DANIELIS
PROPHET AE s C R I P T V M, ad ebraicam et CHAL-
DAICAM VERITATEM recognitutn, amp;nbsp;argumen-tis atque fcholijs illuftratum à
Viétorino Strigelio.
-ocr page 2-C L A s s 1 M o £T
HOCTT^I N , r/'X^TFTE, £T £ L 0-tjuentiapr^eitanti T). Chrifiophoro Doi^feldto, lurif vtriuf^ue DoH^ori, amp;c. compatri
amp; amico Juo cnm obferuantia colendo Viblortnitf
Strigelint
S. D.
EVs EBiv s Cæfarîenfis præfuljduô volumina leâu dignifsima pofte-ritatis memoriæ reliquit, in quorum altero ,quodinfcribitur : Depræ-parationc Èuangelica, collegit multas refutationes aduerfus Ethnicos ,in altero,cuititulus eft : Dedemonflratione Èuangelica,refutauit ludços diflentien-tes ab Ecclefia de Mefsia, quem negant venifle, amp;nbsp;paffurum elle, amp;nbsp;daturum iu-fticiam amp;nbsp;vitam æternam, fed fomniant regnum politicum habiturum effe. Etfi autem ex omnibus prophetarum fcri-ptis tanquam apiculaflofculos fragrantes odore cceleftis doétrinx decerpfit : tarnen præcipuam refutationem Ethni-corum amp;nbsp;ludxorum, pugnantium cum Ecclefia, ex libro Danielis, quafiquo-
A I dam
-ocr page 4-EPISTOLA
dam fanöo auguftoque fonte, hanfît. Cum enim Ethnicis opponi amp;nbsp;debeant amp;nbsp;pofsint gradiis tellimoniorum, qui fumuntur à iniraculis amp;nbsp;vaticinijs , à collatione doétrinarum ,à fortitudine martyrum, à conferuatione Eccleiix, à pœnis hoftium Euangelij amp;nbsp;Ecclefiæ, res ipfa conulncit nos, vtfateamur Da-nielemdehis omnibus teftem efle gra-uifsimum Sc locupletifsimum. Nam vt à miraculis ordiamur. Quid eft aut tarn admirabile, quam interpretatio fotnnij de ordine regnorum ? de pœna Nabog-donofor amp;nbsp;reftitutione eius ? aut tam inauditum, quam conferuatio trium vi-' rorum , qui propter confefsionem in flammas coniefti erant? aut tam inufita-tum,quamprotelt;ftio Danielis inter leones ? Hæc nifi itaefle magna amp;nbsp;mira-bilia fateamur , vt ea vix cuiufquam mens aut cogitatio capere pofsit,amen-tes fimus. Sed tarnen vaticinia Danielis funt his maiora. Prædixit enim quatuor futuras MonarChias, amp;nbsp;in quarta venturum Dominum, amp;nbsp;pene ipfum ar-ticulum conftituit. Quid , quod de tranflatione Monarchiæ Perficæ ad CrxcoSjde immanitate AntiochiEpi-phanis,
-ocr page 5-DEDICATORIA»
phanis, de regno Mahofnetico, amp;nbsp;de alijs multis regnis ita vaticinatus eft, vt non tam futuros return euentus prædi-cere,quàm totam mundi hiftoriam nar-ratione fua complecti videatur ? Quare cum non dubium fit hæc vaticinia à Deo orta, amp;nbsp;Danieli monftrata efle, te-ftantur amp;nbsp;reliquam dodrinam huius vatis diuinam efle. Oftendit amp;nbsp;doftri-narumcollatio, Danielis dodrinam à Deo traditam efle. Nam Daniel mon-ftrat regi Nabogdonofor remedia,quorum efficaciam expertus eft in vera con-uerfione ad Deum . Tales confolatio-nes ignorât Philofophia, quac tantum eftjVt Platoverifsimedixit,meditatio mortis. Quid dicam de fortitudine tri-umvirorum in medijs flammis, amp;nbsp;Danielis inter leones,quimalueruntinter-fici, quamabijcere confefsionem ? Cum igitur nemo fanus velit tam triftia pati propter inanes fabulas, ipfo fado often derunt,fe vere hoe fentire,quod profite-bantur. Adde hue perpetuam confer-uationem Eeclefiæ inter triftifsimas mu rationes amp;nbsp;ruinas imperioru. Etfi enim omnibus feculis fummi reges,amp; antecel-lentes gloria amp;nbsp;potentia , opprimere
A 3 earn
-ocr page 6-EPISTOLA
earn conati funt, vt Pharao, Nabogdo-nofor, Antiochus, Romani Imperato-res multi, Turci amp;nbsp;alij innumerabiles ; tarnen hic cœtus egenus amp;nbsp;pauper nun- I quam omnino deletus eft, nec deinceps vllo tempore funditus deleri poterit-Ac ne illa quidemconfideratio negligen da eft, qu£E nos de pœnis hoftium Eccle-fiæadmonet. Quam enim duriter cafti-gatusfit Nabogdonofor, qui interfece-rat multos fanólos, deleuerat templuni j toto orbe celebratifsimum, coniccerat in ignem viros fandtos,taxantes impios cultus, liber Danielis fatis déclarât. Q^antas porro pœnas blafphemiæ ad-tierfus Deum amp;nbsp;iæuiciæ in Ecclefiä Bal-daftar reximpius perfoluerit,quis eft qui ignoret ? Cum igitur fcriptum Danielis . præcipuos gradus teftimoniorum , de | quibus breuiter dixbcompledatur, iure ac merito laudatur non folum diligentia , fed etiam prudentia Eufebij Cæfa-rienfis, qui in refutatione Ethnicorum ad hos fontes digitu præcipue intendit.
S E D non minus firma refutatio Tu- | dæorura abhorrentium à veritate ex eo- ’ dem fcripto fumi poteft. Nam Daniel prædixitjChriftû ftantepolitia Mofaica ;
ven- '
-ocr page 7-D E D I C A T ORI A. venturum effe,amp; numerum annorum ex prefsit. Prædixitamp; futurum efle, vt in-terficiatur, amp;nbsp;tarnen tollat peccatum amp;nbsp;mortem, amp;nbsp;deinde politiam ludaicam interituram elfe,nee vnquam inftaurari pofle. Hx prædiâiones perfpicue réfutant multos ludæorum errores. Nam excidium vrbis lerufalem teftatur Mef-fiam exhibitum efle, cum exhiberi eum adhuc ftante politia ludaica oportuerit-Hoc teftimonium de perpétua vaftitate politix ludaicx Eufebius in libris de de-monftratione Euangelica,omnibus alijs teftimonijs anteponit • Etfi enim ludxi pertinaces callide amp;nbsp;veteratorie reliqua difta prophetarum corrumpunt : tarnen hoc teftimonium in oculos incurrens, nullis praftigijs cauillationum eludere poflunt. Nam rudera amp;nbsp;cineres often-dunt, lerofolymam, templum, politiam ludaicam, funditus deleta efte, necinftaurari potuifte, etiamfi aliquoties in-ftauratio tentata amp;nbsp;inchoataeft. Illi ergo cineres amp;nbsp;folitudo illa teftimonium dicuntquod mifliis fit Mefsias,non qui-dem ad conftituendum regnum politi-cum, fed ad reftituenda bona xterna, vt Daniel inquit, Adducetur iufticia
A 4 fempi-
-ocr page 8-EPISTOLA
fèmpiterna. Et quoniatn in hanc com-memorationem de inftaurationelero-folymæ contra Dei decretum tentara ingrefliis fum, repetam verba Ammiani Marcellini, qui res luliani libro 23. de-fcribens, inquit : Imperij fui memori-am magnitudine operum geftiens propagate , ambitiofum quondam apud lerofolymam templum, quod poft mul-ta amp;nbsp;interneciua certamina obfidente Vefpafiano, poftea à Tito ægre eft ex-pugnatum, inftaurare fumtibus cogita-batiminodicis • Negociumcp maturan-dum Alipio dederat Antiochenft, qui olim Britannias procurauerat præfe-ftus. Quum itaqj rei eidem fortiter in-ftaret Alipius, iuuaretcç prouinciæ Refton metuendi globi flammarum propè fundamenta crebrîs aflultib. erumpen-teSjfecêre locum exuftis aliquotiens ope rantibus inacceflum. Hocqß modo eie-mento deftinatius repellente ceflauit in-cæptum. Hæcille. Agnofcamus igitur Filium Dei non efle otiofum ad dexte-ram æterni Pattis, fed cum hoftib. fuis, Ethnicisjludæis, amp;nbsp;alijs blafphemis, ita bellum gerere, vt facile ipfi viftoriam tradant. Etenim lulianus bellum gerens cutn
-ocr page 9-D ï D I C A T ORI A.
cum Perfis, in prælio vulniis accepit in-certo autore.ac relatus in caltrajangui-nem caua manu exceptum, furfum fpar-fit,damans: Vieilli tandem Galilæe. Illud etiam confideratione amp;nbsp;admira-tionedignifsimum eft,quodflius Dei codem tempore fuam potentiamaduer-fus ludæos amp;nbsp;Ethnicos dedarauit. Non folumenim ludæorum conatus contra decretum Dei, Sgt;c contra prædiéliones Danidis amp;nbsp;Chrifti, inanes amp;nbsp;irriti fue-runt, vt iam dixi : fed etiam Delphicum templum,omnium templorum Ethnico-rum locupletifsimum, cum lulianus legatos eomififletjinterrogaturos deeuen tu belli Perfici, fulmine cœlitus incen-fum, totum conflagrauit, nec vnquam deinceps inftauratum eft. Horum igitur duorum templorum, ludaici amp;nbsp;Delphi-ci euerfiojdiuinitus fada eodem tempore, infolentiam ludæorum amp;nbsp;Ethnicoru valde reprefsit, amp;nbsp;pios confirmauit.
C V M autem non fatis fit habere in promtu perfpicuas refutationes aliarfi fedarum, quæramus etiam in fcripto Danidis confirmationes articulorum, qui ad falutis noftræ fundamentum per tinent. Docet enim hie Propheta, quis
A 5 fit
-ocr page 10-EPISTOLA
fît Mefsias, amp;nbsp;quæ fint eins beneficia, amp;nbsp;quomodo accipienda fint • Affirmât hune Redemtorem efie filium Dei amp;nbsp;filiû hominis. Si delete peccato, placata ira Dei,abo)ita morte, adduâurum effe iu-fticiam fempiternam. Vtilifsimum eft autem in fingulis teftimonijs meminiffe ipfa Prophetæ verba, in quibus amplifi fîma doótrina continetur, vt cap.p. his verbis beneficia Mefsiæ deferibit : Septuaginta hebdomades præfinitæ funt fiiper populum tuum ,amp; fiiper vrbetn fanduarij tui, vt finiatur præuaricatio. Si obfignetur peccatum,amp; fiat propitia-tio pro iniquitate. Si adducatur iufliciâ fempiterna. Si compleatur vifio amp;nbsp;pro-phetia, Si vngatar Sanâus fanâorum. Et in eodem capiteconfugiens ad mife-ricordiam,petit fe exalidiri propter Do minûjid eft,propter ^pmifliim Mediato-rem- Sed hæc.in præfatione compleâi nimis longum eflet. Nunc igitur de confilio huius editionis pauca dicam-Sicutantea pio ftudio edidi Efaiæpro-phetæ conciones argumentis amp;nbsp;fcholijs illuftratas , ita nunc cum ftudiofis pie-tatis communico librum Danielis, qui partim Ebraicofermone,partim Chal-daicQ
-ocr page 11-dedicatoria.
daico fcriptus eft. Etfi autem vtriufqj fermonis magna afFinitas eft : tarnen Chaldaicus habet fiia quaedam vocabu-la, Sc peculiarem inflexionis formatn. Ideo in ea parte libri Danielis , quæ Chaldaicefcripta eft, fecutus fuin Hie-ronymi Stridonenfis, Sebaftiani Mun-fteri, Sc foceri mei piæ memoriæ D. Erhard Snepfij, dudumamp; aufpicia. Non enim tantum mihi fumo,vt meo iudicio de lingua Ebraica amp;nbsp;Chaldaica plus tribui velim, quam horum virorum iudicio , qui fingula verba ad calculos vo-carunt,amp; de phrafi vtriufqß linguæ con-iefturas minime fallentes habuerunt. Quare ft quid in vulgari verftone emen-datum eft,id eorum, quos honoris caufa nominaui,autoritäre amp;nbsp;exemplo faélum eft. Neep vero prolixam enarrationem concionib. Danielis addere volui jCum fit in omnium manibus eruditifsimus Sc incomparabilis commentarius Clarif-fimi prseceptoris D-Philippi Melantho-nis,fed tantum argumenta amp;nbsp;fcholiafin gulis capitib. addidi,vt ijs gratificarer, qui amant breuitatem,nec procul à con-fpeâu textus Prophetic! abduci volunt.
C A v s A autem,cur huic edition! tu-um no-
-ocr page 12-EPISTOLA
um nomen Clarifsime Doctor Chrifto-phore afTcripferim, non hæc tantum eft, quod fcio te in hac ingenij amp;nbsp;virtutis præftantia libenter legere totam Daniells hiftoriam, fed etiam quia vidi peni-tufqp perfpexiin meis varijs temporibus Sc folicitudines ac læticias tuas. Nullum autem certius veri amoris fignum eft, quam amp;nbsp;lætari amicorum læticia æque atqß noftra, amp;nbsp;pariter dolere an-goribus. Accipies igitur hunc librum tanquam monumentum amp;nbsp;pignus mu-tuæ erga te beneuolentiæ , coniunäx cum pari obferuantia, amp;nbsp;hanc fignifica-tionem mei erga te ftudij boni confules. Id fi non merentur meæ annotationes, tarnen Danielis nomini tribuito, quem iuniores auidius legent,cogitantes hunc Prophetam à te quotp magnifieri,quern Deus excellenti ingenio, virtute amp;nbsp;elo-quentia ornauit. Bene amp;nbsp;féliciter vale Vir Clarifsime, amp;nbsp;Comparer colende, Lipfiæ Cal.Augufti,anno Chrifti i j 6 J*
-ocr page 13-o R. A T IO
T KO P H E T D l E L
GN lE le EDomine Ti^or , Am-flijjimi, ‘iR^uerendi, HnmanilJimi, Op~ timi doüiffimi^ viri, ô'fludiofa bonnrum (ir~ ttnm tuuentw ; Cum hodierno die, tjuodfau-fium amp;nbsp;felt xßt, doblrinx teßimonitim trihu-endnm fit alicjuot viris honeflis amp;nbsp;doElis, amp;nbsp;confitetudo poftitletin talibtte congrefiibut ali-tjniddici, ^nodcttm vtUit ate iuuentutis con-ittnElumfit, ‘Deto à vobis reuerenter amp;nbsp;aman-ter, vtme offici) potim e^iiam dicendiJludio hanc fiitficepijfie operam ac mnnus putetis. Sed ne videar de veftra fitpientia atqiie de ztefira httmanitate dabitare, omijfia longiorepetitto-ne exponam t^obis breititer, ejttfie argumentum orationis ex plttrimarum amp;nbsp;optimariim rerum cumulo potifiimum elegerim. Stfi enim nemo tanta eloquentiapraditut eU,neqtie tarn diuino atque incredibili genere dicendi, qui l^f^nielemT^rophetam oratione fua fiatUor-narepojfit: tarnen propter multas caufiae de hoc ampli/fimo argumenta, in quo non tarn copia , quam modus dtcendi quarendus eil, qua-Itcunq^ oratione iuntores commonefaciam.Pri~ *num,quod Danielfiio exemplo iuuentutem ad (olen-
-ocr page 14-2 DE P'K^OPHET^
colend A hamafdtatu ßudla hortatur gt;nbsp;amp;nbsp;h9~ fles attjue contemtores ‘lPhilofophilt;e réfutât. Confiât enim Dan:slem mandata régis Hfi' hogdonofir, qui à T^tolemM appellatur bopoliifiar, honcfie educatum amp;nbsp;ijs artibiis irtS‘ butum fuifiè ,fine quarum cngnitione amp;nbsp;fitetJ' tia nemo ad'B^mpub. fttis ornattts pot eil aC-cedere. Treinde, quod tot a Danielts hifiorist plena eii exemplar urn, qua ad virtutum tmi-tationem nos excitare amp;nbsp;poffint amp;nbsp;debent. £il enim Daniel omnium qui funt,fuerunt, erunt, •virtute, fapientia acgloria princeps. Maxime ver o hac caufa moueor, vt de Daniele ali-quid dicam, Quontam non eSl nobis hac oratie habenda aut imperita in multitudine, aut itt aliquo conuentu agrefiium, fed in ccetu viro-rum, qut in omnigenere ac varietate artiutH excellant. ISfim Danielis firiptum homines doblos maximarum rerum bonitate augere, amp;nbsp;tpfa varietate deleclare pateib. His igitur alijs caufis per mot us, de Daniele T?ropheta dicam non quantum debeo,fid quantum pojjùtn, fie tarnen vt oratio congruat adhifioriam amp;nbsp;doiirinam.quam ipfe nobis tradidit.
Cum autem Danielis firiptum fit par tint hifioricum, partim propheticumprimum mthi repetenda videtur hifioria earum rerum, qui-bus Daniel non interfuit folum, vtfieblator
-ocr page 15-D N I E L t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J
amp; auditor, fed et tam prafuit tantjuam dux dr moderator Scclefia amp;nbsp;quot;^ipub- Detnde oflendendum, nullum Trophetam tam aperte de Chrifio dixijfe, cum non modo f ribat eum ejfe vent ur um, ^uod esl commune cum cat er is, fedetiamtjuo tempore vent urns fit, doc eat, cîr reges per ordinem digérât, amp;nbsp;annos enume-ret,ac manifefiifiimafigna pranunciet,vt Di-uiHieronymi verbis vtar, Hacduodumex-plico,petoa vobis, vt eadem benignitatelt;jua foletis, verba mea audiatis,
Sed cyuoniam magna pars hominum eodem confilio Ecclefia hiftorias amp;nbsp;prophanas legunt, antequam ad récit ationem hißoriarum, quas liber Dantelis continet accéda, de difcrimine hifloriarum T^ropheticarum amp;nbsp;Sthnicarum pauca die am. iy4c mihi quidem videntur hifloria Etbntca tantum proponere exempla ira T)ei contra atroeîa fielera, amp;nbsp;quaßdam admonitionespertinentes ad fecundam tabu-lam Decalogi. t in hiftoria Ecclefia vtri-ufquegeneris exempla proponuntur, exempla ira in pœnis , dr exempla mifericordia feu ^atta, vt in hifloria Danielis intentus Ty-ranni 'Balthafari eÜ horrendum exemplum ira Dei aduerfus blafl/hemiam ac fauitiam,qua in Ecclefiam exercetur. li^is vero Nabogdo-nofor conuerfio illuflre exemplum eil régula,
Gratia
-ocr page 16-4 D t r p n t r
Çratiit exuberat fnpra peccatnm. Etfienir» bic rex deleuerat tetnplnm veri Dei amp;nbsp;vrbem leroÇolymam, int erf ever at fanllos tnnumera-biles,tujjèrat adorari idola,coniecerat in flam-mas tres viros, deni^his omnibus addiderat fuperbiam intolerabilem : tarnen à Deo reapi-tur lontaminatus tam hor rendis fceler ibtss, vt non dabitemtts gratiam exuberare fupra deli~ bhtm, amp;nbsp;filium Dei potentiorem eße toto regno peccati. Deinde tn htfloria Ecclefia tradun-tar admonitiones de zitraiy tabula Decalogt, ) ,de fide, amp;nbsp;de bonts operibus, vt in firipto Dti-nielis muit a dibbafunt de filio Dei, defide, de veris cultihus, valde perjptcua. Tofiremoin Sthnicis hiflorijs nulla extat dobtrina de vertt agnitione amp;nbsp;inuocatione Dei, nullafirma con“ folatio,nullateflimonia prafintia dei in aruns-nis,vt Hercules celebratijjimus in hifloria Db-nica nee inuocat Deum, nee cernit armatumfi efii hoe robore animi diumitits. Ideopaulopoll tantum decus amitttt, amp;nbsp;in arumnis iacet fine Deo,fine opitulatore, nee ei quice^uam Ethnic« religiones profitnt. lt;tHt tres viri contebii tnfiammas vera inuocatione Deumcolunt, amp;nbsp;retinent fidem ac fiem in media morte, Ù agnofcunt manififiam prafentiam filij Dei, Hanc admonitionë de difirimine hifloriarunt Ethnicarum amp;nbsp;noßyarum, initio propter iu-niores
-ocr page 17-o N I E L E. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5
tlioresrecttaui, amp;nbsp;vt auiditts legant hi^oriiu T^ropheticoi, qine multa de articulvsfidei, amp;nbsp;de gubernatione ac defenßone Ecclefix mo-nent, amp;nbsp;ut Eccleßam reEltut nojjè difcant. T^bunc igitur ad id, ^uod tnüttut, accéda.
NNO tertio loakirn uellehoiakimßlij loßa, hoc eil: anno pptimo ante Jpontaneam migrati on ent leconiafine loaMn, ut nunc fane momenta temporum non nimis fubtiliter conflituamta , “îibabogdonofiir Adagnue rex Baby Ionic tu indixtt tribut um regt loakim, amp;nbsp;abauxit multos Ittdaos in Babylonem , inter ^uos amp;nbsp;Daniel amp;nbsp;alij quidam nobiles adole-fientes abdubii funt, quos rex hone^le educari doceri curauit. Cum autem Daniel fuerit de femine regio ,vt fiicraßriptura te^atur» neminidubium ejfepotell, quin ortus fit exfa-milia Dauidis. Itaque Chri^o coniun^m e^l non tantum fide, qua omnes credentes efficiun-turfiatres amp;nbsp;membra Christi, fed etiam pro-pinquitate fanguinis. ’dfeefj vero nobilitate generis amp;nbsp;forma dignitate folum, verumet-iam ingenio excellutt, quod omnium doElrina-rum de Deo amp;nbsp;alip rebus bonis capax fuit, amp;nbsp;ad virtutem fieblipotuit. Qupre cum ad na-turam eximiam atq^ illutlrem accejferit libe-ralis dtfciplina amp;nbsp;doEirina, minime mtran-dumelbtHunielempneclurum acfingularem
B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auber-
-ocr page 18-de P •E^O P h E T ^ubernatopem Scclefi^e amp;nbsp;T^pubUc'S annos fiptuaginta fuijjè. Uixit enim ad annum Hrtiam Cyrt, qui T)ario Adeda faccejfit, amp;nbsp;annos viginti duos regnauit. Etfiautom ab alijs artifictbtts , ejnt eloquentia antecellunt, Jplendide amp;nbsp;coptofe T’hilofophia defen fa ed, neq^ hoc tempore nobü propo/itum ed refutare eos, qui contendunt nihil opus ejfe ilia fubtili eruditione, aat T^hilofiphiampietatis lamini-bas officere obfiare : tarnen ad confirmandos animos tuaentutis contra clamor es hoilium amp;nbsp;contemtorum Philofiphia , duo tedimoniagt; •vnum Eafilq, Alteram Tila1(han7^ni recita-bo, quorum confenßim pluris facere debemtu, quam indodorum futiles opiniones, Tjt Plato in Spiilola quadam ad PPionyßum inquit: Ku^iâri^a, nâv âeiay à.yS'^âv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, » ta
ray [/.ii.
enim cenfit, itaq^ dijferit PafiUus in condone de vtilitate ledionis fcriptorum Eth-nicorum : Quemadmodum in plantis différant fiudus à folijs : it a magnum difirimen ed inter Philofophiam amp;nbsp;earn fàpientiam, quamfilins P)ei exfinu aterni Patris protulit. Ifam ex dodrina Euangelq poffunt decerpi fiudus Pieo placentes, amp;nbsp;falutares anima nodra Ecclefia : liAt Philofophia fimilis ed folio, quia tantum firuit haie mortals vita- Sed vt
-ocr page 19-D N I E r. x, '7 folium tegit amp;nbsp;ornat fiublus ,fic Philofphia magnum ornamentum est £aleßlt;e i amp;nbsp;admi-nieulum eum in expliiattoneaum mpropugnd-tionedollrina Puangelij. Hanc ob caitfim amp;nbsp;t^oyfes , cuiui nomen propter fnpientiam apud omnes homines clarijftmum eil,Itter as amp;nbsp;artes tÆgyptiorum dtdicit, £t Danielfipien-tia Chaldteorum trnhutus, adgubernationem Pccleßa zbr Peip. acccjßt. Verba Baßiij, ejuo~ fum fententta vtcuntjue reddita eil, aßcri~ bam,ßijuis forte tefimontum hoc magisama-bit,propter tanti viri autoritatem- ; KaAó.'Trf^ lt;^OTO(J 0/Z.HoC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß^iciv eC^CUfü ,
lt;5^T/V«t KQO-fSOV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X.Â-X(î'o/S-'7ïfei3-HÔ-
ft^a. * OCTO J'» % nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xetg-rof,
»I ÆÀtiOHci, oÙk ÇI gt;2 fsLuj OÙJ'ê TÙt) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÎTO-
tplav nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dióv Tiva eplfO^oo cniTrlwTi nrS
o^/v oùx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;toI-
fiw (zawo'MfMiHXof Ó 'aa.vu , où fzs^içôv
troiiß 'srS.inv Àv^I^otois quot;ivoiJLa., Tots aiyu7t\'t-ar fsMixanif eyycft-vetact/s^of tîui Jtó,vo,a.v , octo «Ÿ’oo'îxGtoi Tji tS 'óvTOf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J's
Wt//) Kar tjic KaTo^^rns tov cro^ïy ■Î'so'/mà ßaßuKoror efiaoi Tidgt; irog^i'ar T'öXi'af«)' Karapia-ôirra, ToTiT^d StJai' ä-j.stä'su'n-iwJ'jofzaTai'.
vero in oratione funebri de Ba filio,et bona ingenia adphilofophtam colendam hortatur,amp; caufam exponit,quare multi hanc doblrindsxaltodeßiciant. Bt Cen~
-ocr page 20-BE PXOPHETvgt;lt;
^0 N 5 r T inter omnes, qui huhent ali-^ttilt;ißinitatii,doElrinam ej]'e^ummum honum, f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hanc felum prartantiorem noH'ram,
quit omnem ambitiofum oratinnis ornatum negligent ,fila rerum bonitate amp;nbsp;ftlutis ratitme contenta eîl, Sedetiam externam illam, quam multi Chrin-iant tanquamtnfidiatricem ,fitl-lacem, amp;nbsp;à Deoproculabducentem rejpuunt amp;nbsp;ajpernantur, Sed tales tn fummo errore 'verfantur, at^ in maximarum rerum ignora-tione. Qiumadmodum enim caelum amp;nbsp;terrarn, amp;nbsp;aèrem, qua his continentur, non idee contemnimus, quod aliqui creaturis honorent dtuinum tribuunt ; fed quicquidin finguiis boni eH-, ad “vfum z/ita prudenter accomntoda-mus, amp;nbsp;noaitura, quantumfieripoteïl, deili-namus, nequaquam conditori creaturam an-teponentesfidpotius ex operibus fabricatorent ^gnofientes : ita philofophtam quodam tudicie Ampleilimur, amp;fi quid in ea haret err oris aut impietatis, id omne confianterreijcimus,fimiil ex collatione di fientes Ecclefiit doürinamper-feEltorem effi. quot;d^n igitur contemnenda efi liber alis doEirina propter quorundam inconfide-rata iudiciafid mails amp;indobHs annumeran-difunt, qui uolunt omnes fiuifimiles ejfie, vt in turba fimilium latere, efi infiitht reprehenfio-nem efifugerepoffimt, Hailenus Na':^an':(enus.
Qv IS
-ocr page 21-D U N I E t g. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9
I s porro nofj ittre miretnr conflMti-am Dantelii amp;nbsp;factor um eius, quos de piopro~ pofito nuHa res potuit depellere ? ‘Tfe^^ enim exilium, uec dominorum impie tas, necfiruilis conditio, nec graue regts iugum, nec at at isflos, nec vita amor, nec metus mortis, neq^ quic~ quam aliud eos inflexit, vt minimam legis partem vtolarcnt, aut tranfuerflm vnguent ab ea di feeder ent, fed magnopere or ant eum, cuipuerorum erat demandatacura,vt legu-mina ad vi^um fuppedttet, reieSlis aula dcli-djs gt;nbsp;amp;nbsp;varietate ciborum repudiata, quam mentione idolorum contamtnari videbant. Tanta etiam animi magnitudine, orta a fide amp;nbsp;dileüione paterna auitaq^religtonis praditi trant, vt omni ajfeueratione conflrmarent, fi vefeentes leguminibus non cefluros de forma dignit ate alqs puer is, qui regio viilu pa fier en-tur. T^eque ver o jpe fua fluSirati fitnt, fed pietatis ampltjfimumfruElum ceperunt. Euen-tus enim oilendit ipfos antecellere reliquispue-ris, amp;nbsp;robore corporis, df forma at que tngt'-nqpra^stntia.
C r M autem iam ea at ate eflènt, vt par-^ tern gubernationis fujlinerepoflênt ,non voluit Deus latere eos in filitudine df jpecu aliquo, dr tantum arcanis ceremonijs vacare, fid voluit tos in maximis turbinibus dr flutlibus quot;Eeip.
3 3 verfitrit
-ocr page 22-lo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PE P 1^0 P H E T
•uerfari, vt ibi clrcumferrent do^nnamdiui-nitia trad: tam, amp;nbsp;in hit periculis exercerent fidem, inaocationem, confejjionem, Cr dile^to^ nem erga alios homines,.
c p \ i M. V M ejuidem Tyrocinium haitis militiafatis ardanm fait, ’dib^m anno ficundo poll vaslitatem lt;iÆgypttam , vt te-ftatttr lofephas libro decimo 4 quot;uidit IS^abogdonofor mirabile fomniam, ^aod erat partim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc e'sl,pabltcis rebas amp;
pablico flatui, parttm Ma-y.trdr, id eïl, toti mando fut ar os eaentasfignificans. 'Ötfas eÜ enim videre flataam grandem amp;nbsp;fubliment capite aareo,peblore et braihi^s argenteis, 'ven‘-tre amp;nbsp;femoribas aneis, tibijs ferrets, imispe-dibus partim ferrets, partimfiHtlibas, çlr tandem aualfam à monte pragrandem lapider» faopte nata amp;nbsp;impeta pracipitart in flataam, eotjae i£la primo ferreas çÿ fibliles pedum partes,mox reli^aas partes vmuerflts commi-nat velat in pale at, ipfam aatem mont isflagmen crefiere amp;nbsp;dilatari, donee impleret vni-uerfamterram. Hanc imaginem oflenfam diainitascam rex oblitaseflet,iajfltadfe'vo-cari omnes fapientes totias regni, ejaorum va-nitate deprehenfa ediElam feaer 'iflimum pro-pofait de neeandis omnibas ,lt;jai antea fapien-tia nomine maximo in precio habiti, amp;nbsp;apud regem
-ocr page 23-Tgt; N I E t E, II regem gr^tiofiffïmtfuerant. Hoe ediclopro-mulgato, fapi^ntes ad neeem rapiebantur, ^ucerebanturtpue TJaniel amp;nbsp;ficijems ,vtipfi tpuoque tnterficerentur. SedT)ominM, lt;jui nosM ßios ex faucibw fati eripere , fine 'vt ait, exalt are de portis mortis, opem amp;nbsp;auxilium tnUt ‘Danieli nbsp;nbsp;feeijs eins, tpni
tam in acie nonacula nerfabantttr. ‘dfiam ‘Daniel deliberandi fibt tempus à rege po-flulauit, non vt fagacitate mentis humana occulta ex latebris in lucem proferret, fid vt peculiare donum intelligendi amp;nbsp;injerpretan-difimntapi^s precibns a Deo impetraret. ^l^^c vero folus Deo preces adhibisit, fed fo~ cios fibi adiunxit, vt quorum erat commune diferimen, communis efet oratio. Quam enim effeax fit precat io , qua à mult is pqsfi~ mulconcipitur, docet Tertullianimemorabi~ lisfintentta in ty^pologetico : Coimus in toe~ turn amp;nbsp;aggregationem, vt Deum quafi ma^ nu faUa precationtbus ambiamtts or antef, Hac vis quot;Deo grata eib. Q^re cum Dent Danieli tmagmem cf interpretationem fim-eflendifft, vt fi autorem ejje teila.~ retur, non filum erga Deumgratus fuit, fid etiam erga fapientes iBabylonis admirabi-li ac pene incredibili dileblione vfus ebb. Ext at apud Poet am immanis ver fits , qui
E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;decla~
-ocr page 24-12 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DB PT^^OPffET^
déclarât, quanta confaßoßt in cupiditate prl- | vindi^a : Pereant amici, dum vn 'a ini- |
mici intercidant. Et in Satyra dicitur :
t vindicla bonum vita iucundius ipfa. Sed hunc turhulentijßmum 0quot; fiuißmum af~ fe^um, qui turhat imperia amp;nbsp;vit am com-munem,lpiritu dile^ionis (ß modeilia Daniel opprejßtat^extinxit. Etfientminterfapien-tes Babylonü haud dubie multi erantparttm inuidi, certantes cum Daniele de antecellentia, partim inimicimalis artibus.exulem fapientia amp;nbsp;virtute prailantem oppu^nantes : tarnen Daniells tanta manfuetudo, tarn inufitata inauditaq^ lenitas eil, vt pro fapientibus Babylonü intercédât, amp;ßummum tudicem obfe-cret, ne amulü amp;nbsp;hoilibus vßuram huius lucü eripiat. ‘E^rat enim/pecioßus iniurias bene^-cijs vinei, quam mutui odijpertinaciapenfari. Incredibilem vero modeiltam hutu^ vatü ac pene diuinam tacitus nullo modo praterire pojjkm. 'Pi^on enim propterßngularem lucem amp;nbsp;fipientiam fefi miratur amp;nbsp;ma^ntfacit, net alios homines inßa ßepoßtos quaß ex alto de-pfgt;tcit,fed Deo laudemfapientia tribuit, inqui-ens : isjildihi non in fapientia mea, quaß huius poßeffione omnibus hominibus antecellam, hoc myileriumreuelatumeil- O modeiltam ad-mirabilem, atq^ omni laude,pradtcatione, H-teris
-ocr page 25-Daniele. ij terii momme-ritif^j decorandam. ‘Tudeat igt~ tnr nos noïtrlt;e arroganti«, efferimus nos ^uafi vertice coeltim tangentes, amp;nbsp;hlandmur ipfî nobis, quafiantecellamns omnibusfapi€n~ tia amp;nbsp;virtute.
S ED redeoadfomniumiixx»gt;og»toilt; ptpra recitatam, quod Daniel regisd oblito reuocat in memoriam, amp;nbsp;de difiinïlis quatuor lt;iJ44o-narchijs interpretatur, qutb.finttis Deus ßtfit-taturus fit regnum aternum, collects iu^bis amp;nbsp;traduits ad confiuetudinem fui aternamamp; ad aternam laticiam, impijs abieSlis in aterna fitpplicia. Hac interpretatione audita, 2\^-bogdonofir honore afiiat Danielem, quiaag-nofcit diuinitus ei datam efie fiapientiam Ju-pra communem captum. ‘IJam honosprinci-paliter rejertur ad Deum, amp;nbsp;ad opera quot;Dei prtecipua,Japientiam, vtrtutem, defenfionem, hherationes.
D E E igitur de T) ante le did pote^, qu od de T^ompeio Cicero dixit, In hunc Deum amp;nbsp;homines omnia ornament a certatim congejfiffi. Fuit enim Danieli donumprophetta diuinitus tributum, quale nullus reliquorum Fropheta-rum habuit , 2Jam amp;nbsp;numerum annorum conflituit, intra -quos tJMeJfias progenere humane futurus erat 'vibhma, amp;nbsp;zJIhlonarchia-rum firiem monllrat, amp;nbsp;dare didt, in quarta
B s Monar-
-ocr page 26-14 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J0£ r o P H E T
^JMonarchia venturum Tjominnm. ‘Deinde nemo ex poterie ^brahj: ad tantum fafiigi-um afiendit. Etfiemm lofeph magno in honorefuit apud Tharaonem regem ÎÆgyptiiim, amp;nbsp;Dauidaty^ Salomon in politia Ifrael fio-ruerunt : tarnen y nid funt regnum zÆgypti amp;politia Ifrael? fi conferantur ad dua^flo-rentiffimas C?lionarchias, 'Babylonicam amp;nbsp;^erficam, yaetsgubernauit Daniel, amp;nbsp;in /quitus Tfiabogdonofor Dariut edicta plentt pietatie de colendo Deo Danielle propofue-runt. Quam autem vere à Drofiero diïlum fitinejuodam Spigrammate ( défunt,
Nunyuam bella bonis,nunquam difiriminU £t cum yuo eertet,mens pia femper habet: oliendit hiiloriade tribut focijs Danielis ,ejui interpretatione fomnij de ordtne regnorum eX media morte erepti, innouum tiitee difirimen adducuntur. Tii^m rex Ifiabogdonofor Jpiri-tut altos gerent,proponit maximum illam tuam, ex ligno G' auro confiât am, amp;nbsp;jiuerijfi-me mandat, ut omnes hancfitatuam diuino honore calant, fimul denuncians non obedienti-hus horribilem poen am , ■videlicet, vim fiam-marum immenfa materia auHam. Hocedi-llopropofito nonfolu maximamultitudo impe-ratafacit,fed etiam aultci ficophanta, tjui artes nocendifeiunt afluttjfime, régis crudehta-tem
-ocr page 27-■D N ! E L r. IJ aduerfns ficios ’^Danielis hù amp;nbsp;fimilihui Herbis acunnt : Qjiici tam infolens, tam per-uerfam priepon:erumie dici autexcogitaripo-teib,lt;juampaacos cjnofdam ludaos in tno régna exulantes, amp;nbsp;maximis à te honoribw ajfebios, mandatum tunm de adoratione flat na: tetre ac impie cam famma temerttate amp;nbsp;impndentia, tsiolare } Cam enim mandatés tais liaes af fentiantar ,focij obtempèrent, boîtes obediant, Quis non ac er rime oder it maxime^ deteîletar bas tnimicos bonorum, reos lafi mateflatis, fceleram fœdere inter fe ac nef aria focietate coniunîlos ?
fi vistuamautoritatem ftcro-fanîlamef inuiolatam retinere atij^ conferua-re,dicito finer am fintentiam adaerfus bos con-temtores regij ediîti, vt Cf in prüfens fielera-tosciues timoré à contemtu legamdeterreas, amp;nbsp;in potier um documentum fiatuas, ne cjuis talem amentiam Helit imitari. 'Tifam magi-îira pudoris nbsp;nbsp;modetlia ett feuerttas : Cf pœ-
na delinqaentiumfieblatoribus vtiles funt, ijui reddnntar meliores exempta. Hoc veneno ac-cenfins rex , fiammas irarum aduerfas foci-os ‘Tlanielis concipit, Cf fit furenter crude-lis. labet enim ad fi adduci eHnaniam, lt;eH-quot;ifariam, Cf 'i.^ifiaélein, Cx terribili orations eos compellat : zHat nos repriment valida legam
-ocr page 28-l6 D t P T^O P H E r
legumhabenx, at^j imperij influent ingo aut fiamma docebunt tjuantum momenti Jit in re-gi)s edi^he. Huie iracundta, qua tn imperij faß/gto fulmen ejje dietturt blajphemiam ad-diditunquiens : Quit eii ‘Deus, qui pojjit vos eripere de manu mea ? Hane blajphemam vo-cem modeile amp;grautter refutarunt pietatis athleta : IJon oportet nos de hue re rejpondere tibi,needebes audire verba , quorum iamre-bußpfis probabbs fortitudinem atq^ conitan-tiam, T)eus enim noFter quern colimus,poteit nos, Ô ‘^ex, i manibus tuis, amp;nbsp;ex medijs flam-mis eripere. Quodfi noluerit nos Uber are, no-tumfit tibi rex, quod deos tuos non colimus, tä“ flatuam quam erexißi , non adoramus • 2^» enim obedientiam ^eo praïlamtss pr£~ Jèntium vtilitatum eaufa , nee falutem corpo-rum pie fate emimus, nee quoquomodo vtuere cupimus, Sed ampleEltmur voluntatem Dei, amp;nbsp;in ea Juauitvr acquiefleimus. Quod finos eX periculis libérât, gr at a mente beneficium cele-bramus. Sin autempermittitfiso quodam con-filionos mergiincalamitates, nihilominus ei preces cultufiq^ adhibemtss. 2^^ verodtdt-um eit, quinpojfitt nos in medijs flammis tueri, defendere, cuilodire, incolumejque feruare. tyin autem hoe facere velit , ignoramus.
eonfilia T)ei omnia ingubernattone Se-clefie
-ocr page 29-* W I I L f. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i-J
tleßit amp;nbsp;ftorum fingulorum, exhaurtrl non foß'unt. QiMrt ß tibi cert um deliberatumt^ue eit, nos abijcere inßammau, veremur quidem te , amp;ß it a Tjis etiam timemus : fedplut amp;nbsp;veremur timemus Deum immortalem, ^ui difßmilis e^flatult;e, ejuie oculos t^uidem amp;nbsp;uures hübet arte fubrefaStas, fed nec videre, nec audirepotest. Hac .apologia audita, “ßex de fua mente amp;nbsp;fanitate deturbatus, tres 'Ui-ros in fammas conijci iußt.
Etß autem ignis ferreos compedes, ejuibus membra fanblorumtmplicata erant,foluit:ta-menipßspepercit, eofdern/^ attingere erubuit, fi}“ ^uacun^ferebant Uli vefligia ceßit, cum^ idolorum cultores conßmeret, miniflros Hei inuiolatos conferuauit. O rem nouam, inaudi-tarn, inußtatam. Iß^m tres 'iiiri in medijs flammis verßntes, amp;nbsp;carbonibtu vefiigia im-priment es, nullam vim ignis experts funt. ver o tanquam adminijiri alieme crudelitatis extraflammas fiabant, amp;nbsp;his materiam fup-pedstabant, magnitudine incendij abfumti ßnt. Et hi ^uidem vflulati,flebsliter fuam ca-lamitatem deplorabant. Très autem viré inter fiammas E)eum laudabant, amp;nbsp;omnibus créât ur is hort at ores erant,vt hune Eiominum, ^ui eil beneficus,generi^ hominum amîcsts,ce-lebrarent. Huius miraculi tanta fuit effica-gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;esa,vt
-ocr page 30-DE f H^O f H E T cia, vt tpfi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiuiens panlo ante in piot, at~
que ira turnens-, ad eos re^o curfu contenderet, qui adorationem flatua recufauerant, amp;nbsp;om-nihits fabditis veri Dei tnuocationem manda-ret.
Qj^nquam autem mult a funt, qua piant mentemin con/ideratione huius ht/loria delegare poffunt: tarnen hac mira res eSi, qua nen-T*det arum earminibus, non annalium moni-mentis celebratur, fidpiorum iudieio expen-dttur: quod confiedlus esl F iliv s dei inter tres viras. It a enim Rex R abylonicus inquit: £cce e^o video quatuor viras Jolutos, amp;nbsp;ambulantes in medio ignis, amp;nbsp;forma quarti ellfi-mills Fili oD EI. De hac prafentiafilq Dei in arumnis piorum, necejfi ell Ectlefiamfide-liter erudiri, vt agnofiamus hunc Dominunt fiemper adejfi Seele fia, amp;nbsp;efiè caput, omnia in omnibus perficiens.
Illud etiam cogitet pia mens, quo confiUe Deui voluerit gloriofam Catafirophen hutui certaminis tribus viris ignotam efiè. Si enim prafiiutffent exitum, nequaquam tanta admirai lone digni efiènt,propter obedientiam quant prafiiterunt. Qtfid entm admirationis habet fortitudoin arumnis eerta falutis fiiepropofi-ta ? Deo quidem in tali cafu ture ae mérita tribuenda ejfit lam infinita potentia, qua po-
, tell
-ocr page 31-N I E L £.
teH' ex mcdtjs flammis, cjuos vult ertpere ■' Ipß ver o non mugna laude ornandl ejfent, rjuifine wetu naufragij inter fiopulos Cyaneoi naui-P^^JJent. Quare vt virtue ipforum conße£Hor ^J]‘f gt;nbsp;filtti D s tanciuam guhernator in ßgt;ecula fidens, optatum amp;Çalutaremportant nauigationisprojpexit, eatjue in re non modo 7«« fapîentùe amp;nbsp;honitatts ßecimen illuflre oflendit, fed etiam tri um vir or um decue in immenfum auxit.
Satis mihi multa verba fecijje videor, de dementia amp;nbsp;moderatione ISpabogdonofor in tJidoria, e^ua natura infolens amp;nbsp;fuperba e^r, de priore fomnio eiufdem Regis, lt;amp;nbsp;de impij de-creti corredione. Reflat vtde altero fomnio huius Monartha, amp;nbsp;de fuperbia amp;nbsp;pœna, de^ mir anda reftitutione in rcgnum, dicendum efife videatur.
Habuitenim ‘Tflabogdonofor alterum fom-ntum de arbore ampli/flma (fl pulcher. cuiut fi-udibus omnes beftta partim immunes, partim ctcures pafcuntur, amp;nbsp;in cuius vmbra tan-quamin tutela amp;nbsp;prafidio omnia, c^uibusnatura fenfum dedit, latent. Hane arborem ra-mis ifl frudibus jpoUatam atij^ orbatam, vidit pro/berni, fic tarnen vtradiciparceretur, cfl compedtbus. conliridam, amp;nbsp;rore coslefli per-fufim, inter befiias tantij^er fine mente va-gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gnri,
-ocr page 32-20 DE PTCOPHET^
gart,doneeagnofieret aryogcintiam,amp;fe emeft~ dar et. Hoc [omnium Daniel interfretatm est de triflijfima cafiigatione tegie, amp;nbsp;de mitiga-tionepaena, de^ cattffa finalt traglcarnm cala-mitatum. He ne regi inter tanta mala confi-latio deejjèt,concionem pxnitentia eipropofuit, cuius prior pars pracipit conuerfionem amp;nbsp;benefit en tiam in gubernatione. Hit er a pars eil ahfilutio fieu promijfio remijfionis peccat or umgt; quam oportet fideaccipi. ‘Toccata, inquit,tua remoue iuflicia , amp;nbsp;iniquitates tua^ benefidjs erga pauper es, amp;nbsp;erit fianatio deliblorumtuo-rum.
Sed T(abogdonofior velut ebrius magnitn-dine rerumgefiarum,amp; elattts fuccejfibus, ad-mir atur amp;nbsp;magnifiacit fiuam virtutem amp;po-tentiam, amp;nbsp;fie bis vocihus obleüat: Ego fium tile gloriofiui amp;tnut^usrex, cuius labore in négocias , fiortltudine in periculis , indufiria in agendo, celeritate in confielendo confilio in prouidendo, tantum imperium partum amp;nbsp;con-ftitutum ell.Qua eil enim ora,qult;e fides,qui locus, in quo non extent mts eu fortitudlnis,tum •vero animi tmprejfia uefiligia? Quaporrogens ell,qua no aut armis meis na fiùbsibla pt,vt vix extet, aut it a domita, vt quieficat, aut it a pa-cata, -vt vibloria mea imperioq^ latetur. Ego fiane perfieciiHt 'Babylonfit lux or bis terrarum,
-ocr page 33-w ƒ E L £. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;21
ArA^octoriim ,arx atlt;^ partus omnium gentium . Hoc denti^ non dubituns confirmo, a Iio-rum regum res gefias cum meis nec contentio-num mugnitudine, nec numero praliorum, nec varietate regionum, nec celeritute conßciendi, nec dijjimilitudine bellorumpojji conferrt
Hvn c igttur Monarcham exultantem prafidentem fibi, fubtto ‘Deus ex altijjimo ampUJJimo^ gradu dignitatis deturbat, amp;nbsp;pracipitat in acerbijjlmas calamitates, in qui-bus non folum regnum amp;nbsp;autorttatem,fid men tern etiam amifit, amp;nbsp;Deo pœnas fuperbia, qua grauiffima funt, furore atq^ infantaperfoluit. Dt enim i^iax Telamonius ideo punit us eil furore, quta patri bene monenti arrogantijjt-tne ref)ondit : zJMaior fum, quam cul pofft fortuna nocere, Ttmtdts amp;nbsp;tgnauis opus til auxllio Dei, Ego wro quot;vel f ne Deo adtutore hoiles vincere pojjkm : fta ‘dfabogdonofor propter fimtlem arrogantiam mente captus, inter beilias difiurrit. Huius furoris men-tlonemfacit itMlphaus,de rebus li^dfyrtorum fcribens : lt;DMegailhenes, inquit, Tjirprifus ‘dSPabogdonoforem Hercule robuittoremfuifß dicit, vniuerfim^ Lifyam, tt^fiarnq^ ff^ ad ^rmentos fubegijje, quern Chaldai dtcunt, cum in regnum redqffit, furore diuinitus ca-ptum ) magna voce exclamafè : O Babylonij
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C futuram
-ocr page 34-22 OE P O P HET futur am vnbis calamitatcm pranuncio, truant neij^ Belus, nec vlla vis deorum auertet, 'Uent-et 'Perfa_^ mulus, qui vobis afferet firuitutem-Hac liyilphaus.
exemplum commemorari poteii illufirius reguhe, T)eut fuperbis refiflit ê ‘ISbui' la Cil enim tanta pot ent ia, tam forens gloria amp;nbsp;optbus, quam nonfaeilepojfit “Tleus ettertere, vthiUoria omnium tempor urn oSlendunt-Sed meminerimits exemplum libabogdone-fir, qui dur it er can:igatus, ad Tleum conuer-titur, amp;nbsp;mirando modo refiitutus in regnttm, agnofitfiprius tutumfuijjè, necfua virtute, nec amicorum fde, nec et tam Pegum ac na-tionum clientelis,quas oftentare crebro folebat, fid Deo feruante,protegente amp;nbsp;gubernante.
In HOC igitur Exemplum intuentes,fi^ cogitemus : Cum T)ev s non pepercerit tan-to ^tJMonarcha, quem antea preetuUt omnibus P^ibus, amp;nbsp;quem tncendttßngulari im-petu ad faciendum Imperi) tranflationem'-quanto minus pareet alijs hominibus,quiha‘ bent fimilia delibla. Cumautem receperit contaminatum tam horrendis fieleribus, vt magnitude non cogitari fatis pojfit, confugia-mus nos quoque ad ilHIediatorem TJorninum noUrum Iesva ch^istvm, amp;nbsp;huius meritum at que obedientiam, omnibus omnium ha-
-ocr page 35-N 7 E t s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2^
ÄW homtnum peccatü anteferamus.
Et SI autem iy^/phatts amp;nbsp;z/^lexander T^olyhiïtor,defaccejjoribns l^^bogdonoÇoris paulo aliter Jcribant, t^uàm ’Ttopheta : tamen honeflim elt,ft tta loqui fas ell, his ducibtts errate, quam illis magiSlris erudiri. z^f 'entia-mnr ergo I eremite quot;Er ophet a, lt;jui capite vigefi-mo feptimo duos tantum fuccefjores T^^og-donoforis recenfet, inqutens : Scrutent T^bog-donofori omnes gent es, amp;filio eius, amp;nbsp;filiofi-lij eius. Et capite vltimo filium Ifabogdono-firis nominat Euilmerodach, e^ut leconiam quot;E^gem, tjuem pater haSienus captiuum tenues rat, emifit c cusiodta, amp;leuatum TJtnculis, habuit interprimores aula.
Consentsnev ii eib autem amp;nbsp;hunc amplexum ejje dobirinam Eanielis de veto EiEO, quam amp;nbsp;pater publico ediilo profejjiit eil, eamcjue ob caujjam clementiam exercuijji erga Eegem leconiam : Stfortaßis ideo principes tmpij nominarunt cumfiultum ^JMero-dach, Seruauit igitur Deus enam in exilto regiampoHiritatem, amp;popu/um magnismt-raculis ornauit, epttibus amp;nbsp;quatuor z.^onar-cha ad agnitionem t/eri Dei conuerfi funt, “îpabogdonoÇor amp;nbsp;filius eius Euilmerodach, Darius Medus, amp;nbsp;CyrusEerfa,
C i
Tztiz
24
TEIVs à l!^bogdonofir, ^uemno-minat Herodottu in libro primo Labynitunh amp;nbsp;Tianiel Balthaparum, pietate paterna auita^j degenerauit, 'dHarrat enim Xenophon in Uhr0 fiptimo ‘sraaS'àoç, apud Cyrum fnijfe principemex regno Bahylonico Çohryam ,cu- ' tHs filinm in venatione rex BalthaJJày tniuftt occiderat. Scribit etiam, obfejja Babylone a ^THedU amp;nbsp;Terfis feignentihmdathtm cran-ß)icia Darij amp;nbsp;Cyri, hunc tyrannum magna fecuritate agitajji conuiuium, ejuafi teHlimo-niumde hUiorta Tanielü dicat. Etenimds' firiptio capta Babylonit apud Xenophontem apte congruit ad DanielU verba, Bed long! atrocim foelm elb, tjuod reflitutt idolorumcal-tum, amp;nbsp;vero Teo populi Jfrael palam m con-uiuio maledixitt
Cv M enim vafa templi in hoîlium pote-fiatem vemjjent, Tibabogdonofir hac Jpolia, tantjuamres Deodedicatae ,a prophanis'vß-huf fegregauit, amp;nbsp;in deorum fuorum templii repofuit. ^At nepos eius BalthaJJar, oblitut auita cafligationü, nec conßderans, tjuantos Ule pœnas fuperbia perfoluijjit :■ cum rjuidetn va/it templiin honore habuiJJ'et,hac ipfa femel Deo confecrata, in conuiuium afferri iuhet, nec foltu ex eis bibit, fed et tam reliçiuis conui-utsporrigit, nunquam prophanis manibus con-treblata.
-ocr page 37-U N I £. L
treElata. Hoc facrilegtum comunElutn cum fetuUntiii, qua, odium aduerfui uerum T^e-um declarauit, moxpœna fecuta eSt. ‘I^m manui firibentii m p artete tria ver ba, fuit momtrix amp;nbsp;concionatrix de iudtcio T)ei.
tyrannui quidem vehementer animo angeba-tur, cumnec legere literoi, nee vim ear urn cognofiere pojfet. Regina ver o, quam aliq matrem , alij auiam Balthafari fuijfe fcribunt, hamelem accerfebat, qui auofpe infimili con flernatione falutare canfilium dederat. Is tgi-turnon modo legit tria verba, fed etiamin hanc fententiaminterpretatusell.- Circuma-ttiiperiods regnorum deßcere autoritatem, amp;nbsp;moxfequi dtfiordioi, qua funt exitiofa impetus, fimul exponent pœna caufam : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, in-
quit, pœnas peccatorum perfoluentes, ture belli capti fumus , amp;nbsp;hac vafa a nobis quondam confecrata, Deus hoUi viHori tradidit, vtte-jlaretur, fe non indigere facrißeijs amp;nbsp;donis,fid ea tant iß erfibi accepta eße, donee piet at em re-ligiofe coleremus. Toïlquam vero amplexi fumus idolorum cultum, res à nobis oblatasre-iecit ac repudiauit. lt;iyic tuus quidem auus tanta moder at ione in villoria vfus ell, vt vafa, de quihus dixi, prophanis vßbusfegrega-ta, fuis dijs confier ar et. Tu vero aui exemplum deferens, in ßtperbia profundifßmum ba-
rathrtiw
C3
de rt^orHETJ
rathrum tncidisli, Q- ßacrapocula prophana-fli. Qy^mobrem hör um Dominus tedocebit, qualem exitum habeatßuperbta, non quad re-rum inanimatarum cura magnopere aßicia-tur, fed ijuia hominum rationem habet, cjuos tua pœna de modeHia commonefaciet. Blae cum Daniel dixißet , ßc punita funt tyran-ni blajphemia, vt capta Babylone à Cyro, amp;nbsp;ipfo interfeSlo , lt;sJMonarchia tranflata ßt ad
Q^od autem vincente Cyro, filut Dà-rtm, tjU-em lofiphns inquit eße Cyaxaremfili-ttm li^fiya^is, in regno ßtcceßißi Jcribitur, propter ordtnem atatü amp;nbsp;propim^nitatis fr' ilnm e^l., T^aritu enim fixaginta duorum tin-norunterat, amp;nbsp;auunculusCyri. Quare cnnf prior eßet iure natura, merito fucceßir reßii debiitt numerari, vt ait Hieronymuf en arrant ‘Danielem. z^pudhuncTJarium ‘Danielfn' it gratioßßßmus, amp;nbsp;fapientia nomine in mA-ximoprecio habitut. Ita enim lofiphus firibit libro decimo 'b a^yajoKoylai, capite duodecimo ; Darius, sjui Babyloniorum defiruxit imperium , iuuanteße amp;pariter dimicante Cyro propini^uo ßto, annum vita agebat fixaoe-fimum fecundum, sjuando cepit Babylonem, tulity^ fecum Danielem prophet am, amp;nbsp;addu-xit in zJ^ediam, cßrvnum fecit è tribus prin-cipibui,
-ocr page 39-B W 1 E L l. Z~l Cfpibta, vniuerfo regno eiti^ praeyetnt. Et Hieronyrnw adprimum, im^uit, annum Cyrïregis, qui ChaleUorum deïlruxit imperium,Daniel potens fuit in Chaldlt;ea,poftea vero a Dario in Aiedos tranflatua esTr. Sed veriffi-me di^um eft à Gracopdêta cyipollodoro ••
Fortuna magna non caret formidine, ‘Fiycfilendor eminent vac at periculo : . Et quiccjuid altum eft,haud tutu diu manet, Dt ^uod ruât vel inuidta, vel tempore.
Cum enim Satrapie propter tnerttam fuam, eundem dignitatisgradum, in quo Daniel col-locatus erat, affequi non pojfent,gloria Daniells vr ebant ur, amp;nbsp;omniain eiusperniciempa-rabant atq^ medttabantur. Sfulia enim ingénia tam prona ad inuidiam funt, quam eo-rum, qui genus ac fortunam fuam antmis non lt;equant,quia virtutem amp;nbsp;bonum alienum ode-runt. Et quoniam inhanccommemorationem de inuidia, qua medianon tangit,fed tanquam ignis fumma petit, ingrefut fum ; repet am in-fignem cîr memorabilem fententtam, qult;e apud Dolybium ext at : Draclara fail a , res cum laude geilte , magnam pherunque inuidiam G graues c alumni as concitare folentf quibus dues qui dem fepti praftdijs cognat o-rum amp;nbsp;afintum facile refiilunt : peregrini veronudi à propinquis, cb-nulla cognatione ^4 muniti^
-ocr page 40-28 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE P P H E T
mun 'tü, vtriit/èjue ntali tempeïlate facile ob-vuuntur. cù jS êit^avcif tto^S'o^oi
tKV lt;Ji9órouf,ö?Hc({ 3 rai JidCaAal eiv ’ mill p. îy^^iti J^ATi rai a-uyy'cvcâac KS“ to r^ ^iKav Ti^SSof iioir a,va,tJgt;eQeiv , oî ÿ, ^eyo/T«-^saf èip oÄstTSgay rnbrav iHavriu . piaius ^rautjfimlt;e fentenM exemplum maxime in Daniele confgt;icitur. Is enim cum ejfet exul, amp;nbsp;omnium gentium atque omnts memorie clarijfimum lumen, omnibus telis inutdiapro-pofitus fuit : amp;nbsp;tani]uam ouicula inter multn luporum agmina verfatus ell, nec dffenforem habuit cert urn, nißfilium Dei, quifolus ellfi-delis, amp;firmus amicus.
Cv M autem inuidi Satraplt;enullamno-tarn infidelitatis aut iniuflicix in gubernationt Daniell inurere ad tgnominiamfimpiternam pofent .• inßdias aßutiffime cogitât as doctrine, quam Daniel profitebatur de -vera agnitione (ß inuocatione Dei, collocarunt. Impulerunt enim Dariumregem fapientem amp;iultum, 'vt •veram inuocationem Deiprohiberet, amp;nbsp;huius prohibitionis prat extu Danielemleonibus ob-ijceret. Libet mihi hoc loco cum Hieronymo exclamare : O felicem conuerfationem, in quu inimici nullam reperiunt occafionem, niß forte in lege Dei.
Erst autem quari poteli , qua caußa
Darium
-ocr page 41-Daniels.- 2^ T)lt;trium pcrmotierit, -ut legem impiampro-mnlgaret : tarnen con^entaneum eït, caalÇam haras ediEit faljji amalationem adaerÇas Cy-ram. Esl enim acer amp;nbsp;vehement appelas a-malatio, nec facile eH: amulo parcere aut ce-dere, vt hilloria Themiîtoclis amp;nbsp;lt;sy4riliidlt;e, 'Eericlis amp;nbsp;CtmonU, Sylllt;t amp;nbsp;iJMari), Caft-risamp;Tgt;ompei], attendant. Sed nunc contenti fimas exemple TDari], qui ineen fus amulatio-tgt;e,de qua Xenephon feribit libre S- -^cu^àtsi, Cyrum natuminorem premebat, quta vide-bat eum propter heroicam fiipientiam, virtu-tem nbsp;nbsp;felicit at em, magnifieri . Cyrus vero,
ttfîplurimum laborù fuïitnet, tarnen dtffmu-l^t miurias, amp;nbsp;dolorem fuum nemini imperil , ac morigerum fe Dario prabet, non fug-gillat eum , fed ver a animi reuerentia tan-quam dominum colit, amp;nbsp;iubet eum ab alijs honore afiiei. Tropter hanc moderationem, qua Darium ornât, amp;'hac ßue incommoda ,fiue vscia ,fiue iniurias eleganter tolérât, pltts ve-ra laudis habet, quàm propter vllas quam-uis gloriofas viHorias. m dolorem atque tntmtettiaspriuatas‘fifipub. concedere,magni cuiufdam hominis amp;nbsp;perfapientis videtur. Sed quid plura de caujfa ediHi difisuto, cum nulla aula tam felix fit, in qua non plurtma e-if)dÂfs.eiTee , quit à Demoilhene dicuntur
C s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mua.
-ocr page 42-30 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE tTt^O P H ET^
Kiiva Kçù nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;accident. Q^lt;t^
re cum fulpidonnm amp;nbsp;calumni arum multitu-dinem refutare veritas non pojfet , Daniel leonihus obtenus elb, amp;nbsp;his fàlgore pietatis amp;nbsp;diutna imaginis clariffimo Jplendore panorem incußit. Cum enim vidèrent in imagine ex-prejfamßmilitudinem archetypi ,ßibieblionem ßtam, dipoßta ad tempus immamtate, decla-rarunt : exiiltmantes fe videre zAdam il” lum,yui ante lapfumßngulis animantibus nomina impofiterat. Eil igitur hie vates explu-rimis periculis amp;nbsp;inßdtjs , atiyue ex media morte non ad vit am ßiam,ßed adgloriam Dei, amp;nbsp;ad ßalutem Eccleßa rcßeruatus. zJ^ultos entm Dantelts Uber at io conßrmauit, vt certo fiatuerent, ejuod Deus inuocantibus ipßtm aß fit, amp;nbsp;Opern ferat. E^x vero quaneyuam ali-(jua eulpa tenetur erroris amp;nbsp;infirmitatis humante : tarnen multis certiffimis argumentis at/y^ indicß declarat, ße a fielere Uberatuni eße . ‘Erimum enim in magno lHblufuit,(3' Satrapas non rogauit ßolum, verum etiamob-ßecrauit ,ne optimo viro lucem eyua fiutmur, Jpiritum^ cjuem ducimus, eriperent. Deinde annulo ßuo amp;nbsp;annuUs principum lacum leo-num obfignauit, ne qua vis aßßrretur Daniell. Eraterea nee cibum ßumßt, nec dedit membra ßopori. Corpora ceu prodeH ßenio conße-
-ocr page 43-Daniele. 51 Ha fouert. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vero cordis affeHu»t
lachrymisindicat, oblitnsregilt;t dignitatis *viHor ad ca^tiHüm dowimts curritadjor-■uum. ToHremo, vt alia figna omit tarn, amp;nbsp;fstteritate animaduerfionis in aulicos fyco-f hantas, ©quot; promitlgatione ediHi de cult a ve-ri üei, euidentijßme oHendit, fe non fmjjè inimicnm volnntarittm Danielis. Idtinam ‘vero ‘Darij exemplum maltt principes huins atatis imitarentur, amp;nbsp;impia ediHa corrigèrent , non atramento, fed fanguine firipta. Illuilrior enim ipfo lapfn eilreßpifientia ,ß^ ne vt Tiionvßn^ lt;txilexandriniis ad quot;Ißma-tumfcribit, iseii^QViou n a-tpiiKiJcei.Toe to k«-
‘ID^Tgio mortnoficceßitCyrusrexfelix amp;nbsp;fortis, ejui commotus vaticinio Efailt;e, ^ui ducentis ef decem annis ante ipfam, de regno eins nominatim pradixerat, ediHum propo-fait, vt ludai in patri am redirent, vrbem templam^infiaurar ent,reddit is t empli vaßs, qua Ißabogdonofir ante annos ßptuagintain Babyloniamaduexerat . Hiccum iampaca-to Oriente, non folum gloria floreret ,fed et-iam doHrinam veram de Deo amplexus ef fet j bellum mouit non necejfarium aduerßu Scythas , quo in bello acie viHus amp;nbsp;captus eit, amp;nbsp;corpus interfeHi muliebribus contu-melß
-ocr page 44-3^ -DE PTtOFfJETvl
^ffe^um eil. Cum autem optandnm fit, omnibus notiffimos ejji libros Herodoti amp;nbsp;Xenophontis , non infieram eorum narratto-nes de Cyro, huic breui commemorationt, tjuu co^nita ,faetlior e^l mihi aditus ad alteram partem de fimnijs ç-tquot; 'vifionibus Propheticis TJ unie lis. TDiPlrihuam enim vaticinia huiui Prophetie de maximis rebus in tempora gam, de cjuibus habienus diblam ebt. Ea duft* brealterpercurro, t^rnefi oro^^ vos, vt adhucfe-ciflis, me attente audiatis.
N N O igitar prsmo Balthafiri, qui régnantt annos tquatnordecim, oblatam ebl bDanieli illufire pomniam de ferie quatuor Me narchiarum, quam Tiens voluit Ecclefia notant efie, vt fiiret tempus vtriufque aduentui Ftli). “Pradicit enim Filium tn quart a zMlo-narchia venturum efie, 0“ facrificium faSht-rum, ad quod mittendus erat ; amp;nbsp;deinde ß-nem fore gerterationis homtnum, amp;nbsp;fecutu-ram ejfe refufiitationem mortuorum. Cum autem videamus hune fuijfe eJMonarehiarum ordinem amp;nbsp;fuccejfionem ,ficut à Tiamele pra-dibla eH' .• non dubitemus fecuturum ejfe iudt-cium, in quo filius Deipramia amp;pœnas difiri-buet, çjr aeiducet Eeclefiam latam amp;nbsp;triumphant em ad aternum Tatrem,vt Dew fit omnia in omnibus beatis.
E3^
-ocr page 45-N I E L £. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;55
et tam hitc prlt;eätUio Dunielù ßrmij]i-mnm tefttmonium äe prottidentia contra £pi-cureos. Si enim incertoßuerent mortalia cafit, non poßet pradicicerta ßeries regnorum, nec eucntKS vaticinß exaEle reßonderent. Qiüd, quod hac conÿ^uentia pradiEltonum çEr euen-tuam pios conßrmat de certitudine doElrtna T^rophetica ? Cum enim euentui, quia à nulla creatura proßici poßunt, rejpondeant 'vatict-nß Danielis: non duhium eïl Danielem fuiß fe '’Trophetam à Deo mißum, amp;nbsp;doElrinam tjuam proßeßas eEl, cœlefiem amp;nbsp;diuinam eße. Tritclare ergo Tertullianm in ^pologetieo in~ lt;]gt;tit : Idoneum, opinor, teflimonium diuinita-tii, veritatem diuinationü. Hine apud nos futurorum /juoqueßdes tuta eEl, iam ßcilicet probat or um, tjuia cum Ulis, cjua ^uotidiepro-^ bantur,pradicebantur- Sadem voces ßnant, eadem litera notant, idemßirituspulßat. Et ^uguflinus epiß^ola tertia : Hac omnia ßcut legunturpradiEla, it a cernuntur impleta; at^^ ex bis iam tot amp;nbsp;tantis qua refiant, expellan-tur implenda.
N dicam hoc loco de regno Mahome~ tico, quod eElßunefium amp;nbsp;ßatale monfirum ex blafihemß, exneßarijs Ubtdinihus, excruo~ reßanilorum ex omnium ßcelerum importuni-tate ) amp;nbsp;ßagiciorum tmpunitateconcretum.
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hppa-
-ocr page 46-34 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P P H E T
■yipparet emm Danielem de Adahometicori-gnoloejuî-, cum pradicit quarta dldonarchiit diflrailionem, amp;nbsp;ait taie regn am •venturait^ tjjè, cuiœ vtiltusfît plenas furorii, ocalifcele-rü, firme arrogaati^e, hoc eil, tjuod nauam amp;nbsp;contumeliofiam do^rirtam contra Deum pto-pagataram fît^et hellagefiarum adaerfits fitgt;i‘ £los. Ifî^m hac magis ad enarrationem inte-gram Daniells, quam ad hanc breuitatem, nunc fludemus, pertinent,
C EUS M, nno tertio regni '^althü' fari,mon fir at a ell Danieli,non qui dem dormi' enti, fed vigilanti, imago arietis cfi hirci, translationem Monarchic à Terfîs ad Grit-cosfîgnificat. Scribit autem lofiphus lib. it. à.^')^efj'yKayltt{ cap. vltimo, Sacerdotes iudaicos narrafie .Alexandra hanc Daniells pradidio-nem, qui ante annos ducentos vaticinatusfue-rat, regem Gracorum potiturum ejfi imperio ‘Perfîco. Idem lib. lo. locum, in quo à Daniele hac imago confiera ell, notât êfi defi'gnat in~ quienstDaniel in Sufîs turrim extruxit excel-fiam cfi quadro adificatam marmore, tantaque magnitudinls amp;nbsp;pulchrttudinls, vt z/fique in prafins videatur ejje noua, In eaque regum Perfitrum at^ Medorum conduntur reliquia, (fi cufios fîue adituus ac Jacerdos eiufidem loci Judaus ell. Haliemts lofiphus , interprété Hieronjma. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, idt
-ocr page 47-D N ! £ L
T Mtem in fomnto prophetico T)anïclis, tyllexander comparatur 'Tm do, ita tn hue vifione confertur hirco.Tf im Tardue non ca-pitur ah armatie 'uenatoribu5,lt;juorum tela faa celeritate eludit, fed fpi tue vino amp;nbsp;'Venere. Sic liyilexander, ciim in tot prabp inuiShts faijfet, amp;nbsp;res ipfiuf gefla ijfdem, ejuibui folis curfti, regtonibue ac terminis continerenturt immodico vino extinbbus eÜ.
iudferibam verficnlos D. praceptoris Thi-lippi,ijaihtii hlt;tc imago Alexandri exprejfa efi. ^ftice Pelleum Tftrdam, t^aopulcrior alter ’Tlgnfutt inpulcroquem vicerat orbe, nee vn-ßmilesgefit quifjua breitiorib.annisf qua
Confeblos atate fenes, belliq^ labore. Conflits vleit cunüos in flore iuae^ta. £rgo itli nocuere nihil, nee tela, nee hofles, Sedfœda ehrte tas amp;nbsp;defidiofa voliiptas. Qjdfapis, inuiblaq^ decus flrnare labor as 'Uirtatis, femper fage defidis otia vita, memor efto Deam,cum fit cafiijfimus idem, Tleblerepollatos, amp;nbsp;tandem extollere cajios.
In 1 ET nv T^jwtem huic vlfioni va~ tietnïa de ^ntiocho Ppiphane,canes tanta fuit petulatia,vt pro Spiphane dtblusfit ppimanes, id eil,furioßis. Interdit enim in conuiuiage~ flatus eit, ficut Tacuuius, de quo Seneca in U-hro i. Epiflolarumflsrihtt : Tacuuius qui Syri-
am
-ocr page 48-^6 DE P F H E T
am v/à fitam fecit, cum vino amp;nbsp;ilLis funereis epulis feßpeliijit, cjuafißhiparentauerit,ftc in cubUulum ferebatnr à cœna, vthocad ßtn-phontam caneretur, StSian, CtCian't. Talisfa~ it, ijui Deo bellum intulit, delere Sccleßant conatus e^. T)iferte autem dicitur, hune tj-rannum vaßaturum eße Iudlt;tam, df propha-naturum tcmplum duobus millibus dierum amp;nbsp;trecentis, ideib, fexannisamp; Çexmenfibm- , Sunt^^ tot anni a tertio anno Antiochi, vßj ad oblauum ^ntiochi, ejuoanno MacabtM i templum recuperauit. Qjùs tgitur pote^l eß tam auerfus à ver o, tam praceps, tam mente captus, qui cum vtdeat annorum numerutn congruere adpradiblionem Danielis, neget tarnen hlt;tc omnia qult;e videmus,pracipueqL Seele-ßam T)ei immortalis nutu atque pote/late ad-minißrari ? eil enim humani conßHj I tant ar um rerum amp;nbsp;prauißo amp;nbsp;gubernatio.
Et SI autem omnes partes at que omnia membra firipti Danielis vberrirrtam doblri-nam continent ; tarnen caput q. in libroDa- i nielisßc eminet, vt inter ßellaa Heßerus. Ini- i Jfw enim r eat at precationem plenum ardentif-ßmorum affieSluum, in qua Daniel verum Deum certis teflimonß patefablum alloquitur, amp;nbsp;hunc Deum latus inuocat ßducia Domini ' noßri leßtChrifii. Hbgs inquit ,omntpotens,
, aterne,
-ocr page 49-° N I X L g. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yj
tterne, vine cr vere Uens, conßtemur tibinos mtferos peccatores effi, amp;dotemt4i, ^iiodof-fendtmtü tSiÇSquot; comnt teproïlratipredbm edr lacrymispe ttmtts, non tam naîtra tuïUctix, ^ue nullti aut exigua e^b, ßdentes , tjuàm tult;t miferkordia, Dt remit tat nobis omnia pecca-tanoiira, amp;nbsp;mitiges poenas publicMamp; pri-uatas, propter Filium tuum Dominum no-btrum iefum Chrdbumi amp;nbsp;propter tuamglo-riam, vt te in tot a aternitate celebremus, tibigrattas agamus. Hac precatio complebli-tar doiirinam poenitentia , taxat exultantes ßducia propria iusitcia, nbsp;nbsp;nbsp;monslrat iufiici-
amßdei. Diferte enim inciuit : Exaudi nos propter Dominum, id eib, propter Filium fu-um,lt;^uem mirando amp;nbsp;inenarrabtli conßlio vo-luifti pro nobis eße 'vibHmam gt;nbsp;mediatorem amp;nbsp;deprecatorem. Deinde traditur in hoc capite illuHre teihmonium de tempore aduentus Chrisii, de morte Chriili, de beneßcß noui te-flamenti, de excidio amp;nbsp;perpétua vaflitate po~ litia ludaica. nydcvalde prodeil hanc con-cionem omnibus hominibus notißimam eße, ^uia confonantia •vaticiniorum eß euentuum, ^ui in htflorijs recitantur , vehementer pios conßrmat, amp;nbsp;réfutât ludaos vociférantes, nondum veniße ttßldeßiam. Sape igitur lega-tur caputnonumDanielis, in quo enarrando, D nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fumma
-ocr page 50-^8 VE P o P H E t fummaingenUelaborarunt, lt;vt verbi caujfa, lt;iy4fricanni in quinto tempor am volnmine, Eu^ebtttiin oblauo äemonilrationis Suange-lica, Hippolytos, n^^pollinarios Laodtcemss, Clemens Alexandrinas, Origenes, Tertullta-nos in libro contra lodaos , quorum explica-tiones Hieronymus prolixe recenfet in com-mentarijs in Danielem. Longum eH^perfequi cat er OS, qui hoc tempore praclaram operans nauarunt in computatione hebdomadum Da-nielis, t^uarum initium reEliJJime fumitur a I I.anno Longimani, quo rurfiis concejftim eil» vt beneficium Cyri renouaretur, amp;nbsp;adifica-tio templt abfiolueretur. 'H^m toto temport a^mbyfis eb“ Darij impedita eil, vt teilatur hmoria in libro E/dra. Sed multapratereo, eaque praclara. zAld extremam enim vifio-nem, quaDanielianno tertioCyri, exhibita eil, feilinat oratio. Ea vero eil vaticinium de regno Eerfico, de regno isAlexandri Magni , (3“ fiuccejjorum eios, Cf de bellis regum •crEgypti amp;nbsp;Syria, quibus lodaa interieda tnter hac régna, dur it er qua fiat a eil, vt dici-tur ; nbsp;nbsp;liquid mali, propter vicinum malum-
Hac vifio continet exempla pxnarum, cala-mitatum, liberationum, amp;nbsp;multarumrerum sn Sccleßa. Hic enim videmus, earn mirabili eonfilio nbsp;nbsp;nbsp;fff imperijs dur it er quafiari, amp;nbsp;tarnen
-ocr page 51-■D N I I T. R Jp menferKiiri dtuinitni ,fed non eo modo, ^uem mentes humanit cogitant.
C T S anno primo po^lcaptam Haby-lonem, edidit decret um , ^uo concejjît ludats redit um in patriam , amp;nbsp;dedit mandata de inflaurattone templi, amp;nbsp;at tribuit redttus. In-choata eït igitur adtßcatio templi anno fi-cundo Cyri, amp;nbsp;bonajpes erat, iam régnante pio princtpe Cyro, futurum, vt cito reflitue-rentur templum amp;nbsp;ciuitas, amp;populus fiuere-tur tranquillitate. Sed ecce ^vifit, noua pro-celU Ecclefiam obruunt. Cyrus, cuius benef-centia erga Scclefiam reliquis virtutibus me-rito anteponitur, procul ex regno difiedit, bellum gerens cum Scythis, amp;nbsp;paulb poil inter-ficttur. Intereadomi filiusCambyfis tmpius regnum gubernat, qui iter um prohibée adifi-cationem amp;nbsp;redit um. Ita Ecclefia infiaura-tio impedttur, amp;nbsp;diuina Itberationes non procédant humants confilqs. Cambyfi mortuo, noua bella in ipfi regno Bahylonico orta fitnt. IßamTiarius filiusHyfiajpis, zJ/liagos in-terfecit, amp;nbsp;Babylonemrecuperauit,
Hv 1C fuccejfit LongimanuSi quirenoua-uit ediblum Cyri, amp;nbsp;iufiit perfid adificatio-nem lerofilyma amp;nbsp;templi. tfi4c anno fixto Longimani, templi adificatio abfioluta eil. Ab hoc Longimano vfipjad tempora Ochi, £c-2) 2 cleßa
-ocr page 52-40 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P 1(^0 P H E T
cleßa populi Iitdaici medtocrem tranejuillitA-tem,amp; quafihakyontahabuit. Tßam Ochm, cuiw gubernatio plena fuit crudelitatis, malta oppida luditiedeleuit, amp;nbsp;multai famthas pracul transiulit in Hyrcantam, ad mare Ca-Jptum. quot;iS^rfus igitur Ecclefiam exercuerunt magna calamttates, •vfj^ ad nyilexand'um, lt;jui veniens lerofolymam, reßituit ïudaif aù-Tovoßay amp;nbsp;Paeem. zyinnoautem 14.}. poil mortem lt;tyîlexandri, régnante in Syria j4n-tiocho Epiphane, cuins teterrima crudelitate omnts barbaria fuperata e^l, malorum Ili^ Scclefiam opprejfit. Fuit tnim eo tempore tanta calamitas populi ludaict, equant a nulla fuit antea, igt;t amp;nbsp;verba Flanielispradicunt. Seà integra hilloria de immanitate sSr interita huius tyranni, amp;nbsp;de Eccleßa defenßone plena mirabilium operum, amp;nbsp;te^hmoniorum pra-fentia Dei, legatur in librù zJFtaccabaorum, amp;nbsp;apud lofephum. ^F[am profeElo guberna-tio Sccleßa proprie Dei elî, amp;films Dei heiliger atur cum Fiiaholo, vt Daniel t» fine fuili-britnyuit: lllo tempore flabit zF^lea'élduX magnas pro filijspopuli fui, 7lt;[gi pote^ huma-na fapientia proßiceremutationes rerum ,po-litiarum,principum, amp;nbsp;muntre Secleßam hu-manis praßdijs. Jdeo fides noFlra Deum tn-tueatur , efi“ mandati offcij munera fideliter exetyua-
-ocr page 53-D N I E L Î.
4»
txef^ntttur, amp;nbsp;exittu I)eo commendet, ßcut ‘PßlmM : Commendu Domino vtam tuam, amp;nbsp;ora enm, amp;nbsp;ipfi faciet.
S 1,0 tam fatii multa de vattcinß Da~ nielis, i^ua nunqnam exhanriri pojjknt. Quid tßtttr restât, niß vt pro mea diligentia flo~ rem imtentutis moneam: pro autorit aie, quam mthi offcij ratio circundat, horter ; pro magni-tudine rerum ohtester, vt Danielem miretur amp;nbsp;magntfactat, quem Deus tpfe amplißimo te^imonio ornauit, quem angelt fußiciunt, quem omnes homines ßummi, medij, tnßmt, qui non modo habent aliquid fapientt^e ,verumet-iam ßnitatis, admiratione dignttm eße iudt-carunt. ey4c vt a diuino iudicio ordiar.
quis veïlrum non legit praconium de ßapien-uaDantelis, quodrecitatur cap. 2S. E'i^chte-lie, vbi Deus ipfe principem Tyri hie verbis compellat : n tu fapientior es Dantele, nullum myilerium tibiignotum eit ? Cum au~ tem mator laue ßt iuiticia, quam ßapientia, audiamus etiam quid idem Praeo de iuPticia ^anieliedicat. Sic enim Eil^chtelis t^.ßribi-tur: Si fuerint tres viri iiti in medto eius, quot;Pipoha, 'Daniel, amp;nbsp;lob, ipßiuflicia fua Itbe-rabunt animos ßsas. Qua laue vnquam Dei ipßus voce tributa eii homini maior ƒ Qu^ glorioßor ƒ Qua commendatior hominum me~
3
moria
-ocr page 54-43 PE Pitmop H
mariafempit er me ? ty4ngeh ver o ‘^Danielent aliquot les appellant vir um defiderabilem, hoc el^l, vt Hieronymus interpretatur, virum a-mabilem, TDei amore dignum, qui Tei fe-creta audire, amp;nbsp;ejfe confiusfuturorum mere-retur. Qmmtie porro honoribusa fummis Mo~ narchis aff'ebbusfit^oftendunt ha voces Tfabog-donoforis : TDaniel, in quo eT: Jpiritus T)eo-rum finclorum, amp;nbsp;regina, efi vir in regno tuo, qui jpiritum Deorum fanblorum habet, cf omnibus hominibus fapientia antecellit. Has laudes cumulât lofiphus, qui libro decimo capite vlttmo inquit : Danieli vtrunq^ Dei concefit amp;nbsp;munere datum effe, vt effacer et feribenda, ef feriberet legenda. Uerba lofephi funt : aoravra. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ks isil rivi uty'icaf
CVTu^tl^ll ^oepnp^ jKS“ îTagji y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tifl
T't Kÿs J's?« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßamKeav j(sù to otKitSouf j W
TihiuTita-a; j)', (svgt;iis.lui cudviov Tlt;i yj ßiCfia 05-«« ifi) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uit)a.Ktroi'7r(v,iva.yivds-it(-
-Toj. 'aa.^ jifïv en xcis vtw, 'srionç'iina/i^fi è? aù fÇf, OTI S'avUkos cofj-tKes ’Tt^ , où yof ta fS-iiy^ofTci fshvov ’Wfgt;oepnTiuatgt; JiiTiKei, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KSU
ei ttgt;Kii •afioip'^Toa, alTKa. t(çù !(£iuç f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, èis Ôz
‘TosjTct ’^ßnT'iTeu, ha à.va,yiyuTMVTif roÜTsi '!!ra.vTa,yçù tIc cruijiß0.yTa. a-Ko-roiwTif StwisHi^ou-mv ym^ â'eaiS nfs t J'awiïAoj'. Omnia buic viro contigerunt, qua in fummo ef bea-tijftmo
-ocr page 55-D N / £ L E, 4; tifßmo Prophetd eminent. 1gt;p^m amp;nbsp;hnne vita finüum cepit, vt n maximtt PegibHS, amp;nbsp;lt;ï promtfcna multitudine inprecio haberetur, amp;nbsp;po^t mortem gloriam immortalitatis memoria, confecutus eit. Etenim firipta, /jnapoHterita-ti relirait, qaotidie à nobit leguntnr^, ex ejui-bns apparet, quanta gratia apud Deum va-luerit, quantaque luceamp; fapientiadtuinitta ornatui fuerit. ‘Epgn enim futura tantum pradicit, vt cateriT^ropheta, fed pene ipfum artieulum futur or urn euentuum conPtituit. Ptaq^ hac logent es, amp;nbsp;euentuum certitudinent conßderantes, tribuunt DanichpraSbantiam propter dona diuina.
Cv M igitur Daniel amp;nbsp;Deo placuerit, fanbla dicendo amp;fan^afaciendo, amp;nbsp;probatus fit omnibus hominihus reEle iudicantibus ; çfi ChriElus ipfe apud lt;LPliatthitum nos ad le-Elionem firtpti Danielis hortetur : cumque ipfa feneEta Scclefia, in qua nos viuimus, do-Elrtna amp;nbsp;confolattone huius Propheta maxime egeat, Uos iuniores hortor, vt librum Da-nielu fipe multumq^ legatis, vßptElora veElra compleatis cum altar um artium fiientia, tum hiEioriarum cognitione. Ißam ad intelli-gendum Danielem, multiplex (fracorum amp;nbsp;Latinorum hiEtoria necejfaria eEl, Herodo-ii videlicet, Xenophontis , Diodori Siculi,
4
-ocr page 56-44 -DE P'SJJPHET-^ D^NIELt-Taufcinia, lofiphi, Liuij, ejui'^e^ gum Terficorum y lt;i^lexandri, amp;nbsp;fucceßl)‘ rum eius res ge^ias defcribunt.
To ST T^E M 0 hisc 'verba bonos mentes adleilionemTyanielishortentur .• Tu Tantel reconde firmones, amp;nbsp;obßgna librum ad tempus finis, ejuo plurimidif-current, amp;nbsp;multtplica-bttur fiientîa~
LOCI
-ocr page 57-45
LOCI PRAECIPVI
IN CONCIONIBVS DA-
N I E L I S PROPHET AE.
PR IM V s locus eft miranda confer-uacio*Ecclefiæ,amp; teftimonium præ-fentiæ Dei in Eccleiia. Etfi eniin ingens calamitas eft exilium, amp;nbsp;ita difsipata erat gens Iudaica,amp; euerfavrbs lerofo-lyma, amp;nbsp;deleta politia, vt humanis con-filijs reftitui non poftet : tarnen Deus mirabiliter amp;. feruauit Gentem amp;. redu-xit, amp;nbsp;in exilio magna gloria ornauit-Nam Danielis confefsione amp;nbsp;doftrina conuerli funt ad veri Dei agnitionem quatuor Monarchs: Nabogdonofor, qui Danielem in Babylonem abduxe-rat, Filius Euilmerodach, Sc deinde Darius Medus, amp;nbsp;Cyrus Perfa. Hsc non funtfaâa fineiniignibus miraculis,in quibus Deus teftimonium oftendit de fua doârina amp;nbsp;de Ecclefia, quorum ali-qua in hiftoria Danielis recitantur.
Secvndvs eft promifsiodeMef-fia, quam Daniel ita illuftrauit, vt non folum dixerit, quale futurum effet regnum Mefsiç,amp; quæ beneficiajfed etiam numerum annorum exprefterit, intra
D 5 quos
-ocr page 58-46 LOCI P R AE C I P V I quos Mefsias pro genere humano fiitu-rus erat viftima. Hæc concio præcipu-am Euangelij doftrinam compleftitur. Ac valde prodeft omnibus hominibus, banc concionem capitis ç. notifsimam efle, qiiæ quidein perfpiciie réfutât ludæos. Cum enim affirmer ftante poli-tia Mofaica venturum effe Mefsiam, non dubium eft errate ludæos, qui non-dum veniffe Mefsiam vociferantur.
T ERTivs locus eft feries Monar-chiarum,quam voluit Deus notam efle, quia vult fciri has generis human! con-fufionesnon forefempiternas, fedali-quando finem futurum efre,amp; fecuturam meliorem Ecclefise vitam. Vult item fciri, quo tempore filius Dei fe oftenfurus fuerit hominibus,amp; poftea in fine munch iudicaturus- Ideo Monarchias diftinxir, vt monftraret tempus aduentus Filij- Ac prædixit Filium in quarta Monarchia venturum effe. Nonigitur deficiamusa Deo, fed expedemus aliam vitam, 8^ fciamus illud tempus melioris vitæ non procul effe.
Qvartvs locuscomplediturdo-drinam de conuerfione ad Deu, de fide, de inuocatione, de refurredione mor-tuo-
-ocr page 59-IN CON. BAN. PRO. 47 tiiorum. Q^ain illuftre exemplum eft regulæ : Gratia exuberat fupra peccatû, conuerfio regis Nabogdonofor, qui in-terfecit multos fanöos, deleuit templu, mandauit adorari ftatuas, conieeit in ignem viros famäos, taxantes impies cultus. Tanta delifta attraxerunt hor-ribilem pœnam, à qua tarnen Deus eum jppter preces fanftorum liberauit. Hac pœna cômonefaâus audit ProphetaSjSe verum Deû agnofcit,amp; ad eum conuer-titur ac recipitur,quanqua tanta fuerat moles peccatorum, vt magnitudo non cogitari fatis pofsit. Cum igitur rece-périt Deus Nabogdonofor contamina-tum tarn horrendis fceleribusmon dubi-temus gratiam exuberate fupra deliólü, amp;nbsp;filium Dei potentiore efle toto regno peccati. Valde etiam prodeft confidera-re infigne exemplum fidei lucentis in in-uocatione. Difcrtc enim Daniel petit fe exaudiri propter Dominum, id eft,propter promifliim liberatorem. Obferuet præterea leftor exprelTum teftimonium de refurreftione mortuoru, quodextat cap. 12. Etmultidehisquidormiuntin terræ puluere euigilabunt, alij in vitam æternam,alij in opprobrium,vt videant femper. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q v i n-
-ocr page 60-48 LOCI PR Aî CIP VI
Qv INTVS continet exempla guber-natotum,qui non tantum fuerunt fcuta terræ, Sc arbores fub quib* fnbditi paf-cuntur,fed etiam nutricij veræ Ecclefiæ, fine vt Pfalmus loquitur , congregati cum populo Dei Abraham , à quibtis Dominus vehementer exaltatus eft. Na-edidta Nabugdonofor amp;nbsp;Darij Medi ce-ftantur j hos Monarchas fuifte cuftodes vtriuftç tabulæ Decalogi, amp;nbsp;opprefl'« Ecclefiæ opem tulifle,amp; omni officio ad iuuaffepropagationemdoftrinæ de ve-ra agnitione Dei amp;nbsp;promifsi faluatoris»
S E X T V s eft prædiétio de regno An* tichrifti, quæ raonetjvt de Ecclefia iiidi-cemus non ex aduerfis vel fecundis tC' bus, fed iuxta hanc regulam ; Tantn iHe cœtus eft Ecclefia, qui fine corruptelis retinet fcripta Prophetica amp;nbsp;Apoftoli; ca. Cum igitur fetta Mahometi reijci-at libros Propheticos amp;nbsp;Apoftolicos, certifsimum eft hanc fectam non elle Ecclefiam Dei. Etfi autem Papa amp;nbsp;hæ-retici iaftitant fe effe Ecclefiam retinen tern fcripta Prophetica amp;Apoftolica: tarnen quia affinguntdiftis cœleftibus peregrinas opiniones,amp; defendunt ma-nifeftaidola, non funt membra Chriftij fed organa Diaboli. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S e p t i-
-ocr page 61-IN CON. DANIEL. PRO. 45
Septimvs eft confideratio virtu-tum Daniells amp;nbsp;fociorum eius. Quod enim in Daniele fuerit fpiritus gratiæ amp;nbsp;precum, oftendit inuocatio plena ar-dentifsimorum afteduum cap. 9. Quod autem præditus fuerit fpiritu fapientiæ amp;nbsp;confilij,amp; fpiritu non timiditatis, fed Fortitudinis, Diledionis, Modeftiæ amp;nbsp;Temperâtiæ,teftantur narrationes cap. 2. 4. 5.6- 10. Huius exemplum imita-ti funt focij.qui inflammas coniefti no-uam,inauditam amp;nbsp;inufitatam liberatio-nem expert! funt.
C V M igitur Daniel tantas res com-plexus fitjfæpe legantur eius conciones, quæ partim funt hiftoricæ,partim Pro-pheticæ. Nam fex priora capita récitant hiftorias maximarum rerum, qui-bus Daniel non folum interfuit vt fpe-öator amp;nbsp;auditor,fed etiam præfuibtan-quam dux amp;nbsp;moderator ecclefiæ amp;nbsp;Rei-publicæ.
Sex veto capita inde vfque ad finem continent vaticiniade quatuor Monarchijs, de bellis quæ gefterunt Alexander Magnus amp;nbsp;fucceflbres eius in Aegy-pto amp;nbsp;Syria,Denicp de regno Antichri-fti, cuius duo brachia funt, Papa amp;nbsp;Mo-hometus.^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T
-ocr page 62-50
C A P V T I,
C A P V T I.
Argumentum.
H1 ST nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;primi capitis monflrat pa
nas atrocium fcelerum amp;nbsp;liberationes iufto-rum, TS^am in pœna lehoiakim amp;nbsp;maxiiM mnltitudinis cerntturtra Dei aduerfiti idola-triam, contemtum miniflcrij alia fielet a. Quanta enim fuerit confiufio opinionum, cul-tuum amp;nbsp;mornm in populo ludaico ante exili-um 'Babylontcum, docet leremias cap. 2. cfi T-Eil^chiel veto cap. s. amp;nbsp;S- B^fius amp;nbsp;mifiri-cordia cernitur, cum inter tant as calamttatei reliejuia Scclefia mirabiliter à T)eofieruentur, ficutinijuit leremias, JUtfiericordta‘Domini tpuod non confiumti fiumus. Utautem exordt» huius capttis reblius tntelligatur,fi:iendumeil, lofiam tres filios dégénérés fitfiepijjè, quorum primus hachas, cuius amp;nbsp;ait er um nomen eÜ Sellum leremta 22. à rege iÆgyptio “Tl^cae in eÆgyptu abduHus amp;nbsp;in terfeblus en-..^lter filius lehoiakim, cuius hic fit mentio, à rege Babylonien propterperfidtam interfeblus amp;fi-pultura A fini fiepultus ebi,ficut pradtxerat ei leremias cap. 22. Sepultura zylfini fiepelietur. Jduiusfibus fuit lehoiachin fiue leconias, yui confilio leremia obtempérant dedltîonem fie-
-ocr page 63-c A P V T I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;51
ait, (èquot; vnd Mm aliquot milUbtu c^inm in vo-luntaTtum exilium abtjt. Ha reliquia fue-ritnt Çeminaria , qua inflaurarunt poflea
Tertius fiUus lofiafuit Zedekias, qui capta wbe a H^bogdonofir, ex fuga retrabiut est,amp; ad regem '^Babylonicum addulîus, -vbi filij eius interfe^i funt, amp;nbsp;pater ejfojfis oculis '^abylonem abduilut eH:,
T E X T V S.
ANno tertio regni lehoiakim régis
Iuda,venit Nabogdonofor rex Ba-bylonis contra leru-falem amp;nbsp;obfediteam, amp;tradidit Dominus in manum eius leho-iakim regem luda amp;nbsp;partem vaforum domus Dei,amp; * trandu-lit earn interram Sen naar, in domum Dei fui,amp; vafain domum thefauri Dei fui.
Hoc eftj Anno feptimo ante migra tionem fpontaneam leconiæ.
Deus vtitur ty-rannis tanquâ mer-cenaiüs conduäi-tüs,Efa.7.amp; arraat eos ECa. 10, amp;nbsp;reddit eis metcedem pro labor ibus , E-zecb. 59.
Plin. lib. i. cap.
. Durât adbuc ibi Tonis Bell templurn. tnuen-tov bic fuit (ideralis fcientix. Et Belicap-’ -nielis
-ocr page 64-52 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T 1.
nielis crebra fit roentio, quem Baal fuifle confen* taneumeü.
* Exemplum didi,Vos cogitaftis de me maluni, fed Dominus conuei tit in bonuni. Etfi enim rex Babyloniens fixe fpolia idolo fuo confecrauerat : tarnen Deus conuertithanc idolatriam in bonuffl id ell in confieluationem vafiorunijde qua i.Efdræ« I. fcribitur.
Et mandauit rex Afpenaz præfeflo Eunuchorum , vt introduceret de filijs
Ifrael, de femine regio amp;nbsp;de principibus pueros,in quibus nulla ine(retmacula,præ-llantes forma amp;nbsp;in-genio ad omnem fa-pientiam , feientiam amp;nbsp;intelligentiam[fci-licet percipiendam]
Exemplum dementis amp;nbsp;modera-tionis in vidoria.
Tria ■jrÇorKâfiu* eorum qui accefluii funt ad Remp. n Forms dignitas. m Ingenii fagacitas. III. Firma valetu-do.
êi in quibus eflet robur, vt poflent ftare in palatio regis, amp;nbsp;vt doceret eos lite-ras amp;nbsp;linguam Chaldæorum.
Et conftituiteis rex demenfum diut-num de cibis fuis amp;nbsp;vino, vnde bibebat ipfe, vt cum educati eflent tribus annis»
quidam ex eis ftarent coram rege. Fuerunt ergo inter eos de filijs ludæ,Daniel Hanani-
Stare corain rege, efl partem gu-bernationis fufiine-re.
Daniel Iudex me-as
C A P V T I.
as, Mifael, amp;nbsp;Azarias . Et impofuit eis præfeÜus Eunucho-rum nomina, Danieli Baltaflar , Hananiæ Sidrach, MiCaeli Mi-fach,amp; Azariæ Abed-nego.
53 usDcus. Han amas, gratiofus. Mifael , poftulatus a Deo. Àzarias, aJ-iutus a Deo.
Baltaflar, id eß, Deus Babyloniorû, abfcondens feucó-feruans thefaurum.
Hanc tTuftoZsyi«» confirmât rex ipfe cap. 4. Cui nomen Baltaflar , fecundum nomea Beiniei, amp;c.
Propofuit autem Daniel in corde fuo, ne pollueretur de mé-fa régis, neep de vino potus eius,amp; rogauit Eunuchorum præfe-étum, ne contamina-retur. Dédit autem
Exemplum fideî, conflantiï amp;nbsp;con-feflionis non abii-cientis legem propter impias illece-bras aut impia ter-riculamenta .Theo-doretus Orationc oftaua de prouiden tia.
Deus Danieli gratiam amp;nbsp;mifericordi-am in confpeöu principis Eunuchoru, Et ait princeps Eunuchorum ad Danielen!, Timeo ego Dominum meum regem, qui conftituit vobis cibum amp;nbsp;potu, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 regu-
qui fl Vident vultus rum, Cololf. j. veftros triftiores cæ-teris adolefcentibus æqualibus veftris, E in pericu-
-ocr page 66-C A P V T I.
in periculnm adducetis caput meum a^ pud regem. Et dixit Daniel ad Mala-zar, quemconltitueratprinceps Eunu-chorum fuper Danielein, Hananiain,
Incredibilis fidei magnitudu,non fo-lum fibi coipulen-quot; tiam polliceri efu vilioriscibi, fed amp;nbsp;tempus ftatuere. Non eft ergo teme-ritatis,fed fidei, ob quam regias dapes contemferunt. Hie ronymus.
* Hie deleâus ci borum non fuit fu-perftitiolusjfed ha-buit mandatû Dei. Abftinentia vero a vino fuit exerciti-um certi temporis.
tl’rouerb.20. Vt oculus videat , amp;nbsp;auris audiat, Deus facit vtrunque.
Porro Malafar
Mifaelem, amp;nbsp;Azaria : Tenta nos obfecro feruos tuos dieb. decern , amp;nbsp;dentur nobis * legumina ad vefcen dum, amp;nbsp;aqua adbi-bendum, amp;nbsp;contem-plarevultus noftros, amp;nbsp;vultus puerorum qui vefcuntur cibo regio, amp;nbsp;t fîcut vide-ris , faciès cum feruis mis. Qui audito hoc fermoncjtentauit eos dies decern. Poft dies autem decern, appa-ruerunt vultus eoru meliores amp;nbsp;pleniores omnibus al!js,qui ve-fcebantur cibo regio toilebat cibaria, amp;nbsp;vinumpotionis eo-rum, dabatqp eis legumina.
Pueris autem his Hi euentus con-deditDeusfeientiam gruunc ad regui.« doâri-
-ocr page 67-c A P V amp;nbsp;doftrinam in omni libroSc fapientia, Danieli autem intel-ligentiam omniu vi-fionum amp;nbsp;fomniorü.
T I I- Î5
i. Reg. 2. Glorifi-cantes me glorifi-cabo. Et I. Tim 4. Pietas ad omnia v-tilis eft , Habens promifliones præ-lentis amp;nbsp;futur« vi-t« .
Complctis itaqß die-bus, poft quos dixe-rat rex vt introducerentur, introduxit eos præpofitus Eunuchorum in con-fpeftum Nabogdonofor. Cumqß eis lo-cutus fuiflet rex, non funt inuenti tales de vniuerfis, vt Daniel, Hananias, Mi-fael,amp; Azarias,amp; fteterunt coram rege. Et omne verbum fapientiæ amp;nbsp;intelle-
dus,quod fcifcitatus eft ab eis rex, inuenit in eis decuplum fuper cunftos ariolosamp; ma gos, qui erantin v-niuerfo regno eins. Vixit autem Daniel vfque ad primum annum Cyri régis.
Hoftibus amp;nbsp;con-temtoribus Philo-löphiat opponit Ba-fihus exempla Moy R amp;nbsp;Daniells.
Danielannos 70. gubernauit Eccle-liam amp;nbsp;Remp •
C A P V T II.
Argumentum. ,
E 1
Is
-ocr page 68-^6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T I I.
/n cafite fecundo récitât TJgt;anielßntni-um regis TS^^bogdonoJor, ejtiod ipÇe interpréta-tnr de (^natHor zJ^onarchtjs. ISdam caput aureiijigntficat primam iJ^onarchiam Chai-daorum amp;nbsp;eyfjjyriornm. li^rgenteumpeilus feenndam z^lïonarchiam Medorum lt;fr Ter-far urn. U enter anew zAlexandrum amp;nbsp;fitc-cejfores. Tibia ferrea Tpmanum imperium-Ferret pedes funt aliquot potentes Jmpera-tores (jermanici, vt Carolusprimw, Ludoui-cusfiliw, Henricus Huceps, Otthones, Hen-ricw Tombergenfis. ToÜea fuerunt multi imbecilliores, quosfignificant luteipedes. Sei mixti fuerunt amp;nbsp;fortes principes, qui res vtt-les gefferunt,vt Lothariw Saxo.
quot;F^itantur autem à Prophetis hac tiati-cinia de ferie amp;nbsp;euerfione nJ^onarchiarum propter quatuor caufas, quarum Prima eil, vt teilentur Deum effè autorem imperiorum-Secunda, quot;vt teilentur doSlrinam Propheti-cam ver am, amp;nbsp;à Deo traditam efe. Cum enim rejpondeant euentw, qui à nulla creatu-ra projpici poter ant, manifeilum eil à Teo monilratos ejji, amp;nbsp;vocem Prophetarum diui-nam ef[e. Jmo nulla doSlrina vlliwgentis aut religionis vnquam firiem zJ^fonarchiarum ita complexa eïl ,ficut folius Scclefia doSlrina. Hoc figno confirmamur vt alijs miraculis, vt firmius
-ocr page 69-C A P V T II. $7 firmius jiatuAmiu, doilrinam £ccltßlt;i à T)eo traditam eße.
Tertia, vt Sccleßa confilatio proponatur, ne exdiimet ‘Deo magU placereßorentia imperia, defendant idola , ijuàm hune paraam amp;nbsp;aramnofam ceetam caiiodem doilri-na cœlen-is. Item, vtßatuat fidefendi amp;fir-aari etiam raentibm tmperß.
Q^rta. Ideo etiam firies zJMonarchia-ram tradita elt, vt indtcaretar tempm, ^uo ChrUium T)eaf nafii volait, amp;ßgnificaretar tempai refitrreliionii mortuorum ac iadicij. Ex ijao perß)icaam elt, his vatietnijt de ferie lt;inionarcbiarum maltipliciter erudirt et con-firmari F.ctleßam.
vero in bac biSloria amp;nbsp;interpreta-tione fimnijtantam politica fintentia, fed etiam Eaanqelica confideranda fiant, qaia T)a-niel narrationi de quatuor tsJHonarcbijs atte-xit concionem de aterno regno Cbriiti, quad ' non bumanü confilijs , nec bumana potentia, fied diuinitoi con^ituetur. CbriHus enim eH lapiifine manthw à monte, td e^, a populo lu-daicoauulfias, amp;nbsp;omniafiangens ac commina-ens. Implet autem vntuerfiam terram, quia colligit ex ludaii amp;nbsp;gentibut Scclefiam, eut fiua bona in omni aternitate communicabit^
E 3
T EX-
-ocr page 70-58
C A P V T I !•
TEX T VS.
ANnamp;fecundo re-gni Nabogdo-nol'or *vidit Nabog-donofor fomnium, amp;nbsp;confternatiis eft animas eins, amp;nbsp;fomnus eius recefsit ab eo-Præcepic autem rex, vt conuocarentur a-rioli Ôi. magi,amp; incan tatores amp;nbsp;Chaldæi, vt indicarent Régi fomniafua, qui cum venifTent , fteterunt coramrege. Erdixic ad eos rex, Vidi fom-niutn,amp; t perciilfus eft animus meus ad cognofcendum fom-nium.Refponderunt-que Chaldæi régi Sy-riace : Rex in fempi-ternum vine,die fomnium feruis tuis , amp;nbsp;interpretationé eius indicabimus • Et re-
Regnij (c.pacatl amp;nbsp;tranquilJi. Nam ipfa fériés narratio nis oftenditjhæc no poffe intelligi de fe cundo anno guber-nationis NaEogdûquot; nofor.
lofephus Jib.i»'. TÏf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Poft
annum fecundû Ae gyptiç vaftitatisjvi-dit Nabogdonofor mirabile fbmniutn.
*Vidit rex impi-us fomnium future rum, vt interprétante fanfto quod viderat, Deus glo-rificaretur, amp;'ca-ptiuorum, Deoque in captiuitate fer-uientium fit grande folatiüjHieron.
tld eftjadeoper-motus fum imagine huius fomnii,vt ar-dcam incredibilide fiderio cognofeendi quid fignificet.
Vanitas Chaldço-rum promittentiû fpondens
-ocr page 71-C A P V T II. 59
rem fupra vires hu-manas pofitam.
Sermo , id eft, imago foranii.
luftiffima fenten tiaaduerfus impo-ftores, congruens cum dido Alexan-
fpódens rex ait Chai-dæis ; Sermo recefsit à me, Nifi indicaueri-tis mihi fotnnium amp;nbsp;interpretatione eius, fiinditus^ibitis vos, amp;nbsp;domus veftræ in puluerem redigétur. driStueri; Fumo Siautem fomnium amp;nbsp;puniatur, qui fu-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• tnos vendidit.
interpretatione eius
narraueritis, præmia amp;nbsp;dona, amp;nbsp;honorem multum accipietis à me. Somni-um igitur amp;nbsp;interpretationem eius indicate mihi. Refponderunt fecundo, amp;nbsp;dixerunt : Rex fomnium dicat feruis fuis,amp;interpretationem illius indica-bimus. Refponditcp rex amp;nbsp;ait : Certe
noui, quod tempus rediinitis , fcientes quod recefferit à me fermo • Si ergo fomnium non indicaue-ritis mihi, vna eft lex
Tempus emere, eft moram neftere amp;nbsp;procraftinarc.
Ratio probabi-lis feueræ iufticiæ.
veftra, amp;nbsp;verbCi men-dax amp;nbsp;corruptfl, quo præparati eftis ad hoc, vt dicatis coram me,donee immiitetur
E 4
Id eftjConfpira-ftis ad me ludifican dum, amp;nbsp;verbis tan-tifper fui'pendendij, donee me huius rei capiat obliuio, vel tempus.
éo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C Ä P V T I I-
aliquid interueni-at,quod vos ex præ fenti periculo ex-tricet.
tempus. Somnium itaqp dicite mihi, vt fciam quod interpre-tationetn quotp eius indicate pofsitis.
Chaldxi confi-tentur præfcienti-am futurorum non efle hominutn, ftd Dei. Ex quo pro-batur , prophetas Dei fpiritu locu-tos, qui futurace-cinerunt, Hieronlt;
Refpoderunt Chai dæi coram rege,amp; di-xerunt : Non eft homo fuper terram, qui pofsit verbum regis explicate, Imo nullus eft rex, aut princeps, aut potens,qui poftu-
let tale verbum ab vllodiuinatore, ma' go amp;nbsp;Chaldæo. Et verbum quod inter-rogat rex preciofum eft, nec eft quif- ,• quam, qui hoc regi explicet, præter decs , quorum habitatio non eft inter homines. Quo audito, rex in furore amp;nbsp;in ira magna præcepit, vt interficerentur omnes fapientes Babylonis. Et propo-fîtoediéto, fapientes interficiebantur, quærebanturcç Daniel amp;nbsp;focij eius, vt interficerentur. Cumcç Daniel perce-piifet hoc indicium amp;nbsp;inandatumab Arioch No«“ Donunus r ... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- eripere fuos de ten
fummo indice régis, tatione.
qui egrelTus fuerat ad
interfi-
-ocr page 73-C A P V T II.
interficiendosfapientes Babylonis, re-fpondens dixit ad Arioch præfeftuni regiutn : Qiiare tanta feueritate edi-ôiitn hoc à rege promulgatum eft ? Tune Arioch oftendit Danieli verbum. Et Daniel ingreffus, Ponuntque fœro-portulauit à rege , Vt cia Pœni Corda tempus fibi concede- volente Deo.
returad indicandam Daniel tempus * interpretationem poAulat, non quo ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fagacitate mentis
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;occulta perquire-
ret, fed quo occultoriïm Dominum precaretur. Et ideo focios iungit ad precandum , ne folus de fuo merito videatur præfumere , vt quorum erat commune diferimen , communis efl'et amp;nbsp;oratio , Hieronymus .
* Interpretatiocompleftitur fomniumjamp; eius interpretationem.
Tune Daniel abij't in domutn fuam, amp;nbsp;indicauit verbum Hananiæ , Mifaeli, amp;nbsp;Azariæ, focijs fuis, vt mifericordias
peterent à Deo cœ-li fuper fecreto ifto, ne périrent Daniel amp;nbsp;focij eius cum reli-quis fapientibus Babylonis. Tune reue-latum eft myfterium hoc Danieli in vilio-ne no-
Tertullianus in Apologetico: Coi-mus incœtû amp;nbsp;ag-gregationé, vt De-um quafi manu fa-fta precationibus ambiaraus orantes. Hæc vis Deo grata ell.
T II.
Exemplum verli-culi ; Inuoca me m die tribulationis, amp;nbsp;eripiam te, amp;nbsp;ta glorificabis me.
Id eft, Conftitu-it fatales périodes regnorum amp;nbsp;Rc' rumpublicarutn.
* Teftimoniuin, (juod imperia diui' nitus cóftituantur.
præftant intelligen-tia. Ipfe reuelat profunda amp;nbsp;abfcondi-
ne noôlurna, ideoque benedixit Daniel De-o cœli. Refpoiidenfq^ Daniel dixit : Sic nomen Dei benediétiim à fæciilo vfque in fæciilum, cuiiis eft fapientia amp;nbsp;fortitudo. Ipfe eft qui mutât tempora , amp;nbsp;articu-los temporum, * qui reges inftitiiit,amp; rur-fum abijcit, Dat fa-pientiam fapicntib. amp;nbsp;fcientiam his , qui ta, noiiit quid fit in tenebris, quia habitat lux cum eo. Tibi Deus patriim meorum confiteor, amp;nbsp;te laudo eço, qui fapientiam amp;nbsp;fortitudinemdedÜli mi-hi, amp;nbsp;nuncoftendifti mihi quodpoftulaui-mus à te. Nam verbum regis patefecifti nobis.
Exemplum diui' M exauditionis gt;nbsp;congruens cum pro miflione •• Omnis qui petit,accipitjdt qui quxrit.inuenit.
Port: hsEC Daniel ingrelTus ad Arioch, quern conftituerat rex, vt perderet fapientes Babylonis, fic ei locutus elt : Noli perdere fapientes Ba-
-ocr page 75-C A P V tes Babylonis, fed in-troduc nieinconfpe-diim regis, amp;nbsp;indica-bo régi iiiterpretatio nem. Tune Arioch magna feftinatione introduxit Danielem in confpedum regis, amp;nbsp;dixit ei: Inuenivi-rum inter captiuos
T II. 63
î.Timoth.i. De-dit nobis Deus (pi-ritum non timidi-tatis, fed fortitudi-nis, dileftionis, amp;nbsp;modediæ .
nunciorum, qui cutn bona nun-ciant , fua yideri ■volunt. Hieron.
Iudæos,qui oftendere poterit régi inter-pretationem. Et refpondens rex dixit ad Danielem, cuius nomen erat Baltaf-far : Poteris ne tu mihi indicate fomni-uni quod vidi,amp; eins interpretationem? Et refpondens Daniel coram rege ait : Arcanum, quod rex poftulauit , non poffunt fapientes, magi, diuinatojes amp;nbsp;arioli indicate régi, Sed eft Deus in cœ-lis, qui reuelat arcana, is notum fecit régi Nabucadnezar quid futurum fit in nouifsimo dietum. Somnium autem tuiun, amp;nbsp;vifio capitis tui fuper leétum tuum hæc elt : Tu rex cogitate cæpilli in ledo tuo quid effet futurum poft hæc, amp;nbsp;qui reuelat myfteria,oftendit tibi quæ ventura funt. Mihi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pie-
quoœ non in fapien- na modeftiæ.
tia
-ocr page 76-64
C A P V T II.
tia mea, quafi huius polTefsione omnibus viuentibus antecellam , hocmyfte-rium reuelatum eft, fed vt interpretatie régi in notefeer etjamp; cogitationes mentis tuæ feires.
Imago fomnii.
S TA TV A!
I. Magna.
II. Splendida. 111. Terribilis.
Tu rex videbas, amp;nbsp;ecce imago vnagran-diSjiniago inquam ilia magna erat,amp; fple-dor eius excellens fta-bac ante te,amp; forma eius erat terribilis. Caput huius imS' giniserat ex auro bono , peéius eiusamp; brachia erant argentea, venter autem eius amp;nbsp;lumbi erant
ænea. Tibiæ eius e- . Imperia paula-c o j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuunt in dete-
rant ferreæ, amp;nbsp;pedes ^ius.
eius erant partim fer-
rehpartim lutei. Tantifper contempla-tus es, doneeauulfuseftlapis à monte fine manibus, amp;nbsp;percufsit imaginem in pedibus eius ferreis amp;nbsp;luteis,amp; conirninu-iteos. Tunccontrita funt pariter ferruin, lutum, æs, argentum amp;nbsp;aurum , amp;nbsp;fada funt velut palea in
Matth. ÎI. Qui ceciderit fup hunt lapidem , confrin-getur. Super quem vero cecideritj con teret eum.
TsraiFT« pma ßii)gt; horreo
c A P V T I r. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6;
horreo æftiuo, quæ eft ludibrium venti, amp;nbsp;locus eorum non eft inuentus. Lapis aurem qui percufle- Maieftas legni rat ftatuam , faélus Chrifti.
eft mons magnus, amp;nbsp;impleuit vnniuer-fam terram. Et hoc quidem fomnium eft._ Nunc interpre- interpretatio tationem eius dice- fomnii.
mus coram te rex. Tu rex regum es, amp;nbsp;Deus cœli regnum potens amp;nbsp;forte atcç gloriofum tibi dédit, amp;nbsp;omnia in qui-bus habitant filij hominum beftiæ a-gri, volucres quoque cœli tradidit in manum tuam, in poteftate tua omnia pofuit. Tu es ergo caput aureum. Poft te autem confurget regnum aliud minus tuo, argenteum',
amp; regnum tertium aliud æreum , quod imperabit vniuerfæ tcrræ. Regnum autem quartû erit forte ficut * ferrum. Vt enim ferrum omnia frangit amp;nbsp;comminu-it : ita hoc regnum omnia conteret amp;
Regnum Alexan-dri amp;nbsp;fuccefioium rede xreum dicitur. Inter omnia enim metalla xs vocalius eft amp;nbsp;clarius tinnit, amp;nbsp;fonitus eins longe lateque diffunditur, vt non folum famâ amp;nbsp;potentiam regni, fed amp;nbsp;eloquentiam Græci fermonisottë deret. Hieion.
* In ferro eminent robur
-ocr page 78-è6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T I I.
robur amp;nbsp;Juricies , cui omnia metalla cedunt. Sic Romana Monarchia potentior fuit aliis Monar-chiis, amp;nbsp;crudeliflime fcuiit in fua vilcera amp;nbsp;in Ecelefiam.
Quod autem vi- Inciipatio impe* difti pedum amp;nbsp;digi.
‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;? perante Honorioti
torum partem ex lu- {jj, Theodofii. to, partem ex ferro, regnum diuifum erit. quod tarnen de robore ferri orietur, fecundum quod vidifti ferrum mixtum Into. Porto digiti pedum partim ferrei partim lutei [fignificant] quod regnum partim erit potens, partim contritum. Quod autem vidifti ferrum mixtum teftæ, com-mifcebuntur quidem humano femine, fed non coalefcent, ficut ferrum non poteft lu to mifceri.
luto.
In diebus autem illis videlicet regum iftorujfufcitabit Deus cceli regnum quod in æternum nonde-ftruetur, amp;nbsp;regnum hoc alteri populo
Mixtibilia fecundum Arillotelem o-portet efle
T« , id efl facile di-uifibilia . Ideo ferrum non raiicetur
Perfpicuü amp;nbsp;fua-uifliraum de Chriflo vaticinium , quod continet teflimoniû de tempore aduen-tus Meflix, amp;nbsp;de regn i eius sterna ma-ieftate inchoanda in hac vita per verbum
non
-ocr page 79-C A P V T non tradetiir, Com-minuet autem amp;nbsp;con fumet vniuerfa régna hæc , amp;nbsp;ipfum ftabit in æternum,fe-ciindum quod vidifti quod de monte auul-fus lapis fine manibus comminuit lu-tum, amp;nbsp;ferrum, amp;nbsp;æs à argentum, amp;nbsp;au-rum. Hoc modo Deus magnus oftendit regi quæ vêtu ra funt, amp;nbsp;t verû eft fomni-umamp;certa interpre-tatio eins.
I I.
amp; Spiritum fand» amp;nbsp;poft hanc vitan» confiimmanda,cum Deus erit omnia in omnibus i. Cor. v.
Mons eft populus ludaieus.
Lapis eft Chriftus.
Sine manibus, id eft fine confiliis amp;nbsp;viribus humanis . Auguftinus Pfal.?8.
Quid eft nions vn* de præcifus eft lapis fine manibus ? Regnum ludxorum . Quid eft præcifus de mote fine manibus. Natus de gente lu-dæorum fine opere hominum.
T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Daniells.
Tunc rex Nabog-donofor cecidit in faciem fuam amp;nbsp;Da-nielem adorauit, Sc præcepit vt hoftiam amp;nbsp;incenfum ei facri-ficarent.
Non DanieJem, fed Deum Daniells rex adorat, amp;nbsp;ramen Daniell tanqul organo amp;nbsp;miniflro Dei conuenientem honorem tribuit.
Loquens ergo rex Hoc fomnium aitDanielijVereDe- oßenfum eft Na
us ve-
-ocr page 80-68 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T
us vefter Deus Deo-rum efb amp;nbsp;Dominus regum reuelans my-fteria, quia tu potui-üi patefacere hoc arcanum. Tunc rex Danielem in fublime extulic , amp;nbsp;munera multa amp;nbsp;magna de-dit ei , amp;nbsp;conftituit eum principem fu-per omnes prouinci-as BabyIoniSjamp; præ-feclum atque magi-ftrum fuper omnes fapientes Babylonis. tionefonwii de maximis lirmatur.
I I.
bogdonoforij Pnmû propter Danielem amp;nbsp;Ecclefiam exulan tem in Babylone. Hac enim occafione Daniel venir in no-ticiam regis, amp;nbsp;populo tnitigationeni calamitatum itnpe-trauit. Deinde vt rex confidciata omnium lerum liuina-rum inconflantiaS regni Clirifli Habilitate æterna,ad verum Deum conuer-teretur. Tertio propter Ecclefiam om
nium ætatü amp;nbsp;tem-porum, quæhacbi-floria amp;nbsp;interpieta-rebus eruditur amp;con-
Teflimoniu quod liceat Tanâis gerete Magiflratus.
Daniel autem pe-tiuit à rege, 8c conftituit fuper opera prouinciæ Babylonis, Sidrach, Mifäch ; amp;nbsp;Abdenago, Ipfe^utem Daniel erac j in foribas regis- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
C A P V T III.
-ocr page 81-CAPVT III.
Argumentum.
I w hi^oria huius capitis conßderentKT perfona amp;nbsp;perfonarum ficij, caufi fa^oram, pænamalofum, amp;nbsp;liber attaint or um. ^erfi~ na fimt rex, cuius lap/ks amp;nbsp;comerfio excitent in nobis timorem amp;nbsp;fidem,populus partim Jpe quot;viSius, partim metu fia^us, vt fe ad regts ex~ emplum componeret, amp;nbsp;tres confejjores, ^ui malunt in flammas conijci, quam à tjero ^eo depcere. “ßegis foci] funt adulator es amp;nbsp;fyco~ phantit,de epuibus in tragœdia dicitur i lt;efitar. lus esl mtniilerregijtmperi] pudor. Confefo-rum focius tn medi]sflammis eilfilins T)ei, ^ui folus e'sl firmus amp;nbsp;fidelis amicus, Caufa im^ pulfiua, i]Ua mouit regem vt hancflcatuam coL lacaret, fHtt audacia mentis humana, ^uafin-git opiniones amp;nbsp;cultus fine verbo Del. Ftna-lis fuit, vt fimilitudo opinionum de Deo cultuum effet vinculum confociationis diuerfa-rum gentium in toto regno. 'Idt autem in pœ-naminiilrorum aliéna crudelttatis cernitur ira or iuflicia Dei, fic Itberatio trium confefi^ forum ell illultre teilimonium de prafentia Dei in Scclefia.
T E X T V S.
F
Nabog-
-ocr page 82-quot;JO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A ’p V T ni
Na b OGDON O-s O R rex fecit Itacuam auream , al-titudine cubitorum fexaginta, laritiidine cubitorum fex,amp; col-locauit earn in cam-po Dura prouinciæ Babylonis. Mifitau-tem Nabogdonofor rex ad congregandos fatrapas , magiftra-tus,iudices,duces,po-tentéSjpræfeâoSjOm-nefcç principes regio-num, vt conuenirent ad dedicationem fta-tuæ , quam erexerat
I. Protafis.
Fabricatio ftatuj aureæ , efî fabricatio vituli aurei, Exodi ;2.
Velox obliuiorfi ritatis, vt qui .du-dum feruum Dei quafi Deum adora-uerat, nunc ftatuquot; ana fibi fieri iube-at, vt ipFe adoretur inftatua, Hieron.
Excelfiipericulo fius fiant J amp;nbsp;citius corruunt quæ fub-limiâ funt. Sedu-ftis autem magiftra tibusjfubditipopu-li maiorum exem-plo pereunt, Hieron.
Nabogdonofor rex- Tune congregati funtfatrapæ, magiftratus , indices, duces , potentes, præfefti, amp;nbsp;omnes principes regionum ad dedicationem fta-tuæ,quam erexerat Nobogdonofor rex. Stabant autem coram ftatua, quam col-locauerat Nabogdonofor rex,amp; præco magna voce clamabat ; Vobis dicitur populis , nationibus amp;nbsp;linguis , Quo tempore audieritis fonitum cornu, tu-bï, ci-
-ocr page 83-CAPVT III 71 bæ,citharæj lyræ, pfalterij, fymphoniæj amp;nbsp;omnium inftrumentorum Mufico-rum, procidetis amp;nbsp;adorabitis ftatuam auream, quam coHocauit Nabogdono-for rex. Si quis autem non prollratus adoraueric,eadem hora mittetur in for nacem ignis ardentis. Quamobrcm au-dito fonitu tubæ, citharæ, lyræ, pfalto-rij, fymphoniæ, amp;nbsp;omnium inftrumentorum Muficorû, ca-dentes omnes popu- , „ 1- nbsp;nbsp;‘ plum totus cornpo-
lijUationes Sc linguæ, nitur orbis. adorauerunt ftatuam
auream, quam collocauerat Nabogdo-nofor rex.
Eodem tempore ê nbsp;nbsp;nbsp;Anes Sycoplun
veftigio accedentes vi • ri Chaldæi, accufauerunt ludæos, dixe* runtcp Nabogdonofor régi. Rex in æ-ternum viue , Tu rex promulgafti decretû, Exaggerano a P, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J. feueritate Regu
vtommshomo audi- „andati. to fonitu tubæ gt;nbsp;fiftu-læ, citharæ, lyræ, pfalterij, amp;nbsp;fymphoniæ J amp;nbsp;omnium inftrumentorum Mufi-' corum proftratus adoret ftatuam auream, Si quis autem non proftratus ado-rauerit, mittatur in fornacem ignis ar-
F a dentis.
-ocr page 84-•JI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CAPVTlIÏ.
dentis. Sunt autem Ab indignîtate viri Iudæi,quoscon-
Itituilti fuper Opera
proiünciæ Babylonicæ , Sidrach, Mi-* fach, amp;nbsp;Abednego. Hicontemnunt,« rexjdecretumtuum, non colentesde-
OS tuos, nec ftatuam auream, quam ere-xifti, adorantes. Tunc Nabogdonofot
in furore amp;nbsp;in ira præcepit, vt adduce-rentur Sidrach , Mi-fach, amp;nbsp;Abednego, qui confeftim addu-di funt in confpedü regis • Et refpondens Nabogdonoföf rex, dixit eis : Eftne verum, quod vos Sidrach, Mifach, amp;nbsp;Abednego, deos meos non colitis, amp;nbsp;ftatuam aureani, quam collocaui, non adoratis ? Nunc igitur parati eftote, vt quacuncp hora audieritis fonitum tubæ, fiftulæ, citha-ræ,îyra’, pfalterij, fymphoniæ, amp;nbsp;omnium Muficorum inftrumentorum » vt proftratî adoretis ftatuam quam feci. S in autem non adoraueritis, eademho-ramitteminiin fornacem ignis arden-tis ,amp; quiseftDeus.
Cognitio legiUquot; maantecedat exe' cutionera.
qui pofsit vos eripere tjo, quæ mox refu-de manu mea ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tatur perfpicua cô-
fcifione trium virorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Refpon-
-ocr page 85-Non debes au-dire verbajquorum iatn rebus ipfis pro-babis fortitudinem atque cpuliantiam* Hieron.
Hunc locü præ-clare enarrat Chry foftomus 1. Cor. 6. pag. amp;Ephef. 4. pag.ijfi. in Grx-co textu. Et Theo-doretus Oratione ü. de prouidentia.
C A^p V T I I T. 75 Refpondentes Sidrach, Mifach, amp;nbsp;Abednego, dixerunt regi Nabogdono-for : Non oportet nos de hac re refpon-deretibi: Ecceenim Deus nofter , quem colimus, poteft eri-pere nos de fornace ignis ardentis, amp;nbsp;de raanibus tuis ,0 rex, liberate. Quod fino-luerit, notumfit tibi rex, quia deos tuos non colimus , amp;nbsp;fta-tuamauream quam erexifti, nonado ramus.
Tunc Nabogdonofor repletus eft fiu rore, amp;nbsp;forma faciei illius immutata eft fuper Sidrach , Mifach, amp;nbsp;Abednego, amp;nbsp;*præcepit,Yt fiiccen-deretur fornax feptu , *5^ quot;Oquot; po^-ploardenrius.qiràn, incendi çonfueuerat. rorum confumere corpora , fed furor amp;nbsp;ira , quæ infaniæ proxima, eft,modum tenerenon poteft, Hieron.
Vis incendü poteft æftimari partim çx hac ac' ceflione flammarum , partim ex euentii, qui pau-lo poft recitatur, Viros illos intcrfççit Hamma ignis.
F 3 Et viris
-ocr page 86-74 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T III.
Ef vîrîs fortifsiinis I !• Epitafis certa-deexercitu fuo man-
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;tres confeliores.
datum dédit J vt liga-
tispedibus Sidrach, Mifach,amp; Abed-nego, conijcerent in fornacem ignis ar-dentis. Et confeftim viri illi vinéti cura palleis, calceis, pileis, amp;nbsp;reliquo veftitu conieéti funt in medium fornacis ignc ardentis- Nam regis mandatum vrge-bat eos. Fornax autem adeo fuccenft erat, vt viros illos, qui coniecerant Si
drach, Mifach, amp;nbsp;Abednego in ignera, interficeret vis flam-marum. Ae tres qui-dem viri,Sidrach,Mifach , Si Abednego, ceciderunt in medium fornacis igné ardentis ligati. Etam-bulabant in medijs flammis, * laudantes Deum, amp;nbsp;beneditentes Domino.
Poena fycophan* tarumSç minifttO' tum aliéna: crude' litatis.
Grande miraeuquot; lum, ligati mittun-tur in fornacem, amp;nbsp;cadunt in medium ignis précipites,ardent vincula, quitus ligati funt, S vindorum corpora
timens flamma non tangit.
Erubuerepios luuenes attingere flamna. Et quacunque ferunt illi veftigia cedunt, Nam merito pietas homini tutiflima vittus.
* Pfal. 54. Benedieam Domino omni tempore, draper laus eius in ore meo.
Nabog-
-ocr page 87-C A P V T III.
Nabogdonofor vero ftupefadus,fur-rexit cum admiratione, amp;refpondens dixit confiliarijs fuis : Nonne tres viros coniecimus in medium ignis ligatos ? Qui refpondentes re-
gi dixerunt : Vtique rex. Refpondit rex amp;nbsp;ait: Ecce ego video quatuor viros folu-tos, amp;nbsp;ambulantes in medio ignis, amp;nbsp;detrimentum nullum eft in eis, amp;nbsp;forma quarti eft fimilis filio Dei.
O inenarrabi-lem Dei potentiä , vinculis flriéta funt corpora gt;nbsp;vtuntur vinciila', corpora non vruntur , Hie-^ ronymus .
Præfentia filii Detin ærumnis pio rum.
III. Cataftrophe lætiflîma,amp; glorio-fus exitus tantorii agORum, qui præ-ceflerunt .
Chryfoft. Rom.
8. Non diffipauit
Tunc accefsit Na-bogdonofor ad ofti-Um fornacis igne ar-dentis,amp; ait; Sidrach, Mifach, amp;nbsp;Abedne-go ,ferui Dei excelfi, egrediminiamp; venite. Statimcç egrefsi funt Sidrach, Mifach, 8c Abednego de medio
Deusfornacé, neç prohibuit tjuo minus flaraina arde-ret , fed per hoc ipfum inccndiû tres viros illuftriores reddidit.
ignis. Et congregati fatrapæ, amp;nbsp;magiftra-tus, amp;nbsp;indices, 8c potentes regis ccn-templabantur viros illos, quoniam ni-hil pO'
-ocr page 88-•j6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T I I I.
hil poteftatis habuifTec ignis in corpo-ribus eorum, amp;c capillus capitis eorum non effet aduftus, neque palliola eorum mutata, Sc odor ignis non tranfiflet per eos.
Et reipondens Na- Confeffio régis, bogdonofor ait : Benedidus Deus Si-drach, Mifach, amp;nbsp;Abednego ,qui mifit angelum fuum , amp;c li-berauit feruos fuos, quicredideruntin e-um, amp;nbsp;verbum regis violantes , tradide-runt corpora fua ne eolerent aut adora-rent vllum Deum, præter Deum fuum.
Hic angelus eft filius Dei, lux ta di-ftum Gen.48. An* gelus qui me libe-rauit ab omnibus malis , benedicat pueris illis.
A me ergo fadum Ediaum régis eft hoc decretum, Vt plenum pietatis. omnis populus, natio amp;nbsp;lingua, qu«-cunque dixerit conuicium contra Deum Sidrach, Mifach, amp;nbsp;Abednego,fun-ditus pereat, amp;nbsp;domus eins ignoroinio-fe vaftetur. Tunc rex reftituit in melio-rem ftatum Sidrach, Mifach ,amp; Abed-pego in prouincia Babylonis -
C A P V T I I I I.
Argu-
-ocr page 89-CAPVT I I I I. 77
Argumentum.
Er Si tanta fait moles peccatoram régis Babylonici, vt magnitado non cogitari fa-tis pojftt: tarnen cam ad Deum conaerfas ejfet, Gfpeteretfibi remittt peccata, amp;nbsp;mtttgaripoe-nas, rar fus in regnam refit at w e^t, amp;nbsp;pablt-co firipto faam tragœdtam totigeneri hama-no propofait, vt confiderato exemplo ira in fttftijfima pœna, amp;nbsp;exemplo gratta in falatari • conaerfione tanti regis malti fleüantur ad officiapietatis amp;nbsp;aliaram virtatam. Sic enim pijleilores huias capitis cogitent : OH^endit Eeas iram faam adaerfas tantum regem. Qaare nos qao^ iudicium TDei metuamtts, wre expaaefcamui agnitione noUrorum deli-üoram. Et cam receperit Eleuscontamina-tum regem tam horrendis fieleribas,non dabi-temas grattam exuberare fapra delin:um, filiam f)eipotentiorem efi toto regno peccati.
Tiifcamas etiam reile intelUgere diH^am ^hanielis ad regem : 'Feccata taa remoae ia-ffitcia, amp;nbsp;intejuitates taas beneficijs erga pau-peres, amp;nbsp;erit fanatio deltHorum taoram . Concio eli pœnitentia, in^aa prior pars praci~ pit conaerfonem, Abijce peccata, tfconaertaris ad taficiam^ amp;nbsp;beneficentiam erga iniaïbe oppreffios, ficus Efaias incjuit : ‘Definite male
facerif
-ocr page 90-78 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T I 1 I L
facere, amp;nbsp;dtfcite reElefacere. Secuftdiipars eEt ahjolutio , 'videlicet promijfio remiJJ'tonis pecMtornm, quam oportetßde accipi. îÿ^citt pr lore parte cum pr^ecipitur conuerßo, non hoCt dicitur, noElrae virtutes mereri remijjionent peccatorum, ßed tantum traditum eEi prace-ptum, in quo amp;nbsp;'verba reEle intelligenda funt, '■Regia concio eEi de toto Decalogo,cumq^ nomi-natur iufticia, comprehenduntur veraagni-tio Dei, agnitio promijji ßaluatoris (gr ßdes EDeindepracipitur beneßcentia in gubernatilt;f ne, quot;Vt cagitet imperia a Deo conflituta efli, vt foueant (fl tegant legitimam flocietatem, prafertim, 'vtoppreflà £cclefilt;e opem ferant.
Sunt autem quatuor partei huim capitiigt; ^rima eEi publicum flript urn, de quo dtxt gt;nbsp;Secunda , Sßarratio fl/mnij. Tertia, Inters pretatio fomnij. Qj^arta, euentus congruent (um imagine flomnij,eiufdem^ Interpretationen
T E X T V s.
Na B OGDON O-soR Rex, Omnibus populis, natio-nibus amp;nbsp;linguis habi« tantibus in vniuerfa terra, Paxvobismul-
I.
I. Subfcriptio, It. Epigraphe.
I L I. Saiutatio.
nil. Occafio fcripti publice pro-propofiti.
tiplice-
CAPVT I I I I. 79 tiplicetur. Signa amp;nbsp;mirabilia fecit apud me Deus excelfus.
Locus attentio-nis,
Placuit ergo mihi prædicare dg na eins, quia magna funt amp;nbsp;mirabilia amp;nbsp;fortia, amp;nbsp;regnum eins regnum fempiternum, amp;nbsp;poteftas eins à genera-tionein generationem.
Amplificatio ma ieftatis Dei.
Ego Nabogdono- Pfal.39. Quatn forWix „windo-mo mea, amp;nbsp;Horens m ^„5, palatio meo, fomnl-umvidi quod perterrefecit me, amp;nbsp;cogi-tationes in letto meo, amp;nbsp;vifiones capitis mei conturbauerunt me. Et à me propofitum eft decretum, vt introduce-rentur ad me omnes fapientes Babylo-niSjVtinterpretarionem fomnij expo-nerent mihi. Cumque ingrefsi efTent arioli, magi, Chaldæi, amp;nbsp;diuinatores, amp;nbsp;fomnium narraflem coram eis, in-terpretationem eius indicare non po-tuerunt. Tandem vero venir in confpe-äiim meum Daniel, cui nomen eil Bal-
tafTar, fecundutn nomen Dei mei, amp;nbsp;in
Ampliffimü teftir n r • • ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;monium régis dc
quo elt Ipintns Deo- Daniele.
rum
-ocr page 92-8o
G A P V T I I I I.
rum fanftorum, amp;nbsp;fomnium ipfi narra-ui. Baltaflar princeps fapientum, ego fcio, quod fpiritus deorum fandoruui in te fit, amp;nbsp;quod nullum myfterium tibi negocium faceflat. Vifionem fomnij mei quod vidi, amp;nbsp;interpretationem eius
expone,
Vifio capitis mei I I. in cubili meo- Vtdebam, ecce arbof
in medio terræ, amp;nbsp;al-titudo eius immenfa.
Quatuor partes fomniiregii de ar* bore.
I. Splendor im* peril Babylonici, proponens imaginera iuftæ amp;nbsp;moderata: gubernatio* nis.
Magna erat arbor amp;nbsp;fortis, amp;nbsp;proceri-tas eius tangens cœ-lum, amp;nbsp;latitudo eius vfque ad fines totius terræ [ fc, porreda.
Rami eius erant pul-
chri, amp;nbsp;frudus’illius copiofus, Sc cibus erat in ea pro omnibus, inferiora eius vmbrampræbebant beftijs terræ, amp;nbsp;in ramis eius nidificabant volucres cœli, amp;nbsp;ex ea cibum capiebat omnis caro. Videbam in vifione capitis mei fuper leftiim meum, amp;nbsp;ecce
vigil fanclus de cœ- Vigiles fanaifimt 10 défendit,damans
magna voce: I’tSuc- piimunitifuntjux cidite
-ocr page 93-C A P V ï î I I T. gr ddite arboré amp;nbsp;præ^ ta diaum Pfal. si. cidite ramos eiuSjde- Angelis ùis manda-licite frondes eius 8^ nbsp;nbsp;» nbsp;nbsp;nbsp;„ nbsp;nbsp;nbsp;-
difpergite fruétus ei- eaftigÆèis-“’’* lis i fugiant beftiæ quæ fubter earn funt, amp;nbsp;volucres de tarais eins.
Veruntamen ftîr- 11 n Mitjgatiopœ-pemradicumeiiisre- ”æ’ linquite in terra, amp;nbsp;implicetur vînculis ferreis amp;nbsp;æneis în herbis terræ, amp;nbsp;rore cceli tinftus verfetur inter beftias terræ. Cor humanum
aureratur ab eo j ix fi quos Deus trahit, cor beftiæ detur ei, Eripere mente tali-Sc feptem tempora busprius folet.
rautentur ftiper eum. In fententia vî-gilum decretum eft,amp; fermo fanélorum
definitùs eft, donee cognofcantviuentes, quod potens fit excel fus in regno ho-rainum, amp;nbsp;cuicunq^ voliierit dabit illud, amp;nbsp;humilem conftitu-it fuper illud.
11 U. Finalis cau-fa caßigationis de qua dicitur Pfal.iis. Bonum eß mihi Domine , quod humi-liafli me , vt difee-rem iußißcationea tuas.
Hoefomniumvidi ego Nabogdono-for rex, Tu ergo Baltaflar expone interpréta»
-ocr page 94-82 C A P V T nil.
pretationetn , præ- . Ecdefia ante«!-fertim cutn omnes fapientia Si vit-„ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tutc omnibus aliis
lapientes in regno fg^is. meö non po tuer int interpretationem mihi explicate. Tu autem potes, quia fpiritus deorum fan-âorum in te eft. Tunc Daniel cuius nomen Baltaflar , fuit attonitus quafi vna horajamp; cogitationes eius conturbabant eum. Refpondens autem rex ait, Bal-taftar , fomnium amp;nbsp;interpretatio eius non conturbent te. Rcfpondit Baltaffar amp;nbsp;dixit,Domine mij Somnium fit his qui te oderunt, amp;nbsp;interpretatio eius hofti-bus tuis.
Huius confterna-tionis caufa eft non dubitatio de fentcn* tia fomnii, fed foci' etas ægritudinis gt;nbsp;qua déplorât tragi' cam régis calamita* tem.
Nihil eft amabi' lius in principe, qn^ libertatem dicendï fententiæ amare.
Nihil in facerdote turpius , quaninon andere quod fentiat dicere. Theodoün® in quadam epiftola ad Ambroftum.
Arbor quam vi- 11 n difti grandis amp;nbsp;fortis » cuius altitudo tangit cœlumamp; latitudo porrigiturin omnem terram, cuius rami fiint pulcer-rimi amp;nbsp;fruftus copiofus , amp;nbsp;in qua erat cibus pro omnibus, fubter quam habi-tabant
-ocr page 95-c A P V t I î I r. Sji tabant beftiæ terræ, Sc in cuius tamis nidificabant volucres cœli, Tues rex, qui faâus es magnus amp;nbsp;potens, amp;nbsp;ma-gnificentia tuacreuit pertingens vfque ad cœlum, Sc poteftas tua in terminos vniiierfæ terræ-
Quod autem vidit rex vigiletn fan-ôum defcendere de cœlo clamantem, Siiccidite arborem amp;nbsp;pcrdite earn, at-tamen ftirpem radicum eius in terra re-linquite , amp;nbsp;vinciatur ferro amp;nbsp;ære in herbis terræ, amp;nbsp;rore cœli tinélus inter beftias terræ verfetur , donee feptem tempora mutentur fuper eum. Hæc eft încerpretatio ô rex amp;nbsp;decretum altifsi-mi, quod veniet fuper Dominum me-um regem, Eijcient te ex hominum fo-cietate amp;nbsp;cum beftijs erit conuerfatio tua, amp;nbsp;fœnum vt bos comedes amp;nbsp;rore cœli perfunderis, feptem quoque tempora mutabûtur fu- Magna miferia: per te, donee cogno- confolatio , quando feas , quod excelfus »quot; tormetis pofitus, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcit prolpera Vécu-
ht potens in regno tura. Hievon, hominum, amp;nbsp;cuicun-que voluerit tradat illud-
Quod autem dixerunt relinquendam elfe ftirpem illius arboris,regnum tuum tibi
-ocr page 96-§4 C A P V T I 1 U.
tibi raanebit poftquatn cognoueris po-* teflatem efle cœleftem. (^amobrem rex,mi rex,confilium confilium Danie-
meiim placent tibi : peccata tua remoue iufticia, amp;iniquita-tes tuas beneficijs er-
lis loco epiphonc' matis additum in* terpretationi fo®quot; nii.
ga pauperes, amp;nbsp;erit fanatio deliftoruin runt fuper Nabog- Deus differtp«-donofor regem. P oft nam , vt concédât fînem menfiumduo-
tuorum.
Omnia hæc vene- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;111 r.
, . nbsp;nbsp;. I T, I lionemRom.ü.LU
decim in aula Baby- ij. 2. Pet. 3. lonis deambulabat,
Refponditque rex amp;nbsp;âit: Nonne hæceft Babylon ciuitas ma- Superbia regis, gna,quam ego ædifi- quam fequitut Nr caui vt effet domus regni, inrobore fortitudinis meæ, adfplendorem gîo- Promulgatio fen-riæ meæ. Cumqp fer- tentiæ de pœna fu-mo adhuc effet in ore perbix.
regis, cecidit vox de cœlis j Tiln dicituf 1 Nabogdonofor rex, Regnum tuumau-feretur d te, amp;nbsp;ex hominum focietate eijcient te, amp;c cum beftijs erit conuerfa- 1 tio tua J fœnum quafi bos comedes, Si.
fcptem I
-ocr page 97-C A P V T I I I I. 8)*
fepteni tempora mutabuntur fuperte, donee feias quod dominetur excelfus iti regno hominum,amp; cuicunque voluerir, tradat illud.
Eadem hora fermo complétas eft fuper Nabogdonofor, amp;nbsp;ex hominum cœtu eie-
Executio fenten tiæ,qua nihil trißi-us cogitari poteß. Non enim regno tantum exuitur jfed
ftuSjfœnum Vt bos enam vfu rationis comedit,amp;rovecœli eSS'?quot; corpus eius pertu-
fum eft , donee capilli eius crefeerent ficut pennæ aquilarum, Sc vngues eius quafi vngues auium.
Poft finem igitur Exemplum falu* dierum ego Nabog- poemtentije. donofor oculos meos leuaui ad cœlum,
amp; fenfus meus redditus eft mihi, amp;nbsp;al-tifsimo benedixi, amp;nbsp;viuentem in fempi-ternumlaudauiamp; glo
rificaui, cuius pote- Mifericordig Do ftaseftpoteftasæter-
na , amp;nbsp;regnum eius no. 3.
à generatione in ge-
nerationem. Et om- Tribuit Deo lau nes habitatores ter- dempotentiæ.
ræ apud eum quafi nihilum reputati funt, amp;nbsp;iuxta voluntatem fuam facit
tam
-ocr page 98-CAPVT II T I.
tam in virtute cœli, quam in terræ incolis , nee eft qui refiftat manui eins, amp;nbsp;dicat ei, Q^are fecifti ?
Eodem tempore fenfus meus reddi-tus eft mihi, Sc in honorem regni mei reftitutus fum, amp;nbsp;fplendor meus redijt ad me, amp;nbsp;optimales mei, amp;nbsp;confiliarij mei Prouerb. 20. Vt requifiuerunt me , Sc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, £,^„5
in regnum meum re- facit vtrunque. dudus fum,amp; magni-ficentia amplior addita eft mihi.
Nunc igitur ego Nabogdonofor lau-do amp;nbsp;magnifico amp;nbsp;glo rifico regem cceli,quia omma opera eius ve-
Inuocatio amp;nbsp;con fcflio,tribuens Deo laudem veritatisS iufticiæ.
ra, amp;nbsp;omnes viæ eius Herodotus lib. indicia, amp;nbsp;gradientes ^.pag.ioi.
in fuperbia poteft hu-
miliare. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jS ^P^onetv
fiivx à ê4'»t1v. Solet Deus ómnia fublimia mutilare, nee finit quenquain fpiritus altos gere-re,cum ipfê folus fit altiflimus.
Xenophon lt;r. o S-f'of A W £«lt;«£ zri»eiKi( •Ti!; fSf,ft.iyó.'M! -arttui, tkj c^è «jy«-M! Solet Deus ex paruis inagnos facere, amp;nbsp;ex magnis paruos.
C A PVT
-ocr page 99-C A P V T V. 87
C A P V Ti V.
Argumentum.
M cito bonorum principum poßeri-^ tat déférât proximor um patrum doblrinam amp;nbsp;exempla, nbsp;nbsp;i^uàm horrihiliter Diabolus graf
fetur in fummofafligiogeneric humant, in ^uo pracipue emmere faptentia amp;nbsp;virtue debebant, ofiendit hi^oria pollremi regü 'Babylonici. Etßenim Ifabogdonoforpublico ediHo doHri^ namDantelic de vero Deo profeßus fuerat, amp;nbsp;etus filiui Euilmerodach liberauerat leconiam excarcere, amp;nbsp;ei reißum honorem (i!‘vin:um attribuerat : tarnen tertius à Ifabogdonofor amplexus esl idolorum cultum, amp;nbsp;vero Deo poptdi /ßael palam in conuiuiomaledixit, vt inhoccapite firiptumeii. Sic autem punit funt eius blajphemia, vt capta Babylone, et ipfi interfeClo, Adonarchia trän flat a fit ad Derfas, iuxta regulam communem : Begnum agente ingentem transfertur propter tniufliciam, ac prafertim propter blaßhemiam ac fiuitiam, in Ecclefiam exercetur. Hac tranflatione Deuiflmul amp;puntuit blaßhemum regem, amp;nbsp;Eccleflam exulantem reduxit in patriam. Ex~ citatus eil enim Cyrui, efui populo iudaorum reditum toneeßtt in patriam ad inßauratio-nem templi amp;politia, vt /. Eßira i.flribitur.
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2 'dflarrat
1
-ocr page 100-88
V.
Horrat autem Xenophon in feptimo vat-S'eîtti Cyri, Babylonem captam ejjè tali tempo-' re,cnm celebrarentur diesfefli, amp;nbsp;agitarentur conmuia magna fecuritate, allndens hauddit-biead hocconuiniam à Daniele de fir ip turn- , Scribit etiam apnd Cyrum fuijjè duos principes ex regno Balthafiaris, (fiobryam amp;nbsp;(fiada-tam, cjui primi ingrejfitfiant vrbem atq^ arcem, amp;nbsp;regem trutidauerunt. Ti^amÇobryafilii in venatione rex Balthafiar iniufie occiderat.
T E X T V S.
BAlthafar rex fe-cit grande con-uiuium optimaribus fuis mille , amp;c cum his mille bibit vinfi. Præ-/ cepit ergo iatn temu-lentus, vtafferrentur vafa, aurea amp;nbsp;argen-tea , quæ abftulerat Nabogdonofor pater eius de templo, quod fuit in lerufalem, vt biberent ex eis rex amp;nbsp;optimates eius, vxo-ref(ß eius, amp;nbsp;concubi-
I.
Ebrietas amp;nbsp;bh' fphemia régis, eu* ius exemplum pro-ceres imitati funtgt;
Quamdiu fuc' runt vafa in templo Babylonis, non eft iratus Dominus. Videbantur enim rem Dei (ecundum prauamquidem o-pinioneni , tarnen diuino cultui con-fecrafle. Poftquam auteni humanis vfi-bus diuina contaminant, ftatim pœ-
næ. Tunc
C A P V T V. gp naf. Tune allata funt na fequitur poft fa-vafa aurea,quæ afper cnlegium,Hieron. tauerant [ fc. Chaldæi ] de temple Te-rofolymitane, amp;nbsp;biberunt ex eis rexamp; * optimates eius, vxorefcç amp;nbsp;concubin æ
eius. Bibentes autem vinum laudabant decs fuos aureos , argentées , æreos, fer-
reos , lignées amp;nbsp;lapidées • Eademhoraegref-
fi funt digiti manus humanæ, amp;nbsp;feripfe-runt è regione can-delabri in fuperficie parietis palatij regij, amp;nbsp;rexvidebat manum quæ feribebat.
Tune facies régis immutata eft, amp;nbsp;co-gitationes,amp; compa-ges lumborum eius
Quod eft in lin-gÿji ebrii,hoc eft in corde fobrii.
II.
Manusferibentis tria verba in parie-te.
Pulchre dixit, Kadern hora, ne ob aliud fibi illata fup plicia, fed ob bla-fphemiam cogno-feeret, Hieron.
Hypotypofis di-uinorum pauorum, inquib. etiam deo-lumliberi fugiunt.
foluebantur , amp;nbsp;ge
nua eius inter fe collidebantur. Cla
mauit ergo rex fortiter, vt introdu-cerent magos, Chaldæos, amp;nbsp;diuinato-res. Et refpondensrexaitfapientibus Babylonis : Quicunq? legerit feriptu-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G 3 ram
-ocr page 102-SlO
c A P V T V.
ramhanc, amp;nbsp;interprerationem eins in-dicanerit mihi,purpura veftietur,amp; tor-quem aureum geftabit in collo, 8c terti-us in regno meo princeps erit. Tune iiv grefsi omnes fapientes régis, nee fcri- ■ pturam legere potuerunt,nec interpre-tationem eius indicate régi • Ideo rex
Ealthaflar vehementer conrurbatus ell, amp;nbsp;vultus eius immu-tatns eft, amp;nbsp;principes eins confternati funt.
Crefcunt pauo-res in impiis non a-gentibus pœniten-tianij iuxta diólum Prouerb. .Via im* piorum firnilis te-nebris j qu» crefcunt vfque ad median! noftem.
*Ha;c regina nó fuit vxor régis, fed hauddubie ' vidua, 8c mater régis, pie-tate amp;nbsp;fapientia præftans.
* Regina ante propter verba régis amp;nbsp;procerum eius in locum conuiuij ingref-fa, ad hunc modum locutaeft : Rexinæ-ternumviucj non te conturbent cogita-tiones tuæ, neep facies tua immutetur.
Eli vir in regno
Arapliflimum te-tuo,quifpiritumdeo- ftimomum de Darum fanéforum ha- nigle.
bet, 8c in diebus patris tni cognitio , fapientia amp;nbsp;intelligentia, fimilis fapien-tiæ deorum inuenta eft in eo , amp;nbsp;rex Nabogdonofor pa- gt;nbsp;vices w auiis, ter
-ocr page 103-C A P V T V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pi
ter tuus magiftrumdiuinoriim, mago-rutn, Chaldæorum, Sc vatum conftituit eum, paterinqiiam unis, ô rex, quia fpiritus amplior coniunétus cum intel-ligentia amp;c fcientia, qua fomnia inter-pretatur, amp;c xnigm^ta. foluit, amp;nbsp;perple-xa explicat, inuentus eft in eo, hoc eft, in Daniele , cui rex impofuit nomen Balthaflari. Nunc ergo Daniel voce-tur, vt interpretationem exponat.
Qu are cum introduâus effet Daniel in confpeftum regis, fie ad eum rex locutus eft ; Tune es Daniel de filijs captiuitatis ludæ, qiiem abduxit pater meus rex ex ludæa ? Audiui de te, quod ipiritum deorum fanftorum habeas, amp;nbsp;quod fcientia, intelligentia amp;nbsp;fapientia heroica inftruétus fis- Et nunc venerunt in confpeâum meum fapientes amp;nbsp;magi, vt feripturam hanc legerent,amp; interpre tationem eius indicarent mihi. Sed non potuerunt interpretationem horû ver-borum indicate. De te veto audiui,quod pofsis obfcura interpretari, amp;nbsp;intricata euoluere. Si ergo poteris feripturam legere, amp;nbsp;interpretationem eius indicate mihi,purpura veftiêris,amp; torquem aure-um in collo geftabis, amp;nbsp;tertius in tegno
G 4 meo
-ocr page 104-pi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T V.
meo princeps eris . Pfal.v. In cuius Ad quæ refpondens confpeftu impius Daniel, dixit coram contemtus eû.
rege : Munera tua tibi ferua, amp;nbsp;dona domus tuæ alteri da, fcripturam autem legam tibi o rex, amp;nbsp;interpretationem eius oftendam tibi. Deus altifsimus, o rex, dedit regnum amp;nbsp;magnificentiaingt; gloriam amp;nbsp;honorem Nabogdonofor patri tuo , amp;nbsp;propter rnagnificentiam quam dederat, vniuerfi populi, natio-nes amp;nbsp;linguæ tremebant, amp;nbsp;metuebant eum. quos volebat , interficiebat, quos volebat, percutiebat, amp;nbsp;quos volebat, exaltabat, amp;nbsp;quos volebat, hutni' habat.
Cum autem eleuaretur cor eius, amp;nbsp;a-nimus eius fuperbe elatus eflet, dciecins elt de folio regni fui, amp;nbsp;ablata eft ab eo gloria. Imo amp;nbsp;exhominum focietate eieéius eft, Sc cor eius cum beftijs pof' turn eft, amp;nbsp;cum onagris erat habitatio eius, Fœnumquoque vt bos comedebat? amp;nbsp;tore corpus eius humeftabatur, donee cognofeeret, quod poteftatem ha-beat altifsimus in regno hominunij cui vult, tradat illud.
Tuve-
-ocr page 105-C A P V T V.
T U vero films eins Bakhaffar non hu-miliafti cor tuum, cum fcires hæc omnia J fed contra Dominum cœli eleua-tus es, amp;nbsp;vafa domus eins allata funt ad te, tuqg cum optimatibus tuis amp;nbsp;vxori-bus atqg concubinis tuis bibifti ex eis. Deos præterea argenteos, aureos, ære-os, ferreos, ligneos ., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
amp; lapideos, qui non Vident, necç audmnt, necç intelligunt, laudafti. Deumvero qui habet in manu fua animamtuam, amp;nbsp;omnes vias tuas, non glorificafti. Iccir-
CO ab eo mifta eft manus, quæ in con-fpeétu tuo hæc fcri-
III.
Promulgatio fell tetitiæ capitalis.
pfit. Hæc eft autem fcriptura, quæ exara-ta eft:
Numera, Numera, Appendeamp;fint diuidentes. Et hæc quidem eft interpre-
tatio verborum: Nu-niera,Numerauit De-us regnum tuum, amp;nbsp;compleuit illud, Ap-pende, Appcnfus es in ftatera,amp; inuentus es deficiens. Diuidens, Diuifum eft regt; gnum tuum,amp; datum Médis atqp Perfis.
Hæc verba fîgni-ficant circumadis periodis regnorutn oeficere auœritaté, amp;nbsp;fequi difcordias, quæ funt exitiofæ impetiis.
G 5 Tune
-ocr page 106-94 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T VI.
Tunciubente rege indutiiseft Daniel purpura, amp;nbsp;geftauit in collo tor-queni aureiim, amp;nbsp;præconium faâum eft de eo : Hic tertius erit princeps in re
gno.
Eadem noâe in-terfeétuseft Balthaf-far rex Chaldæorum. amp;nbsp;Darius Medus fuc-cefsit in regno annos natus fexaginta duos.
Il II.
Executio fenten-tiæ J Xenophonte recitata lib.y.
Cyn , amp;nbsp;âb Herodoto lib.i.qui hune Balthaflarum Labynitû appellat.
C A P V T VI.
Argumentum.
H iSToy^ in hoc capitegt;-ecitata,eii imago aultca henenolentia amp;nbsp;gratitudinis. Etß enim T^artta, qaem lofephns inquitefi Cyaxarem filium zyiilyagis, Danielipropter fapientiam amp;nbsp;virtutem tertiam partemgn-hernationis attribuerai , eß T)aniel pracU-re de toto regno meritut erat : tarnen hie praFlans rex faßinatui ab adulatoribus amp;nbsp;fyeophantis, qut 'uirtnti amp;nbsp;foelicitati exults inuidebant , lianieli anguinam mercedem pro optima voluntate, amp;nbsp;pro maxtmis me-^ ritis
-ocr page 107-C A P V T VI.
ritls r(pendit. Hanc tmaginem confîdcrent pij, amp;nbsp;fêtant communem morhum ejfe fefe to-tiMgenerù humani ingratitndintm, amp;nbsp;placidé fer ant ,fibi pro optima voluntate reddi malam gratiam, odia, contnmeliagt;i, alia mala, ^eniqaefiudeant propter T)eum retla facere, non propter mercedem humanam, nee fiangantar animit, cnm nonrejpondent homi-numftudia^ officia notera iiolantati amp;nbsp;no-iirù meritd.
S E M F £ intern P.cclefia fie nittit, •vt Daniel fedens inter leones. Semper w-dtijue Diabolt nobis inßdiantnr , cß fub-inde multos euertunt. Semper homines impij minitantur atrocia Eccleß^. lt;iyid-nerfus hitc pericula muniamtu nos precatio-ne Gquot; -verbo , ßcut de Daniele feribitur :
esl inuenta in eo Ußo, ^uia credidit Deo fuo.
CogitfmvS etiam quod res esb, ideo doblores magis exerceri affiiblionibus, amp;nbsp;liherari glorioßus, 'vt Eccleßa intuens esrum exempla , confirmetur in vtraque re , in perferendts arumnis , in fide cernente prafentiam D e t, amp;nbsp;petente çîr expeblante mitigationem aut liberationem . Sic Dantelis liberatio multos confirmauit,
vt i-erto
-ocr page 108-C A P V T VI.
Vt certo fiatuerent, quod TJetu inuocantibut tpfum ajlit, amp;nbsp;opemferaL.
V S.
TEXT
Darii voce idem fignificatur, quod fignificat vocabu-1Û coercentlSj He* rodotus lib. 6. pa* gin.i?o.
PLacuit Dario, amp;nbsp;conftituit fuper regnum fatrapas centum amp;nbsp;vigintijVtpræ-eflent toti regno fuo, amp;nbsp;fuper eos principes tres, in quorum numero Daniel vnus erat, vt fatraps illis redderent rationem, ne rex damno afFiceretur. Daniel autem fuperabat omnes omnes principes amp;nbsp;fatrapas, quiafpiritus Dei amplior erat in illo. Ideo rex cogitabat eum præficere toti regno. Principes igi-tur ôi fatrapæ cupie-bant inuenire occz-fionem contra Dan-ielem prætextu gu-bernationisjfed nullam caufam velocca-fionem reperire po-terant, eo quod fide-lis eflet, amp;c nullus error aut corruptela in eo inueniretur.
KflV 5 id eft, Inuidia parit catdem, vt ait Chryfoft. Rom.i. Et Cicero pro Balbo ■ Eft huius fæcu-li labes quædam St macula, virtuti in-uidere.
Con-filiarii :
I. Fidelitas.
11. Prudentia. m.Iufticia.
Dixe-
C A P V T
V I.
91
Pefles aularum, Adulatio amp;nbsp;Calum-nia. Vigilandumeft igitur, quia multx infidiæ funt bonis.
* Felix conuerfa-tio , in qua inimici nullam reperiunt oc cafionem nifi forte in lege Dei. Hie-ron.
Dixerunt ergo vi-riilli. Non inuenie-mus aduerfus Da-nielem vllam occafio né nifi in lege * Dei ipfius. Tune principes amp;nbsp;fatrapæ aggre-gantes fe ad regem fic ei locuti funt,Da-rirex, in æternum vine, confilium agi-tarunt omnes principes , magiftratus, fatrapæ, fenatoresamp; indices regni tui deproponendo regio edifto amp;nbsp;feuerif. fimo mandato, vt omnis qui rem ali-quam petierit à quocunqp Deo vel homilie intra triginta dies , nifi à te, mit-tatur in lacum leonum. Nunc itaque rex confirma fententiam amp;nbsp;fubferibe decreto» vt non mutetur quod ftatutum eft à Medis amp;nbsp;Perfis,nec cuiquam id violate liceat. Confirmauit ergo rex Darius decretum eicp fubferipfit.
Hac de re cum Daniel certior faftus effet videlicet talem le-gemfancitameffedn-greffus in domu*fu-am [ feneftræ autem
Exemplum con-fefiionis.
Duæ fpecies In-uocationis. Aut e-nim petimus allquid a Deo,aut grain ha-
p8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T V 1.
in habitatione ipfius erant apertæ verfus lerufalem ] ter vno die fleâebat genua rua,amp; orabat ac gra-tias agebat Deo fuo, ficut antea facere confueuerat-Viri er- plateis faciebat con-
tias agimuspro ac-cepto beneficio.
* Exhoclacodi-fcimus , ne teniere nos offeramus peri-culis, fed quantum in nobis eft infidias declinemus. Vnde amp;nbsp;Daniel non in
go illi congregati tra régis imperium, P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;°- fed in abfcondito,
inuenerunt Dame- Dei omnipotentis lemorantem, amp;nbsp;pre- iufla non neglige-
ces recitantem co- ret. Hieron.
ram Deo fuo. Et ac- In£«iogatio infi-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diofa.
cedentes ad regem
locuti funt de regio fedido. Rex, nunquid edifto fubfcripfifti, vt omnis qui petierit aliquid à quocunque Deo vel homine intra triginta dies, nifi à te rege, mittatur in lacum leonum Ad hæc refpondens rexair. Verum eftverbutn iuxta legem Medorum atque Perfaruni, quod violate nemini licet ; Tunc re-fpondentes dixerunt regi, Daniel defi-lijs captiuitatis ludç Exagçeratio canon curat neque te, Jumniæ'a'b indigni-neque ediftum atque tnte perfonæ. decretum, quod fubfcriptione tua con-firmafti, fed ter vno die preces fuas récitât.
-ocr page 111-C A P V T V I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;99
citât. Hoc verbo au- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1«
dito rex in magno OÄoindiciapie-luâufuitj amp;nbsp;pro li- tatisDarii. beratione Danielis intercefsit, Sc vfque ad occafum folis Omni contentione pugnauit vt eriperec eum. Tuncviriifti congregati his verbis compellarunt regem. Scito rex, lege Medoritm atqué Perfarum omne decre-tum resium efle ratura amp;nbsp;immutabi-le.
Ibi rege iubente adduxerunt Danie-iemamp; miferunt eum in lacum leonum.
Darium regem là-pientem amp;nbsp;iuflum, impulerunt tarnen fatrapæ, vt Danie* lem leonibus obli*
Dixittç rex Danieli, «iet.
Deus tuus,quem fera I ï-per coluifti, ipfe liberabit te. Allatufc^ eft lapis vnus amp;nbsp;pofitus eft fuper os laci, quem obfignauit rex j i annulo fuo, amp;c annu-lo principum fuorum, ne quavis after* retur Danieli.Et abijt rex in domum fu-àm amp;nbsp;dormiuit in- UIL cœnatus , amp;nbsp;nullus cibus ei appofitus eft, infuper 8t fom-nus recefsit ab co. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V.
Tune
-ocr page 112-100 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T VI-
Tune rex primo diluculo confurgens magna feftinatione contendit ad lacum Ieonum,amp; appropin quans lacui flebili. vo ce Danielem côpel-lauit inquiens, Daniel ferue Dei viuen-tis , An Deus tuus quem femper colis potuit te feruare inter leones ? Et Daniel régi refpondcns ait, Deus meus mißt angelum fuum , amp;nbsp;conclufit ora leonum
vr.
Cordis affeâum lachrimis indicat,amp; oblitus regiæ dignitatis viflorad capti-uum, Dominus cur-rit ad feruum. Hie* ton.
Theodoretus ora-tione quinta de pro-uidentia, Non leo-nura feritas immu' tata eft , fed riâus eorum amp;nbsp;rabies con cliifa eft ab angelo. Hieron.
lufticia non per-fonæ, fed caufæ-
ne nocefent mihi,
quia coram eo iufticia meainuentaeft, fed amp;nbsp;coram te,ô rex deliâum non feci-
Tüc rex magno gau-dio perfufus, iufsit Danielem extrahi de lacu, amp;nbsp;nulla læfio in uenta eft in eo, quia credidit Deo fuo-lubente autem rege addufti funt viri illi,qui aceufauerant
Eft aliquid ma-gnis crimen abefle malis .
Exemplum fidei amp;nbsp;mirandæ liberâ-tionis.
VII.
Vêtus, feueritas calumniatorem in
Danie-
C A P V Danielem,amp; in lacum leonti mifsi funt, ipfi amp;nbsp;filij amp;nbsp;vxores comm, cumqp non per-ueniflent vfep ad pa-uimentiitn laci, arripuerunt eos leones, amp;nbsp;omnia ofla eorum comminuerunt.
T VI. lor eau fa capital!, eo-dem fupplicio affi-ciendum cenfu.it, quo affeftus eflet aduerfariuSjfi con-uiftus effet.
Tunc Darius rex vill. fcripfit vniuerfis po- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oarii
pubs . nationibus S£ plenum pietatis. liuguis, habitantibus in vniuerfa terra. Pax vobis multipli-cetur J A me conftitutum eftdecretum, vt in vniuerfo imperioregni mei om-nes timeanr Si reformident Deum Dan-ielis. Ipfe eft enim Deus viiiens amp;nbsp;aeter-nus in fæcula, cuius regnum non de-ftruetur, amp;nbsp;cuius poreftas eft æternâ. Ipfe eft liberator amp;nbsp;faluator, faciens ligna amp;nbsp;mirabilia in coelo amp;nbsp;in terra, qui liberauit Danielem ex lacu leonum. Porro Daniel fœlix _ .
fuitin regno Dar,
in regno Cyri Perfæ. nos duos. Poflea Cyrus folus annos viginti duos . Significat au-tem Cyrus lingua Petfiea Solem, tefte Plutar-cho in vita Aitaxerxis.
H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CAPVT
-ocr page 114-102
C A. P V T Vit
C A P V T VII.
. Argumentum.
/w c^piTE Çeptimo imaginibnt (jM‘ tuor beH-iarum ofiendngt;Jtur DMieli t^uawr ■Monarchie. leo ßgnificat Chaldlt;eos amp;nbsp;nyfjßrios , Tjrfiti T^erfM , pardm tyîlexan-d, um Magnum. Qiurta beflia quot;Rpmannm imperium, cuiusßecies terribilisßgnificat bel-la ciuilia amp;nbsp;ßeuiciam, ejuam tyranni in iH» imperio exercuerunt, cjute duo mala maxi-mas vallationes ingenere humano ante Çot-thica, Saracenica amp;nbsp;Turcica tempora fece-runt. Huic vißoni intertexitur tnfignis con-ciode 'iJMeßia perfona amp;nbsp;officio, de^ueextreme iudicio, amp;ßne omnium politiarum, amp;nbsp;trilHs pradi^io de regno Cddahometico, ^uod ßgnificat ingens cornu exortum in fionte quarta beflia tribus aßs cornibus euulßs. Di-fine entm Tianiel ine^uit, hoc cornu ventu-rumincltnata z^tonarchia, potentius cate-’ris regnis, habiturum oculos firmonent grandiloquum , (fi firmones contra verunt Tieum locuturum effie, amp;nbsp;bellageslurum contra fiin^os, cfi habiturum viàorias. Hac omnia congyuunt ad Saracenicum regnuni, quod or turn eil initio tribus cornibus, à 5^-mana
-ocr page 115-C A P V T VIT. loj taarta zJ^onarchia auulfis Syria, tÆ^ypto, amp;nbsp;tsyifi'tca . OcuU ueto ß^nißcaat Ugtm co^ttatam, amp;nbsp;os lot^uens contra z/erum ^eam, ßgnificat blalphemias contra ßitum ^et. Hac pradiblione Danielis commone-fatti amp;nbsp;mamti , execremur ^Jiidahometum, lt;]ni deler0 Suangelium conatitr, nec monea-tnur aut exemplo maxima multitudinif, ijua ^^ahometi blaßhemtas amplcbiitur, atttfor-tuna ßaccejßbai regnt tijddahometici, vt ab Eaangelio amp;nbsp;ver a Sctleßa deßciamtts, fed hac cogitantes tjuotidie feiungamm inuocatio-tiem noSlratn à colluuie lt;!jifdahometica , amp;nbsp;quot;I^eo grattas agamw, ejaod nos Sccltße fult;t in/eriitt.
T E X T V S.
ANno primo Bal-thaffari regis Ba-bylonici Daniel fom-niumvidit. Vifioau-tem capitis eins in cu-bili fuo, amp;nbsp;fomnium fcribensbreui fermo-ne côprehendlt, fum-inatiinque perftrin-
. Supra enim defcripfit interitum huius re-gis.
Hæc repetitie va ticiiiii lie quatuor Moiiarchiis non eft otiofa, fédpertinet ad regii fomniicon iirmationem , vt Gen. 41. lofeph ad H 3 gens
-ocr page 116-10 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T VIT.
Pharaonem inquit ; Quod autem vidifti fecundo.ad eandem rem pertinens foin-nium , lîrmit.itis indicium eit, quod futurus eft fenno Dei,amp; celeriui iin-pJebitur.
*Mare mundutn iftum fæculunique fignificit, falfts a-marifque fluftibus redundante, Hier.
Sicut aquilamul to tempore _ viuit’ Ita regnum' Affy riorum multis æta-
gens ait ; Videbam in vifione mea noéte, amp;nbsp;ecce quatuor venti cœli pugnabant in * mari magno. Et quatuor beftiæ grandes afcendebant de mari inter fediuerfæ. Prima qua/ileo babes alas aquilæj afpicie-bâ donee euulfæfunt alæeius,amp; fublata eft de terra, amp;nbsp;fuper pedes quafî homo fte-tit, amp;nbsp;t cor hominis tibus ftetit, Hiero. datum eft ei. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tNam ante fi-
liern primæ Monar-chiæ Deus in regno Babylonico fummos reges Nabogdonofor amp;nbsp;eius filiû Euilmerodach ad Ec-clefîæ focietatem ingentibus miraculis vocauit.
Eteccebeftiaaha fimilisvrfo in latere ftetit J amp;nbsp;tres coftæ erant in ore eius inter reliquos dentes, amp;nbsp;fic dicebatur ei: Surge , comede car-nem multam.
Poft hæc afpiciebamj fi pardus,amp; *alas ha-
Tres coftæ feu longi dentes ftgiii-ficant tres prxcipu-osreges Perficos, Cyrum, Darium amp;nbsp;Artaxerxem Lon-gimanum.
amp; ecce alia qua-
* Nihil enim A-bebat
C A P V T bebat inftar auis quatuor in dorfo fiio, amp;nbsp;quatuor capita erant inbeftia, amp;poteftas data eft ei.
VII, 105 lexandri viûoria ve lociusfuitj qui ab Adriatico mari vf-que ad Iiidicû O-ceanum amp;nbsp;Gangem fluuium , non tam præliis quam vifto-
riis percurri;-, amp;nbsp;in fex annis partem Europæ , amp;nbsp;omnem fibi Afiam fubiugauit, Hieron .
Quatuor alæ amp;nbsp;quatuor capita , funt quatuor fucceflbres Alexandri, Seleucus , Ptolemæus , Antigonus,amp; Antipater. Eft autçm Alexander fimilis pardali, quæ non capitur ab armatis ve-natoribus, fed fopita vino amp;nbsp;Venere , Chryfoft.
ThelT. I pag. 4,
Poft hæc videbam in vifione noâur-
na, amp;nbsp;ecce beftia quarta terribilis 8c horrenda5amp; armata ingenti robore,Habens dentes ferrcos amp;nbsp;magnos, come-dens atque comminuens , 8c reliquias pedibus fuis conculcans . Difsimilis autemerat alijs beftijs , quas ante earn viderani, 8c habebat Decem cornua cornua decem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funt decem præci-
puæ prouinciæ Imperii Romani, Italia, Hifpa-nia, Gallia , Germania, Illyricum , Græcia j Africa 3 Aegyptus, Afia, Syria.
Confiderabam cor Vaticiniü de rentra, amp;nbsp;ecce cornu a- gnoMahometico. liudparuulum or turn eft de medio eo-rum, amp;nbsp;tria de cornibus primis euulfa H 3 funt
-ocr page 118-io5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÇAPVT Vir.
funt à facie eius, amp;nbsp;ecce oculi qiiafi oculi hominis erant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i,
in cornu ifto, amp;nbsp;os i i.
loquens granclia. Notx Mahometi quat-iior, tjuarum lioc loco dux recenfcntur , Infra aurem reliqux rccitabuntur .
Afpiciebam donee throni pofitifunt, amp;nbsp;antiquus dieru fedir, veftimentum eius can diJtiin quafi nix , capilli capitis eius quafi lana munda, thronus eius flammæ ignis J amp;nbsp;rotæ eius ignis accenfus. Flunius igneus ôc rapidifsi-mus egrediebatur à facie eius, millia mil-Jium miniftrabant ei. Si decies millies cen-
Concio de futu-roiudicio .
1 ria i7r^0T»eijSfigt; ludicK ;
I. Aeternitas.
11. lullicia.
11 I. Potentia.
Nominatuv enim Deus antiquus dieru tn , vtæterniiu-dicis habitus de-monftretur. Qyod autem capilli eins lanæ mundirtimæ coinparantur, purû oftenditur fynce-rumque iudicium, 8i nullam petfo-nam in iudicando
ten'a millia afsiftebât nbsp;nbsp;recipiens. Senex
ei,i„d,dtun
amp; llbri apercilunt. nbsp;nbsp;nbsp;comprobetur lèn-
tentix. Thronus eius flammx ignis, vt peccato-res tormentoruin magnitudinem pertiinefcant, Hieron .
Afpiciebam propter vocem fermo-ßuin grandium, quos cornu illud loque-batur,
-ocr page 119-107
C A P V T VII.
Pœna reOTÎ Ma-
batur,amp; vidi interfe- r««» äameffebeftiam , He-
il 3 hni-iim VAonofii.
aliorum regnorû.
perijffe corpus eius
quod traditum erat vt igné combure-
Teftimonium il-luftre de per l'on a 6; de reguo Chiifti.
retur,aliarum quoqj beftiarum ablatam efle poteftatcm,amp; tempora vitæ eis con-ftituta eflc vfq? ad tempus amp;nbsp;ad tempora. Videos etiam vidi in vifione nofturna, amp;eccein nubib. cœ-li quad filius hominis veniebat, amp;nbsp;vft^ ad antiquum dierum peruenit, addu-xerunt ilium in confpeétum eius. Et de-dit ei poteftatem amp;nbsp;honorem amp;nbsp;regnum, Si omnes populi, na-tiones linguæ ipfi feruient, 8c poteftas eius poteftas æterna.
Ioannis s. Pater omne iudicium de-dit Elio, quia Elius hominis eft.
Difcrimen regni Chrifti amp;nbsp;aliorum
quæ non auferetur,
8i regnum eius non deftruetur, Fradtus eft fpiri-
regnorum.
Non poteft hu-tus meus in corpore mana jmbecdlitas fulgore maieftatis
meoj amp;nbsp;vifiones capitis mei conturbaue-
diuinæ fuftinere.
runt me. Accefsi igitur ad vnum de afsiftentibus, amp;nbsp;veritatem de omnibus his ex eo quærebam, qui interpretatio-, nbsp;nbsp;nbsp;“ H 4 nein
-ocr page 120-loS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_C A P V T VIT.
nem horiim verbo- 11-rum mihi monftrauit. nbsp;nbsp;nbsp;Interpietatio vi-
Hæ quatuor beftiæ fionis.
magnæ, quatuor funtrégna, quæcon-furgent de terra • Sufcipient autemre-gnumfanéli Dei altifsimi, amp;nbsp;obtine-bunt regnutn vfque Stabilitas Eccle-in fæculum amp;nbsp;in om- fiæ,quæ eft regnum ni æternitate. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrifti, æterna.
Poft hæc defiderabam veritatem de beftia quarta,quæ erat difsiniilis omnib-alijs, amp;nbsp;terribilis valde, cuius dentes e-rant ferrei, vngues ænei, comedebat amp;nbsp;comminuebat, amp;nbsp;reliquias pedibus fuis conculcabat, amp;nbsp;de cornibus decem quæ habebat in capite,amp; de cornu quod ortum fuerat, coram quo ceciderant tria cornua, quodcg habebat oculos Si os loquens grandia, amp;nbsp;mains erat cæte-rîs. Afpiciebam, amp;ecce cornu illudin-ferebat bellum fanâis, amp;nbsp;vincebat eos, donee venir antiquus dierû, Sc iudiciiim dédit fanftis excelfi, amp;nbsp;tempus adueiiit, amp;nbsp;regnum obtinuerunt fanéti.
Sicergo locutus eft [ f. angelus ] Beftia quarta regnum quartum erit in terra,^ conculcabit amp;nbsp;comminueteam-Porto cornua decern ipfius regni,decem reges
-ocr page 121-C A P V T VII. 109
reges eriint,amp; alius confurget poft eos, amp;ipfepotentioreritprioribus, amp;nbsp;tres reges humiliabit- Et fermones contra excelftim loquetur, amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„,,
fanâos altifsimi côte n 11.
ret, amp;nbsp;putabit quod pofsit mutare tempora amp;nbsp;leges,amp; traden-tur in manum eins vf-que ad tempus amp;nbsp;tem poraamp; dimidiûtem-poris.Et indicium ex-ercebitnr, vt aufera-turpotentia, amp;con-teratur , amp;nbsp;funditns pereat vfcg in finem-raetus quod conatur, quod
Reliquæ duæ notç Mahometi. Nam prima eftlex Maho metica feu Alcora-nus.i i.Blafphemia aduetfus Cntiftü . m. Sæuitiain Ec-clefiam. i 11 i.Co-natus delendi Euan gelium amp;nbsp;Ecckfiâ.
*Putabit.3Magna confolatio rn noc verbo ,ppo(îta.Non enim pficiet Maho-ad fummâ rei attinet.
amp; poteftas amp;nbsp;magni-
Aeterna gloria Ecclefiæ.
Sanfti nequaquam habebunt tetrenum regnum , fed cœle-fte . Ceflet ergo mille annorum fabula, Hieron.
Regnum autem ficentia regni fub omni cœlo dabitur popu lofanétorum altifsimi,cuius regnum fern piternum eft , amp;nbsp;omîtes reges ferment ei atcç obedient.
Hucufcp finis verbi. Ego autem Daniel valdecogitationibus meis conturba-bar, amp;nbsp;faciès mea mutata eft in me.
H 5 Verbum
-ocr page 122-no nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e A P V T V I 1 I-
Verbum autem in Lu««. Beat! corde meoconferua- amp;‘Xdlunt ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illud.
CAPVT VIII,
Arcumentum.
1 n capite oElauo defiribuntur du^e Mo^ narchite, T-^erficn amp;nbsp;Qrtecaipropofitii imagini-bns artet is amp;nbsp;hirct, /quorum ilk Ter/as, hie Cjracos Jigmpcat. Intertexititr autem huic vi-fiorti vaticinium de Antiocho Spiphane, quod quot;Pauitts 2.TheJJi2. ad ^ntichriflum accommodât. Cum eaim multa iudteent homines ex rebus fecundis amp;nbsp;aduerfis, multos fœlicitas .Antiochi amp;nbsp;mi/èriiepopitli Dei mouerunt, OJt a Deo deficerent, exiftimantes nihilo magis huncpopulum ejji SccleßamDet, quam alitii gentes, Vt igiturpi] confirmarenturgt;^fcirent hanc pœnam breuern fore, acfecuturos ktos exit MS, amp;nbsp;Deum rurfus eieblurum e/fe idolunt ex templo.pr^dixit Deus hanc calamitatem et exit um firipto Danielis,amp;quidem dierum nu-merum expreffit. it hunc tyrannum va/la-turum e/fe Iudu:am,amp; prophanaturum temp lu duobus millib. dierum amp;nbsp;trecentis,ideil,fex annis amp;nbsp;fix menfihus, Suntq^ tot anni à ter-tio anno Antiochi vfi^ ad oüauum Antiochi,
qua
-ocr page 123-C A P V T VIII. Ill ^ns anno 'iJ^facabtcns tetnfilum recuperanit. /iisloriaperjpicue recitatHr in libru iJMaca-baorum, amp;nbsp;à, Juppho, amp;nbsp;annoram numerMS conoruit adpradiüionem Danielis, Idea pi) hiitortam in his libris reàtatam cunt Danielis firtpto conférant , cjnia collâtlo pradi^Honttnt cunt euentibtii confirmat afenßonem deproui-dentia,fient collatio enentunm cum pradibiio-nibns tefimonium etl decertitndine dobtrinco Prophéties. Jnfia antem cap. ji. plnra dicen-tnr de accommodatione typi ad regnim An-tiehriïli, amp;nbsp;qntdem Pontifici),
y EXH N S.
ANiio tertio re-gni Balthaflar régis vifio mihi Daniel! apparnit pott e-am, qiiam videramin principio. Vidi au-tem hanc vifionem cum eflem in arce Sii-fatijpua; eft in prouin cia Elam,iuxta fluui-um Vlai.
I.
I. Tempusvifio^ nis.
Ill principio . ] qnæ fupra cap. 7. recitata eft.
II. Locusvifio-.nis.
Sufan , teftc A-thenæo lib. u. pag. îj?. fignificat lill-um. Habebantau-teni in Sufis fuum
domicilium Perfici reges tempore liyberno, ficut Xftiuo in Ecbatanis.
Elam flirps eft Perfatum Gen. 10. Et fit men
tit»'
-ocr page 124-112
C A P V T VIII.
tioapud Xenophontem tribus Elamidos de Cyro. Significat autem nomen Elamadolefcentem, vnde nomen eft Alma, Efa.7. EcceAlma,id ell, Virgo concipiet.
Vlaijamnis EuleuSjPlin.lib.«. cap.13.amp; a;.
Duo cornua, regnum Medicum S Perfîcum.
am, amp;nbsp;magnas res gefsit. Cum autem dili-
Et leuaui oculos meos amp;nbsp;vidi, amp;nbsp;ecce aries vnus ftabat iuxta flumen, Habens cornua excelfa, amp;nbsp;v_ num excelfius altero atqp crefcens. Vidi prætereaarietem cor ' nu ferientem Occafum , Septenrrio-nem amp;nbsp;Meridiem, nec vlla bedia pote-rat reiiftere ei aut liberari de manu eius, fecit^ fecundumvoluntatemfu-gentius hæc confide-rarem^ecce hircus ca-prarum veniebat ab Occidente fuper fa-cietn * vniuerfæ ter-ræ , nec t tangebat terram. Habebat an-tem hircus cornu in-figne inter oculos fu-os, Et venir vfque ad arietem ilium haben-tem duo cornua, que
lofèphus lib- »• cap.vltimo fcribit, facerdotes ludai-cos narrafTe Ale-xandro hancDan-ielis prçdidtionem, qui ante annos loo. vâticinatus fuerat, regem Græcorun» potiturum elle iniquot; perio Perfico.
* Lucanus libro 10. de Alexandro: Terrarü fatale malum , fulmenque quod omnes
videram
V I I r.
Percuteret popu-losjpariteique 8i (i-dus iniquum
Gentibus.
T Non difiunâiffî-mi teri'æ cicius cu-iufquam paflïbus pe ragratæ , quain A-lexandri non dico curfibus, fed viöo-riis illuftratæ funt.
C A P V T videram ftanté iuxta flumen,amp; magno im-petu in eum irruit. Ciimque propius ac-cefsiflet ad arietem, irritâtiis adnerfus ip fum percufsit arietem , amp;nbsp;comminuit duo cornua eius amp;nbsp;non poterat ânes re-fiftere ei, cumcç eum in terram deieciflet, côculcauit, nec quif-quam poterat libe-rare eum de manu il-lius- Hircus autem
* Apollodoriisj Portuna magna non caret formidine.
Nec fplendoremi-nens vacat periculo Et quicquid altum eftj hand tutum diu manet
caprarum res maxi- nbsp;nbsp;Vt quod mat inuî-
mas gefsit, cumque dia^vel tempore.
creuiffet,* fraftum Quatuor cornua, eft cornu infigne, amp;nbsp;Synacum, Aegypti-orta funt quatuor Macedonicum re-cornuain locoillius gnum.
verfus quatuor ventos cœli.
De vno autem ex Vaticinium de eisegreiTum eftcor- Antiocho Epipha-nn vnum paruulum, ”«• quod valde auétum eft contra meridiem, amp;nbsp;orientem amp;nbsp;contra terram amæ-
nam
-ocr page 126-II4 C A P V T nam. Et creiiit con. tra exercitum cœli, amp;nbsp;deiecit de exercitu amp;nbsp;deftellis, amp;nbsp;con-culcauit eas. Et cre-uit aduerfus princi-pem exercitus, amp;nbsp;ab-ftulit ab eo iuge fa-crificium,amp; propha-nauit locum fanäi-tatis eins. Et exerci-tiis dabitur contra iuge facrificium propter peccata, amp;nbsp;pro-fternetur veritas in terra, amp;nbsp;facietamp; ha-bebit fuccefliis.
V 1 Î 1.
i.'Terraamæna, id eft , Cedes veræ do-ârinæ amp;nbsp;Ecclefiæ.
1 I. Exercitus , id eft, Ecclcfia militas bonain militiam t -Tim. I. amp;nbsp;quidein cœlelfis , quia s«-noftruinia coelis eft, ColoC.P
III. In cœlo Cunt flellæ I. Cor. 15. Si' cut ftella differt a flella. EtDani.i»' Fulgebût ficut ndquot; lx.
I I 11 . Deieflio ftellarum a. Mac.a-amp;7.
V. Veritatls con-culcatio I. Mac. i.
V 1. Caufa haruni
calamitatum, peccatum Dan. R.
V I I. Metæ tyrannidis amp;nbsp;pioplianationis Dan.*.
Et audiui vnum ex fandis loquentetn dixit ille fandus
ad Palmoni qui Io- .
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, tio hill Del, qui all
quitur, vfqp quo _hæc nCa. cap. 9. Voca-vifio durabit de iugi tur pele, id eft, Ad-facrificio, amp;nbsp;de pec- mirabilis.
cato , propter quod fit hæc valtatio, qua amp;nbsp;fanduarium amp;nbsp;exercitus con-culcatur. Et dixit ad me , vfque ad vefpe-
-ocr page 127-C A P V T vefperam amp;nbsp;manc dies bis mille tre-centi, amp;nbsp;repurgabi-tur fanâuarium.
V r I r-. nj
Periphrafis diei naturalis.
Repurgatio tetri-pli fada a luda Ma-cabæo I. Mac. 4.
Faâum eft aiitem cum viderem ego Daniel vifionem ôc quærerem intelli-gentiam, ecce ftetit in confpeâu meo quali fpecies viri. Et audiui vocem viri inter Vlai amp;nbsp;clamauit amp;nbsp;ait, (jabriel perfice vt hicintelligat vifionem. Venit îgitur in locum, in quo eram, cumque veniiTet confiernatus fum amp;nbsp;cecidi in faciem meam gt;nbsp;amp;c ille AccommoJatio ad me dixit,Intellige vifionis ad regnum fili hominis, quoni- Antichrifti.
am in tempore finis Hune locum plæ-. ... * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rique noftrorum ad
implebitur Vlfio- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Antichrillom ref.
îunt, amp;nbsp;quod fub Antiocho in typo faflum eft, fubilloin vcritate dicunt efle complendum. Hie-ron .
Cum loqueretur ad me quafi fomno graui fepultus cecidi in terram, amp;ac-cefsit ad me, amp;nbsp;reftituit me in prifti-num locum dicens mihi, Ego oftendam tibi quæ ventura funt in nouifsima ira, quoniara finis habet tempus fuum.
Aries quem vidi-fti habere cornua ,
I li
tex
-ocr page 128-Il6 C A P V T VIII.
rex Medorum eft at- Interpretatïo vi-Gue Perfarum. Hir- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ariete amp;
‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hirco.
eus aiitem caprarum
rex Græcorutn eft , amp;nbsp;cornu grande quod erat inter oculos eius, eft rex primus- Quodautem fraâo illo furrexe-runt quatuor pro eo, quatuor reges de gente eius confurgeiit, fed non haben-tes fimile robur.
Et poft regnum eo-ruin cum creuerint iniquitates , furget rex impudens facie amp;nbsp;intelligens ænig-mata. Et crefeet qui-dem robur eius, fed non proprijs viri-bus, amp;c horribiliter fæuiet, amp;nbsp;profpe-ros habebit fucceftus, amp;nbsp;interficiet ro' buftos amp;nbsp;populutn fanftorum.Et fecun-dum voluntatem fuam feeb'x erit doluS in manu eius, amp;nbsp;fpiritus altos geret, amp;nbsp;elatus magnitudine fucceftiium occidet plurimos, amp;nbsp;contra principemprinci-pum confurget, amp;nbsp;fine manu contere-tur. Etvifio de vefpertino amp;matutino tempore, quæ recitata eft, vera eft. Tu
Dî moribus An* tiochi Epiphanis P» lybius citante Athc næo lib. 5, amp;nbsp;10.Fuit autem aHutus, audaxjfcelixjininiaquot; nis, 8c creun mahs artibus PontificuUi ludaicorum.
ergo
-ocr page 129-C A P V T IX. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I17
ergo vifionem * obfi- nbsp;nbsp;nbsp;De interitu An-
gna,qiua poft multos '• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;:
t dies implebltur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»Verbofignandi
oftendit obfcura effe quæ dicebantur , amp;nbsp;non patere raultorum auditui, nec poll’e ante intelligi, nifi rebus- amp;nbsp;operibus impleantur, Hieron.
t Poft annos 337. «s ejjif« . Nam a tempore buius vaticinii vfque ad Alexandrum funt anni ’00. A morte Alexandri vfque ad Antiochum «37. vtteftatur primus Maccabæorum.
Et ego Daniel languefaftus, aliquot dies sEgrotaui, cumcß furrexiflem, facie-bam opera régis, amp;nbsp;mirabar vifionem, amp;nbsp;non erat qui inter- Interpretaretur, pretaretur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ic. omnes circum-
ftantias vaticinii de Antiocho. Nam prior pars de Perfis amp;nbsp;Græcis luculente enarrataeft«
C A P V T IX.
Argumentum.
E T s I fingula capita Daniells ’vberri~ mam doürinam continent : tarnen hoc caput longe antecellit cateris. Initio enim recitatur precatioplena ardentijfimorum affelluum, in lt;jua Propheta a. Deo petit reduHionempopu-li inpatriam, eäquot; templi ac politia inßaura-tionem • Hac ptecatio compleQitur doHri-
I nam
-ocr page 130-tîS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T I X.
nam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;taxai fiduciam propria iujH‘‘
et a, amp;nbsp;monftrat iufikiam ßdei. T^einde ira-ditur in hoc captie illuïire ten-imoninm dt tempöre adnentm Chri^ii, de morte Chriîligt; de beneßeijs noni Teßamenti, de exetdio et per-peina vaiiitate politia Indaica. Q^areeuW pradiElîo '^Dantelii de muhis magnis rebm noi doceae amp;nbsp;conßrmet ,fipe mnltiim^ co/^itanlt;bt e^-, Complcttititr enim Enangelij fummarth « amp;perßteue réfutai multos ludaorum blajfihe-mias^qui negant natum eße zJddejfiam, negMt paßiirum eße, ignorant doblrinam de remtßie-ne amp;nbsp;de iuslkia, ejuam donat lt;tJ^l4eßias ßfont-niant inßauraturum eße politiam Adofaicam. Ha hlapphemia omnes refutantur teHtmonie Pantelis, ^ui dißrte in hoc capite aßirmat gt;nbsp;podt hebdomadas fexaginta nouem paßurunt eße ityhteßiam. Intelligantur autem annorunt hebdomades, vt Leuttiti 2s.cap.lex lo^uttur^
Erst autem de initio hebdomadum varii ßtnt diferepantes doSiißimorum hominunt fintentia: tarnen fimplicißimum e^l fumere tnitium hebdomadum a diuino firmone, 'videlicet Prophetico Zacharta amp;nbsp;Haggai, hoc eil, a fecundo anno Longimani. Sunt autem ab anno Longimani fecundo iuxta Adetaflhe-nem ad initium zAlexandri 144. nbsp;nbsp;nbsp;b mitio
Hlexandripo^l Darij mortem iuxta Uhr um eJihfaco-
-ocr page 131-C A P V T I X. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II9
^^acabitorum d/ lofephum funt anni ^lo, Chrtilnm natnm. His fi adäantur ^o, annt a n/ito Chrdlo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad eitts bapsijmum,
erunt a fecundo Longimani anno -vfiue ad bapttfmum Chri^it ^S4. Sunt autem hcbdo-mades 61). anni 4S3. Tieindein dimidio fe-^nentis hebdomadts ChriRus concionatns psifius eïi. Hue annorum T)anielis congru-entia cum tempore aduentns Chrillip’p gratis fit. ‘Deinde excidium quot;vrbis Jertifialcm pe fiicue teibatur lt;tj^ejfiam exhibitum tjfi, cum exhiberi eum adhuc/iante politia ludai-ca oportuerit, in ^ua cum ejjet tnchoata Suan-peli/^ pradicatio, pofiea deleto hoc populo £ccle-fia colligitur exgentibus.
ANno primo Da- • rij filij Alueri de femine Medorum,qui tenuit regnum Chal-dæorum, Anno, in-quatn , primo regni eins,ego Daniel con-fideraui in libris nu-merum annorum, de quo faétus ell fermo
i.
Diferte inqult ex femine Medori*i,ad differentiam Darii hhi Hyflafpis, qui natus ell ex ftirpe Per fatum,
Exemplum fum* mi prophets inui-tet nos ad afliduatn leftionem fcriptu* ræ .
Domini
lîO
C A P V T IX.
leremias cap.iT» amp;nbsp;îÿ. piædixit poft annos yo.exilii, po-pulum ex Babylons rediturum elle in patriam, Se inflau-raturum templum amp;politiam.
Precatio fit fo’ biia J Matth. 17' Lucæ II.
Domini ad leremiâm prophetam, videlicet leriifalem annos fe-ptuaginta fore vaftâ. Et conuerfus fum ad Dominum Deum me-umjVt ei preces amp;nbsp;vota adhiberem in ieiu-nio J facco amp;nbsp;cinere. Inuocansautem Do-minum Deum meum, confefTus fum, amp;nbsp;dixi.
Hæc precatio Danielis recitanda eft tanquam communis precatio pro Ecclefia omnium teniporum,cui nun quam défunt peri-culaamp; certamina.
I.
Orditur precî-tioné aconfefllone peccati, cuius duos gradus recenfet,cô tumaciam in atro-cib.deliftis,amp;con-temtum minifterii.
Obfecro D o m i-N E Deus magne amp;nbsp;terribilis, quiferuas palt;5tumamp; mifericor-diam diligentibus te, amp;nbsp;euftodientib. mandata tua.Peccauimus, iniquitatem fecimus, impie egimus, contumaces fuimus decli-nando à mandatisamp; iudicijs tuis. Nó obe-diuimus feruis tuis prophetis, qui locuti * funtin nomine tuo regib. noßris,prin-cipibus noHris, patrib. noftris, omnicç populo
-ocr page 133-C A P V T IX.
121
populo terræ. Tibi Domine iufticia, no-bis autem confufio faciei noftræ, fient eft hodie viro luda amp;nbsp;hâbitatorib. lerufalem, amp;nbsp;omnib.Ifrae-litis, propinquis amp;nbsp;remotis in omnibus terris,in quas tu difperfifti eos propter tranfgrefsiones eorum,quibus te oiîen-derunt. Domine nobis confufio faciei.
Tribuit Deo lau-dem iufticiæ in poe-nisj vt Pfal. nj. di-fitur : luftus es Do minCjSc redum indicium tuum.
regibus noftris, principibus nofiris, amp;nbsp;patribus noftris, qui peccauerunt, Tibi
autem Domino Deo noftro mifericordia amp;nbsp;propitiatio,aduer-fus qucm contumaces fuimus.
Tribuit Deo lau-dem mifericordiae iuxta promifliones Deut. 4. amp;nbsp;Ezech. 33 • vocem Domini
Et non audiuimus
Dei noftri,vt ambularemus in lege eins, quam tradidit nobis per feruos fuos Prophetas. Etomnes Ifraelitæ viola-runt legem tuam, amp;nbsp;déclinantes non
audiuerunt vocem tuam. Ideo ftillauit fu-per nos malediftio amp;nbsp;execratio,quæ fcripta eft in libro * Moyfi ferui Dei,quia pecca-
Non totam in nos effudifli ira, quam ferre non potera-musjfed flillam fu-roris tui, vt corre-pti in plaga, reuer-teremurad te,Hie. 3 uimus
wa
C A P V T IX.
uimus ei. Et execiitiis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»7- amp;nbsp;•
eft fermones ftios, Leuiticud.
quos locutus eft fuper nos amp;nbsp;fuper principes noftros, quiiiidicaiierunt noSjVt obrueret nos magno
malo,quale nunquam .Magnitudo calr
, mitatum, fuit lub oinni cœlo,
ftcut faétum eft in lerufalem. Quem-admodiiin enim fcriptum eft in lege Moyfi-j ira omne hoc malum irrtiirin nos,amp; non rogauimus faciem tuam Do mine Deus nofter, vt conuerfi abini-quitaribus noftris, cogitaremus verita-
tem tuam. Ideo vigi-lauit Dominus , vt hoc malum adduce-ftus eft Dominus Deus nofter in omnibus operibus fuis quæ fecit : Non enim audiuimus vocem eius. Et nunc Domine Deus nofter , qui Argumentum a eduxifti populum tuû prior it. beneficiis. de terra Aegypti in manu forti, amp;nbsp;fe-cifti tibi nomen ficut hodie eft, peccaui-mus,iniquitatem fecimus. Domine propter omnem iufticiam tuam placata fit omnis ira tua amp;nbsp;indignatio tua ciuitati t«$ lerufalem,amp; monti fanóto tuo- Nam
leremixi. Vit'
gain vigiluntem ego video.
ret fuper nos,quia iu-
propter
-ocr page 135-C A P V T IX. I2| propter peccata noftra amp;nbsp;iniquitates patrum noftrorum, lerufalem amp;nbsp;popu- • lus tuus fubfannantur ab omnibus, qui circum nos funt.
Nunc ergo exaudi Deus nofter ora-tionem ferui tui amp;nbsp;preces eius, amp;nbsp;oilen-de faciem tuam fuper fanftuarium tuum, quod vaftatü eft, DiCcrimen Patris propter Dominum. amp;nbsp;I ilii. Item.verx amp;nbsp;falfæ inuocationis . Petit enim fe exauditi propter promillum liberatorem.
Inclina Deus meus aurem tuam amp;
audi, aperi oculos tuos amp;nbsp;vide vaftita-tem noftram amp;nbsp;ciuitatem, fuper quam inuocatum eft nomen tuum. Neep enim ininftificationib.no-
C onfolatio op-pofita noflræ indi-gnitati, amp;nbsp;teftimo-nium de articulo luftificationis,
ftris jpfterninius pre-ces noftras in con-fpectu tuojfed in mife rationib. tuis multis. Exaudi Domine, Do-minefis jppitius,Domine attende amp;nbsp;fac, ne moreris propter teipfum Deus meus, quia nomen tuum in-uocatumeftfuper ci-uitatem tuam amp;nbsp;fuper populum tuum.
Myfterium trinb tatis in appellatio-ne Domini ter re-petita .
Argumentum a caufa finali ; Pro-, pter gloriam noml-nis tui benefac Ec-clefiæ.
I 4 Cum
124 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V
T I X.
.Auguftiniisinli-bro de Ecclefîafti-cis dogmatib. caplt; 37. Sanfti ferio, S in fua perfona 0-ïant : Dimitte no-bis débita noftra-Anathema fit contra fentiens, amp;nbsp;fiquot; ôionem hac in parte fanâis tribuensgt;
Exemplum exau-ditionis iuxta diquot; âum Efaiæ 65. Adhuc illis clamanti-bus ego exaudiam-Ambrofius lib. loin Lucam ; Sempet plus Dominus tribuit , quam roga-tur.
Cum autem adhuc loquerer amp;nbsp;orarem, amp;nbsp;confiterer pecçata mea,amp; peccata popu-limei Ifrael,amp; pro-fternerem preces me-as in confpeétu Dei mei pro monte fan-âo Dei mei, Cum,in-quam, adhuc loquerer in oratione, vir ille Gabriel,quem an-tea videram in vifio-ne, cito volans, teti-git me tempore facri-Écij vefpertini. Et doçuit me amp;nbsp;locutus eft mihi, dicens : Daniel, nunc egrefliis fum, vt me docente intelligeres. Ab ex-ordio precum tuarum egrefliis eftfer-mo : Ego autem veni vt indicarem tibi, quia vir defiderabilis es , Tu autem * confidera fermo- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,. ■
. . nbsp;nbsp;nbsp;... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*S1 Damelidici-
nem, amp;nbsp;intellige vi- , diligenter at-fionem . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tende vt audias amp;nbsp;intelligas, quod vides , quid nos facere oportet, quorum oculi ignorantiæ tenebris , amp;nbsp;caligine vitiorum obcæcati funt, Hieron.
Septua-
-ocr page 137-C A P V T IX, 125
I I.
Hebdomades die rum Deut .10. Dan. «0. Annorum, Le-uit.ij. Dan.?.
BeneficiaMefliç.
Septuaginta hebdo mades decretæ funt fuper populum tuum, amp;nbsp;fuper vrbem fan-ftam tuam,vt finiatur præuaricatio, amp;nbsp;ob-fignetur peccatum, fiat propitiatio pro iniquitate , ôc adducatur iutticia fempiterna, amp;nbsp;compleatur vifio amp;nbsp;pro-phetia, amp;nbsp;vngatur faqâus fanéhorum.
Tempus aduen-tus Meflijfc , amp;nbsp;per-iodus fatalis politic Moyfi.
Scito igitur amp;nbsp;con fiderato, Abexitu fer-monis, vt iterum ha-bitetur amp;nbsp;ædificetur lerufalem, vfque ad
Chriftum ducem hebdomades feptem, amp;nbsp;hebdomades fexaginta duæ erunt gt;nbsp;amp;nbsp;rurfus habitabitur , amp;nbsp;ïdificabuntur plateæ amp;nbsp;mûri in anguftiatemporum .
Et poft hebdomades fexaginta duas occidetur Chriftus,amp; non eritei [C popu- MorsMefliæ. lus ] Ciuitatem vero amp;nbsp;fanétuarium de-ftruet populus ducis venturi, amp;nbsp;finis eius mundatio , amp;nbsp;poft finem belli définira vaftitas. Et confirmabit teftamen-
tum multis hebdomade vna,amp; in dimi-dio hebdomadis cef- Abrogatiolegis.
I 5 fabunt
-ocr page 138-lîô
C A P V T X,
fabunt hoftia amp;nbsp;facrificiutn , eric fuper alas abomina-tio vafratrix , Si. vfqß ad fine:« definita N2.-ftitas efFufaerit.
Super alas,id eft, fup Cherubim ftan-tes in tabula propi-tiatorii, in fanélo fandorum.
Perpetua vaftitas politia?, de qua teftimoniutn dicunt in Ecclefia quidem Chryfoftomus in con-cionede }3aby!a, Theodoretus libro cap.so. hiftoriæ Eccieliafticæ , Nazianzenus in fecuiida oratione contra luiianum, Niceph.lib.iô. cap ns, Apud Ethnicos veto Matceliinuslib. 25.in hiftuquot; ria Iuliani.
C A P V T X.
Argumentum.
Erst Cyrttt anno primo poFi captant 'Bahylonem eäiderat decretum, tjuo concejfit ladais reditum in patriam, amp;nbsp;de dit mandata de iniiaaratione t empli, nbsp;nbsp;at tribuit redit-
toi, vt firtptum eil in libro £fdrlt;e : tarnen haC hstijjima initia turbata funt partim à, vtcind Samaritanis, partim aulicis calumnijs. Hat difficultatet cum videret Daniel, totos dies vi-gintiin lu£tu amp;’ fsjualore fuit, amp;nbsp;fibria prt-catione Ecclefiam Deo commendauit. i^J^it-titur ergo angelus ad Danielem, vt fit non modo teilis de exauditioneprecum, ^uas Propbeta pro fialute Scclefia conceperat ,fed etiam nuncius
-ocr page 139-C A P V T X. 127 nuncius pr'tfer/tinrn certAminum inter bonos amp;nbsp;mnlos Jpiritits, amp;nbsp;futur arnnt ScclefiA cala-wiitAtum amp;nbsp;Uberationum. E^l enim narra-ttohiuus capitis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad longum uati-
àntum, ^uodrécitatur in capite 'vndecimo amp;nbsp;duodecimo. Obferuet autem lector in capite decimo duos locos, tjuorum prior defcribit vices pauorum amp;nbsp;confolationum in pf peilori-bus. limiter docet nos de officio angelorum ca-fiorum dr T)eo obedientiurtLj.
T E X T V S.
Poftrema reuela-tio fada anno f taris Danielis nona-gefimo 3 aut circi-ter .
ANno tertio Cy-ri regis Perfarû, Danieli, ciiiusamp; alte-tutn nomen eft Bal-taflar, reuelatum eft
verbum certum , amp;nbsp;nbsp;nbsp;. attentio-
. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. • rus .
quidem de maximis
rebus, amp;nbsp;confiderauit verbum, amp;nbsp;intel-lexit vifionem. In diebus illis ego Dan
iel fui in ludu tres hebdomades dierum, panem delicatum nô comedi, amp;nbsp;caro amp;nbsp;vi-num non introierunt in os meum, imo nec
Diferte inquit Hebdomades dierum ad differenti-am hebdomadum, quarum fupra cap. s.mentiofafti eft, Sic Cicero lib. 14.
vnguen-
-ocr page 140-128 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T X.
vnguentovnciusfum, nbsp;ad Atticum fcri-
donec cotnpierentur nbsp;bit,tantis malis vr-
tres hebdomades die- nbsp;g^uia pencSa'oJ’-
rum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;timu cuique impen
dere,vt penitus fibi ex animo amp;villæ amp;huiufcemodi deleétationes exciderint. Et Vlyfles Iliados 9. ad Achillemin* quit : àgt;i.’ il ^curof S5r«f«T»
Nec funt nobis conuiuia curæ vlla fatis.
Nam honeftæ amp;nbsp;conceffæ voluptates tranquilquot; Ium tempus requirunt.
Die autem vicefima quarta , menfis primi, eram in ripa fluuij magni, qui eft Tigris. Etletiaui oculos meos amp;vidi, amp;nbsp;ecce vir quidam lineis veftibus indu-tus , cuius cingulum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defcriptio
erataureum, amp;nbsp;cor- fignificat angelos pus quafi Chryfoli- elle plenos lucis di-thus, amp;nbsp;faciès fimilis • fulguri,amp; oculieius initar lampadis ar-debant, amp;nbsp;brachia eius amp;nbsp;pedes quafi fpecies æris politi , amp;nbsp;vox loquentis ficut voxmagnæ multitudinis.
Vidi autem ego Daniel folus vifionê, Nam viri,qui mecum erant, nonviderunt, fed terror ingens oc-cupauit eos, amp;nbsp;fugi-entes
Difcrimen pauo-rum in piis amp;nbsp;hy-pocritis. Namhy-pocritæ , vt Saul, fugiuntbeum. Pii vero , vt Daniel» manent in fua fta-
C A P V T X. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;12p
entes quæfiiieriint la- tionc amp;nbsp;fentiunt di-tebras . Ego autem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^onfolatio-
folus relidus vidi banc magnam vifionem, Sz non manfit in me robur, amp;nbsp;fpecies mea immutata ac deformata eft, nec habui quidquatn virium. Et audiui vocem fermonum eins , cumque audirem iacui conftetna-tus fiiper faciem meam, amp;nbsp;vultus meus adhærebat terræ. Et
ecce manus tetigit . Çonfolatio qua 9 eneitur lecrea-
me, amp;nbsp;erexitme fu- tur Daniel.
per genua mea,amp; fu-
per articulos manuum mearum,Et dix
it ad nne, Daniel vir dehderabilis, intel-lige verba quæ ego loquor ad te, amp;nbsp;fta in loco tuo, Nunc enim fum miflus ad te. Cumque dixiflet mihi fermonem iftum, fteti tremens. Et ait ad me : Noli
metuere Daniel,quia à primo die, quo po-fuifti cor tuum ad in-telligendum amp;nbsp;te af-flixifti in confpeftu Dei tui , exaudita funt verba tua, amp;nbsp;e-go veni propter fer-raones tuos.
Confidera verbo-rum pondéra.
I. Deus quidem ditfert fed non au-fert, modo fit qui fufferat.
1 i.Pcftus eft quoi facit difertos in pre-catione.
1 ii.Neceffttas pre cum magiftra.
1111. So-
IjO
C A P V T X-
1111. Solus Deus inuocandus.
V. Exauditio iuxta diftum , Adbuc loquenti-busillisj ego exaudiam.
Princcps autem Pugna bonorum regni Perfarum re- amp;nbsp;ftititmihidies vigin-
ti amp;nbsp;vnum,amp; ecce Michael vnus de pritp cipibus priinis venir, vtmihi opitulare-tur, Si ego manfi ibi yidoria bono-iuxta regem Perfa- mm angelomra. rum. Veni autem vc
docerem te, quæ euentura fiint populo tuo in nouifsimis diebus,quoniam vifio üatuto tempore implebitur • Cumque loqueretur mihi huiufcemodi verbis, deieci vultum meum in terram amp;nbsp;tacui-Et ecce quidam hmi- vices tentatirr lis filio hominis teti- num amp;nbsp;confolatio-git labia mea,amp; ape-
riens os meum locutus fum , amp;nbsp;dixi ad eum qui ftabat coram me : Domine mi cum viderê te, diflblutæ funt compages meæ, amp;nbsp;nihil in me remanfit virium. Et quomodo poterit feruus Domini mei loqui cum Domino meo ? Nihil enim in me remanfit virium , fed amp;nbsp;halitus meus intercluditur- Rurfus ergo retigitme quidam hominis fpeciem præ feferens,
amp; con-
t
-ocr page 143-C A P V T X. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijj
amp; confortauitme dicens ; Noli timere vir defiderabilis, pax tibi, efto fortis robuftus. Ciim antem loqueretur me-cum, conualui amp;nbsp;dixi, loquere Domine mi,quiaconfortaftime. Et ait, Num quid fcis, quare venerim ad te ? Et nunc reuertar vt dimicein aduerfus prin-cipem Perfarum. Cum enim egrederer, apparuit princeps Græcorum veniens.
Veruntamen annunciabo tibi, quod ita fcriptum eft,vt certo euenturum fit, amp;nbsp;nemo eft adiutor meus aduerfus om-nesillos, nifiMichael princeps vefter. Ego enim anno primo Darij .Mediei præfto eram, vt vires amp;nbsp;robur meum cum eo coniungerem. Et nunc verita-tem annunciabo tibi.
C A P V T XL
Argumentum.
Hoc capHt 'vaticininm de regno T^er^» fico, de regno syilexandri Magni amp;nbsp;faccejjó-rum eim, amp;nbsp;de bellis regum lt;LÆgypti amp;nbsp;Syria, ijnibtts ludan duriter yuaßata est, vt di-citnr, lt;t^4liquid mali propter vicinum malum.
Cum
-ocr page 144-132 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A P V T X I.
Cum auttm hoc vattcinium pene fît hiflo-ria aliquot fîculorum, noti fînt catalogi regum Synacorum amp;nbsp;iÆgyptiorum, vt narratio apte ad regum nomina accommodari pof'
\E GES S rR/tÆ.
Seleuctu.
ntiochut ircgt;)7ilt;^-^ntiochtu Slóf.
Seleuctu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;frater i^fntiochtn
i^ntiochtu Äiagnus.
Seleuctu tpiKo’Ti-a.Ta^ amp;fratres. f^ntiochui Epiphanes eäquot; TJemetrius. ^yintiochtu zliTsri.'ra^fîlitu Epiphants. T)emetritu Nicanor amp;nbsp;fi'ater ^ntiochut Sedetesfîlij Demetrij.
^^ntiochtu filitu Demetrij Ntci' noris.
ftAntiochtu CyTgcentufîlitu Sedetis.
RJEGES iÆG'rPTi-
I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’Etolematu Lagi filins.
JI. nbsp;nbsp;‘Ptolematu Philadelphus.
lil. nbsp;‘Ptolemäus Euergetes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jlJI.
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
-ocr page 145-C A P V T X I.
II11. T^tolemam Philopator.
Ttolmtem Epiphanes. y I. PtolemupuPhilometor. y 11. Ttolemitui Snergetes. VIIiPPtolemniu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e?t, •ventricoftu
IX. ’’Ptolematif .Alexander,
X. T*tolemlt;tHi ^dSousof, id ell,clat»re-uerfiei.
XI. Tltolematu ÀuKtiriit,tdeII,tibicen. XII. Ttolemaui Dionyßus fiater Cleo^ patra.
2gt; E g I P r S Sr UÎ..
Seleucum lofephas fcribit fuijje benefi-cum erga ludaos, qaos permifit uti proprÿt legibw in ciaitatibns faii. Laudat amp;nbsp;‘Pautant as eius iujiiciam amp;nbsp;clementtam. n^Aiunt etiam Seleuco amp;nbsp;eius poHeris femur natiua amor a infignitum fuife,
Antiochus Soter,ßcundus poll Seleucum, regnauit annos nouendecim.
ntiochus Eheos regnauit annos ^uinde-cim. Habuit ex Laodice duos filios, Seleucum Callinicum, amp;nbsp;itAntiochum, cui cognomen fuit Hier ax. Poliea Ptolemäus Phi-ladelphusdedit ^Antiocho Theo fliam Tere-
K nicem.
-ocr page 146-gt;34 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A P V T xi.
nicen. zJ^ortuo autem marito Laodlct fiit* am Seleucum hortata a.d regnam occupM-dam, ad capiendam nonercam. Hanc lutn obfidtone cdegijjèt ad deditionem , interfecit eam cum parue filio contra datamfidem-,.
Seleuco CalUnico Euer get es rex nÆgyptP ue, frater Berenices, tntulit bellum, amp;nbsp;et rrnt-gnam regni partem ademit. Sed Seleucut Caliinictis rurfrus collera exercttu, recupertt-uit Syriam-gt;,
e^ntiochm tj^agnas intuht bellum Tto-lemico Thilopatori , amp;nbsp;itiUsus pacem pet^t. Cum autem paulo poil mortuo 'Êtolemao Phi' lopatore rurfra freraret zÆgyptium regnuntj contra fœdera bellum T^tolemao Eplphani a-dolefrenti intulit. Sed Bornant, ^uibus eum commendauerat pater, tufrtrunt it^ntioclMr» abfrtnere ab tÆgypto. /deo ^Antiochus ingens bellum aduerfits Bpmanos mouit. Tindem -vero Bernant vi^um multis magnispta-lijs edègerunt pacem petere, amp;ademerunt et frorentijfrmam regni partem ab Ionia vfrut ad Taurum montem-i.
^yintiocho isJMagno tres frlijfuerunt, Se-leucui Philopator, Zgt;4ntiochus Eptphanes, amp;nbsp;TIemetrias,
Seleucus post pat rem non diu regnauit.
e^ntiochi Epiphanis hilloriam neceffe ett tonfr-
-ocr page 147-C A P V T XI.
Cünßdcrari amp;nbsp;propter exetnpia tumamp;mtrabîliumliberationum £ccleß^, tjuia h-ec hiiloria imago eSl t^ntUhrim. Capitautemregnare poft mortem lt;iAlexan-dri anno centtßmo amp;nbsp;tngeßmo ßptimo, cum-lt;jne a^atm eßet, ac noßet ‘S^omanortim po~ tentiatn, nihtl contra T^omanos mouit,feci pratextu tntellt;e adoleßcentts regit ey£gyptij, txercitumtn f^^gyptum duxit. ‘Z^aptaenim fuerat T^tolemao Epiphani Cleopatra ßror / fiAntiochi Eptphanü. Ex hac natas fuit 'Ptolemäus ßhilometor , caias a tos cum mor-tao patre nondum matura eßet gubernatto-nißßmalat ey^nttochas, fe, ijaia auancaloi erat, tutorem fore adolefientis, amp;nbsp;ßerathoc pratexta fi potitarum eße regno t^Egypti, Cumijae venißet in toEgyptum, praßdia in C4temphi , amp;nbsp;in alijs qaibafdam vrhibn}, tan^aam tutor collocat^^
Erat tune fummus facerdos Ontas qnr fanilui, tjui propter legationem aber at. Qm-re eius fiater lafonpacißitur cum ^ntia~ cho, redeunte ex nÆgypto, 0“ promißa ingen-ti pecunia,petitßbt tradifummum facerdoti-am. Excipit ergo in vrbe lerofolyma ^n-tiochum, ^ui ingreßiis templum, multos homines interfecit, amp;ßoliato templo fummum ßt-cerdotium lafoni tradidtt.
K 2 l’ali
-ocr page 148-136 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T X r.
0^ biennium, cum Antiochus in pt um rediturus effet, ade^t tbi legutus Senatus '^R^ani Topilius, amp;nbsp;prabipit nomine Sentt-tus, vt ab tÆgypto abffineat, amp;nbsp;ex cÆgffte prffidia abducat, (juia Senatus pupilium defen furus ßt. ZjAntiochusmetuens'Romanosi promit tit fe imperata faSlurum effè. quot;R^iens igitur lerofolymam anno regni fui oElauo, ira-tus,fiemens amp;nbsp;egens, longe maiorem crudelt-tatem exercere tndpit, quam antea, Rropo-nitedibium, vtrelicla lege ^J^oyß, adorent omnes idolum louis Olympij, yuod ipfe in tern-plum lerofolymacollocauit. Libros zAdoyfiÙ ‘Prophetarum vndi^ coneju'ßtos igniconffrr}-fit. zPhlunit idolum praffdijs fieleratijfimo-rummilitum. lubetBacthanalta celebrariin •vrbe lerofolyma. Interficit horrendisfupplidjt multos fenes, matronas, 'virgines, nolentes de-ficere à lege Moyß. Hac acciderunt annopofl mortem (s^lexandri cxlV.
^nno pofl mortem Alexandri cxtv lit-reCHperauit templum ludas Macabaus men-fe Ktfleujjui ad men fem Decembrem congruit,
Idt autem tot a defenfio Eccleßx tunc plena fuit mirabilium operum ‘Peicß teïlimonio-rumprafentine Dei tn his, tyui non defecerant a lege tsJMoyfl; ha tandem interitus tyranni oblendit, eum diuinitus repreffum ejjé, Cum enim
-ocr page 149-c A P V T X r.
uudivct ntiochtii -j pyoßi^^tos cjjè ex-quot; mitus ftios à htdteis, amp;nbsp;tdolum ex templo eieünm ejfe, iratm nouam expecUtionem fu[ce~ pit. In hoc apparat H excujßu ex currn, mn-pnù crnciatibM mort nut eil, cum re^najjit tmnos duodecim-i.
Confentaneum ell autem , lt;puod vetuHoi fenfît,(t^nt iochum ejjetypum Jintichrilli, lt;juidem regnt T*ontißcij. Etßgna cum Ponti-ficio regno congruunt. Idolum ’ÜMao^im, prohibitto coniugij i aureaamp; nrgenteaidola, circumgellatio amp;nbsp;adoratio panù. Si ^uis igi-turtypum accommodare volet adregnumPon tificium,prudenter conßderet verba TJanielii,
T) E P^EgiBVS g TT TI Tost lt;i^ l e n d m.
Ttolemata ßliui Lagt, qui inter ti^Llexan-dri duces iuflicia amp;nbsp;liberalitate excelluit, re-tmutt it^gyptum } cum ei bellum inferret Terdiccas.
Ttolemaus Thiladelphus , quo régnante pax in vÆgypto fuit. Huius régis munificen-tia reftituta amp;nbsp;late propagata fant doärina-rum ftudta, dr libri Prophetici in Linguam -gracam tranflati.
P^gis Thiladelphi flius fuit Euergetes.
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K s Hie
-ocr page 150-c K p V r XI-
138
Hic bellum întulit regibm Syeiacis propttr interfeblam Berenicen, ejnte puit Joror pner-geta. Studia dnElrinurnm injlituta ‘^Philadtl-phi tempore,maxime fioruerunt nydlexandri^ régnante Euergete, ^ni amp;nbsp;erga Iudaos beneß-
'Ptolemxas Thilopator vicit ntiochnnf jMagnnm, ajßixit ludaos.
Huic faccejfit 'Ptolemaui Epiphanet. cui Antiochus AEagneti helium iritulit. Sedpofle^ dedit ei filiam Clenp.-itram vxorem.
‘Ptolemaui ‘Tbilumetor defenfiu à nii, cum et lt;iyPntiothM Epiphanes anuncultu regnum erepturm ejjet.
^E^liipuorum regum Syria cè“ zÆgypti hi-flor ia non pertinent ad hoc vattcintum ‘Dan-tells.
T E X T V S.
ECce adhuc tres reges ftabunt in Per fia, amp;nbsp;quarrus plu-res diuitias pofsidebit quàm alij omnes , amp;nbsp;cû potenrifsinius erit in diuicijs fuis, conci-tabit omnes aduerfus regnura Græcjæ.
Stare fîgnifiçaf florere, retinerepo tentiam nondum i» clinatam.
I. Cyrus.
11. Cambyfes. lit. Darius Hy^ ftafpis.
1111.Xerxes.
,Et ftabit
C A P V T XI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15g
Et ftabit rex fortis, De Alexandro èi dominabitur do- Magno amp;nbsp;fucceflb-O nous élus, minatione magna, amp;nbsp;faciet fecundum voliintatem fuam. Et cumfteterit, conteretiir regnumeius, difpergetur in quatuor ventos cœli, amp;nbsp;non ad pofteros fuos, nec erit tanta potentiafucceflbrum, quanta ipfius fu.» it, quia extirpabitur regnum eius, amp;nbsp;ad alienos transferetur.
Et confortabitur Ptolemæus Lagi,
rex Auftri, qui eft ex diicibus eius. Et Seleucus. alius confortabitur è regione, amp;nbsp;erit eius tio. Et in fine annorû fociabuntur , amp;nbsp;filia regis Auftri veniet ad regem Aquilonis, vt fiatamicitia. Et non obtinebit robur bra-chij, amp;nbsp;non ftabit fernen eius , amp;nbsp;tradetur ipfa amp;nbsp;comités eius, amp;nbsp;puer eius, amp;nbsp;is qui eamconfortauerat a-liquantifper.
magna domina-.
Berenice filia Phi-ladelphi nubet An-^ tiocho Theo régi Syriæ •
I
Calarnitas régir næ Aegyptiæ, tra-. ditæ in manus pri-uignorum , quæ poflea caufa fuit amp;nbsp;initium bello-rum inter vicinos reges.
K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Etfta-
-ocr page 152-Iij.o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T XT.
Et ftabit de germi- Ptolemäus Euer-ne radicis eius in lo-
CO fuo, Se veniet cum exercitu, Se ingre-dietur in arcem regis Aquilonis,amp; vin-cet èc obtinebit. Etiam dii illorum, imagines , vafa preciofa argentea Si aurea vehentur in Aegyptiim. Ipfe præ-ualebit aduerfus regem Aquilonis , amp;nbsp;intrabit in regnum rex Auftri, amp;nbsp;reuer-tetur in terram fuam.
De AntiochoMî' gno amp;nbsp;Ptolemï“ Philopatore.
Et filij illius irrita-buntur, amp;nbsp;colligent multos exercituSj amp;nbsp;veniet venions inftar diluuij, amp;nbsp;reuerte-
tur amp;nbsp;concitabitur , amp;nbsp;congredietut cum roboreeius. Et prouocatus rex Au-ftri egredietur, amp;nbsp;pu-gnabit aduerfus re-gern Aquilonis,amp; ar-
Bellum ad Ra* phiamjquod defed' bitur a Polybioli' bro s.
mabit maximam multitudinem , amp;nbsp;da-bitur multitudo in manus eius, amp;nbsp;ca-piet multitudinem , amp;nbsp;eleuabitur cor eiuSjamp; proRernet plurimos,amp; non con-fortabitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nonconfortabi-
tur, id eftj non diu fuperftes erit j mifere peribit.
De Antiocho Magno amp;nbsp;Ptolemæo Epiphane.
Et reuertetur rex Aquilonis,amp; adducet maio-
-ocr page 153-C A P V T XI. 141 maioretn multitudinemquàmantea, amp;nbsp;poft aliquot annos veniet properans cumexercitu magno amp;nbsp;immenfaopu-lentia. In tempore illo multi ftabunt contra regem Aegypti, amp;nbsp;filijpræuari-catores populi tui extollentur , vt im-pleant vifionem Se corruant.
Et veniet rex AquiloniSjamp; vallo cin-get vrbes , amp;nbsp;capiet Vrbes. ] Non cas, quanquam pro- Aegypti, fed Syriæ be munitas , amp;c bra-chia Auftri non fubfiftent, amp;nbsp;confur-gent eleéti éius adrefiftendum, in quitus non erit fortitude. Et faciet ve-niens aduerfus eum iuxta voluntatem fuain, nec erit qui ipfi refiftat, amp;nbsp;ftabit in terra defiderabili, amp;nbsp;erit confummatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feruitutis
; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ludaifx.
in manu eius.
Et conuertet faciem fuam vt adducat vniuerfam potentiam regni fui. Sed fa-fta pace dabit ei fili-
am, vt eum perdat. . Cleopatra filia XT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Antiochi Magni
Neque veto euentus traditain matrimo huic confilio refpon- nium Ptolemæo E-debit, amp;nbsp;conatus eius piphani.
erit irritus.
Poftea conuertet Bellum Antiochi , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K 5 faciem
-ocr page 154-C A P V T XI.
facietn fuam adinfu- cü Romanis, quoi las J amp;nbsp;capiet multas. ‘lefcnbk Liui. De-_ , nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cad.Quarta,
Sed priticeps quidam
compeCcet eius petulantiam, ne dein-ceps ignominia ipfum afFiciat. Atcp itaredibitad fuas vrbes, Sc impingens fie corruet , vt nuf- imeritus Antio-quam inueniatur. chi Magni, qui fpo liâturustemplum quoJdara in Syria, a fuis in* tçrfeâus efl.
Et ftabit in loco il- Seleucus filim lius rapax quæftor ho- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Magm.
note regio, amp;nbsp;cito peribit, non firenui* täte, nee in bello.
De AntiochoE* piphane , qui eft imago Antichi'ifli'
Et ftabit in loco eius defpedius, amp;nbsp;non dabitur ei honos re-gni, Sc veniet fceliciter, amp;nbsp;potietur regno per blanditias. Et
brachia,quætanquam Brachia, ni eft, mare fludibus inun-dant, ab eo conteren-
tur , amp;nbsp;ipfe dux, cum B)“’' gt;nbsp;f.Ptole-quo fœdus faâÛ fue- Philoœetor. rat. Et prætextu cognationis dolofe cum illo ager,amp; afeendet vincet exer-citu exiguo,amp; in opu- Expeditio Àntio-lentara atqj florentem chi m Phœmcçn.
pro-
-ocr page 155-C A P V T X I- Î45 prouinciam veniet, 8i fâcict quæ non fecerant patres amp;nbsp;aui eins rapiendo amp;nbsp;ferendo fpolia vrbiuin,amp; contra firmif-fimas vrbes confilia agitabit, amp;nbsp;hoc vfcç ad tempus.
Et excitabitur cor . Prior expeditio eius, amp;nbsp;fortitudo eius Aegyptum. contra regem Auftri cum exercitu magno, amp;nbsp;rex Auftri prouocabitur ad bellum cum copijs probe paratis amp;nbsp;arma-tis, fed non potietur victoria, quia agi-tabunturaduerfusip-fum confilia [f.prodi-tionis.] Etcomeden-tes vnà panem, contèrent eum, exerci-tufiçeius opprimetur, amp;nbsp;ca'dent inter-fcai plurimi. Duori'i quocp regum cor prit vt malefaciant amp;nbsp;si,„„i,,,beneuo lu vna menia menda- lentiaintcr Antio-ciûloquentur, amp;non chumamp; Philome-fuccedent côfilia,quia rorera.
finis in aliud tempus differetur. Etre-tiertetur in terrain fuam cum magnis o-pibus, amp;nbsp;cor eius contra fœdus fanctiia-rij,amp; faciet,amp; reuerteturin terrain fuâ.
Certo tépore teuer Altera expeditio tetur in Auftrû,amp; non in Aegyptum. crit pofterior «xpeditio priori fimilis.
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et ve-
-ocr page 156-144
T XI.
Cithim gentes in Europa, oi tæ a fiUis lauan, tum in locis Græciæ vici-nis, tum in Italia.
Et venient contra e-um naues ex Cithim, amp;nbsp;dolebit amp;nbsp;reuerte-tur.
Ibi concipiet irarum flammas contra fœdus fanftuari),amp; faciet âc reuertetur.
Et commiinicabit cô-filia cum defertorib. fœderis fanéti,amp; brachia eius ftabunt, amp;nbsp;prophanabunt fan-(Huarium fortitudi-nis, amp;nbsp;auferent iuge facrificium,amp; ponent abominationem vaftatricem , 8c præua-ricatores fœderis decipiet blanditijs-
Initia maximorû tnalorum , orta a ludaicis pontifici-busjlafone, Mene-laOj amp;nbsp;Alcimo.
Brachia vocat du ces amp;nbsp;prjefidia. qux Antiochus in lu-dæa relicjuit.
Populus aiitein ag-nofcens Deum fuum, confortabitur 8c fa-ciet. Ac doôti in populo docebût multos, 8c incident in gladium amp;nbsp;flâmam, amp;nbsp;carceremjamp;direptionem multis diebus. Et cum
Promiffio libcia-tionis.
In certaminibus dotlrina repurga-tur amp;nbsp;illuttratur.
Pericula dofto-rum Euangelii.
ceciderint, iuuabun- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liberatio-
tur auxilio paruulo,amp;
multi fe adiungent eis fallaciter. Et dodi quidem cadent vt explorentur 8c pur-
-ocr page 157-c A p V T purgentur, fed vfq? ad tempus, quia re-ftat aliud tempus.
X r.
Duo fines calami-tatuin Ecclefiæ i. Pi'obatio, I II Pur-gatio.
Teiribilis defcrÏ-ptioaudaciæ amp;nbsp;fui o ris Antichrifti.
Et faciet fecundu voluntatem fuam rex amp;nbsp;exaltabit fe amp;nbsp;ma-gnificabit fuper om-nem Deum, amp;nbsp;contra Deum Deorum
loquetur mirabilia , Sc habebit fuccel-fus profperosjdonec irafiniatur,quiapræ finitio faéta eft. Et
Confolatio a fine horribilium calami-tatum.
Duæ infignes no-tæ AntichrilH, vna manifefta idolatria , Altera 3 lex confir-mans vagas libidines.
de Deo patrum fuo-rum non intelliget, amp;nbsp;de defiderio mu-liern, amp;nbsp;de vllo Deo non intelliget, quia fuper vniuerfa ma-gnificabit fe- Et Deum Maofim in loco Dei venerabitur, amp;nbsp;Deum quetn nefcie-runt patres fuij co-letauroamp; argento amp;gemmis alijfque rebus preciofis.Et his qui tuentur Mao-
Deus Maofim, id eft , Deus præfidio-rum feu cultus Ido-latricus, tjui inima-ni fæuitia defendi-
tur.
firn alienum Deum, quem elegit, dabit honores amp;nbsp;Dominium magnarum fa-cultatum, Scterram mercedis loco eis
attribuet.
poftre-
-ocr page 158-C A P V T XI.
Hæc poftrema pars plus habet ob-fcuritatis, amp;nbsp;aliquid de bellis vltima? fe-neâæ mundi figni-ficat.
Poftremo âiitem geret cum eo bellum rex Auftri, amp;nbsp;inftar turbinis veniet contra ilium rex Aqui-loftis cum curribus gt;nbsp;equis amp;nbsp;maxima claflejSc imprefsionem faciet in prouin-cias, cumque vaftitatem fecerit tranfi-bit. Et veniet in terram defiderabilem amp;nbsp;multi corruent, Hi vero foli libera-buntur de manu eins, Edom amp;nbsp;Moab Si primitiæ filioru Am- Conferuatio leli-mon. Et mittet ro- quiarû Ecclefîæ ad-bur fuum in terras, «ef/us furores An-o , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r nchritti.
amp;C Aegyptus non er-
fugiet eum. Et Dominus erit thefauro-rumauri, amp;argenti amp;nbsp;omnium rerum preciofarum quas Aegyptus Lybia amp;nbsp;Aethiopia pofsident. Rumoresautem terrebunt eum ab oriente amp;nbsp;ab Aquilo-ne. Et magnam expeditionem fufcipiet vt pliirimos conte- Doœicilium An-rat «internciat- Et tichrifli.
figet tabernaculum
palatij fui inter duo maria circa motl-tem defiderabilem amp;nbsp;fan ft um, amp;nbsp;veniet vfque ad finem fuum,amp; nemo ei âvixili^* bitur.
Cap VT
-ocr page 159-c A P V T XII»
C A P V T XII»
147
Argumentum.
T^EM pars vattctnij aitpauloan-ftfitrreilionem faturas ingéniés aramnàs Eccleßis. Quatuor autem confolationes hoc loco traduntur, ejua pijs omnihus fimper in conjpe~ ejjè dehent.
‘Erima efl, t^uod Ecclefîa nonßt penittts in ternura, ßd tunc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in illispericulis dura^^
tara. Ideo inquit, DoEti docebunt multos-,
Secunda confolatio, quod ibißnt futur a £c~ tleßa membra, vbicunque erunt ampleblentei param EuangelijdoEtrinam. Erit enim, vthtb tn quit y diße^o populi.
Tertia confolatio, quod tn his tantispericu~ lis habiturafit Ecclefia defenforemfilium Dei. tdeo hie in textu dicitur : lllo tempore fiabit tSMicael dax magnus pro filiqs popali fui.
Quarta confolatio eil, quam hic qaoq^ pro-ponit angelus, Cum arumnanon fint fut u~ ra perpétua , hac fie facilius eiu feramus, quod piqs promittitur gloriofa Itbcratio aterna laticia , Impiqs 'vero denunciantur aterni craciatui. Ideo hic Eaniel inquit , CMalti refargent ex puluere terra , aliq
-ocr page 160-148 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T XII.
ad aternamgloriam, alij ad cruciatm ternos.
T E X T V S.
Confolatloaprx fentia filüDei.
IN tempore autem illo ftabit Michael
princeps magnus , qui flat pro filijs po-puli tui, ôc veniet té- .
• PræditSio cala-tnitatum,quæ lefur redionem mortuo* pus quale non fuit, antecedent, ex quo genres elfe cœperunt vfque ad tempus illud. Et in tempore illo falua-bitur populus tuus, omnis qui inuentus fuerit fcriptus in libro. Et multi de his quidormiuntinter-
ræ puluere euiglla- nium de Refuftita-bunt, alij quidem ad “one mortuorum. vitam æternam, alij veto ad perpctiïatn ignominiam amp;nbsp;probrum.
Qui autem doâo-res fuerintjfulgebût quafi fplendor fîrma-inenti, amp;quiadiu-fticiam multos eru-diuntj fulgebunt vt ftellæ in perpétua X' ternitate.
Non cœli puri-tas, non flellaruni fulgor,non folis cia citas vincet hanc lu-cem,quam Deus do-ftoribus amp;nbsp;difcipuquot; lis Euangelii corn* municabic.
Tu
CAPVT XII. 14^
Tu autem Daniel reconde fermones. Si obligna librum vfcg ad tempus finis, quopliirimi difcurrent, amp;nbsp;inulriplica-bitur fcientia. Et vidi ego Daniel, amp;nbsp;ecce duo alij ftabant, vnus in citeriore ripafluminis, alter in vlteriore. Et dixit ad virum qui erat indutus lineis, qui ftabat, 8i qui erat in fuperiore parte a-quarum fluminis : Quando erit finis ho-rum mirabilium ? Et audiui virum, qui erat indutus lineis, amp;nbsp;qui erat in fupe-riori parte aquarum fluminis, cum ele-uaflet dexteram amp;nbsp;finiftram fuam in
cœlum, amp;nbsp;iuraflet per viuentem in æter-
num, quia ad tempus, tempora amp;nbsp;dimi-dium. Et cum confum
Ecclefia noui Te-ftamenti vocatur difperfio, quia non habet promiflîoné ccrtç fedisjvtquon dam habebat popu lus Ifrael.
matafuerit difperfio populi fanótijComple-buntur hæcvniuerfa. Ego veto audiens no intellexi, Si dixi ; Do-dira funt amp;nbsp;obfignata hæc verba vfque ad tempus finis. Ac multi quidempur-gabuntur, amp;nbsp;dealbabuntur, amp;nbsp;explora-buntur. Impie veto agent impij, neque intelligent omnes impij, fed dodi intel-L ligent.
mi ne mi,quid erit poft' hæc ? Et ait, vade Daniel, quia recon-
tyo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A P V T XI i.
ligent. A tempore, Epitafis belli quo ablatum fuerit -^““ocho. iuge facrificium, Si collocatum idolutn vaftaiis, erunt dies mille ducenti nona-ginta.
Beatus qui expeâat Cataftrophe amp;nbsp;attingit dies mille trecentos triginta quinque.
Et tu vade ad fi- Hxc verba bo-
nas mentes adle* élionera Daniells hortari dcbent j
nem,amp; quiefces Sc fta-bis in forte tuafub H-nem dierum.
tinis Prophète DanietiSi
rnoM-
-ocr page 163-15t TnOMNHMATA grammatica in
D A N I E L E Mi
CAP. I.
PV ERos.] Infantes, çp.g
□’Wi» Laâentes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;
Adolefcens.
^3 luuenis.
fignificat infantes, pueros,amp; adolefccntcs, Item difcipulos, vtEfaiæ 8- Ego amp;nbsp;pueri niei quos dedit mihi Dominus, nïn ’ ó jpa ■’rà vm Satis autem apparet Danielem amp;nbsp;foci-os eins non fuifTe pueros, fed tales,quorum ætas capax effet doftrinæ amp;nbsp;difci-plinæ, èi quiconfeâo triennioinliteris adRcmp. accederepoffent.
PrAESTANTES INGENIO.] Intelleâu amp;. ingcnio pra^diti. Intèl-ledus, ingeniqm. Hæc fignificàcio huic loco congruit, quia adolefcentes , de quibus loquitur caput primum, non-dum erant imbuti literis amp;nbsp;lingua Chai daica. Infra veto cap-12. eadem vox fignificat doôtores,qui alios erudiunt, amp;nbsp;doélrinam cum eis communicant.
I L 2 Qji-
-ocr page 164-153 TnOMNHMATA
Qy 1 D A M EX EIS staren T.] In veteri tranflatione hoc loco legitur poftea. Sed voxEbraica nypa reótius, Jficut amp;nbsp;fiipra in eodem capite redditur per pronomen particulare, quidam, ali-qui.
Baltassar.] “1 vn'Zj 10;3 Hoc nomen ficinterpretatur Saadias. ^»3 Deus Babyloniorum iüo abfcondens feu coii-feruans hyn thefaurum, id eft, omnia præfidia amp;nbsp;neruos regni. Huie nomini euentus refpondit. Fuitenim Daniel falutaris gubernatorEcclefiæamp;: politise in regno Babylonico. Aliorum nomi-num Chaldaicorum etymologiæ, quas affert Saadias , nimis funtcoadæ, Ideo cas omitto. Baltaflari vero confirmât rex ipfe Dan. 4. Daniel, inquif, cuius nomen eft Baltaflar iuxta nomen Dei mei •
CAP. I I.
S Y R1A c E.] Hueufeç quæ leâa funt fermone narrantur Ebræo. Ab hoc loco vfqß ad vifionem anni tertij régis Bal-taflar,quam Daniel vidit in Sufis, Ebrai-cisquidem literis, fed Lingua fenbitur Chaldaica, quam vocat hie Syriacam,
Hie-
-ocr page 165-GRAMMATICA. Ijj Hieron. Eli autetn fermo Syriacus feu Chaldaicus affinis Ebraico, quia vicinæ genres linguam Ebræam à patribus v-furpatam rerinuerunt, fed paulatim de-prauarunt, vt fieri folet, veftigia tarnen agnofci polfunt-
Tanta Severitats.] Du-rusfuit- Inde amp;nbsp;forma Chal-daica Nsynna.
ARioLi.j Symmachus terpretatus eft, quos Græci folent «■tt«-'ronÓTTduf appellate , qui exta infpiciunt, vtex his futura prædicent.
CAPVT III.
C o R N v-l In hoc catalogo Mufico-rum inftrumentorum quatuor nomina recenfentur,quæ cum Latmis amp;nbsp;Græcis appellationibus congruunt. Cornu, Cithara , Pfalterio, amp;nbsp;Symphonia Napp o'nn»p '^»1^303 N»3sno
P A L L11 si] Lingua Cnaldæorum Sa-raballa crura hominumvocantur amp;nbsp;tibiæ, amp;nbsp;ôfzaxilfzsif etiam brachæ eo-rum , quibus crura tegiintur amp;nbsp;tibiæ, quafi crurales amp;nbsp;tibiales appellatæ funt, Hieron. *
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, L 3 CAP.
-ocr page 166-154 T n o AI N H M A T A CAP. I I I I.
Deorvm sanctorvm. ] Non mirum eft fi erret Nabogdonofor, amp;nbsp;quicqiiid fuper fe cernit, non Deumfed deos arbitretur. Hier.
Vigil.] Hæcvoxfignificat angelos , qnod feniper vigilent, amp;nbsp;ad Dei imperium fint parati, Hier.
E R iT s A N A T I o.]ïn Chaldaîco tex-tu non eft particnia fignificans dubi-tationem , fed Daniel perfpicnaafleue-ratione affirmât regem accepturum eflc remifsionem peccatorum, fi agat pœiii-tentiam. Hæc enim funt verba quibus Danielvtitur: ninnin Ecceerit,quafi dicat : Certus hic Termo eft, amp;nbsp;dignus quem toto peâore ampleétaris. Non igitur probanda eft gloffa, quæ confirmât dubitationem : Cum beatus Daniel præfcius futuroriim de fententia Dei dubitet, rem temerariam faciunt, qui audaéler peccatorib. indulgentiam pol-licentur. Imo qui non credit, feddubi-tat, arguit Deum mendacij, vt inepir ftola Ioannis dicitur.
C A P. V.
L E gam
-ocr page 167-grammatica. IJ5 Legamtibi.] NHP vocauit, legir, «npn conuocatio- Significat etiam vel integra Biblia, vel verfum Bibliorura'à legendo.
Contra dominvm coeli. ] «25 Mar feu Mara fignificat Dominum, Confentaneiim eft autem nomen Mara elfe à didione nnia quod fignificat doólorem , vel à diâione «nin quod fignificat terribilcm. Et notæ funt origines nn» docuit,amp; «5; timuit.
CAP. V 1.
Damno.] pta damnum. p»in nocuit-
S v PERA BAT.] Vfitatifsimavoxeft in titulis Pfalmorum nvan fignificans Vincentern , quem vulgo Àltiftam vo-cant, Ita hoc loco Daniel appellatnr nvann idefi, longe inter alios eminens, public! confilij autor amp;nbsp;princeps.
Intercessit.] ^3 Qb pofuit cor, Ponitur autem ^3 pro a}» per metha-thefin literarum ƒ Ebræis amp;nbsp;Chaldxis familiärem.
CAP. VIL
, L 4 Mini-
-ocr page 168-T n o M N H M A T A
Minis trab AN t. jüio'J miniftraiiit. Inde Sol diduseft 'iintü quia toti rerum naturæ feruit. Etapud Grammaticos literæ feruiles appellantur nitdcün
Fractvs est.] Confoflus eft à verbo DT3 quod fodere fignificat Pfal-mo 22. amp;nbsp;alias fæpe.
De bestia qvarta.] Singularis numerus à plurali difcernitur pun-étis vocalibus gt;nbsp;non ipfa terminatione. Nam Mm»n eft beftiavna noi’h befti^ plures. ’Hoc exemplum déclarât, quam neceflarius fit vfus punâorum vocali-um. His enim remotis infinita confufio fequitur.
CAP. VIII.
Hadenus liber Danielis Chaldaico Syriacoqfj fermoneconfcriptus eft. Cæ* tera quæ fequuntur vRp ad finem volu-minis Ebraice legimus. Hier.
Am oE N A M.] »3Jf proprie hinnulum fignificat. Eftautem Ecclefiahmniilus, id eft, pufillus grex, cui lupi amp;nbsp;aliæ ty-rannicæ beftiæ infidiantur.
Repvrgabitvr.] InEbræo eft luftificabitur, fumta metaphora à iufti-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ficatio-
-ocr page 169-grammatica. 157 ficatione hominis, qui ex reo amp;nbsp;polluto fit non reus amp;nbsp;mundus feu iuftus.
G R AE c o R V M-] In'Ebræo eft lauan. Oftendit autemhic locus appellatione lonum comprehendi Græcos. Nam euerforem regni Perfici nominat regem lauan, id eft, regeni Grsecorum.
CAP. I X.
CiTo VOLANS.] eft Paul te-fteKimhi in radicibus. ijVueft nomen additapræpofitione In-
SE PT V A GINT A.] PettusGalatiuus libro 4. à capite 14. vfqg ad iS.inclufiue non modo réfutât ludaicas corrupte-las, fed etiam confirmât natiuam inter-pretationem huius præclari vaticinij de feptuaginta hebdomadibus.
Hebdomades.] Neceifeefthocva-ticinium intelligi ant dehebdomadibus dictum, aut de hebdomadib. annorum. Nonenim plpres fpecies in fcriptura le-guntur. Sed non poteft intelligi de dierum hebdomadibus propter temporis breuitatem. Nam dierum hebdomades 70. non conficiunt integrum fefquien-nium. Loquitur ergo Daniel de annorii hebdomadib. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L 5 Vt
-ocr page 170-158 T n o M N H M A T A
V T F I NI A T V R PR AE V A R I C A-^ TI O.] Obferuet leftor pondera verborû in texta Ebraico. Primus gradus eftcon fumere peccatum . Vt enim ftipula à flamniis confumitur, fie tota obedientia Mediatoris peccata noflra confumit. Secundus graduseft obfignari, id eft, regere, nonimputarepeccatum. Nam propter obedientiam Mediatoris pro • iuftis fufeipimur amp;nbsp;habemur. TertiuS gradus eft expiare peccatum , videlicet placata ira Dei per mortem Filij.
Porto verbum nnn bis hoc loco repc* titiim duas habet fignifîcationes. Primû enim vfurpatur pro oceukare amp;nbsp;tegere, vt cum dicitur, ad obfignandum peccatum. Deindefignificat confirmare,vt panlo poft angelus inquit : Adobfignaii das vifiones. Nam figillum aut tegitea, qnæ nolumus ab omnibus confpici, aut confirmatîonis caufa publicis ediâis additur.
IvSTICIA SEMPITERNA. 3 CulTl nominat Daniel iufticiam fempiter-nam,loquitur deconfummato beneficio Chrifti. Nam amp;nbsp;in hac vita propter o-bedientiam Chrifti habemus remifsio-nem peccatorum amp;nbsp;imputationemiuftir çiat,
-ocr page 171-GRAMMATICA. IJp ciæ, amp;nbsp;per Chriftiirn inchoationem no-uiratis üc vitæ æternæ, viinficationeni ad vitain æternani,amp; deinde per eum re-fufcitationem , iufticiam amp;nbsp;vitam æter-nam. Ac manifeftum eft,nomen æternæ lufticiæ, opponi iufticiæ operum, quæ definit cura hac corporali vita •
C A P. X.
Mensis pRiMi.] Duplexett ordo menfiura Ebraicorura.
'Ordo mensivm Ordo mensivm
feruatus in -quem recentes | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
CAP. |
I(?o Y n o M. GRAM.
CAP. XI.
Rex a VST ri.] nomen habet à ficcitate psv à caligine, quia regiones Septentrionales plus habent caligi' nis amp;nbsp;tenebrarum.
Praefinitio.] fignificatfof-fulasin ligno facere, qua rum numerus BOS de aliarecommonefacit.
Instar tvrbinis.] ivb vel quot;’V? laftauit, ficut turbo aliquid laftarelO' let. Hine lyto vel lyp tempeftas.
Finis.
-ocr page 173-^^fl^^onia de artïcU'-doCtrinamp;.
^■^epcrßna Meffïlt;t cap.j.
T^eregno.Chrifli cap. 2. -1.
T^e tnorte Chrifit cap.
quot;lie beneßcijs eiafdem Domini cap. g.
T^e tempore adnenttu Meffia cap.
‘dJe lujiificatione cap.^.
quot;die vocationegentium cap. y.
'dde poenitentia cap. 4. tj.
quot;dde officio Angelorum cap. t[. q. 10.
cruce cap. 4. ii.
Depoßremo iudicio cap.q.
De Refufiitatione mortuorum cap. 12.
De pne omnium politiarum cap. 2.
Quod imperia diuinitui confiituantur cap. 2.
fanldtis liceatgerere Magifiratm cap. 2.
11. Confolattones.
Confilatio à prafentia filij Dei in arumnit ^'^P- 3- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f.
Conßlatio deßabilitlt;^^^ Ecclefia cap. j.
-ocr page 174-INDEX-
Octuor loci conjolattonîf propoßti fsnefienti Scclefiic cap. 12. -
11 J. Trecationes.
T^recatio plena ard-.ntijfimoram aff'eSlnunt cap. g.
111 J. Qratiarum-agones.
ÇratiarumaEHo pro reuelatione myflerij tgno-tt omnibus creaturis cap. 2.
Cjratiaramanio pro miranda liberatione ca.'^. ^ratiarumaldio pro mitigatione pcenarum^
Uberatione cap. 4.
y. Vaticima de Monarchijs.
^e quatuor oj^onarchijs cap. 2. q.
^e regno z^ldahometico cap, q,
De dttabus Monarchijs Perfica amp;nbsp;Cracacap-
8. II.
*De .rintiocho Epiphane cap. 8. II.
quot;De .Antichrifio cap. 8. ii.
DefinepolitUe ludaicte amp;nbsp;perpétua vafiitate cap. 9.
De bellis regum Syria amp;nbsp;i^Egypti cap. ii.
ri.Con-
-ocr page 175-I If
D E r.
V I. Condones de bonis opertb^. accejjùriad Remp. cap,x. fieti^KiÀu^agubernatorüin Rep. ceip.6.
VII. TrAdidiones. i.
reditu populi exul.mtis tn ^abylone cap.^) ‘d^e calamitatibui qu‘e rcÇufcirationem mor~ tuorum antecedent cap. ij.
III. esIUTiracvila.
Conferuatie trium •virorum in medijsfiammii
Conferuatio Danielie inter leones cap, 6.
I X. Exempla.
Conuerßonis mail in bonum cap. i.
Clementiie amp;nbsp;moderationis in viStoria cap, li Fidei amp;nbsp;conftantilt;e cap. i.
Fidelitatis fteruorum ergo dominos cap. i. Framiorumpietatis cap.i.
Exaudita precationis cap, z. y. lo. tdSSodeftia amp;nbsp;dileeiionis cap 2..
*Pœnlt;t Sycophantarum cap. 3. 6. 'Vaniftima arrogantia cap, z.
Seuera tufticia cap, 2*
'RetraSla^
-ocr page 176-I Tgt;r D E X-
'R^ra^ationü impiorum edi^orum cap, S-
Ira cap. 4.
Cjratia cap. 4.
‘Pænitentia cap.
‘Punitablajphemia cap.'y.
^ulica beneuolentia amp;nbsp;gratitudink cap. 6-
Fidet cap. 6.
ConfeJJîonis cap. 6.
'Uicfjjîtudinü tentationum amp;nbsp;confolation»gt;^ cap. 10.
Çalamitatum Ecclefia amp;nbsp;mirabilium liberté' tionum cap. ii.
X Lumina elo-cutionis.
Hypotypofîs diuinorumpauorum cap. j. i^ntitheßs vert Dei amp;nbsp;idolomm cap. j. Imago Eccleßa cap. 6.
^efiriptio Antichrïflî cap. ii.
FINIS.
Jn officina Ernefii Uœgelini Confiantienßs.