Dit boek hoort bij de Collectie Van Buchell
Huybert van Buchell (1513-1599)
Meer informatie over de collectie is beschikbaar op: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732
Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:
• de rug van het boek
• de kopsnede
• de frontsnede
• de staartsnede
• het achterplat
This book is part of the Van Buchell Collection
Huybert van Buchell (1513-1599)
More information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732
Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:
• the spine
• the head edge
• the fore edge
• the bottom edge • the back board
s. oct 1472
-ocr page 4- -ocr page 5- -ocr page 6- -ocr page 7- -ocr page 8-Hiscoria Gentium
Octavo
S. oct.
1472
-ocr page 9- -ocr page 10- -ocr page 11- -ocr page 12- -ocr page 13-Hoceß^
RERVM MEMO-
RABILIVM, QVÆ IN BEL-
GIO, lAM INDE A PAGE ILLA CAMERA-' cenfiintcrCAROLVMV.Rom. Imperat.amp; Fran.ciscvm ' ciusnominisI.RcgemFranciç,terpientiffmemoriæinita,paf-i fimaliquandoeuencrint, Brivi s De sign at lo; cuiin-I tertexta funt, quæctiam in Europa infigtria ac illuftria paffini •ontigerint; deduóla ab 1$ 19. vlquc in 8 3. annum præfcntcni.
HaiScnus à vatiis vario ftylo conlcripta : lam vcrô prx-fcnti facie,amp;qua(îinEpitomatc,Iîngulari ftudio ac induftria cuiufdam Hitto-riarum Studiofî congefta.
tyfccejftt Epitome nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T^egum Francorumomni-
ton, A Pharamiido,ailffenricu»t nbsp;nbsp;nbsp;IIl.ettamnum
re^num admlni^^rantem,'üitai Çefiaeorttm fticctnaiè perlirirger.s :adte[lis Holandt^
AC Zelatidit’ Cotnitibw,
FRANCOFORTI
Apud Sigifniundum Feyrabenium, M- D. L X X X I I L
-ocr page 18-oAu^ores huiHs Opußuli.
Philippus Gallæus.
Gerhardus Candidus. •
Chronologia omnium Regum Francorum.
Michaël Vofmcrus.
-ocr page 19-STRENVO AC
NOBILI VIRO, domino Christophoro N e V-fteter,aliascli6Io Sturmer inSclió-feldt amp;c Miftelbach, Reucrcndilli-mi Domini Bambergenfis Epilco-pi confiliario, amp;ic. Domino amp;nbsp;patronofuo ob-fcruando.
tat es elucubrati, non paruofludio in lu~ cem reftituantur, legantur, am^lccle'n-tnr:qudtoma^isHi's To rjfr
(.) ij
-ocr page 20-P R Æ F A T I o.
cognitionem non incognitam e^c conue-nif.quandoquidem in hac non aliter at-que injl^eculo,qualiterßt adminiflran-da P^ß^ublica oh end a oßßcia ,gerendi fi^'^agiflratus, regendaprouinci^e, re-lucet.^^dhxcß earn laudamus prüden-tid, quaexßolaßne^uteprouenit,non-ne^ Hi ST ORIM 3 qubd rerum •veterum prudentergeßarum inßcon-tineat 'verdate,laudabimus^, Illaßqui-de animos ad lt;2gt;H-uord ucßigia ingre-dienda inflammat.lllares omnes conßr-uat^ amp;nbsp;ne hoc mißrrimo, turbulentißi-moq-, ‘T^pubßatu coUabatur^intedit. Illaßlaivt 'vigeat omniumßeculorü memoria, quam ipßapoßeritas alat^poßeri intueantur ,mirisq-, modis adßiperioris atatis hominu faélaincitetur, facit. lUa 'vitas,mor es ^faéla hominu, cdßlia item, atq-, euentus reru in medioponit.Qjdd? Huiusßledore, ßerupublicaru,Eccle-ßaru,amp;ßcholaruKedlores clarioresßüt.
oHnti-
-ocr page 21-PRÆFATIO.
lt;iAntiquitatum bifll^iisperuoluen-stratus ciuilis cermt,régna l^rincipatus féliciter regi^ conferuari, amphficari non po/fe ignauia,torpor e,o ~ cioMxu,delltil5yCalan^l^lratura,llyidi■^ nihus: fid^irtute, iufiitia yfugalitate^ amp;nbsp;religione. Œ)cinde, quoad regendes populos t nequaquam opus effe fufur-ronihus, ejfceminatis, omnium bonorum liter ar um oßribusfdgrauibus'vi-ris, prudentibus, magnanimisydoälisß-pietibus 0quot; humants.^ccedit,quod amp;nbsp;J^i militaris faciem nob'tsfuis depingat colorib.Si metandorum caflrorumperi-tiamfignorum codationem, acierum in-flruólionemyordinum pertinacem obßr-uantiam^ oppidorumßlertemoppugna-tionem ftias: fi commeatuumfacilita-tem ßugalitatemque, amp;nbsp;flratagema-tum, inßdiarumquefaciendarum nbsp;'vi-
tandarum occaßonem deßderes: hiflori-ca le^io tibißuppeditabit. Qj^modo,
-ocr page 22-ßcum hoße dimicandumßit noerfuto^ ne acies ßangatur priecauehis, nß prius, qua ratione contra impetus ilia muni-endaßt i ex bißoria cognoueris Quod ßaliquando continuât, vt circumuen-tus ,angußiis includaris ita'vt nullus elabendipateat exitus, annon tune Annihalis, oAÎfdruhalis, aliorumque du-cum tihi proderuntßratagemata? qua-Uaplurima omnes nohispraferihunt hi-ßoria. Et proßeälo, hoc confiant er aß ßuerarc no duhito,Neminem xmquam boni Imperatoris oßeio ßun^lurum eß ß, qui iam ante rationem htelligerandi à ß/Lartis Qdtoribus ardcntißimis non didicerit. ^d quodaßequendum, tibi pralucere poterit biAoricus ßlen-dor.
1 or r o I neo Logo ommno necejjanam e^e cognitionem htjioriarum, ciiam propbanarum, docet pulcerrime lumen lUudÖccleßa, ^ugußtnjib.z.de Doâl.
-ocr page 23-P R Æ F A T I o.
Chrifi.cap.zS.exemplo Amhroßj, 'ver-~ baeiiiißunthac: NarrAtione aute hi-' ßorica cum preterita etia hominu in-ßituta narrdtur:P2on inter humana ipja hißoria numerada'venit.quia iam qult;e traßerint,nec infeAaßeri poßint^in or-dine temporum habendajunt. quorum conditor adminißrator Deus eß.A-pud Hebraos ßummum hiAoriai îißu-diu fuit,cum non quibußibet,ßdponti-ßtib. tantum ea cura comittcretur, Prophet is, id quod monumetaipßrum teßatur: lofeph.lib.i. cont.Apion.Pon-tißcib. ’Ps^^anis {ßlisgentiUtits) per-mißa erat poteßas memoriamgerenda-rum in tabulas cdferedi,^ hos Annales “vocarunt Maximos, quaß à Plaximis P otißcib .faclos. Placrob .lib .j .Saturn. cap.z.Etvt manifeßiusfiat quodpoßui-mus.Quis quaß ^aticiniu illudDanie-Itsde quatuor Alonarchiis(ne quem lo-gior materia trattaPadpeluim adigat) 0 iiij
-ocr page 24-P R Æ F A T I o.
- de bellis interßccejjores Alex^tndrige^ rendis, re^iiis nut intellexerit, 'velaliis ex^licnuerit, qunm qui ipßis hifiorins, qua omnia d‘î^ropheta pradiéîa eue-nijjè teflantur,plenè q^erlufirauerit?
Opus illud J/^irgilianum, non mo^. do rerum mirißca-varietate, Jèntcn-tiarumcpue ÿrauitate iucundum, ßed etidadmoresin omni 'vitagenere,tum
hißoricaamp;fabuloßa multa etiamphy-proprièad natur amßeAantia: 'Ht, de variis animalium naturis, de ar-borum, herbarum,apum, amp;ßmilium ^^^umuirtutib.dementis amp;nbsp;temj^eßa-tib. defluminib. ôquot; eorum ortu. j^nter-texuntur etiam (jeographica, Aßro~ nomic a, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»wq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;multa d-
^in. Hac ,inquam ,quis in fchola ma-^^ificè iuuentutiexplicare poterit, ni-'ß^^^^eßas, qua obiter ibi tantum
tin^untur^,
-ocr page 25-P R Æ F A T I o.
tînguntur 3 ex aliü coUegerit hißoriis: Nemo cjHoque Fontem ilium F^ioquen^ tu,'vclpotiiis, (ißFFfoy[en F^manum, abßjue hijioriufacilè coml}rebendet:,amp; quidnam agat, quibus loquatur^co^ gnoßet. Ndco, quod abfolutum ora-toremdixeris neminem ^niße^ exemple ab un du lier It quamplurima nouent. Sedquorßimhac dißuto? quor-ßim^.'vt intelligatur, qua.m pYceclarum^ quAntaque cum 'vtilitate coniundlum ßt, antiqua ilia hißoriarum monu-menta feê^lari nulliusque tantum eße flumen in^enq y dicendi aut ßribendi App ar at um ac copiant tantam , qua quifpiam non dicam compleóïi orando, ßd percenßre numerando hißoriarum commoda utditatem poßit. Non poßum mt hi hoc loco temper are y quin quorundam peruerßtatem reprehen-dam, qui hifloricielcólionü propagators ex alto deßiciunt, rident y pro
-ocr page 26-P R Æ F A T I o.
ItiâiJyrio habent, gametes illuclComi-^ cum'. Nihil dieetHï,qHod non j^uerit di^um priiis. quid qu^sfo ifli ^ventres moliuntur^ quid Agunt ƒ quid cogitant? ‘^liud certènihil^nifi quodmoUesdi^ feentium animos à 'veraluce auocarc^
in perpétuas conenturpracipitare tenehras : V'ih hominesnihili, adatri ^itis ianuam detrudendi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Kf autem i/îos (i^ddomos communi luce AC conucrfationc humana indignos cenjèmus: ßc 'aterna laudis praconio dignißimi iudicandißnt^ qui fummi ingenij virikresfor titer geßas ab inte-ritu uindicarunt, in or bis terrarum memoriam fempiternam f^arßrunt ac difeminarunt. Nfirari interdumfole-mus monumenta area j imagines ojetu-fas mutasflatuas : at multb magis homines antiquesqui ante multa(e-cula vixerunt, admirari nos dccet. hos enim Hifloria non vt mutas imagines^
-ocr page 27-P R Æ F A T I o.
fed nobifcum collo/^uentef mor uni noßrorum ^viua qutedam ßmulacra in cofißct^um nobisßßum. QjMmobrem Chronica leger un t etiam Etßnici.tum, cluia cognitioper fefe •vtilts : tum quia proponuntur in iis muhiphccs commo-ncfaCliones, norma 'vita in ey.cni-plis conßicitur ; qu^e fane omnia candi-dum leéîot em non mediocriter afßcme,
Quando igitur,yirÂmplifsime,prater alias ßudiorum porti ones hac hißo-ria cognitio ( iit ex pramifis liquet ) tarn eß neceßaria, njt citra hanc recle admini/lrarinon pofit quicquam: aliquot ann 'is id quot;vniceßudui, quo meo ty-^ po (fmper cnim nihil antiquius. qudm ‘^Pyeipubl.litcrariainfruirc, hab in) o-mnis generis hißoriographi quam erne-datifimè defer ib er ent ur. ëitts cona-tus exempla efe p ofunt,Glutar chus, Liuius, loßphus Slcidanus: qui 'vcl ßliu^ Nomcnclatura cllt;^itateßudio-
-ocr page 28-PR ÆF AT I o.
fis comedantur. Nucuero nouumqtio-dammodo o^ujculum, De rehus \Belgi-ctsdnßriptum^hiflorica caftraßquen-tihui ('utßenondu/^iaducimar) dele-^labile futurum in l)ublicum ireper-mittimus. (jompleétitur enim omnes resmemorahiles ,qua iam inde d pace ilia Qameracenfiinter Carolum D. lipman. Imper at. amp;nbsp;Francißum eius no-mtnis 1. Francis Fp^em, terpientißi-mAmemorix inita^idußres apud Bellas euenertnt,quilgt;us intertexta conßi-ciuntur, qttiC etiam in Europa paßim inßgma facinora contigerint ; acceßit quoque Epitome ßegum omnium Francoru d P haramundo,ad Hen-ricum vßq-, III. etiamnum reÿaum ad-minißrantcm, vitas amp;nbsp;geßaßccincle perßringens : vnd cum ordine Jmperij ac nominum ßngulorum Holandia: Zelandit£ Comitum. Qua licet Para-leipomenum a^eélum reprafentent,ta
rnen
-ocr page 29-men non inutile er it, duties er« cleßaßicas mutationes totius Belgtjin~y ßficere: quandoquidem mea fententia. nulla,ßt nat io yin quanoflroaeuo tot mu-tationes, tot belU, tot ßra^es emerß-vint y quot‘bBelgium nobis o^endit.
(ßüm'verb y'vir Nobilißime y diu, multumque dißicerem, eut haße hißo-ria,s redißimb dedicarenty tu 'vnus oc-currißiyCui hocmeum qualecunque in teßudtum non ingratumßcraba, quiq; tum ob multiiugam eruditionem, tum inßgnemy qua poüeSy authoritatem,pa-trocintum huic libroprieiiare commode ^oteris. Q^bus enim inprocliui efl, omnia ne intcllecla quidcm, calumnia-riy nommis tut prarogatiua deterriti, a,calumniis temperabunt, addcy quod eo minus Zoili hanc noflram opellam ßis cachinnisac mvrdacibus calumnits macularenitcnturycumß:idtdr‘ E-ßatrem habere Cathedralis Herbipo-
-ocr page 30-P R Æ F A T I o.
lenßi Eccleßa Qanonïcum dignißimü, Qimhergenßs 'vero^Decanum 'vigiLin-tißimum, 'virum hterk appnme do~ äliim, ingenio acutißimum, nbsp;nbsp;quod o-
mnibus mciius eft, in Dei timorc -ßandla conuerßitione nominatumdnquc tanta excellentia , vt dignm à primât nota hominib. Epißcopali eleaatione iu-dicetnr. T.N.8. igitur^'vthanc com-peüationem meam perbeni^ne admit-tat, inflitiitum dedicationis probet^ mc^ne in numcrum cultorum ßuorurh reßerat^ ctiam atqnc etiam ropo. Jdß obtinuero, 'vberrimos conßiüj meißn~ ßnspercipiam ac nihileorum, qua ad pradicationem laudem I\b. 8. pertinere inteÜexero^ in me dcßderari fludebo. Qjtam ea 'valetudinis proße-ritate^eoque rerum ac conßliorumßeli-. cißccejßtflorereprccor, quo njiri pie-tateac^ 'virtute, meritisque erga Id^m-publicam literariam itß^nes à boni/ omnibui
-ocr page 31-P K Æ F A T I o.
omnibus dignißimi iudicantur. P^ale b^ir Çeleberrime. Francoßorti AFœ-niex adibus noßris^menjehl. ^nno
ßilutis humaniX
T. N. E.
' 5igifmundusFeyrabcnius,Bi» bliopola Francofortanus, addidilTimus.
-ocr page 32-• gt;nbsp;■ :
RERVM BELGP
CARVM BREVIS
DESIGNATIO.
ARRATIONISF erum Belgicarum / Exordium ab Anno 1529. fumcrc placuiu R nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;promulgationc Pacis,
inter Pontif.Roman. Clement, eiusnomi-nis VII. Carolnm à primo huiusnominis V, Imperat-Roman.Francifcuml. GalIorum,amp;Een-ricum Angliae, Reges , Canieraci Belgarum , aufpice Deo, initæ, in ædcDeiparæ facra, congregato orna-tifsimo agmine proccrum, afsiftente omni faftigio or-dinis Ecciefiaftici, circumfufa ingenti officiorum ac magiftratiiiim ciuilium multitudine. Eft autem hoc fere initio quacfita.
MpEKATOR CAESAR. CA-ROLVS V. ETFRANCI-s c V s I. Tran corn Rex, non fef-äiuturno hello dunta^ xat,ßdaliointentit quianimirum Imper.a
Turco y expeditionem Rannonicam laciente, Außriaßtafiihtimehatt Franc, rerum cum • puhlicarum,tumßtarum acerbitate commo~ ueba-
-ocr page 34-De r e b Vi
Hcliitur-. determinaruntpoßremo, concordi-am interfeconflittiere. Earn ob rem, Càmerd-ctim,libera adhuc, dr neutrita partis vrbem^ in medio fere Belgto fit am ( z/ti fatalem, ad grattißimas R. P. C.confultationes, dr induct ar urn, fœder urn, ac pacis folenni promulgation ei am ohm célébrât am ) delegerunt. Inte-rea igitur temporis , t^tto in Htßania inter dementem Vil. Rom.Pont.Max.dr Imper, conuenit :hinc, à Cxfarianis,Margarita Au-ßrias, Maximthàni Aug. flia ( ea Carolo V.. erat auia,procfue nepote tun c Belgium ob tinebat )inde'vero, a Gallis Aloyfa Allobrox Regia materßuxeadcm Erancix rebttsprxerat) cum Iplendtda pompa delecti comitatus, cjub condiclum erat , meditatx Tjcnerunt^hase-nimuero deducebant, e^ui ambabus erantaut àcofilijs,autabaclis, autàftcretis'-dr ahf pro-ceres, quoruminterceßtone z/trinyueoptata paxfacilior, xquabihorf^ effet, o/uh poft quant conuemlfent ex prxcipuis Italtx ciuitatibus legati, put a, a Venet is, ab Inßtbribus, à Flo -rentinis,drßi qui effent It alarum reltquorum. Gallicarum partium ftudiofi,Rom. Pont.prêter Salutatum ( quires Pontißciasanteaillio procitrabat ) Capuamtm item anttßttem cadent
-ocr page 35-BëLGICIS» ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;±
liew mißt. Britannicum nero legationemfi^ mul oh tb ant Londinenfis Pont.^Suffolchim Ducis t it ulo honoratus. Ita^^ per accenfos He-roidumreconciliatricum coaSio femel at que it er um Senatu,poflquam de alternes contrat uersfac tonfultationihus.,diu multum^ iuri ßeriti difputajßnf. Gallipoßrernopra nimio quodarnßuarum rerumfludio, reliais Italis Non. Sextil, ex Anno iszQ.pacem cum Ca-fareanis, hisfummatim conditionibus,delihe 'rato fecere.
Francisco Delphin at e, équot; Henrico Aureliano, liberis Regijs{ obßdibus in Hißania patrie, trienio ante, è cuflodia in regnunt remißt, quantumuis licet conduplicatd iß am redemptioniseßifummam rumorfuerit vulgaris ) manunnßis, non modo Rex, duodecies centena millia auresrum Scutatorum appen-deret Imp fedef Imp. nomine fextantem iti-dem iam di^lA(ummA ipft AngliA Regi.
SES Qv IM E N s E, ƒ öf/ promulgatam per feciales pacem, quidquid iurtfdiclionis Me-diolanenßs Rex prAoccupaßet ,id omne Imp. redder et. A ft am coloniam dederet,(ifvniuer fum eorum ius in Imp. tranßcriberet.
Bariolvm,C/dpuliAPeucetiA mariti-
A A mum
-ocr page 36-De r e b r s
mum oppidum,etfi quid aliudregni Neapolamp; CS, ex lmp. dit tone cepijjet, Rex quamprimum ce der et.
3) Corum Senat U Veneto Rexproteßaretur, quo Uli ÇXformula Cuni'acea, redder ent Imp. occupât urn Apulia partem ; quod ni faxint. Venetorum itidem hoßis Rex effet. nbsp;nbsp;Imper,
dumßum armù repet er et, cents tarnen con^ ditionibtts} fuppetiasiret.
„ Ex conuentu Âiadrilitio, sum Elandria, turn Artufia, neenon Neruiorum, atq^ Atre-* bat um ciuitates, dominatuRegio libérât a, in Nlucr lmp femeltransferrentur fimuletiam l'isilla ranus , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Dux inueterata,quam AmbarrusjuperBraban-Tuigo. olim intendtffet, abdicaretur.
33 ^.^HioneBorboniaexolefcente legitimi nepotesfurrepta fibi cernerent hareditatem.
»3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“E^e Rex dein ceps 'n lit Principum offteio-
fius adhareret, ne aut in rebus Italic 'is, aut Cermanicis contra Imp.intercederet.
33 nbsp;nbsp;Contra lmp. quidquid Erancia lurifdiSlio
n‘is citrayZiltrâue Somanamflume, quidquid in Mortn'is, quidquid in prouincia Rom.flbi quoquo modo zgt;endicajflt ; Id omne circum'. fcripto etiamfuture tempore, tranfriptum in Regem,renuntiaret,
^^od
-ocr page 37-V BeLGICIS» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3
ad Aeduos, vel Burgundios at tine-ret, iuftitium vt eßet,
Leonora Außriat) lmp. Germana fo~*^ ror,FrancifioRegi,certo nuptum daretur. Ea propterßenßa obfidet( liberos patri congratu-latum) ab Hißania inpatriam deduceret : ae it a Francia innuberet,id matrimonij (ß afft-nitatis vincttlum,pariter^ concordiaflabtli-mentum eßet. Cat er a conuenttts capita, ceu pa rum momenti,propter breuitatisfiudium re-ticere maluimua. Venerunt inparte huittsfeeder is ,fummarius Pont.Romdeinde Allobro-gum Regulus,vna cu vniuerfafidalitate,(]ua ab alterutropacatorum manifeftefiabat, qua restamen Florentinos maxime ßaudauit.ß-quidemlmp. tranfa£ia{yti diximus J Ponti-ßcia controuerßa,Philiberto CabillonioArau-ßorum Principe qui tunc temporis adNeapo-lim inftruFium habebat exercitu ) negotium continuo dederat,illud ipftm requirete Pont. Clem, Florentinosinuadendi. obid Arauß-Kus Romam contendit, nbsp;communicato con-
ßlio concludit, ßatimcumipßmenß Aitgu-ßo Perußam,omnium primam,[è veile adori-fi’ amp;i (exaFio inde Malatefta Ballione ) ea ad font. Rom.ditionem tradu£la,deinde in Flo-
A i renti-
-ocr page 38-De r e b vs
^entinosinßtltnre, poßremo Tjrbemßmul enmpAtria. redders Medicûm familie , qu» pr» tempore exulubat. Porro cum nuUkplaner ^tionihfn perfunderi pot er at Flor ent mit njt hanc intra mœnia, ciuitatem^ reciperent, euncia, qua adßeflinendum bellum neceffària. erant, dtli^ter comparabant, wbem ac municipia ^ua omnia, pramuniebant.deni^ho-ßilem impetumfortiter expectabant.
Dum bellum adornatur Florentinum,lmp. cui iamdudum deliheratum erat, data occa-fione, inaugurandi caufa ( -vt^^ auito more Augußu^ falutaretur ) in Italiam traqcere, conßenß Pratoria, Barcinone filuens, cunt inßrucla longarum nauiumclaße, Ltbonotho flanteprid.ld. Sçxtil- Genuamappulit. mde Placentiamtransijt. 'ut ^Pont.expacitone Bononiam venturum, conueniret, res In-Jubricaslquibus baud it a pridem audits erat} fuaprajentiainterim confirmaret.fiquidern ßatus Mediolanenfis meliorempartem , ar-mis e Gallorum manibtu ext or tarn, for tuit o coortanefcio qua inter Tribb.mill. ^Fran-cifium SfortiamQin quern ea regio, iure gen-ttlttio, pi’cprie rectdebat) dijßnßone, Anton. Laua, virmilitaris dtfciplina, nbsp;nbsp;belliglgrta
inß-
-ocr page 39-'Belgicis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4
o^ficio^, Imp. continebAt. etß pArsATjero Domino interim audit Je necjua-, quApatiebaturtoiuin SfortiA mordicusadhin-rebat) parte alicjuaetiaGairis Jibi vendicatib. Per eos ipfis feredies Solymanui Otoma-nus Dur corum tyr annus, confiât o inHungtt' ria numerofû exercitu, cui tp/i identidem ade-rat, in Aufiriam incurfins, ViennamPanno-»i£ fùperiortsficundumDanubium pojitam, •vrbem primariam objedit. Earn Philippus Palatinus,Nico laus Salmenßs^ejquot; Gulielmus Rogendorfius, Comités ,ßdemß^ Tribb, mill, cu deleSiopeditum, ecjuitumß^ Germanorum prußdio fiortiter tuebantur. it a vt, omni op pugnationis fia perper am intent ata, acui-ginti, Afiaticadiritate, continuo, temer et ei' men,fact IS imprcjùonibus,^ deßderat'isJuo-rum cireiter 6o. millibus, re infcda, accepta maximo detrimcnto,fiib medium Oclobrim, receptui Twcus cecinerit.Ardebat itaBarba-rus, i^ui Aeactdinis quibujdam minis Dir eu mifieris Chrifiianis imprecatusfertur, atcjue Deosjuos gentilitios obtefiatus, adiurajje, prixßo adfore fecumulto copiofiore exercitu, nec niß expugnata illafrbepedem relaturum militémuein Dhraciamreductus-um.
-ocr page 40-De re b V j
^^6 ipfàäutumnopeßilensr^uidtim/icle-tifer morbui erupit. tptiod inAuditum malum niAnauit nonfolum perBelgium.,at^ inferna-teii 'Theutonesyfed etiam Jùperiorem Germa^ niam tranfiendit, quod vel À not arum indi-cio uelab efficietiapottttt Sudoriferum ijuI-go vocitAbant. (^ttippe correptos AffeStofi^ue eo marbo huberior quad am nbsp;nbsp;nbsp;injolita defùda-
tfo prodebat. excjuo fudorecu cohorruijjèntt •fehementißimAfebri, alte in ßbris ab dit a, mirAndum in modum iaSiabantur. ita vt, non Integra vert ente fe die nAturali, guan-tuniuis licet bona valetudine firmA^ corpo-rAturAAntefuiJßent, dolorib. dißra^i,proti-nus emoreretur.cjuod tAbum,licet horariumt acerbe ojnoquo verfiit pergraffàndo , did ne~ guit, guantam hominumflragem promifcue fecerit, guantum terroris orbi incujjertt, Porro in meraßolitudine humana op 'u (vt ca~ lamitate ßadi ßg affidt facerefolent )diui-num numen tandem imp lor at ur. itur adpiot preces ,decernuntur JùppltcationesDeo. An~ douerpia,ficut ßgin algs plerifgue Germania fiuitatib. Amburbalia annua inflituuntur. itague ei malo poflrem9,velab Empiricis,vel lt;i Britannu, qui conßmili contagione olim a-
Uquanda
-ocr page 41-Eelgicis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5
Uifuando laborauerant, prüfens remedium Theutoni didicerunt, udhibuerunt^ huiufie--modi^ 'vt AgrotAnteis nimirum, letio decum-benteis,At^ opprime conteÜosfouerent.,deti-nerent^ immobileis, ac(umm opéré cauerent, neilli grAue immoderâtum^i 'ventunt folum nonfentirent, (èdne cjuamlibei quidem lenit ter fluent is aèris exeitatione minimum offender ent ur. quibtss interim ^etfi di At am prxfcri-bebant, quam maxime hoc curabant, •vt in-flomneis eas (quot diximus} horos ducerent. ideo male habentibus cußodes adiungebantf xrt ne flcilicet letalis flomnus incautis obrepe-ret. ad quern, quo naturafacilitts, z/el •ultrs prouocabantur Agrotantes, eofanedifficilittt ob impeditos aggrauatos^fpirittss •vitaleis» AC vix ab eo coérceri pot er ant. in quern,ßforte per incuriam cußodiA incidiflint, confipi-t or urn inßar, profunde dor mien do extingue-bantur. Horum autem quamplurimi, quan-do iam did a ratione curiofitts operti, ledóque^ foti,obfiruabantur, nec ni tot as •vi^nti quatuor horos 'uigilabant ; ßtperabant quidem. partim uero adprißinam valetudinemogre, partim tardiufcule, partim nunquam redie-runt,nec mirum, cumtantopere^corporisy . A ƒ ^ani-
-ocr page 42-De r eb V s
Animi vires ejjènt AffeélA.^M de lue iuxt^t (ordate atg^ eleganter, primi nominis Aiedi-çi, CaflroandouerfanuS) RolandusAiachli-niantts/eriptos libellos reliquerut ; c/Htden» illos vtilißimoStvelob hoc, ad conßmilem oc-cafioneiuremerito dignißimos qui in omnibus Itbrarijsfludtofi conferuentur. Erant verb, qm idgenus contagionis cœlitus immißt, movbum Angelicum dicerent : ante qua-draginta treis annos, ferßmili omninopeßi-kntiaillicpergrajpinte, incredibilem homi-mtm ßrAgent edit am, coAtaneorum memoriA propalam aßeuerarent. quam opinionem pe-riclitatione atq^ vßi longinqui temporis confirm abant. quad ab lila vßq^ tempeßateadhac diem, in illo cœlo, ft eil a quAdam h Ar er ent. A-pudTeutonosverbfiipernateis, arinonA cha-ritas fiumma tune temporis etiamßiit. adeo^ eaprouincia tripItcigrautfiimorum fiupplicio rtimgenere (quo, cum offenßas minime vide-turdtutiuspati poße Deus, in ingrat it udine hominum animaduertereßolet ] non obßure aßiciebatur, bello, peftifera lue, eß fame, id quod ad ipfiam, qua in illud tempor'u incidit, Religionis ijii7ctij.ói^ucrnr quidam detorquere (onafttur^
Hie
-ocr page 43-E E L Œ I C I s.
6
Uicnon pojpifn fatumiraricfuorundaho-winumfloliditAtem, (^ttum nobis altqtt-odmit Ium immifirit Detss 'vitijs hominum exacer^ batuSiCtdpd^jn aha, rejciut,^, quot;vt cancs proiedum mordent lajidem,non at tendent es adfgt;rojcientem.Pièfuceremus ,fi nojmetipßs açcufaremtu : quandocftttdem nemo fine erimine ’uiuat'.
Sccuto Nouembri Pont.quojic commenda-t io rem Imper, redderet nuperrime (iifieptam aduerfus Plorentinos expcditione-, Bononiam 'venit.necita multo poll eodem Imp .eß profeltus. Int er quos,cum pra cateris hoc ageretur» qtû res Italica componeretur Imp. ob vrgcn-teis caufas ad Teutonos recurrtt, fait a pritts
X libera poteßate Sfortia, vta, crimine Maießet tisfipurgaref.quofißentetCognitatj^ rei caufi^ accepta, quam moderate prudent erdefe-rebat i except tone (fuafore nbsp;nbsp;impulfore Pont,
qui ea in re Injubri multam operam ponebat} penßonepecuniaria,tempore certo prafcripta, multatoreo, cert a tarnen lege ac condittone, culpamimp. condonauit. acßmul Decembri ßatum omnem reconciliato conceßit, except9 Nouocomo (ß a,rce Mediolanenß: qttiX, in print i at? nifcripturotin retittutt^
Eodew
-ocr page 44-De rebvs
Eodent tempore Veneti^cjut SfortLe^ Plo^ rentinisfœdere iun^i,inApuliii,at^trt toga-ti Gallia, diutino hellolmp.antelacejjèrant,in hafce condittonesdefcenderut-. lmp.quidquid defuo vtrobiq^ ipß occupaffènt,rejittueret ; imper at am pecuniam perfoluerent. Pont.ve-ro Rauennam ac Ceruiam, cum Tjniuerfa iu-.rifdtplione, redderent.
SeptennioferèpoHRhodum à T’trcis dedi~ ùone captam, milites illi,quihtts olim Hiero^ foljmitarioriim H. Ioannis , Jubindeautent Rhodiorum cognomen fuit, ac occupât is illis nimirumfdibus, diu vitro citroq^ circumua gati, acin Italtalongis nauibus deueSii, tandem eo ipfo anno,cenfenteacinnueteitaPont. confentiente porro lmp.in Melitam infulam, tanquam comutata colonia, commigrarunt, ea maris Médit erranei in fila, qua ex parte Africam refpicit,atq^ Camarinam ciuitatemy fat is lato ab Siciliamari,pertculo/oq^dißun-^la ePl dr citer 6 o.paßßum millibus,cuius ambitus pari interuallopropedefcribitur. quo loci, qui a fide 'ispofuerunt', Melitenfes milites quartitmiam vulgo appellantur. vndeexoc-caßone egredientes, maria omnia lußrant, àquot; firaticamfacientibus Barbaris tum Reipub.
Chrißiit-
-ocr page 45-, Bëlgicis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7 nbsp;nbsp;nbsp;,
Chrißianx hoßibtts Turcù,niiuAlibfisfrAl^s concHrrunti
Ineuntisannii5io.{flytoRontAno)me»ß tSJt', FebruArio Apud RononiAm,noHo quidem more {ßcjuidem id ccremontArum gentu RomA ßeri conpteuißet )ÀPont.eodie, (^uiD. Ma-thia conßecTAtui erAt-, inAugurAtur Imp. Caß CAr. y. Aug.qttem diemiHAturAßbifortunA-tum i multude CAufisßAtuebAt, ejuodnA-t Alis ei eßet i^uotAnnis honorifice per co leb At. Hoc enim die-, ft At im cum monAde fitprAfiß quichiliadem Annorum a nAto chriflo GAn-dAui, Pleumoßorummetropoli, illußrißimo pArtu CArolus fuerAt aditus. hoc ( incfuAm) die, Ante i^uinquennium, collAtisßgnis Prune t I. PrAnciu Regemi ttd Ticinum, viuum cepe-tAt,
Sub idem tempus, Perrurius, ebdem ub Imp. Accitus, udfidundas trunßgendAß^ con-trouerßas, cjuuei cum Pont, erunt, publico commeAtu inßruPius,zgt;bi Rononium Acceßt: tommittiturnegotium Imp. vt litem Vindi-ciArumlegedeßniAt. Imp. quot;vero, 'vtro^inte-rimbeneJperAreiuJfo,ii.CAl. April, ub Aemi- n-Cal. Ua GermAniArepetß. inde in Belgio demum /ecundura PerrArium iudicAutf.AlutinAm
Regium
-ocr page 46-D E R E B V s
Le fi di, nmpliu ci ui tat eis, 'v»a cutft ear um territoria vniuerfo, ex squo nbsp;nbsp;bono,
iurifdiclionis t^uidem Ferrarienjis ejfe. Ulis U gitur,'Utißio Ferrarium, denuo indueret P'St. ßd, manete interim antiquo nbsp;confueto cen-
ß, fro re nata à Ferrario reciferet cent en a, mt III a, aureor. Ducator. Pont, tarnen ah hoc Jmf. iudicio alienus, fro farte virili fen-tentiam eins imfrobare, neciudicatumface-re .ficuto lunio,Francia. Rex, cum faria fecif Jet, liberos ob fides recefit, acfiibinde defion-fam Leonor am, cuM reductbns obfdihus, ad Celt as 'venientcm, nuftÿsfmftu incredibi-li,^ luxu maxima, nonfinefofulari latitia, in vrbeParrhifiorum faStù, ztxorem duxit,. ttii cert at im uel ob hoc in vniuerfium omnis Francia congratulabatur, cjuod a diuturno exit tofiobello,in commun! face, regnum tandem alicpuando refiirare, ac refiorefcere vide-retur.
Facata relicfua Italia, foli iam fifererant Florentini, afperrimo hello imflicati, amp;ab • focijs,feederatifj^deftituti. ’veruntameninfi- ! gni ant mor urn altitudinenec aduerfie for tit- gt;nbsp;na, aut rninitanti hof i vfiiam cedebat. cjuin • communit a ciutt ate, Amélioré farte muni-cifiorumt j
-ocr page 47-B E L G I C I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8
tip io rum, mititem cogebant, ^fibiimmenfr pecunitirum viproutdebant, (juæ cuncladum wagHA folertii tpficurant, Mal. Ballion tem-fort Perußant Araufino, Pontißclefue tradi-dit .fed idem de ßatu detect its , Florentiam tranßensfub ea ciuitatefipendium merebat. itanullofere lab ore, receptaPernfa, Arauß-fitts continuo territorium Florentinum inna-dtt. Htc vno curf Spellam , Cortonam, Anettiimpaclione capit .poßremo autem XP. Cal.Nonemb. (annißtperioris)caßraadmu-rosvrhis ponit. interim , vbi Arauftnm co-gnofiit tarn amplam urbem, 'vno, nec eo qtii-dem numero[o exercitu, Z’ixdii expugnatum iri-.res obfidionipropior('vtierat)aiuat}i dp-pugnationi nbsp;nbsp;nbsp;eo fuit,donee Imp.(cui, Sfor-
tia,^ t'enetis iamßbi réconciliât ii,tunc qui-dem nulla omnino alia,prater unicam Flore-tinorum ciuitatem, capejßnda reflabat ) ad Araußnum exercitum, eas omneis miliium copiai, 'una cum toto apparatu bellico yCfuav-niuerfa tarn pridem in togata Gallia habuiß ßt ,adiunxtjßt. in c^uibus erat vet er anorum legio,nee non exercitatfimi Trtbuni, ac duces , centurionefif^ acerrimi, excepta nomina-tim Ant. Laua. c^uiforte Medialani Jubßtte-rati
-ocr page 48-Di r eb Vs
rat. In hoc Tlofentinum bellum Ligures, Se-rsenßs, ac Lucenfis Pont. Imp ( quunquum fortaßis nollent ) auxilitt it idemfubmtttebat. Nec 'Verb obfefforumvirtuti ojuidt^uam deceß ßt.aquibu.i, etfi veterrimificij aperte de/ci-Mrdt, nec Francilt;e Rex(de e^uo it a meritifue-rant, 'vt crimen ptbiturum ilium fuijfe minime credidiffent ) tandemfitppetias iaborantibfcs iretdnterim lt;^a taUbtts rerum dominii opprimcbantur,^amp;tam potentibut exercitibt^ obßdebanttir, noninfiaLiU ani-■mis modo Plorentini dues contra impetum hofiium vehementer obdurabant, verum et-iamfor titer vbi^^ feß gerebant : donee Piflo-rio, Prato ,at^fEmpoli, tributßmul amifif eppidis, legatumprlt;s.tereaFerrucium t vna eum copß, in Stellattnisprofiigatum, ati^ue interfedum, nuntius malor um, iuffus in ci-uitatem retuliffet. ojuo in pralio gt;nbsp;(juantjuam Araufinusfuerit cofoßw'-, lt;juiafolito preßtuSf angufliufj^ coercebantur, lt;^uia commeatus in vr be par um , minus item munitionis ne-eeßfariarum rerum erat, (juibus propugnatio^ nem prorogarent, cjuia deni^ inter Mal. Bal-licnem eß hoßeisßcreto conuenerat : in his difficultatibus poßti, honeßam paFiionem
OptA~
-ocr page 49-Belgicis.
cptahant. igiturin caflra.,adFerdinl-dum Gonza.ga(is in demorttiiAraußni locum fHeratßtffeclus ) legatis, decimo demum men fi,jgt;oH ob/èj]am, ofpugnatamj^ Florentiam-, 4.ld. Sext.non omnino intquis codittonibttSf concordiam conflituerunt cum hoßtbtts ; modo ne Conuentis derogatum eßet, quorum hxc fuitßlmma: Et k Pont. Abs ciuitate Imper. attrtbueretur Aucloritas Di£laturse, nimtrn formulam prx/crthedi, quideincepsforetflatus ctuitatiSi tn cölumifimper manente Uber täte. Stdinhacippärerumpcrturbatione, ae confufione, dumpaFla colligiturpecunia {quo fc mtlitihusflipendta perjolueretur) Barpto-lemxus P'alorius gt;nbsp;legatus Pontificius { qui 0-mnia Ballionis confllia tetigerat, ipfiq^ ex con uetii Per a flamfucratrediturus fplorentiam introgrcjjùs,zgt;bt abquot duels/upplicio capi-tali affect (Jet, alios exilio,alios alio pact o mul-taffèt, adextremum 'uniucrfam rem Eloren-. tinorum ad Pont,Rom. pot eflatem traduxit,
Imp.etiam inftperaut dißimulato,autdein-duflria Jupprejjo lihertatls Zfocabulo , it a a clem, Pont, capitarerum agendarum fumèrent e, inftruclus, deinceps tulit : Et ilia ipflt norma ac remla cum magiflratuum, turn ci • B uitatif
-ocr page 50-De REB vs
” nit atu effet, ciux 'vniuerfi Diciaiorihm dtcibuafuijjet. interim frinci fem in ea locuy
*’ Alexander Medices ,Pont.nef os, Imf. verb defignatus gener (vtfotecui naturalefiliam dejpondijfft)obtineret.ea lege, conditione, vt ab eo, tanqtiam huer edit ar io iure liberi in-
** uicemfiiccederent. ƒ ttbß Uber is deceffifpt ** Alexander-yfrofinijuiMeatcumfamili£,ni-hilominus tantundem iurts in Florentinos, »’ atque if/è habufffit,relii^uo etiam tempore ha ** berent.qua Imp.fèntentiadeincepstenuit.
Eodem tempore,ingens, affecîu horren dus comet a, de cœlo vtffùs ,per integrumfere menfim perflitit.
Po N T. fx Aemilia Rom am retierßis,'uix paululumfne illitts, nec reprekenfione e/^en-tisviFloriaÇ qua cum maxima Italiamalo, non multo ante part afuerat )commodoTafits esiabjq^omni incommoda, quippefi eut a De-eembrifiupenda quadam aquarum tempefia tes non adipfam vrbem folum,fidin toto Ratiofiner ut : nbsp;nbsp;quidemjupra fidem ab fient ium
tnaiores. Deplueratfiorte integrum biduum: it a vt necflumina,nectorretes,neclacu5, nec paludes confiuetis a lu eis continerentur. Hls accedebat. Außer cum agnatis vent 'ts per eos dies
-ocr page 51-B E L o I C I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IO
dies a meridiano car dine vehementißime re-flauerat,is Ty berimefaucets it a infiderat, vt non modo iam inßuxti fto tucftomorenoin-tcr/ecaret maritinaos aflus Tyberis, tot men-tanarum acfuarumflucfibtts (vt reliquam o-mittamus illuuiem ) auStus :fedpotius cedendo recurrerCiat^ ee pacdo ripas, quibtts arceri confteuijjet,perfringere, tranfgrediq^ cogere-tur, qutprofePfo Roma prater/uperioru tem-porum mcmoriamfic creuit, iJt z/rbis maior pars alte infra aquam ejfrt.itaq^ annona ac quot;viélus ,per omniafere compita, tanquam in fragno degentibtfs, infcaphis/ubueherentur. St etit inundatio 'vrbanadies aliquam multos.qua vbifrtbfedit,innumera cum publico-rum, tumpriuatorum opcrum confricieban-tur ruina:putapontium, moletrinarum, a-dium. Rerum verb, quaru illic fa£la fit iaSlu-ra,nempe mercium, omn'ts generisfuppelleSii Hum, nec nonfigetum nbsp;nbsp;annona aftimatio-
nem,gazam Regiam exaquareframafuit.mn fusporro, quod fueritprahoc, velar mentis velgregis, velalio quouis difiendio, difcri-men: videlicet hominum prorntfiue demerfi-rum cadauera, ac mifirabilem cladem, mihi religio cli dicere, Exprefrit ifrum
Ei tfd
-ocr page 52-De rebvs
gd perpetuum rei horrendes, memorieim ter-ßh^imis rhytmis, popttUrt lingua ,Jane truant elegantißime Alojfius Alemanu^s ,haud vulgär is poêt a Florentine. .
' Circa idem tempe in Belgio maritimo, put a in Frisijs, Bathauis, Zelandis, ac Flan-dris (jui omnes lmp. dz Auflriadùmfamilta amplißima harent )nec no in Morinis, Armo ricis,acaltjs Francia (iihieclis populis,Oceano ßnitimis,coorta,folito maior, vndarum tem-pejîe (propter Circium amp;nbsp;Coru, ventos per- ' tinacißime tunc reflanteis fub Septentrioni-he, mareforte info let ie aßuahat)abforptis integris colontjs cladem incredibtlem homi-nibe intulit : brutorum, befliarumf^ inßni-tam flragem adidit :r er um denig^ iadturam inaßimabilem vtrobiy^fecit.
Im p. Italia profecîe ad Germanos, vieil S.P.gFCenn.de Rcl/gione agoet ,cum comitia maxima apud Auguftam Vindelico-rum, ipuo conuocate est totefate lmpera-torie,diu duxißit : in regioneßane fvtipro-uerbiodicitur) venit: trabemg^ in omnibe repperit. Prsteß/wtes enimuero cpuandam,cjua Beligionisfua,dzßdet commu nicaterattones aperte declarabant, in Sena-
tulmt).
-ocr page 53-B E L G I C I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II
tu Imp-obtrujèrunt.cuiformiihe Confeßionis _ Augiiji^nx nome adhuc man et. Porrolmp.ho rum iï^iiyioKQynaeiintrofJfectaintercedere, coa-trauentre, ac legem aut innouanda relizione , donee œcumenico cjuopiam Concilio i, fecus decretiif-(ent.^^A Proteflantium nomcnclatttra, ae J'odalttM inde conflata,tnuenta^ßint : e^uiu ßpertoris anni Oenipontano in Comitio Fer-dinandM ( Imp.germanftsfiater,atque€o ab-finte , in Germaniaregni Imferatorÿ'vica-' rtm ) rogaj/et inter cetera, litation 'ts Ulins (p/UA atulgo esi Mißa} in Impe/atorijs dtaece-(ihtts nt necubi intermitteretur 'vßns e^uoad futur a Synodfts aliter cenßiifjet. Hac lege répudiât a , c/uota CermaniA pars contraueniß ßt, Proteft antes deinceps ab vna conjßratio-ne conßnßreligionis ,ßmulßnt 'vocatif uolentes more Lutheri uiuere : amp;nbsp;in eins difciplinaflarc. inhiscrant amplißimi yuiy^. Teutonum Principes,puta Ioan. SaxoN 11. VIR. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Brandepyrgicus, Erneflns.^ac
ferre, de non mut anda
Francifius LunApyrgtci^GpPhilippns Heßns» Cattorum Béguins, Pari deinde Sacramento obligatA.prAter inntimera alia oppidafa ant plißimA citntatcs.quodammodo famulaban-
B 3 tur.
-ocr page 54-De r e b vs tKr.nempt Argentina, Norimberga, Vlrntu^ Conftantia.qua zmaProteflationis nota,rcli-(jui Teut ont ( t^ui ah h is 'veluti nbsp;nbsp;S-ia.'VMttt
äißident)facilime difier ni queant.
Imp. deinde, Augufla Agrifipinam Colo-ttiam 'vbidefiendit,alteris tn comitifsfr ater-nam optionem muitis rationibus, eoram Ele-iforibus inducit.in hanc curam tot a metein-cumbit,nimirum, vt frater, cuiHungaria, Bo‘èmia,duo régna,pr a cater'istituiis obuenc' rant, tanquam confirs frparticepsImperq^ Bex item Rom. dicer et ur. quadignitasnune in Europa,fècuda ePiab lmp. quo quifquis fue rit reffondenttbus v 11. v l R. i/û/Àefemelaf-fimpttss:ex eo magiflratu, quafigradatim ad fùprema Reip.guoernacula, velahdicanteea-dem,’velmortente lmp. ex legeaurea afeedif. idnegotiu,poPt breuem aliquacofiiltationem lmp fuffagante toto Senatu( t^fvnus-forte aber at, quem iam modo nominauimus, Saxo Proteßantium Princeps ) cito confectt. Earn ob rem ex Vbqs at que Agrippina Colonia, A~ quas (quaciuitas 4o.pttffiium mtllibus inde diflat J religion'ts ergo,dtuertit. ibi ritu -vete-refltlennibtfs ceremonijs, ad arampigmento iUttam, Dalmat ica Regali indutum, nbsp;dia-
demate
-ocr page 55-B E L G I C I s.
12
dem ate ornât um Ferd.fratretricterideprot fefiminoremnatu,;. ld. Ian. in Ann.i^^i. 15?x. Caf.nuncupattim,Roman. Regem prop alam^^^- ^*** pronuntiauit .His confeclis rcbu/',cum maxi-mo aJJeUatorum comitatu Bruxcllam, Bra-^ bantiorum Ductim Refi^iam, Imp. ouans fè co-tulit.ciuo paulc) poli,adfratrem redijt Maria, eius germana Joror, Ludouico Hungarorum Regi, exaHocfttinquennioab Turcisprofliga-fo, ^in fuga amiffo,olim nupta Regina.cuitu régis morte, Pannonia ficunda meltorempar ternnonfinemaculainfamia, reip. Chrißia-na inufla, Barbari occuparunt. Earn itaque Mariam tunc commodum demortua auia Margarita Auflriadi ( ojuam alic/uando in matrimonium locatamfuijfe Philtberto, Al-lobrogum Regulo legimus,^pacem Camera-cenfem folicitafe ante dixtmtit }ficbrogauit in locum : nbsp;viduam, 'uiduafitffeÜam, fao
Bel^oprafecit.
ß^intiiiprope exaclo or turn immanem, horrtbilem cometam excepit menfis inficjues. lt;jUfper omneisfere Bextiiu dies cae-lo,fixarumftellarum in[lar,fletit.
Secuto oHobri concefiit infataAloyfia Al-lobrox, Caroli eiusgentis Reguli germanafi-
B 4 ror
-ocr page 56-De r eb Vs ror(cuiuf ab initio huius opujculi mcntioncfn fecimui Herois fingulari 'uirtute fradita. ^U£ ad multos anno s,pro abfentty t^ztna cum frafentefilio, Francia rebus magna cum lau-* depraf uit.
Hic ipfi annus, ob fummam annonacaritat ezmiuer fa Francia funefttts extitit. quip-pe exhauflisfemel hor reis, ficuti eatenusfr liment urn zjndiq^ redundabatyita aliqua multos inde anno s, tftaviclusinedta ac calami-tas continenter in Celtismanferunt. inBeb gio ztero minus est labor at um, quia illepopulus è Dacia, fs“ Außrali Germania Oceanea, nauibus importatofrumento ,ficfat is commo dereficiebatur. Annoeodemmifrranda mor, te extinSlo Bonifacio, Monferratenfr Mar-chione, qui genus z/fque à Palao logis, Gratis Jmpp. trahebat. Ioan. Georgius
Antea,fy antifles,auus nempe nepotifiiccefit. quo procurante, Friderico, omnium primo Mantuanorum Duci, Margarita Palaologa, Bonifacqfir or,nupfit.cuius matrimonijiure, quando tn zgt;iuis effi defqt fecuto anno loan. Georg, nouifrimus Palaologorum ji/ sj [cfuodcumeomafiula flirps iam dicta fami-Ita excidit ) in Mantuaniim,ea prouinciafic-!-
at
-ocr page 57-Bel G IC IS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj
utßioloco dicetur, deinceps eïi tranfcripta.
Ineuntù Anni 1532-ab infernAtihut Cer~ 1532 mAnk AdßipernAteis proper At Imp. Apud Ra-ttsbonAm fenAtnm hAbituru^. qn£ comitiA dam coegit,IIprimberg£ Alter urnßnh odium fuerAt: ijub conucnerAntnimirum Protcß Antes,^ in hisfeptern CermAnici nominisfAtrA-pAAc principes y vn a cum 24-. ciuitAtum, legA-tis. InfercedebAnt tAmemAgnA inprimis no-minAtZ)t Imp. At que ProteJlAntibus , conco-clAdiJßenßone, concordia reconciliAtio eßt. Rerum igitur AgendArum or dine injpcclo j excujp) diligenter negotio, niAxime quod ex-peditionem PAnnonicAm denuo moliri Tur-CAm, copioßßimum exercitum pArAtum, Atq^ inßruclum hAbere, nequAquAW fAlfus ru mor er At : Ant Ano bello percußis Teutonum Anim 'is, quoßc^x oß'tcio, in communempA-triA hoßem, vireis in vnum coßerrent, com-pellente videlicet neceßitAte, 13. CaI. Sextil, ij.cal. poflremo concluditur : Vt A^iong deßAtu Re-ligion 'isintermißA,^ aIio, nempcAdvniuer- “ [a EuropAßniorA meliorAij^ indict a , refiruA-tA, vel ( vt vulgus dicit ) Ad Concilium gene-TAle reieclA) iullitium intereA, pAx in t otA CerwAniA ejßnt. quA Sjnhcdus ßondebAt
B 3 Imp.
-ocr page 58-‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De R e b vs
Imp. mânihuipedtbtaj^ ( quodAUint )»dnt~ xurumfi, 'Ut intro, fefqutmenfèm indict Af •vertente anno,cogeretur. Sin minus ifludnegotium omnino non proflAret, omnem 'uia.m rAtionem initurumfé fore poUitebAturi 'ut exformtilo CgnßitutionÜ ImperotoriArumf cjUouispA^io conglutinAtA concordiA ; mutuis difiordijsfrenum inifcerctur. Irentporro interim Jibi, contrA cApitolem Reip. ChrißiAnA hoßem , exercitum poronti, fuppetias ipß'f ejuemAdmodum JoerAmento cront obligoti. ttafocium est, 'ut compofttione UIa co fit ut a, omnesfine manifeßA querela dißcederent, ff auxilia Impßibmitterent.
Haud it A mult o post Sextil. Ioan. Geor. Saxo,!^ 11. V1 R.illeProtefAntiumprinceps, Lutheri zgt;ero AlecAnaSffxpatronus fingulA-r 'is , mortem obß.cuiparßltuifucccdens Ioan .Fridericiis Lutherum nihilo feciiacoluit, amplexiosj^ eß.
Sub idem tempus Chrißiernus DACorum, CimbricA Cherßneß, ff Suetia Rex, qui ob int ent At am tyrannidem, ante annos nouerUf conyitatam metuens multitudinem, reliclo Regno ßolum uerterat : diuturni exiliftadio m Acer at US i cum ha^tenus opibits ßißent Arc
tic
-ocr page 59-Belgicis.
14 mr Imf.cuitis Gerrnunimfirorew JpibelUm ‘vxorem habcbat, vix tandem inßrucla doffe Ltburntcarum nouium, adregnum(, io.m modo difertttum ) armis repetendum, firo ontmum adiecit. nom ob huiuo Regis fugo^ RriderictUyHolfotenßum Regulus yChrifterni ouus, in Dacite (ß Cimbroru Regem, 'vna. omnium or dm um confiratione acconfenfo fuerat adopt at us. fecuto bicnnio,erumpen-teelatebr'ismonifeflorebellione,Rueti, in e-xulis locum Gußauu ,exhonorataHericorum fomilia oriundum ,ßibrogarant. Chrißier-nus igitur, velabridente fortuna, velpotius culpom peeno premente comité, Oceano Ger-manico nauigans, poßcjuam non perferente tantumfieluspelago,pars nauium naufragi-umfccijfeti^in maxima reli^uiarum iadu-ramilitum epibotarumg^ robur amißßet : in medijs aofuis relidus,nullo labore,ob hoße da-meßicoprofligoturßiperaturicapitur.eodem •vero hör a,qua ipfi capicbatur, hoc incidit et-iom infitper incommodt, velacceßit potius pa tribut eiusfiUus, quem vnicum ex coniugefù ßulerat,-apud Imp. morte occumberet immo-tura.ltaß^Chrifliernus captus àßt'tSt'vinclus, daußtsq^ergaßulo , onimi dçlore cc^nfedus., nouißitttecontabuit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Septem^
-ocr page 60-De r e bvs
Septemhri omen, comet Am ingentem , ac horrtbilem, ojuiin multos hebdomadet cœlo defixus hofirtt, confpechtm, mogno confier^ KAtione multorum le^imus.
Confloto intereA tn HungArtA numerofà exercitu, in quo ormAtorum militum , fupro ter cent en A militafuijfe dicuntur-, inde ce 1er i-ter trAnfiens, AujlrtAm ScjthicA fer it At e in-UAßt Turcus .qui ferro AcßammA prius per-. U Aß At A OJt roque PonnoniA ,t andern omnibus tilts fuis copÿt luntium ctrcumclufit. Sedeo arce, torméntis 'vniuerfis continuo .^frußro oppup^^t^yt/bt cognouit lmp. cum inßrticii-ßimo exercitu, neceo exiguo ,pAtrio ^ob/èf ßs Auxtlio ire-,re£laque( quodfociebAt )contrA Je ducere : poßremum , accepta non minore damnotquàm dcdecore, ad (ùosfipedetentim ßibtrAxit.quo exercitu non maiorcm, neque florentiorern x/llum unquAW habtiijß ahum Imp.extra omriem eßcontrouerßam. confla-bot enimticro illeprornißue ex omnium bellica fißtm'tspopuhs,put a Germants, ltalicis,Hi-ßants, (f Belgß. Hue protcr priuatas, aepub-licas Teutonum uireis, accedebAnt externa auxiliaiquoßeunditm Pontßipremi item no-mints ltalt,neenon LußtanorumRexfubmi-firant.
-ocr page 61-B E L G I C I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15
ßrant. Erat porro impcrfonatm ipfi Imp.cjuo cuncjue caßrapromeuebat, apud exercitum. cuitts z/niua prafentiafact cb at, vt Tvrca oflc-tatumfi pottus, ciùàntpugnatum z/eniße z/i-deretur. necadeo obuiant euntcm Imp. exße^ Elatat : fid t^nodcitts Fortunam f peut a capti-uis Bar har es percunclattone dtdictmus )ciua. optima ad extremum fere cum fumma xmu-lorum admiratione eß zpes ; metuebat ,fane muam malepeo conßeletts honori, amißispeo-rum alicjuot, poß Claiidiana quadam toni-trua, tempore auerps Lunules Conßantinopo-limßpibduxit. Caterum Imp.nuntioin Ca-quot; ßraallato , luntium ohßdione Turcicaeffcliber at um , no curauit autfugacem hoßem per-ßcjui, autzllaratione aleamiacere, quirc-gnum HungaricumÇquam lebet idipßmflagi tantefratre} recuperaret. Cuiw momenta tempor'es immutati inßituti, quapotißimum fuerint caufa : nos profeLto lat et. hoefeimus pratexi confilio nefiio quid.primo,quod tan-ttsi exerciiees commeattes ampHoris egebat. deinde,quod depciebat neruus belli ,pecunia. poßr emo,quodpro foribeisflabat hyems. tria rebet'Sgerendismaxima incommoda. Crihro qutdem deutnabant multi. Nos pro comper-toha^
-ocr page 62-De rebvs to h^bimns,exitnm rerum hunc^nontam te^ ßemt^nam indicemfitturoru extitijjê. nem-pe, lmp ßibito à, /è nUiim meliore exertituf partemiJjAjn ItAliAm( Pont.cjui ob id Bono-niam iterum TjeniJJe renantiabatur collocu-tum)iterA Pannonßz'ertiJJe.
At P auto ante, c^uàmi» Italiamreuertit lmp. RegesduOjPrancis. ^AngltA^ragulam eiinieSiabant:in(îdiarum occafionem ancu-pantesinde,oitiodtotamillam hyemern rebus inPanonicisoccupatumirieum, Relgioj^ ab-futurum, arbitrabantur, Hinimirum tacite fia mutuo communicauerant confilia inter *Bono Caletum metropolim^'^ Gejforiacum. Ver-gicam tentedcmurn anno duodecimo,poflmuam huic vulgo, perßmili altero con^efu,inter Ardeam
Itiumportumprimo coiffent. Cuius fecundi congrefushuncfuiffefcopum,noleuis eß opi-niorut renouât 0fœdere, (f redintegrata ami citia,communi Marte,coniun^isyj viribus, aduer/ùs abfentem, Impeditum^ lmp. arma f mer ent', tn cfuem multis nominibus non optime eratanimati. ideoy^ipficontra Turcum, perpetuum hoßem,auxiliapetenti,citraChri ßianam religionem mittererecufarant.fed, vbiBarbarisfuga elapfis, viderunt lmp. ad fi
-ocr page 63-Belgicis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i6
fiißcptA delibentone iffi iti-demdeßiterunt.
Eo ipfi feretempore, Ancona,ant 'tquitus celebratu Picœni ctuitas, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non incom
moda nauiurnft at io,ad or am maris Adriati-cipoftta ; qua ad earn dtem libera, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legi-
bfts vixerat,ficia interim acfeeder at a Ponti. Eom .ßbtilimachinatione ,fs‘inflruEHsin' tempore loco armatorum inftdiqs, à Pont, fabacia eU. Etebaturporro ipfê ifta induéïio-ne: ^od nimium libertatefua abuterentur dues 5 quod aduenas fs“ peregrinos hoftites dur ins trad: ar ent ; denique quod minus offt-cioß, quam deberent ,ß colerent, acreuere-rentur.itaque licentia eos détériorésfteri( z/tt vßu ’venit) caußabatur-, at que domi ciuileis a-leredißordias. cuificia ciuitatismorbo, niß ipfi audoritateftta mederetur, extimeßendu fuijft (ummopere aiebat, z/tifto domeßieorii dißidiorum exemplo inuitatis Tur cis,ßi ex-ddendi, cumtotius Reip. Chriftiana exitio^ ’ atq^ incomm odo Italia, (pem certam ipßface~ rent .Cocuffain hunemodum, quaßto colore, Anconatum licentia, ciuitatem Pont.ßuo ad-iunxitlmperio. qua ip/a inde in hat zgt;J^ tem~ pora,in dominatorisfamulatu perßßit.
Secundi
-ocr page 64-De r ebVs
Secundi Bononienfis congre/pa ß initià cäußa z/idebaturfontica-, nimtrum^de cogen-do Canctlio Vniuerßli. dccj^ inßantium rerum neceßitAte-, multis {'vtifit) in medio c ur-jù contingentibus, extrema eim collocution'ii gt;nbsp;, conclußofuit: z/t Außriadtufiatres, excon-3, uentu,fæderatamlta,iiamiOmnimodo Atc^ue zjiA tuerentur. quifpe illo illic fœdere inter Bont. Img. Inßbrem,Ferr'Ariu, df alios Principes omne 'is, ac reliciuas Italic ciuitateisÇFe-netisß)lumeö non recept is, cjui prioribus pa-clionibus fleterunt)zieterem duntaxat ßgt;cie-tatemauFiam, nbsp;nbsp;confirmât am fiuifie licfuct
ex hißoria. cjuorum omniumfiummatim iu-dicio , zibiubi res ita pofiulajfiet, Ant. Leua Tribuntss maior perFpißalmaeß defignatus. (juibus confieci 'is rebus Imp. 6. Kal. Mart, in 1533. Anno JSi3-PelfiinA decedens. Genua deinceps, commodam tempefiatem nacius , affiante Subfiolano,in Hi/paniam abLiguribus tranß-mifit.
Menfie Februario Galeotus Picus , Z»^Z. Concordia F.ctim aliqua manu amiculorunt nomine, reuera autemfiatellitumficeler 'is, ex ■inopinAtoMirandulamverfiusmouit.qui,z/t intempefia nocie admœnia accefiit, furtim.
-ocr page 65-B E L G I C I s. .17
ea , qu/tm maxime opportunam delegerat, parte, cum comuratorumglobo intro irre -p/it. hie ft at ion ar io s milites f ejui tunc forte profundo fomno confipiti iacebat} ad 'vnum omneisoccidit. inderecia in Pratorium con~ uolauit. tbi ob turpiftmamvindicationem, infturabilem dominandi libidinemloan.
Francifcum,paternum Pratrem fundi domi-numy^'vna cum eofilium,parricida iße Cen tauric^e obtruncauit : denijs haccadepatra-ta i'abficarijs flipatortbus^^ fid corporis 6C~ cup at 0foro., Picusfngulare ettis arcis imperil umarripuit, qutdeincepsin tutela acpraf~ dio Francia latutt. ißudporro oppidum, Gal-Uca ßatiua nonabs re did pojftt. quo recepta-^ culo,propedicamnido,atq.^arce, Galli ,fue cogendifuerint,fue htbernis continendi mi-Ittesfue denique citra, ijltraue Alpeis eis bellum gerundumfuerit,pofeaad quameunque occafionemfunt zf.
PONT.in Aemilia dies aliquammultos ponente,non of^i7cu,fedpraclareponebatur opera interpellatorum ; -vt ei Francia , nou9 quopiamfedere, anquifta affinitatis prat ex tu,tungeretur.£AiocircaRomam reuerftu ar-tifeioja Epanadoji, perjuafi Rege ,nih liquids
C quam
-ocr page 66-De RiBvs
tjuani debere cum angißtßgt;itiofie Italicsßocie^ tat is : C de qua tam modo diximus ) cuius, pramp; fi,princeigt;s,auclor^ ejfet Imp.coniun^iencm affinitatis Bononis propoßtam ac paSld,ma-trtmonio facile conßrmauit. nempe, vt Ca-tharina,Laurentij Medicis-, (illiusqui Trhi-natum Begulus olim aliquando fuijfet )filial Henrico Aureliano,ßcundo Gallorum Regis filio,nuheret. in quam rem dum tot a mente incumbit,prsßribitur, indicitûrqu^icist quseli admare Alediterraneu Brae at s Gal-lisciuitasamcenifsima abvtrißjueSynho-dium. ^^tpa in deliheratione cum tarnen aaefi gium no poner ent Pont.^ Rex ( quippe Allo-brox,citra confenfum Imp.à quo tot usfab at, agreillampuam arcem ipfirum congreßibus crediturus 'videbaturßegyspoßulatisprope-ßuPont. refpondit. fecutoOciobri,z/ela fattens inf ero mart, lent Hellef ontio utens, -MaßtliajFrancisdttionisportü, arcem it ent munitifimam, ex Latio traiecit.quo loci x/e-nientem introduFiumq^ Pont. Rex honorifee ticre^ficeexcepit. vbi comunicat 'is 'vicifim conftlijs, quatumuù licet mult a inuicem in aurem dixerint, in extrematameparteferis deliberationis, nihil fane conclufrunt, pra
ter mi-
-ocr page 67-B E L G I C I s» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IS
terminorumÇ quoru 'vterq^froptervaldepw fiU.axla.te ad coniugium minus erat habt lis) ant è commémorât as nuptias, qua quidema-^a Pont. deleUlatione ac ’voluntate,ftm~ ptuo/tfimejùntfacîa}ac confumpta. Vnde, poflquam menfem vnum circiterillic commo rat us., rem, 'vti maxime volebat confecijfet, • Pont.flante Afiico in Latium renauigans, na par urn profltciebat, in tarn caduca at quefra-' gili hominis 'vita,fi( Attimox oflendemus') tmpendentem mortem manere.
Permagni momenti ePi, quod eo anno in Anglia ipfi regiaccidit.Is,cum ar der et amore Anna Roletncs, de ftatu demigrauit, quod aiunt. quppe coniuge Catharina Ar ago ni am (qui cum duodetriginta annos vixcrat,^ex qua, cum maflulam turn muliebremfibolem Jitfiulcrat,fidobierat mortemfilius,/uperfli~ teadhuc Mariafilia ) cum perinique repu-diajjet : Bo leinen fuperduxit 'vxorem, ex eius comprejju grauidam.cuius par tu edit am Eli-fabetam,PrincipemnominauitAnglicanam, cu manifefla iniuria, acfraudatione Maria. Anna z/ero matri dtadema regium impofltit. Pont, igitur patim irr it at us leuitate Regia, partim inßigate lm.Ex regina nepote,ftaful
C 2 mina
-ocr page 68-De r e b Vs
H34. niinA tucereucpoßremofecuti an.j 5 34.inenß AiArtio propalam iudicAre '. Et Aragt;^ontum diuortium iniuflum eß, AnnAum matri-moniti Aque irritum. Htc Rexßefua iam fru-ßratui(tjutppe 'videbatur antea Pont.ergafit •ut ipfi Tjellet, animatM) cjuodfidei Pontifi-ciApublice derogatum oppido cju'am no leb at, t act te primo ßomachari (fi labrum mordere-, dentcp ad conuitium conuerßiti, contumaciter officio Pot.deficifiere'finfie,cfuidc^uidilli ea-tenitsmaximo emolument0 fuiffet, tranfcri-bere-.,acpoßremofi Principem EcclefiA Angli-canA dicere. id ojuodcfuamplurimi mortaltu ßmmopereJunt admirati. Sedlon^ plures non tarn facîum tmprobant,i^uàm itentidem ' faPlum nollent. Sic leuißimarum cauffarum maximi interdumfiunt effeSlus.
Circa id temporis Chriflierna,illius Chri-ßitrni DacA Exregis ( quern pralio nauali pro fligatum,captum^ non multo ante dixirnus ) ßlia t Imp. eadem ex (orore neptis, ex Eelgio per Germant am, PliAtiamq^ Mediolanu honorifice ex conuentu,deducla,menfie Maio, filendidiffimofiumptu, pro cuiufq^ dignit ate ab ciuibusfacloiSfortiA Infobrt in matrimo-nio collocatur.
Sub
-ocr page 69-Belgicis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19
Sub h£cPh .Hefflii)Colle£to exercitu. Hulden-cum H'^irtenbergicu, afftnitute^ibiiuncium turn pridem regno exutum ab aduerlarijSy at-que (odaliüo Sueuico ( qttiomnes non objQure •videbanturope Imp. ntti, quandoquidem ea prouincitt eiui fratri continuo fuerat attributa^vi nbsp;nbsp;nbsp;ditioni reftituit. quodHefà au-
daxfacinws , Außriada frattes agre inpri-mkferre, in tam graui uulnere do tere. Vertint amen ne ear es tune q ut dem tragædiam aliquam excitar et in Germania, Veutonum quiquepotentijftmt,fidefua interpoßta ,pra-ctarurn beneßeium in rep -finepofuerunt : 'ut nouißime ingens tllacontrouerßa inhÜemo-dumßdaretur. Nimirum ,maneret in récupérât a pojjißione Huldericus,tAnquamfaede-ratwacdient:eatarnen lege ,Zft, fia mari-btts eiiußtrps excidiJfet,S-t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i'iet.J\s^!îs,ittt
cenfinte S.P. ^^erm.confentiente. contra-uenientencmtne,Verd. Cas. foret hares at^ eitisßiccejfor. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\
ß^ntili exortusCometa,in multam partem Sextilisficutiperßitit afftxus cœlo. nec itamultopofivil. Kalen. Odob. Pont, multos abhincmefi'ts ßa,Md(JLa,-)^®^exißens,bieni9 fere minor fexagenario , fed in nullu propt
C ; morta-
-ocr page 70-s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De r e b Vs
mortAlium gratiofits, ac (^lendidus vit Am cum morte commutAuit. PAlAtinis odioÇw^ dum viueret, ac dur us . Principibus prAtereA ßtjpe£fus,paßim ingrAt us,AUArus,minime liber aUs, dr Alienus a nAturA in rependendis compenfAndifj^beneßcijs. Homo AlioquingrA uu,CAUtus,folers, rerumfuArum frouidtu,Ad •vniuerfum mundum AdminiflrAndum ac re-^dum hAbilis ; niß PAnicus cjuidAm CAfitsßt-fißimeeius vArium iudicium corrupij/èt.
Moriëte Clem,VlLRidolfus BAlhon,MA- ; lAteßA F.PerußAm,quA Pont. dominAtu tunc quids tenebAtur iCumßipAtoribus noëluclAm intromißus , ProlegAtum Pontificium, z/nu cu fAmiliArioribus eius fAmilix Adminiflris^ nec no ex Ulis Aliquot, qui a Pot ßAb At cu cru-deltßimeinterfeciß'et, in ficeßtoefopulAri, in cuius grAÜAfAcinus AdmißuvidebAtur,quod rerüfotiri v eilet,eius ciuitAtis nouAßngulA-rem^ dominAtioneßbi copArAuit. quA tAmeri {i/fimox indiCAbimus) breuißtmAm hubuit.
PoßquA Clem.n I.NouemdiAlibusßicris, ex conßuetudine Rom. iußAfA^^lA fuerAnt, co-\ mitijs decuriAtis PurgurAti pAtres, eius tpßus diei,quo SenAtuscoß,noide, V. id. O£lo.fii~ licet,vn A coßiratione, dfconcordi^ omntum, in
-ocr page 71-BeLGICIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20
in demortui Pot.locumßtbrogarunt Alcxan-drum-y ex illußrijAmiUa. Farneßorum,ad vr-bem natum, 'uirum prAcipituta tam atate, ßptuagenario propinqttum ,ßd literatum, ac mores compoßtos praßefer ent e, in ea digni täte 'veterrtmußßfineblutis autoritate fa-cilePrincipemfenatus. qui pro 'vßtatanomi-num nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex Alexandra, in Paulum
Jll.couerßiSfita vulgo deinceps ePi appellat us. Ab hoe ipfi menß, in conficutam hiememj a Pentt.Pomm.religione dtuerßßima opinio-nes^non modo apudLutetiamßd in tot a pro- ' pe Francia, è latebrisfenßm erumpebat. Au-Flores enimuero acPrincipes eius fcfa,cre[ce-te de die in diem ajßclatorum fequentia fa-mofis quoßdam libellos, ceu 'vulgo acerbos pottui, cum noclu^interdiu quot;undequaq^re-(perfis, cotra rnorihus conßituta -rav m, (velvt ita loquar, Sacramenti alt arts ) iura:pofiremo ad regale palatium,Regi etiam rem ipßamßgnificatam'volentes,ceu clauo de-ßgebant '. Rex porro commottts nouitate reit magnam religione, caremoniamj^ indicere. deinde^adprafiriptam diem in vrbe Parrhi-ßorum inßitut'u Amburbalibus, aperto capi-te praßns , imperfonatußque , at ßquente eutn
-ocr page 72-De r e b V s
tum coniugeLeonora,, z/nà cum Itherti, cum S.P.^l^arrh.in maxima tadiferorum pom^ payaccenfam it idem faceipfè dextrageftare, acpraeunteisjàcerdotcs,, caremoniarümagi firosyacretrufaycœlcflis^rei mjfleriumÇaut^ vt ntinc loo^uiintur, venerabile Sacramentum ) circumferentemfacrorum Regem,pont /ubß(jui:ita^^ quot;vrbem luflrare. Nec tdfolu pra-ßabatRex. Eitti diei poßmeridianishoris,con uoeato centnmnira.lt confilie acS.P.^Earrh. puhlicein AÏ^ivçds,alloueipfis eclogarioSi ad commiferationem incitât a or at tone grauiter declam auit-.hoc potißtmum argumeto : Ro gare veile,^iuberefi.t'vt in vniuerßim omneù, Kullo nee affinitatis, nee amicit ia reßecfu, o-peram poner ent in eo ßcum , vt tandem ali-quando nouorum Eheologaflrtim harefislpri iticjuamlatitisßrperent ) radicitusextirpa-rentur.Huittßemodivero délibérât as rationes magnifiée itireitirando propalam itidcm confirm auit : fi brachiorum ait er um, ac dex-trum, ante refieclum tri, cftiam vt ab ipfio,tali contagione affe£to, relicjuum corpus contabe-fieret,figt;ontefuifiètoleraturu. ^ua Regiafin tent ta pafiim accepta, fane quam acerbißtme m deprehefios animaduertebatur.at^ etiafu- nbsp;nbsp;f
nefit
-ocr page 73-BeLGICIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;21
flecÏtïi:u[o(dum rapcrentur Adßippliciü conut^li mut At A Religtond} puiß vrhem ob-equitaret, Rexflrtcltm interfuit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S.C.
haudohfiure fidem fecit ftbieóidpopulis •.,ßj Reqio quodam Animo, inßitutüperfequi ; nee (t^ft) commijfi enunciure nolle, crimints e-iufdem, culpAue confeientiA.
Prid.KAlend.Nouemh.Alfonfits II I.eo nomine Ferrarienfium Regultts, extremum vi-t£ diem clAufit Princeps domi,militiA^ cIa-rut : it Aqueßis perch Arm. quAmlihet tdeu-raffet fedulo, -vt ne quA lucunA effet in Auro. Rifftcceffit Hercules, n At or urn niAximus ,fe-nilifeueritAte, (ffmAgnAexffeSlAtione iuue-nis.
Jn.A.Ji3S’FridericusDAcorumRexmor-te occubuit, zgt;ir iurk, ^quiq^ obßruAtifftmus-y necilltberAlis Princeps. Cut, nequAquA indi~ gnus tAli pAtre,ßlius ChrifliAnus continuo eli ffuffecius.
Reçutolunio MonAfterium, VefifAltAme-tropolis, ex AnAbAptißis esl recept a. qux res mAgni momenti cum videreturypAulo ultius ACApiteÀnobis repetitur. Homenipßim, A-nAbAptiflu, ex CrxcofontetrAFlum, LAtinis fortaJßretinFlor, cum profeffione ißi hArefi
C i deuo
-ocr page 74-De rebvs
deuotorum ac dona.torum hominum per o-mnÎA re/pondet. Nec z/ero ißa lues noflrApri-mu tempeflAte feprodidit. cluin' zjidetur eunt initio in SAXontbm exlAcunis z/eterum eiénav, And.CAroloflAdiuifub Annu, afifi[tii-millcßmojUiceß.mum excluftjße-.ßubinde 'vero fottiffi, AC Aluißße Thom. Muncerus. jßeLu-therAnAm difciplinAm primo ficu.tus,ßmu-lAtj^ßequentem AuditoremhAbuit, rcdudlo caIcuIo Animo z'oluit, ciuemAdmodum no-tium Alicjuod doSlrinA genui, de fito inuen-turn, nec de Alieno trAnfcriptum concionipro poneret. TeßißcensigiturßenßmAprioreßen-tentiA, detogA, cjuod Aiunt, udpAllium reddit : Acpoßrcmo in odioßumfibi PotificiAle ca-put iuxtA inuehi, Atc^ue in moleßum precept orem prop Alum debAcchAri cœpit. ißita hi-refis ßummA cApitA crAnt huiußnodt. ,, t» ß0.-^Krfza.,ßue[AcrAm illAm infAntiAm puero-rum AlicjUAndo iterAndAm ejje lAUAtionem. ,, Cui i^A luberet,plureisfimulvxores hAbere licerç.,, Non eßße ^udiendum MAgifirAtum., quin ctrcumßribendumßnAtum, politia nomine 'uelutAmputAto. „Omneishamines,eA-demfortunA,Atqueconditione, nbsp;nbsp;•vndiq^ßä
ßmtleis.fiotntnHnionererum omnium interß vti . *
-ocr page 75-BeLGICIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2Z
‘Vtid€here,ne nominate (guident vocetproprÿ ' ^/ùi. qu£ omnia, cum iße exlex partim per ße,parttm per difiipulos ajjèciatoref^ vtijpe-cie grata, infolle, of er ret ignara multitudi-ni, turpißimarum,fiditionii,amp;funeftißimi illinc belli Ruflicani au£tor extitit.e/uod dece-niofere,ante recuperatumMonaßerium,mi-feranda clade feditiofirum eïi diremptum. Sedeo in confli£iu,qui in hoc vlcere tanquant 'unguis extiterat,captusforte MuncerHS,ca-pite fubinde pœnas luit, cuittshominis inß~ gnem malitia unicum hoc arguit annx^hiypjt. quodßb cenjoria uirgula, fiifiitanti Heßo-rum Regulo: Curtothominu millia,fuis tech-nis ad laqueum perduxifet? quamlibet cir~ cumretitusfiequentiafpeöiatorum, intra labrum ridens ncbulo,refondit: At quia ipfi ito. 'uolebant. iß o aurore igiturfundataßabili-tâque Anabaptißarum hareßs, tantum non perficutionibits reßin^ta ,fedMonaßerijmi-randuminmodumprogrejfa, caputextulit, hocfere initio. Bernardus Rotmantis,qui hie-nio ante, in fuburbanaparæcia, L utherÜ iti-dem imitât US, in multa populi Monaßerien-ßsfrequentia declamauerat, agre quidem,ßd ta,men intro tandem eil receptus : vt iUe,
Konni-
-ocr page 76-De r ebvs
cenniuente ciuili MA^ßrAta, 'veruntAnien nolentcMonAflericnßum Pont. Franc. FaUe-co {cjui (acrarum perinde ac profansru rerum iui abfolutum Acfupremum in ea ciuitate ha- ' bebat ) Hagio graph a, quod zßjue aliquofire-nuefaciebat, interpretaretur.qui, quodßbi non conflititdgni.,quo deinceps ea i/rbs arßt, ignem addtdißi videtur. C ont tiler at illo fe, Jine caßi,fitie de induflria (incertum ePi} qui-dafartorvefliaritis ,Ioan .LeydantiiBat auta, hotnoßiprapatriam indolent acutum, Ana-b apt iß arumfacilePrinceps.lfie magnaßibti-Iitate circumtiento Rotmano, ^aliqs iheolo-gaßrisdn fiiamßententiam pertraHts,quibM Janclum Prophet arum nome imponebat ve-teratorAantum aucloritatepaulatim 'valuit Apud tmperttam 'vulgi multitudinem , qua exße ad quamcunquerertim nouitatem facil-Urne pracipitatur, ojt melior ciuium pars ei hafirit, nbsp;nbsp;eim impijs legibua fl et er it : itaque
tn eundem erroremprolapßa, -vim intulertt conciuthua. eßquicunqueftcus, atque ipfifacerent ,ßentiebant deßißcepta rcligione : hos exilio partim niultauerit ; partim à patria, domoctue exegerit: partim deniqueßctiri per-cußferit : Acpofiremonec a fanis abflinuerit,
Monaße-
-ocr page 77-Belgicis.
2Î
Mannßerienfes mm tum in mem infolentitt •viuere: ß certat im,in publica congratulatio-ne,more/uo,aaiuisredintingere: {putita dica) ‘jsoKvya.y.oi, ac multinubi ejß incipere: aurum, argentümtjue, quidcjuid vßiam inuenißent, 'vaßailapidesßpelledHUa, mtindum omnem, cjuapretioßora 'viderentur, 'vtibonapu-blica,arario tnferre,^armario communiaß feruare. ^^am rem indignißime ferent Val-dectts, armis /latußtü repetere coftituit.oppu -gnat igitur Monaßeriißes Anabaptiflits, c/ui, vbiparu velnihilproßcit oppugnado,exßru-£lishinc inde oppugnaculorummoltbut, intra vrbem conclußos lent a obßdione premit. Leydantts z/ero, cuim indies creßebat apud populum gratia,per allußonem diuinorü ora-culorum, excogitata in ßomniys Lydia qua-dam cantilena, Rexpoftremoßalutari voluit Adonaflcrienfium. quam etiam,deleciisßtel-litibfts, nbsp;nbsp;luxu regalifluens, arroganter prtt
ßeferebat maießatem. Rednecnomenclature regia contcntus,magm Vatis acPropheta Da-uidimaflix ifle, nomen glorioßmßbiafßcm-pfit.inquies-.quatuor Prophetarii inßgnium, alt er OS, put a Dauidem Hebraum, ^loan-nem Leydanum aquitate, ^fumma iußitia excelle-
-ocr page 78-De r e b Vs
txceüere'.alterosautem,niwirurn ’Rom.Pont-Mat. Lutherum,jHmntA iniufliÜA nbsp;ini-
, ijuitate ejfe infames. Rex creatuSiprxterea It-^ gum ,quib(ts Anabaptiß^ vterentur, edidit 'uolumen: cuißeciofitm quidem, fedfueatum titulû fr/ißxtt, Refit Htio. oh idfcilicet, quod cœnobium Chriflianttm reatque 'verho infi-tuere,infAureireq^ fevelle ia^iabant. quifpe collât a in unum ad commune commodumt hona, vocabant Reßituta. Rex verb frlt;t cate-risfcripto ef too lun taie egregie difcrepans, quidquid ^publicit, nbsp;nbsp;priuata cuiufquam
rei er at,in propriam^fuam libidine conuer.-tebat. idem tam Rfeudopropheta,duodetri-ginta z/irosApofolos creauit.ifos,iminiuer~ ^ùm orhem, prsmulgatum Anabaptiflarum inflitutaemittit, ac renunciatum gentibw. Cum telo ejfef,(^ camparare exercitum, qui cum propedtem vim ejft illaturus cunEiis ter TA Principibus, ac it a de ipfs iniuftitiApoe-namfumpturuf.qtiofc ipfe,quinta orbis AIo~ narchia abfeinflitutafortiter ,fapientérque iufitiamferuaret .Di^o regu obedient es, ex-trufi quoquouerfits Pfeudoapofoli, iujfi exe-^ quuntur. FeruminLogodadalos info lent eis, malofèpue, qui exquiftis quidem verbis, de
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Reflitu^
r
-ocr page 79-Belcicis. 24
Rißitutione ac Juflitiadocebant, reueraau^ t em contra veniebant,7^t inPlaciadasfecun-dos ypaßimeU anintaduerßtm. Ab Afoßolis etiam inßtfer Rex,ex coniunPißimürum tur ba,dHodecim deleqit Duces, t^uibus matjnißca pollicitattoneille^is,pcrßaßt, curatarum ße, 'vt Dynafix faóti, CÜlicorum bona modio me-tirentur.interimprincipia obirent,ceu Vtco-^^‘^^ßri,autTribuni nnll.cjua expartemaxi mum ejßt ab hoße periculum, illic cum arma^ tor um ft at tone excubarent. Interim Valde-eus, rtixu4 au^ußjj auxilß totius prope Germania {ejuaetß in religione variabat, Ana-baptißas aque tarnen oder at) vrbem diuß-dendo, pœne extrema fame cum offufcajjètz obfißorum pleriq^ omnes, adpactionem tempore quidem inclinabant.ßdpartimfolertia, partim Titanico aßebtu Regis,exitum rei Ion ge (ècius^atq^ vulgus,interpret ant it ,fa^um ett ,vtmutirecontra änderet nemo, quimi-racula, quaipfeßomniaßit vigilant, dumpo-puloproponit, ufjerity^ breui liberos acfaluos omneisfbre\ non obfeure declarabat ,fi Peru-ßnampamem perpeffttrum, atq^ in ißa perfi-dia permanßrum potiusfuijfe, quamfefi ho-ßitradituru.Sed vnus quißiaex vrbe clam, ad ho-
-ocr page 80-De r e b y s
adhoßiu caßra delapfut, Valdeco Pont, etc domino rationsAcz/tAmoßendity cjUopaHoTji at que impreßone, euerßs propugnatortbu^, ßgna omnia,modo vellet,in vrbem introfer-ret. quodindicium cum a Tribunes collaudare tur,expeditionijificreto dies diceretur: ia£la poßremum alea, féliciter cecidit. quippe ipß commo dum D. loannisPaptißa, illiuifanöltf ßmipraconisi^fpracurfiris Chrißi,die{^Mo-nafterienßbfisfat all )poß aliquam dimicati o nem,refißentibus initio propugnatoribus, ex AnabaptißisValdecusfuam dtœcefim biennio obßfam recepit. vbi post magnam flragem Monaßerienßum ,ßitdiofi conquifittts Rex Lydiits ifecundumf axioms capita, i/iuus in Valdeci venit poteftatem. Caterum vi^iori ea Cadmaa fuit Victoria, nec enim in vrbe pefime habita, integrum quidquam omnino, prater dealbatosparietcs,inuenit:ßcut id bei Ium Hißoriographi Teutonißbtiltterdeßri-pfirunt.quos quotußuif^ paulo attentius ege rit,pra cat er is conßderationeperquadignis, hoc offender et: St at um ChrißianaRcligion'is, fi extra Synhodum vel in minimo canonic un^oimmutetur, f acilUme amal'isciuibus (qualesfuntpleriQpsmnesmortales)offufcart,
deprimi
-ocr page 81-Be LG IC I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;35
deprimi conculcari. itaque conculcAta, re^ ^u/a diuini iuris,fecurAm irr ef ere quampiam ammis mandanisltcentiam. inde crudelitn-tem, peruerfitatem, abußonem fluit itiant impune fere paflim pergrtjfliri. e^uale monflrum, eAjtjutim dixtmuó, vrbs aliquammul-tis innti dluit, Retprofello digna, e^ux^ob eculos omniuquotidie'verfetur, maxime ve-ro primatum exeplo cafltgation 'ts vitiorum^ Faldecui nihilomintts multitudini flmplici 'vbipepercit, ''eceptAdiacefls 'vulneraptula-tim fanautt. Rex vero a’ CtKJtfoxóxKv?, amp;nbsp;'Z/na, cum eofubita( cjuas nominauimus )imaginest pœnas grauiftmat ^aldeco publice luerunt.
A RIA D,E N V s *Ahenobarbtts, Turcica *P»rha claflit duBor cum Mttleaflem Maurum regno ßofiaudaßit, Thinijfamquot;^Carthaginisrelt- vocab» c/uiasjvrbem tum adinfeftandum mare Ade-diterraneum, tum admaioreitprogrejfm op- tü v«!. portunamflbi vendicauerat.Earn verôlmp. go, (cui délibérât um erat alitjuando in Aßicam tranfmittere ) ex Barbaris recipere dflituit. imper at a igitur clajß Andrea Horia, or aßiA Adediterraneapraf. accitis code ex Belgio 6t. Liburnicis,prater auxilia Italica,Pot.(ßLu-fltanorüfomniinßrumento belli, ^milite in
D ' naueis
-ocr page 82-De r e b vs
natteis impopto, ntenß lunio, Biircinoncßl-uit.ijui f ïenu ’veliiNumidixm petens,frim9 curßmagna.'v'irtute accotentione mtlitum, Colithen Arcem, ^cum eA, TurcicAm cLtJßm. quA tunc inibiforte inßAttone er At -, o coup a-uit:AC moxThiniJJÀm,quA duodectm inde Aber At pAßiiu millibuf, copias udmouit. SedAhe-jiobArbits,poß leutAAliaiuotprAliAfCum Chrt-ßtAHAßruitiAforte 'uinculisfolutA,Arce, cfua
ipßclAudebAnturßbi AfferuiJßnt,percAlli-*Ponä vrbedelAbitur*Hipponem:indeq,invlte-nunc. • r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L
* Alge rittsjuumptrAtertu., Argßen., celoce ’veitus., tiäalij. trAnsfugit.necmultopost,i2.putAKAl.Sext.
ThinifÀ potitus Imp.ßruorum infinite pro-pe multitudini in condone UudAtAypofl vin-t^vuT- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nicetertAdedit.Deinde^ColtthenAr-
£o. nbsp;nbsp;ceniypritts ubunde prorßti communitAm, no-
UA munit tone inexpugnAbilemfud^Am ßbi re ßruAns y MuleAfi Numida regnum reftttuit. ßc tAmenyVt ^clientem (^tribut Arium eum ßbifAceret. AcpoßremoßcundoAfitcOyhis rebus glorioß geßis m SidliAm velut uddecre-tum triumphum nAuigAuit.
CircAidem fere tempus Rex Anglia Ioan, rißerium Pont.Roceflrium,lt;ßThomAmMo-rumßpfum morum leporem,flitter arum de
titt^
-ocr page 83-Be L GIC 1 Si nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iô
CM, nec non Princifgt;em SenAtM BrttAnnici^ çiuàdeltuortium Angonium, ambitionem-Eccleßarch^y(^ aUa Regis aufi, improbabant: ficurt fercußit. qui horror têtu Angliam f er~ fudit. Csiterum eo magis irritatns Rex fere^ bAtur.qutA Pot. Rom. ergaflulo elaußm Fifie~ rium,albo Purpuratorum ajfcrifßjßt.
Deligit tuneprimum Franc^ I. toto regno, qui nominA dArety4o.fedttunt milHu : CAq^ in fepîcm AquAlei^ïegiones dißertit, exemplo,i~ witAtioneq^Etrußorum. quodinßitutü GaI-licum, qui A cum Etrußx militie legibus atq. dißciglinA non geßime conueniebAt : futAtum eii etus rei Au^orem Clem .FI Lin illo comemorat o AFAßtlienfi congreßu, Regi extitißez necemm vllumalium militAremordineillic Ante earn diem fuißeltquct, prAter equeßrtu ßflcmAtA,(^ipfA AntiquißimA.
Secuto Augufto Pont. PauIms III. Accomo-dstus iam ad PontißcAtum, coIIcFIa prxprope re militum mAnu,Rudolfum Rallionem^Peru ßAexA£lum,perfiquitur. decuiusßAtu vtre-cognofieret ipfi non multo poli ebdemß con-tulit. répudiât is z/eteribuSfquibusAntCA vixer Ant Perußni,legibus,ciuit Atem inßam redaciAm poteßAtem,nouisformAuit.
J) 2 oUobri
-ocr page 84-De r e b Vs
O^obri Pran ci feus Sforüa, Mediolanen“ jiunt Dux, nuUa.fbole ob^'t. cfuA domimtio-nis ortgo,z/ti ab annis cira ter LXXX V.tn a-tauo cognoniine( qui elf quifîto colore eum ^tf^gißratum occupauerat, tarnen non male fe in eogejfrat ) cœpit it aßirps cü hocfecun-do Sfortia excidit. cuitts mortem Iustus pub-licus eil confecutus. quia nimirum hic popu^ lusfingulari Principe,pr/x. cateris ciuitatibtts gloriabatur, itaque illefiatusexteflamento, prater id quod client eia effet Imperatoria, ad lmp.primo translatus fùbindeiure haredi-tario recidit ad Philippum F.
lmp. Sicilia in Italiamprid.Kal.Tie-cembr. trafmittens, Ncapoli Florentinorum caufam audiuit.Philippus Strozza^ijna cum liberis , Qquot; nobilitate Florentina exulante, per Saluiatum, Rudolfum Purpp. PP.que-rebanturlindignum efß, Alexandrum Me-dicemfingulareeius ciuitatis habere Imperium inecnon in ea agere tyr annum, iußitiam igitur vtferuaret ,lmp.rogare,ex pacio,quod interPont. ipßus maieflatem quinquennia ante obfffapatriapepigißet. Contra Alexander ebdem, aßiduorum cateruafltpatus, vbi ^enittnihiloy^fègniusfutis rationes défen
dit:
-ocr page 85-Ke L G I c I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27
dit’.exßiUhui Jgt;o/lremorej}ondit Tmp.A^odo ne init^ue tulerint Alexandrt donnnAtumt eurnturumfi, vt pofiltminio reuerfis 0“ cun-a a bofiA, ante fifico addi^a redderentur,^ omnibusgeneratim, remijja. culfa ignofiere-) tur. Ad illam lmp .fintentiam non minus animofe, quàm fiomachofi oblocuti ex/ùlest minime'venijfi fi, tnqutebant ,feifeitatum de conditionefiruiendi ,fied Aquitatem pofiu-Ist um ; vtq^ pa£iam ab fi populo Florentino libertatem tpfie confirmaret.itaque , vbiad fraelam fie canere ,intelligunt ; animisindi-gnationefàucqSteCumanisinLatiumreucr- , tunt. Alexandra 'vero,'vt caufia meUori,(pon~ fia ( quam antea nominauimus ) ficuto anno datur.
In.An.Jii6.Ianuario,ceuvitAtxdio,ceu I5îé.' îniuriarum indii;rmtate, ^continuismole-fi fi affe£la, Aragonia ilia exregina, legi natur afitisfiecit. cuius affit Ft afiortuna animos omnium admifiricordiam alliciebat.quam, licetperegrinam , (fipropterzgt;irtutem, qua ttiam Çummas excellebat Heroides , ^propter eiuspraclara in remp. mérita, non vulgar it er Britanni vfip^ adamauerant.
Atoriente Sfiortia 11, Infiibrum Regulo,
Rex
-ocr page 86-De r eb vs
ReX rrancia, de fidtu illo occupundoß^tir» coßtauit, ejuemiureßbi ,ab Ludeuico Rege, €ui ipfißtcceßißet, arrogabat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tin
dem aliquindo perueniret, Allobroges Zf ici-nos, Taurinosquamprimu inttadere con-ßituit. caufabatur etiim inftiper ex dote mi-term , h credit item iß Am tanquim ex iijuo bono idfepertincre. Ea ob rem, ctim men-fi Mirtio, Philippum Scabotum Brionem, ^Hilmerotem, cum exercitu emififlit in 'ui-uniTul emit item , nuUo lAoore, continuo tot a Allo-goFran brogum ciuitAte potitur. tjui inde tranßen-dens Alpeis Pæninas, refißente nemine, Tau-rinum, gentis Zfniuerfi cAput, Foß^nu, ChA-rium, VercelLu, df aUa oppidA,pAriceleritA-te occupAuit, denitjue irruens in MonferrA-tenfcu,AlbA,exeis,tniuriAcepit. it^isintérim , ciuidq,d recupenßet,fi licite muniebit,
Secuto APiio, dum in morte ArAgoni a ex^ fiiltat Boleine , ecce tintum non deprehenfi ' iß A in inceßu, zicrum etiH idulterij not a in fi mis,ad ergaßulü detruditur. Frater, Georgius de inceßu damnatus, Plorus autem, Veßo-nus, Bruertonus, Marcus Flandrenfisfi-dicen,corriuAles,Regi pœmts acerbifiimas de-derunt.amp;pAucis abhincdtebus Ann Ain ar ce
Londi-
-ocr page 87-! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Belcicis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2S
Londineß( Turrim appellat 'vulgtts ) eapite lu it. Sedregiuifancfuit tßiu^sfrmina animus, qua,cum Thameßmßuuium tranfue^a,rape retur in {uflodiam,pro turri,ab aditiore locot in confertißtmapopuli, quiße^latum conflue hat,turba: quia aduerßtsfl captiuam non ad-hiberet retierentiampopulus, acriter inpri-tnis acproterue: Sicctne,inquit fleleßi? if ah: £tfl memori omnino vult is, moriar nihilo-minus regni huius Re^na, velfl non vultis. Ab hac,Rex loannam Semer am,nobilem qui^ dem puedam,fld ipfim necejfltria acfamiliärem gynacio Roleines,vxorem accepit.
Junio menfl,religionu componedx gratia, annuentibus Chrißianorum plerifq^ Princi-i pibus, Synbodum , qua demum anni proxi • I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mi Maio coiretMantua, Pont. Max.indixit.
^wntiliflcuto Baßlea obqt D.Erafmus Ro-terodamus,fcxagenariopropinquus, omnia, ‘ t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quosfol hie vidit, vt doiiiflimus, it a e^p elo-
■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quetiflimus : vt immort alia eiusflri pt a abu-
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de teftantur.qui antiquls nihilo inferior fCea
Mufaru Phœnix, in re literaria cyclopediam probe abfoluiflè videtur. cuius interitu liter a vniuer/bgrauiflimum damnumfecerunt.
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IM P. J fÙc htbernabat apudNeapel, vti di-
D 4- xim us.
-ocr page 88-De r e b V s
ximut,nuntioalUto Regem Franci£ inJta.-liam triducere exercitum,odoriituirem,^ fereulßtf tndignitate, RomAmproßeifiitur. *ubibonorißcentißimeexceptu4,rogAto in Re~ natu Font. nbsp;nbsp;Purpp. PP. mtrandum in mo~
dum dolereßoßendit,(^cjuod res nouas ho-ßtsnohoßis Gullus denuo moliretur, nbsp;quod
fact 10 nés conditionesij^ pacis periurio pertur-haffèt -.iccirco Pont, or are, vt ipfißbi aduer^ ßssprouocatorem Regem attxilioßt. Red Paulus 111.1/elqua erat prudetia, 'velpacis aman tior, verba Imp. dedit. Inßabant etiam tum ^yra\^lt;sforte^^d o-öToe/ctr chrißianoru. Imp. igitur ïifcha, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vulgus aut umat,primigenitus in eccle-
ßa ) praclaro humihtat'is arqumerito, imita-tioneChrißi,prid.Parafieues,poßnt€ridiano nempe tempore, duodecim egentium pedes \ nbsp;nbsp;nbsp;proluit,atquclinteo deterßt. ijs Agapen exhi-
buit,cum ßcœnauit. ijs denique ornnem ar-genti abacum,menßz illatum, à cœna efl delar gitus. Ritus eß tße annuus in vrbe lauationis ß'irdidatorum, Pontt.R omm.curioßtate lam pridem obßruatus.
Roma egrejßim
Imp. omnis Etruria
certatimßummo honore accipit. abLucenfi-bus igitur in lnßbreispcrgens,cum.Ant.La-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uaex-
!
-ocr page 89-Belgicis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;29
U£ exercitum ante imperajjèt, Taurinueon-feßimßisma inttdit (jr Foffànum zgt;fèjue ali-i^uoprogreffksrecepit^ Hic Halmerotes, con-ßrmatisfuis, Ç erat enimuero tuncforte Ver-eeU.is) cjuapr/eoccupajfet -^diligentercom-munitis oppidis. diplomate, ad Regem Lug-dumßßitantern tranßtolat. Imp. ujero reda-Ltis in quadrum numerum^ omnihttsßn-tentß., cumfibi vider et ur prp re nata,parunt velnihil rcifa^urus in Taurinif, proditio-»is ( vanamp; J intelligentia, ad occupandam Alaßiliam, extogata,in bracatam Galliam ße conuertit. quo dum fpß camp ar at a inqenti claßi, ab Sabbatianauigat,iubet eadem La-uam, Vaßenßem , nbsp;nbsp;Gonzagam, principia.
exercitta, terreßri itinerefeßinato propera-re. illucetiam è Belgio accerßitua Maximilia-nus ifelßeinua, Comit 'u Bureni F. cum M. C C. equitibus, nbsp;nbsp;aliquaexpeditorumpedi-
tum manu contendit. ^uod poßquam Rex audiuit, qui itidem paulb ante numerojitm exercitum coliegerat : Lugduno Auenionem proßeHui, rerumßiaruntßatagit. annonam^ ßrumentum^pabulum, quainagris,aut villis tjßnt, ßudioß coüata condit in caßellis idoneis , armatorum praßdqs. denique»
D ƒ quacun-
-ocr page 90-De r eb vs
t^uacun^ nbsp;nbsp;nbsp;cum exercit» tranßturum pu-
tabati^cfuofie hoflemfiumentAtionis j)a.htt UtionU difficult at e offufcaret )multa infirma ofpida, njli ad defenfitonem inidoneayZ/el de-fopulationcy'velincedio vaflat, (fi‘exinanit.
At paulo ante e^uam Lugduno difeederet Rex,der ef ente moriturFrancifcwfflioruRe-gio ru maior nalu,in ipfo iuuentutisfiore. c^ue ^fropter egregiam eim indolem, ^certain excellentiafiem non modo pat er,fid vniuer-fiim regnii Franciafiimmopere luxit. Etpor-ro Ferrarienfim qtiendam (qui ob id crimen infrufia effdecerpttts,quemquead idfiiborna turn ab Laua, Gonzaga Rex propalam afi-firebat, quantumuif licet ipfifeRegi de ifia fiifiicione diligenter purgabant ) propinaffe 'uenenum,rumorfuit vulgar u.
Imp.tn Bracata Gallia vellumgerente,eius iuffit Naffouim eBelgio inPicardiaincurfians, citrnferrofiammafi^ regioneperuaftata, Gui-fiim, Tercefis agri oppidum inter alia cepijfit: ^arce Peronafubinde obfidit. quevero in Tlu-rinis cum alteria copijs r cliquer at, Ioan. Iaco~ bus Medices, (ille,qui Marinianus tandeali-quando Mar thio ellfaFlus ) Gallicaaexcurfio lies acriter propulfabaticajlraj^pofiremo Tati, pinumpromouebatf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Con^^
-ocr page 91-Belgicis. 30
Contm, GuidoRangontus^ Comes,pro re m-ti G allie Arum partium in ItaliafludioÇus, eu duos circiter legtones militum apud Mirati-dulam collegiffet, hort at ore, nbsp;nbsp;expeditionu
comité Cajàre Fregofi,ex improuifi, Genuam feßinans,nullo tormentorum proludie,ßalis admüt 'ts,ßtbito oppugnauit. Sed 'ts,fin^lari fortitudtneGenuenßHm,( maximevero vir-tute Augußini Spinuhe, ^Baptißlt;e Corfi,cui fo^omentum erat Farina,, hi enimuero qut ex parte Rangonij milites irruptionem inters tAl)ant,tofirmAt'isßtis,hoßem acriterpropul-fàbant) poii ancipitem dimicationem,t adern-eil repulßts-filusprofe£loLigurum praßntiA dueum tuncpracifißetit. quorum quidefuit visoria, at non incruenta. extitit enim fere par oppugnatorum^propugnatorum clades, in quibus tarnen Farina eït coneißts. ,Qupd Fregoßconfiltum vbi male vertit Rangonio, abLiguribus ad TAurinasGallorumßationes fißbduxit.
Imp.interea,poßqua ad AquasSextias,oc-cupatumabfioppidum, itinerepaulominus bidui,ab Auentone, copias collegiffet: dubita-r^t^ Tlruentiam, non altum,Jèdimpeditum, periculofûmque fiumen ob vicinitatem ho-ßittm,
-ocr page 92-De r eb vs
ßium, Cf ui Câudlconte communi t’u cußriiß continebant ,tra,n[mitt€re : pertinAciter tA-men in Aciem GaIIos elicere, ( udfinguUre eÜAm certAmcn Rege verbis legAtionibuf frouocAto }omni rAt tone ac viA tent Ab At. Sed vbi cunciutorcm GAllum e nido extrAhere non fotuit: ob comme At us dißtcultAtem, me-Uoreexercitusf Artei Am conJumptA, Agri-tudine mAgß Animi, quÀm morbo corporis, mortuo LAUAi expeditionis Uhus AuStore, cui plurtmttm confidebAt Imp. Acpoßremo neceßi tAte compulfitSf^ßomAchoJits Rom. prouin-ciA excedens, GenuAm reuertit. relit^uias ve-ro mir An dum m modum extenuAtas, lAbore amp;nbsp;tnediA frActorum militum in TAurinos remittit : tn Laua demortui locum fuffeHo VAßenß, CUI US ßdei prAtercAlnßtbreis com-mißt.
Ea ipfA die i^ua brACAtAm GAÏliAm reli-quitlmp.filutA itidemPeronA obfidione,cum Arcem per AliquAmmultas dterum bebdomA-dcs., torment is, impreßione militAri, cunicu-diu oppugnAjßt : herb Am tAn-fcaUo ' demNAffouius dedit FlorAngi Murtio^ ly. 'ft vul- F'IRO FrAnciA , cjui GAllicumilludprAfidi-um defendendum fufceperat .QuArumviFlo popuia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j ! i
riArum^
-ocr page 93-B E L G I C 1 s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;31
r'mrttmprofufamlAtiünm, Ccltximma-nium tgntum corufcattone, pyroholorum lingua inEiu, necnon come/pitionibui publicis deck-rarunt.
RANGONiof mi diximw ) Genua per-peram oppugnata , in Taurinos profeiîo-, Cæfareani Taurino flatim difcedunt. Ob id Rangoniits apparentis -vi^oriix. veßigys in-ßflens, Carinianum copias admouet-cfuodet-(intagno impetu inuadit, refiflentibus forti- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)
ter oppidanis,prim o repulfam patitur. Sed du is nouant adornat irruptionem ß te/ui intra oppidum erant nbsp;nbsp;nbsp;propter pnoris inßtltus
tladem, nbsp;nbsp;propter fauciatos cjuamplurimos
militum propugnatorum-.incolumitatem pa-ili,Rangonio [e tradiderunt. Capto igitur de-ditioneCariniano, Carmaniolam^exSaluß *
* tâs vul«
turifdi£iione, cum multisalßoppidis, go cft viexpugnauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Saluffa.
Nouembri ab Liguribus lmp ,in Hif^ani-am renauigat :poflcjuam contra Allobrogem
Salujfanum, Aionferràtenfem ditionem * J’
JMantuauo adiudicaffet ,cjuippecumipfacli- vulgw entela ejfetImperatoria.qua prxrogatiua ma-res duntaxat 'venirent {ficut confiât ex iure lyif, ciuili ) honorandi. debebatur ißud quidem
gratisu
-ocr page 94-I
De R EB VS
gr at U Imp. Si Margarita Palaùloga, Man^ tuani coniunx, in mafcuU client eia fojjißio^ nem mittelaatur. Sed eodem fere temporia funÜo Galli Cafeale, eiua (latus primäriam •vrbem, occuparant. Vaflenfis igitur-, 'ubifilicit ante Mantuano,feflinato colleUaa ad Aß a copiaaperarcem, ejua inui^a adhucflabat^ introduxi(Jet,poli diuturnd, difficilemj^ di-micationem,multis 'vtrin^ cadentibut,Gallos tandem ab occupât a flatione repulit. ita^ Mantuanus trancjuille, recuperata itidem deinceps Alba,in adiudicataßbi dit tone pedi pojuit.
Eo anno partim ob immutatam rem reli-gionis,partim obgrattißimaa,ea(^ continuas pecunia exa^ïocs^ Anglia populus ,((e€iatint Zfero Lancaßrtj, nbsp;nbsp;Jorchiiritati inßinElu,
nixijj opeAntißituminPegem conßirarunt. cjuicollelto cfuammaximo exercitu, cuius hi erant pra cat er is ordtnarü duces : put a Dar-* Vul- cia,Robertus etjues, idenß Stratarchus (vir Nablusquot; ^ntplißima cltentela )dcinde Hußa, nbsp;nbsp;Aßia:
à Gal- magnis conßatibus animis,Pratoriujfete-***• nbsp;nbsp;bant-.illumßuum tumultumßacru nuncupan-
tes. Henricus zgt;erb Rex coniuratis obuia mit-titcum inßrucio exercitu Nordofolchiu Rc-guluntf f
-ocr page 95-B E L Q I G r s* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3i
^l»f)t,^Siirisberium,Pr£for^'praf. Sedhts *fgt;ßs negotium dat^vt, cjuoad etttsfieri pofiét, confliSlufi moderate cotinerenti^uin page-t'eutpotius cum concitatopopulo : cui,fito no-mineycuniïa.figt;onderent, (juaipfiz/ellent,mo do irmi deponerentur. Simulât is igitur cun-ilatiombusdum pro'viriliparte iuffit Regt^ duces execjutiturbellum j,alie^ub 'v/^duxß ßnt'.ad extremum fidata tranfia^aj^ eH iß a fontrouerßa, ij s quidem coditionibua, qua in (peciem nonfilum vttlesfiid honeßa etiafidi tiofis ‘videbantur.quißmulatque arma depo-Jiterant, RexpaHioncs refiandit, nbsp;nbsp;compre-
henß ißius faèlionis capita, ebquot; i» hispracla-ranomina capitalifopplicio afficit, In.An.iS37-l‘ittuario lacobtts r.eo nomine 1537* Scotorum Rex Magdalenam, Francifii I. Francia Regis,ßliarum maiorem ,fimptufine Regio fa£tu Lutetia nuptqs, duxit ‘vxore. at no muit o poïi,quam recens nupta adolefce-tula, Gallicanisajfietadeliciolis,Tjnacucon-iuge in Scotiam tranßnißt ,ßue deltcatißirno cùmz/irit tum regionis horridioris faflidio» ßue a^itudine quadam animi affeàa) nulld tonceptofœtu,moritur.
îioite ilia Nonaru, qua S.id.Ian .pracefit, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;acciditi
-ocr page 96-De rebvs
nimiumfibi
accidit, vt Alexander Adedices, ejui luuentit annum 'uiccfimum[èxtum nonpleneattige-rat, a coœtaneoprope, a^tne interßceretur. Hic nimirum Alexander, cjuiainmultù ty^ rannice fegereret ^amp;in'voluptateamatoriA indulgcret, magnam populo an-fam dahat, abJuocorpore, acerbajèruitutu iugum aliquando repellendi. atcjuetndidem occa/ionem Laurentiui MediceSieiuiperne^ cef/àriu^, off mis familiar is, adolejcens A-lexandro biennio fcre minor tam dudum au-cupabatur: cjuifublato ifto onere ciuitatis,pa-triamprißmaredderetItbertati.fedcum vf que eo idonca oportunitas nulla/efe obtultjßt-, ca[ùm in id tempus potißimum reßruajß vi~ debatur. hoc initio. extrapratorium , nuUo /lipatum machiœphoro ,Jolum Alexandrum l^atle£latum atque inuitatum nempeßefru-endi concubito nobilis cuiufdam fœmina com plexu )no£iu m fuas xdeis dedu6tum,triclinilt;gt; rectpit Laurenttus.qui,ßuemora,dumßmu~ lat accerßtum irefe opt at am Ventrem, offtcio-ßtinßarfidulitatis, le£to recumbent is Ducts gladium à ceruicali primtss amouet. indee-grefßts,Scoronconcolum quendam famulum, cuius animum lent'is beneßcifs multo anteßbi
concilia-
-ocr page 97-B E L G I C I 5; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;35
(ontiliAuerAt ; eut nihilominus ÜAufA eAte~ niAf hAbebat fita de ocàdendo Duce conßliA^ euocAt. confertcumeo, cfUAm pur Ab At remt exittopinAto. quem vtAlAcrem perfpexit,^* promptum, temport firuiens, hominemfi-cum, in triclinium, quo iAcebAt Alexander, ducit. itAquecorreptfs telü ambo ,citrA alie-nam operam(quidquidiitcfalfi quidam Ario . lentur)Ducem confoderunt.quo confoßoLA» tentiui, clauibus obßrrata ade, aditlum i~ pfiim admini/lrum,ajjùmto itidem ulterofa^ mulo,fed ee nulliuifAcinorls confiio,permutât is equis, clam vrbeelApßts,Bononiatranf Volât. inde^ Venetias tVt Phil, Btrozzjim, fatalem Ducts aduerfarium ,illic conueniretz fißespergit. Interim, comperta iam morte Principe XL VIIL VIR. collegium , cuius fumma efi in vrbe Florentia magißratus au-Lioritas ,coijt. qui partim metu, partim, vt ßc melius resireinciperet aliquando, quam adhuc iuijßt :poßparuulam aliquamßnten-tiarum diuerßtaiem , Cofmum Medicem, duodeuiginti annorum adoleßentem deli^ gunt nomine quidem dient eia caput, re 'uertt Autem Principem ac Ducem reip .quoinflatu eumßAtim Imp, fua voluntAte conßrmauit,
amp; Erebus
-ocr page 98-Dê m. e fi VS
équot; compoßtis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fort un aßib^
indeiuxtacoUocauit. itaqueßirpsilUfuturi Frittcipattts ( cjuam celeberrimus vir ilU Coß musfiniorhuius AtAuustia, abhinc cent u^t rice nos Annos ßeuerAt ßmmAnium vent or um, dißidiorum ei, ac inter dum horribili tempo-rum tcmpeßAte ,ßAnguinis dr perß cut ionum plenA, vArie ex Agit at a , in hoc ipfo Coßno, at nepotecngnomine,necfueprius, tandemfun-data , extulit CAput : dr radices alteegitin adoleßente'. t^uiprofecfo euaßt tn virum vn-decunque tußum, d‘1'’ ctrcumßecfum : nec has modo , qua excellit amplttudtne , fed et-iam in omni Imptrio dignifimum Princi-pemi
Per idem fere tempus G allin outs excurßo-nibus Belgiu infcßabantynec vllusfere tranf-mittebatur dies, quinprnfidia inimica inter fe leuibus prsdijs cert ar ent. Galltporro ex Ar-tußui menfe Aprilt, Hefdinum arce ceperunt. qua viel orlA infolefcentes , hoflicum, ferro fiamma^ depopulabantur. tn quos, cùmin-credtbiltceleritate lecitßimum exercitu Florentius Burenus duceret, quodf virtbus impures recognofeebant , hoßes BurenArum co-piarum impetum, cedendo euttarunt. ttaque
Hejdino
-ocr page 99-Belgicis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î4
Htßino arce quamprimum recept a , Fah* Pauli, ac Monßrulo oppidiißcuto lunioex-pugnatis , Cafireani poßremo Terauanam obßderunt. Sedpoß alicjuam ohßdionis irrita mor am , menfium decem induciof pars •btraque fecit ; ea lege , vt pacatii Belgis, in T^aurinis nihilominw bellum ejßt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\
Tune demum ludos Fortuna bellatoribus reliquit. quippe Caßreani, quot;Vti in Belgio Gallis longe er ant ßtperiores, it a in Italia 'vieiß ßmßtccumbebant hoßi. qui, adprioreis copias adtunelo nouo( eoq^ nunter oß exercitu, du-£iore Humirio,trans Alpeis ducto^prtmo Albam Fomtgt;eiam,(ß continuât Chariolum,oc- * ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, raliuna
cupauerat. ttaq^ camporum omnis erat tn Gal vulgo lisdominatus.
Cogntto, in locum demortui Alexandri , Ducis, Coßmttm Aledicemßtffe^um eJß,Phi. Strozza, cum eo Florentinorum exßlun» ßdalitium,ianuampatefaFfamfibi exißima-hant, recipiendaßmul cum p atria lib ert atü, J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Conférât igitur continuoßia conßlia cum po
pular ibus Salmato, Rudolfo,f^ Gaddo,Purpi
gt;1 PP. cunFiüitidem Florentinü. coUifrunt ex-1
templo aliquid copiolarum, cumq^ ipfitgt; ito ordinäres ducibus, Roberto, PH.F.prater ca-
E 2 teros
-ocr page 100-‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De r e b Vs
teros hellicoßs viras, illudagmen Florentin Am vcrßü extrudunt, Forro quAmprimum Flarentinu-m territorium ßnt ingreßi , ibi tum Purpp.PP.multisde caufis deliherarunt expedire-, Vt, cum ArmAtAmilitum mAnu^ exules tantifper CortonA commorArentun dum ipfiFlorentiAm profeFti) AucioritAtem ßdem^^fuAm interponercnt : ( mAximevero ijuod SAluiAtus Auus eßt Cofino} operAm po-nerent reip. c/ub ßcßne Armarum ßrepitu, tommuni omnium P At r ix, xt^uAhilt quapiam pAcbonei Uber tos redderetur. ^ui verbis bene Accepti , i^promißorumße dctenti Fla-rentix, donee in nouo flxtu ciuitAti fuißetpro uißim-^ re inorAtA, nouißimedimittuntur.td quod 1 ßcut nonminoriflomAcho fuit inter-eeßortbus, qudm pro quibus intercedebatur-' it A fecitfAne, vt irr it us Ule tune quidem ex-t it er it exulttmUbor.Phil. StrozzA, fodAlitAtis prineipes nihilominus inßituto-rum quAdxm conßAntiA.,eum prxtentAndü o-mninofiAtuißent.quod Animo inform Atu An-tieipAtumqßuerAt feeuto ^uintili, eontrA-Fiis Apud ÄUrAndulAm nouis eopß,pcr Bono-nienfem Agrum FlorentiAm eontendere, Uber t Atem ßirure. qutfAne tcum Aduerßtri-
nmfloeci
-ocr page 101-Belgicis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3s
uwfloccifaciendo, viderenturflbi iam tnodo propter alias caujas , turn propt er excepta.
Konnullorum ciuium conßlia, in manibus te-^ nere viiioriam-.in hanc partem inflgniter cr^ rauerunt, it a vt Pjraufla qttodam interit» interierint t hacratione. Alitjuoitinerisin^ teruallo, cum expedtta milt turn coherticula» Ph. Strozza,Parptolemaus Faloritts,^vna. cttmipßs omnesfereprimarij viri ,exercitd.^ ^uem continuoßßtbßcfui mandau(rant,pra~ ei^uitando, ad Montemurlum, tredecim non amplifts paflùum miliibus c^uoddißat abvr-be caßellum, vßjue inconßderatius procejß-rant,adproperationem illam quiddam nimi-rum interejßiudicabant,no exfpeétare, dum ad locum venijßet exercitus , qui non longe 'aber at : fid caußam tot am, nbsp;tempusßatim
arripere, cum necejfiarÿs amicuHs,ac rufti-cis, inßantiafier et o trafllare, eoru, vnum-quemj^ßia prafintia bene animare . Sgt;ed^ horum cæptis plane repugnauit Fortuna, tjuippeimbrium continuatione impediti bi-duum milites vixgreßum trahebant. Dux itaque de illo ipfi tumultu, ^aduerßarium ad Montemurlum quidem fidere,fedimproui-dum at^ imparatum, temporeßa^ltts certior,
F $ confia^
-ocr page 102-De R E B V s
eenflatiderepetepartim ex Hifpanis, pArtim ex Itaiu AliquAm mA^AmilitÙ mAnum,cum Alexidre Vitelliodduc continuo mittitdnful-tAtum in AntefignAnoi, frAcurfires terne-rAriotyAntec^uAm robur ac ceder et totim exer-eitus.Vitelltns igitur cAutißtme ingredies, conie^AifroßigAta^ cohort icuU il-lA,quAnonmulto Ante cumPetro Stroz^a fi de 'viAoflenderAt: Montemurlum CaI. Sext. mAne,friuJifUAm luxifièt, moxinuAfit. vti minus infiru^osyConflernAtos metu, per-^ turhAtosrepentinoßto incurfit exfiiles offen-dit.itA nullofere lAboreilludcAßellum, infir-muperfi, obtinuit.ijuo cApto, ztiui in eius po-teflAtem,frAmultisAlÿshoneflù ciuibus z/e-xeruntPh. StrozzA nbsp;nbsp;VAlorus cum Philipf
pofilio,necnon Ant.PrAncificut Albitiics, t^ui illAipfii no£te,ex cifiris yAdmißo ecfuo illoprA-uoUrAt.pArs tAmen AliquotAfiilutcm fw^ufi-biquAfiuit.pArsetiAm Ab Hi/pAnis,non ob (euro huntAnitAtis exemple,mAnumißA ePt. Por-^ ro exomni CAptiuorum grege,quiFlorentiAm pertrAhebAntur : plus minus tredecim fisbtn-defiecuri percußis, exprincipis dementi a, re-liquispArcitufuit. ac Ph. StrazzAmfiniore, iittntA Arce, Anno plus çIausu ergAfiulo', omni
-ocr page 103-Bel Gl CI s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30
(^elongiorisvititiafiu/ïratü, impendete ni-mirti ne ce ’violenta, gr Auttts in (e tpfum conßt tuijfe,conflanstenet: t^ualibet multi ’vel unimo die ant, vel credat contra, at^ egofcri-ffi.nempeeum altenamanuene£lum fuiffè.
Cum iam And.Doria, multos ahhinc annos neptunium c/uoddam regnum in mari cum fupero, infer 0 habuifit, in ea^^ (quamfàpû diximus ) marittma Jmp.prouincia, cufiim-mafki nominis gloria ver/itus, T^rcis, Bar-barij^piratis multam cladem intulijfet, Coronern ciuitatem, inter alia, ad Peloponeßtm expugnajjet,nouißime vero hoc ipfi anno, in^ ßgnipralio nauali 12 .naueislongas, nbsp;nbsp;cuhis
aphra^a, aliaque nauigiola quadam ex Tw-eis cepijfet, iniquifime idferens tprannus A-ßattcus, at que ob id inflammatus iracundia ( quod informatum eius animo erat, Venet os in eo, mult is nominibus ,ßbi incommodajß} bellum Venet'is aperte indixit.^Sextili Ahe-nobarbo claßis inßru^lißima praf mari ido pramijßi,ipß itinere terreßri,cu exercituva-lidifimo, Corcyra, Veneta iurijdióltonis, inßt laru Adriaticarum vna, oppugnatum conte-dit. Sedparati Veneti, ^e^ep^ieinßruSlio-tnnib.qua ad beUu,terra mariq^ ßßentadum
-ocr page 104-De r e b vs
necejfaria erant, non modo perßfor fit erßte tuebantur ,ßd ipßs ettAm ,pro re natA Irnpe-TAtoriA clAßispAtrocinAbAtttr, it a vt,poflin-ßltus Corcyrtorum 'VArios , pofl tent At Am nbsp;nbsp;nbsp;*
iteruAty^iteru expugnAtione, 'vbiinteüexit Pont.ImperAtorem^ vnA cït Venetis in fuü ca put confpirAjfe, non minorifere Accepto detri-tnento,quÀm dedecorefecuto SeptembriCon-ßAntinopolim repedauit.
HVMiRivs, poflquAmAlbA Tturinorum prxmijßim cum pArte copiArum Fregoßtm, vi ChAriolum occupAßecognouit:eödem reliqui-as exercitus flAtim trAduxit , indej^ con-tunFUsviribus Buß Am contendit,quod oppi~ dum torment 'is GaIUcis dum concutitur : au-dito VAßenßm numeroß integrorum Germ a norum mAnu 'vetereis copias recensßipleuiße cum exercitußbi obuiAm ire : oppugn At io -ne BufcAnA remijßi, Humiritss qc Vregofus rioîum * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßfi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Caterum
lulgo. allAtoincAßrAeonuntio,VAflenfis ChArium ßAtim defleSltt. quAm ciuitAtem tormentis multis ferociter exAgttatAm mtUtes incredi-bili feritAte inuAßrunt. itAquecAptam^adi-tA priusnon pAruA propugnAtorum GaIUca-ttorumflrAge, diripuerunt. Eodem curß fa -
ma,Mon-
-ocr page 105-Belgicis.
37
tHA, Âîoncolertum expugturunt ; ßtbinde P or r o impreßtone militarifrußra. tentAtum ChArafium, Alb Am {ßum Anguftius 'vrge' retur} p AHione receperttnt. itA^ßnfiAnt'u vi^ SlortAxiefligijs hArens, •unoftmtd tempore» bipertttis cafir 'is, PAnAriolum, TAurinum^ yAßenßs obfedit» Htc Fr And a ReXjDbi intel-ligitfortunAßccumbereßtos, ^VAßenfim dttoißmul duitAtes obßdere , AudorAtum e-xercttum copioßumßtbßdto lAborAntibtsifuis in TAurinos trAnfmifit. ^cum eo Henricum F. qui ium modo ex morte frAtcrnA, Delphi-nAte prArogAtiuA^fuerAt AmplificAtus , eif^ cotlegAm Adiunxit AnnAumMomorAnßnum ilium, qtti AliquAndofecundum ub Rege obti~ nuit magißratum. qui exerdtus fimulAtque cum trtbulibttsin TAurinos coqt, continuo ßbdud'ts csfirisfiluitur Zftrinque FAftenfs ebfidio. AliquAnto quot;vero p'oß Ule ipß Rex od trAnfAlptnum exerdtum cumtrAnfqJßt,mA-fidßct : cogitohAt poflremo etiA tn Injubreis excurrere.Ferum Pont.prA-teritorum memor,^prAfintiA cernens,dum futurum prAuidet, z/t omnis It aU a cum publico nAufr Agio, bellis Ar de At, rdp, Chrißis-»A egregiÄm operum pofuit . Ft Nouembri ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E s (itA
-ocr page 106-De r e b vs
(it a petentihui Cdßreanh ) trimeßreu in ItA-lt; lia, itidem inducias, primo fieri coUiheret. de^ ni^ exaSlo prior e trimeflri,zino fpiritu altud trtmeßreprorogaretur. quippe aliquid dum interuentu fut perforât,, defmma compof-tiorie, pace^ concilianda inter hellatores con-feciurumJe,cttamJf rabat-, inanimum induxerat.
Adenfi Oôlobri, noEle vero iUa, qua diem D. Eduardi memoria dicatum pracedebat, E-duardum ( vnicam Henrici Regisprolem mafculam ) inpopularigaudio Semerapepe-rit. at m at erfectindo de cimq die poft deceftt. itaq^manijeflus Hi error eorum, qut ex pra-mortua matru, ab Anatomices peritis dtjfecio 'vtero Jpirantem adhuc fætum , extrajlum fcripjerunt,
Secuto Nouembri Pont.poßquam eat enta est comperendinattu, Concilia Çemeftre pro-xtmumetiainfoperprorogauit, ^cui fjqui-anno anteapudMantuam diedixerat, mu-tato loco, verbis illud ipjùm denuo Eicentia de fignautt,qua eït ad Afeduacum citra Apennin num Venetaditionuciuitas. vbiipffùbinde Çampegtum, Symon(tetm,^^rundußnumgt;
treiit
t
-ocr page 107-BeLGICIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;38
freh, extlbo Purpuntorum, habuit Legt-tos.
Inextremo J^iritu paulo ante commémorât arum tnductarttm, cum per Legatos, ß~ Cfu, colLata in zgt;triuj^ concordiam, accura-tijjma diligentia,qtiofic depelleretur p cm ides a Rep. exitium ab Italia fbellum nempe^ Pont.iiidit,ßper alienam perfinamnon poß fe eo, qu'o intendijjit, quauis alia via perueni-re,adpoflremum audoritatem/uam paeißca-tioni adhibere conßituit. Offsciofi igiturfe i-pfis offerens, z/triq^ etiam polltcesß, in fum-mailla fta feneHute, Niciamiccircoventu-ru, vtconfiitutadie, ibidemamho(I?np.(^ RexFranci£}fißerent,rogatufto impetrauit^ Pot.igitur ab vrbe partim terr a,partim mari eô trafinißt.Imp.vero ex Hißania nattibm traiecit. Rex equu adtieclus dtaq^ licet diucr-ßsitineribtti,omnestarnen adjiquè meß lUf. nioA. i^^^.quoprafiriptueraticoièrut.pbi, 1538. cti neq^ multoru dieru opera,neq^ vlla ratione tue quidam a bello adintegram pace, quo ipfi {Pont.)re(piciehat,eos quiuilßt traducere, no uißime reeo deduxit,vt noßneßtmmo bono-reßio,^magn^ omniu bonorü 'UQluntate,in-ducia fièrent décennales: quibtu exprejß con-
tineban~
-ocr page 108-De r e b vs
tinelAnturmaxiniii -, acpritclarißimatjujt^ nomma., cju^alterutrifludebantparti. Eo ffà in congreffti., Matrimonij ficietate, Ocla-uio Farnejio f Pont .nepoti, Margarita Au-ßrioifillamodo vidua, qua (vtdtÜum ePi) Alexandra Medici primo nupfirat, de/ponde-tur. His confectis rebttc Nicia di/ceditur. Pont. obpacificatoriam legationem ab Ligu-ribui honorißcentißime habitus : inde Ro-inam reuertens , vbique triumphali pompa excipitur, Imp.inElarbonen[èmGalliam na-uigauit, vt inibiremotis arbitris^quippecol-loquioNiciiSinefcio quo refpe£lu,pepercerant ) Regem conueniret, qui Pojpts Marianas ter-reßri itinerepetebat.^tß appr opinquant em cumclajße Imp. Rexipjè, qttiparua celocelu-Jôria aduehebatur , confcenfa eius Pratoria, •unacum leölißimQ comitatu, poß amicijjî-mam aduentus congratulationem falutauit. rbi, niß q ui ipß vider it, ab amplexu mutuo, hilaritatem quant am vterque vultu^geßu praßeferebat, nonfacile credatvnufijufque. Hîcexaltorepetitaoßicia,^(vtvno verbe rem omnem expediam ) Syncretißnus^ nee tnimueroßnem confabulationifaSlurus Rex •yidebatur, nißearn noxvicina diremiß^t.
itaque
-ocr page 109-Belgîcîs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;35gt;
per amice filutnto , ac inpoflcrum be-^ ne valere iujjo lmp. Pretoria celoce repetent Rex, ad conünentem reuehitur. Poßri die,mi lue Omni in nauibnsreliilo , lmp .oppidum introgreffks, iterum^ ab Rege, Reginafi-rore, actota curiafane quam honorißcenttßi-me atque hilarißime exceptât, inibipropi biduumperßitit. tjuippepoßperendium pr/t diu,cum oreßgna amor is, verbis acgeßu officium ac beneuolentiam oflenderet, vale inui~ cemdi£lo,Imp. Hippaniami Rex veroßam ßdem repetit.
Dum NiciatraSiantur inducia, Carolus Geldria dux, nulla poßfi reliSia prole, dece-dit, is, Cjuia natura deditusPrancia,non mo~ do inditionem Imp. er ehr is excurßonibus, fidin ßos etiamtnfeßus ( cjuippe videbatur iniuriaeo tendere,vt illaipfa regio tandem altquando dominatu Gallicano teneretur ) fuperiore anno, dum morboprxpeditus, non optime valeret, paulo minus totapoffißione fuerat exutus,(^ Gulielmus Cleuenfium Prin ceps,a populo adopt at us. itaque Carolus ad fummas turn corporis, tum rerum addu£lus angußias ,ex paîtion'uformula, cenfinte it a fenatu, eonßntientepopulo, Tribunitiam illam^
-ocr page 110-De rebVs tlUm^ ducalempoießatem^in Gulielmum aß fin cm 'vniuerfetrAnfiripßt. mAgnAquerimo-niA lmp. qui iurcAqu/ibiU fedominum illius h crédit At is eße affcuerAbät,
Aienfè Ociob .TrAncißus MArtAUohoretiSt VrbinAtum Dux UI. Pifouri nbsp;ScnoqAÜiA do
minus,nec non Venet a militiA mAgißertijitA defunUiis esi : princeps, quemßbieUi omnes mAgnifecerunt,!^ Am Ar untplurimu. Pa-tri demortuoGuidobAldusF.populo VrbinAti aque chArusßiccc[?it. Huicdemum prAmoni-to, CAmertium ditionem perfeciAlem repeti-tAm,n}fi vitro redderet-,Pcnt .ArmA continuo int ent Ab At. Guidob Aldus verb,cumfibi vide^ retur,Aut non poffe,Autnon dcbereAuUarita-ti Pontifici A refißere, trAfAilA tA controuerßA, ud extremum eitsspoßulAtis reßondit.itaque exVrbinAtumßolqs dignttAtiilUm ducAlem ßubindeßbiinduit OcIauius, Pont, nepos tile, etii nuperrimefolenntbus nuptijs MArgAritA Außrias,in mAtrimoniofuerAt collocAtA.
lllo ipßo An.cumpArteis Pont. Rom. odioßas nec defiret et Rex AngliA,qutn hominem Acer be penitus odißet, AnAchoretarumfcholus toto retrno fübuertit omneis.tAm. n.fiAtrum, mendiât At is conßortium, collegiA, quÀm Ar-
(hiwAn-
-ocr page 111-I
Be L c Id I s. 40 iKtmAndritaram opulent a clauflm perturb a uitjornAtum etia., infitper emblemata pre-ionis er ^,maio
tioßfima omtiia, quibits relig
res arcam,loculum, e^monumentum D.Thoma Bocheti, iUifss ohm Cantuarienfium An-tiflitis^'vndique'Veßiuerant ,indidempopulo infieêlante auellenda curauit, at^^ edelu- nbsp;nbsp;nbsp;-s
hrofafittlit. eßaj^aduerfus qu£,tanquam fan-Üa^Britanni reuerentiamfttmmam aliquan-do adhibuerat,rogoimpofuit. einerem auten^ •vento traditum,dißipautt.
Decembri morte occubuit Andrews Grliftst Veneti Senattts Pritfceps.quernfùmmum ma-gißratum fitx ciuitatts, cum pimmaßta laude ^gloria,integro quindecennio habuit.Ei la-nuarioin A.isig. Petrtts LandusPatricitss, 1539^ •uir vndequaque conßtltus, rerum nau ahum peritißimusßicceßit^
llloipfi fere tempore loanes Menaptorum Regulus obit.itaq, Gulielrntts F.durn légitima iurepaternam cernit hareditatempralaticia (quam diximus ) Sicambrorumprouinciaß-wul eift confirmatior.
Secuto APato in partu perqt ifabella Augu-fia Caroli Vfirorz/ero Ioannis, Lufitanorum Regisimatronacharißima.qua,quoviuenteA , mauit
-ocr page 112-De r e b vs
mauit ardenüus,eo mortunmfaneßcHtt actf' blits lmp.
Eifdem pene diebfis Pont. quiSynhodunt exa.^0 htennioVicentiAindixera.t, illoj^pro /è,treis ( quos nominAuimm) legatos mijerat’. quia paucißimi omnino tranjalpinorum pO‘ pulorum compar erent,Jape tar datum pro-crafltnatum Concilium Pniuerfale,prorena‘ ta,remifit. aho,dumfibi, Purpp.PP.op^ portuniorù temporis daretur optio ,reJèruA‘ tum,prorogauit acfùfjendit.
Menfelunio, Cofmo MediciPlorentinoru Duci, Leonora Petri Toletani, Proregis Nea-poleos filia nullo magnißcentia modo adhibi-tOiZ^erenupßt.
Secuto ^ydntili Ahenobarbus numeroßa daß,per Adriaticum mare diffu/à, continuo in*Neocaßrum, munitißimam arcem inful-nou^m tauit.quam noßriex Turcis annofaperiore, vulgo. triumclaßium,puta Pot. Imp.^Penetorut» coniundis’viribusceperant : praßdio^ tlli( rcliquerant ’veteranorum Hijpanorum quatuor milli a,duce Francisco Sarmeta.Eam ve-ro Barbares , poH immanem tormentoriim tempeflatem ,podmultas, or dine continua-tas impreßiones, deuotione quadam militari
-ocr page 113-Be L GI c I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41
fatiusyCjuàm 'vi,)touißme Sex till conficuto recepit.rbifane altem Cannenfs clades reip, eHinfiicta. cjuamlibet illamipfam Hifano-rumlegiunculam (juamp;illicinterierit -, ^Romanasfauijfas expilajje olim aliquando, omncm prope Italiam diutius decerpfijffa-mafuerit.
DecembriRex Anglia, Annam Menapi-am , Gultelmifirorem , venufia admodum ac Überallforma, Heroidem, zixorem duxit. fid non multo pofi îüas nuptias , tancjuam mut at a perfona conuerfafcena,proAndrtA Thyefien exhtbuit. quippe Ecceflrium Toparch am, Eduardi Ilfl.Britannici nepotcm Henricum Mont acutum,^ Eduardum Ne-uelem, treis prafiantifimos 'viros,inß/picio-nem vocatos ,fimul fußirantepopulo,ficuri percufit.
Tunc cum in Relgio vi^us inopia fimma ejfit, Daca, Außralis Germania maritima ingrauefcentem annona difficult at emßppe-ditatofrumento temporeßbleuarunt. Porro inItalia eo anno tanta fuit annona caritas, vt, quamlibetfidulo prouidebant publicis ne-cefitatibus import ato co'èmptóque frumento curat »res adtles,fames tarnen, inedia mul
F tofhomi-
I
-ocr page 114-De k e b V â tashominum myriades confitmp/érint.
Eodamp;m tempore ac ci dit,'vt Gordtmi oh ifft peratam ab Maria, lmp. jorore Ç ciu£ eadem proß'atreBelgium regebai )pecuniam,comHr‘ murarent ac tnmultuarentur. yuareadau-reis ]m.in Hijpantam delata, nthilanticjutits habnit, cjuàmvt Ulomox acceleraret. ^tb cumantea conßitui^et, ex/itacofifketudine, poHtranßniJfüm maris Mediterranei.,ab Li-gtlnbus, dime/à Germaniaßagitatore Rege, hort at rice Mariafor ore, contra confilia principaltayprxterj, opinionem omhttim Eu-ropAorumiaciaaiea, RegiAamicttiaßducia, perexiguo interim comitatu., adult a etia in-Jùper hyeme,conuerfoper mcdtam Francia tti nere,transift. in c^tto, c^nam honorificefuerit Tjndty^ Imp. habitus, c^aam magnifice exce-ptus,(juam dénia, regificctraclatus-,nonfacile confecfuatur homtniim captus, nedum eg«^ commemorauertm. cjuemv/^abHtfanienfi * Baio- limite Acjuis Atigtißus AyuttaniA ar ce mu*
ValencinaFlandriAfnitimaciuita-te,prA cAt er IS FranciA primatib.per co. ant plius pajfium millia,Regiyliberi deduxerunt.
In hac ipfi edition e, uno eonfnfu du its ant plißtmasad eoneiltandum,légat tones,ineun-teiam
-ocr page 115-Bel GIC I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4i
ttiam Anno ts^o. lmp. ^RexFrancis, Te- ^149. netù mîttuntrjt [ecum it idem, contra perpetuum, ac communem hoßem Tttrcumjfœdere iungerentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum z/no eodem^ tem
pore in aurem Galli dixijjint -, f nee entm tarent artificioßmulationisPrincipum inftitu-td)inprimis cauendum eß^e,ne tantus ^fini-tirntt! hoflis diuttut ab ipßs pr otto caret ar. Fa-luit iß I tes conßltj ratio, ttaque P'eneti, extinct 0 bello Turcico,a quo tunc quidemper indu-ciasvacabant : pacem cumTurcofimelfece-runt, vtpotequa deinceps extra omnem diß Cordt a aleam poßti,tranquille,prudenterque, 'vfßte ad buitti hora puntlum, zitunturîfiu-untur.
At lmp. armatuf pot im quam to gat tes in patriam z/hi reuertit, ineunte Maio,affetia-taßditionis capita deprehenfimortemulta-uit.Maießat'is zjero deminutio,publica deprt catione quide eil expiât a. Sed priuilegqs, Immunität e, beneßcß, ^prarogatiuaorbatA zorbimagnam imperatpecuniazaim, aeno-uißime extrutlam inibi arcem, tanquam oppugn aculum tlli tpß cocitata multitudini,op-ponttatq^ obßit. Porro ciuitasjubinde Imp. Itberalitate,^ph.F.gratiaßdulitate ^ofi- .
F £ eqs
-ocr page 116-De REBVS
tij s ßc prom er uit, z/tprißinxdi^iiati vt-cunquerefiitueretur.
Circa, td temporis Pont, it idem dehellat contun dit Perußnos. qutt ciuitas, ciim perti-nucia quadam animorum y portorium yjaitt nomine dare ei recufißet, aperte rehelLeuerat, acßbinde Aßcanium Columnam prtepoten^ tem Herulumy conßmtlis contumacinreum, * R “ ' poft quam ex eins ditione * Algidum, Pali-pæ^ul ’ duooppida , praoccupaßftt : deßatu go. nbsp;nbsp;nbsp;(cjuiquide iure next yPontißcijs clientelis cen
ßbatur) reliquo deqcit.
Menße lunio Thomas ille Cromuelis, à re^ mo {quodaiunt adtrtbunalprouecltts y qui minuspaulo infra Regem erat, 'uniuerß ■confufionis Anglicana(nißfallorftnftr timen-tum, derepentt comprchenßis capitalißippli-cio aßicitur,at paulo poß Rex( repudiate Jplt-1 napia coniugi, ciim honeßatis, tum 'virtut 'is fama pramp;clara,alioquin principi fœmina,attribut a luculenta penßone annua , vnde in Rritannts laxe viuerefamorinihildum cum aßecla ataterefrigeßcenti, in duigen s, ad Catharina Auarda f eaNordfolchijReguli erat ' neptis)amplexumfeconuertit.
EodemmenßFridericus Gonzaga( Man
tuanorum
-ocr page 117-Belgicis. , 4î tuanorum omnium primus ab Imp. Duc ali nomenclâtura, Ante decennium honoratM, cumeitumAîores MAr ch tones fuerint voca-ti) deceßft. cut FrAncißusF.ßdpueru[fts,grA tiopts, inclytusßucceßtt.
Se.\:ttli Gulielmu^s tile BudAUi infat a con- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i .•
eepit, vir erudttionis extmia, dl G vac ar um liter Arum pienttA,rarus. hocAuciore Fran-eißcus I, Francis Rex, Annu a ftipediA litterA-tißim 'isi^uibußue tumlingUArum , turn ur-tium ItberAlium profeßortbits LutetiAdecre-uit.A quo ceu fonteßaturiente, felicißimo-rum ingeniorum riuult deinceps per totum orbem manArunt, GF lidhuc mAnant.
prater 'UAriAm rerum cognitionem at que v-ßm, cum reip nattts natura 'viderctur, ei ab ßlt;»ttti ßmper honores deferebantur, Vacabat etiampoftremopoßulatioibtts, quod fummAeli dignitatis genus apud Gallos, ad^ uerfus eum reuerentiam ßimmam omnis curia adhibebat. denique cunciis tantifuitz/i-uens, zgt;treliquo tempore mens demortui in libres eius ac monumentis^erpetu 'isßtßira-tura.
Hie annus,ßcut, df antecedens, comet am ingentem qutdem df aßeHu horrendum,prA
-ocr page 118-De r eb Vs ßfert : quanquam neuterpurum vel nihil e^ portendit.quippe iflo ipjo biennio nihil dum memorAbile aut nouum euener ut,contrei ettq^ 4 credulufimplicij^ untiquitAte doêlum Z/ulgus AutumAbut.
’541- Jn. A. M. D. XL I. rill. Kal.April, (if tH vicefimus quintns MArtijdies^quo die po-tißimu Florenttni Annum fuu AuJpicAntur) Jurnmo omnium ordinum applAufu, mArem primo par tu peperitDux FlorentinA.hicFran cifeus nempe ,Prineeps vocatuseïl Florentin nxiuuentutis.
lam modo Francia Rex yV bi ver b is lmp. cofirmataf^e (detransferedo aliquando ÄFe-diolanoin Aurelianum filium )fe multis indices frufiratum intelligitipartimindigni-taterei comotui,partim vindicationts deß-derie infiammatus, belli infiniment a prapa-rare videbatur. quippe GnUelmo Alenapio primtim omnium quod eum inimicifiimtim Imp. elficognoueratAoanndneptim, ipfiamj^ Henrici Hauarrai Regisfiliam, vel inuito vtroq^parente,dej^ondet. ob tdinuitato,cuo-cato^ adfi Mcnapio, nec dum nubile virgun culam,ecnnubio iungitficutoluniojinnuptis quibufdant nuptijs res ea p6ragi(ur . nam vnde-
-ocr page 119-B E L C I C I s.
44-
vndecim Annos nonplene egreJJÀm, tdeo^, tn-^ ff) tam coningio paella,dum adolcßeret ,(pon~ Jo interea eo ,, vnde 'uenerat, redire bene^ Jperare , iujjo : mater fuA eußodix refirua-
Mlt.
Illo ipfo temporis puncto -, Annans Momo-ranfintss ßicuti triennio antefingulartfauo-re , adßcundam illam ab rege dignitatem Mag. Ecj.^tfuamtoto abhincofuindecennio, ft,ya-pofi Caroli Borbon^ decejjiim 'vacante,efuam tum libetambientibns mtiltis,Bex nullit amen de
tulit}fueratajpimptns:faßtdio quodam ani-mijeneuolentia regiaidentidem planeexci-dit. arguebaturenimuero, quaß ipß Imp. de quo ipß Regi mareqaidem auretim, ßdfalß effet pollicitns,abHißania vßfue( -vti indica-uimus^per mediamFranciam,ad Belg(U,tra-duxiffet .Momoranßnits autem,quiafi curia odioßim eße 'videbat ,priuatim deinde deßto 'viuens, extra aulam latuit. Contra, manife-ßo Fortuna ludtbrio,Regi, curiatialmero-te multo ante nominal a, * Etampis illa Hera (Regiadeliciola freconciliauit mitigauit. iße nimirti'uecordia aceußatus AliquAdo,quod in officio Ducis belloAllobrogico ^Subalpino (laudicaffet ,fintentia ßenattts ergaßulo per-
* vulgo dotni* ua amp;nbsp;Dux ab t.ftam-
P«,
petUQ
-ocr page 120-De r e b vs
peiuo venerAt multon dus. Sed illud ipfitm S.C. Rex it A correxerAt : quot;vt honore demtnu-ttts, interim ab auIa dunt ax At exnUret. .
Ad AliquAm multas ( vt innuimus )per-turbAndArum decennAlium induciArum cau-fas y hoc fomentum bellt forte etiAm Accefit» quesor C,£fAr¥regofusf MichAclitA, miles GaUica-dinisD. nbsp;nbsp;nbsp;ob rempriuAtAm, amp;nbsp;Antonius Rincon,
HiJ^antu, Turcica legAtion 'ts CAufA,ftmulAb Rege Venetias deßinAti, dum in togAtA GaHia, ficundo Pado HAuigAnt, Ab VAßenßc/uAdAm cußodiA ^tàntili mcnfi. Ad TicinioßiA, ceu deztiAintercepti , cUm fubinde interficiun^ tur. hicexclAmAre GaUi , ^pafim lamenta-ri. CafAriAni porrofedulofe purgAre. RextA-men non Accept a vUa eorum excujàtione, Ge-orgio AußriAda, Archieptßopo Valentino ( 'u defignatus iam Eburonum Antißes\, ab Hi-jj/ania per CeltM, induct arum ßducia, ad no-uum amplifimum ilium fuum Pontifica-tumforte tendebat) Lugduni non mtilto post manusiniecit.
Cum fub id temporis Francifus, Ant. Lotharingici Rcgult F. Chrtßiernam illam 'uiduam, ex Imp. affinttate coniugcmfibi ac-. eepijft, idea Galli tulerunt moleßius^cjuod, exact»
-ocr page 121-Belgicis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;45
exA^o Anno RenatwCAbillonituArAufiorum Princepsfiduciaritis diens , Imp. acceptißi-tnns ; huius ttidem Franctfii ßiam duxijßt ■ ' •vxorem.
Ineunte Anguß o , Imp. quoßc alitjuando Barbarorum, tn tmprobitateexßtltantium, frangeret audaciam, ad Argyles expugnatio-nem animum adiecit.oppidum ißud eßMau-ritanis!, Ctiißirienßs,Balearibiis infulis oppoß-tum. idem port US piratarum,(^ßntinaprn‘ donum. Profedus tgitur ab Ratisbonenß co-mitio in Italiam, Luca Pont, eß allocutus : X Florentino, Ferrario, alijs^ Italicis Satra-pis inibi edfalutatus. necmultopoß par at tu inßfudus, contra 'voluntatem tarnen
Loria , claßis Prafedi Claßicorum Lucum facile principis , prater opinionem quot;vel trierarcharum, •velnauarchorum, qui tune natura incertam ^dtfcrimini proximamfore nauigattonem ßtieral, propter z/icinum Arduriortum, nbsp;nbsp;propinquam Aequinodq
dtcm)non ineptepraiudicahant ex Lunapor tu, at que Spedia ,figno profedion'is propoßto aceduda Aquila, ornattßirnam clajßm fil-uit ■.Mauritaniam^plentßimwvelis petit .ad iß am expeditionem auxiliafubmintßrabant
F s nbsp;nbsp;nbsp;Imp F
-ocr page 122-De r e b Vs
Imj). Pont. LuÇitiintts, MelitenÇes milites, reliquimnrttimamp; Itulix, Reguli. Comp av ut a. ttiAminÇupermugno fumptu ait er a claßisirt Ht/pafiia, qP ex Belgto accerfitx LiburnA ,eb-^ dem iubebantnr contendere.Sed h is aufisfor-tun A plane tune 'videtur obßitiff.ferebantur porro tardius egrejft naues HtfpanicA,quippe lmp .fimulatque eo appultjjet, nbsp;nbsp;exercitum,
ac tnflrumenta bellt in continentem ex naui-bus expoftijfet : nbsp;nbsp;militem tn expeditionent nbsp;nbsp;nbsp;r
mtjiffet: ccce coortA,AbH£dis pluuialibus ma-ritimorum Aftutim tempe fl as naueisin vni-nerfùmomneisficaffltxit, lacerauit-.'utno ?nodo ca’pto non injifleret.fed exVergiliarum hiemali occafli, ingrauefcenle tcmpeßate,AC-cepto matore incommodo eß detrimento rerum, quam animo quit collegcrit,rcliquas in- nbsp;nbsp;’
ßrmas naueis,quotquot à n aufr agioflenmpi-perfuerant, Nouembriin 'Vietnam Hifpani-am ne ce fl tale compulßis, referret.ab hoc ve-ro alterum Reip. chrißiana 'uttlnus Rarbari infltxerunt. quippeTurcus ipfenumeroftfi-mo cum exercittitn Hungariam incurfins, Rudam Regiamfedern, nbsp;nbsp;Peßum in aduerß I '
Hanubij rtpapofitum municipium non mul-
fo ante occupauerat. qua clades
'vndique accepta, 1
-ocr page 123-, Belgicis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;46
i€tftA,non tam Fortuna ipfius iniuria, quant inucterattsChriflianorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propedi-
camfiigiiijs ) debebatur.
Fo annoRcx Anglia ad populumtulit legem illam-, Ne quis Diuos deinceps coleret,Zfel ( z)t ijulgus ait }a negotijs, aut ab oj)eribui,U-boribuiue,fiatisSancforumferqs.feriaretur, lußtt it idem, •ut in fit a quifq.paræcia, paras-eus, diuinorum oraculorum interpres ,/acro-fancia Biblia linguapopulari (ßprofîteretury h aber et. ^uarcs myßicai quod ineavel fibtilißima ingénia labt, fälligpaßtm, centu cxemplisprobartpoßet, num tut0 rtidiplebc-cula proponi debeat, nee ne ,a mult 'is ambigi •video. Adthi'uero,iuxtaacpleriJ^ omntbtts hocesiperßaßtm. Siquidem arcanorum interpret atio, iuxta Chrißianum praferiptum diuinitatis donit exiflit, non eße tentere, il-lotis {quodaiunt J manibttSjadtant remotam , ab humane cap tu myßeriorum menfam acce-dcndu.qua licet,proßto i’nußqutjy.fenß,mira quadamfagacitate probe tenere, eßajßcu-tttsßbi 'videatur, na toto cœlo 'vt plurimum ßere aberrat,^omnia intelligedofacit,'vt nihil intellig.a .qnaßanc arrogatia fit, quot;vt pertur bato rctüßacrarü'vßuftßharefisncceßarionA
ßcantur.
-ocr page 124-I
De r ebVs
fcAïitur, conduflicatn-s error hominu me» tibtts illitbatur : dcmrj, inflar nauiculx ex-iindante controuerfi^rum mari Chrifiiann refp. continuo iaêdetur.
1542. PitHropoH,in-An.i542.Auarda illaimmo dicx Ithtdtnis contticla., capite pœmts dédit Re gt. cfuipperecognouerat no modo antenuptial zgt;tttum ei illatum fuijjè -, fid etiam coniugij iits 'violajjê'virojam muiter em fur tiuo concu-hitu.cjuafublata,deinde in aliquot comprehe-Jôrum capita,partim mæchos, partim turpi-tudtnis tjiiui confiios, publice animaducrtit. inde ad fixt as iam nuptiat tranfiiens, Catha-rinam Parrham, ex nobili quadam equeftri familia, nouifiimam fibi iunxit •vxorem. ett enim Regis fatum fuperauit,
Menfè luliotad Etruriam, dcbifcente ter-rafiagor ruinarum, altquarn longe temporis memoria maior ex ft it it. quippecum maxima moles, ^firmiftma adijiciapaßim concufia, •vel ab hiatu contrcmifcëttsfolijunt abfirpta. Sedinhis Scarparia,fübappenninum oppidu, Elorentina iurifdi£Honts,non fine magna op-pidanorum cade.meliori ex parte corruit,
Secuto ^^ntilifuroremfuum ,fieciatitn ex legator um 'violatorum morte concept um,
Fran-
-ocr page 125-Belcicis. 47
Francf£ Fexeballi/.Coniunctm cnimuero neceßtudtne fadere Mcnapiorum amp;nbsp;Si-cambrorumRegulo,confia.tosfumni!ifilicitu-dine cjuinque exerc!tu{,Jimul in expeditione 'uno eodem^ fere tempore, ßd diuerßs itine-rihu^, qutnqnepertito mittit-.nihUdurn tale quidquam cogitante Imp. qui tunc qutdem temporis in Hißania feßit.abat.Primus exer-citusßmulato, acv.'trio colore in Sicambris, Menapifffaolle^us, ducibus, I.ongauallenfi Gallo, fsquot;Martinuanrofjemo Sicambro:du,is ' exaquabat Legiones ; coßabat enim tredecim ferepeditum, bims z/ero equiturn milltbus. quißnibtis ftis egreßus, inßnitimam Brab an tiam cum eximproußo inßdtaßet, Hogoßra-tam arcem deditione cepit, qua capta, muni-t io ne bellica refecloexercitu, zibiolfecerunt duces, Araußnucum agmineduummillium peditum ytß 400. equiturn turma, Breda pro-ßf^ißci, ^Andouerpqs fubßdio ire : ex inßdijs, per idonea locadtßofit 'ts, ip/o die qui D. Jacobo erat dicatus,eumfunt adorti, nbsp;nbsp;vrhipro-
pinquum,quo tendehat, ( qui a non numerofi Ium hofle inferiores ,fed ex rudib. tironibus, ■ill^Araußna rapt im colle^lamp;erantcopio-la) facile fuderunt: amp;nbsp;in fugam coniecerunt.
qun
-ocr page 126-De r eb Vs'
tjun elAti 'viEioriA Galloßcawbri consentit no£ie-,infundoÇ uul^) D.Vilebrordi )JùburbA no,poßtii caßrisjbiduum defiderunt. Aranß-Kus autem cum dißipatorum ei^uitu, quos ex prdlio collegerat, reliquijs interim in urbent tntrorecepttts lpeditatu 'vniuerßoposißereli-tlo,cutuspars intercepta ab hoße peryt,pars in agris er ramt ) ingenita quadam mentis al~ titudine ciuium antmos confirmauit^ Ando~ uerpas etiam tnßuper Maria, Im.ßororßis re~ bits excita, Areßotanum Regulum admißis e~ quis ac diplomate,noclceade,iujßtm Machli-nia tranßurrere, ceu urbis propugnatorem deßqnauerat. Sedpr^clara z/rbs, quanqtiam duumz/irüm Marianorum coßlio adtutaper fi,contra impetum hoßts inßru^a ac par at a, Lancelot o Vrßelio équité Nicolao Scherme-ro Pugile Coss.in armis excubabat. Vbipra CA ter is egregiam operam patriapoßiit Cornelius Hißania,ordinis Senat orÿ, tn bcllo exper-ttts Ziir,ac,pro renata, Andouerpana mtlitiA Magißer. nec paruoßane tune z/ßuißuerunt inquilini mercatores ßiquidem ex Cermanü, Itacis, Italis, Hijpanis, Lußtanis,Britänntß-que delect a, duüm miUiummanus, tantum non, adthefiuri (quem illicßemper habent
lucu-
-ocr page 127-Bel GIC I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^
tKcnlentißimum extern Hin nntiones J cnjlo-diam, 'vertim etinm ad militari a minißeria, vbiubi res fößulabat,alacriterße amp;nbsp;continuo comparauerat.c/uoruexemplo antmati dues, peregrinos populos dextrum brachium fun frbispropalam appellabant. Sed in his Italo-rum 'virtus, adßihletiandamrcmp.miro, quad am animorum propenßo eminebat(ßcut prx me, loannes Seruilitis, qui tßud Ant art-um bellum minutatim deßripßt, teßatur) ätqueapp arebat. qui non modo ad omniamt-lit aria oßßda ipß ader ant promptißime,qui» defrojjoo.peditibits ßipendia perßluebant. Nocle igitur illa,in 'uigilijs, cuflodqs ,ßatio-nibits, nbsp;id genus alqs wbanx propugnatio-
nis prnparattonibttsAraducla : poflridie, z/bi luxit, Gatticanorum armorum B.ex, po 'si cla-rigationem ,admnnia proxime adcquitans, Francin Regi, deditionem Andoucrpanos po-fiulat,Sedis.,non minusanimoßo quamßiper-ho propugnatorum refponß, ad caßt fi remittitur, Secundo die,Jim niât que vrbis occulta qundam proditioerupit ,ßipplicio machina-tores amp;architeclifiatim eîireflincla. Com-parebant etiam turn auxiliares Pleumofi}^ hnc er at mille duc ent or um peditum manusiii ßni.-
-ocr page 128-De r£ b Vs
finit imA FUndrÎA ciuitate c ont net a. Htc Si-tambrogilliyfâteficîu conftlys, exclufit i^rbe, aj)fgt;rofin(ju/inte nuxiliorum agmint, de-mirntialacritatem quot;vrbanam, netcntiita aui dem irruptione t ridai iUim, poflejua. illo mn-gno tumult U accefièrant, muUomane cafim mQuerunti^ziafiAcollegerunt. Prohabildtn-mendndiciofintorum, nbsp;ex fer tor um homi-
num, in quot;vrhe erat trcfidatio. nam Ji hoftd fofi anticifatam viftnriam, laclaalcadn ur hemft at im incurrifit, cut tu ad earn die mania exilia, omnt ex parte frxtcr Scaldtm, debilia extabant, eines etiam plcricjue omnes Dpifices, nulla fere aut exigua difciplina mtU-tari,autbellorum experientia,pr£terea Ar au Jini affticl'is reba^ initio confternati i inter Ji tumultuabdtur: facileproculdubio futurum ptf^iculum, in imp ar at is exiflimari debet. Andouerpijs itaijue obfidionefoliitù, t^ua-cunipue infejlus natura in Brabantiam hofi 'u, ibat hoftico incendjs pent oft at o, L ouanium, Crudiorum coloniam,breuis dieiitiner einde diftantem,mouet. f biftmulat oppugnatione. Bum porro mijii ab ciuitate Legati, cum ini-micis de pecuniaria redemptione intra telt iaUum, peragunt: quidam ex Palladis ( qua
-ocr page 129-Be LG IC IS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49
Uli prxßdet celehcrrim^ Belmaru Academic) grege Martius tiro mento^pilâjncjue accenfi puluere/ulfureo eli~ cit : contra voluntatem magiflratui. quem caßtm cum adpublicam falnttm (pe^arepu-tarent,ficqfluminag€minabant.at,ßnemo‘ ra-, cum mtr abuis horror caßrahoßiumper-funder et ( correptisficum,^ in vincula con-ieUis, quipAcificdtoriA Legationiscaufi, extra ciuitatem cum hoßefuerantcollocuti,Da-miano nempe ^Bltthenio : ) odorati, inflra-Hum equitatum Csßareanorum appropin-qnare, protinus loco ceßirunt excurfores •. nec fuga modum impoßterunt, doneeß Aurelia-niscopqSyin regione Lucapyrgenfi coniunxiß fint. Earn enimucro Carolus Aur'elianus, alter Begiorumfiliorumßecundi exercitus Gal-Itci dux, cum ferroflammaq^defcedatam,vn di que tnfefiajfit, vti nullo confirmât am prx-ßdtoficure quodammodo depopulabatur.nec no praoccupata eius Ducaiu prouincia melio-teparteyDanuillariuexcideraf.Firodunu diruerat,reliqua oppida,ad defendendu ido-nea,cußodqs,praßdqs^dißoßtisßrmauerat. Tertius exercitus, cui Ant. Borbonius, Ven-domaorumRegulus ab Rege fueratprafeélue:
G ExPicar-
-ocr page 130-De r e b vg
Ex PicAydii, Artufios,^ Pleumoßorunttttt“ ritorium iuuaßt. qui,cjuanilibit multn cona,-tMs, nihil nfutdcfUAm effecit. ^^artum exer-(itum GdUorum duxit in Taurinos Guliel-mui Langemlicet initio ne^ aliquopror gredcretur: ad extremum irr it its om ms eitts extitit labor. ^^intis nouißimisj^ cum cofir is Delphinas, Regiorum liberorum natu mater t Perperutanum, cafut gentu cemitatdße Rticellanenßs Htljianta finitimam ciuita-tem, attentauit tantum. i^uam, cum multü tor ment is concußiim, caper e nnllo modo pojß •vidit :ali(^uanditi continuât am oppiignatto-nerri,nonß»e damniinuirtai noutßime intermit tit. Sed Francisi Rex nußuamfine pe-itupoßiitßtmpttu.nam cum totfitmulalendu txercitibtu( o/uibtts omnium mort ahum animos, adfingularem alicjuam exßeUationem excitauerat} bona Arariipartem exhaußjfiet, magnam Imp. anßim dedit, adpramunien-da oppida , contra incurfum Gallorum, qust Zifiue ad earn diem aut infirma, aut ex-pugnatufacilia extitijßent.pratereaßmul ae AurelianusLucapyrgicamflationem relioiuit ijuamltbet praßdta occupatis oppidis impo-ßhjßt',Cafareani mox, exacl'u Gallis, 've-: terei
-ocr page 131-BeLQICIS» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5Û
tir ei fides receperZt -.exceptoluofio^ Cxtcrunt modo Rex difperfiu illas, tAntas uireisi» •vnum contraxifit-, e^tiemAdmodum non ma-1« quidam confitleb ant, eas^mulvni^arti regni Imper atom obiecijfit:in pronofueritei ’vt^oria vfitrpatio. it a firne fit, x/tmultisfi-mulnegotiisimplicattts quis raro aliqdegre-gieprjfiet. neficio quam dontefitcum %gt;{-tium eil Callorum , ambitio . Eodent z/er^ tempore Bojfitttts Belga,Tribunus maior,prtt cater is ordinär its ducibus, iralido cum exer^ citu in Menapios infiultans, ‘vniuerfiam illam pene ditionem incendiis,excurfiontbusjjper-uaflatam, nec non Duram eimgentis arcem» qutndecim non amplius dierum interuall» occupauit.
StomachofitsPont.etß tempore duobits hifi cebellatoribus Legatos mifit, ad concilian~ dum, zgt;t depofiitis arm 'u, Concilio acumens^ co Tridenti indiiio^animum vnafiecumin-tcnderent ,fiirdis cecinit cantilenam.quippt ‘vterquefimutuo periurii, ob perturbatas in-ducias ,accufiabat. itaqueipfiitidem fiioinfi-^ fiensinflituto Polum, Moronum, Parrhi^ fienfiem treis Purppgt;PP.ad Tridentinum con^ uentumfiimuldeßinauit,
Eaafia-
-ocr page 132-De r e b vs '
Ea aftaie locußnrum mjrtâdes in^niti tantum non in Germant am gt;fed in It alt am etiamtranfuolarunt, colore atro, ^in'vfita‘ tama^itudine. cfuod tnfeidigenus cum frühes omne'ts terra, fegetem agrorum depa-Jeer et, calamitatem populofore Hit port endite res memoria dtgntfima.
Menfe Decembri ab Angles,cfuibufcum fuo infolo manus conferuerunt, Scotijua ip for urn incuria magis ,lt;^uam vtrtutehoßu 'utneun-tur'. c/uo ex confltclu fiperfles lacobus V. eo nomine, Scotorum Rex, cum ad Regt am teuer tiffet , triennio mator tricenario, in ip ft at at is 'viriditate, ab tmmoderata animi a-gritudine, decefit: Martaßliolaharedert-gni ex affefcripta,cjuam vnicam ocltduo anti obitum Patris, mater connominis Lotharirt-giaca, ClaudijGuifaniflia,pepererat.
Nec Alenapium vishiem 'ts( quodeßalio-quinanni tempus adres gerendas tneommo-dum } retardauit, quin coacto exercitu, pra-eepta Dura, arniffum non multo anteßat um» ex Cafirianis receperit. qutbus Arefiotani duceftmmario, ’veris initio adremiffam eX‘ * pedttioneredeuntibus, magna celeritate ri^ colleUis viribus, proxime * Sitharteoppi' dumf-
-ocr page 133-• Belgicis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;51
dumIX. KAl.April.in.A. AI. I). XL III.for ttter concurrit. Lbiinito pr^lioyMarteanci-fiti z/fiue alicjuo conftigitury Impetum entm Ar efc Otani cquitali/i Stcambrorum etjuitum aperttt ala cedendo euitarunt .fdinterim aci^ ei Menapiapertinacia, Ca/arianorum pedi~ turn or dines perturbajfet :poftr emo ziicit. Sie femper ferèfors domina campt. Cuitts ViLlo-ria veßigips inßßentes Sicambri tpxA^^enaptft Limpyrgi cum Ducat um fnitimÜ, tncredtbtli feritateinuadunt.eitts meliorem partem rtii^ nis, dtreptionibusj^ defäcdant,necitamulto poß Adartinuanrojßmus in Aduaticis, circa Ducalem Jyluam zgt;ltro citroy^ per^ajfatus, amp;nbsp;praoccupata Ameroßhordia, Fltrateéîina dttionis ciuitate, dum cjuocjuouerfus infeßa. figna impune circumfert : reliojuias Lirnpyr^ gicat, nbsp;poßremo Falcopyrgicum territoria-
Ium y Dalemicum,ferociter peruaßat-
lüo ipfi menfe Martio, ceu refricato z/ul' nere, Fritannicus irritatusiniuriarecentiß ßma Gallorum, quod natura Francia dedit 'ia Scotts, antiquißim'u focqs,nuperrimo bel-lo, contra ß auxiliaßtbmißjfent \ex•veteri-bus nouas aucupans querelas Francifio 1. Francia Regi,terra,mari^,beUum,clarigan^ teFetialeindixit. C } Aioda
-ocr page 134-De r eb vs
ÄiodofAtnii^ qu^dAni neceßitaSiMenAp't« rum Regttlo in perfinAtA UIa felicitAteexul-tAnti, imf/endebAt, quipfe Imp. BelgicArum tttrhArumfAmA, in Hi/pAntAm trAn^cenden-te, ’vehementißime commotus, cumprimurn illudei per Anni temp tu fAcere liceret :in Belgium trAnfiioUreconflituit. PoflquAm igitur Philippum B. ex ephæbisiAm egreßttm,Anne-rumßxdecim Adolefient em, MAriAjoAnnis LttfitAnorum Regfifilix, eidem^ confibrinA, indulgente nimirum Ron. in mAtrimenio Ich’ tAjfiet : iureiurAndo pftblicoin Witts Hi-fitAniA Principatu confirmAjßet: non Amit tens tempus fijnte Africa, GenuAm Maio Appulit. quo inter cAterosItAlicosfiAtrApAsJmp.redu-eem Cofinas Medices cum flut At um it idem iuiffet : Arces Ulas duitSy put a Florentin am, Ligurnenfimfiuas ambos ab Alexandri mor te, vfuc eofibiretinuerat lmp.}ducentis au-reorum (cutorum milhbtss, efiamplius, redemit, qui Imp.fioluto conuentu,ab Lfuribus difiedens Buxeti( quodesl inter Cremonam, amp;nbsp;Placcntiam, Aemilia caflellum)Pont. Herum conuenit quidem : fid in pactsfuafione multam operam ponentem , non audtuit. ÇamerinAm ei iarn mouerant Francia
Re-t,
-ocr page 135-Belgïcis. 5gt;
Ji(x.,ô’Mcnitpiu.i.quorum .tb 'vtroque dn-mno ^inturiaajftciß, ab a It er o verb etiam ßnudartßto ^jtftrio ß, dfcebat. quippeflagm bat Geldri^ recipiedn defiderio generojds nni mus Imp.in Ulo ipß Buxetnno tridui cogreßu Pont, nihilominus, dum No'ématefintulatß eopa£lo componere, confirmnreq. vedeperpe-tuumflAtumltaltin, Ducntum Mediolnnen-ßm, OSIamo nepoti, Imp.nuro oblnto popoßit. At y quAmlibetßbi ilis licit At or Pont, non nd-dtcente Imp. impoßibiliA c Apt Ans,longe nber-rAutt Àfiopo-.nedumfluit t id opt Auit,quod Aß ßqui non esl.itAque inflitutum iter perflciens Imp. veter um iniurinrum oblittts, cum Bri-t Annico contrA GAllum,fœdere iungitur.
Interen excubitor G a Uw hincLAndreflum^ ex iurifliiclione HAnnonin occupAtum oppidum , cuflodß pm/idß flrmAt.inde, dunt vndecunque rcrumfitArum fAtAgit-.Accitis et~ tAm Turcic 'u Auxiltjs, mAre Mediterrnneum infeflAt. Abenobarbo enimucrbßb FrAncitt fe nAtAyflipedtA merenti, Gallic An a cum clajfl coniunFlus Francißus Borbonius, Anguinnus comes, nd Ntcin expuqnAtiene,di reptionemq^ remis irelifq.. iufju Regie conten-dit.quArn citutAte tormetis plurimis coquafl C 4 fatAm
-ocr page 136-De r ebvs
fitim cum in tent it i 'violentißimi irruption neexpugnare nelt;juijjèt : ad extremum men/è Augußo t ex failtone oh ttu uit-. Nicienßbut nequacjuam futur a inz/tili, modo fletiffet. nemfe, t'tfbi quibus antea fùb Allobrogum Regults vixijjènt, ÿfdem ttidem,ftb trancii Rege, legibus liceret 'vtifrui. CaftaNteta,re-ßabat tnuicla arx ,imf endens ciuitati.t^uam tuebatur Paulus Simeon, miles Rhodtus, vir iuxta clarus, acfortis Dux. is cttm nullas ad-mitteret comfoßtionis conditiones, tant am obßdion 'isziim, t^uaterra marijs circumclu-debatur, infract o ammo fußinuit: nihtl dum commotus, exemplodedititiaciuitatis, hoßium molitiones deßetfit.
Imp« forro Jub td temports ,poßt^uamex Germanisßipernatibus, ex It alts ac Hifpanis apudßonnam, Rhenanum oppidum ,paulu-lumßtpra Agrtppinam Coloniam , conßato valtdißimo exercitui,poß omnium ordtnum recenßonem, FerdinandumGonzaqam,Proregem Sicilia,prafecißet: ij.Kal. Septemb.in Aienapios, vltriceu Ac/uilas duxtt. Fbi com-parutt Eptßalmate euocatus ittdem Arauß-nus, is duas plenißimas Relgarum legiones ex peditum duodenis,e^uitum 'vero mtlUbus bind»
-ocr page 137-Belgicis.
53
nu, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^inhudtleclA nobilititu
robur,adduxcrat. quibtu coniun£lu 'viribus continuo Dumm, in ripa Rura fluminis poß-tam,eins gent'u arcem,pettt. hanc ,fimulató^ ^ppftgnationis inßrumenta admouit,non ob-durantem triduum contra horribilem tcm-peftatem torment or urn, at^ Cafarianorum militum 'virtutem, vi expugnat : cfuo die D. tUifu Barptolemai memoria recolebatur. Ea datur diripienda mtlifi, nouißime incedio vniuerse vaßatur, fxcepto fidaliumFran-ciß:anorumclaußro. t^uainexpugnationeßn gularem laudern conßlio meruit Stephanuf Columna,Prnne/îinus, Elorentinarum cohor tium Trib.idem Cafarianorum caßrorum praf. Duranon minusfortiterfapta, cjuam ferociterdtrepta,adficundum inde miliar if lapidem in conße^um Iulia, ( qua Alenapio-rum metropolis, Rura fluuioper inde tmmi-net,éfg(nti ac Regulo nome exfiparticipât) cum exercitum promouijßt Imp. $.Kal. Sept, poll breuißimam obßdionem ipßß dedidit. Iulia dedita, adßextum miliariumproduWu poßridiecaßru, proxime Ruramundam co~ pias extendtt, hoc eit totius Geldria caput,id, quia ficus Mofiam, ad oßium iam modo di£ii
G s flumt-
-ocr page 138-De r e b V s
fiuminù (sifit um, quod habet 'uernaculum t7\j(Aov,re if/àprodit. ifia. ciuitoi recentifiimn cafiigâtione DurAnorum, durifiime afifli£lo-gt; rum^iferculfiA, a primo Cnfitrianorum co»(pe~ ihi,adpa£iionem defiendit. 4.1ion.S€pt.igi~ tur Imp.'vti fundi dominus, RurAmundain-troinueliusabviUoreexercitu otiat. hic honor ifice ab ciuitate acceptus, in acclamatione populari audit, Salue lmp. Cxf. Salue Carole V. DuxGeldria^ agnofiat dominum Ruramü-denfis cliens ,fidelitatemq^ iureiurando cofir-mat.indc fenlam contedit. Ripenfietiam il-ludcil oppidum,tertio ab Rureimunda milia-ns, amp;fitii, frobieciu prxterfluentis Alofifir-mifiimum,adornatur oppugnatio, hîc VenUn fis, euentufooiorum, ^cafùfœderatæ 'vici-nitatis confiernati,dum inclinant atquepro-pendent ad compofitionem : ecco, Gulielmus Afenapioru Regulus, ad Cafariana caftra z/l-troprofecitfs,fi ^fita omnia lmp. off'iciofiifinie credidit :fiimulj^ Venlenfibus mandautt, 'Vtifèfi dederent. quo exemplefùbleiiati Ven-lenfium animi nihil libentius fecerunt.quo, cum paulatim reliqua Sicambrorum municipia , fyquot;Zutopheniuscomitatus coifient .gratuite reconciliation^ tenrplurh omnibus, ape-
ruit
-ocr page 139-Be l GIC I s, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;54
vutt lmfgt;. cjutppe his rehtti breui canfe^’Ui V~ hiorum Antifiitis,VlL VIR Ijßruintercef-Jioni,acjpeciatimoperxHenriet^Brunontjtti-cant Reguli,errata ÄIenaf)y conceßit,^‘r'eco- chij. ciliato pacem, hisptmmattmeondttionibti^, dedit, ,,Vt dediticiusMenaptus Ducatu Gel-drenfem, ^Covtitatum Zutophenium ahalie ttaret,ßc vt eorum pojfeßio penes Imp nbsp;nbsp;le^~
timam eiui poßeritatem reliquo tempore eß ßt.„Eas populos ada^o iureiurando liberA-ret.„ Amerof^hordiam, ^cfuidcjuidiurißH- lt;« ifionisSicambrorum, velZutophoniaiHius praßdifs teneretur ,ßne intertrimentoreßi-tueret.^deni^arxillaMenapia, Klt;ifAxóxlt;0®' (f vulgo Rauefiena, ad praterfluentis Afoßeri-pamßta,ceu Marpeßa cjuadam cautes, vt ex-fiinderetur.,, Contra Imp. Menapium com- lt;t pefaret 'vniuerßa lulienßprouincia, hello qua-ßta,praterquot;^HenriciPergam,^Sttharte.ciua *Freins duo oppida, doneeßtam Imp.ßdelitatem con-ßrmaßet,ipfiinterimßbireßruaret. „poflre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
mo parceretßndulgeretj^ omnth.generatim, cjui contra eins mateflatem armaßtmpßßenti i^nominattmMartinuanroßemo Sicambro, cuttis,^ difciplina bellica praß ab at, in mult’u bellis,egregia opera Imp. deinceps eil vßu.
Imp.
• 1
-ocr page 140-De r eb Vs
IM v,Menapij audactamfrangent Aure-lianus it er um in Lucapyrgum incurfrins, occupât am meliorem etus prouincia partem^ no \ uamunitioneipraftd^J^firmauit.
Circaidtemporis Atiguianus Gallus Ahenobarbus Turca,4rcem Nicienßm,ejuam übet incredibili fertfateoppugnant ,ßudent (tjuodprouerbioeleganti dicttur) caelum caris indifféré»
pere. Caterum,fimulatq^ in cafl
tium hoßium rumor est auditus, Vaßenßent magnafrlertiaex Infubribus colleEto exerci-tu,ad Opernfcrç^dam focß Nicienßbus refri-cere: Ture a perßdi paid a ilia,qua cum Anguia no dediticij dues pepigeranßßolucrut, Ni-ciam , dum co 'ercert deprecatione Gallicana Barbarorumfuror nequÿt, immander dire-ptam,incendto etiainfuper defeedarunt .itaa^ manubijs luculentifrimis onußas naueisfub-duxerunt, nbsp;quo Rex deßgnauerat, ad Tau-
roentium hibernarunt. Eo nuncio tgitur in cafrrarelatoVaflenßs adz/iTloria außicium viens, Montern Regalem, amplißimam Ae-milia ciuitatem, a Gallis praoccupatam, de-fleciitßed cum earn tormentorum tonitru feroeißime concuffam, armorum impetu pertinaeißime oppugnatam caperenon poffit:, prope
-ocr page 141-Be L GIC I s.
55
pr ope fuit, vt propter crtient aw repulfAtn ex-pugnAtionidiffideret. h Ane ipfAm tAmenhis Artfbtti, xdito t/idelicetflr At Agent Ate tjuopi-ammilitAri,(^commenttctjstiteris, contrA militum incurfuni.,^ telorum tAUum,ohdu-rAntepAchone obtinuit.indeAflAm colontAm repetens,ßudioLudouici Vi/lArini CArmAnio Um recuperAt, ac fubindeCArintAnum, quo diligenter communito ,ipfè, milite in prtefi-difs locAtOfUdßiAm prouinciAnt MedioUnum redit.
Dum bells Ulo teterrimo ciuili, chrifiiAni (vti oßendimui ) conßi£tantur, .Turcorum tjrânnw cum immenfi horrendo exercitu in lJungAriAm,prAßdqs ztAcuAm^ incur/Àns: reßßentenemine: Strigonium occupAuit, ac poßremoinußtAtA quAdA oppugnAtionis iji, pofl multAsfulminum tempeßAtes, conti-nutu irruptiones, Alb Am RegAlem cepit. HÎc 'ApAticA diritAte in propugnAtoresmtlites,^ Alb Anos ciue'is omnium or dinum fduß. Im-mAne nbsp;nbsp;ilUcrymAbile J^e^ÎACulum xdidit,
' GrAuißimu reip. ChrißtAnA vulntn inflixit. dumnum incompArAbile HungAris impofuit. Ab hts progreßibtti, BArbArw cum PAnnoni-M excurßonibus fxde VAßAjfet, incredibilt rerum
-ocr page 142-ÖE REBVS
rer urnprxda abaótx,^ Chrifiixnii ßruitipi flentu déminâtur, Conßxntinopolim rctier^ tit: magno prohroPrtncipumChriflianorum: fpeciattm cum xternx infamix Gallicanx nota, (fttippe confiât tant arum turharuFran-cix Regeprxcifi tunc t^uide aurore exfiitifie, Compr€jfia( vti dixtmtts ) Menapii auda^ tia Imp. Landrefium, exquo, ceuenidoindies euolantes Galli, finitimam report cm vitro citroj^ infefiarant, délibérât armis repe-tere. ProfeFlu^ igiturab Sicambris , multo •viarum anfraFlu, idpwultis cafiris tande in fuam Hannontam cum viel ore exerettuper-uenit.Porro antequam ad Landrefium cafira metaretur, Gonzagam cum parte copiarum prxmitttt Gui fam de via t et at urn. Cui occur-rens Petrus Strozza-. is D. plus minus eojuitti alamducebat: forte Francifcum Atejiinum, leuis armaturx equitum Cxfarianorumprof, ^ui ab inito prxlio fitos reuocare conabaturt dum ante or dines procedit longius, delaben-te eijuo, intercepit, tjuo contribulis cafit renun tiato, g)“ cognit0, Strozzam, cum iam modb commemorato ecjuttatu, Guifitm intro equi-taffe, anticipat a fe cadens Gonzaga, ^iuf fu Imp. c^ui aduerfxvalttudinis caufa Can-
neti.
-ocr page 143-Belgicis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;56
Ktti, t^uod oppiditnt inde, itinere vnius fefe^ diet djflAt,fiibfln er at ) edu^a AijuiU Arefio-tAno,^ quot;^Rullo(iconiungit,hiz/bitjuam mttl to Ante LAndrcfium, Belqaram cum exercitu n^s à ûbjèderant, cftto itidemBritAnnicusRexAU- Ku«, xiliatricem legionem duce VAlopo,mifirAt,in '3 ( his cAflris qutncjUAginta,^Amplius, mili- licâor-tummUliA,(lecitßtmufAneflorcntißimtim^^ thogra ex bedicofis gcntihtis conflatum exerci-
tum} hAbuit lmp. ContrA FrAncia Rex, cum fie vtv* deliberAtum huberet fuis in eopra/idio clAußs ßtccurrere, quamhbet exiguum, nequefuum nofilla* eßet oppidum , contraclis ‘vndique viribus bum, cum non multo minore exercitu ibidemßu-tim compartut. Landreßum verö luebAntur mAgnAnimi duces,Lundu eßFgt;ecius-. cum delect a promptißimorum miUtummanu, qui iudeßnßone, offenßone aque pcrinßgnes fuerunt. id oppidum in extremo HAnnonia angulopoßtum, Campanos, Rhemos, óquot; Rieur dos, finitimos GaUos reßieit: eoulluit Subis cuiusflumin'is, vti nbsp;nbsp;Somona,font es puulu-
lumfuprucernuntur , inäidcm Guißquin-que.Cumerucum vero (ß Fulencina,puri pro-pe itineris inttruullo,finis Abßntmilliaribi Lochs perfi quidem ungußus , fid natur uli
-ocr page 144-De rebvs ßtu,amp;operum munitionibm firmißimw ii tunctripertitis CAfarianorum caßris obßde-batur oppidum, quod ad multos dies cotinuA-ta torment or um tempeflate contjtiAßatum, dum tot a mete in harte cur am incumbtt Gon-stAga, -vt alitjuando expugnet : Rex FranctA, exillaparte,qua Cuija eitobieclum Landre-ßum,criflas attoUens, adßontem Cxfariano-rum caßrorumß ofient at um 'venit.HtcGon-z.aga,cofi/e^Hs Ulys, cum etus deliberationent ney^ Belga, ney^ Britannißßiperent z ne quid ageretur confufitts, quam vellet abßns Imp-patt Ium ab opptdo copias ßeduxit : eo qutdem confilio, quofie Gallos recept u prohiber et. Inter ea Rex, temp orißeruiens ,tnult is fiimulex loctSileuibuspralijs committit, vtriußue Armatur a Doryphoros equiteis in CafiartanA agmina,fimulato Pammachiaproludio, ex-trudit,eAfi aßutta eodem temp orts pun^o,di ucr/a ex parte audaeifiimorum e quit um alam circumducens, extenuatum obfidione praß-dium,^commeatu, ^munitione, aenouU auxilÿs confirmât, nbsp;nbsp;nbsp;firataqemate belle a-
dtto, Gameraciÿ, duobtss non ampliits a Lan-drefiio miliaribus,btduum obduxit; tta tarne, vt appropinquantibus CAfiariants, manur»
-ocr page 145-Belgicis. 57 (onßrere'vellevideretur, quodipfam, quit maxime z/olebat Imp.fimulatj^ intellexittcc-quid ad Landreßttm ageretur: nedum confirmât a 'valetudine Canneto adcafira traficur-nt, z’ki excufio rerum inftantium negotioj conftituit omnino aciedecertare, ita^^froxime in Regem .perpetuum hofiem, ducit :fic vt intratelorumtantum vterqueconfifieretex-ercitt^s. ibi turn ab ontnibm fere cafirortim partis 'vtrinque concurritur, quapr^liandi licentia mirum quantopere milites inflam-marentur ad confiiSium crafiinumficuti nemo nearbitrabatur,qppecuheflernu certame nox diremijßt infua qfij^ caftra reuerfius ad imminent epugnamß coparabat:quo ad uni-uerjiuinteritus, aut Vi^oris dominâtus, aut regumpoflridieexjfe£tari putabatur, cuius defiderioflagrabat ( vttnnuimus ) Imp. nee admodum reeufiabat dimicationemRex,qui» Jummo animiferuore, amp;ß, ^fiosinfirue-bat. Veruntamen principia Gallicanamini-me committendum rebantur, amp;nbsp;pro. ceteris Mclfenßunt Prtnceps,quipro re nataNeapoli exßlabat, hoc acriter contendit. Nulli homi-num aut confiUtum, aut ex 'ißubelli ejß ,vi-deri neepojß, nec/ebere Regemigt;bi eo, qui H maxime
-ocr page 146-De r e b y s
r/taximè intendijjèt , glorioß fgt;erHen{rii: non contenium certu, Anttciputn^ vi^ioriHf inconßAttßtmAfortun/efe/e'vltertHs credere, ofui habere,cuiui z/iri cum ^auitati,tumfi' neSlutii aucîoritati id bellaturieniGallti^ con cefiit: wfitbi/o alim, eadem nocie,percalUdet (omprefiif tubes, tantofilentio fiationem re-lincjueret: it a vt 'uigiltas,procubitore5^^ Ca ‘ farianos etiafefellerit,aclatuerit eius dtfief fus ; t^uinonprius cjuam luxifet, magna z/i-gilum incuria, eïi deprehenjùs. Htc Imp,dum frémit euolaffie Galium ,alicjuo it inerts inter-uallo licet,auerfum [ecedentem hojlem per fequitur, aclumagit, interim flat L andre-fum. Ma^nam tuncprofe£io difiiplinxmi-Utaris gloriam Galli,rebus non minus féliciter qu 'am fubtiliter gefl 'ts , flbi quafiuerunt: maioreml proculdubio ) quxfituri,nifl apud Gamer ado otiofeobduiium biduum,eandem nonnihiloffuflajfit temer it ate , iftaenimue-ro cund:ation€ ( quemadmodum cordate ac prouidenter Cafialdus in ducebat ) in fitm-mum dtfirimen redit us adducebantur. Imp. igitur, cum iam praforibus ejfit h terns, anni tempus incommodum, partem exercitus Samar obrinam reduxit : Cuius eitiitatis, Impe
ria qui-
-ocr page 147-Belgicis.
ho quidem feederatamp;, «ec alterutrtM interim partis,domi»atum,guia intelligebatmi-chinatione guadant Megarenfi Gallos appete-re, ipfeceu Comes Flandrenfis^ ex antigHifi-ma formttla ,patroctnfum tueri 'voluit, dr, guofic ah ilia parte resBelgicas redderetßeu-rioresy arcem ßrmißimampublice, coaFi'u fabris, operifg^ smperatis, inibi exadifican-dam curautt, cetera libera ciuitatem,de pri-flino eiusflatu nihil dum immutans,Antißi-ti,guificrisiuxta ac profanes illic dominât ur permißti Boluti 'veroexercitusparteexauSi» rauit : partem priorefacramento confirmât At. ad Lucapyrgum arm'is repet endam mi fit, 'vbi ob inclernentiam hiemis parum 'vel nihil effecit.
In. An. i544i, ij.Kalend. Februa. ad*^ A-guas vitreM 'Villa regiam ( cumantiguorum deliciol'is ac monumentis , opere diF artificio fonati-comparandam )tertiodecimo ab Lutetia lapi-de, Catharina ilia Medicis, decenio anti Hen- bkau, ricoTgt;elphinatinupta,Francifcumfilium, in autFó-profufi totius Francia gaudio, primum pe-périt.guam 'vt aliguade repudiaret coniunx, tu. tanguaminfœcundam, recentih. ^domeßi-cis exemples uouißimorum maiorum, ptita
H a Ludo~
-ocr page 148-De r e b vs
Ludou 'tci XII, ^CaroUniI. ittrls hurntt^ niDoilores conce(lebit,)iec recufabaï dinar-tium Hero'u iflAifinguUris prudentie,fidfi-cer, (fi maritiu, infufinrrAtioneshniufcemo-di mundAnoi fiAn^tis rAtiontbui conflAnter refiutAbAtit, (fi, ACjuitAtequAdAm ChrtßtAni iudicij, tnojuiebAnt Deo opt. ÄlAX.ftAndum, c^uAlitercuncjueipfixiolueritAtfAxit.
Duodeuicefimo KaI. MAii,prope Cerefio-Inm , 'TAurinornm CAfiellum, cfifiArtAni GAlitmAnus conficrucrunt.Pro. Imp.pugnA-bAt l'Aflenfis’.proFrAnciA, AnguiAntts. Con-flilitii hic, ficfuti Aliu4,inpriniis rttemorA-buis, Ringensfuit. Vbi,AncipitiMArte initio cjuidem z/trinclue est dimicAtum. Sedzgt;irtute fui equit At us, niAgnAeditA CAfAriAnorum firAge. ffinhis concifi Teutonorum peditA-tu, poßremo 'viFioriAm reportAuit GaUus. quA cUde conßernAtis CAfirtAnis, fitbinde CArintAnum ub AngutAno obfifiitnt, depAclA incolumitAte, deditur.
Menfie MaU , Rex RritAnnicus VAlidijfi-mm clAffem, cui Arefordtum ComitemprA-fecerAt, tn finit im Am Scot iAm immifit.qut flenißimis 'velis c'a, quo intender At, de Ut us, tgt;rimocurfitLethen Antiquifitmum,(fituti-firmurtt
-ocr page 149-B E L G IC I s.
ßmum partumflut im occupuuit. rhi pmulut-que exercitum in continent cm Arefordu ex-pofliit: minimo tnde diflante Regiumfledem., Edimpyrgum viperuaflt uc cepit, Ceterum, i, poft quam arcem, ejuutllic credttur ejfle talk, ex vul« 'vt expugnari non poßit ,fruflrafle i’idet ob-ßdere, acoppugnare, vrbem incendia, agros, municipta^ multa excurflione peruaftauit. itaque cxde ^rapinis pollut um exercitum co, vnde eduxerat, Aref or da reduxit.
Ab conflictu illo qrauifimo Cerejolano, quamplurimi autumabantlmp. ui tum quk dem Sptra, in Nemetibui,maximis comitiit, fenatum habebat, adpacem inclinaturum, Sed inanem omnium exfpeélationem fàlito obflinattor belli inflauratiofraudauit. quip-pe contraldis 'vndique copiis Imp.Metis,Me-diomatricum metropoli , florentißtmum e-xercitum coflauit : cuiu^fummam auctorita-tem Gonzagu iterum attribuit. Sed ,prius quaminimieißimamflbi Franciainuaderet, de recuperando primumßo( Lucupyrgo nem pe) cogitauit. Illo Imp. in exercitu,pro rena~ ta, bellica laude duces clarißimi, Germano^ ru Principes duo, Mauritites Saxo,^ Alber- ' tusBrandenpyrgicus, militabant.
H y Inte-
-ocr page 150-De r e b Vs
Jnteren Ahenobarbus, nutRegu monitu, Mtheriiufjti, TAuroêntio egrejflu ,Zefgt;hyro fiate, in Orientent renauigauit. Stomachabiii turporro ille TurcicmfAmulattu ^Gulluiß-bi mutuo: hic tAmen iure mérita., iile ininria, ejuijfpe immanis BArbArns , nsn modo ^rA-elAre nihilgeßit ac honor Ate, t^nin info lent er
inhonefle mult a , in ProuinciA ill a,fl Agit ia Admiflt: e^Xfti collibuerAt,mAgnAm GaIUca-nAiuuentutis mAnum Arripuit .ita^^'vecordi-Am, Ad turpißimA libidinis not Am probrum cum turpitudine coniunxit. APiffum interim fucio, quAdAmnA, qu Antum horror cm'vni-uerflA ItAlicA or a, ac SiciliA,quAflper trAnßen-nAmlitorA ßri^limprAterlegendo intulerif, é‘incuj]erit. At Rcx,fodAlitAtefAmiliAritA-te^iflu TurcicA,domiforu^ dignit Atem ext.-. JltmAtionemq^ßAm vAlde deminuit. ^propter AliAmultAincommodA Retp. cumniAxi-me propter rerum HungAricArum ßniflrAm conßquenttAm, ItAliA inprimis, eß' GermA-niA odiofus eJJecoepit.quAres ,qubdomnium bonorum p Ate At rcprehenfioni, ingloriAfAne At!^ ignobilis esi Adfltprcmum diem peruen-tUTA,
Adenfilunio, P. StrczzAf çoa^îo ApudMi--randulAmgt; 1
-ocr page 151-Be LG IC I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6o
randuhm excrcitu^fumnuti Regulo,exfulit Petiliiwo ( quorum 'vterque non Jxeni-tendAm militum manu adduxerat ) coniun~ Hus, dum conßiiuit in TAurinos^Ad GaIUca-nA pr£fidiA,inCi/ÀpenninALtguriA,froj)eSer r AU Allem CAßellu, ßcundu ScriuiAm flumen, ub SAlernitAno Principe, CAfliriAnAru copiu-rum duce ,profligAtur. quo loci dimicAtu qui-demePi,flimmAcontetione,^ mAgno Arrno-rumßrepitu. Ceterum oihntum, quiprulio interfuerint,iudicio,Florentinorum Auxilio ru, prApr Oper e ex ciuitAte eoßtbmijjoru, prA fint i A , ill A potißimum quAfitA e^TjicloriA. ContrA, (fiicutifiAcrAmentotenebAtur,^fA-Fiurum fie receperAt ) fii cum equitum aIa, * TeJgA,llui, ex MonfierrAto, StrozzAfltppe- *vulg® tioi iuiflet, nihilopinionihm militum eil con ßrmAtius, quAm 'vi^urumfiuiJfiGAllicAnum Tc». fiodAlitiu. i.StrozzA nihilominuA AbeA cUde firuAtfts ,Acin TAurinos delApfits, Animo in-fraSlo zgt;Alens amp;nbsp;vigens, cum deleclis uflèélA-toribusflmulatA religione,crucis rubrA nimi-rufigurA Epheflribtts AjfiutA, ex inopinAto per tnediACAfiriAnorum CAflrAP lucent i Am trAnfi uoluuit : AC inde imper At a reru,quAsfieri vellet,necefltt Ate,Mir Andulu continuo recur rit.
fi ƒ quo
-ocr page 152-De r eb Vs gtto locirecolUdAyfiirtim exfuisSerrAuallen-jibus reliquijs,fArt'tm euocAt'n, legitincuU,pitgt; ri celeritAte,per Ligures SalioSyAcfalebras Alpinas, ineunte Augußo, incolumis ad Ltari-nos reuertit .cjUA in regionc,rebas clarcgeßis, Alba occupât a, inform at am anticipat âm-tjuefuifummam exfpcclationem animo Regis proculdubio confrmafjett nifipacifer Mer curiasßatim interuenijfet.
IM v.fimulatß^Lucapyrgoappropincfua-bat, ßatim mctropolim tllam fuampaLHont recepit ,ftbindélt;^ueß relicjua eiasgentispof fißione,ab Gallis vfurpata, eadern facilitate denuo induit, his igitur 'uiSioria 'veßigijs, i^uo intendebat,iens, (f per hofiicum ducens, inRhemos infultauit. Cuius ditionis oppidum Ligniacum, militari irruptione tentatum, hreuideditur. inde promotiscaßris Sandeß-derium, ad Matronamßutiiumpoßtam ciui-, tatem obßdit. obdurauit ea ciuitas, aliquam multas dierum hebdomades,cotra Imp.-vim, tempeßatemf tarmentorum. nec minasfor-titerfi défendit,guam laceßfentem hoßem in-ßgmter offendit.hic enim, cumforteßedeculn cjuadam, ad machin OS fèdiffèt, 'vnde codem horapuncio Gonzaga ajß{rrexcrat,pila anea •verbe-
-ocr page 153-E E L G I C I s.
6l
'verb er a. tu-! Araußnui, 'vir domi cliiria,wt^'i'iit.nec it a multo foH,Ab collimA-tefulgurAtore CxßtrtAno, tAliter S-wdeßde-riAnt prxßdii pr/zf. occiditur LAndAßle Acer-rimtts LAndreßAfi/e flAtionis propugnätor. PoßquAm 'uero orbAticonßlio ducis defenfi-resgt;oppugnAtorum 'vim ex mxris AlAcriter a-liquAfidturepulißent, Ad extremum, menß Augußo, Imp. honeßis tAmen conditionibu^, Zfi^lineceßitAte, ciuitAtem trAdiderunt. in-de,cAptA ciuitAteprAßdiufirmAtA,Imp .Lute tÏAm 'verßuspergit fficundum SeptentrioüA-lem MAtronA ripAm cAßris poßtit, cui ex Ad~ uerßAfluminii pArte Rex Fr And a, cum prApo-tente, nbsp;nbsp;'vtilido exercitudumoccurrit : pul-
' ehre Imp.'veßigitißquendo, (^itinerAj'eruA-do: inzirbe PArrhifiorum, Rhegink timidio-re,ciues trepidAre, tumultuAri ,fugAm pArA-rcy quos 'vtßAprAßnttA Rex Anim Ar et, in impendentium rerum neceßtAte ciuitAti pro uideret, ex CAßris derepente LutettAm reuo-lAt. Inter e A porro Imp. incredibili celeritAte, .dßeronAum,CAßrum Thirium,Ac z/etußAte celebrAtam Sueßionum AugußAm,duobtts 'vigintiAPArrhißisdißuK^Am non Amplitts miltArib.pr a multis AUisoppidif,occupAuiti
Hs Ilio
-ocr page 154-De r e b vs
lllo ipfo iemjgt;ore,quo inRhcniosinßdtMit Jmp. Aiorinorum Bononinm Rcx Britanniquot; cti^inflrucio ctim exercttu-,itidem ex conuen' tH.,inua.dit. Ea. ciniiasabltio porta terrn,mi-rtac, iünerispiiritnteruallo, o£fofere miliar ib.diß at. Cui Regi, Imp. iujjù, Alaximi-liantts Burenus, Hipparchus cum lecHßimo luculentißimoj^ Belgici ec^uitatus agmine ,ßif comunxit, quam ciuitAtem , nequediurno, neque noHurno fulminandi labore inteit-mißo, immanium tormentoru tempeßateiti quide exagitabat Anglus ,111 no modo direct os parietesmæniorü diruerittZ/eriim etiarn 'vrbana adißcia pleraq^ omnia concußeritdC cffufcauerit. Erat nihilominus, ds“propter »i turalemßtum, amp;nbsp;operum munitiones,acntt-perrime exflruHas hincinde moleis, Perga-morfifacilis defenfio, dj“ earn ducere promptif ßmi milites deliberabant,quandiu poßnt.At Verutnus Einiiltsspraßdqpraß. idib. Septeb-reUcia ßatione, adpaHiones deßcendit, Borut-nia igttur potitus Henricus Britannicw, (quod Francité maxime conueniebat propu-gnacultt ) tantu non militem Gallicanuinàt iubet excedere ,fidetia incolAS in 'uniucrßtn omneis extrudtt : itaque ex ßtagente, colo-
niam
-ocr page 155-Belgtcis. 63
ni um èi) Jeducit. Veruinm veri ißittsßt£ cordia aliqu/tndoßnthiafinatui,fœnai ca-f it e luit.
Ouante itaque in Mcrin'u Anglo,ecce, du9 bellatores mutuo infeßißrni. ojuodImf. comme At its dijftcultAte, ob admirahilem cfuandd Gullorum in demetenda meß[e, ac condenda. AnnonAfagAcitatem,laborAbat : Francis zgt;e-ro Rex, AntArio helle imfUcAttts, totßmul vr fentibus hoßibus,probAbilibits angußys Ange
Atur, (ceu virgula diufnA deßgnAtA ) pAcis genio yCAbrieli Gu/htAno Hißano fidAliDo-minicAno,propefi aufiultArunt, is nimirumt ßßeptApAcißcAtoriA UIa legAtione, primunt mijßts Ad Imp. eb for ore Leonor a feduU com-mißorumrenuntiAtionerem eodeduxit, vt fummA compofitioßUm reijuireret niAgno-rtim nomim^nt interceßionem. Poß delegA-tAm igiturfæderum interpretibtts fjAnc pro-uinciAm,apud Crepeium, VAlefstditioncs oppidum , celeberrimits condicitur conuen-ttts. Hic Ab Imper. GonzAgA, iAmßpe nomi-nAttts, NicoIaus Perenothus GrAnuclU-nits, dh Rege ver0 GlAudius AnnibAlius HAllster ot es,pro renAtA ident idem militu Flt;ribti~ ntts mdior, CetrolusNullAnus,AcGilibertus Btt idrdust
-ocr page 156-De r e b vs itirdui, luculentißimi expromijjöresyiujjaßi-fulatione ßtos Heroes nnituo nlligarunt, fAcem nil. KaI. OHob. hùt inJummA, con-ditionibfis conßituerunt,
Vt oiuidquidAb induciisillis. Ni ci it ex-aHOjppeßxenioßActis, AlterutrîAlterutriuSf autßute,AntficiA-, (z/t Allobroßcamp;.,e^alius ct(iu[ùis fAder At £ ^iuriJdiSiionis, intra^ex^ trÀue ItAliAm 'vßirf/Aßent-.illudipfim, 'vni-uerse, eeu ex FAbianAformulAf inuicem ,ßnt intertrimento redderetur,
Ht Gentilttii iurisintereeßione ,acjgt;rA-ßmptA oßnioneßotißimi remiffa, eumßAttt z/ter^ reconciliAtorumßbi rctineret, cjuew alter Alt er o Antiquiorem CAtenus hAbuijßet,A^ foßedijßet.
Hic Imp. aut MAri Am ,ßArHm filiArurtt prim Am, Atit exneptumgynAceo vnAm, Ci' rolo AureliAno ( zitrAm mallet, ipfe eltgerti ßbi coniugem) duos dedit optiones, qui Imp-ne. An FerdinAndi CaßA. ßliam optaßet, qui' drimeßri deliberatione declarAret.
Fi eligitur Mari a , eius doti Belßum 'vni' uerfum dicit Imp.ca tarnen lege, vtfuperßid ß, Belgicamprouinciam adminißret tantutt^ Aureiianusgencr, obeunte veroßcero, huitB matß'
-ocr page 157-Bel GIC I s, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;63
ntitrîmonii turc, ex contientu in(ùampoß-ßßionent demum 'vntt cum let^itima. nepottim pûfleritate ztenitit.Atciuein hoc cafu,(juo Belgium regat a.c gubernet Aurelianm F. Fran-cilt;i Rex,Allobr ogum Regulum,eodem temporis punFioyßio dim cifilpino, tum tranfuLpi-no,de integro indunt.
Bi 'uer'o exoptatur exßatre Imper, neptir, Aurelianoßonpi, Infubrum dominât um ßort Jaliorum nomineßonfi flatim, a conßimptis nuptiis, prabiturumfepromut it Imp. ßd ea. conditionez quot;vt, finullum exfe coniunx ma-rem peper it, rat am i/lamlnfibricampojff fionemnehabefitaffinity quin 'vfumfruFium ea ratione amittat, har edit ar io iurefiiccef fonts excidat. Eapropter,modo it a ei collibue rit,liceatlmp. arceisdutos, Mediolanenfem, ac Cremonenfemfibi interea referuare, donee conf It er it, z/trum ex neptis coniugio Aure-lianus mafculam, an muliebrem prolem pro-creaffet. At que in hoc altero cafü, Rex,ßmul atque attributx illius dition 'is zfum fubierit flius ,ftatim Allobrogi regnÜ itidem prafietz excepta Momeliano, ef Pamp;nariolo, qua duo op pida in eins {tanquam ßqueflris iudic 'is} ef fint mAnu,acpoteßatt tquandiulmper. iam modo
-ocr page 158-De r e b vs
modo nominAttts arceis Infubrix retinuirif-
Vent At in partem eins concordix ,fi it a 'vi' deturipfi, Rex BritAnnicw. Eim pacisfrulti* fimulfiuaturomnis in t’niuerfitm ChrißtA-na reß.puta clarißima Europa nomina, Fob Max .lmp .frater,idem Rom.Rex,deinde D/t‘ car um (fr S arm at arum Reges,VI I.yi R I.E~ ■detfires Venet or urn Arißocratia, HeluetiO' rum Democratia,^ eorum,qui Ducali excel-lunt dignit atCi hi, Allobrox, ElorentinttSiLo-tharingus, Ferrarius, Vrbinas Mantuanut Reguli, acpoßremo Ltgurum, Luctnfiut» Anarchie.
Hacprocurât a pace, lmp. poßquam exau-cl or at 0 militi mijiionem dédit,fir ore, qua it^ caßrafr at ri obuiam venerat, comitatns, ad auitam Regiam Rruxellamreuertit.
Contra GallorumRex, honoratifrimè ex-peditusab Imp. Ttelphinatem F. cotinuo curU exercitu,BononiAm zgt;erßis, in hoßem Angli-canii mittit.ForfroBritannicus, offenßcs ißiut compofitionis nuntio, noluitpacis eßfreparti-ceps, îtaque ab oppugnatione Moßruli, ciuam animo defignanerat quidem,frd non abfôluitt (ßcutidnonuHismemori/s,proditum video:) Bono niant i liant Belgicam abfrcaptam,pra-ßdß
-ocr page 159-Bel GIC I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;64
fidijsprmnuit.^jKâl. Qcîob. ex Caletibus,igt;t tranfmArinum Regnum tranpnifit. nec tntil-topo^ Fruncix. Rex cum par um z/el nihil ea-rum, cjux volebat, oh tempeßatis incltmen-tiam,eßiteretiexercitumjolnit.
TI/A c E ƒCrepeiana) fecundum faBa, in-J- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;duos EuropxorU facile Principes, ejui
prope dicam,motum Reip. adferehantyprxcla ra fane mutux reconciliation 'is -, ^amiciiia nonfFlx indicia, amplifimx illx “vitro citro-cjue mijfe légat ion es exjliterut: quoßc du mti-tuo congratulantur,dum ziicegaudent ,adiu-rataidentidepax ,facrameto confirmaretur. Sedhilaritate, qua “verbis amp;nbsp;vultupra fefe-rebat nobilitiis,logemaiore n^tnvpopultts ex-frimebat.qppeextin£lo calamitofißimo hello, fer iah atur ludibundus, gaudebateßquot; triumph abat depacatorumHeroum fntentia. de-nique conflitutxpacis fècuritashomines extern curisfolutos,partim ad otium (f^necreatio në,piirtim ad labore, nbsp;nbsp;ciuiliaojficia tradu-
xit.itaip^fecutus an.i^gs, xquahiletranquil- i^4f, lit at e excepit', licet Gallus cum Brit annofub-indebelligerabat, quem cum maxima coque-retcurti derecuperanda flatim fua Bononia, prater
-ocr page 160-De r e b Vs fruiter cxter.tinßrumenta belli ßudum parti-' ta, cläßem cum Liburnarum, tum longartim nauitirn magnoßtmptu injlruebat .harum altérai ex Acjuitanico ßnu,ex Armoricis ciuitn tibui, ^finitimis Oceano municipiù collige-bat, altéras à remoto mari Médit erraneo itH Oceanumeuocabat. quasin fumma, duas^ 'vigintifuijß accepimm: claßis ductor e Barone Polino, cfui a Maßilia, ex Ligußico nempi finit, in Germanicum Oceanum délaiua, lon-gtßimo cœli circuitu, Hifianiam 'vniuerfiarH) ßs‘Lußtaniam,necnon Septentrionalem Gai liam,Utoratim circulauit .inScotiam prater-ea nbsp;armatos milites,^ immenfiam vim pe
cunia mifit,tjt ex ilia itidemparte hofii negotium faceffèretur. Porrb Francia Rex, cuin terra marijs, tentatis rebtts omnibus, Bono-niam ab Anglis infidentibus extorejueri nudi rationepoße -vidit : id-vnu habuit, tn cjuo ac-quießceret. Caflrorum firmißimam molew e confpedfu Bononia exflruxit: apt umß nomen eifecit: ( Gallice Momplaifir ) Latine fortaf-fis, Placentia. Voluit enlmuero obieFlo iflo at-que oppofito hoßthuspropugnaculo, eos turn excurfiontbus pr oh there, tanquam a continente objefifis fidendo vrgere.
Menß
-ocr page 161-Be LG I Cl s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6$
Menfe Aprilt propterfap^itionent reformat £ gt;' Religionis CoJia Capraria^yDruentiaflumi-nis accolarum {vautuatumJ caßellaamceniß ßma, armata 'ui inuaduntur.cajlellani ad quot;vnum omneisferociter trucidantur-.ntilli nec £tati,nec conditioni,necfexui hominurn par-citur. caßella incendia peruaßantur . inde Mertndolum,mero in dolorepoßtum, ^zini~ uerßa Vautuaturn pagtts , part furore atqiie impetu ab emtjfarysßcarßj^ dir ept a, cornbu fla^funt.^Qt^a Gallicanacarnißcina cru-delitas,cuni tetr urn odorem in Germania, apud alias nationes Jpiraret, ab his accufati Galli, ab illis ( quibuspraclare fuerant non fine Ittitriofa defenftone purç^ati ) atramenta futorii^abfolutiporroputaiantur. it a profe-^omortaltbtssfere'vfuzienit^,, Ctticjuejuus lt;e imper at ajfelltts. Hie modo faclum probat, tile improbat, maxime vbi extrema tentan-tur.Atfeitum eß no artißcüßatera ,ßd qua-dam mentis trutina res vel laudandas, vel damnandas examinari dehere, nbsp;nbsp;cumJttus
cuiqueßt modus, tamenmaguojfendereni-mium, quam parum.denique mediocritatem in omnibus rebus ejß optimam.
Menß Maio Franeißus, Lotharin^a Re^ I iTuluS
-ocr page 162-De r eb Vs
gultu deceßit. cuiuspater Antan, exacto ttlt-no obiucrat. Succedit ita(j^ in auitain hcréditât em Caralus l'ranc.F. bimus.
Eodefere tempore Elizabetha, Fer di nart-diCxß filiamortioccubuit, ip/a Polonic Ee-
Secuta Tunio exult auit in n at alt Caroli(it esi prime et atis Philippi Hißan. Regis. F. ) Belgium. Sedidempaucisdtebtss interpofitis, matris Àpartu mortue-, idque repentino, vt-cem doluit.fic initio letü [ubinde trißis nuntius excepit.
Septembri identidem {tarn esi caduca ^fra. gilisvitahumana ) Aurelianusyinipfaeta-tis Tjiriditate -, eflufebrig^ iaclatusferucntif-fima, prope curiam, idcjuefere der ep ente, non ßnejulpicione 'uenenimoritur.
Secutoferetriennio,pojlquafn abHeJJojd^ Saxone, eßrelicjua Proteßantiumfidalitate, ob pret extas dtjjenßones grauißimas,Henricus Brunonißiicanus Regulus, deßatufuerat deiecius( cum hominem regni recuperatto ßgt;' licitaret)apropino[uis, cojanguineis, amicis^^ tandem duos legiones militum impetrauit. ob id inßant 'is anni OFtobri cum 'undentspe-ditum,biois,(ßplusaliquando,cquitum mil-libutf
-ocr page 163-Be LG I CIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;66
Ifbus, nec non tihrmentorum copia, Zft inßios ipfiinfeßus inßitltauit, magnas fineprogreß ßisfecit. Ceteru machinationem iß a odor at na Hejfus i re feeder At IS prafgnifcata, continuo duplo maiorem conflauit exercitum-, belli-apparatü itidem ampliorem comparauit.Con-iunciusita^^Mauritio Saxonigenero,^Er-neftoBrunonißticanodefertori, (quosmeant €xpeditione.,proß Saxo ille VII. VI R.aman-dauer at )ß at im in Henricum (ibi inimiciß-mum duxitt cfttt aduerfariorum ccleritate multitudine perculßis,poß leuia ejuadam prtt lia, Mauritio, (ßaff'iniumnonnullisaufcul-t ans,na multo poft,dedit manus,eßßneperi-clitatione trniuerfa pugnt!e,Zfincifi eil pajfus: ac viciori Hejfo, fe 'vna cum Carola V. credi-dit. cjtios ( voluntaria ißa deditione nihilo placatus^HeJfus cußodia claufos tenuit.donee teßula aiuada conuerßone, non toto vertente biennia, ( vtianobisnotabitur) ipßin Imp. Veniens potefiatem , a viclore itidem latis conditionibus, captiuorum mißionem concéder e e^i COACHS.
Nouembri Petrus Landus, Veneti illius Senat us Princeps,fato coneeßtt. cutus in locum mox Francifitts Tgt;onatus,ceu Bocchyris alter, ellßtbrogattts. i 2 Comités
-ocr page 164-De r e b Vs
Comitijs Tridentinis adbimum interre-gmim adducTa, Pont. hello interruf tun» Co»-cilium, quamprimum Imp. (^Francia Feÿ conuenit : huius anni 6. id. Mart. Triden^ tum reuocauerat cfiidem : cet er um, propt er contient(olttudinem., Senatum demtirn de-^546. dtt 6. ld.lan.in.A.iS46.inqnem,proPont. coierunt Montant duo Politianus, Sam-fouimcsynecnon Anglicta ,Legatitres, exal~ ho Purpuratortim. Fuit z/ero ilLe freojuens-cjUippecomparebdtnonfolum Italici, 'verunt etiam tranpilpini, actranfinariniAntiflites. aut Archimandrita,aut Catechifla^puta Hi-yLufitani., Galli, Teutones,Belga,Scoti'.
Egener at im ztniuerfafchola Pontificia.
Aïenfe Februar. ReuerendtcsFio. Mart. Luther. Theolozu^'vertes acdncerus, Islebi, 'vhi natus esi, anno atatis climaHerico tri-ennio maior Sexagenario z/iuosrelicfuit.
Prid. Kal. April. AlphonfusDaualus, illt Vafli Top arch a: Medtolanipraf.in fata concedit. cjua Prouincia Gonzaga, beneficia Imp. delegatur.
Junio menfe lmp. cui •vêtus er at cum Pro-teftantium fiodalitatefimultas, nbsp;nbsp;apud quos
nihil dum auFioritate •valebat, tpuoßc tandem ali‘
-ocr page 165-Bel GIC IS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;76
dem âlicjuando,^ neglect amfidem, défit A off^tcia , abs Teutonicanobilitate, contuma-ùa, drfa.fltdio eint a warmis extorejueret: cum Pont. fœdus init : quem iuxtn eamp; res T^rebat. is in hoc bellum ingentem auri “vim focio con tinuo attribuit.Jpargit item mißiliA ^aria-riim rerum , per ^niuerfnm ditionem Imp. quo diuitis farfonis artißcio immenfn eFi adlnpecunin.pofiremo duas legiones nuxiUn-riasjßmeßrifacrament0 obligatos,putape-ditum milUa duodecim , dtpleuis armaturo equitesD. ( quibus interim ipfiitidem ^de-Icclos duces prafecerat, edquot;flipendia cur abat J ex conuentu mittit. Contrahit igitur 'vndiq^ •vireis Imp. abNeapoli Cumanes equiteis, à Mediolano Infabricam iuuentutem accerßt. in hanc expeditioneprimi nominis Itali,nem pe, Ploretinu4,Perraritis, Mantuarius ,alijq^ Reguli,“velSatrapie, auxiliapetenti Imp. ad-minißrarunt. qua omnia,dum tempore dglo-co,quo ipfi deßinajfet,comparèrent in Germa nia, 'venientibus obuiam ire, Tribb. mill.gra-tioßexcipere, dp aduentum auxilß congra-tularf: deniqueßrenuum intp. agere: ab a-mica Germania copias imper at as cogéré ad lngolßadium,qHA eil Danubianagentisciui-
I 3 tas
-ocr page 166-De r e b Vs txsmimitißimit, Boiorumiurifdi^ionts, eidem non purum Celebris AcAdemia,. quo loci euocAtus ex Belgie MAxtmiliAnus B uren us Ecmondenfis, duas itidem inflruelißimas le-gienes ifilicitudine Marite BelgArum Her Ai conflAtas,fiu potius,denA cir citer midi a pedi‘ tum,equitum z/ero trinu, d^pAulo plus.,nume ro quidem exigUAm,fid r obere prAß Ante mA-num,zinA cum innurtterAbilipecunia, a Philippe F. commodum procurât a , tumultuante ÎAm perinßgniter GermaniA, tanto itineris interuAllo, tot caßris, nbsp;nbsp;per hoßicurn (quod
mir umfuitJftngulari ‘virtute, Acßlertia in-columemtrAduxit. Jßum lm.exercttum)Ctr-citer quinquAgintA peditum milUbus, equi-tumAutem nonampUus nouemLudouicus ’DAuilA^rerum oculatus teßisgt; fiibtilis, belli GerïMAnici jpropedicam, curiofùsnArrAtorj deferipfit, cuius tanti ex er citas pro lmp. c rea-tus eil ille not ißimtss F.uropA,Tgt;AluA. in eo tïic Ziel clientelArum., velfœderAtArumiOfficiofA-t'umf 'ciiiitAtumyprAcUrißimA quAque imagines militAbantbA.Pcr. CAf.cumfbolema-feula.loAchimus Brandefyrgicas Vîl. FI R-R-P.C.cumfatreloanne, nbsp;nbsp;Albertonepote,
Aiauritias Augußas Baxonicifatres. Gu^ lielini
-ocr page 167-Belgicis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;68
helm! duo ,Bo iorum ult er, ult er Äienapiorum Reguhü.Erix,^ Georgiu-s,necno Phtlipgtn, Henriet illites ( ufttem paulo ante ab tiejjo ettfto dta teneri dixirnus') F. omnes ex illujiri Bru-nonifùicanorumRegulorumfamilia oriundi. Georgius ÄEegalopolites. VFolfgangtts Pruß-enfis militisi Mag. denique Tuitonttm Anti-ßitum diœcefes, (^affèhïatorum 'vniuerjitas frolmp.ßuhant.hacientfs Germani.
Heinde Hijpanisi omnis maxima nomina Haluam fequebantur. Italicorum verb militum prtncipia extiterunt,Emanuel Phi-Itbertus Allobrox. Taurinorum Princeps. Oclauius FarneßiiSyPontißcalium Legionum dux. philipptts Lanndites , Sulmonenfium Princeps. loann.BaptißaCaßaldus. loann, Jacobus Medicinus Marintanus. quem antenominauimusBurenus Belga.^quino-uißime omniurrt adea Imperat. caftra aceeßit loann.Baptißa Spineilus. isporro Pentacoß-archa. Es. ex Hcapolitana nobilitate delehios» grauis armatura equiteis adduxerat. Cate-rum antequafemiplenum huncexercitülm. collegit, fifquttertia fere parte copioßoribus: in caßr 'is , ad Ingolßadium feßitaß Prote^ ßanfeiS} nimirumfupra po .pedttum, ae ta.
J 4 equitum
-ocr page 168-De r e b vs
t^fuitum milliA,pœne infinit o belli inflrumen-to,C!quot;t^ittltotormento, habuiflfei idem DauUh eit auctor, cuiits tanti exercitu^sflmma aucîo rttus erat afiud loan. Fridericum Saxonem, Septemuirali dignitateIpectatum ^.lirum, fg thilippum Heffum,Cattorum Reguluni,tan-quam belli aiflices. Secundi ab hisflumma reï adminiflriSiOrdinar^erant duces : Ioan. Er-neflttsfrater Germanns ^ac cogn ominis patri, iam modo diefi Electoris F. Philippus Bruno-niflacanus,cum cjuatuor liber is adoleflentib » Francifleus Lunamp;pyrgicus. FFolfgangus Anal tinu4, Georgius,FFirtenpergeflum Regulijra ter. Albertus Manfeueldaus-.f}’ multi ally opti mates, nbsp;nbsp;in his peculiar es t^uii^uc duces, Lega
ti,acvicarij ciuitatum illaru liberarum,(^ua-rum melior pars nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nomine tenus een fr b an
tur Imper atoria,re tame ipfr lmp. crant ini-micaJ Proteflanttumparteis fri^uebatur. Fæ-deratiflint hi Teutonuptpopuli, cjut in i onfle-rendo cjuodam Itmitato frj-' determinato ad flubleuandum Remp.tribu to, Im. o/tiidem au-Eioritatem agnofluntfld in cat er is libéré vi-uunt: ac frais legibus z/tuntur. nec tam ampU-andofludent pomerio: cjuàm confreruanda infer taunt libertati. Panopliam zterb iflam Pro teftan-
-ocr page 169-Belgigis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;69
ttßuntittm abfilucbant Tctrncoßcirch£ Hel-uetij o£lo, curn totidcmleciißi}namp; iuuentutis cohortibtts.^^jht omniA tot tam magna no mina zmiu^s gent'is njui accurate colleger it ani mo,fane coram confderabit, quale extiterit ißud,germania,funeflißimum, bellum ciuile, ac intefiinufotitu dißidium. habetenimin-ueteratißima odia.,(ß mer asfiel tones.
Humitaque bellaturit Germania, Fran-eißeus Bernardus, Patricius Venetus,iußu Re-gu e Britannis in Franciam tranßmißus, ßtß ceptapacificatoria illa legatione, a bello adcon cordiam, Reges iflos abßraxit : pacemque hic fummatim conditionibus,inter eos ac Scotos, conflituit- „ Britannica, Gadorum Rexz/i.^^ desquinquiescentenamilltaBcutatorum, 0-ciimapefione foluito.,, Ex eo ajje, bejfem quot anniscurato.,, OdUmapenßone folutaßuam Bononia Belgicam recipit0. ß^uamfummam compofitionem. tantum non ex alto repetita officia, mutUA congratulationes,fid etiam animi cognatio , ritu Chriftiano condnuata ßrmauit.quippe, zgt;tforte cafus tulit Ifabella, ßliarum primam,tune potißimum nafd Del-phinati: ea, qua it a eil nata, nbsp;nbsp;it a confueuit,
Regem Britannicum tarnen, atteflaturpater.
-ocr page 170-De r eb Vs
* Vu!- ^pantaßru(zitita.loqua,mur,'ii,r\iy.'Tia\l^A} pater?’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(}tti,ficubioputßt, pnternum oßici'
uminfiWtuUydumßert fontkac/ua lußro.-tur,adpromittit,(^f)ro eadem, in z/erbaßnn mi rerum opißeis Dei, lurnt. quemadmodtim cttAm mjllerio làuationis ab antiquißima ori ginis rnacuU exptato Henrico, huici^ Ifibe/let patri,tanquaßltaßroßuum exÇenomenHen-ricw Fill. AnglicanttSjideniidcm multo anteparticipauerat.
Illoy^ vno.feretempore, Perd, duasßmul ßliai, .Mariam Gidielmo Menapiorum, Annam verb Alberto Boiorum Begulo, {iflam c» maxime opportunam colligationem propin-qths(bcietatitfolicttanteßatre Ixnp. ) inma-trimonia collocauit. Menapium enimuerb propalam iam exclußim deßonßi affinitate Francitn. ( cuins multo ante memintmus ) ab innuptarumillarum nnpttartimßacramento rcligioncq^ aiicioritas foluerat Pontificalis. qtu vtraq. connubia,^ affinitates, inter ar-morum jirepitum, tiimultum belli, velpo-tiiis inter cafà porreHa (quodaiunt ) apud *R3tis- Augußam Fibcrq.folennibm ceeremonijs ct-vulgo. btbrat£,vereenupti£confirmarunt.
Bceuto ß)uintUi y Fitanicum illudbellum
GermA-
-ocr page 171-B E L G I C I s.
/
70
Ctrrnunicum plane eil affectum, oppida bre-uiuf acfacilius^ cotra at que nemo mortaliuna exißimafft, quemadmodumßimmatim o^ ßendemus. nee porro 'vic^toriaißa, tam non cur ant ia y dtß:ordiaq^aduerßariorum I 'utin mtiltis legitur ) quam pecultari cuidamfiler-tiA,amp;. TJtrtuti Jmp.'venit attribuenda. quena confiât,totoeo hello, reuera officiumßrenui ductspraßitiffi. Primum entm apudIngolßa diiimdn mera caflrorumfilitudinc, (fr apparatus copiarùmque exiguitate , inßantiata-men folerter curat, zgt;tgtlanterfe contra im-pendentiapericula tueiur,amp; animoß gigan-tuminßiltusfußinet. Subindeautem t'tcun-queparatus amp;nbsp;inßruä^us, die noctuq, lacefi fitos in didem dilfellit. mox, omen accipienst infectatur, atqueexagitat. Neopyrgum, Ba-nuu€rdam,TilingaKî, Laugingam, Gun-deluphingam, oppid.apr£ cater is occupât, at-quein ore,^ocuHs hofliumprope hac fint ge-ßa.PratereaFerdinan.Caf.i^APauritius,di-uerfi ex parte, Saxoniam inimicamßmulßc infeftant,zit in eaprauinciamagnosfacerent progreffus^
Gff nuntius vt in caßra Proteßantiuna est relatuaß^boratur vehementer. Scinditur
-ocr page 172-De r eb Vs
*Id eft vulgo Cornes Palati-nus.
immenfMilleexerc'ttu^i. Saxo adßrejpiciens, mcUorcm militum manum ficunt reducit. ließus,perp»fillo c omit atu, domum repedat. lmp. vero zits ingrauefientishiemis non rc-tardatiityquin in ft antis vicioria 'veßigijs in-fiftens, HophingamyNordolingam, Dinca-Icftttlam non paruas ciuitateis, ohtincret. cjuem apud Halam Sueuicam hihernantem, Fridericus, Capcllatiorum Regultts, idem i VIL VlR.R.P.C.adit.itazitin^atiamre- I deat 'vidioris.Cuitssexemplo, paciftcatoriam légatloncm mox eodem Vlmus, Hanubiana ctuitaSiamplißtma amandaf. ^deßendit ad paciionem.Nccmulto poîi in.A.ii4j.Menfe lanuarioyHuldericus, WirtembergenßuRegulus ßuriores conditiones pacis, acßbinepo- | tibitftiuegraueis, accepit. Bureno Belga Fran- i cophordia,interim celebre illud ad Mœni ri-pam Emporium,ßededit.^uatenacis 'vicie- nbsp;'
riamp;ßama diuulgata, certat im plera^^ oppida, adcompoßtionem 'veniut,ßcilicet, Memmin-ga, Eibrax,Rauenßyrgus, acpoßremo etiam Vindelicorum Augufta , Argentoratum: praclarst aty^ opulent a zgt;rbes. Sed vbi intelli- , git Imp. aduerßarium Saxonem no modopoß-ßßioncmfuam recuperaße, over um etiam ß^'
ternt
-ocr page 173-B E L G I C I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;71
terns dition'is sliciuid vfirpajfe,ac Mauritia, ni dominât ta fartent prsoccupaffè, minime cnnÜandumratus etßnon oftimetunccjtti-dem habebat, nbsp;nbsp;longum ejjèt iter ,cjuodani
ma dicit,re it idem déterminât .lungitur ita-cfuetandem, multù caßris, nbsp;nbsp;emenfi longs
ans interuallo, cum ßatri, tum Adauritio: ejuosinfeßs Saxonia Olim intuliße antea di-ximta.vbi foïi alicjuos frogrejßa conßituit omninoyctim frimumßß offortunitaa obtu-lifßt,manHm conßrere cum hoße. is Molsfer gs tue cum meliore farte exercittaßßitabat, AdAlbim illud eîifitum offidum. Jmf.igi-tur accelerantgt;S.Kal.Maßidßumen, qua ex farte vado tranßri foterat, diligenter,faci-leqßaciaalea,vtexercitum traduxit, VFit-temfergamtfrimanamvrbem ßs ditionis, amp;nbsp;notißimam Academiam, dumßecedere cogitât Saxo, in Locanaßlua, hoßem conßqui-tur. Canit dederefenteclaßieum Imf. Ducit inßruclof acies in Saxonem. ^ui,quamlibet ß colligere,ob refentinum incurßum Caßaria-nQrum,non fotuit, itaque numero longe erat inferior,concurrit tamen,acriter, ^ßrenue dimicauit ad zgt;eßerum.at foflremo,frofliga-to exercitUftfß in aduerßo vultu accefto uul-nere.
-ocr page 174-De r e b Vs
wre, ciipitttr, nbsp;nbsp;eu Eniefio Brimonijàiciino
'é'i^iduanobilitate, viuuiin z/ictorisf ote-fiâtem ’venit. cognominiszjero ,primA £tA-tif F. ex go (onfliôfu,fiuciui tarnen ( cfub con-ßitueratpater }euaßt. Hiclmp.taminßgni iß a 'victoria, incredibili celeritate, ß^multo ßeredi/pendio potiti-ts, moderate, z/ti talent tantuij, decuit viruPrincipe inc^uit-.Noflrum ßanc baudfuerit lulium illu Cxß. exprintere, dicentemF. V. F. Sedßt hoc nobis fat is, F.F-^ J Deus Opt. Max. zjicit. P'erum Saxo, dumß-ßitur, CaptumÇ inipiiit)meCßarclemerttiß ßme, oro, vt dementer accipiat ztefira mate-ßits,neuPrincipe indigna cufiodia ßruet.cuif it a reddit Imp. Siccine iam mocroCiefàr?zgt;.ih: Compenßaberis tuopte merito. Tum z’ultuo-ßitsSaxo, quemanugeflabatfgaleru dentibus | momordit, ^c. ^landottaForsmetulit,^ collibuerit, hoc ßat.ßniuletiam cum dicio caput Oper uit,nulla aduerßtslmp. exhibita reue rentia.Accerßtur iße no multo poß,tanquant i hoßisReip. capitis. Feruntamen tßaßeuerita- j te perculß optimal es Germani£, ( (ß tnter'ali OSBrandepyrgicusa(ea Saxont operapoßeriit ' z^t mitigatuslmp. (ß damnatione illa reßcin- ' der et, ßquot; lucis zßtrd Saxoni dar et certis tarne
condi-
-ocr page 175-Bel etc I Si
tonditiombui, quaruwftimmâext'ttît.,, vt frs eo,in VU.VIR. R. P.C. collegiudignitatem^ Mauritius, Saxoitidem,ajftim£retur. deinceps id. hm.perfect a complet ademu ell ^iUoria.UalamRaxonicaimpetrato amp;b Imp^ commeatUy^fiducia eleUoris Brandepyrfici acMaurit^ generi ,pagedi caufa proficifeitur HeJ^. in hune autem ( tn comme ai tes efpmo iurifconfultoru ingénia interpretationem^ magi^yC^uam fortafisPrinapumficutuiicum non videretur fibi inperduellione capiendo, fdem prodere , aut paUum fi lucre ) lmp. inipcit manus. itat^ue denohihfima ilia ac potentifiima prouincia triumph at. amp;gra-tiam, exiftimationem, ancloritatem , cjui-but exciderat, recipit. denique multa in/lru-menta belli, cumD. nbsp;nbsp;amplitis torment 'ts
etneis nbsp;nbsp;opimk(P0lijs ex cavitîoria reportât.
amp;fidecies centena millia anrcorumfiutato-rum arario infert. qua félicitasfratri fanent hilo minori 'vftiquàmf bifuit.necenimrei priuata is tantu obreflitutam Rsémiam compendium fecit, 'verum etiam ambortim nomen magnum deinceps cum apud Germanos, tum apud alios pondus habuit.
J)uminteflino hello flagrabat Germania, in Italie
-ocr page 176-De re b vs
in Italia duo rnaximi tumultuâ exßiterunt-quorum alter menfi Decembri apud Ncapo-lim nbsp;nbsp;exortM hoc fere initio. S. C.illudHi-
ßanienfi ( quo quot;volebat Imp. illic it idem m quaflionem , inße^tionem , cognutonermj. ferri ^^aflorum, rem Religionis ^quemad-modum tn Ußania ) d Retro Toletano inihi Prorege latum Neapolitani ciues,renoua at-queinufitatacommoti., repudiarunt. Toleta-nui porro contumacia if a offenft^, clam in-ßttutumperßqui conatur. at ctueseo mant-feflitts contraueniunt. Pungunt acßimulant quaß aculeiz/trofquegrautfimainiurix. itique paulatim mutuo incrudefiunt animi. Cum igitur 'vindicationis moram diutiui non ferret concitata ciuitas, arma corripit, amp;nbsp;accerßta exfitlum, pro/criptorumcf homi-num auxilia., intra mænia recipit.it aque paf ßm in Zfrbe cade s, occißo, (ß infultttsfiebant: non fineprocliuitate rebellionis. quamlibet pratexeretur tßitumultui Toletani iniqui-tat. quiaciuitas, non aduerfiis Imp. acdominum armaptmi, veruntamen aducrfus infe-ßum Reip. caput, ac Pr or egem, qui in officio ßto claudtcaffet,propalam atteßabatur.cuius rei verißmtlitudinem.exitus vtcunquepro-
» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bauit.
-ocr page 177-Belcicis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J7
tauit. Deßinnntur Zfïnnque legationes pA-cificAtortA ad Imp .in GerwAniam. SedAntur, comfonuntur^ njrbAnA tempeflAtes. interim ‘ r€[cinditurillA( cjUAmdiximtts ) HißAnien^ ßs ojUAßio. BeprehenfA tarnenßceßionif cApi^ tA i extremoßipplicio Afficiuntur.
Alter rnotuiincidit Genuee, menfilAnuA-rio. Occult A quAdam nbsp;nbsp;inueterAtA HIa er At
coniurAtio,quAm multo anteßu/cep tam ßdu-tia, conßlio^ nonobfiurAfidAlitAtis,Adin^ ternecionem familie Dorienßs , ^exitiunt ReipubdoAn. Aloyßus Flifiorum Comes, ad-ornauerAt. eoq^ pA^ior pAtria pojßeßionem, velpotius dominAtionem AUcupAbAtur. Cuius Adminiflri amp;ßtellites, dum prAoccupatA porta ThontAßa, loanettinum ioriam, qui, cur it A tumultuAretur vrbs, exßburbano pradioßeSiatum no£tu AccurrerAt ,obtrun-oAnt,ipfi non multo infra earnßationem,globe arm At or urnßipatus, NaualiaGenuenßum ^claßem Dorienßm dextre occupât, tranß-lit “vnam at que item alt er am trir emem initio, cupidttsgloria Tlfcuf. atdehifiit poßre-mo in afcenßm fcalarum gradtss, autafiiai, qui, quod er at thorace ar mat us ,e^nox tene--brif omnia obßurabat,(cct opis expers, mari-
X timo
-ocr page 178-De r eb Vs timogurgitetH offu/cattu, i». medio cnrfi excidit yictor 'tA-, efuam/oIaFortunaeiuiaudace videtur inuidtße. fabUto derefe» te, iimlis ceJjAuit tumulte. Flifii dein cep s re-gnum appetent is domnt collina complanatur. ttaquceinsgentis, acißieinsfcditionis con~ fcta familiayab vrbe ac repub.exterminatur.
Interea terriporis, quo Germania ciuili ar-debat bello ,potentißimos duos, inclytosHe roes, bimeflre temporis interuallum fußultf. AnglicanunempeGaliicanum.s. Kal.Feb. morti occubuit, Henricus ille, 8. eo nomine ^ritannorum Rex,triennio minor fexagena-rio, poliquam duodequadraginta annos re-gnajjèt,princeps profeHio multisnaturadoti btispraditus,liberali,excelßo,conßati,infra-Floß^ animo , literatus identidem .fed hunc ipfum tot uirtutum cumulum inhoneßis eß' horrendis quibufdam aFlionibus,poß Arago-ttium diuortium,obfcurauit.qui,quodcon-feruajfevidebatur habitü crudelitat'is, morti iam uicinus, obneßio quam lettisfufpicionis opinationem, Fhomam illumHorfolcumPrin fipem 'uirum, fuißudiofißimum in 'vincuU foniecit. ^huiußeßlium Suriam, cum iam prope animam ageret ipß,ßcurtpercußit. ctß
-ocr page 179-Bel G IC IS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;74
Juhindedubitatumfit,in Regisnean in mini» ßtriorunt malitiam, vitia debuerit quit ex-f rob are. Vtcunq^eH, TRefiAmentoitucenfienU S,P.^Jrit. confientient'tEduirdam vtF. €X Ajfi hæredemfiripfit.cA lege,fi kfine Uber is dif ‘ibeoprimam Maru, deindeq^ Eli-Sabetha, idregni i/icifiim haberent, RegiA duafilisi.Sed Edttardi pueruli adbuc nonimit decimum atatis annum quot;vix egrefitió.tutori bus cur am delegauit. in his eratfacile primus Eduardus’^ Erphordxus,eiusauus.quemoh intim am afitnitatem gener is,fenatus* DiEla «nfi» toristitulo decorauit, qui auclontatefuatu Regem, turnRemp.protegeret.Principatu So- ★pjlL merfitanoauxit,n€c nonDucali dignit ate am tcamp;tt-plificauit. deniq^ proregem creauit. itaq^ non multopoft,excorifitetndine,Lodini Eduardo piieruloAntiflesCantuar. diadema impoficit^
Vna cum tpfio menfi Mart io exciditFran-cifus ille I. FranciaRex(^lendidifiimus, qua-driennio maior quinquagenario ,nedum com pleto regni anno tricefimo tertio. Huius obi-tusfitperioris memoria obferuationem inno-uauit, nempe ufq^ ab illoHugone Capeto,totis ^ói.circiter annis, neminem omnium Gal-Itcanorum Regum fixtam atatis decadem
K 2
-ocr page 180-D E R E B V s
fiperajp,exceptavnoLud.ii.q^diesfere decim non «.mplius Annumfixagefimum fu-peruixit. Tam videturgraue nbsp;nbsp;tntolerahile
onus dominationis.Extitit quidem hic Tran-cifius I. tantum noneo Regno,fidomni Im^ periodignus. at, resfuastractauitpaulone^ gli^tiuSyßtoj^ affectui animum nim'tsfubmi-ßt. Viralioquin religioßts, literatus,eloquent ßudiorumMecoenas^'virtutis amans,iuflititt tenax,expertus inbello,prouidus, ^conßl-tus in pacis rebus, deniq^ liberaiu 'vndique
magnificus. Huicfortunaßcuialq, ludos fecit.fid aduerfia ei magis^ quam profierafirn-perfuit, it a vt auerfo njultu ilia hune hoftibus tradiderit Ticinenfi conflictu capiundum. ^^ord tarnenfortuna vulnus, quoquo modo animiquadam conftantia ficfitnauit,’vt de~ am iflam Tjinceret, ac rebus 'undecun^ am^ pliatis , in ipfa anima exfiiratione diceret: Regnum, quodinq,cum Rhodano terminare-tur,illudip[um{ Deo aufiice}trasRadum ex-tenfism ,filio in manus trado.qui, quantum-^ tiis licet fiendefieretfumptu , luxuj^ Regiot quamlibetgenittm curaret, voluptatibus indulgeret : (fifi denique bellum continent er fere ger er et, quiatamenfurta spéculât um
miai-
-ocr page 181-Be LG IC IS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;75
n}inißerierumprohihebai,caueb.i.tj^,ßmmo-fere,nedomifel€tsaleret Tartcßiits (quo[urn tnttimprudentitt 'uitio omn(sflert^ T)inafllt;it iam Uborant )Zopjritaienta(quodaiunt)^ trarium numeratapecunia plenum liberü re liquit, Cuißtccedens, F. Henricus 11, duo det ri ginta annorum iuuenis,excelfb animo y^bel-lo natuidlludregnum hoc fere initio inÿt.
Ant.ilium Momoranfinum, cui plurimum eonfidebatflatim ceu pofiliminio reuocatum, no modo priftina reflituit dignitati,quapau-lo minui fixennio ante ei fuijfet adempta at erepta: verum etiam maiore beneuolentia, at honore profiquitur, quamfecijflt pater.Palatina deincepso^tcia , minifleria^ vt ab imo adfltmmum immutauit^patri, duobuff fia.-trtbui,quorum alter biennto, alter plus dece-nio ante obiueratflmuliuflafecit menfe Maio.Pat ernosautemmanets patrit 'is Ulis buflis It ionyflams intulit.Profeflus deinde eli Lute ttaadRhemorummetropolim f triginta duo ittilliariaindidemdiflantem. inibt S.Kalen. Sextil, illius ciuitatis antiflesfolennibus cere naonij5.,veterrimo Gallorum ritufllludipjum diadema(quo olim aliquando Carolum ilium Magnu vfltmfuifleferunt) eiimpofuit XII.
FIR.
-ocr page 182-De rebVs
F/Â. 5. P. vt offtciApofluUbAnt, Aßißentibui. trArogAÜuAm iß Am PAtriciorum,Ab tAm di-ito CArolo inßitutAm,GAlliTjulgo P Ares vo~ citAnt. Horumßxßtcrisßnt intÜAtiy reliqui prophAfti ^ciuilesPrincipes.Purfus prior um tres Archiepißopi,DucAli eÜAm AmpUtudine prAcellunt,putA,Rhemorum,LAodurienßum, Lingonum Antiflites. tresEpiß:opi Corni-tumitidemnominAgerunt, BcUouacus , Nb-uiodunßs CAthAlAunicus.Äb bis i(^iy»çiias pArinumeroßtnt öt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sfiilicet Hedu-
us, Norm Annus, AquitAnus, Duces, amp;Ta-lofAnuSyplAndrenßs AcCAmpAnus,totide{An-tiquitus ßomites. Vctus nempe hoc elißx Du cumActotidem Comitum, collegium PAtricio rum. CAterum quad iAm pride nouißim Arum illArum ciuilium dignitAtum quinque deßt a, Adßupremumius Regium fuerint trAnslAtA, ßxtAporrb Flandrenßs, dominatu Regio re^ centißime ( ‘vti initio docuimus ) Uber At a, eas nihilominus reprAßntAbAt tum quidem Rex NAUArrAUSyTAndomiuf, GutfAnus, AmbAr-rus, Monpenßrius, Abumedus, Reguli o-tnnes,Ac prAßAntißimi z/iri.
Hoc Anno nAturamp; fitufecit Ann a, Perd. ■ Ctßccniiix.MAtronAßcecundißUnA, ^prolis multttH^
-ocr page 183-Bel GIG I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7«
fnuhitudinebeata.firor itidem tUtus Luda-uici Hungarorum Regain vlttmi ,ßcHt Mite ettigimw.
Conciliamillad Tridentinum yfoH fifti-mx coitionii Décréta, cum legati Rontificijfi iam corpore vixfuflinere grauitatem eun c« UjC/ai eis lahorenf adferret in dolore,ßngeret huitts annimenfè Aprilt, inde ex Germanix confintjs in Italiam, Bononiam nempe retra-tur ciuidem de eo malta Pont. Vet at itidem ne tpuißtorum clientum Tridento dßedant, Jed aclum agit.cjuippel'olatui ille conuettts, mal-tor am deinceps annoram interaallo 'vix tandem alicjuando eSt denuo congregatus.
MenfiAaguflo, coorto interfit Scot os hello,ob id,quodilli Eduardo Regi paero,regi-nampuellam (Jonfam dare( vti receperant) iam modo recufabant, SomerßtanusRegaltu, ErorexBritanix, idf Varoaicanui Comes, cut „ ? j ßtbinde Ducat us ohtigtt^ Northumbricus, V. v irg. ^dnfinitimam Scotiam inßdtarant.qui fl- vd mulatq^tnconjjeclühoßium ajeneranf, ma- t’rem* nus co(eruerunt.quo in confliEtu, utaliqaam wcem, multas hor as, acriter, ferociterd est dimica- nbsp;nbsp;nbsp;’
tUtpojtremo utncutar) cofcinduntur^ Sct^i, Undus.
K lt;nbsp;atit
i
-ocr page 184-De r ebts
Mt capiuntur vfi ’Victoria. Angli, nulto tgt;f°Regnum e.x eaparte , lon^ late^ amplurunt, Verum his rebus forts i’^tßinis difiordtfs demi labo-rare cœperunt: quodfiminariu cortfecutorum malorü exßitit. Reuertentes forro domum e Scotia y perinfgni tiKavafJutfnL irtfitutUy De-cembrifmulacra Chrifli Seruatoris,^Diuu imagines proterue oppugnarut opprohrio,amp; txadyt 'is ’vndecun^fubruerunt. deniy^ Sa-cerdotibus coniugia publica concejferunt.
Septembri à coniurat is,(quorumfuitprin-ceps Auguflinus Landus, Cornes, in or ce fua tetrus Alojfius Farnefiusmultis vulnertbus crudelifimç confoditur Placetia, ^ua ciuitas vna cumParma,eius erant ture mancipfhas enimuerofibi,ex P ont if cia hareditate abali-tus Ca* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;compenfatas tarnen quot;^Camertium pro
mcrini uincia , fujfragante Purpuratorum çoUegio, PaulusPont^Max. {huiuspater le^timus} ° ’ aliquando,tancjuaclienti, concejfirat vten-das.cjuo occifofatim armatus comparuitGo-zaga Mediolaniprof. Imp.^eamciuitatent ajfruit. cjua res 'vulgarium rumufculoruin ianuam fane aper uit: maxime cjuodOclauf tss Farneflut, fublati Alojßt F. Imp.vero ( ist oße»’
-ocr page 185-BELGieiS« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;77
eßcndimtu muUo ante} gen er ejjet. Sed Em-holium ißiid,reuera( cjuemadntodunt notahi-muißto loco}nrgtimentuin, (ß tngrejßn qui-di cruent£, (ß- atro cis tragœdi£ Imp. exßitit.
Nouembri deinceps Claudia, FrAncisc Regis filiarum altera nafiitur.
In.A.iS4S.Kal.Apr.Sigißnudus Sarmata, ^58 * Folonorum Rex, o£fogenariusfinex,defun-Slus illa adminißratione Regni annos qua-dragintadu0s,Herosßngulari prudent ia, comemorabili virtutedtaq^ fuis populis aqu): charus,obqt.Patrißtccedit cognominis F.bel-licoßss, excelß animi vir.
In id temporis incidit, vt, dum Imp. in Germania libationesq^ Ó’epulaSjrituRomm. Pontt. inflattrare cenatur,eiRritanni ex diametro repugn Ar ent) qttippe ad id,quod deme-ßtcis dißidqtfiuebant, vnofisfceptahareßos flo, totisfacrißcifs Pontificalibus interdixe-runt. imitationeHenrici S. Regis cuius nihil-ominusfurori modus aliquis eit impoßtus. quippeetßßatum Religionis nonnihil immu-taritdfla reru capitd^ ( quaßtbindicauimusJ intaFla tarne integrareliquit.Sed praceps ißepopulus,pfeitdomniavolubtlls, tllius in-ßßcnsveß igqs, curßtm tranfcurrens, chy-trapodci»
-ocr page 186-De r e b vs frapodé ntenßm^^ inuertere, nbsp;nbsp;cxremoKUtf»
VotificAlem Advitmm reficare gt;nbsp;nedtimßcrit Abflinere,volttit.
Ittnio (fere AnnopoflqtiAVt^ienApiwvti dixifnuißonfam/ibi exAttfirtAdArtimfAmi-Ha adopt Aßt) Ioanna tlla NattArraafor mA a-lijf^ bonisperbtlledotata, votopriorefolttta, Fedomio Regulo nuptA,A fimttlatis. Ad verast rata/f nuptias tranßuit. ÿfdem prope die-bas FrAnciJitts Abumalus, GtiifaniReguli f. Ferrarij Ductsfiliartim prim am, in matrimo nto recentißimecollocatam, vf^ ab AemiHa, in Franciamfecum tntrodttxit.
ReßinFio belle Germaniaßperior ‘is,qtti eu ßtam inferiorem, ac Belgium itidemfœdere coniunxtt:cum S.P.^^erm.agens Imp. tu-lit,,, Ft Fontificia caufa Çintérim}flaret,donee alttittando lite religion ’ts controuerßa de-ßnita, I^ynhodtts aliterflat uißt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pront»
ciafi At ri de le gat a, Septembri, ex prima infl-cun dam Germaniam, CAptiuos( iamfapeno-minatos)fecum traduxit.Haceifuit Pompa, fuitflecies, ^incejfitsftltetriumpho dtgnus. At Saxo libera cujlodia veteranorum Hißa-norttm affcruatus Imp.t^uocuncjue iflet, comi-tyflatur. Heffusveroprimunt ad Pleumoßos relega-
-ocr page 187-Be LG! CIS* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;78
TikgtttM Aldenardum, inde Mechliu'um eU retrAcifts. at que inibi,ob tetatanajug/tni, an-gußo conclaui priuat^ cuiujdant adit daudL tur.adquamdiu, noduj^Hißanorummili-tum cûhorsexcubabat.
A Sextili, in medium Autumnumper A-quitaniam.vniuerfim,in Santonibtis Ga-rumnAfinitimispopulis, maxime aute apud Burdegdam eiutgentis caput, trirfießru pro-pefiditiQ,ex nouo portorioßalU,enataeß. vbi tion modo ciuitatisflatus a concitata, mult it u dine immutatur : ajerum etia, 2quot;y iß anus AAo~ nenius ( qui, abßnteNauarrao, Regis erat in eaprouincia ricarius ) crudelißime interfid-tur.quippe ad tanta infolentiam, àquot; diritate (xlex ajulqßi adducebatur, vti fubttliter tragœdia ißa Hißoria Gallicana dejcribit)vt no longe abfuerit aferis bellu 'is. Hie Rex cti a-cerbitate infladum. él’fut urorum metu per-pulflts,Mag Eq-é' Abumalum Regulu, cunt exercitu, contraflditioßm populü amandat, qui nullo fere labore Rur degala potiti,in capitaßequentißima ßditionis continuo feuere ^nimaduertunt. arm ament ar itim publicum ßoliant. ciueis arma deponere compcllunt. * yofa anea, quibt^ßacerdogef in fuis templis vulgo.» tinniuntf
-ocr page 188-De r es TJ tinntuttt,vniuerß tollunt a eombu-runt. leges ’uetuftdt itnmunÙAtis refiindtint-immefA pecunia, galijs modispopulum mul' tant, denique vniuerfim multitudinem tb adigunt, 'ut,nullo fcalpello, nulloueßjlo,fills z/ngtiibus ac digitis humum a tumulo Trift A' ni Monenij defodicent,ita^cadauer eue liant, id quod pompa[umptuß^funebri denuo hono' rificebufto reconditumjuit. His igitur rebus cum Burdegala,tum in omniAquitania com-pofitis, ^praftdio ad earn religio Nouembri reliqu'is militibns mißto datur.
Eodem fere tempore Francia Re.^, quoße de Scotia ejftetßcurtis,puellam Reginam, Del' phinati F. deft gnat am coniugemex haredi' tario regno,adfejnauibui tranfiuehendam CU' rat.
ProfeHm ex ftipernate, in ftiam infernA-tern Germaniam Imp. Tridentinum Anttfti-tern Purpuratum Daltium Regulum , in Hif^aniam amandauerat, eo quidem confilio, Z!t indidcm accerfiito,deduFtoß^ ad fie Philippa F.fiuccejfiori Relgarumpoficeretßdelitate. ntc quot;vero it A pridem Maximilianus Auftriades Fer. Cafi.F.ad regnum Boemia adoptatus, i»' dulgente Pont. Rom. AiariAmconfibrinAtn,
Imp»
-ocr page 189-B H L G I C X s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7Sgt;
Imp .fill Ar um prim am, Ph.firorem commo-dum,in BxticA HiJpAniAm,apud 'v Allem Pin-tiAmfiuxerAfvxorem. Philippic igitur., ex formulA BurgundicA, compofitis rebus HifiA-nienfibus Jorgrioque delegAtA iUa prouinciAt 6.Non.O di ob. Ab z/Alle PintiA, equts Admißif, BArcinonem properAuit. AcindecumdeleclA nobilitAfe Amplißimo comitAtuPihodas-, fiterioris HijpAniA portum^quo loci And.Do-riA Aduentum eius expect Ab At, 'venit. cjuo ex im A clAße egreßiis, Ó.Ka-len. Decemb. GenuAm Appulit. Ab Liguribus mox MediolAnum, MAntuAmj^ vißt. inde uero per TridentinumßAltum reel a in Ger-' mAHiAmprimiim tendens., Oenipotempet^t. itAque determinAto itineris curß pergens» Monico, AuguftAVindelicorüyVlmo, Heydel-bergA, lußrAtistotciuitAtibus, AdNemetum SpirAm, Rhenttm trAnßmifif.fabinde^ per a-grum LothAringiAcum LucApyrgum eïipro-fediUS. Atq^ hicprimum BelgicAmßAm hAre-dit At em cernere coepit, Hi!^. iuuent. Princeps. quem, tAnti HerdisfiliumquAm honorifice, quAm f]gt;lendide,quAm regifice ac ofiteiosè ItA-Ha, CermAniAq^Acceperint, necfAcilehumA-tfus AjßequAtur CAptut,nedum ego br euiter ex-
port u,cum inflrudiijs
De r eb vs
pticnuevo. is ad extremum ab Luc up yr go, KàL tf4?' April, in. A. 1^41). magna voluptate patrisi
maiore latitia S.P.^ ßelg. Bru'xellas inec^ui-tauit, cuiui populi ouationes,acclamationes^ amp;nbsp;applaufus defiribere, quia longum eßet difficile,plane reticere malim, quàmieiunèf fobrieÿ^ dicere. Conficutà aßas Ludisffcula-ribus (ßtriumph altb us pompis est confumpta Philippus, ceil in perpétua quadam meri tri^ umphißena circüduLias,antiqHis verbis pra ifvniuer/o Belgioßdelitatem iuranteaepro-mittente. quantü porro ßimptum poßierint Belga in congratulatione iflapublica,ßlaAn‘ doHerpa(z/t Cor. Scrib. Graphens,quipigfn/t ta omnia, apparat um , acpompamluxumqi ßix etui tat is, copiofe d'eclarauit, luculentifü-mus ePt teßis ) probabilemfidem poßerisßce' rint. qua tune quidevniuerß,fiipra centena, tricenamillia atireorumßutatoruPh. Prin-dpi expenfi tulerunt. quas reliqua ciuitates , omnes per inde zgt;t cuiq^erdt pro rata parte fa-cult at es, ( qua(tint immefa ) v/q^ad amulatio nem propefiquebantur. vt interimfilentio iniioluanturpublicapecunia,tanquamRegia dtlfenfitio, (ß aurum coronaritim. quo omni iure, hareditario, mandpq,nexiq^iierus, ab
vniuerfo
-ocr page 191-Be t GIC I s.
80
‘i/nitterjo famuUtn Belgicoeßditutus.
Februario, cum Begina, FranciApej/eriJJet mare, vocarieum colltbuitparentibus,Aloy-ßum loannem. Sed is Aurelianorum Dux de -ßgnatM i nedum trimus, tmmatura morté fiierulus occnbuit.
Gaudente triumph ante dé adueniu Phi lippi,Belgio,Francia it idem in ludis,Utitia^, publica exfultabat, (d'feriabatur,ob id, quod Catharina Medicis, menfelunio Sandiony-ßano inconuentußuohus illudoppidum miliar thus ab Lutetia ab e 'sißitu Gallico,ßlenni-bus caremoniys fuerit in augur at a. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;res lt;
curioßs ingeniys oppido quam maximam de-dit admiratione. tllis, inquam,qui rerum om »ium initiaßiliciteindagant, dpfiminaper-ßrutanturßupeßebantenimueroMediciimf tüuflrißimafamiliam,apriuatafortHna,de-rephein eampublicam celßtatem aßcendijje, ex ea ortosduosPontt.Romm.nempeLeonen» xo. dP Clement em illu7n y. penes earn eße E-truria domtnatum.poßremo hanc ipjam Ca-tharinam ,Medicidem, adßtprema Fr and a regnifaßigta euedam. acBegumCallicano-rumpoßßigenitricem reliquo tempore cele-brattim iri.Piec multo poßRexLutetiatrium phalt
-ocr page 192-D K R E B T s fhdipompitnuehitur, excipiturj^hcnoriß-tentißtmea S.P.^^arrh.Regem vero intern foßto bidud Regina eodem confiquitur. regnoßmulaußicantur. Außicatus enimtte-ro ePi Gallis., 'Tranßalpinis nationibtss Ult inceßfis,quo dieprtmum, delecli inaugaratt-ue Principes hxreditatem adeunt, njbi quanta exßiterit tum opum t tum luxus oßentatit Callicana,ziix dum animo colligi, nedum lu-culentaorationeexprimiqueat.
In Anglta 'vero tunctemporis omnium rt-rum ingens erat conßußo acperturbatio. Primo citmßemutuo peßime odißent, Pr or ex Ult Erphordaus, Ehomam Serner um,germanum ♦Brita ßatrem, Britannici littorispraß. in Senat» accußat, nbsp;nbsp;aße^atiregni, quaß
vulgo, ipßRegempuerum adhuc adfitaßacrapertra-here volußt, atqueea machinatione rerutn potiri. Thomas itaqueprapropera prenfittone conßitur in 'vincula. cogiturire ad torto-ris equuleumßdicuUs examinatur, ac poßrt-mo, menß Martio,ßcuripercutitur, Deinde cumßu^uaret pene tot a illainßulainßeditio-nibus, opinionum diuerfitate, in rebus rt-li^onis, inuicemßmulrepugnaret, Senatus Anglicus pulluldteis motus armata manu re-flinxit^
-ocr page 193-B E L G I C I S?
St
fiinxit. Nemfe turbtirnin au^tores panais ix-fendtrunt,
dißidiorumAnglicanorttm occAßone txcitus Gallorum Rex pater nas paófiones re^ fiindit, nbsp;nbsp;continuo Bononienßs ditionispar
temz/irecipit,partcd€ditione. ginter cate ra Amhletulamac Monlambertum. cjuasdtt tts ftationesBononiaßnitimas, Angli comm» nierant.cjua arx adfummas tunc qutdem an^ gußias adducebatur, interßptoia nimirum aditu, cjuoadminicula, aliment a, commea-i^lj^fabuehiconßteuißent. T^'anßnittititide inftru£iijfimam claßßem,du£ioreTgt;ecio,in/«• der at am Scott am, ( zgt;tabillaquo^^partene-gociumhoflifacejßeretur ) cum 'valtdoexer-citu,cuiducesexercitaßimospraßcitP.Stro^ s:,am, Dandolotum, nbsp;nbsp;* Rhenanum Teuto-
* Rhe-
nem. qutßntulat^ in Scotorumcaßracoie’
' ni Co«
runt,poß non exiguosprogrefßadnßgnipra- mitem lto,adEdintonamBrttannosfundunt, ac uin vu's®* lt;««x .ita^ab ztfarpata poßßßione deturbati$ ■^nglisifumma cum virtute gloria, puella Regina ademptum retinum reßituunt.
Int er ea Paulus 3. Pont. Max. pltts minui ^Boginta quatuor annos natus ,cÜßxdecim in illo Pontißcatu refedißet, vir mult a rerum .-i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X ^litera-^
-ocr page 194-De r eb Vs
^l'tterArumfcientia.,acprtidentiA, 5. Jd.Jdo-ucmb .c ondier ofdîo fnex obijt.hic, quodgrattaplurimii apttd omnets in zininerjïtm zi alebat y (^uam honorifeèin ea dtgnitate/ègej^t. hello diuturno liber atam Italtam excoluit.pa cëperpetiiam Jëntauit. deniej^ 'vulgo audiuit, PAT.PA T.Bontis piiflor .EonMrcip.Bonusß-hi. Bonui (immo rttelior) fuis, nam nepotum çiuatttor (i^uos Petrtts ille, Aloyfitts liberos re-licfueratfduos Ptirpuratorttm albo adßripßt, Parrnefinm idpEanctangclti,duos Ducalititu-lo decoratiit, ofuorû alter Parma (f'Placentia, alter aut em Caflridominatum e'sl adept us.
Jißem fere diebus Margarita P'alefia.Na-uarraorum Regina,germanafor or Erancifei I. Gallorum Regts ,penfum -vita terreßr'is ab-foluit. Herois, praterfèxum, apprime lit era-ta, lilt a virtutepradita, efMufirtim altera Mnemofyne.
Paulo Ill.Pont.demortuo, yXal.Tsccem. Purpuratum collegium, recepto more, in Co-mittum coft. Phi poll mult as altercationes, difceptationémcjue , tandem y. Id. Februar. ^SSO. in.An.isso.exfyßit 'u,loan.Maria (uulgo^ P at ria) Montefanßiuinus, origine Tufeus, vir prouedlaatatis, biennio matorfixagenario.
-ocr page 195-Be LG IC IS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;it
^gentiliüo illonomine ex cofietudinepermutai to } luliui 111. Rom. Pon. Ma.x. rernttintiir. fubinde,filennibiü ct/tremonijs, diefà.flo, in maxim A S. P.^^R.fiequentia, ab Cibone Tranenfi Carpenfi, Pur pur at is PP.p. Kal. Mar .inauguratur.ao biduo poPtfitficptas da-uca belli (fipads, ceu alter lanm deauratant illamportam,quam vacant D,Petri magnjt religionisergo., refier auit. itaque deinceps Hilar la Pontifiicia, qua in eum ipfium annum comode inciderant, ^propter interregnum Pontificale Kal. Ian. vti debuijfintinchoarit celebrarid nequiuerant, fitis fiacris deuotus Pot.perjecit. Ea Hilaria omnium primus in-fiituit Bonifiacius Kill. Pont. antefefiquifia-culum.noluttqueprifico ritui, inflarfiaculario rum ludorum,ejfie centefiimo quoque anno.Sed Clemens VI. primo dimidium, Sextus verlt IIII. nouifiima exifia centuria ,fifiquialte-quot;rampartem delraxit.ita,quxprimum cetcn-naliafibinde quinquagenaliafiuerut, aciam pofiremo quinqueniccnnaliafiunt Hilaria. id lubilum Roma appellat. Paucis ab hincdieb. indulgentia Pont. OHauio Farnefio refiitui-tur Parma. ^Columnatufiamilia, receptofit to, Vilde à Paul. III. ( vt innuimus)fiuerat de-
L J ieda^
-ocr page 196-v’: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De REB vs
j tunrjutim (iio denuo induituri ' -r 's Hoc ifgt;fi menfi Februario Francifiui MAn‘^ tuanorum Dux cui non mtilccfant eFerdin Andy^ Ceefar filiam in mAtrimonio codocAratt cum fortuito in AÛntium incidijpt, db cor-^ dis (yncopefebrim cotinuo contraxit. qu£fu-ne Hero 'ém ilium breui conßimpfit. Ei z/ero fratergermanus, Gultelmtts fuceeßit.
Aprilt deinceps, ex Brit Anni A, partim ex-ternis bellis feffa partim ciuilibus motibus afficta , tranfmittens in Franciam, Anta. Guidottts, PratriciissFlorentinus,pace, quam ^ratumierat legattssvir ad perfuadendum ^dttisnatas, perfacileßlitit.hisfummatim conditionibas, nat Bononienßmflationem, iu rifdiclionemcf deßrentibas, reflittietibus Anglis, Galli yuadringenteis mille aureosßu-tatos ,bipertita penfluneperfoluerent. Gallo-rumRex,Britannico etiamdupuero flliarum •vnias contugiu deflondet, rat urn habendum quamprimum ambobas amp;tas eßet connubio habilis.Pax eademScotosfirmauit .cjUA z/t(la ret Concordia,ßecimen zgt;eri amor is, ^cogna-rionisextitit ,quod equeflridiçmitatefe mu-tuo honor ab ant ißi Reges.qttippe Henricus fill) ulam tllam equeflrtm , fiuebullatam, ab
■- G nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dngl»
-ocr page 197-Bel G IC I s, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gj
Anglo ionum Perifieüdem accepit. pro qu/i, vicißim ipfe Eduardo toi-quemD. Michaèlii., imaginefignatam rcpendit. quodgenits fyßi-tiorumfummi cum decor is loco, tum religio-niseliapudz/trojque,
Maiopropeexaclo Imp.adComitia magna Auguflam Eindelicorum -, Philippum F. ex Belgio [ecum traduxit .quibus comitijsfub ornât a fir ore Maria, igfilicitationis caufia eo-demaccerßta, inhanccuramtotamentein-cumbebat: 'vtFcr. Camp;fi. ab dt cat umfiiÜ ius fitc-ceßionis Imperatorta , Philippo patrueli re-nuntiaret. qua in re cum plurimum lab or a-uerit Imp. in eodeftatumafit. necenimex re [itaadmodumfore profiiciebatfrater,ß, fiiu qeniujamp;getierofi mafiulaq^fibolis exfie-Elationem, ac gratiam,quibusfumme uale-hant apud omneis Teut ones,per iflam l exitia-lem J alienationem,honore,fiu£lu,emolumen toj^ certo defraudaffit.
XV.Kal.Iul. Carolus Maximilianus,Ande-gauenfiumRegulus defignatus,Regiorum filio rumtertius in Francia nafcitur.
Extremo Augußo Tefintionetfiiadomof patriaq^ profePlus in Vindeliciam Nicolaus Perenotus Granuellanus, Augußaapud Au-^
L 3 . gußur»
-ocr page 198-De r ebvs
patronum, 'vltimum z/itA diem clutt-ßt. quem citentem lmp. eo Acerhitisfleuit mor tuum, quo z)tuentem umauitßncerit44. qui, quoder At litterAttUidu“ mult Arum rerum Jci-ens,expertens,^ confultui, mugnu omnium or dm U voluntAte,eo pltts,zitgintt duobtis un-nùcuriA Prtncepsextitit. ^,quod Ad honores,ßtopteingenio, iAm muentt,ideo felict-tAti hum An amp;nbsp;proximus videtur, nbsp;nbsp;AliquAm
multA proie beat us, quAexpAternAZjirtutis ßmine adhuc viget. Rem taceo, in qua liber is prouidui pater luculentißime projpexit. cuius primus acfeniorfiltus, M. Ant.cü eJJètAtreba tuAntiß.in locû,dignitateq,moxßibrogatur^ *ii?Ra' nbsp;nbsp;* D K. A G V T o R A s z//e bar bar US, Archi-
îs bar- plf^ta,qutßibindeclafi’is TurcicAprAfeciura tare. obtinuit,cum^Aphrodtßum,ad mediterrane lt;ä^u5- AfricAoppidüprAoccupaßßttmira-go. in modum communßt eo conßlto, z)t in-ibi c onßrticloßbiyßodalibusque ntdo , port us Ule ejßtßat io,acßntina piratarum, inde euo-laret, quo vellet, eb reuolaret vtin arce, cum colltberet,inde(inquam^non vno myoparone piratico,ßed continuis excurßonibus maria ßnitima infeßaret .deniq^ locu ißum Reç^no o-pt auit .Imp. porro,ecqdmachinareturRarbat. rus, hitud obfettre prafagiens animo, haede-
-ocr page 199-Belgicis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^4
mum tcmpcßiieloan. Vcg^ProregiSicilix, Horia cldlf. (ß ora marttimapraf. negottum dat, Apbrodis/jexangendi. hiigiturmßru~ £ti,acparati,prater Jmp. claßem, Pont.Lufi^ tanoru,Mdttcnßsßodalitatii, (ß aliorumlta licortim auxtliorü,nauib(ft attcii, 'vt ab It alia inNt(midiam,Jccu)îdo At^uilone, tranjmiß-runt -ß t erra, ac mari illud oppidum ohßdione cinxerunt .(jiiidtormentis omnibusferociter conejuajjatum, poß alicjuam dimicationem, admoduparuo temporis damno Septemhri ca-pitur 'vi mtlttum, quihtts itidem diripiendu datur. itagßt ingens Aphrodtßorum occißo, ruina, ad jyragutora ludibrium.cjua reféliciter geßtt victor es Numidicißante Africa, indidem infuam cjuif^patriam acßdem, vela vertçrunt. Imp.vero, Aphrodißum, auito iundumlmperio,cum oneri (ß impedimenta c^icÀm prodejß,denippßmptus male poni in illius tarn remota ar cis defenßone vider et ur, exiguo tempore interpoßto, tantum inde exhatiriens, quantum pot uit in na-ueis contrudi, aßlo diruendum curauit.
IN E Y N T E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒƒƒƒ, noua quadam belli ipiJ.
caußa , udpert Urb andam Remp, coorta ett, hoc fert initio. Gener ßcerum in ßißpicia
L 4 nem
-ocr page 200-J ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De r e b vS
nem Anthit ui non ohfinre vocAt, t^uippcOêit^ niits tArnefius, fihi nietuens ,ne Ab Imp. iti~ dem Farm A, ut Ante a pAter FlAcentiA,frAU~. dAretHr, cfiiiritAt, nbsp;nbsp;nbsp;Pont. tea clientele ca~
put, AcpAtronum,cliens opem imp Lev At. Sed to Tav eLMj,£lav cxcufAtionem def erente,inßAt tile poteflAtem filtern permit! Atftbi, Aliunde. arripiedipAtrocinf e^uo fètueAtur,ciuod uhi WAlitidne, An inconfiderAntiA Pont, impe-t trAjfet, O£iauiui, idfASiumfo licit AntefrAtre HorAtio, fe GAllorum Regi commendAuit, rem omnem concredidit. Hoc licentiofum fA- nbsp;nbsp;[
cintis luliuA 3. iniijtiißimeferre, OcdAuium prAcipitisconflÿ reum per Agere, nec,nififuo prxcife confenfu rem t Ant Am temere fufcipi debuijje, dtcere, nbsp;nbsp;quid demum in eo negotie •
fiutuiffet ,fignificAre, indignAri^ z/ehernHer. Denique contumAcem Regulum, fulminefuo iHum execrAriyCittibonA fifio Addicerc,Acpo-firemo AduocAtum Imp.opemflAgitAre,Atque Ar mis ext or quere con Ari, quAndo 'vetuspA^ trocinium AucioritAte tuerino poterAt.Apri-^ limenß hac gerebAntur. Hine nAtum PAr^ menfè bellum. OciAuius Pont. Imp. ini-micoscApit. IntercA ziero FrunciA Rexfidu-fiArium Farm AprAßdqs, cußodqs, vigilijsjf
-ocr page 201-Be VG I CIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;85
prémunit Am,ßrmât ac défendit. Contrafuß ß Im. GonzeigA, ex finit im a InfuhriA eo cam txercita profecîtts, lanio menfefiatione GaI-licAnAm obfidiene offendit. ^ae nonmalto fcli AccedensVontißcius nepos, loAn.BAptifiA» ÄiirAndulAm obfidet.
NotAndA hic eU perinfignis ilU BAVonls Po' bni,zgt;afii hominis, znctoriA,per otium indu-ciArum nAuicuUtores Belgas tranfmißi Hi-ßAnienfiff-AudAtis. Is, dimifio nAuigioßeculA, torio,zit intelltgit,Aliquo numero nAueis one~ r Arias, ex maritimo Belgio, mercib, onußas, inHif^AniAm velA feere, eafq^citrA pondus ' impofitum, perfi grAueis, lentius SubfilAno ferri, ludificAtur , adnamgAt ab Utere, ad a-gmen corbitarum. fimulat ifidemfingit {in-quam) Beginam Scotia fi trAnßehere. Pra^ mittitparunculumzinum, atque item Alte-rum cAtafcopiam, AdnAueùBatauasoratum, 'irt exformulA nAutica congratulAtionis, honoris ergo.contrAclis vehsitormenta, quot habuijfent, z/no fiimultonitru dtf loderent, filuod'utellconfiecutus, ecce, imp ar at as, teils deftitutOS, exarmatafq^ nauetsinuadity acAffltgit. itavtex zjiginti duabus, nouent duntitXAtab inßanti periculo euaderent, ac
,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ls reliqua
-ocr page 202-De r e b vs rclicjUAornnes, dbntdioplures, cAperentur. quA tAm ophnA/poli a , Ac 'vAn Arum reru pre-tiA {mAgnA BelgArti nAuiculAtorum iniurtA, AC mer cat or um ia^urA incredihili: ) t^uinge» fis mille aurcd fcutatis xfitmatA , RotomA-gum ) Romanduorum ciuitAtem, Rolinta intronexit.
IntereA,dumbcllum vitro citro^^adornA-tur, exAclo Maio, Rhilipptts, honorumplénum , conpinguineo MAximiliano comitattu, cjuem P At runs, pater ex trAn/marina pro-uincia ad comitia euocAuerantyparetibus vale dicio, ex FtndeliciA dißedit. AtqueexLigu-ribtfs in Çuam Hi/paniam tranfmittit.
Conßlium Tridentinum , multo ante a Paulo III. inch i at um, ( vt ante docuimus) cum proba/Jèt lulitcs 111.iam dicio men fi ite-rando rcdintegrandum cenjùit. veriim ei, ob conuetns mer amfilitudinem trimefire pro-rogatur^ ojuo dem um tempore, vt non modo ex Italia, fed ex tranfmarinis tranfialpinifi/^ nationibns,maxime vefo ex Cafarianis dien teils complurimi comparui/fint ; legatumfu-tim,aduocatum/^ Crefisenttïi Purpur atufium-ma reipraficit Pont.^^s amandati exFran-d a légati Çciuadecretis ,edidifjj fids P ont.in
-ocr page 203-Belgicïs* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;86
ƒ tontitAuerAt, Atj^ infeft^irat} in plensfenA-ttiP. C.ßintAttefiAti, mtiltiirationibiióRegem ( mAxime 'verb prspter JùJceptum in fe bellum} adduct tn eamfent enttarn, 'vt coucn-ticulum a/ttoddam, architecfo machinato-re omnium Pont. faSlioJamcoitionempo-titis ejß, ofuam Synhodum crediderit. itérât» tamenearesy'vf^alicjuo eit continuât a.
Septembri pepertt itidem Rranctx Regina Alexandrum Eduardum. ts Andettagenfi-ttm Reguliti deßgnatur , Locofiatr 'ts Caroli Maximiliani, qui in demortiti Aureliani dignitatem par it erfueratfiffectns.
Ciim omnium Germania.ßoederatarum ci-uitatum vnica Albenßs^Parthenope,paren- * tibus reliqtiiißocß.acßatribits,obßinatio nequadamfententtA,é‘i:onlpirationeaccon- aut, vt ßenjii omnium ordtnum addefendendam li-bertate, cumlmperatorecocordarenollet,imo burgi. ßenatußonßilta calcitraret,reßucret,^ aßter naretur-.,cttatur quide maxima 'voceFctialiu, nec tarne rejpodet ; autßflit.^at curia Impera-torialentetqs refiagatur. Ea fpter in hac re 'yniuerßtatem teßem citât Senatu-s. peragi-tur contumacia rea,acpoßremoproßcribitur. ita^jlmp' Mauritium Saxone cum exercitu
ojltri-
-ocr page 204-De R E B VS
ultricihtis AqtiUis èb contendere Zft hi/Tit: iirmù contumacem populum ad défit a officia retrahereconatur. Gerit adhanc, indiutur^ na obßdione Saxo, z/ir bcllicofie^, multa ojui-dem praclare,ßd oppugnatoribu^ Mauritia-nii ziiriliter refiflente Alberto Manfoueldao Comité, Trib.mil. ciuitatisdefenjöre,hoßis cælumßbinißaelizielle capere. Mauritius intereafi licit at tis ab affßinitate, z/t promißd flare ziellet,nempe HeJJum iliumficerum, ipß gener prißna reflittiendum cur ar et liberta‘‘ ti', confert in hoc quidem acuratißimam dili-gentiam.Sedifliia miflionis, quotidicflnguli diestolluntur obnuntiationtbM. non aufictil-tatintcrcejfiri Saxonilmp.,^uam moroßta-tem njt olfacit Gallus, pro.ftigfi artiflcioflfii-mii,(ß mult is blanditifi circumretitum vel faticium) Mauritij animumfecreto tacite abHeroeabalienat. fine mor a, arciißimo federe, cum eo, optimatibus affs Tlutoni-btis iungitur, fidalitij iure aftringitur, vti flatim indieabimus. Mauritius igitur, cut magnum negotium cogitato^faclo epuse^ rat, ab hac Gallicananeceßitudine, z)elzgt;tde fltfiepta oppugnatione Parthenopesffuius ipß au^ior auflexprueciß extitißet) aliquidea
extricA-
-ocr page 205-?B E L G-t C l s; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S7
txtricuret, quoßto vider et ur honöri conßt^ iuijfe-y vel potitts ( vti tune cjuidem er at ru^ mär') in belli Galit ci laboribtts obdormißen-tem lmp. nbsp;nbsp;it a conniuentemfomno(perealli~
da machinationis } confipiret profundiore^ Çimulat ad extremum Nouembri ße cum ob-ßßd, ßeciofaejuidem^honorata, ac verba tenw gt;nbsp;vtili fut tir a lmp. conditione pager e. P orra paPiionis energia, at ^facilitaifuit hu-iufmodi. Conflaretfibi Parthenope, extre^ ma eum initijs conuenirent. hoeeîl, maner et ßtidium Lutheranorii (qua derepotifimum difieptabatur} maner et itidem prifea liber-tas. ifta re comperta, Parthenopai contra Ve-iou 'is arma,itMundiamq^ obdurando, magna 1 famamp;laudem, maiorem etiam ßp tribulium, amp;nbsp;vniuerft Germania gratia lucrifecerunt. I nbsp;nbsp;ob id, quodfili omnium Teutonum, deflute
\ fa,cumtantoHero'é, totantlatisvi^o-rffiperbo Imp. contenderint^ quod horno-ttna diuturniorem obfdienem pertulerint. itaquepraclarumfecimen, ^argumentum fortitudinii ac coflantia adiderint.quodde-nique ad extremum aquabileis conditions inuenerintipfi.quoru auficio deincept Re/p. in antiquißtmam liber tat em facilUme redte-» . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rit.
-ocr page 206-De r eb Vs
rit, vtcnnj^ qui res ab Imf) .geßas excitßc-rit, istanquam injpeculo, mantjeße viäebit, eitis fortunam, cum nbsp;nbsp;nbsp;eofletijßet,ad Part he
nopen iß am Alhenßm ccepßßtitubare.
In.A.i^S2.SomerßetanM Regulus,illcPro-rex Anglin., auus itidem Regius ac procurator, nunc captus,nuc mßßus, rnirofortune Iti-dibrio ; tandem lanuario capitalißipplicin afßicitur ■. quia f nji autumant multi) Ioan. Northumbrofueritinßdiatusßcamß^ inten-tarit. Vertfimilior tarnen opinio tenet,iflutn ipfum Regulum, partim bonitateßmplicita-teq^ Romerßtani,partim ambicione addu^lu fingulare affectaßße Imperium ineo Regno, ac Regis pueri cur am prncife adfc transfer re vc lutffe, ttaq^nec competitorem, necfecundum, prnfe,diutiui pati potuiffè.
Bellus Pont. ( quitanquam 'vnguisinhoc recentt zmlnere reipub. exßitérât) cum z/traque ße, nimirum Parmn ßipMiranduln. capi-endAfußraretur , ojir 'voluptati delicß aptior, quamlabori, pofl hornotinamprope militiam, Aprili, infantibus Soterijs, cum Gallo pepigit-, tropeorumq^perfond induit, amp;nbsp;path at us topiariarn qHandam,orbifuneßan'i, fecit.focium defer uit excitât o internecino bel
lo:qu9
-ocr page 207-Belgicis. 88
ld : (juo interfeittts e^t heiliger ator nepos apud ÄltranduU. qao grauißimo ah onere,pertar-hatam Europam, alicjuam mtdtortim anno-rum labor z/ixtandem fubleuauit.
Terra, marß,,fi mutuo infefiantibts^s iant Cafarianis e^ Gallis , mox prodß in lucem ßrategema Mauritianum.eiittppe turn lentns ejfet Imp. in mittendo Hejfo, ob id Alaurititis impendioßomaehari. ziiolatam fideminter-ceßionis (juiritari-,iniuria manugt;s eßß inieclM ficero,exclamare.has^ confimileis caufasfo ciali hello pratexere. adaSlum denique fe ad fanandu vulnus infamia arma fltmpßße con-tralmp.diccre^PorroJ’ocietas ifta,cuius erant capita nbsp;pact ores,prater Mauritium aupj^i-
ce, loan. Albertus, MegalopolitesßirAlber tusBrddepjrgicus, ^captiiüHeßifamilia, zj-na cü liber is,datis inuieefimtil obßdibus,tant eratfixa,^rata, zjtpropugnatoremGerma-nica libertat 'is Gallusßpropala iaeeret.cjuam cumpublieis,tumpriuatisßriptis,ßciindum Landgrauiïi, ad Saxone Exeleclore, ziniuer-ftpatrio.,ßducia Gallicana, Germanißdales repromittunt. Fœdere initieriflo ielo ,ßabi-lito , ae prodito , ceu iure Fetiali rempra^ iftdicatam , ’vno quidem conßlio fr tern-' porta
-ocr page 208-D E R E B V 'S
forkpun^oeodem,feddiuerßs lock, Teutoni GaIU ferfcjiiuntur. Ma,uritiuó ex fit a t-
greffiti SAXonia, f er S. odefyrgenßm nbsp;Nor-
dolingAnum AgritmTiAnuuerciAm duett hoßk I nonhoßk. qutffe comrnunicAtA conßliorur» fsquot;inßitutißitrAtione (peri^UArumfitick te-raf ciuitAttba-i, mAxinteepuodnulli noceret, fActllime Ad ßtAwßKtenttdfertraxit omnek tribulek. Danuuerdd Anguß Am findelico-rum prof er At. quA tunc t empor k CAfAr'iAn» । prAfdio tencbAtiir. Ea ciuitoi cum trtduum, non Amplius obdurAjßt,prid. Non. April, ad pAxioms deßendit. Cut captA non legem im-ponit vidtor Mauritkts, vt viclkfolet impo-ni, Jèd prAßdio CAfnriAno humAnitAte re-miffo,liber At eo onere ciuek. nbsp;nbsp;eorumficietA-
te,AmicitiA^ contentue,Ad recuperAnda. com-munemlibertAtem, indidem fecedtt. Nihil nonconficjuiturVirtuteduce, comité Fortu-nA.CApit ^expugnAt vi ArcemfirmißimAtn, ErepergAm, in Angußes NoricArum Alpium ßtAm, OrcigAleA. Cuitts •vieforiAfAmAper-culßis Imp. cumfibi tnÿci trAguUm cognoße-ret, infidiAriue'.j^tenuiculHm Autem AppArA-tum,^ infirmumprAßdium PrAtoriAnu^ h Ab tret, c/uinimrno deßceret neruus belli, i»-
ßAUti
-ocr page 209-Belgicis. ' nbsp;89
ßint(perduclli-^Oenoponte*yocor'!umy cmreo funalt montofum iter luflrans, nociu dam vulgo» tranfiendtt. Fraternifi^nt illa mandp^ oppi-da. cfuorum alterum^ Fherix, Oenti^salluit} *Tir«-alterum Carnicie regiünisj Drauaspeneme- yuióo» dium fecat. Htc Mauritius, d^juila admonï-tusvolatu, retro ad Germant am conuerßis, ^Mntili Francophordiamdmmunem ^liber am ciuitatem, obßdet,ac'vrget-.capturust proculdubio, illudMœno impendensEmpori um nobilißimum, nißpacifer Mercurius inter uenißit . quippe cum optimates internun tip operamponunt G er manic a reip.^ patriAßerd. Caß.nodumßoluit -, ç^Matiri-t turn fr at ri réconciliât hacfummatim lege: Ft ip fi,cert o tempore,^ con flit ut a die remif tt fl ficero , Auflriadartimfacramento ohliga- tt tus, certo itidem numero militum, Furcum, tt communemhoflern oppugnaret.relicfuas con- tt trouerflas proxima comitiafidarent,ac tranftt igerent. Interim, Mauritio abaltcnato, ^Me galopolite, ad Francophordiam interfeblo', Brandepyrgicus, qui tum quidem foluscttnt teloerat ,audoramerttum militia Gaflicana dumßmulat ; intus canit. quippenixusajfi-(lat or um, coniuratorum^ adminiculis,abfi
M cijs
-ocr page 210-De r eb Vs tys iîernttim, be'lum ciutU redintegrat. Sub-^ mittit animum fureri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•vi
tro citrocj, Germaniamincendijs, ^txcurfio nibui. nulli admodum propitim. in Norim-bergeßis autevicinosßimme infeflui .^uxa-trocitiu tantum non domi, •verum etiarn forts teterrimum odorem adhucjpirat.
Mauritio (•vt innuimus) contra lmp. •ue-litantedA^tit fimulin^vicinorum te£la arde-teisfaces Callus, Adit ab Rhemis armata manu Lothinngiamfinitimam, imperfonatùf que acprajens Tullingorum cïuitatem, ex ta parte Francia oppoftam, adMofellam flumen (itam., Imperatori^ obnoxiam, occupât, fi-nemora, NanciHm,eius gentis f' Lotharingi-ca) caput accedit. inde abreptum Regulum, oclonum annorum puerum, in Franctam nu-triendum amandat. ob idalumno Lotharin-gio ( nefefjuipedem eiusfolflimi quot;vfurpansJ coniugium é'affinitatem ex fua familia pol-licetur. Interim porr'oMedtomatricutllapra dar a ciuitas ,adobtrincumitidem,^in iam dido agropofita, ^(œderata lmp. abs Mag Fq.(qui eo cum parte exercitusfuerat pramif Jus)proditafde Heri,commeatumfaitepeten fis, 4. idApril, praoccupatur.atßtbinde copi
arum
-ocr page 211-ÈEtÖÏCIS.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;90
ay um reliquÿs introduit is,ab îpfiRegeßb i»-gum mittitur .eam porro ( quam ipfi it a nota-uimtis obtigiffè^i^rtiv, tan quam nunquam de ferturns)ßationeprafidijsßrmat uetusveXA tor Aquila, Gallus.
Interea dum decerpitur Aquila ßmulat^ nuntius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tridetum,benepu-
gnajß Mauritium, (^Augußa Findelicorum capta,vt multos alios fecijßtprogreßßs,re^i Alpium angußiaspetere nbsp;nbsp;nbsp;itineraßeruare
z/oluijß, continuo foluitur conuentus. Lega-tus Pontificius, cum ante a 3. Kalend Maias, Concilium in biennium ampUus f modoße poßulauerit neceßitas') detrußffit z cum It alita tribu in Italiam tranßiolat. vnde pcß exi-guam mora,reliqui identidemAntißites,Hi-ßanietßs, Teut oni,Belga,amp; aliarum ciuita-tum mternuntq, adßuos autreuertuut, aut tranßnittuht.ita^oluto ißo conuentu, conditio ilU, ab Imp.quinquennio fere ante lata, ßnßmremitti, rtligioniscontrouerßaha-rente, aliaßbinde conditione,acprius,cßecx pit Germania-.^(zgt;tpaucisexpediam)Chri-ftiana reßuh, in capttt prxcipitari.
OpprejßtMediomatricum Uber täte, •vitra, ad Tribocos verßu, cum expedito exercitu
M 2 pergit
-ocr page 212-De r eb ys
permit TrAnciARex, Numenum,LnnxuilLi7n, Rlnmontem, SAlepergam oppidA prxteri-en s, triduum apud TAbernafperpufilluin oppidum,trihu^s abArgentorato milliAribtts,ob-ducit callidus conßdtor, diffufiiinterimptr campcflrîA Ioca omnibus pene copÿs. Acce-dunt eô internunt^ Heluetÿ, 'vt amicißimant ßbi ciuitAte,ueterrimofôcio commendArent. “videbAntur enimuero Argent or At enfes, licet Arcem IjAberent nAturAtßoperibtts munitißi-mAm‘,tAmen, cfuodAnteportas t^uodAmmo-
1 do, Adprimum lApidem, minitAntem^ niflrÛ omen portendentem GAllicum exerci-turnpro/piciebAnt, MediomAtricum, nbsp;nbsp;Td-
Ungorum exemplum reformidAre. HelueÜA 'uero legAtianis hypothefisfuit -yArgentorAto, propter AnnonxperpetUAm hubertAten nbsp;co-
piAm,tAntum nonfamiliAriter,ßed neceßlirio t An quam celUpenAriA, ^nutriceßuxciuitA' tis, vtiß: ob id, cordtßbi iure merit o eße debt re'. neugrAuifts conßuleret in comend At o s con-ciueis,intercederevoluiße.^uo Uconifino ec-^uidinduxißent legAti,ßibtiliter intelligent Rex, Heluetÿs bene (penre iußis, HAgenoAtn,
Vifoburgum , ^uodoppidum ciuindecim fere millibHs pAßitum abeß ÀNemetum SpirA, diuertit.
-ocr page 213-BelgICIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9l
diuertit, inde^ 'vltrAprimum milliArium, Selatunt, Cajlelltim,'vfojuepromouet. quo-loci prAclnrAinßituuntur OptimAtunt Sy no- um vul «44. Adeunt Regem frequentes legAti Teuto-norum ; qui hoc fere Argurtiento , dicerent^ ^uodßhiimpendio fauerit dtt recuperAndA libertAte,mAgnAnt debere, eßhAberegrAtiAm RegiRempub. GermAnßdrebusiAm 'vtcun-quecompofitis, 'vltrA Aduocati officio, autfa-uorefihi minime opus effe. quippe ßtßeclit. erant German 'is machinationes GallicanA.^ dabat cxercitus illetribulibus,acpropinquis CAlamitiLtem,quocunqueeuAgaretur, Hic de-mum Rex huius itidem laconißni energtam captu fuo confecutus, tum ne dominatus cu~ pi dit Atemffam manifefiioribus indicqspro-deret ; fciret vero Martinuanroffemum Si-cambru, Marisi iuffu,Rhemisinfeflißimum fuam ditionem excurßonibus,incendqsq^ va-ßare ,tAnquAm a Rhemorum 'uolatu commo-nit US, ab inflituto deßßit.t^f mut at o confilio, gt'affatorem Belgam ducere ut conftituit, abNemetibusfinißrorßim defle£lens, Mofil lam tranfmittit. itaque fimulatq^ LucApyr-gen fern prouinciam attigit: cognoßit hoßem, allatofui aduentus nuntio, AthenAo capto, V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M j Campania
-ocr page 214-De r eb Vs
Campania affîi^a, loco ceßiffi.Communicat»' igitur confilio, cjuiä tentandum primo et effet,deligitur LucApyrgenfis oppugnatio. Re-* Diuodttro (qua arcem expugnari vùlgo. ’lt;Jixp6tuiße tudicabat^Danuilariuminon in-t.zML’T^-frmum oppidum, necanguflum, obfdet. Si-îa'ccu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vertsdunum, lmp. obnoxiam, in-
T hco nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;municipium, Mofa imminent, L ucixpjr
pis vil- nbsp;fnitimum ,medtûmque inter Rhemos^
Lotharingios,'^furpat.prid.ld. lun. interim tormentisferocifime concujfum, ex ea parte, qua arxciuitati impendet,irruption?par antibut Gallis, nbsp;nbsp;ad fcuta ad fcalas euntibus,
extremorum metu, Bantiilariumfe cocredit VIII. iamnomtnatarum iduum, acdecimo demum anno,poftquam ab Aureliane,eius Re gisfratre,captum, cembufum^fuerat.quod omen accipiens Rex, adviStorem exercitum Vertoduno retrouolat. Danuilarioprafdium imponit. inde Momedium arcem , deindu-firiaà ter go relinquens, luofium contendit. if a aßutia deludit Ctefarianos. qtiippe luoß-ni,cum praiudicaßentiflante Momedio, non fuijfe in fe infulturum ho fl cm ; 'vicinos muni-tione, comme at U impleuerant, ipfl impro-uidifuarumrerum. quorum confiliumveri-fimdç
-ocr page 215-I
B E L G I C ï s.
ftmilc eH cxcepijje ab exploratoribui Galium, Er Mt illic tunc mercenary milites Germant. Et Strincansfupremam ibi auSloritatem ab-tinebat. Propugnabat 'vero Petrus Erneßus^ APanfiueldaus Prsttor Lucapyrgenfis, Namur t turn prouincia.yuicjuantumuislicety repentino hoßium incurfu, idj^ eximprouifit obrueretur-^ infraEiotamen animo, confl unter yueße (uos y addefendendamflationem comparât, torment a, tela, inflrumentayue defenfronis, in mûris difronit-yCtfrodias, i/i-giltafque militum opportunes loc 'is eoUocat. Impendet luojio mans, quern ft occuparunt Galli y tor ment a minor a y fidlongiusfirpen-tiafropertrahunt : Iquos vulgaris hodie, ar-mamentorum bellicorumfcientia, vocitat co-lubros}quo frcpropugnatoribus vndiquene^ gotiumfacefreretur. Etfrinefunefrusluofinis tile mans extitit.quippe dum a fummo into fielmeiaciatynon modo in mœnia, verum et-iam intra vrbana propugnacula, dir us fulgu rat or Gallus, it a vt in v allo cofifrere vix, nifi Jummo vita perictilo, defen/'ores pojfrnt: de-frenßoni diffiditur. ybi vero hofris oppugna-tionefat ale intet at, ßcam propugnatorib. free Untat ur iUico, nbsp;ßequenter à Cermanis
4 (roborç
-ocr page 216-De r eb Vs
(robore dus pmfidij) fruftra. reßßi.negAtur foffißifitneri vis hoflilis.ineoperflattir.cjuA opinAtioneliquenteis fluent eis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;um âni
mos, cum Munfiaeldxus Trtb. perfiAlAcriSi at prompt us ad dimicatione\, ne^^ magnißcis pollicitAtiontbus, neque obteßAtionibus, ne~ (^ue AudloritAteßuApotefl nd AuitAfortitudi-nismemoriAm reuocAre, illAchrimAns ,exclA^ mAuit ; Scclusßmulque dißedens, Præiord um petÿt. Str inc An s igitur ejtioß(ß con due is ßruAret, ßecenim tAm irrupt io pertimeßcen dA, (juÀm vuiuerßi interitusvidebAtur)in tAntAprAmoleftiA tot^fl cAußA pr£tentAtA, nihilconßultius inuenit, quÀm vt prouinci-AmgrAtisi KegtApermitteret. itA^ dedittonc CApto luoßo, MAnfloueldAusdn poteßAtem vi Itoris venit- reltcjuos vero mildes, Armd ex~ utos, rudiculA ulbu don At os, Rex dimitt it,no fine notAinfAmise.
Tunc, cum obfideretur Iuofium,SedAnen-fium Regulus , legtuncuU GAlUcAnA Ab Rege pramp;fiedius dux, ^tenuiculo AppArAtuin-firucius,BullAm(urcem munitifiimAm, (fifit Am, A quA ipfi Reguli nomenpArticipAbut/tfi T-buronicorum Antifiitum dominAtu tenebA tur 'jquAtuor indediftAntemmilliAribiu, vt
tentAret:
-ocr page 217-B E L G I C I s.
93
tent ar et: iacia alea,fimul con tendit, ad cuites primtim con[pe^um(cun^ niwirum hoßisjul minis iaciuferfufillammaceria ruinamamp;di diJlet,tta^ [ecomparaffet ad oppugnationem ) Sp.iUeGuUelmus, arcispraf.àprifia virtu-tenobilißima Horionu familia degener ans, nec naturalem loci fitumßrmitatemj^ ^ç/pi-cit, nec oppugnatorum exiguitatem defpicit', Jèdtriduum duntaxat fibi depacifcitur.quo, niß auxilia comparuißet,exa£lo,deditionem faclurumfirectpit. Acceßxus Lunam tradit inuictamperfi arcem,fulmine magis verbo-rum, qua telorumformtdando hoßi. eut cum conuinceretur eße velifcatus, Leodqßibinde fuse vecordiapænas capite expendit. quamli-beteius neceffarqcommißum conatißnt pur-gare^frconiunx curiamimperatoriam etiam atqueetiam implorarit, ^appellarit.
luoßo capto. Francia Rex, multo mane ad arcem Momedianamfeftp er be o fendit, qua vt e?t tormentorum tempeflate aliquamdiu conquaßata ,recentißimo vulnere fratrunt luoßnorum fauef^Pratoris captiuifortunée perculf, cumhoflevitavCuram,arma,impe dtmentaq^ depaUißationem reliqueruntMo tnediani.Indeporro Rex cum non optime va-
M s ieretf
-ocr page 218-De r e b vs
kret, ( omijpi interim oppugnatiotte Lucitliyr genfi)recreAndireficiendij^fui cau/a ScdinU diuertit. MAg. tAmen Ee^. vt Lumefium, in-gentem ßrmAArcem, Mo fit imfendentem.
AlofAreA finitimAm,obtinnit,retro Ad Gui finum Agrum ver fits, UUa conuertit:vt defo fulAtionePicArdicA Belgas prohiber et. cjui Ar-mis inferior es,non virtute, temporiefifortu na tue cjuidc inferuierunt.Defiedbit igttur ad ÜAnnoniAm GaIIus:ac primo curfit Trelonem, CAjlrum minime infirmum, inuadit. Confié-quitur ebfiuos cofirmAtA valetudineRex. Con-quAjfAttir inAudibiliferitAte,etfragore macht nArü Trelo. CApiturvi, ^infultu armorti. Plie demutu it} ment evict oris trudelitas irrepit. hic mifièrAnda defenfürii oceißo .munitio ipfiit incendia ,AC ruin Afubuertitur. neceuitAt,ni-mium vicinA arx A^lAiA,concitAtihoßisfuro rem. SefqaimilknumpAfijuuinter Erelonem
Agi Ai Am, fereitineris esi interuAÜum.
juxta
vulga- ltAq,collAudAtosveterAnosmilites, vterant TO^cla hiatefimper AUAriÜA, ßg imminetiCimA-turam, Um direptumittit.quodoppidu,poftquAtoni-
claio- GAllicAnAtetigit,deferunt:^Arcificon-credunt CimanidefenforesfedeAparifulmi-nÜ ternpefilAte coquAffAtA^ int erea du pAcfiun tur
-ocr page 219-B E L G I C I s.
94
turob/è/^i cum hofie,opprimitur,diripitur^a.c incenditur. tanto,tam^p^xcipitifurore, inconfidtrAntia, it a ut t tir ris, quant ipfi,cum diftpareminutatim uellentfitlphureo pulue-rt referfrdtfubitum, dffittale incendiû,plu-reis centum audaciftmot milites, uiolenter abfiimpfrit. Cimaofimuleu arce excifi,ob cœ litempeflate, t^menflruo dtuturnioremim-hrem fid quodprater eoditionem afiiui tem^ P oris fuit) oppido quant ogre- Rex mißionent militi, extremo ß^inttlidat .ßc tarnen ut meliorem exercitus partent praoccupatis pra-ßdiqs imponeret, it ad Lutetianam quietem integer.quem tot uicioriarum infigniarepor tantem , efufa imrnenßillaciuitas,publica congratulattone, ^trtumphalipomparedu-cemproßquitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t
Imp ,fabpoßeaquani ( ut indicauimus ) iteru cum perduellionibusGermanis cocorda-uit ( quodtato fleroifiicilltmumßmperfuit ) oppido quam celeriter prapotentem ^copio-ßim exercitu conflauit, cui denuoDaluampro ßßb/lituit,eo quideconfilio, ut, receptaMe diomatrieü ciuitate, ininfeflißimam Rran-ciam infultaret-,quoßc tandem aliquando in-dignatione,exulcerato animo inßdente, ebul itret
-ocr page 220-De r e b Vs
mitigurct. ojtiodtempore odoratta 'FrAnctA Rex,nonintcrmiJJo, necdiurno, necnoHur-nolAbore, perAmplAmillAm ftAtionem caute prémunit.VAllum,Aggeres, loricAm^^ inflAU-rAt.ß quid zfßiam metAtor mintti commodu, hAbile,Aptùmue defenßoHt iudtcAßet, Aut pe-rictilii obKoxium ; id nuUo reßeßu reßindit Ac 'VxßAt. Veteres dirait,.nouas moleis cxflru-it .pomenum f quo fie eoUigendi fiui ßr facile explicAndi copia propugnatoribits e/fit) am-pliatiAccompUnat. denique vetcranamanu fiationem imp let : ßy- dcleclo prafidio ßrmAt, Cufiodiam veßo dat nbsp;co er edit FranaßoLo
tharingico. is patri inpofiefiionem Cuißinam fiicceffèrat, ^XII.rIR. (ßcubiculariorum Regiorum er At Princeps. Cuites er ant manus, delect A nobilitatisflos, bellieofi quiq^ viri, ac duces ,fiummo loco natt omnes. put a ylnguia-nus,ß Condates, Vendomijfiatres, Monte-pefitrites, Nemurs, Horatius Farnefitus, Momo ranßntts. Mag.Eq. F.pauloinferiorescuntiii Regibus, inter quos nominAtim cxcelluit P. RtrozzA, (ß virtutemilitAri, ß belli expert ent i a.is eratfo dales Regalis, Religionis Mi-chac Utica candidat tes. in cuius fagacitate po-tifiimiimvideturreifiimmaquieaijfie.
SeiiAtes
-ocr page 221-B E L G I C I s, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;95
Sentîtes (untiquißimiis Etruritt popultts) 6. Ctil. ^uintil. ttwc fere temporis ab Imper, (ftib cuiftsminiflerijsdwramiampridemJèr-uitutcm patiebantur, arce^ab domtnatore in-ibiexflrti^a, amp;nbsp;prßidio Hifanienfifirma-ta,priiiocctipata, acdiruta) ad Callum ad»o-catttm, (ß adminiflrum facinoris propalam i/t defeceruntyltbertatem feilt cet recepertint.
Imp, t'ÄTZrtfWö ^tntili rocorio profe-^Itts, ij.Cal. Sextil. Aagufiam Vindelicorum redit, cuius ciuitatisßatu adfiiam 'volunta-tem confirmatOyaemutatOySaxonem, per humane dtclo ojale r emit t it. qui mult o ante, du adhuc flagrar et bello Aiauritiano Germania, fuerat qiiidemfolutus fed,ne pracise Mauri-tioyßbi ob dämm fa£fi iniuriasftimme odio-fo,publica gloria 'verteretfua mißioy yfqueeo ne latum z/nguem e Pr at or io dißedere 'uolue-rat .Inftat dcliberato Imp.ac è Eindelicia, Tri hocosy Argentoratumfl^prateriens, licet tan-quam per remoresprohibitus, folicitabatur à. prim IS ducibusy^particulatim aMariniano Jnfubre,exercitattftmo milite, adprorogan-dam expedttionem ( donee commodius anni tempus eßet) i4..Cal. Hou.in Mediomatrices poßremum duxit .fub ipfas Metas caßrame-tamp;tus, '
-ocr page 222-ÖE R EB VS
tAtui: tpfè ‘vero cjtibdpeiufculehaberety'Ditió-dtirum,quo d quatuor tndidemaheUmïli Art-hits, quietii caufafècedit, euocata cbdem iuuett tuteHelgica. cut,prie cat er a nobilitate^ht pra-fuerunt duces, domi, mtlitia^^ clarißimi,Ec-rnondenßs, Arenof erganus, Br ederodaus, Jodales Augußales: etßßos interim Belgas, maxime vero Fleumoßos,Artußam, Hanno-niam^ßmulcontra Gallorüinjultus , defen-dere nece[fe habuerit. Praclarum immenfa Belgarum potentia argumentum. Et aterna obßruatione dignum hoeexißit. Imp. omnibus in belits, terra mari^,aut aduerfam barbares Aßaticos, Lßyeoßte, aut contra amula-toresEuropaosßtßeptis huius offtcioßßimiBel gq Opera, robore, ac trtbut'is v/ÿj eß vfum.^ Jùmmùgentis decus curpotißimuHificriogra phi, nominatim Italici, velproßundoft len tio inuoluant, velßuprem'ts dunt ax at dtgitis Attingant,atq^ ofettanter dicant-,niß quia dt-uerßo ac remote cale habitant, itaq^fl at um rei penitus cogne feere nequeunt-, diuinarenopoß fitmus , ßtmmopereadmiratnur. Contra Callus alta ex parte excubat.quippeauSloratïi exercttti,nec eum exiguum in eodë folo,adfa-nttmD.Mtcha.Mag.Eq. qui in Barrenßema-
grum
-ocr page 223-Bel GIC IS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;90
ßtbinde egrejfuijubebattir infra, arcern. (^larornontiinAmf}-VArianum oppidulum ac-citrateféruare CaJàfÏAna itinera: progref fum Imp.inf efl are y 'vtpofltilaflètoccaflo, leui~ bus pralijs caflra ho ft is., munitione reliqua, interuertere,priujquam caftris import ar i pof Jet : frttmentatores fpabulatoresft^ obfeflis an-fra^ibus itinerum intercipere. deni^ modii omnibus, obfijjoribiis negotiilmfacejflre. Mi litauit vna cum z/alida client urn manu, tn il its caflr 'isImp.reconciliatus, Albertus Bran~ ^^iy^gilt;:tts,poflprofligat^tm,captumJ^ekplo-ratorem Galium Abumalum, nihil minus cogitant em , tjuarn Albertum ojeflem ^facra-mentum mtitajfe.
lllo ipfo Oliobri Bulltis Belga, Picardia agro uafiato, JJouioduno, Nella, alÿf^ oppidis ca-pits, ac combuftis conuerflsflgnis Hefdinu op pidum itidem occupât, inuiila arce.quamful mtnum horrendo ia£lu concujfam ^exagita-tamdefenfores Galli, lue is vjuram, e^Jarci-narum incolumitatem depaéli, continuo tra-diderut. at Fedomiusnomultoposi, Rullanu pfidiu, alieniflimo tempore i ndideextrudit.
Imp. conualefcens, Diuoduro iz. Cal. De-eeb.ad caflra recurrit.,^a in obfldione,ojuod primum^
-ocr page 224-De r eb Vs frimum, quod poli faciendumfuit, ad capieft da Per gam a ilia, faclum nbsp;nbsp;nbsp;tranfacium ePl.
cjuippe nullum z/iolentiagenu^, o/uod cjuidem fciam,pratermittit lmp ƒtonat,fulminât, a-git zgt;ineas edjquot; cuniculos) adopprtmenda Galler um flationem,excepta armati zitri( ex cju» 'uirtus appellat a ePt) impetu. nec enim muralem corona, cateraßrat agemat a om nia perl-clitatiK,propofutt.Contra,defenfores tempo-ri identidemfólerter ihßruiebant. horunifa-gacitatefehat, vt cuniculorum inßdilt;e,per la tibula occult orum loc or urn deprehenfa, référât o hiatu, vnde quaf è vapor ar io iniecla c-rumperentflamma,euanefeer ent .diligentia, vt non intermiffofui defendendi labor e, mu-rorum tempeßate crebrifulminis adttam rut nam,tant urn non inßaurarent •,fed etiam ag-gerem fr loricam,camento,fy materiatis mo libti} firmiorem, cum autumarent irrupt ionet ent at tiros fuijfe poPi Claudiana tonitrua Cafareanos,qua maxime z/rgebantur,obreren tat opponerent. Itaijue Imp.vt videtfi voKi'Mv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(jM-^^ypr aterea
tempus vernum fuius immodicum gelu ac ßtgus meltorem partem exercitus affix iff et) togitationumintentioniofficere, fr verfari oboe»-
-ocr page 225-Belgicis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;97
oculos Libit in mi, in extenuataßifra, mo-dum cafiraiCjuotidie debacchantem,'vicitpo-ßremovindicAtionis deßderium neceßitas:^ cedit mentis obflinatiopiArutioni.nam neß-briuiin z/iolentiam vinolentorum incidat, Mnte difcedit -^ulturn apparat um belli, multam munitimem influmen abycit,quoßc in-ßrmds nbsp;nbsp;multis incommodis débilitât as co-
piolas facilias reduceret. nouißimoß^ in. A. JSoS. 4.Non.Ian.mouet caflra.^ad ntaßa eon clamat: 'vtei tune nihilfaeccßßerit. Soluta ob-ßdione iß a, Galli propugnatores, obßdionali-bus eoronis digni, immort alem gloriamforti tudinis inuenerunt. Cuifanas 'uero praßdij framp;f. laudem 'virtutis eximia, humanitatCt amp;nbsp;Uber alltat e amplißcauit ,hoßietiam bene uolus./^uippe, quivelmorboprapediti, zgt;el faucf-veljemiuiiii ab optionibtts in tentorio-Us^ac campU erat reliLli,abeiinteisß^ficios co-ßcjui nequiueratyhos omneis benigne excepit, pecunia re omni iuuit, ae refecit. Hominti niero) cjui partim in caßris Imp.par tim dein-ceps extra caßra, morbo tameniibidem ex in eommodo corporis nato , hineinde fuerint extinLii)mortes oppetitas auadragies milkt ^eo amplinstVulgarUreeenfet opinio. mijfi N facia
-ocr page 226-D E k E B V S
fic'io generoßßimorti equoruftra.^, innurnt^ rabilem^ Alinrum r er urn iaciura'. quartt nott t^acerbitas, quAfamA^enißtmationisfA-HûdAnïi, Imp.coxit, it a 'utgrAiiißimAtfliits iniurtA cogitAtio cor eiui,Alioq, excelßum,pere derit:re mAxime infeclA, cmttsprxcife Außex ipfi extitißet. CAj/pter deincepsfere lAtere,cor pore Animo xgrotAre,Phtlippum F. h^rede inßituere, Abßere ex humer isfaße s Imperij, AußriAdAßAtri onus illud imponere: ac po ßremo omniu ( t'tßuo loco nArrAbimws J fAßi-dio e^uodAm, mAre trAnJmtttere,tn Hl/pAniA 'ËAticAfiUtAriApriuAtAmj^ vitAterminAre.
SenAtibus {t^nodubß Ad Gallum, vtpAulo ante eU indicAtum -, defecißent) pertinaciter infenßts Imp. negotiumflat im dederat P.To-ietanoyßto apud Neap olim z/icario, ad excuß ßmf'eruitutis itigum,eA ciuitate armis retra-hendi. FAcitimperata ToletAnus. habet delectus in delegata prouincia.prAflat oßicia tribus permultA Italic a. itacp ad cbmißiim expe-ditionem e Cumanis in Etruria, mari inßcro tranßnittit.Coeunt cotraciA,conuocatAg^ co-piA.In Senateagrum inuadunt. Monte Alci-noi ohßdent. Scd Toletanus, z^bi primas iaEta uit haßaSiex caßrisFlorentiAßfeElus, zjt Coß-
num
-ocr page 227-BELGIClà. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çS
vnnw tiw ciuitatis Regulum (cum vnritire eQnniuere,nec alter ut riw partis ejjè uelle deretur)adfiiamfententiam pertraheret, 'vet fatiits,retraheret, no multo poil morttur. it a 'vt arefiente capite, membra tunc quidem ne~ cejjifueriteuanefiere. guippe eo duels interi-tu interrupt a tune quidemfufeepta oppugna-tio^alto referuata eJi,militefjJubindemißi.
IM P. f nbsp;nbsp;modo InMedtomatricibus male
pn^auerat)in Morinis bene pugnat,hoc initio.lußu eins, antiquißimam illam Morino^ rum federn Terauana^extremo /lprili,exim-proutfi ob fide t Rullus Belga, obßdionis Occafa nem tnde aucupans,quod meram prafidqfoli-tudinem illicejfi explorâtodtdicerat. quo rumorepcullùsRex,nihilantiquius habuit,quïi w obfefiis tempore fuceurreret. Deßinat eo auxiliarid manum cum peditum ytumeqtum. eui Deciurn, nobilifiimum z/irum, fodalem Regalem, bellicofiurn, expertum eß circumfie-^um praficit.huicadiungit collegam Momo-ranfinum,Mag.Eq. Eraeprima atate F.zgt;nA cum or dinar ia nobilitate. Peruadit, quo in-tendit Decius, maxime quod laxiora adhuc (Jfent Rullanacaßra, Icntius z/rgerentur ebßfih Froui^tnr ittneeeßitatepraßdio,
N 2 tonfir-^
-ocr page 228-; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E R. ! B Y S
tonßrmAntur tum militAri difciplinA^ tu gulorumßucumq^ prA/êntiA defen for es. Pleu-tnofijs, ArtufA, amp;nbsp;PicurdtAfnitimA,pAululu infrALyfe. furn inis, quod eiuspomérium ri--^At, pofitAePi{ ijelfuit potius,cuius iAm locus folumfipcrcslfantes caflatio GAlltcAnu,4.Ah Odom Ari Fano mtUtaribus dißas. nec AnguflA quidem HIa Aty^ ampU ,fed hreui terrAftAtio deJcriptA, Arx tAmenfirmifimA, z/t ojlende-mtss. quAm zjt caperet, dH tot a menteincum-hit in liAnc curAmPullus,in morbum fAtAlem incidit: quopaucis interpoftis diebus ePi extinct us . jtAque fimmA Aucloritas, in Pentium LAlAnium Binicurium,Rulli collegAm, ePi tr Asiat A. qui, zjt oppugnationis inftrumentA ernnt a diligent er, •vigilAnter^paraJfet, opera,machinas,tormentaq^ in plureis difofuif fit, fulminât continent er tot os dies dece. nec enim alit er vihrarentfulmina, nifi tot nume risiterata,contortaqueferrenturinmurumy tarn denjum,'vt quadriga, in eius latitudine, facilepotuerit drcumduci. Hic Claudianoru tonitruumpertinacia, cum operapretiumfe-cijfifi zgt;idet Bini cur ius, ruina tantum adi diffe, quantum ad introferendam militu mA num effet fat IS,vir multovfu difciplina mili-tarit
-ocr page 229-Belcicis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;99
taris tentât irruptionem. Sedparatui lt;^in~ Jlrtictm Decitis, conßrmatn[it u,pari 'virtute oppH'gtiator 'is 'uim tantum nonfuflinet ,Jed etiamrepellit. licet enimuero nepunctuqui-dem temporis reßiraretßißepta oppugnatio, érCâfireani milites magnafer it ate, dum in~ tegrifef'isfttccederetihorarum dece ^eo lon-gioremdimicationeredintegrauerint, hoflis deuotione ( qua Deciu ilium Romanum vide^ tur ejfe imitât us )nihilominus pro re nata in-fer lores exflit er tint. Mains tarnen damnum» in interitti Decqprsfceu mafligonomi,in ca-de ordinaria nobilitatis, in morte 'veterano-rt^n,propugnator, quaminocciflone Feren-tar io ru fecit oppugnator : qiiamlibet hie ( 'vt neee/fefuit euenire} tllo longepIura vulnera, amp;plus ineommodoru acceperit. Cadmaafane fuit ilia Terauaneflbus Victoria, interim tre-pidatur,^'infùmmâ reru confuflone,pertur-bationeq^animoruagicaeptu efl. Porro, cum Cafareanos later et {utifreft} hoflis incommoda,at q^angufliA,amp; in caufa nihilominttt comorarentur, Binicurius,flmanti id confi-qui non potcH,do labra omninofiomitij Cor-bulonis imitatione)vtiltzfincere.molittir igi tur lent a, laboriofam,^molefla,oppugnatio-]gt;l i ncm»
-ocr page 230-De r e b vs
nem. Etus iujjùfojßu Aper it eminta pr^f/A-hru,^ aggeres(id eïi nobis,priÇc'ufuit bellA toribus pluteus ) ad ipjà prope mœnia per-ducunt opera rufticana. vbivero fecuros it a reddit fojfores, cominw etiarn Agit cuntculos. adfilum mur or um.cju or umfundamenta jca^ pello,ferramentis, longa molitionis labore improbofuffojfa, idj'libefaclata,tignis,flipiti‘ i3us,truncisifarborumfulcit.porro fimulat^ infubterraneum ilium(pecuinie^o ignefub-firu^a materia deflagrauit,cor ruit,eodetem portspun^o, no modo dire^a mur or umßm-metria,'verttm etiam incredibilifragore val lum [çjuumfrmifimdmolem Galli ab illapar teexßruxerant ßuina hiatus abßrpßt.t^uo ca ft percttlfiis MomoranfinuSjinDecy locumfuf fe£lus(licet pcipitanttb.reb.Rex vtcun^pro-iiidtffet, dtfCCC. militum auxilio extenua-tumprafdium,peruadentihus eitfumma vir tute ,Brulio, Ranromano ducibusftpple-tiijfef) cum propter vulnera militum, dg propterfepultura occiforum, defenfoni diffidit, pacempetit, amp;nbsp;conditionc. Sedinterea dum pagitur, Cafriani milites(cjuiiam modo ad fatalem irruptiQnemparati,inJlruldiß^fubfi-^isfl abat)fe mutuq cohortatifiucrfisfimul
ex par-
-ocr page 231-Bel GIC IS. loo txpurtihU'S.iferocißimeinu.idunt odiofam ft a t tone.it nbsp;nbsp;occupant’ nullaferemolefita )t an
ta dir it ate., violetia, ut nulU nec atati^ nec ßxui,nec ordini hominu ab incitât is Germants amp;nbsp;Bur gun dij5 initio parceretur.imman'is. promifcuefa^la occifto Terauanenfiii. Hijpa-. ni tamemilites praclar-a animorum cotinen-tia, modum carnificina facere, dtcas captiuis Jcribere,z/itA^ ea ratione multosferuarc. Te~ tauana igitur hunc tn modu 12. Cal. ^uintil. 'vi capta inpoteftateBinicurij'uenitpramp; cate-r 'tsMomoranftnus, amp;nbsp;'vna cu.eo Dampieritts,. AC Lojfus ,(juiprincipeillic locu ohtinebaG^c Alartin^us Procomes, magna imagines om-ncs.tf“ in his afidua nobilitas, eft delcHorum euQcatorum^ principti milittim manus. cate-rum ex toto captittorum numeroplures, cjuo-rttm peregrinafortuna, aut domefticafacul-tates,'viftioribus (vtifit)erat incognita, mi-nimofunt rcdempti,ac mifi.Hac T’rauaneft-um Morinorum cladepublictts Francia dolor exceptt.o/uaft ajftduos habuijfetdefcnftresfta ret fort aftis adhuc arx illa.oiuaeande Im.Caf. J[laximiliantti(huitts ii.atauus^^Henri.S. Britanicusjprofligato Ludouicoi2. Gallorttm Jt.ege,exa,clis ann'ts 4 0. deditam,incen4iogt;riii
-ocr page 232-D E R E E V s
defcedAuerant, reliSÏA inibifilA dimceßf AuilaritAte. Sed ca deintegrofubindeinßAU-TAtA,^ noßt\A tempeflAtù, nouo more, longe ATjetußAiediuerßo,mmirum z/Aßißimismu-rorum, 'UAllortim^ moitbu^, creberrimis ope-rtbiii ,propugnAculls denßßtmii, formen-lis munitißimA, nbsp;nbsp;nbsp;eo inuiciA, no unius ho-
ßis imp etum, uim, conAtumj^ fefellerAt : it a •Vf FrAncißtM I. interfAmiliAriA collo qui aßz-piufiuleiA^iitAuerit, duobtts puluilUs précise nixumfi, njelut in nttrArnque Aurem obdor-mißere, ßyßecurtimconquießcere.
Interiecio MaIo, MArgAritAmßiiAm
ft A FrAnctA peperit.fab eumFrAncißusDonA-tus, Veneti SenAtusPrincepsßpremum dùa diem blAußt.cuißecuto menßßicceßtt, inßura-mum ilium mAßftrAtum M. Anton. F Ar ui-ßnrts,’vir SenAtoritss, lAudutA integritAte,^ ßnguUri exißimAtione commendAtits.
Prid.Non.^uintil. cum EduArdta 6.non plenefixtum decimitm egreßtts Annum,der e-pentein morbum lApßis,contAbuißet:non Ad-moduma. 'ueradißimilibus conie£luris,mA-xime, conßquenttA euentorumßrmAtA ,futt multorum opinio, a mAleuol'is venenofithla-. isum.ßed earn opinionemfAlfam, grauißimo-ruwt
-ocr page 233-Belgicis. lOl rum 'uirorum, c/uihus rcs ipfi innotuerat ,uti~ ^oritM vtißbmde accepimus)confuta.uit. Vtcuno^ueextùù , inimmAturoRegis(cutus gratia,
adoleflentuli indoles, bona mar um
'virltitis prxß ant ufomm am expect at lojiem omnihtss repromittebant ) int eritu damnum grauefecit Anglia.
VII. id.^^intil.ad Vißirgumflume,ma-mtsconflerueruntMauritiiis Saxo, ^Albertus Brandepyrgicfts. Confliclus immanù jZ/-trique fatalis, ißc extitit- Albertus funditur acprofligatur, it a vt deinceps nec tuflu exer-citum conflare, necz/ireis reparare zilla ra-tionepotuerit. Saxonizterb amp;breu'is,^crue-ta illafuit ziiHeria. quippe dum ipfe inter co-fertißimos hofleisflrenue,fortiter^ profluae^ auorum gloria dimicat, tor ment o i^ius, ad-uerflo ter go letale •vulnus accipit, biduo^ poli occidit : nulla reliclaprole maßula. Hunc de-mum flortita eit exitumdiuturnaillaambo-rumamicitia, neflcio quib. iniurqsfiluia,nifi qui-aziultu fltpe laditur piet OS. cum octil'isß mutuo, infinu, in capite (quodaiunt} tu-liflfint, pAceachello.cùmparamicorum Ger-manicorum vulgo haberetur,lege Licinia( de flodAlitß}indiflolubile.Iam diclo in conflicitt
N s perie-
-ocr page 234-De r e b vs
ferierunt,fr£ter innumenhiiem nohititit/f manunii Caroltts Vi^oritu, ^s‘^hiltppusA4ii-• gnuifratresGermAniiex BrunonijuiciniRc-gulerum familia. oritindi, MAuritiumfecuü. ^ut cu-m auitt principAtHs, tum/eptemutrAlif dignitAtk} cjKA fueratAb Imper, honorAtU(, ßtccejjorent hAhuitfrAtremAugußum,hoc au. JpicAto nomine dignißimum.
TerAUAAA cAptA, Cæ/artAni milites pArtim refeelioneßi, p Ar tim excßone infeßißimA ßAtionis., confumpßerant ctrcitermenßm num, inruinisfèdendo. IntereA, 'vbicogno~ Ult Imper.. ‘Trib.mill. AltercAtione, AmulAtio-ne^inuieemßmtil contendere, obdignttat 'n pAritAtem, quis cuidebueritprAferrt-.itAque Animorum ArrogAntiu, nollemutuo obedire: Allobrogem, Tuurinorum Principem, Epißäl WAte crcAtum totuts exercitus ProimperAto-rem, mox AdcAßru AmAndAt. qui T^rauAHA CAflrA mouens, Heßdinum quopAulo minus diurno itinereindedißAt oppidum'}Adoritur. idprimo in curfii eli occupAtum.JedßtperAbAt interim atx non infirm a. UIa claußi tenebAtur *a dux p^‘^potentes FrAnciA clientes plurimi. put a Bullo- Rubertus *MArtius,BullAnus,lIlI. FIR.
ncnfis piorAtiusFArncßus, RegiusexßltAnAturAli, '“'s«' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ gener„
-ocr page 235-B E L G I C 1 s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lOi
cum nohilißimo comitatu dele^tß wilitiiAprßidio. Allobrox igitur vacuo oppi-do capto Çojuod ob inßrmitAte.,prAdig, relincjui-turhoflis tinquo campo^um est dominatu-s) Arcem circumdttciis caßris vrget •. Binicurij ßtbtilttatem,in oppugnatioae Terauancnß, propefecutus.e^uippe cuniculis incenfis, lon^ muri Ambitu,(^ caßrisoppofiti obieciid^pro-pugnaculipartem, vnu cum defenßrious in^ ßdetttibus^ dicto citiusfubuertit.ßuod inßi-ciur»ßbi vulntss ,poßquam chironium eße vi dent propugnatores, continué) ad compoßtio-ncm aninium adßiunttdigitosß^ attollut. c£-terum,dum incAutepacißcunturdmmemores recentisfortunA Terauanenßum, Heßiinen-ßs, incitati caßu, aut perß CAßaream milites oblata occaßoni tnßßunt, tßin arcemfacili-me inuadunt vndi^, perperam acclamante, amp;nbsp;cfuerimonias agente Martio Bullano,pr£-ßdij praß, id tn extremo ßere ^^intilisßiritu eH aHum. Ex arcis defenßoribus vero magna inprimis nomina occißa leguntur hac. Horati US Farneßus,pilaA,neA confoßits (taliagignit bellum } deinde Damperius, nbsp;nbsp;Martingtts,
quospaulb ante captssTerauanA dixim.^a vi (iQribits minus noti erat-,paruoßua capita re-: dcmerant^
-ocr page 236-De r e b Vs mirant, itacjtte tlbc fumiim fugientes (c^uoi dicitur Prouerhio ) htc in ignem plane incide-runt. InterfecHfunt ibidem MoneuillamitSy
Magnus, aliaj. Francien nob Uitat is capita. Captitiorum autem Principes hi ante alto! fuerunt'.Bullanus ille,Regulus-.Rionius d^Lo-bsius, Fiparchix, : Vilarianus Cornes, amp;nbsp;Baro-culanus. Magna profedlo fuit ifia temeritai G allie an a, omnium iudicio, at^^ inconfiderati tiapr£ceps,tot taies Heroes, nulla auxilio-rumppe.perpuflU arci concredere.qu£,zit cu-nicul 'is non oppugnaretur, ne minimum qui-dem fuerit obduratura, contra filminisii-cl um: quaque hand it apridem, propter infr-mitatem, no multo dierum interuallo, bis ca-pta,ac 'uicifim recept a fuerit, Sed cafiigatA huius temeritatis culpam,fludia officiaq^Galler um er ga Dominos de lent. ea funt ad infer-ttiendumpropenfione animorum, omnes. inhis gratifima ell nobilitas, qua (^vbi vhi res it a (^tempus poflulat^vltrofe Régi offert, in gratia dv beneficij loco petit offtcia.efffum-mecontendit : z/tmunera confequaturmili-t aria.it aque mir um nemini 'videaturfi,tuin addefendendd Remp. turn adfferuandu decus Regni tant a fit zjbi^ ,paceacbello, Gallican a nobili-
-ocr page 237-Belcicis. ioj
ftohilitatkfrequetia. E.i,mArccmitidem Cx-furiani milites,àfundamentis diruerunt, vt amœniore (ÈApt!ore loco, adamnem Cancewt fionamjèd cognominem,priore longefirmio-rem ( idcjuodjècuto anno prucßlterunt )ftatio~ nem,adperpetuam rei memoriam,ipfi conde^ rent ac infiatirarent.
His confect is rebus Allobrox, adHorlenij expugnationem animum adijcit. id ab Am-bianis fex.dtflat milliaribus oppidum, quorum in agris cum Francia Rex exercitum col-intellexijfet in Rhemos iterfacere hojlem, Mag.Eq. cum parte copiarum in Al-lobrogem pramittit, 'vt eius conf Hum int cr-uerteret, tranfituqueeum prohiber et. qui So-monam traduFiis copijs,fimulatq^ in Cafiria-norum venit conße^tum, collocatis infidijs, der epent e claficum canit-.init pralium.quod faneanceps,acre,^longum, multis 'utrinque cadetibus,extitit.fedprameditato magfftra tegemate, quam 'virtute 'vicit Gallus, ac Ca-fart anorum plureis cepit. nbsp;nbsp;nbsp;in his Arefiota-
num Regulum. is tarnen callidee cuftodia la-pfus (qua,ad Caflellum Vincennatis nemoris, quod duobus abeti ab Lutetiamilliarib. erat tlaufss)ßbined euaft.Rex “vero ,fimuUtque dena
-ocr page 238-Ö E R E B V i
Âemtmillia, 'Heltietiorum cußra auxijjent, 'tii' amte Seftembri, contractas vndi^ copias a-‘ bia G^àl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lofidum recogno/cit. militavant in Ulis
lis. nbsp;nbsp;magna imagines. Equitum numerata(unt in
eo exercitu den a propemillia. Peditumwro numerus Jefq,alt er extitit. Has ziireisin Ar-tußd ducit Rex.Bipalmam ,per tranßnnami ßrictimj^ duntaxat reßicit-.nec 'ueßigium po nit, ob aquationis nimirum difficult at e, quA Ule ager natura lab or at: uelforte, quia aliqu9 itinerisinteruallo Cafarianosletfiprorena-ta numero Gallis longe effent inferiores)ß ab latereinßeq cognouerit,ac verjare exercituw. poßremo autem Perona Garneracum mouet. quam 'vrbem zgt;t mult'is indicifs, fyobteßatio nibas capit inimicam,folicitat cœli expugna-tionem. concurrit tarnen leutbits pralifs ala-cer defenjorßationisßc'vhipoflulabat oppof tunitasAnde 'verb, poßquam agros est 'vltrii citróq^ depopulattts, poßquam 'villas, ßella incendit, Cameracion lilia conuertit.v-bifiußra dies aliquot obducit, exßeltans oc-curj'ationem Cafirianorum,quibußum 'vole-bataciedtfceptare. quiqubd effent minus in-ßructi ad fatalem fupremâmque dimicatitt-ncm, folerticun^tationehoßem bellaîurien-
-ocr page 239-Be L G I C isi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1Ô4.
Um deludere, amp;rempmm interim curitre, é“ in campo,circa Valentinam, communitis ca~ ßrU fe continere: it a vt ne^^ e 'vallo egrederen tur, ne^ excurfione, aut confimtli tnfilent ia ho fient prohibèrent. Galli igitur, quib. indies animi inflammabantur adpugnam, maxime quod nouam illam Cafirianorttm continen-ttamexmetueffediutnabant, mtrandum in modum crifias attollere adeuentum Martis fe comp ar are: impedimenta, uafi ^Jarcinafiq^ in cafiris cum prafidto relinquere : in hare-nam priores defiendere : Imperatorémque {qui adfidandas altéras iam fiditiones rntli-tareis, turn forte ad caflra tranfierat ) ad cer-tamen inuitare. qui Galli, initopritss atroci pralio, dum nirnio pugnandi defiderto inflate amp;nbsp;inconfideratius accelerant ad 'vallum, Ca-fariani fulguratores ( tempori occafionlque infiruientes') z/fque eb refiruata fulmina ui-brant.itaquein naffam pertraclos,incautofq^ Gallos difpellunt ac difiipat. J^o incommoda percalfus Rex dum cegnofiit adextremum cafiris,vallo ^fo(fa feptis, hofiem harerede-^ creuiffi, neceliciaddtmicationem facilepof fi, pfof^uitq^ impendere Autumnalern tern* pefiatem {tinni tempus perincommodum, e^quod
-ocr page 240-De rebvs
qnod expedire 'videbatur ) receptui cech flit. Sedinterim direptiombta, incendÿf^ ctt modum ntillum imponeret, quactinque duce-hat,exercities i ad Fotes Somonst f id oppidum j 4^ Sanc^uintino duobus difiat milliaribits)
CaL. Oclobrù traduclits eïi, ac mijjlts. ipfi •verbi cum equitatu^ parte,^ p edit um legiu^ ' culairelicfuiitsmifertü e^infelicisArtufisi per-ßcjui ac peruaß are iußßo San^andrea I III. riRO. duce-, adLutetianits deliciasße con-tulit.
Volera TVS Manfiueldsens, Brande-pyrgiclt;£fa£lionis confirs amp;nbsp;particeps,Henri-cum Brunonif 'uicanum regno iterum detur-barat cxaclo anno. Camp;terum is ,ßti repetundi occafionem inde aucupans, quodnon multb ante ( Tst indtcauimtes ) Albertus Brandep^r-gicus, male ad Vifiirgumpugnaßet, inßantii anni menße Septembri, alßudmultorum Ger mania. Antiflittimproflafia, Norimpergi-ea ciuitatis auxilijsßubleuatus,poßcjuam ali-^uid copiarum contraxißet, propeßium Vi-cum,innatali auito^ßolo, Alberto occurritt excurßiri. cjut ( qubd militum numero longe eßet inferior) denubprofligatus y in fiigam eilconiedius. interim •vittorinonincruetam
viclQ-
-ocr page 241-BeLGICIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loÿ
’ViUoria.m rclic^uit. cums infijîens vefligijs Brunontftticanus fortune, awiJJumregnutO' fACiUimèrecepit.
Interen dum belli nrâorGermanînni,GAUi lt;iw^perftwdit, in AngliApariter tumultuA-turn cH hoefere initio. Mortuo ( ojt pAuPo nntè innuintiis) EduArdo ó-fintim teßamentitA-buUlquaß. Rex AdoleCcentulus illud ipfum chi rogrAphoconfirnïA/Jet, idem^probàjfent, ac optimAtes)AteßAmentArioßup~ P oneb Ant ur. quo teflAmentó nefiioqucimin-efficAcibits leuibtis ndduPit^ rntionibus Rex, MArinm, (^EliznbethAn fororesgerntn tl Af exhAredArAt-.àquot; loAnnAm, Henriet Rudo~ folehijßliArurn nAtu maxim Am, ex pAternA forore(in(lire£tA Aßin(tAte)proneptey ex Aße ßripfirat h£rede.itAvt in ipßimRegni poßeßi one, CAthArinA ac Marinßorores,pofl Io Ann At mitterentur. qua nuperrime GmlephordoDtt deleio, Northumbrici RegMli(eins, qui Regni AdminißrAtionemßbimulto nnte arrogAue-r At) E.in mAtrimoniumfuerAt colloeAtA, Vn-de conßeHnriumfuit t hunehominem,tAntA AUcloritAteprAditum, multorum rnAehinAto rem ArehiteUum exßitißb, quo fie nomen Re gl um primarium iuf Anglia infiliu Ali-‘
Q quAnd9
-ocr page 242-De r ebVs
efuado tra.sfunderentur. ob id^nepe^ ô.ld.lid. loinnd tlüm nur um, 'vel inuitam nolentemji ( (J un cùm Uteris,iudicio, prudent ta praß a retUeroïs, iujiis addu£la rationib. (ß Regnu, ^uod onert, non honori fibi futurum animo prafagiebati excipcre aperterecußabat, tificiofas ßceri [ùbduÛiones refut abat} ridU cuU tlltus teftamenti prate.xtu, Reginam in foro dixit,acpromulgauit. p^uA res initio rtt~ di non modo populo nou.t ,ßdetiam(cjuia te-ßamentu tllud nbsp;nbsp;nbsp;eo in latebris latuijfet ,nul
la eert a lege, centumuiris de eo cognoßendi a-demptapotefate ) monflrum alere,^^ iniqtta omnibus 'uidebatur^ hinc continuo mæror pu bUcus,hinc comurmurationes, nbsp;exfibilatio’
nés paßim nat a-, ea eli iufla rationis efficacia, \gt;tßtpprimi t^uidem, verum omninooppri-mi necjueat. InterimMaria,(peliatlt;£ virtutii
excelfianimiPrincepsfemina,fibinulla in re deejfe ; quintmmo, vt it a resfuas redde-retßcuriQres,ad cafiru Framingam, inAopii-lonar'is Oceani ora,Norfolca ditionis pofitum profccïa,Regiu decus, a^atufbi iure merito palazgt;endicare. idpro.ßferre, Reginafißuo-adeius,tumultuanteRegno,ßeri potuit )puhli ce,per nomenclatore,nominare. f!‘fidem,o-
pem.
-ocr page 243-Beigicis» iolt;5 ftm offic'td^ßibditos repoßere.^Qttodz/tNtrr thumber olfacit^ex concitutAmuUitudme de-recente exercitit conflAt .eum, Londino egreß fiis,adhoßem ( Mari aw 'vira^nem )furiosi rapit. At cum primum Hie extra vrbepedem extulit, Conßltar^ proceres Anglicani^cffti ad earn manßranty nbsp;nbsp;(^itibu'S Ioan. Scjphwt
Imp.legattts,domint 'voluntatem, acpropen-ßonem, nbsp;quo eßt tum animo erga Mariana
cognat am,pr^ßgnißcauerat ) ob td,quod odo-rabantur tnßnttam multitudinem ad earn concurrere, conßdtb mutarunt veßem.ita^ Alaria, poßdelrufim inx/incula loannam^ magnapraconit 'voce ,13. Cal. Sextil.adpry-taneum, in f^rbe,ßmmoapplaußupopulire-nnntiatnr Regina. nec multia interpofitis hd-ris iubetur I^ortumerlanns , in caßristdem denunciareac propt eri. monetur, vt armd tepore deponat.reuocatur ad Unit at em mißri cordiam^ Regina Maria.ßßd nuntinsfimul atq^ in caflra ell relatui, melioreparte comi-tatuiprorenatadeßitutum , relißtafàtelli-tum turba duilorem plane deßruit. cui non niulto poß Pratoriana illacohors^ßipater» torpor is Eduardt 6 .)emerita,quamq^ ab vrbe difiedesßduxerat, manus inßit apudCanta
Q 2 brigam
-ocr page 244-De r eb vs
ïfrigam oppidum. Cupiuntur vnà cum coßij tresy eiuófrater,^ ciliu mugnu nominu. quos omneis, tunquAper tahellariosindidem Lon-dinum pertruLlos,Comes ArondelteWyijuem-admodum ab (enatu mandatum receperaty magna voluntatepopuli,S .Cal. Sextil.ad er-gajiulum dedu, Secuto ^erb cjUatridudyloan-na pater in 'vinculd itidem est conieSius.
Cal. Sextil, ßsbpofleaquam Mariayma-gnifico introitui apparatu, Londinum dedu-centibtts dominam prapotentibtfs Anglia cli-entelis triumphalipompai acclamationt populariyintro recept a eß :ab ipfi regni exordia ad ar cem {o^uam 'vulgttsturrim appellat) ex conßetudine, acceßit i ita^ in pojßßionem (iniuriaprareptam ) pedempoßiit. Hic ,finc mora, captiuorum plureis, in hisNordofol-ehium iliumfinioremyRegulu, o^uem ( z/tißio loco eHnotatum )fibi (ùfpeélumyacflio orba-tum, moribunduspater carceribus multaue-rat: per humane remifit.
Cal. Octob.ßlennibui caremonijs inatigu-raturMaria ab Optimatibus Britannis oLlen nioprope maior tricenario I nonaUtem cjua-dr agenariaficut à nonnuUis memoria eLipro ditum) cumeius natalisincideritinfiextum , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;decimum
-ocr page 245-Bel GIC IS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;107
d(C!rnum annum, Fehruario,poßßjqui-mtllefimum.
AngliäfluSiüiinte, Turcicii claßis euocata Ac Gallicina, ad. infeflandum mare Aiediter-raneumtConiunFta, Corficamp;bonam partemLi guribui ademit, maxime ver0portui nobilio red, Sanbonifacianum, Sanferentanum eccupauit. cjua omnia, tanc^uam bellop art a, Francia Rexßbi vendiçaba,t.
Subpcßeaciuam inaugurai a eîi Maria(re-cepto more ) comitia magna Londini fint habita.Htcfinatui,leges,t^UüUHenrico nbsp;nbsp;E-
duardo Rcgum vltimis,irrogajßt,paßim con trauenit. î^eciatim enimuero matrimonium illud rt^na matris, legitimum,iuflü, ratumj^ txtitifi cenfiit, tabulas ea de re rurfus ßxit, ejuas [iiperiora cqnfiliafits decret is refixijjènt Sublatum e^i Rritannicum elogium Ecclefi-archa.poßremo, cum Regina duos dedijjètß-natus optationes: nimirum, Nubere aut con-ciui, aut externoßonß, vtrißbiat^^ intimis genijs collibuijjèt, per fe et lieere- illudidenti-demdudum folicitante Imp.eiusF. Philippi cœlibis coniugiulibentißtme optauit.id cjuod in. .4.1 Hd’lanuario,mißisiccirco in Britan-ntam amplißimislegatis, put a Eemondenß,
0 } Carola
-ocr page 246-De r e b Vs '
crsBcl.7^^^gt; ißiufinodifummAtintJ^onßone contrA-Sîumeïi Acßrmatum.
** nbsp;nbsp;Hlt;)norum etc dignitatis titulum alterutri
inuicemßmulfarttcifanto .imagines inter fi mutuo communicanto, in adminifirada Re^. AnglicanaoperasntutHOS tradunto.
** nbsp;nbsp;Philippus Rex nepranaricator, neu de in-
ßitutis Rritannorum i^uidipuam,nififenatufi con/ulto,ac plehifcito,iinmutato.
** Munera-Jaeneficia^procurationefij^ Reipub» foils ciuibus dantor.
** nbsp;nbsp;Jn confilijs y negotijfj^ publicis indigenita-
lislingUApotiorxifissefto.
** nbsp;nbsp;^ut foret ex eo coniugio omnium primo
nat lts filius, is precter auitum, p atrium^ re-gntim, vniuerfi Relgifitidem hares eft o.
O lil vero ft forte Carolus( Philippi P. )pri-uignus ahft^^ liberisdecefterit ,ac primis ^in-cepsnepotibusyWillo ftne, ctinilageneratim patrimonia par en turn relinquuntor.
*gt; nbsp;nbsp;idem iuris,fine interccßione Carolipriui-
gniyindtdem dunt ax at naftentibitsfæminis, modo aut ex Anftcis y aut ex Belotcis familfi contugta ftbi delegerint, viciftim efto.
^i infeecundafato prater it Maria,Phihp-
Bel GIC I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;los
Regnum Anglicanum abdicato, 04 ßimptam optnionem remittito.ßnipfiprior moritur^ vidu^, t^uAmdiußipereritßonfiiio rnmnomine,centenùm, 'uicenùmmillenureo rum ( Duc at or um )4nnuA penßo dat or.
jßa affinitate coniunclarum nationtim, acßmclßoederatarum, mutuA omicitiAim^ mor talesfunto. interim porro Britanni,e terra Cißarietnorurn Gallorumnaufiagiaße-clanto.
Contracta igitur matrimonio illo {vt w-cißim fit is accept urn, datumß esi ) Bcmon-denßs, lt;jui procurationem eitts reififieptam habebat, nuptiarum aufpe.x, nocturno epulo intcrßuitfionßum^ abßentem »ficundum fio-knne 'iscamp;remoniits iinfiar paranymphi, re-prafentauit.
Mari A 'ueroydum tßto Herdt delfonfata co-natur ad Pontificiam formulam Regnumfit-urn denuo conformare : atßtbditipartimpe-^^grinüRegeperhorrefiuntipartimPot.Rom, Audloritatem oculisfugiunt, aurib. ref^uunty AC animo afiernantur : faßidioindignitate^ infl ant ium rerum inflatamentes ficotinere neofuiuerunt. Erumpunt e latebrisduafimul grauifitmA cqinratiqnçSi aduerfum Regina ca
0 4
-ocr page 248-De r eb Vs
putßißeptit ^cjuarum uniPrinceps extitft Sudofolchiorum Regulus,qui ob ingraueßccn-teminuAletudinem ßolicttanteid uxore)pre curiAm mißionem Acceperut, domiq^ lAtere, tAnquAmin ergAflulo,iußftsfuerdt. Redis ,fi-muUtq, conudluit, urhem, domumq^ relin-quens, P, Ce^iroße coniunxit. AC VdronicAnA tnditionc JoAnnAmßliAm(quAmcAptAmßu-iße Anted docuimtts )rurß{ssRegindmedtxit. alterius conßirdtionis ducior nbsp;nbsp;nbsp;Cdput fuit'
Thom rts Vidtd, uir equeßri dignitdte,ßdnon tdm domi, qudm militie cl Artis. Js, cum Uber-tat is publica, contrd peregrinam dominât io-nem, ^religion'is{quamp; Edudrdo Regefuißet} defenßonem inflitutopratexeret, pd^iones, ficietdtes^ cum multts conflduit, iccirco, ut contrdcitis ex Ch entais municipijs copias, ob-ftius undiq, comitatus auxtt ad urbem i/er-füspofiremo duxit. Cotra Regina, bis tarn in~ opinât u, ueris tarnen ,rumoribtts excitd,ßA-tim milites colligere,inflrumenta belli parare ACßlerterßbi in impendente ne ceßt täteproui dere^ ^^.Cal. Peb. agmepeditHm,quihusNor dofolchius Rendus praerat, in hoße ext rudere.Red Nor dofolchiu uix itertridui ab urbe progreßum, Roceßra, vrbonus Ule, atq^ èplebe cel-
-ocr page 249-Belgicis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;109
bt collect ta miles, defer it : qui trasfugA, con-turatis itide mantafuerunt, Mari a Tjerotul-Uto ißonuntioi CaI. Febr. Londinurecurrit. 'vbi{Aftte VAlereiußis,Acdomutcerto AC deßi~ nAto re[pe£{u,remijfis internuntqs nuptiArUt‘ quas egregie diftmulabAt ) conuocata contio-ne,exquifittsrationibta’voluntAtepropenfio~ nemq^fiA crgApopulum, Atq^ Rempub. decU-rAtfdquefeJummAtim 'velle.,dicit,quod cun-ills Aquebone vert At, atq, expediat.hACgru-tiA,quAmlibet concitAtAm multitudinemfibi conciliAt.itAq^flAtu vrbis compoftOjAdquot;^Pro-AfiiAfuA{quo loco Anglici RegesfereßßitAnt} ftcrij tld ThAmefisripAm,primo Ab vrbemiliArio, bafilicâ reuertit. Tum Ti At a veß/eri Adpontem, vrbi coniunFlum, cumßgnis confiitit.»cuitaprA- amp;Po-tentAtotrAnßtßmAxime quodßerAbAt,Ad-ttentufitOfAcceftiq^AdportAm ,populum illico mfefore, AnimAtum, ac ciuilem Aliquem mo-tumfUlfe cocitAturum ) cum vaïia iflAfpe dies complufiulos trAnßnißJfet, decimo lApide, fuprA Londinum, CingefionAprApropereex-ercitum trAduxit, quo loci, mAgno tumultu, incedente ViAtAm Pembruchitafes a ReginA ßAbAt} Ad circumßuburbAnum {vulgo D.Ia-cobi') vteßconfecutta,ßbito Adoritur.pArA-
tut At:
-ocr page 250-De r e b vs
tusicinteger, impirAtuncdefatigatusniti-nerCAduerfirium. Interim ViatA , initA ißi pugnA ^ntAle fiki ,Acfnis conßtlens^ cum dele-£Ia cahorticulA excedit:^ 'villAmB.egiAm ftat teriens( t^uodmirum fuit)per médius aduer-fri or umflAtioncs, ud vrbem reuolAt,A,ccedd
Ludiam.fofiuUt introi-yulgo. tu,pulfit. Sed,aiuiturnexcubAbAtAdeamCA-fiodiAfmmo loco nAtus'vir, GulielmuiAftt^ gus, Nordofolchij RegulifrAter .fubpoflcjUAtA fu/f ntiAsebementifime minitab Atur,exclu-fus tam z/rbe ViAta (xclantAuit: From if is defefttijfe,verufociosfdemfuam prodidtfi-ijui ex mA^a fe deioflusßu animo perturba to,adfoos( nuUo fere labore,abfntef,fperA‘ tos)cofiituit redire,dévia tandeintercipittif.-. ^Hub- Eodem prope tet^poris puncto, * OfiritO' nasÇo- f^^^Adofolchium, vnacumfaire, amp;nbsp;afeciA^ lyd. toribus, excepta Carro, c/uifilum vertit, tA ^’’5- Eranciam^^ tranfinift, comprebenfr^ , ai carcerem vrbanum dédit adneceni.
Il IL id. Febr. Ioanna ilia Stidofolchia, è“ Eudeleiui maritus capitalem pœnam expen-derunt. nec mult'u tnt er poft is diebus, Stido-folchius generi ,flM^ maneis perfioiuitur,AC çktrAncaturgt;
SecAtu
-ocr page 251-Belgicis. IIO
Secuto Murtio detniduntur in vincuht Elizitbethdyßror RegiA^^CortinAUt afftnu, 'uocAti inßßicionem conûirationis.cjut( (jui/t culpa vAC ab ant, ^Philippo Regi er ant accept tßimi) continuo tarnenßintfoluti.
Aprilt deinceps P~iata,/ècuripercuJJûs , in quatuor frtißra dijfrcatur, nee tort oris equu-leumeuafitEhomasOraiusSudofolchijfrater, qui{prater omnium quidem opinionem)d€ci mo quinto diepofl mebratim cafum Viatanti propalam pœnas capite dedit.
Interea ƒ. Non. Mart. loan.Predericuf Saxo Exele^r, Sjbillam Menapiam, charifri-mam coiugem,fato prxeuntemflatnn ejifrb-ficutus. quosyiit in omneis gencratim gratlo-frs, non modo dientet fred etiam tribulesac vniuerfra Germania luxit. itaqduculentajo-bolis primuSfpaterniim nomen,regnurnj^ de-incepsprorogautt.
Extremofer eMaio, M. Anton. Taruifr-nut y Veneti Senatus prtneeps, ohqt. Cui in in locum Pr and feus Verier ins,, Pitricittdfripre-mis tn ea Repub.frmper muneribusfrudtts, iccircofrmm.o conduium honore cult ta ac ob-frriiatus frbrogatur.
luniofreut 0 CarsiltisÇ V.eo nomine, Allobro
-ocr page 252-De r e b vs
;
w Dux) minimo minui toto regno tb lisexutus, ac deturbatui, nature fatisfecit: Emanuele Philiber to inßituto haredeexajjê, quem unicum relierait-ßliumß multis modu longefortunatiorem.
Eo menfi-,poßquam ualidum aeprafot entern exercitum inPicardia contraxißetFran-ciaReXj Rocaßrionem Galium in Artußam extrudit (nempe ut eamregionem excurßo-nibus direptiombuj^ peruaß ar et) ßbindej^ Mag. Eq. cum roboreexercituiin Hannonia inßultareiubet.quiinter Auen am (^Landre-ßum inßituto itinere,facileexpugnatum Ci-maumincendit. indequeprogrejjusin Erelo-nem, Aglaiamj^ arceis occupât as, eaßdemfu-roris faces (quibus biennio ante deflagraue-rant)inijcit. Hine Mag. Eq. utperexplora-torem cognofiit, Marianiprafidijexiguita-tem, necaßtduumilUceffe autßrenuumdu-cem,quißationem defendat, Ranciandraam 1111. VIR EM, Trib. mil. eo cum parte co-piarum pramittitycum ut itinerafiruet,tum ut met at or es locum caflris idoneum deßgnet ac captant. RanSiandramp;as, quo iußus eit, per ambages, nbsp;nbsp;occultos anfialtus -uiarum, ac
ßltf/tArdaenna, ç. Galen. J^ntil.peruenit.
quem
-ocr page 253-B E t G I C i Si nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;III
(juempoßridie rehqtiu^s ut conßquiturexer-: continuo parantur inßrumentA oppugn ationis. Mariano pr^erat tune temporis Rifartes quidam : ceruinusuir, ignauus. Iße abiecit haß am Rhtpfajpis.nam cum adfe-rendam opem,non modo weinitai bmnisßd ipßetiam fundi domina, quaß^arcem illam fuo nomini dedicajjet, condidtjfet^, rejoice-ret, ^perß itaßrmum oppidum effet, vt nulle def enfor e, ac nulla munitioue belli, autte-nuicülo àpparatu( quorum tamenvtcunque fatk habebat ) 'vfquealiquo,donesauxilia co-parùijfent, perfacileimpetum hoßium fußi-nuerit,modo nevacillaffet in ojficio pramp;f.pr£-ßdfpraßa£le,turpiter,incogt;ffültef^, vt vioc triduum inßitit Gallus, ^primas dunt ax at iadiauit haß as, his conditionibus prodidit, nonreliquitfiationem.,, Vt ipfe cumprimi- a pilis iaperetur:gregarfsaute miliiibusmif- (t fio daretur. Sic Chius aliquando olim dominum emit. Cuius 'viHoria faana incitât us Rex,prid, Cal.iul.adcaßra couolauii. inde^, *vcl
Marianum praßdqs firmaffèt, omneis Gjua-z/ireis ftmul Giuaum admouit, hinc biper- ^ialé titum exercitum in expeditionem mißt. Nv. Stü E-^MntilBoiiinumfts Mofampoßtum muni-tipium
-ocr page 254-De rebvs
tipiu)np€rf-ußllum, lmp. obnoxiutn, ilkifß Eexdum inuadit ßmulinfinitimu oppidum, 'DionuMum, trans Mopimßtum, Eburonicx iurifdi^lionis,infultauit, cumreliciuapartt Topiarum Ambarrus. Eouinum fulmine con-^iiajfatum, militum incurfi occupatur,inui~ iia adhucturri, cum multis arcibu-s caparan-da. (jub/è receperantHiJpanienfis coh articula reliquin. qux indidem, nif honeßa conditio-ne,deturbari nequiuerut.Amharruslqinter-ea inflrumenta omnia oppugnationis paraue-rat ) arcem Dionantinci^e colle,oppido impendent e, licet Ulme tormetis ex agit at, ^fimul, Bouino capto , hinc gemindt ac conduplicat iempefatefulminumRex-.itaq^ unoeß eodent temporis puncto, ohßfts negotiu 'undtg^faeeß ßtur : obduratur tamen'ufq^eopertinaciter. quippe quod natur ali fitu firmainprimis arX eßet,iccirco dijficilior eiiisiudicabaturexpu-gnatio. Eapropteretiam Galli,cummacerta parum, diuturnofulminis ia^u, colltfum re-periffent, irruptione tarnen ferociter tentaf-fent, à defenßribtts Cafarianisfor titer repel-lebantur. Sed du deliberate inßant ho fles, du longe plura tor met a in plute'is dißonunt ,qu9 fle tandem mur um effringant itèrent^ inter-mijfam eppugnatione, oppidani ar cis ruinant
metuen-
-ocr page 255-Bel GIC IS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liî
me tuent es ( quAcaftanecincolumeîs foreß» iiec intra, propugnacula conßßere poße^prüfpi-cteb at, tum ne extremafubirent pertcula, nec incitât um hoßisßiritulongiore obßinatione animoru irritarent )aei aqttabile paöhonem, niß earn militu, perturbajßtfuror, deßende-runt. iiOmnibus ,nempe appidanislucisvß-tadaretur.ntcubifeeminariicaflitasperflu-pra viUoris •violaretur. intacia attj^ integr.t cui^ cittiumßua rts eßt.deni^ neßfurpatum opptdü fama 'vaßaretur.Lixterum,cjuiaAm-harrui dedititium Bionantum Gallicaitopræ ßdioimpleHißt,mercenarßTeHtoni,ßfpicto~ nefraud'ts frittiatria i dum arbitrantur dun-taxatGallts pradß vt interdu defraudare mi Utesßto lucto Tribunißlent)illam reßruari, jptintts arma corrtpiunt : efferatis ammis ad oppidum concurrunt: idj^ßumma immanl-tate y perperam reclamanttbw Tribun 'is, di-ripiunt. Deinde , cum contmuato 'Violenti fulminis impetu ar cts ingentem ruinam edi-dißet Rex, Germanipoflulant initio colloqui-^ unt, acßtbinde ita cum hoße depaStißmi: ,, rttfaditaarce, milittbus eßit integriigla-dio ^pu^ittnculo accin^U, ntnacum irnpe-dimentis iCgredi. Htc tarnen f cumu-mus ot-cUmaret auda^tr i luttantes Romer tes Cel-tibitt
-ocr page 256-De r e b y s
iiber, cohort is VernacuU prof, ^incaute per-tinaciter^ conditionemrefpueret, difiepttiret CApitur.ßatim igitur Dion tint inn arxA fundamentis, Bouiniana'ver^ßeculaaßlot ' fubuertitur.
Contrabas int ere a ntAgnA celer it Ate me-diocreis copias, àquot;lt;^ttmpraf. AuguflAÜ, Allobroge, in hoßempramijßts,lmp. etßno optime hAbebAt, GonzAgA, (ß loAnn. BaptiflA Ca-ßAldoy^VernAcuU nobilitAte comit Attis, vt ßibindeeßconßecutiis,ciimfiißicAretur eo ue-tiirum ftiijße Regem GAllum, prope NAmur, biaciT' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CAßriscepit, locum Apprimèop-
quidâ. portunum, MoJÀ AcSAbißuminibus cir-nos vui cumfußum. idfimuUtj^ olßAcit Rex, nempt (Gdbîo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conflituiß'et, Ab Imp. cuius de
uQ imi dieindiem Augeßceret copia,eßeinterßptum: tati fu- ^eljàtitis,recognoßcitcomeAtusßuiinopiAm, relict0 NAmure, retro quidem defle^it.ßd mediAm ÜAnoniAm ferro fammaj^ infeßAt. Ac tandem Bincium, MArianas delicias,occu-pAteximprouifi. rbi, nbsp;nbsp;quodpeßime oderat
iUam Principem ( alteram Bellonam ) cuius iußßt Picardia tncendß amp;nbsp;depopulationtbus multoties fuißet peruaß ata, acßeciatim, m fontemptum ampUtudinis ac magnißcentia
GallicA-
-ocr page 257-Be LG IC I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îîî
Gallicans , Tolembrium (Villa Regia)propt inuitii militibtu, qui operofs fabrics ratio-nem haben dam effe cauJabantur)Combußuntt taliter vt fanaretvulnuiimuris, animunt furori Rex fubmittit : nulU admodumpropi~ tin'S, interim perodiojsfœminx ƒ Maris)per^ tinaciter infenfns. Crudelis enim zgt;iU:or,cum' ne a publicis quidem bonii focismamts abfli-nerent ^priuatamfortunam inimieißims vi~ raginiifc decerpebaty vtfds ipß manib .platt tas leciißtmas reuelleret flirpes nobilißimas refecaret fiuges exquißtißirnaa amputa-ret. quod deliciarum genus Franeißuspater in beneficij à’honorarq muneris loco cognats aliquando donauißet .inde 'uero habitum im-manitatis confiruands anime, Rin cio propi» qutim, Marianum illudprsdiii amplßimunt (vulgo esi Marianus mons) incendio amp;nbsp;ruina defœdauit. idquod, ad arcisßmilitudinct ipfa illa Regina memoris dicauerat, Gratijs confier auer at,exßo nomine condiderat,Jua-uit at e odor um, qui efßantur eßoribus,plantar um elegantia, deliciarum venufiate ade-pore, omni deniq^apparatuhortenfifludiofiß-fime cxcoluerat,acreferßerat:ita vt Mariana illo luco,Fgt;ians dignißtmOf rahilficundu Rel-
F gsad
-ocr page 258-De r e b VS
aJcaw tempeflate habuerint. in^c'it deinceps a.rdeteisfuces in affabrc fn^am arce Rufiulum: eiui fundi dominai,RuUhó, tri-buUcf,Morinos,Rhemos,acaliosexcurfioni-‘ btis^At^fncendijs nonfimelafflixifct poflre-mo,cumdep6pidatiombui,a.cdireptionibxo^ - lonixrum.modum non imponeret, amp;BelleuA^ cor um unticpiißnnamfedern,per trunfennArn wrhim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;incendiffct-, ApudFAnum * Inui-
vulgo. {S^^^^obriniezgt;icinu}n,id€si,municipi' fiuc um)od:iduum defidet.'uekvtpAult/per Ab iti-fonùr laborefeffumexercitum reficeret Acre-crcAret^ velt fit a ipfiaeiebat ) vt cum Imp. a-cie decertaret. Eo oFiiduo obdud^o, cœpto in-JlAs,pergit in Artußu, ac noitißime Renteium obßdet oppidum. Ho clod dem um Imp. cotrA-Fliszfiribtts AuFius, GAdum in fiel Art At^ exA-gitAre deltberAt.,^i GaUu^ in cam expeditio nem, eßnouAm munit ionem, App ar Atu belli ampliorem, vt exAmnefitrtbu, nbsp;nbsp;Somona
^’vicinis municipf coparAuit duab.fimulex partibtcsfulminare^Actonare inciptt. idcirco Imp.etfi inflabat, poßremo eo audacia procef fitjiAt inter vtraij^ cAßra,/ola conuAll'is inter-iAcer et. Sed cum ne tue t^uidem Gallus tormert tor um tempeßatem remit ter et, cpuin magni
muro'
-ocr page 259-È E t G I c I s;
tnwwum ruin A xditA defenßres conttnenttr 'vrgeret-dmp.'vehemetißimeflowachari,mi~ ninie cunStandum dicere, fulguratori impe^ rare-rut Ixuo iaEIufulminisobJeßisRenteiAnis ßgnißcetyAdfcrendAm ope, ^dißellendiob-ßdioneßmeditAtu venijß: acßAprafinttA, propugnAtores cofirmAre z/oluiße. tue cotinua 'ueri Imper, offtetum prxßAre, exccßo Animo txercituminßruerey ^(quAlibetilludipßm Trib.melior pArs dijßi Aderet )iA^A aUa extn mxm dimicAtionem veileß{btre,Ac tetAre.ob id expeditAm HißAnorum peditum ruAnu in-vieinum lueum (cognomento Gulielmi) cjuiA AddißonendAßbfidtA idoneum fore iudicA-bAt,pr£mittere: vtindidefAltuArix cuflodiit GAllicAnAdeturbArentur, vel ne ex eä parte inßdipshoßiiicircumretiretur. ^^d vt eÜ coficutui Imp.( qui curoboreexercittts vi^io~ riA Apparente^fequebatur) derepeteoccurrit ho fits. Guifanttsßontem tum parte copiarum deligityatq^adoritur.Nemurs aut, (ß Tahen^ nAiab latere incurßant. Committitur ingens
Atrox prAlium.quo,etß hoßiliflratagemA-te eircumuento cornu, Cxfirianißmulßiculii dirigere, ßmUl^ haß am declinare cogebatur„ tanta vir tut e i^alacritate initio certarut, vt
P 2 pertur-*
-ocr page 260-De r eb Vs
perturbAtis ordinib. Gallos difpelleret, prxfl'h te nobilitatevel cocifa, vel 'vulneratit,oiuit in-^Aueßentis pugna lugUprxeise fübßinebAt. Guißintis tarnen -, -vir in bello apprirne exper-tu^s (ß prompt US, vno temporis ptiUo, dißtpA-tosfros colligere, eßAbumaloßatri co’tun^us (q, AAniuerJum equitatum leuis armatura ad-ducebat)vacillantetscofirmare\ itaq^ omnent •vim in or a atq^oculosinflantium Cafariano-rum couertere, ac itérât um prsilium redinte-gr ar estant a diritate, pertinacia, z/t Torment ophori illi Germani équités, infiar torrent is, deduct o zindecuq^Julco, difflueret: cui confußoni hoc acceßit deinceps incomodr. Fuß dißipati^ 'velites ißi, dum inßßentiu Gallo-rum ßicula euitarefludcnt ,ßciorum aciem, atq^ or dines tangunt,acperturbant. Ambar-rus idetidem fimulequitum cataphraFtorum alam Hißantenfiilli legiuncuU (quam initto fiiltum occtipafiédiximus) dum vna equitum turma laborattb. fti 'isfiuppetias irenituntur, cbßit ac opponit. cuius equitatus Galli ci z/ittt cum ßßinere non poßentdnfalt um, zinde ex-filierant,jßigatt ßißerfiq^ reuolarunt Hißa-nt. Poflremo, cum afpirarent ad 'viFloria laude Galli,^ inclinante'is Cafarianosz/rgerh,
horri-
-ocr page 261-Be L GI c I s.
ns
harrihihfulmine ( eo referaato) t/t^i^pedem retulerÜt. tta^, vt in proxim os colleis partim euaferunt, partim infugafecoiecerunt ptur^ hata aciet cohortes, lmp,adfigna,ac caftra redire iujjus recollegit copias-.imp^dhe iano^Cy ^ua certamen illud dir emit.vbi Gallorum,no amplius CC CC. Cafarianorum 'vero fefi/ui altera parte plures funt interfe^i. c^uorum ic çirco iniqtiiorfuitfortuna , cjuod militaria altojuotßg»a, nbsp;nbsp;apparatus bellici par um amî
’ forint. Stetit porroißius conuerfationis glo-ria( etiam teßimonio hoflis, ofui cum pralium commijfum est) 'virtute equitatus Gallicani, ^fortitudine AquitanorÜptditum. Eapropter Rex in condone collaudatis militibuSf largitiones muximasfacere ,multk equeflrc dignitatem conferre : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hi^ Tabennamt
quo ornatus erat,e collo detra^a torque inpt-premi beneßcq atque gratia loco, honor are’, at que ea ratione ,fodalem Regalem, Micha'é-litica religioni candidatum, creare. Contra ‘Verodocuit Cafarianorum caßis,aut€uentus pralifpotius, Tormentophorosillos, modoßi-bito haßatorum equitum incurßtcircumue-nianturparuo autnullivßtiinflatariapugna tjß. felit um eïi id genus,hand it a pridem in-
R $ uentum.
-ocr page 262-De r e b vs
Uintum^Ac inflituturn a T'eutonis ; ht reliquh leuii armuturet equitthu^ non adeo funt dißimiles, nifi quod ilU hAfiis,proJpiculis 'utii tur ht nul fulmine nrmantur. quorüpleri^^t prtnter thorAcemdoricAm,gAleAm, prêter pu-gienem ßylum ,m ach Ar am, malleum,aliâqut ferr amenta,fcna,multifeptena,nonnuUiocie tfa tor ment a et iara inptper ,palmorum dtiùm plus minus longa,embatereperpußllo cicercu-iamagnitudine,inephippips, incingulis, o-cretsuecircumgeflant,atq^, inbella maxime, fonßmiltbus eßßul'isßerreis ,ßlphuratQ pul-usre,modice infußo,nee nonpyrtthe, ad elicit dum ignem,arttßciofubtili, in cylindru cha-lybeumqui verfaturmotu contrarioL,digit ‘n impa£io,impreßfas glandulas plumbeas,adß-mtlitudinegrandinis violentx , in aduerfos hoßeis incredibiltßagoretarquent, ac rétorquent.quib.exßua quxy^ diale£io Europxx na-iiones varia itidë dat nomina. Heßerqsßint a ferramentorum telorumq^ copia, ceu Fer rati. Galli vero per onomatopœ-iam Sclopetarios vocat.LatinefortaßisClau-dianifulguratores,a crebrifulmin'ts iactu, di cipoterunt. velfimigrxce (quo nos vtimur VQcabulo) Formet ophori, Fernacule prat créa hîç
-ocr page 263-B E L G r c I s* ii6 hic , PuUi, a.b epheflrium, ac Armorum •vernice ohlitorum colore. Alibi nomiriAntur PrunonifHicAni, à cjuibus originem traxijjè •vident ur. Vtcunt^ue eil. ynifortunne/àccum-bunt,ni aut impuratos, improuidofoiue celeri-täte opprimas, aut deuotione aut pertinaciA femelturbatos, obruas. idcjuodRentcianain piigna contigit. in cuiusmilitiA deferiptione, •vti renoua,pofleritatis ingratiam,paulb diu tius,prAter inßitutumforte, inhAfimtts. No^ cle,proludiumfatalitpugna(ècutA,perflaba-tur vtrincjuefùbfgnis,ac in armis. Poßridie •vero, dum intermijfampridie oppugnations perßcjuiturGallorum Rex,(^fulminât •vehe-mentiui,nuntius malor um prxpr opéré aduo... lauit: renutiAns,malefuos in Etruriapugnaf fi,at^ à Cafarianisfufos,profligatofj^ efè.ojuo trifitßtmo rumore perculfus , maxime cjuod fumenti inopia exercitus laboraret, non au-Jus vitra fefor tuna comittere, eu primum in tanta hoßis vicinitate id fieri potuit,receptui canere, ac Monftrulum traduit as copias Rex wittere.Pofiea altcjuanto,Imp.qui caßra mo-uent em hoflem no curabat infec^ui, mifiienem pariter miUtibus exau^oratis dédit, nbsp;nbsp;ad
tregiam Rruxellanamfa diuturnis,^ cotinuis
P 4 bed'^
-ocr page 264-D E R E B V s bellif[cmcl con qu'l eßen dl caußi,neuer tit. Perinfignis tlU GdUorutn cladesMArtinnet ißiufmodifitit. P.Strezza, vt cumtngenti exfultim Florentinorum comitAlu ,ß(blilij3 multos Ante Senenfe bellum Annos ,ßifgt;endiA meruijßet, propAUm iAciebAt,AczioeißerAhA-turipAtriAlibertAtisprocurAtione. Iccirco ab Senatibus ,ßeißiprobabilitatiofferenttb, di-citurDiciAtor. ab Gallo autem, q, ob recetißi-masTjicloriasBelgicasnihtlnon^ambtebat, quodammodo colUgabat, vicar ins It alt A datur.Ifieigitur cu illtaffliFlA reip.ßedulam Oper am poßuijßet tande exterritorioMiran-dulano, ^extranßnarina Gallia numeroßum exercitum confiauerAt,ßmmaprofe£to infli-tuti conßantia. In fatalem iflam funeßamq^ ßbi expeditionem prAtereagermanus einsfr a ter ( quem Itali vulgo Primatem Capuanum vocitarunt) ex Melita 'nfq^, amp;naueis,diFiitt- gt;nbsp;xtlia adduxit. velvltro, fraternum amo^ rem Gallicanis anteponens iniurijs,quibus im merito affictebatur, magna Gallorum ingra-titudine : cum egregia huiits Trier arch a officia, inFranciam ,ßmmis bénéficiasfuerint compenfanda. qui,quod ad liberandam patri-am ttidem refiiciebat,dum expugnatum ab ß
Scarli-
-ocr page 265-B E I, G I C I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I17
ScArlinum Mtrnofiinuadit, in ipfo viStorix pun£to, tormentoi^us derepenteobÿt. Contra florentin orumReguliuÇ cuiu^ id maxime int er er at ) [ub pofleacfuam Imp. in lit ter is de-monftrajjct, qualis iftemotns ejjct, quorfum JpellaretfCjuidg^indidem conficnturum ali~ quando olim fuerit, in tempore occurratur» magna inditßria rebusßsis, ßbitp^ proßicerct matore celeritate negotium omne conficere, fummo coßlto in neceßitate prouidere, tribus armare,utreis denique contrahere .cuimanus fuerunt ex Inßubribus, ab Neapoli, Cafari- - • anis dient elis euo cat a copia. cjuibus omnibust pro Imp. ^rep. Florentina, praeratMarinia -nus, 'uir acerrimus. Âb Gallis ojero, dr Sena-tibui ßab at ( vt innuimus)?. Strozza,nihi-lominus neßciens belli, ojuod cum aliaiuo ’vßque pari contentione duces duxifßnt, aciam Uli duo iußi copioßo[ue exercitus opes vniuerfsi Ftruria deprimerent ,amp;internecionemßhi mutuo minarenturpoß multa leuia,^exiti-ofa certamina ad extremum 4. Non. Sextil, manus inter ße conßruerunt,in limite ipß,(^ conßnßßoli Florentini , ac Senat 'u ad earn-conuallem, qua inter Martianum, Lucinia-numtic Foianum mediarelinquitur. Sed bre-
P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uu
-ocr page 266-D E R E B V s
fiis Aclmodumfuït tlUdimicutie .qutf/pcGalli-cam milites ,pofiprimum telorum iaclïi fun-duntur, defiruatordines, dißifgt;antitr,profli-gantur^^ abMariniano. Non h'tc valut t impe^ rium,nonpr£/entia-,no exemplum ducts, qui non modo inclinante 'is Gallos, fæderatoj^ ad prsdium retrahere conabatur, fed etiam iu-gum inf antisfortunx foinspropefuflinebat'. it a vt minimum abfuerit, quin ipfi in pu^tt iniquiftmaaut opprimeretur, aut viuusca^ peretur. qua demum excedens,redejperatifi' ma, Lucinianum primo feftbtraxit, duahus glandibns plumbeis idius.indej.gfiatim adAl~ cinoi montem,'vt curaretur, eftraclus. Eua-firunt itidcm ex eo confiiclu,inter cet eras Rih ber tus, P. Strozztefrater, lulianus Médités, Joan. Baptifla Altouitus,^AlexanderSalui-atuSfCum aliquaPlorentinorum manu. Ginus Caponifts autem illic confodttur. aliquando ante vero grauiftmevulneratifuerat, Thad-dxus, Trib. mil. Albertas Delbenes. quorÜ pofremum inflidist plagæ dolor conßtmpfit. T.0 pacfo vicloriam,deStrozzis reportât am, Fortuna renouauitCofniHero'is fortunatifi-mi, qui cum ante anno sfeptemdecim patrem f^ffgatumKal. Augufi, cepijft-^ iam turn
-ocr page 267-Belgicis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II8
fo/lridiemodvdiciarum Kalenddrum ,fdios üidem vicit, ac contudit.ita^gloriamßtam auxit, regnum ntirtsmodd jirmauit tAc fiAbiltuft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
Philip fus intereAHiJ^Afiicie iuuenttitis Princeps,quofic (pofionifu£ fAceretßitis,poß-^UAm i’/.KAUnd. Sextil, ab Callecorum porta, luliobriga, inflruU^ißimam nauium Li-hurnicarum clajßmßluijjet-,iäoneam tempe-ßatenaSlus Auftroafflante, quatriduo( 'ver-tete tum fècommodum anno,exquoregnum inierat Maria ) ab Hißania, in ofpoßtA Anglia, por tum Ant on am appulit. 'vnde dominum, delecianobilitatis c omit atu flipatum, tiißanienßatn clientelara capita Vinceßram illico quam hononßcentißime deduxerant'. qua loci, decimo nempeab Antonitantsmil-liario , non minore latitiaaduentum adopta tißtmum pponß.Britanna fponfa, quam acceß ßis Solis terram latißcat, exßeclabat. e^ßne mora,nuncHfata ante Hymenamp;o vota ada-ram, datis inuicemßmul, iun£iis^dextris, Philippus Maria ßluerunt,diefaßo,ac au-ßicato, ßilicet T)., lacobo dicato. quem tute-laris numinu in loco , pro. cateris Diuis qmnibus , vniuerßc Hißpania iam pri-detnre^
-ocr page 268-De reîvs
^em rccolit. Confumuntur nbsp;nbsp;nbsp;magna, Pant“
rtymphorum ‘voliintate, epuitsfaliaribuiitri' pudio, nbsp;nbsp;idgenui alijs gt;nbsp;magnificofane appa-
ratti ver a nuptia.^coniHgitim humana con-wn^ionCypofl diurnas, noSlurnasj^ dele^a-^ tionesyfirmatur, Genialthtn hife diebu'S Re^ cl or NeapoleoS} ^publici confilyin ea oiuita-teaticior, ac moderator,iujft lmp, acnomine delegate prouincia inverbaPhilippi iurat. ép eumHierofiljmitarijregni inßgntbtts induit ac graut or at tone concludit, Ornament is hii-ittfcemodi fdium ornatum,patrem, aojuabili coniugio Regem R^egina coniungere voluijfe-Et, ne quid aut ad ext rem am bilaritatem, aut fatisacceptionem Angiorum deßderari poße videreturialiquantopoßi adcumulunt augeßent'is latitia, Inßbrictts it idem domi-natus,paterna renuntiatione, Phtlippo Regi acceißt, Subpoßeaqtiam connexos nuptß, ludbque dies complureis,Rex Regina fon-ßfquod aiunt )vitam egiffent-^inceßrafimul profecli, coniundt'is iam opibus, acßperbißi-mo citm Hißanica, tum Anglica nobilitat 'is comitatu fortunati, ( quodvtraquenatio a~ mulatione gloria interß contendebat)pom-quot; pa ßlendidißima tß incredibili luxu, i4‘
Kalende
-ocr page 269-Bel Gleis. 119
Kalend. Septentb .Londtniim tanqtmm in. Ke-giam, introicrunt. Vhi fecuto Nouembri, igt;t amplißinto acfrequentißimo Senatuidaperte concluditur ; Vt omnium ordinum confen-fu ac cocordia eodem admittattir recipiatur-que Rcginaldus Rolui Angina,Purpuratits-.eß internuntturn Pontißeium (qua de re eo ierat Legat us ) ift Britannis agat. Polus igiturße-eißuisdiebus, condicioßolennißacrißcio. Hilar ia vndique inßituere, infinit o ludorum, (aremoniarumq^ apparatu, non advrbemodo, verum etiam in vniuerfia Britania riturrt religionis Catholica patrum Romanorum ßruari oportere ex libris ritualibus, in concio ne populo declarare. quipopulus nouis it er um dißentus legibus Pont. Rom. defita oßieia de-ferebat:^^- aduerfius eiusßanHitates, reueren-tiampubliceexhibebat. itavt Anglicanxre-ligionis tranüatio, Romam certis nuntijs al-lat a { reconciliato tum luculento regno) pu-blici gaudij manifefta caufia effet, id quod cum maximifaceret Pont.Rom. mat riMa^sfia-cris indictis ad Pantheon, nbsp;nbsp;delubra reliqua,
Diuum (infinitapeneacinnumerabilia^ quA tuncfiufifiimentis tahterfumabant, vt apert a ifiius htliritat is indicia redo 1er ent)amp;Tau-' riltbuSf
-ocr page 270-t)E REB vs i'Hîbits, Agonalibus , Celetarum decurßonl^ bus, uenatione, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id genus ludicris,deni-
(^uc vefpertinis nodlurnisgßgnibus,acpyro-bolts, quorumßamma internubeis corufca-bat, ^tonitruexmole Hadriani’vetujiißi-ma procul contorto : quo iaciu cœlum props contremuit-.abundedl'competenter cfl demon fir at urn.
*?ant
Iago
Secuto Decebri Brifices Gallus UII. FIRt ^Trib.mil.Hibernam ,firmam Taurino-rumfiationem , Durite amni impendentem magna uirtutevt occupauit,rem eximiamà“ minime momentanam fecit. quippeea ciui-tas ianuafibi vifi eli :qua efira^ladTreuulfiat tot a patebat iam Gallis Italia.quo claufiro capto , oppidum Biella, quodfiptem inde difiat milliar thus, continuo ,1)1 fignahofiis confpe-xit, voluntariam obtulit deditionem.pofiea aliquant0, * Fanum lacobi communiendum tanquam oraculo monitus, curat, non exile
apud
vulgu. eïiilludmunicipiu eodemfolo.nam(-vt often-demus )magno ifiudpropugnaculum vfidGal
lis(ubinde exflitit.
IS S 5 • IN. A. ISS ‘id'SijU'i fr opt er multds rernm rnu-tationes, acnouitsitesmemorahilis eli, acin-fignis)menfeMArtioopera, Saliiazonis, 'viri nobilist
-ocr page 271-BeLCICIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;120
nobilis , occufarunt Galli CaJèale,/paciofA)ir. tiiiitatem, par tim aßu, partim zgt;i, ex iuriß dt^ione Mantuana. in ctiita ’vßrpatione, eo granitic damnum fecerüt Cxfariani^ quodin-lt;quilinits, non domintts, t an quam mut at o ci-uitatis flatUfUiStis leges tmponeret, magi-ßratum traUaret.
rƒ. Kalend. April. Regia fobolis quinttts poßrefntts, Hercules naßcitur.Andegauenß-um Regulus deßgnatus.
X. Commémorât arum Kal. opprimitpau^ cis dieculis,breuis,fubitusj^ morbtsslulium Ront. Rom.hominemaliequilitteratum, ad qnauis munera amp;nbsp;officia natum, interim negligent cm ) amp;nbsp;'voluptatibtts oppidb circum-plicatum. Cuites in locum , occultorumdeeo honoreßtffragiorum renunttationC:, Marcel-Ium Ceruinum,collega Purpur ati 4. id. Apri-lisßiffecerunt,gcnereacpatria Tufeum. Polittano monteoriundum, Imp. coamp;taneum. qui( etfiperfinon ignorabat, ^pramoneba-tur^ longinqui temporis pertclitatione atque •uff ohjèruatum nbsp;nbsp;vetuftum haberi-^anteeeß
fores ) qui pofl fißeptam illam prarogati-uam dignitatem gentilitium nomen reti-nuiffent , hreui pojlea in fata coneeßiffi, amp;iccirc(t-
-ocr page 272-De r eb vs
^iccirco rogabatur ab aliquant multis, neii committeret, quod ad vita periculum attint neret ) nihilominw fecum conßitit, »ontett fermutare noluit, Marcelle alter dicivo-luit. Sed minimefefelltt augurium. quippe diebtis non ampliu-s viginti duobtts, vt Pontifie at urn inqtomninofiuperfies, Kal. Maß abfiu^liontbits denfiorum humorum,a capttt in vita federn cor ,pulmonémqueillabetiHm, fimuljuffocatmfimul atq^febri vehementift ma iactatits-,morti occuhutt.qudlibet proleta-riut quidam/eript or venenofublatum ario-letur. Permolejlicsmultis htiius viriftbitui interitw exfttit,propter eruditionemfingu-larem t amp;nbsp;mentis tntentionem probabtletn-maxime quodferabatur omne'is reip. parted intent IS ocults veile intueri: in meliUsforma-re Rom.curiam-, indidem, ceuacapite,mor-hum medullitus depellerCy atq^ it a vitioftta-tem reliqui corporis [anare,decreuijfi,
X I. Kalend. Mai as,Sen at es bfufeatifamt (poflquam Cafarianorum Florentinorum hornotina longiorem obfidionent fortiterto-leraffin i} ad extremum vineifepaßifmt t dederunt manus, ex conuentu Imper, (fieius nomine, tanquam expedttion 'isconforti, èt parti-
-ocr page 273-B E L G I c I s. ïîl ptrticipi,Florentin£ reip.Duct.qui rdiorem moder atorem^exßio, tribu dedititiin ciuitAti dédit. Fbißngularis fauor Amicorum optimè cAUît SArptoîeniAO CAUAlcAnti exßiliFloren-tino,hQneßenAto.,(^ 'uirtuteßmmA prAßAtt ti viro, 'vt corpore effugeret.
CircA id temporis in Hi/pAniA huwAnx tA-tx curricula Abjoluit JoAnnA ArAgonix , Imp. CAr. V.mxter, quxm prx nimix do Ioris Acerbi tAtCi poß ebitum Philippi^ coniugis chArißi-tfii i mAniA quAdxm femel correptxm fuiße xiunt. interim tAmen quAmdiußtperAuit, licet vAletudinisz/itio meUnchÂtcA dicer etur, ßmmx rei cofors ^pArticeps mAnßt. lt;ß(quA-ß reßub. Amborum voluntAte iuxtA Accom-muni Außicio gereretur }in Aciisßnfiriptix publicis eßpriuAtis, in diplom At is deni^ Alÿs ciuilibus negotijs pArem cum filio honorem conficutA ePt mxter titulum Reginx,Her» AC PiominAretinuit. exquAnonmodoFuro-px dextxns ( put A HiJpAniA, NeApolis^ Rici-Ua f nbsp;nbsp;innumerx Alixprouincix, ac tributa-
rix regnA)fid etixm qUAdrAntArix portio vni uerfi orbis, AmplißimA profeSlo hxreditas» obuenit, Americx nimirum illA,prifcis Rom» nisincognitA mundipArs» Ab AmericoKe/pu-fie Fit-
-ocr page 274-ÜE R EE
tio TloYentind, Coßaografhices perittßirtiöi fîccognominxta.
X.Kal, Ian. (quo die Chrifli caelum afcen-dentis immenfim maieflatem,Chrißia.na, recolehat memoria) ajßumitar, afcendttquead Fotificatum loan. Pet rm ( •vulgo ante a Thea-tinm) exillufirifamiliaCamp;rafarum,Neapo~ ’ Itj^ ortrnd^tw decrepitm/cnex, vndeocioßn taannorum. qui depojito natalitio nomtnegt; faulm nil. deincef/seltappellatm.
SeJquimenJèpoH deditamSenam in maritima eim municipia infultaruntvi^iores duo exercitm-, Cafarianorum (cilicet amp;nbsp;Plorenti-norum, ante omnia Herculis port urn peti-uerunt. quaftationem deleciin militia copioja mana firmat am, P. Strozza defendendant initio f^ceperat. Sedts,ciim oh vrgentißimits caufas alio euocatm, cufola trircmt poll exi-guam temporis mor am indidem eßet eq^reßdf (etfiredire quidem coßtabat) pejßulum oflio obditum reperit.nam, zit fuburbanas muni-, tiones, moles, qua arcium propugnacu-Ifirum loco contra infultm hoflium erant op-poßta atqueobieHa, aduerßfulminis tempe-, fim ex defenforibm extorfit : nullo fere labo- ' reßbierunt in portam optatum milites,
Hercu-
-ocr page 275-Be LG IC IS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lii
Uerxnlei) Animo HerAclidasptjxrAruntt cam non vulgAri laude Çummatim omnium, far^ tùulatim 'vero ßngulari decore Chiapfini Vitell^ Trib.mil. lt;^uem non auiiorem tantum i verum etiamferfeUorem gloriofi fa-tinoris exfiitijjè confiât : t^uamlihet fiim^. marius fuent fiius expeditionis frinceps Marinianui. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confeSlo negotio, ficjui-
^dem naues GaUtcanA, fraclufia ilia flationet cu^lis ora inféra fortubtn excludebatur, in^ tegra demum acferfella de Senatibtts eil re^ fort at a vtUoria.
luffu phi. Regisd^anfinififiti interea in Ita-liam, rerum Italicarum procurator Dalua^ mihtum dek^um habuit. facillima con-(juifitione ingentem exercitH in togata Gallia AC Taurin is conflauit. tjuem fimulatj^ recen~
■gt; J^ntili Vlfianum , longa obfidione Gailorum extenuatum fr^fidium, noua mu-nitione belli, nbsp;nbsp;comeatufirmauit, ac refecit,
Inde autem {tantjuam in aufiicio frima inchoat a virtutisexfultansffiatim cum iffi Sextili,/ub Fanum lacobi, fafe nominatum effidum cafira quidem fojuit.fid eadem foli obdullas cir citer tres dier um hebdomades, cum fulmina f erf er am vibrajfet in ccelum.
-ocr page 276-y'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E R E B V s
'amp;explDriitormanifeßorctuliJ[et, incawpîi quot;verfari ho fl cm-, inflare nbsp;nbsp;a.ppropincfHare-.rtiA
xime (juod iuuentutem h aber et partim afli~ uit caloribu^^partim laboribut conflumptantf
acpeflimè affect am, tum accepta rerum detri-
mento incredibili, ^multo mintts honori eojt fiilensflio, mouit^ Htc Galli, corona óbfldia-
»4//non contenti, quinimmo elatifacilitatt
iflius 'Victoria, conHerflsflgnü,Vlpianum re‘ petunt, inflant, 'vrgent, tonitru horribili con cutiunt,agunt 'vinea^, euniculos, moUun-tur omnem oppugnationis modum. ifliuflmo-di lahore tranflnittunt •vigintiquatuor dieru nbsp;nbsp;i
turricultim. obdurant interim obflfli contra nbsp;nbsp;|
machinationes hoflis 'viriliter. Sed cumpra-t ent at a it er urn atq^ it er um irruptione, ma- nbsp;nbsp;।
gna animorumferocia ac diritate,in defenfe-resinfltltaffent Galli : necporromutatisjùb* i inde ordinibus , ac 'vicifltm incur/ando, aut in 'valium aflcendere,autpropugnatores exfla | tionibfis ac muru deturbare poffent: nbsp;nbsp;tota
iam caflra, inflru£ta acie, obflinatoprafldio “vim acficasintentarent-.to, Kal. Septem b. ad paStiones tandem laboribm diuturnisjra£ti Vlpianenfles deflcenderut. Cuitts 'vitïorialatts wilitum contentione é'pertinaciafletit .in-
-ocr page 277-Bb L G I C I s3
Uî
Jîgnin ver'll report Mit AbumAluiRegulu.s.cfU9. Mctoretnntum non (iifceptA eft ilia, expeditia fidetiamperfecta. IsdeincepSiVtVlpianum mœnibiis nudauit arcemfunditûs euertitt, Adoncalunnt, tormentdferocifime conquaf fàtum, compofitioneobtinuit, ac comuniuit.
Sextili prat er ea nauali ptcgna horren da in pritndej;- oppido admirabdi coritenderunt ad angußiaa Britannici Oceani Cafariani cum CalHi,(jua pugna non claßis claßi,vtfert con^ fuetudo bellii commijja eß-fd GallicanA.belli-ca naues, oncr arias nauiculatorum, mercator rumj^Belgaruminuafere, hocfereinitio. Re~ nauigabant hiblando Zephyro tune forte ab Hifpania in patriam, trahentesfecutn agmert Battauicarum corbitarum , nauek omnino ^icenas binas, per egrind mercihns ref er tas, ld 'vbiexplorate refcifcunt Galli, qui in ilia ßto Septemtrionali lit ore paratas naueis in ar qua femper habent, dromones z/ndeuiginti amp;nbsp;catafcopiafex inflruunt, ac imp lent mi-lit um, ac nauiculariorum deleStu, eo conß-lio, vt quaßuefam illam mercaturam interner tant, dz corbitas tardigradas diripiant, fmulatque confpeclxßtnt, non amit-^unttempus Galli,attollunt cantunauticumt j tubast
-ocr page 278-De r e b vs
tubas, cri ft ai, animosprxd^inhuntch. itai^.
fttpra^Dobra,quiportus edi Anglic At j folyd. nus,tardiufiuleadnauigantib.Belguoccur-runt. Contra Belga ludificatione Gallorupro- | Jpicientes ( maxime quod nauiculatores illi, nullo non tempore,prafirtim belli inßruciiß-ßmas naueisi conßrAtas, ft}quot;ad omniapericula comp ar At as habent ) in defenßenemfunt illico ingreßi, memores etiamnumßaudls nbsp;in-
iuria Baropoliniana.qua exa^o quadriennio conclues AC ficijgraui^imum damnum feciß fint.Adpelluntpropius Galli,quam celerrims quidemid nauarchorumßcientia in marinis illisßuciibus ßeri potuit, vt, quia militum numero praßabantcum f rimum manus confirerent cum imparatis, inimicifulmi-nis tempeßatemßibterfugerent. At Belga interim nullo in loco officium defir ere, quinff bi ^ipfiiprouidere, torment a promptifiime. ^ihrare, ^qua iaculadi peritiA,ac multitudi ne cater as antecellunt nationes,fulminaßar gere. incredibili ’violentia in Gallicanam clajfim tor quere. Deducitur nihilominus res illico adexitiofiimutrifiq^pralium, Gallis vfq^ c'a adnitentibus, qua confertiores ejfi hsfies cLgt;idebantiir,'ut extota agmineBelgicaruna-
iiiumi
-ocr page 279-Belgicis. 124
^ium, I)-maaibus ferreu , vncis acferra-; mentis Attrapas y cum fuii celUgAtcts re tinerent. 'volchant enim cominus fugnAW infli-tuerefludio jjerttnAciaj^'vincendi. interim proueitapaultilureliquaBelgaru naues,ful-mina crebro iaciabAnt. T'tm demum'venitur in certAmen,cjuo non horribilius neeformido lofius aliud à mult'ts fecul'ts, in illo mari inßt-tutum fuife} in promptu eJi. nam quamuit Galli nauium conuecioru numero valebatt fne comparatione,Belgis erant naues ex antir c^uiftma apparatus naualis cura amp;nbsp;confitetugt;-dine ) Gallican is cum altitudine latitudine^ longemaioreS) amp;ßruSluraz/aßiores ßrmio-yfj.. vnde ceu ex Libur nis aphraSlAynauigio-Ucfuehoßium tommode de(piciebant,(^'tan-guam ex turribusytabulatisuc inferiorem ho-fiem tonitru, pprobol'is, nbsp;nbsp;cfuouis armorum
genere arcebant acriter , ac infeßabant. 4-quiore nimirum locopoßti,quod eminentia tranßrorum tegerentur ; eoß^ modo iaculis aut (piculis hoßium difficiliter tranfiierbera-retur, amp;aduerfartQrum teloru iaciusfacilius euitarent. tjuorurn tanta fuituirtusdl’con-ßantiA,Z)tnon modopauci contra multos ob-durArent ,fed ettara continuato toleratóque
4 atro'
-ocr page 280-De rebys
^trocißimo illo acpericttloßßimo conflirtutAh non A eiw diei hora, anteweridiana ojJ'^ ad ter tiam pofimcridianam ƒea funthoramp; omnino fix, camp;lculo tranfalpinorum horologioru exit~ quatæ) Galitpugnandofeßi , ßy- dire lacerait ' digitosfußollerent, acpugnti ceffationemfla,^ git ar ent. At qui in tanto animorum furore, in tanto armor umßrepitu, denique in tanta rerum omnium perturbatione ac confufionct audientiam ipfa fibi, vt vt utrif^ necejßria, Callorum intempefliua petitio non fecit, ne^ dum ex audit a eH a Belgis, nec quidßbt hofiis •uellet, in maximis illis crepitibusßagoribuf que tonitruum intelligentibtts, nec fi ipfis exaudientibus. id autem demiratihofles,tart dem quod conßtltißimum habuerunt ,fecere. infuarumnauium 'vela ignem 'ultroiniecere nonconfitltofidinconßderatifime. quib. de^ flagrantibHS,metuperterritos Belgaspericu-li, nbsp;nbsp;incendiorum 'uicinitate ,prottnusßas
naue'isßtbtrailuros, remßam aiiuros, fyne^ ceßitati locum fallurosfuifß, ariolabantur. Caterum multo aliits contra, atqueipßdeßi-naßent, exßitit euentus, temeritati Gallica-' na reßondens.qua cumßbi,tum hoßi pericu-Ium naufiagq imprudenter creauit. quippe
cum
-ocr page 281-BeLGICIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;125
cumnAucspermißeitA colligit a ß ferr Antern tuconexAeJJèntyi/t wx dißungi acfiluipoß ßent:flAmmA voluntArÿfatali/ß.^ ignis fcjuens cum ArmAmentorum nAuticorum niAteriA, tum Aeris Afliuificcitas (ßquot; vent as ingrAueß-cens huud obßure ulehAnt J derepente Utias dijfufA.quÀm nollent GaIU,ex velisin Antennas,in mAlos, in rudenteis, in proras ac pup-peis,in c Arinas, trAnßrA,foros, deni^ in me-liorem part ent colligAtArum nauium ,fcintil-Urum r.ejperßone penetrAuit: it a vtcunciis Aque Opas fuerit é“ pugnA excedere, ^vora-cißimo incendia occurrere^ At cutnimmenßi UIa voUtici ignis vor Ago remedium omneßt-perAret,in mareße conue^ores dAre,Acproin-de,vtiqu£qn.( proximeerAtobuiA, ad intégras nAue'is promißueACcommaniter confa-gere,nullo reßec^a pArtium, nec ab vUo, propter in flantium mißriarum nbsp;ArumnArum
commißerAtionem, vicißimprohiberi. res nouaim conßderAtione dignam viSto-riam^tAmßuntincertiuc ancipites pra cAte-ris mort Alium rebas, bellorumexitas} GaIHs Attulit. quorum vti mAior numéros in nAui-busGAllicAnis Anteßuißet,itA etiam poft nAu-fiagium, inBelgArumnAueis, multo plureis tranß
-ocr page 282-De REïVJ
fraußiatafje-verißmiUtraumeli. Cuiipfioc^ çafioni inferuientcs Galli, circumßeclafatt-çitatenatiiculariortirn Bel^ari, a,d ingemunt redeunt, fimutuo cohortati, inuadunt Tjitiii datons. amp;zgt;bi (fes falutis ajtx fuperfuerat, indeopima ffolta référant, ffarpant nauen quin^, in quas cafu trasfugeranti^fveclores capiunt,atqueabducunt. At que hic 'vniuerft iUiM pugna naualis crudelffimx finis fuitgt; Vnapratoriaex Gallica clafie deprefia, mer-fiàq,esi. Sex naues incendia inexpiAbili dt' defiagarunt. ficut ex Belgicis totidem. Ca- ' dauerum uero numerus longe di(par exfti- j tit. Belga fôcios nauicularios circiter CGC. Galli amplius mille, nbsp;nbsp;in hispraf.clafiis ami-
fer un t. fiirumprofic^o nbsp;nbsp;immanejfeclacu-
lum.
Circa id fere temporis HenrictisNanarra-u-s Rex ,princeps flngulari bonitate, pacis fludiofdsfatum c lauft, cui in reliquiasfort a-r/arum ac regni, ( quodeitss meliorem partem zfcfue ab anno fupra fefquimillefimum duode amo, I'erdinandus Aragonum Rex , is, qui primtss Hijfanienfium Begum,7^ nomen affumpfit, praoccupauerat ) Vendomitss fit ccefit, ex dote vxoria,afiis hares.
Secuti
-ocr page 283-Bel Gl CI s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;12Ó
^ecuü Septembre initio , Philip. Rex,ex Britannia. Flandr iam, Br ab ant tamtranß mittens,patrem reuißt. ejtti, cum non optime h aber et, ^imbe cilla corporis ualetudine con’-ßclaretnr, vel fortaßis rerumterreßrium faßidio, videreturßbi obpracipitatam ata-tem, faßeis Imperÿ, dominationisj.^ iugum diutitis toierare nonpoße-.dcvniuerßa abdica^ t tone tacite prudent erficum cogitans, hoc initio conflituta Comitiorum maximorur» die, eïlDftts. i. Kalend. Nouemb. Philip-pum F. * Atsgußaliumßodalitim Principem dilucide, idc^uemane, dixit. Praclarum hoc milites fidalitium,adarchetypum imitationem^ Ge P®““® deonis illius Ephraimita, ante annos centiem vdicris duodetriginta,Brugis,ciuitat6Pltumofiorum vulgo amcenißtma,ßuisin nuptijsprimum inflit nit e.c In/ùlæ, deincepsJecuto fere biennio per-fecit Philipptts ( cognomento Bonns ) Aedu- ■ orum Burgundiorumiie Dstx, ealege^con-ditione: Vt, quotqttot adUUtmeqneflremor-dinem affumerentur , religione Chrifliana tancjuam indtßolnbili vinculo obflriFti,fia- „ terna quadam beneuolentia, nbsp;nbsp;veroamore,,,
fifl mutuoprofiquerentur. Neccorumplures,, ejfent,quam, vnw ^triginta.omnesampltfl
-ocr page 284-De r e b ys
ßmoloconati, rebus dare ge(lis ferinßgnes^ /^ecfata vir tute, nulU generis maeuU, nullA turpitudinis notei, mdla denicjue famp;m£ exifli“ weitionifjj reprehenßone, quibuspræejfe vo-, lutt diredum huredem. a,diungens eodem vi-rosßnguUridignttAte quatuor, Aßejßres ni-mir um duos,^uaßore eandidatum, eß Scrd barum principem tpraf. ararq, ß armor um Regem, Cat er um coUegium ißud Carol. 7. an^ nofixto decimo at at isßia, in Regia BruxelU-na quot;vfque ad quinquaginta vnum adauxit. quod eo feeitjquia videbat res Burgundicas , •ynoßaculo lange auguflißimas euaßjß, no in-deçerum, immo neceßßrium prope tudieauii ampUfieato iahonore Aedua dignitatis,ani-^ flitudinisyrnaießatisinonßtos elientesmQdo» fed etiamfeeder at os arnicos, ßßciosßtpernu-merarios (quia omneis per ß ampHores efe volebatampliare, itaque multis nominibus tqueßrem illum ordinem crefcere, Sed vt ad inßitutum, vndebreuidigreßiuncula decld nauimus, redeat oratio, poll meridiem eins did, inamplißima curia, acfiequentißimo Senatu,eo de indußria 'vndiq^ couocato, Imp. Rhilippum F. aper ta renuntiatione, vniuerß ^dgq inßituit haredem^ cor am for ore Maria»
-ocr page 285-ÊEtCtCtS.
yla,Belgurum Modératrice ,coramfodalihut Au.gußalihui,ac Magiflratft mttnicipali. qua folennem caremoniam, 'vt not atu dignatn.,^ commemoràbilem paulo fubtilitts deferibere tollibuit. Subpoßeaquam igitur amplifimui ille coijt in augtißam domum Senatm,Imper, pônefiquete filiofrore,Allobroge, ^afiduet nobiliîate flipattts, in atrium maitts auU ac^ cedit,peripetafinati^, at^^ nouis exhedrijs in-^ firuPiifima. quo loci vbiprimm in flium ‘fcendit,reliquo Çubinde comitatui, perfe^ üißimis imaginibm imper at afefionem. Hîi moxfur gens Bruxellas,regni Confiliarius, ac pro lmp,örator ihaefummatim thefi, ornate acgrauiter dixiti Imperatoriam maieflatem tot exantlatîs laboribus fra^am gt;nbsp;incre-befiente corpora inualetudine affli5lä,M,tole^ randa diutitts tanta rerum moli imparem-, Hißanife regnum, quiet is caufà (quodillunt dèrem clementioremBelgicoiudicaret) 'velle aliquando reuiferet iccirco deliberate infifle^ re, AC Philippo F. Britannorumrtgno recens au£io , hareditatem Belgicam generatim in mantes tradere.exiflere eum iam atatefrmat habilem, aptum^ adftfeipiendam admini-^ ßrationem^At^ eo iudicio pradit um, utfaci-
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Itex
-ocr page 286-De rebVs
ie ex ho»o remp.gererefohieitkpitT^ terc,^“ßiperbos dehellare cfueat.
xiffèt orator, lmp. ip^è conferte, contextej^ inter ceptum axioma aj[umpfit,^membracu-ia(^(iuaindicescapitaj^folaeortim,cfHà in Senatum referre ftatueràt, continebat) longtn-quo morbo affect am mem or tam adiuuans,res omneis ab Je geftas, a/éptimodecimo adolef-centre anno , (juo Ht/paniam primumadjt} ceu rationario àefcriptas, é’inhis itinera, expeditiones, labor es pro rep. ( vt affêrebat) ff/ceptos, toleratosij^ non filum propoftdt, atc}ue à capite, quod aiunt, adcalcem répétât, 'verum etiam auditoribus, Senatuiqtie probauit. Deinde cum nonnulla eorum re-colUgeret, qua pro fi dixijfit orator jT/eriß^-miUimamftuamprafiumtionem ifiiujmodi ra tione confirmauit, Coa£iumfieneceßitate,ß-lio prouinciam illam delegare, cum, quacon-fiteuerit 'vigilantia, earn amplius regerene-queat.pofiremo conclußt ; Noneffetheatrum •vllum'virtuti, conficientiamaius. eacomité fepraclare fiuftentare, ac conftolari. Porro fi forte, quodfaclumnollet, 'vjpiam tranfuer-fùmdigituàreguladifcefferit, id erratt prater 'voluntatem quidemfitam, (fi incuria,int
prüden-
-ocr page 287-Belgicis; • nbsp;nbsp;î2^
frudentiä.^ h um an a. admijjum effè, faf eri •, idea 'veniamdeprecarr.Detndefiihlatoincœ-ium vultUyDci Opt.Max.numen implorare, ohteflari^-, eödem^fuhmiffo, Ftlium orarCj ut eiui moleflia gratitudine compenfintur^ Itacjuefinem extrema adlocutioni vt impo-ßtit Imp. lenem exclamattttnculam lacrym 'ti terminauit. faFlum eli^ fJt tot a conciot propter tenerttatem tic mollit iem in lamentis 0,0 eiulationeiacuerit, donee affurgens Philip., Rex, atcjueadpatrispedcs,ingentiauoluta-tus gt;, it a reddidit ; Indignttm fetanto munere ejje. ^uandoquidem 'vero Imperatorix maie-flattßc vide at ur, ac it a inßdeat animo patrif immortaleiseihaheregratixs, vitra dela~ tarn prouincia admintßrationem, domina-ttonemj.nongrattAteßißoipereyCjuin immopo ßturum ße eant operam Belgio,vt iure patrioi magna omnium ordinum voluntate, ^aui-taaquitate gubernetur. idqtie noninanibtu concept d Verbis,ßdreipßa, amorem,propen~ ßonemq,ßiam,erga ettm populumvelle omni-hua teßißcataeffi. Deindepofl hocpronuntiu tum , ad. vniuerßtm concionem , patt-lultim a patre , conuerjo ore, Gallice ßtb-texiiit hoc fereßenßi ; vedem ( /«-
-ocr page 288-— nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E K E B VS
tjnit) P.C.i'/i fneeßetprofeSiiorhuiui prouîtl* cia,liszgt;eßrAlinguxnotitinc/uoßcvobu, é* p/uo in 'vosßum unimoyCitio affe^Ïu, qua. volun tateßemißrtm, Atpoßquam idnegotÿmefi ruditatipaulo 7»oleßius ePi,quaM zgt;tpro met er ga vos deßderio, veßme attentioni, cupidi-' teitiq^ P. Cßatßatisyßgnißcataitt meam bene-Holentiam vobispro me, expeditius eïi déclarât uru-s , aduocatus Atrebaturrt Antißes. qui ßne mora iußa exequens,rem ipßam, qua Philippusfuijßt exorßss,ampla,grauiß orationt pertexuit. A Perenetho ‘verbßibindein pedei erebus Jacobus Maßui, iuris valdeperttus, a Conßlijs Pegl, necnon eloquent vir ,pro S.P‘ ^^elg. (quos vnus exprimebaf) huncfert in modum reßondit, JAequaquamfugere /»’-peratoriam maießate,quam officioßos, quàftt promptes, quamq^ fide leis vjquehabuerit Pel gasdccirco non leuiter modo admirari ciuita^ tem vniuerßimßedetiam valde perturbari, ße turbulentifiima rep. certißimo nbsp;nbsp;veterri-
mopatrocinio priuari. Poßquam tarnen ita eß collibitum Imp. fiyeius commodumfitßb-leuari,firmari ,recreariq^ ß plurimum prßi-dio,au£ioritateq^ charißiniißlq, acterincljti Regis.cui,licetdiuturnobellodepreßßa, nullt
ne^
-ocr page 289-Bel CIC I s.
129
ne^ loco nbsp;nbsp;nbsp;tempore eJidefutum.quinpA-
trono( Philippo )clientes erütÇ S. P. ^^elg^) •undecun^, offtcioßßimt ; nec enimpro eo Zf». quim (Mt reifamiliAris, (Mt pritiata -vit a pe-riculumßdoire addubitabunt. Tumhonejlif-fime exfurgens Augufia foror, exhibita ad-uerfus fatrem reuer ent ia, hocpropefènfii eJi locuta : 7otA quidem mente in hanc curam fimper incubutjff, vt delegatafibiprouin-cia,adeam normam conformaretur,gubernA retur^,qua cumfatri, tureip.maxime com-modaripojjet.quodipfum ft minus,quam vel let Augu. fiat er, for taffe praß it er it, orare obnixefe, ißius incuriA 'ueniam. ^^am mo-deßißimaMariAfatisfaJlionem, 'vtcumin-slinatoz/ultu, dextraiaclu acciperefefi-grtificauit Imp. conuerfa ad Senatum, coder» fereßßo, acgeflu oris, caufim ft apub lice corrt mendauit. Hiciteruaffur^sMafius, S.P.,^^ Belg.'verb'iStdilaudatA ad calu eueJla do-minA(quod/umam dtligentiam in remp.con-tuliffet)quammaxim(Ugratiaa egit. At que ita Senatus dimiJfsseJi. Solennis autem ca-remonia,e^ religiojA renuntiation 'is forma in a Jia , publicas tabulas referuntur.. quA emrtia chirographo firmat obfignat
R figillo
-ocr page 290-Dé k èb Vs
Jtgillo Augafialifubinde Imperator inui^tißi-ffWi ac glorioßßimus.
Philipp V s uer)) conßbrintim Alldbrö-gem,ex Emanuelis i Ltifitanorum Regisfilia, Belgarum Diciatorem conflituit.
Paucis ab hinc diebus linp.pröpoßto inß-ßensi Phtltppum F. in curia itidem Bruxella-na, cor am vicarijs, reiloribußueprouincia-rum,qualesfimt Pratores,^^xßores,aßcre-tis,(ß alij, relicjuijs bonorum atcjue baredita-tis cumulate ditauit i ^tranßnarinisregnii bonorauit:putaHi/Jgt;ania, Sicilta, Sardtnia» Balearibfts inßilis, America, e^noui orbis do~ minatu j denique poßeßione longe ampltßta-^ uit earum ßimmatim regtonum omnium, qua fibi z/elßdemtribuipßent, z/eltributum tontulißent : annuam duntaxat penßonem quOtidianis referuans neceßitatibus,qua citm ß, tum ßdelißimum comitatum ad pauciß-mos redactum ,ßßentaret, Necfolnm, ante fataletn illam fitam in Hißaniam profeclio-nem,Irnp. (wmemoria quidamprodidefut) ßatrem Vicarium reliquit lmperÿ,fed etiam fafceis, ac iugum reip. tanquam ccelumfeßdf int egro impoßdt Athl^ Herculi.atq^ ob id ei, quemadmodttm inanguratio proximeßcuta docuiti
-ocr page 291-' Belgicis. ijö docuit,titulum,ßeptrum, ^inßgntA Tfftpé-‘ rat or in, zielut multo ante deßgnato ßtccejjo^ ri, fimul in manu4 tradidit, ac conceßit ( 'vtt ipfius “verbis z/tamur)perindeacß ex hac ta difießßßt. In huntßne modum rem délibérât am perfecit conßantißimus Imp. (ßß cu rnunerum honoreßpremo ,ßtmmo etiam ctt-rarnm onere exonerauit : Monarchiaßudiü 'vitro abÿciens.,^od Imp.CaßCarol.r.P,Fi .ilttgu. ( Hero 'ts tanta amplitudine ^potë-tia ) memorabilefadlum, in tempore infl anti in prlt;eterito (ß tn conflequentifprafedio eo ma gis esi conflderandum,cjuoda tot fæeulis, “vj^ ab Lothario, Augtflorum ,id Chriflianorum flcit nemo. Chriflianorum (incfuam)nemo^ ^uippe Amurathes Turctts haud ita pridem dominationes,zgt;eltyrannidisCQnflantinopo-litana flimmam Mahumeto fllio itidem re-nunciauiti
CK’KG'LQ V. re publica ^priuatafio ßonte,zgt;tindicauimus, abdicate,famn . p vniuerflam Europaingenscotratiunt «pinionü mareflatim effudit. Speciatimpor-roex ratiocinatione “vulgari, dux oriebantttr quxfltones. Prima, quândprxcisè ratione ad-
B. 2 du^lutf
-ocr page 292-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E R E B V s
ilttrA.num ttiam confulto acprudert Urtllud ipfumfectffèt^nec ne.Priori cauÇa lor^ gincjua amp;nbsp;ingrAuefcens imhecillitas corporis, tndtgnatio animi, ^faflidiu offenßonis GaIU-cAnA, velfelicitAtispotius, eßintegrx ad hue fortune curA,acidgentssaliapratexebantur. Secunda thefts in dtftceptationem altercatio' nem^ venitpublicAm.Âjfumebant enimuera quidam , impruderiterJine inconfulteft^ftbi fad am 'videri,pAtrem,filionuUo tjit rerum, nedum .ttateJirmA.ceu tironi rudiufiulodnfe ftiftimi belli negotium dare ,feque ajfuctn one-reftn imparem tanta moli tuuene profftn ex-oner are. maxime quo tempore exhaufiurn effet ararium , ^rls alieni plurimum reli-dium:quo iudicabantfieri zgt;ixpoffe,i/t aqua-hilis 'vetttsq^ gratia Caroli V. conferuaretur, modo ne noua etiamPhilippi variaretur. Con tra excipiebant, obijciebantf alf Carolum V.a corpore itaejfe affedum,vt non modo pro rogandi Magiftratus ,fid etiam -vita cert a Jfem omnem abiecerit:iccirco,cumfdium ha-beret adreip.gubernaculaaptumachabilem., ftquot; z^irtdi at ate, optime comm odafft rebusfuis. At que hanc poftremamfèntentiam eorunt, qui rerumfatum co^ouijfent, experientui „ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;temporii
-ocr page 293-Bel GIC I si nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;131
tetnporis confrmuait. ejttippe hr eue extitit triuitA curriculum,^filtus nthilnonprAclu regeßit;itaffiner far um ofinionum commen tu certui deleuit dies.
IN. A, nbsp;nbsp;ô foflcfUAm ah iterAto, redinte- tsf.
grato^ hello, nec font.Jul^3.nec Britannic a Herotdis interceßio, hellatores duos,mutuof~ tinaciter infenfos,noflros illosEuropAHeroAS adpacem retrahereulla ratione o^uiuerit.t andern diuturnis lahorihusfiraEli, vefubd reip. naufragium extcrraintuehantur, concordi-ammagno animorum defderio.recon ci hat io amho amjuirehant. Cum porro mißt la tr inclue eadere légat i, a Cafarianis, Carolus Lalanius Hannonia Prat. à Gallis ^Gajpar Cafalio prAf, Ut. ^orA marit.fummo loco nati, ef ei^ueßri dignitatefrupulum odiofatum cotrouerfiarum eximerenequijjènt, nec pacem plane conftituere: idfalte confecerunt, “vtNon. Fehruar, apud Vacculam , Samaro-h’tinisfnitimum municipium, quinquennales inducia fer ent. 'vtfibiz/J^ eiiretinerent, quidquid alterutrius iuriJdiFiionis, exaFio hello, vel Cafariani vel Galli yfurpafent. Ea porro conuenta, fde puhlica ac iureiurando frmata ,fcundum flennem promulgatio-
E 3 nem.
-ocr page 294-De rebVs
fitm^rAtA exftitere.pc vtvterrj, pacatorît/tuU i/icfßint parteis eadem ß'tpulatione alligaret,
MenÇe Martio ^andis a/peclu horribir lis comet A ad multos dies cælo hArent'isßper^ 'uulgo
ßitiofavißo,mortaleisplureis, vt
•uenit., deterruit. quemßmulat^Carolus cof^exitßalßis opiaione humanaßis [inopuit) indicés me mea fata vacant.
Circa id temporis patefacia det eel af ell ingens coniuratio aduerfus Britannicam Re-ginamfufeepta ac confiât a. ctiinsfucrut Prin^ fipes hi:lîenricusT)tideleïtis, Fdal. Trib. mill.
Progemarto. pui cum ad ope Gallicanam re Ipicerent, profitebantur ciuile intefiinum bellum, ad internecianem Hera tfefuiffe ma-cbinatos. ojuorumpoßremi duo , vt confilia fidalitatisprodidtt cofiius facinoris, virple-^ heius, cum Peccaneherulo, Daniele, Stan-tone comprehenfi, conuiciifmaieftatis, capi-tepænas expenderunt. Vntss elapfissfuga Du-deleius, vna cum fat edit urn cohort icula, in Galliamtranfmifit.
Ineuntelunioin fata concefiit Trancifeus Venerius, Senatus Veneti Princeps, vir for-tis Ó'Jpeóiatus.adaiuem, etiamnum rempub. tramp;eiantemtcrebri (^non belli de eo rumores.
-ocr page 295-BeLGICIS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;133
fidßtßtrrationes duntäxat 'uemebant. con- ~ fcindebätur enimuero leuitatepopulari, cjuod eo Principe ciuitai 'uicitts difficult at e Icibo-rffet, itaque fponfioniilU tergetninét (quam pr£ cAteris , dum Principatum ineunt noui duces faciunt)nonfietijfit. Illa ePi. Vt in ciui-tatefanSlusiufiitiamp;honorcoficruetur. vt vn-diquepaxexiflat. df necttbi procuratie défit fiumentaria, aut annona, Sed falfiam ifiam '^‘^^giopinionem-, dpftt»ttemaculam tantum nonfiibindefiumma fiiaintegritatedp Innocenti a diluitifiedgratiam, aucloritalcmque-, ' qua apud omneis in vniuerfiim v a le bat, fie-pulcro ficum intulit. Venerio (uçcefitt dein-cepsfiffragfi Sen at or um creaties,Laurctius Priulus Patricius, viraquecircumJpçSlusaç frudens.
Ilio tpfe menfie edidit vno par tu duasfimul filiolas Francia Regina, quarumvni obcon^ tinente 'is prateritorum annorum viÜorias., JuperbumFtcloria nomenfortunati parent e^ dederunt. altera Ioanna esl nommât a. quifi amba vitam arcio temporispunclo conclufi-runt,ficuti breuißimum etiam fuit viel or last um Gallican arum curriculum.
^ecuto Septembri R^lgis femel valedidto, R 4 vtraqut
-ocr page 296-De rhbvs
vtraqueßrore Leonora. Marta com it at •vna cum inflruLlißima claßeLiburnarum ex Cimbrorum Infulain Hißania,ficundo Au-ßrotrdfinittensEximp. Caro lut V. ^fedato compojitoq^ animo inßitutu ferßquens,non ßne admiratione omnium mort ahum, priua-tim deinceps vixit ,ßolusferelatuit,fiptisq^ Jußinisßconclußt. Ea, ociauo abPlacentia U-p ide, no amplius, Catulonenß in regione,pro-xime Scarandila municipium, abßnt, lucu~ lentißima Anachoretarum clauflra.
Pace interim multo anteprocurataßrma^ ta,ßabilitaq^, Parmenßum Regulus, nonßo-Ium ingratiam Philippi redÿt ßedetiam tn~ ftgniliberalitate recùaPlacentiam, (excepta ar ce, quam vßuealiquo reßruare ßbi z/o-quot;-luit) vna cum ztniuerß territorio recepit.
Sed nefcio quibus de caußs, /peciatim au-tem, ob zßrpatum Palicantim, deturba-tum deßatu M.Antonium Columnam,tum temporis inter Pont .^Phtlippum,bellum eil confiât um, ob noßnißramßfpicionem noua-rum rerum, quasmoliriRomaferebatur.Ea-propterDalua,Philippicarum copiarum dux, •vti2.peditummillia, ßfiquimilleéquités Cumanos in hoßem duxit,prima incurfàtio-
-ocr page 297-Belgicis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I3Î
nerrußnoneyVerultts, TerrAcinam, AnAgni-Am,Acdeinceps Tyhur, 'uicum VArium, Algi~ dum, MApAÜA, muit A aUa oppidA occupA~ uit.inde AdorAmmAritimiLAtijdeßeHens^ efliA Tiber in A obfedit .ejUA,cum initio nee tor mentis expugnare, nee irrupt tong militAri oa perepotuijjèt. Ad extremum turnen deditione obtinuit.qui nuntius Romum Allutus, timorc Ae trepidutione tot urn 'vrbem perfudit. Te-rum D aIua tempore oeeurrit P. StrozzA. qui vnA eum CarufA Purpur Ato, Romum uecele-runte, mijju Regis PrAneiA, eu duum milliunt Aquitunorum peditum expedite delePiu af-fiiclx vrbißtppttias ihAt. quifimulut^jAuxi-liArium munum vrbunis eopijs eoniunxit.^ quAs PulieAnenfium RegulusprApropere eon-firipfirut, non modo Philippici exereitus in-filentiAm,Aeprogreffus repreßit, a/eruetiAm Ad eommeutus Angußt as hoflem Adduxit, inter ßpt is itineribus, quibus z/itA Adminieulu ßbuehi eonfiieuerAnt : it a z/t, non ineonßlte quudrugintA dierum indueius pAclus TiAluAt mißtone militibus dut a , poßremo Ne Apo-Um reuolArit. itAq^ in extreme indueiurußi-ritu, reeuperAtA nullo lubore poffeßtoneßA» Pont. eurA,folieitudine, ueimpendentiperi-culofoluitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R s IN,
-ocr page 298-De r eb Vs
WZ* IN. A. JSpofteAcjua.m Gâllits,w^ Pont. nbsp;nbsp;Ferrario{ cjuemßuim in Italia T)i£llt;t
torem ejß 'volebat')fœdtis contraxit acfodali-tatem, ctimz/t Neapoliminuaderet, Me-diolannnt tentaretdeeratum helium quot;vitro ci-troqueredintegrauit,acPhilippum terra mari que inimictim ceptt, quafi Pentißcum pâtro cîntum tueri 'vellet. Traduxit oh id in Itali-am legtones duos ex Celt is Guifanus Regulus, put a peditum duodena, equitum quot;vero bina •millia. qui, cum per Injùbrum agro s it erface-ret, ab ilia gente nonnihil prouo.catio.ne lacef-fitus, Valentiumhofliliterexpugnauit.in Pd cini ripa,ac Atediolanenß ditionefitum o ppi-dum tllud,naturalem ac legitimum agnofit dorntnum.interim Philtppifœderattis ePipo-pulus. yfurpato autem Valentio., ad ctmnem cafum, tanquam prouidentta quadam, prafh dtumfirmißiwumimpofait. Smul 'vero, qua fere tempore officiofam Philippo Italiam Gui-r Janus infeflahat, Artufiorum ditio excurfio-nibus Gallorum 'vaflatur. quippe circa Epiphanias , altenifimo hiem 'ts tempore , vt lAuacum , fiibornatis infiruciisq^ 'velitibus, perperam tentauit, hoft 'is ab inani ßeinfu-fsrem verßiSf Lenfam, med,ium i^ter Infu-lam^
-ocr page 299-Be LG IC I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;134
lim Atrebatum cinitatem , municipium vi cepit, diyipuit ac incendit .^jnde ah act a, in. numerabilipræda, multos dies in en regio-neturpißimeperbacchatitsdnPicnrdian'^ßtb-. inde repedauit^ nt que it n quinquennnles UIa inducin,quasfilennt uotofa. cl as pnclMq^ nn-lt; tediximtts, non toto “vertente nnno refcin-duntur.iccirco nltercntum etinmzgt;ulgo eß^nc dißceptntum neer rime: aster Regum, periurh pnclionem religiofnm asiolnf/et. Rntionnbn-turproßiA qui/quegentisglorin. niter nlteri-fncium probnbnt, 'velimprobnbnt : prout ftgn nlterutrum ernt nnimntus. Ceterum, qMn Gallus exercitum in Itnlinm trnnfrni-fitnt, quia Vnlentinis., Inßubrum(ocifs, leuifl, ßme trritnttis jOjini intulernty quin Cntun-fttsexinßdqs ßlicitnuernt, Lenßm expugnn taWydireptnrnq^ combufßernt, Artußnm ßnm~. ntnferroq^ aanflnuernt: deniqueprior Inceß-' rntync cum telofuernt, priußjunm n Philipps, non modo inflrumentn belli pnrntn nonfuiß ßent, ßd ne aperte qutdem perturbntn com-^ pofitionis indicium vllum aaßinm appn~ ruißet : Poßqunm ßn^n rerum prnßentium^ cum tnßquentihus compnrntione , ec~ qfiid occulte hoßis non hoßis mnehinnre.^
tur^
-ocr page 300-De r ebvs
retur,teni^orii vß compertum c?i, exittu fiignii vniuerpi, acdijcrtmtnarerum Galliquot; canarum docuerunt,colla.tis litigatorum cMquot; fisÇ 'vcliufio Deiiudùio ) fani, (ir nentriM fartù arbitri gt;nbsp;deprouocatorefintentiam tu-lertit. Compoßt a,conflit ut ßmelrep. t^uid-qtiam agi per vint,nulla antécédente tniurih minime duile, vrbanume^ eße indicant es.
Jldenfç Martio Philtppus ex Pleumofltsgt; •vxoris inuifinda cauflajn Britanniam traitquot; cit : partim vt eiitsgent'ts animos in veterri-mum ac communem hoflem concitaret, itiquot; flammaretjj indignitate rerum, partim 'Vi pecuniaria ope abs Regina contuge adiuuart* tur,
IntereafecutO! Aprili, aperto ^arte,ac vi armorum, P'alf«nariam.,d^Cbariolum, 'Taa-rinorum oppida,nec exigua, nec ad res opretiquot; dits incommoda,, dum expugnant GM, diquot; uerfa ex partem Sammtcu influltauit Guifr-nus,eo confllio, 'utNeapolim aliquando invader et: mora impatiens, cum multum temporis in Flaminia obduxiflèt, amp;nbsp;Pont, magnifi-(OS pollicitationes inter cafa (cjuod dicitur) dp porrecta expebiaflflt. ipui cum irruptiont militari Campulum otcupaflflet f militij^ dirtquot; piendum
-ocr page 301-Be ICI CI s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z55
piendum dedijjèt, Ciuitutulum continuo ob-Çcdit. in colle id elißtum oppidum .quo eu de-lectiofortißimorum militum pr^eßdio Sfortid Sa.n£taflorui.,ziir domi milititsj^ cUrus ,pro-pugnddx eiwfintionis cauß, efl introgreffia. idqttod tantAContentione nbsp;nbsp;vir tute défen
dit,contr a tormetorum tempeftAtem,Aller um infultui,vtpoH trAnßnifßcs treis, mo-nAdeAmplius, dier um hebdomAtes, defer At A expugnAtione GuifAntis, non minore Accepta rerum detrimente, quum nominis dedecore, lt;^AflrAmouerit, ^udvufu conclAmAritßmul ^fccit, inßAre DAluAm, ef cum inflrucio exercituSAnélAfioroßppetids ire. mult a que-ßtis de Pont, quodneepA^ÎA auxIUa , nec mu-nitionem neceffiriAm (ficuti receperAt) tem-poirefubmißjßt, itAque GAllifubindein LAtia ^ttfirApoßierunt. SiccontrA, multas ob cau-‘ fas, AcpArticulAttm ob virtutem AcfugAcitA-tem ducis,nec no AUcritAtemßmmAm, propen fionem , ACfludiA NcApolitAnorum adfuot Ures,pAtriumq^efendendAm, GaIUcus ille conAtus irritus exßitit, cum pAruAAUt nulla gloriA Aufpicis,Aut Uude manuum.
Philtppo interes, quem trimeflrifere Ante tBelgio in Anglism trsnfnifife diximtts, id falici'
-ocr page 302-De r e b Vs foliotante, [i in familUritatem P-^ Brit .ßudiojeinfinuante,7 .Id. lun.Gallis bellum terrA,mari^ Britanni itideindixerunt-
Bodemmenfè, loannes Lufitanorum i'/yßippone extremum ojitA mortalis dterr^ claujit, (juinquagenarius ,poßquam tlludrt-gnum annos tricenos quinos adminiflrajfet'. Brincepsßngulari benignitate, pietate,in otgt;^ neis gratioßüßifcejßre habuit Sebaftianun^ trimulum infamem ,nepotem put a, aepoÜ-humum, quam fóbolem unicam, prima ata* tis F. loannes reltquit.
Becuto ^ßintili Philippus urgente bdlo, adfuos Belgm tranfiens, lt;ß coniugem int créa in Britanniarelinquere,^ militem,imperator emd agere exereitus, compellitur.
Sub id temporis item Florentinareip. Bit fi Senam, una cummunicipqsomnibus, qii^ inßdeofficioque eatenus rettnebantiir, corn-pefationis in loco, Of ratione/i(mptuum,quos Senenß bellofeeißt, except o Herculis porta, Orbitula, Itberalißime conceßit.pollicens etiam infuper eidem reliquam earn ditionem, cum primum in fuam poteßatem redegijfet. ea tarnen lege condttione,Zft Populinatum herulo ßta pojfßio reßituatur. quemadmo-dutn
-ocr page 303-BÈ LG IC I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^6
dum pro re nat a praflititFlorentintM, ex tonnent ti nihilominw-, Ulius ditionit aliijtiidjibi re^èruansàta^^ tunc tewporisSenatis domina tionis titulo eii amplificat its.
In illud ipfitm temptts inadit, ut in uni-uerfoBelgio annona ingraucjceret,ac extrema frumenti cantos ad alicjnamultas dieru heb-do mades perßfieret-.icctrco uero anxitim vul-( cum iamfamesyciuanecel^ttate nullum elt alitid malum intolerabiliu^, hominesfli-mularet ) folito concitatiuspromifcueaccre-hromotum aliquem,periculum, difcrimen ci Utt at lb us comminabatur. Procurabatur interim , quoad eiusfieri, comportariq,poterat *irndecunq^ ciuibus fiumentum per cur at or es praf. que annonafidulo ac diligent er.defigna banturtejfera'viritim. Sed multo angußior erat delargitio, quam vt inimani bominum. bulimiafUjfteeret. Inclin abat igttur iam planeres adfiditione, fubtumultuabatur paf fim multitttdo popular'ts,perfi alio qui,ad cun ilapraceps. Hteporro, tanquaex inopinatoi Deusapparuit. In Bathauorum infula appu-lere C C.fimulcQrhita,pleni)ijrumao,triticoi ßligine,exDacia,ßyOrientaliGermaniaOcea nea^ ita^ numen coeleße pecttliari quodam be-neficio
I
-ocr page 304-De rebvs nefîcio multas mi fer or um mort d Hum des 'uita rejeruautt. ^uo factum est 'vtim-fortato tanto commeatu,ds'florefientemeJJ(t ficut ante defeceratdtu tuncjegetum cofiA lu-xuriejf^ effet, dr fortaf^tsperiffichoregia am-flior À Jaculonulla illicfutt. cf uijjfe horreso-mnia (}uapauloante v.dcua exhaußactuee-rant} humants altmentispoßmodum rcdutt’ dabant.
Phi lippus int créa, dum nimia cjuadam co-ßdentia,prope dicam temer it ate, Gaili.ne fecia pat ria, alien urn appetunt regnum, ad Neapolim, Mediolanumj^ {vti dixtmus ) ß-mul affinant ,ßtmmopere gnauiterj^ conten-debat, expropinciuo Belgioin Pranciam : quo ßc hoßium atidaciam ßangeret. O b id,fubpo-ßeacfuam Belgarumf 'uorum iußum exerci-tumcomparafßet, fr Teutonum auxiliarias copias Epißalmateeuocafßet, iaPtabatde in-dußria expeditionem Rhemenfem. ^parti-culatim MoÇoream nominabat Effkorum ci-Ultatem inimicamfn Mofa ripafit am. Cuiut rumuficuli credulitate nimia cum non minimum percellerentur commouerenturjj Galli, Mofareates fratres, f/Rhemos focios, vici-
diligenter communierunt,int erim cite-
rtorem
-ocr page 305-Belcicis. /37
tiorem Picardiam neglexerunt. iffà, oc-caßone fhilippui, eo, quomAximeintende-bat, facile feruenit. Coniperto enim, San-qutntinum, Veromand»orumAugtßam,qu9 pracifire(piciebat,perexiguo praßdio tenerit Marianum verfm exercitum ( cuiproRe^ praerat confobrinui Allobrox ) emittit. qui triduum adillud oppidum intra primumla-pidem morattts, extrudit interim equitum turm as f expeditorumpeditum cohort eist vt Recorium tent ar ent Gallicanum municipium, inter Mofaream Marianum medium. Interueniunt interea euocati 2quot;’.utoni mi Utes, zßjue eo exjpellati.hi -vt comparuerunt inuaditur magna celeritateGuifa. ad earn per noSiatur- Poflridie Tjero ante lucem, diluculo equitatu omni pramijjo, 4-.Non Sextil, ex im-prouifi totum deinde robur exercitus, San^ quintinum mouit. Circa quam 'vrbem gt;nbsp;loc9 per met at or es caßris delelto,fiburbano occupât o,nee non propugnaculoflumentano,quo(l «rat in aduerß ripa Sabis non exiguum,poti-tus Allobrox, pluteis dißoßtis , tormentis^ admotis obßdionem adornauit. ^uam rem odorattss eins prouincia Prat. Halmerotes, illicoßx equitum turnt at accerßtfgrauis ar-
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S matura
/
-ocr page 306-De r eb Vs
tnAturA treu leuis tot idem, âc peditKmß^fJtt cjutna. quib.coptoltsßtpAtw Acer-, AnimoJttsjj GaUiu , ß fortunA commßit. ci'tmcjue tribtt-leis 'vix düzirgeri recenttßtma obßdione inte Ilex ißet, no^uAd obßjßos trAnßuolAuit : cum terttA P Ar te CAtAphrAclorum ecfuitum, pe-dittbus ducent 'is EjuinquAgintA. Relicjuume-tjuitAtum, Ac omne. ferepeditAtum, pArtim Animorum defeciio ,pArtim dißiplinAmili-tArisconfufto ab vrbe,ßoc^sj^ßetlufit'.Situs aU tem eius ed ißiuf'modt.^^A tnSeptemtriones ße^lAt, Alluiturßumine SAbi,(^ CArneracum ImperÿfœderAtAm ciuitAtem, nonoindidem mtlliArio,hAbet .Ameridte^eroforum dißAt» e^uin^^ non Amplius milliAribus. Ab ortuSArt-ijuintino obielta esi GuifÄ , psri fere itinerd interuAllo. Occufum quot;verfus efi PeronA, adSA-btmitidempofitA, feptem remotA milliArib. tri A Aque GAllicAni municip^ oppidu.
Nec efivrbs HIa ejutdeexigua,Aut imbellif. VeruntAmen opinionem eittsfr mit At is demi-nuit fulminum( qutbus hAcferreA tempeßai •utitur) iAciusAc violentiA. Alicjuurtto 'uero pofteAquA eo loci cAfrAmetAtus eil Allobrox, nititurePeronA egreffus cumßgnis js. Dau-dolotus GaUus nobiltßimus, ohfeßisßppeti-Asire,
-ocr page 307-I
B E L G I C I Sgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I3I
ire. qui cautcfilicitej^ ■^trrimattts atniiA^ ges, unfruéliu 'viarum, num qua, in Uho-rantemflationem pcruaderepojjèt ,fimulatq^ in Burgundiorum venit conl^eciunt,nullafere moleflia,frofligatui tertiamfiqnorum farte amittit. Bed quia hie in Bttrgttndtoru men-tienem incidimm, frafarifimel libef) eo nomine foflhae Bhilipfieas copias, parte sue ac-cipi a nohis quos ipfos hactenus Cafarianos (Car.s .Imperator e ) appellauimus.Philippus enimuero ex abauia ab antiquißima Aeduorïi profapia oriüdus MaximilianiAuflriada i.eo nomine Imp.abnepos legitur. cut Maximiliano,olim aliquando MariaCaroliilliùsl'ortist nouißtmt omniû eius gent is, Reguli,fo la hares aeßia nupfit.zgt;ndepoßeri. Ducatu Ulo, me liore parte Belgq infè deuoluta, Außriada nomen tdem participant, ^titulum Regniad-hucferuant -.imoprißisAedua familia legibus etiamnum xituntur,ac 'viuunt.
- üec x/ero latebat Gallorum Regem , quam par um praßdqin obßjfa iam vrbe eßet, prater illafupernumerariam manum, quampau lo ant eHalmerotes cafu introduxißet. quini-mo Tjidebateo rem ejje dedu^lam,modo labo-vatib. auxiliari 'vellet, toto exercitu opus eße,
S 4 neeenin»
-ocr page 308-De rebvs
necenîm aliter 'vrgeri hoflem, caßra opptt^ gnari, obßdionemg^ difpelli poße. Eaproptet Mag. Eq. Gallicanortan, ‘vtcunque inßrtt-élits P ar at w,deleft o comitatuftipatus., alt ! ttmßmttlansamp;ignotamperßonamhominii ! muttiatui , 6t ld. Sextil, cafira Philippica diltgentißtme explorât ßtum flatûmque eorum 'vnddque curioßßim^perueßigat. qui poßquam comperit, equitatum omnem in citeriore amnis ripa conßßere , trans Sabint pattcas admodum difpoßtas eßßpedi-tum flationes, conßliumrci gerenda acßent honam cepit. it a vt Halmerotes, ctti ßuam de-liber ationem-, deintroducendoßbßdio, ape-ruer at, pcrfoßano^urno labore cloaca, (qua clanculum ad 'vrbemtranfcurrerentßocij, ea ratione hoflemfaller ent) aduentum auxi^ liorum auidißime exße^aret. Eiduo igitur poßquamfagacißime o dor at us eßet,ecquidin caßrisageret hoßis, ( qui dies D. Laurentie erat dicatus ) adduxit copias omneis Mag. Eq. put a i6.circiter millia peditum,ecfttitum njerb quatuor zgt;na cum tor mentis quindecim ad deßinatum infidijs locumßmul munit io-nem immenßam, (prnaueisfluuiateleis,in cuf~ ribtisßecum 'uehens.itaqueantelucemmulto
matte
-ocr page 309-BeLGICIS* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;139
Wine in diuerpi fluminis ripAptperbe conß-ßens zrtbrAre teli ac hißai’. minAri infultum (Aflris; inßire deltberAtioni : milites nimbus iMponer€i(os^ficundoflumine in vrbetranß wittere: dem^ nihil intent Atum relin quere, quofle nouù pr^fldqs obfiflos tribuleis confir-mAret-Delibitur eu rAtioneDAndolotws, cum leclifltmA cohorte militu, fpeciutA nobili-tAt 'isiuuentute, inAdoptAtAmflAtionem. Ce~ terumßrAtAgewAte illo GAllicAno Animid-uerjo, Burgundt reliquostrAnfltufAcilepro-hibuerunt,^ diel 0 citittsSAbim trAqcientes-, receptui cAnentem ac tergA vertentem ho-ßemperfiquuntur, Au^ore, confluAflore, dr pm pe die Aperfect ore eins expeditionisEcmoden-ß- quifimulAC wdit, infflentihwfocijs ,tAn~ quAwetu perculflimGAllüjpAulAtim cedere:eA dere Allobrogem, Regium LegAtucertiorem reddens gt;nbsp;dr Admiflo equo primusfertur in At~ tonitum hoßem tertioferè À CAflris milliArio, quA Forum ( commemorAtum municipium) iditur. Ecmondenßm 'vero ,primas iActAntern hAflas ef peditum Acie,celeriter conflqui reliquiae equitAtus iubet Allobrox , ne forte ßibßdio deftituti Burgundq pracurflres , ah hoße opprimAntur. quem tAntAperfudittre-
S piditio.
-ocr page 310-De r e b vs ’
pidatio, vt prdceps ac imrfyodera.ta, contentio •vlîgo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;certAtim inpropi/2i^uunemt(i*BAi
xontra neu nituntur équités GaUicani) focijîfum-hba^^'quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;amp;nbsp;confufionis vniuerfx. Anfrm
’ pYAcifiprAbuerit. Peditcs enintuero inter citer a Abfuisequitihtts, obteri/è,Acperturbari, txclAmAre.^^i^fiSlum efi, vt interrupt a di~ fciplinA militAri, nbsp;nbsp;perturbAtis ordinibiu
CAllorum^neprimus quidem Burgundiorum infultusperferretur:amp; dißipAtoru, Acfigni, or dinesdefirentiumilitumßirA ^immA-nisßeret cides, vt UtepAtenscAWpus hoßili eruore rejpcrgeretur, ^inoccifione, cIaac^ hoflisBurgundijimpunegriJpiretur. Fuit por ro GAÜorum flrAges 'vulgAri fAWA longe minor. nee enim necejjè hAbuit 'vi^orinhAßarn «bßcientCjAut pArum vel nihil refiflentem ho ßem y A prim A velitAtioneßAtim digitosfit ßollente, fer oei Am fuAmfAuitiémue ebullire. JldAnebit igitur ocuUtorum teflium,fortißi-morum fcilieet militum,quipugnA illiinter-fuerunt, teflißcAtio fempiternA,duo circiter milliA (ß quingentos illic concifos eße : Bed in hisfummo loco nAtos GAllos-.quoru cApitAfue-runt.Hi,IoAn. Anguiinics, NAUArrAiBegts ßAter,TtiroProcomes-.AiAg.Eq.nepos, CAm-pode-
-ocr page 311-Be L GI c IS.
140
podemriui, Guro, GAlanus, PlenotA-, Gelotts, AC multi Alij. CAptiuorum AUtemprincipes no minAtim etAnt.MAp;^. Ec^.totiut GAUicAni ex~ ercitusfnmmAritis dux,glAndulA plubeA.funt-mo infemorey/ècundu n At eis, trAtccitts, unA cum duobus hberis.Montepenfirius, cjui in ca pite vtdntts Accepit, ^LungAuillAnus Reguli. RAnéiAndreas Uli. Ul R. Ludouicus MAtuAni Regulifi-Ater. pAjp’Uc, CurtoniAtes, Genom a-tsus, Rhen Amts heruliss, Tcutonicorumil. Trib-fidulcs RegAles, cucti ccfueßri dignitate ubRege honor Att.pratereaRupefocAltus heruitte. Obignintis,Merua, Birones duo,Mon tebrunus, SAn^iierAnus : du infinit a peneno-bilitas. cjUA inßituto uolentes inferutre, ex co-pofito reticemtts.AppAratu belli 'vniuerfe mu-ttitione,tormentis, dp Impediment is quot;viUor potitusfegna militAria Adumu omni a exhofte cepit, deni^^, opimAfeoliA report Auit.FugA ni-hilominus elApfi, prater e^tAtus meltore partem , amp;nbsp;gregariorum militÜ pedeftre multitu dtne,TJirtprincipes, ifiamfortuna iniuriAm declinarut. AmbArrtts ac Momoranfeinus Reguli, Condates Princeps, PiAuarrai Regisfi-a-ter, SAferrAnusherulus,efeBordelio cu relicjua nobiltfeimAtri. ^tg^ hinc li^uet^ojUAtafit Galli
S 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;can an»-
-ocr page 312-De REB vs
nobilit Ht IS hüben as. qundoßmulin Itnlf' am mnlta. imagines Guifinum ejjent fecuta-multifimul apudRegem, aj)udReginam,aj)nd liberos Regios, Ralatiniserat minißer^s ojft-cysj^dediti,aßidui clientes,rurßss multi Rep. trAiiAbAnt,prouinciasobtinebant,ciuitateit regebAnt ,praßdiA cußodiebAnt, Arces defen-debAnt, ac propugnAbAnt. nec pAuciores tarnen interim in Belgio fub Regio legAto milita bAnt. Ea propter interrogAtusRuÜAnusRegtc-lus, f cxaHo fere qimjuennio in ar ce Hefdi-nenfab Allobroge cAptos ) quAnsm rAtione, aut dißiplina bellicafiducia, tot tAntij^^Hero-es Arci exigua, nbsp;nbsp;infirma fo concredidifient?
fiilfi, Argutej^, qui A (inquit)his GAÜiÂfAtfu-perq^AbundAt .Burgundiorti verono 'viditur quinquAgintA illo ipfi in cert amine interqjfe. Hac Autcm illuflriarem ’viStoriamnullAali-tm ex GAllisfibi pep er it AuflriadArZfAmilia: vf^ Ab Rege in Èhe riotropheio adTicinum ca pto. hAcAugufla Vet -omanduorum, ^AliArurn G allie Anar urn vrbium expugnatio,( vt ofien demos}fubfecutA efi.HacPhiltppi res inltalia fiecuras reddidit ,1-Jacindidem Guifanum^ exercitumin afifiu^Am patriAmreuocAuit ac retraxit.Hac demiqj ViftoriAfecit^ vt Philippi au^ori-
-ocr page 313-Be LG IC I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;141
AnBorïtas ^grAtiA (quibtts/ùntmeapud(à-esvalebat) mAgnumetiAWpondtis Apud ex^-feras hAberent nAtiones. mAximg cjuod iuue-riAli At At e,quo d Ah ipfo regni Aujpicio, for-tun Arum initio, AC nouißimc, quod dir o rem mult o prAcUrifime, acfummu cum luudegef firit.quoprobAto,confequens fuit res TrAncia vAciU-Are, quodummodo iAcere debuijf. quippefi BurgundijilU tAminfigni ziiä:oriA *utifciJfent,ActortunAmperfequi,Adfiimmas Angußias (ficuti poßeA uliquAnto expertum hÀbuerunt ) Fr And Am uniuerfimfuerut Ad -duFiuri.non Affect Am modofed etium zgt;irib, pœnedeftitutam. ContrA hubebAt etiAmnum firmißimum exercttum, ac zgt;itïorem Philips pits, ex^o. Acerrimorum peditum millibtis,e-quitum 'vero 14 ferè conftuntem. in bis le-dißimos, exercitAtißimoff^ duces. MouerAt et I Am ex Aeduis Altéras copias feer et o verfss Forum Segußanorum, NicoUfis BAropolyuil-lAnus, quodAUguflum municipium (Lugdu-no, decem non Amplius difluns milliArtbus) AllobrogicA iurifdiBlionis GaUus ium pridem teneb At. At dtutius in VeromAnduiscommo-rAtus,quAm pArfuerit, Philippus reigerenda pulcherrimAMi occAfonem, nonfilumFrun-
S i da.
-ocr page 314-De r e b vs
cîd, ßd ettAm leges ziniuerßofgt;rofgt;e dicam or--bi,imponediiamîfit. C/tteru.quiA vtpluriniit late un t Imferatores, 'vel expertißtmos in hel-loycoditiones acdtfftcttUates hoflium : idcirco •vfi. uenit, vt oblatamp; opportunitates conficin-darum reritfimtdeuanefcant, acpratcrfugi' tint. Vtcun^ est,in promptu est,in iUo Sançpn-ttniano conflittt, Gallos tatum non pro rc nu-ta damnÜgratte accepijjè, 'verumetidapéritif-ßfibi deinceps ianua malorum, ^mare guod-damlaborum,ita 'utambigi iuremerito pof fit:num t^uado tandem Francia adprißinum de eus acgloriam refloreßat?
rhilipptis interea CameracumprofeÔius,fr mulat^ latißimiim nuntinm ßiustantAac-cepit Viclori'a,. Fernbruchtum herulum, propinqtiuillicû accerßt( is legiunctila auxiliei riamimtjfu Regina,put a peditti milia qnater-na, nbsp;mille eqtes adducebat)at^ his rccentib.
auxtlijs vxorijsflipaîus, alacn animo adea-ßra contedit. Contra Gallorïi Rex, turn forte Compedÿ ßßttabat,abSanq^ntino quatuor-decim,ab Lutetia uero dupdeutginti miltari-bus audita ifia in opinât afuerum clade,(ßin-iuria,mirandum in medum initto edpertur-hitttisaçperçitlfusd'orrocuàfènfib.admetcm
rtuolut-
-ocr page 315-B E L G I C I Sgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/4Î
renolueretur, ac(neceßtäte it a faß ul AnteJ a-uocatustLcogitandAmoleftiA, reuocAreturud dtgnitAtem cum public Am, tumpriuAtAm,di ltgt'nter,conflAnter,ctrcumf^eclejj, e^UAtA celer it Ate , nbsp;nbsp;quo Ad eifci Accept o tAnto ojulnere
ßeri potuityprAßitit'. ac nutAnti regno proße-xit.oppidu continuis lAborihtts comtnunijt,^ dßofitis prxßdijs, excubß, cußodqs, vigilyp queßrmAuit,z/ti quAque infirmA, AUt periat-its obnoxiA quot;vidcbAtur. AmbArro item Di^A-torinouorum hAbendorum dele£tuum,^mA iorisconfiribendiexercitui, ApudLAdununt negocium dAre. GuifAtiAm mAnum continuo ex ItaUA , diplottiAte reuocAre. AuxiltAÜel-uetiorum , 'veterrimorum ficiorum acfiA-trum Accerßre. Twtonum Regulos nonnul-los eÙAm, quos dudum ceperAt Amicos ,filici-tAre, Feeder AtorumFrAnciA opem implorAre. denique compAtAre ornntA, quA ejfent Adobfi-ßendum rcßßendum^ neceffAriA, nbsp;nbsp;(quÀm
latepAtebAt officioßi GaIüa )militemßumen-tum,munitioncmq^ belli conquirere:ACßeciu-tim immenfumpecunia 'vimgrAutßimis edi~ Flis,feuere continenterq^ imper Are, ^per certos quAfiores cogere.AC dum ipfe bis rebus va-cAt, interim Re^nAm, 't/nA cum fuo gyna-cioAp
-ocr page 316-De rebys
(io ac comitatu PAlatino, Lutetiam antAnda-re. adconjirmandos illiwfopuU animos : tjuî fugamparare, amp;nbsp;de vertendo folo cogitarefe-gt; rebatur. Eaeli popularis/^uadaleuitas. Phi-lippum enim,for tun at afelicitate abut ent es, in fl ar Ehymelicorum ac Xyflicorum , modo puhlicis conuit ij s ac ludibrio cofciderant Par^ rhißi.^ui nefcientes,quidfertts 'vefer inter-dum vehat, 'vt ante a in infolentia exfaltaue-rant,it a tum quidem, ‘uelante tub am, trepi-dabant.Fit enimuero cum plurimum, utflub titisi ignauia itemflt coniunEta, ignauii facile z/ertatur color.'Itaq^,quodfacile eil iw-periuminbonis,acperfeofficiofis, Rex vireis facillimeflna reparauit, impendentibiu dif-fcultatibusfaltemprouidit. cuifila Lutetia ter cetum millia nummùm, vitro mutua de-dit at obtulit.
Verum (vt eo redeat oratio , vnde paulu-lum digreffla ePi) fecuto biduo relatus certo in obfejjam vrbem nuntiusfociarum ruinaruw, fummopere ter ruit defenforumfolitudinem. qui fane ob earn rem precibus inflare non defl-Kebant, vt è Foro tribules ,foeijfl^, qua fola eX partepoffent,auxiliarias cohorteis,fibi in extrema dijficultatepoflt'is, continuo fubmitte-.
rent-
-ocr page 317-Be t G t c ts.
Ï4Î ïènt'. iTic Porenfes.dnta temporis opportutiitA te,trectntos expedites fulminatores prsipro-pere extrudunt. Sed illi ipfiii Burp^ndijs tem-perius conppe£ii,interciptiintur de ’via, ito, 'vt deHotAillitts meintis terttA duntaxAt pars in-trA prafidium reeiperetur. atojUe idauxilto-rurnnouißimum exflitit. Subpofiquam au-tem in caßra Philippus 'venit, cum ante a iam. cuniculos egißßet Allobrox, fat alts parabatur BanquintiniAnorum oppugnAtio. Eapropter pramp;firuciis pluteis, tormentorum ordiM difpoßto, per longißimum terra Ambitum ( porta nimirum D. Ioannis ^ijßq^ adflumenta-nam}i2. Kal. Septemb .inchoatumfulmen to-tos ßx dies continent er est iadlurn, tanta vi amp;nbsp;pertinacia, z/t turrihtis deiediis mœnia ruinoßa, nuda, ac concußa relinquerentur.irt extreme autem tonitruum [piritu, cuniculis., tribusfimul ex locis,incenfis,in ruinis euerßo-rum propugnaculorum pars aliqtia defenß-rum aut abßrpta eïi,aut interqt. interim tarnen , cum parietinarum angußia aßiceren-tur, fic'vt etiumnum oppugnator difficulter afienderein vallumpojßet, Philippus ad falu-tem reßiciens rnihtum, caute.,prudentérque txtremam irruptisnem in poßerum diem re-ieeit.
-ocr page 318-De r e b vs
îecit.t^uam non unie tent am t.quam t^plnri-bus torwent 'is tempeJlAtem condupUcaßet À primo diluctilo, nbsp;nbsp;nbsp;adhorAmficÜdAmpofl-
meridiAnam , ’vehementißtme conforta ßdmrne ruinaspAtefeciJfet. Tum demumpA^ rAtos, inflruêïof^^ milites, tripertito in expe-ditionemifit.lfA^ 'üno (^eodetemporispun-ilo,tribusfimulcxpartibas, Ttutoni, HißA-ni Belgu permißi,Ac Brit Anni, non minore A~ nimorumferitAte^ cfUAuirtutein propui^nA^ tores inuAßerunt .quos, non Ampltus, Soo .fuiß fcy^fidemultornm, amp;nbsp;H Alm er ofte ipßus ex-cußtione decUrAtur. quAmlibet inter milita ordines verißmile fuerit ciuium AliquAtn manum Aut inflAtionib. excubAße, AutteclA, AC lAre'is ftmul cum prafidio defendere 'voluip fi. Sed breuis horAria fuit ilia defenfio. ini-mo ßAtionem plerique fere omnes deferueret prêter üAndolotum amp;lArnAcem,qui ^ifque uliquo z/im ac impetum Burgundiorum for-titer fufiinuerunt. IgnAueporro ac timidefe liAbuerunt illi,qfib Delphin Ateflipendia me-rebAnt. hi omniumprimi, ac flAtim loco funt deiedH,nec exemplo ac conße£tu ducis ,fedula Acriterß^ fiium ac pAtrix. decus. defendentis, AUt incitAri Aut retineripotuerunt. ItA^ zgt;n-
-ocr page 319-Be LG IC I s. 144 àicjtie {imulirrumpetihiis'ßurgundijs .fit ingens militum ctnittmj^promi/cue clt;£des. Si tjutbits interif» iucis z^fisrA dedit vicior, (z‘t dedit plurimis} hos viuos cepit. nbsp;in his ante
omned, Hilmerotem Dandolottsm, quorti ficitndus percallide poftmodum effugiti z/ir (^céiatus profiel o, z/t t^ui tam tn tolerando hoftinm injultu,,acftationis dcfenftone-, quam fag‘teuentu fortitudtnisdudicip, (^rexcelfi Animipraclarumfiecimen oididtt. Incapti-uiiprAtereafueruntlarnaces, Sanr erntts,Htt-mus,Garda,Cuzitts,Molamultialijpri-mi ordinis viri. Atq^ eopai^lo ob nimiaquan-dam inconfiiderantiam, zgt;el infblentiampo-tius, (quA animorUm zgt;itia Callisfere/pria^ peculiaria,atq^anatura infufii z'identurejje) qubdiempeftiue earnprteßdio, quanto optts e~ rat, non firmauerit, non modo Feromandsta. rum Augujiam, omnis eitts^puincix maxi-mam, ^locupletifiima, ami/it Rex Fr and a ßdeodem pene er rato, iriconflidu Legat i at-que exercttus incredibile damnumfedt. Ctt-terum quia hac ip/a zjrbs in Somonenfinm ntunidpiorum numero necpofirema, nee in-fma cenfenda eil, l^qua de poffefiione olim Burgiidios Gallos ar mis diu dtfieptajfi,Ut
tern
-ocr page 320-De k e b vs
ter IS ell promulgutunt ) minime alien um vÏ^ äetur ab inßituto, controuerfiarum fontem originem diuturni belli, paulo alt ins repe-tere,at^ hoc lociintertexere. Resitahabet. Carolus VII. eo nomine Gallorum Rex cala-mito/o difficilij^ bello imp lie at us,quo d aduer fus Aeduos Britanos gefit, nbsp;nbsp;meliorepar-
teregnifpoliatus, cuius titulum {etiamnutn ' Britannicis Regibus ab illa •vfque tempeßatt communem ) inaugurai tu tn vrbe Parrhißo-rum Henricus ri- Britannicuspropalam ar^ rogarat,magno cum fio tum Reip.hono ,fecit tandem cum Philippa Bono Burgundiortirn ^egulo (ojt Paulus atteflatur Aemtlius) ado-ptatißimam pacem.idÿ^ apud Atrebateüi anno Uber tat is Chrißiana i4ilt;,.hacfurnrnatim eonditione.Vt Sanquintinum, Perenam -, lo-fedum,Ambianum,Abbeuillam, alia oppi-da amnenßa, velad Somona ripam (guti di-ximus) fita,Philippusinterea^eius legiti-mi nepotes mafeulipoßiderent, donee earn itt-rifdiètionem velipfi ( Cdrolus P' II.) vel eiut ßicceffores quadringentis millibus aureorum redemijfent. ^uo decedente Ludouicus Ü-Caroli F. atq^ h sir es ex conuentu, paria feeit.
ex Aeduo redemptaßta municipia {quanta diHutn
-ocr page 321-Be LG IC IS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^5
diBum eßpecunix ^flimattone'jßudioße recu-ferauit. ibi Philippins mult a eß de Ludouico oiueßtns.Primum quinquennio Amplt»s,indi-gnAtionepAternA eieBum e curiu Ludouicum fe mAgnificeinAeduis Aluißße.eu deindefeßlen dido comitAtu, AcmAgnofiimptu inpAtriAm reduxtße.fi pr At er ca ingentem pecuxiAm ex-pendiße, quodiediAdemu ei eßet impoßtumt idcircogrAtitudinii ergo, ^ÇAnBeLudoui-tum promißße ,^fipArAtim inß recepiße, quAmlihet ßenßonipecuniAriA fAtis eßet fu-mhilomintns commemor At A iu~ rißliBionisßperßiti Philippo fuißl indultu-rum, (ßloco Acceptiheneficqconfimili liberA-litAte hoßdtAlitAtem Aedui compenfaturum. Excipient igitur hAncipßtmquerelAm CAro-lus Philippi F. hellicoßus Atq^Acer, dump Ater EftigugrAuimorbo detinetur,AnnoßprA mil leßmum quAdringentefimußxAgeßmo quin-' toLutetiunA AdmceniA z/ßq^ ingenti cumex^ ercitu contendit ,foederepriusinito, cumCtt rolofiAtreRegio,cum BritonumRe^lo,dy ple risq^Alqs Fr And a optimAtibus.qui ßdAlitio Ja lutem public Am verbis quidem prAtexebAt, reverAAUtepriuato commo do inßruiebAnt, eß in CAput regAle coniurAuerunt. Eapropter
T Ludoui-
-ocr page 322-De r e b vs
LudoMCiis adfammas adducins Angttflîoi, neceßitAte comptilßu, in aduerfariorum poßtt Ut is Accftiieuit. Fratri NormannitiWfitpuU-tus, Car oio Aeduo clientels. nomine fundutit (de quo ipß, nbsp;nbsp;pater querimonias agebant)
tune quidem coneeßit. Secuto autem biennii), ßmuLÄtque deeeßit Philippus, Bonus, idonen cum mor\iseius, tum temporis opportunitatt •vtens, ac adaclum iufiurandum negligens Ludouicus -, Auguflam hanc Ferornandua^ rumi^ Amhianurnprimo occtipauit, intert' dens eodem tenore,ad reliquam itidemSomo^ nenßem ditionem recipiendam. Hicimmanis domum exeitata eU cataflrophe. nam duni Carolus amiffa oppida ar mis ac vi repetit, csiterorum'vßmmordicus défendit, contra Ludouicus hsireditatem iure mancipq quo-dammodoßbi arrogat, amp;futim iuß'is rattoni-busfibi-vindicatrepetit -.ingenti fane, implacabili hello vtrinque { vario pugnarum euentu)ob alternam eius regionispoffeßione, eïi conflicïatum, donee ad extremum Carolus , apud Nantium anno poPi milleßmurn quadringentefimum ,feptuagefimofiptimo, turn Heluetifs Lotharingico Regulo, terti-um co liât isfignis malepugnds, ePt int erft Plus-
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tuw
-ocr page 323-Belgicis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï4d
dernum Ludouicui,ifla. vi^orjutprofpe-ritatefiicltts infilentior, cjuem minime fu^e bat, fè lam puellam à. Carola fitperejjè} nullo a~ ^uitatis rejpecltt, non modo municipiorum Somnenßum relitjuias, quas Acdui retinuif-fint,recepit:'verumetiamGefforiacum,Artu-fiAmß inuafit,necnon uninerjam Aeduorum Seciuanorum^ ciuitatem v/urpaMt. Attjue illaipfacjuerela totbellorum atrocißimorttnt fimmartum fuit. cjux. bell«, prope continen-Ur dux fqutts multotiesnominauimta) illu-ßrißmx illx omnium Europxarum familix inter fi abillo fxculogefferunt, ‘vßue adno-ußimam pacem Ißameracinam) annoßpra fextjftimillefimum, x/ndefexageßmo pa£lam. Cuiui conditiones, ac comp ofitionem ejuipro-pius introßexerit, is rationes firmasintieni-et, ojuemadmodÜ lis iß a anticjußima, ac tarn olim conteßata, tandem remtßafedata^fue-rit. rurßu ^ui litigatores cau(am fuam ad remp. ac tempus accomodauerint.ßcutipoß-modumßo loco à nohis notabitur.
- ^anc/uintino capto,mißfus Caftellum a Philippa , cum parte copiarum, Arenoperganus^ ofuartoindtdem milliario, tormetisanteexa-gitatum)deditioneßatirn ebtinuit, non ßnt
' T 2 dedt-
-ocr page 324-De rebvs-
dcdecore prof. Stleniitcis , cjui verbu pK‘ gmns,gigAnteam cjuandam audActAm z/oct cuomens, 'vultu lAtiAuerAt, jèidprAfidium ' •vjêjue AUcjuo contrA hoßtlem infùltum fuiß( ( defenfurum. Paucü vero Ab hincdtebni, Ha-Kunt petitur .quAm Arcem^muU ofulmine con ctijjAm, H An At es it idem “viHori Philippefub\ । inde credtderunt. His tribus G Aller umfl At ie- ' nibus occupAtis, muniendis^^ muiter um dierum penitur operA : HAnum prAcifè it a fir-mAtur opcribus ac propugnAculis , -vtexpu-gnAri 'viXAmplius potuifjè crederetur. interim hofticum depopulAndipoteftAtefa£lA, vitre citre^ circumuAgAri excurferes, prAdsm omnem ex Agris obigere , colenias flammA •UAflAre, Gp in his Nouiodunum,'vetuflAm ci- ’ tiitAtem,AbAuguflA P'eremAnduorum decemt ab Lutetia ziere z/iginti cjuatuer milliaribnt diftantem. Infiante itAque hjeme,( quo tempore bella iure gentium conquiefiunt ) Philippus, z/t captas exGaliisflationes, magnis va-lidts^prafidijs communqt acflrmauitfolut« exercitu, viHoriaornamenta, efpbelligltri-amacdecusreportauit.
Philippe in Veromanduis bene pugnante, (it aJane l'ortuna,cum z/ult, res proféras, aduer-
-ocr page 325-Belgicis.
147
iduerfaßte cumulate elargitur mort althui) nihilnon triumpho dignum eitu in Italia dûtes itidem geJßrÜt, cjuippe ad damnum in ob-ßdteneCiujtatula factum hocetiam GaIUca-nisparttbus acceßtt incommode .,
Ai. Ant. Columna ( ojuem legatum relique-rattn exercttu Dalua) agro Lattnienfidenuo Vim inferens,?ont, mult a oppida ac municipia rurßts eriputt.d lulium frßnum,Aio-te bellum herulu, t^uicumlegiuncula (nempe manuduum millium, ^cjuingentorum Hel-uetiorum.,ac trib. circiter milltbtts Italorum peditum) Paltcanum nouam munitionem in-troferre nitebantur, aperto Aiarte profiga-uit acfudit.ts vi expugnauit,diripuit,incendia j^defcedauit non inßrmam, necextguam ciuitatem Signiam. ,^a clade ßorum per-culfui Pont.deterioraveritus,precibtts infla-re, crebris Uteris Gutfanum Accerfere. cjui etfimemtneratPont .conuentis promifif^an-tea no fletiße,adtempus lament turnprimum potuit,rejpondit, (dr Romanis fubuenit neceß ßtatibustac nouißimeTyhur ingreffitsdnfinitim as colonias exercitum effudit. Contra ifio nuntioallatOtDaluA, vbi viditmetUt acfoli-eitudine UberatamejfeNeapoUm, in Latium
TI 3 fonuer-
-ocr page 326-De R E B VS conuertendMZfireu ejß ft at ut t. Egrejjùiigf-turï Cumanu. eudele£iupeditum at^ etjui-tum,fub medtum Augußu menfem,Columns naVat^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ticcumfi coiungit. e^uo locidufft
Italieif- dtfummureiinterfidélibérant, aufticatißi-mugt;. ma iUifts viSioria, Phtltppi, in Feromandtiii fart a,latum nuntium acceperunt.Eafrofter eum Pont, conditiones honeßas Regio animo, obßtnatione cjuadam refudiaret, armu. difieftandum iudicarurrt, uicta -vrbi legis gladio ^vi ejß imponendaf,ex improutfi ir~ ruftionem faciendam eßft concludentes. ob id Columellam 'uft^frafrofere duxerunt-id caftellum duodecim abeïl non amplins ah -vr-be millibui fa(fttum, at^ indidem noSiumo-uentes,antecjuam luxißftet, ad mænia tjuidem acce(fêrunt. ßd cum arm at am Rom am reft-rijßent, ft^'noöturnis ignibusßacibttsftumina-ttibufft^ {-utin media luce') corußcantem,'vide~-’ renturj^ Rom anißt um, dercfentino tentan-^ do incur/u,conßlitim excefiße-. maxime,ajuod ex caftiuit pereudiationedidtajßentP. Stroz-zam prtdie 'veßeri TybureRomamcumtur-ma SOO. ecfuitum (ßßgnis denk Atjuitanorurrt . peditum conuolajße •. itaque redadlis in qua-drum nurmrumj^ conßlß, coneißs priortbut ftenten^
-ocr page 327-Bel Gier s. 14g
fcntentijSy frxcogitatA irruptione deßßen- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'.
tes eotzmde venerat, reuerterunt, nbsp;nbsp;Palßa-
nunt nouißime ohßederunt.
lißemferè dtebsts,cHm délibérât um omni no eßet Guifano,in Galliam, reuocante Rege^ tum exerettu recurrere, Pont.qui inftantibtts moleßijs, ßp arduis negotß angeb at ur, fu-turorum metuperceUebatur, quapacem pau~. lo anteßperbe refpuerat, dißceßüm par anti-bus Gallu,tuneperattente ambtebat. eamque poßremointereeßione Veneti Senates ac Florentin orum Reguli apud Caueam laßellum, menfi Septetnbrt (clam FerrariumJ bis con-dttionibiußubtiltßime eH aßßecuttis. Vtingra tt tiamacfidemreceptusPont.Philipptts, reue- a retiam adhtberet adtterßts ipßusbeatitatem, et «ec obedientiamrelinqueret Rom. „ Vtinßu-lt; « amvterquepoßeßiBnem,ßatum, clienteUm^ et que reßitutus,circumßcripta,partiumpoena, et omnibus in vniuerßum ignoßeret : exceptis et nominatim tribus, Ad. Ant. Columna, Aßa- luxt« nio Corneo,^Comitéquot;^Balneenß, {ßsasnimi rumpriuatascaußas, eeudominitnclientem aciiones, Pratorijskuiußcemodi exceptionib. Jtalicä Pont.excludebat, ^deioßs ,acßper earum ßatu, quid iure amp;nbsp;legibusßatuendu eßet, ad
T d ßuum
-ocr page 328-De r e b vs
,, fuum peculiare amp;nbsp;Philippi Arbitrium reuocA-but) res tumen[ummu uno omnium conßnßt il it A cop oner etur.,, Vt PalicAnüIoan.BernAr-a dinoCArboniNeapolitanoflAtimconcredert-n tur, (cui 'uiro, etfi(itb PhilippoßipendiAme-tgt; rebut,nihilominus Pont. conßdebut') accont' a mumfumptu. conferuuretur incolume ,\im!-fi triufijueofficio contineretur, donecinmutu-Amdeliberutionemfecuscecidiffet. Poßremo, tißdepublicuinftrucio Guißinoiliceretin Tuit' tgt; rinos exLutio exercitum truducere,lt;^uA cont' gt;, modum ei effet, velperofficiofum Philippo I-tulium. Atcjue in eumffune modum Pont, con-citutor belli,idem^ viclus ,merAliberAlitAtt Regi A, Aquubileis pucis conditiones inuenit, quuleis modo Z)iBor , uutAnte lAceßitus iniu-riuquapiAmexßitiffetu Philippo, (cuiuspu-tientiu ißud bellum Alebutur, ducebAtur^ •verifimile est eum Uturum conceßürumque nonfuiffè.
Ininfluntiferetemporispun^o, quopux inter Pont, uc Philippum ePt conßitutu, duld hoc quoque umurum infuitsut in Etruriu, uc Lutio, pramp;ßertim Rom a ac PlorentiA mugn», repent in a uccideret culumitas. Pridiee-nimuero Id. Septem, inßlitu coeli coortu tem-peßate,
-ocr page 329-B E L G I C I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;149
f(ßate,amp;denßßimls imbribus,'qttiin poße-rum vß^ dient continuAbiitur, Arntts(gfiod Angufiumßume i medium illa.m ciuitate, defer iptione lt;amp;dißciorum omniupulcherrimimt interficati non alt um çiuideni, 'uado^pAßini ^leßAtepedibus tranßturßmter medum ex er euer at, it a vt non iant natur ali ripa conti-neretur, fed alteexundarettvicosj^omneis ciuitatifpaßim diffußea infiarvaßi Lacui eom pieret. Porro aquarum afluacjuiainno^em concubiam irrepßt, obfifii vndarum 'violen-tixnulla humana artepotuit. Magnaitaque tum hominunt,tum animantium brutorum aditaflrage,pontes z/rbanos quatuor,emon-tano ajperoßfaxo conflruilos, ruinis defoeda-uit, xdeis rnolesq^ anteafirmißimoi labefacfa uit, afieteria euertit, annonam, merces,ßpel leelilia, deniqueidgemts bona,qua humants quot;vel neceßitattbtts 'ueleommoditatibusferui-unt, dßipauitßc vtpaululum abfuerit caßts iße afft il £ ciuitatù ab hoßili direptione,ma-xime quod in finitim'is, amnenßbtts^ muni-cipß, amp;nbsp;ante omnia, in Clufentino agro ingens peru familiariußtfadlaiaHura. ^uod, ficut abfentibus incredibilefortaßisvideatur itaprxfentibuifuit aßellu mifirabileeß hor-
T i rendum
-ocr page 330-De r e bVs
rendum magis, quant fuerit inundatio iÜA longe maxima, qua ante annos ducentosvi-gintiquatuor contigtjfet.quemadmodum Are timu Madauellus Hißoriographi firi-ftum rètiquerunt. Secuto die ,pofi otninofam eam nocîê, qua Florentina incider at mißria, Roma conßmili tempeßateimhrium, diu-turnttate pluuix Fyheris ßtpraßdem intu-meßcens, alueum ripasq^ pratergreßßs,^-beminundauit. quod dturnum Latq tncom-modum, noSturno Etruria malo oh idminut fuit, quod tela prauifamintisferirefoieant. nam quia in diem incidttRomanainundatio, pracàueripro. ilia Fiorentina ojtcunq^potuit. Ad Felftnam praterea, acperFlaminia, audi in tris mg fis ßuuq, a^os ac ßuges peruaßa-‘ runt. ApudFeFtcfages itide euenife,aliquan-to antea maxime ad Nemanfium antiquift-mam ciuitatem, exploratueît. Subinde lt;vero conßmili aquarum tempe fl ate Siciliit pars eß afßtclajf’pra ceteris Panormus. inde liquet anni diuerfli tepora, nunc hac, nunc ilia ratio ne,exSolts,Lun£,aßrorumq^ inßexione, (ß le ge natura ut flant, con t ingéré.
APenfe Odobri, dumpraccptas Veroman^-.. l^uorum flationes Philippi uiFior exercittts community
-ocr page 331-Belgicis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;150
communit, contendtt cum neuem fere pedi-tum miUtbus ec/uitibtts mille, ab vicinis Sequanis ,pter Ararim, Baro poljuillanm in Segufianos-.communicato eis ante periclitatio »is confilio. Poft quam igitur LugdunenftsGal liaagros vitro citro^ ejftt depopulattis, Forum Seguftanorum.,eius genta caj)ut,quod ex Allobrogum iurifdictione Galli iam pridem eccupauerant, objedit.ßdhi adprimum ifti-ta tncurfia rumore exciti, partim ex Ulis mi-litibus^qui recentiftme ex Italia domumre-dtjftnt, partim ex finit imaHeluetijS', ^vici-nis ciuitatibus copiarum fiatis ca'ègerant, ea deltberatione,vtAeduorum audaciam ft at im contunderent,acie^ cumPolyuillano decerta-i'ent. ^odfimulat-q^ incaftr 'aeft renuntia-tumtpoßobduöiosfinefipuHu aliquam multos dies, advafia conclamatumeft
Fai. Nouemb. qaatafefiinationepotuit Poly-utllanus, rebutfitis diffident,irtpatriajipera-uit :t antopere treptdantibtaftia^vt ah melio-re exercitus parte deftitueretur. qui Polyuilla ntaßante Italicarumlegionumreditum, in pculfiis receti VtromanduarÜ ßatrü clade, Gal lüsextnopinato inuaßffet,nullo labore,ambigu nemo.ypfiim eal‘veletialwgi(ts,quam qu\ peruenir^
-ocr page 332-De r e b vs peruenire inßttuiffct )fact le cum exercitufuif feprogrejfurum. Sicpcriculum omne in moret. ejfefolet.
Secuto Nouembri in curia, Bruxellanaex~ tremum vit a diem claufit Ferd. Gonzaga,ad expeditionem illamVeromanduorum vfiijueA Neapoli,(UQcattti in Belgium, quem virum fat o extin^um Philipptcs acerbe luxit •. quod fedlati eiun duciifidelitVtiliq^ opera non mo» do pater Carçlwfemper, verum conf Ito, autorit Ate i^ß (xa^o bello,itidem commode 'vßtsfuijßt,
Guifano nbsp;nbsp;Sttcozza exercitM ,multis no-
minibui extcnuati, partem mari, Abumalo autem terreflriitinere, reliquiaa prater ma» nu militum Ferrario çommtjfim, in CaUiam traducentihuf : deinde multù Heluettorum Teutonumq^ coducîis millibu-s, dcniq^ diligen tl conquißtione^vndiq, concurrentibtta copß inPicardia Rex ingentem vim armor um re-nouauit,vireu^ inftaurauittcum conquiefeere poffet , liberate periculo nbsp;nbsp;moleftiaprope
omni, Poljuillano ceffantetumultu, (f foluta Philippi exercitu. Sed quia adfan an dum ex-ißimationii vulnus vis maxima ineratRe-•gia voluntati) vixmoleminiuriafuflinebai accepté’
-ocr page 333-Bel GIC IS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15t
Acceptée, itaque mont ontnk impatiens -, nihil ilium anni tempw htemale maxime incom--modum retardabat : quinßtmmo 'vittdica-* îionif deßderio ardebat, nbsp;nbsp;nbsp;volebat prxcla-
rum aememorabile alitpuodfacintu aggredit vt ßisßilte indulgeret affediibus : ^damnÜ alîcjua ex parte refarcir et. Ac Regium hoc in-ßitutufequebatur confirmabat^^ P. Strozza: ^uoßafore nbsp;nbsp;impulforCt Caletes antiquifi-
ma Gallorii ciuitas,ex Britannis armisretra-hipofè videbatur. Ipjeenim à Gallo ^uodam^ (jui tndîdem cum cap tus eßet aliepuando, eua-ferat,tnflrullus,pridie Mariinaliiim yZ/efpe-ri (qua Gallis amp;nbsp;T'eutonis mana Baturmilio-rumprißorü reliquiaobfoletiore veflitu in-dutus quam fagacifime extrinfecusfitueius •vrbisperuefligauerat amp;nbsp;circumfiantiupro-pugnaculorumformam, acfirmitatem topo-graphico oculo perfpexerat. Rex igitur hanc Btrozza opinionem , non adeo abfimilem « vero, cum fundatam etiaratione reperißet confert eaderecumfamiliarifimis, ^deli-ber at propoÇita oppugnationisfortunam péri clitari. ObidGuifanofammarei attribuitur Audior it as. cui prater außieem eius expedi-iionisBtrozzaßegatos adiungit jduosfiatres,
Momo-
-ocr page 334-De REB vs.
Momorafinum, Thtrmu, Tgt;Andolotum,(ùin‘ 9no loco natos viriSiQ“ dele£ium nobtlißimo-rum hominum,Ac exercitatißtmorum Tribb. Hos ita^ cum to tins ex er at ns robore, tor^ mentis cftiam plurimis, tumult o aftfiaratu bel li, alientßimo t empöre fer Morinor um agros, mediaferè hieme in Caletes emitt it. Hi csuita tern etiamntim eo loci habent, quo antiaui~ tus Itium porttm , proniontortumue fuiße, (ir Coßnographorum tabttlis,^àlulio Caß eït notatum. tn extremis Belgarum Morino-Tumq^ ßnibtis, poßtam ad Oteani angtißios, ‘vbi mare illud , quod Septcmtriones re-ßicit, Germanici, rurßus illud quod ad meridiem , Britannici nomen mutuatur. Hine fommodißima à Plcumoßtjs in oppoßitam ob-ieSlamque Britanniam ePi tranßmßio. Hae^ : ex diametro (pelfat Dobram, Britannia mu- nbsp;j
ntcipium. Diflat ante ab lit or ah oppido Plan-dru Graue Unga tribus milliaribus, ab Arden ßptem, à Banonia Morinorum autem (fiue marißue terra eo iter inftituas (part dimenß-onecali circiter ocfo, Galli igitur, qui omnia temporismomHaobßruabant, (inceleritate cnimißius expedittonis effeffns pottßimum-gt; conßßebat) Kal.Ian.in.A.issS. v/q^adpon-
t emar cts
-ocr page 335-B E L G I C I s.
152
Uma.rci6(Nouambrig£ 'uulgo ) mumtißimx AQceßerunt .Caflellum illud esi,ncc minimum frmttatis uddit Culetibtn, mille ab zrrbepaß ßbits, non ampliwS) inde ceu e catarrhacîa per meatuißcretiores,atit aojUA dulîua exundan temaridn ßtbie^am planiciednflar lactts cu-iuidam aquainfoßas campos^ 'vrbèf circum funditur zgt;ndequaq^. Htcprapropere délibérant )Vno ßmultemporiipuncto hancarcem citq^illa Pharum,ceu Ipeculam (quarnipdiRis-banum vernacule vocitant, pofita vero in fauctbuiporttti introitumamarico'ércet )tor Mentor um viacfulmine co cut ere. (ffine mo-ra inßant deliberationipertinaciter.tonant, 'C/rget duabftc fimulexpartibaa. ^ed opis-i non erattanto tenitru.quippe Anglirepentino ha ßd conßebtu deterriti,(drii^prouidi locum non tenneruut : maxime ob id quod viderent nauium bellicarum cla/ßm ex. Armorie is etui , tatibus comp ar at am inflationem plenißimis Velis ferri : nihtl conßanter ,nthil fortiter.t nihilprxclaregefßrunt.^^i adNouabrigam excubabant ßiUcct defenfores, auditohoßi-litoitrut defirto propugnaculo ,vtm impe-tumq^ militum dum pertimeßunt,turpifugA intravrbemillico/ereceperunt.Phariautectt ßodest
-ocr page 336-De rebvs
ßodes, vix breuis honilA curriculum obdu^d' runt. His iteffraHis repagttlis, itinuasdi-tufj^ Gallis ad urbem patebat. ade^uamipfi temporis momento accelerarunt, Praerat et tunc forte Milordeuendophordus, virignA-uus,dy bellinefciens, cumpr^fdio 600. circi-termilitum. Sedinexercitatadx effect a er At illamanus, ojua otiofe illicperpétua e^uadant penfione,ef modicofiipendio ziiHitabat. ntt-meri, ac oner is in locomagis habendi ciuitA-^ tis, ad inflauranda Cereri, Pacchof facrA aptiores,lt;juhn c^ui Martern colant, qutbufie clauflr a,ar ces,limites,propugnaculaf^regiO' num committantur. Caterum 'vbi pluribus fimul ex partibus tor ment isfiußra exagita-ta vrbs ( ob murorum uafiitatem) ffem ex-pugnationis hofi ademiffet, referfim vim tempeflatis, in vnum collegerunt oppugnato-res Galli, eamf in arcisdemolitionem (qua ficundum mareft a eïi'] a mœnibus conuerte-runt. Itac^ue mane Epiphanias tanta per tin A ciaadmotis triginta tribus omnium capacif fmis tor mentis fulmina ia^arunt, it a vtfa gorille terribilis ab Andouerpis fuerit exau-ditus. t^uod terra interuallum triginta tria {vulgariora Germanorum^ milliaria com-‘ ple£litur.
-ocr page 337-BeLGICIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I5Î
f lesuur. Italien nero circiter centum exlt;t-o/uat. Cuiwrei{ ne hyperbolicennrraria, nobis vide Atur )certum hocefl experimentum. Imperatoria tonitruain Mediomntricum op pugnationé, tpuatuor vltraArgentinum mil-licirihui(quA ciuitas indidemviginti duobtis abest ) Audituhumetno aperteperceptnatque intelleEia fuiffèin promptu esi. id quod mult o remotilts eft ctamp;ltft at ium,quamfit illud ipfiim quodmodo diximtts. Siquidemfimgula Tluto-numfiupernatum millia.ru, tnfernat 'is Germania dimenfionesfingulas multisfladÿs, amp;nbsp;longitudin 'isftereparte quinta excellunt. At fi cuiforte hoc adhucperjuajum non ell, tefles luculentifiimi erunt nobis Grudq amp;nbsp;intimi Ambiuariti.quippe L ouanium ftg-Bruxella, in Hiuodurana obfidione, Gallicanorum tor men tor urn crepitum,fragoremf(inter quas ciui-tatesac ’Theonuillam i6. mt Hurlum it er esi) dare diflincle^ cognouerunt.ßib pofieaquam igitur per tot am earn diem continuât o 'violen tofulmineprobabilem ruinam adidiffifi Gal lorum duces coftexerunt (vtifecit apud Car-thaginem Scipio )fubdifceffumaftitsmariti-mi adpatefaSlam arcem accedere, nbsp;nbsp;cedent e
fiagno,quanonexjpeltabatur, irruptionem y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tent are
-ocr page 338-De r e b vs
tent ire cogitarnnt, iUo ipß i’e(pere:erAtiiU‘ temnociu horA tune ferè ouArtA. amp;nbsp;cœlum 'VAldeßidum. Luna cttAm ertfeens, to cando-re lucebatj'vti dtluxtjfc diceres .Inliruit oppu~ pnAtorn ûrdines CtüjAnuiy hort At ur, à“ coHa a dat ,AcßipAttis Trtbb.mAnu, ßeciatA nobi~ lit At Cad pArietiitits ipßu Accedit gt;ßgnA modo AnteuertcnSimodoßiibfiqucns.ßuo loci et fi tn itio^finblime vexitlAy liliAj.^fj^entibui GaIHA} Animofi. Aliojuot iutienes AngU concurfàbAt,AC obfiifiebAnt, continuo tAmen 'verfim eft iqnA-uorucolor. (juippeflAtim,certAtim^exponte (quiAdtrAnfitum torbiconiungitur ) fufien-tes intrA mæniA , ub arcis defenfione rtfiqui, turpittrdefiiterut. GutjAnttsigitur occupât a ArcifortifiiniorÜmilitumprafidiu, t'iiA cum duobusfi-Atribtis,Ac dele ci a nobilitAte( wAxi-nièqtiodiAm, Eurypi in modum, Oceâni afius identider€ciprocArentur,cjUorum accejfie^ amp;nbsp;recejfiisLunxmotugubernAriliojuet. id^die quolibet nAturAlibis Accidere, oinniü, qui de rerum nAturA Aliquidfiripferunt, optnione eli explorAtum )‘vrbAnAoppugnAtionem,quA /oIa ei fiupererAt ,mAtuttno tempori confùlto t efiruAns, extemplo imp ofuit. BritAnni vero qutAfiiebAnt, quAm diußAgnum conßitißett •velut
-ocr page 339-BelgiCis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;154
’veltttift medio claufis, nequaqtinmpojfefocio rum ope/ub leu art Gallos, ar cis 'vßerpatoresi continuo magno clamor e ferocia ex ponté inuadunt^ Sed^no minore virtutepropngnan tihus Gallispartamßatione,cjuam opptignan do ict^uißerant ,occiditur Anglorum melior pars, pars deturbatur ,pars infugam conÿci-‘ tur.tnterpoßta autem exigua temporis mor a, etßdißofitis duobus torment 'is in ipfipontis aditu ,pralium cum Gallis iteratum redinte-^arnnt, Angloru militum irritus omnis ex-ßititconatus. Eocirca cumßimma trépida-tioneciuitns vcrfarctur, occlamantibus non nullis ncquidcjuam obßßi, conuocato confiliOi de déditione facienda cogitabant.ob idmulto mane mißisad caßra hoßium legatis,pac£m (^uidem ,ßdproterue aeßperbe fat'ts nopete-bant ,f€dproponebant. interim cum multas «gerent e^uerimonias,^ diu multum^ de co-poßtioneßimma dißeptarent, ad extremum ad bas conditionesdeßenderunt .quas cum ob reigrattitatem,tum ob loci celebritatemßb-tilius deßribere collibuit.
Primü omnibus im/niuerßim vit a luc'tsß^ „ nßira dateront cui vis inferior .Cutibus,in-
F 2 coliSf
-ocr page 340-De r e b Vs
,j colis yinquilinisue, quocung^ 'uide/itur,ßuttj^ ,, BritAnnÎAmfiue in Flundriam ßdepuhlicu, „ quafor tun am excußentßam,inflruFlis,com-j, migrandi liberapoteflASefto. Extotanihilo-msntts ciuitate quinquaginta ( quos Guißa-ntts nominatim elegißet ) apud zgt; ici or es cap-tiui dct inent or. Milites in Britanniam traf ciunto. figna tarnen mi lit aria omnia , infiniment a belli vniuerß, munitionem, an-nonam,relinquunto .integra omnia,falua in „ tacia, impollutaque finunto, ab adificiorum ,, cumptiblicorum turn priuatorum demolitio-„ ne, ruims ,defœdatione, direptioneque abßi-„ nenîo.neclauiculum reßgunto.nelaptllumlo-„ co amouento, nefolumpauimentaueßffodi-unto. I Pofierior ifla condicionum claufula, ntfifallimur, de Gallorum larga (fßlendida natura limit ab at aliquid, propter fix am me-moriamperuerfitatisBritannorum,qut,dum ex contientu Gallis refiituta Bononia Belgica excedcre iuberentur, in contemptu quendam contumeliamf hofiis,nullis op eribus peper ce-r ant,quin odto capitaliincitati omniagt;’vnde-qitaqueperuafiauerant.)Poflremo aurum,argentum, as ßgnatum,fi£lile, rude,raudufiu-lum, msrcesßiipelleciiita, equi, iumenta,(de
nique^
-ocr page 341-Be L GI c I s.
/5S
Ktt^ue quid^utd* rcrumflux arum nomine tn ttlligeretur)idgeneratim omne, a.Çummo ad mobiü imum, adarbttrium 'volttntatem^ Guifàni reuocator. At^, in hune modum turpißima illafôeordiaprAfidiorum, damna, ignominia ’vineulis,morte,^rebu-i omnibusmultata, extrnclionem quadam eigenti attHlit,acBri-tannisâecus regnidetraxit. Hic 'veroexoc-cifioneplacet,breui digreßiuncula mult or wm ttnnortimßacia colligare. Eduardus fcilicet^. eo nomineBritannorumRex,poflprofligatum fufumqueCrefcentiano confliclu, longe crude lißimo,Philippum 6.Francia regem,annoßi-pra milleßmum trecentefimum cjuadrageß-^oßxto Caletum ciuitatem, terra marique tontinenter oppugnat am acvndecim menßs obfejßam,t andern fame offufcauit ac cepit. Endefecuta tempeßate Gallis exaciis, Britan-norum dedudla eodem colonia , incredihili fomptu, accurata diligentia,contra quofiun-que hofiium infitltus , ducentos 'vndecim annos z^fque eo conferuata ciuitas iliafuit,legibus “Viens Anglicanis.nec ver o Begum Bri-tannicorum alij ianuam earn Francia male appellareconßeuerunt.alq, quamdiu Itium portum poßiderent, claue 'is Gallia fe in ein-
E s gnlo
-ocr page 342-De r eb Vs
^ulo ctrcumfirre dixerunt. non rnultuenim aberant À uero ifliußnodi AfofhthegmatA, fine Allufiones. nai^uodadittis eis UIa exporte vfiiuepAteretin continent cm,vbi itApofi* IßfetfufceptA expeditio, tAntum non progref Jtts mAgnos ÇemperfeceruntyZ/erunt etiA titno rem Morinis 'vieinis,^trAnciA odioftßenos 'Utplurimum iniecerunt. SsdpqßquAm reçu-per At o It io promontorio, GAlliiAnuAmillctw Anglis prxclufirunt,non modo iAm nh excui'-fonihtss inimicArum prouinciArum, depo^ puUtionibiu Agrorum prohibitifdAb continent e{in djUA ne digit uw guide tellur is, ndfi-gendos pedes Autfubducendas netted,propritl hlt;^beAnt )prorfusfeclufi, ab circumfluoOce-tino'undigue object guodammodo 'videntur: îflA ex ArceÇemelprAcipitAtiAngli.Non debet AHtem guts Ar gut a iß a Allußone mAleuolorunt . moueri. ÇAletum ciuitAtem, guam ex Philips po GAllorurn rege Brit Anni olim cepißent, eA tunc z/icißim ex PhilippoBritAnnico reeepifi GAllos.guem Philtppum conflAt ex iße con-iuglp Regnitiiulu dtimtAXAtfußinuiße. nAm negue di Adem a eifuit impoÇitum, nec ubfolu- , tAreip. udminißrAtio truditA ,nedum p^rs aliguA eiuitAtit concreditg. PrAterea cum
odor At fis
-ocr page 343-Bf, LG IC I s.
^àorAt{i4tçchnM CaüicanAi Plulippu; fußi-eionernfuAW in litt er is zixorifklnto elçnunti-affet, opem^ quot;vltro ohtuLiJJct amp;prttßäium, (jUQ ciuittin iUa contramAchinAtionesGAllorti frmatA obdutArei -, iftiufinodi prtefigionoa wodonapAtHcruntnimiu ftbtfidenti^ populi *uresgt;fidettAmfAlß opinionc CAuillAtum cïi: l'hilippiitAlißrAtAgernAte Hißanienßillurn fpßum dominAtum AueupAri.quArn tamen in-iwig.ßjpicioncliber Alitas llegiA diluit, cum tiollef lAbordtibus Guinenfihus deeffe. Horum eppidum Guinurn, nonufßrntum, tribus nb It io por tu dßAns milliAribuS)tuebAturMi-lordegrAius,'virfort is At^ Acer,cum praßdio drei ter mille cjuudringentorTi milittim : pAr-tim Belgarum,pArtim HifAnorum. cfuos Phi \ lippusCAletum z/rbeobßjfA,oppu^nAta^^fib-
mi fr At : pArtim Britannorum. idnempe re-ßAbAt AdperfeHionem ingentis 'victoria Gui-ßmo, i^uofic tandem Brit Annos e continente femeldifelleret. CAletum igitur rebus compo ßtisßAtim eo contendit .mAchinasfsquot; tor men tA difofiit. idp ofUAlibet difficulter illud ipfum tsi Ajßcutus,ßecit tarnen, multi enimßiorunf aduerfofulmine iiti, in primo incurß int eri-erunt. Torment 'u pluteisf^ dißoßtis cotf-
fs ƒ cutitnr
-ocr page 344-De r eb Vs
cutîtur tribusfimulex pirtibui Gutnunf.tlo-nec ruinarur» pitis efl edit um, ad tent an dam irruftionem. Fit impetus vno^“ modern tem^ porispunFio-jncredibiliferocitatein Guinen fis, tripertito agmine militum, quibus ebfip fl, prafientia Milsrdegraijfortitudineq^ ( qui omnibus intempore ader at, nbsp;nbsp;labor ant thus
file cur rebat ) confirmati, tat a contentione irirtute concurfiarunt, ut 'uiriliter hoflem a •vallo propuLfiarent ,inflantemq^ immani occi~ dione occiderent. Hicz/ero Guifianus,'vt'vi-ditancipitem ejfi 'vicloriam , manus opptigt^ttiotum renouare,intégrasfeflispiece-dere, iubere : deniq^pertinacia quadam vin-cendi caputfiium prapntibus periculis obie-Flare. ‘Turn demum, propter ziulnerafioci-orum,px propter Aragem militum, extenua-to mirandum in modti prAfidio,reliqui labori bus defatigati, cum impetum Gallorum diu-tiusppinerefenon pofle animaduertunt,loco quide ceflperut tint erim adflgna concurrentes, •vna cùduceinfirmiflimÜjppugnaculu fiptb-traxerut-.indide vepere eodemittetes,qui de pace concilianda interpellarent : necepitate compuiPipoflridie ad conditiones ifliufinodi deficenderunt, „ Vt milites quide cum ar misi
nullo
-ocr page 345-Be LG IC I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;157
nnllo vexillo, nuUo inflrumento belitenullo commeatu iflAtionem relinoiuerent,fed Mi- ** lordegrAtus , cum Trib.mill, ftgniferts, frincipibui in poteflute manerent 'vi^or 'is. Hoc conf eel0 itidenegotio Guifinue,quod inter receptos nuper Caletes,ac Ardeates,zgt;etiu aefidele municipium Franeix velut medium interiaceret Guinum-,recuperata iam pojfefio ne, minime necejjariumfore ludicabat, ftpß diofirmaretur, cuflodireturue, filo aquauit. qui cum conßitui/ßt, Hamum, propinquam Guinenfibui arce (qua z/nicafipererat ei ad cumulum laudf adoriri,eamq^ non ta opere^ aut molibui munit am,quofitu ac natura ip fa firmam, de •viarenuntiatum Hi, prafdium Anglicanumflationcm turpiterdefruiffi. id in enfin ut eli r datum .gratulari mut no gre-garq milites,quod nouis periculisft credere ne ceffénonhaberent: ^armarium munitione bellica refertum , a Fortuna uieirice tradi-tum inuenir ent.Guilts rei,niß oculatos tefleia haberemtis,fortafis orationi noftrafidem po-fleritas nonfuerit habitura, quantum appa-rat um belli, quanta munitions uim, quantum commeatum ex breuifimo illo continents angulo , Fritann 's abjltilerint Galli. Sola ft ƒ enimuero
-ocr page 346-De r eb Vs enimucro Culet um tiuitai, h or r cum belli, amp;nbsp;ArmamentArium Britannia, ah rerum mili-tarium peritiseti appellat urn. Et ncaurum, argentum, merces, ne bona ciuium, ßpel' leciilem particulattm recenfcamw, ac neyCfua omnia inflat'viEloria eseercitns infitam li‘ hidtnefn auaritiami^ue conuertit, attingi' mui-.ad ztfum pojflfltonemque prouincia, ac 'u et er rim a colonie.., ad ingentem captiuorunt numerum, cum anea torment a circtter ter^ centum, at que ferrea tottdem lucrifecerint, cum munitionum aceruunrs, nbsp;machinarunt
copiam conuajauerint, dubitari minime de^ bet, quid expradaagrorum, quidexmanu-bqs inßrucfißima opulentflimaq^ auitatd 'vicloribnsperuenerit. Porrofltpra rerum ca-ducarum luculevtam acceflionem,aut emolument urn longs maior exiflimanda eligloria, cuius Guifanns nbsp;nbsp;Stro.zzaimmortaleflbifltt
tuerunt trophaum: re tant a tarn celer it er, èp tam praclaregeßa. quod hic delegatumßbi ab Rege miintts, ad extremum, 'vti maxime vo-lebat,edexecuties : illeuerb conßlijnon rnodo eins auctor, fled difftctllimi bellt particeps ac flocius,partim ettamperfleciorexflitit. jtque ^ei Galli (fl Britannos to^a contineriteflemel exclufle-
-ocr page 347-Be LG IC I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;158
'txdufertint, amp;nbsp;Pleumoßos 'uicinos , inimt-chfciuepopulos inungufinm ex eu parte dedu-xerunt.
Secuto Februario conceßit i»fata inHißa~ niaBaticaLeonora, Carol. F.germanaforor. Fa primttm Emanueli Lufitanorum Régi in watrimonium collocata, exfepepererat Ma-riam-i illius regni candidat am. Secundu au-temFrancifco I. Gallorum Réginubens,nul- go, /lt;î»z ex eo fobolem concepit.
C fi. v. ON- cum ob ingrauefcentem indtesmorborum, dr' corporis imbcciUitatem ïmperijfummam fatri tradidif'ct,inhot ho-tiorificam lef^ationem ad Fil. VI ROS ador-nauerat,exaFio biennio : eig^ muneri deßgna-ucrtt GuUelmum Arau/lnum, Georgium Si-gifinundum Seldam,propr/sf.Augu/lalem, VVolfgangum Hallerum, afecretis Imperato~ -fß,cum mandatis, cr rerum agendarum ca-pttibus huiußemodi -^Longinqua corporis in-ualetudineßipra modtt fe affigi,iccircofaßeis Imper ij, cui diutius to 1er ado ob affe ci am ata~ tem tmparemßeffe recognofcebat, ziltro ab-dicaffe. Fratrem •verb integro adhuc corpore, amp;nbsp;cuflibet oncri kabilemexiftere. orareita-o^ue, 'vtvniifeßordiffisaucioritasvna fècu in en
-ocr page 348-De r eb vs
in ea. re consentir et : fiaternam fiicceßio-nem comprobaret. Cintertim flue interim ali' udagebant VII. VJR I, fine Ferd. C^tfi, deme-fiicisnegotijsPqu£fimper habebat pltirimi} fuerit inuolutfis, Senatusille ægerrime cjtd-dem,necnififiecuto biennia,coÿt. ^ificutAn-dem hui us demum anni,Martio, apud Fran-cophordUm haberetur, cornparueruntfubito, amp;nbsp;(fiicutinfiructi inf or matijs erunt ) r et file-runt ad Senatum ante nominati legati. qua redum cohfdium capitur,diescompluf-cult abierunt. Atfimulat^ Ferd. in propofittt PAl.VIR VMconditionibtts acquieuitji-ld Mart.rituvetere magnis caremonips,ab opti-matibus inauguratur adV- Barptolomamp;i, amp;nbsp;à S.P.^^Cerm. eleFltts Imp.nomtnatur.quit antequam Senatusindidem dimitteretur,m confequetem Nouembrem Comités apudAu-guflam Vindelicorum diem dixit.
Aprilt deinceps Lutetia Francifco Valeftogt; Henrici natorum maxima, Maria Efiuars, vnica lacobi V. Scot id Regfifilia, ac regni hares ex affe,profufo quodam luxu, acfùmptu plane regia nupfit, qui cum maritus contiriM gloriofurn Regts nomen induit, cumDelphi-nas ad eamfifipj diem appellarctur.
Cale-
-ocr page 349-B E L G IC I s.
C A L E T V M fl Atu ( eut -vetuflA diptowA-ta ComitAtus Guinenfls nomen Attribuunt)
I tecuperato, GAllorum Animi iflA 'vi£ioriii, ac profpero rerum {ucceffii,flc efferebAntur, vt de occupAndo uniuerflo Belgio cogitArent. In hoc enimuero vir cis vndique inflAurAUerAnt, ec confllîo, vt bipertito exercitu infenfls Belgas duAbus flmul ex pArtibus adorirentur. bine,put A ab Mediomatricibtts LothArin-giAco terrflorio : illinc, nempe À CaletibuSy lt;îgt;temAdmodum flriclimÀ nobisnArrabitur,, S^uppropter ad domeflicasvireis, ßmulAt^ ^eutonum AUgt;iiliA,duodenA peditum, ^uAter ecfuitu milliA Apud MedtomAtrieum Au-guflam compAritiJflent,AtqueAccefliJflet Bordello nobilis GaHus i curti meliore pArte exerci-tus, exeunte Maio in hoflilem tert’AmpraprO' f^tednopinAtoß^prAmiJflus, Diuodurum, no-bilem, vetuflAmj^ CAroli Magnifldem obfl-dtt.quemAliqUAntopofleAGuiflnuSjdelelÎA. nobilit Ate flore iuuentut'is GaIIic£ eomit a-tusfl inter ejuos er At hi principes,?, Strozz^A, Blemurs, AmbArrufl^Beguli) eodemitinere oumfltpplemeto copiarum efi confleutus, belli inflrumentA plurimA,AppArAtum amplumt munitionum ingentem vim fleum trA-hens.
-ocr page 350-De r ebvs
hens. Cingîtur itacjue circumdu^ls cäfiriS oppidum, loco maxime commodopoßtum ad Mofellamfiumen, medium inter Romanduo-rum ac Mediomatricum Auguflasy (^ualnof 'utrinque dißans milliaribus. natura acope^ ribiis aijue jirmum. extrinßcu^i molibut ac propugnaculis eminenttbits, intrinßecits aute •vallo (ß aggere munit um, deniofue ameenif-ßmo locoßtumyac in perpétua planicie. Guifa-nm igiturßatim a partitionemuneru militti num, inflrumeta omnia expugnationisßoler-terpraparat. Tum ^uaderebns Brabantiniu (cuites ßsmma Ulte erat aucloritusJ cumper-pußllum praßdium ziix ßiffe^urum iudica-ret, adßufiinendam 'vimnumeroßexercitus, nec plui mille oltingentospedites, ßducentos équités apudßehaberet, dominos adf eredam opemßolicitat. Accurrit igitur, quamproxi-'meq^ potuit aceeßit euocattts Hornus Belgiigt; ßummo loco natus, cum tribus Hißianorum •veteranorü cohortibus. Çed z/tnoéiuadam-h ages 'viarïi lt;ventitabat, ut omnia antea l^e-cularetur, adobßßos, interßptis itinerihus, penetrare nequiuit. Eodem cum triduo pod obßdionem nit er ent ur quatuor Hannonioru, Codrußorumqueauxiliariaßgna, nec ui, nec inßdian' '
-ocr page 351-Be LG te IS- i6ô igt;iß^iändo,nee fpeculando ajpo/ui, (juod 'uole~ igt;ant,fotuerunt:fed accepta aliquo detrimen~ to,ab Galits f actie [ùnt repulß. Apertis intérim(ershib’M, egeflis aggertb»s, vineis aH 'ts, , opertbtts prsißruSils, amp;nbsp;dißoßtis tormentis leotancjuaoppugnatten'isproludio,bidua, tri duiimue obduett') Guijantts teils vßts minori-htis,necubi propugnatores aut in muris, aut in vallo defenßres conßflerepofßent: ita^plu-\ teisoperihttjquemœnianudarcnturi Obidó, I nbsp;nbsp;Id. Inn .ferio rem aggrejßis, triginta quincfue
omnium maximts torment is triduum con-tinenter fulminât, tanto impetu, vt muro-rum ruinam tantam ederet, c/uantum ad tentandum irrupttonem,fatis eratfuturum, niß ( quia vado flumen tranfiundum erat) Trib.mil.fècus iudicaJfent^Eapr opter Ambar rus, ex diuerfaparte, qua in Mediomatrices itur, alterdparabattempeßaie. Guifanus ta-i nbsp;nbsp;men,vt parietinos exploraret,!^ animos ha-
flium periclitareturfexcent os deligit, eofque expeditos milites, qui ludißcatione militari, ßrnulent irruptionem. neemora hi, partim incuriadefen(orum {quod impetus ilia ex par te nedum expeciahatur ) partim furore pertinacia vincedi, nullo velparuo labore in rtiino-
-ocr page 352-De rebvs
ruino^um murum confcendere cœperunt. In fummo curdine resDinodurnnorum tÜcqui-dem vertehatur. nam fi deuotorur» z/eßtgu, ßrmioresficiorum manusftajfint fuhjècutit» pot er At illoipfi tempor'n puncto atx ilia procul duhioc Apt atqueopprimi. Paucitas vero oppugnatorum Perentariorumuc ifia defen-Jorum multitudine poil ohfiinatAm dimÙA-tionempropuipatur. inquA 'uelitAtione multi JpetlativirtJùntinterfecti, nbsp;nbsp;inhis S An ci i
StephAnitts T^rib. mil. exercitatißtmits.Ant-bArrtts igitur continuato fulmine, non modo mur or um ,fed etiam firmiftmA turris melie-rempartem-diruit. quA occupatAfacilior er at G A Ues (J in TjAllum, in oppidumfutur a it-ruptio.iccirco fimul cum diclo ducis contio-lAnteo magna animorum feritäte, inftrttclit qfpugnatorum agmina, q- cert amen horreri-dum ineunt. nee minttsfortiter infultum ho-ßis parati Burgundijfißinent. Pugnatur iti-quevtrinq^ Zfiriliterfr dtuancipiti Marte. Occumbunt ab vtri/que infiniti.At Galli,qui numero propugnatortbus longe erantplures, manuum 'viriumf robore dem euaduntfiiperiores, ac turrim occupant • ft^Acapta, cum in ’i/i^oriix.pojßßione, niß
poßremo identi-
omnino
-ocr page 353-Bel QIC It. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lói
•mninonollent, fermanerent CaIU: ecceP. StrozzAyi^ut'vnAcum GuifinojprxfintiAßtA militum AudiciAm confirmAl)At,glAndeicliu pAucdhorulisoccidit. quem virumnon'vni-utrfii^ tAntum exerctttts ffedipfitttAm Rex, AtqueomniiFrAnctAifidelttAtis,operA,offtcto-rum, z/irtutis eim memor, publico lucttt eliproj’ecutA. At que hie c Afin ei( nfi religio nobd est di cere)fAtAlisfutt, fiAt er no perfi-milis,dequo unteAeft diFium.quiP .StrozzA, quod toto 'vitAfiuACurriculo mult um I Ab or'it pert uier it, iure merit o EpitAphium lAcobiil-htts Triulci(ducts clArifiimi,eiufidemq^exfiu^ Id, equeflri dignit Ate, deni que quemfor-tund omnibus Ad viuum exprefit ) mutuAri potu!t,nempe:heic mortvvsreqjvi-ESCIT SEMEL, Q^I VIVVS REQyiE-VIT N VN QV^A M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inflitutumper-
fiquAmur} pofiquAm GaIU aEIis cunicurts,pro pugnAculipArtem, quodoccupAtA turrierAt oppofitum Atq^, obieElum ,fubuertere, dpfiub-terrAneu Uttbuld ACcenfiAm fucem inijeert p Ar Abat, Rurgundij cum propter [ipulturAm tcciforum, turnpropterz/ulnerAmilitum, in /ummdpofitidiftcultatibu5( maxime quod extenuari fiem auxiliorum dp euaneficere ui-
X derent)
-ocr page 354-De r e b vs dtrent) cottßliunt defenßon 'u mutirnnt, nißJ) er ire mallent, ad huiußcemodi condt clones defienderunt. Vt miles generatim cumiT mis,eo[uis acßirciniSipraßdio excederet. colo-ntts autem emnis cum •vtenßittim optioni-btts coloniam mutaret. Ato/ue hoc fere modo 10. Kalend. lui. in Gallorumpoteßatem venit ßrmißinta arx Theonutlla, claußrorum Bel-gtcorum non ultimum. Cadmaæ porro fiwi-lis ilia exßitit Gallis ui^oria. cjiiin in interi-tu Strozza, aliorum Tribb. ac ueterano-rum militum tantum damnifecerunt^utre-liijuum omnem exercittwt horrorperfänderet. id oppidum verb decadem(ut minus) ex-pletpoßremis bellis dolabra, machinatio-nibus ßtbtilißimis captarum arcium,ejua an-teanuUa rationeexpugnaripotuiße videban-tur. Ea funtnominatimcitra Alpeis, luoß-ttm, Eerattana, Sancjuintinûm,Caletum ciui-tas, Guinîi, Eheonuilla. ultra Alpeis, Intirea, Vlpiànum, Valfœnaria., amp;nbsp;Chariolum.tiutt omnes horribiïi fulminiim tempeßate, (T torment 'is ceu de cœlo taSia, ^experta no-uum genus cuniculorumßerramentorum, ac operum,^ Centaurice (yt it a dic-amßppu-gnat a, aut ad extremum dederun t manus, vin-
-ocr page 355-Bel Gl CIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i6â
vineiCAfique fi pAfik fitnt: aut faltem in (onditionem paCHqueveneruntdtA vtrecen tes earundefortuna tefles luculentifimifint, moles acfropugnacula vrbihus confidentiam quidem adferre,fidÇecuritAtem pramp;flare mi^ nime pojfi .praterea per per am ^bfidert, acfa^ meoffufcari arceis ,fiuflra attenuari cunSla-tione^ mora hoflium vir eis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fsci
ant bellatoribus,vnopr alio incampisrem v-nitierfim facile difieptandi, exemplo vetu-ftamilitia, virtute {cui nihilfit inutum) acroboremilitum bellum conficiendi, ^igna uis homintbtts (vti fere contingit ) viciorist gloriam pracipiendi, fortitudinem virilem honor andi. Guifinus autem ctimplufiu-losdies Tiiuodurieommoratus^partim vt fia-tionem communiret, partim vt exercitum reficeret. Kalend, ^^ntil. indidemducens, Arelodunum,fixto difians milliario, cogno-fiit voluntarioincedio oppidum combufium, fix ob infirmitatem aboppidanis efifideftitu-tum. obducitur ibidem alterum oSliduumt tum vt reliquias mifira colonia militi in pradam daret, tum vtinimicum municipium a filo fiibrueret. Hic nat a nulla fere de eaufainter Teut ones fif Gallos grauisfiditio,
K 2 vix
-ocr page 356-De r. e b vs
t/zx inter ceßione Trib .ßdarifgt;ot uit.Inde Kt' rodunum(tAncjunmtidflatiHa )mouit,vtfiii‘ tum rerum Lucæpjrgenfium (ßcuti tunc qui-dem ferebaturjproptui exploraret, ac fcrfcttt turetur^
Porro dum in aquA hAret( quodaiunt) Gui-ßima, nec fcit, quo fè quot;vertut ; Thermui GaI-Itts i 'virhoneflo loconAtus , ^bellteaUude clArus, cum Alterù copß(quofinCAletibusß prApArAridiximtts. erantcAnouem ferepe-ditum milliA, t^ßßquimille équités) exeunte lunio Ab Itio portu egreditur, eo confilto, vt •uno temporispunlio, quoipßPleumoßosd’ propinquAm FUndriAm inuAderet, ille ftmul Ab LucApyrgo inexpeditionemiret.itdipBel-'gium intmicum ubfummo (ßimo infeJlAre-fóf- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;igitur*fojßtm Boul An a., vbi
fam no Agreflem multitudinem, amp;nbsp;militum cohorti-«am in culas (yquA in diuerß ripA coßßentes trAnßtu v't^'aL prohtbere conAbAntur ) fudit GrAue-öor eft UngAm nbsp;nbsp;Burbttrgum À tergo reltquit, ac 6.
^*y' ' Non.Iul. AHiophAnü muritimum oppiduntf ßx difluns ab Caletum ciuitate miUiaribus, ex inopinato duxit.idquod, perfidem in coU loquio circumuentis f qubd Thermici milites 'vndique prApropere mœnia conßende-rant)
-ocr page 357-B E L G I C I s» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lój
runt} oppidanis y ferociter ocettpAtum., indignis modis dtreptum edt. Cut com-munirt tuj/ó , prAfidium irnpenens y in interior ent Agrum progreditur, nullo^lAbore QuinocipergAm y bellum pingue municipium, CApit, diripit, incendtt ac VAfiut. itAque impune GAllipergrAjjAri ,ßgnA circumferre,
mAgnA in/olentiA pAßim perbdcchAri^prx-ddm locupletem ex opulentißimu llAndrin OccidentaIuportione ubigere, incredibtU dAmnum imp Ar At if inferreji/nAflummA colt» »tas vndecunq^ defædAre ,poßremo AdNeo-portum vßp excurrere.
Philippvs int er ca ( etß impArAtin» GaIUca opprimerez/idebAtur in/olentiA ) odo-rAtui tllico^ belli iumultum,^mAchinAtio-»em hoßis, mAgnAfilertiA Aduentum Auxili-erum Teutonicorum, quA inßituißeiterre-nunctAbAntur ,filicitAbAt, ebquot; diligent ißimt tonquißtione Belgicof zjireis contrAhebAty Obid in Condrufios Regulü Allobrogem praf. primo cum pArtecopiArummi/erAt, vtexeA pArte Guifiino occurreret. ac deinceps AÎAbu-giunitraducereiu/erAt : oppidum-VAldeop-portunum,^ AdprACAuendum ^Adproui-deadum,quocunqt{e res inclinAßet. CAterunt
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X t ftmul-
-ocr page 358-De r e b Vs
JîmuLu^^ intdligit GuifAntim occidtißiniii cAU fl s retAr datum, nonjgt;rodire,ac temfwfd lere,délibérât ccleriter adormT^hermum,(iiui viribus minm 'ualebat tpriufjuam nouis au-geretur confirmarcturj^ auxtlÿs. Âttribuit igitur Imper at oriam audorttateEcmodenfh ùprapropereinliberale Flandriam euolans, apud Grauelingam ( cjuod oppidum medium esiinter Itiumporturn dr AFliophanum) d* Etnicurio,prafcaflrorum coniundus, accitit eodem exBethynia, Sandomaro, Area, Bur-burgOidTpropinquafocietateprafid^s, ( qua omnia inuicempropinqtia oppida Philippi do min Atufit cm tenentur)colleEioj^ fupp lemen to, quodpaulatim Allobroxex Codrusijsfb-mißrat,paucisdiebiaiußum exercitu ( duo-decimfilicet peditum millia,equitum autem fretria) celeriterfolerterq^ conßautt.prater ^Srflium hominu multitudinem pene infinit am , qui amfu r eb tit dr mente incitait partim armait,par tim inermes ad caßra vn dtque concurrebant.
Intereatempor 'ii Thermtis, cuabincurja-tione Pleumofioru copiât, ob arthriticum dolorem, quo afiiciebatur,Acliophanum retra-t^^fft, olfecijjet tragulam fibi inÿci, proxi-
riieG''i!-
-ocr page 359-B E L G I C I s* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;164
Grauelingam caßra foniiußit, intrapri-tnum lagidem, '•utßopmforet ) propincfuior ti eßet ad Caletes receptua. Caterumßmulatj^ nuntiatum ejl ,ßibito coifße ingentern 'vim hoflium, ^ßumma reipra.ejße Ecmondenßcm articulorum negligcns cruciatum, equoad-miß) ad caflra continuo accurrit. aequo f^mtt nito erant ea loco poßta. nec multo pofleum infiru^ts copqs comparuerunt Ecmondenßs fy^inicuritts'. tanta animorum altitudintf quot;vtintra telorumiaciumconfiflerent: fj'in-tredihiliferitate hoflem indique laceßerent. Tum Thermits, coaEloeadem noEleconfilio^ quiavidebat militum numeroß longe eße inferiorem, amp;nbsp;inhoßtlifolo tanquam circula inimieißimarumgentium interfcptum,pra-^ terea cafira Burgundiorum in horos crefiere, concludit poßridie recedente oßu mar'isfecun dum lit Its, ad It tum por tum refugere ,itaque beneficia natura elabi, qua vbi oblata eil Opportunität, ficutt conßit uturn eis finer at, filicite adfiauceis Ada ( qua ex parte fiupra , Grauelingam Ule fein mareexonerat,ceden teiam flagno ) remißior 'ts , accedunt Galli , f}“ nullo negotio tranfinittunt. Contra Ecmondenßs, aupurtumfiugaGallicanavt ac
X 4 c(ßt,
-ocr page 360-De REB vs
cfpityinfr/i id oppidumfeflinatoflumtn traij-(it,zitfugMem hofletrAnflituprohibeAt. Tcr^ tio ante id.^^uàntil.diehacgeftaflunt. Occur-ritporrs hofli Ecmondenßsafronte,circa Ca-letum Catarrhal urn, nbsp;in confre^u Graue-
linganorunt. Hic Therrnui,'vbicœptoitinere intercludtfrtos videt, t empori freruiens, tot'u viribus in rem incumbit.cumj^ marts imme-ßab zmo latere efflet profreêius, ab alio an tem campus nulla arbore,nullo dumos cofitus,nulla tumulo, alioue impedimenta, dl'^ce^uiorem locum (t^uoad eiusfreripoflfrt)flumere cuperet, aciem hocpaclo inftruxit.Ab dextra in Septe-triones,(jua experte mare exundabat, itaauc latus vnumprobe tegebat, totumexercitum defle^tit. ab laua verflus meridiem att^ueAu-ßrum, carras pro vallo obijeit: a ter go foflfla Boulana. Sicvndecunt^uetuti Gallijolafron-tern Burgundys aperiebant. qua ex parte ante ordinestormenta omnino nouem (nempe Co-lubrosfix, Falcones verb treis) Fhermus col-locauit-.ita'utinterualla equitibttsampla re-linquerentur,quofichoflem frmul dr torm enta, efrequitumincurfiisinfefrarent, quorum equitum vtrumtfue latiss claudebant fufru-ratares Aquitani. Fltimi tertqßj erant Galli
Gelt a,
-ocr page 361-Belcicis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ65
edit., Teutonesetiocati, quipermißdßx~ bant ordinibus, à tergo jZ/t ( quot;vbi opta foret) fitbfidto foeÿs in pugna effent. Ecmondenffs vero licet torment a, ( cjuat accelerandi it inerts eau far eli£i a efênt} nulla apudfi habehatf Ifffiijfit tarnen eajubuehi, nihil anxius, cjuod ea in re ho fits plus polieret, aut fipotior ejfizfi-deretur, uirtute velpotifimenitebatur. ui-giturcumprismedttata fuga Gallos timorcm fuum prodidijfi, (ßprttda ingentem 'vimfe-cum abi^ere voluijfe ex tempore cognofiif. co-tnunicato confiUo^z/eritus ne auxiliorum inter uentu è manibus elaberetur Thermus, minime cunclandum rat us, cum Scipione Affi-ftirio, hofli nonfolum dandam effi viam/ugi-tndifidetiam muniendam iudicat. ibi copi-
expedit, rurfufq^fi ad confligendum animo t^nßrmat, militéfiuefolerter cohort ando it a inßruit. Equitatu Tjniuerfe in quinq^ or dines difpertito jpraequitare leuis armatura équités iubet, tripertito agmine. quorum cornu dextrum Ponteualens Eclga Cornes regebat, finiflro autem Enricus, Enri.F. Celtiberpra-erat. Afediam alam ipfffibirefiruabatEcmo-denfis. PoPi hos ftatimEeutonicorum fulgu-ratorum equitum turma, deinde Cataphra-
X s iiorum
-ocr page 362-De r e b vs
^oriim Belgnru itl3,per uliojua interualla.(ue-ccdenSy^dcUctis ductbuf ducebatur. P édita-tin vero omnii in tred deinceps diuidebatur acies.hierant Teutoni, BelgA,quorttmmaior er at manua , Hi/panorum Tjeteranorutft cohortes, quibtaimperabant Tribb.mill.Bi-nictiritcs Belga,,Hilmarmenachufms Germantes, f^Loyßus Caruatal Hi/pantcs.Hac rat tone inßrttito exercitii ,fitblata 'voce, Vicimuigt; incyuitE.cmondenfis : Guotu^tiifcy^ taudißu-det ciimßia, tupatria, mefecyuatur. fimul admijßo etyuo, mecum inuadite in confertos hofles : vt ait, cum diôto der ep ente, pugnafh gnopropoßta, cocurrit. Bußtnetinterimim-petum Burgundtorum 'viriliterparatus Gallus, tormentorüfulmine magnam incutit plagam anteßgrtanisßc zgt;t Ecmondenßs eqtt-w , quozgt;ehehatnr, primocurßtconcideret-Burgundq 'vero nihtlo deterriti ißo caft, cœpto inßßunt fortiter, toto^.roborein ho-ßem , monitore dP impulfore Ecmondenßgt; fer tint tir. Concurruntfine moratota-vtrin-'que acies. Pugnatur cominus.gladtjs, ferro, fulmine, h aß is res peragttur. Twma eque-ßres turmts equeflribus congrediuntur ; vedeßres copia pedittbus opponuntur. Egt;t-* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niqitt
-ocr page 363-Bel« IC IS. i66
Kiejuecoßriturmanuf, confertiirpesjgt;edi. id cjuod cafüne acciderit, an de induflria ducunt frouißtmfuerit, tarnen obßruatione notan-darum rcrum , noutim illud, item^ admi-rabile, u el Bellica reißcientißtmis'vßtm eH: ^uineaßculo cjuidem incidijß palam frofe-rebant, ut ea cum aqHahilitate, omnium ordinum paritate, conßmili plane com-mtßione pralium eßßet : quo uno omnu fere 'utrorumq,fortuna dißeptare ‘videbatur.Ita amp;nbsp;longo nbsp;nbsp;ancipiti certamine acriter,per-
tinaciterq^ eil pugnatum. nam etß immsti ßahant mercenary Teutoni, Aquitanorum peditum tanta htcfuit 'virttu , ut horum ignauiam diligentia fupplerent,éiquot; fociorum
I 'uicemperfefè'vlcifcerentur : deniquefuo roboretot am fcre molem pralq ßflineret.quip-Jgt;o Teutonis tAnquamfitmmotis, acaliquo inter uallo reliSiis, conuerfafignaundiquez/r-gentibus Burgundß intulerunt, his reflite-runt, magno animo uenienteis exceperut.
■ Concurrcbant Gallicani équités, at lenti-us dißolutitts folito necutißamdecebat nobilitatem, licet delecla.,^ armis equis^ ßlendide erat infru^a.,cxipÇittsgentiscon-ßsttudine.rorro dum illo in certamine ufque co-,(ß
-ocr page 364-De r e b vs
lt;0, ^tnntA animorum content tone dimic^ retur^z/t neutrifuciem auerterent: cafits t^ui-diimfortuittts, ac mirificus interuenit. PrA-teruehebantur eatum forte decern naues bel-Uc^Britannorum, ejui procul exvndiscon-Jpeclo conflt£iu, ebuerßs clau 'u ac comprefii guberrtAculis (ojuoAdperfluett-a licuit ntAri-nos)tn lit ta Appulerunt. itAtpue GAlliciexet-cittts Icjue Oceuno Admoturn JùprA dixitnui) lAt er A, torment or um tempeJlAteemintu per-eujferunt. Hac rei nouitAteperculfli 'lhermich 'veritineplureiAccederentnAueSifummope-re trepidAreincipiunt. ContrA 'vero Burguri-dijpertinAcitcsinßAnf. amp;nbsp;vbi eoiuitAtumre-iecerunt, peditAtum mox tdenttdem turhu-runt-. itAOjuepoßremo GAllosfuderunt acpreßt gArunt, non finemAgno decore generAtim omnium ordinum, maxime leuù ArmAturA equituw, amp;nbsp;pArticulatimßumma gloria Bern enden fit, Cf ui non minus iudtcio cjuam vir-tute valuit militari. Cuius prater cateros duces., put di Binicurium, Renteianum, Rullum, Enricum, Ronteualentem,Fotanum, HilmA-remmonachußum, Caruaialem, jfcHatA potifimum animi praßantia ßortitudine inßgnii iß aßetit 'vi^oria. Contra Ehermtu rebut
-ocr page 365-Be LG IC r s. 167 nbtts rmtlegeflis non incuriefilttm,fedetiant lentitudinis à, nonnuliu Arguitur: cftÜA diuti-ut {(fMÀmprfuiJfet) recept» prorogAfct, nec /Altem conflict um fatAlem FrAncu Antécédente nolle, CAflrA moui/flet.ferebAtur enim, AUAritiA cauj/a, cum pr£dAm e FlAndricü collect Am mttnictfijs in/iiAm pertrAhere vor agi nem ßuderet, (^tempus or opport unit Atem idonealiberiregrefßts tranfmifi(Jè. ^itdam 'vero ajjèuerdt, iujft Regis cornmoraturnfuifje in PleumofifS Fhermurn , i^uem rumor er at AUX dl a Thermo deßinaturumfut ff. Vtcun^ fuit, prspemodum errauit in hoe Thermus, c[uodintercludif, amp;nbsp;cjuodamrnodo opprimi iA ratione pafus ftier it. In numero Autem oc-c for urn ( vtifit J inter fer mon es populäres tjuamlibet variAtumfit, tAmen Jedulo veri-tatempercunllantibus nobis, Àflde dignifi-m 'is, Atcjuei/smilitibus quiipfiinterfuerunt facto, in all a publica relatum e/fe audiuimtu 'rhermicorum circiter ipoo.ineopralio coci-fos. eorum vero, qui in fugam fe coniecerint, militu longe plures obtrücatos ab agreßibus hominibtts, q angußiasitinerum ^claußra (quibus fugam par ab ant profligati Galli) in-federant. clades illud item ignominix , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inufii
-ocr page 366-De r e b V s
inußit GaÜIs , 'vtverßiri cis vfifue antt ocu-los .ijpcclus l'iandrarum, (jr furor debeat i» eorum mérita c^de (Jicutin Orpheum de Batch is bacchanttbus, Gracia fabulatur^exfulta-turn, quippe fur ij s z/ltricib. agit at a fiemina, cum vrbanamp;,tum ruflic£ Lacsinarum in mo-rem,fcubi obuiurn Gallumhabuerunt, eut» conuitiatA, quad Flandriam uaflaffet,muni-cipia 'vexafctjcédaincendijft, quem oppri-merefinguUnon poter ant ,pluresfimulzin-gutbttsquafidifcerpferunt, 'vclfifluariotu-multuofifimemnltarunt. 'vt profundsflett-tîointerim inuoLuantur, quos aut jiumen ab-firpfit,aut eijlusmaritimi obruerunt. Britan ni 'vero, qui ad anchor us reliiiis tn alto naui-btis,nauiculisitem in or am marittmam obna uigabant,ex GaUis i qui in fluciibtts nabant, drei ter zoo. loiuos cep er tint, quos etfper dere deprimereq^ posent in profundum, maluerut tarnen glorix. dulcedtne commoti hofem e naufragio extrahere, quo fie tanquam participes eius belli adiutoréfque, haberent eertos teflestam infignisuidorhe inBritannia,ques paucos ex multis ad ignominiafortiti,eb ( ve-lut intriumphuni) tranfuexerunt. Porro eorum,quifuga intercluft captifunt, quorumqj
-ocr page 367-B E L G I C I s» ' txßitit mo-gnu copia, hi principes numera-hantur.ante cateres Thermus,duxexercitus, idem rector Caletum-. cfuinon in fortunafilit, fedetiam in corporeßtograue vulntts accepit, cum eo AnniMitis, Vtllxbonus, Sinarpon-tanuiifimmo loconati,!^ omnesiuxta eque-fris ordinis viri, at t^ue alÿhoncfiiores cjuitp^, éi‘afidui Principum, cjuosbreuitati ftitden-tesftudioß reticemus. Hie prat ere aßgna mi-lit aria,tormenta,munitionem , impedimenta omnia ,^caflrenfem fupelleSiilem amiß-runt Galli, deni^ omn 'is fereeaprada, quant Thermus (cum decurßonibus per équités quot;va-jlauerat ealoca,quaincurrijßt) f Flandr ids । municipifS colleflam abigere conabatur, nutu Fortuna a Gallis,tn Ecmondenfem ac Bur gun dios iure merito tranßt, velpotius recidit. Necadeo mirum alicui videri debet ,fi Bur-gundiorum quingenti,non amplius,eo confli-clufrntinterfedi. Sedin hisPeleus,nobilis ' Belga, cum aliquo numero equitum ac pedi-tum {qui vtrobique principem aliquem locum obtinuerant ) deßderatus ell. Atque htinc euentum fortita ell Grauelingana ilia pHgna, resprofeclomaximimomenti, vnde ßrmioriißeifiudum,couenerit rebtis,fortu-
-ocr page 368-De r e b vs
»i«, expe^ationt Burgundiortim refiru/iri Bicjtiidem in confejfo eit, etusprälijaduerfi cafu, graue toti Fr andajulnusfuijjè imfofi-tum-, ^uo etiarn illa 'vulnera^cjua. 'vixdurri C0‘ Jènuifie 'videbantur ,recrudt{erunt. Contra, PhilifpusinieFiahoßibusijlaficuri, nonÇo-Ium mir am fecuritatem ßio Belgio praßitit, ncijue non modo famam, exißtmationemiiut eolleciam conßrwauit, njerum etiam perfebla, nbsp;nbsp;(
cumulât aj, uirtutc {(juantumuif nihil vide-batur adprißinam laudem., honorem, ^rati-am, gloriam ews dtgnitatk addi poßß] mart-dauit immort alitati, celebritatémquenomi-nis,toto orbe,mir 'is mod'u amplificauit. tide-re autem viß ßimm cum longinquitemporit vßitupertclitatione recent i, non tottits vertont is ojuadriennij, Gallos,re omijßt,belltcoßo-rum nomen tantum tenere. quippe ßcubi ab vniuerßo naußagio periculum elt,fic vt vn» pralio difieptet omn'is Fortuna, ó‘(vt it a lo-^uar) ad mantss atcjue adpugnamfatalemfit veniendum, tum neßio t^ua vel Fortuna in-iuria, veli\,taFliacsnegligentia, i^uantumud licet initio acriter committunt, poßremo tarnen euincutur. cuitts rei tria certißima teßi-moniaßcertamen illud, quodad Renteium
inchoa*
-ocr page 369-Belgicis. 169 inchoat wnfuit,in leuium praliorum numero habetur, vti certe debet ffiojuidem prim is ia-Hatis hafiis eii dir emp turn )producemus,pri-mum cladem Martian am in Etruria, deinde Sancjuintindin Veromanduis. ac tertio, Gra-uelinganam in Pleumofiis. Reliquerat pret-tereaincaßra recurrens Ehcrmus AEiiopha-ni militum cohortes treis, cum mandatts, vt depradatoincenfo^anteoppidofeflatim fe-querentur. qua recepta ß.orioß militesßim-macrudelitate efècerunt. nimirumardente iam eppido ,fe adfuos recipere conßituerant. Verum illaA£liophani incenßo,ipßs eadem Pythia ^Deliafuerunt .nam non it a diu, vti (perauerat, alacris incendqexfultauit impro-bitas.dum enimuerofumum deflagr antis op-pidirep^e£iant,tantorumfcelerum ( quainß-»ttaabißis, ac fidalibus VhermicisinElan-driam adita fuerunt)pœnas iure merit0 (fuga redit uq^ adfùos interclufi, in itinere ad t/-num fere omnes iugulati) dederunt. Sic malt improhitatis facem bibunt. Sed quamlibet, dicerent multi Itiumportum, Caletum reEio-re Thermo capto, proßigato Gallico exercitu •yrbeq^ robore pràfidiorumorbata, in tanta rerum perturbatione àquot; animorum conßer-
T natione.
-ocr page 370-De rebvS
nutioneÀ BnrgundijsÇmodo vefligiaprxîurt-fis uiciorix frope feajiiuti effènt) eodem ipfo temporis momenta fActUtme recuperAripotti-ijjè: opinio imbecillA certe, nbsp;nbsp;cum fAlfo inco-
gnitôfjue commtin'ufuit.cjUAm opinionempo-puUrem res prAïudicAtA, nbsp;sd multns cAufss
deUtA minuit, ^prx •vulgifirmanculis va-nißimisyßtmmAtumcum rutione Valuit au-cioritafyAtqueprudentiA. necenim [mAximi nJt pleriquefere omnes ) Adduci potuerunt vi-iloresBurgundij, ojt (è tuflitîA cAperet ohli-aio. nec entmÇi vicioriApotiebAntur, ob id its Alieni cupiditAtem inciderunt. qui iußttiA perfpicAciA dum tn deltberAtionepublic a t’te-dum iudtCA^ènt, cognitum eli, AquttAt 'isrA-tione,primumCAletum ciuitAtem non eJßAUt iure mAncipij,Aut iure next Belgio obligAtAin, neciurifdicHonis Philippics.deinde, conßde-r At o loco,oppugn Ationemeiuï Ar cis loge mul-to difftciliorem eße, quAmplcriqueomnes itt foro, in curia, in comeffatione (tanquam i], qui e feneftris Achiuos iudicant) ariolaban-*f*r^ ^tsa fuorum claderenunctAta perculfut Cutjantts ,ßuemutAto confilio, ßue dißeratA expeditionc, quam 'vtdehatur calUde parare, Fertuduno in Picardiam, receptnsßgnoprtf-
-ocr page 371-Be LG IC I s. 170 reduxit. cafirif^locodeleEloind fetrampontemfubßitit. cfuem locum cum ad bofldcii excurfiones reprimendas, udjufli^ nend^ impreßtones mt h taras peropportu^ numat^tdoncumßbimaxime optauit aciu~ dicauit.
Eodem ip fi tempore, quo de occupando Hi^ U o dur o Galit omncs rationes inibant,in Ita^ lia,interceßione cumScnatus Veneti,tum ope^ ra Elorentinorum Reguli ,fecerunt Philippns amp;nbsp;Parmenfium herui pacem cum Ferrario, ^uapaSliones amp;nbsp;conuentaßrmißimis aßini-tatum 'vinculii amp;nbsp;matrimonij indißolubilii legeßabilitaßancita^ fueriit. cjuippe Alphon-Jds Ateßinus, Princeps iuuentutis Ferrarirt, iisrculis,ßliorum natu maximtts, tertia Coß tni Medicisßliam habuit z/xorem, cjuantum-ttis licet (fat is obfißentibtts) maxima natarü eius Ducis, cjuodpaucis menßbus e viuis decefi firat,Alphonfiis ßbi deßonfi ztirginefr ui minime potuit.fecunda porro Paulo lordani Vr-fino (cfuipojleaaliciuando Dux BraFlianenßs audßt, cum eßet ettss fundi antea tantum Dominus ) nupfirat.
Polt in gen t em tllam Flandricam z'icioria, dum philtppus ( ut féliciter cæptaperficeret)
F 2 nouit
-ocr page 372-De r e b vs.
Koua dek^ïhtis prioreis auger et manus, à* explerctexercitu-.dcni^w Artufia in ijnum copiai cogeret'.eodem curßi temporu Anglinu merofam clajjem magno clamore ,ds‘maiort oßentatione comparabat:ac interim i^nifet-roque Francia internecionem minitabantur. Confia ta er at ea cia fin ex centum circiterniquot; uibtcs bellicis, dificreta quidem magnitudine, verum omnes egregie armata at que irfir»-éta, efi in hit cir citer decem mi ht um milli^ impofita,prater opérainauticas,^nauiculi-riorumdele^um.Eam clajfim regebatMilor-declintopraf.lit.efioramarit. Hue accede-bantviginti Liburnica, vafia^nauesbellica,ex Oceaneii oris,qua PhilippoRegiparentgt; euocata-.quaobvafiitate,arciuminfiarerant | reficclu Britannicarumßd in nauigando tilts tardiores,filedido apparatu bellij ^milh tibus referta,prater epibatas promptifiimos-quibtts Propraf.clafi'is nbsp;nbsp;ora maritima Bel-
gica Vachentts praerat, virrei nauahsperi-tifiimus. Hificeconiuncl'is viribus ( necenirtt annotinas, nauiculas ^celotes corbitulâfie, qui bus commeatusfiubuehebantur, nomina-rehbuit)id.,^int. Angli.,abfua vlteriort Britannia,Coro, f qui vent us magna partem
tempo-
-ocr page 373-Be L GI c I s.
171
tlmporii iüicfl Are conflieuit ) venta vflpro-, Cam ta nAueùfoluerunt, ejuoä injù-^ l'A Utui cantrA GAlliArn ex dumetro eîi oppo-, fitum, velis pleniflimis Ad Arm or teas ctui-^.
I tAteii in obie^a infliU or Am hofltli vi adnAut ^Arunt-.portumjflcui Conchu'unomeeß vnl-gd}occuparunt. lt;^finemorA, pArte copÎArunt
1 [quas nAuibtu trAnflortAuerAnt)in continen tem expofltA , incendias, depopulAtionthtUt I nbsp;nbsp;'VAftAtionibitf, excurfionibu'S modum nullum
fleerunt. primo ntAritirnA or Am nudarunt^ deinde interior a eÜAm municipiA ac CAflelU eircumlAtisßgnispergrAffÀbAntur , non îAm prAdArum cupiditAte,quÀm vindiSÎA,incom pofttidiJJoluti^pAflim VAgAbAntur. itagßn-J nbsp;nbsp;nbsp;opin Anted B rit on as opprimebAnt. id quoded
ßAtimprohro At^dedecori ver tit. Belgd entern dAmnofuit. nAm Cherßmo nobilisGAllut Adprimum inopinAtaeius excurfiondfl^’in-cenfiondtumultumexcittis, pArtim ciuium, pArtim Agreßium hominü milliAcirciterno-uem reip. iuuAndeßudio, tAciteq^ colleger At. bd, ex ediflcijspublicd ac ArmementArijs Arin a diflribuerAt. huicprxtercA inconditorum hominum globo , cum municipibus praßdie circumuicinArum ciuitAtu, ruAritimorumq^ Z } clAußro-
-ocr page 374-De re b Vs
thußrorum coniunxerAt. qtio fie Animui^ robur pro aris,focis, Agrifij^ pugnaturU ei'
utbtti adder et. it a vteunque inflruettts ille,celeriteroeeurrit exeurfioribits Angiis .qfii rumore in mAritimasfi At tones AÜAto, ipßde^ inceps 'velinnAuibtts[é continebAnt, vel ex-eurfionibui immoderutis AbfiinebAnt.adquoi cumfefiinatù itineribtts Cherßmo Accerßßßt, Anglt^qui in litoribus pafidim oberrabAnt, AUt ingurgufiijs deliteficebAnt, Aut in ijmbris du-worum ApricAbAntur, non modo hoflis conffi £ium non tuier tint ,fied ad nAuiculas fient i» h Aren A ud palos deligAtA fiabAnt in ßtimwn i/ndis} fugAprAcipiti delapfi, nonintermifii remigAndilAboreinfùas /peculas fiefi Abdide-runt. BelgA tamen Altttudine quAdAm Aninn ßyconfiAntiAy ub WAioribus At que n At ur a in-fit A, z)iriliter incurrent es Br it ones ex apte' bant, (ß {quo Ad einsfieri pot uit ) Aut Adjigni, confiugtebant, AutpermifteprAliabAtur. Por-ro quia Brit ones longe plures er antfine comptt rAtione,pAueisBelgu exAquari minime potue^ runt.^wfAdlumest, 'utturpiterpugnaexce dentib.BritAnniSy^feciosdnrephinaBritOr nu incurfione, Acin dificriminefiummo pofitos defierentibits,pAucitAs niiltium rAchenoruntt
-ocr page 375-BeLGICIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;173
lt;velfufiy'velprofligAtii(tanquam[ub cult ro rt li^a nut non ofttme accij)eretur,aitt ab hofte furio/o interficerctur. Ati^ueeo modo, cunt ad paucos pcena temeritatis ad omneis mttm peruenijjèt, famofi ifla claßis, neefibi,neca-l^s ßlum non fuit ’vtiiu -, cjuinimmo foeijs exitiofi. ciuam inremnatialemctimincredi-bileis infinit osferefumptus Britanni fecif-fent,^ artnorumfirepitu Franctant vniuer-gt; fam territaffint, nihil adeo clare gejfirunt, tjua cjuodoleum operam {^uodaiiint} per-di der int. nam nbsp;nbsp;déformât as partim naue'u»
partim cont^uajfatas, conueSlorureliciuias (amijfafuorum melioreparte') ^grauib.mor b'isaffliFtas, non mult o temporc in Brit ont-bus commorati,panels diebusfiante lent Afri^ to, obuerfis gubernaciilisfubduxerunt gloriofi nauta. hi/fie grauißimis cafibus ad eofdem port us, ex t^ttibus erant non multo ante egref fi, magna iaclati tempeftaie confugerunt. (ßquot; claufisfiationibus fife deineepstcnuerunt.id quod prafirtim praelarum ßecimen cater is exfiitit nationibusfumma defclionis animi, in quam baud it a pridem ab antiqua conte-fiataq^ z/irtute ac magnanimitate maiorum ^ritanni degenerauifie vidhur, qui ante4^ in-
F 4 credibi-
-ocr page 376-De rebvs credibilem ttrrorem formidinem^ TrAncù incut er e confiejjènt.
PhiUppui intereA cum in Atrebatum ciui-tAteeJJit, bello^ totuc ’ifacaret,i2. CaL Sep~ temb. cum SAtrApArum contubernioAum de-le^iorum militum munu comitAtm in cafirA peruenit.cfUAÇquiAceuexprouocAtione, cum hoflcAciedecertAre e^uAmprimilcupiebAt) in hoßilefolum eopromoueri Ante iuJJèrAt, vtnon longim fcfyui mtlliArio ub Dorlente, FrActA ditionis oppido,Abeffènt ,fimulAns interim eiui oppugnAtione. HAbebAt z/ero tune Hero tille Amplißmut procul duhio exercitii ^florentißimum t^prAflAntißimum, milt-tibfis omnis ordinlf ,tormentïs, munitione, App Ar Atu, cum belli, tum Alinrum rerum,lt;^uA AdexpeditionesquAfuis neceßkriA videntur, inflruHißimum. quippe ex ommbus deledii-bwrobur iuuentutis peditumtricenA milltA excedebut. equitüzgt;erodimidio minus.hitq^ tot nbsp;t Antis militum copqsflipendium plene
er At perfilutum. Cuius omnis mtlitiA pArs ter ÜA fere ex Feutonis confiAbAtßupernAtibus. reliqui er Ant ex infernAteCermAniA muni cipAliBelgio colleHi. minimApArs HißAnoru cenfibuntur cohortes . Omnes prAtereA non optimt
-ocr page 377-Bel CIC I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;173
•ptime modo nrmtittAtqueinflru^i,ßdz/i-^or'tarumrecentiürecordAMne,perfifrom-pti,magno animo hoßem exßeciabant-.ejuo/^ tarn deßderiumßimmapugnAtenebatyquam prafiaètos cladibui Gallos commtinipericuli ßtietasretinebat.Principum 'vero,ijuieo bei loßub Philipp0 'velßipendiameruerunt, vel fnilitaruntßuia curioßa. pofleritatiinhocin^ feruire 'volumus J è tabulis publicisac faßie bacfiudiose à nobisßnt decerpta nomina. Primo omnium Allobrox , Pegius nepos, Vicariusinquem omnis eins belli au^ioritaa ^ßimmum Imperium ab Regeipß, ob inß-gnem belli peritiam, erant delata. Parmaae Placentia Ttomintts .deindemagnanimns Seminar am. quil tjuia exißimabat, pugnanti-bm interfifi duobm potentißimis Europaorum regibm,magnum é“ inßgne aliqtiodpra lium commijßim iri)obid ab extremo 'vf^Ita lia angulo, per mut at is equis in caflra illa vénérât, cumfirma animi intentione, quod domino exemplumfidelitatis atq^fiü oßicq ea ra tione reltnquere volebat: modo in conjèrtij^ mo hoßium globo palam oßendififiet, ecquid Seminaraa haßa valeret.Atrienßs deinde.hi duoDucum titulo infiigniti.SulmonenßsPrin
T s ceps.
-ocr page 378-De r eb Vs tcps.Polycnflritti, 'Balneenßs. Lundinta, Co' mit At êjèt tres-.At^^^AfcanitisCorntus berultiS) nobilijiimi bellicAi lAtideclArißimi. Ex HißautA vero oriundi, ßimmoq^ loco nAti Euces, AlbAKtt'S, EArocut, FrAncAHillAnus, FillAfermofM. BalAngA deinde, AC AnguillArittf MArchiones Tofgt;ArchA.
Cotnites, FuenJklidA Celtiber, necnon Me lit Alts Lußt Anus. Feutonorum primn nomint h£c colleginiHS : Henricus Atque ErneßuseX illuftri BrunonißnicAntoru EucumfArntliA.Le gAtus MArchionis loAchimi BrAndepyrgid-SuuArcenpyrgenfis, ÄlAnßueldAus,Renefgt;yt-^nßs,Comiies.eBelgicAAUtenobilitAteßim-mAtes hiperccnfibAntur. BrincepsArAußnus, ArcßcotAnus Eux, Ecmofidenßs Comes, BergAnusAc Benteius FipArch-A MArchiones. Hornus, Arcnofgt;ergAnus, BoßitHS,Äi(gA,Lf-gniacus, MontAgninus, Bullus,HogoßrAtAUS ComitAtenßs.BArelomontius,AglAius ; deni-quealij omnium nntionum honeßißimic^ui-que Eue es, Tribb. milites, Bed breuitAtis cAuß contenti fuimtis ßore iuuentutis debi-bAndo Ajclpotius rccenßendo,
GAllorum Bex contrA, nullo neque di-iirno,ncque noHurno lAbore intermijß) AdPe-
trAm
-ocr page 379-Be L G IC I s.
174
trämpontem, quem locumßipra commemo-rauimccs, quam maximum exercitum ha-bebat, conflatum ttidemmeliore ex parte ex Tleuton 'is mercedeAccerßttSyt^ Heluetijs. Se-cunda partes erant indigenarum ac Gallo-rurn. Minimu aliquid ex Italic 'ts cohortibus^ ficut Phtlippo iibHtßhtntcis,acc€ßioKis,eifuit. quoin exercitie prater Regem ipßimnominA vel nobilißimarum Francia familiar um, velpotentifimarum clientelarum in Comen-tarqs publicis legebantur hac. Rex Flauarra-HC, Guifames, qui Imperium totites illites eo(-ercituspro Rege(ficutfapiufculediximtes )ob-tinebat. RegultesL otharingiactes, Ambarrtes, NemurSiMontepenfirites, Abumaltes,Momo farfintis, Bullantes, hi ex G aille agente omnes amp;nbsp;tit ulo Ducaliinfgnes. nee non Gultelmtts ^axQ, Lunepyrgicus, Germanißdem^Du cum nomintbies honor ati Gat tor um Reguli ßliarum 'vnus Heffes. Fcrrariies, ac Salerni-tanus ^Priitcipesduo. Summas, Atrienßs, exules tresltali.prater incredibile munerum cuit fuis or dints,cum equitu,tum nobilit atis, qutbus omnibus reccnfendis,totiim uixfufe-cerit volume Hie tame G allies etfiprapotente excfcilitm habebat, apparatu bellico afa-
tim
-ocr page 380-De -r eb vs
tim pror/ùi infiraSltti er At, cjuia tAmen rectt^ tißimA clAdes CrAuelingAnA, Ziulnut illudgt; quodgrsttißimum fuferiore Anno in VeromA~ duiiApiid SAnquintinitm acceperAt, refi-icA-bAt, cum for tun A Philippw leniore z/teretutt ipfè Autem dur lore conflict At ua bis térue ejjèt, cmnem tuncqiiidem iA^uruA AlcAtn ,Atitpt-dem tertiwn collAturtis xgerrimevidebAtur-GAllorum enimtierohocesimAxime propriÜi •ut Tjhi Aliquidflniftri euenerit,non modo itl-rumfle commit tAnt timidiusfortunAfledpU-ne obfiquAntur, ac AliquAmdiu locum dent, ^u Apr opter exemple Fubq,tlliuA MAximi,no tAm cunlÎAndoremreflituere voluijAe putA-bAturRex,quÀm PhilippumArecto curju pro-(Huis ’i/iPloriA, ducedo belle,reuocare:^ molli quodAmmodo brAchio id Agere ,JùmmA ob-feruAtionehoftls,nequAmfluA ditionis vrbem inuAderet,Aut opprimer et. ob idper AmbiA-norum Agrum iter faciens cum omnib./tmul copfl SomonAm trAnflmiflit, fecundum eiuA rtpAm Aquilon Arem, cAflrA, Burgundiorum CAflris oppofluit ,tAbernAculAflxit, copiÂjque diffudit. quippe pAruo indidem interuAllo rhilippuA prope Aujlrulem ripAm AuFHaflu-uiolii comodA uquAtionis cauJÀ , cunt mAgni-
-ocr page 381-Be LG IC I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17^
fca. 0fl ent at io ne caßrorum, tum certauKtmi fiducia confèdit.quo loci dum cafiru quot;vtri^^ mi lüaribui operihui comunÿflflent, lentum bellum Çanè, dîuturnûmque negotium futurum, nidebatur.maxime vero Galli,'vailo,aggeri-bus acfoßisfolerterß obßpßrant, eo confllio., whoflem njcl fatietate vel tamp;dio longa, obfi-dionis defatigarent, ‘velfutim ea rat tone re-gnum defenderent, (ß ab arts -focifq^, ferrum ac flammam depellerent. Vbi quantumuis licet int er dum leutbtu pralifs, int er dum prouo catione,ad exercitationem militarem fit cer-tatum i nunquam tarnen ab alterutriia iacta alea fumma rei perieulum eHfaclu, autfor-tuna cun^a commijfit. nam etfi perpetuum Philippus vohintatem habebat, in qua inerat 'ins aliqua defiderq adoppugnandumDorlen-tem/onfilium tarnen publicum,plenum prudent ta fidelitat'ts, iftud minime commit-tendum in tanta haßt s propinquitate, cen-fidt.
In tere a dum apud exercitum, quern habebat 'vterque infiru^ißimum, duo Europao-rumPrtncipum facile clarifiimi Heroes cor a effent .yCaftraf prope coniunHa haberët, dûm-nepropiuicbtelorum iaëlum,tormentorûm-
-ocr page 382-D e r e b V s.
quefulminA,acl)noueridebuerint( cjui Prhci f es non tam dépotent litHyOjuam de gloriA ton tende bant ) in fnmma ludiciorum artet att or bis vniuerjùs rem ex [itperioru temporum etientismetiebatnr-, ^ßtccejfus non atmirati one ponder abat AC not abat.(juippe plenty ont nés velrharjAUc£,‘vel Cânenfis.,'velAlittsin-fignioriscladisfamam arrécits aurib. exße-ilabant. Verum cum nonexiguo temporisin-teruallo inuicem hoßesprope intucrentur,Ae proculßeciarent, net^ue cjuißquam ‘vtrtußdis client um elßet, ojtit non in untus diet caßtßia-^ rum omniumßortunarum euentum conßfle-re exiflimaret, Reges imaginem rei totius primo loco conßderabant -.deinde animos (ß mentes ßuas ipßa cogitationeß 'veluntate con ßliariorum, tanquam conßlio nominis cuiitß dam conßormabant. Si enim omnibiss ’viribus ac ’vniuerßs legiontbus cocurrijßntßemei tpuearm'is decerta[Jent-.,ex eo confliiiu.tancpia exnubtttm co[liftone,ardore expreffum, emiß jum iriporttni^prouidebant, idßoreßulmen totiiis Reip. Chrtßianx., cjuo acerbißimo incendia ipßa conflagrata concideret ßquidem roburjui exercitus ex hellicoßßimis nationi-btss ,ß^percgrinis , mercede accerßt 'is con-ßart:
-ocr page 383-Belgicis; tyâ
Jiàrcitdcjuepeiorespartes C zitcnnquecafiisce eidißct)fore ambo iudicabant,e^cimtatesfu-•M extent pneda futures nonpeßime dittina-bant : ad commun emßilutem rej^icientes, z/t circumßexerunt omnia, con fir matis tandem rationibtts concluferunt. Pacem zgt;eliniufiam iuftißimo belio 'vtiliorem efiè. Itag, nulla fi mu latione cocordiapaulatim attenuari bellum, Çenfimremitti fiiritus Retins, ac imminui flammamilitartscæpit. qua concordiavto-ntnino conciliarttur , légatiprtmo Infiulam mifiiidagebdt,acfibindeapudCerecamputn, Anachoretarum clauflrum opulenttfiimum, tertio ah Rtorlentepofitum rnilUariojcaßrisq^ 'vicinum.^et ctt ardua res inprimis effet per certes roaatores, diribitores, cuflodespaclio-num,lege agebatur. in caufis quippe Regijs, (fp in rebfts cum Britannicts, turn Allobrogicis dica vieißim exinßitutoficribebantur.inter-eeßiones alterutrorum iudictorum exce~ ptiones ßdebant coram rogatoribns Comitio-rum, atquearbitris, quilttem itidtcarent,ac aflimarent: quos ( quot;vbi de conflit ut a iam pace narrahimus^pofieanominalimindicabimttsi. Interim in caflris militia z/acationem ejßpla tuit, quodquemadmodumprater omniu acei
-ocr page 384-De REB vs
dit opinionem, it Aber de in ßtmmatntdmb rationempleroj^omneisadduxit. Porro Itte 'vniuerte conteJiAtA, qui a cuiuf^ VAtio ijs Co-mitysapud orAtoresfeciAles or dine hAbendA er At, trinumdinidmoiue amp;nbsp;promulgAtio pAU-lo longitts dacebAtur, comme Atu omnipAttlA^ tim ccepit exercitus lAborAre, nec optime hA-bere, citm propter AutumnAles tempefiAtes, turn propter impendentem hyemem. EAjnob rernyVelcfuiApAdoresficietAtis, qui^Cere-campi pAcißcAtoriA legAtione er Ant implicA-ti,id mAximopere fl Agit Ab Ant, qui inftitut» colloqtiio in flgt;em bonam pAcis obtinendA ve-niebAnt, ditmnenouisprouocAtionibm Atqtte iniurijs milttArtbui,in tAntA CAflrorum vici-nitate (vtifAcile euenturum fuerit) belli tu-multtu uliquis oriretur, Ad VAjAconclAmAto ^receptuiflgno propoflto , ex Ado Odobri, melior pArs militum cAflris exceflit. quibut Jiibinde Nouembri miflio dut a esi ,flc tAmen, ^vt deledum Aliquem certum e toto numero. Reges iprAfldiorum locoflbiretinerent, in hi-berniflq^ difponerent.
Atquidum rem nihilominus pAgunt, in fltprAdtdo conuentH,Alternisflententqs Atque oratione, flerunt^ meliora interprétés fæde-rum.
-ocr page 385-Belgicis. 177
rum auctores^ concorda, rebta èoadduSiu defnitisj^Çolum, z/tfola. Caletum eau fa. fcr»-fulum irnjcerctyAcfiibiudiceetian'inum efèt, (di£tum tarnen vniim propediet» exfectaba~ tureB ritannia, nefio quo malo gent o renun-tiatum ettdltifts g^rit'isReginam,cuita id ma-ximiintererat 15.Cal. Nouemb. morteextin
Clant. mortetcum ob Principis fœmina carif fimas dotes indigna , tum rebus in/lantibus ^^^fttturisincommoda.quippeeamors,cauf fam publicarn ferata pacis pro re nat a non-nihilperturbauit, nedicam,peremit. nam diebus non mult'is interpvßtu, trimeßreillud pacis concilinrid^ colloquium, initio Decem-bris, iußitio bimeflri intermißum , interci^ ßmeßst.
Circa id tempor (S,quo ad pacem campi patch ant ( quodeifautor futurushaudobfeure exißimabatur)Mag.Eq.remittitur, ea legc^ i quemadmodum uulgo acgenere efferebatur^ 'vt fatifdatione bis centena milita aureoruna redemptionis nomine penderet. qui tarnen {nififallimur )/^ecie quadrante e pr tore firn-ntaßibtraxit.Itaquefine Satrapa ille,qui con ßltor ßißrij, calamiteßbelliy nbsp;nbsp;tiutl or pu-
blicorum ineendiorÜ exßiteritßo capitinon 2 mini-
-ocr page 386-De r e b Và
minimum âffiiit null y ^graut/?fmi vainerÀ ttfortunA.,pjr£ter i^nominiit lit tir am accept. Primo enimuerh capttim maximum natufili* Hm apud Tirauanam vt redimeret,quinqua‘ ginta attreorum milUa necejjè habtiit appen~ dere.Deinde conßiclu illoSancjuintinianOiac-^ eepto adfemurgrauivulneredpfi cum duobas flfs captas, cfuincuncem iam commemorate rationis perfoluit. f'enit item paulo poH in Philippi pot (flat em Halmerotes, eiwnepoSt é' cum eo affinitim ac propincjuorum no pmt-fi.vt omittamas eos, qiii paßim in belle occi-derint.ad quam reifamiliaris iacluram, exb ßimationis deminutio atq^ famei dedecas ac-eeßit. Errajjienim eo gr aai as in Sanqiiinti-niana illa clade videbatur, quo maiorem fub-..ülißimi^acutißimiingenq, tum prudentie epinionem in omnibus animis Gallorum ante impreßißet^quemßerpetis ocultim habere vulgo ipfiiaclitabant. Vtcun^ ePi.iscerte vnus (vtß quis alias ) perbelle exemplum flatiiit fortunarumßiarum.fortuna, impetum fupe-rari minime pofßeßcientia ßapientiaq^hiima-na, quemadmodum nec gubernatores optimi vtm aduerßt tempeßat 'u vincunt. Amißione dtincepsMag.Eq.ßattm Halmerotesitide
-ocr page 387-Èelcicis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lyî
ante tarnenpaöittspro capiteqain' ^uaginta milita aureorum.
’Ftruenteetiamnïi hello,Car.V.Imp. Caf.P.
‘tttenuatis lentißimo morbo totitts cor forts virih. tandefebrt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iaciatus antma
Tieo Opt.Max.reddidit, nbsp;nbsp;ltftto commoratn
ahdituma^ fltpra dixtmus ) claußro in eo lußi-norumfidalium CafltslonenfistraSltts, at que in HißaniaBietica,Q. Cal. O£iob. {qui dies tunt Ji. Matthamp;o facer erat) fatts conceßit, fam/l at er num 'viclurus. Pixtt ille Heros biennio tninusfixaginta. Clauum ver^o tenuit Rom. Jmperq, reip.gubernacula traHauit annos trigintafex.auitum aut regnum quadraginttt amplius rexit atqßabuif.Z'ir affatim prüdes, fiuerus acgrauis,patiens labor is, fortisé'tx-pericns,rerum feiens, licet Uterus a limine ta.^ tumfalutajjet. maxime vero confias, e^inui-Hi animi.quamobrem cuhonorifica ^offtcio-fa epifiola ei Paulus III. Pont. quot;viHoria Ulan» Germanica congratularetur, cum Max. tur» Portif.Principis nomen detulit. Caterummt-^am in utramque partem ejfifor tuna vim, vel adficundasres, veladuerfas ,ecquem la^ tet? Profitera nbsp;nbsp;aquabili for tuna Carol, y. k
puer o prope ad multos annos tli vfus : quaco-
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z X miti
-ocr page 388-De r ebvs
rnite 'uti AdßimmA rerum,ß3‘lw()erijfAßigiA eHectti'S,troph£um immortAlitAtis er exitßnt fiternuin, MArtAno hufto longe prAßantitH'. it A prêter Tl cm enÇem illAm,inÇignernjpiii^lt;i rÎAm,prêter mißrAhilem vrbis B.omamp; incur-fAtionem , pretter memorAbilemglorioßimßf Thiniffji expHgnAttone,pr£ter dcnt^ flupendam ^modii ommb .Admirabilem debellatA CermAniet caßigAtione,pleri^^ omnes aduer-ßtrßiAUtAmulAtores^pjuiinEuropAeitn Ma-left at cm inimicam cepifßnt ) in firtunatißi' mi ziiUoris poteßatem ’viniperuenerunt.in primis zgt;ere Gallicanœfaciionis duo Reges,pn taFrjmc.t. Gallus, HenricusNauarraus-mox Clemens y.Rom. Pont.Max. deinde Guile Im us Menapiorum Regulus I loan. Frideri-cusEII. VlR.Saxo.ErneßusRrunonißuicanw. hi it idem duces. cum hisfœderatus Catto-rum Regulus Ph.HeJJus.maxima Atpueomnia nomina.praterinßnitamßummi ordinisca-ptiuorum turbam, Sedeadem inconftansfor-tuna(lt;pua,'vtßcubi alias,inarmiscertepo-teßplurimum )ab inimicis , aut hoßibus ad Car.s. Imp. aliquando tandem impetu faunt conuertit,qua extreme temporeindignißima {‘vtolim Marius ) esi conßiclatus .primum
rebella-
-ocr page 389-Be L GIC I s.
/79
rcbèllmit Armut A GcrmAmA , niAn'tfefie fuo lmp. z/im intulit. quodidem rebellton 'ts genuf,excujjofertàtutis iugo,rectpied£ liber-tAtis cauÇa Ab SenAtib.fibmde est tentAtum. exquA die CArolum Ilias quadAmmAlorum excepit. nam praterquAm quodaut vitra Al-peis, AHt in togAtA GAlltA,Aut in It ah a , terra wariq^ exclientelarum amißione, aut claßist militumq^ deportatione incomodi plurimu ac ceperit-^in Germartia^ in Imperia, ac in rep.fita queauito regno incredibilé rei ^priuata^ publicaiaclurafecit. qua loci,nemulta conge ramus, vno exeplo(vel omniü maxime mi(e-rabili )contenti erimiis,cladis nimirum illius horrid£,cumflorentißimüexercitum, qucm inhoflemduxerat, mutilatumcß extenua-tum e Mediomatricib.£grercduxit,vt interimfor tuna iniurijs connexos cafiss,^ continent em morbum( quo tande exoleth corporels virib.eß oppreßiss ) valut arioßlentio inuol uamus. Renuntiata aute ex Hißania Caroli morte,tacitus lu^us in publico concurßi om-neBelgium occupauit,itavtrepenteveflem Patricq mutauerint, eodemq^ veßigio dcdica tionereligiofaconßitutispaßim aris,perde-lubr a Dtuûm, confer ationesD. Car. À Rontt, Z i Tribb.
-ocr page 390-De R E B VS
T'^ibh.pl. icßccrdoiihnsfact afuerint. Cttm-i ^ue dut Utes or» ne s h lt;er edit aria-, tributary, •ueciigAles, ncclientelit-, municif/iAj^ omnii, Domino certa.timfunus Amplißimiim, Indu fofulari, toga pulU, funeßaj^fice curauißet, Philippus etium Decembri mcnfe , primum pientifs.pAtri at^ nui a Mart a charißimA, in curiA Bruxellenfi ( lt;^ub BelgA optimAtes Ad co-hone fl And AS execpuins conuenerAnt)fubinde-quefolennibus cAremonijs iußAvxoriofuneri ßluit. z/t interim tAceAmuSitumvirorû,tHm mulier UmentAtiones, ßmptuoßam pom~ P Am, epulufunebre,funAliA, ttbictnes,fu»e-bris veflimhigenuslaudAtiones ac »Anias, gUA in concionem funebremflrtptA fuerint: f}‘CAterA triflißimA,cfuib. luSius Auge At tir.
MAriABritAnnicA extremum vit a diern morte conficienti,nullisreliclis poßfi liber is, filennipromulgAtione infiroris demortuA lo cumfi(byogA.tA efi Elizgt;AbethA, ndoleflentulA, AnnesnAtAi^uin^fitprA viginti.princeps( v-tiferunt ) nonfilum érudit a , verum etism prAterLAtintimfcrmonem GAlliciAt^ BaU-ciidiomAtii périt AiCftiAdotes ingenÿfitenÜA AcliterAturAtn fæininAqubflmt rariores,e9i infitA nobilitAti proculdubto mAioremgrAti-/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Awlepo-
-ocr page 391-Be LG IC I g. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;180
«« leporcffjaxepAriunt ac conciliant.ßdinterim reformata Uli rcUgioni apprime dedi-ta. cjua ipfi L ondini,z/rbc regia, ex conflictUt dinefilennibui caremonifs coraS. P.^^^Brit. 17. Kal.Febr.in.A. is7 9.tn augur at ur.
Circa idem ternpui diebtts omnino cjuinde-tim, duorum Dactaregum mortes inuicem eonficuttts legt mus. Primo vit am cum morte commutauit chrtflierntis Ule, qui è regno deturbatus, profligatis ,fufs^ copqs cap tut ah hoße populari^quemadmodum mult o ante tn irr animus ) accepta grauifimo fortune vulnere, haclenus expcrs lib ertat U in (om-pedibus itg^ ergafiulo fuerat det ent us. quod regnum de manu paterna tr adit um chrißia-nut, Friderici F. pro re nat a ob tin tier at. qui Chrifiianus, eo nomine digntfimus, expra-fcripto caleflii acdtuini legislator is Dei Opt, Max.moribundum iam,mortij^ vicinuChri ßiernum affinem perhttmane adift, ata^^ inui-ßt, quo loci cum mult a infamiliar t colloquia inuicem fimulambo communicaffnt, depre^ cati alternas inimicitias, iniurias, it idemft-hl mutuo condonarunt. at paucis diebus ( vti in vulgtu rdatum audiuimus) Chrißianus,
Chrißierniperfequens, morte ifidet»
Z 4 occu-
I
-ocr page 392-D E K E B V s cccubuit . cut Frid-ßicceßit F. Prinieps Zitate •vtridi, 'virtutisfludiofiu^magnunimtis.,CP ÄtArtis (cjuod Atunt ) pullus.
XI. KAl.Feb. deinceps in zgt;rbc PArrhi/torti LuteÜAyCAroltts LothAringiAcus ClAudUm, Henrici,RegisFranctAfiliArum Alter Am fixerem duxit: nuptijs ßlendidtßtmis ilUc ( vt in Adonidis bortis ) luxu qtiodAm regio .fAFlis.
Sub idem ferc tempus SucJ/knus, celeber^ rimiillius ConfAlui, (cttiexlAudebeUicA Ma-gni cognomen Accel?it) nepos, idem Proprst. Jnßtbrum, iußu Philippi, coaFIo iußo exerci-tu,in TAurinos, qui À GAlUsmeliore expArte tenebAntur,ßgnA intulit, mAgndque celeritA-te virtute Cent Ale oppidum peropportu-num,^ Adres gerendas ’vtile,pulßsinde GaI-lisrecepit. quo temporispunclo, cum Pißari-us Herulus in expeditionem Ab eo mijjus Ro-cAuionem itemobtinuißet, ipfej^z/noziiFlo-ria curßi cAßelU, municipiÀque At que oppi-da cepifßt,Monialuum duxit, at que obfidit. quo non multù interieFiis diebuspotitus, Ca-feale obßdere cœpit. Cuius Sueffàni ducisau-cloritas , bona praclaraque fama bre-ai yfque eb ßatim creuerat, ut minime du-bitatumfit, ab ißiußnodi felicißimis außi-
cß,
-ocr page 393-Belcigis.
ISI
cijs, magnos eum progrejjks in ea regionefactie factur urn ftüjfe : dum ne pacent Reges heÜA-teres cjucim bellum maluifent.
Interea. or at or esfet tales menfe Februario, pra/cripta die tertium iant conuenerunt ad Cameracion caftellumfexto à Cameraco mil-liario,cum mandat'ts PrincipumiUtpacem o~ mnino confcercnt. at que illiipfi( quo sh avenus interpellajfe z/biq^in earn rem taciteßtb-indicauimits)pr£ter Britannicosdtg^ti eratt put a: pro Philippo Albanus.,Araufintts,Atre-batum antifies.,MelitAtis, FigliusZuichenu^St quot;uir equeflri dignitate, idem^ apriuat 'ts con-fdqs.verum 'is(qtiodaduerfa valetudinecon-fliSlabatur) illi tertio conuentui tum quidern non adfuit, nee ad nomina rejpondere pot uit. Regis Francia partes fufeeperunt Lotharingi-cus Purpurattts, AAag. Eq. regius, SanFian-dreas IIII. PAR. AurelianusPont. (ßLau-be(pinaàSecret 'is. Regina Britannica patro-cinabantur Pot.Elita,.Milordauardusf Ad- * Vul-mifionaliumrex, Cantobricenßsfacerdo-tiqprimus. Res Allobrogicasprocurabat Stro- riorum ptanaus ComeS) Praßs Aßenfis curia. In-teruentuautem fuo in eanegotio, Chrißierna Lotharingiaca {idquodcum afftnitatis, tum
Z s commu-
-ocr page 394-D É K E B V s fomunisfalatiicaufa. factebtt maxime'} çitm fillo adolefcentenohilifiimo ,eam opcram diligcntiamj^ prafilitit, vt nbsp;nbsp;gratiam apud
rogatores Comitiorum, at que partis alterti-trtusfludiofiosfingulareinueniret, nbsp;nbsp;inter•
pcllatione rei mala,, cociliatrix hac amicitia, (fifautrix tanquiditatis publica, acfialutaris çiuis reip. iure merito baberetur.
Audit is eo i» conuentu alternis controller' fijStijsqueaquabili arbitrorum iudtcio rutcutt quecompoßtis, vnus nodus indißolutusreßa' bat,ßiper Caletum ft atu, z/ti ante diximus. quemßatumßumma contentione Philippus per intercefifiores fiuos, non crept um fibi, rep e-tebat, fed praoccupatum, belloque ab lat um Britann’is, •vt G alli redder ent, omni rationc atq, via poftulabat. ^uaftinofi ajftimptio cu refclli fine pertinatia, reflliftne iracuri' dta vix poffe vider et ur, efi qua no cocejfa nut' lafortaffefueritfecutura conclufio,cum reso-mnis adhitcin herbis eJJet,Atercuriusfort ein tcriienit, vt aiunt. is nuntium adferebat, Rcginam AngUa ( cum multis nominibus, tum vero maxime ob td, quad in rfiiigio-pe a patloribus dijfentiret ) veritam , ne ftus légitima ratio tn ciinucntu hakeretttr.
-ocr page 395-Be LG ICI s.
fcedere exclnderetury iccirco intcrccff'o-re Guidone CaualcAte Patricio Plorentino, Jiio, ^regninomine, diuerfi tarnen in conci-liahulo pacem clam conftituiffè cum Franci/t Pcge, eifecijjè liber am poteftatem 't/tenda ci-wtatisCaletum,eapummatimlege.„ Vtex-a[lo ociennio Britannos inpeffißtonem vete-rem Bexreflitueret-^ Sin minus, cjuingenties mille aureos appendcret, ea^^ vtfarta teel a ef- '' fint,obßdes interim dar et cjuatuorexvniuer fi Francia nobilitate, quosipfit Regina optafi fit. Ea ratione accepta, cum cat er a ßitis inter Reges conueniret,in deßieratifiima vulgi/Jje, apud Garneracion optabilem reipu.pacem 3. Non. April, interfe legati fecerunt. qua in re Atrebatum Anti fies, M. Ant. Perenothus, qui adjeriptus eslpaulo poilinnumerum Pur puratorum, populari tudicio, magnam in eoi re pra cat erts laudem eFl ajficutus.^ibfts in conuent 'is cum mhil perlpiccre potuerimus, quodnonßtßncerum acjanumlita vthoev-no,nullumfœdusncquefianciu{s , nequeßa-bilius , inter A.‘tflriadas ceu Burgundios ac Gallos, ad earn diem pamp;clumfuiffè,hoc loci aß fiuerare audeamud) operapretium nos faclit^ rtis arbitrabimur , ß fiumma conditionum
capitii.
-ocr page 396-De r eb Vs
‘ capit/i ßibtilitey a nobis dcfiribantur. priufquAmfigillatim attingAmus, uttAquAm à fonte-, it A rem, deriuAndAm duximtss .hob eH: ColloquiA duo prior A,put A InfulAnum, O“ CerecAmpAnum, cum Atidiendis, turn iudicA-disAlterniscontrouerfisfuifèinfiimptA : çiUA fine cum ’veterrimamp;,tum mAximeinexplicA-hileserAnt { nbsp;nbsp;Oedipo qundam dignd) p Artes
fuas nemine non mordicus tenente ,no!jffuo iure fAcile difcejjuro. oiuaIia funt îUa , ojuod FrAncÎARexrAtionem obtendit filicet repetit a fnpius A^ionifuper vfùrpAtione SiciliA, Infkbrum, Fl Andri a , Artufii, InfulA ,DuAci, Fîeruiorum,AtrebAtum.rurfiis: e^uod Philippus, prAf imptA fi/picione repettt non mods meliorem p Artern Aeduorum, fed etiumpro-uinciA Rom. Somonenßum ciuitAtum^AcMs-rinorum,diP bis longe pluru. £^AomniA,ni-mirum 'vfùsfrticlus, 'vfucApio,prAfcriptio, cpi nim'is longAm, Aquo bono litigiofiorem dtf pütAtionemhAberez/idebAntur, Auum^j^ Tjin ftiffeFiurum liti odiofA(ac quA olim totiesfru-frA prouocAtionibiss , AppellAtionibufque ßt difceptAtum ^definiendA-.eAm obrem circum-ße^e profeFîo,prudent er, moder At prAclA-rn UIa SjnhodtA (qten nouißime inßitutA di-
ximtiSt
-ocr page 397-Be LG IC I s. isj Ximw! apud CamernEion caßcllum ) -veta.-bantyne cfuidanticfuißimarum carum cjusre-larum in medium adduceretur, eoue def err e-tur,^u£ahannii'viginti cjtiincjue de mutuis iniurijsJufcipipoffent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fa^ttm esi -, cum
fententia Regum inclinaret ad mutuam paffem, (ßfædu4 interfe faciendum indtjfolubi^ ICiVt oratores feciales z/iciftm hafcc conditio netfacile tulerint ac rcceperint.
Prim urn omnium, nea^la conuenta^ma-iorum 'vlla ex parte tantilium refcindantur, fcuti Reges ipfi biennio ante ilia ip fa feeders Vacculano corroboraffent ,nifi noua hacpaSiio nefecus,ßeciatim^fflatuijfent.
Deinde vt inter Reges,Regio's liberos, atf^ n omnernpoferitatem'fraternHS fit amor, mutuumfludiurn, beneuolentia,officium,chari-tas,dileclio,focietas. ita^ in 'vniuerfagenera tim rep pax zma, conf ans, ac perpétua : qua nihil babeat infidiarum ,fiue domeßiearum, ßueperegrtnarumßc uti nulla in re,fefimu-tuo dein ceps per conuenticula, aut fodalitates Europaas, Chrißianorumue, uel Afiaticas ‘Tur cor urn ac Barbarorum de fraudent.
Eidern aucloritatemq^ ptam Reges inter-ponant, /^li^mprimum conuocando ,haben-doque
-ocr page 398-De REB vs
tloque cum in honorem Dei Opt. Max. turn ad faLutemreip. Chrifliiiniamp;,a.c tranquillitatetn ciuitatum œcumenico concilio,
i, nbsp;nbsp;nbsp;f'triuii[khte^is populis,ae clientibns,quo'
cunq^ tUi tandem ordineaccondttione ejjènt, ßueßcris initiate ,ßue profané, amp;nbsp;quam Übet abacti a.gt;elprofcriptit aut aduerf 'um dominos ' rebellione in tent at a conßtrrexijßnt,aut cotra patronos bellum arma^geßijßntßeßrtam li‘ eeatadirehareditatem, ^po/feßionemflato-rum bonorum cernere: qua autßßcus Regius fufluleratyaut haft a inforopofita, acerba voci pgt;reconispratorßubi,ecia vendiderat, exceptés ab hac liberalitate Regia Ulis, q e Sicilia, Nea-, poli,atq^ ab Inftibribus exßdabant.
» j nbsp;nbsp;Vt 'veluti alterna damna praß an do, toto o-
Slennio, bello aut alio quouis modo vfùrpatas (tuit at es tnuicem reddant. Particulatim 'verb Francia Rex Diuodurum,Marianum,Iuo-ßum,Danouillarium,Momedtu, Belgica municipia, àquot; Valentin in Inßubribus, irna cum caflris,oppidis,arcibu’S,locißq, omnibus, qure nie cis, tranfüe alpeis occupaßet ( eacj^ omnia ßalua at que integra, prater vnum luoftum, quod maenibus nudet ad compenfationem e-uerj'tn Terauana'} Philippa reßituat.Contra, Philip-*
-ocr page 399-Be LG IC I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;184
cédât Anguß um VeromnnduorHrn, Ciflcllnm, Haneßma,rcem,cum ditioNe ’vtti-tterja, deindeßolum TirAucinlt;t diæceps, dunt ne olim aliquando extedtficatA inftanratÄtie communiAtur.
Philippttspofjèjjum CAt ComitAtum Cato-lAtcmiCum Heflino, (ß’toto cita gent isßAtu.
Nobilis Rex TielphinAs^eo ipßo temporis pun£lo ,lt;^uûpromulgAtio huiu/ce pAcisfieret zißtcApiAt CrepAcoriumiCum fuhtelfs ei ditio-ne, citrA prxmdicinm tarnen CruningijTo-p Arch A, ^ui prafiumptAopinione id iurisfibi ArroiTAre 'videtur.
t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z» » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
Cum AdcorroborAtionem, fundAmentum “ fiAbilimentumcj^, AternApAcis, turn ad uerAm fitncerAmj^ AmicitiAm, reconciliAtionem, in-iuriArumfitiperiorum ohliuione, fimultAtum obliturAtionem, diftordiAcxßirpAtione -, ceu indifiolubileAfitnitAtis vinculum, Philippus JßAhellAmfiliArumPrAnciA regis maiorem natu (quantumuis licet ea puella vndecennis effet) didl a dote quadringenties mille aureorui •uxorcm ducat.
PranciA Rex Allobrogum Regulo, ex quo ** deturbatus iam pridem bello fuerat, ft at unit citra TjltraueAlpeis deinte^^o rejlituat ,pter
Taurii
-ocr page 400-De r eb vs
Tnurinum ciunaîcni-, Pœnariolum, Churunt, Ceuation, Neap ohm Aßenfem opptoU, cpia tr'icnnio ßbi rcferuaret ,pignorica.ptonù loco, int ere A dum lege in earn rem cognoßcerctur. iure^ municipAli , aciußis iudtctji définire-tur, ad vtrum litigator um ex xquo cfi-bono controuerfa iamprtdem attineret h Ar edit as. ea conditione, vt Philippas contra, ex nepo-tis ditione Aß am coloniam retineat Percel las, quoufyj Pentapolim illam modo iam com* memoratam Francia Rex habeat.
3) Alterutriitspartis neßt Allo brox. ei nubat Margaritafioror Regia.qua prater dotem ter centies milk aureorum DucatuBarrenfi,dunt ßtpereß'et, 'vtaturßuatur.
»3 Excédât Francia Rex locis omnibus,quA ipß Senenfis ditionis in Etruria z/fiurpajßt: indidemprafiidiäyflationes, cuftodias, 'vtgi-liasß^ educeret,ea lege,atconditione tarnen, “vt cum Monte Alcinoi Patricijs eins dut-tatis , Magiftratui Sencnfi obtemperaturis •vniuerße cnmen condonetur.
„ Reftituat itidem Francia Rex Liguribus, quidqutdtpßs Corßca inßila inuaßßet, modo Ligures ciuibus rebellionis pœnam remittant qui contrapatri amßub Gadis militauerint.
Reddat
-ocr page 401-Bel G IC I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1X5
Reddai arcem BuUanâm, nbsp;nbsp;nbsp;quid aliud **
tius ditionis obtineret, Eburonum antißiti, refiruato nihilominus negotio Sedanenfi.
Materna dot ta debitione MariaLußtana ** Infans ne deinceps torqueatur.
Philippus HeraEotiuillanAditionemEau-linatem reßituat,excepta tarnen iure cliente-luri, quodab Regibus ambobusßpereaditio-ne multis rationunt inuolucris, quaßvelu quibu/dam obtenditur,aut cumhonoris cupi-ditatepratexitur.
MantuanorumRegulo iuxtareßituatv- ** qttidqd nunicipiorum ipßMonferrate-fium fübtraxijßrtt. ßctameujvtin ar bit ri» amborum tfßty voluntate liberum re-linqueretur, ßue moles ,ßue munitiones abs fi tlUc exadificatas exßruStafque démolir if necne.
Francia Rexprior couenta exequatur tri- ** meßriq^ reßitutionem vniuerfam expleat, ist dicatumq^faciat. quo praßt to,Philippus vno menfifidemfia liber et,promißisfaciatfat'u» obßdes det quatuor,quosFrancia Rex arbitra tufio optaffit ,nominatimqj delegißet ,putA Albanum, Darocum, Araußnum, Ecmon-denfem.
4* Inhuiuß
-ocr page 402-D B R E B V s
Jn huiufccfæder'u ât^ficietatls partèm niant Rom.Pot.Max.InipJ^II. VIR l.Prin‘-cipes,^ciuitatet Germant a-, Romano pracifi jttbditA Imperio. Complediatur pax eadetw Reges hûfie, Sarmatam,T)acum, Suectim,Sco-tum, un a cum Regina Britannia. Rejpub.i-temyCum Venet am,tum Heluetiorum,ac Rhe-tor um ßtperiorum hone fl am ac for ternfodali-tatem.Duces hoße, Florentinum, L otharin-giacum, Allobrogem, Perrarium, Parma at Placentia, Vrbinatem. Liguresac Lucenfis Democratic, denit^ue potentatum omnem ac ciuitatem, ijua amicaßcia,propincjua, cli~ 'ensue ePi alterutri Regum. Ea^^,rationenon lliflania tant urn,ac Gallia toti fled uniuerfA retpu. Chrißiana tranc^uillitc eiuadam,pace orbireconctliata, atqueotiofi fecuritas terri mari^eflo.
Paria vicißim reddentibtts Regibtss,detn' ßitutis maiorum fl nihilimmutaturos repro-mit tant Principes, Delphine Carolus, ac illud fcedus praßripto tempore ratum, eer-turn , flxumi^flureiurando corroborent.(juod, ■itidem ex ßententia, decret is, interdicUßcfue Principum comprehenßtm,perceptum, ac in a^a relatum,trinumdinioj^ rogatum cu Era-
-ocr page 403-Belgicis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;18(5
tïi, turn omneexcifiant: to lato, rc-
Zficißtm ßipuUretur.
Atque hxc edinter Ph. Hijp. ^PHenr, II. -Fr.R. non modo magnti omnium ordinum^ etmm ipßorum illorum Begum { ni failor 'jtio-luntate, optato ac nouißtme conßitutamp;pncis fumma. Cuitts pacts improuißt nec opinatst Pariegprim dicendi, patentem campum illis Uifloriographis non ^auate tradimUs qple-naorattone res 'vdminutißim^ exa^erat» atqU^ inuaßum. locorum pelagtls effundunt. id quod( irti à noßro inßituto dißrepans aca~ liorum) felicioribus ingenijs lubenter relin-quimuspcrtexendum, notis rerumnotanda-rumcontenti. Ecquts igiturnonßtmmopere admirabitur atque obßupefcet-, ßßb z/num oculorum conjpddum cataßrophen ißam^ cum inopinata hac nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'velut in ta-'
bella depidam quandam omnium rerum 'va-' 'rietatem , propoßterit ? Primum enimuero bellum ( quod fere continenter magnani-mi Außriada cum Gallis quinque ßupra w-ginti annos ßimma pertinacia geßeruntt quo de potentatu inter ß prxciß contende-runt) amp;huic bello connexa mala, deuaßatio-nes prouinciarum depopulationes agrorum,
Aa 2 tot
-ocr page 404-De r ebvs
tot euerßones ciuitatuniy tot deni/juiinctn» äia Europe., mortescfue ctuium, quit irttuei-tur Animo imperturbato? Rurfit^prefuperio-rumtemporu tumultu., acconfußonererum omnium, ßßjncrettfmum hue conßderet qui-fpiAm,ßpAcem AffinitAte, connubß^ßAbili-tAm, ^obßri^tAinprope introßieiut, deni-quecor'Am 'videAt,'uno temporis puncio nihil non liberAlitAtemutuA oblAtu,expoßtum,pti~ rAtum Ac promptum : quad tAm multi erii tffitßone ,quod tAto rerum tum priuAtArum, tum public Ar um dißendio, tot detriment'u etßj incommodis, (ßexAntUtis multorum An~ norum lAboribus Alierutri luerißecijßent,nbn-nt Album cAlculum ilUco Addiderit ? nbnne tonfeßim zgt;elcongrAtulAbiturßerAto tn otio txßultAnti reip. ? nbnne in AdmirAtionent incredtbilem Adducetur, mAits etiAmconci^ Huri interdum homines Ende liquet ter^ rejireis iß as turbos, celittts nobis eonttngertt
vicAriorum regum AnimisÀ fupremonti-mine immitti, ac tAlibus virgß, ceufl Age lid, certißim 'ii diuine ire indieijs, inßAgitiofos homines Eeum, luflum compenßitorem ope-rum , fiucre animAduertere z/elle potitts, quam fundAtasßAbilitasj^regni Atterutriut
-ocr page 405-Belgicis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;187
ßdes conßmili muß agio labefa5latas,froti-ntts excinder e
Inaugurât a Britannica(z/ti diximui} rrne-gniscomitß Senat tu ad zirhent Londinum, ex confaetudine cum haheretur, multis ohfii-nata altercatione confamptis menßbua, agre tandem eli dimijßaa. Ferfabatur vero omnis in eo contreuerfia,Eßetne alie^uid deßatu re-ligionis Chrißianaßb manna mutandii, in-nouandum, addendum, detrahendum,fup-flendümue,necne.Primum, 'uniucrfamßa-cris initiâtorum , ficerdotum collegium^ 'cumparte nobilit atis maxima nihildeinfli-tut 'n maiorum immutari debere magna con-tentioneratiocinabantur,acafferebant. Eeru Regina , cum nutricis lacle ^ßxerat Reformata religionem, ab incunabulis colu-erat femper honorefimmo , aluerat^habte-nus liberalibus ftifendijs dolores imbibitn inßitutionis. ddhac Regina opinionem at cjue exemplumßquebantur plerique omnes dues. Itaque pofl Utigofamillam, inutilem nimis-quelongamrixam, dißidium verita ( velvt ßis inßruiret aßelfibiss ) Regina ^atiare-gia, quidquid mgßa, Ratricqmulti primate sue rogajßnt, refeißis aUisfirorÿs, S.C.
Âa i frater-
-ocr page 406-De REB vs.
f-Aternum idtjuod Eduardo, rege la^um ell) nempe quo ediilum fuit aPrAtoreatquepro-mulgAtum, 'vt ne Pont. Rom. poßhac obtem-peretur,pAucis immutatu claufiiHs, retulitat reßituit. Ric Regtna decreuit. S. C. lato fa£lum ell, vt Tav v^oxtKavflerique omnes cum diu occulte fufurraßfent, fußirare etiam pofteucœperint. DelconomachtA porro nego-tio y tunc qMtdem eo Senatu nihil ell alium. Verum non multis tnterieciis diebuc, quot;Diuùnt imagines AcßmuUcrA omnia e templis, delu-hrifquefunt ÇubUtA , refix a y ac dirut a , except a fioUfigiir a Chrißiycruceaffixiy quam do rneßico in facrArio eredam refieruAuit Regi-tiA ypuhliceij,paJfiA est oßentAri. Hacre confe-ÜAyAC compoßto regni fiatUy inßcciofüm ilium honorem denuo afumptA, quo Anglican A EcclefiAprinceps eltfialutatA. qua tue demum rem fact am omnem in fie conuertens y creates fiuo ar bi trio notios quofidam Epificopos y maxir mevero minifieriay ac z/icarios {quihus in docendo y monendóque populum fifeeptam difitpUnamy vteretur ) ftipendiolis ac annua penfione ( qua in viel urn vix effetfat is ) alere inftituit. ^uo reparationis modo y Arartum publicum quotannis mirum in modum ert-
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Utt,
-ocr page 407-BeLGICIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;18g
Utt, ac tercetenA miUtA TiucAtorunt, nbsp;nbsp;eopluf
lucrifecit.
Eodemfcretempore, quo AngliAmutAuit rttumreligionsi ScotiA 'tn'vicintA contuber-mum (vtißto locopreßitn À nobis dicetur)dépendit.cut fiuepceßtoni, Aduerfus Régine ft-niurn, prApdiA RegÎA ,ßßce])tA, fiue rerum repentinA perturbAttonipopulus ille, inßolen-tiAm GAllorum [o^uAm ifli in eo regno pAßim Adrnifiße,ßArMA ac rumoribtts ptiblicis profiin-debAntur}prAtexuit. Vtcun^fuit, indeßA-tim dißidium, dtßcordtA,lttes, aUAmaU pAptm cnAtA pullulArunt.
Qppido (]uÀmfuneftM in Audit us CAptSf in prApArAtis nuptijs,in publico gAudio, inter os ^offAtn (quodAiunt) ctrcA id temporis in-cidit hoc fere initio.
Racc conftitutA Ph. AlbAnum,ßipAtupor»-pA dele^A nobilit At is in RrAnciAm AWAndAue rat: turn zgt;tfidem pub lie am pa^is adder et, tH quot;vt tlla légitima procuratione, ac honorißca le-gatione, de(^onfam fibi non multo ante in ma-trimonium Ifabellam h aber et vxore}n,Profi-idus eodem Allobrox, Ph. exnepos, Margari-tamfororem regiam, ex conuentts eins coniq-gempaclamiure pet ebat. Hiomnescum mA-
Aa 4 ximo
-ocr page 408-De rïbvs
xîmo honore , turn opum oßentAÜone, ac lO' xus Galltcuni ia^atione nd i/rhem Parrhißo-rum ab Rege, Curialibm, Gallin Sat rap if excipiebantur.Nec mulio poß comparatts,Wquot; ßru^isj.^th€atru,ß,enisße£lacuru,lu,dis-,pe‘ ^atis, galijs qua adimaginarium trium-■phum attinebant, Jfabella, ab latw zitruntji flaudentibns patre Rege Allobroge, ad I). Marin, quod Parrhißanorunt temp lorum ed ßmmariu,deducitur.Prnibatinpompa inter faces,tibiatq^ nuptiales('utimoseîi Jpara-nymphui Albanus, comitatusmatre(ponfit Reginanimirum Prancin, ac Margarita Allo brogi nuptura. Pracedentemßonfimproxi-meßquebatur Scotia Regina, Delphinati ex-aPtofcmeßrinupta, cum duabu5puellis,acfi-ror cults ,ß)onfi,loco minißeriorum,fubducen tesnimirum e folo, quamlibet firatopannis laneis tonßlibus diffluent is patagiyextrentas lacinias, ne humi dilapfe tanquam in humum demerfn, virgin 'is tenellamp;greffus impe-dirent. quaßolarum lacinia fuflflime prominent ,inflmilitudine caudn ac pinnarum, quas natura pauoni ad ornatum dedit. Has Callica pleraque omnes femina , maxime vero Palatina, nefiio qua profuflone,
pro-
-ocr page 409-Belgïcis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iSf
frodignlititenütluxuifer lut um ac cœnum raptit .mAtronce. AUtem,^ moderattores mu-lieresreplicAtas Tjncotcingulo, ceßiue compri munt Acjiihleuant, AutJuhter axHIoa conuo~ lut AS, lAcertis conftringüt, ne turpiterßuant, Std Ad rem. Aliquo deinceps interuAllo, Tiel-phinas,rexitem Scott a, cum tribusfrAtrihus /iiccedehAnt. quorum omnium veßigqsnobi-Ut AS vniuerfA, cur Ia , Sen At or es, équités, pene infinit A hominum cuiufitis ordin'is mul~ titudo,quA fpecÏAtum 'venerAt,inflAbat. Sub~ inde vero Pontifex VrbAnus,fier o inflitutOy (quod z/ulgo eÜ -MiJfA) AdfionfAm ifAbellAm conuerfitsfifAcrAprius verb a prAfutus, indifi ßlubili vinculo eAm vxorem (vti cum à ua-turA.,tum A Tieo ipfi hominibus id ePi tribu-tum ) Philippa murito mune coniunxit. qua ex coniugio precAbAtur,ficuti gefluum verbo-rumque erunt Ante contrAplAfc deinceps ori-rentur AmicitiA rerum Atque cognAtionum. (At er A regius procurAtor, ac pArunymphus nuptiAli in conuiuio,vefieri,recepto more,of-fictofe perficiebAt,AC ßonftm nominefAciéque tenus prAß Abut,. Poßridie vero,AC ßAtim À nuptqs intAginurijs , opipAre tAmtn, Uute, ßlendidequeftPlis, AdßnguUriA certAminA, Aa 5 ^pdc'!
-ocr page 410-De r es VS
decurpanes equcßrds multo ante inftitu^ tM-,Rex GAllorumpe vertit.aprijsadludicrA infAmiliAlu£ia, At^in FrAncixfunftsador-KAtA. HApiludtAerAntillAtn primisplenntA ( zgt;tiPAnAthenAA Alter a )fAtAliA prope£lo,qui~ hu4 ereFlo Anima Rex 'vua cum GuiJÀno, Fer^ TArio Affine, At^ Nemurte (qttas Ab vnitierfo equeflris ordinispdAlitio, pe^ÎAtA 'virtute
bellicAgloriA honarAtos delegerAt )mAnife-flAhorum LudorumpromulgAtione, canpden-ter omne'is hAßasEuropA^tAnqAm Alter Achil lesßrouocAuerAt. ContederAt vera prima Atq^ item feciinda decurpanum illArum die, Mut' tisifie pullus cum Athletts, CAtAphrAFi 'is,ßrt-nue, Acriter ac for titer. Cum Autem hdßAt gloria fi lAcertorum iAclAtione bruchio con nit ente iAllAffct., vi torßßit, wbrAffetqueßti-que in concurfu Ulo uno Atq^ item Altera jdum Ubori no pArceret,fibijpfi moleßus Atq^ iniuri its, ex lApitudine, uiolenta motu, At que Agi-’ tAtione cor por is ( vti Accidere neceße fuit ) At’ tits quodummodo dormire tertiA liAßiludio rum die,pnpt.quod ubi coniunx RegiA prs ce terisAnimAduertit,pr£cibus inpubAt, Atque blÄdißime obpcrubAtur, ut eo die mur it its de-(urpone deßßeret. inquiebAt enimuero,hono-’ ripio
-ocr page 411-Eelgicis. 190 riftto tum midiußerütts cum pridie eumdtut-dutißimisdudb. decurßonibus, ejuibustot tilek z/iros,ecjuitcs^defiitigAffet Rex, ucvi-cißet,fecif[eßtis. id quod eiu^ z/xar tunc qui-dem enixiui or abat, quam noferÜtßed affcue rant multißnfimnit ende noch 'vißam fuijß fibi eü vulnerecofojßtm^exanimu^ceuquan dam ßubfiquentis cadis imaginem } vidiße. Prxterea cum Galliens vates an tea occulte fro nuntiajßt, ad vit a eins fericulumfertinere ißa ludicra haß arum ( id quod in fofularibns rumufeulis acßrmunculis no obfiure cir cum-fer ebatur )Regietiam eins dieimaneßamilia-rißimi quique^ admißianales, eumexant-lato labor e defatigatum r€ferißent( zjtiremo resaues )amicißtm!S verbis difßeaßrant, ut ne terti'um ße ludis committer et. ßatis enim ßtferque frioribtis duabns eins contentioni-bus, vniuerfiequitatasordinipalmamlau-dis dr gloria fr ar eft am dixerant. Porro bono rum conßiliorum tuncquidem( vtß quando aliits') R^x negligensßomnium vxorium-, amp;nbsp;eraculacontemßt. qua tarnen omnia lucluo-ß eyitufrobauit: zjltro in occurßtmfatorum irr;uens. Armatus enimuero ( vt ant^a ) generoßo ve^iu in faleßram cuip'
-ocr page 412-D B REB VS.
ßlcnJore Çummo defiendit : in eaque duahtu am fit Its hor is ,fnmmA contentions at^ ardo^ framp;liattis. His rebus triduo fere, praclare femfer geftis, Pjruflsi gaudiunt nbsp;nbsp;gt;
Henricus in condone drcumflantium e^uitii, Hi gauifus. nam cism et die finis haßt ludfi fuerttfuturus,faucicjue in equis hafiasvibrA^ rent, Mongomerium Galium, Hordei Scott Pramp;toriansi cohort is prxf. F. nominatim euo- nbsp;nbsp;1
catum, prouocautt. Hie Mongomerius (itt , ^uem 0 culi omnium conijeiebantur)dum im- nbsp;nbsp;'
f er at a facit, ad çlafiid fignum, e^ tubarutn clangorem ecjuo admijfi occurrentem Regem, magna 'viexcepit. Verum (zftifortunapoflu~ lauit ) cum haß a, in peHus Regium duro brach io impacfa,cuf]gt;ispartimdifieHa,partim i» multas minutißimas p articulas, rament a difiipata, in aeremfitblimeferretur, ecce,]i- nbsp;nbsp;(
mul cum i£iu impreßionis 'violenta, trunci (quem adhueprejft manu tenebat Mongome-rius') actes,galea Regalis ocellum ( it a angußa Hiamforaminum ,!\ta.lt;^0i.triv, necefiitatiferuien tes, appellamus, quibus radium 'uifiss certiut diriguntac iaciunta lumine'vndiq^ dreum-cluß armati équités) offendit nefeto qua incu~ ria apertum, itaquefuhleuatoeo ocello {quem
Rex,
-ocr page 413-Belgicis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;191
kex, quodib ilia.concurfitione ,fïnem facerf frarum decurßonum deltberatum habebatf Koluerat ohditis clauiculis fràcludi) fer ad-Herßun galea hiatum^ labrùmue : dextrum o~ culum Regis confodit Mongomerius ^fic 'ut contM cerebro haßrit. quo let ali acceftô vul~ nereffriufquam ßmiuiuum animus deßceret^ ßnguinolentumque Regem delinqueretßiri-tus, occurrentes certattm admißis equis cun~ cli équités ( vtne finguine at que tabo defor-‘ matusex equo laberetur') fußinuerunt, con-tunciißjue dextris, ex ef hi ff io at queßaf edi-bus ßift U 1er U nt. quieuentus frater exße£la~ tionem,dici nequeat,quanto cum dolore, tum animorum conßcf^natione non modo vniuer-fum theatrum affecerit, ac ferturbarit ,ßd. ifßm etiam vidiore. Cœlum fro re nat a mere z/fdebatur: aut terra igni commifceri. At Rex confeßim detraclis armis, infedecula fri mum,deinde in triclinio edtßfoßtus. ^t^ofl a tim indique accerßta exquifltorum Medicorum iudicia, letum, mortemquedenuntia-runt. qui medici etß omnem of er am ferindt atque Vnclores ei nauabant ,alexifharmaca ^cataflajmata adhibuijflnt,tarnen remedys ^eutiquam cederet flaga, letale malum fuc-t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tlama-
-ocr page 414-Dé r e b Vs
'iUmiA'it.idem vtperfjiextt And.^e/altWjia Anatomice omnium, lt;^ui adioanc aiaiem icerint, medicorum facile Princeps, quem Philippuigener, è BelgPo dtatii eo^uis, ^ma-gnis itineri-bui eb ad opem focero ferendam, allai 0 nuntio miferat,conffecla flaga, ob fer-dolatics, concuf.is'j^ teflulM, ac cuticulam era net, ch iron turn I in(juit)'vulnfC5.Intereave-rodum doloribu-s diflraheretur Pex, nullius rtque eum pœnituit at que fua temeritatisac opinationis. etf t^uandofaululum fe remitte-bat dolor ( idi^uod rarofiebat, pelliculis, in teflinis effuentis cerebri Infs ac colltfis uiftmeJifpirabat dolebatg,, fefortunaJum-mainiuria,inleclt) , defdiofa iß a morte oc-cumbere.fimper enim aut in acie, aut in me-morabiliguopiam conflidupotimmoricon-ßttuife. Porro, fiibpoßeaejuam nullis huma-nis adminiculis ,nuUis offtctjsAefiulapiorum, nullis contentionibus Archiatrorum impendent isfati vis reprimi aut repelli pot uit, nudités vndecimo ( vtinfanabilevulnuseiin-flixit fortuna , aut voluntaria lenitAS fati-tts ) 6. ld. lul. vit am hanc cum morte com-mutauit, natus annos c^uadraßnta, cum regn aßet duodecim. Cuius mors humants indicés
-ocr page 415-. Be L g IC is. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ie)2
tÿs varie ex agger ab at ur. alijs iwmatnrartt illam,alys horrtbilë ,acerham, mi/erabilerrt» mult is norninibusfunefla -, deni^indignam tiintoRege,exclamantibus. ^namobrern non omnino àfcopo aberrate nobts videtnrPetrar cha, vir celebrt eruditione, t^uiin Bpißola (juadant dtjjuafiria ad Hugonem Marchio-tiem Berrarium data, atta eu tn propter in fl an tia pericula det err et ab huiußentodi haßilu-dÿs ac decurßonibtts, hoc inter alia ßcriptum rdiojittt-, Ludicra ea certamina effè exercitati ones t^uidem militareis, verunt duntaxat eo-rum €quitum-,lt;]uibfts nulla alia via ac ratio (H , aut corporis firmitatetn, aut brachio-rum robur autvirium praßantiam oftentan-di. qui ß cafuin paleßraoccubuerint, vide--rit hacfor tuna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dej^fuerit. fiant talia
bellum gignere. Priuatum etenim ac leue ePi exeorum morte dtfpendium.Non committen di porro funt equeßribus tllispralßs f'quan-tumuis licetfimulatis J Principes, quibus in-numeraßippetunt caufi alia, quibus virtu-temfitam cunBlis teßatam reddant : vt quorum incolumitate, aut ciuitatum, autpro-uinciarum,aut reip .faltts confiât, atque niti-tur. Hic vere Henrictts,cü ejftin primis bel-
-ocr page 416-De kebts
Ifcoßi^, Atojuemagnanimus, impatiens iniu' riarum, laud'u gloriaj^fitienter appetens, équot; ar der Ct deßdcrto putentatus,cuperétqueÇum^ marius tandem in Europa haberi ; domeßico-rum interim minifir or urn cjuoddmodoman-cipium exfit tit : dum in ys rebus, e^uafcunqut eius intimipropofiuijfint, velfaciUime acqui-(Jeeret. Mirapraterea fuit comitate, at^ af fabilitatefermonis, qua animosjùbie^torum fibipopulorum conciliabat. Cateraiufius,ide fanElus 'videlicet at que reltgtojiss. ob quas a-nimt dotes,ficuti 'viuum natur ali amore pro-jequebantur, nec nifi optimo erant in eum ani mo:(eïi enim infita eigenti, (b' d, natura tri-buta erga fuum Eegem incrcdibilu quadam char it as} it afane t ener rime Galli morientem defterunt. Vnde ad multos dies lucîum publicum 'viduitas, ^folttudo eït confecut ar egni'. amp;nbsp;Francia omnis, pramp;fagiens fortaffe impendent ium malorum mare,ingrauißtmis ango-ribus^molefiijsimplicataiacuit. Gallivera eo dolebant magfi lucluofam 'vicem demi-ni, in id temporisfor tuit o incident em, dum ipfi modo ex conuentionis formula melto-rem partem iudicati fecijfet, ac propteret (propter agnatum quoddam 'uitium male-dicen-
-ocr page 417-Belgicis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;193
dicenttje)fu/picioßut arguebant,i/elcriwino-fim dicehint interfe, Autfußicionefutili de~ liejueßebant, vt ne Philifpus hiic opportuni-tAte t done A v[ui,ße aut ad tniquas conditiones rtuocaretiHutpaPlii reßcinderetpriorA,Aut no UAm inducer et molent ac pondue: itAc^ue Affli-oIa Fr And a uulnu^non CAllum obduceretßd potifts AggrAueßeret. Sedeum errorent publicum FranciA, opinAtionem populärem PhilippusßAcrAmentißolutione correxit, Acßt ßuUt. quippe eoipfi die, quo GAllipAriAfece-rant, cœptA( vticonuenerAt} perfeFldque re-ßitutione, pollicitisßetit, ^fidemßuam cum famma fidelitAtis Uude, nbsp;humanitAtU com
medAtioneliberAuit. Reliquitpoflße Henric. II. liberos omnino nouem,ex coniugefiptem, mares quatuor ,femellustreis, natur aids duos , alterutrius fixus. Earn ob rem no» multopoß Francißcus, omnium primus natu, Helphinas, idémque Scot or um Rex ,auitire-gni pojfifiionem, légitime! facceßionisiureac-cepit: vix annos egreffus
quindecim ,quA Ata-
tula profedo prACox(^immAtura,admini-flrando tanto talique regno, multis nomini-bus, maxime turbulentißimis in rebus Fran-dA(ßcut mox exit US docuit)non multum op-Bb portuna.
-ocr page 418-De k eb Vs port um, at minime h ahi lis plerißj^ ohtüihus •üidehatur-, atatula-, inquam, i^ua iura Gallo-rum miinicipalia( efuamlihet flylumßium tapt iofe cfüi dam contra inftitutapatriahitex-acuerit) liber am at que àhfolutam poteflatem feteruntfuis Regibus cunt adeunda haredita-tisi turn adipi/cendi regni,tumfufcipienda do minâtlon'is, deniquereip. traôlanda : modo confiai ’oterenturordinarÿs. cuius rei Ittcu-lentißimi teßesfunt Paulus Aemilius,tjuiLa-tine, t^ infinttiprópe Galli, quideeo fubtili-terpopiilari lifigUafiripßrunt-. Siquidemin antiquißim 'ts dtploriiatis, monumentis, ediUis, ac Renatufconfultis Francia, exßat aty^ conßat. Reges illosßatim 4pubertate anno cjuarto dectmo( it a een fente Senatu J tut elam fepiufiule abdicaße. ^ua confuetudo tenet in hac ufque tempora,in Hißania, in Lufita-nis, atque Belgis, qua tutela libertatis integrum esi diadem a profo ahitrio ac tip ere, tri are magißratus , adfeifeere confiliarios, ius dicere, léges /erre : denique regimen ciui-tatis 'uniuerf conßituereac traaare, •vti i-pfs^uidetur. Sed id mir urn nemini vider i debet, qui in iura Gallicana propius introße-xerit.quippe letmus in annaltbus Gallorum, infra.
-ocr page 419-Belgïcis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;194
i^fiaephœbîiiminterdum ttiain puerulosad digniïateMaulforitàtemque Rtgiatn ajjùnt-ftos effiexemplo SAlomonis,at^ AliorUin He-brex gentis Regum .fie tarnen, xit in praßdio aiumnûrum confiliariorum aliquotenm laterent.
Interea temporis, quo (vti dixitniis ) ruiner at us Henricus cum patata morte confliHa batur, AllobroXtne aut caußi ipßa cadereti aut conflit Uta pax publica perturbaretur, uetid-ipßtm poflulate Rige,Margarithamßrorem Regiam,principem fesminam, 'uirtutisfludio ßAm, litt er at am ( vti conuenerat )duxit 'vxorem. Proximo autem menfe ,poflquam Henricifuntts, patrix perluPiuoßim, Francix meitor pars in 'urbe Lutetiaßmptuoßs exe-qitß proßeuta ePi ,ex confitetudine auita tra-duLlum corpus adDionjsij,maiorumßpulcro condttum ePi,
4. Id. Sextil.fato defunctus eflL aurentius Priulus, Veneti Senattss Princeps, atÿj in de-rnortuilocü Hieronymus frater eil fuffePtus. id quod in ea rep. nouum atq^ rarumfuiße, vt fratri afratre,ceu de manu fummus Ule magi~ ßratus trader etur -.multi ßuferßitioße nota-runt. Sed ea ePt eius Senatus antiquißimi
Bb 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ton flau-
-ocr page 420-De r e b vs conßanÜA, nbsp;flutuifirmitM ^vt nulltane^
arioUtioni, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obßeruAtioni, Autprtidi^io-
ntlocus reliquui ejjeziideatur.
Poflridie quAm Priulu^ rébus hum Anis exi-meretur, Romte PauIus4. Rom. Pont. Max. inwuis itemeffedesijt. quo onereßsbleuAtus Rom. f opulus,t^'vniuerfA ciuitas,eius Çubie-üIa imper io, mir is modis expsltAbAt.nec enint filumpropter Acerbum illAm,durAm, Acperi-culofum harejum inJpeSlAtionem inquifitio‘ nemüe, quAmiplèmflituijfet, 'verum etiAm propter tnfilenttAm AcnimiAm quAndAm tn rep. AgnAtorum licenÜAm, eo Pont, uniuerß clientele opesfuprAfidem er Ant deprejpe.
Ph.Rex( zrti dictum etißellopgt;lHtus,Apud Cordunos ludis ,cumß ,tumßiorum in pace •vi^oriqsj^ exultAntium Animos GundAui, prim Ari A vrbe FUndrite rclAXAbAt,Acreficie-bAt: vbi Comitijs mAgnis,conuocAtA tot a equi tumßdulitAte, ritu à muioribus inflituto,AC multis CAremonijS , nbsp;nbsp;folennibus fAcrificijs
PyludAAm ilUm, AdiurAtAm^ AmicitiAm dA-tisdextrisprimumrenouAuit,redinte^Auit, confirmAuit. Equitum deinde numerumAU-xit. in his, equeflrem dignitAtem,putA lo-ßtAni vellerisinfigniA, monileAureumfOrnA-^ tum
-ocr page 421-Bel GIC I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;195
tuni Agniniiexuuijs Franci/co ii,Francia Regi, afftnt/ùo, dédit, quo ille uteretur tanqua 'veriamorismnemofyno. itaquehis confeFfis rébus, ac compoßto jlatu Belgico (cuiMarga-rit am [ororem, Parma ac Placentia her am, frafecit ) comparât a ante dt[ceßum clajjè ma-gnarttm nauium,j. Kal. Sept.commodam naïfus tempefiatem, Vlißinga foluens,in Hi(]gt;a-niam renauigauit. Cuius optatis Fortuna( vt ante rébus magnis, praclaregeflisßonflan ter répondit, quippepaucis diebus, Laretum, Cantabrorttm municipium, 'vno continenter affiant eAqui lone, eoqueficundo appulit,quo, taquam adfuumfamiliärem larem ,fimulat-queperuenit, extemplo reflauit Africus, isc/j quot;ventus ad multos menfeis deinceps perfiitit immobilis, ^eodem nauigaturientibuf maxime contrarius. Atqueita,fi opportune illi-us temporis punlfum forte interpofùijfitzf-num,aut ei nunc,praterpimptum incredibi-lem, quem in alendis Epibatis,nauiculari[sfi^ ponebat { quanquam illudipfiimnollet J aut ei per Franciam it er inßam Hijpaniam, aut in Belgio diu commorandum harendumue omnino, nonfineßfpicione, timoré ,periculo Uifianienfis cuiufdafiditionis ,fuerit. Erat
Bb j enim-
-ocr page 422-DE R E B VS.
tnimuero Hißgt;am£ ob 'varias turbos, quo non naodoinpramp;terito tempore moto fuerat, fèdetiamdûininflantipullulabant, nec non in futurum impendebant, Regiaperfonatà“ frofintia, 'Vt qtiam maxime opus.prociß au-temtproptertllasipfas Teutonûm ^Britan-norum bore fis, quo pro re nat a “ifque aUqU9 in iOa régnapenetrauerant. Bhi.igiturßmtd-Atqueeçeïi introgrejfits, nihil antiquités ho-buit, quam quot;vt in horefis iflas acerbe animad-uerteret. Comprehenfi igitur pafiim,(^ ad di-omadducii horetici, maxime qui opiniones noua reltgionis aut aperte ebulliebant, aut mordicus defendebant, primo menfeSeptem-briin Turdetaais,apudHifialim,c€lebree}fi’ poriu, exfiru£topuolicorogo, in for9,circunt-fie£ianttbus muit is omnium erdinum mtlli-bus , zgt;iui combufli iConcrematij^fiint. quo exemplo in fe^iatoribus ft at ut o nonotatem, non conditionem, non ordinem, non denique fixum refpici voluit Rex. Alijs interim, nem-pequia concept a hare ft tandem defiiuerant, vit o ac lucis vjiira dabatur. Secundo,nec mul tis diebus interpofttis, aptid Pintiam vfilept, fimile illi Hifpalenfi alterum fpe^aculum o£tohri ficuto edebatur. cui ( quod illtc ceu
i»
-ocr page 423-Belgicis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;196
in TroAßijs •vt plurimum feßitat J ßeci^en^ tes non modoPalatinorumiAc municipum my riides, /edetiArnPh- Rex impeßinattisprtt-fensjj intsrjuit. id quodprioreeofuit btciuo-flus,quod hic adfliwnum publicam, inter entero s, equeßreis (^primi ordinis,multiAlio^ quincUri 'virifeuere profe^io exhiberentur^ it A vt terror vniuerjam concionem perfun-deret,
Rodent tempore GaIUa itide Ad ftppliciunt ißiußnodificiArum/editioßrum Alumnos d» bat. quoßcilU quoquo verfus dißeminaiAf tandent rAdteitus exßirparentur.
CirçA id temporis li. KaI Oct ob. RrAnci-fins II. inAugurAtns in Rhemis(more quidem mAiorum,fedfumptu, ob extenuAtAmfrperio ribus bellis remp.folito minore') no multo poß BAreloducA,Bar renfis Duc At us metropoli,ea~ mitijs mAgnis,quidiesD.MichAéli er At dicA~ fusÇ cuius At h let A CAleftisimAginem Equités GAllicAni in terquibusgefiAnt )confiieto care-moniArum ritu., ^feleniftcrificiofubpofiea-quAm ordinem ilium y fitue collegium illud ve-lut recenjûijfit, ac Auxtfiêt-,pAr pAri retufit, confimili honore Pbilippum affinent vicifiim decorAuit.
Bb 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f.No»..
-ocr page 424-De r ebvs
ƒ. Non. 0^ob.deincepsHerculesAteßinuj, At Ate op tim A , mAturimAi moritur t Ani-WAm Agit, cuifiliuifuccedit Alphonfus, tAÜ pAtredignui , 'uirtutis eximiA certaßei exße^Ationis.
Hoc^vero loco non incommodum qnAdrA-re 'videtur, occult Arum CAuJJÀrum ignorAtio-neinrebu^nouis udmirAtione z/tplurimum fieri. quAperceUebAnturomnespleri^.^ ^pr» CAteris EuropM, cjuod 'vnui hic Annui omniumfere clArifiimorum ChrifiiAnA reip. Prin-cipu mortes^nulU pefle, nullA lue,nullA extrA-ordinAriA culAmitAtein 'vulgugrAj]Ante,prA cißcontinebAt. cjuosinnumeruredigere fili-buerit,ÀD.CAr. V. MAX.flAtimMArioi duos, ult er Amfororem CAroli-,AlterA Brit Annie Am, deinde Bon Am SfortiAm SArmAticA,treis pu-tA Reginas : mox Reges totidem, Dacos duos, Er Anda unu: deinde duos Duces,Venetum ac TerrAriu-.deni/p^ Rom. Pont. Max . or dine ceu fiuccefiiuis horis mortem occubutjje reperi-mus.
Pont. enuemAdmodumpAulo Ante indicA-uimud) extin^o,eomitiAtllA PontificAÜARo-ma Adinterregnu ,pAulo mintis epuAtuor men Jium fiunt uddu^A. qued vel comitiorum quoti-
-ocr page 425-Belgicis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;197
^uotidießn^Udies t oller en tur obnuntiatio-nthtts, 'velfortitioprtzrogatiuecjuiefceret. Sic xmulatione 'vitiofa, -, rtunlitAti fimillimn, Purpp.PP. tune inter fecontendehant, dißidebant. Veruntamen cum tunt um tem-'^oris litigioßs illis dißutationibuißuflra. cort ptmpßffent, tandem fr id. Hilariorum Chri-ßianorum,idj^ veßeri, Joan. AngelmMedi-cinui ÄJediolanenßs, Mariani tlliusßrenui hellatoris ßater,Pont.creatHs,Piui IÎIJ. m^-tato nomine afpellari voluit, virfrxeifitatet Atate, ^bienmo maiorßxagenario,nec illite-ratui., necfeßimxßet, vt t^uißatim in initio Potificatus humanitatii (fecimen Adiditßn-gulare,(jUQdPalicanum, ^ditionem omnem Iex qua extrußtes trienuio ante Latino bello fuerat J M. Ant. Column a curauerit reflitu-endam.
In. An. 1^60. ElißabethaHenrici JI. Regis Galliarum ßlta natu maxima,magno affaratu,mortuo iam fatre, ad Hßania ßnes,frin-cifibus vir is illuflrib. regeßcilicetNauarra,
Cardinale Borbonio, einsßatre Germano, deducentib. legatis Philiffi Regis Catholici, ad hoc vnum conßeiendum deflinatis,filenni fomfa, vere Regia, traditur, a Rege
Bb s ßo^ßo
-ocr page 426-De r e b Vs
ßfonfo (^pro more jregali rnAgnificentu excifi-ttir.Except a. ïfi,belU regn nomine,per Caräi-nalem Burgenfem e^Ducemde infantafejUA appelliitum.,à,Philippo-,zieristitmô‘fiimptuo~ fisnupt^s prid. Kalend. Eebr. apndlXuman-tiam, plenißimam ciuitAtern, in perpetuum eitn ’Vîtreficietatem, amp;affinitatis coiun^io-nem ventt: acibi demâ,tjuod coniugÿeJtfum mum,perfecit. ofuam ob rem, Apparatu Regio, Lndi magni in CAflulonenßbtn paßimfunt i» ßituti, djuibttsperpettio in triumphoper com^ plureis diet confimptn,eAdemßmuloperA, At •vno Utitix curßt, ÇuroluA, Philippi F. 4 Bâtie is primum populis exorfiis,iurAmentumfi-delitAtis detulit. itA^pedeiettfim, tancjUAin oßendendi(ui cauÇa circumueSlo, tiuitAtes re-UquA Hißanienfis, dein ceps, vtei ofiulum or dine ac oßiciofe porrexerunt ,Jeqite omnia (acrament 0 obligarant.
lifde diebtis flagrabat omnisprope Scotia ta multu acßditione. quam moliriferehaturp» pulns nie,P Ar tim a du er (cs herA,eamq^vidua, partim inprjißdia CAllicanA,tucilltccrefien-tehareß, quÄnuperrimea conßortibus Britân Fis acceperant. Jpua rerunouitate con citât as Fpacitn Rex, qui a adßtt arbitriu negotium il-ludre-
-ocr page 427-BkLGIGIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;189
ïudreuocdre veile videbatur, èbmilitumco^ j nbsp;nbsp;borteis a.licj.uoti qttx int er ca prAßdio ciuitati-
bus eßent, traduxerAt, copiât maioresßbin-detrAnßmißurus : efuorum Albuf^, nobUßi-mus GaIIus, Guißini,glQirioßducis,germAnus fitter, Hrib.erAtdefignutus. Sedinflitutum GtllicAnu odor At A B^ritAnn. Regina, Attente, circum.(l)céie^(quoad etwßeripotuit)fibipcA uebat. itA^cünonoptimoerga Gallos anima tjfit, fifiicioneß licit a nbsp;nbsp;metufisfienfa, que-
relas^auißimas aperte deferebat. Primo do~ leb at, Scotia Regtnam nuper innuptam Pran ciA,pr£properA prenfatione, y na cum inßgni bus, nomen item R.egium, vixdum elatofune re dilePia firoris MAria,ßbi arroganter vindicate . deindeHenr. Regemßdula interceßio-ne Paula Illl.Pont. Ramß)licitaffe,vt exin-terdicia Clementis 7. regntimilludabsßßin Scot am tranßriberetur. qua eius conßangui-nea, ex patre originem trahebat à for ore Pri-mariaPIenr.S. Regis fui patris.deniq^ moleflif fimurn efßßbi ,ß conuitiopopulari, in. Fran^-eia indigneproßindi, ac medio digit0 ( quod aiuntßßendi.in quibus omnibus rationibus, etß nihil quidquam adbuc inueniebat ßrr mius , quod teuer et, quam idud, quodßbi ßmil-
-ocr page 428-De r eb vs
fimilitmum vert videbatur, ctimilludif^funt verum in occulta lut er et) tumen cjuiu verebu-tur, ne cou£iis iliu (quatfubindtcuuimtts} itt Scottu vtribtts regnißtictuitutes froj/inquid Gullorum Rex inuuderet, id quedex refitufo’ re cogituhut, nbsp;ud defen den dum reifu.digM’
tutem fucereiudicubutjtempori prouiditlt; itu-t^ue conflio prutexens cupidt tutemfilutu pU' bltcx, urmundifui occufionem urripuit exß-ditione ScQticu,cuiw eum purtim conciliatri‘ (em,purtimfomentum exßitifß, euentorum ponderutores minimepuduit dicere, ob id Rt' ginu clußi tnflru^A clint one prüfecit (euMt cjuemßperiore bcllo Gullico Armoricurum ci-uitutum murittmum or urn incendÿs vaßußc diximud} cjuiin Scotium vicin urn velu fuci-Frit, enS)Udfuuces* Tuedu fluminùcum omnibut '*“*8“’ nuuibus fubßitit: vt occuputuilldungißß'gt;
ex eu purte uditu infuU utque cot inentis Gul-licu uuxiliu prohiber et. Confcriptum prutereu ex omni Britunniufirmum exercitum (cuius imperium,ßmmum^ uucioritutem obtint-but Norfolcus} exudtoprope Murtio, cupruf. copiurum MtlordegruiO) viro ucerrimo, mu-gms itineribus Lethum contendere iußit. cjua prxßdioßGulliinclußrunt)Contrupericulut» rebellia-
-ocr page 429-Belgicis. 199 rel ein on is, nefimulà, concitatis Scotisautoh-ruerentur,aut opprimerentur. Abeliilla, nA-uitim flAtio ah AUtis Caftris f(ju£ eîi totius regni eius metropolis At^^ RegiA} pAßtbusnon Amplius mille.cjuem portum, natur a perft fir-rntfitmum) GAlltoperibusftc communier antt ’vtne^^ hum Ants vlits vir tb us, ne^ oppugn a-tione^quAntumuts violent A cApt pofie videre-tur.ad hac Rcoticiexercitus i inipuo fere 12. milliA p edit urn er ant {rariftimus Autem ell ei pcntificut équot; Brit Annis, ecjuorum in bello v-fits) ducem AgcbAt Comes HArAnes,mAgnAni-mus iuuen 'ts,Proregts Scotia F. quas copiasfi-mulatj^ Aduent Antibus Mtlordegraijs militi-bus coniunxit, terr a , mAri^ Letha obfidione tircumclufiA ePi. Interim confitlio Britanorum t ognito, (if per exp lor At or es per I Ato in FrAn-ciam, colligebat GaUus , turn ex Armoric 'is ci-uitAtibus, turn ex AquitAntamAritimA mA-gnumnauium numerum, clAfiftm folicite inflruebAt y^ftubfidia Lethanis obftfits com-p Ar Ab At. tarnen hac omniagrauifiimts dijfien-fiontbus domefiicis retardatus ( quemadmo-dumpaulopoH carbone delineabimus') prafta bat negligentius, difftcilius ftriuftq^ fade-bat .nam prat erquam quod tardiuftculenaues,
-ocr page 430-De r e b vs
^uihus exefcitunt trmfitortaclum nirnuenît eportubfis egrederentttr,fom accidit,vt Lu-■nu adiilu ma,ritimi itftui maximi in Octano tffènt. Pr^terea cum diurne nauigationtvix Alidjunntulum proueheretur, tant a temptfi^ noduePtcoorta, ut nuUa Gallicarumnauiuttt (cfuancjuam breuißntua effet traffnijjùt) eut' film tenere potuerit, aut infulameapert.fi^ exundantemaridiu multumif eonfltôlata, lia eodem, undefilnerant, referrentur, dam etiam inultimamAciaitaniam,qMdaiti uero magno fùi cumpericulô profita CaMi-bras at^^ occafiim Solis deÿcerenturific ut vt-Iforibus omnis facultas aut adminifirandit aut opitulandi obfèffis, natura répugnante, 4-dimiuideretur. affli^atisitaaïue^laceratu . nauibus,accepta maximo rerum incomwodo, fa^a iaclura^armamentariorurn ^comfM^ tus belltciycœpto Gadidefliterunt.
Circaidtemporisinmari Balearico Chrt‘ ßianis a cerbum, reip .^auiffimum uultmf Turc A tmpofterut ,hocfere modo^ Intertnifßt quam deflinauerat, oppugnatione Leptis magna, prorogata,qudparauerat,expeditione Barbarica,Metymnacalus Hi/panus, ampUf ßme nattes jidem Prorex Sicilta,amp; Philippic^
-ocr page 431-BeLGICIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20Ó
nuIIolAbore Meningem inftilàyn rece^ pent, ineacj^iircefirmißimi exxdtficànent, CQgnomcto pere^rino Philtppalcalzer : vbi ad inpdte prteßdiiint Aiuarum Sandam Celtihe-tum, hominem hon ignobilem cum letjitincu-l'^ièciHinu milttbus militum,lt;^ citUnibftt, li-xif^ mille reliquit. ^puArenonpcßimegeßA noflros retro 'velu faaenteu TtircicA cUjies, tuiprAerat Pafciapiai,fortt excepit. Htc con-fpeitit rep?tina Birbaroriim öccürfitione Ade~ ijmnAcxlu.s,in alt um euadere, ludificatio'» xenautica, naueis callideßtbduccre conaba-tur,pugnaancipiti fcontra at^ Ligurü Trie-rarcharum pars alic^ua conßdebat} minime committendum ratus : ob idejuode^paulo eß ßt imparatior ipfi, amp;nbsp;tl^tod Barbaris erant nauesfere trtplo plures.Itatpue cum promißcue infugamßefe pracipites noßridant, ab hoße [pui in perturbât OS omni ex parte, njehemen-tißtma remigationis oji ferebaturJ z/igintifi-ptem longa naues in medio claudunturi ijua-rum pars tor ment is, pars roßrts Barbararum in apert a noflrarum latera ruentium depreßh ed, maiorautempars oji capta.Inde z/ero ad naueis oner arias,corbitas,^ nauigia annoti-naconuerßscelocibits Turciii,magnumitidem ex hü
-ocr page 432-De r e b V s
tx hU numerum ceperunt. p^odincommo-dttmeontaiuifuit, (juod commeatu belli, àquot; militibui inßruSiifitmiRerant nAues ilhi, Qquot; ad Lybicam expeditionem comparai a. Me-tymnacdiis tarnen Doria ÇapudquosÇum-mum er at in ea clajjè imperium, qui'yue dele-ilum remigum hahebant} cum ali qua parte ■nauium euaferunt incolumes. Tvrca 'i'eroß-lis ipßs 'vii^torix veßigiys inßßentes, in o-pimisßolqs exfult antes, ac tempori infer uien te5,arcem illam {o^uam modo diximus a Me-tymnacalo inMeninge infula exßruclam )ob-ßderunt.
Interea Gaüißatarfetfiad obuallatam Le-tham obßdebantur ab Anglis Scotis, quia auxilium e patriA,in horM exßeclabant.,non modofortiterfane earn obßdionem ferebant, ßd etiam diurnis, noSiurnlfque eruptioniheis boßem crebro lacefebant. ^os cum minime ferentesiniuriarum Britannißmul Scoti, incredibilipertinacia, mûris ante tormento-rum zgt;i indique conquaßatis, acfummaferi~ tateßpiusnequidquam oppugnaffent, infia-£io animo nbsp;contentione propugnatorum,re-
pulß à z/allo in caßra, recept ui ßmper cecint-runt. ^uaanimorumprsißantia atque alti-tudine
-ocr page 433-B E L G I C I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iOI
tudfueprope villi hoßes clade maxima accept a, cfuos vi at^ armata manutxgre expugna tun videbantur^ fame circttmj'eptos inclu-offitfi^reconflituerunt. ob idßationibtt^ cufiodijsf^ dißofitis terra marif^ itineraßrua re cœperunt,iUttdpracauentes.,nequam opem tribales Lethan'uferrent, quo fie Gallos, tandem aliquandovelneceßitatecompulßs,eni-. dodeturbarent.
Menfe lunio angoribtts,moleßijsf^dome-fiicis dfirait a Regina Scot afinior, at que ex haiperturbataconfufaf vita inconcupitam tranqutllamf^fecuriatem tranfiens ,fœmina dotibtts animi ac vir tute rara, iußumfui de-ßderium cum luHu regno clientibua reli-quit. qua morte in Fr and am relata, Rex,vt eins vidua vita valde nit eb at ur,fie proculdu bio valdepercellebatur decejfu. ^^m obrem mult isfmul difficultatibus imp Heat us, cum inteflinorum difiidiorum malii, quo regnum confliltabatur, externo lon^ eßetpericulo-fiits, fr timer et ab panolethria,nec quantum-uis licet laborantibus Juts apud Letham (vt , voluijfet quidem , modo per hofte 'ts lieuiffet} opitulariiampojjèt, id quod confaltifiimum ajfiillu rebusfutt, menfi ^idnttli,recocilia':-
Gc tafibi
-ocr page 434-De REB vs
taßbi Britannic A, in hasfummatim pa^it-nestveliniquas 'venit.
Ne Brand A Reges ant inßgnibsis, aut titU“ lo zgt;elBritannico-,velHihernir.o deincepsglo-riarentur: cjuin de corruftd Uteris intra men ßisßx, adfiimmumcurarenti ne contraut-nirent.
tt nbsp;nbsp;VtRegnumScoticumpoflhaca 12,l'iris,ex
ampUßtma cjuatf^familta delec}is,adminißra retnr.quorumfeptem Regina arbitrio,reUiijui identidem volant ate Senat tes, ceu T’’.trarchtA crearentur.
Iniuriaram , damnorumß^ recentium Francia ne recordaretur lt;ijuidem,cui cempro-mißo Senatus Scoticas ßdem ßtam interpo-neret.
» nbsp;nbsp;Ft in eùm locum, vnde aliquando decidiß
fit, magiflratus quilibet reflitueretur, clatt-fia^jinpofierum Gallis ejfiet Scot or um curia.
» Latha euerfio velincolumitas ad arbitre-urn certorum Scotorureuocaretur. Fat amen arxpauUo p^lpolo aquatafuit.
» Prapdia G allie an a ad vnum omnia expen-infula tranfinitterent. prater cohorticulam centum vieenùm militum. qui duos adarceis hipertit0 excubarent.hisfiipendia ex Araria publica
-ocr page 435-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bel Gl CI s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2öi
publico perfoluerentur. Senat ui tamen inqui-Uniilli, quot;vti dues-.f ar er ent.
Nemtütern zgt;llum., neumunitionem vllam in Seotiam,niß cen/ente SenatUtGallutradu-tere Heer et.
^^^adßatamreliffonisyt^fceduspropin quorum inter Je fofulorumtiußitiumpro re nataindiceretur.
Has factor um, vel grauijTinforum Fran'^ da^ condittones,Brttanna non minoreßiglit ria, quam commodo duitatistmpoßit. quas minime accef turnsfuerit niß neceßitas.quod ttidurütelum,eo Iod hominem redegijjet, 'vt aut cedendum Fortuna Scotica,aut inteßin'is ßeditionibus omnino ßccümbendum fueritt nißin conuentione aliquam, bellofotioremt nenijßet.idquod^frudenter, tum considerate fedt, alib reßeruansßuas ad vindicanda, iniuriam rationeU : dum tempus locust Opportunitatem magis idoneam rebusgeren-dis adferrent. in eofdpßm, ac animum hinten s, qubdnon nefdebat,oniniu rerum quan-damejß'vicißitudinem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»
Nec it a multb poß earn pacem, Scoti Galli-ca victoria inßgnia report antes, ab CathoU-ea religionedeßiueruntiproßj veterereligiogt;‘
Cc a nem
-ocr page 436-De R E B VS
nem nomm, ad affin is Anglia prident muta-tum inftit uturn, conform at ant ,fit(ceperunt, Afceteriadiruerunt. Ar chiman dr it arum ß-pta reuulßrunt. Dominica folennia fumtna admiratione multorum atcfuefuffirioreiece-'' runt. cgt; nod omnisea prouincia haSlenusreli-gionemCatholicam mordicus tenuiffèt, (treuer en ter coluifßt. Htncexfttles,acprcßriptos {^cjuorum tücpermagnus numerus in Francis commorabaturamp;in h is nominatim fpeclata nobilitatis capita, citarunt, humaneprimitnt monentes, 'uti ad coßitutum tempus nullo re-JpeFiu alterutrius maießatis ad nomtna re-fponderent ipoflliminotp^ reuerterent in patri am. Sin abefjè mallent, bona eorumßfeo addi-Fla, ^in contumacia reos caufamperacïairi, comminabantur. Atcjue hoepaclo çiuideFratt cia Rex, partim in fulfil ate ac info lent ia,poTr tim infiptentia,ac tnfania ßiortim,breuißimo temporis interuallo, totacaufaz^xoriadotis cecidit:cjua iniuria non minimum eius auSlo-ritati detraxit.Huc acceßit, peructus illa ami citia , mutuis offiicÿs déméritafodalitas ( quibus admulta iamfacula, Francia nbsp;Sco
tia,pace bellef^famiiiarißime interfe vteban tur ) pr.iter rerum ia£luram incredibilent, ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prater
-ocr page 437-B E L G I C I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;203
fréter turpem ignominU not um in odium conuerfifintpernicioßim aepertinux. itag^ ^uodRegnum appet ebat TranaxRex,regnu f?t-quodammodo Amifit(fiojuidem aUudere nobis (Hintegrum ) injperato illoJyncretißro, Deo. •Volente i Echinis duobus mutuo conciliatù. ^uod tsm eii rar um, quam quod rarißitnurn. Exa^o prope lulio, non optime ceßit miß-r 'u Chrißisnis, quosproßigAtAclaß, ante in MemingeinlulA,AdArcem, obßdione BArbu-ricAcircumclufiseß commemorAuimtis.Hi-, inquAm, Chrifiiani, cum diuerfi in cœlopofi-lt; tisnon modopromijßi auxiliu nonßbmitte-rentur tßdneqßn circumfißA ar ce comme a-tus etiamfit is eßt ,Dnde ipfi, ^tot Alerentar milites, neq^munitionis copiam 'vlUmhAbe^ rent, quaficontrA oppugnAtorespertinAcßi-mos diutiiis defenderent: deniqßti iam mu-gnAßorum p Arte,ob inopiam aqus dulcis,con Jumpt A, ene^A^, in extreme z/crJabAntur di ßrimine, CommunicAto igitur conßlio,cogni tourer um inflantiumflatu, (ß e xp lor At a ho’^ ßisimprohitAteAtqueperßdiA,cum mortem gloriofim AbiedtA ßruitute cum potiorem tum honeßioremßreßbiiudicArent,pAucts sdmodum Ad pr Äßdium Ards reliclis,cAtcri
Ce } ab
-ocr page 438-De r ebvs
»h decununn portAnoctu, in nihiltAÎe contint ium hoßium caßrA irruptionefaciA, in-MAfirunt) tAnto impetu Animorum, ^nißi'vi rium, vt Ategioi tAbernAculaBArbArorum initio fAcileperturbArh, mAgtiAm in bisßrA-gern xderent, (^zgt;ß^Aliquo pro^ederentur. forro, etfi Ad prim Am noßrorum impr^io-tiem BArbari dubitAjßnt,ec(^uid in CAßris tn-multuAretur:t Andern tAmcn eiuUtionefocia-rum exciti 'uniuerfi, ßtblAto ingenti clAW^i reßmulAcßmA^o tumultu collegi(ßent, cer-tAtim^ AdßcutA, mAchArai, leutA^^ Arm a if-ßnt , BArbAri£tottus concurfum ferrepAucA cohortes minimepotuerunt. itA^pAuci À mul tisfAcileßtperAntur. AluArus Aute, pr^fprA-ßdy, At^^ eins IcgiunculA Trib. cum relic^uis, tjui deßeratißtmAm fugAm pArubant, cApi-tur.f^uA clAde renunttAtA,per Amicos,qutex prAlio forte cuaferAnt,tAntusmctiisexcepit cußodes, ^jt Arxab hoßtbns captA eodem temporis veßigio ziideretur.qui ojuodDucem Ami ferAt, cjuod^roburlegionisz/elabacium, vel cocifumeße vider At, itA^^temerefifAÖluros fuiJßiudtcAuerAUtyfiin tAntA, munitionum, frumentiß^ penurtA, iß a am exiguitas AtitfoU tudo propugnAtorum, 'uim rAbiaßhoflisfu-ßinereti
-ocr page 439-Belgicis. 204 ßineret ,cogttabant filutisfuAquogtiomodo hAbendum rutionem ,itaque incolum 'itAtcm tchoneßasconditionesdepacifii. Sedcumab iracundo furibundo Barbaro opt at um minime impetrauennt.poßrem'o (ß ipß, multitudine 7*ur corum oppreßi, vna cu ar ce in Baßciapiaiispoteßatcmfünt reda£ii,atqj irt •vincula conieSli.
Sextil.rracilt;£ Rex,adÄquas Vitreas, in divisante Comitß, omneisinzmiuerßumßii regnifroceres,tam initiatosfacris,quam non inttiatos,promißueconuocauit. eo nimirum coßlio, deßimma rei vtpublico in Senatu age retur,fimulzgt;tperturbatißimix, ciuitates com ponerentur ,ßmul zgt;ero vt caußa religionis (qua tum mirandum in modum confùpà at^ controuerßa eratJ deßniretur .nec enim termi narißeVaru moduspotuit, cum altißime in-ßt ailla radices eger int : quin illaipßapaßim dißeminataindiesingraueßebant : acßccia-tim apud Normannos, quorumßummaria ci-uitas Rothomagus quod recens in conßmi-lem errorem lapßa fueritßißicio erat ingcns •vel vniuerßlis tumultus. Hic igitur ad diem coaVo Senatu, Rex, ßx Regia mater precibus inßare, obnixequeorareexpracipua
Cc 4 Francist
-ocr page 440-De r e b vs
'FrunciAnobilitute confiât am concionem, vt extremo temporefialtem in negotio 'vrgentifi-ßmo,in Citufiifionttca,, ^ca omnium mAximAy in in fl Anti Am rerum turbulentifiimis tempe-ßAtibits, nuUo Animorum Aßeölu, quin om nes •vno ore ingenue cum comuni pAtriA, turn regno confilAnt, it Aque Afflict a reip,ßbueni-Ant. turn verb Ajjurgens HAlmerotes,Ab vni' uerfitAte fidelium ChrifliAnorum prAnciA, quern Acceperat RothomAgifapplicum libelle-rumfAfciculumprotulit. Horum h^c potifii-mA duo er Ant CApitA.Rrimu,illArum turbArugt; quA Ad Amboße Pomeriu, prAtextu nefiio que religionù excitAtAfuijfent, conßeientiArnfu-tm no flolum fAnis rAtionibus excufibAnt ,fed poß deteßAtionem eitt^ tumultiußdelitAtem, eßiciA, obßquiA^ omni aßA Regi, ac Domine ( vt Aquitas tum diuinu, tum hum aha poßu-lab At ) ßb munum, in poßer um certA-ttm defer eb Ant. Deinde etium Atop etiam com munibtts votis opt Ab Ant, vtiper Regem lice-retfibidiuino VACArecultui,quemAdmodum eruditi Atq^ inßruciifuifflnt Ab illius difeipU-rtA Dottoribus, qui puAngelicorum nomenfl-bi AdfiiuerAnt. idem verb dum in mAntts Regi trudity qutu modo nominAuimtK preces, ex
morct
-ocr page 441-Bel CIC IS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;205
more, lAConißno vpn, quo vniuerfafuitnfli-tuti ratio continehatur, inter alia Jubtexuit: Petenti fupplicumßthfcriptiones, re[^on/ùm fibtfuijjè. Regemfententiam vt fritts rogaretz nuquid vellet ipfamaieflasapauculiseafiri-pta fibfignari, an a quamplurihus ? quippe quinquaginta hominum mtlUa (quando res it a poflulajjèt)mox nomina datura ejjè,nec grauatefubfiriptura. Præterea de cenßt Regio, de^ ar ar io, cum mult um, diuq^ ageretur ; fitb-duclis in vtramque rationem calculis, aflima, tum ed, veliigalia,fortoria, tribut a, nbsp;nbsp;exa~
Clones, denique oner a ciuibm impojita, popi affectumv It imum bellum (quo ararium baud dubieexhaußum fuerat)decies centena milita aureorum, ff^ampliui fuperare cenfum Re-gium. ^ibuó de rebu^, ac connexis, alijs conßmilibus cum grauiffime per complurtes dies eßet in Senatu conßdtatum : nouißima conclußofuit,vt Comitia maxima,vnitterß-tatis Francia (ßatum vacant vniuerßtlem) in proximumDecembrem dedueerentur,qui-bus demum arduum illud de rep. conßit uenda negotium diligenter excuteretur. quadrageß-mo autem diepoPi,conuentus celchraretur do-meßieus, vbißgillattm ageretur de ambigu a Cc s relt-
-ocr page 442-De r eb vs religtone. Int er ca iuflitium cjfct,^ quxfiio^ nis formet a, qutb.hnreßs dire exagitabatur, intermitterentur, ac reUxArentur : modo ne quis tumultiim in ciuitAte pal Am excitajfet, Aut Aff» A fumpßjjit, Autßeditione aUo cjuou'u fA^io clAnculumßUcitAffit.
Septembri prope exAClo, ipßg ^^ui D. MAcha'éli inßrtbitur, CuflAuus, Suecorutn B.ex,ziAld€inclinAtA amp;tAte,mortem obß.Hie ad regni illiusgubernaculA cumßedijßet annos quin OSßupratricenos, crudelitatis ^auari-tiA eß notAtfss. nam nobilitattspartem melio rem, 'velpaulattmßißulit, acinterjectt^vel bonts exutt i^ßoliauit. Frgehatur autem ad-rnijßorumpartim conßientia, partim libidine peculatus. primo, quod regnum idud ipße 'viarripuißetfßmmopere metuebat, nefom-mates tragulam ficurimue ßbi altquando •vicißim inqcerent. deinde cu tndi^enasnon tantum tonder et v/quead eutem, verum et-iam degluberet: neinquilinis quidem at que aduen 'is pepercit. vndecunque etiam infizier lucrum captans, ve^igalia ,portoriaque etß minim0 rcdempta, maxtmo locans ,his artibus remfamiliärem ßipra modu auxit,ae ßnmcnfam auri vim contraxit. nihil aaxi-us,ß
-ocr page 443-Bel Gl CIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20â
ta, ƒ aut diuinum numen offender et, aut ho-minum nouer cale cjuoddam odiumffa rapa-citate concitarct. Etporroßtcceßit Ericas, F. patri dtßimilUmas , princeps tata laudatis morihas, e^uam fueritille illaudatis. exftitit tnimjj)ecfataz'irtute,eruditioneßngulari,et linguarum diuerßßtmarumfcientia ornatasz ob humanitatem ac •vrbanitatem cun^is a-^ue charus, liberalis item, acgratioßazdeni-^ue ergadomeflicos, acperegrines iuxta co-mem ac affabilemßprabens.
Nouembri extremum dient xtita claußt Andreas Doria, Melphenfium Pnnceps, Ne~ ptunus alter ,ßptenniofere minor cetenario, •vir multis Koniinihus,tum maxime ob naua-la rei peritiam affatim prorfus clarus , c^ui ^irtute(ua ad hon ores,at^ inßgnia nabiltta-tis viarn inuenit. Cuius ad laudum cumulum hoc acceßit, c^uodpatriam,fideittate acforti-tudineßtrnma vnus reftituit Genuam^Ligu-rum metropalim)tam inde ab anno isoo.duo detriceßmo [upraßßHiratlleßmum,cjua tune Galli obtinebant.t^utbus magna quot;virtute ani-mieieclis, amp;excuffo ßruitutisiuga, liberta-tem co.ncfuibus reddidit. libertatem incjuam praeißfundatam , conßrmatam , nixarn^ auclo-
-ocr page 444-De r e b vs
tn^Qritâte grAtia Doria, nam tum et ci-uitas-, ncfiio quibu-ifor tuna iniurijs, Ad eam diemfAÔlionibui dil?idijs, tnteßmis odß ac t umult ibits [èmperflAgraJJèt, necejfefuit ac tedere ('vtiAccideret') vtAutmodopereiirinAm dominAtionem toleraret, Aut modo tyrAnnide fotentioris Alituiu^ At fumniArij ciuisfuerit libertAtc 'verb,quAm Doriapro-eurAnte, vel tandem aliquado rcteperat,qute-tcm togifimam, fecuritatetommodißimam. At tranquillitatem perpetuam deinteps ton-feruauit^ exißimationem potentiamy^ auxit, opibtn,honoribM , tiuibusmulto quam ohm ßorentißtma. Cuiui extrema pietatis, (ßßn-gularis benefitq memor ciuitai,ae minime ingrata, turn optimum, turn pientißtmum ti-uem immort ali Elogio honorauit,tabella^pti hlieadn curia Dorienfiappefa,patrem patria inftripfiti 'vtnetamboni ciuu memoria ali-quando dépérir et
Ineunte Decembri Pont. Pim IIII. tuiut lt;a ret pracipue inter er at tum tui indies ante otulos ‘verfibatur perturbatm, aepermuta-tm religionüßatm , tum quod in firma pate Europa quodammodo eonquiefiebat ,tam bona opportunitate yfim^ 1ridentinis Comity s,
qua
-ocr page 445-Belgicis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;207
quit ob continua. amp;nbsp;atrocia beüa multos iant Annos crant intermijja.,diem dixit, inproxi-mi veris tempora,, oSiiduo poli Eleutherii Chriflianorum. qui vitro citro^ datis Uteris magna voluntate confortium, ad omneis in vntuer/um principes Chrifliana reip. eosflu-diofi ad Synhodu alleliabatyfolicitans (^Teu-tones,Dacas,^Britannosy^reliquosfla- . tionis Potificia defirtores.qito non multo polt^ quinque legatos,puta Ädantuanum, Scrip an-dum, Symonetam, Varrnicum atq^ Empfind, Purpp. PP.omneis,prêter antiflites,ac Pontifices minoreis, necnonfiäcrorum librorumin-terpretes,emißt.
Pîonis Decemb .Francificus II. Franci£ Bex, ttiamdum adoleficens,ßeneficcnte capitis mor-bo,quo multo ante afftciebatur,€U exflinclus. cuiw ,qHamlibetpr£COx faiium, prater burn an am fiane conßietudinem ,plerofiquemagis deleciabat,quam contriflabat, quafi inexper-tiis,(fiinfans, plus fiat is ohtemperajfit non-nullorum genio at que priuatis fufiur rationib. vnde ob amulationes, dtßidia, ac religionum confiufiionem,^ id genus alias tempeflateis,e-mnis Francia non optimefeed conjlabat-.vide-baturf^ vniuerfiareip. naußagiumirnpedere.
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Irt
-ocr page 446-De r îbvs
In Franctßt 11. demortui locum, ^ogatus est Caroltcs Maximilianus, Aurelin-nugt;s,quembreui compendiaria nomenclu^ turn, Curol. IX. post dixerunt. Cuius, et ft set site e^uidem puer adhuc ejßet, z/ndccennisfere, indolent bonam nihilomtnus vultus alacrù tt promptus,^ altitttdinem ciuandam anintisti Regiumßtritum repromittebat. Hic igitur, cum recept 0 tuteluruntiure, in tutorum pott-ßate,puerurn impubirem in annum quint urn dectmumfaltem, propter infirrmtatem conßi-l^Aftße maiores 'vellet : ex imitât tone quidew, at que exempleßiperierum tempor urn,tamft-cundum natur am , quam ßecundum leges o-lim irrogatus eß videbatur,zit rerum ( 'velu-tipertutelareilludinterregnum']pueri Regis mater, Reginaintereapotiretur. Caterumil-ludipßmßmmum ius , Heroes, ac optima-tes,ftßirpe Regia oriundi, mult is nominibus, prorenata, adßpraciß, certatim caufaban-tur attinere. Porro,quanquam interdurnyvcl vttempori inßruirent, 'vel vt opinionißua abunde/atisfacer ent,olim aliquando aui,ata~ uique Reges nonnihil de inftitutis maiorum immutauertnt, ne perper am tempus tranß mitteretur litigièfi magis quam nihilprofu-turn
-ocr page 447-Belgicis; 208 lUTAic inunidif^utAtione: ut rum recle, art feiusfeci/Jènt nbsp;nbsp;nbsp;neu cjuerelaru modw, nuHst
interceßione, nullo int er diel o terminaretur fropterimp^rtunißima at que periculeßßimtt tempora^uno ore, (ßcun£lisßuffragqs nil. uirós R.P. C. primo (ut tuncipfa temporurn ratio ferebat) crearuntgt;eofq^ ex nobilißimif amp;amplißimis Gallorum farmßs, quorü con-ßlio Regis infantia corriger etur,put a Nauar-raum Rettern, Lotharingiacumac Turonefem Purpurat9s,Mag.Eq. Guifinu, SanSiandreat Rrifacemtf}^Regemferibarum, quo tarnen in conßlio principem obtineret locum Regina» nullo uelgubernatricis uel moderatricis ti-tulo honor at a. At is conßliariorum Regiorum or do ßatim créait, ciim ebdem aßiimerentur: Rorbonitispurpuratus, Nauarrai Regisßater germ anus, ßlontepenßrius, Rocaforio ,fra^ tres, cum ex ilia ip fa Borboniorum illußrißi-ma familia , turn ex Rcgali fanguine ßem~ ma ducentes. Adox etiam in eum adßripti ßnt Niuers eß Condates, Nauarrai Regis iti~ dem fiat er. qui Codâtes nuperrimeßttefirma rations, fiuefauoreacßudio defenferum ad-iutus, opinionem non bonam defe fifeepta fußieiontsinforofiupremo refutauerat ,ficut iade
-ocr page 448-De REB vs
tide re inflituta, in all tone ( quAtn vulgunt étditaeïi typis(jue excu/a}ßibtiltterde/crihi-tur.Nouißtme ver o omnium Tribb. mill, dut ebdem acciti confiliAriorum numerumß(pjgt;li Keruntßciliceti Momoranßnus, Thermta-oiîouiralis ilU dtgnitas,in t^uindecimui' ralem ßnßm ubijt umflitudinem.
Francißc ii. interim iufla. ßtntfa,FlA. eer, vitæfedem, Cenabi ndaugußtßimum eine ci-uitntii Fanum Crucis ,ßiblimi iymboeïlAb' fconditnm : corpus reliquum (ex veterecon-Juetudine ijuidem , fed multo minore fune-rtspompnncßmptu ) deduFîum Dtonyfian* maiorumßpulcro eß illatum.
i'iói. nbsp;nbsp;nbsp;Anno IS6ï.ig. lanuar.in Franciaconueif'
tus (f exercitia Reformata religionis extra Lutetiam permijßßtnt.
p.Febr.Principes Germania SynodumeC' lebrant Numburgißecjua certiorfaFiusPon^ tifex Roman. Pius4. ebdemZachariamDel-phinum Pharenfem , edz Joannem Francifi. Comadonum 'Zazynchium , Epifeopos mit-' ttt. J^uibusprincipes refpondent ßfevelauthor it at em, vel lurifdiciionem pontificisnt-quaquam agnofeere, nee paßuros fibi ab eo Ic'' gesprajeribt.
Hat
-ocr page 449-Belgicis, 209
.. H^c dumperaguntur, Princeps Auriacus turn AnnA Manneg Ele£ïoris Saxohïa , Agnetis Landgrauix Haßt£ ßÜA, Lifgt;ߣ, nu-mAgnA pomp A ceUbrAt. Cui »uptAprius fueratAnnA quo^^t MAximiitAni Egmondani ComitiiBurAnifiltA vnicA, h^res. Eœlix proféra Princeps, cui duorum bellicoßßimo-rum Heroum duosfilins vnicas mAtrimonio iungi contigit.
' Anno62.MenfeNouemb.promoueturno-uiinBelgio Epijeopi. Transfertur Epifeopn-tus TerrAUAnefis in Tperenfim. InAugurAtur Archiepifeopus Mechltnienfis GrAnuellAnus. Adojuefiijuentis Anni initium celebratur in Tridentino Concilio primu Sefit0, fib Pio 4. (jun in ordineAliÂs eïlip.
ii.Iunij Galltabello ciuili, ^intefiintso-dfi,ob dinerfA religionis(ludiA,pene tot a con-flAgrAri ccepit. T^nc BrAb Antin etiAm PmU-t os, filos Ad Begem in HifiAnism mit tere ^ui nouisßfiEpificopis opponerent. T’tnc Antuer-pienfés (^poPi triumphum ud Augufii diem 3^ Anni precedent is indicium AccelebrAtum)i‘
fAcientes. Adeb vtpAulAtim quo^ in Bel-giû, motus ob •vicinorum incendiA regnorum exArfilJe,non obficurcAnimAduerteres.
Dd é.Oilob,
-ocr page 450-De kEBVs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
6.0Eiob. Vniuerßtas UuiicenßsA regeHh ß Aniarum erigitur.
^4. O^ob.coronAturMAximilian.l I. Ro-man. Rex.
iQ.Nouembßt inter Condenßes nbsp;Gußd-
itoi,in Francia propeDruydes, z^igiliA Diui Thoma, ingenspugna: in qua cecidit Mari-ßchalcus S. Andrea. Aßiterunt Guißanis, ex parte Regis Hi/p. mille quadringenti(dopetd~ tijHißani. Capitur deinde Coteflabliui adS. • Dionyß.dueb. miliarib. à Lutetia dißantem.
An.isö^.ó. Febr.in helgio princepsAuria-ctts, Egmondanus (ß Hornenßs Comités mit-tunt ad Regem Hifpan. liter as proprÿs mani-bus fubßriptas ,quibus totius Belgq ruinam minantur , niß Granuellanum Cardinalem (cui vel (di adminifirdtio Belgq crédita in-cumberet)auocet. Authoritatem enim acpra-fintiam tllius,populum Belgij communern, d-liasjatts infedum,nequaquam eßiceret meli» rem: Jd quod hadenus diu dißimulatum, Re-giam (liamMaieß.celare amplius non pojßent. Rex Hifpaniarum reßondens, fcribit, ß Itte-ras eorum quidem recepijße,fidpeculiarenul-lammqs caußtm inuenijße, cur id facer et. Et qui A minißros ßuosßne grani caufa grauare non
-ocr page 451-BelGICIS^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;210
Hon ajjueuijjèt,petit, vt, tametßj^eretße pfi-WA cjuoque commoditAte, in Belgium conceß firum, rebü/qiiepritßnt remedium adhibitu-rum: nihilominustAme, quot;vnitseorum adßin Hiß Ani Am proficiJcAtur, rf quo corÀm, meliiti quAmper liter OS remintelligere, indejj refi^ lutionemcAperepoßit.
ReplicAnt princeps t^uriacuA Comi-tesßc Ad Regis literas : nimirum , ResBel-gicasineo iam fiAtu verfAri propter z/icino-rumßtbtiles,no minus, quurnpericulofas mA-chinAtiones, z/t in HiJpAniAm Ulis proficifii non liccAt. Peter ent igitur ,fuis Uteris prAce-dentibus A Rege ßdem Adhiberi, CArdinA-lem Ab offtcq munere, exonerAri, quodeidein non filum non conueniAt ,fedprorfits fit ex-trAordinArium. Adeo, z/tcitrA imminentiA totiw: BelgqpericulA, in mAnibus illius, diu-tius ejf, non po/ft.
C^ïenfSeptemb. MAximiliAn. Rom. Rex defigXAtus, Pofinq Rex HungAriAAb Archie-'pijcepo GrAnenfi coronutur. PAri folennitAte Re gin A MakIa , Philippi Regis Hiß An.for or, ReginA HungAriA zgt;nUiA Atque coronAtA ePi. OhferUAtum ePi, jüd.AximiliAnu (quodprAter
Rd 2 Albert,
-ocr page 452-De r e b vs
Albert.II. Auftriàcum ipaucißimii Regib.co»-tigit) trium Regnorum Coronas intra vnum annum capiti imfofaijjè.
Anno 64.ferÿsD Aacobi ApoßoU Sanbiiß» Imperator Ferdinandtts viuos reliejuit, . Hoc anno fuit hyemsßpra modum prodi-giofa, it a vt à ly-.Nouemb.z/ß^ adiS. Februi^ lids. Anni IS6s. ultra Schaldim currib. ^equù tranfireliceret.
is66. nbsp;nbsp;nbsp;Anno partaßalut'u is6 6.menfiAprili,Beb
gicarumprouinciarum Gubernatrici, Princi-pi Par meßt Bruxellis., a magna nobilitatd par ’ teßpplexexhibetur libellus, cjuo acerbiorum pro Religioneconßitutionum,petebaturabro~ gatio, yuibusHißanica Inquifitioni, eß o mm-um proinde nationum, acurbiuminterituif uiaputabaturparari.
Diuerßarum deinde Religiontim , publict ßnt in ßburbijs Antuerpienßbus, ^uarijP-paßim in locis,condones habita, cfuas flatua-rum ^imaginum diuerfis in locis eïtßuhß-quuta ruina, menfibus lulio Augußo.
3.Ial, Poßhac GubernatrixBelgij uetuit ,nequA uelpriHattm, uelpublice conuenticulaßeret, Concionatortbus capitisßupplicium, alias panas audit or ib .intentas'. attyueetiam 600. au-
reorum
-ocr page 453-BeLGICIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;211
reorum pramium proponensjîc^uis con ci on torem reformat £ religionis comprehendiffet. Mittitur prdterea Comes de Megen Antuer~ piAm.,vtaeprtefidioaccipiendo} cum Antuer-pienfih,ageret: t^ui time inde recedere coacftu eli,ne eiuid detriments itcciperet.
Poiialiejuotdies., cum rumordiffundere-tur ,iiduentare cum regio prxßdio Comitem» multum fuditum eU Anfuerpitt, ßngults ad fias fores, excubias agent ib. Accidit turnet^ iam, ( 3.Iul.) tres ardere ades, vnde plebs ac-trefcentib. an imu facia iam audacior, ingen-tib.concitatis turbis exclamauit: Ad cades,ad cades: Verum Magißrattis hac compeßuit,
ob motttsßdandos Auriacusprinceps ve^ nit Antuerpiam, ibi licet inpraßentia etucpa^ catiorafaèta vidtbantur omnia:Plebs tarnen nihilominus ad Condones folito ardentiits e-gredi vifaeli.lta, vtnon23. lun.folum, in ’uiculo cjuodam, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;! nonproculab
Antuerpiaduafitnt habita Condones: Teuto-nicaxma:altera Gallica; DCrumetiampoßca (14. lui.} dominica c^uadam die,ßx alta, ex~ tra eandem duitatem Antuerpdnfem.,
Secutifunt inPlandria, Tperenfes, Ganden--ßs,Aldernacenßs, Tornacenfes. Infulani-.in
l)d f Hanno~
-ocr page 454-De kebvs
’HAnnoma Valenceneßs, amp;nbsp;nbsp;nbsp;aU'u in lecis AH'
freuinciis^totitis inferioris Germaniit.
Fuit intercA ('is^ lun.^) confœderatorutn T^obilium conuettts TrudiHof)oli,ditionisLeo-nidAyfinitimo Brabantiit ojgt;fgt;ido,'vt interfeß de fuis rebtft difieptarent, mißieo À Guberm-tricefuere,Dux Arfcotunus Comes Egmon dttnus -, •verum re infecta ac mut at a (yarisn-tibus opinionib.') fententia, colloquium inài-€tum etiDufflAi'vico non Ion ft abAntuerpiAgt; In eo cœtu Mercatores dypopf^lAres fkpplicent libellumfcederatit nobilib. exhibuerunt ,eo^ ceu protect or es, atrj, tutelar es dominos imp tarant es,ne in religionisfua exercitiis intertur-barentur.,^tahtcsfœderati refponderunt »on eos ob reltgionem •vim paffuros •vllam, tantip per dum ab ordinib. aliudßatuatur ,ßtarnen extra modeßia cancclLos non efferahtur.
Diecolloquioprjfcriptol iamp;.lul. )legatifoe~ deratorum,adMemoratos Principes Dufßam •venerunt, quib. cumquamßeripotuit bene-uole,aUHm est. Scriptof rogatijunt inter cater a,tot is •Viribus, tot iff fin fib. eb incumbe-rent,'vti condones agraria exigerentur, cum prafiertim rumor inualucrit ,fiippliccm libel-tum nonpoflremam illarum caufiamfutffe.hde enirn
-ocr page 455-BeLGICIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;212
turn ntionc, ferfucUe Ubem eain peffè elue-^ re-.velfnAxime, cum poli duos legutos Aurei T'ellertse(|uites, Marchiomm Bergamum, MonttgneiHf»-, FeredArius (juot^ue ab ipfi, Gu-hernat ncemij'jds ßt ia Hißpanias ad Re gem 'vtiaßnßimßiumindicendo Generali Statu-nm conuentu impertiaf.interea Gubernatri-cemßummodo 'vicißim ipß i^uo^ abßineant ) nulla in eos armaßumpturam.
Subhuiui Menßsßnem Bruxßlam vene-runt denuo confœderatorum Legatt,At^ ibi fitisperlixe reßonderunt, adnouem capita., Dufßain medium adducia. ÿdem cum perdi-dicißent hoc ipßm Gubernatricem in votis habere, alip firipto mentem fuamfußus ada-periunt. At^ inter cater a, iußacs neipuacjuam ßbi deeße lamentationis caußas ajßerunt, quodl i.Aprilis oblato libellaßpplice, nonnullipro-tinus aurei 'vclleris équités,ab ipßs,ceu perdu-ellionis reis, ß penitus abalienauprint, fi^i^ ßanguine iüèios comonefecerint,ne aut cu ipßs fceduspcuterent.Aut,ß^ iclÜßt, reßcinderh.
Hac cum Bruxellx. agerentur , eodem die Nouiomagi, qust eilinßgnis Geldriaduitas, Philippi Regis nomine madatum publicatur, »equis vtli alteri,quam ÇomitiMeganp,Çel-
Vd 4 ria.
-ocr page 456-De r e b vs.
r 'u Prttfeêio militAret, Cuita c 'tuitatls Aîx* nia,Ludouicfts tjuidi»omi»e, fAcitis ex Mort Acho CAluiniAntis, inludamp;orum Cœmiterio cæpit conciortAri, hAbuit^ freqttens Auditorium . Alt er A die, qui fuit ii. Augufl. demi ni-sue, Urgior pluutAhominesdumi tenuit. Itf ipß Autem Ajjumptionis Virg.MAriæ peruigi-lio (14. Aug. ) AÜqui ciuesin Codegio lohAnni-tArum NouiomAgi conuenerunt, vt interß confit Arent, deprofligAndo Ludouico, Apo-ßAtA MonAchofdreluélAntib.quihufiant a-“ IqsfA^ioni Addifloribus,re infeélA difeeffunt eït. Hoc ipfo die rurßu Antuerpiamp; tumultuAri cæptumeH. lAmfuggefluspofituserAt, ntt ex eo concionArentur in vrbe nouA CAluintAnit fed impeditiper MAgißrAtum.
Poflridie ex AntuerpiA dißefit AuriAcM Princ(px(j6.Aug.} ^eodem ipfi die feptem CocionespArtint À CAluiniAnu,pArtimÀLu-theranis hAbitAfiint .HAbitis Concionib. cùnt inAdeDeipArAB.MAriA Virginiepreces quot;ve-ßertinae perfiluerent CAnonici, Utcus quid! confcenßfuggeßujPAßorem Ad dißutAtionem prouocAuit : ßdper nuutAm quendAm èßg-geßu deturbAtus.Inde ortus tumultue templu amp;vrbemc(impleuit.
CAndA-
-ocr page 457-Belgicis. 213
Gtndaui die zz.eiufd.MenßCiuile helium indicium eUflatuis^iniAginib.EodedieGu-hcrnatrix Diploma euulgans ßcuritatcm itt pofierumfeeder at is nobilib. certis tarnen ad-hibitis conditionib.pr£flat,fimulj^ incjuiftia nis intermißionem condicit tantijper, donee de Rcligione Rex aliud edixerit. Eodemhoc die apud Valeneenas Eornacum idem fit qusd Candauitamp;Eornaci cjuidem magna a/is aurid?argentirepertadicitur. Tornaci duit fitnt Caluinifiarum condones habita.
Anno Pofieaquam mary diner fas in 1567. mrbes,Cocionatores,recepti, Thoulufano Duct, confiati citra deleEium milites, mt riouaru Antuerpia Ecclefiarumpromouerh conatus, in Ofleruelapago, ad Schaldimfluuium ,pri-moab mrhe laptde.a Gubernatric'is equite, ca-duntur,Martÿ 13.
Hac clade, qui Caluini ampleStuntur do-Etrinam, Antuerpia exacerbati, maximam il lamin ponte Marinofiditionem, drpopula-rem , plenam periculi faElionem mouent, quafummaD.StralÿConfaiis, Hochflratini Comitis , dr potißimum Auriaci Principis prudentia,citracadcm dfßttguine 14. Mar^ tÿfedatur. ,
5
-ocr page 458-D E R E B V $
^^oru cum latino fgt;rojperetfactio,in Hm-Voma., ValencenO'S z/rbemprteclarAinundit, tjux cum à Concionibfti nollet defißere, eant Gubernatrix P armenfis, Norcamio duce,ob-fidtone ar^ifiima ein fit, ^paueesf^oPi dies occupât.
Auriacus princeps de Hißanoru confilfi certiorfaciu4,pofiquam intellexijfiet, 'Ducem Albanum non pauca Hifianorum, Italoruw, (fi Burgundionum manu fiipatum , ad Bel-gas aduentare, fluxam cjuorundam optimi-tum ac nobilium fidem, nbsp;nbsp;vulgi inflabtlita-
tem expertus, dat locum iniuria temportiw, 'i/rbeß^Antuerpia excedens, Breda 21. April, fé confert, nonparuo nobilium, mercatorunt ciuium numero comitatus.
Ex Hfiania deinde Albanus in Befiam., Earmenfis Gubernatricis confiilijspacata've-niens , menfie Augufio, a BruxelUnfitbus Uta pompa intreducitur.
Egmondanus Hornenfis Comités,dunt in adibiss Albani Bruxella de fortificatione Hheumuilla, (f. Septemb. délibérant, appre-henduntur, atcjue eiufdem menfis die in arcem Gandauenfèm abducuntur. PaulopoH fij^cedit Albanus , ujt l^fum erigenda arci *'■ j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Antuer-
-ocr page 459-Bee GIC I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;214
AntuerpiAnA deligeret. Subßnem eiufdem Anniio. Decemhris, PArmenßs Gubernatrix dißedit,comitAnte deducenteeum extra ci wtatem Albano.
AnnojsÓQ- li.Pebr.mißt Albanu-scomi-temcj^uandam LoHanium,(iiuifilium Auriaci, Philippum GulielmumtComite Buranußuo-decint annos natum, Antuerpiam duccret, ^uipofiea mißus inHifpaniat, in 'vniuerfitate Complutenß Uteris op er am dedit. RexPhilip-pusfertur eipraberezooo.ducatorum. Aiunt Egmondani ComitisßliumnißAtas tenera ohßittßet, pari ter in Hißaniam abiturum
Margaretha, Belgij Gubernatrix, omnißa authoritate in Albanum translata e Belgio in Jtaliam reuertitur.
Htnc cum Albani conatus Belgispaulatina innoteßcerent,pedites nopauci domino de Villers prafeclo, collecti, cjui Albanum in cæno-bio prope Bruxedas, Paßchalcsferias peraciu-rum, tntercepturierant, in luliacenßducatu iuxt a oppidum Dalen, nondum armis in-firucii , ab Hißanis 22. Aprilis c^duntur. ^Hoetiamtempore, Hißanicaferitas , in luUacenße's vicinos tarn rußicos /^uam ■, i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nobilep
-ocr page 460-P E R E B V S fisbiles innocentes, effrenate defkuijt'.Horum tarnen potenticim Ludouicua Naßout^ Comes tlludit, çiipaulbpoft de VedaiDamo, 'vicinisftj locis, militari manu ttiumphat,
Etftsvt Alhantts dißiparet exercitum Co-mitem Arenhurgicum , Phryftit Gubernato-rcm,cum magnoiberorum veteranorum Co-mit atu, duci Braeharnote pramittit,cjui cjui-dem Arenburgictts cornes ob locum minus pro pitium, conflidtum detredlans,fluXceahHi-ßanisßdei inßmulatus, earn vt ftißicionem deler et, manum cum Naßouio infeliciter inicjuo loco conßrens iuxta Hiligers locum Groningenfis territorij pagum, Htjpanis infu gam conuerfisiConcidtt, peritftmiliter Adolphus Naßauius Comes,Maij 24.
Hacßtorum clade eßeratus Albanus, Ci” lendis Inn^ Baienburgicos Baronesft^atres, alios captiuos nobiles, ^tinto autem eiußdem Men fts die pridie Bentecoßes Egmondanum
Plornenßm Comités, optime de Bege olim merites, cjuorum cauß ordinario iußitia pro-ceßii commijßa,nondum erat decifi, Bruxella capite mulSixt. Corpus Egmondani in oppido JÙO Botteßoem^ inFlandria: Hornenßs vera. In eius comitatu in Campinia Brabantist, hu-gt;atumeli. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eodemt
-ocr page 461-Be LG IC I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÎI5
A- Eodemfere tempore edixit Albantts zit^ cjuicunque ReUgiontt tauft è Relgio prof». giJfentiitiRelgium redeantifuoj^f Magiflra-tui finguli reprafntent alio qui botia fua 0‘ mnia, amijfuri, perpetu^ e»iulaturi : ßd nemo coMparuit,
Rru^iella in forb equorum toniurationis no mine damnatiNabiles rnagno numero adfup~ pliciumproducuturtapitej^maltantur i. lu-nii. inter qttos erant Battenburgici Baronett fiatres duo. Erat autem Confoederatio., quant fubfiripßrunt, de verbe ad Verbum ex Qalli-tA lingua in latinam translata, talisi
Cum poll débitant, iampridem infornta-tionem habitant, terto tonßeti aliquot ejß perniciofoi, hominefque ntaliciofos, qui fub magni tutu flam Zelt pratextu,quemß habe-refalsofimulant ,pro conßruanda promo-uenda Religione,Fideque Catholita, ^populi vnioneinthilquarut aliud, quam vt injatia-bilifi£auaritiajambitioni, érfipcrbiainto-lerahilifat is fact ant, hi vtrb'is fuis melle tondit is , falfisq^delationibus, Regem dominum noflrum , perfitadendo eo perduxerunt, vt tenir a lur amentum T)eo,Juis^ fidelibus fub-ditis,m inferiori Germania praftitum gt;nbsp;[ne-gle^it
-ocr page 462-De r e b V s '
omnibus, t^tixin contruriu/uppliatti-do apt(dregem adferebantur) violher introducer e, ac 'veluti iugumimponere 'volueritt ferniciofim Inquifitionem ilium., ciua nonfi-lum rationi, omnibmcjue legibu/, tam diui-niscfuahumaniscontrAria.eH, verüomnium etidrigore crudelitate exceditj^b.antehic •vnejud vßßtnt TyrAnni,infideles, amp;pAgAnû y^u^lis non pote fl redandure, nifi ud contempt um diuini nominis, nbsp;extremum per-
dittone, ßx‘gt;^tdnAm totius inferior is GermA-niu ,proptereA , ciuodeiufcemodi incjuifitio, omnem redigAt uuthoritatcm, nbsp;iurifdidiio-
nem ßib poteflAtem Inejuifitorum ifAciut om-nes Belgas perpétuas miferosdfiruostexponst homines continuis euidentibtts periculis corporis bonorum. Adeovt ,fipramp;sbjter ipuidam, zgt;elHiflAnusaltquis, aut aUùs quif cuncfue tandem fuerit, 'volens nocere alicub, Ismediante tali intjuißtione ,eudem (^accu-‘ fare, ^ carceri mancipareflmo cum bonorum confifiationemorti etiam traderepoßit, pro-bit Ate alias hone flute conßicuos t^uofiun^ . ^ui laqueishocpaclo irretitt, in caufis, ratio-nibus,acdefenfionib.fi{is,'unquamnec audiri necafcultaripojfint.
No/
-ocr page 463-BelgiciS'* iré
Nos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Infraßri^ti -, bette conßderAtis ac
perpet/ßs bis omnibus exiflimAutmus, at que etiamnum exißimamus, debit um noßrum^ nec non rationem ipfam^ hoc a nobis tare, vt, euidetia huiufmodi,pariteractntQ-lerabilia, inconuenientia déclinantes at que euitantes aptis ad hocremedß, drbonis, ferfinis noflris prouideamus : neinßarfradA exponamur ß, quißb Religionis, uelinqui-fitionis pratextu,remßiam agendo, diteßere conanturßanguinis, ’vitamp;,ac bonorum noßro-rum, expenßs ßrpericulo.
^are bonum hoc opus ,ßrmumß^acßtn-£lum fœdus,fittiulineuntes, Nos inuicem nos obli^musßolemniq^ iurameto promittimus, Impedire, omnibus viribus noßris , diêdam inquißtionem,ita, vteadem nullo modo,ßue publice aperteßue tacite aut colore quocu-que, fputaßub nomine vmbra inquißtit-nis, vißtationis, Edi^i, Mandati, velalia quouispratextu ') ßßineatur aut recipiatur-, verum, vtpro poße noflroin tot um abolea-tur, funditus extirpetur, ^eradicetur,tan~ quam fons ßaturigo omnis confußonis
Iniußitia. Sub proteßatione tarnen ni~ hilominus t notum ßacimus cor am Tieo homini'-
-ocr page 464-/De r e b Vs
hon/tn’ib'Miiti bonafide ^confi;tentU,no5 ni' '■ hil omnino -, quot;velle hocfædere noflromolirh
'uel at tent are, cjuod velad contempt um Vei, •velad diminutionem authoritatis dignitatis regia, Statuumue (ùorum tender epofid• Cum in contrarium, hac(ola fit noflra inten-
' tio', rtfiilicct. Regem, eiufiojuefiat urn manu-teneamusfionumj^ ordinem (fipoUttam con-feruemus■,refiflentcs cjiiantumin nobisfue-rit, omnibus/editionibus, tumult ibujquepd’ pularibus,
^am quidemconfæderationem, ex hoc promifimus, nbsp;nbsp;iuranimus, promittimus
iuramus etia inpoflerum ; nos •veile fanUc (fi- inuiolabiltter, fimp quoad tjixerimus in hoc mundo, eandem cufiodire atque obfier-tsare. Inteftem afiumentes VEVM OMNI POTEN TE M, fùper animas con-fcientiasnoßras, Nosneq^faclo, ne^ •verbis, dire^e •vel indir elfe ,ßientibus aut •volenti-bus nobis, quocun^modofiuerit, i/nqua con-trauenturos. ,
Atque •vt in perpetuum hocfaedus noftrum magß ratißcetur, flabiliatur, firmetürque. Nos ydempromittimus, alter alt eri, omnem «fitflentiam corporis efi’bonorum',manusad hoc in-
-ocr page 465-Be LG ICI s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2Ï7
hoc intticem iungentes, nequiJ^uAm confia,-trum confœderatorum noßrüm -vllo modo ifiquietudinem ßue molefllt;itionem (iifferatt autperßcutionem in corpore z/elin bonis, oc-CAfionediUitinciuifitionis, ^edi£iorum ean^ dem concernentium , 'ueletiamnomine hums confoederAtionisnoßrx.^uodß nero con-tingeret, Alicfuos ex confiatribus ^confade-ratis noßris,moleßiA quAdAm,^^^erfècutio-neimpeti, quocunque tAndern modoidAcci-dAt^IurAmtss nos tilts Aßtßere( Tteuminte-fiem Adhibentes, ) Corporibus ac bonis noftris h AC in parte nequaquam parcentes,abßue om ni omninoßtbterfugio nel exemptione quA-eunq^, non Aliter, Acßhocipßm perfonas no-firus concerner et proprias.
Expreß hoc intelligentes fpecißcamus, nihil nobisprodejfe, adhoc'nt eximAmus aut abfiluamus nos, à confœderatione ac débita hoc noßroß perficutiones aut moleßationes huiußnodißb colore aut pratextu quodam tegereperinde acfirebelUonem duntaxatpunire noluißemus, aut aliqua coieEiura. Bum-modo nobis nerißmiliter conßet, occaßonem talemprateßiß'e,excaußsßpra diliis. Nano hoc velßmili cafu dicimfts,non pojßpratende
Ee aliquod
-ocr page 466-D Ë k È a VS
AÜqttodcrimen Rebellionis; Pro^tereci,qu0d origo procedtt exZelo^dcfideriopincto, con-firuandiglorium Dei, Mnie ft Atem Regis ^quie-tem (ft- trAnquillitAtem puhlicAm, cumft lu te corporis (jt hono rum, nd defenfionemfAmiliA, uxorum AC proliu noftrArum-,quibfts çft Deus nos obligAt dr nAtura ipfn.
Vdumus eÜAm, Atft^ niter nlteripromitti^ mus ; qui)din his ^fimilthus rebuf, quilihct fefteconformAretenebitur, voluntAti eft con-filio, fintrumi^ confæderAtorû omnium eo‘ munr.AutAltquorumfnltem, qui ndhoc députât ifuerint AC confiituti-, Z't in perpetuum ftc noftrA h AC, inter nos vnio confæderatA per-mAnent, tAnto^^firmius fit At'VAltdtus hoc ipfum, quad communi omnium confinfi,fA-Hum decret umip^fuerit.
In Tfiimonium nbsp;confirmutionem htiius
confæderAtionis Atq^ unionis n oftrn, Nosftsti-cîifiimurn nomen Dei uiuentis,creAt orts codi terr A, omniurifi^ quA tn eisfiunt, inuoc Antes : tAnquAm ludicis ^^‘ficrutAtor 'is cordtum, conficientiArum, cogitAtionum noftrnrum tAnquAmillitts, quinouit intentionem AC refioluttonem hAncnoftrA,e]fi tnlem : Ornmus quÀrn humillime, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enusfiiifiiritusftnn-
iJigrn-
-ocr page 467-BeLGICIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;21S
(i'igrAtianobis impartiri dignetur , ad hoc, vt omnes a^ioncs,^conatui noflri,bonu fcelicëfort tant ur effe£iü,ad honorem eiufdem fanciißtmt nomintsfui,adpace trancfuilli-tatipublica, nbsp;nbsp;adfalute animarunojlraru,
Statim pbfl obttum nobilium, comitumj^, non procul à Louanio,fanguinis gutta fngen-ti copia funt reperta. Et cornesMegantts apud cjuandam Abbatiam,propeGroningam ,/ub co!h icïuiglobulo, in Èhorace aut circiter non multb poji cjuog.^. obyt. ( 6. lum )
Dux Albantis, curn intelletcijfet, Ludoui-cum Comitem Naffouium, ^Hochflratanum Erißum, cutn duodecim millibttspeditum, cjuadringentis equitibtcs, vt Groningarr/ ob-ßderct oppidum, inuaßjß-, mißt aduerßfa eos, ChiapinumE'itelliumItalum,non paruo psdi-tum,e(juitum^^numeroinßru^um : o[uiex~ ercituihoßiii 'vicinuafacltis, eosadpraliutn aUicere conabatur ; Sedenim, cum eo adduci non poffent,Monaßerium oiuoddam,aßptent hofiiumßgn 'is occupatu, Vitellins adorirtßa-tuerat-,cœterumpluui'aßtperueniente, nbsp;nbsp;co~
natns Ulins interturbate nihil eßfeSlum fuit.
Interea Groningenfis, abinimicis ohßf ß,crebrasexz/rbe factehant eruptiones, nee , Ee 2 pauccn
-ocr page 468-De r e b r s
^Aticos proßernebAnt. Eodem die, ^uocomeî de MegentcîmeH, apudcAndem Abbatiam, dequAßfrl, ducentos trucidArunt^^toti-dem ceperunt, decem efuù duntaxAt defide-rAtii Amißis. Nec lonß turn Ab fuit À peri-eulo, Cornes Curtiu^s^equoeitts cAdente,
Ludouicu^ NAffouiuâ, cernensdeexercittt ßo P er ire multos, bis ad iußum prAlium pro-uocAuit Vitellium\qui,licet cum hoßibus con-fligendi eßet cnpidißtmuA,refpondit, nee dum fibi opportunum ejfe : breui turnen fore. Nole-but enim uhfnteDuce Albuno ,ßßosß'n dif-crimen conßere, dubßuentus,quAldferefi-let eße prult or um.
Eodem menfe lunio, quidAm cAptusApud CroningAm , ßßsesi ,ß, cum tribus ulqs •voluißeyOppidum Groningenfi, quutuor locis inßAmmAre ; 'ut qs it a , qui cum Ludouico ElAßouio er Ant fucilior duretur uditus ud •vrbem cApiendum ,pr£firtim quod non de-eßent, intru z/rbem, qui eisßuerent: verum tnfAußusis,irt quatuor tAndempArtes diße-dlus esh
Comes Montenßs occupauit Bergas, oppidum fùum vulgodiclumßergenop'i^m)cafi prßidto, quodMeganus comes eiimpofuerat:
4
-ocr page 469-Belçicis.
219-
^nrepermotfis Dux Albanus, mißte fuis quofdam, quiexhoflium manibus,oppidum extorferunt ; reliSlo illic prafidiario milite^ qui nomine Philippi Regis illuddetineret.
Albanus Tiauentria,, grefit citato, zgt;enit Rooldum, tribus à Gronings, miliaribissger-manicis. Inde tandem hoflibus ificinus fit. non enimobßure intellexit, Auriacumcum ßis fequacibus, in earn vnam cur am, fin fus fuos omnes intendere ; vt, non modica equi-tum ^peditum manu collera ; qs, qui apud Groningam erant, fiippetiasJubmitterent, eos itaq^,priufquamfife Auriacus Ulis coniun-geret, difiipandos ratus ePi.
Auriacus Princeps collegium in Germania, exercitum, iuxta Stochemium pagum, infia TraiePi. oppidum per Mofam O^obrimenfi traducit, inßgnem de communipatria haße tum triumphandi occafionem , prsfePlo-rumfuorum difitdfi difputationibus amit tens, infiquente Albano, per Galliam exercitum reducere cogitur.
Albantss reliPlis [uis peditibus Rruxelltt, •uenit Antuerpiamcum quadringentisequi-tibus , altera dievifitauit caflrum Antuer-pienfe, 'vbipoßridie maximus fiebat terramo
Be 3 Anno
tUf.
De r e b vs
V• Anno 1569. Tumultu iam omni z/ti Al-hanui exiftimnhatyfif it 0,generalem 'veniam ^amneßia Antuerpi^iô. lulijpromulgiU.
Ladroniui Cornes, ob nonßoluta fttpendii, À tumultuante Germano milite , Valencenu ali/puamdiu captus ,poflojuam dimißus eßet, . eundem deinde militemfigillo manuAlha-' niDucis, vanas ne falfas venia (f gratiapro-mißiones oflentans, Antuuerpiam pellexit,t-quite milite Hißanico cingit, datas afi^ Albano liter as vi extorquet, turn practpuos duces ^Capitaneos,contrafdem datam pro-pe arcem Antuuerpianam , laqueo C'firro, mcnfe Septembri, barbara immanitate cru-delißtmenecat.
Albantts,cum prebèfbi oßtcioßofungus efè vider et ur contra eos, quos criminu laß AAaießatisreos exiflimauerat : cumqßn eos, vtdüdum eïi, quoq^ animaduertifèt, quia-Iqs criminibus obnoxii, ßßendio gladio digni indicabdtur, voluitpoli criminales ex-ecutiones,etiam ciutlibus acpoliticss inBelgio cenßituendis rébus, intendere'. Vidensitaq^, maximas fallaciasßaudes acdeceptionesoc-cupaße Belgiti, quoadmonetas ex aliisregio-ntbus 69 delatas, interdtxit omnibut rnone-tls argen-
-ocr page 471-B E L G I C I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;220
tU ar gent eis, tum paruis cjuam maioribus ne •vakant, nißc/uix Regk Rhilippi nornsnecttßt fuißent at^ßgnat x.
Nonpaucapr^eterea obfiruari •voluit edi-eenda, à Ludimoderatoribus, Impreßoribus ac Bibliopolis,ne cjuemadmodum eb •vßcjuefa~ Rtum eii,illorum incur ia, partim in/citia atjj auaritia, quicmuam poßhac delinquatur , ea. imprimedoßcilicet z/elimpreßa diuendendo, quAinpraiudtctum Religionis Catholicx,author it at is regit/e, atj^'vtilit^tispublics tender epojßent.
Bitss r. Romanus pontifexpo fl quam contra Anglia, reginam Sententiam tulißet, •vt dt^um eU, eamq^ hareßos condemnaßßt, ^mni regnandt poteßate cxcidiße de dar aßet, multaj^ id genus alta publice denutiaßet, eaßj typis excudenda cur aßet ; exemplar in An-gliam per lat um ed, ad lohannem Beltonum •virum nobilem Catholicu, qui nolens homines ßa gent is Catholicos, earn pontiflcis latere Sententiam ,ipflj corporis Chrißifeflo Londini ad fores Epißopi, apudßmmarn adem earn publice affixit,nonßne mortis pe-riculo.
Brornouebatur etiam circa hocTzmpus iam Ee 4 ab Anns
-ocr page 472-De r eb vs
4A Anno JsSs. hucufcfueintermijja, Concilif 'Tridentini executio, cum Annt hiitmmcnfe luniofrimum Epifcoforum At^ Aliorum Ec-clefinßicorum MechliniA cegeretur Concilium.
Rex inter CA Philippus,non o bfcureint eiligen s, PiAli BaJJaw ConfiAntinopolifiluiffe 17 » ApriliS} cum triremibui oElogintA, birenii-btü Autemtriginta,, At^ eÜAm 16. Aia^die Jitbßijuente, HaU^uo^ BAjJ'Am,cum trigintA ßx triremibus amp;nbsp;duodecim biremibus, fix onerArßnAuibus amp;nbsp;vno GAllione,'ut perilloi Ture A Selymus CyprumextorciueretVenetU, his mißt in Auxilium loAnnem Andre Am Au-riAm, cum c^uinquAgintA triremibus,vtet-iAm contrA ext eras Tw cm,pro CAtholicis, Ca tholici Regis titulum defender et,
^mntA dieprius quÀm ConcilijMechli-nienßs Decret a abfiluerentur, Adidit etiAm Alb Anus reformAtoriA in CAußs criminAlibus pofthAc obßruAndA quAdAdecretA,Regi£MA-teßAtis nomine promulgAtA.
Po fie A, tam omniferè inBel^o tumult ufio-pito, iüiy^ AlbAno contrA AduerfAriorum ßo-rum infilentiusfortunA quot;utcumq^ blAndien-te,Regis nomine,generAlem condonAtione ac veniäm.
-ocr page 473-BeLGICIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;221
'Vtnumjßue donum regalis clementie, quot;Vt di-(am ele^tius -, rega,li Thea.tro magntficeflru~ CÎ0 ante domum ciuicamdn magnofor o Alba-nut promulgauitAntHerpiai t^uod quidem donum,facts actranquillitatis impatientes ali-quiPandoram omnium calamitatum procu-ratricemappellarunt. nonautem Pardonam, tjtalij barbare uocarunt, lit er is tranlpoßtis duntaxat, alias iifdem manentibus.
Poßeaquam magno cuapparatu, inter Regem Hifpaniarum Philippum,^ Annam Au-ßriacam Imperator 'is ßlaximiliani filiam^ pacta eßent ßonfilia. Illa Rat 'isbona diße-dens praßantißim 'is quibufdam viris comi-tatanobtlibus, per git in inferiorem Germa-niamßndeinHi(paniasprofe£tura. Sexta I-dusAugufli Joannes ille Felt onus nobilis quidam Anglus , à duodecim 'viru damnatus.t Londini ad fttpplicium trahitur ; ob affixas lit er as, quibus ßntentia pq Vßtmmi Pontifier,contra reginam continehatur, qustq^ id o-Flauam fere horam alterius diei,in eo,quo di-£lum eli,loco publico permanetes, à mult'ts le-Flafunt,atq^ etiam a nonnuU'ts defiripta.
y^flitit quidam Feltono eas afftgenti, qui periculum veritus,ne quod amaret,in eo peri-
Ee i ret'^
-ocr page 474-De r e b Vs
fct-,fugdßbi confuluit ßrkulFeltontim adhor-t Ansfùafiti vt ifße/eqtioqueßihduceret-yilleßi-gere nolens, fe per Deigrattam non recufatti-rumteßAbAtur y quicquideA (Außt ferendiim eßßtycompreheditur t ^in cArcerent ducitur. Deinde in ludtcium , qnbd duodecimvirAlt 'vocAnî,produFitts, Atq^ num literal illas affi-xerit,interrogAttss, refponditin hue moduW. Ego Itbero zios omni ßlteriorißolicitudine Dhore, mej^fAteor td, fectjfe. ^i AdloeÜßup-plieijprotr acIus,ac monstus à quibußdAm ■, vt À Regina veniAmpeteret,nonfeeAm laÇiJfere^ ßondit.
PublicatAesipAx, Parißis inter regem CA-rolum IX. eiusßibditos rebelles, at que it a tertium bellum Francia Ciuileßopitum ePt,cer tis quibufdam conditionibus, qua typ is exeußa proßant.
Circa hac tempora Coßmus Medices créa-tur a pontißce magnus Dux Hetruria ßue Fußei a,cum ante a Dux Florentia duntaxat ap-pellaretur-yionßne quorudam principum ma-aninominis contradicFione-., cum in orbem no inunidtur Archiduces nißi Auflriaci ea dignitatis prarogatiuaßoligaudentcs. vt appelletur ^aini.ßue Archiduces.
-ocr page 475-BeLGICIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;222
^ppulitAntuerpix, Philippi Regis HtfpA-ninrum future coiunx^ex Germania per Gel-driam in Brahantiam, iter faciens ; quot;vbi cum duobtts Archiducihus Auflritz, fratribus fuis iunioribus, Alberto Vl^cnceslao, cum^^no-bilium ac principum aliorum virorü admodum comitatHyexcipitur,ajHam honori-ficentifirne, a Duce Albano,altif^proceribus, in magnifcas illas acfplendidiftmas indes di-uertens, eptm vulgo dicuntur ( dat Oßerfch iiuys)illicaltajuaridiu perßfiens, vent um ex-peclatpropitium, cjuoßante falua nbsp;nbsp;incolu-
infigni
mis,in Hifpaniam natiuitatisfia. terram, redire, ad charifimumfiunffuturum conitt-gem pertingerepoffet.
Peruenit 8. Septemb. Philippi RegisHifpa-niarum ate^ue pontißeis clafis, in Infulam Cretam, honorißcepAuhbanteaccepta,a Za-neo Venet £ clafis Imper at ore. lam vero inter ß totitis clafis Duces, cum alÿs egreqßs vir 'is conuenerant, deconfirendacum Durcis manu: c^uosfi/ùperajfent, Cyprum liber at um iri non dubitahant a violentia Belymt ( ijui lega-tum mißrat Venetias, Cyprum pet entern, fed precibus armatis.} pugnabant interim Tur.-e£ gt;nbsp;fortiter ad Hicojiam , fedeurnßrenua
Chriflia-
-ocr page 476-PE R E B VS.
Chrîflmnorum opera,, 'vrhem egregte propu-gnantiumimultisefiiisamitterent, compulß ßint ab Hali PialiBaßisfubßdiapeterejA ^uthui mtßißtnt ad eos peditutn Turcarum viginti ntillia, ijeodem die venere Nicofiam: ß^ßbus copßßeti, Turcafic^uentenoileyma-gna nji, iri z/rbis expftgnationem jKcumbunt: ßedrcpellunturab oppidanis, nonßnemagttA ’Vtrarum^^camp;de.
Tandem occupant Tur ca vrb'n munitio' nem vnam, quamuisindecjuo^fortißme depulßejßent ; tarnen multitudineßperiores, multos caduntflrenuißtmos milites ipßtmjj Palaßüm Hucem cum alßnobilibus:atquetn oppidum ingreßi, magnas aduntßrages, ipß i^uoque Epßcopo Nicoßenfi interfeSio. Ita vt z/ixreliElißntex nobilihus 'viginti quintfue aut trißntay cum paucis èplebe, qui omnes ca-ptißnt,
Chrißiani vero,cum venti opportunitate ßeti,Rhodum cotender ent, in ipßo itinerecer-tioresfiunt,de capta Nicoßa ; Magno itaq^ dolore affeHi, ßummi totius claßis louces, Marcus Antonius Columna, quiPontificis copqs fraerat-^ Iohannes Andreas Auria, qui Regis philippi copßpraße^us erat-, ^^‘Zaneus claßs
vene-
-ocr page 477-BeLGICIS^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;22J
Venet or um imper ans ; p oH longam detibera-tionem, ob rationes minime contemnendast ßhireuertendum cenßserutpotius^ quam cum . hofle tanta zgt;ilioria elato,t€mere congredien' dum.
Pramp;terea nihil eA tempefiate memorabile in Belgio geflum eîi, nifi qUodDux Albanus, tria peditum inßgnia milttum.,quiValencenu Comitem Ladronium in 'uincula condiderat, Antuerpiam reuocat, vbi non multo poHitum ' praciptti duces ér capitanei militumt equitib. militibufiß Hißanis ciniiorum, carcere relaxa to comité Ladronio, laqueoferro^ ßditio-nisdatpcenas.
Circa hac tempora Anna Aufiriaca, dißce-dens in ZeUndiam , Vlißingem relinquens,^ 'vento fecundo , è Belgqs in Hißanias naui~
Pius V. ßmmuspontifex,certiorfa£ius de miferande illo Nicoßanoßeclaculoatq^confi-1 nbsp;nbsp;derans tantumfundt chriftianorum Jangui-
' nbsp;nbsp;nbsp;nem,eorum^ ditiones it aßnßm venire inpo-
teflatem Barbaroru, cumßumma ignominia, érdetrimento nominis ChrißianißHum fae-dus inter ipfiim, Philippum Regem Hißaniarum , ér Veftetos renouât, dim baud ohßcure inteUi-
-ocr page 478-De r eb Vs
( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intelligerttineunu zgt;ere Maximur» inflittii
hellorum apparat um,à Selymo Turcarum Imper atore ,cfuiinßgni aliojua clade officere terras Venet as in animo habebat. Philippws rex loannem ^uftriacumfratrem, quipoßea et-iam Belgij Gubernatorfuit, totius expeditio-nis contra Turcam ,fumntum Imperatorem deßgnat.
Vndecima Calendas Nouembris Nuptia inter Eliz,abetham Maximiliani Imperato-r'isßliam, (ß Carolum IX, G alita Regem, filent ni ac regio appamp;ratu fancita ßint. Bor or Elizabetha, lt;^nna Außriaca, z/entoficun-do e Belgijs inHißanias nauigiis appulfa,Bur-gis è quot;vallo To let t honorißcentißime ßußcipi-tur.
Aquarum exuberantia Maxima, ^quafi diluutum in Fr iß a, Holadia amp;Zelandia pra-Jertim, alqsßßoc 'tspertotam inferiorem Ger-maniam.
Loco decimi (ßviceßmi den arq, Brab an tint confenferunt,in fummam 542000. librarum moneta Artheßen fis, exoluendam fitacio duo-rum annorum. Porro quomodo eademßm-ma inueniri poßit,atque exolui, quandam in-flru^ionemtypisexcußm^ediderüt, zjttan-' dem
-ocr page 479-Be LG IC I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;224
(^em à, 10. (^20. nummo contribtienJo, liberd-ri po(fent.
lt;SAnno 1 s I. Louenßeiniam HoUndia is^r^ Arccm (^tiidam Hermnnui Reuter occupât cjuam z/t Hißiani recupçrarcnt, exercitu cido-riri coguntur.
Sebaßianui Veneriits, poßcfuam Nicoßa in Ture Ar um poteßntem eßt red/iélu, inß^ ttia-^0periculo z/erptbatur RAmAgufta, À Venetis priwAritti inflitutus eRiCypriGubernAtor,Zft pereum lAborAntib,Cyprÿs,mAtHrè opemferrent. Sedcum is ob incommoda 'valetudinem eo profieißi non pojfet-^j^irintts virfortis firenutcs,cum ii.triremtbus. e^^.nauibttso-nerarß, quas Veneti FAmagufixfubleuandx. defltnarant,ad Cyprum peruenit. {2 6. hm.)
^uirintts po/lea a Cypro di/cedens quinto diem Cr et am r euer fits eH,vbiex Senattts Veneti Uteris comperit, fi quidem clafiis curato-remeJfedeßgnAtum,porr^ Sebaßianum Venerium fummum t otitis clafis Imperatorem efi fe-, quemadmodum loanes Aufiriacus, Philippi Regis nomine, M. Antonius Columna. ßimmi pontißcis,claßium imperatores, vt dill u est, confiituebantur: Mißt Selymusfu-um HaU Bajfam Cbßantinopoli,vtin Cyprä
eonten-
-ocr page 480-De r eb vs
contender et, quo f err exit ud Cmlendas^' frills.
Exhibitus eH circa, hoc temfus, in inferior ri Germania Princifi Auriaco libeUus qui-dam,Hipodixes cant mens, liberanda BelgitA ab Hi/f an is, qtiiquidem libellus p oil tres an^ nos deinde typis excufus aty^ edit us esi in Oclt brimenfi.
Menfe/equente Eure a ex decern aggeribus j •urbem Famaguflam, in Cypro Infula, verbe-rarecæperunt 74.torment 'is, inquibuserant 4-irnmane5 Bafilifci.^M in vrbe erant, ma-gnaindufiria coniecl 'is globis in hac hoßiunt tormenta,eprsicipu 'isIS.perßegerunt, dP 3o.hominum millia intradies lo. intereme-runt.
Initio lulij venit loannes- Aufiriacus Ge-nuam,cum nbsp;nbsp;.triremibus.Biduo ante, Vene-
rius cum Venet or urn claße MeJJanam appuierai , cut adiunlia erant i2.Pontißcis, dv4-Afelitenfium trier es. Eurcica u era claßis con- nbsp;nbsp;i
t raria, Supportum,E)ulctnium, Antiuarin occupauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:
sJMenfi Augufio IohannesAufiriacus Nea-polim appulit, vbifiingulari apparatu except us elt, e Creta quo^^mandato Benatus Ve
neti,
-ocr page 481-B E L G I C I s. J 22$ seit, iußißmt MeJJanum contendere,qui illit trant,fej^ cum clajjèfœderatorum coniunge-rt{e^o ntinj^ turn loannesAitßriticu^ uenerat} atj^illic honorißce imprtmU exce-ptu4 eii ; ohutAm ei procedentibui Ad. Anto-nioColumnA, Venerio,multoj^ bombardA-rumßrepitueum fAlutantibtts.
Porro T'trcAAd CorcjrAm Appetentes,mßt~ lam illAm nauigijs, cP milite prope cinxiße 'videbantur. Tertio Idits Septembr. Ture a inde recedunt, Pargamß^ venientibui mandatum A Seljmo Imperatoreexhibetur.z/t capta iam Famagufla , 'vidloriam perßquanturt omnes victnAs inßilAS occupent, nemini par-cant, at^ ipfam quoj^ Chrijlianorum clajjem dißipent. Parent Turca imperiofi domino, Atjßnfinum Corinthiacumß conferunt, ait bis coFlopane, rebus necejßarß inflrucla clajfe Chrißianos inuadant.
I Annes Auftriacuspoflquam ßn^lis quid Agendum ejßet, qutueprogrediendumjpra-ß^^pßlfi^ ’ ^^^tnfu'is Adeßmaßoluerunt ps’poß aliquot diesvenere in Corejram, aibicogno-uerunt,de TurcAruminealnßdahoßilipla-neanimo, deßgnatisfacinoribiss. Indein Ce-phaleniam Appulere,ßatuentes cum fer is Hits '■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ff hoßibus
-ocr page 482-D E R E B V s hoflibu^fortiter confligere,'vnde claßk Cbri* fltAnorum Principes, cumfuisquoj^ per gunt eosinuadere.
Nonmultop'öft, cjuaminftnu Corinthiit' eo ISO. Triremesconfpeclæejfènt, (20. Sept.') ^TpMlo anteOchia.liBaßa,cum so.Comßtttn ePi(j.ij. Octob.)priamp;liumatrox, Turcurum cum Chrtftianü, ù meridie fere udnoclem vß ^ue. In mediu Acie, loannes Außriucus cu Co-lumnu ^TeneriojCgregießeruAto ordine,mt‘ dto Acfue Ture Ar u Agmini occurrerut. AußriA ctiscum ipßo HaU Bajß, duobifs Alß duci-btts,e^irtute fœlicitAte congreßiis eß\ vt, tametß cfuin^, triremiumferretlmpetum,àt ter ex ipßi HaU BAffx. prAtari a nAni,cùmAcl mulum nbsp;nbsp;nbsp;peruAp/ßt, nonßne multA c^de
repulßtts eßet: tot Am tAmen nAuim ilUm occu* pArit, ipfo BaßAinterfecio. ibi turn À Chrißi-A»is proclAmAtA ViSioriu esi, nee ium ca^ dendis hoßibus, fedcolligAndU(^oUjsj^diri-piendis,operAm dAbunt 'uiüores.
Multi ibicApti,^CAfiproceres TurcA, H-nizAri, 'Alijj^ milites propè innum eri. Soli Uli euasere, qui mox Ab inchoAto prAlio minori-bus nAuißis Aufugerunt,in quibus fuit etium PortAuus Bußi, Pugit tAjntn etiAtn oIhzaUus
cum
-ocr page 483-Bel Gl CI s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;226
^um multls triremibui, cfuodnoamp;ufififeri intendentihui tenebris, eum ferfec^ttendi,fti~ (uUasereptAeJJèt.
PoïieimtAminfignem vilioriim ,cjuant Chrißiani expiuißimA Turc Arumgente, quA-■tuorhorAru ijgt;Acioretulêre,cum clußts Chri~ fitAnorum finguluri ducum indußriutnpor^-tumreduclAeßt, incredtbills de répété tem-feßas ortA elt, nullo eorü detrimente,cjuitAm in tut o loco ejfent ; njbi iAtn triduo feßos egere dies, Deo opt: maxima, vtipAr er At ^pro tAn^ tA vi^oriA lAudcs,grAtesjj Agentes.
MißißtntVenetias(Oilob.)(^RomAmt (2 i.oclob. ) qui de hac zgt;ictoriA nunciumperferret. CAptAflint AuteTurcArum nAues too. dromnes omni commeAtttsgenere in • flruclißimA,perierHntplits minus So.Ad4o.
deläpßfunt.PrAdAfic difiributA eß\ njt Philippas CAtholicasPex s S. cum dimidiot quibasfix a iAciuntur, 12 S.minor a Acciperet. CAptiuiAutem ßc dißrtbutifunt,'ut Pontißci •venerint 2i. Philippe Regi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Tenet is i$oo.
dp L X XI I.De his plurA, 'uide lohAnnem ContArenum, qui htu res copioßus perfcri-
pßt.
Twrie
-ocr page 484-De rebvs
Tur rts timflißima, D. Petri Lounnij colla-ffaeïi. At^^ i» Anglia mon sfat frocul à mari ätßittts, ßio loco ntouetur.Jn quo quidem ma^ ri-^ foßquam Geußi,quosz/ocant,ßira{icam exercuißent,quafdd Hollandia In/ulas, Schellink Texaliam, VPieringam occupant. In ditione Embdenß (qutedenDam 'uulgô 'voca-turin profcito omniumßinEtoru Fr if is ori-entalibusfanguinem pluit.
Pridienonas Decembris, Philippo Hifu-niarum Eegi., ex Anna ImperatorisMaxinti-lianifi lia, filita naficitur: qui poflca XlIXcaf Januar, diuinoßacri pncumat 'is rareprofufus est, eidemfi inditum nomen Ferdinandus. Huncefiacrofionteleuauit VFenßeslatss, régi-na Frater ,quem Pater mihi charißimtts ,pi£ memoria, fimiliter efacro fontefufcepit,dit 10. Martij, Anno Chrißiisöi.
oilbaniis JJux, ob impeditas in Anglia Pe-gias,pro belli quot;vfu ,pecunias, omnes in Bclgio mercatores Anglos, non iuris fedplane hoßi-liarrefiationc ( nainiqualberorumipfisde-mandabat cußodia} citraPegisfui cofenfum, citra deliberationem Concilij Status, menfi jyecembri, funeßo exittt grauat. Varia bine Belga (figrauiaßnsere incommoda, fp ab e»
tempo-
-ocr page 485-Bel GIC IS» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;227
tempore Anglix Regina. Aurtacipartes, aper-tins 'Ulfa est tut art, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t
Anno Albano nimia fecuritate in-faußa decimi denar it tribut a contra Revis ConciliiStattts voluntateiK, exigente, lirie-11, eiußetn nomin 'is cum infida in Hollandii Opp. à, Lummeo Comité ex Anglia cum mi^ litefiliiente, Calendis AprtUs , fubitb occu~ patur.deindeFlißinga.,EnchHjpi,^plerxcfux alia quot;vrbes, atrocißm 'is Hi/Jgt;anorum offenß in I unis, ab Albano deficiunt.
Nona Aprtlisdte, Bujfuuinus Comes ingéniés Hißanorum copias per Roterodamum Hollandixoppi. deducens,nonfcruata Citti-bus,quxip/is certo erat addict a ,ßd£gt; Delfs-bufin propugnaculum occupât.
Rec^uentiMaio Ludouicus ComesNffouia, paucorumfetusauxilio, Hannonixmontes nihil minus, puam ßmile cjuidpiamffic antes, mir abilifrat agemate inuadit,cuius, vt Albanus impediret conatus,Archiepifopi Co lonienfis, Comitis ab ifnbtirg, c^ui Epifopa-turn deinde deßruit : aliorum ecjuitatu adiu-tus,graut eum obfidione menfeAugufiocin-git.
Aioritur hoc eJA.enfi Sigifinundus Rex Ef i Polomix
-ocr page 486-De r e b vs
Polonia, cuipo/leafucceßitHenricus VAle/în/, Car. t). Galliarû Regisjrater, cfui tantepoflea, Studien sfr at rem obiiße in Galliis, relicio Polonia regno,rediit inFranciam, quot;vbiRex corona tus, etiamnum regnum adminißrat.
Ludouicus Comes, ob Galliam Lutetiana eadeturbatam,dclctis etiam ab Albano auxi-liaribus cjuorundam Gallia procerum copifl^ fratrii etiam Auriaci Principe,qui amplo ex-ercituprope Duisburgum Cliuia oppi, Rhen» traie£io,Ruremundacapta, Louanio perdedi tionem occupata( Mechlinea inuafri ) nonfrc-cedenteconatu,obfrfram Albano ea conditione -orbem dedidit,'vt ipfum Romani Imperii filo reflitueret, cui quidem promißoni 2 6. Septem brisfat isfecit.
Inféquuta deinde prima Oclobris, Mechli-nenfis-vrbts pulclterrima,fœda direptto,quie, quia Auriacum Principem receperatflibidini direptioni milittim,primHm quidem Hi-franorum, turn GallorHm,demum Germano-rum crudeliter exponit ur.^ßam mult a tum inno cent um fint cades patr ata, quam hone-ßa matron a z/irgincs pudica, Barbara tur pitudineojiolata, vt inutriufiq^fiexus corpora nuda tmmaniterab Hifranis,pecuntarum , nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tmun-
-ocr page 487-Bel Gl CI s. 228 (Mungendarum gratia,ßeuitum, angußa hae nar rat tone comprehendi nonpoteß.
Dragonitts 20. o£iehris z/icina Wallonn Hifpanorumj^militufigna, peryadoßaaßu-aria,ab Aggerepago,in Suiitheuenlandiam , magna omniu admirationetraducit. Tergo^ /am vrbetn, graut ab Auriacit obßdionepreß fam libérât.
Pari,(jua inMechlineenfisfer it at e,in munit ißim um Gelri a Opp.Zutphaniam, ab Hißanico Albani exercitui^. Noueb.ßuitum.
Subßcjuitur eiußlemNouemb. trice firn a die» iniußißima TAardenfium in Hollandia cades, contra paid a ius/^gentium aFriderico Albani filio perßdeac /celerate perpétrât a, qua neca-tati necßxuiparcitum, deletis^ internecio-neomnibus, oppidiiin fauillat^ cineresre-dalium.
Crudelißima Nardcnßum cade,ficiorum^ ßragibus Hollandorum animi exacerbati,ex-/remaprofalute tent are cæperunt.
Anno 1^73. Hine Fridericus tot innocen-tum finguine nobilis , Harlemum non per-inde 'munit urn Hollandia opp.ar Hißima obß-dionecingit.
Ff 4 Infœli-
-ocr page 488-De r eb Vs
Jnfælicite; deinde Albanus,mar it into conflict u cum Fltfling nis Duce Sancho Dauila Antuerpianaarcii Prafecto ,cogreditur. Admir alius quippe, aliaj^ naues complures, omni armorum genere ac milite Hifpano inßru-Hiflima, in Auriacorum pot eft at em redact£» li. Aprilis, pliftingam deducuntur.
Hocmenfthorrendumfuit intempefti-uumfrigus, 'vt etiam Tjnda adpollicis crafti-tudinem zma noPte concrefeerent.
Hijpani, ob Harlcmici marisfauces alicfua-diu occupaties, commeatus z/iam obfifisin-' tercludentes, in extremas ipfos redegerunt anguftias,it£-,zrtpoftgraueme^dtfftedlimam ftptem menftum ohftdionem, hofttumftarbi-trio,fpe 'venia,permiferint, illiautem^ ineo-lumitateeiutbusdata, 'ultraduomilttu mil-lia, gladto, acjua, fame lulii enecarunt. Incredibile dictu,ojuantam Harlemenfesfint famem perpefi. Hifpani nam^,nullum in ex-pugnata vrbe animal zjiuum, no catum,nors murem, nullam radicem , nec ^amen in terra nullum, in arbore folium inuenerunt.
Eodem anno, ojuinto Augufti ,Rammecken, munitifima Walachia arx, non optima Ca-pitaneifidejpaulo etiampoß Mons San. Cer-trudit
-ocr page 489-Bel GIC IS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;229
trudis in Auriaci Principe poteßatem deue-nit.
Hßani milites ob flipendiorum folutionem diutiuôprolatam, cotra, Albanum Ducem tumult uari cœperunt.
Friderictts dlbunifiUus, menfe Septembri AlcmartAm, HollAnduoppid. obßdionecin-Ptum^grAUitcrj^ oppugn At um ttioufine probro deferuit.
'-^mbfierdAmi, Albanus infignenAuium AppArAtunijBuffùuio Comité, duce, adornat, Atcjuein EncV.hufinos emittit, infeliciter no-uus hic belli ductor cum aquaticispugnat, cjui praclArapotiuntur 'Victoria, nauiummaxi-mam partem iCum Comité capt am, Hor nam, hndecime Octobris die,deducunt.
'^lbanus 'vniuerfitm Belgium, cjuodpa-tAtum^quietum inuenerat yperturbatum re-linques, cum ingentiprAda in Hifianiam in-glorius,menfi Decemhri reuertitur.
'lt;^nnois’j4. Fosieius 'uerodifiefium Belgien Prouincqs,Ludouicus Requefinius, Ma-gifter Generalisordin'isS. Jacobi, ex familiA Piucum deCefia,a RegeGubernatorpraficitur. ls,primoprafePtura ingrefiu, malts auib. pugnat. Mtddelburgum nam^^ ZelandtA caput.
Ff S ab
-ocr page 490-De rebvs
nh Aurimcis ohßjfttm,liber are conatiU, Hiß^^ nos vralloneß^ nanales fecios iuxta portutn Ber genfer», znctnits conflict ni feiperari capt-c/ue njidens,moefeiis^ 2j.lanuarij,Antuerpi-am venit.
Middelbnrgenfes pofl grauem longâmcjue obfedionem atij^ inedtam Mondragonio vrbif
Zelandia Gubernatore,Auriacis,nona FC' bruarijfeededunt.
Recjuefeentus s, Aprilis, nouam omnium ad-mifeorumz/eniam, Bruxellxfelenniter, con-uocatis Ordtnibw promulgat,
Decimo cjuarto etujdem menfes die, Auxi* liares copia^cjux Aurtaci 'vires nitebanturflr-mare, tn Ertcetp Mekefi, vulgo auff ôcr SOÎO# cfcr Cpbcn / 4^ Hifepanlsfufeafeint, difei-‘ pata^pracipui exercttus Tyuces, Ludouicus èf Henricus Nafeouij Comités, Chrifeophorui Balatinus, nec inter vinos nec mort nos repth
iJ^Cox feditiofeus Htflgt;anus miles, Antuer-^ piam,prater arccm ingrefeus, ingentem pecunia vtm a Ciuib. extorojuct, feacra prophaniSt militari infelentia mtflcet, maximisflimptib. Cities ex^gital, vrbis Giibernatorem, Dominum Champani,cum Gallico milite, vrbe (xctclere cogit.
Lugdu-
-ocr page 491-Bel G IC I s»' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;230
Lugdunum Butuuorum^ 'uulgo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'diu~
turna, obßdionegrauiter uffliclum, ^molibi AC propugnaculis validis cum Hijpanico milite päßim cin^um , Auriaci, tertio Octohris die,duceBoJlotto,marisAfluiuuante, cum 60. Gileis AnnonA recreAnt,BjUos-,cum hoßes^frA-cißA Hißf!Anorum, o/uos 'velitAtionibu^ in innere ce fer Ant, c Af it a, in mAlùfuffix a ge fl Antes, forti conftAnti^^ Animo AduentAre viderent if nor A bin A frofugnACulA, Ponte coiun-^ ila, vi Ab his exfugnatA exiflintAntes, obfldio nemßluunt,(ß ignobilifugAyfer medias vn-daSidilAbuntur.
Bruxellaincendio correftA esi,cum ingen-tifiAgore i woIa fulueris tormentArÿ, t urriß c/ue ei vicin A, in cjUA ref oflti er Ant s 0 • VAßu-lAfuluere illo ref let A, cuius viturrisilU, coAdiunElA mœniA Ad 20.cubit us ex fundA-* mentis deie^A ,flibtrAciis in aérA fox is (ß Ia-fidtb. frocul Abvrbe dccidentib. diuerfls loc 'is,vir (f ecjuus offreßi. In vrbe extra vrbem,maximo illo imfetuflurimorum adi-flciorumtcUA., vnAcufumireceftAculisiCjua ßfraadium culminA attoHutur cfUAffA eß di-uulfi, feneflra vnocjUAfl momenta dtflecia, homines is.interterunt : id^faclu 2^. MAf - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Äienfi
-ocr page 492-De r e bvs
ty^enfe Ocioh.LugdnnHm Batduorum,nb Hi/panis Antuerpia. redeufitib. diuturnide-nuo obßdione grauiter affltciu7n,^}noUb. dc fropugnaculis vdidù 'vndilt;^ cinEium, Au-riaci milites Duce Curolo BoißotQ maris teßu iuuante, cum 6o. Galeis annona recreant, reb. aliaspropemodum defperatis. Hinceïi, e^uod Hißpani GorcomiumeßBomelium aggreßuri, indeobßdionemßoluunt. Moritur poli Caro-Ium regem,palt is in Francia inducÿs, Carola-rusquo^ Cardinalis Lotharingicus, 2}. De-cembr.
^.^nno iS7S^ Atjua Veteres, oFiaua Augu-ßi, abHßpanisPnfeFtoD.deHeers, Generali exercitîts duce,expugnantur, incolißßnullo deleclu habito, zgt;niuerßs internectone dele-tis,duodecimo eiußdem Menßsdie, Schcenho-uiam in deditionem accipiunt, oFiaua deinde Septemb. Werdam quidem arFla obßdione Hißpani premunt, fed eandem pauFopoHßol-uunt.
Secfuuntur Articuli,ßeu pacis,int er Philip-pum Hißpaniarum Regem, Hollandia Ze-landia conßcederatos concilianda, capita decern, Auriaco Principi per Metellum Furÿ Ca~ riolani nomine tranßmijßa :
Frimum,
-ocr page 493-I,
Bel GT CI s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;231
I.
Primum, vt adpacemfaciendam ßnt it a omnes animat i 'Vtrag^ ex parte, ne cjuiclt;^itam ipfi ziHo modo quam pacem quarant pro-moueant,ne ergo rebuspriuatis ipfimagis qua, publicisßudeant.
II.
n diligenter omnes expendant.dum inter fe Chrifiiani Principes cum populisßiis bella gerunt •. eofdem ipfos Principes populosv-na cum Religione fortunes, plane perire. Hobis iaitur periculum inflare pra foribus', quale Afiicam, Palxflinam, A[iam minorent, Graciam, Pannoniam ajaftauit, nifinos ei, falla animorum armorum coniunPIione, mature re ip fa occurrere 'velimits, dum pojfu-mus.
III.
Vtfalus quies publica 'vtrique parti pra «culisfit. Neutra itaq^fummumius conflcle-tur. Practpuè'vero hocinterejfl ad Principis Auriaci, quifelo vulgifauore nititur, forfu-vas,gloriam,«tium,^tranquillitatem.
nil.
rtrinquefiat reflitutio in integrum. Rex videlicet omnes in gratiam reflituatnon in
bona
-ocr page 494-DE R E BVS bona folum :fedetiam in nomen ^honores. Hi vero reflituti,z/icißim Regern,^ in poßiß ßonem ueterem, nbsp;in foUtAm reuerentiam^
^in obedientiAm debit Am,reßituAnt.
V.
Vt promiß'A,faciAj^ contient a , ßdes dA* tA, inuiolA bl lit er zgt;trincjueßeruenttir. ^tbd fi Regem Ar£Hugt;s pA^iu conuentis trAtißi-Hionibus Aflringi necejfe 'z/idebitur: ijscon-uentionibtcs ; Ult HifpAniArum Principes Or-dinis nimirnm tAm picri, cjttAm propfjAni, v-riA cum Rege,ex i/eterigentu eÜAm cum /ßi-CAnü moreßibfcribAnt. Volente porro Re^e, yfdem Germ Ani A Principesfub/crtb Ant. Aliquot denique oppidA deprimoribtts BelgArur» ßtb certis legible (ß condicionibits vnÀ quo^ cum RegeJubfcribAnt. Tribus ißis ’vinculis PaSIa necejßiriofirm afore.
VI.
Vt ciim tres fint inter CAteras primorun» amp;nbsp;fecundorum motuum CAufieprActpuA: Su-fiicio inprimis de nouA inquifitioneinßitwtn-r Aa-., deinde Regitim m And At um de ßuerA exfe-t cutione EdiHorü de Religione, CAroli fififiti-ti Imper At oris Philippi filfub Anno if2i. ^/queud Annum is66.^poßrtmo imper»-
tADe-
-ocr page 495-BelgICIS.
quot;Detimiit: ne(eiltcet inr^ntßtio {nee enim in~ flituta.eH)zilliifitnequo^Decirnat. Edt^o-rum 'vero moderntio excogitetur, fiat de communi omnium ordinum confenfit, canfi-lio, at^ fententia : ld autem, ejui hutufmodi de Reltgione conditionibtts contenti non erut^ of/tio detur,ntmirum:’vtfie Catholics Religio-ni reconcilient: z/el alib (quetnadmodum in Imper 10 fiubieltdprouinciis aclocd lege de Pace in Religionc lata prßcrtbftur) habit at um concédant extra e^uidem Régi am dit ion em: falua tarnen ipfits re fiamiliari : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^dpru-
aus indèperctpiendos,tpfi vendere, autaliii locarepofiint.
PII.
Pt externus miles licet nullum damnums, fiflandum e^ua dixi paclis conuentis ex fide certafit-.,Belgis injer at-.tarnen, fi volent ex-aucloretur., nbsp;nbsp;Belgio eiiciatnr. It a quidem vt
ipfi etiam Régi detfirmam ^omni maiorer^^ exceptione cautionem, de nihil moliendo aut tentanda,quoparfit (fiaqua vtraq^ cautio ficuritas.
PI II.
Pt demifiê fi/ùppliciter cum Rege,vtide-eet agant,liter as vero adeum Auriacits Prtn-ceps
-ocr page 496-De r e b Vs
(ejfs de faceßd modeßia. frxflantes exurei. Magni enim mometi eaa ad reconciliationer» fore.
IX.
Vt Zfna alia liter a firihantur ad Meliti Frincipem Franciuilla Duccm , ad Comi-tem Chinchonium (juo loco intercédant apui Hegem frocaufa cognofcenda'^ adhibendo remedto omnibua adcommodato^tutofabihy ac firmo. Hi enim Regtsßtnt pracifuiCcnfili/t-rtj rerum Stattts, dr 'vtricjueiunclus est adfi-nitatePrinceps Auriactts. Id^am PrtncefsMt-litiieHpatruelis Menciæ MendociaMarchio-nis Zenetenfis, t^ua fuit 'vxor Henrici Certd-tts Najfouij, dz chin chon^ vxor, elifor or an* tedidti Principes.
X.
Vt ad Regent at cjue duc cm dl“ Comitem liter a-, ac porro vlttma de hts ojtiafin cere ßatui, bonafp fide tract art cfueant, ßntentia ; Furio tradantur. Sent entia quidem vUima, newp^ de fide dz fecurttate, de Religione dv de externe milite. Nee pet ant tir quoad fieri pot er it, inaniaßperflua aut imper t inent ia. Furiunt ■per veredanos equos in Hifpaniam quam ce-lerrimeprofeFturum, ipfum intra trimeßre, qua
-ocr page 497-Be L GIC 1 s.
23S
eß optnione in aula apudgratiofos,ß effe-(lurumpolltceri:z/t omnia ad arbitriümfin-tcntiam votum vtriuj^partis-, Deo dante (omponantur fuis expenßs procuraturum, fa^urum.
HancPatisconflituendamp;rationem vbiAu-17. riactu Vrinceps « adiunölas Ioannis Me- Sepf. telliStquani literasperlegijßet, amp;nbsp;eumßuis ordinum HoRandia Zelandia Confiliarijs com municajßt, ojuod aliquot ante dtebus con-uentus ad pacem per Caßirianos legatos confi-ciendam dißolutus ejjet, ea de re fupraßripta Metello per Bruningium Beeret arium litt er ia feqttaMaqmenßsprateriti datis, in hanc ßn-tentiam reßondit. ^ux nimirum in pacu formulaproponantur ; maxime defiruandis promißis cautiones in quare negotq cardo vertitur:ea non itapojßprudenti viro vide-rituta, quin Pontifex Romanus ,fi non ßr-uentur, vitro dißenfarefileat, nbsp;nbsp;violât or es
abfoluere.Hxretico enim, inquit, non eßeßr-uandamfidem.^^a ex difftdentia,tum quad tarde nimis mißa hxcformula fuifßt-^euenit. vtproieHa vndiq^ melioriße, ipß certum licet anceps, bellum incerta pad praferendum duxerit: Bequetotum ad eins adminißrandi
gprendi-
-ocr page 498-De r e e V3
^erendig^ conßlia conuerterit, eo^magkid ArÇerit wrinçfj qucmadmodumex ijsqujiin-fià,[ùis quji^ locd narrabuntur,facile z/idcri fotefl.
16.Sef .Alenconiusfer occafioneojfenßond fimultatd cum rege excedit aula Lutetia-, Druydum fiia ditiond offidum magna ceU“ ri täte uenit, (f àfit is recifitur. Pojirtdiè ficri-ftum edit, tjuo dtfcejfit-sfiti caufas^ omne con filium fiium lucttienter exponit. Eodem die Rexfitmma celentate omnes frouinciarui'it f rafellos de illo fi'atris difiefiit fecit certiorts, factum ejfe^^inqttiens )frofligatorum quorumdam homintim nefarip conflit o nbsp;nbsp;nbsp;a fi dfeef
ferit, comfrehenderent eum fi fieri pojfit.
Chriftophorus Ätondragonius exercitua Rcgiq ductor, per S. Anna ac PhiltppUn/itbi/ in Duuelandianhfingulari omnium cum admirât tone, traductoper vada exercitu,Bom-menaam arcemforti/iimo ajfitltu aggredtens expugnat.
ArticuU Pacificatorij Maximiliani Intpe-ratoris nomine Belgio propofitiper Comitem Schuuartz,enburgium .primitm hac, in Paci-ficationisnegotio,proponuntur,nempe:fifiia , 'hacîenus inter Serentfitmum Regem Hifia-Vtarumftfi’ Prtneipem Auriacum, aliquot ex nobili-
-ocr page 499-Bel GIC IS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;234’
nobilit Ate , his^ contunctas ciuitatés Bel^i-eas, nat neßntfimultates at^ offenßones. Imper At or t RortiArtorum MAXimiltAno, mAto-rem moleftiAW amp;nbsp;dolorem Attulerunt, qttody
/ecutxfuntperturbationes équot; calAmitA-tes, nonfolum Belgis : fid etiAm G erm Anis RomAno Imperio fitbieciis ordinibus, exiti-um minAri videntur, mAÏore/j^ occAfiiones, milorumynifi incendium hocmAturerefiin-gUAturyextimefiendxfitnt.
(^Are CxfireA MAießosdn htincfinem 0-mnescogitAtiones è'cofiliA dirigere ft At nit, ^Homodo opt At it ociu, toti ProuincixBelgicx, et his mAritimis loeisyrecuperAripofiit.EAm^ ob CAM film nttperyOjuendAprxcipux AuthoritA-tis Tjiru (intellige VEolfgAngum Rumpfium) Regfi HungArixftlti Cxfkrisfiupremttm Cubi-tulAriu, in HifpAniA AblegAuit, qui procul dubio,nunc LegAtionefitA,Apud Philippu Regent perfuncfus egregixm operum hoc in negotio nAUAuit. ^tAmobrem etixm Cx/hreA ftîAte-ftas llluftri ^Generofio Comiti Gunthero, ex ordine quAtuor comitu, RomAni Imperq, co-mitiin SchuuArtz,enburg,€tc.ConftliArto fiio tniunxit, vt is,quib.conditionib(ts pAX ite-rum coAlefierepoftttyprouideAt.
cdigitur Comes,in his 'vt in aIHs, Cxfirete
G g 2 dPîAte-
-ocr page 500-De r e b vs
MAtcßAtißfedeuinctum, (^obfequentefro-JiteAtur ; morentque ei gerere pAratusßt. Et fr^terca lilttflrißtmo Principi Auriaco,alt/f^ nobilibm, coniunciis ordinibtts optime vei-lititum ob affinitAtem Amicitiant, quA ipß cumPrincipe Gttilielmo, qiitbtKdam exno-bilitate interceditytum^cjubd ProtiincA Belß-C£ beneuolentiAm ergaß, multis abhinc an-nis, nonßcmelexpertinePi , hancproßeciie-nemei) libentiuspißcepit, necafperrimAhpe' mit,longi^^ itinerismoleßiM,huictamne'fp ßrio propoßito, vllum impedimentum adfer^ repäjßfisefi.
jdeoqtte Principem AurÎACunt, No biles, reliquos Or dines, 'vehementer or At, vt CA‘ firis pr^cUrAm igt;oluntAtem diligenter ex-pendant, adpace et concordiam relpiciant,ß‘ que in rebit-s honeßis licitismorigerosamp; obedientes prabeant. ,^odß inter ipßs de Condttionibns tractandai pack conuenerit-, Jnßatpramp;diciuf Comes, vt duo'velplures,ex omni numero deligantur, qui acceptisßufftci-entibtis mandat is,Jecum ad CAfarem conten-dant, condiciones pacts tolerabiles, amp;nbsp;tati confèntaneas proponant. Hisque delectù, Comes Ciinthertts Baluumduclum amp;nbsp;redu-
ctunt
-ocr page 501-BeLGICIS» ' 2J5 ilit/n exJmperiAli refer ip to fpondetacpollice-tur. He^ enirrtz) Hum labor cm fudium^^ad banc caufamf£liciterperficiendam,eliinter-mtjftirtts.
Anno IS 7 ó.Recjuefnniiteper S. Annaae Philippi Inftlas, in Dnuclandtdexercituper Vidanoclu tr£dH^o,Rom£neam arcem 2S. Septembris expugnat, Zirizeam obfdet.
Auriacus Princeps2i. Fcbruar^,propngn/t~ tulum quoddamCrimponiamdnfuam rurjus poteflatem recepit,
durante adhuc Zirizeana obf dione, Reef uefinniuJ Relgia Gubernator, ardentifimA febri, s. Martq BruxelLn moritur.
Turn Belgic£ Reipubfimmaaddelectos C'oncilij StatttsProceresfnforma prouifonis, À RegiaMaieftate defertur, donee loa. Auflri-tcui mitteretur .Interim per Edict urn in Bel-gio omnibtti,qui legitime nati non fuijjent, ^^^^efftciaadimuntur,
^ttoddumfit, ^Zirizea in iberorumpo-tefiatem deuenitfatim 'uniuerfa Br ab anti a, importuna Hifpanorum militum Jeditione, nou'u inuoluitur turbis,qui defirt'isinZclan-diafiationibus, non [olutorum fiipendiorunt pratextu, RegiA Bruxellana vrbi imminere
Cg f (oepe-
-ocr page 502-De r e b Vs tir per tint anima duerfi 'uero reßflendiyZ^im^ repellendipropoßto,inAloflanosßtbfincm Itt-üideflei^ientes oppidum 'violenter inuadunt, diripiuntf ^dira cjuag^ hoßiliterfact nor th ut hißcetangentes, rem eoperducunt, 'vt décréta Regit Concilit Status rebelles,hoßes^^publici, declarari meruerint.
lllico 'variaeßmulta cjuafitaßtnt a. prudcn-f tibus 'viris remedia, cjuibusfuneftt Hifpane-rumfedarentur tumulttts,fidßußraßuntO‘ mnesßußcepti lahores.lnterea 'vero RexexHi-(pania denuntiat, Joannem Auflriacum,nAtu ralemßtumßatre,B€lgicts ProutnciisQuber--natoremfe prafeHurum.
Cat er um, extrema (ß intolerabili Hißa-nor um info lent ta Brabantinorum animtgra uit er oßenfi (ßexacerbati, dum pro tut eia à“ defenßonefui, adhorum propulfandas iniuri its,arma fttmendi, Duccdomtnode Heespo-teßatem haberent ,pracipuos Con cilif Status Proceres, horum tumultuum mitigandorunt gratta tn Concilio congregatos, “violenta manu capiunt, in car ceres Bruxella deducunt.
ffuemadmodum autem Ordtnes in “vni-uerfum omnes, Brabantinoru contra truculent am Hißanorumpetulantiam,conatus
arma
-ocr page 503-B E L G I C I S* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;23lt;S
Hrwaprobarufit, itaHefiiin Confiliarios Re-- gios,fn£îum, 'vehementer improbarunt.
Hifpani interim, Regio décréta nthilrepreß (i,quemadmodu nec Députât or urn,quiConci-lii nomine cum ipfis tran figer et, deltheratio-nihu^ mitigati, T^raieciü ad Mo fam 2 o. Octo-hris violenter inuadunt, ac ingenti ctuiunk ctsdeibidem perpetrata,in omniumfortiinM^ effrenata licentta inuolant.
Eodem Ollobri men fie BelgicarumProuin-eiarum Deputati, Gandauum in Rlandria,de pace cü Hûllandis Zeladis a^uri, coueniut.
Interea vero temporis,dumOrdinesdere-ducendaAntuerpia, militeHifiano eiieien-do, aut (altem in arcem cogendo délibérant, quemadmodum amp;nbsp;faEtitatum,Duce domino, de Champani vrbu Gubernatore , (fi“ Eber~ ßeinio Comite, Coronello Prafdiario, Ecce, quarto Nouembris Hifpani tnAntuerpianatn vrbeordinum prafidto pridiefirm at am, Em porium non folum Germans,fedtotioi Europa celeberrimum, mceniorum folatio defti-tutam,exarce conglobato agmine erunspunt, barbara immanitatein prafediari0s,in ciues, in matronoifi}'Virgines debacchanttir,^fei-liiunt,pramp;feantifiima vrbis adificia, atq^ adei
I
-ocr page 504-De r. e b vs
frAtorinnAm ilUm domum igni deformint, ciuitim extArorumMercatorum bonA,^ui‘ buseUpf) decennia nihiLcum inte finis hi ft difidÿs zinquA communefuit, diripiuntfpo-liant, tAW ingentemflrAgem hominm ^er-fetrunt, vt certb ohferuAtum fit^cxfA eo die Ad nouem milliA hominum cfuingentos, quatuor milliA,interlt;quosetiAm ^berßeinius Cometgt; fubmerfi.
Eodem die, quo AntuerpiaHifpAnorum it formatur furortbus, Aufriacus Lut'll^nbur-git, BelgicAgubernAtioneaccept urns aduetat.
IntertaAuriaci Scripto Regio pAcificatorit peremptorie refpondent,
Nos Gulielmus Dei Gratia Princeps Auri-»CUS, Comes a Najfau etc. Nobiles nbsp;nbsp;Equités
ComitAtus HollandiA, Confiiles, Senatores, Conßliarq, Tribuni, or dines nbsp;nbsp;Decemtiiri
pleb'tsCiuitatum,Dordraci,Delphorum,Ley’ dte,GoudA, Roterodam, Gorcham, Schedam, Rrielij, Schonhouij, Woorda, Oude vaaater, Gertrudisberga, Bomelijfx Bura, diu matu-req^omnia per/peximus, qua ad huncvfjue diem Breda , fiequenti colloquia, defedandd prafentium bellorum tumultibus, inter Re~ giA Maießatif, necnonnoßris or dinum Hol-landta
-ocr page 505-Be LG IC IS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;237
hndu ZeUndi£, Ciuitatum Bomely Buta, confœderAtorwmojUcdelegat 'os trâdiA-ti, tumj)r£/ertim ea, o/uafiripto 'vtrinyue ad primum,^ad yuintum huius menßs exhihi-tafuerunt.
(jutdem do vel ntAxime fpeclAbântt vt patefadfa voluntAte turn n oflrA-, turn ordt-num,Ac ciuitatum confæderAtarum prAfata-rum., intelhgi cognofci^ poßit ^antA, yuA Regio nemine oblatajunt, hactAmprAfénti opport unit Ate, no ampleclenda potiui,cjUAm le-uiter AC dißimulanter reÿciedA exißimemtcs^ prAfertim cum huiufinodißnt, ’vtnonimme-ritopenitüti expendenda zgt;ideAntur. Et yui-dem ob id,(juodtAm Ad ca yuA initio ab ordi-nibus propoßta, yuAm yuA abÿfdem adhAc ipfA,yuA nunc offerutur, refponfA er Ant, baud obfctirA/n mentis RegiAfignißcAtionem conti-neant. i^tyue -vt ad ultimo fcripta ( etßpe-culiarius nihil uideantur Adferre)pundiim Ab/olutiufyue, yuAmyuA per prAcedentia, in yutbus fortajß uel non AnimAduerßim, uel non luculenter pitù explicatum cerni pote^l, refpondeatur.
Primo yuidem referimus nos ad ca , yuA principalis or dinum Supplex libellus comple-
Cg i Eiitur,,
-ocr page 506-De r e b vs
(iilurjum nd extern omnia, quadeincepsßi-pra commemorato coHoquio tffor um nomine, in medium adduct afint, at^^ in alÿs ommno ferfiflimui, 'vtf)ote,cjU£opj}tdo acfatu exatÜe, per eas potifimum rationes, quaapro fiade-fenfonefripto ad22. Martijpraeteritialtu-l€rtfKt,non modo déclarent, quidipfiex inti^ mo animt conftho, (f put ent, petant, at et~ iam cjuanto dcfiderj aflu, tarn protiehendis Hcfx iJMaiefatis rationthus, tjuam procii-rando communis patrie bencficio moueantur-j^uod ttafit,omnium ofui caufit huiw non afi-fett at i indices futuri fint, iudicio conßahit, nufjttam ■videlicet nos, quot;vel infolentivelin'-prat a or at i one, ea qua Regio nominepropone-haturexcepfife, aut eadem 'vllo modofireuifife , contiimelitfue potius cjuam decenti reue-rentta erga eandem Maieflatem 'vfos fiuifie, •ver urn ad hue omnino ficopum referri, vt réfutât is alicjuot argumentts, cjuihus ob tat a ilia Regia inuoluta ■videbantur, non tarn eadem retjciendi ammo, cjuam ■vt nuda ■verborum fmplicitate, omnem fallaciam anteuertere-tnits,mentem(finojlram, fir ordinum aperi-remus.
flam quod adprimu attinet,praclarun defi-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;derati
-ocr page 507-Bjî L G IC IS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;258
deratt ot^,pacis,neceßittidtmf^, aditusflerni-tur,fimox extraneum niilttem,tAm Hi^ani-CA quam alt ertus get cs Regt a Äiaieflas-, in puo rattonihus adducîa noßris, ordinumj^ conue-nirez/idettir, dimt (er it. Etenim neminem ignorarevolumus, noscumfinttimts ciuita-tihttsacprotiinctjs, itaacontrouerßisejje “va-ctias, vt hac minime caufi,arma mouerimtis, aut etiam nuc gerimtfs, nec 'vUa inpoßerum arripere meditemur. Sed horu cjUA geßimus gtrimtßcp, extraneorum, cjutße his adiun-xertintßaßtfs, tntolerandxßdominantiA cu-piditas caußam prAbuerint.
t^deo qtiidem ßghorum dißeßione,abßn-tiäi^ue ßuodRegio Edicioßert debet ) facile tetius Reqionis huius, adtaccntiümoiue com-modo,pax,otium,commercia,catera^cmniti paßim Regis authoritate fs“ Aiaießate illamp;ßt, coaleßent. E.t hinc t^uidem manifeßißime coUtgipotefl, quamdtti cum extranets militi- ■ bus Hißani ditionibits Belgicis non exceße-rint, adprimum fupplicis libelli noßrt caput minime fieri fiatis (ßquideßprAfientib. nun-^uatn (ecuritas intichi,aut pax ullaprocurari poted.
fifiipd ad alt er u, caput atttnet,in quo dege--nerali
-ocr page 508-De r e b Vs
ntrail ordinum omnium cœtu ccnuocando^^ rutioinftituitur, crehrèiaantenanobis, ratione ac via sa commode fieri pofiint, decU-TAtum eïi-, drper legAtos n oßroi Ab un de etiAm ißhic renunctAtum ; nimirum nos nulU aUa, rAtione ab y s vnojUAm diuulßos, Alienófiue vi-deri,o[uam HifiAnorum frAßnÜA, qui cunlla ’violenter difcordfis commißere non définit, ^^mobrem generali ordinum couentu {ab-featibus HifiAnis)adearn quam diximus for-mam fgt;rAdiclo,facilè conueniet inter eos, qui-bns rationibus paxfirma^^ JiriuilegiaxQnfut-tudines, E. A. vita, iura, qua fi poßliminio refiitui, exaci a deni^ polit ia inßitui pote-rit.
Nam quod ad nosfieciat, offerimus coram çrdinibus, contention^ huius nofir^ caufam, pAulo altifis repetere,accum ipßs nonvt igna-. rts yfied omnium ftatus noftri gnaris cenforib. nqud d^illfi quidem coditionibus agere, quAA Maießas fua nob 'tsproponendas non abnuit, adeb vt omnia in melioremredigi pojßordt-nemßerandumßtnon inept’is rationibus, no modo Hifianica inquifitionißed etiam crude-Itbus y inhum Anis impqfiq^ ediciù, quA circa ^eligionem hifc^ inregionibus, ante aliquot
aunes
-ocr page 509-Belgicis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;25(gt;
Annos emundta, acpoßmodum eÙAtn renoui-ta fuerunttrcßiterimui. Nequanjuam tarnen hoc animo,qua/inunc'jjel'vnqua antea, Ma-ießatem Regiam aliofue quofcunque Romana Eccleßadeditos, a(iiaReltßone, 'viauertere '•I/ObierimtK ; pra/ertim ciim ßdes aliud non ßt,quam donum Deißiritttsßncii virtute^ acdiuini verbipreconio, mentibttsnoßrisin^ ßillatum.
Hiße ne dßimulanter addimus,nobis haud conßntaneumziideri (poßquam nunc refor^ mattim Ruangelijy'uerùmque Catholica poßoUcA Religionu dogma fufiepimus, in eo-que profecertmus )folitasfedes p atria artta Wertere : ciim ne hoc quidem contingerepoßit titraßimmam totiusBelgijperniciem. Nam modicam CMaießatis authoritatis , domi-niorumque Regiorum diminutionem, acfer-uitutum, quas à fiibditispriußaripar est iaBn rar».
^tgod quot;vero ad rationesße^at, quibus no-b'is ad cautelam eorum qua offeruntur, tarn hic vltimo, quamfiiferioribusferiptispropo^ 1 nbsp;nbsp;nitur. Regem,prsterea Maießate Cajaream,
1 nbsp;nbsp;aliofque Regia profapia Principes,grat am,ra~
I nbsp;nbsp;tarn ordinum conuocationem habituros, in-
1 nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuitur
-ocr page 510-I - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E R E B V s
»uitur qttidem, nobis pul an hincfierifit ff j £t tarnen cum nunc iubemur, altos froponere ac pct ere conditiones, nuc iteratiue nobis pro-ponitur ob firmat um Regts animtim, nolle fi aliaprater Religionem Romanam in fits Pro-uincifs Relgicisferre. z/elle autem patrio filigt; excedere eos, qui Religioni alt eri fint addiiltgt; pugnarehac inuicem i/tdentury adeoj. nthtl refionderi.
Turn etiam quod Maießatis C£fireo,nii(l-torum^aliorum fu^fragta claros tllosheroeSt Egrnondanum, Hornanum, Montigniurn, nt plerofi^alios, tantoperefemperdomi forifi^t quot;non mediocri priuatarumfortunarumiaiitt-ra., de Maieftatis fia laudatifiimis progenito-ribtismeritos ab enormi cadenunquam 'vin-dicaripotuerunt.
^^ccidit etufiem Maieflatis Cafarea con-temp fits, paruum^, authoritat'ts fiua momen-tum^quod non pridemfiripto ad 4. rJprilex-hibito fat is appareat, nimtru cuius preces, nc tantum quidem promeruerunt -, 'vt per Ulas aliquot nobilib. quos hinc adfi proficifci cupie-bat^per regias dit tones tranfitum impetrarit, potißimum etiam quod Rex ipfe excipiendis fiibditorum querimonifs coram non adfit, fed
-ocr page 511-BelgictS. 24Ó 'jiljutJ httiußnodi eïi, id omne ex eorumoté ijMtriae, qui adMaieflatis(ua honorer/f exifli niamp;tioncmq^, turn regionum harum vt Hit ate , prAftare baudparum candide apparet. ,^od ^'clin hacfedadortim tumultuum aélione,lute clarius apparet, utpote inquaperindeno-b}fcum,at^ cum manifejlisMaieflatisßtA ho-ßibui inflttuta cemmunicatio ■videtur-^imo acfires cum inflitutoribu^ aqeretur. Cum tarnen Regium fit, ea qua expopulißi 'vtiUtatey commodo,acfalute cfß iudicabtt,prompte, li-beraliterq,,'vltrl) conferreivelji quod demum remotius a rationis ßripto poßtÜ videbiiur, idipfum pojfe den égaré
JHtinuiper ea, qua inprAcedetibtts refcri-ptis noßro nominededucia Jitnt, Adaießatis Regia Comiffariis ßätis de noflra mente factum cffe debet. idcirco latior circa hoc argu-nientti euagatio fieri non debet, quemadmodu gt;nbsp;nec adea, qua à Maießatefka ohlatafunt ,co-piofiiis refponderfniß quantum ad td attinet, quod fcire de confcederatis noßris defidera-tur, (fiquos fiub Hits comprehenderimus, ad-'hucq^ coprehendimtis. Adhac autedicimus, has nobis fuiße eße faedere iun£los,qui,quo-riiniqueparentes ,per quacunquefua CA'late-.. nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßatis
-ocr page 512-De r eb VS
fiAtis locA, horütumultuum cAuft, velcApite plexi, velexilio dAmnAti fuerunt, quorum quidem nos/ams, bonorumq, reßitutionem, amp;nbsp;pr At er CA eorum omnium,qui nobis hoc belle ßuAm Oper Am impArtitißtnt, hue in pAcis A^ionecomprehenßs volumus.
deliherationcm, in meliorem ƒ Artem Accifi defidevAmm, ijt hinc ctiiojUAm ?ncrtAliA}n nonßibeAt cogitAre., nes non vtpAresiRegiA JVtAieflAttipAtrixj^ communis commodo affe-ifoseJJè.Ac proindefi tjuid hor urn cauJ'a in nos Armis coniierfis geritur, ac fictcs cjUAm ex rt eorumfit-,ACcideritz, Proteflamuridifgt;ßtnt nobis neuticjUAm imputAri oportere. Sed illdgt; qui iußis legitimifq^ noflrispetttionib. rePto-TAminqciunt,
T^onA Nouembris die Arx GAndaaen/!s ciuibus cAptAyprsfidiArij HißiAni incolumes dimißi.
VAlenceni Germuni HifpAni milites ob tAcitAm con/pirationcm proBelgijlibertAtcAf-firendu, lO.Nouemb. 'vrbepelluntur.
VicepmA quintA poPi eiu^dem menßs die Robleßtcs Gronings, prsfectus cum CApitA-neis Àßiis nnütibus cAfitur, cum ZutphAnic» quodAHtt
-ocr page 513-' B E L C I C I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;241
^uodnm, (jut cuculldmonnchu mentit tu erAt^ it que in z/inculu conqcitur.
Annoifyj. linuirio menß,iuxtalitf)jgt;i~ liampigum^ haudproculab z/rbe Leodtna, locoAccltut, Scoti) Ordtniimilites jlberoscA-dunt, ^infugimconuertunt.
Vltnie^lint Pacis caßrum tarn arSta ob-ßdione premunt, 'vt Hißantcum praßdium 'velinuitu, idipfitm ii. Pebruarq cogatur de-ferere.
Pax, qua aduentante Außriicoycum Ordi-wibus Marcha inPamina coaluerat,iç.Febru ar ij Bruxella promulgatur.
Hißani, iuxta pacts conditiones 2 0. Mar-tUyVrbeAntuerpianatquemadmodum amp;2.7. Aprilis, Praie^oadMoßamßncredtbilipra-da onußi, excedunt.
Außriacus, Gubernationem Belgicam aß ßtmp turns, prim a Maii Brux eilas tngreßus, maxima alacri ciuium congratulatiene txcipitur-
IndeMechlineam cum Germanorummi-litum Tribunistranfaclurusßereciptt-.Pum Namur cum Ducißßam Vindonenfem exceptu-rus, 'vniuerfi, comitante Curia proficiß:itur, ac tandem 24, luliiarcem ipfam defenßon 'ts
Hh fuse
-ocr page 514-De k ebvs
ßis. taujA in^editur,niim mtdt/ußhiinßdiai foßtas eße äicebat. VndeßummA vtrin^ßif-ßdentia. ortA maximi belli eilßumptum imti-
,^od(^uide capta belua marina ■, pcrtendt exiflimarunt.
Altera namg^ lulij inßapagos Haßten (ß Saßtingenprope Antuerpia in Scaldi flumi-nc deprehenß-s eslpiß:is, propter aquam moli Jux nonßatisprofundantiin vado hxrens, Ion gMpedes $8. altuspedes i6. (ß digitos tretA'gt; plgt;ß Nouembrimenß, in Hollandtaplurest-iußdem generis vißx captxjßint belux.Refert Faßicultts temporupaulo ante, quam crttdeU Galloruprxßdium ex Sicilia eßeretur, capta eße marinam belttam L.eoni perjimilcm. in Suetiaßmiliter ante diuturnurn illudbellum ' cumDano confœderatisLttbecenßbits con~ traSuecum, ‘vißendx magnitudinisptfcerna nautis interceptum certo perhibetur.
Terlonius Ar cis Anttterpianx,ctim Boerßoi ordinum nomine,prxfeSitts, obflux amfitjß-clamj, fidem, ^ßequentem per lit er as cum ’ Außriaco communicationem a Boerflo captus eiuß^milesexarce,prima Augufli, exturbattes, ad Carolum Fuggertim atq^ Fruindfper* giii, 'vrbisprxßdiarios corontllos,/fugit^
Proxi-
-ocr page 515-Be t G ƒ c I lt;
24i
Troxîmtfiojuentidie, Fuggertti Fru-indfpergiui, eo ipfo temporis punFto, cjunnd» ingens tpßsA Senatu Antuerpiano pArabatur pectintA, anili metu perculß, (juippe Aurisca^ rum nauium quot;umbra perterriti,fœde turpi^ ter^. ex ùjrbe, Br edam alt er,alt er Bergizomi-fim profugiunty'vtrobi^ minime germanam faorum militum ( à quibus capiuntur atq^ trA duntur}fidem experti.
Boerßus2 S. Augußi, Gallien ex areepretßdi-nmdeducens,, ciutbus Antuerpienßhus earn committit, qui Htßanicx, exeaperpetratx tyranidis-, bene memores,quaparte quot;urhUam porro ohejßpoterat,2S. Augußi demoliuntur.
Auriaetts Princeps iS. Beptembris Antuer-pix, Bruxellx, vero 2 S. menfis eiußbem die 4 ei uibus maxima omnium Ixtitia honor iß ce in-troducitur.
' Gandatti dues ,vtß{ppreßapriuilegia re^ cuperarentiContra Gubernatorem Arßhota-num dttcem à Statibus adFlandrixGubermt-tionem eonßitutum, inßtrgunt, tna^iq^ no-minisviros -, zS. OFlob.capiunt.Hosautem motus, Außriacoprincipi, vtßdaret,aduetA tiiAureu cor apertu,cuißnceritas inßriptum erat,avirgine eiuit àtis nomine, magno ciuii
uh 2 Applan^
-ocr page 516-DE' r e b vs
»pplattfu offertur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum tnfie, rebusfopt-
tisydiffederetjpfe ofuo^ ciuibus,ijui cumAnt-uerpiam urm it i deduxennt, cor apert h cxpomis Auriacisjßjtgulari arte confeéJunit exhibet.
Serenifftmtti Archidux Außria Matthiiti a Statibuf euocattts Antufrpiam, nouttsmox BelgiiCubernator inaugurandtcs .,11. Nouem' brisingreditur.
Hellingius ordinum Tribun tes dum Aw-ßerodamum primariam Hollandi a vrbem miroßratagemate ingreditur, trucidaturA-miles a ciuibus repellitur.
Anno I$78. lanuario menfe die 7. Auriacus a Statib. BruxellA con^regatisinlocu tenente, zgt;t voedt,Archiducis Matthia affùmitur.
18.1 an. Archidux AußriaAiatthiasßlemni iuramento Bruxellwpramp;flito, Gubernator to-tius Belgÿ à Statibus inauguratur.
Bubßnem Februarii menßs militaria or dinum agmina dum caflra mouerent, turhatis or dint b. ab Außriaci eejuite ,propc Namurcu caduntur dißipanturß^,
Statim deinde Louanium, ^nonnulla a-lia in Brabantia oppida, ab Außriacoßunt récupérât a.
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AAenfe
-ocr page 517-Belgicis.
243
Menfe Maio Promana»it ah ordinibtts edictum, post reditum Auriaci Antuerpiam 'vt i^uicui^^ Belgium inhabit ant,luiufciin^ conditions a fuerint, fldell tut em or dinib us pa-trin^ iurent, Auftrtacum habeantpro ho-fl e patrix, pacem GandauifaHam, inntola-biliter obferuent.
Rogati Ie fuit £ ibidem Antuerphe,hoc iura-,ment urn praflare, recufarunt -, per duos dies intégras. Pralati ordinumhocprecabantur, iuprimis Abbates, ^pluribus rationibus obtefiationibus diu hocpetierunt. Bed ii excu-farunt atejue difèrtè reff onder un t,fe pontißci iHraße,lt;juipro hoflehaberet, non Außriacttm ( vtojuem peccuniaiuuaretac milite}ßdAu-riacü Principem. Ita^ iußu Magißratus,ipfo die pentecofles , omnes leßiitamp; , cum ßgno peditum , ne a populo obruerentur, ^tympana , dedu^ißint adnauim, una cum Pran-cißanis, quiidem reßonderunt ,quod leßui-t£,
,^i quidem Peßtita ßy Francißani naui impofitißnt, reFta vehendi Mechliniam ßy inde,ßbßdepublica, Louanium. Toto eo tem pore, quo ab iis iuramentumpofiebatur,quod triduum Antuerpiain arm 's fuit per z/rb 's ’s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hh } •vicos
-ocr page 518-De r eb Vs
•vicos, vicorum angulos cAten^protcnfi. FiureauthnmAgno vit/upericulo Francilca-»i, ne 'videlicet contructdArentur, ah exter-nis militihui : c/tii cogéré non de flit ère dues amp;nbsp;MigiflrAtum Ad as intent Andum cxdem.
Fhilifpi 'vtllA CAptA poflridie pentccofles trAditione Flo rinai, qui dus 'vrbisprAfed us, deindußriA comme At um non intulit .propte-reA CAptus A milite, dominus de StAue nomi-nAtur, efl Leodenfis ditionu. EAm AuflriACUt obfèdit, fefehocfAm 'u prAtextudediderunt. Adhuc hubebAnt cur nes equinus, pAnem ex auenA. JAilitum quidAmprAfeSius cum tribus fignis fefi dedidit. AtreliquAquin^flgM •vrbe egreflifunt, fignis er.edis çx exp lie Atis. triuexhisfignA demum mt lit Ant AußriAco, prufitto iurAmento. Ordines per Roßfellium feqtiAnum tentArunt inferre commcAtum, pruceßit proximus •vrbi fuit, eum flque-bAntur equitesBelgici ^FrAnci,qui commeA-tumducebAnt, ium feptemmslliAriACon-fecer Ant, duobus tuntum uber Ant vrbe. Sed ßbito coorto inter ipfosmetu,pedem, licet fuo periculo, ret tilerunt. Roffellio fruflr a Ulas exped Ante, eß interim 'vrbsflfl dedit.
Tertio die pent eco [Ies t Andern FrAncifl Ana-
rum
-ocr page 519-Belgicis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;244.
Tunt fèxdecim inrArunt, rcliqni tredecim, c» Guirdia.no ^recuja.runti'vt dtclum efl,propte~ reavti Jefuitx Bjuatuordecim nattigiofuerunt intpoßti.Atandat poßridieAntuerfienßs A'fa. ^flratuf,-f)tr Simonem FanderFVerf^nohi-lemconfiilem tbidem, ne cjuißuam inplateis tncedens, cum alio in angulu collo/juatur,fid. re£ia,ßta via per gat, Jhb pœna correóïionis tanlt;^uam perturbatoris.
4-lun.Alencontusfacttßdprolix amßcripto reddit ratione, tarn eorum cfua in Gallia per ipßm aPiaßint, caufifipiedorti tumultuunt ciutliujt^nam etiam eorum ojUA inBelgto cotra Hiflianosmoliri aggrejßts eßet. Licet Gaden-ßes,atcjuc Brugenßs(J)ew neuit c^uo iure cfua-ue iniuria )or dines mendicantium proßripfi-rint, cepcrint,partim etiam occiderinf.Änt-uerpienfis tarnen e cotrarie, ßrnile quiddam erga mendiantes, attentantibus qttibufdam militibtfs, non ßolum vt deßßerent inter-dixerunt , verum earn ob caußam , dues etiam ex ijs militibus capite trunca-runt.
Eodem die, Balthazar Robles Billius,Namur cu redß ex Hißanqs ; qui attulit, Regem .^romittere Außriaco,in ßngulos 2i}.dies,tre-
Hh 4 centa
-ocr page 520-De r e b vs
tenta, milita coronatorum^ ad continuandum bellum-y^infùper[icum tulityper Collyhi litter as., nouies cetena millia coronatorum,per-pluendorum Lutetia. Vefontione^Nancai, èf ferMaluedumNamurci. Refert'uereBilliuii ineo pofitum ejfetoturn. Regem ; z/thoc bellum finat. Nat ISS eît circa hoc tempHs Régi p-lius nomine Philippus , cuiusfitfceptor fuit frater Cafiris , cjui fuit in Htjpania Vences-laus-., quem eundem sparens meus ,pt£me-moria, annoiiói.dicvero lo. menfis Mar-tit, efacrofontcfufiulit vna cum legato Regn Gallia Rhedoue, efr Polixena de laffo.
Reddit efrCafimirusfaclifiti prolixam ra-tionem , publico firipto germanice impre/fo Embda, curfiilicet,feferebusbelgtcis tmmi-fceat, at que inferioribusgerm an isfuccurrere cogitet, contra Aufiriacum Hifranos. Verum Aufiriacus nihilifacer e Cafimirum tum dicebatur, iaSlans in eum z/oces militares ,fe nihil aliud cupere, qua eius exercitum z/ide-re,^cumeo congredi. interea Limburguni zsenit in Auftriacipotefiatem.
Exhibeturaprotefiantibus 27. lun. Relgts Primus Supplex libellus Archiduci Matthta» fiatibus , pro libero religionis fra, quant
-ocr page 521-Bel GIC I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;245
^Uifn dicunt reformatât exercitio. Vndeindi-iltii elt Antuerpi^ conttentu^, in cfuo agatur deconcedendoeoi^uodpetitur, nonrelucian' tthui multum etiam pracipuis ordinum eccle-fiaßtcis , ne ( adueniente CaÇtmiri exercitUy qui eïi etitSi qua petebatur libéra, Caluinifiica. religionis ) ipß tanquam aurores,ne conteda-tur,àpopularibui opprimantur: Exquirhur eadere, omniÜprouin darum iudida fin-tentiayUt infra patebit.
Intérim dum Cafrmirm, in adducedismi-Utibuiin Belgium, occupatur-, ab Auftriaca tentatur Bapalma,fedfrujîra, Ham milites 3. quihabitu rußicorum quot;vénérant ad arcis pon-tem , dr cum militibusex morecolloqueban-tur,arreptosprafrdiarios confoderunt, dr eredo ponte,tn arcem ingrefri adfecundam, reliques prafrdiarios trucidarunt,acdemum trio, maiora torment a difploferunt ; quodfrgnum datum erat ^oo. equitib. de capta ar ce, vt ad-uenirent ipfrs auxilio, Fer urn ad huncfonum territi opptdani, ^ibi viderunt arcem captam ftatim in earn magno impetu aduolarunt, dy receperuntfubito. c^re confternati milites alij, qui in vrbe erant ac latebat habitu rufri-falutifua confuluerunt. fruit autlsor
Hh f huiua
-ocr page 522-De r eb Vs
huntsßrAtagematis VaUitts quidam Haittta^ fnin.
'■^ppuUt tandem Coloniam nauigio Dux Cisjimtrtis , die fills pcnsiltima lunq qui fuit Petri (fi Paull, hora 4. 4»/^ meridiem. Vnde Duitium cPiprofieclu-s in domum Comi-tis Sulmenfis, à quo cxccptitsfuit hofpiiio. ibi pranfiits esi. Senat ns ei mifit vinum, domui t(ept cm urni amas,alq dicunt duo plaufira. Lis kir chins, pi a memoriA, ((’ Sudermann^ Confitiles,efi Steinuicbitts Syndicus, Senator Angelmachcrus, ei ohtulerunt omne bene-iiolentiA ob/cquium, nomine Senat us, grata-lantes ci fcltcem ad vrbem aduentum, ^i-bus rcf^ondit ex more. Ante a a Senatti tranfi-ttim petierat, commeatiimJins militibus, a dtranfiittim nauigia, çbquot; huiujmodi ; tranji-turiim fiefiijje maleficio. conce(fium quodpetie-rat.Cum eo pranfii fiunt illi. Interprandedum dixit Con full Liskirchio, fe non projicificiin Jielgnim, Inert z;elgloriA •vllius quaredA cau-fa, fid quo opem aJJliPHs Belfiis rogatus adfe-rat, (icuti hoc an tea (crip to publicaucrat, ne quis eiiismentem finiftre interpretari queat. ret tilt t fie d légitima potejlate'uoeatum ,fieda qt(a,»onexplicatiit.
Pofiri',
-ocr page 523-Belgicis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;246
'Poßridic (jo. lun. }A4urßm Acceßit,ei ma-nè cuw comité Neuen dr to pr an fits eJi ^t andern re^à contendensZutphaniam eo peruenitiVt lufiret tbi exercitum. Comitésttiner 'ts-,01 e-rantcjuin^ ve
I Jex Principes, inter quos erat
T)ux3ipontinus, efi Philippus Landgrauitts Jr at er Gulielmiefi 10. Comités. Milites ccjni-tes, aepeditesin vniuerjitm 1200. Galli, ma~ ior pars, Vajeones, Duce BonicortioPurgundo. His vtebatur tanojudprafidiarÿs. Pr ot eft antes Belgst, Caßmiri aduentum praßolati, Al-terum Archiduci MatthiaJuppltcem libellam exhibent ( 7. lul.^nouA^, religton 'ts z/r-^texercitium. Hein,poftDucem Cajimirum I cuius exercitum Auftnacus Namur co dtßce-dens, adoriri conabatur ) (p- lui. ) venitet-iam Dux Alenconius, GalltA Befis Jrater, Montes in Hannontam ( i2.Iul. ) Ar chi-dux Matthiris prope Lyram quo^ ciuitatem, luftrat exercitum.
Or dines adminiftrandi belliprouinciam demandauerunt Aurtaco. Cuius aucioritati quetidte plurimum accejjerat, crejednte numero proteßantiüfiue reformatorum,'vt uo-cant , Belgarum. Uli PZatthiA Archiduci,^ (fifienatui bines obtulentnt libellos Jupp lices
Ant-
I
-ocr page 524-De r eb Vs
Afittierp!^,ciuthi^ libertatem inReligionepe~ tier un trennt videlicet/tiam,fublic'e exerce»-di. Refpondit Archidux Matthias, Senatujj^ ilii adiun^us, deliberationem ea de re per finer e ad ordinum Senatum, ^non ad(e, eos eb remiferunt. Res est agitata, diu di/cepta-ta,infènatu illo. Tandem reie^a ad cenuetnm ordinum G ener ah um, t^uibreui celebraretur Denremonda. SperabantReformati,J'e obten-turos:Iamtamen,oiHodpetierant, in pleri/^ vrbibu4 Flandria, Brabantiafihijumpjè-runt,febatj^ ad eorum condones maximut çonçurjtts, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
Efquiaplerifçi.^atiits ejfè iudicarut,hacita jîeri,quam non fieri, multi autem hac fieri de-bere, Magißrattts auctor it ate, ratifi(nt-,ideo Archidux Matthias, datis vndhpue liter 'ts, prouindarum ordinibtts, quibtes fiipplices reformatorum libellos, art icu lor tim que, pro Pacificando Religionis negotio conceptorutn copiam tranßnißt-, dehacreiudidum fien-tentiam eorum quamprimum tranßiribi ma-dans. (i4.Iul.)
Ordines, cum vererentur concedere Ube-ramReligionis publice exercendafacultatem, minißris populum eb condtantibtts : eredu-xerunt
-ocr page 525-Belcicïs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;147
xeruntforCyßpopuloßniilem in Religione liber tat em durent, quam Germani inde ab An-fio ij. ex Auguflan 'is comitÿs obtint, vulgo ipßs di£lam Ovdlgfonß frifÖt Dummodo pro ea numerent qngenta,alq dicut,qnquagin ta tantußorenorum millia. Ex egrejßu mereint onioru oniniu e Belgio pendunt décima, qutt décima, maximam pecunia vim conficit.
Hannonij, vident es h aberi condones reformata Religions, nbsp;nbsp;earnfinßm inuehi, ro- '
gati,vt aßentirent-, Rcßonderunt (iS. lui. )ß nullam aliam quam Catholicam Romanam cultures, ßd earn defenßros ad extremum vfquevitalpiritum. K^rtheßenßes idemre-ßonderuntßfaEluros. Inßlcnfesfugarunt vrbe,eos qui reformat am inuehere conaban-tur,.
Gandenßs è contrario,quatuor mendican-tes,deinde imagines eiecerunt, reliquos de-mum or dines. Brugenfes ctiam publice con-(ionabantur'. '.^ntuerpienfes in ä,..temprts, Bruxellenßs domi, vbi Campanittsßditione excitare Religion 'is Catholica pratextu dice-batur. Cum adhuc efßm Bruxella captus eil. Libellumßpplicem per ali os exhibuit ordini-bus,q vix ei fidehan't, habuitfuaßgnaUauxq, V ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adduo
-ocr page 526-De k eb vs
ad duo drei ter milliaria Bruxellàm, zibifud runt in praßdio. Créât tu tame ed Campanitu ßnandarum praßs, loco Barlemot ij a^ui objt, Sed rccufalße foH dicitur, nec 'volutjße ordi-num nomine, trerecef tum Cafimirum, Vtxit frtuattu Bruxella,nec vnquam egrejßts, contents B'ironijzgt;xoru culina, friujquam ca-^ fts Gandauum abduceretur.
'•^tiftriacs, audit0 CafimtriDuc 'isaduë-tu, njeritSynefitantA z/ires coniungerenturi foßmodo non ampltspoßjet Itbero agro poti-ri,cijt{odplurtmum conferebat ad obßdendai z/rbes, adcopiam commeattu^ lubet Her-g/ttm, (p’ cjuoßdam alios trtbunos cumßuis co-piis obuiam,ad impedtendum iter procederen Sed zibi cognitui^ e/ßet,ejße Sooo. ecjuitum, ■4ooo.pedttum Heluctiorum Seejuanorum, prater multos aliospedites,cjui Statibsacce-dcbant, ’vißamulto maiores copia, quam vt praßentibs z/iribspoßnt impediri, quipfgt;e qua tarn Aioßamtraiectjßent, quareße in Jua caflra receperunt.
v^lcnconio à Statib. promißpißunt looooon nummUm quotann 'is ^praterea omnibs co-piis Uhusftipendiaßolutum iri, atqueadha-rum rerum obßeruationem tanquam obßdes
promijßa •
-ocr page 527-Belgicisi promijjk ßtnt tres munitiones feilt eet Lan-drelinrn, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^Bapalma.Aiiriaetts ci ui a
ziiderettot Principes initgnxnobilitatis, att-thoritatis ^potentiæ, acciri adBelgij defzn-fonem, capit fibuereri , ne ft a. ekfimaiió paulatim objolcfceretfermonem inter Principes excitât,cjitod non effetpecunu,qute totfli-pendiispofetfifficereiVt is etiam ad aures A-lenconijperuenirtt.
Philippus Hifpaniarum Rex, qttia effet certior per liter as Aii!triaci\ de confit lo fp mult'is auxilits Regina Anglia, qua St at tb ui 'vndiquefiibrnittebantur, -tii debat que acerri-tnum maxime calamitofum helium in illi-tis regionibus parari, Legationem mittit iri Angliam,qua rogarct Hlam Reginam, vt de-ffieretabinceptis, fp ab adittuandis flibditisi qui arma contra ftumPrincipem fùmpfijfenti nulla prafertim ipfa accepta iniuria. Earn le-gationem regtna magnificehilariq^ ziultu ex-cepit-, cuius petitiont refondit, (e neutram irt partem magis e/f proper fini. Scrip fit prater-ea Uterus ad Regem, fp ad Status Belgaruntt^ quibtss fignificabat, fimagnopere cupere, hortarf^t res,fi quo p actofieri poffet, compo-neretur.
intered
-ocr page 528-De r e b Vs
Tnterea Loiianjj morabatur
àrcA quad Ad 10 .milita. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;copiA caflrA-
met At A fuerAnt-y vbil 19.lui. ) abrogAtAAU-theritAte CAncellArijBrAbAntiA, eiujque Con^ alij,quodAnteA reßderefoUbat Bruxellis ^no-uum Prxfidentem , Dominum Dejideriuf/t Tßjiich,nouojß^.BrAbAntiA ConßliArtos., doctores ß}- licentîAtos.^ nomine Regis Hi/paniA-rumcreauit, Mart tnum Ant ontum del Rio» Domtnum Philtppum Vefels, Candreßf. Gregor ium de Aj/aIa,Gofuujnum CAtfon^^c.
Cditerumflatus neque hAcquidem rationt bellica s quoque App Ar At usflegniusfaciunt ,fld omni A tanquAm ad bellum diligent er procu-TAnt. Adeo vt per Cornitem de Rennenhurg Dominum de Ville, CAmpen Am quoque ciuit A tem obßdentcs, tAndern in fuam poteßAtem redigerh, eietliis ac dimißis Germ Anis tllis,qui ßibprsifecio Poluilero, Regi tummilitAbAnt tn prießdio,
Reßponderunt flAtus (20. lui. ) nihilomi-nus, Baroni cuidam Seyfrido PreinerAußria-coßcuti iS.Mail ante, Otthoni Schuuartze-bergto comitiBauarOipacifice ; quorum uter-queab Imperatore Rudolpho {nthileorumin^ termittete, quaadpacem ^tranquillitatem Belgii
-ocr page 529-Bel CICIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;249
'viderëtur jmißia.dßAtU'S, ota-t ores legAtionis munerefungebantur.
Menfe luk Iohannes Cafimirus Dux, interim h AretZutphAniA ^expeSl Ans Aduentum eorum, a qutbfts recenßndA erAnteittscopiA. GermAnos recen/uitprimum. Deinde GaUos. Cuiuscum Accretiijfènt copiA,ille rAtnstempus non eße per de fidi Am Amittendum^ Ad oppidum Dieïi,Ab AußriAco prius occupAtum contendit,reUcio 'vicArio in obßdione Dâuen-trid-^cum h über et in caßris Adfepteequitum amp;20. peditum milliA.
frimum itug^ cußrA ipß de morefoßis Aggerthus cingit, deindepluribus o^ingentù Curris uren a onußis At^ concAtenutis, cußm ipfuconcludit, AcbellicA tormentuintercor-besvimineosfubtrAcÜis tubulAtis ud recurßsm dirigit ac verberAtienem-y nee muit o negotia Dieß oppidum recuperut.
Alencon^ uduentus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vbi nunttAtus
eßet ßutibus, ac Pr in cipib. BelgArumymAgno-pere ereciißunt omniu Animi, Adrerum mu-gnurum expe£lAtionem.ItAquemißfus ePt Ar-JcotÿDux, quiPrincipum AcßAtuumnomine, grutuUretur profœlici Aduentu : cut titu-lum ProtecioruBelgij Attribueret.DeclArAtus
li ePi
-ocr page 530-De r e bv$
tfi ehis vtcariits Princeps AuriaciK, proie« cior Hola»di£ ZclAndix.
Mißt iderti Alenconitts cor»mißario5 etiatfi ßos, Adßatui AntuerpÎÆ coagrep^atos, quor» conditionespropofitas noz/tdebatur contcni-nere, ßtnt tàlcs-
Priniufn, vt Dux ïdem Alenconiu^ße in-trafinesRomanduorum cumßiis copijs recipi« at, atqueflatofper tres menßsilli diJßoluAnt ßipendia,12.equitum acio.peditum mil-lia. Vt quodcunque Acquiretttr citra APeßint fluttium, id tot umflAtuum efftciatur, at quod quot;vltrAipt Alenconq, Vt elapfi Augußo menÇe, ß Attis ne VUi pad atires prAbeantßne aßenfü concilio Anglix Regina Alenconip. Vtß opusßtdominum mutAre,eorumpopulorunt eledioßortiaturßemper Alenconiusßt nbsp;no-
minetur primus defenfor habeatque ilium ti-tulum. Vt ß intra menfém Auguflum pax ßai, inter flattes nbsp;nbsp;Außriaeum, intelligatur cum
conditionibus Gandauenßbtts. ijt lapfi menß Augufli,omnesprAdidA coditiones Ajana tn-'tèlligantur. Vtadharumrerumconßrmatia-nem tpradiUlalocaconcedantur.
Regina RranciA mater Alenconß, ^Na-
uarrA
I
-ocr page 531-Be LG IC IS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2S(^
regifta alt er a , con Ah ant ur mult is ’ver-his Alenconitim ah Ijacexpeditionereuocaret lt;jttodpartim honefl a, partim^vtihs Gallorum fepno 'videretur, fijubditi ac rebelles poptili aduerflisfitum Prtncipemprotegerentur, fed fkrdo fabulam narrabant: cum idem Alenco-nius ejttod eadem fuiflent à mult is flipius repet I ta,ad diluendits huiuflnodi criminatio-«es,publicum fcriptum ediderit in quo con-tinebatur:
.^^odfcum ÀPrincipibris fatuumPelgarum inuitatus ac rogatusfuiffet,neillAmprouin-ctam in tant is calami tat thus deféreret,Hiffa-norum Ithidini crudelitati : nullis ne que matris Regina precibus, nequealiorum Prin-cipum dif/uafionibus dimoueripotuit,quo minus proficifleretur inBelgiu, neep pot uit ah Ulo confilio tam honeflo reuocari, cum honefln rei fitisetiam honeflaconditionesa flatibusob-latafuiflent.
Et quoniam dicebatur Rebelles protegeres profiteturfiprofecium in Reihum, 'vtboni Princip'is offtciofungeretur., quod er at, 'vt pa-cem concordiamq^flatuum confèruaret, cunt opt ar et omnia per iniurias infelicium tempora euerfa in priflinum fllendoremperducere^
li A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum
-ocr page 532-De r eb vs
cum abufuum refermatione, nbsp;nbsp;obferuattonei
iufiititi -vt populifubleuentur tot extra or dinar ips onerihui,at^ vt omninoferucntur an-tiquapriuilegia.
His(ubiunxit Alenconias, quod bellum 'Bel-gicum,fine controuerßa, non pote fi efifie non honorificum, fiyzgt;tile Gallorum Regno,adac-quirendam quiet em-, cùm pâte at perhanc 'ui-am , bellum quodtam diu fuitin'vifieyibus, ^corde regni Callia diuertiin alias refiones. ^^jfibus accedit, quadBelgica regio, antiqui-tùs corona G allie a er at annexa, cuidatafuit maiorpars priuilegiorua Gallorum Reß bus j qua habent, quoru caufà, fl at us eius reßo-nisin illam controuetflam ’venerunt.
Patere dicebat itaque, quod nonfiolum naturales ohligationes, in quibus 'verfiaretur vt bonus Princeps,fld.etiam zitilitas, ßs- commo dum ipfius regni\impellit, vt occurrat,impe-diatq^, nequidpatiatur inique fieri aduerflt^ cas nationes,J'ed Pjrannidem in ea regione plant at am euellat .idcirco, in quit, cti opprefi-Jospopulos ejjè P at eat, ß' in earn necefiitatem adduclos, utpropeiugum intollerabile fujee-pturi 'videantur, ojcluti Principes regionum ftgnijicaruntfibiq^ ante oculos propofiuerunt aquita-
-ocr page 533-BeLGICIS» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;251
gcjuitätem pofluUtionisßiamp;cjUämuii regio e-uerfaßt abHißanisße conßttuißeprxdtciis 0^ • ftime conßderatiifuo muneri/ätisfacere, Atcjue eit Princepsßt e regiofunguine Gallo-rum , omnihui rationihttsaczgt;irib(tscjU£fibi *Deo coneeßxßnt,opemferre oppreßis,ac de-; fenderetp/os fluttts. vt tAm iußam caußam tueatur, contra omnes^qui 'uellent opprimere iura idorum aepriuilegia. Seproßteri, ini^uit acDeum obteßari, ejuodnihilhornm faciatt velauaritiai'velambitioneintpulfits ,negue defiderio conuellendi cuiußeun^^ imperÿ, ettm omnes,quißbifrppetias tuier int,ad tarn pra-clarü faeinui, participes futuri fint eiufdem honoris (ßgloria, ^uamßerat fèdei munere relaturu,cumetiantpr£mia pro merit is fint ab ipfi) accept uri,
^lenconiumhunc, quumcitatis ecjuis Monties repente conuolaßetjficutttsePlNu-enfisregulus vir magna aucloritatis, peri-tia rei militaris,fiimmus imperator vniuerß peditatus. Caßmirus item, dum altera pars copiarum ad Ruremundam caßrametaturt cum altera parte Dauendriam obfidet, quod efi opulentum ^amplum ditionisTranfißla-na oppidum.
li 3 Auflria-
-ocr page 534-DE R E B V S
Attflr'tACUs cumfais cofas ex Abhatia Opf' lintereßgnA conuellit adprofeetlonem : quod int eiliger et hoflem non pro cul abefaèyVt colU-tis fignis, ohuins fuel tes dimicAret. Sedvbi Adis. milltA pajfaum procefait, ilium inuenit Aggeribus fofis militAribus circumdA-tum^infitu nAturA munito : cui ohtulitnon femel,ft velit, tot is ziiribus dimicandi, cunt ho fis non poffet ad Arbitrium AußriAciud-: duci Adpugn Am, milites Agger es trunfgredi-ttntur. pugnAtur Acriter in cafris, ceciderunt deni^exAußriAcimilitibus Ad 20. t Ant urn,
So,z)ulnerAti, ex hoßibusplures joo.cech derunt.
His it A aEOs AuflrtAcus NAmur cum redit, cum fais copÿs, cAflracfuedemoreprofundior ribus foßis , Altioribufojue Aggeribus munit. Atque itAAuflriAcus, exercitum comitis Boß fuuij, RimenAnti tn BrubAntiA, inter Arjeo-tum (ß MechlineAm conßitutum , ub horA oclAUAAd prim Am pomertdiAnAm,fiußrAA-le Amfortune lAlians, aggreffus eßi.Aug.
Belicfuit Autem, AußriAcus NAmurcum ßrectpens , ^o. peditum (ß 12. equitum cohort em LouAnif,quern locum iubet diligentiß ßme muniri, cum omnem quepotuit ç lacis de firtk
-ocr page 535-B E L G I C I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;251
firtU commeatum, illuc comport Ari curAuif-fit. Neque fiAtus puidem pArum diligentes^ (^urAnt commeAtum in regionem z/Arps e locis Comport Ari, ijui cum mart Anglico , nbsp;nbsp;z/ni-
uerfi oceAno ad occajum libero potirhur,mul-tA nAuigiA fiumentAtum miferunt, ofUA fiumcnto vArij generis AppArAtu bellica onuflA Ad CA Utt or A Appuleriint. Mittunttir intercAftAtuum Articuli 'unionisfiufæderis per commiJjArios ad Ducem Alenconium, vt eofdem manu propria fubfirib.endo,confirmet AC muni At t cjuos cum ad medium fere Augu~ fti, mature/atis examinajfit iudicio, tandem corroboratesfiatibus remifit. Jpfe montibus barens in Hannonia apud Lalaniticomitem. Imperator , Rex GaIUa , Anglia Regina,interim pacem conciliare nituntur. Ad, in Belgium, comitem Schuuartz.enburgium,quipoflea Lo-uanium hoc nomine ad Auftrtacum efl prof er Hus, (3. Aug.) Rex Galliamp;mifitBeilieurum; Anglia Regina Galbanum,^ Valfinganum primumftatus Secret arium.
cam rem mißt Cafar legatum
Retiit Attflriactis , zit or dines arma depo-nerent, Auriacusin Holandiamrediret, Heinde, traHatum, iridepace.Refionderunt
It 4 ordi^
-ocr page 536-DE R E BVS
»rdin er. non iri conciliât tim p neem mißfiriitt Außritictts ipße Belgio cxcedat cum exercitu fuo, Ar chtdtix Matthias maneat Gubernator. Addit Außriacus,nolleßfr omit tere red-ditumtri Auriacißltum c 'omitemde Buren, Nullo etiam modofermtßßurum nouam reli~ gionem. Irruentes ßatuum milites in offi-dum Arßotenfe mane hora4.exfellunt reglos Italos cum Mut to Pagano faulb foil in-tendunt.
Exhortatttsesi fquot;4.Aug.)AntuerfiaBelli-eurtis or dines adfacem. It a illi Articulas fro-foßierunt Auflriaco ferlegatosilloseifaci-ßenda. durafuerintnim 'is condiciones articular um,ade» Tjt ordtnes z/elfacem nolle, vel ei non fîdere ntßßb illis conditionum 'vincu-iis videantur, velmultum fetere vt habeant aliijuid.^^odßfax non coiretßgnßcantßa-t 'is ,fi Princifem alium fotius aßumfturos, •velBelgium fartitum iri inter f lures, licet •vnitum ; cjuilibet c/uod foterit occufatu-rus,velifß)S déforma Reif : Helueticacogi-tare.
Profoßtaßtnt autem a Statibus ( 7. Aug. ) huiußnodi conditiones,e]U£ cum vcrbis(ß v» luntateRegu far um corfentire affarebant, vide-
-ocr page 537-Belgicis. 25;
videlicet. Vt Matthiof Archidux omnino fummuc Imperator, vt di£iü eïi,fit Belgicartc regionum,ïiecjue cjutccjuamfieri pofiitfinefia-tu tim confinfit. rt Außrincuf ratet fact at, omnia ilia e^ua fall a Jùnt a fiat th tes ex t^tto temporefeNamurcum recepit. Ft Auflriacm reßttuat omnes munitiones , caßella , pages , omnia , vt vno verho dicam, cjuet ßatuum tenentur,cum omnibus bellicistor-mentis, fis“ hellicis apparatibus, cjui difiedat ante exaFtum menfem fextilem ßue Augu-flum cum omnibusfu'ts copÿs, exceptie militi-businditren'ie.
Item quodßatus voluntfiruari neuam Re-ligionem in omnibusprouinc^s,ita tarnen vt nonhabeantur condones, ^fitodprocurabunt pro viribus. Ftßatus,cuftodia,^omnesfitb-diti regionum partant RegiHiJpaniarum,qui ' tarnen volunt omnino a rege priuilegia iurafibi cjuauisfiruari. Ft omnia qua t ran fact a funt, tn hoc bello Belgico vtrinque fimpiter-naobliuioneobrudtur. Ftomnescaptiui libe-ri relaxentur ab vtrißjue. Ft in hac pact comprehtndatur G alltar urn Rex,Regina Anglia , Duces Cafimirus Alenconius.
Sebaftianus Rex Portugalial^ quam Hifia-
li i niaruni
-ocr page 538-De r e b Vs
pi Arum Rex Philippti^ ÏAm poßidet ^hoc tempore militem ex cluße in terr a expofùit. Mau-ri prttlium ei obtulerunt. idnon recujattit, licet potentes iHißipra rnodum effent. In eo prA-lio Rex, é'fiipfarn, exercitum fuum, ( 4--
p^i'didit. Sexcenti tAmen euasere, ex trtgintA quinque hominum millihtts, LufitA-ni,quifi in clAffem receperunt.. Hoc prAlium gefinmfuit Ad/ex milliArtA, uh eo loco, •vbi militent Rex incontinentem expofùit. In eoprA-lio cAß funt Reges tres MAuritAni fLufitAni hoßes ) quemAdmodu de prAÜo hoc ßfici-no Lußt Antco,exHifpAniA adAußriAcufcribe-bAtur, quinquAgintA MAurorumilltA. Adco\ quot;vt ,etfiipfiprAlq ’uicloresfuerint, (ßcAmpo, •vt AppellAht,potitifint:tAmen hoc bellu ^vi-SlortA, ipfis certefiuldum non a dm o dum mA-gnum At füllt.
VifispAulo AnterAtionibus Alenconij, qui-hus motus e GaIUa in Belgium AduoUuertt-, •videAm US pAucis htc etium CAuß/ts nunc, qui-bus CAßmirtfs e GermuniA ßiperiore in inferiorem cum copiis tendere impuljus dicebA-tur. Htc queniAm multorumßrmone CArpe-bAtur,quod aßirArett'velipfe Ad opprimendos, populos BelgArum, velAd delcndA regiu iurA,
-ocr page 539-Belgicis. 254
per ßrnuUtionem Auxiliorttm, waiorA (jUAdam eonfiluin Animo z/erjAret, qui non ejjet pHtAndus tarnfAcile Adpopulorum defen-Jionem ACcurrijfiygttiArmAfkmpfirunt, no mo do contrAAuitam Religionem, fedetiAm con-tYA nAtuYAlem Principem.
K^duer/ui has tAm Acres AccufAtionesfcri-ptum edidit, QermAnico idiom Ate,in quo con-tinebAtur fe wniffètAntum Ad coculcAndAm TjrAnnidem miniflrorum Regiorum, quiA-UAro crudelique Animo Belgas, 'vclcontrA Re-giAmz/olunt Atem opprimer e con Ant ur, cunt Regis confilium uere integerrimumfit, neque Ab vUa oquitAte, humAnitAte, reclifimA(j^.gu-hernAtione dijfintiat.
Ig^Am certe quidemfiRex au ay a , nbsp;inhu-
m An A, inquit fiiorum miniftrorum confiliA pojfit cognofcere, nonquidem in iniurias de~ tre£iAntes fed inf erre con Ates, ‘vniuerfiAm mo lem indignAtionis conuertcret, ciirn dijficilli-mtimfit Principi, omnium cognofere deliria miniftrorum, qui Jemper exploratoresAdue-nientium habent apud Principem, nbsp;nbsp;defen-
fores gt;nelcubiculArißs, z'el A ficretis largitio-nibus corYuptos Apud eundem, qui Abfentium ÇAufim tueAntur,multA pYAconia ipfius Regis, multdqu^
-ocr page 540-P’ E R E B V S
tnultàque latti bonitAtisifî eodem continebi-turfcrijgt;to,
CAterum Aufiriticus cognitk copias hofli’ uw, (^u£ plurimunt z/bit^ue cxcrenijjènt, indies fuccreßcret nititur opinesl'uas coptii^ eoniungere,mult£^ loca debt lia, accitis in ca-ßrapraßdß, deftrit, '^^rchidux Matthitt^f ctim audiuijßt Caßmirutn appropintpuaßcn fxercitn, Antuerpia prefect ns esi ei obuitts ad Lyram oppidum 'vßue,'vbi militari more pro dignitate excipittir {21. Aug.'}z/t amicus, at-•que 'vieißtm Archidux ingenti Bombardar» roboanttum ßrepitu magnificefalutatur,
^.^ußriacus autem alto quodam modo Ca-ßmirum excipere conatus eH, Is namque quia diitifis Caßmiri vires, poße facile infringi putauit ,fi repente nihilque tale opinantes in-uaderentur, decernit memorabilefa^um ali-quodedere. Simulât igiturfe zielle omnes, qui (rant in prafidiis Louanij, at que alibi, vtfta-tutum locum inter Louant um Die flu du at hor US ante lucem conuenirent, quod erat Ca-ßra hoßiumrepenteinuaßirus ; at Copia Ca-fimiri certiores fadta, de omni coßlio Außria-ci, confiflunt in acie expectantes, quid conßlq hoß'is caperetßiredtfque torment is I manu e-
quitunt
-ocr page 541-B E L G I C I s. 25$
acpedîtum hoßem in acie inßruclum reperit,c[ui pluribtn tor ment is repente dßlo-fis joo.fereHippAnos, 'vtdicitur, mifertibili-ter laniAt, pugnattim eH per tot um diem mi-nuttsprsilits, cum non leui vtrorumcjue clade cum maxime omnium, 'uirtM Anglorum Scotorum Statibus merentiumßtb Norits StuartColoneUis, 'vt'vocant, rerumbelltca-rumperitißimis, in ^s certaminibui emicuiß ßet, atc^ue it a Caßmirus cum ßatuum eopiiSt cjuasantea (^uo^^ Adat t bias Archidux per lu-ßrauitßefi ( 2 ó.Aug.) coniunxit.
t^dPacificandos Falencenenßs, à Stati-hus(27.dominus deHarchi-
amp; cjuidam Commijfarii, inter c^uos fuit Conßliarius flatuum quidam Rieb ar dus. Et cum per fiatus aduocatus ejfet Nuenfus regu-lus ex Gallia in Belgium, z/enit Antuerpiam» •vt generalis Campi Adarißcbalcus creareturii. Statibus.
^.^dntuerßst die Veneris, qui fuit 2g.Aug^ or dines in publicoforo tßtggeßu edito, orna-tbqueaulxis, magna cum pompa folemnitate-que, promulgarunt unionem, acfœdus ipfo-rumeum Alenconio initum. id fuit à pr audio P. M.le^iqueftnt Articulieiusfœderis.
Expo-
-ocr page 542-De REB Vs
Ë^ôponUnt etiam ordincs LuxemburguM éd Btirgundiam capiendtis ab Alcnconto regio-nes^^y'vt antea diximui, tres illas ci uitat es, cjuas Alenconio promifirunt quidcm Status, ^ed traderenon potuerunt, cü prafertim Lan-dre/ium ^^efhoy Gallos nullo paclo, wire-cipere 'vel intromittere 'voluerint: htnc eH, quodà, Statibus idem Alenconius alia locape-tierit, poflofuam illorum nomme Abbas Ma-rolenfis, adinducendas ad hoc ciuitates illas tres,mhilefficiens in van um perfuadendo la-boraffèt.
CaÇareUs legatus Schuuartzenburgius comes,Louanij ordinum nomine,dixit AußrU-co, vt exercitum dnnùteret, ße in Italiant vel Hißgt;aniam reciperet ; aliocjui or dines aw-plius regem non habituros pro Principeßuo ac domino. Refpondit fe hoc Régißripturum, àquot; Jnducia5petijt,in tres menfis. Atcjue vbifictfi Jèt Alenconium déclarât um defenfiorem, legatos pacis a/uos dimifirat, ex ttinere reuocart iufiit. Itaquevfipueadduodecimumfieptem-bris conucnit, vt de pace facienda traêlt-tur.
Credebatur ipfanon fore ,Prim)gt;, e[uiaAù-ßriacus auxilia expe^aret, eorum ad-uentum
-ocr page 543-ë E L G I C I s. isê Keneugt;^ 'urgeret,at^ it a. tempus duccret pacis pratext(t,dum ven er int : Secundo cfuia fat is int eiliger et, ordines pecunia inopia lab or are, velbreui làboraturos. ^^o ergo magis tempus protraheret, eos tant o magu adadium iri neeeßitate, ^c.t^uo eos dißungatfacilius-,pra-Jèrtim à religionis diuerßtate. Tertio, qui a conditiones ab ordinibuspropoßta, eßent dura nimis, ^inciuiles.
'•^ufiriacus nthilominus tarnen, legates Principum pro pace, reßpondit ; fi valde com-Moueri adpacem, propterprouincia calami-tates,etiamfidurafint conditiones, regem earn exopt are. Propterea omnem eius procu-rationem,^ confe^lionem, in vnum Cafirei data pot efl ate, reiecijfi, datisadfi, eadereli-teris.
Caflmirus Tux, poflquam ah Embieflo Porluyt Gandenfitbus , expedtatus BruxellaS fuifiet ingre/fius, eueftigio Religionis. fita condones, ante ibidem nonfa£l as, pub lice infti-tuit-fltaq^ ipflus ( 6. Sept.)prafintia tupromo-uit,atqjhonorauit inCarmelitarum monafte-rio, cuius Prior turn erat T).Laurentius Cupe-rius, nunctotius ordinis Prouincialis. Ciim-que aliquandiu Bruxella perfiitijfiet, atqui réfor-
-ocr page 544-De r e b vs
reforwatXiCjuam 'vacant religionis, alioruW' cjue negotiorum Gandaui traclandorumfun-damentaiectjjit, tandem reliciaBruxellain tlandriam proper at t 'vbia Gandenßbuima-gnificeexcipitur.
Jam quemadmodum Bruxellx , ßc etiaw Gandaui yqttum eo 12. Sept, adueniffet Cafi-mirui., condonesfiitereli^onispromouebat, ßtaj.prxfentta decor abat adeo, 'vt ßat us, in ßipendia Copiarum eiußlem Ducü Cafimiri, cum paulo poJi laborareturinopia pecunia, 0‘ mnefrcrum aurum ^argentum, cruces àquot; Calices,^ ar^tumnobiUorum, in pecuniant cuderent.
Gandauiautem templa nbsp;canobia, ^inm
ginesfand or um omnium, per idem ferè tempusfunt euer ft prater templum D. Ioannis, o-mnesfacerdotesßnteiedi, quodipßtm in aliis oppidis Gandauo proxtmis factum ett. Int ereA Cafimirus, relicto Gandauo, adfuos milites tn campum proßcifcitiir i. Sept. )'vt Vallonum aliquot centurtas reprimeret, qui in Flandria, Älencnum{2a--Septf pagum, non flutorumßtpendtorum, zit quidam 'uo-lunt,pratextu,occuparant,munierantf Alii propt créa (quod Gandenfis plebs adjedttioßu fadto- -
-ocr page 545-Belgicis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;257
fAntones conuerfà ejjei) Valloges omnew i^ßs AmicittAm renunciajjè , fagümque inuajijje, At^ ob idMAlecotsntos vulgo haptizatos fit' iffe fcrtbunt-^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alßhunc motum
interpretantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Initio 0ci0bris eodem die, quo nouorum i» Belgio Epifioporum incorporât tone so, Statib. per iiterMcaj]antur, lodnes Aufirtactisin ca-ßris,diem claufit extremum. Sue cedit huic lexander Farneßtts Eux Parmenßs.
Conuerfa tum erat omnis vis copiarum Statuum, ß}' Cafimiri imprimis, at^ Alenco-nq,adoppida fubiuganda, quibiss poffentfacilitât em comeatuum,regi’is copiis inter elude-re,qua partim viferri, partim per dedttione fiint capta,
lt;^ppulit Coloniam ti. Oclob. legal us quidam ab Imperatoria Maieflate miffits ad Ar-chiducem Matthiam,ad Status,^ ad loann. Aufiriaciim {de cuius obitu tum nihil adhuc feiebatur in aula, cum legatus j, huius menßs die Pr'aga difeefferit} qui relinquens Colonia, magna diligentia in Belgium proper at, forte propter pacis negotiationem. Scribit Bena-tui Colonienfi Imperator lit eras, quibus eos adhortatur ad Religionis Catholica dafenfio-
Kk nem,
-ocr page 546-De REETS
«em, adprote£iionem cor um cjui ob Catho* licam fidem, reliaio Belgio, afud cos diuertiß-ßnt. dimißionem 'üero altorum , qui religio^ nis eßent contraria.
Peßis dtßenteria hoc temgore, admo-dumßuiunt in totoBelgio, Louanqpartim ci uium, partim militum, partim ruflicorum exterorum yrnortua ip. millia hominum di cuntur. Mach Uni A ad aliquot millia, vt aiut\ Ântuerpie ypluribu/que locis, ^in z/troqut txercitu. Item Bruxella 12. millia. Alencenif milites Brand, dr citer tria millia in G alii urn dtßeßerunt,ßölqspradaque onufii, in pic ar-dia multi eorum caß. Montenfis Alenconiunt •vix amplius intromit tere voluerunt, quin, Gallos emit ate eipcere conantur 2 2. Oct ob. reßduos.
Et quoniam annus iam z/ergeret ad hye-mem, qua, in Belgio pramp;fertim moleßißima tßi amp;nbsp;inhabilis rebus bellids, obfrigerapro^ funditatemquecœni, tdpfrequentiam lt;ßma-I gnituâinem pluuiarum : Cum etiamflatus, qui vit am (ß facilitate sfe veile profundere, adfiflentandum bellum pro libertate Belgiÿ, vixpofflnt^multa impoflta tribut a, totflint ftus, tot copiarum, tarn variarumnationum fifti-
-ocr page 547-BeLGICIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i5S
Jußincri Caßntiruf apfar ehat cupere,fi ab Ul» beÜo iam exautorari.
Eedcra te/nporeAlencontai tria mtlliaGal. lorum, dimittit, qui per fequanoru regioncm reuerfi, muUadamnainferunt, quareneceße fuit fquanos, qui régi militabantHifpania. re Itclis caflrti contendere adpatria defenßone. Sic cœptum elipotiui in Belgioparuu quihuf-dam pralqs , quam -vUa vi copiarum deccr-tare.
PoH hac Alcnconius T3ux t. Nouemb.petit 4flatibus,Z)t,quoniam accireturin GaUiam, neq, res magnopere fua fflntia indigeretflice^ ret ab feeder eeffet auxilia miffurus, “vel ipfiventurus adtllorum defenfonem^quoties it a res poflularet, atq, accitusfuiffet. Mifft funtLegationes,^ ’vetda conceffa,(dquot;itttntor-t ales gratia a^a.
Eodem Menfe HiflaniaRex mißt legatum adomnesElccJores Imperii, Raymirum Guf-tnanum,qui tandem öquot; Coloniam i4.Noueb. appellens, iuitadArchiepißepum Colonien-fem. Miflffi dicitur ftatim poß ßeum ad-uentum , duos nuntios in Belgium. Mi~ ßt Parmenßs Princeps quoque legationem Coloniam Agrippinenßm , qua tranßtum, a (Ifcom^
-ocr page 548-De r e b vs
commentum peter etpre precio, ejuod ej^t ttdoppie^/tm Cherpunum obßdendum accejjù-rttf-ßla, enim rationeÇiht z/i debat ur commode hybcrnarepolfe.lUnduero, tametfi inteflige-balttr àp} xfeclis z/rbanis , potius ad copiant commeatics, tpuam ad cxpugnationem oppi-diper id temples poßulari-.tarnen concejjtint fuit.
Et quiaVallones ^Aialecontentidn Tlan--dria. comitatucopias Gandenjes coniunctis zeiribtes inuadiint,adzooo.peditum eß egui-tesSoo. commifopralio trucidant. Propterea •Lgt;bi Cafimirus cjuoy^, vt Alenconiies, fuifet 'dimifui àfiatibies, eum Gandenjes jtimmum Imper atorem,i^fuarum copi arum, omnium Flandrorum créant. Eecernunt^^ habere in aperto ad euitandasmoleßias, qua inf ere-bantur aÄialecontentis, ad vexandum ho-ßem , quatuor e quit um (ß decern p edi tum millia.
Eimiferant autem Status Eiucem Caftmi-rum ,quiatam res adpacem appareretincli-nare. (ß quia ïam recedendu effet in Hyberna, quodtemptuanni non amplius patireturcopias eßßibdto. Soluttur(iq ISouembjCaß-miroà Gandenfibus,prater 16000. libras,à Comm if
-ocr page 549-Belgicïs» 259
Coinmi(fà.yioEHcr’vz’tn,i7o o o. libra per The-faurarium Meynkens22Sp4. librai} .folidit per ComiJJàrium Triefl2SJS4dtbra7.filidit per CortrAcenßs 60000. libra. Item 24000. libra prater 1500. Itbras Friderico Palatino fo lu tas, a Statibw alias ßbt non fuijje fat is faElum conquefltts esipublico fcrtpto-^'unde pauloposlin Angliam Caßmirus, in Galliam quot;uero Aleneonius profeclus est.
Mijfus ePi à Principe Auriaco cum quibuß dam alys Gandauum, Aldegondus ; at que vt id, quod inabfilutum ibi rebqurffent, Auria-cus praßns ahfolueret,ipfemet eo(2 4.Noueb ) profecfius eft. Certißimus enim turn rumor (fargebatur,prafertim in aula Parmenfis Ar~ thejienfis àftattbtts veile deficcre. ^uyd cum intellexiJfietGubernator Parmenfts-,munttio-nem, in quaperintegramfere AEfiatem ha-fierat,cutotofioexercitu, vitraMofiam, {2^. PJeuemb.fielinquensfimulatJeBuftumducu oppidum aggrejjurum, cu reuera de Traieéîo cogitaret.
Orator Imperatoris, Comes Schuuar^n-burgius, ftiens Ducem de Nou at err a Regis Philippi nomine venturum inAufiriam,cum ampltfiimo Regis mandato, depace cumfitb-
Kh } ditifi
-ocr page 550-De r eb Vs
tliifs [ùuin pr^fentia Commijfarioru ahinf-feratore depntandorum tra£tandi:eufH^,hre^ til Colonium ncceffurum ejjè. AntuerfiA afud Belgii ordines ficis negotium (i. Decemh^ froponit atcjuelmfieratorio nomine promouit nee non it a mult o poß or dinum conßnfu, et-lam nd ParmenßmPrincipem proßeißensLO'^ Hint um f'Decemb.) 'yentt.
Adßt quocjue Rudolphus Imperitor Coto-niim^Bironem VinneburgicumAulA Cigfare^ Conßlii prießdentem^ (ß comitem NaJJouium (juipeterenta Senitu.,eos omnes eiiei Senatu, ciuitAte, ofui eße nt Caluiniani ; vel lt;^ui proteßantes hiberent condones ^proteßon-tium reltgioncm in eo. ciuitate exercerent.An te ^uam hxc legatiproponerent'^ cone ept um iimfuentedt^uma Senatu., depedendisiii proteßantibu4, 'vctCaluinißis^imoiamedi-tum ,ßed nee dumpromulgatum.
Nouumpraterea ediSlum vtriuf^ Religio-nisßö. Decemb,)editur,ConcordtaGanden-ßum diet a,pro curante Aitriaco Principe. Po-ßridieeius diei, OtJauius Gon'^ga,cumparte e.'eercitui regii, prope Lj/mburgum fCarpe-
nam
-ocr page 551-B F, L G I Ö I s* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;260
K um ver fits proficifi dicehatHr, vtenm,^ CAterA loca circum lAcentiA capcrct,cumÄiott drAgento fibi Adiun3o.
Inters A d'umVAlones ^MAlecontenti cum or dint bus Gandenftumfib cents condicioni-bus conuenire, reconctltAtionem trA^lAre Videntur ; cumRegiisdefitrAdendoys,cer~ fisejuoqueconditionibus, f 2t.Decemb. ) con-ueniut. Codtciones Aute cu GAndenfibusfiintt Primttm, CAtholtcis GandAuiJuA Religio re-ßituetur. Templum^ CAthedrAle CAnonicis, Et tres or dines mendicAntium prAterFrAn-cifcAnos, quibusprA CAter 'is mAgis offenf fue-j runt Gundenfes. Ih Dcrnittent liberos nobiles , ipft GAndauenfes, quos detinent. trAden-tur Pars cuflodiA ducts Cliuenfis,pArsArchie-pifiopoColonicnfi. I IL StipendiA quA ipßs debent ur FAllonibus tot a perfoluentur, deduSiis tAmerAptn'ts,quAsin FlundriAfecerut.II II. Reflituent ordtnibus nbsp;FUndriA, omni a qult;t!
»ccupAruntijdem lalones, locA.F.Etf ardi-nibus qdem quoque contrA communem ho-ßerncontungent, fub qs tumen quos hubent noHAlijs ducibits.V I, Firm A munebit Religio CAtholicA , Hunnonqs , ArtheßiSt d-. TornA-
-ocr page 552-De r e b vs
T'ornaceMßbui, Jnfitlenfihus, CAteris Belgu omnibus^ cjtiieAm felt;jut 'volentßcccfutdem, “vtßnt ab omni noua religionis exerettio libe-ri. Intérim moritur domtntca ante diem na-tiuitatem Chrißt, Ataximilianits ille cornes ’BoJßtuiuSypaulopofll2S.Decemb.) Alenconi-Uf in Fr an Cl am Condato redijt.
Campenßs, Germanico dimijß praßdio, ordinum militem Duce Domino de Ville, 20. lul^ admit tunt, idem eodem duce, Dauentri-tnßes ig. NouembrisfaFtitarunt.
Or dines, dißipatum Namur cenß confliFltt exercitum, Bu/ßiuio comité duce, Rimen anti in Brabantia, inter Arßehotum Mechline-am, menfi Augußo, reßituunt,cjuem loannes Außriaew , eodem menfi,ab OFlauaadpri' mam pomeridianam,frußra aggreditur.
Plebs Gandauenfis, (juiaadfeditiofias faFli-ones conuerfia hinc VVallonum aliquot copia, AFalecontenti quot;vulgo appellati, omnem ipßs amicitiam renunciantes , Menentum Flandr iapagum eodem tempore tnuadunt.
Archidux AußriaGemblacumNiuellamß^, Dux Alencontus Bincium opp. ^pleraq^alta locaS.Decemb.récupérât.
Annoiiyg. Sub initium lanuarijmenßs.
Par-
-ocr page 553-Be L GI c I s.
26t
Pâfmenfis Dux, bonam exercitui partem, ad trcemKerppen/im,duceMondragonio, tranf-fnittit, is,fiptem muralibus machinisarcem immaniter 'verberans, decern trtum hora-rum tempore, eadepotitur, Btllius, arcisprat-fecius,^fut, ne minimam ijuidemfidefen-^ dendi cogitationem admittentes, capti,o£ia-uo lanuarip die,fexziltratriginta,arborum flint ramu afftxi.Btlius vero eiufdeMefis die, in noun,qua ipfecofiruxerat arcdportä,ßran gulatus, interijt.
Interen dum r euer endißimi Ar chi profiles Principes Eleciores Colonienfis Treuiren-ßs, Herbipolitanus, itide SuarzenburgiusCo-mes, confiliarij Cliuenfes, Deputati Clt;eßi~ rei,Dux de Terranoua,cateriq^ComißArqHi-^ ßaniarum Regis, s. Apr Uis, (^ßibfiquentibus ex or dine diebus adperturbât a Belgia pacan-da coßituendam^, Colonia Aprippina coueni ant. Alaiomen/eDux Arßhotanus eßquot; ordi-num Comißßarij adpacificationis conuentum ßtbfiquuntur.Interea inquam temporis,Bra~ bantia'urbes, Bruxella, Antuerpia, Mechli-nea,Bußumducum, inErißaGroninga no-, uis motionibus perturbantur, qua mult or um iudicio,futurapacßcationi non magno 'vßsi (runt.
Kk
Func-!
\ De rebvs
Punefla Traitilenflbus Apoflolorum Petri
Paull dies 2p. lunij illuxit,quo in Hiflano-rum poteftnAtem pofl quini^menftium obfidio-nem difficult at eno magna, 'uiïli deueniunt. Farcitii in ea oppugnatione ePl ciutbus,puerit
Poft he,c or dinum Legati Coloni£{4.Iul.) fcriptum altauod exhihuerunt,citto aperte dc~ cUrar ut'.Statui in deliherationeßu confulta-tione vcrfari, Regi Hiftaniarum , natur alt ftuo domino , vt obedientiarepudiumrewm-cient, Regis Gain ar urnfratri.cum Regini Angliaft^onftaUtiatra^anti,ftftc vtftibmih tant, eumquepro domino ac defenfere arripi' ant ,fi trail ah ilia media Colonia ebt trier e ne^ queant-ftmul cjUAS Aleneonùss i f. lunii ad ßatus ftcripßrat, liter as exhibent.
Cajàret Commtjfarii ,ex Artieulisa Duce deTerranoua ex'una , ^àftatuum Let^atu ex altera parte, exhibit is ; medium quoddam genus articulorurn Pacißcationis 24. colleger un t : eoft]ue flatibus in belgium, 'vna cum litteris adeosftriptis, tranfmiferunt. Eodem die , quo Aiechlinienfts à flatibus rece-dendi , atque ad Parmenftem ducem acce-dettdt , regtfque oblatam gratiam ac-
ceptan-
-ocr page 555-Bel GIC I J. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;262
ctptAdi caujîu,adordines Antuerpia congre^ gatos,f(riberent. Sunt Mttm ArticulitrAnf-mtßitAles\
I.
Primum PacificAtio,Anno is'jó. die S. No-gt; uembris GandAui initA inßru^A ; Knio c/Hoi^ue Bruxellis ç. lAnuArÿ t577- (ubficutA^ EdicJuinJiiper perpetuu Bruxelldij. PebruA. eodem Annopublicatum ; 'vnÀ cum apfroba-tione Regt A, in omnibus [kupunitii Arti-culis feruAbuntur , nbsp;nbsp;nbsp;cxecutioni WAndA^
buntur^
II.
Et i^uiA prAtereA,quA a tempore prim er um motuum Accideruntpbß'viAm trAliAtus Pa^ cificAtionis GandAuenßs, Vnionis, EdiEii perpetui vitro citrbq, VAriA fAElA, dtclA Ad miff A fuerunt, tÀmingenerAliquArnin pAr-ttculAri, hacprAfinti quoq^ PAcificAtione^ non minus, poßer iorum iflorumfAElorum, ^di-clorum, quÀm eorum qux Ante contigerunt, pcrpetuA obliuio conßituAtur , itAvt eorum nullAAmpUusfiAtmentio,exprobrAtio,Autin-quißtio , quxß ca nunquAm aceidißent, id-, que ßib pœnA exemplAris correElionis , ß{b4ifd contrAuenientibus , tAnquAm pertur'
-ocr page 556-D.e rebvs ferturbAtoribfistranquillitatiipublicttiinßi-^endA.
Rex CAtholicui Va faills ,fubdittfo(ue fuis feruabit iinanutenebit t^ß opua'videhitur et-i iam de nouo confirm abit,omnia (fi finguU iu-rAy'vfisSfConfiuetudines fimmunitates, exem-ft tones (fifrtuilegiA quartimlibet ProuinctA-rum y CîuitAtum, Offidorum, communitAtu AliorumcjuefriuAtorum omnium y cum in généré, turn in /pecie, quemAdmodum in edtcto ferfetuo urttculo deetmo, (ficumprouinciis Belgicis inAuguratus extitit, promifit fi iu-TAUlt,
IJIL
Omnes milites extraneï, zitpote Hifpani, Jtali, Germ Ani, Galli,Burgundi,Angli, Scoti, Ac cAteri omnes peregrini, qui propter hofie motu.s z! trinque accerfiti funt,prouincijs Bel-gtcis,ab hac pace promulgata intra terminum commit ni conftituendum fimulexcedant, fi modern tempore,
^uod ater o attinet ad alios milites non ex-traneos, etiam adp Ie nam exonerationem af-fiidiorum fiubditorum, mandabit Rex mili-
tem
-ocr page 557-Be LG IC îs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;265
ttmtumterrat qiiim muri eodem qtiog^ tern-fore exnu^orart dr dimttti, vt nirnirum de-in ceps fibi prtuAtim 'viuant in trAnquiUitate, ordtnariis tant Am prAfidns retentis ac juf-feliuris, ri.
Vtfiibditi quoque dues incolx. omnes ci-trA cudlAtioncm rede Ant Ad mercAturas, opi-ficiA dr negotiA pAcis, quibwfe^ uxor es, libe-ró/que citrA iniuriAm proximt honeßeßiflen-tArivAleAntidr^ftibflicoArmorum ùju, An-tcAnon confiteto, drpittistempori non conue-nienti dcfiJiAnt dr AbftineAnt.
Vniuerfi exädtioneSiimpoßtiones., ext erA-quetntißtAtA uedigAliA dr onerAprxfentiunt turbArum occaßone quomodolibet in diet a pamp;-nitus ceßdnt, dr toÜAntur ; it a tAmen, quodß quA certorum onerum continuAtio xdhucfore ex ufu publico iudicAbiturßmulAtque per or-dines StAtuum eiußemodi quid demonßrAtn fuerit) RexhAud^xuAtim fi or dinum conß-liis iuxtA AC deßderio AccommodAbit^
rill.
Pr xt er ex reftxurxbiturlibertas comert iorum dr trxnßtns ubiuis locorum per urbes, pxgos,
-ocr page 558-De r e b vs
f Ago s,pontes,portin earudem Prouinciarunt non minuit errA i^uAmmari) perip^nuiat é“ fiuminA, sprout faoiitAtum anteprafentes hoße tumult us. Nouk autem vecligahbus, é“ impofitionib. abfc^. Regis authoritAte est en us per hos motus defAcioinßttutisjincontinenti seffÀturis.
IX.
Et ne quAfiminA altercAtionis, Aut cjutre^ lArumrelinciuantur, emnestAm EcdefioßicA perfonx.cjUAmfeculAres, tam intraneAgua)» extrAncA, recuperAbunt pAcifice bons fus mo-bilisextAntiA, e^omniA itnmobthu, tituloSy debit A, edfAdiones : ijfquefiAtim'vti, Acßui poteruntt in eo nimirum fl Atu AccjuslitAte, (putbus inprAßntiArum illAipfÀ reperientur: tdcjuedolo omni, acßrAude flmotis ,non obßsn ie vUa hjpothecAtionefuEtA in totrArtum. Et hoc tum in Burgundiu, Luxembur^io, HoUa-diu, ZelandtAfl^, tum etiAm Alÿs c/uibinlibct Prouinciis, Aclocis non minus Ad ’m Hit Atem EccleflAflicorum, cfUAm Prtncipu ZuriAci, AC Aliorum denicpue omnium,
X.
Similiter cptiociue Subditorum epuiltbet hinc inde etiAW redtntegrAbitur infuü hono-rihus^
-ocr page 559-Bel GIC IS. 264 digniutihii-!, bénéficié, guhernactilis, t»unerihui,funôiionibfff, ojficiisi piane aâ if!ßar prout ab exordto horum motuutn cxti-terit.Exceptistantuniijs, (juibuscotra Itber-tatem,jttratj^acpriHiUgta Patru^devllafun~ ' Elione proutßtm fuiffi demonfirabitur. Pro^ uifi tame,(juod eiuf/nodifßoliati denuo redin-tegrandi tenebuntur præjiare tufittranduntt cuiuiin proximo Articnlo fitmentio. Prout - facbtri quotjue cateri ad nouasfunEHones, officiât» pojlerum cooptandi, reuocando, caff fando, annullando, ofuicijuid hint inde fa-cîumffecretûmue fuerit iri contrarinm.
Xh
T^jflli admittentur ad i/l/a gubernacula Proutnciaruni) Ciuitatu m, Caftrorum, nbsp;nbsp;ir-
talitiorii, Capitaneattis, aut Prafecturas mi~ lit um, necad Cofflia rerumfiatus,priuatum, ffnanciarum,aUaque officia maioris moment t prater naturales Patna-, ffuietiam ante re-ceptionem -vitra antiqua, cp conffeta tura-ment a Regt tanquam eorum Principi natura-UpraflariJolita, folenniter iurabunt inhos Articulos,eoJquepromtttentfideliter,Jinceré-quefiruarejubpænaperiurÿ ^tanquamtaies puniendi.
Captiui
-ocr page 560-De r e b VS
XII. .
Cuptiui utriu/cjuepartis omnes, cfui ob di-cbos tumult us adhitc dum detinenturflatim abfifue •vlloprctio relaxabuntur. Nißiam antea de eo altudinter co s fuerit contient um, concordatum,
XIII.
Cornes Buranus ßuti libertati patriit cjuantociwfieri potent reflituetur. In dijft-cultatibus i^uocjue Principcm Auriacum con-cernentibiss conciliand'ispoil pleniorem ea-■rum infiormationem omnis diligentia adhi-bcbitur,
XIIII.
' TtecretUydifiofiitiones, ^ordinationesper Ti. Ar chiducem Matthiam, fiuóficiHe collaterales , nbsp;nbsp;or dines Statuum à tempore vltimarti
turbarum,nomine Regis emanata,pro legiti-m'isac 'valid'is ha be but tir fiuofijùe débitasßr-tienturefißedlus, quoadbeneficia, di^nitates, officia, aut aliascjtiafitam res, ojtiafilent effe poteftatis ac difiofitionis or dinaris. tllorum, cfui tenh locum Gubernatord diet arum Rro-uinciarum: non atitem in fi,cjutii propriaper-fiona Regis refieruantur, aut fi qua fiaciafint contraturayPriuilegia, (fi Immunität esp a-trias,
-ocr page 561-Belg IC I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;26$
trins, tum ingentrAli quainparticuUri ,‘vd dtqui in illitts imuriamfeu detrintentumre-dundirint.
Parit er etiam quarumlihet 'vrbittm, ^aUo-rülocorii MagißratKs ,feu Oßiciatißtis fun-ciionibus deßituti, alia zgt;ia,acratione,quam iuris ordtne les^itimeferuato, aut alias contra. Priuileßa diltarum zirbium, autfriteror-dinarios, conßuetofq^ modos cumprimisrefli-tuentur,^ redintegrabuntur indignitates, ojficiaq, fiia,nec non ad eorum creationemfu-turis temportbus procedctHr,proHt oltm,^fient ex iuribus,moribtiSi^ priuUegijs ctiiuf^ Patria, p’rbis Loci decet, ne cut facia toU-rettirtniuria.
XVI.
^jtamp;concernunt Religionem, qua omni-btii Principibtts z/ereChriflianis iure debet ef fè commendatifima, haudpoteß Rex z/llate-ntsspraterire^quin z^eßigijsRegum CathoU-corum fuorumq^ jVfaierum inharendo,praci-piät,ac mandet inProuincijsfiis patrimonia-libus r et inert, feruariqtie Religionem Cat ho- 1 licam, Apofolicam, Roman am, ab omni atio nonfolum ibiderecept am, zreritm etiamßtb
L l qua,
-ocr page 562-Dl R. E B VS
^uaenrunde Prouinciarumßibditi olim tilt* toperefloruere,^tn lt;^ua tam dtHum Regem, ^uim c^terosJuosprAdeieJJoressoUm Riouin^ fÿs inauguratos-, mediant e ßlemni iureiu-rando in Principes fupremos ac naturales rt-teptos fuij^} notarié confiât, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^uidemfit'
fradicîa Religio exclufia cjuatiis aliadibcréi pit àficé, ahfiijue'vllo impedimenta zbiuis lo-corum , per vniuerßts dit tones Belgicas poß hac tradetur exer cebit ur : prout et mm or-dines iam antea/eipfis inFnione generali prA diUamutub.,aejoiemniterebligarunt, E' diElo c^uoj, perpétua, ac litteris frec^uentihus Regt non minuspofi ,{juam ante turbosprA~ Jent es fiepafiuros, (J procurai uros addixout, ^(icut etiam iam pridem(crtpsere ad S. Ma-ùfiatem Imperialem : ’uj'queadeby e^ttodabfi ^uegraui nota,zit ne dicatur confufione, uni' uerfi fiat lts politici, baud pofiintin ret anti momenti proprijsßriptis uüa ex parte cost' trauenirti
xrii.
fifitod verb adHollandiam ej)- Zelandiam ^oppidum Rommel at tinet, difiofitioni PA' cificationts Gandenfis relincfuattir, it a tarnen t^Hodinterea temporis in ys eiuitatihus ae lo'
cis de*
-ocr page 563-Bklcicis. i66'
tu HBurtim Prouincitrum Reli^o Catholi-u Roman A reflituttur, in qutbus tempore {titraciatU4 tbidem exercitabatur.
XVIII.
lis 'verO} (jai oriadifunt exprouinciisi gust in prafentitraitatu comprehendunturdnRe-iigione CathoUca Romanaviuere noluerintt Regius Mandatarius^refpiciens adpr^Jèntem Statum Relgtt, concedet terminum efuatuor annorum computandorum à die publicatio-nupraßntu tra£iatus. Infra cjuem terminn ah omni coèrtione nbsp;nbsp;moltflia.,occafioneplaci-
torum Religionisßbi inf eren da, exemptiàquot; immunes trunt. Hifi cum confilio ordinum Belgti legitime ac débité in loco tuto, -vbi fitf-fragta libera e[fe cjueant,congregandorum,di~ £ius ta minus abbreuiatus fuerit. Potcrunt-cjue interim de Stattt fit o mat ure frcum deli^ ber are. ^^o termino elapfo, nifi ad diUam I Catholicam Romanam Religionem redie-rint, omnino e Belgii prouinci 'u recedere, (fr alio domicilium transferre ac quot;viuere tene~ antur. Preuifo tarnen, c^uodinterea temporia eiufrnodifùbditi, àfcandalis , ac rerumper-turbatione fludiosè abfttneant. fi^o cafi et-tam liberrimefruentur omnibus fis 'u bonis,
Li » tam
-ocr page 564-De r e b Vs
tAtn fnobilihffs e^uam immobilthm, iuribttsâ' clionibufi/ue. poterunt eaipfit^ualtacting Juerint etiam tilio transferrejèwvcndcrè'iAüt alienure pront eit 'videbitur. Imo dl hocam-pliu^ (fimodo bonaßia retineremalint) tt-am poternnt abjentes ad eorundem bonorum regimen ,adminißrationem, d^teccptionem in prouincijs fibi cligere ^aftores Catholicos , qualefcun^ volent. Ac prat erea toties, cjuoties voluertnt, adprouincias iterate redire, viSluri tarnen rittbua, ac moribusprißi-nis, dr vtperßönas Catholicos decet. Erit^j huiußemodi réditas acfacultas bona admini ßrandiperfe cuiltbet bonapidepermijfas ,ßa-tim at^ Paß oribus,officiât is, ac Maßflrati-bas locorum , adcjuoredire cupicnt,talis tn-tentio ac voluntas infinuata fucrit. Ex qua quidem Regali indulgentia, nulli non per qua manifeßum redditur, quodrex nihil minus, quam bonorum conßjcationes,ruinamdl‘per-niciem ßiorumfubditoruxn appctat-.multo au-temminus quodrigore fuperiorti P ladt or um ipfosperflringereconßituerit : ciim veletiam paratißimasßt, eaipß placita cum conßlio Ordinum ßatus, competenter temper are ac m o der ar i.
Aucio-
-ocr page 565-Bel Gl CI s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;267
XIX.
Auront AS, (^obedtentiaRegi àfubdit'u ctî frimisreßituetiir^firuabitur, qualts meri-10 iuxta, prAßriptumDiuini dl“ bunt Ani iuris » nzc non priuilegiA, z/ßss, conßsetudines pA-tri AS efß debet, quAlißque oLimßeruAtA e^t, vt re^e nimirum adminißretur lußitiA ,ßubdi-ti regAntur in omni ratione, Aquitäte,quiete, amp;nbsp;obedient i A, idq^ Ad earnformAni,modum-que,quo facium eit Ab omni mcmoriA tAm de-funöti ImperAtorisCAroli V.eiußqueprxdeceß-forum, quAmetiAmÀ Regis tempore, ‘v/q^Ad hArum turbArum initiu, etiAm cum obJeruA-ttoneßuprA dtcJorum trA^tatuum ,fimul prAßntis. Sine cuiiss Au^oritAtis inßAurAtio-ne,Ac Çuhditorum obedienttA nequAquAm poß fibile est, poputum in z'nione, concordiA, reit Aq^ iHßitiA,qtaetc,Ac trAnquiUitAte mAnu-teneri,
XX.
Supereflde GubernAculis generAlibus di-ÜArum Prouinc{Arum-,quArum occAßone Rex eliget Principem defiinguine, qui, quAue re-rum expericnttApollens hAbcAt dotes quA-litAtcs Ad eius generis Arduum munuscum pri mis necejßtrias, eßdequoßu quAßbditi iu-
Ll } ßAm
-ocr page 566-De k e b V s ßtm caufim fitUfn^iionisßnt hibituri. Ga* ber mbit Autem cum omni iußittA, ACfUitn^ te,pr£firtim ‘verbßcundum 'ußts, iura., ton-ßaetudines, ^^riuilegia dtéiarumProuiricia-rum y etiam comprehenfi hocpraßntia recon^ eiliationis Ediéio, quod tenebiturpromitttrt ^iurare.
XXL
^^d cuiui quidem Gubertiatorts general^ tnanns^ citra ’vlteriorem haßt ationem, plant ac intégré tradentur omnes,lt;ßßngula ciuita-tes, vrbes ßortaUtia, nbsp;nbsp;alia loca, qua ab'vna
alteräueparte,quocuHquetitulo aut pratexttt modotenentur, 'vna cum patrimonia adRc-^ gern pertinente, tormenttßquebellic'u, muvt^-tiontbus,commeatibtts,armis,(^nauihus: Vt nimirum ea loca,qua ab omni memoria praß-dium habuerunt conßlii Regit ßenatus ,ßue ConßUißitus, natur alibus Belgi'ts aßringea-dts iureiurando, quodultra antiqua (ß con-ßeta iuramenta Regi, t an quam eorum Prin-fipi naturalt, praß ar ißlita, hos Articulasfi-deliterßeruabunt, cußodtenda comrnittat,a-liafß. de Hits dißonat :ßcutißruitio Regis ,ß-ntul ß commodis,acßcuritatiprouinciarunt magis expedite arbitrabttur, eß alias pront fieri
-ocr page 567-Be LG IC I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;26S
ftri decet, fticiitmqtie fuit Ante mottts frti-fintef,
XXIL fermittentenihilominus Rege ( qui dent mere in huites reconciliationii^grAtium J ift quod hx^entts ex eiui PAtrintonio feu populi Jubßdiis deftmptum ef coUeSîum fuitid it a tolled um recept umq^ mAneAt Ahjq^ vlteriori perfecutione,feu vexAtione cuipiAm mortAli-um eAtentts inferendA. It a tAmen, 'ut in pofe-rum tb eiufnodi detentionibue, occupAtiont* bus dsquot; telleen def fl At ur.
XXIII,
PAcifcAtione GAndAuenfi, rnione ffnerA-li ^tAtuumfeutA,^ Edi£toperpetuo Bruxet-lenfifoprÀ Ab initiopoßtisfAtuis, Ordines StA tuum renunciAbunt aU'u omnibusfoederibttty pAcftStmutuiffl^fl^onfonibus contrAUu, oma' fone ditiorum tumultuum t tAm intra,quA)» extrA ProuincioA.
XXII11.
Comprehendetur hoc trA^Atu Reginu An^ gltA, DuxAndegAuenfls. De cat er it concer-nentib.expeditione, ConfirmAtionem,public (Ationem,perpetuAm^, lt;dr firm Am obfiruAtit item huiui PAcificAtionis pofleu Agendum
Ll Af erii
-ocr page 568-De rebvs ertt,cùm omniafucrint concordât a lycondti-Ja. Datum Colonie dieiS.Iul.isyç.
Parmenßs interim exteros Tjndh^^ i. Nou. milites dimittit, praßrtimLouanioHifpa-nos Italos, Hannonienfesz/ero ^Jui, ne tfßpfomiJiiontbu'S deeffèviderentur in locum drmißorum aliosfubftituunt ,patris!. milites, quorum quidam ante, ij.Nouemb. quidam foil, !lt;}. Nouemb. noclu ing^-ediuntur Loua-nium .Expeclabatur interea etiam per Regem ipfinnfacienda rati feat lo,quo ad Articulas ab Hannonienfium cr Arthefienfium prouineijs, nlqfq^ Ciuitatibus accept at os, quosadfertbere •velideo necejfariumpntaui, quodhorum nomine Malecontenti, quos zaocant,fiue Regij, contra pacem det eßat es rehquosflat us fe bellum non iniuria pro pace reflituenda fibt pol-licentur ati^perfuadent. Sunt an tern Articu-lorum Condit tones or dine tales.
I,
Primum, Decernimus zati traclatus Pa-ctficaiionts Qandenfls, Vnio, Edicbanperpetuum Ratiflcatio ex noflra parte fubfecuta maneani tnflta zn plcno robore, zitef re ipfr tn omnibus fuis punPiis (ß Articults ejfeclui mandentur.
Et
-ocr page 569-Belgicis. 269
II.
Et vt melitn rcßttumtur confidenÜA no-flrorum fubditorum niutetur in bon am v-nionem nbsp;nbsp;concordiam ddhonorem dei,con-
firuationem Kciigiond Catholics Apoftolicx Romanx. obedientiam nobddebitam,ßmul ctiam pro 'vtilitate tranquillitatenoftrA-rumditioniim conceßtmu^s dr concedimus sb-liuionem omnium eoru qux pojßmt eße diclii z/elfalda eiuocunc^ne modo, ratione,aut caßij a temporeprtmorum motuu, dRtdorum caufi: ita vt nullt ludici, autprocuratorifißci, neca-Iß liccat deinceps z/llt ea exprobare, aitt in alt cjucm ob ea inajuirere.non magis quam (inun-quam accidtßent, ordinando utin hucfinem omnesfintenti£,Decreia,dl’-drreßa pronun-cidta tarn in hd dttionibu^, quam qutbußun-quealß,qHXßtb noßra iurißdiclioneßit.x ßint caufà moiuum prxteritorum abclcantitr, dlquot; exttnguanturradicitus, exregiflris, adexo-nerationem abfilutionemq^ omnium eorum quamp; adhaßrint zmi aut altert parti contra-henti,ad quemfinem interdtxtmttt (ßnihtlo-miniif interdicimui dl“ inhibernttt omnibttt indifferenter cuiußunquc gradue, qualitat 'ts aut conditionis ,ne quidexprobrentßbt mu-
Ll i tuu oc^
-ocr page 570-De r ë b V s
f//o öccaßone prateritorum, in qtu ohliiti»-ne non funt comprehenfi , communes tni-tnici nàjlri, ^di^tarum réconciliât urum pro-UtncUrum bMniti , relegati, vtl in ins vo-eatt, quad conlpiruuerint in aliciuAm dut-fat cm.
Subaduentum AlbaniDucu,non tam Au-riacus Princeps, eatern^ue quamplurimino-btles acproceres-, quamettamalijycuittfcun^ condittonis homines, eBelgio dijiejjirunt, cju» rum, lt;juta Aojutfgranifedern aliojuifigentest noua Peligionis tbidem fundamenta fie iece~ runt,ut, adeuitandostumulttts,in Belgio ac-ciderefolitos,Magifiratus publtcis edidis,ah queetiam de domo ad alteramfa^is infinua-tionibut, grauifitmafitb pœna uetutt, nefe cjuis(ùorurn Ciuium , noua huiußnodi Reld gioni, ueleitts exercitio immifeeat, eidemcjue contra mandatum adharere temere prafit-tnat. Malecontenti autem, ut Articules hos fecjuentes, acpracedentes, non uerbis-,fedfa-ilo, reg^ ipfà confirmarent ; Stattbus inimicu fit (S, Cortracum oppidum ij.Febr.adimuntK ni.
Batum lt;^uo(^ue habemus ( incjuit Hi/pani^ ftrum Rf^fiatumlt;^uehabuimM, quicipu^d i»
-ocr page 571-B E L G I C I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;270
Âi^is prouinciji reconciliatie prouifum^collu-tum concej^fum eß, àfratre neppte no-^ ßro Archiäuce Mat thia, or dint bue àquot; con ci^-lioßatue, cjuoußteßilicet poteßaeordinarm noßrorum Gubernatontm locttmtcncn^ tinm Generalium in Belgio noßroßcße in hunc diem extendtt. Et quantum ad prouißones nobis ßecialiter reßeruatas ad inßantem re-quißtionem , amp;nbsp;ßtpplicationem dt^qrum ßatuum , eitsfimiliter conßrmauimus , conßrmanus pro hac 'viceniß nohisconßitq-fitperßqnaseas, quibysprouißo faEiaeïtnon eße Catholicas, ö'^citdecetqualißcatasadob ttnendum di^M prouißones (ß munera ex-ercendum, eatarnen lege, nißrepugnet Pa~ cißcattoni Gandauenß, Yniont, edtcloper-petuo,iuribtts, Priuilegqt,et liberfatibus Pro-iitnciarum, tarn ingenerequaminßecie, re-ßeruatis nihilomtnus omntbus proutfionibtfs qua fact4 fuerttnt a jj.Maii 'vßitno elapß, qua habebuntur pro nullis, non comprehenßs, etiam prouißonibtssConciliorumßatus, Secrt ti, amp;nbsp;ßnanciarum.
Dum hacperagunturmoritur Serenißima, Maximiliani i l.lmperatoris aterna mcmq-ru,ßliami»orenis,Leonora, Pragain Bohemia.
-ocr page 572-De r e b Vs
Pyojcribiturpituroftoii AurtAcut, a Regô ferGubernatoremßitint, Alexandr timFurne-fium,in opptdo T'^aieElifuperioris. Occupatur 30. Mart.admotlsfcalls 'vrbsNinot(a,ab or dinum Statüummiiite» Lanoio Brit one Huce, capitur in ea 'uteri^ueEgmondanus,quipoßeA Bruxelles mittuntur, Lanoius autem ad Ar-chiducem Matthiam, Antuerpiamproficifci-tur, vbi inter cat er osßermones conuiuij, Hi-Jpanos à militia fmgulariter lattdajjè audteba tur, rei militarisprttdentißimus, experien tta belhca peritißimus Athleta.Laborant ter-r Amotu,triduo pofi, AngliaAiolandia,Zelan-dia Flandria, ^c,
UIL
Uleque inqtttrcmus, vel inefuiri curabi-m»s, in qucmcuna^ ob demolttionem arcium, fortalttiorum,eAciuearceSi fortalitia, non pot er ut in prouinciis réconciliât Is denuoadi-fcariyautnouaerigi,ßneexprejfo cofinfu Sta-tuum cuiufcuncp^prouincußecialiter.
IL
Item concedimus,ßatnimMS, ordinamus, vt omnes amp;ßngnli noflri milites, Hißani-, I-tali-,Albani,Burgundiones, ßy’alijojutcuncjue extranei,non grati Stalibus, bunc prafentem tracla-
-ocr page 573-Bel GIC IS.
271
1 y/iciAt um accept Antibus, difcedartt è n ojlris infer ioriht^^s ditiombn-sfue Belgio ,pramp;fcrtim ex Ducat H Lttxemburgio intra [ex hebdoma-dits proximas ab hor um publicatione, aut ci-tiui [icorpM exercitu-s dee^uo inf a dicetur, prtM conf Ct amp;nbsp;erigi potent, nbsp;nbsp;c^ux ante df-
ce[fum corum requtruntur, prtusparata fue-rint -, cert 'e utm ornnern euentum difeedant intra dictas fex hebdomadas-, quandoquidem diclifattts promtferint nobis diligentifirrje cum delegatts noßrisfineßaude curaturos^ ujt dictas excrcitUô paratas ßt in diem difiefas exterorum prxfnitum cf intra fex altéras hebdomadasfèquetes ex Ducatu Eurgtindia, itaz/t reuertendi in dictasprouincias inferiores aut Belgium ipßs poteji/ts adimatur, aut zrlli alq induct pof int, quamdiu externo bello ’vacamas,ß3‘ G neraliter, niltopasßt,^Z'r-geat necefitas prxfata Statibasnota cf probat a,quemadm‘jdum etiam diciiStatas cura-bunt educiomnesFrancos,AnScotos, alios extraneos, 'ut in quos imperium ati-thoritatem habent.
VI.
Dicti quoque milites JAißani, Gcrmani, Jtali, Burgundtoncs, alij quicunque exeun-tes ex
-ocr page 574-DI R E BVS
fes ex ircibtti oppidn-se^enturrelrnauert 'einincm comment um , torment a bellica, ir.finttiones -, ibidem exijientia, ouantut» ad torment a bellica exarcibtttÇumta^redden-ture^ re fti tuent ur prima opportunitate in lo-curh vnie defumpta funt ^praclufta omni ii-centia auehendi ea c/uamt^ue extra Prouirt-cias, eaf^!^ arces nbsp;nbsp;oppida cum dicto commea-
tu, i^munitionibtti tbidcm exiftentibui.nes committemits, illas (juidem qua fub Cuber-tint ore Hannonix intra Vigintidiesàpubli-catione huitts,reltqua ixro'vbicun^^fita ftunt, intra altos proximos f)igintidiesft}»minibtu tndigenis inferiorum Prouinciarumßue Pel-gij qualiftcat 'u fccundum eorum PriuHeßai gratis flatibus prouinciarii réconciliât arum reflecîiuè.
Moritur Carolus Fuggarus, Certnanusex talculidoloribus, in Hannonix JP!ont thus ; a-Ift Bouinx oppido eum obftfße ßcribunt.
Aquißgrant, Cities quidam noux Religionts, pofl multas fecreto habitas concionesdandem in publicum erupturientes,petunt per ftippli-ees libellos, conßilibus porre£ios, fihitempla cancedi adconcionandum, Religtonemßi» moreexercendam : quarum vnam Augufla-
nxcon^
-ocr page 575-ÊELCiciSi
»»/ conférants : niter am Eccleßa. reformatai intitulant. Et c/uta ex hints ibidem conjuli-bus vniti eorum religiontfauebat, resin tumult ueuaft^ ciuitaf^ in fè to. Mairdiuifa elh
Eodem die cjuo Earmenfis Princejts Mon-tiumoffnduminHannonia) centum ecjuiti-busfiijaatui, ingreffts ePE. caftur Lanottts tile Brito, partim caduntur quindectm eius fi-gnapedttum, in Elandriaprope Cortracumi partim infugam conßiuntur a Male tont en-t 'ts, de quorum acceptatis Articulis, erdinem perfequemur, À fptimo incipientes.
,^0 tempore difiejjus abitttsprafati-tum extraneorum pendente, rtos cum diEl 'u prouinctis reconciliatis, noßr'tsfitmptihw txpenßsi eonficiemus corpus quoddam mtli-tum, ex indigents Prouinciaru, et aliisgratia Kob‘ts,ac iifdemProuinciisijea tarnen condicio-ne,quodprafata. Prontncia nos fito ßhßdio iuuabuntduxta Articulum vice/imumßbfi-' quentem, admanutenendam Religionem Ca-
tholtcam Romanam t debit am nobis obe-dientiam: ex forma PacißcationisGandenßSf Vntonis, EdiEliperpetui^ (^huiusprxjéntir travat us in omnibus/uis Articalis^
-ocr page 576-De r eb vs
nil.
MnndtimM quocjue Statibu^ Gubern/t-toribuó, tam generalibus quamparticiilarib. Conflit ts Magiflratibtts Luxemburgieis ef Burgimdtc 'is,mantitenere, nbsp;nbsp;nonpati diwi-
nui autpraindicari in re ’vlla, Edicio perpc-tuo,^huictractatui, invUisfuispundlisà‘ Articulis-^ item nonpermittere 'vllis militib. tranßtum aut ingrefftim, inpraiudicium ha-rurn Prouinciarum.dS’dehif omnibtapraßa-re iußurandum (ß inßrumentum publicum idoneum, ß ßiß’iciens\ quemadm odum et tarn ßattts reeiprocum ex fua parte facient ßnum debitum officium-^ adeundemfinem, 'vtcom-mertia, ß communicationesßnt tut a ß libera, inter diel as prouinciasßcuti fuerunt prater it is temporibns, cum omnificuritate.
IX,
Vt omnes captiui vtrinque liberentur ßa-tim poHproniulgationem pr£ßntium,quate-nus erunt in ipfarum poteßateßne z/llo redemptionispreti«,
X.
^^antumadbonadetenta, arreßata, ß contréclata hinc inde à PacificationeGanden-ßum, tarn in inferioribnsnoflris Proutneiis, quam
-ocr page 577-Belgicis. 275
«/Ham in Burgundu Alibi j cjuilibet redibit ßAtim, infua bonA immobiliAdn mobiltA reqttilibetetiA redibit, quAtenttsnonfuerint »lienatay Authoritate mandiito iudicaliy 'uel fer MAgtßratu^ Ad id coAcios tumultu po pulAri j inquibuscontprehendenturbonACA-ptiuorum detent or urn À GAndenfibm, ^Alqs fA^tonibuf eorum. ,^t^0Ad reditta (ß oner a ßtperqfdembonis,obßeruAbuntur, nbsp;qua diß
poßtAfimt 14. Articulis PAcißcAttonis GAndAuefisjhAbito reße^a Ad dient nAtiuitA-tii ^Ancli Iohannis Anni 1S79.
XL
\ Manntcnuimus etiam manutenemuSy tmnes Gubernatores modernos ProuinctAru, 'vrbium, locorum, (ß CAflellorum reconciltA-torum conftitutos Ante dißejjum quondam ' noßridileHißimi ChArlßtmifrAtrisD. lo^ Annis in oppidum Namureen[è-^Vti etiam tl-los, quibus prouifum eß de Gubernatoribut per mortem ziacAntibus. SedquontAm Ad Gu^ bernationes conßitutnsper modum prouifio-nis,propter CAptiuitAte 0“ detentionem quo-rundam dominorum, illicommißtAdhuiuß modi Gubernationes continuabuntur, vßue Adreßitutionem (Credit um di^iorumdomi-
Mm norum
-ocr page 578-De kebvs
»or um cuptiuorum, it a tarnen, 'utßdiUi ca-- ' ftiuiforte nioriantur turn frouideatur iu-xta Articulum iS.
PromittimuiCfueÇ^ inquit RexHiJpaniarti) nullos ex his deßituere, quatenus fecutifuc-rint partes or dinum dur ant thus hismotibus, manutenuerint Religionem Catholicarn Romanam iuxtaformam Racificationis Gan-dauenfis, Vnionis poßea inßcuta, (^rEdilti perpetui, necfaciantpoßhac quicquam quod praiudicium adferat huieprafenti tra^atio-ni^rceonciliationi.
XII.
Et ad maiorem fecuritatem trdinauintut or din am Its iuxta formam i r.ArticuUE-diUiperpetui, -vtflatus Prouinciarum réconciliât arii omnes conflituti in dtgnitatibus C» hernat ores, Magidratus, dues, incola cf-uitattime^pagorttm vbi er untin praßdiomi Utes: flmiltterj. qs milites,ac etiam in cola citât atum pagorum vbi non est praßdiunf» denique omnes alq in funUionibus aliquibus munere zgt;elofficio militaritvelalio versâtes» praflent iufiurandum ,fi conferuaturos Religio mm Catholicarn Romanam, debit am nn bisobedientid, iuxta diUam Pacißcationem»
Vnit-
-ocr page 579-fntonem poßeafubßcutam, 'EdiEium perfgt;e-tuum,^hunc pr^tfintem trAclutum, quod’ non recipient, mut ah un t, vel admittent re~ ßecliueprafidium abfcjue ßitu Gubernatoru Generalis prouincialts , dx t^ualis ßa~ tfis cuiuscjue Prouincia , aut ipfirum delegator um ßc quidem vtneceßitaterepentinaae graui 'vr^te,di£ius Gubernator Prouincialis fuideat fortalitß, z/bifilet haberepraßdiü militare, it a tamevt milites nobis [intfiera-mento deuinüi, nobifi^ militent in qualibet Proutneia.
XI II.
Promittimsts quo^^ nongrauare, necgra-uari facer e Ciuitates aut agros di£iarumPro-uinciarum reconciliatarum ah quo milite ex-traneo , nifi ipfimet incola id expetant belli aut periculi alicuitts caufia , aut filitum fit ibidem ejfie ab omni tempore , quo cajù erit prafidium ex indigents Belgq, flatibus reße-£ltue gratis.
XI III.
Volum us ([rfiatuimus, vt in omnibus ciuî-tattbus pagis, vbi Magißratus extraordi-narie renouaitfiint ab exordia motuum ,re-ßitudiurin integru ficundu confiuetudiner»
Mm a e[r Pritti-
-ocr page 580-De r eb Vs
Priuilegin cuiuf^ loci ohßruntm tempore t^uondum tncljtix. Q‘gloriofi memon£ Imperator is Caroli Jyomini Patrü noßri. Item •Lgt;t res it a conßituantur, z/t di^is Magißra-tibus ßia conßet autorit as iUisß^ pareatur, vti decet ne recidatur in noua denubpericula.
xr.
Promittimus etiam Çpergit Rex Hißani-Arum ) nosfemper prafeHuros Cubernationi generaliBelgßnoßriPrincipcm 'velPrincipiß ßam noßrijanguinis, cjuicjuaue dotes (ß cjua-litate5,adtam arduum munus neceßiriai,amp; dequo veldecjuaßubdititußam caußamßatis-faHionisßnt habituri, uelexomni ratione Contentosße prabere debeant. Gubernabit cu omni iußitia (ß aojuitate ßecundum iura conßietudines di£^arumProuinciarum,inra-^^^^ ßolomniter ißemanutenturum Pacißca-tionem Gandauenßtn, Vnionem, poßeaßubfi-cutam, Ediclum perpetuum, hunc prafin-tem traciatum,in omnibusßuis pun^is^Ar-ticulis, t^notanter Religionem Catholicam Romanam t, nobißiue debitam obedientiam^ praßgnificabimujßie dicl'isflatibus, Z!tißgt;li-tißumus, aliquo tempore ante creationem di-Hi Gubernatoris, quem elegerimus. Holu-
mus
-ocr page 581-Belgicis.
27$
»«ƒ aut cm ut nepos no ft er PrincepsParmen-fis, pro ftimmo uoto quod habemtis ante 0-mnid procurandi quiet em ftecurttutem ftub-ditorum noftrorutn, omni officio , indu-ßriapromouedt, ft}quot; executi'oni m an det di fief-fum extraneorum, fty reftitutienem locorumt vtque eodem tempore admittatur recipia-turin Gubernatorem Generalem P,clgij nofiri nd tempits 6. menfium,obftruattsfolemnibus confuetis^Etpro maiori fatisfaéltone eon-ftdentia noflrorum fiatuum ftubditorum habeat pro fuis domefiicis indigenas prouin-eiarum quam minimumpotcrit extraneorum.
Et quo magfiilUs gratificemur, cupimus ut numerus di^oru firuorum extraneorum non excedat 2i. ueljo. quibus etiam extra-neis non conferetur aliqua adminiftratio negotiorum publicorum harum prouincia-rum. Habiturus tarnen eft talem corporis cu-fiodiam,quamalq Gubernatores, Principes uel Principiffe noftrifianguinis haberefoliti funt, arcuariorum nempe nbsp;nbsp;Halabardifero-
rum indigenarum adid qualificatorumiCum quo nempe Aofiro, diPtift at us ex hoc tempore mutuam communicattonem habebunt, Ipfij^
Mm } Jignift-
-ocr page 582-De r e b Vs
I
ßgnificnhunt omnia (juæagentur erquot; pertine-bunt adexecutione eiufdem traciatu-s^/^ua indè dependent. Fient lt;^Hoque omnia ediFlat mandata ,prouißones, pernos ^noflro ßla-modo nomine y finitifq^prafatii 6. menjibM, ca/ù quo noprouiderimut dict^ Gubernationi inperßond eiufdem PrincipiiParmenßs,aHt alter iui, quiqualitatibuißpradtclis pradit ut ßt, eadem Gubernatio, ne quis tumultus ,aui eonfußo oriatur ,adminißrabitur concilium ftatuum interea , dum expe^iabitur noua proutßo.
XVI.
^upd quidem concilium Statm conßitue-tur à nobii ex i2. z/irü noßro arbitrio eligen-dis tarn proceribus ^nobiltbus, quam toga- » tis, vt morisfuit,natur alibus harumProuin-darum, ex quibus dua tertiagrataßnt ordi-nibus diciarumProutneiarum adhaferunt ipfirumpartibus ab exordio motuum vfq^ ad fnem, quarum duarum terttarum quinq^ ha-bebunt à nobü commißionem more foltto, tret reliquaßmplicem proutßonem pro termt »0 trium menßum, quibus elapftseos poteri-mus,ß it a nobis videbit ur, cotinuare aut elixere ac conßituereaUos qualtßcatos,vtfuprà, vt locus
-ocr page 583-Bel Gl CIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27^
t/t locus Apcrtus relinqusturProuincijs Adhut conciliAftdis.
xni.
Exßntentia 'uero conclufione ntAtorie f Artis didi or um conßliAriorum-^ tjui ten ent ur frA/lAreidifßtm iußurandum, (^uodiAm ante diximus omnia expedientur, vt tempore didli honoratißimi Domini ^patris noflri imp. Caroli,peculari notafignabuntur,lltf igt;no aliciuo didiorum confiliartorum-,vt obui-Am eatur malisßpius deprehenßs.
XE in.
Omnibus GubernAtionibus,i^uas deinceps Ad 6. 'vßjueannosproximos continget i/acA-rein didlis prouineß reconciliAtis pracipuè prafediur^ militum admouebimus naturales noßrarum inferior um prouinciArum,aut ex-traneos tarn zgt;nos quamalterosßatibusdidln rumProuinciarumreßediiuegratoSiCapaceSi idoneos iqualißcAtosßcundum^earum Priui-
• ^Antum 'vero ad coßlia noßra, Secre-tumßnanciarum, alia oßieiamagnimo-menti attinetfimiliterpremouebimus nattt-rales didiarum prouinciaru , aut certe alios non naturales didlisflatibus ^atas acce~ pt os,^ antetpuA recipidtur,tenebuntur iurart
Mm 4 folem»^
-ocr page 584-De REB vs filemniter in z^erba, huita trâ^Atu-s nt edit inreiurando promit tere, caßi tjuo deprehendint agi quit quam tn eins prnudlet um, de eo faccre certiores flatus prouinciaru,fubpœna feriurq, eß inflamia.
XIX.
Xatificauimusquo^^ratificamus omnes conflitutiones reddttuum annaorum , pen-ßones (Jaltas ohligationes, fecuritates im-pofltiones, quas di^iiflatus excenflenflißn-gularumProuinciarum conflttuerunt, ^con-traxerunt, conßituent ^contrahent ineo-rum commodum, qui Ulis auxilio fuerunt vel pecuniam numerarunt necejßarips, ßoluedo débita contraria caußa bellij motuumprate-ritorum, iuxta Articulum iSediliiperpetui.
XX.
T^econerabuntur, in futurum 'vUis gabel-lis,contributionibus (ßimpoßtionibus,aliter Atttaliaforma rationequam onerabantur tempore ^imperto quondam Homini à“pt^-tris noflri Caroli V. ex confenßußatuum cuiufg^ Prouincia ref^elHiue.
XXI.
\ Omnia flngula Priuilegia, fßts, Conße-tudines,tam ingenere quam in flecie manute nebuntur.
-ocr page 585-Bel GIC I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;277
neluntur, ^ßi^ua 'violdta.funtjrepa.rAhutur amp;reflituentur.
CMittuntU’ï 22.Iul.LegatiÀßatihtts Bel-gij ^AdDucem Alenconium, qutbttsfi, fdtri-dm^fuam Belgierin yCertU conditionibti^^ab-iuratoRegeHßpaniarum,i]gt;ß offer unt. ^^are llluflrißimHS Princeps, Matthias Archidux AufirtA, vocdtis dd fe Antuerpint deputdtis ßdtuum , hAcillis, his quot;verbis ßgnificnuit. ^^d ( in(]uiens ) ipfimet dd congregdtiqnem TiD.ßdtuum Generdlium non dcceßerimßd. 'uos eorum Deputdtos hue vocduerim pluri-WiS, lt;ff quidem ddprffèntent rerumßdtum ßeöldntesnQ leuesfunt cduße quai lubens pra-tereo^ j^dmobrem apud eos cupio effe exciißn-tus. Reßerreillisautem 'velitis, me non dubi~ tdre^ Dominisfldübui optime notu eße quem ddmodum k quibußlam Principibui -vocatttSt ^poflcd db omnibui generaliter confintienti bus 'votis accept US, hue zgt;enerim, in omnibus drticulis promißis meis fatisfecerim , af-fli£lißue ép perturb at is rebus Reip. {priua-tis omnibus poßpoßtts )etiamcum zgt;it£diß crimineme accommodauerim.
Id tantum dolens me iniuria temporis non qs viribusßffultum hactenus fuijß quibus *• ■■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mna s pulcher-
-ocr page 586-De r e b V s
fulcherrimas hat Regiones adpriftinam con-cordiam quiete reducere potuerirn, in quo tarnen neq^ 'voluntas mea nee ßudium 'unqua. de fuit. Cum veroDD. Statusnunchicconue-nerint 'vltimammanumfgt;rofficiendo co-mtini faluti harum afßicfarum Prouintiaru adhibeant, meu non ePi 'velordinem Ulis prx-feribere, 'uel 'vtilitati eorum me opponerc. Sed tantum admonitos rogatofq^ 'uolo,ne antiqui-tat is Rom,Imp .fædertbus,alqf^fummis obligat ionibtts ,fe tn exterorum JubieéîtoneméP periculojam mutattonem temere conqciant, Jedprseclarte domtss mea Auflriaea fauorem ergaeos (J amicitiam conßderent,cuius cunt fimmembrum, PetoaDD. Statibus,'vtquid in animo habe ant er ga meam perfinam ^do-mum, aperte déclarent, quo deinde res meat amp;nbsp;confüia dirigerepoßtm ( (hquot; cum Statusgénéralespromißt ab qs non prafliti admonens rogaffet,t andern h'u verbis it a concludit} Camp;-terum meam propefam beneuolentiam amp;nbsp;diumill'is offeretis. Exhibitum ePi hocArchi-ducu Matthia JeriptuaD. Principe Be Efjgt;i-noj nomine fua Serenttatis Ordinibus Belgif Antuerpia congregatis dieas.Iul. i^So.pra-J'ente Statuu Secret ar io HouJJlin quißgnauit.
Beferun-
-ocr page 587-Belgicis. 278
Tieferiintur ad Parmenfim Prtncipem jr. Jul. intercepta quadam Ut er a per Auriacum fcripta ad Ducem Alenconium Regis Gallia ' Fr at rem quibus oh lat o illi Belgio, muit is ra-tionihus argumentis ettm tnducere cona-tur i adtllud acceptandum in^ proprietatem ßhi affùmendum ; non obfiante Archiducit AFatthia tantjuam Guhernatoris prafentia, vtpote cui facile it afat'tsßeri poffetl^vt conten tus Relgijadminiflratione relinquere, in Au^ ßriarn feiterunt recipiat. Et quamuis Parmë-ßs literarum huiußnodi 'vißonem omnib. qui vellent etiamediclo publico concejßrit, lite~ ^^jßypU y amp;nbsp;comentarijs neßioa qua in margine Itter arum gallice tlluflrata fue~ rinf.negat tarnen Aurtacusincertis qmbuß dam Apologiaßua anntxis littris,hasaßßri’-ptasefß.
Jam ad Status quodattinet Antuerpia co-^egatos, Illi inter 27. articulas (^conditio-, nes, quibus Alenconium ,ßum in dominum ajßimunt,vltitno locoficinferunt.
Porro cum lllußrißimus Dominus -, inqui-unt, Archidux Außria, ad Gubernaculahu-iuspatria 'uocatus aduenerit ,proque fto mu-vereatqueoßftcioßdeliter praßito, omnibus promif^
-ocr page 588-De r e b vs
fromißtonibuißkabunde fallsfecent ; No» immerito, a Prouinciisfimul ab ifgt;fo Domino Alenconio feu Andegauenfi Dace prouide-bitur, de melioribui quibußlam medÿs, quib. pro omni'vicißim rationabili compenfatione, idemDomintii Archidux contentetur, quod facium ii,Augu(li.
2S- Aug. accefferenaues quadam Baiauin^ ßiie HollandicA cum milite ad Coloniam 'vf^ Rh enum infeßant es. Hine esi, quod Elecloret Uli quatuor, quorum ad Rhenumpracipua lU-rtfdtdlio esl, militibtts pariter^quatuorde-ctmnauibtis 2S.Aug. imperarent, Rhenifl^' minis nauigationem abomniinfeßAtione hu-tuf modi reddifecuram.
XXII.
DiEtsi ProuinciA réconciliât^ tenebuntur renunciare omnibus obligationibus dxfitde-ribuspactisa Principio mutationum ^motu-urn prsiteritorum.
XXIII.
Et quia Status fentiuntß obligatos charif-ßma forori noftra SerenißimaReginaAngliA, ér Illiiflrißimo Andegauenßum Duci Regß Chrißianißimißatri, obßppetias abqfdem acceptas, nos mit tent us intra duos me fes pro-
ximos
I
-ocr page 589-Eelgici.s. 279 xtmosex eo temporecjtionepo^ naßer Prin-ceps Parmenfis (ß Pl!icentt£ ingre/ßus fuerit Cubernattonem, perfimtm qunindtimidone-amadeas, adprteßanda omnin humanitatis officia, continuabitûrcitie confæderatio, amp;nbsp;priftina amicitia cum di^a(ororenoflrare-ciproce.
XXIJIT.
Et ad augendum affe£lum eßquot; beneuelen-.. tiam t^uam Principes debcnt fubditis, eß contra ut fiibditi magis inclinent ad veneratio-nem debit am obedtentiam Principipio natur ali-^ Dißli Status humillime a nobis petie-runt ^ßipplicarunt, 'vtiprima occaßone primo ijuoc^uetemporemittamusin Belgium ninum ex Uber is noßris, c/uem verißmile ßt nob 'is[ucceffurum in noßris Prouincÿs, zit ibi educetur inflituatur iuxta rnorem ipßo-rum^n omnipietate nbsp;ziirtute conueniente,
tpua in re habebimus eum, quem oportet refpe-£lum^
XXV.
Confintimus ettam zjt omnes Prouincia, Caftallania, Ciuitates, eßperfinaparticula-res noßri Belgij, qui ziolent reconciliari nobi-fium iuxta fortnam conie^ionem huiua \ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;praß»-
-ocr page 590-Dr r eé Vs fr^eßntu trmEiattts, 4 nobis ad id admittetur (^gaudebunt todem beneßcio quo di^lapro-uincia reconctltatx, modo 'voluntaK eo defcen dant, intra tres menfispo si realem dificejfiunt Hifianorum ex toto Bel^io.
-yixNi.
Concefiimus quoique concedimus di^it Statibus, vtpofiintfiupplicare fua SanSlitati, noßroeharfiimo dile^ifiimofiatri, nepo~ ti, dr cognato noßro, Imperatori, Arebieph ficopis Coionienfiefi TrettircfihacDuciCliuen-JiAanquam Zelatoribus tranquiUitatis Reip-Chriftianx z/tplaceat eis opera dare, vt tra-Itattisifle amp;pa£ïum contient um in omndiaa fit 'ispun£iis ad effe£lum perducatur, implea-tur,^Jïne zjIU vielatione obfèruetur.
XXVIL
Si z/ero in executione dz confimmatione huius Pacificationis, nbsp;nbsp;(^tiodab e»pendet, 0-
riatur alicjua difficult as ^controuerfita defi-nienda poli publicationem eius. Nos amp;nbsp;Status di£f arum Prouinciarum réconciliât arum deputabimus refipeciiue Commiffarios, c^ui 0-mniaintelligant, componant, (ß“ executioni mandent, intereahoc obfieruandum esi,ijuod per verba,grati Statibus ,pofiita in muit is Articulât
-ocr page 591-Bel lt;5IC is; aso
ticulis huitis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, non excludenturitA“
iuralcsBelgij, (jui ndkxfirnnt vnt aut nUcri ' fArticontra.hentium.
fiib hkquidem conditionib. Ar the-fienfes, Htinnonienßs, Infulenfes, Dtucenfes, Orcheßenfis Regifùo nuturnlireconciliAnturz Aliis vero conditionibui,eiuai Alen co nt us Sept, acceptauit, BrAbanttni, Ho landt, Zelan-di, Flan dri, Meeh linenfes, Brifii, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à. Rege
fno natur alt deficittnt.
Zidebatur Alenconto nequacfuam conueni- \ fe,zit ad occupandas uicinorum dit tones con-uolaret, cumpropriadomtu arderet, decernit resprtus componi in G alita oportere,qu'i ad obtinendunt Belgium animum conuerte-ret, adt^uam cum Rex propenfits ejße appare-ret, diHaßntpaulatim collegia fuiJJeSooo. pedttum Gallorum , nbsp;nbsp;600. équités ad fines
BelgArumno procul à. Samarobriga. Maleco-tenti, quiiam obfidione ceperant denuo, poFi felicesßtccefftts,earft vrbem prentere, inito le-uipraliocum Gallicis copiu, inßgni clade co-gunturfefie in Artheßamfinesj^ Atrebatum recipere.
Compofitafiunt autem 2 ^.Decemb.in GaI-Uis res in has coditiones. I. Vt^oFipublication
nem
-ocr page 592-De r e b vs
tient PacificAtionis ambttfsic^iionesßiitim arma defonantfiintittant^ omnes copias mili-tares. 11. Vt Uugonottt intra oclauum dient àpuhUcatïone dimittant omnia prafiidiaur-bitim cjuoitenent. III. Vt intra alitim o^a-uum dtem cafiella nbsp;nbsp;vrbes fpeôfantes ad Regem Cantabrorum, nbsp;nbsp;cjita captafiant per bel- '
lum refiituantur in prifiinumft at am,prater munitionem portas SantoniciiCfUA reftitaa-tur perconditionem, 11II. pt Cantaber Gu-bernatoremhabeat Regis obfieruantem. V. 1't Hugonotti reftituantomnes 'vrbesiritradu-osmenfies pro palfiionibus Anno is nbsp;nbsp;p'l. Vt
Alhonius Princeps haspaUiones execfuatur, VII. Vt omnes AAagiftratusfeuere (h“, acriter animaduertant in répugnantes edtclo paca, •uelimpedienteseamconantes exeojui. VIII-J''t omnia Cafiella z/rbes fteciantes ad Catholicos amp;priuatos 'vtritfij^fia^ionisfiueRe-ligionis, reftituanturfiuis dominis, cum caliber täte , (puaprias (fe ante has moleftias ft-ue-hantur. IX. Ne Religio Hugonottica palam habeat condones in locis Regifiubditis. fi^ui-has rebus it a compofitis 'vifia esi res Gallica ali-(puantulum à grauibus diuturnifeuemolefife refftirare.
Prin-
-ocr page 593-Bei g I C i s.
281
Prifjceps Parmenfis Internuntios wißt liSt. HolUndisÇficut AntCA S. Septewbrit Bruxd-knfibus.)ijuiabiis fetant,'UtpAcern Ganden-ßm recipiAntpotius,t^uam bellum cumßtoRege , cfuem dement ißtmum fint experturt, gérant, Ita^ declurent eain re animum fuum
‘ 26.Ian.Publicaturin GalliispAx.'VtAlen-(onio expeditior adBelgium occupandum viA pramp;firuAtur. Et licet Montibus Tubxßgni-ficatumt Zftßt^uis autographum EpißolA, cfUA nomine Auriaci ad Alenconiuprodiit, Tjidere 'délit,vt didum eß,illi liberußt'.oßirt tarnen Auriacusßaluum condudum , in eumfinem *vt Uli mittatur Epißola, ß compertum fuerit hanc 'vel à fi vel ab aliö ß iubente, concept am vel ßcriptam eße ; contentus ed tueßigto Belgium relincjuerefcj^ alio confer-
, ßd hoc non cupiuerant ßatus Belgici cor am e^uibus hxc per lit ter as obtulit.
31. Mart. Leodii Clerus, Nobilitas, op-pida , fer^ omnia Ciuitatis collegiaßue opificia, qua funt numero XXX11.( vulgo les trente deux Me flier s ) conuenit dec er nit: Vt inßbuentionem-,rebus hoc r er urnft atu ne-t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nn ceftariit
-ocr page 594-Ï5e r es Vs
ceßarijs tucnda ditioni : tam, inßngnlai Cet-tiifix amM, cjuas z/ocant, duoßufferi Brabatt-tiet', inßngulas zgt;ero utni externi, XXnih ft uffcrißoluendi imponerentur.
Dum hoe Deer et urn de moreferretur blicaretur: Ceruifiarij cod}ores,ßtfgt;igt;licibut li~ bellis, conteftationibus,prouocationibtu^ int ereedebant, neßeret nbsp;nbsp;nbsp;opponebant. bbi
'Z’idcrunt Iscßbi nonprodeße, imoz/eroDe^ tret um executioni demandandum eßße Uli 0‘ pem opificijfabrorum implorant, quonume-roßßtmaplebe eonßet-.Statimhoc opificiumt neßtio quorum drtibttsincitatur. Duumq^ bi-ri a diguntur, z/t iHorum hocpriuatum decre-tum, quo contributionis collatio denegatur, ex Ciutcapergulaßue ex ztmbone clangenti-bu4 tubes populo pralegeretur. Hac cotrtbuti» coneeßit erat, recepto in Epißcopum Erneßo Bauaro.
20. April. Scribit Alenconius Aldegonds ex Cortras, promittit intra diem 2o.futur t menßs, fe militemßium mifßirum, ad liber andamCameracum,ab omni inimicorum tgt;ppreßione,quemadmodum id effet intellellu-rtss lattus, per Ttomtnum Bruneaux, quet» breui ventitrum dixerat. Rex Francia tn-terim»
-ocr page 595-B E L G I C I Sgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2^4
ttrimj'uiâetur fuhUcis JnîerdiBis, zgt;ndi^ fer RegnumJuum fuhlicxtis,ß’atr ‘tifrofofi-tum z/eUe imfedtre, ne miles pro eodem con~ firtheretur,fedcon[crtptwe z/eßigio dißipA-retur, executio autem nulla, efl/ù^cuta.
Pofl hxc Alenconiua ,ex Alenconio dat liter as, ad Statua Relgij, ÿsabunde omniapro-mittit, breui venturum^atg^ eos in prifli-nam libertatem zjindicaturumyomniadpra-ßiturum cjua promtfißet. Prolixe ßribit et-iamadfiimmum Francia ParlamentHm,ß-ue Concilium ojuod vocant Panfienfe ,fuum^^ conatum in Belgium ab 'vtilitateatque hone-ßate, caterij^mcdifsadhocexcogitatis,com-mendat, Regern^ ad propoßtum hocßtum camprobandum induei ab tllis expetit.
28. lun. Inuadunt Regi^, DuceDominodé Altapennaßlio Barlemontß, Bredanu Prin-cipisAuriaci oppidum,quadraginta praßdia-riorum militum,qui arcem tenebant,conßen-ßt ; quos Inßi Cameracenßs arcis prafeEli ßater,ßatuumeolocicaptiuua ,promißts ac pccunits cerruperat ; quorum inßitutum, cum ex ar ce di(Jgt;lofis tormentis, ciuibua in-noteßccret : cenßanti feß animo opponen-tes, ßrenue ab bora quart a mat ut in a z/fque
Pirt 2 ado^A-
-ocr page 596-De r e b Vs
td o^AtiAm dimicarunt quidem, ßd viribai ifnpares,deßderatis ex (uis pim minm trecen-tis y vi£ti tandem, hoßibm cedunt, t^ui ma-gnam à captis Ciuibm naSli prAdam^ in^tes BredApecunias iproredemptioneà, Eredanis extorquent. Dißeßit dtebm aliquot ante,inde Mauricim Auriacißlim. Parmenßs, ne A ßatibm oppidum recuperari pojßet,mittit a-lijsmilitibminßubßdium, oPitngentospedi-tes ; Epißopum Ruremundanum, qui col-lapfam ibidem Religionem Catholicam, cum Jejùitis refiauraret.
Obijti. lun. Archiepifiopm Treuirenßs, qui oiliduum tantum decubuiße firibitur. Ceorgim Lalanim Gubernator FrißA Par-menßßripßt literas,defelicißucceß'u in Frißa ad Schaphalßenßel, à FFaretßel, VFetßum Vyinßum loca ibidem obtenta.
FaEtaePipoßea iS. lun. Triumphalu ida inau^ratio , Reuerendißimi llluflrißimiq^ PrincipeacDomini, D. ErnefliEauAri,Epi-fiopi Leodienßs. Cui interfuerunt. Ferdinan-dmfiater Epißcopt, DuxEauariA, Gulielmm Dux CliuiA , Dux Areßcotiq, MarchioEade-nm, Georgim Luchtenburgim, Prinz de Chi mai.Dux Niuerna, ComeiChrißophorm Fen
. gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gim»
-ocr page 597-Be LG IC IS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;28î
^tuSyVrinebttrgfti^, cum multîidlijs Comiti-bus AC BAronibus, cjuos breuitAtis cAufiprAte-Teo. CArmen duntAXAtßtbttciens, inAugun-tionis Annum ac diem continens.
En Vbl MarCeLLI foLennIs Cir-CVLVs Inftar,
Paftor o VesLætans tentât adiré fVas.
Fuit menß lulio, Antuerpix, GaIUca prius^ pofleA TeutonicA linguAyConceptüEditium or dinumGenerAliumProuinciArumBelgii,quat 'VocAnti 'vnitATum ; nomine,promulgAtum. Cuites Argumentum ac fummAßchabet. T)e-tUrAtur propter rationes Ample Atj^ diffusé in eo contentas, Rex Hiffunia cecidijß Domi-ttio ^principAtu di£lArii ProuinctArum. Et in/uperprohibetur','vßes,inpofterum,eius,in ffdem proüincÿs, inßgnium,t^ Sigilli, é“ “v-furpAtio nomin'is eiußdem.
MAtthias Archidux Außria Imper At oris frater, videns fe omni adhibit a diligentiA, Apud StAttes Belgicos, nihil efficere potuijfr, tjuo minus zg. lultf in Haga Comitis, Acpo-frea etia Antuerpia publice, Regemfruum^ natur Alemj^Principem,Abiur ar et,alienumj^in dominu affumerent,amplius adharere Ulis no luit,fedAntuerpia difeedens bona cu or dinum
Nn $ gratia»
-ocr page 598-De rebvs gratia. , per Cliuiam rcci 'a, appuUi Colo^^ niam,
Circafincm menfis Oölohr 'n,ßtmptunt eii in Hifpaniaßtpplicittm dequodam loannedi’. {iodeCaftilia,cfui in cjuatuor partes eqtiis dif-traUus esi,po]icjuam Itngua priuareturxaufi fuit, lt;juia coperiebaturmifijfe Auriaco {à cfuo annue ioo. coronatos recipiebat ) omnes notait^ cijfrM, (juibus fecretiora Uteris com-mittebantur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reltcjua fecreta eidem Au- gt;
riaco, (jUig inCancellarta Sajx Secretarii ) fire nancifique pot uit. Say^ aut errs reiutm Bel-gicarum expedttto commifa ef, tamper tO'^ tosfexdecim annos.Ioanes tlle,prAciputss er at eius ftriba, ^cui Sayas maxima,immo omnia conf deb at. Htc loannes, erat natus Brttgis, patre mercatore Hifpano, quiforo ceferat.Pa trem effecerat prafe^ium folutionis impen-ftrttm, qua torment or urn caufa fiunt ( 'vtdgo Htfpanicè Pagodor deUArttlleria ) inBelgt». Notas Ulas ab anno feptuagefimo prima , ad hunevfq^ annum ociuagefmum primum,ipß Auriaco omnes mifrat. folent vero (inguhs femeftrtbtss fVeletiam trimefribus renouari. Integra ergo decennia notas illas Regias pro-alidft,pecunia nimirum coemptns. Iniistra-dendis
-ocr page 599-Be L GI c I s.
284
dendis Auriaco 'Ujiaeratoperacuiu/dammi-lit'uLußtani, eiui zmd cum Hißanis prxßdta-rius fuit Arcts Antuerpienßs. Vter^ igitur nuncpoflremo cafttu cîi in Hißania.
Ineunte mtnß Nouemhri, Dux Aknconi-us ex FranciaprofeFtus est in Angliam, ibi manßt, vfque adinitiuntFebruariiannifi-^ quentis. Intérim Imperator Aquenßbus ß~ ria litteris mandat obferuationem Religion is Catholica eteFiionem Caluinißarum, eß-^ de regta Romana. Matthias Archidux Au^ ßria^poflojuaminitinere a Cliuialgt;uce,pro dignit ate magnißce fuißet exceptus^f^tr^' ciatusß'einde Coloniam appulit^tbi^ manßt 'vf/ue ad 28. diem lanuarii inßeciuent'is anniisSi.
Princeps Parmenßs obßdere ccepit Tor^ nacumi^.Oêtobris. Poftaggeres fa£îos,cuni~ culosautem aPios, adßltustentauit,à{juibus fuitrepulßts. Tandem nouum aßultum mo-uit ,poßciuam deiecißet alic/uot turret: (ßpr» pugnaculum cepißet, f^duas turres, fs^no^ uos etiam excttaßet tuniculos. Cuniculoruna nsnttserupit ,aquatiadfoßam muri fueredr diruti^ Miles igitur adßliens, cum in foßar» venißet murum conßcenderet : eapars ad
Nn 4 foßavk
-ocr page 600-De r e b vs foffàm inferior muri , tecinafoffmAnferAt ^itormentis ilheß. j^tAmobrem-,miles mu-rum confcendereprohibit HS,pedem retraxit. AtergoAutem petitus, cUdem accepit.Adeo •vt ad quindecim cafi, dri^ulneraticiriiter ^uingenti. Al^\ defixcentis/cribunt ,al^ de feptingentis
Âîortuos (juin^ pracipui neminis proce-res dixerunt. Inter cet er os. Vallius ( le Comte deBufuot ) lapide Ufus in capite, obiit. Laß •vero, BilUus in capite, Montinius in Nafo, Burßus in Tibia, Marchio Terambonus Bur-gundus in crure leuiter. Tindem obfeßi de de-dit tone egerunt. Ad muros,ßtpra conßßebat, Supplices in genua procumbentes,pikos ^Ga Ieros, palliadeiicientesnjtof enderenta-nimum z/enia cupidum. Scripfirunt itaa^ Utter as Rafßngenio , 'urbem dedittone efferentes.
Didl afuerut ha codiciones. Miles praßdia-rius,vrhe cum armis difiederet, una cum bonis, qua babcret,ferreq^pojft, Trbs praßdi-um reciperet, quod Rex ueilet imponere. Ci-ai cuilibet vrbe difiedere Heer et, Vna cum m o btlibus bonis, velmanere.Iurent, qui manß-rintßdelitatem Regi Catholica Religioni. ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Princeps
-ocr page 601-Belgicis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;285
’ Princeps EfpinoyatZ/xor nimirum Princi-pisEfpinoyi'i'rbe'vna cum omnibus qustador-natum corporisfunt,z/eluti,IocAlibus ^ßmi-libus bonis difeed At. Vrbspend At Regt-, centum coronAtorum Aureorum, lt;jui poßoleti dicun-tur milliA infilutionemfltpendiorum militi. 1t{emo verb vrbe egredi poteii, ijuin prins tpuotAmßbiimpofitAm, rAtionefoluendorum Ulorum centum millium Aureorurn, pen dent. At^ hæ cfuidemfùnt conditiones.
Poßhxc nihil, ejttodßylo dignum iudice-tur,ACcidit, nifiquodtS. ÄiArt.ßngulAritri- tyStt. umpho illußriß. Etux Alenconius AntuerpiA except US fit; qui triumphusfatis Abunde À tj-pogrApho regio , PlAntino fitlicct, idiom Ate GaIUco, ^ß^ris Artißeioßs depitius ePi ; que conßlas.
K^duenit menfi lulio Anni prxteriti ex Hipp Ani A in Belgium Ado left en s quidam, nomme Io Annes JauregniusBilbano CantabriA Adetropoli oriundus ; (pp in GafpAris Anaflri Cantabri,Mercatoris,cuifAnguine iunHus e-rat\ viri admodum diuttis-,probe Brugis ( vbi aliquandiu HiipanicA nationis conßtlvixit) cognaifamiliamfuit AntuerptApro eitss Cu-bicularioreceptus. Inea enimvrbe, modo.i~
Hn s dem
-ocr page 602-De re b.vs
dem Gafffar degchat, CalendiCqtic Martijfor» ceßit alteno , ducentorum fixdecim midium fiorenorum Are grau At us,Juane, an aliéna cul-fa ; inicjuauefortuna, an de indußria fallen-dis crediteribus -, non dicebatur: fed cum fide Apud mercatores aucloritatécjue 'valeret: multas ab ij s mer ces acceptjjè, tjuas dein, Alß innumerata pecunia dtfiraxent. Tyißeßit 'verb,falutifuA ,propterfuturam cadern conjùl-tHrtis,pAucis ante diebus Antuerpia ; quamß Adolefcens ad earn patrandam accingeret. Pajfits erat, tempeflate cladem induabusnU' uibtis, adDunkercham, exquibusmercesad Uttus expofit A. Damnum erat decem millium fiorenorum. Credebatur hic,quiammofitela-
(tiiimpublice, propter Religionem male de Auriaco loqueretur, adolefcentem eo cohortatus. Cuius ad eu liter afuerüt repertA: quibus monebat, t edits 'it er bis, 'vtjclopeto globes duos imponeret, tjr impet er et Auriacum à ter go. Vterque fupramodum Catholic a Ro-manAReligioni fuit deditus, edr eius exerci-tiis. Hicenim, etiam ojja dr capita ijndecim „ millium virginum, Colonia hic impetrari-, d* in Htfpaniam mitti procurauit. Adolefcens, P-ofitrij, quad appellant, coetui (dpfraternitati
nomen
-ocr page 603-Be LG IC IS.' ‘2S6 wwcn dä.rc cupiebat. S Acer dot i 'DerntnicAna Ab t^riAfiri dij'cejjù, criminA confejjui cHa-dolcfcens , btduo Ante fAcintu, jAcrdmcjue fjnAxtn fumpftt. ^ofit, vt nulloprAwio incitât Ui fut^e putetur, çiui [i ntAxime ßA-tim cedendum non ignorAret'fâltenK,ßßipA-torum corporis ^uriAci mAnus non euaßt-runi.
SoIa ergo CatholicA Religionis äffectione, cœlum reite ßepetitur us perJuAfits JßfAceret, eum impulity 'vel Animi cfUAdam excelßtus, icel hontpublici yßeu terrent forteglorta opinio. Ipfurtt enim, 'vt ex Adibus ädfAcinus exe-cjuendum deceßtt, capfulAri yßodAltßto dome-flicoferturdixtfßy Eo ina/uityco: zgt;t terrArum orhemßtttomAximo^ TjrAnno hherem.t^c licetßcusfort äße BelgA nuncßntiunt ; poßeA t Amen ina/uityprobAhuntytd cfuodfefâlturum AntCA fApï iAllArAt. Tyr Annum nominâbAt Auriâcum, eiuodei ßtA Religionis libertAtem toller et. Cur ver à MercAtor iüe hoc fAcinus promouertt : An Religionts ßiA tuendA caufâj quodmAgisv 'tdetur : An Alterius iuffù y An vt ptAmio XXV.millium coronAtoruWyCf edtlto Regio ^.^uriActpercuJferi conßitutum etlyAn priuAto aUo^uo odio: Anficus : conieliurA tAn-
tum\
-ocr page 604-De r ebvs
tum ; cfUA plerun^^ fallax ejjèßlet : ajjèqutttt dum eli. Ado le fees itAq^ydiemfoils ( 20. Mir. feil.) qui Aleneonio Duei eïi natalis, Anni Chrifti millefimi quingentefimi quinquagefiquot; mi quinti ; adpatrandum faeinus delegit, ee^ lebrem nimirumfutur am diem militarihus certamintbus, qua poH meridiem Alenconiui exhtbenda populo,tanquam ludos-, indixerat'.
magnifea cœna, ad quam primus omnium Auriaeus', una eum primary s nobilibustfina-quot; toribus,ae ciuibus : erat inuitatus. Hae igitur die,felopetum,quoddixi, capit',palmilongi‘ tudinenon maius ^pugionem aceinxit late^ ri,reclaq^ in Auriaei re^am, kauf a prius getier oßzgt;inipateraeontendit. Eum ineoncla-uis,'ubi prandebat ianua, videlieet, ad aliud fgi^t/furumtO. prandio-, d€ambulans,expellat. Aduenieti,porrigit libellum Supplteem, Sub‘ fit it Auriaeus. erat horafeeundafemis, à me-ridie. Tum ille fclopetum ineutit, in eollum fiib meto adgHttur,idq^ difplofit. Crepatfclopetum , ex nimiopuluere adolefcenti polli-cem auulfit, pugioni nihilo minus admouet ad perfieiendam eadem. Sed eum Holachius co-' mes medium eorripuit. Ignis} uultumAuria-co ae barbam eombußit,globus autem intrant
-ocr page 605-Belgicis, 287
Jùb dextra Aure exÿt, ojtram^ mAx 'tllam i£l» tAntum perferAtAm-y vno zielAltero dente,fe-rut,excujfo‘, linguA nbsp;nbsp;cAter'u ilUfis, quod mi-
rum eli. Turn dtxtjje AurtAcum CAluiniAni ' nArrAbAnt. Amice, cjuidinteAdmifi ( fed hoe de Colling Gallict mArUprAfeUi cxde, viden-tur mutuAti) CollAbentem Cornes HolAchim Amplexufoutt, ^excepit, confolAtus eli, A~ doleßens, eueßigib, ab Auriaci prAßdtariorum vno, bipenni confoffits à reliojuis fi-ptem, vt Aiunt, ac Zfiginti 'uulneribtts ; cxdi-tur, vbipugionem arripuiffet, Primum Mau-ricius Auriaci filius intultt, nulla autemin-terieSiamora, accerfitiMediciChirurgi, qui AuriAci vulnus cur ar ent, Glebum infe-£ium veneno no fuiffè, omnes Ajßrebant,pro-indei^tumnonfuiJfelAtiffrum. Et licet non loqueretur:firihere ipßtm tarnen ,^per lite-rasexpedirenegotiA poßit. Cadauer occißA-doleßetis, quopopulus aßpe^u intentatiabeo facinoris aurores magis commouereturßan-gttine quo fædatus erat ahluitur, (ß ex thea-tro agnoßcendus exhibetur : Poßridie in quatuor partes ante domum ciuicam, difßSlunt eiißngulx zgt;erb,ßpra tot idem portas T/rbis, ßf*ßenßi, terrcndis alijsß qui for ent ,^zgt;tob oculos
-ocr page 606-De REB
^ctilos émnibm, fa^i memoria at roeit/U foneretur. ^edcs Anaßri Mercator is,populftf fiat im pofifaetntts tntiofit,accrue diripuit. Ca-ftwiHijS,ad'vincttla,actormha,eiM4 Capfiu-laritts cum rattonum libris,ae Itter is quifi prater at rationarites, 'vter^^ Hijpanict generis-ex (juibus libris ae Utens hutus facin or is, eeß fiuntßquefori, ßedperobßcure, quadam dete-cla, rumorfutt. Capttss item Monaehus facer dos dominicanus nomine Antonius fim-mi templipaftor, cui Adolefcens Ule, peccata fuerat confiepjUs: Captus etiam, cjnificlopetum Adoleficenti -vendidit: num c/uid reficirepofi fintfit^y ancilla. Contigit ex hocfiacinorema-ximus z/rbc tota terror, tantufiojuefubito mo~ tus,actot,tanta^fiufipicionesohorta, z/t Cal-uiniant exifttmarent ,fiaciam fuijfie per Catholicos in ipjoru caput, Alenconio Duce, coniurat ionem , 'velAlenconium Auriaco cader» int ent are’, quo libertus in Belgio rerum poti-retur.
Non mediocr 'ts itaq^ omnium vbique confier nat io. J'rbis entm port a claufa, omnefique in armes.PttpuluspapUm clamores ac zgt;oces e-diditfibiflrui, ac parari, Parifienfiem cadent-fifitafiitus tllC) eius Fr and,ad cadem.Arnia ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;porro
\
-ocr page 607-ËELGTClSi
forr))tpßs tinquamßufpc^lsfucinorii ^dempta. Htec cum 'videret Alenconim ,in Uchrymas^nimio metufdcfUs-teruftt. Deinde AuriAcum quAm celer rime, periculi fui mo-net. Opern igttttr ferret necjue tArdAret. Au-rÏACws looiui poter At. Et (puAncjUAm decamberet: illita h Aherep otites ,oiu Am fui, rAtionem duxit. nefifè mori contingeret e itulnere, de-ejfet, cjui cjuum ipfi telam orditus eßet, abfil-ueret Dux,qui gerendArum contrA Regem re-rum, (ß AdminiflrAndi belli, ftperejJet.ErgOi cum multA loqui, propter obligAtum zmlntiSi prohiheretur zepißolAm, ciuium militArium prAfeElu,qHos illi Columncllos AppellAntfri-pßt, quA Alenconio, ciim primis pur ci petijt^ difertißimis zgt;erbis conteß Attes, Alcnconitini^ ErAncófque , facinoris admißi non eße con^ fiios,nec tjIUms rnAU rei, omni plane culpa vA tare. Seruate, inquit, optimum Principem,. Principeminquam joseßrum. Optime 'vobist eptime,libertati •veßrlt;ii, cupit, vojque Itbera-reßruitute fatagit. ^odft hinc migrabo: ne alium Vobis Ducem,v€ldefenfirem,quarite. Tanta fuit auEloritashuius teflimonq, vtpo-pttlus,furorem remißrit, Alenconius,Aa-riacum inuifirtt cottidie tßique Fr and, fiß
Colum*
-ocr page 608-Derer vs
*
Columnell'is (^populo libéré permiferint. Sit-pitutarnen, cjuamdecuit innocentiam inge-minantes fuam. Port£ vrbis aliquot diebus claufi, necegreßi 'vlli,nifi, qui cum Uteris, itb Auriacoßtbßgnatis: ad alias vrbes ^prouin^ dasfæder at or um,ne quis motus, 'veldefeUd ßeret, quo omnesin fideordinum Alenco-nij manercnt,dimtßifuere.
21- Ectlefis Caluiniana, ßbfiquentem Met' Mar. curijdtem, conceptisprofilute AuriacivotU, prectbus nbsp;nbsp;ieiunio, dica runt, nbsp;nbsp;nbsp;ne quis, eo
die, opus facer et, 'velofficinasexponeretedi-xerunt. Contra facienti, indida ododecitn florenorumpœnafribebatur.
Obiit22. Mart.paulo poli Auriacunt,ah Adoleßente quot;Vt dicium ePipercußiim, Daniel Archiepifiopus Moguntinus,Eledor Imperii longe prudentißimus. Parmerfßs Princcps, •vbtprimum accepit illatu Auriacofuifè vuU nus: id quod non folum abAnaJlro,quiEorna‘ curn profugerat,'verum etiam ab aliis perfuos audiuit: fœciales nuntios, cum ht er is ad Candcnfes, Brugenfis, Bruxellenfes, cate* ros omnes dimijit. E.xpofuerunt Auriacum de medtofub latum, ilium certé Belgiu, in eas^ quas omnes cerner ent calamitatesprotrufifè.
Regem
-ocr page 609-Belgicis. * 289 Régent omnibusßihditis optime cupere :Iam igitur Ati enm redirent ,feipßs gratieim at que clementiam impetraturumeß ipfoseirecon-eiliaturum, habereß amplißimam 4 Regepo-teßatem ,ne pra.terniitterent, ob lat am ex re occaßone. ßddicebantur Gandenfis eos nun-t io sin vincula coniecijje, vtpleÛerentur capites
Or dines Belgici poß infli^iu Auriaeo vul-nus prohibuere: ne Principibus tranfiuntibus turmatim populus occurrat,ßdeoseloni!in-quoßeilent. Iter» luramentum Catholicis im peratum ,ßßaßui Religione velint vt Regem Hißaniarum abiurent, Alenconio lurent : fußenditur ab tjfdcm , donee ex communibus ordinumßßragiis ea de redelibere-tur conßituatur. Item remiffafingulis poena centum coronatorum iis impoßta, qui miß pißacrumaudiuijßnt. Antea earn Antonius Spinola perfiliierat.
Liber at i Aquenfis obßdionefalta per Duce Cliuenßem Regios , flatim irrupcriint in quendam Nobilem exfamilia Merode a, qui domtim ab iis in ßeudum obtinebat, in qun tircitertriginta milites habebat, combuße-runt quadam,qutbus magnus fumus excita-
Oo
retur^
Dè r ee VS tetttr, flite aduerfi domui ilU vao,fumnii in domüperlatftseii,(juiexcœcabiit prxfidtä,--rio s,Inter im ßitUs mur os cofcenderutAquen^ fis. interrogatiprix.fidtiirij,cuiits nominete^-tier ent ar tem j Regis,mcj ut unt. Omnesitaque trucidarunt, nbsp;nbsp;dominum domus feudatari*
urn cej)erHnt.
Franti te^/erunt proditioneLens op pi du, do* winita l£tare,fied eo ftatim Parmenßs zgt;igin~ tifigna militum mifiit, équités, qui idem oppidum tingerent 'vndique, nediripiendifa cultasiU'is daretur. FueruntFrantoru lüorum Fuites Crut tus, ^^linquiballius, qui tandem fifi fi tonditionibus dediderunt, ut reli-Ffisinidobfidtbus promitteret :fieosomnes quos cepijfint-, Cameratu, alloue miÇiffint, coram exhibit tir os uiuos ac liberos, oppidum nerb, Parmenfi ceder ent. i. April.
Namur turn-, [tib Auroram, abfiente Barle-montio urbis Prafc^lo'. in qua vrbe Margaretha Dux Pramen(ts,Belgq Guber natrixde-git-.trtbtss Frantorupeditum millibus,^fiex-cent 'ismilitibus, capere,p:alis Arci, drurbis May. mœnibusadmotiFnixus eli Alentonius-,Erat verb(cala iliaplicatiles-,quo eqtiis imponi, ve-bi^ dorfiopojfint, amp;nbsp;dénigrât a, utobfiturlo
res
-ocr page 611-BeLGICIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;29©
ftsntinuf^ conj^icu^ forent. At'vbifè/êprî.^ Tnumdetecios cognouerunt:reli^ù fcaïis iUis-omntb.alicjuotg^ curribw impedimetiif-fe coniecerut in pedes. ,^os à ter go Regfunt profecuti, nonnullofj^ ceperttnt.
Comitia.indi^A Angußx ad 2 2. Apr tient fed deinde nd lunium 'vfqueprorogAtii. Paulo ante, vt Attriacumexvulnere.,vitiimcunt
morte ne/^uatjuam commutafe, contra, fre-cjuentem rumorem de eitts morte ^prafir-ttm in Aula Parmenfis Principes farjùm, af fererentAlenconianidp/umAuriacurn ab vn~ décima menfis Aprilis, in tertiam decimam-y propter aftduum fanguinisflu.\;um decubu-t[fèpopuloperfuadent. Cum'verofifli ( inqui-unt J nullis remedy s yuiret,Medicos fuper ve na ruptxforamen impofito pollicefanguinent tohibuife, hominibus yuinqe datum idnego-t^yUtper vices hoc fnguli continuarent, it a Auriacum, melitss habere cœpijje, non tarnen efefcilicet extra periculum^
PrincepsParmenfs,cumflatuifet obfdere Audenardum Flandria ciuttatem munitifi-mam, vt eum vrbi metum eximeret,ne fe ma gis firmareut ; Menenas oppidum propin-
s quumfe aggredi veUefinxit, eoy^profeBiu .
Oo 2 eß^
-ocr page 612-D E R E B V s
e?i. rbi verb exfexprAfidiciriorumßgnis^ui inurbeerant,trtAad expeduionem egréjji, •i/idit ; eos occafionem obfèruans, parttm ceci-dtt, partir» cepit, at^^ cueßtgib , ’vrbem eo praßdionudatam , exeratu ctnxit S Aprilis die. Eo vecia , cjuatiendis mûris tormenta^ XXV.altj deXXX. narrarunt. Et ne auxilii •vr bi liber e mittifoßlint: vi Gauer am medio itinereßtam, cepit, at^ita vrbs obfidetur. ^^arn Çi Alencontustueri volutJßet!,pramp;Uode certandum Ultfuiß['et. Eadcm enim exoccaßo ne, Earmenßs Tirnacum obßdit.Et RexHi-ß/ania Anno isf 7.oppidum SanElig^intini: Proximisßtperioribtcs diebus Caßeilet um ar-cem,aßuRegiorum intercept am ferebant.Ex fuis enim, Eracico more vcfliuiße c/uindeciW’, ijuostanoiuam hoßesfuerintperßcuti. Ar cis portam, vt reciperentur, à Francis aper tarn tpfos,portam occupajß,^ Regios ingrcßos.
Interim Alencontani colleElis 'undic^uefi-nitimise locis, militumpraßdß ; Famaaàquot; 7’:mplio vrbis AFechliniA Bruxella prafe-ilis Ducibus, Aloßum oppidum,a cjuo non. exi guapleriß^adducendum bellum in Flandria
Brabantia , ojuibus eß coniundlum,prabe~ turfacultas,admotis ad mceniaßalis fubdu-roram
-ocr page 613-Belgicis. X9X
roram nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;celerrime, fed cum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuo
rum clt;itde,proditione tjuidem iliquotpr^fidi-»riorum VAllonum, reliquorumnegUgen-tiA, cumecpiitAtus zgt;rbe,Ad expedtt tone alt' qitAm, proculabejfet ; ceperunt. Pats enim eo-rum y cjui muros confienderAnt-^ ipfidumfoc ij intvA vrbem pugnurentyAd vrbis port Am eue fit gio cant enderunt:,eAm^puiperjringetes, ex pectAntibus in^ejftm eajuitibus,pAtefecerut.
ejuites dubio mur te dimicantibtis, (u-‘ is p edit thus Auxilio fuere, Aliotjui CAfsri o~ mneserunt. A Regijs huic oppido quindecint dieb. AntecfUAm cAperetur, 'vt Ante a diciu eH'^ copiA AnnonAfuerat inue£ÎA,AleconiAni mul tAm porro intulerunt .in id:Juperioribuspro-ximis menfibus, vndi^^ ex PUndriA, ordinis EcclefiAßtci viri, Ad quAdringentorum nu-merum,'ut Aiunt, profugerAnt,ejuifortiter fefe tutAtifunt, ver unt Amen plerig^^ cxß dice-bAntur, vrbs^, dir ept a, AntuerpiAm Adue-Ha venditioni, prxda.
Regij Autem ,neßibirent Amifie negligen-ter vrbis inf Ami Am : GAsbeckA Arce BruxeUii propine/UA, inßgni flrAtAgemAte,ßAtim po-titißint. Mentientes enim ,fe AloßAnos ejß: milites, qui CAptA vrbisppoliA qu^dum, uffer-
Oo 3 ttanda
-ocr page 614-De rebVs'
^indn in Arce., conueherent-^Arccmvbi ingreß ßeßent, inßuAm pot eßAtem redegerunt.
Nuntiui AntuerpiArecenshucAttultt, Ma-giflrAttts in CA 'vrbe omnes ,fingulos ciueß^uet. Alenconiofidem iuraße. Verum tamenßmeAb iurAtionis HißaniA Regis., cIau/uIaj^ua nihi-lomintts ad z/iuum exigebAtur.
' 2. MAß Sen At US Antuerp. ex ordinÜ au^o. ritAte certum diefeflum indixit,ßubfexflore-' norum mul£iAprohibrns\ ne quis opus eo die facer et,zrel officinas Aper ir et, Ita^ dies iUefo terforet, Agendis immort aU DeogrAtip.auod Auriacum ipfisferuAßet,ßg‘AlenconiHm rebus ^s inflruxißet, quibusfe tueri contra hoflem poßent,tum ejuodhofli Aloßum eripußent.
Atcjuevt AuriAcusfuperfles probAretur, praterea dicebAtur matrimonium tranare cum ViduA Friderici ComitisPAlatini Eleclo-ris, cfUAprius uidua futtBrederodß ejuam val de obfiruare dr Amare DuxCaßmirusfertur. Peftciuameius,fcilicet AuriaciVxorLudoui-ca BorhoniA,Itucis MonpenferffiliA,propter mariti mortem, in morbu tncidiße, abeo de-mitrn cti morte vitam commutafe ,poflridte Cjttam maritus infebrem incidißet, eam^fi' pult am eße infummo temp Io,
Atenco-
-ocr page 615-Be L G I c I s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;101
4. Maij. Alcnconiui duo promulgauit edi lla.Prifnu,)jequis fæderatoyïi ^negotîAÜonu tum Mulecontentis, 'vllu omntnogenui exercent-tneue id eos 'vIIa nnnonAmittatvëddtuet Jùb graut fœna : Alteru Edidlu habet, ne quit miles aliusue, redtmattir caftus : fi non efi inferiptus militari matriculeifiib aliquo du-üore, ^Duce ,qu€m fequatur.
i4.Maij. Vifus ePiinCa/lr 'uAudenardenfib. Cornet es cauda bifurcata,cÜcruce BurgüdicA Vifus efiidem in Germania,^in ItaliaRom» luxit aliquot diebus. ^tfid'veroportendatt amp;nbsp;qua caufa (ît illius )aliifiribant iudi-cent.
Circa hoc tempus,is • Aiaij. verberari cœpit à Parmenfi Audenarda. In turribus fofiarum munitiones, propugnaculorum latera, qua defenfionesappellant vigintitribus tormen-tu qttaii iufiit ac deiiei. Caterafitb alium diem compar abat, vtali 'u XX y. torment 'u £-nets , mœniadeturbaret, acdcmùm applet is fo^isfafiibus, vrbi qua nutro nudareturaf fitltum faceret, quia pontes qui fttpra fofi fimfiernendi efient,non [at is longifiternt,eo s igiturprotendi oportuit.PaEios ante, Valones t^Germanifofiis murif^^ proiicerepotes pofi-
^0 4
-ocr page 616-De r e b V s
quum nolttijjcnt, tandem X nil. Hijjgt;ani hoç frafliterunt ,^exÿs propugnaculum tmpC-tierunt ac ceperunt ex quo vrbs tormentd mirifice concutiebatur. Adee vt obfeßt dein: petierint de conuentione colloqui,dicentes eat feaccepturos conditiones qutb.ßß Tornacen-fes dcdiderunt.
Candenfis ante dies aliquot, vrbißiccurre-re nixißtnt : at it a profligati ab equitib.Epei-rot 'u, ut nihilipßpriua habuerint,quamfibi filutiqßuafuga conßlere.
S.Iun. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Accidit Antuerpia, 'vtfor or es du a, filia,
'vtaiunt, Petri Fran ci ad Aquilam ni gram, generi cutufdamLußtani, ad nuptias ziocata, cum parata illarunruna iam eßet, altera fe corn er et adhuc nbsp;tar dar et, ^quaparataerat
im P ar at am obiurgaret: eique dicer et comport ent i indufii collar urn : puto tnquit damo-nem collari Uli tuoineße ,puellamin concla-uiretrocefiße, Uli apparuiß damonerti adobe fen t is pulchri forma ; quifc Uli adiuturam illam adfe comendum obtulit. Fuma fe repu liße. Turn in earn inuolaßetempora de-traxt/f, eamg, obtorto collo lugulaße. 'vbiin pheretro eßet adfpulchrum vehenda,oFlo ve fUlones,idferrenopotuißerumorfuit. idjp-pterea
-ocr page 617-BeLGICIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;29}
pterea. apcrtuße, ncc corpus reperiße, fedeitts loco nigrum cuneni, Sit penes eosfides,qui cre-dere velint.
Circiter hoc tempus Regii fcalis Tiieftum tentarunt, iumji mœniA confeenderunt, forum etiam occuparunt, cumprAfidiartus -vr-bis,portM adiit ac tenuit, nc eques Regius qui for is iißabat vrbem ingreffurtts, qs potiretur. fifiiu ex re contigit, 'vt qtii inforo pugnarent equitibus, in quibusfpem ponebant défit uti, urbe peUerentur,plurimis illorum esfits, Raptis, quorum numeruprope ducentorumfuif fedicebutur-.
^lenconius,afingulis patribusfamiliar, iuramentum fidei fj“ obedientiæ vna cum ab-iurationis Hifpanhx Regis claufla : per Co-lumnellos exegit, obtinuit. Vixideentißi-mus quifii^,prßlare recujauit, metu ‘videlicet, exilti, at que dir ept ion is, aut 'verb confifeatio-nisomniumbonorum. Eratautem iuramen-ti fx abiurationis formula antea 12. Aprilis concept a tn heec verba.
Iuro,the nihili RegemHifpania faEiurum, neque illi me obficuturum,nec me eum vti dominumfupremûmque Rrincipem agmturu, me qutdera ab omnifde , obltgattoncque,
qua
-ocr page 618-De REBVC
efUA ei cjuocttnqtie modo , tunquAm fùprem* Belgij Principi, ohßriclm fui, liberum pu-tans atcjue iudicans. Econtrarib verb promit to llluflrifimo Principi Fracifco Dei Gratia, PranciAharedi ,fratrivnico Regis, Duci L otherij,Brabantia,Limburgi, Geldria, Ande gaui,lt;^c. Comiti Flandriiii,Hollandix,Ze-landix,Zutphanix, ^c. Marchionifacri Imper ÿ, vti Domino ac Principi meo lcgitimo,‘ procjuetalihabito, legitimbqueeleFto, mein-cjuam ilium pro virili udiuturum, Contra Hi-Jfunix Regem, nbsp;adhérentes videlicet, Celß-
tudinis iIII us nbsp;nbsp;Belgip, inimicos, plune exce
pte . Porrbmeidomne, in cjuodomnes ^ßn-gulifideles jubditi, Brabantia Prouincta ori-ginariißupremofuo legttimofi Principitene-tur obliganttirue, praßaturum, Hac tarnen omnia,ßcundum ingreffius iucundiliteras, et Priuilegia.
luropr£terea,polliceorj^ : me huic Antuer-pienfi vrbißdtimfidelemijfore, me^^ ipfam, ßib noßrihuitfs Clementtßimi Principis obedient ia defenjurum. It a me Deus omnipotent adiuuet.
fiiuamobrcm nullos à quoquam legatos, A-leneeniusjaltbfue,audit, aut ab vUo liter as ac-cipit„
-ocr page 619-Belgicis. 294
cjUiipßim, alio ojuam Brabantu Duels, nomine, tituloue appellent.
k^ntuerpienßs vrbis dues proteflantes numero ßexcenti,tam fuo, quam aliorum ip(is adharentium, nomine, àßferiptum libellum ßtpplicem Senatuiporrigunt,per quem pet ut: 12. lun;
templa in 'vrbe concedi, adfaa ReUgionis habendas cociones, amp;fua exercenda quacun^^ facra.
Tribus millibus bominum, recent auHa copia Principis Parmenfis,nimirum,mille quin gent is Burgundis,^ totidem Germanis, mu-tatufiq^locustormentis, ad portam z^idelicet Beur earn •i/rbis Audenarda à Regiis obfejfie.
Tandem muri triginta duobus tor mentis, quot;vna dißilofis, magno cum impetucœpti fient dirui,horis tot is duodecim ; at tarnen, aquis e-mifils magna agri pars fiuminis fieciem pra-bet, eoqficaphis Gandefis Jubinde commcant, 'vt addant obfifils animos. Namquadringen-tostantumprafidiariosidoshabere rumor e-rat. Propugnaculo potiti erant Regiifid amp;nbsp;id 1 ho/l is recepit .Nihilominus Regiisfies etffulge-bat,zgt;rbem captum iri.
Parmenfis Princeps : ne, qui iufiurandum fidei, obedientia, Alenconioprafiiterunt:
-ocr page 620-De r eb vs
Abiurato Hifpaniæ Rege-, flam, propter id de-Jperent -,fè Regipoffe vnoiuam recenciliari : ac Jic cogant nr Alenconianae partes /ecjui: t^uo Alenconiiis id oar gens(fe^auit : rccens ediclo publicopinxitz, Regis nomine At titulo-.Regem taleseo mettiliherare, ipßsg^clemeter, hociu-r amen turn tancjuam coaßtum ui acmetit ext or turn re lax are-,fique tllos pro prob is, acß-deltbtisßtbditis agnoßere, agniturûmue, non minus, quam fi id minime praßitijßent. Rro-indeßzgt;irosoflendant. Regem fepro viri-lifin tam iufla caufafiuuent.
i^ltipennius Barlemontÿfilins, cum cir-citer fiexcentis ecjuitibns Antuerpiam tentât, cattfimprabuit, lot Alenconins metu portas tor bis per integrubiduum claudiiujferit, nec ^uemj^ßopponerefimo toero ne to num tpuide, torbempedem efferrevoluerit. Pradampeco-risfecit. Deinde Lyramprogrejßus, leuepra-Hum cü Alphonßo Htßano torbis prafidijpra-poßto, commifit,ac cepit,^globo mißo toulne rauit : Veruntamen, eo prope moment o, recept ns à fi is niefuit,
Parmen fis oppugnauit propugnaculum Auden ar da tor bis. Id ceperunt eins milites, fed hoßisimpetu ex vrbe facto euefligio rccepit, amtfis
-ocr page 621-B EL G IC IS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;295
centum ex fuis, cjuatiior Regiorum ca-fis, aliquot vulneratis. GandenfesßtJJ^icati de hoc ajjidtu,auxilia denuo miferant objefsiSj qult;e Marchio Rt(Jèburgiufrefulit, ad Gande-fium vfqueportas, occtfisillorum equitibtteô-(loginta.
'^lenconiut Arfcotum vrbem , quatuor f edit um milltbus-, oélingentis €quitibtts,de tmprouifo, adortus eli, introgrejjos in medium v/que 'urbem , Efeirota quidam prxßdq frafeélui, animose repultt, eorum triginta cxfis.
2. lui. Auxilia Uißanica Italica Prin-cipiParmenßadVitroum viium Luxembur-gicum appulerunt, inde Carolomontiumar-cem ad Mofim, Alenconiu^, Vatteum quot;vicum GrauelingxprAfe£lo,aMottavero munitum, f^jspropinquum cepit, demumvero dejeruiß ß narrabatur, Parmenfem enim aq^grejjùm fuijjè aiebant ews copias, ad Dunker kam, ßf multos Francos fudijjè, if/fisautem tormen-ta,ne venir ent in idius poteftatem in flumen deturbajjè. Hypras fer gens cum exercitu, ho-flem quant antequamflatpotctior.Etß enim arcem ad iaEium teli Gandauo propjnquam Parmenfls cefit Gaueram-^ exquibusmul-
turü
-ocr page 622-De k eb Vs tnmdamni'vrbiinferi: attamen non frodi-bat Alen conitts, ut e as récif er et t uel (jutci^uA maueret.
Ex Noritii Angli, Stuarti Scott, quit» Frf fia militarunt, duabtts ordinum lelt;îioni-bus duodecimfigna, fefttngentorum uetera-norum mflitum,cjuod illis flifendtanonfi lue-rentur y annan a deejjèt, necijsfrouidere-tur, frofugerunt adParmenfem, cjuirerum hoftiliscxercitttsferiti, iffiflrenuam oferant nauant.
Prafidiarii Bruxellenfis, Pegiamur-b'iStdomum^ cîuicam,occufates,fetunt exol-ut fibi, Cf uamp; multi arts debebantur fiifendta. EdiEio tarnen fromulgatofi defen/uros ur-bem, nec tfuicofuam fi tnciuesefiètentaturos. Boficoducenfis Parmenfiofferunt ei obfidendte centum flor en or um millia.
Scottts ojuidam nomine Lichfeldius,cogno' mentOi Simplex, Prafecltts rei military L y ra ofpido Belgii totius longe munitißimo tribut Antuerpia miliaribusfitoprafiidtarius : Cum ' fitpcndiorttm (olutionem ab ordinibttsfiepitts fi'uflrapetftjßet, nee oppidi Gubernator Hiet-felditts ciuis Antuerpianuscuius int er er at» ififumtVteani confiecfuereturduuaret : odioin
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ordines
-ocr page 623-Belgicis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;igS
isrdinfs ccncepto, cum vicinii Regiiseghpr^-Jieliartis,(]gt;eciuo^^prlt;emtf, detUktradedx 'ur-i)e. ItAqueCalenduAugufli, Cubcrnatoricx-foßitt pojji eer to loco Jc magnxm pr^datnfu-cere, amp;nbsp;captosexßits ab hoflemilitesltbera-rc/i concéderct, vtalioiuot ex praßdiariisle-cum duceret. Htetfeldittsperfiißits permißt. Aprandioegreßits: Boues Etpuos, (ß Capti^ uos ab hoßibt^, cum quibtts rem communica-ratßcum Lyram^ abduxit. o/uo ßtb hör am ß^ cundam appulit. Pr£dam pecorisßcle vin^ lt;Blorum hominum oßendtt,ßbt^.^.oppidiportam aperiripoflulautt.Iußtt Gubernator, ipß porta maiorisportulapatere. Intromißus vr-ßt maiorem earn port am aperiri, vtabaclum pecusj^cjuatuor'vtaiuntonußes alia prada currus, introduceret ,fidfacrerenuebdtpra-ßdtarii,expe£laretauroram. Ille 'vedohoßem ßubßojui cotendebat,^ ilium zmiuerßm pra-dam yßdifferreturrecepturum,^, ofuicunt ta erat milites caßtrum. Nehocaccideret -, ca-uendum eßx ratus Gtdoernator ; maiorem il-Um port am ^apertre mandatât. Eueßigto, 2. K Aug.capta ab eoportafuit, nbsp;nbsp;caficjui reßite-
runt. Eques 'vna Kegius ex 'vicinis praßdiist maxime Altipennii Bar lemon tii colleSlus.,
-ocr page 624-De r eb Vs
tfuiprops adinßdioi occultahatur, intromiß fu^fuit. Caßßtntomna, cjui cum armdfaÜi-uetn 'viisobuij fuere, fr occupât um ab hofls ßatim forum. Dicuntur, eojuitesßxaginta fui(fe. Oppidum partim dirtpUcrunt ; partim cspereciuesy àcjuibttipecuniaz/im, 'vitaßer-uandx. caufa, non exiguam extorferunt. Het~ felditts Gubernator indußofiio indutua,naui-gtoloprofugtt.,cjuie(juites vrbem obtinent. V-bi primiim per lat tufuit hic nunttua Antuer-piam,mir a animorum conflernatto : Portam, ne oiuid dißimularent, per quam Alenconius fueratprimum inc^eßus in zgt;rbem, (ß in qua ßtnt fixa eins inßgnia,quia Lyram ducit,mu-ro obduci cur ar un t pro. metu, dues. Eo fane loci Lyrafit a estyUt Meeh Unia, Bruxella, Villa-uorda,Dießo ßcircum 'vndique,Regq excur-ßones facturi-, omnem annona inueclionem prohibeant, rerumfiqs lock facile patiantur penuriam. Perfcripfruntnonnulli: Regio s nà etiä intercepifß Monaßertum S. Bernhardi, Antuerpta no pro culadScaldim, 'vnde na-uigationeadtllaoppi^, ßalialoca impedi-ant, ß multos quot;vnAiy^ rußieas domos captas ejß, omniaß narie taaßata. Appulerunt 4. Aug. veteraniHifpani, qui ex Italia Carolo-
montium.
-ocr page 625-Belgicis. 29/ inontium ad Mofim^quod Gruetunt dicitur. Relisiua cohortes Hifpanica,zinacnmItaUs., Luxemhurgi expect an tur, ejub jam aduetiit cum Germanica legions loannesManricc^ues. Bo 'cmicifojjores circiter bis mille Bouinis oppi do Namur ci , euntad Hi/jianos Carolomon-tium.
Lochern Tranßfulanum oppidum Ferdu-gus Hifpanfts obßdet adhuc, eo or dines mille OCiingentos équités acpedites mi/eruntßib-ßdto, vna cum commeatUjappulfos magna ex partetllececidit^acßigauitydrcommeatumt prater earn, quem dum Kerdugus confligerett ex quin^. curribus in oppidumßurtim abdu-xerunt,inter cepit. Ceciderunt etiam or dines, ad Steenuuichum.
Regijéquités quidam inproxima vrbißl^ ua,adinfidia,s latebant, amp;nbsp;ex fitis cireiter tri-ginta cuaferunt, aballuripecudest vt hoßem ex vrbe elicerent. Oppidum exiguo hoc con-tempto numero , pradam 'volentes reciperCf eos multo mtliteßint inßeuti, 'vhipenitus in fyluampenetrajßent, undt^ abhoßecircum-üentifuere ac cafi.
Arnhemi Celdria, ab hinc aliquot diebtts» Ordinum Prouincia conuentua futt habitus»
Pp De ab-
-ocr page 626-De rebVs
T)eabinravdo Rege, tnAugureindoinTiU^ cem Geldr U Aleneonio. Re infect a difcejfur/t eti. Altqui tAmen priuAtA coniurAtióneiurn^ runty cjuod iurAmentum ip fi exp edit is lit ter it Appenfo NoutomAgenfifigillo confirm Arunt.
Hoc vbipArsAduerfi Conjul Arnhemut vit aucioritAtegrAUis cognoutt-.illos fAlfitAtù At-guityperfidiAf^^ notAuit. Prater veto contrtjf pAtrtitmoremetiAmfeciffe:ciuos, Arnemerif jigtllo, cjuo, cjuodfecerAnt ipfis licuififet, vti o^ portuififit. ItA^ illos Acrtter obitirgAns, cui‘ dam expraicipuis colaphum,tame ait Ate gran^ dis, valdefp fenexfiimpegit .Interea motusPrtt fidtarfi militis Rruxellenfis factaßipendio^ rumfolutione, compofiti.
Senatus Cclontenfis Edidtopromulgatt tS. Aug. iufiit omnes alt erius Reltgion‘is,eiuajn Cat ho lie st, cjui abhinc an nosfexdecim ad hue diem adfi cocejsiffint, vrbe intra men fem dif cedere, conuenticulis omnibus etiam intcr^ didt'is.
Parmenfis vt Alenconium , pui inter 'Dunkercham EEinoxbergam harebat, ad pugnam eltceret,€o iuit cum exercitu ,femper eipropitis appropincjuauit, ejupfactum efivt fepe velitaretur. Prater aha aliquot leuiapre.
lia-,vnunt
-ocr page 627-Belgicis. xqS lia-^vnam ccmm:ßt,tn cjuo vtring.^ multi ceci dcrunt, numerut, ojt atuKt,cjuingenti,Ecjt(i-‘ tum turmx duElor MArchionis raramboni frater, Burgundtts. Alt er um it eprAhum,quo Bilanconius, amijiis o^o uel neuem efiiis ca~ ftuieHàFranciSyCuiuifubpræfeôîus, dum cu-fidut Francum fugientem, adaggeres ’vj^ ferfiquitur,fuit aeßtf.
Antuerpienfis amifra Lyra deliherarunt de incendeda Campinia, vicimsy^ßbi locis, que admodüfaFlum ab y s etia, qui Lochemo à Régi is ob fi fro Opelaturi vénérant ,fidà Verdugo fitg^»^fuerepulß. Mon aß eriû B. Bcrnhar-di,àRegÿs derelictum: quod adScaldimfitum ßt,Antuerptenfis muniunt. Vrecentos équités ßbi conficribunt, qitibus itinera tutared-dat, pdentur.Mechliniefiporro praßdiunt equitti turma, nbsp;duob.peditufignis auxerut.
Alenconius autemprater incendia, quibus fife iuuare nixus est, freratfibi breui adfuturos eFrdcia bis mille équités, amp;Fleluetios. Mari adeum appulifiê aiunt p edit um Anglorum frf Francorum duo millia-.Praterea Bellieùrius à Regefratre adeum rnijfus 'uenit,pecurtiamat tulifrefiribitur, amp;nbsp;ferre auxilia,cenßlqs di» médit at is àfratre.
xPp » Far-
-ocr page 628-De rebvs
P Armen ft s etiam vires collegit, adfiHt-/Jianos ecjuites CArlomontio euocAuit Bo-hemornmftoJforumfignA. Reliquapars auxi-liorumltAlicorum,^ CAteri Hi/pani appro-rtf.Au perAïit. Luxenburgum ÎAputantur aduenijje. Scotu4 qui Lyram prodidtt, PArmenftem inui^ fit àus WAtre NAmurci. Profecius Vliftin-gamp; ftifpicione deUtitsfttAfè purgAuit-put locum tucAturfuum Atq^ ret ine At.
Ex ijs, qui AuriAcum Alenconiu 'venent fetere voluerunt, It aIua in cArcere, poft torment a fefe cultrOyduobns inflict is 'vulneribus udcoret 'umbilicum^turpiter inter emit. La-morAÜus Egmondunus comitis cAptiuifiAter adftruAtur^
Begin A mAter AduentAreCAmerAcum dici-tur. Ipfte^ publice iuclAuiJfeverbisteAfte,quAm ErAncicos reges decet, auxIUa Alenconio ftlio JitppeditAturA. Ferunt tentAturAm : vt Begq BelgA ( MAlecotenti -vulgo nominAti) cumfi-lio reconcilientur.
Mulecontenti SAricinum SAnFii VedAfti upud Attrebutos AbbAtem in HiftiAniAmfib proximo hyemisptperior 'is Annifine Regi nti-ferunt: qut nuntium ferret de ipforum^pro-bu voluntAteà‘fi'rmA in illumfdeiipfisy^fier-
-ocr page 629-Bel GIC IS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;299
^Inccrcßgnificarct exponeret, 'ut in Belgt-^ um Rex Hifpanos, Italos, Sequanos^ tum ex-ter no s alios c/uofiung^ pro libit o mit ter et. Gr a tum hoc Régi fuit. Abbatem ita^expeditisne golf redeuntem proficutus eli munere duûm miUium coronatorum , (ß alteris duobus milltbtts viatici caußa,llUus 'verofraterequi-tisAurati titulo donatus^ cor on at is quin-gentis.
Rexporro Salentinum(qui pridem Archi-tpifopus Colonienfis, Ecclefia renunciauit) Geldria adminiflrationiprafecit, qui, accepta fiipendiorum tremeßrifolutione militem colligit^ Rillitss deniq^, cui Frifia commiffafuit-^expeii at mandataindiesaRege. Gronin-genfes quoof^ legati ; à Parmenßeb domum rebus ex animißntetia confe£iis-/emittuntur^
Be Alençonio interirnhac adferuntur.I-pßtm Brugis-, infignia Caroli ^uinti Impera-toris InuiFfifimi Philippi Hifanix Regis, quibufcun^locis haberentur, deieciffe ,fitaf^ ftbfhtuifé. Et caßra quot;inter Tlunc^ercam amp;nbsp;VFinocibergam Flandria quas vrbes obtinet ßxijß, eßez/trin^flumintbus cincla.^i^ ßt-. zjt P armenfis Princeps, qui eu adpugnam prouocat non potuerit penetrare.
Pp $ Parme»-
-ocr page 630-De r e b V s
Pärmenßs Attcimen pontes extruxit: busexercitum traducat -l'ut hoßem Alêne onium antequàm auxiliis frmetur impeteret. Cxteriim cum videretAlenconiusprioremHi (panorum a.eiem 41 ßgnorum peditum,amp;ali-ijuot 'vexidorum ee^uitum Parmenß appuliß ß ( ly.Augßn quibustane^Hiim veteranispo-ttßimum robur conßitueret ; ac Manriqueßi CermanicAm legionem ^BohemicosfoßreSi ad cAflrAPArmenßs peruenißße-.BelictisßnsCA-ßrisAlenconius iS.Aug. Gandauum proper At, fub prat extu, vt inibi FUndria ßeilicet comes inAuguraretur, vtpote cut Abfenti aliasfidem iurarenoluerint.
Con/ulerefpAulo p'bßDeputati quorundant Principum Augußana cofep?ionù,feripto mul tisßgillis obßrmAto,conAtur Coloniefibus-, vt quemadmodum inGermania quibufdam Imperii ciuitatibus, itaetiam Colonia Tempi A ciuibtts ea petentibtts ad exercendam prote-ßantiumfuam Religionem concédâtur. Con-trarium Autemßtaßt libellus quidAm, autho-ritate ßacrAruliterArumrAtionibußt^ z/ariis ßiffultus, Magifiratui dicatus Colonienft, que tantafimper in auita Religio ne Catholic a conßantia, tantaquein Rep. ßta Colonienfi
Guber-,
-ocr page 631-Be LG IC I s. 500
Gabernanda prude a cognojiunt omnes, 'irt vniits pa,rtif confilio, neij^ altèrimfuaßo-tte, opusfutße extfltmeindumfit.
Locum tn TranfiifielânA Prouincia Verdu-4. Sept, idextremu redegtt,auxihA ei op~ ptdo mtjja profltgauit, ejtta dentib repar At a ab Ho lach to duce, ante paucos dies iterum a Verdugo difitpantur, it a zit intercept is zo. curri-bus annona, multi esfi , ex or dinum mili-tibus.
Supplicem, e/uidam Colonienfis, teriam porrigilibellum curaruntypetenteseos, quos Senatus ,propterpriorem Itbellum, cum Cal- lt;nbsp;uinianA coci ones hacin 'viciniaprimkmjunt habita,carcerem ingredi iufiit, liberari,Reli-gionienimfiiAyperturbatis Alenconiani, locum confit Uisfuis datum iri confidunt.
AienfiNouemh.Parmenfis Lt^ierVamtor-ment 'tscjuafiauit ac cepit, Gasbekum,cfuod regiis or dines antea eripuerant, militibus al-bo cum bacillo armorum loco difiedere per-mifium, prxfiedii, ar hit r io rcltdii principis Parmenfis ; ^ui Bruxellen/cs zindi^^ cingere conatur,cjuo terror e vrbi incutcret -.eamifi fui officii poPi litteras antea ficriptas admone-ret. Ac^ux fluminis rcpagulapcjfitm daturnst
Pp 4 nind^
-ocr page 632-De REB vs vndeflutneninutile reddereturnAuigAtioni, nec amplius Antuerpidm fgt;rodire lieer et.Vrbs •verii Bruxellenßs, metuferculßi in^ßioJgt;ro-foßtofix A permAnenSifrAter totidem quA hA-hebAt, trigintA quinj^ßgnA militum,prAßdh Accepit.
Eodem tempore Alenconio Fr Ane or um pe-ditum dtio miliiAy ßs“ oelingentos équités, hel-uetiorum vero IjAßAtorurnpeditum triA mil-liA,frincipeDelphino ( vt diciumeït, dice-turq^ infrA Utitts ) Duce, cuitts esl 'uicArius Fironius Fr Anetts, Dun^er]s.A FUndriA portu Appulerunt, FArmenßs Autem exercitü hAbet »d HißiuAnum pAgum,Altero Ab vrbeBruxel-lenßmiliAri: Germ Amts, ItAlusq^miles, quad Aeri noAßueutt, inopiA comme At tu premA-tur, pAßim dtlAbttur, ’velmoribttsplAnepérit i Adhuc en im regijs cIau/a eïi, ud AnnonAtn FrAciu. ob quA cÜAm eAdem incomodA,Alen-coniAni milites,qui eFrißiA redeut,Z'ndequAj^ moriuntur, donee reliquos conßi^tts Außer At.
Alenconttts is.Deceb, nouü pontißeis Ca-lendAriumßementibtts licet ordinibfts)rece-fit.Perficuttts,nAtAle daminiAntuerpiA cele-brAuit, i6. die Decembrts , in tuitts tem-plufn,Ad Cath9ltçAfierA,fuit ztriußueßxus concur-
2
-ocr page 633-B E L G I C I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;301
(oncur[M4, vt vixtertia,m eorum partem ea-peret.
rerdugus capto Stenuuÿcko, alia cfuinque loca praterea occupaße fertur , Carolus Mansfeldiuidn Campinia fuit cußtisßgnis, circiter menßm,quod Dießum ob/ißitrus cre-deretur,idr Sichemynuncinde recent dtßefit, auxilia laturus Mega, ah Alenconianis obff ßeßdßufira Mansfeldius.
Ex Hollandia in Hijpaniamfiluijfe,ab hinc alic/uothebdomadibui ducenta nauesmerci-moniorum, earum i^uinajuaginta, tnfcio Au-riaco rediuiuo, onußa tritico Jubuentura Betica,fama esi, Begem Hifpaniarttm, exmari-timis ciuitatibus, eafiumenta colligi cur aß 0‘ ei cum Dania nbsp;nbsp;Suedia regihus, expacio,
illisea,eßo
bene conuenire : putatur tandem, etiam inde regiu alimentaßippeditare, Si Francia Rex, regno deneget vlterius.
Dicunt praierea Begem I^ilpania,ciuo diu-turnis bellis, finis tandem alicjuis imponatur, per Germania Principes,paceni in Belgio ten-taturum: Belgis tumultuarttibus,ex ponti-ßcispermijßi, Beligionem ea conditionecon-ceJfurum-.Si Alenzonium remiferint in Fran-ctam,eij^ renunciauerint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'vero magis ea.
Pp s plt;ax
9
-ocr page 634-De r e b vs fAxßrmettir ; èo Regent (^e£ÎAreaîunt: vt A-lencomii, natitminori filumAtrimonioiugit winime recufet:ReqtnAm^ ntAtrem^ad Alen-conium,cumHifpani£,FrAncii£^^ Regant legA-tis, uenturAm eo effè, Antuerpiam,
Archiepifccpum CoLoniefèm cjuidant fntßi dicuntur Moguntini, Tyeu 'trenfis R-lecloritm Sacri RontAni Imper ÿ-, nomine. Ca-pitulum etiam treseßtis eo ablegattit,quos ob~ fcuro ambiguoj^ reßonß dimißosfuißßeAiunt. Dtmtfftts eit etiAm ab Archieptßcopo, Dux Ule Biponttnti5,qut Çoloniam 2y. Septem, venit, eqais qutnquagjfitA, Archiepißopi, Prtnei-pum eorum nomine, qui Senat ui Colonienß, ex poflremis Comitß Auguflan 'is, elapßo Au-guftofcripßre,zgt;t Cttiibtts ad nouât Condones temp la permitterent, quos t entrent capti-uos, eo quodeaspetipffèntper libellum, ipfili-berarentylegatiis.
Paulo polt, 2 S. Septem, hoc eli,die 'uenerls, proxima poßnatiuttat'is Chrißi diemBoniue-tus quidam Francus Endoutnm oppidulum, Boßcoduco Bredaq^ propinquum,adjùltu cepiß ß fertur, ^ßiaris,Ci.ißo Italorum, quodinerat praßdto,alij proditum aßßrmant ,mißoßngu-lAtitn in td milite, in oppido tamencjßmona-ßerium»
-ocr page 635-Bel Gl CIS» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30a
Peritim, a prxßdiarw munitum, quodadhas refiflat-tà' auxiliApetere.
i^nttierpiA , conuentm vnitArum qnas 'vocAnt ProuitiCiArumßuit hAbitui, De Afo-KetA dfu dif^utArunt, ne^ quict^uAm de eo co-flituerunt,necdeAlijs, qu£ propoßtA fuertint, tniilt'u Alenconio tAwen, Annuosflorenorum quAtuor milliones, adbeÜum decrettere pAr-témq^À ß debit AW, ßngulA quA^^, prouinctA^ ßngulis n2enßbtts perfiluent.
ConuocAntur À CApitulo MetropolitA»-nA EccleßA Colonienßs proceres , ßueßAtus •vel or dines Dioceßs ArchiepißopAtus, vt Ad diem SAbbAthiproximAm poPi nAtAlcm do-mini compArCAnt. Hine ePt, qttod Archiepi-fcopfishunc dient prAueniens eofdemproceres ßtib iurAmento illi prAßito ^ßeriptis Adhorte-turAc moncAt Uteris. Ne compArentesdn prA-ittdictum eins, ifeleorum etiAm, quorum nomine compAreret, quiequAm conßentiAnt-, vel concludAnt t cum minori pArte cApituli, fid Audi Ant dunt AX At proponendA,eAque adfi référant , Neqtte enimfidem adhuc VACAre, ßd ßuaintereßeaitf 'zrt rem Ar chiepißopAttss it a dirigAt, quemAdmodum exifitmet, Ulis emnibuspAternegrAtißcAri,e^ Deoßeret, in
(xtr^-t
-ocr page 636-De ir e b Vs
(Ktremo eiu^ iudicio,interrogatus refpondere, v Pr incep s Parmenßs, gut Bruxellum, diligenter dßoßtk circiim nd hiberntt militihut, fropè anxerat, indereeeßit ,pluuiie enim in-undarunt agros, vnde nec loco torment a mo-ueri poterAntßunius deer at per guem impor-taretur commeatut. Acceßit, guodauxiliutn Alenconii ex Francia aduenire inPlandriam diceretur, cm obuiam prop er ans, hoceffecit Parmenßs, vt non lieer et Ulis terra ingredi in Belgium, etiam propter limites praßdiisßr-matos.Itag^Caletoßoluerunt,mari,Tgt;unc^er-cam inde Brugas', ac Waßeam Flan drin ditio-nem,intaFtamhaFtenusamilite, interGan-dauum, Brugas Antuerpiam, inuadunt.
2().T)e Principemigiturebcumexercitu, cuißipen-(emb, dg menßs numerauit, prof eFl um nuniiatur, Ürcaßraßxiffe, inter Gandauum, Audenar-dam Fornacum, Gaueranonprocul, iam dicitur alter, alt eri exercitus breui appropin^ guaturus.
Habet FranctssdeleFlum militem, ^praße Flos ’veteranos, B.egii illos eguitatu ßuperat, Bed nunc omnia paludibtss funtobßta. ^tß-dam tamenFrancos copias diuifurosßribunt, amp;nbsp;partem attributuros Flandria , partem
Campi-
-ocr page 637-Belgicis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30^
Camp'mix. Ex Ulo exercttu Francico, multi trunctA proceres acnobiles ciretter fexeenti, ntrrantur aduenij/è Alen conto, AntuerpiaWi Inprimts Mompenferttts T)ux Imperator il-lita exercittis, Biron 'ttts v 'tr militaris eitts •vi-taritts,Lauallttis,Andelotiifilitts, ^Amint-Itt vulgo di£ii nomine Coligniillliu-s.
Ht for titer ajjèrunt, fè à. Fr and x Rege miß fis, vt Alenconio Belgium contra HtJpaniA Regem tueantur. Protnde : cum eorum Rex tant as expen/às fubiturus/it,petunt, vt Fr an-da corona Belga fifi dedant. cjuodtarnen irt paclis cum Alenconio init 'is, expreßefuit ex-ceptum. Itaijue res eo deduHa eli, vt hoc et-iam fint obtenturi,ni auid ahudaccidat.Iam-^ue nonnuU'is in vrbibus perfidttiones, forte fiudiofi concitatas,ciuibMs adimunt arma,^ Francicum militem impontit prafidto, internum ver o eijciurtt, vteas vrbes infuam pote-fiatemplenè redisant, veluti proxim 'is dieb. ab tilts Duncker chafad um e si,d^Denr émonda,potior Flandria portfts ille eil, hac vero 0-ntnium munit ißima.
Ferturetiam ex nunc 't 'ts C. F. adlat ’is, Rex Francia vna cum fi-atre, Tur cam folltcitarCj vt clafifim c'otra Hifpania Regem, in Italiarn, prima
-ocr page 638-De r e b Vs primo vereimmittat : vfdetur ctidm illtvit Aperturu-s in Bcl^um,AntHerpiam enim inde adnenère Turœ quatuor,cjut deeo locierigen-do mertiumfuurum emporia traçant,perpétua illic iS. Tur cat fore pollicentur , mer ces Franci permifju aduehcnt Maßiliam , inde terra Burdegala , per O ce an um nauig^abunt Antuerpiam,expe£iant quinquagintahorunt quätuorfecq,zitdicitur, Maßiiia, non de-junt, qui in hismercibtts anguem latere patent.
Parmenfis inopia commeatm quafi ener-uatui, propteraduentum Francorum ^magnas bellifoßiles apparatus, omnes prafeclos militum Tornacum accerfiuit: cum qs.dealca belligerendifflatim deliberaturtts. Miffà ei ßm ta rege, Namur cum ter centum coronato-rum millia:^ Hefdinen/cs pecuniam int er ce-perunt-, qua Franctts Cameracenfipraßdiofît-pendiaperfoluturttserat.
Duo Alenconitts conuentui vnitarumpro-uinciarum,Antiterpia conuittia exhibuit, v-num in domo ciuica,alterum domi. In eo contient u , Francia Regis legatees aperte petqt, i-dem quod Francici proceres extorquere veile ßupra retuli} nimirum, vt Belgaprouincia, ß
Alenco-
-ocr page 639-Belcïcis* 504
ÂÎcnconiufn contingAt mon fine lcgitimi-f h ieris, 'i/nà omnes,ad Franciin coronAm deuol-tiantur in perpetuum. Si hxc fecerint, Rex ide pollicetur AuxiliA,eiuibufiuK^^, (^UAnit/-cun^'viribu-spoterie. Cuipetitioni, Braban il A (f flAndria penitui adfenferunt, Gandcn fis t Amende A in re.,re(ponfùm fiifjiendunt, ah c/uid aliudfortaßii méditantes, cat er a om nos prouincia magnopere dicuntur reluclari.
C^enfeJan.in.An.i)Sj. Alenconittsi^ua- ijij, iuor Heluetiorum milliafipi em Francórtim e media QaUia,^^“ Germanos eqtes mille cjuin-getos^prater Scotos Anglos,præclar a auxi-ly ß) ede ^ad Antuerpiafitburbia euocauit,fix-centosporrb Nobiles/ùa Religionis pracipuaßg not£,ex omnibfis,oiui camp;de Lutetia, die Bar.-tholomaipatrarat, efi Hugenotos alicjuot, eo ad fi in vrbem ex Gallia adfiduerat, qui cum eo er ant perpetni. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exercitu fingebat fi
quot;veile Parmen/èm a^gredi, ^huius lufiratio-nemfifalturumfimulauit,zirbe egredt noctit tentât, eirportarum clauestnidpetit. Fo-eantur itaque die 6. ïanuar. hora duodcci» ma fèmis, cum omnes pranderem, ad lacs-hi por tam, pramittit trecentos équités Fran~ tvsfib vefiibus armatos. Hi in porta ponte
Zftrin/pg
-ocr page 640-De r ee V s
^trin^^ ad latera ordine militari difpoßti co~ fißun^t. Adueniens Alenconit/^ tlle.,fontcm per médias fuosioo.eciuitestranßit. Deinde Galeraßua für [um ßtpra caput ia£iat a, fignum tilts exercitui qui 'uicintts ([r in pracincltt erat,dedit,dc vrbe inuadenda. Equités porta praßdiarios euefligio cedunt, port amoccu-pant.,^duo vtrinquepropugnacula, cu mce-nibtts, tormentis in 'vrlem conuertunt. ^^0 uerl) captameßexercituißgnißcarent, domum incendunt-, maiufq^ tormentu difplo-' dunt. Deinde in alias duas 'urbisportas-j hinc
'vtrinquepreximoi Rubram SanEli Georgian am excurrunt, vt ÿspottrentur. Eeritnt tarnen quia duplicatum iisanteaexßßpicia-nepraßdiumfuerat,pulßßuntEranci ab exer-citu-,ad Jacobi captam portam concurrunt,m-greßi, tres tjicos adoriuntur, nbsp;nbsp;per Meram
( z/ulgo Meerbr Oue's. ) in Bur [am nbsp;nbsp;nbsp;conten-
dunt. Claßieu camp an a pulßu Ï ciuik canitur, •vici ferreis catenis tranßerßs clauduntWy qutbtts eques^ne tranßeat z/el inßultet, prohi-betur.Adclaßicum z/ndique turmattm ciuts armatts4 accurrit, tn équités qui portam cepe-runt , globis ettammaioribus è tormentis in milites for as dues iaciut,multiß^ exiisFranci cadunt.
-ocr page 641-Belgicis* 305 tAdunt ; a. mœntbui armorum zgt;i crebrù fclofetiiy fer fcneflrasfroximArunt ædtunt e--mijdis propelluntur. A cAtenis intrA 'vrbem, immAncs xditA quo^rAges^^Ad lAcobt por~ tA)»)^ aUos iUoi duos, dunt ntilesper cm itt-gredi vitentAt. CiuesitAejuefortiterpugnA-runt. Inter eos piflsr, nudtu Ad cl Amer es e~ grejjus, multos Ad c At en as occidijji fit a ntAnu, ßribitur, ecjuitern deturhAuit, ù'equopoli-tus,et^esfallus eïi.
Sed ecce pusfi latum ilium -, quem tibi in prAcedentibus Lelior oboculospoßtimiss, lenconijintroitum, ingens mißeria excepit.
quidam Serenißimi Principis ÂÎAtthia Archiducis Auflria domeflicus No-bilis ffoltss Burpim contrA Francos, illaßss ta-men.,quodprope mir aculi loco ducitur ßeßen-dtße. Caß intra vrbem Francorum peditum 1200. équités 2^0. primaria nobilitatis. Ex mœnibusfugaßbi confulere cupientes, ßeße infolds pracipitarunt, at queßubmerßerunt,forts non pauci maioribus torment'is occiß, partim^ •vulnerati.
Benatfss Colonienßs interim ne omni no Principium Imperii ^uguflana confeßtonis poßulatAcontemnerecrederetur, liberauitad ij. Tun, ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eorunt
-ocr page 642-De r eb vs
corum tnterceßioneniyf^ Bifontini inflantt^ arn captiuos, cos maxime,quiSupplicem libel-lum, de üjuo fitjgt;rA,ft(bfcribentes, exhihuerut.
«ee ©iic^tdcn/ «(^afparue bc
Dimißi(tint atitem ca condicione , ne illi in foßerum interdiclis conciontbui, ((y-conuen-tichiis intereßent , fid in omnibus , qux à Senatu decernerentur parèrent, net(j carce-rcm in cjuenquam z/indicarent.
Bridericus Saxoniæ Dux Canonicus Colonies nattes Ele^oris,quA Ocîingentos auena modios pannofique mtilti precij , comme atum Bonn am vehebant militi 15. lan. cepit.
Dédit 26. lan. Alenconius ad or dines liter as , qtiibusfi, amp;gefta paucis excufiat, àquot; emollit ,eis(^prolixe omniafiuadefert, (^eos adamicam rcconctliationem, melUt ’ts admo-dttm verbis, inuitat, ac nonfimel excitât.
Baulopoft, vigeßmofieptimo Ianuarij,ll-luflrißtmusDuxBipontinusC O LO NIA M denuo apptilit, CAPITAL BM, nomine Archiepifiopi , repetita Legatione acceßu-rus.
DiedominicaSeptuageßma, Bonna Con-
(ionet
-ocr page 643-ÊELGtCIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JOd
Clones noux Religtonis admifit ArchieptßofM Cotonienßs, tjuarumprintct per Superinten-dentemComitisPalAtini habit a , interfuit: Ant CA vt di^um eîi in CAnceU-AriA , ßdnec dum publice fint admißA di^îx concionei.
Or dines Colonienfis Dieceßs De tribus potißtmitm Archiepifiopip oflulAtis hAbuerüt ComitiA-^nimirum^deuxoreAbeoduceda-,^ r et inend A AdminiftrAtione, recipiendA^pro^ teßAntium Religione.
Super quibus cxteris^,per Articulas oSio propoßtis iOrdinum mentemßbi Capitulum declArAri, conßUum quo^ At^^. Auxiliu Ab Ulis petit.
Dioceßs Colonienßst rrbes, Atq^NobihtM, poflulAtAArchiepifiopißmuleß^propoßtACA-pituliy mAturA deliberAtione exciminAntesdiA •union'is verb a Sç.Ia». CApituloiurAueruntt quA habet inter c At er A’, Epißopo, nec alq Heere Aliquidin Religione mutAre,ßneexpreßoeo~ rum conßnß.^uA vnio ceeptA esi Anno tsso, demum conßrmAtA 1564. nunc repetit à.
Atq^ it A rrefiphAliA, XVII. Diocefisvrbei.^tt^^^ Je CApitulo contrÀ Archiepißopum h Ar ere de-^\t 14»^ clarAtunt t. Febr. Alt er a die Bip ont in tes diß eeßit.
^^q ' J» Fride-
-ocr page 644-De rebvs
Tridericui idem Saxonite Dux, Capituli tiomine, Cajarù Vl'erdenam ^.Febr. urhem cefit. FofiridieArchiepiJcofuâ cum 2 oo.et^uif, de du ciU6 eii a loanne Bipontino Dillembur-^am t adloannem Naßouium comitem, Relique Bonntamp; i/rbis prâjidio Carolum fratrem, cum quadringentis pedtübtcs , Sulmen-ftm y ej VFtnneburgieum Canonieos Comités.
P armenfis interim Prineeps, Tubi einer» cum Uteris ad vrbis Antuerpienfis Senatum, actribuum, quoddicitur , magnum ConfiiU-um. Or dines, Column ello s mifit,fieditlum obuolutis oeuUs, zeelopanno, in forum ex vrbis porta fiementtbus aduerjarps, pacem dP reconciliationem cum rege expetentibus, de-duxerunt. Sapiùs claravoce,V IF A T RE X alij acclamant. Vêtit um eîl aut em Edict0,lie 'quisexprouineqs vnitis, verbadepace cum Hîfiania Rege facer et.
Et ne vlla amplius àprincipeParmenfilit-terx, quas ad vrbes, imprimis Gandauum dp Brugtu, dp LjraAntuerpiamperfcribat,dP perfeciale s ad pacem eos adhortans mit tat ac ciperentur. Couenerant enim iam Fladri Cor-traci, aedein TornacF, dpHallxBrabanti^dp
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Marollunt
-ocr page 645-Belgicis. 307 'ÄlArollum S. Gertrudis Abhatem vna^ tres nobiles Gandauum Parmenfis j.Februa. hoc nomine mifiit,
Eodem tempore ReginaAnglia mißt ad Betgas legationem, ut cum Alenconio breui con-ueniant.Nam niß denue animis ^fœderihus ta reconciliatione coniunganturHißaniaRe-gem,(^ui iam propemodum ad extrema per inopiam annonamp;redacittsfit ,ßiperiorem fore, e^uod quanti eorum referai, ipfes fat is intelliger e.
Rex Fran ciaßatris Alenconijfludiofiss, liter as per legatum ad or dines quoq^fæderatos amp;nbsp;Mafifiratum Antuerpienfim, Columnel-losacciuess3. Febr. dedit, quibus Alenconii fait urn diligenter excufat, idq^ atati minori, fiditiofoq^ militi, malls confiliariis adfiri-bit,remq^ molliensfiditionem militarem ad-pellat, froinde cum Alenconio ingratiam re-deant,feillis omnem beneuolentiam auxilia quacunq^ deferre.
Scd iamBelgas miffos facimus,fl:jr-lum in Gallos dirigendo*
? SF^I-
-ocr page 646-ChR ONIC a
SEOyiTVR CHRONO^ LOGIA, REGVM FRANCO-rum omnium, à Pharamundo ad Henri-cum vfq; III. ctiamnumin huma-nis agcntem,vitas amp;nbsp;gefta fuc-cindèconftringcns.
PHARAHFNDFS, FRANCO-rum Rex I. regnauit annos 9.
■ HuramundM, filins Marcomiri, Francis orienta.lis fiu FrAnconiA Dux, mult is, contra Vandalos,
Silios/uos ho fles, rebus geflis cUrus, it at is/ui inno quinquageflmo , tn njrbe FFirceburgo, Fnncorum rex eligitur,dej^ cofinju omnium Frsncorum Princtpum, necnon Pontificis louis, Saigafli, reliquorurn^ Druidum, flierifl-culorûm^ Diana, coronatus anno a mundo condito,4jSo.anno Ferbiincarnati, 41Ç.FU-lit hanc eleettonem acerbe Rom.Imper at. Honor ius, (jjuod vider et ur derogare Rom. per Gallios imper io ) nihilominus, bello Fandalo-rum Gothorum^ diflraFius,tolerare cogitur. Pharamundfts in hoeflto nouo rçgno, ab omni eoçterno hoflefleur us, nihil antiquius habuit.
quam
-ocr page 647-Regvm Trancorvm. 308 tjuam bon arum legumtConflitutionûmgj ciui~ Hum curamßtßtpere, Inflitutis ante omnia-, tjui duties lites, far enßa^, dtßtdia comp one-rent, quatuor ,ex prima nohilitate, Did:at ori-bus. Salic a quoq^ lex turn latafuit, pr^friptA quo^ fitnt diligenter ea, qua publica qmetis (onßruationem concernèrent, non negledis qSiqua ad cicurandum populum, etiam tunt t‘^S^tfliorem,prifiin£q^feritatis no plane obli-tum ßeclare videbantur. Fixit hoc tempore D.Hieronjmus, DamafiPapa 4ofcriba,traf ferendisfacris Hbris, ex graco in latin um ßr-monem, clarus, quiannosnatttsmeritur in Bethlehem -, Anno regni Pharamundi tertio.Circa hac tempora, Alani, nbsp;nbsp;Vandali, oc
cupant Hifpaniam, célébrât a quoq^ Synodtis Ppheftna,contra Pl eflor ianos, nbsp;nbsp;Pelagianos,
fedente Papa Celeftina primo. Pharamundus, cum imperaflet Brands,annis feptem, aut, ujt altjmalunt,nouem, moritur,Anno falut 'is humans. 42y. P'bi hum at usfuerit, hacienus incertum , licet Germanorum aliqui fcriptorest memoris proditumreliquerint, corpus dus, harbara pompa , in montem Franckenberg fublatum, inibi^^ in patrio fepulchro condi-tumfuijfl.
ßi^q 4 CLAF-^
-ocr page 648-Chronica
CLATDirS, REX FRANCO-rum II. regnauitannisi^.
Çgt;Laudiffi, dilFus Comatut, Filiui Phart-mundi,ßtcceßit in patrio regno, annofa-Intis s^2Q.quam diu eins fuit regnu, Fraci cri nes, barb antalere coa£ii,contra Cafiris edi-itum, quo iubebanturficctndere crines, inf-'fftumjèruitutis. Alqauteafjerunt, ideo cunt ittßijfe eos alere contant,quo factlius dignofie-rentura Gallis,quosipfe, armisftbadlos, ton-derimandarat. Notifimumz/eroesi, moris apud Frdcos ftti[fe, alere barbam, ad tempora
Ludouici lunioris, Francorum Regf 41. exquoeotempore, nec Rex,nec fbditt barba aluerunt, idj^ conf Iio Petri cuiufda Lombar-dtfaclum eye aiunt, qua confuetudo ad tempora nbsp;nbsp;nbsp;Francifci primi,permanfit, qui rur-
fum cœpit alere barbam. Claudius animad-uertens,RomanorumImpp:z)ireLaßiduisGo-thorum bellis extenuatas, ideofi,fui regni dila tandi, idoneum ejfe tempus ,noluit fibideejfe, ßd confcriptofatis numerofo exercitu,ea 'vjus eß dexter it ate ,fcientiafi^ militari, 'vt paucos intra dies, Fhulingos, foederis inter Germa-'nos, Gallofq^.fraciores,armisfubegerit ddeofi^ faélifunt ve^igales eorum, quorum eße ficiq renu-
-ocr page 649-Regvm Frakcorvm. 3O£gt; fentierant. Cepit et'um Vrbem Samarobri-nam, occifis prießdUrys B-omunis. Aggrejpa deinde relicjtios, qui ad Rhenum caßrahabe-bantf traie£io^ Rheno, per^^ Syluam Carbo~ nariamßnes Neruiorum ingrejjùi, 'vrbem eo rum primariam T'}rnacum,nequicquam erupt tone fefèdefendentibusprafidiariis, expu-gnat,eosq^ omnes internecione delet.Htncpro Jperofor tun aflatu viens dn Burgundiam délai us, eam aduentufio occupât. Tholoftm et-iam, Angouleßne, totâmq^fere Aquitani-am.Septimo regni illius anno moriturD.Au-guftinus, Epifcopus Hypponenfis, epifcopatus fui anno 40. atattsfua S3.Hoc tempore vixè-reetiam SS. German»^,Epifcopus Altißiodo-riyloannes D am afienus,^ Paulus Orofius hi-ßoricus, ex^^eo tempore, Romanoru per Gallios Imperium,vald€ diminutumfuit. Claudius curegnaßet annis 17. moritur, annofa-lut'ts humanx 44o.vbi humatusfueritßaEle »US nefeitur.
AdEROEEVS,REXFRAHCO-rum 111.regnauit Annis 10. y^Eroueus, promortuiRegu agnatuspro-ximus,coronatur Francorum Rex, anno 44$. Sunt,qui dicant,filium Claudii Comati
-ocr page 650-Chronica
fuijjè, ver um tAle nihil de eo inuenitur, in hifi or iu Gallicis : nihilominus comuniter, ub e» ducuntgenus eoru regum, qui rc^u lineafitc-cejjèrunt, ud Caroli nbsp;nbsp;nbsp;Martellifilium, Pi
ff mum. Rex Meroueus vulgo Atidax appella-ttts, eo qubd multis, periculo plenùpralfi in-t erfuerit,maxime autem contra Hunnos.,qui Duce Attila,fratre regfi Rledit, coaPdo exerci-tu quin^torum milltum hominu, GermaniA peruagata, Colonia, Treuerîfq^ vrbibus, alqffi multis ad Rhenumfitu Cafielld, oppidtfq^ de-letis, fa£ii audaciores, in Gallia peruafèrant, cinxerant^ vrhem Aureliam obfidione, quo metu perculfu^s MeroueM, Theodor ici Tfigo-thorum regis, Romanorùmq^ DucisAetij opem implorât,quoruauxiliisconfirmatus, cofiixit cÜ Attila, in campis Cathalaunicis, tanta v-trinq^ animorïipertinacia, vt centu nonagin-ta hominu milUa, vtrobiq^ cecidifii, memoria prodttumfit. Theodoricus Vifigothorumrex, eopralio occiditur, Attila ,potioreexercitut fiui parte amiffa, cûmq^ infugam verfium exer-citum colligere nopcjfit, ira doloréq^ compun-cltts, in Hungarid,vnde exierat, rcrédit ur. ClarItère hoc tempore, Epificcpus objèjfia vrbis ^ttrelia^S.Enniamus, S. Luptts vrb 'is Troia
Epifico-
-ocr page 651-Regvm Francorvm. 310 t.pißopuigt; S. Nicaßu^ -vrbis Rhemenfis Epißa pt^s. Merouetu hoc projperohcllorumßccejßc
Animoßortinuaßt niAgm GaIHxparte, -nemirteillirefißereaußo, occupauitetiam Pari ßos,^ Senones,'urbes Calltxprimartas ,exg^ (0 tepore Gallia,mutato norrtine, Erancia 'vor cari cæpit .Merouetfiliui 'vntts, t^ui rege Cor-noHta, Fr acts veEligale occiderat, iuffit patr'tf concrematur. Merouetu cu extcndijßt Limites Imperii ßi,regnajjet^ annisto, morititr anno 4sS. Hac Atate,rex Anglia. Arttis, vtße-daret contetionem inter fai regni Nobiles, de priteminentia,ortam,iußit eos omnes aßidere dißo orbiculari, vnde poßea,communi nomi-tie, Menßt. rotunda équités,nominati fttère.
CHILDERICFS REX FRANÇO-ruml IIL regnauit annis 2 6.
Çgt;Hildericus, Alerouei regisfilius ,ßiccedit
Patri in regno Francorum , Anno 4S9. Vir forma , morùmque elegantia praftans, quibus natura dotibus, negleFia regii faßigii fama, dum ad improbitatem abutttur, extli-um tlli conciliaruntitituperoßtm : Nobiles e-nim , Primary que Francia , indtgne ferentes,vagam regts libidinem, à qua, nenobilif-fma quidem maîrona,tuta effe poterant, lanto
-ocr page 652-Chronica
tinto inenmodio exarßrunt, 'utRexfgt;tiori ßbi metuensÀn 'ihulinginm, hodieLorraine 'i/ocata, profugerit, confilium amici fui, Firi-domarcificutttf, t^uiruptoinduaspartes an-nulo,ijuarum una Régi reli£Îa, fecum abfu-lit alteram,quam promißt,f tejfr£vico,Regi mijfurum, cum primum, emolliti procerunt animi,tutum illi redit um, in regnumfitÜde-derint.Exulante Rege,eligitur regni admini-ßrator Aegidius Romanus Dominus Suef ionum, (jui iniuflis exaLtionibus, Francos adeo exacerbauit,zgt;cdereuocando Childerico con-ßlia inierintßdelem operam Regi nauante,a-mico illo Ftridomarco.ReuocaturergoChilde-ricus cum olto annis exulafßt,regnumr ecu-per at, pul fo Aegidio, quem profugientem Co-loniam inßcutus eH, expugnata vrbe, denuo 'tarnenfugaeuaditinfuam Frbem Sueßionu, in qua non multopoH mortuus cRi. Hocextin-Llo, Chtldericus omniapacata/perans, inopi-nato hello implicatur, Duxenim Saxonü An-drachus, obfißum venit, z/rbem Aureliam, cuißippetiasferens, Andrachumfudit, con-fugcre^ adComitemJuliemagi, PaulumRo-manu, cogit, qiweum Childericus inßcutus, (äptam 'vrbem exurit, occifo Comite Paulo.
Fuit
-ocr page 653-Regvm Francorvm. 511 Tuit nihilomintts Chtldcricu-s, cumAadracho facifiicoAdius, defeStione GerntAnortim, Anglorum irruftione , cjui nsuas cjuxrentes Jedesdm continent cm träte Gérant, Incolâfquc rcgtonum Poteuinorum,MAnceorum, Ange-uinorum, Angomiorum, domo fellere ten-tAhant. ChtldericHs t cum regnajjèt Ann 'ts 2 6. AututPAulo AernilioplACet, io.z/itAm cum morte commutAuit, Anno ßlutts 4S4. reliai is foïifefilio Z'nico,regnißicceffore, dtiAbuf^ ß-ItAbtts.ÄlAnßt eÜAm jgt;oPl eumßuferßes, ThU‘ lingiA Regina} relidto maritO} Childericu in Galliamßecuta,ilUjj nuftafuit,
CLODOrEVS REX F RANG 0-rum V. regnauit Annis j 0.
Çgt;Lodoue^(i,filiftsChilderici,ß^cccßit in Regno Francoruniyanno 48^. cjuinon multb Jgt;oH,ducit aixorem Clotildim Burgundicamt fidcm ChrißiprofeßfAm,ciu£ natu exßeßlium, ciim baptizari curaffèt, inßanff paulo posi mo reretur, Rex, criminans bapttßnum, mortis caußm, vxori irafcitur. Entmueßo licet multiFrancorum Reges, 'varÿs pralÿs Romanos fuderint} multaj^ Ulis eripuerint, ßupererat tum etiamnum Aegidijfilius fSiagriss^Domi-
nus
-ocr page 654-* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chronica’
Stießionum,cui mA gnu etiatn p/trs, Galli/t ^elgic£ parcbat'.Huncigitur ingg^cjj^^ Clodo-ueM,omni ditioneexutum, confugere ad riß-gothorum Regem Alaricum, coegit ß. t^no mi-ßre proditu^, Regt^Clodoueo tran{mißuf,cA~ fite trujKAtur , exg^ eo tempore RomaniiA Fr act a imperare deßerutjt. Clo ti Idis cum nul-ItiprecibM, quantumuisaßiduis, Regi, Chri~ ßianamfidem perßiadere poßet, ( didlitabat enimprAdeceJJoresßios Reget, reële regnttm, etiam ilU fide incognita, adminiftraße)Acci-dit,poftdebellatum Regem Lotharingie Ri-ßnum,vtillinece([efuerit, inftruëto exerci-tu,obuiam procedereGcrmanit, ( t^uorum ma-gnamultitudo. Francospellendi animo, Rhe-num traiecerat,) cum quibus, cum conflixif-fit,premerettir^ ab ijs,adeo,vt aduerßtm pre lijexitû metueret, Suis Dqs dißidens votüfe^ cerit,ß 'vicifiet,fi Clotildis Fieifacra fitfieptti-ru.Febellatisita^ Germants,illa^ Germanie parte 'ueëiigalifaëia, auëtóq^ regni pameer to, reuerfius imtrbeRemeßm, njhi eu Clotildis le-ta expeëlabat, a S. Remigio baptizatur,fum-pfitque ea, quibtss in hodternum Aifijue dicm. Francorum reges z/tuntur, infignia trium Liltorum. Fedemquetemporefiororfua Lan-tieldisi
-ocr page 655-ReGVM Fr ANCORVM.
tieldis. reliquit Arrianorumfe£tam,Relia deinde gerit, cum Burgundorum Duce Gonde-baldo,hinc aggrejjiis Alaricum,erjpuit Uli A-^uitaniam, tta 'vt Gallic, Gcrmanisifue ex pArte,faUHS Monarchs, apud ext er os Principes Celebris euaßrit, Vnde Imperator c/uo^ AnaßAfius,eum dignatus ef honore Conftlis, Patritij^, tranjmiffa ad eum corona aureSi Gum regnafet annis 30. dec efit anno si4.re-lili 'is exClotilde tribus filys legitimis, notho-yue Theodorico ,fipultus in templo D. Petri amp;nbsp;Pauli Parisÿs hodte S. Geneuefue vo-cata.
CHILDEBERTFS, REX FRAN^ corumVhregnauit Annis 4s.
Çgt;Hil(lehertMs,filius Clodouei, nAtumAton ^^fAclA diuißone cumfrAtribust ditionum a 'EAtre reliai Arum ,obtintiit vrbe PArifiorumt rexque FrAncorum voiAtm fuit, Anno yiy» Clodomtro ebtigit Aurelienfium ditto, Clo-'tArio Sueßtonii, Fheodoricus nothus pof edit MediomAtrices, fnguUque fitmpfirunt nemen Regis. Clotildis mater ,fiLiosfuos, Ar mis gerendis idoneos, confpicAtA, hortAtur eos, t/indtcAre morte Aui mater ni, Burgundicutj^ Regnum
-ocr page 656-Chronica
Regnum auitum reculer are. liacjue fratrei ferßtaß, Sigißnundo Burgund. Regi helium inferunt, quiz/na cumvxore, à Clodomiro, ’ Rege Aurelianenß opprimitur, qui tameipße, 'uiBioria inflatus ßum incautius progreditur, pertraölus aGondomarofugamßmulanteym inßdias, occiditur. Clotildis mœrens, triiim exßlio reliedorum nepotum, tutelam [ußcipity quorum duos, non multo poH, Clot anus eeru Patruus, regnandicupiditate accenfus, mallat, tertius in monaßsrium euaßt. Hocpar-ricidio Clotildis indignât a, feceßit in 'urbcm ' 1'uronenßum, zihidoloreß crucians, reliquu •vitatempus tranßgit. Hine reliquidtio flaires,inuicem,de femntuo,male opinantes, ts-trin^ conferihunt exercitus, ctimq^ res ad ma num deuentura •videretur: non proculah vr-be Aurelia, tanta, tamj^ inopinata aduerfa tempeflasohortaeîi, ztt, taBitsreligioneeoru animis,pacem inierint, iun£ltf^ exercitihus, in Hißaniam Almaricum Regem Çquifiro-rem eorum in zjxoremduxerat,) oppugnatü profeéiiflnt,occupata'urbe Toleto, Regéque iffb, poH varios belli euentus, occifi, reduSla for ore, qusemale habitafuerat, eô quod cum Arrian isfentire noluijfet. Régnante hoc Rege, congre-
■1 I
i j
I
ReGVM FrANCORVM, 31? tongregari capit Concilium Conflantinopoli tanum quintum,fedente Papa Agapeto.Chil-debertui}Cum regnaffèt annis 45. moritura-
l^gltl^ofucceff()re,anno5Sÿ^S(pelitur extra. mur os Parifiorum, in Abhatia S. Vincen-tijab ipÇo ere£ia hodie S. Germain dcfprez. ziocata, eodëtempore moriturin Frbe T'uro-nenfiü Clotildù cuius corpus, Pari/ios relatu, fepelitur in(èpultura maritißti Regis Clotarij., in templo D. Petri Pauli, hodie S. Geneué-fuèdumont, diEi a.
/
CLOTARIVS,REX F R ANC O-rumFIL regnauit cumfiatrean-nis4s.filu'S
Ç^Lotarius, pofl mortemß-atrisßti Childe-^^berti,[ucceßit in regno Francorum, anno s 6 o. cum ante infuis Sueßionibus G alii st belgica ditionibus,regnaßet annis 4 s-non Rege modo,fid homine indigna,fielera commit-t ens ,maxime autem cum parricidiofi inqui-nans, regnandi cupiditate excœcatus, impubères exfratre nepotes,immanißime trucida-uit,occiditetiaminEcclefia, Gualterum Fii-uetot equit em, falsa apud eum de latum, post tamcn,repenfitata, haredesEiuetoti, imme-
Rr rit9
-ocr page 658-C H R Ö N I C A
occiß, ßUtuseft yaugendotHkhisredîlA* tAte (d}‘dtgnitAte. FaSIus ümonArchA GAlliXi dot Arins jpetiuittertiA redituïi EccleßiAßico rupArtem, cuireflitit Animos^, Archieptßo^ pW Turonenßum , libere didtAni, EcclefiA-^ ritm poßeßiones, pAuperum effè pAtrimoniÜi i^!fo Accepta relpot2fi,rexßfe continuit. Acce*' pto deinde nuncio, initi fader is, inter Saxo-nes,(^ Tttlingos, confeflim duxit exercitum, in ThultngiAm-hodie Lorr Aine diciAm,cuitts infperAto Aduentu, conßernAti Thulingi,ii‘ iico feje, fuAj, omni A permifirttnt poteßAti clot Arf vit Am non Amplins , deprecintes, ejtios rex AßernAtns, re£lÀ per git, Animo cum Ulisconfligendi, eosj^delendi. ^^Areintelle-cIa Lhulingi, non deficiunt Animo ,ßddcße-rAtionefAÉli AudAces,ArmAexpediut, i^uÀm poßint celerrime, confliguntg^ cum rege mA-ggiA Animorum conflAntiA, Adeo , vtrexipß devitApericlitAtus, viSioriAm ipfisrelicfue-rit. IntemperAntiA etium fuit Rex not Atas, cjUAmuis fex vxores légitimas fiAbuerit, ex cjuibus ipfi multi filij maifint ,cjuipoßeum regnArunt, nempe, Chilpericus, Aribert as, GontrAmas dx Segebertas, etium Nothas v-nas, nomine CrAnaSjCptiem deinde, cum vxo-
-ocr page 659-ReGVM FrANCORVM. 3T4 fegt; amp;nbsp;über is exuriiußtt, (juia defecerat ad Ducem Ag uit am x, cum gu», nomine fgt;atris /ui rei/Ui bellagej/èrat. Cism regnajjèt Clotari* w annis so.'vita exceßit, Compendii,annofa~ lutis humana ipS. SepultstsapttdD. Medar-^ dum cui if)fè Templü dedicauerat,aj)ud Sttep /ones. Circa hac tempora ■, ccepit innotefcere Regnum L^ngobardoru, quorum primns rex Alboinui dt^uó fuit. Durauit iftudregnum^ ad regem 'vf^De/derium,guem Carolus Ma^ gnus, captiuum abduxit Lugdunum.
ARJBERTFS, REX FRANCO-^ rum Fl 11. regnatiit annis q.
\ Ribertus, alias Cherebertus,fùccedit aU^ quot;^nos6s.fuit autemßatim, poli mortem clot ar ij regis, magna interjratres dijjcnßoi cumomnes, pari rcgnandi cupidstate arde* rent,maxime aute,(juod Chilpericusßatrum •vnus, I aßu doló^ ) P at ris thejauros ad fi con~ uerterat, gutbusadiutus, largitionibusten-tabat, fibi ad regnttmviamflernere. H is ani~ maduer/is,PrincipesFrancoru,ne ex fi at rum dfiidio, ciuile BeUum aliquando nafieretur,
Rr 2 eiecom*
-ocr page 660-Chronica
de communi conßnfu, diuifèrunt Monar chi-Am P at ris, in quatuor partes,finguliq^ vocati Reges, Aribertus Parißis , totaq^ Neußria Trancorum Rex diettts fuit, quamuis Gagui-nus, Catalogo Re^eumeximat, credo,quod pacis, tranquillitatis^inimicus , nthilRegt dtgnumgefent, indignis Rege corporis z/olu-ptatibus deditus,hic locii (ùum retinehit. Chil derico obtigerut Sueßtones,omnisqj Picardia. GontrandushabuitAurelianenfèmditionem, totamg^ Aquitaniam. Mediomatrices cti Au-ßrafia,Sigilberto data. Aribert us nullos h a-buit liberos : répudiât a enim quot;vxore Nigober-ga, impur0, duarum ancillarum, amoreim-plicatusfiit, quarum confuetudinem, rnoni-tusaD, Germano, cumrelinquerenollet,ma-iorisq^ ejfet res momenti, quam t t in Ecclefia tolerari debuerit,AncilU adHltera,ettamRex ipfe, communionepriuantur. Mortuis, hinc intra annum, meretrictbus ambabus,Rexre- » ßpifeit. Cumq^regnajfetannisnouem, 'vitam cum mortecommutauit,inVrbeP)olaja inGa-fconia, fipultus ibidem, tn Timplo S. Romani, anno a ver bo incarnate nbsp;nbsp;nbsp;Régnante hoc
Rege, Alboinus, L ongobardoruRexprirnus ab •uxorefua Roßmonda,GepidaruRegßßlia,oc-
tiditur.
-ocr page 661-Regvm Francorvm» 315
(iditur. €0 (^uod Rex ifgt;ßpot um dederat in Pair is/ui( abAlboino deuicii )caluaria,ebibere^ eoe^erat,
1
CHILPERICVS, REX FRAN-corutnIX. regnauit Annis
Hilperictts, eius nominis Primus, cum re-Sueßionibus/Ù0 regno,annis g. fofl mortem fratris, fit Francorum rex, anno S74. Cuius regni toto tempore,propter e-ius crudelitatem, infamem intemperanti-am, Francia, miferuminmodum fuit ex agitata bellis. Imper atorOrientis,reflituit Fr an-cis Prouinciam,a Longobardis,( dum fratres de illius'pojfißione litigant ) ereptam. chil-pericus tres 'vxorei habuit,ciuarum primam, Andoueramßifceptis exeatribusliberis, re-pudiauit. Secundam, Galfondam dicîam,per-fuaßisaFredegonda,ancillarum 'vna,flran-gulari iußit, ipßm^ pellicem, cjuam infino a-moredeperibat, in 'vxoreduxit, habuitg^ex eamultos liberos , fid immatura mors eoso-mnes rapuit, prater z^nu Clotariü, qui ipfiin regno/ucceßit. Fanta in eo regnandi libido fu it, 'vtfratreßumSigebertu,LotharingiaRegem,aCermanis hoßibus oppugnatum,omnis
Rr i iufii-
-ocr page 662-Chronic a
iuftiti^ oblititw.non ptTjeritui magnAA^tti^ tAnix P arte, 'vrbe^ Remenfeexuere. ^Mtn-iuriA, frater Sigehertus exacerbât ut, mit o, cum alt er o fùo fratre Aurelianenfr rege,fœde-re,nonfolum amijfra recuperauit, verumvlte-riua progreßtis, 'vHAorix benefrcio vfra, eri-puit Uli Urbem Sueßionum,conflixit^^ cum eo prope Angolepnium, ‘vidiorg^ euafit,occifroet-iam Theodeberto, Chilpericifrlio, ipPum^frUquot; gientemin VrbemTornacu, obfidit. Verum Sigeber to àfubmißu À Fredegondafr car fr,in frio tabernaculo necato, Chilpericus Uber at ur, Brunechildis , qua pojfrefrionem Parifrisrum, iam dudum coeperat, intelleUia regfr mariti ßii morte, quam pot est celer rime ,regreditur infruum regnii Lotharingicu. Non multbpoli FredegondafraPia certior,regi coiugifuo,ino-leuifr'ecoMfruetudinem,t^uam ipfri cum Ai ai ore Falaty habebat, metuens fuis facits condi-gpiApoenam, ft at uit ant euer tere ,collocat idea in infrdiis,facinorofrgt;s alicfuotficarios,q,rege, de nocle redeutem à zgt;enatione, in pago CheU les, nonproculab vrbeParifiorum,incautHm iugularunt, cum regnafrfretannis nbsp;nbsp;Corpus ei~
us humatumfuit apud S. Cermanum defprez Partfris, Anno iSy. vbi 'uifrtur eitss effigies,
admote^
-ocr page 663-Regvm îrancorvm, 316 idmotA iugulo mantt,indicans, cjuo mort 'ugci nereoccubuerit,
CLOTARIFS IL REX FRANCO-rum yi.regnauitannis44.
Ç^Lotariusyeittsnominûficundus, infans quatuor meßuni,Juccefit Patri Çhilderi-co, in regno Francia,fub tutela matris, dr truißti Gontrandi, anno Childebertus 'Lgt;erb,'vrbisAFediomatricum rex, idagrèferes tWarmis^, Impuberis regis Tut elam,ad fi transferre tentauit. Mater autcm reqis,co‘ aclo exercitu , animofiilliobuiamprogredi-tur,primo s or dines exercittss pracedens, pu-erum regem ( quemvlnisgeftabat,) mtliti-, bus of enden s, cjuares Erancorum animos a-deo ac tendit, v tinde manajfe z/i^oria,ciuam conficutifunt, credatur. It a Childebertusre-ie^us, domumg^rcuerfiisnon longopofi tem-gt; pore,ipfi, nbsp;nbsp;'vxoreius, moriuntur. Fama fu
it, à Fredegonda, 'vcnenofublatosfuiffi,cuiMs, iuffitpaulo ante ArchiepifcopusRhetomagen-fis, ab exilio reuocatus, intemplo, ipfi die Pa-fchatisi occijîtsfuerat. Anno 14. regni Clota-rii,moritur Fredegonda ,multorum in Fran-(in CAufa bellfirum, ea extinFla , filii cbtl-
Rr 4 deberti
-ocr page 664-Chronica
Jehtrti regis LothAringiiZ, conßinguinei Clogt; tnr^, mouerunt tlli qtixßioncmflatus,negan-tes eum efl[e legitimum, re^ ad arma deducla', fonfltxerunt cum rege,potiti^^ viSioriafluni, admodum finguinolenta, adeo, z/t trigirtta hominum milita interierint,quo dam no acte Jgt;to, Clotarius, iniquis conditionibfis,fgt;acefla-cere co^tttr. Brunechildis,huitt5 belli 'vnici infligatrix, ^alumna, qua etia p lure s reflii fanguinisfueros veneno, aliijq^ neflariismo-dis,necajflet,mérita omnibusflaLta inui/à,iufl Jit Clotarii, in cuius foteflatem deuenerat, ali-or um mult or um etiam criminum conuiSlafl quatuor in diuerflum a^iis equis,difierpta fluit. Sublataea, Clotarius Gallia, Germania^ exparte,monarcharemanfit. Saxonesetiam adeo debilitauerat, ojt noflacile ab iis,quicqua inimicum ,flbimetuenduejflet. Duos naxores habutt,ex prima natuseflilli fiUus Dagober-tus,cui Auflraflapartem conceßit ,flub tutela Pipini, à“ ^•Arnoldi,exflecunda,naflciturHe~ riberi/(s,quiAquitania rexpofleaflaclusfuit.
Regnauit Clotarius annis 44..mortuus, anno 63t.lacet apuds.Germa-numdeflre'^^ti.
DAGO-k
-ocr page 665-Regvm Francorvm. 317
DAGOBERTrS, REX FRANCO-' rum XI. regtJAuitunnis 14.
Tx Agobertui,etfis n ominis primiss, mortuo pAtreßio Clotirio .,fufiipitregniErAnco-rumhubctiits^anno nbsp;nbsp;nbsp;Aribcrto,ßiofiatri,
coneeßt AcjuitAniam ,quom orttto fsöius cH Galli£monArcha. Viuo etiamnumPâtreßio^ iußit Psdagoi^umßuum, abraß prius barba^ virgis cxdt, quofa^o,tantam patris indigna-tioneincurritvt crediderit,ßßngulari Oei beneßeio mantis eitis violentas euaßße,qua a-nimireUgionetaciusd^m RexfaSluSydedica-uitFemplum S.Dionyßi,tantfJ^ opibus dita-uit,vt Regum Erancoru.,anteeumynemo, tot^ taleßq^reditfts,extruêlionib. templorum im- t penderit. Primam ßuam vxorem ( quodefßt ßerilis ) repudiatiit .Deinde duxit Nantilda, ex qua Uli naßitur Clodoueus, qui posieum regnauitßabuit etiam filium Nothum,nomine Sigeber tum, quem conflituit Regem Au-ßrafia, vt effètpropugnaculü, aduerfiis Scla-uones idolâtras. RexDagobertus ,ßmper cir-cumducebat,magnum Concubinarum nume-ru,eaßq^ omnes(plendide, regioq^faßu veflie-bat. Inflituit etia paßimmultaGynac^a,in quibttsdmmenfißamptu, tots regno conquß-''
Rr i tos.
-ocr page 666-Chronica
tAf, pulchcrrtmM qttaßfue mulierts, (tlehuK cum D. Amandm reprehenderet eijci-tur in exiUum,rex^ in ßiitA z/iuendi confie-tùdineperflitit, Nihilominws reUe ca cur as y cjUA Ad regni fii AdminiflrAtionem pertine-bAnt. CAfiones etenim^defeUionem mcdtt Antes, tAm Acrit er feuere^ punijt, vt fACiU reli-(puis,fimile ojuid Attent Andi, Animum udirne-ret. SclAuones etiAm pAcis conditiones pet ere, compulit. SAXonibuA impofiit Annuumtrihtt tum,soo.boum. Cum regnAffiet Annis i4.mo-ritur inpAgo de Ffitnay, Jepultifiue Apud S. Jiionyßum,AnnQ 645. RegnAnte DAgoberto, prodiyt in lucem MAhomet fAlfius RrophetA, nAtione Arabs, cjui (Adiutus a MonAchs Apo-ßatA Sergio ) Mahomet an afitUA femina,fiar-fit per Afiicam primum , quA deinde per. 0-mnem Afi am, EuropA^, magnam partem pul-lularunt,
ÇLODOVErS II. REX FRANCO-rum-X-ii. regnauit ann'u 17.
Çgt;LodoueHs, ei us nominis ficundus,ßUus Dagoberti, regnti Francorum esi adept us, tinno Ó 41 gt;nbsp;Vniciimfiatrem Hot hum, Sigeher-
tunt
-ocr page 667-Regvm Francorvm» 3i8 turn di^nm, hab uit, quifuperßiteetiamnum fatre.fAciuifuerat Au fir aß £ rex, cui 'vnicus ßlittifuit, quem mortens commendauit Gri-moaldo, Maiorißti Palatij qui puer um ton-ßtm, in monaflerium in Scotiam 'vjg^ tranß-mßt, conftituüq^filium ßuum Hildebertum, Außrafia regem,tot a hac res, confilio Didonis Epißiopi Pi£iauienßs,geflaß'uit. BienniopoH, cftm regt Clodoueo,peruerßtashac Grimoaldi innotuißßet, iußit eum necari, Hildebertumqf^ regno expulit, faBüßg^ esi Galit a monarcha. BxzixoreßuaBaudoura ßunt illi natißlii tres^ Clotarius, Theodoricu-s,(ß'Childericus,ßngu-Itß untilpoii alium,regesfa^ifuere. Futt eo régnante, tanta annona caritas, publica^^ in Francia fames, ut rex,detraFta templis. Fiio-nyßi aurea, argenteà^ donaria, (qua magno f andere Dagoberttts rex dedicaueratJpaupe-rib us dißrtbuenda cur ar it. Non multopoH, expedttionem ultramarinam , in qua per Septennium,magna cum laudeverßtusfuit, fifiepit, erepto etiam hoßibus, Saluatoris no-ßri fepulchro , urbe Hterußalem, Relicla in Francia,qua regni negotia cur ar et, uxoreßta Baudoura, cuius Uteris reuocatus inFranciam fuit, adßdandam ßdiliordern , per abfenttarn
-ocr page 668-Chronica tiamßiam obortam, ijuod etinm, reuerßt^ in Iranciam, ab unde prxftitit, punitis duobtu flijs,defe£Honk AuiioribM. Tindem cum re-gUAjJec Annis ij. 'viuis excedit,Anno verbi in-cArnAti 642.Jepultust cumpAtrefuo apudS, Tiionyfium.
ÇLOTARIVS III. REX FRAN‘ corum XIII. regnAuit Annis 4.
Çgt;LotArius,eius nominis ter tins, posi mor-t cm pAtrisßti, cor on At ur FrAncorum rex. Anno 66i,ciui offtcijjiii Adeo negligens, regit^ fAfligiy oblitusfuit,vt conßituto Regijfui Fa-latij Maior e, regni Adminißratore Ebroino, omni A munerA publtcA,negoti'A^^, nutui Ulins pcrmißerit. Ende tantAcreuit huic Ebroino, relicjutfy^ poll eumpritfecits, AuUoritas, vt ipß Reges parère prxfeclis, tyuodAmmodovi-der ent ur, fe cedent es ÀßequenÜA hominum, in remotA ab vr bibus caßellAyAut amoenos aU-quos hortos, vbi j'e oble^antes, toto anno nort prodibant tn publicum, niß Mali rnenßs die primo,turn veFticurru,triumphantium mo-reßlendide, regio que luxu veßiti, Çefè oßen-tabant populo,excepti lat is vulgi clamoribus, falutationibuf^, (popellus enim ludicrishifie
mira-
-ocr page 669-Regvm Francorvm. 319 tnirahtliter'dele clabatur,mAieflatémcfueQuorum regum admirnbundus Jpedfabat. } Uis fieUaculisfinit ii, rurfittsfiefie conferebant infitt as 'villasyvenationibus, ^reliquisfiuperuaca-n eis Oper is, tempsastranfigentes, ejudß regni negotia,ad eos nihilpertinuififient, manfitcjue hac confitetudo Francorum regibsss, adPipi-num 'vfiquCjCiui exprafeciofiadius eHFrancerum r ex, 'vtpoHdicetur. Itac^ue regnantibus ißis 'uoluptuariis regibtts.,non parum Francorum regnum diminutum efi:,cum vitra Pari-fios, Normandiamc^ue no tta longfifefiexten-deret Francorum return Imperium. Ficini e-nim Principes, vßhac oportunitatcfinnc indé auellentes,muit as,regni Francia dttiones,fibi quot;vfiurparant. Acjuitaniam, regnum in Gallia valde opulentum ,ßbi vßrparunt Principes Gafconia, fißiercy Perigort, alitque cjui in ea regias prafeciuras obtinebant , fiub titulo Coniitum,Ducumque eas inuaßerunt,haredi-hußueßis, pofiidendas tran/mifire, c/ui eas, focordta regum, ad Cahli Martelli 'vfip, t empor a,quietèpoJfiderHnt,c^ni Ducem Fudcnem oppreßtt,(juod Saracenis,ad inuadendaFran-ctam, tranfitumper fiuas ditiones, dederat, poßiliininio rctierß, ad reges Fr.tncö-runs,
-ocr page 670-C H R o K i C A
Prouinciix. Clotariu^, cum rc^n/t[^ annù4^ nuUlsposife relink filijs fuccejjoyib. anno ^ó'^.moritur.
CHILDERICrs II. REX FRAN* cor um X1111 .regnauit annis 12.
Ç^HildericuSi cittsnominUßcundns,posl mortemfratris(ui Clotartj, fit rex Francorum. Verum enimucro notadum, fiatrefit» Theodor icum, natu minor cm, pan Io pltu mi-ntts,annum antehunc regnajfie: ijuo,'una turn palatijprafcèlofiio tn monaflerturn detrufi, propter immanem fuam tyrannidem ,cjuam Frinctpes Francorum, tolerarediutitts nolue-runt. Ne regnifiedcs uacaret, receperunt hunt Childericum, in regent fitum, anno 66S, ha-hutty^ prafectum , Volfiadum. Sunt auiem Franci,fruftratifua fi/e,cjHam animo concept-rant,de nouo rege, apti nihil 'vne^uam rege dignum prxßarepotuit, adeo z/tpropter tyran-ni dem, euafier it omnihtis fiuis innifiti,maxime autem, mult or urn odia incurrit, cum Ro-dillum Nohilem Fran cum, immeritum ,palo aUigatum -virgis cadiiufiit .Neg^vero rcx,diti impune tulit.Rodillui cnim,hac iniurta,igno-miniayfiufio in regem odio exarfit, adeo vt ßatue-
-ocr page 671-Regvm Francorvm? 3ÏÖ fixtuerit,regem interficere,perfec{t^ no mul-topo^i,improuiß regem, e venatione redeun-tem,adorttts, interemit eum, in 'villa, Chelles 'vocata.y nee fila regis morteja.tiatus,reginam etiam'vterQgeftantem, trucidât. Regnauit Childericfts anms ï2-fuit^ [èfuit us 'vna eum 'vxsrein temflo S. Germani desfrez, les Paris,anno 67^. nulles fold fi reliSl'es libérésfiuc-cejfieribus. Régnante hoc Childertco, maqnet eHortadifiènfio, de prim atu, inter EeelefiaS Romanam, Rauennatenficm. Tandem Ra-uennatis cej^it Rom an x, licet antlfinomina-uerit Uhus caput.Non multopoîtRauennateS) turn tentafifint recuperare fit am priflinam li-bertatem, à lufiinianoficundo, tanta vi op-pugnatifiuère, -vt eorum 'vrbs capta, dire-ptaÇtt, EpifiopusetiamFælixnomine, can-dentiferro exexcatus,mifiuf^in Pontum,In-fitlam,in exilium,iujfu,inftiganté^ Papa Ro-man.ejui eum capitali odio perfiquebatur.
THEODORICTS, REX FRANCO* rum x. y. re^auit ann 'is 26.
•~Y Heodoricus, eius nominesprimus ,mor* tuofuo fiatre, reuocatus èmonajlerio, in quod
-ocr page 672-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chronica •
quod à Francisfuerat protrufus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;morteni
Clotarii III. refiituttur friflina fua Regia dignitati, anno 6So. hahuit frafcciurn Lan-deßlum.Ebroinus 'vero,quiantehunCy eo mt(-nerefuncFusfuerat, protru/ufque cum rei^ein monaflerium,a^oferens animo,LandeJilum fbi,in prafeFinra fralatum, reliFis monafc-rio, confcriptoqueexercitu, tanto animo ag~ grejfus eliTheodorici regts exercitum,vt eunt fuderit, paulóg^ post, con greffes cum Landef-to, Competitore fuo, in colloquio eumfaudu- gt;nbsp;Unter interemtt, Vnde poflea multi in exilium mißifuhe,Eptfcopietiam aliquot, morte muldlati, redittque adprafecturam fuam E-broinus ,fumpfitq^ ab Aduerfariisfuis plenam 'vindidiam, nulla etiam habita ratione,poten tia Tjel nobilitatis. Deuicit etiam Pipinum, fp Martinumfratres, Außrafia Egt;uces, Imo ipfum Martinum, contra datamfdem, occi-dit,cuius tarnen mortem, non diu impune tu-litEbroinus,a Comite Hermenßoy,occißDu-cß Feudatario mortem Domini fui vindicate , illiufque arrogantiam puni ente, in ledtulo occiditur, qui deinde, ad, Heriflellum confu- j git: qui capto rege Theodorico,reßitut0q^pri- nbsp;nbsp;|
ßina libertati fp dignitati, magnam aptid
Fran-
-ocr page 673-Regvm Francorvm 32t Tranco s nobilcs gratia amp;nbsp;fantam confqua-tasfueratipromotui^adprafeciaram cttant^ in qua mult a cum laudefegeßtjpracUra, ex-^ celfi animiftgna adenS)augendot dilatand»^ I Regnipomaria. Theodorictts fCum regnajjet annis 2 6. viuos reliquit, anno à Chriflo na-to 6lt;f^. reliciispollfe duobusfilijs, Clodoueo^ amp;nbsp;Hildeberto.Humatus, vna cum Vxoreftia Doda, tn vrbe Atrebatenfitinmonaßerio S. Taßi vt inibi teßatur Epitaphium. Circa hae tempora, cœpit inmagna au£loritatefs‘Vamp; neratione eßeEcclefia Romana.
CLODOTErS III. REX FRAI^-corum X V I- regnauit annis 4.
Çgt;Lodoueus III.eiusnominis,filiusmaior nattt pramor tut Regis Theodorici,fucce-dit anno 694.de quo,nihtlrelata dignum, a-pud/criptores inuenitur, no tarn propter at a~ ternßtam gerendis rebtu tnhabilem, quamt quad omnia regni munia, per prafe£ios gere~ bantur, Pipinus igitur Heriflellus, Regii Pa-latiq Maior omnia publica Regni negotia nu-tufiio adminißrabat, Außrafiam etiam obti-nens. Habutt Pipinus dexz^xorelua, tresfi-Iios,DruonemßÜtcet, nbsp;Dragonern Comi-
Si
um
-ocr page 674-Chronica
m Cumpamx., Grimoaldu. Ex A Ip At tie etî,ïf» ÄmaßA,, nat us tlLiesi Carolus Tutildedi£ius jMartelluStpaterillius Pipini breuis, qui poil faSius eßrexFrancorum, vt inßa dieet ur. Pi-pinus igitur Herißellus, Palatij Maior, multa bellageßit,Erßos etiam eorum^ Ducem Rad-botum, armis, Chrißianam fidem fufeipere, tompulit, annoßilutis humana 6^'^. Hac ata-te Venerabtlis vir Bedavixit,régnante hoc Clodoueoß:hißna ePi ortu in ecclefta Romantt ßperelePlione Papa. Mortuo enim PapaCont ne,nonnulli elegere Eheodor um quendam,hominem opulent um, Alij contra, mercede con-ducii,elegerunt Pafihalem, Archidiaconutn, pari ambitioneßam 'vter^^ electioneßrmara ratam^ cupiebat. Romani vtriusj^ cupidita-temindignati, Eertium elegerunt, repudiates duobus illis ante eleciis, qui etiam coalti fuere, comprobare, huius Eertij, nomine Ser-gij,elePiionem.Non multo poß,Pafch alts,con-uiPlus,artümagicabeneßcio, papatum am-tonßu,in monaßerium detruditur,vbi ira dolore^ poPi paucos. dies moritur. Circa hac tempora, Saxones qui hactenus nulla vi-potuere cogi ad Chrißißde, vitroßefe Chrifli iugaßibmtttunt f/edulam operam praß ante '^ergio, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HILDE-
-ocr page 675-RïGVM FrANCORVM. 52i 'HILDEBERTVS,REX FRANCO-rum XVI x.regnauit unnisli.
T T ildebertui, eius nominisficundtts, mor-* ^tuo fr at re Ctodoueo, fit r ex Francorum^ anno 693. omnia autem publica regni nego-tia, Hutu Heriftelliprafeïfi, de quo [upra di-Hum^adminifirabantur, Hildebertus, 'vmr bram veriw, quam regem gerebat. Pipinus taimlmperatorum,regumqj legatos perfi au-diebat,qsq,,etiam inconjulto rege, refronja da batjBellagerebat.rur/umpro libidine[ua,pa-cem, induciafiuefaciebat.Deni^regnantibua his per/onatis regibus, intatum creuit Prafre-Fforum au cloritas, vt nemo,etiam in toto re-mo, eos contrahifrcere änderet.Etenim Lam-bertus Epifioptts Fltraie£tinus, abexiliore-uocatus, aufris Pipinum, ob commijfitm adul-terium, 'verbis cajiigare -, à Dodone Concubi-na fratre,mifirum tn modum occiditur.Pipi-nus nihilomintts firuata priflina auliorita-te, inflituttfrliumfruum Grimoaldum,regii palatii Maiore, quo,poHpaucos diesamilite FrifiointerfeEio,Jubfrituitilli,exfilio nepote 'Lheodaldum, 'uulgo Tibaudt 'vocatum^cuitu pater Drogon, Comes Campania fuerat. Ca-rolum vero M.artellHm,filiHnothum,iyucena
Ss i Aujlra-
-ocr page 676-Chronica ,
Außrafid, créât, quem deinde, mort no Pipi no, rleciritdii nouer ca, captiuum, Coloniam du-ti iußit, eiuij^ ditiones, filio Juo, ex ficundit nuptijs nat o, Theodaldoßu Tibaudt,poßiden das tradit. Hild€bertus,cum regnal]'èt,fiibcu ra,Maiorfim Palatij,obipt, annofalutiferain^ carnationis jis ,regni fui anno li. Sepultus apuds. Stephanum, in f^beNancrio,reli£lit duobuspoßßfilß, Dagoberte, ^Lothario, Circa bac tempora, Veneti, ob ui am euntes diß ßnßonibtss, ex ambitione nouorum Gubernator urn , indies nafcentibus, crearuntfi-hi Dticem , ne fic quidem ßeratam con-cordiam conßcuti , oaißsaliquot, exprimù Ducibiis , faccefforibtts tarn limitatam ,cif‘ cumßriptam^^ poteflatereliquerunt, vt prater Duels nomen , nibilfereipßsßiperfit. De-cernendi entm poteßas, penes Senatores re-manßt. Licet décréta Ducts nomine jfgUloji' f.rmcntur, tllitts etiam nomine moneta cu-datur.
DACOBERTVS REX FRAN-cor urn X VIII. regnauit annis 4.
r\ Agobertus, eius nominisßeundus, core-natur Francorum rex, anno 716. regeba-
tur
-ocr page 677-Regvm Prancorvm» 525 tur nutem nutu Plectrudu, viduix Pipini, ii-Ittfi^nepotis, Mnioris PiilttijThidAldt. In-tmmFrAncï alitiuot nobUes,crearttntftbiaU-wn Regent, TiAnielemfeu, Chilpericum vocti-‘ tum,adtucio illi Maiore Palat ij. Comité Her-menfroy, (occißab ipfi Ebroini Tyrannifa-ma dar o .)Dumhac in Francia geruntur. Ca-roltu Martellus, à Pledrude nouer ca, capti-uus in Frbe Colonia det ent usfuit, ^uam reges ift 'umbratilesregnarunt, Francianti-ferum in modum ,aßiduu bellis dilacerat afait. Necfinis calamitatum fuit, quoad regnum Francicum ,fubmotis iflis nominetenus Regibus, ad Martellorum familiam translatum ed. Fheodaldusenim,Pledrud'ufilius,agr^ ferens Competitorem fnum Hermenfroy, re-gemy^illius Chilpericum, coaFloexercitu eot *ggrejfus, ami^aexereitus fii maiore parte, drcafyluam caj^bonariam, turpiterfugiens, nobdium Gadorum animos a fi abalienauit, adeo vt Pleclrudis , ambitiofffnia fœminu iugum , diutius ferre recufàrint. Cum hae geßa funt ,moritur rex Dagobert us , reli-£lis duohuspoßfefilijs, Theodor 1 co, nbsp;nbsp;Chil-
perico, qui in monafcrium fuereprotruß. Ir~ tninfitdusenim, Maior Palatti Regis Chilpe-rici.
Ss
Chronica
rici, Theodaldo deuiSto ,vi^ori£ Adept ifi* jttA., fit asp Art es non mediocriter confirmAuit. Sußinuitj^ regem futim in regno, quoadMAr-telluSfCArcere euAdens,creAuit regem Clot Ari-' um ,DAgoberti pramp;mortuipAtruum, Chilpe-f ricoprofligAto, Ad regemÂquitAnia canfu-^ gerecoAclo. VndetAmen,poîimortem ClotA' rii reuocAtus, ib ipß eodem MArtello, regiA dignitAtireflitutus eït. Regn Ate eo, Phtlipptu imper At or ediSlo fuflulit omnes e templis int a gines, id^ de confenpt Pit ri Arch a ConßAn-tinopolitAni.PApA verb ConßAntinus, coa^Ia Romafynodo, reieWu Ab its Addtt£fis argum^ t'ts,vtrûm^ harefeos dAmnAuit,excommuni-CAtionibus etiam VAlidißimisfulminAns,
CLOTARIP'S,REX FRANCO^ rumxix. regnAuitannisz, Ç^LotArius, eius nominis ^uArtus,/ùccefit ^^inFrAncorumregno, Anno720.Dictum Autem fitpra, Carolum AdArtellum, euAßße e eAr cere Colonienfi, inquoeum Nouer ca Ple-itrudis,per Aliquot Annos,Ar^tßime A/ßruA~ rifecerAt. Faidusergo liber Carolus Martel-lus, conßripto exercitu fatisvAlido, Regent Cbilpericum adoritur, mAnuqueArmAtA,rt-
■e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gfAm
-ocr page 679-RiGVM FrANCORVM, J24 riant ßiam dignitatem , tuentem,profgt;e Fr~ rem SamarQhrtnam,profltgat. Nee quot;vero Chil fericus animum delpondet^fide/uanta maxima potuit celeritAte,renouato €xercittt,ittipe' tratisÿj auxiUù ab Aijuitania duce denuo beU li fortunai^xperitur. Vincitur tarnen ipfè„ amp;nbsp;Dux Aquitaniie foetus, ambó^ in interio-rem Ac^uttaniam pröfugiunt. Irminfitdus AUtem, Maior Palatit régis Chilpertci, èfugn peruenittn Frbem luliomagum tum Carolus Martellus infeojuitur, eapta^ zgt;rbe infit-am poteftate redegitfatis humaniter nihilo-minus cum eo a£lum ePi. Jpfa enim Frbs, exi-lyfedes illi datafuit. Martellus, deuid 'ts hofli bus,faöius voti compos,reuerjiss in Franctam eligttur Maior Palatii, regni^prafe£lus,in-ßituto nihilominusrege Clotario,ciui confie-tudinem pradeceforum regumficutus,nomi-ne régis cent ent us,nullisf rebus gerendis im-mi fuit, nam, vt tamftpe diFium ePi, Refpu-blica, nutuprafeHorum, omnia pro Itbidint fta adminifirantium,regebatur.Cum Clotot-rius,ftb cura Martelli, regn af et annis 2 -wi uisexcefit, anno humanafalutis ^2^,
Sepultus apudpatrem, ^fia-tremÀtfrtbe Nancy.
Rf 4 ÇHIU
-ocr page 680-Chronic a
CHILPERICrS IL REX FRAN-corum XX. regnauit annù 5-^~^HUfgt;ericu4t qui etiim Daniel diFl usfuitt (qui regn atilt ante Clotarium duo bus an-n 'is)reuocatur mortuo Clotario exAquitania, reflituiturj^ fuopriflino regno /^r Carolum Martellum, AAaiore Regii Palat it, anno •^22, Cur autem ab exilio reuocatusfuerit,alia cau-fa non re^eritur, nifi quod AquitaniaDuxdi-cafur , pracipuushuius reuocationisauFler, extitijje, ipfiusq^ int€rceßione,huncChtlpe-ricum, ad regnum Erancor urn rediijje,prateri t is duobus in monafleriumprotrujis, Dago-terti Regisfiliis, legitimis regni haredibus. Carolus Martellus,Regii Palat ii Maior, fub-lat 'is Competiteribus fuis, omnia regni nego-tia, profita ar bi trio adminißrabat. Regnauit ßib eius cura, nbsp;nbsp;auFloritate Chilpericus, an-
'nis trib.hinc m oritur, anno z/erbi incarnati, ^26. Sepultus, in EccleßaCathedraliNouio-’duni. Regnantehoc Chitperico,denuo ma^i excitajttur tumult us, de z/eneratione imagi-'^num,quas Imperator Leo,ediFio e templis tol li, publice^ exuriiuJßrat.Papa zero Gregorius 2. quantum maximepotuit, repugnauit, omnibus Leonisimperatorisßbditis,ßbpoena ex-
-ocr page 681-REGVM FRANCORVM. 32J na excommunicationis interdicens, ne edt-éiu obedirent, tut allât debitum tributum ifß penderent. Circa hac tempor a,moritur rex Britanniii, nullo relicio legitimofuccejjo-re, vnderegni Principes, infiptcmdiuififa-üionesiCiuas regni nominefouebant, ciuili-bus bellis tumultuarijèfe^mutuo ad interne-cionem vs^ extirpare , pertriginta annos^ non deflitère, adregnum 'vsß^ Caroli Magni^ ç/uideuiPîam Britanniam-, rettno Francia in-(èuit, reliijuos^ Regulos, 've^igalesreddiditt tumultuantes^ Brttannos compeßuit.
THEODORICVS IL REX FRAN-corum XXLregnauit annisis.
Heodorictts, eius nominis fècundus,filius maior natu regis Dagobcrti IL g mon aße-rio , inijuod intenera atate, vnacumfi-atre fuo Chtlperico protrufas fuerat , euocattcsâ rege Daniele,expraßripto legum Saltcarum, ■direFt am regum lineam intuente,mortuo Da niele,coronaturrex Fr ancorum,anno à Chri-ßo nato 726.quitotoßiregnitcmpore,nihil ^ig»tim praftttit, negleéla regni cura, CUIUS negotia omnia, pro arbitrio Caroli 'Alartelli, Maiorù regij Palat ij,’vt iam multo-Ss s tics.
-ocr page 682-Chronica
ties, in vit is pramp;decejjorum regum, di£lum fuit,rcgebantur, ijui, mult oifine res Uude dignas,/ub hoc rege, geßit, adeo zgt;tpoli mortem,meruerit inter Fruneorum regesfepelirh ereile etiam (lAtuA. FantA enim ociofirum regumfuit, circa pub lie a regni muni a , negligent i a , vt omni Reipub. cur a AlAioribus Pa-lAt^ commijfi, tAndemetiAmpojfeßioneipfi nominéque regni /poliAti fuerint, Afaiori-bufifue idoccupAndt occAfionem dederint, quot;vt post dieetur. Ciim fib MAiorefio CAroloMArte llo , Fheodorietts regn affet annis . nullis religies libérés, moritur, fepultufque Apud San-Igt;ionyfium,Annoa Chrifio nAto 740.Régnante hoc rege, Vrbs Rom a obfidetura Longobar-dorum rege LuitprAndo , ideo Papa Gregtr-ritis,implorant opem Caroli Martelli, tranf mißt illi claues Sepulehri Chrifi, vincula et-iam S.Petri, additis alijs multismagniprec^ donis. Itacjue ab co tempore fifeepit Martellus patrocinium Romana Ecclefia, idejue tarn ardenti ammo , vtflatim mißes ad Longo-bardos legates, addit 'es mints, nife à Roma ca-ßra moueffent, Papam obfidione liberauerit.
eo tempore ! Romana fides ,cxcußitiu-gum
-ocr page 683-Regvm Francorvm. 32«
^um Im^eratorum Gr^corum, cfuos ante quot;Vt 'n erts Dominosfuos lt;veneratafuerat.
CHILDERICrS IIL REX FRAN-corum \ .regnauitan-nis (t.
Ç^Hildericus, eius nontints tertius, ^^Infipiens di£lus, coronatur rex Franco-rnm,annB j4i.lam ante, mortuusfuerat Carolus Afartellfss, relicts foil fe tribus filijs, Pipinofcilicet, Gr if one, amp;nbsp;Carlomanno.Pipi-nus fucceßit patri tn officio Maioris Palat f ne tantillum ojuidem remittens ,abea, quam pater ftus Martellus, in reges exercuerat, au-lioritate. Grifon autem, quiet is impatiens, arreptis armis,occupat vrbem Laon,dumque ea comunire vult,imparatus opprimitur,du-
lt;^^ptiuus in Caftru Neuumßtü in Ar-duennaflu a. Hine tarnen non multo poll ela-pfi^,c ofugit ad Sax ones, quoru adiutus auxi-liis ,coaclo numerofo,'validl)q^ exercitu,fi-atre Pipinti bellopettt,a quo demum duodecim Co-mit atusc ofecutus,at^ma'vtrin^ pofita. Carlo-mannus huius mundi caduca ßuxa^ bona co-temnens,pref ePius Romam,Jufcipit de manu
Papa^
-ocr page 684-Chronica,
S.BenediSfi. Deinde adman-tem Cäßtnnm in It alia fit um., abiens, coftrin-gitfie 'Vota m onafiico. Pipintis veto, rcLiciiia, C erlomanno ditionib.faclus potetior, omni-regni procertbwfi carum ejji a-nimaduçrtens, non duxit fibi prAtermitten-damfiianc oblatam, adregnum perueniendit aecaßonem, cjti()^faciUtis,ea lt;^ua animo deßi-nauerat,ad optatoi exitits perducerepojßt, o-pera precium duxtt, primum cociliare fiibi a-ntrnum Pap A Zachari a, tranfimififio adeum li-hello^ojuo vituperofiam Çhilderici vit am, P/t-
btts prAterea
p A,quam potuit dtligetifiime delineauit, expoßdt, add en s etiam, iniquum ejß,eoi regit nomen^rere,(nuinegle£lisregijs muneribut, otiojamvitam ducentes,altert cur am omnem regni admintftrandt demandarent, At^uitü iußiufißfiorc ,eos, ojui onut regni fiuflentant, honore etiam nominei^^ regß dignos haberi. Hac rationeperfitaßcs Papa, mandat Childe-ricum tonfium, in monafteriu, detrudi, in çiiio ^tiam mortuits esi, vltimut prima fiamiliA francorum regum, qui ex ea familia, । refialineafiucceßfierantper
- Annas
t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ PIPI-
-ocr page 685-RegVM FrANCORVKλ PIPINGS, REX FRANCORf'M XXI I t. reÿtnuttsnnisiS^
T) Ipinui,fiUu4 Caroli Martelli, cnrnter no-■*■ uem annos adntintflraj/et off/cium jUaio-ris Palatij,coronaturreX Francorii,ann!) non tam de confinßt Papa Zacharij!,(ijua mul-torum et I am Principum Francia, CfUod eo honore non indignus haberetur^ propterfiien-tiawreimilitaristmultaruma^ rerum expe-. rientiam, cjuam longo zgt;ß{, atu in Republica.
Der fat Ui, coßcutttsfuerat. AlortUo Papa Za-tharia,ßcceßor ei tu Steph an tu, 4 Lon gob ar* dor um rege Aißulfo eieFltts, in Franciam zgt;e-nitprofugits, conquerens aptid Pipinum, de ßbiillata Di, a Longobardis. Pipintuigitur, Dtqui fe Romana fedi, iuflis de caußsdeuin-Elumeßißfret,promifit Pap£,ße Ult tu iniuri-tunonneglecluruycuraturamq^, Dt crept a Uli reflitueretur,quo re(ponforecreatus Papa,quo a pud regem gr atianimi (^ecimen aderet ,fi-cundo ipßm,cum duobtußlijs confecrat in reges Francorum, addito cognomine Chri/lia-nifimi, (quo omnes deindeßcceßciresDßßnt} Anat hernat e etiam feriens omnes eos, qui dUo Dnquam tempore hancinaugurationem contraire» autfacere quicquam attentajßent. Pi-pinttt
-ocr page 686-Chronic a
f irnts igitur non malto poSl, duett ettercittint in It alt Am, cut, cum rex Aißuljtü, ad alpium fauces,iterpramp;cluderenititur, tanta Francorum impreßionere^citur, vtnecejfe ip ftfue-rit,confug€re in i/rbem Patauium , vbi à Pi* ftno obßdione claufusfuit, quoadpromißt ,fe Papapetitionibfts fatisfaFluru, luflitia nem-pe, qua -vocantS. Petri,illi reflituere, Rauenna €tiAm,aliarumßj 'vrbium pojjeftonem. Ipfe et* iam Piptnuódono dat RomßEccleßa wbesho-ßi crept as, Bononiam fcilicet,Arimtnum,Fa-uentiam,lmolAm,Vrbinum,FerrAriAm,Nea-polin,^ Infulas Ric tit am,eß- Sardiniam, hae donatio, ofßenditnon mediocriter Imper at»-risanimum, adqueillarum vrbium poßfeßit ßcFlabat. Reucrjusexltalia, armis aggredi-turDuce Aquitanu Gaijferum, omnt^ditio* ne exuit ,Uucem^ Battaria zieFligalefibired-dit, Saxonibusettam impoftit tribut urn ait-nuum, trecentorum equorum. Tandem, in Francia er ecto Par lament o, recepttß^ per Ec-cleßas Gallia,Roman'is ritibw,^ cercmonits, moritur Parifiu, humatusapud S.Dionjßum anno y6S. cumregnaJfetannisiS.fuperfliti-busexBertavxorefiliisduobus, Carolo Ada* gno, Carlomanno,
CARO-
-ocr page 687-Regvm Francokvm. 328
CA ROLTS MAG NTS, REX FR AN-torttm X X1111. regnauit annif 4 6.
Çgt;Arolu4 Mitgnuf, fiiiHS Pipini, c/ui (jnam frimttm Pitt ri i» regnoßtcceßit, c upt dunte illud angendi necenfiuflntim nnirnumad res nuignas ndiecit, ne^ ßes eum ßnnfcfellit. Principle enim hedum illud, contra Heßderi-nmLongobardorum regem, ro^atiiPapx A* driani,Jufceptum,propter turbat ampoffißio-nem earum xirbium, puas Pipinus Roman^i Ecclefia dono dederat, tarnfeit eiter adfinem perduxit, vt captis rege, regina^, cum Uber it reg^s, in exiliumj^ mißts, funditus regnum Lengebarderum deler it. Saxones etiam, cum puibtts,per trtginta annos, acerrime bellauitt duodectes cum ps pralio decertans, tandede-bellauit, veBigaUf^ reddidit. Bucem etiam Hunault,Apuitantamappetentem,opprimitt Item Redgaudt, fimile puid attent antem, itt Italia Prouincia ForoiuUenf,morte mulélat,. Bornit U domeßieis hoßib. coaFto nalido exer». lt;itu,Saracenos a^reditur, nonproculab quot;vr-be Pampelona, Itcet non pari felicitateßcceß ferit,primopralio viSlut. Seddeinde,nouis habit is deleFtibus exercitumfupplens, regreß ßts, hoßesfuperat. Bumhacin GalUisgerun-
tUKt
-ocr page 688-Chronica
' tur^cinno nempe yço. ceUbraturßptimtit» ConcUium Nicenum,inquo GrAci,cum Lati^ nif conueiierunt de tolerandis in EccUfiAßM“ lÏörutn imaginihus Item de obeundit Itippli-catione Spirttii.i fiin^ii.Denic^ue C^troltn Mtt-gnus,perdomilo Batmrortim Dttce TaßdonCi fupers.tisDAlma.tiS)AuiLris,t^ Enndalis, con-ficratttrÀLeone III. PapA ImperAtor B.omA-nus^ACcUmAtioné^ Populi Rom. Auguflus vo catusjuit Romx -, ipßo NAtiuitAtis Chrtfli ft-flo, Asjno Sot. Tandem deusctisBritanis ,pror fligatocfue Godefrido, Danorum Nonnanno-rum.j^ Duce,, cumregnajfctannis4ó. è viuif tgt;:ccdit,anno Chrijh Si4. Corpuseiushunta-ium eli Aqudgrani. Neqtie hlc pramp;tereun-dur», eum multas ctiam resprxclaras t togs^ iumgc(iijße: er exit enim mult a., dtuerßs in lo-gt; cisptud’orum Gymnafia-tPartfiisnempe, Pa-tMip,etiam Bononia. Ende etiamnon imme-r Ito, ad imitationem Alexandri Macedonum
, Pompei^ celebratißimi Rom. Ducts, Magni cognomen vßirpauit.
dtdoticp'S l rex franco-
I
rumXXV. regnauitann 'is26.
JT Vdouicus Pius ,ßucceßitpatri Carola Magno,tam in Imperio Romano, quam Fran-‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(orunt
-ocr page 689-Regvm Fkancorvm. 329
Corum regn o,fuit cironatus Imperator A/juiß grant, à Papa Stephane ( qui tam diu in Pr an-ci a fuerat) anno Sj4. Duxit vxorem ex fa-mi lia Saxonum, Hermingardam, ex qua iUi funtnatitresfilq. Loth antesfcilicet, qfacîue fuit Italia Rex tn locum Piptni, capitetrun-cati, eoquod con/pirajfe contrapatruum,accu fat tes fuijjèt: P tpi mes, qui fuit Aquitania rex..moriturjfuperfltteettamnumpâtre-.
Ludouictes , qut faPItes fuit rex Germania, Rauariaj^, Mor tua Hermingar da, duxitfi-cundam 'vxorem, ludith filiam Comitis de Alturfex qua illi nattes elifUtes Carolus calmes , qui patriftcceftt inRegno Francia. Ludouictes rex,cum reformandtsClericorumfui fat tes, moribtts, qui eo tempore luxu, faftu, epulationibusq^i exemplo populum nomedio-criteroffendebant, conetlium vellet indicere, ttunquampotuit voto fuo fat 'isfacere, impe-dttus bello ciuili. Oppugnatus enim a tribus fits , ex primo matrimonio natisfdgs fuit, quos Clertes incitauerat, criminabantur, et-iam, iniquam regno rum diuißonem, Infttper etiam tpftEcclefiaflici,coa£to conciliabulo Co-pendq, vbidecreuerunt ,Ludouicutanquam inuttlem ,priuandum Imperio ,tonfum^in
T t nbsp;nbsp;nbsp;mona-
-ocr page 690-Chrönica taonaßeyium eße det rüden dum, deinde dectl tum illud tranfmiferunt Lothario regts filiOf e/uiex Italia, Papa (omitattu,numerofo tjuo^ exercttuinflru£lus,in Pranaazgt;enit,patri^ inßru^is copijs ohuiam progre/ßts ,confligen~ dianimo. Pater veropraltum deuitans, ßHj ftifipermißtpoteßatiiCjui ea infilentia,acer‘ btt at e^ in patremfuit, veno fit veritus,eutn in carcerem detrudere, apud S. Medardunt in Suefitonibtts, Nouer cam, vna cumfiliofiio Carola Caluo, inexiliumprotrudens.Prindf pes vefioFrActa inicjuoferentesdnimofilijta-tam tmptetatem, intra annum,regemfitutn tarcereeducunt, cjua re perculfw Lotharius, profugitin It ali am,cuit amen p at er iHarn cul pam condonauit. Normanni hoc teporeinua-dunt Galliam. Paulo pcß Ludouicus moritur in vrbe Adoguntina, cum regnajfetannis 26. ßpultus tn f^rbe ALedtomatricum inLotha-ringiui
CAROLTS CALrrS, REX FRAN-corum XXVI. regnauitannis
Ç^Arolui Caluut,ßlius Ludouici Pffaclus ePirexFrancorum,anno 84.i.idj^occafio' ne diuißonisfaFia cum fiatribtst, cum quibua ante
-ocr page 691-, »
RÏGVM FrANCORVM. ' 330 ante fa£lam furtitionem, ad Fontenaium iß ßodoreftum ,pralio decertauiti in quo magna farsNohilttatii Gallicaoccubuit-.qu.'im na£li anfamNormanni-, nouis excurßonibus 'vcxa tunt G alitant, dtreftis etiatn opfgt;idis,Nanne-tenßum, Turonenßunt, nbsp;nbsp;luliomdgo, rni,~
ioraq^ tentaturi videbantur, niß pax intet fiat res ini ta eos deterruijßt,qu£ his conditio-nibus firm at afttit-.VtCarolo Francia omnis oe cident aits, inclufaflufiioMofia,oceano, (ßm^-tibw Pyrcna 'tSjpareret. Ludouico Ftancenia, cum mtdt 'is Germania ciuitatibtts vitra Rhi~ num-.Lothario Italia Imperlumq^Rcmanum. Fuit facta bac diuifio, de confenju trium fi^i^ trum, ad ettm finem congregatorum, in F'rbe Ferduno. Rantum attmet adPipinti-fn,Ca~ r olumq^~pramort ui Pipini Aquitania regts ,fi Iios, Carolus Caluits eos det rußt in monafleri-' urn,mut at 0 Aquitania regno in Ducatum.Lu tharius Imperijfui anno decimoquinto,mona fiicum votu(Hfciptt,reliilo Imperio,filioLtt~ douiconatumaiori,Lotharingia aute, quant deßto nomine It a vocauit, Lothario fecundo fuo filio,dat. p^tibtts non multo pi)fl,ßne legi-timisharedtbus, vitadecedenttbus, Carolus Calufufitimperator, ex quo tepore failus efi
2 iide^
A
-ocr page 692-Chronic a adeofumptuo/tis, vt ceronatm, dalmatica^ ad talos demijja indutu^, in publicum prodt-ret,plus^temporis impenderetcultuicorporis, 'uejliumj^fuperfluitatibus, quam rebwfe-rijs-,aut alioqutn ad Regni cur am Jpeclanti-btts. p'eneno,amedicojùo Sedech.ialudao,ne-catus , cumregnajjetannisiS.humatureius corpus, apudS.Eu/cbium Verceiris,anno SyS. 1/ndepoflfeptennium, rdatum ad S. Dioniß-umfuit rdiquos^poneregespofitum, Carola régnante, anno nempe S^i. tanta annona ca-ritas,publica^ fames, p omnes Jmper^/ui di-tionesfiit, 'utßlijparentesßos deuorare,plus c/uamferino more, attentauerint, Ctrea hac etidtempora Cardinales elegerunt foeminam Papam, qua defumpfit nomen Iohannes, funt qui earn Anglam, alÿcontra Germanamna-tionefuijfefcrib ant, cufediffet annis duobus f dolore partus extinguitur.
LFDOriCrS II. REX ER ANC 0-rum X'X.Nii.regnauitannis2.
T Vdouicus, eius nominis fecundus, Balbus diduSffucceßitfuQpatri Carola caluo,ari-no SyS. Papa lohanni carusfuit, magnaq^fa-msliaritateconiundus. Ende Papa Jummam I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adhibuit
-ocr page 693-Regvm Francorvm. 331 «dhihuitdïligenttAm, (^uopojjèteumad Im-feriifAfligtii enehere^vertim UaUx Principes refliterunt, Papam^, CAdecAufi,, in catcc-rem coniccerunt, ex cjuo tAmen, non mult^ poft eHAdens,m CAliiAmprofugit, coron Auit^ di^tim Ludouicum in ImperAtorem , qui tA-men nonditihAc dignttutc lx tan potuit, in-trA biennium maries -, pragnAntempoflfere-linquens 'uxorem fuAm RichildAm, qux deinde peperit ftlium CArolum, Simplicem di-Plum. Reliéiisetiamdobusfiliis Nothis,La-douico, ^CarlomAno,qui AdminißrArunt re^ pnum impubèresfrAtris, CAroliSimplick.Hoc Ludouico r egn Ante,Nor mAnni exctirßonibuf CAlliAm 'vexArtint ,fuere turnen, magnoßeo damno ,reicéti, Sororhttius Ludouici nuptA fuerAt Regi Anglist, quo mortuo, lp fa inFran-ctaredics,rApitur À quoda Principe,Balduino •vocAto, quieAm in Fxorem ducens, obtinuit dotis nomine, a FrAncorum hoe rege ,ßluAm carbonari Am, qute traHu deinde temporis ex-cifa,excult A^^,Flandria diPtafuit,Comitatus titulo ex eo tempore, À BAlduini fiiccejfbribus pojfejßa. Dicendum etiam obiter hiceii,Ludouicum Bauarum, Caroli Caluifiatrem , duos babuijftßlios, Carolü nempe dr Ludoukum,
Tlt s Caro-
-ocr page 694-Chronica
ÇaroluißicceßitPatruoßtoCAroloCiluo itilm ferio,ex^eo originem duxit Hugo CApettis,A ^uo cœpit initium tertii Fr ancorum requm familta. Sedredeamm adLudouicum, c/uo re gnante Normanne t ter tim Galltam inladen-tes, magna vtrin^ (ffußone pinguin 'u repel-luntur. M-oritur Ludouicus in VrheCompen-dii, ipß Parafe eues die, corpus eiui humatur in teplo D.Mari^ dicim Fr bis. lUo mortuo,Pe gtnaprofeHaePi ad fiat remfuum AngUa regem, apudeinem dum commoratur, educatfif Uumf 'uïipoflhumu. PoPihuncLudouicuFran corii rexnemolmperatoria dignitatem con(è-entuseß,
CARLQN,REX FRANCO-
rum ytytNixx.regnauitann'is
Ar Ionfiu Carlomanntfs ,eius^ßater Lu-^^douictu , pramortui regis LudouicifilÜ Rpurii, ßunt reges Francia anno SSi. eo quod ■nulltts legitimus regni harespra manib.efßt, Vnde in Francia difinßo orta,cum aln reguu Raßni Prouincia Comiti deferendum cenfi-rent,aliicontra,ad Germanorum Imperato-rem,iUud transferri cuperent, litem iß am di-remit tifdem diebus natus fihusposthumus, ex reliPia, Ludonici regis vidua, qui legvgt;-
gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mus
-ocr page 695-Re«SVM FrANCORVM. 3ïi regni h^res, cum propter at Atem, admi-ruflrAndo regno tneptns eßet ,fi’Aires fitpri memorAtiytutelA nomine, regimen fùfctpiüt, eonßripto^^ exercitu, ohuiAmproßcißuntuv IiAnis,NormAnnis^,Franciamper(juinquen nittm, omni helli cAlamitAte diuexanttbtts^ initó^j CU iis,prope Chtnon ,pr£Uo,occi/is no-uem hominumtUihus, adeo eos debilitAruntt vt relidHs i quas Ante occupArAnt, rrbi~ bus, Treue^^Met^ FrAnciA excedere coacH fuerint. Sunt qui die Ant,eos mAgno Auri pondéré Accepta, iisz/rbibus, totAq^FranciAceß ßffe. Ambobus iflisfrAtribus, mtßrAbtlis,for-tuitusq^ vit A, exit usfuit. Ludouicus enim Ar-dentißudio invenAtione Aprum infequens,t( lo, A (ocio venAtionis infer Am direFlo, trAte-clus, mifereperiit.ÇArlomAnnus vero, in ß-quenti Anno,du putÜAm cupitAm, profugien-tem in domunculAm quAndAm, temere equa inßdensperßquitur,detortAceruicemoritur. FiAtus Autem huic regis tituliu, quad ilium a-tAte, nbsp;nbsp;vit AßiperAucrit. CArlomAnnns cum
^egnußet Annts qutni^ moritur Anno À Chri-ßo nAto Sjó.relicto filiovnicoLudouico, q pA-tri in regno fuceeßtt, licet non hAbueritpleni t;egniAaminißrAtione,utinßAdicetur,cogn9 UtinAttti^Inutilisfidt. Tt 4 Ludo-^
-ocr page 696-Chronica
! LyDOncrS TIL REX FRAN-corum XXIX. reariAuit
d
Annis 6.
T Vdouicfts, Tnutilis Vulgo vocAtus,mortu» fAtre CArlornAn o,regnum eïi Adept us Anno SS6. InejuoßAdeo mule geßitt'vt regis nomine, Ab omnibus, meritoindignus hubere-tur.Deditus enim voluptAtibus corporis,tAnt vccors fASius eH, vt mhil, domi forifue, Rege dignum cjuiccjuAm praß Are potuerit. Cunf^ ilii À P At re reliSlus eßet nttmerofiss , probé^ inßruElus exercitus, quofAcile p o tut fat Nor-mAnnis, GAlliAmpopulAntibus,omniÂ^pAf-ßm diripientibus, reßßere,ß quid tn eo Animi fuißct, 'uerumtAmtimido 'viltq. Animo fuit, vt inito cumiisfœdere,promßeritipßs,per duodecim Annos, ß) lucre Annu Am, duodecim mille UbrArum, penßonem. ^QuAm iqnomi-niAm PrAnci iniquo Animo ferentes , Frsn-cicoj^nomineindignum ducentes. Norm Anis pendere tribut um, regno exutumdn mon aßt riumprotrudunt ApudS.Dionißum. FaFIus fuerAtiAmAnte aliquot dies fabdittsinnißis, maxime vero nobilibus, eo p violet as, inca-ßasq^nuptiascumonacliA monaflcriiS. Rau-dour£,contrAxerAt.RegeigitHrintraclAullrA
mona-
-ocr page 697-Regvm Fkancorvm. 335 monAflerij inclufo -, Principes PrAncix mittüt legatos ad Carolum Çraffùm Imperatoremdl-Utes implorantes opem, contra inuaßones, op-preßionef^ Normannorum. Imperatorpreci-btts eorumperßtafiesßujcipit G allia, patrocini-um,coaclû^exercitu,obuiamproficifiiturfu-TJiriNormannorum^ebß^ denuo exercitu qua-draßnta hominum mille in Franciam irrti-enteSjVrbem^Parißorum obßdentest mona-ßeria, Eccleßaßf^ in Suburbß exurentes, tanta vi aggreffiis eil, vt 'vtx corum unies euaß-rit, tjuoaduerßopralio confiernatiNorman-ni,,perali/^uot annos, abßinueruntà uexan-da G allia. Nihilominns Carolus animaduer-tens, omni eos G allia non it a facilepellipofß, de conßenßu Francorum Principum, inß cum corum ducibies, Godefiidoamp; Sigeßido,fœdua, coneeßa tllis Neußria trans Seojuanamßuui-untycuitis reg^ionis Incola, lamdudum adeos defecerant,cxg^eotemporeprouincia illa,di-. Fia eil Normannia. Tandem ipßmet Carolus CraßusßaFius eß adeo degener.prißina^^si^ir tut is immtmor, ut exutus ßuo Imperio, eo cgeflat 'is redaciusßt, utvixtlli
alimenta Jùppetc-''' nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rent.
Tt s |
ODO |
Chronica
GD o, REX FRANCGRVM X X yi.regmtut Annis S.
’ D O,^liui ComitisAndegAuen/isiJnortuo CAr oio CrAffo) ob tt nuit regnum FrAncitt anno Stfi. t^uAmuis non ejjit defAmiliA Cato-linA, prAtuleretAwen ilium FrAncist Princi^ pes, Arnoldo CermAnorum Imper Atari, qui armis tent ab at occupare FrAncorum regnum. Hoc r eg, i ante, Normanni, gens indomita, ris^ pto,negle^ó^,cum Carola CraJJb initofoede-rejrenouArunt in Francia acerrimum bellum, ßcundo vrbem Parißorum obfidentes. Fndt APonachi S. Genouefu^,quorum oratorium in Jitburbßs exuffàrant, ex eo tempore precibus fuis horarys infiruere: A furore Normannorum , libera nos Domine. Eruptionibus 'uero noui regts Odonis acerrimis, coacli cafra mu-tare,yrbémy^ liberare.Rtdeuntes tarnen ver-fitsptas ditiones,qua tranfierunt, omnia bar-bara fieustia dtripuerunt, occifis incoiu, exu-' multts oppidis,caflellip^ in Pramp;uinciis de Brye nbsp;Campaigne,occupata etia ztrbe Troia,
Htnc cum BritanniAm,eAdem exequendi ani^ tnopeterent ,fuere excepti à Britannis alacri, intrepidly^ animo,qui eos duobuspralÿs,duo-peçint mtlltbus hominum occifs, deuiUos re-.
iecerunt.
-ocr page 699-'IRegvm Francorvm. 334 Wirr««/. Dum hsc tn Franciugeruturt Frin-. apes sUi^uot Frsnooru, per(uafi ah Anglorum rege,miferunt, cfui ex Anglia reducer ent pue-rum regem.,filium Lttdouici Balbi, ( quem mater,mortuo manto rege,ei) traduxerat, educa-apud auunculumjuum regem Anglia) adduÉiûm^ coronarunt tn regem Fracorum, annostunc natum quatuordecim.Hac eleEitone, Odorex, qui turn tn Britannia 'uiuebat, valdeconfternatusfutt, nthilomtnta ,Ante-quam vita exceptt, libero ore, antmó^ fafftis eli, Puerum ilium,legitimum haredem regni,
tutela nomine haElenus regnum admini-ßrajje, moritur deinde anno SSg. Sumpfithic Odoprimtts, inßgnia regia, innumeris depict a lilijs, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ctiamfimtliter depiEl'is vexil-
lis, qmosperduratiit adCarolu vßq^ (extum. Francorum regem, qui rurjùm tnduxit vlum inßgniorum, trtum L iliorum,qua inßituerat Çladotieits, return Francorum primus chri-
CAROLAS III. REX FRANCO-rum XXXI. regnuuit unnis 2j.
Çgt;Aroltis , eiui nominis Fertiust Simplex ^^di^iust adeptftf elt regnum Frsncis, an-
-ocr page 700-Chronica
S Off. Normannico hello n onduw pUne(ôpi-todjuc aecejjirunt etiam dome flic A helU, au-ctore Roberto Comite PAriflno, prAtre Odonis tllittSyCjui rerumpotituifuerAt, nec deerAnt è Prifictpibitsalifliot, qui Roberti CAtifli flattèrent , eümque regem ejflicere fluderent. Ca-rolits 'vero , quoflÀcilittshis tantis ingruenti-biis malts rejiflerepojflet, inqt fcedtts cum Imper At ore Henrico Sax one, colleclóq^ exercitu, obttiam proceflit Roberto, (ab Archiepiflcopo Remen/é tarn in regem coronato) conflixitqae cum eo prope Suefltones,qtio in prxlio,proflligA to exercitu,ippé Robertus occidttur. Illi us mor tern flrater flutes Hebertus Comes Vermando-rum, acerbe tnlit ,fled oportunitatem zgt;indi-dfa idoneam captans, dolorem ad tempus dip flmulat. Rex deinde, quo tandem finis aliqiia-dofloret, tot, iantarumquemalorum, quihus Francia tot iam annis , afitduitate bellorum oppreflflaiacuerat, nouuminijtflasduscu Nor-mannorum rege Rodolpho, data illifilia fiua in 'vxorem, eaconditione, zgt;tfllat Chriflianus, conceffa ctiam dot is nomine Normannia. Rex his omnibus obeund'is int ent us, diuertensde tjia in wbem Peronam ,obtulit Heberto, Domino p'rb'is,occaflionem exeqtiediid, quod ditt animo
-ocr page 701-REGVM FrANCORVM. 335
Animo occultAtumgeßeritt. Inuitatus demnrn y ex ab Hebert o, arcem ingreßin', conijciturin carceremdn (juo trienio poH dolore ('ciualoré^^ ext inclue Ht. Ttmen antequam e zut a exceß ßt, coacimfuit ab Hebert o, dlquot; Hugone Comite Partßno, regno feabdicate, idcp^ Rodolpho, Burgundix Ducis flio cedere. Regtna falua e-uafit adfratrem fuHm,Anglix regem, Eduar-dum,apudejuern,propter Gallicos motus,tre-decim annis commorataelt. Mortntts autem rexin car cere Peronenfi, anno 926. cii regn affet annis 2y.iacet apud S. Fourcy, in vrbe Pe-
rona.
RODOLPHFS, REX FRANCO-rum xyiyill.regnauitannis 12.
'n Odolphus Burgundtts, opera dtligentia^ ^Comitis Vermandorum Heberti, Co-mitis Hugonis Parißhi,coronatur Francorum rex anno ^27. cjni licet nonftier it regia fiirpe oriundus, obtinuit regnum, non tarn fretus, adiutûÇ^, opibits ,fauore^ Comitum fupra di-Florum,cjuam multorum etiam alioriim Fra-eix Principum,maxime verofiJefulcieSiZ/io-lenta Caroli abdicatione. Itacj^ regnauit duo-bus, aut zgt;t aliymalunt, dtiodecim annis, nti-merat'is
-ocr page 702-ChR ONIC A
tttetatu ijs, quibutfilim Caroli Simp lick, ptr titatem regu munere fungi non potuit. Non 'uidctur Autem diu regnafè,lt;^uodferènthilde eorelAtudignum , memoriseprodit um aptid FrAncorum HifloricosinueniAtur,pr£ter ex~ pedttioncm tlLim, afUAm fu/ccptt tn JtAliAnt, induéïfts Ipeperuentedi ad imperium, idtem^ fork valde controueriiim,fparfi etiam rumore Saracenos bcllo fe 'veile aggredi, cjuifequcn tes apudNeapolim defcenfones faciebant. Fe-rum enimuero omni fua fe pruftratus fuit^ ^uamukdeuicerit Eerengaritimtn Italia potentem prtneipem. Fandem cum animaduer-teret (e apud It all a Principes, in nulloprecio Achonoredpfisg^ tnuifum,reucrtttur in Fran-ctam,pAulo^.poIi, medicorum euanefcentibtU ciirk, à ziermihtts exefks, fatk debitum ptr-foluit.
Hoc rege régnante, accidit Roma ne-fandiexempli offendiculum. FaHaenim dif-Jenfione(uper eleFlione Papx, Sergius quot;virthut fùpertor detecit i o K w o sy iJi. sedE Rom. quiprofugus iniKA-^iCiWi. •venit, nihiLintcntatum relinaiuens, ejuopofètredu' gt;nbsp;reßttunpj in tntegrum, c^uo tandem impe~ tratt
-ocr page 703-Regvm FrancoRvm. 336 trato,ß»tim poß adeptum Papatum moritur. Turn Sergiui Antipapa morte Competitor^ latus, Petri ßdemfiandit, 'uindtéia^^ cupidi-täte ardens iPormofum èfèpulchro extrahere, at^ in Sedem
TVS ßcerdotalib.indumentis indutam capi~ te truncari praeepit. Cui (ß ait: Cam Por-tuenfis ejjès episcopvs, carambitionis ßtritit KO U km A. ra ‘vniuerfalem s e-D E M vfirpafti ? Hisexpletisfier at is mox tXHtum vejlimentis, digitif^ tribus abfiißSi in Tybrimproßuentemproycitubet.
LPDOVICrS lill. RÈX FRAN-
(orum XXXIII.
anntsi6.
T Fdouicus, eius nominis partus, “voca-^tus Vltramarinus, eo (juod in Anglia pro-fugus, educatus fuerat, fit rex Francorum annoçag. accitus adregnipojfißionem à Fra-tia Principibus. Initio regni fut bella gefiit turn Imper at ore Otthone, Ducét^ue Bauart a Henrico, pertractis infiocietatemfiuam Palatino
-ocr page 704-Chronica
tino EhradoyDucé^ LothArtngo, post nthtlo-' tninui, pace cum Co-fare facta (or or cm eim Engebergam^filiam Othonuprimi, (o/ua ante Duel Lotharingo nuptafuerat ) in 'uxorem duett,magnam^fLotharingiApartem cum ca adeptits est. Reuerfu-sin Franeiam, (ufjtendi iufit Comitem FermandorumHebertumipa-ternAnecisauFiorcm,cjuofacto, Hugo Comes Part fin US a regeatienattis, Normanos, ad bellum regt mouendum, incitauit, e^uodma^no utrin^^ animo aggreßt,poll varias belli etten-tus, Dux NormanniA Guilhelmtes, ab Arntd-do Comite PlandriA occiditur. Rex audita illites morte,proper at ver fies vrbem Rhotoma-gum,animo capiendi,mortui ttuc'isfilium Ri~ chardum,verum antecjuam rex adHenit,eon-fugeratad Comitem Bernardum, prapoten-teminNormannia virum. Hugo Comes Pa-rifinui, nonitamultoante regiconeiltattes, denuo deficit à rege, criminans inicjuum fee-dtes initum cumfpormannis,eiuorum caufam apertefouendam fiifceperat,ÿf'^^ perfuafit, ru-ptofœdere renouare bellum,pertra£to tnfocie-tatem regeDanemarckiA profugo,cjui cum na uium claffe fubfiiterat ad promontorium de Caulx, tdta^ aflutia dolifui telam contexue-r€,vt
-ocr page 705-Regvm Francorvm. 337
Rex,muUu ex prima nobilitate amif-fist captttsin'urbem Rhotomaguaueheretur. ^i^a. retntelle^a Imperator Othojn Galliof» päandis ifiis turbis ilie» venit t aduentu^fis» rex liberatur, datoobfide Carlomanno, tjui paulo pofiinibi moritur, Hugo Comes Pari fixus 1 hot inopinat o Cafiirisauxiliofiefiia de~ ie^uSffiefipermittit poteflati Regis,qui, cum fegnafietannisió. moriiuranno 94-5. Sepui-tusapud S.Remigiuntjin FrbeRemenfi.
t
LOTHARirS,REX FRANCO-rum XXX ww.regnauitannis31.
T Otharius, eiusnominis quartus, iCörona-^tur rex Francorum, anno 946. quo tempore Hugo Comes Parifinus,omnia regni mu-neraàdminiflrabat, quipaulo pofttnortuust fipeliturregalipompa,apud S.tiionifium, re-liEiisp oftfi tribus ex Aigonda vxorefilqs, Hu gonefiilicet, Capeto, OthoneDuceBurgundiUf Henrico ,fiatris in Hucatufisccefiore. Imperator Otho inueflierat regufratremCaro-lum Ducatu L otharingia.L otharius earn doet ationem tarn agro tulit animo,'utidittser-, Imperatori bellum denuntiauerit confe-fiitxjj duifo exercitu z/erfits Aqui^anum, rv aduentui
-ocr page 706-Chrôi^îcA
iiâttintH ftio inopinAtOylmperntorent tmpafâ* turn in fugarn coniicit, Fmnciprisfiâiis nuda-'tdm Z!rhtm expugnunt, dtrtpiunt, ’vnaij^ 'Jmifer/itoriam nul a, opinu^. præclA ditAti,tt» ■Fr{inc!Am reuertuntur. JmperAtor hacdtre-pttone Adeb fuit exucerbatui, vt iuraueritf de ipft Pariforttm Tjrbe panas fnmpturum, 'amp;uwi no multopofl obfidtone cinxit, direptd ■. m litnere, prouincys, Stteßionunt, Rernenfi-nm, Lnon. Hugo verb Capet us, nbsp;nbsp;Henr t'
eu: Burgundi£Dux,(^ui vrbemprafidioobtt-»(bant, (juûtidianiseriiptionibusdeptig^an-tes,'mag7iolmpcratorem dantno afficwnt,ne~ 1^0 etiam inter alios,ciuodam dte,Nepote litt per.it oris. Hocfucceß'u, obfeßifadli alacriorei, aßiduisf eruptionibus, externos h(}ßesinttit-dentes, Imperatere, defperata expugnationtt de abrtu confilta capere eompulerut, cfuem de-dndeabiuntem,Franci, magnaantmi alairi^ iatc (n/ecuttßnt, eum^ctrea Suefionesagr ^ßt gt;nbsp;tant am cxercitus (ui flragem adiderCt l)tf,uuius iSayne, cadauertbttsrepteto alueo., eonp'uetum (um curfum mutant. Deuene^ runttamen tn mutuu collocjuium,Imper ator, ffrrex, (tabilitaj. inter eos iurameto paxfuit. ^ux Lotharingta Carolus,cuius caufa bellang * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ißud
-ocr page 707-Kegvm Francôrvm. 33S iftudßtfieptumfuit, 'uiuebat tu temporisBru-iceHis, ignatto ocio dedititi , z/tide nebilitati inttiftn, ab omnib.contemnebatur. Clotarius CÛ regnajfet ann'u ii. morituranno çSé.fipul tus apud S. Remigium,in vrhe Rh€menfi,rdi clopoH fifilio vnico Ludonico , qui Patri in regnojucceßit.
'^LTDOKICrS V. RÉX FRANCO-rum X XXN.regnauitannum i.
T p'douicus, eitu nomints quintiu,coroni^ turrexFrancorum,anno pSp. moriturd^ annofequenti Compendtj, 'venen0, 'vt creai-tumfuitjfiblatusfpultusq.apud S.Corneli-um didi lo(i,ntdlo relido légitima regnihxrt de. FnderegnumFrancorum fadum fuit con trouerftm ,patrujis enimfuus Carolus, Lo~ tharingiamp;iiux., qui, quot;vt[ùpràdiFlumfuiti Rruxellis viuebat, adiutus a, Confanguine« fuo Othone Imperatore, confcripto exercitu Franciam petitff^e corfequendi regnu, cuiua pofeßtone adfi(per are, aiebat,quode/ßt regite pTimortui agnatus pr6ximus,occupat'u^ ad-uentufto Reims,Laon ^Soyßons F'rbibus,a-deovt Competitorßus lt;nbsp;Hugo Capetus per-culfus, interiorem G alliant ficeßer it, confirmatie^ 'viribus. non mult o pofl , reuerßu,
- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vu 3 Vrbem
-ocr page 708-Chronica
i^rhem Lum,in nbsp;nbsp;fè Caroluitcum vxore
tiberiS) incluferat, obfidet, breuij^.cUndefti-Kointroitu Frhepotitur, {frodittone Ancel^ •urbis Epißopt, ) Carolum^ cum z/xere li-beriicaptiuos i tranßnifitinurbem Aureli-iim,zibiper annosßdecim captiuus detentiUi Jußiepit exuxor e ßua,fiUos duos,tottdemd^ fili-
quarum unA,EmenArda di£iA,nuptAfuit Comiti Namurenß, ntttuq^exßeUßliaJßn-bella ,quie nupfit Philippo tilt Auguflo, qui ^e-nuit Ludouicum ^patre S. Ludouici^ qui hue rail one, diElttsfuit defeendifft eflirpe Caroli-nei. Sed redeamus àd Hugonem Capetum^ qui hue visoriapotitfn, regnumfibi afèruit,pro fi adducent Eudolphum Burgundupatruum, qui regnum obtinuit, de con[enß Caroli Str»' plicisper uim exprefß. Addens infuper, diui~ »ituspatrißuofignißcatumfuißfe, regnum ad ßamfamiliamtranßturUi perßaßs hoc mo^ do aliquot è Gaüiaprincipibus, quodq^ ipß no indtgnttseo honorehaberetur, propteruart^ tun reru experientiam,rexpermanfit. Compt
titorfittti,ab omnibus deßertus dieet ui rus regni hares effet, mifire iu
car cere moritur, annoioo^i
I . , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HEGQ
-ocr page 709-Regvm Francorvm» 3Î9 • Hrco CAPETFS, REX FRAN-corum yi'x.x Ni.regnauit annis
T TVgoCApetus,filiusHugon’uPitrißni,eU-gt; * ^giturrexFrancorumNouiodunitCorom-turjjin FrbeRemenß,annoqS^. Initiaßiire-gnitranmuilla na^ut nontawviarm'u^ ^uant conßnfu fauore^ Principum aliijuot Francia, maxime vero, lt;juod CarolumLo-tharingiaDucem, Competitoremßum dili-genter cußoditum,in car cere ajßeruaret, adèi vt illiut caufam nemoßß per e ander et,ideo^ iUi, f duobttsfuisfilijs zienenoextin£lii,)'yt famafuit,fn carcere moriendum fuit.Ea^ra tione Capet Ui p len am Itberam^ ßonemnalius, Frbem Partfiorum regnipri-mariam, lat is ciuium acclamationibus exce^ ptus »ingreditur.Htnc de medio fitblat 'u,quos nouo ßo regno obßare pofjeputabat, inter tjuos,Archiepifiopum Remenßm( regisClota-riffiatremNothum )ßde epißopali mouit,in~ ßttuit^in illiuslocu G Uber tum Philofiphum A(jttitanum,ßl^ßui padagogum,(juipofleafallus fuit Papa, defumpto nomine Silueßro, Inf amis , c/uod magica artis beneßcio, ( 'ut Nauclerus aitßum diabolo pacifien5,eo digni yv i tatis
-ocr page 710-C'h r o n ï c a
tutu euecïiüfuerit. Sed rede^mu^ ndregtnn^ Hugo Capet WS nafâturii etiam diffènfionihwt matureprouîderecupiens , curauitfdiumftt-um Robcrtum,ßf'uperßite,coronariin Galliii regemAurclitZy 'a Prnceptorefito Gilbertoytum Eptfcopo Remenß. Ipfi autem deinde non esi ßßti dl adern at e,aut 'vUis alß regß inßgnijs, ßd bellagerens continua, lab on bus militari-bwsßefiexercebat. Hine cum eßßet Ult nuncia-tum,ArnoldumFlandriAComitem,damnare fuam ißam 'violentam regni 'vßurpationem, ideoß^ debit am Francorum régi bus, ipfi dene-gaffeobedientiam,armu eum aggreßus,eripit illi Comitatum Arteߣ,(juem tarnen non mul topoU, intereeßione Ducis Normanni a , re tranßaeia, reflituit. Cum regnaßet annis neuem,er exißetß^ Ecclcßa S. Maglorij Parißif, moritur anno qqj. cu pradeeeßuribusfitis Fra corum regibus, apudS- Dionjßufiepultwsfuit,
ROBERTrSi , REX FRANCQ-rum X X X VIt.regnauitannis34. p obertus, eius nominls primus ,ßcceßit patrifiioHugoni Capet0, in regno Francia, anno ççj. regnauit autem toto ftiire-gni tempore féliciter,magnus p’tr inprimfii piet a-
-ocr page 711-ReGVM FrANCOR'VM, 340 fittateinfignù, B octorum honiinum,ipfedor ilißtmui,mecosnM Ubcralis-, religionis ctiUor tximius, adeo, 'ut non femelfije Clericis^ ho-rariai f reces decatantibus in Eccleßi, inimi-fcuerityprofetius etia.mB.omAm religionis ergo, mult a quo^ Ttmpliymonaßerid^^fi'.nda-uit opulent thus ea reditibus dot ans, Parißis erexit Ecclefiam S. Nicolai des champspropi Balatium, quodtum erat extra murosßtum. In Vrbe Aurelienß dtcauit Templum S, AEt-ru des bonnes nouelles : diuerßsß^,^ in locis alia, multa .Acceßionem etiam adiunxit Abbatijt B. Dionyßi. Anno regni fut ijuinto,Hcnricus^ Burguußsi Dux, moriens teßamento tlli reli-(^utt Burgundiam, c^uam deinde Comes Augu pion emet urn, adiutus fauore,auxiliis^ Butj-gundoru, occupare tentons, 'vincitur ,ßlius^ regis B.obertusinpoßeßtonemittitur. Eodem tempore Erbs Sensfifco régis adiudicata. Comité eins, laßt maießatis er imine, damnat o. Circahac temporarex Robertus,'vnó^jCum. eo Rich ardus NormanniaDnXyCxercitum in Valencenianos ducunt,ßupp€tiasferentesBal-duino FlandriaComifi, Imperatoris Henrici armis opprejßo .Rex Roherttf-Syduas habuitE^tf ies,ex^uarupririia Conßantia,ßliA Comitis
Ezi 4 AreU^.
-ocr page 712-Chronica
^reUtenfts ,frnt illi quatuorfilijnAti, ‘vnu^ ßüa, nempe, Hugo, Henrictts,Roherttt^, Eu-Âe$, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hugo amp;nbsp;Eudes,ptttre ettAmnunt
fuperßitemoriuntur. Hine Henricus ficundo genitui, patri in regno fuccedit. Rohertttt dux ' Rurgundiafuit. Ali fa nuptafuit Comiti Au-
^flonemetum,pofl etiamElandriA. Rohertut cumregnaßet }4-ttnnu,exhocfculo migrât Anno 10} 0. inoppido AEeloduni, Çorpuseiw humatur apud S. Dionyfium.ExoreiuA Con~ fiantia,fepelitur in Ahbatia de Poißy, ah ipfi dieata, quam multipoPi Francorum reget do-tauerunt.
HENRlCrS I.REX FRANCO-rum XXXVIII. regnauit annis }o.
T TEnricus,eius nominuprimftf,coronotur * ^rexFrancorum,Anno io}o. depoßißiont Autem regni, armisilli contendendum fuit, cumfrat re Roberto, qui in fuaapartes pertra-xerat FlandriA Campania Comités. Henricus autem, captaiamdudum regnipoßeßto-ne, adiutusq^auxilijs Duds Normannia, amp;nbsp;Comitis Corhellq, victoria pot it us, libérant regni poßeßionem confequitur. Nonit a mul-topoß, Rudolph us Rurgundiafitperiorisrex, cum regn aßet annis triginta, iam ttnnisfagt;
£tus
-ocr page 713-Regvm Fkancorvm. 341 üus^Au'uytrAditregnumßium Conrado Ito Imperators. Comes autem CampanuEu-do,id nbsp;nbsp;nbsp;forens, captis ar mis tentauit illud
iituadere,Adfèid(pe£lAre, turefüceeßionis aß firens. f^o ab Imper at ore repulfi,regnum in duMprouincias dittißtm fuit, tjuarum vntt par s,fib Comitatustitulo, Imperia ceßit,alti ram fub Ducat ns tit ulo ob t inuit regis Eranco^ rum frater Robert us. Ne hac qui dem partition ne content us Cornes Eudo, redintegrato beUo, Cotheloni Duci Lothar in go , eripit vrbem Rar,alia aiiquot Cafiella. Landern vero,a~ mffo exercitu hoc bello, ob fi. Rex intelleSia, defeUtone Comitis Melanip, eripit illi ditio-nem,coronaqj Francia anneFiit. Dum hxcge-runturin Francia,Normdnia Dux Robertus, cuveUetfifitpere Vltramarinam expeditio-nem,animorecuperandi regnum Hierofrly-mitanum,reli£io Ducat itflio Not ho Guilhel-mo,dat illi tutorem RegemFrancia,qui ilium repugnantibus Normannis , inpoßcßionem induxit. Ftnricus duos habuit irxores, quarum prima, brent poil nuptias tempore, mo-ritur,frcunda,Anna diFiaflia regis desRute-lois,peperitillitresfilios , Philippumfciltcet, qui pâtrefiperßite coronatur Fracorum rex,
Fu s Hugo-
-ocr page 714-Chronic a
llugoncm Comitcm KerowAnduorum, ^Raber tum, cjuipAtrcmmorteprAceßit. Cttmre-gnaffet annii triginta, dato filiis 'ïut ore Bal-dut no Rlandria Comité, moritur anno 1060 ßpultfts apud S. Dionyßum. Hoc tempore fitere Roma tres Papa, cjuibtts fèdepulßs, Imperator Henricus inflituit quartii, Gratianunt nomine,cjui accept i benefeii memar, Impera-torem,magni iraloris aurea corona, donauit.
PHILIPPVB I. RLX FRANCO-rum I'n., regnauit annis48.
'TyHilippus, eius nominis primus ,ficceßit patri, coronatüfg^ Francorttm rex, anno jo6i.natus annosnotiem, Regnum veroad-miniflrabaturaBalduino, Flandria Comite, tute la nomine, duxerat enim amitam regis in matrimoninm. Principes autem Francorum alici^itot, agre par ebant Comitts Tut oru edi-. His, Feritm enimuero diligentia,prouidentió-(jueComitis,eo res deduHa fuit: vtetiamin^ ui tl tpfiprajlare conßnjum debuerint. Co'èr gerat enim exercilum numeroßim, quem in GaPconiaßiflinebat, fparfo rumore Saracenici bellt, cum reuer a,dißipand’ts Nobili um aduer-
-ocr page 715-Regvm Fkakcorvm, 342 ßs conßlijs-,exercitus Ulealeretur. Hoc tetnpo-remoriturrex Angliiamp;ßine légitima regnihA-rede, inflituto ex Tßamento fuccejßore Guil~ helmo ~DuceNormAnniamp;. Frater 'uero Anglic ReginAHauardui, répudiâto Guilhelmo ,re~ gnum inuafit-, Guilhclmtts traiedlo mari, bellum Uli ïnfert, tandernap Hauardo occiß, regno potitur,dum^^ in Anglia nom regni cofir-mandi caußa,comoratur, fUiusßtus Rcbertfts-, ^uem Ducatui Normannia prafeceratßaSltts eU adeo infoles,zgt;t Pater coaHu^ fuerit, in cof tinentetraijceredpfij, bellum tnferre, in quo, dum cttfilio concurrit, lance« tHu ex equo de-turbaturßuperuentu nihilomintaßtoru idx-ßti euadit. Philippus duxit vxorem Eertam-, ßliamBalduini ComitisHollandiA,ex tjua na-tus ePi Uli filius Ludouicus Craßus, qm poPt eü r ex fuit: ^filid Confl antid-, qua nupßt Prin-cipi AuflriA. Répudiât deinderexBertam^per-ßuaßuamp; ab zgt;xore Foulqueßi DucU Andegauen-ßs,(juamper annosßpte,tdinßtnoj vitupero-am ore adamauit ^^jt ea incofliiltadn publU eis regni negotiis z^ix quicquafiatuere aude-ret. Xavd? vero eeßuris Papa Paßchali^percul-ßss,reieclaadultera.,cü Berta vxQreßua,redijt tpgf'^tid. An.iops-decretafuttiUanunc^uam.
-ocr page 716-Ch ronic a
ySUudAta expedit io ’vltrAmArinn i recttpC' XAndi cau/a regni HierofoljmitAni. ImpçrA-tor exercitus, declAYAtur Godefridm Budio~ niw, ^ui trecent 'u hominum millibus, mul--ixprAcipuA nobilit Ate comitAtus, prima aauentu fito occupAt SjriAm , Deinde ipfAtn fjf^o^'itrbem Hierufilem, zgt;bi coronAtus reXt intrA Annum mor it ur, Rex Philippus^ cum re ^AjJèt Annis 4^. mortuus ePi Melioduni, Anno nog. fepultufque Apud S.BenediPiumfur Loirre.
LVDorjcrs ri. rex fra
corum 'X.i^.regnAuitAnnis2g.
T Vdouicus CrAjfus ,ftcceßit PhilippopAtri - fuo,coronAtur^ FrAncorum^ rex, Ab f^r-chiepifopoSenonenß, in^rbeAureliAnenfi-, Anno nog. Principes Alicfuot FrAncorum, sd-iuti Auxiliis Anglix. régis,infligAnte vero mA-xime régis ftAtre Not ho, coniurstionis aucIo-re,bellum regimouent,ciuotumultu non mul-to poPifopito,Bellum Anglicum, iAmmuUoti-ens diuerfts conditionibus fopitum , rurfum renAfcitur. Cuius belli occAftone, rex Norm An numpetens, Guilhelmum prAmortui Ducts Robertiftlium,reducit,rejlituit^, non tAmen
-ocr page 717-Regvm Francorvm. 343
armorumßrepitu, in lt;juo eÜAm ’BAldui-nu4 Flandriét Comes lethali vulnere UfitSt extinguitur, caißtcceßit CirolusTianemarc-kzlt;« regufiliMi.,ciuo,in Ecclefia Brugenfi,neci~ to, rex confeflim in FUndriam froßcißcitur» ne Comitâtus Ule Anglis cederet, Inftituitojue Gûilielmum NormeinniitT)ucem,quo.,non logo poFl tempore extinFlo, fubftituit illi Theo-doricum HolfutumteA conditioneertßt Fran -torumregtim feudatarius. Circa hactempo-ra,prodieréinlucem TemplariorumfCarthtt-ßanorum^ or dines , Jnuentoribus Brunoné Ludimagißro Colonienfi, nbsp;Hugone Epißo-
po Grätianopolitano. Papa Innocentiüs IL pulfits Roma,a PApaAniceto,profugus in Fra-ciam. venit hoc tempore, tjuem Francoru reit inuifitfitmmó^ honore excepit, Aurelia,cele-hrauit^ in Francia, Remenfe, amp;ClaramontÀ-num Cocilia. RexLudouicitihabuitexvxo-reßta Alißfiliosßex. Philippum,qui niiuo pâtre fiiO coronaturrex Francia, qui deinde ex equo, (porco inter eitts pedes tumultuante) prolapjodécidons, moritur. TuneLüdouicua lunior diFlus,ficundogenitusjuccedit. Ter-tius fuit Petrus,T)ominus de Courtenay,eiuar ins, RobertusComes denreux, e^duporche,
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quintftSi
-ocr page 718-Chronica
ijutntns^UenricU'S Ep/Jcopw BellonAcenßs,St ict»A,futt Archiiliacom/-! l'Arißenfis. Rex Ln-douicuiycum regnajjet Annis sS.fitndaßeit^ue Ecclefiam T^.yiclord in z/rhePArißis, e viuie excedit,anno 1137. SepulttssapudS. Dionyß^ itm. Circa Ijac tempor a, tant a ventorumfuit 'uehemettAyTjt ar ces domujcj^ profit At a , arbo-reßpmttltA^pafiimper z/ituradicittticuulfiti conßicerentur, mArifij^inundatio,rnAgno WA ritiniorum locorum aamnodnficutA eli.
LVDOVICVS yil. REX FRAN-corum X LI. regnautt annis 43.
T ydouicus^ eitts nominis Septimus, Junior ^z/ocAtus, Patreetiamnußiperftite, regni Fr Ancid habenas Jkßeptt, anno 113S. duxit zixore Eleonoram filiA Ducts Acquitanix, ohti mnte[^ cu ea AquitAnia, Comitatüm^ AndegA uenfirrt.Anno regnifidfexto ,(ußciptt expedd tione Pltramarinam, Hort at ore maxime Dt Bernardo ,fianciitAtisfiama eotepore celebrd expert US to tu iter ptricul'tsdnfid^fij^ plenum^ prerfidia GrACorum, Chrißjani etta, nomin 'es» (jui cum Turcis clanculum conßirauerat. Su-^ per at IS tarnen his-fitftntb.dtßictiltAtihus, adiu tus auxiliariis copiis, Coradi Imper At orts tZitr bem DamaErum exptignat: fid ob dtffenfione intermtlitesincajir 'is ortAj obfidiofiluitur.
Rex
-ocr page 719-Regvm FrANcoRvÄt? 344
A 'igittir yfilutato in itinere rege Uiertlfali Ealdutno, amißisßtorum mtlttitm fracipnui in Franciam reuerftn, répudiât 'vxorem ßtdi propter adulteriiJùf]gt;icione i qiiadeea concepe rat animo^criminabatur etto/uod 'voluijjètfi, in expeditione Fltramarina, per auunculunt fitum Antiochia Principemyprodere.Nomul-toposiEleonorarepudtata, tjuodefßetmulier forma,morüm^eleganttalpeciatiß‘rma,patri moriio etiam opuleto dines. Ducat u nempe A-piuttania, Comitatnij^ Andegauefi, nupßt He-rico Nor mania Duci, qui poßeafaFttts eH rex Anglia,quern fecitetiarn, numerofa prole pa-rentern. Fuit hoc matrimonium caußi multo-rum, dittturnorumq^ bellorum, inter Anglos
Gallos, de poßeßtone ißarum dttionttm do-talium,altercantes. Rex duxitßcndam uxOr rem Conflantiam, Hßaniarum regis filiamz quamôrtua,fupertnduxit Fertiam, Alißami ßliam Comitü de Blois, ex qua Uli nat us eFi ß-lius,'vul^,A Deo datus,appellatus,eo quod rt giyiam atategraui, prater expeFlationem,ßit gulari Dei beneßcio datus crederetur. Cunt Ludouicus regnajßit annis. moritur anno iiSo.ßpultus in Abbatia de Barbeau, quaipß fundauerat: Vbi illipoßea,regioßtmtu, Sepul-turam Regina extrui curauit.
PHILIP*
-ocr page 720-Chronica
PHILIPPAS II. REX FRAN-
cor urn X L 11.
annis 44.
Tgt; HiliffttsAugufluiy A F)eo dattit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;up-
*■ f elicit Hi,flit UÓ Ludouici lunioristft Frun-(orum rex anno iiS i. Initio regnifiiifcripftt ediFiafiuerißma, in diuini numinis blaff he- nbsp;nbsp;(
mts,regnoetiam ludaosfeilens ^hareticoset-iam magnà diligentia exterminans. Hic Philip fus auxit Partjiorum •vrbem,multispub lias adißciisy Vias et iafiliceflrauit, muro clau-fit S. Innocentiurrt, tnuniuit^^zirbetnturrib.
propugnacttl'is, Scabinos ettam inßituit. i Jpßus etiam iuf[u,luculentumilliidy S. Alarhe Parißenfis, adißciHm, liant anteeuntalicjtiot annis eoeptum ) perfectum fuit^ Anno 1196. fifcepit expeditionem itltramarinam ,recH-perandi caufa Hierofolymitanum regnum, à Saladino Aegypti Sultano, Chrißianis ere-ptum , quo initinerepafus naufiagium ,a-mifit nauium fuarum magnum numerum, 1 appeUensnihilominusad Syria Ut tus., occu-pauit vrbe Ptolemaide,fedpefle indies ma fis acmagis infuos^aßante, diffidens et Anglo re^ Richardo,qui vna cü eo,adid bellum pro-feUusfuerat,reuertitur inFranciam. Richar-
doAn-
4
-ocr page 721-Regvm Fkancorvm« 345 tlo Anglic rege faulo fgt;oß etiam infuum re-gnum reuer/o, oritur bellii inter eur» regentje FranciAyfroduUisj^ 'utrin^ exercitibte«,cum res ad man sts deue» titra vider et ur , ejjcntj^ in procinci U milites,propelßiodununi Richar dtts, ( nefiio an aduerfam bellifirtunamme-tuens ) inermisprodß verfits Philippum,ßt fua^ omnia illius perm/ttenspoteflati, promittens etiam (e cupere, veile ex eo tempore, dit iones Ulas , quasin Francia ob tinebatt beneficiario iure regum Francorumpoßidere, eostj, reges {earum dit ionum intuitu ) Dominos cogno/citurum.Hoc Richardo mortuoßtc ceßit tn Anglia Regno, Jeannesßneterra, oc-eijo nepotefuo Arto Comité Britannia,quam eifts mortem rexPhiltpptts tarn acerbe vindi-cauit,vt arm'is Hit eripuerit prouincias, Nor-manniam, Aquitaniam, Lemaine, Andega-utum,Piclauium ^Auerniam.Hinc vt dißt-, par etfœdtts ini tu, inter loanne Anglia re^» Imper at ore Othonem, équot; Ferrante Comitem Flandri a, pralio cit its cert are non dubitauitt tanta^felicitatepugnauityVtfugato Impera tore,Comite Damartin, Comité Ferrante Flandria,captiuos Parifios adduxerit^ Cu re-gnaßit ann 'ts 4i. moritur anno tat}, iacet a-pudS.Dionyßum. Xx LFDO-
-ocr page 722-Chronica
LTD o Fie FS FUI. REX FR ANC 0-rum X LI n. re^nauit ann 'u 3.
T Fdoiiitugt;s, ciu6 nominis octauu^, coroni‘ tur rek Fr an cor um, anno 1224. Fiuo et^ iamnumPatrefuo , armis ademit multa Regi Angiu,’toegit eüetiàm folucre obddionent Ar cif de U Roche au moinedmo tanta eum in • Jecutus diligentia eft, 'Vt tot am ditionem An-degauchlim ea expeditione in fatris potefta-tèrd rédiger it. Non mult o p'oft Angli deficien-tis^rtgcfiialoannètaceiùcrunthuncLudoui-ium,promittenies tilt regnum Anglia. T^aij-ciens'igittirLudouictis trans mare, valido in-ßruFltts eXcrcitihperuaßtLondinum rum pcrfidia Anglorumpertafus,quimultiSi
'vaniß/mispromißis, ipjùm ludificarant, reuertiturin Francia. Initio regni ßii,prodß ^ir quidam incognitas,adeoßmilis Balduino ComitiFlandria, ( qui ia diu perler at hello vl-tram art no ) vt facile perßtaferit Flandres, ft ßfe Comité Balduinum ex Afta reuerfumßlia njcrh Comitis pr amor tui ..omnino negms eum eßepatrefuum rem omne transftrihit régi Lu douiconllius implorans ope, contra huncPfeu-docomitem.Rex igitur ho miné Peronam ad fi euocati
-ocr page 723-Regvm Francôrvm. 346 (HOCat, dtligentij,habitainterrogatioHé, 'do-liunecinitia^^ detegitur, vridepojlvaridtor-ntenta,inffuregis ,rogante^ Flandr to, Comi-tiffaßrangulatttr.Circa'hav tempor aVexLu-douicu-t, 'venit ad mut Ha eoUocfuia, culm'pièra-toreFedcrico,r€nouauit^ antiqua, Getmano^ rum Gallorumq^fædera.Deindeduettexerci-turn ad Frbe Auenionem,quam capta,diruit, ciuesq^ mHlFtat,eli quodAlhiggenßum(qui h A ret iet habebantur ) opiniohemficutifuerant. Ëx'vxore ßta habuitfiliosfex, duasQ^ßlias, maior natu Phtlipptes i'nfans,moritur,fecun-dogenitu-rfuit S. Ludcuietts,quipatriinre-gffoßfcceßit: Tmim Robertti-rComesArteßi, Quartier Alphonfugt;sComesPictauiï:fi^,^i'd'*' twi CaYoltrs Comes Andegauenßs, (ß Frouin-cixßofletiarexScilien, ^e'xtits, loannes,qui mâritur et ram In faits- Cu regnaffetdnfis tri- ' btismoritur AFonipenferanno 122'6. lacet apndS.Ttionyßum.
S. O ric rs IX. R EX FRAN-corum XL111\.regnauitannis44.
QAnFlu^sLHdouicus,eiusnomintsnonus,fuc cefitin regno Francorum anno izay.mor tuo pâtre Ludouico oFiauo qui tef amenta
Xx 2 relique-
-ocr page 724-Chronica
fcliquenttßliorHm minorü TutricentyBlan-^ [im ’vxorem, quimrem aliquot ex nobiltta-te agreferentes,fumtis ar mis, tentarunt earn gradu fuo turbare. Veruregina omneseoruni conatus, conflantia,frudentiajj, 'vicit:tanta enim celeritate, diligent ia^^, ab ea eil it uni obtiiam incurfionibus Anglorum , qui in continent cm ,turbandst Gallia caufa,traieceranti i^tfacia turn ijs face ,magnam gloria, ^gra-tiarnafudornnesconfècuta fit. Pax aute cum Anglis his condttionibns confeila fiat, Rex Anglus fofiideat Aquitaniarn, turc beneficia rio regis Francórum,renunciet omnibus iuri-bus, ab Iffo fntenfis in Prouincijs, Norman-nia Ponthieu, le Maine, amp;nbsp;Poiiiou, S. Ltido-uicusfrafentefecunia emi à Fenetis, coron am Sfineam, tfi- ah.is multas faniiorum relliqui-as,quas omnes Parifios, in Cafellam fanàam def er ri curauit. Cumfitter et tir enim lata face nihil antiquius habuit, quam rtligiants ctil-tum, quibufcunjj fojfet modis auger e,filendi-diorem^ reddere,extrHFi'isfafiim mtilt'isOrA torqSyOfuletif^eareditib.ditans. Scholasfu blicas multas erexit,inter eas Collegium Sor-honna in vrheParifiorum,Anno regnifiii aj. comitatns fiatribus fuis tnultijj^ex Gallica no bi*
-ocr page 725-Regvm Francorvm* 347
Animo refetendi regnumUierofoljmitAnums primo aduentu/uo expugnat Damiatam^'vbi reficiendi exercittti cauja, ad aliquot dies com mor at us t hinccum 'ulteriora peteret.,a Sulta-no Aegppti inuaditur : qui profit at o Chriftia-norum exercitu regem capit. Refiituta autem •vrbe Damiata ,foluto^ magno aurip onderen liber atur, Du rex captiuus detinetur, magna multitudepafiorum,pratextufacribelli, in Francia coiuit,qui omnia -undiq^ diripientes, ^aptoq^ 'viuentesdnfinitaper Franciam dam-na dederunt,fuere tarnen profiigati difierfi^ ah Aurelienfibus ^Bitugiribus. Rexreuerfits in FranciapoHliminio, blafihcmis, alyfiq^fie-lerata 'uita heminibus,punitis,multifi^ alqs, tarn pie, quàm prudent er, adregni admini-firationemfigt;eSlantibui, ordinatis. Denuo tri busfitis filqs comitatus,oppugnaturusSarace-nos in Africam traiecit,expugnata primo aduentu 'vrbe Carthagine. Hinein vrhis Tune-tanaobfidione,moritur,anno j'Xjo. regnifiti 44- Corpus eius relatum inFranciaTn,apud
S. Dionyfium hum at urnfuit-Deinde canoni-
z.atur,
Xx 3 PHILIP-
-ocr page 726-Chronica PHILIPPFS III. REX FRANCa-rum X L V. regn nuit unnis 13. . yyililippui , eiits nomink tertiu-s,in Caflris FunetanisÇo-lutatur rex FrAncQrum,mor-tuopAtrefuoS.Ludouico,annoT2yj.^uotem foreuduenernttn Ajricam, nouisinjirucltts AuxH^s'-Carolus re^ Sicili£,pitruu2 régis Ph.i lippii Cuiw copksfd^i Alofriores i Re^m lu-netanum, mAgno Audacij^ animo aggrediun-tur,deletog^ eius exercitu, ipfum regem capi-u'nt. Verumgrajjantibns in Chriflianorum ea Jiris contagiofis morbis, confcendunt naues, repetent es Gadiam,delati ’veroinaltum.obor 'tk aduerßs ventorutempefiatibus, naujraqi-um oFlodecim onerariarû nauium patiuntur, quatuor hominum milltbusßibmerfis. Retier-Jtts Philippus inpatriam,paciJiciPrintip[s af-JiciôfunElns eltß nbsp;nbsp;vßia inter'V'icinos Prin
tipes ht mm aut difiordtaru or turn eßet, qui f Oter at diligentia coponens- Ipßgt; etiarn intercedente , inter Vfnetos Genuenfis^,, inducia quinquennalesfact afunt, Ipfo et auctore, diß ßdium illud Graca, Latinaq^ Ecclefia de Sp^ rit afin et O, in Concilio Lugdunenß ßopitum fuit. Sußepit etiam Patrocinium loan me regis tienrici Nauarrai yprstmurtui uAnicafilia. Ex primn
-ocr page 727-Regvm Francokvm, 348 frimdz/xorefit a ifàbella Arragonia hub uitfi-lios tres, ncmpeLudöuicum,Philrppum l'ul-chrum, nbsp;nbsp;Curolum Vulefiüfa. t^uo origifie du-
cunt illi,lt;^tiihodie in G alita rertipotiuKtur,re ges. Secunda eins vxorfuit Maria Pr a banti-ca, qutefalfo accufitafuitfiUo régis natu mai o ri,procur affe morte. Tula eajilj mort e rex la impatienti animo,ut 2. Epifcopos,adEéguina c^uandam diuinatrieem miferit, expifiandtt caufaveritatis,fed res tot a euanuit. Êaulopoht Petrus Broche regis ctibiculariusßr'angula-tur, turn quodReginam 'falfi aceufarat : tum etiam,quod auertifferc^am peettniam dicere ttir,accedebat adhac,qtiod curn rege Caflilix, ^fgdftiiconfilia comunicajfèt. Anno 12S1. In Btcilia adpulftm campanx z/eß)ertinx,occi-duntur ornnes Calltpriefdiarf Tulit hanc op prefionem Carolus Patrttus regis, tegerrimo animo,'vindiclamp;,ff recnperanda etiam Sici-lu cupiditate ineen fus,ßatuit, omnimodo p-liodecertare cumPetroAragonio,occißon'uit-Ut42 auelore,qui non multopost,à Gallis in in-ftdiaspertractus,oceidttur. Tandem rex,ex-pugnatis Genua,(ß Gironaurbihus,in Galli~ am reuerfus , moritur Perpigniani, anno i2Si, SepultusaptidS.Dionyftim.
Xx 4 PHILIP^
-ocr page 728-Chronica PHILIPPAS nil. REX FRANCO-rumxivi, regn unit anno 2 i.
Pulcher, eiut nominis ^uartm^ coronaturFrancortim rex anno iiSó.D»-xit in Vxorem loannant, Haredem regni Na-uarrA, qu£ Uli pepertt filios tres, nempe Ludo-uicamHutin, Philippum longum,^Carolum puUhrum.,{cjHißnguli, ointu pofl alium.faSii fttnt regei)^filtam zgt;nam,nominelfabellam', quanuptafuit Eduardo, eiu4 nominisßcun-do, Anglia regi. Initio regnifui, iußit extrui Parifiis, regium Palatium, Carolus Valeftus, régis frat er, du£loin Aquitanidexercitu,con tra Anglos,qui contrafader is conditionesfe-cijfedicebantur, eripuit Us Rurdegala vrbem primariam,magnamqj Aquitania parte. ReX Anglus, quo illatam iniuriamfacilius quot;vindi-carepoffet,iniitfadus cumimper atore, Adolphe,p/ùafrtq.^ etidCuy FlandriaComiti,partes regis Francorum defer ere, qua defecJio dedit occaJioncilU quindecim annoru bello, Galli cumFlandris geferunt,quo bello ipfe Comes Cuy, 'vna cum duobusfriisfiliis in regis Fran-corupotefrate deuenit,Rexqj,pracipuas Flandr ia wbes prafidio impojito retinuit.Flandr i id
-ocr page 729-Regvm Francorvm. 549 dri id agrè ferentes Animo, non it A mtdto poiiiprAßdiArios in kclulisfuif oppreffbs ■, ne-Ciuerunt. Rex intellect a RlAndroru defeclio-ne, duxit exercitum ud 'urbem CortrAcum. Ne^ z/eroRlAndri dcficiunt Animo,progreßi^ GaIUs obuiAm-,cum ifs confliguntyCAfA^ mAio-re exercittif pArte, inter eosComitibuf Arte-pA, Nes Ie, S. PAultyZ/idtoriA potiuntur, Rex hocincomodo Accepto, irritAttismAgis lt;juÀm fiAdlus, redintegrAtis viribttf PlAndros Ag-greffusprope montem depouille, occidit ex ijs Ad trigintA milliA,cjUA cAlAmitAte Fludri per^ culßfpAcemA rege or Ant, cfUA ipßs conceffÀ, mulct amp;nbsp;tAmen nomine ducetAßutorum mil-liAßoluereiußi. CircAhAC tempor a PApAßoni-fAcifts regt GAllorum, neßeio tjUA de cau/à iru-tus, eum excommunicAt, regnumj^ eiusdAt Alberto Imper At ori,frAdét^ vt Armis illud inuAdAt. Imper At or 'veró iniuflißimAm PApA donAtionem irridens, nihil quicoiUAm hofiile, in regem PrAneix mAchinAtus ePt. Abfoltiitur deinderexAPApA Benedicto, Ulo, cjuifide Pa-pAlem trAnflulit À RomAAuenionem,'vbi per-m An fit per Annos ■jo. rex Philippus cum eßet FotAnA b te AU nAtiuitAtisßuA loco, moritur Anno I} 1regnißi Anno 2S.ßpHltuf ApudS. Dionyßum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xx i LFüo.
-ocr page 730-Chronica
LTDO Tiers X. REX FRAN-coruw X L V I \ .regna.uit
, . Annis 2.
T rAouictis Hut in, eiu^ nominis DecimnSt t Am Ants.NAUArrsi rex( mortUA mAtrefu/t Jo Ann A NAUArTiiA J cor on At ur FrAncorum rex Anno 1^14. Initiofuiregni, coneeßit luddisii-herum rn regnum [num redit urn. nine mede-ri.eupienslitigAntiummoleßijs-, immodieißj^ ■protelAtiortihn^ tn CAußs AppellAntiumßAtuit ßios ludiecs4 Utere dehere Aßidue in fAlAtio FArißno reß-dere. Hoc tempore EnguerrAntits de MArtgny.t Çomes LongeuillAnttsreißj aïA-rijprsifecJus.ß loAnne HAUuier, (iußßt Caroli VAleßi regispAtrui) peculAtus AccujAtur, etiA quod interuertißßet, ßbtg^ retinuijßt trigintA ducAtorttm milliA, qu£ rex Fapie mitti iujß-VAt, deinde dicebAtttr accepiße quadrAi^intA mille lib rits,ex ijs decimis tquas PApa per mißrat exigi,de bonis EccleßiAßicis. Hihilomintts rex ne tot quidem enormibus Accufottonibits moueri potuit, quot;vt de eo quidAcerbittsflatucre-tiir. Verum ciim intellexijßet, vxorem dieli de MArigny, iußijßßbiA quodam mA(rico,imAgt-nem ex ccrafingj.quAßAtticrAt,Addit'is niAgi-(k eArr»inibus,regi vit am eriperc, hac re, Re-
-ocr page 731-Regvm Francorvm. 350 gis änimU'SCX'AcerhAtm, ilico man dat, intentât am litfim exatninart, adfinemper-duci. Vnde condemnatm de pat ihn lofujpendi-tur,ßatua zierb eimyC/UAfiipra paUtij nouitcr extru^iportam.,poßtafuerat, deijcitur. Ipfi ^no^magicmc/uiimaginemcereamßngen-dMfißßeperatßifpendio z/ita finß. Hoc tempere lihodmT'utcis.,ab£i^uttib. Ioannitis,cri-P^tur. Rexanimaduertes Robertum l'landriit ComitcmpaHis, in feeder ç, conditionibßare nolle, dnxit exercitnm 'uerjits 'vrhem Cortra-cum, ammo eum da wandt ,fedtntemp€ßiuiSi continuify^ plutiijs, expedttio httc euanuit.Ni^ hilominus Flandri,metuentesneprimo o/uog^ tempore, Rex bellum redintegraret contiene-runt cum eo,qua tpß coditione,'voluit. Ludo-uicui Huttn, duas hahutt 'vxores, excjuarum prima, for or cratRoberti BurgundiieDu-cis) natitßur^^ilUfiihii dii£, cjuarumprima Ioanna nupft Comiti de Dreux, de quo deßen-dcriint reges Nauarrtei. Secunda blanca dtcla, nupft Philippo Valeßo. Sccundam •vxoremartens , reliquitgrauidam, quadeiadepepertt ßlium, cjui intra oHiduu mortuus esi. Huttn ctim regnaßct mefes tS. moriturin (ylua Vtn-çenna,An. i}i6.ßipeliturapudR. DionyßumK
PHILIP^
-ocr page 732-Chronica
PHILIP PFS r. REX FRAN’ corum XLNiii.regnauit annis 6.
P) Hibppiis L ongus, eita nominis ^Mntus, ßtcceßit fiatnfuo Ludouico Hutino,Ann9 Jii6. Adotu fuit tUi iu de regni pojjeßione, À DuceBurgtindU, aßeres legitimam regnih^-redem,ßliumHutini.,'uxoremPhilipptComi‘ tis Deur eux, regts NnuArrti. Perumexprtt’ fcripto legum Salicarum, vinA fuere AllegA~ tiones Ducts BurgudiA. Philippus habuit tret flias^cjuarum prima Ioanna, nuptafuit Odo’ ni BurgundtA Duci, Secunda nupfit Ludotti-co, Comiti Auguflinemetum, hodie Neuert, poftea etiam F landri a, ex quo matrimonio ni ta eFi Alargarctailla, qua poftea nupßt Philippa Audaci, ftlio regts Ioannis, DucisBur-gundiA, f^Flandria Comitis. Eertia nupßt Delphtno Etennenß, his matrunonÿs inter iftosPrincipes faHapaxifaderaft^inita. Sub hocregeorta eFl pefttsper tot am Galliam,ex •veneno corrupt ts putets nbsp;nbsp;font thus, à lepra
infeFl 'ts,(ad id à ludais mercede conduplit,) cuiusnefarif facinoris aliquot rei,poßea ca-pti, extremes affeHi funtfupplicqs. Eadém^ de caufa, fuere in Car cere à Vitrij en Partais qua-
-ocr page 733-ReGVM FrANCORVM. 351 t^utdraginta Jnd^i detenti, (jui, ne Chrißu-norummAnibui vit am amitterent tfefèmu-tuo occiderunt : (quorum cadauera deindeex-Kfla fuere. Rex fermifit etiam fropinquis Enguerranti at ar if frxfeHi, ( (juem prade-teßorßtf^endt tuffèrat ) cadauer tollere ,ßpeli-ré^ apud Catthußanos-, (fuodpoflearelatum tit ad S. Adariam deßouu. Eodem temport rex voluit-, ne feto ojuidtnfolititributiexige-te, verü nonpotuit fùbdttoru fuoru coßnjüm imp et rare: Vnde, ne tumult utforte hinc ori-rentur, pet ere deflitit. Hinccum applicaffet animum,rebut regnißi poUticis,ordinandist maxime (juatum admenfuras, pondera^^ at-tineret, qua in omnibus fitis dittonibus aqua-lia inßituere cogitarat, dumj^ his int et us est, moritur anno regnifui quinto,fàlutis huma~ naanno i}20.nullo reli£io harede mafulo.
CAROLAS IIII. REX FRAN-cor um X L I Xi regnauit annisg.
Çgt;Arolus, eitss nominis f^artus, Philippi longifraterßtcceßtt Ult anno 1^21. St ran-gulatur hoc tempore Parifi 'u quidam lordanus nomine, patria Neruius, (qui duxerat in
vxorem
-ocr page 734-i'- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ' ' C H R ON IC A
Raptu Joann St matrem} propter mul-t-A enormia ab ipfo contijfà crirnina: Maximè autem, quod'Gur fir cm Regtum, qUt ad eum mandatum defertbat, arrepto ipfiufinet Cur- • Jorispeedo,oeciderat. Fuit rexifle tujlitixpa- ■ trontts acerriJntts, feuere ficelerafos homines punies, zinde xquitatis cult or'habitus eximi-' us .Fuit regum Francoru pritAus'q concejfierit-Papa decimarumparte, infiimtus belli tllittst ' quodgerebatur cum ImperatoreLudouico Ba-'^ uaro,Roma.Ecclefiix declaratohofiey Interim ortafuit dtffinfio,tn ter Anglia fig’Franc fx re- gt;nbsp;ges. An glomm enim rex er ipHifidf-Gail'is in Gaficonia cert a Caftellas quitam'e'k Carolo Va-IJio regisfratre rant a zi reicFfusfuit^i lt;vt ttia' Anglttm maioreAquitanix parte^^exUeritAfia^*
‘venit hoc tempore in Iranadm -, ^nacum(uo Jilio,con(!iHerens de tn ar it o (ito Eduardo, i^uod omniaregni mtinera ,pro arbitr'io'nèfir^ hominis Huffonis Oeconomi', difl'rihuerentur., ipfi zicro dc(^e£iuihaheretur. Rex Caroltts[o-forerhcottjohutts, adiunEtocjUe fUi Joanne dt Rienault, z/iro mt lit arts art ispérit ißtmo, ■qui earn tn Angltatn reducer er. loannesigttnr tra ieclo mar I,magno ntimerofiq^ exercttu, adiu-
t»s
-ocr page 735-Regvm Francorvm. 55i fuittiam, ah Anglis aliquot Primipih. quos Pegina infu at'f artes ptr trait er at, eó rem de-’ 'duxit, vt rexEduardds captttscuftódian,fra-tris Duels Deneiaflre (quem rex capitepunte-Yat) claufits/eruatufj. fit,quoad i:}itam finijt. Tilitts cius coronatur AngHx rex, a^nofiitauè. regem Galli ar umDominü fitperiorem,eorum, '^tUAngliin Francia poßtdebant. Ctrea h^ee teporarex répudiât 'C’xorem piam Blancam\ quamdiuciiptiuam in ar ce Gaillart detmuei pat,propter comijpim adulterium\Ductt dei^ deßeundam vxorem, Mariam Lucehurgeti'^ fem,qua bre'utposi tempore mortua, permifiù Fap£,ducitPatruißtiComitls Deurcux filtam Ioannam,tertiam vxorem. Cil m regnajjet anc, y. moriturinfylua Fincennia, anno i^2^.ß-pulttts apud S. Dionyßum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
PHILIPPES p'l. EALESIES REX
Erancorttm i..regnauitannis2i.
T) Hilippus Valcfitts , eitts nominis Sextus'^ agnatuSjpximtispramortui retfis, depra-' ßripto legum filicarum, qua non admittunt fæminam adregnum Francicum exclufioE-duardo Anglia rege, pramortuorum regunt exfirereHepote, coronatur Rex anno i^aS.
Non
-ocr page 736-Chronica
No» /»HltûpoH, Rexi nit o cum Flandt 'u lio,eo quod defecerant 4 Comitéßio, Re^ufeu-datarto, deuicios eos redegit ftb obedient tant ßtiComitis. Reuerfuii» Franctam, pronun-tiatfententiAm pro EcclefiAflicis, in CAufA lu-rifdiciionis t empor aIIs-, negleciis, a Seer et a-rio fio Petro de Coignet, Adduclis rAtionibut: AiebAtenim SecretAritigt;t, Regis imperio inft-os,non parum detrAclum iri ,fi Epißopis con-
fit lurifdiFlio temporAlis. Prxfiitit etii ' hoctempore,rex AnglU Edu Ar dus,iur amentum fidelitatis, regi GAllorum, quAntum ad pofel^ionem earumditionum, quus in Fran-ciapofidebat. Sedrex Eduardus, non mults) posi, datHuramenti oblitus, adiutusAFlan-dris, denuoA Comitéßio deficientibus, regi CaIUa bellum mouet, defiimptis etiam titulo, infigniif^ regu Gallorum, cuius clajfm pati-loposi, propeLefclusez/incit. Neque lt;tgt;llA zm-quamfat is fir mA inducise inter eosferi pot itéré,femper enim in bellum deßerunt. Itaq. con-greßißuntcApeflripr£lio,non longea Crecy,in quo rex Francorum, amißis ex prima nobili-tate quam plurimis ,fuperatur. P'nde vrbs Caletum deßituta prafidqs, auxilierumq^ fie ßblatA, in potefiatem Anglorttm deuenit,qui
earn
-ocr page 737-ReGVM FrANCORVM. 35^ èam rctinuerant nd annum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fa^is
hinc induces, inter ißos reges, Pdiilipptts reçu fer at Tdelfhinatumyea tarnen tondit tone, quot;vt filins regis natu maior ,fiemfèrin illtUs foßefil fionemitteretur. Ab hoc rege Gallis Zfarta.,nigt; ua^ imfofitatribittafuere. PhiliffUs duxit du OS Tjxoresyex Cfuarum prima habuit tres liberos,nempe Ioannem,(^ui Pa.tri in regno fuc-ceßtt,Philtppum Ducem Aurelienfiem,^ Ma. riam,(^uamp; nupfit Bfabantia Duci. SecÜda eins zgt;xorfuit Blanca fiha Ludouici Hut int, qua moriesreliquitprägnante. Anno IS4lt;). annd fut re^ni 'vigefimofecundo. lacet apud S. Did-npfium.
io ANNES I. REX FR ANC 0-rum i.i.regnauitannis 13.
T Oannes, eins neminisprimus, Filius Philippi Valefii, cor onatur Francorum Rex anno 1310. Initio regnifiti,infiituit ordinem equi-i tum de lefloille. Rex Nauarramp;,gcnerßius,mo-uens illi litem de Comitatu Campania fit regt fufpeclus de appetendo regno , ideo^ eurn ca-ptum car cere claudit, x/nde Captiui régisfra-ter,Philippus, Anglisjuadet defiendereinA-quitantam,quibus rexloannes, exercituin-
Ty firu^usi
-ocr page 738-Chronica
, obuiamproceßit.Cum^AngUrent tranfigere cuperh.,effent^ lt;i Gallis reteéii, de^ cliniirutnonnihildepuhlicinjia,incluferunt-que[èjyluA veprtbtts impedita, eam^^ munter unt, Tantamjjpigittaru 'vim,in Gudoseos infequentes, à' oppugnantes, emiferunt.lUt excrcitus mAiore pArteziulnerAtA,fA^Aertt-ptionCy regts copias in fugA coniecerint, regem multosi^cumco.,exprimA nobilit Ate, captt-uos tn Angliam Auexertnt, belli Duce, Principe deG Alles .Dum rex tn AngltA cApttuusde-tinetur, PArifienfes regeNAuarra de car cere e-dulio, omniA tumulttbus miÇc€nt,monetA re-gia,inter aUa,recenter fa^atVAlorem crtmi-nAntes,creAto^^ NauArro regeducefiditiondt facrAprophAn 'tsmifcuere, PrActaj^trAnqutlli täte per turbarunt. Tumultus huitts inftigato toresfuere EpifiopttsdeLAon,^ Stephantts AtArcelliss mercAtoruprapoßtus, qui Arm At A ßedttioßoru magna multitudine,multis paßim camp;dibttsppetratis, inuafitpalAtiu,occißs duo-btss regni Marefihalcis,qui tn Delphini cubi-ctilum confugerant. Ipfi etiam Delphinus, quo 'vitam fuam ab qs redimeret, coaölus ht it mut are ueflußia colore in Parißenßs vr-c.is colorent,rubeünempe Lafuriumq^^ Etnde
vera
-ocr page 739-Regvm Francorvm» 354 *vero Marcello necato.,CarolHsnelphinws, re^ gni adminiftrationem, etiam inaitis Nauar-rais adiptfcitur fin qua ife, tanta frudentia dexteritate^^geßit f vtfaUactim Anglisface, Pat re car cere liber auerit,dat is tarnen mul f is inFrancia ditionibus,vna cu trecentis ducat or am millibus, Acceftis obßdibus.Angli re gemloannem inFranciam demittunt,qui dn, liberandorum caufa obßdum, in An^iam re-uertitur , m oritur anno 1363. cum regn aßet «nnis 13. Corfuseius/uitrelatuafudS, Dio* nyßum.
CAROLVS F'. REX FRANCO-rum VW. regn mit annis ij.
Arolus, cius nominis quint us,ßt cceßit pa-^^trißto loannif in regno Fran corum,anno 1364. Rex hellofelix, recuperauit enimfere omnia ea , qua patri ab angliserepta fu* erant, Quamnis Princeps de Galles, regis Angliafilius, bellis G allie is iam diu aßuetus,ßtm-ma vi contra niteretur.HuncCaroluspoßeßi-enemultarum ditionum exutu,nempe,Aqfti* tania, XainFiogne,,PoiFlou, Perig8rt,^t^er* cydrLimoßHfinfines Burdegalenfiu difiedere copulit. Per Duces etia Andegauenfiu, Bur gun dia ^Burbonia reieFio Robino Canel, q exvr
Fy 2 be Cale-
-ocr page 740-Chronica
he Culet0 egreffui, Principi fuo auxilia addü^ cens, mult A P aßim per Gilliam Villas Caftel-la^ incendit, nonpotuit tarnen fe coniungere fito Principi de Galles. Ea^, de caufa magna pars Gallia, Anglis ereptafuit: ^tùnonmul-topoHCaleto egrefi exercitu trigtnta mille ho minu, Duce denclaßre Imper at ore, omni apopulant es, amijfa recuperare tentarunt. Verum tanta ijs diligentia ohuiam eil itü,^!! nifimaturefuga Çibi confiduifent, ne ijntts quideetia ftirus wderetur. Aßiduis iflis bellis, ex häufo arario,neceße fuit regi,nouaßtbditis impone-re tributa, falls ofuo^^ fj’ ziim exigere 'veöiiga lia. Gabelle, 'vocata, Alias rex plus, iußitiaj^ Patronus praclartcs. Nofemel ui fits a fl are ci-uilium catifaru ludicibus, cjuo eafua prefentia populo patrocinaretur.Iiißii etiaßo Biblia, a-lij^ßacri libri,in Gallico, linguam trans fer un tur. Terulipinos etidnouaflciaßaternitatis pauperu inuentores, aboleuit-.exußlseoru li-bris, fycaremonialibus .Papa Gregorittsjraf tultthoc temporefedem papalemab Auenio-ne, Roma. Rexcüféliciter regnaffèt annù 17. moritur, anno i}S o. relincfuens fuperftites ex uxorefualoanna Burbonta,tres liber os,nem-pe Carolum,cpuipatriin regnofucceßitiLude-
uicuni
-ocr page 741-Regvm Francorvm, 355 ^icum Comiteni TtirroniumetiamDu-cem Aurelien fern,érfUnmzinACatharinAm^ LudouicttsDuxAurelienßsjduxit in z/xerew VAlentinam, fill Am GAleAcÿDucis MedioU-nenfis runde originem ducuntNobilißim£ fA-milióiAureliAnenfes ér£ngolefmenjes.,€x t^uA fAmiliAfuitFrAncifcin, eiu4 nominis frimuit Fr Ancorum Rex.^
CAROL AS H. REX FRANCO-rum LV.regnAuitAnnis42, Ç^Arolus, eins nominis [ixttssßucceßitpA-trißo in regno FrAncoru ,Annoi}S.o. nA~ tus Annosfeptem,eAjjde CAuß regnum Adrni-nißrAtum,A DuctbusBurbonitt eßRurgundiA tutoribus. Ludouicas z/ero Dux AndegAuen-ßs, nomen obtinuit GubernAtoris, regiAm^ GAZAm Accepttßecem ér oclo ducAtorum mil Hones tt^uAm immenßAm pecuniAm, cum pAU-cis menßbtts expendißet, Aut verius dißipAß fet ^populum^ nouis exAFltonibus exugerett CAufimdedittumultus ,dijßnßonißj^ ctuilisr (jUA À PArißenßb.c(EptA,per reliquas regni z/r bes peruAßt. PArißeßs entm Ar rept is Armis,o~ mnes regis miniflros, exigendis tribut is deßi nAtos,occidunt, quorii exemplußecutißunt ci-
Ty ues
-ocr page 742-' Chronica
MS Rhotomagenfis amp;nbsp;AmbtAni. Parißen/bt •uero non ditt imfune tulerunt,ßuerißime pft ' nitii Cum Tutor es f qui hello PlAndrico occu-fiti fuerant)pArtA à Roßheeck de Pl Andris vi PioriA, PArißos rediere. Tr ecent i enim cApitA-lißpplicio Affè^litreliqui medietAte bonorum mulPiAti, rebellionem luerunt.. AbolitietiAnt ScAbiniTprßcclusfj., MercAtorum, per quinquennium. Nobiles etiupopuliq^ pArs mAgnA, AuernixyLimofini PiPÎAuij,quifumptis Ar mis,in PeclcßAflicosgrAffAtifuerAtßeuere et-ÎAm A Duce Berrenßpuniti fuere. Rex non it A multoßoß,cum vellet vlcifci iniuriaßDomi-no de CAroriyDuceq^ RritAnniA,regmfui Cone ßAblio 0 Huer io Clißnio illAtAm,^fe£îus in Bri tAnniAm, PhrAneß correptusfuit. Vnde ca ex— fcdttio euAnuit, regnumq^ denuop Principes AgnAtos regitur. Inter quos ,ßper trAplAndA pecuniA, ortA dißßnßone,in duos[aPîtones dif ceßerunt, nempe, Aurelienfem, ^BurgundtA-cAm, vnde cAdes,direptionesq^ infecutAfuere, mAxime AUtem AlAttionibus PArißenßb. qui P Artes Duds BurgundicißquebAntur,quibtis Adiutus DuxBurgundus,denoPie ducem Aurelienfem Aggreffus,opprimit, Hine ortA hellA
V ciuiliA,mAgno totius GaIUa dçtrimete.
’ dum
-ocr page 743-REGVM FrANCORVM. 35lt;S dunt GaIU interfe ciuiliA o dia exercent, Angli NerntAnniA pArtentAgnAm inuAdut,pr£Uo^ ud Azincourt z/i^ioresy cApiuntDuces Burho~ nium dt‘Aureliu,ItA utGAlliA rApiëtibta prA-dAfa.ëiAfit. Ttuce Burgundo in ponte dewon-tereAux occi[o,eiui filiMPhilippuiyeuocAtAn~ gloSfCjuorü regi prAcipuAGAlliA 'vrbes tradun turfipe ntAtrimonÿfiuturi inter eum fdiam regfi CAroU, qui moritur Anno 142 2. cum re^ gnAjfiet Annis 42.
CAROLFS VII.REX FRANCO-rum L1111. regnAuit Annis ^9.
Ç\Aroltis,eiu6 nominis feptimus,coronAtur FrAncorum rex anno 1422. nulla habit a rattone fionfaliorum , quA inter Henricum AngliARegemyd}“ Cat bar mamfirorem régis, contract A iam anteafuerunt. Angli enim vi contra£îusfionfialttq,adfiium regem Francorum regnum /pec tare affirmabant,eoq^ nomi-neDux deBetfort,régis AngltA auunculus,re-gnimaiorem partetn obtinebat, It a vt régis ßii nomine EdiFI a publicarentur, monetaij^ .. cuderetur. Carolo vero reltquifere nihil/uit, prAter ditiones, Piciauienjem dl Berrenfint, It a vt Angli per irrifionem eum z/ocarent, regem Biturigu. obtinuit nihilominus et it vr-Ty 4 bem Aure-
-ocr page 744-Chronica
hem Atireliam, qua,m Angli cum ohfedijjènf^ infecta refolucrcohfidione, magnofuo det riment o,coaclifuere,nauantibfts regtfideleope ram.multis mtlttaribu,! 'viris,inter tjuos pro. cat er is claruere-, D, loannesAureliefis n et bus. Item Dominus de la Hire, efi dePot on,fuit et-iam in eorum caflris zgt;irgo tpuadam, Ioanna diUaAata animo fit ate armatra£tans,ut,Jla biltendoCaroliRegno,eijciendis^FranciaAn-glis ,eam cœlitus demiffam,ziulgo crederetur. Fuit et id rexCarolus, f)ofi deuictos,propePa-tay de Beaufe, Anglos, recuperataf^ alicfuot ‘vrbes,'}deducetehac uirgineyin vrbeRcmefi coronatus. ^uot epore Angli,fuum et regem Parifiis coronarunt, At^ no longopofl tempo Te,cxpHgnant vrbe Rotboma^i,inibi^ capta earn, de ejua fuprd dictum efl, uirginem, exu-runt.Hine Philippus Burgundia duxRegi Caro lo,deflrtis Anglis,réconciliât us,occafionem deditz/rbts Par 'tfiorum recuperanda , anno i4i6.aboltta^^factionesillanon ante multos annosexcitata, inter Duces Aurelienfim Burgundum. Inducia turn,cum Anglts fadta, foluuntur, Rexy^ Carolus récupérât Norman-niam facto hinc pralio aFremigipfigBaflillon, fttperattfly^ Anglis, eripitilltsetidAcjuitanid,
-ocr page 745-RegvM Fr ANCORVM.
cccißeorum Duce Talbott o, Adeo vt Anglis nihil remanferit in Francia, fr ater 'urbem Caletum,anno 1446.Rex, cum. regnumfuum ' facefirmaffet, regnajjèt^ annis nbsp;nbsp;vit am cu
morte commutât Melioduni, anno Chrißi i46o.fefultits apudS,Dtonyfium.
LVDOFICTS XI. REX FRAN-corum 'LN.regnauit annis 22.
T Fdotiicus, eius nominis Vndecimtts, cjui ßiperfltte patre, (juafiexul, agebat apud RurgÜdix Ducem,agnatumßium, audita Patrie morte,deducente hoc Duce, regreditur irt Franciam, coronatür^ rex in vrbe Rcmcnß, anno 14Ó1. Initioregmßü,deuenit admutua colloojuia,cum rege Hißano, oppigncralußque tum Comitattts de Roßtllon regi Franciafutt, vndepoft varijtumultits ortßßnt. Minißros dorne fticQs, quorum ft deli opera P at er eins v-fHsfuerat,omnes loco mouit, in eorum locum, vilis conditionis homintbtts introduciis, qutamp; res animos nobilium it a exacerbauit,z/tftim-tis ar mis, pertraFlo inftuas partes régis fiat re Carolo, bono Reipublicx, vt tpfiaiebant, regi bellum intulerint, facioprope APontericum,
Ty s praliQ
-ocr page 746-Chronica
fr/tlio regem(ùperArint,fa.£iionis duce CarO“ . lo Burgundo. Rexdißimulatit incuriu, reßi-
tuit in priflinum dignitutem.,omnes eos quoi ' nbsp;nbsp;loco mouerAt.Paulo poïi Carolus Burgundus»
mortuo patrefito , ßt Burgundia Dux, Hine naHus regem Peron£,inuituquodammodo, 'vna ßecum, ad expugnationem vrbis Leodij, proßcifcicompulit. ^uaexpugnata, Rexre^ uerfus in Franciam, inftituit ordinem Equi^ tii D. Michaelis, quo tepore Aquitanisi Dux, ß-ater regd, quot;veneno extinFlus ePi. Carolus Burgundia Dux,id regis iujju confilióq^faPiu crimmans, euocatis m continentem Anirld, regtbellunimouet. Diligentia 'uer'b dexteri-tatéq^ regisßpito bello,jaFtis etiam cum Caro lo Duce inducijs, eóq^ non multb pbPt, pramp;lio contraHeluetias propeHanccium commijjo, occip}, Rex récupérât Burgundia ducatum, Hrbes etiam, Mondidier, Perona, Roy am,et Amjens, earûmcppopjeßionem retinuit, (ne-quicquam reluSlante Maximiliano Außria-co, qui filiam unicam Ducis Caroli, in 'uxo-rem duxerat,)pax tarnen inter eos faSîa, in~ ter ce den te matrimonio Caroli Delphini cum MargueritaFlandrica. Ab hoc temporepri-inum di[ßoßtißunt equi cçleres ,perFrdciam,
quos
-ocr page 747-ReGVM FrANCORVM. 358 ^uoƒ Voßas vul^ vocamus. Ab hoc etiam re--geprimum, Heluetijs a.nnu.ii ftipendiadntti. Cum regnaffet annis 22. extremó^ fùpplicio, • affecijjèt Comitem S. Pauli, (^Ducem de Nemours, moritur anno 14^3. fepultus apud S-Mariam de Clerj.
CARO LFS FUI. REX FRANCO^ rum L VI ♦ reznauit annk t4 .
Çgt;Arolus,eitii nominis o£tauus,'vnicusLu-doutcipramp;mortui regis plius, fuccedit in regno Francia, anno 14^4- natus anno s quatuor decim . Fnde inßatuum conuentu, Fwo-nenfiflatutumfuit, ne qu'is fuhflitueretur iUt regni adminiflrator, fed quot;vt negotiamaior'is ponder is, à Confiliarijs ,fùb nomine regis ex-pedirentur .Ludouicus, Eux Aurélia, admi-niflrationem regni ambiens, agretulit feab ea excludi,mhd, quo ad earn peruenire pojjèt,. intentatum relinquens,Hincßceßit inBri-tanniam,faclo deinde pralio,apudS.Albinu, capitur ipß, amp;nbsp;bellifuus fo dus Princep s Au-rania.Mox tame liberatur interuêtu vxor 'is fua Ioanna, (quafiror regis erat) Rexrépudiât a Mar guérit a Flandrica, cà^ adfratrem fiumArchiddcçm miffa,{ cum quo antep aula pacem.
-ocr page 748-Chronica pACtmfecerAt,reßituto Uli ComitAtu ArteßA) duxit Ann Am, hAredem vnicAm reqni RritA-nici, (licet Imper Atari MAximiliAno deßon-ßtAfuijjet )eóq^ mAtrimonioBrit AnnlAßrah-ciAregno,'vnitAfuit. Reßituit etiAm,religto-ne tAFtus,regi HißAno ComitAtumRußtnum. ldeo,cttm domi omni a pACAtA vider et, Adiecit ni, quod Ad eumfpe^Are dtcehatur, exßiccef-fioneRenAti regis ÜcîUa, amp;nbsp;Ducis AndegA-uenfis,quA res illifucceßit ex AnimißntenÜA. ‘vixenimßriSio glAdio,regnum occupAt,réx-que coronAtur, Alghonßss enim rex, eiufq^ ß liissFerdinAndt4s,neexfe^Ato quidem Gillo-rum Aduentu, regno dißeJJerAnt. Rex conßi-tuto regni NeAfolitAni GubernAtore, Gilberto MompenÇierio, reuertitur in FrAnciAm. Verum cumperuenißet AdForonouum, tAtA ho-ßium multitudine clAufusfuit, vt etiAm w-tApericulttm non mediocre Adierit. Vribics e-nim, RomAnorum, Venetorum, ^MediolA-nenfium.,exercitibus,iter ipßprAclufum er At. Rex uero hortAtw fitos,generofi peFtore, médites hoßium PhAlAnges,mAgnA hoßiumfAFlA CAde, Arm At USperrumpit, euAdltq^in GaIUa, ^Adém^j 'uiFioriA Uber At Ducem Aurelien.^
-ocr page 749-REGVM FrANCORVM. 35^ Jem, NouartA obfèjjum,faEla face-,cum Lftdoutco MediolAnefium Duce. Audits hinc defeéiione NeapoUtani regni, cum^ regnajjèt tt-nnis 14. (pecfans in vrbe ÄmboftA Nohileit jHa luÇufi/ê exercent es, improuija mortemà-ritur, annofaltitù hum an a 14
I. LVDOriCrS XII. REX FRÂN-corum s.wt..regnauitan-nis ij.
T rdouictts,eiui nominis DuQdecinius,re^iA pTAmortui agnatus proximus,fucceßit in regnoFrancorum,anno 1497.Initio regntfiiii offendens Ararium exhauflum, pecuniÀg^ indigent, Regni officia omnia (exceptis ludicia-rijs^auro 'venaliapropoßtit, répudiât a ioan-na,filià Ludouici FndectmißuxitprAdeccffo-ris fui reliciam ziiduam, Annam Frit an am. Inßituto hinc Parlament0 Rothomagi, Vni-uerfitate^^ Parifienß reformataßßcipit expe-ditionem tra/alpinam, récupérât^ Ducatuni Mediolanenfem, Gentiam, Mediolanenß-nm Duce Ludouico capto, équot; in Galli am traf-miffo, qui in car cere polimoritur. Circa hac '1 nbsp;nbsp;tempora, pax fa^a inter regem Rom.Archi-
kii.em, regem Hißanum, quinihilominüî failli
-ocr page 750-Chrönïca’
enptüt rcgnum Neapolitan um, quod denuo recuperarant, nequiccjut indignante rege Gallorum^ A quohoc tempore Papa re-flitttitar Bononia,a Bentiuolis occupât a. Do-witii dàndeGenucnÇibus, Paul'oq^Nouiofidi-tion'is auctorcycapitis punit o, Venet os aggreß fus, non proc id ab Agnadel, pralium cum ÿs committit ,eorûmq^ Imper at orem capit fact-leg^ eosdeuicifet, niß Papa {bellicofusmagts quàmreligiojùs') accepti beneficip immemor, ad Venet os defecißßet. Rexigitur mitt it Ga-flonem Foxium nouis inflrucîum copqs, in I~ taliam,qui magna celerttate Alpes tranfgref fts, Bononiam occupât,pralióq^ prope Rauen-namfa£to 'vidior, dum partamz) iFloriam ni-mio ar dore perßquitur, ab Hißianis eccidi-tur. ^uo incommode accepte Papaprofiribit régna G allia dv Nauarra, eaq^occupantibut per mitt It.Earn n act us an fam rex Hi/panuSi regnum Nauarra inuadit. Concitauitetiam Papainregem Francia,Anglos, Romanorum regem,Venet os amp;nbsp;Heluetios, a quib. rex vno tempore diuerßs in locis oppugnatus fuit, ab Heluetijs circa Dqon, ab Angles Terouannit expugnatur. Emerfit tarnen rex féliciter, ex omnibus hi fee difficult atibus. CumAnghs et-
iam
-ocr page 751-Regvm Francorvm. 3S0
tam pAcem facit, du^ia Maria, refis Anglia fir ore dn njKoremiCum ijua cum ad tres menfes 'vixijfit,moritur Parifiis,anno I^I4. cum regnajfet annis 17 .lacet apud S.Dionyfum.
FRANCISCAS I. REX FRAN-
corum i.Nii\.regnauttan-n'tS32.
'CRancifcus,primus eius nominis,pr£mor-tui regu agnatusproximus ,ft rex Fran-corum^anno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In o/uo tanta cumgrauita-
te., dignitatem 'verfatuseli, vt merit0 tott terraru or bi admiratiomfueritfiuit .n.z/ir-tutihus ÿs omnib.i^ua regem decent -, or natif fimus. Infiituit Parifiis collegium-, in quo tres lingua docerctur,reliciuas yuom artes libera-^ les, qua tupafimpejjùm ierant -, quaf pofllfi minto reuocatas ,prifitna dignit at i fia refli-tuit. Ande merit o liter arum reflaurator,lite-ratorumm mecœnas vnicus appedatus fuit,. Artis et militariaperitifimus,pp reipfii nofi~ meloßendit,deuildis Heluetfi,occupato Me-diolano, capta Fontarabia, depulfis d Gallia ceruicibMngloru, Imperatorifm, numerofif fimisexercittbus. Fum CarolusquintusFra-tofurti eligitur Germanor. Imperator. Rex
cum
-ocr page 752-Chronica
tum Heluetijs fædta facit feinta annua pen^ feonC} Papa Leom JO.Jé réconciliât -, abelita Pra^atica fanctione, non fine querela Eccle-fearum Gallicarum. Papadimifeisper Germa-ntam muit is prxconibtts, polliceturpeccato-rum remißionem fe, qui domo ypatruq^ reli-cta,crucefeignati, in bellum co tra Tur cas pro-fictfecerentur^ Martinus Luther us eorum clamor ibus encitatusdn Emifiarios ijlos inuehi-tur ypopulóq^ rertt fummddetegit. DuxBor-bonius à rege Gallorti deficit ad Carolum Im-peratorem , eiuff exercitus in Italia factus EuXiRomam expugnat,ipfe,dum murufian-dit,occiditur, Romacapiturdiripïturq^. Rex Francorumdum Mediolanenfeern Ducaturn recuperarefludet,Vrbem Pap tarn ebfidet ,fub mcenibus z/rbis, commififio cum Imperatoris exercitus ductbus prxlio.,capitur, in Hi fiant am auehitur an ne 1524. Rhodusa Tur cis expugnatur. In Hifiania deinde tran factum fuit, di liberando rege captiuo, eodém^^ tempore pax inter eum çf Imperatorem fa£ta in Belgio, in quot;vrbe Gameraco, anno 1^3$. r en ate helio,rex Sabaudiam, Pedemontanamq^ ditio nem inuadit, Imperatorem prouincia excede-re cogit: Inducix décennalesfiquuntur. Impe-
‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rater
-ocr page 753-Rëgvm Francorvm. 36r ^Ator per medtuw Galliam proßcißttur,Adfi^ dandos tumultus in Flandria^perpiam ahßn tiatn, ortos , ßßpitis, helium redintegru-tur, c/uod tarnenpoß non multas incur(iones hm eindefaFiasßpitur, anno 1544. ^uo te-poreAngli occupant Bononiam maritim am. Rex recuperanda wbiintentus,erecl'iscirca eamaliijUQt caftellis propugnaculls,mori-tur à Rambouillet, An ßalutis human a, 1546. cumregnajßt annis J2.. reliFlis duobus poflß liber is, Henrico, qui ei in regnoßtcceßit, Margarita filia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t
HENRierS 11.' REX FRANCO-rum Lix.regnauitAnnisij.
T 7 Enricus, eius nominisßecundus, cor on a-tur Rex Francorum,dießo natalinempe
Martijtnenßs diezgt;ltimo,anno 1^4'^. pater-narum 'uirtutu non minus, quam regnorum hares. Initio regnißuißibmißt Scotis auxilia contra Anglos,eos^inCallta aggreßus, omnibus, ah ß occupât IS, circa marttimam Bononiam caßelhs, expulßs, in vrbem confugere cogit, quam non multo poft dédit io ne cep it * Renouât etiam pat er num foe dus cumHelue-tß.Anno IIS2. euocatus ab aliquot Germa-t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Zz. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nia Pr in-
-ocr page 754-Chronica
nîttPrincipibtn, expeditionem in Germ/tfigt; amfufcipity occupât a, in trAnfita, Vrbe Medio-metric urn, LottiAringiAprimAriA. In redit» txpugnAt D' Anuillierium ,Iunum, Mommedium, aUa AliciuotCAflellA,hojiiumliiorunt receptAculA.PApA lulio reconciliAttu, P Arm At MirundoUm^, ItAliA-vrbes liber At, Senenß-bus, ab Hijpanis crept am, libertatereflituiti JmperAtorCarolus quintus rrbeMediomatri ciiobßdent, magna exercituAparte amijja,rt infect A difiedit. Rex cœptisfeliciter in fl Anst cApit Marieburgum, Bouiniu Djnantum ’vrbes,neijuicijuam reff ente Imper at ore, qui magno milita numero amiffo, circa Rentin» reßcitur. Indu ciafa^a, paulhpp pofl, infecutis aliquot leuibuApraliis,irritA/aôtA. Turn roll Imperatorisfilius, Hiflanix rex, Philips pus, Fr be S. ^^intinü obfidet,fa£lo^^ pralio, occißs Gallorum aliquot millibus, captis etiat exprima nobilitate, quaplurimis, expugnat
diripit. Rex Prancorum ,reflauratis viri- ' bus eripit re^ Philipp o Frbes Caletumt Guynetum , Hanium , Comitatum O-ianum , inflruPltsyj copiis , hoflibus ebui-«m pr ogre dit ur , qui turn apud f'rbem Ämbianumcaßra habebant.Fnde, aquato
qnaßt
-ocr page 755-ReGVM FrANCORVM. 3Ó2 tjutßy vtrtn^ damn e,facts conditionesfuèri inita, interuenientihtts connub^s. Regts Phi-iiffi f cum filta natu maiore,Henrtciregis,^ Princifis Pedemo»tani}Cumforore •vnicadi-Pit Henrici Regis. Hinc omnia latitia flenalt;, fer tot am vrbez/aria lpe£tacula adita, omnium animigaudio ferfuß/uere. Sedzgt;erißime» inuicem cedunt, dolor ac voluftas, vt ait Trtt gictts. Rexenim ipfi arm at us decurrens,ßu-fio dißupta Lanceain oculum ßuum ada£lo^ apudßtosgatidio in dolorem mut at o ,poßpau cos dtes, 'vitamfinijt, Regnifiiianno ij. lul^ menßs die lo. Annofalutts humana 1559.
fRANCISCrS II. REX FRAN-corum L X .regnauit an~
n is 2.
^Rancifctss, eitss nomin'isficundusyprimt-genittss Henrici regis, anno atat 'is fua 16. «oronaturRex Francorum annoiss^.Iam an-tea Scotia etiam Rex, duFla in zixorem ,vni-ca lacobi Stuardi Scotorum Regisfiliadllifssjg ergo, ante alii^uot menfes, miferatpraßdium Catlicum , fidand'ts tumultibus, religtonù eau fa » in Scotia ort'is. Initio regnifai, de-ducens foreremfuam ad ducem Lotharin
gie, 2 gum,cui
-ocr page 756-‘ ' Chronica.
dejpof}fitafuerat,diuertens^^ in bëAmboßam, oriturfeditio, ëo cjuodaduene-'nnt aliquot 'uiri 'Nobiles, qui cup er ent reß qffèrrefapplices libellos ,ßtpernegotio reformata religio nis. ^upd zero ar mat i eo 'venif ßdicerentur, repulfampatiuntur, affcciiet-iamfupremo fupplicio, eorum nonnulli, die ■MartijIS. anno is6o. Publicaturj^ Ediëium abolition 'is, eorum caufa, qui a Romana Eccle fiafecejferantßditioj^ fedatafuïï. Hine no» mult o P o fl., cum rex ejfet in publico regni con-itentu, infua amœnifltma ar ce Fontanableau, opfferturei libellus, eorum nomine, qutreformat am religionem profitentur, liberum, tu-tumj^ religtonisfu£ exercitiumrogates,con-cedtfibi etiam pet ebant Templa,aut a Iio qui» alia accomodaloca,in quibus luce palam,verbi diuini condones au dire, Sacr ament a^.^ ad-miniflrare queant, vtfleeorufides hominib. innotefcat, liberenturf tande calumnijs ijSt quibuspaflim falfo fitgillarentur, quorum nihil tu impetrarepotuertint,reiecit tarnen rex eos adVniuerfi Regniflatus,quo s breui conuo-tare fiatuerat, Publicato etiam ediëlo, vt o-mnes, amp;flngtili Regnifuifubditi,profé quifq^ querelas, gr auaminaj^, eo deferrent, libéré^ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propo-
-ocr page 757-Regvm Francorvm» 36ï ^rofgt;onerent,(juibin omnibtis, cjUAntttni £cjui tas tufiitiaj^ fgt;ateretur,niederi/e vcllefignifi-CAuit. Mandat eÜAm Prouinciarü prafe^iis, ßngulifias ditiones diligenter obeant -, ae lufirent^ne quidReßub detrimenti capiat, Ne iieflatuum regni conaocatio, vllo paclo per tts multus excitât os, retardetur, aut irnpedia-tur.TJum his intenttts-,exercitti etiam inftru-£liis,degit in Trbe Aiirelienß,nato circa aures eins hulcere, paucis diebics extinguitur, cu re~ gnaßit menfesßdecim, dies 26. die Decem-bris s. anno à chrißo nat o i^óo.
CAROLFS IX, REX FRANCO-rum L XI. regnauit ann'isi^.
Ç^Aroltts ,eins nominisnonus, mortuoßa'' treßto rege Francifio, coronatur Francorum rex, anno is6i.menß Maio. Non inter-mi fß) interim Conuentußatuum, àpradeceß foreßio,in Fr be Aurelienß indiFlo. Fbi de con-Jenßu conuocatorumßatuum, Adminiflratio regni,Regina matri, Regif^ Nauarra concefßt eit, donee rex ( tuncannos'vndecimnattts} pubefcat, maiorf^declaretur. Conuocaturetiam colloquium Frimorum Farlamenti,alio-
Zz s rum^
I
-ocr page 758-Chronica
ex tot a G Ma, do^orum vir or um blicaturg^ Edt^um,annoii62. menß lanua-riot quoconcedchatur y reformatant religio-nemproftenttbui, eam extra vrbes exercere. Â contraria opinionis hominihus, nonmul-to poH impediti, Latrocintorum, cadiumjg viafaElafuit yfuhfequentefanguinolento ct-uili hello, Cum nefarq homines, fub religionis, fr at ext U, teterrima quaq^ facinora aggrede-rentur. Secutum etiam pralium prope oppi-ditmDruidum,decembris ip.anno i$6i.Afor tuo deinde in obf dione RhotomapfeßiRegeNa-uarrao, Duce etiam Guifo in ohfdione Er his Aureliorum, a Poltrotto quodam ohtruncato, anno 1^6}. paxfaUaePi, eodemanno menfis Martq die 13 .publicatumjj edi£lum,quo con-eedebatur liberum exercititi reformata religionis,in mult is Francia zgt;rhihus,etia extra eas. Rex déclarai us Maior,lußratis pracipuis Regni ßi Ciuitatihus ,conuocatßatus Regni inVrhemMolinium,vbimulta,puhltcampa-cemßeSiantia, décréta quidemfed vana ir-rita^fiquenti anno fuere. Fndeficuta cß cru-enta ilia pugna inter Pariforum Erhem S. Dionyfium anno 1567. die Nouem. to. In squa occubuitConeßabliusErancia,cuius morte,defer-
-ocr page 759-Regvm Francorvm. 364 te, defertur exercitm Imperium ad RegisJrA-, trem Ducem Andegauenfèm,ntitumtunc an-^ui deinde cum Admiraldio, Princi-fe^jCondsio, reforma,!a religionisexercitus Jmperatoribus, conflixit prope Ba/acum. Con^ daus captus oceiditur. Admiraldius obfidetPi tiauiumdnfeUa re dijfoluit obßdionem.Hine eonfligit cum Papißis, die OUo.j. i)6p.Anna deinde 1S70. tjoua pacis conditiones initA, ejHA,anno is72.menfè Augußo, interuenie»~ te connubio Regis Nauarrai cum Regisfor ore, in perpetuamfirmamif pacem tranftura ere-debantur. Ideo^ Admiraldius, CondAus.re-lic[M^ reformatA religionis viri Nobiles, eo, à Rege inuitati aduenerant, quiquomoda lt;xcepti,etiam dimißtfuerint,cum toti terra-rum Orbi notißimum ßt, hic narrareßper-ßuumfuerit. Carolus cu fuijßet Rex annis ‘igt;iuosreli(juit, anno if74.
HENRICrS III. REX FRAN-corum L X11. regnauit annis
TT Enrictts,eius nominis tertius, Dux Ande ^^gauenßs , iam ante à Pelonis in Regem a feit Its, coronatus, intelle^ia fiatris ßi,
4 Regis
-ocr page 760-Chronica
Kegu C Ar oil morte, cut ^tateproximui er At, iäeo^ regnumFrAncorumßtcceßionis iure, Ad feß/eciArefctret,re cum Alicfuot PolontA Prin~ fipibui communicAtA ,fignificAuit fibineceß fArio in FrAnciAmproficijcendum, cum cApi-, endipojßeßionem regni, turn etiAm conßr-, THAndA in eo pAcis pracipue cAufÀ , fej^ in-^ trA Annum, Ad eosin PoloniAm reuerjurum promittens. Cum ÿ re/pondißent, iniquu fore pAucorum eti confinfa regno di federe, qui Ad id,communi omnium conJintientevotOfAcci-tus efet.Ipßomn'is mor a impAtiens,conuocA-tioneflAtuum Poloniciregnino expeFiAtA,co‘ mit At us duobus domeflic'is GaIUs , intempeflA noFie,equorum incttAtißimo curßu,ex Fr be PoloniAprimAriA CrAcouiA,euAdittn Franci'r Am, coronAturq^ FrAnsorumrexAnno 1574. Ne^ z/ero FrunciA eius Aduentu, opt At Am, omniumq^'votis expetitAmpAcem , conf qui pot uit. ßßiArefiAtereius Dux Aleconius, cut ÎAm ohm prAdeceßor rex Cato lus cufodes po-fucrAt,'ut quA Ager et, qui büß um etium loque returßcirepoßet, cum AbhocnihilhumAnius fe huberi ziiderct, eo quod externorum ho-minum in FrAnciA dominutum, mugno Fei-pub:detrimcto, GAÜicA^NobilitAtisfingulAti
prAiu-
-ocr page 761-Regvm Prancorvm. 36$
fraiudicio :nolefc entern, damn/iret ■, cuftodtA féliciter eiiaditinfu^ditionis z/rbew Dreux, Anno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. die 16. Septembres, p'ndeßAtint
publico firipto Chriftunis Principibus men-temfuam, dtfcejju/^fùiex aulufiaternA cau-fAWiteflatAmfAcit,eorum^ opes, Auxi-lidque implorAt. Chrifie fAue tuis.
-ocr page 762-Be d V c I b y s
SEQVVNTVR MONOSTICHA DE QRDINE ET TEMPORE Imfer^fingulorum Primi-fumPelgij.
1. Theodoricus Aquitanix.
^uatftordecadat Primm datiura BatMti. 4t i. Theodoricus fecundus
Bicfeptendecimumfinit moderâmine lußrum,
3. ArQoldusHollandiæ.
^mntiifid Arnoldu Phrijtis maleprodidit ^fiat. f 4. Theodoricustcrtius.
Ttredecimfiptém^ hiemes Theodoricm exit. 4 é
5. '1 hcoduricus quartus.
\^eßainana, diem fiipremum infecit urea. 4
6. Eiorcntius primus.
Bebdomadm Plorm geminas amifit in vmbra. 14 Qertrudis. vidua Flotentii.
Vnum Gertrudisfidit viduata Becembrem.
8. Robcrtus Phrifo-
OS^Auo retinetfiib Confule frena Robertm.
9gt; Gothiphr.xdus Lotharingix.
Temporis medium vi Gotiphr/edm obibet.
10. Theodoricus quintus
Bebdomadem decadi quintm Theodoricus Addit.i/
11. Florentius Obelus.
\^c ter fiept en ts dec adem P lor ent im annis.
ta. Theodoricus fcxtu.s.
O^o lußra regit Sextus fu^erófque relinquit.
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;13. Florcftw
-ocr page 763-Bel Gir.
13. Florentius tertius;
Térque nouent me^es Florus tertine implet. a
14. Theodoricusfcptimus.
TertiapoH décimant te Septimefinijt aßat^
15. Ada, Thcod, feptiniifilia.
lt;^dafimel tantum bifrontem vidit lanum.
16. Guiliclmus primus.
Prime nouemdecies Quilielmefotirishabenu.
I/. Florentiusquartus.
Zelotypui F lorum bisßextofußulit anno.
18. Guilielmus II. Rom. Rex.
Cajàr olympiacas quatuor ßd caßtf,habebat.
19. Florentius quintus.
LußrÄy^poßßeptefoßtisßx Quinte Novembres. 4. t iQ. loannesHollandiæ.
* Per quatuor mejfes Batauus regnabat lanus.
21. loannesHannonix.
^Iter olympiadem claudit non degener Hanno, j
22. GuilielmusBonus.
Triginttique duos fafces Bonus indegerebat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2
23. Guilielmus quartus.
Tlona necem ^arto in Phrißapradixit hirudo.
24. MargaritaLudouicivxor.
^JPlargarita ttbiglißit nouafaHio lußro.
25, Guilielmus quintus, lt;Autumnisßptemfi dit, rapitûrque phrenefi, 26. AdelbcrtusBauarix.
^^Iberto pofl lufira nouem non defuit annus. nbsp;nbsp;.4. ÿ
27. Guilielmus (èxtus.
TtrtiapoPi decimam Çuilielmumfußulit aß as. ly
2ïgt; lean-
-ocr page 764-De dvcibvs Belgii.
38. loannesBauariæ.
Sext A Leodinum necpafla. cicontA toUit^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6
29. lacobaBauariæ,
Fi/eminA per dec Adem terris u^Atur, Alto. 10
30. Philippus Burgund.Bonus.
PoßdecAdes teruAs c^uAtuor Bonus Addit Arißas. 34.
31. Carolus Audax-
Carolus hebdoniAdem t riet er ide finit in Ar mis, la T/ï. MariaCharlcfia.
frAcipitAtur equo quint a chArleßa meße.
33« Niaximilianus Audrius.
JïdAximus hebdomadem quinis coniungit Arißis, n 3 . Philippus Auftrius.
Ant undent proiesfeflin a morte Philippus.
}$. D. CarolusAuguftus.
Carolus autumnis tredecimfix luflra cdegtt.
36. D Philippus Catholicus.
Serius, AUt nunquam terris dtfiede Philippe.
FINI S.
-ocr page 765-IMPRESSVM FRANCOFORtI AD MOENVM, I M P E K S I S Sigifmundi teyrAben^.
-ocr page 766- -ocr page 767- -ocr page 768- -ocr page 769- -ocr page 770- -ocr page 771-