feiplb ædincatolepii'' eft, in monumentoafuisconfanguinciseipöfteaconftruödamp;ornaW.
Carparit 'Erat Pontifex hic dum viueretaptima,faniflïmaquc corporis difpofitione.'qM”’ iijiojitn. quiain ciboparcusamp;in potufqbriuscr'at, vfqucad mortem faluam Stirifegrimco'’* feruauiL Dicunteumdn fencótutcbibercconfucuiflcex pocuIóa'urco,quiaA'™''' iudicabant koeeius incolumitatiprofuturum. Sed amp;fluxusquidam,quocertisan-nitemporibuslaborabat, eumfanioremconferuabat,locoqüepurgationiser’1' tcrim aliquaJem-fentiebat refpirandi difficultatcm, cui maló, vt ipfc'dicefccolllue' uitjacrapertusamp;purusplurimumopitulabatur. Hanc ob caufam frequcntareiO' let villam Frgt;»yr4ti,quæ à LatinisTufculana dicitür.ibique in loco,cui nomen Mûquot;' dragonius aliquamdiu commorari. Voluptas illi erat equirarc per Vrbem
X agros fuburbanos : in afcendendo equum tam agilis erat, vt nulliüs ope indigcret' lquot; incefftr ftrenuus erat amp;nbsp;grauis, afpeâu placidus amp;nbsp;Maieftate plenus. Animonuigt;' fùctusamp;benignus :in eleemofyniserogandiseratliberaliflïrnus, adeö vt ijsdandif etia.m obleólaretur, Prætcrealargüseratin concedendisindulgentijs, amp;priuilc^i*' tisAltaribusfaciendisj Inlegibuscximièdoótus,ftudijsadeoairuetus,amp;cunivolii' ptatededitus, vt etiaminextrema fuafeneduteftudia non intermiferit. In puW'' cisliteriyamp;fignsturis promptèrefpondebat-, occurentia dubia prudenter foluebatr omnibufqirc fatisfaciebat.
tMditäftl Pontificatum habuifletlaïtiorem amp;tranquiniorcm’, nifi àBartditisgrauiflîmcâf' nfotentu fuiftet :qui irt territorijsEcclefiaetotjtam potentes,amp;tara ad nocendüproH’' pj.| grant, vt nee in pagis, nee in vrbibus, amp;nbsp;quod vehementer admirandum ert, in ipfa vrbcRomana.aliquis ab corumtyrànnidc liber cITct,cuius non amp;nbsp;vita næ periclitarentur. Dici non poteft quot homines occidcrunt',quot amp;nbsp;quslocanotf diripuerint. Neqüe e-xiguo ^empöre, fed multisannisdurauit tarn beftialis minabilisinfolcntia. Gregorius quidem omni quapotuit diligentia huic malolï' peoccurreretentauitjfæpearmatascopiayin iilosirnrnifit; at'rtunquam potuithonu' nesiftos fceleratos,imorapaciffimasSicrudellftîmasferasfundîtùsextirpate: forti quia Deus huius tam lethalis mali remedium cxcelfo animo , amp;nbsp;admirabili Sixtii' prudentiæ refcruare voluit : is enim paucis menfibus optimis medijs id ohtincre po* 'tuit.vt cum fumma omnium vtilitatejamp;immortaÜ nominis fui gloria diabolicosilW* homines ita eradicauit, vt iam noéte dieq; homines in pagis amp;nbsp;oppidis fecurifl'imèv'' acre, amp;nbsp;fortuna« fiias tueri poflïnt.
Sed reuertamurad Gregorium , qüi i Romanis plurimasob caufasfuit adr*quot;’ ( tus, non tantum in vira, fcd^ poft mortem adco vt volontés certa huius fu i amo”* ruim. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hl 1’0 æ
-ocr page 551-gt;DHT. tïREÖORn
Poniifitem prxbete indicia, viuènti adhufcfta^üarST^rmdream ïn ca^ïtcdio fuetunt ; cui pdftilliusobitumpræfentem infcriptionemaddidçrunt. '
GREGORI VS XHI. PONT. MAX s
•' Li
OB farina vtiligal fublatum , Vrbenittmplis i^.tperibsis m^^nificentifimis exlt;gt;rnittaM TJ.S^ eéiin^enttetfm^ulartbmeficentiatne^enoidifirtbutum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' '
Obftminaria Exttrarut»natiinuminVrbe, actetopanè terrarum orbe reli^ienis propaganda (Mfainßituta: obpaternaminemnei.geMtescarttatefu,quaex vltimtsnouiorbis InfitUs laponiorum iegttm legatos trientiq nauigatione ad obediontiam ftdt Apoßolita exhibendam primumvenientet Rolkam pro Pttttißcia dignitateaccepit.
S. P. Q. K.
' :n
AtuscftSixtus C^intusanno ab incarnatiofleDomini m. D.xt i. ipfo Dius ftiitiaitat Mercurijincidlt;bat. Patriailliusfutrunt^'’'”'' ** hoc cft antra (nie caucrnaecaflriMontisalti, inMarchionatu
conitano. Parentes eius conditionis crant infimæ, in paupertate nati, adeo vtipfedegeneris, ftatusquclùi humilitatc, tenuitateque verba facietis, dicere Ib-leat; fedomonatumilluftri. Domus enim in qua genitus erat; cùm laccro teâo magna parte efTet difçooperta, àfole maxime Mluftrabatur. Nomen Felicis initio^“’”’ illià parentibus înditum eft , à qüibus pro illorum facilitate vfque ad duodcci-mum jEtatisfuæ annum honeftèeducatus,dicMcrcuri) Afeuli, quæ ciuitas nondon-gè,abeiusdiftatpalria,Sandi Francifei habitum fufeepit, alboqucMonachorum, qui Coniientuales dicuntur, inferiptus eft. Quo in inftituto nomen mutare no-'^***' luit ; vnde amp;nbsp;Frater Félix à fuis appcllabatur : quod nonacn magnum profedo magnæfælicitatis,quæilli in vitahacclfetobuentuTa, fuit pTæfagium. in hoc mo-nafterio indefelToadolefcens (hidiolittcrisincubuit, magnofquc iecit in illis.pro-greflus. Cumque iam diu Afeuli, Emporiæ , fuie Firmij, Maceratæ , Kacaiiati, Ofrai, fiue Auximi, Giefi, forteÉxiui, Anconxamp; Vrbini ftuduiffet,tandemfa-ftus Baccalaureus , ætatis fux anno xxvii. ab inftaurâta verô falutc noftra M. D, XLviii in Conuentu Firmano Dodoratùs titulo amp;nbsp;honore infignitur.frtD». Confeftim in comitatu multorum prxllantiflimorum patrum ad generale Capi- 3*r-tulum, quod illo anno Afceß, cclcbrabatur profeiâus, præfcnte Rodulpho Pio, Cardinale DtCarpi, co tempore rotins ordinis Francifeani proteétorc, public« di-fputauit, magnumquefuxîubtilitatis, dodrinæamp;memoriœ tenacifTîinx fpecimea txhibuit. indicendoexpeditum Scfacundum, in difputando acutum fefeoftendit; itavt M. Antonio Calabro .fingularisdodrinx Vire, qui tune Pcrufixprimariuna PhilofophiæProfefloremagebatjin nullo cedere viderctur. His ingenij fui doti-busid effecit, vt gratiam prxdidi Cardinabslibi demcrcrctur atque in amicitiam SigifiTiundi Botij, qui Cardinal! eratàfecretisfcfeinfinuarct ; quiduoprimifuere promotores Montalti(fic enim pleriquc ilium appeîabant )eiu(que dignitatis amp;nbsp;honoris eximij mox fubfequentis principia.
Kk a.
Ann©
• ANTON. CICARELtÄ DE VITA'
Anno deinde M-. D. L. Keg^psjcorri^çntûs jVlacêratenfis conftituitur :fcd cùm® refragarctur. M'niiter Mirchionafus, nuilo rnodo ad huius munerisadminiftritW' nuimtkMpQç^jf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qyjrç in vrbetnSçneofcinajjlegatuseft, vtibiSc llt;egentisamp;ilj‘
uini verbiconcionatorîsofficiofungpretur; Faftum id e(t anno poftnatumCh«' ftumAI. D. Ll.Scqiientianno Camerinumabijc, vt ibidem quoquepopuloconcW' naretur : amp;:.tandem.c^x mandatoGàrdirtalts Proceéloris Romam.venit, ibiqiiefn»' clebaSS. Apoftolorum in munerepr-rdîcaridifére exercuit i vbi maximocura po?“' lîâ'pplaufüauditus eft. Dum hic conciorrarecur, incidit cafus vaidè infolensinecni'' cafM in. nùs miràiidus. Cùm cnim quodam die ante meridiem doétèatque Catholicède'”^' freq^aiu terialanchæprxdertinationis fermonem inftituiHct, adfuit homo quidamIccleriW-’ qui (îngu la capita, feu argumenta à Fratre Felice propafica, acque diligenter diku“’’ ex ore illius calamc cxcerpiiç, atquead finem cuiufcunquc adiecit, Mentiris.Oblig-natum deinde feriptafn nocidem homoimpudentiflimusftib ipfanoftecuidanie* familia Montaltitradidit.. Gùmaiitem ad.m-anus illius perueniffet, ftatiæ lcgit,b' élumque obftupe faétusabfque vlia moraiPri^i thanfmiflt“ Ille deindsCard nui exhibuit.Carpeniî,, qui extemplo iftud ad commiftarium facri ofFicij; quo munere ' tuhcMichael Gftifilerius, pofteaPiusQmntusfungeb.atur, milit, vt .Montalftnihac d.ereconuehiret, amp;nbsp;crimoocolloqueretur. Quo in cylloquió it? fefe gcfÏiqvtcotn' ' miflârio per omnia iatisfccerit, amp;nbsp;ab eo temporc muît.ùmab iMb.amp; diligcreturamp;co-Icretur ; quæ beneuolentià paulâtim adeocreuit, vt cùm idem Ghifileriiis poilu b ätus eflet Pontifex, Montalrum Cardinalem creauerit..
Airnt,. Anno deinde M;P.LII I. pcr.u(iæcccle(îaftesmifruscft , eodcmqueannoiuquot;quot;’ ■ Neapolim proficifei', vt munits RegentisS. Laurentij obirct .- vbi fequenti annoton’ Quadfageiîmali curfu populum delacro pulpitocum laudedbcuit. Enter aliaslai* cortcionesdiias habuit, quas excufas/amp; in lucem prolatas Antonio amp;nbsp;Chriftophoif quot;i”''*- Simoncellijsdedicauit. Reucrfits paulopoft Komam, cùm inter ipfumamp;confntr« ’ -fuos Religiofos fvt fere fit; fimultas qiiædam effet exorta, honeftam quandaracapti' bat occafionem',. vt extra fepta monafterij poffet habitare; At Proteflorhuitc'“’ votonon-coafenfit. Quatedum in conuentuSamftorum ApoftolbrumK'onir^' gitj profeffor Theologtædatiiseft Cardinali Columns, qui tunc Abbascrat: Pt®' 'quot;quot;iv tisitaque in sedibuS'AbbatisformalitatesScoti explicauit. Eodem tempore accdj vt nouus Minifter in Marchionatu Anconitano eligeretiir. Proteâor inftitit ap”' Generalem,vtihaedignitateMbntalturn condecoraret:fed Generalis id eotempor' recufauit,dicens; alios elTe.Seniores illi praeferendos.'
AnnoMi D. LV. Gequamfecontulit.vt verbum.iftic Dei dilTemiharet'; fed?!“' Jo poft eodein,anno , ei.uldemque proteéloris opera Regens amp;nbsp;Inquifitor Venet«’ ablégatun quae resilli per bellam obtulit occafionem maioris fa mi I iaritacis c urn Cat dinale A'lcxftodrino ; cui tunefa/ftus eft quafi dó medicus,. Dum Venetijs hæ ret,u riasexpertuseft moleftiaSjtum’.obgraflentem ibidem hoc anno peftem , tumetiai” propterdiuerfasamp;Fratrum fuorum amp;nbsp;alibrum perfecutiones : guaproptertandcit Romam redijt, Pàulo-Quartoè viuisfub!ato.,.amp;.iamlede vacante, cùm iam pao'’ anteCommifrariusinCapituloeftet defignatus, vbi cumTrouinciæ S. Antonij uus-crcaretur Prouincialis, eLeétuseft Magift’er Cornelius-Diuus Venetus: ipfe Montaltus vt Prouincialis.Anconitapusrenunciaretur, mufti, operamfuarn om jmpendébant, fed res fælici optatoqueexitucaruitiqpantumuis Garpenlisipfe t* illius eledionemipromouerct..
Non
-ocr page 553-;îgt; o N T. s r X T I V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ri
Non niükos poft dies cxUecretofanftiofficij, amp;nbsp;potiftïmum'Opcra Cardinalis Alexandrjni,denuoVefletiasIçgatur,tumquiafefeoptimç hic.géfleratjtum etiam, vtcautiores fièrent eius per fcçutores. ‘ Sed dum Venetias rediflet, pcrfecutionesrc-•cruducruntjodiumque in ilium mains, quàm antea cxarfit. Qiiarc nulla interpo-fitamoraRomam fcriptacftde illiusnimiaaufteritateaccufatio; fingebantq;parum »bfiiific,quin ilia quodam die magnas turbas in vrbe dcdirfct. Huius rei certior fa-ôusMontaltuSjfolicitèper amicosegit, vt Komam reuocaretur.Sed Cardinalis Pro-tcftor eurri confólatus eft. Graflante adhuc Venetijs mortali peftis lue.anno .m n l x, Romamredijt, amp;ftatimàCardinalibusfanâiüfficij confultor collcgij lnqùifitio-quot;iscreatusamp;adniiflus eft. Sed quia monafterium expenfasfacereconftantcr reçu fa-
Inquifitionis congrcgatio certos illi rcdditus decreuit, amp;nbsp;Magiftcr'Cafparus frilpus Neapolitanus,tunc Ordinis Procurator, illiamp; mulum donauit, amp;nbsp;bonam fecuniæfummam numerauir,quibus habitacula fibi in monafterio (licet inuitis Fra ’dbus) afllgnata, reftauraret, atqueinftruerct.
Anno poft m d l x i.'faftus eft: Procurator Ordinis, quo anno mortuus eft Generalis. Cumqueisnon contemncndam pecunixfummam, pretiofamque'fupclleéti-quot; lem poft fereliquiftet,quæ ex conftitutionibus Ordinis ad Vicariumgeneralcm de-üoluuntur,Montaltusapud Protefloréid cgit, vtpecunixamp; opesiftæinvfum Ordinis cxpenderentur. Qna propter paulôpôft mi^jc funtad Monafterium SS. Apo-ftoloruin,amp;illarum bencficio exftruétiExdes n:agnificæ,quibusaducniens Genera-lisexdperetur. Adytum quoque templi,quod Sacriftian votant,'reparatam. Qnod rdiquumerat alijspijs donarijs additum ni dcaurandisorg,mis infumptum eft.Hanc •^bcaufam Auofta, qui tune temporis Vicarius erat, implaeabiliinMontaltum odio lt;œpit exardefeere, adeo, vtcùm conuocatuin effet generale Capitulum Florentiam, 3d Quodamp; Montaltus profçdluserat, Auofta,qui erat Præfes Apoftolicus, nulle modo .Montaltum ad munia Procuratoris', quotunc lllc officiofungebatur, admittere 'oluerit. IndignatusitaqueMontaltus. non expediatocapitulifine, Komam reuer-fceftjamp;priuatoOapitulo officij intcrfuit.Adijt initioCardinalem Alexandrinum, carpenfisenim iam inter viuos effe dcficrat, eique totam rei feriemnarrauit A lexan* drinusdeindeproeurauit, vtMontaltus nominefandtiOfficü iriHifpanias legarc-tur, vt Card inali Boncompagnio (qui poftea Pontifex faétus, Gregorij fibi nomen fumpfit)legato in caufa A rchiepifcopi Toletuni Hifpaniam petenti, indiuiduus effet fo£ius,amp; in rebus'IheologicisConfiliarius. Dunibic agit moritur Pius quartus, Si. tlcfluscft PiusV,Occidit amp;nbsp;AuoftaFrancifcanorum generalis.QiiàreMagifterTho nias Varafeas,qui Procurator erat Ordinis, fupplicauit Pontifici, vtfe Vicarium Ge-itralcin conftitueret: dicens; vfitatu m effe.vt qui Procurator erat,ad häc dignitatem ^ueberctur a fed Si huius conftitutionis approbationem Pij Quartiallegauit,cuius di-P'omahacderc oftendit. Kefpondit Ponfex, Verumquidem effe, quod ad hunc ^tadum Procurator Ordinisfolet a{rumi,ideoq; fe ad ilium promouere veile Mon-filtum: cum enim in Capitule Florentino procuratorio munerc non legitime, aut raltt toti-fanonicèpriuatum effe. Itifiititaque Pontifexexpediri bullam,in quaMontaltum quot;'«irJinif vicarium generalem conftituit, quam amp;nbsp;illi milit. Accepitautem Montaltus earn 'nprouinciaPedcmontana,in oppido Afti, cum iam ex Hifpanijs rcuerteretur.Pau-bpöftabeodem Pontificccreatur tpifcopus S. Agatae : mox Cardinalis, deinde p», pifcopusFirmamus; ÔÇ tandem annoà partu Virgineo mdlxxxv. Pontifex re-cariii««-*3nciatur, tius eleftio hoc ordine proceffit.
K k j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vndc*
-ocr page 554-ANTON. C ICA RE LL A Vir/C .
iHienitJo Vndecimo Aprilis, anno Domini m.d. lxxxv. ipfodiePafchatis,feuDoiftini' çaerefumélionis, trigintanouemCardiriaks (ncqueenim per iftos dies plurcsin ' V-rbe fueruntjin conclaue funtingrcllî. Acceflerepaulôpóft tresalij, AuftHiCUS. ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;]Vladrutius,amp;Vcrcellenfisjita vt iam quadragintaduoGmiil numerarentur. Inin-
g-reflu Auftriaciduæ motæ funt diificultates: prima crat, quia Auftriacuseaipfiho' ra,quaCardinalesinSacelIototiintentierantiftiu$ matutini temporis fcrùtinioin-greflum parabat. Cardinalesitaqueprecabintur Auftriacum,ingreftum Lnim vfqu® in pomeridianura tempus differret, quiaenim bulfæ variæ neceffariô IeædtbebJi’H futurum crat J vteo ingrediente ferutinium cum magno fut» incommodoprotrih'' rctur. At illeftrutinium hoenon deberefuum ingreffun. impedireproteftatusd'' Qu^arequiantcajOcingrederctur prohibuerant decrcuerunqillicflegratificanduffl' Atque hoc mcxlo prima difficultas fubiataeft. Sedeonfeftim exorta eftalterjjCâf-dinalis enim Gamberadicebatconfiderandum effe, an'Auftriacus, ciunfitCarJin’' lis Diaconus, iuxta præfcriptu m Bullæ Pij Qüarti effet ordinatus : caütum eniw ha* Bulla eft, nequis non ordinatus fuffragium Ferat, aüt Conclaüe ingrediatur.Fuitha^^ difficultasàGambera propoGta, vtobuiaretiir incommodis,quænafcipoterâtpol'’ eleélionem ab ijs, quicreationeni noui Pontifiais non effe validam foTtaffecaularen-Uir» Adhancdifficultatemrefpondit CardinalisS Crucis; Noneffenece[rariunii''f Cardinales initiation is fuæfideni exhibeant; fcdfufficere, vt quis in Cardiw'^ Diaconnm canonizatus (vtilli vocant) iamantea fit. Refponfum hoc,licctperlt“'' amp;ile,fcrupuluintarnen omnem fuftulit, fecitqueCardinali Auftriacoliberam^* dendi poteftatem : quietiam litteras, quasà Gregorioimpetraueratjoftenditj'* quibus illi faâa crat difpenfatio, S:'decîàrabarur, licet non ordinatusDiaconusdij nusquieonclaue ingrederetur, haberetque votùm tàm aftiuum, quam padiu“'’^ vti alij omnes Cardinales. I.eôia hac difpenfatlone cum fummogaudioinficri' Collegium admiffus,amp; in Sacellum deduétus eft : VbiàMigiftro ceremoniarunibquot;^ læ tics Icgcbantur ; dux de rebus Ecclefiafticis non alicnandis, amp;nbsp;tertiaco” Simoniacos. Sed ad propofitum reuertamur, amp;nbsp;telæ noftræ filuro
. l ife
Etant in conclaui (vtdiximus) Cardinalesquadragirrtaduo, ijqueiiifexo^. diuifi: quarumvnipræèratCardinalisFarhefius; alteriEftius; tertixAlexan nus; quartæMedicæus, quintæ Altempius ; fextæ, quæ amp;nbsp;omnibus alijs trat I ‘l*'®'’dor, CardinalisS.Sixti,GregorijPapæriepos præfidebat. Etant auteni? . i tuorclecim , quivulgoPontificatudignicenfcbanturj Farnefiusamp;Sauellius® 1 Paulo Tertio promoti; Serletus, Sandus Georgius, PalcottuSjSandæCruci«* l musàPioQi^artœCardinales creati. Montaltus, Cefius, Albanus,amp;Sanâï!gt;lt;: rinæ à Pio Quinto, amp;nbsp;inter hos, qui à Gregorio ad Cardinalitiurndignitatcmt cuedi, vt laTerre, Sandorum quatuor coronatörum , Mondouius amp;nbsp;Caibg” Ipfo die quo in conclaüe conuenerunt, à quibufdam clam laboratumeftp't Pontife,x defigUaretur. fed non fuit hoc confilium tam arcanum, quin Cardius i diSixtiinnotumerit.
Ishancillorum machinationcm'itaimpediuit, vtqui huiusreîconfcijcraflti j., fium proponereaufi non fuerint, neque illius aliquam facere mentioncm, jurxwfB-minus pro illo laborare ; exiftimantes fe ( vtccrtèfecifl'cnt) oleum amp;nbsp;operaffl^^^ flituros: Eodem ilîo die Cardinales omnes communi confenfu iurarunt, demum ex ijifis crearctur, pbferuaturmji amp;i dcc
-ocr page 555-Twlla, qu# ad vtiVitatem ChriftianiGni, digniwtem fan€lx fe'iis, 'Si facrVC6Il*.»ij Fplendorem pertinebant. Modus ifteiurandiin certosquofdamcafus, qui cxpcdi-l Kvidentur,iamiduccntis fcxagintaanniseftobferuatus. Opçræ pretium nos -»LæLÜ'a fturosexiftimo, fi præcipuaquædameorum qu«inhocconclauiiurabanturhoclo-^|lVrlt;Wrl»tH tocommemotauero. Primo iuratum cft ab omnibus, vtquicunquc Pontificiam di-l gnitatemconfequeretur, is (quantum in feeft) procuraret, vt paxamp; tranquillitas j inter Principes, popuIofqueChriftianosfartateéia conferu^tur , atque pro viribUst fuis Chriftianos ipfoiadoppugnandos TurcasHsrcticos, Sciimaticos, omnefquet rhriûianæfidciboftesinuitef. ntfanftamfcdem ab VrbeRomana in aliam ciuita-1 tem aui Pi ouinciam, nifi vrgente ncceffitate per legem eommunem appr obata, amp;nbsp;i* ^onfiftorio pluribuS Cardinalium votis confirmata .tranfferat. Mandaret vt omnes üitus Ecclefiaftici, Ofbciales,officio fuo defunéti,in loco vbi illud exercuerunt ad-
1 Biiniftrationisfiiæreddant rationem;boccft,(vtinforoRomanoloquuntur)fyn-1 ücicuifefiftant. Praetcrea, vtinCardinalibuscrcandisvirosfpe€feridoneos,vitx
I antegriatqueptobatae,famsbonæ, honeftismoribus amp;nbsp;eruditionc non contem»l J »endiprxditos; ante omniavero obferuet decretum lulij 11.1. quondamin Confi-1 l ftorio approbatum, de non creandis duobus Card nalibusfratribusgermanis,feu.l I carnalibus, Denique ne qux bona Ecclefix, alienet, aut priuatosin vlusalioruna| i tranffetât.
i J His, aVi)fquefimiîibus rébus propofitis, amp;nbsp;de more commun! inramento confir-
-I Biatis,aliïquoquccertmoniæabantiquistemporibusconfuets,præmUTæfunt pri-1' 1 Aifquainadfuinmamrei, ipfamquceleftionem pergeretur. Die Lunæ, illucclcen-t l 'teùm dicin Sacello Paulino omnes congregati funt ; Cardinalis autem l arnefius, P l tanquarn Dccanus Sacrum célebrauit, omnesquc Cardinales ali) facra fcle Synax!
1 munierunt. Deinde Scrutinium aufpicati iunt. Cardinalis Albanus tredecim ha-
i I buit vota, nec quifquam Cardinalium fuifragijs fuitillo fuperior. Aétum deindein 1m Mh4-V I Tuultam lucem efi, de Serleto Pontificc rcnunciando fed mox coinpcrtum eft ne- »»«• (il ■gotiuinnoncareredifficultate; turn quia licet Serletusvir magnae eilet eruditionis,****' /1 minustamenidoneuseratadniiniftracioniReipub. rebufque lècularibus gerendis*.
I Turn ctiam',quia caufa élus in primoimpetuatqueingrefluinconclaui ventilataelf, in ? I ^uo (dum quifque Iludetvidcre quid Deusdc fc difpofuctit) négocia facilia reddun P l tut ardua, atque diffi cilla veto impofhbilia. Qupd fi tarnen in rebus externisadmi-y 1 niftrandisinagisfui(fetiàoneus,ita omnium in eumferebanturanimi.vtnemofcfe y i tledioniopponer.efuiffetaufus : quod 8c GregorioXl 11. contigit, qui in primo in-J I jreffuatqueimpetu fuit nominatus;, neque dlu poft ab alijsdifceptatum eft '• conceit I ptusenim, qui.erat in animis quafi omnium , tails fuit, vt omnem repulfam ex-y I duferit.
it 1 SimilequidctiamcrcdebaturinconclauldeCardinaleiicUT9rre,cuenturumfuif-
) 1 fe, fi ipCe praefens adfuifiet, tantx namque authoritatisSc opinioniSyerat apud Sa-
]! 1 «um hoc Collegium, vt nulla r.epulfieinuenuipotuilfet ratio. Sed Scquantum-y 1 uisabfenscrat, co nihilominus negotium iHtus direxerant, vtfi ante elcdti-onem
I adueniffet, exemple» Pontifex fuiffet abfque vlla mora 8c difficultate procla-quot; I matus; fed non com paruit, Qu are de alijs expit cogitate, aliufque effeâus lubfe-! tutus eft.
I Keiefta itaque caufa Serien , Cardinalis fanôi Sixti mifCus eft vt Cardina-• , Ui Caftagnei alumni fui, amp;. magnx autbotitatis, atque exiftimationis prxfulis ri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kk 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caufam
-ocr page 556-jfia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ANTON.-CICARELLzV DE VTTÄ ,
caufam pfomouerer, Ted qülai^ noàitanaper Card.inaHsfi(S'aserat, feniofum à’’, mim illam nequaquampröpendtbant. Alij iräquein co totifuerunt,vtSauellii’ i ‘ proponercnt ; qui licet vir erat mägnr opinio'iis qui in oquot;'fi;ioVicariitusPontih'
lisjamp; ciim profeótuserat congregitionis fahfti O^riclj.mngnà prudcnti-Efu^dwcf argumentai tarnen quia natura illiuserat griuiliimaiäc nirnis plena MaicftatiSjOiH' , bus tam fuperioris qtiatn inferiorisconditiohis hominibuserat terribilb.
US dignifijinus-cratquieligèretur: neque vana quorundam erat pcrfuafio, quo^j. fuifletnominatuSirem non leucm habituram euentum, fed plurimivijebantar* »anial- pcfragari, minufque fauere.quot;Square negotium illius vidcbatur difïïcillimum.ncoj' trario Cardinales Eltius, Medicæüsamp; Alexandrinas arbitracifuntcaufam MonW
. forefacillimam. Eratcnim-homodoärus, quietus, gratus omnibus, nulliobnO' xiusautbenoficio deuinftus, exigüam Habens parcntelam , proximi namque iW confanguineidiioerant ex. fororeeius neptisfilioli ,æf3tisadhuctencrx,nulliügt;âj‘' hucofficij.veldignitatiscapaccs. Praeterea diuinicultüieratamantifilmus, gionisZeiatorardèntifîîmus, natura benignus atnabilis. Huius illius bemgnita-jtis effeßus in ponlificatusfuicurfu talcs fucrunt, vt multos exhilaraucrint,mubo! quoque afflixerint. Sed amp;nbsp;negotium promouebat, quöd MontaltusTumnii*^™' per cum dexteritatc'omnium Cardinaliam ßbi gratiam erat uemeritus, eoshono-rando, laudando; eorum authoritatem amplificando, ijs omnem profperiti^quot;’ optando. Vitam vixerat quietam amp;nbsp;ab omni ftrepitu mundano remotam, invi”^^ quam iuxtaS. Mariam maiorem cum fumma humilitate, modeftaque familiaii’'-*’' lebat. Qi£Ód fialiquando incongregationemamp;confilîum aliorum defeenderetd* confulendum de rebus arduis legatus, non'erat contentiofus,neque mtiltum pujquot;*' bat, vtfua vinceret opinio:fed potius ab alijs fi resita ferret fe vinei placidépaticbi' tur- Iniuriasamp;conuitialibcnter difiimulabat, amp;æquo animo ferebaf.adeo vteuP aliquotiesin Confiftorio-àquibufdam Cardinalibus, Aßho delMarea, hoceft, AÜi’“' Anconitanusnominarctur, id fenonaudirefingeret, imo oflenderetfe idvtioîlt;'i facetequcdiétum,vt fauoremamp; gratiam accipere; Quin amp;nbsp;pollridie, cùm prïceJf‘1,' ti nofteNeposilliuseffet occifus, in frequenti Conlillorio nullam turbatianiffld'' gnificationemdédit. nequeàPontifice,autàquoquam.alio'Vindilt;fr3mhuiuslcdff’’
Qu^inimo nifi cognitum fuilfct, cum cognatos fuos omnef, maxime veto ncpæ tem hune tenerrimèdilexifl'c, crediàplcrifque pocuiffet, eum nullamhuius buiflecuram. Sed nefe redderetexofum , id patientertulit, amp;nbsp;nefauoi e:nu®‘'^^' ret, libenterfaólum diflimulauit. Si quandode Principibus,aut eoriim negotijstr^ ftandum-eifer,fempereosille défendit, amp;nbsp;excuiâuit: faluatimen- femper dig®'*' te Sanélæ fedis, eiufque iurifdidionecuius fe defenforem amp;nbsp;protedcorcmprobtC' batur. Didicerat vti hu.nanitate, non tantum in domellicos, fed amp;nbsp;in externo*' Sæpeamp; publice amp;nbsp;priuatimdicerefolebat, idqucfummocumaifeólu, femodisinl^ nitis Cardinal! Alèxandrino eife obligitum ; quod- fi mille mundorum effet Donii' nus,.fe tarnen non habiturum, quo vel minima parte d^bitum illi perfolucret, pr^ pter honores amp;nbsp;infinita. beneficia fibi à Pio Quinto , pro eius benignitate ,. ftita
His alijfque eius virtutibus non erat difficile viam illi ad Pontificatum ffern^ Sed Sc huic negotioconducebat, qubdpemo cardinalium ignoraret,eum à KsgeA* ïpaniaru.Ti, vc Cardmalemmagnis ingenij dotibus, multifq; virtutibusornatuffl^}
-ocr page 557-gt;... nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PONT. SIX TI V. .
«diliglneé minus profuit, quod nullum ambitionisin illo appaîetet riianifeftum Veftigium: fed quod femper honeftis officijs gratiamamp; fauorem Cardinalium fibi conciliaucrat. Vnum tantùm occurrebaf, quod negotium reddere pofle videretur difficile. Cardiiialem feilicet fanéli Sixti Gregorianorum Principém, ei minus faue-tCjimo nequaquam confentire vt eligeretur Montaltus pontifex; fimultasf enim inter ilium amp;nbsp;GregOrium eius auunculum olim orta f uerat, eo quod negaucrat Gregorius,abftuleratqueab illo prouilioncm'(vtvocartt) ei vt Cardinali pauperi conceH'am. CjuodGregorij faélum eo magisMontalto difplicerc' poffe videbatur, quia immen-fosfuosin recognofeendisoperibus fandi Amb'rofij labores,typis excufos, Gregorio nuncupaucrat SedquiiCardinalisfanótïSixtinon efatpertinax in fuispropofi-risjAlexandrino amp;nbsp;Riario facile fuitprobis rationibus illiim in fauorem Montalti pertrahere.
(iuatuoritaq;hulusele(3:ionisprincipis,Eftiris,Medicæus,A!cxandrinisamp;Cardi-«alis S.Sixtimaiorem Collegij numerum habentes fecum confentientern Montai-■ tumpontificemcreaucrunt. Resadmifationedigna’, quod quidam diuinâfùnt iam antè,eum ad hanc dignitatem promotum iri,hac duéii conieéiûra: quia iri diftributi-ônccubicu!orû,quæ forte femper fieri confueuit,illud ei contigit,cui vicina, amp;nbsp;quafi in circuitu omnium primariorumPontificumofficialium'cubicula a'diacebat.-hoceft Farnefij,qui erat Vicecancellarius, Contarelli,qui Datarius, amp;nbsp;Guall:auillani,qui cu-Bicularius. Facia eft hæcerelt;ftiôdieMcrcurij,qui erat 24 A prills, anno m ió. lxxxv. hora decimaquinta. Sumpfit fibi nomen Sixti,turn vtgratificaretut Cardinali faridii Sixti,tum ctiam,vt Sixtii 11 i.quieiufdemetiam Ordinis fuerat, memorfam renoua-ret. Erant qui optairenteum,nifi forte Cardinalis fa'ndti Sixti id nomen habuifrct,Ni-colaumdicfob memoriam Nicolai QiFarti pontificis,quauis commendarionc maio-ïis.quemMontaltiisfcmperquàm plurimiimamauerat, ctiarncùmCardinalisefTet:’ tuiusamoris t'eftimonium eft magnificum illiid fepulclirunuquod Cardinalisadhuc illiin ædeMaria:Maioris magnisfumptibusexftruxit. Alijafl'erunt fe cxillo nonnun' quamaiidifre,quód aÉ Eugeni) nomine non abhorrebat;
Coronatus deinde eft Sixtus primo Mai)', qui ctiam in diem Mercurij incidittdiem prbfefto illifeliciflimum.Eo namq; dieamp;natus cft,amp; monachum induit;eodem die w. VicariüS Generalis,Cardinalis amp;nbsp;Pontifex erCatus eftteodem qüoque diefub area D, Petricoronatus eft, amp;■ Dominica infequenti ad S. ïoartnemiEateranenfem- pro more fccontulit.vt poffeffionem accepfarct.Eleftus itaque amp;nbsp;coronatiis Pontifex,confide--rans quant graue onus fit,clauct D.Petri gercre,amp; quàm difficile fit POntificatum bene adminiftrare, animaduertit- magna fibi opusefte prouidentia magnacj; fapientiai quarepublicas inftifuifupplicationes,amp; orationcs, concedens infuper lubilæum vt fotusChriftianifniU'fills precibus Pontifici fortitudinem amp;nbsp;prudcntiam,adtamar-duam adminiftr3tioncmj,fufficientem, impetrarct. Per primosPontificatus fui dies iufluit 3diuftltiamadminiftrandamanimuinadiccit,amp; quodam diequatuor iuffit'irtfur- ri«ar. camagiamp;ftrangulari,qnianretriduum cum fclopctis prohibitisdeprehenfi,in carce-rcjdctrufierant.-neq;vila interceffio,etiam virorum fummæauthoritatis,apùd ilium' ’Paluit,quo minusfufpendèrentur,quæ illiusaufteritas terruit, amp;nbsp;in officio continuif isurroy,mui'torumq-, audaciam refrxnauit.Dcind'ecogitationesfuas conuertif,ad ex ftirpandum magnum Banditorum numerum, qui ab omni parte ftatum Ecclefiafti-tum affligebant quorum tanra erat licencia amp;nbsp;infolenfia,vt nufquam locus inuenirc-fiir vbihomo fecurc viucre,amp; fua rueri pofiet. At Sixtus contradha cum vicinisPrin-cipibus amicitia,abillisimpetrauit, ne fceleratis iftis receptacula praebeant: magna
Kk 5
quoq;
-ocr page 558-lit , ’ANTON XICAB.r;lt A DE VITA oquoque praprnîa.ftatuit hu, qui aliquem ex ijs trucidarct,exquifitisfupplicijs*®^''' «icdio,h quicaperentur exij^.qui copijsiftis praserant, ^rauesquoquepccnasden»’ (Ciabat corumpareptibus.aiyicis, i?«; alijs quibufeunque, ijs aut fauentibus, aut fuccuP irentibus. Quo iuüitiæ rigore id effeeir, vt breui temporis fpati.o omnisBanditof“® jinfolentiareprcnafit,amp; radicitiisextirpata. Interim dum tanta vigetiulbtiæfeutii' tas.vnufquifquefibi metuebatmecerat qui ahum offendere aud.eoaticùmetiamy’i quimanumgladioadeducendumadmoutrentjCanitispœnienetirragata. Quof*' ótum vt lites ac difeordiae quæ paifini inter homines folent enafci,aut pugnisjaut't'^ bis dirimerentur.ln ore enim omnium eratiNunctcmpusSixtielEqualidicercntJ''’ eft nunc tempus pugnæ,vltionis aut contentionis Obhanccaufam partim.pirtiH'^ ,tiam ob rerum neceflariarum abundantiâ, quam amp;nbsp;tunc,amp;toto Pontificatusfuit«®' poreRomaefcruarimandauit, vt multis Italir locis inediaaffliiSiSjRomafempff*' hundaret, Romani primis pontiftcatusillius annis Sixto in Capitolioftatuanjt“^® erexerunt.cum hacinferiptione:
SttUM .Sixtfiei'f-
'tutiferahi. If inuetitf fninlüitm
Sixto V.Pont Max.ob quietem publican],comprefa Sicjçriorattt,txulümqJiceMia,refiiuit»iii,*lt;gt;^ nainopiam fubteuatam,rrbemadifi(^s,v^s,aquaduäu tliuflratam S.P.^R.
Primphuiuspontificatusanno incid.it cafus infrequensamp;'miferabi'lisadisodu» luu.enis enimFlorcntinusfufpcndiodamnatuseft, eoquodinTranftyberiniregi»' pej.n ædibus Domini fui curiæ miniftris,de afino,quid n.efcio,poftulantil)usiut«®' quivolentibuSjfimpîiciterreftiterat. Exraba.ntautemfat.ellit.es,quiaa(inusnoneri^ eiys,cuius illi efle arbitrabatur. Credebant plcrique,.amp; paffim dicebantpootifid^^ in re fuilTc inftruftum;qui fi rem cxadiuscognouiiret, adoleicctem tali mo.rtei®^]' fici prohibuifrct.Caufæitaq^ ignorantiam infœlici adoicfcentihuic mortemattulii* AlijdiccbantcöquÖd Romæintolerabilis ad hue donjinaretur licentiaXumnioop® efle rigor« amp;nbsp;auftcritate. Vt vt eft, hie adolelcentis infelix cafus opines ad maxiniJ® permouitfympathiam,adeo vt multiqui eunj infçrfici videbant.planxcrintjpnm^ ante m vehcracntifllmcdoluerint.Sed amp;nbsp;adolefcens ipfe,cùni ad mortem educcreti-irrter lachrymandum vifus eft fanguinisguttas profunder..quain'jis meo quideffl® diciofanguisnon fuerit,fed lachrymæ fangnineo.coloretindçjquodtuncfit®'® ' iquando veheraentiadolorisamp; diuturnus planet us oculos impensèacccdn,amp; mauitdtavt lachrymæ per vias illasaccenfastranfeuntes, rubedinemquandaw^ trahantmcc iamlachrymæ,fcd fanguisefleconfpieientibus videatu/.Etli tctjDeuin miraculolo quodam, Sx. fupernaturali pofle in homine operari, vtht^, jnans verum fanguinerofundat, quemadrnodum amp;nbsp;omnipptens cius niaiora miracula quondam fecit,8cadhuc facere poteft nullo negotio quotid's-insadolerccntisfupplicium magnum Romanis incullit terrorem,neque Borem Bononien(ibus,id,quod codem tempore contigit Comtti loan ni Pf?“*®’ ro certe opulentifnfno,amp; è primaria Nobilitatc oriundo. Hie nefcio quam o.licau a tanquànjfautor Sicariorum amp;nbsp;exulum ad tribunal Romannm delatus, ab cods pitc damnatus amp;nbsp;diminutus eft. Sed valeant trifles iftæ hiftori3C,ad Ixtiora venu® Pontificatushuius exordia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p
obei^cnnt f'tHiLanii.
E.odem hoc anno, hoc eft primo Ppntificatus fui Sixtus eoepitanimurafnu®’^^ cere ad Öbelifeum Vaticaoum transferendurn. Politus is crat ab antique ybi nunc eft adytum, feu Sacriftia Ecclelîæ lanóti Petri,ira vt retro i II u d ra magna ex parte merfusçonfpicer.etur. Hune obelifeum Sixtusin flæareamiuflittranfportari.tJîûoin opéré an« us integer nunquàminteræino cojifuniptus eft. Übelucus ille V0o conftatcontinuo marmore,quod Pyfop®
-ocr page 559-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;... É ÔNT. SIX TI V.
^öcéftjgneisrna'ulisvariatv.m,fen diftinöum confiât,noftro feculovulgus grani-Jüni vocatOricntaIe:amp;àquibufdâSienitis appellatur;eó quöd circa Sienem in The-* “îidenafcatur c quo loco Reges Aegyptij Grhiles Obeliftos eruere confueuerunt. fuitautem hicobelifcusa Nuncoreo,qui ijfdem feretcmporibuSjquib’NumaPom-
I PiliusRomæ,in AegyptoregnauitjCxcifusamp;ereftus. Scnbunc nonnulîi óbelifcumi
I «unenon effe integrum ilium, quem fieri iuffcratNuncorcus : fed partem tantùm il-lius.integrumenimcertum quinquaginta cubitorum fiiiffe, fed in poliedo.feutranf-
. f«rendo fraólum fuiffe;Èx vna illius parte,quæ centum eraCcubltorùm Nuncoreum fibiobelifcum fieri prxcepiffe,quern poftcœcitatem,recepto fecufldum oraculum ^ifujSolicónfécrauit.exalia parte,qùxadfeptùaginca duos pedes in longrtudine ex-
** 'tndebatur,hunc obelifeum Vaticanum faftum. qui inter alios quadraginta duos inaonosamp; pantos,diuerfistemporibus Romam adueamp;ós, amp;nbsp;diuerfis locis colloca-'os.etiamnum vifitu-r. Confecratus hie olim fùitO'âauiano AuguftoSc Tiberio ciüs ^gt;lioadoptiuo,quod antiqua huiusobelifei inferiptio nianifeftiffime oftendit. Eft -’S ïutemeahuiufmodi:
I Diho Ciefari,Diui Inlij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TiberioCafari,t)iui AugnUi É. AuguSlo Cacrutn.
♦ I Multisantea pcrfuafùm luit, eratque ea multorum annorum fides, in fphaéf a,fcu pilai y I fnaxim3çfea,qu3Éin fùrnmitateobelifcierat.cineres AuguftiCæfarisconferuari.Sed
I DominicusFon'tanusarchiteftus,quihuictranfportatioiiipræérat,diligenterhanc )l fpha:ram,feuglobumperlüftraiis,animaduertitillumexvnam3flaconflatuni,necvl ’ if lam hahei'ecoramiffufam-.fiCriitaquenon potuiffe.vtilliquidinfefiautînfundipol' nbsp;nbsp;tùcrit.fcdamp; foraminamulta',quxexerinfécùs apparebant,non foramina, fed iäusc-
t fantlclopetarüm,qùos liccnfia rnilitarïs,vltimô capta Koma,inflixerat. Periftôs # iftus,fiue foramina aliquipuluôresintrauerantjvent'orum turbine impulfi Se tfcmpo”’ f I fisdiüturnitatecollcâi. l’ræteréiimihiquoqüevidètur probari polTeuion hiefuiffe !* I Augu(licineres,cùm ipfe Auguftus fib'i magnificentiffim'û amp;. fumptuofiffimumMau-
I fioluntiuxta porta populi,vbi nunc ædes fanæ Rochi eft.conftruxerït, cuius etiam-iTl nuraconfpiciunturadmiranda veliigia; in eo amp;fuum amp;fuorumfepulchrum eflevo-:li 1 luit, Crcdibile itaque eft,Si verifimile in eo loco cineres dus êffe repofitos. Paùlus amp;’ V I Iulius olim Secundus, amp;nbsp;poft ill os Paul us tértius de boe obelifco transfereddo cogi-
1 tarantded quiavel difficultas operis, vel fumptuum m'agnitudo, vel alia magis ardui li I rtegotiacorurft'propofitumterruerintjamp;irnpediüerint,nuùquàniabillisnégotium
I tentafum eft. At Sixtus nullis difficultatibus territus, ban’c molem tranfportareag-1« I greflu's elh Conuocauititaque multos,eosque celebrioresin afchifedura magiftros,-if I lt;iui inter fc de modo transferendi bune obclifcunt colloquerentur, vnumque cér-yI ’■um mndum'ftatucrent. Propofitifuntvarij.modi,fedvnus, isque optimuseleétus,-H iUius beneficioöbelifcus bic profpéro cum fucceffu tranflatus eft, Sc fundainentis ad (( I *dfaäis,quo loco denuó collocandiis etat artificiofiffimè, fpeftante Sc admirate vri'i-ƒ 1 uerfopopulo,fuperimpofi't'us. Ab omnipartcnummixrei,raedaglias vocant,in tand I 1 opensmemoriam fpargebantur. Inter alia dux quóque arculx,8c in vtraqueduode-
I dm nummi, quiab vno lateie imagine pontifi'ces crantinfigniti,abaltcro alij alias fill I jurasücformasoftentabant. lnquibufdamhomovidebaturfubdio,inpatcnticarft‘^ i 1 pfub arbore fecurè dormiens,cum bac infcriptioneiPeryr^c /rcruitÆS.ln alijstres col-' I lesfeumonticuli cerncbantur,:in vno,quib dextris erat,fedebatCornucopia:quia fi-' 1 'iiftris,laurum ptoferebat : médius, qui Sc alijs emincntiór, glädium habebat muero-
I »eadcflelumereiâo,adfoitBamlingul'Jé,qu3ecftinbilance, cumbocelogio : Fait iM.
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AVj
-ocr page 560-.ji4 . ANTON .CICAREULA pE VITA
Alij efKgiemhabebant Sanéti rrancil'ùi,anteçrucifixum in genua prociimbentts,'’» •cuin Ecclefiaruinam minitante,cujn irsG'ripriune, l^'adeFrafia/îe ^repara.LrantfiiO' tfrr hos num m os in qiiibus effigio. Pij Qutntierat cxprcn'a,ab altero latere velKeh' •iOjVel luftitia. Fueruni amp;nbsp;liiniles numm*format! in planicic cuiufdam faxijid** tundamento innitentis FueruntautCm nummi ifti fuppedaneo ex marmorccand*' do,amp; io tres partes dillributo fuppouti,inter iîlos duo crant aurei cffigiem PijQiiii*' ti^referentes , amp;nbsp;ex aduerfo latere vniusReligionem altcrius iuflitiam exhibent» Sed amp;nbsp;in eodcm piano formatae eft abacus marmores,IxiiU amp;c politæ,cui infculp™*? eft in Latino idiomate nomenPontificis.totumque huius operis modus fus: nomen,cognomen,patriaArchiteéii : tempus quo hæc tranflatio faóiaell Intd didum fuppedaneum marmoreum Ik balin alij duo nummi Sixticernebantur,amp;ld' per illos primus ftylobatæ fundus erat ftratus, cui epiftylium innitebatur. Adicdj tandem eft vltima pars cum fuis erifmis amp;nbsp;columbarijs æreis, quibus obclifcus ipl? nelt;ftitur,hæretq; immobilis.
Adhoc opus perficiendum initio quinque,bafilifts,amp;quadraginta ergataconftru' . . öafunt,qu3eanongcntisfeptemviris, amp;nbsp;feptuaginta equis inorbemverlabantur,^ crwT regebantur.FuitaûtppushocperfeélumdecimodieSeptcmb.anniM.D.LXXXVf /iedicatw quidieserat Mercurij, Venerisinfequenti fanétifiimæ Cruci obelifcusdedicatuii ^amp;confccratuseft. Expcnfafuntautcm in hocopcretrigintafcptcm milliacoronato' rum,nongentiinfuper amp;fexagintaquinq;,priuiquam inaltumleuaretur,dimitteK' tur,trasfcrrctur denuo erigeretur,cû omnibus ornamentis, deauratioiiibus,alirti fum ptibus accidentalibus:excepto metallo,vnde conflata eft crux,quæ poHea in Jura mitatepbelilcieft coilata,amp; !.eo,ncs fub obelifco pofiti, qui il 1 umqualifuflentare v*' dentur.Mctall.um cnim hoc Kcuercnda camera ApoftolicaJuppeditauit.
^liosoie- luftitdeindePontifexaliumetiamdedminorcm,obelifcum fub.terradcfoHuH* ^ifcosre-' eruijiuxtaædem S.Rochi,quem aiuntillic quondampolitum, vt effet ornamcntun* flauriuos Maufeoli Cxfaris Augufti : qui cum varias in pattes fraftus erat, rcparatus,Gi ante EC' clefiam Mariæ Alaioris ereftus eft. Præcepit deinde amp;nbsp;duos alios,obelife os effodi, ,qui mulisfeculisin Circo Maximo fib lt;erra latuerantivnum corum dicuntfuifleO' mniura,qui vnquam Komam aduediifunt maximumiiftearcamS.loannisad Later*' num tranllatus eft. Et quia tribus locis fraclus crat, artftieio.lifiimercparatus, erettf amp;,quemadmodum duoalij,fandtæCruci confecrat.us eft. Oftenditautein obcliii“’ ifte ab omni parte plurimas litteras A Egyptiacas.De hoc obelifco latius fcriphmusi** libro noftrode vitis Imperatorum in vita Conftantij.filijConftantiniMagni,! Çquot;** Conftantio Romam allatus eft. Altcrilleminoracapitead calccmHicroglyphL'* littcris ornatus,in Circo Maximoinuentus eft; eratq; in tres partes diffraâ.us;l*:fquot;’i tegritati reftitutus,in area EccJefiæ S.Mariæ del Populo collocatus,amp;.'VtalijS.LruU dedicatuseft. Prior illeobelifcusab Oftauiano Augufto Romamaducäus,amp;Sol* dedicatusefti’id quod antiqua eius inferiptio, quæ à duobus lateribusoccidentaliS méridional! aperte in hanc fententiam lcgitur,teftatur.
ßirtedonum
Imperator Cafar Ditii F.Att^nfltis Pont:fexM.axitiiusXll.CoßTrib.Fot.XIIl.AP^jploixp^f tentpopuli Romanireditcl.Soitdomumdedtt.
SicellKm frtejepu /iominici foßiuxit.
In his quatuor obelilcis reficiendis amp;nbsp;transferendis magnam auri vim expcndii* nec minorem in extruendo magnftico-illo præfepisDominiciSacello,quodinf' clefa Sandæ Mariae Maioris , tribus ante Pontificatum fuum menfbiis, fdj**' care_cœperat, cum intentione , fc etiam famftiffmi prifepis, quod erat'M' num , locum poftca çxornaturura. Triura illorum menfium fpatio iad*^“quot;'
-ocr page 561-PONT. S I X T I V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pir
feuius Sacelîi fundamenta',amp; pars illius à terra eleiiafa : Pontifex faôus Sixtus, nüllo modo voluit cœptum opus mutari,prætcrquàm quod interiora Sacelli,quæantea pla ftefuilTent cruftata, nunepoliri iul(it,n'obilinimo marmore; id'q; vario artificio amp;nbsp;diuer(!sinuentionibus,qüod prætêrmodum veniiftum amp;nbsp;magnificû opus effeétum^ ell. In hocSacellum iuflitint’egrum illud Sacellum præfepi»-Dominici antiquum fransfcrri,quod vfi antiquum eratjta magnam excitabat deuotioriem'.-
Scd amp;nbsp;Pio Quinto in eodem Sacelli raagnificum eondidit fepulchrum,in quod squkhrS' illius corpus è Diui Petri Ecclefia cum maxima pompa iuffit inferri . Deinde Scpiof.rfifP libi monumentum ædificauif, flatuamque pofuit præfepe Dominicum adoran-A«««, ten,'; DotauifSacellum' hoc opulentis' prouentibus, multis priuilegijs amp;nbsp;iure pa-tibtiatiis,vt patef in Bulla,quarn expediri hacd'ereiiilfif, amp;incipit : Clorieframp;feni-fnviroinisgenitricis-Marti, drc. Aufpieijs quoque Sixti aquæ in monrem CabaHi, qui ab' äntiquis mons (ii^irinalisdicitur ,adduCtæ funt: Mons enim ille aquarum maxima ^aexa-liborabat pent,ria quae reseo moleftiusaccidebat,quod pleriquePontifices hicae- nbsp;nbsp;.“'^quot;5’
ftatCjObeximiamaerisfalubritatcm, afliducfolent habifare. Fonshuius aquae in a-^rocolumnæfcaturiebaf: Opus hoc varias ob caufas difficilis efTe videbatur,amp; mul- nalem. ticucntum,qualis Pontifex optabat, non habiturum ex-iflimabant', cjéterùm decimo tandem oftauo menfe ad lætum finem perduélum efl. Laborabant in hoc operc qUoticHe bis mille homines,fæpc ter, nonnun'qum verb quater mille. Sumptusfuere ducentaÇifeptuaginfaducatorum'millia , ex quibus viginti' quinque millia numera-tafunt Martio colu mns,Domino illius I'oci in quo aqua ifta fuam fi aturiginem, fuof-lt;5ücfonteshabebar. Voluitautem Pontifex huncaquæduâum àfuo nomine,quod-sutePohtificatum habuit,Felicem appellari.Fons quoque deinde venuftifsimis con-' Hruftu-^eft,fubareaS.Subnn3B,alatere-thermarum Diocletiani', additat|;cft hæcin--Hfiptio;:
cjuintus Pantifex Max. Piccnus,alt;]uaf» ex agro' Colutmi via praneß. Sinißrcrßnt niultar-’ ^Heclioiieren.mtniduclu Cmuofa receptaeulo tutl.XX.aca XX.adduxtt,Teluenij^ de nomine antePon^ 'iiixit cœpit Pont aimoi.ab/Huit 111.
Edieleganrifiimum opus-Xyflus ille,qùenïPontifex in Laterano conftruxit, ad-T;/'«« in-populumin eo benedicendum. inquoamp;varia pingi qüàm artificiofiffimè fecit my Lateran»; lleria,ad nouem'choros Angelorum, ad duodecim Apoflolos-, ad Prophetas,ad Martyrcs,a(J Virgines,Pont'ifices^lt;cConfefl'ores pertinehtia; hiftoriam quoque Con-ftantiniAJagnijôcaliasfpcâatu dignifiïmas'. Euxtalocum hunc Sixtuspalatiumin v- PMatium' lum Pontificum' à fundamentisexcitauit, tarn ampluiri amp;nbsp;i’patiofum , vt aflerant non 'nein vrbefimilcjVnO tempore amp;nbsp;ab'vno Principe ab- ipfis fundamenris erêétum amp;nbsp;j^blutum.'Aniplis, magnificis', amp;nbsp;ornafis cubiculis quam pliirimis diflindtum ejl, ^110habet'atria varijsinlocis aliaepidlurae cernuntiir plurim.ae. Front- picium quod ’quot;■fusobelifcum eft, trecenros quadraginta quatuor palmos habet i i longitudine TtlodMariam Maiorem refpicit',tre'centostriginta feptem. Abarea vfquead fummi-f’teni refte in palmos centum trigint'afept’em alTurgir. Quid multis? Fîabitacuîum-’llcapacifl'imum,amp; Principibus multisfufficiens; Pontifex hic omnibus Cardinali-J'JS fua cubicula deflihârat, in quibuscùm (\sntifex apiid S. Joanncm Sacellum ( vt ^uuntür) facerct, autpublicain pslatio Confiftoria celebraret, pofl'ertt commode: Vb habitaretFccit amp;nbsp;SixtusScalam (an-ftam ex quorundam locorum ruinis ad' San--^iSanólorumtransfcrrijmurt'isar.chiteéturaE-ornamc-ntisadditis.-
AEdi-i-
-ocr page 562-ANTOK CICARELLA DE VITA
A edificauit quoqüe Sixtus in initio plateæ Iuliæ,à latere pontisSixti.sd ripain^’ Tentd». berisamplifiimasjrdesjin vfummendicorum, vlceroforum,amp; niutiloruin,quibï' Jeeft facultas viâcim fibicomparand!, dotauitque hasædeS quindecim milliumdt' BjtxiinH nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gfveftiantur. Locuseft«?’;
amabeo etnJhKnt ^«e.
ciffimus : ira vt vno eodemcjue tempore in eo bis mille homines pofïînt habitare, vnus alteri fit impedimento. In frontilpicio portæ hyiius ædificij hæc Icgitur feriptio;
CjamiM Tr»iiuui.
Stxtu! V.Pfnt.Max. Picenufpaupenbivpièalend'u, nepitne veSlituj^cMreMit, muite h/ts £des extruxit,iiptaürt,ampliaui[,perpétua cenßi dotuuit.Anno Dam.iSSb-Pentßcittas b Statuam deinde fandi Petri ex xrctonflatam, amp;nbsp;pulcherrimè deauratiui eamque in columnaTraiana conftituineam eidem Sando confecrans. In haccoluiS' na gloriofæ Traiani Cæfaris expeditiones, bella, ôf resgeftæ in Parthis amp;Dacis nuncTranfyluaniamp; Valachi dicuntur,fubiugandisçernuntur. Ereftahaetoli®^* ctltimita lumnaeft à Romanis amp;nbsp;diâo Imperatori dedicata. In colurana AntoninaSixt’ imaginem D,Pauli erexit ex ære deaurato faólam,eamque columnam D.Pgt;ulofl“'
cupauit.Erat ea primo dedicata Antonino Pio,a Marco Aurelio eiusgenero.
in haccolumnamiroartificiolciilpta funt bella amp;nbsp;prælia,quæideinM.Aurc“‘ gefiit in Germania,contra Marcoinannos, hodjè Bohcmosamp; Moriuos. Quiivc'’ columna hæc varijs locis erat frada, iuflit eam pontifex fumma cum elegantiaamp;ilcj iuctfhit tcritatc rcftaurari. Porro illius aufpicijs reftituti funt amp;nbsp;duo equi, vnus Prjxitfli’i* Itifcui» alter Phidi3e,quierancmutilati,amp;abipfaantiquitate multis in partibuscorrolÄ' inferiptioncsipfamhiftoriam roanifellè fatisdeclarant,lubet«^“' loco recenlcrCjvnius eft;
Phidioi tubilts firiptor,i(d /trüfic^ pr^liantiam decUrandam, Àlexandri Snctf^tluitt
^ieta i marmare expreßit.
Aberiusverbhjic;
Praxittla fculptor ad Phidie itnulattonein fni inonumenta in^en^ poßeris relimjuire nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
dem Alexatidrt Sucephali^fœlici etntentiene pcrfeàt.
pKUu ». Quamuis tftæ ftatux fintcertèfingulares, amp;c mirabilisartificij,non funttanic^ feraitiß. raris illis,maximeque ftupcndis.quas horum artificum manuslçulpferunt. l^c
dia narnque lcgitur,ciusopera raaximt;adrniranda elfe louem Olympiuni,qigt;i'''.(^. ebore ?cauro lecit in Elide, volunt quidam opus hoc fuifle taie, vt nobjliusA'^^ lentius hic mundus nunquàra viderit.Sed amp;nbsp;ilia ftatua Minerua: Athenis,quïCM ro cbçre amp;nbsp;auro erat el3borata,tô,cubitos alta : in cuius clypeo fculptaerat Am numquoddam prælium: in fuppedaneo verobella Centaurorum amp;nbsp;•liaque poëmata fpeôtatuiucundilfima. In feuto feu clypeo illo fquia nomt” adfcribi voluit) fuam cxprelfcrat imaginem, tali cum artificio, vt qui bancP'. tollere voluilfetjtotum opus violaflet. Fecit idem Phidias amp;nbsp;aliasDeorumlm“ «re, amp;nbsp;ex marmore quàm plurimas. Scribunt nonnulli virum tamcelcbrenH'’ «ribusmortuum,lîeratenimaccufatusànonnullis,quôd in ftatua quadaW,'!'', ciuitas ex ærario publico fieri iulferat, aurum hoc modo collocairct,vtnenii“.|. maduertente facile tolli poffet, Felicior erat in Dijs, quàm in hominibu» mandis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. i '
ci
li
Inter aliamulta rara St finguîariaopera, quæ fecit Praxiteles, laudatuf^f «iteîis mùm ftatua ilia Veneris,-quamvt vidèrent multi in Guidum nauigârunt. P' wimeM» aciis ftatuasfculpferat,audaai sTnam altérant vélo tedara, CumqueCoi vni'quot; jj
-ocr page 563-Lgt;
fibi comfiarare decreuiflent, velatam, vt honeftiorem amp;nbsp;magis püdicaffl, eicgcrunt# Altera deinde,quæ ciufdem erat pretij,à Guidijs empta'miris modis ïaudata,amp; mul-lócelebrior priore habita eft.Quarecùm RexNicomedes hanclîbiredimere,amp;æsa-henurtl,quod vrbscontraxerat, maximum profectó reddere polliceretur, Guidij tiullomodo vtndefe (tatiiam vokierunt. folöm enim marmor boe patriam illoruni Jiobilitauit. Kefefunt quidam hiftorici in hac vrbe olimfuifleiuuenem, quiamore nuiusftatua:itaexarlït,vt noóle quadamdam templum inquüVenus feruabatur,in-grelTus fit,amp; libidini fuæ iu ea latisfecerit, in euius fceleris teftimofiium macula poli in hacftatiia apparüit. Celebratur amp;nbsp;hdius fculptoris Cupido, cuius fpeéiandi gra-thmulti inThefpiam olim profedifuntjPrarter huncCupidinemaliusquidameiuf ^tmpraxitclisolimoftcndcbaturjcertèpulcherrimus.quiomncs fpeéiatoresin ad-'’iirationemrapiebat. huncParij Propontidis incolæ colebant. Ferunt autem Ar-chidamquendarnRhodienfemeius amore inflammatum, hoe eadem turpitudine, lt;]uaiuuenisilleVenere,abufumjhmilem in (tatua maculam reliquifle.
Hxc futtt iftnriïm artificum opera celebriora, qui etfi ætate k lexandrl non vixe-rint.riequcipficoætanei fuerintded poft Alexandrum vitafunótum nati, vnus poft gt;lium vixerit, has tarnen ftatuasad honeftam amp;nbsp;laudabilem ærnulationem vnius ad •Iterilm facci c potuerint. Aemulatio enim (vt doóli volunt) folet effé aliquando viuorumdetnortuisïcuiusrei inhiftorijs plurima reperiunturcxempla. Sedamp;ex Varijsimaginibus,tamipfius Aiexandri,quimßucefali, quæ poft mortem illius re-nianièrunt,potueruntfeulptoresiftifimilitudinern eorum caperc. Hæc pïacuitpau-lólatius hoclócoannotare;quofdam enim inuenimus, qui hacin re non exiguamfi-hifingebantdifficultatem. quæ vttollatur,hoc modoiliisrefpondédumputailirnus. kdadSixtum reueftamur,
il’’
Ampliauit quoque palatiurri in rriortte Qu.irinaïi : fed amp;nbsp;in eodeni monte aliud t|uoqiiecœpitædificare,cùm prius illudnon làtis idoneumamp; fpaciofunri erat ad ta- brùteii»-hm Principem, eiusque familiam excipiendum. Praétercà amp;nbsp;habitacula quædam quot;• mchoauit, pro ducentis Heluetijs, qui de cohorte prætoria pontificis fünt. Qu^in-ttiam in vineafuaiuxta fanäam Mariam Maiorem multa, eaque âmpliflîma, iucun-diflimaqueacdificiaconftruxit.
II*.
In vijsquoqueaperiendis, reftaurandis ac dilatandiserat ftudiofus. Nouam fe-tit,eamq;Omnium eeleberrimam,cuius initium eftab Ecclcfia fanélæ Crucis in Hie-iufalem,amp;ad Eccleiiamfanéiæ MariæMaiorisextcnditur: ätque hiric vfque ad tem-plum fandxTrinitatis in Monte procurrit. Vnde produxiflet vfque ad portam po-pulijbismilleamp;quingentis paflibus eratque tota via ad amufiim amp;• filum direfta, rata, lata,vtquinquehmuliumftis carperrtis tranßtum præbeat. Viam hanca priori hononrineFclicem nuncupauit. Fecit amp;nbsp;alias duasvias, quarum principium eft ex-’jäportam fanfti Laurentij. Harum vnaducit ad famftam Mariam Maiorem, altera *gt;neam pontificisab ynolatere daudens, vfque ad Hermas Diode iani procurrit. Quarta via incipit à Maria Maiore, Si ad palatium fanóli Marei extenditur.
Similem viam aperuit'a fandto loannein Lat era no, vfque ad Coloflcum Sextd in-•ipità porta Salaria, amp;nbsp;iuxta portam viam terminatur. Fabricatus eft Si multa in Va '-K?’’® P‘''^^“^’''h*’'’otiaim,idqueip]cndidum palatium incepit ,ambulacrish Leoné ioamp;Grego-rio depiâis coniunftum. Lt in ipfafandti Petri fabrica multaconftru-''t,ita vt didæÈcclcliænauis, feu moles ipfa,qu31i abfoluta fit. qua’ non excclfior rrt %Chriftianifmoefle dicitur.In hocopcrccontinue fexcentihominesdefudâflinf. briia-
Scalas
-ocr page 564-ANT ON. CIC A RELL A DE VITA
Scalas deinde iodides nobilifiimas in palatio Apoftolicocondidit, cesfecretô pofiinr defccnderc in Lcclebam S. Petri,ita vt à nemine videantur. , tuntautem fcalæiiic in face! I urn Gregorianum Rertaurauit amp;nbsp;turrimædifidb^ abamccnitate.profpeûus Belnedercdicitur,vnà cum EcclefiaS Sabinæ. j. h pulcherrimam ecclebam S.Hicronymo, cui à Ripetta nomen,cum adhucCarai efret,eamq; non contemnendis prouentibus dotauit. In his omnibus fabrics gnam attu'ieruntcommodiratem Pontificipræclarailla marmora,quæ in Septic ' Seueriextcrrævifceribuseruiiunerat.
'TiSe^ium Bononiæ Collegium ftudiofis ex Marcbionatu'Anconitano oriundisert’’'’jij ffudioforli quo præter minirtros triginta iuuenes aluntur,qui litterisdant operam.Aquas Sonoma dulces in vrbem veterem, v bi corum ingens erat pcnuria,deduxit.Beats virgiquot;' . treilnm. retanæ fplcndidiflîmum templum erexit,atq; illud Epifcopatus titulonobilna'quot;'’’ oppidiim lum.àRacanatenlibustransferens,alijsquemultisdonarijs amp;nbsp;templum hocerna“. loxdui't nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in Monte Alto cœpitexaïdihcare,q.uo in opéré line intermiflioneb^'’'.
' ■ .batjtnontemq; maximum(vtaiunr^euertit. candem quoq; ciuitatem Lpifeopatus tulo donauit.Tyberim quoq; inter duo loca,qua: incolisBorgetto amp;nbsp;Vtrkoiidi^’' tur,inligni ponteconllrauit.
THUothe ïdificiorumjfabricariimqueà Sixtoconftruétarum catalogo vltimum 1®^^, eain^ati- tiobiliflîmæ ilH Bibliothecæ, quam in Vaticano crcxit,releruauimus. Quianani'f ranonoua dc.ca paulo copiolius dióturi fumus,putauimus hunc locum efleconuenientiiiii''^f àiixto Iperamusautem hanc noftram prolixitatem Icftorifallidium non allaturam 01* ieuditit. nim in hac Bibliotheca piéta funt,’in qii'ibus rccenfendis copioliores crimus,!’'''’ modi profefto funt, quæ amp;ytilitatem fimul amp;nbsp;voluptatcrn legentibus adrerfi^'', præfcrtim,qui rerum antiquarum funt ftudioli Inter alia iucundiffima loia,qquot;^ Vaticano funt,iseß primarius,quem Beluedtrc nuncupant, in quocernituram?'' mum quoddam Theatrum, ad cuius introitum magnus erai numerus diftii’t‘‘’^|p graduum,fcu Icalarumex marmore iuffu Pij Quinti fafcarum: s tcum inThe3ff‘’|^ Hum celebraretur,a popuio cunóta quam commodilhme-fptótari poffent. H'quot;’.’ ,■ cum Sixtustanquamluo inßituto aptiflimum elegit Sublatis itaquegrandibu'quot;'', lococœpitædificare.Præterædificia veto,quæ librisreferuantur,aliaconftb’iquot;quot;, uacondidit,in vfum corum qui hanc Bibliothecam cuftodiuntrquorundanictb’''^ teratorum,qui ea incolerent,vt iolius Proteétoris,-(i quando valciudinisgrati3'quot;|,^ mutare velit habitaculum. !pfa autem Bibliotheca ædificium cil longuniamp;'k''^.^ adtrcccntosoôtodecim palmosin longitudinc.fcxaginta verô noucæ in extenfum. Multas habet in medio columnas cœmentitias, optimo ordined Ip® ’’ ipfum autem æditîcium occidentem fpeél:at,vndeamp; lumen intercipitrlicetàbkf* quoq; amp;nbsp;ortu illulbretur A latere molis huïus,in vfum bibliorhe«.æ publics ôcæ,duo alia minora ædificia adieétafunt , quæ.bibliothecæferuiunt l'ecretioN' tam hanc bibliothecam Sixtus foris amp;nbsp;intus elegantiffimis piéturis cxornaiiit !' namq; parietes calce nigra 8c candida iuflit incruilari,amp; in ijs multas virtutunif tiarum,aliarumquead rem literariam pertinentium,imagines delincari. l®'®'.ti præter alia multa ,quæ cernuntur, pingi fecît Ecclelîæ Concilia fedecim.^^ noquoq; propria fua Icgitur inferiptio, (;uæinfcriptiones cùm fint kâu dign'quot; •.
, contineantq;res mcmorabiles,non piguit noseas hoclocorecenfere, fperant'’ j eafdcm non aliosq; vtilitatc Icâuros.
-ocr page 565-SubprîmoitaqueConciüoNiiænohæc vei ba dcfcrîpta flint. S.Siîueftro P.ipâ,Pl.Con- C-meilU flanttno Ma^iro Iinjf.Chriflus Dei Piüus PatriConßibftantialis^eclaramr.Attij impietar (ctidcmna-îMi. P.X dccrcto CoticilijConßantiiiM Imp. bbros Atrianotum cemhimiubet. Sub Concilio Con. ftantinopolitano,quod proximè fcquitiir, (ïc legitiir: S. Damafo Papa amp;nbsp;Theedoßo Itiii. Imp. infcriptit Spiritus S.ditiinitof ptopugnattir.Nefar a Macedonia Harefisextin^tiitur. Be Ephcti no Concilio»«. dicuntur liæc.' S.Calefiino Papa ér Theodo/ïo Sen.Jmperat.PleltontjSChriftüditiidensdamnatiir.B. blaria vir^oDeiGenttrixpradtcatur. Sequitur piótiira primi Concilij Cakcdoncnfis fub^*”^^quot;' ()uolegitur;S.Lf9«epp.c^ Marciano7mp. Infoelix EntichésvnatanttminChrifto natiiramaffèreitSy * U)ii/H((««r.Seci!ndoConcilioConftantinopolitano quod proximum cft,hæcinfci iptio ftibiefta lt;nbsp;Papa et /aHiniano hnp.Contentioncs de tribus capitibiis/edanitir. Ori^enis erro- Cakedo--'urf/d.'aniHr.liixtaconcilium bocaliiid tertiutn Conltantinopolitanum exprcfTum tft, '• tum hacinfcriptionc;S AgathonePapa^Cen/iantino PagonoloJmp. Monoibcl.ta Harerici, vnam ^antuminCïniftovo/Hwizjrcwrfkoitw.cxpWa.’ifwr.DeConcilioNicaEnofecundo.ibidé ficdicitiir; sdrianoPapaCnnfbantino Irenes F. Impjmpÿ iconomachirciîcitHtur. facrarvm ima^i. ,i„gp »''Hivenerattncnifnmatur Quarto ConcilioConftantinopoIiranoadfcriptum
P.Papa iaßtio imp. Igna’tus Patriarcha Conftantinop. infuasr,ßdem, ptd/o Phocio reßituitur. Pone hccfpeftaturorimuin Concilium Lateraneniègenerale,cum hoc elogio, Alexandre III. nbsp;nbsp;nbsp;A-
font.Fcdcriinl 'l.linp Va'denfes ô- CaihariHarvtiiid.'tmnenturcl.aùorum amp;nbsp;Clericorum mores ad vctnctndi/ctpl'namrelitiiiunturTorneamcmavetantur.Scd:) fecundo vniueiTali,Concilio Late- x-aterâ-nnenlifcripturn e(l,Innoiêtto ill. Pout.Fedeiico ll.lmp.Abbatis loachim erroresdamnanturßel- »enje!. hinficrum de lUerofoljma rei uperanda decentitur Crm eß^uati inflitutinttir.
Ab vnolatereliuiuspiô'turæ imago S.FrancifciEcclefiam S.lcannis ruinam minîtan-tem, nelabaturfubftineiitis, cernitur id quod înnocentius, in fomnij’. viderat; quarcamp; Crânelf.. hæcaditôtaeftinrcriptio;A'W»i^'’i’o ill- Pont, perquietem S.Franctß.us Ectießam Latcranenßem pà/?iimFi/?«fy/.^balterohteieS,ljominicusdeliniatus’ ft, qui eiufdé Innoctntijtcm-porehærtfmin AquitaniaToljfænatam reftinxit, inferipto illiu? hæc tft,S.Vominico' fuetientecontra Albitig.fl-treticosSimonComes Montißetten pugnamßifccpit, egregie^ confeiit.Se~ quitur Concilium primum Lugduni celebratum,cum tali, inftriptionc; Innoc ent io IK. Pont.Max Federicusll.hoßis Eccleß.tde(laraturJmpertiß,priiiat!ir.DeTerra fancla recupera/ioiie cmtßttuiiiir.Hiiroföljmitane expednionis Dt-xLndoiiittis deßgnatiir, Calero Pubro et purpura cardi-''^’'^'” ’ »a'eidunxrtar.Sub ConcilioLugduni celebrato Sixtus ctiam fcribi mandauirjGrf^or^ X. Font.Gr4cjs.R fr pnioneinredeuni.Inhoc concilioS. Bonauentura egregriavirtultim officia Ecclcßa Uct Prffiitit,Tartarorum Rex aF.pHeronymo Orii .Minor.ad Concilium perduciiur,BexTartarorum ßleniiiier bapiiz.attir. Poft dióta Concilia cum lequenti fcriptura Ipeófatur Conciliumy/fBXfi^, primumViennenfejCftmfn/eP.PoiUi^reC/cwoit/jzztraiK Vecretalium Conßituiii num Codex pro jepnmii. fiulgiitur.Pioreßiofolcmnitaiis corporis Dominiinflituitur Habraic/c fß- Cbaldaicalmgiuc proßßio, fistergo innobtiißimis quatuor Europe Academÿs inßitiiitur. Piétmæ de Concilio I lorentino lubfcriptum eft; Eugenioill[.Po-afficeCraci, Armcni,AEth.'ûpes ad ßdet vnitatem redeunt. De ConfilioLateranciifi vltimoficdicitur. lulioll. Ijl.eoneX Pontt. M.axx.BcHum centra tam,qui Cypriam nbsp;nbsp;A Egypt um proximè Sult-ino viblo oe(upabat,dcccrnitur Max. mil antu Caßar, ér
hraneißusRex Gallia:Le'.loTurctcoDucespraßciiiritur. inferiptiodeniejue Concilij 1'ridétini, Titdenti-quodvltimolocodcdiôtumccrnitur.bæceft. P.tulo iH. lulio IH. Pio lIII. Pont. Luiberaninom, tr a!y H.treticidamnamur. Cleripopulic^dißipHnaadprißinos moresrcßuuitur.
Prætcr hæcConcilra,ctiam hit celcbriorcs totius orbis tcri aruni,qvç ab Qrbc cendi- Helelri». tofuere.depiétæ fpectantur Bibltothecæ.-quas Sc nos hic quoque lununa qua poftttmus brtuitatc cum luis in feriptionibus ref eremus. Prima i tuque inter has tft Hæbrcorum, tum Eislitteris; Moj/ßesUhiam legis LeuiifstiiTabernaculereponcndiiiu tradit. Eßrat Sa.eidos'ér /j.ebc.-a
-ocr page 566-A NT. CICCAREL. DE VITA
Qïitorù
^E^yp. tioraiit.
Rama ttorim.
Si:ril/J Sibliotbecsiiti facretifU'e/tituit.Sequitur bibliotheca Chaldæorum iquot; RâbiIûnia;Di(«!l et fàiÿ ji'tentiam Chalditarum add;fiunt.Cpi Decretuw de tsnpU inflatiratione Ddgt;i/:ulf!ifer^iii'i:'jt. Græcorum,fen AthcnicnGum Bibliotheca: iofcriptum erat; PyfißratwfrinimapuiGt.t n fublicain Biblithecain iiiflituit.SeleuiUs Biblioihecam^ Xerxs tgt;Jjgt;(ittatam,reftre»ilagt;;} ctiriti. Bibliotheca AEpyptiorum,quæ erat Alexandriâe, fcriptum legebatur; Ptokfuun Bibliothcca injlru âa.H^breorum tibrcscatietipifL.it: Septiiaj^iKta due iiiierpretes tib Elect-iiro nkf, facras libres Piolomtco reddunt Bibliotheca Romana hunc habet titeilû- Targuinimfipid'ni!'-bros S) biltinos tres,alys à mutiere irteenßs tantundim emit Anguß tu Ca fr Palatina Biblioibe» tiu tiicrofo gnificeornata,viresIntcratos fouet. Hane Rquitur Bibliotheca Hierofolymitsna, iLbtii'* iymitaKa poGtum erat; S. Alexander Epifcoptu (y Mart .Deeio Imper. in magna temporiim acerbitateftni^ Cafurii- firiptorumlibresHterofolymis cotigregat. Deinde Bibliotheca Cælarienlis,cumhic infen* ptione;S. Pamphiltupresbyter nbsp;nbsp;Mart admiratidafanelitaüs tf}- daärinx Cafarea f^tramBibliii^-
.^anll r lt;^^fgt;ftlt;gt;^filt;^if-^‘‘tf'^^tibrosfuamanudeferibit.Haue iuxta dcpiöa tft Bibliotheca Apoftolo' rum, de qualicprædicatur;S. Petrus faerorum tilrorum thefuirtim Romana Eceleßa iiibet. Bibliotheca I’ontificum vltimo loco cernitureffigiata,cuius haccft inkripiiojR*’ want Pontifices Apoßolitam Biblroiheeammagnoßudioatsiplificantö'illußrant.
Cd.
Toulifi. fu.
Qued li antea nobis conftitillet.materiam hanc de Bibliothecis tana fore pro!ixcfflgt; forfan aut abca abftinuiflemus, aut non itaexaöè atq; fingulatiter eas dcfcripliflenauc Nam amp;fxiguum illud quod fupcredl lilentio tranlirenon poffumus.tiim vtopusbu* folutum,poftquam fiteoeptum;turn ctiam quianobisomnino pcrluafunae(l,eciqu'' bus iucundHmeftlegcrelibros,etiam cum voluptate vifuros res tarn fingulares»adi^ libros pertinentes. Dicemus igitur in fequentibus.ifticoftendipidosonanis honiic^^' ---------- qui ob litterarum inucntioncna toti mundo funt celebriorcs. In prima colunanalpc'-quot;’ r« litte lm’ Adamuscum hoctitulo; Adamdiuiitit(/sedDfft(sprimusßientraruM(^litterarutiiiigt;ittf'''i tarumew j^cunda columna exhibet filiosSeth, Adami Nepotes.cum hoc clogio: Edi) Setb tihmquot;'
frietuin-
Mtvcit. ritn. Hcrcii-Its.
tins.
rum. duabus return cateßium difiiptinam inßribant. Sequitur Abraham, fub quo notatum ’ Abraham Siras à' Ckaldaieas litteras înuentt.Pouè ilium exprefla: funt litterx.quasiHc'quot;“' nit. Poft Abrahamum cernitur Aloyfes, Dux amp;e Legiflator populi Hxbraici)t'^'”.'p i,- ^criptura; MayfesantiquasHebraieaslitterasinuenit. DeEfdra veröSacerdctcamp;Sciibä^ dem Populi Hæbraic i,qui proximo collocatuscft,dicitur;Ey;.’rlt;tóNe«4#Hlt;(ircof('w'''*^',J inuenit. Jntertiacolumna prodit Mercurius AEgyptius, cius titulus eft; Mercurttui AEgiptÿffaeraslitteraseonfcripfii. Adiunftum habetillcHerculim AEgyptiuKi,dequ‘’^^^ gitar-,HeretslesAEgjfptituPhtjfgiaslitterasceitfcripße. DeMemnone qui fequitur hsfC^ Tuntu riMemnb Pheronee aqualis litteras in AEgrpto inuenit .^on procu! bine His Regi”’’ Tp ptifpeftantur, cuiushæc eft inferiptin; Jjît Regina AEgyptiarunt litterariiminucnf' quarta columna imago Phccnicis, phœniciæ Regis delincata eft, cique fubftrip™, ,' Meturson Phoenixlittcrasphaiiieibustradtdit: Siquitur Cadinus, cuiadferiptum eft. Cadiiitopbn tfis. nbsp;nbsp;nbsp;fr at er lit ta as pèxdtcim in Gracintn intulit. Jpfx aut cm litteræ fupracaput illiusdepiôâ^
tbenix. HislitterisdiciturPalamidesadiunxiflc quatuor alias.amp;totidcm alias Simonides' eus quxomnesfimul iunétosfaciunt viginti quatuor.Ariftoteles(vtfGi ibitPlin'''’-citautiquaslitferasGraccorum fuifl'e decem He oéto,duos adiunxifte lipicbarmuiE.^ non Palamedem. Iplàautem rei veritasinctrtaeft, amp;dubia, cum in oblcuiiffiæ®’^ ' quitaûs vife eribus fepul ta lit.Subfequitur Eimis Theban us, cum his verbis;
fins Gracarûlitterarü inuintor. Inde Cccrops Athenienfium Rex, cui adieâû, Cenops Cadmus, primus Athen in/tum Rex Gracarum litterarum author. In quinta columna primo Liiim. eltlapiens ille Philofophus Pythagoras,de quo dici turjPytfclt;/»orlt;«y/t«fr4t« adbi^^^^ m exsmpltiat itsueait. In alio columns latere effigies Epichanui bicuHj cum hue ‘i'
-ocr page 567-TONT. SIXTI V- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_
•Wwt« Sifute dfllt;« Grxcdt addidit litterds. Simonidi Meliobaed verba fuîiîeÂa funt. Snnani-
It
il
il
p I 1'
ƒ
Melius quataer lit ter arntnifiaentor. Palamedi veröhxCjPdfdFncderbeüoTrojdHO litiersis qua-»««rddiccit. Infexta columna pofitaeft imago NicoftratæCarmentæ, matris Euandri, si'moni-ItäncfubfeHabens infcriptionem; NicoßratraCarmenta LatinariiinLiiteraramimientrix.Lit- des 'frsquasinuenit ibidcquoq;appofitxfunthæ; A.B.C.D.E.G.I.L.M.N,O.P.llt;.S.T.V. /«»*. SubfequiturEuander Rex Arcadix cum bac inferiptione; Etiander Carmetitar. /borij^incr IdteritidocuitAunAum habet ille fibi Demaratum Corinthium, cuius elogium eft; Demo-UtwCorintbiiöHctb ttfdrum/iifcrdrumAutbor.HicveröClaudiumCxfarcmRomanorum ,, ' ' iniperatorum,de quolegituriCldudit« huis i^i u nouas litteras ddi««c»’t.Hæc verba fub illo £^sJef. ^triptafunt.atfupracaputillius additum eft.F.re/iquicduicr/Hobliterdtic/Mnt.Hoceft, vna Dem nt iftarum litterarum eft h.reliquæ dux non amplius in vfu funt, neque fatis conftat qux , iftsfuerint-Mihiautemnofit vcrifimilelitterarumF.Claudioinuentam,cum'caapud Ciceronem.qui multis annis Claudij tempora anteceflit.inueniatunimo is ipfe nono li-broEpiftolarumad Atticuraprxdiumfuum vocat Formianum. Digamma quia inci-piebatalitteraF.quxdiciturDigamma,cumfiguram duorumT.habere vidcatur.Di- feurns, cendumitaquectt;Claudium litteramhancdilucidiusexplicaffe, aut aliud quod circa
1*
Ir
l illamegiffe.vnde nomen inuétorisconfecutuscft.lnfcptima columna imagoS.îoannis I Chryfoftomi vifitur,cni fubiefta eft hçc infcriptio;S.loannes Chrifojlomus litterarum Arme-1 «licmominMentor. Et effigies D.Hieronymi cum hoc titulo;S. Hieronimt« litterarum llljirica. Hieroty-I nuninuentor.Poft ilium S.Cyrilli.De quo;S.Cyrillus aliarum litterarum lllyricarum in- •«»’■ I uentor.lUosfequiturVlphiasEpifcopus,cuifubieftum;Vlpbi45Epiycopt» Gotborum literas l eiitiucnit.Inoäaua Scvltima columna effigies Domini noftri lefuChrifti format* eft, I tuifubfcriptum-.Cbn/îw/ummw Magißer, Caleflts doMnx au£lor: Deinde Pontificis Ro- po„„yj,j ' 1 nbsp;nbsp;mini,cumtitulo;CbriJî»DominiEicdriw: tandem Ôclmperatoris.cuiusinfcriptioeft-.Eccîe- Caßr.
fltdtftnfar.
Hïcfunt pricipua, quæ in bac Bibliotheca Vaticana publica depiôa’lpeétantur, iiitio/he îcnptaquclcguntur.ln fecreta verôBibliotberaDoÔiorumEccleGæ.multoruni^’) San- f* ‘‘rf«' ftoruni effigies, cnitn multispræclaris Sixti opcribus amp;. monuinentisdelineatx funt. Hasomnesbgurasordinerecenferenon eft nollri inftituti.- putauimus enim bic non omnia.fedca tantum defcribenda,qux in bac Bibliotbccavidenturcelebriora,magisqj fingularia.Supeveftvtcoronidislocobuicquoqucdefcriptioniaddamus duasillas tabulas raarmorias,quxindi(âa Bibliotbccacernuntur,iS'quæin ijsfcriptafuntjbocloco
1 referamusinprioretabulalegunturhxc:
I SixtiV.Hont.Mdx. Perpcttioboc dtcretode Liirtó Vdticdud BiDliotbcci« coti/i’nwtid«, QnteinfrA
ĥ
I funtfiriptabuticininadunj/àiicùâ/ùirto')inuioJate^ abferuiinte. Nctnini Itbros,Codices, volumitid bu-l iwrdticdHitBii)lioibecicexeddîi/ertintli,exltdb(!Hdt,d!ioue dfJgt;o»'{d)jrfi,nonBibIiotbccdrio, tieijuc cu-I Jl«(li?(«,Scribi!4,,«fc|HeqHibi(/H« d?^J cuiuftih ordtnii:!^ di^nitatiSjn^pdeliceniin Suinmi RoiW.Pont.
it
1 fcriptdiMdnoJdcultd« ello.Si q:iKyëow feferit,üi)ros, pdVifmue dliq«dradbjÎMlerit,fxfrdxerit, clepje, i tit,ilt;lpƒ rifij,, codpyîritjConuperit dolo malo^iliiso d/i(ielittmcommH)iiofie|fif£ÎHi, mdleiiiöt«, Andtbc« . \ «iuisviinulo colIi^diiH eßo. A(/uoqudmpi'iCterejHdmRom.Pot)t.«cdbfoiuitor.
SccuHil.lt;verotdbuIlt;ti»fcriptiodf[p«i'pct((d rei manoruhitt cji Stxtm PofJt.Mdx.Bibliotbecdnt^App.
JltîiM»n,Sd«cî(J5imis Prioribm ili« PoKtifmbm.qMiBJdtJ Petti i-ocemdiidiucnmt,in i^/fisadbuc fur~ jentt!Ecdc]idprimi)’'lt;lfisjn'bo«td)n,Pdce [-:ccltfidTet!flitd.Ldterdnii»fJiiiftdm-, dpoj^enoiibi« deinde
'l i» r
«
inPdticdtio.vt ad vft'^ Voniificitsparatior cffsi trar,ß.atam,ibiq.,atsiiolao v.dui3‘dm. x Sixto llIJ.i'’-[i^niterexc:ilam,if!ioßdlt;iKojirx0- vetjiiim Ecdeßasiicx difitphnx rituum doattncnta omt i'^ tst-frtffa et dliorum miPtiyitxfdctOTum copid libtonwi con/siudrcnfur.dd ptirdm iy incorruptd’;. Jid«; v«. »iptcmpetpeiutt/uttf^toHeiiinoideiiudnddmjfototcirdiHm oile celtberriiiKin:, cum Ho de; (Ti,
-ocr page 568-n* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AN CICCAR.ELL4DEVITA.
ebfiurö dr in/àlulri /itd eßc.t,aucta peramplo ve(ltbulo,cubiculii drcumó' iti/rit./êd!/i;,pi)rti[ibei,tiliiji xdifi(ioàfundamsiitiiextrucio,fitbfeliÿs,pltiteii^j dirciïif, librü dij^efitii ,!nbuit( .tdiiiiin dnm,f4lubrein,fnagDfortunum Sacuin (xtulit. Picinrif illußrtbttf viidiijue exortMuii,liMihini
doâï'tijfi iypublicis jhtdioram vtilitsitidicatiit. Anno M..D LXXïyIII.Pont.
Offfeina
Stxio in l'itticano
N on procul ab hac bibliotheca in eodem loco typographiam Sixtus inftituit, inquJ libriab hxreticiscorrupti.profanatijvariifque erroribus aiperfi, cmendati, prilboX candori rellituti, amp;nbsp;adfinceramauthorum verititem rcdudti iniprimerentur. Van® __________quoque linguis etiambaibaris, exoticifque vera fidei nofiræ dogmata, libri, miracdJ infliiMa. amp;operafandborumpatrum pulcherrimis typisexcufa , ex eadtrn cfficinaprodirert' vt hoc modo ad omnium vtilitatem cultus Chrifttanuspropagarttur,amp;deftndcrctur. Huictam difficili.fumptuofo,fed vtilifllmo negotio prafecit. Pontifex Dominifuni Bafan,virum rerumgercndarum experientta,n)3gnitudine3nimi,alnfqiie virtutibm laud abilem,ideoque omni urn iudicioadhocopusaptifli mum. Qtiod amp;nbsp;illereipfa te-Itatuseft. exiguo namque temporis fpatioabundè fibi ccmparauit, inordincnircdfr git omnia, qnæ ad R.egiamamp; Pontificiam calcographiam pciffentdettderari, inopcns quoquecurfu fingulari vigiîanti3,admirandadexteritare,prudtntià integritate vfus eft.luflit Pontifex eidcm Bafæad huiusoperis executionem vigihri ducatorum ædlia numerari, quam fummamdccem annorum fpatio KeuerendçCameræ Apoftoli'^æ ftituere pol lictbatur.Adba funt hçc à PontificeXVL A prills,anno poft natumChrift'ini
M.D.LXXXV1I.
Vfttnßtiih Vtautem quæ leétori domus gratiora Gnt,amp; ma tori cum voTuptate legantur/enj;'' ufqueGnguIain memoria hxrcanr, placu it nobis vitam Sixri in ordineni quêdam.qi'** fi incertoslo-cos commit nes redigere. Diximus hactenusde ijsqux* Ponrifiratumilhc* præccfltrunt.quomodo amp;nbsp;quand o PcntiftxeftckäuSiquttqueprimibiHiusPentiniJ' tûs mendbusaêla funt. Quia vei ô de fabricis ab il io ftrudtisLoeperamusftjiberc.WiH materiam dluidere noluimus,ne forte incócinnè, amp;curn lidtorisfalfidmadcadtæ''*' dirCjfilumquc narrationisfæpc interrumpcre ccgeremtir.Cùm autem baftenusdet””' nibuamp;ftrufturis amp;ædificiis, tempore Pontificates i'liusfactis, tgcrirous, \ naiti quafi^ continuant ex il]is(fi diccrcliceatjfabricam conficienres,tempus nunc efi, vtadcap'i'' gamus,quæad hiftoriam vitæSixti compitndam faciunt.Dictmus itaqueprimo
tn-J» in quibufdam inter ilium Principes adis : deinde de modo quo popiilumluiiw»' reliquit adminiftratione publica traâauit, amp;nbsp;qua moderatione in propria vita,afliftibulip Sixtt yi- fuis tern perandis vfuseft : quibusfubijciemusaliasetiam res abillo tr3Óbtas,geibS)i'’l * ta feruS. tutas.amp;in vfumEcclefiae,ReipubIicæqucordinatas. Dcnique infirmitatem Icii”’®''' '**’ bum,amp; mortem ipfam,qua extinftuseltjCommemorabimus.-quibus omnib.cnarrät'Sr
SixtM
opediuiniadiutiinftitutum noftrum complcuimus,
( xc^niM ukat
PrimoSixtusinpler.o ConfiftoriokNauarræumRegem amp;nbsp;Henricum Borbonutnii Ke^em Condenfem Principem,excommunicauit:hæreticos,amp;adfucceiïionem RegnlGillb' um“^ ‘ inidoneosdeclarauit.-fubditosquoqueomnes àiuramentofidelitatisjiilcIemPrincipi' dJaum buspræftito,abfb!uit.Primisid Pontifîcaîûsfui menfibus peregit . Paulo poftinddit quidam cafus,qui Regi Fracix praater modum difplicuit.Pontifexenim Go3rdo,fiin’' mæauthoritatis viro.prædifti Regis Legatopræcepit, vtbreui terminopræfcriptoV rryf-wt/aßg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ Caufa huius interdtâie^
tiîkemtt hæc.Pontifex Epifcopum Bergamenfem.qui Nuntiuseratin Franci3,reuocauer3t,ei' Re^em queloco ArchiepifcopuniNazarïnura, prælatum præter dodbrinam(dutcniinin''quot; Gidlinrii. rum3dminiftr3tionefuerat)prudentiffimu,quiquec0ftifurionesi?upraxin
iiciJn«iuofæpeNunriuinegerat,optiraècaliebât/craiftt.RexhouihuIusNuuti;âd“'^
-ocr page 569-’’ îoi^r: ïïîîtt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'fè' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
ftKertiorfaÂu$(muîtumeriimeid4frideb3tJ(iriplkad ilium, rogans.Vt quocunquc | ifllocoifiaslictcrasacciperct.ifleomaneret, nec vlterius in interinraGalüæ profi;iC ' tcretur,priufqu3m nounm mandaturu APonrificeaccepiflet Oblatis, leiftisque hislit- ****^*••*••• / tcris VrchicpifcopusLiigdunijVbirunêagebat, magnaciitn folcnnitâtereccptus,obftu- ' ■ ‘ puit,dicens4)ominum lùuin neqiiaquani banc iniuriam latunim. feiraqucpropofuin'e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
pü,lridieiitincdilcedere,iibi (icà Pontificepræfcriptuni,præferrim cùm iam Pontifex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
Kuntiumfnuni,quipcnesRegemer3t.reuocaflvt,nccisiamqujcquâ ampÜiisin man-datis haberet Pontifex cum intellcxifTerquidNazareno ac in Gallijs accidîflct, vehe* ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
menter indignatus.exemplô Legatum RgLum fvt iam diftum eft}à fe reiecit.-Rex Fran-tiæhnius rei per litteraseertiorfaâiiSjprætet^quam quôdanimiægritudinem non cxi-Juatn præfeferret,etiam dicebat.fadum hocomni carercëxemplo.abhominum cnim
’ memoriaâuditum nonefre,ait,àPontifice,aütaquoquam Principe, neqnidenl tempo-* fcbelli hocmodo LegatnmCoronxGa!lici3eeie(5fum effe, fciam antca fcripfiflb Pon-' tifici.quôdNazarcthano Archiepifcopo malcfidcretmeigitur ilü hanciegationem da-* tet.Cui refpondit Pontifex, Legatum Regium etiam poft leâas iftas litteras in Icgatio-KemNazarcthaniconlenfiftefcdetfcadmonuifl'e (inquitPontifcXy^lcundcm LegaWm','
5 cùmconfenfu illiiis praediâûNuntiû mitterct, quod fi non reripereturjautcids Icgatio gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;impediretur,feidægrclaturum.ipfumqueLegatum Vrbipulfurum. Ad hxcRex,fibi
!' nbsp;nbsp;nbsp;hacdcrenihilafuoLcgatoperfcriptumcfte. Quarevterqucprinceps videripoteftin«
J nbsp;nbsp;nbsp;dignitionisatqiiefaftiiùi iuftam habuifleceufam.Sed ScLegatustaciturnitatem fuam
txcufauit.dieens.-Se ne Regem ofrenderet,aut diflGdium inter hos Principesconcitaret,
' tacui/Tejfcdamp;feexiftimafle, Pontificem feuere quidem locutum,non tam rigide ta-! Umcnfuascomminationesexecuturum fuifTc. Pontifexcùm Régi fcripfiftet,amp;delega« ti rcpulf(,eiufque caufis paulo ante à nobis commemoratis,pro]ixè fatis difleruiflet, pe^
1* tijttandcm.vt Kcx nouum Legatum mitterct,addens,fi cuin hoc diutius res quæ agita-ï nbsp;nbsp;nbsp;banturtradarc nolle. Haslitteras Pontifex Régi per Horatium Ruccell3um,noninfi--
“ ms dignitatis nobilem ,gratum Si familiärem cidem Régi tranfmifit.Ledis litteris Re» ' taufamfuam rationibus fuperiusà nobis rclatis purgauitac défendit; refponfumque PontificipcreundemRuccillaumrcmilît. Rebus fie inter Regem Si Pontificem con-
' ûitutiSjCardinalisEftiuscum quibuldam alijsCardinalibusfoliciti, nercs in pciusdi« ‘ laberetur,omni ftudro crefeentem ignem extingucre conati funt; nec conatus eorum î fuitirritus,fed totum negotium hoc modo compofitum cft. Galliarum Rex Nazarc-5 nbsp;nbsp;nbsp;thanum acceptaret,amp;Pontifcx eundem Legatum Regium rcuocaret,quod amp;nbsp;faétum cft.
i Scquentianno,quifuitrnillefimusquingentefimuso(9:u3gcfimus fextus,Sixtus Do-Riinum loanbaptiftim Santonium,Tric3ricenfemEpifGopum,amp;fui palatijMagiftrum, tholic^
( Nuntium ad CatholicosHeluctiorum Cantones eorum^ue ordincs amp;nbsp;confœderatos r«»», «mandauit. Prxlatusifte.etfi multis iam annis in iftis partibns Nuntius nullus fuerat, 1 Si
I négociaccclefiaftitamultisdifiBcuItâtibus inuenirct implicata, multumtjuc inclinata, i telotamenfuoChriftianiffimo.prudîntiaqueamp;prouidcntia fua fingulaii tantum tf-• fccit,vtpublica indicetentur comitia. Quinto enim Oftebris ciufdem anni Ordincs [ patriæ congregati funt, de manu Nuntij Sacrofandam Sy naxin perceperunt, arque ia ■ 1 vtilitatemSanébç Fcclefiçdcnuoconfœderati funtproraittentesfein defenfionemEc-t!cfixfcipfos,filiüsfuos,amp;quidquid habebantexpofituros. Huiusfœderisamp;promif^ Conisfoltroncdifftiim eftiuramentum pubücum^uefcriptum eft inftrumentum. Eo quoque inftrumento data eft Nuntio ijs in partibus Eccicfiaftica iurifdidio,qua ei con» tfflum eft.clericos tam inciuilibus,quàm in-w-iminslibuscaufis in carccrcm coni'cere, li debitis eorum feeler ibus fuppiiûis CAiUgai’K'lt;to‘ä Poteftaté ipfi indices feculares ante»
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ IbÆ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ll nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iolç.
-ocr page 570-ant. CTCÖA-UF^IA ns VITA
foiebantfibî vfurparc.Cótinuiridem Nuntius hune popukim in diuinocultii.operibw t.i*. piisamp; difciplina Chriibana.Vitam i'loriun reforinauit,amp;: variisin loçis,pûtifsimiivt‘ • lt;. 4*.. ro in Abbatiscel!a,tei ritorio(vt illiaiunt^Neutrali, Capucinorumædificauitmonalit’ Tleîueilj '‘gt;3 Curaautem infauorcmamp;a,iixdiu NauuarræiRegisIcsaginta,milHa Germaiioruis hteritici amp;Hçluctiorum militurn bæreticorutn eflentco]ievI:a,metueruntCatholiciaseinluini ia Gailt fuorumqiicpcrniciem hæcexpeditio rcd«ndarct.Inædibusitaq;Nuntij,ipfopiî;fct'Ki
xilium flagitârunt.Nuntiusliberali ter omnia pontifiais nomine prom dit,fecinpvtpJ''' cispofi: diebuj pontifex miffis littcris populi petitionibus abundè fatisfecerit.
VfliKtij Poftnoamultosdiesquatuordecim mlllialdelneticorû CatholicorumàregeCa!' Gaihelt- Harum euocati,ad fubfidium Sandi fœderisprofedifunr. Sod priufquam iteringredf' tiiaGal rcntur,omnesEuchariftia comuniti funt,;atq; in manuNuntij iuràrût.fetaiitumraoao liiadRe prodefcnfioncfideiCatholicæ pugnaturos. Quod fiRex quicquam infauoremHi’rf* ticorqmachinaYideprehenderctur,promiferût,fearma pofituros.S' in fuareaerfuioslt;
Prxtcrhxcaliudadhucopuscommendationc dignum Nuntius in Heluetia prælk* tit. Çftm territorium Lucernenfe meffis tempore magnam fninienti copiamàCanoni-çis Bronenfibus,aut fVit jlli voçanr) Mufter poftularentj quod certc nil aliud erat quam tr.ibutum à Clericis ex,ig,ere, aut laicos iurifdidionem ectiefiafticam veile exertere.' quodcx diametro pugnabat cum his.quç ipfi initio promIferant Nuntius hoefactoqu’* nobftupefadus,vtparerat,authentiçaslitterasin manu Habens Canonicis interdfiit, neadeitationes ipfisfadas refpondercnt,fed neccoramiudicecóparerent, nili obeJ‘' diat.feeos cxcommunicaturö.ConfeftimNunciusquofdäLucernefesinHccIefiiniCO' uocaiiif,amp; Venerabiü Euchariftia in altari expofita, tribus Patribus exSocieuteW p/gfentibus,Iongam babuit orationemjn qua omn ia capita firdei is amp;nbsp;promiffionisfafi præcipuè qug cum hocillorum inftituto pugnabant.cum quadam Maieftatecomnif-morauit,expofuit,cosquead3gnitionemfui erroris atque ad refipifeentiam adduxit Neque haccNuntijoratio vanafuit.-fedad fcopum,ad quem illc collimabat, peruenit cffedumqueconfecutaeft.Lucernenfesenim cognitodelidofuo, nihil in polleruml Canonicis poftulatunt.
AnnodeindeM. D.LXXXVÎI.StephanusBattoreus TranfyluaniæPrinceps.amp;Po;
Sw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in Polonia diem fuum obijt,poftquam nouemcirciterannos ibidem regnal-
fhani fet.xuiusmortem omnesdoluerunt.deflerunt multi- Cultus çnim Chrilliani airertof tausSte- cratftrenuus, inrebus bellicis fselix, in ciuili adminiftratione prouidusamp;fapifquot;’‘ Hæreticorum audaciam refrenärat, ciuiles difcordias fuftulerat, Ducatum nenfem StSmolencenfem, quosantemuItosannosMofchusPoIonus ademeratjaf®®' rum potentiarecuperauitjamp;coronæPoIoniædcnuofubiecir. AduerfusTuream quoq;
► nbsp;•» fe imperterritum oftenderatjcumenim illeanno DominiM. D.LXXXlV.fecunduin
antiquam confuctudinem certasàPolonismilitum copias bellum, quod cum Perla gerebat,peteret.- Rex Stephanus has illi negauit, diccns; CandidamPoIonorumAqui-lam antcaimplumem,amp; viribus'fiiisdeftitutam.nunc reiuuenefcere, pennasrecepilTf) vnguesamp; roftrumexacuifle,Sedamp;pleriq;exiftimabant,TurcamhacSreph3ni fortitu« dinecognita.nunquamillo viuente(quodanteafbletfrcquentei) Poloniam infelbin redditurum,aut bellotentaturumfuilTe. Imo cum eodem annoM.o.txxxtv.Polonf rum prxfidiarijjGofacci vulgo didi, in confin ibus Turciae Terignä munitionem Ti ' carum maximam intercepilfent, amp;dcprædati effent, Turcarum Imperator ne mo£f re fè beîlo vt fimilibus in cafibus folet.auamp;seft, fed tantum petijt aftquot capita huquot;quot; fadionisauthorum,amp;tPollodaftumPsgt;^egt;p.um,quituctempoi’is ConftantinopolHî^ barjVte«|uoïnoniiullosegeret,iuffittrüdda'n. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-
-ocr page 571-îgt;ÔNr STÎTTT VJ
Hïc Stephani virtusamp;magnanimitasPolonôs in election fi nouVrï^is'multum fo-licitasreddidit,arbitrabantur enim ad conferuationém ftatus,amp; exiftimatlonis perSté- Squot; '* P» phanum acquifitæ.neceffarium effe,vt perfonam eligant,de qua fimilia fperari.quçque deffegnoquàraoptimemereri poffet. Multi exiftimabant Rudohiliüih Imperatû^em eleftum iri,tanquam eum jqui Maximiliano patri,PoloniaéRégi diéamp;o, fi ad poffêfSô' nemperueniffetjfine aliaeleôlionein hoc Regno fùccêffifftt:Dî2untenim n'qMBM?i, dolpkm quôdcùni Maximilianus pater eligeretur,dcterminatum fuerit.poft mortèW ilfitó'hó Imp-fore interregnûfcdRudolphumfiliummoxfucceffurum.-amp; forte,quiaMaximilianum iniuriam illaminiquotuliffeanimo cognouerant,quareamp;paulo poftvita funftus eft, , AlijDucemParmenfem ad hanc dignitatem vocandurn credebant, eo quod effet prur dentifiimuSjamp;vnusexcelebrioribusnoftrahac ætatebelli ducibus, turn etiam quia ne- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
poseratCardinalisFarnefi): qui dû proteamp;or huius R€gnifuerat,multaad magnabe-ntficiapopulo præftiterat Sedinulticontrariam opinionéhabebant: mctuebant enim, tiequiahaluserat moreseinsparum cumPolonorum monbu5conuenircnt;amp;: cum il-bfortitudine,quæineoerat,rigorcm,aufteritatemamp; fuperbiam dominandinon effc coniunécam.Sedamp;Turcam pieriq-,timebant,quenj facileirritare potniffent, fi princi-pemadeoabHirpanixcorona,quamTyrannusilletaracapitaliter,odit, dependcntem fibi Kcgem crearent.Tranfiluanix Vaiüoda, amp;Cardinalis Battoreusillius confobrinus fimilitfradhocKegnumàfpirabant.rriorhorumabquamhabuitincleâionc partem, toSl^dinueniseffet magnanimusamp;impcrterritus,Turcarumauxilio,proprijsij, opi- caiiné-bus fans munitus. Alii tarnen putabantilli vehementer obfuturumîquôd erat Nepos amp;c in Pmo-bçresR.egisStephani;qui etlïob virtu tes amp;nbsp;res forti ter geftas(^vt antea diximus')optimè mertbaturde Kepub.totoque Regno Polonix-aPolonis tarnen ampliusmctucbatur, quiirü amabatur.ïn diffribuiioncnamqshonorum modum publicum non obferuarat, quarcKcgni quibufdammagnatibuscratexofus.minime^ue fatisfaciebat.HincPolo-
i tiinon rarometuerunt Regem fuum,cùm non fitprinccpsabfo'utaauthoritatis, fed ca-I puttantùilliusRcipub.quinonniffcumSenatu de belli pacisq-,rebus deq-,capitalibus I Viobiliumdcliaisdclibcrare.amp;nilicx illius fentcntia quicquam poteft conftituerc.-
I?
I'
{gt;
mttuetunt dico, neStephanus Rex dexteritate fua hanc cornm libertatem opprimeret, Kegertn^ue cum abfoluta poteftate in pofterum haberènt, 1 dé obérât 5: Cardinal! Bat-toTïorcratenim confobrinus prçdiôiPrincipis,amp; nepos Regis Stephani,cùmalioquin muhaerantquxCardinalcm commcndabant,quxque illuadhancelcftioncm promo-uerepotuiffent.Ncquedeerantrationes,hisquiDuccFerraricnfemadhancdignitatem promotûcupicbant,tum quia Princeps erat Regia dignusMaieftatc,tu etiam,quia quo-cunq-,téporchuicPolonicç nation! plurimabeneficiaprçftitcrat: fed quod Itai us erat, îlt; in precedent! clcôionc quoq; propofitus.eiuscaufam reddidit odiofam.Erant prx-tcr hosPrincipesaliquotnobiles patrie.qui Regnum affe£tabant,fed infruftuofaatque inanis crat omnis eorum fpes amp;nbsp;cogitat!o,Not!ffimum enim. eft,Polonos cius effe natu-
1 nbsp;nbsp;tï,vtnulla rationcalicu! exRcipub.fux corpore Vrincip! velint obedire,^ fexcentis
'«I
1
innis vifum non eft, quod ex fcipfisRegem clegeruht. Antea quidem id faccre con-
1 fucuersntjCoquodnondum Rcfpub. erat bene conftituta, qubdalijs vtebantur legi-\ bus, quodque ingenia eorum non erant tarn fublimia.fubtiliaque quam nuncfunt.
I nbsp;Quod fl interim quifpiam ex ipfoReip. corpore (quern ill! Piaftum folcnt nominare)
I rtnunciariRexdebuiffet,fperareccrtepotuiffet foannesSamofcius.MagnusCancclfa-,
, I riuSjSequibonamRegni partem in manuhabebat:eö quödtoto,quoSt£phanus régna- rij I««. I nbsp;ucrat,tempore,magnanttotiusRegn! partem adminiftraffet,puWicafiquidcm negotia,^
, I lt;^uï alicuius erant pondttis,confultationes de rebus publ!cis,amp; gubernationem earum cl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Li 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rejç
-ocr page 572-ANT. ,CI«C cartel, DE VIT A RcxStcphaniU^com illoconfcrc'bat, iudicioqueamp; çonfilio huiusSafnofcljpIuriniDgt;^ nitebatur,adco,vttantaeffeteiusapudonin,es authoritasamp; exillimatio, vt maiordl* non potuerit,nifiRex^{let,Tanti om nés eins gratiam amp;fauoremfacieb3nt.Yïiierabai'' tur'^umomnes,vpii^egeni,fubpioteft|tionc tamen q»od Generalis tantumextreituf Jfi^^dupmnibuSj^^ionihBsfuisjpaieftâte, modoqueRcgali vtebatur,amp; pruptcrfuni' ina^j^^).gerendisrçbuscxperie.Htiain,conlu]tandi dexteritatein,dcterminandicderi' tatem,amp; p|omptitudinem,propter fortitudinem amp;nbsp;amorcm.quo cum militesomntf complcétebantur,tali Regnocratdigniflîmus,maxi meqiieidoncus.
TrîHtefi Cettrum in neminem corum quoshaólenus rccenfuimus eledio deriuataeft.Enquot;^ iiifcù autem duoalij,SueciæP.rincçpi,amp; Arçhidqx AuftriæMaximilianus.huiuslmperatoril ï^vdoJpIii fratcr.dfti propofîtifunt, iftqrum caufaeindelibcrationent venerunt,Archilt; plu^iraicxScnatoribusfauchant; turp quia princepseratgenerofusamp;affabilis,Pi)' lonorum voluntatiamp;moribusaccommodatus.'tum etiam.quia familia AuftiiacanUquot; gnamhabetparentelam, ideoqueefl: potentiffima, quare isabvna iuffragatiumpart* U^x!mi elcduseft; Altera vero pars, aut quia oderat Germanos, eô quod hi, quos illcnon con« feiwj te,nnendo numero fecumadduxerat,potentes erant.fuberbcatque arroganter fegere« * nbsp;' bant:autquiametuebant,necùm effet Arehidux illc frater ltnperatoris,amp;ipfealiquan-
^doadImperiumaflumi polfet,Regnumhocfaçepet hærcditarium,quomodomaiorci cipsVngariarnamp;Boèmiam(qux régna quondam ctiam non fuccelîjone,fede!eâion« fuosfolentfortiri Regis amp;principes)ad hçreditatem fuampertraxerannautquoJTur* • caruns Impcratorem offendere noluerunt, cuius vires maxime metuunt Poloni,ètJ« miliahæc AuftriacaRegem fibicrearenoluerint.cum ealitOthomannicæfamiliæini« miciffima.'aut deniquealia quacunquecaufam ejeétioné Archiducis nullomodoccü-princff! fentire voluerunt;fcd PrincipemSucpç,viginticirciter3nnoruminuenem,RegemrC' iueci^e nunciarunt,vclquiailleoriundeserat,èfamilialagcllonica,quamPoloniobfingularii beneficia, fadaque fortia ab huius familiæ Regibus accepta,gelfaque, aequidem potiflî' mum,qui3 Regno huic iunxerat Lithuaniam Ducatuinampliffimum amp;nbsp;nobiliffimumi fummoperè diligût.-vel propterimméfam qua princeps ille dicebaturhaberepccuni* vim; vcl quia nonnuHicredebantRegemSueciæ,patrem huius principes inducipof-fe,vt Regnum fuumPoIonico feeptro 3diiccret,idquein gratiamfilijfui,quemh3btl vnicum amp;fôlum. Atmihihoenon fit verifimi le,nifi forte praedidis Princeps aliquan-lt;lo moriens nullos relinquat hærcdes,amp;de linca paterna nutt fuperfint confanguinei' fedhisduobuseafibusfublatis.ncquenaturale cft.nequecredibile, eiim fuisRegnu® adempturumjamp;Polonisdaturum.CredojitaqueprudentioresPclonoshac ratione®' ni’ motosefTtjCurfceptrum in hunePrincipem contulerint. fed potius credoeosmo-ùlffe iuris adionem quam idem princepsaliquando prçtenderc po3it in Magnum Du‘ catum Liruaniæ tanquam hærcditariam matris füæ prouintiam, quæ adio aliquando turbasnon Icues dare polfet, àquibuslibei osfeforepoloni arbitrabantur, fîhune Re« gcmhaberent.Scdethoc fortaffis cos moucre potuit, quod ccrnerentRegnumfuum nunquam claffemarmarc folitum, neque lufficienselfead eaminflruendarajlicctalio-quin fitpotentiffimum.amp; in equitatu vix vllifecundum . Regnum veto Sueciæ nauô beHicas inftrucre potefl: quàin pIuriinas,Poloni itaquç Principem Sueciæ Regem fuu® habentes,terra roarique effent potentiffimfparuoque negocio Mofehum poilent fupf
* ■” rare, quem nunc Draconem Septentrionalcm nominanf, Sc quo cum Polonisino*’ fempcreftinimicitia.Harum caufàrum aliquibus, vel forte omnibus, pennoti PoW' SueciæPrincipem Regem elegcrunr,atqueduo firnul eledi funt, Maximihanus Au-ûfueuî ScSigifraun^üsSuccus. Vterqucdefuael^ionecertior fadusiter ingred“®
-ocr page 573-'■PONT. SIX TI V.
VIpoffeffïönem capiat,magnas fecumducensarmatorum copias, ad debellandos cm« tics,qui poflcfftonctn vcllent impedirc.
Pontifex per littcrasmandaucrat ArchiepifcopoNeapolitano,qucm antcaNuntiun» inPoloniam mifcrat,clectioni vt intereffet, ÔiMaximilïani.quàm occulte poflet,pai-tibusfautrct.Scd cumillcanimaduertcrctnegotiü^lludinfçlicitcrfucccdere.adiÛanx feconuertit partem, quam fæliciorem videbat habituruni exitum, PecluaCum multis fuitPolonis,Pontificcm,poftquam elcdionem Maximiliani intellcxiffcqmiliffc Epi-fcopoNeifenh inSilefia vigintiducatorum millia, quæpetentica Maximiliano nume-tatet.Crcdcbant multi,quodflMaximilianusmaiori veniffet cum celeritatc, maiori-bufque cum copijs, Cracouiam Regalem vrbem interccpiiTct-,qua occupataiccteræ ijuoqueRegni ciuitates neceflario in illius poteftatem concedere debuiffent.
Venittandem cum fcdecim millibusequitum amp;nbsp;peditum,dic veneris,qui erat fex- J'*'”'''’“-, I , . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ o • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;■ • I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I ■ r IT Ilan, cut»
I tusdeciiHUS Octobris, ccmplamticquadam nonproculab vrbe Cracouicnli caltra-
' I metJtuseft.Confeftim mißt in vrbem fuam eleótionem,?ivtfe reciperent flagitauit, jua-pfn« * 1 Atciues id recufarunt,Vrincipéq; Sueciæ,vt quam celerrimè poffet iter fuum matuta- in Pai»'. '* I ret,oraruntimemorillius,quodiamanteaadillumfcripferantjfellumS.Lucæ corona-‘i' I tioniillius cffedeftinatii.lntercavrbem vndique muuierunt,çdes aliquot in fuburbijs ‘ 1 exuffcrunt, aliquot propugna.ulaexcitarunt.omniaqucfeccruntjquxadfuidefcnfio-
I nemfacerevidcbantur,Quotidie inter vtramque partem velitatumclV. fedplcrunquc
• I fuccubuerunt Auftriaci. Interim dum bæc aguntur,Lcgati Principis Sueeix aduenc-
'' I tunt.nunciantesprincipcra Donzilcam (forte Dantifcum)appulfum effe,quo clafl'cm
' 1 obtempeftatemmarisdifFiculterapplicarepotucratideoqjaduentum eiusprxterfpcm ‘ I tirdiorem, futurum nâ amp;nbsp;ad fuos nonnihil ex ilia longa nauigat .one debiles retocillau« ' I dos,ibidem aliquandiu cogi fubfiRcre.Fieri itaque non poffc,vt dicto die S.Eucx facro I* I Cracouixfit.vtcoronetur.-fedinfefto S. Martini ilium adfore,vt coronam accipiat.
* I Qnibus relponderunt poloni.Patriam effcconfuctudinem, vt coronatio no alio, quam ' I bominicodiefiat,ideoquefefeftumEucx,quodilloannoin diem Dominicum inci-t I debat.conftitudfe.Vtigitur antiqua ilia conliietudo inuiolata permaneat,confultius ♦ I foie, vt coronatio in Dominicum, Martini feftum fequentem, reijeiatur, erat autem ' I dicsillcdecimusquintusNouembris.
' 1 Dum NhximilianusvrbiCracouienficumcxercituimminetmagnusGermanorum ' I numcrusincaftrismiferamortcextinétuseff.Cùmenimplerique,male veftitieffent, ! I ita vtintenfum frigus perferre non poffent.venique,t;uod illorum naturç magis,quàm ' I aquaauttcnuiscercuifuconucnit,magnaincaftrisefletpenuria,natainterllloseff gra-' I uisdyfcnteriaiquxbreuiflimotempotisfpatiomultosmileie fuffulit. Magna quoque ' I todem tempore lues eratPctricouiç.quô cum Sueeix princepsadueniffeqartequadam ' I rjregiolitterxilli nomine Maximiiiani,dquodamiuuencPolono ex familia Garfiafca ’ I portedtx leu traditx font, luuenis autem Ilie tunc partes Maximilianilequebatur,babc-’ I batautem in eomitatu Sc aula principis patruum, principi tamiliarem amp;nbsp;diledum ; ad ' I banc cum fummo affeäu, magnaque dtxteritate conuerius eff luuenis, roganseum', vt
1 Jpud principem pro fe lnterced.it,de veuiam delicti impetret: v ehementer cnim le pee-
' I nitere,qnodaMaximillanohactenusftctiflTt.Pdtruusapud principem effccit,vt 1,11c de ’ j condonandoeldclictolamcogitaret.lntroductusltaquead piincipem,vt eius manus
1 tx-.ifculavetur, p^dlquam debitam Illi reuercntlam exbibulllet, Maximilianilitteras c
1 finu deprnmit.Sc Succo obtullq rogans nc hoc fattum admlretiir. Maxi mil ianura enim I Um quinquiesaut fexieseius Maleifatl fctiphffc.ncc vnqua lutelligerc potuiffc, an ifta-
1 turn lutetarum \Uä ad manus illallatx fuermt; ideoqi fe hac arte vfum,vt iple pnn-
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;---------------- çjpn
-ocr page 574-- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ANT. CIClt;PAREl..'ßE VITA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ,
Mixiini lianiu falaniâ deferit.
fii
iÛKIM CU [itur.
cipi littefas offerrct.Princeps hoc faéto obftupuit/mnenemque in earcerêsabduciiuli'' in culuspræfentia priusütteras nondum leôas,igne abfumpht. Suntqui negantlit^*' cxuftas;fed no reficnatas à principe Secrctariofùotradit3s,quo faétofignificarevohj fi etiä has legere noiuiffe.Maximi! ianus interea exexciti'i Cratouiaabduxit..amp;cûoni^' copiis fuis Petricouiaprofeftus eft, vtSucciç Principi occurreret,ei(j; pugnandiccp”® oft'erret.Cæterû ve! quia ex fpeculatoribus did icerat, Principis exf.rcitûfuoniiilto'| miiorenuhabebatcnim trigintamillia,amp; vltiafub fignis.-autquia in velitationepii’' ante inter fuosamp; hoftisfafta, (uccubuerat, aurquaiunqialiacaufa.pederetulif,»'’“?^ impreffione Gracouiam frufira denuo tcnt.mit.Ciim tandem Bcllonam rcuerlb“' ’ Cancellarius cum cum duodccim armatorum millibusinfecutuseft,quodcuma“’^ resMaximilianiallatum efl'et.xxif.fannuarij anno.MD.LXxxvni.excoloco'fritf’' fub ImpcrioPolonorum^difcefsit.fines^ueSilefiæ prxteigreflquot;us, PitfcITamiquPu’’P' pidum Duci Brigenfi paret,tandem peruenit, Ininiictiseum non fcgnifisinftqiid'’^' Faâus Punt inter illos aliquot velitationes, in quibusCancellarius femperviftof'?'’ obtinuit. Maximi'ianus tandem ibidem obfeffas. cum locum nulle modotucripoW coaéiuseft fe, vnacum oppidodedcre. Captusitaque ij.lannuarijcodemannoini’’^' nusPolonorum venit. Cancellarius adiurum rerum omnium, quæ inexercitu-'h^ mill an i crant.confecitcatalogum. Pofiquam autcmMaximilianusin hcneilum ded^' ftuseffethofpitium.redditæfunt illi duodecim exargento patinx, lanccsq'ueæii’Y oélo,furculæduæ,totidemquecochlearia,quodccrtcindigrium huic principiviat^ tur, cunétique ad quorum aurcs illud per latum eft, eius miferabantur. Dcindeopp**“ lumipfumabiftismilitibuscum fummofurorefpoliatueft;nôprxtermilTaqui''', ceri foletin huiufmodidireptionibusinfolentia. Hxc quxMaximiliano exhibd’^Jj inhumanitas,omnibusprincipibusChriftianisdifpIicuir.Neci]listantum fedctni“ ; nationibuSjmaximaautem Boem is,qui hocPolonorum faàtû aegerrimctulerunc?“'“ durante inter illos pace, amp;nbsp;de fe mutuonon offcndendoconuentionibus hadenusl étiftimèobferuatis,hanctantam iniuriamMaximiliano irrogaffentinSilefia^q“*?^ uincia Boemix,vt membrum corpori,annexa eft. Pontifexanno infortuniuhotn'C maliani fequentc Legatum in PoloniS mifit Cardinale Aldobrandinû, virûdoÔ®'^ Si in rebus gerêdisexercitatiffimû,cum mandatis.vt delibcrationcMaximilianiîsf’ omnemej;adhiberet diligentia, vt inter hos principes, interq;hos populospaxrd^''^ retur,Dédit iidem Scalia mandata, cum poteftnte Scauthoritatemagna variis ini^, ; quç omnia in bulla cótinebantur,qua de hac illius leg3tioneconfecerat,cuiusin''' ‘ Dilectofilie Hr^politOfamp;c.Pott multas caufarûventilationcs,poft plurimasdifficu^^ dem induftriaSc prouidenti fapictia Legati,cô ncgotiûdcduétum eft, 1589. pax inter Polonos.domumq; Auftriacareftitutafit. SucciçPrinceps.Sigif®“'’j IlI.PoloniæRcxdilt;Sus,in poffcflione regni permancrct. Maximilianus pobic^j nunquâ ius in Kegnû Polonix virtu te præteritj eleftionis prçtenturum,nequiuC', mundo mortuo.lurlt;îrunt igitur amp;nbsp;Sacramento diótoconfi'-marunt omnes.ft obi turos,quicquid in paifto contineretur.Ex formula veto iuramenti.quod pi'Sim' lt;nbsp;perator Kodulphus,poftquam partes inter fe cóueniffe per legatû intellexiiïet.âbC facile iuramentacolligantur.Eft autem cahuiufmodii^«ƒö/«lt;^rfr.Rl)d.‘/^b«^/fD•^■^ƒ Somaverufn Imp.femper Aitguftw,taraßgt;o»deo^j acfirow/ttoperhitcfmiâaDd einniaea i]a.(,S.D. N.et Legatieim de latere, Reuerendißimt Card'malis Aldebridw, interiit^quot;^ Cammilfarios ineos ceterof^/ereniß'itoorü Principipatruerü etßairü tneerüexvna, etferei’ip’^u, (ipii DD-Sigi/ènundi Ul.Regif Poloniit,MagniDucü Lituanie^c.parteexaltera
omnibttseorüclaufultißrmiteriinuielabUnerji ebf(ruiiiilgt;/l_^^
-ocr page 575-fitciâ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/tmichiamcum eddemßretrjiiina Principe,liei/noi^ Po!oniiC,\îtig«e DiiCätu Litnanta^
è'ceteiif^^proiiimÿs e^ diti0n bmiitxiaelt;.ir,deintratifitcii3nè,padnpctpetu4,^ fceduip(rpeiao,con‘ fto 4!ri}jColâ.Sic me Deus lt;idtiiuet,et Inte/aiiânDci Eunn^clia. Pauîo poft LegatusRoniâ leuer-ni$,iiipàIatio,quodante3cliximusàSixtoin Lateranocoditû,publiéeaudituseft, fuitcj; liæcprima,qua;in illio palatio facta eft,congrcgatio,feu (vt vocat^audientia.AnnoijSy.
EodemannoquoMaximilianus Archidux Auftriæcaptuseft, eadê domus Aliftriaca-^J^'^^ âliüaftliô’tacftcafu iniquifsimo.'amp;damnoattrita incóparabili. Hifpaniarum Rex Pni- » «•lt;,»» lippus iamduduni bellû Angliæ medirabatur; induxithuc ilium zelus Religion is, cùm Hex^n. Regina, eiulq; fubditi pefsimishærelîbusftnt obnoxij, turn etià q’uia ipfa bellû foucbat Bclgio,fuperataitaq;Anglia,neceflquot;ariôinfidéilliusrediredebebit, amp;nbsp;Belgiû.'cùm ftne Angiorum auxilio bellum continuare non poftet. Excodem quoq; viétoria illud corn-niodiproman3ret,quod Dracus Anglorûarchipirafaclafteexluliis venientes diuexarc fas. in futurum non poftet.Gonfirmabat Regis propolitum.quod expeditie hæc ill i depin-gereturbuaftfaci!lima,exqi!alætiffimusexpeââduscratexitus. Facilitatisillius multas fingebâtiircaufæ. Primo quia Regina Angliæ tune temporis non habebat eum nauigio-fiimnunierii,quiaddefenftonem infulæeratneceffarius; amp;nbsp;quem præcedentes femper Regeshabereconfueuerunt. Secundo, quia Regina non habebat exercitates milites, nec fortesautcélébrés belli duces.Tertio,quiaHifpanis in Infulâexpofttis,omniûlocorum faciliserat occupatio.-quia no habet Anglia vel munitiones/vel locaoportuna ad hoftiû inipetuniretardandum:Equitâtiisillorum belle inutilis, milita ris d i feiplina aut nulla, autnôadmodum laudabilis:Angli pleriq; omnes propter omnium rerum abundantia, â«ris^ifuaiiitatélaboribus,incommoditatibusq, bcllicispcrfcrendis minime ftifficiunr. Hue accedit quod gens hæc ( vt veteres teftatur hiftorix) rerû m u tationibus oblcdatur. Speia. iergo potuit,eam vifus Catholicorum nauibusjn confpeâu Infulç velificatibus, aduerfusReginamaliquidtentaturam; imoplcrosqucabeaad hoftem defedturos.
Paratisomnibus quæ ad haneexpeditionem erantneceftaria,Rex Philippus Pon-tifieem fuiinftituti fecitcertiorerhiqui illud quam maximèlaudauit, Rcgiq animûad- cejpn. didit.cum promiflîone.feybiclaffis in Inftilam eftetappulfa,certam pecuniæfummâad bellum continuandura fuppeditaturû. Collecta itaq; claftîcûiam in altum educeretur, inucntusineieft ingens minorû nauium numerus, pi'æter quas centum circiteramp;quin-quagintaerant immenfæ m3gnitudinisnauigi3,quibus viginti millia peditû vehebâtur.
circiter machinarum bellicarum millia, omniaej; ad bellum ncccftaria cum fum-maabundantia.TotiusclafsisGeneralis conftitutuseft DuxMedinæSidoniæ, quiom« nibusoptimèdifpolîtis.claft'em omnem in Angli.» littoradirexit. Archipirata Dracus ftiquandoinconfpcélumclaflis vcniebat,qui vtféliciter pugnaret,omnia fua inter milites diftribuerat.-ita vtetiam cimelia fuaoppugnauetit.Leuibuspri'liis aliquando cum Hifpanis pugnauit.- (èdadiuftam pugnam ventum non eft,vcl quia Medina maris expe-rientiam non habuit,ideoq; decuentu fuerit folicitus, vel quia (vt il te dicebat) expref. futnàRege mandatû pugnandinon haberetivcldeniquequod commodam expedtaret * fuperandihoftesoccalionem,quamdumcaptat, omnempugnandi occafionem amiftr. Vtvteft.nunquamadmanusventum eft.-fedhorribiliorta tempeftateCatholicorum clafsisdiiieftaeft, ita vcHilpani raaiorc tam Celebris clafsis parte am ifta, ad fuarurfum littorarcuerli ftnt.Exaétani huiusclalsisdefcriptionem, circumftatiasamp; euentusillius jiurhm latiiisQauentibus nobis fuperis) in libris noftris de Hiftoria noftræ æ tat is referemus. nbsp;nbsp;nofln t?.
bodem annno M. D. lxxxviii. vicelimo tertio die Decembris Galliarum Rex Henricus Valefius, in conuentu Blæfenfi Ducem Gu ilium, principdra fortifsimû. pri.
fccundo voaatuni, vtRegi lo-
-ocr page 576-flt;fo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.ANT. CrrCARFllA tgt;R VTTA , nbsp;nbsp;.
queretuf occidimändauit.eodcmquc die CardiTiaIemGuifiuin,prïlt;3i«ipu^\, trem,in carecrem dctrufit;amp; fcqucnti die, qui eratNatalitiorum Ctirifti proid^y t'odüuffitjfcd amp;Carolum Cardinalem Benbonium Legatum Apoftolicum Aucnion lern, Petrum ArchicpifeopumLugdunenfejn, amp;intcriedi DucisGuili)hiiunipf*''b genitumjncurtodiasabducipraccepit. FatäumilludRcgiscumnunciatiim dlctro!’,^ tcxgrauiflimctulit,amp; in primoConßftorioprolixe,nonablqucoridignatioiiis '5
ficationcCardinalibus lie inter alia locutus eft.
ƒlt;•ƒ«.* iariiiro
St.,
Legatos Kegios pro Rege ablolutionem criminisfl-gitafi'e.-iisautcmaferefponiii.j Abfolutionem qiiidem peti, fed nulla adhuc commifli lacinoris apparerepoenittt'’ tKiliiicen- veftigiajmotantumabcflc,vtRegem pceiiitcat, quod ncipfcquidemhaftcnusao0 tionem peticrit. RcfpondilTcLcgatum, fcRegispcrfonam repræfentâiu.tidcn”'’*! ïïbi habcndam elTe, Cui nos itcrumjnquitPontifex, refpondimus Legatumqui Regis perfonam referrein ncgotiis publicis. ad quas agenda mifTuscft,fed non taRegisconfiterctur.amp;proillopœnitentiam agat.-hæc cnim ac ipiius Rcgispc”*^ expeétari.cùm oris confcfsio fit pars pœnitentiæ. Aliud itaqucciTetraâarentgotuP blici,aliudconfiterifuapeccata,atquc à Üeo amp;nobis pœnitentiampctere/hüCC'' ore proprio fieri deberc.HicdiÂis Legatum à nobis dimifimus,cùmneque litteris.*’ que mandatum vllum.deabfolutione impetranda.àRegihaberct. Henricosfepu®“ Rex Angliæ quondam acculàtus fui t,quod Bcatum Thomam Archiepifccpu!n^’'’'’’iP rienfem trucidari iuiTcrat, cum tarnen is iuflu Regisoccifus non eflet.-fed cum lum amp;nbsp;Thomä orta effet controuerfiade iurifdiétioneEcclefiaftica, videbatud^J^^ necemeiusconfcnfiffe.îtaqucficarijilliexpreffummandatû Regis,quodAtchiep''' pum o«idercnt,non habebant.-fed fingularc fe Régi beneficium præftiturus.eiqiæ’J. moperègratificaturosarbitrât!,illum trucidarunt,vt in illiuspafsionisdclcriptinn^. gitur, Scpoftcacomprobatum cft.Nihilominus Pontifex tune caufam amp;nbsp;proccllu®J| risaduerfusRcg,cm multisPrælatis,inter quosnonnulli erantCardinales,ad quo’’ fuos Legatos mifcrat,commendauit, amp;nbsp;folennisfaâa cft litis intcntio.Vetitilatat»^^ la Regis apud fedem Apoftolicam joftendit Rex nullum fuum de morte B.Thoniï' tare mandatum, amp;nbsp;verborum qua; locutus erat, qüibusvidebaturlignificallc mo^ . illius fibi optatam effe, gratamque fore,Regem pœnituit, dcliôtum luum*^onftflus dcmiffoanimoconftitutam fibipœnitcntiam fufeepit amp;nbsp;peregit.-non tantumillt)*d‘ omnes qui homicidium perpetrarant, cius crant confeij, de illo confenleiaiit,autlt;| , cunque modo eius crat participes.Hic tarnen cardinal is non crat, fed tantum Arw‘1 fcopus.Quod fiquisdixerit,Thomam fuiflcSanâum.-huic rcfpondemus,Euro^j| diu interris, atquehismembris mortalibus viueret,Sanâ:umappellâtumnont«'; poft mortem ab Lcclefia in Sanâorum numerum rclatû effe,ei4ucfolenneteftuBi' Ghriftianosdicatum.ThcodofiusImp.à D. AmbrofioMediolancnfiobcædclbdL nicaefaôtàaditu rempli prohibituscft.CuiThcodofiuscum omnihumilitatcpartiit'lj. tarnen com munis homo non crut,fed Princepsfingularis,5clmpcratormaxiæus®'‘ vnâorijs diuinitus illiconceffispræ Jarus,adeo vt de illo quondam dixerit Claud»'’
O fjimium di’(3^e Deo,cuifutidit ab antns
Aeolw arindtas hycmes. tibi militdt tttber, Et coniurati vatiunt dd ildßitd venti.
EratT heodofius hnp.orbis vniuerfi.no vniusautaltcriusRegni.qualiseftRn”^^ e'iæ ; fed intcgrû.totumq; lmpcriuilt;omanûobtinebat,nihi!ominuscuniljchrynigt;^ crcdibiliq-, animi d'olorecrroré, pcccatumq; fuûconfclTus eft,a D. Aiiibrofio bumi poenitcntiâ acccpiqfefc^ voluuuti non Pont Jfieis,fed cius.qui Archiepifcopusw^'^^
-ocr page 577-PONT. STXTIV. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÎÂ
** 1 I
Ü' li*
tïit,nibmiGt:Siquisdixerit,AmbroGv.m fuiffcSanótum :buicrerpódemus,rum qv ï a diu viuerct inter Sanétosnumeraium non fuiffe/ed Archicpifcopuserat,amp; forte Èpif-copustantùæ‘,quiaMediolanumtunctcmporisforfitan Archicpifcopatus titulo non-duraeratnobilitatum.
I
1
I
I
•M
•*'I '’*1 ’M i«»
Suntintcr vosCardinales,quictiamcoram nobis non funt veriti, enormeboc Re- *\ **' gisfaóumexeufjre; quorum imprudentiam nos maximoperèfumus admirati, viden- /v • tuTenimidagentesgr3dusamp; dignitatis fui obliti, non animaduertcntcs, peccatum in •' buncCardinalemadmiflum,in fuam omnium iniuriam 5lt; periculum redundare.Nos fecurosvosrcddimuSjimoquopofTumusoptimo modo poilicemur,quôdCardinali$ , fieri nolumus.-neque opus nobis eft aiicuius Principis cómmendatione.vt ad Cardina-Vitiim dignitatem promoueamur ; ita vtbçciniuria nos paru autnibillaedaf.fedveftra. iatereft,eamacapitib.veftrispropuifare.in vcftrç dignitatis ordinis contemptum es vergit.Cogitandum vobis rclinquimus,an çquumfttnos priuare amp;nbsp;fpoiiire vos autbo» 1 ntate,immunitate iibertate,prxrogatiua,præeminentia,amp;alijs quibusdonatiamp;ornati L tübprimiegip'Faiiemusitaq‘,nos(fificvolueritii')vtnemoR.egûautPrineipûvosbo«gt; I Höret, leucreatur-.fedcertati móés contenant,vilipcdantdeprçdenturamp;occidant.Cer» 1 tèlicædcsCardinàbum difl'imuientur,amp; fine vitione.pænaque prçfcrantur^vnicuiqu« ,| CatdinalifimiUspotfcftcafuseutnire.fimiliter oranespoffunt periciitari. Nosit3q-,fe-’ amdumuiftmxpriftviptnm,amp; quoddiuino cuitui profuturum fperamus,aifturifu-inus.()TOd 11 quis obiecerit ,fi iure contra Regem procedatur multa poffe natei incom-tncd’.rnuita mai?, tffe metuenda-.imo futurum vt Regnum boc ipfum euertatur amp;nbsp;cor-nut.huicnosrefpondemus-, In adrainiftrationeiuftinxmctuendumnon effe-, mbil tnia’itimcnàum,uftifoium peccatum. Cùmbxc,ali3quedixiffct Pontifex,fubtituic
O'
J plrurtinetadeindeiteru G. orfuscft-,Prx.nimia mentisxgritudine dicercpiura non^of-1 furaus'etfiviuradicendaunt.DecreuimusaiiquotCardinaiesconftituere.qui pantun l WexaminabuntSc difcutient.lnterea Diuin'a Maieftatcm oblecrabimusvt bcclehæ l fuïfutcurrat.eiusqucneceffitatiopituletür.bis mœftus Seincrcdibiii doloreaftUôus
,,1 îttmonemabrupit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;nbsp;nbsp;, lt;nbsp;rx n. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t
A NondiupoftGuiftovumcxdem.cùmRex.vtfuperiusanobis diôum eft CardGaa- Pow.fex
’A iemboiboniumLegatum .Auenionenfem, Vetrum A^biepiféopum Lugduncnfem corc\pitbcndifter,atque in diuerfas euftodias diftribuiffet.idipfum quoque ad aures
‘1 Ponùbùsperiatum cft.ÇJuamobremindignatioiiiiüsin Regem ci euit,atau,c lo mugis, 11 ftuia(vipofttiiex.ivfe afterebaGRcx paulb ante pro Arlt;biepifcopo ?,pud Pontifteem lisBorb«..
\ interce{îctit,petcnsvtCardin31iscreaïetüi.Sæpeit3quc,muitv4ue modisScrationibus »gt;gt;)
d| ^lt;'g«Po’if''cxadmcnebat,vtcaptiuosbos duosïibcrtatt reftitucret, cui ttfponfum '5' “diiberationem Gârdinabs Rorbonïp cam nuilo padto Gert pofte: eins uiiniiibevtatcmturaultusinPranciaaducriusRegem motosauä-uram tffe.Addimif-fiontm ArcbicpifCopilAigdunenhsrefponditRex-earn non efte in fua poteftate, cum v * nbsp;'
Piüiftius, cui cura arcis fSmboiftanKvniicumcaptiuiscratco.mmendatajiamAAominus
i dufitmaïcisfi€tus,cumcaptiuisArcbicpiVcopoLugduncnluprxiide Niueliio amp;mer«
\ tJtntumVariftcntiumPrx;pQftto,conuencrat,\tfuo quilquelytroreddito diraittere-\ tat QmmuisautemPontiiex vrgerct,vt Cardinaiis borbonius Cardinali Moroftno, \ l.tgatoVùocuftodiédus traActetur-,nibii tarnen apud Regem impctrauitjquidicebat» 1 Vgitumiongiusabefte .nequeiiii Betboni^cuftodiamtutocredi pofte.
'u \ RebusinGaftia Vte conftitutis, exaCtis iam A cxdc GuiGoium rpuinque menftbuî, Ä liim Pontifex Rcs^cm îæpe fruftra admonuiftet, ftatuiti quedft Rex Cardinalem ,A AlburnumSchTc'uienftcouumLugdvmcuÇemc.ettQtem^Qrecou.ft.Rutattcmdimi.tte-^“*^^^^ lA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- tsx.
-ocr page 578-A NT. CICCAREI. DE VITA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,
ret, priftinætfbe libertati non rcftituerct. amp;nbsp;tr.ginta poll diœilïïonem faftatn dicequot; manufubferiptas Si fubfigratas,!'“' («io. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ligillo munitas, aut alio public ' amp;i authcntico inftrumento fignificarctjR«^^'
fi
jcommuoicatum iri, anathematisfulmine fciicndum, omnes ccnfuias, Ecdefiaftkj* ^quæin facrisCanonibus, in generalibus amp;nbsp;particularibut conftitutionibus,amp;ii’“quot; , V ' Cœnæ Dominica, legunrur, incurfunim. Ländern quoqucfententiamdcclarauitPquot;quot;' Zr? tifexinttlligendadehis.quiconfilio.auxilio aut quocunq; modoRegiinprsdid'^'* Jfibusadfiiifient. Præterea pontifex Regem ipfum citauit,vtfexagintadieruniternii''‘' cuius initiumabillo die fumerctur,quo citatiohçc Regi innotuiffet,velipfe in prop' /perfona,vel pervnum autalterum procuratorem, cum authentico mandate Koioquot; ■venirctjiudicioque fc fifteret, rationem ob quam CardinalemGuifiuni interfeccr’’' Borbonium amp;c Archiepifeopum Lugdunenfem captiuos detineret, redditurus; oitc ifurusque.curobhuiufmodi delida cenfurisLcclcIiafticis implicarinon dcbeat.QiiPquot;' tera in hoc ffagitioRegi operam fuam commodarant,illi ipli infra idem fexaginn^ rum fpacium in iudicio,non per alios,corn parafent. Horum autem dierum viginti P' ! prima admonitione canonicafuntaffignati,totidem pro fccunda, rcliqui protêtquot;*' HisadiunxitPorftifex,quod ncmoillorum,ncRcxipfê,à quoquam,ni(i àfummoPn'!^ , tificc,nequidcm incafuconfcientiæ,horaleu periculo mortis cxcepto,amp;netuncqquot;* i dem poffetabfolufniG præftitacautionefepariturum amp;nbsp;fatisfadurum Ecclclisintquot;^ nibus,quæ effet illiiniundura.Abfquehacpromiffionc non poffet abfo!ui,nequilt; ' in plcno lubilço,aut facra Cruels militiaxxclufisomnibus indultis,facultatibusaut^
■. uilcgijsRégi,aut eiusMaioribusquacunqueforma,modotjueincontrariuraeoncen'jj JiixCul Duobuspôftmenfibusamp;aliquot diebus, quàm Pontifex hanc excommunicatiquot;quot;'^ lur in- fententiimtulerat,camqueRcgi miferat, cum Rexad pontem S.Claudij duobus»!’*’ bc parificnG roilliaribus feu Icucis, numerofum cxercitumcolligeret, ipfisCâle'’quot;, l Auguft.annoM.D.LXXXlX. à fratrclacobo ClementeSenliGanoordinisS.Dofflii’'.
’ Monacho, iuuene viginti trium circiterannorû.dumgenu fleâit Rcgiquclitter^s'’' fert,ancipiticulcro in ventre,non procul ab inguinelæthaliter vulneratur.fiaqu’'“ , (decim pôllhoris.inteftinis venenum quoeuker illituserat contrahctibusjnfcli’^^ mortuuseft.Monachusautemanteaoccubuit.Rex enim eodem cultroè vulnerc^
' âOjgraniter ilium in vultu vulnerauit.-quideindeab accurrentibus miniftris cifuseft Communiscratomnium opinio,;eumàneminead hoc faftum fubornstu ’
I fedàfeipfo,poftquâ duobusauttribusmenfibusinbocanimicôceptu perfeuen^^ I ad hoc arduum opus permotû inftigatû effe.-poft ieiunia longa,poft orationes^“, um tontinuasfefeccrtiffimum hocpericulum adijlfc crudcliffimæque ôc mæfefeniortiobiecilTe. Feruntcitamcertbperfuafum fuifle,Regem nullius,ni*' manibusinterficiendum, vtfæpc inter concionandum par Lutetiæ,quæ tuncil'-f obfidebatur,Crucifixieffigit;m manu tenens, dicerefolitus fit:illam elle manumQ^ Gallos.Catholicos libcrarenbono itaque effent animo.MorsbæcFvCgis tara infold'”' #dmiranda,,racoquidem iudiciQ,à pofteris vix credctur.-fed in fabulamfortcW’JJ'^ ' t£tu! qucmadmodumolimresrafæ,amp;quæ humanam fidcni pene excederevio' ’’ tur,in fabulas tranlicrunt.
9etlll in. p^ß. mortem Galliarura Regis bell um inter Confeederatos Catholicos /'■’^*'''æ’^'^’^^‘^quot;'^*'quot;'’‘^’Vendomium,inchoaturn antca,rccruduit. Varijslocis I terillosPugnatum eft: nunc his nunc ilJis vidoribus. Tandem xiiii.hkrtijd^'^^ rtam ! m. n. lx xxix. fumnia cum contentionc ad Harens dimicafur , quo in prælio^^i^ diu vtrini^usfortiterpugnatuju eilet, Nauarræus vidopaim obtinuit, maxirno »^|^
-ocr page 579-PONT. SIXT! y. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_
X'obiliiim fuôrum numero deßderato. DuxMœniuscxercitum fuumconamp;ftiro repa-rauiùAtN»uairæusliacviâoriaparra,totLim moxexcrcitum fuum inagrum Parilicn-fem duxit,viiicmqueobfedir.K.csadmirandafuit, amp;tamen vera potius.quàm verili- • milis.quæpcr iftosdies Romæcontigit; fuitautem hæc ; Per très continuosmenfcs» / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
initiofumptoàpriinodie.quopugna hæcRomænunciata eft,pr3Etcr viilgus,plebeioßl quehomines, àmultisetiam magni iudicijamp; dignitatis viris creditumeft Regem Na-I uarrzumexvulnereinhoc præJioacceptomortuumfuifP, quadéremultæ,maxim2. qnefaâæfuntfponfiones. Inchoata cfthæcParifienlîs cbfidio duodecimo Maij,anno à nbsp;nbsp;f
natoChrifioM. D.XC.continuataqjtftad CaicndasAugbftianni tiufdé.Fuitautem crudelis,vtverèdicipoflît,àmi!leannis vfquehucinnnliis biftoriisautmaiorem legi ' ümai.tæqu. Ic.ncqueforfan ineptèpofTctcôparari magnat illiobfidioni Hierefolymi. lanæàl itofaâæ.niii qnod ea intcrhasobifdiones fitdifterêtiaquodillaciuitasdefcn-faedsfideihoftibuSjhæcveroabamicis ; iliapoftoblîdionem infçliciffimum feabuitf-1 xitum.hæcvfquebucmultofæliciorem. Qua in re multum profuit prndentiaCardi-\ niIisCaietaniquem Sixtus aliquot ante obfidionem menfbusbuc Legatuin à latere mi fcrat,dexteritasqucBernardini Mcndozoj vigilantia NemourijA: Aumalij prouidëtia aclabor indefefTusDucisMænij.amp;oportunafubfidia Ducis Parmenfis, illuc RegisHd-j paniaruæ nominecum excrcituaccelerantis.SuntquifælicishuiusfuccelTus alias duas ,4 -adferuBtrationes, quarum vnaeft, quôdRcxNauarræus maluitobffdioncm in multos diesprotrahcre,quàm vi bem viribus tentarejdqueduplici decaufa/primô vttandem necclïtate Stpenuria cornea tus domiti ciues, vitro deditionem faccrcnt,atque hoc mo« doregalisciuitas ruinisnon deformata, fedillxfaamp;integrainfidemfuamdeuenirct.* fecundôjVtDuxMœnius maiorem haberet occafionem vrbi fubueniendijquemfi fie adpugnam elicerepoffet,fperab3teum facile deuidurnm.quo vno viéto, arbitrabatur bellireliquiascitopofTc extirpari.Alia ratio cft,quôd circa vltimum obhdionis mêftra mulieribus,pucllis,infantibus ftudiofis publicam excundi vrbe licentiam deditreertis-queprincipibus virisamp;fœminis,qoiin vrbeerant,comcatum aduehi permifit. Sœpe obfidionis tempore de deditione aßum eftjfed ea qualem fperabat hoüisjeft'eélum non babuit.Tantaeratin vrbe fames,omniumque rernm penuria, vt durante cbfidionel modiusfrumenti venditus fit centum quinquagintacirciter coronatis, II. baril« Con.' giusvinicoron3tisquatuoramp;diroidif’;veruextrig!nta fex librarû quinquaginta qua-j tuorcoronatis, Reliquorum pretium amp;nbsp;caritas,ex his quædiximus,non difficile colli- * gitur. Laxataellhæcanncna primo die Augufti, viéloriofoSc fclici Ducis Paimenfis / aducntUjVtpauloantecommerauimus.
Pontifcxinomnibusinismotibusamp; tumultibus FranciæConfœderat'sJnon mifitea fublidkijquæipfiabcoexpeétabantamp; flagiftabant.-tîiquôd metucbat,fiaducrfaparsar‘ mis Hifpanicis. quæà Côfcedcratis ftabant, opprimei etur,eorû vires nimis crefeerent, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
torûijucpotétiaprçter modûaugeretiir. Quod fi entm Confccdcrati Regis Hifpaniarû juLiidîit luxilio vincercnt,fufpicioerat,cundtmRedem nouosPrincip3tus,nouamquc poten- nimißit’ tiamadepturum rtftè namque diftum eiti Cicerone; Beltewncitiilium ÿexittu.vt Ktn cafal'.m]îant,qih( velit vi^»r:fcdetiittn vt ÿs mos^erendinJjt,quibm adiutorilia barvtafît vi£is~ tM.Et quiaomnisPrinccpsditionu fuarum poméria fern per cupitdilatare Scextendc-tc,arbitrabaturfortaffis Pontifex,Regem Hifpaniarumjï in hocbello vidtoriam'Con-fadcratisp2rerc’,etiampartempr«dæpoftulAturum,amp;quodarmisfuis hofli extorfe-rat,eiy5fibiportionemaliquam petiturum; confecuturum hinc.vtcius potentia vires funiat iiKomparabilcs.'aut faltcm.quiaPontifex fibi perfuafit, Nauari x h Regno pott-æiXtOiPPcsquiaàlandaChiiftiûdcabeïraucrantjadeam pollliminió
reuevte«
-ocr page 580-ANT. C IC A RELIA DE VITA
’j reuerterettuf; id quod Luxenburgus, Nobilitatis Francix Lcgitiis qulRomld*’' \ Pontifivi promittere videbatur. Si alij nonnulli iftius Kegni indigenæ , qui '***'» ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» rxumiequcbanrur,cxFranciaRornamfcribebant; aut quod idem Legatus,amp;alijA”*
I Nauarraai pai tes fequcbantur,Pontifici perfuadcbant.tantascffcNiui.irræi vires,vti®* ) poffibileeflct ilium Kegnodepellcre,omncm itaqueoperam.oirnefijueexpcnfopf^ . turas,quxin hocbellogerendofièrent; nec quicquam iftisfumpt busPcntibccnif^/' , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I ôurum,quàm quodNauarraum {ibi,Scdique Apoftolicæ reddtrctinfcnfiorein.Vi’J'
» ri itaque poteftprudcntiscffePrincipis.vbi videtfeprcficere nonpcfie.cauere.nfd^ ! ciat.aut ipfefibi obfit.fi prodclfenou pofTt,aut deniquealiud quid ilium mouerW’'' j tern non plusad hoc bellum, quam quinquagintacoronatorum milliaccntribuit,q'-*® Lcgatusconfoedcratis numcrauit.Pontifice vix ex animo confentiente.
HexHif- Difplicuitmaximopere PhilippeRegi Pontificem confoederatis opcmnonferl^' faniarum ncque Principes amp;nbsp;Ptælatos qui Nauarræicaftrafequebantur exevm municare .Vi?'“ ynltfro |53{ itaqueidem Rcx,vtaduerfus Pontificem haCdcrcfieretpotcfiat o. Atponrilexea® le/fartcS p,-æyenicns,in conceffu Cardinalium caulam fuam iuftificauit; oftendens leluuperl*^ caufa Gallicafiimma vfumaequit3te,amp;optimis rationibus in ca progrcflum elle,Quart Cardinales quidam conftituti funt,qui vtriufqueamp; Pontificisamp; Regiscaufiniccgnol* ceretjita vt nulla fadfa fit protcftatio Paucisante diebus qiixdam erta eratdilTenlioinitt pontificem amp;nbsp;Oliuerium Cornitem^Legatum Regiurn, virum prudentifllmuni. tai’ obcaufam Rexin negotiis GallicisLegatum mifit Ducem Stflanum.Prin.ip'.nilu’.Ç lari prudentiapraeditum.-fed quo tempore Legatus hie R».mam venit,pontifexadiiP‘* affligebatur valetudine, itavtLegatus cum illoparum de tarnarduisnegotiistonft'^ potucrit.Sedamp;quantumuis Pontifexpofteaconualuerit, tarnen non diu poft in ilgt;’^ grauiorem morbum incidit,indc amp;nbsp;mortuuseft,vt in fcqucntibusdicemus.
Tranßiio Haftenus iuxta propofitum noftrum eacommcmorauimus qux Sixtus cum Princibustraétauir, nuncordopoftulat,vt eâ refera mus. quæad pol iticam cfusadmiui' ftrationem pertinent. Ante omnia iuftitiam interfubditoscoluit,nullius,cuiiifW* hominis criminadiffimulans.-fed fummoçum rigoredelinquentes omnes puniens.“ quidefuisgubernatoribus querercntur.cos !ibenteraudiuit,amp; fummacurndilist’quot;? in eorundem gubernatorum adminiftrationem inquifiuit, vt feiret iullxncaniniui traducercntur.ldem fecitcumautpopulus.autClerusdefuisquerebatur Epifcopis/ non libcnter eosaudiuit, cùin ob intoierabiles cxaótiones,m3ximaquetribut3,quïil'; indivebatjquerelasadfcrebant. dicuntautem ea fuifl'e tanta,vttriginta quinque imp'’quot;’ tiones fupertnt,quç Coaétorcsab il lo conftituti incredibilicûrigorecxigebanÆ^'” obcaufam populusaffligebatur pecuniisexhaiiftus.-quodeo ctiam magismiferJW'’ ferepontifii-atiisSixti tempore miior fuit rerum omnium penuria, quàmabundan^^ Vcruin quidem efl:,eum hoc.vltimo pontificatus fui anno, cùm annonædifficultasci-'^ maxima, quingcnta milliaducatorum in populum diftribuipræcepüTcjquod eiusiH' datum Pontiftx,qui illi mortuofucccnit.executuscft, quxprofcótórcsmiferiilf’“^ «cerbo tempore populi fummam Icuauit inopiam. Permilit Sixtus populo Bacchi’'^ liorum diebuslud[)s,comædias, fpe(ftacula,quæ iflis temporibusfolentexliiberi'J; fefèobledarent. Sed amp;;llt;omæquolocoinagone amp;'ftadiocertaturamp;iurritur,c3tal^ aliaquefuppliciorum indrumenrajiuflitextrui, quibus eruciarentur ,quiiftoteniF^^^ Silocoinfolentiam aliquam.autaliud deüétum perpetrarét Quare adeoplcriqut tum mctucbant, vtnunquam deinccps ifto tempore, quo fu m ma fokt efle honiii’“ Jiccntiaquifpiam aufuslit vcl minimam petulantiam excrcere.
Jnielera iiba tri-buta fo. fuit in diäa.
StqaiturvtflicamusdemodoiUius vîuendi.amp;quomodoîntéftipersndisantÂibus proptiisfdcgeffcnt.PrandebatiCœnabatqueauidiffimc ? muhum vin’beiulquepreti^-fibimifumebat.cùm enim diuerfis rebusgrauibus, boncftifsimis amp;maximimomenu traßandisftfedefatigaret, videbatur natura , quæper fceratrobufta,calorequeplena, continuisiftislaburibusdebiVitari.rtiultumque aVimenti,vt reftauraretur requirere. Qundipfumarguebat modusilVius viuendi antePontificatum, quando tanta rerun! gcrcndaruæ mole non prtmebatur, quo temporc parce moderateq',admodum vme-tat. Quia tiusconfuetudocrat in mentavarijs de rebus fermocin3ri.differere,curaali)S confetve,la:peduabusauttribushoris ménfæaffidebat.lncibisetiam quibus vtebatur tanifrugalis erat ôcmodcftæquam vUus ante ilium Pontifex multis Icculis fuifie legt' tur.bdulia,milfusque numero erant exigua, non fplendida, non lumptuola, fedcom« munii.SoraunsilliuseratbreuifBmus.labores verblongi Jc affidiii.ln ftudijs,in audicn
1 dispublicispriuatisc^ jenegotijs erat diligentiffimusSi trequenti(Rmus:in rebus cxpe-1 diindisjn vari)s?i arduis cogitationibus continuus, vt verc dici potuerit.nunquanv I iumfuilîe otiofum ,'nec quidquam erar,aut gerebatur, quod die ignorarc voluit, nib il 1 qimdnon difponerevel ordinäre. ReprebcndebatBc grauitcr increpabatomnes,qui tiJerw '1 nbsp;nbsp;crdinisluiliini-testranfiliebant aut quocunque modo prçuaricabantur lau dabat nihil- j*^'^*^^*'*
1'1 ominusamp;amabatviros alicuius authoritatis|,qui(^lieoscoramreprebenderct)itare-ƒ■ nbsp;nbsp;Ipondebant vtnec viles fe Scabieélos,nee arrogantes nimisofttndercnt.Miniftrosfuos Mortr«»
«'i ?i
lt;^1
n
/
fapeohiurgibac.intcrimtamimpenleddigtbat,vt quofdanrexillisadfuprtmam eue- fei hbe-xeritdignitatcm.cteansexillispvaEter Caüru ,dum,tres Cardinales amp;nbsp;aliquot Epilco- ralw pos Quemadmodumcnimhoneftiffima dabat illis ftipendia.ita vitiluim cum deUn- mmflttt querent,grauucr illos punitbst Vnde Belccchium prxgullatoiem ?lt; dile.lt;lum mini-ftnimfuum ad triremes ccndemnauit.vbi cum multismcnlibusvixi{fct,ttiam mifeil
mnrtuus eft,amp;quamuis fxpe Vontifici fupplicauit,nunquara tarnen bberari potuit, MiSuseft ad triremes vt minifeftum fieret, quo i clam abllultrat annulu pifcatotium, «ciubfignaucrateoldceueÇvtvocant) (\poftolicum,quocontincbantur ea. quæPonû- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;| nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
lt;nafuim.rgniamp;cum palatium conflrui delfinauerat, voluit^ vicinofuo Iplendidur»
sdiliciumemerc-.quicumilludvcndcrenollct Beloccbius Breuehuiufmodiconfer!- _ V bi fecit,quo Pontifex man dauinvt vicinusillc abfq-, vlla mora y el contradiefione fei'» ,s,h.
Vridietominiftroxdcsillasdiucnderet. Et quiaVcntifici perfualum erat Doraimjnv
1 Cua\ttruccium,Sccrttarium CoilegijSecretariorura A.poftoiicorü, £ulpa bacin re nA s» I nbsp;nbsp;vexare.cùsmbunc ad triremes condemuauit, quam etiam pxnam fubi jt alius quidar»
I igt;uiusrci,conEius.
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CondemnatioGualtcruccq plerifqutbonis difplicuit tum quiaPvxlatus eU^t o|tl-
«gt;
ol mi eiix mulüsque ornatusunimi dotibusitura etiam epaia evedubant eins delictum ef-fcleuifsimum,quarepofV mortem Sixt! libecatusin magno bouorc fuit apud omrics, qui infortunium dims ncuerant.
Cognatos,conVanguineofqAefuosamabatSixtusqvam tenerrimc,Inter ceterosDo- iwo» »t» Kiinam Camillamfororemfuam, fr militer ïi duos ex eadem forore neptis fibos. Elov; »moremotusalterum ifforum filiotunr valde iuuenemadbue priraisPontificatri, lui mtrrfrbuscreauitCardinalem dortansillifuumSacellumrdröuiey, eil Cardinal is iVEn-tiltus qui in omnibus aö.iombus fuis fequétrbus maniicftiffimè oftendit,feeumiiUie- croMc^ 1 iuli3£tatefcnilem.babtreconiunctanrpvudentiam:mult3e|uedat argumenta IS l| vlt;'- •'(“*« \ w'mafcvitam fuamcunr gloria tranfaêturum. WsignattitSixtus fcidtm Car dir al i een quot;nbsp;1 »um citeitcr juilVwtït curouatorum proueutum. AÜqs quequç çcgnatqs f'uo^ nbsp;nbsp;dr.-«a
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* IVlta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;ÄC
-ocr page 582-PLATINA DB V I TIS
amp; /»afleffionibuslocupjetauit. Duasproneptes, eiufdéCardirtalisforiresf’’^''M* rum vnam Domino Virginio Vrtino, alteram Conrcftabili domus Columnelii pondit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j,
Jhoiht In cumuladisjcorradédisq; vndiq; pccuniisSixtuscrats(ïiduus.quareoffii.bquD| cagenJ^ vendidi[,qiix antea nó vendi.fed gratis dari àpótificibusfoltbant, intcrabaoffitiij^^i
^gt;^^''y('gnorcc Le£ior quod barbaris vocabulis vtor,vbil3tina non habemuscógr!-^ Camcræ.Thefaurarij, vicariatü Cubicularij.vulgo Vicecamerlengatü iStaliaiiffliIb' expendédis pecuniis tam fuit pareus, vtferant non nu Ili artritis ilium, reßrdiis^i''^‘^.^ i induliis,etiâeum iam Pontifex eflet; Om nes iftosthe/âuros,amp; quidquid illi lupf'“'quot; I idomnein Caftclload viumpubiicum recondidit. Nequepolteaquicquamfuis’“?'' pliusdonauirconlanguineis.Qu,adringcnta autem Du'atorum millia,quæDoi'’“”'' Columne/îis,ad æsalienum abilJiscontraclum dilfoluêdum, numerauerat.mutuoû*'^ dit, Hon donauir. poft conftiturum enim certuni annorum numerum intcgraffll’^''*' fummam reftituturos CameræfefcobJigârunt. Partes, vt vacant,amp;prouifjôn:s,lt;l'‘^ palatium Pontifie,um dare eonfiieuitadeominuit, vtdiminutiofafta feptuagii’t^'-’“' ronatorum milliaquotannisexccdat, Varias inftituit Jileemoiynas,quas illiMontO appellant, Datarix prouentusauxit. OlSciitn} Cuhiciilatijdiuilit, vciamp; Auditori^^ turn Camera?. Inftituit, vcadiditque officium adminiftrationisArchiui totiusftf'' EccleCiadici. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:
jugeiu Primo Pon tificatus fit i anno deciescen^tenaaureorum milHa in CatlroS.Ani^ciquot;^ thefaurm condidit, cum decrctoaddito, neminimam'Tïuius thérauripartem expend! vnqu^i jfrotjin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;paffe,niû in recuperationéTerræSanéiæ,generaIi expeditioneinTuP^i
gtliad ffi{cepta,Scnetuncquidem,priurqu3mexercitusmai:etraiecerir,littoraqiTurd:i^i teriai gt;nbsp;nuerit;aut tanta effet fames, annonxq'ue diJffeuitas, vf/înepræfentiflîmopopuli«'“’i finrectn fçrri diutiusmiferia nonpoffit,antpeff:iscontagiofiffimagra(rarecur,autprouincPy
qua Cbriffiana periclitarctur,nein manusinffdelium vel inimicorum Eale/it dat,cum iam boffilisexercitusadffnitima diâæProiiincixloca perueneritJpH^'^ minere videtur : autdeniq; ciuitas aliquaab Eeclefiadcfecerit, qux aut recupt'gt;^‘ autconferuarifinc hisnummisnonpoffit. IurauitSixtusièbxcobferu3turum,yoligt;p' queomnes fucceffores funs idem iuramentum dicere. Tertio deinde PonrHicjftii^^ anno in eadem arce, 8c in eundem vfam ali^eeies centerjâ'minia^ucatorum,lb'^ÿ reorum repofuit: declarans infupcr, intercafus, in quiSîïs tam prior, qtiàx ' tbefauruspoifi texpendi, etiam intelligendam efferecupcratianemalicuiuslic!;'’''^ inimicis SanótxRomanxEaIcffx occupât!. His^duobus tbefauristcr decieii'^''^'
I ^‘^Jj^poffeaadiecit, ira vtin arcebac pi iiobitum fuum qmnq^drçjTer r vacant, boce^ooojoo. coronatusreliquerit. Hincliquetet/igrauiatribu»pf’r'^ I imperauerit,officiaqaxdam,quxdanari foient. vendiderit,atquein erogandisp“ I- mis parciffimus fuerit, omnem ramen pecuniam non iibi, fed vtilitati pub!h!i:,i’i‘ fferioEcclehx, 8c Keipub. Chriffianx fpit ndori effereferuatam ; quibiisdniM po{funteffcbancffioresamp; vtiliores?Sedet/itamartecusad rem Sixtus fuerit
I gi'eg3ndisnummistamff:udioïus,nihilominus magnaauri vim in fabricisantn/^^ I memoratis, alijsquein rebasexpédir. Ducentaaureorum milliaperperiiodUp'^^''', i f' vfumannonx,nequidadviiffam neceifarmm iffVrbedeeifet:fed copia iempct'^’'^, i ; neceffariarum fuppeterer, vr patetex Bulla ipffus, quam bac de re condidir, nbsp;nbsp;nbsp;1
■f centaaureorummilliaexilliuiparffmoniaCvtinea Bulladicitur)col!igebinte^^^ । cefforefque fans ibidem horratar,nequidhuicfummxderr3banc,fede3rnpef‘^^^i ' ' géant. Tria aureorum miiJia quotannis affignauicArebi/rateraitati'
-ocr page 583-gt;ON*r. STXTl V.
gt;•■57
Tedimendosi;$ faptiuos.aVu^ueopera charitatisfecit plurima, amp;nbsp;qvtièem prompto a-nimoAflchoauit paludes poiatinas amp;nbsp;cbianas alió diduftis aquis cxliccare.v5ccem trirc-mesiuflitfabrificari.'fed fumpühusprouinciarum amp;vrbium,addiüon€m Komanam ■ perùncntium'.conftituitqucvtcædera prouincia:amp; ciuitatcs pecuniam ad vlùs trirc-, mesconfevuandas neccflaria quotannis penderent, feptuaginta fciVicet oCto avjrcorutn niiUia Adbanc fummam conferretMarcbionatus iiooo.totidcmFlamïnia.totidem Vnibrii,tot'.dem S:Bononia.EunderaaureotumnumtrvjmScnatus,populusqueR.o-
roanmfolueret.ProuinciapatrimonijS. Petri in Tbufciaj274.Latium 6iz(5. Ancona . lîoo.eundemnumerumditioLirmana. Afculusiioo.tantundero ScLanum . Orancs.|^^ iftiaurei,invnumcollefti,fummamfeptuagintao£tomilliüconfiàunt.Vrætcrbance- ’ ƒ* iumftatuitjVtadconferuatiunemearundcm nauium duodecim milVia contribuerct dtrus,8c quinq;inillia,qux quotannisex prouentibus Bcncuentanis colliguntur.oûo | infupcr milliaexduobus Apalti Italicc monopoles vrbisKomanx. Ciuitasbxcinitio* diiùfa fuit in trcded-m regiones,at Sixtus in quatuor decimdiui di voluit, addensprio-
»’1
1 nbusregionem. quam Burgum appellant, Adeundem quoquc numerum prxleélos I pbtiarumconftiiuimandauit.Quindecim prxtercaCardinaliumcongrcgationes or-I dinauit.vtinilliusBullis annotatuv;invnanamq-,fuavumconftitutionumomnesdi-
Ibnamp;cac noroinaüra cxpreffif,Vicet aViquæiam ante ilium fueriiat.qux ab dlo potius conbrm.'.ts lunt, quam recens inftitutæ. üecreuit, ne plus quam feptuaginta fimul ef-* nbsp;nbsp;nbsp;,
f ntCar(bnalcs',atq-, inter ill os,vt minimü.quatuor Do€loresTbcolcgia£,qui ex ordi«^ aibusKenulartum mcdicantiumaffumentuf.quodque Cardinales dcincepsinieiunio menGsütcembris crcabuntuv-,'à Clemente namque fcxtobxc confuetudo creandi amp;nbsp;ordinandimenft Occembriinchoata,vitra fexccntcGmum poftCbriftum annumin
»''l O
1'^.
î.xlefiapcrdurauit. Ipl'e nibilominusbisbanc fuam conltitutionemviolauit: in pro-moiiombuslcilicet Alani amp;NloroGni,qvtos alio quam prxdiöto tempore Cardinale» ereauit.lndituit quoque ne duo Gmul effent CardinaLs, qui ccrtis quibufdam cogna-tionibusgradibusff mutuo attingerent, qua derevide Bullam ab illo de Cardinaliura creitioneladam Scd Si boeffatuit, ne numerus ille leptuagenarius vnquam implea-tur-,ffdfemp€r aliquotloci vacent.lple promotionibusoäo triginta très Cardinales
I creauit : inter bas tres fuerunt; in quarum fmgulis oclo ; tres alix in quarunr v naquaq; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_
L trcs-,vnain quaduos.Sx alia in qua quatuor ordinauit. In Cardinalium quodamCon 1 bii'.rrin decretum fecit, nc poffbac ab vllis Principibus miffx vecipiantur litterx, quæ ;1 debitistitulisnonIbntinfcriptx.Noluitffbiinpublicumprodeuntia quoquamaccla-.11 marl ; Viiw! p-iptt Sixtui. Decreuit etiam,vt quicunq; penboncm babevet Lcclebaliicam, fcxawintafexducatorum pretium excedentenudericali indutusbabitu incedere lure ttnerctur. Abbac tarnen lege LquitesLauretani excipcrentur .V t autem litcs non effent immortalts,in aniraum fuum induxerat, primo quoq-,tempore Senatum alrqucm ffi-pre'iuurabominumtimentium Oeum,Si qui prudëtes.ffnceri.incorruptibiles, Si ma-neruincorrtemptores effet,conffituerc.Lcgem tul it contra adulteros, capitis puenam il* I'.sffatuens, Affrologiam-iudiciariam probibuit Sau£ium Bonauenturam inter Ooôo-
'*l '•’l (d' if.
p'
1 rtstccleffxvoluitrectnfcti.Sacellapontiffcia,quæanteain Volo palatiovaticano fferi •• \ tonlueuerant.ille prinao Pontiffcatus fui anno per varias, eaVq', primarias vrbisEccle-l Gas diff ribuit-
Multiquoque nnuainftituit inEcôeGa'Dcifefta.qualia funtPrxfentationls glo-ùofx Virginis matris OciMariæ',San£ti Vrancifci de Vaula.SanâVi Nicolai I ollentini, ' Sanfcii \ntoni\deVadua,Sané.iilanuatqEpircopi S:focioruraVuorummavtyrum,ScS. l'etviMarfjriSjVüluitquoqideincepscelebratifelium S.PlacidqSefoctorumMarty-
Kk Z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïutQ
P t A T I N A O E V î T r S. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, . h
ver.
rum.EutîchiJamp; ViÂorinifratrum illiuscarnahumjlauiïquefororîs.tJtfOsRin'j’ dariumRomantim rcferriiufllt.HorumSanâofum corporatemporipontilkat»’^''' inSicilia.MefTanædnEcclefiaSanfti (oannis ßaptiflf.dumirtrcpjoti? luniuit- rgt;eab vnoIaterefundaméraernuntur.Etlîex hillorijs notifiîniumcrat.hxccoiporJ' .iftaEcclefîafuilîfe rtcondi ta; locus famé vbi quiefcerentignoiubatur. Placidiushiff^' igulamS.Bencdiélijqui luo tempore viutbatjèqutbatur, cùmautcm Mcflaiis hâ!igt;'’‘ retjfratres amp;foror eius;quoru pauloante meminimus,quodamdieexieruntvttu(H'i’' uiferent. Sed AbdalaSaracenorum RexChrifliani nominisperfecutor crudcliÆi'quot;'’ cumclafferua inSiciliam appiilfus,viuoshoscomprehédit,amp;grauiflîmistormt!it!it^’ ad Chrifli nomeneiurandum cogéré voluit,quç omniacum iîJicorgt;ftantertoferart”'’ coronisfui martyrijChriflianoruin tenaplà condecorarunt. Certas quoqueindülgf^ tias Pontifex conceffit omnibus prxdiétuinS» Ioannis tempi uni, vbihæ.coraorJ*!’' uentafuntjCum deuotione vilîtantibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
eänoxi ^tti» i. Diiliici
Aldi U.
Canonizatiit etiain Sixtus in Ecclelîa S, Pétri, anno rncarnaticnisDominusMD'l
LXXXVntS.DiJjcu ab Alcab,Hcnarcfîtirn.Nafus is efl in arceS Ni.o!ai,intcrnW
Hi/palenbjPi'ouincia Baetica.quxnoflris AndaluziaJicirur.Annus, mcnfisamp;Hicsn? tiuitatiseius ignoratur.Idßitem conftai;,pau]oanEeanouinMCCCC. natumcfc de nam que fenex obi/t:anno fciltcet mcccclxh/. duodcci mo die Noucrnbris, inSobb*'
tho:curn ante annos duodecim Romæ in lubileoanni AJüleßmi quadringentd:!”' quin quagefi m i fu i fFer. V'nde con fequ ens ell eum ci rca ad temporis, quod diximuJ, iflenatum. Parenteseiusinfimæ fucrcconditionis,ipfe aiitemà teneris vngiHCuüy^I adhucpuer, in locis lolitarifs vitæ fefedenouitanafhoreticærquam inafliduisieiu''^' fummaabflinentia, fancl(ffimisamp; continuis orationibustraduxic. Pofleapbvuii' '' I inflitutum S Francifci dcübfcruantia: huius itaqueordinis vinculoligatiis.-intWit.^l tHJime,ranfii(rim/^i^e vixit, multissuemiracu iisclaruit,Cumautem inHifpanüiWÎ'l dentißima eiusfändtiratis vndiquecollecta tfTctteflimonia,amp;pro.efriisfofniatuslt;bl fet legitimus, Sixtus eu m, rfiuftis idprecibos contendentsRcgeCütlwHiOfCsnonU^t uit, amp;in caralogumSanclortira retuüt. Hoc an tea idem RcxcumPrincipcCjfobyl ho fuo.tunc vfucntc.à PioH [ f.p‘.tierät,amp;: pofleaRexfolusa Pio V.amp;GregcrioÄlAI enixèflagitauerattrandem omnibuslt;um funimaperfeftioiredi/poßtiSfSixtusoffdu^I hocperegit. In canonizationc aurem Pontifex ipfehanc orationcm in laudo” huius compofuit,amp;rccitautf; Ominpotens fimpitsrue Dein, qui dy'p:'ßi!o«emir.t!/i'iii''p''\g mmdieligii, vt f9riiitq!!,tq!te (o’^fundai: louecdeprapitim hiimilituti r.ailr.t, Cenfcffjïis tui preubfu adpereiineiii m c.el»g!m/)infublmuri tnertMnur. I’ci Dominiia
KijUdiS Oce.al'ione huius canonizationis orta eft inter Legatum RegisHH'panhtumi^^^'K tum Regis Gallia; magna contenriojdicenteHilpano; in hocaäucauonizauonio ' ‘‘K fpatticS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deberiprimum locum: cùm ispotifsimuin ad Regnurn Hifpanix
fp-GuXi. prætereabîbiprincipalesquafdam operaticnesin hocadlu iiKumbeec.llelponoit‘J fnm. nbsp;nbsp;g3tusFriînciæ,peraiiis iis qux facienda Hi fpano crane, aut Saceilocxiret,
feriorem occuparet. Hifpanusiterum; vrfaltem Francusdlihac vue, idqiiffvgtJ' V ^^‘'***primurn Ioch concederer,petiit, Cui FrancusiSe quidem bunc locum ilHeócclfn''^^ I hac]ege,nequid derogaret iaripræcedendi,quod Galli habebanq^quod abbju^''. I Jopraiiudicio,primo quodbabituris effet PontifexSace!Io,Legatus HHpanieu^d^ j feinferioremFrancicooff€nderet,huc nunquâ foletaccedere) prüfens addict,. inferiorem ffaooccuparetd^cfponditHifpanuscfenuIIo modoid faâurunuhoee^ l f3â:ofateretur,fei}Ii ccdere.ldumffcinter fefecontendnntjfubrepitpaiilj 'mduquot;,'.' 1 caluitfangu!s,adco vtadarma propemQdumfamp;ad maxiraani tumulcum - l
-ocr page 585-gt; O N T. S 1 X Tl V.
il
lt;■
lumeft ; Legatus Hifpan'uus adSacellumnonventret.fedCardinaUsDtzaseiusmu-nere fungeretur, «quefaceret,quæfeciffet Legatus ; GalHcusvero Legatus confue-tum locum retlncret. HisitapaftisCanonizatiocumfumroaquieteSt modeftiaper-lôieft.
'.f
1
ÿ»'
*
0’1
i I
^'1
t V.
QuódfiqutsdlVigenter,diftlnft£4uelegatamp;conlideret, quænosantea devltaSixti rrSßtit. fcrlpturospromilïmus.amp;qtiç pofteafcrlpi'imusjs ladle aBÎmaduertet,nos omnia quæ promiftmusprxlfitiffefideinfirmitatcamp;mortellliusdlxerimus,quçnoblsoccurrunt. Quartoanteqnâ moreretur méfeaduerfacœpit alfligi valetudine; omnlsautc morbus in capitcfedé habere yidebatur,ficutipfe dicebat aliquando de illo dlfferen5*,amp;: quem-îdmodum in omnibusfermonibus quæ de rebus fuis faciebat, exquibtus eratamp;admi-mionedlgnus,itaetiamfuitinhocdefuaxgritudine,defcripfitenimnaturamamp;com« plexionem fuam,qnalitatcmque morbi allegans, vbi neceffcçrat authoritatemHipo-tratis.Galeni 8c Auicennæ;5docû quendam (Kriftotelis exlibro Perl Hermeniasin eo-dcm propofno prolixe fatis explicauit',remédia fuisMedlcls vGtata examlnault.firoilia. queallalnhaemateriatradaultexacilffimè. Totlsquatuoriftls raenfibus,qulbustam male dlfpohtus erat rarifiimèdecubult, Sc G quandodecumberct,paucls tarnen horis quleulqnequefecundumprxfcrlpturaMedlcorum vixitdicetfxpeillosad fevocaret, eotumquedefeopinlcnesaudlret. Sæpein publicum prodqt.negotia nunquam in-termlfn,frequtnserat inorellllus diôumillud FlauqVefpaGaniCæfarisjVrincipem {tandomorloportere7îjgniGcans,dccere'vtVïlncepsagenào,operandoque morlatur îrequenterblbebatwinùm infula nlue,amp; qux fanitati maximeçonducunt edebat,cce- ' gt;nbsp;y
lt;7
/’l
*1
'1
à
Tandem veto viceGmo die ^ugu(l:i KnnoMDXC.^rauisaccefGt febris.Lratatv
tem dlcsLuna:,cùm Sabbatho ante pedesiulffet ad Sandam Mariara.quam T eutonico-
tumleuGermanorum vocanqvtDeogratlasagerct.obconucrGonem cuiufdamPrin-
.clplsllllusnatlonlsad veram.Catholicamquc Gd’m.Mervuri) cœplt morbusingrauef-tcre,poftvldlefultremlfGor,yoluiti^uelilodlcinteteffeCongregatlonilnquiGtionis.
l Sequenùbusdlebus fublnde paucisborls decubult, furgensquevt comederetjruglbus jignifi«-nonnunquam vefcebâtur. DomlnicodlefumpGtpbarmacum.quodoftàclnlsManna tur* dlclturifedparumoperatumeft côquôd.integrumfume.renonpotult.iyiçlAmxprçlt; ter raodum creult morbus,adeo vt mane \'ix loqul potueriv. facrlGdo tarnen Miffx in- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»•**• .
tadeceffif, poftquamannosvlxlffctfeptuaginta, PontlGcatum verbannosquinque, CT-fepe-^
l mcnfcsquatüor,amp;AlestresadmlnlftralTet.LluscorpusnodeinfequentlledicainFx- Utw.
L tleGamS. Petri In Vaticanum illatum clVt.m nannte namque Caballo, feu Ojairinali.
1 mortuus erat) Ibldernque fepultum , VndeCarTmalisMontàltus,Pvlnc.eps fingularis
1 prudentlxSc raagnanlmus,auno fequentl in LcclcGamS.NLrlre Mâlorls cumfplcndi-
' nbsp;nbsp;nbsp;dllfrmisexcquqsiuffu tranfportari,8gt;c in faeçllo quod ibidem Sixtus viuens extruxetat,
ftpel'.ri.
VacaultmoTtellllusfedes dlebusndodm SubllliusPontlGcatu,boce(lannoMD. Tjberi«
4
lt;1
*'^1 ti
’’'1
L\XXVX.T^bcnsa\ueumfu\imbïscumtantaaquavuraabundanaegvcffuscft,vtmuV ùslnlodsVLomx Vcapb'ts Bclembls per iplas plateas naulgarcnt, Lrant d\n anno conn- ’ twi3ï,denVïque plutnx,navinonTybcristantum,fedamp;. multaalla kaVix flumtni ma ç,no cura Impetucxundauevlnt.Vluulxvevöagrls tam fuere pcrnlnolxtantaquc coYo-
I nlslutuletepafSim damna,vtmult.ls\c»ctsVts,aVtcpi\buster monnulVis quater terra tut- cipu.
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mm ) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cu»
rr» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ P I. A T r N A » E V r T I S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.,jf,
fuin cofi amp;:confer! debucrit. £t quiamult« mifcebantur ncbulxtémpeftâtcsqu^ ris corriiptiones,magna iùbfècuta cR anncnæ cariras, quæ totam afflixit nos, Deo nobis propi tio,copioiîus 3ÜO ioco diéturi (il mus.
Diim fedes vacaîoccaljonequoriindam,qui ftatuam Sixfo in CapitoHo erfosH' DeeretX uertere vo!uerunt,Romani decreuer une, niilli poft bac Pontifici viuenti ftatiiani f . ^quot;»Seri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;marmori iiifculptum, in quadam aiiIaCapi'^
^endi^'i creôlumjn hincfsincntiaTnicgitiir:Siqlt;.iüfifKigt;riuarm,ßueMagißraiiigt;n^erciis,iie'.igt;l-gt;-^ IM Pôtif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pontificifltitu.'i ttjenßonemfacereaußtjegitima S.P.QJ^,décréta inperpcmuininfiiijiißl^^^
(ifiatiu earum muneiinn ex per s eßa. M. D. 1C. Men. Aug.
Laui Di'0 Honor Gloria (Jr Beata Mariaßemper rir^ini'.
V R B N V S S E P T Î M V S .
?««. tcxxxli! ./Inni MDXC. fulria, natiuitM C^faren-Itj.
«Bj^«K{^5^R.banusfcptimus,3ntea Toannes BaptiftaditRus,natuseR Romf
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dominien fâcro. quartoaugufti.annoàparlu Virgineo MDXXl.cdoniJ,
Cafiagnaea oriundus. quæ fàmiliaob muitonim annorum antiquin«” Genuar inter nobilioresrecenfttur.Cofmus Pater eius fuit Genuenfisn’^j ter Romana, exRicciorum familia, filia fororis fênioris Cardinalislat*’'! baccij. Arque hincea erat cognatio, quæ fuit inter Vrbanum,amp; Dominos PaJuccio* I Alberronos^magnaein vrbeauthoritatis amp;.exiftimatiorisNobiles. Dominanamç-’^l Tarquinia Iacobaccia,horum Paluceiorum mater,filiafuitnepotiscxfratre diftil*'^ I baccij Cardinalis.Sed amp;nbsp;ex codemCardinaJe deriuabatu r ttiam cognatio,qua Vrb^ I DominosMelinos amp;nbsp;Verallos, hommes nobilifsimos, Komx celtbresamp; lionor;n’lt;I
atoJxi.
Dofftr inrü.
IsdiKiitio. attinebat Educatuseil Vrbanus more nobilium, nobilitati parentum fuorum tons^' nienti,bonarumque littcrarum,quæætatem decent iuuenilem,difcip!inafatisfupcf? caplexit. imbutus, Complexione fuit melancholicus.quam uis in geltibusamp; moribtisfquoillt'l rèfblentßpientes^lefcliEtum amp;hilaremoftenderet Statura corporiseius procfoirt'j Statura gjsquam humiliS,proportioneldijdabiJis,vuIrus eiusMaieftatepknus.lncibo5.',tgt;^''‘*l riwndi onanique viuendiratione temperatus eratamp;fobrius;quæcauftfuit curtoto vitriol j curriculoadmodum fanus vixcrit.'adecj vt (id quodipfe fatebatur in vltimafiaini’ I mitatc.cùm illi Aledici mannam porrigere voluiffenOqRadragenariusnüqiiaranitiff l cametum aliquotfuropfiffet.lngeniofuitacri amp;: pron]pto,adres laudabilesamp;I propenfo. Optimisiraq; (noribus€ratpræJitus,amp; tam incôüerfatiofie,(]iià!nietdi^t necunâisbeneuolusamp;prouidus. Dcuotusfuit,amp; infignis ChriRianæReligioniî^'^l ror. Variarum rcrum habebat (cientiammon eam quidem exadam.fed foprein'jslt;l'‘^‘t labrisdeguftataratin iiire verôtkCiuili amp;Canonico vix habuit fe dodtiorem,qgt;‘'‘'^J fecul täte Bononiæ ftuduerat, fumma familiaritate amp;nbsp;amicitia Domini LucijSotH'^^J to vfustemporc.'qua in Academia Doftoratûs quoquetitulo in/ignitus etl-Romam habirauitinædibus ArcbicpifcopiKoiranenlls.quipoileabeneficioPauüht; I tijCardinalisfadus, Cardinalis Verallusdiétuseft; Hicad Conclaoe, quodfaduni'quot; I cum Paulo fucceftbr eligeretur, Vrbanum ftcum adduxit ; eratenim eius confutW“'' | cognatosfuosfi quos aptosinueniret. adhuiufmodi loca fecumducerc. Vrbanu’ ' I laagni Ipiritus, magnæqueprudentiædcditlpetimen,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
-ocr page 587-? Ô N T. s I X T î V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;W
Uem CardinaVts poftea fub Iulio Tertio , qui Paulo fuffeôus cft , Lcgltus in îranciam profeamp;urus, Vrbanum comitem fibi lumpGt? cuius opera auunculus in mukis/ijfque arduis huius legationis negotijs vfuseft: in quibus omnibus fe prom- . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;*
tv
ptum,fagatcm,6êadres arduasgerendas idoneum oftendit. Reuerfo poftea Cardi-naleKotnam,Vrbanusfaiâus eftReferendarius iuftitiæ. Mec muhis poft annis Car- pîtiƒc4. dinaiis eius auunculusVrbano Archiepifcopatum Roffancnfem refignauif, amp;Pontï- tw».
gt; ftx ilium Fanum mifn, vt eius vrbis eftet Gubernator. Cùm tempus gubernatlo- ' nbsp;nbsp;nbsp;«'*•
1 nis illiusexpiraffet, ad fuxLcclefiæ refidenóam profeétus eft, vbi amp;nbsp;probitatc vitæ,
1 Mnfignifuadoârina multos ad pietatem adduxit; concinabatur enim, prout Epif-I ü)pi munusexigit. Cum fumraalaude populo fuo prxfuit, cultum dluinum doccn-I do.amp;cbaritateDei plebeminSammando . Poftquam hic aliquot annis commoratus 1 tilet, R oniam rcdijt ; mox^ Paulo Quarto Petul'ix, Vmbrixque Gubernator dcfti-l natustft. Quo cum veniffet, confeftim Dominum ■Nazarethanum ob caufas quaf-1 dimCarafforum, iuxta mandatum quod ei Romx datum erat, arftifiimx cuftodi® 1 tradidit. At Ille caufam fuam iuftiffune defendens. innocens declaratus eft. Mori-I tuiintcrcaVaulusQuartus, amp;nbsp;fucceffit ei Pius Quartus; fub quo Romam rcuerfus, I nbsp;nbsp;pjulo poft ab eodem Pio miffus eft, vtlitem quandam de agrorum terminis, qux ante
!«^1 roultosannos ortaeratinterTerracenos,amp;Spoletanos decideret. DicabatenimPius, ƒ1 poftquara hac dcre cumVrbano egift'et, atque is abtens illius pedes ofculatus effet-, ƒ 1 nbsp;nbsp;Sibi vider! Pnlatum iftum virym efl'ead hanclitem termtnandam aptiffimum. Nec
ƒ I nbsp;nbsp;çumfualefeliitopinio. Trium namque menfium fpatiocontrouerfiamhancfuftulit,
I nbsp;nbsp;nbsp;vtriquc parti,atque adeoPontifici abunde fatisfecit.
ƒ 1 Interea continuatioConcilfi Tridentini indicitur, omnesquc Epifcopi conuo-
I «antur. ProfeäusitaqueTi identumVrbanuscura reliquis, ibidem ad finem vfque'*'.''j''yj’ ƒ1 Çoncilij permanfit. Conftitutus hic cuiufdam Prælatorum congregationis caput, ƒ I feu princeps, in materia qua de agebatur fcripfit, amp;nbsp;multa non fine laude annotauit, ƒ1 pTxmonuitque . Peraôo concilio denuoRomam profeftus eft, atque Inde ad Ec-V’'l çlcftam fuam ftoffanenfero perrexit, vbi cum paucis menfibus hxfiffet, a Pontifice ƒ1 Romam rcuocatur , Si Nuntius in Hifpaniam, codem illo tempore, quo in caufa kunum ƒ! Archiepifeopi Toletam Gardinalis S. Sixti, qui poftea Pontifex iaÄus Gregorius inBijpa-ƒ! XW.diftuseft.Legatusillucproficifcebatur.mittitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_
ƒ! MortuodeindePioQuarto, creatuseftPiusV-quiLegationem eius confirmauit; ƒ I itavtfeptera circiter continuosannos in Hifpanqs permanferit, quo temporcPhilip-ƒ1 pi Regis faftus eft comparer , pvimogenitam eius filtam dt fonte baptilmatis fufei-.if I piens. O mnia fua negotia fumma cum SanCtx Sedes authoritate, Pontificis voluptatc, it I nbsp;nbsp;nbsp;Regis fatisfaâione amp;nbsp;fuiipfius gloria conficiebat. Inter alia namque grauiffima Sc
ƒ I 2«. lummi moment! negotiacum magnadc'itteritateSi prudentia tradtauit, confecit« ƒ! quegloriofurailludintcrPontificcra, Regeui, ScRempublicarn Venetamfœdus: ex ƒ I nbsp;nbsp;nbsp;quo naualisilla aduerfusTurcam expeditio fccuta eft ta celebris.tamq, vtilis toti Chri-
ƒ I nbsp;nbsp;nbsp;ftianifmojVtea fit omni maiorcom mcdatione.Subfecuta eft paulo poll mors pi’y-!J\iin»
fn nbsp;nbsp;ti.cuifucceffitGregoriusXlll quieuexHifpaniisRom5ireuocauit,DominoVrmanet«
ƒ I nbsp;nbsp;to PatauinoEpifcopo,viroopt!mo,Scmult!singeniidotibus prxclaro,in eius locum
ÿ* \ Tcmiffo Pontifex Vrbanorcuerfo Adrainiftrationem Reipub. Bononienfis decreue-' nbsp;nbsp;nbsp;rat-.fed cuintellexifftteum abhoc guberniiculo plane abhorrere,propofitum mutauit.
I nbsp;nbsp;nbsp;Abhottubat ah hoc officio,quia cum ibi multi effentPontificis confanguinei,vcrebatur
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mra 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ne
-ocr page 588-PLATINA DB VITIS
Ï7»
nemultafaccread eorumlibidinem cogeretur,qüæciim reâitifdineîuftitispsr^ conucnirent.Intcrea Archiepifcopatum fuum Iiberèad manus Pontificis.nulljlïbiff' Dominus Palucciusmihirerulit,fefep’ Poniifi it ex ipfoVrbano in familiar! conoquioaiidiuifTe.Non poft multos dies Vilitatorinpro-uincia Patrimonijablegitur, fed dum fefe itineri paraf, murat fententiam Pontifex*.' noluitillum iftucprolkifcitfedNuntium Venetiasmilit. Fuitaiitem Venetijsfoipf^ tempore,quoHcnricusTtrtiusex Polonia reuerfusGalliam petebat.vcRq’numquod mortuofratre hæreditate ad ilium venerat, fufcipcret. Venetijsdifceffitquo tempof’ peftisibitfemgraftabatur, veniensque Bononiam,accepit mandatum cxprelfum.ife n’i'fffsquot;’ ''^’’’^'^eat.arqueRcmpub. Gubernatoradminiftret. Succefsit itaqueDominoNazatC' rrettur thatio.eui fepein Gubernationibusfuccederecon/iieuit.
celoniS Poftea Komam reuocarus,mifruseft Coloniam Vbiortim, YtpaceraquiabEpili-f miiiiiitt po Leodienfîcæpta inter Regem Catholu u m amp;ordines BelgicoSjquipaulo anteàKe* •^tptcem gedefeterant,ventilabatur,tum authoritatcScdisSanôfæjamp;abfque vlfoRcligionisCi' iclgicam tholicædetrimcntoprnmouei et.quæpax.vti in GregorioX 111. diximus,et(ïcx!tnni) ttpanit. pleriquecptabxnr, non habuit, diligentia tarnen, prudenria, dexferitasque,qua i in hocnegotiovfuserat Vrb3nus,non tantum à Pontifice fed abipfoquoqucRegePhi-
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lippo amp;nbsp;imperatorcRodulphojCU-iusaufpicijsconuentushicerat indiflus.raaxiinppï' I
rècommendabatur.'ranrusei in haepatria honoscftexliibirus, vtin procefsionepnb* I lica.profx'lici paciseutntu à Deo impetrandoColoniae inftituta.duopræcipuiEleâp- I r.es.Archiepifcopus Colonienfisamp;TreuirenfJs eum medium incederevoluerinr,ipb I vtrinqueeiuslatera cJjuferint,quod iftis in oris v/itatum antea nunquamftiit. I «, Ciim itaquein negotiopacis nibilamplius facerc potuit.ad Roraanam curiamrf- a uerlus eft:amp; paulo poltconliJio rerum Statusfcclcfiallici adledfus, nec non amp;nbsp;in numc* I rum prælatorum congregationis Sanfti offieijeooptatuseft. Deniq; AnnoAUj.xxxiH. I FitCar ^uodecimodieDecembrisaGregorioPontiftceCardinaliscum tituloquot;anfti'Mjrtcl- I Ifinpromotionenouendecim Cardinalitim, Virorum fanèqui iftadignitatcfucrunt I dignifsimi,creatur, f^oéie quædiem.in quo Cardinalis creatuseft, prxeefsir, Vdunu’ I fuauius,tranquilliusquedormiuir,quàm multisretroannisdormierat, quod cumipfe I quibufdam fuisamicis referrer,faceredixit, amp;quafi V'rbanum iocum narrationiadJi- I dit; Sibi videri hanc dignitatem naturæ Legum clfecontrariam. Ipfi enhi} I tioiidormienttbitf (vt vulgus perbibec)/'uiii/cmu»/. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
Cardinalis faclus nihilominus inter Cardinales permanftt, quiSacri OfficijCon- I gregationidlsiftunt,ftmiliter amp;in Signatura.qiiam Gratiæ vocant.rcliöusc/hadquti’' I tanquam prælatus primus accedebat. Paucospoft menfes cum Cardinalis fsâuseûA Legatus miftus Bononiam, ibidem vfquead mortem Gregorij commora(ustl}:(iuo temporeRomam reuerfus, in Conclauccumalijs Cardinalibusintrauit,afFuIIitqiicU fpesaliquaPontificatiis,vtin vitaSixtiiam antccómemorauimus.Diligebatillüsixri'i femper, magni facicbateiusiudiciiaiquare in variJs,i;fq,arduisncgotijseiusconfiiiO( operaq; fxpevcebstur.PrætercongrefrstionéSanéH OfScijeciSCongregationiEpino-porüamp;Cógrcgationigrauaminü fta tus illûprçfccit. Ante bienniu aut circiteraudiui« duobus primary's buiusaulæ Prælatis,quôd Sixtus aliquâdopræ/èntc Vrbano,tuncSa-ftiMarcelli Cardgt;nnle,verbafaciensde via,quafacieba{,incipier;seamàSanâpCrvie, perducensadS.MariamMaioremprimo;deindevireriusadSanéiamTriniuteni!gt; I Monte, cumdeliberarer,an earn vfqueadS.MariamDs/Papolo continuarcqconufrli* I ad Vfbanum dixerif.Hanc viam tu,Dominemÿperftcies;tacitcinl2nuans,Card;na.'t'iJ I
Sanài I
-ocr page 589-SandiMarcelli poft fePontificem eledum iri.ln quaopinionefefefuifte etiam paucis anteqinm moreretur diebusoftendit;;ùm cnim m en fæ accu m beret Sixtus, in fine cum omen fit piracfTcntin menfam il!at3,vnum fibifumpfit,mediumquelecans,inuenitil!ud puti c- ’*7 fadum:aliud igituraccipienseodeq; modocorruptum cùm cerneret,dixit (fi verafint quæmihiretiileruntij.qui prxfcnteia.dcrint)Hideini.c[lt;jpirafafliditir,t,opiirtetiIlii darcca~ jlmedi, per pira feipfiim fignificans,vt qui oriundus erat exfamilia Pirettorum amp;nbsp;in in-fignijsfuis interalia, piraaHquot oftentabat.-per caftaneas veiodidlum Cardinalem, quièdomo Caftagna feu Caftanea procreatus erat,Caftaneamque in clypeo fuo piótam liabebatJnfiniians.Neque tantum à Six\o Pontifieatus Vrbanoominequodamaddice. baturjfed omnium pene indicium crat,eum aiiquando Pontificem cJigendum.Mortuo 'eröSixtode nullo maior erat futuri Pontificis opinio, quam dehoc Vrbano, quem omnes vno ore profitebanturhac dignum eleftione.
Peraftis itaque folitis Sixti exequijs, die veneris, qui feptimus erat Scptembris, mane,cclebrato promorc deSandoSpirituSacro, quinqaginta quatuor Cardinales in-greffifuntinConcIaue,quodinPalatioSandi Petri in Vaticanohabebatunctfi tquibul^ dam vidertturconfultiusforedllud in Monafterio Fratrum della Viitmua fieri, propter peftilentemaerem,quitunceratin Burgojquiduorum menfiumfpatio mulrosmor-talesabl'umpferat,maior tame Collcgij pars locum mutari noluit; turn quia aèr nonni- , l)il effet immutatuSjCçîo iam faâofereniorijtum etiam,quia cum locus ille plus habeat ALieftjtisad huiuselcdionisaétum, ceteris magis eft idoneus. Ingrefti itaque, vt dixi-mus,irtConJaueCardinales, manum ad eleótionemSummiPontificis appofuerunt, Cum autem in huius Pontificis vita dcfcribenda pauca nobis occurrant,opei æ pretiu tn nosfadurosarbitramur,finonnullaquæad Pontificisadeleäionem pertinent, hie re-feramus: exiftimamus cniin hx’c nullam parituranaufeam his, qui vitas Pontificum legere deleftantur. Dicemus itaque eleftionem Pontificis fieri lolere aut perScrutmi-um,autper Accefiioncm,aut per zXdorationem .quot;Eft amp;nbsp;quartus modus^ qui per Com-promifTum diutur,cuiusmentiofitincapitedcele61ionelib. 6 Fit autem,cum Cardi-nales interfefcfie difsident, vt nullo modo in eicélione vnius confentire pofTunt.Qua- Ptniifitt, rcæquali omnium confenfu duos, tresaut pluresCardinales CompromilTarios fta* tuunt. Hi quemcligunt„exijs qui iplispropofiti funt, is legitimus eft Pontifex. At hic modusantiquatus non amplius in vfu eft. Sed de alijs tribus modis dicturi, à Scrutinio aufpicabiinur.
Vtfperi itaque,cùm mane fietelcóliofinguli Cardinales per fuos Conclauiftas voti fenfiiffragiifuifccdulam præpàrant,qu3m manetradituri funt. Conficitur ilia modo ^eruttnin amp;formafequcnti.Foliumchai tæin medio, paribus vtrinque partibus, coroplicatur, amp;nbsp;difeindi tu r, altera deinde harum partium fu mi tu r,amp;extrem itates eins iterum com.' plicantur.adlongitudinemcirciter vniusdigiti, deinde vna pars chartx vfqucad il-bniplicatnram iterum in qbinque rugasfeu p’ic.isconuolditur, amp;nbsp;in quinta plicatura fecatur. Cardinalisdeindein vltima,feuinfimaplica proprium nomen fuum fcribic idhuncmodura; ScipioCardinatiiG3!ix.itga,mox voluit chartam vfque ad tertiam pli-tituram donee nomen fuumoccultetur, quofaóto vtrinque partes ccra,feu fimili vif-tofamateria clauduntur, cuifigilladuo,huncin vfumà fingulisCardinalibus obiter fculpiiuffa, imprimuntur, vacuisautem reraanentibusduabusplicisfuperioribus, inliet Card inalisindiftofpatio Cóclauiftam notareCardinalisnomen,cui votum fuum dire detrcuitjVt exempli gratia; Egaeli^oin Saiwnuin Pontificem ReuerendtfiimumDotfiinum
mettm
Mtn f
-ocr page 590-P L A T I N A D E V I T I S vnumCitrdinitlemdeRuuere, Non folct votum hoc Cardinalisfuâmanulcriberf,»' teobferiictiiramp;cognofcatur, amp;ne votum fccrctum (vt elfe debet) diuulgctur.lt;^ ‘^ lîonemqueodijâut diffidentiæpræbeat. Complicatur tandem didum votum,« ris ci necelTario egregium al iquod diéium, feu adagiu m infcribitu r: hune in nneiHi fi forte Acceflîonc faciendæ fmt,quæ ad eundemCardinalem.tui datum eftvotu®! fieri non poffunt, exadagio exteriorifacilJimcinueniatur votum Cardina!is,qui™l accedere, aJioquin omnes fêparari deberenr, quod fieri non po/Tetabfque prxiudieiû fccrctij quodinfimiliaciu requiritur. IccircoCardinalis qui accederevult.dùtt' confùeuit; Accéda adCardtnalemamp;poffumaccedere, rtpatetexvatomeo, txfubf.niiiiifiC'^^' ta hæc omnia msne cùm Scrutinium faciendum eft, à Cardinalibusinaureum
quiinaJtari Sacelii, in quo ad Scrutinium conucniunt, pofituseft, priufquamtri^ Cardinales,ordiniscapita,adceflasGardinaliumægrotancium accédant,eorum voW poftulantes, mittuntur. Deindevota tadem ècalicein menfiim,quæcftantcainf‘ effunduntur, 8cprocediturah vnoquoque Cardinali legendo, notandoque infuof^' । Iio, in quoordineomnium Cardinaliiim nominafunt expreffa, Stpofl nomimp''^'' * tradia eftlincaredta, in qua Cardinalis fignis iteratis, aut per Abactim annotât, Çquot;®)' votafinguIihabeantinScrutinio, Quod fifortecontingatextribusCardinaliiquot;’' 9“'' in Gondauifunt cfaffibus, duas in vno fubieéto, feu in vnius eiedione conuenif^''^
- fine vlteriori inquUitionecreatus eft Pontifex per Scrutinium; 8c in tali tafu äptrio'''‘ *’*5;:*'’**'^ turvoca,à parte inferior!, pubJicanturque nomina fingulorum Gardinalium fi“''’'
!!?•’ ' rum. Sedilludaut rariffime, aut nunquam folec euenire; nib quod el£âioAdrii‘’‘‘
' perScrutiniiimfaâaf'aâ:afuifrelegitur;idquodmiracuIiIocotuncb3bitiim£{l. ‘ xtoJm E fl amp;nbsp;alius modus cligendiPontibcem,à multisannis in Concfauivfnatus,cjui'‘'^‘ catur per Acceffum : non multum differensab illo, quiantiquitusà Romanis in
Senatores enim illi, quibus in negotijs, quæ in Senatu agebaniuhslfi gt;nbsp;■ rius iudicium placebat, furgentes delocofuo, accedebant ad ilium, cuius fen(eniii‘^i probabant.'aut dicebant; Acccdoadtaletn, qui modusproprièin Conclauiobfcra^^^i Hincapud Latinos vbtatiffima eUpbrafisilla;/r£/afiMc»tfam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
fem.
Similisfere huic modus eligendi efl, qui per Adorationem dicitur. CsrJgt;i ilium, qui Pontifex creandusefl,amp;profûndèfefci’‘, te ilium inclinât. Quodcùm faóiumtfla duabusètribusCardinabumchfbbiiSid^i tis per Pex çontinnos a ies. viPon tifex crearetur,Marcus Antonius Cofu[nn3;irlilti'^'‘ rici, raræcruditionis, maÿ:ncque experienti?; Cardinafis, Sed cpmilfud rnagnam haócturntn viderctur difficiifcatem, omnium qusfianimi ad Car(findtsgt;‘ Miirccfficonueifi runt:vt c’uem Pra:fdtum feiebant muftis Principibus, Catdiadil* amp;nbsp;popufogratiffimurn . Quart tins caufafaciflima t'idebatur, quodamp;resipfif'^^^‘ deefarauit: vix eniin de Ufa dradiari cacperaqcqm flatim effedius^queinpferi^uc bant, fubfecutus eil. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
[une Pontifex cIcülis cenfetiir, quamuisäc /iccefTus amp;nbsp;Adoratio per Scrutiniumii^i per debet contirniarii quod fieri fofet fin eprx iudicio if fins, quod in A ceeßu amp;nbsp;done ffabilirum. efl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
Spdad e/ev^^mnem Vibani veria mus: ea hoc nmdo efl infiituta. Probabitun^“'!
tlelfie rrbmii
Ecenim cum pauloantebacdereadlum effet,die Veneris,qui eratdecimusgti^ Septembris,fub ecf’percm, deprchcnfiiin eft a Csrdinafibus, non tantum tot teft', ' Vrbanoeffe quntad talem efeélioncm funtncceffaria, fed multoplura, tameni^“^^ ‘ ‘Cgotium conilnfuai non £fl,a[in fequentem diem vlqucadhoram prandij
-ocr page 591-Quâm fem multi mîrabantur. Solet cnim negotium illud fubitopeifici, maxitnècùm votaneccirarhim ctiam numerum excédant, ne vna .urn temporepereat l CCuIio, mu-tenturopihioncs amp;animi,aut aliud quid interueniat. Sabbatho itaquehoraiam diéta cumconfenfuomnium declaratus eft Pontifex. Dum ponrihcalihabituinduceretur, amp;anuculumbyffinum,quodcxlino fubtiliffimofaâum eft , dorfo irnponerctur, in-quit.-Qius rem ram leuem, vinim tantoperegrauare poftecredidifTct? ftgnificansoniis elTe maximum,flaues Petri cuftodire.Dici voluit Vrbanussaur quia (ingulariterafficic-R4.‘M no baturergapræcedentesillius nominis Pontifices.- aut vtifto nomine fignificaret,feKo-n *)iM f'f-mae natum. Vrbs enim apud Latinos per Antonomafiam Komam defignat,propter cellentiam amp;prærogatiuam, quam habetadhuc, habuitqueolim Koma , fuperomnes ciuitatesîâutdenique vtquibufdam placet, nominehocdcleftatuseft, vtoftenderet, quod benignè.vrbanc amp;nbsp;ciuilibus moribus omnes traäare, populum fibi fubicâum regere dccrcuerat.
Cum eius elcâio diuulgata eftet,magna vbique fuit populi brtitia • omnes enim maxime ilium diligebant,opt!mamquereru.madminiftrationem fubillo fperabant. Eo-f^Wte-dem die quo pontifex creatus eft, donauitCardinali SansSenonenfi duo ducatorum’’quot;^quot;**quot; millia.amp; milleCardinaliAlano,tanquampauperioribus. Poftbiduum cumGardina-lis Albanus ilium rogarct, vt tern pus folutionis trium millium amp;nbsp;trecentorum ducato* rum.quæàSixtoaccepçrat mutua paululum ptolongaret.refponfura tulitjSibi eaano-uopontificedonari.Donauitamp;locisquibufdampiisnoncontemnendaspecuniæfum-jnas,quaseiscùmCardinaliseftet,adcalendarianumerauerat. Statuitcognatisfuis,ne ad maiorcs titulosafpirarent.quàm habuerant antea. Prohibuit miniftris fuis,etiam quosmaximediligebat,nefericasveftesfumerent, quodfacerefolcbant, quiPontificinuoj;»*-fetuicbantinpontificatusinitio.Mandauitcmnium pauperum pcromnesparœciasnowi«’'^'-Biinafcribi.fingulisiuftaseleemofynasdecreturus. Annonæ rerumque neceftariarum’''’''’-abundantiæcontinuandæ.oftenditfecupidiffimumidicens, fe nullis hac in reexpenfis parl'urum.- Chriftum enim Dominum noftrumpræcepifte Vicariofuo,gregcmfuura vtpafceret.Confanguineisfijis(ignificauit.feeosita tradtaredecreuiftefvtfucccftori-bus fuis exemplum relinqueret, quantum affeftibus eftet indulgendum, amp;nbsp;quo animo inconianguineoseftedcbeant quidillistribuendum effet Quatuor Cardinales confti-tuit,qui officium Datariæ reformarcntjPalleottum fcilicet,Sanólorum quatuor Coro-rwtovum, Ancillottum amp;nbsp;A'dobrandiuum. Præcepit omnesfabricasàSi.xco inchoatas pcrfici,amp;in fingulis in fingulis infigniaSixti Pontificiserigi,
Secundo Pontificatûî fui die rcepit ægrotare,quarc propofi^it fub vcfperem in temQuirinalem, vt in locum fàlubriorem, aulam transferre Multi itaque Cardinales,fr^iw». Prælati amp;nbsp;Domini iri Palatio conuçnerünt, vt Puntificem comitarentur. Sed tùm admonituseffet, præter morem cum faéturum, fi in publicum prodirct, priufquam effetcoronatus-.nonenimhocvfitatumeffe, nifialibi quam in Vaticano creatus elTet; vtNicoIausQttintus, qui cùm in DormitorioFratrum de Minerua effet cicâus fb r m cum magnifi. o apparatu ad ^.Petrum fe recepit, vbi amp;nbsp;coronatus fuit. Vrbanus ica ad-monitüs paruit,nec ad locum propofitum acceffit.Morbus verô poftridie, cœpit ingra-uefcere,fcbrisquefefe magis roagi5q;detexit,amp;: in fingulashoras auiftaeft,adeo, louis quieratvicefimusfeptimusSeptembris.dccimustercius verôdics fuiPontifica tùs,antemeridtcm,statisfuiannoLXX. vitameum mortecommutauerit, amp;nbsp;in Eccle-' _ fiaS. Petripaiilopoftfepultusfuerit, Accurritingens hominum multitudo, vtcor»l • fusillius videret: inter quos mulci, qui ab ilio nec acceperant, nec expeétarant ilium
bene-
-ocr page 592-f7iS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PLATINADEVITIS
beneficium vbcrrlmè vifi fiint lachryinari. Morbus amp;nbsp;morsVrbani fingularcsiquot;'’ tum quia primisilüuj Pontificatesdiebusacciderunt,tumeriam quiaalia quxda’’quot;^* ra fimulcoincidcrunt.Prinioadmirandum vehementer eftjquödcumomnibusPfquot;'' cipibusinn (tum fit confanguineosamp;amicos fuosad dignitatcspromouere, VrbJi’ tarnen nullum ex ijsCardinalem creauit.- fed nec vlli prælaturam aliqu.un,li«t tæ vacarcntjcontulit. Nequedici poteftidfaöum cfre,quia ncndunieratcoronatui‘ quod ante coronationem potcftatem cortferendi non habet. Oiibirari naniqui^ fi'i'«« poteft quin Pontifex etiam ante coronationem verus fit Pontilex, omniatjuepotf^'
adminiitrare, amp;faccre. Diftinétione namquet^.C. /»«om'neDomiBidecittunilcgi^, «•(Mame P'* Ûquielecltuißitt Apofhlatum ßiuxgt;aconßietudinemintroii!Z.ari nonvaleat,(l(amp;in mvifr loronotio verui Pa^iaobttnet authorttatcmregendi Romanam Ectlefiain. óquot; dijponendi omnis né ommS quod Beatum Gregoriutn ante ftiam Coronationem feciffii legimttf, amp;c. Præterca Cleir.ens ■ hohetoi excommunicauiteos,quiaufi funtdicere; Pontificem priufquam coronatus eft)quot;®'’ mimini nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vcruspoteft Pontifcx poft coronationem; vt habctur invItimaE’^'
trauagantecommuni,vbi ficlegimus; t^ianonnuUi {Prout accepimm') contra dtSrinam^f*' ßoltfuaprudentia.quinpotiw imprudentfa innitentes, aedifeeptare/ilt;perhf!,deqtiil’itieiiMlt;ilt;^
VrbonM »iiUxm e tifmgui.
neu fuit
hit.
fantifex
riiä ome
dit fatagentet, ajferere non verentur, quid Summuf Pontifex ante fua coronations inß^niajin'’^' Itt introinitteredeprouifianibui, refertiationibiu, dilfcnfationtbui Cr al^i ^raipsfaciertlii,i'i‘f‘'^ litterif Epifiopumfimpliciter.fedelellum Epifcopumfiribere, nec etiam vtt Bulla, in qua frimaturipfiat.
- Nostalitim temeritatef compeßete capientes, Sin^uloi qui pecaßone hwufinidi aliquaf noßras fuper ne^ot^f quibufcunque confedaf,quitàn»bù ante coronaiionü n:tßrit infigniacinntn^' außfnennt Impugnare, excoinmuiiicationis fententia iniiodamM. Datum ad Pefecum Siitih^^ Diecce. Anno U.
téraîr^àii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Imperator (vt Dofti yolunt) priufquam à Pontifice coronatus cd, omi’i’
teeorena pofsit adminiftrare, quæ veri funt Imperatoris, non tarnen abidlutc Imperator, i'“ tionenoa eifäus Imperator dicicur, quam diu à Pontifice non eft coronatus. Papa vcioablo'“' dicatur tePapadicitur,non eleäusPapa, etiam non coronatus, quodexClenientis V.
Zwwrä* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;recitato, manifeftifsime demonftratur. Huius rei dirfertf'^^*
»or/fdf- meoquidemiudicioineo confiftit, quia Pontifex nullum prater Deum agnofo''^' IfSuf Im periorem jmperator verb poft Deum etiam Pontificem agnofeir.
,er4(»r. Vt itaquead Vrbanum reuertamurjdiximus ilium nuilamaiitdignitatcm,3UtPi* laturam cuiquam contulifre,non quia potcftatem non habuiqfed quia nonhabuit vO” luntatenqputans id non expedite. Cùm enim fe maledifpofitum fentireuexilhmä''“ / aliud efte cogitandum.-quarefrequens in ore jllius fuitdiäum illud;Ecff aicceptabile,eccenuncdietfal»tif‘,rigni{ïcansaHó mentem elfe intendendani, hoc luteanimœ confilia elfe ineunda.
Aliud, idqueadmirationedignifsimum, quod in morbum Vrbaniincidit-mumluit lalucis incolumitatisque eins per vrbem defiderium . Quare lolennisi'’' ftitutaeltfupplicfitiojcuiprxtcr Clerum raonachorum, ordines, amp;nbsp;eonlraterni^ ttiam Populus.Conferuatores amp;nbsp;Senatores alij,cum totoMagiftratu Romano fuerunt. Itumeftabjccclefia,quçdiciturAracæli,in.Capitolio,vfque5dEcç'^l^ D. Petri; qua in procefsioneomnes incrçdibilj cumdeuotioneSummxfhpplW Maicftati pro lalute, fapitattque Pontificis.
PONT. S I X T I V.
5T7
Qniffinipkimhoc Românorumopus in fe intcllexiflct, prrtcr alia ffiutfa Verba,qui« biiscftenJitbonum huncpopuliaffcélum fibi maximopcrefuilTegramm, etiamaddi-ilitjorationcsiftasfaciliorem amp;:beatiorem (ïbi ex hac vita pr^paraturas exitum;amp; certè obijtfânctiflimè. Mortemenitn cum Cummaanimi patientia de manu Dominifufee- » pit àqnoamp;vit3mamp;mortem cadem cumanimi hilaritate accipiendam aflercbat, magna cordis humil itateincitatiu,dixit,Dcum quinmniaadmirabili gubernat fapientia, vidcre,fefummohoc Pontificatftsgradii non efl'e dignum,cunque tanquamvnuseo-nimqui vinculiihuius viræfuntimplicatijEiciiepoAetin peccara prolabi,Deum vçl-leifta vinculafulucre, Scanimam àfe repetere. Dcindecum fummadeuotione(vc Chriflianosomnesdecet) otnniaSanflæÈcclefiæSacramenta fufeepit, amp;nbsp;vfquead ho-ramillam,in qnafolutisiam pene omnibus humanæ vitævinculis, anima quafi in ex-tremishrrerct labijs.ranftumMiflç facritîcium audiuit.atq; in eleuationecorporisDo-mini noftrilcfuChrifti fefein leótoerigebaqabafGftentibusnonnihi! adiutus; fuppli-cesadca.lostendensmanus,amp;caput(ibiipfedemptopilcococpcriens.SubfinemMins ipfequoquead finem mortalishuius vitæproperabat, interim ad vltimum vfque fpi-fitum.quamuisgrauiffimis doloribus, tormentisque affligebatur(vtcnim ipfe terta-batur.focietasamp; vinculumanimæatquccorporis fine fummiamp; incredibili dolore amp;nbsp;molclVianondifrumpimr) fanétasadmonitiones,cum attentioneaudicbat, pijsipfe orationibus vacabat.fxpiffimc repetensdiuina ilia verba; lnntanlt;u tMScommcihio(ffirittitn mum amp;'vtinihi poRea rclatum eft ab hi«,qui piæ illiusdormitiuni inter fueruntjin hi» verbisfpiritum fuum creatori fuo reddidit.
Pridieqiiàm moreretur,dubitansanteftamentum quodantepontificatum codide- Tf/7am?. rat,pcrtleclionem fubfecutam in irritum caderepotuiffet,iuffitad fe vocari Arrigo-ncunijciariflimum lurifconfultum, amp;nbsp;fecundufn illiusconlilium illud denuo confir-n)auit,hoc mododubium omneauferens, quod poR morte moucri pomiflct.Eiusliæ-rcsfuitSo,.ictas Annunciationis, aut £gt;e//jNHf)f.'rtfij,cuiusillealiquaridiu protestor fue-rat.ExiRimantnonnulli hæreditatem banc fuiRetrigintacirciter milliücoronatorum. Cognatis fuis nonnullis, vt DominisMelinisSc Verallislegataquædam ex teRamento dari voluit:St Dnminæ l'arquiniae lacobacciæ.matri Domini Paluccijduoaurea pocu-lainLufitaniafaCta fingularis artificij amp;nbsp;venuRatis,annulun)q;cumadarnante,qui mil-le valebat corona tos,re!iquit. A mab.ttVrbanushancDomina teuer rimé,turn quiacon-faiiguinca cratitûcti3m,qui i (ingulari virtu té i?lt;. multis naturç dotibuseTatornata-,^: in ætâtetcnîraümul infamilia îacobacctorum crantcducatijhaudaliter, qu'arn iicodent pâtreeadeniq;matreprocreatifuiR’entjquxbencuolcntia vfquead mortem interillos fuitconfcruata.îliuscnim ingenij atq; natura: fuit Vrbanus,vc quoeû femel amicitiam rrhniu. contraxcrat,cum fcmpercoleret, amp;nbsp;quoad vixitdiligeret.ld in multisanimaduerfum eft.mîximcautcni in Domino Lucio S.,ffo;hunc cùm Bnnoniæ Ruderet,3c ijfdcm in æ-dib'jscum illohabitaret, ex corde fmeeriff:moamarecæpit quem erga ilium amorcm quamdm vixit non dcpofsit.Kancobcaufjm cùm ad pontificatiiaflumptusefrct.con-fellimcum Datarium conRituit: qua in dignitate Gregorius Xllll. Optimus Pontifex, conlideratahuiusprçLtidolt;Rrina,amp; magnis in Ecclefiarn meritis,eum retinuitamp;con-Grmauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®
Etf) Vrbanus,cùm adhucCardinaliscraLdccrcucratpoft obitûinEcclefiaS.Augu- /epul. ftini,in qua magnificüfacellum cum fepulchro RbiipfecôRruxerat.fepeliri, nihilomi- chrîirr. nus(vtianianteadiximus)inïi.ccle(îaS PetriC(indituseR,vbifecundûconfuetudinern omnes Pontifices fepeliun-tur, amp;nbsp;anno integro fcpulti feru3ntur;quo tranfaéfo, licet cû rutene, l\,nt:fi,i«. qui tune frdet cc.nf^nlu cornusal'ô transftrri. VacauitfcdespcRobitu Vr- puctw. bmiduc-bu'm :'fbuqJ^di;bu;:-:,-uem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GRL-
-ocr page 594-PLATINA DE VITIÎ
G R E G O R I V S XIV
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R€goriusDcciniusquarfus,3HteaNicoîausdiô.us,fuifMedioIancnlîs.'pi‘
(^xxi^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ilIiuscratFranftifcus Sfündratus,èfa(niliaantiqua,opulenr3amp; hono.
XKKo . HK rata.FranciRus vireratmagninominiSjCruditioneamp;rerij mundanaruni, ’*9°‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;claruSj Senator Med iolanenfis, fummo apudCarolumV.lra-
patriit et nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peratorcm inpretiorqui eum GiibernatoreinSenenfèm conllituit.Dcin-
viros præftantiores ad majores dignitates promo
tris, iiere.anno M D XL1111 dccimo nonodieDecembriscreatuscfiCardinaliJ/umùm
**'«^di* 4- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vxorilIiuspauIoantebumaniscxceffiflet.Nonmultvspoftannosàlulio Tertiofâdu)
•. r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cremonenfis.Magna eratdeilJohominû opinio, fore vt aliquidoPon-
** * -A»«i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;priidenria, (âpientia4;fuani3gn3m animisîionii'
1^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;num fuiexiftimationem ingcneiaueratradeo vtinConclauiluJij.ommbuspenèRo-
manispcrfuafum fuerit.cumpontijfîcem cicétum £fre.Quamobrem(vtin tali rumore, i Ficetincertononnunquâfiericonfutuir^muîti veredarijdiuerßsin orasablegitifunt, I qui eJeftionem banc nunpiarct.Inter alios ctiam pertiiiam vnusadiienit,vbi tuncGre- I gorius hic Pontifcx,tum Baroniafiatrcruolitterisoperam dabat. AJIata in vrbemhac I famajmagnusfuitadxdeshoriimfratrunjconcurfus, amp;iniUo rumuJtuædesfpoliatr I üint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
ejunif. Materhuius Gregorijfuit Vifontina. Natuseft vndecirao die Febr. anno poüniif' I ijKoinKt Jcïjjnum,quingcntc/imu m, trigc/iwio quinto, menfeà côceptionefeptimotcjuarein'^ I P^‘^lt;-Vserat debilis,amp;- nonduin ad iuflam pcrfeôiionem veni{rit,ciim magna induUfi^l
»tnn. traétatijamp;^in vira conferiiariaebuir,ad£0,vtcum admodum teneramp;pulîlltis clfet.n-f pofucrint cum in çunisad /imilitudinem IcaCola pyxidsjlxin bna vero Signlipt
Vantufi piofaßiarunTjhocmodo iliiiiri ab acris iniuria detendentes, vtcalor naturalis pjyh-f ptimimê fini conrortat'ctiir,donçc tandem ad niaiorcm perfeétionem venir, ejuatn confccutiii/ vtero materno,fi non ante tempus prodiifTet.Partum feptimi menlialii iia-t perFediiim,ôi fuo temporeßmili diligentia foueri, amp;:ad pei feâfionem addiici conlii^l ni^c (eribtt Ariflote!es,in libris dénatura animaliumtin quibnscùmdixHfct oniiibt:il animalibiis certutn pariendjtempus effe conftituturu, fo'is boininibus s aria tcippofig parcûi efTe; beri enim pofle, vt muhetmenCe fepeimo, o(fi'auoamp; nonopariat,amp;' ixpeazeidit i mcnlêdecimo; ratius vndecimo: fubiungit, feeturn ante menfeni mum in lucem editum nequaquam poße viuere, qui feptimo menre nafjtiir, viutrtil Fed multispartibus imperfeâuin amp;:debilem eß'e:quarelanxinu(gt;Iuuntait,amp; teaeria-g tibujfar:ijsi!!jg3nr.Scribiit n(gt;nnuIli,qisod qnomodopàrtus illi fepteni menliuiP'^'’*/ habet organorû Se inh: umcntorûcorû, qui intdlcdtui in ruisopcribusfublcruipnt'‘''‘i tegram pcrfeSlionemp.taetijm operationes corum in tel leAiaies integra: perleiihoV non ßnt,maxime veto opcta[ilt;mesintelleéiûsptaâiici : quzecùm magis relpicbalt;p‘V ticularesamp; materiales res, magisetiam organisegentcorporels, quarehuiulmodiptg ^Ftionibus mundi,a!duisep negotijs raro folentexcellere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
Htrîitrii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nobilitatem Cuam ediicatus
creatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptiiiio.deindepatauium mittitur vbi furisprüdentix,Iegibusqueßudiiit, inijg
epifeopus busamp; Doi^atatiis tituloin/ignituseü MoxàPiolV. creator hpifeopus Crémones^ crana- annopoftnatum Chrillum M.O LX Sequent! adannoadcon/iHûprofeâus. Fcritf' I ’Ad^Ôrtfî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l^jiorisprimisomnium hpifeoporum Tpidentü ingreffustfi^ Sctricnn'^f
hr/ Tridë nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Concilia manbt,patribus vehernenterplacuintum qtiiacomiser.i{amp;gt;^^
nnSpro- hilf S in conuiirfatio/ie,, turn etiam quia prxper Icgù fncultatem, etiam multariin’^j ß'cijhntr' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiin^
-ocr page 595-PONT. S I X T I V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î99
thrum valcbitcognitionc. Fuitcxeorurn Patium numero, qui dcfendebant rcfidcn-thm cfTe iuris di u ini. Vinente Pio IV. magna de card inala tu iTiusTpescrat, quam ta«» dem dignitatem anno MDLXIII.duodecimo Decembris aGregorioXlILin illanoue-decim Cardinalium cicftione, feu promotione confecutus rft. lix ea proroorionC'vfq; Fit cat-liuctresPótificesprodierüt.quorü vnusalterû immediate fubfccutuseiL Venirpaiilo poft Koma, vtSacellufuum occuparct;Cremonænamq;cùm Cardinal is crearetur,ha« bitabat.Cum Komam veniftTecfingulari fiia hum3nit3teamp; nobili fua conuerfationeto-tiusaulæoculosamp;i animos in feconuei tit.Commoratiis efl in Vrbcnódiu fed ad Epift copatum fuum rcuciTuseft,amp;quamuh nonnunquam Komam inuiferet, confeftim mcnadfuosrcdijncumq; Komaeeftcc,quia valctudinarius erat,raroad Confiftoriura, vtw«* 1 31ioftj;aótuspublicosacceGït, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Tandem vcro mortuoVrbano Vll.quinto Decembris,dic,Martis,in vigiliaS.Nico- Ptittiffx colai.cuiusille nomen forti tuscrat.msne Sum mus Pontifex eleétus efl,atq; ob memo-riam GregorijXtil. vt fignificationem daret. fe benignitatem optimi illius Pontifi-cisimitari vellc, Gregorius Deciraus quartus voluit appellari. Contlauehocinquo^^ri;, Gregoriusad tantam dignitatem promotuseft,propter mu'titudinem eorum qui ifto honoredigniflimicenfebatur (erant enim numero fexdecim qui pontificatûstitulum Bcrebanturlpropter numerum etiam Capitum, feu primariorum totius congregatio« nis,quifexerant.propter diuturnitatem temporis,quo Conclauc hoc durauit, duobus enimferemenfibusproduâum amp;continuatum eft; etfienim priufquaconclaueclau-deretur.vniuerfalispenèomniû erat opinio,biduoterminandum fore,eo quod crede« bantur Patres in eleólione Cardinalis S.Seuerinæ confcntire,vt qui vir erat raræ crudi-tionis,qui inaulamultisannis verfatus,multadederat lînceritatisamp;prudêtiçfuæ argumenta, fefeq; dignitatis Sedis Apoftoli.ç proteélorc femper oftcndcrat,amp; libertafis Ec-cltlîaftica; propugnatoré,tarnen multi,eô quôd hominem aufterû.â: in propofitis fuis pertinaeem exiftiraabant,induci non potuerunt, vtcrederenteiuseleftionem tam fo-rccertim amp;nbsp;facilem Prepter has dico caufas,Conclauehoc fingulare fuit amp;nbsp;celebre:vti propterfubitam amp;nbsp;inexfpeélatam morte Vrbani, quafa€tum,vtnülluscardinalium dcnouüPontificecrcando vel femel deliberauerat,ne dicam cogitauerat,deniq;propter maximum Cardinalium nu merum.qui in Gonclaui erant:crant enim in co quitî-quagintaquatuor,quorum quinquagintaduo ingreffi erantodtauoOélobris, diehuic eledioniconftitutoiquibus poftca duo al j Auftriacus amp;nbsp;Caictanus acceflerunt.Horum Cardinalium quidam creati cranta Pio IV.quidam à Pio V.nonniilIiàGregorioDeci'- \ inotertio.alijàSixtoV.amp;vnusàîulioTertio,Cardinalis fcilicctSimoncellius.FuitSï ' Conclaue hoc famcfius,quàm vJIum fuerataliudàmultisdecennijs vfquehue,turn obcauf.15 iam diöas, tum t tiam propter varia accidentia, quæ occurrerunt, variasqüe diffiiultatcs qiiæin ijs,qui cleélione digni cenfèbantur.apparuerunt. Conclaue hoc o^ étauodieüâobrisclaufum eft,horavii citer quinta noétis.Claudi illud denoélecom. munis eft cefuetudo. Earn licet mane,ce! eb rato *^alt;ro de Spirit u fan(fto,Cardi nales bill! amp;nbsp;bini tanquam in publica proceflïonc ingrediantur, tarnen toto illo die Conclaue pattt,Slt; vnicuique licet ingredi.Prælati amp;alicuiusgradus dignitatisq; viri.qui volunr, Cardinalesin fuisccllulis vilïtant. Sub noélem exire iubentur omnes. qui huicofficio ncinfjntdeftinati,amp; conclaue obferatur.Mane primodiluculo.quod noólcm illam fe-f quebatur,Cardinales per variosprxiatos, (vtilli loquuntur) papabilesexperiri ccepC-runt.fi qui ex illis Pontifex digi polTet.Sed feria fexta fequenti, quædies erat Oólobris ‘‘‘tthoe duodccima,cxpit ventilaricaufaMareiAntonij,Cardinalis Columnæ,principfsmori-busnobilifïimi,magnimcriti,amp;fingularisprudentig:negotiumq, illiuseoproduiftum
-ocr page 596-Mah-»im»
Dr Co!» »w itorÄ JMtrit-
} .
iftr'i Ctfdinif-
Hf uut.
;3^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H A f I N A D B VI TI ».
tÛ.vtîn^Oi.u’i'i.'.iVpervrbemipfameiuselefiio nullam habitura uieîur, Sid ;um Adorsiin vlqucin fequentem diem protrahcretur,ccci pcrtu!”' aliq;'-ot vota dci.dc! sri eomm qui priusab illo ftttcrant. Obferuatuin tft {ypemfO'’' tlai!i\fu venire, v tcym d.bitus votorum numerus eft, vtlduo aut tria ißumnuis^ rum fupei'3rtt,amp; continuo non procsdaruradcxccutionem.numcrum poftca inutnü* minoreui quain requii iturrtempuscnimfe mptraliquaconfumitSed li icperiatut’!!'' mer US mul to maior.quàm neet fiariiiscftjtum,et iamb pronunciariodiff«r3tur,n!liu'’’ minus negotium fuum fperatum fortiturcff.öum- tern pust nirn tot vota non coni'!' mit,quin numerus fempcr fufficiens remaneateleâicnidèucreationi; id cjuud yid-f* licuit in Vrbano Vil. cui procraftinatio iftanihilobfuitin Adoratione.erat cnim't'' torum numerus multomaior quani requircbatur. Verum quidécftJntleâiontTûii-tdkis ( vt al.As diximus) manifeftimc videri operationemSpiritusfanótiiitavtcuC dcperronaagitur,quam illc pontificatuideftinauit.amp; iam ttmpusadeft.inquo dimni prouidentiaeundem ad hancdignitatem vult extollerc,caufædifficilesfiantfacife tempore vota nonconfumi. fcdaMgeri. Interim tarnen prætcr hoc diligentia amp;nbsp;be!quot;!* zclus femper Deo placuit vt accédant,
Poffiridie agitata eft à CardinalibusSfortioamp; Montalio rauf» Mondoui), Cardii* lis certèincrcdibilisdoétrinæ.integræ vitae,morum fuauitate,amp;: raraprudétiacelil’!*' in Romana curia exercitatiffimi; fed quia votaquædam numero exiguo deledcrjba’' tqr,negotium hoc in irritumcccidit. Non deerant qui cum fummo ardorcCardis* lem Aldobrandinum.Prælatum dolt;S:iflimum,amp; in rebus mundanis exerciratiffiin'* quique in legatione Polonica magnum fuaeprudentiçfpccimendederat,nominan! liratq; multorum opinio, quod li negotium paulo celeriusproctfliffet,Scali)quitquot;! faucre putabantur.ncgotio non defuiflent.eum Pontificem renunciatufniri.Q'iyü'“^ Cardinalis ille.qui Aldobrandinum proponebat,tam fcnilisfitprudétiæ vtn'.ihip^^ fuaderi nópoirit.cum celtritate vfum non effe.autaliquain renegligcntenifuiüe/ly minus negotium hoc adlætum fjnem perucnerit-Vt vteft,fruftrain Aidobrandin!^ falaboratumfii'it,
Tanta erat laus, ianta4ue mérita Marei Antonij Cardinalis Columtixfij, , folicitmloamp;dexteritas.qua Cardinalis Afcanius Columnain obfcquioilliusvtd)’'j^' vt fecundödeillius pea fonacegitatum (itdèd prioresiftaçdifficultatesiterumcc..quot;!' runt.operi'que Secogitationcs illx’ dcnuopsricrunt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..
Cardinalis Albanus, ni'i fenio conkctusfuiflet Ccrat enim iam annorutnei^y? j quatuor} ob quam ftneâuttm, (quæ, vt A-riftotelisait, ipfamcrbuseft.dcbiliü*’’^ iiudoncus erat}isfuit,qui dignitatem hancmercbatur,amp;cui cbceterasanim.iiet*!.
trielauestutourcdipotuiircnt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
(arüM- SamftæScutrina: Cardinijlis mçntio hadtenus sullafuGrat: cuius caiiiaitiH'?*^ HsStntljt Florentiiii.qui illi fauebant.tq quad al iorum difficiles anim.iduertilîent.t.îc'liû!^'' re iudiçabant ièdpoftquam ras in deliberation cm venir, difficuIcatibuffiaunoJ'^ Qui tarnen illi l autbant, nec fpem ncc animuin reraiferunt, fed negotium ten *■ vfquead Houi Pontificis creationern pfornouerunt.
cariHit^. Poftea de Cardinale ffiouei io delibsrari cçpturo eft,qui propter dodlrinïtie' iis litue- tiam,propter bonitatem 5c integriratem vitæ,propter gerendarû rcniæexpcritü^
moru nique f.îcilit3tem,Maieft3teP».mtift..iad!gnuscenfebatu riled hi qui in e® ,, prioribusdiificultatem mouere confueucrant, etiam in hoc tarer nobih 5e idon iatoaliquidobftsculiinuenerunt.
ytitaquäoöini.sdif..tgt;i(lu tüIlcrsturjSco.'iiniaad priftiparo quiete»
-ocr page 597-TÔKZT. STXTI V; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î«»
ftptefflpropofitifunf.quafiextcrtiaclaffefumpti neutrî pjrtîful^éftbà neutra parte éefiderati,erantautem illiCardinalesSan(âiGeorgij,8enonenfis,Rufticuccins,Arago- jtHjf*-Da,Cananus,Lancilottus St Alanus: fed paucis poft horis compertunnefthorum pro- P*'*' motiones non minores habere difficultates, quamcuiufcunqjaliorum præcedcntium. Ad primas itaquecogitationes.primaque confilia reuerfifunt,poftquam fecunda vide-tenrnrimpoffibilia. Hifpani initio,amp;quidcm cum magnadcxteritate amp;]v£hcmentii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I -»»»'.1
vrgebanteleâionemPâleottijCardinalisegregijspræditivirtutibuSjftrcnuiamp;magni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;
ineriti:inquoomneserantqualitates,quæinijsrcquirifolent,quiPetripallioveftien- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
difuntSed caufaillius videbaturardua, cô quod Cardinales quofdam habebat minus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^gt;, j'
lîbipropitios.nihilominusparumaberat.quindiequodameleâusfuilfetûmotamcer- ’ tiquidahuiuseleftionisinConcIaui elfe videbantur,vtnonnulliConclauiftæaurum, * argentumq;, amp;nbsp;alia bona magni pretij fuorum Dominorum in tutum repofuerint.Sed amp;perVrbem tarn conftanserat fama, Paleottum Pontificem creatum, vtmultislo-ciseius infignia cum clauibus amp;nbsp;Regno Pontificio erigcrentur . Inomnem quoquc plagam veredarijmittebantur,quinouam hanceledionem nunciarent Erat maximus populiconcurfusadS.Petrum.vtnouumPontificem viderent. Quidmultis? InEc.
cleliaS. Petri,in quam nouusPontifex moxà crcatione defeendit,omnia iam erant prç-parata,quæadhuiusaôl:us folemnitatem requirebantur . Canonici amp;nbsp;reliquusclerus ftabantin ordine,expe(ftantesvtnouum Pontificem honorificcexcipcrent. Cum ita-quemaneSacrum effet peradum. CardinalescæperuntScrutiniumfacere.amp;Paleottus habuitinScrutiniovotafeptemdecim,deindeperuentumeftad Acceffus, quibusha» ftenusnondum vfi erant. Primus qui acceffit fuit Gefi]aldus,quem mox alij amp;nbsp;alij fub-fecutifunt.ita vtaccedentium numerusadquatuordecim peruenerit. Intereffet quae-dam morula,nec iam pluresacceffuros plcriq; arbitrabantur. fed mox decimum quin-tum AccelfumdeditSimoncellius.Erantitaq; vota trigintaduo.PeruntnonnulIi quod fi adhuc vnum additum effet,in tuto fuiffet eius eledio,alioscnim duos aiunt fuiffe,qui trigefimum quartum amp;quintum dediffent, quibus fipropius accefliffet, iam numerus,qui ad eleólionem Pontificis requiritur,plenus fuiffet. Expeâabatur aliquamdiu tiouus Acceffus,fed cüm nullus fieret,furrexeruntquidem Cardinales,amp; ianuamSacel-li.inquoScrutinium fiebat,aperiri mandarunt. Hoemodoaótusille terminatuseft. K'onobftantibushisjfub vefperem Paleotticaufa ventilabatur,fi forte in fequentisdiei Scrutinio duo ifta vota quæ dcerant,accederent.
Scdamp;fæpè cogitatum iam erat de Cardinale Sandorum Quatuor Coronatorum, carJind-viroprofeétofinguIari.Diuini, humani4ueiurisfcientia excellcntiffimo,rerum quo- ■J«»-queTheologicarum,aliarumquef3Cultatum, amp;Romanæ Curia? (in qua quinquaginta Sorxm. circiterannos verfatuserat,omnibus^uepenè congregationibus interfueratjpraxeos peritilfimo; dequo communisfere omnium erat opinio,tantam in eo effe return ad Statum Romanum pertinentium cognitionem, quanta in nulloeratalió. Eratprxte-rea ad mirabilis in telleôlûs.vitæ. morumque famftimoniaclarus, ita vt omnium anifni tarn pltbis.quàm Cardinalium in ilium propenderent? necalijs audiebatur, qui nega-ret hancoptimam fore eleótionem.Sed fc plerique in Conclaui exiftimabant, eum fine controuerliaPontificem eledurn iri atqueeo magis,quod plurimiexhis,de quibus hadenus deliberatura erat, exclufi videbantur. At Deus, qui iufto fuo iudicio, amp;nbsp;arca-no quodam confilio,hanc dignitatem illi alio tempore decrcuerat,fecit, vt iam non ille,fed Cardinalis Crcmonenfis, vir dodus, placidis moribus, amp;nbsp;fanda vita Pontifex crcarctur.
Nn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cardi-
-ocr page 598-ÏÎ5£ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F L A TI A D n V r TI S , nbsp;nbsp;nbsp;_
carJiiia Cardinalis itaqueMontaltus^quem multi fequebanturçhabcbatenim vigintiic’it'' lùcrenio ci Kr Vota,eorum,quos au lin CU lus pro meuer.it jhuius Cremoncnlîs eau fini pi««'', nen/îsfiet maxituè vrg£bat,amp;: die Martis fub vefperem,qii! qiiartiis erat Decembrb.accefftcu.)^ Piifx. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CardmalisCrcmonenfis.cumquegenibusfiexis Deum inuocanteminiienit,
dixit;CrasPontifexeligendusts. Præparansdeinde Montaltusomnia,qua;adtaiW'”
-X eleótiónem er.int necelTaria,mane fummo.exijt, vt tu m conueniret, iubensq; vt fur?' reqcelcriterque vcftiretur affumpfitSfortium, virum fummædcxteritatis, tÄ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nibusfuis ftrenuum; cum alijs feptem Cardinalibus,qui inSacello conuenerant. '
eumfaétam effet Scrutinium votis iam apertisCremoncnffsab omnibus fuit reenutt ***^^****Pci3tuSjPontifex:ipfeautem votum fuum dédit Decano. PufteafaâaeftAdoratiOjCquot;®
alijsconfuetis cercmonijs.
Him il-Hm,
Moritu tin rena natur c?» trefcit. Cortna tur.
I Cùm eledus effet,confelUm adfiberaliffimaslargitio'flesanirnum coniiertit.Do'’’' uit majori Cardinaïium parti inagnam pecuniæ vimjingtilis millecoronatis.dictnv id facere, vt quodam modo refarciret expenfas in Con-elaui faéias.Sed amp;nbsp;locispip talargituseft Familiam fuam nobilium moreÿrumptuofeq^veffiuit.Reftituit Koni’''** quædani offieia.qux'Sixtusillisademerat. Poftridiequam adPontificatumaffumpw’ effet,coepit nonnihil ægrotare,aut(vt melius dicamjantiquus Siconfuetusilli niorbt' cótinuabatur;quareneqiC3rdinales,neq; LegatojPrincipûad Audientiâadmilit.Sjb batbo deinde fequenti,hoc eft,oétauo die Decëbris,fefto B.Mariç Conceptionisfac^ coronatuseffrquoin aôlu fæpe vidercvifuseft.erat en im hoc il li-familiare,perpetui'î geftibus ijsapplaudebat.qui alta voce ilium orabant.vt ret um neceffariatum abund)’’' tiam in Vrbeconfçruaret. Poftcoronationem cùm ad locum fuum reuerfuseffet.’* teimaginem Crucifixiorationcm effudit:quaabfoluta,adcircunftantis conuerfusd*' xit; Gratias agimus Deo, qui in tantis honoribusSc reuerentijs noffræ perfonæ hodi* exhibitis,nosàfuperbia,inanitjuemundi huiusgloria conferuauit. Sequentidie.^“' crat Dominicus,Sacellum erat,propter Aduentum DominijquodcelebrauitinSando Petrojpfe autem prçfensnon aderat,prœcedentisdiei laboribusfatigatusifolentenin* ceremoniæ, quæ incoronatione vfurpantur ad quatuor autquinq; hor3s non rarodu* rare.Dicdecimotertio, B. Luciæ ftftotempore pomeridianoad S. loanncmLaten* num fe rcccpit vt poffeflîonem acciperct.Erant plateæ omnes fplcndidèexornatï;ipi* autem ridenti, loetoque vuitu omnes intuebatur, omnibusque fatisfaciêbat:fed bantur muliiicùm hactenus vfitatum non fuifleq talcm vfum in graui Ponrifkis vuitu confpici. Mandauit illodieaugeri pancm,amp; vtpcertotam Vrbem effet copia.
Romani inCapitoIio magnificiim illi arcum triumphalemerextrant.qui.quiaPûi’* tifexcitius quàm putabaturad poffcflionem feftinabat,nondumomnibus(uispitquot;' buseratabfolutus.Varijsin arcus ill ius partibus varia, eaque ingeniöse excogitatalf?^' batur,fpedabanturq; emblemata. Ab illaparte,quaprofpeä:us eft in arcam Df .jit'll“'’'' feripturh erat.
Gregorio XIIl I. ob amp;falkia Pamificatüsaulpicia. prißina munem dt ieneßeia ùpnj* liorßiiutti,ciuitdteiriegeßtiteat^aniiott.i laberantem o^ortuna liberdlitdteßiblcuittM,l»r ^nibuse)uivirtutibmS.P.Q.R.
Quà Capitolium refpiciebaqhæc inferiptio fegebatur.
Optinto Phtjcipi Gregorio XIP, Petitifici Maximo, ab ineitttie estate per gtattm verafapi(iitiegt;f^ tatis,ben(ficentitt,ccterarum^ virtutam ad Apoftolitifaßig '^'loriam nbsp;nbsp;nbsp;Maießatem eiieds:
faußafacri Atigtißi^ Pritteipatüj initia,et tton dubiam ßsm rerum tnaxitnaruiÿ ReipMiA ßiana oblatam,S,P.(^p, Pernicem triumphalem pro tempore excitauit,
-ocr page 599-Ji
O
11
K
■(
y O Wt; ST XT T V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;,
Aîijs in lo'Js amp;nbsp;partibus Luius arcus alia îegcbanfur dida e* facrîsScrîpturis defum- Nef »in» f tajquæ infinuabant bonam adminiftrationem Rcipub. çuam defiderabant, amp;nbsp;à Grc- •ƒ»»ƒlt;* gorio expcdabant.Decimo nono eiufdem nienfis primum habuit Confiftoriu mjquod dicifoletConfiftoriunipacisnn quopro more Pontificnm gratiascgitCardinalibus, id(j;difcrta, concinnaq;orationc, prodignitatcfibiabilJis colIata.Cardinalcniq; crea-Bitfuumex fratrcNepotem. Non cratille tune Romæ,fed paucispoft diebus aduenit: nequePontifexquicquain ferijagere voluit,priufquam illepræfensadefîet.
Oftaiiodiclanuarij Anno MDXCLPotifexinftituitlubileum, idq; publirari iußit: InquovoluitomncsChriftianosprofeapudDeûintercedcrejVcfapientiaamp;fortitudi-nêconfequcrctur,quarumbenefieioPontificatûfœliciter,]audabiliterqucpo(rctadmi-tiiftrare.^qiienti dieiuitadS. Mariani JVJaiorem vbi ipfeiubilcum celebrauit. Sexto ^131•tij,quidieser3t Mercurij,quatuor creauit Cardinales, Parauicinum Nücium apud Heluetios, Aquauiuam Magiftrum Palatij, Plattum Auditoren! Rotx,amp;odoardum carJiM-brneGum.DucisParme-nfisfilium.Nô multopôfttéporeconftituitGeneralemSEc- lesnouet defiæComitemSfrondatum.Nepotemfuum.eum^uecum exercitu in Galliam mifit, , idquod bellum Gregoriusdicitur quinquiesceiitena aureorum miPiacontribuifle, {■ræteraliaquadragintamillia,èpropfTofùôpcculiod^mpta’. Sedantequâmnepo-temfuuminlTanciani fliitteret,deditiHi vxorem, filiam PrincipisMalTæ, quo de ma- mittit trimonioagicæperat,priufquamad Pontificatûsfaftigium erataffumptusmuncautem ' continuatiim amp;conclufum eft.Creauitetiam ilium L)ucéMôntisMarciani,qui ttatus, eôquod Magnis üuxFlorentinus Alphonfum Piccolominxum,bbi amp;nbsp;Eccleliæ rebcl-km,captum (ùppliciofceleribus fuis dignoèmedioabftulerat, perconfifeationem va-cabat; ideoq; Pontifex direbaturpolTeilium conferre, cuicunq; vellet. Alphonlushic p/fco4. iam à tempore Gregorij XII I, ditionesEcclefiaflicasmiferis modisafflixerat:habcbat »wioew cnimfubfuo iinperio magnum Banditorum.feu Pxulum numerû: qui omnia deuafta- ■*/(»»«» bant,omniadepopulabantur.Cùm autem Principesnonnulli proAlphonfohoc inter «dcrent,Papaprofuadementiaculpamilliomnem condonauit.Tandemanno Sixti V.vltimo Alphonfus iterum nouasinimicitiascum magno DucæFlorcntiæ fufeepit, itcrnmq; in exilium eieftus eft. QuicontradarurfùsBanditorum non exigua manu, plurima damna vicinislocishominibusque intulit.Cùm autem Sede vacanteDux eum miflisaliquoteopijsperfequeretur.fugit in agrum Romanum,omnia diripiens, flam-majerroquedeuaftans, mittens ad rulticorum Dominos magnam auri, argentiq; vim pollulabat; lî negarent,omnia incinérés amp;nbsp;fauiîlas redigebat. His modis vni ducentos, iiïteriquadringentos,nonnullisoótingentos,mille amp;nbsp;plurescoronatosextorlit. Qnida lt;nim metunimiodederunt quidquid exigebat,alij parte,alij nibi 1,amp; horû nônulli plus cetcrisdederunqdamnum enim quod bonis iilorum inferebaqmultomainserat.quànx fummaquaabipfiscxigebatur. Creatus itaquePontifex Gregoriuseum cum auxilio DucisFlorentini Domini)sEcclelîæexpulir,amp;tandem menie !anuario,anno mdxci. à militibusDucisFlorentinicaptus.amp;ad fupplicium dedituseft: Erat Alphonlus hiciu-uenis robuflus.férus,fitis amp;famis,æftus amp;nbsp;frigoris.omniurnqucærumnarum patientiE fjmus.Mirificèfuisà complicibusdUigebatur, omnium viarum, ambagum .compen-diorumqiicpcr omnesditiones Eccleliæ,aliorumquePrincipum tam erat gnarus, vt difiicillimum fuerit,euracircumuenirc,circumuentumquecapere:quarenônunqu3m circnmfeptus prçteromnium opinioncm hoftium manibuselapfuseft,illiautem alios ij)tcrcipere,amp; comprehenderc,resminimi erat negotij Fortiflimus erat in pugna, vt plcrumqaeijanditi omnesiipii caimprofeiplispugnannaduerljrij vero coruin fere
N»
*
-ocr page 600-f«4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PLATINADEVITIS
fcmperproaIiJs.Dîcî autem non poteft.quantæ fint vires homini prore.fuis^uefort’'^ nis decertanti: quantos neruosfuafuorura4ueülusaddat;timidïoresautem ijfunt)'!'quot; . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proalijsdimicant. Præterea Banditi metuunt détériorera fcrtunam.qu'amitiprïlio
ir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cadere; ideoq;cum fiinimoardorepugnanr, mortem ipfam amp;nbsp;grauiffima vulnetanie
tu tlliuspcioris^quodcaptosmanet.facilenegligentes. Aduerfarij veiocùmnihilp£* iusexpe6lcnt,quam præliandocum illis,aut vulnerari.autoccidi, fæpifiirae vtriiifqu* , vel alterius mali metu ignauioresfaéti fugiunt.Sed ad Gregorium reuertamur.
Nono die Maij, quoauguftumSanôi:ifl)mæTrinitatisfeftiimccIebratur,Gregoriui les M». in Sacello, quod in Ecclefia Sanöorum Apoftolorum faciebat, CardinalesReligiofoi uichos rubrogalerodonauit; in primisCardinalem Alexandrinum Dominicaniim, Sarna* lerado^ ÓrdinisS.Francifciconuentualem,Afcoiumfimilitcr Dominicanum.amp;Montd* ’ herum profeffione Auguftinianum . Vfiisillcrubrigaleri Cardinalibus monaebisad quorundam petitioncsconcelTus eftà PioV. GregorioX(n.amp;SixtoV, quamuisqiii' y bufdam Cardinalibns magisplaceret,eosgeftaregaleros,colorein fuocuiufqneordiüs vfitato.Deeimo AugullieiufdemanniPontifex Ducem Ferrarienfcm inS.Marcobo' Ronttm norificentifiiinè excepit,qui eo die Romam venerat, amp;nbsp;quanto tempore in Vi be nun* •»«lt;■/. fit('manfitautertî'^iadrjgintacîreitcrdiebus)Pontifex ilÜ.eiusquefaniilif.oinniaquf ad tanti Principis menfam requirebanturJiberalifCme, lautifiimequeprocurauit.lplo die AffumptiejnisB. Mariae Virginis Dux præfensinSacelJo, quod fiebat inAraciÜi adfuit.atquein ipfisCardinalium fubfeliijsante CardinalemPepoli,qui Diaconoruro erat vltimus,federe iufluseft. Veneratautem Dux Romam,pro impetranda inueftiw-ra Ferrarien fiicui ciim Bulla Pij V. De non alien^ndis bonie Ec(kfilt;e,videretiir refragarijPon tifex Cógregationem indixit tredecim Cardinaliumrinter quos très erantEpiicopi/e* ptem Prælati, amp;nbsp;tresEiaconi, quibus negotium hoc cognoicendum rnandauit.Cardi-nalesifti AduocatosDucisinplcnam Congregationem ad fevocarunt, eorumg;rationes audicrunnquidixerunt: Bullam Pij V. intelligendam cfle de bonis quæ iamadEe-clefiam erant deuolura,non autem de ijs,quæ ad hue deuoluerentur,interquæ Ferrari» cratnumeranda. Cardinales verb poft maturam rei deliberationem,detcrminàfunt: Bulfam per omnia Ouciefle contrariam,amp; quod videretur ea intelligenda, nontan-tum dedeuolutis, fed etiam dedeuoluendis.Idemin Rætaquoque.cùm fententiailluï effet mifia, Auditorumq; cenfura requirebatur,iudicarumcft.Pontifex'quidem deins Duciscau/a particularia quaedam in Confiftorio rccenfuit; fed negotiumplanèdcci* Crefea fum non eft.Paulo poft Pontifex in grauem morbuincidir,amp;poft tres circiter dies Oux roHtificit iftincCaprarolam deceffitrvbicùm aliquamdiucommoratuseffetjFcrrariamreuerfti inpnni- _ Cœpit Pontifex xgrotare vigefimo fecundoSeptempris, erat autem morbus eist jZ«« fetgt;^*scontinuacum fluxu, qui nafeebatur excontinuis Si vehementibus prcffuris,i!l quas difBcultate expel lendi vrinam incitabatur, ab calculi malum, quo miferêtorque* batur.Crefeebat malum ilJudquotidie.adeo vttrigefimo die Septembrisiara lam mo-ri putaretur, Vocatus eftCardinalis Gaietanus, vt annulum piftatorium proniore frangeret. Quoin palatio liante, amp;nuncium mortis Gregorij expeâante, ex imprO' uilbnunciatumeft, Pontificem meliufculehabere. Poftea vcrodedicindicm.imode hora inhoram morbus ingrauatus eft,adeo,vtfingulispenèmomentiscx/piraturuscre-deretur.potiffimum autem vndecimo,decimo quarto,alijsquefimilibusdiebiis. Qui» veroeorum,quiSedeTacanteConlcruatoresfunt(Caporionos vocantjvfq; adeleffio nenq nouiPontificismagnaeftin Vrbeauthoritas, nec minus emolumentum, vcff** conlcruatoresnouis,quiCaJendisOdobrismagiftratumhuncincunt,cedere^amp;-'-;:’*
-ocr page 601-___________ _ VRBA NT VTI. ________ ,Sy ponere noluerunt; rriägna iginir inter illos orta eft controüéîfia:tandem tamen ve-iili tum magiftratu dcpofuerunt.
Dievcneris.quicratquartusOctohris.omnesGardinales ad fc vocauit,amp; primó gratias ülisegit, quod Pontificatüsdignitatem in feconttilifTent.exciifauit^ucfe, amp;nbsp;purgauit orans vt fi in adminiftrationc fui Pontif canr. alici^i ncgligcntior, quam par erat, fuifiet, id continu® fuæinfirmati amp;nbsp;niultitudini fuorum negotiorum adfcri-t)Crent,atqQeimpu tarent. Precabatur in fu per, vtftatim poft obi turn fuurr,bonum,amp; iftaSededignum Pontificemtliganr;commend3nstandcmilli Cardinalem Sfondra-Bjm,aIiosq;fuosNepotes.Eodem eriam dicBullam promulgauit, qua voliintatcm Pij V. confirmauit, de non alieoandis bonisLcclcfiæ; quæ Bulla (vrcxcadem patct)ante tiîenfes aliquot ab illo luit condita. Oominicodie, Oftobris (cxto tantoperè morbus iniia!uit,adeoq; iam mortiproximusab omnibus exiftimabatur, vt indicia fit congre-gatio Cardinal;um,quç motruoPontibccextcmpIô indiciconfueuit.fed Ôtomnesqui W S. Marcoerant migrârunt,qijod iam ante aliquot dies inccpcrant tam certaerat omnium opinio,quod Pontifexbreue moreretur. Sed amp;nbsp;Romani armati per Vrbem dif-furrebant,hauda!iter,quàm fiSedes vat affet. Inter hæc Pontifex prteteromnium Me-ditorumopinionem rurfus paululum conualuit, Nibilominuspaulatim morbo hoc maligiioamp;fæuoconfumebaturadeo, vt miferrimum trat fpeâaculum videre labores Ç;dülores,quibus3ffligebatur. Omnia tarnen Chi ifliana cum pat!entiatolerabat;tan-dem verb poll tantos amp;nbsp;tarn longos cruciatus, die Martis, qui erat decimus quintus Oclobrisnoâcinterfcxtamamp;f-ptiniamhoram.exhuiusmiferæ vitçincolatudigref-(us ell, cùmiamfexies tam exiguo temp ris fpatio in ipfam quafi moi tisagoniam ra-ptusefTet. Apertum eft deinde corpus,amp; in velicainuentuscalculusduarum vneiarum S-'quaJrantis. Eadcm nolt;fte in IcdiKapofitum corpus in EcclefiamS. Petri deporta-tum,amp;inS3celloGrcgorianofepultumeft.Pontifcxfuitdccem menfium,amp;rotidem imerre^ dierum.poftcuiusobuumScdts vacauitditbusquindecim.
Fuit Gregorius virfanftis moribus,animum Habens benign iflimum,hofpitalis fem- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,/
pet,fl quisalter.Nam amp;nbsp;donee Cremonenlisfuit Epifeopus peregrinos femper hofpt-tiocxcipiebat, amp;liberalitcrillisnecefraria proi.urabat. Idemfccit amp;nbsp;illotri£nnio,cùm Tridenti Concilio intcrelTet.Paucis iftis mcnfibus,quibus fuit Pontifex, rei frumenta-riæ,omnibufqueneceflarijsabundèprouidit,!iberaliterqucpauperesfuftcntauit.Cre imi» pu monæquaædm fuitEpifeopus inEctlcfîaCathedrali,fingulisfextis ferijs fomattiÇ^ç- ftrts-çus æenfu ræ eft quantum alinus portare potcft)amp; dim id iam frumenti è fuo peculio in paupcresdiftribuit.RomæPontificatûs fui temporevarijslocispijsfingulis menfibus Ii55.aurcos,præter alias plurimaseleemofynasextraordinariasjdonauit. Vitra centum milliacoronatorum cxpenditinaugumentumannonæ.Singulisferijsfextisieiunabat, idKnln Çtfcrijsquartisàcarnibusabftincbatrnififorte aduerfa valttudine impediretur.Pre- »iw. çum horariarum penfum tam ordinariarum quàm de Domina (vtvocant) flexis » fcmpergtnihusperfoluebat.A fomnonianefurgensmoxfeptem Pfalmos pœnitentia-| lcsinLipiebat,amp;:dum fefe veftiret.profequebatur. Meditabatur mane hora integra, le» gensoperamelliflui Bernardi, amp;fi quos ex ijsbonoserueret mentis conceptus, eos di-/ hgenterannotabatjconcinnequefcribebat. Quamdiu Sacerdosfuit nullo die facrum dicereinterniifit:nullonondie confeffuscftjnifi infirmitas impediret,quo minus id facerepolfet Cùm autem infàrm3batur,quotidieabalteriusmanibus Eochai,iftiam fa-fçipiebar. Quôdfi iiihrmitas lethal is fore viderctur.cum multa quoque deuotione ex-•trema fe vriiftioneprocurari mandauit. Ferunt quôd quater in vita çleo infirmorLiiu
Mn J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inunttus
-ocr page 602-ns
ANT- CICCAREL. DE VITA
inunflus eft. Communis eratopinioeumeum nulla muliere vnquam confortium CaßifM. buifle.fed virginitatem fuam illibatam in fepulchrum intuliffe- Noneratin Kotnin
Wdtd tem fore Gre-
xüii.
^»none frmmt difficnl-M.
curi'æpraxi inagn perèverfatus,neq;ad resarduasgerendas valde idoneus.-fcdboM fandaqi mente præditus,amp; vitæ innocentia, integritauq; clarus.Parum conicdebat-fobrièbibcbat.adeo vt medici fxpeconfulerentjliberaliuspaulopropterfanitateni béret. Rarô vtebatur vino, amp;vrqueaddecim.umcäauumaEtatisannuni nindpf^ teraquam purambiberat.-atq; hinccalculum primo natumalferebantnonnulli^^'’' quam enim aqua tam pura amp;nbsp;munda eft,vt non habeat airquid rerreftris excremefu mixtum.'vndefacile in quorundam corporibus,maxime 95,quç hue inclinantur,ca-s’i lusgeneratur.
TemporePontificatûsfuialiquotBulIascondidit, inter quasea potiflîmum bun’' tur.qua prohibenturamp;refcinduntur omnesfponfiones.Gregorio PontificatumîdnU' »ißimi niftranteduograuiffimaraaloexortafunt,quæ maioremitalix partealiasq;Chriftb'’' orbis prouincias, mifcrrimealflixerunt-Qiiiautéhæclcgent.nôpoteruntnôdoUr«,* quifuturiserunt fecuiis,eciâtartascalamitate5dignaanimi fympathialugebunt.Vnuin irtorû malorüfuit incredibilisannonæcaritas.qux tatafuit,vtRomæ,amp; in multisalijs ciuitatibus,menfurafrumenti,quärui7«nominät, wigintacoronatisamp;pluris etiâven-deretur.fed amp;quot multo peiuseft, etiâin tantopretiofæpe frumentum nullû potuit inuenirinta vt in fin it i homines,ij potiflîmum qui in agris extra mçnia habitabantifaro^ interierintjinq; vijs amp;: agris adhuc herbam in orehabentes mortur inuenti fu e r int,ne9lt; aliquid erat tam noxium, neq; faporis tam tetri,quod pauperes nô comedebant.li ff* doaliquid ijsineflet nutrimenti. Romæ vbi populiconcurfus erat maximus,PontiW liberalesfeciteleemolynas.Eum imitatifunt Cardinales,præ!atiamp; multiNobiks K«-ligiofi quoq;ambabus(quodaiunt} manibus largiebantur, vtproximis fuccurrerent, amp;nbsp;Patresfocietatis lefulocum conftituerant, vbi quotidiomultos homines tam corporaliter,quàm fpiritualitercibârunt,omniacj; ad vitam conferuandam neceflariaftp'
peditarunt.Intäta nihilominusprouifionc,amp; magna tenuiorum hominumcurj.non-nulliRomç mortui funr.eô quôd non haberent quo vefcerentur.confeftuseftpanßf* fabis,milio,hordeo, alijsq;ßmilibus rebus.In principioQuadragefimæ cæpit Koinï^ platearum pra:fcßispanis per capita diftribui;quod hune in modumfaftumeft.lnfin-guHsædibus numerusdomelHcorum defcribebatur, amp;nbsp;vnicuiq-, familiædata fuit f«gt; feedulajn qua nomen amp;nbsp;cognomen Nobilis.præfedi iftiusplateænotatumeranadc'i' iusædcs veniredebebant,qui in ea familia erant,ad panem libi comparandum.VentIt' batur enim ibi fingulishominibus panis trium nummorum, quos illi bai»cilw votant, e_rat autem oanis ifte feptendecim circiter vnciarum, amp;. plerunquemalus, corruptuî^' noxius.PoA paacosdics malum creuit.itavtduobus tantum nunimis vnicuiq;ventlt-retur,panis vnius circiter libræjncque in hoc ftatu calamitasiftadiupermanfif.fcdpa' fchatisfcfto tribus nu mmisvendicçpit,quodanteaduobus emebatur.Duodecimo lu-»lijpræfeéli platearum diftribuerunt panem hordeaceum,cuius vna parserat triricum, - tresaliæcorruptum accomputrcfcenshordeumjeodemnihilominus vendebaturpre-tio.Tandem verôDeuspopuli milèrtus,fuaadfuitgratia,amp;nouaaducnicntemc(re|3n« nonalaxatacftjhorribilifqifamesceflauit. Pontifexinfolatium pauperumQuadrag« fimali tempore populo efumcarniumindulfcratjhinc propter fummam paupertatem multæbouesmaâabantur,quorum carnibus pleriq;vcfctbantur.ln hacroerr.oraJ'''' penuria à piftoribus clam panisfincerus amp;nbsp;bonus vendebatur cariffimèjibrafcilicet'i' naprctiocarolini.
Secundi
-ocr page 603-VRBA NI VTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ï«r
Secundi Cîbmitas,quæ priori paukiluni de. refceiiH fucccflît/iiit maxima mortali- mdAm fas.Moricbantureniminfinit!honiinesgrauiflîrnis ftbribus, ventiisflatibus conti-nuisfluxibuSjmali autem Cedescommunitererat incapite,quareomnesfere quos mor- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
bus hic in ijc, tandem inphrenefin inciderunt,amp;oôto,decemautpaulopluribusditbus7 confumpticvitaexccfrcrunt.Enntnonnuüiquihuicmalo medebâtur phlebotomia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
vena capitis.quæinbrachioefl.alijsq; venis,ècapitedcfiutntibus,fanguinem extrahen-tcs.Id boni in hoc morboerat.quod non fuitmaniftflecontagioCus. Communis erat Medicorum opinio,caulashuius mali fuiflecontinuas pîuuias, Si infolitas anni præce-dentis inundationes.quas mox ardentifiimi aeftus exceperant.-peflimam etiam qualita-temnutrimenti,èpenuriaamp;farne,dcquadiâ:umeflantea,in humanis corporibus na« tam. Graflabatur morbus iftepotiffimum in Vrabria,Thufcia, Flaminia, Lombardia, alijfq; pluribus Itaiix prouincijs. Qbierunthoc malocuiufùisætatis homines^ maxime autem qui trigintaerantannorum, 8i quinquagefimum, nondum excefCerant. Obfer-Uatum quoq; eft,pauciflimas muliereshoc morbo extinöas efle.Tn quibufdamVmbrig caftrisadvniimomnespeneoccubuerunt.amp;in multisciuitatibusintegrac familiaecon« u ƒ Cumptæfunt.Affirmantnonnulli in vrbeRomanaab Augufto Anni M. D.XC. vfq;ad ***ƒ*’“ finem Augufti fequentis anni millefimi quingentefimi nonagefimi primi, fexaginta *ƒ ^*‘’’**’ plushoininummillia morti fuccubuifle,Cæpittandë hæclethaliscalamitaslulio men-fcpaululum conquieCcerejamp;quotidie remiffio-rfafta,tandem raenfeSeptembri peni» tusfublataeft ita vtpauciflimi iam morerentur.beneficioq; diuinofadumcft,vtitatus Italiæ indiesè bono in melius progrederetur; ita vt hoc Noueinbri annoM, D. XCI fa» lusamp; incolumitas populi optime fefehabeanC
/^§^^Sr)Vod Ci vnquam prxteritistotfeculisquifpiamad P’oritificattis Romani fa-.^^^^^ftigiumafeendirabomnibusdefideratus,iscerte fuitlnnocentiusNonus, Antonius FachinettusappeilatusjSanftoru Qua-Quæamp;àmagnino- mdxcI.
jÉ@r.^c^ipinisviriscommendabatur,eiiJsdoiHrina,tam in humanisLegibus.quam indiuinaTheologia,alijfq; laudabilibusfacultatibus:tam publicaerat eiusbonitas, vi-tæq;integritas;tam manifeCtaeiusin rebus Romanis experientia.' tarn nota arduorum huius tnundi negotiorum intelligentia,quid multis?tam perfpicui,magni Si fandi eius animiconceptus, vt mcrito fperare, imo fecure fibi quifq; promittere potuerit, eum maximeftrcnuum.Optimumq; principemfuturum.qualemhorum temporum cala-mirasrequii it,fed inferutabili iudicio Dei, quod ne minima quidem parte oculis hu-iBanis poteli penctrari,placuit eu m nobis tantum ortendere,amp; confeftim auferre.
Natuserat hie Pontifex 8ononiæ,vigefimofccundoIu!ijM.D.XIX. pâtre Antonio 8cmatreFi âcifca,Gi auegni.qui locus eft in ditioneNouariç,fubprincipatu pedemon-tanoprocreatis.ln pucritiaatqueadolefcentia ijsftudijsanimum applicauit, quae Lftant decentxtatem,quorumcurfu abfoluto.Iurisprudentixdeditoperam.-quainfacultatff . nbsp;nbsp;nbsp;.
JaudabilesfccitprogrefCus,donee tandem XI. Marti),anno QuadragefimoQbarto poft Millefiraum Quingentefimum Doftoratûs infigna fufeepit. Paulo poftRomam venir, amp;fetotumobfequio,minifterioq;CardinalisFarncfij tradidir,aquo poftea miffuseft ,,, ,, VicariusAucnionemjVbi quatuor circiterannos commoratuseft:poftRomam redijf» Inde iterum Parma profeófus^eiufdé Domini Fa rnefijnegotia fidel iter adminiftrauit, Nó mul to poft ternpore Pius Quartus eûNeocaftranfemEpifcopû in Calabria confti-tuit4uitauteispriinu$Epifcoporum,quosiftc Pontifex creauit.AnnoMULXi.ad Con-
Nn 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ciliuiu.
-ocr page 604-jS« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ANT. CTCCAREL, DE VïTA^
cilium Tridentinum vocatusvenit, vbido«5trinæ,prudentixlt;qucfuaefîngularis,îil^f‘ ligioniszeli maxima deditfpecimina. Annoiw.n. t.xvt.à Pio V.mfiluself Niintiusi«' neti3svbifexannis.amp; aliquot mefibushabitauit,amp; in gloriofi illius fœdcrb,inter PoH' tifirem.Kegcra Cathoiieum amp;nbsp;VenetoscontraTurcam ftrtnueamp;cum laudelaborauit Primo deinde anno Pontificatus Gregorij xiii.Romam reiierfuseft,atque indeadEC' clefiam fuamNeocaftrenfem ferecepit: vbialiquam moram fecit.gregemfuiimin at-ficioSr pietateretinens.HincàGregorioRomam rcuocatus,annoMDLXxvi.creatu'elt
ertitiir patriarcha Hierofolymitanus.ciim pauloantcad manus Pontificis EpifeopatumNe«’* pniriar- cafti enfem libérérelignaffet. Adleâusetiam ell numeroPrælatorum Senatus,que® tkA Hit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nnminant X’ Tnnnifttinnicnffirin nra^fetjiisell.ouaî 0*'
rtfolyint-tMin.
Ik trtt-ww.
facram Confultam nominant,fed SeSanftolnquifitionis officio præfclt;ftuseft,(iua:ot' fi Ja nonnifi in primosRomanæCuriæprælatosfolcntconferri.Vfuseftamp;Gregoii'J’ fiepe illius opera in Signatura,alijsq;arduisquç pontifici incumbuntnegotijs, Deniquo in promotione nouendecim Cardinalium a Gregorio xii. Decébris anno Muixxxin. faiÉta.Gardinaliscum TituloSS.Qiiatuor Coronatorum creatuseft.InprididiscoH'
nianlitquamdiu vixit Gregorius. Sedfuccedens ei Sixtus huncvnà cuni • CardinaleS.'MarceniquipoftcafuitGregorius UecimiisQaartus.SignaturæcoHcgio fnouit.Sixtoautem mortuo parum abfuit^quin ad Pótificatumafl’umptusfuifTet.Pjn' tifice Gregorio xiui. oés pene caulas quæ in Signatu ra folent agi tari, ipfeadminilbi' uit. Gregorius cnim cùm effet valetudiuarius, non potuit (vt folet^ ilH congregationi intereffe; e]uareomnemcuram in Cardinale Saróloi urn Quatuor Cor.reiecit Deni«]! mortuo Gregorio Decimo quarto fine vHa d;ffi . ultate, amp;'cùm vniuerfali totiusSa*'«' Collegij fuffragio.alterodiepoRqua Conclaucobff ratû gt;. flet. Pótffex rcnunciatusct Eiusele(5liofuit ffcillinna,amp;fine vlioimpediment , turnenim quo tempore Greg«»-Tiiiftx riuscrearcturin cum multorum fûffragantiuinanimi prcpenderent,eiuf«jue eltdio
cum magna Ipc venti!aretur,non lu it difficile oollca toto il Io,quod intercefliptemn«’' redifficultates,quætunc mouebantur.tollcre.atque völligere amp;nbsp;in vnanimemecnien' fum adducereduaspraecipuascligentium partes, quae tunc in collegioquafi cHffcntie-bant.Hifpanorum vnam.quæ viginti nouem Card'nalcshabereputabjtur.amp;Mantal* ti ,qui feólatores plures quàm viginti habere creditu r. His diubus partibus confenticn* tibuSjCxit yotorum numerusnon tantum fufficiensj'ed lógèfjptran.eum.quiadPai'' tificis eleélioncm eft neccffarius Hinc cft.vt licet in hocGouvlaui Candetati.quosfüb ielt;fta vocantpaprliajfucrint circiterfexdecim.de nullo tarnen vel niotacftqualHoi'd yllafaélaeftmcntio vjcrearctur. fedftatim vbi in conclaue ventumeft,non tantun' Card inaliu m,fed amp;nbsp;al iorum vniuerfaliseratopinio.quôdCardinalisSanâoruniQï^ tuor coronatorum ad hacdignitatem capeffendam eligtrctur. Opinioliæcprimoani-mishominumingenerataeft,eodie,quoGregoriuscrejtus eft; cùm enimCardinal'' Own/«- SS. Quatuor Coronatorum Gregoriopromoreinter al ios Cardinales in S. Petro p'ï' ^''^8^'’*) *■'’ caput huiusincidit: quod multi vtorotn acciperunt.Cófirmauithincopinionem,quod in diftributionecubiculoruminCoD-
». claui,que forte fem per fieri confueuit.Cardinali SS.Quatuor Cor.fuum eucnit coipD loco,vbicumConfiftoriafiunt,SedesPontificiafo]etcollocari.
• fuit itaq;clei5lusPótifexxxix..Oâ:obris,anno reparatf falutis LoxCLferiatertijoct«* ffente iam Sole,cùm(]ue cxtempló(vt in confuetudine eftj multabenefici3,àCardinal bus peterentuTjillenulli tunc quippîâindulgere voluit,dicens fe mature omnia j»quot;'' tim amp;præmeditatèfaceredccreuifte. DumPontifi-ijs vcftibus inducrctur, Bull'® 9»»alienandii bonu^Ecdefni confirmauit. Sed amp;efficacifliiuusverbis,quæ«xintimocoj-(1lt;
-ocr page 605-ViteîlioannonsPrxfeftomandauit.vtdecretûboc cum fummorigore exequeretur,
Dominicafequenti,quæfecundafuitNouembris,coronatuselbNoluitautem hune cordHti-»âum fieri in Scalis D. Petri, vbi fieri anti quitus confueuit: fed in aliolocovndè pro- iw. fpeétuseft in iftas Scalas.fumptusq^millecoronatis minores,quàmfolenteffejfuerunt. Poftridic primum fecitConfilloriurn.in quoCardinalibuspro collatain fe tanta digni-Utcgratiascgit,amp;nonnullacommemorauit,adReipub.con{eruationem pertinentia, à; quxfucceffu temporis facerepropofuerat. Significauit etiam inter alia mentemfuam e(fe,vt femperbonaauri fummain Caftro referuetur,cuius v fus effe pofsitin certisSan-ftïSedis, aut populi periculis amp;nbsp;ncccGitatibus, Hæc cius cogitatio maximopere corn-ntendanda eft.Omnia eni m Régna amp;nbsp;Imperia,omnes bene conftitutæ Refpub.fua fern- cws b*-V«bâbueruntarcana,amp;rebusneceffarijspropria aeraria:Sedamp;Refpub.Romana,qux txemplar fuit amp;nbsp;idea oranislaudabilis Democratiæ.in ærario fuo ( vt teftatur Titus LR ulus') tbefaurum babuit ceteris magis arcanum amp;nbsp;fccretum,cuiadijciebatur omniutn ptouentuum totiusReipub. parsvigefima. Ex boc xrario nullo modo,nifi afftiéltfsi-mis amp;nbsp;calamitofifsimisReipub. téporibus vel vnus deprom'i potuit denarius.lnnocen-tiusigitur, vttbefaurùs qui in Caftroerat,quantufier'ipotuitconferuaretur, cùm in re domeftica Sc palat'ij fuftentationebona pecunix fumma egeret, quadraginta circiter co-i l Tonatorum(,vtfamaeft')mutU3pet'ijtamp;accepit.Siquidcomparadumautemendûeffet, , 1 \olu tld non nifi argento præfentatio fieri,ne qua débita contraberet, dicebat enim fe à dtbitn y I cum firaplex effet prxlatus,amp;poftea cùm faÄus eft et Cardinalis,nibilemereconfueuiC.
9I fe.nifin'ameratapecunia’.eundemmoremfequoqucpontificemvellcobferuare. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' •-
1 Cùm Cardinales nonnulli. cum veteris admonuiffent confuctudinis feribendi ad , 1 Patriircbas.AïcbiepifcoposScPrimatcs.eosnouiPonficatûscertiorcsfaciendojadmo-y 1 nucndo(^-,vtcontinuisapudDeumprecibusproPontificeintercedant,vtprudentiam . nbsp;•* -»
1 illiôcforiitudinçmadminiftrationiS.Eccle,fixfufficientem concedat.admonitionenx 1 banebenigno accepitanimo,Sc Cardinali Veronenfi buiufmodi litterasferibendi cu-1 ram delcgauit.
1 EodemmenfeNouembti cùmPontifexbaslitterasconfcribi mandaffet.nuntiatum ) l eft. magnum VoionisCanceilorivim arma aduerfusRsgem cepiffe,5c triginta circiter
1 militummllVvafubfignisbabere.'QuiaveröRexipfePontificcmborumomniurn cer-y I tiorerafaceTet,eiu5q-,opem Sc auxilium aduerfus crefeens malum imploraret,Pontifex V 1 ^oogregationemCardinaliumindixit,DicebanturbiPolonitumuituari propter pri-■jj 1 uata quxdam commoda-Vicefimo nono eiufdem raenfisDuxMantuxRomam aduc- oa* mï-
1 uitjVtVontifici obedientiam prxftaret.Hofpitio exceptus eft liberaiifElmè Sc defignata t»lt; x.»-\ funtilliinPalatioNepotumPontificisbabitacula. Dominicisautem Peduentus quife- »»âve«»«« ÿ I quebantuT,Sacellis omnibus interfuit, atq-, ante vliiraum Cardinalem Diaconum fc*
l dereiuffuseft.PoftridieCalendarumDecembrisPontifexiuffitpromulgaridecretum 1 4emoderatis return omnium adviétumbumanum neceffariarumpretqs;propter an. /»n««« l quot;onænamq'jdifficultatemScÇxuitiamjquxannoprxceàentigraffabaturjOmniumre- t««.
■y \ turneuminmodûauétaerant'pretia,vt omnia^cariffimè Sc prxter modum,praeter om« y l Ummtempoïumptçcedentium conVuetudinera,8creturn ipfatum naturamvendeten-I \ ^ur,cuimaiovemediumadbiberevtiïifîimuraCuitÔcmaximclaudabile.McnfeDccemgt; VI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fin J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bri
-ocr page 606-17» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P L A T I N A D F. V T T T S.
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bri InnocciJtius fuos certes diesdcfgnauitAv.ditntij'.Card inalibusdedit|Con(i(lof'*'
‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eux proptei ea vitluircfrcamp;; longiora amp;nbsp;frequentior3,vr minus effet ncccflecos aud ''*
in Camera Arehiepifeopis amp;Epifccpi5decreuit diem Martis:PrincipumLegatisdbi’’ / Veneris amp;nbsp;Sabbathum jalios dies Prçlatisamp;Officialibusjquos etiamfi quæoccurrercnl magni ponderisnegotiajingulisdiebusaudiebat.
Igt;*u Decimo oéfauo Decembris,feria quarta duos creauit Cardinales,DominumSfgJ^ trrticar- Epifcopum Placentinum,Vicelegatum in Callijs, prælatum fingularidoétrinaprçdi' tum,ftrcnuum,amp;magnimêti:qui proScdeApoftolica multos haâenuslaborescxsui' ]3uer3t,amp;Antonium Fachinettum fuum pronepotem.iuuenem magni ingenijamp;tndn' ftriæ,qui multa iam dedit argumenta, fe vtiamp;Sacclli amp;TituIi Innocentijfucccffort'' ita quoqueeiufdem virtutum foreimitatorem. FFunefuum Nepotem PontifexSignä-turx vtriufque R efcrendariu m conftituit, Si die Sabbathi iuflit eum in cignaturao'“' omnes proponcre, qui ibidépræfentePontificeàRefcrédarijsproponi confueueru'’'' tfitioeeit. Victfimo primoDecembrisInnocentius,quamuis debil is amp;nbsp;çger.feptem tamenfC' timmo- clefiasvifitauit.Viccfimo tertio die,qui erat Dominicus,morbus kfemagismanifd'’' uit,ita vt febris fubeffe agnofcerctur, cui fluxus aliquis iüdfus effe videbatur.quainW' Hiitateoéfiduoconfumptus, Domin'ico fcquenti XXIX. Decébris node, Lunadffitiquot;J' te,circa horam decimam tertiam nodu rnâ ex hoe feculo placidus migrauit, amp;nbsp;in Chr^ ftoobdormiuit. SacramentaEcclcfîæ pauloantecum magnadeuotionefufeeperat? finéfc mortuus eft. nee affeâu, quo erat erga cófanguineos, duétus quidquam ifcit'quot;' quam,quod non iuftum xquum amp;Iaudabilefuit. quodab vllopoffttrcprehendi D’' rauiteiusPontificatusin_duos menfes integros,quo tempore nul la necCuriç,net K^‘
‘ pub.officia rautauitxuram illam omnerti in initium anniMoxcirreijciens.NuntiosN tummodoad variosprincipesledauit. Propofucrat portum An onitanum purgare raaior effet raercatorum comod iras, amp;nbsp;nauesminori cum difficultatcpofrcntad''rbt®l «■ppiicari.Gonftitutum quoq; iJIierat iuxtaS3ntangclum,in regioneTranfpontini'j tcris,alueum,feu receptaculum facere, vtcùm Tyberisexundaret, non per Vrbem,R“I I !** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;periftud receptaculum aquasfuaseffunderet. Decreucrat infuperquinquagintadU'*'l
totum millia Iragulis menfibus ad elcétionem Regis Catholici in Francia: initiofnn’'! ptoabillotempore,quoParmenfis Duxexercitum fuum ad hanc expeditionc liam induxiffet. Deniq;amp;:animoconcepcrat,vt in pofterum maiorhabereturranPi'’ I Ecclefiaftica beneficia hom in ibiis in dignis;fed ben c mcritis amp;nbsp;digniscôfcrrttur,amp;'F“’I licaiamconftitutionedecrecum erat,vtomnesprættjidentes,fcucoinpctitoresinbl*l
tariafcribcrentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J
t'i
hftlaf.
Fuithic Pontifex in viélu amp;nbsp;potn fobriiis,femel tantum in diejdcjuepoftSolisO'^ fumcomedens.Deleótabatur mi rum in rnoclu sérisaltcratione.cçliafpirationeamp;f’'^ poi um venuftate.-qtiarefrequenterobarnbiilabat in ße/Mr/ierc,in pratisamp;locisi’P'''^'j iucundioribus.Studebataflïduèjlècl in kitoferefemper, vbiamp;adfe venientestu®’^ datisaut petitinnib.audirefolebat.Quaii clynicus leâoplerunq; adhœrebat, quia u’';, rior corporis eiuâ m cd ictasfemper fere frigebat. Erat macilentus.quali vnibrah®^^ n;3,procerus tarnen amp;nbsp;natura m elancholiciisjafpcôus ciusMaieftate plenu's,in amp;nbsp;(ermonibusgrauis, qu^grauitas etiara cùm Gmplexadhuc prælatuscflctiniiloîPjJ ctabatur.ln tonuerfarionekia nihilominus valdcfuitaffabiks.amp;colloquijsniwjj'M httcrisamp;de rebus polititis.pluriroum dcleéfabatur.Quare qiiotquotdcadniii’U 1 da Repub.dcq; rebus politic is fcripferiint, diligentiffniè Icgerat. Refpiibtica P'’ ÄcpplkoAuftoj^lbperpetuoin.tiusiiianibus vcriàbaniur.Scribebalamp; comp'’’’
-ocr page 607-ffiukrjqUarc opera fuanonnuna qua- ad tempora vfq,,SixtiV ennR-r!pfer5t,prxlüfub-Ijcercconllituei at.ÎI1 omnibus fuis aó' i' nibuserat tardus, qui tarditas originero fuam trahebatexroroplexioneilJius melanfho!ii'a,quænatura fiia indinatad reiirscndtiru amp;nbsp;conferuanduni quod poflldeqtuni etiam ex cn.quód multisannos vixeratXongçuitaS forte.Longinquira5cnim,aitArilïoteks,amp; fpatium vitæ vniufcuiurqjanimürcpriroit, »nimusautem remiffustardumfaciqcauturo drcircunCpedum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i»:irre.
Mortuo Innocentio vacaüif Sedes menfe vno,amp; die vno.Ciuus intêrrcgni tempere, fpgt;« «m«. vtiamp;fubfnterfcgnoGrcgorijXII J I. Vrbani Vll.amp;Sixti V.Vrbis flatus tuit quietiffi-'î'''’^“”^ mus.nullotumuku cx3gitatus,nulluseffufusfânguis,immunisabomnifolita infoîen-tia Huiustranquillitatisrationesetlccredimus'primó,quia viuebat adbuc in multoru cordibuscertusaliquistimor,exeonatus,quod videranttemporeSixti; etiana eos, qui praeteritisannisaliorum fæpe fânguinem fudcrant, puniri, trucidariamp;eorum fangui-nem vitifsim cfFundi præterea nihil eft quod homines tranquilliores, traöabilioresq; effecitinopiapanis.-quarcanrtonædifficult3S,quæfiierat,quçq;adhiiceratin Vrbeom-ncsdifcordiarumamp;tumultuumcogitationesfuftulit, Hiaccedebat mortiferum illud malum, quod toto plus anno in Vrbegraflatum multos extinxcr3t,quieô quôdfcruotc furoreq; iuuentutisadhuc agitabâtur, amp;nbsp;in otio viutbant, facile nouis tumultibus con-ciiandisfacemprituliffent, multorumq;malorum occafioncm præbuiiïe potuiftent. SeJamp;cædcm cala mitâtes,hos qui re(îduierant,eum in modû afft ixerat, tum quia mor-bumptftifçrum viderantpartim, partim fenferant, tum etiam quiamultos fuoseófan-guincosamiferant.vt nulla coscontentionisaut pugnæincetTëret cogitatio.Subponti-ficatu Innocenrij KomæmagnificcntiflîmaædesS.Saluatotisin Lauro incedioconfum-ptacHinauisncclcGa’jquç inter duaseft media, in quaartificiolîflàma totiusitaliæ erant crgana.totaexarfit: Alias duas naues ignis non abfumpfit,fed deformauit. Eodem anno mdxci.Kouix aliæ dux priuatorum hominum ædes incendio pcrierunc:amp; multis^^'^, • âlijltaliælocisfimilia incendia fadtafu nt.
ELOGIVM CLEMENTIS VID- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C
|;gt;;^^5'dicReipubiivæ Chriftianæ.totiq; gregifandfocxhibu!t:Principéilli tkPafto ccxxxyi, ■'éomni virtu tum gcnereornatiflimû,ftrcnuum,amp;:cun(ftisijsdotibus,quæad'^'^’”
‘ Pcntificatûbeneadminiftrandû ad populûpafcendû.amp;à circumftatibus, im ' minentibusqic.al.imitatibusiibcrandibdeniq;ad tranquillitate,pictateque poftliminio . rtducfndam neceftarijspræditûdonando. Tabsenim profeétoeft Clemens Odtauus, Ä Hippolitus Aldobrandinusdiâus.Quicùm prius AuditorRotæ,amp; DatariusfubSixto V.fuitrctdeindeCardinalisfaâusjLegationcinPoloniaobiilTcqhodietandéjquitrice, y J fimusdieseftianuaripaborberedemptoMDXCil.àdiuinalVlaieftate fummustkéfus
ekPontifex In coarcépofuerunt vitæintegritas Si iudicij bonitas; in cocertat magni. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»-.i
tudodoûrinæcùrerûgerendarûfœlicit3teamp; experientia.QuaeresSapientu omnium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-
Cilculofingularéamp; optimum Principem conftituuntjgratum Deo, diledtum populo
amp;mundoredduntgloriofum. Noftrum nunc eftcumdcuotopijcordissfîcétu diuinæMaicftati fupplicare, vt hunePontifieem nobis quàm diutifCm« feruet incolumem, vtfândifsimos animi fui conceptus, Qptimaque propofita ad honorem Dei Ôc
vtilitatem Ecclefiæ fælicu
ter exequatur.
-ocr page 608- -ocr page 609-
Anni |
^«tncc’ ^QUficÜ* |
QNVPHRII * anvinii veronen- FRATRIS eremitae AVGVSTINIANL pontifi. CVM romanorvm CHRONICON. |
1 Annî. |
Menfes. |
Dies. |
!• |
ANCTVS SIMON PE- | ||||
i ( |
Cephas, Ioannis filius BcthfaidenfisjCapharnaitaniagri, |
rn-: |
*. | ||
Chrifti difci- |
1 | ||||
1 |
3b co princeps Apofto- | ||||
• |
ac in Ca t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ecclefiam fundauit, erexitq;, ’ufto nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘-^pus primus Ti. Claudio CæfareAu- Aueuftr,^r^^”**'°’^^‘”P'^®''°''‘® Claudio Cæfare fare ?„„?^y'^’-P^^“^‘’‘jTi.ClaudioDrufi F.Cæ. iîer?m ? ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n I. amp;nbsp;L. Vite!lio P. F. Icax rgt; ’^?^’'^^^^’^^'3seratpoftChriftinatâ-diem tir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VrbemingrelTus cft,vfquead Hoc F R'’“quot;«æ ÄCapitone. G. ta-natnm ’usûsannuspoft Chriftum Imp.Nerone Claudio Cæfare pß., O» Ivomæ capite deorfum verfo crucifixus '«mfÏultus'^^quot;^*quot;° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Triumpha. |
2 |
5 |
12 | |
57 | |||||
onnI'‘^“^’’‘=^'‘“^®P°^o^^5VrbisRomæepircopus Ch nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pafcendæ plebi non fufficeret, duos orepHcopos fiue coadiutores ordinauit,Lin um. tib ^®5“P’’^“^]’“5/»cramentaChriftianis exhibcn ^O’’3tioni,amp; prædicationi, populum eru- ^’^nSjVacaret. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cf | |||||
6S | |||||
SanftusepifcopusPetrus.paulóante obitum fu Piirx*^-'rr ™tenapusappropinquareco-.R Clementem S.R. E. veterem presby r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R‘^™3’3um defignatum in fuc- citpb^'^ '^'^™’per manuum impofitionem dele-cathni' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;epifcop'âlem, Si Romanam nieml ^^'*’^^^^\^^^”’’poftfe3beoregendam corn-P'^’-^^^tem Ji-irieus T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Poluendi trado,quam mihidominu; 'Oiatem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reliquit, in quafpretis.ac q nbsp;nbsp;nbsp;^^°^'^°annibus, tum corporis,turn for- bonii’m ^’■’?”®^P’'ædicatione,faluti hominum(vt ^'^quot;umpaftoremdeceÇconfuIe, | |||||
______ His |
pit*
|
JÓ |
J»
A.'
R. OMAN I.
Al tu I - fes. I
Diui-
4- I .^^’^’^usCletiisAem!lian^fdiusRom3nus,dere-gloneV.Efquiliana,,quartus in ordineEpifçopo-tum Romanorum addito Lino,fecundus vero poft Petrum apoftolum papa. Imp.Cælàre T. Flauio F. P. Vefpafiano Augufto, lmp,Tito. CæfareVe-fpalîano Auguftojamp;ïmp.GæfareFiauioDomitia- ._j no Augufto Germanico,fedit annos Qliicum Chorepilcopus,lruecoadiutor Clemen, ds.quemadmoduœ etiam ante amp;nbsp;Petri fuerat, re-‘^^^obffetjClementerclegatoRoraanameccleliam rexit,atq;poft eiusobitü,vrantiquior inrcligionel) Chnftiana difcipulus,amp; deea prx exterisbene roe-titus.Epifcopus Roman us conhrmatus fuit,audita Clementis morte,omnium presbyterorum,amp; re liquorum cleri ordinnm.plebisq; fuffragiis, quum [ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jantea ftibSS.Pctro,amp;ClementeChorepilcopus b-
uecoadiutorfuiffetannoszo.menf.5. diesizt
Sedit iglturà die obitus fanâi Clementis,id eft, IX Kalendas Decemb.vfque ad annum Chrifti 84. ciuoVI Kal.Maijlmp. Cafare Flauio Domitiano, Aug. Germanico ix.amp;'^r. VirginioR.ufoII. con-lulibus quum ordinationcm vnam xxv. presbyte-Uorum îêciffet, occifus cft, amp;nbsp;in Vaticano iuxta ISaniâumPetrum.propeApollinistemplumfepul-‘tus.Seditautem onanino Romx,tam inChorepi-, ftopatu,quAm in pontificatu annos 2^. menfes 10.
dies 15. Quo mortuo paftorc tunc primùm vacauit R.otnanafedes per dies
Säftus Anacletus Antiochifilius AtbenienfisGrç eus, S. R.E.presby ter à beato Petro apoftolo ordi natus.qüintus pontifex Romanus lmp. Cçf.Flauio Ûomitiano Aug. GermanicoRomas, fedit annos CreatuslIlI.Nonas MaipoccifusUILldusIuli)
12
lO
i: ti-
9lt;S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6
mno Chrifti 96. Imperatore Cæfare Domitiano i .! nbsp;nbsp;!
Î'ug.Germanicaxvii, St T. Flauio Clemente con-l ,1
ilibus.amp;iuxtafanftumPetrum in Vaticanofepuli l t is quumordinationesduasepifeoporura VI.pref 1
yterorum v.amp;diaconorumïll.menfeDecembri 1
ttsCnæqqs jmp Cxfaxe'F.Flauio. Domitiano An 1
'sdloGermanicQ, ImperatorcM.Çocccio-Neruai 1
'-æfare'Augufto, amp;nbsp;lmp, Cxfare Ntrua Traiant 1
'ptimo Augufto Germanico Dacico, feditannos 1 t? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3
f reatusvi.Kai.Apgpfti.Ftquum ordinatit ncs!
i'■lesmtnfeDccem.brifccilTet^qu^usTpifcoposV. y 'i;ud ■ 1
_y.- AA.y- 2 . ■ .. ipKtd J llb;
Anni Chrifti. |
Numci’ Pontififü |
4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, PONTIFICES |
Anni. |
Men- |
lOÿ 117 U7 138 |
8 9 IO |
presbyteros VI. amp;nbsp;diaconos duos creauit.VII. Kal. Nouembris anno Chrifti 109. occifus eft, amp;nbsp;iuxtaS. Petri coprusin Vaticano fepultus.Ap, An-nioTrebonio Gallo,amp;M. AtilioMetilio Bardua Cof, Eo mortuo vacauit fedes dies Sandus Alexander Alexandri filius Romanus, de vico caput Tauri,Imp.CasfareNerua Tfaiano Optimo AuguftoGcrmanicoDacico Parthico,fe-ditannos Creatus xvii.Kal, Decembris.'Etquum ordi-nationes tres menfe Decembrifeciffet^quibus Epi-fcopos quinque, presbyteros fex, amp;nbsp;diaconos duos legit,V. Nonas Maij anno falutis 117. cumEuentio, ScTheodulodibconus occifus eft, amp;nbsp;via Nomen-tana feptimo ab Vrbe lapide fepultus,L. Aemilio Aeliano, amp;nbsp;L , Antiftio Vetere confulibus. Quo mortuo vacauit feditdies Sandus Xyftus Paftoris filius Romanus de re-gione VI I. Via lata, expresbytcroS.R.E.Imp. Cæ fareNeruaTraiano Augufto, amp;Irap. Cæfare Tra-iano Hadriano Augufto, fedit'annos Creatus 1111. Kalendas lunij. Et quum ordin a tioncs tres menfe Decembri Epifeoporum 1111, presbyterorum XI.diaconorum III. feciflet, Vlll.Idus Aprilisanno falutis 117.occifus eft, in Vaticano fepultus, M, LollioPedio Vero, amp;Q lunioLepidoBibuloCof, Vacauit fedes Romana dies Sandus Telefphorus Anachorets filius Graecus, presbyters. R.E. Imp,Cælâre TraianoHadriano Augufto, feditannos Creatus V.Idus Aprilis.Ordinatienibusquellll Epifeoporum xm. presbyterorum xu.amp; diaeono rum VIII. menfe Decembri fadis, Nonis lanuarij Anno Chrifti ij8. occifus cftjac in Vaticano iuxta landum Petruin fepultus,L.Aelio Hadriani Augu-fti filio Vero Caefare II. ^^P. Coelio P.F. Balbino Vibullio Pio. Cofi Vacauit fedes dies Sandus Higeinus Philofophi filius Athénien isGraecus. presbyterS.R.E Imp.CaefareTraiano 4adriano Aug. Imp. Csefare T, Aelio Hadriano Antonino Aug. Pio, fedit annos. Creatusldibus lanuarij. Qui quum ordinatio ICS tres menfe Decembri feciifet, quibus Epifeo )osfex,presbyteros xv. amp;nbsp;diaconos V. ordinauit, II. Idus lanuarijanno Chrifti 124. mortuuseft, amp;nbsp;in |
0 7 0 9 0 10 0 1 4 |
0 nbsp;nbsp;» gt;! 0 t 0 0 0 0 |
|
o 21 |
Mm |
Oies. | |
Tes |
— | |
O |
3 | |
5 |
27 | |
3 |
13 | |
8 |
2 |
gt; |
O |
17 | |
11 |
î 18 |
13
’Çnni. ChriHi |
Numet. i’ôtificû. |
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PONTIFICES |
Aunî* |
fcs. | |
186 ÎI98 4 f 281 223 |
15 16 ! 17 18 |
repult'Js:::Trrario Materno, amp;nbsp;M. Atilio iVleti-lio Graduacoiifulibus. Qiio.mortuo fedciKcma-na vacauitdies Sanâiis Vidor Felices filius Afer lmp. Cxfare M. AurelioCommodo Antonino PioFelice Aug. Imp. Cæfare P. Heluio Pertinace Augufto, lmp. Cælàre M. Didio Iuliano Augufto, amp;nbsp;lmp. Cxf-)-reL.SeptimoSeueroPio Pertinace Augufto, fedit in cathedrafandi Petri Romæannos CreatusKalendis luniis. Qui quum ordinatio nesduas menfeDecembri feciflct,quibus Epifco-pos XII. prcsbyteros tv. di-aconosque VII. Icgit, V. KuUndas Augufti, anno Chrifti 198. obiit, ôi in Vaticano fepelitur , Ap. Claudio Laterano , Si M. Mario, Â'I. F. TitioRufino confulibus. Quo mortuo paftore fanda Romana fcdes vacauit dies Sandus Habundius Zcphyrinas Habundij filius Romanus, lmp. Cæfare L. Septimo Seuero Pio Pertin.tce Augufto, lmp. Cxfare M. Aurelio Antonino Caracallopio Felice Aug. amp;nbsp;lmp. Cxfare M. Opelio Seuero Macrino Felice Augufto fedit annos. Creatus iv. Idus Augufti Ordinationes iv, menfcDccembrifccit,quibus epifcoposxiii.prcs-byterosxiii. amp;nbsp;diaconos vii.creauit.Obijt vri.Ka-lendisSeptembris.anno Domini 21Ä.amp; in cccmete-l io fuo iuxta Catacumbas, via Appia fepultus eft Bruttio præfente, amp;nbsp;Extricato confulibus. Vacauit fedesdies Sandus Domitius Calliftus Domitij filius Romanus de vico Caftrorum Rauennatium.lmp.Cæ-fareM.OpelioMacrinoFelicc Augufto,Imp.Cçfa-re M. Aurelio Antonino pioFelice Aug.Elagabalo, amp;nbsp;Imp. Cæf.M.Aurelio Seuero Alcxandro PioFc. lice Augufto,fcditannos Creatus iv.Nonas ‘eptembris. Et quum ordinationes V, menfe Decembri epiftoporum vin.pref byterorum xvi.amp;diaconorum iv.fccilTetjPridie Idus Odobris anno Chrifti azj.occifuseft.ac in coc meterio Calcpodij via Au relia, tertio ab vrbelapi defepultus,Imp.CxfareM Aurelio Antoninohla-gabaloP.F.Auguftoiv. amp;nbsp;M, Aurelio SeueroAlcxandro nobililfimo Caefare confulibus. Vacauit fedesdies. Sandus Vrbanus Pontiani filius Romanus Imp. Cxia- |
1 1 0 12 0 20 * 0 . f 0 |
0 I 0 0 0 1 0 |
îj )î 11 b n b |
'-hrifti. |
roman I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, |
Annî.fr i |
M en fvs. |
Dies. | |
oælareM. Aurelio Scucro Alexandra Pio Felice |
.........—' | ||||
'^URUlto, feditanncs |
J | ||||
Creatus xvj(. Kal.Nouemb. Ordinationes V. ^nienfe OccembrifecitEpifcoporum Viii. preß y^^iorura IX. amp;nbsp;diaconorum v. Martyria coro-natus viu.Ka],lunij,anno Chrifti 151. fepultus eft ’a Appia, in cœmcterio Prætextati, Aericola amp;nbsp;smentinoCofs. Vacauitfcdesdies |
! 7 |
7 | |||
231 |
0 |
Q |
13 | ||
'9 |
îSanétusCalpurnius Pontianus Caipurnij filius omanuSjImperatoreCæfarc M. Aurelio Seuero exandro P. F. Augufto,feditannos | ||||
5 |
i |
■3. | |||
reatusxiiii,Kalend. lulij.Q^iiquutn ordina-pones duas menfe Decembri feciffer, quibusEpi. coposlcx^presbyterosfex^diaconos quinque créa- | |||||
uit, anno in exilium aftus eft in Infulam Sar-iniam,vbixiii.Kalend Decembrisobiit.Cadauer oæamreUtum.incœmetcrio Callifti via Appia Seuero, 8c L.Ragonio vri- | |||||
236 ■ |
20 |
natio lulconio Quinétiano Cofs. Vacauit fedes diem f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AnterusRomuIi filiusGræcusJmp.Cas lare C.Iulio Maximino Gcrmauico.Pio Felicc Au- |
0 |
0 |
1 |
gufto,feditmcnfem |
0 |
1 |
14 | ||
Creatusin Sardinia, diepoft mortem Pontiani, | |||||
1 |
xi.KalcndDecembris; amp;nbsp;quum Romæ menfe De-'■embriepifcopum tantum vnum creaffet,HI.Nouas lanuarii, anno 1^7 .occifus eft, acvia Appia in lt;œmeterio Callifti fepultus. lmp. CæfareC. lu-“0 Maximino P. F.Aug.Germanico,C, Iulio Afri | ||||
i^ano viro clariflimo Cofs. Vacauit fedes Roma- | |||||
237 |
21 |
nadies Sanélus Fabius Fabianus FabiJ filius Romanus, ftnp. Cæfaribus Maximino, Augufto, D. Ccelio |
0 |
0 |
6 |
• |
oalbino, M. Clodio Pupieno Maximo, M. Antonio Gordiano, M. Iulio Phil ippo,G. Meffio Qu in-0 Traiano Decio, Püs Felicibus Auguftis fedic annos |
■ f f ' | |||
Greatus IV. Idus lanuarij Ordinatic nibusqup 1 • menfe Decembri Epifcoporu m xlt;, preftiytero-'^mxxii.amp;diaconorum vni.faßis, xni.Kalen c™ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrifti 251. occifus eft, amp;nbsp;in |
14 |
0 :• ( |
11 | ||
P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Callifti Via Appia fepultus, lmp. Cæ- \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(^iindo 3 raiano Decio P. F. Annio Grato viro clariflimoCcfs. ^auit fedes propter tcmporum dilBailtatem menles |
• | ||||
— ,.j... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S.anftus |
0 |
5 |
21 |
Anai Chrifti |
Num«’ Pótificü, |
PONTIFICES |
Anni |
Menfes- 2 - 1 J I ƒ i 10 |
732 252 253 255 1 i 1 1 j 257 |
ZZ I 2J i '24 ‘1 |
SanÄus Cornelius Caftini filius Romanus ex prcsbyteroS, R.E. Imperatoribus Cxfaribus Cn McfCoTraianoDeciOjC.VibioTrcbonianoGallo ii C.Vibto Voluliano PiisFelicibus Augufti$,fedii annos Creatusiv.IdusTulij. Et quum ordinationes duasmcnfcDccembri feciffet, Epifcoporum vii prcsbyterorum iv.amp; diaconorumiv. die xvni. Kaiedas Odobris capite caefus eft,ac iuxta çœmetc. jrium Callifti via Appia, in prædiolo LuGniæ,pro-'pe harenarium.in crypta fepultus.anno Chrifti j. !Impp.Cærs:C.VibioTreboniano Gallo ii.amp;C.Vi bio Volufiano PiisFelicibus Aug. Conft. Vacatfe-desmenf. j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Romanus S.^/E.presbj/terinfcbifmatecttra S. Cornehum igt;apam auêlore Notiato presbjtero Canba^i-n'unfls eccleßa creatus,fedit annos flus minut ( Occiftu Roma temforf Xjißi II.fafa-,i»feryècuiittteVa-Icriani Imperattris. Schifmaprimum in Romana eccleßa^ inter S.Corneliunt Papam,(!r Nouatum j4ntipapam. Sandus Lucius Porphyrij filiusRomanus,Imp. Cxraribus,Gallo,Treboniano,C. lulio, Aemilia-no.ValerianOjamp;Gallieno Piis Felicibus Auguftis^ fedit annum Creatusxir.'kalend.Deccmbris. Ordinationes duas men Ce Dcccmbri fecit^quibus Epifcopos vii. presbyterosi v. amp;nbsp;diaconos totidemordinauit. Marty rio coronatusiv. Nonas Martij,anno Chrifti ƒ.amp; in coemeterioGallifti,via Appia fcpultus, Imp.Cæfs.Valerianoii.amp;Gallieno Augg. Conff-Vacauitfedesmenfem Sandus Iulius StcphanusTulij filius Romanus,S. R.E.archidiaconusà Cornelio papa fadus. Impp. Cxff.P.Licinio Valeriano, amp;nbsp;P • Licinio Gallieno, Piis Felicibus Ausuftis,fedit anrios Creatus v.Idus Aprilis.Ordinationes duas men-fe Decembri fee it, epifcoporum iv.presbyterorum VI .amp; diaconoru v.capite caifus iv. Nonas Augu fti amp;nbsp;in cœmeterio Callifti, via Appia fepultus, anno Chrifti,ir7.M.Valerio Maximoil. amp;nbsp;ManioAci-io Glabrionc virisclariffimis Coff. Vacauitfedes menfem Sandus Xyftus n. Iunlor,Philofophi filius Athe-nienfisGræcus.Impp.Cæff. Valer iano.amp;Gallicno: Auguftis,fedit annum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;! Creatus |
2 0 6 i a 2 0 I |
_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ROMANI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9 |
Änni- |
Menfes. |
Dies |
S''’®®^'^sxvu.Kalcnd.Odobris. Etquum ordi II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;menfc Decebri Feciflet.epifcoporum |
I | ||
lift'r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Augufti.atqueincœmeterio Cal- m * c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Domini zfp. M. Aurelio Mé. ’o ufco, amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pomponio ßaffo viris clarif- ’misCofs. Vacauit eo occifo fedes Romana men |
! ■ |
1 |
!■ |
^°.Ï^P°''®P’‘®sbyteri S.R,E. præfuerunt, im. |
o |
11 |
15 . |
^‘quot;Ibma pertecutione comitia pontificalia Ro-’ftæprohibente, Sanftus DionyfiusMonachus, Impp.Cæfaribus MAurelio Claudio; Piis |
r | ||
rehcibus Auguftis.feditannos |
IO i |
5 |
lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i |
rcatus XI. kal.Augufti puluio Aemiliano, amp; |
y | ||
1 omponio Baffo ii. viris clariffimis Conff. Ordi-nationes duas mcnfe Deccmbri fecitepifcoporum |
i |
* | |
vii.presbytcrorumxii.amp;diaconorü vi. Obiit vii |
• | ||
a end.Ianuarij, amp;nbsp;in cœmeterio Callifti fepultus, annoChriftri.!70.Imp.Cæf.M.AurelioCaludioP. |
-H ; | ||
L* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ifi amp;•'••• Ouinio Paterno viro clariflirtio |
’ lt;/•! | ||
Conff. Vac.fed. dies. |
O j |
5 ' | |
Sanótiis Felix Conffantijfilius Romanus Impe^ ratoribus Cxfaribus M.Aurelio Claudio,amp;M Va |
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 gt;V |
i |
i |
Icrio Aureliano,Piis Felicibus Auguftis/ed.annos Crcatus Kalend.Ianuarij ineunfeanno Domini |
4 |
5 i |
o |
i7T..... Flauio Antiochiano, amp;nbsp;Furio Orfito | |||
VV.CG.ConFs.Ordinationes duasmenfeDecem. bfi fecit epifcoporum V.presbyterorüixamp; diaco- |
; | ||
,norumV.occifuseftiii.Kalend.Iunij,annoChri- |
ini . |
: | |
via Aurelia,in cœmeterio fuo.fecundo ab j Vrbclapide fepultus,Imp. Caefare Aureliano Au-gufto Il.8c C.Iulio Capitolino V.CC.onff. Vacauit fedes dies nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 ( SänftusEutychianusMaximifiliusLunenfisTuf |
O |
0 |
5 |
! JUS Imp.Cæfaribus Aureliano,M.CIaudioTacito, quot;F Annio Floriano M. Aurelio Valerio Probo, M, Au^tlio Caro,amp;filiis Carino,amp; Numeriano,Piis ^^ficibus Auguftis,feditannos |
8 |
6 |
4 |
Crcatus NonisIunij.Et quum ordinationibus menft Decembri habitis, epilcopos ix • amp;nbsp;diacones V. fcciffet, Vi. fdus r-iuîn- r ®uno agj occifus eft, gc incoemeterio M A * 5P'^’’-^5)Impp. Cxff.M Aurelio Caro !l.amp; dies nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Auguftis Conff. vacauit fedes | |||
z A |
8 | ||
~ nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AAA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sar.élu |
Anni (hEtfti
28j
Nufner.
Pöüficü.
29
Io
PONT 1 F I C E S
296
30
304
31
32
Sanétus Caius Caij filiusSa-onitanus Delmata ex. genere Imperatoris Diocletiani, Irop. Gatlaribus M.Aurelio Carino.M. AureliJNiinjeriano,C. Valerio Oiocletiarno,amp;M; Valerio MaximianoPiis Feliciblis Auguftisjfed'itannos
Creatusxvi.Kal. hnuarij. Ordinationibusque quatuor mcnfcüecembri f'aéiis, epifeoporurn V. presbyteroruro xxv, amp;c diaconorum vui. die x. Kal. Mai)anno2$)lt;3.capiteca:fuseft, amp;nbsp;inccemete-rio Call iftifepultus.Im p.Cæfare Diocletiano Aug. VI. K Fl. Valerio Conftantio nobiliflâmo Cæiare itcrumConir.Vac-fed.menfes
SanCtus Marceliinus ProicóH filius Romanus, Impp.Cæir.DioclctianOjlouiojamp;MaxiinianoHer culeOjPijs Felicibus A.uguftis,feditannos
Creatus Kal.Iulij Q^ii quum ordinationesduas menie Decembrifeciflet,e'pifcoporum V.presby-teroru iv.amp; diaconorum ii.capite cæfus eft vi.Ksl. Mai),anno Chritti ^04 ac via Salaria in cœmteerio Prifcillæ, loco qui dicebatur Cubiculusclarus,in Crypta, iuxta corpus fan.lt;fti Crefeentionis fepul tus , Impp. Cæfs. Diocletiano IX . ScMaximia no viiqAugg.Conls.Vacauit Cedes eooccifo men les
Sandus Marcellus Benedidti filius Romanus,de regionevn. Via lata S.R.L, presbyter Cardinalis, Impp.CæCaribus Fl. Valerio Gonllantio Chloro, C.Galerio ValerioMaximiano,Fl. Valerio Con ftantinoMagno,amp; M.AurelioMaxentioFiis Fell-cibus Auguftis fedit annos
Creatus v.kal.lulij.Ordinationesaliquotmen-fe Decembrifecit,epilcoporuxxupresbyterorum XXV. amp;nbsp;diaconorum ll.Obiit xvii.Kal Februari), daronatusin equorum ftabulo,anno‘Chrift:i jio.Si in cœmeterio Prifcillæ via Salaria fepul,eft,K. poft confulatum Maximiani Augufti V11.amp; Dioclctiani louijx.Vacauit fedes dies
Sandus Eufebius Medicifilius, alihs Medicus Grçcus Impp.Cçfaribus C .Galerio Valerio Maxi-miano, C. Valeno Aurelio Conftantino Magno, ôtM. Aurelio Maxentio,Piis Felicibus Auguftis,fe-ditannum
Creatus viii.ïdusFebr.Ordinatione vnam raê-feDecébri fecit.epifcoporû xiiu.pre^by terorû xiii. amp;nbsp;diacanorum iti.Exctffit iv. Nonas Odobris, annoChrifti t amp;via Appia, in Crypta iuxta cœ-mete-
4-
17
lO
17 ;
Aniii. |
Mvii- |
aSiLb | |
R* o MA NI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n |
fcs. |
——»—..J | |
“icTer'niin Câllirtifepultus. Impp.Cæfs. Miximia- anéhisMiltiadcs Àfer, S.R.E. presbyter cardi- , ^a.is.impp Cærs,ConftantinoMaxima,amp; Licinio |
,1 , |
0 |
7 |
^uglcditannos Cl eatusvi.idus Oélobris, Ordinationem vna |
3 |
2 | |
men eOecembrifecit.epifeoporumxti.presbyte. Vif. amp;diaconorùm v. Mortuus eft iv. Idus fcembris,anno 514. ^i incœmeterioCalliftifc-?igt; tus.C. CcionioKuèo Volufiano , Si Anniano |
; | ||
V-CC.Co(?s.Vacauitfedesdîés |
0 1 . |
s ° |
17 |
anótusSiluefter Kufinîfitiu^Romanus S.1lt;.E. |
( | ||
^tesbyterCardinalisàMarcellinoJaapafâôtusJmpi Auguftoj fedit an- CreatusV. Kal. Decembrisineunte annoChri-r* ^ï'^l'nationes fex menfè Decembri fecit, |
20 |
0 |
4 |
■1 !■ | |||
ƒ pi coporum LXV.presbyterorumxLii.amp;diacp-orumxxvii ÜbütpridicKal.ranuarij tinitoan-c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;555' fepultus in cœmeterio Prifcillæ Via alaria,tertio ab Vrbe lapide,Fl, ValerioCon-tantioamp;C. CeionioRufio Albino VV. CG.Cols. | |||
' acauit fedes dies |
0 |
0 |
is |
Sanfta, amp;nbsp;vniuerfalis prima Synodus Nicœna '^CCxnx. Epifeoporum contra Arrium presbyte-creaturam efle af- | |||
rrnantemcolle£ta,menfe Aprilis, M, lunio Cæ-lonm Nicomacho AnicioFaufto Paulino, amp;nbsp;P,Ce-‘onioIulianoCamœnio VV.CC.Confs, .. ,1: SanâusMarcusPrifei lilius Romanus S. R. E. ’aconuscardinalis'a laniâoMilcihde papa laâus, |
A i i, |
0 | |
jmp.Carf Fi. Conftantino Maximo Aueufto, Fe. menfes Creatus xvin. Kal. Febr. F’. Popillio Nepotiano « Facundo VV. CC.Confs. Ordinationem vnam Epifeoporum vit. presbyterorum V.amp;dia-^noruna VLObiiteodem anno NonisQdobris cemeterio Balbinæ.Via Ardeatinâlepultus '’cauit fedes dies |
0 |
8 | |
0 |
0 |
20 | |
Ruftici filins Romanus,S. R. E faniâoSilueftrofaftus, lmp liis^r^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Maximo Augufto, amp;fi Cordk^ Conftandno amp;nbsp;Conftantio Tunioribus ^titequt,Piis Felicibus Augiifuis, fedit anno | |||
s |
lt; |
1Ó | |
trpc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kalend.Nouembris. Ordiuationc naenleDecembrifccit, Epifeoporum ix urei | |||
------- |
1 jAnni
I Chrifti,
j Numcr.
Pötificü.jï
PONTIFICES
C'
353
byterorum xiix. diaconorum IÏII. Obiit pridie Idus Aprilisanno inCœmeterio Calepodij via Aurelia, tertio ab Vrbc lapide fepultus Con-X ftantjoAug. Vï.amp;GalloNob.Cæfarell.Confs. Va-
ICauitfedesdies
If Sandus Liberins Augufti fiiius Romanus, S.R. E. diaconus cardinalis à fando Silueftro papa fa-dus.Impp.CçfaribusFLlulioÇonftantiojFl.CIau-dioIuIiano,Fl. Iouiniano,Fl. Valentiniano,amp;FJ. Valente, Auguftis,feditannos;
■ Et primùmante fchifma, amp;nbsp;eius relegationem in pacefeditannosz.menfesj.diesj.
Creatus vm.Idus Maij,pontiGcatu ab Imp. Cæ ßreConftantio Auguftoexadus,amp; in exilium in Beroé'am Traciæ miftus pridiæ Idus Augufti,anno Chrifti ^5^5.Mauortio Lolliano amp;nbsp;Arbecidne V.V.. CG. Conß; Abfuitann. x.menf.j.dies^. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
Deexilioreuocatusxvn.Kalend.Decemb Ro-
13
i7
355
. 355
I 3ÓÓ
38
mam reuerfus, in Suburbioad fandam Hagnetem permanfit vfque ad iv. Nonas Augufti fequcntisi annijjg. quodie Rotnam ingrcffuSjpontifitatura Romanum adminiftrauit, illunique in Rhifmate iterumtenuïtannosS.menfesio.dies iq.Ordina-tiones duas menfeDecembri fecit, Epifcoporiim XIX. presbyterorum XIIX. amp;nbsp;diaconorum V. Obiit Vn I. Kal Oâ:obris,anno Chrifti ^(î.fepul-Éus via Salaria in ccemeterio Prifciliae, Fl. Gratiano nobüiffimo puero, amp;nbsp;Dagalaifo V. C. Cob. Vaca-uitfedesdies.
Pelix tl. Junior Anallafy filitu Romttnu/^S.R.E archidiitca nus,vel diaconat Cardinalis à San^o luliopapa faäm, imp-Cafpl. Coßantio Aug fed.in fchtfmatc cöira Lib. papa ai it.
, Elprimamfoliupulfä Liberiaannos i.menfis^.dtcf ■ Crcatm pridic Idas Augußi viuete Liberi» papa.pötifica-lUi iura ei abrogatasiLreßituto LtberioX71 ll-Kal.Deccb. Ann» ChtißiConßätio Aug. IX-Óquot; pLClaudi» luliaiio nob.Caßlt.Ceuß. Qua ordiltationè vnSmetifiOecèb epißo-porûXlx.presbj/terorüXH amp;nbsp;dmcanorii V.feci^ct, Ftrlix obysanno 36 j.X .Iial.Decembri(,fipultas via Ärrt-e/wiz/i.»-^icafüa,!mpp.Caß.Valentmia»o,lii- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Coiiß-
S(h ßna[èctidâ in eccleßa Romana inter LibertS,ei Fclicê.
Sanétus Damafus AntonJj fiüus Hx oppido Vi-marenG,diceteGs ßracarenGsLuGtanusHirpanus^' jS R.E. diaconus, Imp. Cxfaribus Valeniiniano, i Valenre, Gratiano, Valentiniano luniorc,Theo-ldlt;)Go,amp; Arcadio Augun;is,fedit3nno$ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
Cre.atusS; confecratus Kal. Odiubris. Qrdina,
lO
J8 1
|
Dici. 17 23 25 15 21 01 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Sanâus |
' |
?i P U1 Chndi. |
^'umct’ I ÓtlfitÜ' |
PONTIFICES | ||||
D F' 1 ƒ h 5» •1 |
J |
lt;^0I 4^ö 419 420 420 42? |
i 42 43 4 44 |
Sanétuslnnocétiuslnnocêtij fi'ius AJbanusS.R.. E.diaconus Cardinalis, Impp.Cæff. Arcadio.Ho. norio, amp;nbsp;Theodofio luniore Auguftis fedit an-nos Creatus amp;nbsp;confecratus VlII.Ïduï. Ordinaliones quatuor menfe Decembri epifcopc-rum Liiii.presbyterorum XXX, amp;nbsp;diaconnnorum xvn.feciffet.V,Ka!.AugufliannoChrifti4ió mor-tuuseft, amp;nbsp;in cœmetcrioad Vrfum pileatum fe-pultusImp.CçfareF!. rheodofioluniore Aug.vti. amp;nbsp;lunio Quarto Palladio V.C.ConfuIibus. Vac.fe-des dies Sanäus Zofimus Habrahami fiüus Cæfarienfis Cappadox G ræcus,S.R,E.presby ter Cardinalisab Tnnocentio papa faâus. Impp. Cæfs. Honorio, amp;nbsp;Theodofio luniore Auguftisd’edit annos Creatiisamp; confecratus x 1 it.Kal.Septembris Or-dinationem vnam menfeDecembrifecit, epifco-porum viii.presbyterorumX.amp;diaccnorum 111. Obiit vii.Kal.Ianuarii, fepultus Via T iburtina, in bafilica fanélorum Laurtntij.S:Stephani extra mu-ros, iuxta cryptam prope corpus fanéti Martyris Laurer)tij3nno4i9.finito,Fl.MonaxiO;amp;Fl,Plinta V V.GC,Confs. Vacauit fèdes dicm SanftusBonifacius luçundi presbyteri filiusRo-manusS.R.E. presbyter Cardinaüslmpp.CælT.Ho. norio,amp;Theodofio luniore zAugg.(edit annos Creatus in fchifmate amp;'confecratus V.Kal.Ia-nuar.ineunte anno Domini 420. Ordinationé vna menfe Decembi-ifecit,epifcopoiumxxxvt. pies-byterorumxm.amp;diaconorumni.Obiit Viii Kal. Nouembris anno domini 425. fepultus via Salaria in bafilica fandtæ Felicitatis martyris, iuxta corpus eius Rufio Prætextato Mariniano amp;nbsp;M Au relio Afelepiodoto V V. C C.Confs.vacauit, fcdes dies Eulalùif RowMUs S,R.E.arihidiacûnusitifchifmateele-âas contra Bonifaciumfidit meiifis Creatiü conftcratus-V.Ka!. î aniiaiB in fine coaSlaf abducatut atitto 420, III.'Non. Apriiis.ijr faciascp epifcojstuinCampan'ta_Tbeodvfia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;El.Coifiamh nobdfi Cafare tll.Coti^. Schifma till.inecclefia Romana,inter Bor.ifacirt et Eulaliâ Sa n et U s C æl cib n U s P ri fei fil i U s R 0 rn an us S. R. F • diaconus, impp, CælàribusFlauiis Honoriol hc odofio(uniore,amp;PIacidio Valentiniano,Auguftis, fed.ann. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Créa |
I) 0 3 0 3 0 0 |
T. 0 k 0 9 0 i 5. |
! ! J 1 ( ’/ i |
4 |
rnm. 1
1 les-
Anni
ROMAN!,
pndK NonasNcuemd ^dSjfecitordinationestresmenfeDecembn, -p -I cnporumxLvi.presbyterorutnxxxii . amp;nbsp;di^ono- ! fnmxii.obiitviu, Idus Aprilis.annoChnlb 45M ,Epultus viaSaiaria in cœmeterioPnfcüiæ, nbsp;nbsp;nbsp;, J
«0 amp;F1. ValerioVV CC.Conff- Vacauit leûes,
50
HI.
5i
Sanfta^amp;vn'merfaîisfynodusni.Bphefina nbsp;nbsp;J
Epifcoporum contraNeftorium patriarcnam ftantinopolitanum , diuinam inChriftona.ura 1 ncgantem coaö;a,Thcodofio iunioréxm- aci idioValentinianoiii.Aug-Conff. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cn p!
45 nbsp;nbsp;nbsp;SanâusXyitusni.XyftifdiusRomanusS.K..
40
nil.
Plac.Vakntiniano Augg. feditannos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!
Creatusêiconfecratns iv.Kalen.MaijA'^ nbsp;nbsp;nbsp;1
kionesquatuprmenfe Decembrifecit, Epii*-®?*^ I jruraLii. presbyterorum xxux.amp; diaconoruml Ixu.Obiit v.K31en.Aprilis,anno44O.fepu'tns via TiburtinaadfanäumLaurenfmm extra muros.m ’ crypta luxta corpusetus, Impp.Cæl. Plac.Va cn-Itiniano Aug.V.amp; AnatolioV,C.Confs. Vacatlv .
SanSus Leo Magnus Quinftiam fibus nus^S.R.E. Archidiaconus, 1 mp. Cæranbus d dofio iuniore, Plac.ValentinianoJI 77'’i AnicioMaximo,Fl.Mxcilio Autro.Fi.luhoxViaio-j riano,amp;Fl.Leone Auguftis.fed.ann. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
Creatusamp;confccratusiv. idusMatjdie om -nico. Ordinationes quatuor menfe Dccembritej cit,Epifcoporum cxxcyi. presbyterotum Jaronorum xXXt.Obbtiii.Idus Apnhs anno q6t.. amp;nbsp;primus omnium Romanorum Pcmtibtum le- = , pultus eft in portico ante bahhcam Lnóti I etn,!, 'icuerino,amp; Dagahlfo VV. CC. Conf.Vacauitle-des dies
161
47
Sanda.Sc vniuerfa’is fynodusiv.Chalcedonen-bs ijcxxx. Epifcoporum contra Dioîcorum pa-Jiarcham Alexandrinvim, amp;nbsp;Eutychem Abbatesn
IConftantinopolirsnum , corpus Chriftt fanta i 1 Lum fuifly dicentescoaûa, Marciano AugAClo-dioXdelphioV.C.Conff.'
1 Sanctus Hilarius Crifpini fibus Sardus , S. K. b. .diaconus,!mp.Cælaiefl-beoneEb Vibio Seuero,
Fl Antemio Auguftisjed.ann. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!
1 CreatusScconfevratusxiii. Kalen. Maij.Ort 1 1 natio-
ÎO
Anni. Chrifti |
Nunicr. |
16 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PONTIFICES |
Anni. |
Mentis- --- |
467 » 483 i 492 45^ |
4-8 49 ro 51 |
nationes tres menfe Decembri fecit, Epifcoporu m XXII. presbj terorum xxv. amp;nbsp;diaconoruin, V.Obijt V. Kalcndas Augufti, anno 4^7. fepultus ad fan-âum Laurentium extra muros,in crypta iuxta cor pus Xyfti II I. paps, loanne amp;Pufæo V V. cc,Confs Vacauitfedesdies Sanétus Simplicius Caftini,al ias Caftori j firms Ti burtinusLatinus.Imp. CæfaribusLeone Seniorne Lenoneluniore. ZenoneFl. Antemio,Fl. Anicic Olybrio.Fl. Glicerio.Fl.IulioNepote,Fl.Momyl lo Auguftulo Auguftis,amp;RegeGothorum in Italia Odoacre,feditann. Creatus,amp; confecratus vi.idus Augufti. Ordina-tiones tres menfe Februario, amp;nbsp;Decembri fecit, epifcoporumxxciix.presbytcrorum LViii. diaco norum xi.obiit vi.Nonas Martij anno 48vfepultus in porticu ante Bafilicam Sanâi Petri apoftoli in Vaticano, Anicio Faufto V. G.Sine collega Conf. Vacauitfedesdies SanéiusFelixII.diéhus III. luniorFelicis pref beyteri Cardinalis fanótorum Nerei amp;nbsp;Archillei tt. Faféiolæfilius Romanus, Impp.Cçfs.Flauiis, Zeno-nc, amp;nbsp;Anaftafio Augg. amp;nbsp;Odoacre Gothorum in Italia regCjfeditannos Creatus,amp;oonfecratus vii.IdusMartij Orna-tiones duas menfe Decembri fecit, epifeoporum XXXI. presbyterorum xxnx. Scdiaconorum vi. Obiit V.Kal. Martij, fepulutus in bafilica fandi F'auli Apoftoli, via Oftienfi anno 492. Imp, Cxf. bl. Anaftafio. Aug. amp;nbsp;Fl.Rufino V.C. Confs. Vac. fedesdies Sanâus Gelafius Valerij Epifeopi filius Afer, Imp.Cæf Fl. Anaftafio, Dicoro Augufto, amp;nbsp;FI. Tlieodorico Amalo Gothorum in Italia rcgc,fedit annos Creatus amp;confecratusV.NonasMartij. Ordina-nationes duas men fibus Februario amp;nbsp;Decembri fecit, epifeoporum Lxvii. presbyterorum xxxii- amp;nbsp;diaconorum II.Obiit XI.Kal-fDecebris anno Chri-li 496.fepultus ad fanétum Petrum Apoftolum, Paulo V.C, Sine Collega Cons. Vacauit fedes dies Anaftafius n.Iunior Petri filius Romanus de re-;ione Efquilina Imp. Cæf. Fl. Anaftafio Aug. amp;nbsp;rhcodoricoltaliærege,fcditannum Creatus amp;confecratus V. Kalend. Decembris. Ordina- |
0 15 0 8 - 0 4 1 0 I |
If 0 1 6 0 '1 0 8 1’ 1 0 1 |
^ntii
49S
S2
17
Ann; Mequot;- 1
'romani
Ordinationem vnam menfe Decetnbrifecit,epi iumXVI. presbyierorumxn.amp;
iitx1n.Kalend.Decembrisann0498.fepu âum Petrum,Decio Paulino ScloanncScy i.Confs.Vacauitfedes eo mortuo,dies ç»rtlns anûusCxliusSymmachusPortunatin lus, p.Caef.Fl.Anaftafiio Augufto,amp; Theodoric arum rege,feditannos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .
CreatuSjamp;confecratusx.Kal.Decembris
ânes quatuor menfe Decembri cpifcoporum
■esbyterorum xcit.amp;diaconorumxvt. récit.
UH. Kal. Augufti.anno Chrifti
:um Petrum in VaticanojM.AurelioCa o
^Of^tificataRontMo qtiutnjëabdica/fetifti^'af eßepj (ejimuh Afclebio, amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VP-CC.CoJJji.
ScbißMVjn S.R.E.»»terSy)Bm4cbH«à‘
Sandus CæliusHormifdaluftifiiipsPr u 1
panus,velLatinus,lmp.Cæfs.Anaftalio,8c lu m
güftiSjacTbeodoriçoltaliætegej^tditannos
I Creatus.amp;confecratusxiii.Kal.Augufti- nbsp;t
Itionem vnam menfe Decembri fecit, epi
ILV.presbyterorum xxi. Sc diaconorurn ;ÿ -
(viHi.ldus Aueufti,annojzj.fepultus in ba 1 tea Idi Petri, Fl. Anicio Maximo C.G.fme collega
5î
15
Z8
515
54-
Vacauitfedesdies nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ I
1 Sandus loannes Conftantij flUusTufcus,5.R.E-.j Ipresbyter Cardinalis SS.Ïoannis,amp; Pauli«.Pamina-
’ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~ nbsp;nbsp;nbsp;--j^-îr-^riAThorum in
516
55
Italia rege.fedit nos
. ^’'eatus.A'confecratusprid.ldus Augufti. Ordina-tioues aliquot epifcoporumxv.fecit. Exceffit Rauen-^incarcerei Rege Gothorum Tbeodorico conie-
f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I5.omam ilicotrâslatum.ad
an cumPetrum apoftolumfepulcumeft anno Ghti-1
Vac^f
1 elixUI.didus Hit .Caftorij filiusBeucue
In nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S.R.E.presbyter Cardinalis fandiSiliie-
i ^'f^'’^i)'I™PP*Gxfs.FIauijsluftino,amp;:Iuftini3-l ino agnoAuguftiSjamp;AtalaricoCothorumin Itaiial ltege,feditannos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;
EBB
l6
17
1 iS
Anni
Chrifii
Num. i’ont-
'18
PONTIFICES
Ani'i
fes-
530
530
530
530
534
85
CrtatuSj 8: confecratus viii. kal. nationesduas menfibus Februario, amp;nbsp;Mai tioEpikco' poruro xxix.presbyterorum LV. amp;nbsp;diaconorum iv-fecit. Obiic iv. Idus Oétobris anno 530 fepulrus ad fandum Petrum,Poftumo Lampadio, amp;nbsp;Fl. Orcfte VV.CC. Confs. Vacauitfed. dies
Bonifacius II. lunior Sigeuultes filius Romanus, S.R.E.presbyter Cardinalistt.fanftae Cæciliælmp-Cæf.Fl.luftiniano Aug.amp; AtaJarico Italiærcge, fedit annum
Creatus, amp;nbsp;confecratusRomæ xvir. kal. Nouem-'bris.Ordinationeq; vna fsamp;a obiitxvi. kal- Nouem-brisanno ^yi.fepultusad fàndtum Petrum, Poft con fulatum Lampadij,amp; Oreftis VV.CC. vac. fed. menf. i DinfcoiusKomitnus,s.S..E.^resbjterCardinaltsin fthifmatt (outra Bon faciti)nXVIl K.alend.Nouetf)brtf creatus,fed.di(^ ( Obijt eodem anno pridie idus Qdtobris, fe^ultas ad fanStuW feirtim.
Schifma 71, inter Bonifacium, amp;nbsp;Diofcortim.
loannes 11. lunior cognomine Mercurius, Proie éti filius Romanus de regione Cælio monte,S.R-E* presbyter Cai dinalis ttlandi Clementis,Imp. Cæf Fl, îuftiniano Aug.amp; AtalaricoGothorûrege,fed.an.
Creatus,amp; confecratus xi.kalend. Februari), 2. P-C Lampadij,amp; Ofeftis V V.CC.Ordinationem vnam menfe Decembri fccit,Epifcoporum xxi presbyte^ rorumxv.amp; diaconorum obiit vi. kalend. lunij| anno Chrifti ƒ54. fepultus ad fanâum Petrum, FI’j Iuftiniano Aug. 5. amp;nbsp;DecioTheodoro Paulino V.C.. Confs. Vacauit fedes Romana dies
Sandus Rufticus Agapetus Górdiani presbyteri cardinal is fandorum Ioannis amp;nbsp;Pauli tt.Pammachij.filiuS| Romanus,S.R.E.archidiaconus,imp. Cæf.2. fuftinia-j no Aug. amp;nbsp;Theodahato .Amalo Italiæ rege, fedit menfes
Creatus, amp;nbsp;confecratus 3. Nonas lunij. Ordinationen! vnam Epifcoporumxi.amp; diaconorum iv. fecit. Obiit Conftantinopoli, quo àTheodahato Gotho-rum TyrannoLegatusfuerat,xii.kal. lunijanno Romamtranflaius, fepultus eft ad fandum Petrum XII. Kal.Oétob. ciufdem anniF. Bclifario V. C. fine conlega confule, Vacauit fedes menfes
.___ ^ad elcdionem
ordinationé
San-
11
Dies
Menfes.
, Anni.
19
SanôiisCæUusSilueriusHorniifd®pap*^^'^’’Z Imas, Htrnftus, vel Latinus, aut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inpu-
fubdiacnnusregionarius.lmp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;recM
fto rheodahato amp;nbsp;Vitige Gochorum m ni^ne I bus,feditannum. _LS’ï''Sn4 -------—------Sab ordinatio uc
Creams xni. Kalend. Augufti, die Dominko xvit. Kal. lanuari). Ordm vnara menfe Decembri feck,EpiKopogt;'um xi 'P byterorun)Xiiu.amp; diaconorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y
a«seft,.K,l.Iunii,an„o5i7-P-Ç'f'- ® iC.Se in infulam Pontiam eelegaena.vbianno q liiS. XU. Kalend, lulij mounus =1» • ■‘’•S“'['’“S Xoanne,amp;Fl. VoletlianoVV.ee. Conlu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;]
ROMANI.
:if.
7
11
deportato vacauit Cedes
o
Çvfq-,3dcreaûonem J o ‘^vftpad «mfecratione,
6o I Vigilius Ioannis confularis viri films S.K.E.archidiaconus,Imp. CæfareFlauio iftiniano Aug . Vitige, lldoualdo Ararico, u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ,
. iTeioGothoruminltaliaregibusfeditann. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
Caereattonc
I---------'— nbsp;nbsp;■'^àconfecraiionel
1 Creams vkKallunij,?iConfecr^usdie Don^^ j XV,u. Kal. lulij. vinente nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£„ ftopo
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lOrdinatinnesduas menfe Oc«n»bnfccit,Ep P^^ I
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftumxxci. presbyterorutnxLvi. St diaco nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;læpe-l
iObiitSyrl.ufismSicBia,Conftantmo?oli ab top
jramre rkdiensRomam 43duslanuarnanno^5^^^^^
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poftconfulammFl.Bafili}lumens .' tgt; rq^jfan-'
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Imam relatum»fepultumcftviaSalana
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;UiMarcelli.Qjomortuo vacauit ledes m
V, ( San^ta,amp;vniuerlalisfynodu^ •
lbtanafecunda,Kpifcoporutnci.xv. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pjgy-,:
j lOrigenianiftas colleÊta xii. poft co^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
1
19
15
28
is
18
SS6
61 fôÂ pd7gX s Sannis VicarianifiU^s Romanus, 1S.B..E. archidiaconus, Imp. C$f. luftuuano Augulto, (Ccditahordinationeann. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MaVi die Do-
. Creams .... ordinatus xvi. Kal •ƒ J®' “ iminico pafeæ xv. poft conlulatum H. j3 ' ) V.C.Ordmation;sduasmenftDecet^inftaUçP^, coporumxLix.presbyterorum xxvi.« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
kx. Obiitiv. NonasMariii,anno ^ói.fepultus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
1 i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;BBÖ 2 ______---
10 nbsp;nbsp;nbsp;18
Anni Chrifti. 561 575 579 590 1 1 i |
Num. Pötif. j 62 63 64- 65 |
PONTIFICES ftum Petrum, poft confulatum FI. Bafilii lunioris V C.Annoxx. Vacauitcomortuo fedes Romana K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Çadeleétionem |
Anni. 0 0 I? 12 0 0 4 4 0 10 10 0 0 |
M«' I ' 4 16 : « ■ 2 ÿ) I 10 0 4 2 ‘° | |
'^adordinationé Sandusloanncsni.Catelltnus Anaftafii filius Ro manusJmpp.Cæfs. Flauiisluftiniano, amp;Iuftinoiu-niorc Augg. fedit annis ^ab clcdione | |||||
^ab ordinatione Creatus i iii. Kal.Iunij,Confccratus die Domini-coXVI .Kal. Augufti, Ordinationibus duabus menfe Decembrihabitis, epifcopostxi. presbyterosxxix. amp;nbsp;diaconos xm . fecit. Obijt ni . Idus lulij anno 574. poft confulatum luftini Augufti anno Vii. fepultus ad fandum Petrum. Vacauit fedes menf 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5^ad cledionem | |||||
'^ädordinationem Sandus BenedidusBonofus, Bonifacij filius Ro-manusJmpp.CaEfs.Iuftinoiuniore, Sc TiberioCon ftantino Augg.fedit annos__Çab elcdione quot;^ad ordinal. Creatusxvi.Kalend.Iun.confecratus dieDomini-coiv.Nanas lun.viii.P.C.luftini Aug. Ordinatio-nem vnam menfeDecembri fecit, epifcoporuni toci. presbyterorum tcv.Sc diaconorum 11. Obiit iii.kale. Augufti, anno579. XII. P.C. Diui Iuftini,fepoltus in fecretario beati Petri Apoftoli. Vacauit fed.Rom. 5ad cledion. | |||||
^ad ordinal. SandusPelagiusii. luniorVinigildi filius Roma. nus.Impp.CæfaribusTiberio, Sc Mauricio Auguftis, fedit annos____________ 5^b eledione ^ab ordinal, Creatus m. Idus Noucmbris.confecratus die fan-di Andreæ pridie kalend.Decembris. Ordinationes duasmcfe Decembri fccit,epifcoporum xLviii.pref-byterorumxxviii.amp;diaconorum vni.Obiitvi.Idus Februar.ex pefte,anno 590. vi. P. C. P. Tiberij Flauij Mauricij Augufti,Indidione V.fepultus ad S. Petrum. Vacauit fedes menfi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5^ad creationcm ^ad ordinationem Sandus Gregorius.magnus ecclefiæ dodor,Gor-diani fenatoris, amp;nbsp;Siluix ßndiffimx matronæ filius Romanus monachus,S.R.E. archidiaconus, amp;nbsp;apocri farius Conftantinopoli apudlmperatorem,amp; Anglo-rum |
Nun,, font
K O M A N 1.
Ajjiii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Die».
(es.
66
67
68
quot;’PP' Cæff. Tiberio Flauio Mauritio, ^^‘auioPhocaAugüftisJeditannos
j---—__ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;__Ç^belciftione
P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ab ordinatione
tftîib'^n^'V- '’^■'^atusdie Dorninico j. Non. Sep. menr ç’tiQpadrageiiina,abâ -Umy ^f’''^'^^:^’^‘^'bepifcoporum lx.i. presbyter®
Ôbiit^.Idus Marti; an-âiPp/'- ^^^T^'^P’J^'^’-istnporticuantebaljlicamlan brev nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hodieftnâaMariadefc-
’Aiitr ^’^P* CæfareFlauioPhoca fine collega eim °®^°’’Jule,ïndiâ:.'7. Vacauit fedes Romana «^mortuo menfes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Çadeleftionem
ç , . , '■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*^ad ordinationem
CarH' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fibus Bleranus Tufeus diaconus
non *’’?^®P®^’’'^^’’^'-'^apoftalicæfedisConftantt-tiiî^r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^P^''®^°*'®àf3ni5lo Gregoriopapacrca-
.( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Çàcreatione
i P quot;'y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2^bordin3tionc
die Domini '
a » *ïnftiim Petrum fepultus,P.C .Fl-Phocæ Au. guft.Vac.fcd.diem
Sam^us Bonifjeius^. Ioannis CatadiofisfiliusRo-r- \”^’’^n^'^ P'’esbyter Cardinalis,Imp.Cæf.FUPho quot;^‘Ang^ftofeditmenf.
Cf) pj’^’j'.^^^’^°’‘‘^‘’’^fuS9.kalcnd.MartijdieDomini-\! ■^‘^^''^’'^^fcpifcoposxxi.aliàsxi.Obiit prid. Idus P r T”’’“^'’”‘^Cl’'’ifti^o5.fepuItusadfanétumPetrû.
uap^Çjæf.pl, pjjQçgg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj. Pgjçj
j - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.i- t Çad elettioncm
_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;^ad confccrationem
enfi*?« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ioannis Medicifilius Valeri,
Fiiilt;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S.R.E.prcsbyterCardinalis.Impp.CæfF
I ns hocaamp;Heraclio Aûguftisfeditann.
■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Çabeledione Ä
I . ç.^;^ nbsp;nbsp;1. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i/^àconfecratione ii
^^nfccratusdie Dorninico v;kalen*; ■ dinati^ '^^^’'’’Poftconfulatüm Fl.Phocæ Augufti.Or X\!(v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cit.epifcoporuml
dia onoriim ix Obiit j
Poft ft)i (•']®*’nbdilt;fe'pultusad fané'tura Petrum,l'ii ƒ * quot;‘wutumlmperatûrhCærarisPl.HcraclijAu.
H 13
lo
J9 O
19
7
15
12
BBB 5
gufh
Anni |
Mum. ' roi'tif |
11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P 0 N T I F I C P. |
Aniu- |
Aie.'»quot;' | |
613 óry 622 gt; 639 1 |
.69 3 7*^ » gt; i : 7^ } i » i t 1 Î 73 |
^ni’Vacauitfedcs RQiflana mëft’ ■■ ad'lt;;leci:ionem ii^adconlecracioilc SandusDeusdedi't Stc.phanifubdiaconi filius Ko-mâfiusS.K. ß- presbyter CàrdinâTTfSS. îtgt;ann*is'amp; Patjli,tt. Pamniachijàfando'Gregorio papa factus, Imp.Cæfarefl. HeraclioAuguftaledit ab ordinatio-ne annos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt; Confecratus die Domini'co xit. kal. Nouembris. Ordinationestresepifcoporumxxix.prcsbyteroruln Xiiii. ilt;tdiactinorum V» fecit. Obijt Vl.Idus Noucni-bris anno Chrifti 616. Indiâ. V . amp;nbsp;ad fandum Petrum fcpultus» poft conlülarum Fl. Heradij Augufti anno V.Vacauit Cedes vfqjad confccrationcm menf. Bonifacius V.Neapolitanus Ioannis lîliuslmp. Cx-lire Flauio Hcraclio Augufto, Cedit ab ordinationé annos 1- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;? ConCecratus vit.KaI.Ianuarijineunte anno Dominica: natiuitatis^iy. Ordinationes duas.méCe Decem-bri cpiCcoporum xxix.presbytcrorum xxvt. amp;nbsp;diaco norum iv.fecit.ObiitS.Kalend.NóuembriSjannoözz C pultusad Candum Petrum xi.P.C. Imp.Ga:C.flhuij J ieracl ij Augufti. Vacauit Cedes Honorius Petronij viri conCularis filius Campa-nus, I mperatorc CæCare Flauio Heraclio Augufto, Ce-dit annos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r r. Creatus'.Sc conlècratus die Dominico vn Idus'No-ucrabris.Ordinationcs très mcnfc Dcccmbri epiCco-pocum xxci. presbytcrorum xiu.amp;diaconorum xi. Qbijt xu.IdusOôtobrisanno Chrifti 6ff. Cepultus ad fandum Petrum xxiiii.poft conC. Fl. Hcratlij Aug. Vac.Rom.Ied.vCqucadconCécrationemann. Seu^rinus Labieni filius, Romanus. Imperator« Casße Flauio Heraclio Augufto,Cedit ab ordinationé annum - ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bi ~ Crcatus....’conCecrafus Kal.Iunij die Dominico. Fecitordmationem vn3m,qua EpiCcoposnoué créa uit.Mopitur tut. Non. Aügufti, Icpultus ad Candum Petrurq anno Chrifti^jS.poftconlûIatum lmp CaCa ris Flauij HeradijAugufti annô XXVIl. Vacauit Cede* vfqueadnouamconCccrationem menC loanncsiin.VcnantijSchfilaftici filius Dalmata.S. R.E diaconus Cardinalis,lniperat.Cæf,Fj.Hcradii-Augufto,Ceditann. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j- ■ n , ConCecratus VIII K.1I lanuarijd’eNàtalis Po mi ru incunteannoô^^.Ordinationes d,uas menléPecem |
0. UO - 3 V 1 gt; a r t' * 5 0 12 1 ...P, 1 ''O I ihi |
3 1 0 i 1 1 4 , 1 1 • 1, ‘ 10 » i 0 U 7 i i 4' 9 |
P 19 i . '0 i lî 7 1 1» 4 iS |
Dies
“jbrifecit, epifcoporutn xnx presbytcrorum xix. amp;nbsp;t diaconorumV.Obiitiiu.ldusOftobrisanno64ofe.] ,, .
(pultusad fanélum Petrumxxix poft Confulatû lmp CxfarisFlauij Heraclij Augufti. Vacauitj^fedes men
P
Theodorus Theodor! epifcopi filius Hiérofoly-raitaGixcus.Impp.GxfaribusFlauiis HeracViis Con Iantino,Heroclcona,i5f Conftantc Auguftis,feditan.
Confecratusvi.Kal.DecembrisdieDominico.Or-
dinationem vnam menfe Decembri epifcoporum XLVi. presbyterorum xxi. Si diaconorumiv. fecit. Obiit pridic Idus Maij anno ^47 amp;nbsp;ad fanäum Pe trum fepclitur.V.P.C.lmp.Cxf.FlauijConftantis Au-’ufti.Vacauit fedes menfes
ad eltciionem
toxvi.kal.Oäob.Ordinationcsduas menie Uecem
brifecit, epifcoporum xxxm. presbyterorumxr. Si liaconorum V.Obijt Gerfonx in Ponto, vbi in exiliü aro tuenda catholicx fidei veritatc ab Imperâtore Conftätc aäus fuerat prid.IdnsNouembrisanno 655 biciuefepultusP.C.Fl.Conftantis Augufti anno xi
7acauit fedes menfes
ira Aucntienenfi,lmp.Cxf.Fl.Conftante Augufto.fe
lit an nos
Creatus,amp;confccratusdieDomtn!coIin.Tdus Au 'ufti anno xii. P.C.Conttantis Imp. Ordinatione; iuas epifcoporum xxi. fecit. Obiitiv.Nonas lunij .epultns,adlanótum Petrum annoóyj.XV.Roman
Vitalianus Anaftafij filius SigninusLatinus Jmpp.
•• t t . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. JA * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;___ A. ..
77 | ||||||||||||||
|
Anni Chrifli |
Num. ji4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P O_N T 1 F 1 C.E 5- |
Anni. |
■■ Mtn | |
672 r 676 679 681 682 684- |
78 I Ajcoc^atuslouiarifiliusï^öminusmönachusprcf-by ter CarcîinalfsJrnp.Cæf.Fl, Heraclio Conftantino Auguftó.fedit artnos Confecratus j.Tdus Aprilis die Dominico, ordina Uoncmvnam mcnfeDecembri.epifcopornm XLVi. presbytcrorum xiiit. Stdiaconorum n.fccit. Obiit 6 kal lulijjanno^/^. fepultus adfanäum Petrum ix. , nbsp;nbsp;nbsp;f.C.Conftanrini Aug.Vacauit Cedes menfes DomJno,aIiàsDûiius,aliàsDomnus,IVliuricijfili-us Romanus, Imp'. Conftantino Augufto, fedit an-nos Crsatus die Doralnico,4. NonasNouembris.ordi-nationemvnamepifeoporum Vl.presbyterorum X. amp;diaconorum V.fecit.Obiitj.IduS Aprilisannodyp. fepultusad faniftum PctrumP.C. Conftantini Aug anno XII. Vacauit Cedes menfes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ ' 80 AgathoPannonij filiusPanormitanus Siculus mo-^nachus,S.R.E.presbyter Cardinal is, Im^, Conftanti-' -*■ no Aug.fèditannos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* Confecratusiî. IdusIulijdieDominico. Ordina-tionem vnamfccit, cpifeoporum xiix. presbytero-rumdecim,?lt; diaconorum in. Obiit iv.ldusla-nuarij,annolt;^2.P.C.Imp. Conftantint Auguftianno xv.fcpultusadfanftnmPetrum.Vacauitfedesmenf. VI. nbsp;nbsp;nbsp;S3nfta,amp; vniuerfalis fynodusvi.Conftantinopo- litanaj.ccxxcix. cpifeoporum contra Monothelitas hçreticoscongregata,P.C.Conftantihi Auguftiannis 81 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sandus Leo 2. iunior Pauli filius Aidonenfisdiccc. CatincnbsSiculuSjS.R.E. presbytercardinalis, Imp. Cæf.C onftantino Augufto.fedit menf. Creatus iv, Idus Augnfti die Dominico. Ordina-tionem vnam dieaé.lunij fecit.quaepifeoposzj pref byteros 9, amp;nbsp;diaconos 5. creauit. Obiit iv. Ralcn lulij, anno^Sj.ftpultusad fandum Petrum,P.C.Imp.Có ftâtini Augufti,annoxvi. Indidionexi.Vac. fcd.mef Sandus Bencdidus'ii. Junior Ioannis filius Roma nuSjS.R.Epresbytercardinalis.Imp.CçIarc Heraclio Conftantino Augufto feditmenf. Confecratusij kal lul.dieDominico.Ordinatione vnam cpifeoporum xn.fecit. Obiit IdibusMaij.anno ChriftióSr. Imp.Csef.Fl.luftinianoiuniore Augufto finecollegaConffepultusadfandum Petrum. Va,a-uit Cedes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Çvfque ad confecrationnm! *^vfqueadcreationem. j 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pontifices |
4 0 3 t I . 0 !lt;■ 0 i 0 0 0 0 |
» ■ 4 5 3 ' 6 10 11 10 i. 2 |
16 6 lO î8 0 0 19 îl V 9 15 |
^hn'i |
Nurn, jLti. |
1 |
«5 |
Pontifices,qui deinde fucrunt,crea« ic îiiffione.^ funt fine Conftantinopolitani Imperato 'AnaftafiusBibÙotbecarius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ç.msSR
loannesV. Cyriaci films nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' pHuüsl
-a.arcbidiaeonusCardinalis,lmpp.C^avibuslb Hcracliis ConftantinOjScluftmiano nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!
(creatione annum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;r au
Creatus vn.kal. Augufti. confecratus tii- ‘ nfti.Ordinationem vnamfecit, ®P'j Obütiv. Nonas Augufti anno 68 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\,,n;nris
|ftum Petrum poft confulatum H • luftmiam Aug.Vac.fed.menfi
Petrtu Ra!W(t««j s.r E.archiprefèjtter
«od T H L
TheodarufS R.E.presbjfter CArdinaîû fuit^creati. Quib»! pulßs pontifex Rtmanusrefmneiatni eß-CunoTraxBenediaifiUus,S.RE.pt«^tgt;yter Car-
liualis.qui fedit menfes
Creatus.Sc confecratus xii.kal.Nouemb.dieDo-iimico.Fccitordinationem vnam épifeoporum xvi. lu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3nno687.fepultusad fanélum
'Um.îtçrum P.C.luftiniani.Aug.Vac.fed.
Theodortu presbyter S.R .E.
inßhitnate qtied
Arcbiiiidfonf« S.R.E.
IX .fuit,creati.
Vtrif^ puifispapafa3-tu eß
SergiusTiberij filius Antioebenus Syrus Panormii inStciUaortuSjS-K.E.pvcsbyter Caidinalis tt.Sandæ: Sufannxä'dduas domos à Leone lî.papa faótus. lmp. CæfaribusFl.Iuftiniano,Leontio,amp; Liberio Habù-
iiiaro AuguftiSjfed'uannos
Creatusxvi. kaî.confecratus vui. kal. lanuarij die liatalisDomini.Ordinationesduas menfeMartio fc-^“Lepifeoporum xcvi.presbyterorum xvsn.Si diaco» jnorumiv joiit
‘«ione X! v.fepultus ad fanäum Petrum,poft confula tûTiberijHabfimari Augufti.Vacauit (edes menfem
. Græcus Pater ni, alias Petronij filius.
loan nés vi
i , ^’'^atusiv.kal-confecratusiii.kaiNoucmbris.Fe-
lt;:'iordinatiQnepnxv.pre'bytcro-
,rumrx. amp;nbsp;diaconorum ^.Obiit / Idusianuarijanno
HabfunariAug. Vacautt fedes me.nft m
oannes vil. pïatonis ftlius Graecus, diaconus jLardinaHs fanQæ Mariae Nous, (nipp.Cæis.Tiberio
”UH nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ha
-ocr page 634-
f' nui lt;Jî ri Qi. |
Num, Pôti. |
itf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PO^NTIFICES. |
Anni. |
Men fes. |
707 707 716 731 |
SS 89 90 91 |
Habfimaro, amp;Fl.Iullinianoitcrum Aug. fcdit annos Crcatus,amp;confecratusdic Dominicokaléd. Martij. Fccit ordinationem vnam qua cpifcopos xix.pres-bytcios X.amp;diaconus 11. creauit. Obiit Romæ iuxta cccIeGam Sanft« Marix Noua:,qu3 m renouaucrat xvi Kilend.Noucmbris fepultus in bafilica fanfti Petri, antealtarefanftæ Deigenitricis Virginis, quod nunc Sudarij dicitu'r, anno CS h ri ft i yo/.lndiftione vi. I mp. CæfarcFl.HeraclioIudiniauQ Augulloit.Gne conic, ga confule.Non vacauit Cedes SifinniusIoannis fi!iusSyrus,Iu(liniano Augufto, fcdit dies Creatusxv.kal.Confccratusx.Kalend. Nouembris Ordinationem vniuscpifcopi in Infula Corfica fecit. Obiit viir.IdusNouembris,fepultus ad fanftum Petrum. Vac.fcd.mcnf. Conftantinus Ioannis GliusSyrus Ifnpp.CaEir. fufti' niano, amp;nbsp;Phili ppi co Bardane Auguftis,fedit annos Creatusx. Kal.Ianuarij.confccratus viii. kal die natalisDomini. Ordinationem vnam epifcoporum LXiiit. presbyterorum x. amp;nbsp;diaconorum ii. fccit. Obiitj.ldusFebruari) ann, /lé.Indiftiortcxiv.fepul-tusadfanftumPetrum.Fl.Arthemio Anaftafio Aug. CofVacauitfedesmenfem Cregoriusii.IuniorRomanus Marcelli filiusS.R. E -diaconus CardinaIisiConftätinopapafaftus,Imp Cæfaribus Flauiis Anaftafio Arthemio, Theodofio Adtramiteno, amp;nbsp;Leone Ifauro Auguftis, feditannos Creatusxii.Kal Confccratusxi.KalAprilis.Ordi-nationesix menfeSeptembri fecit,amp; vnam menfelu-nio,quibuscpifcoposcxLix.presbyterosxxyv.amp;dia-conosiv.creauit. Obiity Idus Februarii, Indiftione ■Mv.innoChriftiy^i.P, C. Leonis AuguftiannoxiV, fepultus ad fânélum Petrum.Vacauit Cedes dies Gregorius 3.IoannisfiliusSyrus,S.R.E, presbyter Cardinalis,Imp.GæC.FlauioLeone Ifauro Augufto, ledit annos Crcatus HI. Non.Marti), conlècratus xv. kalend. Aprilis. Ordinationcs tres menCe Decembri fecit, epifcoporum xxc. presbyterorum xxiv. amp;nbsp;diacono-ru m 3.Obiit iv.kal. Decembris anpo/q.!. diftione x. fepultus baCilica Sanéti Petri apoftoli, poft confula tumLeonis iCaur'i Auguftiannoxxnii. Vacauit Cedes dies nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 Ita-1 |
2 lt; 0 Q 8 0 '1 1 0 lO •1- 0 |
7 0 I { 10 0 8 0 |
Æiini* Chrifti-1 |
Num. Pont. |
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r'O.M a N I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iî; |
Aniû. |
M'Cr. -fc5. ______ |
- lt; 7 1 752 .752 757 7^7 |
1 92 93 9 95 11 12 |
Ttalia ah lmp. Con(lantinopolitano Leone hæifti-:o Iconomacbo.aoâore Gregorio iii. papa defecit. Zachajias Polycronij filius Græcus monachir, S. K.EipresbytcrCiirdinalisàGrcgorioiii. creatus, Jmp. Cæf Fl. Conftantino Coprony mo Augurto, Ic-ditannos Creatus Kal. Dccembris, confceratusni.Non De. :embris.Ordinationestresmenfe Martio fecit.Epif -oporum Lxxxv. presbyterorum xxx. amp;c diaconoruo V- Obiit IdibusMartij annoChrifti 751.lodiétion', V. fepultusad fanftum Petrum,P.C. Conftantini Cu aronymi Augnfti anno X. Vacauit fedes dies Stephanus 11-lunior S. R. E. presbyter Cardinalis edit dies Creatus IX. Kalend. Aprilis.Obiit vi. Kal. Aprilis ,'epultusad fanélum Petrum. Vacauit fed.diem Stephanus iii. didus ii. lunior Conftantini filius KomanuSjS.R.E.diaconus cardinalisà Zachariapap; ladus,impp.Cæfs. FlauiisConftantino Coprony mo. amp;nbsp;Leone Auguftis, fedit annes Creatusiiu.Kalend. Aprilis,confccratusim.No-nas Aprilis.Ordinationem vnam menfe Martio Epil-coporumiiii.presbyterorum2, amp;diaconorum z.fc-cit. Obiit VI. kalend. Maij.anno Chri fti 757.Indiâio-nex.fepultusad fandum Petrum, P. C.Conftantini Gopronymi Auguftiannoxv. Vacauit fedes dies Paulus Conftantini filius Stephani lunioris papæ frater Germanus, S. R.E. -diaronus cardinalis à Za-charia papafadus, Impp. Cæf Conftantino, ßc Leone Augg. feditannos Creatus.Sc confecratus^.Kal lunij. Ordinationcm vnam menfe Decembrifecit,Epifcoporum presby tcrorumxii.amp;diaconorum.i. Obiit in monafterio fandi Pauli via Ofticnfi 4. Kalend. lulij.anno Chri-fti7Â7.1ndidioneV.fepultusad landum Petrum,P. C.ConftantiniCopronymi Aug. anno xxv. Vacauit fedes annum Theofihjlacfui Rom.-ihm S. R .E. anhijiaeonta Catdinalû in fihi/înateX. comm Paulum pa^am creattiffidit Coa?hu abdifauit. Conjf antintu l^epeltiiiii T)ucif Uepeßnifiliut qutmt taiciu ef~ ,^t,(ôtracanonef Ttiton:î^ Paßiiiifimrumfuoriimv/,4 L^î pontifexcrtattu,(.ïateï CardinaUum/entent'amßdit aimum Créai tu die Do}gt;nntC9,'iiio inortniu e/i Paulin papa II il. Kal. diatomoi, prcsbjtcr à '3(o-gto Pramjiti 0 / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lipij 0. |
10 0 0 0 5 0 U . .T. 10 I 0 j 1 1 1 I- |
5' nbsp;nbsp;nbsp;^5 0 0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4- 0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i 0 nbsp;nbsp;nbsp;'9 0 1 , ° • \ 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7 * ♦ ♦ ♦ •,. i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G i |
Ann I ; Num. Chtifti Pontif. |
» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PONTIFICES |
.-inni. 1 |
Men- i 1^'.'' | ||
768 767 768 ( 772 7^9 |
Î? 9^ 97 VII. i |
îpr/îopofa^M, PoKtifexvsrodkDotn'niciifetiHenti III. Nan-ulÿ apudfanciitin Petrum4 Georgia Priegt;ie(itno-,Eußratio Al-jan0,(lr Citamao Portueß tanficratuf Ordiiiattonesficit,epi-Caportim 7111.presbyterarum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diaconorumllll. Anno equentiaChriflophore Primicerio, conßltanu ipoßalicrcfedis,(ir Serg'ioetiu ßliafateüario,abdtcauit,Latera-Hiin concitio Epifioportim Cardinalitim die fabb.sti, ante ordinationemSteph-tHipapisVUl. Idtu Au^ulii^amp;tn mona-lerie celltt nauit effnßü ecalif,rcbgatM, monachtu faehu eß. Phibpptu Ramant/s njanaebui abbas monaflerÿ ßiit^i 7jti S.R .E. presbyter Cardinalii inßhi/inate cvtttra Conßantinuni à tiutbtifdam clericfs auäore Valdiperto presbj/tera Lon^obar-do papafaäus.ßedit dies Creatus,^lonßcratus prid. Kal. Angußi die Dominica, ér (juintodiepciß coacttis ab eodem chriflophora Primicerio, ■jbtitißcamß abdicauft pridte Nenas Au^ußij^tiitie ad fautif monaßerium rcuerßts eß,e^~ poßridie Stephatiuf eleihis. Sth ßna X l. in sccleß.iR.omana maxtme turbulentum. Stephanus Hii.diélusiii.OIybrii hlius Siculus mo nachus monafttrij fanéti Chijfogoni Romçfub Gregorio 5. papacubicularius Lateranenfis, demumS. R. É. presbyter Cardinalis tt. fanöae Cæciliæ à Zacharia papa faéius, Impp.Cæfaribus Conftantino Coprony-mo,amp; Leone Augg. ledit annos Creatus Nonis Augufti, amp;nbsp;confecratus vii. Idus Augufti XXVI. P.C, Conflantini Copronymi Augu iti. Ordinationem vnain menfe Decembrifecit.bpi-fcoporum .. .. presbyterorum V. Sc diaconorum IV. Obiit nianè prid. kak Februari) 3000771. Indi-étionex. lepultusad länftum Petrum i j. poltconfu-latum Leonis IV. AugVfli.Vacauit Romana fedes dies Hadrianus Theodori filius Romanus de regione Via latapropefandumÄlarcum,nobiliüimo genere or-tus clericus, notarius regionarius. Sc fubdiaconus à P.iulo papiafadus,poftS. R. E. diaconusCardinaHs ä Stephano . creatus. Impp. Carls.Leone iv. amp;nbsp;Cop-llantino eius filio Augultis, fcdit annos Creatus, amp;nbsp;confecratus V. Idus Februari) die Do minico. Ordinationes duasmenfe Martio fecit.Fpi-IcoporuiT) exxev. presbyterorum XXliILamp;diacono-rum vji. Obiit manè vii, kalend.lanuarij ann0795.fi' niente.lndiöionei v.fepultusad fanftum Petru in, P C.Conftantini OótauiIrenesfili) Augufti,annoxvi. Non Vacauitfedes Sanóta, amp;nbsp;vniuerfalis. fynodus feptima Niexna fe-cunda |
0 5 Q 23 0 |
0 5 0 ïO 0 |
•) î7 8 0 |
| ||||||||||||||||||
o o |
loo
116
817
'prid. Iduslunij anno 816. Indiftione ix. fepultus ad IfanftumPetrum.Vacauitfedesdies
Hic pontifex Carolum Magnum Francorum regem Imperatorem creauit.
99 d StepnanusV.diótusiiii.IulijMarini filiusRoma-j nuSjS.R.E.diaconus alias presbyter Cardinalisà Leo-1 'neiii.papafaétus.LudouicoPio Augufto,feditmëfesl ( Creatus V.NonasIulij, confecratus prid. Non.lu-l lij. Ordinationem vnammenfe DecembrifecitjEpi-l fcoporum V. presbyterorumix.amp; diaconorumiv.1 Obiit vni. Ral. Febr. anno 817. fepultus in bafilicaj
, fanÊti Petri apoftoli.Vacauitfedesciies nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
100 j Pafchalis Maximi Bonofi filius Romanus mena I chus amp;nbsp;abbas fanftiStephani prope S. Fetrum, S.R.E. 'presbyter cardinalis tituli fanótx Praxedis Leone' in.papafaä:us,LudouicoPio,5c Hlothario Augufiis, ifeditannos
1 Creatus V. Kalend. Februari) confecratus Kal. Fc-1 bruarij.Ordinationes duas menfibus Decemb.Sc Marl ',tiofecit,Epifcoporum .. .presbyterorum vn.amp;dia 1 'conorum vii. Obiit prid.ldus Maij anno Chritti 8141 ifcpultusad fanétum Petnim.Vacauit fedesdies 1 101 1 Eugenius 11. lunior Boemundi filius Romanus, jS.R.E.archiprcsbyter cardinalis tt. fanéta; Sabinx a (Leonelu papa fattus, Irapp. Cxfaribus Ludouicv IPio, amp;nbsp;Hlothario Augg feditann.
1 Creatus xiiii. Kal. amp;nbsp;confecratus xi. Kal. lunij
827 nbsp;nbsp;nbsp;14-
827 l
lObiit prid. Idus Deccmbris anno 82.7 . fepultus adt fanétum Petrum. Vac. fed. dicm
j Zinz.i»n« Rom^iiw.S.R.E. presbyter Cardinalis 1 te contra Eugenium eicöt» à ininort patte,/edit
I Coaciusnonlongèpfijlabdicauit,
1 ValentinusLeontij filmsR.omanus,S.R.E.archi 1
IdiaconusCardinalisaPafcfiale papafaâu?,fedit men 1 ifem.
I Creatüsxix. Kal.Ianuarij, confecratus poftridleJ obiit'
10
Nnin. Gótih |
,0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PONTIFICES |
. nni. |
1 Men-fe» t,--- | ||
822 844 847 |
103 1O4 z 105 |
oblitxi kal.FebruarijannoChrifli j(2Ä.fepultusin ba-filicafanâi Petri. Vacauit Cedes dies Gregoriusiv ïoannisCilius Komanus,S.R.E.pres-byter Cardinalis ttJanéH Marei à Pafchali faftus.Hlu douico Pio, amp;HIotharioeiusfilio Auguftis,fedic an-nos Creatus vii. kal.Februar. Ordinationesquinque menfibusMartio,Septembri,amp;Deccmbri fecit, epif-coporum.presbyteru, 8c diaconorum CXXCV.Obiit VIII. kalend. Febr. anno Chrifti844. fepultus ad fan étumPetrum.Vacauitfedesdies 'r; Sergius n.IuniorSergij filius Romanus, de regio, ne iv.S.R.E.archipresbyter Cardinalis SS.Silueftri, 8c Martini tt.EquitijàPafchali papa faCtus, Hlothario Auguflojfeditannos Creatus, amp;confccratusini.Idus Februari J.Ordina-tionem vnam menfcMartiofecit,epifcoporum xxiii. presbyterorum ^.8l diaconorum 3. Obiit prid. Idus Aprilis anno 847.fepultus inbafilicafanétiPetri.Non vacauitfedes nili vfqueadconfecrationem Leo4.Rodulfi filius Romanus monachus monafte-rij fanâorum Silueftri amp;nbsp;Martini propc fanâum Petrum, S.R.E. presbyter Cardinalis tt.SS . quatuor coronatorum à Sergio n. papafaétus, Hlothario, amp;nbsp;HludouicoIunioreAuguftis,fed.ann. Creatus dieobituspapae Sergijprid, Idus Aprilis, confecratus vi.Kal.lulijdie Dominico.O’idinationcs duas menfibus Martio, amp;nbsp;Decembri fecit, epifcopo-rumLXIII.pesbytcrorumxix.amp;diaconorum 8. Obi-it XVl.Kal./Vugufti,anno Sfj.fepultus ad fandum Petrum. Vacauitfedes 5''^1j®dele(Sionem |
0 16 0 3 0 s 0 0 |
0 1 0 1 i 3 0 |
3 0 « 3 13 6 6 11 |
855 |
106 i 11 |
^vlq;ad confecrationé- Benediöus5.Petri filiusRomanus, S.R.E presby ter Cardinalis S.MariçTrâftiberirn tt, Callifti à Leone 4.faólus,Imp.Cæf.HIudouico Augufto 1 un iore,fe- |
8 |
16 | |
QIC 5^ab eleciione |
3 2 |
ó |
lö | ||
\ 1 |
i 1 1' |
^aconlecratione Elciäus in fchifmate ix. Kal. Augufti, resturbatas Fuerunt vfquead ^.Kal.Oétobris,quo fedatolchifrna-tcconfccratuseft.^Ordinationem vnam menie Dccé-Orife«.ir,epifcoporumxx.presbyterorum vi.amp;diaco-coni vnius. Obiitmane vi.ldus AprilisannoSjS.fe-Htltusad fanétum Petrum. Vacauitfedesdies nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ah.'/-! |
0 |
0 |
’’ 1 |
111 , |
Anui- |
_—— | |||
____ _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ROMANI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3 ' |
Men- |
! Dies | |||
Sss'^ |
fes | ||||
b |
Ü.K.E.^resb^teï Cardinalü ttfan-(contra Bswdiäutn 111^..,.Kalend- |
0 | |||
eoacim at/dicauit. | |||||
^58 |
107 |
Kfi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ecclefia lamana. diacnquot;° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;filiusRomanusS.R.E. | |||
9 |
6 |
20 | |||
doiii,- . “^’’’^^‘sàLeoneiv.fadusJmp.CæfHIu-«oWcoIunioreAugufto/editannos ‘-°”^ecratus8,KaI.Maij.Ordioationes | |||||
Î67 |
108 |
Di-pçk,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I^ecembriepifcoporum Lxv. amp;diaconorurn iv. fecit.Obiit prim r* ^?^®^^quot;^’^gt;‘isannoChrift:i8lt;Ï7,Indiótione ferlP nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•'’’’Iefores bafilicx fanóii Pttri.Vacauit ’edg Romana dies lius c^p'^p’’'’5^^'^“’’*O'‘Roni3nus Talari epifcopi fi.. Auo. ',fCæfarc Hludouico luniore |
0 |
0 |
7 |
4 |
II |
12 | |||
feoi i ^'quot;j™^'^.’^‘^^'**^K®^^'’^d.Nlt;juembi isannoS7i. Politana quan?c?r Datriorpk ‘ lak-CC.epifcoporum contra Photium conii.cl^b' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S.K li-archidia- fe Car 1*^1'^^ ^™PP’Cæfaribus Hludouico lutiio-ro’lo» c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Flludouico5.Ba!bo,amp; Ca- ^olo5.CraffoAuguftisTedann. | |||||
^96 |
0 |
1 |
12 | ||
^2 |
IO9 |
10 |
0 |
2 | |
^77 |
Xiix 'n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xix.kalend.ïanuarij.Obiit Dub. ^/r 'Januarijanno Sge. Indidtione prima,fe-'S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Petrura.Vacauitfed.dies Bnl æ’ ' ’^^^srfaüs lynodi oàtauæ Confiantino-tiar nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCCXXCIII .epifcoporum pro Photii coaâx,pofterior pars Palif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;presbyter! filius Galefianus |
0 |
0 |
3 | |
882 |
Uo |
) | |||
1 | |||||
Ib-, cj-^’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.diaconus Cardinalis.Carolo ?. Augu- ^^ogt;leditannum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ dornn'^^Ak nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^’^'^^'Miconfecratusdie natalis |
1 |
I |
0 | ||
884. |
m |
fan«, 'quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Februari’ anno SS^ fepultusad Hadquot;quot; |
0 |
0 |
2 |
1 |
*^3” quot;ißSU'c.^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘ï“^’quot;^'‘’^Sap‘’:utnvo- peratAr /’.’^'^'’'^^■defegione vialata.Carolot.ïin-Peratore.ledicannum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ FebruadÏ^^^V^^^' ^^^™^''Tlt;:«rifecratus vn.kalend |
1 |
• 3 |
’9 | |
! |
’ xjbiit vu.ldusMaij, anno Chiiüixlt;yr. fe- |
nni Num. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ r 'o N T i F I C E S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
intti. rontih,^ __________________________________I
fcpultus in balîlicafànéti Petri. Vacatiit fedesRoma-' | ||||||||||||||||||||||||||||||
|
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Auui.. |
Men ■ | ||||
Chilili. |
Pont. |
Ilt; 0 iM A N L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;51 1 |
—— _ | ||
897 F99 903 903 r\ c.- 903 911 9’3 9’4- |
r .19 120 121 I2Z 123 124 125 |
/i. (.BeiKfliit! ft ins Komanus,«x Coinitibus Ttzyc«-! anis.prcsbjittr inßb fiKMe ilcintn conaaloannemlX.crea-US,ßßit Ciäcliis iferan} abdic^fu't, d* «« exHiiim a^us c^. Benediâus nn.Mam molt filius Romanus,Tmpp. dludouico iv, Arnulfi filio,fed.ann. Creatus vm.kaknd.Oâobris.Obiit vl.Idus Apri-isannoÿoi.fepultusad fandcumPetrum, Vacauic fe-Jcsdies Leo V.e villa Priapi agri Ardeatini in Latio, fedit mcni'em Creams XVII. Kal.Maij. Coaftus à Chriftophoro presbyrero Cardinale abdicauit ix, kalend. lunij, amp;nbsp;monachusfaftus eft.Non vacauicfedes ObiitpaulopbftjLaterani in balilica Conftatinia nafepnltus. ChriftophorusLeonisfilius Romanus, presbyter Cardinalis tt.SS Laurcntij,amp;Damaii.CxfareHludo uico nil. fedit menfes Creams viij.kal. lunij/coaétusà Sergio presbytero abdicauit ix.kal.Ianuarij, monachusfaftus elt anno joj.Et moricns ad fanftum Petrum fepulms eft. Sihifina in Romana ecclefia X y.inter Ltmem V.Cbrifiepho-rum.amp;Scr^ia-nlll. Sergiusiii.BcnediâifiliusRomanusex comitibus TufculaniSjS R.E.presbyter Cardinalis,Hludouico iv.CæfarCjfeditann. 1 Creams vin.kal.fanuarij.dienatalis Domini incû-te anno 904. Obiit v.Idus Aprilis anno 911. ad fan [ftum Petrum fepul ms. Vacauit fedes dies Anaftafius m.Luciani filius Romanus,Cæfâre Cbû rado fedit annos Creatus XVH kal Maij. ObiitpridieNon.IUnij anno 913 ; fepuitus ad fanâum Petrum. Vacauit fedes dies Lando TamifiliusSabinus,Chunrado Franco Cæ-fare,fedit menfes Creatus vn.IdusIunij.Obiitv.kal.Ianuarij ineun-teanno9i4.fepultusadfan6tum Petrum Vacauit fedes dies Ioannesx.IoannisfiliusRauennas,cx epifeopoBo nonienfi archiepifeopus Rauennas, ChunradoFran co,amp;Henrico AucipeSaxoneCxfaribus, fedit anno Creatus ix. kal Febr. Occifus fuflocatus Ceruical fupcr os coniedto, in patriacliio Laterànenfi ’vi 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C C C . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Idii |
0 3 0 0 0 0 T 7 0 X ! 0 0 0 s 14 i s , |
6 0 ! I 0 7 3 0 1 ? 0 6 0 ■2. |
• 4»« 15 6 10 0 '0 61 4 “2, 2. 22 26 15 |
Anni Chrifti |
i Num 1' Poti. |
Vgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P 0 T I F I C E S. |
Anni |
MO’’ 1 |
928 928 930 ! 0 ' 935 939 9 2 946 956 96? |
126 127 128 129 130 131 132 13? r a 13 1 |
Ulus Aprilis anno928.fepultusLaterani. Vacauit fc Hcsdies Lcoi^.Chriftophori PrimicerijS.R.E.filiusRoma nus,Henrico ^ucipeSaxoneCæfareJ’edit menfes Creatus v.Idus Aprilis.Obiitx.Kal.Nouemb. an. no928.fepultuS3dßn0tum Petrum.Vacauitfedesdii Stephanus S.diétus y.Tédemundi filius Romanu feditannos Creatus IX.kal.Nouem.Obiitvr. Idus Deccmbri: anno93o.fepultusadfanói:um Petrum. Vacauit/edes dies 1 loannisxf.Setgijin. papæ filius nothus Romanus, ex comitibus TufculaniSjHericoAucipc Saxone Aug feditannos Creatus.^.IdusDccembris.Obiit^.kalend. Noué brisannop^j.Lateranifepultus. Vacauitfedes diem Leo7,Romanus, Othone magno Cæf.feditannos Creatus^. kalNouembris. Obiitprid. Non.Maij annop^p. fepultus ad fanftum Petrum. Vacauit fedes men fem StephanusIX diflus 8. Romanus, Othorre Cæfarc, feditannos Creatus y.Idus lunijObiit xii.Kal.Nouemb.anno 942 fepultusadßnä-umPetrum.Vacauitfedes dies MarinusIf.IuniorRomanus, Othonc Imperatore feditannos CreatusKal.Noucmb. Obiitprid.IdusMaiJ,anno ^4lt;?.fepiiltusad fandtum Pctrum. Vacauit fedes dies Agapetusz lunior Romanus, Othone Caeßre feditannos Creatusxv.Kal.Iunij. Obiitvi.Kal. lanuarijanno fepultus in bafilic.a La teranenfi. Vacauit fedes dies loannes 12, Romanus. Oftauianus ex comitibus TufeuJanis, AlbericiRomani principis filius,deregio-ne vix latas.S.R.F; diaconusCardinalis, Imp. Cæfarc OthoneAug feditannos Creatus v.Idus lanuarij, pontificatus ei abrogatus eftaConeiJioRomano8. Idus Decembris annol^é’/. anno facerdotij fui vu. menfcx.diexxvii. Non vaca-j it fedes Pontificatum fugatoLeone8,’^.KaI. Februari) an-11964 recepit, tenuitque menf^. dies28.0biitcode nnopridieIdnsMaij,Laterani fepultus.Non vacauit tiam fedes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i LeoVIn.Romanus, Ioannis protolcriniarij filiusi dej |
0 0 0 z 0
0 3 0 3 0 3 0 9 0 .'J 8 |
0 nbsp;nbsp;nbsp;‘ 6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘1 0 1 0 : 0 I 15 4 lO 0 6 0 nbsp;nbsp;nbsp;’ 10 7 a 0 f) |
Anni Chrifli. |
Num. Pontif. |
R 0 M A N I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;35 |
Anni. |
Mcii- |
Bits” |
963 964 965 972 97i ! 97 97 ■ *» 9S4 |
16 gt; 135 136 ■ 137 I3S 139 1quot; |
dercgioneCliui argcntarij.fummæ apoftolicæ fedis 3rotofcrinariusJnip.Cxf OthoneAug. fcditannum Creatus à Synodo Romana,abrogato loanneii. amp;nbsp;confecratusdie Dominico8.1dusDccembris. Obiit i6.KaI.April.anno965.ftpuItusad fanftum Petrum. Vacauit fedcs menfes Schifiija in ^ccleßn RtmntJM XFT. BenediStis 7. Romanus,S.R. E diaconus Cardinalis, in fihiß nate pofl loannem XILcontra Leonern V lllxreatus, fed. tncnf. Confccratas die obittis Ioannis pride idus Maij,Coa£ius ab-'icauit eodein aniio IX K.aiend.lul^,0‘ in exilium in Saxonia ppid» Hamburgo aélus eß,vbi aune 86sxbÿt. loannes ij.Romanus Ioannis epifcopi filius cpifco aus Narnienfis.Imp.Cæf.Othone Magno Augufto feilt an nos Creatus^.Non. Oétob. ObütS IdusSeptembris inno972 .fepultus in bafilica fanfti Pauli apo{|pli-Vacauitfedesdies Donus aliàsDomnus, aliàs Domnioz.IuniorRo ■nanus,Imperatore Cæfare Othone Magno Augufto, edit menfes GreatUS 11.kal.Oétobris.Obiiti4.kal.Ianuaiij an-nopyz.Non vacauitfedes Bencdiftus V. diétus Hildcbrandi fiüus Roma nus,irap.CxfareOthone luniore Aug. feditannum Creatus ij. Kal. lanuarij, coadus abdicauiti^Kal Aprilisanno974.A: inmolem Hadriani conclufus, vbiàCintioStephanifilioiuffu Bonifacij7. fuccelTo ris fui ftrangulatus eft,amp; ad fandum Petrum fepultus Vacauitfedesdies Schißnaineccleßa RomanaXVllJnter BonifaciumVll. à Benedi^umVJ-diclumVll, Bonifacius 7. Romanus Franco Ferrutij filius.S.R F. diaconus Cardinalis,Imp.Cxfarc Othone 2. Aug fed.annum Creatus ;.K3!.ApriIiscoadusabdicauit,amp; ex Vrb fugatuseft v.Idus Maij anno nbsp;nbsp;nbsp;Vacauit fedts dies Benedidus 6. didus 7. ex com itibus Tufculani; Fleufdeditfilius Romanus,epifcopusSutrinus.plhc nezlmperatorefcditannos Creatus kal.lunij fugato Bonifacio 7- Obiit 6. Idi lluüjanno 984-fepultusad fandam Crucem in Hi rufalem .Vacauitfedesdies 3 1 loannesi4.Papitnfis Pettus antea vocatus Epifc 'pusPapienfiSjlrop.CaefareOthonej.Aug.fed.menl |
I 0 0 6 0 0 .e- 1 0 1 c 0 • 9 ’'l 1 1 ° quot;es 0 us |
3 8 I 11 , 0 3 3 0 1 0 1 i 0 1 |
21 22 10 5 2^ 0 ' ° 1 10 12 20 10 5 1 |
quot;pif» | |||||
i •Anni |
Num. Pont. |
P’O N T I F I C E S |
An ni. |
Mfti | |
985 985 ‘ 99s 995 996 998 IOÖ3 IOC9 |
*42 143 '44 145 1 146 |
Cieatus XVil. Kal. Augulti,pontiikatu exaCtus cRà Boçifacio VI. in Vrbem reucrfoxvii.Kal. Apri-lis.Obiiteodem annoçSî.incar.erexm.Kal.Septem-biisjfcpultusadfanélumPctrum.Non vacauitfedes. Bonifaciusvt. Romanus Franco Ferrutij filius fa élione quorundam nobilium Romam rcucrfiis, capto loan nexiiii. Romanum pontificatum lmp. Otho-ne iti. Augufto.tenuititerum menfes Exantediamxvii. Kal. Aprilis, vfque adxii. kal. Auguftianno lt;)?5. Quo mortuus eft, amp;nbsp;Lateran! fe-pultus. Vacauitfedesdies loannesxv. Romanus Leonis presbyter! filius de vico Gallinæ Albæ . lmp. Cæf üthone y Augufto, feditannos Creatus kal. Augufti.Obiit4.Tdus Februari) anno 5(95.fepu!tusad famftum Petrum.Vacauitfedes diem loannesxvi.Romanus Robert! filius, fcdit menfes Creatus iiii. Idus Februarij.Obiit V. Iduslunijanno 995. fepukus ad fanâum Petrum.Vacauit fed. dies Gregorius V.SaxoGermanus, BrunoOthonis filius ex vrbeVangia presbyter, amp;nbsp;capellanus Impera-toris, Oihone.iii. Augufto, feditannos Creatus, amp;nbsp;confccratus xvi. kal. lu 1 ij die Dom ini-co, Obiit XII. kal. Martij anno 998. fepultus ad fàn-dum Pctrum. Vacauitfedes menfes lonnncs X VU. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epifiopta PUcentit.Uf in fihifmate contra Gre^eriam V. crsatw.fidit menßs Cor Pins ab Imperaiote othtnc IU.abdècauit,i^ii} Gcrtna-niamcßofsiioctdis reloua tm eft. Sihi/inamccilefia Romanaa.VUL Silucfterir. lunior Aquitanus Gallus, Gcrebcrtus monachus FloriacenfisCoenobij in Galliis,abbas Bo-bien fis, exarchiepifcopoRernenfi Rauennaspliilofo-phuseximiuSjImp.Cxi.Othoné^.Auguftojfed.annos Creatus kal. Nouen,bris. Obiit 4. Idus MaSj annt 1003 Indiftionei.fcpultus Laterani.Vac.fcdesdies loannes xvii.Sicco Romanus ignobiJis de vico Bibcratk3,Trap. Cæf.Hcnricoa.Iuniore Aug. fcdit menfes Creatus 7. Idus lunij. Obiit pridie kalend. No uembris anno 1003 . fepultus in ecclefia rnonafterij fanâæ Sabbæ in cella noua. Vacauit fedes dies loanncsxnx. Fafanus,alias FanafTus Romanus de vico poi tæ Metodij, Im p. Cæf.Henrico luniore Au-;ufto, feditannos Creatus |
0 0 9 1. i 0 0 Z 0 0 4 ,0 0 0 5 |
4 0 è 0 4- 0 8 8 .10 6 0 4- 0 '' 1 |
6 10 10 1 0 b i G lî J) 19 jJ |
Anni Chrifti. 1 |
'J urn onti 1 147 1 I 8 t H9 ’9 5 5^ ï5i |
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ROMANI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J7 |
Anni. |
Men- , Die« ' f«. I |
1009 1011 toil 1024. 1032 10 5 10 104 |
Creacusxu. Kal. ijc«.emb. ObiitXV.Kal. Augufti im looÿ .fepultus Lateran i.Vacauit.fcdes dies Sergiusiv.PctrusMartinifilius Romanus,feditan-0^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ...-ae-. Creatusxv.Kal.Septcmb.Obiitiv.Kal.Iunij, anno 3ii.fepultusLaterani.Vac.fed. dies Bcnediftusy. diftusS. Romanus, ex comitibus ufcuhnis Gregorij filius, Henrico luniore Augu-:o,feditannos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Creatus vikidus lunij.Obiit 5 .kaIcnd.MartiJ anno 014. fepultus ad fanétum Petrum. Vacauit fedes liem Stbifina Xli inecdeßa Romana inter BenediäamVill.et ilium nuendam.cuim nomen inuenire non potiti. loanncs xix. Romanus, ex comitibus Tufculanis Sregorij filiusBenedifti 8.fratcr,cpifcopus Portuen-is, Impp Cæfs.HcniicOjamp;Ghunrado lunioribus Au-guftss, fedic annos CreatuspridieKal.Martij.Obiit vr. Idus Nouem-arisjinno 1031. fepultusad fandum Petrum. Vacauit fedes dies nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Benedidus vi 11 didus ix.Romanus, ex comitibus Tufculanis, Theopbyladus anteï vocatus, Alberici Benedidi viii.amp; Ioannis xix. fratris filius, diaconus Cardinalis,Impp.Cxf.ChunradoSaliquo,amp; Henrico 5 Augg fedannos Creatus3.IdusNouembris.Pontificatu cxadusxi kalend.Pebruarijanno io45.^facerdotii fui anno xii men fe l.die xii.ln eius locu m fadus eft. Sdueßcrlll. Romanusloannej Laurentij filius, epi/copu Sabiijus infibt/mate contra Beneid^um IX. treatas/edtt men- ä'- Crtatus Xl.Ralèd.Rebr.Tontificatu à BenediSo Il.exa clu V.ldtis.Mortÿ ann.io^f. Benedid'isJ.diótus ix. Romanus pulfo Silueftri 3 iterum fedit menfem E.X ante die vi.ldus Martij, vfq; ad Kal .Mai) eius an ni,quo die quu fponte abdicaflet/m eius locum fadu uft. Gregoriusß.RomanusIoannesGratianusPetri L onis,ardiipresbyter fandi Ioannis ante portam Lat nam,quiImp.Cçfare Henrico 5 Augufto,fedit annu Crtatus kal.MaijCoadus in Con.ilioSutrij,ab Iti IperatoreHenrico3.Aug, congregate,abdicauuit iKal.lanuarijannoio ó .amp;ad monafteriumCIun 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCC ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCI |
0 0 11 ' 0 1 f R 0 12 0 0 i ’ I n- 5 3 - if |
0 } 30 9 0 nbsp;nbsp;nbsp;S 8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;21 i 0 , nbsp;nbsp;nbsp;1 î 1. 4 nbsp;nbsp;20 1 'IJ 'l.U 19 I t 21 7 nbsp;nbsp;nbsp;20 |
Anni Ul 11 fl i. |
1 Num ronii |
iS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PONTIFICES |
Anni |
Menfes^ | |
» 10^5 *047 i i I 1048 1 * i ■i 1048 1049 gt;1 1 1055 |
152 153 , • 1 T ( 154 gt; * 15s |
-enferelegatus, ibidem paulo poftobiit, amp;nbsp;fepultus ft. Vacauit fedes Romana dies Schifmaineic/e/ta RomunaXX. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ Clemens Jt. lunior Saxo Germanus, Suidegerus Bimbergenlis Epifcopus, Henrico j. Augufto, fedit menfes Creatus Sutrij in Concilio ab Imp. Henrico j.con-^regato xii. KaL lanuarij, tonfccratus, amp;nbsp;coronatus RomædieNatalisDomini8 Kal.lanuarij.ObiitRo-mar7. IdusOdUb. anno 1047. fepultus Bambcrgæ in athcdraliecclefiajcuius Epiftopusfuerat. Vacauit fe-Jes menfes Benediâus ix. Romanus pontificatu iam priua-ms, mortuo Clemente a. iterum papatum tenuit menfes Ex ante diem vi. Id us Nouemb. vfque ad XV I. Kalend. Augufti,quo die ccffit,‘amp; papafaduseft. Damafusa. lunior Bauarus Germanus, PoppoBa-gniarius Epifcopus Brixinenfis, Imp. Cæf Henrico J. fedit dies ' Creatus Polethx in Germania ab Imperatorc Henrico 5. confccratus , amp;nbsp;coronatus Romx XVI. Kalend. Augufti die Dominico. Obiit Prænefte V1. Idus Augufti,Romam rclatus in bafilica fandiLau-rentij extra muros Vrbis viaTiburtina fepultus eft. Vacauit fedes menfes . Bencdidus ix. Romanus, hocetiam interregno Pontific'atum Romanum tertio adminiftrauit menfes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ Leo IX. Francos Gallus Bruno Comes Dag-fpurg, aliàs Egghifein Hugonis filius. Tullencis in Leucis Epifcopus, Imp. Cæfare Henrico j. Augufto, feditannos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d Creatus Frifingx in Baioria, confccrarus amp;nbsp;coronatus Romx prid. Idus Februarij Dominica pri ma Qiydragefimx. Indidione 2. Cardinales, quo^ rum memoriaextatXXII. creauit, Epifcopos vi.preC byterosX, amp;diaconos vi Obiit Romæ xni. Kalend. Mai) anno 10^4. fepultus ad fandum Petrum prope Aramfandorum Andrex,amp; Gregorij. Vacauit fedes menfes nbsp;nbsp;'1 Vidor It. lunior SueilusCermanus. Cebohardus comes Calben lis ArduigifiliusEpifcopiiS'Eiftatenfis, Henrici iv. Imp. Confiliarius, amp;nbsp;propin quus, rpfo, eiusfilioHenricoiv.Auguftis, feditannos Creatus |
0 0 0 1 0 0 0 0 5 ' !■ ' 0 2 |
0 9 9 S 0 6 6 ti 3 |
4 )j 1 9 a I Q ) î'i |
c |
.pin niOi |
'Juni. Font. |
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R O M À NJ. Y ’y|”Q q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î9 |
« |
Men fes. | |
[057 1058 1058 1058 1061 1 1 ■■■ |
ft 'P ' j f gt;56 ; if * ’c r ( I 20 J 157 158 |
Creatus ab Imp. Henrico . Magunti« , con-■cratus,amp; coronatus Romæ lidibus Aprilis fcria v.in ïna Domini. Cardinales Epifcopos 2. creauit,amp; resbytefnm vnu ex antiquo diacono, Ordinatione na ménlé funio faéla. Obiit Florentiae kalend, iugiifti anno i057.ibiqueincathedralifepultus.Vac. ed. dies Stepbanusx. diflus 9. Hlotharingus Gallus Fridc-icusGozzelonisducisHlotharingiasfilius.S R.E.ar-hidiaconus fanâæ Mariæ in Dominica Cardinalis, übliothecariuSjamp;CancclIariusàLeone^.faéhusmoT achus abbas Cafinas,amp; presbyter Cardinalistt.^anâi jiyfogoniàViétore2.confecratus,Imp,C3efareHen-icp 4. Augufto,fedit menfes Creati $ ilt;omæ4.Nonas Augufti.poftridicdieDo-Tiini.b confccratus. Caïdipaicm Epifcopum vnum ecit mtnfe Martin. Obiit FlôrentiîE4vkalend. Apri-isannoiOjS. fepultus ibidem in ecclefia cathedrali, Vac. fed. dies 'Bene^iiius IX. d(5wX.Row4««j loatinis Minetas exetnti-•ibusTt^culankGuidanisfilifts^Epifca^us Velitemusa Leant (X. papafaLlus,Henrico llll.'lmpfidit men/és Creatns,(^coronat»i^otnlt;s,liiterani^ Lateis contra cauo^-'tes Nonis Aprilis die Dominica, coa^ut abdicaait 1X. Kalend. Februari) anno tof ft. amp;nbsp;paulè poft V, Idas Aptilis mariens, ad (dnitam Mariam Maiarem fepuhut eß. In eius locum failui fait. tu, Nicolaus 2.ïunior Allobrox, Gerardus Burgun Uio Epifcopus Florcntinus, Imp. Cæfare f|enrico2. jllt;ege4.Augufto,feditannos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C j Creatus Senis, confecratus, amp;nbsp;Coronatus Roma die Dominico j • Nonas lanuarij anno loj'ÿ. Car dinalesfecitVI!.■' Epilcoposz. presbyterosx.dia conos j menfe Martio. Obiit Florentiæ V. Nxm jlulij anno lodi .^?,ibique fepultus , Vacauit fedc menfes “ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Schifma in ecelefia Romana XXI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- Alexander 2. luniorlMcdiolanenfis, Anfelmus d Badagio Anftlmi filius, canonicus regularis, Lpilee pusLuccnfisiij'Tufcia,Imp. Gæfare Henrico4. Au: feditannos j/j Creatus amp;confecratusRomx die Dominico prit kal.Oftobris.Cardinalesfecitxxx.Fpilcopos8 pre i_ CÇC 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;byt } nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vu. -.-..t- |
0 0 » 0 0 k’.' ■= Si z 1 s 0 e )-7, 11 J. -1’ c |
i 0 7 0 9 6 i , 6 |
4 28 8 ZC) ! ( 1 I 26 22 |
Anni ChtiOi. |
Num. Pontif. |
40 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P 0 N T I Ï I C E S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 |
Aunt. ' |
Men-l'es. | |
1061 1073 i ■I J ''t ÏO8O 1080 1 1OS6 |
21 156 I 22 160 « •i |
b)tciosxvi.amp; diaconosvi.ObiitRomaex. Kal. Maij, n ofte ptæcedcntc, anno 107^. amp;nbsp;Lateran! in bail 1 ica Cunftantinianafepultus.Non vacauit fcdes Honorii^ 11 Iiinsor Ptirmenfis Cadtlus P^llawehus^cliiß ee^uf Parmcnßsin/ihifmate(onträ Alex-mdrum ll.àb Inip^-ratort lifepifiofù Longobardis creatus feditannos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘i- * Crcaius ßafilea V.Kal.lSîouenibris, confieratus,... Pontifi. catusei inVencilto Mantuano abrogatttsefi l^l.Kal. Nouem-' bris anno 1064.. ôquot; »on lon^è Parma mortuus eß, crfipul-tus efi. Schifima in eccbfiaPiomanamri. Gregorius vii.SoanenGsTuRus Hildebrandus, ex corn tlbusPitili.ini,amp;Soani' Bonicijftlius.monaclius, Priorolim Cluniacenfis Abbasfanfti Pauli Romæ, ^ex S^R.E. Oeconomo,amp; fubdiacono, arcbidiacortus Cardinalisfanftæ Mariæ in Dominica à NicolaoII.fa. ftus,Tmp.Cief.Henricô4.Augufto.fcditannos Creatusferia fecunda X. kal.Maij.Romæjnbafili-[ca fanfti Petri ad vincula, die obi tus Alexandri ll.con ^ecratus}. Kal.ïulijapud fanftuna Petrum Caidina-jles fecit xx. epifeopos ni. presbytères xii. diaco-nosv. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L ' c übiitSalernig.kalend.ïuniidie Dominico.abno 'lo^j.fepultusibide in ecckfiaGâthedrali fanftiMat thaef.Vacauitfedes annum 1 Clemens III. Parmenfis, Gibertus de Corri^ia, archiepifie-pus Rauennasab Alexandra ll.facius,»lim lmp Henrici llll. cancellarius, amp;nbsp;fo auiiore infibifinate Romani/spëifiexirea-ius.tètra Gregorium VH.amp; tius/itcceffores,VtcIjgt;rcm Ill.Vr-banumll.amp;'Pafibalem Il.eo Imper ante fidit annot Creaius Brixiniin Naruis a ^XX.epfiopis, auclore Henrico llll ImperaioreyII Kal.liili),ferta P.indtciionclll.ion /icratus Rama ad fànctum 'Petrum IX . Kalend. Aprilis dami nica palmarum annoloi■^.Cardinales feett XlX.epifiopos-V. presbjterosX érd aconos lIll.Ob^t RomainatcefiuiÛi An^t-'hpofi Kal.Septemb. anno 1101.fepulius Rauenna in cathedrali ecciffia, amp;nbsp;HÖlongepaßcorpus eiusexhumatum, iufiu Pajeha-lis U combuflumefl. Sih:fmaineccleliaPomaHapefi'gt;mumXX1lI.^d i ' Viôtori(t.Btneuenranu5,DauiériuspôftDefidcri-usBcneu entant prmcipisfilius.monachusCafinasdia (onusCardinalisà Leorie'ix.faftus,abbasCalinas, amp;nbsp;presbyterCardinalistt.S.CæciliæàNicolaoil.confc-cratiis.in fthifmatecontraClcmaitem ni.imp. C?'f. H envi co 4. Augufto îedit an n u m ___________________________breams |
1. ntl -i ‘A ' J 12- ï 21 tr* 1 |
1 0 oOs» 1 3 |
* |
10 Sj
Uoi
Ho2
Pont.
l6i
23
25
ROMANI.
■ (quot;c^usRome dVeplücoftes in diaconia fanôç tu^ ;ciæ,lX.ka!.luni;,tonfenfitCapu« xsi.ka.end. f Ais Oominieapalmarum anni 1087- 5'°'^ ■puæ7ddus MaijdieDominico.Obiit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
liBonnsCafini xvi.KakOaobrisannoioSv.ibiquc capitulomonafterijfepultus.Vacauitftdesme
Vrbanus’.lunior Gallus, OtboMilonis “ ’
oppido CaftiUionis, Remenfis
regularis Laterançnfis, poft monachus , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
epifeopusOftieniisà Gregoriofthiima contra Clementem t.fedit Imp Henrico 4.annos
Crcatus amp;nbsp;coronatusTarracinx 4ddus Marti), die Dominico.Cardinalesfecitxxxvi.epilcoposix.pr .. bytttosxiv.Diacnnosij.menfibusMarnoalns. , Romæ in ædibusPetri Leonis ad fanâu m t ico an in carcere j, kalend. Augufti anno 1059. lepultus aa fanöumPetrum.Vacauitfedesdies . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. i
Pafcbalisi.BledenfisTufcus.aliks cxvico prouin-I ciç Flaminiç GaUiata.Rainerius Creftenti) h!ius,mo 1 InachusCluniacenlîs, abbas fanftorum Laurentn, nbsp;1
Stephani extra muros Vrbis,vi3 Fiburtina. pres ryten Cardinalh tt.S. Clemetisa Gregorio 7.faäus in unii-j mate contra Clementem 3. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fucceffores, impp-
Cæl's Henricis 4.amp;v,Auguftis,fcditannos
Creatus Romæapudlanftum Clementem, Vdibus Augufti.àCardinalibusL.præteripfum.confecratus Ipoftridie dis Dominico.Plurtbusordmatmnibus per idiuerfos menfes habitis.epilcoposC. in bis ij- ar i int.les creauit, presbytcros verb L. amp;nbsp;diacones xx • GbiitRomxapud fanÖam Mariam Traÿmntinam Inoéte lt;|U3E diem iz.Kal.Februsrij fecuta eft,anno *11 iLateianifepultas.Vacauitfcdesdies
AWerms 4«e!/d.s«f inyefcifmate fsft Ctonemcm TH .lt;«»-tra Fat/ibjUw/i.RiCrtfdïC^pJMîîo Comte aticlore,ireaius,
1
I Cdpnts'dmilhibJ Pafdalü IL amp;nbsp;CBctauf.fjUtm [»‘wanajieïiofanât, lauieniif Auerßt fcrpctuo Mjtfn î'fgt;foJ#rKnj Riiwaï!«! in/(hsßfiate pofl Alhei'tum co«!*''’!
■P'ïAMf!« li .Cd!tt»’/ilt;i«flp«'ä
titaTtaßti,ui}]fäv.ilayrh)itathCMCtißstrud{iaifibt^ 'f^^lt;(Sütiii(orettf.ûmviiarndittàtix:t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;nbsp;nbsp;71 1
S Situcßir iiLPÿtnatius, Maiinulfiis monaPhns, 0quot; a-jbnf^ Watfet.ßiyinßhtfntaK pofiTliio^orictn» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iM/tiwIc« H-J
/I cis-
Anin.
11
18
Men fcs.
■23
18
14
15
----------------------- _ __ .____________________ |
Mfn- D'quot;' _fcs._ 0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 0 10 nbsp;nbsp;nbsp;13 % | |||
Anni jj ] |
Mum. 1 ■’ontif. 1 'P f 163 f f I 26 168 1 165 |
4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P 0 N T I F i C E S |
Anni, 0 ' 1 0 3 5 1 0 ) i a 5 gt; ■ | |
nis 1118 1118 1119 1I2Î 1124 |
u^oreVtrnerolmperatoris Henriet 4. inltaltaDucetreatm, ’dit gt;nen/èr ali.jitot. Fii^ntat Latto,amp;)noHafleri»ßwex^ul/t(f,animi(lolorebauel, tatnultepoihnoriutiitß. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;| GehUiusiT.Iunio.rCaietanus, Joannes Crefcentij îüiis monacbusCaffinas.S.K H.diaconorum primus, anftæMariæin Colmcdin,amp; canccllarius ab Vrba-lo z.faêtusjl mp.Cæfare Hérico v. Augulio, fed. annu Creatus Komæ in nionaljerio Palladij à xlvu. CardinaÜbus 8. Kal. Feb. Çonfecratus Caittæ Kal. Vlartij Cardinalem vnum creauit diaconum.Ordina ionc mcnfcMartiofaöa Obiit4.Kal.Febr.ann01119. Sluniaci in Gallia,ihiq; in|monafterij ccclefia fepul-us.Vacauitfedes dies Gregfiriui S.Hiljgt;aiiu5,Miiurititi{ Hurdinus Archiepi/c tpai 3racareitfis,infihtfinate cantra Gela(ium j.ab Imperatore^ Henrico F. Augußemen/e Aptiltf creatus,/eiti eo itfiperante tnnos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 Conclusabdicauitßtb CaUißo i. in Tiirri monaßery Caßnatiiprimitm.deindein monaflerioCauenfifan^a J'rini-ttttts ab Honorio i.rtlegatus ibidem vitamfimuif, Schißna XXlV.ineccleßa\Romana. Calliftusi.I)urgundus,Milo,alias Guido, Guillelmi Burgundiæcomitisfilius,archiepifcopus Viennenfis, SeapoftolicsefedisTranfalpcs legatus,Henrico V.Augu fto,fed it an n. CrcatusKalend.Februarij C luniaci in Galliisài*. Gardinalibus.ibic^ue confecratus prid.ldus Oftobris. iOrdinationibus tribus menfe Martio,amp; Decembri faftiSjCardinalcscreauitxUi,epifcoposi. presbyte-iros viii.amp;diaconos vii.ObiitRomæ tdibusDecem-brisannoiii4.Laterani fepuitus. Vacauit eo mortuo fedesdiem tantum. Synodus vniuerfalis Lateranenfis prælatorum cir-eiter mille. Honoriusi, Bonnnienfis, Lambertus de Fagnant exarchidiacono Bononienficanonicus regularis La teranenfis.cpifcopusCardinalis Ofticnfis à Pafchal ii.faftus, Impp.Cæf. Henrico,amp; Hlothario Saxon Auguftis.feditannos Creatus Komas Lateran! XIX. Kal. lanuarijà L Sardinalibus, coronatus die Dominico 12.Kalend iariuarij.Qrdinationibustribus menfe Decembri fa élis, Cardinalesfecitti.epilcopos 111 presbyteros ;amp;diaconosxi.ObiitRom£i4.kal.JVlartijin monaftc ric |
Anni. Clirift' |
■^um. ’ont. |
ROMANI. |
Anni. |
Mc«-fes. |
Uici |
112 112 1130 130 1; ' 1 |
ri d 27 C te 166 d c r 130 1139 1I43 1 h |
0 fanéti Gregorij, Laterani fepuhus. Vacauit l't-des iem Caleßitiui U.fontanus,Theobaldtii Buecapeceuf,presbyter or dtnalistt.fanlilt Anofiafiaà Paf halt a.faHutjtifih/fna-centra Hoiioriuma. creatus,feditdtem CrcattisXIX Kalend.lantiarif,et eadieabdicauit,antio 1/24, SchifnainecliefiaRemanaXXV. Innocentiusii.Romanus.Grcgorius Ioannis Gui-onis filius de papa, de regione Tranftiberim canoni-usregularisLatcranenfis, Prior diaconorum Cardi-lalium fanfti Angeli ab Vrbano z. fadus, Lothario z. axone,amp; ChunradoSueuo Augullis, fedit annos Creatusinfchifmateàxvii.Cardinalibusxiii. kal. Martij, confecratus die Dominien proximoRomæ Ordinationibus vi.mcnfeDecembri faâ;is,Cardina es creauitxLvri.Epifcopos ix.presbytcrosxx, amp;dia conosxvni.Obiit Romæg.kal.Oftob. anno 1143-pultusLateraniin concha porphyrite,quæin maufo IcoHadrianifuerat. Vâiauitfedes diem Anacleifu ll.Romanw,Petrus PetriLMUK f'ius,exdiacor 'CtirdiHdIe fancierum Cofnie,ü‘D‘itgt;ii‘t^»i^ Pafhali2.fall presbyter Cardinalfs tt. ftneia MariaTranfttberiin a Cabii 2. ordmatuSjlmp. Caf Lotharioa. Saxene Augufa fedit fchifnate ann. Creatus infhifmate contra Innocentium 2 .a XXI.Car dit l(i)Hâ X111. K4L Mdriif Romlt;«, cosifecratus die Dominit0 pro me. Ordinat'onibus aliquot menfe Aprilt, oercwDri fa ICardindkj creauit X.presbyteros V.ô'dwcon»» V'.Obijt Ro (iiitio4iJ».//jX.fepHUH51.aierani.ln eins locumfaciusef ViSor 4. Rsmdnui, Gi'p^oi jiu presbyter cardtnaUs bafi fanitorum Xll. apoflolertimàCalii/io 2.fallus,pof An4 obitHminfhifmate contra Innocentium 2, creatus, fedit r fci Abdicauit UIl.Kal, lunijin oUaua Pentecefes anno ii_ weinarfitvt antè presbyter Cardinalis Baflica apofolorui 1 SihifnaiiiRemanaecclefiaXXV'I. 1 Synodus vniuerfalis Laterancnfis Epifeopo Iplus minus mille. 67 1 Cæleftinusit.TifernasTufcuSjM. Guido dlt; lftello,exdiaconoSanâ:xMariæin via lata ab b Irio z.fafto,presbyter Cardinalis tt.fanâi Marei inocentio 2. ordinatus, Chunrado Sucuo lmp 1 menfes 1 Creatus Romæaxxiix.Cardinalibus ^.Kal.C libique vt. Rai. die Dominien confecratus. |
0 0 13 1 0 ”1 îo XI-CÏK mit Uca »£H 1 1 c îS-Ô-l (J. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 ruml :Ca-l ono-1 abIn-1 feditl )âob.i Ordi-l natio-1 |
0 0 7 0 1 ’ U ° 1 |
1 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j s 2 il 5 |
1 Anni Chiifti. |
Num. Pont. |
44 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PONTIFICES |
Anai. |
Men- | |
»44 1145 / »53 1 »5 1 |
168 169 gt; J70 ’71 |
natione vna mcnfe Febru. faóta. (Jardinales creauii iXiiti. prcsbyterosxii. amp;diaconosxij. Obiit vir.ldu: Marti) in palatio Lateranenli, anno 1144. in bablica Conlhntinianafepultus. Vac. fedts dies Lucius 2. Bononienfis, D. GerardusCæcianî mi-eus Alberti filius,canonicus regularisevcongrcgatio-ne fandi Fridiani Lucenlis, primus presbytcrerum Cardinaliumtt.fandæCruci.sin Hitrufalem à Caili flox.faüus.eäccllariusapoftolicgfcdis ab Innocentin x.crcatus, Irap.Chunradox.Sueuo Aug.fed. menfes Creatus RomxàXLI.Cardinalibusiiii.Idus Martij,fonfecratusdie.Dominico proximo. Ordination!. busduabusmenßbusMaio, amp;nbsp;Decembri fadis, Cardinales crcauit xti. Epilcopum i. presby teros j-A: d i a -conos 5. Obiit.Romæ in monafterio S. Gregorij V. Kal. Martij anno 1145. Lateranifepultus. Vacauit fed. diem Eugenius ni. Pifanus, D. Petrus Bernardus ex op-pido Montis magni diœcefis Pilànæ,ex vicedoniino Pifanæeccleßa?,monachusCiftertienlis,amp; fandi Bernardi Magni Clarauallenfis abbatis difcipulus,abbas monafterij landorum Vincentij, amp;nbsp;AnaPabj ad aquas filuias Komae, Cliunrado, amp;nbsp;Friderico Barbarufla Sueuis Cæfaribus.feditannos Creatus Komæ extra collegium Cardinalium, in ecclefTa fandi Caefarij, in patriarchio Lateranenfi a XLIl. Cardinalibusin Kal.Martij.Ordinatus in mo-nallerio Farfcnli iiii. Non. Martij dominica proxi ma. Ordinationibusj.menfe Deccmbri,amp; aliis fadis. Cardinales creauit xxiii. Epifeopos 2. presby teros xi amp;nbsp;diaconus X. Obiit Tibure vm. Idus lulij anno 1155. fepultusKomxadfandumPetrum propealtarc ma ius. Vacauitfedesdiem Anaftaliusiv.Rornanus.Chunradus deSuburaBe-nedidifilius,canonicusregularis,amp;abbas fandi Kufi Valentinç dieet efeos in Galliis,Epifcopus Cardinalis Sabinusab Honoriox faduSjamp; vicariuspapæin vrbe, Imp.Caef.Fi iderico Ahenobarbo Augu.,led.annum Creatus Komae à xxxvii. Cardinalibus VI.Idus lulij,confecratus IV.Idus lulij,Epilcopum Cardinaleni vnum creauit. Obiit Komaeiii.NonasDecemb.anno [154. fepultus Late rani maufoleo propbyretico. Vacant fedesdiem Hadriasus iv. Anglus,D. Nicolaus Brekfpeare, ex t |
■ t 0 0 0 8 0 I 0 |
0 u 0 4 0 4 0 |
14- 1 * 1Î I : 1 |
Aiilll ChriÛi. |
’óti!'. j |
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1lt; 0 M A N I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 |
Anni. |
Mcn-fes |
Ditb- |
i; |
ÎX villa Maluiesbiria oppidi Vii ulamij, alias finéti MbanijBitonienGsdiœcciiSjKoberti monaclii biius, :anonicus regularis, amp;nbsp;abbas fanftiKufi Valentiæ in Galliis, EpifcopusCardinalis Albanus ab Eugenio 5. aâus, Friderico.Imperatorefedit annos CrcatusRomæNonis DecembrisdieDominicoà XXX. Cardinalibus. Ordinationibus duabus Martin, amp;nbsp;Decembri faClis, Cardinales creauit ij. Epifcopum [. presbyteros vi. amp;nbsp;diaconosvi. Obiit Anagniæ in Hernicis prima vigiliakal.Septemb.anno H59.fepul-tus ad fandum Petrum iuxtaEugeniuin } Vacauitfe- |
4 |
8 |
X8 | |
1159 |
172' |
des dies Alex.inder j.SenenllsTufcus, RoIandusBandinel-lusRanutijfilius.ex canonico Pifano diaconus Car-dinalisfandorum Cofniæ, amp;nbsp;Damiani, póft presbyter tt. fanäi Marei, amp;nbsp;cancellarius S. R.E. ab Eugenio 5.fadus, Imp.Cæfare Friderico Ahenobardo Augu- |
0 |
0 |
3 |
! |
rto, feditannos CreatusRomæinbaGlicafandi Petri in GrhiGmate àxxi II. CardinalibusNonis Septem bris, confecratus apudTrcftabcrnas,aliàs3pudNymphamxii. kalend. Odobris. Ordinationibus aliquot menG; Decembri, amp;aliis menGbusfadiSjCardinalescreauitxxxiv.epi-feeposp. presbyteros XVI. amp;nbsp;diaconus 9. Obiit Romç kalend Septembris anno 1181. Laterani fepultus. |
21 |
11 |
23 | |
”59, |
30 |
Vacauitfedesdiem SandaSynodus vniuerfalisLateranenGs pro refti-tutioneeccleGx habita, epifeoporum CCXXC. VißwHH.KotnaMUfOaniiiantade moi:ti'.e!'o,ex dinco-’’o/itncîiî^iiolat in carcere Titüiano ab lunaientta J l faâo, ’’tesbyter Cardiiialis tt. fanebx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ab 0111!) 111 ord na- f'u, lmp. Friderico i»/Lbifuiatecomra Alexandrum tll. |
0 |
0 |
1 |
1164. |
31 |
fiditai.fioi Crca'.wittbafilicafancti Petri in fehifînate b^ontt Septan. briidV. Car dion ibin, tbidemlll l, Nsnof Otlobrii corenatuf Obiit LucabiTufeiatircaldui April/i atmi ad./, ibi.j^fepul-IM. Inàtu lotumfacini cfi Pafihalts llI.Crcmenft!fGu-daexdtaconofan^i Fttflathij presbyter Cardin.ilts it. faacbx Maii.t Tranjiiberim ab Ha- |
4 |
7 | |
1169 |
driano lUl.fa£}ti(, Fridetico lmp. tnfthifinatefeditannos j Creatw mfihifmateLucttinTufcia .„.K.alend.Maij,tbi^ confetrat:ii.Qbif Rom,e. ...anno ad^.fpulttn adfanbîum Pe-trim. In eins locum facliu eft ) Call-,flits 111, Hungartis, Joannes Monachu5yamp;abbas Stra-pnienfls Epiflopus CardinaHs lujiulaiias 4 IV^ .faPluSj « 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fchiflna |
5 |
• ••« |
• ♦ • • |
Anni Chrifli. |
Pótif.. |
46 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PONTIFICES |
Anni. |
5 2 10 0 I 0 |
11 77 1159 iiSi 1185 1187 liSS |
33 173 17 175 176 « |
f(.hifmate,c9ntra Âlexandruin IJl.Jwp.'Friderhofeditannos Creatm infihifinate 'Roma, ihi^ confécrattu. Abdicduit 7. Kdlcnd. An^ußianno 1/76.^ fa^ufeß urchiepifiopM B^ne-wntanus. Innccentiut ÏII, Lando anti vocattu,inßhißnate contra Aicxandrutn 111. creatas,fiditnienf.aliquot CoaS^tts abdicauit. Sihifina tnaxitnutn inecclelia RomanaWVll. Lucius III. LiicenlisTufcus. Vbaldus Allucingo-lusBonagiuntæ filius.ex canonicoLucenfi presbyter Cardinalis tt.fanâæ Praxedis ab Innocentio 2.amp; epif-copus Oftienfis 8c Vclitcrnus,ab Hadriano iv. fadus, tunc priorEpifcoporum, Imp. Fridçrico Barbarufla feditann. CreatusRomx ini. Kal. Septemb.a xxv.Cardina-libus, ibidem poftridie coronatus. Ordinationibus tribus Decembri,amp; Februariofadtis.Cardinalescrea-uit 14. Epifcopum vnum,prcsbyterosi^.amp;diaconos7. Obiit Veronævn.KaI Decembris,noâ;e præcedenti, anno 1185. fepultus ibidem in cathedrali. Non vacauit fedes. Vrbanus 2. Mediolanenfis, Lambertus Cribellus loannis'filius, ex presbytero CardinaleS.R.E.ab Ale-xandro j.faétus ArchitpifcopusMediolanenlisJmp-Friderico Ahenobarbo Augufto, feditannum Creatus Veronæ à xxiv. Cardinalibus vii.kal. De-cembris die obitus Lucij j. ibiquc iiii. kal. coronatus ObiitFerrariaa 14. kal. Noucmbris, fepultus in carhe-dralianno 1187. Vacauit fed. diem Gregorius 8. Beneuentanus. Albertus Spanachio-nius, alias de Mora, ex diacono Cardinale fanéfi Hadrian i, presbyterCardinalis tt. fandti Laurentij in Lu-cina ab Hadriano 4 amp;nbsp;canccllarius apoftolicæ fedis ab Alexandre j. fadus, tunc primus presbyterorum, feditmenfem Creatus Ferrariæ à XÎX. Card in al ibusxni. kal.Noucmbris, 8. kalend, ibidem confe,.rjtus. Obiit Pids xvir. kalend.lanuarii, fepultus in cathedrali Pifana annoi!87. Vacauit fedes di es Clemens 3. Romanus Paulus f'hol.iris Ioannis ß-liiis de regions Pineæ, Epilcopus Cardinalis Praenc-ftinusab .Alexandro ^.faólus,fedit Imp, Cæf.Fridcri-co Barbaruffa Augultoannos Creatus amp;nbsp;coronatus Pilis à xtix. Cardinalibus 8. Iduslanuarij dieEpiphaniæ. Ordinationibus iv. Fe-brult;a |
7 0 4 I 1 0 0 0 3 1 |
aruario, Martio, Aprili,amp; Septembri faétft, Cardi nalcs creauit xxti. cpifcopi vniu^, presbyteros x. dia conosxi.Obiit Romæ 8.Kalend, Aprilis anno 119;.
Laterani fcpultus. Vacauit fedes dies
Cæleftinus}. Romanus HiacyntbusBobo Petri G liusde regione Harenulæ,Gmcix Mariae in Cofmed in diaconus Cardinalis a Cæleftino 2 . faûus. Priori eius ordinis, Henrico 6. Imperat. fedit annos
CreatusRomæaxxvn. Cardinalibus 4. kal.Apri lis, confecratus die Pafehæ xyni. kal. Martij, apuci fanéfum Petrum, Ordinatiónibus duabusmenfe Dc-cembri faétis, Cardinales creauit ix, presbyteros 6. amp;nbsp;diaconosj. Obiit Romældus lanuarij ne de prxce jdentcanno 1198.fepultusinbaGlica LateranenG.Non vacauit fedes.
Innocentiusj. Anagninus Hlotbarius, ex comiti busS^gniæTranfimundi Glius, diaconus Cardinafn fandorum Strgi j amp;nbsp;Bacchi à Clemente 5 ,fadus,l mpp. Cæfaribus Henrico 6. Othone iv ,5c Friderico 2. Aug fcd,ann.
Creatus Romæà xxUi. Cardinalibus die obitu Cæifftini 3.papæjô. Iduslanuarij, coronatus die Cia tbedræ fandi Petri 8. kal. Martij. Ordinationibu'-multis per diuerfos menfes tadis,Cardinales creaui' 23. Epifcopos 8. presbyteros xii. amp;nbsp;diaconos xiiii. ÓbiitPeruGsxvü. Augufti anno laid.ibique in ca-, Ithcorali eccleGa S. Laurentij fcpultus. Vacauit fed.i Idiem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|
1 Sanda, magna, amp;nbsp;vniuerfalis fynodusLateranen-1
(is pro reformatione ecclcGx celcbrata prslatorunl ’79 Jcircker mille- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
I Honorius 5. Romanus, Cencius Sabellus Aimeri-' xifiliusex canonico fanftae Mariae maioris,diaconu; CardinalisfanâæLucix in Orthta, amp;nbsp;camerariusS R.E à CæleRincij. faöus, poft presbyter tt.fanöo-rum Ioannis amp;nbsp;Pauli ab Innoçentio 3 ordinatu , lmp. iCacf.Friderico z. Augufto, fedit annos
1 CreatusPeruGæàxix.Cardinalibus,xv.kal.Au-Igufti, ibidem 9. kal. dit Dominicocoronatus. Ordi-
1 natmnibus quinque menGbus Decerabiij amp;nbsp;aliis fa
j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fris,Cardinales creauit 12. Upifcopos v. presbyteros
.1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v.A'diaconosi.ObiitRomæxv.kalend- Aprilis no-
11 étefequentiferia Vl.bcbdom.adæquintæ quadragcG
mæanno txiy.fepultusantearam Præfepisin baGlica fanâa: Mariae maioris. Vacauit fedes dicm
___ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Grego-
-ocr page 656-
fieij | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Num. i Pontifi ( 184 1
49I
Aniil i Chtifti.
1261
R O M A N T.
185
1265
Vrbanus 4.Treccnlïi Cam^ aiiusGallus, lacobus iPantaleoVatriarchaHicroiólyinitanuSjfcdu in inter-regno,Ricardo amp;nbsp;AlfonfoCçlari’ousannos
Creatusextra(oUegtum Caidinalinm Viterbi) 4. kal.Scptembrisabvin.Cardinalib'JSjCoronatus prid. Non.Septembris.Ordinationibusduabus nienfe De-cetnbri faftis, creauit Cardinales 14. epilcopos iii. presbytères vi. amp;nbsp;diaconos v. Obi it Peruliæ vi. No-| nasOftobrisannodomini 12^4. fepultusibidem in. cathedrali.Vacauit Cedes menffs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
I Clemensiv.NarbonenfisGallus, Guido GrolTusl Fulcodij filiusde villafandiEgidi),ex epifeopo Po-I dienfe.archiepileopusNaibonenfis,amp; deinde epifco-1 msCardinalisLabinusab Vrbano iv.faftus,ledit Ri-'.
cardo amp;nbsp;AlfonfoCçfaribusann, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
Creatus abfens Peruliæper compromifTum præ-fentibusxx.CardinalibuslSlonisFebruari), erat enim ilegatus in Anglia, coronatus Viterbi) die cathedrae] ifandiPetriviu.Kalend.Martijanno 1266.Obiit Vi-
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iterbijni.Kal.DeccmbrisannoiióS.fcpultusinectle I
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IfiaPrædicatorutn-fanâæMariæadGradus. Vacauit
1 fedesannos
7T I 1S6 I Grcgoriusx.PlacentinusThealdusVicecomesar-i
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jchidiaccnusLeodienfis,Ca:fareRodulfo.feditannosl 4 '
I I Creatus Viterbi abfens trans mare in Syria extra, j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lcollegiumCardinalium.Kal.Septébris per compro-1
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;imiffuminfex Cardina'es fiaöum,prx'iéntibus Car-1
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;idinalisxvK.conlecr.tus Romæ vi.kal. Aprilisannol
1 l.i-yx.Otdinationem vnam ment'elunio v . epifcopo-1 I« . Irum Cardinalium fecii. Obiic ArretijinTufiia iv.1 I Ildus lanuHri]anno 1276.ibidem in cathtdrali ecelefial
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jfepultus.Vacauicfcdesdies nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;®
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I SanftaSc vniuerlalislynodusT.ugdunenfis fccun-1
1274 J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lda,prorecupe-ationererræfanél:æcoadta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
1 ï27 1 inn scenriusv.BurgundusMagiftcr, Rater Pctrusl Farentafienfisordinis nrçdi^atofum exarchiepifeo 1 po Lugdunenlc, mifeopus Cardinalis Ofiienfis, amp;1 IVelitcrnus.amp;S.R.E.M.CiO! pœnitentiarius 'aGrego-1 Iti'' x.f'Ztus.CælareRodiilfojleditnienlts nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
I Creatus Arretij-XU.kal- Februari, à Cardinalibus'i »■coronatusRomædiccatlredræl'antti Petri 8.Kal.l VErtij. GbiitRomæ x.kal.lulij anno 1276. Laterani!
uultus.Vacauit Cedes dies nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
Hadfrianus v.GenuepfisLigur,OtbobonusPlifcus^ xLaua'ni.æcomitibus,ThediG jinnoctnri) lUi.fratris-' . • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JDD filius
19
cil ri fli. 1 |
Pölif. |
!o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PONTIFICES |
.— | ||
liius.diaconus Cardinal is fanóti Hadiiani à pacruo |
i | ||||
’aóluSjfeditmcnf |
0 |
I |
1 | ||
CrcatusKomaeàx Cardinalibusin Palatin Late- | |||||
ranenfi 4.1duslulij, non confeecratus.Obiit Viterbij xv.Kal.Scptemb. fepultus ibidem ad Minorum ec- | |||||
- |
clcfiam S. Francifci. Vac. fedes dies |
0 |
0 | ||
1276 |
1S9 |
loannesxx.diôus xxi. Vlyxiponenfis LuGtanus | |||
Hifpanus.MagifterloanncsPerrus IulianiEpifcopns Cardinalis Tufculanus à Gregorio x.faólus, Cxfarc |
* |
8 | |||
fcd.menf. Creatus Viterbij a IX. Cardinalibus,TdibusSeptem-brisjCoronatus ibidem u.Kal.Oélobris.Obiit Viterbij ij.Kal. lunij. Anno izvy ibidem in cathedral! ec- |
0 |
À | |||
clefia fepultus. Vacauit fedesmenfes |
0 |
6 | |||
1277 |
190 |
Nicolaus J. Romanus. loannesCaietanusVrfinus | |||
primus diaconus Cardinajisfanéti Nicolai in carcere Tullianoab Innoccntio^.fadus.fedit Cxfarc Rodul- |
lt; |
1-3 | |||
foannps |
2 |
gt; | |||
Creatus Viterbij à Cardinalibus Kal. Decemb. coronatus Romx 8. Kalend. lanuarij. Ordinationc |
i | ||||
vnamenfeMartiofaäa,9.Cardinalescreauit,Epifco-posv. presbyteros 2. amp;nbsp;diaconosz. Obiitin cafteilo Sariano Viterbienfis dicEcefis,xi. Kalend. Septemb anno 1280 fepultus Romx ad fanäum Petrum.Vaca- |
i |
0 | |||
uit fed es menfes |
0 |
0 | |||
I2JI |
191 |
Martinusz. diól:us4. TuronenGs, Gallus,Simon | |||
dc Bria Campanix Euroncnlis diœcefis, presbyter Cardinalis tt. fiinétæ Cæciliæ ab Vrbano 4. faäus. | |||||
CxfareRodulfofeditannos |
4 |
I | |||
Creatus Viterbijax, Cardinalibus? Kalend.Mar-tij,coronatus Vrbeuetcrix.Kal. Aprilis. Ordinatio | |||||
tionem vnam menfe Martin fccit, Cardinalium 7. Epifcopi vnius, presbytcrorum v. amp;diaconi vnius Obiit PeruGx iv.Kalend. April.anno iz8f. fepultus |
4- | ||||
in eccleßacathedral!Perulma. Vacauitfedesdies |
0 |
0 | |||
1285 |
192 |
Honorius4. Romanus, lacobus Sabellus Lucx, | |||
Glius primus diaconus Cardinalis fànélx Mariæ in Cofmedin ab Vrbano 4.faftus, Cxfare Rodulfo fc |
11 | ||||
ditannos |
u | ||||
Creatus PeruGx à xvn. Cardinalibus 4. Nona* Aprilis, coronatusRomxapud ianäum Petrum 17. Kal.Maij, Epifcopuin Cardinalem vnum creauit menfe Decembr. Obiit Rnmx Nonas April is apud ûnéiam Sabinam anno 1287. fepultus ad ianßuin Pe- |
lO |
jS | |||
jtrum. Vacauit fedes menfes |
0 | ||||
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nicolaus |
Anni Clinfti. 1 T2 8S “ 1294. 1294. '1 » ; 1 BO |
Num. ’ont. 193 194- 19s ° 1 ’’ I ’ |
ROMANI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II Nicolaus 4. Afculaniis. M. Prater Hieronymus ex miniftro generali ordinis Minorum presbyter Cardinal is tt. fanftæ PndentianæàNicolao }.amp; lipt G copus Præneflinus a Martino 4. faótu', Rodulfo amp;nbsp;Adolfo Cælaribus fedit annos Creams Komae ah 8 Ca’ dinalibus 8 kalend.Martij, coronamsó kalend. Martij. Ordinatione vna menfe Main faóta. Cardinales 6. creauit, Epifcopos duos, presbytères duos, amp;nbsp;diaconus duos. Obiit Romx prid. Nonas Aprilis anno 1x94 fepultus ad faniäam Mariani maiorem. Vacauitfedes annos Cxleftinusv. EfernienGs,frater Petrus de Muro* îne Angleri'GliusSuItnonenGsdice:eGs,abbasfuimo-ttuHeri), Cæfare Adolfo fedit menf 1 Creatus Pertiiixab xi. Cardinalibus NonisTulij; Bbfcnse.'etracollegium,confecratu$ Aquili’4 kalen das Septembris. Crdinatione vna menfe Septembri •faóta, iz.Cardinales crcauit, Epifcopos a. presbyte-(ros q. amp;nbsp;diaconos 5. fponte abdicauit codem anno •Ncapol't idibusDecembris Obiitbienniopoft in tu-' jftpdiainarce Fumonis 14. kalend. lunij anno 129^. fepultus in monarterio fanóti Antonij de Ferentino intearam maximam. l nter fanólos relatus eft 4. Non. ‘Maij Auenione à Clemente v. Vac. eo abdican tc ledes Rim. dies 1 Bonifactus 8. Anagninus Hernicus, Benediófus Caietanus Liutfredi Glius ex Hifpania onundus,ex diacono Cardinale fanäiNicolai in carcerc Tullia ‘noà Martino4. faöo,presbyter tituli fanótorum Sil ucftii,amp; Martinià Nicolao 4. ordinatus, Adolfo, S Alberto Cæfaribus, fedit annos CreatusNeapoli in arce nouaaXXE Cardinalibu 9. kalendas lanuarij. coronatus Romx 17. kal. Fe jbruarij. ürdinationibus 4. mcnfibusMartio, amp;nbsp;Dc jeembri faótis, Cardinales creauit xv. Epifcopos presbytères 3. amp;nbsp;diaconos é. Obiit Roniæ v. Idi üäobrisjfepultusad fanótum Petrum anno domii ijoj Vacauitfedesdies Hic pontifex Solennem annum ïobileum cente muminftituit, primumej; celebrauit. 96'1 Benediótus 9. diólus xi.Taruifinus.Magiftcr ( ^er Nicolaus BocaGnusordinis prxdicatorum exn girtropcncrali presbyter Cardinalis it. lanclas Sa jnæipôGEpifcopus OGitnGs,amp;Veliternu^a Boni ƒ io 8. faólus. Cxiarc Alberto, fedit menfes 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dpn z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cr |
tniii. 1
2 0 0 c 8 s 5. is 11 0 fl- ra- la* li- e.i-' |
Mca. j ff». « 1 3 5 0 9 l ’ 1 |
»4 2 7 18 10 6 |
j |
Anni Cbtifti. |
Num. Fóti, |
ii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PONTIFICES |
Anni. |
Men- Jc^ | |
CreatusRomæàxxiiCardinalibus.xi.kal.No'jé-bris,coronatus VI. kak Nouembris. Ordinationibus duabus mcnfibus Decembri, amp;nbsp;Martiofaétis.tres Car- | ||||||
dinaies creauic, epifcopum vnum, presbyteros ii. ObütPerufiæ diemartis horeix. Nonis lulij, anno |
lO |
lä | ||||
i3O4.fepultus ibidé ad Prædicatorcs. Vacauit fed. mef | ||||||
1295 |
197 |
Clemens V.BurdegalenlisValco Gallus,Kaimun-dus Gothus Bertrand! filius ex oppido Mihandrau | ||||
diœceGs Burdegalenfis, ex epifcopo Conuennarum archiepifcopus eiufdem Vrbis à Bonifacio 8. faftus |
10 |
i6 | ||||
Caelaribus Alberto amp;nbsp;Henrico/.feditannos Creatus Perulîæabfens à xxi. Cardinalibus extra collegium Nonis luniÿcoronatus Lugduni in ccclcfia | ||||||
fanfti fufti j.IdusNouembris.Ordinationibus^.men-fe DecembrifadiSjCreauit Cardinales 24. epifcopos S.prcsbyterosx. amp;diaconos vi.ObiitinRcca Maula fupra amnem Rhodanum oppido fitoin Prouincia, | ||||||
12 . kalendas Maijanno i^i4.fepultiisin Vafconia in ecclefiabcatæ Mariæ de Vrella Vafconenfisdiœcefis | ||||||
vil lu! a ignobilijob deuotionem^quam ad eum locum |
i7 | |||||
habuerat.Vacauitfedesannos |
2 |
3 | ||||
1311 |
Sanétavniuerfalisfynodus Viennenfîs pro refor-matione ecclefiæ habita. | |||||
131Ó |
J98 |
loanneszr.diélus 22. Caturcenfis Gallus,Tacobus de Offa Armaldi fil ius Forudienfis Catrucêfis diœce fis,epifcopus Cardinalis Portuéfis, Sefanélæ Rufinæà | ||||
lt; |
4 |
Clemente V.fa6lus,feditHIudouico 4.BauaroCæf. ann. CreatusLugduniin monaflerio Prxdicatorum 7. Idus Augufti à22. Cardinalibus, coronatus Ibidem |
18 |
3 |
28 | |
î |
NonisSeptembris. Ordinationibus quinque menfi-busDecembri, amp;Iuniofaélis,CardinaIes creauit 27. epifcopos S.presbytercsrd.diaconos 5,ObiitAuenio-nepridieNonasDecembrîs annoi3:?4. fepultus ibi- | |||||
dem incathedralifanâæMariædeDonis.Vacauitfe« desdits |
0 |
0 |
I) | |||
î^icolafii V .'Reatinus,rrater Petrus Reinalatÿ 4e Cur^^iria, | ||||||
1327 : |
Reatiiiit diœcefis,ordm(s frutum Miiiorumin fchifmstc coMrst |
14 | ||||
loMneinXXlJ.attcioreLudeuico Ptiunro, (reatus,fidit annas |
3 |
gt; | ||||
Creatus, dr coroKattisRomicIHl.ldtuMaif . Ord!iiat/on'!~ bus diiahus meßbus lAaio^d' lanuariofacfis. Cardinales VllI. reauit,e{gt;ij(opunfvnü,presbjter0s7.d/aeonasa. CoaHus ab-'icauit AuenioiicS. Kal. Setnj’tetub.antio 133a, ibidem oLÿt, td Minoresß^ustus | ||||||
^3^7 J |
SchtßjainRomamf eccleßa Bene- |
Anni Ch tifti. |
Num. Pont. |
ROMANI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î5 |
Anne |
Men fes. | |
1334-r t 1334 ! 1350 1352 1362 |
’99 2QO 1; 201 202 |
Bcnediótusx. diâusxii. TolofanusGallus.Frater acobusForntnusde Sauarduno, Appamiarum dioc-eGs, prouinciæ Tolofanæ monachus Ciftertienlis, Fhcologus, abbas Fontisfrigidi,Epifcopus, Mirapi-ienGs,presbyter Cardinalis tt.fandæ Prifcæ à loannc txii. fadtus.Ludouico Bauaro Imp. fedit annos Creatus Auenione apud Prædicaroresà25.Cardi-nalibusi} kal.lanuarij,coronatus ibidem dieDomi-nico3.Nonas lanuarij. Ordinatione vna menfc De-' cembrifaéta VI.presbyteros Cardinales creauit.Obiit Auenione vit, kal. Maijanno i34X.fcpultusin cathe drali.Vacauit Cedes dies Clemens ^.LemouienlisGallus.FraterPctrusMon Vius Rogerij filius Mal monte, Lemouicenbs diœce-îs,monachusmonafteri) CafædciEImomôtanædioe cefis,Theologüs,abbasFifcanenfis, ex arcbiepiCcopo Arelatenre,SenonéGs,pôft Rothomagenfis, presbyter CardiniFstt.fanftorumNereiamp; Archileià Benedi ôtoii.faôtus,împ.Gæfs.Ludouico Bauaro, amp;Carolo 4.AuguRis,Ceditannos Creatus Auenione in monafterio Prædicatorum a XXI. Cardinalibus Non. Mai), coronatus ibidem 14. kal. îunij die Pentecoftes. Ordinationibus quatuor menlibusSeptembrijMaio,amp; Deccmbri faétis, Cardinales xxv.creauit, Epifcoposa.presbytcros xvi, ôc diaconos 7.Obiit Auenione 8. IdusDecemb. anno (352.fepultus in monafterio Calædei. Vac.fed.dies Hic pontifex annum lobileura quinquagcfimum iterum celebrauit. Innocentiusfj.Lemouicenfis Gallus,Stephanus Al berti,Epifcopus, Claromontanus,ex presbytero tt Canûorum Ioannis, amp;nbsp;Pauli Epifcopus Cardinal! Oltienfis, amp;nbsp;Velitcrnus, amp;nbsp;maior pccnitcntiarius r Clemente ^.faâus,Carolo 4. AuguRo,fedit annos Creatus Auenione XV.kal.lanuarij à z4.Cardinali bus.coronaïus ibidem in cathedrali 3.kal. lanua. Or dinationibus tribus,méf]busMartio,Septemb.amp;. De cemb.faélis,Cardinalescreaùit xv.epifcopum vnum presbyterosxi.amp;diaconos5.Obiit Auenione pridi IdusSeptéb.hora p.id iftjfexranodisfequentis.anni i56i.fepultusin cathedrali AuenionenG.Vac.fed.dic Vibanus v Mimmatenlis Gallus, frater, Guille mus de G rifaco, Grimaldi filius, Mim maten lis dia kefis mona'-jiuSjAr abbas-fanâi Vidtoris Maffiliae, Ca rolo 5.Augullü,fed.annos 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DDD 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Créa |
7 i t 1 - 1 0 10 t I. O‘ 9 t E ■ J S 0 •• 8 :L |
4 0 ' 0 0 8 s» ; 0 2 |
I 6 ■ t i II 7 11 . 26 i ( ’4 |
A n n 1 C-hiini. |
iNum. Ponti. |
■4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PONTiFiCES |
Alin* | ||
1370 |
■ 103 |
Crcarus Aucniohc Kal. Öótobris, àxx. Cardi-lalibus abfcns extra colJegiuni nuncius .cdis in Italia ad Vicecomites.Corohatus Auenionc in Cathedral! 8. Idus Nouembris. Ordinationibus quatuor menfibus Maio, lunto, amp;nbsp;Septembri faâis, ardinaks crcauit 14 . Epifcopos amp;nbsp;presbyteros XI. Obiit Auenionc ætatis anno ^i. Chriftitjyo. 14-tCal.Iafiuarij, circa horaniÿ. fepultus .Auenioncin ca-rhcd. all,deindeann.o 157a tranflatusadecclefiasfan di ViiäorisMaffilienlis Nonis/imij. Vac. fedesdies Gregorius XI, Lemon icenbs Gallus, Petrus comes dellifcrtisprinnus diaconus Cardinalisfanflx Mariae .1 .uæàClemcntegi^atruofuo laöus, Caroloq- Au-judo, feditannos Creams Auenionc^. kal. fanuarijaxvii. Cardina-libusjcoronatus in cathedral!, Epiphaniæ anno ijyi-Dies. Idus lanuarij Ordinationibus duabus,menfi-L»usIun!o,amp;Decembrifadtis,Cardinales creauitzz. Epilcopum vnum, presbyteros xvi. Si diaconos v ObiitRorox circa horam fecundam noétis vi. kab April.annot^y?. fepultus in diaconia fandæMari» |
0 |
Q Z 0 |
1Î |
nouae Vac. fedes Dies 'rlenTss |
0 0 |
5 |
2^ | ||
137S 1394- l |
35 5Ó |
Clemens yil.Geliennenfis Galltts Robcrten,excemittbm Gc-bennenfibtis „..filius.EpißopKf Caineracenfis^psesbjtsr Card--nalis BiißiüitßnSarum 12. apußolorum à Gregoriolî.faüm-fêdit Auenianiinßhifmate contra Vibanum Vl.Venceßao Cst-Çate annas Créât as Fuitdts in Campania, in fchipnate a XV. Cardina libiiiXUl.Kal.Otlobris meridie paflridie publicatns,ibiden, coranatiuprid Kal.TSIeiiemh.Ordinationtbia Xlll.menfibas la naario,Aprilt,Maia,Iiilio,Ocbabri,lgt;îoueinbrês Deceinbiifa-3: ts,Cardinal es XXI III creauitjepifcepos ..f,presbjterss 2 XK 11 di.:cocon!gt;sl 11. Obif! AuenioneXVr Kal. 0 cl abris hat a inter nanam tir de cimammanè anno 1204. /epultasin ecchßa Cetleßinottnn aà aofttem Sorgia. Vac. fèdes dies BenedicituXldt3iis /^. Arrago Htffgt;an(is,Petr!ssde I«««! | E4fo«w Cardinalisfancla MartainCofinedinà GregorioXI. facliis,Venceßao Riil(r:o,(ér Sigifinundo Cafaribus peft Cle otentemVll.inphißnaf^ftd/sannosplus min. Creatusmfihißmate Autnionea XX. Cardinal:bas 4. Kal. Jet abris, ibidem coronattü K. Idas Oäolris. Ordinationibus f I. menfibus Septembri, eir Decembtifaclis, Cardinales crea-'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iiit |
15 0 30 |
H 0 0 |
2^ n 0 I |
tüt XXr/L Epycepaw l.preif^terosX. amp;nbsp;liiaceHesX?'/.
^iipontifi atuprtuntui printtttn in Cencilfo Pifaiit tlie Mer corifNonis lunÿ anne i^ÿo.pmtific/itui 14. menfeS diflX. ltetumincQ»(ilttCanflantietifi, feßione XXXVII. die VII, Xal ^u^tßi antin4i7.pontificlt;ttui XXll. menfe die XXIX Neiip.ira!( Obi^t Panifctlttin Hijjgt;ania :::;; Kal. Ocißbrii anno 142 - ibi^^fepultm. In eitu locum in fchifinate auäore Ke-^e Arragonum Alfonfi fadtueß contra MattiniimV.
Clemens S. Hißanui,V.^iditu Munionti. canonicus Barchi nonenßs.qui infibi/matefedit annos pltu m nus
Creattii Panifiola in Arra^onia coaclw, abdicauit anno 1428 facifii^ eß à Martino V.Ep/ßoptu Maioricenfis
Schifinaetnnitimpeßimutn.d^diuturniusinecclefta Pema naXXlX.quad cjuinqiiaginta annos perdurauit.
VrbanusÄ, Neapolitanus, Barthülomasus Prigna-nu5, regens cancellariæ ipoftolicæ in abfentia Vice-cancellarij, exarchiepifcopo Acheruntino, Barenfisa Gregorio XI. faétus, Vcccneflao Aug. fedit injfchif mate annos
Creatus extra Collegium cardinalium annorum Lx. Ù XVI. Cardinalibus die veneris v. Idus Aprilis Romæ.coronatusantegradus fanéti Petri die Pafebæ XIV. kal.Maij.Ordinationibusquatuor menfibus fa-nuario, Septembri, amp;nbsp;Decembri faätis, Cardinales creauit54.E.pifcopos4. presbytères xxxvi. diaconos 14. ObiitRomxdie Vencris Idibus Octobris anno i^Sp.vixit annos yi.fepultus inbablica fanéli Petri, Vacauitfedesdics
Hie pontifex annumlobilcum xixvi. inüituit.
Bonifacius 9. Neapolitanus, Petrus vel Pe-rinus Tomaccllus, cxdiacono fanéti Gcorgij in Vclabro, tpresbyter Cardinalistt. fanflæ AnaÛaGæ ab Vrbano ó.faétus, Vencefl3o,amp;; RobertoGæfs. feditannos
Creatus Romx die Martis iv. Nonas Nouem-bris à XIII. Cardinalibus annorum xtv, coronatus apud fanétum Petrum 3 . IdusNouembris Ordjna-tioflibusduabusmcnfibus lanuario amp;nbsp;Decembri fa-ftis,Cardinalesd.nouos creauit, Epifcopum i. pref byteros 4. amp;nbsp;diaconum 1. Obiit Rom’S VI. Odto brisanno 1404. xtatis LX. fepultus pd fqpäum Petrum. Vacauitfedesdics nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Hic pontifex annum lobileum tertio célebrauit ab Vrbano vi. indiétum
Hic pontifex annum lobilcum quarto mprcvctc-, Iri celebrauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DDD '4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Tnnó
-ocr page 664-Anni. 1 M'a-in*. P o rît.
'4-O4 2OÓ
56 nbsp;' ! f PONTIFICES.
14.08
1409 208
Innocentii.is7, Sulmonenfis Peligniis, Cofmatus MclioratuSjdiœcefis Valuenfîs in Aprutio exarchie-pifcopo K.auennate,amp;epifcopo Bononienfc presbyter Cardinalistt. fahâæ Crucis in Hierufalem.amp;S.R-E.CatnerariusàBonifàcioix.faâus. Roberto Cafare led'ttannos
CreatusRomæhy.Cardinalibusxvi.Kal.Nouem-bris,coronatus apud fandtum Petrum,in 1.Nonas No-uembris.Ordinarione vna menfe lunio faöa,xi .créa uit Cardinales,pr.esbyteros8.amp;i:diaconos j.Obiit Ro-mæ 8.ldusNôuembrisannm4ô^.3Etatis:ï: .•fèpultiis in babJica fanâi Petri.'VacauitTedes dies
Gregoriusla.Venctus.AngelusCorratio, expatri-arcba C nftantinopolitano presbyter Cardinalis tt. fandti Marciab fnnocentioy.faCtuSjRobertoNtSigif mundo Auguftisjfedit annos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-J'
! CrcatusRomæ ài^. Cardinalibus pridie kal. De-Iccnib. annorum xxc.coronatusad S. Petrum Nonis Dccembris.Ordinatiopibus duabus menfibus lunio amp;nbsp;Septcmbrifadtis,Cardinalescreauin5.epifcopum I.presbyterosxA diaconosii. Pontificatu priuatus in concilioPifanocuin Benedióto ij.dieMerCurij Non. lunijanno i4O9.p3patusveroi. menfe vi. die6.Non paruit. Sponte abdicauit in Concilio Conftantienfi abfcnsper legatos fuos die louis feffione 14. Quarto Non.lunij, anno 1415. Obiit Cardinalis lipifcopus bienniopôftannoi4i7.pauloanteMjrtiniv.eIeâ:io-nem annorumxc. in Piceno, fepultus Recaneti inec-41 eIll, cathedral!. VacaUit (edcspoReiusinconcilio Piiano de’pofitionem dies
Sandta fynodus Pifana pro tollendo fchifmate con-gragata
Alexander v.Cretepfis,Parer Petrus Philargioi’di-nisMinorurn TheoIóguS,ex archiepifcopoMedioIa-henfe presbyter Cardinalis Bafilicæ fanciorum ij. A-poftolorum ab Innocentio y.fadtus Roberto Cæfare, ieditmenf
Cl eatusin concilio Pifanoà25. Cardinalibus vtri ufqueobedie'ntix,Gregorioii.amp; Benediâo ij.pri-uatis Ó.Kal.Iülij,annorum Lxx.'coronatus ibidem in ecclelii cathcdvali Nonis lulij die Dpminico. Presby terum vnum Ca'fdinaleex diarono fe.it. Obijt B'J-noniæ V.N masMaijdieSibbatinodte fequenti, hbra V.anno 1410,ætatis i xx .lepultus ibidem ad Minoru ectleliam.Vacauitfedesdies
.1
AnnT^rp---:----^-7-----------------A«ni'
jPontif. _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KO M A N nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;___’ !
! loannesxx’.didus ipNcapolitanus.Balcafar Coffa, diaconus Cardinal is fandituftathii, amp;Bononix le gatusà Bonifacioix.ftdu5,Sigiimundo Atigulto,ie-ditannos
Creatus Bononixdic Sabbati xvT.kal.luni) ora gt;:i-'a xyi.CardiUal'ibus.ibidéin cathedrali coronatns ^ Kil.ïunij. Ordinationibus tribus menhbus Apri i, lunio,Sc 'septembri fadis,Cardinales fecit xvi. pr^s-byterosi5.diaconos5.ln Concilio Conftanticiili 4. Kalend.Iunij dielVlercurij feffionc 12. depofitus.lpie prid.kalcnd lunij dieVenerisin oppidoSchafufiacó-fcnlit.Vac, fed ann.
ObijtFlorentiæ epifcopusCardinalisTufculanus, diaconusx!.Kalend.lanuarii,annor4i9-ftpultu5 m baptifteriofandi Ioannis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
I SandaSc vniucrfalisfynodusConftantienhs, pro, tollendofchirmare congrvgat3,trienhiodurauit. 1 j Martinus 5. didus V. Komanus. Oddo Columna.p Agapetiftli.us.Domicellus Romanus, diaconus C^' V dinalis fandi Gcorgij in Vclabro ab Innocentio 7- fa4 quot;âuSjSigiimundo Cæfarefedit.fubîatob.h’fmatC-'^j
Natus anno 15^18.creatus in Concilie general 1 Con-ftantitnfi k Cardinal ibus ai.Sc xxx.eledoribus.ex or.
4’7
210
dinatione feledis,mane diei ; .IdusNouembris,coro natusibidem antecathedralem ecclefiamxi. Kalend. l^ecemb. Ordinationibus tribus menfibus lunio, Noucrnbrl fadtis,Car dinales creauit 17. epifeopum i J prtibyterosXl. diaconos v.Öbüt ex apcplexia Ro-pigt;æX.kalend.Marti),maaècrépufeuîo diei anno 145t.' fetatis LXiii-fepultusin Bafilica Làteranéfi ante capita. lapoftolorum.Vacauit fedesdies
' Z1 ’431
ni
Hicpo'ntiiexannum lobilcum quinto ce’.ebraüit.S Eugenius 4. Venetus, D.Gabriel CondclmeriusS Angehfi! ius,canonitUS,C^leftini coloris ordinisfan-i di Georgi) in algaVenctiaîû,epift6pusSenentis,pres-l byier Cardinalis tt.fanôi Clementis! Gregorio 12. ladus, sigifmundo, AlbcrtOjd Fridcrico^-Auguftis ifeditannos
Dies
15
10
lO
21
11
IS
’ Natus Vcnctijs snnn 1585. Creatus Koinæ in mo-in aft trio Vrædicatorû adMirieruam à xm.Cardina llibusdi.eSabbati V,Nonas Marti),hora■xxi.toronanisl lad fanótum Petrum v.ldusMarnjà Cardinal«, lànéto 1 létorum tinatucr. Ordinationibus vi. meniftius lu ! ^io, Aügufto.Scptembri, amp;nbsp;Dtcembrifaélij, Cardi-1 .
naltscrtiuit xxvii.tpiftofr.SZ prt by'erosXXil DD J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dia l
-ocr page 666-
'nif* | |||||
A li 11! |
Num. ontif. |
if nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PONTIFICES |
»-iUH*- | ||
1431 1438 1439 1 -, X r J439 1447 1 ( » 1550 j 1455 i |
38 212 |
d!aconos}.ObiitR.ômæ7.K3léd.Martij die Ijuisho-raS.noâis præcedentis.aJiàsduabusanteltjccm boris» 3nnoii^47.ætatisLXII 11, fepultusadfanftumPetru 1 nte oitium factarij. Vacauit fedes dies Sanfta fynodus Bafilcenfisproreformationecccle-jîattica congrcgat4,durauiiannosxii, SandiaÿcvniuerlaüsfynodusFerrariæ congregata, F!orent!x-ßrüt3,proerroribus Græcorum toIiendiSj durauitannum. Ff 5{^^! illl.diâas V. Alloirox, Anmieus^aUtn dux Sabdudif, tuKcyeriVicanut milnH lefuMenaftn^ptncdiMMritiKordi-ft^faniîi Augufiint^in/i’itudtne Ripa/iit Gebeunen/isdiffceflf, Friderkg.^Augtiß, iii febißnate feditanttgs Creatus abßens ad/ii»m lAonafierium Ntuis t^ouemlris in con fibo Bafileenß,Cardinale vno tlebleribui ïï.lll.eligeiitrbus,t' ßäiofeßioneXXXJX.XV.Kalend. Deeembris cgnfirtriata. Ce-ronittfti anit(ifè(fuentiM.CDXL, BaßkiS IX-Kalend. Atigaßi-Ordinabsnibiis quatusr menßbus AprilijSeptemlri, amp;nbsp;Decern-brifaSii .Cardinales XXlll .crcauit.presbT/terts xXlCamp;dia-tonuin vniim, ibdic^nft Kaltnd.K ßannsttsabdi catiaRoina audtta cjl XX-lll. Apribs die.Obqt epifigpns Cardf-»al(sSabintis,laufane aliquot annis piß,ibiqttefipultuf Schißna in ecceleßa Romana XXX, Nicolaus V . Sergianenfis Luncnfis diœccfis,Thomas Luc^nus Bartholomæi medici filius, artium.amp; rheologiædodor, ex cpifcopo Bonienli presbyter Cardinalistt.faniäx Sufannat, ab Eugenio nu.fadtos, ïmp.Cxfa'rcFridericQin.Auguftojfèditannos CreatusRomç'a xvn.Cardinalibusprid.Non.Martij die Lunx hon tertiarum in Monaftetio Prxdica-torumadMincruam, coronatus ad fanöum Petrunt xiiii.Kalend. Aprilis. Ordinitionibus tribus menfi-busMartio,amp; DecembrifaäiSjCardinales creauitxi. epifcopumi prcsbyterosx.Obüt Romx ix. Kalend. Aprilis hora inter v.amp; vj.noótis fequentis ann. i^jjTe-pultus in baiilicafandti Pctri.Vacauit fedesdies Flic pontifex annum lobîleum fextô célébra-uit. Calluftusiii. Valentinus Hifpanus, Alfonfus Borgia,ex cafteîloSatiua Valentin^ diœccfeos Ioannis n iius,exepifeopo Valentino presbyter Cirdina!ogt; rr*^ Candtorum iiii.çoronatorum,ab Eugenio itn.faôos, imp.Cxfare Fridcrico. iii. Augufto.fcditannos Natus annoi^yS. creatiisRomx' xiiti. Cardinali-btisviddus Aprilis die Martis Pafchalis hora dicivi. coro-j |
0 9 » 0 3 |
0 ! 0 ' 0 4 |
P 19 14 c |
Num. |
‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R 0 M A N f. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î9 |
Auni.l'-frU-ii |
xyu» | ||
Chrifti |
^nnr. |
les. | |||
4 |
oronatusad ianótum Petrum x 11. kalend. Maij. Or-linationibusduabusmcnlibus Septembri,amp;Decem- ■ gt;ri faä;s. Creauit Cardinales 9. presbyttros vii. amp;; | ||||
iiaconos z.Obiit Remx i |y8,8. Idus Angufti, fepul-us in (äerario fanât Petri. Vixit annos XXC. Vacauit edesdies |
0 |
0 |
13 | ||
1 J |
llAr |
Pius 2. Senenfis, Aeneas Siluius Picolhoniineus | |||
gt;i lui j fi’ius, ex EpifcopoSenenfi, diaconus Cardinalis | |||||
anfti Luftathij, poft presbyter tt. fanâæ Sabinæ a Zialliftoj.faâus, Imp. Fridcricoj. feditannos |
5 |
11 |
27 | ||
Natus Corfiniani in Tufcia i4.kalend.Nouembris nnoi405. creatus Romæ xiiii. kalend. Septembris lora tcrciarum,diefabb3ti à xvii.Cardina!ibiis,co-onatusj. Nonas Septembris ad fanâum Petrum. Drdinationibus tribus, menfibus Martio, Maio, amp;nbsp;i)ccembri faâis. Cardinales t;. creauit presbyteros I. diaconosz. Obiit Anconæ in Piceno xix. kalend. |
t | ||||
»eptembris, hora inter fecundam amp;nbsp;tertiam noâis fe-]uentis. die Affumptionis anno 1464. Vixit annos 8. mtnfes' ix. amp;: dies xxvii.Cadauer fepultum Ro mæinBaiiiicafanâi Petri prope aram diuoruni Andrea:, amp;nbsp;Gregorij. Vacauit Cedes dies |
0 |
0 |
16 | ||
1464 |
2’5 |
Pauiusz, Venetus Petrus ßarbusNivoIai filius ex | |||
cleâoEpifeopo Vicetino, diaconus Cardinalisfanâæ Mariæ Nouas, poft presbyter Cardinal is tt. fanâi Marci’ab Eugenio 4. faâus, imperatore Caefare Fri-derico^. Augufto,feditannos |
6 |
10 |
26 | ||
Natus Venetiis 7. kal. Marti) anno 1418. creatus | |||||
: |
KomæàXIX. Cardinilibus fcro diet louis 5. kalend. | ||||
• |
Scptcmbi is,amp; poftridie mane publicatus. Corona-tusad fanâum Petrum XVI. kalend. Oâo.bris. Ordi-nationibusj. menfibus Septembri, amp;nbsp;Nouembri faâis, CardinalescreauitXI. presbyteros 8.diaconos3 | ||||
übiit Romæ 8. kalend. Aug. die Veneris hora tertit |
1 | ||||
noâis fequentis morte repentina anno I47r. Vixi rnnosLlllmcnfesV.diesj. fepultus ad fanâum Pc |
• | ||||
;rum, Vacauit fedes dies |
0 |
0 |
1 | ||
il6 |
XyftusllII.iSauonenfisLigurjFrater, Francifeusd Ruuerc.Leonardifilius, ex ordinis Minorum gent |
t ‘ | |||
4 |
■ali miniftro, presbyter Cardinalis tt.fanâi Petri a VintuiaàPauloz.faâus.Friderico jimp. fedit anni |
d B |
0 |
| |
Natus CellisLiguræ, in agri Sauonenfis pagoxi |
t. | ||||
kalend. ugufti hora xiix. 300014! 4. creatus Rom à XVII. Cardinalibus v. Idus Aiigufti-, coronatus a |
J | ||||
faoâum Petrum viii.kalcndas Septembris. Ordin 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tion |
il |
1 |
^1 |
A n n i Cb.rifti. |
Nu 01. 1 1’onti. |
PONTIFICES |
A.fill |
-- | ||
i i Î |U7gt; J454 f 1 ) 1 f [1492 1 j ( :lt; 1500 , 1505 1 i |
217 I 218 ! « - 1 ( 1 i igt;9 |
cionibüs 8. menfibus Februario, ’vlartio, Maio, No-iiembri,amp; Decembri faftis, Cardinales creauit 54-Fpiicopum i.presbytemsxxvii. amp;di3conos6.Cybiit llt;omæ[die Veneris prid. Idus Augufii, inter quar-tam, amp;• qnintarn horam noftis fequentis anno 1484. Vixitannos i.xx. dies xxu. horas xn. fepultus ad lan-Pctruin. Vacauitfedesdies Hicjüóïitifexannum ïobileum fcptimocelebraiiit, Innocentiiisg. Genuends Ligur, loannes Baptidïi Cybo, Aaronis filins, ex iMelfitenfe Epifcöpo Dara-rius.presbyter Cardinalistt.fanóiae Balbinæjpoftlan-dtæ Ceciliæ,deinde tt.fanfti Laurentij in Luriria à Xy-fi:o4.faótus,Friderico3. Imp.feditannos ' nbsp;nbsp;‘ Natus Genuæ anno 1432. creatns Rçjnæ die Do minico. 4 Kalend. Scptcmbris.a xxini.Cardinali-bus hora 13. Coronatus ad fanétum Petrum pridie IdusSeptembris. Ordinatione vna menfe Martio fa-iäa,creauit Cardinales 8. presbyteros V.diacones5. Obiit Itomæ 8. Kalend Augufti, die Mercurij, hora noélis fequentis V.’ Vixit annos’ix; fepultus aS fan-dum Petrum. Vacauitfedesdies Alexander vi. Valentinus, Hifpanus, Rodericus Borgia lofredi filius, elcétus Epifcopus Valentinus, cxdiaconoCardinalefanéli Nicolai in carcere Tul-lia à Calliftoj.fado Epifcopus Cardinalis Albanus, demùm Portucnfisamp;Êanélæ Rufinæ àXyfto4.crea-tus, Vicccancellarius S. R.E. amp;nbsp;decanus, Imperatore CafareMaximiliano Augufi:o,fcditannos Creatus Romæ Idus Aug. à xxii. Cardinalibus, coronatus ad fanóluni Petrumy.Kal. Septemb. Or-dinationibus x. menfibus lanuario.Februariô,.Marcio, Maio, Augufio, Septembrr, amp;nbsp;Decembri faótis, Cardin.alcscreâuitXLiil.'presbyterosxxxT. diâconos xii. Obiit Romeedie Veneris»v.kal. Septembris,hora xiix. anno 150}. fepultus in facrario Sanâi Petri. V^ac. fed. menf ' Hic pontifex annum lobilcum oftaifo celebrauit. Pius'3. Senenfis Tufcus, Francifeus Todefifhinus PicolhoniincusNannis amp;£âodomiæPij2. fororis fi-ius,ex cleôfo archiepifeopo Serlenfi, primus diaconus Cardinalis fanft't Euftathij à Pio a.auunculo fa-Sus,Caefâre Maximilimo fèditdies NatüsSeniiy. idus Maij311(101459. creatusB-omæ lis VenerisX kalend. Oótob.horaxv.àxxxvi. Car-EnalibUsiCoronatisdie Dominico'vni.IdusOcfob. *' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hora |
■J 0 i 1 0 11 0 0 |
0 10 0 0 1 0 |
16 ï7 ió J 5 ï6 |
| ||||||||
1503 |
luliasz SauonenGsLigur Julianus de RuucreRa phaclisXyftiiv.fratris filius,ex presbytero Cardina-lett.fanéti Petri ad Vincula Epifcopus A!banus,pöft Oftienfisjamp;maior pœnitentiarius àXyrto 4, faftus Imperatore Cæfare Maximiliano Augufto,fed.annos, Natusin villa Albiciola.Sauoncniis diceccfis anno] 1445.creatusRomæà xxxvn. Cardinalibus Kalend.
NouembriSj die Mercurij hora XVI. coronatus vi, ka
lend.Decembris die Dominico hora xxii. Ordina-
tionibusfex, menübusMartio,Maio,Septembri,No uembri, 8c Decembri fadlis, Cardinales crcauit xxvii. Epilcopum i.presbyteros xxin. 8c diaconos J. Obiit Romæ 9, kalend.Mar. die Lunx hora inter x. Si xi.prxcedentis noclis anno 1515. Vixit annos |LXx. fepultus ad fandutn Petrum . Vacauit fedes dies
Sanâa 8c vniuerfalis {ynodus Lateranenfis Roms, pro diflidio ecclefiaftico tollendo 8c reformatione ccclcfiafticacongregata.durauitannosV.
( Leox.PlorentinusJoannesMedicesLaurentijfilius
,nicaablnnocentio g.factusJmperatoribusCçlaribus ' Maximiliano ScCarblo V.AuguftisJeditannos
Matus Florentix J. Idus Decembris anno 1475-CreatusRomæà xxni. Cardinalibus, v.ldus Mai tij
die Vêneris prima noctis lequentis hora Coronatus adfanótumPetrumXIv. kal. Aprilis. Lateranum Co-lenni pompa protectus eft 3;. Idus Aprilis. Ordinatio-nibus oélo.menlîbus Martio, Aprilijunio, Angufto.
SeptembruecDecemb.laétis,Cardinales creauitXLii. Ipresby tcros xxxix. 8c diaconosxi ti.Obiit Kornx die Luns4, Nonas Decembris noftis prscedentis hora 7.30001511. VixitXLV. menfes xi. dies xxi. fepultus !ad lanétura Petru in, poll; ad Mineruam tranflatus.
Vacauit fedes menfem
Hadriaous (Î.Ti'aieclcnfiS Flander.vel Brabanti-
nusFlorentij hliuS. ex
pifeopo Dertuienle presby.
ter Cardinalis tt. fanft' ^rum Ioannis, 8c Pauli a Leone
x.factus,Carolov. AuguIto, ledit annum
NatusTraieiliiufenorisGcrmanisVrbSjVi.No
-ocr page 670-Allai î lium.quot; Chtifti. Pontif.
61
PONTIFICES
Anni-
-----------
MCI'
fr- 1.-^
1523
23
nas Martij anno 1455), Creatus ablcnsàxxxix. Cardi-naübus, Prorexenim Hifpaniarum erat, die louis v. Idus lanuarij Vrbem ingrefius kalend.Septembris, dicDominicopridieKaI.Septembrisad lànétumPc trarn coronatus. Ordinatione vna menfe Scptembri fââa,Cardinalcm vnum creauitprcsbytcrum. Obiit Komæ dicLunx 18.kalend. Odtobris, hora inter 18. amp;nbsp;icj.annoipj.Vixitannos Lxiiii.menfes (j.diesxin.j (epulcusad ianftam Mariam de AnimaTcutonieo-rum. Vacauit fedes menfes
Clemens y. FiorentinusTufcuSjFrater Iulius Medics lulianifibus.ordinis militiç Hicrofolymitanxex deâ: î arch iepifcopo Florentino diaconus Cardinal is ùndtæ Âlariæ in Domin ica, póft presbyter tf. fanóti Clementis,deinde tt.fanéii Laurentij in Damaio amp;S. R.E.cancel larius, à Leone x.faétns,Imperatore re Carolo v.Auguflo Gsrmanico ïeditannos j
Natus Florentiæ/. Kal.Iuhij 1478 creatiis Romæ die louis it.kal.Decemb à ^8 Cardinalibus , eorona-tusad fanâum Petrum die louis 6 Kal. Oecemb.Or-dmationibusit.raenlibus lani.iario,februario,Marri •, Maiojunio, Âng',ifto,Septembri,Nûuembri, amp;nbsp;De-cembri fadtis, Cardinales creauit jz . presbytères diaconos -.Obiit Roms die Veneris^.Kal. Od' bris, hora inter 18.amp; 19 ann.i5^4.ætatis LvrmcnfeAj.fepuf tusadfamâumPctrumjdcindecum Leonex. patrue lead Mineruam traslatus Vac.fed.dies
Hiepontifexannum lobileum nonocelebrauît.
Paiilus^.Romanus, Alexander Farnefius, Petri Lui-fij hlius/Ranutij nepos,ex diacono, Cardinalelanfto-rum Cofmæamp; Damianiab Alexandrö6.fafl:o,diaco-nus fanóti Luibthij à fulio i. Lpikopus Cardinalis Tufculanus,a Leonex Præneftinus,Sabinus.Portuen-fis,amp; Oltienljsà Clemente 7. Decanus, Imp. Cæfarc Karolo Auguftoamp;FerdinandoCatlare Ïeditannos
NatusCanini in diœcefi Caftrenfi pridieKalendas Martij anno 1468 . creatus Romæ à ^4 Cardinalibus dieLunæ/.IdusOdobrishora prima noftis fequeir cis,poftridicpublicatus.Goron.rtusad Isinótum Petria, die Martis^. Non. NnuembOrdinationibus j4-'P^‘’'*' ibus ïanuario, Martio, Aprili, Maio, lunio,Odo-,ri,amp; Dccembri faéiis,CardinalescrcauitLxxt • epil i.opos^. presbyterosLUii. amp;nbsp;diaconos xnu. Obiit Rom« in monteCiuirinah iiii. Idus Nouembris, die
iO
\0
17
*9lt;OT**
-ocr page 671-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n A KT T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.cJ A.iani.
Póti.1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ROMANI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;63
— - ———•—— nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* I
|diefolis hora Gillicini) antelucemannoi549.Vixit 'lannosxxci.menfesS.diesx, fepultus ad fandlum Pe l 'trnm.Vacauit Cedes menfes
Sancta amp;nbsp;vniuerfalis fynodus Tridentina contra Lutheranorum errores congregata.intermiffa Sc repe-titadurauitannos v.
I lulius^Arretinus,IoanncsMaria dcMonteVin-centijGlius,Fabiani nepos,ex archiepifcopoSipuntino iresbytcr Cardinalis tt.fandi Vitalis, poft|epifcopus. ?rxneftinusi Paulo j^.creatus lmp CxfarcCarolo v, Augufto, amp;nbsp;Ferdinando Cxfare,fedit annos
Natus Romæ in regione Parionis^. IdusSeptem-brisanno 1478. creatus KomxaxLVi. Cardinalibus
die Veneris 7,IdusFebuari) circa quartam horamno-ftis Ccqucntis, ibidem ad lanâum Petrurn coronatus 7.Kalend, Martij.die cathedrae fanfti Petri Antiochc-
tcrosN-diaconosv.
nx.Ordinationibus quatuor mcnfibus April!, Ocdo -ri, ScDccembrifaiäis,Cardinalescreauitxo presby-Obiit Komae die Sabbeti x. kaléd-l Aprilis, hora inter 19. Sczo. anno i55;. Vixitannosi Lxvit.menfes (gt;.amp; I4. fepultus ad fandum Petrurn
Vacauitfedesdies
1550
Hic pontifex annum lobücum décima eekbra
Marcellusii.luniorPolitianenhs Tufeus, Marcel.
lusCcruinusKicardihlius.ex epilcopo Neocaftrenti presbyter Cirdinalis'ft. fanftæ ^^rucis in Herufalcm Paulo ^.faftus,Carolo v. Augutto, fedit dies
ppido agri Piceni Montis Fani prid.Non. Mal)annoI ƒ01 .creatusKomç die Martis fandi v.Idus Aprilisjhora j6.Cardinalibus,Pollridiecoron3-| us.Obiit die Mercurlj Kalend. Maij hora inter 7. amp;nbsp;8.
oótis prxcedentis. Vixitannos mii,menfesxi.dies XXV. fepultus ad fanftum Petrum Vacauit fedes eo
mortuodies
Paulus 4.Neapolitanus,ioannesPetrus Carala, loa ^nis Alfonfi Matalunæ comitis filius archicpifcopus-
Neapolitanus exprcsbyterott.fancfi Clementis,pres by ter ttfanélx Mariæ ' V ranftiber.Sc epifcopus Cardi-nalis Albanus, ÔcSabinusàPaulo lu.faftus. Tufcula
nus,amp; OftienGsalulio j.DecanusJmpp.Caefs^t^aro
ox.ik Ferdinando Augg feditannos
Natus in oppido fandti Angeli de fcab 4. Kalend, lull),anno I476.lil Plirpmis, baud procula Bcncu'éto. C r eat us Ko mæ av cfo r e Far n e Go C a r d m al e, d X LI ii 1
-ocr page 672-
Cbiiiii. |
xX U.U. Póilt. |
? 0 N Tl F I C E S |
Anni. |
sien | |
Cardinalibiisde louisfefto Afcenßonisx.Kalend. lu ni) mane hora xvi Coronal us ad (ândum Petrum dir | |||||
Z28 |
1 )ominicoproximo7 Kalcnd.Iunij.Ordinationibus tribus menllbus lunio, Decembri faélis,Card inaks iiejuitxix.presbytcrosxv. Kdiaconosiv.Obiit Ko-mædie Veneris XV. kalend. Septcmbiis, bora inter XXI. amp;nbsp;xxii. anno ^rp.Vixit anno xxciii.mcnrem vnum,amp;.’diesxxn.fepultusad fanctum Petrum,poft-làad Mineruam translatas. Vacauit co moituo Romana ftdes menfes |
0 |
4 | ||
1369 |
Pius4.Mediolancnfis, loannes Angelus Medices Bernardini hlius, ex presbytero Cardinale tt. fànétæ | ||||
Pudentianæ, presbyter tt.fanóli Stephani in monte Cœlio.poft tt.faniftæ Anaftafiæpôft tt. fandæ Prife® | |||||
àPaiiIoj.faétus.împ.Cæf-Ferdinando Auftrio Augu-fto,amp; Maximiliano 2.Cæfare,feditannôs |
5 |
U |
15 | ||
NatusdiePafehæ prid Kalend. Aprilis annoi4ÿ% Mediolani.CreatusRomæXLiiii.Cardinalibus, vu. kalend.Ianuarij die Martis npâe praecedenti, hora in tery.amp;g.meeleétioni prxfante,finitoanno 1559. Co-ronatus die Sabbato proximoEpiphaniæ fefto viib Iduslanuarijann. 15(30.Ordinationibus quatuormé-bus lanuario, amp;nbsp;Martio habitis Cardinales creauit XLVi.pesbyterosXXXIX. amp;nbsp;diaconos vii.Obiit nodis antediemiiii.lduum Decembrishora ’. Anno I56f. jEtatis ixvi.menfevjii.diex.fepultusad famäumPe- |
- |
î9 | |||
1563 1566 |
-^9 |
trum.Vacauit eo mortuo Cedes dies ConciliumTridentinumXXV. feflGonibus habitR, gbfolutum amp;nbsp;confirmatum. Pius v.Alexandrinus,FraterMichaéI Gifterius en -sppidoBofchi.Alcxandrinç diœcefi$,Lombatdus In |
0 |
0 | |
.uber,ordinisPr.Tdicatorum Jcélor.óft tij sanâæln | |||||
- |
quil)tioniscômiflarH.is,r.x FpifeopoSutrino, amp;nbsp;Ne-pelîno presbyter Cardinalis tt. fanéiarMariæ fijper vlineruâamp;fummusinquifitorà Paulo4. papafaeftu’, pofteîepiCcfgt;pns Montis regalisin fubalpinis Si tt.S. Sabin®,demum iterum tt.S.Manæ fuper Mineruam à | ||||
Pio 4,cre3tus,lmp. CxfareMaximiliano ii. Aufti io Sugufto feder. |
! | ||||
Natus XVI,Kalend Febfuarij anno MD V. créa tus Ro | |||||
mæàni.Cardin31ibuS7. Iduslanuarij horaxxii • die Lunj.Coronatusdienatalitiofuoxvi.kalé l.lanuarij, nfeftoS.AntoPÜjineuntc anno ciusvitæLX't fuper rradusantebifiIicamVaticanaab Vr! i.iarc Cardina | |||||
e,neprope(edcmattante.Ordinationibus,amp;cæc. |
.\nni Num«.
i.htifti, röiifiiö.)
KOMAKI
GRbcorivs XIII anteaHugodiÖusBono-nientè Boncompagnorû nobili familia oriun-dus Patre Chriftopboro,ex Card.tituli S. Sixti pont. creaturan.'571. Si u.Maij CoronaturapudD.Petrû, x^.eiufdem,(editann.Maximiliano 11.amp; Rudolpho Imperatoribus.Vacauitfedesdiebus.
NatuseftGrego.poft partum Virg.i5oi. y.Ianua-rijàPaulo4.veftç Epifcopusordinatur,amp; reuerfusà ConcilioTridetinoRomam,ùPio4.men.n. Martijj Ian. 1565. Card.cum titulo S.Sixti creatur ,amp; in Hifp.ad
ikardinales toto fugt; pontificatus,tepore creauit tri-| atatres.inter quos VrbanÜ7.Greg.»4 amp;nbsp;Innocend im 9.pontiHces Maxi.Konnullo$ etiam principes amp;| giofanguine natos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
Moritur paulo poft,decimo nempe Aprilisan. 158$. I fencôutebona.poftquïm pontificatuin i^. annis, icnfc vnoamp;trib diebusablatis adminißrauerat,Se ultuseftapud S PetriinVaticano,inSaccllo,S.Gre-qr.Nazianzcnoà fe magniftce exxdißcato, dotato amp;nbsp;Itcato.
Sixtus V.exoppidoMontifalti, Marrbi« Ahconi-] ;anxFratei Felix Perctti.ordinisMinoru humililo-:onatusexCardinaletitullS.Hieronymi faétus pon tifex 14. Aprilis coronatur primo Mai) fcditann.5. men.4.d. vMorit.iy.Aug'ufti.Vacauitfedesdiebus | iji 1 Vrbanus V 11 .RomanusToannesBapt. Caftaneus iftlius Cofmx,ex Cardinale tituliS. Marcelli *creatiis] ■’ iPapai5 Scpte.ieditd.i^. moritur anteinauguratio-inem '-7.eiufdem; vacauit fedes mcnfibus,dHob.dieb.|
155 I Gregorius x n 1 i.Mcdiolanenfis,Nicolaus Sfon-jdrarus illuftrifamilia orUindus,exCardinale tituli S. iCecilix Vrbano mortuo dcnüciatur pontifex 15. De-| “
iî5
cenib.coronatur i8.eiufdcm; morkur ij.K Ótob.fedit Imen.ÿ.dicb, lo.vacauitfedcs dicb
I Innoicnüus ix. Bonorticnfis.loannesBaptiftaFa-'lchinctti, ex Cardinale t'ituli SS. Quatuor pontifex Icreatus 19. Oftob. Coronaturu Nouemb. moritur uo.Octem.fedit men.i.dtes i.vacauit fedes menf.i.
I Clemens V u 1. FVorentinus,Hippolitus Aldo-IbrandinuSjfiliusSyhieftri ex Cardinale tituliS.Pan-fcratij amp;nbsp;fummo penitentiario creatur pontifex 30. llan.Coronatusï.Febni.fedet modo ad gubernacula lEcclefi«,-cùiDcusconcedatvna cumgregefibi con-
i..
.ül
l * o O
ij..
O N V-
î'ï
ONVPHRII pÀNVINI VE-*
RONENSIS FRATRISEREMI-
TAE A V G V S T I N I A
Ecclcûâllicaruny quæ obfeurxj vel bar. baræ videntur.
gt; V VM paflim In Hiltorijs’ecclelîaüicistScprxferdm RomanO' rum pontiheum vids,multx voces barbarx.inuiitatx'ex Gratis i Latinxreddifx,alienisal!quandoafuo fgoißciitu feniibus^mC' taphoricèacceprx,amp;ideominus cognirx,infertxiîat:operxpre-tium facereexiïHniauiflibreuemearundem interpretationem, Si expoiidonem,ex vetufliffimis quibuldam feriptoribus con' / Bituerem.quoomniaiegendbus cIariora,Se aperdora fefe olfc' renda, eorum in legendo aßiduam curam Si diligentiamnon remorentur: funt autem eiaûnodi
1(
Off r er A SiuaMagiÜratfit, f
Domnus,papa
an'
„ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .niai'
Rcgioiurius^ y
StatJonanys'
Cardinal!!
igt;
- Sapulmentarius I ParaccJ/ariuî
a-Tcssyrer.
Pcenitendarias major
Pœnitendarij minores
Archidiaconus '!■
Ih IS
Diaconus
Paladnus, veiBafiIicarias b ts j ‘
Regionarius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;icz
Stadonarius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïû^’ '
, PaterDiaconix
Archifübdiaconusvel' , ‘f--;:. PriorSubdiaconorum jtz. :. O .
aai.:
Subdiaconus
Jiegionarius .nêi
Bablicarias ûueS. It-E- b.
PaJatinus Oblationarius ‘
Stationarius ti Manßonarius ManC primus
Acolmhus ,
Scholacancorumjy
■■•f- Chorus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^r/d-
Prlmusfcholæ parapbonifla Secundus fcholx paraphonida Tertius fcholx paraphoniüa Quartus fcholx,qui amp;
Archiparaphondla ■ Vicedominus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Alaiordomus
Vclliarius
Cancellarius,aliasBibliorhecarius
iC^imesarius : j Primicerius s,[ S. e.
c . i, zunn.: Secundicerius s. f i-Tf T X A rear lus
g.
■S7tai
oi
or Sacellaritis^aliasSauu/arius ProtoferinarinSj ,
’. a^çriniarijy Priaiiceriiis defenforan ' J Dcfettiôres
DcrcnforesrcgioBarÖ' Aduocatorcs Adminicul'itor Primiceriusludicum ludiccs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y, Pnmiccrius Nourionuo ƒ Protonotarij Notarij regionarij Nomenclator Roga. JiCRXB AEDSJ, IT foruMfartet, Ecclefit Titulu» Parcecia Oratorium Martyrium Diaconia Gremium Bafilice* i . ; Camera Bafilica: Abfis ABD J r’M fACXARFM triutus. Paten«,alias Patina Calices minifteriales tnaioroi, , |
mïnores' Amu1ae,aliâsanie' Colatorium Pugillares Scyphi Metret« Hydrix Thymiamaterium P eluis ad Baptifmunt Corona , aliàs pharum cantha-rum,cumDelphinistotidena Ceroftota Phara canthara cum delphinis totidem , in quibus ardebac oleum Canthara ceroftota Lucernacum Lychnuchis Cemelliones. FB^riFM GE^SRJU Ahaboladium, aliàs Anabolagiutn Alba CtnguIutQ Orarium Klappula ColobiuHi Dalmatica Planetataliàs Cafuk pallium Mitra Offertorium Phanoa Waccus. |
EEE a
OFFI
OFFICIA SIVE
MAGIS T R A T V S.
• O MNVS pto Domînus,per Syncopen dicitur, qua appellaftoneolia t Pontificcm Komanum.mox ôi alios cpifcopos vcnerationiscaufa honora-j, bant Pontificécnim Domnum apoftolicum vocabantrnim dominmter-
} nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;roris,non reuerentix vocabulum efle exiftimabant.
| p a p A Grxca vox,quxLatinè diciturpapus,auuinfignificat,ideftj
patrem patris,Aufoniusàdnepotemi
Péfos trementet, Anteferunt patrtbufferi noua curanepttet.
Apud Bithynioscognomen louis erat.qui diccbatiir lupiter papas,id eft, pater. Hanc VoccmomncsantiquiChriftianorumcpifcopipropâtre,lîuc niaiore pacic trequcii-tarunt(auuscninialiquandomaiorpaterdici£ur)amp;præfertim magnarum, àinügni-um vrbium,vtRomæ,Carthaginis,Alexandriæ,AntiOk,hiæ, Hieroiolyinoiom.amp;h-milium Cornelius enim Epjfcopus Rorqanus presbyter! eiufdenieccleliç, alijmulti inepiftolisfuisCyprianum CarthagincnfemEpilcopuinpapam.amp;papatemvocît. Dionyfius AlcxandrinusEpilcopusHeraclam prædcLGlTorem fuum, in epiftola ad Philemonem presbyterum Rigt;ma.num,beatum papam nominat.Similiter Athanaliut Theophilus,amp;CyrillusEpifcopi Arexandrini,papædicuntur. Sidonii» incpiftolis fuis,pafl5m omncs Galliarum Epifcdpos,ad quos fcribir, papas appellat Hæc vox,poft Gregorij primitépora,reliqurscpîfcopb adempta,ioli Romano pontifici attributs eft. Qui amp;apottolicuseftaliquandodiiftus.obpr«cipueapoftolicae lcdis,cui prjeft, reucrcntiam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Episcopv s,Magiftratus apud veteres nomen fuit, cuius mu nus erat panir, amp;cx-terarum rerum,quæ ad cibum pertinent,curam habercrvt colligi poteft ex verbisAr-cadijiurifconfultiDig.Lib.Tit.L de munenbus,amp; honoribus.Qu^rvox ab operatio ncdedufta eft:nâ vel ab iwr-rxowHV venir,quod fjgnificat lpécu!ari,confiderare,»cl3b ijr/irxorrtf/xetfjquod eft vilïto,f]uefpcculor.Quod nomen ad Chnftianrtrum pontificcs tranftatum eft,qui Epifcopî,vel vifitatores,feu infpeâores,obferu3tores,amp;fpeculato resditftifunt,quod illorum prxcipucofficium fit,gregis libicorrimilTi curam gerere, amp;nbsp;moresexpIorarc.Hac voce vfuseft Cicero lib.vn.epiftol ad AtticumtVult Pom-pciusmecne,qucm totahecCampania.amp;maritimaora habebat,Epifcopum,adquein dcledus.amp;negocij fummadeferatur.
-Cardin A LIS voxvarièaccipitur. Vitruuiuslib.iiii.cap. VbForesi'acom-pingantur(inquir) vt fcapi Cardinales lîntex altitudine luminis totius duodcnm* 4gt;arte,Etlibrox.cap.xx.ait: Eaeconcîudantuf/upernè intercardinatis trabibus JU' pratrabescollocenturcapreolicardinibusalius inaliumconclufi, in altitudine exu-tatipedcsix.Etcapitc xxi.ciufdem libri. Erigebantur.amp;arredtariaduocompatquot; pcdumxxxv craftitiidincfefquipcdali, latitudinepcdum ii. coniundacapirihuS tranfiierîàrio cardinato tigno,amp;altero mediano interduo fcapos cardinato, amp;nbsp;bquot;'*' nisferreisrcligato.Hic Vitruuiusfcapiscardinatis, fignificat cufpidibusamp;dolatisln^ giiiculiscompaiäos vcl incorporatosdra vtapud Vitruuium idem litcardinahsQ“^ anncxus,vel infertiis.Vcr compadus. Haue vox in tandem ferèfcntenriamfrcqut'” eft in regifti o Diui Gregorij, amp;nbsp;epiftolis pontificuin Romanorum de-.retalibu’^
-ocr page 677-VOCVM OBSCVR EC CL ESJA ST. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;77
Qnibus is Cardinalisdicifur’presbyter,'veïdiacónus,qui certæ alicui ecclcfiae vel dia-coniæpropnus,amp;: adcertialicuiustituli fiue eècleliæ minifterium ordinatus , infcr-tu5,annexus,amp;fvt ipfe loquiiur)incardinatus cft:Nam S.Gregorio idem eIt, Cardina-lemcohltituereinaliquo titulovel ecclefia,qiiod incardinarealicuiecclcfîæ, vel in a-liquaecUeCa cardinare.ldcm ctiam de Epifcopisdicir,quod de fua ecclcba ad aliam neccliitatis caufa tranllatos, cpifcopos quidem eccleiise fuæ, iHiusverö,ad qulm tran{latifunt,làccrdotes,liue pontifices Cardinales vocat:quæ vox non folùm Konia-nœ,fed omnibus alijsecclefijs per prouincias communis eft. At quoniam epifcopus, presbyter,vcldiaconusitacardinatusamp;conftitutusjprincipem locum in ea ec.lcGa, caiincardinatLis erat,tencbat:hinc faftuin eft,vtcardinalts vocabulum , pro prxcipuo fiueprincipali acciperetur,in quam bgnificationem Seruius fupcr i. A eneidos:Ventos qnatuorCardii)alcs,principalesinterpretatur.EtD.Cyprian, libcllum de cardinali-bus,idelt,de princip31ibusChriftiopcribusfcrip()t,amp; voxcardinalis in antiquis pon-tificudecrctis,amp; præfsrtim S.Siluef.ri inconfilio Romano reperitur.Ifq;dicitur pref-byter,veldiaconusCardinalisalicuiustituli,veldiaconiç,quieiufdem prçcipuamcu-ram gerit,omnelq;alios earundemecefiarum miniftrosgubern3t,amp; modcratur. Hoc porro nomen omnibus ccclelijs comm une,multisadhuc hæfit, vtRauennati, pifanæ, Wcdiolanenll,Co_mpoftc!lanæ,amp;alijs,fedpotifiîmùm Romanæ: quia licutRomanus pontifex omnium Epifcoporumprinccpseft,itaA’ facerdotes Romanæ cccleliçom-nium ecclelîarum clericosdignitateamp;honoreantecellunt-.hinc Cardinales hodie tantum appcllarividentur. lcddehacrelatiusin libro, quem de origine cardinalatus fcripfijdilputaui.
Praf. sryter Græcc, I.atinè fenior dicitur. Auguftinus, Etiam grandio-risætatis, amp;nbsp;('fient fcripturaloquitur) plenum dierumpofledicifeniorem, hoceft, presbyterum,qux vox maioribus natu,?e commun! cum epifeopo concilio,eccle-iiam gubernantibus, faeraque myftcria trdantibus, attributa elt, vt presbyteri, id ert,fenioresvücarentur. Hinc l ertullianus inapologetico cap. XXXIX. No-bis præfident probatiquiqiie feniores, honorem ilium non pretio, fedteftimonio adepti. Quorum primus Archipresbyter dicitur, ideft,primu$presbyter,quemad-modum Archidiaconus,amp; Archifubdiaconusdiaconorum.êkfubdiaconorum primi, amp;principes.Ex presbyterisporrôRomanæccclefie quidam fuper prenitentesconfti-tuti kint àSimplicio papa,vt bis verbis docetßibliothecarius; 1 ic conllituet ad San-ôosPetrum Paulum,amp; Laurentium hcbdomadas,vt presbyteri ibidem manerent propter pœnitentesamp;baptifmum ; regionem tertiam ad Sanétum Laurentium, pri-mamadSanâum Paulum,amp; Itxtam.velfeptimam adSandum Petrum Hi presbyteri pœnitentiumvocati funt,qui eorum exemologefcsaudiebant. Qu^orum primusina-ior poenitentiarius didus,hodiecft Cardinaîis,reliqui minores pœnitentiarij, non Cardmales,vocati.
D i A t O V s Græcè,minifter Latine dicitur. Apolloli verbi Dei prædicatio-ni vacantes,quum inopia laborantium fubleuationi atttndere nequirenr, minifti os fep'em,quosd^acc'nosjppellauere,elegerunt. Qi,ibus pauperum ,amp; viduarum cura (vt Lucas A élo ô.tradir) demandarunt, Apoltolorum exemple Euariftus papa primus in Romana ccclefia feptem diaconosordinauit, qui.cùm presbyteri docendis popul;s,amp; fatramentisadminiftrandisatrendtrent.ipfi \ iduis, pupillis. paupei ibiis, amp;nbsp;egcnis,t.x ecckliæthelauris,?, cL’atior,ibusfidelii.m,luL'Ucnirtnt. Ht quum ante præiiriptum f!bi,A' certum locvn non baberent, fed scrum munia ir premikuo cP lent, primusvibisitj^iti.eibngulisdiuiljiFabiar.us paya.ccrtaq; locaaliignauir,qv.æ
E EE 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dia-
-ocr page 678--s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T N T E R P R AC T A T I o
diaconiæ,amp; pauperuni hofp irai ia dîfta (ùnt;quibus ij prjerant, êc in fuis quifque ttgi# nibus fideüum pauperum necenitatibus,ex ecclefiæ pecunia, amp;nbsp;Chriftianoium deC' mofÿnis à fubdiaconi'scolledtis, atqueab ipfis cuftoditis, quantùm in fe effet,fupp^ ditabat.Ex ipfisautem primus velantiquior,cum î-.pifcopi,cleri.populiquefonfcnfu tlcólus Archid;a?onus, vel DiaconusCardinalis,ideft,principalisvocabatunqut®' admodum prcsbyterorum primusarchipresbyter. Vnus igitur tantùni vetuftilli^“ temporibuserat diaconus cardinal is, vt ex aótionibusfynodi RomanacfubS Silucftr» papacelebratæ,liquet,quiamp;archidiaconus,amp;diaconus circumluftrator, amp;nbsp;pcrfcru-tatorvocabatur.Lógo tempore poft diaconorum in ecclefia Romananumerusaudu* eft,amp;exfeptequatuordecim primùm,deindex vi i i.faâi,quiomnesvt ab alijsdii^ Gonisnon cardinalibusdifferrent,quorum multi in vrbecrant, Diaconi Cardinal«* vocatifunt,id eft,principales,qui præcipuc hofpitalium, Acdiaconiarum miniftri e-rant.Ex his porro xvi i i.quatuordecim regionarij vocabantur,quod fingularumt»-gionum.quæxji 11 i.crant,diaconijspr3Eeffent .-quatuor palatini, vel balilicarij didi, quod in ptlatio,amp;bafilica Laterancnfi papas miniftrarent. Diaconi verb Stationari] nomen perpetuum non erat,fcd adtcmpus.Itaenim appellabatur is,quica vice pon-tifici ad ftationem aliquam profefto miniftraret.A ntiquitus erant diaconi teffimoma Ics,qui epifeopum prxdicantcm cuftodircnt,qui vfus iam diu exoleuit. De diaconis, amp;fubdiaconis,itafcribit loannes Diaconus in vitafanfti Gregorij: Prudêtiflimus paterfamilias Chrifti Grcgorius,(ingulis Diaconijs,vel Xcnodochijs, virosidoncosde-putauit,quos, vt fecurius imo fagaciusin opere pietatis amp;nbsp;mifericordias laborarent, priui!egijsmunicndoseffedecreuit:Qiii3(inquit;tevirumre!igiofum,amp; menlis pauperum exhibendis idoncum nouimus, ideo te diaconiæ cligimus præponeiTdum,8£ ne quatihinafcaturex hacadminiftrationedubietas,hac,te munitione profpeximui fulciendum , conftitucntes,vt de hoc,quod ad menfas pauperum,vel diaconiæ exhi-bitioncm percepifti, ftuefubinde pcrceperis erogandum,nulli vnquam hominum Gogaris ponere rationcm. Hos ego puto in libello,Romani ordinis vocari pâtre» diaconiæ.
SvBDUCONVS, quanquàm ordinis fubdiaconorum nulfa iftfacris litteris lîientio extetjvetuftiftîmus tarnen is in ccclefiaeft , amp;nbsp;fub ipfa apoftolorum tempora inftitutuSjde quo Ignatius in epiftola ad A ntiochenos mcminit, qui falutat presbyte-ros,diaconumamp; fubdiaconum.Hic antiquitus facer ordo non crat,nec certo deputa-tusofficio,nifi tantùm Clericali,veldiuinortuncenim in Mifla nec euangelium, nec epiftolacantabatur. Adiunciusautem fuitdiaconorumadiutorio,quibus fubmini-ftrabat.Fabianus pa pa Romas feptem fubdiaconos primus conftituit,qui feptem nota-rijsù Clemente papa i nftituf is imminerenr,vt res geftas marry rum inintegrumcolli-gercnt:amp; cùm feptédiaconi vt miniftraretpauperibus Chriftianis, totidemepnotarijy vtmartyrum falt;ftadcfcriberent,pcFvrburcgioncsfparfi effent,ijs- ipfi fubdiaconiiun éii fuerunt J deo etia fubdiaconi regionarij vocati funt,vt region û,primæ,tertiæ,qu3r taE,amp; feptima:amp;: præfertim poftquàm alij feptem fubdiaconi,qui,quôd Miffarû eek-brationi in bafilica Lateranenfi per vices fuas deferuirent,S.R.E.fiuebafilicarijfubdi* coni funt vocati,inftituti fuerunt.Nam ecclefiæ maieftate aùâa, fubdiaconi ad epifto* Jx leftionem ,amp;minifteriumaltarisacciti,amp; facriordinis participes faftifunt.-^ pro-pterea regionarijs ', qui per regiones diebus ftationum pontifici miniftrabant cek* branti, feptem alij additi,amp; ad quartumdecimumnumerumauefti.Ioannisfubdiaeo-ni regionarijregionisprimx mentiocftapudBibliothecariuminvitaSandiSilueftd Papat. Hi porro S, R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fubdiaconibafilicarij: quod pontißci certij officijsafü'
ftcrcn’i
-ocr page 679-VOCVM OBSCVR. ECCLES I AST.
fterent, amp;feruirent,vt in camera,in menfa,amp; in proceflione crucem antcipfum 4excf.-rent; Palatinietiamfubdiaconidiâifunt. Hisinfckolacantorum vi i.alij additi,eo-rumque numerus vnusamp;viginti faétus.Quorum primus Archifubdiaconus,Primus, vel prior fubdiaconorum io libris Romaniordinis nuncupatur. Ex his pon o fubdia-conisoblationariusdicebatur , ad cuius per vices minifterium pertinebat fukipere oblitioncSjpontificisMiffamcclebranti faélas, amp;nbsp;cas archidiacono præfcntai e. Sta-tionarius vcro eratis, qui hebdomadafua epiftolam in ftationibus,papa MilTam célébrante,cantabat.
M A N s I o N A R i'v s, diftus eft euftoSjSe conferuator xdium ecclefiafticarum, tem-plorum, amp;aItarium:itemfamiliarisamp;domelticus,àmanfione.Multicx his erat in ec-çlefiaRomana,quorümaior,primus manfionariusvocabatunVnius horü, amp;nbsp;eiufdem muncrismeminitD Gregorius in libris Dialogorura.Hodic in multis ecclcfijs extat, curamque pfalniodix,amp; altarium habent.
AcoLVTVS,i Grxcisisdiétuseft.quinullisminis ab inftituto poterat rcuocari, QuareStoiciAcolutidiftifunt,qui impiumputabant,mutare fententiam. AChri-ftianis hoe nomine diélifunt ij facrorumminiftri,qui,quumïpfi facrisnon opcraren-tur.abillistarnen non excludebantur.DiéVi Acoluti,quafi non prohibit!, à priuatiua pirticulaœamp;xMXuM.quodfignificatprohibeo.Hinceorû minifterium diuerfum fuit idiaconorum,amp;fubdiaconorum,quifacriscommunicabant, munere. Miniftrabant porro epifcopis amp;nbsp;ecclefi)s,in his,qu3e ad facra facienda pertinent,vt in parandis map-pisamp; in altaribuSjluminibufquc accendendis,amp; in ferendis ijs,quibus in facris facien-dis,vfus erat. Fueruntmultiinvrbe Acoluti,Palatini,vel S. R. E.qui Papæ miniftrabant in Palatio,amp;BafilicaLateranenfrRegionari],quiin regionib’ diaconisferuiebat, 5tationarii,qui inftationibus Papæcetebranti prxftoerant.
SvBPVLM ENTA Rivs. Quid eiufmodi voceveteres fignificarc voluc-fiat, baud certo feio. Nifi Subpulmentarius fuerit, qui pauperibus eaeieemofy-narum genera è Palatio Pontificis diftribuebat, quæ vel menfæ fuperfucrant, vel ad cibum pertinebant. Quod innucre videtur Bibliothecarius in vita Hadriani Pap«.
Is etiam Paracellariusdicitur.
Primicerivs Scho lae C ant or VM.QuanquamtemporeS.Silueftripa-px,^ pofteù plures amp;nbsp;magnx fuerint in Vrbe Bsfilicç condite.nó tarnen fingulç clcri-cos,velmonachosfpcciatimhabebant,quiin illisfacraofficiacelebrarent. Presbyteri €nimtitulis,diaconidiaconijsprxfefti,fuoquifquetantïim muneri vacabat;illi facri? adminiftrandiSjhipauperumfiibuentioniprocurandx. Pfalmodia vero quotidiana in omnibus ecclefijstune in vfunonerat.namfingulisYrbisBafilicis redditus adhuc aftigniatinon erant,quibus pofl'ent fingula Collegia canentium nutrirc. Ideoque fcholacantoruminftitutafuit,quxVrbi communis erat,amp;ad Stationes,proceffio-nes,fingulafque diebus eorundem feftis, ectlefias Vrbis conueniebat, ibique lacra , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;officia,amp;Miffarum folenniapontifice,velpresbytero celebrantc,decantabat. Elxo
fehola communibusfumptibusviuebat,habebatquemagnxinVrbedignitatis,amp;exi
1 iftimationis præfcftum,quiPrimicerius,31iàs prior Scbolx Cantorum vocabatur.cu-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ius opera optimi iuuenes feleéli in cantu,lcéiióne fac rorum librorum ,amp; optimis mo-
I ribusinftituebantur; Hinc origo Primiceriorum per alias orbis terrarum ecclefias I Cathédralesmanauit,dequorum officio, amp;dignitatexxv. diftinftionementio eft.
I Hanc fcholam earn elle opinor, cuius initium fcribit Bibliothecarius in vita Hilarij ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;papa ficiHicconftituit in Vrbe miniftrales(id cftclcricos)quicircumirentconftitutas
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;StatioueSjid eft,niiniftrando facris,amp; pfallcndo.Quanquàm loannes diaconus lib.i i.
EEE 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;divit»
-ocr page 680-) v
8o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INTERPR AE T A T I O
de vita S.Gregory papx ipfam hancfchoiam S.Gregorium conftitui/Te fcribit : quod potiusde cius quaJam reformatione, due rclhtutionejntelligeiiduni cfl'e opinor, quàmdc prima inftitut!one,quæ longe ante fuifle necelFe eft.Sie autein fcribinScho lamcantorumjquæhaôtenusin ijfdeminditutionibusinfanifta Romana cccleliamo-duIatur,con{l;iruit,eiqLiecum non nullis prædijsAluo habitacu!a,fcilicet,alterumfub gradibus ecclcfiæ Sandi Petri apoftoli, altcrum verb fub Lateranenfis patriarchijdo-mibusfabricauit,vbi vfquc hodieleótus cius,quo recumbens modulabatunamp;flagelltt ipGus^quopucrisminabatur venerationecongrua cum authentico antiplionario re* feruantur. Deliacfcliolacancorum huiufmodiStatutumreperi inlibro peruetufto Romaniordinisiprimum,in quacunq;fcholareperti pucri bene pfalleiitcs,rollantur, indcnutrianturinfcholacantorum,amp;pofteafiant cubicularij. Si autem nobiliuni pueri fuerint,flatim in cubiculo nutriantur, amp;nbsp;hancaccipiant potdlatem abarchi-diacono.vt liceat eis fuper linteumvillofum federc,quod mos eft'poncre (uper fellani equi.Deinde,licut Sacramentoru codex continet,quando,amp;vbifuerinr,vfque infub-diaconatus officium ordinentur.Diaconi vero atq; presbyteri,nunquä,nili in publica ordinationc.SchoIa porro cantorum in plures choros diuidebatur. Chorus autem (audorc Ifidoro^propriceft multitudo canêtium,inde didus, quod initio in modum coronæcircumaras Harent,amp;ita cantorcspfallerent./n fcholacantorum, poH trimi-ccrium,qu3tuor maioresreliquiserant,primus,fecundus, tertius, Se^quartus fcholx vocati.fjuorum tresprimi paraphoniftæ,quartus vcroarchiparaphonifta dicebatur. Cuius officium er^t pontifici de cantoribus, quum quid opus erat,nunciare. Ita in li» bello Romani ordinis.
V I c Ë D o M I N I, qui amp;1VIaiores Dom vs, à pontifice Romano ex ordinecleri,amp;aliquandocpifcopaliconftituebanrur:viri prudentes,amp; rariim geren-darumperitiainfignes,quibusepifcopij,vcl patriarchy Lateranenfis cura. amp;admini-ftratiocommittcbatur, ingubcrnanda domo,hofpitibusfufcipiendis,amp;don'ellico-rum pontificiscaufiiscognofcendis,vt liquet ex epiftolaB. Gregorij ad Antonlum diaconum,amp; Clementiampatrici.ä Bibliothecariusin vita Vigilijpapx;HicinSicilia agens,remifitRomam Ampliatum prejbyterum,amp;! Vicedominiiin fuum,amp; Valenti-num epiftopum S.Rufinç,ad cuHojdiendum Lateranu,amp;gubern3ndum clerum.Hinc in palario Lateranenfi locuserat,vicedominium vocaturn,dequo Idem Bibliotheca-rius,in vita Stephani i i j. Q^iamp; Veftiarij ibidem mentionem facit, quipontificis ve-ftes Laterani cuftodiebat.
C A N c P. L L A R J v 's , alias Bibliothicarivs. Is, qui Romaniira pontificem in chartisecclefiafiicisiuuabat,amp; Oricntis OccidentifcjueSynodiciscon-fultationibus (vt D. Hieronymus in epiflolaad Ageruchiam, de monogamiatraditj refpondebat. quemantiquifcribam, àlibellisrabepiftolisy cpifiolarum magilfrum: noflro tempore (ecretarium vocant, Cancellarius.in ecclefiaRomana appellabatur. (Jujam voccm à Flauio Vopifco, in Carini vita primùm vfurpatam fuilfc obfcruaui; y,i}um ( inqiiitj ex Canceliarijs fiiis Vrbi prxfcdum fecit. Hi quum à fecrctis,amp; Bbellis principumelfent,fcribendisquoquc,accuHodiendispubl'icisrebus vacabanr, cinccllis,intra quosdemandata (ibi muneraobeunres, perlnancbant,appellatio-nem habucre. Qu_am reminLpiftoiis Gafiiodorus fubinde explicat,quihócotfï-cium cancel lorum decus ita nominat.Hocigitur laudabile pra?iudicium,lentctia gra-tto''a,mi!itiadomcfticaaxp i.indidione cancellonim tib'idecus attribuit,vt confilio-rjj nofiri fecrctafideJiintegritatecuftodias.pcr teprxfentadusaccedat,'per,te nolbi* auribusdcfidcriumfupplicisinnotefc'atjiuflanoftra fine ftudijs venalitatis expédiai
omnia-
-ocr page 681-o ƒ A J ‘f ß T I
' vöcvM’'T.cc'LTisrK^r. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;si
•mniaquefic géras,vtnottratn poffiscommendareiuftkiam. Kefpice, quo nomine nnncuperis.-Latere non poteft, quod intercancè!losegeri's.Atcancelliligneæ,autfer-ræ crates funt,inter fe modicis interuallis in qô}ncâcern'pôfitæ,^ulbus quiimaerafpc-ftusqueadpiittatur,prohib'eturaccefFus. Hlsfitenæfenékræj^udicuVn tribnnaliafcri-baruTnqùéJïubfélliafà quibtrscandèllarîj'diftiî) mùniri folent. ChiriüsForcünaiianus àntiquuslcriptor, principafnàntiquorutnamp;n'obilium fvt nos hodiè appellamusfe-'eretarios)olimcancellariosdidosrefert: Omniumigitur-ftribarum,notariorum,amp; fcriniariorum S. R. E. princepscancellarius vocabatur:quodmunusdiuin eccle-■fia3,mplrflirntimfuit,amp; non nifi îumtnæ audoritad$presbyteris,amp; fepinîmcepifco-^îs concêdilblitum: qui quôd bibiiothecarum étiam curam haberet'; Bibliothecarius etrârndiCcbatur/HîcepittolasRoàiarijpontificisnbminediâ?abat,Spi)odiciS‘épifcof^ portlm cortrultationibus refpondeVatjfacérdótumRomanorum décrétafcribebat. A Canceltario diôius Vicecanccllariüs,qui Cancellarij vices gerit ; de cuius officîo,amp; di-gnitatclibrum fingularemfcripfi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Camerarivs à Camera,Void cftrecènsinucnta. Archidiaconiénim S.^R. E. oP-ficioGregorij vu.‘papæ fèmpôre extîn^o,ineiuslôcum fucccfni Camerariüs,qxil ^uôd pecuniàrum eccleGafticarum,quæ in'camètisConferuabanturjCüram gereret,ifa appelîatüs e(l E fl autem pf opric camera fed teftuHö îbuVQr.nixyamp; ip^a pars ruperiort Item teâiim deucxum,amp; recur uu m,à forma tefludinisVquafi camuræ,id efl:,curuæ, vt inquitSeruiusfuperii i.Gcorgicorum : Camurishirtaüfubdornibusaures. G’âméçâ étiam dicitu'r integra parsædificij,parietesfcilicet ipfï cumforhice.
Prim i ç e r iv s à céreo Ètfvt auftorésfunt,Diüus Hîerbnymus, Cafljodorus In epift®]is^quoniam amp;nbsp;Græce’3rçMrôx)(fi©H-‘dicltur,quem'admodum Si Secündîccrîq^, quxofhciaapud Ammianum Marcellinurainueniûtur, vtPrimiceriusproteôlorum, not3riorum,domeflicorum,amp;limiliuni : idem autem fonat,quod primus. Cæterùm inter VI i. antiques Romanxccclefiæ olfi iales, primi, amp;nbsp;nobîliflîmierant, Primice-rius,amp;SecundiccriûsS. R. E. ab offîcijsnominafortiti.Hi papæcontinuoafiftebant, qUorumlocahodiètencntdùodiacdniCardinales primi, iudicesque rcrum Palati-'narum crant:ïdextt'raleu3queponfificem in omnibus proccftionîbüscomitâbantu'r, fine quorum con filio nihil quod magnimomcntielTet,pontifex tranfigebat: inde pab ‘ pæConfiliarijdiéti. Oâauamfuperepifcoposinmatutinis fnflorumfolenniumlc-«ionemlegebant, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■'
A RCARivs abarca pccuniarum,quas coHigebat,amp; conferuabat,dittusefl,qui lrib'utorum,amp; veftigalium exaôiioni p'ræerat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
' Sac E EL AK 1 VS, alibis S accvla R i vs, à faceUbpecuniarumjqüasefogabatjdk Sus. Ismilitibusftipendia,opcrarijs Si familiaribus pontificis falaria diflribuebat, Sc fa'pbitho fcrutiniorumelêémofj’nam dabat, Romano quoque elero amp;nbsp;populo pref-b^'terialargiebatur. Hune hodièThefaurariusrepræfentat. Cuius muneris Biblio-tuècarius frequenter iii pontifiçumvins tnentionern facit, piélus autem eftàfàcco *SicchUfius, vclà fàcélloj^d e/l, paruofaccq f^ccellarius rquæyox'apud Auguftinu'm extat incomment'ahjs Plaïmorum .NeamifiQnhquit iudicio pauperis in malacaufla ni'^ricors,cuius fi parciSfïaçéiîô',percutisçp,r. Eafp auttni pecuniarum fummâ, quant ^aeelÎJruis VeîSaccuTi^P.us.dïflributbatjRogam âppcllabant; qux vox fxpèin Biblio-'tliédariolcgltur,amp; erogatjonemjmuquSjfeu donatpuun^vei (lipendium fign.ificat,ab troganâo'diâa. ' f' . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„
lue 1. i.lv.L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
Pr OT ose RtN 1 A Rivs, 1$ Scriniarîjs præerat. ScriniariusporroalcriniodiCtus ertjqùod cilar\.a,quaferuantur preciofiora,amp; fccretiora vt feriptiones.x 11. porrôin
EEE 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Roma-
-ocr page 682-«t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INTERPRE T A T I o
Rom jnacccleßa etapt Scriniarij, qui fcrinia pabltCA fcrîpturarum S. R. E. curäMquot;'« E.piftola^à,ÇanceJlai’.io.»amp;protofcriniariolt;liétatas (cril?ebant,inftrunicnta,dof^''‘’' aesjVenditiones.amp;reÜquaeiufinodiconficiebant. Horuro munuscuranotariatup*®' runqucconiunlt;âiim erat,v£infràdUatn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
PuiMiCERivs D fil ENS OR y M. GrCgori,us (vt aiiâof-cftloannçs remocisàfuo cubicuJo fecularibus, clcricosprudentifiimos, confiliarioSjfamilbr^^^î ddegit :ncmo laitorum quodlibet palatij minifterium, vel ccclefiafticum pattiniO' nium procurabat, fed orania ccclcliaftici iuris inunia, ecclefialtici viri fubibant:® quod iioonulli procerumfe fub obtentu religionis lanl'urare cœperunt. fyetudopofteàdiu obcinuit in Romana cccUüa, yiofnniaex:clcfiafticanainifteri*i^® priuatim,tpm publicè pcrfolosclericosadminiftrarctur ; quare notarij,amp;dcffngt;of“ clcriçorum quoque ordinç fumebantur:quod tarnen cciam ante S.Gr^oriufflO®' feruatum àrcligiofis pontificibus videtur,vt ex refcriptis Zolimi,amp;'Gelanj pôtificum apparct.^Quodautem fuerit dcfenforis officium,brcuitcrdefcribiturà Pclagio**'*’*' (criptô ad A ntoninara Patriciam.qux poftulabat monachum fieri defenforem,in qu® oftenditoffifium monachi,5ii: dcfenforis cóuenire non pofle: llliscnim(inquit^qu'C’» oratio,labor manuum, at ijscaufiarura cognitio.conuentiones,actus, publicabtigia, Äcquafcunquc velecclefiafticainftituta.'vcJ fupplicantium neccffitas pofcit. Exdc' cretpyrbanipatet, procuratoris nomine intelligiquemlibctecclefialticarumreruffl adrniniftratoreip.vt verbi gratia, prîepofitum,œconomum, yicçdoniinuni:defenfo-jris nomineaduocatum,finecaftalaum.amp;iudicem. Hos aduoçatos,fiueaduocâtore$ diftos puto: Quorum quidamdefenfores fineadiç^tionc, quidamdefcnforesregi^ narijdiâifunt,quôd fçilicet in fingulis rçgionibus diftributi client, Qu^erum prÉ plus vel princjeps,primicçrius defenfofum dicebatyr, magna: in çcclçfia Romanacxt' 'ftimationis.
AoMiNicvLATORab adminiculandojid efl,adiuuando diftus.Septimuseratex Rômanæecclefiæpri’mis officialibus. Hic pro viduis,pupillis, Scegenis afBiélis,amp;ca-ptiuis procurabat’.i^uod munus hodiè pauperum aduocatus facit.
P RI M ,1 c ER I vs No T A RIO R VM. Notarius à nota diffus, vel ànotando,quôd fcribendocunéfanotaret, Clemens papa primus feptcm notarios,pertotidem Vrbiî 'regiones inftituit,ad res gcftas martyrum diligpnter fcribcndas. Qu^ibus notarijsfep-tcm fubdiaconos ab fe recenscreatos imrainere iuffit Fabianus, vt accurate munusiuû ijmplefc'nt.Clùibus ne,paceccclefiæ parta,amp; martyriofublato.defides effent,Iulius p»-pa iniunxitjVt notitia,quæomnibus fidemfaceret, per eoscolligerctur,amp; vt omnium monumjentorum in ecclcfia confeécio,notariorum,amp; ipfius primicerij munus cflîrt pta enim ipforum primus, qucm'aliquando cancellarij munus obijflc obferuaui,vo-.cabatur) hæcautem.quôad cautiones, inftrumenta, donationes,commuiationes,te' ft3mcnta.colligationes,amp; manumiflîonesintelligi voluit. Hiautemnotarij,cliâifunt rcgionarij quia perfcptem regionesdiftindimuncrifuo vacabant. QuorumvfusdiB manfit, Qijietiam intcrcaetera populo per Vrbem(^vt hodiècurforesfiaciuntldcnuB-ciabant.qüandopapaLitanias, id cftjproccllioncs.vel fuppliçationes facçre,autvbi Miiramcclcbrare,v'ei ftationem indiccreçonftjtuifTct. A uétb deinde notariorumnu' mero, qui ex feptcm illis primis fucrunt notarij rcgionarij, vel protonotarij vo«t* funt:reliqui notarij fimplicitcr:Notariji porrô munus fuum promifcuè exercentibu* additifunt u.fcriniarij, qui rebus ccclcfiafticis feribendis tantum , quæ à cancclfirb» yel protofcriniariopontificts nomine diótabantur,vocabantur, vtbullæjpriuikgi’) ti^ionecconciliorum.amp;fimilia. Frequentertanctep ÿccidit. vtvna perfona duoquot;**' oÆw
-ocr page 683-r ■ i ß n ? ; T T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;__
” ’ ; ■ VOCVM OBsevR. ECCLESIAST.' rrjm . ;.I officia ruIjirer,e{retlt;juefcriniariusS.R.E.amp;notarinsrcgionarius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
Primicerivs IjvDicvM. Multiinvrbciudtces erant,quidecbntróuerfijïlt;amp;^ litibuspopuli Romani cognofcebant, quorii primus iudkum primiceriusvocabatur.lt; Nomenclator. Cuiusirt RomauoQrdinement:ioeft,à nomtnecaland‘gt;, rdi eft,vocando,appelbtionem obtinuit.qui memoritervnumquenque vocaredidicity vtputi in foro reos,in conuiuio eonuiuas,quo fenfn in ordine Romano accipitur.
■1 .
SACRAE AEDES, ET EARVM PARTES.
C CLE SIA Éi VetuRiffimuSjac ab ipfis A poftolorum terftporibus mbl in réUgionenoftfavifitaricœptuscft, vt Chriftiani homines, quocunque orbis terrarum loco effent,ad res facras,qu3B ad Chrifti fidem pertincbant, traéiindas amp;diuinamyfteriacelebranda,in vnum ccrtum locum conuc-airifolerent.Cœtusautem illos publicos plurium fidelium in vnum tongregatoruni ecclefiasvoce Grxca,ideft,congregationcsappellabantiloannesepiftij. Eijcit eos(in-quit)execclelïa,feucongregatione,amp; Paulusi.ad Corinth. 14. Sicut vbique in omni ecclefiadoceo,amp;cap. 4. Mulieres yeftr« in ecclefijstaceant. Conuentus autem hos facroscelebrate,ficnotafifolebant ApoïïolL Conuenire ad audiendum fcrmonem Dei.Conueniread frangendum panem. Conuenire in vnum. Oportiïitautem vete-rcsChriftianosinlocis,amp;aïdificijscertisconuenirC.Sed ca prifciseccleüætemporibuS nonvbiquefueruntciufdem generis. Nam tumintempIoSalomonisHierofolymis, tuminfynagogis publieis Iudæorum,tum in fcholis, tum in priuatisdiuerforum fidelium ædibus,proutChriftianis initio commodius fuit, publicos conuentus, vt ex aâis Apoffolorum confiât,egerunt, Cæterùmcrefcente religione Chrifiiana,caquc per vniuerfumferèorbem terrarum fefcdiffundéte,tumRomæ,tum peromnes pro-uincias,ædificia aliquot publica, tenuiaamp;cxiliaprimùm, deinde paccecclefijsà Con-ftantino Imperatore,fublatis impijs perfcquutionum ediólis, data magnifica, varijs ornamentlsrefei ta,extruélafunt, quæàcongregationibus, quas in illis publicèChri-ftianifrequentabant,ecclefîaE vocatæ fuerunt,quum rcscontinens^pellationem à re contental’ufcepiffet. DicebanturetiamDominica,fiueBafilicæ,amp;TempIa,lu,laicoSc gcntilimore, quod ad templorum, 8c bafilicarum gentilium fimilitudincm ædifica-la effent. Vocàbantur etiam Domus Dei, Domus orationis, oratoria, amp;nbsp;martyria s quôd in his , 8c Deus à fidelibus deprecaretur , amp;nbsp;Martyrum memoria facrofan-ftècoleretur. Romapquoque prætcr fiipradida nomina,Tituli, paroeciæ,amp;diaco-niEappcllabantur,vt infra dicam. Hxc ædificia per lingulas vrbes pluria, aut pau-ciora,tam intùs,quàm extra mœnia,fecundum lociqualitatemmagnifica,vel par-üaerant.
T iTVL1 funtfacræxdes,templa,vcl fvthodiè dicitur^ecclefi3e,fiuefacralocain Dei,amp;Saniâoriim memoria ereói;a,amp; per Vrbis regiones à Romanis pontificibus antiquitus diftinfta, in qaibus animarum curaà presbyterts in eifdem commorantibus habebitur.Qiûbusquiprxerant,presbyter!appellabanfur Cardinales,id efi, principales limilitudineà quatuor vcntis cardinalibus, hoc efi, vt ait Seruius Gram maticus fuper Vergilium, principal ibus.dcd.n^l'a.Qmim enim in vnoqüoque titulo plures effent clerici,qui facramenta populis exhiberêt,velexhibentibuspræfto effent, vt fub-d'iacouijdiaconi,presbyterins,qui omnibuspraecrat, Presbyter à exteris clericis illius tituli.vel à Romano pontjficccreatus.dicebatur Gardinalistquodomnibusdignior, prlnvipaliór effet in co titulo côinorantiû, cæterosq; elericos rcgeret,vel guber naret intitu-
-ocr page 684-8-j. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INTERPRETATTO
irttitulo fibicommiflavïucrftèsTJe'qujpftjnibVi gifte bftuIfljinètraAaturusf^æP^’*' lôaltiusi epetam. Qpum beatiflinius-Apollóloruftï princeps P^rus'Cathôlifï manæccclc(iiPoritifexprimus,ftéerdotioi'ntgt;rientaHbuseccle()js, pia:cipucq;W'^' rôfolymis,amp; Antiouhise ritèinftituto,in Vrbeni Rjoinanain,efcJieij^Hi
hifietjCX omnium fid felium multitudine,pTæcîpui'sq-iiçriolbæ.reJigiiO9i$f'ulwnl’f’.’’ viro^qUofdam l'enjorcSjbonum teftjmoniumab-his,qMi tQr.isffufttjbabenW^»?'^”*’-^ Spiritu 1ânâ.o,amp;'fâprentia,fjieâatæ fidjei)amp; raræ probitatiamp;.HitTQrolynjir'.ana;,cstcflt;-rumqueecclefiarumOrientainimmore,dciegit, hicicr'ci appcliati funt) quospf'’ manuü impofitionem.partimprcabyreros, amp;nbsp;partim diaconosconfeci auit: quorum ®pera pontifexipfe.fiue epifcopus Romanus,in inftruend3,creicente tuncccddu, vtèrfetur.-qüum el tot millibiis homindm ad fidcm Chrifti qüc/tidrfc vqnrentium,çoP-fulere non eflet integrum.Porrô autem presbyteronim,amp; diaconorum munia.vtpro fe quiÏqué'fimm officium amp;nbsp;nofceret, amp;nbsp;impigrè faccret, diiiidere in prjmis conduci-•bïlevifùm fuit. Itaquefummam rerum, animarum fcilicet curandanim,negotium PresbJ-tcriscommibtjVtfacramenta ecclefiafticaplebi Déiadminirtrantes,orat.ioni,amp;' minijirationi verbi cum epifcopo vacarent. Diaconis autem viduarum, pupillorum, 8f reliquorum pauperum fidelium fubuenieftdorum curam demandauitjcilquc æ-iunxit, vt presbyteris qùoque fàcra facientibus præfto cfl'ent. Quorum omnium numerus, quum prius modieus,amp; incertuseffet, ei mbdum ftatuére ClétiiSjamp;Cuariftus Romani pontifices. Cletus enimfvt auétor eft exDamafo Bibliothecarius)presbytc-ros ad certain numerum redegit. Euariftus verb Apoftolorum more ad feptenarium numerum Diaconos in Ectlelia Romana auxit, quibus etiam iifiunxit, vtepikopum prædicantem,proprer ftylum vcrita'tis,cufl:odirent. Porfô auteftijoe presbyteroruni adminiftratioin promifeuo effet,idem Euariftus, qui tcrtiuîpolt beatü PctruniApo-ftdlum Romanus pontifex fuir,circiter annum àChrifto natocentelimum,tirulosvel (vt nuncdicimus^ parceciasin VrbeRomaiplis presbyteris diuiGt,vt fînguliàfcinui-ccmfecreti,infua Vrbisregionc,titiilo vel parœcia. confufionis tollendæcaufaJiui-na myfteria,populumcrudientes,facramenta Deiomnibus ad feveniétibitsfidelibus exiliberent,(înguîbsque presbyteros in vnoquoque titulo. Sufficere enim tum vilùni eft is numerus,proptercredencium paucitatem. Verùmnô longèpôftfideliumquo-tidiccrefeentium mulfitudine,permotusHygtnius Romanus Pontifex,qunm tot ci e-dentibus nonfufficerent,bi,plurcsin vnoquoquetitulo,quumclericos, tumpresbyteros effe voluit. Hincautem presbyterorum Cardinalium nomen manaflecrtdide-riin, vt isfcilicct effet presbyter Cardinalis,id eft, principalis, quicæteris presbyteris ciufdemtituIifquospluresabHyginio faéfos fuidedixi, quum prius vniistantùm perfingnlosritulos Presbyter fuifleQpræcflet. Sarisenim conftaLaliquotannispoll, ante etiam S Silueftri Papæ tem pora,Cardinalis nome in eeelefia Romana vlitaricœ-ptum fuiffe ■ quod non nifi ex Kyginij inftitutooriripotuit, quuni anteà co nomine vti opus non effet,quôd non,nifi vnus perfingufostitulospresbytcriuifret.PoIlHy-ginii tempora in presbyterorum Romanorum titulis nullam mu tationem iaftamm' uêni.vfquead Dionyfij papæ pontificatuin.Nam fubannum (. ’hrifti C C L X. Diony-fins X X V.poft Petrum Apofto! um pontifex Romanus Euariftiejçemplumfequutus: quum iam religio Chriftiana mirum in modum in Vrbecreuiflet denuôtitiilos,'“ paVoEciasin VrbeRoma,quumeasampliaffet,Presbyterisdiuifit, ipfasque,quôquil-qtfe fuis finibus,limitibusquecontineretur,diftribuit,pluri bus perfingulas,vtH)g‘' nius fecerar,presbyterisconftitutis:presbyterorum quoque eccleijaftomanïftrJ, coemeteria adiunxit^quæquum plurae£lenc,ea inter presbyteros diftribuirgnbtf'
tuiM
-ocr page 685-VOCVM OBSCVR. ECCLESTAST; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;85
B4nd«,vtfnartyrum fepulturisconfultum effet. Vcrùrh non longe poft ei rca nn num; thriftiCCC V. Marcellus x x tx. poft Petrum ApoCiolum Konianusepilcopustitu-los VrbisRomx ab Euariftoantïquin'is,amp; primo presbytcris datos, numero limita, uitjdecretollatuens,X v.aliàsx xv.in Vrbc Roma quali dicecefcseffead Baptifmatis commoditatcm, eorumque opportunitatem, qui ad fidem ex gcntibus quotidiè vc-Biebant,quin vtetiam martyruni fcpulchrisconfuFcrctur, vt auélor eft ex Damafb Bibliothecarius.Titulosautem Romanos,fiue pa rceciasjcelfantibuspcrfcquutionibus adauxerCjpresby terosq; plures in fmgulis conftituêre : Silucfter,qui titulum Equitij: Marcus,quititulüS.Marci:IuUus,qui titulüS MariçTraftybcrim.-Damafusquititulû S.Laurentij:Innocctius,quititulii Vcftinæ fecerurtt,amp;reliquipótifilt;es Romani.Quü tnim primo inflnitagentiliii multitudo, moxVrbs,amp; Italia omnisfidéC hrifti fufce-piflet.non fuffitisntibus x v.Titulis,ncc his, qui in eis rcfidebant,presbytcris, turn ob neceflitatem,tum ad Vrbis,amp; Romans ecclefis ornamentum,amp; maieftatem.amp;Titu-lorum,amp; presbytcrorum in vnoquoquC numerus auftus eft: faéliq} funt tituli.xxviii. quemnumerum nunquamexceflilfe vfquead noftratemporafatisconftat. Quïom-ncs,quum ecclelïs effent;vel tcmpla Diuis dicata,nomen fortiti l'untivel à fanftis,qui-bu$dedicatierant,vtS.Chryfogoni,S.Cccilis,S.Anaftahx,S.Mirci,amp;fimilium ; Vel ab cis hominibus,quiip('os crexcrunt.vtCallifti,Dainafi, Equitij, Paftoris,Veftins, Eudoxis,Lucinç,'rigridç,Pammachij,Scflt;milium.Porroautc:n x x vi ii.Titulorum nuincrumcircalnnocnniijprimi, vclZolimi paps temporacxpletum fuiffe,multi$ conieâuris,amp; rationibusduöuscrcdiderim. Neq;enimfacile poftZolîmum papam inueniripotcft,aliquem Romanorum pontificum titulum quendam nouumaddidif-fe,fed eos,vcl mutali'e,vel rçftituilTe,aut tantum exornaffe.
P A R Oh c I A, fiue P A R o c HI A, idefu eft, quod tir.ulus, fcilicet facra sdes, vbi ani-marum cura à presbytetisgererctur:qui parochidicti funt, id eft, curati. Parcecia au-temdicirur accolatus, fiueaccolarutn conuentus ,facraque vicinia ; nam wa-p iuxta, eix^domus’.vbi fcilicer funt domus contigus. A ugurtinus lib 14, de Ciuit. Dei, Presbyter fuitquidam nomine reftitutusin paroeciaCalarntnlis ecclefte. Et paroecifunt accols Quarcquiiacramsden) aliquam acco’unt,parœci dióti funt.eiufdem fcilicet faniconfortesiLatinc cur'a,amp;curiales,amp;curionesdici poffent. Qi£iparochiam vocat, earn vocemà parochodeducunt,àw«tÿwot.^«?XH», hoceft,àprsbendo. Erantenim paro.''hi,quilegatisRomani publiée vcnientibus,csterisquealicuius dignitatis hofpi-tibuslàlem,amp;ligna prsparabant, vtexponit Acronfuper illud Horatij rlèrm.iàtyra lum parochi,qui debent ligna filcmque. Hi Latinovoeabulo copiât ij diétifrint, vt auftor eft Porphyrius.quôd omn um return neceffariain copiam regum populo-runiquelcgatisfuppcditabanc..''4a'.n quamuis Horatius.loco iam citato,l,alis tantum,tic lignorum memintrit,tarnen,vt ibidemanimadnertît Acron,fubillarum fpecierum appellatione,omnia hofpitib’nê' effaria,voluit inrelligi. A parocho parocliiadieitur, quibus lingulis façcrdotes fui d eftinati funt, ad oblationem fcilicet facrofanâti corporis,amp;languinisChnfti,fub paniSjêC vini fpeciebus.
Di ACoM At àdiaconisdictxlunr. Erant hs publics pauperum hofpitalcsdomus,qusorato ia,amp;facellaad!unCt3 habebant,in quibusàp3trediaconiæ,liuediaco-noegenis neceffaria fubminiftrabantur.Namdiaconi,inopialaborantium,viduarum, amp;nbsp;pupillorum miniftriétant, hisque domibus hofpitalibus prserant. Antiquitùsin Romana ecclciia per lingulas vrbi* regiones diaconi diftinéli crant,diaconique regio-Barij vel talisrcgionisappcHabantnr.Póft eorum prscipuovfuexolefcentc,amp;hofpi-Ulibusdomibusipforumnegligentiadirutis,iplorumlàcclla,vclsdiculs luperlue-runt,
-ocr page 686-INTERPRETATIO
runt,quæcliaconix nomen rctinuerunt,àquibusduconi Cardinales vrbisRomtp«' fteàdçnomin^tioncm habuerunt,fic:Di.acon’js cirdiaali$SS.Çofin«,amp;; Damiani, wl S.Theodori.
Xhnodochivm idem çft.quod domus publica hofpitalis, qua peregrini hofpi-tcSjamp;egenihofpitaliterrecipiuncur: Hi.çropymus:XenodocbiuminportuRoman» fitum.totus pariter niundusaudiuit.Hisqui prxerat.Xenodochusdicebatur.
Monastekia à folitudinediâ:a,quxolirnin locisabditiSjamp;abhominumconi- , jnercio procul remotiscondifolebant,!)' hominum cœtibusalcndis, quietiamàloli-tudinemonachidißifuntjvbicontemplationi vacant es Iblicommorabantur.
Gremivm BasiliçaevocatBibliothccarius,medianabafilicæpartem,quai» HQs maiorem nauim dicimus.
Camera. Bibliotheca,rius in vitis pontificum Romanorum frequenter bafili-farum variarum CamerasprofitetuGvt Latcrancn(is,amp;aliarum,quasenamabijfdem pontificibus exornatas feribit. Ea$ opinor ego fuifle facraria, vel quid eiufmodi bafili-jcis.-td!unâa.
Absis,(îue Aspis,propriè efteuruatura rotx,ideft,lignumfuperrotastenens fcalas.vel ih quofiguntur radij, vel ligneusrotæcirculus, quo fignificatual jpiimim 1 afpirant (îCjHafpisabàTrajJefl:,àtangendo,qûôd ei pars, quum tota vo’uitur, ter- / ramcontingjt. Hoc ctiam nominelîgnificaturforniciscuruatura, amp;aliquandoii!- I tegra fornix. Hincecclehafticifcriptores,quamnosçcclelîarumtribunamvocami«, habfidem vocant., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
C ON F E s s I O, quod verbum inBibliothecario, Stalijs ccclefiallicisfcriptorib“’ frequentif/îmum eli,idcm apudl^atinos lignificat,quod apud Græcos martyrium.H* enim ecclelias Deo priuatirn dicatas dominica,martyribus vçro martyria vbcabanC hoc tfljn quibys martyrum corpora iace.rent, apt eorum mç.moria colcretur. Hint bafilicam Varicanam Apoftolorum martyrium yocat loannes Chryfoftoraus. yerô martyr Græcè, LatinèiCyprianoconfcflor, fiuetcftisexprimitur,àconfefloff Confeflio manauit,vt à martyre rnartyrium. Eft yerô confe.fîîo ecc!el5a,in quaconm' forurndroc eft,martyrum memoriacoleretur. Quosenim nos modo martyres,vett' rcspa’^resin cisCyprianus,corifefloresappellant, quôd jn tormentis çitra morK” intrepidi .Chri(turncoi)fcflieflent,epift 7 lib.a, Cleri Romani ad Cyprianumepilif' pum. (î^anquàmconfelforumquoque ,quos hic.adhucincarceredjgnitasfuxW'’' fefiîonis ineluiit. Item epill.6.1ib.i.Cyprianiad martyres,StconfeHorcs : Exultol*' ;tus,amp;gratu!orfortinimi,acbeatiflîmifratres,cognita fide ac yirtute vcftra,inq“quot; bus mater ecclcfia gloriatur, gloriataamp; nuper quidem cum confeffionc perdincet^ cepta pœna efi , quae confefforcs Chrifti fccit extorres. Confeflio tarnen prslf quantum in pafiione Fortior,tantum c!arior,amp; mai.orin honore eft. Creuitpug^ crcuitamp;pugnantium gloria. Nee retardati eftisabacietormentorummetu, fedir tormentis rnagis eftis ad aciem prouocati,fortes,amp; ftabiles ad maximi prxiium promptadeuotioneprodijftis, ex quibus qupfdamiamcompcricoron3|j^ quofdam verô ad coronamyiétoriaî proximos,yniuerfos autem quosagnunep riofocareerinclufit,pari ac fimili calore yirtutis ad gerendumeertamen firntelfcpportetindiuinis caftris milites,Çhrifti, vt incorruptamfidei non blanditiïdeeipiant.non minæ terrcant,non çruciatus ac tormentadeuiflC quia maior eft,qui in nobis eft, qulmquieft in hoc,mundo:amp;alibipaftî'’’;‘i‘quot;/jj(,, ftum intormentis3ecarcere,citra mortem tarnen confeflî fuerant,modo.clt;’''^j, rlt;es voce Latina, modoetiam voce Graeca martyres appellat, Antiquitiis 'S''“
-ocr page 687-VOCVM OBSCVR. ICCLESIAST. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;87
ft/lïo idem erat quod martyrium , fcilicet ecclefia in martyrum honorem cointcra-ta. Nunc verô in omnibus totius orbis terraru m Chriftianorum ecclefijs, qux d i»pIi-cesfuntjfuperiorfcilicctjamp;inferiorfquales multæ pertotam Lombardiam amp;nbsp;Italiam, Homæctiam modo extant, amp;nbsp;plures extabant) appel'atur vfque hodie inferior cc-clefixparsfubaltarimaioriædificata,vtParmæ in eathedrali,Veronæ ad Sanéium Stephanum, Romx ad Sanélam Pri(^am,Sanólum Martinum in Montibus, amp;nbsp;alibi. Earumfimilitudineconfeflîodicitur locus imus fubgradibus,amp;altarimaiorieccïe-fiarumSanâiPetri,SanftiPauli, LatcianenfiSjSanéti Laurentij extra muros,SanôtaE Maria; Maioris,amp;aliarum. Quæconfeflîo non fine material! ecclefia fit. t^yod éti-amprobaturcapite vigefimo Concilij Gangrenfis, fie: Si quis fupcrbiæ vfuiafteótü conuentusabomin3tur,quiadconfeffionesmartyrum cclebrantur,amp; minifteria,quaî in eisfiunt,fimul cum eorum memorijscxecratur, anathema fit. Ita vna verfio. Alia vcro,quæ per confeffiones martyrum intelligit,apertiffimc exponit bafilicasSaného-rum martyrum. Sic enim ait:Si quis per fuperbiam tanquàrn perfedum fe exillimans, conuentus,quiperlocaamp; bafilicasfaiïâorum martyrum fiunt,accufauerit, vcl etiam oblationcs, quæ ibidem cclebrantur fpernendas eife crediderit, meinoriasque San-âorum contemnendas anathema fit. Anaftafius Bibîiothecarius in vita Xyfti Ut papæ:XyftnspapafinquitXecitconfeffionembeati Laurentijmartyris cum columnis porphyreticis,amp;ornauittranfcen3m. Fecit quoqueibi ad confeffionem,altareS.Laurentij de argento puriffimolibrarum quinquaginta, cancellosargenteos fupra Plato-niasporphyreticaslibrarum ;oo.abfidamfupereancellos, cum ftatua beat! Laurentij argentea libràrum ducentarum.
Ambo dieiturruggcftus,leupulpitum marmoreum, ex quo kftor, feu diicoftus leélioncm,fcu cuangelium recitabat. Q^os multos amp;nbsp;magnos, amp;nbsp;pulcheri mistabu-lismarmorcisornatosper Vrbisecclcfias,amp; præfertimapud Sanctum Paulum vide-mus,quem locum DiuiCyprianilib 4.cpill.5 honeris caufa tribunal quoddam ecclé-fiæappellauit:abambiendodiôtum vo!unt,'quôd locus illevtrinque gradibusam-biatur. Nam in quibufdam ecclefijs duo graduum ordines vifnntur : v nus à finiltris, quofitafcenfusverfusOrientem;altcràdextrisOccidentcm fpcctans.quo fit defeen-fus. In quibufdâ verô alijs ecclefijs Diaconus vna, In bd laconus altera via in pulpitu m, Ifu ambonemconfiêdir. Expofitor Romaniordinis A mbonenl hancappcllationera. idcohaberetradit,quôdambiat,amp;c!ngat,intranre.n. Sed verius eil Græcamefievo»-cem-lufiavà,uêavo^, quæ inter caetera (ignificat afeenfum, locum editum .à verbo iiv«,3ajva,quodeftafcenda.C3p.i5. Concilij Laodicenii.quod Graecè eîl sarireva/*-javctàvaGa^vôvrs«)^,Latinelegitur,qui pulpitum afiendunt.
SACRARVM AEDIVM ORNAMENTA.
BS Ateiî* ,fiiic Patin.* , cR genus vafis, à patendô diôtum, quo dapes in Wmenfam feruntur..Dicta à Columella patena libr.n.cap.'45. Columella (inquit)patruus meus, ex ca creta, qua fiunt amphoræ, latavafa in modum pat;enarû fieri vidtbat. Harum vfusin primitiua ecclefia in oblationc cor-por'sDominiinllitutu',adhutvfq;pcrfeuerat Illud interefl,quod hodie paruae,anti-quitus magnæconficicbantur e.x auro,amp; argento, vt Luchariftiam pro tanta multitu-dinc fiifçipere capaces eiTcnt.
C A nc Es.In vitis pontificum Damafi,amp;Eibliothecarij, amp;nbsp;præfcrtiin in vita Sanéti
Siluellri
-ocr page 688-88 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I NT ER PK ET ATTO
Si 1 ucflri frequenter mentio eft calicû maiorum,amp; minorum, 8i tnînîflerjalluIP» lt;1’'®* pontjfices,amp; lmperatorcs,in his pr«lcrtim Gonftantinusinecclcfijsabfeconftit'quot;'’’ aureos 5c argenreoscontulifle leguntur. Minifteriales idco difti,quód adminiftf”’’ dofanguinem Chrifti populo dcferiiirenr. Remigius archicpifcoausRcincnfisn“''? enifmodi calicern miniftcrialcm fieri iullifict.in ipfiusûrcuituhoiceabfeadiw*'«'* culospofuit:
Nauriat hirtcptpuliu.vit^m de fan^uine facra lnießo,atcrnus quernfuduvulnere chrtflus, Rentt^iut reddit demmt fua v»tafitter dot.
A M VL AM,a!iàs A m am,quidam interpretantur phyaJamadvrccoli fimilitu“** Bem. Certèquolocoj.Rcgumy.Græcèlegitur^wôXouf .noftcr interpres vertitamu* las. Expolitor ordinis Romani: Amula (inquit) vas eft,in quo vinum offertuncuiu» generis vafa fulilia fecit RcxSolomon D C;C C.ficut lofephus teftatur,amp;c. Sed inge* ftis pontificalibus iegiturreligiofosquofqac Imperatores, principes,arquepontifi-ces tantum numerum,dcamulis,atque patinis, feu alijsvafis atque ornamcntiseccle-fiafticisad honorem Deiobtuliircilli .atque illiecclefîæ,quanta poftibilitas fuitvni-Cuiqueprofuadcuotionc.Nonnunquam.amp;amædicunturjamp;perafpirarioncmhanii» nonnullilegunt. In vitis PontificumBibliothccarijfrequcnterlegitur.hamasirgeu-teas.5caurea5donatasminiftcnodiqino.Hinchainula,amp; hamululadeduócJE. Colip mella in cultu hortorum :
Ant httbileinlj/mphif httmul/im Bticchive laoenam.
Hodicetiam hamulaab kalisdicitur vulgo vafculum vitreum ad vfumaqU«,amp;vinl, amp;nbsp;prxfertim in lacrificio Mifl'a:.
Co LAI OR ivM.hoc crat vafculum quoddam fubtiliftîmîs foraminibusabim» pcrlo'âtum.quo vinum ex hamulis calicum refundebatur.
P V G IL LA R Esintcr inftrumentalacra, quç Pontifici ad ftationéprocèdent; pr»-ferebantur,numerantur pugillarcsaurci fiueargentei Vidcturautemeaius puf;il-larium nomineintellcxineftylo,feu graphia,fiuc etiam pcnnas,vel ca’ainos.quibui littcrædcformantur.amp;cx hac fimilitudinefiftulas,feu cannas,qutbusfangii isèdomi-nico calice cxugebatur.quum piopric pugillares fint ipf® tabulç.in quibus fcribicon-fueuit.quæ Græcc:nvai.xA':ct,dicuntur. Eiufmadi piigillarium feu fiitularuni argent tèarum,amp;.iurearum,quum hxantiquitus cuntlopopulo incominunione languini« Chrifti deferuircnt.hodiè (blus Romanus pontifex vfum adhuc obferuat.
Sc Y PH I M 17 R El AE, H Yi) R 1AE, funt va(à diuino minifterioab/mperatorh bus,amp; pontificibus oblata, quae frequenter Bibliothccarius commémorât ScypEw autemvafisporrorijgenuscrat, quod propric Herculi attribuebatur, quemadmodu Canthatus Libero patri.-Quo vetcres in facris amp;in cqnuiuijs vfifunc.Ve^gil.4,Aenei-dos:Et facer impleuit dextram fcyphus.Horat.epod. ÿ. Capaciores affer nie pnerfey-phos. Mçtrcta etiam genus valîsfuit,conftans ex duobusbatis,idcft,deccmcongios vel lexaginra iextarioscomprehendens Et quod Diofcoridcs metretam vocauit, Pli-viuscadumtranftulit.Alij metretamamphoram dieunt. Hydria verb vasaquarum frat.a Gcaeca yocc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft,aqua,diéta.
Thymiamateriv M,quod Latine A cerra dicitur, vaserat, is quo odor« Tua* uinîmithymi,herbæodorat®,naturamrefefcntesin facris.incehdebantur.
Pe L V1 s,quafi Peda1ius(vt Varroinquitjà pedum lauatione vasdiótutn. Alijpd' yim h pellucendo diâam tradunt,putautquc finum effe aquaeuoijin qua vaciïtespep iupcur.iuuensJiifatyra J. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
-ocr page 689-VOCVM OBSCVR'. ECCLESIAST.
rilßnt centeMitpatulM4 (Jftindere pelties, ■
Veteres Chriftiani vafa,quitus in baptifmo vtebantur,pclucsappellabant,
PH A R A,Damafus,amp; Bibliothecarius in Romanorum Pontificüm,amp; præfcrtim S. ■ Silueftri vita,pharacantharaiceroftata,coronas,dèlphinosjlychnos, Si lychnuchos, prodiuerfigeneris lampadibus,amp;lucernisin ecclefijs ardentibuSjacceperunt.
■ Pharus igiturinfula,amp;turrisan1plinima in portu’Alexandrino fitaerat, faluti na-uigantium condita,quæ noócurnis ignibus portum ijs monrtrabat. Solinüs fcribit,ab' hac turripharo ,pharos poftea vocari machinas in portibus ad prælucendiminifte-rium fabricatas.-quoniam ex hac pharo Alexandrina, naucs noöurnis facibus accen-fis, dirigebantur. Papinius:
Lum'martoäiua^ttollitpharusxmulalunit.
Hegefippus lib.4. tradit à GræcisLatinisque pharon appellari ex ipfius rei vfu, eo ' quod longevideatur à nauigantibus,atque âwèrëfàvK,quod fignificatlucidum, amp;nbsp;immutatalittera pharos dicitur. Hinchodiètriremiiùm Lanterns fanones amp;nbsp;fanal es vocantur,amp; turres in portubusNeapolitaho Menincnfi,amp; Genuenfi lumina nodur-nafuftinentes.Phari dicuntur. Ecclefiaftrci igitür' fcriptöres hac voce fuggeftus'au-reos, Si argenteos in modum turrium.vel coVumnarum vocabant,quitus annex! erat certumlychnuchorum genus,quod Delphinum vocatant. Ita enim ferititür; Fecit pharum vnumcumx.delphinis. Pharum porro etiam coronanïvocatâr,forte quod rotunduseiret.Fecit,inquit Bitliothccarius,coronam,id eft, pharum catharum,cum delphinis quattuor oleo ardchtitus j vti illud animaduerfione dignum eft,quod quanquàmi idém ferèeffe lychnuchum, Sc delphinum dixerim', nonnihil tarnen inter fedifferre opus fuit. Nam delphini ardentes,curri phariscantharis,velcum coro-nis,coniunguntur;lychriuchi vero cum lucerhP.Cur autem pharus cantharus dica-tur,haud certôfcio,nifi in formam v’afis magnifadum fuerit in extrema parte. Nam poculu fuit,quod Bacchotribucbatur,ficut fcyphus Herculididusacantharo.quod cratnauigijj’enus.Pl{niiLfslib.33.cap.ii,;refert,Marium poftvidoriamCimbricacan-tharis pot3fle,Liberipatris cxemplo.' VirgiliusV
Et^ratiiintrita pendebat cantharus anfa.
Vlpianus tradit cantharos eftcjper quos aqux faliu nt.
Præter pharum cantharum, in eodem fere lignificatu Bibliothecarius enumerat' CerOftata.amp;cantharaceroftata, qux luccrnae forte erant in modum cornu fadæà XK'|gt;oif,quod'eftcornu;dida. Vtautem delphinicoronis, amp;nbsp;phariscantharisardenti-busattribuuntur,ficlychni,vellychnüchtlUccrnis. Eft enirh lychrtUs Græcè,Latinè lucerna. SedBitliothecariuslucernam prolychnorum fuftentationc, hue candelabro accepit.Lychnum verb feu lychnuthum pro lampade ipfa ardente.
Gemellion l s aurei,amp; argentci dicuntur, qua voce,quid hgnificari pofl)t,nifi vrceolijVelampullæ fint,non inuenio.
SACRARVM VESriVM GENERA.
NABOi-AGrvM, alias A NA BoLA n 1V M , àverbo Grxco\iv(ji.Ç'/».?A'«J» quod cft,fupraiaceo,vel reijcio,appellabantamidum album nncum,qui,' quod humerisinapohcretiir fupcrhumeralc etiam vocabatur.
A LB A,fcilicetveftis,verc3mifia,hodiè dicitur Camifium.
ClN GVLV M àcingendo,chorda;quaPomifex'eingitur.
Orarivm vocatant cam fafeiam, quamnosftolam dicimiis : allj velum,cuf F FF Roma-
-ocr page 690-INTERPR AETA TI O
Romanus pontifex,amp; Archicpifcopi pallium fuper humeros ïinponunt,ofinigt;®’* cant.
MappvLAMvcró,quam hodièmanipulumappcllamus, qux àmipp*» nuum Tordes in menfaabftcrgimuSjdiiftaeft.
CoLo• IVM eftveftisfin,cm3n,icis,acmuti!ata,àxoXojSèvverbo Grxco,quodbrt-.«e.mutilatum.truocum fignificat,dida. Qua olim virgincs vtebatur.amp;fannip’ff^’’ Tt Paulus Heremita. Expofitor Romani ordinitin candidiffimo(inquitjhsbituf^ lobionis,quoveJ Apoftoli.vel Apoftolici viri vfifunt, quum culparetur àquibui auditas brachioru. Silucfter papa inftituit, vt in ccclcfiaftico minifteriodiacoiudf ' maticas.id eft.tunicas manicatas,amp; candidas induerent,qua!cs tellatur Ifidofujcp“' «opus in Deimacia primum eontextas,qua etiam vfi funt vetcrcs.Lampridius in Co® jmodojDelmaticatus in publicumproceffit.
C AS VL A,alià$P X, àn ETA, genus veftis,in facris^CliriftianisfacerdotïbuJViar« pata,tamp;Tj TÜf srXâvi(f,ideft,ab errorc dióa. Quoniam quum latiflimo initio,amp;ünfnH' oiciseflet.eiuslimbusfuperbrachia,amp; fcapulas proieftus, errabundus totuaif^' puscircumiret. Hodicab vtraque parte epneifa,ante amp;nbsp;retro tantum produciturW' que ad talos.
Pa LL ivMcftfafcia ex candida lan.a contexta, Habens defupcrcirculumhuæîfo’ conftringentcm,amp; duaslineas ab vtraque parte dependentesquatuorpurpureascn) ce5,antc,retrô,àdcxtris,amp; à finiftris: duplex quidem àGnifiris, ümplexàdextris/'’* in tres partes concifo, tres acus infiguntur.quibusconfuitur. Qi^ac omnia moralib''* funt repletamyfterijs,quorum explicitionem vide apud Innocentium111. libr.i®' cap.ix'.defacroaltaris myftcrio.Diftum autcnieft,vt puto, à verbo quod eft vibror,agitor : nam circum collum fuper humeros vibrabatur,agitabatut» circumuoluebatur In v 11 j.Synodo Conftantinopolitana 11J i.pofteriorclubl'’'”’' pe VIII papacel,cbratur,Scnione prima, pallium vorarurifx'* en'lt;v«roX«,hoc€ftpon tificalis ftola.Vbiilludfcitu dignü,quod in eafynodo exponitur,lt;^uomodoloanntj y 11 i.papa Photio mittebat pallium St Sandalia, vtoftcndcret,fc eumin patriarch* Conftâtinopolitana fede fulciperc. Vbi funt hæc verba:Quod Dominus noftcr Ap®” ftolicusadmittitD.Photiumin patriarcham,rcft3turpontificalisftola,ilfumniopo^ ( tifice Domino loanne ad cum milTa, qua propterea direxit, vt omnes inteJiigant^ tertöfeiant,Dominum Photium rccipiàfummopontificein patriarchamtcumq;'’®^ ' dixifletjdedit Photio pontificalem fto!am,.humcraleindumentum;penu)3m,amp;Sa'gt;' i dalia.Palchalis 11. Papa:Pal1iumfinquir)eftin(i»nearchiepifcopalisdignitJtis,quO affumitur decorpore.id eft,dealtari ß Petri,in fignu vnitafis apoftolicæfcdis. Qï® iirchicpifcopoeleóto apoftolica Cedes non tradit,nin priuspræftetpro fide,obedicgt;’' tia,amp; vnitate iurainentum. Afltiquitiiscandidiagnihne macula nufricbînturàffO' nialibus S. Andrcæ prope S.Marcellû de Vrbc, pofteà ca cura ad moniales S.Hagn^ tisextraVrbem ViaNomentanatranflatafuit:hodiè cft monialium turris fpecu'' QuidominicainalbiscircuibantaltareS.Petri. Ex ciufmodi agnis fumiturbni, qui pereafdem virgines pallia texuntur.quæPapæamp;archicpifcopis pcrmanuni pH' midiaconi initio ipforum promotionisdari folent.Qiii nifi accepta pallio, nemm epifeopum conl'ccrarc poflunt. Eo ctiâ,præterarchicpifcopos,vfunturcpiK0P*,‘l dam expriuilegio.vt Lucenfis,amp;exdecretoMareipapæOfticnlîs,inconfeet’^o Romani pontiheis. Gregorius papa vernit aliquid pro fufeeptione pallij (ülui' 02 I decretum conftrmârunt Leo 11.amp; Vrbanus i i.fummi pontibees.
M”’’* ;
-ocr page 691-VRamp;IS RöMAE.
MiTR'*,feuM iTHR A,aPerfïs fol dicitur,aIiQuando proprïtnario faccrdote po •itur, vtapud Appulciumlibro vltimo, ipfumq;Mithram iHum fïium facerdotalcra prjcipuum facrorü miniftrum decern it. Mi tra etiam fineafpirationcfignificatquod-dïmcapitisornamenti genus,quo primùm Mœonij,deinde Acg)’ptij,Syri,Phrygcs, Lydijjamp;Perfæ vfifunt, Eratautem pilcum acutum. AccipitürA' pro rauliebri corona,ad ornatum capitis adolefLentularum. cx qua pendebant fafciolae^-quæ pbylla di-lt;ebantur,quöd floruminilardcpendcrènt. Virg.^.Aeneid.
£l tunicitmaf!icAS.,amp;habent redinticula mitr^e,
EpifcopiChriftianorum mitra vtuntur,quum reidiuinæo'peramdant.qux pileus-lineus,velè ferico albo cft,in altum porreótuS.Sc in duas eufpidcs diuifus.Fiunt mitrs aure«vnioriibus,amp; gcmmisornatae.Qu^arum vfum in’Romana ccclefia'non antefex-«ntosannoseflc opinor.
Ofi e r a OR i VM, fynd'onem fericeum, feü Fintcarticn fignificat, in quo populo* tum oblationesreponcbantur,ab offercndo diftum : A quo ctiam ca Miflaé pars vogt; catur offertorium,qux diccbatur tempore oblationis.
Fanon etiam appellaEatür linteamen illud ,qu* vox Germanica eflevideturji quibusvelaillaexhaflilibusdcpcndcntiafanen vfque hodie appellantur. Guiliel“ mus Durantes,cum fanonecandido exponitcum mappu1aalb.i,amp; nitida.Hodie Ve-ronæin patria mea lintcamina fcricia, amp;nbsp;depiéta e.x hallis depcndenria,amp; in fupplica-iionibusdcfcrrifolita,confanoncsvocantur.
Nacvs pro naccho intellexcruntvctercs Chrifliani Romani pannum laneum rubrum,quo equorum fellam,dum pontifex equitabat, cooperiebant, à verbo Grx* co Ndx^,quodlanam ftuc vellus lignificat,dcriuatumi
ONVPHRII PANVINII VERO-
NENSIS, FRATRIS EREMlTAE AVGV^
STINIANI, DE STATIC Niß VS VRBIS
Romæ libellus.
VV M ftatioflem relin Vrbe notiffimx admodnm otfeura initia fint, non alienum quoqueàmeoinftitutofore exiflimaui, fi breuiter ,quæ de fia-tionibuscollegi,in medium adferrcm. Atqui vt à vocis fignificatiorte inl* tium fumam; Statio proprièdicitüripfe llandiaétus,vndcoiriries,dc qui* busmoxdicam,fignificationesfluxêre. Nam primùm ratio dicitur loujs, in quo na* uesautmilitestutôadtempusftant,verinquo frequenterconfiftu it. Idautem ex
Virgilij Aeneid.z.S: ix.atqucè Q_Curtio intelligitür. llîe:
Nunc tantum,ßtttts à'fiatio malcfida cariint. Item : frangne net tabpupftmfl at tone retufo.
Item: cognitum id per cxplôratores,qui ftationes boflium fuerant ingreffi. Hinc-metaphoriccftatioprotemporariahabitationeaccipitur. Cicero ad Atticum libro ï.Ataenis Ratio mea nunc placet-Sumpta eft haec tranfiatio àloco littoralî, vbi nauei
FFF a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad
-ocr page 692-9t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE STATIONIBVS
'ad tempus fubfiftunt.Stacio etiam appellatur locus ad cuftodiam afl’gnatUJ, milites liantes vigilant.'Virg. Acneid.lib.9.
, Semant^ vicesßatione relira.
'Hinc milites ftationarii. Staûo quoq; dicitur ofïïcina, in quam multiconueniunt, lt;vt dealiqiia redccerni pollit.vel vtius dicatur.GelLlib ij.ca ij. Quxlitumeffencmi' ni in plerifqiie Roma: liationibiis,ius publicèdicentium. EtluuenalisSatyraii.—^ omnis Conuittus,thermx,Rationes,omnetheatrum. Stationis nomen velàmilitu Romana, vel ab alia harum Ggnificationum traólum, amp;nbsp;vfurpatum, vt alia multaiquot; Chriftianorum veter urn vfu hæfit Nam quemadmodum milites ftationem faciebant ftantes.amp;prçlidium certo inlpcoagitantcs,itaamp; Chriftiani Tertullianus lib.deof^' tionc: Siilatio de militariexemplonomen accipit(namamp; miiitiaDeifumus)vtiqW nullalætitiafinetrillitia obueniens,caftris Rationes militum refcindit.Et in libro de ieiunioaduerfus Pfychicos: Venitde cxitudomini,qucm etfifemper commemoran oportet fine differétia horaruni, im preflius tarnen cura eis fccundum ipfum üationis vocabulum,addifcimus.Namamp; milites niinquaimmemoresfacramenRmagisftatio- I nibus parent,amp;c. Stafionis cnim voce fignificabSt antiquiChriRiani adum quendam .corporis,quo in facriscóuentibusorates Rabant,nunc in hac balilica, nuncinaliacon uenientes, nonnunquamapud martyria,id cR^martyrum fepulchra,Deum liantes,amp; attenti prccabatur.quod præcipuc ficbat Dominico die Tertullianus in lixrode co-jXona militisjde milite Chrilliano loquens:Iam(inquit}amp; Rationes autalij magisfiçe-ret quam ChriRo.aut amp;nbsp;Dominico die quando necChriRo? Qus vtaccuratiùs intcl-ligantur,illudfcitu dignum cR,apud veteres ChriRianos inter plura duoluiflecois ■precationumgencra:Primum,cùm gcnibus.flexis.alterum,cùm Itätesorarent.Hillo-riadcdegioncFulminatricc ChriRiana in expeditione GermanicaM.Antonini,qua .excrcitui in ardcntiflima fiti pluuiam prccibusà Deo(TertulianoteRe in Apologeti-,coamp;ad Scapul3m)impetrauit,indicant, orantesgenibusflexisprouoluilTeff interra, eumqueorandiritum antiquiflimum.amp;'certiRimum fuifle,omnibusfeculisappirct, •Clemens vltimoRromatum refert,orates folitos abijccrcfefcin terram: quoddege-niculis adorarein Librode Corona militis, amp;nbsp;genicu'latio in libroadScapubmvocat Tertuil.Qi^ado non(inquit)geniculationibus amp;nbsp;ieiunationibusnofirisetiâficcitato funt depulf's? IdemteRatur Origenes homilia440 Numeros. Aliudporropreemdi J genuscratjCÙm Rantesorabât:quod de geniculis non adorare vocat idem! ertullia-mus.quem oradi morcm die dominico,amp; per totum id tempus, quod inter PafebsS: PentecoRen eR,v.furpabatur. Tertullianus in libro de corona .militis Die dominico ieunium nefas duximus,vel de genicu’is adorare Eadem immunitateadiePafchaip PentecoRen vfqqe^audemus.Quamobrcm precationcsjHæ Rationes vocantur,quarum i'ubinde veteres doftores meminerunt. Tertullianus easad aram faftas folenio-res indicat in libro de orationc; Solenniorfinquit^erit Ratio tua, G ad aram Deiftcte-ris.accepto corpore Domini,amp; releruato:vtrunque.ûluti eR,amp; participatio faciiheiji amp;nbsp;executio ol'Gcij. TeRatur in libro de.ieiunio, eas Rationes interdum in Vefperam ivfque produ(Rascfie,Gc: Arguuntnos Pfychici, quod ieiunia propria cuRod:amus, , quôd Rationes p'ertinq; in V'^efpera producamus, quod etiam Xcrophagiasobferue-,mus,Gccârcscibü ab omni carnc'amp;.omni iurulentia Idem Rationes iæpccômcmwat) ytlib-i.ad vxorc: Vt G Ratio facienda elRmaritus de die condicat ad tabernas.-liioU' niaobferuada funt,marituseade die conuiuium exercent Si prQcedcn.diierit,nunquJ magis famiüæ occupatio adueniat.Dies.Rationibusfolénes recéfet in übro.deientnio cótra Plychicos:Statió.esdies.fuo$ habet quartÇjamp;fextçfcriæ. Et inlràrCurStaiiof'^'
CUÎ
-ocr page 693-V R BTS KOM Aï, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9^
5c fextam ftbbatiàicamusA ieiunijs paralccuen?Ç.i. Sabbatum^Tn lib.óe fu Çiinpcrl'ccutionc: Tûcôcfidesin cxpediüoncfoUicitiorScdikipVmatior ,inieiunijs 8cftanonibus,5c orationibus,amp;humilitate.Etin librodcorationc, fimiliter déftaü-•nu dicbusîNô puitt plcriq^facrificioru orationibus interu«nicndû,quod ftatio folué dilit accepto ccrpore doinini:5c inlibro de ieiunio aduerfusPfÿcbicos.-Proptcrca per üngulas diximuslpeciejiciunaûonumXeropbagiarumÇ.i.aridorum ciborum,nibil iuris habentium comeftionum ftationum. Et paulo inîra; Quomodoin nobisipfam ■nnitatem iciunationum Si Xcrophagiarum Sc ftationum denotatis? Et paulo infra Conuentusilli ft.ationibuspriusÔcieiunationibusoperarinorunt.'Vbi perpetuo feie ftationibus iciuniaadiungit.Namante folcnnes illoj conuentusiciunium premit-tcbât.Mcminit eius gtftus ScD.Cyprianus in ferm.de oratione Dom.Stamus(inquit) ad orationcm:orabant autem orienté verfus, vt in Apologctico refertTertullianus. Hinc ftationis vocabulum in hoc ferè fenfu, vrbi Romx notüTimu m e (1 ex antiqui-tatc rcliétum,ipfa etiam obferuationc veteri per manus tradita, amp;retcnta.Nam vete-resRomani pótifices ftatis quibufdam diebus, precipueq; in Quadragefima.Öc feftis, ad diuetfas vrbisRomx ecclcfiasaccedebant, vbifermonc vcl concione ad populum adftâtem habita,Sc oratione ad ücum faâla , diuinamylleria polled cùm cle’ro Sepo-puloRomano célébrantes,participabant. Quiaétus,ftatio appcllata eft ,àfignihcatio* ne.quam Cicerolib.Vb ad Atticumvfurpauit.pro temporariavidelicet habitatio-
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ne,vtletiam'àftando,quodinhisaccedentes,populiftarent.Hasftationes,hoceft,ad
l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diuerfasecclcfiasfolennes procelfiones, amp;nbsp;conuentus commémorant, Auftoraftorû.
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eamah paps,8c Anaftal'iusBibliothecariusin vita Hilarij papç.llle quidcrafic.Popu
1 lusRomanus per Cœmcteria martyr um ftationes lineclcriciscelebrabat. Etpaulo
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;InfrY.Fclix Vrbéinrupit,8c ftationcm in lulij BafîlicaTranftiberim dare prxfurait.
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Elbe verb.Hic conftituit in V rbc miniftt riales, qui circumirent conftitutas ftationcs,
1 fecitq,Schiphûaurcdanlacôvcl ftationariulibiarûV 11 l.pro vfuftationû. Per mini 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftcrialcs autc,elericos idoneos ad miniftrandû, ?c o'ficiandum in eeclefijs diebus fta-
1 tionûintelligit. Quare diufuerùtinVrbc adhocCantoresdeputatqprsebendas pro-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptercahabentesin ecclelias.Maria; de rola,quù non omneseeclefiæ Vrbishaberent,
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tunccanonicos velpronriosclèricosaddiuinïiolficiu peragendum.Easporroftatio
l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ncspoftcàs.Grcgorius'papaccrtofub numérolimitauit,totidéper totumannûftat»
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ens videlicet,quatuor Dominicis aduen.fci ijs 4.6 8c iabbato quatuor téporum.vigi
V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lia,8c die natiuitatis Domini,landti Stephani,S. loannisEuangeliftXjfanétorum Inn»
l centiû.Ral.lan.in ciruncilione D. die Epiph.dominicisin LXX. EX.8c L.à'iftria 4. ci-l »erû,vfq',aà Dominicain albis per toiâquadrag.in litanijs maioribus ,in die s.Marei l in Atcenfionc D.avigilia Vcntecoftes ,vtq-, ad Dominicain SanctçTrinitatisexclu l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiuè,infcftiuitatibu5 s.Cruelsôcanniuerfariadcdicationecccleliarum s.Saluatoris,8c
l lanètorum Pétri8c Pauli apoftolorum.Qnibus diebus Icquentes pontifices adiunxe* 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;runtLitanias triduanas anteafcenfionem/olcnniaB.Virginis Deiparx, Purificatio-
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Äis,Annunciationis,Afl'umptionis,8cNatiuitatis.ltefan(äorü AngelorûjS.leânisBap*
1 tiftæfandtorü apoftolorû Petri 8c Pauli, Eaurétij,8c aliorû quorundâ martyrû quorâ 1 poftet memoria exoluit. Hinc loânesDiaconuslibrofecûdo de vita fandti Gregorij Bapi;Stationes(inquit)perbafilicas, velbcatoriimartyruCoemetria fecundû quod i oaftenus plebs Rom.quafi eo viuente certatim difcurrit.follicitè ordinauit,pcr quas Bcipfefimuldifcurrens, dum adhuc tloqui preualereqXL.homilias euagelijcoram
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tcclefia diuerfo tempore dcclamauit.Qi^arc ego ex prçfcriptionibushomiliarum fut
lum,ftationcs in ea ecclcfia elle conftitul,in quas cas habitas fuiffe ipfarumindex ex-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f f î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ponit.
-ocr page 694-DE STATIONIBVS
ponit. Petrus Malüiis in libro hiftoriæfacræ. Sandus Gregorius papa Roman it cantuinjprimiceriumjamp;fcholam cantoruminiHtuir, docuitq;. Ordinnauit ftatio'Jf propter pœnitentes,quas cum priinicerio,catoribus,regionarijs,accolutis,crucelini onali præcedentCjfaciebat.Namaliter in quadragefima vfq; ad Palcha^amp;abter inalbis dominicisdiebusamp;fcftiuitatibus fanétorum, Ifatuit antiphonas has procefiîonah-ter in quatuor teporibus decantari; Drcprecamur te domine amp;c. Multafuntdomine peccati nodra, Parce domine, parce populo tuo. amp;nbsp;c; J n litanijs maioribusalr asantiphonas ordinauic.Fecitq;ad fandfi Stephanum æphanotrophiû, vbi PrimieÇ' rius 'îccantores mmerent.qui iugiter clTentcum pontid. e,epifcopis,cardinalibusdi-aconis, region irijs, accolutis.cubicularijs, quieuin cu!todirét,amp; eflent eibonûtclli-monium. Et Gelaiij papæordinatione repetita,fanrir,vt effent per regionesdiaconi, Cardinal.fubdiaconi,amp;regiônarij In Vrbe verô vnaquæq; ecclefia ftationalisvicinâ aliquâ aliam ædem facrâ habebat, in qua populus die itationis col 1 igebatttr amp;ibidé diccbatur col Ieda fuper populû colleécû ; amp;nbsp;ex in de oéshmul procelsionaliteradcc-clehS, in quaerat llatio, accedebât,folenniq; Millarû facrificioSc concioni intererar. Stjtioncs autem,que celebrantur,funtq luprà commemoraui, à Dominica prima aduêtus,vfq; ad Sabbatum ante S.Trinitatem cum tribu«ferijs quatuortemporum LX XVI. diebus numero tribusSc oduaginta.celebratæ. Na die Natalis tres,amp; fei ia quinta,poft quartâ dominicâquadragcfimæduç ftationes funt.Ad quas aût e délias amp;quot vicibus nue ftatio (ît,vel olim fuerit,paulô infrà lîgillatim aperia. Jllud tantii in fumma aperirc placuit,noftro tépore ftationes effe in quinquecccleliispatriarcha-libus,omnibus XX VIII.Titul is,excep to.SS,Nerciamp; A chillei, quatuor diaconijs,fex titulis amp;5.Maria Kotunda. Sunt aût omnino ccclefiæ,in quibus nunc ftatio cft, tres amp;quadriginta,ftationes XXCVI.di busXXCIlI. Piusllll. noftro tempore Ther-mas Diocletiani ecclefiâ S.Mariæ Angelorum dedicauit, Seftationem ineacoincelsit Sabbatopoft III. Dominicain Quadragefitnae.
-ocr page 695-
VRBI S ROMAB. STjITIONIS,qut tiojfrt tempore inƒn^HI^^ Ertii eccleßts per annum celebrantur. Inbafilica Patriarchal’i Lateranenfifunt. ftationes 8. Dominica prima quadrageGmç vetuftifsi ma eft ftatio,cuius in bomiliarum 40. s. Gregorij papæ libro metio extat. Dominica Palmarum. Feria5.in coenaDomini. Sabbitofanóto. Gregorij papæ. Feria5.Letaniarum triduanarum anteaf Intitulo s.Marix tranftiberim funt fta cenfionem Domin’i recens ftatio. sabbatoante Eentecoften. InBafilicaPatriarcbaft s.Pctti apoftoliin Vaticano funt ftatioxnes 13. Omnibus quatuor sabbatis quatuor temporum. Dominica iij.aduentus Domini. InFpipliania domin’i vetuftiG'ima ftatio ante mille annos. Dominicain QuinquagcGma vetuftifsi-ma ftatio. Feriai.PafcbxvetuftlGima ftatio. In dies.Marc’i in Lctanijs maioribusvêtus ftatio. Feria’I’lij.Letaniarum triduanarumante Afcenfionem Domin’irecens ftatio. In AfcéGoncDom.vetuftilima ftatio. InPcntccofte vetuftiLimaftatlo. In Bafillca Patriarchal’i s Pauli Apoftoli ex 'tra muros Vrbisvia Oftienbfunt ftatio nes quinque; Indiess. Innocentiiim. Dominicain scxagcGma. Periliiij.poft quartam Dominicam Quadragefimx. Feria vPafçbæ vetuftiftima ftatio. Ferla5.poft Pcntecoften. Inbafilica PatriarcbaVi s.Marix Maioris In txqulVijs ftationes 12. Dominica nrima AduentusDomini. Singulis quartisfciijgt; quatuor tëporu. I n ’.gilia N at alls D o mini. Media, noftc in ptiini MiffxNatalis doçvi cx.okuit. |
ni ad præfepevetuftifsima ftatio-InMiffa maioriNatalis Domini. In die s.Ioannis Etiangeliftç. Feria 4. maioris hebdomadæ. Indie fanfto Pafebç vetuftifsi'ma ftatio^ tempore vfque s.Gregorij papæ. Ferla a. Letaniarum triduanarum ante Afcenfionem Domini rccens ftatio. InBafilicaPatriarchali s. Laurentij extra muros funt ftationes très.- Fjominicain feptuag. vetuftifs.ftatio. 1-eria 4.poft E afca vetuiiifsima ftatio ante mille annos. tionesdux: In CircuGone Dom.Kal lanuarijs. Feria 5. poft 2 Dom.Qriadragefimæ. In’ Fitul. s.Chryfogoni ftatio Feria i.poft In’Titulos.Cæciliæ ftatio Eeria4 .poft.t. Dominicam Quadragefimæ. InTit.s.Anaftafts;funt ftationestres: Die Natalis Domini in Miffa Aurora:. Feria. poft primam Dom. Quadrag. Feria ^.pdft Pcntecoften. InTltuloS. Laurentijin Damafo ftatio. FeriapoftquartaDom Quadrag. Feria 4 Letaniarum triduanarum anteAf-cenGonem Domini eft colledlio. In Titulo s.Marc’i ftatio Feria 1 poft quar- tam Dominicam Quadrag In dl^- Marei in Letanijs maioribus ibidem eft colleiftio. In'Fitulo s .Martini in montibus ftatio Feria 5.poftquarta Dominica.m Quadra-gefimi', quamquam exoleuiffct,r eftituit Paulus pipa 4. In T’ltulo s.^Sabinx ftat. Feria 4. Cine- rum. In 'Fitulo s. Prifeæ ftatio .Feria ymaioris btbdomadæ. In Tiiiilo J. Balbinx ftatio Feria 5. poft Dominicam QuadrageGmx. In Titulo ss.Nerci, 8c Acb'illei olimcrat ftatio Feria i.miioris hebdomadæ nunc Iff 4 |
^9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, DE STaTIONIBVS
lil ritulo s.Xyfti ftatioFeria4. poft Dq. ftatioSabbato poft 4.Domin.
minicam 5. Quadrageiïmx. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In Diaconias. Hadriani colleélio ftt'*
In 1 itulos.Mar:clliltacioFeria4,dePaf a.Letaniarumtridiianarum.
In Diaconiaó’.MarieNouxcolIeSioBf'*
In fit. S. Sufannæ ftatio Sabbato poft^. ^.Lætaniarunatriduanarum.
Doininicam Qu^adragebmæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;InArchipre5byteratuolim,niincTitul®
InBafîlica SS.ii. Apoftoloril funt ftatio- S . Ioannis ante portam Latinam nesfex , omnibusfextis ferijs quatuor fabbato dePaftïone.
In Archipresbyeratuolim,nuncTit.S.''' pollinarïsftatioFeiiay de Pafsione.^
In Monaftcrio,amp; nouo Titulo.S Lauft'-) in Paneperna ftatio,Feria5 poftprima» Dominicam Quadrsgefimç.
In ]Vlonafterio,amp; nouo Titulos.silucftd in Campo,ftatio, Feriaj.poft 4.Domini cam Qj^adragefiinæ
I In Monafteriojamp;nouo Titulos.Pan-crati] ftatio Dominicain Albis.
2În Archipresbyteratu mine Monafteria amp;nouo Titulo s .Triphonis ftatio, sabbato poft Cineres.
3 In Monafterio,amp; nouoTit.s.MsrijAn« geloru.m,in Therm is Diocleti;ni làbb» to poft j.Dorninicä Quadrag.
4 In A rehipresbyteratu, s.ÀlarieRotu« dæ,aliàs Pantheon ftat. Feria 6. poft Pascha..
Sunt omnesEtclefiæXT-iiij.
Stationcs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXCVij.
Diebus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXCiij.
Ttfieaquamßatifnutn feriem ordine Eccltßtri enunierat» reiitati'Tfrus, mlc adf4cil:oreni ledlirii intellrgent'taitt,niaitreniqj(o»mnioditiitê,eitfi!eigt;i, feruAto dterum ordine,refetemus.
Dominicaigitur prima AduentusDomini ftatio ad s. .Mariam Maiorem, Domi, ftcundaftatioads. Crucem in Hierufalé olim ad s.Petrum,Exindice Homiliar» D Gregoriÿ
Dominica4.ftat. ads.Petrum, olimadsi. $. Marcellinum, amp;: Petrura .Ex indice Homiliarum D. Gregorij.
Feria 4.ftatio ad Praefepe, alias ads. Mariam Maiorem.
Feria ö.ftatio ad ss.Apoftolos.
Sabbatoini2. Icélionibus ftatio ads.
Petru«!,olim ads. loannem BaptiftaM» Ex indice HomiiiarumD.Grcgorij.
In oinni-
temporum
Dominica 4. AduentusDomini.
Teria ç.poft Pafcha.
InTituloS.Quirici ftatioFcria de Pafft one.
In i ituio.s.Eufcbij ftatioFeria d.poft 4.. Dominicam Q^adrag.'
InTitulû s.Prudêtianx flat. Feria 4, poft
5 .Dominican! Qnadrag
InTitu!o.Ç. Vital;-.ftatio Feria 6.poftz. Dominicam Quadragelimæ.
InTituloSS. ]\îarccl!ini,amp; Petri ftatio Sabbato poft fccu ndâ Do. Qjyadrag.
In Titulo s.Clementis ftatio Feria 2. poft 2. Dominicam ftiuadragelimæ.
In'Fitulos Praxedis ftatio Feria t. maio-ris hebdomadx.
In Tit .s.Pctriad vincula ftatione'duæ.-
Feria 2 poft primam Dom. Quadrag.
Fcria 2.poft Pentecüftcn.
In Tit.s.Laurentij in Lucina ftatio Feriaiî pofltcrtiamDom. Q^adrag.
In Tit.^. Crucis in Hierufalé fta c.tres;
Dominica 2. Aduentus.
Dominica;4.in Qnadragefima
Feria 6 'Parafeeues.
In Titulo s. Stephani in Cœlio monte fta tiones 2.
Feria 6 de paftionc.
InTitulo SS.Ioannisamp;Pauli ftatioF«ria
6 .poft Cineres.
InTituloSS. quatuor coronatorû ftatio Feria 2.poft4-Dom. Quadrag.
InDiaconias. Mariæ in Dominicaftatio Dominica a.Qttadrageftmæ.
InDiaconia ss. Cofmæ,amp;Damianiftatio Fcria5.poft 4 Do.Qnadrag.
In Diaconias. Georgij in vclabro ftatio Feriu ^.poft Cineres.
In DiaconiaS.NicoIaiincarccreTuIlianoj
-ocr page 697-K o M AK
VRBIS
97
Ibomnibusieiunijs quatuorT emporum Feria q.ftatio ad s.Cçciliam.'vbicorpus e-Gmiliterexdcm funtftationes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ius requielcit.
ius requiefcit.
Fcria ^.ftatio ad s .Mariam T ranftiberim
Dominica 4. Aduentus ftatio,olim ad s.
Pett urn,poftea dm vacauit,nunc cft ad ss.
Apoftolos.
InvigiliaNatiuitatisDomini ftatio ads.
Mariam Maiotem.
In i.Mifla eiufdcm noctis ftatio ad Prçfepa vetuftifsima.
Manc ftatio ad s. AnaftaGam.
tituliCallilVi.
Fcria ó.ftatio ad s.Lauren. in Lucina.
Sabbato ftat ad sj.Fetru, 8c Marcellia.
Dominica 3 . Quadrajefimx ftatio ad. 1.
Laurentium foris muros Fcria a.ftatio ad s.Marcum. Fcria j.ftatio ad s. Prüden tiinam.
In Miflamaioriantiquitus ftatio ad s.Pa« Feria 4. ftatio adjS.Xyftum trum,nücads. wariam maiorem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Feria5 ftat.adss.Colma,8cDaraianu,
Indic S. Stephani ftatioinEcclefia eius, Feria6.ftat.ads.Laurentiuin Tucina. qux eftin Coelio monte. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sabbato antiquitus vacabat, poftea faÄi
In dieS.loannisEuangeliftxftatioLate- eftftatio ads.Sufan. Pius 4.Papaadiun-■ ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xit s. Mariam Angelorum,in Thermis
raniolim,nuncads. Mariam Maiorcm.
Fn diess. Innocentiumftatioads.vaulum vbi funt reliquix corum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■
In oftaua Natiuitatis domini, antiquitus vacabat, poftea Califto 1. Papafaóa cft ftatio ad s. MariaTranftiberim,vt ex eius bulla liquet,
In Epiphania Domini ftatio ad s.Pctru InPuriGcationcB.Maiix ftatio ads.Ma-riam Maiorcm.
InScptuagefima ftatio ad s.Laurentiu extra muros vetuftifsima.
Dioclctiani.
Dominica quarta Q^wdragefim^ ftati® ad s.Crucem in Hierufaiem.
Teria a ftat.ad ss.quatuor coronatos.
Fcria j.flat.ad s.Laurent in Damafco, '
Feria 4.ftatio ad s.Paulum.
Fcria 5, duplex ftatioads .silueftrum ia campo Martio,Scad s, wartinum in mon* tibusà Paulo 4 reftituta,
■ Feriaó.ftatioads.Eufebium.
In Sexag. ftat.ad s.P aulii,olim ad s.Pctru. In Qmnquagcfima ftatio ads. Petrum. Feria 4.Cincrum ftatio ad sSabinam.
Sabbato duplex ftat. obtnad s.Laurenti-umforis muros.quæ exoleuit:Si hodie ad s. Nicolaum in carccvc TertulVuno» qux durât.
Feria5. ftatio ads.Georgium.
Feria 6. ftatio ad ss. loannc,Sc Paulum.
Sabbato ftatio olim ad s.Laurentium in regione3 poftcadiu vacauit, hodie ad .sThriphonem:
Domi.inQuadrag.ftatio Laterani.
Feriaa ftatio ad s.Petrum ad vincula.
Feria 3 ftatio ad s. AnaftaGam.
Feria 4.ftatioads.Maria Maiorcm.
Feria5.antiquitus vacabat, poftea faÄa eftftatioads. LaurcntiiinPaneperna.
Fcria 6 .ftatioads..\poftolos.
Dominica dcPafsióc ftatio ad s.Pctrü. Feriai.ftatio ads. Cbryfogonum.
Feria3. ftatio ad s. Cyriacum in Thermit olimmüc ad ss.Qmricü,8c lulita.
Fcria 4.ft3tio ad s.Marcellum.
Fcria5.ftatioads Apollinarem.
Feria 6. ftat. ad s. Steph in Coelio mont» Sabbato quadoD.Papa dabat clemofyni ad s.Petrum duple.x ftatio ad s. loannem ante Portam Latinam , qux in vfu cft, 3c ads. Petrum, quæ exolcuit.
Dominica Palmarum ftatio Laterani i» Baftlicas.Saluatoris.
Sabbato'jnn.leftióib. ftat.ads. Petru
Dominica a.Qv[adrag.antiquitus vacabat, Fcriai.duplcx ftatio, antiquitus adss.N»-rxum,?c Achillcü, qux abrogata eft, Sc
poftcù fafta cft ftatio ab s.Mariam inNa-uicula,alias in Dominica-
Fcria a. ftatio ad s.Clemcntcm.
Fcria jdlatio ab s. Ilalbinam.
bodicads. praxédem , quç durât.
Fcria 3.ftatio ad s.Prifcam.
rerit4.ftatioad s.Maritm Maiorcm.
lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcria
-ocr page 698-
DE STATIONIBVS JÛO relia j.ftatioLateranî. InParafccue ftatioad s. Crucemin Hic-rulalcin. Sabbato fanâo ftatio Laterani, In pafcha mane ftatio ad s.Mariam Maio-rem,in Vcfperis verô ad s.loanncm in Laterano. Ecriaa.ftatioadS.Petrûmanè,in Vcfperis Laterani ßmiliterj Eeriaj.ftatioadS.Paulum,in VefperisLa terani. Feria^jftaioad s, Laurentium extra mu-ros. Feria 5.ad ss-Apoflolos oîim I.aterani Feria 6. ftatio ad,s.Mariam, ad Martyres, alias Rotundam, Sabbato in A Ibis ftatio Laterani. Dominica in Albis ftatio olim Laterani, nunc ad s.Pancratiura- InLetanijsmaioribuscollcétioad s.Mar-cum,ftatio ad s. Petrüm, Feria a.Lttaniarum coilcdtioad s.Mariam Ma'orem,ftatio Laterani. Feria ^.collcûio ad s.Sabinam,ftatio ad s. Pâulum. Feria /{..collcdlio ad s-Lufebium, ftatioad s.Laurtniium extra muros, A L J .ç. Feria 4 collcâioad s.Crueéin Flicrufàlé, ftatio ad s.Laurét.foris muros N F N- C. Feriai.collectio ad s. Hadrianum, ftatio ad s. Mariam Maioi cm. Feria ? .collcfiioads. îvlariamMaiorem, ftatio Laterani. Feria 4.col!e6tio ad s, Laurentium in Da mafo,ftatio ad s.Petru m, In Acenlione Do, ftatio ad s.Petrum. Sabbato Pcntecottes ftatio Laterani. Dommiea Pétecoftesftatio ad s.pctrû. Feriaa.fta'io ad s.petrum ad Vincula. Icria^ ftatioads.Anaftafium,alias s. AnaftaGam. Feria 4.ad s.MuriamMaioren;. |
Feria 5. ftatio ad s.paulum. Feriaô.ftatioadss. Apoftolos, Sabbatoin 12. Icétionibus ftatio ad sL Petrum, olim ad s.Laurentium. In folenitatibus s.Crucis ftatio LaWr^quot;' in Bafilicas.Saluatoris. VARIETAS m STATIONIBVS. Domin.a.Aduentus olim ftatioerat.tdi-petrû,nûcad s.Cruccm in HierufaUni. Dominica 5. Aduentus Dominiolimftî' tio erat ad s.loanncm Baptiftam,nnnc ad s.pctrum in Vaticano. Do.4. Aduêtus Domini olim ftatio ad s.Pctru, nunc cft ad ss.Apoft. Die Natalis Domini ad MüTammaiorcm olimftatiocratads. petrura, nûceftad S'Mariam Maiorcm. In dies.loan, euangelift. olim ftatio crat Latcrani,nunccftads.MariâMaioré. In oétauaNatalis Dom olim vacabat.ho-dieeftad s.wariam Tranftiberim. Dom. infexageftmaolim erat fiatioads. Petrum,nunc eft ad s.Paulum. Sabbato poft Cinercs olim ftatio crat ad s. Laurentium in regionej.hodiceftad s. Thriphonem. Feria$. poft primam Dominicamin Qua dragefima olim vacabat, liodiecft ad s. Laurentium in paneperna. Dom.a.Qiiadragcftmx olim vacabat,ho-dic eftad s iwariamin Dominica. Sabbato poft 3. Dominican) Qnadragcfi. Olim t’aeabatJiodie eft ad s.Sufannam s.M.ariam Angelorum. Eeria 5,'poft4. Dominican) Quadra, olim duplex crat ftatio.- ad s. Siliuftm in Campo'îrUftiOyquænunc etiäperdurat,^ ads.niartiiium in niotibus, gata renoua ult Paulus 4. Sabbato poft tjua.rtani Dominicam QaJ' dragefimxolim duplexcratftatio. Ads.Laurentium foris muros,quxnunc exolcuir,amp; ad s.Nicolau.m incarc£i'e,qu^ nunc in vfu cft. Sabbato dePahioe, duplex oliin |
R O M AE. V R R I S tat.Ads.pctrfi, quae exolcuit ; amp;ad.s Ioan nemantc Portana Latlnam, qucenunc perdurât. îeria 1. maloris hebdomadx du plex olim ftatio erat; ^d ss. Nereum,2c Achillcum, quæexoleuit , amp;Ad s. Praxedem, qu.e nunc in vfu cft. Dies.Pafcbs duplex olim erat ftatio; Mane ad S. MariamMalorem vetuft. que nunc frequentatur, ?c ad Vefperas Lateran!. Ferlai 1'afcbxduplcxolimftatio erat; Mane ad s.Petrum vetuft.quæ perdurât,8c VefperelnBafdicas.Saluatoris. Ferla.5'. poft Pafchaduplexolim erat fta-iio:in BafiVici Con'àantiana, quç cxolc ult,nunceftad ss.ApoOoIos- Domini, in Albis olim erat liatio in Bafili-caConlhntiana,qnæ etiam defiit,amp; nvic ad s.Pancratium. InLetanijs maloribusin dies. Marei olim colleéllo erat Lateraul, nunc ad S, Mar-cum ftatio verb ad s. Petrum. In Letanijs maioribus, quas trlduanas votant ante Alcenfioncm Domini vetuftil fimls temporibus fub Leone j. Anno Domini DCCC. Feriai.collcälo erat ad S.Mariam Maiorc, ftatio verb adLateranum. Feria 5.colle€lio erat ad s.Sabinam, ftatio V erb ad s.Paulum. îeria 4.collcâ;io erat ad s.Crucem in Hie-rulalem,ftatio verè ad s.Latirentium to rismuros. Pofterioribus vero temporibus ferla 4. colleôtioads.Eufebium,ftatio autem ad Laurentium extramuros, Koftris porro temporibus ferla 1. colle-Ûloads. Hadrlanum, ftatio verb ad s, Mariam walorem. Teria pcolleftlo adS. MarlamNOuam, ftatio autem Lateran!. îerlamq.colleôloads.Laurentlum in da mafo,ftatloveróad s.Petrum. Sabbato quatuorT emporum Pentecoftes olim ftatio erat ad s.Laurent,quæexo- |
leuit, amp;nbsp;nunceftad s.Petrum Apoft. Perla lt;gt;. quatuor temporum Septemb. o-lim ftatio erat ad s.C.lement,cm5quæ cx-oleuitjRnunceftadSS Apoftolos. STATIONEN A NT I A E , OV AE nofiris temporibus exoieuere. Dominica prima poli oéiauam Pafcbæfta tio ads.Vetrum. Dominical. polccÂauam Pafcbac, ftati® ad ss.Cofmam,amp; Damianum. Dominicainira 8. Afccnlionem .quæ de Roia diccbatur,G;atio ds. Mariam Ro-tundam. Dominca 1. poftTrinit. ftatioads.Lau-rent. ; Dominical, pod Trinitatcm ftatio ad ss.'A poftolos Philippum ëc lacobum. Dominica,^, ftatio ad ss loannem, fie Paulum; Dominica .8. ftatioin Bafilica Conftan-tlniana. Dominica poft feftum, s. Callifti menfe Oftobrisftatlo,ad s. Mariam Tranftibc-rlm. Dominica 10 ftatioads.Clcmentem. pridic Rai. Deccmbrlsdie,s. Andreaeftatio ad s Andream in Exqullijs. PridieRai.lanuarljdie S. Silueftriftatio ad s. Silueftrum. 19 Ralend. Pebruarij ftatioad s. Felicetn in monte Plncio. 14. Ral.Fcbr.ftatio ads.Sebaftianum. II, Rai .Februari! ftatio ads.Hagnem. 4. Nonas Pebrauari) die PurlficationlsB. Mariç Virginiscollettioad s. Hadria num,ftatio veroad s.Marlam Maioré. 8. Ral. A prills die Annunciationis ftatio ad s.Matiam Maiorem. 5. Non.Mai) ftatioads. CruceminHie- rufalcra. 3.IdusMai) ftatio ad s. Mariam adMarty-res,alias Rotundam. 4. Idus Mai) duplex ftatio ad s, Pa ncrati-um,amp; ad SS. Nereu m,amp;. Acbillcu m. 4.Nonaslunlj ftatioad ss. MarcellinuiBj 8c Petrumgt;via Labicana. |
...... DE STATIONIBVS
Viij.KalcuiiluIij natioin Bafilica Coftan
Ad S.lAurentittfH txtr^vipru-»abbato poll iiij Dominica Quadrage/Jtff sabbtto quatuor temporum PcntecoJJc*’
tiniana.
itj.Kal lulijftatioad s.Pefrum.
Pride KaJ.iuIii Racio ad s.PauIum.
Vi.Nouas IuJij ftatio ad ss.Proccflum.
Feriaiiij. 7'riduanarum.Dies. Laurceti/ Ads. Meirtinutn in Memdut.
Feria V-poR Uij .Dom. XL. etai rcnitiif Paulus iiij.
Mart Äa num
iiij idus Ä ugiifii fîatio ads, Laurentium extra muros.
AdS.Ati^ßttßitm, feria iiij. Cinerum colleüioi
AdS.Sabinan. feriaiij.Triduanarum coIIeâiD. Adss,f!ereum,ó' Achilleum Feria ij.maiorishebdomadx. Dieeorum /bJennitatis iiij.idui Mil/' Ad SS.Xit.Apißelis., Dominica ij.poüs 'I rinitatem, AdS.Eußhium.
Feria iiij.Triduanarum colleâlio. Ad SS.Marcellittum, amp;nbsp;Petrum.
Dominicaaj, A duentusDomini.
enis ilafio ad s.Mariam Maiorem.
^y) Kal. feptemb,Ratioabs Mammam. Vjldusfcptcmb.dieNatiuit.B. Marix Virginis ftatio ad s.Mariam Maiorem. XViij.Kal. Octoisris die eaxitationis s.
Cruds coJJedtio ad Ba/iJied s. Laure'tij in palatio, qiiæ dicitur sanÄa famftorum. ftatioLaterani.
XV.Kal.Noucb.dies. Luex Ratio Latera.
V.IdusNouéb. dieDedicationisBabiicx s, saliiatoris. Ratio ad BaïïJicam Latcra-nenfem.
Xiii).Kal.Decembris die Dedicationis
y, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-------------- Ad.S.Clementem,
Bafilicarum ss.pctri amp;: Pauli.Ratio ad vtri Feri iij.quatuor temporum septembris.
ufqaeBafilicM.
jtt. Kal. decemb. Ratio ad s. Felicitatem.
STaTIOSIES 0'AE in SINGFIIS Bapluie excleuerunt.
Jn BaRlica ConRantiniana,die Pa febxad Vefperas.Feria ii.P.jRhxad Vefperas Feria V.poR Pafcha,Dominici in Albis.in
DomlnicaxK.poB Trinitatcm.
Lctanijs maioribus colledio in Letanijs minoribus feria a.Dorn. Viij poR 7'rinit. In dies. Ioannis EuangeliRx in inuentio nes.Cracis.In feRos.Joan.BaptiRp.In ex-altationiss.Criicis. Die s.Liicx. Die dedicationis Bablicsis.saliiatoris.
Ad S. Petrum.
ÀdS.Crucemin Hierufalem Feria iiij triduanarumcoJJcâio. AdSS. ioantinii,lt;^ P^vlum, Dominica iij. pell s.Trinitatem. Ad.SS. C»ftnam,lt;iy D^mianuw, Dominica ij.poHoâauatn Pafchx, AdS.Hadrianum. CoIIeélio in die Pnrißcationis.
Ad S. It/mn/m Saptißum Sabbaro quatuor temporum Aduentas. Ad S.Mariam Rotundam. iiij.idusMaij, Diesdedicationis ciufdetB,
à Boni ft do iij. Papa.
lis Domini ad MifTammaiorem.Domini-
Dom.ii.Aduent.. iij. Aduentus.DieNata Dominica infra odauam Afcenfionit, J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rx . quxdeRofa dicebatur-
ca in SexagelLSabbato dePaUione.Domi Dies.Andrea\diet..SilutRri.Dies.Fe!;d nicaprima poRoftauam Pafehæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Die s. SebaRiani.Dies.Agnetis.dies.Pjh
Diededicationis Balilicard ApoRoIorû, crati).Diess,Procelii,amp;Marciniani.dici.
Ads.Paulum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;laammx.Dic s.Feliciiatis.
Feria iij. TriduanarH. die Cómemorati, S.PauH.
Ads. Mariam Maiortm, Feria ij.Triduanarum colleâio. DiePuriRcationis, Annunciationis, Af-FuinptionL,Natiuit»tis. B. Virgiais,
Fxoleuerunt Ra tion es, qux erant in ci' runde BaRIicis,tempore s. Gregorij Pap^ vtexindicc homiliarum ab eo.inijfdem Bafilicis Rationum diebuseditarumAlo anncDiaconoin eiufde vitxlib. i/.Hquet PQllF
-ocr page 701-ïot
1 o NIT AC I V C T AV V S
PAPA OMNES STATIONVM IN^
DVLGENTIAS A.PRAEDECESSO-ribusfuis coneeffasconfirmauit, vt ex hoc eius diplomate confiât.
BOnifa Cl vsEpifcopus/feruusferuorumDei, ad perpetuamrci me» i moriam. Sublimi fedis Apoftoliex folio diuina difponcntc dementia 1 prxfidcntes. Et fi de cumâis orbis Ecdefijs, iuxta noftriofficijdebi-1 tum, indefeffo follicitudinis ftudio cogitemus , ad carum ftatum voti-uumamp; profperum intendendo : de illis tarnen , quæ almæ Vrbis latitudo finuofa compleditur,eo propenfiuscogitate nos conuenit, amp;nbsp;ad ftatusamp; honorrsearum in-crementa felicia, opem, operam, efficatius impartiri, quo noftris humeris illarutn cura dignofcitùr fpccialius, amp;nbsp;principalius imminerc.'Sanè frequenti confideratio-nisindagineperluftramusjamp;infraclauftra pedorisfolicitameditatione difeutimus qualitcrdodoroptimus.ccclefixfanôtx lumen ,'B. Gregorius, dum adhuc in terris gereretvices ChriftijpatriarchalibuSjamp;qüam p'iuribusalijsciufdcm Vrbis ecdefijs, primo, prout tradit antiquitas, 8i alij poftmodum Romani pontifices'prxdeceflbres noftri,ad honorem Deij amp;falutemanimarum fidelium, quorum ad Vrbem ipfam de vniuerfisferèorbisprouincijsinnumera-confluitmultitudo, de Apoftoliexfedis liberalitate munifica,diuerforum tenorum ftationarias indulgentias conceflerunt. Nosigitur prxdeceflorum ipforum veftigijs prx follicitudinis lludio in hærentes, amp;nbsp;crebriusreuoluentesin intimis, -quod in eadem Vrbe non fine fupernæ difpofitio-nisarbitrioglorioforumPrincipum orbis terrx, ac aliorum innumerabiliaïàndo-rum venerandacorporarequiefcanti -Etproptçreanon indigne volentes,ob diui-nam, amp;i’rincipum ac fandorum reuerentiam prxdidorum , eedefias ipfas, nec non,amp;candem Vrbem, vtpoteipfiusRomanæ ccdefiæfiliam fpiritualem,amp; ad eius beneplacitacxequcnda difpofitam, quam infra facrarium pedoris gerimus prædile-ftam honoribus condignis attollerere, vberibus profequi grati js, amp;c prxcipuis fauo-ribusconfouere,acanimarumfidelium prouidere profedibus eorundem, vniuer-fas ftationarias indulgentias fupradidasgt;eifdem ecdefijs fub quacunqueformacôntt nentia, .fiue modo eis à prædeceflbribus ipfis concelTas, audoritate A poftolica, 8c ex certa feientia confirmamus, casque obtinere volumus perpetui roboris firmitatem, amp;vtpaternœledioEisaffedum,'quemad Vrbem gerimus prælibatam pereffedum operiseuidentiusoftendamusracipfam,amp;cafdcm eedefias honoris,amp; gratiæ po^ tioris impendio profequamur ,amp;laluti prouideamus vberius fidelium prædido-rimi.Nosde omnipotentisDei mifericordia,amp; eorundem Principum beatorum Petri Si Pauli Apoftolorum eius audoritate confifi, omnibus verc pœnitentibus amp;nbsp;confcfTiSjquiadprædidasEcclefiasàdieCinerum, vfque ad fcftum refurredionis Dominicxindufiuè,extunc proxime fcquuturùm,vencrabiliter vifitaucrint,3n-nuatim vnum annum amp;nbsp;quadraginta dies, ac illis ctiam, qui içi ftatu huiufinodi exi-ften-
-ocr page 702-fientes recipiendum.benedidîonis monusperfummum pontifieein,^ul pre «• porc fuerit à prxdiâo die Cinerum, vfque ad fcftum ipfius fimilircrinclufiuèfup^' peregrinos,prout moriseffedignofeitur, faciendæ, deuotèacceflerint, feu alias ilt* lt;ontigeritinterefle,præter alias indulgentiasconfuetas, centum dîcj de iniundisfi-bi pœnitentijs mifericorditerrelaxamus. Nulli ergo omninô hominum liceathanc paginam noftræ confirmationis,amp; rclaxionis infringere, vcl ci aufu temerarie contrairc/Si quisauïem hoc attemptare prasfumpfccit, indigo*-tionem omnipotentis Dei,amp; beatorum Petri amp;nbsp;Pauli
Apoftolorum prædiâorum fe noueritia-curfum. Datum Laterani VUL
--n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-, - . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ n IdusAprilis, Pontifica-
tus noftrî, Anna- ’
Tertio. -il i ' gt;.
-ocr page 703- -ocr page 704- -ocr page 705- -ocr page 706- -ocr page 707- -ocr page 708- -ocr page 709- -ocr page 710- -ocr page 711- -ocr page 712- -ocr page 713- -ocr page 714-