AVTHOR-EET P
PRÆSIDE,!ACOBO HEER^
BRANDO, S. S. THEOLOGIAE DO-iiore, ^PrefejJare in AeademMTnbingenß, fra-ceptoreßuo honor Ando iAdfubfecfuenÜA themAtA, fro ingenyßti tenuitAte,txercit^cAufA,die MArtÿ tSgt; hor AfextA,loco conßueto, rejfondebit.
BALTHASAR VISCHER GRAE-
PerAlexandrnmHockium, Anno i$8d.
-ocr page 2-GENEROSIS ET
MAGNIFICIS STIRIÆ PRO# cen'büs »ciufdcmqj Ducatus Ordinäres, Do# minis fuis ofticiose colendisr
S.
HT^TE biennium, Gener o fi tj^ignifid Domini t ciuem vtjirum »lumnum, BalthAfirem Vifiherum, hue Ad noflrAm SchoUm,propterflttdiAdrheologtcApotifii--mum, veßris mihi commend At um liter is,-mißflu. Et quidemAgnoß:o AC libenterfA-teor, me hoc fine in hAnc honeflißimAm ftAtionem coUoCAtumt •vt cum AÜjs ßudtA iuuentutisforment, ^^od h Avenus per Del prAÜAm, pro viriltfAcereftudui, licet me Am te nuit Atem fAcile AgnoficAm: f^ero tAmen lAborem meumßcut CollegA-rum,nonfuifièirritumin Domino. LAude Autem dignum eß in flit uturn 'veflrum ,cjuodficut AdfludiAiuuentutif promot itendA,mAgnußmptibusScholAmAperuiflu,intifUA liberAli-um Artiu, lingUAru nbsp;difiiplinArum,ACpiet At isfund Ament a»
•vndiquA^ conuocAtis vir is doflißmu dàcerentur: it a psri curA,depublico in eAdem, bons ingeniA,de^uibus fleseß, aID quAndo EcclefiA veflrs vfui,ornAmeto,prAfidio f^tmolumC’ tofore,fouet is. In quorum numero,hie quo^ BslthAfAr veßer cß,quiprofeUusfui,inßudio Theologico,vt (fi vobis temporis hie Apud nos Abli, fi- fumptuum rutionem redder et,fleei-men AliquodAdere tyrociniuq^ fAcereconßituit.^^A inpArte Hit deejfenoluitfed conAttssipfiisshonefiifiimos,iuvAndoseße putAui,prAfcriptA hAC mAteriA,de Kotis, fiAddifiutAndum propoßtAfin quA vires ingenij experiretur.
HAne
-ocr page 3-PrçfatiO»
'Rtinc nomint Vtftro,MAgnifici nbsp;nbsp;GeneroßDomintProd*
tes, tpfo petente, quo gritiorem (e redder et, in fir there volui, ßtnul^ ßudtA ipfius 7. M. G. commendAre'. petere, vt detnceps quo^eAtveflifAliberArttAte, quodfAcitis, iuuAre promouerenon grAuemini, féliciter cAptA, AliequAndtu udhuc continuAre lice At, fr deinde ntAiori cumfruBu, Eccle^ • ßA veflrAprAeffe, Deo iuuAnte,lAhorihusq^ eint incrementum dinte,poft. p^i^odvospro veßrdpietAte fgfApieniiA, hAud difficulterfA^luros confidimuA, Vicißim ipfi in idincumhet vnice, vtopenmfiiAm frfludium omne fdid confer At, vt inflruSluA fr auEIus fcientiA,rerumqffiter Arum cognitione, damum reuerfius, vtiliter fito Minißerio firuiAt EcclefiA. ^^^odfAxit Deus put er liherAtor'a noflri lefu Chrißi, qui fr •Cenerofis frJ^Agnißcos vos EccleßA,Atq^ßudioru pAtronos^ diutifsime florentes eonfiruet, fr piet Atem fjAnc tn Alter a ieAta vitA,gloriAfimpiternu compenfiet,Cuivnt,fioli,ver9
Deo V, M. fr G. nosq^Asmnes comendo. Sertpß TubingA die AEquino£iq verni
Anno ifStf.
Veftram gcncroGm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Magnificentiam.
X Summa obferuan* tia colens, lacobus Heerbrand D. amp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Profeflbr Tbeologtæ in
Academia Tubingenfi.
-ocr page 4-DISPVTATIO-,
DE VO TI S.
Rebraamp; frequcns cft,amp; fît in fcripturaû* crofanda Veteris Teûamenti,votorû mc-tiojLcuit sy.Numd. 3o.Deut. 32.Etpaf-fim in pfalmis. Eccl. ,
1. Et quidé in ea primus feribitur Pa-‘ triarcha Iacob, voto promififle Dpmino,
vt fieûcuftodiret infuo exilio, faluumq; reduceret domût templum fe extrudurum,inquo publicus inftitucretur amp;nbsp;■ exerceretur cultus, dccimasq; omnium fuorum bonoruo» ad minifterij confer uationem daturumefTc.
' ?• Qnpd tarnen rninimèpharifaicaopinionemcritijcum fecifse eftexiftimandum: vt videlicet bac voti obferuationc, Deum fibi reconciliaret, peccata fua expiaret, vitamq; mc-rereturæternam.
4.. Hæccnim omniaamp;fingulaiamantcafe habere êx fet îSi. minebenedido, defenafciturojînquo benedicendw erant ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnes familiç terræ,certus erat: ficut node præcedcnte ex
Deo ipfo, eiusq; concionc amp;nbsp;promifsione infigni, quem-admodumet fœpiusantea ex fuoparenteaudierat,amp; invi-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fîone fcalæ viderar. ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Huic promifsioni credens làcob, filius Dei amp;nbsp;hæres loE I» nbsp;nbsp;omnium beneficiorû Mefsiæ,cx fe nafcituri,fadus eft, fîcut
Li«, it. amp;nbsp;Elizabeth D.Mariæ virgini,amp; matfi Saluatoris, dixit; Et ô beats, quæ credidifti.,
6. PofteaDominus certas in IcgeMofis vouendi amp;nbsp;voto-rum rationes prçfcripfit,locis fupraannotatis,easq; feruari voluit. Vouete amp;nbsp;reddite Domino Deo veftro. Item: Cum Dfhf.î}, votum voueris DominoDeo tuo,ne moreris reddere,quia £({f., jt fequiretilludDominus Deus tuus, fi moratus fucris,repu-tabitiir tibiinpeccatum.
q. Hæc Pontificij adftabiliendafüa vota impiacœliba-tus impuri, amp;perpetui, amp;nbsp;alia, male ex Teftamento veteri ad
-ocr page 5-Deretis
äth Nouum, amp;nbsp;fua rota applicant, pro cisqjtanquampror aris amp;nbsp;focis pugnant : nefcio quæ mérita ill or û obferuaha-ni affingcntes: Quod fint cultus, qui mercantur remifsio-nempeccatorum, amp;iuftificationem, latisfaâiones else pro peccatis, meritiim vitae æternæ. Pares Baptifino, perfedio-nemEuangelicam, opera amp;nbsp;mérita fupererogationis, quae alijs vendiderunt amp;c; Cum in Nouo teftamento nulla pror-fus horum, ne ver bulo quidem vnico fiat mentio.
8. Operæ igitur precium faduros nos iudicauimus, fi, quid de Votis, iccundum facras fcripturas fentiendum fit, in medium proferamus.
ÿ. Eft autenr Votum, ipontanea promifsio, prxftandi
* res DEO, quaspofsumus, amp;nbsp;ipfi gratas else feimus, vt ei debitus honor tribuatur, ôc gratitudinem noftram erga xpfum,propter acceptaab eo beneficia, declaremus.
IO. Advotaenimncmocogendus, led libera funt. Sicut
N. Teft. ctoto cultu. Spiritus fandus per Dauidem pronun- pf jjq ciat: Populus tuuslpontaneus offerertibi in ornatùlàndo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
poft vidoriam tuam..
- n. Tdeomalèfaciunt,etiamfiMonafticèDcoprobare-tur,quifuosdetrudunt inmonafteria,amp;advouendum vir-ginitateminuitas cogunt: Vel iuucnes iudicio carentes,il-Iccebrisquibusdamamp;perfuafionibusirretiunt, vt propter ventrem iheauti voueant,Molach le deuouentes,
n Sicut Ifidori fententia inter alia habet,quæ à Magiftro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feiiti
fententrreeftatur, Q^dincaute vouifti, ne facias; inipia eft, promifsio, quæ fcelere adimpletur..
ij. Difertè autem amp;nbsp;rede diciturr Vouendas cfse res DEO,amp;nonIdolis,velfandishacvitafundis.Sicut in tota ûcra fcriptura habetur. Si qui's virorumvetum DOMINO Deut,i-' * vouerit, non faciet irritum Verbum luurn.. Item.-Vouetc DOMINO;Et.reddeALTISSIMO votatua.
14. Vnde grauilsimè peccant Pontificij, qui le, fiiaq; vouent mertuis hominibus, quosin auxilium aduocant, iiinecefsitatibusconftituthOpitulatores.Quibuspofteali-
A 3 berati,.
-ocr page 6-âevottî.
’heran, anathemata ofFerunt, quæ illis vouerunt; vt Idoîo-latras fe, 8c non fy nceros DEI cultores efse, probent.
15. Vouenda autem DEO funt ea qùæ præftare poßu-mns. Adimpofsibileenim nemo obkgatur.
16. Sicut qui vouent virginitatem perpctuam, cum donc hoc deftituantur.
17. DEVS enim hominem condiditamp;benedixit.vt fic fcecundus Sc multiplicetur. Hæc DEi creatio amp;nbsp;ordinatio nontollitur,necmutaripotcft vllis votis aut kgibus, ficut ncc fexus,vtvirnonfitautmaneatvir,muliermulier. Hoc enimpcrinde eft,acfiquis voueat, fe corpore fuo iubuola-turuminccelum.
18. Namquodprecibus à DEO virginitatem contint» tiamfe impetrarepofl'enugantur,ftultitiaeft,ex Chrifti di-do non reftè intelleäo proueniehs: Quæcunqjpetieriiis» dicentisjin nomine mco,crédité,amp; fiet vobis.
ip. Ea enim folapetenda funt.quaeDE VSpeterepraccc-pit, amp;fedaturum promifit. Quiaexfideprecationcmpro-ficifci necefle eft.Fides autem verbo DEI nititur,
10. SedvbiDeus virginitatem illamperpetuamiç datu-rum quibusuispromisit? Cum rarum fit hoc Dei donum, amp;nbsp;perpaucorum,cuiusq; contrarium DEVS dixit amp;nbsp;fecit, Mafculum amp;nbsp;fœminam creans eosdicens xCrefcitc Sc mul-tiplicamini.
21. Cum naturaigitur,imö cum Deo ipfo hoc eftpugna-rc: vt interim cxperientiam taceamus iftorum caftorü,ange-lorum potius quàmhominum c«Iibum, quod dies Domi- , ni declarabit, quot cafti cælibes,amp; Virgines incorruptxcor-pore amp;nbsp;Spiritu permanfcrint, conicientias etiam hodierno-rum hypocntarum.quiadhuc latcntjamp;celarcpofluutfurti-
* . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uaslibidinesfuas,appcllamus.
• Cw.7. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;22. Non enim fblum corporis virginitas rcquiritur.nc
illavioleturaut corrumpatur,fedetiam animi, dicentc A-poftolo: Virgo fit fanäa,corporeamp; Spiritu. Quodrarifsi-nium eft. Vnde Cafsianus Monachus de fe feripfit: MuUercm ignoro, amp;nbsp;Virgo non fum.
2j. Ita
-ocr page 7-25. Ita vt nusqua minus fit caftitatis Sc virginitatis,quanT in ijs qui earn vouent,fed omnia eorum,amp; mens,ac cogitati» on€s,amp;corpora,pollutafint,veliminundisfluxibus,quibus fubinde polluuntur,velperpétuavftione,amp;flammis libidi-num, aut ièortatione vel mollitie, autalijs Sodomiticis nc-phandis fceleribus,ficut ante feptingentos annos S. Vdalri-cus ad Papam Nicolaum. i.lcripfit,amp; infra ex Tertull. amp;nbsp;Cy-priano dicemus* Iterum confcientias illorum appelU-mus.
24. Quare rcâè idem Apoftolus, remedium diuini'tu» ordinatum oftendens, Melius inquit, eft nubere, quam vri, Qupd repetens Gregoriu .^agnusgt; cum( vtEpiftolaeius-demD.VdalriciEpifcopi «juondam Auguftani, habet) ipft fignificaretur,reperta eflt ^n lacu Monafterio vkino,ièx mil-liacapituminfantium, reipondit. Apoftolus dixit: Meliu« eft nubere quam vri: Ego autem dico: Melius eft nubere quàm mortis oecafionem præbere.
2j. Deinde vouenda funbquae in noftra funt poteftatc. Vndeinveteri Teftamento,mâriti amp;nbsp;parentes, vota vxorum amp;nbsp;liberorum fiiorû, qui in patria erant amp;nbsp;maritali potefta-tCjimpedire amp;nbsp;tollere poterant,fi eadem die,qua ipfis inno- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘
teicebant, irrita cfte pronunciarent^
2lt;î. Q;^ain parte grauîfsimè’peccant Pontificij,quod vo-taliberorum contraparentumvoluntatemfafta,(êruari vo-: lunt. Pluris hypocritæfua,quàm Dei præcepta facientes. ïllaenim vtferuent,hæc eos irrita facer e voiunt. Sicut Chri-ftus Pharifæis fimile quid exprobat Matt. ly.
27. Tandem ea vouenda funt,quæ D E O grataefle Ici-mus.
28. Hæc autem non ex ingenio humano cogno feuntur.. Non enim ex fola hominis intentione,cultusamp; operaDeô grata,æftimandafunt. Non quod tibi,inquit,videtur,facies DominoDeotuo: fedquodegotibipræcipio , hoc tantum facies DominoDeotuo. Nihil addes.Et Saluator diilcifsi-musjcumfuo Apoftolo,exIlaiaquoq;Propheta, KaWPhacifaioruai vctcrumamp;recentium/pciusquam natz
UTent»
-ocr page 8-«ifentydâtntùûît: Fruftradoârinahomiaum amp;nbsp;mandatU^o« lifeafferens.
2cf. Exprsefcripto autem verbi Dei cognofeitur, qui cul-t«s,quç operaamp;votaDeo fint grata. Sicutinlegediuinain ipecie docetun Qiys namfint vQuenda,amp; quiiusamp;poteftar temvoiiendi habeant,quç rata fint,quæverbirritavota, di-ä:is locis fupura.
Deut. 23,
' 30. Vnde impia amp;illicita vota DEVS fieri, amp;nbsp;faóU, cum iinplctio finepeccatopræftari nonpotuit, prohibuit.
' 31. Manifiefta funt lcripturæ teilimonia: Non ofFercs mercedem meretricis,nec precium canisin donio Domini Deituijinquocunq; voto ( hocçft,fimaximè quistalevo* uiflet) quia abominatio eft vtrumq;.
' 3». Sic Dauid iurans per Dominum, ïê interfedurum Nabal cum omnibus fuis,peccauit. Quodfiferuaflet,graui-uspeccaflet. Redè autem-fecit non feruando. Qupdagnol-ccns Vnde amp;nbsp;gratias egit DEO, quod Abi^aclis interuentu, prohibitus fuerit.
Jm4ù. It.
3 3. Sic lephthe incautc vouit,quodprimumcgredicnJ de domo fua,obuiam veniret fibi redeunti expugna vidori, fe Domino in holocauftum oblaturum, amp;nbsp;temerarium votum emittendo peccauit.
- 34. Poftea vero grauifsime voti obferuationc peccauit, filiam fuam offerendo in holocauftum, ficut verba funt ma-nifefta, quod feceritci, ingenticum animi cruciatu, ficut vouerat.
ÂmSr. liS.foff^i ui9r,c4p.yU,
3y. Non enim,vtquidamvolunt.virginitatempcrpctu-am vouit,quae turn temporis in populo DEI vfu non fuitre-cepta : fed poftquam virginitatem fuam duobus menfibus defleuiffet, fecit ci ficut vouerat. Voucrat autem fe oblaturum illud quod primum egrederetur, HOLOCAVSTVM Domino. Sicutamp;D.AmbrofiusIephte reprehendit, quod promiffumparricidiofoluerit. Deumenimnon deledari fanguine humano.
3^. SedminitnèDE0 graufuithzc votiimplctio: Ve»
-ocr page 9-rùfn âamnintnr pafs im ab ipfo, quihumanishoftijsipfi litaucrünt, Sc dacmonij's ea,non fibi, offcrri pronunçiat.
'btM. 3*. Ppi.. 106.
Sicut qui miièras puellas,dono virginitatis carentcs, in Monaftcria detrüdunt. Ideopöftea adultiorcs faâæ, 8c parentes êcpropinquos,quorum coUfilio JScopétaidfaftum eft,in inferni inferiora, ( quod notumeft Sc fatpefadum) damnant.
38. Duplex autem votum faciunt, Comunci: Singulare. Commune quod omnes faciunt in Baptifmo,cum fpondent tenunciare Diabolo, amp;nbsp;pompæ elus.
{(K4.dt/).38.
3P« Qupdalij votum primi praccepti vocant,in quo,ficut i( inBaptifmOjfe noftrum fore DEVM propitium,nosq; rc-mifsis pcccatis,in gratiam recipcre, ipfe poUicctur , vnde bonaconfcientiafequitur, vt Apoftolus Petrus habet. Nos vero vicifsim cum noftrumDEVM agnofccre, inipfum cre-dere,ciq; obedituros vouemus Sc promittimus.
40. Hoc vortum,fummos DEI cultus complcditur, fi-dem, agnitionem, diledioncm DEI, inuocationcm, amp;nbsp;gra-tiarum adioncm.
41. Hoc alij Morale votum appellantf ft cnim de re con* ftet amp;nbsp;conucniat, de vocabulo nolumus contendere odiosè^ quod etiam omnibus commune efledebet, vtDEVM rede a;gnofcant, cclebrcnt. Sc poftca pro facultatibus amp;nbsp;vocatio-ne Minifteriû verbi,amp; cultus diuinospromouereftudeant, quod charitatisvotum qnoq; appellant, freut etiam Elee-tnolynXjiStipendia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-
42. Hine vota etiam in lege, quibns cumDEoegerunt, ei vouerunt libéré, farpè nullius rei altcrius reipedu, fed foonte ad culrumdiuinümamp; gloria:DEIilluftrationem, ex ndc. Sicut adtabernaculi ftruduram Ifraelita:. PofteaDa-uid,Ifraclitarum Principes, plurima confecrarunt in futures tabernvfusaculi.
43. Vel cum impetrarc aliquid à DEO cuperent, vt ipft poftca pro acceptis ab co bcneHcijs,aut liberatione ex pcri-culis,amp;maUs,^atias agerent.
B 44. Item
-ocr page 10-TitfputAtia
T.
44. Item cum in periculis verfarcntnr, voueruntDEO, pro confèquenda liberatione,velvt fui voti fièrentcompo-tesjvt Hanna mater Samuelis.
45. Quæ etfi libera étant, lege tarnen DEI certus moduSr norma amp;nbsp;régula eft conftituta, vtnonliceretproarbitrio, fed fecundum verbi DEI præfcriptum vouere.
46. Ea poftea DEVS feruari voluit, ne videretur ridcri,. amp;contemni, nomenqjfuuminuanum vfurpatum. Dequo' in Scriptura lacra plurima: Vouete amp;: reddite» Reddam tibi vota mea,quæ diftinxerunt labia mea;
47. Vouebantautemin legcMofaica,vclfcmetipfosho-minesjDEO, fuasq; animas, quas poftea certo redimebant pr ecio, vel pecudes ad facrificia, vel alia bona,domos,agros, donaria ad tabernaculiftruâuEam, omnis generis metalla, clinodia,amp;c..
48. Singulare vocant Pontificif votum, vtcum aliquis Iponte promittit feruare virginitatem, vel continentiam, autaliquidhuiufinodi:de quo poftea.
49. . Singulare füit lacobi Patriarchs, quod ad certum modumvoti. Hiccnim auditapromifsionediuina,de DEI erga fe dementia, femine benedidoexienaicituro.poifef. fione terræ Chanaan,protedioncq;diuina:vicißim grati-tudinem fiiam ergaDEVM, vote fado promittit,fecred:u-rum in ifto loco templum, amp;nbsp;ad cultum, facra, Minifterijq; Ecclefiaftici propagationem amp;nbsp;conferuationem, décimas daturum pollicetur..
N««»i
50. . Sic fingulare in veteri Teftamento votum fuitNa-2iræorum,qui velperpetuô,amp;per omnemvitam,vt Simfon, Iohannes Baptifta: vel ad certum tempus, ceremonias iftas, in lege, de hac voti fpecie præicriptas, obferuabant.
51. Quæ fuit PædagogiainChrlftum, qui verus fuit Na-ziræus, fandus ab vtero, conceptus de Spiritufando, le-gemq; D EI perfedè impleuit. In quem credentes, à legis maledidione funt immunes.
jî» Atq; ita vota partim fuerunt moralfa amp;■ charitatis, qus
-ocr page 11-de votif.
qu« alias dcbcntur DEO,ctiamfi nó voucantiir, qiialia fuiit fidçsjinuocatio Dci,gratiarum aftio.
53. Addebaturautem votum,nonquod Dco eflct gratins, fi ex voto fiat, aut plus mereatur propter votum: Sed propter voluntatis humanæin conüantiam amp;nbsp;mutabilita-tcm. Soient enim homines in angûftijs conftitutiplurima Deopromittcre, quorumpoftealiberatos pœnitet,qusefi-gnificatio eftanimi ingrati, obliti bencficiorum à Deo ac-ccptorum,amp; contcmptus Dei, pugnans cum prxceptis De-calogi.
Î4. Partim autcmccremonialiafueruntvota, caq; plu-Eima,vt facrificia:qu« tamé non perfe amp;propter opus ipfuna Deo grata fucrunt, vnde amp;nbsp;fæpe Dominus hac opinionc oâèrentes, grauifsime reprachendit.
. SedpædagogiafuereinChriftum,ciusq; typi, quo aduenientc ,ceffaueruntifta omnia, Sc cum vniuerfo cul-tii Leuiticofuntabrogata.
^6. Ideoq; hoc quod de voto lacob dicitur, prorfus nihil ad vota monaftica,quæ funt impia,prçfertim Cœlibatus. - 57. Illudverô pium fuit ac morale, gratiarumaftionis,amp; ad minifterium Ecclefiafticum,ciusq; luftentationcm amp;nbsp;cô-fèruationem deftinatum.
’ 58. Sicut necreliquaveteris Tcftamcti vota, quicquâ ad monaftica vota. Ilia enim inter alios fincs,ad Leuitarum fiiftentationem, cultusq; amp;nbsp;rempli confer uationem perti-nebant. Q^dinlegeordinemultis amp;nbsp;copiofè defcribîtur. ' 5p. HæcautemLeuiticavnàcum politia Mofaica abto-gata,nihilq; ad nos Chriftianos. Si enim à votis Veteris Tcj ftamenti,ad votanoui Teftamétiei^argumentandum , turn retinendum erit etiam votum Naiiræorum. Quod ab-furdum elfe,nemo non videt, nifi cæcus. Quemadmodum etiam diferimina vtrorumq;,Leuiticorum amp;nbsp;Pontificiorum votorum funt manifefta.
6o.Iudçorum votafiebant fècundum pratferiptum ver-biDcijVtvidereeftinlocisjprima thefiannotatis. Pontifi-cia, Monachorû vota, deftituuntur verbi Deiteftimonijs.
B 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÓI. De-
-ocr page 12-A. Deinde non liberum erat apud Iud«os cuinis^pro ir* bitrio vouere, quodlibet; Scd verbo Dei deüniti crant certi limites , intra qnos manendum erat, ita vtius fuperiori-bus fuum lèmper manferit faluum.
6^^ Parentes enim amp;nbsp;mariti poteftatem habebant,»el có-^ firman di, vçl irrita reddendi vota vxorum amp;nbsp;liberorum.
53. Quam poteftatem Papa,vt fupra quoq; attigimus, «ripitparentibus, vt propter fuum mandatum,Dei violctur prçceptum: Qjip aduerfarium Dei,amp;fupra Deum, amp;nbsp;fiC' Antichriftumîè efle declarer.
64. Prafteravotaillanófueruntperpetua,lffdcertotempore dutabant, vtetiam Naairzorumplzrorumq;,paucifgt; £mis exceptis, propter certas cauamp;s.
6^. Pontificia verb vota,praEfcrrim Monaftica , amp;inter lt;a infelix^illud,Calibatus amp;nbsp;Virginitatis,perpetua funt,per omne durantiavitç tempus.
66. Nee magis ad nos Chriftianos,Leuitica vota pertinent, quam üerificia Hla amp;nbsp;cir enmeifio ludaica, qu£ in £c-cleßamreuocandanon funt.
6j. Hucaccedit quodinNouoTeftamentoadeodevo-tis nihil cxtct,Tt etiam nomen ipfum ftt ignotufni
6S. Nam quod in Aöis legitur, Paulum habuiftevotumc id veteris fuit legis ceremoniale ,quod- ad tempus, propter AA. iS. II. infirmos ftruauit ludxos, faäusludzis tanquamludxus* ilt; Corgt;p* vtomnes lucrifaceret, amp;fynagogamcumhonorefepeliret, vt Hieronymus loquitur.
6^. Non autem negamus, nec dilputamus,Vtrum licita vota,hoc 6ft,promifsiones Deo faöx,ftnt feruandç.. Talia enim non improbamus,fed rata haben volumus.
70. Etfi enim propter mandatum Dei teneamur Elec-molynis iuuarcpro noftris facultatibus pauperes,amp; fump-tdbus ftudiadocentium amp;nbsp;dilcentium Verbum Dei , amp;nbsp;alias honeftas artes amp;nbsp;dilciplinas fouere,quod Charitatiseft,cd-am nullo intercedente vota.
71. Tarnen nonin Ipecie quota aliqua certa præcifdtur: Sed modus certus amp;nbsp;cûcum ftanti« lune fingularcs) amp;nbsp;cuiqs . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. liberuot
-ocr page 13-de quot;Votu.
liberum relinqnitur, quantum quisq; delînire 9i duc Tcht ad iftas largitiones. Sicut Apoftolus difertis verbis fcribitgt; dccolleftis: Vnusquisq, veftrum apud fc reponac recon-dens,quod ei bene placuerit.
qi. Et hoe Ckaritatis votum dicip©tcft,quo liberum eft alicuifeobftringere hoe modo: hocefthrmo propofitoa-pud ié dccerncre,q«idamp; quantum in pies vfus largiri velit. 029*^ votum emiflum feruare tenetur, ficut fcriptura dicit; li quid vouifti Deo,nc moreris reddere. Difplicet enim ei infidclis amp;ftultapromifsio. Sed quodcunq;voueri$ redde. Multo^jmeliHS^nonvouerc, quàm poft votum promif» non reddere.
73. Sed hoe loco inprimis de votit Monafticis agitui^ quibus obedientiam erga regulam ordinis,paupettatem,amp; caftitatem perpetuam vouent,agimu$.
HxcverboDeideftituiafleritnus. Tdeoq; non modo fruftrancos cultus, vt pote doârinas hominum, (èdeti-ampcccataeflepronunciamns. Quianonexfide,qu« ex verbo Dei cft,atq; ita damnabilia. Quarc illis renuncian-dum,amp; reuocanda.
'j'i. Neceft quod nobis illud Samuelis obijciant: Me-lior eft obedientia , quàm vidimx. Loquitur enim non dequauisjfedquaeerga Dei verbumeft, obedientia,vtibi-demimmediatè fequitur: Nunquidholocauftavult Deus amp;nbsp;non magis,vt OBEDIATVR VOCI EIVS. quçepexe-gefis eft præcedcntium:
I. Sd»i tK
'j6. Sicut etiam nullius eft momenti', quod AduerfariJ hoe pra:tcxtuamp; colore quaefito, Monafticen defendere co-nantur: quod nullataliavotafintprohibitain Scriptura.
77. Eo ipfo enim quod earent verbo Dei,vöta monafti-ca,contra Dcuni,eiusq; verbum efle pronunciamus- Nam quod à Deo pt'æceptum nó eft in cultibus diuinis, idem eft, quod prohibitum. luxtaillud: Non quodtibi videtur,fa-cies Domino Deotuo. Sed quod ego tibiprçcipiojhoc tantum facies Domino Deo tuo. Nihil addas.
De«!. 4.»-
, ’^9, Deinde damn4nius falfa votorum Monafticorutn
B j ordi-
-ocr page 14-DiJPuutio
Verii potttifieio o’‘‘ii’^is,amp;rRcgularumiftarum prçconia,quodiâditant, fa-rumin Cefutatio cris literis exprefliim: Monafticamvitam,debirxobfcrua-ConfeCs-Mis rionecuftoditam,quamper gratiamDei,quilibet monafti-r MERERI VITAM AETERNAM, amp;
Umtn tumexhi Q^ridem multo audiorem,Chriftuni eis promififse,qui rcli-
f» ' fanguinemamp;obedientiam,horrenda,amp;inveraDeiEcclelia
.abominanda.
8o. Etimpudentifsimèxcimpijfsimèdicitur, quod fa^ cris literis exprefl'uni fit,Monafticé morcri vitam æternam.
8i. Vbi enim facr« literæ loquuntur de MonafticaPCura .figmentum fit cerebri huma ni, lortgè poft Apoftolorum tempora excogitatum.
.* oxi.
Rom. à.
Col» I.
82. AccontumeliaChriftumaffîciunt, diccntcs, opera Monafticavitam æternam mereri,cum fint dodrinæ homi-num.Et Deus ne quidem operibus legis fuæ hoctribuat.Sed hic honor proprius eft Chrifti, cuius foliusmeritumeftôc donum,vita æterna. Cuius gratia faluatifumus.
6^. Sicfalfa,mendacia,impiaacblalphemafuntMonaftiT ces encomia, quod fit ftatus perfedionis. Cum Chriftiana perfeâ:ioconftet,non operibus noftris, fed fide in Chriftû, quinoftraeft,vtiuftitia,itaamp;perfedio, in quo perfedi fur mus. luxta illud: vt exhibeamus omnem hominem perfe* dum in Chrifto lefu.
84. Similiter amp;hoc,quod par fit Baptifmo ingrefliis io Monafterium,amp;Profcfsio ,atq; fufeeptio ordinis Mona-ftici.
85. Sicutamp;confecratiocucullæmonaftic«.
86. Item quod virginitasClauftralium,maxima fit pec-TraterPet.4 Sö«^j^oj-iinifatisfadio,amp;meritum vitæ çternæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
io tn^4 cathol, Item quod Monachi opera habeant fupercrogatio-nis,quæ alijs pretio vendunt, amp;nbsp;mcreantur vitam æternam, fibi folis, fed amp;nbsp;alijs, qui eorum participes fiunt, emp-hrgeofe,«.
. 88. Et quod non tantum præcepta feruent, fed etiam confilia
-ocr page 15-devotu't
confiliaEuangelicâ. Ncfcientes qiiidLex,quidueEuange-lium fit. Et nemo fit omnium, præter vnicum Mediatoren! Chriftum,qui legem Deiperfedè implerepofsit.
3^. Hi iam enumerati Pontificiorum amp;nbsp;Monachorum dçVotismonafticis,perniciofi , deteftandi amp;nbsp;abominandi funterrores,amp;impietatcsmaximïc,abEcclefiaanathemati-fandæ. Cum quæ optima fuut in votis Monafticis , Tradi-tio fint Sc dodrina Humana.
90, Nonignoramus,pcruetuftumeflevouendiVirgini-tatem, amp;nbsp;Cótinentiam, morem: ideoq; Scriptores Ecclefia-fticos,quos Patres vocant,ficut amp;nbsp;Monafticen,admiratos,amp; fiipra modum laudibus extulifle,durioresq; amp;nbsp;rigidiores exadores obferuationis VotorumfuilTe^Sedhoc tempori- • bus eft tribuendum.. Contrahunt enim omnibus ætatibus homines, contagia quædam ab errcribus amp;vicijs fui fecu-li. Quibusvero ScripturæS. teltimonijs,in genuino fen-fu adduftis, probent, non videmiis.
91. Necvotain veteri teftamentohocfiebant fine. Aut fi qui hoc vouebant confilio ( ficut nulli ærati deeft fuperfti-tio amp;impietas) male feceruntjamp;damnata eft impia hæc il-lorum opinio,
92. Sicut Pfal. Jo. hoc nomine feuerifsimè à Domino arguuntur ludæijquodlâcrificiacumularent, impia hac o-pinione ,quafi ipfum oblactonis opils,fitpeccatorum coram Deoexpiatio. Non infaerificijs,inquiens,tuis arguam te. Holocaufta enim tuain côlp eôu meo funt fempcr.Non accipiam de domo tuavitulos , neq; de gregibus tuis hir-cos,amp;c.
50
93. Cum tarnen Deus ipfe verbo fuo,amp; vota ordinauc-rit,amp; facrificiainftituerit, quæfuauifsimus odor alias dicu-tur Domino.
94’.Non ergojvt diflum eft,controuerfia nobis cum ad-uerfarijs eft : vtrum vota fint feruanda. Diximus enim pia,iuftaamp;legitimaferuanda efiegt;impia vero amp;illegitima.r non item,
9S' Et ficutpeccatum eft impie voucrc,ita multo maior i. . nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft
0
-ocr page 16-lt;ßTmpkfc!5 amp;nbsp;peccatutn,impium fer uxrc votum.
^6. 'Etulium votorum amp;nbsp;iuramentorum prsuarkXro-• rcsjDeo niagisplacent, quameorum accurata: obferuatio-nes,quemadmodü fuperius cxpofuimus amp;probauimus.
Q~j. Sic amp;nbsp;verbaIfidorihabent: In malispromifsis, re.» 'Citanturhtec ii. fcindcfidem. In turpi voto,mutadecrctum. Quodincautè g- 4- ignulif^ vouifti,ne facias. Impiaeft promifsio, qu« (cclerc adim»* pletur.
pg. Sedp’rimum, quid voucndumfit,dcquo fupia, dif» putatur.
pp. Virginitatisvotum , ex facrafcriptura probari non poteft. Idco ncca Deo, veliurediuino: icd periculoü,amp; pcrniciofa traditio Humana.
loo. Quod amp;fruduscoaftaramp; invit« virginitatis ftatim ab initio declarauerunt, vt Tcrtull: amp;nbsp;Cyprianus fcriplê-. runt. Noncnimconfitebuntur,inquitille,nifiipforumin-Tfrtuu. d( jtr- fantium fuorum vagitiHusproditç. Quantum autem plu-giNiMe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.g5 mjri ctiam de pluribus Icelcribus fulpeftas habcbis? Di-
cam.nolim: Difficile mulier femel fit, quç timet fieri, qujsq^ iam fada, virgineni mentiri poteft fubDeo. Qiunta item circa vterum fuumaudebit,neetiam mater detegatur? Seit Deus, quot iam infantes amp;nbsp;perfici,amp; perduci ad partum intègres duxerit,debcllatos aliquandiu â matribus. Facilimè tw. lÜ. I. Bb concipiunt fcmpcr,amp; felicifsimc pariunt huiusmodi Virgile ’ ncsyamp;quidem fimilimospatribus. H«c admittit flagitia, ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coada amp;nbsp;inuita virginitas. Cyprianus; Manus fie ocuii
obftetricüm fxpefalluntur. Et fi incorrupt«fiierit virgoex eapartcfui,quamuliercfrcpotcft,potuerunttamcn ex alia partccorporispeccaflc,qua corrumpi poteft, fie tarnen in-îpici non poteft. Hçc funt horribilia de initijs voti virgi-oitatis.
Hefrr. tj: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loi. Contrx,Honorabilc,inlt;^uit Spiritus fiindus,coniu-
I» Cor. 7. nbsp;giuminOMNlBVS. Item: Mehuseft nubere quamvri. Et
' • iterum: Propter fornicationcm vnusquisq; habeat Vxo-rera propriam: amp;nbsp;vnaquxq; fuumvirum.
102. Nec fuit vfiutum hoc virginitatis votum Apoftolo-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fum
-ocr page 17-«lin temporibus. Non vt laqucum vobis^ ïn^ciatn, Fnqni? Apoftolus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-
~ toj. NecàDcopr«ccptum. Devirgtnibusïnqnit.prat-teptiim Domini non habco* Non pottrat cniin,inquif Am-brofiüs,autorconiugij,remâduerfam nuptijs,impcrarc,nc^*’'”’/“P'’'’ ftftumfuumpriftinumaccufaret. Confilium àutem do,âit. Cw. j, Exiftimo autem bonumefle homini, propter inftantcm cclTÏtatem, fic manere.
104. Calibatum autcm Chriftusliberumeflc voluit Sc nó ftcceffarium. Qui poteft,inquit, capcrccapiat. Et Apofto-his: Virgofinupferit nonpeccat. Item: Sinon continent, nubant. Mcliùseftenimnuberequàmvri.
“• I05. Sed hodièapud Papicolas caftiffimos,Draconis Le-' gislatoris fucceflbres, piaculum eft, amp;nbsp;morte piandum.
lod. Deinde quofine id quod Iicitumcft,voaendum, A votapcaeftanda fint, dilputatur.
loj. Aduerlarij acritcr contendunt, vota monaftica, fit-tiffaftioncscfTepropcccatis, Sc meritum vitçæternæ.
• io8. Sedhsecfalfaeflevotorumpræconia,amp;inChriftuin blafphemia,paulofupcrius oftenfumeft, amp;poftcapluribus prlt;Ägt;abitar.‘ -
iosgt;. Nequecnimper amp;proptcrh«c,aut vîrgirtîtatem,fi maitimè earn fanâ:è amp;nbsp;cafte /èruarent,inftar bonorum Angc-dorunl, vitam mercrentur æternam.
IIO. Nam in Chrifto, ficut necDominus nec fcruus : Ifa net mas nec fœmina, amp;nbsp;fic nec virgo, nec maritus,nec coe- .T, ■lebseftjfedomnes vnumin Chrifto. VnusDeus,vna fides, vnum Baptifma,hoc eft, nemo ea rati one, qua virgo eft, ma--ritus, vel ccelebs, faluatun fed quatenus Chriftianus, qui fo-lusfaluatur, quia credit in Chriftum, amp;nbsp;eft in nomine eins 'baptizarus, Matth. amp;nbsp;Marei vkimo.
Ill. Cœterum de votis veteris Teftamenti, iàtisinprâfCé-dêtibn»diftum eft,quod ea ad nos în Nôuo teftamento nihil pertineartt, neque nos obligent, cùm Ceremoniç peculiar es fuerint paedagogieç, cumreliqnocultuludaicoabrogatæ.
* lit- lt;iuale etiam fuit Nazirseorum ex præfcripto Verbi
C Dei
-ocr page 18-Dei iti illo populo, amp;nbsp;tempore, non opinion« meriri remiC» fionis peccatorum,amp; vitsc ætcrnx füfceptnm: Scdcxerciti-nm erat pcedagogicum, quo admonebantur Si teftificaban-tur,arduafibi incumberenegotla, ad quorum expeditioné opus eïTettingulari cura amp;nbsp;meditatione return facrarum.
HeBr. lo.
113. Ideo ienptèjam accommodatur ab aduerfarijs advO tamonaftica, qus ficuttotura vitç genus, carent vcrboDei. Etimpiaeft opinio obièruationis,ad expiationem peccato-rum excogitata. CùmexverboDei conftet t iblamChrifti obedientiam, expiatorium efle facrificium propeccatisto-ciusmundi,quavnicaoblanonein crucefada, confumauit in xternum fanÓiücandos.
114. £t ifti à vino,amp; omni quod inebriare poterat,abfti-nebant, toto Nazirzitatis tempore. Cum nullus fit Ordo Monafticus, quorum tarnen numerus ferc innumerus,in toto regno Pontificio (quodquidem nos lciamus)qui à vino abfti neat.
n^. Et à Chrifto nullum difcrimen habitus,ciborum, po tus, aut dierumjeiunii ccrtum, in Euangelio fitpracfcri]^. Scd perpetuaà nobis exigitur fobrietas.
Col. a.
UT. 3S.
n6, Q^madmodumApofioIus dicit: Nemo vos judicet incibo,potu, aut parte dieifefii, amp;c: fecundum prçcepta amp;dodrinas hominum,quxfiint rationem quidemhaben tia fapientiz, in fuperftitione, amp;nbsp;humilitate, ad non parcé-dumcorpori: quxvocatelementa mnndi.
117. Alleganturamp; Reccbabitç, quafipatrocinentur rotis Monafticis, cum tarnen nihil cum hiscomunehabeant.
118. Recchabitæ enim non vouerunt Monafiicen, fed au-diuerunt amp;nbsp;obferuarunt prxccptum patris fui lonadab, id« que non fiiperftitiofa merici remiflionis peccatorum amp;nbsp;vitf acternse opiniöne,fed propter mandatum Dei. Honora pattem tuum.
119. Sicut Dominus quoqgt; per Prophetam lercmiam ibidem hanceorum commendat erga patentem obediéti-am, eamq; ludzorum opponitcontumaci« amp;nbsp;inobedienci^
«rga fu*
-ocr page 19-T)ißiut4tio egi fua mandata, amp;nbsp;legem.
* HO. Scd h«c quoq; nihil ad illos Spirituales, quos ffe tocant Patres, Regularumqjabipfisprælcriptarum obedi-cnäam.Contraquos Chriftus ad Pharifatos tales dixinNo-lite vocare vobis pattem in terra,vnus eft cnim pater vcftcr, qui in coelis eft.
III. Recchabitæ non habitauerunt in «dificijs : Mona-chorum.clauftra, ßcutamp;Efauitarum collegia, magniHcen-tiafua, Regum fuperent palatia.
m. Non biberunt vinum: Dum Monachorum.fccundü Tetus Tulgatum diäum, ftQmachi,Gnt amphora Bacchi.
123. Recchabitc fuerunt coniuges : Monachi abiurant coniugium.
114. Recchabitarum ritus ,amp; obferuatio pracceptipa-trisipforum, non fuit fupravires corum , ficutvotum vir-ginitatisamp;caftitatis eft.
125. Et fapienter intellcxerunt tTria'KAop obferuandam cfleiniftis legibus à lonadabiplis przfcriptis. Idcoq; cum ingruilTet bellum, delertis tentorijs, inquibus ruri alias . iuxta prafcriptuni patris fui commorandum illis erat, in vrbcm conceflerunt,in alienis habitantes çdibus,cumu-men lege cautum effet,ne «des xdificarentj, eafue incole-rcnt.
i2lt;f. Quod fialiquaingruiffct neccisitas, amp;nbsp;valétudo ad-ucrfa, qua de confilio Medicorum, in morboaliquograui, vino illis vtendum fuiffet: lonadab pater ccrtè non adeo fu-iffet durus ac rigidus legum fuarum exaftor, vt nonconcef-furus fuiffet illis vini vfum.
127. Sic quod Chriftus inquit, quofdam fccaftrare propter rcgnum coclorum: non votum cœlibatus confirmât, cum vota huiufmodi nulla tum fuerint vfitata.
liS. Ncq; vult jugum hoc imponi, amp;nbsp;laqiieum inijci his,quidono caftitatis carent, qnod homines fc votoper-pctui cœlibatus obftringere debeant, vtpercœlibatum amp;nbsp;contincntiath, rcgnum cxlorum conftquantur, amp;me-
C 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rcantur.
-ocr page 20-rcantur. Quæ hypocritaruin ittorum f^ûjamp;inChTÎAü^i •Waiphana cftfuperftitio»
I2Ç. Sed hoc dicittquosdani qui donum hoc habent, i matrimonio abftinere, amp;nbsp;cafté viuere poisint: ccelibetn • 1 ’lt; agcre vitam, vt expeditius munus Apoftolicum ftbiioiuo^ ôum,amp; absq; remora exequi pofsint.
130. In quam fcntcntiaApoftolus plurima,vbi etiamyir-ginitatemamp;coelibatumhocconfilioamp; fine, coniugio pracr-Î. Cor. 7. fert.Nequaquamautem rationemeriti vitaE,eternçquatdOf-nuinDeieftgratuitunijinChriftoIefti.
131. Et hoc loco regnum cçlorum , vtmultis alijß loci|gt; non vitam beatamcceUtum, fed minifterium amp;pr«diçaçio-nemEuangelij fignificat.
132. . Citant amp;illudChrifti,adolefcentiinflato opinione propriæiuftitiacjdiétû: fivisperfedus eifejvade vende omnia,quæhabes,amp; da pauperibus: pro confirmando vulga-lAittb. îÿ.- tifsimo fuo ernpre, 'qqpd Monaftice, flatus fit perfeftionis, quæ confiftatin obfçruatione voti ipforum triplicis, paur pertatis voluntariæ, vel defertione faculutum, obedientiat amp;caftitatis.
133. $ed hæc mera apud ipfos eft hypocrifts,pauperta-tcm iaftantcs in fumma rerum omnium copia: obcdienti-am,cum nullum genus hominum fub foie, maiorem habeat li'centiam,quaitnifti‘deuoti: Caftitatem,qu« quantafit,lip-pis amp;nbsp;tonforibus notum eft.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. j
I
1^. PcrfcdiQ.n. non in obferuationc humanarum con-ftattraditionum: Necin voluntariafacultatum,autverius,
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod ad iftos,fiicculi mcndicitatisjdefertione confiftit.H«c
enim pcccatum eft, ft fiat absq; nccefsiutcSt mandate Den Quia rerum diuifio amp;proprietas, dominia amp;nbsp;pefieftiones illorum, flint ordinationes diuinz,approbate in præcepto decalogi: Non furtum fecies. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. J
137. Aliacft facaltatumdefcrtio,quaE fit mandate Det,in cafli nccefsiutis 6c confefsionis, cum cogit Tyrannis, aut bonis
lit votifs
bonis cetierc,aut negate verbum Dei. Hic habemus man4fU tuin,vt potius omnia nobis eripjpatiamur, uon modo bona, fedetiamvitam ipfani,quàmvt Çhriftum, eiusq; Euan-geliuniabnegemus.Hanc Chrift^gt;prob3t,ficutaddit,propr cerEuangelium: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
130, Itahicadolefcens vocatur,amp;iubetur àChrifto omnia fuavendere,amp; darcpauperibus. Quæ fingularis fuit vo-catio,adhancfolamperfonam tuncpertinens,cxcerta cau-fafafta.
/ Necomniumeft: NccaliosficfefçquivoJuitChri-ftus: Aut generalem amp;communcm omnibus prglcribere ad perfie(âionem,regulam(vtMonachifomnùnt ) fed ipecialc fuit mandatum, quo Chriftus, iuuenis iftius hypocritæ, fu-amerga omnia Dei mandata iadantis obedientiam, cxplo-rare, amp;nbsp;ipfo fado vanitatem eius refutare voluit.
138. Sed nequein venditione, amp;defertione facultatutp perfedio eius confiftebat, Verum ineo,quodad4it: Sequc-rc me. Perfedio erat futura iuueniilli,ßfde Chriftumag-nouilfet, verum amp;nbsp;dtuinitus promiflum Meßiam,eiq; obe-diuiflet, eum fequutus.
139. Et grauißimus error eft, imaginari, perfedionem Chriftianam in co confiftere, ft quis. fortunas amp;nbsp;facultate* fuas panpcribus diftribuat. Adeo cnim ratione operum, coram Deo non fumus perfedi,vt Chriftus,pronuncieu Sj feceriris omnia quçcunq; praecepta funt vobis, dicite: Ser-ùiinuûles fumus.
LUC, i-j,.
140. Et vbi maiores opes funt, rerumqj omnium abun^ dantia, quam quæ Monafteria pofsident? vbi ctfi non (in-gulidicerepofsint,Hocmeum eft: tarnen coetusifte , fiuç Conuentus.vcl Monafteria,propria habentbona, quæpoÇ-fident,Hocnoftrumeft,:dicentes. Ideoq; merac verborunji pracftigiacfuntamp;hypocrifis, quæiftide votopaupertatis amp;nbsp;facultatum defertjonegarriunt.
141. Quod inter alia quoq; votorum patroni aferunt Iq-lt;um Apoftolijde Viduis,quç poftquam luxuriatae fuerintip
T :
* nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;k
•quot;/ nbsp;nbsp;» o ?
-ocr page 22-de ‘votit.
Chrîfto,nufcere vclînt; habentesdamnationcm, quodprl-mam fideni irritam fecerint.
14Î. Valdcincptumcft. CumApoftolus profus nihil de vouendi inftiruto loquatur. Sicut amp;nbsp;voucrc virginitateni vel continencianijtumîn vfu non fuit. Et difertc negat Apofto* lus.tàlem felaqueuminijcerevellc. Qupd fit per vota,quibp irreriuntur amp;nbsp;capiuntur homines non fecusac auiculx Sc fcr«,tendiculis.
’'4?quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3.^ viduasjdc quibus Paulus co'loci agit. Ali«
juniores étant,amp;in dclitijs viucbant: has vult Apoßolus nubere. Alise, Eeelefiz fiunptibus alebantur, quas tarnen non vult recipi, nifi fexagenarias, quz honeftè vixcrant,nc-‘nunemq; habebantpropinquum,àquoalerentur.
~ 144. Sed quid hzc ad vota monaftka, amp;nbsp;fanâimoniali» nm,quas fie vocant? Paulus vult digi fexagenarias viduas, quxpublicisEcclefiç fiimpribusalantar,amp; miniftrent fan-ôis. Iftiveropuellas fedecimannoruni, laqueisvotorum fuoruin implicant amp;c invoîuunt, antequàm vfuni rationis babcant ,aut quid vircs fufferrc qucant,inteili gant, Cum A-pofeolus nullius voti mentionem faciat.
145. Vcriun detorquent ifti, Apoftoli verba de viduis illis loquentis, cuindiiit:damnationemhabentes,quodpri-mam fidem irritam fecerint- Vbi primam fidem,dejoto J. Continenri« interpretantur.
145. Sedhocçquè îneptumcft,vtmitifsimèdicamus.Fi-des enim nunquamamp; nusquam intotafacraferipturapro ▼oto continentiç accipitur,nedum prima fides.
147. Qupd fi maximè monftrare portent ifti, fidem ali-cubiprovotoContinentiæaccipiendam(quodtarnen nun-qu3unprobabunt)nequaquam tarnen fides prima, pro vo-to primo, Continentiz feilicet accipi poflet.
' 148. Nunquam enim inEcdefiavfitatum fuiflelegimus, éHMf. ÜF, nbsp;nbsp;vtprias homines in ea,Virginitatem vel Continentiamvo-
4e TritUt uerent,quàminCbriftûcrcderent,quçprimaeftfidcs,qug inBaptifmo.amp;conuerfioncadDeum concipitur. Sicut fie D. Athanafius interprçtatur, inquiens. Vf vobis.quî prima fidem Baptifmi Cf litus inftituUm, ûdutn UÛÛs : De quo roto foprajp, habçtuf, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
-ocr page 23-f/evoti/.
mofynis EccleGç,vt commodius poftca nubcrc poflent illis tcmporibus,quibus Chriftiani exofî erant vulgo, hoc eft, Chriftianam,nduciam fcilicet,vnà cum profefsionc abijcic-bant, amp;nbsp;poftca vel ad ludaifmum reuertebantur, vel ad Eth-nicam impictatcm déficientes, à ReligioneChriftianarehu bebantur.
ijo. Ethoceftprimamfidemirritamfacere. Idquodex Apoftoli verbis manifeftum eft,cumdicit:Poftquamluxu-riatac fuerint vel lafciuirec2perint,aduerfusChriftum,nwgt; £1*461.AiÎMÏÂ bete volunt, habentes damnationem, quia primamfidem reiecerunt, vt habetErafmus,amp;addit,fenfuscft,illasdclcigt; uiffeaChrifto.
lyi. Et fidem hoe loco pro vera , amp;nbsp;Chriftiana üluifica tide iccipiend2m,cxcontextuma.ni('e{tutn eft, cum dicit :Si quavero(YtErafinusinannot. legit ex grxcisScholijs) fiio» rum, maximè domefticorum curam non habet,fideni negt; gauit, amp;nbsp;infideli deterior eft. Vbi non de publica amp;nbsp;folenui fidei, fiuc Religionis Chriftian« abnegationc loquitur, fed quod licet verbis profitcantur, earn reipfa tarnen amp;opere negent. SicutTit.i. ctiam in hancfententiamloquitur:Verbis profitentur ft fcire DEVM , faélis autem negant.
152. Aliter enim Apoftolus de fide loquitur,quàm Sóphi-ft«, qui tantum de notitiahiftoricaintelligunt,qualis eft amp;nbsp;inDiabolis, de quibus alius Apoftolus :Dznioncscrcduut fc contremifeunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;
153. Non tribuit fidem hû Apoftolus qui in mortali pcccato verfantur, ficut Concil. Trident fideles âdulteros vocat.Ideo hic vtrobiq; dicit: Et eas fidem abijccrc, qux non curant propinquos , »hoc eft non retinerceas fiduciam iftam, quod fint apud Deum in gratia: Et quz adJucrfus Chriftû luxu riantur rctrô Satanam conucrfas,primam fidem reijeere. gt;
154. Qupdfi omninoaduerfarij contendât,deviduarum ' votis., quæ continentiam vouerint , cum tarnen' vt fepe diâum eft, vfitata turn non fuerint, accipienda hçc; cum addatfvolo Juniores nubcrc: Ergo poft votumlicct nubereP
C 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qjjpd
-ocr page 24-Quod ifti hört contedunt, idq; contra antjqoita’ds autho-ritatem.
'■ fjy. Sic enim Cyprianas habet devirginibuS,qu« rirgt-* nitatem roucrant: Si atrtem perfeuerare nolunt, *cl non poö-C3»pr.I«amp;.TEpI.n
: melins eft vt nubant,qaàm in igné deWtijs fuit cadanä Auguß. lib. de S. Augttftinp.Hxigitur quxnubererolutitfamp;ideo nottiiubûtt virgmit-cap.^^. quj^ impunè nonpofliint, melius nuberent, quart! vfcrcrti ConeiLToM, 8. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ici eft,qàamacutaflammacôneupifeentiae,inipamp;tfôn-
THeitatur.22. q. copffêentiavaftarentur. Et Concilium Tokt.TölerabiliWs 4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cfl. fhiltar prómifsipnis vota teijeete, quam per inutftinm
. promißionum euftodiam, exhorrendant crimînô implere menfinram. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v
. 1^6. Item cum dicit, vidua eligatur non minus ftxagintt annorum. Ergo vota ante earn ætatem fada, erunt irrita: Si quaehiéApoftolusdeviduîs, amp;nbsp;prima fide loquitur, de voe® ’virginîtatis amp;nbsp;contînentiz funt accipienda, “ ijy. Et fi maxime euincantPontificij,fidem pro votoac* cipi. Si de votisloqui Apoftolum : Tarnen hiclocusnonpju-trocinabîturvotis Monafticis,quiafiunt de impijs cultibus. Si ctiam hac opinione, vt mereantur remîftionem peccato»-mm,ïuftificationem, Sc vitam æternam, hancq; audiorem, amp;nbsp;aureolas încœlo,vtMonachifingunt,peculiaresfquatho 'nori,officîo,amp;merito Chrifti vnici Mediatoris detrahunt.
■’ nbsp;nbsp;• 158. Hæcîngenere devotis ex fâcraScriptura. Nimis au-
’tcmprolixum foret, hicfigillatirade tribus votis Monâfti-. cis dicere,quod fundamento iàcræ Scripturæ careant. nbsp;nbsp;I
ïîp. Ex quibus omnibus colligitur, vota Monaftica-irri-ta amp;impîaeflc,nec eis impediri homincs,qui conrinere non * pofliint,ab horieftoconiugio. Neqjpcriuros fieri, qui poft votum Cœlibatus,matrimonium contrahunt.
î6o. Cum humana tantum fit traditio, ncc ablqjlccleic ittiplerî pofsrt. Imô impofsibile,fllicitum,impium,amp;cußi malaconlcicntia feruatur,damnabile.
idi. Nam quod quidam , hoc fibiblandhinturprætext»: . ^üod voucantcaftitxtem, in quantum poftibile:Et hac ra-7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ tione
-ocr page 25-Hewth:
tióne etiamfi fcortcntur, votum tarnen fê feruaife arbitran» tur.
i6i. Malamfoucnt caufam,fibiq;peffimè, acfuatfaluti confulunt. Quafi vcró etiamfi nullus caftitatcm voucris.im-punè fcortarï liceat?£thnicumho€€fti imódiabolicuni.
Ncquaquam cnim liberum eft cafté viucrc,vel non. Scd przcepti eft Sc inandati: Ad vicandam fornicationem vnusquisq; fuam habcat vxorem* amp;nbsp;vnaquzq; fuum niarîtû. Itcm,honorabileconiugiumin OMNIBVS. Adulterosau-tem Sc fornicatorcsiudicabit Dominus. Et itcrum: Neq; fornicatorcs,ncq;adultcri, ncq;mollesneq; rnafculotum concubitores amp;c.rcgnum DcipoÜidebunt.
t. C». 7. HAiJ.
1. Cörlt; d.
154. lt;îuantorumigiturlcclcrû,nephandarum libidinû, infanticidiorû, caufam fuifte, amp;nbsp;quot millia millium honii« num, votum hoc caftitatis, Sc impurus cœlibatus» virgini« tasq; ilia inuita,in infcrnum dcmcrfifle iudicabimus?
H«c dies Domini in luce profcret.Multorum cnim pcccata,qaicaute eategcre adhuc poflunt,reuclabit,dc qui-bus rationemrcddcre cogentur iufto iudici, in iila die, qua-do abfcondita, qux in tenebris, nuUo tefte, aäafunt, in lu-cem producet.
t66. Et tarnen tanta eft adhuc PontificumRom. ciusq; tegni excitas, hçc vt maxime vidcant, tarnen vidcre nolinti tantaq; amentia,vt furdaaurcprxtcrcant querelas, lachry-mas, gemitus amp;nbsp;clamorcs multorum honeftorum hominü, imo ipforummet pcccatorum, incalumclamantium,qux neque apud honeftiores genres fuiflent tollerata. Nota enimeft hiftoria,quam exLiuio,rcpctitHieronymus, contra Iouinianum,de virginc veftali Minutia, qux propter fu-fpicionem ftupri,viuacftdcfofla. Idfihodicquoq;fieret, minueretur numerus carum.
1Ö7. Sed hxc nota eft Antichrifti, Sc dodrina Dxmo-niorum ab Apoftolo dicitur^ prohibentium nubcrc amp;nbsp;ci-bos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D 168. Qju
-ocr page 26-Di/pfitatio.''
' *t68. ’ Qui’locus non tam ad Tacianos, Manichæos amp;nbsp;ali'ót confiiniles hæreticos ( ad quos Pontificij fibl blandientes» detorquentamp;referunt)qui.fimpliciter damnabatitconiu-gium: quàm ad Papain Si papicolas, amp;quidem magis pro»-prié, amp;nbsp;maxime ad hos pertinet, qui prohibent (non eniin damnafle videri volunt^coniugium Si cibos. Prohibentium, inquit, nubere amp;nbsp;cibos. Sedin hypocrifi loquuntur mcnda-cium: nempe Ipecie religionis, caftitatis exiniiat, cultus. Sed cautcrizatamhabentcoiiicientiam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-
. 169. Qirnd fimaximèpia effent, à Deo mandata amp;poflï-biliavotaifta monaftica: tarnen facienda amp;nbsp;probanda ho« fine non effent,Cùm fentiant,qui vouent, feillorum obfer-uatione, remiffioncm peccatorum amp;vitam xternam, non fibi fofum facientibus, fed etiam alijs quibus vcndunt, qu» faciunt, autpotius facere fe fingunt, fupererogationis ope* fa, quibus faÂores noaiadigeant,mereri.
I
170. Etquamrmpiscamp;prophansfintillorumde his vo-tis,corumq; obferuatione opiniones amp;nbsp;fuperftitioncs,prjc-r ter cade quibus in.prsecedcntibüs didum, vel hinc maniJ feftura eft: quod etiam mortuis hominibus promittune amp;nbsp;vendant intr oitum cœli, qui cucullas cor um induti fepe.* liuntur.
171. Quo nomine præcipuè Magnatibus amp;nbsp;dîtiorib.us impofuerunt hypocritaf, hacq; fupcrftitione, ad fè bon3 Si régna miindi rapuerunt. Quemadmodum olim Pharifxi HarpyaE,quod Chriftus illis obiecit-, prætextu longarû pre-cum domos viduarum deuorauerunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
I. Til». 4. a- Pet, 3.
Gd/. 3.
172. Hæc imaginatio eft amp;nbsp;opinio impia, contumeliofa amp;nbsp;blafphema in Chnftum , Apoftafia à fide amp;nbsp;abnegatio Chrifti, qui nos redemit, amp;nbsp;noftraeft veftis nuptialis,quem induunt, quicunq; in eum baptizautur.
173. EtcontumeliaeftmanifeftaEuangclij, quod doccc «obis gratis remittipeccata propter Chriftû,cius’q; nobis impu*
-'• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;, tlevotu*~
imputari iüftitiam ad ftluteni, amp;nbsp;gratis donarivitam «tér-r» nam. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ .
174. Ma’nifeftafuntteftimoniaApoftoli, quç nullapof-ftintcludi fophiftica: Nunc autem fine lege iiiftitia Dei jhanifeftataeft, teftificataalege amp;prophetis.Iuftitiaautem Dei per fidem lefu Chriftj,in omnes amp;nbsp;fuper omnes qui cre-duntineum. Noncnimeftdiftinftio. Omnes enim pec-eaueruntjamp;egent gloria Dei. luftificati gratis per gratiam ipfius,per redemptionem , qua: eft in Chrifto lefu , quem própofuit Deus propiciationem per fidemin fanguine eius, âd oftenfionemiuftitiefux,amp;c. Item: Gratia eftis faluati, per fidem,Et hoe non ex vobis,Dei donum eft, non ex ope-tibus, nequis glorietur. Etiterum: Donum Dei vita x-terna,in Chrifto lefu Domino noftro.
»
• 175’. HichonorChriftieftproprius. Sicutin Propheta dicit: Veruntamen me feruire fecifti inpeccatistuis ,præ-buifti mihi laborem in iniquitatibus tuis. Ego fum, Ego fom ipfe,qui deleoiniquitates tuas propter me,amp; peccato-fumtuorum nonrccordabor. Etiterum: Torcular calca-ui folus,amp; de populis non eft vir mecum. Et quæ habentur In toto Cap. 53, Qiwmadmodumamp;Dauidcecinit: Ipfe redimet Ifrael,ex omnibus iniquitatibus eius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. :
176, Crafliisitaq; amp;nbsp;palpabilis eft,amp; fuit error pöntifij^ iiorumdevotisjvita, operibus amp;nbsp;meritis mónaftieis , eo-rumq; cucullis fordidis amp;nbsp;pediculofis: Et tarnen fuperiori-bustemporibustenebrarum,duranteiraDei, nöridum re-iielato Antichrifto Romano, amp;nbsp;adhuc proh dolor, in papa-^ tu,vulgo nônanimaduerfus,autagnitus,fedmordicus reti-netur amp;nbsp;male defenditur.
177. 'QjiarcquiquxruntRcmifsionempcccatörum, nô fola in Chriftum fide,fed vel in proprijs aut alienis operibii» Monafticis, aut alijs cultibus; untum de honore Chrifti dex ‘ nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Da trahunt.
pRil, 3« Rom. 3« .
Rof». 3.
lt;
Epamp;. t.
Rom. 6. i
43-
130-
DiJpuUtU
trahunt, quantum fuis opcribus,quoad iuftificationcm’amp; • vitæ æternx meritum,tribuunt.
178. QiwmadmodumhacopînioneimpiXjIudgi Phxrifçi
■.. nbsp;nbsp;ignorantes ad quemfinem facrificia à Deo cflent inftituta;
fine vera pœnitentia cumulabant facrificia, putantcs ilia per fc,amp; ex operis dignitate,expiarepcccata.
119. Sicut facrificuli papiftici, Miflas fuas prophanas multiplicant,eadem,imôamp;maiori impietatc,cunià Chri-fto non fit inftituta Mifla pontificia.
Sfi. i: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j8o. Ideoq; à Domino reprobatafuntamp; damnatailia lâ-
cra. Q^mihimultitudinem vidimarumveftrarum, dicit Dominus,plenus fum,Holocauftaarietûamp;adipem pingui-um,amp; fanguinem vitulorum amp;nbsp;hire or um nolui. Etiterunu ÿlkht 6. MifericordîamvoloStnonlacrificium.
181. Qupd fi Deus làcrificia à fe inftitutaifta fupcrftitio-fa opinione meriti,exopcre operato oblata,rclpuit: quanto magisMonafticorumvotorûobferuatioamp;opera, qnæfunt abhominum ingenioinucntaamp; excogitata,impia ifta opinione meriti,remifsionîs peccatorum amp;nbsp;vitæ ætcrnæ fada» VUt. Kprobabit? SaluatoredicenterOmnisplantatio, quam non plantauit pater meus cæleftis,eradicabitur.
182* Malcdidus igitur Canon Conciliabuli Tridcntini: Siquîsdîxeritjpoflèomnes contraherc matrimonium, qui non ièntiuntfe caftitatis, etiamfi eamvouerint, haberc do* num»Anathema fiu
18J. Manifeftè enim cum Icrîptura fiera pugnat, dicentc Apoftolo;Dcvirginibuspra:ceptumnonhabco. Et: Melius eft nubcrc quam vr i: Et non vult Apoftolus laqueum inij-ccrc. Item: fi non continent, nubant. Ideoq; pertinct hic jn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;canon ad dodrinas denioniorum,prohibentiuni nubere.
NosDeooptimo maximo,totopedorcamp; omnibus quitus poflumus modis,gratias agamus pro accenfa luce do-drinz czleftis,qua errores papatus crafiifiimos » teterri-jaos»ionuineros»pernidofif$itnosac damnabile» detexit» nosq^
-ocr page 29-no$q; immenfa fua be ni täte excaptUiitatc plus quatn^abj« tonica,Antichrifti Romani liberauit,Etyocauit deoefiebri« .in admirabilc lumen fuumgt;vt virtutes cius enarremus. Et preccraurindefcflbftudiojtthanç verbi fui lucem immenfa bonitateaccenfam,profuadementia , contracorruptela» phanaticorumamp;fophiftarum , hoftiumq; Tyrannidem amp;nbsp;perlecutioncm conleruet,adq; pofteritatem nofiram propager, vt ipfum inde verè agnolcamus,cola-
mus amp;nbsp;prædicemuSjin hac amp;nbsp;futur» » ; î . \
«. perpétua vita. Amen. . t
-ocr page 30-RESCRIPTIÔ SAN^
CTI HVLDERICI EPISCOPI AVGV? ftenfis.in qua Nicolao Pa^ac, de Continentia dcrico/f Î, cuni,nQniuftè,fedimpie: noncanonicc, fedindif-cretètradantijitarefpondit.
NICOLAO, DOMINO ET P ATRI PERyiGl* U, S. Rom. EccUßÄ^reuiferi,Hulderfcut,ßlo nomine Tfifioput,Amorem'vtfilinittimorem
•vtfiruus.
p^ter Domine , décréta fùper Continentiam, nuper mihi transe dißf'ilione inuenirem alienAitimor tnrbanit me cum triflttia. Timor ^***^^^ propter hoc, quoddicitur, Pafloris iententtAm,fiueiuflAmgt;fiue iniußam time^ dam ejß. Timebam eniln infirmis fcriptura auditoribuf^qui veliußa vix obediunt ßentenÜA, vtiußam conculcantes libéré ,onerofa,irnb importabili pafiorii prauaricatione pracepti fe obligarent. Triflitia vero velcompaßio dum dubitabam, qua rationemembrnauerepojßnt,capitefuo tamgrauimor-bo laborante, ^^d enim grauiua,quidtotiu4 Eccleßa com-faßionedigniuf, quamteßumma fed'u Pontificemt ad quem totiua Eccleßa (^eHat examenßfanHa dißcretione vel minimum exorbitare? Non par um qutppeab hac deuiaßi , dum Clericos,quos ob Continentiam coniugij monere debebat, ad hanc imperiofa quadam violentia cogi volebas. N^tttquide-nim meriib communi omnium fapientum iudicio hac eß violentia,cum contra Euangelicam inßitutionem,ac fanHi Spirit ui dioiationem, adpriuata ali.quii décréta cogitur exeque-daf
-ocr page 31-•Mf? fTftw 'er^oplurimA veteruAcnonil^flamenttfuppttunt •exem^Ufon^AnitVt nofitidiJcretionemdocentiA, titA ropp fit gratte fit p at emit at i, ’velpane a ex pluribut huic p agin a in-terfen. Titminus ijftident in veten legefacerdoti ttntngium dofiituit, efnodillipofintodum interdixijfie non legitur. Sedin BuangelioLoeiuitur: funt Eunuchi, quifecaflrauerunt propter regnum ccelorum,fednon omneshoc •verbum capiunt:qui potefleapere, capiat, ^^uapropter Apoflolns ait: De virgi-'Tiibuipraceptum non h^eo,, confilium autem do. ^p^od e-'tiamiuxtaprAdi£iumDomini,nonomneshot confilium ca-perepojfieconfideroi ,fid multos eittsdem confitlÿ ajfitntato-res,hominibns,non Deo,pro fafia fiecie continentia placere •volentesigrauiora vides co mmitterci Patrum fcilicet vxot res fobagitare , mafculorum ac pecudumamplexus non abhorrere, ne morbi huius afperfionc adusc^ peflilenu^ amconualefcente, nimir urn flatus labefaUetur Ecclefin totiw'. Propterfornicationem, dixit, vnusquis^ fiuam hor heat vxorem. ^uodjpecialiter ad laicos pertinere,qdem mentiuntur hypocritA: qui licet in quouis fandlißimo or* dine conftituti, alienis reuera vxoribus non dubitant abuti. Etquodflendo cernimta, OMJ^ES IN SEP RA DICTIS SAEVIEIfiT SCELERIRES. Hinimirum nonficripturam re^e intellexerunt, cuius mamillam quia du-rius prejfire,fianguinempro labie biberunt. 2^m illud A-poflolicum,vnusquuq^fiuam habeatExorem, nudum extipit verb, nifiprofefiorem continentia, veleum qui de continuai da in Domino Virginitate prÀfixit. ,^od nihilominus tu-am,Paterreuerende, condecetflrenuitatem, vt omnem qui tibi manu velore votum faciens continentiA,poflea voluerit apoflatare,aut ad votum exequendum ex debit o conflringas, aut ab omniordine,canonicaautoritate deponas: hoc vt ’ . , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;virili-
-ocr page 32-vtriü/tr tm/gt;lere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omneî^tnei orÂinlf vint nA.
iutores hibebü nanptgros. Vtrum vt hutu^ voti nefiits, cm-ttino feint non ejfe co^endos, tndi Apoflolum dicentem^tdTi-moth. Opartetjnquim, Epifeofum irreprehenßbtkm effè» vnintrxorievirum. ^utmnequù ßntentitm nd/oUno Ettltßtmverteret.fubinnxit: nbsp;nbsp;nbsp;tutem domuißtt frnefi
fe neßeit t quomodo Eccltßn J)tidiligentinm hnbebitf Similiter t inquit, Diaconißnt vniue vxorit viri quifilßfit« beneprnfintte^r fme domibut Hane tuttmvxorem n Saeert dote benedicendam eße,ßnSii Sylueftri Papa deeretis, fite te fßieienter docuiße. Hit é“ huiufinodifanStis firifturn fententß gt;nbsp;Recula Clerieorumßriptor non immerito eoeor-dans, ait: Clerictttßt pudieua, aut eertè vniut matrimony •vinculo ßederatttf^ Ex quibut omnibm veraciter toüigit, qubd Efifiopus ^Diaconut repreheßbiles notantur.ßin mn lieribusmultis diuiduntur: Si vero reieerit,^vnamßb obten tu religtonis abßiunt, utrumq^,fiilicet Epifopum dr Ttiaeo-num,ßnegraduum differentia, hiccanonica damnat fente-tia. Epifiopui aut Presbyter uxorem propriam nequaquam ßtb obtenturebgtonisabqciat’ Riveroexeommunicetur:e/ß perßuerauerit, deßiatur. Sanelusquo^ Auguftinus,ßin£ta difiretionisnoninßius: Talium, inquitAamgraue faeinut eß,quinadmittendumßt,'vtdeuitetur peius. Lepdmuspra-terea in Secundo Tripartita Eccleßaßica Itbro hifloria,quod eum Synodut T^icana hac eadem velletßncire décréta, vt videlicet Epifcopi, Presbyteri, Diaconi, poß eonßerationent àproprÿs vxoribus velomnino abßinerent, velgradnm de-^ ponerentifurgens in medio Paphnutius,exillis Martyrsbut quos tJiîaximus Imperator, oeuliseorum dextris euulßs, amp;. ßnißris furisincifis, damnauit, contradixit, Honorabiltt eonfißus nuptias, ae eaßitatem effe dieens eonnubinm tun» propria
-ocr page 33-frapru vx»re:Concilia,ns tatemponerent Ugémi frAuentAlfèrenseJlècAttfAntiCiuAautiffis,AUt ear um contugt-us occÄfiofornicAÜonucxißeret. Et hlt;ec ^uidem PAphnu-tiusßicetnuptfArum expert, expofuit:Jynodus^ eiusfinten-tiAm UudAuit,^ nihilexhAcpArtefAnduittfidhoc tn vni-wtuius^ voluntAte, non in neceßitAtedimifit.
Sunt vero Alilt;^ui,qui fAnHum Gregorium Jua fiSinfit-munt Adiutorium: quorum quidem temer it Atem rideo,tgno* rAnti Am doleo. IgnorAnt entm,quodpericulofum huius h^-refis decretum a S. Gregorio fAdum, condigno pœnitentiA fiuclupoßmodum Ab eodemfitpurgAtum. ^^ippe cum die quAdam in vtuArium fiuum propterpifiesmififiit, AllAtA indeplusquAmfix miUiA infAntum cApitA -vider et, int im A max dud uspeenttentiA ingemuit,i^ffA^um À ß dtAbßinen-iiA decretum,tA»tACAdtscaufiAm co nfijjus,condigno iUudtVt dixi,peenitentiA frudu purgAuit:fuo^ décréta prorfits dAm-nAto,Apoßolicum illud lAudAuit conßUum,Melius eß nuhere quÀm ’uriiAddensexfiuAp Ar te, Melius tßnubere,quAm mortis occefionem prAbere: Hunc forfitAn rei euentum, fi Uti mecum legifient, non tAm tentere, credo,iudicArene, Tiomi-num fAltem tenentes prAceptum: Nolite iudicAre, vt non iudicenitni. Inde Pau tus dicitiTuquiseStqutiudicASAlie-numferuum? fuo DominoßAt,Aut CAditißAbit AUtem,potent eß enim DominusßAtuere Ulum.
Cefiet ergo fAndit as tu a cogéré, quos tAntum deberet Ad-monere: nepriuAto,quod AbßtjprAcepto , tAm veteri quÀm nouo contrarius inueniAris tefiamento. NAm, -vt ait fan-dus Auguflinus AdDonAtum,folum eß quod in tUA iuflitiu pertimfiimus,nenonpre lerntatis ChrißianA confiderAtio-nefidpro immanitAtefacinorum cenjeas coercendum: quod teper ipfum Chrißum ne facias obficramus. Sic enim pee-latac ompefiendafunt, -vtfuperßnt quos peecajfipcenittat. ll~ lud
-ocr page 34-Attgußini volumus te recordart, quod ait: TJihil nocendi fiat cupiditate, omnia confalendi charitate,^ nihil ßat immantter,ntbilinhumaniter. Itemdeodem-. In timoré chrt fit,in nomine chrißiexhor tor, quieun^ non habêtis temporalia, habere non cuftatis: quicunq^ habetis, in et s non prafumatis. Ttico autem ,nonß iß a habetis ,dam-namini: ßdßin iftiifrafumatis, damnamini,ß fropter ta-liamagni'vobis'videamtni, figeneris humani conditionem eommuntm propter excellentem vnitatene obliui/camini. ^od nimirum poculum difiretionis ex illo fonte apßolica hauferitis. pradtcationis: folutus es ab vxore , nolt quarert uxorem:alligatuses’vxoritnoli quarerefolutionem. rbi è‘ ßtbdttur: ^ui habent vxores, tanquam non habentes: (irqut vtuntur mundo, tanquam non vtantur. Item dicit de vidua: Cui vult nubat, tantum in Domino. 2luhere autem in Domino efi,nihilin contrahendo conubio, quod Dominus pro-hibeat, attent are. Hieremias quoq^ait: “Il^lite confidere in verbis mendacq, dicentes: Templum Domini, Templurn Domini , Templum Domini eß. ^»^od Hieronymus expo-nens. Pot^,inquit,d3‘hoci[hsvirginibusconuenire,quA ia-liantpudicitiamfuam impudenti vultu: praferunt caftita-tem,cum aliudhabeat confcientia: nbsp;nbsp;nefciuntillam ApoßoU
definitionem de virgine , vt fanlla fit corpore Spiritu. ß^idprodefi corporispudicitia, anima confiuprato: ficate-ras virtutes,quaspropheticusfirmodefiribit,non habuerit? ^uasquidem, quia te aliquatenus habere videmus, ^quia difiretianem,licet in hac te negleliam, in alijs tame vita tua eonfiitutionibus earn honefie conferuatam non ignoramus: huiusintentionisprauitatem cifio correHurum non de/pera-mus. Et idea non quanta pojptmusgrauitate,ifiam licet gra-uifsimamnegligentiamcorripimus e^iudicamus. ^^anqua entrnfecundum vocabula , qua vjus obtinuit,fit Epifcopatus Èresbyteri»
-ocr page 35-Presbyter to maton tame» Augußtnus Hteronymo minor eß^ (ÿ à minori quolibet non eßfttgienda ant dedignanda cor-reptio:]gt;raßrtim cnmistjui oorripitnr, contra ver it at Ct pro hominibtts , niti inuenitnr. Ney^ enim,vtfanctus ait Augttßinus ad Bonifacium, quorumlibet diJputationeSf ^uamuis catholicorum nbsp;nbsp;laudator um vir or um, velutfiri^
pturas canontcas habere debemus: vt non liceatfalua hono-rificentia, qua iUis debetur, aliquidin eorumfcriptisimpro-hare aty^ re(lgt;uere,fiforte inuenerimus,quod aliterfen fer int, quam veritas habeat, diuino adiutorio velab alÿsintelle^ia velà nobis. ^uidautem veritati magis contrariumpotefi inueniri , quàm hoc, cum ipfa veritas de Continentia Iq~ quens,non vnius hominis, fid omnium plane, excepto numero Profejforum continentia dicat: ^^i potefi capert capiat, ^uod ifii vnde nescitur inßigati dicant: ^i non poteß capere ,feriatur anathemate. ^uid veroper homines fieripoteß fiolidius? ^m^ddiuina maledictioni obli-gatius, quam cumaliquitverÉ.^i^Qo^i’viézXicci, vel Arp _ chidiaconi , itaprædpitesfintinlibidinemjVtncque a# dulteria,nequcinceftus, ncquemafculoruni(proh pup dor) turpifitmos amplexus (ciantabhorrcrc, quod cafta den corum coniugia fibi dicant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ab eis non vera
iuflitiacompaßto,necier 'u:os vt conßruos,cogant velmone-ant continere,fid vtferuosiubeantaccogantabflinere? Ad cuius imper if, ne dicam coßlf,tamfatuam,tamqj turpem ad-duntfuggeßionem, vtdicant: Honeftius cft pluribus oc^ culte implicari,quam aperte in hominum vultu con# fcicntiacum vnaligari. ^uodprofeHo non dicerent, fi ex illo dr in illo ejßnt,qui dicit:Vt vobis Pharißiis,qui omniafa citispropter homines. Paper Pfalmißam: ^ßiahominihus placent, cofußfunt quoniam Dominusfpreuiteos.Hifiint ho-mineSf qui prius deberent nobisperfuadere, vtin conßeSlu £ 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tint
-ocr page 36-eiui, cut omnia nuda nbsp;nbsp;aptrta funt , eruheftawttsfeccato^
rtselje, cjuam in confpeliu hominum mnndi effè. Licet ergo mento[uaprauitatis nullius Confilium mereanturpietAtiS,\ nos tarnen memores humanitatis diuin£,eis confilium au-thoritatis nuncjuam a pietate vacates,per vijcera mintßra-mui,charitatis. Licimusnempe: E^ceprtmum hypocri* ta trabem de oculo tuo, nbsp;nbsp;turnperjpicies vt eÿctas fefiucam
de oculo fratris tui: Illud cfuo^rogamus tos attendere, quod Dominus dicit de meretrice: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fine peccato efl ve^
firum,primus in earn lapidem mitt at. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fl dicer et: fi Lex
tubet,fi Mofisiuloetfiuheo nbsp;nbsp;ego fed competentes legis minL
ftrosexigo. ^ttenditis,qutdaddit 'ts: attendite quafo quid efits: quia, fite ip/um ,vt ait, fcriptura perfpexeriSi nulli vnquam detraxer 'is.
Signiflcatum efl nobis etiam de quibusdam eorii, qui tanta apudfiintumefcant elatione, vtgregemDomini,pro quo boni Paflores animas non dubitant minifir are, ifli verberi* bus absq^ ratione prafumant laniare, quorum fententiam 3. Gregorius deplorans ait: ^utdfiet deouibus, quando Paflores lupi fiunt? Sed quit vincitur , nifi qut ßuitf quis veto perficutoremiudicabit, nifiquidorfumfuumad flagella patienter miniflrauit? Opera precium efl autem,vt audiatur,quo fruitu tantum Ecclefia Dei fcandalum, tan-tumClerus defpelium, dr ab tpfis Epifcopis,dr ab eorum tn-fideltbus patiatur. Td^c enimeos infidèles dicere dubttaue-rim,de quibus Paulus Jpoflolus dicit ad Timotheum. ^uia in noui/simis temportbus difcedent quidam à fide, attenden-tesjptritibus erroris dr doltrinis Damoniorum,in hypocrifi loquenttummendacium,dr cauteriatam habentium confci-entiam, prohibentium nubere. Hie efl autem,fi diligenter tnfpiciatur,totius eorum manipulus Zi‘d^nia,totius conuen-tus infania,\\. dum Clerici licita vnius niulieris confortia
Pharis
-ocr page 37-Pharifàico dcuidi, quod abßt, fui ofc.reîinqucre ccgun# tur , form'catores ÔC adulten ôl ah'arum pi auitatum turgt; pisfimi miniftn' œm ipfis cfRciantur. ^uthanc in Eccle-fia. Deihareßn ,ßcut cœci duces caccrum machinantur »vt 'videlicet illudimpleatur ,c^uodrjal. eis'vtpoteeorumpra^ /dus erroris, taliter imprecatur: ohfcurentur oculi eorumne •videant, e^dorßimeorumfitnperincurua,
c^iaergonemotc^uite, o Apoßolice,nouit,ignorât, t^uod ß tu per tui decreti jententiam, tant am futur am eße peßi-lentiam folida difcretionU claritate perjpexiffes, nunquam ejuorumlibet tam prauisßuggeßionibus conßnßßes. Débita tibifubiepîionisfi délit ate confulimus •vt •vel nuncadtanti fcandali ab Ecclefia Dei propulfionem euigiles: (fi qua noßi dtßcretionis dißciplina, pharifaicam , ab ouili Deo extirpes doei rin am ,ne fctltcet'vnica Domi Sunamitis, adulterinis diutius vfa marit is,gentemfanct am regale facerdottum, per irrecuperabile à fuo ßionfo chrißo 'videlicet auellat dluor^-tium: dum nemo fine caßtmonia non tantum in 'virginali
flore,fedetiamin coniugali habita contuneJione ,zgt;i~ für USfit Dominum noflrum: qui cum Deo patre
amp; Spiritufando 'viuit nbsp;regnat per
omniaféculaßculorum,
Amern /
3
-ocr page 38- -ocr page 39- -ocr page 40-