-ocr page 1-

EXPLICA tio lonæ Pro phctæ,

Autorc loanneBrcn-tio.

VRANCOFORTt, Spud Pet. Brubachium,anna t 6 6,

-ocr page 2-

-ocr page 3-

LeElori $4 IV, ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'.J,

PE R. V E M11 ttKperîrt märiot Me4f CoM»m tarioliu réuerendi uiri D. XbhdnnK mdnH ipßui autoriiattti^multoi annoscxa* fdtiis, ijuem Ü-ßipß tMti moitieitti eße nbn cett^ (et, ul pneßtiotte aÜqud l^eilori cötutttcndet.ßr^ täßis tte nîtc prifnùttt jcriptuni ef^é éiri^lime/t Z)- dccurdtlorent etui trnädtiohetn ttijuirat t td^ egoeiim Ut publiée éxtet ijÿ ^ccleßx eotn» tnendctur nottindignumeße iudico: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoep»

ßeriiu db ipfö autüre impetYdri ho/t poßit, libcüi huiui puhlicatioUe, ejUti tMen /,aii absd^i autorii pemtißtone aliqUa ßüa eß, (imui totitcnfi, eaé^ grata animoßuamur certi tanlatn buiuS uin m Eccleßd Dei eße autorit at ent, ut jolim autOrie no Uten in ßontißitio libri poßtum, pijs erde Kcli^ gione reâè fentientibas proltxa'ßt fitturum loco praßtionis. Acquod hnncquidemlibeSuin ad;i» net, perfuadeo ntibi eunt quidem emnibui piji tarn acceptum ßre,ut merité dolerent, ß publica tioneciM inuidere Eccleßd, eumq; pror(us intert re, aut in aduerfarqs, qm uocät,absq', uUo ß-uflt^ ielitefcereaütor uoluißet. Vidi ante aliquot an Oei apud quendatn meorit eo temporeßmiliartu,

À 1 tli4

-ocr page 4-

liïiit nonnuUd non coMemnendd etui ïnfln autoris in lereminnt EZPciieîrmVrophettu in Syra^ ciden manu [cripta coUéUdnea. ac tnernim me.autori fcripfiffe orafjecf^, ut ea recogno/ce» re 't er publica fieripermitter et. Sed nihil haile^* nuf 'mpetraui. tiuncautem cum itte.apud quem uideram,mtereaobierit,eiui^ libfidlllraiïi fint» exemplariti'.iïïa aut à^uopiam furrepta, aut ab hnperito alii^uo difcerpta ejjeuereor. Uon cefia» bo tarnen er r0gaTelt;u- hort art autorem, ut hac fimilia exempiana, ^cclefi^ CbriHi no par uni profittura^ interciderez^perirenon finat.

^^Cbrifiui uirum'bunc de Ecclefia Chrifii optime meritum diutU ta mcolumem nobis leruet.

Vale,

Hartmanniis

r’

præfa;

-ocr page 5-

Præfatio .in;;, pro PHETAM iI'ONAM, 10.

HAW NIjS B R’ nbsp;nbsp;nbsp;t .i I.'

b'; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.;r .1, \

W^Kil^A-yL V sad'Corinthios conuencu y§J^I^^Ecclefiæ,iubec in eo o. mnia fieri ad çdificationçm.Cùm conuenicis, inquit, unulqufiq; ue ftrum piàlmûhabet, doârinam habet, reuclatione habet, lingua habet, amp;c. omniaad ædificatione fiantCumigiturconucnichdum nobis fit certis diebusin hebdo-mada, fufeipiam diüina gratia ad-jutus,eo tempore prophetatnio nam explicandum,ut in hoc con-uentu utilicer ucdçmur., âc.uerû ^3 accœ-

-ocr page 6-

'Prjtßitio in JoHäm proplef^.

'ac cœlefté fruótum^rcportcmus. Nonçnim conucnimusmccclc-iïa,utnógasagamus,fcd utuerbo Domini erudiamur. Nee in hoc diuinitùs creati,acrcdepdfumus, tit helluemut, amp;nbsp;genio indulgea-musfed ut ucrum Dominu De-urn nöftru,perlclum Chriftumfi hum eius cognofcamus, Sceuni glorifieemus. Suiccpimusigicur lonam interpretadum, uc ex hoc propheta de officio amp;nbsp;uocatione noftraadmoneamur.

Etfi autem (criptum huius pro phetæadmodum paruum eft, tarnen cotin et infignem amp;mcmo-rabilem hiftofiam. Diccmus igi-tur Primùrn, Quis fuerit propheta Ionaslgt;cind€ qu« amp;nbsp;quanta fit c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autori-

-ocr page 7-

frgßtioinlöiiMirroflhef^.

äutoritas fcripti cius. Po (Irem quod fitargumentum, öc. qux fi; nimma doä:rin« in hqc fcripco

Content«.

; Primum.DeprophctalonanQ nulli (cntiûtjÇjjfqçritfilius uidu« Sareptan«, qu« pauit Eliam tempore famis.Scd hoc incertum eft, nee uidetur uerifimile .Nos certa fcquamur. Dehocenim prophc la manifefte fcribitur 4. Regum 14. qgt; leroheam rcx Iliaclis inilau-rauerït collapfum regnum (uum, iuxta lermonem Ion«,filii Ami-thai,qui eratpropheta de Gathhc pher. Hinc apparct,q. lonas fucric infïgnis propheta , nee habueriç tantum earn concionem, qu« in hp Ç lib cUo fetipta cft,fcd etia mul

A 4 tas

-ocr page 8-

fr^ßtio Ut I(m4M prephetdnii tas alias,quæ non fiintfcriptæ.Cô {cruauic cnim concionibus fiiis, duo iliuftrißima régna, In Kracl rat quidcm rcgnum cxccUcns:fcdl temporibus lonç erat Regum im pietatcamp; hoftium incuruonibus collapium. Ionas igitur cxätatus fpiritu landojhorcatur populum ad pœnitcntiam, amp;nbsp;Regem Iero-beam ad capcfTendafortiter rem pub. futurum promittens,ut Do minus regnum dementer reftitu at.Itaq; fit, diuina dementia,utrc gno Ißael reftituantur termini Iß rael ab introitu Emath, ufquead inarefolitudinis(ficutfcripturalo quitur)iuxta fermonem lonac amp;c, InNiniue uero erat fummaamp; pr^cipua Moftarchia.Dccrcuerac autem

-ocr page 9-

Pr^ßtio in tonam propletam.

autetn Dominus delcrc urbeNi-niucn. Sed Ionas conleruat eam lua condone,ut amp;nbsp;Monarchia e-ius conicructur. Quare cum Ionas cólèruaucric cócionibus luis du o infignia amp;nbsp;illuftrißima régna, no eft inter abieftoshoics,lcd inter præcipuos prophctas hab en-dus, ut qui ctiâ multos alios pro-phetas,Efaiâ,Olèam, Am o s, Mi ch cam, amp;nbsp;qui poft hos funt,ætatcac minifterio luo præcelTeriCjamp;c,

Deinde confidcranda cft ccrti-tudo amp;autoritashuiuslcripti.Dç fide enim huius lcripti nunquam inEcclefia dubitatum cft, Hicc* nim lib cUus ftmp cr habitus eft in ter cos l»bros,quosuocant Cano nicos làcræfcripturar, amp;nbsp;qui habet

A 5 ccelc-

-ocr page 10-

VrtfLtio 'tnlottiim prophete. icœlcftiatcftimonia. Acccditpræ^ tercaTeftimonium Domini no-ftri Icfù Chriftijquod utcftgrauif fimum, ifa etiam ccrtilsimü, pro^ pterea,lt;5» Chriftus filius Dei con-firmauerit tçftimonia fuarum co cionum mulris magnis amp;nbsp;ftupen-dis miraculis. Matthæi ii. «Scalias, allcgat Chriftus exemplum lonæ, derefurrcólioncRia, amp;c. affirmât, ïonam çuçntrç ççci çrepEiim,eirc Rcfurredionisffiæ typum.Dcin-i deChriftus præponic pietateNi-niuitasliraelitis,quôdiiliadunanf tantum concionem pcçniçêciam egerint, hi ne muleis quidem con cionibus ad Dominum conuer-tantur. Quare ft unquàm dubîta tnm eirct 4cautorisée,ueritäte,.

amp;Çcr-

-ocr page 11-

Tritßitio in Jon^m propletam.

amp; certitudine huius (cripti, CKn-ftus tarnen fuo teftirnonio ita co, firmauitjUtncangelo quidcnaa-liud dicenti crcdcndum efl'et.

Poftremo, Cognofccndu eft Argumentum, feupræcipui loci huius prophetæ. *

Primus locus eft, De Icucricatç iræ diuinæ ergainobedientes uo-cationi fuæ. lonas fuit propheta Deo acceptißimus, amp;nbsp;qui antca res maximas in Ilfael geflerat, ac eoncionibus fuis regnum Ifraclis eonferuauerat: Tarnen,cùm eflet

inobediensjamp;fugcretuocationé Dei, eoniedus eft, diuina ordina tione,inmare. Obfcruandum ex

emplum diuinæSeucri taris. Qua le criam cxtac in Saule,qui non ex peéla*

-ocr page 12-

PrtefiLtio I» ïonam prophet dm: pcdato Samuele ûcrificauerat, res uidcbatur ualdcleuicula.lcem in propheta^quem leo propter in obedientiamocciderat, Regu i].Vnde amp;nbsp;alias dicitur: Mclior ell obedientia quam uiôlimæ.

SccunAis locus eft,De fumtna Dei dementia, qualiberarclbleç ftios inuocantes ipfum in uerita-te. lonas coniedtus eft in mare, amp;nbsp;dcuoratusaceto.Etfiautemnatu raliter non potuit feruari aclibelt; rari,tamcn diuina potcntia amp;nbsp;de-mena feruatus amp;nbsp;lib cratus eft ma^ ximomiraculo. Hocmiraculum uidetur quidcm fipicntibus hur ius mundi, amp;nbsp;cotemptoribus uer bi p ei ridi cul um,amp; fimilc fab ulis aniiibus. Sicuc amp;nbsp;Ludanusuidc-lurad '

-ocr page 13-

Prlt;eß,fto tn loHäm propJietain. i!ur ad hoc miraculil obfcuradum aut deridendurrt à Satana excita-tusjcùrrt IcripfitlibfumDe Vens tiarrationibusjin quo récitât que dam cumeomitibus in naui de-üoratüm à ceto ,* amp;nbsp;in ceto fuifle tnontesjykias amp;urbc5,adquas illi nauelua appulerint, amp;piUri-tnum deleótati fuerint. Hocappa retàLuciano effidtumad déride dós Chriftianos , q, credanrTalc quid in Iona propheta geftum cC fc* Sedtaliamulta excogitanturà Satana ad eludeda diuina miracu-la.Nosuerofciamushocmiracu-1Û habere cœleftia tcftimonia;fi-cut fupràrccitauimus yôi. efle rem ücrè geftam. Deus qui crcauit cœ lum amp;nbsp;terram ex nihilo, Sc excitât

mortu

-ocr page 14-

Pr/elÀtio m îonam propheteiiH. moftuos,potiiit etiam prophetâ luumin uêtre cetialiquandiu fer-uarci -Agnofcamus igitur in hoc îîîiraculo potentiam Ôc clementi-» arnDefquod amp;idcirco geftueft, ut .orbi proponerctur exemplu RcfnrredionisChrifti, amp;poftea omnium piorum adæternamvi-tam,ficut poftea, volente Deo,lê quetur.

Tercius locus ell,De Reßpifce* tia. Multi fuerunt, qui negaucrûc lapfisreceptum ad gracia Dcb Et multi funt,qui cùm pcccauerunt^ lentiunt fibi non patereamplius ianuam làlutis. Sed ponuntur hic duo exempla pçenitentiæ, Alterû inprophetâ Iona,qui amp;filaplus, tarnen refipilcês, recipiturà Dco

-ocr page 15-

fr^ßtio Mt Ifftfiti prüplefdfH/ in grariam. Akcrum in Niniuirts, lt;jui amp;:fi grauifsimc pcccaucranc, 1-tautmcrid crantintcrnedonem, tamcn poenitcntiam agentes reci-piuncur in gratiam Dei,amp; confer-liant fiiam ciuitate. Reuerramur igitur ad Dominum perpœnité-liam^ccrtißimi, Deus nos reci-piar,amp; gaudiumficangelisfiipcr pœnitcntianoftra.

Habes,quisfueritpropketaîo-tias,quçGt autoricashuius feripti, Ä: qui fint prscipui loa cius.Quç fi obferuentur,prodcrünt nobis ad timörem Dei, ad fidem

amp; obedientiam,quifunt cukus Deo gratifsi« mi,

-ocr page 16-

-ocr page 17-

EXPLICA= tio Propheræ lONAE, AutorelohanneBrentïo.

CAPVT PRIMVM.

T^Aótum eftuerbum Domini ad lonamfilium Araathi, di-ccns: Surge amp;nbsp;uade in Niniucn ci uitatem grandcm,amp; prædicain ea,quia afcendicmaliciaciusco* ram me,

BCRiPTVRAueteris Te/ ftamenti fçpeac multam j teftificatur,quód Deus lo J cutusfitcum Patriarchis

ßC Prophetis , Sicut amp;nbsp;Epiftolaad Hebracosait; Multifan'am acmultis

B modis

-ocr page 18-

J ExpUcatio Iohannis modts Deus olim loquutus Patric bus per Prophefas » Cognofcamus igiturjquo modo Deus locutusfit, er fecedc Verbum fuüm ad Patriarchas Ôt^Prophetas-

Aliquoties enim collocutus eft cff ipfis, miflb angelo uifibtliter. ExeplS babes Gcn.iS, Angeli ueniunt in fpe cie bumanaad Abraliamum ♦ Et Ge/ nefisjp, Angeli educunt Loth è dom/s. Sic ÔC apparuit Angelus uifibi liter Zacbariæ,patri Ioannis:fimiliter Mariæ uirgini,Et multis altjs.

Aliquando collocutus quidcm eft Deus cum patribus fonanti uoce per angelum ,{ed inuifibilem.Sicutcollo? cutuseftcum Mofe ,cxrubo, ubiMo fes audijtquidem uocem angcli, in perfona Df i loquentis,fed nullum an gelum uidit. Sic Angelus in perfona Dei recitauit Decalogumin monte Sinai, quam uocem audierunt plus^ fexcenta millia hominum,ftd nemine mderunt.Deut,^, Vocemuerborutn dus

-ocr page 19-

lon^nt Propljetitm' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3

eins audf uiftiSjÓL formarn pen/tus no uidiflis .Sic amp;nbsp;coUocutus eft Deus per angclum ,fedinuifib(lem,cuni Samu eie. 1 Reg.3.Sic opinor Dominum collocutum cum Mofe ex propicia/ torio.Exo. xf.Inde pr^cipiamöC Io/ quar ad te fupra propiciatorium. , Nonnung collocutüs eft cum Paz triarchis per fomnia. Exempla funt Nabuchodonoforjofeph, Slt;c» .

Nonnuni^ per Ephod facerdotale, * fplendêtibus uidelicet gemmis inEz phod. Dieuntenim, quod facerdote lofephM interrogante diuinum oraculum per Ub, Ephod, gemmæplusfolito fplenduz 3. cap.iz. erint,cùm Deusadinterrogationem annueret Cùmuerd renueret, gêmae priftinum tätum nitorem retinuerüU Nam quod Dominus dederit oracip la per Ephod,teftatur fcriptura i.Reg, 23.amp;28.

Nonnun^coIIocutus eftcumpa z tribus per uifiones,quas Spiritus fanz dus occulta infpiratione interpretaz

B 2 batur.

-ocr page 20-

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^xplicatio Iohannis 'Brentij

batur, Ezech. i»

Præterea aliquoties collocutus eft cum ipfis abf(Ç infiom'bus, occulta tâz tum fpintus infpiratione.

Quocunq; autê modo Deus colloz cutus Htcicmlona noftro,ntolusno exponit, nec etiam cognitu neccflari/ um eft. Suffjcit enim nobis cognofce re,quôdDeusuerefitcûIonaconocu/ tusjô^quôd uocatio long,ad prçdican dum Verbum Domini in Niniue, fit uerèdiuimtus fada^quemadmod« fupra reftificati fumus,

Elfi autem multi funtcuriofi, qui cogitât fœliciffîmafuiiïèca tempora, quibus Deus tam uarijs modis cum patribus collocutus eft, amp;nbsp;affirmât fc libênusadhibiturosfidem uerbo dei, fi Deus cum ipfis fic colloqueretur ,ta mê fi rem redè perpêdamamp;s,nuc poft/ quàm Chriftus aduenit,amp; diuulgauit Euangelium fuum in totum orbem terrac, multo fœliciora funt tempora, q olim fueruntDcus cnim collocutus

-ocr page 21-

JnlotiamProphetdm'.

«ftnobifcum no per angelum,noper fomnia,aut uillonesjcd per fuutn ipfi usfilium,Dominum noftrumicfum Chrjftum,qui maieftate fua fuperal omnes angelos. VndeEpiftoIa ad He brgosait.’Nouiffimèlocutus eftnobis per Filium,quem conftituit hgrcdem uniuerforö.EtChriftus ipfe ait: Beati oculi, qui uidcnt, quç uosuidetis.Et mox: Multi deiiderarunt uidere, qug uosuidetis. Et Paulus: Noncpropi useft nobis Salus,quàm tum, cû ere/ debamus. Cùm enim filfus Dei com mêdatus nobi s fit coclefti uoce: hvnc AVDiTE,foeIiciflimuseftqui buius uo €em,quç eft uox E uangelq cius ita au dit,utfideaccipiat,amp; uocanói eius ob/ fcquatur.Qui aütbuicno credit,is nee crederet,etiamfi omnes Angeli,Patri archç ÔC prophetç corâmadftarcntSd deuerboDci teftificarêtur.Quare no negligamus foelieitatê noftri têporis^ fedattendamusadcoelèftem uoeêfilq Dei, ut ueram ülutem eonfeqvamur, B 3 Dein/

-ocr page 22-

^xplicatio lolannis V,rent‘^

Deindejfequitur in lona, ad quid uocauerit eum uerbu Dej,Surgc,jn/ quit, Vade ad Niniuen ciuitatê gran/ dem,Ôi:PRÂEDICAinea,quia al/ cendit malicia, ÔCc^.

De urbe Niniue,5C quisfueritpri/ mus eius conditor,babes Gencbsio» Excicuit aût in tantam as-nplitudinc, utnen minor fueritBabylone, quce , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inanibitufuit quindccimmilliarjum

quot;Vide corn Gefnianicoi^.VndeinfradiCit:Nini . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;UCeratciuitasmagna, inneretriûdie

rum.E£infinedicitur,quôdfuerintin eacitritateplusquàm centum uiginti miHiapucrorum. Quâtusigitur fuit numerus uiroï^,mulierum, feruorû, ancinarum,amp; adUenarumfOiiarc Ni niue fuit una ex maximis urbibus in ' uniuerfa terra.

Qiio tempore autem miflus eft lo/ nas ad earn, fuit in ipfa,potentiflîma terræ Monarchia . Et habitarunt in ea,nô ludgi crrcumtdi ,fcd Gentes in drcumdfae»

Cum

-ocr page 23-

loiim prophetdnt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7

Cùmigitijr Deiismittîtad eâ. Pro' phetam lonamjperfpjcue fignificat fe non efle Refpcdorem perfonamm, qui uni tantum Gentifaueat,filt;: aïiam abominctarjamp; qui fit tantum ïudgoi^ Dcus,fcd etiam qui fit Deus Gentiû. Et vuit Decs non un?rtn tantû Gentê, fed omnes homines faluos fieri. Non eft diftindio ( inquit Paulus ) ludgi Grçci.Nam idem DOMÏN VS OM/ Ni VM. Hoc aSt non fie mtelligenda eft, quod Deus faciat indiferiminâtim omnes Gentes faluas, etiamfi manfe rint in fua impietategt;amp;^ non conuertâ/ tur ad DOMiN VM.Âbfit.Sed quôd omnes Gentes cupiat faluas fieri, Ôé nullam rerjciat, fi refipifeant, ôi üerû Deum agnofcant.Vnde Paulus no fimpîiciterdicit: Idem DOMINVS omnium, diuesinomnes.Sed addit, inuocantes ipfum. Non cm ocs dm/ pliciter faluant, Sed omnes, quilniio cant DOMIN VM* Omnis,iuquif, qui Inuocauerit nom en Domini, fab

B 4 uus

-ocr page 24-

8 Hxplicdtio ïohdfiHÏi Brcntij

Roman, to, uusent.Qiiomodoautcm inuocabut in quem non creduntCErgo qui falui fieri cupiunt,necefle habent uerbum Dei,feu Euangeli3audire,6C credere, ac I'nuocareDeS per lefum Chriftû, Nonenim eft in alio Salus. Vndeamp; Nmiuitænon ftmpliciter faluantur, Sed niitti'tur ad cos Propheta,qui ad/ nuncieteis Uerbum Deijquod credc/ rentacrefipifcerent.

Deinde, Cum Deus dicinPrgdica in ea,quiaafcendit mahtia amp;c.manife ftê patefecit, quem affecftu gerat erga homines peccatores. Etfi enimodio habet iniquitatem, amp;peccata,tamen cupit boles feruare, ft modoegerint poenitentiam. Quare priuf^ immit/ titfupplicium,reuelat uerbum fuum, uocat eos ad poenitentiam. Priuiq uenit diluuium,uocauit Deus homi nes ad poenitentiam,per N oe. Ante^ uenit incendium Sodomæ ,aocauit Deus Sodomitas ad poenitentiam per Loth, Cûinftaret uaftatiourbisHie/ rufalem

-ocr page 25-

inlonampropLetitm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9

rufalefn,uocauit Deusludgos ad pea nitentiâper ProphetaSjamp; poftca,per Chnftam amp;ApoftoIos,Sicamp;hoclo/ CO3 priufg Niniue fubuertatur,uocan/ tur dues ad pœm'tentiam per lonam» Et quia relipifcebant, idcirco efFugiz unt fupplicium,ncutpoftea fequitur, Hæc j'dcirco nobis funt diligentifiïz mêconfideranda,quód ôd bis tempo/ ribus patefecit fefe nobis Deus per uer bum fuum, ÖC uocat Germaniam ad pœm'tentiam^

Primum i'gitur fciamus,Malidam Germanise afcendiflè córam DcOjSeï inftare fuppIidS. No enim nuc primS Germania incepit peccare,fcd pccca/ uitiam multis annisïdolatria,Àbufu noîs Dei, adulterqs, Impofturis,amp; Omni genere fcelerum.Haec maïida bis temporibus ita multiplicata eft,ut afcenderit in cœlû coram Deo.Quarc nihil certius eft,g quód mérita fitGer mania extremam intcrnecionem.

Deinde fciamus, quód cum patefa/

B p dum

-ocr page 26-

^xpîicdtîo }dhi(itnis'Èï‘ent1l tfèum fit ucrbum Dominf, reh'qua ad hue fit fpes faIutis.Nifi cm Dominas cuperet Germantam feruarCjnonre/ uelafiètei Euangelium fuum, Cum fgiturreuelauerit, manifcftum eftar/ gumentum cicmcntiæfuæ.ItaqHiuo/ ïucrimus fupplicium euadere,agenda eft pœnitentia,qua: qualis debeat effe, pollea,Deo uolcte, fequetur. Quod fi autem fuerimus contemptores uerbJ, Ôt: impeenitenres, certiffimum eft exi fffdn, 3. tiam»VndedîcitChriftus:Hæceftco dênatio, quod lux uenit in mandum, ac homines dilcxefunt magis tenez bras J quàm Lueem;

Etfurrexit Ionas,utfugcrcc in Thar fis à faci c D O mini.

Fugit lonas à confpedu Domini in Tharfis,quod alq mare interpretan tur, aïf,' proprium nomen eflè fentiSt urbis,quam ubcant nuncTunetum, quondam Carthaginem. Hîc ergo duo ueniunt -cottfideranda. Alterum eft

-ocr page 27-

Ift lonam Pnophetam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ït

cftinobedf entia Iong,amp; fuga eius â co fpediuDomint. Alterum,CanniiUfn feu caufa, propter quam fufceperit fu/ gam, Qi. fuerit uocatiani Dei inobedi-ens.

neßtgci à con^eilu Domini.

Quaefo te, quid fibi uelit Scriptura, quod dicatlonamfogifle â Cofpedu Domini î' Quomodopotuitlonasco fpedum Dei fugere,cum Deus impie at ccelum Qi terram,amp;ubique fîtpræ/ fens C Quo ibo,inquit Pfalm us, à fpirt tutuo,SC quoâfacietuafugiamC'amp;c-Etin Amos capitenono dicituriNon erii fuga cis, amp;nbsp;quifugerit ex eis,non faluabitur ♦ Si defeenderint ufcp ad in-fernum Sfc;

Obferuemus igitur, quod fi fermo fuerit de aeterna Qi omnipotenti maic flatc Dei,tunc nemo eft qui pofsit ma num aut conipedum eius effugere» Quod probat ctiam cxemplflipfum ïonæ, Hicenim inftituitfugere manS Qi conipedumDomini,0Cab^tin na uim.

-ocr page 28-

12 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Exfliciitio Iohannis Erentij

uim,trat edur us tn peregn'nam regio nem, tarnen non potuit confpedum Del effugere« Vidit deus fügam eius, Viditconfih'umamp; propol'itum eius. Et deprehcnditeum in mari tam po/ ' tenter, utquomagis conarcturfuge/ re,eó ardius manu Dei contineretur, •amp; in extrema pcricula,qug fugcre uoz ïebatjcoijcerctur. Quare u^nus eft co/ natus eoru, qui putant fe pofle cÔfil qs fuis manuaut confpedûDciefFugere, Qood aSt Scriptura delona dicit, fugiflc eum confpeda Domini,Ggnt (icat eum fugilTe de terra Ifrael,in qua Deus dicebat prç alijs natiôibus habi tare. Primû, quia in ca terra erat Me/ tropolis EccIefiæDei, amp;nbsp;ArcaTefta/ mêri,ex qua Deus foiebat refpofa da re.Exo, if, Deinde quia Deus inftitu erat in ea terra publicum minifteriS prçdicandi uerbi Dei,amp; foiebatfefe Prophetis reuelare, ac miracula edere fld confirmandas promifGones fuas de Chrifto, Poftremo quia in ea terr a habi/

-ocr page 29-

In ïonam Prophctnm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»j

habttabat Famili'a,ex qua Chriftus uc turus erat, qui uera eft facies 0!. cofpe-dus Dei, ut ^t^t Chriftum uiderunt, uerumSCacternum Deum uiderunt. Ex his difcendum eft, quod tunc dicitur aliquis à facie Dei fugere, aut fefeà Deo abfcôderCjCÙm fugitca lo-ca,in quibus uerbum Dei prçdicatdr, autcumfugiteoshomines, quiuerbum Dei adnunciant : adeocp is fugit confpedunr Dei, qui abominatur uer bum feu Legem ÖC. Euagelium Dei, Sic Genefis quarto egredituramp;f fugit Cain â facie Domini,quia fugiebat pa trem fuum Adam,amp;habitabat longe ab ipfo,ne audiretincrepationes eius exuerboDomini. Sic inobedientes ferui ac fihj fugiunt faciem Dei,cùni fugiunt parentes ÔC domino» fuos,nc propter inobedientiam ex uerbo Dö mini reprehendantur aut puniantur. Sic impij amp;nbsp;ignaui fugiunt facie Dei, cum cotemnunt cociones uerbi Dei, metuentes,ne uerbo Dom ini,in pec-catis

-ocr page 30-

J 4, Expîicaiio Iohannis irent'^ câti^ Si fceleribus ipforum reprehcfl/ dantur.Quareetfi ad omnipotentem maieftatem Dei attinet, nemo poteftuelmanum ucl confpecfîû Dei cffogc VC. tam cn quod attinet ad exter namprædîcationem uerbi Def, Ss.'ad rcudatam præfentiâcius, quae fit per Verbum 5^ Sacramenta fpfius, hifu giStconfpedium Dei,qut cotemnunt ncibum eius, nee ututur facraraentis cfusjedpergunt Deo cfleinobedien/ tcs.SC fccleratam agcreuitam.

Quid ergo dicemus^ Num qui fie fngiunt confpedum Dei,poffunt etiä Deum ipfum, amp;nbsp;fupplicium eius, qd metuunt,efFugerefNihiI minus.Quo era magis fugiunt uerbû ÔC facramêta Dei, eo magis incidunt in m.anu eius, amp;nbsp;fiuntfupplicioeius obnoxij, Cain fijgit ä facie Dni,fed quo magis fugit, eo maiorihorrorementis corripitur, Jonas fugit à facie Dei,fed quo longt us fugit,eo grauiorib.periculis obtjci'/ tur, Quare in peccatis,SC metu fuppli?

do/

-ocr page 31-

In ion^m prophetant, oiji,non eft fugicdiim à Deo,fed poti/ us adDeum accedendumjperpœm'te tiam, amp;:inuocattonem, quaunauiaSd ratione fit, ut irara ÔC fuppUcium Dei efEigiamus- Scd de hac re poftea» De conßUo ion£ in fuga fua,

SecSdOjQugritur c6filiô,aut qua caufa Ionas fugerit è terra Ifrael, ÔC no uoluerit uocattoni Dei, mittens cQ ad Niniuen, obedire. Altf alias caufas re cêfent, Dicunt nónuni,Ionam metu iffefibiapericuliSjqug ipfi ^pterprg^ dicationê in Niniue cotingere potuift fent.Prgdicare.n.urbembreuifubuer tendâ, in ipla urbe, eft cocitare in fe oz nines urbis ciues,amp; fefe crimini fediti onis obtjccre. All) fentifit lonam me-quot; tniffe, nefi Niniuitç,quierâtEtbnici, agnofcerent uerbum Dni, amp;nbsp;refipifce rent,reciperëtur â Deo,reiecîis Ifraeli tiSjin populn luum» Italt;^ neIfraelitæ fui abficerenf,maluit fugefCjq uocati/ oni Dei obfequi, Ac fieri quidempoz tutt,quód Ionas tales quafdam cogita tiones

-ocr page 32-

«J 'ExpUidtio ïobannii Urentij tioneshabueritj Sed propn'am Stfccf/ tam fugæ ei'us caufam lonas ipfc po/ fteacapitc quarto récitât, Cùm emm DeusparceretNinimtiSjUecfubuerte reteoSjiuxta prgdicationemlonç,exz poftulat lonas cum Deo,ôi' ait; Nun/ quid non hoc eftuerbum mcum, eu adhuc eflèm in terra mea.propter hoc poccupaui utfugerem Ex his uerbis manifefte intelligimus, quôd lonas audiens prçceptum Domini,quo iu-bebatur Niniuitis fubuerfionem præ/ dicare,cogitaueritfecumdeimmenfa Dei dementia, qua Deus fclet refi-pifcentibusignofcerc,Metuitergo,ne fi concionetur Niniuitis fubuerfione ÔC hi refipifcant,ac conferuêtur, habe at ipfe Vanus amp;nbsp;Mendax Propheta. ' Eratenimlonas,nonobfcurus quifpi am homo, nee in Ifrael tâtum notus, Sed erat infignis celeberrimus Pro pheta,ethabcbaf no tarn ablfraelitis, quam à reliquis populis uates amp;nbsp;Pro/ pheta diuinus »Quam famam parauc

rat

-ocr page 33-

in Jonam Proplctam rat fibi ex co,quód luxta fermonem ci us uniuerfum regnum Ifrael reftaura/ turn erar,licuc fcnptum çft 4. Reg. 14* Quare lonas metuit famæ ôi gloriæ fuæ, nefiNimuùærefipiïeant ÔC con/ feruentur,amittat coram omnibus ge tibus laudemnominisfui, SChabea/ tur Mendax,quod honefto uiro morz teipfagrauiuseft. ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Sed qui'dC Num Ipnashoc cofibo fugac potuiteuadere perlçulajamp; fama nominis fui conferuareî; Minimèom nium,fed potius conijcK fcfç in extrez ma pçriculajamp;^non folûcontrahit infa miam ex inobedientia, uerumetiam periclitatur de uita,6lt; fuftinet horroz res inferni, dum necefle habet tribus diebusinuentre ceti commorari, ôd mortem prç oculis continêter uidere. Hîc ergouideSjUeriflimSeffè, quod uulgo dici foIct:Sapienti uiro non foz lere accidcrc paruâ ftultitiam Einem weifen manu wiberferet Fein fd}lcchte t^or heit, Ionas erat fapientifsimus öi. fan-

C difsi

-ocr page 34-

18 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E'xpîicatio loTsannîs irettfif

difsî'rtiusProphetain Hracl, EttamS in hoc cafu tanta ftulticia obruitur, ut exifhmet fe'Inobcdt'çntia ÔC peccato poffeconfci^nUrcbonam famânomi/ nis fui, nec c'ogftaüerit fe taîi confili'o pohus amiffiffu bnfni'a fua corpora • lia 9éfpirituâlfa'bona,quàrn conferua/ turufïi. Sc{€bàtquidê,quidSaIornon diccret:Quod drnet imp{us,accid t ci Sedhôd dîcTuhî l'am nonueniebatet fri tti'crttem^.Sîcenim fieri fokt, quod ff‘Dcftts manutn fuam abftinuerit, tSc n’eProphetà quidetn in uera obcdien/ t-fâ^onfiar.

■^’Prirriüm igitur difcamushoc exe/ plolonç,timorcm Dei. Nemo debet confideréfua prudêtiaj fuafanditate, fuapotenti'a, aut alqs fuis doms,fed tä tum cièmcntia Si mifen'cordia Defifit^ in omnibus fuis adionibus inuocare Deüm pcrGhriftumFilium fuum, ut nosinuerauerbifuf obcdientia con/ feruet.Non eftexemplo lonç aJiquid temere QC tnobedienter fufcipiêdum.

Si dicen

-ocr page 35-

InlottamProphefant '

6^ dicendum,Si Deus conferoauit lo/ nam in inobedienti3,conferuabit amp;nbsp;metquareeroDeo j'nobediens. Hæc eft déteftâda tementas,öi têtatio Dei. Deusenim conferuaait Ionam,no ut nos difceremus tementatem ÔC I'nobe dientiam,fedutdifceremus nmorem DeijUe fiinus inobedientes, quia poP fumus quidem cum Iona cadere, for/ tafsisautemnopoflumus cumeo re/ furgere amp;nbsp;conferuan,præfertim fi De urn temere tentauerimus, Si aute im/ prudenter ccciderimas,tum ueio exe/ plum lonç docet nos confidere,ne de/ fpondeamus animû,fed refipifcamus, amp;nbsp;libcrabimur.Deinde exempla long teftificatur ueritatem huius didti Salo monis: quod timet impius,accidit ei. Vulgare enim eft,qnód homines qug râtpericula euadere impietate, 8C pec# catiSjficutlonasuoluit uitareinfamia inobedientia.Sic Pilatus uoluit uitare cxilium,aut eiecftionê è principatu, oc cifione innocentis Ghrifti.Sic artifices

C 2 uolunt

-ocr page 36-

2 O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Exigt;lic!ttio Iohannis Brent'^

uolunt cauere paupertatem 6C fame impoftun'Sjfed accidit eis quod timet, Maneamusigiturinuocatióe 8C obc/ diêtia Dei, ut pericula uerè caueamus-

Et:clcfcenditinloppen,amp;inue-nitnauem cuntemin Tharfis. Ec deditnaulum eius, amp;delcêdit in eam,ut iret cum eis in Tharfis à facie Domini.

Defcripta eft inobedientia Tonx, nunc defcribitur fecuritas eius.Poft^ cm ftatuit fe fugere ê terra Ifrael,no ad N iniuen,ad qua uocabat, fed per ma/ re ad Tharfis, hoe eft, ad Aphn'câ,in Carthagincm,aututnuncaocant,Tu netum, fufcipitprofedionem fuam, fecunffimo animo. Nihil metuit fibi pericuhexfuga, Nonexiftimat DeS irafci fuæ inobedientiae,putat fe in hac fuga latere Deum» Itaqj afcenditinna uim,foluit naukim,ut uideatur etiam iuftus amp;nbsp;honeftus.Et pofteacùm orP tur fêpeftas, recipitfefeanimo fccuro ad inten

-ocr page 37-

InJoHiimproplietäm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u

adintenora nauis, amp;nbsp;DormitjCxifti-mans fortafsis hanc tempeftatem, uel cafu orta, uel propter impios illos ido? latrasamp;incircumcifos, quiuna uehc/ bantur, excitatam. Habes magnam longfecuritatem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

Defcribitur autc hoc loco,in Iona, exemplum humanac fecuritatis poft pcrpetratum peccatum.Hocenim eft ingenium hominis, quod defignato peccatOjfecure contemnunt iudiciu Dei.Exiftimantiram Deine tarn gra/ uemeftc, quàmdici folet,nec ignem inferni tarn flagrante efle,quâm pingi tur«Sic Adam poft cfum pomi,(ecur^ eft. Arbitratur fe fatis tedSefle perizo mate. Sic Cain poft occifum fratré,fc/ cur^ ait : Nunquid ego fum cuftos fra tris mei C' Sic Daaid defignato adulte/ rio amp;homicidio,fecureducit adulte/ ram.Varius,inquiens,eftcuentusbeI li,nunchunc nunc ills confumit. Sic ludas, poft proditioncm aliquandiu fecurus obambulat^non requires pec/

C 3 catum

-ocr page 38-

^xpîicatioïoMfiis Urentij catumfuum * Sic ôdPetrùs abncgato coram ancilla Chnftojfecurus adftat adignem, quafi.nîhilmali perpetraf/ fet. Infinita fuut exempla, quibusobz feruamus, peccatum eius efîè ingenif feu naturae, quodinitio abfcondatab hoîegrauitatem irx Dei, ÔC deducat cum in fecuritatem.

At enim hoc ingenium peccati, ÔC haec natura peccaton's, notantû funt cognofcenda,uerumetiam cogitandS cftde remedio, Securitas poft perpe/ tratum peccatum, maximus morbus eft,maxima eft impietas,quia inducit contemptum Dei, negledum cogz nitionis iræ Dei,amp;f fuppliciorû, quæ propter peccatum inferri folent,ac de/ tinethomineminimpœnitêtia. Hoc certê eft hominem deducere ad extre/ mam internecionem.jQuare explica tur hic morbus, non ut cognofeatur tantum, fed ut excitemurad quaeren/ d um remediû huius morbi, cû negle/ dus eius inférât nobis seternâ morte»

Quid

-ocr page 39-

Quid ergo facienda eft,ut fccurifati, hoc eft,morbo longé omnium peim ciofifsimo medeamur^ Primùm, c^. üendum ent ab omni peccato, amp;nbsp;ino/ bedientiatquia ut antè diximusjinobç dientia adfertfecum bunc morbum, hoc cftJecuritatcm.Sic Gcncfis.q.ad Cainmeditantem homicidium dicit; Si bene egens, recipies:Si male, ftax tim in forib. entpeccatûtuû(hoceft) Si non pcccauens, bene habebis, eris Deogratus, St autêpeccaueris, amp;ho micidium fecens,no erit tranquillum peccatomtuum,Etfi enim aliquädiu quiefcet,ö(i faciet tc fccurum, tarnen uel tandem punietur. Et Deut. 28. St audieris uerbumPei,bencdicftus ert^ in ciuitate,in agro

Deinde,Si peccato fuen’s prgoccu? patus^ âCpeccatum defignaueris, noU diïFerfe poenitentiam, Non reijcias pœnitêtiam in longtnquum tempus, lediïatim refipifce, Deus enim no foz , tetftatim pilnirtptcrâtem, fed difFert

gt;4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C 4 pœnam

-ocr page 40-

Expticdlio Iohannis Brenfif pœnam, non quia approbct peccatô, fed quia expelt;Qet pœnitentiâ pcccato/ ris, Siergo tuipfepoenitcntiâ intem/ porefufceperis , efFugics foppliciiirrt dei'.Si aûtfecurè perrexeris in pcccato, tunctanto grauiusimminebit fuppli/ ciunij quanto longius difFertnr, i Cor. ii.Si nosipfosdtjudicaremus,nô dqü dicaremur à Domino, hoc eft: Si nos poft perpctratû peccatum ftatim age rcm^ pœnitentiâ,tue Dens no inferret nobis fupplicium. Si lonas egiftet poe/ nitentiam fuae inobedientiæ, priufc^ defeendiftet in nauim, tunc nofuiflcl coniedus in extremam calamitatem. Hieremiae i8- Si gens ilia pœnitentiâ egerità malo fuo, agam ÔC ego pœni/ tentiam amp;c-.Quarc ne fecuri täte,poft defignatum peccatû, cotjeiaris in per/ petuum interilum , agenda eft pœni/ tentia fine ulla dilatione.amp;c

Dominus autem mifit uentu magnum in marc,amp; fàd:a eft tem peftas

-ocr page 41-

ïn ïonam Pr ophet am ’ ■ peftas magna in mai i,amp;naiiispcri clitabaturconteri.

lonas exifti'matDedm oblitum in/ obedientixfux,8^ dormi're, SedficuC no dormît nec dormitat, qui cuftodic Ifrael, hoceft,pios0i^ obedicntes, ita non dormitat, qui punit Efaû,hoc eft, peccatores impœnitentes,Excitat igit maximam tempeftatemin mari,ita ut qui in nauierant, defpoderent aniz mumdeuita.

Hic ueniunt obferuitndii. •

Tcmpeftatesfiucinmarifiucinter ». ra no ueniunt cafu, fed Autorc Domi no. Dicitcfh fcriptura,DOMîN VS, DOMIN VS inquam, mifituentum magnum, Quare noneftfentiedum; quod incantatrices poflint têpeftates pro fua uóluntate excitare.Nifi Domi nus pefmifcWt,hepilom quidcmcapi tis mouerë'polïùnt. Dominus igitüir timendus eft,no incantatrices,Solent «men publicis legibus puniri, qöod

C f quanta

-ocr page 42-

2lt;) l^plicttttolóhttnnifamp;refttij quantum jn ipfis eft, conâtur perfede hominibusnocere, cüm tarnennihif cfficiant y nifi permittenteDommo.' ‘ ' Vides quantum malum fit,Uocatv bm'Deinoobedïre. lonas inobediês eft. Et non Iblum ipfe punftur, uerutn etiam hi qui cum ipfo funtin nauijCO/ ijciuntproptcripfum in extremauitac fuç pericula.Tale excmpîû eft Adam, qui traxit fccum fua inobedientia to/ tumgenushumanum in€xitium» Si militer lofux 7.de Achan.Et Eccle.p» Vnuspeccator multabona perdit,fi-cut mufcx perdunt fuauitatem ung/ uenti «Hocidcirco nobis commemo/ ratur, Prfmum, utdifeamus agnofcc/ re grauitatem peccati, amp;nbsp;cauerepecca ^um, ne ÔC nosamp;araicos ac uicinos noftros in exitiütrahamas,Deinde ut caueam^malo^hoïm cotuberniaamp;: confortia. Mali ód inobedientes hoïes fant,BIai()hemi,HeUuones,Sçortato resjdetradore^jó^ id genus abj. Hoijs famtliaritatê debemus fugjerei fcictes,

•ï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' qudd

-ocr page 43-

Igt;tIûHtimPropJ}ett(m. vf'

nulla fit fœlidtas in famiiiaritatc i p foi^,Coniôgamus aût nos cum pijs à honeftiSjUt etiam cQ ipfisprofperafor tunafruamur.Ad.ZÓ.feruantur pro/ pter Paulum pis Sc obedientem uoca tioni DeijOmnes qui erant in naui» .

Confidcra ftulticiam inobedjentiS- ?• louas fperatfepofle efFugerepœnam Dei in mari, fed eo ipfo conîjcitfefe in fumma pericula ♦ Non cnim funt maioracxternapericula,quâm in ma rtSicut fignificatPfalmus io6, Afcen dunt uftß ad cœlos,6C defcendunt ufçp adabylTos, anima eoruminmalista befcebat.Et uulgo diçitur » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

bcctenPan/bcr fcViffe «uff bcmUΫer. Qua re Ionas eo ipfo uenit in fumm^ perP cula,quo uuît pericula effugere. Hoc diligenter çft obferuandum* utUifca/ mus Deo ueram præftare obedientiâ, -b Nam quod Deus homini mandat* hoccerte homo aut facere debet ,.aut pereundum eftipfî ,nec pQteft effage

1 rc.Iong mandatum erat,ut conciongt;-

retur

-ocr page 44-

aS ' Explicatie Johannii Brenf^ retur urbi Nining fntcn'tum. lonas igi tarneccCsehsbuithocmädatumj aut facere, aut pernc. Hie nullum eft medium. Sed hoctransferendumeft ad omnem Dei uocationem, ad omnia mandata Dei. Deusmandauitne ab/ utamur nomine eiusad execrationes, Nehelluemur, nefcortemur. Hie ne-cefte habemus,aut obedire aut perire. Nec pôtcsinteritûefFugere,fino obe/ dieris,etiamfi munieris tc fumma ho/ minum potcntia.Nam ficutlonasfa/ giendo in mare,non effugitpoenam, fed conijeit fc inpoenam,ita helluo-nes,blafphcmi',6C altj impœnitêtes fcc ïerati eoipfo fiût obnoxtj fupplido, 4 fperât fe â fupplido tutos fore. Quarc nuUa alia uiaeffugiendi periculi reli-qua eft,nifiObedietia, feuPoenitetia.

4* Singuli inuocantDeS, quifep foû, amp;C.4 monemur, primû, Cognitions aliqùamde Deo naturaliter nobis in ditam efte,Fuerunt eniminhac naui homines uariarum religionum. EtH autem

-ocr page 45-

In lonam prophetam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;29

autem fola ilia religio Dei uera crat, quamprofitebaturlonas, tarnen etiâ reliqui homines habent quandam no titiam Dei.ldeo unufquifc^ inuocat Deum.Rom.i.Quod notum eft Dei, manifeftum eft illis, Sed Gentes aliæ non habent ueram notitiam Dei,ncc uere inuocant Deum ♦ Habent tantS notitiam Dei legalem, non ante Euâ/ gelicam.( Hoc eft ) feiunt quidemDe urn elTe, Deum effe omnipotentem, acnec hoc quidem perfedè, fedtantS obfeure, Cum aût contemnant uer/ buniDei, quo fe Deuspatefecit, non cognofeuntDeum, utpatre Domini noftri leluChrifti, in quo folo Deus uult cognofci,colijamp; inuocari.Quarc Gentiû inuocatio no’eft Deo accepta» Sola autê inuocatio eoRt accepta eft, qui inuocant DeS in noïelefu Chrifti» Deinde monemur, quae fit utilitas af/ ftidionum amp;nbsp;tempeftatum» Hoxes funt Securi in rcrum fcelicitate: fed or ta tempeftate,tncipiunt tandê eleuare capita.

-ocr page 46-

lobantiK Êreft/if

capita, fufpicerc cwlum, ÔC. inuocaftf Deuin.Sciamus igitur quod cum Dc ÜS esta'tat tonitruajtempeftateSjSC rdi qua àduerfa, idcirco ca exci'tet,ut exci^ tetctiam homines ad preces, adinuo/ Cationemjad pccnitenriam. £xternis tempeftatib, uult Deus internas têpe ftatès in corde excitare,ut incipiamus cogilare deira Dei* Vides homines cfle fecuros in hac naui ante tempefta/ té, fed orta tempeftate,opérant ad pre ces, inquirunt diligenter de caufa tem peßatiSjde ira. Dei,amp; cogitât de remc dio, Hæcnauiseftfigura huius munz di,in quohomines obambulantfecu nffimi,priuf$ ueniût afflidiones. De iisigitur immittit afflidiones, utex/ cutiateisfecuritatcm,amp; uocetad pœ# nitentiam.Ergo utamur tempeftati-bus ad noftram falutéiïi, ut agnita ira Dei,redeâmus ad obedientiam eius»

Et tînmeruntnautæ, amp;nbsp;clama-uerunt qiriad Deum mi ferunt

-ocr page 47-

ïtilöndmpropletdm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jt

ïcmntualà, quç erant în nani, in mare, utaileuiareturab eis. Et Ionas defcenditad interiora naui^ lt;amp;nbsp;dormiebatlopore graui.Etac-ceffitad eum gubernator, amp;nbsp;dixit ci: Quid tu fop orc deprimeris ? Surge,inuocaDeumtuum,fifor tèrecogitecDeusdenobis,amp;no pereamus.Et dixit uir ad collega fuum. Venite amp;:mittamus fortes, amp;nbsp;fciatnus quare boc maluiu fit nobis.Etmilèruntfortes.

‘ Nautç reliqut in naui uerfantur gt;nbsp;l'nmagnis pencuIisamp;horroribüs.Stl fcipiunt ergo tria facienda,ut depellât à fe pencula. Vnû eft Inuocatio. Alte/ tum, eft nauis Alleuiatio, Protjc^nt cm onerain mare» Ternum eft Sors* DeInuoc3.n'one,Redè quidemôi pic in hoc faciuntnautæ,quôd!n peri/ culis fuis conférâtfe ad inuocatione«

Hlt;C

-ocr page 48-

JJ r.x{gt;îiclt;itio ïohdnnisLrent'^

Hæc enim compcndiaria eft uia ad cf* fugtenda,aut faltemmitiganda péri/ cula. Scdquod Gentes facere folent, detinent hâc pietatem feu ueritafem in mendado, ficutPaulus loquit. No em'm inuocaqt uerum Deum ex fide Seminis Abrahç, Sed unufquifquc (inquit)fuum Deuminuocat. Vnde amp;nbsp;hdrtantur lonam, utamp;ipfe fuum Deum inuocct, Ac prorfus idem fit m hacnauï, quodfolet fieri in toto hoc | mundo,ctiam'inter ipfosChriftianos. | Sunt enim ,quiin péricub's nunc hue Sandlum,nunc ilium Sandum inuo/ j cat. Quod fl nec hie nec ille fuccurrit, properant ad tertium,aut quarts, aut id plures Sandos.SC recenfent totam fando^Litaniam, Hcçeft magna im pietas, ac planeEthnica idololatria. Sandi enim in c cel is, propofiti nobis funtin exempla Diuinæ clementiæ, Imitationis pietatis,no funt propo/ fiti utinuocent. SedfolusDeusin oî/ bus periculisinuocâdus eftperlefum

Chriftum

-ocr page 49-

InlonamPropbetctvf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;35

Chriftumfiliumfuum. Extant em'm tarn prçcepta, quam promtfi'ionesdc innocando tantum Deo per fidem in Chriftum,dequibus alias copiolius.

AUeuiantnautænauim, ô^^proijci/ untonera inmare,utnauisfiatexpedi tior, amp;nbsp;non fubmergatur à flu Ai bus. Exêmplum prudentiæ propofitiim ad laiitationcm. Hi nautæ tain prude tes funtjUt malintamittere oêsmcr/ ces SC facilitates fin s , quæ erant na/ ui l'm pofitæ,quâni uitam fiiâ defercrc, Et uerifimile eft banc nauim oncratS fuiffe preciofilsimis mercibus, Etta/ men proijenintur in mare,ut feruetiw uita.Èloc exemplum propofitumeffc nobiSjUtadmoneatnos, qftódquem/ admodum nautæ adferuandam uita faam corporalem, protjciunta fe om/ nesopcsfuas,itaSCnos multomagi's debemus omniaa nobis proqcere, ad feruandam uitam fpiritualë SC cœle? ftem.Ac fi talis eft rerum conditio,ut liceat unâcum noftris bonis feruave

D uitani

u

-ocr page 50-

34 ExpUcdtioïohttnnisBrenf^

Uttam coelcftem.Deus bené ferre pot, utnoftrabona retmeam^Jicuthinau/ tac intrangllitate prudenter feruabant fuas opes éi. merces.Sed 11 tabs talus fc fe offert,ut no poffisterrcna bona uel r,ettn,ere,uel parare, mil pecces aduer-fus Deû,tunc potius amittêda funt bo naterrena.gcoeleftia. VndeChnftûs Matt. iS.dtcit; Bonum efljtibt ad uiiâ ingrediclaudum SCmutilu (autpau-’ peremôf mêdicum)pot!usgduasm3 nus habcntêjUel duos pedesçuel inul-tosTaleros)mittiinignê çternQ. Scd uidemïhi, qaod maxima b oint pars inter Chriftianos no finttam prüden/ tes g ht naiitçEthnid.Sunteni qui ma lunt no uerbu tin Dei, fed ctlâ Deum ipfum cotemnere,amp; deferere, g quod j patianturaliquiddecidi de lucrofuo. In ncgotiatiôe dant operâ impofturis: in aüla dant operâ calônqs,ut alios ex/ trudant, amp;nbsp;fruâtur ipfi magiftratibus, honoribus eoijc. Hi no alleuiant na/ uim fuam in pehculis, fed potius ma/ gis onerant cam, ut non pofsint expe/

a

-ocr page 51-

ïn îonamProphetdtn.

diïi ucnire ad portumcoplcfti'srcgtii. Quare hi nautæ exurgent in nouifst/ mo die, amp;nbsp;codemnabunt maximam parte Chrifltanoit, qui tm inhiant opt -bus,honoribus amp;nbsp;magiftratibus, prae quib.nullâ prorfus habet rationê uerg pictatis, qua polfcnt fcruari perpétua ÖC ccelefti uita» nbsp;Mittunt forte,ut cog f

nofcât, quis fit inter ipfos nocens,pro pter quemtanta tempeftas orta fit.Etfi aut licebit forte uti ciuiliter, in diuidu- , dis hacreditatibusjficut lofue diftribu-

It ter ram Canaan per lortem, uel in e- ,■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

ledionibusmagiftratuQ,ficut Apofto ii elegerut Mathiam per forte : Hie eft nbsp;nbsp;nbsp;sam.

ciuilisufus Sortis SCliuV, de qua forte 14,. ubiper dicit Salomo Prouer.Tó.SortesmittSz forte depre=t turintinum,amp;aDno indicium earn; to Tame ilia fuperiora ex épia long, Ach an,amp; lonathg nofunt nobis abfepfpez ciali uocattone Domini imitanda.No licet nobis per fortem inquirere occul ta.Si quifpiamin ciuitatefuratus cftet, ac fur ignoraretur, non licet forte mit?

-ocr page 52-

3^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nxplicatiplohinnisBrentil

tere inter omnes clues,eum pro fu/ récomprehendere,inquemforscadc ret.Sicut enim non fcquitur omnia fomnia efle uera, SC per (omnia inqui rends cffè ueritatem ,propterea quod Pharao iiidit ueritatem per fomnia, itaetiam non licet generaliter per for-teminquirere occultos nocentes, ÔC eos pro nocêtibus ad fupplicia rapcre, qui forte deprehcnduntur. Hæc eft te/ tatio Dei, Quid ergo prodeft nobis hoc exemplum Sortis nautaru!?' Muh turn per omnemmodum, Videmus enim,long peccatum omnibus occul/ tum,deprehcndi ÔC. manifeftari non naturaliter, fcdmirabiliterper forte, Sciamusigitur, quod nulla peccata, nulla fcelera,quantumuis occul ta,pof fint coram Deo celari, Solent homines clam peccarc, Sc fperant impuni/ tatem, propterea quod peccata eoru nonfintmanifefta.Sedetfipeccatala* tent holes, non tarnen latent Deum, quiSCmanifeftatacpatefacit ea, eta medijs

-ocr page 53-

ï« tenant Prophet tint nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

tncdqs prorfumimperttnëtibus.PfaL dicicQuôibo àfpintu tuo,amp;: quo à fa/, de tuafugiam,amp;c, Ecclelî, lo. In cogi tationc tua régi ne detvahas,amp;] n fccrc to cubiculi tui non makdixeris djutn-Quia Auescœliportabunt uoccmtu/ am,amp;qui habêtpênasamp;c.SÊ^ccô b^wj^cn biteb/ (o würben es cbe bte

fcbwcçcn, HucpeninentctiâGru/ es Ibyci, de quibus extat prouerbiu. Caueigifur,ne pccces occulté, fpeimz punitatis, fed abftineasab omnibus peccatis,tâ occultis,quâm manifeftis»

Et cecidit lors fupcr lonam. Ec dixeruntad eumdndica nobis,eu îus caiiû rnalumiftud fit nobis? Quod eft opus tuum, quæ terra tua, amp;nbsp;quo uadis,'uól èx quo populo cs tu? Et dixitad cos:Hebrç us ego Dominum Deurd cœliegotimeo, qui fecit mare amp;nbsp;aridattljEV timuerunt ùiri'tin^o/é

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D 5 wagno.

-ocr page 54-

jS ExpIictificJoIjiinnii'ßrcntfj tnagno,amp;dixeruntadcum:QuiJ hocfecifti? Cognoucruntenirn uiri, quod à facie Domini fuge-ret, quia indicauerat eis. Etdixe-runt ad eum: Quid faciemus tibi, amp;nbsp;celfabit mare à nobis? Quia ma re ibat amp;nbsp;intumefcebat fuper eos. Etdixitadeos:TolIiteme,amp;mic titeinmare, Scceflabitmareauo bis-Scio cnim ego,quoniam pro pter me tempeftas bare grandis eftfùperuos. Et remigabantuiri utreuerterenturadaridam,amp;no ualebant, quia mare ibat amp;intUr mefeebatfuper eos .Et clama ue-runt ad Dominum, amp;nbsp;dixerunt: Quæfumus Domine, ne per earn us in anima uiri iftius, amp;nbsp;ne des fuper nos fanguinem innocenté: quia

-ocr page 55-

foHatn Pröpleteim quia tu Domine ficuc uoluifti fc-cifti. Et culeruntlonam, öc miic-runt in mare, amp;nbsp;ftetit mare à fer-uorelùo.Et timueruntuiri timo re magno Dominum,amp;immola uerunchoftias Domino,amp;uouç luntuota.

Ionas dcprchenditur Sorte. Hadle/ nus defcriplit Propheta lonam fccu# ù fugîcntcm,amp; ftertentem. Nunc au/ temdefcribit cum conieduminagni tionem peccatifui, amp;mntaturfecuri/ tas eius inextremam trcpidationcm, Si anxietatem. S icut cnim Petrus ad tertium cantum Galli m cm mit uerbi ChriftijSC contiuuo agnofcit peccatü fuum,ac fleuit amai è, ita 8i Ionas fov/ tedeprehenfus,ftatim intelligit prop ter fc ortam elïê tempeftatê, amp;fentit magnttudinem peccatt.Quarefua fpo tc confitetur peccatum,8lt; pronunciat infe ipfe fuppHciura, uidelicet, quod

D 4 fit

-ocr page 56-

4-0 'E.xplicatioïohannis Tirent'^

fit proîjdêdus in marc.7 onite,inqui-cns,rne, ôC prorjdteinmarc, amp;celTa-bit marc à uobis. Habcs bîc in lona tres lilas partes pcenitentiç,quas hypo critae cnuinerant, amp;nbsp;docenteas efle fa/ tilfadiones pro pcccatis. Et tarnen tantum abeft utfatiffaciatpro pc.ccato fuo,utnifi mifericordiaDei effet con-feruatus, perpetuô pert|flet. Primum cnint habet contritioncrn,quia grauif fimè dokt propter peccatum,ô(: fentit feueriffimam iram Dei. Deinde,confî tetur peccatumfuum, non uni tantQ facerdotijfed omnibus nantis publiée. Poftrcmo fufcipit fatiffadionem,feu ut uocant, emend am, fcoit jm feibô bie vff Mittite,inquicns,meinma ie, optime efh meritus füm» Sic amp;nbsp;lu/ das lichariot habet tres partes poénite tiæ Papifticaî. Habet cOntritionem, quia dokt fe ChriRüm prodidiffe.Ha betconfeflionem, quia confiteturco/ ram pontificibus,peccaui trades fang/ üinem luftö. Habet öi fatiffadionerh^

Er

-ocr page 57-

'inXonam propl:etlt;im tfrfcRtjmfclböbie çtrôftc bu^ vfiei-^encFt

Ettamennon expiaujt pdfnfuu, hacpœm tentia,nec confecutus eft ré/ nuflioncm peccatt. Quarc dodrinaî fophtftarû S)C hypocritarum de pœni/ tentta,uanifsirna eft. Scdquarelonas. Confccutns fit peccati fiiflremiffionê, hon autem îudas,cùm utercß fufcepc/ n't tres illas partes pœnitentiac fophtf/ ticæ,pôftea,Deo uolente, explicabit. Nunc uideamus, qug cxhoc loco fint obferuandà,

Primum, fciamus Iona fuifle DcO Prophetam acceptiffimum.Et tarnen cum ad mandatum Deino fufcipcrct profedtonem ad Niniucn, obiedas eft tarn grauibus fuppltctjs, cûm hoc peccatum nonuidcaturadmodShor/ ribile.Neqj enim lonasdcfignauit uel homicid«um,ueladul»erium, fedtm noluit hominibus impijs concionarij Hoccine tantum eft peccatum f An non multi erant in terr a Ifrael,qui deft gnabatinamaniflimafcelerafamp;lndu/

D p cunt

-ocr page 58-

txpUcdtio Joidimis

cunt uitam fecuram ac tranquiHam, An no hi nautæ, qui fuerunt Ethnic/,, crant fceleratiores peccatores, quàin lonas^ Eucrût cnim IdoIatræ.Et tatné hteuaduntpericulajolus lonasproq' c/turin marc,amp; deglutitur â ceto, cS illidignt fuifïcnt, ut terrai marc cos deglutiuiiïet. Sedhoc illudeft, quod Petrus i. Pet. 4. cxEzechie. capite.p* fcribit:Iudicium âdomo Dei incipit, hoc eft, Cùm Deus puniturus eft, inci pitpœnâ â Sandis fuis, Hicrcmiac 2f» In ciuitate in qua inuocatû eft nome meam, ego incipio affligcreSCc, Sic plus peccabat Malchus q Petrus , 8C tamen Petrus reprehenditur,Malcho autê reftituitur aurisgt; Deüs facit,4«^ folentbonipatresfamilias, qui primû omnium reformant fuam familiam, Mali patresfamilias funt,qui negleda difciplinafuacfamilise, inquirunt tan/ tdm in oitia familiæ uicinorum. Hoc idcirco nobis cognofeendum eft, ut corn nos affligimur, ôd uidemus inte*

reâ

-ocr page 59-

ToHJM PropT)efti»t 4 J rcafccleratiflïmos hoiesimputics eua derc, fentiam us DeSfignificarCjquód nos fimus familiäres ci^,ideoq; incipi-ata nobis iudiciu.Cùm erhalrjfcelera tiores fint impunes,argument5 eft q? no fint de familia Dei.Sufcipiam’igit fuppliciüobedienter,8Crefipifcamus-Deinde, Nautae,etfi conant nauini rcducere ad tcrram, ne mittant manu ineum, quemipfi coramfe iudicabat innocentem, tamê quoplusnitunttir aduerfus fiudus, co maiorfittempcz ftas,nec iuuateOs,quôd alleuiauerinfc nauim.Hoc exemple docemur,quôil pericula diutnitus immiflanon euitêa tur humanis confilqsifed tantùmobc/ dientia, quae Deo debetur. HurnanS cofilium eratnauim aUeuiare.Hiima/ num cofilium erat,nauim ad littusaö pellere.fedh çc cofilia nihil ^funtSoIa obedientiâ prodeft. Deus enim exigfc batpœnâà lona,2C conftituebat na» tas in cxecutores pœnae. Hoc officjû; haec obedientiâ exigebatur â nauti^.

Qu are

-ocr page 60-

4 4 ExplicdtioXolannisBrent^ Qiiare no priuseuitantperfcubj^ó/ miflis fuis cenfili)s, fequûtur conliliö Dei i'neqciendo lonain marc.Quod Dei’ confilium patefadum eiseratta föiTc quam cofeflioneipfiufmet long* Hqcexempluin his difficillimistern/ poribus diligenter confiderandfieft, prçfertim Magiftrafui, Si patribusfaz milias. Deus enim incepit nos puni/ reôd affligcrc propter pcccata noftrâ, acreuelatirarnfuam uarîjs tempefta/ tibus. Nunc enim affligitnos bello, nunccontumclqsÓd iniurtjs cxterno/ ruinmilitum, nunc pefte, nuncrerS caritate.nnc alijs tempeftatibus. Nos autcmfoleraus plerunqj Humana tin conniia fequitextcrnis militihus male didmus amp;nbsp;cxecramur eos« rContra peftê munimus nos narijs remedijs. 6ed hxc nihil proderttntaduerfusira Dei, etfi non tft negligendus ufus ei « «B remcdtjjquodDeus cOncefsitSola autcmrenpifcentia, Qi. obedientiapro deft,Deus â magiftratu exigit,ut puni atfte/

-ocr page 61-

In loiidmPropJjetam atfcelcraamp; delida uulgi,ficutexigez batabhisnautis,ut lonam proijccrét in mare. Vulgus grauiffimê peccae blafphemïjs,ebnetate,crapula,impo ftura. Hgc fcelera,nifi magiftratus fe* ueriter emendaueht,non ent finis ira: Deiamp; fuppliciorum cius, Num, xj. Ira Dei defgutjt in exercitum Ifraeliu rum propter fcortationem,Sedpofiqî Phinees incepitpunire federates,pl^z catus eft Deus. Taie exemplum extat etiam ludi. y. de Ächan, Similiter diz cendum eft de patrefamilias

Sedabhis nautis petcndum etiani eft exemplu,quanto timoré Dei Ma/ giftratas debeat punire federates. No enim prius fufeipiunt lonam ,pqcien dum in mare, quam fufis ad Deum precibus amp;nbsp;petita uenia;Quæf«mus Domine,ne pereamus5lt;c. Hoc exêz plum imitari debêtomnesmagiflraz tus,in puniendis feeleratis,Nam pu/ nire fédéra, ac prçfcrtim federates morte afficere, eft opus foli diuinæ maiefta

-ocr page 62-

4^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Expliciitiololidnnis'Brentij

makftati com peten s,In lege enfin gt;nbsp;feu Decalogo dicitur:Non occtdas. H æc lex eft naturahs, per tinens gene* rai Iter ad omnes homines. VndcSC antediluuiuni, nondum ordinato ma gifl:ratu,nonliccbatulliim hominem quantumuis homicidam, occidere. Cain amp;nbsp;( ut nonnulli arbitrantur )La/ mech eranthomicidÇjfed non oecide bantur inter fuos dues. Poft diîuuiû autem ordinatus eft magiftracus, in queni Deus contuht poreftatem puni endi fceleratos morte, iuxta legem. Debet igitur magiftratus hoc offîciô magno Dei timoré exequi,ne pro no/ centibus,innocenrespuniatamp;c.

Videamushocloco etiamallegori am,quam Chriftusipfe nobis fignifi* cat.Docetenim Chfiftus fe adumbra turn per lonam * Sicut ergo ceflât tempcftas , iniedo lona in mare; ita fi tumultus tempeftatis in confcien/ itia oritur propter peccata, intjciamus lonam noftrum in mare, h oc eft,cre/ damus

-ocr page 63-

lofîMi fropietKm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47

damus Cbnftum pro nobis crôdfix-um ôd mortuum, T une ceflabit temz peftas.

Püftremo Nautaeimmolantjô^ uo tafaciût. Exemplum grahtudinis. Ac ceptis benefictjs declaremusnosgraz los erga Deum,QuofictiUtbcnefi/ cia beneßeijs cumuientur.

CAPVT SECVNDVM.

17 T præparauic Dominus pi--^feem grandem, ut deglutircc lonam.

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A Y C A ucrba,fed quae fi rez

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'âèintuemur,afFeruntnoz

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'bismagnamconfolationS

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)in oïbus aduerfis. Nam q»

I nbsp;nbsp;Sen ptura nô fimpliciter dicat, lonam

côiedum in mare,ÔCdeuoratumâ pi-fee, feddiiertèdicat,quod Dominus prçparauerit pifcem,qui dcglutirei lo nam, manifeftè fignificat,tantam cflè ôlt;clcmenti5ô^æuidentiam Domini, in fott

-ocr page 64-

r-^l ^xplicatiololianMsSrenti}

*in conferuandofuo populo, Ä'intu endafuaEcdefia,utnonpermittatei ullum incomraodum accidere, m'fi anteconftitucritrationem amp;nbsp;uiâ,qua iplatn conferuet,amp; liberct : Quod te-ftantur tam exempla,quam didafeu promïfsioncs Scnpturæ. Inter excrri pla pn'mum fit, quod nunc nobis in lona proponitur, Etfi ein Dominus irafcitur ïonç propter inobediennâ, .tarnen q^m'a agnofcit eum non foluni tanquàm membrum Ecclefiæ fuæ, fed etiam.tanquam Prophetâ fibidi-' kdium, prçparatei hofpitiûin mari, .etiam priufquâm in ipfum conijccret, necun^ tantum licentiæ permififlet NautiSjUtcôtjcerent lonam in mare, nifi antea cxcogitaflet modum, quo 'eum in mari fcruaret,amp;iterû liberaret.

Aliud exemplum in Ifraelitis, Hi prcmebâtur multis annis grauiflîma tyrannide in Aegypto. Et tamêerant populus feu Ecclefia Deû Scd nifi De/ us antea cxcogitaflet modû,quo eose tanta

-ocr page 65-

Jtt louant Prepbefant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49

lanta tyrannide liberaret, nunquàm conceffilTet, ut uel in Aegyptum fuiP fcntprofedi, uel in Acgypto afflidt eiTent. Nam quod talcm cxcogitauc/ rit modum,priufquàm tnAegyptum profidfcerentur Sê affligerentur, per? îpicuè teftatur Gene. decimoquintoj Semen tuum peregrinum critinterz ra non fua,amp; fubqdenteosferuituti» Habes prçdixftionem afflicfiioniSjSed confeftim additur tempus afflidioz nis,SC ratio liberationis. Affligent eos quadringentis annis. Veruntamen gentem,cui feruituri funt,egQ iudicaz bo, Sc pofthac egrediétur cum magz nafubftantia. Vides tempus SCmoz du liberatióis apud Deum definitafuz ilTe , ptiufquàm accidiflet affliClio.

Aliud exemplum in duibus Hicro folymitanis, Faturum enim erat, ut centum , plus minus, annis, poft rez gem Ezediiam duitas eorum uaftarç tur â Babylonqs, 8C ipfi abdUcerentur â ßabylonijs in eaptiuitatcm.Sed priz

-ocr page 66-

T.xplicäHö '[oännis Bren(^ ufcp bcc euennenrprgparatiit Domiquot;’ nusetsliberatorcm,Cyrum,de ^no'-dum natOjCOGionatur Efaiascap.‘4-4 0(^47. amp;' promirtit Ecciefig bbcratio nem, cum nonduni afflidio aduenc-* ratT antæ enim curæ eft Ecckfia Doz mino , ut non conniucrei aduerfäz rijs, donee eam affligèrent,nifi ante affli(ftionc prguidiflet QC. coftituilfet modum amp;'tempus hberationis.Ita«^ ctiam per Hieremtam definiuit certu «em pus libcrattonis è BabyIone,feptU agefimum uideücet annum, 3lt;g

Sed prçcipuum exemplum eftili EfuChnfto FdioDei, Hic eratturpjf fimam mortem pafturusö^ occidenz dus.Sed priufquam non folum uenit tempus paffionjs eius, uernmetiam ipfe homonatus eflet,concionati funt Prophetæ de refurreÆone SCregno eiustPfaljj. Efaiæf ^.SCinmuIus altjs Jods. Tanto em'm fauore Deus comz pJexns eft unigenitumfilium funm, utnon permififletludgos tarn crudez

Xiîcÿ

-ocr page 67-

ïotiM prophet itm liter in cum graiTarijnifi ante definijG fet,quomodo eiïct ipfum feruaturus liberaturus»

Dices autem» Hoc quidem contb git Ghtifto Filio Dei, Similiter long Prophctæ,5C alijsquibufdam Sandis, amp;c.Sedegofum abiediorÔ^ cotem^ prior3^ quemDeusrefpiciat,amp;tan^ ta cura obiéruet. Et grauiflîma funC peccata mea,propter qüg Deusfortaf lis ita me abqcitjUt prorfus non curet, quid mihi accidat.Refpodeo,Siimus quidem côntèmpti, fi confideremus corporalia noftra, amp;nbsp;peccata uere pro# uocant Dcum ad iracundiam,ut nos abtjciat. Sed qui peccatores abqcit,pp tçr peccata, is Criam peccatores recipit pcrpœnitentiam. Er quanquâquod ad corporalia attinet, abiedi fumus, ôf^mortiobnoxq, tarnen fi fuerirrtus de Ecclefia Ghri fri,tune fumus in con fpedu Dei maximus thefaurus.Qua/ rc fumma opera danda nobis eft, uC agamuspœnitentiam, amp;nbsp;fimus mem

E Z bra

-ocr page 68-

Hxplicatio ïolxtnnti Urentjf bra Ecclffig Chrifti, Hoe autê tSc fiet, quâdo agnfiti's peccatis, ampIcÆmur lefum ChnftSuera fide,amp;ambulam* cx h ac fide,in uocatione Dei, in bo nisopei-jbus,qug Deus prgcepit. Na fihoc fecerimus, tücpertinebunt ad nos,oêsproniifriones,quædecura,dc £oniatudine,de prouidentia Dei,qua habet ergaEccIelîam fuam,extant*

Ezech.p. Vi'uo ego, nolo morte peccatoris, fed magis, ut conuertatuf amp;nbsp;uiuat*

Thrc* Si abierit, mifcrebitur fecit dum multitudinem mifericordiaruni fuarum.Non cnim humiliauit ex corgt; de, QCc

Pfalm. luxta eft Deminus bis, quitribulato funt corde, amp;nbsp;humiles fpin'tu faluabit.

Item: Prope eft Dominus omniz bus inuocantibus eum,0^ c*

Matth* 10. Capilli capitis uefiri nuz meratifuntjSCc,

EC

-ocr page 69-

Ji(loHdmProp1]etlt;tm

Et fuit Ionas in iientrcCcti tribus dieb LIS, amp;: tribus n o clib us,

Hocinudmiracolum eft, quodpif fideles admirantur,!mptj autem SC in/ fideles irrident. Nee dubium eft, quir» Lucianus, quemadmoduin ab initio diximus,aceeperit occafionê, ex boe locOjfcribcndi libelli fui de ueris narra tionibus.ut doctrinam QC miracula facraï fcripturac propinaret toti orbi deridenda QC fubfannada.Sedimptus ille Ethnicus accepit (uæ impiefau's mercedem. Nosautê feiamus, quód ctfi hoe miraculum de lona, tribus dû cbusamp;^tribus nodibus in uentre ceti uiuo permanente, uidetur humana: rationt non tam ridiculum quam int pofsibilc, tamê deuen'tate huius geftc rei nullo modo fit dubitandum. Prü mumenim hæc hiftorialong, contp net inter libros Canonicos facrseferi/ pturæi neceftunquam de autoritate eius dubitaromi Quanta igitUr'efi: £ J ccrgt;

-ocr page 70-

4 ^xplicdti oXohiinnii Brent'^ certftüdo Qi. uen'tas totius facrxfcri pturac CHæc autem eft cœkftis ÔC diui/ na ) tanta etiam eft certitudo amp;nbsp;uerf tas huius miracuh'.

Deinde, Chriftus gt;pfe filtus Dei Dominus nofter, com mendat nobis höcmiraculum nominatim, fuisipii/ us uerbis. Quemadmodum, inqui/ cns Jonas fuit in uentre ceti 8Cc. Ita filt us hominis amp;c. Sicut ergo autoritas Chrifti confirmataeft cccleftibuspro/ phectjs ÔC miraculis,uideiicetgt;munda tione leproforum, fanatione claudo/ rum, reiufcitationc mortuorum, alijs miraculis,ita ôi. ucritas buius mi/ raculi de lona, tjfdem miraculis eft co firmata* Quare, etiamfiEthniciride antnoftram credalitatem, tarnen ni/ bil eft his miraculis nec uerios nec cer tius.

Accedit amp;nbsp;illud,quôd etiam quoti/ diana mirâcula cofirmant ali^modo huius miraculi de lonaueritate. An no infans feu Embtyoniacet muftis hebdo/

-ocr page 71-

In lÓHxm Pi’epheftii» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ff

hebdomadis uiüusin utero matris, SC intantum non moritur aut fufFoca-tur,ut potius lubinde audiorem uitî accipiatC Hçc funt quotidiana, ô(. ta/ men propter frequentiamiudicantur potius naturaiia,quàîn miracula: fed profcdo non minora funt miracula, quàm hoede Iona geftum. Quare De us,quiomnipotcnt!afuaconfeiuatôi: piuifîcat embryon in utero matris , ideraetiam conferuauit îonâ in U en/ tre ceti,

Hocautem mîraculani fuum halt; betufum, Primum, ficutcxercuitlo/ nam in fide,dumadhuc iacuit inuen/ treeeti, ira confirmauit fide'm fuam, cùm feruareturin eo faluus. Deinde, teftificatur nobis,ficut alia miracula, certitudincm auxihj diuini,in afflidi nibus noftris, fi DeS inuocauerimus, ficut lonas inuocauit, ut fequitur,

Poftrcmo, adumbrauit mortem, fepulturam amp;nbsp;refurredionê Chrifti, ficut Chriftus ipfe expofuit ô^c.Quarc

E 4 menti

-ocr page 72-

Explicdtio loiannis 'Bretttif mcntionc huius miraculi admonea* mur tam de dementia diuina in ad-üerfis, quàm de morte ô^refurredi/ oneChriftijUtSC nos ipem liberatio/ nis amp;nbsp;refurredionem concipiamus, Etorauitlonas ad Dominum Deura fuiimdc ucntre pifcis,amp; dixir: Clamaui de tribulationc meaad Dominum,amp; exaudiuit me. Deuentre inferi clamaui, amp;nbsp;exaudifti uocem meam.

Sequitur Pfalmus, quem lonas ad agendas Deo gratias pro benefidjs eius cempofuit-Noneftautem fenti-cndum,quôd tantum eiociurn fuerit, ut in uentre ceti fecurus obâbularet, amp;huncPfaImum adfallendumteniz pus cantarct: fuitenim obrutus ingert tibus doloribus, mortis amp;nbsp;inferni, ac üix potuitullam liberationem fperaz ïe. Itat^ orauit quidem ad Dominu in uêtre ceti, ÔC magna animi triftitia èi. ingêz

-ocr page 73-

In lofiam prophetton 'iJ ôifingcnti fiducia, PoßCp autcm libe/ ratus cft, euafit pericula,compofuic hoc carmen, quo non folum teftifica retur gratitudinem ani'mi fui erga De um, uerumetïam conimendarethoc miraculum pofteritati, ut omnesin periculis exemple Rio Deum inuocé'c amp;nbsp;certam opem ab ipfo expedent.

Solenne autem fuit ueteribus mî racula diuina publicis carminibus coz mendare,qui eft cultus Deo gratiflb musjficut teftatur Pfalmus 68. Lau-dabo nomen Dei cûcantico, d^magz nificabo eu in laude. Et placebit Deo fuperuitulum nouellum cornua proz ducentem ungulas. Nam hoe culz lu primum illuftratur, bonitas,clem5 lia, mifericordia, omnipotentia, SC maieftasDei. Deinde excitanturhoz mines ad fidem amp;inuocationemDci in omnibus aduerfis, Haec funtfacra quae Deo ucrè placent, amp;nbsp;quibus dez bemus gratitudinem animi noftriin acccpcis bencftcijs teftiRcari, Si quis

E f .exefn

-ocr page 74-

ç8 HxpUcdtîû JoldHnû quot;Brent^ exemplarequiratj habcsMofen,De/ boram, Annam matrem Samuelis, Dauidem,Ezechiam,Zachariam pa 1 trcm Iohannis Baptiftæ, Symeoncm, ßC Mariam matrem Chriftü QiiareâJ nobis tales Pfaimi cognofcendi, ÔC edifcendi funt,ut ex his dediuinis mi/ raculis admóniti, concipiamus firma fiduciam in aducrfis,amp; excitemus fpi/ ritum fandum Si inuocationem Dei, qua fit ut uerêab aduerfis liberemur, Omnis enim qui inuocauçrit nomen Domini faluus erit.

Sedutreuertamur adnofirum pfal mum, quemlonascompofuitjói^Ec/ clefiæ cantandum tradidit, fèiendum cft, quód contineat feptê uerficulos. Primus uctficulusï Clamaui de tribu-latioc mca adDominûôCc.compre-bendit in fe argumentum Qi fummï totius pfaimi, feu carminis, uidelicet quód lonas obrutus quidem fuerit maximis dolorib’animiamp;angufttjs, Sed cum inuocaret Dominum ex fide.

-ocr page 75-

ïnlonàmPropletain fide, liberatus fit mi'rabilitcr. Primum igttur, cum in hoc carmine uertitfe redàad Dominum, non ad quendS inortuum Patriarcham, docet utin angaftrjsnoftris, non conuertanius nos uel uotis,uel precibus,ad Sâdos mortuos , fed ad folum Deum pa/ trem Domini noftri lefu Chrifti, idqj in nomine Chrifti amp;nbsp;propter Chriftû, cn nianifefta extet promifsio: Quic/ quidpetieritis in nomine meo Patre dabituobis»

Dei nde docet nos quod fit tempus flptiffimum offerendi Deo prcces, ôi fupplicationes noftras, Imperiti ho/ mines cxiftimant, tunc tantum tem/ pus idoneuni effè fupplicandi Deo,cu uel manè furgunt, uelcubitum eunt, uclfœlicemuitamagunt, acprofedd nehis quidemtemporibus intermit/ tendæfunt fupplicationes, Cùmautê graues afflidiones oriuntur, amp;acci/ dunt magna pericula, exiftimant ho/ mines magis tepus effe blafphémâdi, execran

-ocr page 76-

6o 'Expliciitio'loldnnit'Brentïj

cxecrandi, debacchandi adderfuS Deumamp; homines, quatnDeo fup/ plïcandijSed Propheta cum dkit: Cla maui de tribulationemca ad Domiz numamp; de ucntreinfer 1 clamaui,ma/

’ nifefiè fignificat, q, tSc fit apttfiimum tempus fuppIkandiDeo, cumcxtrc/ ma pcrkulanobisimminét, ö^maxi/ mis anguftn's drcündati famus,ficut èé Dauid ait; luxtaeil Dominus his, quitribulato funt corde, Et humiles fpiritu faluabit. Etiterum; Inuoca me indietribulationis, cripiam tedé ho/ norihcabis me. Ac furfus; Cum ipfo fum in tribuîatione,cripiam cum, glorificabo cum*

3* Tertio, docct Propheta cxcmpio fuo certam fperare falutcm, fi refipifi centes inuocauerimus Dcumcxfidc inpericulis. Propheta enim incidcrat in hocpericulum, non propter fuam iufticiam, obedientiâ in uocatione ' Det,fed propter iniuftidam inobclt; iientiS, qua uocatione Dei fugiebat,

nihiloz

-ocr page 77-

In lonâmPropietit^ nihilominus ramen cùm in mcdqs pen'culis peccatum fuum agnofcerct, amp;nbsp;conuertcrct fe fide, öd jnuocattonc ad Dominum, exauditus eft, 8i (cr\i2/ tus mirabilner. Nonfolet quideuni/ cuiquein extremis fcmperpericulis, externa falus,amp; liberatio contingerc. Certiffimum tarnen eft, quod fi pccca tor, etiam inmcdtjsanguftrjs, ô^ad/ uerfis, poeni'tentiam agat, ö^cönuerz tat fe ad Dominum, confequaturfem perueram amp;ætcrnamfalutcm,Etiâft corporalimortcpereundum fit. Vnz de Pfalmusdicit: Accedite ad DeOtn Sc illuminamini, SC facies ucftraenôn confundentur,Ifte pauper damauit ÔC. Dominus exaudiuit eû.Et Ioann, n. Ego fum Refurredio amp;nbsp;uita,qui crez dit in me etiamfi mortuus fuerit ui uet. Quare non deterreant^os pecca ta ab inuocatione Dei in periculis, fed potius excitent nos ad agenda pœnite tiâ, ut poffimus DeiSexfidc inuocare, amp;nbsp;^miflam abeo falutêcertófperare* PROz

-ocr page 78-

6z ËxplicafioIohaMbUrehlif

Proiccifti me in profundum irt corde maris, óc Humen dreunde ditme.Omnesgurgitestui amp;(. Hu ótustui Ripermc tranfierunt.Ec ego dixi: Abicótus fum à conlpC' élu oculorumtuorum, Verunta men rurfus uidebo templum fan élum tuum. Circumdederunc me aquæ uiquè ad animam, Agt; byfTus uallauic me, pelagus ope ruit caput meum,ad extrema mo tium defcendi, terræ iieóles congt; duf èrunt mein æternum.

In primo hüiuscarminfs uerficolo fcontineturfumma amp;nbsp;flatus totius car minis, quemadmodumfupra indica/ uimus, Sequuntur nunc reliqui feptê uerficulijin quibus copiöfé explicat, quod in primo öcrficulo brcuitereft propofitum.

Ac prim

I

-ocr page 79-

in ioH4tn PropleNm

Âcprincipio cxponn reccnfet Propheta, tribuhtiones, affliëlionés, êC anxietates fuas, quas certè nemo fa/ tis intcUigerepotcftm'fi ah'quandoöi ipfetale quid rejpfa feuferit. Proie/ cifti,inquit,mein profundum in cor maris ôifc.Scimus Prophetamfuiflèâ nautis in mare proielt;fïum,amp; à ecto ex* ceptum. Videigitur mihi,quamcopf ok hoc exponat öd dilatet. Proieciftt menon limplicitcr in mare, fedin profundum niaris,in cor,in medium maris,utundiq? circûdarctmc aqua, öd Omnes fludus acundæ maris fuper me tranfirent. Non ehim natabam taniG in fuperficie maris, fed cum ex ceptusefTem in ucntrem ceti, aquas itacircundedcrunt me, utpenetrarêt ufcpadanirnammeam, boceft, utia fuffocationi proximus eflem.VerfaZ bar enim in abyflo maris, amp;nbsp;cum ca/ putccti, inquoiaceba, implicaretur caredlo, uidebar 6d ego implicatus,ot nulla mihiettadendiuia pateret. N^c iimpU

-ocr page 80-

t.xpîicdtiolobMnif'Brent fimplic/tcr in littore mans u ch ebar, fed necefîc habebam unâ cum cetO adinfimasextremitates montium in man', quod montes circundabat, de/ fccndere, amp;nbsp;concludi uedibustcrræ, qui mihi obijciebantur,ne poflemmc recipcrein tcrram. Brcinter, qm'a era an uentre çctf, tot^ uerfabar in medio man',ut plane nulla fpesrchqua erat liberationis'. In tâtoigit, Sgt;(. tâ horribi-11 periculo, ficafFedus eram, ut exifti/ marem meplane â Deo,quod ad cor/ poralem uitam Si falutem attinct,pro îedum,acdefpondercm animumde uitamca,necpotuerim in animum in ducere,ut faluus e uentre ceti CKadcre, ac templum fandum Dei in Hicrufa/ Icmiterum uiderem ac uifitarcm, Si inter homines conuerfarcr. Habes pa raphrafin eorum uerficulorum , in quibus periculQ,amp; afFedus Prophctg in periculo commemorant.Nunc ui deamus, qup nobis in qsprçcipuècô/ fîderanda, obferuand a funt.

Primùm

-ocr page 81-

in tonant Propletant

Pnmum,Propheta alloqui'turDc-Um,3C afftrmat fe ab ipfo, in mare pro leâum. Manifeftum autem eft, quod Nautæ proiecerint cum in marc. Et w men, Propheta prçtenus nautis dicit ad Deum; Tu proieciftimc^ Nccdi/ cinGurgitesmariS, SCfludus man's, fedgurgitesTVI,amp; fludus TVI.fu permctranficrunt, DocetigiturPro-* pheta nos, quodinaducrfis nondebc amus refpicerc in proxima aduerGca/ tis inftrUmenta, fed in Autorem Dcu. Natura quidem fic corruptiSC afFcdl fumus, utreqeiamus caufas afflidioz numinproximumquemque uelhoz minem uel Satanam, Et quemadmoz dum uulgo de Vrfo dici folct,quód Igz fus uindicet fc de proximo quoque, l£r rechnet berr ne^^^cnfi^aben. itahomo oflFcnfus inuehitut in cum proximu, per quern offenfio contigifle amp;illata efleuidetur. Sedoculi noftri attollen difunt in omnibusaduerfis in eœlû, adDcurnipfum ueru SC primarium

F aduerft

-ocr page 82-

Iohannis Srènt^ äduerfitatum Autorcm.Nequeenîirt üel Satan,uelhomo,uelaliacreatura, pofset nobis ne unum quide cn'ncdc capitc mouel’e, nifiantea ei poteftaS efletdcfuper à Deo data,5öC concefla» Non caditjinquit, capillusde capitc ucftrofineuoluntate Patris, Et Irhe? temias in Threnis.Qui's eft,qui inxit, Ex ore altifsimi nec bona nec mala egredienturç’ Quod cum pij aut poeni tentes homines per fidem conlidera/ rent, nonuerterunt fe contumeliofis didis, amp;uirulcntis execrationibus in aduerfis,contra homines aut alias crez aturaSjper qüas afflidio immitti uidc/ batur, Sed uerterantfepia obedientia amp;nbsp;precationead Deum,qui crat prinz cipalis autor afflidionunk Etfi enim nos ipfifumus principalis canfa onaz nium noftrorurnafflidionum propz terpcccatum noftrum,tamennosnô loquimur dccaufaMcritiafflidionu, feddecaufa inferente afflidiones. Et hec principalis caufa eft Deus, rerum omnium

-ocr page 83-

InlOHamProphetatn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^7

omnium adminiftratorjfinc cuius uo luntate ne pafler quidem in tcrram ca dit. Sic lob diccbat: Dominus dedit. Dominus abftulit, cum ChaJdgiab-ftulifsent ei oues amp;nbsp;boues, Sed lob re/ fpicicbat non in inftrumentalê, fed in principalem caufam, Sic Daniel ca/ pite nono dicit : In uniuerfis terris, ad quas EIECISTIeos propter ini/ quitatem eorû ôdc. Dicit,quod Deus ciecerit Iudgos,in uniuerfas terras, ex Hierufalem , cum tarnen Babylonq hocfeciffent SicSC Ionas hocloco affirmâtfe a DOMINO proiedum in mare, cûmnautaciplum prq/ecil/ fent,

Difcamus igitur hoc exempio in omnibus aduerlis oculos noftrosad folum Dominum Deum noftrum atz tollere, amp;nbsp;d accepta referre aduerfa, ut cognöfcamus uoluntatem Dei in aduerlis.SC concipiamus patientiam, acexcitemuradpoenitentiam amp;inuo cationem, qua confequimur ueram gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F 2 falutcm

-ocr page 84-

Txplicatioïohdnnis'Brent’^ lalutcm,quæ non poteft nobis con' ttngerc, fnnuedi in proximam eau/ fam inftrumentakm, makdiAis ôi cxccrationibus ftudeamus.

Secundo, uidemus, quod prophe/ , tainuentre ceti,contremuerit maxi/ I mo horrore amp;nbsp;meta mortis.Cnm an/ guftiaretur,inquit, in me anima mca* Nonenim fentiendum eft, quod ob/ ambulaueritin uentreceti fecurus, Si tranquillus, fed quod quouismomen to expeAaaerit imminentem morte pauidifilmo animo. Legend^ fanAo/ rum, proponerc nobis foknt crucia/ tus mortes eorum,perinde ac ft nul io fenfu doloris fuftinuiftent fuppli/ cia, amp;:adijflent mortem lattifsimoani mo, non aliter, quam fi puella acce/ dat ad choream. Ac bcneficio quide Dei fieri poteft, ut alius adeat pericU/ la mortis fortiori animo,qdàm alius, non aût fentiendum eft, quod hi fint/ in infœlici ftatu, qui magno mcM mortis corripiantur ♦ Exercet enim

Deus

«

-ocr page 85-

InTonamprop'hefam -

Deus hoc metu Sandos fuos, ut amp;nbsp;«pfa carnis fuæ imbeciliitatem intelli/ gant, SCexcitcnturad uehementiorc SCacriotcm inuocationem Dei.Quis fandior,quts forti or, quis potennor filio DeiÇ Ettamcn, cùm adeunda ei mors effet,tanto metu corripitur, ut lotus contremifeat, 8d fanguineum fu dorem fudet. Quid ergo dicemus f Annefcim'tfchac morteredempturû humanum genus, ôd intraturum in gloriam patrisfui Non certè nefei/ uit* Quid ergo metuit C* Metuit, ut ÔC fe uerum efle hominem teftificaretur, amp;nbsp;hoc metu peccata noffra expiaret, amp;reportaret uidoriâ/uper metum mords,ut fi quando nos eo comperes mur, non defpondeamus animum, fed bene fperemus, ÔC inuocemus Do minum. Nonenim ahtjcitnos propter noftram imbecillitatem, fed poti/ us eô maiorem de nobis curam fufeiz pit,quo uidet nos imbeciUiores ÔC. me Cicaloffores,

F 3 An

-ocr page 86-

7 o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TÂptîcdtîo loJjdflItK quot;Brentij

An non Dauid fuit herös potentfï* fimus, amp;nbsp;Propheta fandifsimus^Ec tarnen cum cogitaretdeinfidijs, amp;fæ/ uic^ aduerfariorum fuorum, Timor, inquit, Ói tremor uenerunt fuper me, amp;formido mortis cecidit fuper rne» Ex quo tam meticulofus fadus eft, ut dicat: Quis dabit mihi pennas ficut co lumbæ, utauolem ,SCrequiefcam ali/ cubiinfolitudine, ô^c. Quid ergofa^ dû eft tantoheroi, quod ad mortem tam pueriliter trepidetC’ Hic mctus per fe non eft impietas, fed eft pars fup plicii impietatis. Sienim homo non peccaflet, non fuifletfadus obnoxius metui mortis .Relinquitur ergohæc pars fupplicq etiainSandifsimis,pri* mûjUtagnofcantfuam naturale im pi etatem,qua eflènt atternam pœnâme riti, nifi Deugt;eam propter Chriftum condonaffet,Deinde,ut excitemur ad ardentiorem fidem amp;nbsp;inuocatione» Sic Sc lonas, ctfi fuit tantusPropheta, ut prgdicationefua reftituerit collap-fum

-ocr page 87-

Iff loMmPi-opfietttni' y» fum regnum Ifraelis, quemadmodû fcn'ptû eft 4. Reg« 14- T amê nunc tan tometumords comprehêdiun, utui deatuT inadeunda morte imbedllior amp;:ciFœminador Qufs gvegan'o ÔC uuî gan .inlite.Sed Deus uoluit eum hue excrcere,utamp; fibiipfi notas fie rct, Slt;Ad achementiorem prècadonê aceenderetur. Quarc nemetuamus fahnidofiræinmetu mords,fedpod/ üsconfidamus ,refpicientes in Chri/ ftum fihum Dei, qui fufeepto metu mords.liberauit nos ab huius metus maledidione, ut etiamfieo compre-hendàmur,non tarnen pereanius, fed feruemur propter Chriftum-

TerdOjfonas non tantum conipit tur grauifsimometu mortis, fedetiquot; am defperat deuttafua corporalfiAb iccflus fum,inquit, â facie oculorum tuorum, hoc eft, non refpicis am pli-us me,ut coferues me in hac uita.Nec uidebo amplius Tcmplum fandum tuum,hoc eft, Neceffêhabeoinhoc

F 4 ceto

-ocr page 88-

t-xplicitio Jolannii ^retttij cctomor(,utnonredcamamplius ad coetiï EccJefjap tuae, in templo tuOjÓfc, Quid ergo eft, quod Propheiade UitaluadefperarC Vtueftfides eiusï' Poteftne credcre, Deus fit ipfunt feruaturus cœlefti uita, ÔC non poteft crederc, quód fit etiam ipfum feruatu rus uita terrena lt;nbsp;An nó Deus poteft exdtare mortuosaduitâ^quoniodo igrturnonpofset uiucntes abliucferz uarein uita f Nonne fcruauit Ifraeli-tas in medio maris rubri Quonrodo ergo non feruare poiset lonam in me/ dio uentre ceti lt;::■ HaecóCid genus a!ia pofsent Prophefçdecorporali fuaui/ tain ceto defperanti obtjci. Sed Pro/ pheta hac defperatione nihil impiaï incredulitatis defignat. Sicut necPaa lus, cùm Z. Corinth, i dieft: Quin ip/ ftinnobisipfis fententiam mortisacz ccperamusôi^c.DupJexenim eftiàlus feu liberatio è morte. Alia eft corpora lis. Alia fpirituahs amp;nbsp;coeleftis, Ac pjnnis quidem, qui credit in Chriftu, habel

-ocr page 89-

loMm Propicfttm habet certifsim am promifiîonem fpi/ Dtualis Sgt;C cœleftis falutis, ac liberahoz nïsé morte, Chriftusenjm uidtmor/ tem, amp;nbsp;didtzOmnis quicredit in me, non morjetur inacternum. Quare de hac Iibcratione SC falute punquàm du/ bitandum, aut defperandum eft. Qui cnimdeea defperat, hieperit inæter-num ♦ Alia eft Corporalis, quae ctfi al» quotics promittitur diuinitus,amp; præz ftaiur etiam multis, tarnen non haz bet generalem promifsioncm Dei, qgt; omnis qui credit in Chriftum, liberef Tempera periculis mortis corporaliter, Quare cum hate externa SC corporalis liberatio non habeat certatn promifsionem,non poteft etiam cerz tofperari, fed reijcienda eftuoluntas noftrain uoluntatem Dei. Vndcô^ Ionas nofter,non defperat deuera çterna fal Ute amp;nbsp;liberatione, quia habe bat certiflimam promifsionem inSe mineMulieriSjâCin femine Abrahç, Qm cli OliriHus*

F S'

De

-ocr page 90-

74 '^pliccttiolohiilutii'Bÿeitt^

Decorporah'autem faluteamp;euafî/ one cùm non habcat certam ÖC expref fam promtfsionem,non poteft etiam certam fiduciam condpere,fedinuo/ cat Deum,à reponitliberationem ib lam in ipïiusarbitnû. Sic entm CbriZ ftusdocuit nos fua oratione, ut extern nis periculis comprehenfi, é quorum externabberationenon habemus cer tam promifsionem,deprecemur qui/ dem DeunijUt nos etiam corporali/ terferuetjreqciamus autem uolunta/ tem noftram inDei uoluntatê. Tran feat( inquit)hic calixâme. Verunta mennonficut egouolo, fedficuttu uis. Hoc fl ex animo fecerimus,tunc cotingitquidem aliquoties infperata ïiberatio, ficut contigit long, tribus adolefccntibus in igné Babylonico, Dauidiamp; multis alijs,Attamen, fiea non contigerit, certiffima eft coeleftis ' SCaeterna IiÉcratio,qua, qui creditin Chriftum,ôdinuocatPatrem innomi ne eiu5,nunquàindefiituitiir«

Sequi

-ocr page 91-

InioniiinPirople^dm

Sequitur nuncin reliquis uerficu-ï*s, quid Propheta in tinto metu mor t;s 0!^ defperatione uitaïfecerit,quo cö fecutus eft liberationem.

Subleuabisde corruptioneu^^ tam meam Domine Deus meus« Cùm anguftiaretur in me anima mea,Domini recordatus fiim, ut ueniatadte oratio meaad tem-plum fanótum tuum. Qui eufto-diut uanitates fruftra,mi(ericordi am fiiam derelinquent. Ego au. tem in uo ce lau dis immolabo tibi: Quæcunque uoui, reddam pro làlute mea Domino.Et dixit Dominus pifci,amp; euomuit lo» xiaminaridam.

Commemorauit Propheta angufti as amp;nbsp;affliAiones fuaSjimo ignés infer/ ni, quos fuftinuit inuentre ceti.N une

fequitur

-ocr page 92-

t.xpîic4tioloh4nnit 'Brenttj iequitur altera pars huius canticf, in qua commémorât Prophcta, quid fe/ j cerit, utconfequcretur à tantisangu i ftrjs ,0^ ab igni inferniliberationem. ; Etfi, inquit, defcenderam ad fifluras m oncium, uedes terrae m e conclu/ ferunt,tu tarnen ó Domine Deus me us reduxifti ab interitu uitam meam* Scdnüquid liberaftimcfine me, hoe cft, me nihil agente, aut potius defpez ranteCNihilcertè minus, No fui oei/ ofus in uentrccctijfedeùm anguftia/ rctinmcanimamea,Rccordat’ funt Domini, ut oratio mea ueniret ad te/ plum fandum tuum,

Habes Prophetam in extrema fua , necefhtate, non alio refpexifse SC pro/ perafle, quam aduerum Dominum Deum noftfurn precatione fua. Hïc ergo obferuandumeftfummümprae conium Orationis feu precationis, ut excitemurin angußqs ad inuocatio/ nêDomini, Alq hoïesaducrfiscom/ । prehenfi, properant ad impatientiä, ad uittil

-ocr page 93-

In lonam propltetam 77 ad uirolentiâ, ad execrationes, ad bk' fphemias. Hacautemuia no contint gitliberatiOjfcdpotius augetur afflix dio.Namficupis in aducrfis feruari amp;nbsp;libcrari,properandü eft ad inuocati onemDomini,adprecationem, Inx uocatio cnim ,ea uia eft,qua nobis ue ra falus contingit, O M NIS, inquit loel, quilNuocaucrit nomen Domilt; ni, faluus crit, Quod didum, femel ä Ioelccommemoratum,rcpetiturâPc rowlt;lt;». to* tro Paalo, Quarc obferuatione dig nifsimum fit, ncccflè eft. At enim ni h il faci li’ uidctur,quàm inuocare Dc-um» Quid cnim faci bus, quid leuioris operæ, quâmdiccre:Paternofter qui es in cœlisf Etiam pueri ac penè intan tes poffunthçcuerba recitare, Seda-liaeft pxdagogicaamp;püerilis inuoca tio Det, alia uera amp;nbsp;fcria inuocario. Pædagogica,neccflâria quidê cft, fed per fe nondum efl; uera Oei inuoca/ tio. Ilia eft facillima,hçc autem longe omnium difficillimaeft, Dixit quon# dam

-ocr page 94-

7 8 lS.xpticlt;itiolohlt;tnnisßrent'^ dam exErcmitis qui'fpiam. Nihil efl^ diffîcilius,quàm Órare,hoceft, Dca inuecare.Facilè quidem eft uerba in/ uocationis recitare.Scd Deum uerè inuocare, hoc opus ,hiclabor. Nemo enim poteftDeum uerèinuocare,nifi primum omnium fit in gratia Dei,ôd cum Deo reconciliatus. Quomodo enim inuocares eum que fcires te odif fe,ô^hoftemac inimicum tuum eflèc’ Non potes autem eße in gratia Dei, Sc cum Deo rcconciliari, nili agas ue^ ram pœnitentiam. In agenda autem uerapccnitentia, primum agnofeen-dafuntpeccataôC deteftanda, aefugi/ enda. Deinde credendu eft,quod pec-cata fint expiata codonent per Chri Hum, ex qua fide fequitur obedientia ergaDcum, in omni gencre officio/ rum. HÎC nunc confidera mihi, $ difficile fit Deum in aduerfis uerè in/ uocare.Nemo enim uerè euminuo/ cat, nifi agat ueram pœnitentiam, Hoc eft, deteftetur SC fugiat pecca/

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ta, SC

-ocr page 95-

inïonàm^rophelain 79 ta,amp;credatfe remiflïonem pcccatorS fnChrifto habcre^ actradatfe totom in obfeqm'um Dei. Quid autem dib ficilius uidetur hominibus,quàmpec cata odiffc, ÔC fugere, ac fedari uera opera iufticiæC' Nemo igitur exifti-met feuocari ad facile ac leue opus, cùm uocatur ad Inuocationem Dei amp;nbsp;adprecationem. Hæc recitantur noz bis,non ut deterreamur ab inuocatioz ne,fed ut cxcitcmurad uerum ftudiû inuocàtionis. Exemplo eft nobis hic Propheta nofter. Coniedus cnim eft in mare propter peccatum fu5, quôd fugeratàfacie Dominance oljedierat ' uocatiÔieius. Videtergoin uentrece i tiiramDei propter inobedientiam fu j am.Quid igitur facit^SufcipitcIaman i dum ad Dominum,inuocandum i Deum, AtDeuseftiratus. Neceffeei t gôhabetProphetaprimumomniß a i gnofcerepeccatomfuum,amp;Deo ir? z buere gloriâ iufticiac, uidelicet, quoi J. Deus iuftifsime puniat ipfum tanti s angu (Z

-ocr page 96-

Explicätiolohannis Brentif anguftijs, nee j'nj que faceret, etiamfi fï neret çû pcrpetuó inteiife. Hæc lonas debuit feno cogitare, amp;nbsp;uerè ita ïen/ tire. Deinde ncccHè habetatiollereo/ fulosin clemcntïam Dei grataitam, Sc credere quód habcat benedidioné, hoe eft, remifsionem peecatorum, per feme Abrahæpromifrum,qui eft Chriftus, Neccfteicem habet,feletra dere in obfequiû Dei, quód dcinceps üelit uocationi Dei feruire,amp; non am plius fugerc, ficut prius fecerat. Hfc ciini faecretjpotuitalacri fronte DeS refpiccre,amp; nomen cius inuocare, aC hberationem euentre ccti conftqui* Sed multi,inquies, inuocantDeu, I »»famennonhberanturexfuis cor/ i; toraiibus anguftijs. An non GhriftuS deinuocauitDeum Pattern, ut tran/ .n età fe calixpafsionis. Et tame ChH ftus nonfuitab externa cruce libera/ t'jsC Stephanus fnuocauit quidem Ie/ fum Chriftum, attamen lapidatuseft. Sic ergo de Inuocationefentienduni

-ocr page 97-

in ïontttn Prophetto» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8i

quódctfi non femper contingit externa falus, femper tarnen contingit uerè Deum inuocanti gterna ó(f cœ leftis Salus» Nam quod Deus ad inuo cationem piorurn libérât eosaliqnoti CS ab externa cruce,ficut Dauidem,Io nam multos alios,idcirco facitjnon quód femper om nes corporaliter libc tareuelit» fed uthisexemplisamp;^miraz culis teftificetur,inuocantes nomen et us femper confequf ucram, perpétua, SCcoeleftem falutem.Sic Chriftusno cft bberatusad inuocatfonem fuam ab externa cruce, fed eft liberatus à morte ipfà,ac confecutus cft nomen fuperomne nomen. Sic Stephanus non cft hberatus â lapidibus, fed cft li/ berarus à morte ôdinferno, SC cùm ni-diftèt fefum â dextris Dci,receptus eft abipfo in confortium regnieius,

Sed quid îonasuictfsim uultpræ/ ftarcDeo protam admirando beneft cio libcrationisfSequif gratiarûaeftw Qui cufîodiût uanitates fruftra SCc, G Facic

-ocr page 98-

8 i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ixplicdtio toiamiis Brett

Facitàntithefin inter gratitudincm pi orumamp;im.piorS. IiTjpn,cüiTi accipi^ unt beneficia diuina, referuntea acce pta fuis idolis fuis hypocriticis facris cuIribus^Eihnif us a febri liberatus, properat adcultum louis fufiamp;cogi/ tat fe propter tum cultum confcqui lerum luarum profperitatem.Hypoz crita liberatus à doloredentium,proz perat ad cultum Apolloniæ, amp;nbsp;uenc' ratuream quibus potefiofficfis:patat cnim felioc beneficium merito Apoz loniæconfecutum, Monachuslibora tusè pericubs aquarum,properat ad cultum Miflæjuel Francifci (ui, quia . cogitat fehorum merito feruatumin aquis, ut non perien't. Sed quid dicit Propheta^ Quiobfcruant uanitates fruftra, hoe eft, qui fedantur uana ido Ia,6C uanafeuhypocritica(acra,in red denda Deo gratiarum adione hi dcre linquunt (uam mifericordiâ, hocefi, deferunt uerum Deum,qai contulit in ipfos fuam mifericordiâ, QC faciont fe indi

-ocr page 99-

inlommProplettiftt ÏJ fcindignos mifericordia Dei, Ego au tem, inquit, immolabo tibi in uocc laadis,amp; quæuout, perfoluam. Ipfa enim Salus,Domini cft. Hoc eft, cgo in præflanda gratitudine, non faciani impq Sgt;C. hypocritæ faccre folent, qui colöt Deum idolis, aut fachs fidiz ctjs, SedimmolaboTIBI, uero uideli cetDeo,amp;Seruatori meo, Vocelauz dis, Celebrabo nomen tuum perpez tuo, Illuftrabo gloriam nominis tui apud omnes homines, Praedicabo cletiientiam tuam’quoad uixero. Ec quæ uoui,reddam,hoc eft,eafaciam qux debeo facere. Non excogitabo fiölicia facra.ficut hypocritae, fed facia ca officia, q Deus à me exigif,fequar uccationem eius. Si irerum miferjc meadNiniuen, non detrcdlabo, fed obfequarhbentifsimc.Hoc exempla Prophetæ idcirco nobis commemoz ratur, utSdnos difcamnsDeo ueraj agere gracias pro acceptis fuis bencß, «js.NonagimusueregratiasDeo ß

G 1 fufcipf

-ocr page 100-

84 TLxplMtio Ioannis Brentlf fufd'pianius facicndas Miffas, auf alia fidicia facra, fed fi fufdpiamns prît* ftâdam ueram obedientiam in ïjs,quç ) jpfe mandauit nbsp;nbsp;ad quæ nos uocauit»

CAPVT TERTIVM.

T7 T factum eft uerburn Domi lonam (ecundo,dicens:

Surged uadein Niniuen ciuita-

V

tcm magnam,amp; prædicain ea prç ciicationem, quam ego loquor ad te. Etfurrexicîonas,amp; abijtin Niniueniuxta uerburn Domini.

EtNiniueerat ciuiras magna innere trium dieru. Etcœpit lonas introire ciuitatêitinere dici uni^

Vafittandem lonas è ué Éîw! fioceiE ex ipia.

quara emlouas cgit pce nïtentû

-ocr page 101-

inJonm'Propletitm -tj ïîitcntîam, Si inuocauit Dominum liera fide, nccefle habuit cetus eScuo-niere uiuum, fie dimittcre hbenl. Nâ îeconediato nobis Deo,necefse h abêt omnes creafurae nobis ad falutem aux ilium conferre, quæ antea nobis crant exitio, nunc nobis funt faluti, Confequenterergo deferibitur mi nifterium, adquod lonas poft libéra/ tioncnijdiuinitusuocatus fuit. MittP turenimàDeo, ficutantea quoq; iuf/ fus erat,adNiniuen, utibi prçdicet ur bis cius interitum. Surge, inquiens, amp;uade in Niniuc ciuitatem magna, CCc.De magnitudineurbis Niniuçfu prà didumeft,

Quç autem hoc ïoeo obferuanda ueniunt, bec ferè funt.

Primum,lonas poftliberationem, non collocatùrà Deo in molli pului/ narijfed mittitur ad predicandum uer bum Deiji'n Niniuc, quae erat fundio fiii laboriofiffima fiü^ pcriculofifsima. Docemar ergo htc, quo uoeemur à

-ocr page 102-

T.Xf)lic4tiololwinu ßrentij

Deo, poft aeecptum beneficium, Si quid nobis accepto beneficio facien/ diimfit, Nosquidem natora lie cor/ rupti fiimuspeccato,quód efficiamur poft accepta Det bcncficta infolcntio res, peiores,amp;’Deo inobedicntiorcs» Htnc ©rtum eft prouerbium germa# nicum : ©» bcr FraticF 0cna0/|e bofcr cr me wag. Et qui è fumma paupertate cmergunt addiïtitias, Siè fordtbus ad nobilifarcm,folent multô infolentto/ res fieri. luxta illud prouerbium. 250« ft^ûrfêbadt) fo fc^arpff fifitrt/ wann eut fiawr bcô ftnbcriJ ^rrr wirîS.Exçmplûaût lon^ hoc loco docetnos ucramobe dtëtiam.amp;pietatem. Poftqeni libéra/ / Il fumus è magnis periculis, turn non eft ociandû.nec cft defledîendS ad con teniptS Deijfed eft uocationi Dei obe dicndû,amp; gratitude pro acceptis bene ficqs per obedientiâ teftificanda. loan, f. dicit Chriftus ad eu,qui fanitatj refit tut^ erat Ecce fanus faeSus cs,iam noli amplius peccare, ne »liquiddeteri^ tibicontingat» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sic

-ocr page 103-

S'cSC Ionas fibi did cogitât î Ecc® iâl.beratus esèinediamorteamp; infer^ no. Ncii igitur amplius efTe inobcdi' ens.fed obfequere Dci uocationi, ne aliquidpefustibicotingat. Sicamp; nos cogitare dèbemus, poftquàm cpcd/ culisuel paupertatis, uel jnfirmitatis, ncl mortis II berat! fumus: Ecce conti g’ttibi maximum Dei bcnefîaQ.No-quot; Ligiiiir cfle ingratus, fed déclara grati tudinem tuam erga Deum quocuncp generc officiorum potes. Deus cnim largitur fua beneficia, non ut fiamus peiores,ft d ut fiamus mehorcs.Quôd fl abutîmur beneficqs Dei ad maliciâ, uidelicet, diuitqs ad hixum,uinoad ebrietatem, fanitatc ,ad uitae inhone/ ftatem, nibil aliudreliquum eft , ùtnonfolum præfentibus bcncficijs priiiemur, ucrumetiam çterno fuppli cio percamus. Quare cogitemus pofk accepta beneficia nos uocari ad grati/ tudinem fiC obedienttam, qua efnciez turjUtDeusfubindemaiorabeneficia

G 4 in

-ocr page 104-

88 ZxpUcttüaiohMituBrctiC^ in nos conférât«

Deinde confideranda eft in exem-plo long,fumma eins obedientia. Digt; dtenim Scriptura: SurrexitIonas,0i abrj t in Niniucn iuxta uerbum Domt ni» Ante furrexit lonaSjUtfugeretâ fa cieDominu Nuncautemfurgit,non ut fugeret,fed fequeretur uocationetn Domini. Quidfadu eft, quod lonas fttuocationi Deitam prompte obfe qucnsC* Quid fadum fit, iam antca co piofèdidum eft,Intrauit mare. Abie/ dus eft Ionas in marc, SCdeuoratusà cetOjin quo finguïis momentis need/ fc habuit expedare præfentiffimam mortem. Confecutus autem liberatio nemè tantisôi. tarn horrendis pauori/ busjfad’^ eft obediês. Vides ergo,qug fitprgeipua caufa,cur Deus immittat nobis cruces, 8i uarias afflidioncs. lonas non uoluit obedirc fimplici uer bo Dominijcoqciturergo inmare,ut cum noluerit uerbo amp;nbsp;in profperis o/ bedientiam difcere,difcat cam cruce, ô^ad/

-ocr page 105-

I« Io»4M Prep^ctdnt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;89

S^aducrGs. Idem nobifcum acddere foIef»Deus nos peccatores ÓCinobedi/ entesuócatpnmum omnium ad obc dientiam V E R. B O, feu Prxdicatio ne uerbi fui, in rebus profpen's, Sed cum fugimusobedientiam, tune con ijdt nos in mare uan'arum afflidlto-* num, ut quodnoluimus di'fcere inre bus prolperis,difcamus inaduerfis.2. Paralip, Jö. Mittebat Dominus Deus patrum ad ciues Hierofolymitanos, utdcfererentidolain'am, fed cum no! lent obedirc uerbo,in libcrtatCjCoadt funt obedientiam difeere fado, tn cap liuitate, Quarc cùmaffulgent profpc ra,6lt;uocamur adrefipifcentiam,nön contemnamus uocem Domini, fed obediamus ci in tempore, ne uni cû impijsaffligamuramp;pereamus.

Et clamauic amp;nbsp;dixit.Adhiic qua draginra dies, amp;nbsp;Niniue lubucr-tetur.

Hate eft concio, qua lonas habuit G 5 in

-ocr page 106-

îgt;o liXpUcitttaTcihiinnisirenf^ in Niniue.breuis quidem illajî uerba numercs, fed longifsima, fi fentenna confideraueris. PrintJpio, expenda/ mus locum ciuitatts , in quo lonas coep'tcondonari. Cum fniroi(fet,(in quit) ciuiratemitinere uniusdici.Er go pcrucnit lonas fere ad medium d/ uttatis. Iraq? concionatus eft no in in/ troitu,non in exitu,fed in medio penè ciuitatis, ut Fama condonis poftet ad omnes ciues ôé incolas perucnirc. Verbum cnim Domini non paucis tantum bominibus, non in obfeuro loco, fed omnibus palam eftadnund andüm, ut nullus hominum liabeat excurationem, Hine eft quod fem per ab initio orbis terrae uerbn Domini adnunciatu eft in prædpuis Monarch jjs hunts mundi- Sieut cnim lonas no potuit peruagari fingulas domos dut/ tacts Nintuf,fed conftititin illuftrilo cociuitutis, utfama pcrueniretad oni ne8,ita uerbum Dei non folct drcuin/ fernadftngulos angulqs cuiuft^ reglt; coif

J

-ocr page 107-

Jonam ftroplefititt oniSjfed reuelat in præcipuis regnis» Utexijs poüît famauociscius Ipargî inuniuerfum orbenijne quisexcula' fionem habeat. Sic prædicatum cft uerbuin Domini tempore Abrahæ, in Canaâôd AegyptOjquæcrâtilIisIo cis temporibus præcipuarcgna.Sic in MonarchiaBabylonica, SCPcrfica per Danïelê.Sic in Romana per Apo ftolos. Quare qui latitant in fyluisSC montibus non habent exeufationem, quôd nômittâtur ad ipfos peculiares Prophetac Apoftoli ,fcd fatis cft, quôd uerbûDei adnunciet publiée in illuftribus locis,unde fania propaga/ tur adomnem uidnitatem. Haeenon idcircorecitantur, quod Parochiac in pagisô^uilUsdebcant aut negligiaut abrogari.Maiorescnim noftri confti/ tuerunt magno fumptu Parochias,amp; incolæ pagorum ac uillarum nume-rant fuas décimas accenfus,ut ordinc tureispaftores. Quare qui non curât Ht habeant paftores,qui adnundant uerbuin

-ocr page 108-

JS IS.xpîicdtio'lohiiHnii

oerbS Domini, ac interim fruuntuf deci'mis ôi ccnfibus eorum, hi publict font prçdones, amp;nbsp;Ecclefiæ uaftatorcs» Sed ilia rccitintur,ut fciamus, quod nullus höminu in uniuerfa terra, ubi/ cunque habitaueric, cxcufationc fug impietatis aut ignorantiæ habcat, 4?p terea quod etfi ucrbum Domini non adnundaturin fingulismoritibus SC fyluiSjtamen adnundatur in præcipu/ islods tcrrar, Cumigiturnon piget homines merces qugrere ctiam ä Ger mania ufquc in Indiam,non pigeat eti am ipfos quaerere auditum uerbi Dei in lods quamuis longinquis »

Deinde expendamus ctiam mod'S, quo cocionatuseftlonas. Dicit cnim Scriptura: C L AM A VIT, Non eft intelligendum, quod uociferatus fit morchominuminfanorum,autebriz orS.fcd quod locutus fit aperte, dare, tC perfpicue, nec mufiitauerit obfcure ficutoracuIaGentiu. Apud Delphos lt;deban(uroracub,fedadeo obfcura.

-ocr page 109-

inîonamproi)J}etam

Si ambigua,utea nemopofTetintelli/ gere. Cùm autem Dominus reuelac oraculum, tune loquitur apertê,per/ fpicaè,amp;^ difertè ,ut omnes intelligerc pofùnt,quac adnunciantur. Quare lo/ nas dicitur clamare, non mufiîtare, ut admoneamur fugiendan efTe obfcu ram dodrinanijquæ non aperte tra* dat nobts uiam ueritatis, qualis eft do drina Sophiftarum, ÔCâÂîorum, qui data opéra obfcurè loquuntur dereli gi one. T aies ctiam funt cultus papifti carum ceremontaram,quiapcragifo lent lingua uulgo ignota,Quare ctfî multum uociferantuï in templis fuis, tarnen coram Ecclefia noneftntfi ob/ fcuramuffitatio.Et Paulus i.Corint« i^.docet exEfaia quod fuppliciumin fidelitatis ôi argumentum excçcatio/ nisfit, fiinEcclefia fiat fermo aliéna lingua, quæabEcclefia non intelligi/ tur Loquar (inquit)populo huîcâltjs linguis. Et Efai. capite 6* Audite audt entes, amp;nolitc inrelligere, (hoc eft) impif

-ocr page 110-

I

54 'Explitatio loîjanttK'Brentij Imptj audiût, fed no intelhgûtjquia fic eisfermo aliéna lingua, autoccupati fua cçcitate , no animaduertût quid dicatunCuremus igûur,utÔlt;' m Ec-défia omnta peragant apcrtè ÔC Te,amp;.'nosnon oftiianter, fed diligcti lerea obferuemus,

Audiamns autem nunc concione ipfani Prophctç. Adhuc quadragmta dies, l'nquic, amp;: Niniue fubuertetur. Parua concio.fed quam habet Ionas •'n Nfniuc, periculo uîtæ amp;nbsp;famæ fuæ. Aut cnini potuifTent in eum Rcx Nintuitarum,amp;fciucseius crudcliter graflan propter banc cöncioncm, aceufare eum fedicionts,quódconfpi'/ rafscrclam cum graflatorib’, quiuef j'nccndiOjUel nodurno tumuitu melt; ditarcnturcxitium urbis,autfi credi-difsentefle uerbumDeijSC pofteano iinplcrctur, tune accufarent Prophc-amuanitatisSC mendadj. Nihilomiz nus tarnen Propheta contcmpfis bis pericubs obfequi'tur uocati'oni Del, 86 adnun

-ocr page 111-

tn tonarn Prophetan adnuncj'at Nmiuitis, quod ipfi diui'niz tus demandatû erat.Quo exemplo admonemur, utin fedanda uocatio ne Dei, magis habeamus rationem irac Dei erga jnohedientiam, quam pcriculorum, quæ nobis ex obcdien-liaaccidcrepoflent.Nam fi Deus iraf citur nobis propter inobedicntiâ.tûc certa funt pericula, in quibus, nifi refi pifcamus, perpetuo nobis pereiinda eft. Sicutfuprà.cùmionas effet ino/ bediens.obiedus fuit certopericulo, inquoetiam pertjffct, nifiexrcfipifcc tia dementer effet feruatus, Siautetn præftamus uocationi Dei obfequiû, tunc etiamfi utdcntur nobis impcndc re grauifsima pericula,tarnen aut non contingêt,aut li cótigerint, Deus nos ; in ipfis mirabilitcr feruat. Exemplo funt lofepb in Acgypto, Ifraelitæin deferto. Tres iuuencs apud Daniele, quiinlacumleonum conqciebantur, fiCinnumeraalia.

Sed quid dicemus, quódetff hare concio

-ocr page 112-

Ilt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Explic4tio ïoljdnnis Brettt^

x^oncio aperte dicit: Nintuen poft qua dragi'ntadiesfubuertendam, amp;nbsp;tam2 no lubuertit Z Nüquid ergo Propbeta mendaxcftCCerte barcprgd'pua eau/ fafaitjCurfuprà Proplieta fugerit. Si non uoluent Niniuitis uaftationern adnunciare, Cogitabat enfm, quôdfi pœnitentiam agerent, cjuitas manful rafitincolumis, ipfeaotem habeatur uanus fie mendax. Et tarnen exercita tus cruce obfequitur nunc uocationi Det. Ae publiée affirmât ciuitatê poft quadraginta dies fubuertendâ. Quo niodoergobæcPropbeciaintelligen/ daeft,ncpofsît mendacq acciilanî' Alîjbuncnodumitadiflbluût, ut ab firment dupliccm efie propbeciam, uidelicet, Prædeftinationis; fie Conu-' nationis» Prophecia prxdeftinationis cft, quæ nullo modo retradan poteft, qualis eftprophecia de uenturo Mefi fta,8ede dîïiuîgando Euangelioin or bem terrarS, Hæc eftprophecia præ/ deftinanonis, hoc eft,fineuJla condi'/ donc

-ocr page 113-

I«Mtn Propietant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;7,

ttone certJtfsima, quaenonpotuitullû us hominis uel pptentiauel prudétia uelimprobitate impedin. Propheda comminationis eft, quæ commina/ tur tantum mala ucntura/ed quaepof fint non eucnire, propter auditorum poenitêtiam,qualis eft hacc propheda deoaftationeNiniuitarum» Atcphacc quidem de prophecia comminationis rede dicuntur, fi ctiam rede intel/ ligant. Quodut fiat, fciamusdifcri^ jnen inter kgem Éuangdium, ut etiam cognofcamus quis fit uerus feti fus propheciarum minarum, quae ad legcm pertinent. Nam lex Dei ma nifeftè exigit perfedam impletionc mandatorum Dei,8C abfoïutam iufti/ ciam,Et fi quis non perfcdè implcue rit mandata Dei, nee fecerit abfoIutS i'ufticiam, tunclexmaledicit eum,8£ pronunciateum reum ta corporalis quam acternæ damnationis, Eodem ctiam modo propheciæ legis exigunt iufticiam, quamnifi quis præftiterit, H minan

-ocr page 114-

13[plicâùo Iohannis Urentîf, tninantur ci corporales quam fpî/ rituales afflidioncs, Sed Euangclium de Chn'fto intcrprctatur has minas Ä maledidioncs5uidelicet,quôd procédant quidem prcphcciaeöC mina; legis inimpoenitenbusjSed quiaChrv Itus cxpiauit pcccatum, amp;nbsp;rccoacilia/ uit nos cum Deo Pâtre, idcirco qui re lipifdCjd^ conuertiturperfide ad Chri fiam,non eftamplius obnoxius tns/ ledicflionibusóif minislegis, Quarc Sif hæc prophecialonf ,cüm dicit: Adhuequadraginta dies Si Nfi niuc Qibucrtetur, intelligenda eftcö ! hac cónditione,m*delicet,fi non refipu eritiSjCinon pcenitentiam egcritis. Nam quod tales propheciàe feu minx ad hunc modum intelligendçfintjdo eet alias Scriptdra manifeftifsimè.

Hiere.48.Si Gens ilia poenitentiS cgeritàmalo fuo.agam amp;cgo poeni/ tentiam amp;c.Hïc aperte docet Hierc-mias,quód propheciade deuaftafioe ineelligatOr cwm hac conditione, fi ï« diti

-ocr page 115-

iM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ff

lt;ixt non refiptfcant. Namfirefipinf' fentad cocioncs prophcticas, töc Hic rufalcm non fuilTct deuaftata,

Ezech.^j« Viuoego,nolomortctn pcccatoris, fed magis ut conucrtatur uiuat. HÎC itcrum perfpicuè Ggntfi lt;atDominus,quomodo uclit inteilt^ gi fuas prophecias, quibus minatur pcccatoribos mortem, Dicit eiïtm ali quottes ad Gcntcm, aut ad ciuitatcm, autad çriuatum hominem: Tugraz niifsime pcccafti aduerfus me, hoc6d illo SCifto fccicrc, Quare necefscha/ bes mon non folum corporali,fed ett am seterna morte, Haec eft uer/fsima amp;nbsp;certifsima prophccia,fed rede intcï ligêda. QuomodoC'Deus ipfc in hoe Ezechiel. ïoco iaratper femetipfam, peruitamfuam,quddhac prophccia, feu his minis non fentiatpcccatorcm fimplidter damnatum iri,fed qudd co gitet earn hoe modo ad pœnitentiam uocare. Ac certifsimum quidem fit, qudd peccatorperpetuo moriatur, fi

H z non

-ocr page 116-

jtûo ^ptic^tïoloiamtii^ent'^, nonrefipueht, fed fiiierè refipucrif, tuncretradabitur etiam propbeda»

*. Timoti.2, Ad Timotheutn fcribit Paulus; Si nos negauenm us eum, fide li s manet» feipfum negare non poteft. Et ad Ro» Rom. Il. Dona SC uocatio Dei funt fine poeni/ tentia,hoc eft,non pœnitet Deum fua rum proniifsionum, Hæc omnta do^ ccnt,quôd promifsioncs Euangelîj de redemptione ab æterna morte fint certifsimac, »rretradabiles, Prephe ciacautetn fiCminglegis funt retradat biles, non quidem in impoenitêtibuS, in quibus funt firmifiimg, fed inpoeni tentibus,amp;: conuertentibus fe ad Chd ftum perfidem, qui feipfum negarc no poteft credentib’^ in ipfum» Quart cûm übrjciuntur nobis in confeientia coram Deo peccata noftra, amp;nbsp;damna/ mur gterna morte, œnuertamur ad Euangclium,ad Chriftum, qui cùm fadlus fit pro nobis malcdidio, impe trauit nobis benedidiopem,

Etcredideruntuiri Niniuitçin Döflli

Ç

-ocr page 117-

• T»Io»4mPropÄrflt;«« ■ tot Dominum, amp;nbsp;prxdicauerunt ic- ' iunium, amp;nbsp;ucftiti funt faccis à ma-iore ufquead minorcm.

Hiceft memorabilis locus de poez nitcnda Niniuitarum, quieft noms nön tantum ptjs dodonbus, ucrum/ criam HypocritiSjSacrificulis, SC nachis. Hienim, quodcs dicendum cft de Pœnitentia,producere (oient ex emplum Niniuitarum,amp; hortari Ecz clcfiam fua, ut hoijî exemple poeni tentiam agant. Excerpunt autem eaf^ hoc loco ea tantum, qugmagis adfta/ biliendam hypocrifin, quam ad cxci-tandam ueritatem pœnitentiæ faciût, Quodenim Scriptufa dicit, (CRE-DIDERVNTIN Dominum) hoc hypocritæ egregiè difîîuiulant, ÔL fortiter tranfiliunt, excerpunt autem tantum ieiuninâ^faccos,ac exiftimâc. (e ueram pœnitentiam docere, cùm urgent Ecclefiam, utfufcipfant ieiu-nia aliquQtdierum,ô( incedant laneis

H tanz

-ocr page 118-

«U txptic^tioJ»blt;iinnitiirfnl1l tantum ucßibus induttSentiûtenitn cfu panis tantuni,amp; potu aqux,acue/ fiitu lancôrumpeccataexpiari coram Deo,amp;hxc eflc mérita,propter qux Deas reniittatculpam,amp; poenam pec cati, Intereaautem,de uera peccatori^ flgnitione, de aéra Hde In Chriftum, propter quem folum Deus eft nobis propidus, ÔC de ueris frudtbus agniti onis peccatorum,6d fideiia ChriftS, altifsimum eft apud eos ftlentium* Sed hie locus continet perfpicOam do drinam de uera poenitentia. Quart ii/ nemni uakre Monachorum fomnia, fiCdifcemus ex hoc loco ueram agere poenitentiam, quam Deas rcf|gt;iciat, à: quae nos in fummispeticulis con^ feiucL

AcinitiOjpriufquam ad explication nem poenitentixaccedamus, feiendü eft ueram poenitentiam inEcclehane 'quaqudm efte inanem, fed omnino effîcacêcorâ Deo,ôf impetrare uerî gc xternam falutem, Fueruat quon/ dam

-ocr page 119-

In Ion4m TropietM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«0 j

idatn hçretid quos uocarunt Nouatia/ nos,qui pöft baptifmum,ac femel ac ceptam rcmtf5ioncmpeccatorum,n5 reliquerunt peccatori locum poeniten tiç.Scd horû error manifeftèrefutatur multis pcrfpicuis teftimonqs Scrip-turar. Hiere,]-Vulgo dicitur î Si di-miferit air uxoremfuS SCc, Etmox: Tu au tern fornicata escum amatori, bus multis. Tarnen R E V E R T E -read me dicit Dominus, Et ca/ pite 18. Si Gens ilia pœnitcntt'am ege rit, agamamp;ego pœnitçntiam ÔCc.I/ dem docent parabolat, quæ extant Lucç. 15, de oue perdita, de drachma amilfa, ddde adolefcêtehelluone Qéc, lt;^are fentiamôs ueram poenitentiâ eiïc Dco acceptiisimâ ÔC afferre falute, aliquoties quidem etiani corporale, iicut teßatur exemplum Niniuitarö, femper autem cœleftcm Si atternam, Videamus igiturnunc, quid faci/ endumfit, utpoftquàm peccauimus. Si mcriii fumus propter peccatum, K 4. grauiü

-ocr page 120-

»04. ^xpliedtioJobMHh'Bren^ grauîfsi'ma fupplicta,corporalia ui’deH cet, flC aeterna,fîcut Ninibitç rneriti erant, agamus ucram pœnitentiam» amp;impetremusnon tantutn remifsi'o nem peccat(,uerumetiam relaxation? fupplkî)« Non eft autem neccflariû, ut diu multumcp circumfpidamus, cûm praefens locus,brcuiter quidem, attamen pic amp;nbsp;rede, tradat nobis ue** ram agendx pœnitentiae rationem « Dicitenim Scriptura: Viri Niniuitac CREDIDERVNTIN Domi/ nom.Hæce(luerifsimaamp; certifsima ratio agendç pœnitcntiæ, uidelicct, CREDERE IN Dominû.Quod cùm dicitur: Epicurci, QC contemptoz res uerae pietatis uix tencrc poflunt ri/ fum, cxiftimantes nihil facilius, nihil leuius eflèfadd, quâm credercin Do/ miniï. Sed tu noli errare. Cûm enim exigitur à nobis FID E S in DominS, fciamus cxigi â nobis opus non mi/ nus graue, coelcfte SC diuinum, quàm fuit creatiocodi æterrx*Si qnisadte dice/

-ocr page 121-

inhMmPropietäm t0f diccrct: Créa cœlû Si tcttâ., cxiftima* res cxigi à te uiribus tufs l'mpofiîbilia* Atcùm didtur: CREDE IN Do* rninum,non minus certè impoflàbile quâm illud, à te exigitur. Impoffibilc dico carni, ôdex carnalibus uiribus. Non autem impofiîbile fpiritui,amp; ex uirtute fpiritualf, Quod ut explice-musaliquômodo, fumamus cxêpia Nintuitarum.Nam quôd didtur eos crcdidtflcinDom!num,fignificatcos Credidiffe concioni,quam lonas eis mandatoDomin» adnSciauit,ô(f Cre/ didifle earn uerè cfle uocem cœlcftem acdiuinam.Sed quàm difficile fuerit hoccredere,niultaindicant.Primuni enim,fiperfonam lonç rcfpicias, etfi inter Ifraclitas fuit habitus magnus Propheta. 4. Reg.x4. tarnen non fuit tantacautoritatis inter Niniuitas gen/ tes incircumdfas, Mirum igitur cft, quodnon dixerintî Quid ad nos lu/ datas illeaduenaÇ* Quid fugitiuus ib ïcî'NumDeusmagiscumipfo coller

H f cutu»

-ocr page 122-

»otf tJcplic4tîoïe^amii3re^uif

cutuc effet,quam cum noftris pontiffquot; cibusamp; facerdotibus Num fiDeus ueUeteuertere urbem noffram, non magis hoc reuclaflècuel régi Roftro, uelalicuiex praedpuis ciuibus,quatn huic (ugttioo ludaeo Sed nec ciues, necrex, nec principes Niniuitariî ob iecerunt talia lonç, fed fimpliciter crez diderunt uerbo eius tanquam uerbo Dei, Quare manifeffum eff,quód eiü citatißntad credendum, non huma/ nis uiribus, fed codeffi uirtuce,adeo(p ipiritu ipfo Sandlo. Deinde fi refpexe/ rimusfententiam borum uerborumî CREDIDERVNTIn DominC, fadle apparebitfidem non effe huma num feddiuinum opus, Nam Crede re in Dominum, tria compleditur. Primum enim eft Credcre legem Do minicftèueracê,cum arguit nospec/ cati,amp; damnat nos propter peccatû, acpronunciat nos reos omnium tant corporalium quam acternorum fup/ plidotum. Hoc autem credcre, non

-ocr page 123-

*

inltMHtrrôpietM cß ópus càrnis,fed opus fpiritus« Inipf ciamus igitur concionetn lonç. Ad/ huc( inquit) quadraginMdics,amp;Nlt;/ niue fubuertctur» Hxcefl; condole/ gis.Eftenimfententia: Vos Niniuitç cftis homines fceleratilTimi, öi. pccca/ tores longé ommunequifsinit Qua/ re Deus in quadraginta dicbus urbS ueftram itafubuertctjUt pereatistam corporali quam çternofuppUdo» Ta lem concionem »quo animo ferre, SC aedac earn elfe ucram,non eft hu/ manx carnisjed eft opus Spiritusfan/ dt,Homines enim fuis utrib* relidl, non poftunt ferre,utreprehendancur, multo minus utdamnentur.

nienunbt fem / iSawtUniemsnb unrest baken. Quateft patienter ferfiC reprehenfionem,amp; agnolcuntpecca/ cum,acdamnationem fuam,manife/ ftumcft cos pr^diios eftc üirtuteSpé xitusfanlt;fti.'

Secundum, Credcre In Dominft, aft Credcre promiftionemAbrahç,

diAam

-ocr page 124-

»o8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T,xpUc4tio Ioîi4nnîtquot;Srcntij

didSdcfemincfuOjde Chrifto, quod folus ipfe fit bencdidiOjhoc eftjemif/ fi'o peccatorum,uita amp;falusnoßri 2tf ferna,eflc üeram, firmam, amp;ccrtam» Hoc autem credcrCjHon pöteft in ho/ mine,nif per Spin'tum fandum exci/ f ari.Non eft opus carnis, aut human« prudentt«,fed tantum diuini fpiritus* Pr oponam u s igitur nobis iterum co/ donem lonç. Adhuc( inquit ) quadra ginta dies,amp; Niniue fubuertetur, Etfi hæcconcio aidetur tantum effè legis condo, tarnen qui kgem Domini re dè intelligitjisetiamintclligithac co/ cione contincri quoque concioneni Euangelij de Chrifto. Paulus cnim de lege dicit: Lex eft p« dagogus ad Chri ßö. Ergo ubieSque lex damnat nos, tunc tacite remittitad Chriftom,uta damnationclibcremur. Item Pauks dicit:Conclufit fcriptura( hoc eft)Lcx DominijOmnia fub peccatum,ut pro/ mifsio ex fide lefu Chrifti daretur cre/ denfibus. (hoc eft) Lex ducît nos in

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flgni/

-ocr page 125-

lonam Prophefatn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«o?

‘agnftionê pcccati, non ut in peccatö pcreamus, fedotad Chriftumperfide remittamurjamp; per Chnftnm falutena cófequamur. Et Ezechiel :NoIo mor tem peccatoris,fed magts ut conuerta (uramp;uiuat, Lexautem minaturpec# catori mortem. Ergo non minatur et ut pereat morte,fed ut excitetur ad co/ \ uerfioncmadChriftdmperfidem,Sd habeatuitam-SicSC hæc conciolong includitin fe Euangeliumde femine Abrahç.de Chrifto. Non enim uult ut Nïniuitg pereant,(ed ut conùertan/ tur ad ferne Abrabg,adChrïftum per fidem, â^habeant inipfo remifsione peccatorum ÓC æternam uitam. Hoe certè credcre,non eft opus carnis,fed fpiritus,

Tertium, Credere in Dominum, 5« compleditur etiam in fe,crederc praez cepta Domini eflediuina,ôdneceflari um eflc exhibere eis obedientiam ex fide,ac faccreuerosfrudus pœnitétig, hoc eft, agnitionis peccati,ôi: fidci in

Chrifta

-ocr page 126-

fto 9.xpîwittîol»h4Mu9reKtlf

Chnftum.Exigitamp;iHud uires Spitt/ tus Zandi, Non enim po {Turn us uere prafccptis Dei obcdirc, nifi Domf/ nus Spiritüßndo fuonos exciraue-* rit. Quarc, cum ScripturadiciuNinP vitas credidifsc in Domînû, non nggt; nificateosleOitcr tantum de Deo co/ gitafle aut fomniafîc, fed ßgnificat cos hæctria pratftitifsc, uidelicet, Qf credidert nt fc efle pcccatores, aut ucrê men'tos non tantum fubuerftonem urbtSjfedctiä acternam damnationc» Deinde, quod credidcrint ic ueniam pcccatorumconfcqut tâtum propter fernen Abrahae,propter Chriftum,eu lt;us Propbeta crat lonas. T ertio quod receperintfeu propofucrint fcfedcin/ ccps,uitatis peccatis,obcdicntiä prie/ ftituros præceptis Dei amp;^c. Haec eft ra pœnitentia,quam Deus rcfpicit, qua* impetrat remifsionc pcccatorS amp;nbsp;fuppliciorum.

Quid ergo eft,quôd Ni'niuitaeindi cunt leiunium, SC induunt Steeds i

HxC

-ocr page 127-

î» Io»4WPro/gt;krlt;« «lt; Hate non funt «era opera pœnitentiç, fedfunt tantum externa figna poem'/ tendaeJeiuniöenimper fc non expiât peccata,fed tantû eo ualet,utcafttge tur caro,ne lafeiuiat, ÔC ut fobrictate If ceàt fuum officium factre, ac concio/ ncm uerbi Dei audire.ftaq? cum Nini «ftae indicant ieiunium, exigitur u€ ciues fobrq ad concioncm ueniant, fuum quifque officium faciat. Qädd autem induunt faceos,hoc eil,uilia uc ftimenta, fignum eft publicac triftitiae, propter peccata,0^ admonitio adue* ram poenitentiam. Hçc enim præch puêquaeritur,ficutpaulô poft audiûC in condone Regis

Et pcrucnic uerbu ad Rcgcm Niniue. Etlurrcxit de folio iuo, amp;nbsp;abiecic ueftimentum fuum à fc,amp;indutuseft facco, amp;fcdicin cincrc,amp; clamauit amp;nbsp;dixit in Nini uc ex ore regis amp;nbsp;piincipum cius, dicent:

-ocr page 128-

ui ExpUcdtiolohdttttisSrent'^ dicens: Homines amp;-ivmenM, boucSjamp;pecoranonguftêt quic qiiarn, nee pafcantur, amp;nbsp;aquarn nonbibanc,amp; operiantur laccis homines amp;nbsp;iumenta, amp;(. clament ad Dominum in forticudine,amp; conuertacur uiràuia (uamala, SA ab iniquiüate,quæ eft in manibus €orum. Quis Icic fi conuercatuf amp;C. ignofeat Dcus,amp; rcuertaturà furore iræfuæ,amp;: non peribimus?

Quociincjj nomine hic Rexuoce' êur, Scriptuiaenimnon commcniogt; ratnonieneius,ccrtèdignuseft omni j commendatione. Ornatus enim cft । «on-tantum regtjs, fed etiain cœlefti/ j bus uirtutibus.

Primo,cùm adnunciatum eflctRe gijdcconcione Iong,amp;deftudio duiz um, non uociferatur in Prophetam, | non acculât eamfeditïoms«^ turba/

tum.

-ocr page 129-

lonam Propietam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»i ƒ

rumjedadhibet etiam ipfefidcmuer bo Prophetæ. Hieremias cap. 26; ex/ probrat ciuibus fuis Hierofolymitaz nis fcelera ÔC impietatcs.ô«: addit : Nifi refipifcant,fore,ut templum DominP diraatur,ficut Silo ,6Cc, Pontifices er go uulgus apprçhenderunt eum,* amp;nbsp;uoiuerunt eum, tanquam blafphe Tnumamp;feditiofum occidcre.Sicimpi us quifpiam Tyrannus non conniss uifTet long ad pracdicationem de fub/ UC rfione Niniues, fed rapuiQèt eum adtormenta, fifortètonfcius effet co iurationis quorundam incendiarioz rum,qui propofuiffènt ciuitatem im/ pofito clam igni perdere, aut nodu hoftesintroduccre. SedpiusRcxNi/ niuitarû nihil taie fufpicatur delona, fed excipit eum tanquamuerum Dei Prophetam, Si agnöfeit concionem cius pro coelefti oraculo. Non effautS fentiendum, quod hicRextamfitn-plcx,incogitans,ôd uecors fiierit, ut te merè cr ediderit uerbis hui^ Proph etg.

/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï Etfi

-ocr page 130-

ixpUcatiollt;Alt;attùi9fe)ittf

Etfi cnim in audiendis concionibuj non qafs dicat, fed quid dicatur, prgci pué attcndendum fit, tarnen non eft in rebus magms ÔC ad falutem noftra pertinentibiis, cuiuis ignoto,fine ccr/ tis teftimonqs noua prædicanti terne/ té fides habendâ, Omnia, inquit Pau/ lus,probate, 5C quod bonum eft tenez te. Et Ioannes:Ne cuiuis ipiritui creda tis, fed probate fpiritus, num ex Deo fint. Sic fenticndum etiam eft de hoc pioRegcNiniuitaram,qu0dnoncre diderit inconfideraté concionibus Io/ nçjfed probauerit prius, quis fit, qui liatcconcionetur,Slt;: qux habeat tefti-tnonia fuæ uocationis.Non enim fuit Ionas, nec Regi necciuibus Niniuitis Ignotas, fed fciebanteum eflè iicrum Prophetam Domini, quippe quod fa/ rnaeius uulgataerat, etiam ufque ad Niniucn, ciim uaticinio eius reftitu/ turn cftët regnum ïfraelis, perlcrobe/ am, ficut fcriptum eft 4. Reg , 14* Prætcrea Rex pius fciebat Deum non fer/

-ocr page 131-

Inîottatn propTjefant ferre fcèleraimpunita, amp;nbsp;efle feuerifsl'’’ rnùm exadorem pœnitcntiæ. Cunt : Ionas habuertt certa teftimonia^ quoducrus effet Propheta Domini, amp;nbsp;R.ex'uident omnia in urbe Niniue corrUpta effc prauismohbus, merito exccpit coneioncm Ionç,tani$ diuinâ oraculum. Admonemurautemhoc ; exemplo^utnon quidcm moxarripia muscüiitfuis iadStisfepro Propheta, uèrbum, tan^ uerbum Dei, nec ag-Tlófc^Fftus ftatim cuiufuis, glcnanffs fe habere Spfritum fandum, uaticinfA xim^atitaliam dodn'nam» Hoc enim ntegnàîlcuitatis argumentum, credë re uidelicet cuilibet ardelioni, Sed • pöftó^ cOgnóuerimus, quod uerbum ' nobis propofitum, amp;nbsp;cxplicatum, fit ucre uerbum Dei, tunc fine omni c3^ ’ datiohe SCtcrgiuerfatione adhibenz -da eft ei fidcs, Ut ÔC fidei finem,qui eft falus animamm, ut Petrus dicit,confc ' quamur, -nr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;It

Secundo,hie Rex,cum audiffetNf quot;

• quot;i' nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11 niuen

-ocr page 132-

ui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Txplicittio lohdtmis BrentJf

niuen propter peccata fubaertédam» non prçfertfc fuis ciuibus, noiudical fe omnibus alfjs iuftiorem/ed in agê* dapoenitentia deponit regiam maic/ ftatem, Si aflumit habitum lugentis, poenitentis, Si agnofcentis fefe pccca^ torem. Deponit enim paludamentiï fiium,feu ucftcm regiam,amp; indoit fac cum,( ^in 5wtllt;t»e3up) quaeucftis c-ratfymboïupoenitentiac,Nec manet in throno fuo'fericis Si acu pidis ac deauratis pannis ornato, fed fedct u-nàeû altjs in puluere, hoe cft, in locis fordidis Si inornatis, ut teftarct fc lugere communem fortuna ciuitatis» Quo excplo docemur,nön quidem quod Reges Si principes in agêdapoe nitentiadebcant abijccre adminiftra tionem regni Siprincipatus fui. Siiiu gredi in monafterium acinduerccu’ cullam: Hoe enim uocauerunt Mo' fiachi principes pcenitentiam aduros, acmuItisqBoque perfuaferunt,utab/

fua regia Si principal! uocation« fufee-'

-ocr page 133-

tn Jonâm Propief^m «7 fufcepcnnt iugum Monafticufii, ad «xpùndapeccatafua. Hæc magna eft ïmpietas. Sed illud docentur Reges Principes,ut in reuelati one irae Dei aduerfus peccata, non fentiant fe prilt; uilegio fuæ maieftatis efle coram Deo iuftos, amp;iUos tantum rufticos acopiz ficcseflciniquos nebuIoneszScdfcnz tiantfe comprghcdi in communi hoz minum generc, de quo dicitur; Om“ nis homo mêdax. Et: Omnes déclina Uerunt. Et, Non iuftificat in cofpedii ttioomnis uiucns. QuarecuminEcz defia recitatur publica peccatorS conz fcfsiOjSCalioqui reprehenduntur pecz cata ex uerbo Domini,tunc etiam Re ges neccfle habent caput fuum incliz nare amp;peccata fua confiteri, ac una cd alijs, etiam abiedifsimis hominibus dicerczPater nofter qui es in coelis amp;c, Remitte nobis débita noftra SCcJtaC^ CÛ in adminiftrationeciuili fummafit perfonai^ inaequalitas, in Ecclefiata^ me cora Deo omnes fumùs æquales,

1 3 omne«

-ocr page 134-

^iS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Txplicd.tio ïohdnnli'Brentij

oêspcccatores, ocscgctes gloria Dei, omncsunum tantum feruatorem Ie/ fumChnftum habcntcs, cuius unüP . quiitp tantum particeps eft,quantum fideiineüm habet,fiue fit princeps,fi# ue fubditus. Om nes inquit Paulus,0/ numfumusinChrifto, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

Tertio,Rex non eft contctus,quod lt;pfe agit pœnitentiam, ôé inftituit ui/ tam fuam piê, uerumetiam fufcipit co ftituendam publicaminEccIefiaordi iiationem,otamp;ahj pietatem colât.Pri mum enim,edicit publicum ieiuniS, non tantum hominam,fed etiam iu/ mentórum. Homines (inquit)amp;iu/ mcnta, 0£, boues pecora non guftêt quic^,necpafcantur, adeoc^ ne aqua quidem bibant, Deinde mâdat dcpo/ ni, ut in publico ludu, ueftes precior fas,ac ut uocantjfeftiualcs.Pretereä iö betinftitui publicas preces. CLÄ/ MENT (inquit) ad Domin«. Hæc eft inftitutio Litaniarum.Poftremo, inftituit habendam concionem de pœ nitentia.

-ocr page 135-

lnIoft^tnProphet4m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;gt;^

nitentiii Conucrtatur unufquifqueâ uiafuanîaIa,S^ iniquitatc ÔCc, Habes infigne exempliï pij R.cgi'Sjà quo om/ nes Reges ôd principes exempla uoca tionis fuæpeterc debent. Multi funt, qui patant J quod mundanijquos fccu lares uocant,principes no debeant cu/ rare Ecckfiafticajed tantum politica, Hocautem exemplum, ÔCmultaalia cxêpIa,Dauidis,SaIomoniSjIofaphac, Iofig,fimiliter ÔC dida facræ fcripturae teftificantur,quôd principibus debeaC curac effe maxime omniû Ecclefiafti/ ca. Non quaeritur quidem ab eis.ut co cionentur ipfijfed hoc quaeritur, ut cu rent conciones inftitui,QC uerbûDei fyncerè praedicari. Nonenim fufficit Principibus quodipfi fintpq,probi,SC honeflijfed debet etiam pro uirilifua amp;nbsp;fummo Audio elaborare, ut 6lt; fub-diti fiant pq,probi ÔC honefti, Nâ que/ admodum Paterfamilias non eft run/ dus fuo officio, fiipfc tantum audiat cociones, SC inftituat uita fua honefte,

I 4 fed

-ocr page 136-

^xpmatioIohattttts'Brent^

fed cû'am ncccfle habet famtliam cni/ dire in uera pietate, aut faite curare ut crudiatur, Peccata enim familiae/m/ putantur patrifamilias, fiquidem dc-Îîgnentar ex incuria amp;nbsp;negligentia pa triffamilias : itadicendumeftde régi busamp; principibusâfc* Sed uideam^ nunc per partes, quæ hic obferuanda ueniant«

,, Rex Una cum ciuibus ueftiunturin agenda pœnitentia, faccis, amp;nbsp;fedêt in einere. Quidf NS haec opera font expi atiO4gt;peccatisf Numfaccus fîC cinis tantifunt momenti coramDeo,utea refpiciatjöf propter ipfa remittat iram fuam,acfuppliciumï’ Nihil certè mi/ nus: Alioqui enim fuperuacaneû fuif fet,quod Deus promifîfsetfilium fuß, ab initio orbis expiatorem peccatoijt, CC poftea mififset eum in plenitudin« teporiSjUt^ptcr peccata nofira mor/ tcm fubiret. Potuifsetenim demon-ftrare faccum flC cinerem, quibus pecz cata expiarent. Sed res longé aliter fe habet,

-ocr page 137-

tn îonam Proplietam , in habet. Peccata noftra, Hcùtô^ Nintul tarum,grauiorafu nt, quam quæ corS Deo expientur indumcto facci,0d feP fione in puluere. Necefle fuft, utad expianda peccata, Filius Dei non faclt; cum,fed mortem fufciperet,amp;: non felt; derer in puluere, fed pêderetin cruce. Quid ergo fibi noluntfaccus SC cinis Niniuitarum C Non funt expiationes peccatorum,fed funt fy mbola confef-fionispeccatorum ÔC argumenta con tritionis, quae propter peccata habet. In Rege Thronus erat fignam maie/ ftatis. In ciuibus,altaô^ preciofa fediz liainpublicis têplis auttbeatris eranc figna dignitatis. NuncautemRexno collocat fe in throno regio publice, fed fedet una cum ciuibus in terræ pul were, feuinhumilibusô^ abiedisfedi libus, utpalam fignificêt fecorâDeo propter peccata indignos elTe fuamaz leftateamp;dignitate, fedomnes fimul QC aequaliter meritos internecionem. Sic eaamRexS^ ciueshabuerunt fua

1 f preciz

-ocr page 138-

t22 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Rxplicdtio lolditnii ‘Ërcnlïj

preciofa uefiimenta diebus fefiis, in nuptijs, amp;alijscelebhbiis conuenti-bus^quibus fcfc ornabant, ói prae cf ris homimbus eminebant, Nuncauté induunt uilia ueflïmenta,ut nullü ui/ deretur inter Regem amp;nbsp;principes, ac reliquosuulgares homines difcrimê, utfignificarent, fe propter peccatain/ digniores efle, gquiornenturcorptv re,amp; confitcrentur ipfo ueftitus gene/ re,fe una omnes inuolutos peccatis,d^ extremas fordesmeritos. Itai^faccus ÓC cinis non funt expiatio peccati, fed tantum argumenta agnitionis Qi. con fefiionis peccati corâDeo. SicutmuK crpeccatrix apudLucâ, cum acceffif fetlefum, precatura 4) remifsione pctf catorum, fleuit:Hoc fletu nön expia-uitpcccatum. Nâamp;Efaufleuit, cüm ïacob ei præriperet benedidlionem, non tarnen expiauit fletu peccatum fu urn. EtChriftusdicitjin exterionbus tenebrisforc fletu Qc ftridorc dentiö»

* Et tam en nulla eritibipeccatorumc* piario amp;G nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Secundo,

-ocr page 139-

tnloHainPropbetani «3

Secundo, Rex mandat publicum leiunium. Homines, tnquiens, ÔC iu/ menta non guftent quic$ necpafcan tur, acne aquam quidem bibant '■ Mandatur autem ieiunium,nonhoc confdio,qudd peccatum pofsit expia? ri,amp;ira Dei placari ieiunio,ficuthypo critæ de ieiunio fentiunt,fed ut primu caro fobrietate compcfcatur. Deinde hac occafione publicaconuiuia inter mittantur,6C liceat co commodius ad publicas preces SCconciones coueni? tc, Vnde QC in Mandato additur: Cfa ment ad Dominiiin fortitudine» Hae funtpublicac precesfeu Litanix, quae apud ueteres pro foIennitateferuabSz turnonuna hora,fed tota die, itaque neccffariiim erat,ut homines toto die abftinerent à cibo,ut poff ent in Ecclez fia præfto adeflè. Sic 2, ParaIip,2O* loz fophat indicit ieiunium,noji ut expiai . tionem peccatorum, fed propter publicas Litanias,qug ad inuocandß Do minuinextremopericulo inftituebâ-tur.

-ocr page 140-

»Î4. Expîicatio lolntnnli ^rentlf tur. Sic öif alias infcripturaconiungS turiciunium Si oratio^tfciamus ieiU niafuiiïèinftituta ad peragêdaspubU caslitanias.

Sed quideft, quódetiam madatut iumentis, bobus Si pecoribus, ut ieW nent? Num Deus refpidt leiunioï» beftiarum Nihil nwu», fed manda/ tureodemconfilio, quo in decalogt’ mandatur,utdie fabbati ocientsr. Ni fail operis ( inquit ) ^ies in die fabba/ Ci, nec^ tu,ne(^ iumenta tua. Exigitut cnim ocium iumentorum in Sabba' to,ut hacoccafione homines habeant occafionem intermittendi rufticosla' bores. Si conuenicndi ad facra- Siced am mandatur iumentis ieiunium,nlt;t homines pafcendis iumentis'occupa ti,negligant publicas htanias Qi cond ones,quae tunc propter imminens pe-riculum in Niniue habitç funt. Neclt;f (èenim habuerunt homines perrorâ diem in publicis eflc replis, Qi vaarc ibi prccibus,c5cionib’,facrificijs Qic»

Talen»

-ocr page 141-

I

InïotMm^rejAetttm

Talcmritumetiam pn'mitiua Ecclcit a poft reoelatum EuangdfS îmitaix cftjamp;ftcct adhuc infummis periculis imitari ,n5 quidem hypocriticè, Papî fticé, feuMonaftice, fed pie ÔC Chhfti . ane, Papiftacet Monachi'utunturhis operibuSjUt meritocorS expient pcc eata.Hæceft impiaopinio,neceft uc rapoenitentia:Sed atendû efthisritiz bus , Ut intermiffis publias couiuijs amp;nbsp;ornamentis fignificcmus nds pcc* cafte, iram Domini meruiflc, ôô Dominum proremifsioncpeccati inuo «are

Continent fiChocîn mandato Rc gis.Conuertaturuiràfuauia ma(a,d^ *, abiniquitate, q eft in manibus fuis» Hæc eft condo de uera poenitcntia, ÔC ueris frudibus poenitentiæ, Nâ quotf^ antè di(ftumicftdefacco,cinere,ÔCieitt nio,nondum eft uera pœnitentia, fed tantum fignum humiliationis feu c5/ fçfsionis peccati, Nuncautem docct Uera pœnitentia, Hæc enim confiftiC

in

-ocr page 142-

ExpUcatioiohannis^renti^ in conöcrfione à uia mala,amp; ab iniqul täte. Conuerd autem ab iniquitate. primum eft connerd ab increduUtàte» ab idolatna,ad ueram Hdem in fernen Abrahæjin ChriftSFilium Dei. Dein de eft coriucrd ab exterm's fcckribus ad uirtutem,uidelicet, ab ebrictatead fobnetatemjab impoftura ad iufticia, ab inufdia, ad dilcdlioncm proxirrii, a fcórtatione adcaftitatem,acbreqitcr ab omnibus flagitns,adomne genus uirtutum. Hocfibi uuk mâdatum Re gisjcùm iubetunumquemcjpcouerd auiafua mala. Ethacc eft pœnitentia uera,quae à nobis omnibus femper jfX jgitur.

Poftremo,in mandate feuconcioe Regis edam hoc additur: Quis feit, fi couertatur amp;nbsp;ignofcat Deus,8C feuer/ ’ t;ftur amp;c- Quid ad haec dicemus f NS Rex dubitat de mifericordia Dei, ôi de remifsione peccatOrum C* An non cxigitur â nobis, ut C E R T O,finc ul la d ubitatioe credanius,DeUm remit/

terc

-ocr page 143-

î» iottätn Prophctdm i tere nobis peccata, propter Chriftff« Et iit certo hoc crcdamus,ac in fide co firmemur, inftituta funt Sacraments apud ueteres quidem Circumcjifio,K (acnficia,apudnos autem Baptifmus £)C CoenadominicajHiccigo obferue mus,quod R.ex no fimplicitcr loqua/ tur de remifsione peccati.cum dteit? Qins feitfi deus ignofcat, fed indu44t etiam remifsionem fupplieq,quodlo nasfuturum prgdixerat. In remifsioc .n.pcccati, duplex foletefle remifsio« Vnaeftremifsio culpæ, aliaremilsio poenat- ExEuangelio aStChrifti.rc/ mifsio culpæ certtfsirrta eft, Similiter etiS remifsio æternac pœnæ» Chriftus enim ueteribus ^mifsuseft, amp;nbsp;nobis exhibitus, ut expiaret omnem noftrâ culpa, amp;libcraret nos ab aeterno fuplt; plicio gehenng. Quare de hac remifsi onenun^dubitandum eft, quis dubitauerit,arguitChriftum amp;Euan gcliû cius mehdacq. Sed præter cub pamô^ acternam pœnâ, minatur lex

Dei

A

-ocr page 144-

lt;28 ExplicdtioïóhdtinisBrentij

T^ei peccatoribus etiam têporaleffl poznam,amp; externum fuppIiciü.Sicut hoe locOjNiniuiiç menti quidê erant peccatis fuisacterna poenam,fedPio/ pheta minatur cis etiam externam ói mundanam pcenam, quae ipfis amp;nbsp;un bicorum poft quadraginta dies im/ mineret.Necaddidit promifsionem de remifsioneftuius externa: pcenæ, eiiamfi conuerterentur . Quare ReX etil certö ftatuere poteftj quod fi acre agant pozrittentiam, rcmittantur eis libercturab æterna pœna, tarneji non poteft certó ftatuere, an Deus remifstirus fit ad poenitentiani jpforu, eti^m cj^terriam pœnam ,Iu/ bet igitiir popüiß bene fpçrarc, SC ue/ ram agere pœnitêtiamjquia cûm een to fiät,utrcm itratur peceatura, 5^ libc r'entur ab inicrno, fortafiis fieri etiant pofsit ex mera gratuita, amp;no,pm)fsa bcneuolehtia Dei, ut 5C à uaftatione nrbis liberentur.Sic ,2 Reg. 15» Dauid feiebat quidem Deum rernififlefiW ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pcceau,

-ocr page 145-

peccatljflClibcraflèab inferno,fed ne iieiebat, nSreuerfurus effetin regnS.I/ deo dicitîSt inuertero gratiam in ocU lis Domini,rédiicct me. Si autem d-ji erit, non places, praefto fum,ô(?c. Sic Danielis j. Tres iuuenes nefet ebant fc libérandos ab igni,etfi non dubitabât de grâtia Dci in condonaildo pcccàto SChberando ab inferno,Idcirco dicQtî Dcuspotèft nos en'percamp;c« Qiiodft noluerit,rtotüm fit tibi Rex, qma Dé-Os toos nOtt colimus,ô^c.

Etuidit Deus opera corû,quîâ conuerfiRinc de üiâ fita malâ, amp;nbsp;tnifertus eftDeusfuperrnalidanl quam locucus fuérâtj ûccret e-* is,amp;nônfecîc.

Hoc loco abutuntur bypocritacad dtfendenda mérita hàmana; iufticiaf. Et affirmant fram Dei polTe placari| amp;nbsp;peccata expiari tàlibus operibus, qualia atea enumerata funt, uidelicet, lt;ianiô,âC ueQitu faccotâ, feu dlictf^

K amp;ÙIZ

-ocr page 146-

iijï Hxpîicéttio lohannî$ trent^

cucullis, fedlongifsimècrrant. Pfi rnum enmi,unjuerfumEu3ngcli«ni Chrifti hue maxïrnè omniu refpicif, hocunû præeipuè dccct, quôdira Deinen placetiir,ncc peccata expié/ tur,nifi fola pafsionc 8C moricDomi^ ninoftn lefu Chrifti, quæ per fidenî agnofcêdaSC fufeipienda cft.Placatio igituriræ Dei, expiatio pcccatorü coraniDeenoneft ullishumanis mc ’ rtis attribuenda, Deinde fuprà expo/ fuimus, quôd ieiunium ôé cilieiû per fefunt opera indifFerentia, nee placet Deodiabii-npijs SC nonduna Deorc* fonciliatis fiant, Efaiæ. f8. Quarc ie/ itinauimus dC non afpexifti nosf S(c. . Quid ergo eft,quód dicit fcripturaï Vidit Deus opera eorumf Non intel hgenda eft fcriptura hacc de operi-busqüacfiunt fine pcenitentia, fedde ’opcribus ueræ,pcenitentip. Vnde Si ‘b.ocloco fequitur. Eoquód conuerfi ' eifenta uiafuamala. Hæceft prçdica/ . jj^'o uerf pœnitentiae. Deus cmm inre-\ quot;nbsp;î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;miitêda

-ocr page 147-

«3i!ttcnda ira fingt;St' condonandîs pec/ can's, primum Omnium rcfpidtuni/ genitum fuum filium , qui peccafa cxpiauit. Deinde refpicitcos,in quib* inuenit Elmm per fide. Cum ergoq, qui crcduni inChriftum,teftificenfuv agnitioncm peccatorum fuorum, per ieiunia,5C dlicia, teftificenrur ctiam fi/ dem fuam peremendationcuifæ fue, amp;nbsp;perbonas uirturesgt;quas fc(flatur,'d circo dicitur Deus Refpicerc opera co rum, non quod opera per fc Gnt tand nscrin, ut propter ca Deus auertatirä fû, fed quia opera funt teftificatiôes fidei in Chriftum, quern Deus folum re{picit,5C,pptcrcu!Us folius mérita re mitntir,am fuS, amp;condonat pcccara. Hocnûc ad Niniuitas aceomodandG ell. Niniuirç cnim fuerunt peccato* res,amp; propterpeeeata fua meritt funi cxcidiQ urbis fuç. Sed ad prçdicationS ïonf terrentur, ET-CR.BDIDE* RVNT, ficut fuprafcripturad xft. QuidergoCREDIDERVNTî'

K I PrimU

-ocr page 148-

ijt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tstplicdtioïoîiaMis Brent If

*• Prifflum, Crediderunt DeS proptrf peccati ipfoiji iratum uerbû ci/ us,quo adnunciatur ei's cxcidium ur/ bis,uerum, acuerè diUinum e(ïc. De* jnde, crediderunt Dcum effe miferi* cordem, propter fernen Abrahgpro* miniim. ExhacigiturHde fufceperût ieiunia cjlicia,ut teftificarentur agni tioncm peccati. Similitvr couerfi funt â utjsXuis malis ad lieras uirtutes.ut tc ftificarentur fidem ÔC obedientiam fu'' am in fernen Abrahg, Refpicitfgituf Deus opera corum,non propter jpfo/ rum mérita,fed propter fernen Abra-hç, feu propter Chrifium, quern per ft dem agnouerutprofolo fuorum pec/ catorum cxpiatcre,

Habes antem hoc loco infigne cxe/ plum,quanta fit effi'eatia, quanta utiH tas ueraf pœnitentiaf. Multi t xiftimat. Omnia fieri fato, hoc eft, necefsitatC quadam,amp;f immutabili rerû ordine. Ideotp fentiunt uanum efte fufciperc tonfiliade uitandis futun's pcriculis, amp;inuoca

-ocr page 149-

ïhioHttmPropltiii» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»35

amp; inuocare Deom ad auertenda inu minentia mala.

Ac uerum quid cm cft, Deum cflc immutabilem. Ego Deus, inqui^Sd nonmutor.EuIpfiperibunt, tu autc permancs Sgt;Cc. Sedquodadimminê/ tiapcncQlaamp; aduerfaattinet,Dcus t2€3f(itiir2determinit,ùtlihomines iefipuennt,reciptatcos in gratiam,ói rcmittat futuram poenam, Si no fem per temporalem in hoc fcculo,tarnen femper remittit aetcrnam.Hicrem.i8 Si Gens »Ila poenitentiam egerit à fuo malo,agam SC ego peenitentiam à ma Io quod iocutus ihm ö^c. Hoc initio didnm quidem eft de futura uaftattoc Hierufalem,dc qua prgdicaucrat «iS Efaias ante mültos annos, Sed (igniR turhoc dido, qudd idfit inftitutura Dei, in minis fuis de futuris afflidio/ nibus, ut fi homines conuertantur à pcccatis, conuertatur etiam Deus ab I ira fua. Hoc probat exemplum Niniz

Uitarum,^rum exemplo etiä Hiemz 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K j falem

-ocr page 150-

*34* HxplicatiololdnnisBrentlf falcm manfiflct faluaSi: incolumis,fi ciues Hïerofolymitani eam cgifTent pœm'teniiS ad concionem Hieremif, tjuam egerunt Nimuiiæ ad concion? îûnç, Hoc idem conttgiflet ludacis, fi pofteacgi0ènt poenitentiam ad con-cionetn Chrifti amp;nbsp;Apoftolorurh * 'feut Chn'ftus ipfc figmficat, cumdiz cit : Hjcrufalem Hierufalê, quotics uolui congiegare fih'os tüosjamp; noliu lt;ït Etiterum: Nondabitarci fig' num, nifi fignSlonç Äfc- Deuscnini intantS deledat pœnitcntia.utfi impi US agat pœnitentiâ uel faîtë externa,Ôi duilem, codonet dno quidë pcccatî, nee remtttat poenâaftcrHâ,nïfi’egerit uerâ pœnitenuâm, attam'en remittat ei aliquam pattern externæSC tempo rail's pœriæ in Iioc feculo, iicut teftat exemplum Achab, quictfi manebat In corde fuo impius, tameh cùm ad prædicatiçncm Elig humiliaret fe, SC flgerct externam pœnitentiâm, Detrs ita eadelédatus eft,utfupplicium difz fenetur

-ocr page 151-

iHloft4mPropheflt;tm ferrcturüfq? ad pofteros Achab, æc. Siueróuoluent quifpiam non tantS temporalem inhoçfeculo,uerunieti/ am æternam pœnam effugere, necef fe habet ueram pœnitentiâ agere,quae conflit agm'tione peccatûfide in Chr* ftum,amp; obedicntia.Sic Deus concef? fit fpadum poenitentiæ original« m un do ante diluuium iio.annos. Itai^lî cgident poenitentiam ad prædicatio/ nemNôejtuncno folum cfFugilTenc poenam diluuq.fed etiampœnam in/ iernû Sic dédit fpadum poenitentiat,, 400 annos gentib’ Canangis,fic Pha raoni,fic etiam his temporibus,quib’ T urca nobis «nternedonem minatur, dat nobis fpadû poenitêtiæ,ad quâ uo/ cat nos per concionë Euangeltj. Si er/ go ageremus ueram pœnitentiâ, hoc

ampledcremur exanimoEuan gelium.SC emendaremusuitâ publier amp;priaatim, tunceuaderemus bip plicium 8i tyrannidem Turcæ,Nunc aut,quia magnus eft cotemptus Euan

K 4 gelt)

-ocr page 152-

1ixplic4ÜoloJnHnis'Srent1f gdi},amp; maxima eß inhoneßas uitar in impoûuris,ebnçratibus,amp; alijs fcc lenbus, metucndum eft, nc non cua/ damns fupplicium. Quarc precabi/ murDcum,utaccendatcorda noßra fpûfandofuo, quo emcdemusuitâ, hberemur ab imminêtibus malic*'

CAPVT QVARTVM.

T7 T dilplicuitilludlonçadmo’ ’^dum amp;nbsp;iratus eft, $(. orauit ad

Oominiim,amp; dixit; Obfccro Do mine, nunquid nonhoçcft uer^ bum meum cùm adhuc eftem in

terra mea? Quaproptcr ctiam uo lui prçoccuparc ut fugcre in Thar fis:Sçio,n,quiatuDcu$ clcmcns amp;miferiçors cs, patiçns multi« miftrationis, amp;nbsp;ignoftens fuprt malitia. Et nuc Domine tolle quç foani

-ocr page 153-

JnJontimFropielM i^f foanimam meamàmc:Q^îamc Hor mihi cft mors quàmuica. Et dixit Dominus: Putasnc bcnèi-rafceris tu? Et egrcfliis cftlonas de ciuitatc,amp; fcdit contra oriente ciuitatis, amp;nbsp;fecitfibimet umbra-culumibi,amp;fedcbat iubtcrillud in umbra, donee uiderct quidac çidcrctciuitati.

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Adenus de poenitêtia Nü

0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;expos/

nitentta ÔC conferaatione

Niniuitarqm concepi't. Poft^ enini Ionas uj'dit quod Niniui'taead prxdica |ionçm fuam conuertantur ad Domi/ num,6lt; confequanturnontantüöenl am pcccatorum fuorum, ucrumetiS incolumitatê urbis fuæ, debuiflTet quiz dem magno gaudio affict, ficut Ange U in coelo l^tant fuperuno peccatore , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K 5 poeni

-ocr page 154-

îjî ^xpîicitîolohiinHis'BrentJf poem'fentiam agente,ipfe aurcm taiî) tum a^efljUt gaudeat,utpoiius rnag^ ïunl indignationcm fcc uni côdpiat, êC tnuehatur expoftulatioe fua j’n DO minum De3nonrum,quôd pepercif fcteis.Nâquôd dicit: Quæfo Donsb ne,aBnon hocilludeft quoddixiamp;'c» cxpoftulatio eft,qualonas exprobrat Deoriimiam fuàm indulgeniiam ac cttaminïufîlciam. Ac intantum dô-let depŒnitentiaamp; conferuanôeNi/ niuitaru,ut ctiâ môrtc (ibi optet,amp;c.

Eiß Ç'ùtem multi folent errata San lt;5lorum cxcufarCjêt incpn'nism partem fntetprctarijtamê qufa hoc ÔChæeindignatio îonç, reprehêditur â Dec ipfo, ficut poftea fëquitur,idar CO non licet nobis hoc Prophetæ pec/ catum importune cxcufaie. Çaritacis quidê eft dclicîla proximi tegere,quan tumfieripoteft.Ex delidèoàutemnô cftfaciéndaiuft/cia,nccpcccaruni-pro scq'uitateôC non pcccato intcrprctan-dum etk

lonaB

-ocr page 155-

Inïontm'Propletdm 13

Ïonas jgttur hoe loco iterum pee/ tat, quodindignatur de poenitcnda, amp;nbsp;deconfcruationcNirtiuitarum,

Videtur quidem fibi iuftifsimas Jiaberecaufasfuac indignationis. Pri/ mum enim, ciirn Deus parcit Nimm'/ tis,exiftimat Ionas uerbum Det quodi ipfcadnunciauit, pcriclitari dc uerita/ te. Dixit enim fore, ut poft quadra/ ginta dies Niniue fubuertatur, Hoe eùm iuxta prophcciam non eucnerft’, quispofteaadhibebitfidê uerboDo-minif Quiscredet,pmifsionib^Dci, ft Deus minas ucrbiftu'nonitnplet? Quis non damnabit prophetas uaniu tis amp;:mendacij Patat igiturlonasrc ferre gloriae nominis Dei, ut Niniue fubuertatur. Quod cum non fiat, fen/ titeamgloriam nuncin fummo eflc periculo. Deinde, cüm üidetNiniui-tas,qui erantEthnici incircumcifi, c5/ fequi condonationem pcccati,amp;rcci/ pi à Deo in gratiam,exifttmat nunc Ié gemMofiSi circumciftonem uerfari infum-*

-ocr page 156-

»40 ixpUcdtiolffuttinisTirentlf

in fummo difcriminc, quia alij Ethnf/ ci, cum audicntDeum fine fefpcdu pcrfonarum recipere ucrè poenitêtes, ctiamfinofuerint circumcifi, diccnt, quid profuent Circûcifiof Quid kx Mofi,fùm nosEthnici etiam fine cirlt; cumcifioneôCicge Mofircdpimurin grattamDeiCHæcputatlonascfleini qui(fima,idcôqùecùmnietuat ne eX hac Det indulgentia penclitetur ucri/ tas uerbi Deijamp;fgloria circumdfiois, ac Icgis Mofi, tanta indignationc cor/ rip(tur,utetiam mortem fibiopret,

Sedlonas longifsime errat, Nam quod ad ucritatem uerbi Dei confer/ uandam attinet;Deusparccndo Nini nitis, ucre impletueritatcm uerbifui* Etfi enim didum fuit, Adhuc quadra gintadies amp;nbsp;fubuertetur Niniue, tarnen quemadmodum fupra didum eft,hoc ficintellj'gitur,quód fubuerte/ turquidem Niniue,ficiues non eg«/ rintpoenicentiam. Quod fi autem plt;« nitentiâ egeriat,tunc ciuitas manfura

-ocr page 157-

In lonam Pro pief am nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« 4.lt;

fît fncolumfs* Nam hanccfle fentétîS minarum Dei,fignificant ucrba ilia fid epitheta,quae lonas ipfe hocloco com memmorat cxExodo, Numéris, Clemens, Mtfen'cors, Longanimis, fi^c.Nam fl Deus eftclemensamp;mifc ricorsjcertè libêter condonat peccatx his, qui ad fe conuertuntur, ficut amp;nbsp;po ftca in Ezechiele dicit; Viuo.ego nolo m ortem peccatoris,fed magis ut con/ uertatur uiuat. Hane fentêtiam Iig'-nificaucrat ctiam ante diluuium per Nohâ, cum minatus eft diluuiû, poft centum uiginti annos, iildclicet figni ficas, fl intra hoc definitu fpacium té/ porisrefipifeerent,diluuium non uen turuni.Quarclonas fruftra ÔC imperf semetuit, neDeusparccndoNiniui/ tisamittatcredulitatem uerbifui.

Quod autem attinet ad circumcifio nem,amp;Iegem Mofi,quaEuidcntur pc riditari,quód Deus recipiat fine tjs Ni niuitasin gratiam,itcr3 fignificatlç»! nas imperitiam fuani, Circumcifio.n.

fiCkx

-ocr page 158-

142 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Txpîicittîo leJgt;4nnîs3rentif

êCkxMofi, quatenus quidem confP nctiud’cialia ccremonialia,non per tincntad Gentes, fed tantum ad exter nam poften'tatem Abrahç. Et Deus non eft tantum Iudæorum,fed etiam Gentiïim Deus.Etfi enfm folisludæ/ ispromiftumcrat, quôd Chriftuscx ipforum gente nafetturus erat, non ta men ^miflum fuit eis,quôd ipfi folt confeeuturi eflent fàluté propter Chri ftiim,fcdutPctrusdicit:ln qiiauis Gê te qui t!metDonu'n«m,( uidelicet in Chrifto Icfu) acceptuseftilIijEt- Ont nis, O MNIS, inquam, qui inuoca/ ueritnomêDomini,faluus erit.Qua/ relonas iterum inciditin fœdumer/ rorem.

Hîcergouidemibî,qaasto timoré Dei ambulandum Gt in uocationc ci-“ us,amp;nun^auertendi ocubâ uerbo ipGus, Hiclonas fuitPrcpbeta m«xf mus quiex fpirîtufandomulta præ/ dixerar, SCregnS Ifrael prcphccia fus reftitucrat, ^quo cumDcus famili/ an'ter

-ocr page 159-

ïftJonamfropJtefâta i «45 Writer colloquebatur, ficut teftatur htc libenus,quem ctiam Deus ingêtimt taculo confcruaueratin uêtreceti. Et lamen, cum rdinquitur fuis ipRus ui-ribuSjfiCauertitoculosàuerbo Domi ni,torpiter errat in fentêtialcgis amp;E/ uangebpNon intelligit, quae fit uera fentêtia kgis,fcilicet quodlcxno pof fitrnortê inferrenifi impoenitetibus. Non intelligit,quae fit uera conditio Clirifti, uidelicct, quodpertineat ad omnes Gentes, quçexfide ciuspœni tentiamagunt. Non igitur fuperbia/ musindonisnoftriSjfedambulemus in timoré Domi ni, ÔC perduremus in uocatione Dei, fimus Deo grati, nc propter ingratitudinem donisDci pri uemur»

Eft amp;nbsp;hocobferaandum,quôdn5 fit fidendum noftris boniSjUt uocat,in tcntionibus,fcd cxigamus omnia no/ ftra inftituta ad uerbumDei. lonas ha betin hac indignatione fua optimam, Uifibi uidetur, inten,tioncm,putat fc habere «

-ocr page 160-

*44 tifpticittfiJeiMnÏtirenfJf iiabereiuftifsimàs caufas indignati'd^ nis,fed cum examinâtur per ucrbunl Dei, tnanifeRum fit, quodexdiame/ tro cum Jpfo pognent, Vnde Dcut6 12. Non fadctis finguli ^dfibi ret^flf uidetur,0^c«Caueamus igi tut in no/ firis inftitutis, ne quid præter ttocatio liem ucrbf Dd fufcipiamus,

Sed Tituli QC Epitheta Dei, quarlo/ nas hîc reccnfet,non funt prætercuda« Erfîein récitât hare ad expoflulâdurïl cûDcOjtamêuenfsima funtgt;amp;fümp/ ta exExod.âf Numcris,qujeamp; ideit' CO nobis prOponüntur cognofcendai ut ex hisdifeamuscognofeere,^ De-* us fiterga nos affedu, ÔC. quid nobi« deipfo polficeri debeamus.

gt;.

Deus CLEMENS, feu mnitaî gratiæ. Hune titulûtribiM't fibi Den* in uniuerfa fcriptura,ut cognofcirtiu* naturameius,,qudd etfi aliquädoifäquot; feitur,tarnen non irafcitur,utperdatlt; fed utfêruétfperâtesô^inuocantes ip/ fum, Facit alienum opusj ficutEfaia* dicit«

-ocr page 161-

in iontim PropTfetam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;41

dicît, Ut fuum opus faciat, IrafciturjUt fit bcfieficüs, Mortïficat, utuiuificet. Hic titulusfiredêcumexpendamus^ excitât ôf cófirmat fidem noftram in Omnibus adüerfis. Fides autem eft ctil tusprimf præcepti. Qijarchic titulus rcâè cognitus facit, ut obediamus pri fno ac præcipLio prçcèpto Def.

MISElÙCORS.Hoc^prièco licnitnatural! bcneuolëtfæ, qualis cft fn parentibus erga liberos. Mater tâz to amoreprofequituf füos liberos, ut de ipfoi^î grurtinis ex âftifno dôleat,ôd cupiatjfi queat,easfn fetranfferre. Ta lis ac niulto maiOr eft fniféneOrdià Dcietgaafflidos Ecclefiae fuaSi Nori fimpliciter codolet eis, fed ex aîo, ex corde, ex üifeerib’ fuis,ut ftà loquaf* codolet Hic tituP Déi redè cognftus opérât in nobfs per fpiritum landû* patientiarri in adüerfis. Si enirnDéus çondolet malis noftn's,ficut mater, fiz «ri non poteft, ut mala nos opprimât* Deus enimnonpatietur, ut in bis pc?

L teamus,

-ocr page 162-

«4*^ t-xpUcatioJoJmnttisireHtif ream us,fed dabit euentom,ut ferre queamus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

LONGANIMIS. Hîctftulus 3^ docct nostimorem Dei', ne blandia-murnobis inpcccatis noftn's. Deus enim conniuct peccatonbus,no quôd approbet peccata corum,fcd quôd cjc/ pcdetpœnitcntiam eorum. Quarc fi egerint pœnitcntiamjferuantur. Si fu/ j erint impœm'tentes, copenfabitur tar^ dirasgrauitatc. Docct ctiam nos pati/ entiaminaduerfis. Nam quódnófn* bitó punit cos, qui nosmalis afficiût, ' bine adeo accidit, qudd fit Icgaiiimis. quam uirtutem iniitari debemus,^ patienter epem ciuscxpcdarc.

MVLTAE MISERATIO/ N IS,hoc eß:ualde bencficusamp;'Iibe^ rails. Deus enim non folum eftck'' mensin corde fuo, fedctiam teftatur erga nos banc cicmentiam tbultisbe^ ncficqs:folet plurafîc maiora præfta' nos aut petercj aut afFedarc aud« amus. Confidendum igifeftinaducr/ fis, SCc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Etpraçi

-ocr page 163-

Ionäm fropltün nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»4?*

Etprxparauic Dominus Deus cucurbitam, amp;a(ccndicluper caput Ionç,ute{rec umbra fiiper caput eius, amp;nbsp;protegeret eû: Labo-rauciatenim. Etlçtatusefl ïonas fuper cucurbita Lcticia magna.

ïonas egrefliis urbê,poft concione, txpccfiauit, utcoràm u!derct,quidac/ cideret urbi.Sed cùm rcipfa cognofcc/ retjlongcaliumeflè euentum, quàm ipfe aut fpcrauerat.autuerbo fuo præ/ dixerat, perturbatur maximo animi dolore, ficuta prino'pio hm'uscapins didum eft.

Interca autem tempon’s, dûïonas expedat euentum «grauifsimè affligt/ tun'n agro,ab ardoreSoli's,itaut mo/ Tl potius quàm in tanta affli(flione uî-tam diutius dueere optarct. Etfi cnim ïonas fccerat Gbi umbraculû ,fortafîe ex farmentis temerè congeftis,tamc hoc umbraculumnonpoterat folisra

L X dies

-ocr page 164-

148 T.xplicatioJolännts'Brentllf ; diosita arceic^ut abipfis non Içdcrcn ! Quarc Dominus parat ei cucurbits, i cuius umbra Ionas ita rcfodllatus eft, ut ingcti laeticia geftiret. Hîc ergo pn^ mû obferuä, quôdcûmumbraculQ^ Iona ædificatum nihil iuueteû,nccde fendat ipfum ab eftu folis, manifeßt fignificcturjhumana ftudia, amp;nbsp;huma/ na præfidia nihil opis conferre nobis tu grauibus noftris tentationibus 8^ üffii(fiionib^. Elfi cnimnoftra ftudia» quantum piè Öl bona confdentiaßquot; cripotcft, nonfuntin aduerfis interquot; mittenda, led omnia pia,iußa,reda,H citaamp;:honeftatentanda funt, netete/ ' tur Deus, tarnen necefsitas exigit, ut , cum omnehumanumnoftrumfiudt um in unum contulerimus, non con/ hdamus eo,fed refpiciamusad Doinlt; numDeumneftrum, öt^petamusab eo increments noftri ftudtj. Semp^t cinnobismenteuoluenda eftea hißt’ ria,quaedc captura pifeiö, Scdc Petro Icripta eft, Petrus tota node frußra in

fumpfö

-ocr page 165-

JnîoitdmProplet^fiit J 9 fumprerat laborê ad capicdos piCces, Sed cùm Chriftus iuberet eum tetc de mittere j'nmarc, tum omnia profpo rècefïèrunt.

Maher hxmorrhoifTaimpcnderat btnnem pecuntam fuâ in medicos, amp;nbsp;nihil adiuta fuit,fed poftca uno uer/ bo curata eft per Chriftîï. Sic Ôi. Ionas nihil adiutus eft fuo umbraculo, fed poftquam Dominus parauit ei cucur bitam, non folum tutus fuit ab æftu folisjuerumetiam magno gaudio af* fecftuseft. Haec noneo rccitantur, uc difcamus ignauiam in noftra uocati/ one, ncglccftionem noftri officij in parandis omnibus rebus,quæ nobis ad conficienda noftra négocia neceffa rig funt; Nihil entmin periculis omit tendum eft,quod humanitus amp;nbsp;com-modè,amp; piè fieri poteft, Sed hxc eo re citantur,utrebus omnibus noftro co/ filio paratiSjfciamus neceffariâ efte 0/ pern diuinam, amp;nbsp;earn implorandam. luxtaillud: Nifi Dominus cuftodie-

L J ritciuiz

-ocr page 166-

t^o Explicdtioioljnuis'Srcnt^ rit duitarem, frußra uigilat qui cußo ditcamamp;'c

Deinde, fùm Deus in tanta acfius afflidione parat long cucurbitam, ex cuius umbra Ionas recrearef, fignifv lt;;aiur,quód Deus tanta Gt dementia, utquot^tin uocatione ipfius ambu/ JanXjamp;f in ea affliguntur, det ipfis cucft .. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tum,quo pofsint fufferre, ÓC in aducr/

fisferuariJuxtailIudiPerdicmfolno urette, neclunaper nodem. Et: Qui habitatinadiutorioaltiflïmi.Etmox: Cadent àlatere tuo mille, ô^cad te au/ 1emnonappropinquabit.EtEfai.4j» Si ambulaueris per igncm, non cotU/ bureris 6Cc, Sic filij Ifrae! proficifcebâ/ I fur ex Aegypto in defertum .Etfi au/ , tem non eraniftumenta in dcferto,ta/ men Deus dat euentum,utpotucnnt ferre,quia mißt manna, dédit aquä ex petra. Hieremias ambulabat in 00/ catJoneDei. cum prædiccretfuturant uaflitatem Hieruialem,conijcieba tur non folum in carcercs, fed ctiain inlutu,

-ocr page 167-

ï/t lonjm Prophefam

inlutS.ttt uideretur inedia pcn'turus* Sed Dtfusdatcuentum,ut queatfer/ re, quia amp;nbsp;amici impétrant,utè luto «ducatur, SC poftca holles cum libez rcnt,amp; reftituant ipfum libcrtati 6Cc, Apoftolicmittcbantur ad prædicâ dum Euangclium in orbe terrarum, fed fine uiatico. Dat igüur Deus cuen tam, ut cum nihil haberent, omnia ta men pofsiderent. Hacc dida öó exemz pla fcripturç idcirco proponuntur no bis, utetiamfï nobis fufeipienda fint pcricula in uocatione Dei, tarnen ade amus ca intrepidoanimo, certifsima fpc conccpta,quód Deus daturus fit ez uentum,ut pofsimus pcricula ferre*

Sed Deus præparauit ucrtnetn afcenlu diluculi in craftinum, de percLilsit cucurbitam, amp;nbsp;exaruit. Eccùm ortus fuifletfol, præccpic Dominus uento calido amp;nbsp;urenti,, amp;percuisic folfuper,caputlonç,

L 4 amp;æftu

-ocr page 168-

lyi Exi^Ucdtiololiinnis^reHt'^ i ^xfluabac. Etpctijc anima: flix, ut morcretur; Et dixit; Melius eft mihi mori quam uiu ere.

Ionas rccreatur umbra cucurbitar* noneßautemdiuturnum gaudiumgt; qnia Cucurbita ßatim percutitur ucr^ mi,ut percat, amp;nbsp;Ionas iterS in tantUlU ^ffligitur.ut optet fibi mortem.

Haeceft imago uarietatis Humana/ rum rerum in hoc mundo. Et tarnen fentiendum eft, quodh^cuarietasno hat temerè, fed iußo amp;nbsp;prudçnti conft Iio Dei,

Initio, lonas nunc gaudet ob uffl/ tram, nunc dolet propter interitum cucurbitæ.Talis eßeurfus uitat homi/ num. Nune ga udêt ob profpera, nSc dolent ob aduerfa, Et tarnen hacc fiunt non fortyito cafu,fed diuina ordinau/ one. Nam quod pereat cucurbita,Ä conijeitur Ionas in magnu dolorem Sc indignationcm,aoluit Deus lonam docerc, quod cum ipfe dolcat propter interitum

-ocr page 169-

î» loftiw ^rofJjetäm intcntum cucurbitæ, qua tarnenncç feueratjUec elaboraucrat, multo ma-ßisconueniatDeodoIcrc propter in/ teritumtâtaî urbisNiniue, cuiusipfe creator gubernator erat, 6«: tant« multitudiniparcere, Difcamus igitur quodDcus nunquàm coqciatnos in aliquem dolorem, aut afflidioncm, quin uelit aliquidnos docerc, uideli/ cetjuel probare fidem nofträm, uel eX citaread pœnitentiam, uel gloria no/ minis fui illuftrare, de qua rcfxpcaliz âsdiâum eft*

Deinde, nee illud praftcreundom cft,quód lonas toties pptat fibi morte, I cùm antea deuoratus à ceto, mortem i uehementifsimè timuerit, ÔC cam fit deprecatus.Iterûpingif nobis ob ocu losuarietashumani ingcnij.Sgpc prç cor morte,( inquitPoeta) morte quo que deprecor idê. Sic alias Elias nûc fu git morte,nûc optât m ortê.], Rcg.tp. Hæc uarictasnoftri ingeni], ctiamin fandifsimis uiris diligenter cft obfer^

L r uanda

-ocr page 170-

Explicdtio lolannis Srentlj «anda fiC cognofccndajnon ut cam ap probemusj autetiam cxcufemus,fed ut corngamus 8C cmcndemus. Non pofTumusquîdêabfjcerc omncmmc tum mortis jücc poHumus cauere, nc fnone in Wagnis aduerfis opùmus, Sed hor emcndandum cft: cx una px te, nein metü mortis defpcrem uSjfed lidudam in Chrifto concipiamusA rnortem iorti a;iimo feramus;ex alrc^ ra pärte,ne optione mortis nobis ipfis mortem inferamus,fedin uocationc r)ciperduremus,certa ipe concepta, lt;juód ctiamfi maxima fint pcricula, tarnen Deusdaturus fit cuentum,ut pofsinrius fuffcrre^SCc,

Ec dixic Dominus ad lonam? Putasne bene irafeeris tu luper he deram? Et dixit; Beneirafcorego uiquead morte. Et dixit Domh nus: Tu doles luper hederarn, in quanolaborafti, neque fecifti uterefe«

-ocr page 171-

I« lowrfü» PropRffrf« Iß Ut crefceret, quæ lub una noftc nata eft,amp;fub una no die pcrijc,amp; ego non'parcam Niniuc ciuitati magnæ, in quafunt plus quàm cc turn uiginti milia hominum, qui nefciunc quid fit inter dexteram amp;nbsp;finiftramiuâ,amp;iumêta multa. Cùm Dominus antca prarparaflèt ïonf hederam feu cucurbitam,ut una* bra eiusab æftufolis defenderetur,ôd bedera mox cxarefcerct, conturba-tus cftlonas magna indignattonc. Re prghendit igitur Domtnus iram eius, èC exphcat, quid fibi uelit,quód cffecc rit, ut hedera una node cnafcerctur, amp;nbsp;continuoiteru mareefceret. Supra cninn,cùm Ionas uidcret Deum par-cere Niniuitis,grauitcrtulit dementi am Domini erga Nmiuitas, ö^uehe-menteriratus cft. NucergodocctDo minus Ionam,qudm iniufta SC crude/ lis fic ira élus, argumente dado ab he dérailla.

-ocr page 172-

^xplicatiololdnnisBreni^ dcra lila. Tu doles,j'nqujt, fuper hcdc'' ra,in qua non hboraftt,amp;; ego non do lerem ncc parcerem ciuitau tarn mag ïiæ,quae pn'mùni mea bcncdidione fldtantammaieftatêpcrucnit,amp; meo beneficto fada eft hoc tempore domt na orbis.Demdeinquafunttot miha infantium 0(fpuerorum,quinonduni peruenerunt ad annos difcretionis, praererea etiam iumêta,qua: nihil ma* li defignarunt unquàm.

Habemus ergo hoc loco cxcmplö eiùs didi, ^d extat apod Paulû Ro.i. ïnuifibilia Dei cognofcpntur ex uifi* bilibus crcatun's. Inter creaturasaute reccnfentur etiam affèdîus hominum naturales. Non enim loquimur de uigt; tiofisaut orruptis affcdibus, quaJes funt inuidia}3uaritia, crüdeh'tas, cocu/ pifcentia alien» rei, quaî funt pecca/ ta,amp; quorum autor eft Satan, nôDc us, Sed loquimur de affedibos h omi num,quos Deus in nobis natura créa rcfolet,Horûaffcdus, unuscft,quôd doleamut

-ocr page 173-

MontunPropbetdiA *57 dokamus, fi quid re rum utïltum inux tik fiat,ac pcrcat, ficui hoe löco lonas dokt,quódcucurbita, resutilis, tam cito per cat. Etfi enim hic afFedas none fuit in lona Gnc pOccato, tarnen jpfc per fe aftedus, non fuit peccatum. Sic dokt difcipuIusElizpGquod fecuris, res uidelicet atilis, quautebatur ad (eiî candaligna,cecicleratinaqua.4.,Reg; ó.Hiceft affedusnaturalis, non caia in carne noftra exortus, fed diuinitus crcatus.Quid ergoexko difccndum cft^ niud uidelice£,q?exhoc affedu in nobis fenfibili difcam’amp;^ admone amuï, de affedu Deierga nos, alio^ infenfibili, amp;nbsp;inuifibili. Si enim nos ualde dokmus propter res amiffas aut perditas,quas tarnen nös nee créa-» uimus, nee fecimus, cognofcamus Dominum Deum noftrSmulto ma-gis dokre propter homines, quos ip/ fe creauit,amp;: ad quorum falutem,Fili2 fuu in has terras mi fit, intcritu 8C per/ ditionem.Vnde Si alias iurameto st£gt; firmat.

-ocr page 174-

ï jS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;ÊxpUcdtio lohxtints Urenti)

fif mat, fe non cupere,fed magfs opraJ refalutemhomïnum peccatorS. Vivo ego,inquiens,nolo mortem pccc* loris, fed magis ut conuertatur up uat. Sic in Efaia cap. 49, docct affcäS fuum cognofcendum ex affedu ma-terno. Nungd obliuifci,inquiês, po/ left muller infante fuu. ut non miferea tur filio Uteri fuiC Et fi illa oblita fucrit, ego tn non obliuifcar tui. Sic etiâ figni fïcat affedlö fuu cognofcendS ex affe/ du paterno Lucç.n .Quis eft ex uobis pater,à,fifilius peticrit panêóCc. Si ergouoscum fitis mali,noftis bena dona dareamp;C.S1C Luc. if. ex dolore, que habet paterfamilias ex amifla 0/ ue,0^matcrfamilias ex amifla dragma cognofeit clemêtia Dei erga amilTos hoies,hoc eft,erga peccaiores, ut redit câtur ad pœnitêuS falurê. Quare na turales noftriaffedus nô funt à nobis ofeitâter cofiderandi,necfic afpiciêdi, quemadmodû uitulus afpicerc folet noua portâjfcd côfideretn ’ cas,utcrea

turas

-ocr page 175-

înJondmPyople(4M turasDci,ad hoc ordinatas, ut fint no bis domeft ici conqonatores, qui do/ ceantnos, qualiter Deus fit affcdus,’ ôircddant nobis affedusDcifenfibt/ les,qui alioqui funt infenfibilcs feu in/ uifibiles.

Deinde cùmdîdtârquôd Deus par cat fiCmifercatur urbi Niniuc,prôptcr totmifiahominum,qui nefaunt, qd fit inter dexterath ÔC finiftram, alius aliter intcrpretatur:Alius intclligitia fautes 8C puerostalius uulgum adultû amp;fimplicem. Nosfequimur uulgarc fententiâ de puen's SC infantibus, qui nondum peruenerunt ad annos diP cretionis.Non cftautcmfenticndum quôd Deus parcat infantibus amp;nbsp;pue/ ris,propter ipforum innocentiam.Et* fi cnim infantes funt innocentes coram hominibus, tarnen non funt in/ nocentcs coram Deo,quia funt in pec cato concepti amp;nbsp;natizfed parcit eis, du abus dccaufis,primûm,quôd fit natŒ ta clemeas Sc mi[cxicots,^on efl: uo/ lentia

-ocr page 176-

lends, iftquit,neccnrrentîs,fed mité^ rends Dei. ËtE^Cod. J4. Dominatof Dominus,Deus niifctîcofs,clcmenj fiCc, Deinde, quód maiores natu,fi no omnes, at tam en bona pars ciuicm in Niniue êgerunt pœnitentiam ad prat'' dieationcm long. Patcit igiturDeuS infantibus propter maiorum pcenité/ tiam,ficut alias diciC Facicns mifèri^ Córdiaminmilliahis qui diligSt ni6 Quemadniödumenini Deusfoktin fantes pueros delerc propter maicw rum impietatem,ut in diluuio, in Zo^ . domis,amp;in Amakeitis tRcg. i5.Ita fokt etiâ infantibus benefacere prop/ ter maiorum piefatem. Qitarefipa/ 'rentes bene cupiunt bbetis fuis, u(f ïunt cis magna beneficia confcrre,no opus eft, Ot congregenc eis magnas cpes, fed opus eßüt colantueram pic tatem, Ót^faciantfuum officium,in fus uocatione.

Poftrcmo,qUodaddit:Et /amen» j* llluIta,qua{iueróDeusparceret lantg urbi

-ocr page 177-

JnlonamProphettint ilt;f«

Orbi etiam propter iumenta, 5C babe? ret quoque curam iumentorum, Certè Deus etiamfuo quodam modo follicitus eft pro iumentis. In îege dicitur: Non facias ullum opus in Sabbato, neque tuAc.Ncquc IV/ MENT VM tuum. Etin pfalmo: Qui dat iumentis efcam ipforüm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«o4

Pfalmo trigefimo (exto. Homines ôd H5-’47‘ iunienta faluabis ( uidclicct corpo/-raliter )S(fc.

Attamen Deus non pareil homp’^

I nibus propter tumenta, fed parcere - folet iumentis, propter homines. Si/

1 cut alias iumenta puniuntur propter hominum impietatem, ot in fu/

’ perioribus exemplis,Diluuq,Zodo/ inorum Äfc.ita amp;nbsp;iumentis bene fit di uinitus propter hominum pietatem. Deute* uigefimoodauo: Si audieris ÖQcem Domini Dei tui, benedidus crit frudus iumentorum tuorum.gre

j ges armentorum tuorum, amp;nbsp;caulae piïiû tüarum.Bcnedida horreatua.amp;î

M bene

-ocr page 178-

I (fi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Explicatio lûîjtittnis Brenf^

bcncdi?lg reliquiae tuæ. Bencd tfîos cris Ingrediens ÔCcgrediens,6Cc. Qua refi cupis iumêtatuajboues ô^equos faluos feu incolumes,nodebcs oti in/ cantationibus, fedfis piusjamp;f federis uocationem Dominijamp;'c.

Habes hifioriam lonç,in quacùm multalint memorabilia,ÔC obferuabi lia,baceferê præcipua funt: Primum ïn ipfo lona, exempluminfirmitafis, ctianifandifsimorum bominum, Vlt; dimusenim inobedientiam lonçjte terrores pauores eius in uentre cv tijitem tndignationem eius inpœnP icntia Niniuitarum, Sed tarnen quia manetininuocatione Domini, fciua tur mirabiliter. Deinde exemplum pœnitentiæ in Niniuitis, quo admo/ nemur,uterngrauifsimepeccauimus, S)C merit! fumusintcrnecionem perpe tuam, tarnen non dcfperemus defalu tenoßra,fcd agamus pœnitentiam uc ram. Patet enimfemperreceptusad cœleftem falutem, fi ueram pœniren/ tiam

-ocr page 179-

TBlortdMPropLcfrfm tiamfufceperimuspcr Icfum Cbriftu FiliumDci, untrum (eruatorcm no/ firum,quieft unacum patrefi^ fpjjiiu iancfio Deus bcncdilt;flus in

cula, AMEN.

ri«H Ccm»:fnf(lt;rio/i in Icnant.

-ocr page 180-

DE IONA PROPHETA, CVIAS' fuerit,amp;quôd nonfucric filiusmulierisuidtiç

Sareptanç,

M. .L.

Bj V N T qui cxifti'mant ( quemadmodû D. Hi'c ■ ronymus oßendit)Ionä ! Prophetamfuiffè filiulTl uiduæillius inZarpath prope Zsdo/ nem,quæProphctamEhamfarniste pore lùftentauerat, quemadmoduni fcriptum efthbro tertio rcgum capitc dec/mofeptimo, ÔC Lucæcapitequar to, hinc occaGone fumpta, quod feip/ fum. propheta hocloco uocatGIiunî Âmjthai,hoceft,filium ueracis: quia mater jpGusdixerat adEliâ,cùnî lartl ex morte in uïtam reuocaiïèt ilium; N une in ifto, inquiens,cognoui, quo

niant

-ocr page 181-

hiamuirDeiestiijSCucrbum Domw ni in ore tuo uerum eft.

Per me quidem licebit.hoc uerum eftèutcredatqui uolct; mihi cjuidem non fit uertfimile, Pater ucro ipfius di(ftLiseft.*'f\Tûÿ; Amithai,Latine Ve raXjGermanicè war^afftiçf. Et fuit de GaihHcphcrjquæeftcii^.'tas in tribu Sebulon,lofue ip.Sicenim fcriptum ert4.Regum.14i Rexierobeam re-ftituitternnnos ab Hemath ufquead marefolitudinis, iuxtafermonê Do/ mini Det Ifrael,quem locutus eft per feruumiüum lonamfihum Aniithai prophetam,qui erat de Gath Hcphcr, Adhaec, uidua ilia Sareptana erat mu/ lier ctlinica:ficutChriftusait Lucac4, ïonas autem fatetur in primo capiic fe Hebræum efte.

Confiâtigitur lonam Prophetant fuifiè temporibus lerobeami regis, cuius auus erat rcx îehu,qao etiâ tenv pore rex Vfia i n luda regn abat, V ixe-mntineodem regno Ifrael ijfdêtem*

M 5 poribus

-ocr page 182-

ponbuSjHofea, Amos, loei, Propre/ tac aitjs in Iocis acciuitatibus, unde fa/ cilècófjcerclicet, lonam fuifTeuiram excellentem.ac magni nominispro-phetana in rcgno Ifrael,ÓC per qucrn Deusresmaximasgefsit, quódnimi/ rum Pfophecïa lonç prophetae RcïC lerobeam tanta rerum fuarum foelici/ täte poti'tus eftjUt omnia ilia récupéra óent, quapcunque Hafael Rex Syriac regno Ifrael uiabftulerat.

Hoc uero longe maximum eft om/ nium eorum,quæin populo fuo effc/ cif,quod tarn magnum potenfquere/ gnum xAfsyriæconcionibus fuisinua dit.tantoqtcufrucftu apud Ethnicos docet,quanto apud fuos multis etiam cocionibus fefe efFecfturum nnn^ fpe/ rare potuifTer. Qua quidem in re uolu It Dominus Deus nofter ueritatcni didi illius apud Prophetam Efaiam declarare,cum inquit: Quibus no eft annunciatum, contemplabuntur, 0^ qui non audierunt, intelligent. Quo

exempio

-ocr page 183-

exemjjîo, doccmur ficpkruncp acci/ derc,utomnes q.qui uerbum abundê liabent, hoc ipfum etiam fortiter conz lem nant, ac uicifsi'm qui illo caret nec habere poiTunt,magna auiditatcjllud quærant amp;nbsp;fufcipiant, ficut teftatur ChnftusipfeMatthçiar. dicens:Ideo dicouobis, quia auferetur à uobisre/ gnum Dei,amp;: dabitur genti quot;nbsp;facienti fruc^lns eius.

Amen.

-ocr page 184-

INDEX IN EXPLI-cationcmlonæ.

A chah pars extern £ nbsp;nbsp;temporaUs pcetiit

remijfd. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Adami inobedientia

A duerfa funt D co accepta firenda

Aduerßtatum cr affliiîionum primarim autor Deui

in aduerfis omnia licita Cf boneila tentâda »48 AffèüM Dei quomodo cognofeenduf AffliiHionum tépus^ O' modus liberationisàDeo definitiu

A ffliélionum o tempeftatum utilitas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2^

Affl diionumcaufie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dj. 88. «35

Affi’.dionum mari cur obruamur

A llcuiare nauim in periculis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^4,

■A mbulans in uocatioc Dei habet auxiliü Dei 150 Auditiu uerbi Dei longin^uèquierédus

B

'ßabylonica captiuitas exemplum clementite O prouidentiæ Dei

'ßcneficio accepto à Dfo (}uo uocemur 8^. 8/ Beneficia accepta reddunt nos infolentiores cr peiores nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Bonis noüris intentionibus nonfidendu C

Cain fecurus occifo fi-atre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;21. 2J

Qi« CT

-ocr page 185-

, INDEX

'Oin [celerati jugiëtes d ficie Domiiti

Carminum fiue atntionu piarum cultus

Çaufet affliäionu alia mcriti^alia inferëtis

Chri/lus Ionas nofler

Chri/iusprtecipuü exemplu cletnëtiieDei ChriRus curinetucritmortem

ChriRus non eü liberatus ab externa cruce Clamare cur dicantur prophetic

C/fififHî, epùbcto» Df j

Concionibus audiendis.non quis,fed i^uid dicalt;* tur,attendendum

Conßlio humanonon euitantur periculadiuini» tiis mmilßa

Confeinpfi er abiedi ijuo fe debedt erigereCorporalis[alusreponidebetinarbitriuDei 7^ Credere in Gomindm copleilitur tria 106: lop Cruce er aduerfis dilcitur obedientia 87 Culpiereiniisio,er peenaremifsio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M-f

Curaerfot^citudoDeiproE,cclefîa^^ 49'$o-5» '

Tsauid trepidauit ad mortem

tgt;eus ijuo modo fit cum Patriarchis Prophetis

locu US

Deus non e/l re^ieëîor perfonarum

ïieusqnasgentesfitciatfdluas

P)eus puniturus cur incipiat pœndà SanHis DeusamagiHratuquidexigat

M 5 DfKt

-ocr page 186-

INDEX

Dpmî t^uSd rrj^iciatin rcmittcndd ird

Dcus/émper remittit pcenam £tcrnlt;itn

rgt;eus lt;]uantu dcleüeturparnitëtiaetiäimp'^ ’34' Df«i conPeruatucritatcmuetbifuipdrcendo Nu niuitk

Dfj ergd homines peccatores 8 Dei clementid nbsp;nbsp;prouidcntia erga fuos 48

V i Dodrindcuinjuisnotemcrèarripiëdd nj

E

Ecclefïd (^UdttE curlt;e (it Deo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49. 50

Dcclepd primitiu£ ritus in Ditanijs 123 124 Ecclefidru prtedones puhlici Cf uaflatores in Ecclefij coram Deo oës fumus itquales

Amenda ,em'Buß

Ëpbod facerdotale

Dremit£ diäum ,qubd nihil [it difficilius quÀtit ordre

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eudngelij promifsionesfuntcertifsimte ^y.joo

Eudngelij uniuerfî fcoptis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjo

F tdto neceßitdtc dn fidnt oid

Vides in Dominum cdrni impolsibilis j oy

Filt;/ex non humdnu, fed diuinu opus j Iletuspeccdtricis CTEfdu nonßtit expiatiopee* cdtorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijj

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f ugd lonce 4 conifeflu Domini nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11

Vugtelonaprtecipudcdufi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jxJ

-ocr page 187-

INDEX

Fa’ere A^cie Dei nbsp;nbsp;dicAntur

G

G^rmittiemiliciA^cofidéitAtio cr cofcruAtio 9 GrjhtuJ j urrA qAomjdo declArÄdi

Grdf-iïuJj aUa piorii,dli4 impiorti

Grlt;tfjlt;tïM.quot;rrfï Deo g»i (tgJrtt

Homintt igntuix in conferuSdd uitA /pudU 34. Hwrtj.ift prx^diA nihil opis conjirunt in teiit4ti= onibui gr4!tibus

'tinntAnAru rerit uArietAS no fit temerè

Hgt;pocriWi'» doUfiaA de pxnitentiA

I ïeiuniitprrfenoexpiAfpeccAtunt tn. 125 Itnpiefrffe temeritAte An cuAdÄtur periculA 19 Iinpiwï g»O(i hittcMcci^ù ei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»9

IncAntAtrices ah pofiint tentpeÜAtes excitArc, Oquot; ijUAre piiblicis legibus punidntur

Infinies an fint innocentes ingenifhuinAniuArietAS

inobefientid quAntiim peccAtunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;18. 2 5

l«o5eJze«fi»i«/l»/fih'it

InobedientiA zr peccAto non conferuAtur bonA finA

In‘egt;»tio«tamp;o.if

ln!OCilt;‘io Sjn.lor«»» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;32. 59

InuocAtio Dei inpericulisretincndA nbsp;nbsp;nbsp;61. 7^^

LtuJCAtio

-ocr page 188-

J

INDEX

77

gt;8

T)

!lt;)

»43

4lt;J Î

i8

48

Jfiuocdtio Dei duplex eft jnuocdre Deum uere qui paftit inuoMtionis ftudium co)nmendatur inuocanti Deum duo agendit tonds errat infentëtia legis 'Euang. Jonas in mare inieäus quid ftgniftcet Ionas fuit Propbeta infignis Celebris Ionas eä timoris Dei exemplum Jonas excplum clemétiie cr prouîdëli£ Dei

Jonasbabet tres partes peenitetia Papisliclt;e 40 ZJquot; mendax,quoddixerit t^intuen fitbucrtendd,qu£ no (it fubuerfa

Jonaftgaàcofteclu Domini ft. confiliuntciusM fitgafua

Jon£ pcccatum propter indignations

Jon£ inobedientia

lon£fecuritas

Io«lt;e conferuatio in uentre ceti

Jfraelit£ dementias^prouid. Deiexemplu 48

I«rf4lt; babuit tres partes pceniteti£ papiüic£ 4 0

Jumentorumincolumitas unde

Jumentorum ociu in fabbato cur exigatur Jumentorii ieiunium cur mddatum

L

J,egend£ SanHorum quomodo proponant mortes Sandorum

tegiit:^Luattgelqdiftrimen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^7

ft legis cÓiio

-ocr page 189-

INDEX

tegis condo continet etiain concionon Eiiäftgdif deChri/lo

Liierrf/ioTKf exempht inpijs quid nos doccunt 48. 4lt;gt;. 50

tibentio CT externa falus non^empercontingit inpericulisextrcmii

Literdho feu falui è morte duplex 72. 8«

LifecMfio fxfcrwrf reponéda in arbitriu Dei 74 J^iberati è magnis periculis nö debet ociuri 8 (ï l,ingua aliéna in £ccleßa loqui

Litania feu publica preces nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h8. nj

M

Kagifiratitscrpatrifßmiliasofßcitt 44. 45 MagiUratus occidendi boinicidas ante diluuiunt no erat ordinatus

Malorum contubernia fitgienda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id

làandato Dei aut obediendü aut pereundx 17 itletus mortis in Sandis 68.70.71. 1^4’ Mindrumfenfenfw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;^7' »4»

HirdcuZorum ratio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5-4

MirdcuZum de ïona quëhabeat ufum

N

Nlt;lt;«M Ion« ßgura buius mundi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30, 3a

Nrfufrfrum prudentia in alleuiada naui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß j

Üiniueurbs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;()O. eiusconditordt

iiiniuita crediderunt codedi uirtute nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jo^

quare indixerint ieiunium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uo

N iniuitte

-ocr page 190-

INDEX

tJiniuitdrtim faccus er etnis

tiotitid Dei le^dlis er euar.gelicd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jp

o

Gbedientid Geo prdBdttdd ^tidrei V;[. Occulté peccdtilesmdtiifirtaniur

Opera nü (int expidtio pcccatcru

Operd uerlt;epccnitctiie uidel Geus

Oratione niiil di(]ficilius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•]

Ordtione qub fît ccfiigiendum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;]

Ordtionis pr£coniil(utnuium ■

P

Pdpi^ici cultus funt obfeurd ntufîilatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p j

Pdrocbi£ junt conferuatidd!

Patrifßmilidf bcnicjfîcium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;it^

I Peccatiingeniutnerlnatura nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2i

Peccdtigrauitdiagnofcenda PeccdtdcortimGeoceldrino pcfîunt

Peccatd non expianlurncftris cperibus nt Peccdtor refipijcens fcmper ccn/cquitur ueran er £ternatn(alut(m

Periculddneuaddnturiwpictdte

Pericula euadendiuerd uid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;28. 44.74

, tnPericuliscxternislt;iuidagendi:m

Pccnitenti£agend£uerd ratio «3.104 tio.125 Peenitëti£ uer£ (Quanta cffîcacid ' J32.i35f Pcenitcntia uerd lt;]uibus cöHet

PrecdtidiDcü tempus dptißimnm

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Promiffîenet

-ocr page 191-

INDEX ^TontißiottesEuiingelijfuntcertiß. loo Prophccid duplex,priedcliinatioïs ZT comin. Prophedtc commindtionis quo inteüigëd^ 98 R

Rfg«m er principwm ofpcium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;117.

in remißione peccati duplex rcmifsio Keßpifeentidquantu bonuin

S

Sdlusfeu liberation morte duplex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yi

Salus externa no femper cotingit inuoeäti 8l Sandoru peccata no excufanda importuné 138 SdnifforKi« inuocatio prohibita

Securitas poß perpetratum peccatu zt

Solicitudo Deipro Eccleßa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49 50.5t

Sorte occulta inquirere att licitti

Suppliciorum ratio

T

Temerènihil fufeipiendunt

TepeHates in mari er terra,an cafu fiant 2^ 30

Timorij Dei exemplum Iona«

Titulier epitheta Dei

V .

Vanitate s fiuHra obferuare quid

Verbu reuelatur ante fupplictit

Verbum Domini inpracipuis mundi Monarchijs femper adnunciatum

VocatioDeifeitanda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14.2. 14.«

fINIS INDICIS

-ocr page 192-