s ï V E

IN D^IMP^CAE-SARIS FERDI NANDI P. F. A V G. Exceflùm, fubita amp;. fortuita Oratio, à BASILIO lOHANNEHERÓLD, S. R.CÇ-lareæ Maieftatis familiari amp;nbsp;Hiftorico,Tri-cenalibus,in; obernJorfF per Zim-brenfes Heroes celebra-tisjbabita. , i

D. OPT. Max. S.

CXy OD DIV-IN Ae'PRO XP • MI OR- BORNIT At r; RÉI p;

PROCVRAVIT VIVVS BO-N V M : I D Qi 'O R B I MOR E N S I N 'F. M A'X-I MIL LA N O ORBIS A 'M O R'E' P'E'R E N-NE RB‘LI'QVIT:ET PVBLI CI ETPRIVATI, GRATO

TES TIM ONIO, BONI, D. IMP. CAES. FERDI-

NA N D O, P. F. A V G.

PA.TRI patriae.

BASILI VS, IOHANNES HEROLCX

.- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. 1 jf/jj'i.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Il.i.

ALBERTO, ORTV A T (X A^

NIMO REGIO INCLITO Bauarorum Duci,

BASILIVS IOHANNES HEROLD S,

E obiru Soccri tui o. f e r d i n a n n i P. F. A VG» nuncium triftifsimum x v 111. Cal. Sept, accepi, A L B B R T E Princeps indite. Statim perturbations quadam aniini mihi obrepcnte,diu inuicem,De-uotio, Scilla qua mihi conlcius fum Infantia mea ;

dum hæc,ut dolorem meum publico dolori, gratulationi publics congratulationem meam coniungerem fcripto aliquo tedi-fnoniojuaderet : ilia uerb, ne explofa, ignominia aliqua luduin deindemeumaugeret,ut ipfeprouîderéadhortaretur : Vicittan dem tot ftimulisexcitatus animus, quandoHeroes illifapien-tifs.Zymbrenfes Comités, indidis Tricenicalibus illis ferijs in Obertidorffjiuftaloluerent AvcvsTo admodum religiofè, vm Cal. Sept. Subitaitaquehacoratione, quod eftudittuncui-ftrixpars, dum domui Auftriacæ fidem fuam probate conatur, tibi ALBERTE Princeps indite,quale quale ciret,infcribere,at-que ftatimmitteredecreui.idque, qubd hand diffiderem, me a-pud eos q^ui'tibi neccfsitudine funt coniundifs. te patronum ha biturum hdeiifs. cùm propter amorem quo literasbonas profe-^ueris,: tùm qubddeijsipfis,quæingloriam nominis tui mo-Üor,tradindi aliquando 8c commodïotem 8è propiorem ita tnihioccauonem datum irilperarem. Vale,. -

Regii ortus amp;nbsp;animi Princeps indite, î

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. H j, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

A ? IN EX’

IN EX CBSS VM

D. IMP. CAES. FERDINAND!

P. F. A V G. ORATIO, Bafilio lohan. Herold dicentc.

VIC V N Q_VE animum Eteris bonis appEcucrunt ung, ij,. uiri orna-tifs, onirre ftudium, omncm opera adhibuere,utinijs tantum proficerenf,quan^ tu fupercœlefle illud donû inter omnia aEa, aDeoillomagno, Eumano generi dilargita, illud unum magis neceflarium amp;nbsp;utile agno/ Icerent atq; uiderent, quam ad rerum uniuer fitatis origines, progrefsiones amp;nbsp;fine contern plandumidoneucflet. Etenim homini inter cætera,animaE rationeprædito, hancconli-derationem non folum propria efle,uerume^ -dam eide adco innafci, inefle amp;nbsp;immori, cer-ds argumends amp;nbsp;rationibus, cofirmadus eft, quam ut refutaripolsit: qua gratia non defue runt,qui difcipulis fuis,inftitutu uitç eius,qua felicifsimam afleuerebant, tribus tâtum iftis fyllabis, Qua,quî,quo,prælcriberent óLincuI tarent, docebant nanq;, his tarn paucis perfe-élam.

ftam rerû rationem con tin en: quandoquide præteriti Prfncipij cauflæ, præfentibus aôlib. influétes,adabfolutionéfuturifinîsdirigeren tur. Elucere autêillud côtcndunt,inipfo prin cipio,cuius nullum eftprincipiumûn cfFeélu, qui nullum habet fuppofitû, in fine eo qui eft infinitus ab eo namq; principio quod bonum eftjbona oriri omnia, per efFeélum eundem progrefsiones fieri in melius,in fine,qui idem eft, demum uniuerfà, bonofummoincludi. Quod intelligens Paulus illc,u as eleftionis amp;nbsp;doftor gentiû, TW Wf^i êmif'tat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;affiatudlui

no cxclamare auditus eft: Vnus Deus pater onmiû,qui fuper omnes, amp;nbsp;per omnia,in om nibus nobis. Êxipfofiquidem, peripfum, ôc in ipfofunt omnia. Tale certè donum ell,ut dixi,ô uiri ornatifs. munus ill u d literarum bo narum, ut de Deo ipfo perfe61o,immutabili amp;nbsp;immortali iudicare reélè hom o imperfe-éluSjCorruptibilis amp;nbsp;mortalis,amp; docere benè polsit.DeDei aût operibus,quàm certa,quâm pofsit uerè pronunciare literatus, demonlira dones eæ ollendunt, quæ de huius pulcberri-

A« iü mæ

n'iæfabricç,cœli ui Jelketcrnatu,Sole,Luna, planetisamp;alîjs innumeris ftellis, nempe de eoruniortUjinfluxione, occafuq; habetur ex prefTæ. item argumenta quæ extant de om^ nifenGbili,ucgetabili, eorundemq;motu : de fubfiflentibus animaq;carentibus rebus. Hac itaqjornatusexcellentia homo,cumcæteris anteaquoq;naturæ rebus præRet, ea qua eft præditus ratione, dehominerationalipotiC-ïimûm, amp;nbsp;quæ fint in co prçcipua dijudicare cum pofte, nemo diFfitultercredet.quando-quidem fimili cognofcitur ftmile,firq; fimilb tudo notior,ubi cognitio eft efficacior. Proin de nunc rerum omniu authore, fed non fine omnium luflujfaftum uidemus, uti cos qui pollent ingenio, qui literis ualeant,uerba face re necefie litjde homine, quo à condito orbe nullus præfuitReip. dçliderabilior, neq;eius amantior:nempedcD.lmp. Cæf FfcRDi/ NANDO P. F. Aug. qui nupcr ix Cal» Au-gufti diemfuurnobijt Quippe cumuniuer-fus Orbis, qui ad tanti uiri exemplum atq; ani muni auguftuiii amp;nbsp;pacific uni compofitus erat,

erat,niincnon folum ob diflblutam quonm-dam,re8:ore remoto, fufpe£lam licen tiam periclitetur : fed P A T RIS P A T RIAE illius deceflujluftu quoque Sc fqualoreobrLitusiagt; eeatmerito: cum F. F. F. Aug. ORBIS lUe AMOR 3c moderator D. Imp. Cæf M A-XIMILIANVS P. F. Auguftus,lt;§C FERDI NAN D'V S Sebaftocrator TVRCARVM TERROR,necnonCAROLVS Porpbyro genituSjSPES ALTERA SECLI,Frr. animo irgend, 'àCCfbitatemcx morte génitoris perferant infupcrabilem cum CATHARINA. F. cum defenfore Reip. Cbriftianæ SI-GISMVNDO AVGVSTOmaritoamp; Rege Polonórum max. F L A G E L L O MOSCOVITARVM, ANNA infu-per F. cumeoniuge ALBERT O Bauarâ Duce,Heroes regij ortus Sc animi : MARIA F. cum VVILHELMO Cliuenfi Duce, uiro, quo inter fummates buius feculi, pieta-te, artibuspacis amp;]iterisnullus iîluftrior : amp;nbsp;E L E O N O R A F. cum uiro fuo MAatua^-, norû Duce, inteiTtalos Principe fummoipa

H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rentisgt;

rentis amp;nbsp;foceri obitum,animi max.dolore co qucrantur. Cum reliquatFiliæ Auguftales quinque,quæ ad Pontes Oeni Fl. educantur, plangore amp;nbsp;lamentatione iufta, dulcifs. gcni-toremprofequantur, uidelicet ipfa MAGDALEN A ut ætate inter easmaior,ita pie täte in Deû, in parentes ^Homines maxima: MARGARITA omni gemma precio-fior,non Barbara BARBARA: HELE^ N A AuguRæ Coftantini matri in omnibus uirtutibus proxima : amp;miraculum illud Na^ turæ,eiusq; opifîcij opus fummum lt;amp;nbsp;abfolu^ tifs.acita exercitatû lOHANNA ilia, quæ uix ex utero matris progreflà,tenernma puel laexgenitricisdulcifsimædeceHu, coaftaeft perferre maximum dolorem: quênûcrecrugt; defcentemexpatris obitu, in totoifto cboro fororum,amp;: diuina puritate, uirginitatequeil luftrato fidere patriæ falubri, quod totâ Pannonia m Noricum omne imô uniuerfam Germanîam illuftrat,fplendorem uenuftatis amp;nbsp;decoris tanti obnubere amp;nbsp;obfcurare non-nihil,nemo non credat. Cum numerus ne*

: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;potum,

potum, quihinc inde per Orbem terrarum^ ad leuamen amp;in omni humana ærumnadul cifs:quodda refrjgeriumnadonpm ,prouin-tiarum regnorudifperfus colitur, iam ali-quidobauiexceiïu, nuc ita animofraélus ui deatuFjUt quam dare folet,ipfam confolatio-nem uix recipiat. Cum Hifpania amp;nbsp;Belgica Gallia omnis,ceu deftituta altero patrCjlamê teturamp;illacbrimetjP H ï L I P V S Nepos, C AR O LVS ProneposChriftianæReip. duo ocelli patrui amp;propatrui morte, quafi caligentjCum fummus Pontifex, Italia diua, Venetiæ inter omnesorbis Relpublicas con-filio ftabilis, Gallia olim florens,nunc fuis ui-ribusaccifaet diuaricata uixferantdefideri-(im optimi Augufti,amp;naturæillius blandæ, conciliatriculæ quidem omnis focietatis amp;nbsp;recon ciliationis humanæ, undecunq; immi-nebat uel regionis, uel in alijs rebus ambitio-fior aliqua concertatio:Cum Europa tota pacis inftauratorê defleat: Cum Aliæ pars ma-ioringemifcat, ob otium,quo tanto frueba-tur, ab huius tranquilloamp; pacifico animo, B quan-

quantum illi concederetur.Cum Aphrica fa-lutis fpê abijcere ac quafi de ea defperare iam nuncaudiatur, quam fibieX uiribuius confia lijs amp;nbsp;auxilijs, nepoti ex fratre Temper con-iunftis, præfentifsimam amp;perfuaßs. propo-fuerat. Cum eaipfaelementarerumcondo* lentiam fermé oftentent aliqua: amp;nbsp;quâdoqui dem in ipfa lætifsima ubertate, terra fit aftri* £l:ior:aerinamœnitatefumma,corruptior:a* qua Oignis,quàm pro cæli fl:atione,ill»nunc efferuefcens tumidior,bic obtufior amp;nbsp;tepidi* or multo certè, ut fuperius admonui, uiri or* natifs.quibus tantus,amp; communis ifte dolor mitigetur, dilciplinarum bonarum inftituta efficaciora , amp;nbsp;ingeniorum uigor requiritur maximus.quiin me cû nullus omnino,aut ad modû exiguus fit, quod ipfum infâtia meain dicat:neq;confidentiætamé,neq;impudêtiæ aut temeritati meædabitis,fiuel communi fiuic,priuatam banc meam trifticiam coniun xero.-uel remota nunc ab omnibus,alias quo* que in fimili cafu nunquam afiueta gratulatio ne,fàcratifs.Imperatoris exccflum profequar.

Nani

Nam ß ad beneficia relpiciam, quse fupra nc-ceOitatcm meam,ornatui meo dedit, quæ ta ingentia,tam fplendida ac multain me contu litisqui benefacere uniuerfitati totæ nun-qua deftitit, fanélifs. memoriænofter Impe rator,certè Reip. nö condolerenonpofsum, illachrymariueró amp;lamcntariiure debeo lt;Sc pofsum bené, quo d qua Remp.qua mc priua-tum complexus fuit, beneuolentiæ fruébus unà nobis ablatos confiderem.Si uerô animû ad contemplationem amp;nbsp;imitationem eius, quam uixit, quamque nunc uiuit,uitæ appli -cuerimuSjpotiûs quàm quod necefsitati et bu manæ conditioni obnitentes,inanem nefcio quem luftum adfcifcere nobis uelimus:certè in huius uiri ortu, progrefsionib. in fine ipfo omnia apparebunt 3c bona 3c læta, fubtrifte nibil,nibilfubamarum. Qua enim melior ei-us pars,id eft fpiraculum illud diuinû,amp; omnium nobilifsimo multo nobilioripfius animus , in corpus ipfius tenerrimum fcfe diftù-derit,noneft quôdquis fc fcire neget: cum apertum fit àdiuino intelleébu ,eoq; unico,

B ij di-

dimanare omnes omnium animos, qui pra? fertiiTj in hac traduce Gothicæ 3c Francicæ ftirpis (quseinhoc noftro Imperatore coab ui^femper 3c ubique fcfe cxeruëre mirandæ pulchritudinis.FalIere autem non potefl, per fcftiori 3c pulchrioriin corpore animum,mi nusàcotemplatione pulcbri auertiatq; ideo adidæam fupernamfe propius uertere poF fe,quandoquidem ilia pulcnritudo in corpore, ceuimago quædam , pulcbritudinis animalis incitetur 3c aliiciatur, in defideriuna pulcbritudinis incorporeæ.Ortusitaq; tanti animi,qui noftrifuît Imperatoris,quis eftpro bandus magè, cû 3c animus pulcherdiuinæ pulcbritudinis portio fit,lt;amp; pro naturæ capa/ citate, etiam corpus reddiderit formofum. Præterea fi ortus buiusbumanus, à nobilita-te et uirtute,qua prifci illi homines,quàm no-ftri temporis, nobiliores æftimantur, cenfen^ dus erit,quis non uidet,tot regum, tot Impe-ratorum, tot utriufqr fexus principu m(quos inter maiores; munerare poteft f*'?«»'«*^ printi-cipium illi dedifle nobilifsimum,cum opus et uis-

uis principij fit,fïbi fuaredderequam fiimili-ma.Hæc nobilitas tanta,ex uirtute orta, cum in toto generi uiguerit,femper,atq,- intotæs tares transfufa fQerit,nô fbIum neque fimpli.i citer ortum pulchrum noftro facit 3c nobile, uerumetiam et bonu,quod antiquias pulcbri tudine’.baberi enim pulcbri, fatis nobis eft,re uero 3c non opinione boni efte cupimus,amp; hoc etiam idipfum eft,quod cenfores feuerio res petunt 3c in hominerequrrunt,neiTipe,et auo 3c patri atque omnibus maioribus ipfum præftare dcbere bonitate amp;amore uirtutis, Ex uirtute enim bona in hominibus increme turn capiunt. Accédât nuc 3c locus qui tertiu genus Id^arum perbibetureffejperennitate fua,qua nunquam interit, optimu.Hunc cers te:ex dignitate eius propria,uiri fapientia præ clari femper fecere plurimi. nam in Græcia nafci,Athenis procreari, ipfe Plato Pbilofos phorum Deus, Deo tanquam fummum do-num,atque rem fibigratifs. acceptum referee bat indies,maxima quidem Dei laude amp;nbsp;præ conio fingulari, Neque defuerunt quipatriS

^oQ: Deum omnibus rebus præponere iube-bat. Quoniam igitur ex Archiduce Auftriæ, id eft, ex fummo poft Auguftum in orbe Prin £ipe,exuiro Germano,ut tails Imperator pro creareturin Germania, arcano quodam Dei conftlio uctabaturnd tarnen deftinataillaDei uoluntas effecit, utinHiIpania,prouincia bo^ norum imperatorum fœcundils.ucrè Germa nus nafteretur Cælàri. inde enimjamp;fi non German!, nihiiominus olim optimi Principes,amp; Augufti fanftifs-prodire lólebant.qua^ les fuere Nerua,Traianus, Hadrianus, Anto^ ninus Pius, M. Antoninus Vcrus, Theodofij, Arcadius Honorius. De influxioneilia co ftellationum, quam quidam Genethliaci in natiuitate noftri Imperatoris foelicifsimain pronunciaruntjdifputandi nequelocus, ne-que tempus nunc eft. adboc,homini Chri-ftianOjfatis efle affirm o agnofcere,amp;firmiter illudcredere,fiquid ulli exqualicunque créa atura Dei eueniat boni, id ex prima amp;nbsp;æui-terna caufacaufari,exbenignitateipfius,gua 3nte conditum orb'em, ut homini bene efi let,

fèt, dccreuit proficifci. Licet hæc uel ars,, üel diuinatio fit: ortumtarnen huius noftri ' commendatnon parum.Qua igitur,nempe ex mente diuina ea de caufia ut tanto melius eflet humanogeneri, cum confideramus ortumhuncfuum habere initium,profeöó abfque ullo modo cogratulemur,diuina gra«? tia tantum illuftrato uirOjnecefse eft. Qui au-tê tantu nobis gaudere debeamus, nullus erit quiquærat.Licetenim interdû ortu illuftria degeneraflèmultum uifa fuerint : in hoe no-ftrOjOmnem illa ortus diuini, diuiiiam indo-iem,progreRioneamp;dilpofitione uitæ, tantä fœlicitatem aflecutam fuifle confiât, ut in qualitate fua præfenti, confirmata feda-ta^ uitæ bona , magis æternitate cenfenda, quam mutation! obnoxiaunqua æflimanda feexhibuerit. Educatio namque,quægene-risdignitatemfemper illuftrat ac beat,huic accefsit in primis optima , quæ difficultatis maioris habetur , quam ipfa generatio,timo ris amp;: momenti plena, quippe animum fo-let adducere in amorem uirtutis 3c adium gere bonitati. Demum optima in uirilii

se tai ampleóH, et ceu artes à tenens imbibit as excrccre. ultimo uelindolemipfam meliorc efficere5expolire,emendare corriger c.

ius autem educatio nihilo inferiorfuit uU læ aliæ,quæ unquam celebrari poteft difcb plin æjfiuc Perfarû, Eue Lacedæmoniorum, îiueillam Romanorum bac in parte curam et diligentiam relpiciamus^neque fuit ulla æ' taSjbonorum,doftorum.amp;ad inftitutionem fanâmagisaptorum uelpromptiorum uiro-rum prouentu feratior, quam ea ipfa, qua indoles diuina Imperatoris noftrioptimi, licet in tenerrima adbuc ætate fidem amp;nbsp;ipfam diligentia præceptorum,propria amp;nbsp;ingenita a-lacritateftimuloq; bonipræuertere uifafuit. In Dei enim ueri cultu , quis à teneris deuo-tior? Veriquis tenacior? fuiipfîus uiéfor et domitor quis magis ftrenuus aut feuerior imô contra omnes cafusquis obfirmatiodE* xemplis quod probemifta,neque eorûdem in uidia,neque aqua quæ mibi effluit nunc pa untur,exhibuitenim adolefcés ea,præftititiu uenis talia ac tanta,quæ quantus futurus eflèt

uir,

apertèdemonftrarenequi demum Reip. ad^ motus,qua eiusdem amp;nbsp;fui ipfius bona tracta-- ri tprudentia,palam eft. Cum enimtantæfit facultatis ipfa Prüdentia,ut per fe fœlicitatem hominis efficerc pofsit:quantam illam pute-mus fuiftè coniunélam nunc,ortusbonitati d: educationis fplendori? certèinmalisfimi-lem illam lerpentis, in bonis columbinæ lyn-ceritati earn permiftam,rebus adhibuifleeû nouimus,acita illam incorruptamà maligni tateconferuafle,àftoliditate, proprietate lua ftmpllcieamliberaflè,ritèaffirmamus au-daciter.Hac itaq; adeptus eft régna,imô Orbis imperium,cum femetipfum antea h ab er et, teneretq; bona omnia. Tutatuseft autê unh uerfa,amp;fingula moderatione, 3c pacis bono omnia conferuauit. Compleuit mox uirtutû fuarum decore amp;odorc bono terrarum orbe,atqueadauxit propria fælicitatefuosom^ nes,quos aliorum dominos fecit.His denique ufus eft ita,ut caperet omnia : quod autem ip-fum ucl teneret uel caperet,exraret nufquam, præftdioatq; munimento uirtutum omniu C tempe-

temperantia ilia munitus, quæ afFeftionum animi honeftifsimaru defideria moderatur, imperfefta amp;nbsp;pcrturbata exterminât, pro fligatquebelluina illaamp;; conficit. Eafaftum ergo eft, utnofter , quæ legibus concefsa, quæ moribus bonis libera , quæ honeftatis ratione lie erent maxime, compleéicretur: non quæ libèrent,imó nee ea quæ iufta iieen-tiaadmitterentur.Magnas tamêres maximis periculis,quod recepit, gefsit, euicit ut lau* dabile eftata fortitudinis eius proprium erat, facultate intcllectuali immotus permane-re, uigore maximointelleRuaÏi aftusingen tes pcrficere, mentishabitu. conftanti amp;im* mutabili omnia aggredi. itain omni uita for titer faciebat per Ie , aut robur fuum com-municabat amp;nbsp;uerbis amp;faétis.alijs ad folidum firmumque ftatum adaptatis : inuiélannde illi ftrenuitas , honeftarum rerum cleélio, quæneque labores, neque pericula reeufa* ret bonorum caufaneque mortis borro-rem formidaret animi magnitudine: quianó )uita,fcd,eiusbona femper maximi faciebat

NaiP'

Nam et ip fam fortitüdincm earn eße fibi ima ginabatur ,non quæ timorem moderaretur^ led quæ metu omni careret. Earn autem om nem corroborabat,qua fine nulla efijufticia. nam cum Deum n^illo ufpiam modo iniuftû cfleagnolceretjfedquàm iuflifsimum omni exparte:atque eundemin Imperatore imagi nem fua qualitercunque repræfentare, ut inter homines iuftilsimus effet fatagebat. nam ipfam iufticiam amp;nbsp;matrem amp;nutricem cæ-terarum uirtutu probè agnofeebat. fincetci# nim ilia neque prudentem,neque tempérant tem,nequefortem ullum quempiam efleco” tigit.hanc enim quidam harmoniam nbsp;con«

cinnitate totius animæ uocarut. habitus nâ que habet uarios:quos fi confideremus,et uti Iitate ipforum ponderare uelimus,uniuerfita tirerum maxime eas conuenire, cisque nelt;» ceflariam efleintelligemus. Omnis cnim totius mundi principatus iufto ordine direélus lt;amp;nbsp;inftitutus,nonane Prudentia uocatur?imó prcFuidetiaipfius Dei,quæilia optimis tradi tionibus fuis ita dilpofuit, in Rep. nónne Pax C ij el

r

lt;S:æquitasnominatur?Inre familian,uiri amp;nbsp;uxorjs Concordia , domidefamulis benigna curarioncjfamulorum erga patronos reue^î rentia , no^nnc teinperatura amp;nbsp;moderatio concinna appclJatur? In clt;ypore animi, fanb täte, perfeétione êc uigore mcmbrorum,nû-quid robur,amp; firmitas uocitaturHn anima fi-quidem ipfa eft uera fapientia. quæuerbiô: ueritatis mater exiftit ,dum abfq; uerbo nihil proloqui pofsit, 3c quod extra ueritatem pro fertur nibil fit.in æternitate autem fola ueri: tas conftat,terra terra eft mera:aer uerus aer: aqua pura puta aquaugnis ignis folidus: tamé neque terra,neque aër,neque aqua, neque igi nis,nec aliud quicquam ueri eftmeque homo quidé, quatenus homo,uerus eft. Vnus Deus uerus eft. Hanc ueritatem dum afîèqui pro/ priam 3cintegram nequiret, femper tarnen earn imaginatione 3c fimilitudine exprefsit, dumbonitatisftudio fraudé omnê explodes ret, conftantia reuocareterrorem,efhcacia impedimentum reprimeret. Hinc ille dele-ftus cupidinum: tam fanus continentia ocu lorum

lorum manuum, êc tolcrantia ta abfcnriü quam præfentiû rerum, quæ optimarû rerû cogitationibus nunquä obßftebant, ncque di élis neq;fa£lis gloriofis obftrepebant:fed locu faciebant ei parti animofæ , qua amp;nbsp;ferebat illa,quæaliorum uel imprudentia uclimmo dcftia commifra,aut quæ iniquitate aut men-dacio, necquot; non amp;nbsp;ira mâniuetudinem eius adirâ,ueladultionem raperc potuiHent. cû ab illo quæ reélè faéla eflent nunquâ obfcura ri,aliorum uel faftauel deliélaabfcondi non pofle intelligeret.cum enini aétiones proprias ut in fpeculo fèmper examinaret,ut hone/ ^ftas illas fuas ornaret magisjpræcipua illi erat cura,nec minor,qua aliorum turpes tege ret:fed omnium maxima, ne fibi ex cæco fui amore,plura tribueret, exaffeélu detraheret proximo,uelparum quidem:pefsimam iudh cans feientiä alieni mali, amp;nbsp;turpifsimam de-feélus proprij ignorantiam.Dum fefenofle, fitillud,quodDeum agnofeere, cuius cogni-tio Deo ipQ aßimilatur: illaautefimilitudo Deo nos dignos facit,ÓC dignos Deo effe eft,

C iii nihil

nihil Deo îndignû committi;fcd cogîtare res diuinas, cogitationes loqui,lt;amp;: locutionê præ (lare.quæ loGudo cu minus faftuofa fit, gefto rum nullam quærit inanem gloriam,nullam arrogantiam. nam altum fapere, Deo foH co cefrum,dum illelt;quæuis præfumptuofà cafti-get. At quo rapior uiri ornatifsimBNoui, o optimi,noui expeclare uos,amp; animum atten derc,quando enumercm,qu2e et quanta bene ficiaReip. impéderit Imperator noftercöfp Iio,conatu,amp; efFeftuharû uirtutum. Colligit te quæfo animum,atque expendite ipG, quan tamihiueftrûm omnium fit habenda ratio, inprimis atten tiores haften us uos habui ad ca quædico. non abutar ueftrapatientia :ne^ queeiuSiquæmihimaioriimpetu diffluit,a-quæ reiiquum,utnotis, ijsq; uulgaribus reb. enumerandis effluat,admittam: fèd ut recon ditahuius Imperatoris beatifsimi pietate,c-uidentifsimis tefhmonijs Ôc exêplisabfuma-tur,defidero. Nondeeruntfacrofanftæ Ma-ieftati huius Imperatoris, uiri addiftifs. erunt autemperplures doftifs. ^literatihomines, qui

/

cjuitanta,tam îngcntia, quo pöllentingenïö) -qua me multum ancellunt fuauiloquentia amp;nbsp;diftionis ornatu,explicabût et celebrabût, ea quæme uel fermone uelcogitationeaflequi pofle plane ipfe defpero.Nam cum bicnoiler . inter fummos omnium feculorum ,omniu gentium Imperatorcs, numerandus ueniat, Moyß certè manfiietudine, pietatein Deum Dauidi, Salomon! fapientiailium compara? bunt, amp;nbsp;probabunt argumentis Sc quibus ua lentadmodum fubtilioribus demonllratio-nibus. Cumque Cyrus ille Perfarum rex, an! mi ÔC corporis dotibus illuftrifsimus, Xeno^ pbontis quidem eius hominis ingeniû óclin? guä (quaipfesMufasloquicreditum fuit) ita exercuerit Sc defatigaucrit,utfidcm hiftoriæ fupergreflum eum plenque calumnientur: quantusigitur labor eritfidê facere dehuius noftri,quibus in Cyro omnia fuperauit,uirtu tibus?Er!t hiclabor,hoc opus erit tuum,uir la crate Sc Quinqueeçclefienfi apud Hunga-ros pontifîciopræfe£le, ô Georgi Drafconi ta,quem interLatinælinguæperitiores,facro ‘ fanfta Muieftas Çæf eloquentifsinjuwj,

8c fommum eflè pronunciauit, in corona uilt; rorum principum ac me præfente : quando cofultabatur,quo ordine imagines illææreæ artificij ftupendi,omnemiraculum exupera . tl Maufeolo illo ab Imperatore hoe noftro D.IMP.C AE S. M A X I M I L ï A N O, P. E A VG.auo,apudpótesOenicódito,in ferédæ eßen t. Aut certè acumê amp;nbsp;uigoré hoc poftulat,rariillius tuiingenij acad miraculu ufq; excultam illam tuam eloquentiam Geor gi âgifmundc Seldi, qua illa ipfa teftificatio' ne Auguftali, Drafcouitij literatura paruel proximus es, ad collationem autem aliorum fupremus.Hic tu Cygnço candore 8c fuauita-tepræftantifs : idemq; do£liß. frater âSuan hach Iohannes Andrea, hic adfis ,euge, often derogoijsquinunclunt,quiq; futuri erunt, quanta cumGermaniæ,patriædulcifs.gloria, quanta cum exterorum admiratione et laude omnium, eruditionem. omnemeloquentia lolus exfuperes , campus enim hie eft latifsi/ mus,in quo exultare pofsit ilia tua oratio,fiue inter laudatifsimos Grcecorum,(iue inter Ro manos

^nanos principes oprimos,hunc noftrum nu-nierareuolueris:auü ut men to fieri debet,ijs omnibus unicû hunepræponere. Quis enini Euagoras uiginti talentûm precioablfocra-te ceiebratp? quis Agefilaus,à Xenophonte fa niiliaritatis ftudio dilaudatus I quis Traianus Plutarcho,quis Gratianus Aufonio nûdina tione côfulatus ita expolitus ,nô inferior huic habitus eft,aut haben debet,fi officia ilia regia contemplentur,quib.is tam fuit inftruéfus amp;nbsp;feelix, cultufiquidem diuino,imperio amp;iudi cio? Cûenimoptimum aboptimo,fummu àfummo ut colatur coueniatzbonus facerdos Ut eiïèt,qui iuffis (àcrificijs pir mentis ,Deum opt.dcfummû cociliaret fibiamp; fubditis fuis, fefeatque eosbeatosfaceret femper,curauit. Non' ne ipfius prudentis fiquidem ac fortifii-mi Imperatoris hoc eft,quod tyrannorum il-las ab Oriente, Septentrione atque Occidête imprefsiones, uel cofilijs tantû reprefsit fuis? aut quo minus ui amp;impetu euerterent Rêp. Turcaimmanis,autMofchusbarbarus,autali usaliquis ciuilibus bellis faginatus caupona-D tor,

cor,armis fuis amp;nbsp;auxilijs auertit.Nonane ea tæ longæuapax,quæ memoria hominum nun-quamuelflorentioruel diuturnior humano genericotigitjhocfeculuutbearet opp ipfiu's efBNonne iudexincorruptusiuRitia,legibus. ÓC moderatione propria amp;nbsp;lege quodammo do.uiua,quæiplemet fuit,bond ex tu lit, depref ßtmalû^Colloquijs, uultu,benefîcijscöferen dis quiseo benigniorùfpeftu moribusq;quis uerédus magis^odio mali quis grauior,à ma-gis mctuédus?quæ unqua erga alm populi ma ior reueretia,'quis amor ardetior uulgi,quain hue Imp.grauitas ill 19 quam ipfum hoftib.ter ribile Temper reddidit î^magnâimitas, quâta fi duciaamicos eiusimpleuit?Nihilineo bumi le,led quæ feeptru amp;nbsp;regnum deceret omnia. Voluptates illi quæ honcflæ,quæmemoratu fuerunt digna facinora: magnitudini imperij pares conatus, in muniendo, ædificando, in fuccurrendo: .æquusin omnibus. His certè morib.ipfius,imperij ctaulæpulchritudo elu cebat:quonia inca nihil no optimè guberna-tuinueniebatur. Sicimitado Deum,optimus Imperator Deo charp fuit,ob idq; omnib.chai

1 rifsimus,quafi res quædaprcciofà,percgnna ac rara, utpote cœlitp ad nos profeéla,ut nob. bene eflet.Hæcaût, quod cotemplatione uir tutu eius penè obliuioni dedera, uiri ornatifs. ut font maxima,maximis ingenij s amp;nbsp;excultif fimis relinquéda iamdudu dixi. Veftrû aût ad efTe nonnullos,qui bellis pro Rep.geftis ipfius aufpicijs interfuerc,cû uideam,{ic ex uobis pe regrinis qui ordines du£bauere,fic ex iftis gre-garijs militib. buiusmunicipij Oberndorffci-uibus ipfius maieftatis deuotifs. nec non àfir-mitudine animi, alacritate, difciplinaq; belli-calaudatis,unà'uos,ô optimi.uos omnes telles adhibeo,quod oculis ueftris, quod manu ue-ftra,patriæ imminens excidiûuidiftisamp; de-puliftis,talefuifle,quod Remp. Chriftianam euertifiètfunditûs,nifi,nc decrimentû maius caperet, fapientia amp;nbsp;conftantia fiia prbuidifi fet Imperator nofter: quo unó ueftro teftimo nio, fanguine plurimorum qui pro patria oc-cubuere confîrmato,tantû bellicæ gloriæ ac-cederehuicnoftroputo,et datû eflè exiftimo, quâtû uel Alexâd.illo,inagno orb.prædoni et D ij transi

tranquillitatis uniuerfæperturbatori:aut Ca? farilibertatis patriæfaci amp;nbsp;extinéloriunqua ut tribuereturpofsibilefuit. Quod ß Romulo eiusq; fuccefsoribus regibus, ob conditum Roma? rcgnum,amp;inftitutü,diuinitatis quæ-dam opinio accreuit:Si Cofs. Rcip. increméti tanti Imperij immortalis quædâ laustribuic tur:Si Imperatoribus fefe(u{que ad Commo-dos amp;nbsp;Heliogabalos,Gallienos,amp; monftraat que portenta hominum illa) fubfequentibus, quæ illis referantur dignæ gratiæ haftenus excogitari nequiuêre, quódijfdê quibushic folis curfus coercetur terminis, Imperium hoe facrofanftum extenderinuSiCaroIinis^ quod illud in Germaniam tranfportarunt ho norificum : Si Otbonibus,quodilludilluftra-runt iam tremendumr Si Frydenrychis,quod iftudadauxerunt latifsimum, tantum debe-tur:quid ergo Habfpurgij meritifunt, hac t a-ta,tâlongæuaamp;uigilanti cura , quailludnu tans ferméfuftinuerunt, amp;nbsp;hic nofter mole fua ruina minitas inftaurauitatq;erexit?Quid ergo,acad quid, nempè adbonum uniuerfi-» tatis,

tatisjhuis noftnprogrefsiones omncs cum di reftasfuifleintelligamus, casq; nobis omnib. utiles fuiiïefentiamus,quantæ igiturlæticiæ, quâtæfuauitatisrecordatio illius hominis de nobis tanta demeriti,omnib.nobis efle debeti Imperatorisnoftri mens amp;nbsp;anima cûin perpétua trâquillitate ac hilaritate acquieuerit,et ilia uti omnes omni tempore frui poflemus, ' uirtutum fuarum exemplo,cum nobismodû feliquerit; quæ hæc noiera elïèt pufillanimi-tas,non ferre nos pofle fruftrationem illam, quæ à corporels oculis noftris ilium nobis ra puit,quemin imagine potioris hominis ani-mi contemplatione omnibus momentis præ fentem babemus, recolimusque frequentius? quandoquidem appetitæ rei,quâto remotior eftjtanto magis crefeit eius recordatio amp;nbsp;défi derium. Prætereaipfanatura lugendi termi-num præfcripfit:meminifseq;iubet non folû funerisjfed uirtutisreliélæ.Nibilcnimperpej fuseftbic nofter lachrymis dignû:fed omni laude Sc gratulatione plena edidit Sc perpe^ trauit. Quo aut (ut ad lilud tandem ueniam)

' D ilj diuina

diuina ac prædeftinata dei uoluntas, atq; ip fa diuinæ indolis eius adpræhenGo,in ortuamp; omni eius pro2;refsione refpcxit, eö iam tranf greifus eft P A T E R PATRIAE: nempe ad finem ilium,cuifummu bond includicur, quod ipfum óc principiu finis rerû eft om* nium. Huius aût mei diéli rationem forfan petentij,quiinferioriR iftis 3c humanisfor-dibus adhérentes,illud inorehabentes fem-per occinunt,

v.-kkvpür»aut illud quod eft diflblutiftimum ob ganniunt : Qui de ftatu defunélorum nos ccrtioresredderet, mortuorum hominum redijfte nullum. Huiufcemodi hominibus, qui omni contempto intelleftu , uix ratio/ nis liberiorem partem retinent, ac fenfi-bus fcfe immergunt totos, non ob id quod digni fint relponfo , quicquam contradice-rem:nifi fimpliciorum animi, horum leui-tatefi corrumpantur, Chriftianæ perfuafio nis difcipulis maculam inuri, multos in

terim

teriiTi pios ofFendi in tel liger ent. Qtiapro-pter dum tribus aut quatuor arguments im-pudentiam illoruni caftigauero,interim uos, o uiri ornatifsimi, iafturam tantulam temporis ,animo fertoteæquioredicetuel eatan turn ipfis obijciam, quæuosipii in omni re amp;nbsp;fcientia multo me exercitatiores , 3c ue-ra efle agnofcitis , amp;nbsp;ab omnibus omnium gentium 3c perfuaGonum , tam Chriftia-nisquam etbnicis philofophis,lt;Scapprobara amp;nbsp;traftata compertu habetis.Dicat igitur ifti Epicuri 3c Sadduceorum feftatores, Anima quæ uoluptatibus eorû adeô aduerfatur, nos ne contra nitendo 3c pugnando, corpus in pluribus affîcit amp;nbsp;adfligit ? Non negabunt. itaque fateantur 3c hoc. Moleftias autem et affliftiones corpushorrere,acab ijfdem Übes rarijfummû Garnis efle uotum,e,tadquodan helatpropofitû.ErgOjCum abfq; morte (qua doquidê animus omninô immortalis fit)ab ijs liberari nequeaf.et per morte corporis mo Icftiæillæ omnes difloluatuneaunaaduotû er^pofitû fuû peruenire eos poflTe, neceflTariô feque-

fec^uetur.Sit prætcrea,ut morte nihil ,amp; poft dilcefïiim ex uita,defun£lis lenfum nullum ef fe,impia opinione fibi præponant. Continge ret autern ex ipfis uniillorum ,etiam regio in ftatu pofito, uel unica nox,quæ in fomnijs, quæ quietem iplorum intcrpcllarent, uacua eflet, certe ilia omnibus in totauita propone rent.Ergo Mors ilia, fttnox ilia,fit fomnus il-le,ab inlomnijs immunis ,perpetuus lt;Sc acce-ptus. Ita defiderio illorum nihil amplius ob ftrepet.Iam uitam fibi præfigant,licet porco-quam homini magis conuenientemicu tame amp;ipfa efle perpétua non pofsit, minus etia ut illis grata fit oportet.Ipfi uero ob cruciatu, quam ex non gratis rebus fentiunt,profeélô Sc ilia ingrata carere m allent,amp; quieti eflezad quam tranquillitatem perpetuam autem, in/ nnitam. Sc fuo proprio bono iam defiderabi-lem,ftulti illi homines, fi quanta effet unqua agnofcerent,auteoru aliquis,qui exuitahac difceflerunt ,fi illis redux ad nuciaret,quanta defunftos amp;nbsp;quæ pax,quies Sc cofolatio ma^ neret:proculdubiôut abrupta hac, quama-

gunt,

gunt tnifcrrîma uita,quantotîus ad alidmpro perarent, nulla ui retineri poßent:quia uti funt in rebus corruptibilibus intempérantes, ita in immarcefsibilibus adipifcendis nullum fhodum adbiberent. At ualeant ifti, priufquä aquä mihi abforbeam quam doleo mihi im-petu deflucre. Quam enim uel ueri, uel mali cognitionem reciperent,uelferrentifti, qui rnalumid iudicant, quod optimauitamne-ceftario fequitur ; id eft, quod animum â car-cere corporis amp;nbsp;uitiorum uinculis abfolutû, liberum,adprincipiumfuum nobile, adfiné fuûoptabilë euchit.quoniä amp;ipfanatura,ut ad eflc bonum,ita quoque ad finem properat optimu.Properemp igitur amp;nbsp;nos ædere,quæ animi diuinispromilsionibus confirmati,cer tam teftificationem adfcrunt : lt;amp;; quæ ad fine optimûjidcft fummû bonum,exemple nos incitant defiderandum. Fretus etiam con-fcientia bona, agnitione quoq; ortus fui obfir matus,amp;progreflusfuicertus,cumD. IMP. CAES. FERD INANDVS P. E AV G. intelleftumiamfuum,intclleélufu-' , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E perno

perno illuftratum cf ration! cafcn fib us prçusn Icreintelligeret tantum, quantum animales illas uirtutes inipfodeficerefentiret, quod a ■ condito orbc regum nemo, quod Imperator rum nullus,teftimonium relinquere uoluit ft nis fui, quod ftbipræfcriptumhabuit, in quo extrema omnia,etperfecta fœlicitatis,uniuer fa contineretur.Manumipfius fubminiftrarrv uocis proferam,uiri ornatifs.quç cum tbefau* rum cordis, quam lingua proximis profert ilia loco diftantibus prodit,teftis eoru quæ dft co eritlocupletifsima en.manus,En fignu.Eri gite animu amp;nbsp;aurcs,ô boni,folebant olim,qui dcimpcrio cogitabant,nô tantum pecorum, armentorum,ferarum amp;nbsp;belluarum : uerum etiam grauidarum mulierum amp;nbsp;fœtus huma ninondum æditi ,cxta rimari : ariolos angu^ relq; fatigari,horribiles recefsus,acnefcio qu^ onginqua amp;nbsp;peregrina oracula confu lere, amp;nbsp;huiufmodi mille fcutari abominationcs,totb dem etiam ac multo plura execranda facra ex plorare,cum de diuturnitate Sc fine eius con^ fijItarentHic uero fanélifs.Impcrator^eo ipfo tant-

tempore J quo ad defidcratirtti Jam fuum fi Rem,adhuc perparum fupere{se,fœlicitate amp;i» ' præftgio indolis omnium rcrûgnaræ,fenti-retde rerum uniuerfitate eiufqueftatu con-firmando /omnibus orbis partibus quæ opti^ ma propofuit,atque quefolidaefsent confilia communicauit.Ea dum melioribus amp;nbsp;fapien tioribus uirisper totumimperium, nccnon congregationifacrorum uirorum tam cele-bri,quçTridenti, quam à multis annis freque tior nvdlibi coicrat lt;amp;nbsp;probanda reip,Cnri# ftianç commendanda obtulifset,de eo,quem exfpeélabat finem follicitus,inter alia óc lacra Ócrecondita arcana, id ad mefcribit, latinis uerbis,quç ex fide recitabo,quantum ad han c noftram orationem confirmandam faciunt. Aufcultate igitur,F ID E LI S, DI LE C T E. Ad te Ô facratifsima anima me conuertamj quæ ceu Deus in mundo, rerum dux atque præfes fuifti : tua enim benignitate id proba-tiÊimum omnibus atque conteftatum reddi-diftijillam qu£ tantum probatur in omnibus, uidelicet,animi erga Deû ipfum confidentia,

E X tan-

tantam eflè,utomniapofsitgt;ó^ quærogâti co* ferant,afscquatur. Tu enim cum intcliigeres çrga te fide mortalium nullum (abfit rogo in uiaia di61:o)antemeeflc,quæin me non com tulifti?ut enim inter tuos familiäres me annu merares,fidesmeapercognita tibi præftitit: utinterlmperij nobiles me atqj hæredes me osnominares,fides mea pcrlpe£fa tibifuafit. Vt ftudia amp;labores meosiuuaresftipedijslar gis, fides mea obtinuit. Et fidci meæ erga te, crga Imperiumhoc fàcrofànftû, erga de cce^ lo demifsam illam Auftriacam progeniemj, utperenne, teftimonium oftendere pofsern, fidesiplamea,amp; dileéfio tua elFecit. (^id eni fatis aignè de tuacrgamedileöioneprofer* re pofsern ? quæ quidcm tarn certa eft, tamq; irrefragabilis,dile6Eoms illius,qua fummus il le cœlorum Imperatorm e amplêéHtur, tam cuidens nota?Dum enim cordaregü , Rexfu pernorum d«: Deusdeorum maximus,in ma* nu fua habcatjcaq;; dirigat, utabilloipfo tarn ^uä fummo bono, per te tuiq; fimiles bonos, in eos quib. bene uult,boni fefeexoneret gra/ tiat

tîa(amp;abundantîa,mcritô mihi p'erfuadeo confidenter,exfummi Dei bona illauolunta te,tua omnia beneficia in meprofufaefie. At ignofciteuiriornatifs. Poftulabatillud facro-fanftæ maieftatis benignitas, qua me comple xa fuit,ut fermé fufpeÖa quadam ia£lantia,di uinam ipfius in me liberalitaté commémora«! rem.nam utille inquit, Gloria Dei cft cælare-uerbum , amp;nbsp;gloria reguminueftigare fermo nrm.pergam nunc.

Hls NON DETERREBOR(inquit) GERTE NONFACIAM: QVIA SCIO ME MORTALEM: De mortenefcio qua caufà,utad me Icribe-rctjornatifs.uirijfuit tame feria traftatio. Hac ilia (ut audiftis)deterreri fe negat fortifsimus Imperator,cum tame mortis metus antiquif fimus fit inter omnes timorés : imo omnes a^ Iios metuspropter huncipfiim timemus.Iu-lius namq; Cæfarille dilaudatu$,huius facro-fanfti Imperij conditor,nónne in fermons’ illo pridie ante ipfius mortem in cœna nato, timoré mortis inopinatam^ fibi optafielegL

E iij tur?

tür?atut exclaniat ille,ó curas hominumijO quantum eft in rebus inane, uiolétam hic optât (ibi mortem, lt;Sc confèquitur earn, at non fine cæde et uulnere,utiq; nô ficcam.cum enï de nulla ipfi alia minor cura fuerit,quàm de morte,neq; de uita illi cura fuit, nam earn cû à prima ætate 3c populärem et omnib us gra-tifsimam inftituerat, adfummâperuenerat, acfineuirtutumillarum,quibus tantum im^ perium aflequutus eflet,ff ui ideft tranquilH* täte nouum tune inftitutum uitæ amplexus eft, 3c tyrannidem exercere cæpit, quo fa' ffumjUt uita illi iniucunda,mors horribilis ef fetjAtnofterhic, quaanimicclfitudine loqui tur: C E R T E (inquit) NONFACÏAM, non(èadmiâurum,ut timoré mortisinullo deterreaturiurandocofirmat. Noftis autem üiri ornatifs.à confecratione,Imperatorinub lam efteneccfsitatem,utamplius iuret,nifiin caufa religionis.Hac itaq; confirm atione,boc iuraméto,nônne uobis facit fidem de imper-

’gt;crrito cius animo ? nonneftatuit euidentifsû , maratione iufiurandum illius confirmarc, .. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' dum

dumfubinfert:QyiA SCIO ME MOR. Ta le M.Non adducam illam de face huma ni generis,amp; monftro naturç Domiriano im pij aflentatorisilliusMartialis uocem, qua bel luam Qeum facit, atqui acclamation es illas^ Diue,Sacrate,Inui61c Imperator,Sacrofanfta« Maieftas,Numen,Auguftale,amp; aliæ infinity, üel deuotorum uel adulatorum lt;amp;nbsp;captato^-rumuoces:nûquid eæimmortalitatis amp;nbsp;diui nitatis quandam perfuafionem, ac ut Ebi de fequam debominealiquid maius fumerent, nonullis inlanis tyrannis occafionem dedere fæpiusÎNûquid de longa uita,de firmo et per-petuo Impcrio Aftrologoru pollicitationeSj ÓC bonorum deuotio uotaquc, recordatinoe mortalitatis,fælicitatepræ{enti ebrijs aliquigt; quSjabftulêreîprofeélo fæpius ifti adulatoru (ceu aPoetis in Tragedijs) effifti amp;mecba-. jici Dinanifsimi,pcrturbationib. etintempe tie animi impetuofa orbi, GU totius ruina amp;nbsp;danomaximo dedere malu tantû,quantum boni nobisattulit huius noftri,in moderata Ct gloriofa fua uita de gloriofa morte et beata,, quot;nbsp;ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adli*-

adfidua rcGordatio,qua ipfam, cu optimè ui-xifïèt, confèqutus eft Dei munere optima : ea queefficit,utpietatis amp;nbsp;prudétishuiusrecor dationis 3c inftituti fui exemplo optimè uiue re pofsimus. SCIOETIAM (inquit) QVOD DÏV SENEX AG DEBI LIS VIVERE'NON POSSVM.

Sût priuati homines, qui de feneéltute indies côquerûtur .SuntPhilofophi,quifcne6lapei^ fe elle morbû autument.In debilitate corporis nulla illis alia cura,nulla cogitatio,nullum uotü,niG quopofsint uires inftaurari. ad hoc Medici exercenturomnes, etdefatigantur,ex hauriutur omnia pharmacapolia.imô tam ar dens tam diligens omniu priftinæ firmitatis ftudium,ingeminatæ uoces 3c optiones: Vti-naquadraginta ætati tagrauiannos demere pofïèm.Spes deinde illæ confidentes : Adhuc decenniûjinquiût, imô amp;nbsp;longius uiuere pof fum. poftremó capuesilli,filicerniaipfa,iu'-uentâ præteritam fibi optant, non recufatuii ærumnas tot,tot mala perpefïà:Ièdea omnia, ficûipfadenuô fibi prouenirent perferenda, iucun-

îpfîs dulciß.fore,non êrubefcût fateri : folûni adidjutnefcioquasuoluptates, quasnequi tias, quarû illis adhucinhæretrecordatio for-dida,perpetrarepoflcnt.ô beftias. Alij autem funt amp;nbsp;maximi nbsp;nbsp;opinione fapientiæ uiri ce

lebratifs.qui ea ætate,quanofterfuit, turn de«# mum fe uiuere defiderant, cû fruélû bene tra faélæ uitæ,eoq;fuaui(s.fruiin fenio optatifs.iu dicant. Hicueronofterdeuerismortisamp;cer- . tls indicijs lætatur,ob nihil aliud, quam quod difsolui,cupiat amp;nbsp;efle cû Chrifto. quod quide cxprimitur infequentibus uerbis, quæ talia funt;TANTO MAGIS VIDEO Mb Hl COGITAND VM. DE «OG TRANSITV: ET AD ILLVM VT ME PRAEPAREMENITENDVM. Quæ unquâ intonuituox ullius Principis in toto orbe,pel magispia,uel fapientia magis pôdero(a?Difputat Alexander, ifto mudo de-ui£lo 3c fubiugato , quomodo alterum fiue philofophorum illosinfinitos mundosinua* dat,laborib.uigilijs amp;: periculis penetret. Vw ftorquoq;in Macedonia Græcis Rex admi-rabilis óeformidolofusredeat. Ex totmyria-dumhominum numero ,quos in Græciam

* F ad- '

adduxerat, quod m centum anni's (ramïon^ geuæ uitæ perfuafione dcmentatus )Xerxes, nullûfibifuperfuturû cûaudirct ,ingemifce bat ac plorabat anxius,ne illi deforêt,quorum opera Europa fubiugaret,rnoxfugafœdain AGæ intima repellédus.Malè parti lmp. liber täte ut ufurparet Cæfar, omnes cogitationes fu^s ab omnib. alijs rebus auerterat, huic uni intentus,adeô ut abfq; omni pudore nefanda illam uocem no comprimeretiIuGurandum uno regnandi defiderio infringi poflè. Tempus autem me deficietjpriufquam omnium impias et principib. uiris indignas uoces enu-merem,qoibusincuriâ rei omnibus alijs ma-gisneceflariæyid eft,præparationis illius ad mortem oftenderuntjamp;immanitatem illam fuam prodidêre.Qu^apropter nobis noftri bu lus Imperatoris hæc uox j ex intimis Pbilofo-phiæ arcanis deprompta,adeô probanda amp;nbsp;commendandauenit. Ipfa quippè uocabula, fluibus dicimus hominem aliquê excefsifle, difcefsifïèyobijflè, aut migrafle, graue nihil o-ftenduntjfed folummodo commutationem aliquam ôctranGtioncm dénotant.Hæc auté mutatio â: tranGtiaGFæcis,â quibus Philofo

phiai

phia ad nos defluxit, appelîatur: qnafiib îud fbnareteleuationê quan da, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;acad

diuinam fedem exaltationem. Cû quoq; ea ipfa lingua,huiusoppofitum,generatio uideli dicatur, quafi intelligéda lit ftvÿtt ixst yvp aliqua mutatio,quæ in terra declinet. Ideo cû lanftiß. Auguftus n öfter, in hac uitaceu in Theatro pradediftè ft fentirct tam diu, quàni operum amp;nbsp;rerum in hoc mundo euaneftenti um fpeélaculum illi iucundum fuit, ad ilium immortalitatis adparatum fe transferre para bat,quo fpédatores beatifsimi cfficiuntur. In confefto auté cft,uiri ornatifsimi, quàm ad tu endâRemp. promptus fuerit femper atque paratils. ea quoq; ut poft difcelTum iplius de-fenft floreret,quàm ad id omnia parauerit ac curatifs. fuccelTore AVG. MAXIMILIANO ORBIS AMORE in Impe-rio fubftituto,contra uim Turcarum Hunga* via munita , pace Germaniæ ubique paöa: quæ Imperatoria illa negotia, diligentia prL uataamp;boni patrisfamiliäs officio illuftrauit, diftributis nempe inter filios Prouincijs:ijsq; admonitionibus amp;nbsp;præceptis Reiputiliß. ip-^^^Q^oque faluberrimis, inftituit. AmantißJ F 2 quoq;

quoquecommendarioneûtauîicum famuli-tiuin fuum iuuarcnt atque diligerenr,cos ad-Eortatuszcft quibus omnibus ur farisfiercü, ne cefTaria omnia comparauitamp; digelsiCjncim' mortalitatis fuæ tantum defideriurn , tamq; propinquus terminus â mortali affeélu ullo intcrpolaripofïèt. At auditeô clarifsimi,ro-gOjin ipfa cogitatione mortis, in boc tato fuo defideriojin tàm negotiofo tranfitus appara tu,quo animo fuerit,quàm compofito amp;nbsp;col leéfo.Cum enim cæteri homines, in migra-tionibusfuis nec clauumparieti infixumrcj: linquere foleant: quidam fcftinationeacpro perationeincQndita,multa obliuionetrade-re : hic nofter omnibus abdicatis humanis af-feélibuSjConditionisfuænonoblitus, qua co gebatur uoluntatem diuinam fequi magis, quàm defidcriumillud, amp;appetitum finis ih lius, ad quem anhelabat :prorumpit igitur in hæc elegantifsimaamp; Chriftiano homini dig-nifsima uerba:

• VLTRA HAEC AVTEM, lISQî NON OBSTANTIBVS, N.ECESSE ESSE INTELLIGO, DEO OMNJPOTENTI ANJMO HAEC DEVOTO GOMMEN*

dare:

DARfcNÉCtSTSIBI GRATVMETAO CEPTVM ERIT, MIHI SALVTlFE-RVM, ET AD SALVTEM ANIMAE ME AE VTILEjdVOD DIVTIVS VITA MEA PROLONGETVR, RECVSA-RE ALIQVID. Qpanta,bone Deus, quam magna unahacnon admodum longa perio-do compr£benduntur?Necefsitatem qui in fine agnofcit,proculdubio in principio et oni nibus fuis aébionib. quanta fit, quanta ûecxi gatagnouit. Abfolutaauté illa necefsitas eft, Quod Deus eft uolens bona, faciens bona, 3c docês bona : illa autem quæ confequêtiæ dici • tur, propterpræcedenté fuam caufam quod Deus bonus eft, (Sruult ut omnes boni, fui clt;s xemplo amp;nbsp;fancli fiamus,etiam nccelTaria eft. licet enim bumana corrupta fit natura, ea ta# men emendata,Deus déterminât ut boni bona operentur. Quoniam ueronequeidquod necefle eft bond, ipfi pofsumits efncere, in eo ucro qui noscofortat omnia polTumus, Om nipotenti iubet nofter ut omnia comenden-tur:non autem eo modo,quo nonnulli folent facere,animi defperatione corrupt!, qui abfq; curajinDeum curam omnem reijciuntaut

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;F iij fortu-

fortunæ profperitati dementate, hex: femper inoreferunt,

Noftros maneathæccurancpotes: fed ut deuotoanimo in Dominum iaélemus curam noftram,quam ipfe ultrô de nobis ha betjdocetnofter. animo nanque deuoto,cui cum externis rebus nihil omnino cómune,ÓiS foliDeodicatum eft amp;gratum. quodautem Deo gratum, idem fàlutiferum ; quæ funt illi accepta, eadem nonfolum corpori,fed amp;nbsp;ani mænoftræ utilia elleinnuit.In eo uerô quôd hacuita,fi illi prolongetur,id ægrè fe laturû non eflè fcribit,elucet ille amor propenfus amp;nbsp;ad omnia paratp,quo oftêdere poteft nihil fui fè gratia fccifse,neq; fa cere u elle,fed omnia pterfubieéfosfuos fpóte fua feeiße amp;nbsp;facere. Deum enim cunéfa adminiftrantem,imagi nemueram ueriPrincipis,inhocfibi femper imitandum propofuit, quem Ce totum pro fuis obtulifse amp;nbsp;deuouifle compertum eft, ex fola ergagenus humanum dile6lione,quæin • nobis meritô illam aefummam dileélionem excitat,ut uerum Imperatorem noftrum ternum, ut eius iuftam, dum uiueret adhuc, ueracem imaginem. Augu. Imperator

rem redamemus J gîorifîcemus, de eorarn beatitudine Sc fœlieitategaudeamus. nâper illorû banc beatitatern,nobis qnoq; præpara tur trâquillitas æterna.Huius igitur facrofan-fti Auguftinoftri ortpjprogrelfus 3c finis,ut dixi,meräpoftulätgratulationc. Luftus nâq; q calamitati 3c dedecori tantû cauenit,ob idi giturin animum nobis inducendus no eft, ne paruotempore confirmatus 3c cicuratus, eti am difcupientib.nobisjnunquam nos deferet priusquâ propter eius indignitaté ridiculos nosfacerer,aut grauaretfufpicione uel inui-diæ alicuius,uel fiKctvrimr.Nam inuidi animifit oportet, memonâillam bonorû maximorû, quæ potius cclebranda nobis eßet in noftro Àugufto, reijcere, 3c quafi ob non bona uita morte malam obijfsetjlamentari uelle, falfsif fimaque ita aliqua calumnia optimum Prim eipem apadpofteros traducere: cumuiuoru nemo fit, qui non optima deipfo fatericoga!# tur : certèboc effet fubringi, quafi maxima ferremus moleftiabeatitatem, quam adeptus fuiflèt.Sit fanè, quod Refp. tota, quod Liberi Auguftalesac neeeflarijomnes,quód Ordi-nes Imperij, atq; inter ipfos VI Luiri Eleé^o-

res,;

res,qui creandilmpcratoris iusbabêt,quos in

præcipuusD A N IE L,GcrmaniæScrinijsprç ieéHiSjó^apud Moguntiä facrorû rex. quod deniq; or bis to eus,ego ipfe quoq;,non leui affi ciamur dolore ,eoqj admodû iufto , ob bond quopriuati fumus;uniuerfos tatneanimuin nos erigere nccefle eft, atq; triftitia minuen' da,ne noftrumcaufa, quodtantobonopri* uati fumus,amp; propter propria utilitatem ma gis quani illius caufajugere uideamur. quod quidepro prætextu feipfum amatis habetur amp;nbsp;æftimatur. Veteri igitur ac lapienti docu metOjbonanob.efticiamus maxima: malaue ró,quam poftumus,melius cotrahamp.quod hoc in luclu amp;ritèamp;facilèfiet,quâdoquidé apud nos conftitutum Sc certum eft,in nullo D. IMP. CÂES. FEf]LDINANDVM P.F. AVG. PATRIAE PATREM uer fari malotfediplam immortalê gloria pietate et rebus fide1ifsimègeftisaftèquutû,atq;beni gnitate diuina fummu bonum adeptum efle. 5alue igitur anime diuine : Vale æternûm de cœlo delapf3,acin cœlum relata anima,Salue Jterum, Vale iterum.

DIXL