Dit boek hoort bij de Collectie Van Buchell
Huybert van Buchell (1513-1599)
Meer informatie over de collectie is beschikbaar op:
http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732
Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:
• de rug van het boek
• de kopsnede
• de frontsnede • de staartsnede • het achterplat
This book is part of the Van Buchell Collection
Huybert van Buchell (1513-1599)
More information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732
Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned In full. The following scans are, in order of appearance:
• the spine
• the head edge
• the fore edge
• the bottom edge
• the back board
Theologu
Quarto
-ocr page 9- -ocr page 10- -ocr page 11- -ocr page 12- -ocr page 13-iCflöflV.
@(e Sïnfetr/ ?gt;«« ^lt;r
Uacn Sfyolutfctt»
@K @n'(((/ nbsp;nbsp;nbsp;(cm g(i(tslt;n
a6(Bigt;i««i tgt;«s
@ef(6«gen 6lt;p ^cif' ^Cdwffe tice
©«rcbKHtètfô«» I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^nwMWl
5rlt;»kin 3l«na Cörfulae / Zjer^eafit iu fï^wdg vnD Lüneburg / ctf, in blt;ï Sörpiifb*cn ©^(p^ÂircÇm in €«n«»
©«V(J
} ©5ï?rtrt(tiüm 56lt;wttfdum* eclncfaruin.
5gt;7ï»5^6flt;Plt;gt;P6lt;^’^MW Ctott«
-ocr page 14-. 8««/ ßocßgcbornen ^ûr|îi« Vnù Sranjcn/ ifmwcn ^orct|jccn i gcborncn nus? .^vntglùljcsn ©taiîînun 5» ©cinKiiitucf/ -Çfr* t^Oßüi 5u nfdHüf tsi viW iïincburg etc Sî^nftMntbcsjèntten fehgerbnb Jeû» liger 9cî)£c^stnif5 ^ocfjter/ welef^er re se nomine Cbriftianus gettffcn/ vnferer ©ncüigen ^örpi» »nb fraiveiî.
g^cOgcborne
tgt;no ^ran? / €roren ^örfthc^en at n. ©ttûMfei^vnfcrOemûtigô ©f” at ferfelbc« »Çierçhebfîen •JJcrrti s v»f£tn aueV ©nebigcn j^ürfKn Ÿcrrn/ fcnu jr,5f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;junge lie^e
, •^mian vnh Jrewlein/ fampt vnfern vntertÇc^ wigcii ivilh'geu geforfainen Pienfun juuon
21 ij
-ocr page 16-(Brtcbfgc Dnb Jraiv/ em tgt;er auit ^ur^kuc^ha/ gt;5ofVdeborne S?ür(i v«lgt; ^itïj ^ilamp;dinOcrJünßcr/ 55r4utifd?njet3 vno l^ünebur^/ etc .^cr^alUrhcblîer -Çfrr vnO amp;cina§cl I t^nfer Ôrt^Oigfr Jûrf1t)no^)frr/ t?ns? arme/iJuD för Der ^eU veradxetc iöïcner€iOttes/ 5u Dem ^JrtfïUf^etti ^errf irfotzen / Drtö SrœUin/wir »eben Denen Daju gebetenen Sûr« pen DnD ’5errn/jUr|îinnenrnDjrfln?en/vnfern gneDigen Jürfîen vnD -Jîerrn/ gneDigen ^ürptn vnD Jfratven/vnferi» lieben -^^iXrn fi^rifto/ in Der -Ç^eiligen ^anffe Anträgen amp;cl)Ten foltèn ! 23nD in Dem/ Dent i^xempel De^ •J)milife^en ter^/ von Dem fein J?»Ö.Die 5?firpii(De.9oamp;eit vnD Oberfeit ju VeÇen tregt I nacbgefolget/ Der micÇ in Der JôJe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnD feine Singen anffDa^
nieDrige riel;tef / Q9nD aber ferner an vn^ gne* Diglicamp; èu onterfeticDlieb^n Scitni Dazumal begeret t Das? mir alle ‘Öret) I vnD ein feDer -infonDer^eit l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tjnn folten I
^Öamit Das ^o^e ffbrifllicbe ^eref gesteree foûroe / öiemeil feine Dafür aebtet ! Das alle ifbriülifbc'^ercfmit ©Ottes 01?ort ge»» heiliget vnD geaDelt werDen/ gleich wie Das
nig
-ocr page 17-Mtitt îgt;er Prophet ©et* -^eilise ^ÖfluiO/ ©Ótteö ^'ert txr* ôU’ïfpct / Pfalitt« 119, alle ©pcife fûf^ vno lub* lieb inacbet ! ©0 Çabc» S. ©.$u rnurtb^* nlgciit 9cfaUcn/f»ir ^ns; pnfen« înb^^’^noen tra* 0cnbe«2{inptna(b/»nff«bcnl9 Oarju gebra«* îb«a laffcn/ 01W nacb lgt;cr ôab vnb maf?/ bannt bn$ vnfer hcber^ctTOcr ©Ott / aue^ gnabtn btrfcbcn/cinftltia vnb ^tnbtffb/boti ben brepen ©aeratnentcrt ober ftebtbarn ©nabenjeieben ^ïsiten ^eflainent^ geprebtget/ èannt wemnglù'^ fpörtbnb bcnncrefe/ ba^tvirnicbt ailcttt enferc Veb^^/ befonbern gna» ï^en ©Ottcö/vbnbeititbeïbrttt 3«Pruine«tbnb OVerefjeng ©otfte^ ^öoetorc ^^artino iJutbC’« f0/beniger gebccbtnifö/ vnb anbern btiferti lieben Praeeept0rn / auö ©Ottes? ^0rt gelernct {fret; affentlicb îubefennen feine ab^ feiern tragen : ©0nbern bfl^ aneb feberinan bermerefe/ bas? wir ön$ einem ©elfl / rnb mit einem b^unbe ble reine bellwertlge jube^ fennen/ 0nbrerinitteirt©öttllcberber(eibung / babei) bcftcnbig/bifgattbnferenbe Suuerbarren wlllen^/bebacbt/ rnb entf(bl0(Ten fein.
©;nn wir b^’Unis? elgentlieb bafür ! ba^ 21 iif alle
-ocr page 18-alte h'ccftlïûfSei^c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jfcbcrmetiö ƒ
VttD 5^4u(tvûrffe/ fóclcbc lifbUctJ^ ^tiaoctïlkc^t ƒ OCH auffgaitg a«^ Der ! 0« ware ©enne Oer ^creebnghir/ ^as Puin/ono fdti Ocihi'miges ^ort/von wegen eûnger gefaxt/frewoig/ für otefcni vnanigen ©efebUc^c îubefennen abfebew txa^in! ror Oem 2(ageftcbfe ©Otte^ einen febtveren nanlgt; au^fîe^enmûfi’en/ wie ihnen Oenn vnfer lieber •J)^rr ff/ oeri'SînnO i?«o grunO Oer Garheit ! ernfllicb Orewet ! Oaö er ihrer für ÖOii onO feinen lieben Engeln wieOer fche« wen / ono fie auch verleugnen wOlle*
ïöieweilaber hochgeOa^fer onfer ©neOfger Jörfr ono ^crr/en^ gneoiglieh beriehiet/Sa^ ff« jt©*O»eirer geiegenheu halber / geOßcbiC PreOigeen abjnhörennieht oernigebt/oon .J)er^ éen ttiihi lieberg gewönfeOec/ Oeon Oa^ (ie Oiefel* ben heile In fer Perfon h^ren wägen ! ^nO Oer* wegen in gnaoen oonon^ begert / berßriepre* Oigtett alle fie ôrOentlid) nad) einan* Oer von ons» gefehehen fein/ ©«^.©.fehrifftlieh juöbergeben/ vno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ö. snOeoieiren ! ©o
haben è«S»©«5u vnterthenigew gefallen wir
Oiefeibige»
-ocr page 19-fo gut fielet
«Ï^ethge» €îdfî / öctn ^ercfmcifïcr alUs? guten I in v«s? fcamp;wac^en armen ^errfjeugen gemirrfet/auff^ Papir Bracht/ vnö tjun fic amp;iemit S- ©• aller »ntcrtamp;enigfeit/ vnD auö fftjölbigcm ge* Çoÿam tgt;Berfenlgt;en/ vntertfcniglicp PittetWe J ^♦i?*©.n)ólle OiefelBigen 5u gneoigem gefallen oon tjuö an vnO aufyncljmen / vnD in Dem nictt rgt;nfere geringe Perfooen anfe^en/ foiiDern gcDa« e^te einfeltige PreDigten natp Dem IXieDtfe^riD
©óttltc^en Berts’/ weleès^ billid; Den obfi^ gaben fel / Darnacg man als naeg einem ff om* pap alle PreDigten ertgeilen vnD riegten I vnD feiner bepfallen/oDer beppfïicbfen fol/Dcnn Die mit ©Ottes geilmertigen/ onD allein feligma* egenDen Bort eoneorDirtoiiD ebereinPimpt / wie Der ^,eilige Paulus fagt/ ?)as Die Bei (Tagung Dem ©lauben egnlicg onD gemes fein/Das wir aucb feinem^ngel/ Der ein anDer ^uangeli-
preDiget/ PaDt noeg glauben geben follen : ^S feinDomb wir ginwieDer ! wo atîDerP / Doeg mit vnferm rntertgenigem ©ebete für lt;?,§♦©. onD Derfelben •Çerçiicbpen ^)errn©emagel7^)errlein pnD Srewlein I ^u-
uerDienen '
-ocr page 20-«erbkitcit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'öfcwfr nöcamp;
J(lt;mû in ©Ottes; gneöi^e» èrOuç/vcrfpriità eni^ gekit beft’Jkn/ vnb oen Q5atcr alter gnaOe» vno barmjerijigfeit von grunO onfcr^ «Çerçen^ Oetnûtiglic^ bitten/ ^r tvóUe €.§♦©♦ famptli(amp; vno fonoerlic^ für allem flt;amp;aoen ! Veib^ I oer @eelen/€amp;r vno guts^/gncOiglie^ bervaren/ vnO oagegen ©lt; alle^ tva^ (önenjit @eele/Veib/ono©utamp;eilfam ono nöi^lid; ijl/ milOiglicft befktcren I Stmen, ^Öatum gella/ Oen erPen S^onats’ tag ^gt;ïaif» 36^f gamp;ri(ii onferö .5lt;^vrn/onO ©eligmacOers; ©e^ bnrt / aufent / Jûnfî »ÇuttOert I vn^ ©iebenfeigpen*.
©ttfertÇenige Siener
îîftol««« ©ettKfrtftt« ii6ri(i»p6orM« îStfeÇa ' 6er ®«r.
$nart(ttu$
-ocr page 21-Êtttf
gefcOt^en kp 0« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;öee
Ifucèttgctt •Çoc^gcbornett ^rcwleins; Slniwc
Çürfulæ lt;fc. tn o«f Sûrplicbm (Tapca {u dcOa/
amp;(n XX« ^pnhe«. '4nno
2)urcb S^^artfnuin gamp;cunïïtium
Owtn III.
aber crfcbûtt ï^ic frambtUgfeft I enb Q^Uutfelîohitfôôtte^^îJnffrs! •Çcilanbcs?/ , nt t»mb £gt;cr ^cref îviïîcti Der ©erlt;(6* tiafeit/ Dte wtr oetJan Jatten/ ©onDcrn naej feiner barm jerjigfeit/maejet er Dns; felig/DureJ Da« ^ab Der ^tcDergeburt poD ertiemerung De« .^eiligen ©eiftc«/ welcbe» er anggegoffeti Jatvber pn« retejhej/ DureJ Dnfern -OctianD/auffDa« tvir Durej Deflelbtgeti* ©nabe gerecht »nD^rbcn feien De« ewigen le* ï’«»« na# Der -SJoffnung / Da« i|i fe gewi«(i# war.
2ßeil
XV^twc^àge J^QC^g(born(§är(itn ond^ratv/ ^raw X)orotOeen/gcboriK ««0 ÂônialicÇcin ©ram iu ©cnnclt;» marcF/ JôrrWnîu ^öraunfc^wct^vnö lûncburg/ctc^ fhrer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M’ï 3nagt;lt;» cntbunCcn/ vnb mtlt;
tintm jungen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;begabet/ tveldfecô weil ce tn ©nn*
Den emprangen vnD geboren ! »nb DaÇet von Tiator efn ÄtnObeeJornßfß/ feçunD fol burd^ bie J^eüfgc ijaujfe Dem ^lt;ïrfnlt;£^njîoejng«Ieibet werben/aujfbaeee au^ Der gemalt bec errettet ! vnb In bao Oïetdi beu ©naben/ beo vnb iebene verfeçet ! vnb alfo ein Älnb ©JOttee/ vnb Ö;rbe bet ewigen ©ejlgfcit werben f fein vnb bleiben móge/vn? aber ble 2^auff ig ein ïüajfer* babïOT ïöorfe/ ©p^. ç, wôCen wlr^uuor/ e^iebleljanb* lung ber iraujffïlrgenomen/©4?tle0 QBortbauon ren/auflFoao wir alfo onb babur^ ble ware QBei^ung/ vnb bao recite J^elllgtgumb/ In ble S^auff bringen vnD belegen m^gen«
Senn Die eujferllcbe ^anblung ber itauff / Ipvnb fcbelnet für ber vernunfft f^lecbt vnb einfeltig/ ba^er ber ^apff/mlt anbern ^enfd^llcben jufegen f vnb pred^tlgen QTeremonlen/ber Sau^ aue^ für bet ^eit ein fîatlicb an febcnlumacl^enlteb vnterganben/ 2lber babur^feln ble (eure von ©otteo ^ort ! welcbeo Dao bejle^tetnot In ber itaujf/ vnb bae recite JSJelllgt^mb Ifl/ abgefUamp;ret wor* D'en« Sagegen je^unb ble QBlcberteuffer / vnb anbere ©cbwermer/ ble Sauff niebt anbero vnb welter anfeÇen/ Denn wie eo Iß eine eujferlld^e ^anblung/fo von ^enf^en wrrl(^tet wlrb/S(gt;amp;(r ße ble Sau ff ( nld^t anberp/ benn
-ocr page 23-für (ttte lt;u|F(t({c^eb(blt;urun^/ etfnncrun^ vnb ftic lgt;«r lt;I§nßftcfclt;n Äirc^en galten/ alö iwrlt; ce rfn fol^ wertf /fo ©Off fflbsöur^Daßlt;ufrfr(tdamp; mMenum^an^ hif vnb verrtdamp;fef» Q!3ù man $n?at anüciß bauen nxe^f tickten ober vrt^efknfan/ tvrnnman mc^t baeiKc^f b($ ©ótflfc(5lt;n Oßorte barju ntmmcf ! ©enn trübte 3l(ffn tfC^f ßcfagt ^aben / DEVM /jnf DEO reuelinte cegnofei non polF^, man ©Off ntefef «c^f ftfennen fónne / blt;nn nur aOem barau^ »nb ba^er / wie crfidb fdnlt;m ßcoffenbawf §af/ 2llfo werben mir auc^ btlt; Ijanb^ lungber j^ciligen ilauffe/ nic^f rcctif vetße^en fónnen/ Côfepbenn ! bae wire aue beffen ÇVÎunbe lernen/ weichet tß ein ëtiffter ber Zauffc/ fa ber rechte felber»
S'attife / fo fe^unbf bem .^o^gebornen efe» nac^ ©Öftee Orbnung tnb beuelc^foOgereie^efwerben/mit ©eipfic^en 2(ugen bee ©laubene rec^f anfe^en ! babep mit warer anbac^t bc« (en / enb ein feber ftc^ feiner Sauffe Jum (rofi erinnern m^ge / wöüen wir f«r vne nemen ben feftónen text ^auli/ Sif* 3« Sarinne er bie gan^e (eir ben ber Sauffe grûnblicÇ vnb fc^ön faffet / vnb wööcn benfelbigen eben auff bie einfelfige art enb weife ^anbelen ! wie bie -ie^rc »onbet Seifigen Sauffein »nferm^ifen -tui^erife^en (Taiedjifmo/ auo®Ofteo îCerf gefaffet tfi/ ^7emlic^ Jum erpen / SBao bie Sauff e für ein wercî »nb Çanbiung fep/ gumanbern/qcBaofïewircfevnbnö^e/ ÇOnb 2ttm griften / ^ao feie^ kaffer teugfen bcbruic»
I
-ocr page 24-3It*^®lt;ürfe0‘2Öorf(fiOa6flar/ MfttbetXaUffe ttiflffe QÖ«Ocr fcfn/ 3* 3«or. 8« 2(blt;r nic^t Q33ap fer extr4 ^fum amp;nbsp;dfiionem, fonöcrn fllfö/öae C0 fep cm QCap ferbaO ! (^p^. f• SOnO focfe aucfe mcfit aöcm fc^fcc^t 5ßaffcr/fonöctn .amp;a|fc(bi3C mu^m ©^jucsQtCo« gc* faffet ! »nö bamit »ccbunocn fcln ! auff Paö ep fep ctn ÎSaflerba^ tm ïöortc f $•♦ ^ÏBaó (p aber Pae fßi ein wore / »nb wie wtrö öae Q33ajfcr Pamtt verbunben i 3fie0benn3lci£^(»iel/ als wenn eine ®î«Ker fonß ibiflt; ÄmWembabce/ »nö Darin fpriefce/ lt;^öwaU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ oDcf
fiefcf einen ^falmcn ! ober fphe^t' Dae ÇOater »nfer é Stnrware/5îem : Senn Die Xanff ißnic^tfcbiec^c ein eufferlidi waffeft«»/ »nif wünfefeung ©dftlicfteö iSegene t fonDem |te gaf ein befonDcre wort/«on ^griflo Darin ver« orDncf/ ÇDîattÇ, x8. 2enifct im îîamen Deo ÇOatere / bee ©oÇne/ônD Dee ©eifïee* ^ie mûffen wir aber nicht aDcin fegen auff Den euiferiicben fchaQ Detfelben wort/fonDern förnemiich Daranff acht geben/Dae Di^ aOee/ wae in Der S^auffe gefchicht ! geganDelt wirD im ^atnen Dee^atere/Deeßogne/vnDDeeJöciligen Dae iß/DaeDiegeiiigeS^auffe gereichetvnD geganDelt wirb/ aupbefegf/inwareranruffung/ vnD fülrnemlich an ßaDt ber J^eiligen SrepfaltigFeit/ wie Janine x.iîortntg* iewivni^trio ïxrbi faßet/QBir |înD i^grifîi boDtfchaflTter/Dcr* manen an Mt/jg« €grigue feiber verma* net Durch vne*
5ÎU möjfen wir aber Dip recht veigegen ! »nD vieiffig larauff acht geben/ Dab Dip adtD f war in Hauffe an ©Æ^tte«
-ocr page 25-/ nidjf alfo »aÇanteU werte/ oto were € niât tgt;abc»;/ fonbern weit ! vnb feene bar* non. Senn wo it^tijlue nicfet in mb bepberflaufFein/ fo hn fte ni^t onberp jcin/ Cenn ein fdfeleeftteo ©îenfe^en werrf/ vnb nur ein eufferH^c bebeutung^ 2lber wir ^aben in ©Ottes 'ïBort !bte liebli^e trößlicfec (eÇre/bas in mb bep Ker îTauff e wot^afftig gegenwertig fep/ @Otf ÇOa* @oba / mb JFjeitiâer ©eiß ! benn ber ifîber rec^tr S^euffcr ( tote €ut|eru6 in feinem fe^önen S^auflF ^falm finget ) weiter bas teerte werÆ ber îTauffe felber/ burcft ben eu^edid^en ttenß Çanbelt vnb verrietet* ©r ip aber in onb bep ber Hauffe gegenwertig l nicht fchlechts alfo ! wie er fonR im 2lrtitf el »er Schöpfung/ allenthalben aDes erfüllet onb regieret/ fonbern alfo/ bas er bur^ bie 2au* ffeeinfonberlicht^ ßoljes gnaben wertf / verhanbelt mb verrichiet«
^un lehret aber onfer ©atechifmus aus ©Oitee QBort/ wenn wir gefraget werben f ?Blt;r ©Ott fep i bas lt;6fep ©Ott SÜater/@ohn/ »nb J^eiliger ©eiß. ÇOnb ton bem einigen ©Ott/ in brepen onterfd^iebenen fonen/haben wir onterfchiebltch in ber ©chrifft / ft^^ne/ tiöfiti^e îeugnip/wos ein iebe ’Perfon bet heiligen Srep* faltigfeit/ in ©nbbep ber iauffe thue/fchaflfe mb wirrfe J 2lls»on©OttbemÇOater/fclîreibet©« Paulus/ !Zit» 3» Sasberfelbigburchbic Hauffe uns felig mache/unb ^richt Z baserfdjienen fep bie freunbtligfeit »nb barmhero ^igfeit ©OZtes / ni^t aQein in bem/ bas et feinen ©ohn fär »ns in ben !Iobt gegeben hat/ fonbern auch ba* tin/bap er burcht^ieXauffe / al^ burch tin fonbertiches lt;2gt; 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»on
-ocr page 26-»on baHu »«totbenun mt((d /fdn(
be / bilt; 0crc4}»'3fe(e »nb ffeligfeit ! fo fnn lieber 0o^n verbicnee »nb erworben ^at / »ne mitt^eilen ! fe^enefen/ iuetgnen ! »or^ewiffen »nö »er|ifgtln wiö. Senn wae were »nebamit (^ebolffen/ wenn gereebti^fe« »nb feligFeit ßleicb »on (ï ^rijïo »erbienct »nß erworben / wir aber bergt; felbtgen göter niete folten/oberfdneen t^cil^affeig wer* ben/ ober niete wô|îen/ wo ober wie ßiefelbige wir fucten/ pnben »nb erlangen möetten / Serftatben preifee ^aulue -bae für eine fonberlicte 0nabe ® Oeeee ! bae er baju ei* nen fonberlicten .0lt;i^^funnen erófiFnee bae ! babnret er »ne felbe bie feligfcie au^tbeilen ! Jueigenen »nb »erflegeln Wil / auflF bae wir alfo buret ©nabe gereete / »nb erben fein bee ewigen ^ebene ! Sie. 3, QJnb bae fol* len wir lernen bebenefen/ »nb mieband'barfeie beeraetten/ wenn bie wore gefpro^en werben ! 3^5 tewffe bià in’ îîamen beeÇüaeere.
ÇOon bem ^errn eamp;riflo ! ale ber anbetn ^erfon Trinitatü, fpricte ^auluegar erôpiiet ! ©p^.ç. Sae eben berfelbige { ber felbe für feine ©emeine gegeben Çae / biefelbige auct reinige /buret bae waffetbabe im wore lt;auff laeer |tgt;n alfo ^urictee eine ©emeine / bie terrtict fep für © JOee / Senn wir werben gceauffe auff feinen eobe/ OCórn, lt;S. aufffeine auffer|letung/ u’pee. 3» alfo/ bae wir in in ber eauffe anjieten/©al. 3, in bem er fi^ gang »nb gar/ mie alle bem/ wae er baret feinen ge^orfam/ lei* ben »nb perben »erbienee/ »nß erworben tae/ »ne {u eigen gibe Î 2(lfo »nb ba^er wirb »nb ifîeie eauffe ein terrli^ee Ibteeweref/ Slt;nn biereinigungber ©Anben/fo ©oeeee
-ocr page 27-©oÇn «m ^r(U$ ffwotben/SûM* lt;r «Het felSe tfpplidche vntgt; obpgntcrvt tne fctcfcibtgc in elt;r tauffe / ^pÇç.f» Çônb wflô fóntc f«ï «in gcwfficr ©icgcl an ÖU »er^lt;t|Tungölt;ï ©naben ^lt;amp;rucf c wetten ! beun wenn 0« mit ôer tauffe werfieaeU/in weld;«»» aDc ver^efffuna ©ot* tes 3lt;i vnb ^men finô ! x.CotintÇ. i. f^nb biß foöen »ne bie wort erinnetn / in welche bae waffet bet tattffc 0«f«ffet w(rb/3c^ ttuffe bic^ im tarnen beo ©onblt;
2l{fo »on bem J^eiffgen ©eifle/Jeugetbie ©dfetifft/ 3o§an.3. 2it» 3« bae betfelbige in »nb bnre^bie tauffe biß fc^affe vnb wirtf e ! bae ee werbe »nb fep ein Sôab bei wiebergeburt/baèwirburdö ©Ottee©naben gerekt/ »nb n feien bee ewigen lebene/ »nb biefelMg« ©d^eç« »nb ©ôtet ! amp;urdfe wirrfung bee JOciligcn ©eipeb iw ©lauben annemen Wnnen/ Q^are* lo»
®ae Çeipt retit getaufiFt im ’Hamen bee ÇOatere ! ©one/onbbee J^eiligen ©eißee«. SOnb bae ijlaucbba» reifte ^eiiigt^umb/ wet^e bae wott bringet in bie ^eiii^ gc Sauffe« Sa§et bie Sauffe wirb ein wajfer bee ^elt;* bene / ein SBrunne bee ^di^/ dnSXeer ber ©naben/ barin oOe »nfete ©ünbegewotffen »nb etfeuflft / wir mit bem Äfeibe bee j^eife angetl^an ! »nb Stben werben bee ewigen -(ebene« ©iß Knte ^erriit^ außgeflrilt;en wet* ben/ auß bem glei^niß/ wenn fonfl betrlic^e frefftige ^peeerepineinwaffer get^an werben/wae barauß fût eine fößli^e ©fÇnep werbegt; 3ber in »nb bepber Sau* ffe ifi nit^t fd^ied^t waffet / audb nicht (in bioffer fd}a(t ber wort/ fonbern ©Öti ÇOater / So^n / »nb J^eili* 8« ©eiß/ wff i6wit ©nabe / hafft »nb wirtfung/
-ocr page 28-ver^ebuttd ber ^ünbett / vnb eivigem (tSett« ^ätauß fan nu werben ein wafler öee ^(Ü6/ ein SSrunnbeö £lt;* bene/ ein Camp;aö ber ^iebergeburt / wie bae bezeuget »nb fiîrjfbilbei wirb / OJ?a«amp;» 3. 2)o(Ji^rtpu6pe^ee in bett îTautfe/bee.Çôaeere gnebige pim pdi»berber Zaüfft Çôren (e^t/ »nbber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^trnieber febret/ in
Rauben Sßilb vctfieibee ! welche beriligfeit her îTauffe ! fein 3unge au^Kben/ fein J^er^faflTen fan/ fonbern mu^ aOein au^ »nb nach bem Worte f bureb ben glauben/ ein* feltig vnbin ©.Ottee furdbt/aîfo angefel^en/vnbbetracb* (et werben« 90nb aue bem grunbe ßnget éutberue in fei* nein 2^auff pfaim/ iDae 2iuge aBein bae 'ÏCa(fer fi(gt;et ! îDer ®laub im ®eiß bie feafft oerfîerxt/ bee Söiute ÿefu
(‘W fïut/DOrt ^^tißueCBlut gc* ferbet/ bie aHen fcbaben feilen tf^ut/etf« Z)aö i(l nu eine/ wae bie Hauffe für ein wercf »nb ^anblung fep/ voit/ vnO mit wae 0ei|i(ijten 3ugen »nfer Glaube bie ;?au|fefoQ anfegen/ vnb wae wir ^^ti|len bauen Raiten foQen«
5um 2(«Der»4
J^ierauff »nb ^ierau^ volget nu bie anbere ^rage / ^ae benn bie Xauffe nâçe »nb wirefe« Çünb |ierau^ gibt »nfer alter ^ut^erifd^er Catee^ifmuebiefeantwon/ bie Xauffe wirdfet »ergebiing ber 0önben ! erlöfl vont îTobt vnb ilettffel f gt;n9 gibt bie ®wige@eeligfeitetFlt; 2(ber ^ie müfTen wir (eiber fiagen/vber ben etenben betrüb* len (ammer/ in liefen (cçten bdfen jeiten /bae vne ber leif bige 0at^an/ vnfern alten ^ateclifmum/ bureb bie ^d^wermer/fafi in aQen pütf en Sureiffen wU/^enn gleiel^ wie
-ocr page 29-Wtt bilt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ bic al« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deßnitionetn Cüen^
Dominica, im Q^atecftifmo nic^e Uiöen wöücn 13(fo »ntcr* jïcÇtn fie fluc^ bi^ pûcf »on ber wirÆung »ntgt; nu^ ber Xauffe/au^bem (latedjifmo au^^umupern/ ah ob ea Suuiel »nb »nbefcbeiben gerebt feb/ »nb wenben für ! bas Vergebung ber @ûnben/ erlôfung »omîTobt »nb Zen* ffel / »nb bas ewige leben/ nicht bem Element beo ^af* fers/ noch bem weref beo 'Prebigero/fo ba teuflFet/ fonbern allein bem Samp;lute ^hrifïi foQ Jugefchrieben werben» Qöir aber/ bie wir éutheri ^atechifmum annehmen/nid^t »on wegen feiner lt;perfon/ fonbern barumb/weil er au| ©ot* (eo Qöort genommen / »nb barin gegrönbet iß / haben hierauflf richtige »nb flare antwort* Senn wir fagen»nb befennen/ “ïSer ba vergebung ber ©«nben/erlèfung »nb ewigeolcben/einigem lt;i£lement/ober einiger CSreaturen t »nb nidht allein ©^)tt in (Ih’flß” 5«fchreibet/ ber fep »er* ßuehet. ÇOnb 5war/wenn wir eine folche iXauffehctten/ bie ba were ohne »nb außerhalb ^h^ip^/ fo fönten/ folten »nb wolten wir ber S^auffe baßelbige in feinem wege êu* fchreiben/ ^eilunoaber @X)tte6 Qßort lehret/ bao in »nbbepber S^auffe alfo gegenwertig feb/©,Ctt ber Çôa* ut! er burch We iauffe feligmache / 2it*3* ©O« berlt;5ohn/baöcrburchbie üauffe reiniget/ ©phef.r* ©^tt ber ^eilige ©eiß / bao er burch bie Hauffe new gebteret ! 2^it. 5, @0 erfennet »nfer ©laube ! bao bie Cauffe ihre wirefung habe / nicht »on wegen beo ^aßero ober bco Sienero / ( welcher îu biefem weref anbero »nb mehr nicht thut / benn bao er ber J^eiligen Srepfaltigfei« J^anb »nb Ö)lunb leihet ) ©onbern barauh vnb baher / weil bie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SJeepfaltigfeit in vnbbepber S:auße ge*
C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;genwertig
-ocr page 30-i|î/ affo wie »nö flt;(6ô bäburc^ wtrifrt# S)cramp;albfn ivaö für wirtfung brr iTaulfr cngogcnrotrb/ baetvirbauc^ endogen @Cf£ bem çSJatrr / Orm @cn/ »no bem J^dKgen / welche burc^ bir ^au{fr f wie gefaket tft/ würfen î Çünb wüberumb ! wae für frafft / nuç vnö wirefuttg ber J^eilt^en ijauffc Jugef^^neben wüb / bae wirb nicbe bem Ißajjer / noci bem Siener ! fonbern aQeine ®4?(f bem 93oter/ ©o^n/vnb @etße ! welche burc^ bie frafft folc^ee aOee wirtfe / »uge* ff^rüamp;frt, ‘j^nb barff ^ie ntc^t (enger auflegiitig ! benn aue bem/wae im erpen ßücp auö ©CtfeöQßorfe ange* Jetget f “ÏBaó bie Sanffe für ein werrf rnb Çcnbfung fep/ jjolgee vnwicberfpreî^lîcft vnö flerlieb ! wae ge nupe »nb wirefe. Senn wenn man fraget/ 'Wae bie Saufl^e nu* bevnbroücfe? ipebenvnb gtei;^ fouiel / aie wenn man frage/ ^ßae^Cü^öaier/ «Son/vnb J^eiiigertöeiff in ber Sauffe ^anbein / fitaffen »nb würfen ! benn bae ^aulue fager/ Sih ?« marfet vnefeiig burc^ bie S^auffc/ Saerebet Petruealfo/Sae'Wajferma* ((et one fetig in ber Sauffe ! lt;, $gt;etr« 3» benn ceifî nii^t fdjlee^t Gaffer«
® 6 mó^tc after femanbt gebenrfen »nb fagen f ferret buit '’lifer ©iaufte ! bae S^^rißue am lt;îreuç/burc( feinen ge^orfam/ (eiben onb 0crben vns oerbienet ^afte/ verge* bung ber Sûnben / bie ^riöfung f vnb bae wige (eben, 5Bie fo(te i^S benn biefe 0i1ter onb Scbeije in ber Sau* ffefuiken? Sarauffantwortet€ui^eru6auigutem/f(a« rem grunbe / dedifcrimmemeritii^applicationif, Senn am ^reuegat^grißub bab wei^rf ber ^rii^fung verrirfjet/ vnb
-ocr page 31-»nö v»ö verbfett«/ CDageButtg bw ©ünben/^nb ^tüi^ gce (eben ! 3tbfr Pftfdbtgc ver bünp ! fo am Crcuij gc*» fdbeßen ! muß vne appItncKf mfuben ! trenn wir cm fcbcie fur fefne lt;pcrron/ Oclfclbigen tl^cil^affttg werben/ vnb »ns iu (rófïcn Çaben foQen/ bariu aber ^aï ber liebe biß ^lüaOerbab im QCorte gcflilftet vnb verorbnet / aie sU einem örbentlicfeen “ÏDer^jeua rnb ÇOîiftel/borin vnb baô«rc^®4?etÇ3a(tr/î5on/vnb.^eiliger ®eiß/ bae, »erbienjl (fßrißi f fo er anr ^reug erworben/ einem f'eben ©leubigcnfär fein 'Perfon/infonCer^eit Jurgeree^eigfeiî/ vergebiwig ber ©unöen vnb feligfeit/ reichen / fcfcenÆen ! geben/ applieiren/iueigenen/ rerpegeln vnb »orgewiffert wóüe/ wie paulue barumb im verlefenen ftjet faga/ Sae iß |e gewißlich war / iöenn wie im '^ften ilenamenf bie beff^neibung/ ^Xom»^. alfo iß im *57ewen 2^cßament bic îTau^fe/eirt @iegel ber gereebtigfeit bee 01auben6 einem jeben ©Icubigen. ÇOnbebenbaffeibige rbumcï 'Paulus 2:it.3. für eine fonberlicfce freunbligfeit vnb Icutfcligfeic (^^tcee/ bao niett aöein folc^eö/ wae vne 5ur gercefttig* feit vnb feligfeit von nófen/Burc^ C^rißum verbtenet vnb erworben iß/ fonbern bas auel) ber liebe @4?tt barjn fonberli^egewiiTefrefftige OJîittel eingefeot vnb verorb* net ^at j burefj welche alle bie (Filter ! fo lt;5^(wißu6 verbie«» net vnb erworben ^at/er vnofelbo ftenefen/Jueigenen/ »nbverßegtlnWil/ auff baewirj^a gewiß genug/ vnb Wo! verw^aret fein móchten t weil er vno felber folcftee aHeo applieiercf f bae wir baran o^ne allen iweilfcl f ein jeber filr feine perfon / fo ee gkuben / t^eill^aben/ nic^t alleine in ber ßunbe/vnb auff öen ^u^enblicT/ wenn Wir getaiiîft wtrbcn/fonbern vnfer ganzes leben lang/
C 2. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bas
-ocr page 32-baôijl/wie’PauIUôfaât/SvÇé.f. H0Fo(a«3lt; »ne feine ©emeine feinem ÇOater ôar|îeBe/o|ne aOe ma^ (fei »nö welche volfômIicÇ gefe^efjen wirb inn fe* nem (eben/ober mie 2:i(*3,^aulu6 fage/ üae wir fein ben beô ewigen (ebene nac^ ber Hoffnung/ »nb wieiîl^ripuô fpriebt/ ‘Wer g(eubet/ vnbgetaulff wirb/ber wirb felig werben«
©aÇer ^errue/1. ^ce, 3t wib fein faget f ^ae bie Sauffe fep ein ^unb eines guten gewiffens ge« 0en@.Ott/bur^bieauffer(le^ung Ç^ripi/ '5?em(i^/ wie lt;Pefrus in feiner fprad^ rebet ! bas a(ba ber ClKunb bes
3131'57 gefraget wirb l wie er gegen »ns »mb lt;2^§riplt; wiQen gefînnet fein wöQe/ »nb was wir »ns 5u f^m/ein ber infonber^eit/ guuerfeben m^gen haben / »nb basburcQ bie J^eiligc Sauffe @lt;O« ber Çôater »ns »erfpreebe/ »nb gfeicb wie in einem ^unbe (leb gegen »ns »erpfTi^te/ wei( (t »ns in ber Sauffe feben^et »nb Sueigenet bas »eri« bienfïbes Sobt8»nb aufferflehung Shr»Pi / bas wir »ns )u fhm/a(s ju »nferem gnebigen ÇOater ader gnaben/»er* gebungber 0önben/ »nb ewiges lebens gewißlich juuerfe* Öen foQen haben/ ^enn bas hei^t petrus benS»unb ti^ nlt;6sut(ntewift(nfi/ wie betfelbige ÇBunb ^rremiae ju weitererfleretwirb/ ÇOnbbie^pifiel iunj^ebreern n» rpriebt/ ©as^ölue €hr»fît reinige »nfere gewiffen »sti ben tobten werden« ÇÜnb bas iß /jba^ 9^auius faget/ 1« (Torinth* ix* bas wir ade getaufft fein ju einem leibe/ bas iß/ bas wir bur^ bie Sauffe ware ©liebmaffen werben/ ber dhrißlicften Kirchen ! »ber welcher €hrißus bas JSfiwpt iß/in weither er bepenierthat bie hohe ©efiee«
-ocr page 33-»nb ® öter / pcraeb««^ blt;r «Sfmbm / »nb ein «»fgee bcn/ 2(mfn» Sgt;i(f(e ^at pcb cm ©Icubtgcf ^brtfl äu«i5|lcn/im leben »nbauebimperben/ wie©lt;rfon in feine mS^epament fe(5r fein fagee î
Ifte mihi titulm, hicc ß^es mihi fola falutif, Spes mea tu lESV Ses, gratia non opera.
Baptißnui genuit ChriSio, nec erant meritorum , V eRimenta mihi, gratia pulchra dedit.
Caudens gaudebo, mihi quod DEVS induit iüanf Veßem iuüiciie, Chriile benigne tua.
Taliter ornatam cupio tibi reddere Sponfam» Chriile benigne tuo femme progenitam.
Nr ouaras operum celles, confußo vultut lua mei fordent fangume cum fanie.
QualiS at ex vterogenitricis fpiritualis Prodijt, hanc recipe dum redit Abba Pater.
Uarnq; redit facro Chriiti flgnata cruore, Candida,pulchra,nitens, ablutafonte DEI.
S)aeip/ S)ai(bin 0önben auff ^tben geboren warb/bafteicb ein pinifenbee onffetigee ^(eib/ weicbee mit betrübten »orten befebrieben wirb ! Sieeb. i6. onb fönte mteb mit eigenen wercfenvnb oetbienp nicht bebe* ^en/ 2(berbu fromer ©Ott / bap mir in ber Jpeiligen 2^aupre angeSogen ben SJIantel ber ©ereebtigfeit ! vnb bao ^ieib beoj^eiiobeinee lieben 0ono/^fa«6hvnb toeft teb bir nu toieberumb bureb benleiblicben tobt f bip mein lt;feib onb 0ee(e oberanttoorten vnb befehlen fol / fo toil itb biro toieberumb in bem bleibe beiner ©ereebtigfeit ! onb beineo J^eilo/toelcbobu mit in bet J^eiligen Xauffe felbb ongebogen haß/barpellen etf«
2l(fo onbauff bietoeife toirefet nu bie JIauffe ÇOer* gehungber^Pnbtn/erlöfet oom Xobt onb Xeuffel/onb
C $ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0i^i
-ocr page 34-gibt We emae feUgFeie / bad e ÇOater/ ©oÇn !
^eütaer ©cifî fc^afiren »nö wtrffen öae Durd^ We xau^e* mt{ fokken 2lult;jenöfe ©bubene/fol* (en wir öte ÇanWung Wr ^eiligen 2^auffc anfcÇen / mrt |oI4;er anöac^e lgt;aamp;cp flemen ! mit foid^em ©hüben We ÄinOerc^en Jur S^auff bringen ! vnö vnß erinnern / wee tvir vne / ein (eher feinee IZaufft îu trößen ßa** ßen,
©iefe wo! gegtünWe (eÇre ßaben We 2(Uen in aäio^ nemBdptifmi cinfeltig vnöfcßdn gefa|Jet/ Darumb/Dae es ßurcß feine ©ebet/mitlefen/ fragen/ »nö antwort/ ßec ©emeine ©^tteo tefio beßer l^rgeßeBt /vnö ein* gebildet m(5cßte nxrbcn / JOenn man bringet aloa ein artncö Reines ÄinWcin ^ur Hauffe ! was fucßet man ober mit bemfetbigen in Der Xauffc i Qöas ßat es für niütß/ mangel/ vnDfeil i Sic @cßwermet fageh / es iß Javom Seuflrdnicßtletb^affttgbefejfen/ QBarwmbfoIt man öennfagen/ ^aßre aus Du onreiner ©eiß» 3tem/ 3cßibeffßwere Dieß / ete» ‘57un wi|fcn wir jha f ©Cte lob onD DanÆ / wol/ Das We ÄinDercfcen Icibßafftig mie Dem iTeuffel ntcßt befeffen finamp; / àber wieberumb ! wenn Das Ä'inblein/ f^o getaiifft fol werben / gar feine notß Des ©atßans ßalbenßat/ wojuDarff esDcnn Der îTaûffe? Sie @aeramentierer fagen/ Sasöie^in* Der/fo»on©leubigen ©Item geboren werben/ ©rben feinb Des ewigen lebens / oßne vnb aulferßalb Der 2au* ffe/ weilißnenbas Oleicß ©SJttes von©leubigen ©l* tern / gleieß aïs angeerbet wirb. 2lber 'Paulus fagtc pnD OerKfß ! Q^p^ef» x» l fo »on be* feßnitten
-ocr page 35-fc^nühn lt;5(rlt;rn geboren / tvann von ^awr ^finblt;t Vee ^orno ! eben fo wol/aïo bfe von J^cibntfcficn ^hern geboren werben / iöennbic ©leubige Shern beugen frlt; Iciblictie Äinbcr ntdfef auo ben» ®eip ! fonbern ou^ bem gleifeft/ JDa^cr ber ©kubigen Member geboren vnee» ben öprudfe f ^ao vom geboren wirb l bao »ß Skifdj/boe t'P / pc werben »nSünben entfangen/ vnö auff biefe Qßek geboren/ ^fah çi* vnb finb von *jîatui: Ätnbev bee ^orno/vnbauiTerbem Oîeid} ©oteeo/^o^.j* »nterber gewak ber gmfrermffe/ m bem ©erteile beo fîobeû vnb verbamniffe / Q^ololt ilt; CXoman. ç» So gehöret wol bie ver(Kt|Tung fcce jptnieketcBo / auc^i ju be» Xtntern/@enc.ir.3ber fciefelbige ver^eiffung wirb men ntdjtnafßrkc»} angeerbet l fonbernne mu^ jÇnen bureft bie mntel/ fo vo»i @-Oft bam verorbnee/ applieiret werben/ ÇOnb baogefvtfc^t im *??ewen îlepament burc^ bie J^eili» ge JTau^e#
Ç3nb weif wir balfelbige/wao ^-Otreo “ÏDort Çier^ nonkbret/fürwa^r^aken/ vermanen »vir/ vnb foOen auc^ S^rijihete Gliern barj« vermanen ! baofie mit jren Äinbercften îu ber ilauffe etlen/ vnb biefelbige nicijt Ian* ge laften in ben ßrirfen vnb banben »tt ^änlftn ! vnb bee S^obteo / oÇne Sauffe liggen / Senn weil e^rißuo fagt/ Raffet bie ^inblein a« mir fommen ! foOen wir eo nfcbf auffaic^en/auffbaovnrer ®Ctt hidjcetwan ein éyempelfeineo ©erieljteb an vnobeweife.
I
Siefe nötige le^re von ber ^rbfönbe/H«» 2((* hn MtaüiontBa^ti/nth burefj folt^c ^oK ber ©emeine
©rOeeej
-ocr page 36-filtHfbcn/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3di 6lt;^
flt;^tvere bic^ du vnrcin« ®ctp/ctf. 2?enn weil Der @«lt;* i^an i|î lt;tn flarcîer gewapneter/ Dcr Dae fdnemd^f »en fÇtn fetbô TOtdigUc^ »cticfl / fouDern fo fe(ïc Çclt / Dae fÇiti Dureft feinet (if reatur freffte oDet vermögen Daffeibige fan genommen werDen/wo eo niefct ©Ou felber clue tn S^rigo/DureftDen J^dligen ©eig/ fo Çat Die alte Si^rig* lic^e ^ir^e folc^en großen erng / Der ©emeine ®4?tte0 wôQen fûrbilOen im Exorcifmo^ 'îîemlicft/ Dao allein @X?ft Çôater/@oÇn / onD ^eiliger©eig/Dur^ Die J^eilige Üauffe/Dao arme ^inDlein auo Der gewalt Dee ©at^ano erleDigen fönne vnD wöBe. ÇôoD weil wir Durchs @ebe« Die i^inDerc^en Ju Dem J^Srrn (f ^rigo bringen foBen/ ig folc^ ©ebet mit gar fi^önen werten gefaget in Der ganDe* lung Der J^eiligen Hauffe«
QCo gnDen wir aber Den nbsp;nbsp;nbsp;rrn Sörigum/ Dao wir
|Çme Die ^inDerlein mögen îutragen c Sie ©acrament*» fc^wermer fugen/ 2ll§ie auff (£rDen fönnen wir j^n nic^t frnDen/ fonDerlicIJ naeß Der ïîatur ! naeö welcher er vnfet lt;2gt;ruDer/enfer Slelffft »»ö nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»ß? fonDern er fep weiter
»nD ferner von eno/Denn Der ^öbege jpjimel von Der »n* rergen ©rDen ig* 2lber eben Da ^b’iguo Die Siauffe tint fpric^ter/ ^Ä'binbepeucft big {um cnDe Der Ißelt» SönD Dao wir iba wigen möchten ! Dao er fluc^ nach feiner OJÎenfcfelidSen ‘ïîatur/ mit feinem gleifcft »nD Sblut/ wiewol engd^tbarlicb ! DodJ warbafftig / bep vno auflf^rDen fein wöBe / bat tt folcÇo mit einem befon^ Dern'PfanDenD Siegel/ in Dem Xegameni feineo2llt;» knDmalo bezeuget*
So
-ocr page 37-00 tvhb KU 'm dHionehdiitifmi fef/Rn ^u etfunetuKg (lt;flt;n Dao v^uangdfum 0. OJÎarcû 93nïgt; wnl m Oer Hauffe auffgmcfctef tvitO etn QönnO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wtclxiP
ften iZtuffcl/ fo witb Daffflbt^c fühjcbilOce mitben gra* gen/ (^ntfagpu Dem JTcufirel? (Sknbcpu an cte» ÇOnt) wietvol nu Dae wefen Oer itauffc aOein Darin fîc^cf / wennjemanDt mit QBaffer getaufft wiro/ tin ‘Jiamtn Dco SOatero/ ©o^ne/ »nb ^eiligen ©ctpee/ foipooc^ Dao onDerc m aaione^aptifmi, Dauon gcfagt/ nic^t o^nc »nD au* ' f’’cr@^tteeT33orf/fonDerneetficine etnfdttgc nuoU* ebeetftcrung Der i.cbregt; Die in Der ©cDiifft gegninbet iß f îæao Die ilauffe fep ! 3tem/ maß fie nw^e onD trirefe,
ÇônDDaefepfûtMiï'amp;vcmanDern ßildFe. S5arauß wir vernemen/maß vnomie Oer liebe® Olt in terJ^ei* ligen îS^auffe mit Den armen fieintn Ä'inOerlcin (lanDelt ! be» (nen fefeaffet/ in j^nen wirefet ! »nb wao für ein großer ernß in Der ÇanDlung fep, ©aßelbige gibt auefj vno alten eine trdßlicbe erinnerung/von Dem fehlen troß/Den wir ^aben vnD nehmen fcUcn ! auß vnferer empfangenen Sauffe«
9uin©n«ctt
00 Çaben wir tm (Sateebifmo noc^ eine frage/ was Denn folcfeß QBaßet teuffen beOeute. ^emlicb/Dae ee am^ eine erinnerung fep / Dao wir Den ©naDenbunD Der j^ei* ligen Sauffe/ nic^t affo verferlicb verße^en foHen / alo were eo ein priuUegium turpitudmis, Dao wir nu frep matbt ^et* lt;en/ o^ne fureur vnD feÇewDer 0ünDen/ vnDDemSeu* » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ff«l
-ocr page 38-ffei wkbet ©X)ff Menen/ vnb ©.Off nießtö beflo we* mger vne für fetne Äinber »no lt;Srbfn galten mû|îe : fen* Dern baß auch wir wieberumb gegen ©Ott / bur^ bie îTauffeverpfïicbtct ! vnb vetbunben werben ! ©Ott Ju Dienen ! auff weIc^!eô tarnen wir getaufft werben / bie 0ünbe in tóbten/vnbbem CTeuffeUu wieberßreben/weil wir auß feinem OCeieß/ bureb bie ïZauffe eriófet werben» SOnb ju jîarcfer erinnerung folc^cr üerbönbniffe ! wirb Daffetbige maaionebaptißni mit ben fragen fürgebilbet/ ©ntfagfîu bem îZeuffeie 2lfle feinen ^erefen? ÇÜnb «Oem feinem wefen ? etc« 2luff bae wir / fogetaufft ftin/ Daburc^ vne erinnern foUen/wefc^e fe^were lt;Sänbe ee wieber folgen Söunbt tnferer J^eiligcn S^auffe/ »nfere ©liebmaffen begeben jum bienp bertSunben/ vnb bed JTenffeiß/ wieber ©Ott»
SOnb Daffeibige wirbnic^t aOein bebeufet burc^ bie üauffe/fonbern wir werben eingepffan^et in ben îTobt »nb ^ufferfie^ung S^ri|ii ! bureb welc^ee frafft wir ber 6ilnben perben/ vnb in einem newen leben wanbeln fol* (en/wie baffeibige «paulue gewaltig ^anbelt/ 9iom« vnbbarumb fe^et 3» beibeo bepfammen ! Der ©eiß ber ïöiebergebnrt/ »nb ber ernewrung, nbsp;nbsp;nbsp;berwe*
gen bie J^eilige Xauffe/neben bem feligen trog ber ;Stinb* feftafft ©Offee/aueb eine febarffe ernge erinnerung/bag wirbaeweref ber ernewerung beo J^eiligen ©eigeo / fo lt;r in ben getaulften angebet/ nicht fpllen $u reiffen / ober jerg^ren»
wir ähr in bem / foichen rnfern ^unbt gegen , ©Mf/
-ocr page 39-vnbfePac|a(«nH^tt/wîe tvît folrcn ! follcn mtr ôcrbalben ntc^t »erjagen / a(6 mere »ne / bte Sauffe nit gar ntefete me^r nôiÿe ! menn mir »ne gleich »ieoerumb befereten ! mte ber ®apjl geleÇret bat* ÇOnO ober mteberumb oueb nicht gebenef en/ ee fep nicht »iel bot* on gelegen/ menn mir gleich fblchen ®unöt/ »bne fur^t/ »no fchem mutbmiflig brecljen »nb ju reifîen / lt;$onbern foUcn bofTelbige für eine greffe lt;5unbe erfennen ! biefetbi* ge »ne laffen leib fein / »nb ®4?ttburch^btthnt» »ergebun;^bitten ! »nbolf»wieberumbin ben0naben* amp;unbt bet/^eiligen ^Touffe tret(en,^enn burch bie Xou« ff( wirb »ne bie ©ölben ^Pforte bet ©naben geöffnet / ba^/ wenn wir gleich gefaOen/oOJeit/fo tong ber tag heute heif^i/ wieberumb einen Jugang »nb Jutritt hoben Ju©Qt* fee ©noben ! wenn wir in wäret ÇÔuh/ burch ben rechten ®lauben/»pn ©önben »ne wieberumb Ju ©ott beferen» ÇÔnb weil au^ fonfï bie newerung in bicfem leben nur an* gefangen wirb ! welche »on tag ju tag gemehret fol wer* Den/ x*lt;Jorin.4.« »nb odererfl in jennem leben wirb ohne marfel »nb ffeefen »ollfommen fein/ ©vht»î* @b oOgeit/ neben bet »ermonung Jum nemen gehorfam/ ber« felbige trofl geföhret »nb behalten merben/bao mir in bei îTauffe beflcibet fein mit bem OJîantel ber gered^tigfeie ^efudhttßV barin »nbbaburch mir oflein für ©Oft begehen jum ewigen leben. Senn nicht »mb bet werd widen ber gerechtigfeit / bie mir gethan haben/fonbern nach ferner bormhefhigfeit macht er »ne felig ! Sit, 3.
©ouiel hoben mit ieèiinbt ! fouiel bie Jeit hat lei* ben wöOen/ »nb ©nabe geben / in einer i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;futge«
1
-ocr page 40-Fünfen ®umma/ vo» bett fötnemßcn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bcr
(lt;6« von bcv J^dhäcn Xauffc ctnfeln'g glt;^anblt;lt/ S« hebe ® ^tt gebe feinen @eip vnb @naö/ Cao mit fofe^em ©ebet f in folc^ier anbac^t ! vnö auo feierem ©lauben / Wie gehöret/ ba0 3«*^3^ ^rewlein bem Jö^3Ïtn S^ti* jioinber îTau^e fürgetragen/ vnöwiraQefempt* h(Q vne vnferee empfangenen Sauffe ! ta trofl/vnb^ur befferung feligiic^ erinnern mögen/^men«
1.3«*
-ocr page 41-. »
|ît/nw^ctt)ttôrem»ô Atol quot;Ilian S«ntgt;em
©ptOc^ô/gcprebi«’ art in Jûr(î(i(^tr Sirt^ct! jur gm j S%t« hn 2lpriUß« ^nno i y t x»
Sutt^
2?ffola«m ^cbKacrmn
HIERONYMVS: nbsp;nbsp;'
SMguii chriüi 3 clduii paradiß.
Ç^^tStUdttn h» -Çg^^rn gamp;r(|îo ] wir
Çaamp;cn geprige eagee in Der îTouffe öce J^ocljgcbor*' Ootjnen SrcwUins ! tic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;irc|TH(^c e^tc »on
fclt;r ^dUgcn fcHgen ïïöiiffe/ wae fctcfelhge fep/ »nb wae fïlt; reirtfc/angc^iJret/ f wie wir / fo »on ^?atnr fn^ilnbcn empfangen vnb geboren
(O 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fmb/
-ocr page 42-fïnb/au^öein Olddi bw ^orn«/ bcr vttb M Xobfó/ in bas CReidb Oer ©óttUc^en ©naöcn/bee liecft* Uè/ vnb amp;C6 (£tvijen eamp;cnamp;Z aue (autet gnab vnb harm* betgigfcif ©Cttcö ! vmb Script wißen/ gcfcbt werben / inöieJ^cnoe ©Ottee aujfgeîeic^net »nb gef^tieben/ Äinbet@,O«e0/bem J^èoïrn (S^tifïo etnuerleibef / Çamp;ârger ber j^ir^en ^^ripi / »nb in bie Jaai ber (öleubi* gen jur ewigen ©eiigfeit an »nb auffgenommen ! (ïrben @ Óttee ! »nb ^iterben (S^^ripi werben/ vnb ^f^rißum bureß bie Xlt;Juffc anîie^en ! »nb nu aie lt;j^rifîen in bem Oîccf »nb ÇQîantel bee J^eilô »nb ber gere^tigfeit (f ^ripi/ ba^cr gcÇen ! »nbj^reefceig in »nferm fc^muef/ alb Âénig bnb 5gt;nlt;ß«r/tfft(cn/cf(*
gûr foic^e »nfere einweiÇung/ einfegnung/ «nb ein* uetleibunginben ^SDlrn ^^riputn / foBen wir von J^eri^en banden» ^enn bas tp fa »nfer ^deb^fles ©ut//«mwKm6o««w, Wenn wir wiffen / wir finb @lieblt;* malfe ber wahren Äirc^en ^amp;«Pi / bnf pnö getauffet / »nb Çaben bure^ ^grißum einen gnebigen ©Xgt;it»nb SÖater*
Çônb bieweil biefe ie^re aßen COîenfcÇen »on ^atu» vnbefant »nb frembb iß/ »nb fielet nic^t in CKenfc^Ucfeer »ernunfft/ (ept peft auc^ mit CD^enf^Uc^em »erßanb« nicfet erreiefjen / fonbern fómpt »on oben Çerab/ »nb wirb »ns burefe ben ^ingebornen @o^n ©Ottes / ber in bes ÇÔaters Se^op ip/geoffenbar«/ »nb ^cipt eine ©öttltcfte »nterweifung / wie ber ilitei bes jx» »nb^ç. ^falme anîeiget/ mW, babwre^ »ns bie reepte weip^eit ( ober
-ocr page 43-JAM, nettîh’cÇ bét ©o|ti ®-0fféôfe(6ô / aeicfgeftvfrb/ «. ^osf. I* fo foöcnwtr ötfïo ïjfrOhc^er vnö crnphctcr in warcr Demut ©^ttfuv folcfte ^o^e Kvotthaten Dantfen ! beiöe in gemein/ vnD ein feüer fût feme Pu fen / vnD j^n gt;nbsp;bi(ten/er miJffe vnealfo gneamp;iglicb in Det erfentni^ vnDbe* fentni^ feiner »nau^fprecfelicten gnaöe erhalten, in bet ge* mein vnO 5aa( Oer redhrglcubigen/oa ©-Otieß ^ort rein rno lauter tviro gepreoiget/ rnö reciter »erpanVt »nlgt; brauch Oer J^oc^wirOigen ©aeramentiß»
©inee bitte icb vom nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bao ^ette leb gern/
bae icb bleiben móge im Deo ÜîCXTÎ jmmerbar mein lebcniang etc. ^falm. 3tem ! lt;Pfalm. 84# SÜîeine «Seele feinet flcb nach Ocn ÇOorbôfcn oeo 01©2)iefe ÇOorbôfe aber finb/ Oae QBort »nb Oie J^eiligen Saerament/ îlauffe vnb 3benbmal t burd) welche wir eingeben in Den J^imlifchen ewigen ^al^ faß Jef“ ©brißi. CÖnO ein tag in Den Çôorb’^fen Oeô jP)©0îrn iß beßer/ ben« fonß taufent« ©in einige ;Kinb* (ein/fo beut getauffet wirb/ iß für ben 2(ugen©Cftefl berrlicber ! liebli^er / angenemer / f^óner ! Denn fonß ber ganzen ÎDelt macht ! gewalt / wei^beit vnb 3lexanber CVÎagnue 1 ber CTörfifcbe Äepfer mit aßer feiner ma^t / »nb aße ©îenfehen / fo nicht ßnb in bie* fer ^aal vnb ©emein ©beißi/finbein grewel für ©Ctf« 5(ber ein getauflTter3)îenfch/ber nun ben J5©rrn ©bti* ßum bat angejogen/ ber beßebet ! vnb iß ein Äinb ©Öitfee/ »nbbarff frólich Ju bem @tuel ber ©ótt* liehen COTaießet treuen /vnb fagen/ Otbba lieber çOa^ hr/birfèp(ob/ébVFt^(ip.lt;‘’i^^l*Ancf/baebu mich b«P
bem
-ocr page 44-km StónijUc^Crt rkfîerf6efu^ert/ mic^ von mei«^ nen SûnOen Ourc^ Oas çamp;(«e Ocmce lt;Sonô ab^esvafdjcn / »nö acrtinfßet/ »nö micfe (ojTm cm OJîitâcno)î«n œerOcn oUCï oercr/Ote Ourcft ednen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fdijttxr*
Ven, 3^^ *vt(/ liebst ® 4?»/ fer ^ûten tn ßetnem ^aufe/ Denn lange wohnen in oee ©ottlofen Rütten (t(^
5ßetl tvtr aber gefïern von biefer le^te Çabenl^re* Vig gehöret / fo tvöllen wir fe^t auffo einfelttgfl füteUeft an^ören/ was vnferc 2tbfolutto fep f vnö wae wir ! wenn wir nu getaufft finb/ ober vne »nfever Xauffe erinnern / ferner foöen anfa^en/lernen/fiublcren / vnö womit wir In Den çUor^ôfcn beo Oî 31 / oae Ip/wenn wir ® X^t«* (eo^ort vnO Sacrament ^aben vnb ^anbrln/vmbge^en/ vnb wo^ln wir oHee/ ndfcopum, richten vnb Vlriglni foden / fo lange wir leben*
l^ô feinb aber îweigt; fârneme ^pûnettetn l Vie vno fol* ^eo allee anjeigen* ^^06 erfle iß vnb ^el^t t
©aeanber: ^nfcr felbö ddctt erfctîtntfô/ wlewlrvneanfeben/vnoerfennenfoaen ! beibe wae vnfere ^atur / vnb wae ble groffe gnabc »nO barmbereigfeit ®Xgt;ttee ! ble er »ne In feinem Sohn erlt;» Zeiget blt;gt;t/belangen (but*
ÇDonber Srfenini^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ prebiget man
fong Su rechter gelegener Seit ! ale netnlicb/ bae weil wir »on wegen ber Sûnbe ! @X)tf in feinem wefen vnb iviQen nie^i fennen/vnb aile in pngernip peefen/»nb fe^en
»nb
-ocr page 45-»rtb Bakert feinen weg / tub geBen in bee jtti f wie bfe lt;Scbafc/ tappen jjtn »nb b«r/ »no fîcÇen in gefaxt alle au* genbltef/ Oae wirfaOen/anjîèOen/ JÇ)a(ô vnö ^efn/ ^eib »nö @ee(e bredjen vnb verlieren / wie ee benn bereit von »ne verloren ifï/ vnb wir bureft vnfer verwögen nictf wie* berumb ^um lieefet vnö (eben fommen fönntn/ 6a6( fagc ieft) rid5@o« Df« 2lötnecfetige aue lauter ÇOetetfidjer gnaöe vnb barmÇer^igfeit vmb feinee ©one willen / bufcft feinen @on/vnD in feinem (Son/ Çat Çerfûr get^an/ vnb peb vno geoflTenbaret/ wie gefctjrieben pebef / Sgt;(t Son/ öer in beo ‘Jîatero Seftop ip/ bato vne eröffnet, ©enn wie er iP Der glanç Der berrligfeit Deo ÇQatero f vnb ewiges chafmal, vnDDao ewige wefentlic^e 33?ort ©ottee ÇLÎatereî atfo wirb vnb ip er auefe vnfer -lieeftt/Der auffgang awp Der / Die fc^öne OJforgenröte ! vnb prebiget vne ein ?Bort/ barin er vns offenbaret bas wefen ! vnb ben wißen ©Ottes/ bas ©ott in einigem ewigen aOmec^tigen wefen fep/ vnb ^eiffe ©ott SÖater/ ©ott Son/ ©otf J^eiliger ©eip/ vnb bas ©ott nidfet wöße/ bas Der Sönber petbc in feinen Sönben/noc^i vmb feiner Sönbe wißen ver* bampt werbe/ Sonbern basfep berwiße ©ottes/bas Wer ben So^n fi^et/ vnbgleubet an jn / Derfelbtge ^abe bas ewige leben / 3o^an, 6. vnb Das fep bas ewige (eben/ bas wir ©oft Den ÇOater vnfers ^©rrn ^efn è^ripi l ben mit feinem Son vnb ^eiligem ©ciPaßein wahren ©off / Der vns feinen So^n gefc^encFet Çat / vnb biefen gefc^enrffen Son/ ^efnm i^(wipum/ buretj Den J^eiiigen ©eip erfennen/ e^ren / (oben/ vnb preifen / als Den eini* gen waren ©Off / ir, ^aber bauon wirb ^ur onöern ^eit weitlenfiTtig ge§anDe(t /vnb nottur p'tigiic^ ge* prebiget»
-ocr page 46-prebier, QBir bancfen abet hem gflci^en ® Oet Ç0alt;* ut! èo^n vnb fettigem ®dß/ baa lt;r firb »na armen fUnben èônbern fo anebigtccb Çat geoffenbaret / baa wilt l^n nu fennen ! j^n fónnen »no bilrffen anreben / antu* ffen/»nbbh({n/a(a vnfern Ç3a«r/ îôFuber/ vnbbe«# fc(jûçlt;r/ et?*
ÎBaa aber belanget bie anber erfentniß / wie wir »n« felba anfe^en »nb erfennen foöen ! iß btefeîbige »weperlep» iöeft gleich wie öieerfentnt|5 ®ottea ^wepoing begreifft f IJÎemlic^/ baa wefen ®^ttea ! »nO ben gntotgen wißen ©^ftee/ alfol^eltpcba audbmit ber erfentnij; »nferer felba eigen'Perfonen / öla baawie vtßhcb hb««/ wie/ »nb wae wir (tnb »an Obtnr in »nferm gam?en we* fen/t^un »nb laßen: ©arnacb/ baa t»ir betradjeen/ waa wir finb burc^ bie große (Sgt;nabe »nb gute .®X)ttlt;alt;
3n bem erßen ßöcficin ber erfentni^ vnferer felba f ftnben wir nic^ta l benn eitel ^ranef^eit/ ©önbe / 5orn/ JXobt/5lwcb/»nb »erbamniß,
3n oem anOern ftnben wir gefunbOeit/geretlttgfeit/ ©naamp;/€«ben/@egen/»nb feligfeit.
QBaa nunvnfer 'Jîatur /j»ie wir»on 2lbam »nlgt; Cuanaebbemfaö^erfommen/' belanget / ftnbvnb Çeip fen wir / »on îîatuï Äinberbeegorna ! »on»nfernl£l'* fern in »nö mit lt;Sünoen empfangen / in ©önben ge* born / pfaltn. 71, SÖnb bringen »nftr leben in »nb mif ©änbeniu/»nb müßen bet ©ünben falben aßem »n«» glütf/ bemgorn»nb bem Xobt ( weicbiCr iß ber ©önbeti Colb)»nterwbrßenfef«lt;
Çôon
-ocr page 47-ÇDott Fott^em fajneü »Hb eî^nb ptebf^er »Hà baà reê/vnöfc^IcM^trntu^ î SÖcrmaUöcpet tgt;nô »etfïu^ec feien aße f öenn |tlt; blt;»hlt;H n^^lt ! H’«*® hh 5amp;Ufb bta ©c* i'ei^côgefcèrieben fieptet.
^ïnjer eigen gewiffen »berjeuget »ne* 3Qe wie* tcrtvcriigfeit amp;e6 gemûiôvn» »eeieibß/ franrf^jt ! ar* HîHt/frôbfal/vnôtvae »newebetb««/ befd^ütWgcf Jöer Sroh amp;erreifeiömee^tigparef/baßwirÄhr h» ^gorno iinö»
©et lt;octt ©£)tte0 mit feinem bittern ieiben »namp; perben ! Zeiget vn3 an / cet lt;Sünöen iap / »namp; Den tngt; pat »niet îTîafur / ba lt;f fût »ne ficb felbe ium .OpfFe# btttfiefiet i »nö nicfet aOein »nfet gürbifter wiro bep fei* nem ewigen Ç3ater/mit einem Äinblicben tieffen fall/ aui^ nicht aOein COêenfch »nb »nfet SS^tuber wirb f fonbernopffcrtfidjfelbeauffam^falvnb lôtamme beô ©rengee/ »nö »ergewp fein t^ewre^/ wtrbtö 5Öi«t für »n* fere ©ünbelt;
©abep iemen mir / wae bie ©önbe fär eingrewef fep für ©-Ott* ©ermegen mir nicht p^er foQen fein ! noch bie ©ünbe gering achten/wie mir fonp (leibet) pPe* 8eniuthun/©a6 mir en(meberm«rren/»nb 5örnen/menn »no »on »nfern (Sänben etmao gefagt mirb/ ober aber be* menteln / »nb entfchölbigen »nferc Cönbe ! »nb men* ben bie »rfachen bet ©nnben »on »ne auff anbere t »bet abet fragenrneber nach ©O©ïl/ noch nach fei* «em QDott ! viel weniger nach ben SÔÎenfchen ! »nb gehen forth »Hb forth in »nfern ©önben bahin ©hnb fchem ! bip »ne © O Z felbe . ba^ (Kantate quot;nbsp;legef/
-ocr page 48-US«/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ö«fcftt«^f «u vnfc«
ctüi^ctt veïamp;amni^/ Oafûr vue amp;pc^ ©ott gtKbtglicljtn be* ^ôten tvöde.
Qßdt wirabnvoii ^aturÄtnbfr Dee ^otne Hnf/ fo bkibettbüfe JÖrep fc^toOteben ober condußones ober vne:
lt;Oie (£rße Condußo :
CondußtD E V S owner fubpeccatum. ©4?ff VHD
( ©alat. 3» ) ^af olleovneer Ote ©ünbebefdblojTen. lt;Sie pnö aüe abgetoK^en/ »nb man^dn bee r^umo ! ben fie an ©Ott Çaben foQen. S)a ï(ï feitifr ber ?(Utß t^ue/a«c|j nic^c einer / ^falm» 14, 2lile OJîenfcben finb lögener,
£gt;ic 2(nber condußo :
Condudimut bommm non iuß:ißcari ex operibui legk. Q53ei| wir fotc^e ©önöer finö f fo fónnen wir für ©ott mit »n* fern ^erefen ober »erbienß niefct befielen ! vnb fan fein ÖJtenfefe geredet ober felig werben aue ben ÓBercfen/ ober burc^ bao ©efepe. ©0 ifi aöee »ntücfetig ! onfrefftig l mangel^aiftig. ^it onferm t^un iße verlotn/ »erbienen nielitebenn eitel ^orn etf.
®ie ©ritte ©c^luOrebe t
QBir fcöcn »nb wónen »no gerne bentüttgen/»nb »n* fere ®ünbe erfennen »nb befennen/vnb nur fcMecftte vmb gnabe bitten. J^^rr / gd^e nidÿt in bae beriefet mit bei* nem^neebt/bennfar birwirb fein lebenbiger befielen» ©u ©©5î0î bifîgeregt/wirabermöffenone fcljemen»
©iefe ‘XiefentniO gefedet ©ott auO ber ma|fen wob ©enn nur fc^Iec^t/auffrii^tig tn gcrab ju ©ott iugegan» gen/be^elt entließ bae ^^Ib/ vnb erlanget gnab. ©arumb (f brpfogomue fagt/ nU adeè placdtumßdt D E V M, lt;lt;c conßßio, ^if(niniß^lt;fQttn9(n erweidiet ©oul»«b.Oeri?/ »nO wer
-ocr page 49-weif »on ©off fÏKÇfn ivff/ b« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jo fmc mtf einem be*
roilfigem {gt;efenfnip/fpni:i5f4Mß»ginwe.^Bnim3i.'Pfai# fpMt Sauib : fpractj/icj} wil bcm 0^3(157 mei* neoberfvetfungbefennen / »nb fibe oo oergabjîu mir iSûnbe meiner mifTef^ah ^fem/i.^o^an. t. eo mir »nfere @ûnbe befennen/fo iß ©oh frem ( nfein pten* ger CKicbfer/nocfe@fotfmefj?er/ fonberneintremergne* bigerÇÔafer) onb gerecht ( ber »no gerecht mac^cf curc^ ben glauben on feinen 0on ) »no bie @ünbe Juuergeben*
2luff foldbebrep^dfeiuOreben foiget nu ieimnbf fein bao ander fîûtfiein »nfer erfentni^/ mie mir »no felbo an* feben »nb crfenncn füllen, ® enn wenn mir miifen ! bao mir »on ‘îîafur 5tinöer beo Jornofinb/ »nb vermógen vno meber Ju traten noc^ ju ÇelflTen au^ vnferm fcfclam / »nb befennen fole^o für ©otf / »nb fpre^en ein fe^nliebeo jvn. fewc, aub (ieffer not^/fo ^lt;5ren mir »on fîunbf an bie fît mc ©offeo ÇOafeto : ifi mein lieber @o^n/ ben foif fÇr ^óren : Çônb Çôren alfo ben 0cn ©ofteo, iQet fpri^t I Ju vno : ^ompf Ju mir ade/ bie mû^felig »nb beloben feib/ii^ mil eucïs erguiefen. Qüie aber folcfee erguiefung gefcfee^e/ bao pe^ef i, *» ®luf 3lt;fM nt/macJjef »ne rein »on oBen »nfern ôûnbcn,
Sgt;a6 ift alfo bae anber gö^lein ber erfencnif/mie mir »nefdbßerfennenfoöen/in meinem fîûefleinmir fucken »nb finden erguicfung/fremb/frofl/liecftr/leben/onb felig* Feif. 95nb ge^óref ^ie^er bic gançe -éc^re »on ber iXecfjffertigung ober ©erci^figfeif bee CS^enfjten für ©b«/ ®«uon ^a«(«e in ber ©pißei an bie DÏómer/
3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»nb
-ocr page 50-cnö art btlt; © alaect nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»nb vhbî^«/ wtlt; H
feiner îcü wirb angcjdaeu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”00
ber Üïe^el / ab eine ©ummarn ber €e^re von b.eo CÖïen^ fcben gerec^tigfeiï / merken vnb beHtf«/^ic alfoUw ■ (et:
©^«berCOater gibte*
®Ot£ bet @on erwitbfô*
©-Ott ber J^eilige ©eiß befreffttgeb vnb verge* ibißete/applieierte vnb exbibirte bur^ bae *ÏBort j vnb burdfe ttffeftn vetßanb vnb brauet bet j6» ^aerawente,
©(aube (tQTdffae vnb empft^eto»
l^atnae^ fommeogute ‘Wer^/bie be^eitgene»
Q33ie (6 aber @0« ber ÇÔater gebe ! bas jeigce bet Çettlic^e ©prucb an/ ^oÇan.?. 3l(fo ^at ©ort bie Q33elt geliebe£/elt;e. ©cnn aus lauter liebe/ gnab/ vnbbarmber* gigfeit gegen vne/ fcbitfef vnb fi^en^et et vne feinen lie* ben ©ingebornen ©o^n / vnb fe^et gleicbfam feine ^e* (erlieft liebe Segen feinem ©o^nbepfeite/auffbao er vne lelffen fönne» çiînb bao t^ut er allein, ©arumb beiOts gueb iwftftwDEi, bie geredSitigfeif amp;0it($ /obet/ biefil« ©Ott gilt* S)enn ©ott ber Çôater machet vne gerecht bureb feine groffe gnab »mb feines ©o^ns willen» Çünb gleich wie wir jagen / Tibi foUpteaui, Slllcin anbir habe i^gtfûnbigetî 3llfo wiebetumb / bas aöein »ns bie ©önbe Knne vnb wööe vergeben, ®arumb fprii^t ber’n«’Pfalm : TMmiulUciamfolampriedicQ, prebige alleine beine gerechüsftit»
S)er ©oÇn ©ottes aber erwitbts mit feinrt ^ör* bilit/ $Vîtnf^wetbung / Reiben »nb ©ttrbtn ! mit fei*
-ocr page 51-Item ïtoöf/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îBimîgt;en/ efc, vnb bas tÇur
traOfaaÖdrt o^n einigm mû^dtfei / ipte crfj^ï ^faiæ
. r.gof(ilus cdlciui torculdrid, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;StcItCV U U C îtl gCgt;
!««lt;»/3^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ein ^clffcr tgt;a were / abev
war feiner. (S^rifîus i^ allein baô 1 etnblein ©oitee/ welc^eeamp;er ïBelt ©unbeeregf, Qrrijî allein ber ^rlôi* fer / ber »ne ano een Jjjenben/ J^eteen/ Camp;anben vnb ge«» Walt beekibigen ©acanereilfee. ^r ifî allein ber @e* ree^tniac^er/ ber vnô feine »nfdjulb vnb gerecljtigfeif mit^ teilet / fe^^eneîet ! iureefenee ! «nb ^ueignet/ vnb vnô mit fcem Ôîctf ünb ÿîantel beo l^eib anjiebet/ bcfleibet ! »nö JubeÆety bas rnferc vbrige madPel ! èdnbe vnb gebre* c^en nilt;§t tónnen gefeben / noc^ wir barumb von @oî( gericljtet werben, ^r ifl aQetn »nfer CSXitler ! ^ûrfpre* ^er/ 2lb«oeat/ »nb 0naïenguel. 93nb/ wenn wir non binnen aue tiefem gelernt^at abfebeiben ! iß et aöctn rnfer «Seligmadier wb ^eilanb/ bervnö inba$ ewig« jpjimlifcbe Oteidj juC^oft feinem ‘Xîater beimföret» 93nb er ißö in ©umma allein aHee / ber »ne maebt gibt ©ot* tee Äinber 5»fein/ »nb ewiglicb {«(eben#
Set ^eilige ® eiß abet iß frefftig burc^ bae 'Wott/ »nb bic .^eilige «Saeramente, 3*^ QBort beut er »ne an / bie großen woltbaten ©ottee ÇOatere/ vnb ©one/ »nb Wirrf et bureb bae'Wort in ben J^er^en ber ^ubörct gt;nbsp;i(cbien@(aubenttnb(roß. Senn bae'3Cßort muü nklbt flUff bie ^rben fallen/»nb »ergebene geprebiget werben/ fonbern außf ic^ten/woga ee von ®ott gefanb »figeorbnet iß/pß muß gtcie^Wbl etliebe btrgen rurto/iteffen/bewegen »nb
-ocr page 52-»nï afinnen.^Ifoijîeôôuc^ mit ber ^eih’gen baöurcft rec J^ctligc @lt;tß feine fonöeriietje wircfMiiß ^at / »nö »crfegce.vne ou^DctnSonneic^/inö^naöenrcic^/ »nö reiffee vne aue km gemalt k$ iTculfelö/ burclj bae €öaö öer ^ieöergeamp;urt/ wtegepern bauontjînacè noP turfft ge^anbeltmorbem^’tt ^benamp;tnal aber Deß j^Strn/ bartrt Wit mit vnferm OJîunbe empfa^en »nö e^len kn waren wefentlickn eib i^^rißi/ vnbtrmifen fein wares/ t^ewree/rafinfarke ^lut/ klatirt vnb eröffnet kr J^ei«» lige ®eifi vnfere ^a^tn/ bas wir troß/frieb/frewb/vnö leben bauen ^aben/ vnö pnb »nb bleiben in j^me/ vnb er in »ns«
0olcÇes alles verpeÇet/ergreiffet/ »nb empfeÇet Jum leben/ allein ber ®laube/ als bas einige ÖJïittel/»namp; 3”* (IrUment/mtt welkem aöe wolt^aten bes /;)^rrn ^^rißi ergriffen/gefaffet/ »nb »ns applicirt »nb Jugeeignet wer*» ben.
Stupbiefem adern feOenvnb lernen wir / was »nfer leben/ gereefttigpeit/ feligfeit/ »nb einigetw^arer trofl fep« 233ir (înb nu itinber ©ottes/ ©rben amp;otte$/ »nb CVÏit^ erben (ÎÇripi/kt fic^ feiner ©ott^eit^at geeuffert/»nb ifl »nfer Söruber worben. Çônbbas iß vnfet ^ödsfle wtr^ be / »nfer groffer titel ! »nb Çerrlic^er 5îame / wieber al* (er ^eden Pforten / bas wirnemlidb ftnamp; gereiniget »nb abgewafcljen mit bem tewren Sßlut 3 J^^fu J^913P^ »on aden »nfern (Sünkn. j^ie mu^ hinweg faden/ »erfc^winben ! »nb ju f^anben werben ades / bas »ns an »nfer ©eelen Ijeil »nb feeligPeit ft^akn wil« ÇQnbbas ifî »nfer felige U^r/ bafür wir © £)(t »on ^erkn banefen/ »nbf^n in ade ewigfeit bafür loben »nbpreifen wöden / bas
-ocr page 53-feaô wir ttU wijîftt / woraiiff wir icBrn / wor4Ujf wirprr* 6lt;n/ wie wir für ©O« gerecht vnb fclig werten/ wie wir öer fönten guit ! (etig »ntiop/ju ©ott fröU^ trctten/in anruffen/ »nt tein ïTeuffel vnt iTott begegnen vnt wie* terfle^en foQen ! tat wir nu fügen mit tem lieben ^auit: frage ni^ttnacft jp)imer»nt ijiten/ wenn icfe nur ti«^ ßabe/ ter tu mi^ erlöfet ^a(î/ tu trewer @X)tt/vnö wenn mir gleich ^eib vnt Ceele »erf^mac^t ! fo bifiu tennoc^ ®Ott mein @£)tt/ meinet J^erçen trop/teil/ »ntÇort, ÇOnt tat ^ei^t eigentlich Cor contritum o' con» j^erfuntfMgumeviiijDui, ^in ierfchlagen tcmötigct J^er^/ mit €hri|ii ®lut befprenget* Vertat / vntmie ' ßchJu ©Óttbringet/terbringetten etelpen/angenemb* pen lt;5^ü6/taran ©^Ottlufi/liebe vntfrcwte hat/vnö , alles J^imlifch farob iubilieret/pchfrewet/ finget vnO
fpringet» ®erTlDmechtigegütige®OttCÖater/ .
©Off ©on/»nt ©Ott J^eiliger ®eip/hel|fr pnt allen gnetiglich ! tat wir adjeit ein foict haben/»nt behalten/ vnt alfo ewiglich felig wer*
P(n/ 3lmen4 ©tÇ
. Cgtechifmut
-ocr page 54-CATECHISMVS, 0« futtit ®tr«»5 S'folT“/
@te ^e^et» Gebot @(£gt;«t6/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
^6on / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6m tgt;n$ h?»imcn 6er.
I * ?r /y Or5î7e«f(^e»Âin0/6cr ©Oe(e^ Q^ort^
lgt;aeflfiîiit ÖJÏofcrebetï hn tetn
o© Dem @4?« vnb^ort/0lt;r bieb nóhn rh«f» lt;5ib an (lt;in anüer ^dttcr mt^ï i neben mir ftintn fiircbf notb nitr aOdn verteamtn»
X. S)lt;n karnen bcfnee J^(£0î3î5î folß nicht nnnnf au^fprecbcn/ Uß aus ßeb nicht ma^ei» fpott/vntgt; tÇut ßi marlicb rcchcn/ TBcr feinen “Jïam »er* geWicb fübtt ! öerfeib fein «igtn tSecl verwirf / »nö wirß^ fcbàibig befunden,
3» ©eöenef des ©abbatô/^Jîenf^en Äinh/baß du fw heilig h^lteft^ep nicht ficher/fepntAtfobJmO/ @cïgt;end? 6ae bue behaitefi/ wie er dir felbe gebotten bat/ nnd nbsp;nbsp;nbsp;gf
fegnet mit der tbat/den ©abdatb tag Ju tuben#
4* ©ein ÇOater vnd dein GRutter e^t/ di^ ©4?tt bat gebeiffen. ^ep gborfanr/ und folg )bttgt;f Itbr / «Ûdgnt^tbHibn^twtiTtn, dopdw Ubillangin dem
iandtZ
-ocr page 55-€4nb/ bd« ® nbsp;nbsp;nbsp;Jae ^efanb/ Dhb 5«amp;|î feiert
uom J0^3î3î^5?*
f» ^cin 5?lt;^ßcn foUu töörcn mc^t/ aU6 hinetn nn’b »nö 5oflt;n, gu bkni’n Wßu fm »etpfTtcljf ! amp;u rttup fonp flt;m vfrloifen* SScvgebcn fojß amp;€bs ^e^cn ön'n/vnö lt;ia* acitfdnacöültfgfem/ aOracJJatcr folfîu
6. Äcuft^/ «öfßtig / @^r« gcjüacn t^ut ! ctrt «t« (t t^ut hcèen* Sarumb §alt öctn Plt;t01« amp;utZ bcinSed t^u nfcfet betröben# ©-Ottiff«» ronce wefcti Rar. ÄOn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jwar/ine J^iimmclcctcQ
fol fernen«
r, ® firn ^cbfïcn ta^ bleiben bae fein/ »nb t^u m «ic^ie enetvenben, @tiel nic^e/ fa^ gnügen bir bae bein /
nimbt fonp fein gut enbe. ÇObel gewunnen ®uf »nb ©eh/ ju^euß/verfc^winb »nb baib ÿerfcDt / Çatfeinett grußb nodb
8« ©ib feine faifc|e JeugniO nic^t I belieg niemanb oueneibf, ©ein gungfep aujf warbeitgeritijt/ ©ein ^?b’^aöStIeffevmeibe« ^(6 ^lebßen guten 'Jïamen fueb/ee bleibt fonß auf( bir ©Ottee fTueb ! »nb »irß auîft felbe verleumbbet.
9« ©eine ^ebflen J^aue vnb wobnung fein ! folfîn mit nicht begeren, lap im bae fein/ bbalt bu bae bein/orib Ib» niemanbt befebroeren* ©eng nicht bein ©eri^ an ffembbee gut / beajarrivig b(in©erh»nb mutb/ ®ett fur feine gaben.
IO« ©u folt bicb au^ nicht lö|ïen (an/ beine *5?ebPlt;« lïöeib vnb Äinbe/noi^ ade wae er fonß ba^t» flt;’« / tß ftp ^ieb ober ©ßnbe. ©ein onb afle freffte bein/ fol* icn aBieit geborfam fein/ wie bn baß gtöiJwt»
-ocr page 56-000// mdw.
mein lt;2)ïu0cr gto^/ÇOnô ifi |îete in cee ÇOatere @c^op»,
(fïi|î OJïcnfc^ tvorßen o^nc ©iinD/ frmnCSRaden^inb/cmpfanacnvom J^ciligcn 0eip/, Öflö er mir öOc @naöe ieip*
©elitten^aeerförmein lt;Silnö/ »ncer fcem J^eiö ^ihto blinU/ aeercußtai/gporben vn5 begrabn/ Jur (en ip ^ienunOer afarn«
2tm Dritten taa erpunDen tp/aat ^ertlic^ mein
3lt;ru6 i^^rip/ ein ©ieafutp «Her Xeuffel avop/ ÖJïfltftt micft von aOen ©unDen lo^*
@en J^imei iper afaren M/ vnD bkibt bep vno wavÇaflFtfa öoeß/ lt;Sißf Jur rechten Deo Çôatero fein/^«r allen augt;^(f
‘ÏBirDfommen entlieft balDDaßer/ vnD brinaen vns gar aute meftr/ ^irD rieftten toDt vnD lebenDia/ Jum leben wirD er fuftren mieft^.
3cft aleub an Den J^eiliaen amp;etp j Der mir Den Ç3a* eer vnD 0on roeip/ vnD ßc^e von beiDen etvia auo/ tvoftne inmeim J^etft/ tvie in feim
Sinfteilia^ircft verfamlet werD/ Die Petiae bleibt auffDiefer ^-ro/ ©arinfinD vie(fteiliaerlt;£eut/ Den ©ott all ire lt;SünD verjeiftt, .
Stm ^önaPentaatvir werDen peftn/ von JToDten auff/vnD merDen aeftn / jum Oviefttpuei/ vnD Dao ewig lebn/ wirD er vnofeinen Ä^inDern aebn»
Saju ^ilif vno Der autia ®lt;Ott ! Der vno aneDia er^ lófetftat/Surii^^fi’oi S^ftïipumfeinen ©on/ ‘5?nö wilvtiHöe^auieH^wn/ 3 OJî
5', 3
-ocr page 58-@46 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■
eiusdem raelodiæ*
Sfurbhfcr (m •ÇOncl^t^rott/ kr Du
rüffiï Durc^ DeitKtt 0on/ tgt;ae wtr amp;efn (^rkn atf^ icitfdn/ J^(5r »n0 Odn arme ÄtnöcrUtn»
«♦ Sein '5?am gc^ciU'ac wert» auflF ^rb / ©ae Bet« 533orf rcc^e gcprcBtge wcrö/ 3tn «c6«n brauch ö lt;(n @aigt; cratnmf / er^oU/^tO an öaek^te (nigt;«
z» ©dn M(fi jufom/äib Deinen ®eifî/ Ser burc^ bas^ort fein gnabvneleiß/ bae wir glauben »nb kben rcc^t/g)ein IBo« auc^ fîetô befennen fc^lecbt.
3» Sein Win gefefee^ bep »na aüjeit / wie im ^imd/ auff Srben wdf / ®em Xeuffel we^r / bae gldf^ aucl^ gaif/ bae nic^f in beiner furcht erfait,
4. @ib vna au(^ vnfer eegiic^i sörobt/ wae wir bör# (fen îur ^eibea not/ ^ör Ärieg/Äranffamp;lt;it/®dg/t«wrlt;r iüH be|flt vno vnb fâr aflem (db. ,
$*♦ SÖergib ono »n|er fc^ulb Q ‘ïöic wilt au^ Dnferm'fcböibiger/vergebcn feine tegtid^ f^ulb/wenb peto SU vno bein gnab vnb ^ulb«
iSr Sft^r vne nicbe in verfu^ungo not/ ia^ »no nii^e faHn in f^ano »nb fpott/ ®em Seuffet we^r/bao ^(eifi^ regier/ Surdj Dein ®eiß »no mit gnaben fû§r.
5^, SÖon aüem »bei €cibo »nb @ee(/ erlös »no/ »nb (m Xobt nicht quel/ ®ib »ne ein feiigßunb »nb enb/ niiSi tmfern ® eiß in beine J^enb* ,
ö SOater(rewer®4?ft/2(menj5@rt (S^riß/hilfT»ne auo not/2tmen ^eiliger ®eiß^ kn stauben in »no ßeref »nb megr,
-ocr page 59-©dçrdmcnt amp;er getïtgtR
3in j *^0«
J^ttlKl ^0C§, lt;
•ÇffJîu^îJer ware ©Oree^ Son/ SXifSt tvûfccrumbdn «SilnCfTut au ! wdcljô jß ßie îlauff wb ©fcffubab/ bae cr tm Côàorrgtfafjct amp;at»
lt;Spklj Xfluff fou nfcftt fc^lec^t ^a|Tcr {(in/fonbem
lt;6 tp ber ©naben fcÇietn j mit ©ottee ^orc verbunben wol/ bann» bte iöilno erfauffen fol»
©e^f Çin/fpnc^e er/tn afle ^elf/ îTeufft aOe J^ei«* ben o^n enfijelt / œer nur alewbevubgetaufiret wirb / bae ewig leben er erwirbt»
©Otte ÎBort »nb frafft im ÎCajfer ip/ ber OKenfc^i Öfe new geboren ip/ bee (ebene Halfer gnabenreic^/ Ib« ine ewig .^imelrefcb» '
©Ott Çôa(er/@on/befliget ©eip / îur îTauff »na öKe fommenbeip/C)a 'wil er gegenwertigfein/bie lt;èûnb »nbben Xob( treiben ein»
Serait 3l6am erfeuffet wirb/ Qîit böfenlöpen er obpirbt/ bureb tegdeftréw vnb ware nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ ©r n« bienen
»nb folgen mu^»
©in newer ©îenfcft trift fe^tÇerein/ in ©Çripi vn* (eljijlb Jieret fein/ 3n grec^figfeit «gt;nb teinigfeit ! lebt er für ©oft in ewigfeit.
ÇÔon lt;Sunöen er erpanben iP / See fepbir baneF/ Z)©rr 3efu ©^rip. Sir lebe« wir/ bir perben wir/ bein pnb wir jmwtr für vnb flirr
-ocr page 60-c ^Senbmat bf egSrrtt/
3iu‘^amp;on/ i|tïgt;a^ Çeü vus? fommcn fjcr.
H 3cfuô(ÏÇ«{î»crr««ntvaô/n)oUvnrlt;rfcfiiitf bcjaUn/ 57«ni «r öae Söroït/tgt;antÏlt;t vnö brache/ fpracfe Ju fetn Jüngern aQcn ï 2)a6 tfï mein -éctb/ nembt/effet fb»/ öen ic^ fürlt;U(^ m XoOt geb Çin / (Solcbôt^utju mcim'gcbec^tnip*
ïöalö Ct ben Si eilt nam in bic ^enb/ fpric^e / îî^ut cuc^ «ne (aben/SDaO tp öae '57enje iîcpamenf/mein ‘2)l«t in gnab vnb gaben/ QBelcbß fût euc^ aO »ergoOen wirb / »nb eueß bic gnab »nb gaberwirbt/ @olc%6 t§ut mein îu* gebenefen«
^umerefaf^ieeinfeber SÇrip/ wae Ç^tipuô «ne uer^eiffet» CîOîit feinem leib im ^ai^tmalifï/ »nbgne«» bigli^ vnö fpeifee, @o bae bet OJîenfcft nicjjt fan »eri* pe^n/ (igf nickte baran ! bae ^ott mupgegn ! bae vnQ »ergwilfet aUe.
çônter bem ^robf gibe (t fein Icib/üneer bem QBctit fein Çôlute. ^r Çategefagt/brumbbleibete ftep/Sip ^alc in guter f}ute* ©ein ^ort gewip war^afftig iß/ er aueft oQ$eit admec^tigiß/Xro^ wer bae wieberfpre^e«
Qßere wicberfpric^t / ber leugnet bae f bae ^Çripub fep 2iamecètig/ ©cnn er leugnet aue gifft vnb Çaj/ baö fein ^ort fep warÇafftig. ©a bÇât »ne für ©^tr ^efu €W/ ©ennbu©^« ®-Oft ^lameeÇtigbiß/,©ein îïüprt iß war »nb frefftig.
,0b gleifÇ lt;lamp;rißueim *öimel iß/ß^t Su bee SOaterô teeÇten
-ocr page 61-«^(fn/Soc^ Mdûtfein ^orc oRn trug vnù K|l/ntemanb folô wieôcrfcc^fetî.^r jfî war ©Ou »nö menfc|gt; iuglu'^/ »növbcrallmccfttig vnöretci} / war ©Ou »nf SVÏrnftiö ogn etioe.
ÇOnô wo DU rcc^u ©Ouco iß ! ba iß (t auc^ war^ Çaffttg# SUrccfeu©Ou6aamccÇftgtp» Srumbißcr aücf} atfmec^iig. 3n feinem ort gebunfien iß/fonß wer bte rechte ©Oueontcfete/ß'eweramgwtffen ottt,
QBcil er öenn feiner ©ou^eit nai/ lt;ß fetbe ©O tw rechte J^anöe/ Çônb figtjur retfiföer QJîenfcIjeit naeß/ ü^n aDe map vntgt; banöe/ Ç0nlgt; fein QBort aOeo Fan vnO t^nt/ fo wirb alba fein leib »nö 5amp;i«t / im 3benï)malgel^ funben.
QBenn bu nieftt weiß/wie folc^o Jugent/ »nb fanß eo nic^t erßnben* ^Seß^l eo feinen werten fi^lec^t ! barauß fanßue ergrünben, @onß bleibßu an gebanefen bein/enO Fanß bid} nirgenb richten brein/vnb muß entließ »erjage«
©ein ^ort lap bir gewißer fein ! »nb gib j^m biefe e^te! Ob glcid^'bein Detf^ fpret^ lauter nein/fo fpricfebu/ lieber J^^rre/ Sein “îBert ße^t ba/ bao gleub ieft feß/ btt maeftß eo außbae aßerbeß ! bu Fanß »nb wilß eefc^apFen»
©olerennuvnbgleuben wir / vnbi^unfol^o frep beweren/ Sae mit bem ® rob »ne geben wirb/ ber wa^re ^eib bce Oîren/ Ç3nb in bem QVein fein ^lut fo rot/ welche er für »ne »ergoßen ^at/ju 2lblap »nfer ©unben»
^fßtFanßu bieft brein fc^itfen redjt / bae bu bieb wol bereire|t ©ib aefttung auß bein fadjen fdjlecfet/bae bu bie ©ünb »ermeibeß. Sen ©lauben bring an 3efum ^^riß/ ber fein tewr ÎÔlut für biï^ »ergieß / fo bißu gfe^ieft »nb wirbig»
çOn)
Cönb fo bu a(fo wîtbi’g 6i|î I vnb Çap bfe fru^t nomen/ ®er ^etb in bcmem letb jeçt tß/bao 5amp;Iue tn bein Hut Fortimen / 2)etn leib bee J^Srrn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;5ein
•teib beim leib tferme|let tß/fein “Xilut bieb en*
•O treœer Çigt;ott / V gnab vnb^ulb/ met fan bic^ gnugfam (oben ? febt ber leib/ ip o^ne fc^ulb/ber ITob muO 6ie auptoben/ 2ll^ie er nic^jt fdr »ber fan/ bae ieben mup er (aßen pan/ fo bleibt ber leib o^n enbe*
QEBo aber fein @laub ip adba/ we^ bem ! ber ip vn* wirbia, QJîit CSJîunb ben leib empfebet er fa f bae berç iß ober nic^eia« 3«»^ ©riebt ere empfanaen Jwar / im JXobt bleibt (t »erfenefet aar / fo er nicljt mieberferet»
@0 lap nu pe^n ber Â'eçet rotf ! CÜÏenpbli^ »er«» nunift »nb mefen / ©ce ©ifputierene ip nicht not / bae Qüort foßen wir lefen ! ©aran hanat vnfer j^erç vnb muih/ ÇÔermalebeitwereleuanenthut/ ©ariu OelflFvne ©.Ottaßen,
©infeltia »nbaerab hinburch ! t^uf bir j^Srr ©otc gefaßen. 2l(fo wer lebt in beiner furefjt / (ep bein Qßort flerlicb febaßen. la^ Oîîeiper fein bie aantje ^elt/einfcl* fia bbaleen wir bae 5elb/©ein ^ort fan nicht fcetrieaen«.
©tt bape aefaat/ ^SOïr 3efu / t’arbep tljun wir auebbleiben/ ©ein QBort flar »nb warbafftiaip/wer folcbe Wil wiebertreiben/ ber wil bae bein QCort falfcb fol fein^le Çctpu grebt nicht flar noch rein / im lebten ©epa* mente.
©ie fach mir bir befehlen gan^/ bu wirpeegar wol machen, ©eiß bein ebt/ beine Gamene glanç/wieber ber j^eßen ra^en. ©ir fep lob/eÇr »nb preip aßein/bein worf bep vne (ap bleiben rein/hilflFvne J^^rr ^ht^Pe/2lmcn.
Qßie
-ocr page 63-qua qjuJ qje / jjn^^ ujjq jBua /l)|U3Dô^4aa quvginuJVj ƒ yp^S UîW^ô* ^gt;Qîtîîlt;^ 34013) ^40(2; /^43UI4jJ «3)ÎV )J3JP9 ^sqpj uq 43lt;^ ßiqauß «î3q ^Jioj 4viS
•4^3 qua/^p44/tutt34/^uvq/goj (î3j 4|Q;
/4g3UI )^IUFîqUtîJ/q)f4jWJUî3 03(^ /quîju3q3643oqup@ 3nv 41Q; ttpui/«MM4dj quttij^ç ;S43)J3Î4C( g434«(S /p3^ 43q uv quo qp;^ «v ^suo qua qinfpj 3nu ^ua yqW43ft» Im U3qutîg) ^3îw illln4 ^ua nq ^vQ;
■ /îlO©a3ai34)O/4)qu3wq4)a^
*jaJ «31/04) «qpuiojqjg
«îi5»pS43Q^MI3âgt;,l)51B'
-ocr page 64-feine tetje einfeitige
Çpvcôtcjc/ dem ßoeOtt’Wöt's««
Sfbcnomal/ î)cg waren £dbß jjnfer^ heben J^ehanbevnb ^^rtöfere Sbrißt ©lt;f4?«bcii lt;rt öcv ©c^löföFtccbenjttCell/öes^övjleB# thumbs Luneburg / amp;en 24.« S^pttKs* 3niio i 5 nbsp;nbsp;2*
^öuref)
if §rtß0p^0rtttn ’I^tfeOev benShertt/
Sürfilübcn -Oennenberotfeben ©upennecn^’
t!enten//vnlgt; ^farr^errn in SJîepntngen,
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;! bicfc
V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^b*^ȧhcften werrf/
batinnen bas ^oebßeborne grewlctn ! greivi* htn 3nnaÇ8rfula/ j^eteogtn ^Braun» fcftwergvnb ^hneburg/wnfenn lieben ^cf« ^|ï»* ßo/betn »nôberroinblic^cn ^fç^er^ogen bee Icbcne ! ober ^ortttur« öctu rechten (ebenbigen QBefnßotf in bet ^eiligen Hauffe vnb einuerleibt worbeny jafnaBcrbtng ( aie m«;t422* ben Oloef bee belle/vnb wabre J^ofbMtflcib / bet »oller 3ob(»n. !♦ gnabe »nö toatbett iß/ bet bao leben »nb »oHe gnöge bat ) jab» »0* (ingetogen/ Çônb bemna^ auo einem ^rbifcben
lein/ein Jöimlifeb 3 t wW bae iß/eine t»atbafFti0lt; teerte
-ocr page 65-hc^ec vnb bes Uamp;enfct^fn ® Off^e/vnb dn Ö^onfort/ÏÓÏiterbe vntgt; mttaeno^ vnffre heben jbéoïtn Kornis» (Script woïöcn/ Jwo Çerrhe^er trop vnô U^rretcljer ^rc* bi^hn gel^órcf.
Sie Srpe von bcm wefen/wirefuna vnb bcbcutung »nfee J^ctliacn S^auffe.
Sicanber/ von ber ^oc^tróPhc^cn Stbfolution/ ober bem ^of^tvii^ftaen ^rtiÆel ber ^eefetfertiaung / ivte vnb tvelc^er gepalt efn armer troplofer ©ilnber ! ber ein 5cr«» fc^lagen verfeerteo gewißen j vnb jcrfrûppelte gc* bein ^at/fnr Oem angepcbte beo lebenbtgen geregten @ot tcô/gerecbt werben/baotp/gnebfge vergebung ber ©ûn«« ben/ bte ^ocbwirbtge ^inbfcfeafft ®£)tteo/ ben ^eiligen ©etp / vnb entließ bae etvtge leben / erlangen fdnne vnb möge / ^emlic^/ aHetn burc^ bao tewre/ werbe/ aOer^CM ltgpe/:Xoßnfarbc ’ïtlut vnfero heben ^\£rrn 3efu Q^^rt^ Pt/weldbeo ge^orfam vnb lt;:£)luf vno aQetn ma^et gerecht vnb gut/welc^e bitter Üobt vnb f4îmcr@en vue aQein ma* c^et lulft vnb raum îum JÇjer^en*
2)enn wie warm lt;2öocf6 blut bas gelieferte gebint/ fo vom fan geurfa^et/îerteilet/ vnb vom J^erçcn treibt:
2tlfo vnb viel meÇr pereîer vnb gewißer machet vne bas tewre Sölut vnfero J^kSOÎrn ^^dpi/ beo regten verfóne SôoÆo/ fo ferne co burc^ bao recuite gewr / ben ,Ç)ciligen ©eip/ m vnfern J^er$en erwärmet / lufft vnb taumJum.Ç)ereen/ jertreibt vnbîerteilet bao gelieferte geblöte/baofic^ von wegen beo f^wcren mórblit^cn fafleo 2tbae vnb ©uae/ vmb vnfer J^erg gelegt/vnb vno baffelbi* ge abjubrutfen/ einiger notÇ/vorÇabeneiP/ vnb wirÆet in vno lebenbigen/ trop / frieb / vnb frewb / bao wir ale bao
© 3 Äöniglie^e
-ocr page 66-npct.i* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®ctuè/mü bem CBfure
ptbefprcnjcï / mû aüer frctvöisfcü inöae 3t(Ier^nlig(ïlt; ®pb«ï« dtigc^crt/ vnöfilrbfn ®naöenfiud®£gt;fte6gftroß tref* feroamp;,u» fcn/öcrgcßaU eem Q33ürgerigel (fnutmal wir mû bcm camp;lut ^^ript/öee maren Ofïerümbktne/aejetc^nef ) enf* lauffen mijden*
2(lfo fc^enefet vne @0« ber Ç^ater/aue pur fauter gïunblofer gnaöe vnamp; barm^erçt^feû/ bae erntge leben» ^^ïipuô ber 6 on ® 4?tff6 vnö OJîariæ/verbtenet »116 bte ©èliaFeû/mif feinem biticrn ^eioen/perben/auff« erpe^ung/vnbf^tmmeffart/vnööerfèbfdbt »ne mit ber fcbônen CRûamp;rifcn feineetemren lt;Sfut6/amp;ur£b ben OiJ^fîen tjotärium, öeii ^ctU'sen ©ftp/ bte emige ^embe* Sxt é^t* (i3€ ®eip »erficbert/befeptgef/bifpenß'ret »nb teilet bie* felbige burc^ô 'ïBert/ »nb bie Çeili^en Oaerament auO’/ »om 8» (Siegel »nb wnöcrpfanbt vnfet feligfeit/^ibt vn* ©41,4., ferm ©eip^eugnifVbaemir 5tinöer »nb^rben®^fte6/ ÖXiterben aber Ç^tijîi fein/ ÇOnb fc^repet in »nferm Çer* gen/ 2lbba/ ^ergallerUebßer ÇOater. ©olcgee 05naben* gefi^enÆ mu^ bet ®iaube erareiffen / (me applieiren »nö Sueigenen. ^ie^erd^aber be^eußen/ bas ber®(aube für^anben/ »nb bie molt^at (I|ripi gefaffet »nb erariffen gabegt;
S){efe6/wie gemelbt/iß bi| anÇero reic^h’cger vnb weitleufftiaer ae^anbeü worben« Ql?cit aber ßnebialic^ »onmirbeacret/baöicg^euf auc^ «Prebigen fofle/ ÇtJnb ober bie orbnung erforbett / bao man von bem dritten Caeramenf bee îîewen iîejïamenteô ! 57emblicg/ von bem ^oegwitbige« 2tbenbmal bee eibe vnb Çôluto vnfere (leben ^cilanbeo 34« l melc^ee vn61 aalt;
-ocr page 67-JbttîihfcÇc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;von ^hnpo cttvoï6lt;nf/
©ôttUcfcc 3îdc^(^ômcr O»fp£nfirt vnô an^^aJjcUe! i applictrct vnô âugcetgenct ! vcrficîîcrt ) vnb vergwtffcrt TOcröcn: lt;So^abctc^ neben meinen J^enn »no ÇÔÎtt* brßöcrn tn (S^Çripe/ fur rat^fam eractiet/ vnV ungefe^en/ lgt;oe t^ vetmittefR ©ótthefcet »etleifjuna/förgUcti vnöetn« fehiä von Oem ©naVenreieljen Siegel .Dee J^etUgen benüntäb/vnferm lieben getreiven ©ottiulobvnVe^ren/ C('rißo vnferm einigen «^rlöfer/ fcbßlöiger/ pflichtiger Vanctbaifeif/ vnö vno aBen «u heilfamer ie^r / notwenVi* ger vntertveifung/beflenVigen trop ƒ vnb trewer Wötnung ÎU biefem mah»
S)ietveil ich mich aber iu folchem Ço^wichtigen |an«* bei/ Darin aöer Sngel vnD ^rgenget ( Die Do^ Die beflenixoma* CXeDner fein/ wie ©anet ’Pauluo fagt ) Sloguene viel iu fchwach ifl/gar in vntßchtig etfenne/ vnD jme aber gleich* wol®4?tt/Durch Den ?^unDt Der vnmönbigen ©eug#tnat‘2T* lingen fein lob bereiten ivil : ©o bitte ich ^fn ÇOater vnfere lieben S3îrn 3^©SO l^^rifli/ Der Da Der rechte ÇQater ifl / vber allee/ Dae Da ;^'inDer heiflet ! im J^immel vnD auff ^rDen / Dae er mir vmb feine« geliebten ©ohne 34« widen/ mein J^ere vnD QJîunbt / mit feinem J^eiligen ©eifl füBen wólle ! Dae ii^ von Diefem h«rrlt^lt;n ©nabenwereï Dermaffen reDen / vnD eu(j} befcheiDen möge / Dae jh*«^ / ®nferm einigen/wahren / inJörepen perfbnen / iii lob/ ehr vnD preife { vnD vne allen in nuç vnD wotfart gereichenvnDgebepenmöge/ ^men«
Slnfenglich
-ocr page 68-Follen wtr alßter tn ber futfle bed JÖ^ïïn/ mie fortbent frcwöen vnö oattcffagung / bte fur* ireffltcfteleutfdtafftt/onö^erßUctc bann^eretâfett vnfere heben getretven ®^tteo gegen one bewegen f »nb Ju ge* mflt^ führen/ ©aefefngnebtgetwtlle/ttieinung/wnbge* ^enfcben ff (tg werben/ «nbjum
□oijöMu« jjjj tvar^ete fotnnten foUen ! wie er benn foleben tUrtMu fdnengneötgen wißenburcb^amp;rtfïum/berfein interpres, JDoiiiietfcber/orrffor, vnbCXebneriß/ »nbin feiner ver* borgenen @cboo h^ee / aßergnebigji in feinem J^eiligen QBort offenbaret / bae er burcb fb«/ ule burc^ vnfern eini* gen J^immeb lt;pf(5rtner/ aßen OJRenf^en ! bie ©ölbene ©nabentbör/vnb J^ime(6*Pfórte angelweit auffgefptr* mf SÖnb niemanbte female biefelbige ( wo ferne er fbme nicht felbe mutwiüig ben ^Siegel bee ^ng(aubene/»nb ber vnbuffertigfeit bafär gefchoben ) verfchioffen b«be,
3oblt;»M*i* Saber nennet ^obannee ber ileuffer Sb^if^nnt bad i emblein©X)tteö/ bae ber gançen^eh fönbe tregt«
Î4 banned ber^uangeliß beuget von fm/bae er bie verfönung für vnfere/vnb nicht aßein für vnfere /fonbern für ber gan gen ^clc 0«nbe fep* ÇÔnfer S^rr (SbdPnd/ber munö m tt 9 ^runbt ber warbeit/erfleret fîch frl^o au^brucfltch/bad * ^*er nicht ber gerechten/ fonbern ber armen ©nnber halben fommen fep: Sie flarcfen bebörffen feinee 2lrhtfd/fpri^t matt» Hi rr / fonbern bie Francfen, ©r beröfft auch nuffe afler freunbltchfîe Ju fti^ aße mûbfeligen vnb belabenen/mit an* gebeffter tröfilicher erpietung / erwdße btefelbigen ergui* (f en ! 2luch feine ergfïcn vnb abgefagte g'einbe/ wie eine tnar4xj* ©(ucfbenne fr “ïïefï ober ^CüchUchen vnter feine 3flmech«* tige glûgd/vnb gnabcnrcich« Stu’âf Jufamlen» lt;2r ftp nich^
-ocr page 69-«ic^t fÇme bun en ^ußOen/ (Sonbem baô et tnô Wrtt z» bûne/ vnb fetn (eamp;en Sut crl^fung »ot »ûk gebe» ^a er fflge «ueb/ Sflô flöc ^'tïgd im J^fmelgréffcrc frcwö »ter einen ©önöcr ber ^Snfïe tpuf/^aben/ bcnnvtcr TÏcun^“*’?* »nö 'ïïcungig gcrec^/en I Cie ber ÇBu}Tc ni^t beturffen» ^rbctücrtô auöb «îiï cinsm ^P^en ßarefen C^pbf/vnb »er** pfenbet »ns (eine QVar^ett ! tie er feine wegee fan »er«* pe^en laffen / @o ngt;ar er lebe/ fo woöe er nic^i Den ^pblt; ißjedbus* bee ©önbete/fonbern Daß er ßti befere »nö lebe« SÖnb Da 53» er peft auc^ am lt;Stam bee(Trenêee/feinem Çôa*« fer einem fuffen geru^ / für »ne arme Cnnber auff«* opffert / pretfet er gegen beiße Oc^ecÇer ( welche bas gange dXenfc^lkbe gef^ieefet bebeuten ) feine gnaüenrei«« c^e ^rme aue/ woite biefelbige gerne »mbfangen ! an fieft brueïen/vnb feiner Çerrlic^en gnaOenreic^cn rooItÇat teil* Çafftig machen, ‘ànb noe^ ^euteju (ag feilt bem lieben QJîan ein Çamp;lutôtropffe vorn fein tewree J^erg tnö^f ime öuff J^unbert Xaufent pöcfen Juperßen vnb fpringen/weö er pb^t/bae fein temrc/werbe/allerbeiligpe beîalung an einem OJîenfdben/ wie ein grewlistier éûnber er au^fepc/ »nb ob gleich feine Oünbe îSlutrot ! »nb öuffß aßer grewlic|ßlt; »nö erfc^re^licbße were/ »nbeßattet rnövnbewantfeinfoUe*
©olcböbeweifeebaßgange 3((te»nb ^ewe !^(pa^
ment. ®obat0 5tbam»nb^uar)onbemleibigen S^eult;f ö^euj* ffel verfübret/onbju fade bracht/»nb von feinem lieben ©ob’’ / vnferm ßeten 2lbuoeafen »nb OJÎitler/verbeten »nb erbeten worben / offenbaret ©^tt auo gnaben bilt; oßer erpe Suangelifc^e tropreidie »er^eiffung ! bea Söeibß ©amen / ^è’^ipna »nfer lieber ber alten
©eftlan^
-ocr page 70-^(Çhngcn/ öae iß/ tem ((ßigen iTfUffef ! elt;« Äoptf/Da6 tß/fe(n Hß/gciraU vnö Oîett^»/ ^ertretten ! vnö h^a*3* 3lt;rß(gt;rcn foUc* 2(n foldjee wort/ fcannt er he ^^ren füf** flt;t(/ ^mge er Oae fièitbatî «Snßhnjetffcen/ Isa^ Pae »om JÖtmme(OerabßeIe/»nlgt; Daa -Öpiferter ©(euhà^rt »er^erce/ ^ur anjeigung/ ,lgt;aö er/ (f ^rjßue/ etn ©cMac^e* UmMefrt für rnfere lt;SänVe trerben ! vnö Die Cönbe bei ganijen QßeUöamif büßen vnl» beiakn/ ©ociee gefaße« gerechten Jorn ßiüen ! gereclittgfeie vntgt; leben ^erwteber bringen/ vnö vnfiben j^immel/ale ber einige/ware J^jim* mriepf^Jrtner/allergnebigß eriJffnen tv^ae»
/
S!)0 er aber ^erna^mak 2(amp;raÇam/ ben ÇOater and «OM44.». ©lenbigen f ben ®naöenb«nb Dcrnesverce/ jbn unb aOe feine ©leubige nactfonimencererößeie/ Saß in feinem ©emu» @amen/(we(c^erißlt;Ibfißua/tt5ie@^a«luefagt ) aalt; »öi‘4-* çôgjjfet; außF ®rben faken gefegnet/ baa iß/»an ber ßflnben/ »om'ilobt ber ©unben 0olb / vorn glud^ bea ©efe^ea/twm »mreglidbengorn^-Oftea/son bce leibi* gen Seuffeia Sprannep/ »onber feweigen/ fcftlunb/vnb glöenben Oîac^cn erlôfef tverben. dagegen aber bie gcrec^tigfeft/bie fur gilt/»nb beße^et/baa (eben ! fegen/ ^uloe ©SJetce/ @eiß/ J^immel »nbewige ©eligfeit erlangen falten/ Sa^ieng®^« Kot« X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»er^eifc^ung ein anber Siegel ber Ö^e*
çamp;efc^neibung an/ fîe auner^ gwißen ! bàa tie aBe fre @ûnbe ! vnb ßralf ber éûnben / genplit^ befc^neiben/vnb^u grunbe wegnemen wöOe«,
pnb (pnferirt vnr !
bd- f
-ocr page 71-vn^
SJîarfæ (gon/flu^ gnôôcn/ tgt;ô6(fcffIidie/Çerrhc|c ©n«*» Çoi^jivirôtgcrt Ämöfc^affe © Ott«/»nl) Der ewigen édtâfctt / »nö »crfc^rcibf »ne baffdbigetn feii* n«in ^ctlwerttglt;n/flÜ«nfdi0mad^,cnamp;lt;n ^ort / (wd^ce niedre 0 n îJcrp ifî/ be nn »nfcif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i c^enBrieff/oCer
©iiltxne ^ÖaHe} öae lt;t |ic5 fdbß »ne in eigen gegeben / onfiF öae aöe/ OU an j§n glenben/ ni^r »edoren werben / fonbern bae ewig (eben baamp;cn foöcn» 2n foïc^cn -éeÇen^ brieif/ Menget er bnp ©nabenßegd/ 5îemlî^/ bie Çetiige f bie trdjîlicbe '^biolütion/ »nb boe J^o^witbige
^tbenbmaï feinee waren £eibe »nb SSluce/ Sgt;omit er »ne «nffe aller gcwiifeO« »erße^ert/ bae lt;t »ne folcft ©nabens k^en/boe wir «Qbereit ^le in ber ^offnung/»nb im ©iau«^ ben fjaben/irt jenem leben »ne wefendidi mitber tß«lt;/*»^^r*®^ »nb tm fel^awen einreumen WÖIU^
3n »nfer J^eiligen Hauffe fitfiTten wir mit ©Cie einen^unbuineegueen gewiffene / befommen @C2ft j»; ium çOater/ (g^^rißum ium lt;3amp;ruber / benj^eiligen ©eißium trößer/ CXamp;atgeber/J^erçogen/ ©eferten/»nb ©leibeman in aOer notb / 2tn^ in »nfern ^obte iügen / Saewir n«n mü ben lieben 3lten /mif frewben fagen Finnen / * propitia Trinität med hxreditiis, ©oe iß ! tce ^im* kfi^en Çôofere gut / S^rißi Sölut / »nb bee J^eiligen ©eißee mutamp; / 3ß wein ©rbgnt* ©ageren wir burdbe CXoeeÇiJîecr/ wdebeemit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^lue
gefarbet iß/ »nb fommen an bae gewönfebie ÇOfer/ Per ewigen grewbe »nnb ©eîigfeie* QBir werben »en ben growfomen ßrömen ©^idid^ee gerne
•0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;r^«(cc«Zi
-ocr page 72-Sfabui ctÇaleen/ôhR« lt;55«be wirb tn biefrm J^eii^rurtrte« tnb Jiirctj,?-« ©naben OJtcer «trenefef vnb erfeufiTi ! ÇOnb wie ber S’ nlt;* 3a.5» 3el T» ^eic^ 5iloa ßerii^ alfo beweß« ! bae bie erpen/bie Çernaeb barcin peigen/ von aOerUp feUi* c^en/ barntî fie bt^affut/ errertet wârben î Stifobewegee b«lt;j’ngdbe6grop'cnCXar^6/ rnfer lieber j^i^rr 34«ô bas îCaffee ber J^eiligen S^auffe t bae ee fûr »nb file eine Çeilwerttgc ©rçnep wieber »nfere (£rbfeu4e/ ober ©rbfc^aben/onb aCe anbere gebreclen fep ! barinne« ber îleuffei aile feine ma^t onb gip^t verleure# lt;ÏBie aueö ^^arao im roten OJîeer erfeufft würbe / SOnb/ wie eine ©erlang Iren gifft ablegt/wenn pe ine Gaffer ge^en wil* S)erwegenbie2l(tenbieirau|fe eine S.'Ç«r »nb Pforte bes ^immelß genent/weil niemanbte/ber mutwiöig bic J^eilige iTauffe vngebrauc^t Ujf/ in j^imel fommen fa«/ lt;5o wenig bie ^fraeliten ine gelobte lt;£anbt {uuor »nb e^e fomen/eÇe ße burefte rote COîeer vnb ben^orban giengen» ©a^er auch billicÇ bie S'auffe*/ bae rechte QBaffer Cen*îlt; miJehte genant werben/ bae aue bem $gt;araamp;ip Pi5|fe/©olO »nb ‘2gt;ebeltion fö^rte/vngeacht bae folcbe »nfer rernunffe »nb »erpanbt nicht fapen noch begreiflren fan, 3h/ fan hoch ein 3pofefet einem fchlechtem Gaffer mit würge »nb anberer ©peeerep / einen lieblichen geruch »nb gelt;* fchmacf machen ! ^nb wenn man in ein gemein waßer nur etli^e tr^pjflein ^picanarbi Cel ober Fegelein •Oel/ ober 3getpein «Oel treuffet/ fo friegt ee einen nen gang lieblichen geruch î «öolte benn nicht »ielmehr »nfer ^imlifcher 3potefer/ |a »nfer frefftlger Oîaphael/ »nb 5eelenargt/ber Jp)©rr ^tfnb/ buri fein QBort beö frewbenOei beb ^eiligen ©eipej
-ocr page 73-© erPcô/ amp;dô TBûOVt bcv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îTaüffe/ ium «Seh’j«*
mac^cnkn^cilbtunn«» vnö@naölt;nm«r jum ^SaOtfcer tttetJeraebuwwnamp;crncMwngOeeêeiKscn ©etßce wilrç«« SwiTj» vnDwdc^mtaen»
3« flt;if noßrcic^cn Slbfofution/vcratbtwbicÇa'li* ge S)rlt;VfaUtâf«te aujf bae vcrbtenjî vnô fûrbttte »nfeee ’8. lieben j^^Oîrn 3efw S^^rißi/aüevnfe« ©ùnbe/fofrcff^ j^âh.xo* tigvnövoOfiJmlÖ j5Sïï ^Çtipuôbafûtbeoaictfjae f WD ferne wir anber^bafï'elbige mie warem glauben vus jneigenen/ Sas iR »ber ade malTen/ aOen Çoe^bettôbfen ! eroßlofen «Sunbern ! ein »naupfprecßli^er trofi / bae ße mit ber fc^weren bürbe ber ©tlnben belaöen/ni^t ^tnauff
- in J^immel ftettern bürffen/ ©onbern bie ^eilige Srep^ faltigFeie iß gegenwertig Çienieben auff ^rben ! tregt »nö ben^oÇen Ocrrlic^en ©efea^ ber gnebigen Vergebung ber 6iinben/|u5auO»nbamp;ofF/l5ö fc^öttet w tenfelbige» QHerbingin fe^oß»
J^^iHgen Sbenbttialfpetfeevnbf rentfee mber .^Srrr S^eißub mit bem Freffeigen i ófegelt/feinee waren ■ieibövnb^öfutß/wieber ben ewigen junger vnb burß/ e»ie wir bauen/ mit verleifjung ©öttlic^er Çûlff/ etwas weitîeufftiger Ju biefem wal^anbeln/vnb reben wößen, JÖamit aber Sil» Weebeßobeßer bemalten möge/ ^owiiic^ einfeitigbep ben werten ber ©tifftung vnö Sinfe^ung bee DSrrn S^rißi bleiben ! vnb biefelben or* bentlid^ nae^ einanber erFleren/ bamit jr ße beßo baß ver* ße^en möget/ ©enn icb ac^te eo meiner einfalt na^/ba * fßr/ bas wie biß bie beßen ^rete fein/bie bie Kreuter ober
5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Sitnplii
-ocr page 74-iîmpiicU wot fórtum / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^uattwe/ ffece /
»nöTOirtfun® eigentlich wißen : alfofepan^M^ Der beßlt; 0eelen 2tr§t ! »nö nuoiîd?iîe ^reamp;igeï fßr ^ie 2(rmett iepen f 6ev Pic pondera »no Empbfff bev QBorelein fceis «Onltgen Ochrijft vleiß'ig »nö wol bewiegi f ®en» wie tie gitnetnnPe/CVlurtaten/ Fegelein / @algan / »iel* f»fft vnö fcalfe »on ßch gibt/ wenn man ße wol fdu* ivet. Qöie auch ein îamp;lûtniein / wenn mans letreibt ! lieblicherreuch^t/ ÇônOwie eine @pei^/ wenn man nlt; Wol Jetfóioet/ ehe vetOawet wirb/ »nb meÇr gefunbeo gc* Müeo gibt ! alo wenn man fte gani^ verfchlinget ; 3tlfo geben bie QötJrtlein ber ^eiligen mehr fafft ! fr^lft/gefchmacf/nnb troß von ßch ! wenn man ße in ber furdbt beo ^^«n vleiffig vnb wol beweget/alo wenn man fie nat »berhin anfihet/ alo wie eine ^»h« ein îlew S^^hot»
Üo werben vno aber inbenhetrli^en ttoßreichen îæortertber ^infeêung beo i)lt;£üîrn 2lbenbi» mal @echo wichtiger vmbßenbe vorgetragen»
gum erßen/^er bip 2lbenbmai verorbnet vnb ein* gefeßet habe/ nemlich/vnfer lieber jpSrt
gumanbern/ QDennobet welcher ieitetoeinge^ fe^t habe/ nemlich/in ber nacht/ ba er vertaten worben*
gum dritten ! ^ao er fßr Element barm ge* braudjet/ ^emlich ’Ärobt vnb ‘ïöein»
gum ÇOierben/ Qßem er fol^ee 2tbenbmal getei* ^et vnb gegeben habe/ Tîemlich feinen Jüngern»
gum ^unfften/ QBao er vnter/ mit f ober in bem ÇSrobt vnb Qßein fnen gegeben / ^emlich feinen wahren ieib/vnb fein wahreo ÇôlHh
guitt
-ocr page 75-Suin^evfcfîcn vnb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cfô jiKii 0fÿ(B'«iî
H^/ îîemUdî/ 5« fcinrm acVcfl^tni^.
^0« ^'rOett^eil/ TîemlfcJ/vott ïxiit lt;5tifft(r ï)ie|€0 2tblt;nömald,
QÖic Jörgen vno •^mn f§re ^6«« ïiM »oï jtc ^anöat vnlgt; ®cult;ltt f(^(n/ taunt mcnnialtcl^ f fonterUc^ ab« jte lûbcn gctrcsttn^^mtri^aiKn/j« bc^ «dï^^oc^»namp;aro^achtenvnt^aUtn/terne aue^ ö«Öov* Famlid^ nad}ff$en/2llfo Wirt tcr^ÜîatefîctffdjetSèïenititcl »nfero heben rrn 3ffu aui^ anfengltc^ gemel* fce// tawtt wir nic^t tenef en/ ee ^abe eo etwan ein ^aii^ ß(t ^atri««^ ober *Prtp^et/ aue^ nic^t ei« @ro^mec|ti«» get âîonarcl}/Oter^o^er^rt’Wr’PPifttiflt/ 2Ilt;» a«c^ niditeirt tjngei ober (Sr^engei ! 0tntern »nfer ^efue^Ötißuo einjefe^t/gefiifffet »nö»erottn€t.3eruamp;/ baeiß/vnfer J^eiiant/ ^tJöfet/ 0eh'gmacUer / ©önl^entteget ater éöntenbüffer/ Xotemörtet/ 2eu* ffeiebintet/J^eneßötinet/ vntwate J^immeUpförtner* lt;£^rigu0/ tae ifl ! »nfer QJÎeffiat/ ®efalbter/ (S^tb^etr / Q:rbf(Jnig/vnö J£)t^erptiefler/ natè ter trtniingSSRdc^f* nbsp;nbsp;nbsp;u
hbedb/ Sen oet j^imhfe^e SOater ni^t nadbtem map 1 Pr«i«no* föntet« nae^i tet »iJfle / mit tem J^dh^cn amp;(iß(/ temsoait.j* regten frewten ^e(/ me^t tetm feine ©efeOtngefalbct ! pf«j ,4^* fa ei« foicfter it^rißue Çato geortnet/ tet einJ^i£tv »bet @ünamp;e/2'ttt/2^euffel/J^eüe/tn vber tie gançe wei^ fe “ïBelt/^in J^Srt tet ©ere^tiafeit/tee^ebene/ftews» 6e vnt Snete ijî/^et jQimel vnt (Jtten fußet/ Se« fer i?** J^immel.
-ocr page 76-nirfît faßen/ «oc^tejiMffen fan/ âfit’ygl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifotö/ '’»w tamp;'»* f Sfee J^anDf
AUC. U vnuerfurçeî/ Çamp;epOcm nickte vnmüäUe^tß/ S5er ade? Pfui, nr* t^un f^n / (Vâç (t rotU / tm JS)tmin«l »no auff ^rOcn/ ©er oee “latere wefentKc^e ebenbUO/ »nö Oer fcibgenötge ^cbc.i* )pff|'s5nhcfjc gbnç Oer Çerrüâfeû Oee »nftc^jtbarn @,Otfeo ** iß/ 3ß0em Ote fülle Oer ©ottljcit (etb^aßhji wohnet/ 3» Dein ade fc^eçe Oer erfentntp »no weif.^eif »erborgen fein / upehh ein foic^er J^lfrr (tat eeetngefege/Oer »nfer.0^« Aue. !♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Silber ober ©olö ! fonOern mit fei*
nemtemren^lnterfaufft/»onOer J^anbt aderOte »ne ^4ffcn / t)nö au$ Oer gruben/ ba fein îCaffer innen iß / ourdb Oae Çamp;lut Dee ileßamento erlöfet / »nO rec^t frep gemadjf / Cer »ne in feinem ^Idmec^tigcn feftu^/ fc^irm / »orfprueft »nb gleiO faßet/ »nb bermaßen in feiner 2td* ineefetigen freßtigen j^anOt befe^Ioßen ! Oae »ne öarauß niemanOt reißen fan / ©cm wir aueg in »nfer ^eiligen JXauße ge^orfam gelobt »nb gefefeworen fjaben.
©iefe »mbßenbigfeit Bienet »ne öarSu/ baß wir bae Çoe^wirbig 2lbenbmat »mb oee Qtdmecßtigen 0nßtere widen ! weldjet ein »nerfc^^pßlic^er ^Brunngued adete 3oatt.i* Çeiligfeit »nb »nfcftulbt ! »oder gnabc »nb war^eit iß ! |oc§/lieb/tewr »nb wert^ achten/^alten/ge^orfamlicft in warer furf^t © Ottee/re^tem Glauben »nb bemut/wir* biglit^ oßtmale gebram^en» ©enn wae bec Oîr Pfalmu oïbnet/ bae iß löblich ’»nb ^errlicb / »nb ade feine 233erÆ fein re^^tfeftaßen» Qßer nu biß 2lbenbmal »eraefttet ! ber »cracktet S^tißum felbe/ »nb aue^ feinen ©imlife^en füater/ ^irb auc^ bemna^ aie ein trewlofer ! I3)îepnei* WgcF/ ^lcipbópwif^t/ »on jtm wi(^a in ewigfeit »era^*
lt;e?
-ocr page 77-fee werben, çe et folger auc^ Ç(ef auß/Saö Fei'ttem wett* fcijen fluif ^rDen/ wû mÇeiUg er auti^ fein möge / 3« au^ feinem ^nge(/oDer Sreenßctim J^immel/ vleli* weniger bem Ätns bee vetöerbcne / bae iß / bem verßu^«* î«€V«r** een’JOförööen^u Oîom/ fampt feinem befdjornen »nb be* fc^tüornen Çauffen i geîiemen »nb gebären wößc/ foic^eö werbe 2lbenbmal ! vnb tewre S'eßament bes J^’SOÎrn/ welches er mit feinem bittern iZobt / tnö j^eiJigem seine eonfïrmiret vnb beßetiget ^at/Jueafliren ober auffju(Hben/ luminbern o^(t mehren. ÇÔnb wer ßcb baruber bee vn. terße^ct/ober folc^er jtirc^ienraüberep onö ©otteleßernng folget / beriß ein rechter wicberc^riß,
^{€ mag nu ein jeber «J^riß fcibß vreeilen/ wae »om SBquot;* 'Q juÇahen fep/ ber bicblict) ben armen -Iepen bie eine gejiait im ^benömal ! wieber ^brißi beneklj/ enpogen J tnb aao bem 2eßamcnf/alo ber größe ©ortoleßerer/bem beuelcft (S^rißi ßracfejuwicber/ein 4?pfer für bie lebenbi* gen »nb tobten gemacht / »nb mit foUtem wnßen gremel / bie gan$c C^rißenßeit erfüüct »nb »be r feutre mine t. 3 tem/ ber bamit »mb ben glor terminiren gangen / baffelbige in bie ®'?onßran$ eingefperret/»nb bao bloffeSSrobt ben leu* een anîubetcn auflFgebrungen ^at. g-romme Umrißen / bieanbero eine (T^rißlic^e Qtber/|^a einen'S^nßlicljen Sôlutôtropifen in |rem ganzen Çiîrper Çaben/foflen biflic^ ton bem allergrewlic^ßen grewel/ »on ber SôabilonifcÇen JDufen weicften ! ficfe j^rer ©ûnben nic^e eeilÇafftig ma^ 2(poenS» c^en/bamif ßeni^taut^etwao»ontrenplagen empfan* gen/»nb foOen »ngeae^tet beo altere/ober langwiriger ;eie bem beucl£b£W»/^«f«“ff ßimme»om •Otwmelj^y^jjjiy; gerab erfd^bQen/remittirtpnb weifet / ßc^ gemeßtet^aU
3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xeti
-ocr page 78-I
«n/irt anflt;Çung/amp;aôM (camp;rnbt 3c
•«»hitihelemgen/foCicfcngtoficn ^rop^lt;r«n ntc^t ^örtnw«* tcn/^ußrafiTcn. J^unOcrt »nrcc^t iß fctn 3at rcdjt# ÇOnô Der »crfTud^fc Scuffcl »fi aui^ ein alter @^cfeaItf/Blt;»t fdnc Q)ü6erf|gt; vbcr üi'c éccftjï^alb S^aufcnt ^ar began* 9«n / iß gldc^wd folc^cö altere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;friJmer
ober beffer,
3^/tgt;arflrman bodb «»«fß QJîenfc^en STeßament/bae mh betn tobt bee ^efttrere eonfirmtret onb beßetngt/nielst cnöetn/ »nb tß ein onmefiig grewheft SJamp;ubenßöct/wenn man fjcft beßen »nmße^ef/wie wóUcn benn Immer onb ewig bte 'Papißen fût bem angeßt^t bee lebenbtgen @ot* fee tn Irem gemtffen t onb am 3ütigßen ©erlebt »erant* worten/ba^ßcbae^errllcbeSeßamenf vnfere J^©3îrngt; 3efu ©^rfßi/ bae er mit feinem tewren lt;25lut { »nb aßet* ^elligßen ^obt eonßrmlret »nb beßettlget ^at t fo ft^enb* Heb »erenbern/ verfelfcijen/ »nb »erferen,
3«m Stritten/ erfolget auch aue tiefer »mbßenbfg* feit / bae mir mit ben »erbampfen ©aeramentfdfcenbern in feinem mege lt;£^rlßo ^tfu/vnferm almestilgen J^trrn/ feine J^enbe blnben/»nbauean(elt«ngblt;rbllnben »er* tmnfft/ben »ernunfftllebenbengebanrfen/naclj^engen feilen/ ^le ee möglich fep f bae Samp;rlßue ! bet bot^ water-QJïenfdö Iß »nb bleibt/»nb aße natürliche mefentllche eigen fehafft bee ^OÏenfd^llchen i eibe In emlgfelt bt|elt/ gen ^l* mel gefaren fep/^»r rechten ® Cttee fi^e/ »nb boefj nlchtb beßo weniger an fo »lei STaufent örtern / hlenleben auff gt;er Qöelt/ba fein ^lbenbmalnai^ feiner ©tlfftunggehal* fen wirb / wefentllch »nb leiblich iMStßtn flt;m foH^ / »ött fönne/fo hoch ein SS^enfdj nicht 5«glelch «« dwepen / »iel
wtnlgeir^
-ocr page 79-wenige an meÇ» 3r«ttTd»t fpe/ m^n flulJTc tjc “Wort annerfi verfielen i Denn ftlt; lauten f ^emlt^ / ßae gktd^ n?te öle ^onne wefcntlüft am J^tmel Pt^nWelk/»rtß gleis^wol mit |^«m alanç/fc^cin/»namp; merme/anaflen ômnauff^ïBen wûcftt î ßcif
(SÇhfiue audj an einem aewiffen orte mit feinem €ciße obenim^iîï^Oen J^imel, Urteile aber feinen ©eifï/ frafft vnß wiïàuna im 3benßmal aue/ »nß fep ni^t mit feinem ieibe nac^ feiner ÛJïenfcljli^en 'Jïatur/ fonßet« allein nac^ feiner ©öttlfcljen 'ÿîatur f ßamit er aBe ßing trfiJaet/mefentlieg oßer leiblii^ im 2l6enßmal iuaeaen.
QBieöer foHe ©ottelcfierer vnßc^rentrlrfer »nfere lieben Jö^Srrn 3efu ^bript/foUen tvir one ßeO mit befon* ßerm ffei^ erinnern/ ßae ^brißue/ßer ßa aBmec^tia/ioar* ^ajftia/vnßßee Spätere einiae wei^^eit/ßiß 3(benßmal ae« ßifftet amp;abe/onß ßerweaen Wnne j werbe onß wiffe er fein QBore^uerfftöen/ »naeacttet/ßaöic^emif meiner tólpk fdjen oernunift ( ßamit ieJi viel gerinaere fai^en/mit wel* eften id^ ßotft teglleb ombge^e/ ni^t fa|fen fan ) niebt er* reifbtn f nocbi vetßeamp;en fan# SOrißen f ßie anßerß fnr ßcm anaefiefet 2^^rißi/am ^Jünaßen 2'aa ! mit frewßen beße^en wiJBen / foöen nicht mit i^rem grübeln auo Bem 2iamecbtiaen ^SOïrn ^brißo einen o^nmeehtigen/aue ßemwarhafFtigen einen lögener/ auoßem aöeinweifen einen il^oren machen / «Sonöern fhme nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/
baser / öBes was er W(50e/ vnßinn feinem ’ïBorf vet* fprochen ßabc / enöern fönne/ ob es vne gleich vn* möglich fefeeinet/ Senn er rülfet Bern/wie ^aul«e^ßw»4-quot; faget ! ßae ßg ntdQfö iß/ßas ($ etwas fep# ÎDir foBen /ölajfen ein 4rtif?il BfS ©laubens bleiben/ vnß jin i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;baföß
-ocr page 80-gt;afar foifôw Ujfm / wie er fein QBort etfüOe. ^erhn w(r (ardber von fgme 6efro^en/ wie ee benn nic^t möalid) ift/ (t vn0 beengen fan / wie feiig feino wir betrog gen« S^iefed oDee foOen wir auamp; ber .erpen vmbßenbig^ feit lernen / vnb mitJïei^ bemalten»
tgt;rm atjDertt *^€(1/ TîfmbOeÇ/ vo« î^cr ifit/ wenn her .0lt;^er fti« 4b(nb* mai eingefeçet gäbe»
Çat Der •5^ff g’OdfÏuö feftt tÇfwrc 3benbmal ni£^f cingefeçt/geflifftce ober verordnet/îur ieit ber ftewbe/welc^c jne iwar auffbicfer ^citnicfet fegr geßoegen/benn ernicgierötdi^ feints (ebene getrautet / »ne bamif von ewiger trawrigfeit ^uciiöfen/ vnö eine jm* inerwerenbe beßenbige feewbe ^uerwerben. QBieofft greife J^errn sU fret ergcçîic^eit/furgweil treiben/welt^ee fnen/wo ferne ee in ber furegt @£gt;ffee / ogne verfeumniß free 3mpfee/mit gebtlrlicfjcr mapvnb befc^eibenheit ge*» fegii^f/nie^tjuuergönncn f @onberner/ber J^^rr fue d^gtißue/ gate in ber ‘î^aegt/ba er »erraten warb / biß Slbenbmal ^epiffta/ ba (r fi^ »on feinem eigenen 3tpo* pel^aOa »erraten »nb »erfanffen (ieß/bamit wirniegt »on allen ^(Uffdn ewig »erraten »nb »etfaufft werben bürfften/ ©onbern lebig »nb loß außgegen móegten. Sr gate furê »or feinem iXobtefampß7»nb Wütigem fit^weie/ bamit er »ne »om ewigen j^edifegen angßfegweie erloße / glt;ßi)ftlt;t ! ba et ftßt folte gebunben / gefangen/ gin »nb wiebervon einem ^XfcgterßueUnmanberngeföret/perfia*
-ocr page 81-«/î«m Zûtii »ftamp;ammlt;e/vetFpe«lt;f/ vcrfpcfec/gefclfa* 8lt;Wôlt;lt;ff€U/8cfrônrt/au^ÔtFûtet/»nb »mb »nflt;r ëùnlt;* *gt;lt; »iOcn gerrcu^faet werben / bamit lt;t »ne »om ewigen ^eöifrfjen banben / öUer iTeuffel grewlicî^en geftngnu^/ hm gefirengen CRtd^tcrpufc ®X?«ee/ »on aCer îeufiFci/ ha @ffe$eö amp;lt;Çgt;Zt(6/ »nb »nfcta eigenen gewiffene/ peinikijcr anfüg/ »om ewigen XoUJ »erbamni^/ ^oÇn/ Fpoet/ j^eßifdjen pbgen / gei|jtln / ber fcftanbfron / hv -^eßifcfecn »erbamni^/ »nbbee ewigen marier erlófete,
J^ieraußfpären/feamp;en/fa ^rdffcn wir augenfe^eini* lieft/ bflö baa ttewe »nfer lieber J^^tr ^efu® S^ri'’ pua/ee mit »na trew(icft/hrblicft/»nö vber aöe maffen gut meinen möffe/ weil er aßca fdnee füiftef^enben grawfamen leibenavnö ft^methnß vergiß / vnbffeftme^r mit feinen lieben ^öngetn/vnbbererwalfart/ betmmit feiner eige* nen welfare f leib vnb leben befümmete / baa ffefta gleicft ônfç^en \t^/ da ob er feine jünger vnb vna lieber f benn peft felbßgehabt. Herwegen foOen wir vna biHicft fme ftBer (rew vnb gnaben verfegen/vnb in brr gicubigen (rdß* -lieften imrpeftt ßetun/ baaernume^r/weilwir feine lie* be frennbe ! ja Çôrûber worben / vnb er vnfert wegen îu» regten @^ttee/ala vnfer trewer patt fürbitter vnb gna« bentÇron Çu^a/vid viel eine ^er^lizftere inbrtlnßigerc für* farge für vna tragen werbe/ weil er bajumal aneft in feiner ftöeftßen not^/öa wir boeft noeft feine nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;waren/vnfer
«icftt Çat vergeffen fiJnnen, ÏÓartimb fotien wir vnfere forge auff jn werffen / vnb feffiglieft gleuben ! er forge für «na»
g«tn anbern/ foHen wir ^ierauß lernen l baa ee bem
3
-ocr page 82-Wlt;flt;m Fein
^^mSoffptcl g«tp{fcn/vn6 bae lt;r bcwnaci «tc^e ^ttopifdcr ober verblümte? weife ! wie j^me bie “Sllteu vnb ïïeweti gwinglianer auffbi^ten/ fonbern proprié, tiinbt/ eiaent^ lic^vnbver|îenbii€§ gerebt ^abe. ÓÖenn ein SJÏenfci^ in bie Xobtß äöge greiifen/ vnö bicfe 'ïBelt gefegnen foQ/ fo
«Qer fefeerç vnöforgweil/ ^rwvUe gerne feitt
^erç im leibe mit feinen lieben Äinbern teilen / vnb fein ( 'O«?? gegen inen aOetbing au|jfcfeütten/ob wo! ein ÇOîenfcft nur mit feinen eigenen ©ilnben/ weldjc f^me bo^ { bv e? ' pfßb jt. tin (£èri|î iß/vom J^(£?rn ^^rißo beöecFet/vergeifen vnb »9.4.. 6t vergeben fein/ Jufe^a^en Çat/ vielmehr iß c$ bem jb^f?n
€Brlßo ein ÇôÇer wiefttiger ernß gewefen/ ber mit be« | @ün8e ber ganzen 133eU beUben I vber ben bie ßröme @,Jftlicftee aorn$ gangen / ÇDnb bieweil er nicht Wiebe? feinen ban(£ vnb willen / wie wir/ fonbern aub Çer^liâ^er brünßiger liebe/ für vne aöe ba^in gegeben/ @0 |at lt;t fottber aßen iweiffel anffe einfcltigße/eigentliehße/ vnb beutlichßt ba jumal mit feinen lieben Jüngern gerebtf ÇOnbthunjme bemnas^bie ^aeramcntfchenber vngöt* lieh/ieihenfnenbamit ber grojfenvntrew/vnb wollen Ihn i gerne bamiibep vno in fchweren verbackt bringen / baa ere nicht trewlich mit vno gemein« / bieweil er vnuer«« ßenblich vnb vnbeutlich ! Ihrem erbichten fürgeben nach mit feinen lieben Jüngern gerebt haamp;tn foBelt;
gnm Stritten/ (Soßen wir auch hltt««^ lernen/ wie I be? .6^rr (^hrllîu^ Rlnen trawrigen hochbefömmerten / enb fciwachgleubigen Jüngern fein 2lbenbmal gerei* 1 lt;« / 3llfo faßen aße betri^bte .Ottßt«/'’tfKntgewip 1
M
-ocr page 83-flt;n/»hb iiH nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fSrpîÇïnfck^r
nó(cn/ bieflt;e werte ^bcnîmal wirtigliftcn gctravclen/ Sünb fonbediefe fi^ Demie j wenn fie mit tem bite cm S^oDt ringen (oGen/ verfemen lefTen feCen* iS5e^et ee Die 3Uen ein vMtm einen ge^tpfenning/ eine Çeil* hme ! tcwefjree Slr^nep/ rnD freffiig ^cnfortetiflF ge* nene / S'ertur^ Die (g^^ripen eugenfe^einJi^ gepeirfet/ Dae aBee ( wie wir vnten Çôren werten ) Dae Der ÎXr Cl^ripuô au6geridifee/i6tlt;iÄlt;«ff9/ f nt fie Demna^ fo wenig Mcbettern / »nD ju toten ge^tn/ fonternauc^' mitten im S'ôte (eben werben ! fo wenig ter rr S(wilt;» puö »on ben feftmergen Deo Sotte beloften worben/ fon* Dern Durcie ieib in Die frewbe / Durch Den Sott ine eben/ Dur^ Die ^tüt in ^immd gangen ißlt;
3ch wii gefchweigen ! bae ter J^SOîï iS^hrißue
n«h hicmit erfleret / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gümmenbe 2'acht nicht JTat 4^4-
nu^lefchen/ noch Dae jerbrocbene 3io§r jerfnirfeben *’* kontern/ ben fchwacben im ©(auben annehmen ! nnb 4* mit feiner perefe in feiner fcbwacbeitparef fein/mit fei** ncr 2lßmacht feine ohnmaeftt nberrôÆ tragen ! nnnb fitib inn ©naben mitvereinigen/ vnb verbinbew’
wöBe^
‘ïöom ©Hite« ^dl /
Element jum 4benDmal gebrauchet He*
^e nimpt Der J^Srr (Thripue nicht SSöchfen/^piepZ' «Der ©chwerb/viei weniger gifift/^aO/bber^eOerelaieZ
bafOr
-ocr page 84-♦ftfiJr wk Ctrl abfc^ew ftagen / Sonberii ®rob tnb Qßcm jutXcfcm gnaOcnrnc^cn 2lbcnöm«( ! amp;amk cr vno auflFo ûDlt;rperÆfîlt; Oaj« rcißc »n Jocfe/Oao wir mie bränßiger kgirb/fc^nUitcm vcr!angcn/mit gnaamp;lt;nb«gt;^0^* rigtn ^cr^cn/ »nb ècifïöurpigen gcwifftn bar»« eilen fop (en
® entj wie öao T5robt einen (^«ngerigen OJîagen fîer* Fiflh 105« »nO erquiefet/öer “IDein ouclj/ wie Oer g^falm faget f Oeôpîenrten^erç erfrewee: 2ilfo werben wir tropiofe »erFc^smac^ite leuee/öurc^ oaö tewre werOe ^benomal wie* ber Oen ewigen junger onO Owrß gefpeifet/ gettentfet l^uicfet vnb erfrewet,
® «neben werben wir auch burc^ bie^lemene bee lie* ben ^eiligen iSreueco erinnert» Senn wie bao itorn/bar * o«0 man ‘Srobt bacfet/geOrofcijen/gemalen/gefnetee vnb gebatfen/Ser ^BeingcFeltertonb gepreffet wirb: 2lifo milifen alle bie (enigen/oie einlt;®otffitritig (eben in (I(5rP iXtm.f po 3«f« füren wöden/ Verfolgung (eiben/ bie ina^ljeicten ««kt. 6^ (Ib^fijii an jrem leibe tragen/ burc^ viel trubfal in bao ewi*
14.» ge (eben einge^en j bem trawrigen ebenbübe i^ree lieben S^Oirn lt;£^rißigleichförmig vnbe^nlid werben/ ^i^ fre OJîarterwoch^n/ (freu^woch«n/ vnb grsf^wr ^aben ! wie ber S^rißen «Sprichwörter lauten:
533er äum J^immelrcii^ iiî (tfotn/
Sen jlechf« «glich îôifîcl S5orn/
5Ber mit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;erben/
Ser mu^ mit fme leiben vnb perben»
533er mit ^hripo bie vnuerwelefliche ^ron ber wilbefi^cn/
Sermup pch feine S^rne Äron (affen pethenvnb vi$engt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifntlid
-ocr page 85-^nfh'c^ werten wir aöc^
iC^cnUcbf/türcfe fctcfc Element ennnerr/öae wir öur^ Da« »n5ert«nhd)c '»anöt Clt;r -(tcamp;f/Ccn J^ciltgcn ©csß/ mit cinan^tt »erbunöcn fein foalt;n/wic ein .jtMein/btm «n* bernfn’n OJîtcî/ein ®cinfe«rUtn Dem anbernfeinen faO^t tvifligmitfeilet/ vnöauö viel Ä^rnern ein £9f?ecf/.au6 vte* len '^einberlein ein îTrand wirö : tfc füllen wir auch/ alö gheöer Dee aaer^eiligjlen J^eupie vnferö^ieben CS^hfii im j^fîrrn einefein/einanber aOedep Sörüterhgt; c^e (£§rißhcfte liebe erweifen* @ol S^rifiue vnfere 'ßßnlt;* De bebeef en/fo mülfen wir mit Dem OJîant el lt;5.em vn^ tiæ (jyene, »nferm nec^ßen/ feine @ünbe au^ bebeefen. @ol 2'^ri* i-Äefl.i* pU0 mit vns fein / vnD feine @üter mit vne teilen / vnfere ^ünbe tragen/fomüffen wir audi mit vnferm 'îfîectfiert einefein/vnfere gnter mit jme teilen / vnbfeine ©ûnbe ,auc^ tragen«
JÖip ifiDas Dritte teil/ wel^ß wirwieber Die erDic^tc ÎTranffubpantiation Der ^apißen vleiOig bemalten foDcn/ Die vne ihren trawmaufforingenwéllen/ vnö wfeDerCie ouODrutflichen Qßort Dee 3lrn Shrißi/ vnD «Sanet nCar.id; 9gt;auli vberreDen wollen/ (Sö werte Dae wefen Dee SôroDtô vab u* »nb ^eine in Den f eib vnD Sölut i^hripi verwanDelf/Daö «i^tö ! Denn Die bto|flt; gepalt Des Ç£gt;roDfô vnD QBeine D« ^Jcibe. ©aÇer Denn Di^ art {ureDenfómpt/ ÇOnter einer^ lep ober beiberlep gepalt«
^oin QJlerDen '^cllWcnUlcJ/ QÔcmSÇrP
pUD fein 2(benDmal eingefeht habe«
möchte aber ein betrübtes j^er^ gebemfen/ quot;ÏBeil i^er ,Ç)^rr Shripwb/aner.0ePi3flt;it vrfprung/vnD Xluea^
Ä nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bprn/
/
-ocr page 86-ßölfn/eine fofefje / tvaic eth^efe^t ! “ISJîr lt;*0« fn @ûnî»en cntfanaca vnö geborn / ven ^laïur Äfnöcv ke gornö / »nö ötrmajfcn rüitcr üü lt;S«ntgt;c be«* efetti, 64 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ SaeaQe »nfee öütcen vnb erachten jmiiicrbaif
vno’s/ »on 3^3«^ au|f böfe / alfo/ bae wir kn erßen lt;Sfein 3o«ti.8, tintt auff^eben/ Óonkm / ob wir vh5 woI cuffetUeÖ I cpr«4-‘^ftpgß ƒ teghe^ »nfertn heben @^tt einen 5tinbh'c^ertbem«tigfn ,5'Uf^faa t§un/»no 5^n ff^nhi^ an«* ijo« ’fi’ff«» möOen i er tv^Üe mit vne |o niitt ine ©ericijt gelt;* t4,tt amp;cn: @0 bhrffen wir vné herwegen au Ifdc^em J^eihgen 2tbenamp;ma{ nick verfügen / fonbern haO'eibige augebrau*« eben einjîeüen/bip wir vneburc^aup rein »nbkil^g ent* pnben»
lt;5o(c^en mprbgtijf/ vnb fewrigen ^feiibee (einigen îTeuffele/ ben er mit lauter verîweiffelung gejîbert/lenen bie ‘IBottamp;er (Sinfeêung patlicbab/ baße alf^ fauten/Çônb gabô feinen^öngern.^eine waren arme elenbe greife @önber/ bie ben j^^rrn ^k^flum nicht aflein ! ba ee ane treffen gieng ! ikem erbieten au* trtar.is, wieber ! fchenblii^ verheffen / fonbern *petriiö verleugnet ftw.iz, inguchbrebmal/çtîerfchwur vnö vermalebeke ßit-/ er ktteöen^^’Oïrn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2tugen niegefekn«3U(»
Oae verriete vnbjjetFauffte vmb 5)refffig lt;Bi(berhng fei* nen heben OJÎeißer / noi reichet ber nbsp;nbsp;è rr nbsp;nbsp;nbsp;W® fk*
^en groffen fehrtefhehen ©iinbern fein ^benbmaU
^ieraue füllen wft fernen / ©ae gleich wie ber 3^ ^©rr (f§rißu6/öer j^imhfeh Seelen ^rht/ni^t ber ge* funben/ fonbernber franefen halben fommen / 3lfo ha* beer auch feine heilwertige :4rhneb bes Stbenbmale fûif armV Ê^’f^Wwerte Sünber gepiffiet^vnb eingefcklt;r Çôn5
i
-ocr page 87-^Onbwilfcitteiïl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fort«
lt;2)îut rotÇ œfrcn / feme '©û(îîcnc ©naknt^ßf »nb mcUpfortc »crfperircn ober »erfcÇft’efTcn/fonbefn onad#! weit offen ße^en laßen / wo ferne (t fme nidamp;t felbe mut^ja »»Dia ben Oîiegel bee ÇOnalanbene / onb ber »nhifferda* fdt bafilr f^eubcf*
Sarurob fol fein armer lt;Sßnber tn bem arewlt^eis anbltcf feiner (Sönbe »erfaßen ober verjwetffeln/»nb ber» meaen bic ftreßela« ©feien @petfe/ober Çetlfame 2ltenf9 melben/® onbern er fol ade feine ©iwbe auff bie 2lßmeifi f^daen €Öïad)tfc^ulbern feinee lieben J^eilanbeo ^ef« S^eißi werffen/auff bent Ço^en 2lltar feine ©önbe ouff^ opffern / onb ftc^ vnter feine ^Gmee^dae glßaeln/vnö ©nabenreicten gdd^ien/3« weer feine îôlutfFicffcn* be *5ßunbftt oerberaen» ^ie fidfe ein fleineo ïöalbfóae«* lein in bic ^óle bee SBaumo aeacn bem vorße^enben »nae* wi«er/amp;i| (e für ober ae^ct / verbiraet : 3Ifo foOen wir »nöinbieQBunbenbeoJ^^rrnl^^ißi/beö lt;»aum6 bfö hbeno/verberaen/wenn eine fc^jwar^ affô’lid^^olÆcn/ »nb ein trnbeoonae^ewreo wgewieter / »nb ber S)onner bee gorn ® ötreo/fßr^anben Iß/onb one ine ^rbrei^ / fa in abgrunb ber ^eDen fd^mertern wil. ©o wirb ß^^ri* ßu6 onfer vmbrafel/f^u^/fcftirm/onb fi^atten/ wie st im ® fata oetfpricfef/fein/ bae vne foli^ ongewitter wol vnbe« fe^ebiget ntup laßen.
^ie nun ein ^ranrfer fieb ntcjf för ber 2(r^nfigt; f^euwer / fonbern js me|r er feine frandÇeit empßnbec »nb füllet / j( l^eri^licl^er er ftefe andj barnac^ feinet : 211* fo foGcn wir aueft »ne »nfere ©önbe / bie ©eißlicljc ©eden frand^eit i fo fie ono »nier 2lMgen fdjee^t/nicie Ä 2. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poa
-ocr page 88-fen/ ©onbern wir foOen tgt;eßo mc^r Darju cifen ! »nfere francfe Seelen amp;amit ^uan^nepen f wie S)» Qlmbtoftu$ ^ad 2(Mtnal eine 2(rçnev nennef/öarju er/fo offe/alo (f füntgt;ige/eile vnoiauffe.
^cben Hiefem ^errlic^en trop / Çaben wir aud^ tiefe fcÇiJnc notwenti^e le^re/Dap DaewefenDeeSaeramenieD ntc^f auff vnfere fn5mbfeit ober bop^eif / witbigfcit ober »nwirbiafeif/ ®lauben ober Çôngtauben/ Sonbern/auflf ©Onee onfeilbare^ Qßort vnb »et^eißuna / gewibemee vnb gegrunbet fe^/ ©ieweil wir Çie fe^en t bae eben fo wol / ale ^etrwe ! »no bie anbern ^popeln/ ben waren ^eib vnb ^èllK ^^tißi ejjèntid, fednon ptlubriefjïcientiii t Wie ©regoriuefagef/empfangen«. onwirbigen/ lÆoh «i f«3f S.*Pauluó/ empfangen alÇie fnen bae ©erid^f / bab ip/^eitlicfte prafiF/onb ewige oerbamnip i batumb bae fïe nicbt onterfieiOenben ^eib »nb lt;2»lut bee J^t^rrn f Sie empfangene nic^t $u nui^/fonbern ju fc^aben/ nic^tjutn Çeil/fonbern jum oerberben/nic^t jur frewbe/fonbern jum Idb/ nic^t jum leben/fonbern jum tobe/nidfet jum fegen / fonbern jum fïULt ! nidif jur feligfeit/ fonbern jum oer«» bamnipgt;-Çônb ip bae ^eilige 3benbmal/ bae boc^ oon arc »Xor^ivein gerucftbeelebenejum leben ip / f^nen ein geruc^ bee cobce jum tobe. ïöie bet ^ein/ bo er mit befc^eiben^eit Fral.«05«9«^f“”fflt;*'«’»Wöce9??enfc^en J^er^jerfVewet onb lupig machet/ onb boeft bielaugenfedf bee SeußTele/ bie fn oief etger/ale Sew onb ÂûÇe in pc^ gie(fen/ onheter werben/ ÇÔrtb wie eine ^eilfame Speife einem oetfcftleimtcn OJîa* genfdjeblicb/onôîu vielen ^ïranef^eifen eine orfac^ieip/ SUiib wie bie Senne «Sen lebenbigen gefnnben SVîcnfcèen
-ocr page 89-ftafff/to/vnbfrrwl» gitf/ ûbft Hnfâtif ptiKfcnö »nb feuler mfl£6ï/lt;’amp; fU ôUidj tu«on fur pclj nie^« »nreln wirb î ^Ufoipbîefe^dffcimeèpfife vtib iirantf gt;lt;n ©otilofen Çod^fc^ebhc^/ ce i}l jr ©olî/gtfft »nb tobr/ ©ic werben tureft bie 0onne ber gerdttigfeù ben J^errn
»mb jree tnglaubene wiaeny faul vnb pinrfenb gemaefeee/rnb feiabee boc^ jine bem ^i^^rrn C§rtpo (aw^ t(r nicttb/ (t wirb nic^t wtdn bauen.
Sie ^^ihfîlner würben von ©.Cet geprafft ! »nb « fln^eimllcSfrt óreen geplaget ! well fie bie ®nobenlaben f ’’ obcrSlrc^en/bepp^ Ratten. CÖfia würbe von @C« ge*? prafft vnb getobter/bao lt;t bic ^^abe ©-Otîeo Jur vngebut angriffe. ‘;yi€{mcljrwtrb(^ Oefbie praffen/jeitlle^ vnb ewfglfe^ (iJbfen/ble ber» rechten (önabenr^ron (S^^ripum / Jsemj. ben vns ber ÇOaier Jum ©nabenpuel vorgepeßr f vnwlr* big gebrauchen ƒ vnb in eine garpfge Öeele vnb §eree/ ben reinen J^elHsen @eip fajjen.
'bïeben vermeltem erop/vnb gebachier fe|r/fonen wir auch blefe notwenblge Warnung hierauf nemen /Sae wir vnejuuor wol prüfen j vnb alfo von blefem siamp;robe vnb 9Beln efien vnb trlncFen/bae wire nicht vnwltblg gebrauf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”**
^en. abert wir geJBnblget/ nicht fürfe^llch/ mutwillig/ feeucntllch/wle ^ubae/fonbern aue menjchllcher gebrech* llgfeit/vnbaue betrug bee Iclblgen iTeufiTele/glelch wleber unfern banÆ vnb wißen/ fo laßet vne fot^e éûnbe trew^ Hch leib fein/ mit QJîunbt vnb J^ergen erfennen vnb be* fennen/vne beo volfommenen^pfere beo .^i^rrn lS|rlplt; mit warem ©lauben tropen ! îur percîung vnfere fchwa^ ^en ©laubenô/baô J^eillge Slbenbmalwlrblgtlchgebran« chen/vnb einen guten fûrfa^ h’^ben/von iSûnôen abjupe* |en/vnb fôrtan vnfer leben Jubeß'ernt Ä 3 lt;Selnb‘
-ocr page 90-wir fo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wtï grtne
gute ©peifc au0 einem ©ewtrog/vôer vnfïeu'gem ge* feO effen / oDet einen reinen fdffiicften guten Ô23ein in ei« ffinefend f^ii^imig Jie^en / Damit er nid^t eine« ûbfc^macî Daoon gewinne / QBie fommen wir Denn auif Den vnfinn/Dae wir Die eDien Seelen Spei^ vnO STranef/ Dee eibe »nD '»lutß (£Çeiffi in ein fönDigee J^erD/vnD 6e fdjmeiffes gewiffen faffen, Dalt;f€iner mit einem Difdben '’ber feinet tafeln effen / wenn et SpinnenfeinD iß / ^^^/wenn et im gleilt;^ gneDig iß/ »nO fo (ieff DetmJtiget ( Das et |u ibme einferen wil / fo teumet et 5u«ot auife ader retn’i^ffe auif / tl^ut ollen vn* ffat bepfeite f Doe erfa Die 3 «gen De$ (Vdrffen nicfet belci* Dige / lt;Jt feget auc% ttown feinte wegee Dee gütffen ob* gefagten geinD neben i§me an Die èafel/ ©enn Damit wätDeet j^nbalotinDen JOatnifcH bringen/ ÎBiefem* men wir Benn immer »nD ewig Darju / Doe wir mit ^tn* ferm J^^ÜÎtn S^tiffo vber feinet ^örßlie^cn ilafel ff* een wóöen/ vnDfeinDDodlinoe^ niefttmit i^me oußgefiJ* gt;nbsp;net'? QBir wóDen iamp;n in vnfet J^erg iu gaffe laben/ vnb «ne mit i^me leib^afftig vereinigen/ vnD Çaben vne Dv^ niitt von Dem vnffat Der SönDen getciniget. ^ir wóÓen DenleiDigen garffigen wiTat Den Seuffel/feine« flbgefagten neben i^me an fegen ! mit Dem et Dodj gar feine gemeinf^aift ^aben magvnD wiU
Sttnéld fdnüvs, ffnget Die ^irefte» çOnD ©iuueiJÇrp* foffomue faget / ‘ÏBir follen vnfere Seelen gölDen vnD rein mailen / wenn wir Den ieib vnD ^X^lut^ C§riffi negt; men wollen» (IÇriffttevnD €amp;e(ial / iitt^t vnD
niff
-ocr page 91-tl iS / fc^tvaré vnö ƒ Finnen «ic^t mit (itiötißct »ertragen. quot;Wir fónnenniefct »nbtemîle«»’ ffel Jugleieê Dienen* ©ae merefet eben/ nin nocent peccatd prteterua , cui non placent pr^fentia, Q_ni de priori pcccdto haa iere veniam deßderat, nullo modo augmentare aliud préparai. Mutet Bitarn, gui vult vitam accipere. Quinonmutauerit vitam, ad iudiciumvi^ tarn accipiet. Et »Zitgts ex ea corrumpetur, quam faluabitur, magif oecide* tur,qu'amviuificabitur. ©arumb laffct »Uö eine gut« Oîitter*' f^afft vben ! Den ©lauben »nbgut gewiffen bewahren ! »nfere©lieDmaf|ennic^tju5VajfenDfr vngerc^tigfeit/ „ Dem leibigen Sewffel/ ©oribcrnjuQVaflFenber getedfe« ligfeit/juoienenDem waren iebenamp;igcn ©Ctt vbergeben/ iÇme »nfer lebentangin ^eihgfeit »nb gerec^tigfeit/bie jme ämc.;i» gefeöig i(i ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bienen ! ‘Weil wir ein abfebew
fragen/in gegenwertigfeit einee 3fbifcl;en ^ötfren/pae fenifte/ fo er verbotten bat/îubegeben / ferßen wirviei# mebr Die gegenwertigfeit S|rifîi/vn|'ere j^imlifcben gür-pene/ aße èntibe / Die für n’n öfwd fein/vne erleid Den laffen.
©ntlicb foßen nnr aue^ merefen/ Dae mit Dem ?üo« ( jünger ) aße ^^ripvn in gemein verpanben werben ! Sennwae manjuuorin Dererßen ^bfißlicbenÄircben jünger Dee j^^rrngenant/Dae bat man äu 2{ntiolt;t'ia/ Sletorum n. Qßeil Der junger iaal iunabme/^brißen genant/wie ein QÎ3efb Den tarnen von ibwm Spanne befómmet/ aifo 0^07«»^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnferm ^rb*
fdnig ! vnD ^obenprießer/ aie feine Sponß vnD Çamp;raut/ ^bfip^n. ifi Dae ^e^nigli^e ^rießertbumb.
»uß erfoigee/ Dae Diefce nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feöeramente
«Ben-
-ocr page 92-«aen / œeô fîe fo’n/ von fe$t/ çÔnO Oaô Ccmnad^ aüc tie jvniscn/ öU o«n gfbrauc^ 5C6 2(amp;fnbltiab VttCCïlaïtcil/ fiv^ de iure cr ßiflo excommunidm» f^«6 antetU óm ciptjcn hbcn vctjei^cn ! vnO menntghcö ïucrfcnncn geben ! Oas ficni’^e jünger Script/One Ip/ recite €§rlpen/ @onamp;crn ^Jnn^ïïbcolciMjfn îTeupele/ »nö reelle .OcQüg«! ober J^eübrenö fein. JCcrtvcgcn pe ficft wot in öer Jett Der gnaben/vnö am tage oee ^cUe blt;felt;* ren/^um 2ifcft Dee J^^rrn fieft »etfügen mógen/ ©amie pe nidbi f®iä tnit üöen XeufjFdn/ (S^weiyel/ ^ee^/ »nO Vie J^eütfe^e grunamp;tfuppe freßen »nOfauflFen müßen.
S8namp; fouiel ^ab idfe fdn^Uc^j von öem Çôierben wemeoer ^Sre ^^ripue fein 2lbenbmal gereieftet »n9 gegeben/ oiefem ma^l vermeiden wóOen»
l^cni Jünfftcti 7îemlûamp;/ - lt;Sfrip«o vnoim ‘^roht »no Üîein reiche gebe«
C^ripuö banefet feinem j^imlife^en CÖarer/ vne jut$ €xcmpel/öaö wir gleic^efate nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;für alle wolt^ar ban*
rfen foOen« Sr bridât Dns ïöroöt/ anjuïcigen/bae fein -ieib fol gebrochen werben/ vnbgibienicbr ®.Otf/wie bie .Opffer/fonbern Jeinen Jüngern / vnö fpridje ju f^nen ! ^Remet Oin vnb effet/ lt;Î6 pe^ee nic^t in ewer wiaför / bas 06 t^un ober (aßen móget/fonbern 0 foüo nehmen vnb ep fen/nic^f ^pfjFern/nic^tinein CO?onprann fegen/ mW »mb ben ^lor bamii terminiren ge^en, QBae ip6 aber / mó^ee einer fagen/ bae ii^ effen vno trinken fol Sao ipmein leib/ber fürendigegeben wirb/ Sao ip mein
»iHf/
-ocr page 93-tSfue /baô für eudjt^ergoflctt wirb/ iur trrgcbung bet ^ärtoe« ^yrigudfa^fntd^t/^aätßeüiMd^en memes abwefenben/ vnb weit »on cu^ oben tm ßöitßr» JÇ)imcI/ pi^enben Mß »nb lt;2)|ut6/oöer Der ®eiß »nO frafft met* «es Leibes/ beOeutet nicbt meinen abmefenben Icib ! fonbern/i^s iß mein £ cib/ »nb eben Der £cib/ ber für euc^ îegcben/ ^ben Das SBIut/oas für euch »ergoßen wirb»
*570 fan fe Oer (cibige ïeuffel in abgruno ber ^enen felbs niebt (eugncn/bas Der marefeib »nb ?£gt;(u( ^b*^ißt für »ns in ^obt gcgeben/benn erbat je barnbet fein motb »nb Wgenretcb eingebäjfct/TÖie fönnen Denn bießaeramcnt* fcbenber erger als ber ^cuffel felbß fein/vnb aus pur lou* ter ©urcbteuifelter/ja ÇObcrteuffeUerbobbeit/ bietoabre gegenmertigfcit Des leibs »nb lt;Xi|uts lt;rb»gt;Plt; verneinen e cöarumb foQ ein iJbriß einfeUigbep ben feßen vnbemegli# ^en Deutlichen 'îCorten bes J^^rrn I barauff et befebeioen/beßenbig bleiben/ »nb jn Dafür forgen laßen / wie (( feine verbeißung erfüllen wöde ober fönne. ^ir ßnb »ieUu fcbtvach »nb vnüerßenbig bariu/ bas tvir jbnjut ®cftul füren /ober meißern» sinon errare, non dicoi gnare, djii non creditverbii Chriüi in cana, ^pipbaniUS/ excidit gratta crfaiute. ’jßet in fetotigen J^immel ßeigen toil / bet ’®ifb ßcb gemib Darinnen »erbrennen, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*»‘1 ctnfeltf3
wtinern lieben J^^Trn ^bi^iRD gleuben/»nb mit @antc pauio befenncn/©a^ bas gefegnete *»robf Die ©emein* Waßt/au^teilungobergenießungbes leibs ^SÇrtfîi 1 bet Brfegnete ^elcb Die gemeinfebaßt ober auftbeiiung Des ^luts ^bgt;fißi Rp/ v”D v‘”' wirbigen »nb »ntvirbigen / marbaßtig/TOefentlich/leibbaßtig/Ooch »nfichtbarlicb »nö »nbegreißlich/nicbt «Hein mit Dem ©lanbenvnbbtfb«« !
l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©onberö
-ocr page 94-0öttbütt auc% mü Bern €9ïunblt; / art aOctt df«« fn jjangcn 'ïClt;lt/wo Bae 2ibenfmal (ï^rifïf nad^ feiner orBlt;* nun^ gegarten tvtrô ! empfanden werüe / ob iito gfetcQ mit meiner vernunffe nt:amp;t beßreiflTen no^ verfielen Fan ( Wil icfe öocft SBrifio bie e^re geben J »nö f^me bemûtigli^ gleuben* ^o iß ein 2lrtitfel bee ^(aubene} onb nie^t beamp; fe^aweno«
‘^ic »nfer lieber Den nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^yobi
ein geplenct »nb ge^cge fe^en li(ß/ vtnb ben ^Serg «Sinai/ S)oanc§ einer barüber Ju @,Ote weiter naben woUe/ müße man ibn n5beengt; 2((fo b«gt;( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®'C(t auch fcirt
liebeo bnlmcwiaw ^«»n ÜJfarrfßein gefegt f Qßer baräber nai^ eigenen gebantfen von @4?(t feinen widen »nb werden fpintißrn wil/ber iß Qoviß btö Xobte, Çônb wie ber S^fuffel feinen lieben getrewen/ ben Zauberern / bie in in einen Äreip ober ^irtfel bannen/ben balobricftt/ fo halb(îe. au6 bem (^irrfel fdsreiten/ 3lfogeßatet »nb »erbenget^^ttbemboßbaßftiacn S'euffel/baeeradebie ienigen von einem ^rtbumb in ben anbern ßüt^et / vnb entlieft mit ieibvnb ©eetin löfften wegffiftret/ bi« aus bem ^irtfelbeo ®dttlii$en ‘12?orto feftreiten»
»Gf na Sarumb foöen wir ®Ctteo Qßort eine ^emftte vtr «Kompaß fein laßen/ SSnb gleicft wiebie verßu^tenSegener jre aberglaubifcfte Segen vor aOer* lep wunben/ ßieft/ f^lege/vnbpfeile gebrauten/aueft offt reblicft barüber angefuftret werben / vnb auß bem pla@ bleiben : 2llfo foden wir viel meftr bie OBort bee 3lbenb* malo/alo einen fteilwertigen/^öttlicftcn/ freßtigen Se* genwieber be$ Xeußelo/ vnb ader feiner feftuppen ber ©«eramentierer miJrbliefte wmiben/ ßieft vnb fcftlege
branden/
-ocr page 95-/ fo wétkn Wir wol für |Çtlt;m Kfl tnbf «rug gt*gt; fîc^crf frin* bónnen wir nifl^r au^ olie i^rc IpiçfûnBige fragen aniworrrn ! foOen wir wl)Ten ! S)a6 citt ^larrc mc^r fragen fan / txnngcÇen weife aneworeen fónnen ober foQen* ÇônB foöen lieber Oemötige/ einfel* eige ©c^öler Cörifli/öenn feine auffgeblafenc fdrwi^ige ÖJieifier hirte
^0« 0cm ^ec^fïcti onO leçuit ^cü ! Tîemü'cJ/
worau ono lt;^^rifluo feinen €eib vnB ^lue gegeben ^abe«
‘nîaô Me fraffe / wireîung/onögro^meeleige wol* tb^ten Oiefeo Sc^a^ee fein ! (eÇret vno Oer J^^rr (S^bri* ftuein Oiefen werten ( ©ae (but $u meinem geOec^tniß) Si^ 2lben0mal fol ein OJÎemorial/ geoentf gettel/ @ie* gel vnO gewiffeo »nterpfanOt/meiner febnlicfcen/inbrûnfli* gen liebe gegen euc^ fein f DarOnre^ fr verfîc^ert vnO verges wiffet weroet / Oöo id^ fo gewiß vnö warbafftig meinen ieibfür euefe in 2oOt gegeben/ çS3no mein €ölut für lt;wre Sun Oe »ergoffen Çabe ! fo gewiß fbr mit ewrem QKunOe meinen ieib »nö ^luc effet »nö trinrfet. folt mit mir ein lt;£eib/ein ^lut/fa ein wefen fein/ »nO mir Wir wnjertrenlict/Ieibbafftig/wie ein weic^ wacbß mit oem nnOern/wie S.'^priüuefaget ! vereinigt/meiner®ó((f«* Petrat lieben 'jïatur teilbafftig gemacljt werOen / in Oie gemein^ febofft aller meiner göter tretten, 210(6 wae icb Çabe/fan/ weiß/vermag/waeicb »erOient onO außgeriebt M/ iß al* lee ewcr eigen/filr eucb/»nO euch iu gut gefebeben. ^cb wil mifbewer/alo meiner ’»unOgenofi'en/trewlieb^nn^wen/,
mie
-ocr page 96-«Iff euc^ fur einen CÜcan in Heb vnb (eib fllt;Çlt;tt/rucÇ in fei«* ner not|/tveDer ttn (eben no:^ im tobe »etlaffcn/ etrre fön* Xult;4i, De (ragen / euc^ für ®Xgt;ttlt;6 nngefic^t »ereretten/ euc^ »fat, tvieBer Pie J^anO aöer etver gtinUe befeijägen# ^creuefj »4:1^4.1« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;anmrct/fol mic^ a«c^ cngßen/vnö in meinem
i4.» 2tugapffel greiffen* ÇLÎno wie ii ni^t im !Zobt biteben/ fonüern Purdie ieiP in Pie frembe/Purefe Pen fTwe^ in fegen/ Pnre^PencoPt ine (eben/Pur^Pie .Oförirt -Oimel gangen: 3Mtt..s* stifofoUfrauefePen iloPe nid^t fe^meefen in ewigfeie/ □oÄtt» 5* 2tue^ni4( ine^erit^efommcn/fonPetnPuKl} Pen iToOe inô ewige leben Çinein Pringetu SönP fo wenig ein Pifc^iC épetfe / bie in vnfer Sl(iflt;i) vnt) Cölut »erwanPeU tPorPen/vom CÖIenföfeen/ ob man |n gleicfe in riemen {er* flt;tni{te/{utrenn(n oPer $ufänbern/fo wenig vr.P oicUau* jent mal weniger fan man Pie freflFtige ©eelcnfpeife / Pie nii$t non »ne oerPawet wirP/fonbern »ne verPawet/ »nö aupiSünPern gerechte /auö oerffudjten gefegnete / üup ÇOîorPfirtPern ^EinPer Per gnaPen/ aue tobten lebenPige/ aue »etPampten felige / vnPan^ ^eöbrenPen J^immele* 3d4«.io* machet/ fónPern ober trennen» 07iemanP fan vno »aw.14.*. nuo Per gewaltigen j^anPt iïö^fïi reijfen. i€eben wir/fo leben wir Pern / fierben wir ! fo fierben wir Pern -ÇXSf rn/Q33ir leben oPer |ierben/fo feinP wir Pee j^^rrn» ». ^«3« Ç3nP wie Per Snget iSliam gegen Per weiten reife fpeifete/ ftfaf. 9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vierzig tage onb naeftt fajîete/ 2llfo fpeifet vne
* Per ngel Pep großen ^Xatfja/onfer lieber ^i^rr
wiePer Pen ewigen junger vnP Purfî/gegen Per weiten tei^ fe/auamp;biefem bettäbun fammert^al/in Pen J^imlift^en 5rewPenfael/Pamit wir auff Pem wege nic^t verfet^maeft* tcn/oPerßnngerperben»
-ocr page 97-man nit «irtfß gitfcn 6 SScuipffnitingZ len lt;t »nö jum ^«tcßcn faner liebe gefd^entfct ! an S^rniel ober J^ale^engt /»nbfic^amp;abur^feiner hebe erinnere s 2(lfo foOen wir aucft onferelieben J^lïrtn (S(nipi ^Bewt«» Vfenning/oae ip/feinen waren eib vnî» SSlin / ben er »ne iuin gewtiîen »nterpfanbt feiner grunWofen lieb »ii barnt^ berçiâfeit »erlaffen ! in »nfer Çerç Jengen ! on6 barbnr^ feiner fjer^ficben liebe vnb trew Reio erinnern/ tnb ja wol ^ufcfien/eaöber (einige bofbofftige Scuffel ! Der ^r^rau* ber ( Der »mb »ne ^erumb gebr/wie ein brößenber €ew/rne ’*Fer‘5* êuuerfcbjingen / »nö wie ben Q33eißen àupchten) »nebee^Mcax* J^imlifcben ©naöenfcljaeee/ ben wir iwur in einem 3’^*’ bifeben gefe^ ttagcn/nicîit berouben móge»
^cnn »ne nu ber fcl^were gebree^en »nferet ©önben / bet fe^lag bee (Ödtiliiien ^orne/bie oÇnmac^ t ber »erjweii» felung/ bie wafferfucbt ber »ermeffen^eif/bie fcl;winbfuebe bee iweiflFele / bie lernte ber fieber^eit/ »nb bergleieten mörbli^e feuten îuljengen/ fo fegt;0en wir bi^ 2tbentmal^U wtrbigli^ gebrau^en/ale einee gewiffen bewerten/freffci« gen ©iJitli^en fegene/wiber aöe ßie^e/ fcblege/pfetlf/»nl morbbil bee (eiligen ijeuffele/fo werben wir gewif/fieljep »nbbefriebetfeinvnbbleiben* ©aeipbaereette aurumpo^ labile, bae re^re 2(getf(ein/‘57ege(ein/ober CWnfeaten öle/ U/baereebte A^ii.tviU,n’istgt;(t aöe förßefjenbe feuten »nö Öfbrei^en/wiebennbauonjuranbern^eit reidflie^er »nb ibeiHeufftiger geÇanbelt worben/ »nb wir Ju liefern ma^l »mb geliebter fârç falben au^filtlic^er nic^ t reben fönnen#
215 wie wöBen jmmer »nb ewig bie ©ottlofen fol^ee für bem «ngefic^t beo gefîrengen Oîfcbtere ^ffu^^rißt »erantworten/wenn er fie «m 3ö«2pcn ® eriebj bermop
3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fetr
-ocr page 98-fe« anböiiiim wit? t (ußu mdnc^^ Dtgeif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mcinco 2ît»cnamp;mab nid^c fcraucfefn/
»no meiner amp;abcvg«lgt;4:n(fen/CVîiî^ be^erfcergen/ »nöDieft Damit vniertrcnlicft mit mir vereinigen/»nD »erbinDen la* flen wollen ? Qßeif D« aber foldjce aue lauterm freuel unD tnufwiUen vnterlaiTen/fo brauefte in afler Xruffel 'Jïame» DeeSeuffele ^unberuppen / frtOvnbfaulfmitime ewig Dae JÇelîifcft getur/geöen^e feiner/la^ oieft von jme in Der glut beherbergen f vnb bieft mit ime jur ewigen pein/marter/gual/ vnb herben betrübten leib »erbinben/ »nb jufammen föppeln/ ©a wirbe Denn aulïetmaffen hlt;i^ hinauf gehen/ wenn fotdje vereeftter bee h^ciwirbigen 3 * benbmalo mit groifen f^merçen/hinter bem ewigen leben fttngehen möffen / wellten »nrath pe noeft hi^/ weil Der jr;)lt;£rr (Ïhrifluo noeft h« auff feinem ©nabenßuel figet ! »nb aßen ormen ©iJnbern Die ©nabenthflr angelweit op fenflehet/vorbeugen fönten» Qßerben fïe aber (ïh’^^lïno’ fluff bem Oîicftterfîuelfehen/ vnb ihnen bie J^imelepforten »erfperren vnb verriegeln laffen / fo wirb$ öarnatft viel ju langgeharretfein/ bewirb feinegnabmehr angewanbr werben/ es wirb (îe ^euffeltfcft vbelnacft Der (Sonnen frieren/wenn fnen baoblawe J^eßifefte ferner vber ihren Äopff jufaiRen fcftlahen wirb/ ©afär ieft menniglicft gang irewlicft/burcft Die barmhergigfeit vnb linbigfeit ® Ægt;tfeo/ warne.
2(liohat -fiebe/ bieSeeftb ^pflnetlein einfcltig vnb färglich/ fo viel Der liebe trewe ® Q11 gnabe vnb jeit »erlichen/angehöret î “JCer bas 3lbenbmal gefîifftet j welcfter jeit es gefeftehen/ ^as er frlr Element Dar ju ge* ftrattcftt/1D3eitt er^ eingefegt vnD gegeben/ waper aud^ vn* 1er
-ocr page 99-»nß Meflt; gaben bfenen »nb nwgen.
lt;Dct 2lönKdirigc ö« ÇOafcr aCer gnakh f fnb barmÇer^igfctï f ber bet rechte Çôatcr tß / »bet aUe« ! baß ßa ^tnbet ^dßt/ im ^immd vnbauff^ tben ! wöfle »ne bep folcbem ^eörn ©nabenUeefet/ rote bi^ an^cr/ baf^t wit tme b»ßlt;(^ îubantfcn fctiilbtg fctn/bfpenbtg bip an trn«* fet «nbc «èalf^n/ feinem Jöonncr frafft geben/ »nb auefi Wen Çenlidjen/gtcpme^tigen ©naöenflt;t,aß rein auff »nfet nad^fottirnen erben lajfen/ Ç3ne »nb vnfere ^in^ bet aflergnebigp fut bem vetbampren gtetvel bet ©aera* mentfßbenber ! »nb aflet anbern »erbampten te^re / ober S’eu^elifc^en finpernie frefftiglicft besvaren ! bamir wir fo von fme abfaOen/vnb vnteiner k^re/aie bem verlt;» fïu^îren Seelen gpffr/beppffidbecn/ Senn wer in einem 3trtitfel firaud^ele »nb fefle / bet |ae ße afle verfeugnee / ÇOnb gleich wie einet/bet bie Rige ober treppe ^inab fefle/ tß nieftt bep einet fügen wenben leß/fonber er fefle gemeine (ic^ bip auff beh grunb ^inab : Sllfo faßen afle ^e^er von einem e^unib in ben anbern/ bip jîe eneiidb m abgrunbt bet j^eflen auffße^en, Safiir svOfle vne bet liebe geere*» «»e in gnaben betören ! vnb feine milbc gnabe ver^ leiden / baß wir fme/ fampe feinem lieben ©on vnb
^eiligen ®eifî/ in ewigen frewben bepwo^nen/ vnbfrewbenreic|!egcmeinfc^aff( mie fme in ewigfeie §aben m^gen« Surc^ 3*fwwgt; €^^rigujn feinen lieben ©bn/vn«
, fern einigen waren j^Sirn vnbJ^eilanbt/ 4meni^
-ocr page 100-