R E s P o N s I o ALTERA

Ma P E T RI V V A-

RENBVRGI AB ALTENKIR-chen ad ïcriptum H ermanni Hamelman-ni, quo hic conatur probare, Ambrofium VVolfiuni,amp; alios (quos ipfe appellat ) fa-cramentarios,falfbpro fe allegare B. T he-odoreti tcftimonia..

Item,

Ad iudicium ab codem Hamelmannoeditumdc.

libro Confenfiis Orthodoxi in caufa

Euchariftica..

Plat, de Rep. Dial. i.

Siquidem vere cognoßerevis, quidßi itifltiw,nonßilum in-terrogA,neç^ redargttendo gloriare, vbi quis quid refj)on-deati cum hocßias , facilius eJßeinterrogAre, quAmre-ßonderc^

3^JFOLI J^QEMETVM excudebat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Harntjch.

\^nno cio. lo- xxci.

M. PETRO VVAREN-

BVRGIO AB ALTENKIRCHEN,'

NICOLAVS SCHONHOVIVS,

S. D.

Ergrata mihi fuit, iucundifllme Pefre, Refponfio tua, oppofita maledico fcri-pto Hermanni Hamelmanni : qüi adco fe ipfum admiratur, vt fi quid faftumà fc narrare vult,cum fingulari demonftrati-uo velut lehoua alrquis inchoare foleat, Quanquam verö hic multisnominibusacri rcprehenfionedignusfucrit: tarnen nonnullisvifaeft tua refponfio plus æquoacerba,ijsnimirum,quibus erat per-fuafum,nullum ab aliquot annis cruditius fcriptum in lu-cemprodijflc, Quorumoptonemfalfamefle,amp;contra nullum indoóHus pluribufque mendis amp;mendaci js refer-tiim,tufatis quidcm cuidentcr, quamuis valde oftendifti.Q^oniamvero tantogratius fuit multis, quanto fuccinä:ius,amp; fi non fine aculcis, mitto tibi aliud eiuf-dcm Egonis Hermanni Hamelmanni(tribus enimnomr-nibus tantum virum appellari decet) opufculum, nuper contra Am brofium VVolfium,amp;alios plcrofq;,quos ipfe nominat Sacramentarios,publicatum,oroque te per an-tiquamconfuetudinem noftram, vt fimili caftigatione gt;nbsp;cxcipias,qua prius. Nam cum quotidie in folefcere cum magismagifqucrefcrant,quodncminemfibi refiftere vi-deat,prodeft hoc pado nonnihil illiusferociam retun-derc* Sparferat nuperrumufculum de exautoratolohan-ne SturmioproprerAntipapposabeoferiptos; Sedhunc felfum cflcÄSturmium Chriftiana îrctpp»ir/£t,amp; autoritateX^X^.

À 2 afliduè

afliduè crcfcercjîam ipfc credo inteüexifti» Mirarer hoi^ifiya-fiGios taniraendacitcrdefuisaduerfarijsloqui,ni-fifeiremetiam defuinmis fidciarticulis noua quotidie, mcndaciaquedogmatafpargcrc,ac formulas varias, tum fermonis,tumdoôtriuæChriftianæfabricarc, Incidi nu-per in Antifturmium Ofiandri,qui ficinterpretatur Chri-fti verba dc Cœna Euchariftica ; Accipite amp;nbsp;commedite, mox,quid?rogat,refpondetque, hoc efl; corpus meum: QuafiChpiftus ita dixiflet, accipitc amp;nbsp;comedite corpus meum; Qmim tarnen ea verba (accipite amp;nbsp;comeditc)fem peradillud,quodChriftusacccpit,fregit,porrexitq;,crc-diderim efle referenda : amp;nbsp;duo diuerfa efle, quæ Chriftus hîc dixerit: Primo,quöd panis ille,qucra accipicnsfregit, amp;difcipulis porrexit,ab ipfis accipi amp;nbsp;comedideberct: Deinde quod idem ille panis corpus fuum eßet : quorum priUS oratio propria,pofterius tropica fit oportetmifiträ-fubftantiationemPapifticamapprobatevelit, Perfuafc-rit igitur ille Germanogræcusfuis, quod volet,populari-bus,mihi certèleuis amp;falfusvcrboruniChriûi interpres, amp;planc anofiander elfe videtur.

Similiter dc Argentino illo Pappo ( vterqueinfelix puer atqueimpar congreffus Sturmio) iudico, qui elatus titulo Doóforis, popularieloqucntiainftrudus, iuuenili ardoreinflammatus, atq;exteris Ecclefijshoftisinfcftus, quidnonaudet inRepub,potenti,amp;propterantiquîEfi-deiconftantiamlaudata,amp;celebri,deoptimis quibufque viris amp;nbsp;cœtibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;Prætereo iamMarbachij, Bren-

tij,Schmidelini, Sclnecceri, non tantum blafphcmadc Chrifto-^oj/fZATÄ, fed ctiaminEcclefiam eins impijlfima i'fo.p.itla.jSc de optimisquibufq;pcrniciofa4«i''^‘gt;X‘‘'t”^‘*'^‘‘; Quare iadabundis illis Formularijs,quæconcordiæ chart tatis infignia præferu t,quû fint reuera veritatis amp;nbsp;pacis iu-

rati hoftcsjiberu fit quid uis agere : qualia nobis deinccps tëporacxpedanda fint,expræfenti rerüftatu licet collige re,atq; vtina non liceat etia expcriri, id eft, vt ante ex hoc turbulento mundioceano intranquillû portûfubduca; inunquàm ilia extrema calamitofaquetempeftas, quani pij prudentefque viri iam dudum pcrfpexerunt, ingruat amp;nbsp;nos comprehendat. Flant vndique diuerfi amp;nbsp;impctuo-fi venti,æftuat m3re,inundant fluminajprætcrcà hiulca amp;nbsp;laceraeftmiferandumin niodum Chrifti nauicula, po-ftremónilülominusfecuri funt, amp;paftim ftcrtunt Nau-cleri; Quidigiturnonmaliimmincatveótoribus?quid nonetiampericuliipfiexpeftentnautæ? Seddefino gra-uioraominari.Nos.potiuspœnîtentiaamp;precibus excite-mus Chriftum, qui maris fludibus impcrare, atq; omnia malapoteftauertere/huicquc vero auerrunco noscon-ftanti fide committamus, baud dubie, quantumuis hor-rendavideantur,quæimmincnt,clementermitigabit, amp;nbsp;Ecclefiæfuæalcyonia aliquandöconcedet, feu hîc tem-poraria,feuillic æterna,ad fuum honorem,amp; noftram falu tem» Vale amp;nbsp;nos non folumdilige, fedetiamama.

StarckenburgiinFrifia. AnnofalutisàChri-fto partæ. 15 S i.

burg ab Altenkirchen ^J^Qi^olao Schon-houioßio S. Thgt;.

IVmmopere dolendumeft,Nicolaeamico-rumoptime,feliciflimohocfeculo,quoDeus^ optimus iiiaximus chriftianifmum aduerfus AntichriftumvindicarCjEcclefiani fuam ab o-mni idololatriæfpecie,velut àfcrmento,expurgare,amp; à Cymnierijscrrorum tcnebrisliberatam radijs corufcan-tisEuangelijfuiilIuftrare inftituit, amp;aliquot annos hoc negotium féliciter opera ftrenuorum hominum gcflîf, dolendum (inquam) eft, Sathanam in medio quafi curfu hanc litem,de modopræfentiæamp;manducationis corpo^;, risChrifti in facra cœnamouiffc, amp;tanquam fedi tiofis turbulentifque ingeni js obieciffe, qui ambitio: ne,amp;imprudcnti Zcloabrcptipræcipitesferuntur,amp;ad-uerfarijsChriftianæreformationis,tùmfiniftrè de ftudîjs piôrumiudicandi, tùm obftinatèrcfiftendi, imoamp;cru-delitcrpcrfequendi,anfam prçbuerunt.Etfiverô nontam rudisfîm,vtignoremhæc diuino cOnfilioaccidere, qUQ Deusvelfuos explorât, vel ingratitudinem noflrampt-b nit,tamencumviciflàm intelligamus, regnuAntichrjili hacnoftra culpa vehementer ftabiliri,meritôvnûquçmq; noftrumdecebat, vtexcuffo omni præiudicio, depofiris afFcâ:ibusmalisiudicandimagiftris,abicâ:odcniq;odio,, rancore, inuidia, ambitione, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xaxonScia, fyncerè

veritatcmindagarcmus,inucntamq;rctinercmus, chari-tatem amp;. pacem religiofè ftudioféque colerem us.

Q^amobrem etfidiiigéntcrfcmpercaucrim,ne quo^ niodo amp;nbsp;jpfefuniculum contentionis trahere viderer®' tuo-

7

taoquefoliusinftinctu, me cum HamcImânnoOIden-burgico Supcrintcndentecommittipcrmiferim: tarnen. adhucineâfcntentiafum,vt,fî illi, de pace amp;nbsp;concordia ineiinda nobifeum cogitate, velint, præfertim in hoc Eu-chariftico diffidioj,quo tarn periculofe perturbatur hodie^^^^^' Bcclefia, flabellis quorundam Pyrgopolinicum nonfe-gniter ad hanc difeordiam adiuuantibus, adhùc longe f ræftare exiftimem, altercationes diuturnas omittere,ac

alique quærere,Scripturæ non folum Alt;?,r,fed fcrutari ; patru hyperbolas ( Qui nihil fere re-liquumfecerunt, quodhuic Sacramento nonattribue-ïent)cuni iudicio legere,repudiare anabaptiftarum con-temptionem, vtrinque confiteri in légitime vfuverum corpus amp;nbsp;fanguinem Chrifti vefeentibus in hoc epulo facto falutariteroiFerri,amp;Sacramentaliter exhiberi,dcmo-’do præfentiæ amice amp;nbsp;placide conferre, viamque ad con-cordiam quærere; quæ fl ftatim fe non obtulcrit,fine odio tamcn,vt didum eft,amp;;acerbitate diflentire,ac,vt Cicero cumTorquato de Epicuri dogmate difputans dixit,in le-uitateGræcorum(quimalediâ:iseos infeétantur, à qui-bus de veritate diflentinnt. Quod amp;nbsp;Auguftinusde hære-ticis conuiétis fcribit) illamanimorum peruerfitatem re-linquere. Haeccine vera rcélâquefunt ? Hæc ne moderatis ingenijs,quæqucfalutem nonviótoriam quærunt, con-flaltaamp;accepta?Sed,inquis,cumtalisswH«Hfie, quam modo prædicaSjVerèEuangcli)candidatumdeccat, curtui-giturtantaacerbitateaduerfarium excepifti ? eut limites huius modeftiæ exceirifti^Fatcor fane contra confuctu-dinemmeamidàmealicubiinhac faôtum : fed qui conférer tarnen meam refponfionem cum flliusac-cufatione,longè me mitiorem fuifle videbit, quàm rei in-dignitaspoftulauerit. Prætereàfcisctiaratu,amp;teftismi- '

hilo-

«

‘hi locuplctiflimus cum nonnullis alijs fidc digniflimis .cflc potes,eo animo à me non fuifle fcrip tam, nequc ad te miffamjVttypiseuulgaretur. Quid enimdoftorum ho-minum confpe£tu,aut luce publica dignum habuit J nifi forteillius,quiftulto dixit fecundum ftultitiam fuam rCf fpondendu, ne fibi fapcre videatur, approbatione, con. hftercpofleiudicafti: Qm cum omnium teftimonio fa-pientiæ pundum attigit,agc ignofco temcritati tuæ,præ-fertimcumaudiampluribusgratumfuiflc, quod vnum, quife ferocis illiusarictiscornibusobiecerit,extitiflevi-■deant. Nondclucrcquidcmcomplmcsalij,quicaufaiu •ipfamcopiofiùa,clegantiùs, folidiufque tradlarepotuif--fcnt,amp; quos ctiam propiùsattingebat,quippc qui nominatim ab eoimpetuntur, fedilltleonum inftar aduerfus tarn vileanimalpugnarenon funt dignati. Quod enim perfonamipfiusattinet,. certenullo celebriori antago--niftadignusvideripotuit:. cumnihilnififuorumfocio. rum quifquilias, ferè dixerira fter£ora,conuerrens, fe ma-gis ipiüm, nbsp;nbsp;fuOS confortes,' quam aduerfarios conta-

minct. Vtmirum fit, neminem elfe, præfertim inter cos,quibusfuoslaboresdcdicar,quëpudeattam inepta-•rumaeputidarum chartarum,amp; qui hominem à feriben-do feriö dehortetur. Quid enim prætcr rancidas.çalu-mnias,pueriliafophifmatael«ÀoyÂf,malède.torta,imprQ-bè mutila ta,amp; perperàmintelIcétajtumScripturæfanclç, turn veterum feriptorum diéla, (quibus iam milliesre. fponfumcft)cum fumma impudcntiaamp; ftulta arixgt;gan-tiahabet? Érfi.enim qui primum intueturgt;i«fAî‘quot;*«’?*^'^ putet ; tarnen cum propius accedit, plane nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àv»

^/ydeprehendit. Vixit olimParifijsvir incredibilimq-moria,iudiciopenènullo,Nigonijnomine,quicum prç. Icgcndo infinites fæpè autorum centones congereret, pro

9

■proNigonioNugonius dici cœpiu Simile accidit no-ftronugatorbamp;monftrofoLicentiato,quicumiudicio .fanocareatjVbiqueaccumulatScripturasamp;autoritatcs, amp;üueredè, fiue fruttlb/ fempercicftbonumargumen-tumzatque ita pro dilucidaproblematis alicuiusexpli-eatione,nafciturcifæpiùs confufum chaos rudisindigc-•Oaque moles locorumfcriptura;,adrem parum facicn-tium. Et cùmnulla penè fyllabafitintotohoctumul-tuario fcripto, qua præftantiflimos viros,quosaccufar, falfitatisauterrorisconuincat, fedfuam potiùsinfcitiâ multipliciter amp;nbsp;turpitcr prodatitamen fe cgrcgiè fuo of-ficiofundum credit,fitanquamrabidus canis omîtes e-ruditos,amp;pios homines alla tret, omnibus tàm vicinis quàm peregrinis, velut rixofa anus,moleftusfiu Si hoc cftThcologum efle, fine mente amp;nbsp;iudicio Scripturæamp; veterum fententias quouis modo confarcinare, quilibet fe vel triduo nonlt; foium Licentiatum i fed etiam Dodo-rem amp;nbsp;Magiftrum noteum Theologiæ profiteatur. Quamobremeumiterummegrauaueris nouo ipfiusad me miffo fcripto, quo falfiaccufarcnititur Ambrofium VVolfium, amp;nbsp;alios quofdam præclarilTimos viros,qui-busilledignusnoneft,corrigias calciamentorum folue-re,ego quoquetuopoftulatururfus exiguumhoctli''l/îaT/-»ofcornigerohuicÔHfi'ô obijeere fumeoadus: præfertim cumillbquosfcrirenondefinit,iamattritaamp;vacillantia eius cornua,aut non fentiant, autcontemnant. Mihi e-nim indignum videtur, à tam exccllcntibus viris, amp;nbsp;qui Ecclcfiæ Chrifti fummo ornamento amp;nbsp;emolumento funt,velleuifaltemà;n/(pvÀlt;*o rabiofæbeftiæinfultusnon auertere ; ov olputi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ait SocratesinApol.)

/SAÔ.'sr'leâu. Tuvaleto,amp; cum amicis,. quibusgrata erithæcnoftra opella,communicato :Sed.

B adpubli»-

lô

ad’püblîc os typos neaclmittito,nc crabrones cxcitemus: nam aliud eft amico,aliud omnibus fcribcre.Quamuise-nimnon vereamur languidos corumi(ftus(iam dudum enim in alios infixisaculcis fuis morti propinqui funt) tarnen bonashoras meliùs collocate poflumus, quàm hifee odiofis certaminibus perpetuo vacate. Deus Ec-elefiæfuæ pacem, eam,inquam,paccin, quam Zachatias Propheta vnicè nobis commendat,nempe quæ in verita-' te,quamtc(ftè etficthnicusphilofophusPlato,«lt;rv-

vocauit,confiftit,vale ite-

rum.Dat.Anno 8i.

'II

KE SP OlSl s 1 o ALTERA P E-^ tri J/: 'ViHrenburgt ah Altenkirchen aclßriptnnt A. Hamelmanni 3 cjuo hic conatiir pro bare y Ambroßiim V^olßnm nbsp;nbsp;alios ( quo s ipß ap

pellat Sacramentarios ')falsb proß alle-gar e E. Theodoreti teßimo-

nia.

x\g. nbsp;nbsp;nbsp;in præfatione alloquiturdiuerforum

M locoriini Ecclcfiaftas, manipulates narrat qnemadmodum aduerfarij quos fuo iure (omnia enim huic Licentiato/'^^'-''-libera flint) Sacramentariosnominat, deprauatc Scfalfo citentTheodoretum,\’irumarioquibeatiim-'amp;interre-liquos primo locoRodolphumGualtherumtaxat,quail is Chrifti corpus certo cæli loco affigat, ac cxiiim putet ampliflîmum ciferegnum, amp;nbsp;velutaliquem terreftrent Paradifum,fere vt campi funtElyfij ; cum tarnen fuo iu-dicio nihil aliud fît,quam vtopica quœdam, vel vbiqua-ria (adquam opionionem nunc tandem quoque inclinât Chemnicius) non cælunbfcd abyffus ; in qua promi-fcuèverfenturDeus,Sathan,angeli,homincs,pii,impij, imovolucrcscæliamp;pecora campi. Hicfciliccteftjille fgoHermannus Hamelmannus SeraphicusLicentiatus,irtniagt;.. Superintendcnsjcui dum Schoiæ paiïim amp;x\cademiæ(vt àit)frigefcunt,amp;in magnisEcclefijs doftores filent, cum-paucis quos affatur, velut puerisHierofolymitanis, ofi-stina fit acclamandum Chrifto, amp;vtlat'roniècrucete. i^iiiionium laborant! vcritatiperhibendum;aut vt i\th-ianticxlumhumerisferendum, Expergefacit ergofuos

B z hoe

li' hoctanquamclafllco, vtpugncnt, laborcnt, clamenf, (quod profcdó iamdudum niiniumfaciunt impuden* tcr)pro doótrina ea,quam cx ore Luthcri ( Chrifti dcbuit dicere)hauferunt : cn caftrenfcm plane, vtinam caftratu potiùs thcologum.At quis non viciflini cum illo Satyri-co hicexclamet, ó ftultas hominum mentes, o pedora cœca ? Siquidem fe à tam fatuo fcriptore permittant fe« duci.Sed vidcamus tarnen,quid huic tam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Thra-

fymacho vel potiùsThrafoni, noftro more, non cæfim, fedjpun.dimobijciamus,acrcfpondeamus:noniamluci-fugæ,vtqucriturmcndacirer,fcdlueipetæ, amp;quiaperto Marte cum bofte velitemus. Q^odigituradperfonam Zff.y.f7«4/-Gualtcrifpedat,qucmhic patrumBcrgcnfium ardelio ' parafttaftcrignominiofèintcrfacramentariosjamp;eosqui Icripturaperuertuntjuumerat, fcipfumoftendit liuidu potiùs conuiciatorem elfte,quàmlcgitimum aceufato-rem.OmnesenimpafllmGualtherumproerudito.fideli acpiofcriptore,amp;concionatorehabcnt: cuiuscpcra hi ipfimalcdiciamp;ingrati infedatores nonraro cumfrudu (fifaterivelint)vtuntur. Etvtmeum quoquedeviroindicium proferam,noui eum talem,lt;ui pauci hoe feculo ócifthoc ftudiorum gcncre,modcftia,æquitate,atque fti^ lifuauitateparesrepcriantur. Sedhæcomnia nihil iti-uant,quo minùsab hocce inepto maleuolcntiflimóquc tabula, Sc fcriptorculo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cFeilfc^rdBer publicè tra- \

ducatur» Qnamveróobcauftam? quidculpæadmifit^ Scribitjinquit.cælumeflclocumvelut amplamregiam, in cuius angulo aliquo Chriftus fit aflfixus. Mira eft huius nebulatorisconuoluulæpcrplexitas. Hîcnegatcælum locum eflCjamp;Chriftumcertocæliloço affixum elfte, a-liâsncgatincæloproarbitriomouerijire, ftare.Rurfusa-licubi ait,vitra cæios exaltatumellc, alibi intra amp;nbsp;extra cælum

15

cælunicflc.Quo tencamvultum nutantemProthca modo : Siccine elegantes Theologos Scripturæ didis, velut puerospila palmaria, luderedecet? Sicælumnunquam locum fignificar,quemChriftuscepit, vel quoChriftus exceptas eft,(perinde enim eft hoc,aut illo modo loqua-riSjCtliquidam, quicornicumoculos configerenorunt, Jtnagnumhîcdifcrimen, ideft,nodum in fcirpo inue-niunt) dicat nobisconftanter,quo tandem afcenderit cum furfumferrctur,amp; corpus fuumfyderibus inferret? Dicat vbi modo fi t,amp; vnde poftremo die rediturus fit? Si inloco nullo Chriftushomoeft,curigiturinmultislo-cis,cur in omnibus efîe affirmant ? Imo cur alibi intra amp;nbsp;cxtra,infra amp;nbsp;fupra cælos efle fcribunt ? quæ haud dubic locorum differentias dénotant. Verum quia paulopoft rurfum dehisdicendioccafioerit, nolo hîc effe proli-xior, fed relida præfatione ad ipfum opus progredior.

A. 6, Obledaf fe Dominus Licentiatus Superattcn-dcnSjCommemoratione diuerforum Ambrofioru, eum-qucquicognomentoVVolfiusdicitur, mirificèexecra-turj quafîis templumconcordiæ Schmidelinicæ, ideft, Pithij facrarium,confœdauerit, prophanauerituèj aitq; ilium feptem peioribus fe dæmonibus (quomodo clarif-fimospijffmaofquevirosDaneum,Sturmium,Beyerum, Palmcrium,Vrfinum,Zanchium,Oleuianumnotât) af-fmnptis, inftrudum infuper linguarum cognitione, amp;nbsp;magna eloquentia in aciem prodire,ac nô minùs, quàm ludæi olimin horto faditarunt,Chriftum in cxlo vincu-lis conftringere vclle : additque aperta mendacia ex me-ramalitia, fuggcrente fibifuopâtre Sathana,profcfl;a, quafi V Volfius afïïrmet,Chriftum hominem nihil habe-

Scretinere,aut etiam accepifîe (vt indodus homo ver-l^aineptècommifcct) per mirabilemillam duarum na-

B 3 turaruin

tunruih in'Chriûo vnioncm, nifiqiiod habcat natura: humanæproprietatcs, amp;nbsp;nihil ci attribuendiim dicaf, quod Ihpcrct hurnanani conditioncm, aut fi tale quid ei attribuatJdzÂT’aÀÀo inrelligcndum cflc contendat.Hæc eftvchenaenscritici, aut potius crctcnfisnoftriaccufa-tiojquæfî dubitesNicolaCjquomodofitrefeilenda,per fiinp!icêinficiationê,inquam,cuiacquiefcerequinolir, Jegat amp;cognofcataduerfariorüIcripta, quæfiintpaffiin in medio, ncq; vniduntaxat parti auditæ ilicóaifenfuni præbeat. Ay.lt;figt;'ïvàiM!clt;{à.K?igt;à,Sm, Senatufconfultum crat A-thenicn£iumæquiirimum,amp; fandiffimum, qiiodquife-quetur,ipÀvAf/ctf malediciLiccntiati facile deprehendet-Nam fi ego fingula vellem repetcre,adum agere viderer, ôi. cramben bis opponcre.

. A.7. Mulracongcrit(vtipfiusmoseft)maiorumte-fi;imonia,qnibusChriftumhomincmdiuinisdoniscxak tatum,regemDeiamp;Dominumexercituum probet. Sed omniahæcfanoEcclcfiæ orthodoxæ,non infaniLicen-tiatifenfu intellcâa nemo negat. Itaque cum fua vmbra pugnatSpcrmologusfententiarum magifter,fruftraqiic fiidatin comportandis Scripturæ amp;nbsp;veteris Ecclefiæ lo-cis. Sifcircnoftramfententiam vulMiequchucufqucin-intellcxit,ficpauclscognofcat: CredimusChriftuni le-fum Deum amp;nbsp;hominem cfle, in vna perfona feu hypoftafi. »‘‘ferfana duasuatutas, fingulari amp;nbsp;incxplicabili rationc vnitas, intégras, non permixtas neque confufas habentem- Et quia Deum efle|credimus,Dci proprieiates cum retinerc: quia hominem, hominis quoque indubitanter ftatui-mus. CLimigiturDeifitomnipotcnremcirc,omniaexfe fcire,viuifîcarc,adorabilcmcflc,amp;vbiquc præfentcm,o-mniagubernare,quidopuscftalteriipfius naturæ,id eft, humanæ,lîæc quoque nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliter,quàm quatenus per-

fonalis

15

fbnaTîs vtïîo adtnitHt^tnbucre? An non fnffîcît femel ChriftumDcumeflcjOmniaq; Dei propria muncra pof--fidcrcï’ Rurfuscùin hominis lit infirmum,Deo proprer Tioftrum pcccatum obnoxinmgt;afflidionibus fubicclum, patibilcm.dcniquemortalem elfe, nonne fufficitpecca-tuin in fuo corpore expiafle, ac pœnaim quam nos meri-tieramus, hoccft,multas vitæ ærumnas,ac tandem crucifix ioncm atquc mortem in codem paffum elfe, adeoq; criamfenfumiræDciin anima, horribilicum anxietate, guftaffCjVtnonfit nccelTejdiuinam quoque in eo natu-«mquomodolibet patibile paffâmve inaudito fermo-nisgenerefingereï An non fatiseft mente nos intelligentes cflc,ctiamfi corpus natura fua maneat brutum ? Quid artinet abEutyche, Neftorio, Arrio,Valente,Photinoy?-ManichæisjAcephalis, hoc myfteriû de vnione difeere ? cùm côftet omnes il 1 os horribilibus ac blafphe-miserroribusinuolutos,aborthodoxaEcclefiadefecifle, amp;nbsp;damnat os cflcHigitur farraginum magifter Sycophan-ta,cumtuæfarinæ amp;nbsp;faftionis fociis formulariis,amp; nos, clamate,Chrifti omnipotentiam negate, maieftate euin fuafpoliare,amp;inordinem eorum,quinihilquàm homines funt,rcdigerc: fabricate quotidiè noua argumenta, hoc eft, nouas præftigias,quibus virisac mulieribus, imo amp;nbsp;infantibus oculos perftringatis, ne difeant tantarum rerum,quæinternoscontrouerfæfunt,amp;adfummamfœ licitatë, neceflariamque Chrifti cognitionem, pertinet, Veramfententiam:incitatceos,quantumpoteftis,inno -ftrasEcclefiasatquc Rcfpub. nunquam tarnen vos fapie-teseffcjvel Spiritum Dei folos habere, cuiquam prudenti perfuadebitis.

, A. 8. Ait Chriftum, imohumanam Chrifti naturam 5c extra cælos eÛc.Q^od præter contradiclionis im-plicatio-

16

foßtchri plicationcm,manifeftam continetblafphemiam» Kam y?«»» ejfe quocunque intclligat cælos ( nifi forte de afpeftabilibus extra et- loquituf, qui amp;nbsp;pcrituri, vcl potius reformandi vnà no-bifeum fnnt ) feu pro creatura, feu pro crcatore, femper conuinciturintolerabilisamp;flagitiofæinfcitiæ.Cum Creatore enim vnita eft humana natura Chrifti in vnam ózrós-it«-/;',extra quam nunquam eft: creato autem cælo cx-nesinfius ccptum,vel (vtHeshufius loquitur) conclufum efle Chri bbro con- ftum,D. Petrus affirmât: Cui US teftimonio plus fidei ad-tracaitu- hibendum,quàmofto milliumformulariorum fubferi-ptionibus.Mirandæ ergo funt horum hominum fpecula-tiones,quiScripturæ phrafibus non contcnri,Chriftum extra cælos collocantquum in cælum afeendiffe, in cælo ad dextram Dei eiTcjCælo cxceptum eflc,vcl cælum exce-piflc(codemenimredit)ipfaScriptura,atqueomnisæta-tisChriftianidicantamp;ccedant. An non ipfi quoque Pa-piftæfatcntur,Chriftumperfonaliter effe vbique,locali-ter in cælo,facramentaliterinEuchariftia?Quibus verbis quispoteft negate, tres diuerfoseflendimodosaffirmari? Item cælumin quo Chriftus fit,locumefle .-item locali-tatemiisattribui,quihocmodo,quoChriftus fecfidi m humanitatcm ,incæloeffcdicuntur? Quid ergoprohi-bet,cælum in periturum vel mutabile,amp;;innonpcritu-rumfeuimmutabilcdiuidcre?quodmeoiudicio neque abfurdum.nequeincredibileeffivt feurrilibus fcomma-tis Hamelmanni non fit locus,cum quærit, vbi futur us fit Chriftus,fiincælo eft, quando totusmundus igne con-flagrabit^ Erit enim certe tunc eo in loco,vbi flagella ne-£tct,quibuspuniateiufmodi faunas fecurorum fuperin-tedentiuimSedquoniam HamclmannusPatrum fidclis filius vidcri vult,legat quæ ipfum docet B. Fulgentius,no bilis amp;nbsp;pius Epifeopus ad Thraiymundum Regem Arria-

numgt;

i7

num,li.2. cap.5. Quod caput peculiariter oppofitumvi-deturijs,quidec£Elolocaliamp;Chriftoin eodem colloca-^OjHamelmannimorcdifputant. Nam aperte aflSrmat Chrifti humanitärem localem fuifle ( quod Hamclman. îlus in Theodoreroreprehcndit ) idq; exafcenfione probat, argumentoaduerfarijsnoftris valdecontrario.Itcm: cum ait,Chrifti humanam naturam vel fubftantiamin cælo a bfentem fuifle ante afcenfionem,amp; terram dereli-quiflcjcumafcendiflctincælum. Item,eum ad pattern afcendere, illifcruit adprobandum, quodterramreli-querit,amp;corpore fuo localis fit, amp;nbsp;fui corporis iocalita-tcm non amiferit : Item quoddc cælo fit rediturus ad iu-dicium;amp;pluraalia,quæadhancrem aiFcrt, tarn autoritäre diuinæ Scripturæ,quàm patrum (vt loquitur) fideli veraciquefententia.Gontraveródiuinitati,nonhuma-nitati afcribit,quod fit immcnfus,infinitus, vbique præ-fens,omnia) replcns,teftiscogitationum.futurusiudex, amp;retributorEun6tôrum,cælumJiunquâquot;dimittcns,neq; terram,præfens nobifcum omnibusdiebus vfquc ad con-fummationemfcculi,habitans perfidem in cordibus no-ftris, amp;loquensin Paulo, ac reliquis verbi fui fidelibus • minifttis.-

B. I. Nititur probarc multis fcripturæ locis,Chrifli corpus,iuxtamaicftatê fuam,fimulindiuerfiscflcpofle ontnuL locis.Cur autcm non ait efle? Gur non in omnibus locis^ Verùmquæ funt ilia fcripturæloca? Superuacaneumeft omnia capitulatim repetere, dicam paucis,ncmpc,quç référant Ghriftum dæmoniacos fanafle, opera Diaboli deftruxifle,caput Serpentis contriuifle, mortem aboie-Uifle,vitamrecuperafle,viciflemundum,faluafle,remi-fiffe peccata,viuificafîe,Hæc cum funtoperaDeitatis pro gt;nbsp;Ptia,tamcnhumanamChriftinaturamperpctraireautu-

C mat.

ï3

nia t.Hoc vcró nunquam fa en Scrïptura,neqiie vllusptr triim affirmauif» Etfi enim pleraque cum liuniana natura , pJcraque per earn cffecit : ramen fcimus humanam c» ius naturam morti fuccubuifle, viólam efleà mundo, vt-uificatamàDco: Neqjhrecperœconomiam, vtfalfôôc imperitè vnà cumMarcioneamp; Manichæis banc huma^ nitati Chrifti tribuunt,fed reuera amp;nbsp;propriè. Deinde it-ludadmodummir^ibile'cft, quidfibivelintnonfolùm

fiatecor- loquuutur) corpore Chrifti agunt. -Quæro à formula rijs foruchn illisSchmidclinicis, maieftarem banc corporis Chrifti quoinprædicamentocollocent? Si idem quoddecælo refponderint,extra Sc fupra predicamenta efle, etiani.cx-traamp;fûpraDcumcfleEitcanturoportef. Namamp; Deusia prædicamentiscollocaturinfchoIisChriftianis. Sinin prædicamentoSubftantiæftatuantcfle,creat3 Grit,velin creata.Si creata,non ergo infinit3:SiinGreata,Deuscrgo crit,amp;corpusChrifti, ideft,re,sfinitacapax crirpropriç (Kció’b-sró«tö-/i'-enim,feux*f non ferunt) infînitatis, id cft,eritinfinita,abfurdaamp;impoflibilicÖtradi(ftione. Sctl negabunt,amp;vcrèquidem,inSubftantia efle An ergoin Quantitatc?neque hoc.NulIa enim quantifasimmcnfti cft.In reliquis vero efle non poteft, preterquam in Quali-tate, Quidvero?-Qrulitasanaliamrerumfubftantiara. 'faeiet,reipfainpriorifuaformamanêtcrQtudhocmon-ftricftïInauditûfaneparadoxon.Côfitcnturautëformu--liftæ,corpusChriftiphyficô,organieû,certOiCæIilococf-lt;e(ctfialibicælûlocûefîencgant, inquoChriftusftr)fed ■idëcorpus;maicftate,idJeft,nouaqualitateafFcdu,nôno-uâ fubftantia fadûjin certo loco cæli no efle, veru vbiq?j itemimmenfumefle,amp;abfque fua (quod neccflariole-quitur) çie-M. Siccine ergo duo vera corpora Chriftifunt ï

aut

«Üthocmaieftaticumjphyficumamp;orgânicutnnoncntï natura huinanapriiiatumerit?amp;corpus tarnen nihilo-niinus humanutn erit ? SicdixcritaliquisHamelman-iiüninonampliuscfle homincmnaturalcm, quiafitLi* centiatus Theologiæ: VelLiccntiatus cum fitjduplicera eflehomincrnyquodnemo ncgaucrit , qui iJlü norit ex. aftius. Verùm nobis pergendum eft,quia breuitati ftudc-mus,nccü ]oeu-teleioamp;jpfià«Ào^iee)-affcdarevideamur.

B. 2. Hoc corniico Syllogifmo vtitur.'Sancli lî (aif)foliDeo feruiunt: Atqui amp;nbsp;Chrifto feruieruntcfu. rienri : ErgO'Chriftoefuriês,ideft,quatenushomo,Dcus quoquc cft. Hæceft neceflaria argumenti Hamelmanni-a-ci confcquentia.Scd dieet fchoc nolle,verùm humanu tati eins/.rrlt;»fZ!t'7ât,tant'ùmDeitatïsconueniteprobarc veile. Atq; hoc fierincquit,nifi ftatueshumanam naturam Deum efte : quod certènon audet confiteri, etfi Deifica* tionisvocabulum(QupdSchvvenckfeldiocumquibuf-dam patribuSjfed diuerfo lènfuvfitatumeft) auidèarri-pît. Dcindcquiseum docuit, Angelos foli Dco feruire^. cumnon minùsadcuftodiamhominibus dariferiptura-doce.it an ergodiuinus cultus hominibus quoquecon-uènit ? Qi^od autem hoc in eodem locofemen mulieris £aput'SerpentisconrriturumexGenef.j.adducit,ncqua-quam ciferuitad probandumquod vult. Semenenimi-bi intégrant perfonamfignificar,quæ exDeoamp; homino eonftat,vndcamp;Mariam9iigt;1ô'Koiz fidelisantiquitas contra Neftoriumprobauit.Si cnim.nudamvel'*xS’’4sfJit«huma.. nitärem intelligat,fcirnus illam non contriuifle, fed con tritam amp;viftamfuiffc,acmortifuccubuiire(fponte qui-dem,fed reuera tarnen, noo/xoFSjaoKSGVt Deum,mortuumz ^ffedicimus) fed per Dei potentiara vitæ reftitutam, amp;nbsp;^'^nicraquatenusDeo fccundum vnita cft infepa,

C a rabiiier^

20

rabiliter,{erpentis caput viciffim contrîuifle, fibiq; fub. icciflc,acinæternû ci dominari. Sialiter intelligitDomi nusLicentiatusSuperintendens, nonfatisdiligenterattendit JedioniScripturæ , iuxta Pauli præceptum,Sed pergit in coaceruandisScripturæ teftimonijs, quaniuis plerumquc,vt Andâbatæ, in tenebris pugnet,amp; ob id aë-rem f cri at fæpius, quàm aduerfarios.

chri- B.3,Deteftatur eorum errorem,qui dicunt Chriftum QP^mob-parlent tcm ? quia etiam poft refurredionem apparuerit quibuf-•nterrit. dam. Quanquam autem argumentum hocfumtumcft .cxlocogt;Baculusftatinangulo;;tamenipfis vehementer répugnât, AiuntenimafcenfionemChriftinon localem i remotionem, vtomnis crediditorthodoxa antiquitas, fed difparitionem cfle, qua Chriftusfit fadus inuifibilis : । Reditum veto eius ad indicium, refumptamyifibilitatë. i Atqui PetrusâitjOportere.Chriftumcælo recipieovfq;, donee omniâfînt reparata, quod illorum opinione fi-gnificabrtjtantifper inuîfi bilcm manere : : Si ergo inuifibilis maneredebuit,quomodoquæfocomparuit?An ne i etiamiamdudumad iudieiumrcdijtïQnidigiturexpc- i ûamusnouiftimû diem ?QuidiiïOK«TÂ5-«(rlt;/«-T(*)!)»»i^(^ii$ huicmalèfano difputatoricredat, qui idem dffirmatôc i negat,idcm,inquam,eodcm tempore,amp; eodem refpc-du?InterimadmoncttaraenVVolfium,Danæum,amp;re-liquosfuosaducrfarios,vtpudorisfuimcmoresfint,dum ,cx ipfîus male cohærentibus rationibus «to-stâ quædam colligunt,quaEneipfe quidë poteft dilponcrc, vtinacic Gonfiftant.Viciflim autem fît admonitusMagifternoftef calumniarum,dùmâithacip(a pagina, nos Chriftoho-mini non plus tribuere,quàm alijsfandis, Quod impu-densmendâcium nulla alia refutationceget. 'Suacnim

fponte

2ï

fpontèconcidit, amp;vel fob narrar •nr-'r M'f ifâtU2ïiT;j ■tclligitur.fïf xófeez.xf niKttillfï i^AtoiO--, f

® $♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Luthcri verba Gen; a aca adducit,

lt;}uibLis illeà fedifl'en tientes contumchose reiici t,ncmpc qiiiaDodoriEccleliæfideliquidem, fed tarnen amp;nbsp;vitiis fuisobnoxio411udcælcftisPatristeftimonium,quod de ChriftoIefupronuntiauit(HiceftFilij.ismeusdilcdus,in. quo mihi bene placitum eft,hune audite)noJumus accö-modari. At dum id tentant quidam illius nimij aflenta-tores, veriùs Chami fratres euadunt,amp; patrisverenda de-tegunt; id eft,nimis laudando faciunt, vt fufpeôlum amp;nbsp;co temprum reddant. Q^od veto hoc ipfo loco immeritó fuosaduerfariosconquer!ait, quod in Synodis non au-diantur, neque ad publicam difputationem admittan-tur(quod iure fieri fepublicato feripto fufficienter affir-tnafleiaâ:at)fuiPouchemij Ciconiarijteftimonio putat inanifcftum efle,quod illcex Auguftino-aduerfus hærcti-cosMaximinianiftaSjamp;Iulianumadducit. Vcrùm hîce-lenchus committiturpetitionis principij, ramcelcbri-busfcriptoribus,qualiseft Hamelmann, valdèprobro-fus. Quandoenimprobauitaduerfarios fuosefle hæreti-cos? quandoin légitima Synodo feu merica,fcu œcume-nica cöuiólos amp;nbsp;damnatos ? Schmalcaldie,ait, anno 1537. àconfcriptisThcologis. 'Quodfalfum cfleinde confiât, quia aôta tefiaritur, pacem amp;nbsp;concordiam confiitutam cfleintcrLutherumamp;HeIuetios,nullavtrinquereuoca-tione,fcdtantùmfuxfententiædilucidiori explicationc fafta. Quare fi priùshærefeoscondemnati fuiflent anta-gonifiæ, id inique faélum oportuit, aut fimulata fuit Lu-^^eroconcordia,quod tantum virum minime dcccbat, ^Micat nobistertiusècæloCatoHamclmannus,^quôd ^^ïiusiushabueritLutheruscondemnandiZvving’lium,

C 3 quàm

quàmZvvingliustutherum? Quia prior ECclefiic rcfôr-mationcminftituitïncgo.præccfleruntenim eum VVi-ckletF,Hus,Sauonarola, VVeflelus, Zvvinglius. Qtna in Germania vehementiorizelo ? contra potentiores h’o-ftesï Atalij noninvilioribuslocis.maioripericulo.pari ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zelo,quôdqucreliquafuperar,nÔnulli mortis amp;nbsp;crude-

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liumfuppliciorumraartyrio. Dedonisverô,quibus v-

tramque partem benignusornauit Deus, nihil attinet di ccre:præclarafuereillatàmhis,quàmillis. Quoiure ergo alteralteriusferuumjquifuoftatqucGaditque Domino,indicate poteftïDe quo hominum,prætcrquàm vnd GhriftOjCælitusdiéïum eftjHnncauditttHoc vero fçpiu^ vifum eftyvtquiipfi maxime culpabileseflcntialiosinno» centeS)Ô£veFiorcmeaufamt'Uentes,perfcquerentur.Quë-admodumHamelmannusnuncvbiquiftici conciliabuli mancipiuniiiamdudiiEutychianifmbNcftorianifmijPa pifmi,Baalifmi,Epicur-cifmi,tädemetiam afinifmi reu$, nihilominus viros ex etuditione,pietate, fideq; celeber-•rimostraduGerejCalumniariïdamnareaudet; atque hæc tantaquidemcrudelitate,vt ne audiendos qüidem,fed magiftratui puniendos exiftimet. Benc autem Habc quod hi plcrunque prudentiores æquioréfqti'c fint, quàm vthorumfanguinariaconfilia fequantur. Etfiô-mmnonnulli abiftis4‘^%“'^i'P“i'gt;quot;’'lt;’fedu£li paulc) vitra me»-tam,amp;quod dici (blet,ferantur : tarnen eo nondum procefl'iffe fperamus, vtalt;zcroriîiJi/,2FÔÀ4,uoHn Chri-ftianifmoapprobent,quödccrtó futurum-fit gt;nbsp;fi partetn aduerfam non purent efle audiendam, autadvilain de ''^ojfrtphe Concordia incunda Synodum admittendam. Videteigir tm-yifiPrincipesjamp;quibus^eft commendata Ecclefiæ amp;nbsp;politiæGhriftianæcura,qualcs habeatis fuperintenden-tes Hamel maniacos, quàm periculofa dogmata, quàt» çrueuta

33 '

truenta Scplaneleftricafaaioforumhominum de com.quot; ponendis controuerfiisexemplaria. Hófne PerilJos, Ha-inanos,Chryfjphios,Diofcurosampiiùsamp;foIos quidem audicndos'putetis^annon iuftiùsà fe excogitatis arden-tibustaurisfubiiciatrsJ vel ad propria patibula fufpcnda-Hs? velfaltemcxiliomuldetis? Sed tantam poena aduct-fariisnoftrisnondumoptamus: fairem vt fupercilium i-ftud papale,ilia præiudiciorumtemeritas in iis cohibca-t-iir,flagitamus.

I Deducatur caufa ad Icgitimum conciliumrrcmoucan tor (India partium:bcneuoleamp;fufficientermutuoaudia-turomniumrationes: prndentercircumfpiciatur via ad concordiam. Hæcvbifdâ;afnerint,adhucfpcseftdepa ' cificatione; fin minus,vehementer metnototi Chriftia-noorbi.Dicamenimvobis,patrc3pafriæ,quod mihipcr-fuafiirimnmcftquódqncresipfadamat , duæ hæ vocn-la;(corporalispræfentia,amp; oralis mandncatio)p!us quant duo potcntillimi Tyrann! Ecclcfiæ Dei nocucrunt : vc nonfruftràpræfagieritolimoptimusac prudens Melan-thonfprudcntiacnimquædam diuinatioeft)nifi temerè dehifee litigantibuspoena irrogetur,grauiflima fcanda-la,imóparricidiaindeoritura. Qmdenim ferètam diu-turnabella,pcrfecutiones,furoresinregnoFrâciæ,amp;BeL gio noftrojinveftravero Germania tàm pcriculofa difli-dia peperit,quàm hçc ipfa aduerfariorum noua dodrina; quæ non vera,fcd imaginaria eft, quauis ab ipfis pro Dea lt;:olatlt;uramp;propugnetur.Iamdudumenim,Principes, illæ ^tgionesaliquamreformationem admififlent,nifi An-^’^goniftænoftrifuam hanc Deamtam venerabilcm, ac nonadorabilem,noftramvero caufam tarn tetra ^’^deteftabilcmeisreddidifTent, yt nos,quafi'^«»A‘«x'*’’gi-S^^tçsJ)ç^^^^ètluonofuodet^£barç veile, honorem «Sc

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poten.

î4

potentiamrilioipfius auFen:c,eûmque,qui ættrnus eft Deus,in hominum duntaxat ordinem redigere, omnem deniquereligioncmChriftianamcxtinguere,amp; Turcica fubftituere vellc credcrent. At cur hæc agûtïcur tam horrenda mendacia dc nobis fpargut ?Qma humanam Chri-ftinaturamcumipfis non docemus,quafi omnipotens quoddamamp;immenfum numeneffe, ipüquc Deitati æ-quale, amp;nbsp;vbiq; præfens omnia replete: Item, quia carne amp;fanguinëeins,proprièloquédo,ore amp;nbsp;dentibusmâdu-cari amp;nbsp;bibi inficiamurjimó quia ipforucontradiftoria Pa radoxa (quibus ne ipfi quide, vt credo, fidem conftantcm adhibétjnonacceptamus.Hæccineiuftàcaufa eft noftras condemnationisïamp;taraen non aliamcflenc ipfi quidem negate poflunt. Patiemini igitur,ô facri Aaw ,pa-tiemiriihosPyrgopolinices.hos tribunitios clamatores, hosaprosCaledonios,yineam Domini diutius vaftarc, omnia perturbarc,mi(ere plcbi illudere,fubditos,iramó -amp; liberos acconiugesveftrosftduçcre,tandemamp; VOS pro -pemodumipfosabhisnouis Pontificibus exautorari,amp; regnoexterminariïScdabrurapoquerelam.Datepotius Patres,pcrDeuni,immortalemvos oro,operam,vthifce diflenfionibus finis tandëaliquisimponatur,nenimiùni altercando,nonfolùm vcritatem,fedetiam animæfalu-tçm(quodnecen.umcftfcqui)vnàcumimperiovcftro a-liquando ami ttat is.Non dubitoDeum affuturum vobis, fi diligentes VOS videritEcclefiçfuænutritios.affïiturum, inquam,amp; optatam.ftabilemqne Concordia actranquil-litatem largiturum perFiliumfuum,decuius veritate amp;nbsp;honore agitur. Sed haiftenus digrefti, rcdeamus ad rem i noftram,

B.8. Recitataliquotcapitapropofitionum,èfufpcóli Morlinifcriptis,dequodamHeidelbergenfi colloquio, quibus

qaibusvnîco vcrbö refpöndctur, pârtim ambigua cfie, partim vtrinque confefla,ferè omnia ad petitionem pria cipijpertinentia. Negant Sacramentalcm vnionem in-telJigi pofle,amp;tarnen ex eiusintelligentia colJigut, Chri fti corpus vnà cum pane ore corporaliter recipi.Prætereà fidemnitivolunthumaniscômcntis, patrocinanturim-piis fumma impietate,dü Chrifti corpus infidelib.tanqua ßiargaritasporcisobiiciunt,autipfiuscorpus cuanidum 5cincfficax,quomodo certè minime inCœnaoffertur, proponiturque, fingunuPofthæcC.i^fubiicit fua quoq; quædamproblemataeiufdem f3rinæ,quæ anno 1358. Ro-ûoehij pro impetranda Licentiæ laurca, publicè defen-deritjvt intelligamus, quanta fucritiamdudum magnifî-civiri dignitas, quanta præmaturæ ætatis diuinarum rc-ruminhomine intelligentia. Atnobisvideturignauum ûiçus pecusj qui à tot annis nihil profecerirqui totum ixi,ûdumfecuminfanireputat;quijftoiidè clamatjfibi v-hiuerfamScripturamamp; totum veterumOrthodoxorum çhorumpatrocinarbcùmipfe feiatimpudens effe men-dacium; quod me modo probarenon opus eft.To jS

Qimd autem modû præfentiæ corporis Chrifti in pane ex luftinoi Cypriano amp;c.. conatur aftruerc ex-emplo copulationis duarum naturarum in Chrifto,id ex eornm verbis non cÔfîcitur,atqueadeo^*KÔÀa9oreft. Ne-quaquamenim(quodamp;ipfefatetur)perfonalisamp;Sacra-mentalis vnioniseadem eft ratio. Idemamp;Papiftænorut, quietfimeliùs^intelligunt vnionem perfonalem, quàm vllusvnquamHamelmannus,nihilominus tamë/*4T»ir/ûMi

Ptobarunt. Non vnit fe cumquibuslibet inftrumentis, quibusadfalutemnoftrâvtiturDcus,nifirefpedu qno-dam conditionis amp;nbsp;paftionis.Ncq; Patrum alius eft feo-P'^»quamuismultav'5r4fi2oÄ/ÄWf amp;nbsp;impropric de Sacrame-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P

2(5 tîsfcripfemntjamp;poftcrisfquod negarl non poteft) qui il-l'Otismanibus illaïraftantjhallucinationisaliquaocca-fioncm reliqucrunt. Quod neutiquam feciflentjfi præui-diflent Hamelmannorum peruerfitatem Sc flagitiofani incrtcmquc audaciam.

C.3. Dcmum accingitur ad præcipuum inftiturunl, quoVVolfiumcriminisfalfi tcftimonij reum vultpcra-gcre.Hucufquc eniin quafi extra olcas vagatus,obcrrauit indefettoPolytopiâjjVtpropè attigcrit regionS vbiqui-tatiSjCuiadiacctMonsoninipotcntiæ, vnde rurfns itcr eftadfluëtaLethca^eiufniodifcriptoribuSjqualis eft Ha-inclmam,notiflimaioca,nobisincognita amp;nbsp;impcruefti-gabilia. Quid igituiŸquædamcitataà VVoIfio Theo-doretiteftimonia conccditjquædampcrpcràmallegata ccnfet;quaiccfthoc,quod VVolliusexTheodorcto co-naturprobarejChrifticorpuSjquamuisimmortalc fitfa-in cxcelfis ad dextcram Del collocatum, retine-retamcnnihilominùs priorcin fuam formam,figuraingt; fabftantiam,circumfcriptioncm,mcmbroriimfitum,nu merum,dimëfioncm,«Scrcliquas fuas proprietates naturales,faluasamp; intégras,nequc hifcecontrariasreciperc;amp; fluraalia quæcxeodemrécitât,vfque adC. S. Ccdo verb, quid hic habet quod reprchcndatïquove falfi conuin cataduerfarium Hamelmannus? Primo «-^aÀ/zrtTaquædî (fîdiis plaeet)Thcodorctiobiicit, quibus certè inftitu-tum fuumnon probat,fcd tantùm improbat,amp; eleuat au torisantiqui autoritärem. Lenis hi ccéfor; quafi is ctiain quialiquando male fcripferit, nunquam polTit fcriberc bene. Q^argumcnto,aut potiùsinuidiofa traduftione ■omncslîmulvetcrû laboresamp;fanda monumeta damnâ-rit-ingratus ifteverbero. Certum eft cnim (vt hominesfu mus) nullum non aliquando hallucinatum fuilfc.Quare non eft,qubd næuos niaiorum dcfendamus,nequectiam

27

verenda corum dcrcgcre debemus tcmcrè, vt ilh folent ina]itioriinfedatorcs,amp;;venenofæ araneæ; fed quod o-ptimum cltin vnoquoque velut apes mclla, cxfugcre. Qm tali animo non verfauturin patribus,fepc plus impe dimenti,quàmcmoluraëti inde hauriunt.Tacco, quod calumniisdcditaingcnia,etiam re£tcabaliistradita,nc-farièperucrtant: adeo vtctiamipfaScripturafanóta,non tam ad inuentionem veritatis, quàm ad præconceptas (quænonfolùm vt Ethnicus feribitmedicus,.

TvçAoufSfj-Âi^oj'Ttw) coufirman-das illisfcruiat: fient amp;nbsp;ipfum Euangelium Apoftolus ait, qui bufdam odorcm mortis cffc,cùm finceris vi tæ amp;nbsp;falur. tisinftrumcntumfit. Secundo, prolixum facit Ariftar-chusnoftercatalogumlocorumcxTheod.quibusipfum autorcmpotinsfibiwT-iÀo^oi/ probat, aut probate cona-tur,quàmvtfuum,inquam,propofitum.i. VVolfij falfi-tatem demôftFet,atq,uc ita difeurri t negabundus, vt me-rito quis eiVirgilianum illnd inclamctjQró nunc fc pro-ripit il 1 e? Nam quia perperam veterum feripta intclligit*. aut malitiosèintcrprctatur,bine alios putat falso cirare corn tcftimonia»Rcfutetverb, fi quid potcfl:,quod primo locoobdnximusci exTheodoreto, cui in hac parte omncsorthodoxifcriptorcsconfentiunt, vel certè nul-lusreclamat,Corpus, videlicet, Chrifti fuas naturales proprietatesretinere,etiamingloriaamp;maieftatcfuacon ftitutum. Probet circumfcriptionem.i.dimcnfioncm amp;nbsp;qnantitatemadnaturamcorporis,quantumuisamp;Maie-ftateamp; gloria affedi,non pertinerc. Affirmer ex patri bus corpus vbiqucpræfcnsomniaqueinftar numinis rcples, organicumamp;Phyfîcumeffe,quale Chrifto adhuc eifçi-pfihi tergiuerfatores negate non audcnt.Enincatabvllo, Viaquamfanoapud vetcrcs,imô apud Papaliftas portcticc

Pi

18

tofum hoc dogma vbiquitatis (fie cnimipfe corum Hef-hufiusnominar) cuius nuiicipfumSathanampudet pro-pemodum, traditumamp;propugnatumfuiffè.Quodcùm nonpolfit, quidprodeftNugonio plauftra detruncato-ruui teftimoniorum ex patribus, veletiam,vt contume-lioseloquiturlacob Andr.exmatribusconuehcre?Qmd CannasMithridaticumque bellum,amp;periuria Punici fu roris magna voce fonat,manuquc to ta? Lis eft nobis præ-cipuè deftatu corporisChrifti,non tarn in gloria, quàm humilitateconftitutijamp;iamiammorituri, Oftendat ergo artificiofus Superintendens tale corpus tunc vbique prrfens,aut à diuina natura feparatum fuifle: oftendat in prima Cœna vno menfæ loco accumbens, immotum amp;nbsp;integrum,omniumfimulApoftolorumoravnàcumpa-ne Euchariftico ingreflum,à luda quoquedeglutitum cf-fe, HæcfinequitjfaceflatexEcclefiaorthodoxain Euty-” chis amp;nbsp;Marcionis caftra arietinusgnato. At dicct, quemi ” admodum Gelafius acephalos fibi obiicientes adducit, (ft^ofeputabant vim huius demonftrationis pofte effu-, gere) quomodo ipfe voluitjfic humanam fublimauit ma; gnificauitque naturam.Rcfpondeo cum eodemGelalio, 5gt; plane ficut ipfe voluit, amp;nbsp;ficut per Prophetas fuos ante « prædixit,ficutperApoftolosfuos,perqiEuangeliftas Ec-f} clefiæfuæ voluit intimari. De poteftate, Domine Syco-phanta,n0 dubitamus,quern omnia pofte credimus : fed de voluntate conftare debetjnete quadrupes animal co-gamur credere,qui es bipes Jd eft, reipfa futurum, vel mo dóefte,quod nomine tantum hatlenus noftro quidem fen fu,h abcs.

An Sacra- D.2,Aduerfariorum taxatopinionem,quód exTheo-‘iorcto'probare velint, Symbola efte nuda figna,nonres £»a. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipfas,id eft,corpus amp;fanguinem Chrifti, quia ille fcribat.

Chriftunx

Chriftumhonorafleilla corporis amp;nbsp;fanguinis fai .ppci. Jatione. Refpondeo. Calumniatorcm eüc Licen-tiatum» Veruiu quidcmeft, Chriftus appellatione corporis fui Symbola honorauit,non fine magna amp;mul-tiplici eau fa. Sed fi hinc concludi vult, ergo res ipfas effe, «irurctla Joquitur,aut^telilt;a’lt;«‘s'«fpapanuseuaditncceflarió. Nolitigiturvelit,fideianalogäintcrpretationemhoruin Chrifti verboru ferat oportet, quemadmodü tota ortho-doxaantiquitascamex mente Scripturæreliquit. Mat-thæiamp; Marei Euangeliftæ hæcfunt'formalia verba ( Hoc eft corpus meumjquæ verba omnibus fcculis fignifica-runt,Hoe eftSacramentüJcorporis mei, vel T eftamentu in corpore meo, quodtotidem verbis de calice dicitur: Vtper Metonymiam fignotribuaturnomenreifignatæ. lam fubiunge hifce verbis illa, qua; addun t Lucas amp;nbsp;Paulus (quod pro vobis traditur) amp;nbsp;erit fenfus cuidens, com-nrodusjverus perpetuufque, cui nemo fanus refragari ve-litautpoflit : quiquefifuilTet conftanterrctcntus,necde (xsW/lt;ts-,necde9-»rmÂfpræcipitijs quicquamfuifletvnqua periculi. Non fequitur autë hinc, nuda amp;nbsp;ineffïcacia,vei etiam omnino abfentis effe figna,quomodo ifti malitio-fipræuaricatorcs,amp; ebriati Licentiati imperitis deno-ftra dodrina conantur perfuadere, nifi Sacramentalia fymbola,quçfuntamp;9-(pjagt;(J^s-promiifionis,imôamp;x!gt;ii'ôi'/«t)gt; promiflbrum bonorum, inania fignaæftiment;amp;arcam fœderis projvulgari capfula;Templum Salomonispro pifcatoris tuguriolojCæfaris,aut etiam cuiufuis hominis figillumliteristeftamentarijs,velalteriuscontraótus,ap-penfum,pro commun! cera habeant.Hæc milliesfiint re-ii?onfa. Atifti arietespræfraûi, qui fibras corneas in capi-^^gt;inmenteobftinaciam, tanquam callum gcrunt,non fed velut impudentes meretrices, quæ Cum

*•. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D 3 hone-

honcftioribus matronis litigant, ad fua tantum verba '(quanquamfæpèamp;ncquidem adfua) non ad aliaruna attcntæfunt. Breuiter» Aut probet Hamclmannus, vn* de externa Elementa, quæ per verbum confeerantur ad diuinum vfum, hoc nomen Sacramenti acquirant, quod ipfCjVt puto,illis nonaudet negare.aut omnino fa-cramenta, id eft, externa figna rerû interiorû cfleinficie-tur» Qui veto de præfcntia illarum rerum garriunt, fcin-perque crêpant,illamcorporalem ciTe oportere, inEu-chariftiæ Sacramento non plus loci habct,quàminBa-ptifmo,amp; in quouisalio : Imo aliainfinita loca feripture funt,cx quibus longe commodior amp;nbsp;magis neceflaria de hacabfentiæ vel præfentiæ ratione difputandi fumatut occafio.Itaqueintempcftiuè, etfi nimiùmtempeftuole certantnoftri aduerfari}, ^7««.lnterquosvnuscxpræcipuis,ideft,ftupidifllmuscft in hoc tempore Hamclmannus,etfiimpudcntia nulli cédât. An verb ignora t, de quo difeeptetur ? Procul dubio de Verbis Chrifti, quibus dixit panemefle corpus fuuni. Præcipua igitur (vt hoc iterum repetam) quæftio eft, dç paneilloàChriftofanâificatOjamp;difcipulisadcomcden-dum porreélo ac commendato;Non de corpore Chrifti, vbi,quidj,qualeuè fit, vel porro 'futurum fit. Hoc cnim notumamp; in confeflb eft» Quidautem prædicatur de pane ?Diâ:umpura,nempe;quod fit corpusChrifti. Q^ia. autem hæc eft incredibilis,abfurda,imo impoflibilis oratio,fi proprièintelligatur,qua:rcnda fane explicatio,que fit facramentis propria, veritati confona, fidei analoga. Quæ verb eftilla?vidclicet,qu3m modo diximusferiptu-ræ amp;nbsp;vniuerfæ Ecclefiæ traditioni confentaneam cfle : vt efle corpus Chrifti hîcmetonymicospro eifefignum vel facramentum corporisChrifti,accipiatur. Hîc autenv

U - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tan-

31

tânquam œftro percîti clamant,nos hac interpréta tîonû Corpus Chrifti transformareinßgnum ceu vinbramcot'. poris. Item corpusChrifti è cœna fufFurari,amp; coenani do-niini fine domino inftruere.Bona verba quæfo. An ergo infaniêrunt in illis omnes veteres ? Et plus videt quorun-dam recentium odio amp;nbsp;inuidia excæcata i2;norantia, quàm vniuerfa crudita , fyncera oculataq; anriquitas^ Aï quidam ex veteribus negarunt panem elle figuram feu fignum.Siccft,fedinteliexcruntnudamamp;fimpliccm,vel ftmpliciterfiguramnoneire.Namalioquifacramentum noneffetjfi nullomodo figura effet» Omne enimfacra-mentum figura quædam eft. Ergonè, quærunt i terumj Chrifticorpuseiufdemcorporisfignumeft? Quæroego viciffimffanguisChrifti teftamentumineiufdemfangui-neeft?AtquiChriftuspaneracorpus fuumipfevocauit. verum quodam modo id eft, in figura amp;nbsp;fignificante mp fterio.Relinquiturigitur,pancmEuchariftiæfiguramfeu myftcrium cflc.Quod fi figura,ergo rei veræ figura, id eft, veri corporis Chrifti.Et proinde Chriftumhifcc fuis ver-bis etiam de rcipfafacramcnti, id eft, de corporefuolo-cutum effe probatur» Q^od amp;nbsp;inde conftat,quia facra-menta Relatina funt; vt pattern neminem vocarc poffu-mus, nifi refpeélu fili). Deinde amp;nbsp;præfentia quædam cor-porisintelligitur,videlicetvtRelatiuafuntinfuistermi-ms.Curigitur,inquam,fempcrcorporalcmpræfentiam Vrgent,amp; in pane rcquirunt ? Si enim materiam panis re-fpiciuntjfeipfosoppugnant; fieenim corpus Chrifti in locofuerit,quodipfînegant» Sinnouamconditionem panis,qua facramentum eft,non negatur à nobis inSacra-^ento effe corpus.Fatcmur enim cum Irenæo,duasres in -^^ctamento feuEuchariftia cfl'c,amp;pancm rem terreftrem, ^^^AtErythræusait,cæleftcmefle,, Sedhæcpræfentia

corporis

3i

corporis corporalis non eft, verirm facramentalisjfoluni* refpedupromiffionis, quafeChriftusfuis^fidclibusprx-, fentcni,falntaremamp;in ipfiscfficacem futurum pollice-tur. Verumego nunc limites nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mei excedo ,quare

pedem refcro ad inftitutum.

D,3. Multa quæfitor fubtilis interrogat de officio Chriftijde vn3:ione,interceffionc,amp; ^urrit quidem,fcili-cet êxlcs-ó/i», vt Chartas amp;imperitorum aures oppleat. Nihil enim fcrè eorum quæ hïc afFert,nos negamus, fed ma-ximè,vtaTheodoretoillaaccommodantur,probamus. Verum mihi modó nonA^acat de fingulis refpondere,fic-utnequequoddcChrifl;iadoratione*y«tx.!!xxu^lt;, cuiamp;o-lim aliquid fuit oppoiïtum in priori refponfione. Dc quo inique calumniatur Bezam : nam ille erudite ôc antiquisorthodoxis confentienter hancadorationisra-tionemexplicauit, fi modo cerebrum haberet Hamel-naan,y tpoflet intelligerc*

D» 5. amp;nbsp;6. Similiter varia fcifcitatur ab aduerfarijsj' fed que nee illi negarunt vnquaubneq; absHamelmanno cóncinnèaut legitime allegantur. Nam quod de lupo ä-riesinftituitprobare, vt cum falßreum eife conuincat, nimispuerilitcramp;puditeipfuscommittif, eodempror-fusingcnio,quoeftSeIneccerus : adeö vt vereaffirmarC’ poffimgt;quod quidem ad has controuerfias attinet, nun* quam me vidiffe incptiores,magisridiculos, ftolidiorcs confidentiores,barbariores,non feriptores,fed $gt;«4«'=«« quam hos duos:atque vt cum dodiffimo feliciffimæ memoria viroloachimo Camerariofateri cogar, mc mirari quöd non pudeat altcrum, quo tics putidas fuas Chartas infpiciati

D. 7. Pergit querendo Licentiatus (vt abundare quæ-ftionibusfolentfatui)anadmittamus fimilitudincm de ferro

33

ferro candcnte,quanivfurpatTheodorctus,cuique con-feruntaduerfarij vnionem perfonalem duarum inChri-ftonaturarum.Sedrcfpondemus: Similitudinesnonad-hiberiadprobandum, fedadilluftrandum,necvfque-quaquam fed aliquoufque tantum valere. Vndc natum cftproucrbium,Omnisfimilitudo claudicat» Theodo-retivtamp;Bafilijcomparatio tantummodoenergiam,quç, Vnionem fcquitur,amp;formaliter humanitati inhæret, re-fpicit,non/J'/sgt;;zaàu(r/lt;S^if. Malitioiê igitur,vt amp;nbsp;alij fuifo-cijjhanc de ferro ignito fimilitudinemad Eutychianam naturarum,proprietatum amp;nbsp;aftionum confufionem de-torqueuDequarempræfentiarumpluranondicam.Sæ-, pèhæcabalijsfuntexplicata, Apparetergohinc, Ha-ntelmannumnonfatisdiligentcrfuorumaduerfariorum ferip ta legere, quæ tarnen vehementeroppugnatiVndc f t,v t i cum vmbra fua non raro pugnct,amp; præter viam cur rat.Q^arequi vult certius hçc cognofccre,légat aliorum feripta,præfcrtim B. ThalmannijVVolfij,Sturmi j,autores orthodoxiconfen(us, amp;videbit omnia hæc Hamel-manni armamentaiam dudum ætate efle protrita, con-uulfaamp;deleta.

D. 8. Vt paiTim,aùidè arripit, ficubi de carneChrifti aliquid rarius amp;nbsp;excellentius prædicatur, præfertim cum: Deificatadicitur,fortèvteumSchvvenekfeldianum, amp;nbsp;Eutychianumagnofcamus,quibustamenThcodoretus,. amp;rcliquipunoresfcriptorcsantiquiadmodumfuerunt infeftihoftes. Nos verononinuidemusChriftohomini fuam gloriam (vt cal umniatur furcifer) abfit à nobis tanta impictas,Sed cum Auguft.Caucndum, dicimus, ne ita aftruamusdiuinitâtemipfius, vtveritatcmhumanæna-turæ auferamus, quod ipfc Lutherus exæquatione iL ^uaturarumnimia fieri ait. Si cnimfaluænonmanent

E

naturae in Chrifto, Chriftus diflbluitur: Si proprietates qnoquenaturarumtolluntur, naturas ipfas tolli necef-fumeftfiniul.In proprietatibus enimfnis naturaeconfi-ftunt,amp; vt Theodoret. ipfc loquitur, «7aviS'nilvTai’ài'aiçiiX/ft inATiiitf èrîçvizêay nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ignis non eft ignis, fi noncalef.a-

qua in Cana Galilcæ vinuni eftèâ:a,quod proprietates a-mifcratfuas,naturamquoque aquae amiferat. Similiter vxorLoth,cum in falls columnam transformata fuit, no retinuit naturam ncque proprietateshominis. Neq; hie quicquam fuel aut veneficij licet fufpicari : Eiufmodi enim quæ funt,non habent autoremDeum omnipotentem, fed fiótorcm cacodæmonem, aut difcipulum ali-quemeiuspræftigiatorem, vel infamem magum. Por-rb hac ipfa pagina facie altera ex Nazianzeno adducit te-ftimoniumaffirmans,corpus Chrifti nunenonalibi elTc, quam cum co,quod idaflumpfit.At cum co femper fuir, quamdiu fuit,quis id negat?Infert aute Hamclman, Ergo non eft inloco,quam illationem nemo fanótorum pa trum eum docuit, fed ipfius proftituta impudentiade infeitia. Sic cnim ncque in loco fuiiret,quando fuit in v-tero matris, qui tarnen proprièlocus dicitur, vel quan-dofuitintcmplo,velinfcpulchro,amp;C4. Quippèamp;tum erat cum eo,quod idadfurnpfit.Scd Hamclman, vtfolct, veterum feripta peruerfe amp;nbsp;perperam allegat« NoSjVt femel dicam, lie vfurpamus corum autoritärem, vt cùmexplicate ftudent Scripturam, ad candem,non obßr. t^nquam ad regulamLcfbiam, fed ad lapidem Lydium cxploremuseorumcommentaria; feimus cnimcoshîc fall! pofte : vbi verb teftimonium perhibent de Eccicfia; cohfeftione amp;doclrina,non temere repudiemus, None-nim. hocfimplcxefleterror, fed deftinatamalitia, quam in iïth nullo modo agnofcimus,Hamclmannü verb cius inimiinc nequa^ua iudicamus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E.i.Rur-

K

ƒ ■ Ej.Rurfusccntoncscolligir,amp;vclutpannofuimcn-dicus varia confuit ad rem panimEicicntu. Non cnini negat VVolfiusnaturamhumanamChrifticueitam effe ad fummam gloriam amp;nbsp;immenfam maieftatem (inferio-remtamenDeo) quippècuius propriafactaeft, amp;nbsp;cum qua ù®os-2tT;xwf vnira cft.

E»2.Redit adid,quodexfecundoTheodoret,Dia-logo de corporis Chrifticircumfcriptioncdicitur; Hoc »//««». eùim admodù in illius oculis dolet, Proinde ait effe hanc temerariamTheod. fententiam ( ipfetemerariusamp;lc-uisàdmodumcenfor)qua commoti Martyr amp;nbsp;Bullingc-rus eo dementiæ prolapü fint, vt Chriftum dicant fuo corpore in cælo pergcrc,ire,ftarc,federe pro arbitrio. Ec-çegregariuin ilium millitemcontra tantos heroes, quo-rumvnusplus eruditionis, pietatis, exiftimationifque habeat,quamtotuscxercitusHamclmannorum. Q^d autem ab illo Martyre amp;Bullingero cft peccatuïquando abufifuntteftimonioTheodoretiS QuiaTheodorctus, inquit,mox cum dixit circumfcriptum efl'e corpus Chri-fti,additquoquediuina gloria glorificatum, amp;nbsp;fcflionc addcxteramDeidignatum, quod ab omnibus creattiris adoretur.Ergo côclufio tenet inElçncho,nô caufa^Qua fidicaSjPhilippusRexHifpanorumeftjErgononcftDux Burgnndiæ,vel Rex eft totius regni, ôc apud fuos fubdit os honorabilis,Ergo noncftmodôMadrillæ,autTolcti,aut Lyflibonæ.

E. i. ContraThcodorctum concludit, circumfcrt-, ptioncm in corpus Chrifti non caderepoftglorificatio-ftem.Quqdficoncedcrem,annon.ctiam in prima coena circumfcriptumfuit ? Annonpoftrefurrectionem fæpègt; itnofemper, vifumefteflccirçumfcriptum^Quisvnquâ, iaTheodoreto hoc tanquam erroneum dogma redar,

: nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R 2 guit

gui t,quod dialog, inconfuf. ai t, federe in throno gloriaf, id quodcircumferiptu eft,fignificare gt;nbsp;CurveroHamel-manno circumferiptum dici non debet? Quia fpirituale eft,ait, quiaexaltatumfupracælos,quia cælis excclfius faftum,quiacIaufasianuaspenctrauit(ôAcumêHamel-mannicum) penedixeram quia Hamelmanno

intelligens cerebrum non eft. Sed bene eft, quod fe moxipfeconfutet: exEpiftola enim adHebraeosinquit, federe Chriftum fuo corpore ad dexteram maieftatis in excelfis.Hîc Sc feffionis amp;nbsp;loci in quo, meminit Apofto* lus.Quod ft verb nequeHamclmannus, nequenoshanc feflionis, amp;huius excelfiatque omnisin ilia vitacælcfti motus aut quietis rationem nondum explicare poflii-muSjferat nos cumferiptura ita balbutire,quæ amp;nobifcu balbutit.Cùmamp;ipfus hoc exAuguft. faciendum fuadeat, nequenoftrumquifquamalitercredidit,aut docuitvn-quam*

corf.flatus E. 4.ExAuguftino,GregorioNy^^eno,amp;c.vultpl•o-ƒflƒ/»^er/f. bare,corpora beatorum fore fpiritualia,fere vt angcli at-queanimæfunt.Scdcùmnequeapcrtishæcfcripturxte-ftimonijsconftent,curanteàreiecitTheodorcti autori-tatem,cùm is fimilitcr (vt ipfe ait)fine feripturæ teftimo-nio .circumfcriptioncni corporis Chrifti afleuerauit ? Hocautem quod de fpiritualitatc corporum ait,ctfi ipfe Auguft.quemadhancprobandumpotiflimum citât,fua dear non altius eflerimandum: tarnen quum de corporc

• Chrifti gloriofo,vcl vt ipfi loquuntur maicftatico (idem autem eft,hoc,autiilo modoloquaris, quamuisfcalmu huncinuenit Schmidclin adthendam hærefinfuam, yt maicftatemamp;gloriamChrifti corporisdiftingueret) a-gitjfinelocovel locorum fpatijs corporaefle nonpoffe difertè affirmât : Et Chriftus ipfe interSpititus amp;nbsp;corpora diferi-

37

ra difcrimen ponens jQuo etiam fuum ipfius corpus poft refurreiftionem defcribit,Spiritus carnem amp;nbsp;offa non habere ait. At noftri cæleftesProphctæ, tam fpiritualiter dc 'his rebus loquuntur,amp;fcribunt,vt vidcantur vitra tertiu. cælumrapticfle,amp;D. Paulum, quiillamyfteria tamexa-ftè eloqui non potuit,longè infra fereliquiflc*

E. MirificèiaólatChryfoft, amp;nbsp;Ambrofijquædam difta,quibusChriftumyltracælosexaltatumefrefcribût illi quidem. Sed quarehorum teftimonia plus valebunt, quamTheodoretiïpræfertimcumhicamp;fuisSc illorum oculisvideritïAutcurTheodoretusillorum teftimonia (quosfempcrmagnifecit)'nonomifit,fedreligiofèvfur. pauitjficontrariafibiefleóditï Antàmftupidusfuit,vt non animaduerterit : vel tam priuata opinione excoe-catus,vtviderenonpotuerit, quid contraavtt pro fefa-ceretïHaudquaquam.Modeftusenimamp;fedulusfuitfcri. ptor,neque temerè aliquid fine maiorum teftimonijs af-firmauit.Ergo etfi diffentire interdum videantur, tarnen reueranondiffentiunt,autinrebusleuiculisdiffentiunt, noncum dcveritatenaturarum in Chrifto agit. Nullus vnquam fanusChriftianusncgauit Chriftum Icfum fern-pervbiquepræfentemeffe, Nullusetiamvicilfimnega-tiit,quodipfcde fc ipfoChriftusdixit,nobifcumfcmper noneffe ; fifuumvnicuiquenaturxtribuas. Audaxigitur 8lt;tcmcrarius,imó mendaxpotius crcdatur Hamelman, quamTheodoretus,autVVolfius.Sifcriptaillorumfan-ftorumhominumnon intelligit, aut fponte perucrtit, ^nhpcfraudieritillorumiaudibus,quidiuinisfuislabr-’^'hüsftrenuè, amp;nbsp;contra omnes hxreticorum phalanges ^hùftigloriamaffcruerunt,celcbraruntq;,acEcclcfiam fidelitci- inftituerunt'ïMeritó igitur puderet Hamelman-^nna,fi quid pudoris ei fupereffet, quando tam indofte

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Es puerili-

pucriliterquefcribit amp;nbsp;iudicat dc hifcc rcligionis con-. troucrfijSjamp;magnorumhominumfcrjptis.Naniquæcft ilia ftupiditas aut malitia jn vno Theodoreto reprehen-dere,quodtotus chorus orthodoxorum patrumapprq-bauit?AnnoninAuguftinojnFulgenrio,Gelalio,Vigi-] io, amp;nbsp;cæteris propemoduni vniuerfis, hac Chrifti carnis cxaltationeni amp;nbsp;maicftatem obferuauit ï Annonani-maduertit omncs vno ore cælumdn quo Chriltus amp;nbsp;beats animæfuntjlocumeflejtanictli vox(cælum) aliquan-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;do quoqueproea gloriaamp;felicitate,quafruûtur,qui ibi

funt,accipiatur,nec opus eft hæc cadem totidë cxcmplis probare,funtcnimomnesnoftrorumlibritalibusplcnv £.6.Progreditur,velpotiusregrcditur,vtprobetquôlt;,l Chriftusctiamfecundum hunianam naturam anteafçe-.fionem in cœlofuerit.Qupd paradoxum non folùnivei;-biSjfed etiam anathemate puniendum,fa tis indicat eunj cum fuispatriarchisformularijs hueprofcclum, vtdo-élrinamtamveteribus, quàmneotericisfcriptoribusfa-nis viitatam, Ecclcfiæquc perncceirariam ( nempe de Idiomatumcommunicationc) nihilfaciat,cuiusetiapi obidintotohoeferipto nullam facit mentionem, etli rcsfæpepofcat. Hocprofecit,amp;breuiquidem tëporein Synagoga Côcordiç fus, vel in officina potius Schmide-lini : faceflat ergo exEcclefiaOrthodoxa infœlix Euty-chianus, nullus ci locuseftinterpiosorthodoxsdodtrir ns difcipulosgt;muitàminùs inter Dodores. Cum fecuris comeflatoribus, liuidis Schifmaticis , amp;nbsp;bonorum vi; porum maiedicis infecta toribus, fors illius efto.

^nnaturit Ibidcm cx^z.DialogoTheodoreti conucllcrenititur, quodaduerfarjidicunt, naturam humanamChriftialir quando mlrrumcntum efle, perquod diuinaoperetur.

tttilrumcn Hoc verb li negat, totam quoque doftrinam veterum de

* Oecono-

39

Oeconomîa, vt anteà de communîcatîonc îdiomatum, ncgauerit bard lis amp;nbsp;ftupidus homo. Inftrumcntumfuit, fed non mortunm, nifi cxiguo tempore. Inftrumentmn fait, fed non inanimatum,non axo^op, non facultatibus J^atnanispriuatum, non vacuum rarisamp;exccllentibus lt;ionis, fed quod gratia amp;nbsp;fapicntia fuperet omncshomi-^es,amp;morituricorporistantùmrefpeôluipfis Angclislo gè fit infcrius. Hæccinc fumma funt ? Sed omniaadhuc excellit, quod hoc ipfum inftrumentuminvnioneper-fonæ Chrifti aiTumptuimDei proprium fit faâum, quod hcqnchominivlli,licet fanahTimomcqueperfcftiflimo Angelorum contigit. Quidigiturhuic inftrumentodc-fùit,quoddebuitadcflc? Die chareEutychisdifcipule, lt;îtiiddcfuitgt; AcquaIitas,inquit,cumDco,proprietatum diuinarum realis cflentialis participatio,denique per-fefta Deificatio, An ergo hominem ampli us efle non vis? Irho nbsp;nbsp;fpoy, volo,ait j non nudum hominem : Concedi-

mus verOjDeum amp;nbsp;hominem efle Chriftuni,fcdfaluis v-trifque naturis, faluis naturæ proprietatibus, id eft, âT?i7i?««-,hoc cft,pcrfonaliter vnitis. Cuius vni-tionis rationem nunquam quifquam potuit fatis mente intclligerc, nedum verbis explicare. Hæc tibi fi non fuffi-ciunt,quæ funt toti Ecclefiæ crédita amp;nbsp;confeffa,aperte in Eutychis caftra tranfito. Nullum tibi cum Orthodoxis communiois ius cft.Hcusapagc hinc,audih?Sed abnega-revideturMarcionem, dum Chriftum pafliim fccun-dunivtramque naturamaffirmat, hauddubièintclligës filo modo palTamvtramq; naturam, vt amp;nbsp;ipfius Symmy-iies Seinccccrus amp;nbsp;(quod magis mirum) nunc tandem ctiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chcmnicius loquuntur? Quomodo

pafliim,quod impa tibile?ficutanima,confenfu,in-quit-.0 profanumTheologum, Anima mea,aitChriftus,

non

40

non Dcitas mca cfttriftis. Illamenim fubictlam, ”chri^o '1- effequisinficieturïScdnonamp;diuinamnaturam. Atqui, l'qutdfaf. confenfnjnquit, diuina natura in carne pafTaeft. Quid jad,afof~ dicat tenebriOjUeipfum quidem puto intclligcre» Quis enim vnquam ficlocutus eft, diuina natura patitur, vcl confenfu patitur ? An Deitatem aliquid paifionis fcnfdfe (quia confenferitjid eft, permiferit fuamhumanitatera, hoceft,corpusamp;animamaffligiamp; morte(cparari) pro-bare vult ? atquehuius opinionis Theodoretum fibi DiaLz^ fcntientemautorem, qui toto illo Dialogo contrariuin aftruitjdiccreaudebit^Enncfarium præuaricatorem. An nondumapparct,quod tarnen etiamadTheopafchitas, ScPatripaflianosincliner J Certè enim,fidiuinaChrifti natura pafla eft, quia eaeft communis tribus pcrfonis, amp;nbsp;Deus Pater paflus dici poterit. De qua re non polTum fa-cere, nbsp;in ex Fulgentio adfcribam paucula quædam ver-

rf bavaldenoftrc negotio accommoda: Nos (ait)fidemrc-tinentcsEuangclicæ vcritatis,fic in Mcdiatore Dci amp;ho-3gt; minumhominelcfu Chrifto propria vniufcuiufquena-ij turæ cognofcimus,vt vnitatcm perfonæ nullatenus diui-» damus.Scientes,quôd fievtriufque inChrifto fubftantix manferitvnitaproprietas, vtinearnepatiensimpa^^lbi'

gt;, lisDeus, amp;nbsp;verampaftionem (quiavoluit)inveracarne 3gt; fcntiretjamp;indiuinitateprorfusimpaflibiliterpcrmanc-* J ret,nec alius in carne palTus fucrit,nifi ille, qui in veræ car »gt; nispaflîoneimpaflibilisomninopermanfitjnccalius fe-3 i metipfummortideftinatusfittradere,quàmille,quipo-tuitmoriendo mortem vinccre,.vt mortem non pollet

omnibusguftaretmortem, Vbiaddens ?'«’i Fulgcnfius,nondiuifit,aitApoftolus,Ghriftum,fedofté.

S’ ditinChrifto,quælubftantiapaffibilisamp;mortalisfuerit, ■^»5. nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;qu£C

41

amp; qua: impaffibilis imuiortalifquc pernianfcrit. Sinc Dco,inquit, horaoille guftauitxnortem, quantum ad conditionem attmet mortis.Non au tem fine Deo, qua-turn ad fufccptioncm pertinet Deitatis ,amp;cæt:quæ in eoT demCapit.fcquuntur ad caufam. fingularitcrfacientia, præcipuc vcró,quód ab eo ingrati gratiæ Chrifti vocan-tur,qui( vtmodónofterIfmaelitaHamcIman) diuinita-temciuscupiunt fubderepaflionibus, Vei vt Cedrenus de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eutychianisfcribcns,loquitur,rî5tiT«1i-îÆ-r

fi®-à'5ijy//z«(r/.Poftrcmô, quid cftj quod omnes dicunt,qui-efeëte verbonaturamChriftihumanampaflamefle ? An verb quiefcerc idem, illi eft, quod paffioncm aliquam vel moleftiam fcntire.En prxuaricarorem, amp;Selnecccro in hacfcandalofaamp;blafphemadoftrinafuccenturiatum.

F.i, RurfusexTheodoreti diâisaiïeuerat cuculus, Defrtfin-Corpus Chrifti præfcnsefîein cœna', amp;nbsp;præfensà nobis fumi;fcdhæc ( vtconfueuit) calumniosèamp;fycophanti-cè.Præfcntiam enim corporis in cœna non negamus, ne-que præfentisfumptioncm;fcdmodumvtriul'quc,qucm illicontraomncmtotiusEcclefiæfidemafleruntjCorpo-ralem Scoralem efle negamus. Si hune ex Theodoreto» veiquouis alio veterum feriptorum, poterir probare, vi-ceritScipio. Scdquîpotcrit,quinon cft 5 Ç^odautem perinde illi eft jn coena efle corpus Chrifti præfens, amp;nbsp;in terra efle præfens, Arie tina ftupiditas eft- A tqui i n terra cœnaperagitur,dicetjvcrum,fednôomnimodô.Quor-funienimil]udmaiorum,Surfum corda, fifolùm inter^ raquærendusChriftustcmporecœnæé AnvrvquamquiC. piamexantiquisEcclefiçDoûoribusnosiuflitinpanem tantùm,vcl id,quod fitu loci propinquum eft jntentum effe ? An non vnanimiter in cœlo nobis requirenduna, ÜJÎ^ue -woAjw/xAnoftrum eft, docent? At qui tamenamp;a-

gnuoii

42

gnum pafchalem in menfa pofitnm effe nonnulliexifs ftribunt. Sanè quidemhercule. Sed, vtAuguftinusin-quit, quem nemo alioriim hoc nominercprehendit, fc-cundum quenda modum :Sicutamp;ipfumpanemEucha-riftiæ, fccundum quendam modum (quemadmodum etiampofteàexplicar) dicit eflecorpusChrifti. Inquo reliquos omnes fanos fcriptoresamp; huiusmyftcrij interprétés fibi confentientes habet.Et quia inhancpræfcntiç difputationcmrurfusincidimus, fubitvehementer mi-rari, curcorporalemillam vfqueadcôvrgcantjneecffa-riamque putent, vt etiam, ficut inepilogo huiusferipti loquitur Hamel man,caput diftraôlumà fuis membrisiu-diccnt,ncqueEcclefiam fuam regere auttueripoflc,nifi iliaconccdatur.^ Nequevidcnthîc talpa cæciores, pla-impotentem Chriilum fabrefaccrc, cuius omnipo-mebrtanno tcntiætantopereptopugnatoresvidcrîvolunt.QiwfiEc-clcfia Dci prorfus defertafueritanteChrifti incarnatio-primi hominispeccato valuit,aut quàm fiNeftorianifmum profiteantur , quotquot Chriftum poft incarnationcm corporefuovbiqucprælentcmnon fuifleaiunt. Quomodo amp;Chriftum ipfum,Apoftolosamp; Euangcliftas,deniqueamp;Lutherumamp;Schmidelinum,amp; multos alios Neftorianifmi infiraulent. Nam amp;nbsp;ipfe Chriftusfeabiturumamp;terrarelidurumait, nempe corporal ipræfcntia, idquc nobisnondamnofum, fedvtilc foreprædixit. Qmiamcontràait,malumefîcChriftum abijflc, amp;nbsp;nobis abfentiam illiuscorporaleminutilcm, cum fummo damno coniumftam, triftitiæ amp;dcfpcratio-nis caufam efle affirmât, nonne hocipfo fe Antichriftum amp;falfumProphetamefîemanifeftôprobat?Vcrumquo-modOjinquit, Ecclefiam fuam regere amp;tueripoflit,ft corpore præfçnsnon fît : AnigiturHanieJman diibjtat, ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chriftum

4?'

ChriftumDcumcffc? Q^omodo rckitEccIcfi’atn,cùm Verbumnondum carofactum eflct? cirm caro mortua cflct^ Cùmnufquamquàminfepulchro exanimis iace-ret iHæccine cftilla omnipotentia,hæccmerealis ( vt lo-quuntur) omnium diuinarum proprietatum commu-nicatioamp;participatioJSi, ihquam, vfqueadcóvtilisamp; ncéeflariaeft corporis illaeflcntialis prxfentia, cur voluit Chriftusafcendere in cœlum, id eft,ex hoe inferior! mundo corpus fuumauferreamp;fidcribusinferre? Sindif-eefllo hæc nihil aliud eft, quàm glorificatio,exaltatio ôc fclTio ad dextramPatris, cùm hæc vbique lint amp;nbsp;fieri pof-PifttJmbamp;coelumipfisvbiquc fit, quid crat opus illa Comicaafcenfionisamp;fublationis'inaltumadionetimó. curhïccorpore fuo non manfit ? cur ad maiorem noftra confolationem vifibiiis non pcrmanfit? Expédiât mihi cyrin.r,t^. has quæftiones Scotiftanofter vbiquifticus, qui tam multasamp;acutas interrogationes nouit proponere. Ne-que cft quod dicat, nosnimis parum rnbucreChrifto gt;» Johan. hac noftra fententia; huicenim cauift?» in priori re-^'‘^‘^ ’°* fponfionc exCaflunooccurrijqui errorem amp;iniuriam, non honorem putat elle , Chrifto impropria tribue-re,amp; aliter de illo,quàm rcs fit,loqui. Neque hæc tarnen ideodicimus (loquorcum Cyrillo) quodDominicor-pus nô magni æftimemus,fed quia mirabiles effeftus glo-riæDei attribuendos put a mus. Sed nims i de hac remul -Wjpergämus reliquaobiter annotate. Congerit hinc multa autorum difta, de ingreflù Chriftiad fuos Apoftor los tÿàüfiS^iàh'ùis, item de carne Euchariftiæ, de Chrifti paflione,voluntaria morte,refufcitationc amp;nbsp;viuificatio-ue,amp;c. quæritque, quidadhæcaduerfarijdicant.Egofa-uèeorum nomine rcfpondeo:Dicunt,Hamelnaannum lufcitum efleTheologum, amp;.ignarumfcriptorem., qui ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vix

44

vixquid controuertatun vel approbcturabaducrfarijs fuisintelligat.'Item omnia iliaPatrumdida feagnofccre amp;probare,fedHamelmannum^^’lt;Alt;lAtJ^;«)-,preuaricatorem amp;nbsp;Sycophantam efle, fi fecus dc nobisapudalios loqua-turautrcribat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i,

F.j. Q^æinDcofublimiafunt (ait)cahomohabctex participationc. Quid hoc fibiyult ? quis Oedipus intel» iigat ? AnfortèDeifubftantiamhominijidefthumani« tati (indifferenter enimhæduæ vocesapudantiquosjm tcrdum vfurpatæ leguntur ) communicatam. Si hanÇ conamunicationempcrfonalemvnioncmintelligit,qua naturx amp;nbsp;carum proprictates faluæ manent, nemo Chri-ftianns ei refragatur. Sin veró ;/.lai^irav ( quæ ctiam Dei fubftantiafunt) realem fiue cflentialcm amp;nbsp;habituaient

lt;^9’Uv7tóeffufioneraveltransfufionem, vtvidetur veile.

Eutychipatrocinatur.NoscumMaxentio.Deumin cor-pore, nonDeum in homineprædicamus (perfonaliter gt;gt;nbsp;inquam) alioquiChriftus non Deus homo, fed homo ” Dei intelligeretur,quoddeomnibus, qui Deo fidclitet ' lt;feruiunt,dici poteft»

F.4. Reuoluitur conuoluulaadfuamTautologiant depaffionecarnisChrifti, quamait verbum permififlc, amp;fibiaccommodafle,nihilominusnonfufccpifle, ócCi Bonfueritàcarncfeparatum, quofeputat Thcodorctü refutare,dc duorum hircorum comparationc hallucina. tuimSed interimamp;feipfum confutat,quodid paffionem infefufcepifle ncgat,quodpaflumantcà,velcQnfenfu in carnc pafliim affirmauit.Sednos huic cauilAoamp;ö.refpon dimus,quódinftitutonoftro,quiobitertantuuthancre-fponfionemexararccoadjfuimus, fatiseflepoteft. Nc-que errorcmThcodorc.ti,fiquiseft,qui nullus.cft,propu-gnare/cd V Volfium amp;nbsp;alios innoxios amp;bcne merites vi

res

4?

ros accufatîonc falfi contra SycophantamHamelman-num libcrare inftituimus»

F.5. Conferruininat quædam de ijs,quæ Dco dicuntut impoffibilia, partim quia nolit, partim quia non deceat ipfum taliafacere, partim quoque, quod relatiuè faltem fintimpoflibilia,quodamp;dcprioribus modisitafe habet. Scdomniabæctamminimèagit'3-4oAogt;/ic«f,vtnonLicen coMr^di-ciatus , fedinfcnfatusThcologiæcenferimeritôpoflit,,^^^^^7 Vult videri aliquid dicere,cùm nihii dicat ; Vrget aduer-farios fubtilibus amp;(. captiofis i'nterrogationibus, quibus nonfâciièquisrefpondeat, nififitip(ifimilisafinus,hîc vciParifijs. Exfcniore veto fuorum Patriarcha Btcntio tegulamaffert, quàm vel à tyronibus in triuialibus fcho-hs difçcre potuiflct,qua fc huncGordiæû nodum foluerc poffc fpcrat,videlicet diuerfo refpedu quædam faâu impoffibilia, fieri poflibilia.Et inter cæteraafFert exempla, quæ fubindicant, ipfum Marcionitam efle,ncque credc-tCy Chriftumverèpaflum, autmortuumcarne, cùmfît autorvi-tæ. Crcatorcm amp;nbsp;Creaturamvocat contraria, cùmdebuitdiccrediuerfa, amp;nbsp;tarnen Deum faétum effe hominem.O infulfum fer iptore m ; Iniuriam illatam ali-cui magiftratus modcrationc fieri, quafi non fit illata. Peccatum faftum tanquam infeétum effe rationc à Dco inuenta.Quæ ha:ccftaJïox4jn;/*,fruótibufque digna nugaci-tas ? Ergóne verè peccatum cft, quod etiam in cleélis cru-deliffima FilijDei morte fuit expiandumï Imputatiuè peccatum non eft,dixerit forfan.An veto ita amp;imputati-,'ièfeuputatiuèChriftusmortuuseftïQiiid huiccrgolô-amp;^diuerfiffimaexemplafacient? Curnonpotiusfemcl hlaomnia, quædeChriftohocmodoprædicantur,pcr/^/7z». ^oinmunicationis idiomatumdoStrinamexpcdiuntur,quot;^®/^/^-Qüàtnqubdficænigmaticè imperitorü aurib. tanqua la-

,F î queir/'.f.//-.?.

'^40

-ïj-Héi obijciuntur?Scd à fuoSchmidelino hanchaufcrittft feraphicamfapicntiani,vt libéré contenmant,quæ ipfö-‘ rum inftiruto minus feruiunt. PcrcutiatlehouaiftosLi-bertinos nebularores theologaftrós , vbiquarij pfoftf» buli procos, EphefinæDianæDemctrioscultorcsamp;pro-teftorcs,vt difcant no efle fernere reijcienda, quæEcclé-clcfiæfuntneceflaria,amp;quæexipfodiuinæveritatisfôn'-tcpctita,pcromnemætatempijsomnibusacccpta, cr^-ditajConfbflaquefuerunt.

,4naboiitA F. 7. Nos docere vult LicentiatusSuperintenden^, chrififbit^- quemadmodum intelligi jdebcat, quod Theodoretu^ ’t^rapcr^' coiitrahçrcticos traditj Sicaromutata eft in naturaiA ^Jccnßonc. diuinitatiSjCur communicant Sacramento jdeft/figûri carnis ? Quæ figura ccrtè fuperuacanea fueri tji fit abla t k veritas, IntelligitautcmThcodorctusablata,hocéft, cjd tinóla aut quæ euanucrit,aut in Deitatem eu2fcrit,abfolr ptauc fif.Huius ccrtè rei fuperflua fuerit figurä quippè lt;tim resipfa non fit.Quod veró ad hoe cauendü, Corpus ipfum Chrifti præfensori noftro,vel in pane corporaliter efleoportcatjdnequaquamindeconcludi pofeft; Heiß hoc voluitTheodorctus,aut antiquorum quifquam:Eu-tycheseiufcpfoboles acephali crant,qui vnam natura nï poftafcenfionemChrifti, conferruminatam tamenex duabusjcredidcrunt:hifceigiturfiguravcritatis non fuit opuSjCum vcritasilliscuanuiflct.Depræfcntia veto cor* poralifSpiritualcmenimamp;Sacramentalcmfcmpcrcou-Libded ^^^'^tnus) nulla mentioamp;fortènecogitatioquidcm vc-ferib.fuit.Sednosde toto hoc loco paucaquçdacxGelaf. chnfio, Epif Rom. ( qui circa annum Chrifti 435, vixit) quæ rem „ optimeexplicant, adijciemus: Si amp;fubftantiaamp;forma hominis lefu Chrifti (air) transfufione confumpta cfti j, quiseft, quemvidit addcxrramvirtutisftantcmS. Stee phanus.'’Q^ishoniimsfiliusvcnturaseftadiudicados vi-

47

uosamp;niorîuosrQûis critiqué videbunt,in quecompun- “ xeruntrAbolitü cftomnemyfteriû, vacua tû amp;refolutu, Vtdiclumcft,quodabfit,omne Sacramcntum,faJfumq; tft,quod aitSaluator,palpate amp;videte,quia Spiritus car-/* nemamp;oflanonhabct,ficutme vidctishabcntcm.Etcer-tehoc poft refurredioncm dixit,talisiamdixit, qualis“ cumdifcipulisper40.diesconuerfatus eft,conucfccnsamp; “ cohabitanscumeis: talisdixir, qualisafcenditincælos:“ îalisdixir,qualispromiflùscftinde venturus, Autdicant “ ipiiÇdeAcephaJisloquirur) vbi,poftquamdefei!Iapro- '' fefluseft, fucritimmutatus, amp;aliter quamfe difcipulis'' patefecit,afcendcrit leuatus in cælum. Aut nosreótiusea’ quot;nbsp;lirantiumfomnia amp;(. phantafmatafedamur. Vide D. Licentiate Superintendens, quàm multahicantiquusau-tor aducrfuin vos vno locofcripferit: neque hie patiar TêfaïaAo5,wvcftram amp;recentia delirantiu fomnia amp;nbsp;phan-tafmata mihi obijci,quibus idem corpus,eodem tempore taleamp; non talc, vifibilc amp;inuilibile,palpabileim. palpabile, carneum non carnéum , organicum non organicum, phyGcum non phylicum’, finitum, infi-den ique mutatum immuta-

tum,i pfum non i pfu m, prorfus Pet. Lombardi more fin- nbsp;nbsp;.

gitis: AdOedipumciufmodi Sphingis ænigmata; NoSy'^X^^''^ cum vetcribus fanâis amp;nbsp;cruditis doftoribus hæc de diuer/gt;ogt;9«/e. fisinvnaChrifti perfona naturis intelligimus,nonde v-nanaturadiuerforefpefl;uconfiderata,quodSchmideli-nicumcommentumeftjin audita omnibusfeculisauda-ciafabrefadum. Delirantium fomnijs amp;nbsp;phantafmatis tde corpus conftat non naturæ veritate;Spedrum eft no lt;^reatura vera in rerum natura exiftens; Verbale corpus (tjuaniycrbalitatcm vos tantoperèfugitis)eft,non reale.

. Sed^

8

Scd redeamusadinftitutam. Rcpctit haceadem pagina nugatorlütuTÓAoT-^-jquod ccnticsdiftunicftde circum-fcriptione corporis Chrifti fecundum indicium Theo-doreti,hocenimvaldeipfumangit.Etquanquamantcà Theodorctum obidrciccir,amp;tcmerarium ac fibi con-trariumvocauit:tamcn nunc fcalmum inuenit,quo pof-fit ipfum fibi conciliarc, videlicet, quia circûfcriptû ciTe, nihil aliud videatur ei fignificare, quàm vifibilc amp;nbsp;tangi-bilecfle,autquafifibi cohxrcntia,acmutuó confequen-tiafint.Egregius verb Conciliator. Cur ergoanteaillud contëfit, amp;adhuc tantopererefugit?' art quifquamincptiusifto hominc cogitari poteft? viijbile amp;nbsp;tangibile dicit corpus Chrifli manerc, amp;nbsp;idcö circum-fcriptumaffirmari.Hoccinè verb ex corporali eins pr®-fcntiainpaneEucharifticomagis,quàmcovefccntibus, aut fimul invtrifquc probari poteft? Fateor corpus Chri* fti,quodin Ceena percipimus viübile cflc, in fe Iciiicetjdç ei qui tam propcadeft,vt vifu poiïit comprehcndcre(quç maiorujn hacde remensfuit) fed non quatenus vifibilc, fed quatenus paifum ànobispercipi. Veritatemexfigura probariantiquisnón nego, quanquam non àiirojiHJtl/jeâf, Exveriratevcrbnaturæ,ctiainproprietatum veritatem, confcqucntcramp;rcólècolliguntilliquidemgt;naturacninT inproprictatib.fuis côfiftit,fcdquomodohæproprictâ-tcscxcorporaliChrifti, inuifibili præfcntiainquam,af-firmari pofiîntjVthæreticisnô feruiarubhaudfcio. Nam contra ficiurcfuoratiocinabutur Mardon ÓcEiitychcs) CorpusChrifti in cœnæ Eucbarifiicæ pane corporaliter præfcns ibidem vifibile non eft,nequetangi poteft. Ergo corporis veritatem non habct,autriunquainhabuif, fed vclabolitum,veIphantafticumcft.Eant Dôcîtçnoftri,amp; redarguant hæreticos, quifeipfospotiusquàmaduerfa-liosoppugnant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F,8,Se-

49

F.S.ScquiturtandcmEpiloguSjinquoprætercalu.'^-i’'^'*-moiarumjContumeliæ,peEwicaciæ, ineptorum ScphiR maturn rccapitulatianexn, Cngularitcr notandum cft, ^uod minaciter prbmittat ©xydcrca fe breui temporç dfinionftraturvtnviclque certis documentis(quafi hucuC ^ueipfe alijque ûiæiarinæ amp;fa£tionis patroni incertis fi fint) quàm portcntofumSc dogma amp;genus hominura fint Sacramcntari), fie amp;in priori feripto fe iaftabat fa-fturum, Sed nos non turbat hæc minatum congloba-tio : quin potiùs auidè expcôtamus,quid magno ferat hic promifforhiatu» Si quibus haôtenusvfuseft, ilia documenta fl milia crunt,hand magnimomenticrunt,Kt'^OKO- • 5'‘wamp;inanesfiioruni«‘gt;«Â'gt;9’/xôlt;.erunt; Pax, nihil amplius,. Hortaturprætereàtanquamex Tripode eordatos leûo-res, vt cogitent quàm impij fint aduerfarij fui,qui Chri-ftumhominemtàm procul à nobis remotum doceant, quain procul diftet cælum à terra (quod ipfî certè fuifq; damnofum nonfit,cùm cælûvndiqueamp;vndiq; cælum, ideft, propinquumamp; vbiquepræfenshabeant) vndefe-quiputatnecelfario , vt caput à membris fuis reuulfumj^quot;'^'^“ƒ' fit, neq;ChriftusEcclefiamfuam regere aut tueri queat Confulto ergo ait fcciffe Pontificios,quôd intàm procul abfentislocum,papamvicariumfubftituerint, ne rurfu^”^/^,“'’* fequatur,nefcio quæ,papifticadubitatio, Enhomincm mmimè«j9alt;/i« aut in vrbanum,fedpetulantifpleneca-ütinnis mirificè fatuum,fa cetum volui dicere.Sedmitta turvtrinquecalumniaamp;procacitas. Nunquam negaui. mus,amp;abfit vt vnquamnegemusgt;ChriftumadeifeEc-

fux^f^àTMVTMï SiOTi]^ çua-«» (ait Origen .)ôv)t «41’ fifjcSvim-. id cft, diuina *^^tütaperegrinaturànobi?, fed difpcnfatione corporis, ’VMaffumpfitMuicxeûèCyriliusexChrift verbist Ni-

G nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hil

50

hîlergomali(inquit)poteftvobis accidere ; ficarne ab-fucro,tamendeitatismeçpoteftas,quævoshucufq;ferua •uit,in pofterumetiäferuatura eft, amp;c. Quid his didis cla-riuseflepoteft Quid requirimus amplius? SiDeusprq nobis,quis contra nos ? Anpropius coniungiDeo poflii-nius,quamfnit Abraham omniumfidelium amp;nbsp;beatorô pater ? Sed confideret eiam Dominus Licentiatus Syno-dorum fcriptor tarn Celebris, quid beatus dicat Ambro-fi us,n em pe præfcntiorcm efle eum,qui fe animis inferitz quamquipræfentaturoculis : Et plus efle mente conne-di,quam copulari corporc? An non intelligit ex hac cur-r ta fen tentia, amp;nbsp;cor'porc modo abefle ac peregrinaria nobis Chriftum,amp;adcflcnihilominus animis noftris verbo amp;Spiritufuo,quonosregit compleditur atquetuetut? Verùmdchisantcàquoque aliquiddidumeft,amp;noftrr copiofc earn falutaris præfentiæ ratione inmultislibriJ cxplicaruntjvt fi docilis efle vcli t Hamelman,meritó ni-hilampliuspoiTitrequircre. Sed quid dedocilitatelo-quor,quiipfus omnes doccrcpofleviderivult?Qinprx-ftantiffimosquofquereprehcndcre,amp; tantum non -arow-

Hieronymûftudctæmulari:cumtamêquotfcribit verfus,tot ferè committat errores : Cuiusnec lingua, nec mensvel apte eloqui,velredè compledi myfteria Dei poteft : Cui Deus venter eft,ôchærcfis religio : quem nullius pudet mendacij aut caiumniæ,Oinepte, ftultc, infa-neLicentiate, quistefafeinauitliuor,velleuit3s,vttc opponcres tot tamqueinfignibus Dei viris, quoruma-fpcdum,fiprxftöeflent, non ferres, tantùmabeft,vtco-minùs congredi anderes. Ab indodis tuis auditoribus amp;nbsp;timidiscöllegisapudquos tc vcnditas,amp;quibusimperi-tas,aliqnid forte exiftimationishabes, fed quite norunt probiùsjabs^te nihil fibi metuunt, nihil de tua liceutia 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lauda-

îï

laudabile rcferun'c, nihil denique te impadentiuscffc di* cuat: adcó vt quani Caligula de fua natura maxime prç-dicabat «J'zce.Tpj4lt;'Â(', inter præcipuas tuas dotes numerent : ^eihde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T ertio confidentia m ; poftremo qua

Chryfoftomus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vocat,ebrietatem ôc corn

Potandiartemjqualaurea nonfolùm teipfumpræcipuè ornatünijfed alios quoque tuosfocios in conuiuijs te in-fignire amp;nbsp;lemnilcare folitû|teftantur,quitenorunt:for-. taffisindefpcdummiferorumCaluiniftarum, qui tibi licentiam tuam Sc li bertatcm euangelicam inuident,fci. licet. Age non contendamamplius de eo tecum; Secure guberna regnum tuorumBaalam, imo dux aut impera«-toreiusefto ƒ quamuisvixdignus fis, vt locum grcgari^ Wilitis occupeSjVideo enim te LaidaSucuicam nimium deperire,amp; iam nymphçPantachufæ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;QKvfJ.'TrlclS'lif

confecratumcfle. Nonfum

,hîc tuus corriualis. Laceflitus à te, quamuis non nomi-•Batim, hancparmamobieci fcrinæ procacitati tuæ, ac mcofum innoccntiam (quod nullum vis vetat) defendi. Cuidcfçnfioniæquæacneceffariæ fi tu ccflcris', quod vix futurum putoJn'^oA^^'Ä enim amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vicloriam

■'tibipolliceriSjHocvnoteprudentem pobaueris. Re£lè ' fcire Si reäc. agere,ca demum yera cftreligio ; In fecundo gradufunt,qui rcfte monentibus obtempérant : Quibus veto neutrum horum bonotum contigit,eos extremi in-genij eflCjCtia prophanushiftoricusconfefluseft.Qu^icfce'i'*'**-igiturHamelmanne,quiefce,nequeimparonushumeris tuis temcrè fufcipe ; parce amp;nbsp;tuæ amp;nbsp;aliorum tranquillita-dfi.-Uolinobisdiuturnaperfecutioncplusfatis affiitlis a-Ham\idderc infuper affliélionem, quod fit contra omnis-diuinihumaniquciurisrcgulam. Sin te miferiænoftræ QUas iiücrrenobis pontificios Tyrannos nefcire non po-

G 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tCS'

^2

tes non commouerint, amp;nbsp;nos pofthac inquictarCjVt coe* pifti,pcrrcxeris,fenties tu quidem Hanielmanne, quant-uisciuilibusbellisiamferèexhauftis,nondum tarnende elfe,quod in cornua proteruiæSycophantiæq; tuæ fpar-gercponimuSjVttbWlttOfW Licentiatur|bfmma{nH|fô^^ beutfe^ abmaktt/baô icbermlt;»n wirb fe^n/wa$fnr cm fc^cn^^ hcljsvnnbabfdjcfvhc^ô 2^§tcr .^amdmamt mnbcr^ircrjcrt ^oftee fcp*Sed malim,inquam,te quiefeere, vei tuacau-fa, Quod conlîlium licet Antagonifta modo tuus,fynce-rètibidare,amp;profuturuni polliceri non verear. Miles cnimeum fis admodumimperitus,etfiindoótagregori-rumargumentorum multitudine confidens, totamdi-tionem dignitatis tuæ (fi hoc bellum continuauerit ) facile pofles amittere, vel faltem famæ amp;falutîs maximain iafturam facere. Senedutem tuam fubinde commémoras. Igi tur memento illius Ouidiani Hemifthij, T urpe fe-nex miles. Item illius Homeric! verfus luS'ip.ivMp-AKetuSf,»

Jïlmt’îi-'îyifôi^avTândc. amp;nbsp;prç oiTinibus fanétiflimi illius vatis Zachariæ præceptum (quodomnem ætatem acqualecunquevitæ genus attinet) fem-

pcrinpræcordijsgerito:Diligite vcritatemamp;pacem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;il

JP-

5?

A P P E ND IX,

Cv M ad hune modum, hoc eft, obiter amp;per-quàm feftinanter ( feis enim, meaflîduisoccu-pationibus diftringi ) tibi morem gerens,Nicolae, hocHamelmanni conuiciatoriumpotiusquàmrc-futatoriumfcriptamcxamina(fem,Eccevir quidam ho-neftus, amp;doctrinæpuræpropugnatorftrenuus, attulit niihi indicium ciufdem de infigni illo amp;nbsp;immortali lau-dedigno opéré,quodinferibitur, ConfenfusOrthodo-xusfacræScripturæ,amp; veteris Ecclefiæ,de veritateverbo-rumCœnæDomini. In cuius opcrisfine,quoniamipfc €tfociusefusNicolaus Selneecerusnon nihil taxantur? amp;præcipuèHameImannilibriinfcripti, Synodi præci-puorumPatrum,indignaturftipra modum, dcinuocatis Otnnibusfuis Symmyftis Sccompatribus, regcritquot-»quot poteft conuicia amp;nbsp;contumelias in autores illius Gonfenfusôrthodoxi,monetqueftudiosèomnes,vtfc-dulo fibi caueant ab hoc Confenfu (quod tarnen vitro fortèfaduri funt, nimiumplerunqueaddiflenticndum prodines) quippè qui fuo iudiciononfitOrthodoxus, fedCacodoxus,infidiofus,virulentus,impiusamp;fcelera-tus, digno fuis illis Synodis, nomine eum appellans. Di-fputatpræterea contraTheodoretum, qui negârit,De-umvifibilemefle, Cùm Moyfes ta men amp;nbsp;Iacob de fade ad faciem locuti fint cumDomino; amp;nbsp;Angeli amp;nbsp;mundo corde hominesDeumvideantóc vifnri fint,vt confiât te-ftimonio Iobi,Dauidis, Efaiæ ,Ezechiclis, Micheæ,Da-niclis amp;nbsp;Iohannis,de quo mirum eft tâtnm Licencia turn neqûideminfpexifleZvtapparet) vnquam,qnçfanfl:i Patrestot locisamp; ram ccpiosèdilTcrunt de vifionceflentiæ’ î)ei,Vtrumij,quibusDeusfeparcfccit,naturamipfamdi-

G J, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uinaiö^

54-uinam,qualîspcrfecft,vcl an imaginesquafdam captui ipforumaccommodatas viderint. Ex hiftoria quoque Kicephori refert dcTriuilloLedrenfiEpiCcopoinSpiri-dionercprehcnfo.quodinconcioncpublita, provoca-buloChrifti, Toile grabbatum,dixiflctfcimpoda,Vndc mordicus putat7ZtüAê|/xScripturæ retinendam efle.Qi^a-fi veto nonaliudfit, delicias aiFeâarcindicendo, quod meritoreprehenditur infcrmoncfacro, quàm religiose feólantcmveftigia Scripturæ,dcclarationiscaufaadiun-. gere explicationemriTf Ji/ÄW/dJnipfisfacrislitcrisäSpiri-jc tpfanftoraonftratä.Tuncenim (inquir MaxentJohanJ adieótio verborum vitanda eft, quando non cxplanatio-nem, (èd.corruptioncmaurcontrarictatcmfidciopera- ' tur,quodaducrGirijsnoftrisnimiùmcrcbióaccidit, Po- ' ftremó,pro fuaHclena,aur,fi mauis,leftrica mcretrîcula, idcftjoralim.anducationecorporisChrifti iterumatquc ' adeo ftrcnuè pugnat, vt purem, pa triam potius cum Era-fiftratæisproditurum,quàm hoc dogma deferturû.Quid igitur ? Querclam veterem in limo rana coaxataquac;a-criternostaxat, quodnoncumipfisfenfupuerieuada-muSjScripturæ Ji/«fo/lt;ti',nonfyllabascaptcmus,idcfl;,men ternamp;ccrcbrum non abnegemus.Quanquam igitur plus fatismoleftiæamp;faftidij fenferim percurrendisillius ine-ptiSzoxKV(r/zo7lt; aliorum duorum fcriptorum:tamenvt vna fidelia duos parictcsdcalbcm,appendicis viçchorû quo-gue quàm breuiflimam refponfionem addam.

Ac de præcipuisquidem controuerfijsiamdudum plusfatis,neiiaufeamtoticsrecoûa atq;appofita crambe moueat. Quodenim Theodoretumattinet, cuius autoritatcmfempercxtenuarccupit, ilium ego hoctc-poredefendendunmonfufeepi. Plusenim valet eiusnu-daautoritas. quàm omnesHamclmanni quæfjtx çalum-nias

hiæamp;ofFiiciæ.DeConfenfuverô Orthodox©hoc folùni lt;^'ïc,In medio pofirus cft liberjegat qui volet amp;nbsp;iudîcet: ^^gat,inquam, prius quàm iudicet : Scquaturpotius Di Pauli amp;Hieronymi conhlium,vt omnia probet, amp;qu£C ^nafunr,retineat, quàm Hamelmanni, aut non leâuni ^c probatumvitetamp;condemnet : quod iniquiflimum ^etnperpræiudiciumcftexirtimatum.CaueteàfalfisPro-. phetis (ait Dei Filius) Sed quomodo quis cauebir,nifi ta-Icsefle conftct ? jS Tirif (inquit) Igna tins antiquiflimus autorfquibus verbis proximèdepingitplagiariosSchmî dilinicos amp;nbsp;Hamelmanniacos ) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^fiva.'s-ÂTeu, 5»

, aTolri •nptifiipoi'Tif to ogo^zct ly x-tt-

KiyQVTveva-yyiK'iii, t^TOflov, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t!Ï{ 'trKirtie

'Ttç^n/.yopiA 3 asiDip oîyigt;fjiiÂi]i xaflt;loi' iiiict:';'vxTif ,îi'a,ô 'v'iyaf J'Ai/JcvIât» zAät«; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TÙjùyivçDciw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiff’ll/ iifbÂAiiliiif tS

id tft,Suntenim quidam mateæologi,amp;im-poftores, non Chriftiani, fed Chrifti mercatores,fraudu-lentervcnditantcs nomen Chrifti, amp;nbsp;cauponantes verbum Euangelij, fagittam circumlincntes dulcis crroris oratione,amp;velutmulfo aconitummifcentes], vtquibi. beritdulcedincilleélognftatu, imprudenter morte cor^ ripiatur. Cùm igiturfalfosProphctasexfrudibus(quorum potiffima pars iudicatur eïTe praua doftrina) ipfç Chriftus nos iubeat agnofcerc, cur hac in parte Anti-chriftus Hamel man hosfrudus à fuis cognofei non vult ? An vt nouum Papæ regnum, quod iamdudum afFedant, in quo libros de rebus facris feriptos legere non licet, fi bi ajroget? Namhoenune inillorum quoquefinibusnon minus, quàminpontificatu,vfitatumamp;fancitum eft: yt ^mtöfacilius veritatem apud fuoscaptiuaminmcnda-^io detincât:Quifquis enim male agit,odit lucem.Haud dubiècrgomalèfibiconfcijfunt : cuiusiaiududumvcl

G 4 fola

fblanoftra^stpp'oa-iÆ, ac affidua ad legîtimum amp;nbsp;liberum Concilium (àquoipfi quàm maxime abhorrent)prouolt; catiOjCosconuincit.Verùmhæchaftenus.

Pergoad Synodos, feupotius farraginesHamcI-manni,quasNicolaumSelneccerumeuulgafîcair. Muti fcilicet mutuo fcabunt, Q^anquam veto eas nondunt perlegi: tarnenquodamp; nuperàmefcriprumfuitjmpu-denter amp;nbsp;veteratoriè de Bremenfiû diffid io refer t ; Qupd violenteraduerfariosexvrbetruferint. Quod mendaciu plane famofum, non verbis,fed verberibus,idqueMagi-ftratusdecretopuniri debebat,fi non fauor potins,quàm luftitiaregnumadminiftrarct», Pari fide inalio quoque fcripto,nontotuniquidemReip,corpus,fcdpraîcipuum cius membrum,hoc cft, optimum integerrimumque vi-Dinieii runaD.DanielemàBurcmdigniflimum Confulem,irre-co- uerenteramp; mendaciter traducit, quafi is in conuentu ƒ« zezw*. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bremæ inftituto cum.Morlino, Heshufio amp;nbsp;ple-

xifquealij'scolloqu;ens,moxobmutucrit quum conftet fide dignis amp;nbsp;maxi me idoncis teftibus, Antagoniftas potins obmutuiffc, quum paucis quidem, fed folidis ôc cui-dentibusConfùlis argumentis refponderenon poflent. De lacobi veto Andrcæcum eodem Confule collocu;-tionequid attinetdicere ï de qua ne Hamelman qui-dera poreftreferre, quàm contulifle faitemcosinterfe, neutrum veto alteri ceflî(rc:Qitanquamracob Ancr am nonpudcatgloriari, fe eifilcntium impoluiflc,ftiliccf vcrecundia, quaamp;difcipulusciusHamclmannusdealiO' colloquiorctulit. Neefatiseft, fucceduntamp; hisquafi Succcntnriati Selnecccrus, Kemnitius fnam'confpiraf-fccrcdcrcshosqnatuorgloriofos,amp;celebrcsnofiri temporis fcriptorumCoryphæos,in vninusviripij, moderatie tamdeRepublica,quàm£cclcfia eiusvrbisoptimè merit’

57'

Jherîti pernicicm) clinique grauitcraccufantj amp;nbsp;refe* ■^untdixiAcjaduerfariosCaluini trU tantum habccemi-potentia verba (puta,Hoccft corpus )quïbusnitantur,5t ^*^301 caufam defendant : quum ccrtiffiraaconÂet,Bnrc-’^Wni,nonalitcrlocutumefîe,autfenfi(Fe;, quamD«Pâu-qui feripturæ verba perpcràntjfincque Spirituintel-^câa,literamoccidentem,amp;Euangeliumv’tfide]ibuso-lt;ioreni vitæ Sepotentiam ad felutem,fic infidelibus odo-fem mortis ad mortem folet vocarc.Sed hæc ifti fidei do-yiinatorcs,piotumqueaccufatorcsfimul amp;nbsp;iudices,fuo WtCjVtfibi perfuadent,agunt.Nam ficut ille dixit, Dolus an virtus;fîchi,mendacium an veritas quis inhofte requi-i3tgt;cogitant? Qupdautem HamelmannusEmbdenfis Ecclcfiçminiftros contumeliofe Lucifugas vocat,quod cum Ligario difputarc reeufarint, id refelient ipfi fuo 'tempore,fi apert um mendacium iudicauerint reîponfo effedignum. Nosenim feimus nonreeufaife eosdifpu-tationêjfed Ipcum duntaxat amp;nbsp;conditionem difputatio-nis,quam volebant hi publice coram coetu,amp; in vrbe fieri,quod etîam deBremenfibus concionatoribus,refc-runt. CumfuoïfmaëlelodocoGlancofcabiofoformu-larisconcordiæ Omega, cuius Selncccerus eftAlpha,Ia-cobusAndreævtrumquCjidefti totusintotolegumatq; virûmfiélor, conditor» Verum me iam propemodum horum futi 1 itatis piget,dum illosnon pudet. Q^rede-feriptione Spiritus erratici,quæ eft in ii.Epift. Ignatij ve-lutfpcculo, quofeipfoscontemplentur, eispropofita, finemfaciam, ineoqucfaltemvinceremeumAnatago-niftam Hamelmannum ftudebo, quemadmodum illc prior claflicum cecinit, ita ego prior canam receptui, Sicautem habet Ignatius ; Tà ’ahó.voi/'a-rivfji.itta.tlo »rà.

58'

à.i3-vp, lt;paifov,!tiJ.iT^oi7ri(, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eftjfpifitus crraticuSj,

amp;falfusfe ipfum prçdicaf,fua loquirur,fibi namq; placet, fe ipfum glorificat, plenus enimfaftiieft, mendaxj frau. dulentus aflentatione amp;adulationegaudcns, fub-' dolus,verfuumconfarcinator,nugax,in-conftans,verbofus, lubricus,mc-ticulofus.