Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden: • de rug van het boek • de kopsnede • de frontsnede • de staartsnede • het achterplat

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

TAM D. MARTINI LVTH. COM' mêtariuSiOpera ftudio M, V itt Theodor! concionatoris No ribergen» öil colledus diuulgatus ♦

Addidimus tiufdem D.Lutberi doilißintiis e«drrlt;lt;tw n($ in Citnücd. C4nticor«mgt;lt;Mt« Indice diligentij?imo.

Domino nicolao amsdor-fiogt;cpifcopo Eccleßie Numburgenfit tnTu^^ rutÿi, doóiri'ict c7 pxMi pr^ftanti, Vitw TheodoriM, concionator

AEpemihi cogitdnti Je Eccle* ßie gubcrndtione,ueiiit in men ''tem J«k(J?im(ie imaginis, Dei pingit or fuum mu» r|'«fc CZ miniftro!, recitansbi» ßoridin Je SumdritrfnOjiJut fdu cUtum d Idtromfci« femianimem cr fiuit ipfe Gquot;

Incidit enim ndtura bommis in feiiißimos Idtro^ nej,d lt;]uibui crudeliter cr uulnerdtd cy f^ob.(-'iieß^ Et idceritem in uia,hoc eft, oppreffdin naturam hor^' renJiï cdUmitatifctti prÆterierKnt facerdoi CT Ie«t« td.boe efl-iMofdicte kgii, fapi(nti£ burntmie Jo-* dores,«ibil opts genere humano lt;ttt«[frant.

SeJ boßjes interuenit Cbriflu'S, ts erigit femiani» tnts, abluit ««Ifierrf uino, tnjànjit fulubtrrimnnt 4 2 cleuit)

E P I s T o L A tleum. Et cum farcinam grauem noJirorum crimi' num fuo corpori impofuißeti tratifuehit tegros in di'. ueriorium,hoc eß,in Eccleßam. Ac pncipit/àmili^e hoc efl^dodioribuiEuangelißutcurationem admini* ßrent.Qtiid dulciuf cogitari poteß^quam ß conßde/ rei exprejßtm in hac imagine beneuolentiam ßlij Dei erga genus humanum ?

Sed rurßus cumoculos ad diuerßrium reßro, ey uideo omnia plena eße horribilium morborum.cr cU rationem dißicilem, periculoßtm, medicos dißimili' moSftum Here cohorrefco toto corpore qualem nos, qui nunc docemus Eccleßas, Germardam accipimus curandamißeuißimis profiâo morbis conßiiüantem,

Ndzn ut deßngulorum uitijs non dicam, quanta funt impedimenta curationis, tyrannides eorum qui Euangelio aduerfantur ? Epicureus contemptus uerA religionis in populo, calumniie impiorum dodorum, EccißPygij çx ßmilium, qui deterrent animos impC' ritoruin à pura dodrina, petulantia ingeniorum in fciolis, qui non deßnunt conturbare limpides ßntes Enangclißquod ß)nat in Eccleßijs noßris.lSios interim uerè ut Chrißus inquit, pußUus grex, quid proßcere curando,hoc eß,monendo, ac docendo poßßmms i St humanatudiciaconßtlimus,nos fürori tammultoç rumpauculi,ßgt;reti,imbecill(s obßßere nÖpoßumus^

Std me confirmât in noflro munerc filing Det,^«i hoc fitum diuerforium fimper eodem fire modo per imbeciHes gubernauit. Elegit Deut, ut intuit S.Prf«» liw, infirma mundi,ut pudeßciat ßrtia, Non jgitMr deferamut ftationem noftram- Nam jpfe filim Dei poUicetur fe nobis adfiiturum effè. Ego, inquit, uobifcum fum ufq; ad con/ummationem feculi.

Sed tarnen alia tempora alijs Itctiora finit CX iTlt;in q«illior4,InterdHm habuit orbis terrarum pioj prin^ cipes qui uerlt;e doilrinic propagationem adiuuerunt, ut Conft:antinum,Theodofium.Nunc non foltimTur cica barbaries gerit arma aduerfits Chriüi nomen, fed etiam multi reges lt;tc principes titulo ChriRiani, graffantur in Chriüi membra, purdm Euangelif iMcem oppriraere er extinguere conantur.

Fuernnt oltin Ept(copi dwces rclqni catt« con» cionatorum, ijut cr eruditione dwtoriute confen» fumreélè docentinm tuebaniur. Nunc Epi/copt, qui funt fateUites Romani Pontificis, non modo non iu» uant curationem ptorKtn in diuerforio Chrifi:i,fed la/ trocinium exercent tpji, dcjendnnt t»rpij?inios erro* res ac manififtè contumeliofos aduerfus Deum, i' ■ dolomdnids in inuocatione Diuorum -, in propha» ndtione coena Domini,uagds liHdtnes cr mutw ma^ nififta dcliramenta,interfi(wt piosmeiiits fentientes.

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 Ï H«

du uUo modo poßunt,niß ^uod prteUxitur ineptard tio,quod fapientcs er politicos uiros deceat,noti fv« nec ä coinmuni confenfu potentiorum di^ feedere. Iddc philofophiahdbeat altbi fuum locum, non fldbtliett frrores contumeliofos aduerfus Deui»^ Kos eniin reguldm in Eccleßa alidm hubemuf, ^uce ßc pri£cipit,Si atigduf de coelo aliud Euatigeliuin do cuerit,andthemaßt. Deferendus execrdndus lt;tc ßtgiendus tat)^udm KK^ocfl/j^x^qui deßndita/a» ÄOi.ixyix;,et bellum gerit cum primo prdceptó. Ego ßim Dominud DeM tuus^qui eduxi te de terra Aegy' pti,Ergo Epifcopos tüos hc^es Chrißi^non ßolum re! linqddiniiSjßed etidm tanquam käx^^x^, pollutos i' dolomanid eis' cedibus piorum execremur.Si qut uero funt in €0 coetu fanabiles.hos hortemur, ut fe d c£te* rorum ßenteniijs eseoußlijs feiungant, eX incipiant gloridin cbrißi iUußrare, er ßluti ßue ac Ecclefijs conjulere.Vtindm etiam pij principes Collegia repur gareiit^er idoneos Epifcopos pr^Hcerent. Nam hoc officium baud dubie Deo debent-Sicut feriptum eß : Äperite portas principes ueilrds,er toUantur portee ntundisit introeat rex gloröe.

Cum igitur tibi reuerendißime Epißope, au^ diffem contmendatam effe baue gubernationem quam

nunc adminiflrM, «on potui non probare exemplum. Te quidem fcio alienißtmum eUquot;e ab ant' bitione^ cum n4turlt;e moderutione, turn uero lain feneiia IdborifciM confiélum amare tranquiliita^ tern, ac de tuo potiui folere alijs cedcrc -, quâin cum quoquam rixurijutelligo et hoc,fubijlJe te moleflum onui ex inuidiam.Sed aniinum tuum laudo,quod Ec= cleßiC caufa potiui bj« dijjtcultdtes adeundof effe cenßuißi, qudm locum concedendum altert inimico purx doSlrin£ EuangelijSt tlt;£tcri principes Here uo lent confulere fuis Ecilefijs, tandem imitari eos boc «xciMpIum oportebit.

Num quod diß^utunt aduerfarij tui de Canonica elc{iione,uerborum prlt;efligijs ludunt.Tot iamfeculis «ullu fuit Clt;t«oniclt;t eleiiio,fed uel principum ambitio ne,uel conßiratione uliquorum potentum,per raufius dutx funt hiC prouinciie,uelB,om£ empta:,jj)retis ue^ teribiM ex «ouis CduonibiM.Doiiriute Hero Chrtßia^ ne ex gubernationis eiui,que propriè eß Eccleßafli ca nuü t prorßti efi habita rutio. Hlt;ec que nurro itd wumfrjïd ßunt,ut nemo quamuis impudens cr eßrons negure ea poßit.Vtinam EccUfijs refiituant Canoni* cam fuffragationem,que non eß uniud tantu ordiniit fed eruditorüjwneßoru, pioruex omnibus ordiinb. Kune Ecileße funt opprejje tyruijnideù coljegijs, in

^uibui etiäm fi ^uifuntuiri boni, tarnen uîncuntuf numero audacia à malif.Erant igitur boni à cictel ris ordinibuf adiuuandi, ut gloria Chri/ii iliuflrare' tur cr faluti hominum confulereturSed pelliturènte dio fapientia,ui geritur res, in hac pr^firtim caufa •

De ffflt;!îjo«e palam uident aduerfarij fi nec uc' teribui necnouis legibus parère, fed ui retinendai» cenfint pofièfiionem potentiiC ZT uoluptatum, ex ^ua excuti fi uiderent ,fi ad kges ueteres eleâionis reuocarentur,

Saipe flomachor obijci nobis negledionem cano' num ,cum ueterum crutilium canonum priecepu multo plura fiçiuamur,tjuàm aduerfari/.lpfi fuo ar' bitrio ^gunt refigunt diuinas cr humanas leges, Imà ut de Solonis tabulas diéîum efl in Comx' dia Attica,ejtfyyovtn K«y')^t/57aâ.iKVjgt;Jiz(n,tori rentfirinain incenfis legum tabulis.Sic aduerfarij no firi ante hiec tempora uera anticpiitatis Ecclefiaftk Ciemonumenta audaeißime aboleuerunt. Vbi funt ue teres firiptoresfidei coHegiorum commendatii Quid dißimilius quàm collegia uetera hominum doâorum cr piorum,cr hiec fodalitia equitum, qui nunc per» petua orgia in coUegijs amplißimis celebrant,

Qÿod igitur iflic gubernatio tibi commendata eft, pie cr reâe fiilum iudico,c;' deu precor,ut confilijs ueßri«

ueßrii ßuedt in totd emenddtione (luam inßituißis eccleß£ uicinx erunt inl^iciendic, Pdflores pij er ee ruditi qu£rendi,iudicid conflituendd, dtfciplina fan-tidndd,excitdndd ßudid literdrum,e!' fcholdflici ino pes iuudndi erunt. Ad nbsp;nbsp;nbsp;res ageddi feio tibi nec con

filiünec «oluntittem deeße.Qudre pmor,Ht deus bo neflißimos condtus ueflros ddiuuet.

Prodefl dutem Eccleßjs,nos qu« Jocemui Eudn^ ■ geliKW oßendere populo tefiimonid confenßa noflri ideö libenter nunc dd te feripß, »t declarem me fen* tentid,dniino Molwntdte cum Eccleßd tud coniun* äumejfe.

Deinde lt;juid te femper propter integritdtent fudm, er propter iudicif dexteritdtem dmdui, uolui perpet«4m ergd te obferudntidtn medm bdc prteß,* tioneßgnißcdre,dc tui nominis dul^icio,uiri cldrißi/ mt dc optimi D.Mdrtini Lutheri prlt;eceptori4 noßri^ quem merito «t putrem ueneror, diÜdtd in prophe* tum Miebum publicdre,quie tdmen ipp recognofeen dd prit« miß. 1 «dico enim blt;« enurruttonej Eccleßit ttidm ud po/leritutem projwtMru« eße, qutu tdntd efi tius in intcrpretdndis propbeti« dexteritus, «t nemi* nem ei in hoc genere dnteßrre poßimu«.

HUttc luHdem urbitror ei etidm db dduerfdrijs flt;t nioribus concedt. Sed ^uo^uo modo uet dduerfdrij,

E P I s T o L A uelhomiiies lîuidi de eo iudicant,ego grätidi Deo Ugo,quod zy ad Euangelij agnitionem me uocauit,et ß^ultatem mibi pr^buit, non folum audiendi uiuaitt Lutheri uocem fed etiam inirofpiciendi interiorent eiut uUdtn domeflica confuetudine, plenam pietatis O' honeßißimorum exemplorum, Ac uere o ex ant mo optarim ipßiM ho/itbui omnibui, ita penitiain' trojßedam Eutheri uitdm,ut mihi cognita efl,

Baflliui gratulatur flbi nutricis fu£ inflitutionent ^U£ dudtercit Gregorium tieoc£fdrienfem.Ait etiani dlicubi ddhucfibiAthdnafi/ uocem'wcevAoi/ fondre in duribiis. Itd non dubito, quin otucr multi dli/ gdudednt fe dudiuiffe Lutherum, o' dgnofcant eins fè doilrind proflciffè.Scio Eraflnum, etfl uidebatur ab eo dlienior, tarnen aliquando cuidam uituperanti Lutherum dixiffe flomachabundum.t^ion ejfe uitupe/ randum hunc uirum,cuiM pagina und in interpréta^ tione plus contineret folid£ eruditionis, ac plus lucts adflrret dodrin£ Prophettc£ o' Apoflolic£, quant (uiufquàm enarrationes uüius £tdtiSt

Qÿitre ddmodum molefle flro interdum nobis obifci 4 mal€uolis,nos non ludicio^aut ueris caufis di duiios eflè dd ampleilenddm doärinam, quam pro' fitentur Ecclefl£ noftr£) fed quadam adulatione ni' rnuMt Lutbero tnbuentes, Satis tnultum efi arrogäu*

^itóm «tfji in dpologo dc afino.oyo) TjiS tAt» Tii ftjTcCjtKJi/a, Sed b4ï cnluntnia

teinpttf (pfurn. Ego bdfic doJirindiw, ^«dm E.(deftie neflrtX pro/iteijtMr, non dubito ndtiuam ejje EUdnge lij Moccm, er uere ip/am cdtholicie E(ct^£ chrifti fententidm,nece[faridm ad ueramDei inuocalionein, V falutem hominum. Jdeo cr ipfè inhac feitienM

«tc^Hiepo, çy cueteros lt;td eam inuitare (Jüan* tum pofjum 5 propter glorwra Dei, er bomiown falutem cupio. Eene uale^tioribergje-iAnno

EORVM, CVVAE IN HISCE COM' mentdrijs dignd uifd funt dnnotdtu,di* li^entißimuf.

pli4niM

Chrt/lut natura det«

P4g.

ChriftiM pa[cit er dejt«/ dit

de chriflidiuinitate lo-cui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T)f b

Cbrißi oJjîciHm proprt«

P“?« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I ye 4

Chrißt ftrui q«i «on

Plt;lt;2.

Chrißi reguum 1041 Chrißi regnum firmatu p4g.

Chrißt regfittm habet no

Koscultu«

chrißt regnum in «erbo tantum tß poßtum

P4g.*

chrißi rtgnum, regnum multitudinw

Chrißum qui non audiut non [gt;ojjuntfctreuias doinini ilt;9 4

Ciceronis «ox poß heu«

Clt;ecit4s conjitßo poe na fifeudodoäoruttt p4g. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;87 4

Colles in ßcripturis igz b CoUu funt doHores 5$ 8 b Concubin« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jyib

CwIttM dei ueri er boni 195 4

Cultiu diuitios inflituere nemini permiffum pdg.

Culti« deifummtn 178 {» externi pUcent propter internos xi b

Cultuuntordo

Curui

Cußodet

Cyrut i Ddttiele inflitui

tur

^Afxtr

■L'Ddnielis çr focioru eitM «trti«

D4riM4 4 Ddniele infli= tKitur

D4Mide4l4)n(tdtes 289

— Cclepit contewpU P'^g- i/iï»

Ecckfia duitbui rebut oput habet ïy f« EccIeJtuinHtiitMrper «er bimtfiiJleriMin j7xb

Ecclefïa in jjgt;eciem non deßderabilit zgof»

EccIeJij ßne macultt P'^g- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5ï4lt;lt;

Ecclepd undicji cwftit bo flibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a}‘b

Eccltßa du utncttur uin/ cit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;173 (t

Ecclejïtt hofltbut nun^ «juitn cdrebit *7} b

Eccleßa quantumuis äp fltila, tittneu tn'uinï pbi(t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17 j 4

£c'ctep4 dicitur alma p4g. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;140 b

Eccleßa notnc gregis feu ouiuin habet 6^ b

Ecdeßa libéré omnes er

rares damnat 13 j b Eccleßa pattens zy ani' mofa eft cum uerfatur in puts rebut m b Eccleßaterribilit dwbo

Eccle)ix (}gt;oli4tores 3j b Ecclefiic ft,lf£ fecuritat pdg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aoz

nlt;( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Zi-^b

Efd. Itber fcrmonun 7 a Efdidtn longo tentjpore ■ profibetdffe ib Eudngeliu;n 3,7 b Eudngeltu doilrind pid« neinexhdußd nSd

EwdfigeliHin quoModo concionetur de deo x5o d Edd/igeliam priedtcdits dam per totatw mun^ dudt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ig6 A

Ewdïigel«« terrores pec^ cdti tollit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iz7 b

Eudngelium concordes freit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u8 b

notdiitur 178 4

Eudngelij tninifterio [a* tdn fe opponit 73 4 per Ewdngelium cju£ bo/ ndnobii contigeriit 19t EKcHere comdm in luHu

P4g-

Exddio intuftd 70 b

ExeelfA

Excelfd ladd

Expefldre De«m fdlutK pdg.

Ezeb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z7

ynAcere indicium i^fA •^Fdciemoftendcre 81 amp;

FdfriAcoccmeA 3304

Fdsttts Aegyptt 51 b

FduiK nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;35S fe

fgt; 4

Wololdtrû «on perpe» t«o impuins 17 b

Idololdtrù efl, «bt non omnitt/îunt lt;td uerhi dei pr.e/criptHiM gt;8 b îdoloUtriit in caufa qd’ regnum ifraël/ît deud flatum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1»

idoîoldtrid cum HdJI'be mûdei côiunüdefl 46 Idoîoîutrif pœud cr 4= udritia 1074

IdoIoUtrw (wgieda 4? b IdoloUtrw in papatu p

EM4Jig.reHeIlt;tU 158^ idoloUtria dcuî graub ter offiiiditur 179 4

fèndit 179 lt;nbsp;IdolistMrCew minetur p4g. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z6b

Ignii pro poen4 ici b ignem fertpturd iniujiaf opes uocdt 206 4 Jgnordiitid Papiflarum

IcbUk(4 quot 4nrit5 impe rdrit. 6 b lebisRiiC piet4s 8 4 leboMub 73 b lUuinin4re uultum 81 b lm4gines q«« tollend«

P«g- gt;79 d 4nlm4gine$ omnes toi» lend« -^1 b lm4gi„e$ omnes tn gcne= re iwdjew non probis bitie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2 8'4

ifrael (jMomodo idoloUä Indicundi pote/}lt;« 96 4 triitmexcufaMerit 17 ludiciwnj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9x4

ifrdctrcgnHin uitrijs 14= lHdui«mpgiiiJîc4t «er« ilatumtempeßatibus bumdei 1964

j P'*?’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iudtciumcumiußiciiidei

j l«d4regnHmc[«4rtdo k4 punit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X40

ftatum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lA nbsp;nbsp;ludicium iioßruin dcuni

■ ludf regno Ajjÿriiu no iudtcare 1414 c/îpotitiM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Judicium/àcere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zij

. 4dittti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i$i ludicij contctnptorcs 9j

, neincorporulem expez tur4« 3134 dant 1J74 lurifconfulti t4XdntMr j I«d(£os commindtionibi« p4g. 96 191 non credidiße propter luuentuî germintbiu ter/ proin(J?iones non Intel/ ræ compurdtur 316 left.« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;K

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KeßhA'-

. Aceriarum

(io 24.4-lt;i

MdgM^Kld 17 7 t»

Mrtgißrrftiw «e ill Jul--ge^.it ciipiJitutiiitM fuii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8}

Mftgi^rdttM quaß cdpMt tn repnblicd 76 amp;

Mägißrätm fui oßicij (tdiKonendiw 76 b

Magiflrtttus peccuta p« blicd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;77 4

Mdgi/irrftw tinpiiw tlt;t-xutur 5$ b

Mdgi/lrdtiw piutfummii deibeneJiciHini87 4

Mdgißruti« uitia quo'

modo rcprebeiidendft i8j MdgißrdtHs admonett^

dusfuiofßcij 184 b

MdgißrdtKS^os cAmpi piig. Î05 h

MAgiflratus diligenter oret nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b

Mo„4cbt tgt;r4n«or«mlt flores 86 4

Mon4cbi jugiHnt uptata ojfici4

MonacborummiferauK

Mon4cborHm fanilitM

plt;tg.

Mon4cbor«m religio

qMdlis

Mo«4cborM ßudia 170

Mopn imit4ntttr pro= Fbet« 814

Mox4otb4f nbsp;nbsp;nbsp;ijeb

Mwlieris nomine gens «el popHliwintellig.i3$4 Mundt« non potefl prre reprebéponé pecc4ti 91 MHndiM 4d fuperflitioa nem prodigut, 4d «er» bltdei p4rcißimt«ji4

Mundi cœcit4S 3z a

conpli4i43b er fecU/

ritM 147 A

Muner4 unteprre deo

p4g.

Murus

Muros Hierufalem 4m«

plipc4ri

Myonenim

Mjrrbu

€7338 4

4 Mabotb

pt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»«7 4 Ï

4dp«cC(tt4 reucUnddo- I ptM «erbo del 45 b

PeccatorMuj poeiJ4 pri- ] m£ ex Unix tabula ;

p4g. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;210 b

de pecctttis C4uendi« cos g(tlt;tnduin,non de opt« but coUigendw toe £»

Peccdtoribm de«m ira^ fei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;26t b

PericuU Htncemm omti nid in nomine domini p4g.

Perrumpendi uerbu 71 b Perfecutores «erbt td^ xdntur

Pefel

Perfonæmutdtîo fieques in fertpturw nbsp;nbsp;nbsp;îoô d

Petrdruin c4uernÆ îi8 a Petri cymbd /îudibtM (4

â4rt,fed«ort mergi p4g. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ic3 b

Phdrdo nafier nbsp;nbsp;187 b

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p4g. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îî8 4

Pi«g« 96 b Prowij?(orte$ fuM t^uo' mododeiM impleut,rlt;t/ tto nonjfjtelljgit 4*4

Promij?ione$ legw condi tionales nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f9 b

PromiJ?tonifciM ett4m iin pij g4udent «oî b Promij^tonià.dectpiiîtMr crinßMtur impijjcb

E X.

Promißionibutittfldtila diet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î amp;

Propbet4 cxcitet 4d pœ« nitentùm 9 4

Propbet4 m4giftr4tiM Ht tt4 libéré reprebédit i8ï

Prophétie méd4ce$ 84 b Prophétie wdentHr inter pugnare 109 4

Propbet4: qudndo mit^ tdntur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I4

Prophetic qH4re obfcurd trddiderint nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;67b

Prophetic nouMHZHjuiint HidentHr/ibtcontr4ri/ î Prophetie cuoportM/iHffi efl Mofèn imitdntur 81 b Prophete Mofen imitati Propbetlt;trtttr4njj/ (9^

tiones 4brHptie 66 b Prophetdrum mos ibid, ProphetdrÜ uocdtioßn^

gwUrts nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;77 b

Prophetdrum mos in to cio«4fido 9 b

4 4 Prepht'

SapbjV

S4p tentidC bumdiiie mor

S4tlt;in digit mundißim/t loc4

S(it4ngt;£

uiit 119 b cr doli p^ig- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;171 {gt;»

Sc4ndlt;(Ium omnibuimo/ (10 utttindum tz6 4

S((lt;n(i((Iu)n infirmitatis plt;tg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5114

in Scdnddtum ueruVe e*

tiamresbottM 30 b

SC4I1(1414 c4ue4nt ^ut pr4/Hnt alijs xij b

Sc4nd4[4 deteßanda p4g. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»88 b

Sc4«d4lorMm eaufa in

Efcleji4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xijb

Scb4botbi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÎO9 b

Scbebef nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^z b

Scire (^po{Je dwo funt

prfg- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»S$b

Sc«t4{err(e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;18; b

Seed«« «erbum dtirt' ^le nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;319 b

Securittii impiorum b SecuritM frcit ut non ere ddmiudeum pe(c4t4 ueHe puntre i; b

Sedendi uerbum 3034 Sedes Sdlofflonw 5x5 4 anSeditioniic4ufafitue ritds 76 4 Seditiones pcenti peccd« tor«« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»344

4d Seditiones Kilt;e 9^4 Selubitn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;414

Tentdtionvs jrodut p4g. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5484

in tentotione omnium bo noritobliuifct 197 4

Tétutiones (Juouf^; deiw pndt inudlefcere 142 4 Tentdtionum pms 570 4 in TenUtiontbus fumirnt ars jo9b

Teiiamtnti nout libera^ tio priêcUrtor qudm iUd tn »eten uPomen to nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X$4 4

TeRdmenti nout mirubt' bilt4

Tbu«

Tburts 4rbor

Tburwodor ?37lt;t Timercdeum nbsp;nbsp;374 t»

in Timoré det «iuendum

Plt;lt;g.

Tir?:4 349 4 Trübere per beneficia pag. 114 4

Tran^uidtUtts anim£

tgt;otenti(tii$4reMere(itilt;t f ^g-'47 4 curfui )i4 4 (3quot; beneßcitt josb V^rit^M tyr4«fJis iinp4-

vined eß popwIiM »94 b VinedpmilitHdo zxtb de Vined pmilitudo pdg. zixb

Vinwm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î09 b

Vinum pro omnibitj

mundi delitijs X84 b Violentilt;e extrem« dea

fcriptio

Vir uento dmbuldns p4g.

Virga paßorii «erbum Eudngelij

Virgdm dlid petit ^«dw

Mofe$

Vißo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;86

Vitaj^eculatiua oi

Vit« uitiof« cdufd pdg. 46 b

Vit« teternig teflimoniü

pdg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1J74

de Vitd aterna teflimo* nium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’^4-b

VitiJ commoditd« ’?olt;lt; Vitt4

CVmiiintinftdret uaßatio duorumremorutn , ■gt; -, r -, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» Argumenta

IJj-det cr î«alt;t gt;nbsp;multi inpgnes PropbctiC d qmtuor Prô Domino mißt fMnt,q»t erfm caldmitatem prtcdicerent moTHofe»^ Cr bortdrentnr popttinm lt;td pœnitentidm, Mt in lila amp;nbsp;Mi wiprdbilt clitde popttlt {ùt«rlt;t faltem ali^ui contter* terentur cT ferndrentiir, Vd/latio regni ifrucl inci' dit in annum lebiskiiC fextum, U enim nonut efi Ho* fe£.2.R.eg, 1.7, Annis pofl circiter centHin cz quaginta regnum I«dlt;t per BttbÿloniHm euerfum, ci«» ttitlt;« uafiata çy templnra incenfum eflt

H.« Cdîdmitdtcs primiw Amos pra:dixit, quifub Vßa, pâtre lotbdm, fuit. Eum fecutut Hofeoi gt;nbsp;uixit fub vßa iotham z!“ Ahas.EpiiM longiore tempore in minißerio juit.Ndm ßib Ei^ecbid cjMoqj «ixit.Sed Mi cblt;t interbos lunior vßdt.mpore nondunt /ùitin miniflerio. Horum Propbeturum plmiè eudem ratiâ in docendo eß : Ndm conciondntur de uaßando po* pulo, cr abolendo regno corporuli propter peccdtd, ut uliud nouMin er ßjiritudle per Chrißu inßituatur.

Prior pdrs doiflrinte ad poenitentiam pertinet.Po fierior pertinet ad confoldtionem piorum.qui cum in eadem calamitate eßent conßitutitopuf bdbebdnt tlld /^intuah confolatione de regno Chrißi, per quod tii ’ b gratid

gräliä fe fùturos credebMt.Eflenim regnutti retnif' peccatoru^ufliciic cr uitie ittern^. At^fc««** /}gt;iritu4lis regni cduflt;t,cu ambo re^na^tuda zsquot; tfr^ uafidta^zjquot; populm inter gentes effet, rdi‘ quiig ferHiit£ funt, ut promißio de Chriüo manerd tertd,Qr (ertui ejfet populut,ex quo nafceretur Cbfi Puf.Boc commune argumentum quatuor diéîi Pro* phet£ traâant, ut er populum uocent ad pœniteit' ttam,er'confolentur pios, qui communtum calaffli' tatum erant foetj.

T)tat{empti Atq;hic reéie admonemur deconß!ioDei,lt;}id ßinper folet,cum maximie mutationes er calamitol

I«'Jfrbo'a I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tempora imminent,per uerbum prins admo'

potiiucntnm nere homines. Sic Noha centum er uiginti annis antt diluuium concionatus e{l,ut emendarentur aliquià' faluarentur.Ante po^remam uaSlatione Synagogal amplius 4-O'‘annis,toannes,Chri{lus, Apoüoh coH' cionati funt.Nec dubium eil,quin haue lucem uerbit quä hodiehabemus,certa calamttas fecutura fit.tiiid ad alia peccata accedit hoc quoq^, quod uerbum ne' gligitur er contemnitur,ab i/s,qui id audiunt er^’^ bent.Keliqui qui non habent,ut funt Pontilix,Epifcgt; pi,er multi (krioß Principes,fumma cum crudeltM* te perfequuntur uerbum-H£c an putas De«m uidetf et tolerare pojfe longius ï Cum igitur Germania nui* tnrii

frtltem dliqui «mendlt;tti,lt;«Ht lifcereiitHr inini* ttentibut mdlw.dut babednt quo je in pubiicis culumi tdtibt« confoUri poj^irtt.

kc ludift ßre cdufum habuiffe «idert poffunt,cur non trederent prxiicationi PropbetdrumfExtubdnt nön cxcdcz tnim promipionesde «eterno regno Duuidis. item » puî pXtf quod non ejfet fceptrum auftrendum de tnbu ludu, donee utniret Mej?««. Contru b« promi)?jone$ ui debitntur Propbeturum condones pugnur'e.ituq; non deerant qui eos accufarent,tdnqudm ejjent menddcet ß’iritiM, jîcut lerewi« er uliorum exemplu tejiantur Ac inflati promij?tonibu« non rede inteHedi«, fein' rißimo dnimo ueros Prophet« ndebunt ey’ content' nebdntjSicut nunc Pupi/U, quid lomiiidnt fe ejfe cc» cleßdm, prom»j?ionibiw ecclej!« ftiits nituntur es“ fecurißme uiuunt»

Atqut Deus mirubili fdpientid utrunq; fècit^ut et comminutiones Propbeturum nonej?entir)itlt;e,cr proiniisiox turnen promi)?ione$ quoqj implerentur. Abducebatur populi« eupttuu«, er turnen munebut lucernu de do* tno Ouuid.cuptiuHS loiucbin, qui ub Eutl Merodueb

I excurcere Itberutu« ZT regio loco bubitus eft.Detn' , de uccidit ut reliqui« populi re/btuerentur, per quu( , te/uwrutu efi cinitaf zj- tcmplum.

Hune mod«« quo Deui promtßiones fuM inipltt Ratio non intelii^it, Putat emm deum curare numi* «nig?t'’^uo'’ ruin,Etßcut ambitiofa eß,putat deu ßt£ gloria cati^ promh’i'o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;numerunt tioH

nesiuasim, cttrdt,lmô ingenteiji multitudutem propterpecca* P*''*'’ turn potiM abijcit, ut paucii credentibus promißio^ nesßtasprieflarepoßit.

Rom II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ntodum dißiutat S.Paului,Deum non ab

ieciffè populum ßtunt,Nam inquit,Ègo quoq; ifraelU ta fut» ex ßmine Abraham. Egregiaßilicet res,gio* riari de fe uno, zy interim totum populum ßteri ai* ieHum reprobatum. Sed hoc modo Deus agere fo/ ., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;let, ßcut Efaias quoq; teflalur, St ßterit numerus ßlii

’ rum lfraél,ut arena marts, reliqutte falu£ erunt. Hot impia turba ludaorum non norat,ldeà ßcuri conteiH nebant minas Prophetarum,ç^ putabant Deum tail* turn numerum non abieâurum eße.

ntiido amp;nbsp;dl titmczj gloriantur, Deuin cccleßie non defoturum fffi ^toshaav.t id qui dem uerum eßt, Sed quomodo probabunt ße ejß pofji'Mp'rp eccleßam fNum quia in ßuprema digmtate conßititli ßunt? Num quia maior multitudo ab tpßs ßat? At dignitatem, nee numerum curat deus, ßcut teflataf ludatorum hißoria. Qtiare debebant ßecurttateHi hanc exuerCjZ^ humiliari cor am deo, ut qui eccleßi ßuiäti

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epj/copt« effet • Sic«t extinâo )rrè toto regno ïudii, ,

I nbsp;nbsp;nbsp;d“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;populo exlmïum jwit, tarnen feruauit

, quitMr.Solet enim deut fic mirdbiliter dgere^iUt impif conji€nd4tttKr,exclt;fce/it«r zx percent.

, trdrijl Sicut i»Jjgni5 locut efi de Zidekid rege, de eo dicjt i£r£milt;«;Os «tß Ioq«£t«r cum ore iüiut, zs“ o»

I dicit;Qttodßcies eiM op£h£tMy,er non utdebù ter' , ylt;tm ilitui.lïuiufinodi contrddiüicnes pulcbrè obfera ( «(tKErunt itnpij,£t eiA tunquain cortd drgumentd men I ddcij obi£C£rHnt propbetis-Et tdmen uerum eft quod EXfcbkl dtxit: Ndni c«m Zidekilt;e oc«Ii £j}f nt effoff , p, tfirram Blt;tbgt;Ioni4 non potuit uidere,cr tdinen ui/ dit ocmIos r£gi5.0 j)rndcr«nt b«£c impios, ut Prophe»

■( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fMj|gt;iC(ir£ntHr montitos effe, pd pc doiM

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prd;fuinpiionenl folet punire ctocitute.

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hlt;fc pdMcii d£ drguinfnto

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t 3 COM-

Verbum domini quodfaifîû eft a J Micham Morafthitcn, Jn diebus lo' thâ Ahaz Jehisktæ regû Iuda,quo(l uidir fuper Samariam ÄT leruiàlem.

OTA phrafts eß in uocabul^ ( dabar) Reélèquidem reddi* tur uerbum, Sed Ebr^ets uegt;^ bum pluf ßgnificat quâm tio* bifyßgmficdtentm totumttt* ^ocium de quo agitur aut dirt

Meminit autemin Titulo tantum regum ludat turn tarnen etiam deuajiatione concionetur regni if' raël.Eorta)Jiideô,quia in regno luda tantum propbt tauit. Amos Hofeat etiam ßiciunt mentionem re* gum ifrael.

Meminit autemtriufn regum. letbam imperauit annis is.Totidem imperauit etiam Ahat ßlius.tehif' iurf (gt;nfer4t an/iii pppMtotio oßendit, tionft'

non folum longo tempore in mini fier io Micha uixe* tit, fedetMmquod non uno fermone nec etiam an' no uno Propbetidm tftißn akfoluerit. Sicut igitur [w pM Propljet^m ^moi çr reliquos in certM concio' nes diuißmui, ltd Micbd quocj; in plures concionet eji diuidendut, At(]^ biec quoq; caufa efl, c«r VuctU LUCf,4-propbetidjn tefau uocet libr«m fermonunt- Oflendit cnim y nonpcttt nobiî dppmt, uno temporecrfer' mone,iflaomnia trdfldtdcr abfolutdel/i,feddi» MerJiJ temporibi«.

Pertinent d«tem hie e'o, at etjuo animo flramuf contemptum uerbi cr perfecutioncm,lt;iudm bodie fen „ nbsp;nbsp;'.“P*“*

timiK pdjsint. Si^Midem edndem edldtnitdtem -, inde=‘ fèjfo fludio nbsp;nbsp;animo,faniii propbeti« pIwritiH annif

in peruicdci ej d»»quot;«» populo pertMlerttnt,nec ideo dif fcejferunt à uocatione.Sicut nos, cum dnimi indigni’’ Ute mouentur cr /èdngnntHrJæpe de deferendo nifterio qt feilando octo cogitdmi«.

QBoddKtem dddit. Verbum Domini elfe amp;âum KegnumSi^ contra Samaridm CZ terufnem. Primum tn eo pbi rufiicm coo. magnitm inuidtam odium conciliiit, quod terufa* lemcum Sdmdrid coiungit.Cum tdmen Hierojolymis effet uerws cultui cr uerum mtnijlerium. In Samarix XHtem neutrum effet, Sed idololdtrix et impia dovlrt' nd otnntd ejjent pleitd-SicMt nobis indignu uidcretur,

8 COMMENT. IN PRO-ƒ dicât : Eoj qui EuMgelium profitentur in dem damnatione lt;tpud Deu eße cu Papi/tis,et eafdeiil pcends ac iudtctu idem fubituros effe. indigna hxc uil derentur, ey tarnen uerum ejl, Deum ex £quo odijff peccata,ßue â nobii,ßuc ab aduerßtrijs admittantur-Imo ßruui qui uoluntaté Det ßcit et earn nonßcit^md. L«c/ li* uapulabit, ßcut Chriflui in euangelio oßendit-^

Sed Prophetam nihil mouet indicium popult,ltbe^ rè dicit quod res eß, nec mouetur periculo fuo. Idei feniores populi leremiam Uberaturi ab iniufla morte» lere, zs. hoc exemplo Michie contra fürioß)s facerdotes, qui leremiam occißum uolebant,ututur.Ac predicant re! gis Iehiski£ pietatem, qui Prophetä feruauerit tante ammo uaticinantem contra lerufalem.Satis autem o* ' flendlt leremi£ locus,ß abfqs bono Kege ßiiffet, per* eundum M.icha: ^iße, propterhtec uaticiniacontrd ciuitatem fanilam ierufalem. Audite populi ornnes,aufculta terra et quicquid in ea eft,0C fit Dominus Do^ minus in teftem contra uos. Dominus de templo fancQofuo.

Efl exordium conuenientißimum argumenta gt;nbsp;Quiaenim tarn horribilem uaftationemcerto uidet '' imminere,magno ßgt;iritu, magnaq^ uehementia homi’* nes,quaß fopitos in peccatisfuisiconaturexcitare ad

fufcipiendäm cur am emendandie uit« er Mertend^e pœnx. Hoc enim primum eß, qwod Propbetx folent mUt cxlt;itaTlt; agere. Et hoImk cbri/iiw etidwi in nouo Teß^mento bitc in doccndo ordinemferHdrijMt primo traderetHr doflrind pœnitentix. tiu£ deducit boininem ad dgnt-tionem peccati,ui nofolum confiteamur nos ejjè pec= ctttoreSjfedetidmincipidinuópeccdtMm uerè odiffe • propter mdgnitKdinemiræ Dei,quam in nos deriuat. Simili exordio qwocj; Efdi(W utitur. Videntnr dute»» ambo imitati Mofcn,De«ter.jr.Et/i cnim uni populo Inddico concionantur Prophet«, tarnen tanta uerbi Efaiie,t, tnaieflas efl,ut cjuicquid in tota creatura eß, merito «erbHin reKereatnr, Et pertinet boc excmplnm ad nos omncs, «t difcamus Deum timers sj deßnamM peccare,ßquidem tarn duriter peccatuminfuopO' pulo puniuit.

lt;i«od äddit: Dominus Dominus ßt contra uos in teflcm. simile eß illi quod in Apoßolcrum iiteris ui dcm«lt;,«bife profitcntur,Seruos lefu Chrißi, per ho» luntatem Dei. Ndtn Micbd non ««It doiirinam fuant accipi4anqttamßuam,ßd tdncjtidm Dei. ideo dicit ß Dominum Dominum adhibere in teßem, ^«od nibil proprid uoluntate, fed omnia Deo rewelante (S' i«» tente dtcdt .Vtßt fententia : A«dite me ucs poptdi, Ndm cum nie audtetis,ipfum dwdietis DominMm.HMC

tamjuM teflem Prophetù met£ profrUo non (tnt Pfdlm. 90. fumno uejlro periculo abijcietis. Sic Mofes in Orlt;i' tione fud propter reuerentiain uerbi fe uocdt uiruitl De», hoc efl, 4 Deo iuffiim mijjum,ut uoluntateitt De» per legem reucldret.

btwo Da’ Sed quid unit flbi repetitio cum mentione loci, Dominut detcmplo fanilo fuo ? Hoc nonfolum iieo äddit,ul uerum Deum, certd zx uerd notd deferibdt: '■ nempe qui uerbo fuo promiferdt, [e hdbitdre uelle in templo in Jerw/alew. Sed etidm ut notet impidm priti fumptionem. Nlt;»)b regnum ludd retinebdt uerum cul turn tn légitima loco.Cum dutem prophetd Jerufaletil turn Sdmdrid coniunxi/fet, ZSquot; /imdcm eflet mindtiif panum. Qg» in regno ludd erdnt fe longe regno if' rdil putdbdnt fdniltores. N4ra reg«»»»» ifruel nidiiP ßfldm idoldtridm fequebdtur. Hh»c pr^efumptioni occult tt hdc repetitione Prophetd.

Ctid. PrtfumiM uos de cultu ZT fdcriflcijs uc' flrii, tdildtif templum, idâdtis templi hdbitdtoreitl Dominuf de hdbitdtioneflid (icnti.ei. tefldbitur contrd uos. Etfi enim hdbetis légitima fa» criflctd légitima in loco. Tdmen non pricflatis uero tnodo. In eo enim erdt fiiendum, quod Domintu mi» fertcors efl. M uos fiditis in templo z:^ ftcriflcifi ueflrii, Huie nufericordi zj benigno Domino debt» batif

fciitw ex Animo pirerc, cr fictre mandata ««lt;. At ÇJquot; Miwitis in ueßrii uijs, fient Efaiof di» cit:Cnpiditatibut neßrii UxutU frtna, er Jine timo^ re Det jiettis quicqwd Itfaet.Hoc teßimontum inipte» tilth HejirüB ipfe Domtnm contra nos firt de temp Io fuo,de quo ualde fiipey hitif. Sed ficut locuf uere fan* äut eß y propter fand um habitatorem, ltd per «os qutit propbdnt eflif,prophanatur-

Ad hunc modum iudico Propbefdm Hc ohfcurè tAxare fiduciam.quam in templo,cr cultibiu fius ue/ riu! qniim in Deo hdBebunt pofitam Judœi. Poteß tarnen ettam eo reßrri, q«od ficut poßea oHende» »II«, templMin fub Ahaz claufum, zy“ omnet anguli picfit excelfis fiere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d. Templwm deferiM,quoi

Domtnt« deflinauit ad cultum fiium , Sed non p4' tietur fi contemnitex ipfo templo contra uos aget. Qüoniam ccce Dominus cgredictur de loco fuo, öC defeendet ac calcabit Excelfaterræ,

Htc incipit comminari fituram calamitatem fi» uaßitatem potii«. d. Nolite ejje fecuri, Ftngith lt;[utdem Deum uobis efii propictitm , aut [altem non uiderenec punire ueüe peceata ue^ra, putath eum ociofium ßertere^^c^non ommAduertere trans» ffrtßiones «ejirat, Projtdo tarn commottet [e, ut tgrediif

« COMMENT. IN PRO» egredidtur uifîtet uos, uenietts ueniet, ac defcen^ det -, hoc efl, efjiäu oftendet fe ejje priefèutem zf träfet impietdü ueflr(e ,ut edm punidt per Afjy* rium er Hdbylonium.

' Vtitur dutem Scripturd ßmilttudine hdc egreßio/ nif er defcenßonii-,ut oftenddt Deum, etß ad uindi^ cdndum tdrdut eSt, tarnen certo uindicdturum ejfe guiequid eil impietdtis et /celerum.Sicut Poetlt;e quo^ finxerunt Deos Idneis pedtbus ingredi,eum [uppliad trrogdre uolunt.Ndin impif non fentientes obruuntur »Vf« Deißeut experientid etidm gentes docuit.

VÓX Ebred (Bdmoth ) quam latinus excelfa ueT' titßequeter /ölet accipi pro altaribus feu arts, quaf nos quoq^ latina confuetudine altdria uocatnus, ab al tixcdfi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iff teditiore loco fînt ereila[uptr

terram • In genere tarnen ßgnificat quitquid efl ex^ celfumflu eminens.Itaqi in hot loco puto generaliter dcc/p/:Oommt«cdklt;tfcit/«percxceIp terrae,idefl, Quje dpud uos fublimia funt,qu£q; pr« alijs eminet, nempe Reges,Principes, Sacerdotes, cultum, deni^ er ipfum templum coitculcabit Dominus, er in ni* hilum rediget. Itaque hiec huiustotius Prophetiit quaßpropofltio er flunma eil, quam poflea uarit expiicdbit.

PHETAM MICHAM. « ualles fcindentur 5 Sicut ccra à uicino igni, Sicut aquæîque per præcipitium feruntur.

Sincedocheefl,ufurpdtenim continens pro co«/ tento. N4m appeUatione monttKin cSquot; «rfUium com-ple(3itHrtotMmpopM[«m,q«od entnia udflabuntur q«(e uel in montitnM «el nalJibU4 funt po)it4. AUwJit enim ad fitum terr^ fanihe, plena ,e/l montifn« er «alltbiM, Kt |îgni/îcet extremam udßitätem, ne uflt;ludm pHtetKr reliquKm ßre, à ^ko hoßis mdnum dbßincdt.

Siintlitudines (Jmiamp;im Propbeta Htitur co pertinef. Kt oflenddt irajM banc Domini nulla rdlione cobiberi dut nnpediri poffe,Quid enim eß quod ceram fdlud= re poj?itadiunflo igni,ne lic^uepeati QKid poteß co' Ccn adignt bibere impetMm fluminis per pracipitia loca Idhcn^ tw ? Eadem ratio, inquit, ent pan« y mdgtto impetu ptæupitii, graffantis in uos.Dominuf efl igni4,Voj eflu mollio= res (juttuiscerd.Dominufeflflumen magno impetu rucns:Vos efléSyCcu jrutriecs isgre bicrentes in prlt;e=« cipKi feu déchut loco.Sine negocio igitur dbripiemini ad pcéndm,e3' peribitii.

Horribilid h£c funt,er e^Uie nterito debebant nos reuocdre in uidnt,ne dum fine tiinore Dei, cum mas gno feandalo fiatrumfin peccatis fergiwws^ exarde-

14 . COMMENT. IN PRO* feat tret tint,et pereamtu eue/ligto.Stcut Pfalm-î. demfîmilüudinemiitatur.

Propter peccatuin lacob totum hoc fictjôt propter errata domus Ifracl. Qiiod ucro eft peccatum lacob, An no Samaria f EtquæfuntexcelfaludaC' An non Icrufalem f

Panant pradixit, Nunc etiam caufam calamiteit turn iftarum oflendit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bjc cernitKr in Prophetel

fingularif magnitudo animi, cr inßgnis Trofficritt, quod foî homines impietatis arguit,tjuibiu totus mit» ^r 'naitcô uidebatur nihil habere /dnilius. Et pro/c(3o no* fern cum lu- /}ro5 Monachos CT hypoeritof, cum IwdifW nttfld i/i *'’■ parte pnjfuntus conßrre. ludeei enim uerfabantur it c’dtibus 4 Deo inßitutis cr mandaM,Sed Monacho' ru religio nihil eü tfuàm iÿiÂlt;gt;âfnlt;rgt;iiix,fîcut S.P4« lus appell^a,hoc e{l,cultus ijuos ipß ßbt ßne uerboi Cobi, ßne mandata Dei,ex proprio arbitrio delegerunt,de putbus nunijuain poßunt eße certi,quod deo placeant 0‘probentur.Hos cultus tam ndiculos, et uerbofet mandata Dei non ßifßiltos,cum noßri tarn iCgre pii' (ianturreprahédijQuo animo putabimushanc Prot pbt’ti« ccmcionem ab homintbus inßgt;eciemßtnäis,amp;‘ fuaiußieianitentibus,acceptam eße ? Ac praferUiK domus luda potuit ei obifcet(.Templum,Sacerdotes, legi*

et !egûtmlt;x perd in loco d Deo conflituto, Sed Proquot; pbetd in gtnere pronuncidt,Propfer peccdt«m ïdcofr ZT errdta ifraH (boc eß/iKS populi, qui iafldbdt if* tdël feu Idcob pittrem,d quo originem (lucerent)tßlt;u CdldMMtdtfs ohuenire. Ad banc concionon tdw Itbtre «ulgdnddm opus Jùit dnimo wdgno, cr contempto» te onuiium periculorum , qu« ab im^ijs iuftitid» rijf imminebMt.

Porrô fententia b!ec,pfrttnet dd doflrindm de pce nitentid.Et utile cfl edm probe conjîderdri, propter ^“quot;quot;”6 er« jnirdm fecuritatem dnimorum,qudm in nobb ç}quot; ahjs ‘'^'’»'51^'“ bominibus omnibus deprebendimus, Ed etjî propria nu te ucu« ndturæ noßris eß,ßc per peecdtum deprauati«, tarne accendttur izT augetur per Sdtdnam.

Cdin cum de fiatre occidendo cogitdtjneutiquJw cogitdt Deuminj^Jcdurum i ulturum fcdon tarn indigndm.Dauid accenfus amore, neutiquam praeui^ dtt dnimo illam peni d(jperationtm,lt;iuam fenßt cum ddmoneretur à propbeta Nathan. Qudntö minus tum cogitare potuit de hornbili feditione pcsl per ß* lium exeitdta f de uiolatisab eaconcubinis,dec.fdt« bus,qudrum feditto occapo pitfquic omnia Senptura o{lendit,peccdti tHius poenas jüiße.Nam Satan ai 'mit occupdtumcogitattonibuf petcati/ic tenet irretit m, Mmhilpr^eMdtre,nuf(iu4mtir(umf^icere poj?it. *

Nece/Jaria itaque tü kicc Concto, lt;JUte nos no/ieiit,Deum ßmpliciter peccata ueüe punire, ne( ueüe dut dd ed,conniuere,dut leuiter ea punire, Stlt;i irdin eius immenfdm ejfe.Vt hoc modo ddmoniti, ni' Udmus in tmore Dei, Deum ferio precemur, K nos in tcntdtionem inducdt, fed gubernet dd fui no^ minis gloridm.Et d mdlo liberet.

Quoddutem Prophetd fubi/cit, interrogdtioneiii in perfond popult:Ciuod efl peccdtum tdcob fleareßtondetjAnnoneflSdindrid^Hoc idea ßciti ut oüenddt impies cultus,idololdtridm,fiduddm of( rum mordicus db hypocritis retentdm ZT definfn’i fjß.Qcd.Mmopoteß uos dd confißionem pecedti ddigere,etidm gloridmini in trdnsgreßionibus ueßr^ tdnqu'dm in lujticid.Vt igiturfcidtis, quid Domi/itf reprehenddt,^^ cur tdntds cdldmitdtes uobis mi»t' tur.Itegnum ifra'él peccdt in Sdmdrid,quod ibifdcri* ßcdt cr cultus inflituit contra mundatum Dei. Rf' gnwra ludd dutem pecCdt in lerufalem eo ipfo putdt fe Deum colere demerert.

Porró fuprd dixi habutjfe prophetds iiidnißßiii'' cdufdm,cur cultus in regno Sdmari^e feu ifrd'èl inßb tutos damnauerint.Qutdenim Deus lerufalemdel(' gerdt, in qud facrd fierent in templo, diuinitus injß eedißcdri. Idololatria ßiit cjMod Hieroboain inßituit, lo(^

f»HEt AM MICH AM. Óp. b locd cult UM in in regno ifra'chjicit enim id fine Uerbót imi contra uerbum Dei.

At.]; bi egregic pingitur fiidtitia cr error fapien tiahumans.Putabat Hieroboam.fi pec«lilt;tres cultiu in fuo regno injiitueretyCX prohtberet^ne fabditi Hie rofblymii (dera annua ficerent, fe pukbre fiabditU' rum regnum (uum, ey fraiturum uires regm fuda. Sed diuerfiam accidit: Num hoc ipfo conlilio per ido/ lolutrium eMcrtit regnum, ut uaflaretur à gentibut.

Non dißimile eft, quod hodie plertfq; Principi« biM regibui accidit. Adorant raeretruem Rom4« niim,cr iirtpioj cultutßuent ac deftndunt, cauent ne quid uel in dodrina uel ceremonijs inutetur, 4tq; hoe modo pMtunt fiintuto ßrecrfua faluari pojfe Sed luc ipfurdtionefe or fua euertent, Nelt;p enint dew eontemptum Uerbi fui amp;nbsp;idololatriain perpetuo padetur impunem efte,

Et)i igiiur regnum tfrael mordicw fetitiebat cub tw (uos, zjquot; dicebat fe non idola, fed uerum deum, colere.Nec tunti effe lóci rationem,deum cor reßiice Quomodd ire,nonIocMirt,nonper/ôn«, Perinde italt;^e(fe,fiue in ierufalem fiue alijs in locis deo facra ficiai.Nec mai iJoiitrian» iore$ uno in loro ftcrificajfe, Hiero/obtndm gen«

Hzf CS“ ftinilid (tß â Pfiudoprophttif, äd deßnß«^ nein idollt;ttri£, contra Prophetoi diéîa funt. Tattit» iiolatriam nö potuerunt negare. enim nobis mißuin eßt inflituere cultus diuinos.Etß guid infliU^ tnui propn'd uoluntate, ^uomodo poßunt animi cef* tieff«,^uod Deopläceof Cutnttaq;non folumli)^ cuSf non perßtnx folum, ßtd tota ratio cultus à d«i , pricfcripta eßet, ßne négocia potuerunt prophet^ regnum îfracl conuincerede idolatria, Non eiiiH qutd ßciM,ßd quomodo ßcias reßrt, cum de culb^ rfM^non on? dci agitur.offcrebant in regno tßraelflatuhorisd' tin ftiirt ;ta diebus,tauros,oues,oblationes ,ßcut ufus erat in rlt;' uci'bi’ gno tuda er lerußtlem.Etß igitur quod ad ipfutn o* pi« attinct,nulla erat dißirentia, tarnen in eo dijß' rentia erat, quod deus iujßerat alio in loco hoc opVf fieri, er per alias perfonas

Ualt;^ cum facrißcijs regni ifrael coniunüa fWt WdfjJdtt dei,er inobedientiaergauer^ bum. Deus ausem,ßiut apud Samuelem eft, potitH uult obedientiam erga uerbumßeum, quam uiiHimiii er adipem arietum, Si quis autem non obediat

• Moiitra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tlictt idolatram eßße, ettamßiaiiet ßumin^^

erdifficilltmos cultus dei. Sicut idolatrarum pro^ prium eß, non deligere leuia in ßeciem, fed qua dua crdifficillimafunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Idfô qKoq; mondchi iioßri,SatMie mättcipia, fù’ giuntußtata«lld,rdtiofieadmiiiiflrtiudlt;£ Oeconom^ coniagiMjet reliqwd ad cùnlé wiü neceffuria, ojjiad tgt;ifn..a.amp;c, nSutantar ußtato uejlitu,iio nfcw «/lUtw.Sed ca de« ligaat quis propier raritate pluî admiratJonis bubet 'SicHt fdcerdotes Baal uulnerabantcUte eéfaiiguinem ^ndebd«t lp/î reget in popaîo de^dd exemplu Abra bie,mdädbdnttt concremabant liberos fuos.Sed cutn deit^ ante omnia poßulet^ut obediatur uod ßi£,mani fißu efl.ubi bäte obdtentia non eßdbt eße »doldtnum,

Sed inlt;]uies, non eadem ratio («it »-fgw l«dd. Hi enitn retinebdnt uptatos calttß «« loco diuinitus deß^ gndto, perperfonas di«i/iiH« ordinatax, C«r «gP tar propbetd duitexcelfa luda,eße ipfam lerujdlem! qujC ob boc totiiu regni corona )ùtt, ç|aod dd caltam dci ab ipßo dco conßituta (uit.

Hic prtinam debeinas meminiße tituli-Dixiteniin propbetd fe uixijße ZX concionatum eße [ub Ahazß’ Ito lotbdtM Oßendunt autem hißoriie regem Ahaz dißeßiße d nid patris,z^ßecutum uinm ngni ifruel. » P4rd.i*« Ndm CT iiMdgmes ßddltm Jibi curauit fieri,et eas ddo ruait, zy m autle Hi/inowimtiol «wt fihum, denilt;J; in excelßs otnniba« facrificaait. Hunc idobtriü cat« Dca« aune paniret per regem A)?gt;ri^, per reget» Ifruel, per EdoinitdJ : turnen non folum non eß me' e » lior fiilufr

ao COMMMENT. IN PRO-tor /iâut, fed jddidit grauiora peccata, Temp’u'^ dejlifjdtum 4 deo diuitiii cultibus daujit, in oin* tübuf dfiguUs lerufalem erexit ards, in tj:ubui iufil facra fieri alienif dijs. In religuis quoij; ciuitatibiif alienii dijs ficrd fieri, âèigitur fecundum hier am hoc modo exponuntut, sjccelfaluda,ipfa lerufalemjn q«4itMpi!«Rex omtiif generif impietates ej idololatriM infiituit, tinde tmplum poflea in totunt regnum enidnauit,

SedinueiuM alibi etiatn ipfos cultut, bgitimo at do in ipfo templo per légitimât perfott-n fidos, re* prehendi.SicutPfal.fo.£faiæI. ubi Deatfimplidief de ipfis facrificifi pronundat, fe ea nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amare

txigere, üfi nö fint fitda in aliéna loco, nee per ißfj* timoit perfonaSificut in regno ifra'el.

Satu autetn cum hoe modo reprchenduntnrfacri ofiendunt tjuod tn einutiofum fitgt; pucent. cim Efidat ^ueritur,tjuod lUi qui plurimum facrificaba'^ pi/s'amp;’proti muant in manififlis flagittjs, dum per auarte lam op* priinunt pauperes, lut non fände dtcunt, ncgtigunl puptllof et uiduat. Sicut Pfal.$o, qmt]^ conquerituft OdiJJe eos difciplinam, proijeere fermonem domini retrorfum, Currcre eot cum fitribM,hoc efl,in coit' tradibui defraudare alias nbsp;nbsp;nbsp;adulteria fedari,cr(t

QU4re tJointni« 6. Ctip.apwd Hofeam t^uot^ db m^De )nifiricordiam,qudm fatrifidum- Et re» pftitMrbæc fententia lt;«pttj?tmc 4 Cbn/lo contraiußif «4)105 er pb4ripros,q«i mimmo locó habebant funtt »14 dileäionit operd, prlt;£ iußicijs fuis. igitur fdcrU per fe boM crf4uóla «icidiiturd propb4ins bo» »»!initH?,lt;JMi ea prafiant^nö folum fine fide,fed etittlh cum maid confcientia ,fiiic timoré Dei, o' ex corde non folum non pcenitente,fed ctiam (^uerente o ft'Squot; rdiiteper talia operd lufiiciain.

Secundo, fit’it tdüj facrificia etiam idei uiciofd, quid conjwnditnr ordo, c]uem ip/è di’t« Holuit effe in tultibiu.Nam ahj cultus funt exteriorf$,pc«t funt fa crificiaoquot; cercmoniie dittiniti« infliiutie^ftem oin- O’^*®*'“** nid bondoperddtMinitut mandata. Alij funt ffiiritua» Us,qui pertinent dd primd tdbwldm, ficut funt fides, timor dei, inuocdtto, grdtidrum ailto, conjrf-f o.CZc.Pfdrent dutem Deo etidtn exteriores cultus, quid funt obedientid ergd uerbum, ft fint coniun» Hi cum'interiortbus.

AtHgt;'pocritæHeriscuIttbt«negIeiIis,quiincor de funt,tdntum iraitdntur externes o de ijsÿrafu» n’ piuuit munt tdnqudm fnt per feiuftida, etiamfi lorda fint «dcMd jide CT timoré dei : Etidinji in périt u’is non

drum, fed ^uicränt alia prtefidia. Si(id fihaz reliélo nero Veo zj cultii u^ f iu4, fe confirt^ hat ad cultum dcorum Damafci, tjuia uidelat SyruiU Kcliore fôrtuna uti.

Uaiic peruerfitatem reprfhendunt prophetted' horta/itur hypocrites, ß ueltnt dec prohari jua opi/ ra,ut deum ueretimeant,ciusuerhum feqnatitur, Jn deo ßrcm omnem haheant poßtam- Athiccß itegli gaat ,ßußra eße quiccjuid ßciant ej tentent VeutH enim non placjri,fed irritari magii.

Ad hunc modum eoneionatur dem in Pßltnt So. Nunquid manducabo carnes taurorum, aut fan^ guintm hircorum potaho {immola deo facnßciiilH laudu, redde alttßtmo uota tua. Inucca me tn JK tribulationts tzr eruam te,cr kónorificabis me.quii' fi die at, peruertitis ordinem e^ ßnißre omnia agilH, Sic urgetis facrificia,quaß ijs ualde opm habeam-Hoc potiiu preefiandum erat, ut me agnoßeretis dei ueflrum jn me haberetis poßtas ßgt;es ueßres, et inito* ttocareus me, ita fieret ut etiam externi cultus tM' quàm obedientia, mthiprobarentur.Sed cum iHaoquot; mittatis dc negligitis, QEomodo b«ec placere mihi pojfiuntf Taceoquod additis peccatailla,impilt;illl doilrinam, impias de deo opiniones, idclatriam f^iritualeut firnitationefu. Deindt etum fieleratùHi nttiM

Ad Bhuc modum nos qKoq; reprebendimiM in fterfarijs cMlttw,quoj ip/i fine uerbo Dei inßituerunt, Ci-t(tnquämiujiiciMddorant.Vbienimuota,ubi ce* uetbo. libdtWjubi Miffe pro uiuis ct mortMi5,Htt cultus S4fi dor«t»,ubt intercej?ione$ mcntd Sanflorum, ubi peregriudtiones^Mondchdtux ,0quot; f miles «»gacißi* WjC ii«gÆ,tmô nocentißtmie pcfies,uerbo Dei inflitU' tie,trdditie,ttut mandut^e funt i Si autemfuntfne tier» bo^ubi lt;lult;efo eß obedientid, quain Dew mrfgw unit, qudmuiâinidsfTaceo wm»c(Mod b^ec lontrd uer-' bum defaidunt impifzy «erbum, dejrtidend/ idolo-Idtriic fu£ cditfd,crudelißime perfeguuntur. St cnittt cwltw Det Mbs i4d4re,oflende uerbum Dei, non co' gitdtiones t-'ti« o' idolum cordU tui. Verbum dutem

ß non babes, Jiige taiqnam extremum impietdtem, c[utcqu!d pro cuku Det obtruditur.

Secundojteprebendimtw qnoijjJîduciam,quant po nunt tn opera per fe bona,hoc eßjdiMtnttiM mdnddtd: MinuattnJ qualta funt dtleHionis opera,Per fe bond quidem, fed pcrC°quot;^ tarnen qu« uiciantur addita Jiducta tn ea. Strut ttt£

cidbdntur ludieorum facripcta, quanquàm diuini-t!M inßitutd, zr mandata ejfent. Placent quidtni bona opera in ijs, qat babent remij?tonem peer a-torum per jîdem. in Cbrijîwn » cr babent fua«

ï4 COMMENT. IN PRO« , rf mutieralioncm. Sed Ji cor in eafidat, cr ^ereahabere Deum pro[gt;icinw,tunc uiciantur ü' Deo placere non poj]unt. Ndin fidneia non debetuf noflrii, aut aliornnt npcril-ult; , /ed debetur foil itii^ fericordt£ Dei,ac itie/itis feu opertbuffilif Dei. KoH funt opera nojira opponenda gratia Dei, fed pri* fianda funt,tJnc;uam obedientiaiCjudm Deo tarn pro/ picio cr mifericordt debemiu, cum hac confrßiont, ^aod cum omnia fecimut qua poffumui,tamen fmii/f ferui mutiles.

Et ponam Saman'am ficut accruum la pi'dum in Campo, ubi planratur uineai 6C præcïpitabo lapides eius in ualkm, amp;nbsp;funditus earn euertam •

Hieroboam primus rex Jfrael,ficut fupra dixi,^ Vfiuijanrx«. //ifnigj aureos tn Dan cr Bethel, ut haberet fuuOl peculiarem cultuin in regno fuo, difjirentem 4 cuM quern Dominus Hierofolymis inßituerat, propirf caufasquas fupraofeendi. Jnhac idololatrta,(iiiii totum regnum ifrael annis quadraginta odo, effd verfatum-)per Amri regem, emptus rflmonsieni' ÇiBiiti* ineo adificata eß ciuitas Samaria, CuiiO aufpiciajUt effent augußiora,noua ißic quoq; idolo' latria caipta eß prater earn,quam inßituerat Hiero' fipain, qua poßea maxima iacrementa fumpßt • Si*

P HET AM MI CU AM Crfp. V guidon SdtKdrid pdes Regum perpftwa poSbde |ùtt,Et Abdb ßliw Amri tbi inflituit cultum Baal. Ideo propbctæjcum cdp«t pecaatorMw oßendere uo» but, Sdinarùm Jtré nomifidre folent. Ac dUcwbi to» turn ngnum boc nomine ßgnißcant, Sed bilt; prcpriè de ctMitdte dgit propbetd, qitte cum m«nilij?imlt;« çr opibiM inflruüißtnid cjjit,cr tarnen,ßcut propbef4 bic mindtur, ddtwrd erat fupplicium pro peccdthp» eile tudictum cfl^eadein cdldmitdte etidw in«o!«endd« ejje reliquat ciuitates.

Viitwr autem bie propbetd inßgni ßmiltila dine,qMd jwtnrdm uaßitatem grdpbice depingit.Flo» rens regnnn» feu ciuitds reiiè com^aratur c«Ito dgro feuhorto,ubi nonfolunt ßngularit atr.cer.itiis, fed etidm ktd oinnw genern ßugum «bcrtdlt; eß, quam ordo commenddre fo!ct,lngrdtd mim ejî co« ju ßo,ubi nonßngula f«iî certis locis diß'oßta funt.

■Ad hatteßmilitudinem reß’icit propbetd, c wi» natur {i(tMr«m,«t dlid Satnartte ßtßcies: nenipe tdfü qMdlw e/i dcerwildpidHrn, q«i, ewm uineta eonferunt ßudioß dgricoLe/ollig«nt«r ex uinea in unum lotu. QKomodo autem, iiiqiiics -, boc ßet ? Sic, ut Idpidej ftiMjboc eß, mdgiitjjcd tedißcia er baßticot hcßei dtfijciattkcr ßmdituf euertdntiHdnc pufo prcprtdw tife fettteiitiant. Qiiddm ^«od de pldntutione ui'

ta COMMENT. IN PRO-«fiC dicit,itâ fxponunt, Q^od fit redigenda in agrum.in lt;juo uinetu poßea plantent agricolte. Etomnïa Iculptilia etus conterenfufi ÔC omnia donaria dus comburentiif igniîOmnia denicp idola ci ns pcrdain» Quoniam de mcrccde mcrctricis collcgitjamp;T inmerccdem rncretrûisrC' dibunr.

Quid, induis, tnagttieß, minari fculptiliuinÿ idolorutn perdàionem-Quif optaret i/fa faluatabdul âii bomintbus cr uaßato regiio^Num deleâat Deunt feuire in ligna CT lapidef, a^Ute funt Dei ereatur^f nec poßunt peccare,etß ab hontinibuf ad impietatdit O'fcandalum transßrri pcffunt ƒ

adplt;xnttenUieconcionem,uthomines abißiant ßdU' dam iflam, quant in mortua ligna ac lapides, efi’’ eultus à fe confides,poßtam habebant, Siquidctn ed turn erat, ut fièrent pritda hofiibus, nec ipfa fe pe^' fent liber are ab igni o hoßili ui.

Qÿod ad Graittinaticam attinet, (Pefel) uocait' tur idola fculpta (Athnaii) uertimus donaria-SedeS idem uoeabuluin, quad poßea mcrcedem uertitnn^' Si^nifieat autem hic queflum meretricium, hoc ex idololatria capiebant itnpij facerdotes. St'

tat nos uidiiKiM in ijs lock, ubi ctrta idoU colcb«in« twrdonariorum feu aiiathematum inidtuu» di/ictfi quotidic obUtom. Qislt;tlïa {uere Marix tdoîil ^‘i'dfgrdiii, RegenJl'Mrgi, lu Grimmtal. cT injinitd dlw per totMw Papa; legnum, ex quibi« iîir-plipimcj redît!«tcwîfdrarMMf idoiornm nn»ncipia,ton^ftis ad id mcnddctbw miracuUilt;

(Exebgt;dold HertimttSnam ScriptüM fejptta jîc «ippeU4t,à uerbo (A:Ç4t)q«od proprièfgntficat af» ßtgi^llon tdeô j'oli(ra,qt!odimpietdtem femper tertre cdldinitates nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;jtfMt ontnia omnium feculo*

rwin exempta tejddiitnr. Stdeüam quodnibil labo» riopiM cr moleftiiw efi^ciuam «dolatrarnm «ita-Si'cMt

excraplo fwntmondcbi noflri, quibi« quotidse no««« dliquis chUks nafcft’dtMr,q«ifciw quotidie «cuos labo

Porrôbic loctw «ntueft ex eornm numero qwi omnnb , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nngines uU

noKiK in Ectlejîa titmuiti« ejl, Nicena Synodw fc' ei(nda,annis retro plu’ mille zT eentwm.fub Cotißam

tio Irene matre eiw, banc ob «nara caufam coa-fla eß, decretum magno confenfu eJl contra eos, 4« ßdtuebÄt nullnm in tempi« imaginum ufum effe. ilt;on igitur abfurdum jwerit paucU ojlenderc,4«id de boc

• Vcrnmeslcjuod MofescrPraphehe ntiignofli^' dio ubiqi prohibent nbsp;nbsp;damnant iniägines,Sed mcp***

p quot;ohî genere inttlligere de omnibus imaginibat-Jud^iittiagtnibtis etiam in templo funt uß ficut oRendil itdificium Salomons. Et quis dubitetiquot; regain ej principum domibuf non piiffe aliquaf P'* Hof tabulas ƒ Piüura enint,quia res reprefentat,»ii^ quant inter prohtbitM,dut iHicitas artes habita eü, mone,fapienteriudicdnte inter duos meretrices, profèiüo ßne peccato eadem hiftoria pingitur. Nlt;$ rgo unquàn ludteos tarn barbaros ftiiße iudicarioh quin etiam in publicis locis, cr non tantum inter pf* Kdtoî pitrietf J h£c monument a rerum pritclaregt* fiarum habuerint piila, Sicut in ijs defcribendii f quàm diligentes fiierunb

Non folum igitur harbariem, fed infîgnem qi‘0‘^ infcitiam iudicauermus, quodinmultis loc«, etituquot; Chrifli ej' Apotiolorum imagines,ßne dtfcrimine,i^ templis eieäje funt-Quisenim non uidet, quod taifjn’j po /iw peccato pi£ hifloriie, etiam cum fruâu audit»' tetidlcufuj. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in^iH

priuaus (dibus,fed in publim lotts: vt fuut ohm • ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(fiti

CreUrfrHmpHb.jrtpMbltcoloco proponfblt;mt«r. 1(4 rudes lt;j4moneiintHr falutu fuæ, benefidorutn tgt;ehpxnarumi(]U:e peaatoribus inflt{llt;efunt-,zj- p dlù od ledificationem funt utiba.

Sed inclui(S,Si tantrf pidurtirKin cr imuginunt u-tjlitf« eftjCur (dnto fludio d Mofe zs- Propbetis pro* bibent«r cT ddmndntHr gt;nbsp;Ke{^ondeo,ALolis c: Pro* pbetlt;e loqKuntwr de itndginibHs ad eum finem lt;citdi» r-ragüic« tn,ut ddordrent«r, perilidm adorationcm Dews 41.« adm«» tredereturcoli,Sicutmanififiumtt;fiimoiiiutn eft in“^‘ fecundoprlt;ecepto;No«ddordfciîneq;(oles ea,Quia ego fum Dews (hus.Sù in Dtuteronomio dicit Mo(e, Domifiws lócutus efl Hobw,Vocem et«s audiuiflii, p* wiluudiRew uidiflti nullam,Ne ßceretii Kobii imagf , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

fteWj^Mdm ddordretts.Ergo uiciuin omne efl in ado* ratioite e:y cultu,lt;]ui non ligno,non lapidt,non d«ro, non drgento, fed tpfl Deo condifori debedir.

Adoratio igitur fl abflt^poteü Mtaginum,flcut lù terarum.ufus elflilt;iute admonent nos rerum, cr r«î quj/î repreflntant. EHdngebd expoftunt hifloriant Chrifli, Lex ©quot; Prophets uoluntatem Dei nobis exquot; ponunt.Sed q«i5 ideo cbdrtds exoflulatur ? CX^is e.K «dordt f Qnis p«tdt DeKtn coli,fl coram fandisBi' Wiji proc umbat i Alius eurion cfl ufus, Mt legjntMr, W edot wmur de twlKHtdle Det,cr fldamus edm.

Hic igitur ndfcitur alid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dißirenti^t

Quidameniiit menddces fiändaloße [unt, SùWl Barbar^^Marg!tr(thf:Georg!/,Chri/iopbori,Cttthi jm^ncViim H/ quid meiiddces junt Q Nam qws rifegt; piiciifj runt ,nunqu4in ut rntura jùtrunt ) abijciinJæ funt. Sunt tnim tantum ad idololatriam coiifiéi£,Stcut turmendaceflibriabifctuntur,quodetiamfi diu eni legM,nihil nt/i mendacia legas.lta quoi^ harum iiit‘1' ginum plané nuÜM ejl ufin.

non autem fata eji admonere, quad ßnt ntetidlt;t‘ ces ■ Sed propter fcandalum penitus toUendiC fùntd» quem ufum enim ajferuantur^Qjiin pottus ßcut tiei»gt; domi fu£ fcandalofas ptéluras frrre debet, Ita wit«' me ex publica Eccleftfs eijciendje fuiit, in quibas nia ad lt;edificationein ferutre debent quicquid dicituf» fcnbitur,canitur,pingitur,fculpitur, lu fumma,i]iii(* quid uidetur (Xàudiiur. Achabendaeßinhacfigt; po/leritatis ratio, cui ißa in fcandalum o' ruinttiquot; poffunt.Sicut exempla extant in facris hißorilh ubi etiam bon£ res, cum in fcandalum abif/Jint, ieâe funt-Sicut£neus Serpes, etc.Sed de hac re plura fortaffe

Q^od addit’.Quoniam demercedemeretriciit^ coBegit Samaria, redtbunt tn mercedem mcrftrici’’ Hofcct J^eciem prouerbif hate fententia, Sicut nos ‘J’' ciitlUb

PHETAM MICHAM. CAP. I. H cimiK,M(t!epdrtilt;,miile diUh.Vocat enim upMa ft gwr^Meretncem^populMw ßrnicdntem cum idoliJ» dtferto uero jjgt;onfo Deo.ldollt;t t/id, do/idrid tempU W4gra/iceorRlt;it4,b« ommd,inquit,funt pnmid «do lo[4tnie,p(ö-t4 per prlt;fdjclt;ttjo«em /idHcilt;e in dlitnos Peoj.Sed bifc omniaßcut p4rt4 funijtd etiam peri» bunt,Vernet pophb« impit« CT fine ^eo, bwic »dol4 ijl4 pr£d£erunt,zXCt

IreWft c^citdte et m4!ui4. Experimwr enim hodte,cu Mun^m »a homines refle de Deo cT cmUm Dei:itfm de «ere bo*

nis operibus docentHr, imm4ntm lt;lH4fid4ffl 4«4ricM gus. a j «er« , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II iiiinCcipir

omnw cord4 4tg^ 4nimo$ occupdjje.i^emo ea lietra* ciffiiP.is amp;nbsp;lit4K iHH4t p4Hpere$ qua debebat. Excogitantur iii' ^nitte Hite augendcrim preciorum etiam tn minuttßi* mis rebus. Quie^uid dût in miniHros Ecclefidrii,cfuic qiud in Scholoiiimpcditur^bo: omne iudicatur efie ni wiu.ltuqj quod /ummUjiiS [olu dedecui,fed q«oq; pec e4tum buius feculi eii^uideat bominu duaricid ni«lt4s p4rocbi4s 4Mt penitMS eoUubi, 4«t miferrime negligi.

Sed rejjgt;ice fuperiora feculd,cum nulla utra reli' gionis ratio extaretjcum homines ad idolorum cuitu« cr udnam propriorum operum (iducium deduceren- gt;nbsp;tur.lbi nullus largiendi finis (iut. Omnu monajleria, «nlni«mf4lt;ri/îcHlort^Collegi4p4ƒfeb4t«r in fumnf4 dburi'

4* COMMENT. IN PRÓ' abunädntia om/iium rerunijTempla auro aygeni to «flt;j; d(î ädmtrdtionein oriiabautur. lufumma, ii' CM Mrum ZT argentum ab homtmbus tune uilius bituin,lt;judtn nunc lapides.Merito deplorandahacct Ctvws man citof muiidi uenit,^uam Propbeftt hic oßendtt ,quoil idololatriafcelicißima ßierit,et babuerit amplißimct prouentus,ubi Leuit£^qui in lerufalein uero minißt^ rio pr£crattt,mif€re eßuriebant.

Sei qui pexna propoßta efl ijs,qui ßc per impii^ tatem opes coüigunt ? üimirum quam Propheta di* cK,De mercede meretricis coüegit ea,ZT reuertentiH ad mercedes meretricis. Magna hodie querela efl,lt;ilt; ^l'rEœt l’ilia Eccleßdßica anoßris Principibus,d' uaiiius- poni inprophanos ußts.Sed primum,ß ßint bonäE( cleßaßica^te qu£ß), quomodo ßtnt parlai An not f» uanos ZT impias pr£dicationes Mijßarum,indol^ gentiJrum,merttoru^CT ßmiles nugasiDeinde qufß te,quogt;nodo iß utuntur,qui amplißimos reditus £(* cleßaßicos habent i Ojtotufquifq; edi, qui docet S' uatigeltum i qui pauperum curain agit^quiin alitjid parte dat talem Eccleß£ operam i An non ßre ß funt qui Euangelium crudeltßime perfequuntur ? emnis generis idololatrias mordicus retinent,eT(f^ fuinma crudditate deßndunt i Qui inßnitisßandt* lis, ZT turpißima iiita Eccleßam deßrmant i

quot; e« tenent non cotlocdntur in alios ufut ^Mdm mere» ®P*‘ Wcios- Aut enira fxdißinK eds pro(lig««t,d«t crude/ liter comparcunt. Sed hlt;ec nortd«m uerd poend eß Prlt;ed« erunt dïijs,qui «erara doitrinam, ne^ iwrunt Äecpropdgdre fludent, ' ' Qijod «td noflros Principes dttinet ontni tdude Higfit funt,quodre{idfludid er religionis doßrindtn tndximisfumptibus propdgdnt, Imme Vito îgiturIpolif nbsp;nbsp;nbsp;dliêndtdrumecclefidflicdrum 0«

pum dccufdntur.m rdrtt« dccufentur, qui ecclefldnt non ddiuudnt,^^ tdmen mondfterid JJiolùnt.Sed boc quo(^ dccidit Pdpiflis fecundu uerbu propbetlt;e:Opes Weretricricw funt, et in opes meretricis redib«rtt.

Ideo plangam ululabojincedam fpoliatus SCnuduSjpIandum edatn, qualis cft draconum, QC lîcut ftruthiogt; num pulli eiulabo.

Qtte JècjMMfitMr, et/î qnod dd fententidnt dttinet, I pUnd funt ( Ndm uafldtionem,quant bddent« pd«ci4 i comprebenfdm prjedi5Cit,««nc copio/îtw et qudjî per i dSjlributioiiem explicdt) tdme» propter «drids dtlw-I poijes ob/cttrij?imdm grdwmdticdm bdbeiit.

I ’ Atc^ bic rede (idmonentHr fdcrdrKm literdrum 1 JludiopjHt mdguo ftudio incumbant in linguaru ftu* i ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;did.Etp

gt;4 COMMENT, ÏN PRO-did. El/t tnim h£c explicari audiai optime, tdtlUt impoßibile ejl,ea plene ajjèqui Etraic^e linguic prt»* fm rudern, propter figurai, qua^ nulla aha lingH^ imitari poteft.

OfienJit propheta haâentu uaßationem re^if ifrael et luda p«r Aßynu ßtturä. Nutic quaß in rtigt; prtefintem ducit leâorem,ac non aliter uaticinotifi quàmß omnia efiênt poßta ob oculoj. Itst^ potfli* tialiter intelligenda funt nerba kjec, qtiie in littuf^ Ebrieui legit. Caret enim Ebrjca lingua optatiuo • Tanta,inquit,efl cdlamitat,ut po/fiet ahquis uel d(lgt;( ret lugere eiulare:ßcut Draiones,zrc.

V dri Porro ußtatum eß in facrii literii, quotiet uaßi' flnithioniim tOißgnificatur, HU ßmihtudine draconum Str»* thionum.in defertis locis ululanti. Sicut Efaite uaßalione Babylonif j4.de uaßatione regni EdciU' Threiiorum 4-de uaßatione iiierofolymorum, Ideo autein potißimum attegat propheta magnas ßiias, ut exaggeret fùturam miferiam : Nrfw pre gnitudine corporum etiam magnos rugaus eedunt-Struthionibta eß apud Hiob, quodßt cors er crudele infuos pullos animal ,ßquideinf^ »untouain terram, er poflea ea negligunt. Dififtf igitur propheta puÜorum meminit, ut oßenJat popiU lumprorfus derelikium,Sicutuerc dcreliiluspnih'*^ eßfCUiii*

‘ Qijod (licit: inced^m „udiM,rcJtren4« eft 4d ortix iMi« |Jgt;ïeiiJidioré,No» qM4}ï pldnè nuliw «elit inced« »■«gt; fed quod boneßiore «e(tit« depojîto, in ui’i uefte (ßcut fordiduti folebant)ueln incedere. Sicut kftia iubefcatur incedere nudut, adßgnificanditm cdpti= c^p.^o «ttatcfli Aeg)ipti. Neqjiitttfitte/l, quod cogitemus eum prorfiM nudiito corpore inceßiffe.utU CT breuto re uefie indutof jwit, oHongd zT honefiiore «biedu.

Stcuttn bijîortd Euttngelij difcipuliu dicituraufu war. 14. gijjè n«duî,reliâ4 poß [e fyndotie, qu/ fuperior bone/ltor uejiii erat.

Qyonia m plagæ etus funt infanabi« ks,ac uefierunt ufcp ad ludam, peruc' nerunt ufc^ad porta populimeijufcç ad 1er ufalem ipiatn.

VocdbHlum(AnKf4)fîgni5clt;«t «fbetnrntcm, grX' uem ZS“ miferdbiletn plägim, q«« non poteß fana^ ri.lßit uaßitdi .iuquit »qu« in ifraél incipiet, non tbt repjiet, Scntiet percuffuram eam luda quoq;, imö in portis lerufdlew fenttent edm. Notum enwiejl exhißoritt,ßcut pdulöpojt propbetd uaticinabi , , tur, Sdnbertb regnum ludd quoq; uaßdjji, er per* ttenißi ußji 4d lerufdlem, Edm cum obßdtone cinxifà ßt, db «ngeto domiru inde jitgdtiu ejl, cum mdgn4 d » fuorum

COMMENT. IN PRO* ftif, hoc propbft* hie fignificät. In Gath ne annuneietis,- neep exaudtâ'' tur plora tus uefter. In domo Aphra in ' puluereuolutate»

Hic incipiunt figurée, gute difjicultatem pdrinn^' N4in in re diffic ult di nuüd eft,

QgoJ de Gath Pale/linorutn dicitttramfumpIK''^ eflexcantico Dduidii.i.Sdin,’.NttmProphetie ex hi/iorifs mutuantur ali(}uid,cum in re qutedan tnilitudo eft. Dduid uidet magnum uulnut accepijß regnum extinélo Saule cf eiui filifs.Hanc calamitt^ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tem Opiat jic poffi tegi, ne incircumcifi Philiflijin

re/cifcant, 0quot;idea letentur. idempropheta hie»* ptat t Augetur enim calamitat,cum uideatinfnl^ tantes hoftes.

Apbr4 Aphraeflin tribu Peniamin,Quia enim dixit pertingere plagä banc regni ifrael, ufq^ ad iudamd portas Ierußtlem,ideö in Beniamin ej trtbu luda po* ßtas ciuitates commémorât,

Ati^ hic prima aüußo efl, 1« domo Aphra,in fgt;* phar uoluta te, Porro Apharßgnißcat proprietef/ Aphar, rameff'ojj'am,ciu£dijß)lutaeflnec cohieret,qHiilii eß qute ex ßepulchrts effbditur 0- ßre folet reddi uof cabulo terrx aut pulueris. Sententia igitur eß,ciuitiil Aphra rediéàpuiuere nomen habet, Eaenim nui eiuta/

•PHETAM JMICHAM Qp t. « rit« calamitiü erit^ut merito,tan(iMm in fummo Iti' {in,cinereft (Sj^/ergat, ld ejuod ußtatum ludlt;eii erat ***” in magnis peritulis sy tnagno luüu.

Porro non ffl bic aUußo in Mclt;tbulo,ßd p«ld)rlt; in re dntitheßs(S4phir)ßgnificat pnlcbrum ey ieco Srfpbir» rum efft.noc nomen, inqw't, S4m(tri4 basent« b4» bnitjSed q«o ab^t nomen tuum! Qmo dbijt decor amp;nbsp;putcbritndo iH4 f iaces enim udflitd, 4c fi nun^udnt |i«nèï, o* ts tot4, opert4 conjwjïone cy ignominia, perinde aefitjuis rieg4ntem puen4m ß’fcfjJiJo ue' ftitu om4t4m, rxu4t ey nudam obijcidt ß)e^4nd4m ocul« bomtnum,

Porrô bic làbmifmM eß, (j«i latine non, niß per fiKKmloc«tionem,rfddi poteß. Sic entm de Kcrfco ad uerbumfondt,tranjt uobisci«itlt;« decora, (ibri U« £bem)Hoc eß,dbi,ey juge in alinm locum. id enim « re t«4 e/l,ld tibi proderit,tibi ßtgd conßtle. Et ßgu* ra etiam eß in hiße uocabulii ( lofebeth ibri ) fuißi bafient« lo/ebctb,«]»« babita/li fecura^non es d/ßus/ td ad migrationes, Sed nunc tibi migrandücntClbri) trdnßiAuff ttnd dauonjDo iß Reins bleibens mehr.

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i ) betautem

M • COMMMENT, IN PROgt; txt Mtrm nemen ah egrediendo. Qtta/i dicM, pacidtriceni,

Efi autem hic itcrum dUußo CZitndn non hoe efl,non egredtetMr,conttnebit fe demi Çm , foknt gut ut luâu font poßti,hi enim ultra eonßgt;tilum ßigiunt, ut paßint uacdre Idthrymü t t ut praphetd caufam fubiungit.

Ad hunc modum ego hunc locum inteUigo, ptfrea quod dlne fententite, ejud aßvruntur db ttitef^ quot;nbsp;Fftb« prfftbw uidentur eße codäiores : üdm etiatnß ExH. EZel proprîè dccipidt,lt;juiderit(Emddtho)£^‘ ' ponunt qutdem, fldtionem hoßis. Sed (oadiorftK' tentid eft, id eo trdmßrre, quod hoc prd-inium bo' fits dccepiuruf ßt proed mord i ^uäm ibi trait-Quare cum bucc fententid er propius ad rem dc((* ddt,er quo^ Crammdticie non ita dduerfetur, tdm retinere^quod Beth Ezel dppeHatiuè, uicinädo* pe A/Jur accipiet à Zinitis fuhftdntid ecru, hoc eßi ttidmiüd qui ipß putabant ßbi ßdturd er tuta

Quoniam anxte expertat bonuiquot; ciuitas Maroth,feddefeendtt malut” adomtno ad portam 1erufalcm,

PHETAM HICHAM. CAP. î. î? put in priorc. Alij cnim exponunt ( hatah) pro doler« Qgod dolefcjt Hdrotb propter amijfa bond. Alif HuUb. ^uodinßrmatdßt ud bonumßdendum^quod no eX’ erfuertt fe in obedientid ergd legem er uerbuin Dei.

Qjjidum bunc jententiam eße putunt, quod bono feufoehdtdte amp;nbsp;fuccejju inßrmdtd, hoc esl, demen-tdtdßt, fecundum prouerbium ; Fortuurf quos ßuet» ßultosßcit. Hoc emm commune RerumpublicurttW florentium uidum eft, quod iußtudaturfucceffu, dc propter opes er potentium ,crcddnt fe dc fud turn in tuto ejfe,cum muxtme uicina funt periculo.itdij} cunt «»d pœnitentt;»!« commindtionibui (utururum cdldmi^ tiitum inuitd!itur,eds non ddmittunt nec credunt,Sunl igititr ßrtund fuccelfm ipßs uere peftißri ey exi ciales morbi.Vbi enitn uerbum negligttur et nuüd poe nitcntid fequifur.ibi non poteft longiut abeffe pand.

Sed ßmplicißimd fententtd b^c eft: Siue Mdrotb pro proprio accipi.«,(iue appellatiue, pro rebetli cb uitafe,Q«od dnxie expedlat bonum, Nam hommes conftituti in perieulis.iQo ipfo dolent cr injirmantiir quod expedant auxiiium,©* ßuftrd expedant.Hunc ajjèdum uerbum (balab ) hoc in loco oftendit.

Litchis fatss nota efl,Edm quoij; Senaherib expH^ ^nauitjficut oftendit hifloria.Hdnc cahtmitatim pr^ dicit ci Propheta t cr tdnquàm in prafenti periculot itdjct ut quadrigàm comparet,cr fe in fugam det-

Porro Propheta hie nos ßnguhtris hifloriie ad' monet, cuius nuUit alibi funt uefligia certa : nenipf' Iuchis, quod Lachis prima ex regno luda,regni Jfrael idota^ triam amp;nbsp;impios cultus amplexa fit, pMi idobz Docemur autem primp hie,Quod idolatriamfi' ' Icat Deus punire bellis cr uaflitate. Deinde quod iorem pcenam merentur,qui ali/s exemplo fuo idolo^ Matth »8. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;occafio funt. Sicut etiam Chrifius in Euangth^

grauifiimeminatur qs,qui alifs funtfcandalo.Qÿaf^ Officia prill decetdt hoc ftudium pracipue regej e:^ principthquot;^ dum ipfi religionem parum curant, alij interint ido' latriam ej impios cultus propagent, Sicut hodieß^' Exifiimat Magifiratus non ejfefuimunertscurat^' quid agatur in Ecclefia. itaqs impij homines cum tore licentta abominationes Papatus urgent. ifiis,qui cum hac ex mandato Dei debebant prohilgt;^ propter autorifatem etiam poter ant gt;nbsp;tamm' non fiiciunt,Na,ficut hie locus admonet,maiorplt;’^''^ CPS confiequetur^quorum exemplo alij peccant.

PHET. MIÇHAM cap. t lt;( Propterea mitte legatos ad More-feih Gath, Dornum Achzib, reges Ifraël fellent,

Voclt;tf)i4«m(SiIttbit«)e/l à SdldbiWipMuq; Ube» r«)« eßtfiue donum,nitttit«r,p«e Legdtos inter« prefer», m^net enim eadein fenUntid.Hortotur enim per ironiam äd qu^renda Mxiliu à wciiiis, quos u-mczi ipfoî difit c«m ijfdem pericwliJ conflidiri,

Porro in co bic obfcuritiu eß, ^«iddm coniun-. ÿtnt hdne feiiUntiam cum fuperiore ut Lrffbw mit» tdt ni«rter4 Mornfetb», uicinii Glt;ttb Pdleßinomw, Alij (id Acbxil’ rejernnt,

VtitHr 4«tem propbetd bic c(«o^ beßißimet all«-jioiie.DomiM Acteib lt;td Acbxab regibi« ifrdèl. Si' ÿtificat diitem Acbxdb menddcitim,d uerboÇCdzcb') Cittfb* meiitiri,ßüere,frußrdelfe. Porrôiofuitif. nomind- Acbçb, t«r Aeb?;ib,qKod fit ciuitdf I«da,Hlt;ec ficut Prophe* gt;nbsp;td boc in toco Mt Jet «r oitendere, iunxit fixdui cunt regno ifraei. Sed quod fere accidit, dicit Propbetd, to focdere non adiuudri eos in caldmitate per Aj])i' riuin jùtura.Qijanquàm non ineptd effet fententid, ß pdJ^iHC dccipidf. Ad niendaciuiw regibiM tfidcl, bcfC e)l,q«ibtM reges ifracl nientiti funt.Cluosreges ijrdfl ieceperunt per idoUtrid»».

4* COMMENT. IN PRO» Adhuc hæredem tibi adducam ciui' US Marcia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

Texit Propheta breuem cätdlogum ciuitdtuit I«Jïi, zM rex Senherib erat pofi reg^tuin iß-aet i/it' ftjturM, E/l dutem bic (^uoq; elegdns dtlujlo. iurtgt; fchd dd iucam tibi Hdrefch, hoc ejh hxredein. Poffi Witrcp. nomen Marefd, /tgnificdt hitreditdtem feu pojfeßi»' tient. Venit emm d uerbo Idrd/ïh, Q^d, Propheti hdbet nomen hxreditdte, tu Mdrefd,Ecce fdcùm utfiM häereditM potentii hoftif,gui te expugiMamp; fitolidbit. Pertinent dutem hiec omnid^ßeue dixi peenitentiam docenddm ut creddnt tales panM iitlpif tdtif certo fecuturdi,^^ ideo in tempore abijeidnt iü , pios culM^cr fe confirdiit ad uerdm rebgionem-

fiduUdin Notd eß (glutted AduUätn ex hiftorid Dduiilib ^eluncd. Puto autem hdne eße (judfî conclußonem inßitul^ comminationis.Cljimdgnd eß glorid ifrdel, nitituf opibtu er potenttd fud, atq; «dfó fecurd eß in md'db mii peccdtif, Sed proßäo ßet, ut ifld oinnt^ gloriii tot magnifies er locupletes ciuitdtes, ßdntßcut

' duUdmßgnobtlis er Uitß^ ßgt;eluned, propter tiaßiid' ttin,qudm Sanberib dßiret.

IÓ ïft (iHpcditior, sicut fatii uppdret ex tranßätione Hi£rongt;mt, qui )tyè ex proprijs jicit tippelldtiMd. Si* tMt d(tbt ex Æppelldtr«« propru. SdtU autem bic le» è«5 ofiendit,quain nerej)'aria Tbeologi/ ßudioßs ßt cognitio Çacr£ lingua.

Dccalueris £lt; tondcaris propter liberos tuos delicatos, Dilata caluiciem tuatn ficut aquila, quoniam captiüi abdncenturàtc.

In Ih^jj /oiebddt aut ctienere.aut prafeindere co mam,O' £lt;*!«« iRcedere.Cnm it4q; tam horribilis «a» regno ifra'él.,^^ pdi'tim cfiiim regno l«dlt;t, ima inineret,unlt Propbet4,«t, ßcttt in maximo luilu fi)» letitondeatur^cy non alat comanißeut in ocio,tran/ qwHitfîte, nbsp;nbsp;fuccelfu, folebat. Namßlij tuijnquit,

Ita bac prima concio Ma eô pertinrt. Vtfutnmo itohnh Eti» /}«dio jwgiami« idololatriam, quam non leues pan« ’ fedextremauaßitas fequitur.Si enimintunas contra . , proximum horribilibus paents ulcifcitnr Det», ßcut nbsp;nbsp;nbsp;'

fequens caput oßendet, Qnanto pHtabimtM De«»« acriorem Mindicem (ôre, cum fitam gloriam «idet db bomi/iibus impijs opprinâ per idololatriam, per

Necejjaria autem hlt;ec tiofiris quoi^ tettiporibi» tft concio, Quantum enimdbomimtionum ilt;tmplu^ ^u4tH /excentis annis in Eccleßam per Pontifices i/f ueâum cä f Coëgit cos neceßitM, ut falten textuiU Euangelij in templis reeitarent,lt;juan^uàm id in Italia er ulijs Nationibus multo rarius, quam iquot; Germania fitäum eSfsic Baptifmum er Coenant lt;1»* KUni retinere eis neceffe fiät, quanquàm utrun^ Si' (ramentu uariè contaminauerunt,alteru etiam implt;( tnutilauerunt.Hac ut retinerent neeeßitas coegit eeS-Sed bis fepofitis, mbH per omnem uitS 4 Pontifice, ul Pontifice,ab Epijeopo utepifcopo,a Sacrificido iit[^ (rificulo, 4 monacbpattmonacho,à Moniali utm«'^ nialitper tot feeula JäÜu eft,quodnon ex diametro cO uerbo dei pugnaret,Nam etiam bonaipforum defeedauit impia opinio mcriti.Hanc impietatenh‘'* adbuc bodie Pontifices uelint ejfe faluam, cum eiK' mordicus retineant,er cumimmanicrudelitatedejtl dant,Qtiomodo poßibileeft,ut non Deus fuo temfC' re,er breui quidem,cum uaflitate totius Germoiia Ixod.io. puniatf^on enim habebitur innocent, qui noiit«^ Dei blaßgt;bemauerit, eSquot; uerbum ac uoluntati eius contempferit,Sicutexemplu bocre gnilfraelabundeoäendit,

Vx ijs j qui cogitant iniqua, amp;nbsp;mcJ ditanturiniurias in cubilibus fuis,ut easin luce matutina faciant, quiapogt; tentes funt.

BSOLViMVS undtn propbetlt;e (oncionem,tn turn regno ifraél, tum ludii prlt;edixtt colamitatem per gt;nbsp;A)lgt;nuin|ùtur4m. Addidit ‘ 4utem cdufarn, longe dlwm

qudm 4 rdtione poj?it deprebendt, Ndm rdtio ed tdntHm pecfdtdinteHigit.qMæcontru fecundain td» bubnt f unt, Operum primne tubuU pUné »«Ildm Bottci4mb4fiet.U4(J;Herl)oDetopMseft 4d rcHeUn-da pe£c4t4 contra primam tabnlam..

l4d4b4t«terq;popMlt«cult«mDet pngnUre religionis jlndtKtn.Sed Propbeta religionem, qua ipjt feqHebantHrjdicit cdufam pr «ecipuam effie ownium ca l4wit4tMm,Qa«a enim chIiim Dei non poteil diet, nijt yoToumiI quod fecundum Herbutn Dei inßituitur, idoioUtria

. comment, in PRO' î rß^cjutctjuid homines fine uerbo,procultu Dei in/fiof uatyM merttur extremas pœnas.^tfi enim 'alia pettil ta,contrafecundamtabulam aJm{ffa,quoij^ fuaspif nas habent,Tameti ht cultus hunana optntone out deuotione ffine manifefio uerbo,inflituti,)naiorespel nas cr certiores merentur.ideo Propheta primo M idolatriam reprehenda^cr oflendtt,quie eitts fint ra: paen£. Semper eniinidololatria cHmblafigt;lietililt;l Dei ey negleiiione uerbi coniumHa eft.

^ofi^quot;^idololatriaetiameftcaufiauitiofie uitit» non potr_ft QgowoJo euim reâc inftitut aut geri uita poteft, mw: «e»'/’« nulla eft ratio e inftituit igitur Propheta hie Itam concionetn in qua ettamilla peccata repreheit' dit,qu£ratioludicare poteft, Auariciam,iniurifi’ uiolentiamftniufta indicia,crfimilia. Hac no habend fttectem ahquam fauäitatis,qud fe tueri pofiint, idololatria, Et tarnen pratextu idololatria impi/ ea non po)Jê obferuari.

SicmagnafanâitasfîmulaturàMonachiiG'fi' J crificulis^quoties miftandum eft,quoties in publico if liquid fitctendum.Sed cum poftea ad uinum, ad feoi^ ta,ad extgendos numos,utnium eft,ibi primum ofteif' dunt,quàm ew fimulatio ifta fanilitatts cordi (uffif' Pontifices. nbsp;nbsp;nbsp;Sic Pontifie «s,bone Deus,quàm fanili, ^«41« i»'*

PHETAM MICHAM, CA?.. It 4^ Jtufapplicätionettcum indulgentiit tffunduntur ia. fiuiHn multitudinem.Sed hijs ifgt;ßs Ituißimum eft,tn«t •* fno numero interficere pios Doüores Mfciq; gemiuiWj K« ip)î$ le«ipim«m exoluere ab obtdienua iura» nlt;nto('ubditos,quotiesC^faresatit Principes ipj'or« CBpiditat j nolunt ob[elt;jui,LeuißtmMn eß^itiucilwre in WU CT ’■‘‘S”**’ Tdceo fraudem luduion rum,in exhauflam auuriciamiinfrndas lilbiines, ^uidem omnitt etùm «MÏgu^ inttlîigitcxecranda effé, Sed Winen ifli (jui frciunt,putant erfjjdendort religio/

Po rillet itd^ biec qMoq; eondo Propbet« dd pœ Bitentw dodrindiBjUt diframiisfrmtlia peccata,ßmt les pccfiiM confequi.Si enim Auariaa,fi fraudes in ius dicijs,illo tempore td/itorwra malorum extiterunt oc« C(«po,Q«td nunc j^erabimus meIiiH,ci.'m aUiiricw bo mines obfefros (:;/■ opprejj'os HtdeAS/Hin ßimma pu«-perwm cdUmttdte {

VocdtulHtn quo Propbetd bit utilur, er nos ini/ quitdtem reddidimtWjMdlde ußtatu eß.Etfi enim ftpe pro idoloUtrid ufurpdtur.proptcred quodedin dolor O' Idbor confeqaitur, tdmen in boc loco generxlrier dccipitHr,pro quduis iniqwitdte feu iniuria,quam po«

4$ . comment, in pro-eenJi ßudio^ Cuni dicit eos etiam in kâii non ^t«efiere,qutn cogitfnt,quomodonoceaiit,inßJi(Hi'^ intommodentaliß.Sicutetiam io.pfalmtu hoc impi^ rum fludium egregie cr pent iffdem uerbii defcri^^’ tniquitatémeditcitutefiincubilifuo, AßititomtiiKif nonboniCtcrmaltciamnonodiuit.Vie talibm iiKl'''^ fropheta, nam /uo tempore fuflinebunt intoOef^ bile iudicium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Hue pertinet tjuo^; circunßantid temporis, lt;jft^ etddit:Vtfummo mane perpètrent, (pea noâu fraudulenter in alioru incommodum excogitata fnn^' Porro non incommode hxc inteUiguntur de ifs,^iii i* Ecclefm oj Republicd primo toco funt. Quod imfi t)oâores fummo ßudio extjuirant, quic ad rem ßi^' tiarcm augendam ämplißcandam probe ßcianl' Deinde quod qui in Republica ey in iudiciji funl,igt;^ ad iullum,non ad aquum cr bonum, fed ad id ipßs utile eic, re/piciant, ty figant ac refigant le^ pro fua commoditate. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

Ac fane arbor mala quos alios poteH productif fruüusquàm malos iltaq; inßgne huiuf rei exeH' Pipi»^gt;, plum PijpdtM eâ,qui nihil egtt at!ttd,nuHi rei adui^ lauitdtligentiutyqu'amquomodoopes y potential^ compararent,cr non egerent. Inde iHa f£ua tyratfii^ Orta eft, ut ob pauculos nummos excommuniciirtu^ pKiili'*

fHETAM MICHAM. CAP. II. 4ÿ tgt;Hb!ùe bowtrtfJ. Sed erit cum ad teruncium tts ratio omnium jiiiorum redden J J erit.

In Grammatica hic obfcuritas eß.Nam quod not ItertiiniUiQjiia potentes funt.ln Ebr£o eil.quoniani efldeefynanus e rum gt;nbsp;Qitia auteni uocabulumÇEl) t|, fipedeo tribuitur ; ideó HieronjmtM «ertitQu,o» niam contra dominum eß mania eorum.Sed ußirpa/ twr uocabulum etiam appeüatiue, pro /ortt,poten»» Et tn abßra£lo,pro potentia, uirtute,fic Proucr.J. Qgtndo mama tua potens eß ut beneßciat,ne neget iniigenti ofßcium (biheioth teel iadei ha)Sic Deuter^ 18. Non ent ßrtitudo in manu tua ( ue enleel ittde.gt; (ha)Adhuncmodumhic quoq;propheta lo^uitnr, funt paraît ad nocendum, cr id diu noéiuq; * quiafunt potc«tej,lt4^j inßricres mußitare intHrwni (oguntur, depeüere non poßunb

Concupifcunt agioSjSC rapiuUMU* ferunt domos » uiolentct occupant do* mosjSc^ poiïèfsi'ones quorumlibet.

Eleganter exagjerat prophetaauaritiam impio» rum,pr£ßrtim aute doüorum. Sicut Chriflui quo^;. dicit: V£ uobisßribie er phartfa:ihypocritie i quo' JAath.ii KMm cómedita domos uiduarum,

Huiia auarttijc inßgnta hodie exempta funt,tot tolleÿa facerdotum,tot monaßeria, tum nmplt redi^

H COMMENT. IN PRO-tWjfdnh« /^lender tedificiormn.Quisenim uitbuil fiiit, dut hodie eß monarcha, qui hM opet ^equtfff poßit! taâdnt dottdtiones Conflantini c?' Cd/dr(Mi ftdß Herum confideramus dotidtiones iflteficfrn^ aceipiend£,ßcut propheta didt: Defideraueruntt^^ le! opes, CT pofled rapuerunt : Non quidem apertf in,ßed deeepM hominibui ßgt;ecie religionii,cr perf»^ fis,ttt hoc modo ßbi gratumßcerent ad aternam tam.Qttdnquam exempla mult a er nimis nota obc^ (ulos lunt,ubi etiam mantßßa ui egerutit,Vndc f»wlt;* Epifcopn ciuitates er oppida obtigerunt, qua noquot; ita ante multos annos fùerunt Jmperÿ I .

Ideó ficdicii Dominus :Eccc quoqj fupcr generanoncm hanc malÖ cogito, unde non poteritis fubduccr« colla ueftra ,ne(ç ambulabitis ampliiU ereifïi.Ericenim tempus calamitofuin

Vtitur propheta hic quoq^ eleganti ßgura, Vofi inquitjcogitatis malum contra alios, Jdeô ego quo‘f contra uos malum cogito, quo ceu uinc u o confiriiH gemiiù,ne poßttis fubducere coDa ueflra,

Reßgt;icitautem puhhrèad cogitationeseorum» qui iniurqs oppreßhuim iniuflam coguntur firrf-H^ fie iudicant, quod ij, qui potentia er opibut alun“ dantfccrtum preeßdtii habeatit contra emnif ^tntrü ptricir

penruU. In caritate annonce melior eorum conditia tfi: Uitnt dtundiint pdne, cmri alif efuriunt. Jn beBot opJamp;tM uidentur redimere pojfe falutem.In pefle mu/ t4ntlocii,c?' Jùgdjîbi confulunt. Hlt;ec prlt;efiditt hé» v ' lent diuitet et potétes pnrntd in ßmiltbw main, lt;fu^^ pduperet opprej^i non bxbent.Sed dominits minéf t«r jHt«r«,Mt bis pr£ßdij5 non ßibleuentur.ltit^ con ■ [oliitur propbetd pdwperej qt opprcj?os,ne dwlntent, quin dew tniKriw et fraudes potëttt uideat,et ßio tem porçpuniturus ßt.Vteaueant pauperes à uindiila,et p ajfuefrciant dd pxnitentiam,ßlt;inideß(O tempore dominw ineuitabilibus fuppUcifs eot fubieäuriu ßt.

' Sic fuperbia zSquot; ßfius^qHt ope$ fequiturfintolera/ Siip«M»» Itle qwoddd onw uidetur. Sed ßgnißcat propheta ini fignem commutationem frcuturameße.vtßcut infr» norescoguntitrfe b«tnilidre zj c«rw» inturijt oppreßi, incedere, Itd^woq; Jho tempore ewm dornt« nwp«nlt;« expetet, iUe ereîti er fuperbe meedentes, etidm buwibentMr propter cdidmitdté ineiutabtlem »

in rem prepntem transfrras, Aegypti frfius intoleraf Itl« (iiit.Ud ennn opprimebdtHr ifrael laboribui, ut pn.

re5gt;irdre non pojjet. Contrd Pbnrdo fui ereilt in pnimo ocio incedebdnt gt;nbsp;Hic cogitnre potuit ifraelt dtwn ipforum ollitiim effi, Sed ^«dnt lucundd cömi«

JS» COMMENT. IN PRO' quot;nbsp;tatio /ècutaeft. ifiaél cum opibuf Ae^pûjictif^ abit ad terram promißionis,Aegyptus humiliatur d périt. Sicut igitur anteâ erant ereéî^ ceruices hoftinquot;^ itii poß ea futntna uoluptM fiât uidere hoßes, ßc (if* cumfiptos undi^ terrortbm mortis, ut ttufyuùm tereteffugium.

♦91 Perhnet igitur hic locus ad ßntentiam Pfalmi si' Et retributionem peccatorumuidebis. Quart qui preßt fuut er humiHantur aiyranniSihißehticli conßoltntur, et expeilent uindtâam domini, rf pria autem uindiâa abßineant.

In die lila fererurde uobis Prouer' bium, S)C mifèrabdis planclus aedetiir» ficenim dicent :Pcnitus uaftati fumuJ« Hæreditas popuii meiniifere srucii' tur, Nunquam reftituentur nobis agf^ noftn'jquos fibi diïu'fit.

opus hic eß paulüpoß liberiore translation^ proptereatquod P.brlt;ea Ungua hicfuunt quendatif proprium loquendi modum habetjPraterquàm quoi etiam breuitas ohfcuritatem auget.Celebrabitur, iH' quitfCalamitas ueßrafermonibus o' carmtnibus pU' blicis, Hoc erit carmen, Vaßatione uajUli fumus, Terra cr populus, qui hadienus habuit «n* uun,quod eßet populus dei, mute alium babebit dof

win«« : nempe Aßyrium .Uenim ßc uafiauit gnum ißael, ut non iterum popKio diuideret agros, ftdfun mditibiußcut ex hijiorid notum efl

Q«i4 eniin bic dicit de findli udftdtione, puto ewm tdntum de regno ifraël loqui,non de «fgno l«dlt;lt; 4«o4 ctji qHo$ plt;r Aßyrium uafldretur, tarnen Aßy hl« eo non potitui efl, quin poftea domefticii mail« ton/li44ti«, in tuda nunquam redifl Situt patet «X prophétie* Efaiie.Cepit enim fub id tempta Babylonio tMDj potentie crefcere,qui Aßyrios tttndnn wccrMrt CT Mofjdrcbwm tranflulerunt ad ße.

Pertiiet boc dwtj; lt;td Canticum, AtC;bic lt;(pplt;lt;' Rcgn i« ir ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n . ,p , rati fli,lilt«

, nt Iterum loqui eum de flnah uaflatione, quod jic ab dwentur dues regni ifrael, ut poßbitc nofi redifuri, neq; partem uüquum in ecclefia domini, boc cß, in populo ifrucl.bdHturiprtt.N4m quod prophet,« quoq; concionantur reßituendum ifrael, id pertinet lt;d regnum (|gt;iritHdle Cbrifti,tn quo per Euangelium lt;d regnum dei uocatißunt ifraëlitx, qui inter gen' tcsexulabantjcringentes q«oq; dtgenerauerant, nonpcrtinetdd corporale regnumdequo propbeta hic loquttur.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;3 dodrtiM

54quot; ».Ommen T. IN FRO* iloéiritidftumpotettlid abutunturad opprimetitlot alios t cr ad augendasopes fuas. Idem iudidum mu* tiebit^uoip iinpium Papatum,guod propter plebileitt auantiam^cr pecunu fludiitm immodicuiU ttulluin idolatriie or impiorum cultuumfinem

Quidam particulam harte (. Nonerit tjid mittiil finieulum)eo accommodant ijuaß idem ßt cum eO) tfbe.f. ijuod Paulies dicit: Auari regnum det no poßidebimt-Vera quidem fententia ,fed altera hißorica zj fria magis ejße uidetur.

Ne ftilletis, imQ ftillabunt Nc ftib Uris illis,non emm taiitaapprehcndrf cos ignomim'a.

Parum latina hae ßtnt, cr tarnen phraßs retint '' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;put, qua in alqs quoq^ locis fcriptura utitur. £ß

enim ußtatum.quod tterbo (Nataph) fliÜJuit, utim* eocer^Jaa d0cere,pr0phetare,eoncionari,sicutfirèe'i* demßgurapluuiamfiripturauocat dgftrinamgt;^‘‘ cut PßaL6S,Pluuiamßxcundam fegregabis deus b/* reditati tux.Vbi loquitur de doilrina euangelq, Apoflolos in mundum uulganda.

Porrà ittcipit propheta hic nouum locum ßu cionem nouam, qiu propriè ad magißratuf pertix^^ t«m eeeleßaflicoSftum politicos, qui prophetis bet' tantibas populutn ad panttentiom, çr ccmmaniH’i'*

THETAM MICHAM. CAP- II- « fttwam uaftit4tem,obßrepeblt;tnt, Opponefcdot pro« wijJiones bitte populo jââj« de »eterno regno Hom» dttjiu meniacif arguebant Prophet««, /zupiK^xw;« Igitwr b-ec uccipiendd pint tn perfond iHoriim impio-riimmagißratuum,({uifecitre contemnebänt min«« Propbeurum, prifpmentes de prontißiomltu bute populo ^ili5,SicMtin«iobwttlt;Propbetlt;c etiam dtxi' mitt.lpji igitur dic«nt:Ne ßilletis,ne taliä pr«ediifti«.

Rejpen let propbetd çx Dei cr Etcleßic nomine, Imo PiBdbiintjNon fruflra erit b/c commindtio, nec pätiemur nos terreri dutoritdte ueßrd. Hie iteruni impii« Mdgijîritti« interponit äutoritdtem fuMi,cr non uulc ißit doeeri A Propbetis.Ne /liHetis hif,inquit hoc e/i^Huie populo nolite min«tri. Addit cduftm, Non opprebendet bos ignominid, hoc eft, Tu Micbd Cquot; dli^ mentimini.Prddieitii uaßitdtem,fed deus pro« unfit feßdbiliturum Dduidi regnum in feculd: Igitur ignominidbune populum nondpprebendet.

Vtile dutem eft.uidere in Prophet« b« pritfum» ptionisexempld.pepeeniminjirmorttm dnimos hitc fecuritM impiorum fi-dngit.Papifiai hodie uide. Non aliter contrd nos dgunt, lt;judm fi diuind uoce confit' Mdti effèntfudm idololdtridm Oeo grdtdm, nojlrdnt duté doftrind /ilfdm cr Deo ingrdtd efie. 1 Idne fiecu iritdtcinCbrijiu4^uo^in Euitngclio notdt ,lt;um de

Deo officium pritflare. Et loannes baptifla. QijK fffiendit uobHiCjuod iram Del effiiÿturi fitis f Q; (äin efltf cetti ludicium Dei dd uo$ non appropm* quaturum e/Ji, 4c fi diuinituf id uobii oßenfum efjei (locedeicelo, Eodem plané modo hic propbetäHt iubent t4cere, cjudß certi ßnt eum mentiri, ^u£ minabatur tmpijs,non eße uentura.

Mirabilis breuit4s,(ju£ in hoc loco eß, parit olgt;i fcuritatem. ltaq;uarianthic interprétés. Ego baiK ßntentiam ludico eße ßmplicißimam.

Domus Iacob fic libi pollicetur, Nuin abbreuiatus eft fpiritus Domini.Nuni hxc funt opera eius.

Pertinent hiec quoq; adßiperiora, Accipio etiiiH fic,quod per imitationem dicantur in perfiona impio, vum,arguentium Prophetam niendacij,cj' confolatt^ tium fe, quad mala ißa nonßnt uentara. ' . EmphaßsigitureßinappellationeDomustacoli' Qe tqolite credere propbct£- Numoblitießisuct eße domum Jacob i cm tarn amplas promißiones fidl Pr^iniiTioni, Doijjifmf {Gentibus minetur propheta, qu£ lalilm für amp;nbsp;inrtiii. prointßionibus carent, ej in peccatis uiuunt. Ncl i populusDei. refinefciwiu hanc ßcui' fpiritma Domini non eße abtycuiatmn, ß quid pro/

WÏt!/t,boc ctZ4iw poteß prdefldre. Et nota funt oper4 j:)ei,(}nibiM teßatiu eß, femper fe nobis bene ueüe. l^tsex Ae^ypto libérât, non demergit nos in mare rubrum hoc enzm Pb4rdo(ii debetur. Nos in terrdw Cdnatn ponit, non eijcit nos, boc fnim debetur im^ ‘pijs Genttf’iM. Dci igitur operd in hoc populo funt, ftludre.liberetre, orndre. Non funt Dfi optrd, per» dtr^,deferere,£onjùndcre,/îc«t Miebd wenddti» gt;lt;r mindtKr.

Profrflô inßgnis b/c piflwrd eß imptoruni,prlt;e^ fumenttum mirificc de Dei ßwore, etidm titw, euni tdldinitdi in propsnquo eß. Fit igitur, ut doiSrind« pœnitentilt;e non decipidnt.Sicut noßri Pdpi/tlt;e, cuM

dudiunt ddtnndri Miffds fud,s, üquot; «Iid« impids cere» Monii«,non folum edlt; non mutdnt iiec ahijciunt, ßei ttijm pertindcius in eds ßierant. Vbi contra pij uf tentur,ßcut Hiob dicit,operd fua omnia,etidm bon4 tiecpoßunt tdntdm fiduciam promißtonuin CT mi» fericordi^ ßbi iiiduere, qudntd in impijs eß, etidtjt fam, fum peßima jiciunt, Itdq; Sdtdnse driibt« occKmHquot; dunt eßjCordd timentid Dei, erigendd eonfoldtioni» but. Contrd fecuri mints eontundendi fiangett' di [unt.

Nos lt;]ni bodie ßandm doiHrindm felt;juimur,in tau/ muiidi er Satan f ßirore neutißudm ßc nos pejßif*

nuieri^ere, fîcut Papflit ft tribuut iHä (onfohtie* fte,QÿodEc(kfia nonßtptrititrd. Qucquoenim itertimiu o^ulos terremur uarù. jaundt tj Sdtati^

fitror txlremuf eft, t]uo conalur heotc dcärinam eX' Unguere.tli in »luitui pritßdi/ altquid uidel^atur f/* laborant fuis quoq; aji}iäibtK,aut enimadulantxf Pontifidbuspropter lucri occaßoncm,autnonh^^ fcent tantum anmi, ut fe opponant itiiufla; tyrantiitä nom, quantum inßrmitatis zT incemmodorum eä l Nff efl obfeura fgnißcatio, ncflrai Ecdtßas lalo^ raturas incredibili panuria Doäorum,Dealifsi»' eommodts libens taceo. H^e omnia cum ante oculel ßnt poßta, non potefi non animus omnia metuere.

gt; ^iM manißfla idolatria,in onmH generis uicijs er peecatis, tarnen haneßem retinent er ptenis buccis efflant. Eccleßam non periturM Cur hoc nos c^uocji non ßtimus,(jui ttß tnßrmi futtiix tarnen per Chriflum habemus remißionem peccato' rum,cr fanam doärinam proßtemiir.

Sed ita funt ißa,Satan je utile eß papifias eße fecurißimos.Su enimnon emendantur, nec pccniteti' tiam agunt.E contra uoluptaii ei eß,nos angi er plt;(* litre,ae magis moueri ttrricula mentis, ^ua ipfr ei'

ÊHET.'HICHäM CAÊ. H. Jf , ijcit^quafn confolätione o' promißionibui uiäoris tt liberatorif noßri Chrißi. Sicutetiam PropheUrum dcerbißtinM quereU, contra triumphos impioriim, iamiam extremis cdllt;imitdtt{gt;us fubifciendi ertuit fcripturd ubi^ nobis propomt.

Hic re)Jgt;ondet Propbetd,cr pdueis «eramp;is, i]uic' ^uid ab impijs poteß obijci, conjutfit. Non qui Jem, inquit,dtco,^(rit«m Del dbbreuiart. Non duo Cet cperdejJeHtperddt. Sedbæcadeot pertinent, qut tonifunt. ItinuHdcaUmitiMpoteß tdntaincidere, quin earn Dominut f^iritu fuo drceat^tr fuot liberet. VH itutem homines non reäi nrnbuUnt, ibi proßHa Deus punit,0* omnis generis calamitates cnmuUt.

Atq; bicc fententia eß ceu expoßtio omnium pro--wij^ionum legdlium. H^e enim coniitionales funt. Si=f «loitti», tut illd de regno Dduidt promiffo oßtnäit Pfal, isr. Promittitwr Duaidi poßeritas,promittitur Sacerdo- Pßitnt. ijt. ti) confirmatio.paxjonnona abunddns.CT omnis ge* neris bon4.Sed cum bdc conditione • Sifilij tut cufiogt;' dierint puflum meum er teßimonw »ted, q«lt;e doce* bo eos. Hdnc conditionew irapq tud«i negligebdst, injbtuebdnt certos cultus p«e mandato Dei,indulge« bat cHpidiUttbus fuis,et uerbi nuGd babebät ratione.

U£c peccdta foßeä cum ref^rehendtrtnt propfittih crminarentur uaflilatem, Opponebant impifpfo* tnißiones. Bene, induit prophetd, Promißiones tttff funt,nonmenttentu]r,ßd ijs,lt;iui bonifunt^Mlt;^‘^ emm Deiu nihtl promittit ^uàm Indignationen lt;} interitum.

Sic cum PdpißifiaäantpromißionesEccleßieß-ädf,Non^uidemnego promißiones ejje uerc^, HO^ dutem nego,ipfoS Eccleßam efße qui Eccleßaiti tius cdput^Chrißum,tdntacrudelitate perfiquunlin'i er pertinaciter idololatriam er impiam doärin^ fuam deßndunt.Sequitur igitur, Eccleßtc Iona Dcum,fed ijs,qui non Eccleßa funt,loquitur peßiin^ Sicut Prophet4 deßia populo iam addit..

Porroßepeadmonuimui de differentia,qtueeß inter promißiones Legis er Euangeli/. Propheta bi( loquitur,Qjiod Deut ßt bonut,er tonatir jùnngcii) quatur,bonts,hoc efl, ßtcientibus legem er fequenti^ . diuktiint. ueri^ii^ Dci,Hoc enim eji reäe ambulare. CbrP fittt autem aliter loquitur,Non ueni uocare iußos, peccatores. Nam remißio peccatorum er uita tetern^ non proinittuntur nobis, propter noßram dignitlt;‘* tem/eu opera noßra,Scd propterfilsum Cci,ji feentes peccatOiCrcdaittUS ea per Chrtflum e}!piittii^ ' (ondonata eßfi.

Prophetie hie eü dd Euungelij promißiones trMsßrre uolunt,cr ßtttHere,tum demum De«w con iouAturum peceat(t,cum boni fiterimu! » ddmonend£ fwttPid promißiones EuangeliJ nihil 4 nobis quant fidem aßirri po/fe,ut quie per Chriftum ßäa funt» ereditmus pro nofriî ß^id e/fi,e^ propter ChriSunt ff eiemiu remißionem peccdtorum CT tutdm zeternd, Hifcjjies feu fiducid retinenddeßetiam tuin,eum no» tis peccitd noftrd obuerfdntur.Num qui propter peç eiititfuiihdneßiemßußduciamfibi patttur excuti, fcic pcccrftiî peccdtum dddit,quod fdnguinemfilij del Mn pl«rKßcit,qudm peecdta fud,cr contrd mandrf lion Det m4n(t in incredulitate,

Porro EHdngeliKiM non folum exigit oBedientiai» trgd Legem,Sed etiiim promittit eredentibus SpirP Eningcitiim tumßnilum,quo Legem implere poßint. Sed propter biic tmpictionewjnon remittuntHr pecc4t4» tiec con» lingi't uitdieternd, Sed propter Jîdew in fhriflum,

propter peccdto noßrd mortto« eß, cs' propter Rom-4. infticMiflnoHram refurrexit, Q«4re bic cantos eße oportet, ne ex Lege EH4ngeh«m)àct4niiM, fy Pro'

. pbftdm loqnentem de Lege, transjeramtw ad pro/ »«ij?ione$ Euangeltj, quse peccotoribw ojjxTHntiff Mattb.j» Crlt;tdpeccatores pertinent.StcHt Cbn^lut dicit.Non

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hcui

Populus autcai meus lamdudö ho* ftilitcr fe gent,Et fpohat uefte QC palHo cos,qui fine metu pehculi prætereunt» ê hello reuerfi»

Qij»4 obifciebant promißiones impif.ty folabäntur,negleäa pxiütentia freit Propheta difii»' Hionem admodum neceffdriam^or dixit, pronifßi‘gt;* nes tantum pertineread eos^qui reâe ambulant, ho( efl,ad eos, qui uerbum fcquuntur rS“ pif funt. oSt»^ dit autem iam populum liicob,non efji talem, inquit,hofliliter fe gerittexercet intoÙerabilem tyrUi nidem in eos,quibut tanquàm fratribui debebat p^f' eere. Igitwr non promißiones,{id minai talibus p(((^ toribuspropoßtaf,adßpertinereputent.

Uisronymiu aliam fintentiam fecutta tß. Simp^ titer feu fecure ambulantes ,conuertißis ad btH»’quot;' hoe efc,Sentis Utes, ubi Utes non funt : Sieut Pontifi' cts mendacijs et ealumnifs fuis,fepe amieißimos Pfiquot; eipes in mutuam pernicië impulerunt.Sed noflrafo* tentia propria eil,cr cum Grammatica ic,nuenitgt;

Mulicres populi mei eijeitis e.'i^ ris fuis aedibus , A paruulis can»”, aufertis ornatum meum in perpétué»

Pfrtinet boc (]uolt;^ lt;td defcriptionem uiolentijC lt;o«trd p4«perfs,q«4m etiam initio huius C4p«i« rC' prebendtt, IdotoUtrid enim fem{gt;tr (»m (UMrittucon»»^ contKnóldte»^.

Eft (tstem mitior crudelitM gt;nbsp;tdduM cr pHpilloî txutre jirtunif, Sicut CbrifliW W pblt;tr»Jiei« bitnc cr«dctitlt;Jtfm dlt;«mn4t, V£ «obis, lt;5«( comeditts ^9* domos uiduisrunt. enim ininrijs dptiores funt, dtMint C4r«in pdtrociniMm fuliipere, prxjertim qnt tn Mdgißrdtufunt.Atin^uit, Ex domtbus delt^ ti«r«m fudr«™ eif eijcitts,boc tft, ex curis cr gratis «ibd^ipcut Griect dicunt, olt;x«S (p{Ac:,^ixos cé^tsoS Optima enim domus ca cjdjin ^ua Itbcnter es. Sic Vi' duts O' pupillis domus fuir,cru niduU ucrè deliciarii domusfurit,etiamcum non funt magni/icic, ibi enim libenter funt.cT peut Germanieè duimusiSunt demi fuc.Hunc a|]TftHm,ad augendam crudelitatem au«* rorum bominum,Propbeta exprimere uoluit.

Votabulum (.Heder)pgnipeatdecorcm CT ma-Heden gnipcentiam^qua in ornatu feu ueftitu eft. Vçcat au« tem boc in loco pc bareditatlt;m,q«« liberis,patre or batiS)ObHenii,bwc inpdiamini,inquit,cr damno nun« quam rcfarciendo agücitis miferos paruulos uiduaru. .

«4. COWMENT.-IN PRÖ* • : eft ferra hæc,uaftabitur qui'demeXquot; trema ua ftationc, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Hic claudit inflitutum fermonem contrtl duittif tidm tmpiorum Doâorum cr Magiflratuum. QJi'^ itd crudditrr traâa/îis tntferod uiduM çr tor um ttulof,reddenturuobii pdriä,eijcitminienim ttos^K'’ ^ue-Fruflrd i^itur /}gt;erjtii,uos hic habi[urosfixdijlt; dn.No erit hxc ^utes ut{lra,emi,gr4ndu tril in gf' testet ibi ßrenda erunt omnia captiuitatn incotno‘^

fc« pertineant ad rtgnum ifraél, lt;]uod penitui cf^ . per Aßyrium ua/iandum,tum propter tdololatridHi tum propter auariciam aha peceata ,quiePro(^ tarecenfuit* Quia autem auaruia paßim imitiäii^ txercetur ab ommbiu ordtnibta, exiflmabimuf condones etiam ad noüri fee uh homines pertinet^i Nlt;lt;tn paria peceata paribus peems penfantur- gt;nbsp;Si effem uir uanusSd^ mendaxA phcfarem tibi de uino amp;nbsp;ficerajtun^ cfleni propheta gratus huic populo* '

Breuitas femper obfeuritatem p4rit, ltaq;del’^^ fententia ahud ahorum iitdtdum e[t. Hteronyf-^ J,U. particulam ( L« ) reddidit pro utinain, Sed Plt;‘gt;‘‘quot;'^ aptam fententiam inde cohigit. H^ec noßraßi’ip^'' tior infututo aptior eß. Çoiiqueflus enim e^

{gt;bee4,quo d non {ôlum non fotutrit lM(ilt;eoj ad pœni» tentiam ißif {ùturttrHm calamitatum comminationb bi« perdMcerCjScd ^Hod omniiio conati fitit,prohibe» nnedoceret. Adelt;lt;m querimonùm pertmetquoq} bxc p4rtic«U.Q«4)î dicat Fruflra uoUs pr«dico» cum cdiumitdtes pr«edtco.Si dutem dbunddn» tidi«)rHg«m,pdcem,opej,mdgrii/tclt;MHii3orilt;«,Hofcis promitteremilî commeffdtiones,crapulani,cr luxwtt wjlrum probdrë.tun; ej]em uobis grdtiM propbetd »

Vtitur dutcm elegdnti ßgurd, qudm Idtinè non pûJ]umi«reddere.Vocdtenim O/cb bolecbrudb^viz rufliucnto dinbuldntem »bomintm udnuiw, cr uana prôinittEntem. Cuiufmodj doélores turn in populo multes fvtjjè indkdttquiconniuentes dd peccdtd pO« pulijcortfoldbdutur eos, promittebdnt uiflori«« ton« trd gentes. Tdlej doflores, inquit, «obis grdfi funt* We duteiîi ferre non poteftis. Sed dmbuldfit Idles irt ttentOjboc cJI,Hdnd promittunt.

Hic idni cjl pcundd concio, in q«d dUdricidW, Wdxintè cor«m,qui in eccUpd præjidebdnt, ddinndt, ©• mindtur «dflitdlem. N«nc pro more propbetarS difcedit d populo prlt;efenti tdm nwlo, Et ptos confoU tur tgregid concione de regno Cbrifli.

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quitó

lt;5 commment. in progt; quias Ifracljin unum eos i edïgam»tanlt; quam gregem Bozra,tanquamgrc' gcm inuno ouili conclufum,Frem*' tus ent præ mulutudine hominurn.

Hijßf nîM hortatui efl Propheta populum nitentiam zr oppofuit cogitationes dei cogitatioif' but impiorum zr fecworum hominuniiijui reruinf'’ ticbantur,zr libèreßeiebant quic^uid libebat.

Nuuc tran/itione utitur, Transfirt e/iim jèrno'^ ntm d prlt;£/ènti populo zx corporali regno ad reÿii* jjlirituale. Hù enim prophetarum mosfßgt; Poßquim impios fecurè peccantes caftigaruntii^^ priedixerunt (ùturam uafiitatem. Tandem etiam^ regno Chrtßi aterno cocionantur.ldqj propter pio’’ non folum ut hoc modo eos confolentur, fed etiamn^ f}'cm augeant:ne metu corporaliuin incoinmodoriKif de regno Chrtßi deßgt;erenL

Multum aulem reßrt in Prophetarum leâiofi^' TrinRiin JUiaenter hos tranfitiones obßruare . Stepeettim nes propnez » . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, • ûii

tanim abruz mmn abruptäC futït^ut MX credit prophetd^ ab trtjiy tuta dtßiutatione ßne uBa occaßone, tarn digredi. Si igitur fequentem hunc locum cumprio' ribus conneitere, zSquot; de externa feu corporali refiili* tione populi intelligere uelis,tota uta aberrauerif. Quando enm return Jfrael reßitHtunt eß i St a»'

ÏHETAM'MtCHÀMi.' CAP.’lt «f-km iwn eji rejtitutum.ijuid propbetd «ult qui dicit njliluendMm? ludxi quidem bw promij?iOf«biM »ndu* fli,perHn4ciler (gerant liberaHonem torporalem, fed iiujtri.Nofi eJim de corporali,)ed)J)iritH4li libe ratioiie, loquitwr propbetJ, qux )it per Ewdugelinm de Cbnjlo uiHulgatw in toto orbe terrurS, ibi toti« Ucob er rehquix ifrucl diß?erfiC futit qui per ß knt Euifigeli« (tccipiunt, et crcduot per Cbrijlit remißto ntm peccdtorK et Hitttm f ternam.Hanc congregdtio tietn.quu ludxt non tntelligunt-./ît ut quuntó longiuî expeâiTit er fl’erentjtjntô minu« ß)ti relinquutur.

Sed inquies Cur ijia non ckrim Ù propbetis pgni-Jicdtu (unt? Rej^ondeo VilitM qui tn Jinu putris e)l, loutj.u Mirrauit nobis. Fuerunt enim bdCc tnuoluendu, ut claritiM euungelij di)]trret ùeUritutelegw er eutn utnccret. cbrijti er Apojlolorum conciones b« Ciatius ûgt; m^-tehu otn uu cUr j^unc interpretiintur .Hos hidfi iiolint ugnofcere, merito cucitute ißu born -bill detinentur.

'■^od igitur nd uerbu propbetae dttinet, difertè ilcit ; Totum Ucob congregandum, ZS‘ ifruclis reli« quixtcoUigendas.Sicutettüpromißio Abrabaebace pronilfsto^ •uituerfults ell.ln te benedicentur omnes ventes. umuetft* ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lesnonftint

Hit incduti leftores iterum impingunt,et untuer lUcucntum ptspromij^ionesreltrunt udeuentum,qui max(mè ^in4»i ƒ » ganuulM

farticularis tß.Keq; enim cmnts credunt, faluantur omnef. Tenendum igitur difi rimen eji gt;nbsp;Itud enim eß, bencdicentur in te omnes gentes, liud: Omnes gentes promißionem kttnc de benedi^'^ ne aecipient. Nam Euangelium ojßrt quidem citin'^ bus remißionem peccatorum uitam tturnifm Chrißum,fednon omnes hänc promißionem cumi^ lij 4ccipiuntAtlt;t hoc in loco dicit propheta ; Vnim^ fum te Iacob congregabo,Et tarnen euentus docet xtmam partem populi euangelio non credidißi, ideo abieäam eße.Sicut propheta idem oflendit,(igt;'^ dicit de retieju^s I/rdcl.

Cur igitur,inquies/ententù ße uniuerßalts ß»!' idei fcilicet, ne quis fe ab Euangeltj promißione tludat.Chrißusenimnonuniuipopuli,aut tetiiF^' B«ucrfaie5,amp; ris thcfaurus eß,fed otßrtur per uerl'um omniliK' tarne tu euen ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-ft

tu ftntpiniz Quodautem Chrißuinnon omnes accipiunt,itr' tuiites. ciflpafit, guod non credunt, indulgent ul' credulitaU Interim manet ßntentia dei {gt;f^ mißto uniuerfalis, Quod deus omnes homines faluos eße.

Ad hunc modum propheta quidemdicit: uniutf* fum Iacob coUigendH, Deus enim uult chrißnm fß 'lMngt;h (omunem thefaurum omniu,ficut dicit Chrißmil^^ dtlexit deus mundum, ut dartt filium fuum,utunuiU

ere dit in eum, non pereat, fed habeat uitam itter n^nt. Ecce coUigendi Jtudium, «t omnes coQig^t in ununt ouile,4d undm gratiam per Chriflum.Sed huit uoluntati deiobßfiunt increduli, cum uerbo pitrere» crid(tecipcrefltol«nt.ltlt;ii{jUnt«i» reli^«i« jfr44 toffigMutHr CT faluantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Vtit«r 4«tem propbe t4 ßmilitudine fumpta 4 pa/ ßore es' oHib w, qua non folum i« propbetiJ, fed in no«o teßamento etiam fepe ufurpatur. Compkdi' turenimmuUa^quacr Chrißi officium iüulirant,^^ nos q«o^ de ecctejî« ßrtuna docent. N4m ip/è Cbrt» Pw paflorif nomen non «no in loco ufurpat, Vt Chriftm pv o/lendat regnum fuum non uiolentum nec corporale t!fe,fed in eo pofitum,ut pafeat owes «erbo ,ficut di* ferte dicif.Oues mea uocem meantaudiuiit.E.t in pfal wo: V(rg4 tua cr baculM tut«, ipfa me confolata funt.His p4Por4libiM inßrumentii «erbum figmficd» t«r,qMod IIS' 4d docend4m eccIe)Î4m,c71«pos 4rcc(t dos 4pt«)n eß.

Siceccleßa ouiumfeilgregls nomenb^bet,non Eccunmo« folum idea,ut innocenti4)n praßet,nemini mmßciat pl4cid4 CT mit»(ït,fed mag^ut ßgmßcetur effe hibc«. edin f«bied4m 4j)lïólion!bi« CT oportnnxm iniurijs.

Atq; huc pertimt illud tnftgncperuitlû, quodoMltll ,44gt; à lupo e]i,hoc eft,Primu lt;tt if/n Satagt;ia,Jandeo /nM »£ »iini/im hoc eft à ßdfis doâoribui et tyran’H:lgt;i • enim cciunân ftudifs hoc dgunt,u[ ouifulof a pajicgt; rejuo Hfro duelhnt prtectpitent in damnutiontiH'

H0 malti qnta medetur mintjltnum, ideèeiui) minijiri pa/iorum ncmcn hal ent.Sed unu^ ru6 paflor e/t dominiu no/ier Chrtftu^ !el'iu,Vi eini'l fôfut pomt amm,‘m pro fun ouihu'f, Cbi/cit enmtff deuorandum occidendum SatdH£, «t hoc i»Dilf ouibm pdretur fecuritiK g- uitd £ternd Hiff tcnj’' Idtio.quid uerd G ffrta e/i, Idfô prophetd e^m pifl ftic propottit,ut cdptiuitdtif tnconimodd hd( rent G aincerent.Süut nos quc^q; con‘;olagt;tiur komh nés tn dffhilionibus, ut memmennt cm penfMtgt; lt;1* ternn bonis, qu£ CbrtftuA pdfior outbas jun promt' ruit,qui dnimam fudm pro eis po/uit.

Qt^od de uno ouili dicit : eandcm rdlionem ietcum eo,quod chn/ius in Eudngelio didt, loa«. ’ Qÿi iquot; Chriftum credunt, funt coücâtin idf« verbum,in eundem j^tritum,in ediidem ßrtm, in tini' dem remißionem peccatorum g uitam, ßue fint del ßue Gentes.

iJfô d«tem uniendi uerbo hrophetd utitur, tl“'^ ninum Ifrael totum 4 re^no ludet ahenum erdt. W (nmid'

ÏHETAM MICHAM. CAP. III. jt inimiciti£,inqutt,cejjabunt, cum Euangelium inuulquot; gMtur,Brunt enimomnes.ßcutoues conclufs in unit OMtk,qHlt;e /im«I piifcentur,fub codent Paßore.

Hebrdifc ßc eß ( Tbebimenob Meadam )Tumul tu4amp;untur prig hominibm.Sed nos ßre tMmMltHmina telligimiM de motU:,lt;jualis efl in feditione.Vocabulum dwtemCHom ) propriißgniflcdlßemereySicutVer gtlii« boe «ocdbKlo ubicj^ flrè utitur, cunt in magna (oncione,conjùfic uoces,ingentemß}nunt adunt.Sicut ttidtfl uocdtfremitum marii,fonum ^uem äUiße und^ fcopulis itdunt.Sic in Prouerb. Cdp.i. (Berofih ho* ttijotb ) in cdpite coctunm, boc eft, In concioni* li««,nbimdgnit mnltitMilo bominnm efl,e:;- ßremi' tum «edit.

De ßntentid igitnr non dubtnm eft, «eile Propbe^ tlt;(in boc, Q»}od E«4nge[i«m per totum mund«m ßt «MlgitndMrtijCr qwod t4ntlt;t ßt juturd mnltitKdo cre* denti«cJ*coptd,«t)it ccMßjeciestKniHtUM. Ndm «bi

muItHin quendäm reflrunt.Pertinet itnq; bæc partie« k, dd conMer/ioneitt GcntiMi« ,c^adipfum minifle» gentiuRi*

««niMerbi, qwöd tdeö etidin tHmultttduttHi» «ocibiö eompdrdt«r,^«id comffioKetmKnd«mgt; jn«nd«lt; fe tiopponit.

7» COMMENT. IN PRO' Afccndet autem ante eos pcrrupto’'« ac perrumpcnt ipfi qiio^, ôC ingtc' dientur ac cgredientur per portam» Rex eorum præibtt ds, Qc Dommiis eritdux eorum.

Qjjod Hieronymia uertit Pändcns iter, e{i (h/l' fgt;orez)diruptor,dißi(gt;ätor,qui perrumpit ui.

Snr'*'p’ruz' Mttjn htc locM mire elegMs cr plenißintUf . Primum enim uocabulum dißipatorU

lt;1. amp;nbsp;tarnen cQ/jtinet figtiificatiotiem crucis cr obfiticuloruiii' pwrumpit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liberationis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d. Do ouiM

meis uitam ieterniim,cy duco etu ad uerapafiud.sd boc mägno confiât. Neq; cum trita aut expedite uiit tfi,multa obfiant,qu^elciHos morari conantur: ncm* pe SdtM,mors,peccdtum,lex.Quid niuUis^totudit' tus Addin obfidt. F4XO dutem ut etfi obfidculd fint, tdmen uos non morentur, Pnemittdm diruptoreH Cbriftum, qui perrumpet çr toüet omne offindicU' lum,ts pdrdbit uobbs uidm, fraäd SdtdUd ej ntort*^ potentid, ut focilis poficd fit trdnfitus ddiutis j^i' ritu meo.

Cdterum,ut dixi, h^c uid cdrni aficrrimd uidt' fUdlth 1» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in Euangelio de regno Dei dicit,

’ quodJiixscgt;d,id efi,uioIcMi rdpient iüud.Sicut Ptoquot; p|jet4l?i( dtcit (P4rf:çH} pcrruinpent ipfi quoc^uir*

tHte dwi5 fui. Oportet enim cärnem mortificari cf. ft opponere toti inundo cr SatatiiC, conitfitt nos int-i pedireQrmordri,nehunc dißipätorein fequamur» i Sedconfolatur nos inhi! di^cultdtibus chriflut . dicen5:Confidite,ego uici mundum,boc eß, ego per» Io4n,iS» tHpi. Vos etidm me duee perrumpetif ad regnum dei, ut iflwd uobis pdteut, Mt egrediamini C!quot; ingredtdmi» ni per portdm, hoc efl, ut per miniflerium E«d«ge» lij etidm dlios dd regnw« Dei perducdtis. Porro no» c]i ob/curum, quanta ui Satan fe miniflerio EHdnge« hj oppondt.ltd^; necefle efl,ut qui in miniflerio funt, uerèflnt perrMptorei, qui nullam iniuflam «im j pe» riculdnulld/ormident. Sedmdgnd animi conftanti4 perr«mpdnt,

Dixi fupra «er bum perr«mpendij)ignijjf dre er« eem, quod per mille pericMid rerHin perrumpendwnt eß. Q«dre cum conflituat Cbriflum ejfe (Porez'' feu Pcrr«ptorem,oßendit eum effe uere bominem,cr lu* Dcusgt; fldri e«m pericwlis tdnqudtn hominem. Stout teßdn-tur dgo«tlt;e iHie in morte er cruce. Qijid ««tern Mincit in periciilis ilJis, cz per earn «ifloridin flbi parat po» pMlwrn ZS' regnum.ldeô dicitur rex nofler,

Sed idem etidm hic dppclldfHr0eho«iih)4uod no/ nem foli Deo tribuitiir. ltdcjjhoc tejlimonium obfer* Kent (derdrum rcrum ßudiofi, ejuo Cbrißi diiiinttd«

eerto affirmatur. Sicut infrd t]uoq; cap. Prophet^ Idem claris er minime dubijs uerbis oftendet.

Hane breuem concionem de liberatore noßrf Chriflo er re^no eius propheta intertexuit,tantlMigt; inßgnem gemmant.Nunc redit ad fuum poputum.

t dixt\ audite quæfo capita Iacob, ^-principes domus Ifraël, An nonuC' ftrum eratiusnoffê^

VDIVIM VS tresPro' pheta; condones.Dua prio' res concionantur de pc^quot;^ idolatriiCcr auariM, tia eft conßolatio de rg'quot;’ Chrifti,lt;jui tam^uam päßof ouium,Eccleßie fult;e curam habiturus z;- earn naturui fît.

In hoc capitc proponitur ejuarta condo idem Argumentum eft cum duabus prioribus. Qll'^ autem toia poßta efl in reprehenfîone extcrwoi'i*''* tUdorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, iniuriarum »

PHET. ilICHAM CAP. Hî. if principes facerdotes populum onerabant, pTitter GmmntJticam ) lt;Ju£ tpfa tarnen JmiIis e/i, mhil ift, ^uod Lfdorem morlt;tri poßlt,

Eftdutem h£c illa uehemens concio, de lt;jua lert' mias locjMtur captte z6. ac fcribit tam d Mi' lt;bij tempore Etcerhiit habitam, nee tarnen ab Exe cbu propter« occißm cffe. Cum impius rex ob re* pftifdin banc comininationem. leremtain occdißet, lliß à fenioribus dejinfM ejßet. Satis auieni patet ex to tot o,necl; Micbdm caruilfe peru uUs, ’ej bont rtoes ope^tße tutum. Elon foluin emm tyranny uentarts impattentißimdefi,/elt;icaufasfingic,cbrhiecL'cHü^ “‘‘-’‘“i-rum libertas coherceri debeat. Suut noftro tempore prob dolor nimii multa exempla extent, (]U£ alio.jui tolerabiles Magißratus, «erjtate ofjrnfos ejje ofleit' dunt. Ftt enim lt;luod Ariftoteles bellißima jibuld 9' ßedit. Vt leones lt;egre patianiur ßti à leportbus tjud' fi leges prlt;efigi, ad ijuas (onßlia eJ ßüa fua dirh g4«t. üumigitur lepores pio ßudto concionantur bdc le^ Otl^ leonibut,autleonum ungulas, cum difcriinineexpe^ nrijrfHt Hitam fitga tuen coguntur.

vßtatum autem efl bodic in aulis, ut liberiores condones, in {juibus Magiflratuum uitia notantur, vûh MagU fedtdofas ejje dicant.Sed ß feduioßtm efl,Magiftra= ft«'“'quot;quot;. *:• tö«m Hitia HOtare,lt;iu£fo te, de Muh« dieenitt«.

7« , COMMENT. IN PRO« gui non iixit,ßi fcripfît guo^ htec ? kc palam oßd iitfenoncumrußicis,fed cumipßs Principibiuü' Capùfbiu domiif Ucot zj Jßael lt;tge«. Sed impudO tißina oratio eR,M.i(ham,cr alios idem cum Michi ■ ßxientesyfeditiofos uocare. Nurn enim ueritas fiditio' niiS caula eß^gune er Deo grata eR, er peculiarittf tninißris uerbi commendata f Sacr^ liter/c ejquot; «P®* tntia quog; prolixe teßantur, feditiones eße plt;x/ilt;gt;i diuinitus mmiffaa, non propter ueritatem Doäori* bus mandatam,fed propter peccata Magißratuiiiiigt; gUiie ob certis caufas notanda fun^non dißimulandd aut tacenda,Nam dißimulatio Deum ultorem (r** duäorem tabum peccatorum excitât»

Pritnum enim cum Magißratus in republica ßtgt; guaß caput in corpore humano,non poteü cumßni äu medicina adhiberi reliquo corpori, niß prius eil put fanatumßt.Sicutenimßreßußra hortamnruid giw ad pietatem,ubi ipfe Magißratus nullam relißii niscuram habet. Haß Magißratus rede inßitiiliit Mïgjflntiis ßtffita ßgt;onte uiilgus ßueritate pxiiarum, ad mode* fut otfKij. rationem erßudtumuirtutisreuocat.QuarepioDf äori prima cura debet ejfe,de Magißratu.ut admo* neat oßtcif,tttreuocet eum ab ußtata licentia, qiui’i propter potentiam ßbi fumit. Hoc 4«tc(n quifo guomodopotcritfieri,fi Dodior d4 omniapccca*

Dtindeutrim efl,quod Satyriciu dixit : Omneek tiimi uittu tanto confl’eättn in fe,crimen habet,qua»/ to qui peccatmaior habecur,Sicut etitm perjond publi ta eil-tta etiampeccata MdgtflrrfttM publtcdfunt, et latiuj patent quam prtuatorum. Nonfolum rations fcandali,qitoduulgitsprofliueeRdd principum nit tia imitandd^ Sed quod Magi^dtiu po^ea langui» dior ndditur ad ea reprebendenda cr cdfliganda in fubditis,qu£ ipfe in fe agnofat .Hoc uero iQud eA in/ itm malum,eui omnifludäopijrtoäorei ch Micbd debent occurrere. Qÿot«« tnim teiiatur DowinjK, fe quafl placdtum effe,feuera animaduerflone in fid' gitiofostErgoubiMdgiflrdtHi in hac parte fuum ojfcium nonßcit, ’pfe Dominut, cuiu« indicium efi, indicium cogitur exercerc. Sedidnunquam fire fit fine publics caldmitdttbut,Sicut hoc in loco Prcpbez ta teftatur. Propter huiufmodt principum pcccatd, Zion at agrum arandum, CT ierufalem jwndùtM de' lendam,ut nihilflt nifl de eraiM lapidum.

TertiOjPropbetaram kac fingularis uocatio erat praphetut' at quac Domina« per uiflones aut alio modo reuelarat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**

jideliternanciarent.Etji datem hicc bodie Jèrè dc/îe* rit.tamtn exemplum o/iendit,DeM aellc,ne difiimulen tur principara peccdtd.Et in nouo teflamentogene»

rale mandatum eü Predicandam tlJi fioenitentiam» At banc princtpihui quomodo pr^eduabu, nift ititi* ttifijia ip/orum peccata,qu£ cum ingenti fubditoriii» ftandalo commntunt,arguM f H« cz fimles ratio* ties propbetam uitiduant 4 crimtne feditionift

odio habetis bonum, maki aii' tem dihgitis, Qui pdlem amp;nbsp;Carnem eorum de ofsibus eorum abnpitis.

Pulcbrafigura expreßit erudektatem, quam iH fubdtios exerce'ant. Ac Gcrmam eadent figura utmt t^,cum extremam utolentum figmficare uolunt, Sic em'w dicunt,Ër fcbindet feine arme Leute hts a^ den Grat oder marckkein,

Hjee tragicd figura o/iendiLquantu peccatu in o* , Aiancia. Je, ftt auarteta, Magifiratut fepe cogitat, Etj* iniurtiu in fubditos,tarnen nö effe magnu peccatuniifi leiu er alteru tureu pratter ordinaria onera exigid' Sed propbetä bic audt tragice exaggerantem peccil' , . tS bor, Dicit enim idem e(fc,ac fi pellem detrahaf,^ InluItA exa# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

nto.p ojja nuies cärne^dc Ji nudata ojja tandem nntnäiti/ ' ter conteras ac confringas. Hfc quts quitfo parua lii* ’ (etiQuis non banc fummam exi/timabit ejfe tyrlt;a‘ nidem er immanitatem ? itaque btc locus, ut fi adius in tota feriptura, grautßtmam reprehenfio*

/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;til’ll*

tl il» proponit,ß(Ut feijuetur.Sed guoj ipfam peaa» é i^gmtudineinßc tragùe amplificat.

Qui comedunt carnetn popuh'mer, qui nudanc eos pelle fua,ölt;f ollà eoruin confringunt,amp; concidunttanquam in olbm,amp; licutcarnem,quæ inahenum poaitur,

Ptrftat in deferiptione uiolentlt;e et tyrannicit d» Mrtcu.Verèetiim dHaricidcum tyrdnnide qt iniU’* fli M coniunüd eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuuäa.

Porro bfc commemordtio dudriciic z!}- tyrdnni» dii tarn copiofd,non folum eo Udlet, ut (jui tempori-fciM Micbæ in ddminißrdtione tKin Reipnb, tum EC' tlejifc )i(fr«rtt,fmfndarentHr,ct f nram de priMdta r« lt;iugenda,conKfrtfrentadRempub etEccleßdmßd' nandam er iwîiandam.Sed funt ceu ordculd quidam ad noftra q«oq; tempora «tilia,Ht qni in Mdgiftrdtu f«nt,)iHe politico ßue Eccleßdßi(o,ßidnt banc qHoc[; «nam eße tentationcm,q«a Satan eos cogitdt abdiice Te àniaset inducere in peccata, Ht tanto maiore flu' ito,tum iniMjîam «im,tarn auariciam difcdnt jugere.

Noßro [eculo immodice creuit awlict« lMxiw,CHm xu'sAc'*** igitiir ordinarijreditiM ad tolerandos tantos fumptiw nöf«(jiciant)HidemiM nou« et inHptatw exaflionibitî fubdiioî grduari.PrietexMtHr çj«idé publica perieaU

Sed nemo non uidetcaufain ulium exailionum ^uod maiores fumpttM,^udm pro re ,amp;ciunt PriucP pes.Qtfttrehiec Michlt;e condo pifs Prindpibiu dP tebdt effe ddmonitio,ut occaßones otnnes jugiâtit, potentia fud ad exhauriendos fubditos uiolentf^ idiutantur.

De PrepyterWj^uoj in noslris Ecclcßjs habeim^ non ualde opus eH admonere.Sic enim lire ubii^ plt;lt;f' ce lt;(c iUtber aliter 4 fuis habentur,ut proculfint ab e' nni fu/pitione auariche,tux enim habent undefe fuos aiant.Et tarnen fî tjui occaßonibus parattdaruKi opum intend ßtnt,hi meminertnt,ut rationem habenD fui miiuüerij »ne id aut dehoneilent priuatis cupidité tibutgt;aut eo abutantur ad ciueüuin.

P«P»hirw»,^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qf

Here uiuunt ex rapinbs.Etßenimnunc de iuHo titulo poßeßionis glorientur,tamen initia uide, c^uibuA tiorübus cceperint crefcere.Niß homines iinpia mentitJ dodrina dementajßent, nunquàm ad tantôt opes perueniffent.Et ne ipß quidem negare pojfnquot;^ quod in nuüa parte ßnt Eccleßte utiles. Niß ßrt^ir Eccleßie putamui prodejfe,alere fcorta,equos, (O’'^ meßari,ludere,crapulari,c!rßmilia. Sedrelin^''^ mus eos fuo magidro,qui animam occidere pW in Gehennam poteà proiicere,Nos enim non diHKb

itunt. Si ^ua tarnen moderatiora ingénia funt fe« mirum efl,ß non perturbantur animo, cum tan» tai opes, ad otium concedi uident, lt;lt;r fruuntur be» litficio, nullum prjeftantes eccleßx offîcium^ Sed tarn pcenam audtamiu.

non rcfpondcbitets,amp; abfeondetfa^ cicm fuam ab eis in tempore illo, quia male egerunt operibus fuis.

Soient propbeU, cum oportunum eß, imitari Mofen, peut cr hjec phrafis ^àofaicatft defumpta

ex cantico Mop. Significat autem abfeonderepu 4' Abfcofia»*' uertere fiiciem,ejt trajet. Sicut e contra o/iendere udci».

pciem, lUuminare uultum » efl dementer aßieeret fluere, bene uelle. Sicut Pfatmo y^.Qftendeß.'

ciem tuam cr falui erimut, Salus enim uera efl,cunt deusßuet,cum diligit cr dementer nos reflgt;icit. Se^ tundum notam fententtam Pauli, Si deus pre nobis. Rent, 8

Porro diltgenter notabis hunc textum, MinatM fupra efl, tarn iniuflis cr auaris hominibas captiui' fatem zx exitium.ld cum per fl graue flt,Hic gemi* ttat pœndi«, cum etiam auxilium omne negat in cala wiUtc. At(j; l)i«c poertd proprie perttnet ad tmpoenia •ffitct, (tdmonjtt uerbo dei, tarnen non deflflunt g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;male ag«»

maleagere.Hiiadpxuiif eorporales etiamhfc^^ pœni (mpœ (juod deus orautts no/i uult audire, lt;ïi«4iPr ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I,,,

quoi]} deum,uocantein ad panitentiam,audire not“* runt.lta non folum firtunoi per auaritiam es' tatem parlai amittunt ey- implicantunalamitatilii^^ amitiunt/imul promißionem liberationii, Noniilf^ folum,quod detu audire eos nolit gt;nbsp;^ui tarn diu den'^ fru/ira concionaiitem zy admonentem nolueriititlt;‘'‘^ dire fed quod ipfi eliain cum or ant, tarnen per out' /cientiam fuam conßtft, falutem /perare non audoi'

Htec crux fixa eji auaris magijtratibus,ut in cM flwAn itiapi' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habeant quod figt;erent.Grauii enimfe'^’

■ tenlia eft,Clamabunt ad dominum,çr non refipottit' hit eis. Vnde igitur auxilium petere aut ßgt;erare ff' teruntjfi dominiu in calamitate eos non relfiidid! Sed tanquÀ iratus hoflu opprejfos magis opprinmii H£c ccgitare debebamus, g- bii ccminationibut credere,tunc mintu ejfimui ad peccandunt prpi»pHgt; Gquot; timor domini expelleret ex animis noflriifecuri* tatem.Ac fanèfunt aliqui,quos hiec uaticiniaeteoiH minationesmoucnt. Quanquàm maior parscpibnf potentia,uoluptattbus fuiicapti g dementati ,he( non prim credunt,quàm experiantur.

imptnfcoi’t» Dixi auteimpoenitentib.lw prophetamcMiini^ u,hoc efi,iis,qui uerbu audiunt^fed ei non obtempp rant,

Mtjqiuq; tamdiu fecure peccant,donee 4 poena ap/-prehéJuntar.Iioc enim eft quod addit,Auertet in itlo temporejicie fM,tan^nä ab his, qui male egerunt o» periamp;iK pis. Hoc eft,qui non defter uni ante peccarCf 5*4™ ab irato deo poems eftentcircumuentii

Monet it4(j; loctM hie omnes magiftratiu, ne irt' iulgeant cupiditatibus ftcis ZT oneri ftnt (ubditis, fed W euftodiant i« Jteiuw, Alioqui pt«r«»i,«t ft ne om' ni auxilij ftgt;e extremis m4Îw circumuenti pereant, •

Porro.Mt hoc 5«ocp admoneam bxc legw fenten/ tiieft,qu£ to(ictonlt;ttKr impoe/iitentibiM certeso* iNeHit4igt;ile$ C(il4tnit4tes. Sic lAanafti nuI14 ratione poiBit deprecrfri exiliHm e:j c4pti«it4tem. Et t4me» cMm poftea agnofteret pecc4t«m,cr r0g4ret ueniant non repeHitur 4 deo.Jtd ftatuamuf, etft pann euitari nonpotf/l,t4iwefiper pocnitentidm ej ftdem patere emnibusreditum ad gratiain,ftcut Eienngelite docct..

Sic dicit dominus contra prophe tas, qui feducunt populum meum, eumtç lacérant dentibus fuis Sif clamant : Pax .Si quis autem non dede -rit eis quod uorentjparant contra cum bell urn.

HadeniM de magiftratupoUtico. Nunc de pro-pbetts g* dodoribiM concion4tur,confèrentibtu mini g » perium

14 COMMENT. IN PRO' flerium fuum,non ad hominum faluttm, nec ad riant Da, ftd ad fuum ^utßum,

Vtitur autem hie quoij; tragici! figurii, cumini’ doÄor« dtcit la(e:‘are populum dcntibuf, Ned filun reßratdum hoc efl ad incomodumflf^ tunarum,quod patiunturauditores propter doflofd Mariciam,/id magi! ad incommodum animarum amp;nbsp;falutii.Quare turn à prophetis, turn ab ip/o Chrißf Lupi cr Apofloli! lupi uocantur, qui lacerent aclaiiiinf fidei fu£ commifloi ouiculaajeducendo eai,

Porro elegans figura efl in eo quod additur, cU' tuant pax,St qua autem ori eorum non dederit, ad' uerflit hunc parant bellum.Vocabulum pacii notnKl efltSignificat enim quod pfludopropheta conlda* bantur populum,contra iüas faniiorum Prophttaf» commtnationei,ac promtttebant omnia flufia crfi^ CM. Hoc autem,inquit propheta,flciebant idei gt;nbsp;tudebant populum cr principes talibui comionilit^ deledlari.Sicut igitur Michx cr coHegis eitu ueritat odium conciliabat,ita hi propter mendaiium in do erant cr laute habebantur. Semper enim Hafi' IVicndacej nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mendaces prophets cum uoluptaie aadi

pjopiia^r. rentur,cr hominibusgratieffint. Contra, utpiji^ ueri negligerentur,efurirent,crcjjent in odio gt;nbsp;dpue ntagiflrasM principum,

Porro notiifidd hoc in loco prophète phraßs efi Hon emm ut tranfluhmiK, dicit : quod parent bel* bm, fed dicit eos fanüißcare bcHum ( Kid/tb« dUf Wilbdindb) Plc ß dicM : non quidem gtadto contra MS pMgn(lt;nt,qi« ijibil Kolttnt dareQ ßcut ciuilif Md« gißrati« qui gerit gladium ) bdbent fuum peculiar» btUum, quod excommunicant, quodrxcludunt (diet db «clfpd,quod ddmndnt tdnquim biercticos, zXCt Atq; hoc ßciunt eo titulo quodßnt fanäi, quodjîfrt eccleßa^quodßnt facerdotes,kuite,crc, Hac pbrlt;* jis [dtmènon poUß fatis per/J^icue redd«.

Conuenit dutrm boc pukbrr,cHin pdpi/ldrum ar tibiM jpcut enim p/êudopropbcU ludxos bortd-bdntur dd frequentanda facrificia, ey di^iiwwldli* rcliquis pfccdtw.promittobdnt oranid bd • fciturdejjè, ß bberdlitcr CT/ip« facrificarent. }ta nonium «xmcmohd bominuw dtijt,q«ocondttt, quibiM drtibiis pdpißiC boniin« induxerinlddrcdi« mendis indulgtntids, dd ornundd templd, dd Mif* fds, ut HocdntjUoucndds. In bis omnibus erat qucjii« longé mdxiraw.

Si qui dutem «el contra diccreiit'. «el blt;e ßti per fuideri non pdterentur,dic mitM; An non.uf propbe« td bic dicit; erdnt ei pdrdtx lites, er certd pcricuU pibeu/iddf Adbuc bedient quu in ijs loci5,ubi Eudn*

8«.’quot; COMMENT. IN PRO* hunt noßru d mdgißratu dämndtur, ne iubedt ito pdrenti exe(]uid(,ip/tgt;ru more fieri, fi non mi/ß^ fi non dlid ufitdtd in Pdpdtu, certd pec unid redim^^

■ fidtim Lutherdnu^ habetur, habet paratai mondchis,tyrannorum lidioribus. A deó nunejnàrnf‘^ t difiimilii efi impietdi,licet dtßtmilitudo morS et ttfi* j fgt;orum fitmaximd. Sed ^uod iudiciu manebithofi''' ; fioi doâores ej feduéiores^hoc fcilicet» )

Ideo uifio iiertetur uobts in noflei” j diufnatio in tenebras, Occidct fc* fuper prophetas obtcnebrabituf^i^' per eos dies. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

r nTdoAorquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dbutuntur imtpij doâores r

rio fiio ad ciuefium, fiet ut exciecentur, cr nonfobiK* ! deprehendantur jzlfa priedixifiê et docuijfi/ed nbsp;nbsp;nbsp;j

gnificat,hoc efi,prophétie donum,Sicut ufitdtiâit ffl', uidentesnominare prophetae. Hwf oppcnif '' otniùd inuoluit tenebris cf fon^ndit, ut fié* nificet extre vam ciecitatcm. Sic uidcmiu midtDh tjuibuf initia hofira dodîrina non fiolum non di/ß^^' (Utt, fid etiam fiimmi thefituri loco jiut, Bipoß* ^uàm fi cum dduerfarijs,ob mdiuf lucrum comun^t* runt poffunt non bid/^hemi eßfe, odtofiß^

PHETAM MICHAM CAP. III. «7 de «ob« loqwi cr cogitdre.Hoc premium manet eot gui dbKtuntur offiao feu mitujierio ad fuum queflum. c una pars pcenlt;£.

Confundentur prophctæ pude^ fientuateSjUelabunt labium fuum u-niucrfi,Quoniam nonalFcrunt relpon fiim Dei.

cr grauis pand eil cicdtas tam horren* d*quot;oAonï« dilt;,c|M4m PropbeU minatwr, cx nos in feduâoribut PdpiâM bodie uidemttf,fed canon fatis eü, etiam co^ |h)Ïo c:y ignominia cxcitatem banc co«ntdbit«r, vt turn diuerfa ab ÿs qui promiferunt,euenient, pdUw de ffitnddcio poj^int tonuinci. Ante «JMdm igitur euen ' tusfequatur,gloriaripoffunt P/êwdopropbet/ con» tM Hicbdm.cr fl’s fucceffus confolarifuos. sed cum îamAffyriut ifraciem uaflaffet, ©• exerettHm admo» ttijfet dd portM letHplcm, re$ drgHcbdt MicbdWi «erdjiHos dHtem ßlfa^docutjfe. ibt coddt funt, /îcHt Hicbd flegdnti figura loquit«r,Veldre labium boc VetotbiS fft,«e mutire quidem du/î funt,qui antea templum fldUds omnej tldmoribuî fuis impleuerdnt.

Efl dutem ettdm blt;ec figura ex Mo/è defumptd, ttbi Leuitut t5.de leprofô loquitur,«t bdbedt 0$ utjle tonteflum. Et nos Germarncé non dij?'nnlifigurd no tdmus con|ùponé,cHm dicimus, Non audere bominé, g

de conuiéium,os ape»re,autfe dare in Hejîer 7, ßgt;eäum hominum, Et RomrfWit confuetudine obn»^' uebiMt caput, iudtcio damnati.

Porrô imprimis inemorabilis eft ultima partidii^ in qua propheta/aufam turn caatatis turn nisoflendit. Vtitur autem eleganti breuitate(K‘f'' maaneh Elohim') q'ioniam non reßgt;onfum Domi/iii hoc efl, quia hoc quad docuerunt promiferunb j non fuit uerbum Domini, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

De officio cr «ocdtione nihil dicit. Hanc conc(' dit eis.Sicut etiam hodie non ideô recufamus obeib^ | Pontificibus ej Epifc opis, quap non habeant uotiif ; t^Theff.z.tionemcr officium legitimum,Cum S. Paulus diferl‘ 1 . nbsp;nbsp;nbsp;, dicat, Antichriflum habiturum federn fuam in etc^^

fia. Et Chriflus de fui temporis pfèudoprophetisib Katth,if, ctf.Super cathedram Is’lofifedent. Relinquit igüK^ propheta pfeudoprophetis officium cr uocattontiih eaqi non accufat, nec damnat, Hoc dKtem damn^b ■ quod cum in officio pnt,non tarnen officio uere utiiiil j t«r,cttin docent, fid non uerbum Domini, cum mittunt cr confilantur,fid non ex refionfo Dominé

Jlt;igt;tihac peruerfitas omnibus ficulis inpfemlo' pt,cii.un. prophetis fuit, ut accufati de officio non redcadmi' nifirato,tamen fi officij autoritate tucrentur. tnim hodie aliud habent pontifices Epifcopi,qigt;'gt;^

PHET. MICHAM CAP. HT. 69 nobii opponent,quîm quod ßnt in uocatione zS“ 0^ tiofHdfic cäußiin pHUfit fe bibtre, cur er nobu le* ges firant.er nos cm accipiamui. Sed nunquàm nO' bis de ojßcto dijjjutatio put. Abufum effet/ taxamuit quem abufum ipß autorttute offici/ dt/rndere uolunt.

Qij:s efl,qui non ridcatimo execretur prin tipem, tn politia innItJ ne/iriè eX fceleratè ptcfdn« tlt;m,cr tdmen po/kd excufantem peccata ratione of* fici/fAn non,quid princeps eft, ideo cauere debebät^ q«« prdUd CHpjditd« fuadetfNam princeps efl ut dd-minißret iußicitim.Hoc ß non /icit,dut etidin aduer* fum ßcit,ipß fuo tefltmonio conuincitur, quod ficidt prater ojJiciHiw.nec poteß fe rMone ojfci/ tueri. Ud pidflè ineptuin er contrd communem fenßim efl,quod ßolidiPapiß^ /iciunt.Quia enim in ofßciofunt^uo-' lunt ßbi Heere quiduif,

Sed nos cum propbeta controuerßam de offeio nuUam mouemus, de ratione adminijtrati oßi i/no' bis Hs eß.Qjiia enim rejfonfum Domini non habentt boc eßtßneuerbo D« preeunte dotent, inßituunt, Wdndjnt om iia,merito d nobis reprebendunlur,me* rito detreilxtnus autontatem eorum,quam uenerare* lgt;iur,ß uerbum retinerent, er non contra uerbum ß tueri uellent. Clgod igitur apud Efaiam afßrmatiue Efa. 4». (fiiVerbutn Domini manet in aternum. id Propbetd

hic negiitiuè ponit, Nempe quodubi reß^onfum pu uerbum Domini non eß.ibi non efl durabile aut iit(f num aliquid. Sed oportetfiqui cteatatem cr to«)«' ^^i^‘7’ßonem SicutChriflu{ eleganti ßmilitudme de demo fuper drenam itdificdtd oflëdit. Habet guidem imfi^ tlt;« ftcpe inßgiiem ßgt;eciem,ut nuOd ui uideatur

na ante iti.ï Etctejw ßrmdm, lt;JU£ ante Euangelij tue cm m pop» _ Jiiiiiißcii). nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itnpidru cereinoiid

rum dignitM eße uipd tß, ut hanc mutationem nem» potuerit ßcrdre.Sed quid eeremoniit iÜ£ jùeruntpi^ y f*'^l^ogt;i”gt;ôcontrd uerbum inßitutiCdcadti, ut doniiif * iüdftngruentè tempeflate ucrbi izx uento ßiiritufi«»i

Efd 40 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiinddmentis inciperet corrue*

re. Verum enim efl. Verbum Domini manet in num.Ergo ubi uerbum non efi^ibi nihil durabile fn» teß ejße,etidmß in ßecie adamantinum eße «id«**’'’ Egouero pknus fum uirtutcfpnit^^ Dominf, ^ludicio ÖC foi-tinidine,igt;^ annunciem Iacob tran/greffionem ötT Krach'erratum fuum.

H/c eß egregid Antitheßsjin qud propbeW gt;nbsp;folum ojßeium ce uocdtionem ßiamßed etiam ädifl' nißrationem ofßcij iaädt contra pfeudoprcpbct^i cre^regie ornot Mrumuerbi mtnißerium-inßHH'

PHET. MICHAM CAP. III. 9» inflitutum /it,patet ex iHi nota fententia Chrtfli, ubi dicit:S(gt;irtcum fanâum arguiturum nundum de pe(=‘ tato,de iufli(ia,cr de iudicio.Vt homines nonfolum difcant a^nofcere peccatMn,fed Kt etiam eonretiuan- Joan. i6t turremißioneitt peccatiac iußiciam per chrißum, CT wigno animo contemnant minas et Jùrorcw, f«m S4Unlt;,tummKndi.

Oßendit autem propheta fupra^ ^uam non poßit munduißrre ueritatem cr reprehenßonem peccdti. rcplc^lcnl:oƒ Ueo contrrf pios Doiîlores ßeuit omnis generii fupa plici/s.SicKt omnium propbctjrHtn, Apoßolorum çy Doflor«m excmpU oßendunt.Qui lt;tMtem ccnniuere foknt, CT fckndiKUtKr inKfido, bt in precio pnt ey liiMte babentKr. Ac eo ntuior omnibi« temporib«lt; ta^ Hum prouentihs eß, quod non omnes eo animt robo» re [tint,UI odium ex fkrorem mundi eentemnere pof* ftnt. Deinde fèrè Kinc untur, etiam j^lcndore uifie uc (Hpidiute opum.

lUc uitid in pf€udopropheti5,Mieha eruditißimi pcrflringit, cum fuum exemplum opponit ex dicit : ■ Ego uero fum pleniM uirtKte j^iriti« Domini,boc eß^ Non dOrro mcdm fupientidmjfton nitor uirib w meis. Alioqui ueßri ßmilis ejjèm , qui bumneio ßjtrit«, plcnießiijcr fuccumbüti in tentatione.dum propter opes CZ digniCdtetn pdrdndom gt;nbsp;lt;tc ßsuorem bo^ niniim

Exerit autem fe uirtus ß’iritm Dei inhabitantKi^^ me duobui modif,in iudicio in ßrtitudine. ixdiiquot;* ludicium ßg^ßcat hic u/itatofcripiurtc more, tum c^ue fiunt,reprehenduntur ej damnantur. Sicut propk^ ipfefeexponit,cum addit: Sic fum iudicioplcquot;''' ut annum iein laeob peccatum fuum, zx turn fuum,

Sedcum indicium hoc iioncareat periculo,i}i‘^^ Do ’iim fpi- mundus nihil miniuquàm reprehen/ionem peccetC' ritiit ar^iiuc yif„ißfff hoßtt,Etiam in eo feoüendit fbiritits Dfii niiinduin Si » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■■■•

contemiu'ic quod fumßrtitudinep'enuStC^y pericula iUtl conteur nerepo/fum.Hoc «eróiOud inßgnedonumeH, Mdtth to. (lf’gt;'‘ß‘*^i‘gt;‘‘^^Pgt;'O’fgt;‘ttit,quotieseonfolatur dtßp«' lo5,cum iubef.Neßnt foBiciti quid dicant, etiam tw* Luc IX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rapientur. Propterea quod nonß^

fmiiStfed habeamus additum paracletum, qui coßi tanto certiore Jpe impleat,quanto pericula omnutK^ demur pr^efentiora cT grauiora e]fe.

Hoc dono Propheta fe dicit plenum,utetftinineii‘ tHr omnia,tarnen ipfe in nuBa parte à mandata Domi ni ft difcelfurui.Hoc dono Apofloli,etiampofl gas acceptas,ibantgaudentes,quodd/gni effent hi' biti^qui pro nomine Chriffi contumeliaaffidieffent' 02« hoc donum non kabent,hi etß extnpet^ ud4

PHET. MICH AM. CAP. HI. 9t fnU firociores fint,tarnen ad primum con^rejfutn ce iunt,ac loquuntur çy jiciunt omnia ad gratiam, po • tiw, ut propter ueritatem in periculo effe, e^r oliHm bornwHin fußinere udint.Sed q«0 korumßnis fâ”Do^oîi* ßt/upra oilenfum eß,quodfdlicetfol fuper eos occi/ lt;Jetgt;boc efl^({uod in extremam caatatem prolabcturt CT Undo« etiam conßindentur.

Audite quæi'o hoc capita domus Iacob,ôf principes domus lfra'él,qui abo minabile faciunt iudicium,ct quicquid tedum cft peruertunt.

Redit (td otiurgiwdoi principe j in republica, lt;Jtti en’niufticide euflodes ej?e dettbanl, omijfa cura R«-pHt.cr f«bditor«m,fM(J UntMiw cttrdtdnt commoda. in’p’i p«nc» Sic«tfHprilt;q«ocj[;dixingt;tt$,dH4riciam e/fe peculia» tem liiqneum Satan/,quo MdgiilratifciM inßdiatur, quo Magiftraiibus inpdiatur.ut fuif commodii inui« ilt;gt;ti.ReipMHiclt;e curam abijciant,iuf negligdnt,cr ini iosia adminiüratione premant ctucs, qui iniuriam

Vj'ut 4«tem ffl prepbetit tteramp;i5 ualdeßgtiißcan-iibuf,Vocat(Hamethaefim') Contemptoresiudicij, conumpw qui quidem uident quid /quum cr iuftum jït, fed tn/ tcsmdM. ^ulgentcHpiditati,et,quod norunt-,ßcere nolut.Sicut':

Deinde ekgans etiant eil Antitke/is, lt;]iiod reiHii''' tH, peruertunt feu deprauatit. Signifie at ctumßilt;^ dio eof heic agere,ne rede agdnt, tantum tit ditentufi

Mutdtio perfonit Ebr£ts ufitata e!l. Hie MtnH partteipium ( Boneh) fingulare,habet guafi lediui nominis. Vult enim dicere quod finguli modo fdifieent,

Porrô Hebraifinits etiant eil,quod dicit, Aedi/i^ cariZioninfanguinibus: fignificat enim quod gnifice £dificent,fed ex fudore or fanguine pauperiï' Sicuthodieiaufitdtuf tuxus omnium principum lt;iii^ Ixs inuafit. Non lt;edificiorum ratio, non ueditiu, «o’ uidus,eademeil qu£ olim fiiit. Omnia fumptuoßßi' infangiiiniz mèinilruuntur.Sedreuera£dificant or ornant prin lit £iiiiiate nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fanguinibui, quodnouisef

inufitatis exadionibiis,fubditos onerant, ne quid dt fiilendore erluxu cogantur diminucre. Olim pant uiuebant principes,Uaq; tolerare fumptits poterttid fine iniuria fubditorum. Et in publicis periculis pat^ bat eis refitgium ad priuatortim opes. Nunc cum äd luxumexpilenturfubditi,nulla priefidia ad public^ ptricula depeHenda Principes fibi reliqua ficiunt. Et aecedit

PHETAM ÂÎICHAM CAP. III. 9» «ccejit aliud grauiuf incommodumgt;quod imquif ißis txitilijnibuf eitdnt fubditorum atiimi abaltenantur» ßernitur qKdfi uia ad fediUones ZX dljd mala. Se4 fantb« pœ.'Jie prcfdtorKm,poßea alijsf^aiût txapiuntur WHltdntHr.

Principes cius propter muncra iudi cant,Et facerdotes eius propter merce-dem docent, Et prophetac cius propter argentum uaticinantur,

Q«lt; de printipibtM dicit, pertinent lt;td expoji-tionem eins,quod panlodnte dixit, Aedi/îcdnt in fd«» g«iiiifciw.Etp enim Tyrdnni diidneium fuam defin* dunt fdnguine fconorMin, Sicut, Ndfcotb, cum impio regibortum «endere nollet, occiditHr, eSquot; Tjirdtinw« potiturborto; tarnenttiamhoctüinfänguinticdifi» j,E^S'*** e4re,feH dugire rein,eMgt;n nimiura premuntiir fubditii

I Cr principes non ifqMdliterddminijlrdnt iw. Sedwt propbetd bic dicit,iHdicdnt propter munerdjljoc eft, turnIdrgicMtibiH mnnerdlus diewnt, etidm in iniußd (dup-ContrdnibtUdrgientibiM iur non dicunt ,etjt «dufdin bdbednt «quißimdw.

E)i dutenibicc inpgnU penierptdi, quanqudm in wnmbi« iudicijs pt «ptdttPtmd.Notd eß ßntentta o* ptimi principM lofdpbdt, qni cum politid cr ecekpd x.P4rd.igt; Wrw tdoneii 4eled0gt;^rlt;cddre conpituipètjpoliticHnt

MdgiêrrftMm grduißune adkortatur.Videte, in^uiti quid ßciatii, No« e«t«i homiitii exrrcft« iudiciM fed Domini,Qjjodcunq; igituriHdicaufritK,in «ojrlt; tnJiondi^pe dundabit.Hac fententia docet iudtcandt poteihitnili non humanum ej]e,nec ßmpliciter ab hominibufiit^i dari,fed abtpfo Deo. Q«4re propter Deunt et pter mandatum Dei,hoc opia Dei reâe erat adi»i!ii‘ firandum-Sed,inquit Propheta, No« /öl«w non rej^i' tiunt Deion principes noüri, fed Deo, mandata P« CT operi Dei antefirunt munera, Uunc contempt^quot;' an putabitii impune fireiredundabit itaij; iffa i/tii!'^'' tMinuos,ut uicißimcontemnamini zf abijciaitiiquot;'^' peut contemnitis amp;nbsp;abi/citts Dei opui zj“

Porrö b/c non tantum ad ipfos Indices feu Mal,'' firatut reprenda funt,fed etiam ad tüos, (luorum ‘’P^ rlt;lt; Aiagifiratai in adminifiratido iureutitiir, Kt/“’* fiirifconriiUi. lurtfconfulti,Aduocati,Procuratores.cr id

lij'.Citiorum cum effet im et ^quum depndere,pl' Iwcro «fceriore inuitati,inic}uaf caufas deßndut-bonai caufm inuoluunt zf implicant mag^, mora ea tjueüm fit.SiCpe pauperibm negantiP^'^^ fuam etiam in ludlis caups,quando eontrrf potenquot;quot; res agendum eR. Magis eiiim hominunf fruordi' grdHitw , quam Domini mandatum Gt

Sed (juis omnes huiuf oeneris fraudei ly Jolot lommentordret Etfi autent nihil magit dolet, quàin in bomt amp;nbsp;iufta caufafuccumbere, propter altoruni jiue perfidi‘im,ßue infcitiam(Nam 1/ quoqj peccant* ai bac negotia nondum fatii tn/iru£ii accedunt) tonten lt;{uia iudidum domini eft muftitanda iniurid ©•«wdidit domino reltno[tiendaeft, ejui fuo tempo* ledtdMdris contemptoribut iuris çy prttuancatoa rifct« faits graues panas expetet i ficut Propheta 14 fine admonebit.

U’S propbetd etiam contra eccUftafticos Magie firatus concionatur^ut oftendat fe ejße iudtcio erfot tituiine plenum , reprebendit «tutem in bUquo^;* ^«od duahetd injidt difcedant dboflicio etnegle* floniiinddto Dei.ad ^uejium rejj’iciant.

Porrömerudite bdc fententia quidam abutuntur contru pioj doéîorej.cjud/î non fit licitum, uiuere ex jlipendi/s, qu« miniftris ecclefiarum conftituta funt, AHtgdtit ebrijdi uerbum : gratis accepiftts, gratis Ma^iiS ddte.Opponunt quoqj S.Pdult exempli.)n , qui cum lt;loceretcccte(ldlt;,tdmen ecclefias non uoluit onerdre* (cd ipfe mdnibus fuis parauit uufium.

Hx( Jiue quereld fiue calumnia nafeitur cx quo* b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ddM

dam diabolico odio minißerijuerbi.Quidtnim ntftnTec ”cquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;homiucs, qui tailbus ftrmonibus ßi»“

Ktrced^'quot;o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßugant, ^uàm ut non folutn perfoquot;^

cp:ra. miiußrorum ,ßtd ipßum miniflerium in contempt'^''' adducant. Cum pottus omni cura in id incutnbcti' dum eratfUt minißrii propter uerbi bonorem/M gnitas reßitueretur.

Verum quidem efi,quod Cbrißus dicil:Gratis^^^ cepiflis,gratis date.Vult enimfinem principale ixiii^ fieri} efiijUt feruiatur gloria dei, et hominum fal»^' I^am propter h£c duo minifierium uerbi pr/cipu^ inflitutum eß tn niundo. Sed ex hoc non fequitiffi quod impium fit 5 ut ecclefia alat minifiros fuoi' fl'eni iwpj«w efietffiminifiri finem minißeri} n(‘ - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i ej tantum ad mercedem re/fiicere, feu pr^

Sicut igitur minißer mandata dei cogitur, ut(f gloria dei faluti hominum firuiat. ita uieißtm ^WaÜ'idi mandatum habent, ut minißros alant. Si( e/iim dicit Chrißus: Mcrcenarius digtius eß merceUt fua.Si dignus eß, nemo igitur mercedem exprobritt t Cor ^^bet. Sicut S. Paulus hanc fententiam clartut explicat.t.Cor.^,Dominus,inouitjconßituit feuortli nauit jUt qui euangelium aniiundant, etiam exeuiur

^elio uiuant. AÜegät Mtem minifterium IfgM » Q«jlt; inqxit, fucrtißtciunt, an non ex facrijicio uiwmt Q«i aßideitt facrdrio, an non cnm facrario p4rf»' dpantf'Vtitur alijs ßmilitudinibiK ad hocnego-ti«i» aptißimis. qj{w ««tjiiit, eß gt;nbsp;([ui proprijf ßi^ peniijs militctiAn i^ui uineam plantat^eani ßc plan» tdjUtdeßudibiis etut non comedat {Prlt;efipMe auii digtiit obferuatione cß i,nßgnif iUrf collttUo, ^«4 f tiS in Gabtii utitur, Senunamm uobit ßgt;iritualia, mH' inum Kero efl,quod nobis carnalia fuppeditatisi

Ojtcd tgitur 4d exemplHin P4u!i 4tti«ft,ip/ê pd»-lamteßaturße hoc nonflcere,quaß iniquu fit ab ec* tlefiji 4ccipcrf uiiiuntjfed ut 4di«Met hoc modo c«r* (umuerbi,cr pr^ecidet occafiones calummandi,quail inrenoua homino indigni poterant comminifli.

Debet ^«idem, jicKt 4lgt; omnifci« chriflianis, itlt;t ntiximèminiflris uerbi oinnis auanci^ ewpiditd« tisfußgt;icio abejße. Nod t4mcd ideo ftatuendum efl j ^Kod ini^ttMm jit nccipcre ab ecclefijs, qua: ad com^ itiodumttidufunt necejJdriu.SÙHt ijKtdKm hifle pro« digiojis opidionibiMjproptcrßiectein pnguUrw fan» flititi5,d«leiîl.intnr . QMid.tm ex certd m4lettoknti4

CZ S4t4mco odto mimPerij, id C4!«i«m'4m rnpiunt, ' q«od mini/tr» 4libi pro jicultnttbi« ccckJi4rMm, li-ii(r4lior4 jlipeddù conjiitutu funt.

Stenim eccleßarum utilitaUm in earn pctiui partem proiinnciabin la, ut tccltfiarum habeantur liicraliUr^ in lotii nix à fame ft cr fnof tutri pc ft nt; L^ain iHiberalitai melicrdingtniaàtura talffiarnnm^ fierret.Nonenim omniim eßlUud rctnranimiil'^ conßantia, ut pro difßtiÜimis latoril uf cdM' finem rtportart udint. Ac praciput mante nit'^ poteß grautui dccidtrt, tjuamß utdtat uxcntuCf Itbtros egere, ^ua ,ß aliam rationtm uittfccvaM ttiam cum jflcndore alcre pcßtt. Nam eiß ItgM inediciti£ ßudium,propter magnos ß mptut non c9' tnbiit pateat, Tarnen lt;]uod in Repub. mumat honf* fit adminißrart pojfunt, ah homme etiam mttlioiri* ter erudito, ijna; omnia ad fiilendcrem uitic opes aditum pateßictunt ƒ Hlt;fc prcßdo luttenllHI’'^ gisfedari uolet,'etiam (uorum caufa^^uatnntu' xoremcr liberos meert am mendie itaumßuii!(^ prudent protrudat.

An non igttur eccleßa: ex ißa iUiberalitate, f erga mmißros utitur.certum periciilum ent ? ff' dem cr eruditis hominibus cartbit, cr indedoruttt hommum^efui non poßunt ad altiora contenderttint/ ptaac periculofd gul ernatione cpprimcturliui'i ^nte oculos exempla funt, quee ofiendunt non join» t^nanit

i iitMolutx, fedetùm qu4nt4 ^«rbarie omnes boniÈ ( lt;rte$ opprejfte jiterint.

1 Nemo igttHr ojjrnddtMr, 4«od dlicubi bofioruw » priicipMin pio /tudio , ecclefiarum miniftri pauli ( liberdlii« bdbenfHr. Hoc poti«lt; qwerdm«»* omnes » t non bdberi à ntixmi pdrte pr/nctp«w o' Rerupub.

I pofleritdtis cur4m,qn£ in tantd iliibcrd[it4te,dut nut ' los dut tndoiSiJ^imos guberndtor« bdbiturd e/t. In« I prtmis grd lt;e cj into!erlt;if«le iGorum, turn peccdtum, 1 iH'rtiudiciwm erit.qui eccle/ids ß’oüdntjO' miniftro* rnm jicultdtes inuddunt. Sicut in agro lirox nobtli'

I tds.o ifiRebuspublicis potentiores jimdi£ pleruni^^ folent.vtriqjenim pdrui lucri ßgt;c inuitdti ,in certuw exitium ecclepds ddducunt, quds mdiorunt txemplo» «tidjnfwd liber dll tdte ddiuudrCjOquot; orndre debcbdnt.

Sed dd Micbdmredeo. Is non ddmndt pcerdotes O' propbttd«, quod mercede.n zx drgentum dcci* piim.debetur enim merces fid pijs dodoribus. Hoc duftm ddmndt, quod minißerio dd qucßum dbutc* bdntKr.Qijod propter lucru n tonniucbdnt dd peccd td popMli,qult;e reprebendere debebdnt. Sicnt Bilcdm töducijf pdtitur,Htnjdledicdt,q«£biM dominus.ut be ; nediceret.mdnddrdt.Ad hunc modnntjincluit prcpbe I tdjdebebdt reprebendi impùtM buiuspopnli.Sed pro b } ptcrqu««

Et tarnen lùper dominum nitnæ tur î S)C dicunt: Nonne Dominusilt;* tncdio noftri eft i Non igitur ut met per nos malum,

Hi'c efl inßgnis locm, gui ncn folum ad tionan aliorum prophetarum utilu ffi, fed etutmin' fignem guafi piéiurâtn habet noflrórum aduerfiriii^ rum. Nemo eft,gui fi diligenter omnia infiiiciat, uehementermiretur,undeifta in Pontifice

’îS'ecdeu* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fieuriteK, turn pertinacia pofiiteffi.

Doilriiije genut profttentur ex diametro pugii^iii cum dûélrina euangelij. Ceremenioi ab ipfo Chrilti' infiitutas aut corrupcru/it, aut ineptif ad^tamentU eon/fiurcaruntii::^ fubfiiluerunt nouai fine tterbo dei. De tâta autem, nihil ne,.efii eftdieere,gMtil^ enim in altiore fiftigio rerum confiftunt, tantà ptf' cant licentiin.lta ut iam olim prouerbio fiâm fi lo' eiti • Qÿ^d guantà Roma propior, tantô chrifi^' nifinui fit longinguior. Et tarnen in tanta impiété longé minui metuunt, guàm guorum doUrina uitafandior ac meliorefi ,'iiac ficuritas guisik”* niretur unde exifiat f

PHET« AUCH AM CAP. ÏIÎ. loj fctiantfui facer dotes 0- propheti, cum magii cfue* ßumfpeäantijudmittimflerium fuum. Cumq; pecua ni£ caufa ea difimulant,lt;]u£ minißerij ratione grd -uiter reprehendenda erant.Et tarnen, inijuit,tales cu ßnt,nituntur fuper Dominum,er fidunt eins benigni tdte.tiónne Domiiim in medio noßri e^^ Nihil enitn pdtietnurmali,crc.

Porrö utrinqi eadem prafumptionis caufd Qijod impi/ decepti bypoertft fua, arripiunt promip fiones,crfiduciaillarum,omnescontemmmt minas, impfir ampî/ Sic magnißcAS promtßiones habuerunt ludtei,de con feruando popwio a- regno ufj} ad Cbrißum.Cum igi tur prophets peccata populi reprehenderent,er mir narenturexitium,opponebdnt promtßiones iU.is. ldgt; üdbdnt p4trein Abraham, Miniflerium feu uoca* tiono«. CMlti«,cr fdcrißcia diuinitus inflituta. Hk frett, tdn^Mdni certis prteßdijs, fecuri erant de pxna.

Sic mdgnificas promißiones habet eccleßa noui teßamenti.Q^ia dKtein Pontifices fummum in Ecefe« /Î4 locMf» uifibi ufurparunt,fit,ut quicejuid Eccleßa: proinißiim eft , boc pHtent ßbi er ßatui fuo eße promijfum.tgitur etiam in extremis periculis itlud fU i«o« eft.Qäod cjijjbd Petri jlwiflibws idiSdrt, fed no mergi poßit.

FaBuntur duttnt pariter turn impif lndiei, luinf^ ptfl^.Non lt;juûd DtiM promijjd noni'eruare, dutpigt;‘ puluin cr Ecclefiamfuam dbijcere tielit,fid pocrit£,e'ß officium habent,tarnen officio abutunM dtlt;^ idec) turn popului Dei f«m ecclcfia ejji dcßniiiitgt;l tuanet enim fententia fupra poffta. Sermones w« bont funt,fed ambulantibu^ intégré. Qui igiti/rnoH intégré ambulant,hts non proinißiones,fed coinigt;ti/tlt;‘' tiones propoßta: funt,ut aut emendentur,aut perennl in peccatis fuU. Nara ap«(i F)eum non eft perftni' rum acceptio.Vocantur Pontifices zj- Epifcopi adin flam admiHiftrationem Ecclefiarum. Sed cum ofß' cium non ficiunl,non tantum mometi coram Deo efii in dignitate ipforum loco quern tenent,ut propte^ rea eis impune fit peccare. Quinualetfententiab* Lue,t6, uangelif.Depofuit potentes de fedetEttQuicquidco* ram homintbus fublime eft,abominatto eft apud Dm»

Hue fiitiuitt exempla,quod primo geniti ftré/im^ reprobi.ut Cain,ffmaél, Efau.Sic incredula fyiuiÿ^* ga,cumfacrbi,o’ipfo templo abitäaeft,rebqui^ auiem faluat£ funt. Ad hunc modum abieâiid''/^ probatis Pontificibuf, Eptfi:opii,et toto illo AnliclK^ fti fatel}itio,conftat fua Ecclefia Chrifto/tiantfieK‘‘ gua, in mundo contempta, opprefja, pauper, tf linominiofa eft,

Sententia igitur propbetif efl lt;]uolt;i fleuri hypo» tritó inftMtur ojjîcio flio,cr drripiunt promißiones» non fîwîplicùer, fed cum condttione daw funt ijf qwi «e« funt popnlt« Dei feu Ecclefla.ison i/s qui ui uuntftne timoré Dei, etfl tn mitgnii dignitdtibui ui- c^m^óndnt» ««nt.Erat Dominus tempore Mtcbf in medio popu/ li fui,fed ideo non erat parcitHrus impijs prituaricd' toribus.Non ideo erat toIerat«riM,lt;jMod impij abutc bunturfaniio miniflerio ad quxflum, ex udnet pro« mittebant ifl,qui comminationibus irx Dei dd pant' tentiam erant conuertendi.Satanf, cum fl per fuper» tiam opponeret Jilio Dei,non projiut, (Juod angelut tjfet (onditus. ludam nibit fubleuauit cum peccaret, ^ModeJJèt Apoflolm. Et fcilicet papijl« nojlri idea impune peccabunt.quod Pontifices ex Epi/copi funtS QHinpotiw dabunt dignos impietatU pocnas,er Ec« ckpaetiam/ineißis Ponti/icibtKcrEpifcopWcon« pr«abitHr,)îcMt propbeta iam addit.

IdeoSion propter uos ficut ager ara* bitur, 2lt; krulaleiTi redigetur in acer^ num lapiduiTi, 2^ mons dornus erit ficut excelfa fyluarunA.

Hifc efl propbftia illa,q«atn cum Icremio« repe-Iwet.occifi« eljet ab impio regf,niji fenioresfe inter/ pofwijjentjcr exemple Micbx eu dejtndijjent. Non lere.x«.

c/jjw «Uil bla/^hemia in Deum iudteii tarn uifd eß cjß intoüerdbilti, lt;juäm ^uod Jerufalem excindetidàiS', templum uaftdnduin ejfet. Extabant tnim prophetic dare de regno CT“ populo hoc conferuando ej dendo.Deindequiacultut Deidd templum aUigabK erat, nihil potuù minui credibiieà quoijuàni qH4m ^uod Deuî cultuin à fe inflitutuni, abijccrt (Ü prophanareueUet.Quare qt Michafîne dubioco^ eitduithac condone pluriinorum cdid contra feß/d fi P'f EzechiiC cura cr definßonc jùgt;lfdgt; ab intpifs praifumptoribui effet occifiu.

tur non dmpliui ipßf peccatoribut,ut anteaffed etiiiii^ ipfi teitiplo,quod db tpfo Deo ad ufum facrorum d^ leâum erat.Qÿod dutem ad Grammaticam atti/id’ fîiciln eß fententid. Significat enim extremai« i«‘ß' totem er defoldtionem, cum ipfam urbem dielt tiK^' ^udm agrum drdndum,er montem Domini, fdcrißci/s er culttbus à Deo infiitutii fhlendebat,ß' niilem fore montibus,qui in defertii et nemorofis funt. Sed fententid mdgnum pondus gratdßttnai^ rerum fecum trahit.Hic enim uidemus feueritatetiiK* dicif,et magnitudinem ir£ Dei ergd peccdtuni-Q^^'^ ^ui ßne tmore Det atuunt in peccdtis,hos non tid,non dignitas offc ij,non uüa etiam ffirituaHnquot;’ rum prxrogotiua fubleuare poterit.Si enim

PHET. HICHAM CAP. III. *oi propter peccdtwrn non fuo populoinon hmplóidenitp non cultui fuo pepcrcit.Qjiid tandem erit, quodiri« Dei opponi poffe jj^ereiniu i

Exuendd igitur omnif priefninpfio eü,cr,ne qui/ dem de co prifumendum eß, quod chrißiani csquot; bd' piiX4ti fuiwu, Mf ideö magw fccuri pecccjijiß. Hf« . non modo non mitigabunt poen.«, fed augebunt in in pomitentibui-Siout Chrißui dictt ; Sodomorum tole« raûilÙM tudictHiii ßre, qudm i'dorum qw nudtwerunt Euitngelium er utdo'unt mirac «U. Udbebunt ludfi qnoq; dreuneißonem ßgnum fœderis,c^ iuftieuß^ ^ndculuntjbdbebdnt mdgnificd^ prcmißiones de Cbri jio.de confèruatione regm ex fdcerdotij. Crédita ew eritnt oracula Dei, CTC. Sed pojiquàm à timoré Dei difeejferundex bis prf rogatiuis «tbuji funtjut eô li-centuw peccarent,non|ötum dmiferunt bfc donlt;t,cr glorii« bot,fed perierunt ipß quoq;.

Qnircpertinet b«concio lt;td doflrindtn pocni-tcntiie,«tfing«liuiuamult; in timoré Dei er obedid« mi« »erbo, (tlioqui futurum eft ut peredmus.Non e« nim uult Del« ut |«uri)imit5,d«t pr«ef«mdmiM. Ti» men «ult d nobis ne peccemiH, er «nlt quoej; ut per Cbrijlum in fud miferuordid,non in noßrd dignitdte ppientid.dnt iußieid Jf)cm bdbedmiw.Hoc qui non ji (tut qudnto in dittore grddu dtgnttdti« cojiput, tdnto ruent

«o8 COMMENT. IN PRO« ruent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tänto atrocioribui panif fiM'

Nunc iterum trttnfîl propheta d regtio corp«^^ U dd fpiritudle, hoc eß, d reprehenßont impioru tonfoUtioné Sitn£loru,utin publica calamttatebabe^ rent,quo ß confolarentur, zj mala lUa uincerent liberationis per Chri/iu jüturd. Etfi enim cen/tgt;bti'gt; erat,quod captiuitof ifla certo annorit numero da effet, tarnen pauci ßterunt,qui uff^ ad exhibiWquot;^ tiut promtffionid uixerüt.Durauitenim captiuitti^l^ ptujginiaannis.Udc autein folida confolatiolùdo^ ftiu,certo fcire,quod Chriffi regnum effet reud^»^quot;’ per quem remißio peccatorum, CT uita fterna dentibui obuentura erat. Ac priorem partem deuff' bo ad uerbum Efatas transfcripßt in fuam propbt* tia)n,qui,ut initio dixi coataneut Mich£ fuit, quàm Michat fenior effet.

Monendiu autem initio eß fùgiatf‘»«‘^ nia Judaica,qui haa Jpirituales promißiones,ad regntf corporale transßrunt, atlt;p ita in duplicem erroroU inctdunt.Nam chrißum ,cutui regnum ffiritudt eâ.hoc modo amittunt,ne( agnofcunttC^ fruflra ei' peilant corporale regiium. Sicut enim res oilenditß^ die in diem aitim immerguntur calamitatibiHi C

Secundo obferuundd etiü bic efi clifirepantia pro/ pbctiarum,quit impij oj]ènp,ueris propbetU „on po« ttTMflt credere.SicKt enim Zucburi« 7.^3- 8. primum ffitferubilis uajlititf turn ciuitdtis.tuni popult predict» tMr.Sicemm dicit:Diß)erji eos per omniit regn«, qiue nefciuntjCT terrlt;t db eb de/olutd eft,Deinde additur. Adbuc bdbitdbunt fenes çy antw in plateis leruptlcra, C uiri bdculus in manu etus pr£ multitudine dierum O' pldte«e ciuitatis complebuntur injantibiM çy putl= Proph«i«nlt; Ik ludentibus in plateis eius.lta plane adeundem mo' u pagnue. dum Michas uidetur fecum pugnare,qui tetr.plum di' tit pmile jore exceljis fjluarum.et pojtea addit: Mon tern Domini eleuatum iri fuper omnes colics, Gentes ade«mdecMrfuras,crnouum wrbumde Zion pro' mulgandum ejji.

Sic icremias mijyus erat ut certam wapitatcm pradiceret. Ac eóredieratiamres,ut occupata à Chaldais urbe,maxingt;a ciuium pars captiua abducC' retur.Et tarnen in tanta deßieratione rtrum, iubetur faluttm promtttcre. Et in fignum reßaurationU om« ttium : dat ei dominus mandatum,ut emat agrum ,qui iam ab ipßs boftibus tenebatur.Hicc diuerpt.« etiam àpijs nonfcmper potuit intelligi,Sicut in lercmia uk d(mu«,qui tonplium Domini admiratur, o* dicit :

Ef ce muititionei extruéltc jiint aduerfuA urbetit, fitttur,cr urbs data egt;l in maiiui chaldteontw. EtW Domme dicis mihi'.Eme a^rum argento adhibd^ fies,cum urbs data fit in manus Chaldlt;torum ?

H/c diuerfitas bominibus impijs fatis dignä fdufi eft uifa,curprophetis non crederent. Et ttfincntuiii' tm oftend4,Deum utrunc^ficifie. Nain CT propter peccatum dedtt in captiuitatem gentiuni' tarnen inter medias gentes reliquias cr fandtim [(' men fieruauit, donee nafeeretur Chrijius, gui noimn^ regnum inftitueret, tisquot; has promifiiones non corpo' rales,fed fijtrituales, per uerbuin Euangelg exhitc ret. Ac turn difiipatum regnum ïfrael,unà cum altjs genttbus,ad regem fuum chrifium, reuerfum eft ej-faluatum,

çtfietinnoiufsimis dicbus.Brit mons domus Domini firmatus incapi® temontium,5lt;criteleuatus præ colli» bus,5lt; confluent populiad eum.

(1. ^MOiletiitfWCorpordleregfiK, db Aßiriji çr Cbdldfis uafld tuin,rejliiurMdum erdt, tfon dJ opes,non dd potentidin,na (id eminentidnt «orpordlent rej^icere defcent, qui boc regnamifiMentre «olantjfed dd uerbam Ewangelij, Vb» enim Eaangeltani eil, ibi quoq; tnjàtltbilitcr e)l Cbriß[M,cr regnam Chrifti,leu eccIeJîd.HÆc lt;juid in munio f/l,oport«it effe aliquem locam in quo incipe ret.lUqj Propbetd norainat «lontein Zion.Sicut Dd« aid qaoq; cum dicit:Virgdnt uirtutw tuic emittet Do/. minus tx Zion.

Promittit dutem montem Zionpc ßranitum iri,ut Lo-minq«« «tetfuper omnes monte$,et )it ce« cdput omni« coU cuaftj“quot;““ lium.

Hunt. H/c ùm non ad corporalem locum referenda funt,ficut ludtei inepteßeiunt^Nam templum reieili' ficatum poß cäptiuitdtem neutujuàm tam ff/lendidnnt ^t, quàm lUud priui, Adeô ut quidam flerent,lt;}i‘i priui illud Salomonii uiderant,ßcut teflatur Kifiorit t. Efd.t.Sed (tß corporalem locum nominat, tMd funt h£c transßrenda ad ipfum regnum fl^iritualegt; Eccleßam or uerbum Euangelißquod cepitdoceriiO Zion,u!)i prima fuit Eccleßa,

Ciÿod igitur de eleuatione cr flabilitione mont^ dicitfpropriè ad ipßtm regnum Chrifli,non ad corp^ ralem locu reßrendum edi,qui propter peecata popgt; H uaßatM^cy in excelfa fyluarum mutatutefl-gnum autem cbrißi ßu ipßum Euangeliumße tu efl,ut nuOii uirtbut poßit opprimi aut eicert!,St(^ Chriflutduit:Port£inßrorumnonpraualebunb^^ quodfimperclaj-eatmiraculis, quibuf duplicemob caufam inttio opm erat, QgoJ in prophetispro' ttti/fu ejßnt,^;' noua dodirina hoc quaß tefiimoiiit diuintttu hominibus commendanda eßßet, ut agnofet' retur chrißut,Sed quodßmper uincat^çr triumpbd contra omnes hoßes ßcos. Ideó propÎjeM iierlgt;igt; ( Nachon ufiu eß,quod non ßlum praparareiß^ etiam conßrmare çy ßabiltre ßgnificat. Vtßt“' tß Regnum Cbrißi ßiper omnia régna, itä mant^'

Qgod dwtcrti udJituM eß:Et popult confluent di turn. In eo pulcbrc ofteniitur diuerfltM huuu rigni æ «lt;b dlijs corpJrjüLw rrgnis. Im enim uinculis kgunt » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;™

cr conilione efl opiM,Mt bomincs m^nedut in officio ntmpcpditt crnibil tm-knt. 14eó etww atmis ad imperirfrett-nenda dettndettdam antoritatem principum o* pW ejl.fed in Chrifli regno bac cura non opm tß.

Non indigct amis gt;nbsp;«jwibt« homines eogat, ftàlim ‘ cum «erbam in anribiM c“ cordibi« bomimort fond» fl ceperitjipji bomines fud ß)ontc,«cl potim f«a uof lantate, ut lUe dicit, coadt accurrunt amp;nbsp;in pdrtt huil« regni barere «ol«nf. SicHt Cbrißi« dicit ; Re» Snwm dei nnnc «im patit«r,cr «iolenti raptnnt iflad. Qttid enim poteß latitM andirij^uàm (jMod per Cbri P«m paler reconciliatt«,peccata remijja, et «itlt;‘ ttrna nobis donatapt? Tantaruin opion quis non optaret fe qaoi^ participent péri J

Itatjicum primum «erbumboc UMlgatur,pcMt ßtt Winagt; nemine cogente fedfuaui, per pracipitia de« twrrunt.lta popwli adbnnc monteni,boc eß,adeccle/ pam conßauntiin (Jua per eHangelitt tbefauri miprt« cordia dei oßenduntur, et credentibus dißribuuntut Nam Hcrbum (.Nabaru) pmilitudinem ßHmtnis,magt;

g/tj UÎ per decliuiä loca decurrentis cöpleólititr.Sicul etiä id£cgt;(N^ht)r)fluuuitt uocant,d cur ju feu deflux«' autem uoluit propheta ojiendere dtiuf » regno Mn fitate huiuf regni d regno legii feu Mofis.is enim !lt;'lt;gt; *“ lentus doâor eß,cr uix minis et pldgis multis

umbram obediëntie exculpere poteji. Videmus f'»’'* quid lex jicidt,cum maxime cogit, urget-, dut d(* ßierdtos,aut prefumptores feu hypocrites fielt gt;nbsp;Sed regnum chrifli habet,(tc ut Pfalmiu ito.ete' ganter dicit,ßjontjneü populum,qui ultro,fieut oiKi ’ paflorem fuunt feefuitur. Trahunt enim eos beneßciii non cogunt mine, aut irata uerba. Deus enim Chrißum non irdtus, fedfumme clement CT Compeiic co« eß, Qudre omnes cum tarn mifericordi deüß coniungi optant-,nec dißvrunt rem, ußi; dumeogffli tur,cogit eos uoluntas çy defiderium ipforuim Sie“^ in euangeHo quoij; chrißus pulehcrrtmidiciti CHHt entm liberalitatem fuduifimi hofßitis, homines ftuiijs et cupiditatibus immerß df]gt;ernarentur,iiii’‘^ ut ferui, claudos cr cecos ad nupttarum fowP'*’” । cogantfOr compdldnt intrare,

Kira uero coaiiio feu compulßo, cum homo cd' lamitofus ßmelicui ad lautißimas epulas cogitdt’ An non enim hoc unum in uotis habet, ut cum caldj mitofo Lazlt;(rO)de mien et reli^uifs faturari

igitwr coitilionem uolumiu die ere: coaâio efl, quoi' ipß !(liud non optant, quod non acquiefcere pojjunt, niß ad tant laute inflruiloi epulasuocentur. Adeß enint ßtmna uolunta$ confequendi huttes beneficij, Xbi lontra Mofis, omnis generis minis aliud nihil poteß conßcere, quàm ut homines in ßgt;eciem uüqHid ßciant. Cor 4«t eo qKod ßciunt Icngißime abefl. Sic «no «erboprophrtÆ grlt;(MiJ?im(W gt longiJ?im4S cotteiones compIedMMtHr.

Ibuntautem gentes multæ,8ddigt; cent : Venite Su afeendemus ad mon-tetn domini, ôdi ad domum dei Iacob, docebit nos de utjs fuis, 2C ibimus in'femitis eius, Quoniamde Sione-gredietur lex, èc uerbum Domini de lerufxlem ♦

Ver!iKin,il)«nt, etinm ßgnißcat ßtmmam uoîun' üttm, ßne cuiußquam coaélione. Sic«t etiam qitod fe inuicent cobortdntur.et dicMfit;«enite aßcendemus,

I O/lendunt ««tem b.ec, quod regnwni Cbri/li Jit re-' gHHm grati£,quam optant çr cum fumma uolupta' te CT Molwntitte acciptunt omnes » qui fentiunt oniW ptccatorumfuorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KegnS^tb

Imprimiî autem dignum obßeruatione cjl, quod „os^uus dictint (eituros ad montent domu« domini,er ad ''

tiÄ COMJMMENT. IN PROgt; domttw dei Iacob. Et adJunt caufam cur ituri ßnff fcilicet, ut ip/è dominiu cos doceat dc ui/s /uif • ficutuno digito, propheta c/lendit re^num cM’ in noMßimis dtebus reuelandum, It4 r tùm «iro Uult reßgt;icere,cr uidere, ^ua'e regnum legii ■ Quaß dicat. Hodie ex ommtuf ludiCie anguln cdi* fluunt omnef certis tempoributad monlem dow(«gt; Cj- ad leruftlem^ut ibi facra fixiant, ut cor am pfcp ' fiatorio adorent,ut pafcha tbi comedankcrc • totut cultat erat ad unam Jerufalem er taberncrn^' locum deßinatM,Sed in nouißimis ditilui^cbm cbrb ftui reuelabitur,lbi populi et gentes current ai moil tem domini (y ciuitatem Jerufalem, Verum Icngc i’ liai ob caufai.lion enim facnßcabunt, non tbiaiotl bunt, fed ibi audient ej“ doceri fe ßnent de uijs io' tnini,ab ipfo domino. '

Ad kunc modum non folum abolitïonem cultufHi le^.cy facrificiorum propheta ßgnificat,Sed eMU docet de nouo uerbo,cuiui,non ut legii, alujua noti' dam homines habent,fed qu£ merè cœleflis et ab on nium hominü cordibuf obfcondita eß. Jn tuiiM eniit (or untjuä defcendtt^c^uodfîmat falt.i,mérita Chrifli Jefu.gui pro nobti mortuuf eß Filiuf,qui in ßnupa* tris eß,ifle enarrauit nobis hitc^de quo pater de cd' lo mandat.Hic eß filiM mein diledus,hune audite-

LM pr.eterlt;jH4tM quod in ipfam nuturam Utieß diuinitus,fîcut Puulut erudite dijfiutat, etiaià in gentium cordibut effe cogit(ttiones,quibut uut^aci’ (ufiittur moleßääfUut definduntur bene/iäa,Etiunt • per Ulofen anteu trlt;t Jita,cr luditis oflenfu efl.ïtu^ Chrißiu in nouo teßdmento nouum doärina genut ••iJtrt gt;nbsp;qtto de remißione peccdtorum docentur, io'temur ßiiritufanäOiUt ambulemui in u^s dominit ium credimui proinißionibut de chriflo ,ey )})».« eiiufaniloitdiuti refißimui peccdto,crex(itamMr lt;1 obedientidm dec in omniiuf pr^ßandum.

Aihunc inodun doret propbeU hicdeeecleßd noi« teßamenti, q«od fit hubiturd doilorem ipfunt 1 dominunt) qui eum doee4t de fuU uijs. Si ut etinm in *.Pplmo dicitwr: Ego conßitui regein meum, fuper ^ionmantem fdnitum meum. Hie rex dmuncidbit prlt;ecept«tn,dtcen$; Dominât dixit dd me,FilitM meut utucrc, Viec eß eldrd fententid reg««»» Cbri/îi pojîtam eße in docendo ficut propbetae, ideo ipfimt tMMgehum uocdnt feeptrum, utPfilmut nc-o' Pfitl mo. 45.SccpfrHm «e^aïutis efl fleptrum regni tai. K4m de «erbo toejuitur, ^«od certam de firm'M tfl, CT (allere non potejl,

regem fuum debent, nec untjudm audiendo tur.Eßeiiim euttngelium doärina plane iticxhuif '

lt;iint ^udito^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiu^quäm audimui ß/ießngulari frudn,

Ac nobii guoq; expedit,ut fimiu aßiJuo in audten^'^ hoc rege nojiro , prcpterea quod nnüunt temp'll abit, quo non aut doilrtna , aut conßlattone,itlt;d adinonitione,aut etiam co/ifirinatione nobif opu^ß' tum propter Satana: haflis noflri aßiduos in/itlttK, tum etiam propter imbecillitatem carmstioßrie,amp;' Karid fcandala, quibui in mundo exercemiir dc irru tamur.I^uüa autem potefi effe firma confclatiodni' worum contra peccdtumgt;Satandm et mortem.q“^'’' qute ex uerbo petitur.

Merito igitur hoc primum beneficium huinf’’^ ffticommémorât, prédicatpropheta, quod domtnuf docebitfuos dc uijs fuis, Et quod pofl doärinam jùturume/î,ut ambulemm in femiii^ Ndm Chriftui per euangelium.in nos e^unditj}’gt;’^‘' turn fuum, CT efi in nobis efficax, ut ficut Sdtddin fuisoperatur mortem crpeceata, ItaChrifiitsp^ ffiiritum fuum tn nobis excitât operatur fidnUt (haritatem patientiam, ut quicquid efi alidruni tum,quas obedientia erga legem dei requirit-

Kotanda autem hic quoq; exclufiua efl, nim qui hunc doilorem audiu/it, ambidant in[‘* »ni^

PHETAM MICHAM CAP. Hit np uiitis Domini, hoc eH, regenerati per J^iritum faw* üum,propter fidem Deo placent, er grata efl ipfo~ rum obedientia. Ita fl hunc Dodiorem non audiat, cin-ifis

1 nbsp;,, fi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aiiciunt

itnpoßibile efl, lt;luod gloriitri pojsts te ambulare in non poiiimt femitis dofflini. Poflunt eflê femit£ tU£ Trandfli, Domini. Dominici, Benedidi, hoc efl, human£ ui£, fed non Domini ui£-

Tanto debet maior reuerentia, fludtunt er cura «erbi innobi^ eflè. Hoc enim cum retinemtti, bate» «II« Dommi uias,er ^uan^uàm infimiitof noflra ma ÿta efl,tarnen primitite flnritui noneruntflne omni fruäu.Exerent fe reflftendo carni er cupiditatibm tim.Excitabunt adfiduciam auxi’.i/ Dei in malis.Ex titdbant 4d timorem Dei, ne in flecundis rebut fecuri fmut.Accendent animos adftudium concordtte, ad cb4rit4tfm,4(l pdtientwwj dd ignofeentiam, erc, Hxc oiBfiid enim propheta compleäitur, c«m uias do wini uocat.Etfl ut dixi,in tanta animorum imteciHia üte,bxc quoq; in firma funt, er fape obruuntur ui» ciops afliilibut.

Sedubiuerbumnone^fibietfl dtfliplina aîilt;}ua non pojfunt ibi effe femita Dommi.

EtSdtdij cotttrdrios motm in impijs excildtUmplct d- Via Sdt4/ nimos fecwritdte crflducia propriorum donorum. I na, o^etwmp cdUmitd« ingruit, tdmen nuUd ßt fchd

»10 COMMENT. IN'PRO» ; inuocdtiOifed queruntur hutttand prteßditi,ftruent^ j lij motui tali Mtore dignitcontemptutfratrum, dud‘ j ruiit,luxt(t, ambitio, çyc. Quaiiqudm hdcpleruiilt;^ ' ab hypocritis (tngulari pietatu ßgt;ecie, ßtcoßs »ff ribuiteguntur.H£funtSdta/iieet hominum proprio j «iif.in (juibu^ neceßi efl omnes ambulare,lt;iui boc D* flore dut deflituti funt,dut eum audtre nolunt. i

Sed ^uidßbi uult rdtio ddditd.Ciÿcnidm deZioU egredietur lex,cr uerbum Domini delerußlemiHo^ I nimirum-,ut er propridm cdußam cognoßamut)(i*f i tdnto numero gentes dd montem Domini conflud/ib difcdmus hoc uerbum d uerbo legis difierntri'

Dicit dutem aliud uerbum ßre,quam de Sinäio^^ tut per Maßen. Lex inquit, de Zion exibit, amp;nbsp;bum de lerufdlem.Hic niß pereußi amentia Ct täte Judti effent,an non clare oflendit Prophetlt;t,hlt;K regitum non ßre corporalefSiijuidem pofl iHam gnificam prddicationent de confluentibits gentibut nihil aliud dicit,lt;}uàm quod Dominus docebit,0'i‘^ bum,inquit,egredietur de Zion.

Curautem promittit nouum uerbum,Si iSn^^ Mofe datum ualere debet ? Valet quidem lex, Cf bet ualere ad nos docendos de obedientia erga

inbdc uit4.Sfd de pojjeßione fùturx uït«,non folun nihilpromittit,uerumctiamf^em eii« «tdnmhdHW nos conuincit,(]uod uoluntati Dei non fatisßcerintM. Hine oritHr lüud atümorum horribtle periculum, «t tognitd uoluntdte Dei ex lege,nihil quäm mortem damndtionem noflram fintiämtu-Implentur igitw lt;t? niini dejjifrutionc.cr ira contra iudicium Dei,

Summa igitur Dei bonitos efl, quod per EMdAge-» liwn dliter nos de fua uoluntate docet.In eo annuncia turremißiopeccatoruinper Chriflum, Hancanimi Ifge perterre/iHi, accipiunt fumma enm «olnputc, Eeutn prxdicant,emf bonitatem admirantur, Mife» ricordio eius fidunt, in nomine Cbrifli inwocdnt, Oquot; kti protn((?ionem jutHrjCHitiC expefldnt. Satame oquot; cdrni fuie refistunt. A tq; b^c omnia ßeiunt per Do-florem buius «erbiiijuod de Zion egreditur.Sic cnint ^ocetMr uerbum boe ,«t fimul Dominus uddat ßiiritu.

Horum nibil Mofes per legem,in Sindi uulgatdnt ^cit. Oflendit qui Jem quid ßeiendum )it, fed qui4 non pmul dat jl’iritum fanüum, nonfolum ß-ujira id iocetifed etiam dubitatione^deßteratione blußibe «lidimpletanimoSjCHm «ident lt;ililt;tm legem in fuit membris,repugnóum legi Dei,er accufantem ipfos, Ideö Mofes eft ^rmidabtlis Doflor,q«em jisgi«« bo Mines. Sieutdd monum Sinai pauebat multitudo.

. «« ’ COJ^MENT. IN PRO* in ißd horribilißiede. SeJ ad hoc uerbum gt;nbsp;lt;^uod in Zion egreditur,accurrut Getes magno numero,crc-

Eß autein emphaßs in appeüationtbui legis, (J , uerbi Domini, Semper emm prophets cum hoc no’ uiim regnum pr£dicant, obltcjuè re/^iciunt ad re* gn«m legti.A t Iud£i impenfe gloriabantur,lt;^uod hi' berent legem Dei, ZX uerbum Dei. Sicut etiam h£i( prxrognUMdm P/almus commendat.Nonßcit talitef omni nationi. Et Paulun : H0 ƒ««( concredita ori' eula Dei. \

Hiwc gloriationem pr£rogatiuam, cjuaJad/i tempore Euangeli) ad Euangeltum afpernandum ihn furterant, Prophetahic notat.Q^d. Magnißcenoi ; e)Jirtis,(juod habetis legem cr uerbu Dei, Sed de hH iege,de hoc Dei uerbo potiiu gaudete^cr gloriaminb ^uod no exiuit de Sinai, fed ijuod de Zion egredieinf’ Ibienim non docebimini,quid debcatis ßcere,fedif , remittentur uobis peccata, iij dabitur uobis tiufanditi,ut qu£ Dem pr£cepit poßitis ßcerlt;' Quod ft etiam iHa faüsßdio feu obedientia «lt;quot;' plena, fed uitiofa ejl, remißtone peccatoruni, uitiofum eß, toHetur, cr tarnen ipfà obedientia pter fidem in Cbrißum placebit.

H£c lex C propter antitheßn ßc appd^ib ficutPaulnS quoq; appellat legem ßiiritUiiipfa'’’

PRET. MICHAM- CAP. HU, »xt flriditm nua»g_elij,feu fidcin apprehendentem remtf-fionem peccatorum) hoc uerbum in(}uit,confblabitur corddjVbi lex Moß,dum docet quid ßciamui, non ««Ifin ß,cultatem faciendi precflät »lernt, conf(ieii=‘ tiiii fxercet, occidit Si igitwr legem, fi uetbjn» uultii ia£lure,hoc quod d« Zion exibit, luflufe, crc,N«nc de frudu dodrinie,qult;im domùiiM in Zion ^ocehit,dieet-

Hic dddit propbeta qwajî expoßtionetn fuperio' rum.ut cleirè doceat, quad hoc regnum^non in extern na Hi,aKt armis, fed in uerbo ßt poßtum, o' ^«oJ gctiies ad id pei-ttneant. Non erat rartnn etiam i» lege, Ht conHcnirent gentes Hierofobmam, ßcut Naamaii, regina Sabie, o ßne dubio dliqui uicini reges,«trexTjirio ‘‘Hf • Sed propbeta bic ditit jit-turam, «t rex qui in Jerufalem fuos dues docebit, e» tiai» doceat magnos populos cr arguat gentes fir» tes,longe à Hiero/ôlymts dipitas.Hoc e/i,quod Luclt;e ultimo diciturtPœnitentia er remißio peccatoruni pradical)itHr,«s ?rxvfx 'zee ’iöaujiu oinnes gentes,Jtc tarnen ut incipiat à lerufalem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vocitio a™

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tl«m pvobal

Porro c«m jcnpturlt;t etum gentes dd regnum hocrcgnû CbriâiacceJJùrasdwit. NonfoluabijcitMofcncum gntwrquot;” politia

PoUtiä fùdjtart^uàm inutileni doâorem ad tetern^m uitditt, Sed final o/iendit ,re^num Chrifii eifi reffi* ^dtiie zj remifiionis peccdtorum. Quid enim efl cjff gentilem,lt;}udmnonpertinere adpoputum fine tege,uiuere in peccdtif,in idololdtridy w impieti' tefQttodigiturtaletdd regnum Chrifii aocantuf) annonregnum Chnfiiueretdle regnunefi,inilgt;i^ non iudicdtur fieundum operd,fed dnnuncidtur tuitd remifiio peccdtorum per Chrifium.

Sieut Pdului quolt;]^ dicitfiufiiciam Oei reuelerl in Eudngelio fine lege,hoc eil,In regno Chrifii iufiofl’^ beri eos,qui cdrent iufiicid legif, zjquot; qui peccdtorct funt. Si fiHieet creddnt, per Chrifium peccatd fii fubldtd efiè.

Atq; boe efi myfieria iUud, peut Pdulia dppeU^t' Ndw corddnofird cum uident indignitatem bitditt de grdtid Dei,fi enim peccdtd, quorum eonfeij fum:u, dbeffènt, confideremiM De«n» propicium eJJè.Sed huic dubitationi opponendd tentid h^c eà. Q«OiI Chrifiuf Euetngclium, boe e^ remifiionem peccdtorum,non (olu ludieii,qui IfgB fiiciam hal ent popului Dej funt, dnnunciitt,p gentibuf quoqi,boc efi,ijs qui non funt populuf fed miferi peccdtores.

fHET. MICHAM. CAP. nil, uj mm «Of dt populoî multo! feu mdgnos, efl enim ucx i.Rabbim)cr gentafirtet. Commendatenim hoc mojo potentüm uerbi,lt;juo non aha ret in mundo d' lonptior eß.Et tarnen huic (ontempto uerbo, mf ere lt;l4f)tgentfJerpop«l/,^MdntHm«Wmdgni ae^tett Vabipotn peffumibunt,/icundum fententiam.Qtùnoncredide^ quot;’* fit,eondem'ijbitur.Hoc periculo mouentur pop«Ij et ititteitacfubnittunt coQd E«4nge(to,pdtiuntHr fe iu^ dicari,hoceß,oßendi ©quot;«rgMi pfccdt«. Eaagnoe ßunttcr eredunt remißionem per Chrißum.

Ndm propbeu hoe in loco «erfco iudieandi o' arf i»tndiutitur,ßeutChrifluiloan.ie,Spiritui fanäui «»quot;guet mundum de peecato,de iußieia,o' de iudicio, Hoc tß, in Euangelio arguentur homines, ut agno' fetnt irtcredHhtdfem effe fummum peecatum, er do-lt;ebuntur,utremtßionem pcccdtor««» eredant per lt;^hrißamdonari,o'utßatuant tyrannidem Sdtdziie ßaflam ejfe^ne po)?it ij J nocere^qui in Chrißum ere-diît.SicMt propbetd bic q«oq; ttddit de fru£lu,ciui bo« iHiiiciHia,C3- eaßtgationem bdne fequetur.

Et cudent ex gladijs fuis uomercs, ex cufpidibus fakes. Non ekuabit gens contra gentem gladium, Sk[ non ftudebuntamplius bello.

ng ■ COMMENT. IN PRO' / fintentiit dicam, eorum error rcprehendenduf (ß’ ‘i^inorum traâiitionem piitMt chri^ »Ù beuigcri- fiidnii prohibitäm efji.sicut Anabapttßis nonIbluni ' impium eße ducunt belligirm,fed etiam hmc findH tatii lande putMt,ß ijuii jtne telo et inermH incedtit,

Atijui priinum conftat propbetam hoc in loco iib hit agere de Magiftratu ciuili, fed de regno Cbrijii-Relinquit ig,itur magiflratui Politico fuam admini^ firationem integramgt;utplt;tx publica conferuetur,quil

1 etum Ecclefiji opus efl.Porro fine armis pax retitie^ ri nequit.Et beUa eofine geruntur, ut non folutn d(' pellanlur iiuuri£,fed ut ßrma pax confiituatur.

Si quis igifur ita facrarum rerun imperitus ejl, ut b£c co accommodet,ne Clmftiano aut armagerd re,aHt ijs legitime uti liceat, Is fententiam pro^ihaf inepbfitme peruertit.Nam transfirt fentctiam d Cbn fii regno Jbirituali ad regnum corporale, Jdi^^contr^ manifrflam fcripturam, 4«ie Aïagiflratui neceßitatf imponit,deßndendi fubduûs ab iniu^ta ui, nbsp;nbsp;cuHo^

diendiS pacis.Sicut Abraham armis defindit Lot, regutn hiüoride oslendunt, non folum maxima bedi geßifie ptos reges,fed etiam confilia eorum ßrtunaft Deum.Et manififia fententia eft in condone ioantdi j Lttc j p‘’^uitentia,ubi iubet milites contentas eftè fiipen^

PHET. MT CH AM. CAP. Illi. »7 (ottcel/nm,uel mandatum 4 Ma^iüratu, nee iuhtt 4» tÿcerc «irnid.

Vcfd ig’tur huiuf loei fententia elt,lt;juod propfje^ U^gMi-üKJoqHÏfMr defrudUfCjui eU'ingeltumingen tesuulgatufèquitur. Poftquam enim hommes de pec' cdtii fwis : item de ira O’ iudicio Dfi ßmt admoiutiy (bocenim eft quod propbetu deiudicandii pop«lw dixit,er arguendis gentibua ) Etiam deremedioy quo b«ic malo occurri poteft, docenturt Newpe lie rcmißione peccdtorwi», per fiLimn Dei parta, q«t fe dedituiiiimam,feu,ut Paulus elegantißime dp tit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, hoc efl, pretium, quo peccata noftr4

Hfc eudBgelij promiflio terrorej illoJ peccdti legii tollit, ac corda reddit quieta.Vident ciiim DeuiM propter fllij fui mortem non dmplii« irafli nobis, Vici)?iin igitur amant DeMm,fidMnt dus benignitate, ‘lt;^«nt ei grattas, quod per filium fuum d morte cr peccdtis lifeerdMerit.SicKt PdMÎi« hoc ipjum fmefiguf r4dicit,quodpropbetdbicJig«rdteHol«itdicerc. m-

1 jli(ic4ti,i«qMit,)ide pdeem babemi« dpwd Dettm.Hoc eft.poftqudin cordd per iiafa funt, peccatd tioftru d jilio Dei fublata, e:}- Deum nobiî per filium reconci»' liatum tffe («dm hoc uocdt Pduli« fidem ) fit, ut bo« • mines nihil metuant 4 deo,quem pUcdtS nortmt, fed

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(onfo/

«8 COMMENT. IN PRO-confolantur fe mißricordia eiui^ty funt bono anbtii etiant in cruce cr periculis. De tali pace prophtU be lo(juitur,lt;jua cord(t liberantur metu mortii cr i Ac;)’ dei,per Euangeltum de filio dei tradito, proptef peccata noßra^

Cluia autem per Euangelium exielt;juantur omittf p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;( Sicut eniin Dent fub peccatum omnia conduct- IM

iwésüdtü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnium unit mi fer eri) Sequitur ex hac ex/'

^uatione etiam pax externa inter Ecclefiie membriit nec manet ampitm acerrimum iUud odium, quod jwt ««ter Iud£os zx gentes,fiante adhuc maceria legii' Quid enim aut tudaut fe prießratgentilhout ^entilif ludxo/um lefut Chriflmßliui Dei aqua amp;nbsp;eoittKiigt; nit omnium pofßßio ft i Cum omnesßmufbapdZ^^ in mortem Chrtßi,z^ uiuamuf in f^e aternce uit^' prr Chrißum confequenda.

Eit igitur,ut qui ante cognitum Euangeîium, ißo-,tanquäm acutis gladijs et uenenatii teHStußf»quot;^’ Hi nunc inter fe concordes uiuant, o' vtantur pni34 concor^a,tanquàm uomeribus o ßlcibitfgt; fecandos o' metendos nobiles tUos ßuäus fidei,^^^^ endoaltos quolt;^adiußiciam,o' inuitando eosßd^ te O' inculpatis moribus,ad cognofeenda o' quenda beneßeia ,qu£ Euangelium nobis per

PHETAM MICHAM. CAP. IUI. n? ■ Ideà addit prophete, No« eleuabit gens gladiuni «ntrlt;t gentent,nee ertt amplius ftudium bellt,boc eft» Erit fuittttt^ animoruni inter fe coniundio, po/iqudnl homines boe modo agnofeunt chri/ium, çy per re* mißionem peeeatorum eorda paeatdfnnt.Non ßude buntampbus bello.Hoe eft,non fohtmwm noeebunt *bjs, fed omni genere ojßeiorum inter fe utentur gt;nbsp;!■« CT oper4 iuuubunt fratres, dc pr£cipue iUu exi^ »liu pr£fii(hunt, ut doeeunt rudes, ut admoneant inciiutos,utcdfligent ign4uos,ut confolenturpd' uidos, ut exhortentur perielitdntes, ut confirment iitfirmos, c^'c. Hifc enim ojficid in ecclefia debent tjfi perpétua.

Etfi autem propter cdrnis mole/las dc uieiofat tupiiitittes, deinde etiam propter Sdtdn£ infididf. Hon ab omnibus htec it4 fiunt,fid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fdn^i fiepe llt;t

buntur peccant, tarnen uerbum tanquàm lucernd femper preit monendo, er docendo hlt;ec,ut fialteni dgnofeant credentes infirmitatem fiudm,er ei non inf dulgeant,fed refi/tant malts cupiditatib- er mortifia tent carnem fuam.Hec uerbi aßtdua guafi exhorta» tio non e/i finefruilibuf in ecclefia, etfi fruélus ifli, propter infirmitatem,minus fiunt conffiicui.

Significant hæc ejuoej; fun mam tranquiUitâM qua aniint frHentur,qui tn tfia euangelq pnedicalioi^ acquiefeunt, Et tarnen uidetur propbfid fin^uhfi confilio primum uolui/fe utt non una tantum ctrborum, deinde talibuf arboribut ,quiecrfo‘quot;'* dtßim£ funt, ej propter frudium folum, non ptti' ‘^’^brant aut figt;ectem coluntur, ^^am amp;inf^' clefia uari£ funt jiindttones çy officia auaria,cx 'i*' Im Chrijtianui efi, qui in fuo generefit tanquamfi i cundauittsfeuficiM.

Diuerfa officia funtfiocere ecclefioi, C!“ flrare gladilt,ficut diuerfie ffecies funt,uitis ß‘^ Et tarnen utraq; habent fuos pulcberrimos fiudluf-

Doâor fua diligentia oflendit uoluntatem dei falutem.Magiflratus ciuiln,efl cufioi pacis,deß»'^'^ bonos, malos punit. Quanta diuerfitas eß intrf Oeconomos?Sedfi Chrfliani fint,fingultfuesiiigt;' biles fruäui habent, quibus altos iuuant. DfinJeiß^ omnium lt;y fingulorum cura eft, ut propagent iKf titiam dei, ut in periculis fe ey altos eriganlßdudt duxiiij diuinifUt inuocent deum,utuin(ant ) nbsp;nbsp;nbsp;priefentia ffe fùturie iinmortalitatis,utfint patieiit‘!i

«BT AM MICH AM CAP. Ilîî. tu /«o i(tt£ généré hdbent uitem ZT ficuin fudm,plenlt;int fiMuißiinH fruilibttf.

i ciutHrißnt.Sed priinuni ijld ßducid mijcricordhe et «tri« eil« fruäuii nempe £ternd uitd eis non excuti* tur.Deinde (ludnto tentationes ingruunt to «btrior occdßo ddefl,exercend£ fidei per inuocd* tionem,qu£ certain promißio/sem babet liberationiSt C fecuritatis,de qud propbeta btc loquitur^

, bitotb locutum eß, Bß confirmdtio tdm )ndgnific£ proiBißionis de regno Chrißi, qua opus erat, pro^ pter tiÏKii i»ge«$ fcandalum uaflationis nbsp;nbsp;captiuitd“

tK rtg«i iudd. Videbatur enim non ßilum ejcitiit tot», popalo rebgio«! imtmiier«, fed etiam in dubium reuocari promißio de regno Chrißi. Confolatur igi' tur propbeta pios, ut in illa pablua calamitate ma*

, guo ßnt aniino, CT ß confolentur ccrta ßie rcg«t I Cbrifli jiituri, i« ijao cT r£i«ij?io«ein pcccator««! öquot; , «itam ateniain.boc eß,fummdm pacem cT fecurita ( teinomnes confecuturi Jint -, in iefuin Chrißunt j lt;i'ed«nt,Nani os domini Zebaoth b.ec locuttim eß.

, Quoniam omncs populi ibunt, fin« n guU in nomine Dei fui,Nos autem ibi I , , » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ix mus

Ml comment, in PRO- ' rtius in nomine dommi dci noftri in ß* lt;uliimjÔ£^ in perpetuum,

H/c p4rttcttl4 pugnarecufn fuperiori' butt Quo modo enm conuenit, ({uodfupradixit-gentei et populoi multos uenturos,cum ro quodniinc uddit. Singulos populos ambulttturos tn nomuufid dei i Sed reßgt;icit prop|jet4 ud Satunte mundi nif* licimn. Sicut entm cum Chrifluf butiM rrgni pr«* ejjèt,iinpif iud£i,Phlt;trifrt,facerdotes,reges i Satd«^ (onctubantur contra Chrißum, Apc/îoloî,lW femperin mundqdcndit. Nwn^uim hoc ucrLmtift* gni Chrtfli pradtcatum eß, ^uin alij fe oppono'e'ih quin alif altos deoscrreligionem aliain feijuerenUd' Sicut Chrißtu quoqjoßendit, cum dtcit : euangelizantur.item, Si meum uerbum feruaueruii^' ttiam ueßrum feruabunt,

Pertiwt igitur particula b«, ad dorendJUK^' tleßam çr prjemonendam de fcandalo, Qaodul’t' funiji hoc regnum in mundo eß, tbt ettam erunt, î** hune deuin nolint fequijcr glortentur de alijs dilh^ eiltareligione,çr cultibut alifs. Imô quod runt,qui ueram eccleßam darnnabunt,t.inquâ habeat deum.Sic enim ßngula gentes ambulMtinquot;^ mine dei fui,ut diuerfa fequentes iudicent eße inf löt' Sicut hodte aduerfarij noßri nos tanquàm bereiu^

FHETAM MICHAM CAP. Illi. Ut lt;4m„4nt.((ppfn4nt membrd db eakfii corpore rei fedd^crc. QÿJ per[üa/i fùnt,nos 4 deo dbieüos, f» duttm Iblos uerum deunt habere CT f/Jè uerttm ecdt/ Jtdni-lioc fcandalum magnum efl,Ndm primum ue-btmcntfr dokt pi/i dnimw^wfr««« doflrindm pc blafi pbemdri 4 mHndo.Deinde nofiftHnqudiw ifla fieurittl/ leaduerfariorum foüicttantur ad dubUdtioncm’.

Propbctd igitwr poPqKJm de ptruulo boe ddmO nuit, Nunc etium confolutioncin addit. Nos dutem* igt;ii]uit,itgt;im(M in nomine det noPn.Hoc efl,Si glortdH tur aiuerfjrij de fuif dijs ,p ddmnunt, contemnunt crbU^hemjnt deum cj'uerbum nofirum,Vtdf' fm nos gloriemur de deo nollro ddmnrmus utgt; ipfos, Scimiw enim nos habere dominum, (]ui eß ( ^ee boMit)boc efl ,fcimus nos hdgt;ere uerum deum, ipfot nuteni ejjè idoïdtrds.

Tribuit itdqjboc in loco Propbet4 ecclepd libe* t4m confrßionem, ut non pdtidtur fe terreri ludn ijt plfe Eccleßdifedutprimummagno animopergat in Hijs domini dei fui,deinde ut libéré damnet diuer» fa fequentes.Debet cjuidem ecclepa ejfe patiens, bu- «oi» 4t« milM çr officiofa, fed cum uerfatur tn fuis rebus. At cum de dodrina,de cultu dei,de ipfo deo agitur, ibi

' debet fuperbd ac animofa ejfe,ac libere fine diPtmuU liont dJinnare omnet erroret, et fua deßndere. Hoc

■ Si enim aduerfarij dogmdta fua lihere-x^nituii'^ damniinte,fn publicu ßgt;argerent, multè pluresfe^ii' cerentur.Nunc,cum cr damnamui eos, cr noflrti^^ fitidimui,cum gloridmur etiam de Itmitie uerH’ ^uod apud nos eß, ac PauU exemplo etiam an^tliiS anathematizamus,ß diuerfitm doceant,fa!uatur CH po bonos fuui, çr fatan£ conatu^franguntur,iigt;'' ualentis tam multos in fraudem inducere.

' Ad banc ßiperbiam obßinatiam uocat pheta hic ecclefram, er promittit lt;]uod lOi, lt;}iii huK dominum habent, çj in uijs eins ambulant, hot ^ui uerbum eius frejuuntur er retinent, ernt in fr eulum er in perpetuum, koc eß, quod manebuntpi* pulus dei, etiam pefl banc uitam in ßempiUmM»' Koc teßimonium de refurreclione er uita atermt Ä' gnum eß notatu. Agnoframm igitur thefauru, (jueiH nobis dominus dedit,reuelato regno Cbrißt,etpitti(il tes in aduerßs gloriationê banc uer£ doârina « ttit£ itternie retineamuSfnegkéiis illis,gui alios cnltiH et deos alios frejuuntur,ac noßrä doéîrinâ damnant,

In die illa dicit dominus : ColligaW claudicantcm, congregabo eiedain quamafflixi,

. Dixit bdiSfniH de regno Chrifli, quod per do • HriiiMiEuangelif inciptettnlerufalem. Ac ettam de genttbiu addidit,quod ßnt fe regi Chrifto adiuniiu' w.Eo tempore,inquitiCum ißaßc fient, erit alîcubi cUh Jicdns ex in longtnquM terrM proieéîd muiter» Earn etiam adducam ad hoc regnum, ex ampleilar.

Porro ufitatum efiin crophetis mulieris nomine C audlcsn* (ippediii'f gffitfm uel populum.HiCc igitur claudtcans gmim crproiefl^mKÜcrfft domiw ifrael quam prop!?et4 («prjcdp.î./îc dicit proijciendam ex dißtpandam tn gentes,ut eX dwplim non fit pars tn forte Domini» l)oc cßyutliante 1II4 republicd ex lt;«It« Alopico, non fit reditura in terram fuam.

Vocdt dHtem ( Hdxolcab') cl4Mdicdntcni,fiMe oEi-llerilitatcm,quod duibi« osfixmoris loco motion eft, piirHin ßnt dptÆ ad partum ,fiue, q«od domui ifra'él (peut Elli« qwoq; loquttur ) poftquàm fe à regno ;1mcIx aimlpt,in perpetMd idololatrid nixeriUnec reâc incejferit in cultu Dci diiiinitiM inPitirto. Et bjec dp» pelldtiooftendit caufam cabmitdtis, qwod propter idololatriamregnum tfraèi uaftatumfit.

NeceJJdrid itdq; bÆcconfoIdtiopiit, Qnodctji (Jies.redtMndt dd populum indxorum pr^ccifd eftititd iBtrt düdiMit fe non tdeà exclu'endos ejjè à regno Cbrijli. V«U itaque propbetd gt;«t non folum reijgt;i= I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h 4 ciani

tig COMMENT, IN PRO» cwt in prilintem ua/ldtione,(]uäm Aj^yriia eratiiHii turut. Sed ut magis refpictant ad futur am coUeâtC' nem,lt;]uam ipfe Domintu erat /àâurus, ut coDeâi Eccleßam promijj’o femme jruerentur,cr ittermilit nif per fernen Ecclefia fidelium partis,

Htec tanta funt,ut fàcilé fiterit bonis, incomtne^^ preefentis capttuitatts ey uaßationn firre-Q«K in ctrta /^e ^ternorum bonorum, non frctle pattatut temporalid fibi adiinifSed hxc tdntum ßdeliumcen' foldtio fiiit.Mdior dutem pdrs fiterunt impif gt;nbsp;qw promißiones ßiiritualis liberationis neglexerunt,0' fupiditdte corporalium commodorum, non iniutijf gdiunxerunt gentibus,fic^ in impietdte perierunt-

Porro hie locus dare explicdt altorum prophets 2u^r« *fp' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obfeuriores fententias de reftitutione decem tri'

* I« Ulis. fcMUftî if-dëlQuia enim diferte dicit reflituendas (jft poflquîm regnum Chrißi in lerufdlem cepit,^^ tes Eudngelfum amplexte funt,ßne dubio refiitutieti lis erit,lt;]udle hoc regnum eß: nempe non corporA ^udlem fomniant adhuc lud£i,fed Jpiritualis. QH“’“) Euangelio inter gentes priedicato,etidm ipß credent) er participes efßcientur beneficiorum Chrifligt;pi’'ß^ dem in Chrtßum • Ac fecundum hone fenteiitùlH ttiam inteütgenda ßint,qult;e fequuntur.

PHET. Ml CH AM CAP. IIII. Hr fatcm, ÔC ut infirma ci efcat in gcntcm robuftam. Et regnabit Dominus fu^ per cos in monte Sion, à modo ulcp in feculum.

Non hoc uultycluocl potentinw cr opej t«r. Sifut enim rex bMii« regni pauper (didinito^ ƒ«« in bdc uitd (tut. ltd eüam pdttpere$ cr calamitofi (runt in bdc uttd, (juotquot in eum creJunt. Vruflrd igitur ludxi expeddnt corpordlem domtnationem, Omni« giorid b«ii« regts çr rubditomm in eo ent» ^«0 J cum rege fuo in teternum uiuent.

E.ß enim hoc in loco priranm in/tgne tejlimoniu» diuni'iTatis'* (dput buiiM regni Cbri/ltts fit uerui Dem,tri/ Chnfti Sc te tu« enim ei nomen ueri Dei (leboKd) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;monuotu«.

Deinde etidtn eft teftimonium darum de refurre^ fliotte mortHornm, zr did uitd poft bdnc uitam. Si enim DominiM regndbit fuper eos t non folum in bdc vita^ftd in aternum. Projtdo necefii eft,eos in itter» num ifluere. Deus enim e)l Dens non mortuorum, fed uiuentium.Et cur pradicaretur bic tdm indgni/icè re gnum in mortiws.qMi nibil JiintfSi regnum eft, eft ut» Moritm rcgnura. Sicut igitur necefte eft homines om^ nes femel mort.ltd buii« regni ed uts e)l,Ht ineo mor tw,uiudnt/terum, ey non moridntur. Sicut b«c in noHo tejfdmento cUrittt dicuntur. Q^i credit in me, k $ (tidrnjt

ï04fi.u. etiam/îmortuM fiierit,uiuet.Uem, vt ïottn.3. ditiiifilttmtDei,nonperejt,fed habeat

Uitn. Hmc confolMoneift delertie çx ilracl proponit, utßgt;e horum atei norum fetrigunt zyuincant corporaha incommodagt;1quot;^ peccata fuis meruerunt.

Sed(j»id e/l quoddicit. Regnabit fuptr f®*'* monte Ztoa ? Cur nonindt corporalen locum/”^' fUtutto h^c f^iritualis folum cr non etiam corpD' raliiSeftfHfccaufaeß,curluda:i adhac corpof^^^ reßitutionem expedient. Sißuiden propheU ’’ porabu n locorun meninerunt.Et Dodîores tUam m h.a carnales opiniones delabuntur -^uis prophétie uerba uideat, pulchre cuitt experic'' tia conuemt.Res entm oßendit 'Zion euerßm ei')“'* . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ddiit uaßatan ejße.Erußra igitur expedlatur coi'f®'

(Juitur enim de tali Zton^ejUie duret in icternum. Ni” igitur de lapidibut er Hgnis lotjuitur, fed hoc eß,de lUo populo,qui uerbo, quod tn Zionpf^' tnun ßgt;-trgi cepit,credit, nbsp;nbsp;nbsp;ßc faliiatur. Hic pop“'

lut,hec Eccleßdcredeiiliumin Cbrißuin,eßiHj^ terna Zion, /uper quam regnabit Domi/titf. Si'** etum prophetic alicubi in hanc ipftm fe/iteiidlt;lt;’*

Guntur nomine ]trufa!ein,pro eo populo, qui uo bo, ^«odin ler«/dk'm primum prædicatum efl, credit. Ad hunc modum prophetic, omnes abfurda-c opinio--

‘‘ nts ludtcorum cuutißime quidetn pr^cidunt, Sed ciect homines eliam qutC uident,non indent. chriflus dicitiCoelum es' terra tranflbunt, cr tarnen cicci bo« nines fomniant locum tn terra ceteraum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï

' hie etiam non inconueaiens efl, argi ert, . bläj^kemam impudentiam Papiflarum, in tanta uerbi luce nondum eeflantium 4- deflnflone prima' i

' Pontifieij, quod Pontiflx Romanui /it capHf ^(cleßa: in term. Sed propheta difertè dicit : Do»‘,^pgt;itEccic* ninui regnabit fuper eos in monte Zion, 4 nunc

in feculiim. Aiontis Z ion meminit, ut flgnificet fopulumfeuEcclefiam in terris. Hac aliud caput nonhabebit,quàm Dominum Chriflum. Alon enint 15/ic deflruit Eccleflam fuam, ut alio uicario opui fit. Mtniftros habet in Ecclefla fua. Dominos ZSquot; «ges nou hjbet.ldeô Antichrifticum efl, quod Papa blt;t»c dignitatem afjiâat, de plane mpium, quod etiam earn défendit. fequuntur ChriflirC' ^nlam.RegesgentiumdominanturgentibuSjUosaU'' kw non flc.

Et tu Eder turn's filiæ Zion caligino-fa,Decor tuus ueniet, ÔC iicniet dominium

Hic redit ad regnum Juda.ld tjuoniam per Bibylf wot udßandum,cr popului captiuut abduceniiat’ r4t, etiam confoUtur, ne de/^eret de tarn pr^ci^ regno Cbr(â(.

Voc4t autent regnum ludd turrim Eder,per Turris dochen.Qjfid wrrw Eder |iut in tribu Judd,fi(iii^P' Kder, pdretex cdp.Gen.zt.vßtdtum dutemeß? totum^c nominaredpdrte.Sicutplerunip 4 parut! oppiili'l*^ fiJer, ma^uRegionefnomenßrtiuntur, PorroEderß* gntfic dt gregem. Qujre etiam per aüfgoriam re^n luda hoc nomen conuenit, in quo ßit templum (} eultui Dei,ad quern populut,tanqudm greges, iitti turn locum coUigebatur. '

Atlt;^ ob hanc caufam etiam Epitheton ei tribuis Opbel, ( Ophel Bath Zion ) Signißcat autem C Opbel )pregt; priè,quod quafi intra nubtla cenditum,non ßt'le cel f^ici poteß,Ac ß dicds,cdliginofum,feu inuolutmf’'^ bibui.Hiec adpellatio pulcherrimè conuenit di E«llt; ßam,cuiuf dona fumma funt.Sed funt dbfcoiiiitdin' ßrmitdte et fcdnialis,ut oculis carnu non poßint t« Alma. ni. idea Eccleßa redtè dicitur Alma, ueUti C abfcondita.

Alij per metalepßn uocabulum ( Ophel) dccipi' unt pro munitione feu propugnaculo. nbsp;nbsp;nbsp;id

tft Num ^«od ad profihttam attinet, non de lapidi^ iiM IpqwtHr/x gutbus turru hiec eonjtruâa fùit.Sed de fumino dono huius populi loguitur,quod habebant utrbimt (j- cultunt Dej,er locum cultus ab ipfo Do' wino dcHinatu-Alije munitiones,potentia,opef, guan tumuis magn^ipereunttCT fepe noceiit poJfiJJbribM Atnoticia Dei,uerbum,iierus cultut dei, hitc ubt [unt ibifunt bomwes tuti 4 fpiritualibus neguttijs. Conirct «lil nö funttibi omma [unt plenißima maximorum pe» riculorum. Hxc de Grammatica, nunc jententiam «idcdniM.

In/ldbiit populo borribilis uaüitac. Jlags ne om» tttnodef^arent,confoljtureos,ne lefltmentrrm ex prafenti fiele,Nam uafiitate lüa toüi decorem omni, 9«it«m m Politia,tum in facerdotio erat.Sed bic, in« decor temporalis,guem aliogui oportet ctjja re-Uii^ noltte deeo ualdeejfe foütciti.Ejt alius decor fj)iritualis ct iternui.tüe debetur b«ic regno, in hune Spirirmiij rej^icite, fpe huiitf,obliM[cimtni tempordlium ChnUh“^quot;' incommodorum.

Eft dutem tUe decor primum dominium, feu pri' mum regnumfilijc lerujalcm. Q. d. Haâenus nuÜunt Utruniregnumhabuillts.Siopes,potentiam Gratia re^tcidtis,flQruit regnum fub Dauide,Sdlomone, cr ^«liiufddtti alifs regtbus.Sed^udle regnum |uit, cunt omnia

«ert« decor CT principale üomtniuin, ciiiuf nihil (imile (iiit,ueiiict. Nozi eniiti dominabituruobÜ ampliüf nrors,non peccatum dccufabit uos,nonSlt;tti'' tyrannide ßia inßftabit ms ,fed liberi eritii gt;nbsp;lius uos liberabit.Addit igitur.

’ Nuncquareitaniifcrc uoetferavgt;5^ Nurn rex tiius non eft tccum , aut confilian'us tuns pcrijt, Siqui'denitc apprehendit dolor, tanquarn parW^ rientem f

. H^ec eji exhortätio, dddita prom’ßiom- vih^ populnm itd metu captiuitatis, er cdlainitätii opprejjùin ,ut omnium promißionum oblcuifcatur, Itaque hortdtur, ne id ßeidt. Apprehendit, iiKjmb uos dolor tdntjudmparturientem.ltdlt;]ueuocißrlt;li'l^' ni, ejudft tHe rex, de quo dico, non jit inter uos^C qudß confîlidrius iBe uobis perierit, Sed male jid' tis. Proßäo ueniet. Itdque ne patiamini uobis iRdm excuti.

Pertinet dutem h£c pdrticuld ad nos docendos^i CTrift^j iio infirmitate noßra in pencuUs. Sicut cnim extra u«ins. culum in rebus tetis animi Idbuntur in ßcuritateiit-lt4 cum primum ingruitnt pericula, pauemus ff !. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßetib

ß)eritini«.l«iltf Drum noUi irij/ci,flot akijceret 1)0$ îîoM «eile c«r4re ampliiM. Vtrum enimtfi quod D4«id dielt : Omnis homo »»end4X.N4m in tentatio-neitaobrKiwircogiutioiiióiwiriïDetjHtoHtiijcas ‘ «mr O'itnium )trc progt;)iiJ?Kn«)n Dft-

Tribwit ««tem propbet« bic Cbrtjlo regi, nomen Conßlwrij.jicHt etiam Efaùs cdp.^;. Qtiod etilt;un c«j« fu*» wliifobis nepereamw. Sede«ni

c^ptiiu abducerentwr lMdlt;fi,iMdiCiifclt;i«t jè Df«m ton/ ftlidriMn amtpße, fuie omm J^e auxdij in gcntes utduci.Monet itaq; propbetd,Ht «nimi i« tenUtione coiitrd bdnc diibitationem pugnent, proptered qtiod ecclejid cMrlt;e eft regi zr ConßliJiriofuo,

Etidmboe monft,Mttn perie«!« ahßtneamuf dß/ ducwprfpdiorwm bwmanorMin, boc eiiim ejt reg» Cbnjlo nomen zx bcnorem fuuin ddimcrc. T«m e« Hirn ipji debebdmt« nobu ejß confilidrifß dliwm co« Jilidhiim non bdberemiM. lam fum rex Cbrißwbds bedt nomen Confltarij zr fit ( io'éz) nofter, cwr fete HmurjduttentdniMalidconfilid^ St enim «el con« filijs »el duxihjs ßdendum c)l,qMW non mMime huiut.

Qonßhlt;trijdternie:^omiiipotentiS{onfilijsfidat? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Sed bdbent hxc conplid dlidm ß^eciem, q«dm con filidmundi.Mundi conßlid rndgnifitazr in'àUftilw tjß uidentur, nitHfitMr eniin rebt«, rdtio »idet

r4 CO SI MENT. IN PRO' cr intetligit,opibui,potentiit,faptentia,crc, ! fiUa huiuf régis,ficut etiam ip'um regnum, infirmé funt,c^j^ecieomnitarenbTuntentm Dew fms^ berat ,cum prins afflixit.Tum erigit, cum pnus pc/'» fum (ieJit. Tum iuüificat,cum prim iti conjcientittt cufauit.ldeó mundiu ab hoc cöftliario refùgit.ntitiiiili J opibiu nbsp;nbsp;potentie,(juàm uerbo iitniti, Et t4«cB ,

oStendibcluod ChrtüiMdtcitiCcxlum (T terra tranlï' bunt. Verba autemmeanontranßbunt. hutcco»ßliarioinnituntur,hiferuantur cy- libenni' tur,ficut docet exemplum tudicorum in capiiaiutfi, er tota eccleß£ hiftoria.

turiens, Qlt;ioniam nunc cgredicns ciui'tace,amp;^ habirabisiiîagrojSC uf(çBabyloncm.lbihbcrabens,ibir^' dimet te Dominus de manu initnifO' rum tuorum.

Pertinetetiamhoc ad confolationem, ^uoi eerfo captîuitatem prtedicit. N4m mdld ineuitabl^^

frciliM firuntur.îdeôutitur etiâfîmilitudine dtp^ turientefaemtna.Non folum, ut magnitudineitt cuit er dolorts oßendabfed magu ut c ertant l*’ berationis jàciat. Ndr» cai« muiter apprehenii^''^ iloloribuf partus, ht dolores quid aliud fignifr^

IfiETAM MICHAM. CAp. UIL 14^ ÏMm fatum nunc muturum effe, qui exeat ex utero nutrts in aliam uitam. italt;^ dolores hi noßgnißcant mortem, fed geminam uitaiti, ut g“ mater liberetur (Were iHotor homo nouM nafcatur in mundum^

Sic,inquit propheta,uos quoq; cogitate, affligemi ni cy male à gentibm tradabimini. Itaq^ gemetis ZT dolebttis.idfanè/ion prohibeotuideo enim impoßibia It elfe no dolere in doloribut fummis, fed debet huiut dolorti modus ejfe, captiuitof certa eß, Vos autenti fieut in partu, jfierafe fecuturum foetum aliquem^ 1*4^; tmtemintijoc efl,/^e ey- orationibus urgete im/ minentem commutationem, quàm conßliarius ueßett ßciet,bion a'jijcite animum,zyc.

Nunc autem congregabuntuf ad» üetfurn te gentes mukæ,diccntes: Polluta eft. Cum gaudio afpjciet ocu« lus nofter Sion.

SicMtpropbeU ante oßendit,qu£ ßntiudieia futit M popali,c«nj pigruet calamitas, quod defperabunt acref^tcient lt;td humana auxilia,ac conlolataseß populum co/jtr4 bec iudiaa, quod dominus ßt con^ filiarius, qui ßc ajßigtt,ut iterum liberet. ita boc iit loco oßendit,qu£ ßnt ßitura indicia gentium de po» p«îo ifrdelttico ßc ajßido,zy etiam contra illa iudi* M gentium confolatur fuos.

Piet,inlt;luitiUt cengregentur aduerfu^ te, gentes dlt;e ït mult£,nec turn efl,ut expédiés ab eu opent pottus fiel gaudebuni de ineomodss tuis,iudi(algt;nKlt;gt; ld quod res cfi,te dare poena peccatorum,te â deo proieâam e:}- defertam eße, Idea parabimt[lt;i Mt te poßfat delere,Sed tu expediabii meliora-

De hoc aßvdiu etiam eoncionatur Pfalmus. tt1gt; N4»n CZ uicinis gentibus uoluptati ftitt, deleribnquot;^ populum,cr ipfî hofles miferis captiuii infultabinb fieut dicunt: Cantate nobis cantieum Sion.Hite tW’quot; /emper popali dei firtuna efl, ut Satan odium [muf U-V explere,nifi etiant infultet eis in fuminii‘^, latnitatibus.Sicut impij ludti Chriflo pendenlittcl^ trntand Elijlludunt : Veniat Elias cr liieret etim lt;nbsp;tiundus ettim fle filet, cum tempus poflulatmifii' eordiam, confilationem, opem addit crudelitatcvi) ludibria, infultationes. Hæc inquit prophetambd quoqi turn accident,fid nolite offindi.

Ebraifinus efl in uerbo,uidebit ocidus nofler,llt;il nificat enim cum gaudio afiicere et deledlari uidéth'

Sedhæ gentes nefciunt cogitatio' nes domint,nc(^ intelh'gunt confihum eins, Qrioniam congregauit eas j manipulos m aream.

I ’ cogitrffit: Ndmetùm dotnini« bdfcet fuut cogitatio-' n« ,Cr conpltlt;t [ult;i. Ad f £t oportefcut nos re(ptcere» I Non d «ejlrd 4Ht gentium impurHmiwdùù. vide

lt; I in «reu BdE?gt;Iorti4 triturànini,Sed mihi crédité,domt ! «i cenfîlid «lit» fwntjncmpe : «t gentestnn^uàm meini 11 puli coIligdntMr.cr «OJ e^s trituretw.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tff in omnibiK te)itlt;ttionibiw,et peric «lis debemi« fi»

' deunt permsffiirum ejfi omnia Itbidini hoßtuin no' fwum er S4t4ne. Contru b4lt; cognutiones confi» Utur nos propbetu, docet, quod nuUd tentutio, 1 tilamitdinuüaincidat.nificerto dettonfilio. No« tnim 4^(git deus nos,ut reddnt nobt« fecundum pec»

' C4td tiojira,alioqui non corporales, fid ^eiernas pce» B« er calamuates invnitteret. N4W peccata noflra «ereiOtern^s pan.« merenturjSed uf confilat nobii eniin fuut prophetdeumfipra uppellauitCloeS:) feuconßliarius.

Quod 4Mte)» boc confilium efi ( Nimirum : ut boc modo nos dem reuocet 4d pcenitentiam,ut agno»

«4« COMMENT. IN PRO* fcentei feccatd noßra,ceuertamiir et enienii(ir,i^,^ diiM tteru nos liheret, ac pc ^!orificetur nomen ei^'

QUdre in omni tentatione rejj:ici(ndum erdt pfi* mum ad uitam mores noflros. Emendatida ertiiilgt; ^U£ uitiofa funt, de c}uibus nos deus per caliimMlt;^ admonet, Ht ed emendemus. Sed homines pre cel' trarium pciunt.Primum enim fecureper^untinpii^ catis,ita fic,ut calamitates ijuotidie crefcant. de ^u^runt aliam uiam falutis: ncmpe auxtlia hoai' num/um deiiA hoc conplio calamitates immittat,iit agnopentes peccata,emendemur,cr Itberati d liOfgratios agamm nomini eius,crc.

Porro fo'.et hac prophetia plerumj; exponi it regno Chrijii, quod per Apofiolos gentes triturM, fcoc eft, ad obedientiam euangelij lt;^fidei trainde fint.Sed quia h£c prophetia infra frum locum haliti cum de capite regni huius in Bethlehem nafrendo ni) ticinatur, reäius uidentur h£c transfrrri ad hiße^ riant,quod ft ilicet captiui Judici in Babylone per uif bHm,adu(ram dei notitiamor ucroscultMtÿniti transfèrent.

Obiton»! ue Sic Daniel permirabilem occafronem innoleßit wnoîicm an dtda regii NebucadNezar, ac per eum,iilici^ pios cognitio del tn totum regnu Jpargitur, Si. ut «' tout edièla, quibuf rex iHe omnes fubditos hcrtiitiii ad cil'

d utri dei. Idem accidit cum filio eiiu E«il HerodjcI?, Ij enim ni)t deim ludæorMm habuiffit fro Mero dto, neuticjudm regetneorum liberajfet eit Mrcere.cr regio loco habuiffit.

Interiin Daniel cum in Medis eß, Ddrium zf Cÿ runt inßituit ad pietatem. Etextat inßgne Darif eJiSum de deo Danielif.Cyrui autem autem magni* ßca tefliinoma pietatii,tHm in Efaia turn \eremia ha* bet.Eteßtnßgneeiuf opuf.ciuodcnptiuos l«d«eo$ di* wittit, cr luinptiit addit ad igdificationem terapU ^fr£ i. sic Artaxerxis pietas egregie prlt;edic4tttr* q«i Miilt pro fe, cr regno orari in templo, ma* iiißcos fumptui ponit, turn in adificationent turn in facra,Eff«e,7.

Hec e/i iHm trituratio, de ijua dicit dominum co* iitare, 4d lt;juam nun^nàm l«d.ei ueniffint, niff hoe laodoin gentes effint fßarß, Fit igitur. hie inffgnis tomntutatio.domi ubi habuerant templwrn, pecedKe* tiwtMitrié.Ideó dant panof impietatis,^^ abducun* tnr in exilmm.In exilio autem colunt deum, fan' äißima opera ffeiunt, Non qnidem ftcrißcando, nam id extra tenjplum non licebat, fed fa sdtfieando nomen dei, cr propdgdndo regnum eiui dum altos al pietatem ey lußiciam erudiunt.Hanc confolatio* ntm nult,nt t«m cogitent,cum captiui abducentur^et

Surge Sc Ii kura filia Sion, niam cornu tuum ponam ferrcum ungulas tuas ponam areas,SC comm*’ nues populos multos.

Rf/jjKit nd triturdtionts ufum, lt;juem habelgt;^ »w X's jpiîd ^udied,]S!on cmm fiagris txcuaebdnt grand, iud»os nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noi in Germania, fid fient adbuc in Italia il

lijs extern naiiombitt foletjiimentif ad earn rem fcantMr.lJfO dicit es mew bos, CjHtm armaboßrrti^ tornibtii, 0- icren ungults, vngulis areis cpni'ßgt; xt non defitigentur nec atterantur excutiendegi'àiti

Significat igitur efficatiain additam niiitifttri‘gt; docendi inter genteSitjuodnonfiiißra doceltnihß'^ fient foltt did: Bos lafiui fèrtiM figit (»edein. Uaipß ttd prttment cf obterent gentes, ut mnltM tndt

ec». sej 0pi{f ffi corntbutfirreis ad trititratio' nem,cum ungulis fcln utaturbos Rolur t-onbiß‘* eornibiKtfignifiedtigitHr fidudamcr dniinumim DinicHs uir. *quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;doeebunt. Sietitinß»

e».' gnii fodorum Dattieln uirtut fint, qui ob boncrdU fui àei, procidere eoram ftatud tiolncrunt.

animtu quoip in ipfo Daniele ßdt.ddmonente er cente regem, de jfittra pana. Itew obinrgante. ix‘

PRETA M MICHAM. CAP. 1111. gt;$« fiuinBelfaZiirem.liiecfirrett cornua ipfe Dominut trituranli bout donauit, ut comminuerenturmul' tipopuli'.aempe ilh ipß, qui fe contra Zion con* ^.rc^auerant.

ûeuoui enim Domino opes corunt amp;nbsp;facukatcs eorum Domino uniucr' fæ terræ.

Pulchrt propheta ubilt;^ uidet, ^uomodo apta cyquot; cotNinodd remedia opponat perturbatoruni cogita* tionihat. Metuebant boni, ne tanto tewporc, quo eis incaptiuitate uiuendum erat,omnia abirent tn genti* litiitem.Atpromittit Doming, foturum, ut etwm ^ett tesadcognitionetn Dee ucnient.Metuebant etiam, ne direptiî jicultatibus «ntjieàm tempfwm, ciuitatent pojjent rejiaurare. Sed inquit DomwKî, hic quoque proj|)}ci4rn uobis : Sinite ut gentes pro arbitrto nunc rapMt ueftra-.Sinite ut exrapina cumulet pbi opest l^amiftafope5multicumulant,ut fuo tempore ba' leant poßeri Ueilri unde templum reitdificent.Sic ci* tiitier Epirte ^.decretum Cyri.Et fupra quoq^ diximus deliberalitate Artaxerxes Longimanulofcphuf quo' ^HealioruinreguiM memintt, qui liber aider Sudteos adiawerant, ut fuppeterent fumptus annorun [a • (T^iiorum.

tii COM MENT. IN PRO* Itindpts 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß^ultatibut adiiiutnt labortinf‘^^^

ent H ccie.quot;^ cteßnK. Rc teftdtur bic IpcUf prophétie gt;nbsp;gt;asadiuiiwci (iifnt^ijo^diuinitiupc moueri. Qjtiä enim

mintK:Anäthemiitizäui Domino op« eorinit. P^j âodiuinum optu efi,quod Cyruf.Dariut, ÇÏT tum Det adiuuant. Contra, quod hodie maxigt;tilt;i P‘' Principum in ßcultates Ecclefijs donatiH Ifquot;“’ liant,ijs ad lt;edificationes, ad flipendia latrimiquot; conflituenda, C!?' uliat res proßnas abutuntur. quit dubitet à Satana regi çy impetli {Cui ufi^^ aut uaftas iacere parochias, aut à talibus firari, quiojpcium ßum non intt[ligunt,ilt^'^‘'^ qualicun^ condittone contentf uiuuatf

NVnc accingcre fih'a belUtrix. nemur enim obfeffî,ÔL uirga p£ï cutient maxillam ludids

A G NIFIC E concionatat tü propheta de ijs, que pofl cdptiuitatem euentura erant, Nunc redit ad prophetiam dt incommodii, que priufquànt 'nee commoda contingent, e* wntKrijpnt, Q^d. Dixi uo$ Dominos gentiumßre, O' captiuaturos elt;«, ut defertii idolis unum cr uc fHiM De«ra uobifeum adorent. Sed priufquàm bite /lEntjpMgndnd«»! uobiserit. Venietenimhojlisey' ebßdione cinget Hierofolymam,ac fiiturumefl,ut ««J« Iprael percutiatur fuper maxtHam, hoc efl, tontumeliofe traâetur, Refluenda enim efl fluten» } quafl hie uaticinetur de Çhriflo, cefo colaphit lt;miîit(biM PdiU. StcHt Hii’ronÿiwiM esquot; Lyr4 «pofjHnt.

Hie iterum prophets calamitate cdpti« conflernatM,per tranfltionem,fl uertit dd le» borem conciofiem de regno Chrifli.Magnum,inquit, fpiCjKod cdptiuitdî ent occaflo {Mt«rd,Ht gentes con» KertdMtMr ab idolis dd Mcruttt DeKm, ej flcultatibut pneHltur« ueri Det ddiuHent-Sed hoc diuine bonito» tino’idHmfdtisej'i.cHmuIdWt «0$ ddbwmdioribtW toms, vtcnil» ccrtuinpgnitin bdbcdtw De«)»non ^«prtHr«m«os,fedrc'lttntttrMm «obi« pdthdtnhc'

«54 comment, in pro-firdm.Auditecjuid decreuerit.lUdcon'empU ‘ Ud Bethithem, qu£ reljjeHu Hierofolyniorum «li’i' e/i.non {)eribit,Ex ed enim mthi nafcetur dux puli,qtu ent dux in dternum.

Et tu Bethlehem Ephrata, etfi paf' na es inter mih'a luda,tarnen ex te mih* cgrcdictur qih fit Dominator Ifraël cuius egreflîones ab antiquo, ÔÔ à dit' busfeculi.

Qijoii ad Grdmmdttcdm dttinet, non ^uod uocdbubM(Zair) exponitur dduerbittliterff^ pdrum,ut conuenidt fententid cuin Euangelißi)^''^ dicit:Neuti(]Udm es minimd inter principes ludJ.brii . dutemtumßc reddendtu textus. Tu Eethltbo»^' ■ pbrdt4,pgt;tr«w eß, ut ßs inter miüenos tudJ. ' tur enim pbrdß Mofaicd.Sicut enim Romdrii ■ rtds hdbuerunt,in quds diuißrunt populum • »gt;lt; nbsp;nbsp;nbsp;।

briei diuiferunt in miUendrios, N« pugruif (luodfd ptudgintd uerterunt iiJ loii nyiidia-iy inter pcs.Ndm HebrieitjuotJiCAlphe fehuda)Prin(ip(i tendrios,ßcut Idtini centuriones à centuriß,uoc dnt' |

Sed neijihoc ineptum eß^ßf^Zdir) dcctpidiiliiit' fliuè.Nofi enim in eo «loîdlur Buangelißte ijaißptudgintd trdnsbttionem, non Hebrditum tuinfejui uoluibSicut ^ito^ c^uri Apoßob

Hinet dMtem HcferiCiM fextM hoc in loco antithe cogitaliones captiuorum, Norlt;tnt Hie ^ofolyniiim litcere uaftatam cr in cinere. Jtac^; nihil hibcbdiit, ßjfrarfnt de rdic[U(t terra.N4»j re^ g'ltwiSamarw iam anted à gentibut cccupatuco-at. Idem ie regno Juda cogebanturmetuere.Sed propbe tit contra bas cogitattones eos eon/oUtwr. Betbirba« Be intuit, eft ignobtlw uicut, jj ccmpjres dd ieruftkm Ü Htnen non finam, «t awt pereat, Mt à gcntibiu ocenpetur. Mancbit poffeßio popnlt, çy mahebit tamdiu, dum mibt tx cd näß atur, ejueßt dux popu* (I'mei.

Hicßententiä etiäin ualet ad typHW Ecckßte, Cbnßw non naßitur Hierofohmi^, fed in pärua cf bitmili Bftblebem. Adhunc modum Eccleßa ^^eteßjaen flonmagnos titnlos, non opes, non dignitätes antplat tcneI(Non multijinquit Pa«ii«,fec«ndMm carnem no/ i.cor.»» btlesdutfdpientes uocätifunt. Stultä mundi elegit D€i«)fed potii« contempta.pa«per,abicfla, into cru ce ef fcändälis opprejjâ efl, ut uerum efli flatuamut ill«d Cbri/îùRegnMtn meutn non efl de boc mnndo,

Q«od dutent Chriflo tribuit nouunt nomen,cf uo at (Mofcbcl bel tfrael) Id tmitatiw uidetur dngelat ƒ,'ƒ *

L«c« î.cKm ad paßores didt: Vobif natiu ifi hodif Chrtßtu domintu. Et Apofloli ^uo^ eadem r4twiilt; Chrißum ubilt;^ appeBant Dominum, feu DomiMti' rem.Ipfe enim eß,qui foliu dominatur morti{KUlt;tlgt;

Particule fequens. Cuiiu egreßiones db prtecipué notanda eß.Sicut enim c£terd,quttf(il'‘i‘'^ tur,olficium Chrißi oßendunt. It a hd:c partti «1*1 pingit,ut inteBigamiu de qualt Domino tur.Qjfod igttur adfententiam attinet, eôuenit cumtUo ioannis.ln princtpioerdtuerbum.Uemloitii. lodn.t. 8.Antequdm Abraham e/fet,egofum, Col.i. fpf‘ primogenitui omnù creaturit. Neç enim uocdbii^'“'^ ( Mozaothaf ) quad nos egreßiones uertimUf.tn^^^ fo more deprauandum eß,quodßgmßcet ab feu ab antiquo promtjfum-Subßanttam ct ipf‘*’'' ßgnificat,quod extiterit 4 dtebtu ßcult,ante^ti^»t'‘‘ pus aut uUd alia creatura eßet. Sifut Pauliu G4Î,4 , gnißcanter dicit.In tempore natiu demuliere, ut ßendat eum ante tempus fitiße.Item feeunduni ^om.i. Dauid,utoßendateumjantequämc4i'Htigt;i^^''^ indueretiextitiße.

Hie igttur primum dißernit huitc (. MofebeDP l)ominumtnoiißlutn ab oittnibiuhoininibiUrfc^^^^

an^elis omnibuf.Efl tnim tewptu, quo ne^ hemo nee tingeli fùerut ,fed tum habuit tÜe Doininut tgrtp pones fuis,nec eoepa tum ^'rimum tifi, (um in «nne foepit ej/è.

Pertinet autem hoe ad flabiliendum fidem not Pmn-Qttis enim non flupefcit adiBat maxima ret, qnis Chi ißum foto uerbo geßtjje Eudng,tlißit com' •neiBord/jt i Homini igtturfcu crtdturit ifld impoj?i« iiii« funt.Sed ei cuitti exitat ab lt;eterno eft, non funt impoßibilia, Uuic enim(licetfecundum curnem ßt frtiüHra) omnis tarnen creatura feruit, tanquànt ßoiw'n« ßiot

Pertinent autem fj« dJ nos quoqs ie uita no^rd iocendos Quiaenim caput huiusregni aternumeit, nos quoqi ad ceterna ajpirare,non adherere munioßed uiuere dc ß ejfemus extra hunc munduin. Sit«t Paulus egregie adhortatur ad Coloß, si cum Co!.», ^bnftocon/ùrrexiliis,quierite qiu furßem ßtnt. Hxc toDueniebant fubditis huius registnam certum ftndijsmundicr temporaliuinrerum occupati fuut, ^oj Chrißi ßeruos non eße.

Propterea dabitcos ufque ad tcm= pus,quopartuncns pariet,reliquiae fratrum eius , reuertentur ad filios Ifraa.

Feri 40 omnibiif (xpûtiitur hxcfaftentiâ rituili p4rtu,c}uod per euditgelium iti gentibuf âb b' • nbsp;nbsp;poüolif pricdicatuin, pjrtafit Deo ecclefta ftoiiJ

gentibuf.Sei nihtl prohibet,qu.iin fiinplicißime inti* ligere pdrturienté, bedtdm uirginem,H4£ perßgt;itbi*^ paittaie«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;co/jcepitic^ peperit Cbri^Hm iii bunc mui'

dum.Osienditetiin prophetd emph4ßn,cxßli‘ß‘^^ . ßttgularempartum,cuiMßmilein mundo nihÜ fuerit nec futurum ßt. Sicut Efaioi quoe^ cdp. i «oîdfcalo utitur:cottcipiet uirgo pariet filM uoeabitur nomen eins tmmanueb

Sententiaigitureil. Ante^uänt ßxlix itlep!ifllt;^^ ; td4iur,uarie afßigetur populus per posteros Alt' xandri,per Romanos,per tlerodem. Sed bactoffO' ralia incommoda penfabuntur,cum ea, qu£ partnrih Kehqir* hüc ejt,ea,de ctttut partuff/iritusfaniiMuaticioi^^ fntriün.d;.;, pepgrerit.ibi enimfietiUtetiam reliqui£ßatrumtli^ hoc eß,relilt;iuilt;e decent tribuum ifrael, reMcrM'i*”' ad ßlios lfraet,hoc eß, ut ampleüantur euaiigeliiii' credant ac faluentur. H£c uideturßmplicißioil^ genuina fententia efße, qu£ tllam alteram inchnH^ lä* f^iritualt partu.

rrms prunä Admonet autem propheta hic tacite pfru del,quod fcilicet priiis affligere folc., letur,prias ßnitopprimiMuain liberet.Ac qui

iRitituamp;uf tx€rctniur,ijs hac admonitione optu «ü,ut non jilum non dej^erentjC urn lintiknt tnc ommoda, Sed («m jierigaiit dc ctrtamß^em concipiant.Deunt ojfiiturum df oftezifurHmjfMm pountiam, turn honiu tntiUitminfummiipericulis- Cdro autem diuerfunt flt;)let,beneßgt;erat,cu;n omnia cadunt ex fententia.Co* tfii, ubi pauto iniquior ßrluna eße uidetur fomniat ifaitt D« cr inte ritum fuum.

Ideà propheta populum fuum dare admonet, turuin,ut priufguàm lüa promtßio contingat, uariè «,%g4ntHr,ne in afflidiombm deßerent, quaß pro« mißiones de chrißo non fint implendiC. OpiM autein habet h/c natura tali ordine operuin D«, ne fecuri teidaimr,ne inflemur fucceßu, fed ut in tiinore Dei uuamut,cr exerceamus tu fidé tum iiiuocatione,etc^

Etftabitamp;r pafcct in fortirudine Do mini,in magnißccntia nominis Domini Deifiii,SC habitabunt fecure: Qijoniam tune magnificabitur ufqua ad fines rerræ»

Hademtf perfonam pinxit.Nunc etiam de oßteio huius Domini docet. Ac initio dicit.Stabit^utßgniß- Stare»^ (etnonotiofumßre,ßcut quifoluti iacent nbsp;nbsp;nbsp;fler^

I«nt- QHid jgtt«r ßiiet f Paßet, Hoc quid ßt ex Paßer^^ BOM teßamento ßcile inteüt^i petefi, cum Chrù^

PiM dicit:Ego fum Paßor bonus. Jtë Pa/ce cues tneaii | Hdêft entin mirabtlem ßmihtuäinem pa/tons ojß !

€iuni. Paßor duo agit,ut etiam fupra oßendimui.PafcÜ er défendit.Sic Chrifltu pafcit per uerbuin,cum do' cet Deum nobis /àuere,peccatd remittere,uitam atff* »UI amp;nbsp;Xkn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;filium.Deßnßo autem uerenti'

‘i“'«'-, rabiliseßjcumfeobijcit Satan£^ erßeutipfedidt' ponit uitam fuam pro ouibus fuis.

Pacitauteinhocinuirtutefeu ßrtitudine Do!iii‘ , ni,hoc eß,potentiadiuina.ltaq; occifus Cbrißm,«i*

uit^uiâui uincit,opprcjfus opprimit,cti(gt;titins c^pli' uat.Nonetiim potuit tencri,Jtctit Pttrus induit,in loribus mortif.

Scd non fblutn in fôrtituüne Domini pafcet^fèdifi tnjgnifico cy triumphali nomine Domini Dei fm-Mir4 proßdoratio,cjud Dominus hic regntimfnnni adminißrat.Paß it in ßrtitudine Domini, ey tamt'' non armis,Cedßmphciter in nomine De« fuiiiimit' i Hoc ttcró iUud esi,cjuod in hoc regno funimumeü' j Q«i({ autem dicemuseffe nomen Dei, ijuàm uo’i’''''' eins, hoc enim eil ueruin pabulum-.c]uod non fed Chriilus reuelauit, fecundum ßntentiam : nemo uidit unijuàm-Filiusjtjui inßnti patrif esl, rauit nobis. E/t autem hoc nomen ma^nißcui»)^“ (ft

PHETAM MICHAM CAP V. ilt;St tßitriumpbiit çy uincit, ßcut Chrißuf diät ; Portée injiroru nonprjeuilelgt;unt,Ét Efäitis: Verbum autein Mdbid domin; inMet in leternum»

Etil iÿtur aJmonemur pcriculi in eo gt;nbsp;dum hic rexnobi) proporitur,^lt;}uod ßtpdßor tiofter, Qkw eijtiit non uidet, perte ulum, ^uod ouibuf 4 lupu er lt;i!i/$]ïr(4 eflfSic hxbet infirma hicndtura hoflent Sitdiidmiijui circumitfßcut leo rugiens,ey efl inten^ tufinont’tes occdßones nocendi.Tam autemiM freßdif in nobii contrit hutte hoße efl^ut ouii uided» tur multo eßße tufior in medio luporu,quü nof fumut.

Ciÿid igitur ßciendum eß ,ne hoßii uinedt {Hoc itintiriim, ^rripienduin eß nomen domini. Hoc eii, Ci III n i in- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;doininl Ilin i

J»e ilt;pprcRe.gt;j4ena«w e/i Kcrowtn Clmßt,erpc uin^ ccmuionmu eemut.Siurgentprccdtd.AudiChrißumiubentem, ut pr,edicetur in nomine fuo pxnitentia erremißto petcdtorwm. Si impendet mors er terret, Chrißunt euii: Ego /«»» refurreâio cy uita, qm in me credit, tionmorietur tn icternum. Terret te iudidum er irel ieiiChrißum duJi dicentem: Sic deus ddexit inundu, utiniferitunigenitum fitium fuum. tium igitur db toinetU!S,qnem te tuntopore audis diligere, utfi* tiuin det Ad hune modum pußornoßer Chrißut tiobis preitipdßens cy feruMs tn nomine deifui,Si’‘ WeUrf.« in loMne loquitur cup.ir. Qjj4rj4o er4ttt

Ideó propheta c}uo^; hie addiCEt habitabuntO^ fchebu)hoc efl, fecuri fedebunt, Sicut Pciuliui^t“gt;^ Roin.S, Juflificati fide pacem habebunt. Etfi wi'* non folum luhtl priefldij in nobis efl fed hofiis i nofler in eo uindt, quod cum dccufatnos -, numjuitiil fluftra äccufat. Cogimur enim nos quoq; confrif^ peccdta et corruptdm extreme naturam noflrMt‘‘* men ideofecuri habitantus,qttia habemus tem,tdntó fludio,diligentid,et curti,deniqi tand cni» potentia pafcenté. Merite igitur CSquot; prophetd dnIC' pere hoe regnum predicant, qt nos omnia poßponi* Io4/».5. ww uerboi Sicut Petras dicit : Domine quo ibintiH I Tu uerba uitte habes- Non enim mortis, non petdl' uidoria efl,nifl in nomine dei in quo iHe paßer lt;nbsp;fcit,hoc efliin uerbo Chrtfli,in quo folo acquiefin»^ aninn,flcut dicit: In me pacem habebitis.Item,itiiid^ tis requiem animabusueflris,crcquot;

Quia autem fecuritas tantum in nomine feu u«'' bo del promittitur,fequitur quod,cum à uerbo diflep feris, erunt omnia plena turbationibus pericuUb Sicut chriflus dicit : In mundo prefluram habebillb in me autem pacem.coniuniia enim hscc funt,paiamp; t^fecunitas tn uerbo, quod fides apprchendit,(^

^es retinet,Et in carne pericullt;(,crux,peccatum,p4/ Kor«,etc. contra nbsp;nbsp;nbsp;fides aßidno pugnat in lanélia,

(^ttoi addituinefl:Etip/è magnificabitur tunc ad fines terrtC. Primo fiscit infignem antithefin temporum legis euangelij* t^am legis tempore njgnificatttt efi dominas, tantum in fuo populo es-Mtrej ludeafines, totareliqua gentilitas ignorabat ituin,iion babebat uerbum,non cultum dei. Magni' ßesbätitaqi aon Herum deum,fedidola fuatcr impie Memfaam.Hoc inejait propbeta,eejfiibit. Nam glo' M doniini propagabttur in uniuerfum mundum» Per (Mngeliumemm agnoficitur deus, Id euangelium dt» (itbiciii totum orbem terrarum propagandum.

Ergo feqMitKrprim«)M,ge«tef ad regnum Chri/li Ccnthimuot tjfeuocandas.Secundo feijuitur fcoc regnMtn, efiere~ gtimin. g»i«)ngr4tiie,n5 meriti aut operum,Quomodo emm *’iolt;}ui ad id uocarentur gentes, non folum carentes f mirito omiii,fed ctiam grauißtmis peccatw polluta: Atlt;^bocefi, quodPaulusdicit : Reuelari iujticiant iei ßne lege perfidem in Cbriflum-

Sed ijuomodo magnificabttur ? cum non folum fcoc conßet, ipßtm Chrtftum indignißimis modis à fuu ejfe traäitum, fed etiam eandem firtunam e/fe omni« credentiii : Omnes entm qui in Cbriflo uolunt

pie uiu(re,peri€cutioi}em patientur. Hocanietnn^^ ejlmagitiftcari. Kagmficaiitur igittir ueriutboßff Chri/ti euMgelij, chrißtu autcm ex eutinÿ' limn eiui , Ih/^hentatitur, ditmtiMtur, fubijciuntur,

ftfail^^mun ^^ß'o'tdfo, Not4 c/l ftntettttit Chrtßi, do ft roll. nteum non tß de hoc mundo. Ergo pquitur ‘»cn'c'ftnnquot; ficentum huiuiregnialiam elfe^ efudm ijMßt gnftcuœ, tummundi.ïnmundo mtgmßcentij uoedtur,^»^ tß in opibuf, dignitate, potentid j cTc. Sed CbnjH regnunt habet atiam magnificentiam : nempc tion eft uniut loci,dut temporis,fed ubiq;

Nee fiat ulld tania potcnia in mundo, qiid eudtigdu non ßt coaäa locum dare,Secundum pfalmum, N«”* /«rit lolt;juel£,ne(j: fermones, ubi non audiatur uei torum.tnomnem enim terrain exiuitfonuieoru«» cr in ßnes orbis terr£ uerba eorum,

VctHiim ffnc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuneluàm abitfineßubltupr^ßf

fau'funoji tintß agrtßtiant.ltd perpétua hac uerlißrluttaeßi ' ut numju iin ßneßudlu doceatur^ Hi autem ^ui uff' tum ßde accipiunt apud hos ctiam magnificdtur do/ mmuStMalunt eiiim ope!,uilain, er fofw« bnc ntun dum,ßbiperire,ijuàm ut Chrifiunegent,dutßbieri* pi ßnant Notje funt Pauli uoces, not£ propketaruiU c om tones, ^uibid huiui re^nt botta ortia/it et fats(t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sedit^

Seitinquiesynon omnes credunt, maior pan im-‘ fu tliybla^emat euatj^fUum perfe(juttur, ubi *gquot;'lt;r tß ina^nißcentia cj’iàm prédicat ? Hic ueri maxime conßiicua efl,Nulla enim l^nu poteitM eß, (]!u non cogatur cedere huic re» giogt; M aniH/U funt opes, potentia, Juror mundi fine coßdera et apparebit uerbu domini mantre »^aternumtcr elfe tanquàin petram,in cjuim ß lt;jui( f|«i4t,dfl(J(t«r, Super quem autem ceciderit, conte» fitiir.sicut Daniel quoq; uatidnatur cap.t, Nam la* Dan-it pHemde coeloßne manibui hominuin,cadentem, CT conterffitcuj aurum, argentum, tes ßrru c!quot; !«• effi regnum Chrißi, quod omnia mundi re inaconteiturum ßt,

Cepit autem hec magnißicnttaßatim tum, cunt promifim eßjenien contriturum caput ferpentis, N^rji ab eo die, quicquid ß Chrißo CT uerbo dei op» poluit,peri/t,Sic paulatim una mo:iarch:a po/i allant fxtinilaeß.Ac fiet tandem, ut iUie mißer£ rehquije, ijnis Daniel peii'bi«, ex tcrrJ, are er ßrro mixlis (O'npjrlt;«t j pemtaf per regem noßrum Chrißum lt;onter4flt»r,

A/iteI)4»ic uniuerfatem contritionem, ßuntiUa pirticKÎJrej (oittritiones (ùnoforu princippra, lt;juo» h.igapax,opes,erßrtuna dementat. Sicut uidimat

t66 COMMENT. IN PRO* corruilfe altquos, qui foli putabMt ft nditi noßrdm ddendtim fuffiduros . Sed Pfalminllicit de lerufaktn.Videruntearn re^lt;f, tranfi'eruntqtd perierutit hoßes eccleßie,et feribu^b ecclcßa dutenj feruabitur. Hane mägnificentiM^^' mtrii in toto orbe terrdrum, in ßdelibiM, hoßibtu eudngetif prophetd prlt;edicat hoc in loco.

Et hic cht pax: Affur cum uenietit' terram noftram, ÖC cum conculcabi^ palatia noftra, tum fufcitabimus con' tra eum feptem paftorcs 2C ocflocxpl? be confl;itutos,amp;depafeent terrain Al* für gladi'o, öC terram Nimrod lancds fuis,Et ßetliberatio ab Affur, quando uenfet in terram noftram, SC quando conculcabi't confini'a noftra.

Non neeeße eß, ut pronomen maßulinum uerM' tttui in neutrum. Si enim de Chrißo intclligiu, ißeßt pax,eßendem ßntentia^quie in euangeliocß^ In me habebitii pacem,fed non quam munduf dat • Utec enim pax eß, quod ßimui nobis peccata no/lfii ’n‘1'?quot;’ condonata -leynosa morte tcterna liberatos ejßgt; Chiiiliis bry nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;,

gitur per hunc regem Chrißum. Hiec pax mitigatwf* fiia{,perieula,turbas,cr incommoda omnia car/ii^’

’S.Terr^ dulein Nimrod eß regnum 3dbyloniu,H£c Wi» difo régna plttrimum iud^is nocuerunt. Salma/

Etß autem Lyra a!i/,h£e ad hißoriam reß~ ’■«flt.Qaod tum Ajjyrioruin tum ßabyloniorum po» te«ti4 ad Medos Perfa translata ßt. Tarnen cunt ttiam fe^uentia deregiio Cbrifli necejßario inteüige^i ^(cogamur,curßceremi{i hic non neceßariain trän/ ßtionem ? Sentio igitur per Aßyrios crBabylonios iitgenercititelligibofies,lt;juoseccleßa omnibus tem'‘‘*’ f oriJ)[M habuit. Sicut enim populus ifrael hofce boßet pdffiiseß,Ba etiamecdeßapatiturfiios bofles.

Contra boj promiftit ßtturum.ut fußeitentur fepte Eaßores,^ odo Principes ex plebe,hoc eü, magna copia DoÜorum. Eß enim hec Hebraica phraßsj ^«4 magna copia er magnus numerus ßgntßcatur. Sicutetiam Eccleßißa a.Salomo locjuitur. D4p4r« tesfeptemerodo,hoceß,daliberaliter,non parce, o'o.quot;quot; It4btc dicif.üabebit eccleßa magnam eopiam euan' 2elißaruni,cjui inter gentes docebunt, eX aut burnt' liabunt eos^ut obediant pradicationi euangelißaut e/ uertent «oj. No« armi« ( N4«i ßtnt paßores tan/ Uui ) er con/}itHti homines, non milites ) fed tantum uerbOi Nece/fe eft enim perire armis, ^ui uerbo re'

K4/(l{h. Vocabulu)nCrteftche)Efl d(na/ach) (juodßgnifr cdt cotißituere in principem,ordinäre,crc.ideoßd' mui (onjïitutos, ut ßgmßcentur apoßoli, cx ^tnere homtnuin deleéiij ad docendum CT guberMH* dum mundum uerbo, Eodem uerbo utitur Eianii Pfalm z. Ego autem(,nafachti)conflitui re^cm menii' Habet enim uocabulum peculiarem uim, ut oßttidat mtnijlerij demandationent.

Ec erunt rcliquia: Jacob in medio populorutn mnkorum, ficutnosàDo mino, ficut pluuia ftiper herbam gt;nbsp;qox non expédiât uirum,neefperat infi' lios hominum.

Eß eadent fententia cum fuperioribui^eluän^!*'^’'^ figurlt;e funt ali£, Dix’t de feptem paßoribui er prineipibui uaßaturis per Euangelium Affitr et rod,hoc eß,omîtes Eccleß^ hoßes.

Hic alia ßmilitudine utitur, qua tum dignitaterHt tum etiamfrudus mimßerij in nouo teßamentooße'' dit. Comparât enim reliquioi Iacob inter gentesßo^ plg tas mb eß,apoßolos CT eorum in minißerio fucceßbres,rßi^ quot;nbsp;caleßi c^plnuiiC, Hoeprimumad dignitatem nißerij refirri debet, Eß enim Euangelium ealeße lt;i® alia dona lon^e anteceüens, Sicut Baptiß^ jidt!

Deinde reßrri etiäm ßmilitudo debet äd ßudus lgt;«n*5 minijlerif.Sicut enim rore ccehfli pluuia re * treufKr terr((,uireßunt augentur omiiia. Ua cer= i'ifßuilui fèquituruerbnm.Sicutiiihuncßn entidin bicipß ßmilitudine quoq^Eßiiti utitur.frudus au“ tei!) b«ii« cxleßis doni funt, ßiiritusfaniluf, qui per iterbuinEudn^elij defcendit in cordahcminumtcr^éi'^quot;“^'*' Kciütifl eisfidem.Perfidem dutem dccipitur remif» ßopeccdtorumCT' uitd dternd, Sieut Chriflus dieit: Q«i credit i'i ine,non mcrietur in fternum.

Porro ßiintt« fditütis non eß otiofui in cordibnt tredcntium.Pugudt enim contra cdrnem,mortißcdn/ spir'fcÆin« einem cz cuts deßderia, zy cxcitdt ad obedient “ tilt;wierg4De«)n . H£cd«teiw cuni n«MqH4in poßit tjji ill bdc cdriiis imbeciUitate perjvd4,cordu per ß)i tituin fd)iüum,Qr contruiinbeciUitutem buue, cz lt;*-Im peccutUjijHotidie fe erigunt fide,hoc eß,fiducia m» fericordif per Cbrijiu’ii cxbibitie.

Sic«tuMtera propbetu dicit: Kerbdtn, qwlt;f rcri eeeleßiz^rfixcundd pluuia refidtur, non expeildra wruin, nci ha' ere fiduciam in homine ( Non cnii« hominis, fed Dei çj' wrè cœlepiu doiw funt ros çj

170 COMMENT. In PRO» pluuia)! td fiu/ira i^ueruntur bi fruä ui extrciti/sß^ Ros amp;nbsp;p.u operibui hominum. Vnlt;t ratio peruenitnili

eoi e/l.attendere uerbo,ç^ ei obedire.Nota frutßi*' in Papatu, ijuibui homines

ces credebant fe ad bos fruÜuf poßi peruetiire. fru/Cra tentata omniafunt.Hoc enimerat,lt;^uod pfO' pbeta hic dicit: Expeäare uiruin,Qr, ß’em haken in Katth.ifhomifte.EtChriftui:Frufiracoluntmeinandatisl!ii* minum P.ore de coelo nbsp;nbsp;p'uuia calejii opus eß, htX

Jnß^nem itaq; commendationem mimßerijpri* meminerimus/ßiritumfanältiit Bciti, ad hunc modum de uerbo er uerbi minißris lo^nù Hic folus eos oriiat pulcberrimis bis appeßatioiiikiH utuoceteos rorema Domino, er plumain, Miliiài uerô aliud iudicium efl.Nam Papam er totam ant^ chrißi Eccleßam uiJe. Httc pios Dodlores coitipit' rat ueneno ex inftrno immiffo in mundum. Dcäri' nom tanquàm nocentißimam peßem damnat er exe-cratur Hinc anathemata,perßecutiones, er totfup* pUiiaexißunt piorum.Neceff'arium itaq; eß, utnos (ontra lüamundi indicia confirmemus, er grjiiite' Kur nobis hoc ß^iritus fanäi elogium,qui pioj Ehii/i' gel^ minißros comparai rori cceleßi etfacunda p(«

Et erunt reliquiae Iacob in gentibus in medio populorum multorum, ficut Eo ijiter animalia fyluæ 5 ficut catulus loom's inter grcges ouium, qui poft-quam in eas irruiticonculcat èc arripic nec eftqui eripcrc poffit.

Usee alid ßimlitudo eß, tjUiC etidm pertinet dd mi ^ißerij commenddtionem. Efl i^uidem hoc miniflc' '■ n«!« totum compdratum dd fdndndum,ftcut Chriftut dicii-.Venitfiliui homitiis,ut minißrdret alijs, er dd^ M dnintdnt ßudm precium pro multis.Reâé itdq; mi* »iftri Eudngelif compdrdntur pldcidlt;e erfxcundie pI«Kilt;e.Q«i(f igitur,in^uies,prophétie in mentent ue/i i’iti^tfod relitluidi Idcob compdrdt leoni grdlJdnti in fylMinterßrdf,crcätulo leonis ßrocienti propter

Qägt; wii» uerbumfide dccipiunt,his uere efl cceleflis fos(ypluuid,ßcut Chriflus dicit: Veniteddmeom' Mdtth, 'gt;(s,lt;}ui Idbardtis er onerdti eRis. Ego reßeidm uos» ^(d lt;}ui uerbo fe opponuntjd non folum flde non dcci piutit,fed perflquuntur er extinäum uolunt.Sicut int pt^fyndgogd, ficut regnum Rorndnuin ßeit. h»

lt;7* COMMENT. IN PRO' uerbim er totnm minifl er turn fit Leo ntpienhtf difitpant.

^eru^iin“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eadem huiiu fimilitudinis fintentia,lt;l'‘^

fcirimpij. It chridi Miith.i6.Super banc Petram iedificabo£‘‘ him. elefiam meam.Pt porta: infirorum non praiMiiKb

Ante oculos exempla funt.Synagoga tota ui fl ofpö' mt Apa^lolis,fed Apofloli fleruantur. Synago^a ditas euertitur.

inquies,Romani euerterunt earn -, hi fleriiiil «lie Lfonptenj cr tonculcan5,non Apofloli. SedtH Chriflum auJi : Non mlt;lt;nehit, inqutt L«i lt;« i9.!4'‘ /«po- lapidem . Quia non cognouifli teinpm uiflUquot; tionti tUT.Noane igitur hoc ipfo miniflerio euangdij quo credentes faluati funt. Synagoga junditui euerfl efl: i SimiUi euentuf omnes euangebj bofles ab initio pradicati euangehfifecutuieil,

Pertinet igitur h^c fiinilitudo ad confllandam t( ekfiam in mundo, tanijuàm nauim in uaflo pebgo, ft feuiflima tempeftate,ia{latam. Non enim otioflu e^ SM»nj doll, Satan, nouit cjuos fimiiut h£c fixcundiflima plnnit aijirat.Ita^ aut plMuiam,quod tarnen no potefl pro ' bibere,aut fegetemftranguldreconatur. Armât ho* mines potentia,opibits,fapientia,dignitate,ac fiwpfflit W btî donif ad oppriniendum uerbum utantur. Con*

pauper L4:çdrirt ante lt;eJ?j Jiuitis, in Çumma fonteniptn,odio,iniferiii,in fuinmif pericults cr calj/ witatibm.H/c (Uiti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc e/l, humd'

iitgt;iudido,iudicMtec(le/iam penturuM. Qnomo' iomiin unit tot ho/libuf. ^ïundo ty Dcmonibut t-trelfepotefl{

Sed prophetitconfoldtur no!,ßituruni, ut ecdefîti Leo,inter reliquM fir At, o' ßcut catU' lut Leonit inter oues.Paratur uidoria hjec non hu‘ tticio modo,ibi enim uincit,ciui uiribut potior eß, o* ^iiKrfttriuin proßigit, eccleßd UMfem Jhmj uincitur Mn(it,nondrmitauthuittMuiifed in mdgnificen' tw nominis Dei fut, hoc eil, in uerbo, ^uod ont'

Extolletur manus tua fupcr omncs qut tribulant te, Si omnes inimici tui ; extermiiiabimtur.

Vides cidre ecclefldnt triumphdntem flc effi itt wunJojMt tribuletur,ut inimicos,eosci; multos habeat.

' QjÿdigiturflultifatdgimutjUteccleflanuBos hofles rfduquot;à.uiua» bbeatjcr ubtq; conflitudtur concordidtToléra* tile ante« eflet,fi tantum hoftes hdberet ctckpu, tiofi hoftes etiam eflent tribuldtores, «arie exercentcj Kclcji^m. Ferre itaijue oportet trttwUhoriej 1

tarnen jjieranda ßinul eß niâoritt, randa efl hofliun]uerbi,jnon riàna ß)lum,ßd terminatio.

Ratio iudicat,imminere exitium ijs, qui cum P*’' tentiorehoße manus conßrunt. Sedlpiritmfi»^''^ illam unam cr certißimam exitij ineuitabiln uid (jß dicit,ß ßs inter hoßts etcleßit .QkU igitwr co»«»«’’ ueinur,cum uidemiu reges zy principes conßii^lt;tt^^ eccleßa perniciem ? Quid eis mala imprecamur I An non enim commiferatione digni funt, qui ipßf'“* ^adioß conßdiuntfeccleß^eenimnocere noii ßtnt.Et habent hie definitam fintentiam, ßiturunt ut exterminentur.Tanto maior debebat uerbi reuerenti^ CTßudiunt eße in regibus ey Principibus, qui tM^'^ ftrè hoc coniuniiis uiribus agunt, «t EMrf/igftoquot;’ ‘ [ nufquam poßit libere prtedicari. itaque certa uäslb ; tos GermaniiC impendet. Da pacem Domine in dit' bus noflris, Amen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Eten't in die illa dici't Dominusj cx^ terminabo equos tuos de medio tub amp;nbsp;perdam quadrigas tuas. Etextermi nabo ciuitates de terra tua,et dcftruani munitiones tuas.

Supra pofuit propheta generalem prophetiain,ß turumutomneseccleßteoruerbi hoßes exterminti

V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wr.

Ur.km udditjpccwlu« propbetidw de ludfb cr Sy penitm uaßanda ßt, tjuiaeuaftgelio ft »pponjr.Etß igitur Romani fuM peltticai rationes babueruntfcur obfiderent cr expugnarent Hierofj* IWitni.Tame« uera or unica eim calamitatis caufa

Synagoga fipoßoln zx euangelio fe oppo* fuit.SicHt Chrijlus didt.Non relinqnetur tapis fuper lapidem.Citiia non cogncuijli tempt« uißtatio/ n« taf,boe e/fquta non credidißi euangelio. Per Ro ttlt;itios igitar equi perditi, quadriga ßaHa funt, hoc eft, regnum zr omnii huiits populi potentia jraftii eß,

SicHt autein hac in populo Judaica ceperunt, its 1 poßea ufq, in hunc diem etiam in genttbicsßiium eß.

Vfcieaiiq- enim uerbum pradicatum cr non accept» fUabt cerfd fecuta eß uaßitas, Exemple eß regnum ^onanunt,poßea tota ßre Aßa,Porrö Gracia^ Thfaiije,zr confiniuin gentium, quibtts nunc imma^ tiesTurci dominantur,calamitas anteoculos eft.

Neceßaria lUq; bfc cohortatio eft, ubicunq^ t» mnieltum pradicatur,ut id cum reueretia accipiant Crompleftdntar omnes. Videmi« autem non uolui/ß bicuttiiUteuangelium per angelos prfdtcaretHr, Ho« /»inesfunt qntfet« earn fundtonem demandai.

176 COMMENT. IN PRO« übutiinlur ad poientiam opts paranddi lt;nbsp;IM ftin mandatum eß eccleß£, ut kos minißros ucrtu'^ honore babcat, libcraliter alat er reuereatur-hanc ob c auf am tarn magnifiée prtedicat firiptuf‘gt;'''‘ u-^ki.Qjfitm jpeciofi funt pedes induit ' ' fi.Efaias^annunciantium paeem- Micha gantißima figura comparai eos rori caUßi cundß pluui£.Alicubi angeli appeUantur. HiJ c»'”' mendatiombus ßjiritut fanäui certo cöfilio utituriH^, nos ^iiolt;p ad reuerentiam minißrorum uerbiexdid'

Et fxt4«t exempla t]uoqi,ubi deus poeiids grdiiij^ mos exegit d contemptoribus minißrorum uerbb'^^’ Contempts ffo diluuiumiSodomorum interitum,terrain Core paniiDeus' fiieifi dehifieiitem-Elifeus cum à pueris rtdetur, ueniunt er quadraginta duos perdant. Atqui hi dem tantum fein exprobrabant, ei' »nerefcdtHr fationemittdS.Quantograuiuspuniet Deusconteif ptum minifltrß tn adultis,qut hoc modo fe fuisfeek* ribtis patroetnari pojfe credi:nt,fi in cotiteinptunt confiais criininibus mmiflerium adducant. ludam^' rie exercebant ApOilolos,c£debant eos uirgis, ittef' tninabantur ds,eonijeicbant in umctila, occidebdnt' H« tyrannide autem eßecerunt, ßcut propbeM duitiUt zj cquos er quadrigds perjercKtj ut amp;“ w*** Vitionts er cimtdtfs uafiareiitur.

Sicut regno feu politi£ minatiu efl ttaflitatem,Uii hie minatur facerdotio, quod certam ob caua

■ ßm comparât augurijs ZT diuinatienibus, flcut pofl liiccmM : Porro habent Ebrtd multa diuinorum no' titina, qH£ fermé omnia congeflit Mofe Deutero.18. quot;Hoc in loco pofltum efl (Kefcaphim) quod fire red-^itur nomine incantoris : flgnificat enim eos,qui ma' bßcijsfcumagia utuntur. Alterum uocabulumefl (Hyonenim ) quo flgnificantur diuinatores f qui uel tx augurifs cUuinant, uel aflrologicas obferuationes ftquuntur.

Sed qu£ efl flmHitudo borww cum facerdotio ? Ci,r rmpii-Nitniftwi» reliquis prophetis ufltatum efl^comparalt; *

fcimpios doilores, incdntatoribuf. Huiu/modi loca ßre omiiid re/pidunt ad c ondonem Samuelis, quant lgt;ibuitad Saulem.i.Sant.t^.ubi didt:QMoniani uelut ptccMtHin migit ,{ta ettam efl rebellio, iiiobedien/ tilt efl flcut idolatrta,

Magia efl maniflfla difleflio â deo, Nam flduda tlUxiliflquad foluin à deo expedaitdum erat,transfer tur ad creaturof et ad dei aduerfartu, Satanam. Cunt boc peccato comparât propbeta hoc in loco facer do

»•78 quot;nbsp;comment; rN PRO^- ■ tium Judaicum, Quia e/iim mandatum de caïo hunc audite,fjcerdotes autcm nolunt audire,cr ei/^quot; gtlfMin perfecjuuntur, iudicat dtult; cmnia eorigt;)ii[f‘* c)'ificia,omnes I ultu^,orationes, ftudia ahowinabilfm magiam cr difceßionem 4 deo.^altK^ eniin eßjicut Samuel dicit: obedire quàm facnßcor^ aufcultare,^uàm adipem arietum ojjirre.

Ad hunc modum aduerfarij noftri extrttticodi* runt euan^elium i id tancjuàm hfreßn damgt;Mt0' abolerc mtuncur.Vrgent autem interim^ ieiuma,peregrinationes çy“ altof nugai.Sed reäe cd’quot; paramui hec magiie,quod deut tarn abominetur ißquot; j ommdftudta,quam magiam abominatur, inqu‘‘’’’quot; ' nißßa eß impietM,et dißeßto à dto.Nam fumnt« cultum, nempe, obedientia erga uerbumiabijciiidii er interim putantfeßiis traditionibits fanäescjß’

E’'glt;’ politia er facerdotium Judaicum i‘quot;' fiatum er abolitum eß, quia iudfi legem pertiiiitct* ter rettnuerunt,er euangelium ajßernati, ac hi)ßi^gt; odto ßint proiecuti, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Ecexterimnabo (culptiliatuaä^i^® ' tuas tuas èmedio tui, amp;nbsp;nonadotabis amplius opus manuum tuarum^ EtC' ucllam lueos tuos de medio lui, SiCd^' 'lebociuitatestuas, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

t .. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sitnil^

Similis local efl fupra t.cdp. Dixi autemeoinloco !gt;« min^ eó pertinere, ut inteUigat populus illunt iiolorun cullum non folum frujlra ejjè, fed etium deunt fummeofjindere. QkiJ enitn attinet, minari üpiJifei« zx lignise Cum igitur dtcit, h^ec peritura, doctt homines,ne ^uain in eorum cultu jpem ponant, fei ut ex pxna colligant crdtfcant,deumgrdHiter B^nfum ejfe tfia idoldtria.

Di/^utatum dutem fuprd efl, cju£ imdgines tolc' Qujeimagf^ gt;■411(1^, cr ({uje toUendaeßnt. N4m cr propheM hia Hem diferté o/lendit, curn dicit : Non dJordfei« opus nanuum tuarum. Adoratio igitur zr cultus dam-' ftitur, imagines non fiinpliciter damnantur, ß mo* doueriCQrnon fcdndalofdcßnt: Ndin fcandali ^uocj} tutiohabenddeß.SicutEzechiasßcit, ^uidneu/er^' fButentconßegit^poßquä ei incenfa fiebant z. Re.i8

Oßendit dutemtextus non ob;'cure,inuitopO''^crpensÆ.f pulo zj- facerdotibus pium regent idßciße, ideô e quot;nbsp;uim ddditur :Sperdbat rcx tn domino deo ifrael. Et ferpentemuocdbat(Nehußdn)hoc eß,£s. norat enim *1(1 deo deo mdnddnteeratßdus, non tarnen efßeß»

dd adorationc, fed ut c^ui Uß erdnt d ferpenttbus funarentur.Extra hunc ufum, inguifies eß «. itdq; iuipietas ßiit, fieri ei dtuinos honores,et optimo con* ftbo db Ezechid eß fi-dâus et cctritus.Ad hunc modlt

lt;Jû COMMENT, IN PRO* pim itttigiflratiif ubiq;, qui ftandalofa funt » deMiil abijccre, ne po/lerii aliijuândo ex lüif Pilt;pi« reh^nij^ noua endfcantur incommoda.

Jnßgnis hic eft fententia,lt;juie inuoluit ultimum dicium. Sicut enim Judteis exitio ßdt, quodfe fuerunt euangelio,lta quoq; reliquts gentibut iiif® accidet, donee tandem in noutßtmo die generalis uliKi exereebitur in omnet qui euangeho non obedtueruil' Imprimis autem obferuandum eß, quod nuHi»^ peccati meminit, quàm quad non audierunt. Fit , tem hoc idea, quia mandatum de cœlo eß hune nH* I dite t Huic mandato qui non obtcmporaiitißbUpß ; exitio funt.

H^c efl iHa inßgnis prophetia de regno Chrißi, ill qua primo locoip/ùm regem defcribit, quod ßt JtH-' Jtem oßieium eim,quod pafeet in magnificentia mai niideifui.Tertioetiamminißerq euangeli/uimG!'^ j gfHtdtem oßendit. Acuaticinaturtandem,quodßiK I lud^i, ßue gentes huic dodirinlt;e nonobedientesßnl perituri.HulUi comminationis meminiffè dete* mus,et cum omni reuerentia uerbum aiii pledli.t^unc fequitur alia.

Rcionem panitentiiejnttio enm ntm cSmemorat beneficia,lt;ju/e ’ deus huic populo multa md

Hoc pfcc4f«m (Uin negare non poffet populus, tiertitur ad ufitata ftudict, er ejuirit pro’fiüum con« trlt;( (r4m dei in facrificijs er atijs legalibus. Sed deui diam rationem,(]ua placari poßtt çr ueltt, ofiendit. ItiKji hic locus infignem doilrinam, er“ egregiam an^ titheßnuerorum erfilßorum ciiltuum ofiendit. Po« ßremaplt;trjc/lcomminatio,Quiacnim uercscultM docenti,non obßelt;]uuntur,ßd pergunt in peccat'is fuis^ mimtur uafiitatem. Hk pmm inobedientia: feu pec» titti finis efi.

Hec efi ufitata prophetic prefiitio, lt;Jua uli fio* llt;iil,non fiolum utfibi autoritaiem erfidtm, con^

«Si COMMENT, IN PRO-cüitnt,lèi mdgvi ut populum moneitnt,n( in bcrri^‘^ bile lUud peccuium ruât, faite et in centemptu«

Scquot;Xquot;’ik.'h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^°ttiines plcrunij^ folequot;^’

eini • pr£fertiin cum audiunt de ira dei, ut credant ; fècum aäumirt. Itaq^etiam in ipßs peccatiilf^quot;' ! uenitefibi Ungunt, cr rident prophetarunimi' ' nM,aut negligunt tanquàm hominum comentd. malo propheta hic mederi uult, cum dicit: domifUl’f '■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ejße audiendum^non fe,dominum dteere:non fe.

Hteronymi inepttlt;a omittjniui, qui montes eoües interpretatur angelos.Hi enim quid/ùnt niftratorij fl}irities,ß,tnquit,non ßcerunt uoliintätent ! dogt;nini(ndmi/t Apocalypß eccleßarum angeliitc' cufMtur)reiae accufantur. Contrd, ß ßceruntjculp^^ incumbit populo.Poßea fuo more qudiritaltdfenteit^ tùm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ineptam. Vel,tnquit,montes çy luHifÂ»

td terriie,funt Abraham,lfac,14tob.Htec à propheti ( fententia atienißima funt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5

Veniam autem merebatur,ß hoc uno inleef hitcfigura eßßet.Sed cum paßim in prophetis, mon' ^''‘*‘‘'^1^1' tium Gf coIlium appellatione ueniant principes ,amp; 1 qui ratione officij fuper rehquam multitudinentemi' rient, opw frit tam abfitrda fingere i Preefertim 1

PHETAM HICHAM. CAP. VI. i8J. timpropbetttip/e,ßneßgura Jicift cuid uelit, cutn fubijcif.Doininui litigabit cum populo fuo^zj- conten itt cMw ifrael. Keâe enim hie populiu comparaiur : wo.itibiM,propter inßgnia dona quthue exceUuit O' Wncs pop«!oj territ.Sicut Pfalmue dtcit. Non /rcit taf liifromJii nationi.Deinde tn tpfo populo fanâo, col' Mnvttt I« er montes funt,^egcs nbsp;nbsp;principes. Hienim cmi/

neut fuper relujuum populum.Stcut etiam in eccleßa, tolles montes funt facerdotes çy propbetx.

QHod itatem Domitiiw iubet,utcum populo fan» ^0 contendat,cy «t principes in utroej; regno obiur* get,o6 male almimüratum oßicium. hl dupUciter pe ficulofum cR.Nam ^ui in imperio funt, cy omnium nt/iime patiuntur fe reprehendi,ey omnium maxime nocerepojfuni.ttaqßjiec ipfa coiicio,non odium fo* lim,fedperieula ejuoij; tertd PropbeU coneitdMt't. Audiuit enim fine dubio, tju^ nos hodie, cum uitiä' pn'ncipMjn notamus ^Diminui hoc modo autoritatem MagiOnt»» HdglßrdtM^.abaliertiirt animos fubditorum à Magi' firatu, zr tlt;t«q«.îm femina feditionum talibus con» ciûitibtu in uulgus ßiargi. 1« genere notanda ui' tta,non diferte MagiftrdKM ineeßindos eße. ld Mim non folatn nihil lt;edißcare, fed etiam nocere Mfe- Qttîdain etMm boc aidunt. Aßvilareboc Ktodo Coiictonatores uiam ad gubernacula rerum' gt;

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« 4 paHtcii'

»8 COMäIENT. in PRO' publicdrum, crc. Ac tyrdnni non folent dd dum rdtionibus fe tueri, fed ui in prophetM grajfin' gt;nbsp;j twr.SKMt dlteriui Mtchie,leremilt;e zS“ dliorum exei’l^ pld teflantur.

Sed prophetdm nihil horum mouet, non pänil dignitdti montium,non mouetur fuo pertculo-datum Domini rej^icit, huic flatuii pdrcndutit etidmjl miUe feditiones inde orirentur.

nobis feditiones obijciunt, funt hcsf^ lorum per pocn£ peccdtorum, non minifterij dextrè ddinh niftrati. Igitur qui feditiones cduere dut prohibit^ uolunt, non hoc agant, ut hi, quibiis docendi tnun“^ manddtum efl, peccdtd magijiratuum dißimtilftii' H4c enim uid prouocdtur Dominus dd /àcienddiniih tionem. Peccdtd igitur findnt reprehendt libère, ii enim mdndatum Dei efl, ipfi dutem deflnant.

adnioncndus mdgiHrdtui ideö flt glddius dtutnitus trdditngt;gt; ut ßcinorofos coherceat. Impedilur eius officiM cum ipfe qs pecedtis obnoxius efl,qu£ infubditis pu* nire debebdt.Qÿomodo enim ddulterium puniredU' det, qui ipfi ddulterij fui paßim multos tefles habet ? Sdtis dutem teflantur fdcr£ iiter£ ,fl mdgiflrdtiitiu puniendis ficinorojis non fatis dut diligens, aut feite' rus fitjDeum prouocari ad publicas paenas inflige»^ das.Vbi (ontra gladius Pinehas in fcortatorem firi* âiu,

PHET. MICHAM CAP. VL »8$ ilnt,mitigjt trim Dei or cejjire ßtcit publiam pli' ^itt.Sicut etiim P/atin- tog. te/iitur. AaeßitPinc' UIS- pliciuit,^^ ce/Jiiuit pligi.H^c primum mi* inn cMfi efl, cur migiflntus diferte idmonendut reprehendendiu flcubt pcccrft.

Deinde etiiin hoc confldenri debet, ijuod migi* exempla,guafi innititifubditi, putitit fe tuto peccirepojji. QUiC ernt» uident in magiflntu ,ßne p^iculo fl imitiri pofle putint.Reélè igitur prophe/ tiflcit,qui non diflimulit gubernatorum uitii,fed ei , fiitione mtniflerij fui libéré reprehendit, Ac debent 7,flîX!aiidi «einp!«m eiui fl^ui omnes, qui Eccleflis uerè doce* KHoIwnt.

Audite montes iudicium Domini, fortia fundamenta terra:. Quoniam * contendit Dominus cum populo fuo, ' 2lt;arguetlfrael.

FMnd^nienta terri uoat idem quod montes * Si* Fundamentj c«tPf4!m%5 47.plt;lt;rir4tione uoat flutitern.Nifl nim ejflnt migiflntus leges, «0« poffet in tinta bomtnwOT improbitate conflflere pax, necejfirii id iiletidos,edttandos,docendos liberos, turn in reltgio'

Singutaw iuteni emphifls efl in uoabulis. Cunt popKlopo, crcKwlJrael, Hos ejc maudato

Dei reprehenJere cX damnare cogor,(iuifunt luf Dei, cjui pr^fumuiit de iußicta, nbsp;nbsp;fe fandos it

■ Deo dileflos e{fe iadant. tiunc fequitur obiurgiM prima ßcie leutßima. Sed tjuanto minux probare po' puluf fuam ingraiitudinem poteß,tantö uehemcntiu^ accufantur,z/ coguntur ipß fe damnare.

Populc meus qu/d frei tibi, aut ubi molcftus tibi fuf,rcfponde mihi. Nam eduxi tc de terra Aegypn, de domo grain fkruitutis redemi' te Et miß ante taciem tuam Mofen, Aaron 0^ Miriam.

Popule meus.reeordare quæfo,quale confilium fuerit Balac régis Moab, Si quid refponderit ei Bileam filius Peon a Sittim ufcp ad Gilgal, ut difeeres Do minurn elîê beneficum.

Summa efl, Dominé omni genere benefidoruil eumulauit uos, tanto ueflrum peccatum maint eßgt; ^uod fie uiuiM, ac fi ejfet hoflis fummut ini* nicut Uifler,ac fi omnia hoflilta in uoi tentaflèt-

Commémorât autem tria beneficia, Primuoit Tr» brntfi ^“’lt;11 uioientia tyranni eos liberaaerit, zy fil’i rutrit in populum.Sieut in primo pr£,epto

Secundum, ^uod dederit Mofen duilorem çr re-äortin. Alt;tron peerJotcm, cr I^Mam propbe- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

tiffim^VidemiiS uutem hoc in loco, cjuod Dew fum= wi beneficif loco commémorât pium mugifiratum, ? turn in republicct, lumSccleJid. Plurii igitur aßi' tnitur in con().’fâwDei, t«tn Mofe,tum Adron-, ■ qu.!iti wcredHÜ eos ieftimdbdnt,^ui etiam lapi' dit!« eos non femel conakantur obruere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Biicsm «-on

TertiHifleß,cum Babe conduxiffstpropbetam Ei!eam,«t malediceret popwto, coegit eum Dominui «t tenedicerct ei. Hoc enim potißimum hoc in loco propbeta prlt;cdicdt. QHod dutem cowinemorat de toto I'tinere de Sittimufj;dd Gilgal, includit fîmut WiracMluuj de populo, pc co pede tranfeunte per lor» dauern. Omnia h£c, inejuit, eo tendiint, wt difeoi P)eum effè beneficum. Eft enim hie uocabulum (.quot;Zid^ kos)lt;iuod,ftcut in condone Danielis non iufticidm, fed potiiu beneficentiam pgnifiedt,

Ha:c cum ad lud£os pertineant, Hieroijgt;mw alle goriam affirt, ne fcilicet b/c propbetæ concio'^ne omni Jrufl« à nobis legcretur. Sednoi altamftmili' t«dinem,eam^j maiorMin beneftciorum babemw, clause «0 nos ad pcenitentiam debebat extimuldre. Habwi» «MS noftrum Pharaonein es“ Aegyptnm. noftrdnt 1

tyrdnnidem fcilicet fdtlt;tn£ mortis propter pect^ tum.Sutnusdutemexhdccaptiuitateliberati,perft’lt;^ temporis nt° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dfj.Hoc ing?n$ tene/ïciHm eft

w tcft-unriiti. pr£ctdrior [iberdtio,qudm illd AegypttdCd.Nec dttß nobis Mofts nofter. Adron,cr Miriam. HabemiK‘* nim Dei beneficio bonos cr pios Dolores uerbi lt;nbsp;cut Paulus quoq; hoc beneficium magnifice prtediciil) cum dicit;Dond afcenfionis Chrifti ejfie, quod ali/ iquot; ecclefid funt^prophet£,dl^ Apoftolhdlijeuan^ebßili Bikain o doHores ey pdftores.

4u«iJi»n !f- maleitcenduin popaioud dn non belle cum eo coni uentt.Qÿodimpijprincipesconiunguntfe cumPeH* tißeibus Mt maledicdut maleficidnt uer£ eccleß^-Sed dominus uertitipforum maledilliones inbenedf élionem. Ilt;ldm quiequid hdäenus contrd fanaindo“ ärinam mdchinati (unt,id omne Deus eo coiiuertitgt;id er glortd uerbi dmphficdrctur, ej tum doli tuinifi' ptfti« dduerfariit p4rti«jm4gw patefieret-

Decebat itdqsnos in tantd multitudine beneßeio^ rum Dei,non ingrdtos eßße/ed tedtdri obedientiant grdtitudinem noUramffdnéîd tätd^ Decebat nos gere deteftdri fcandala^ Sed quid hoc non fitcitnuS etiam grduius iudicium, quam lato nobis expt‘

In quo præucniam Dominum c* In* curuabor ne coram Deo excelfo An uero prxueniam eum holocauftis , ÔC uitulis anniculis c* N on placebit Do* wino, etiamfi milk arietes, aut multa mili'afluminum olei ofFeras .Num igi* turdaboprimogenitûmeu pro trans* gtefsionemeaî ÔC fimflum uentris mei pro peccato animae mcae î

AgnofcitpopHÎMJ fifceatum fuum,ßcut nos i]uo(li Hoftrwm peccatum cogimur agtiofccre,cum beneficia Dinina comparamus cum uita er moribus noSlris. Hic igitur pulcherrime pingilur, quid foteant homi^ in tali confufione,Franguntur metu malorum oquot; ««fugiHfit ad hypocritica operd,!)« fperant fe deunt pldcdtMrwm eße. Sed propheta hic. palam oftendit, ^eunt facrificianoOe.Sicutetiam Efa. cap.^.ficit.Et ^/èas,Mifericordiam uolo,non facrificium. Et Ppi* W!« quinqudgefimus.Itaque aliam rationem placandi b« o^endit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Hic igitur nafeitur qua^tio dtgna,qu£ traéletur. (^urDeusfacrificiareßiuat,qu£ tarnen tanquam cul“ dhw« *i«Wd«ii4rlt;ttlMdlt;ei5 JRepreltettJt itaq; poterant Itt« ieifinon facrificaßent.Sed quodfacrificant, prop-üoiiot)4«t’etr«prfî?fndf.

' Ad hdnc ^uitßiotiemßc reßiondeo i.Veruin (dgt; ^uod Dew facrificiii ^necepit ttinquäin cultiu • Std ea non fold pr£cepit, dédit enbn inandM eMii de alijs cultibui interiorikuf,cr^ut Paulin uocat,

Ront,tigt; tionalibm.Deindeprieceperat Deïm facrifitia, tio/iin eumfinegt;n,ut ejjint fattsfrilio pro peccatis.

Duplex igttur uitium hicrebat in facnficiß 1«‘ ilt;ï(eorHin,pzdegdh£)[Hctt!tttMi. Primum uniunteriitj quod hofce aAoycvs feu irrationales cultus prrfti^' Ritioniits. fcrffjt otnißis alijs cultibus Aoyi/uîs, quales funh ' ‘ ßcut propbeta poil commémorât, Facere iudicimit, diMctre beneficentiam, zx humilem amhulare coritttt Deofuo.Sicut Ofeas quoq; dicit. Non »«k Detufi' crißcium,fedmifericordiam, nonholocauftuitt,f.^ agnitionem Dei.EtPfalm. cjuanquagefimo^lmmo^^ Deo facrificium taudis,ty redde altißimo uota tui tnuoca me in die tribulattoni5,zy ego eripiam te j amp;nbsp;. cr bonorificabis me,

Hos cultus impij non prifflant, Fjam in rebin tis fecuri funt,non agnofcunt Dewin autorem, wt i** tuntur pro Dei uoluntatedonis Deb Et tn aduerfb ■ non confitgiunt ad Deum,fed quarunt humana pr^'' fidia, Htec igitur qUiO potißima fumma funt, f omittlt;tnt,qMomo(Jo pote/t deus inßriori,(:y tHoqUT brutalicuitUidcle^arii

Sic E/ùixc concionatur, Qhû mthi multitudo- ue-firdrum uiéiiindrum ^holocau/ia arietum, qt adipetn pinguiMin lt;3- fanguincm uitulorum, «olo. Ldwdmini, mundi fjiote.JHfïrtc nwlui« cogiUtiwiHm ueßrarum »boculumeii.Deßniteagerefieruerfe^Cr dißitelea fitjKtri; :qMi«rite iudi£ium,fubuetjite of'(gt;rej]o, crc, ’ hfcpjKt nere fco«lt;t optr4,,icc pojjuntßmulari ab im nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

pijs.ldeó oraittMiit eaimpijdtidulgent auaridlt;ejdb lt;ii«i,ir(t,crc.S(c«t Pfalmtu $o.duit. Videboi jicro« pfahtt, ^0^ CrcurrtbiiictimcojCzc.Hdnc impictatem conantur bpocritif pofieategere obruere ifta fimulatione txiernoriim cultuum Merito t^itur Dei« eoj culcui iomnut (3 rajcit.

1 ■gt; In Oeconomiit hert« 4 feruo exigit, ut domum ! ' pKrgct fcopis.Sed ad hancfolam operam noa condu=gt; xit feruum. Habet enim opuf feruo ad alia maiora officia.ut fide'.iter tradet pecuniam,ut in labors aßii* dunt or diligens f!t,u'cgt; Si igitur feruiK maiora lüa quot;'gilt;g;lt;tgt;«ófine pdrnaw gralidin merebitur lUa uer* ftndt diligentia »idxoneß intelligat Heri« feruum boe modo qusrere prxtextum malici^e ignauix^ ItadamnatDsMßacrißaa ludforum, cluod maiores SicriMi r« irrationales cultus plane negligebant,crimbgt;i(taté â.^°bm.aa fuani pjflidbrfnt ifla [acrtßciorum pompa.

' uolebdnt ed ejje jpyectum pro peccdtis. Rt fdcrißd^ inhuncßnemnoninflituerdtittec mdiiâdrdt Deaf-Volebdt hoc modo projßeüum fdcerdotibui.Et entnt Xio chufli fdcrißcid typuf fummi fdcrtfic^,quod per morte ßlif no nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mundi effent expidndd.Hoc fdcrißcium

» IS ptcato’, ßlij Dei,impij non conßderdbdnt, tribuebdtitrf mißtonempeccdtorumßtcrißcifsßibs. An non tuiiem extremd impietdf cr bldffhemid eü, fdnguim birto^ rum cr tdurorum tribuere eum honorem » ^ui fdnguinii Cbriibiellf

luç paßim in prophetK dicit Tyeut,ße etiM iil’H’ mindri fdcrißcidffe non priccepiffi edj^yc-NMip^ eeperdt (juidem,fed non in huncßnem. Erdt accepturui tdnqudm obediëntie ergd De«m teSiito* nidjß noninmdioribuicrgrduionbui rebut effent inobedientes.Sed cum er mdiores cultus intertaittdid er hos inßriores er uere ccAoyavi cultus, chi» f'*” impid opinione preftent, abomina für facrificid Deus er ridet quoq;.Sicut in Pfdlino ^o.t^unquid md/uhi' cdbo cdrnes tdurorum , dut fdnguincm bircomtn potdbo ?

Ac uiderunt ludei quoq; non effe iamp;os fummot cultuffß udccdm,dut drietem immoldrent. wque iiii fumptuoffora fdcrificiduerßfunt. SicutprofheU i bic«* I

Ijk teßatur.Etßamßmille arietef et totafluminaoki ojjèci«, ingrutum eritiii ofjiaît iominoi Quiafîcut in pfitlmo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnia animalia fyluarum funt do»

Aliud i^itUf conßlium inßituebant immola» berorum tint in honorem o' cultum deifilios O'fiHas.Huim truJelitatii occaßone fumpferunt ex ßüo Abrahie.

Q«ù enimdetM tantopere pradicateiiu obediert' ÜM.tjuodfilium uoluerit immolare, putabant deum ^uocj; eo ojßcio placari, ß liberos fuos ei obtulißent, acßoput ipfum J^eóles, magnum o' arduum ^it. OÿK efiim non libentiuf opes cr «itrfw etiam ßtant i« dißrimen ponat,quàm ut liberos fuos det maäati-' lt;ios alijs, 4Ht maâet ipfe f poßea gentes ^uoi]^ t«« cultum iinitattc fimt. Sed inßlices hypocritiC, tionuidebant Abrabamuiußum, ut oßerretfiliumi ^('ßs äutem tale nihil mandatum erat ■ non folti ßutjßd etiam grauißimum peccatufiiit» (ontra quintum prjeceptu,lt;]uo prohibentur cades.

Sic monachi iaüant fuos cultuijpradicant fua ba opera, quod ahßinent d ciutlibus ncgocijs, cerfis péra toris orant,à eertis cibis cauent, o'c • Sed quia hac ‘■•’ow™ onnia fufdpiunt line mandata dei, nihil deo gratio» gt;‘^ifunt ipforum cultus, quàm erant illa parricidia ^'‘(facrificia,in quibus parentes liberos fuos ojßrre»

»94 COMMJMENT. in PRO-bant deo. Cuttai enim non potefl effi,ubi non efi iiiitii datum dei exprejjum, fecundum fententiam Chrijli' ïruflramecolunt mandatis bominum»

Docct ita^hie locui de hypocritii,lt;juod(OMntuf fiypocryt^e fuis Operibui placare deum 5 ^«lt;e tarnen eiiifrieti funt,ut per fe nonßnt bona. Hiec autem non eßiKfit ratio placandi dei. Jtaq; propbeU nunc docet, modo deui placariuelit.

Indicauit fibi Dominus ô homo, quid fit bonijm,06 quid ate poftukt, nempe : Vt facies indicium, ut amts beiieficentiam, ut humiliter ambu' les coram deo tuo.

Primum infignis commendatio ineoeß,lt;}i“gt;^ dicit : Se tradituriim, qu£ bona ßnt, qx deui. Igitur certi c/fe pojfumuf,cum ea ßcimia,il^o nos placUuros effe ; Nam non niß bona exigititi‘^^gt; Vbi mnndaz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;guig cxigit, placent ei. vbi e contra alij

quot;eft/'b* noquot; tui,quos ipß delegimiii, non pojfunt deo placere,!'* cukusd«, cutfuntuotamonachorum,impuruicxlibattii,ß'’ ' crißeium miffe pro uiuis mortuis, cultus rutn,peregrinationes^certarum borarum preccS)“^ ‘ flinentia à certis c ibis,(:yc.

flabent h^ec magnain jpeciem, çy funt quo^ß^ boßiofafatis,Ualt;]^mundwiudicat eabonaejßgt;

PHETAM MICHAM. CAP. VT. t9f pfdcere Jvo, fed deeji his omnibw tüd in/tgnis com* nendätio, (Jua propbeta fuam doiinnant eominen* lt;l«,c«wj (ifcit; fe tradiitiywngt;lt;iti^ bond fwt cr domi/ nut exigat.funt enim omnia tn/litut4,humdnd uolunf tite, no« autoritdte diuina, Itat]; bdbent mercedeitt nbhomimbutmon à deo,/icut Chrifus diat: Frnflra nieco!untmlt;indatishominum,crc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Ven igitur izj- boni culctit, cjuos deiti exigit, hi c«itw«8 f“n(: Fiicere iudicium. Hoc frè exponunt pro iufltt quot;gerc.boc çjî, ut puntantur nocentcs, definddn^i

^1« «git, hoc efl, cum regibus er principibus, lt;jui» ^1« dew glddium commendauitiHi cum glddio utun» *nr (»d coercendos malos, certi junt fe ßcere bonunt ’pl«, ^uod del« exigit. CMinecontr« cjui fegniter niminijlrant ofjiciMtn flium, g“ ««t negltgentid pec« tontjitnt periculw fuit mouentur, né ammaduertant f^ncriut in flcinorofos /iciunt rem malam e:y omit/ •nut quod dew exigit.

]nb4«c fententidm fèrè dccipitur formula h£c I •'•fcripturis: N«»» Hieronjimt fententidm non pro-' ' Exponit enim iuduium flcere pro eo iit nihil r«tione z:;' conftho flcidmut gt;nbsp;wt lt;tnte mens

'■(dicet, qwd fiéîura flt, ©• poflea opere compleut Hoc ejl pbtlofopbicH ludtciuithfedfcripturd nt dixi :

nlt;ec igitur fententia non i/iepta efi, uthortetiif nagiftratum ad frdendum offidum,ßcut in hone feit/ tentiam Efatoi i.cap.iubet,ut quicrantiudidum,Et . fubiuugitquaß expofitiontm,fubueniteop(gt;r(ffigt;,(llt;/‘

Sed quia hoc in loco propheta generalem cencio* nein de peenitentia inftituit, uocabulum ludid/paulf accipiendum eft. Notum enim eß, quod fe(( ufurpetur pro uerbo dei ,ßcut probat Pfalnw n?' Idcji earn ob caufam, quod uerbum iudicat bomintf i tadidumb dum damnat mala, cz (iocet fanda nbsp;nbsp;uera. £rso

' hoc in loco iudicium ßcere, eß uerbo atttniere,ii fequi, ei obedire non repugnare uerbo, non odijft uerbum,fed id cum gratiarum adione acdpere,ei pü rere,ßne uerbo nthil fufeipere, qua uerbum mandat 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßdulo ßcere,cr’c.

No;j autem induduntur in hoc mandatfitl externa uitlt;e olßcia,feu bona opera,fed motiu ilbj}[ VetbiiBido. rituales, de quibfdocet prima tabula.Namuerbi^'' pti'‘^dpua funt,ut doceatfidere deo, et tinte* redeu.Fiduda autemindcu,requiritnotitiächriflgt;' j ltdijj hoc prtmum conandum eß, ut attenibiiniit uerbo dei,utfidamies mifertcordiie per cbrifiti»i‘^quot; hibite,cr timeamus eum, Etufmodi autem hic enlttt eßiUtpoßitab ontmbits praßari. tiamß

HET AM MI CH AM CAP. VI. 1^7 rtlt;}uirerentur,melior effet diuitu conditio,pMperum ieterior, fed non rec^uirtt dein fumptm magnißcos, lt;«»«!lt;(« reguirit trementem ad fcrmones fuos, crfi* lefa.ti, ientemmfericordiaeiui

Secundum eft, diltgere mifericordiam feu benefit ((ntiam.Ac difèrte utitur uerbo dilizendiMdetenim D’quot;'g«‘ quot;’*»

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n /gt; lencordiaflii

omi«m hownutn änitms inditutn ejjefiudium pngu ^re,utflcgt;i beneßcianttCT negligant alios. HKfic dp fidm unit eximi ex noftris animis, cj uult in nobis ftn^ulare ftudium effe beneftcenti£ erga omnes,

Hk ^Mo^j eiufmodi cultus eft,(jui ab omnibus po* tcjlprajlari^Queenim tarn ui'isconditio eft,in cj^ua c^'niMo M no(ipoj?js prodejfe alifs Delerrima iiidicaturcon^“^^“quot;'“ ii:io,ftruorum or anciüiirum,Sed hi dum imperata ftiu'o ftciunt,duin curant rem ßmiliarem aut libc' fos fandius opusßciunt, cjuim omnes monaihi cT xtoitidles.Vaciunt enim lt;Juod deus mandat. lUi fronte ftfieptis laboribiis deßtigantur, fine mandata dei, Wio etùnt contra mandatum dei.

Tertiumeftßumilem ambulare coram deo. Hoc Httn-iicma« itonfolumeopertinet,neßmusarrogantes,fupcrbi, frefumptuofi,fed ut in cruce fimus patientes. Sicut Pitriis dicit: Humiliamini fub potente manu dei, boc i.Prt.j tll,jirte uoluntatem dei £quo anima. Nolite indigna* n, Ijolite auerti à deo ad bumana criUicita pr£ß‘

198 COMMENT. IN PRO« dta.Seiihutntliamini,id efl,dgtiofcite panam torum, dut /dltem mcejjariam mortificationoiiiif' teris hominis,Deinde,petite e^' /gerate liberatiom»^ per Chriflum.

quot;V cri ciiitii-. jq, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;panitentia,

qui pr^Jtant,hos andre,tuen, defendere uidtdetiigt; Ac uerd ecclefîa in id incumbit,ut hos cultitf deo fict,cr hommes dd talen rationem mtic et moruin^^

Âncchrin ^‘^^^ti^tr-Ateccle/id antùhrtfti diuerfumßcit: eccieiia- uerbum perfeijuitier 4C bla/}’hemat,deindecriii^ lis eji in ueram ecclefiam- Crucem aute abomiiuttnh gujerit uoluptdtescr otium,ldeô etiam prementeM c,edé panje,ijuM impijs propheta tan minabitur-

Cohderent h£c cum fuperioribui.Rcprehetiiilbi âenus propheta hypocrituos lt;nbsp;ùltiu, tanjudminuti' les adplacandum deun, cr docuit de uerif cultibiHt i et uerd ratione placandi dei, cr miti^andaru pcenii' I DupUxn^ fun.Hanc uoeem dei placidamcr faltttar(m,M ; uidet negltgt, minatur deumalia uoce locuturunt) | non /blunt audire, fed ettam expertn ccgâti' tur. Sicut entm tota fcriptura oflendit, Deum pce' «itezitrbiw ignofcere uelie Ita minatur impanitein Übui exitium,

Porro non pertinet hec iritta Dei uox dd undnt (iuitatem,feddd omnes.Udij; uocdbulutn ( Ldir) cob hUiut dccipitndum eii. Sicut cum Paulin ddTitum iäp,i.dicit.Conflitues pre/byteros KmicTsohip, Tit.f* U ijuod nos reddimut,pcr (ingulas ciuitates.

Addit autem hie quoi^ confolationem dd erigen ‘ dos pios,ne in publted calamitate defjiondeant animu lojuetur,inquit,Dominus ad fingulas ciuitates. Ed (fit uox ir£ er furorw. Pertinet tarnen ad eos tan^ iiiti,qui funt impaenitentes, zsquot; non dujcultant ucr= to- Clt;eteri autem qui timent nomen Domini, bis (ritfalui.

Etfi enim Ebraa uox uarie Ü Rdbinis exponitur, iimeu (atis conflat,ßgnificdrefalutem,fucceffum,foe linUtem, er ß quid ßmile efl. Sicut oflendit lociu Pro«cr[gt;.8.(Liilt;:eab ue Tuflhijdh)meum eft conßliu Tufehi/a!^» Cfuccejßn. Nam quod reâa conßlia inflituimus, d«don«in efl.Qhw autem etiam redd conßlia non^ »Kuq«.!)?! male cédant, requiritur ( Tufehijah ) fuC' cijjiu.ltemcd. 3,Recondetredii(Tufchijdh)hoc efl, tartunabit eos ,feruabit in pericuUi, ubi impij pe* tibttfit, c^c.

luJuiiit autem propheta palcbra antitheßn,uidet emnes occapatos fludio augendd rei frmiltaris^quod patent in opibtw prlt;ejidia)n eße contra comma*

nes cdl4mitdtes,dicit igitur : FaDimini fi hoc fentitift Opcj iniußf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iniu/iiC caufli funt exitij,ht dutem lalMhun

tur,(Jui timebunt nomen Domini,hoc eft, qut uerbuiK am[)leóluntur, quiobediunt uerbo. tdeo dutembde phraft utitur, ut diftrtè dicat, qui ttinent nomtit i^omcn Do- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hypocrit£ nunqudm paticntur de febœ

mini timcre, dici,quod Dominum non timeant. Idea enim facriß'' Ur ocrit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fxternis cultibus pra;ftandK tam

(ifttdui. Sed ft ad uerbum reJpictAS, ibi produnt fti quod,ftcut Pfalmus dtcit: Non eft in oculis eoruw mor Domini.Ndm uerbum aut perfequuntur autnc' gligunt.Jndulgentcupiditattbus pro occaftone,fK'‘f auari,ambitioft,crudeles.

Porro hanc concionem dd nos quoc^ pertinere pdtuemus. Nemo eft qui non exhorreftat Turciatm immantiatem quotidie magis ac magis appropinqu^ tern. Hiec eft uox Domini, qu£ clamat fuper inobc' dientem Germaniam.Sed falus timentibus nomenP^ mini. Hos enim ftcut Danielem in Babylone, in mt* did Turcidferudre,cr euehere nouit Dominiif.^i'''^^ lisftententid eft Prouer. i6, t^iftericordid ej ueritiif redimitur iniquitaspcr per timorem Domini décliné' turd malo.

Eflbicali^uidnegoti/in Grammäticd. Ndmalif UocdbulumCMdteh^dcdpiuntprouirgdjUtfltfenten/ ’ tiä. Audite lùrgdm feu fldgeüum, ej tum qui tefîifi* (dtur de eo.Hieronymut dutem uertit. Audite tribus, Çrquis approbdbitiüud? Sedin commentdrijs fe^ lt;luitur alidm fententiam. Sic enim dicit : Auditetri/ ti«, que uobis eontefldtur Domihiu. N4gt;n Herfc«in in* ( Udd ) ufitatd phrdft ßgnificdt conciondrt, predi* t4rc,docere.

Sed ß dd textttin reßiicidmufßmplicißimd feuten tiieß,iubetpropbetaprimum,ut tribus dudidnt. Po Pe4t4fiqKdm defperdns defruäu.QuisJnquit-.teßifif (ibitureitboc efl.Cbÿis bunc populum doceatf Q«W « concioneturf cum nullus fruüus fequdtur, fed ipß pergitnt in fuis peccdtis,ßne omni pxnitentid. Sicut ßluitur intextu.

Nonne adhuc ignis in domo impn, thefauriimpietatisjô^ modius macikn tuSjira picnus. *

I« priore feiitentie pdrte Hffcræi hdbent dupli-télefliofie. Alq enim legut(Hdiefch)b^unquid eßfcS intextu ßt(,haifcb) quod ali/ uirum,dlt/ ignem expo* »Hut. S£ntcnti.e dutem conuenientius eß, ut expona froigni. Qt54nq«4tM Grummatici aîiam punilorum ivitiodenj reijHiraijt. Sigmficdt dutem ignis bic pce* o 5 iidm,

»Oî COMMENT. IN PRO-naniffîcut fupra Amos 5. Q«lt;ente Doininuittamp;tii‘ uetM.Ne ßrte erumpat qua/î igttis in domum ]of(p!gt; Cr deuoret,(^ non fit,qui extinguat in Bethel.

Opes mile lj.ee beüißimu ßguru eß qu^ pingit opa *'»1'tiïignf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iniurijs partM,quod fint tanqudtn igni^,

quo necejfie fit ipfos conflagrure, qui edf poßtdeiit. Sicut etiain tefiuntur uulgo nota dicla. De male qiii‘ fitis non gaudet tertiui here!. Male qu.eßta, male Ü* labuntur.Et Salonton.ïn domo impi/ corroßo.

Sed hic uide tmpiam bominum i)npietatem,neaii incredulam pertinaciam dicam? üemo non cohorte* fieret, ß utderet ßicem ardentem admoueri tedo fuo, Manififium eniin in ea re eß periculum, e^fip^ ex parua fcintiUa negleâa, maxima onuntur incetp dia. Sed cur non eodem etiam modo abborreminab opibu! perauaritiam CT iniurioi partii f qua! pro' Auiritia fic-pbetrf hic dicit efiè ignem. Verum enim eft, quod ali* «nines ptrjii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;paru£ opes fiaiidt

LuctS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;magnoi opes honeflè bene parti!»

' quafi abßtmant. Chriflus etiam rede parta ßiini^ comparât flrangulantibus ßegetem.Male autem pat^ ta,aut diffluunt turpiter,aut,ficut experientia Mr»nocent hueredibuf.

Et tarnen in id incumbunt omnes,ut quo iure, qua iniuria ditefiant. Has autem comminationes

^Wii Domini« d(J tfinpiM ignem qiidji fopit, nec »itfiatimcoliucere^ deHorarc. Ndm impi/florent lt;th(juMiiu,utcedrtlibani. Sed paulo pofl fit, t^uod Pfalttt- 3'7* Pfilmuf dtctt: Tranfiui amp;nbsp;cece nonerat- Qttitfiui tiiWfÇy non inuentui eft locmeitu. Quomodo hoc { QWd ignii deuordutt eum, quern dann fti^ finit, ^nmulduit or in tantum auxtt, ut ejjèt inextin '

*NoJii« macilentiu, fit indignatio. Eft autem h^e quoq; beUtßima figura, (]uod «wet ( Ephathrafin) '»odium maciei,dui non abudat,fed cui deefl alicuid. Mfn''inamiz

'■it.ut propbetd dppeDdt.Wiicilfnt«, ac ea in refpC' Menfun W ffnt lucrum. Sedtjuale ideft lucrum ? Propbeture« ß’ondet,fß(ScMmlt;ib)boc eft,indignatio,fèu commina/ tio certi mulijquod fequetur. Qui« uutem turn jïuitu« dmens eft, ut optet opc$ comunâi« cum indigna^

tioiie Dei?Nimir«m omnts bi,qui menftiris non iu/li5, Rd pureii O' Jejtcientibut «tuntur tn urndendo.

Num excufabo ftatcram imptam» fraudulenta pondera in facco: pciquot; quae diuites eius omnia impknt iniu* rijs : et dues eius loquuntur menda« cium , et lingua corum dolofa eft in ore eorum,

F»naer»qinw pondera reprehenJitjfîcut fupra menfurtnn iniquam.Nam in eo ijuo^} lucrum effe homines pn' tant,ß pondera uitient,fed Dominus ea damnat.liio fit.ut quanto plus feadimerealijs fraudulent! uetidi* tore! confidant,tanto plus fibi adtmant. Prouoeant enimiramdeifficutetiam alibi firiptura minoturi 8«»tn (Jo^oz pyoaert. 11,Strftfr4 dolofa abominatio ell apud dcü' * At aqua menfura ei placet.

(iÿodficimusfraudulenta pondera,in Hebra fU'C Abne lAirmafrapides dolofi.vtebantur etiintlH dai ponderibus ex lapide,non,ut nos,ex are cr fr' frouerb.16 frrè.Eadem phrafis eH Prouerb.its.Pondus (y‘ I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tera indicia Domini fiint,z^ opera eius omnes lapi'

Quod de mendacio cr lingua dolofa addit, etß uideatur ad doärinam refrrri pofre.tamenreilwin/ telligitur de illa,toti mundo nota,mercatorum cr o* pificnin perfidia amp;nbsp;Mtutate,qua imponunt omnibus» tÿtit

VerfcHm (Hchdethi) Hieronymuf,ßrmat à (htt' fdßuod /ignificat inaptre, Sed alij (cnttndunt efji «(Hdlub) or txf^onunt- Ego te igrotare ßd, ßcut «um oßit y.incipit propheta bic minari pec titis,qu£ ßprarecenfuit.Ea duplida funt,Non tnitn Weo tantum peccarunt ïud^i ) lt;^uod perauäntiant Miußif ponderibu4 er menfurii ußßnt. Sed ettam q«od retinebant idolatriat fuaf,nec patiebantur emett iari impietatem per fanam dodrinam»

tiic igitur panditur iudidum De« pflt;lt;nc iiuerfum ^iuiidohominum, Pdpißlt;e hodienon ideó ««rgent ipßdtftruiu (dtuferdoilrinam fuam,quod uelint perire.Putant (nimfehoc modo flabilituros ßum rtgnum,er certo fiiitiiuntß dodrinam noßram ßqudntur,ß benefidit ^fditiu,dignitate5,quiis retinent,amißuros eße.Sicut ^ndai quoq; non ideo ßcrificabant regintt cceli,ut eß

leremiam, quod uellent perire : putabant eiim Cap.44t (tdtu unicam eße caußm ßelidtatif er /ucceßii^.Sed

fit I Hi ipß cultuf pcrdiderunt tudicos, ex ßne ^“bio perdent qttoq; Papißdf noßros. Cbÿantoentm ^pia ßudia urgent dtligentiuf, tanto tn fe magis fgt;‘oiiocaiit iram Dei,donee ttindem peniim excinden.^ («r.

Similis ratio eft peccatorutnfecund£ tabuU- Di' foTfpoiuiit' P‘it‘f'’tiui^‘i‘»n menfuram 0- pondus frâitdii' lentum additurum alitjuid fuis opibus, Sed fic piirtf opes,etiam hone/ie acqui/ita abfumunt.Siiÿtur retnobu omnis generis mala imprec an auarishoini* nibus, quid aliud imprecarmur eis, quant quod ciunc.uc fände,mendacijs;periurtjs pararent dint* tiastNuUd enim compendiofamagis adinterituuU Iniitfteopes. efl,ficutprpphetateftatur,qui iniuflas opes tgneuo* cat,cr menfuram iitiujiam,indignationem Domini.

rum. er urget,ut quam pliirimum poßideat.SequutitarnH temlwc ßudium fuacertie calam!tates,utauariamp;' iniu/ii homines fibi tpfts ftnt carnifices, lt;ik£ additaspcxiiM morbos infignes.aut utitcrumre^ dtganturadinopiam,dutoccaßoneopum pala fuid tmpifaut cdlamitatcs tlhe uel jingida, uel aliqui etii tn haredes deriuentur.

Qjjdre hoc potius faciendum erat, utnondeolih bus coUigendiSjfed de pcccatis cauedis cogilaremut. Jbt enim ceffaret ira,cr abeffet ignis tile, adeffet nil/ tern benediiiio Domini. Nam etß non habeas magnis opes,tarnen Dominus uult largiri panem qiiotidiiuiu hoc eß, quantum fatis eß. Sicut dicit : PjUr ueßet f(it,quibus habeatis opus. Uem. Primuin quarite rs' ^nuiri

tnumDeiner omnia ilia adijeitntur uobls.Et Pfalnu ’7. CJiiotiifie miferetur cr dat mutuum, cr fernen tiui in benediäione efl, hoc eil, qui Itberaliter dant Cr funt benefici,bii non folum nibil deerit,fed redun=*

fcenedjiflio etiam in pofteros. Sed quia mundits credit,nee fleit h£c, idea cogitur experiri, que propbeta minatur impi/s zy incredulis fuii Judais.

Videingenfcm iram,quam ilia hominum malicia pcnaidoioi» Wn'et«r.Pd«b quotidianiu promijfics e^ pi/hfed a' “'ƒ■ lt;5^ ««B bominibut hie negatur. De pijs dieit /^gt;ritui fiinäut.t^on uidt fimen iufli querere panem.Sed aua ftZS“iniuflihomines,etiamcum querent panemnon pfalnt, io,, uiuenient,etiam cum panem habent, non poterunt eo

1 pojfunt aecidere, ob dtfjicultatem annone. Tarnen propheta rejpicit ad belli tempora, ficut nunc mifef

I gt;'iSMpH»blt;tcfif{it(«THrct4. Hienimeum infum» itia iiini zx frumenti copia uixerint,nunc uix habent, quod tolerande uite fatisft.

Quod addit. Oppreßto tui in medio tui,f^nificat Oppreffj* ^«od nullum fint habituri fuccejfum, urgente ey de- t„i, primc/itcfoj ira Domini .Itaq; latine reddi potefl, ex omni parte opprimeris, NÂ E tr# « nccabnlu (lefehab

*o8 COMMENT. IN PRO* ßgmficat bumiliationcm feu depreßionem-Sicut Gifl t»Micè,cum uolumui ßgnificare dduerßßiitiam tundtn,dtdmui.Erkan nicht uber ßch komen. PrfW* tur munu Domini,ut emergere non poßit.Sic Pfthxo Pfdlm.jS }S.( Scfcubotbi ) deprejjw fum uehementer.

transldtio habet.Curuatui fuminfinem. Sedlo^nd«’^ ibi dejjgt;iriluälihumiliatione,qute nafcitur txfcif* iVf dei,^ conjpcdu peccdtorum.

Rdbini nefcio ijuid de dbortiuii hic comminiftH''' tur.Scdprophétiealid fintentid cfl. Vult enimof^quot;' dere,quod non folum corpora,fed omnes ipforuinßf tune in extremis periculis uerfabuntur. Ac uerbmquot; Apprehen apprehendendi oflendit magnum fludtum ( dere. ex cdldmitate,qHod impliciti cr inuoluti malif utfUi f fOK4fc««fttr,oquot; tentdbunt t ludari ex prefenti edi' i initdte^Sed minatur propheta^eos quoq^ conittusfigt;^ ßraßre.non quod non aliquando ßijt aliquid duri,fed quod etiamß quid conßcerint, id iterni'* dißluet,autin hoßium maniu ueniet. Sicut fequc’’ tid oilendunt,

T u feminabts,S(r non mctes.Tucal' cabis oleamjöC no ungeris oleo.Muft'’ quocR calcabis ,fcd uinum non bibfS-

Qui jeininjuit,uidetur ahqutd apprehtndijfe^ç}“ H'fM mejjim, Sed propter peccau uejirafiet j «{ Hon lolum non demetMi,(jitie jemindliiiffed ia hafitt conculcet perddt. Alt;i hunc modMfW.cJw ole«« et n«x5 coHegit,«idetMr apprehendijje lt;]uo p ui poß:t i Sedpropter peccjtduepra fi£t,ut b£cnon poßitit fit’Mre,nec ijs frui:Nam hoßibui iUd offu parata efl^ quiii« Mûamp;is é jiucibM ertptent,

SKfit b/ tragiciC^gMrXjfeii euenttu oßendit mul/ toitroiiora pu/ßos l«ci.fos .EtbabemMlt; txfmpla inßribui Ger!nanir,tmà in ipfaGermaniat Annoiienim p«talt; mißeros Hu„garps,cr pmnej A«î flriacos nunc ali^noties feminujße, qniC ab hoßibut Turcis obtrita ßunt çr mHpa calcajße, immaniJ l^oßiitemereelfuditf Propouuntur autem biC propbe far«!?! conctones tdeô,Ht ppfi^udin certain eft, pro» pter peccdta noßra h.ec ita lt;lt;t cidere, aganius pant« tenttain zx emendeinar.

Qtiia obferuafti.s ritus Ämri, Sc ont neopiis domus Ahab,ÔL.ambul'aftis fecjudum coafilia eorurn, Id;ó dedi tc in dîfolatioaeni , 2C ciues tuos üi fibiluin , oppropriuin populi mei portabitis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

' Ult idolâtriit populolfrael fùerunt autores.NM Amri, ri tedificauit Sdmariam,et ibi inflituit çultum dei (DH/ tra mandatum dei, Ahab autem etiam templum adificautt idolo Baal. Propter hanc impietatem ft' Ahab, gnum ifrael à Salmanajjer uaflatu eft. Et cum «(If® peccatapoftea imitarentur reges ludd., eft id regnum à Nebucadnezar Babylonia uaftatum, ct pulus captiuus abduilus.Auaricia enim ZT ahafct' tabula,utßme,bellis,^aliftcalaniH^ Mibiiic til’iM/ôfentpttnirtltdpeccdtd prima tabula doóirina,cultus imftlf.cr idolatria,folentpumri,f‘' cut jupra aiidiuimus,extrema uaflitate, Sicut rum exemplum oftendit,lt;juibus cr in captiuitntei^ bylonica, eyy hodie fummum opprobrium e/i, fuerint populus dei, cr tam turpiter d deo fuo dißtf” ferint ad idolatriam zyquot; impietatem.

Hac eft infignis panitentta concio, præcipue^ flro feculo neceft'ario, ut emendemiu uitam wc®* noftros,ac ßciamus iudi'cium, dtligamut beneficeit' tiam,et humiliter ambulemus coram deo nóftro SHy gratiam inuemamuf apud bum per Cbriftuiit) liberemur ab horribtlibus panis, ^«(C imminent, propter petcata, toti mundo, Amen.

Aec e)i nlttnjd buii« propbes tsC COfJUO.PCJfJCIplO eß qu€ri=’ i motiii de ntahita iinpietii» 1 ie /ld popttli.qwt uerbum hitbe) 'idttfed eo nö utebatur dd pee/ I3 iitentfui» CT emendatiotiem , fedfecMri« pergcbdtin pectdHS.Dcnide doürittafeu fjcbortdfto fabijettur, utpif foil deo eiut uerho i«« «ituntur , nee fe, uel dutorit-tte, «ei potentid ■ uet loniuiiéltone cMwfqndm , Mt timieUW pdiidntur 4

Poßed confoldtio ddditMr, ^«od etßcdptiuitdt pfopter peccdtd ftrendd ßc,tdmen dei« non ßt abte' flariM popHlMnj f«Mn:,fedcöfKllt;itan«/«o$:Non fol» feducendo eos in terrdm Cdnddn, ulcißendo bo» ßt! eiutyfed mittendo Chrißum, ^ui regnum graU'iC C miiricordilt;e per totwm niundMra ßt bubiturM .

‘ ^dhunc modunt cldudit propbeîùm fudjn optimut Mor.pMlcbcrrimd concione de/egno Chrißi,et re/ xtij^ione peccdtorunt ex merd er grdfuitd mifertcor» ^llt;l■Sednl^^K ordttte textum explicdbimi«.

Hei mihi, quoniam fum fient colligerc uuk æftiuos fr uefius,fient qui uuas tempore uindemiæ uulteolJigs-t': noninuenit botrum quem eomedat, prfinitias defiderabat anima mea.

Hifc eft ^uerimonid, doUt enim pio doäori U«' emendentur impij,fed quaß data opera, ^uotidic de^ teriores fiant, er licentiuf peccent.Cum tarnen eo ammo uerbum fiuum mittat, ut homines adtnO' niti,peccare definant^cr ßeturoiS peenas, tt{mcor[gt;igt;* rales tum Eternos euitent.

fimiütudo y dutem fiimlitudine de uinea, clua etiam d« unica. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

faiM utitur cdp.^. fiepe enm iam uidimus hosduos prophetas, qui ijfdem temporibus docucrunt,etianl ijfidem uerbis uti. Efi ante fiumpta fimilitudo ex tico Ntofie,Deut,si.ubi de impifi tudeis dicit: Detib nea Sodomorum uitis eorum, er de agrii Gotnerff uua eorum,uuafiellis er botrus amarißmus. ■

Jinitatus auteni cß ßmilitudinem hanc Cbrißitf Mdf ÎI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fierib£er pharifidi

prophet£ fiunt, quad uinea elocabittir alijs, HAaleS rcdc/iatii autem deus maleperdetÆt Ich.iS.Chriflusfvantee” elefiain uine£ comparut, ac fimilitudinis partes cherrinie explicat-Dicitfie efie uitemjdificipntos ante . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiiiüsßen

I torem lt;lt;c pMrgttre uiteijj uerbo,ut uberiorem fruélum lodtt-tf JÎMt.Sicut Mtem pitltnùes d uite cxdß,/ruäum Jèr-K non pojjuntjltu, inquitjßnos maneamus in uite Cbri/lo,fuf«rMm, ut per eunißräinus ß'udum : Num iffe foluieß,lt;Jui dut f^iritum nbsp;nbsp;nbsp;«iW»».

Adbunc modum propbctd hoc in loeopopMlwnJ wi«p4rdt uiite£\ fe dutein dicit eße uinitorem : c^ui perHcrbam huéîenut edifj coI«crit,Sed quæritur nul' hun inueniri ä fe ßnduf».

VocdbuItiiM ( Bekuddb ) HieroriÿmiM uertit priie coqaxï jicü«, Sed in genere ßgnißcut priinitiM ont' iMmßiigum. Difertè dutem dicit propheta, animU »iMpritnitiM depderdbdt,Hd«cfiii?jlt;ju(d tempore niniemie fe non inuenirepoßfe dicit: ßußra decim£

Ptrtffict diitemhoc, di lüud commune fcdndahiin fand» î«od omziibtM feculis pioj dodores exercuit,Sic eniin folet mundiii, bominu»» uitia iHjputdt dodrin£ er locloribuf • Sicutbodiecum dduerfdrij dtroci)?5i!ie «iitrd doHrindin noßram loquuntur,urgentfrudus obißiunt feditioneSifeiidi, duuriciam, tyrannidein frincipum e:^’ dlia.

Sed die mtbi; Num Micbd dccufdbimm,quod düt indocendo neg!igentior,dut in obiurgundo non fdtH p t uthemettf

Hcbemfns nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JoârinM dmculpare tton

audebii.Et tarnen ipfe tejiatur,le nulium uidirejr»* âum fui dodrin£ in popnlo, into quanto ip,^ «i'll« reprehendit uitiattanto matora incrtmenta fumpl^tt' Hh!im i^itur incontmodt qu£ caufa e/l ? Projrdo'M’» do(f}orej,4c niulto mtnut doHrina.Std fatan qut zizania hominihus dormienttbut jerit i:t bon» lt;»gro,E4 poßea ßc pullulant,ita fuccrefcui't,ut totiH fernen non folum otruatur,/ed planeflrangultttif'

Sed non tdeó aut uocatio penituf abqctenda,tti^ «KaXo.um nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßdendum officium eft. H£cemm dim

rrf V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;doiioribut. Primum ut animam fuamtt*

dam uocaiio dintät,ßcutEzechiel loquitur -Deinde etiâut munditi habeat teftimonium publicu conw ft. Si‘id Chriftui die it loan. 15.Si no uentff'emetlocuttaejft'd peccatum non haberent ; N«nc d«tem excufttio-ic^ aon habent depeccato fuo.

Adh£c accedtt tertia caufa cÿ’ quidem polißimd quod er nomen dei fanâificandumeft, ali/s omnibut blaftgt;hemantibui,crfemper altqui erunt,quiu(P bum ampleâentur.Habet enim deus femper fuMtt* cleftam,ubi uerbumeft,etß uarqs fcandalid deßrtni/ er pene opprefta ftt.

Hoc propbetw ufitdtum eß,ut ^iiod anted figU' ftUe dixerunt, poßeaßmpliciter er ßne ßgurd di' tint, idem Micha hoc loco licit.Botri, quos in uinea fr, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nciDomwÜ

liii(}u£ßuit,hi erant de ^uihiM in/uperiore capite dt xit.Flt;(cere iudicium,diligere beneficentiam,cr humi Itm eße coram Deo.Sed blt;«c c« guirit in fuo populo (ontMMKtn inuenit.Periß,tnqutt,de terra fanâui ej Reell« no/j eil inter homines.

Vocabulum fanélttsC Haßd) apud Hebrieos aólb Sanftiuquia er pdßtue ßgnißcdt : nempe,qui mifericordiam à

Deo confecutus eü i 0quot; mifericordiam exercet ffgitdlios.Defcent enim hiec duo cocurrerej ut feruiu *S» (tudekitumremilßum efl decies miGe tolentorwm ui' tißim remlttdt conferuo centum denarios,

Keäum uocat,qui reéla incedit, 0 neq; ad ßni- Redw« lifiinnec ad dexterlt;»mdejledit,boc e^l.qH» dinb«llt;it i'itimoreDei.crß’erdtwelt« mifericordia. Tufem tiegdt jmplii« inueniri,quod uidebat omnes,rebui 1«/ fo.pne timoré 0 in fumina licentia «i«ere. Contra incilamitatiboi aut deßgt;erare, lt;tHt conuerti ad cart nalwpræpdia.

Hx c re(de oppouMt'er ei,q«od fuprd dixit,iHdici« jiceire,bof eß,dUendere «erbo » q«od bos d«o$ cuttiK

pf.tctpit.TImorem fiduciant in Deum. tli (uJtiK ' citin non ad'unt,fecjuuntur ea^cjuje propbetacciKine» tnoratyUt omncs infi iienturfanguini.

Snîia laL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;refirri poterot, quof f^pe am»

S ‘“”' bitio auaritia pdrit.Tumin rediw refirtur ad ci des prophetarum, obnitentium ciipiditattbu‘ inuridi. Sicut uidemùs,ß quii Papijîarum impietatein Itlirt infèéîetur, et ontnii generis inßdias ç;r fuppliciaïub' tuiidafiint. Ciÿia auhm pauiißtmi btin:,c]uiprcpbe^ tis reäa nionentibus parent :gt; c^uid turn finuruiiipn* tamustcuincjiiireéiamonentjpererudelnateinéme' dio jublati funt t

VntiQjnifq; uenatur ßatrein fimi» ädperiitciein.tiemelivuodizßa.s.eap.dicif.Expt'' iliuic Dominusiudtcigt;m,Qr ecceoppreßio lufliHiiil O' eece qu£rel£. V£ 'gitur nobis qui eoniungitis Jo/ num domui,o agrum agro,nec relinquiris plt;!! pfri locMtn,«/ uos foil occupetis omnia oc-tyrannidem crauantiam graffantem interimpioSf . Operofa res efluenatio, canes adhibentur adiiim

SimiKhulo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. r ■ r-

»leuationis Cf xetia ad dolum. N« uenator je nudum firis 0‘ iß ctt,haflis,bombardis gladijs infirudius ejd-Hancfini litudinem afßr od aulas Prtncipum, iiißdiaiitiuni fp cuftatibus fubditorum,ad mercaturami ad aha qii£' (iuofa tiegotia,tt (nuenies mir^ artes,qutbus omnM' hoinuiti

Iwiti!« $ hoc dgunt,ut (]udm plurmum ccrrdiianhe^ tiamCi ali/i omnibM egendum Gquot; fime pereundu ftt.

Eft b£c qwoq; mdgnd peruer/ttM, (Juod mmdm non folum cxcnfdt, fed it am ornat pcccdia fua. Ce bac labrufca in utnea Domini etiam Efaia^ cine' ritur.V£ cjm dicnnt malum l oituin bcnum md' 1«^«, (jui ponunt tcnehrdc in iuccm, c;- luum in te^ titbras, ijiiKj; ponunt dmurum in dulce, qt dulce in itntiruin.

Eit diitem boc maxime in ijs, lt;iif£ ad uerbum ct“ iiEcclejiampertinent. lud£icum Stephanum occi' At^.ö, Huntiteuticjuàm uolunt Mi.k’nlt;]Mod pcccarint^fid etiam pietatis laudem inde ciu£riint, c]uod occiderint eum,(iui bldjjgt;hemM ftterit in Mofffi cr Deinn, P.H, e.SicutCbriftM uaticinatM eft.PutabdntfeDeo ob' loan.ii, fetluium pr£ftdre,cum nos occiderint.

Sic Pontifices oquot; Epifcopi hodie, an non malum fuarum manuum dicuntbonum,cum erfua define 'quot;’F'i’n-ii“«, ÄKfit itc flabiliunt,ueram autem Euangelif dodlrinam r quot;» iituiu damnant,tancluim nocenttßimam h£reßn f Atanift^ fta autem flagitid qu£ committunt, etfi non poffunt deftadere,cluaji fint benefiäd, tarnen iiidemtiseos in fummafeeuritdte, re bene dHa, indulgere

»-8 COMMENT. IN PRO^ tupidùatibut ■ Imprtmw autem auiiritia pukherri' | Aujnfi.1. çoioribut pingitur, ut non uüif, leluirtutis lo(0 fit cr colatur. Nf quidem maxime tnßgnes

Vlur dgnoßunt, (ed eM quo(^ defindunt, quacin' teßmam excedunt.Sic malum maiiuum dtcunt bonum-

Princfps petit,ludex muncra accipit. Potcns loquttur (ècundum prauiiaKin animæ fuæ,ôô coniunguntftudia.

Diflributione hic propheta utitur,ut oflenJat oi» ties or dines extreme lorruptos er deprauatos tlf() qui tarnen reltquos exemplo ßio ad pietatem CT flatem debebant inuitare,

Principes, PrwcipMi» tfl confulere [uorum commodis, ut m plt;lt;ce rem parare er fuos alere commode pofitii-p«'in'fc ogßt hoc, inquit,noflriPrincipes non ßaunt,fed aßii^‘ poflulantà fubditis.Verum autem eflquod Critd^ g. Reg- Î«, cunt, 7iièii Xß^ctiiojp cAt«lt;rtis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Niiboti)

cum uineam poflulanti Ablt;tb negdt, occiditur-Pnncjpxm mores imitatur reliqua auta, ( Hafchophet bafchillum)ludex propter retribH' ^‘^quot;dexquot; ^itgt;nem,hoc efl, non adminifirat ius ex tequo, fuo commodoDanti jequus eß,etiamßcaufaßtinß* nor. Non danti,efl iniquui,etiamft caufa uineat. Si' | eut ißßaias quo^ kaue fentttuiam eleganter expo’’^^'. : , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mßil^

'uant tmpium, «nquit, propter mMttt«. Jufîiciam ««tem tuftorum, dwßrMnt ab eis. C«?fi '3« fatteiiua nonpHgn(tt,)ï(,BafcbiU«m)rfprAS adipfum PriHci» pftn, cwM tgt;rannidem ii/dex ideè ddtMuat dtfèrtgt; lt;iit,q«Mß)er(itretr(fciit(o»fm ab eo.

TertiM grddsM eß,fgt;rinatori!in i:aniinuin,fed pos tentiimcrdiuitum. Hiq«.-:!«ft.'nt? Lcù'.unfur, dit [ecundum prdiiîtdtem cordiHin ß/cruni, (::)c e(l, fe-lt;)uitntur fapiditdtes fuM, omma gerant pro iitidw« (ujyconfi'i optbiK CT potentid.

( Vdiedi)etl3!cbd)Hoc reßro in gittere ad omnes ijloj tres ordines, eß enim phirdfe, quod contunéin ßudiß dJ mdtitidm, utneunt çy- perrumpunt. Nam Mrbum ( Abdtb) ßgnißcat intri(are,condenfare, zsr per mctdlep/ifi, qu£ biiic tinguif commtinißtnia eß, tobordre, ßrtem ßcere. Sicat ProuerbiMm teßatur. buniculus triplex dißictliiM rampitHr.Hinc d conn«' xioNe uocant(.Aboth)ßinem deii/uni ßrtem.

Quod Hteron)»«!« uertit. Secttiidwi« deßderitmt tniin£fu£, ßententiam inagis quàm uerba reddidtt, ^ianquam fententia minus ßgntficans eß. N«:» uo-(tibulumCHauah)ßgntficat pocnam culpam, Sicut («)» GfriMdfiicediciwi«, NdcbHnglHikringen.Vrt-iliickßifßen. Sic in Pfälm. 9 t. «bi noßra translatio Uet.A peße noxtd,tn Ebr^o eß (iMidtber hauoth) àpefit

4 pefîe noxidjfeu à re infcxlici.Sententid igitur ej}, QUI opibiM ualent, pleni funt prauii cupiditatibiHi hn ob/èauufitur o' indulgent libere.

Vide autein tjudtn breuibuSjO' tarnen mireßgni' J ficantibti!uerbii,def(riptai ac proprijs coloribus (if quot;ails habeas aulas omnium fire prtndpum, QHitu* umjitim ficulis auditum eft,tanta onera impofibvjß fubditis,tantum ut fumptuofe lediftcare ,ft)lendideii(/ ftire,cr magnam aulicorum turbain, ad frugesceti^ ftonendas,aptam o natam,poßint alere. H£C enii’f fttciunt^ut nulli ordinarij reditus eis fatisftnt, Itaf^ pojlea alijs quocj; magijtri auariciie ftunt,qui niimftrare o’ publica ofticia Rap. neceft'aria tiijirare debebant.

Vitninagca Eadem magnarum rerumpub, uitia ftunt-t^i^X' lüicriiinp . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

inter Opes,omnia uitia liberrime grajjantur. enimhomines potentes,fe und cum opibtis,otn/iiii''gt; fcelerum Itcentiam poßidere.Eitncfunt ilbe oppreß^' nes pauperumftmmanes ußurie,adult£ria, firtiicaUO' nes,mantftftus contemptus uerbi o' mittiflrorti»tr iniuri£ maniftfttc,eieqi indignißintiC. Hac itaep ißa fcecunda ßemina,ex quibus poftea uaftitas amp;nbsp;i”'' teritus regnorum ct rerump.ena/citur. Piift fionatorum diligentia O' t!gt;iagt/lratus ßeueri fliMpnblicishiifc4ndaUse4turobuittingt;

Qiii Optimus inter eos clr, eHquafi paliurus , ÔC qui reóïifsintus eli, eft quafi uepretum*

Simile eü quod Efaiäs didt.Ex[)eääuit Dominus W uinea uuiis JÀc€ret,fed freit labrufcM.Alludtt enitn propbeta hie quoqs ad ßinilitudiiiem de uinea. Q,- d. ^ebebant principes er lt;i«» ntei efje iueunda etfua' n« in hnnefinem doeeo, ad paenitett' Haiti eos reuocare conor. Sed funt ffiitta: z:;- uepreSi quorum omnis uita eiufmodi eß,ut ubieji pungant zsquot; l«crenj. Non ßlum enim cxemplo notent, fid iniurij quoq^funtinproximost

Ad hunt mod:nn,utiturßmilitudine hac Chrißus ^atth.7.Num poterunt hu£ colligi ex jj^inis, (y ßt CHS de tribulis ? Datiid in uerbis fuis nouißimis.z.Sae gt;niiel.z}.etiam hac figura utitur,fed reßiicit ad euen~ fuin.Pra!uaricatores,iiiqi(it,qttaß fßitiie eusUentiir. z.samtt}* Propbfti magis ad mores re^icit, quod ßcut ffiin£ puiigunttzr' tarnen glaberrimam corticeni habent.lta quialiorum incommodisßuaqu£ritnt commoda, o' in omnibus flagitiß licentißime uiuunt,tarnen palliant iiKpietatem-

Cum uero dies fpeculatorum tuo-riim^ac uifitationis tua: adueniet, tune angentur animo.

Hr mnatur etiam impifs Do^iorikuii (IM împij Dodo (ujc faufi phnctpibus adulabantur, Non hciiebant uitia,non comminabantur panam

• tu Sedff pigt;spropkcti5etiiimopponebant,^M)iigt;lt;^'' fließt tllaeaenturagt;ciult;eminatt erant peccatoribn^' Dicit igitur.Cum tdlfï ue/tri mora ßnbprüf(^‘gt;'quot;^’' donnitabit pœ«lt;lt;,cr uluo diuina.Std uenütdies fpeiulatores tw,boc ejl,Epil(opi CT dodloreSiOrgndi »wr tnenddcif,cr «o$ utfitabimini per Aßyrium, Babylonium,ac fiet turnout qui nunc uos confolanluTt qui magnifica promittunt,quaß Dei« ad peciata ul' Jtra , propter templuin eultum fuum conniuc re uelit, b« implicj« fubitis terroribus er m-i”)

Necredatisamico,ne confidatisin piincipc« Ab ca quæ tn finii tuoia« cetjCuflodi oftium oris tui, NamÄ fih'us in patrem contumeliofuscftjö^ £iba confurgitaduerfus matrem fuam, niirus aduerfus focrum fuam.Etini mid cuiuslibet.domcftid eins»

idaiieniu querimoniet propbetf eft de penur^ fitate morutn in toto populo,erfcandalis nug'“’ HUK

Nanc fubi^cit admonitionent admodum neceffariMf Üfncr-Tisayjnui accowmodat ad Pfeudoprophc' Ult;,ç.i£;7 Lyra fequilur. Glofa ordinaria ineptè iccomnodat ad diuer'of pralatos in eccle/ia,qui' quidem honoi deßrenduf, fed non ßdendum tßgt; Qw Rdbwos fequuntur, putant prophetani politice loqui, contra perfidiam hominum. Sicut anitfapud Comicum dicit: Quid credM iam,aut tui credM ƒ Ac profido non inutile lüud Gwo^ l'ai« priecfpfHin eii, (tifiuncro Kn iscip. Tam C' hominc*. nun alta humanarum mentiutn funt latebrie, tonta in^eniorum cy morum prauitat eR -, ut quid cui tredMnefctM. Non inußtata exempla funt. Sicut ttiam H(eroNgt;i«iM boc in loco queritur, ubi ßliut parenti,frater fratrt inßdiatuf efi. Nam ut poe» U inquit.

Lunda terribtles mifcent aconita neuere tt. filiut ante diem patriof.inquirit in annot. Huiufmodi exempla cum non rara accidant,red}e

Ac monet idem Qriptura ^uoq;,fed päu'o alitt ntic' nc.Stc emm prohibéefiduium in hommes, ut jtdiKii damn-if uhi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

xilta/àllunt.lmô ettam(kpe no(eut. Siau Eiatiii!igt; ». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;}ud£t^ fore tanquàm arutidimm ,iiil ß

3c . tnnitaris,jrangitur,amp;/dudiit brachium. Etotniid gentium hi/torue pleiilt;efunt exemplu^quitoltenttiiiili . eosqui fictucia humanorum auxtliorum, res ncutl homme: wolui funt, peri/jje. Eji entm tlla tn hommes fi'

ducia pecedtum contra pritm-m prieceptum, fum Dominus Dei«. Igitur c€rt£ pœnie earn ee»' fequuntur.

Sicut igitur feriptura ubiq^ hortatur adßdud^quot;' in Deum,tta fiduciant in hommes ubiqs damnat ■ tarnen fidutiam,ut lie appellem,cxconoin'“’'’' l'ioiiiinitiis. politicam.Charitasdnquit Paulus, non e/lfilt;fi''‘ . eax. Çum loitiir mandatum fit,ut uiri diligant uxotd tontines. fuas,pro/eâo debet longifiime abejje a coniuÿ''^quot; uel dijfidentia uel fii/fiicio omnis.Slcut Salom^dui^' Confiditin uxorecor uiri.Prou-ji.hoc e/1. (redit et admini/iratiôné ret /àmiliaris,fed ctiâ /f nari credil,et ainore ahenoru no a/ficl- Hit inter conmges debet e/jo pebpetua nifi rcs abif.

sic paterfrmiliM commitlit opérât dome{licM ji Wli^e. Pri/jcips credit (è dtltgi â pu* Vicißim fubàiti ^redunt fe prtncipi fuo chiros 1;::^ cur£ eße. H(et ß.' •Incù non folum akt aittorent. Sed efl unicum uiiicu* l«t« Mintorum, et negotiorum omnium.Itaq; necejj'a

y diuinitut pnecepta. Scd efi ut dixi, fides t^cononiicd politicit,qute non tollere debetfidult;= tiiiinin Deum, Quiet autem fieripoteji, ut alicubi pUâinur, etiam ôrandits Dettt efl,ut hûc animorum xinculum conferuet.Etßmul diligenti tn/fieâione amp;nbsp;ßudioopuf efi,fiepe enim homines incurij negligentid finit älifi dtnt occafionem peccandi. Si pater/àmilieis ton infiiiciat operM fitmiliee, zr gubernet, nthtl mi' gt;^nin efi,fi fimiltet alicubi aut cefi'et, aut deprauet ali.» ^ntsic pnncepj fitarum rerum curam ita mandabit nlifiiUt tamé ipfe in parte aliqita admini/lrationis fib Sed quod ad pnefientem locum attinebnon loquis tnr propbeta dei’la ciutli dtffidentia, qua proptet* perfidiam hominum,uti aliquando necejfie^jKad gra niores res hec admonitio referenda efi. conque ' i-'rophcta id ){i« efi,quodneqs principes, nec indices officium fi^ »cîrùVuàa'ji ciiint,depriuatorumquoq;cupiditatibus dixif.Nunc quipr',u.'X iÿtur banc adinonittonem fubijcit,ne talibut fcanda^ lif pi) fie quoq; ad impietatem patiantur abducùMa' g'i«/n enim periculuin efi in lüa fcandalorum multitu

' ZÎS COMMENT. IN PRO« | d* ne ßcut tot pro phot ar um cenaones t(flanlur.'Pflt;‘^‘ Pptlin-i}}. ti^ duit: Nonrelinguot dommuf f(optrum!}ii[ii‘'* , r«ia fuper fertem iußorumitießrte tu/ti ijuo^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

äant((d(zii^uit4tt)nmjniM/ult;M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

fct Cbn/îiM Matih. iS. grauiter montt ,ß ^an^nr P« fcddal:zlt;it,excinde oum ttahijef'

Meliui eß tibi,ut daudu^ mancut iiigrediari^^^ uitam, ^uàm ut ambai manut c!' pedes ambßsf’^' tens prcißiariä in ifteritum i^nem. Elß ocultis“'^, tf fcandalizat,exime eum er abtße^Ntliuf eni'quot; tß,unoculo tn uitam ingredi, duos octdoß^ bentrm proijei in gihennam ignis.Hoc efl^non fis teàijuoquä induciin ßandalum,etiantfie‘gt;^‘‘''' non uidearis poßi carerjo,quàm cckIo dHt Erueocutum, excinde pedem, eJ- ^KdCHn^ potes te ltbera,noli aßentiri,ere, Ad hunc modum propheta quoq^ hoc in loco t“” „ natur ne amicorum, neprinctpis, ne deui^'’‘'^i coniundlißimorum tantam rutionem habeatn«^ gt;nbsp;eorumexemphsinuitatiàuerbodtfiedamU^)^^^^ , j tr4 uerbum ßciamiit: funt enim homines 5 I tandem funt. Deo igttHr potiut ^gt;'atißi:‘‘'‘^^^’/ er eiut uerbum fequendum efl: ij enim maißt y mine, er ex calamitatibut, q«xs homines ’ eripere poteß,ubf co/ilru homines ßüunt

Ego autem ad donimum refpiciair» fperabo indvo falutis mcæ: Erexaugt; diet me deus meus.

Xit «egdtiMf,boc nunc afftrmaiiue dicit, trdnsfirt ' l’on W f«4(n perfonain.Nolite,tn^utt, crf ierf in ho, * »«ftfsdn dewn(redite, ß feruart uultii, ßcut ego mhomjus (il), S«nt autetn h£c uerba plena ßdei confolatio»

i nis,q«ie ut rediuf inteüigi poßint, tn retn quafi pnf ftntem cogitatione inßflamuf.

tinximo dnimo infécîdtum e’jjè ui iu fuorum tempor» C cotBiftizMtttiM panM. Ncc id jatu ci (tilt : Efum Wionemo/îendit/mcndandif uite cr pUcanJ/ ir£ dfi.CHin itaq; uidet impium wHndMm, ncglcflis comf niiidfionibui et doélrind falutari,pergere in pccc dtn iuojicit atdxiinefunt iniïgma.PrnnMm non mo Httur fcandilii impiemultitudinn, fed munetßriniif

I infententtit fuu, non mutaturM eamdi cdpicndi ideó iniitiici ßntoinnes bominej.Hd'c prophétie a er I; cri t

' WcôjljtJtu inßdeli doilore imprimis e/l netejfarj, Seit dlteram muii« ejl quod cum tn fdlibwj moria las non pojfet abejfe long'us pœ/i t cr uindiân d;ui» tantdijpem oinnent abijut.fcd ock’os ih

izt COMMENT. IN PRO^ ■ deum reijcit, certui quod etiamß uniuerfalis ; tanquùm diluuiun graffatura fit, tarnen deuf nofgt;^ tripere cr firuare fuos,fcut Petrtt« quoq; duit:

Nojlrorum temporum plane eadem conditio tß» Viiiitin tnundiu fii immergitur peccatis,ut non poßit hnmînen*/. ri aliud,qudin certa uafiatio totius GermaniiC. • ' enim meruerunt non folum idalatriit blajjgt;hngt;K^ tempore papatui, fed ettam augenl earn contempti^^ uerbi reuelati, ingratitudo, inobedientia, denifoH tiium uitiorum infinita licentia. Oportebitiult;^gt;quot;’^ quoq; prophétie exemplum imitari.Primm ne ded' pti fcandaltf, patiamiir nos quoqs ad iinpietateitt^l'* ripi.Cogitandum enim efi fngulis nobis ,-etiamß tiismundus libidini, auarlci^e, erapuhe indul^nret, nos tarnen ca/los, beneßcos fobrios uelle uiuef^' Secundo ne prorfus atifiamus fpem falutis gt;nbsp;ctiititiß hac hora ingruatTurca,c^ omnes calamitates»

Propheta excidium Hierofolymitanum no»t^^^ uifimts ,uajlationem regni ifraël uidit, cjquot; fttT obfdionem Hierofolymitanam qtioq^ /iâamdSàt' hcrib o£lauo anno poft occupatum regnum iftael' Pertinent igitur hx eins uoces, ad eccleftam ttgt;’'P'’* re tiaftationis fiituram, ad ilium puftllum pi'”’*'''* grege)n,qui calamitates tHas uidit.Hunc docetnenl'* ijciant jfemfalutis/ed ut teuent oculos addoiniiii‘1'^

fHETAM MICHA M CAP. VIL 1:9 ^uicß (tens ftilutii, z}- audit greets fuorum. Breuia Uffba, ßdlt;jU£i/tgens ponduf grauißimarutn rerunt DetitW«“»» fffMW trahunt. t^on ßolum enim bellam antitheßn includunt, fed etiam dodrinam maxime necejfariam umplciHuntur.

Reß)icijm,feu fpeélabo ad dominum, inquit, No« eos fequar qui reß^iciunt dJfwdra iujiiciam, fa.' piditiam, potentiam qui in aliorum hominum opi' but z}- amtcitia confidunt. Ndtn omnid, qu£ ab bo« winibw pr£ftari poffunt,funtßllacia. Oculos igitur ud eum uertam,qui eß dem omnipotent, de eitß iwd« «« uccipiam. Sicut bunc aßiiüum eleganter pingit ^fuhn. i}}. Ad te leuaui oculos meos, lt;J«i habitas in Pfalm.n^ caii5. Ecceßcut oculi feruorum ad maiiut domino' nmfuoruin. Sicutoculi anciUæad mdm« doiMiMX fui.lta oculi noßri ad dominum deum noßrum, do' igt;ec mißreatur noßri.Singularis tfdqj empbdps eß in nocabulo, ad dominum, opponit enim hunc omwfcM b«ind«i{ praßdijs.

». r, 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j r f ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• I- de’'«

Kugiaßdes, quod nomuidt dcHin jalutn, qui uelit r CZpol^it faluare, Addit autem difert£ mcdr, NdJti b«de«iH«i ueraßdeseß,qu£ßbijpß applicatwife^ VctaHAt» '■icordidni dei fdlutcin. Hk«c dewtn, iricjuit, expr« ^'fl'O.CHr boc rfddu? Nigt;«irHtR,Ht oßenddr,,'« etpde

' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J falute

falutf certiK fît, tarnen deo non pnefixutrum temfUt non modum,non medta falutis. Hoc tnin tjjet tetitJ* re deum,(jua(t omijjohoc articula temporn, pojM fjlmejjet tmpoßibln ,^uafi tantum unomoitoC!' meiio/altftpol^it contingere. Ab hac tentationt f! liberare uolunt lOi cxpflt;34nt, dum ipfe denn opot' , tunum tempui modum detiniat. E/i enim

in pportunitate,fed cportunttatem définit ipfè^ bp^xr^rytn) Tertio dicit: Et dwdiet me dem mein.Viit * i «t rum

P £«» luas (J« îJH pertinactter urgeat,fi babere deum, (jualt lit^uaimpij turba deum non habeat. Habent drum tttam tmpif, fed iratum, DfMm r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non fdlutbs .Prophetd autem gloriaturde deofn^

Htc deuf meui in(]uit,exdttdiet me.Cur hoc i W' tnirum,lt;juod dum tardai auxilium, Prophetdt^' ’ men non lefiabit orlt;«rf, non definet clamareproiiii^ Xj/io.Hoc emm modo,fi tncejjanterorauermui.f^^^ bamui deofidem noftram, lt;]uod de falute eiul r-O/i^quot; dtfperemM. Probamui etiam deo paiientiant ftram,lt;juod mord tüd non frangit dnimoi itofiroi lt;nbsp;Efi emm hec non rdra tentatio, ^uod hommes W expeélant petunt op(m,et earn dijfirri uidentgt;figt; (ont «Mt dro nô e ara eJ/eJua,Mt orationé mmuf

dc/perutzonc quädam abijdunt orationtm» SeJpropb«(lt;expfflii»SjCrlt;lt;(il5«c ßgt;crans falu*

hoc pertinaciter Jÿerut.DeKm auditurumt Ergo oßtndit fe de ordtione nibil remittere^fcd cdm, Jidwcta fdluùs impetrjndieide die w diem urgere, Si’‘ ‘Ht Chrißuf doeet in parabola tSd de iniquo indicé, LHC. »8. «fc Czdf uicino improbiuf flagitante panem.Huiußtioa dt t«m pmeptdjtHm cxempld nobis in cninibitif pe • hculis debent ej]i ob ocu'os,ul excitemw ipji qiioque «idpertindcem jlgt;egt;n,etiain t«m ubi ßmpliciter dej^e* fandumejje uidetur.

Ne læteris inimi'ca mca fupcr me, cjuod cccidijfurgam. Et li federo in te-nebris, dominus lux mihi efi.

Fïftt propbctd ofßcium ßuugt;n, quod al tinei ddfet t«ros ZJ“ impcenitentes peccdtor«. Ndm cr repre^ btndit peccdtde:j comniihdti« eß grauißimac pœndi fic ne quid intermitteret gt;nbsp;uiam quoq; oßcndit, qud foßint recoHciliari Domino.Si non indulgeant fcan‘ dulHjpd fequantur uerbum, zT rejßiciant ad Deum.

I Poftqu im autem uidet,nihil d fe profici, diirittit eos ßcundum deßderia cordtum fuorum. Ndi« dpud td- -

’ 1« nibil eil »elt^HMm, ^«dm ut experiantiir uera fßi,qua;ridebant,cum exprophetaaudirent ueit' turd ejfi.

Vertitur igitur iam ad alteram partem, ad qui admoniti conciotiibus propheta',cr agtiojcebtint pcccata^cr pcenitentiam ageba/tt,^:!' tarnen comntK^ nem calamitatem, certo Dei conßlio cogebanturß' mulßrre.Confolatur autem hos pulcherrtme,!:^ mittit/iiturum, ut non folum ho/les erudelitatisfr^ fatis graues pcenas luant. Sed ut etiam reiedificil“’' lerufalem, cT longe ß)lendidior fiat quam un^uiiH fiut. itam cum haäenus inimicos habueritontnes cinos ßtturum poftbac ut omnibus dominaturti gt;nbsp;bofies eius omni genere honoris earn profecuturifi^'^’ V)eum quoqs longé clariora fisuoris fui figM editurum, quam lüain Aegypto (uere. TotaautoH h^c confolatio refirenda efi ad fiiirituale regquot;“'’* Çhrifti per Euangelium-

initto apoflropbe e/l ad Affyrios f^BahylotiioSt per quos diuerfis temporibus populus ifrael grauß firne affiidus efi-Nam hi regnum luda,illi decent trt* 'ïtciInuiT uajiarunt captiuos abduxerunt.Eifttf' äorifs barbarie CT impi£ gentes non potuerutttquot;'”' ^fa.î7. efièrri. Sicut uidemusinRabfaceapudEfaiaitti^i^ Pdzj.5, Eelfazer apud Dantelem. Vterq;enim infolefcit“^' äoria GT blafigt;bemat Df«ra coeli. Laudant fua idol^ tanquam largitores tanti fuccejfus, Dfum d«tf raël (çntemnuntfÇr rident tanquàm Deum imbeld^^

e(l Deult; impiorum fumtna fecuritiH, pio^ l’Uni calamitdtem etiam auget, ut mdeditturfîbi petuciu à Deo deferti, çj- nuüam falutii j^em exi/lp »imtfU'ereliqudm. H£cenim perpetiid carnii nos firx eß rnttura, ruß gubernetur uerbo Dei ßiiniH finilo,ut Ixtii rebus inßrleßcat et aduerßs fiungatur.

gt;■«1» pH/i(l£(i)imitlt;ttejn,cr aduerfdriorum infblentiant Hidet. jHofiet igitur bos, ne efjrrdntnr in iüd caldm^ tntc popiilï fui. Ac dddit caufds, ßiturum, fcilicet, ut Idpß iteriim refurgant. Pertinet dutein hoe eo, ut ßuinpopuluminjjiemfdlutis erigdt e:^ Idbdntes dni mos conßrmet.ideo inlt;jHit:Ne Idteris inimicd med fu per me,quod eecidi.Videt bunidnitdtis c/fe,ut occur' fdmiu ldpßs,cr eos ucl erigdmus.ß pojßimut,uel fai té comouedmur eorii cdldinitdtibus dd mifericordid,

Sedhxc Eceleßlt;e perpetud firtuiid cß,utcdldmi* Ecck(txea?i tdtibuseiusnemo inouedtur,fedutini)nici, cdldmitd^ mitattbiu im

' r I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P'1

ton cdldmitdti ddddnt,nec ulldJuppliciorum dcerbi^ ciuntur, Ute exdturdri poßint.Ad hiiiic ntodum Chrißus,Eca tleßlt;ccdput,incruce uidit exultdiitem gdudio fytld' goglt;tm,cr infultdntan nioribundo, Sed ßttt bde im» piorum l£titid er rifui breutßimi ttmporw, Vix in ßpukbmm poßtuf crut Cbrißus, ac ium exdturdtit

crudelitM hoftium tins ^uieturd uidebatur, ibi tiou!9 üquot; inujltatiu metus eos inuadit^ut etiam mortuum ‘it dauer metuant,CSquot; Chriflus tertia d erefurgens firmijiimu mendacij prteßdiu eos eogit, Surit cniitir^^ furreâionis Chrijii nuntij e^- tefles, iUi ifgt;p hoßd Chri/ii. Ad hune modum Propbeta guoq^ hic confo tatur l'uos^ciui oppreßi graui faUmitaif laccbât, 41$ ideô ettam trepjJdi’dnt animOjUbi contra tnimici tabantur.Surgetis,induit, mira profèéiô e:y penèin' credtbdis uotc, ijs, qui fe ita lapfos uidebant, ut humanauiderentur erigi pt jJ'e.Maxma pars popi^f bello abfumpta,reliqui eaptiui abduâi erant. Praß^ niebatur à leremia captiuitatis tempus penè ir.ßiti' tum,anni feptu4gtntd,pauctßiinier,im quiHierofoli^ tnam uiderant,redierunt in terram Canaan. Ahd w“l iitudo,in Rabylotieyinter gentesßtne patrijs ceremo' nijs cr ritibus educati funt.Uaq; omnes in gentilitil' tem uidebantur dégénérât un, inter tot CT tanta int' piarum gentium fcandala.Et tarnen propbeia crrfM fßem incolumttatis popi4lo promitt!t,cum dteit : S«*quot;' gJm.Nfc /al/«* efl,nam regnum ludareduduntefi''i t)dn,?. terramfuam,mûri !erufaUm,qiianquaminängilt;ßd

temporis,ut Daniel loquitur,retedificati funt. Domt tandem Cbrißiis uemt c^ per prcedicationem Euan' yhj dtdm iecem tribus Sfraël fumxeru/lt, CS fquot;”* ueri

Htd maxitne inFgne eß, lt;Jiiod propbetd addit ; Si ft kro in tenebrii-,DominUf eß miht lux. Potefl tnitn propMiC obiia.In longin^uum tcmptw eji^cjuod pro inittw Vjriè interim jjjligenittr omnes, multi auhm Korte prxnenientMr. De bis (Juidfict ? Proßüo pro« Kißionet bx eis nibil prodernnt, fgt;ofl tum longnm tempi« fecutur£ Reƒ|)ondet itucj;. CuUmitutes ißu^, amp;nbsp;mortem lt;]uoci; ejjè ceu bot ritiles tenebrlt;M. Sed t-i« ’« ‘equot;®* ittu/lrxrt tarnen eos JJtirnuafi leterna luce : nempe *h ip;o Deo, (uiiu uerbum tanqudm lucerna in calir-ginofo loco prxlHcef, ne culamitutibuA ßtigetifi-an= gt!««r,o- deßtondenmus aiumum.

Hxc ifld inßgnif conßolatio eft^xcfua uincenda funt omnu tncommodä corpornlu, etium mors ipfa^ VoUcrh m» Quid entmeß, detineri morbotncurabili z:;- ejuoti' donlmTamp;c” diana ejuaß morte abßunii ? Qrid eß «tptiuum eßi TnrcxtQitid eß egcre,çy premi inopia?Q«id labo» rare aliß incommodis ßue aconomuii,ßue politicisj Nónne omma bxc funt temporalin, cr condttioneni banc perpetuum fecum affirunt.Quod dliquundo ne ctjfeßt td mutdri faltem tum.cum uitu mufandu eß lt;nbsp;SiintigitHr,Ht propbeta dppeIJat,tenetrx,cr ^uidem borribtlfs, quos omnes nuturaliter jùgimus CT auere fdmur. Caro enim non potefl non abhorrtre ifla in^ Mmnodit- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sed

Sed re/jgt;ice in uerbutn,ad hätte lueem ßtirituäkm, de quo propheta hie loquitur, cr fenties uiiiei tetie'

(icrbi eft lux nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' n-

Doiniiio,neeum hoe mundo damnemutr.Nonfuntdh gnje paßiones huius temporis gloria,qu£ reuelabiW ill nos ; Venite ad meomnes,qui laboratis çr oHfrdti

eRtSjCr ego reßeiam uos-Nolo mortem peecatorif, fed ut eonuertatur uiuat.Linum fomigans non etti tinguet.Cor humiliatum eontntum Dew non di*

fpieies.Qui relinquit propter me patrem et matrem, centuplum inueniet. Qjii uitam propter me amittit, inueniet, ere. Sunt enim infinitie huiufmodifententit in coneionibut Prophetdrum , Apoilolorum, amp;nbsp;Chrißi,qu£ tn ipfo fenfu ealamitatis pijs praht* cent, ne defperent, hoc eil, iUuslrant tenebrascar/ m intollerabites.

Ne^; Hero impedit,quod caldmitates illlt;e[unt pceitä merucrui t cz fanilorït pcrßond profitetur ac dgnofett. Hoc foU* g'u grwz. reflat,ut tu quoqs peceata tua dgnofcds,cr in ijs non pergas obßinate, Cafligdt pater quoq^ filium propW peceata,cr tarnen ipfa cailigatio eil jignum p‘it^'^'‘‘ ».Cor.n. animi.Sie Paulus dicit.Corripi nos à Domino ,ne(‘* hoc mundo damncmur,Tiunt igttur etiam iHe

PHETäM MICHAM. CAP. VII. xJ?' t4tcî,qu4lt; propter peccatuin infligit deuf,pijs feu poe mtentjbi«,certd /ignagratiie De^c^uera facramen* Uificutepiflolä ad Hebrieos hunc ip/um locum pullt;t tberrime explicit clt;lt;p,iî.FiHnt etiam exmitiafidei. Fi«nt operd obedientiie erga Deum, bdbent pro- gt;nbsp;compenfationum aternarum. In bd«c igi' t«rIttcem nos quoq; intueamur oculis animo, fitt,ßcut Paulus dicit,ut etiam glortemur in tri* B‘Om‘4 Wdtionibtw. Scientes quodtrtbulatio patientiam, fatientia profcdtionem, profcdtio jjjem efficit. ^pes autem non con^iindit. Scimus enimperjjiirituni ftn{lutn,qui nobw datiu efl,nos 4 Deo dtligi,o' grd« fwtn tdfiqudm dtluuium inundare in nos.

Iram Domini fcram, quia peccaui ei,donee iudicauent caufam meam, fegt;-eeritep meum indicium, Educctenim i we in lucem,SC cum gaudio uidebo iu-fiiciam eius.

Hic clariufexponit,quodfupra de tenebris er dixit.Acinitioe^i tnßgnis conßßio. Agnofeit iiliim calamitatein proficißt ex ira,(^ quident ex ira iooiini.'Deinde nihil dtßimulans dddit caufam: Qiiia fwcdHi Domino,ideö pfeflor.

Continet igitur hic locus doärinam longe utilißi* ^iiniutnosquoqjinealamitatibiisnon tantum mu* \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lier«f»

»jS co M MENT. IN PRO« herum more,(juerulemur,(y eiulemut. StJ attoH^* tnutoculos ey- (ircumßgt;uiainia decaufa cal'mifJ* tum.Tune enint fiet.ut non folum ßatujtnM not uiu^ puntri,t}u4m pro merito, ideö ßmtu pätiet' I tiores er d'umo ntJgi^ pr£fenti Sed etium deßnutnttl peccare,er utuatn4i in timoré Doinint,qu£ utra plt;Xf tutentia efl.

Compleditur igitur locM hic grauißimäm doärt^ nam de pcemtentnt.Ciuiu enim diferte dictt:lrlt;imio^ pœn^. confcz „„(}| ßram.^uid peccaui ei ■ Projräo hoc ßgnificJt tum. fitturum,ut femper peccatu confequantur fu£ p«n£, Uoc ß ßatutunt hdbeat adulter, auarut, ufurariiHi imptui uerbi mtntßrorum contemptor, num pH' t44 adeö fecure peccaturos eße ? Diuerßcm credtliili Kam cum aident.ejuod homines poßint hone^la IjietU frlli ,,etiain Dcum [eßdlere pojße confidunt. Putant Deum tan(]uàm cuptdinem claußs oculis interboini^ nes,ßne fenfußne cura jltlt;lua humanarxm rerum ui litare.ldeo tarn fecure peccant, ßne ullo metu peent Roin-i- fee utur£,donee pofl longum ßmcium, qu-'d Dfi« et thefauro bonitatif fu£ dat adpcenitenttam.pxni»rot arripitßbi in horribtlem KTffo^iapy feu def^eratione incidunt. Stcut exempla ante oculos funt, ubi tn It' uißimis incommoda, mirabilti antmorum confer' natio fentitur,

tiae/färin igitur h£c doârina ell, ut if, oniniLui CdUinctdtitiM perieuln propbefx exetj'pJfem imi' hmur.dc reji'iciamtis adcdufam nwlf, cr jiteamur p«ccatilt; nojtrj talimu ineoirmodorutn nan occaßo“ lumuntumjedueramcaufätnejje. itd fiit,utcnin prophet« b«n!t(t,cr LiWfîî/prfl CT coiiHailti corde duamM.Feram trdm Comini. Vbi c fontrrf tnunduf, in f«mi»4 iinpat{entia,aut deßierat, out circumj^itit «iißicit« prxfidia bominum zj d^nionum.

Ridiculum Htdtri poteft, guod Bd)iliuf in Epi/l. ubi de matris morte quaritur, addit hoc ac» (iiiffe propter peecdt« fua.

Scd profiiio qui etiam leuißima incommoda ex ^oc fonteenafct fentit,non errat,fed pulchre uiuit in timore Domin;.

Nfc dtßimilis doÛrina proponitur in Pfalmo pfabtt.nS, PriniMin quaritur fe affigt, ac libere fctetur omnem Credidi, hominem ejfe meiifliiccm.boc esl,omnes homines co^ tint Deo eße peer dtorej CT insle puniri. Poflea dj* iit : Calicem faliitaris accipiain, Gquot; nomen Domini innofdtojboc e/l,patienter fcram poenam, prabebo me cafiigandum, et jim«! tnuocabo nomen Domini, iiifuim Iter«/it ItóerdtMrw.Etßcut inßa Micha iicet:Cuiut ira non ieterna,fed momentaneaßt.Hac tnimf^es pertinaciter retmendaeß: namqgt;*‘ hanc

f^em ämittunt,non polfunt Dettm habere pro p^llrit fed pro tyranno habent, tan^uam cjui tn £ternu ir4’ fcatur,nec ullum ueni£ locum relinlt;iuat.

Pulcherrime autem hatte /^em propheta hoc iit toco expreßit.Feramyintjuit,tram Comini,fed tiotiiH fternum,eoufqi tantum earn feram^dum Domi/iudU dicauerit caufam meant cr mdiciumftcerit.

H£c obfecro quomodo eonueniunt f Ndw lt;ƒ peccatorem fe ejje confrjjiu ell, ey propter peccaU firre tram Cei. Et tarnen dicit : Deum iudicaturiml caufam fuam.At quant caufam I quod iudiciu! Qÿil peccatori prêter panam debetur {

Hoc quidem uerum efl,ßlegem fequaris.Sedpro* ' t4 habet aliud lumen quod fequitur. Videt eccli' flam non folum admixtam in hac uita malis, fed esiî ipfaitt eccleflam per infirmitatem uarie labi. Hoc igi* tudiciiim d' 1 {ft iudicium,quod DfIM amp;ctt,çy hac eft «upi cum p.niit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- * , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

quale. (juam agtt,cjuod ct itigraium niunduni pwftit rito,et etiam eccleflam fuam inuoluit communibuf plt; ricuUSiUt eorrepta d Domino , agnoflat peccatuni, precetur uentam,uiuat in timoré Dei, reflftat cmii et non indulgeat peccato-Hac cum Domiiiui per pct na corporales ejflcit,flcut initis pater, iterum blttii* ditur fiUjs,iterum eos compledlitur.Hiiec efl ilia coieo tio Ct iudicium hoc,aflligere, fcilicet non ut perditi

ittETAM MICHAM. CAP. Vit fed Ht pecfittum in nobîs pHnidt cr perddt : Nos au' ttmfaluet O' itcrum confoletur^

Sictcdefja bis noi«j?ttn(S temporibtM Mrijs cd' Uwitdtibi« eß oppreffa. Ndm lt;0 pontifices perfe^ quuntar dodrinctiniO deßnftm uolunt ueterein ido» Riotaapoté 14triiir«,er Turca immdniter feuit, id^i cunt magnO fitccejßt. Hic igitHr propbetiC exemple iram dei dg' naßere, oßteri peccdtd nofird debemui : Et jim«! vetinere bdnc f^ent, quod dominai dum dffltgit nos, iuiicdt iudicium noßrani o' dgit cdufdm noflrdm gt;nbsp;«t fcilicet reMocet dd pxnitentidm per boc fldgeHum, cr pocfiitentes tdndem liberet o' fdluetjTurcdin dU' ton fuo tempore perddt dc ddmnet^

Sicut prophetd hic dicit: Educet me in lucem,hoc tßiiterum confoldbitur populum cdptiuum o' op' iaiacem Pgt;'eff'mit, Et Hidefco iußicidm dus, hoc efl, cum gdU' i‘0 uidebo eins iußicidm, ^ud iuflificat dgnofeentes peccdtdjcr ßierdntes in mißricordid eiui. Hicc enini Particule expßcat,lt;juod fuprd de iudicio dixit: ut in“ teHtgiu tale iudicium,quod cum iuflicid dei, hoc eß, (Um remißione peccdtorum coniunäum efl , quod dent dgnoßcentibus peccdtum, o' pdtienter tolerdn» fifgt;HS pœnM meritds,UHlt ignofeere, uult eorum mife^-11(1,0, eis falutem ftrre.

Videbitüiimtca mea,etoperiet eatrt »* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ceiijùd

i4i COMMENT. IN PRO« confufio, qiræ dicebat mihi,ubi eft dominus deus tuusf Oculi mei eu gaiïdio afpicicnt cam: T une enim conculcabi* tur, ficutlutum platearum. Ritab Nota emphaßs efl in uerbo ( Rdab )

nim cuflngulari cura et cogitatîone ahquid intueri\ porrô hic locw oflendit-quod deu! eouflj; fltiit inud' leflere tentationes, ut impif exifliment ecclefldtn «o” folum fine deo ejfie, fed prorfui à deo abieâdm (jfl ! Sed cum ad hoc punilum tanquàm ad «x/iHi/ tetitd' ttonis uentum efl,turn retinendaefl flies, futurum, qui nunc conculcant, iteruin concukentur. Hicinit folatio etiam ad alias tentationes J^irituaLes pucdti cr mortis transflrenda efl:Namfldtm cordiamdeineceffe efl uincere,etiam tn media mort('

Sed quid ad hoc die emus ? Propheta fuprd geiitef ! accufauit,quod in ifla calamitate populi ludaici.gdd derent.Nunc autem quod in gentibus damnauit, ip[^ fefiiluruin die it: fcilicet, cumgaudio interitum (7 conculcationem Habyloniorum jpeélaturunt' Hot pu ttiM decebat etiam iHorum calamitate affici, amp;nbsp;dolere,non infultare ajfliéîis, non gaudere m eordid calamitatibifs,crc.

ßu eccRüX' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non tantum in fee undam tabulam, ‘i“quot;’

tHETAM MICHAM. CAP. VII. 14t truddiiit traâant populum dei, fed ettâ in primant, Uamodiodei q?- ueri cultus fie feut uiit in populunt iei. Hi cmmj diHifiiti« rapiuntur adfuppluium, non folum Itberatur ecikfia, jèd ctiam prohibentur bldfgt; fhembe,djtur fctultas extreendt uerbicr cultiat dei, Hlt;c an non digna gaudio, cr uotis omnib uf pojiu' fonda funt i sicut etiam oratio dominica iubet roga= Sinftificjho fifondiißcationem nominisdei. Ea autem fempcr toniunilaefl, cuminUrttu blajßhemantium er per/ feijnentiam eecleßam uerbum dei. Non igilurßnt fHeiter gaudent SamHi in interitu impiorum, mal * lint eos credere e:}‘ feruari : Sed cum id non iiolunt » giWdent eSquot; litantur, ejuod dominui impiorum co» Kotibus reß/iit,lt;]uod uerbum or cultum fuum non ß/ W penitm oppriini,etß laborare ad tempusßnit.

Qiiowotio Hieronymus hunc locum exponat no/ initi eft, coniungit eum cum fuperiortbus ej trans» ftrt dj uaftationem regni Babel per Medos cT Pf)”’ fos.Sed longe alia prophelj fententiaeji. Ab fol' Kitilli« confolationej de regno corporali, ejuod pO' fnlusßt reducendus, cT gentes uaflandte, quie eum

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* r gfii 1«»

gni JuJä fecutd funt, ijuod fcilicet Chrifim turn reuf^ landui ßt in carne, amp;■ aUaturus nouum dcâritia^t* Buceruram” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gratuita remißionc peccdtorum, htec dies,in'

ceridrum, ibi enim primumfirtnabitur folium re^ii Dduid,tion eins quod in terrd efl,cr ßcut alia mundi,dißoluetur,fed jßirituale er teternum: n(nt(lt; regnum remißtonii peccdtorum çy uitd aterme.

' krufdlemßc tedificabitur, ut propagetur in lotiÿquot;^ Pfdlm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pr£ceptum, Eß enim hie uocabulM»

(Kck)quod in fecundo pfalmo,plane in eadem fÿgt;i' Pweeptum ßcdtione ufurpdtur,ubi de regno Chrifli cociouatnf prophetd,et dicit:Ciuod Chrißus prlt;edicdbit prad* ptum:nempe hoc,dominus dixit ad me:EtlitK meiii tu. H£c enim euangelij uox eß,quod Jefus,ex uirgine natus,ßt filius dei, in quo patri complacuitt ttt omnis,qui in cum credit non pereat, fed habeat ni' tarn teternam..

Hoc prifcfptKm domini,feu dodirinahtec, ink* rufalcm eX monte Zion incepit quidem, ßeutßpr^ quoq; didlum eß: Sed ibi non reßitit, euulgatumoi'quot;' eß in totum orlem terrarum, cr Wß eaiils^lt;'‘' jûit

PH ET AM MICHA M CAv, vii. i-4-gt; fuit ueraecdificatto ciuitdtis lerufalem^hoc efl, regni Chrifti. Nrfiw/tc Chriflo magnum cr infinitum rc' gnutn paratum efl per uerbum Euangelij. Sicut prO' pbetit etiam hoc ipfum clarim iam exponit, ut nihil «put fit peregrinof gt ineptM feiitentias comminiflf

Sed hie etiam antitbefis obferuanda efi, Non di» tit de pr^ecepto Mofi, ([uod id uulgandumfit in gen» tes,lt;juod gentes circumcidcnd£, ad facra legalia lt;lt;Iios rilui adigend£fint, Nam prteceptum id manfit tantum in populo Dei.Sed hoe prieceptum defilio au diendo,adorando,ofi:ulando, hoe dicit longe propa» Pfitlm, u giftKin iri,à mari ad mare,à flumine,ufi^ ad terminof terr^.Sicut etia Chrifluf hanc ipfam ob caufam corn Mdtb.u pÆrdt EMrfngeltHiM firmentOjt^uod totHW mundumfit perKlt;(/«rH(n.ltem, Jwbnint, i^uodfubito ab oriente in Mdttb« »4 ( occideiitéjtrtUMecpoteJlMUïtbHmandMi impediri.

In die ilia ufcp ad te ibitur ab Alïiir ÔC ciuitatibus munitis, à munitione ufcp ad flumen,ÔC â mari ad mare, amp;nbsp;à monte ad montem*

I Oinitto nugas Md^or') ficut feptuaginta ïeddiderHnt, Jînt d«f uoces, cT fignificetur TyrtK, . AnptHiidKOX er fignificct munitionem, Retinet t«im bic propbctd wjitdtam pbrjpzt, ctidm alif prophétie ufi funt, tMtn de regno Chrifli loquMOtur*

Sicutpfalmiu 7 2. Dominabitur d mari uf({;adni^' »■fjCT d flumine u^i^; ad terminas terra;. Hunc locuiit ^uis nonuidet Micbam uolutjje imitari, SicutZa^ chariam (juot^; ca{gt;.9-Lolt;]uetur pacem ad gentes,^' doiftinium eius à man ufij; ad mare, erquot; d ßiimineaj.lt;^ dj terminas terræ. Nibi! igitur hic opus eß dißn^ tare, gu£ ßnt fl!imina,cjui montes,lt;jult;e ciuitates mH' nit£ de quibus propheta loguitur. Nam in geiuff er ßmplidter hoc uult.^uod uerbum euangelij getur in totum orbem terrarum.

Erit autem terra fn defofationen» propter habitatores fuos , pwpt^t fruc^um ftndiorum fuorum.

Videßngularem diligentiamßji’ritus fanäi,Vi' det (lujeßnt fùturlt;e cogitationes tmpi£ fynagngtt gt;nbsp;g«« amp;'*poVn Ißeratura fit regnum corporale gt;nbsp;er uerbiiM ***efe's- euangelijnegleilura.Huicerrori quiregnum Chrißi non l'olum obfeurat, fed fimpliciter tollit, uultj^iti* tua fanäus hoc in loco mederi. ideo addit de len d IH d£orum,quod erit in defolationem,hoc eß, quodeer porale regnum und cum facerdotlo çx cuItu . totum deßruetur ac uaflabitiir.

(pitiutitc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qu£de tedificatione maceriarum dixit,

neutiquam referenda funt ad lUam corporalem lern* falein,fed fimpliciter ad regnum Chrifiigt;quod eß ßi' riUifle

PHET. mich am. cap. VII. î47 ritualCjCr ledificatur per «crfcam euditgelij, Hdtic fcntenttdm nifi fequdrif,prophetd (ibt ipß contrddice «uidebitur.Quomodo enim conuenit, lt;edificdri le^ rKpIfotjcr tot dm terrdm udfldri ^Sic dutem non pu ÿtmt h£c,ß de cedificdtione ßiiritudli intelligdt.

Sed unde b£c ird eïi {üimirum propter hdbitd-tores Urrie.cr propter fruéium fludij eorum-Hic bre m!gt;i« uerbis compleilitur illdm pœnitentite doélrind r n- Mondt feciw ^«dinoinnes prophétie trdndnt.Mwidi«jecurißtimu jmsi täiiionifiihiw peccdtts,W4Xime tdmenin pccclt;ttiî,co tr4 primÂ tdbwld. Njim ed deßndit urget tdnq lufli CW. Q»i5 enim Mondcbat eß,q!ii putetlèpeccdrc,cu fdcrißcdt,cu ieiundtjcu ordt^Et tdmen fententid uerd tß:Qtiicquid non exßde eft,pecc(ttM efl.DÜ aüt Mo ndcbiußiomorefdcrificdtfieiundt, ordt, impoßtbile Rof«.i4* tß Mt cred(tt,q«id uerbum nuüum bdbet, quo iubetur ißdhoc modo ßccre^

Pccfdtii dutem contrd ßecunddm tdbuîdm, etß non poffunt femper db impijs excußiri, tdineii ui^ iem'Mdtigeri ßecuridtem, quid nonfldtimed punit dctu.ltd^; dUdrui pergtt in dudricid et cumuldt opes, qudcunq; occdßone, fcortdtor indulget libidini,crc.

Sed (jui5 tdndem horum fludioru eritfinish Nimt' tMjtjMein prophctd hic indicdt.deßoljbiturterrd pro/ pter hdbitdtores fuos^e:^ propterfruâum ßudtaruitt r 4 fuorum

fuorunt.Studiii funt gt;nâltt,ideô etiam endfcuntur ^us mail.Hie autem finis ent,ut arbor tandem exd^ datur cr tradatur igni. Hiec generalis régula efi,pi‘9 fiofita omnibui,qui non pçenitent»

Pafee populum tuum muirgatuaj gregem hacreditaus tuæ,qui folus mOquot; ratin' in fylua, in medio canipi ♦ icantur in Bafan Só Gilead gt;nbsp;iuxta dies priftinost

Hiec particula efl quafl oratio Eccleflic credent tis Euangelio,cr uidentis lUam ruinam fynagogf-

Eorro flngula uerba diligenter penfanda fl'll' Magnum efl,quod Ecclefla Euangelio credent, v^gôgç'etFç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enimßnagog£ hadlenitfno'

quot;°o'’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habuit legem diuinitm traditam, cir^

H£c fatis illuflria teflimonia fitere, quibtu Deus te^ flatus efl,l}unc populum ad fe pertinere. Quid fiiH'l^ habet Ecclefla colleâa ex reliquijs ludlt;eorum (J tibusfqua: etiam à lege difeedit, Atq; htec quo^ cau/ fa fitit, cur fynagoga tantoconatu fe opponeret£‘ (sangelio.

Si igitur externam jfieciem fequaris, fynagoi^ maiora teflimonia et plura habuit,quàm ecclefiu noui tfflamenti.Hic enim non templu,non circumeß^’'’^'quot;’ lignum

PHET. MICHAM CAP. VH. î49 l^^num corpori impr€jjitm,non mdgnificos cuîtiu ui/ ^es, itjq; ipfa Ecclefiâ credentium hoc loco ßtetur, bitbitdre (olditt in canipo fylutC, ubi fyndgogd feu incultißtmo borto munitißimd urbe babitduit. Ni«n iju£ habet,ßne omni fpecie funt. Remißio pecs (dtoriim uita d:ternd proponuntur, fed in uerbo

Huiut promißtonii ßgnum efl, baptifnus, Notæncre cutisdbluitur. ItcWjCœnft jyomini,lßeildcula ‘^onten^pubt wréridiculd gentibtu er I«£llt;eM, imö etidm Pdpißis, ‘p““’ Nii)» bis pdrum uifum eft b dptizdri dijud. ideo ex® fogibrHDtdliMni bdptifmum ßgt;lendidiorem ; neinpe, Hotdmondchorum.Abiurdrunt coniugium, non cibo, papin^e alias ’io'i«e/îitK,nojjdîi/j rebus communi modo uß funt. Mq^eds putdueruntnidgnißcds er populo Dei di-

Sed miferi er bis cocci homines, non aident EC' (leßdnt er popalum Cbrifli eße ß)irituale regnum. non habet externas notas,niß ualde contempti' ^iles,fciUcet,tterbum remißionis peccatorum-Baptiß WHin in mortem Chrißi, er cocnam Domini. Clu£ Ec lt;eiîæ no-tum intuentur gentes, lud^i er PapijU, leuia dU' ‘ffquot;' wnt. No« enim conßderant in ßua re nitantur ißa, Owpe in fanguineßlij Dei.

ruin d^nofcit. Vtdet ßbi filtum Dei datum C ti* tum.ut prophetd loijuitur. Imè uidet eum etiaiti in truce propter nos occifuin,ut nos uiuercmus-fett ipfum uerbutn Euangetij. Fapufmum,G' nam Domini,[anguinefilij DeiJignata. Idea ueri[e iaâdt populum Dei.

Conter entm hue legem, circumcifionem, [acrijilt;‘ cia,tcmplum,terram Canaan,or alia omnia,^u£ p9 pulus tUe habuit, de quibus magnificeeji gloria^ tus.Ba ijuid ob[ecro funt ad [anguinem filij DetiPof' ro fi ha:c,lt;juje Deo mandante injiituta çyquot; jàâafunt, non merentur hue confirri.Vbi (jujefo manebut UßU inonachorum,impurus coelibatui, alia id gentU, qujeab hominibus confiéîa,àDeo autemnufyuM net mandata,nec approbata [unt e

PopuliM Ergo c«oj propbeta definimus Eeclefiam feupo' Dei quis. pulum De[non carnalem ifrael, ornatum circumci' fione,donatum terra Canaan, infiitutum cerentettijt cr legibus à Deo.Si enim ita definies populum Dei, cogeris excludere omnes patres,qui fiierunt anteeir^ cumcifionem : ßierunt enim baec ornamenta exterii regni Sed poputiu D«' efl [empcr fuit, qui eredi' dit in promiffum [emen. Itaq; [emper extiterunt in Ecclefia promifliones de [eminc, e:}- poflquàm exhi' bitu efl fernen iüui, commendatur nobis non tantum

PHET. MICHAM CAP. VII. lU pfr nerbum,fed etiMi per baptifmumcrcœndin Do tni«i,qM.c utTdiJi inftitata Cunt, ut fctMtus filium Dei nobis (J Jt!)»« Ct pro nobis in cruce oblattnn ejjquot;i, Sicutetidin ante exhibitionem feminis huiiis, focrunt (àcrificia,typi bui'i« facrificif,per fjliü Dei eclffcrddt.

U£c deßnnio popwli Dei uera ey eerta ejl,quart tertHin iudtcium inde fumi potcft.vbicunq; eniin non fill/ Dei,Ceußdes in fernen promijfunt, ibi nonefl popKliß Det, licet ft ibi lex ,facrificia, boni mores,potcntia/uceejfus, cT ^«te^Mid ab hominibut opt(ir(,lt;t«t prfdicdrt poteß,

SicHt autein Eccleßa credentium, fynagogg eri' pit nomen titulim popitli Dei, cr fe uocat pop«' iMiflDet.lUetiitmehpit fynagogic ntagnificuin no' men,h£redttatis Def,er fc uocat gregem h/ereditatiS dyeCHabuerat hailenus hunc titulum fynagoga : Co' l«m enim bwnc popnlutn defegernt Domini«, in ^«o babitaret,cum quo loqueretur, quern deßnderet, in ^uo nafeeretur Chrißus.Sed cum chrißum O' £«4« geÜHi» eil« nolkt compledi, repudiatur fynagoga, O affamitur in hxreditatcm Eccleßa credentium,ß^ tut in Cecundo Pfalmo Dawid îoqwitwr: Poßulat à me Pfaîni-CT dabo tibi gentes h£reditatèni twain. Q^d. Parum Chriflo eß,ut habeat Judaos ßßidientes Euangeliunt totiwi mundi oportet eum ejfe Dominum-

Q«od igitur ad hune locum attinet, eccleßa fe dgnofeit populum gregem hicreditatü Chrißi ejfe,orat,utuditpafcereßd^inuirgafua. Hic pfi* et (^onditio huiui rcgii oftenditur,quant eß re luuiuii. gummundi.Hienimdoininantur,crfiuuntur fubdi' torum laboribas.At Chriftui, peut paßor, fuoruin fubditorum curam gerit, ponit animam fuam pro eii-Non fügit lupum, ut mercenarißfedße obijeitlupOiUt paretur fecuritasoutbiis,

Diferte autem dicibPaße in tua uirga. Eß eniiH hic uocabulum (Schebet ) quod efl in Pfalni.ii-Virl ga tua er baculuf tuu^,ipfa me confolata funt. l^oit igitur uult uirgam Moß,qult;e aberrantes cues caßb ' p g4t.Sed qua monßratur pabulum, cTquot; arcentur lupi.

Videt enim eccleßa ßbi perpétua pr^eßdio uerbi eßt Opus contra Satanam er eiin membra, Ncc contrit jßirituales nequicias er inßdias aliud remediuinebt, ^uàm uirga Paßoris,hoc eß,Verbum euaiigelißqnoi oßendit principem mundi eße iudicatum.

Hoc periculum pulchre indicat propbeta, cM dicit.Hunc gregem folum habitare in fylua, ubi nut‘

I gnacopia immaniumßrarum eil,erideomaiiugre ^ahoßibiit. gif periculum eß.Signißcat enim ecclcßam tmdtqae einäamhoflibus.Sicut Chri^iuf dicit: Ecceegomit* to uosißcitt ones in inedio luporutn,Non tarne in hoe peridfi

penc«(o défunt confoldtiones uerbi.ideo dial fyluant tffè in Cdrmelojoco ßrtili.

Hue pertinet,cluod addit : pdfcMur in 'Bdfdn çy Bdlfdrit Giledd.'Euerunt hiec ßrttlid pdfeud in regno l/rdUl. Giledd» VoÎMit dutein prophetd teile etidm hoc ojtendere. Re j difHr« lt;j(i regnit Chrifii etidm relii^uidf regni ifrd'éL ' Libf Htff dutem utuntur prophétisée urn de regno chri

Pi loijuuntur,fmiîitudine pn'oris regni, qwod tgt;p«i j flit («twri. Sicut pdulo poflt^ichd etiam utitur pmie 1 litodine exitut de Aegypto^d non idea hiSc de cora I pOMÜ reflitulione decipiendd funt^feut HÙronjimM« i G' poH earn Lyrdßcit.AUegoricd bifc fant eiy ßg,ni ' fiednt mdgndm copidm doHorum uerbi.Hsc funt iHd Istd pdfeud Bdfdn cr Gikdd in hoc regno, ^a« owes chrifii deßderdnterpetunt.

* Lyra htcc reßrt dd popalam redadara ex cdpti' WtâtCjJîcat luddi qaoq,-. Sed ejaiî non uidet populum legis pofl cdptiuitdtem nibil ißdrum gloridrum eSquot;

• tiscaloratn uidiffe,(iu£ uidit primut l/rdël in Aegy= Ddn.ji pto. lugj Daniel promittit quidem miiros lerufdlem tlt;lificdndo$,fed in dngufiid femporisboc eß ,noßne tnagni«

nJu quot;ä'v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dominui dicit. Oßendam ti mird^

^‘lidgt;ßcut cum cx Aegypto egrederetur. ProfräonS gt;111 in net,n poteß intcüigi dç populo legaler corporali regno, teannento. çjjyijh regnum h£c pertinent, per ^uem Itberd/ tio longe pr£ßantior er melior ßt^a efl,lt;juM iflj i» Aegypto ßit. No/j eziim liberauit eccleßäm ßdlH Chriilui 1 tyranntde hominum.A morte,pecettto, amp;nbsp;tyrannide diabcli liberauit.Utß’irttuales er hojies generii humuni ßunt, nec udu humdntt ui pof‘

loM I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fieri.

ls/oluinMndipeccatlt;igt;ßcut}idptijittlüciuttur,tollitgt; er pro iß fdtisßcitjUt credentes in eum, babednt fi' mul rcmißionem peccatorum, /fiiritam ßtiu^um, (S uitdm dteriidtn. H,«c an non infinitif modis indiof pojßeßio esl,^uàm tüa terr£ Canaan, populo le' gif coneeß'a ?

Miribi’ii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(bsiiphlaoth) mirabiUa,ßunti'

«Will teßiroe r^nda ? llb potiiM ueterif populi ßerunt mirabilis, tum mare fe diuißt, cum lordanif curfum cobibuit, dum tranßret populiif, cum fol ad albjuot boraruitl Jfiacia retrocederet,erc.

Sed,ß(ut liberatio in nouoTeflamento,multi! modts maior fiiit er pr£flantior,qu.tm iüa ex Aeÿ‘ pto.Sic etiain miracula infinitif modes fuut maiora.

PHET, MICHAM CAP. VIL xj/ QnjJmtn potefl did admirabilw,qudm Cafiliuia inJuere (arncm hominis,cr ex uirgine nafd { QuiJ indgis fiupetidum eft,qudm (umßliu^ Cdcnm morte CSatamt congreditur, fe utnd finit, fuam uitant ho/iibus his obif it,cr duni uituitur uincit ? Sic fum^ num miraculnni di, cbrißum hominem in cruce »iortuum,tcrtia die ex morte ej fepnlchro elaU' fo refurgere,!^ cum carne pofihac immortali afcen=‘ ine in calum, federe ad dexteram D«'. Hifte niraculis, quid fmde did imo cogitari potefl f Sed hec nonfolafunt in regno chrtßi, nam propheta et aha commémorât.

Vidcbuntgentes confundentur cum omni for titudine fua, ponent ma^ num fupcr os, Sgt;C obturabunt aures» Lingent puluerem ficut ferpens , 0^ ficutuermes terra: contremifeent in la tibulis fuisjCoram Domino deo noftro pauebunt,et timebunt te,

L)rilt; ttdrie fe torquet dum htec ad populum ex ca ptiuitate reßitutum accommodât. Sed rej^icienti ad quot;Otium teßamentum ey euangelijpricdicationem, O' j ’’■niafiunt ßcilia cr expedtta, Chrißtu libérât reli-î«iiM lKdlt;for«m miraculofe, Hiec miracula cunt

ifS COMMENT. IN PRÔ' per Apoflolos inter gentes pradicdntur, acceJu/ii ipfiC lt;juoij; adeccleßam.ldlt;juod etiam maximiinif‘i^ culiloco merito habetur.Primum enim confonduntiif ^rtiuJincquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ffl- Agnofcuntreli^o^

nerrtjCultiK cr fiduciam fuam omnem, quam in idoUf pofueruntjßuüra ejje, iîoc enim propriè cR cottjiin' di,uidere quod deceptuf ß5,quod f}gt;em tuam pofueni in rei nilnli, into quod uerum Deum turn offindetif maxime,cum exiflimafli,te eum fandiißime colere.

Vtiarc on. Hd«c confußonem fequitur, quod ora uelant indquot; nibui, hoc efl, quod non ampliut pradicabunt iHof fuos idotolatricos cultiu, fed gaudebunt ex fernicdi Zy memoria omnium hominum fublatos effe. Tertium eSl,quod etiam aures obturdnt,boc efl,quod non folum ipfl non docent idoiolatridm,ftii ne alios quidem docentes, amplius audire fuflinent* piihcrrm Quartum efl, quod puluerem lingcnt flcut pens. Hac figura ßgnificai prophcta non folum eX' ternam humitiationem ,fed etiam humiliations cM^ famtncmpe agnitionem peccati zrfenfummaledi^ âionis propter peccatum. Ideó etùm utitur flmi^ htudine firpentis propter peccatum hominis male' didl^e, Genefls tertio, Porrô huius fcnfus influais imago in adultero Dauide propofita efl, cum it Propheta corripitur.

QttoJ ie uermihui iiddit,et{jm ad tßos confcieit fif terrorfs pertizict. iicut propheta ipfifi expontt, päuebunt cord.n domino deo noßro timebunt te * Hit timor ueree/t initiuin fdpientije GT fulutii i Q«i czjiia ad bunc modun territi funt, cy pauenf j fci Cbrißuin docentent de rcmißione peccacorum cr wt(t aterna auidißinte andiunt, nbsp;nbsp;nbsp;cunt uioîentia raa

Porro IjiCc non uniut bantum temporis funt,vbb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niilt;^ra gt;

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*» • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11 iuni Ofiii.ia

einm zsquot; t^uandocumji euangelium docetur j t.mpotuat ibiadhunc modum frudtfieat inter gentes. Situtel tow nó/ïrd experientia leflatur. Quantum er,st ßul dium redimendarum Mijßtrum ? c^uàm ßequenf in» tiocatio fanilorum- in peregrinationes «jadzitHWint' ptndebaturi tjuantu in ornamenta templorumi orCi Hdc omnia euangelium de morte fidj dei prd pectlt;lt;• tis tioßriSjita ex animis noßris excußit j Mt ettum rfd Inentionem talis idolatrie horreamut.

Sed,inquies,hoc non omnes ßciunt : declarant i' iiimtot conuentus, quàmnihd deiilplatria iUama' ior parsprincipum uclit Htutatum,cy' accediint por» (ini Sophtß£,hi nouo modo theologicantur, ßmpU' (iter nullum neq; in doürina ueteri, ncc ccrimonijs, liitium agnoßere uolunt: Sed etiain manißßas blaß phimiof impudentißimt deßndunt. Hoc ^«omod«) ( (onuenit

Re/ponJeo ho die tton ulia nec melior conditio tUdngelif cum id chrißut er Apoßolipnc/ dicarent. Nam non mßpauperes euangelizantur, Magni,potentes er fapientes coram mundo, td ode» runter perßquuntur, Hipoßeainueniunt fuosß^ cerdotes,(juicultum Baal deßndant,er piumEliM perfeçjuantur. Sufßcit autem prophet£,^uod inter omner gentes uhi euangelium pricdicatur, talesfrU' ßus certo ßi^uuntur, ut ahßut miracula ißa uidedot er conuertantur ad ßdem in filium dei ,ßdlumilt;idP mam pw peccatts mundt.

Quis deus, ficut tu Remittensini-quirarem , prætcn'cns tiansgrefsio nes icliqui.arum h;^reditatis fuæt Non ren'nt''t nain fuam in æternum, fed mi^ fèricordiam amat, Rcuertetur igttur amp;■ mifercbiturnoftri, Peflundabitini» quitates noftras, proijcietin abyf fos mans omnia errata nofîra. Dabis ueritatem Iacob amp;nbsp;Abrahæmifericors diam, quam iurafti patribus noftrisab antiquisdiebus.

E/i hic uniuex inßgnioribuf locis totius ßriptil/ nejn lt;^uo docemur de uoluntate dei erganos. Ferti' netaulein

Uft autem h^c pjrs ad expUattioilem fupenorum t utinteUigainiii dare, quid fu amphficart inuros fufttlem,quod ßt patulum gregu domini,lt;y qu£ ßnt f)iWibtlia,qu^e oftendit deuißo populo: r,empr, prlt;e dicatio euitiigelif,quod longe altter de deo nos doeetj î«OT«el lex, uet ratio no/ira. Sicut igitur liheratto perdei ßda,pleiia ntira^ «!i rum efl, itj ettain 4o(3rin(t Euangelif, qu^e de liberattone iUlt;t docet, tji miraculofa.

Nos Iwinmes omnssßc funtut, ut cum exadißime 'los çy noflra omnia cotißderainus, cogdmur flteri, pecc4torf$.N4m quod ex lege fcimus uo' hmtitem dei, non fubleuat nos,fed potjiw auget pec^ QuemoiJo eatum.Sicut Chriftui in parabola oflendit, de ftruo cionètat^^n fdente quidem uoluntatem domini fui, cr tarnen non -i jiciente. Siigitur fecundum legem iudicare uolumai, ^«od iudidum nos maneat,in prompt« efl, quid fpe-iteniM. Sic enim deus ipfe in lege comionutur. Ego Exod, xo » funi dominus deus tuus,firt:sze'.o:es,uißtans itiiqw' Utcmpittrumitt/ilios, ««ferHumcrqMurtdi« gene* ,

I I’lttiomtn eorutn, qui oderunt me, Et flciens miß» ' »icordium in millia, b»« q«t diligunt me, cr flaunt

1 Hum fententiant impoßibile efl intueri, flne in' getiti met« ZSquot; dolore ««»»» : Num pecou negure

lt;-, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J » noti

non pojfum,cr inemta’iln pante neceßittu, rio defperationem afjvrt animn fic terriibt xiamens circum/puit duxilia,cr hacoecdfioneläli/ , nbsp;nbsp;nbsp;tur in hypocrifin-Süut ofiendunt extmpld Papàtuf »

^ui enim hniufinodi trifliciam uolebant euttdere,ccn/ Uerttbdntur ad mérita janitorum t ad propria bend j opera,admona/iicen, erc. Quidenim aliudpeteß ' ratio ß(ere,lt;jute nuliam altam dû (o^itionem bdi tet,(juàm eam,^Ute in priefiripta efl, (}tiodßdi* (et deits fit bonus boniStcy malm malts, sicut eti^ Micha fupra dixit : Htec eognitio aut ad def}gt;(rd^ tionein, aut ad hypocn/in er uana operum prd* ßdia cogit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

EiungeiwiB jjf Ô Michd, fmpUciter auertit oculos Cuos d k' aliter conao nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

catis er peccatoribm,et defcribit noLis alium deM *gt; nempe,qui nonpuntat peccata,fed remittat lt;nbsp;doélrina, qu£ cum lege uidetur plane pugnare. cumbit,igiturnobis,ut caufts utriufqs doärinaui' deamus: Curerminelur dem peccatoribus perle^^ gern, er cur per euangeltumconfoleturpeccatcrd er promittat eis gratiamiAc uidemm utrunc^id concionibm Michie. Condones ad priffenlempe» , pulum fedhe legales funt,ac ftdunt deum atrocem uin gt;nbsp;diceiij in peccatores» Condones autem de regno

blmn igitur propbetii fecum pugtdt,Mt num uef Urn dei filfum tjl {Minimt, fed feut non pugnant timor dei zy- fides in corde,Itd doürind legis nbsp;nbsp;eudn

gelif non pugndnt,fi modo dextre expiicentur. Ltx Lexj wiflijwr irdm peccdtorikus,ut hoe modo dtfcdnt ho' mines dgnofcere peccdtd, humtltentur cord w Heo tudngelium dulem humiltdtis promitttt grdtidm per quot;nbsp;quot;nbsp;Chrijtum, (jui zT pro peccdtis fdtisfieK, zS“ uitdin lt;tern4tn promer«it omnibus eredentibus in eum, fi* tut (ÜCÙ: Qai credit in me,non morietur.

E-rgo in xternum mdnet uerum, (juod deus irdfii/ d m ir’W# tHr peccdtortbus,(ji(i non p(xnitent,zr etidm ddmnd. J‘ß' bit peccdtores,qui non pocnitent z^ humilidtiturEr' go njdfiet j« ^ternam uerum etidm hoc,(juod deus re* mittitpeccdtd panitentibus,feu contritis,feu humilid tis,z^ eredentibus in Chrijium.Atlt;l; bdne fententidin p ^mtemibus tpß propbetd puUberriine oftendit. Mfndti« eft fu* prj otnais generis cdldinttdtes, tarn regno ludditunt ifrdcl, batniltdtis date« boewoHo itéra« promitiU grdtidmcrremif^iorteinpfccdtoram.

Saat datei» bic iii Ebrto.Hao in/igatd aocdbuU ob«, (.Noß ae Ober)pri»no atitar Daui J Pfidmo j u Bf.t» tw air cui remiß^ funt i»i^attdtf$,i.I i» Ebno fondt Pfdlm-

eflleuatat iniquiMibm.Ac uidetur Joannestnin( figurant tmitatus,cuin dicit:Baptiflam uocafleihril lodfl.i. jtum agnudtittuooifictiHiit^liXf^rittii 3tsKclt;rii'!S, toüentempeccata-. Vt fctluettnteÜigM, peccatnej/e intoUerabile onus, cr deraergf/u nos uf^ in prefi't^ infiriu,Quo onere tamenfic liberaniur^quodfi/ *»*lt;■• lius del id in fe recipit^cx nos ee leuat.

Alterum uerbnm fignificat pneterire, franfire. fioc etiam belle noi es adi-mbrat mifiriecrdiatn del) gui cum in Chrtflum crediniU‘lt;,non palitur/enoflrif dijiici' peecatis remorart, tranfit flu prietcritea tança^Hf rein indignant-,ad quant niotetur : Suut uiaiorurgei iter iuuingt;c^ ntgligit qute tcnierè inter eiindent otif' tiuntur.Nam deo beneplacituefl-infilio fuo, inei'Hf qut creduntjboru peeeata praterit.nöinquirit in iii•

Sed pulchtrnmunt efl quod fubijctt propbetä: nannn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘eternuiii. Hjf enini itlrnn^

Äuiiniin. cogt;npleéîitur,quoder iraflatur peecatis dlt;us ai fu' mat, o~ tarnen iram hanc non pertinacitcr fitiem»^ grafiari final Jed cam remittat, turn hunitliatnnf eoram deo-,hoc efl cum agnofiimus peccatuntyamp; timus ac If’cramus ueniam per Chriflum. Hac igd«i‘ eftiUa deârina, erigens corda, metu mortis ü'i’’^ del territa, quod deus etfi iraflitur,fi(ut iratit eiiK uaric [entimits, tarnen non irafeitur in teitrnum,

PHETAM MICHAM. CAP. VIL tßj fiituit moduin ir£,eum nos pœmtenUd agimus. Sicut docet Ez^ch.tjitoij; cap, iS-cr y.

Sei lt;lu£ huiut bonitdtis cdufi ejl Nurn mérita f N«« interceßiones fandorum ? Num dlid qu£ (tbi ßfgunt homines Minime, fei quod prophetd dicit ( Ki Hjpbc^ Hfbed btt ) quonidm tu gdudes ejfe be Otus^entSt nefieus,quonidmesmifericors,Esifldeinhertzund Ittß den Leuten heißen. Hoc eß, proprie qt uere de DcoIotjtti.Et comprobdnturh£c ipßdexperientid.

An non enim mifericordem beneficum dicemiis^ qm initio hominem conduit dd immortdUtdtem ^3“ lt;1(1 imdgitteifi ßidm^eiq; terrain et omnia qu£ in mun/ dofunt,feruireiußit: Deinde, annoninißricors t::^“ heneßciis efl-,qui Idpfum hominem in peccatu mor tem^non dbiecit,fed promißt liber ationem per fernen beneiiflum ? Hæc cum cogitds, quoinodo aliter de deo cogitare potes,qudm propheta hic ß,cit i

Qjjù ttttteiM h£C cognitio Dei uitain falutent ' ^ißrt.ldeo earn tarn uarie conatur Sdtan obruere,ex «tdtpfeudoprophetds,qut operum fiduciam mc' ntadocent,ßcut totus papatiK jdcit. Deinde noßris Satan heft (ordibus pingit longé nlittin D«' imaginem, qtiäi« tjic àpropbettt defcribitur. Sic enim terret peccatis, fic mortem ob oculos ponit, ut h£c Dei arnica freies fenilHsex corde oroculis effiudt,cr fubflituatur

«Iw tyrdnniclt;i,äc ß Dem,eum femel firire {«in finein in fldtudt.Uaiji cordd à Deo rtfùgiH»K{ indpiunt eum odijje,dc in de/j'erationem ruimt.

itiUji retinendd diligenter h£C Muhte coucio eßt qud Deum mi/ericordetn er beneficumßdt. Siid lodfi.h chrißui quoq; Ioan, i.cum dicit: Sic Demdilexit mundum,uc unigenitumfuum ßlium daret. Non di* cit,quod oderit mundum^^uod uuerfetur aut abifeiat fed quod dtligat,ey' det fummum douum-,filtum fuuitu Hac fententia firmiter imprejja animo.fequeturute' tiam in medijs periculn zs- malif,cum propheta cre^ damui,dc ftatuamiu.quod reuertetur zy miferebitnf nofiri.Qtiid enim aliud frcidt,mifericors Dew?

Quid lt;lt;«tem efi hoc reuerti CT mifereri i NiM« S’mifne 'L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conculcare zj' pecti^^d

locumubinonamplitadquoquàm confßici pofiitnt» Efi autem hic guog- infigne uerbumCKabafch) quod Kdbäfch figfiificat fubiungere, fubijetre,peßundare. Ac ufiffi mili phrafi Paulut efl,fid negatiué,Rom.6.Nofter d Rom, 6, tut homo fimul crucifixusefl,ne amptiuf nos feruiS' mus peccato. Item.Non igitur regnet peccatu in mof tali corpore ucflro,ut obediatis ei in deßderijs ippuf‘ Sunt autem hie phrafis natie ex iBa condone Ade lt;id Çen.4gt; homiddam Cain,ulgt;iiubet,ut ipfi domineturpeccato Z^ ei refifid, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cotfp^f'

Compkâitur itdq; propheta hie, duplex benefit (ium, remtßtonem peccdtorum e:}’ ß'iritumfanäum, Kamprim«in peccatum ßc cdlcalumßu pfJJundd» tumeft,utnonpcßitfiosaecufdrenec damnare. Per Chriflfiin etiim exptatuin remijßum eft,Deinde dit tiir eredentibwß^irituf fanHui, ut uerè deminentur peccato,hoc eft,ei reßfta/it, id mortifieent, fe ad ue' I'fim er jßentaneam obedientiam exufeitent,

Porro non ineptie eft,ß}lt;juod lt;Jf f eccdtU in tnari [(u aqua mergendii dieit, reftrat ad baptifmum. In

Kfrè per fanguinem Cbrifti ( baptizamur enim in mortem chrifti ) abluuntur cr dclentur peccdtd. *’ ^ieut ftmtliallegoria dediluuiei Petri«uftetefttcy^ , patres pteroftq^ ßmiles locos prophetarum ad baptif» mum tranftulcrunt»

PoflrenM pdrliewld deßde mißericordia prO' miffd patribw erfidcUter ßeruata,pertinet eö,ut can fam difcainus tantorum beneßciorim aliam non eße 5«4m quod Deut natura fua eß mifericors.ltaq; non uoluit, noj demerftos in mortem er iram Dei pert're faluare uoluit,acfaltttempromißt Abrablt;eperß' menbenedtüimt-Hanc promij^ionti«efidtr. Idfot ha^^^^' tuit. Viditeniinchrißum ex poßeriiliiiit naßitu* Iwn eße,ßcut teftafur eitu uati(inium,Cen.4

AiStS COM MENT. IN PRO- _ Lttc.i. in cdntico: Sufcepit }frad puerum fuum, recorSdtiH mifericordite fu£, ficut locutuf efi ad pdtres noßroi) Abrahtc femini eius in fecnla Et Zdcburù pitef Ioannis Bap.Luc.i.’R.ecordatm eft teßamenti fuißx âi. luramenti ^uod lurauit Abraham patri noßro,ci'A

Ad hune modum uidemus, (ju 'ttn dili^ens DoiSi»' fit Micha-,gui tam belle coniungit doólrinam amp;nbsp;Euangelif.Ad le^cm pertinent, lt;Ju£ in primo capitt de pcenii idolatri£,in fecundo ey tertio de panif aud ritt^ concionatiis in fexto de filßs (ultituf' Q«i(t rtMtew ßmtlia peccata Gemtaniam premutti fàetlè appdret,(}uid ßierari poßit.Pra-fertim cktii tor barum hoßem tam uicinum habeamu .

Ad Euangelium pertinent,(}Ute de chrifio Ct gno eius fatis coptofe uaticinatuf eß. Dccuit enim de perfona Chrifli,quod ßt nafeiturua inT3ethlihe))i,er ßt filiuf Dei,qui ab aterno ßierit.Deinde de ipfo Chri ßt regno docutt, quod in lerufalem initia fumet, amp;nbsp;deinde propagabitur in totum orbem terrarumSic td men ut eant alif popult omnes in nomine Dei fui, hoc efl,ut mundui ßt habiturus fuos propriet C!diiu-,qucs dum flabilire eonabitur, uera Eccleßa in periculoe^ rit,fed non oppriinetur penitits.H/c cr d/u multiß' riam fant utiha, erigunt enim perculfos animos, do* cent,augent fidem,excitant ad oratioiiem, cum («'M

PHET. jMICHAM CAP. Vil. '157 Je exaudiucnii. Ergo CT meritç pro.fawi yben' (O' ^ititione ^ratiiü agiitiM Deo per Chri/ïum, çr cunt (gt;‘Opketa,ßcul Hteron:)mui^uo(liiit fine fia tom* »innari/ficit,oramult;.

er pr^teriens pcccata rclitjuiarutn hitrediMis tu£. Qiii non tencs irdin tudm in lt;ttcrnutit,fed uii efie mù fli'tcors. Reuerfui « ad nos, C“ mifirtui es noflri. feffumdedifli innjuitates noflra^,csr protêt ifli in pro («Ndion maris cmnid peccata noflra. Hane mifiria tordiam nobis firua perpetuam, ut in Ittmtne aerbi tui ambulantes omnia fatana: mundi pe- , ricula eflugiamus. Per lefum Chrtflui» filium tuum er liberatorem no*

PRim«mcdpHfb46etpropbf(/4M de Uti/lâtioif utriuf^ regni per Sanberib AjJyrium.Etß(quot;iquot;' fer angelum d partis lerufalem ingenti fuorutn ßr^i^ depulftts eß, tarnen regnum Judie ualde afflixit, Huiui calamitatis dictt eaufam eße idololatriiHiii ^uod reliâo uero Deo templo, ßtcris cultitut if fiinato,facrificabant idolis cr eligebant praßna lo' fa,ßcut hiflorite regni jfrael çr Juda, tempore oUendunt.

Hec doârina ad noßra tempora utilis eß • N^ii* iiJoIollt;ttr»rf,q«if in Papatu multiplex imo infinit/t jint per euangelium reuelata eß.Jgitur qui earn non dant,fed urgent,ßcut impia epifioporum amp;nbsp;Sopby^ fiarum turba ßcit,hi ßne dubio uaßitatem ßti fent.Sicut ante oculos funt exempla eccleßarum Chrißi haßis Turca,crudelißime perdidit.

Habet hoc caput unam inßgnem fentetiant, op« merffric0,w mercedem meretricis conuertt»' turßioc eR,quod uffitf idololatra aliunt pirdib ho^

LOCI PRINCIPALES. gt;«0 bJie monaßerii er eccleßarum opes, per iJololait (rittrn partiis,etànt ij diripiHHt,lt;}ui fummi Pontifiai ü^nitatis deßnfores haberiuolunt.

SfcjmdiM ferma habet grauem accufationem au4 ficia,qu£ eß tamjnam finsiniuriarumer uioleni ‘ilt;e. Minatur autem Dominui etiam duaris ua» ßiitionem.

At^ hi'c imprimis notanda eH fecuritas impioru in manifißis peccatis. Putabant cnim ludai fe licendiM peerdre po/fi,quod effent populus Dei, e:y lußabanlur promtßionibus, Sed inßgnis prophète ßntentia eß.Sermones mei.inquit,boni funt, feu bond promittunt,bonis,Cum igitur uos ßtis malt-QJiomof do potefl à uobis longius abejfe malum f Ergo defit quot;iia fententia eil^quod deusuelit peceatores punire, lifi pxnitentiam agant amp;nbsp;conuertantur à peccatis,

Hwe Cone iont legali fubiungit propheta promifi ponem de chrißo,quern ficit paßorem coBigentem credentium.Vocatquoqi,Porcz, dißipato' femjijMtrfgiJMt« fdtan£mortis er peccatifitdeflrwe fl«rtM,4c confolatur |ttt«rHtw,«t ecclefia quo^ Cbri ßo pr£eunte,defindente,dc iuuante, omnia ißa maU ptfuperatura, er ita perruptura ex miferijs huiut ttUfC (td teurnlt;(m MiUm.NotaHIe autem boc efi,quoi tribuit

Sicut in fecutiio (äpiteaccufauitin genere äMi ri(iam,itd bic in/pecie Maricidm Magiftrdtut, tum Politici turn ecclefidflicireprehendtt.AiinaturttuteHl fiiturum,ut cum clamabunt 4d Dominum, eos nonßt txaudiMruf,hoc eü, quod uelit eoj obijcere gbidiil cr traiere boßi,qui uicißim in eos feui4t,ßcut feiiit' runt in fins fubditos,

Atq; in bac Condone eßinftgnis coUatio propbet4r«m cum uervs dodoribits. Hiß)iritu pleni funt (3^ Itbere reprehendunt peccata prindpum (T fopuli.lRt queßui caufu conniuent nd pecclt;iM,G'no fanitentibM promittunt omnia fecunda.

lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nil.

Eliinßgnisprophetia de regno Chrißi. Primo nominatur locus, quod in Zion boc regnum fumet initia.

Tertio die it de oßtdo regis,quod ipfe rex docebit fùas uias,per nouum uerbu nouam legem, hoc eß, aliam quam Moß ßiit.Htec enim accufat peccata,cr ninatur peccatoribus.iUa autem Chrißi remittit pec (ittit,

LOCI PRINCIPALES. î7» WU.er promittit Ij-iritum fandum per Chrifti l’itM»« er mortem^

( lt;{‘iod -juartutn e{l ) lic^iàtux hanc Joclri' »^»ipjxcon/cientiiruin cy multiplex fruâtti. Si' W prophète hic dutt.Sedebit unuilt;jutfq;fubficu fuit Cr «ite !Mlt;lt;,boc eß,ßnguli in[uo genere uitiie CT ojji» tto lient ßuäiii ßdei uärws czoptimoj.

Qwinto docet hoc regnuin habitarumfuos aduer ftrios in mundo. Siguidemßnguii populi anibuldbunt binontine/tu Dei.Eccleßa autein in nomine Dei no' ßii.Promittit tarnen hoc regnum non opprejjum iri) fid fire Sternum regnum. Nos entm, inquit, dui' Wabimi« jn nomine Domini Dei no/iri in ater».

Ad hanc confoiationem pertinent qult;e de claudi' (Me abieäa dielt. Etß enim in coinmentarijs de feliiluifs regni ifrael inter gentes id expoßuimui, ta^ men nthil prohibit ad totam ecclißam,in mundo cott temptam orajßtäam accommodare, ßcut Sopbo« misßctt,quieademappellatione Eccleßam notat, 1 fdpite tertio.

Qaia autem antequàm promißio h£c de regno Clirißi impleta efi, populuf erat captiuui abducent , dl« in Brfbylonem. ideo confolatwr prophet a pios, »( huim régis obhuifcantur, £t addit ßmul hanc

confolätionem, fMt«r«in, ut non folum liherentur t)t faptiuitiite Babylonicdjfèd per euangeltumdonnW tur gentibin,ilu£ uerbum amplexurie fint.

Êfl promißio de Chriflo zf regno eius.Jnitio li' CMno!lendit,in tjuo Cbriflum nafà cportent. j-

Secundo docet de perßna chrifli, quod nonlmif primuin ceperit efjctcum ex M^arid ndtui e^, fedß ab £ternogt;boc eßi DeïfiUui.

Tertio de officio docet,quod pdfcet populimluif (jrfecure hdbitdbunt.Ndtn per Cbri/lum deflruâunt tft regnum Sdtdnit peccdti,Qr banc Cbrifti ridtn dffèrt Eudngelium credentibta.

(.^drto docet,regnum hoc pcrtinere etiM iiil Rentes.Mdgnifice autem ccmmenddt mimfxrmiier* i)i,cum compdrat nmiffros EuangeUj rcri et f 1«HIA Ac mindtur exitium iß^qui eudngelto ße opponent, Sicut etidm Synagogjm idtô dicit uaßdndam effe.

Eft coneio Legii,in qud accufdt populunt fumné ingrdtitudinii,cr damnat impios culttHtquibtU fferil bant fe Deum pldcaturos ejje.

Quod autem pulcherrimum e{l, ofîendit, quibilt eultibuf deledetur Dem : Nempe cbedtentid crg4 Uerbum, Miffricordia erga pauperef, ac patien' ej in nduerßh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hoj

uideretifuo populo negUgiz A* hiriciam autein alia uitiit cum idolatria crefcere ninatur eis extremam uaflationem.

Infignes hie funt figur£,quibuf auarieiam pingit, 'jKMaliquomodo imitatuf uidetur Chryfoflomu^iri Quinto C4pite prints ad Corinthios ubi inquit, ttoA' ^Kiiii7K ttlt;riut}(^Sti'7X KaKÙisbÂÎyx,7KKlt;)e«

Kitiiivct i^iëxAi TTC^Kk oyfxiOVe/kiJ XX/ TrAlCVi^lXS , U-Xy 7fii/ kAamp;I/ iTTiti^i 7!^ 1lgt;ltlV7(ft 7X(illta,KXP dv§Xlgt; KXl/ liO)(^hop , Cli(g!jl '!CKV7X TTOl^i , TjAlOUt^lXl/ tVlt;Aop Vgt;1/ J^XÄZTTOt* ’’niey hK7H(j KTffOKA^a-xi )(gii Traj'T« t/!vr«/ gtPOpfcfijzîyxep.

14fîmplidter, fed paru eleganter pc reddidimu^i exig«H„j lucellum fraude quieptum,magnaf o« pesrefle partof euertit. Nihil enim ef, quodfreiliui O’nniacorrumpit,qudm fraui.Qÿod p capfam iOant firaioflio, uedequotpcommunieriilt;, tarnen frußra iipeis, pquidé fraudem intiit conclufam habes uioa Iwißimum pnedonem, qui quiequid inuenit,diripiti

Similii apud ifocratem quoq; fententia efl: Doccê tnimgentes ipfa experientia male parta male perire.

Hiec coneio eß tanquàm epilogtu fuperiorum tflcionum ; Habet initio querimoniam, quod frU' t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßra doe

Dande monetpios,nekis/cdndalis pdjid/it«r/i rf uerd uid abduci, tjuanqudtn enim poenM publiciU fubicuri erdiit, tarnen hortatur, ut rej^iciant ad rf' ^num grdtiie per Chrißum ßiturum, quod magnißct commendjt,quod ßt regnum remißionif pe(»^ catorum,grati£, ^3quot; uitd dternd.Reli' qua in Commentary! explicd/f' tur uberitu.

IN hoe Canticum régis Satomonis multi uarititi etul^ intempefliuas or prodigiofts interpretutio» nes commenti funt. Verum ut ^uimßmplicißimUf li germanus huius librifenßu lt;}ueratur t exißimo e/ß eiufmodi Canticum, in quo Salomon laudibus deum celebretjci^pro conßituto cr conßrmato diuiniin^ regno ac politia fua grattas agat, esquot; oret pro (ixf* dem regni [ui conferuatione et propagationeßmid^ (onfoletur incolas dues eiufdem regni, ut in ten' tationibus cT rebus aduerßs bono animoßnt ey de» confidant, qui defindere CT Itberare perpetuoßoleäf ßuos,ad fe clamantesjey'c,

. QuemaJmodumautem Utofes Exodi «5- Cantf cum fuum de iUo opere, quod turn fiebat in mari rii* bro compofuit,et omnia Cantica,qux in facris literii extant,ad fisorum temporum hifiorias diredla funt, quale efl canticum Dtbor£ Jud.^^ttem Hanne lt;• Rf* 2.cr pleraq; alia,Et maior etiam pars pfalmorunt, exceptis Hits, qui prophetiasde Chriflo continents Ita baud dubie cr Salomon canticum itlud flripfit,dlt; regno cr politia fua,quod benignitate dei,in pulchef rima ac hetißima pace, ac fumma tranquillitate ad* miniflrauit. Sicut ifla omnia ex ipfo textu patebunt.

Porrô cum omne regnum, principatui feu politic Verbum cr uerum cultum dei babens, multa incont' Woda fog4tHr fèrre, hoc efl, ludibrium esquot; abomi' Hijtio ejfe toti mundo, in medio hoflium uerfari, de pngulis horif,uelut ouii madutioni deftinatu, morte wpeddrf, merito tale regnum feu politia, popKiw 4«' uocatHr,omni^ iure potefl hoc canticum poli fi4tn Salomow,uelut exemplum,flbi proponere, ZT aieundem modum deum llt;tMd4re,m deo gloriari,lie' tari, ac miflricordiam cr potentidm «1« diuinam, ^«4 tuetur fuos contra diaboli infidias O' mundi ty^ iwnidem admifari,o pfif dic4re.

QttemdJmodMm enim pfalmis Dauidis opro» phetarum flriptis utimur,uelut exemples etiamß non pmut Dauidnec prophétie, Quiauero cum ipflsea» 4fi« o communia bona,hoc eft,idem uerbum, flgt;iri' ti«n,fidem,b€atitudinemihabemiu,eadem pericula et afftiâiones propter uerbum dei fuftinemut,mertto e« twm uoces o fermones ipforu nobis ufurpamusjau d4ntes O' canentes, flcut ipfl laudauerunt cT cec tne« runt.Sic quielibetpolitia,^ qua eft ecclcpd,©quot; prin^ ceps pius,poteft hoc cantico Salomonis non dliter uti tefl de fua ditione feu politia compoflta eflet.

Atcjjboc modo fitexifto Cantico canticorum, ^«od Sdlomott de fua politid tdntum cecinit,commult;‘ t 3 nis

‘ww (jUitJdin cantioipro otnnibui polttijS:^u^ F'^ puluf dehboc eft,lt;^Uie ucrbum deihâtent ter colnnt e:}- dgnofcunt, dcucre credunt pcteß‘it^^ magißratuum à deoconflitutdm et ordinatam efßf per quam conferuet dein pdcem,iußicidm et dtßipl^^ ttdm,fontes punidt,innocentes deßnddt,er c • Prol^*^ 'tdntii beneßetjs diumcum ^rdtidrum aäietie hli^* drfnt et pndicdnt.

Deinde pi/ nidgißrdtlU er politint, non ponntii ß^em autfiduridm ullam in opibus.potentidtßpientid ex aliß hmnann prdfidiis,ciuce nec firma nec diuMt na Çunt,fed confi)tjntur,adit;onent,et exuß itant ßfi tit in omnikiii dfitiiüinnibui et periculis ad dt.uccn* ßigtantiei^; confidant,tan^uàm uero et untco allXP liatori et fdluatori, ^ui nunejuim defirii pcpulunl fuum, per/ecutionem patientent, propur noinett amp;nbsp;nerbum fium. Nam certum eß populum pietdtißu* diofum, et dmantem uerbi, fiemptr obnoxinn (ffi multis tnalHf^utbu^ à diabolo et n’Undo premilur»

Hinc^appellarur h^et (dntio,( antic um cantico' ru, quia de relw fummii ac maximss agit: mmpede Hidgi/tratibuf,diuinitus ordinatis, ßeu (je pnpKio det. Non de priuatd aliejua hifloria ,fi(ut alilt;t cantionti in fdcrif literbs, ßeddetoto ac durabili aÜijtio regno fiu populo, in quo diUi aßiduenultd et ingentia mi» riKiild

P R AE F A T I o. *7f Mc«!4 f Jitjdc potentiâ fuÂ oftcniiit, confèruando cT tuendo tüu,aduerfui omnes infiilttu diaboli et mundi, AdhiCc canit de hii tantii rebtM non uulgartbui «iTbiô.qKibt« uulgo utuntur homines, fed magmficif Crßgurdtis uerbii tÜu/irat es exornat rej fuds, tt4 utuulgusedsaudiensjintelligdtlonge diuerfttm quid dam agi.Sicut enim reges «t principes folent^meditan Ur er cdnunt amMria (armind,qu£ uulgus dcetpit de jßonfd dut dmicJ cdntdtd,c um turnen politiit et po palt ,'aißdtum bis depingdnt.Quemddmoàü Tbtuer ddnckßcit,qHi Mdximiltdno fßonfdm IzrentrcichcS iungit.Aut fi de uendtiombM loquuntur, ßgiitßcare liülnnt boc fermone,hoßem JîlƒalM ac fiigatic.ac fe ui^ ilorid potitoieffe. Vt cum dtcunt. Aper eji conßiß'm ßrd cdptd,es id genus dlid.

Adeundem modum ßcit Sdlomon in boc fuo Cdtt tico^utitur mdgnißcis eS rege tdnto dignis uerbis ,in rebiu ßits deßribendii.Conßituit Deum fßonfum, es popaliî ßiu Ißonftm^dtcji itd cdnit, qaantopere Dei« popalïîillHntdiIigatjqaotetqMdntis beneßciß eKdJJi tiat et cumulet.Deniqs ca benignitate et clemêtia e«« dé cöpIeiSatur ac ßuedt,qud nwUiM «nquàm fßonfunt j^onfdmfudmcomplexui eSldcßuit. Orditaritac^ lt;c loqaitar in perfond totius populijUclwtf^onfd dei.

VNC librum fufcepimui t' ndrrdndum-, non ßudio ojlttf tdnd£ eruditionis. Sicut ^ui' dam qui omnem operam pO' nunt in obfcuros libros, quoi fcthcetcrdd Idudem

ßcidt,au(um elf t e4 attingere, quie alij propter ob' fcuritatem fugiunt,(y in obfcurii cuiq^ liberum ft it uinare ac J^eculdtionibui ,/èu proprijs cogitatioui^ bus,indulgere.Sed‘ut repulßs ineptis opinionibuf qui bus hdäenus libeHus bic obfcuratus efl,alidm commo diorem fententiam oftenderemus,utilem ad uitam ad beneficia Dei reóiè infftcienJa.

Finn fieri' Scimui enim hunc totius ficripturie ejfie finem, ftumOfelc, doceat,arguai,emendet,acadiufiiciam inftituat,iit perfióluf fit homo Dei ad omne opus bonum, fiout Paulus dicit i.Tini- s.Hunc finem,qui non rejpiciuntf etfi opinionem eruditionis diuinationibus fuK, apui imperitos comparant.Tamen uerum fiuccum fcriptu' non noruntMec dißimilis ea eruditio efi,corpori*

but cju£ hydrope infiéla funt. Ed t«more immoditf (nßatd, fpeciem fucci habet, fed (Jut totut corruptm cruitiofuiefl. QH4re nosrefêrimuiinterenarratt» dum cogitationes noftras eo, ut hic cjuoq^ liber, tum dodrina ad uitam utili, tum confolattonibui nas trudi4t.

Ne^ eiiiin uiKluàm a/fentientur ijs,qui putant ejfe intatoriunt carmen, de filia Pharaonis d Saiomone adamata.Neq; hoe placet, ut exponamui de coniun» dtotieDeior fyti4gog£. fi,ut ficut Tropologiflie,de animaßdeli. Ex bij enim fententijs, quid quatfo jru' dus poteß percipifEtß igitur in tanta feriptorum ua ' rietdte bic Uber adhuc in obfeuro ßt poßtus-I^os M« ineninßflentesnouam uiamà fumma fententi£non aberrabtmui 3 et/i alicubi ßrtajfe in partibus errare pojfumus. Med igitur fententia h£c efl.

Extant tres libri Salomonts in feriptura fanila, Libri Sala/ Primus,Prouerbiorum,maxima ex purte efl cecono= monts tref, itticus,cr (ommunia u:t£ bHi'iM ac morum pmepu t proponit.No« eo mojo qwo gcnfili«m pbilo/öpbj.SeJ ubiq- ajjrerfa grauiore doärina de fide 0- timoré Pgt;ei,quàm gentes non uiderunt.

in genere folum omnes,fed magiflratum maxime doff i,ut fcilicet timeat Deuin is,qui alijs pr£efl,cr flre t 5 «wé

nui ßcidt ta qux prg manibui funt, titc^i fi ud rà dilficultate,uelingratitudine hominuin jraiigifuut, quo minus fuum officium/àciat.

' Tertius efl pr£fens Ubtr,qut inffribitur CanticM tanticorum. Js propriè ad Ectiefta/ien pertinet. Eß enim Encomium poltti£, qu£ temporibus Salomoni! in pulcherrimi pace floruit. Quemadmodum enint in [dcrafcnptura qui jcripflerunt cantica, de rébus 4 fe geflii ea fcripferunt. Sic Salomon perhocpoéni4 nobu fuam politiam commendat,et quafl Encomium pacis or pr£flentis flatus reipub.inflituitfln quo grH tias Deo agit,pro jummo iOo beneficio, pro exieriid p4cc.ln aliorum exemplum, ut ipfl quoq; fl(

dgatjUtl ä ('hraji,cjiioi orutiontA gfnerc fit fieri fiÿiy ptiim.E/lenim oinniiio figura

Loljuiturpro more iHim popiili. Apudnosmi'^^^'fi^^''^‘‘** ituihoneftd ofieuldhdbentur. Suntdulem oficuldd'

Dem,id eft.fituet huic politilt;e, ofculdtur earn, omni ^enere bent fie iorum cr dmoris edm profie^uttur»

^uod in flieciem udrie affligebdiur Deo cur et e(fie.,à Deo (jfndri,diligi.ln fpecte non dppdret, lt;]uod oficU' letur findgeganhfied ^uod Idceret potiut ej abhomit tietur.Quod dutem dddit.

Signifiedt,quod Detw hunc populum fiuo uerbo di Prrdpm» g'lffur.At^; hic quidem thefidurtu iße efi ,'qui mérita prirnm in pohtid idUdtur, fine quo politid eon-fifiere diutim non potefi. boc donum butui populi

populi PmIiu quo^ in Romanis cap. j. SuntiÜis cri^ dita oracula Dei.Uem Pfalm. 14-7’. Qÿi annuncitit uerbum fitum ïacob, crc • Non ficit taluer omni tta^ tioni. Verbum enim eü, guod pios ab impi/s difief' nit.Per uerbum lt;]uo(j; fit,ut fentiamus omnia qualu bemus.fiue in Politia,fiue in Oeconomia, efiè donti De»,CT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diuin^ uoluntatis ZT fiuoris erga nos

figna.Reliqui licet abundent omnibtis bonis,non tlt;i‘ men ea dona dei effi inteüigunt. No igitur poteflfrd (Juin ijs in fuam perniciem abutantur.

Vbera pertinent ad doârinam, qua aluntur Mf' mi,ut fiat perfiilus homo ad omnc oput bonit. EM Vinum. comparât uino,cui facra fcriptura tribuit, quod U' tificetcor. Ponitur igitur per metaphoram uinum, pro omnibus mundi delicijs çy uoluptatibus.

Et e/l h£c quafi exceüentis fidei uox,quod dicit, Egopr£firo uerbum tuum omnibus mundi uolnptlt;i* tibus.Sunt enim omnia referenda ad uerbum.

nerbi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eftjcognitio tui eft ficut oleum.Nam (««•

dit odorem gratum,c7 per uerbum latins fpargitnr-Ne^ efl hoc beneficium uerbi in anguto,fed inuulga*

C-ÄNTIC. HART. LVTH. , *8^ tHr per tot^m meant dttione,cr f^ärgit odorem in ui tinos quoq; populos,/icut unguentum effufum.

Id eft,«fci uerbum tuum eil, ibi fentiuntur benefi» litttua.Pif enim fciunt per uerbum, quod donis Dei fruantur ej dbu/ident.Quod fi ea aujirantur, fciunt fetentari d Deo,^ patienter crucemßrunt.

Ideo uirgines te dtligunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Htbraica

EilHebratfmus,quodciuitates «ppfUdntur mä' tropo appet frebcr/ilife« Virginem autem Hierufalem «ocdt *,csXiks Eft igitur fententia per uerbum tuum fit,ut bis tantii beneßcijs düeHi te diligant nbsp;nbsp;nbsp;dment, qui bitte inde

Hdflfnm commendduit Politidm fudm, propte* hit quod uerbum Dei hdbeat. Impie igitur d multis nunc exiernwm uerbum contemnitur,qui jßiritum fd« ftitnt,citrlt;t Kerbwrn HOCitle,per didbolicdi reuelatio' »es.Et tarnen nec quid jßiritiu, nec ^uid uerbum fit» Horunt.

Scire ey pofii Jho (ittit. Cluando igitur uerbum hibernas,non àdtim pojfiimui iUud fequi, fed retra= °'’“’* kunt d uerbo caro noilra,mundui ey Satan, fubijeit igitur iam orationem.DediHi uerbum, pro ij«o tibi Ratios (tgo.Nxnc fic ut etiam frciainus, que uerbü

NuUmn e/i uita genust guod non fita incomntoii habear.Duc uxorein, liatim uidekis malorum pdä» gui,inuenies qu£ tn uxore,q»£ in liberii dr/j'liceJnt* Cura quoq; uentrii exercebit te. Sic qui in imperia funtypluriina malufentiunt^nufquàin enw Satan ctfgt; fat.Sola igitur oratio rellat,qua difficultatescrf(O* „bquot;‘,5 pulos iüos,in quos impingimus, fuperemus. Dfi« t' iioiUum, niijt idgQ I,Of tentât his mails, ut ollendatur gloriit uerbitCr magnificetur uirtus diuina in infiimitate. Alioqui non erat locus oftendenda; gloria cT ricordia fua.

E/l Empb^ticMm-Non dicit ambulabimut/edciff remus.Si tu afflaueris fptritu tuo.Ubenter agam prit ctpentydoHorem^maritumfdifcipuluntiCrc • Sinon afflaueris,nihil quifquam,quantuuis magno ftitdio ft •tMrlt;lt;,pro)noKfWt pra/irtim in polttia.Sicutuidemni fummoruin hommuin fapientiaeuerfas,non aiini^t ' florentißimM Kefflub.effè.

Ontioiicm Aüudit ad mores fflonß cr ßgt;on/a, çx figurale Significatenim fumtnain beneuolentidm det erga nos,Dei(S,inquit, ip illit

CANTIC MART. LVTH. 187 flJis mjlu,(fu£ tn Repub.fentiOjConfolatur Kt.oÜen^ iitfeuolentem çx ^iuetiton-^tcut (um fpon/us fpon* firn in conclaue dunt,non frctt ißud odtoßgt;onf£.

Sic exprmit fummum aßT^ium,tjuem Df«« »rgdorjMtes bibet, (]uodexauiidt,confoletur-ßueat ««gelt;tt domf uirtuttbuf fuii,ut unupjuif^ commo ' 4ii« ƒ««(» officium ßcere poßit.

Ex«It4bo ùm,q«o4 non deferii me,fu[cipis me in mi ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»lt;^»0»

Efl Empbaticum, tjuod dicit, in te.Q^d. Exfr4 tuum ßldtiutn çr awxiliu nibil f(ntitur,nifi Idbores, fnole^tte,impdtientid,mcxrores,lu£îuf,c^c»

Pertinet dd grdtidrum dâionem, id eil, En'mt« grdU,contî„entorlt;tbim«6 memoriam t«4m, (Jwam noj «mes. Sicjuidë uberd tud nobis donds. Memorid enint ffgnificat,pr£dicdre, landdrejagere gratii«, ficut fuprd, Hocat omnid corpordhd zsquot; carnalia gaudia.

Ltnf HiHfTfjHt tiuüa incommoda fentiant.Si^Uie äute inciJunt, olfinduntur 0- murmurant cumfuiiti»^^ impatientia.

tttoda,patienter ea firunt,cr orant, Liberati igi^^ agnofcunt fummam Dei erga fe beneuolentiam amorem.Sicg; impenßut amant Deunt.

lamigiturSalomon inüituit concionein,äd tendoscuruosiüos, ut eodemmodo ipß ^uot]^ fcantprlt;eientiamalafuperare,ßrendo fcilicet rando.Stc enim folent tentati er exauditi,alius docent erinßituunt,utPfalm.tefiatur u6^ Credi^if propter tjuod locutui fum.

Porro hie ordo! er proeeßu^ huiuf Cantid efi. Quad alternat confolationes,ijuerimonia(, oratio/id item exbortationes.Sicut enim tn repub.legibiiiinliù tuta agitur. imo pcMt b^ec uita noßrd uiuitur. Sic et tiam ipfe in boc libro agit,er id earn quandamreip-communis uit£ propomt^ubi ajfiiilionem confobitio, confolationem alia ajjhiiio per uices, ßcut nox diml pejuttur. Sic in rebus pub.pmper hou£ procelllt;e,noili tnotus er terrores incidunt,^uibtis dtfcußis,nonda' tur diutius (juies,pd aliteßatim turbie zS“ caltfiiiiit' ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M

Sic D4«deiw principio excipiebat deßdio populti Ktx compoßtuin iQad mjlti erat, cr ecce aliud tantó grrfuiXiJu^ttto minui expeäablt;ttur,incidit dileiliß fitiuffiliui fibfilom inßfla arma contra patrë mo' «ct. Nec fattó pepuhßi p4trem regno,regias con cnbinofet uxores «Jaogj;putris coiiß«prflC.Sicrf]Jgt;. tficeu periculofa in proceüofa mart nauigatio,

Qum Salomon fubinde confolationes ex-^ bortattones repctit ad animandos pr^fidumanimoi, Netantts di^cKkatifctM ßaäi reßliantaut deßiC' l’eut : Sed dißant ad httnc modam oratione ß erige^ i’ejCr l^crare falutem.Qui ubi contigerit,rurfM fic parandi« eß animui, ne ßcuturii malis fuccumbat i Qaemadmodum enim iuga inontium Halies, no' flei« dies : Sic perpetais uicibus afflnüionem libéra» tio,liberattónem rurfui aliud malum excipit. Qucni CMnonemß ijais obßrttau€rit,is bonam partem ba« iw librt inte[ligit.Pofl,fi qais id qaoq; uolet, nalltu« labor eß Alkgorias comminißi.

Monui antea,inflitucre eum pofl gratiaru aäiö^ neneoncionem. Fdiae Hierufalem.

ld cfltUos politiié circumiacentia oppidtt, M-fite ofjvndt,fi minui omniu fuccedant.

Quanquàm/im politic,diuinitut injiitutdfy' or' Mtd uerbo Dei,tdm(n in j^eciem miferrima ejfeui' dior.Nufqudm fucctdit^paucißimi futit,(}ui paiépu-.. blifd ament cr tueantur.Videor non polilid, fed lt;ju^t ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dam feditioforum hominum toUuuics eJfe.Nolite biC

firma offindi.Figite oculos non in nigredinem, fed itt ofculum quod mthi Deu! ojfirt, çy turn uidebilii w« firmofamzy amabilem ejfé. Quanquamenimjirii uariéfimuexata, tarnen propter uerbum cr fiddH fum defiderabilif.

«cmiaccfi'a Sic Ecclefia quoq; infieciem non defderabili!, Sic. fed lacerata e/fe uidetur,cr miferè affli^lajcnintum^ opprobrijs expofita. Efl autem ea confolatio iiofirlt;i, quod nojira falut in uerbo çy in fide,non inexterni Jpecie,e/i fita. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ •

. Tabernacula Kedar,id efl,Arabum,funt uilia amp;nbsp;definnia. Contra tabernacula Salomonis, funtregi^ cr pulcherrima.

Ca NTIC. M ART. L VT H. 19» t»bij'udim Arabu-ttiquinu'd^m politùmhabent^ M«/h eni'it funt i/t populo meo lt;Jut non credant uer* fco.MHlu *]«( magtjirutui non obfequuntur.Ap p4ret (gitwr con^iifio pottta hominuin,:iudngt; bene tnf llrudu pollua ejj[è,Sed nihilominuf funt JeßderabiltS peuttabernacula Salomons. Siquis internantß)e^ ciein conßderet, uidebit tarnen multos in lüa politii pios boi«inc{, qui obedtunt cT funt bona ac fideliapo politie menibra,eyc.

Pergft exbortari contra fcandala, ac monet. Noli gt;ie ea pane intueri,qua fum deßrin'.s,Sed ßge oculoS inßrmam cT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;meam, contemplare uirtu»

Porri) qui hoc nouit iUe demum fe omnium maxi btani artem didtctjfe nojje fciat. Sic enim lumiu Mi,ut plus uno ahquo uitio moueamur, reli* ^uts uirtutibiis omnibui.Slc hodie qui fapientißimi in tnundo iudicantunofjtnduntur multß malWjijMf pr^e itr merttuin,euJngelto imputant. Rurfiu quâta bond Qnatboiu {» ËUMgelii beneßcio,tum priuatim in hominui» ammts G“ coiifctentijs, turn publiée in politia obeonômia «tceperimus,nemo uel paucißimießnnant. Quode» »ii« quefo uit£geniu j«t£ ante Euangclij reuelatione, ie ^«0 «trè potuerint Wiic^rt bomines^Non maritus

non uxor,non liberi,non n}lt;tÿfirdtui,non dues, mH ferui,non dnctÜ£,norant fi in tali uttlt;e gaiere ccnßb tutos,quod deo probaretur- Idea ad monackorumO' pera conßtgiebant omnes.

Similiter ante datam euangelij lucem artis ufusrt He oflenfas aut cognitus fuit S darum id eft in pueri* tibiis difdplinis.Nec grammaticie,nec diaUdiciegt;nec rhetoricic ufm patebat, tantum aberat,ut rtde iocef ri polfent-QUod ft hac in leuibus his artibuf decide» runt 5 ijuanto magis aedderunt in grauioribiu drti' bus,de theologia rej ipfta locjuitur. Juris profr/jorcs, etft drtem,cr urtis ufum aliguo modo noftent, tdmen quod omnium peftilentiftimum erat,paudßimi crede/ bant fein tali uit£ genere effe, quod deo probaretvr» Idem de medicis licet dicere.

Hæc tanta incommoda nemo tum conftderabah liunc prxfentiu bonorum obliti, in mala Untum rt' fiiiciunt ingratiftimi homines^Meretur autem fumitui htec ingratitudo, ne tantorum bonorum aftieâuftui poftimus.Sicut feriptum eft: Non uidebit impius glo^ riam dei. Pij autem cr tanta beneficia dei uidciit, ei grati pro ijsfunt.

Porro debet hie Canon etiam in priuatauitadi» ligentiftime obferuari: Siquts nigredincm exccutis feponat, uidebit mundum repletum mifericordiadi» uiita,

MARRTINI LVTHERI 19» niiit. Sicut efl in Pfalmo 107. Qgw fapiem zx cu» fiodiet h£(,cr mifericordiM domini intelliget. Sic in ^Hotidianii hominum conucrfatione uidcbis nuüuin bominfm tam elfe malum, quin multas er innumera' biles dotes habeat,

A/fuefreiendut igitur efl animui, ut magis uirtu* tes in Jingiilis admiretur,ijudm uitijs,ß qua lùnt,ofgt; fèndatur. Habet aliquis uicia, habet idem fuoi quolt;^ HirtHtes necelfe eß : Nf^ enim omnibits infîrumentis ^Mlt;e 4 natura accepit » abuti poteß. Pfojùerit auteni iHa ratio ad conferuandam cordts pacem.Sienitn inuicia tantum er incommoda, qult;e quotidieinci' duntjOculûs figas,necelfe eß animum impatientia er odio te/it4ri.CMm igitur iUa mala, er res iüa mutari non poßint,mut€ri5 tu, er aliasn induas opininnem * (Tretine liberum animum dißimulatis prlt;efentibut incommodis. Sicut monet opt/md iUa fententia, in eccleßaße ßcpeufi fumus, Mitte uadere ßcut «4-dit,qudfido ««It «ddere peut uddit. Prafentia autent foininodd cr beneficia tot tantaé^ fiunt^ut pins homo fictie pra ilJis waior«!« obliuifeatur.

Solfignificat triamp;«ldtton£t« : SicKtindiedt chri' fiitt in parabola defemine,per filem adußo. Item in dpd.iji.Pir disinfol non «ret Inndpcr nofle

Dir it igitur, nunc cjuifo uBti nigredine nt o^it* dirnini,nolite miht earn imputare, Sol me JcnigMKif» Q_. d. Vbicunlt;]; efi uerbum ft dtutnd ordmatio, uH» cun(];dligua politiit eft ftrma ibi ftoi ueniet ex ajftret atgredinem.Hoc eft,dittbolM ft opponet, ut uidtathf quwitcrux uerbum,t[lj politta prorpM deftâura.Sed iiclite olftndi non prteualebit Satan.

Sic dehet in polttia dgi,ut non folum multit trftit htionts ftnt.Sed ut etijmfilij infamant contm matf^ hoc eft,po!itidm,contrd mandatum ex ucrhitm Dti-Qdiiigiturtn intperio eli,ftiac fe conftitutumjuftf fedittofoi ciutijCjuibtii mhil deeft nifioccafto lOiH' moda mouendiC ftditionii. V [ qui debebant in adinini ftratione ejfe auxiho.ilb hoc unicum agunt-.quomoio Voxl'oiritt cam euertant eX dtripiant.Experti funt hoc Dauid, princiuiini. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Poiita fum cuftos fupcr uincas. Vc' ru uineam mcam quarn habcbaiiijnon cuftodiui.

querimonia.Eatetur fe ius,poteftateiit. Vine, nomen regif,habere.Scd executio penef alia eft, m* quif.Vinea eft populuf. Super iftum populu ego ftm fonftitutM rex ex prtnet^f, Q^id ftteto i Vind imit »on (uftodmi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sie

Sic aperte frtetur, non poffe humano (onfüio ftjjgt;ub.teneri.Sed longe minorent ejji omnem huma' nam fapientiam,quam quaadtantamrem ^îôtcrp^i dam fufficiat.Ratio in promptu eß. Sint quantumis‘tg-iMiit. tono,pijjapiente5principes,nontamenmederi oni' «ibiM uitijs poßunt.Tanta mundi efl malicia. Et idi ipß qui in uinea funt,fe opponunt zj reßßunt, ac no lunt regt.

Quid igitur ßeiendum eßitium ob tantat dißi' tultates zr moleßias reßgt;ub. defer ends Non. Sei poteß,debet lila mgredo ab oculii remoue-tt, er ocenpitrt animua meditatione beneficiorunt dci,qu£ in uerbo promittit zr exbibet quoq;. Deinde txemplo b«iiw regw,di orationem confiigiend«»» eß Indka miht tu,quem dihgic anima mea Hfcei}ordtiOjinqad^itetur, Jibi deejfe fapien* tiamzr uires bene adminißrandie reipub. Sic Dux Saxoni£ Fridericut,ad Staupitium dtxit : Minw« mi/ »n^q^fefiirequomodo adminiüret ducatunt fuunti aieo neminem eße, cui tuto aliquid comtttere poßit, Sic Cicero.poübellum ciuile hanc uoeem indignatio» nis e^“ deßerationts ptenißimam edtdtt,O me ßußra ^0x7°quot;* ßpiente putatu. Pij ergo principes exemple Salomo^ nit oreiit et dicant:O dei« cre4tor et gubernator om mM,(jueHt anima meadiligitßndicaquomodouinea

Vbi pafcas ubt qniefcas m mcri'die, Deßitutui ßtpientii (t uinbtif fuis exoptat Deui^ (onfortem regni. oflende mihi ubi nam tc inuenitim, lit und mecum rempub.adminißres Ego nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in no'

äecr atru caligine in politia uerfor, Tucubifin meridie.utinäm mihi ßc in meririie, id eß, in funtind pace liceret regere.

OpertKrrf erat ßgnum mccroris, ßeut inuolulunt. caput apud Komanos. Or at igitur: Eximeme htsiM leftijsjua ope minue curas,udia cy ßßidia tuapn* fentia.Da animum^ne deßgt;erem,aut tantis dtfficullâ' tibus fuccumbam- Atq; idiuxta greges fodaliumtiiO' rum.Sum in inßgni loco, in grege fodalium tuoruw, Suntadhuc qui uerbo er ßiritu tuo regätur Proptif illos',qu£fo, da fucceßiim ey tranquiHitaté-Sic in tan tis d’fßcultatibus ad orationem redit er ad uerbutn^ üi t^noras pulchra inter muhcrcs* Audiuimus querelam qua magifiratui queritur de difßcultate adminijirandi Rempub. quia etiamfi* Ibe matrts repugnant. Fingit igitur iam perfonM ß)cnß confolantis eos,qui tantas diffcultates ey f““ kßtoffentiu/it. Q^d, Q^ereris detuapolitia,(n't nnUt.

CANTIC. MART. LVTH. 297 nuUa in toto orbe ßt politia,quie cû tua conßrri pofr flt;t,adeô omnilw fuinmii De« donis abuudat. Habes Merbum Dei,propbetiis,fdnâos iudices/anftoi reges, Üanc puUlmtudinetn crßrmamtuam ignoras f

Sed ßcfit,in tfntatione omnium donorum obliui' ßimur, intenti in prtefentem dolorem feu aßrUum, boiiors.amp;:«. Tentatio enim adeo omnia abforbet,ut nihd niß md' bimuideas/entias, cogites er expeäes. 'Etiam peri' tißimi facrarum liter arum,cum tentantur » opus ha» bent eo, qui confolationem ex facris liieris ajßrat, Sic neeeße eß in tentatione, ut admoneamur rorKW, î«lt;e dataßtnt nobis.Sicut Paulus dicit i. Corinth, litm quoq; conßlium addtt.

Non aliud tibi conßtlere poßum,quäm ut egredia tis CS' pafcasoues Mas,quam ut exerceas adminiflnt tionem tuam.Nibil folicitus deeo, quod hoedos gi'egc tuo habeas,id eß,malos, improbos, inobfe» quentesifeditiofos ciucs.Nibil morétur fc tnim proptrr ones ßtnt,et politia eß inliituta propter bonos principaliter.Sed quid eß quod addit in ueßi« ffjs outuinfNimirum bocjMt intueatur cxcwpU maio tK«fuorui'q»’ fderiit oues Cei,fanilos iudices, regfj,

prophetM,ç^c.Vtcumuidedtitlosquolt;j;uaricleritit, tos,iei)uiiis pr^fentid incominodd ßrdt. Sk Dduid itt Pfdlnt.fe conßldtur, Memor ero memordbiliu twor«. Conro’ario nbsp;nbsp;nbsp;Sic nuüd conjolatio^nullum foldtium nidlorunt eß

■ ^uditt uerbum Dei. Qj{.ecunqi enim fcriptd funt (in' quit Pduhu Rom.15.) in noßrdm confoldtionein ßnt firiptd,ut per pdtientidm er confoldtionein fcriplH' rar« ßgt;einhdbedmtn.Chriflui cruci dßtxui,Joannes decoüdtufyMofes uicinui morti,cum idin fui eum 1“^^ ddreuelleiit,erc.confoldntur nos,ut tcquius ßramnt tdntdm mundi ingrdtitudinem, utßmplici dninio nO' ftrugt;n ßciamu^ oßiiiune,cr nihil hexdos morentur^

Hlt;ec eft dinplificdtio inßitutd; confoldtionis.Sitni autemdltdteinpordbelli,dltd pacis funt. Sicqunlt;^ hdne dmplißcdtionem in duM partes diflribuit.

Hxc prior pars ad tempus aßiidionis er crueü reßrenda eft. Videris tibi in tribulatione deferta amp;nbsp;uida, Ego dutem te aßtmildui equitdtui meo gt;nbsp;id ^ßgt; in meo conjßedlu es ceu uiHrix cohors,qu£ ad dtnti' tdndum eft inftruüd.Sicutcuiruf Phardonis oinniuiU potentißmi régis funt. Puto ideo Phdrdonis ineiitionem,lt;juod is inter oinnes,qui Into noti fkerit potentißiiiMS rrx.

’■‘’f. Nitm tri juo conßniüu Salomonis politia efi ecu impeditii turbata inalu, ßnju malorum, deferit nerbum ernon refjitcit fua “iond.Si autem uerbumuideiii,omnta funt ucrißnna.

iÿtur 4niplißiina promißiOjCiuod Vciu tarn ami/ uocac.Sed non apparct, uidetur in /ßeciem pottui liefertet à Deo.

Hæc dlferj pars eji etmphßcattonii, (juie pcrtinct T ‘quot;’P«’ pJ-lt;id tempi« pacts. Twn entm fuppettt nobif uerbunt Dei,quod in tencanone amitMur, aut ^grè retineiury iMmMon« (fîintt« obltâamur, quec tempore crucif ftnfa malorutn prorfM ammo excidunt.

1« 4Hres uertimiM proptered,quod lüa ornameu' ßiit pulchro ordine inter fe dijdinéia ZéX difpoßta.

Nomen Hebraicum alioqui lineamenta, feu ordinei ßgnißcat.Porrö maures torques funt dona /ßiri-ti«fdnfli tn uerbo.Ea ornant noßrum collum, id efi, «erbum efl in publico ufu, doectur, legitMr^ duditwr, bdbetHr ubtq; copia diuinarum promißionum.

uertimuf .Signifient dute hie ipfum ornatui dugmetif tHm.Ci.d- Augebimut tibi iflum orndtum,etßciemiit tibiorndmentdctidmaured. Ver bum crejcetubi,fi id trdildueris.

Vo'f’inittu E/letiim uerbum tdlis thefduruf,quitrdlldndo rd, crefcil et diflribuendo,feruiindo dutem peril. Opor/ let utfit in afiiduo ufu.Quo enim mdgii docetHr,lt;iU' ditHr,difcitur,eô magis et clarius intelligitur,

VdriiM «3 Er«/jt ill4 ornamenta non fiolum aured,fei dißi«* fin uerbi. ^4 puniiis argenti feu uermiculdtd, id efi multiplex etuariat uerbi eft ufin.

Sic monetiUt fe in uerbo Dei,et exemplif in uer' bo propofitif,exercedt,tum fire,ut uideatfe ejfi it* quitdtum inftruélum. Neqj jnoret«r bœdoj qui funt in ^gt;'ege. Qni credit gt;nbsp;ille uidet et experitur hec. Qîjt non credit iBi tdntie confiolitiones funt cr iocM.

Con.foldtionem fequitur,quodpotiticd illd perfo* nd confoldtioni credit,qu£ finguldrisftdei uirtiis eß. Sic enim firè accidit,utcdldmitdte prdfentt dolo» re uidtn dnimin,non pofiit ddmittere uerbum, quod fidei, diuerfd d Cenfu promittit. Fides tdmen qudntumuis dffiiéid,reftgt;icit dd uerbum cf uerbo erigitur.

CANTIC. mart. LVTH. jót /«O.Qj.Izi tentatione fentiebam, deunt longißime 4 »lereceßißi.ciuare etidni poflulabdm, ut ntthiindï= «rfh ttbi ndnt pafceret. Veruni no abijt, eß prüfens in conuiuio dccumbit,id eß^ßuet, dmat, tuetur, ßrudt.Non cogitdt quomodo me perdatjaffiigdt/X“ (ruciet,ßcut ante in tentdtione fentiebam.

( ti^tuiior adhuc inconuiuioaccumberet.Quareetii ' «placuit.deleâauit eumtcr exaudtta eß.

Addit iain commendationem confolationii,et anta phficat confolationem fuauibuifigurif. Nojj e/ï pro^ (ul Deusjfid in medio noßrum uerfatur^ ac in ßnu et ' (oinplexibui meii eß,ßcutßfciculus myrrh£, id eÜ, ! ßiiet,protegit,cofo[atur,cyc,infumma. Sicergamè tßajjvtiin,ßcutßgt;onfiifergaßon/äm.

Notandum autem guod hitc non ßnt itdiUt palpa fipoßint.Sedmanet hicc confolatio inßgura odoris Qiore tantum fentiuntur ißa, ut ßgnificetur myße' fiumfidei.Clti^dfcilicet deus uerfatur in populo fuó Qifomod« i per odorcm,id eß,per uerbum CX nomen fuum. ruosùcrfaut I Magna fides fit oportet,lt;j[u£ bac de Deo credere po

’ Eft coiwnifMiiafio ßgurata confolattonis, iju»^ DeiM itmet.ßueat^proiegJt.crc-fh ut )Uprd-

Botrum Copher puto effè balj'amum. ldlt;J; hic tione,qui{( addit in uineis tingeddi,^uje ciuitjiieil i'gt;

Copher. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mortuHm,ubtfunt horti balfami*

Sic igitur exijUmo, ipfain arboré antitjuituf Cophef appellatam. lialfami aÜt nomen recentnu ejje^ à prc' ßalfamum- i'tdttum,quod omnia reltqna unguenta Dalfamiim longé fuperet.

A tentatione,ubiconfolatio uerbi animum occu^ pauerit, tum non lolum fentimut, quod amet nof Cf ßueat nobis deus,uertm hoc etiam fenttmus,nos pld“ Mniniim tt (cre DfOjfios Deogratos eße, Deunt noßri cuTiiit to:;k'entia agere.Sic dant mutuum teitimontum confctentia (f amp;■ ipintiis ßiifitui.QonfcientiafentitßeplacereDeo, quarelau‘ dat Deum Hanc ßJem approbat ßgt;iritus janiîuf (f uteißtm nos commendat. id quod hoc loco unies txpreßum.

CANTIC. HART. LVTH. ,oj 44t ig!t«r bic /iinplicitatemfidei^qußdin tritulaüone hO!) Kjridt (onfllia.Sicut illi /àciuiit,qui funt pne utr to, qui non coluinbtnos pi mcretriceos ocutos ht(^ bent.iam in h£i:,ilt;tm in lÜJ conßlia uertuntur, Sicut boc toto tempore utJimuf in euängelij hoßtbtis.Fidet Fi4rt. dHto» uno eoiemq; ßmplici pro/peHu in promißio' «iti« Dci blt;eret,cr bene ßgt;erat de ßiafalute in peri/ fulis maximii,

Efl itbunditntiii conßhutionii.Spiritui fanâufiat teßimonium in corde,ut certo fentidmui nos placere 4»,CT pwlcbros ejße.Fit igitur Kicij?tm,«t nos quolt;^ ‘onfiteamur,deunt eße pulibrum^idefl,plteere no^ ^i^iCrc.FlMc dutem pulchritudo non dppdret in tent pore tribuldttonis,

Lcdulus nofter floridus. Ligna do tnorum noftrarum cedrina, Laquea« n’anoftra cypreffina.

Sunt omnid dllegoricd,quibui ßgnificdt t£titidnt, î«4ifj ex confoldtione hdußt. In omni politid ßc fit, quoi ad qu£cunq; perieuld uidetur dildpfurd er peritMM,

' Eum djfiäum Sdlomon hie indicdt.Q^.i.Putdbü ^te fliturum, ut totum regnum corrueret. Vtifc' bdtur

So ANNOTAT. IN CANT» häturnonregnum,nonpolitia,feduetu^inm ahi^uoJ »edtfiaum ejfe,ijuod,ad quofuis uentorum impetus, di laberetur.Verum nunc poflacccptam confolationeitt tttdeoconjlabilitam meampolitiatn,perindeac dogt; j ’ mum ex Cedro extru^lam s ex materia qute non cor' j rumpitur,fed longißime durât. Video quoqi ftc ormt tam,utfloridumledlulum.Sic,quemadmodum inten' ■ tatione nuHus tentationis finis apparel, ita credent I tibus confolationi,perpetuum gaudium fire uidetur.

mouebor in eeternum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Cuitimah imumcaputhabuitgratiarumaâionem,pró, (ctp* JL ccrnflttutûcr'égregieornato regno.ltem collfo '■ lationem,qua magifiratus in ciuiltbus periculis cz incommodis uti debet. Cum uidet nufquàm fuccedere crnonnunquàm optima confilia pefiimec adere. fcet cfiim noj fxire,er «jdercexcwpfd patrum. N« tantum intueri in mala,quibui premimur, fed etiaiX confiderare bona nofir a, qaibus diuinitus ornati fumuSf'erc.

Summa u l« hoc ficundo capite/equitur defcriptio alteriuT (apt cuiufda tentationis,quod prater ifia doinefiica mala etiam acerbifiima mundi odia,poputus ifte fufiinuit. Sicut enim in primo captte docuit, ut uiri fiimus,qiii dome-

CANTIC. MART. LVTH. jo^ ionteftica incommoda uincamui.Ita htc docet ciuo-’nodo contra mundi odium piui magiftratu« (e mU' hiire df fcfdt.

Njim lt;td antitbeßn reßgt;icit.Florcs,qui intra muros et parietes nafcuntur, tuti funt ab bominum amp;nbsp;bejlia-‘ fum infultu. Sed nos inquit, fumas ßcut rofa in aperto dgrojÆ j quam cuiq; patet aditus. Non ttego me jio- tioscwipij l'em elfe,dgnofco donum politiaiquod Deiii mihi do/ n4«it, Sed utinam flos ifle fepem habeat^ pericula omnia enumerauerit, (Jmiamp;ik fumas expofiti in medio gentium,ceu in aperto agro habitantes.

Ad hunc modum, magiftratum po/fumtts uocare jlorcm campi,ob pericula infinita,quibus eftexpofl^ aosci^i. ‘ conuaïlium uocat florem in inflriore pflt;igt; nitie, ßrta/fe ut diftinguat «iter mdgi/îratMtn fupC' florem or inflriorem.Nam quod florum diuerfa ge^ nerd funt,poteft quoq; reiirri,ad diuerfitatem dono* rum in bona repub. Eahanc confolationem habet, quod efl rofa. Etfl autem coram mundo appareat, )it pfie fepe ey- incuflodita, tarnen quàmdiù uerbum Dei ey cultuin retinet, efl circMudrftd ey fe* ftilt; quadrigis igneji, quos Heltfeas oflendebat mini* flro, Sicut Daniel quoqs oflendit rerumpub. cuflo^

Hic pcrfonte mutatio eß,Ebrieis ußtatißima.SU' feriora enim in populi perfona dtéla funt. Kunc do-ntinw loquitur,ij. d. Verum düis: quadßsfios a^ri, Miht enim flos es, etiamß uidearis eße incufloditut flos. Sed audi aliqutd amphus : Es uere flos inter flgt;i^ fias.Sic enim te tuduo ejje floreni,ut reliquat rcßub-regriit reliqua omnia luduem,nihil ntß ß)tnasejje,na tat er paratat ad incendium.

u®quot;cnt'r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;modumß inteOtgamus hanc particubm

»ofit efle. po commode fubijeitur querele confolatio. Sed hac eon «cdcfuXi ß^‘’‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßßeciem fequarit, gen

«ftrpinae. (ium regnd, quid quieta funt, zs'ßrtunatd, opitut ac clarii uidoriß orndtd,non ßgt;in£,ßd piilcberrim/ roflt;e eße uidentur.Eeontra^pohtta in qua eccleßa efl quid udrie premitur,uidetur in oculbs dei negligi ,fi=‘ cut ßin£. Cigare fide ftatuendum eflßecundum hanc dei fententidm,etidm cum contrdrium dppitret, altat gentes,ßgt;tnas, hunc autem populum, quantumcunq^ coram mundo oppreff'um,rofam eße,

Cluidamßc interpretantur^ut nonßt confolatio, fed (onfirmatio prtorit quertlee, t^onfolum es flos agri,

CANT. MART. LVTH, ,nf ^4 ej ßcut roja inter ßgt;iniif,(ju£ undiq; pungitUTi ne ^nergatyfid mihi confolatio magis placet.

H/c (IÙHnt«r in perfona populi,eft enim totM îü f’er,qult;iß coüoquium inter deum or populum fuutnj feu inter confcientiam esquot; uerbum.

Sententid dutem hd;c efi, ßcut tu dem me habet Unicam rofam : Sic ego econtra,nullum «oio ample* fticolere er timere deum,quam te. Etß enim mullaf Ijiecfofdf arbores uideam,tamen fold malut eß, quit mihi pldcet. Malum autem idea pottßimum no' minat, quia hiec arbor inter fruilißras primam Idu* den habet.

Rede igtturre/pondent htcc interß.Pius poputus Pmspsfi. eß deo ro[a,reddimus ei flores,dum prddicamut,ord ^’DcnsTft* m!M,confitemur,crc.E contra,ipfeeß fuo populoßu dißcd malus,ex qua paßttur e:s‘ omnia commoda ba Dgt;j fum bct.Cdteri di/ ß qui coluntur aut finguntur db bomi® ’ nibuSyfunt quaß jierilia ligna,qu£ non ad pdflum,ßd ddignem pertinent.Dei autem eßyprodejfe,dlere,de* Fiiij ron.«gt;l ßndere,guberifdre,ignofcere,lt;:^ tdrtdem faluare.

Simpliciter expone.Jnter populos, aut inter ró ^UdC colutur ab homiiiibus ,ßcut Hebrlt;ei nomim latißime utuntur.

Sub umbra ilh'us quem defideraui fedi Vmh«; atz Vmbrafignificdt deßnßonem.Et ideo Im ßgu» UnJio ptom. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dtßnßo pioru uidetur plané nulld

eße. Cum tarnen res oüendateße certißimam cr inißimam,non folum contra mundi pericula, fed etia contra portas inßrorum^

Addit autem hie caufam,cur nuUam arborent nid iil,quàm malugt;guia utrunq; pra;ßat mihi deus meuSf äeßndit er alit.Deßnßo certa er tutißima eil.

\ iibenter fedeo fub hac arbore. Significat autem uerltt fedendijperfeuerantiam.Qiii hanc malum nohabetil ßcutgentes,hi incerti hue illuc errant,er omnibus Sd tanainfidiß patent.

Hoc alterumbeneficium eil, ijuod de malo hae pradicat : Nempe,lt;juod non folumdefinditurpoliM pij populi à deo fuo,fed etiam,lt;Juod omnis generis a' lia beneficia ab eo accipit.Hlt;ec tum magna funt, cuni Beneficia applicantar ad beneficium uerbi,in lt;Juo uera alimo’ uerbi. niaconßftit.Quodfiripturanon folum confolatio/ nes promißionum fuggerit,ßed etiam uaria exempid amp;• bifioriaSf^uibui fides in Deum editur, amp;nbsp;confit' mature

CANT. MART . LVTH. jogt; W4t«r.Iwp/y nihil fub arboribuf fuii expeélare pop funt,lt;]udmaridaßlitif Sed noüra folatia eiußnodi funtjUt etiam mortem fubire non ßt acerbum.

Ad hunc modum conßlatur fe contra pericula^ (ontra odium o' iras hominum,ßuore dei, o pr^edi (iitionegrdtilt;e Dei.QUtefummtt arseâ in omnibus tentationibus. Nunc igitur hunc fenfum ßuentis gr‘t' ' iiaamplificabitmultisuerbis. Neq^inre dißicultas *■ dlitiud eé,Tropi aliquänto duriores funt, O' requit runt integrum o' octofum interpretem. Egoweró ßc diHrahor negoci/s O'curis ,ut ßre nihil ocij relin» quatur ad colligendum dnimum,O' tumen uia ßcien dd esl dlijs,ut inuenidnt dptiord^

Non ßlum deßndit o“ dUt, fed etidm implet me gdudio.vinum enim latificdt cor hominis.Porro Ui vinum* ticid hfCjcHfenfuf grdtitc diuinx, dd quem reuelatio uerbi noireuocdt.Quiddmreßrunt lt;lt;4 benediiliOquot; nem tempor dlem.

Milites in cdilris ex uexiUorum rdtione ordindn tur.Sic inquitjAgnofcomeum uexiüum fub hoc deo, quod cil chdritM,ad bdnc fum ordindtd. Si quis hic bumiubcnu dijßrentidin qud:rit,poteil fMperjorrf reßrre dd cont Idtniidin er CU(ein cordütfeu ud beneficia ßiirituds

lia.Hoc autem poteß reßrre, ad beneßtia externi, ÇX politica, ^U£ deut ijs conßrt, qui uerbum fwm habcnt,cr id ßquuntur.Sicut Paulus dicit-.Pietoi bi« tf t promij?io«fs b«iiM «itie er ^tHrlt;e.l tcm in pfalm.

37.Saturabuiiturtußi in dießmif, reRumt''deo autem boc gratitudims,etiam hac corporalra fot^dibere^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Salomon hic ßcit.

Ndm et/i alia quoq; régna habeant opcj, potentiM CrC’Tamen fui populi in eo melior conditio eß, qnoJ flatuit fe eadem habere dei benignitate,ßc nos quoq; debemiu oculos,aures, omnia alia, quce habemiK agnoßcere, ceu ßimma dona çy certißima teßimonia beneuolenti£ dei erga nos. Ideô enim militari ßga»

ra Salomon utitur, Pt h£c beneficia intcrpretatur uexillum , feu ßgnum ejße ad quod deus populutn fuumreuocet cy coHigat. Aequiore autem animo poßea ßrimus, cum iterum außruntur ißa, quoi ßntimus ea à deo donata eße, er tantum concejfa ad ufum, non ad teternam poßeßionem. Nwc 4^ populum uertitur.

Fuicite me floribus,ßipafe me malis« Confolatuseß fe beneficiß dei contra oiiunt mundiyçy pnedicauit ea. Nunc uertitur ad totumpu pulum optat,ut idem fecum ßciant,ut dißant agno' feere has

CANT. MART LVTH. jn f(trt h£cbcnefidä Dei,cr pro i/s dgere ^ratidt.Hoe fll,lt;Juo pojiulat afim ab abjs ^uoq; fiores feu raee-' »tos çy poma.cy fe fuflentari lt;lt;c refèciliari.

Kejpieit autem ad fcandaluiti, quod mundut filet ^dnurari tuagnificentiam cr /}gt;lendorem. Q«- d* ^Üindimini, quod meum regnum uidetur longe effe t»fra aha gentilium regum régna. Sed quitfo utdete, ®® fub CW1« umbra fedeam, O' apparebit tenuitM no' ftramaior effe omnium gentium potentia o opibuf^ Molue igitur tHot mmWimf potit« laudate cr agno fate hoc Dei donum quod nos habemus.Sic cT me cT lt;lioj fuflentabitis o' recreafcitWjqMOS etwm nontiuno ^«itm mouet fcandalum tnßrmitatif.

Quidam exponuntflores^pro mtntßris.qui intel/ ligunt O' ornant tfla dona Det. Sùut Patrian bje o' propbetx, boc beneficium regni conl'ututi inter lu-deos fummis laudibus ornanf.Sed inibi prior fentett' tu uifa efi effe fiinplicior.

SM’npta efî fimilitudo ab amore iuuenili, cui re' gnum triiiuitur prit ahjs a)}î’élibt«.Hoc idco,induit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;luimit

pcto,(j«ia totiM amore Dei nifi acienfus fum, ex iBa wnpderaüone benefjciorttm eit« , ideó tantopere opto at omnibiM ea intelligi, o P’'o ifi agi gratia«.

r po. fi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßmilitudo fumptä ab amore fj’o/iß

ßgt;oßf(e,qui fanéiuf cf Hcitui eß. Ideö eum Satan edit nbsp;nbsp;impedtre conatur,tanquàm fi/item foboln amp;

BmeRdi po Coinprebenlt;i«t autem hic duo priedpua bénéficiât pull ludaici. huiut populdregnum feu politiam, quam Iteuam uo“ cat^cr facerdotium feu cultum Dei.Hi amplexu(,ii^ quit, ßiiunt, ut firarum er Ifiinarum tâtes h£c rofa fußerre poßtt,quia tota eß in amplexu Dei ,ßue Ec» ciefiam,ßue regnum inßgt;iciaf,utrinqi enim eß uerbu Dei.üanc eognttionem: imofidem hanc hbenterex» citaret Salomon in alijs quoq;.

Hlt;ec ßionß uox eß,qua reßgt;ondet ßgt;onfie, ut eattt confoleturinfidehac.

Sed prtufquam fententiam explicemus, ad bane ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qUigßionemrefpondendueß.Curiuretpercreaturas

cum id utdeatur ejfe prohtbitum Matth. 5. «W Chri» ßtis prohtbet,nee per ccelum, nec per caput e/feiu» randumeerc. Sed qu£ eius loci fenteiitia ßt, fatiso* Jlendimus alibi.

fuît huiiu (ùi/Jê morem, ut iuräret per creaturaf-fic tn litru B.egum notd eß. iurantenti forma, viudt rünfpéquot;”«! gt;'ex,Uein,uiuat anima tua.Et Jacob lurat. Per timogt; rem patrii ßii ,ßc nos iuramus. Perfidem noflram'.

Sic primum exempla oftendunt, ncnfimpliciter pro« biberijtte turetur. Deinde etiam ratio fatisfirma eft» reâe iurdri etiam per creaturas, cnm eas tanquam Detfigfidproduiimus. ld enim nonejl excreatura idolum ficere^

üunc fententiam huius loei explieabimui. Crff preof cr ceruos, uoeat fanilos propbetds, duces c:r reges in hoc populo,gut expofiti eraiit ommlusfini' timis tancjudm cerui in agro. Per mdiorej uefiros, fide crffirttu infignes, ucs adiuro. Ac conuenit fi« tnilitudo. Reâè enim per befiias fimplices, e27 om« ces. tiium iniurijs expofitas fandos homines in hoc po« pulo pingtt.

Somnum uocat,cluod deledatur piu^. populus ifiii donis, qui eft in amplexu Dei Cui z fentit fiuorent Dei.Hunc fomnum,inquit,nolgt;.te ei excutere,[ed ma» tiete trdnqutlli,ut diu poßitfiui hoc fenfu.

gt;t4 ANNOT. IN CANTICA folätionem fui ßgt;onß, çy exhortationtm ad fuos, h* /înt ciuieti,ne moueant turbai.Huiufexhortationisin quit,certum fruüu fentio, neq; uerbum efi ineffcax. Nam qui altoqui turbos daturi eratit,uerbo reuocait tur ad obedientiam iy tranquiBitatem.

Ecce uentt (aliens in monnbus, tran filicns colles. Similis eft dilccîus meus capree.hinnulocp ceruorum.

’▼«bi cutfuj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerbum falit de ciuitale una in aliaa

ut ubiq; fentiatur fruélui minißerij inter hontines.Si' mditudine binnull cr eaprete, ß^nißcat uerbicut' fum.quodßuäm fuos longißime,f:^ magna cum cc' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;leritate propagat.

En ipfe ftat poftparictem noftruin, rcfpicicns per feneftras , profpicicns per cancellos.

Hic iterum ßgnißcat fe ißa omnia habere in fide, Sic enim folet ß’iritus fanâus, cum magnificé prodie cdt dona Dei^ut inteOigamus eum loqni, non de cara nali confolatione, fed de gaudio confcienti£. Detim nemo uidit unquàm,fed uelamen noflrum eft fides,iti ut certo babeamus ea qua: promittuntur,ç^ tarnen ei non utdeamus nec fentiamus.

QUod igitur dixit faltarejfionfumßcut hinnutum de (oBe in coBem^Z}“ ubiq; prlt;cfentem cffe,gubernare

O'WfpùcreomnM.ftoc wmrcjtrt ädfidem, QijoJ «crt’ adßt, fed tarnen non uideri eum. Stare poß parietem, non cerni ocuUs, manu non palpari. Sic chnßui adefi Eccleßie fu£ per uerbum cr facra gt;iienta,fed non cernitur oculis.

Ac iß lt;jui in repub.uerfantur b4c confolatione ol pl« eß.Nilin cum impoßtbtlc ßt,mederi oinnifn« mat l« J etiamß cupiat. Non «deó fentienduin ejl, Deutn tton cWiire iniperia.Ua entm adefl,ut Umen flet po/l piirietein,er per canceüos 4i1 nos reßnciat.

Mitigiit qMod uidebatur pdwlo djijieriiti dixiffe, Sfdt po/l pdrietcm, uidetur iionnMnqHdm fuos defe/ ruiffe.Sed non ßat mutuf,loquitur mecum confo» liitur t ut patienter ßram gt;nbsp;ß nonM«nç[Md»n inci' dunt incommoda.

' ' f^onfus ßionfe fu£ laborantßCT tarnen perfeueranti inßde, ut certain retineat fiduciam bdncjquo j ßt 4-micdDci fui, etiain turn cum uidetur d Deo deferta. Sic regnu ludaicumfatis inultis cdldmitutibm quafr

. fatum efl. Et tdincn uox flgt;onß fempcr teflata cfl in» , flgnem dinorem erg4 populum fuum,etiam poflea in taptiuitatt.

Emphäßs eft in pronomine med.Q^, d.,Mibi tf ßrmoßtgt;lt;judnlt;judin cordnt mundo fis contemptißii»^ Formd dutem hdc pofttd eü prtmum in uerbo Gquot; ftii ftgt;irituf fdnili.Deinde in externd ddminiflratioitf feu polilidfpulcherrimis legibui diuinitui inftitutä^ lam enim hyems tranfrjt, imber a* bijt receflît.

yer, Suntuerbdfoldtif,lt;juibutfignificdt commutdtio* nem ßrtun£. Vernum tempus reHe compdrdtur trdit ^uiüitdtiecclefiizjpolitite.Sicutècontrd hdrefesgt; feditiones, beUd, non minus defèrmitdtis habent Ç!“ fiyems, pdriunt,qudm hyems,

Confoldtur igitur populum Juddicum, ut redest adhildritdtem,Siquidem pdx fttpdrtd Eccleßfer Politiie,l‘uperdtis tentdtionibus,quibus dliqudndiul^ bordtum ftt.Futurum igitur,ut uirejcdnt zj renouen turomnid in politid zr ecclefid,qu£ turbdtd dc defit mdtdhdilenusfint per tyrannos Zy hitreticos, if hdiic ftgt;em uocdt populum fuumicr hortdtur ut eäin Swrgcre. ampleUdtur, id enim eft furgere,zx dd /^onfiiit uenire,

TnrtHr enim uerius gemit,lt;juàm canit.Pofl education nein autcmjioc aliud commodumefl pacts, (juod re- Turtuft ligio prop4g4tHr3er bomwibiM fuppetit octum ad di feendumuerbum Dei, ‘ Ficus protulit groflos fuos, et uites pct florem dederunt odorem.

Educationem fanam doHrinam, fequuntur a,-iiäcommoda,ut homines frugi ßnt,ac fanâè muant, Et hoc ßgnificat per großos,ßu immaturasßcuf,^!' fuauem odorem florium uitis. Ad hanc j^em uocat Salomon popnlnm fuum conflitutum in regno cul tuDeidittinituUrddito.

Columbd in facris Uteris femper laudatur.Primu Cohimba k obßmplicitatem z}quot; innocentiamiDeinde obfcecuu' ‘quot;'ß“'’* ditdtem.Et not«« eß chrifli diéîum : Eßote ßmpli' ces ut columbte,^- prudentes ut ferpentes. Ideó eccle fi£ figura eft Columba^quiC cum omnium iniurijs pa teat,non tarnen reddit iniuriam,fed patitur.Sichorta tur Paulus Corinthios,ut in fynceritate ey ueritate etrnbulentfabieila iild humani cordis nequitia, quce

lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tunt

tum diuina tum humana omnia uertit tn fuum coino-dum H£c autem columbina ßmplic itM efl, quarert qut Dei funt cr proximi.

Htc diuinare cogimur, quid uoluerit Salomon^ Qjiidam per Antilbeji« flc exponunt. c^uodißepo» pului/implex CT pit« non fuperbe habitet,ftcut muit diu ex aha régna mundi.Sed quod habitet,ficut aui* cuU conterrit£,ex in diuerfa pulfle, qutc prafidiit quorum in cauernii lapidum,exc-

re pro templo in Hierufalein eX toto eultu dei-Quod ecclefla fecundum uerbum dei, in Hierufalem facra fleiat,intra parietes templi, ceu intra petrarum ca» uernai,habitet,non fcquatiir lucos^uaHes, erc- Sicut aliud proflnum idololatraru uulgus. vt per Empha' fin petrar urn cauernoi die at quod tbi nullum idolo* latrii pertculum fit,fed fit certa exauditio, ex deflnfio, exc.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ortende mi'hi faci'em tu3, fonet uox

Quandoquidem perfeuerac in puritate doâriiu cr fanHo eultu,exerce earn in loco d me prafcripto-Canta ex doce,lauda eX gratiof.Mthi enim pla» (ft fleies ex uox tua. tdam credentium omnia opera

Sed nunc ftatim curabitur uulpecula, lt;juie ncuM tnoleßias concitet. Sic enim folet fatan, cum ft totut contaminatuf, tarnen non occupât cineres, aut jeeda , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' lot;) u und I»

Vult (ffe inter filtos deizßiut Biob pritro captteefl, Idea in ecclefla flilfos fratre!gt;tn politta, [edittofa ci' ues concitat.opuf ergo efl, ut ambukmiu caute, ut

Vuteam fupra diximwt eße populum dei. Sicut rtbm Efatie f.oflenditur.Eacile efl igitur intcliigere, q«i flit uulpes ejuoi capi iubet.Et idfo de duobuf uul plum getieribat die» : df ««If ill« oquot; pfifMuIw uulpi=‘ D„ouiiiqi5 ti«, utflgnificet utrintjp periculum eße ab aflutb er

Paruul£ uulpe{,funt fllfl fl atres in ecclefla er ht refes,qu£ pn«io ita ferpunt^ut difficile pc)?»it obfer» «lt;in. Q«i u«tem refpub .turbant, ilit flatim pro -dunt fe icditiofis confilßs,flmtles maioribuf uulpibut

nocere pote/l.Sic fub Pdpatu trdnguilla erafit oinntii Sed pojlqaditi uerbum capit femtnart, fedittonef amp;nbsp;hterefes exortf funt,ciu£ jubnafceiitem euangeh/frif^ gemcorruperent.Cum ttntea altit pMe turn re/p-tu»^ eccleßf uiderentur jrui.Quantoigitur certioroßtgt;t ditur ßuilüs uerbi,tanto ebl cauendum magtijn^ nt' fidijs Satanf relintjuatur locus.

Eft lt;jKd/j Ep/pboncmlt;»,q«o reßpödet ffonfi ßgt;0lt fô,cr j^ondet,ße hoc uelle ßcere,ut perfeueret in ceritate,e^ uulpes obferutt de capiat,

R-cuerzcrcßimilis cfto.dilcóte mi,ca' preæhinnulo^ cef tiorum,fnper mon* tes ßether.

eR precatio,mane tu cfuoq; apui populum menni cr rllo ßinilis Capref currenti tn montibus, ut fin' gulas eccleßas cjquot; reßgt;ubticas uißtes, cures gu ' bernes.

Quodretinuit Elebrfum nomen,ßtper montes Bether^appellattuum ejfe debet,non propriu.Signif‘ tdt eniift i/i montibus diuißs feu partitis.

HAéienuf audtuimM Salomonern in genere ci^ neme de Politik fua,in e^tta cultu dei babebat» ab ipfo deo in/iitutum.Nunc paulatim incipit digredi M perueniat ad temput er perfonam fuam.Qnare fe ^uentia firme omnia tan/juàm ad Salomonern peru-tientiaaccipiamui.

Leólum Hocat regnum,magißratHm er populnm Leän/, in quo cubât er quiefiit ipfi fponfui deui. H/c ßgU' gt;■4 nota efl ex ifaia prophets : Parafli, inquit, leüot tuos in omni monte, ibi cum tuis amatoribui uoluta la es, cre.Loquitur enim de idololatria populi,figni ficanstotainiüamreligionem ercultum congrega' tuminmontes^erc.

Otfid autem dicitfi qtt£liuijj'e,lignificat ifia in' tomoda reipub, que uaria (bient incidere : Nam «tnfe SitlomoKciîi plurimis tempefiatibus iaftatum eft re^ gnum ifra'él,(icut notum efl ex regum hifloria.

Hue etiam/icitcircumflantia temporis,qttod nos Nox, äu,lw efl,inipfls calamitatibus que/tuerit,hoc quod diligebat, ac optauerit quietum er (labile re* iwn; biam in neutra genere ponitur,

Pertinent h£cquolt;jiad defcriptioneni ajjrfM, quo optât bonui rex, cr totM populiu tranquiliit4' tem, Z!quot; finem malorum in Poiitia ecc!eßagt;

Cußoiei, Cuflodes funt iu dices çy principes. Inter hos in' quit, querebam hoc, quod diligo pacem fcilicet (T tranquiUitatem. Srdneq^ fub Suule a Dauide, nee ante eos,fub iudicibus earn inueni. Qjfoties nouuf äut ïudex aut rex dabatur,/}‘es erat.lùturum ut fanaren» tur incommoda reipub, fed non inueni. Don« pau' lulum progrejßu, ad Salomonern perueni. Ibi in!~e'

Omnia hlt;ec,ut dixi, de perfona Salomonis acei' pio diila ejje. Sub cuins imperio regnum pace e/ omni genere benediHionis, florentißimum ftiit. NfÇ I)« accipienda h£c flint, quaß fui ipßus encomium eonfcripferit.Dicuntur entm omnia in perfona Poli' the agnofcentis del bentßcta,qu£ per pium magtflra-turn doua nt dem, zr agentu deo gratias. Ad hune uiodum accipietidum ejt hoc encomion Salomonis, quod tn hoc capite texitur-

Domm,cubtie,tbromt,paldtium, c!“ßmilidfig' gnißcdnt tpfum populumßu regnum. Q_ J. Pop«- ' Im wem funt^ßeut leäm uitiuics.Cluot entm çr ^uan Leâui ui » tlt;t incoinmodd feditioitum,bc[lorumßmultJtun!, etc, dum. fuflitiuit? Sed poflqudm dem Sdlomonem dedit regem populo ßto, pdrtd pdx er tra/iquiOitm eß,ut ßecurits cabet esquot; ijuiefcat in leélo matris fuie.

Sic uocat,ut fupra (juocj; oßendimut,fanüos pro Capret pbetofinhoe populo. Quin includit guot^ ipfum 'Cbrt/lum,tan(juàin fanilorum omnium caput.

Hic loci« de beata uirgine decantatui efl, ut feb Jgnorantid licet nul'tjuàm dee/fent uefligia,lt;}u£ probarent increi papiflarum dibilein ignorantiam er ciccitatem aduer/ariorum noflrorum.

Nibtl bic de beata Virgi'ie agitur. Regnum Ia» dmez/m, cjMdïeƒ«amp; Salomone jiierit,clegaiitibuser pocticis figures defcribitur er commendatur, Kt fit fententia.Politia er regnu fub Salomone ßtit fragran tifiiinu, ita utfuaniiate odoris, feu celebritate

omniet uicina régna mpleuerit, R.gt;âe igitilt;r cotrpä' ratur ^mo,lt;]utex incenßi aromat(lui)urgit,cT

Qÿod uärioi ßtecic! aromatum ecBigit, er « iß fumum dielt ßirgere^co pertinet, guod uaria dona i» bof populo fiierur)t,faptëtia,prudètia,patiétia,fides. hn kclulum Salomonis iexaginta fortes ambiunr,

Ledlut Säa Hie uides Salomonii leéîum diet, e]ui antea da llt;' loi/io. dut erat. Diximui autini leäum eßetpfum popu» Ium. Hunc dieit munitum eße fexaginta ßrttl u! ■ Per eos aut militia rede inteHigitur, aut qui in paee adminißrabant rcmpub.foei) eonßliorum Salomcnif Nc^ enj'm poßibtle eß,ununi,etß fapieniia futnma ßt (oße omnia négocia ßußinere.

Vnut igitur in leduto cubat, qui regni eaput efl. Apud hunc excubant fexaginta, tenentes gladium in ma;ubM err dodi ad pralia. Hoc eß-^qut adminißrd^ tionem reipub.uocati funt,cr eliam aßvrunt prüden tum rerum gerendarum. Vtrunq; enim requiriiurt utcr^’pfißntcruücati, Qj^odaddit:

Significat folicäudittem er curton ^Hdtn admi'-tiflriitio politica requirit . Oportet eniin in omnes txcafiones intentum effè,nufijuàni ceffare, iimnjuatn fecurum ejje.Sicut Paului dielt qui praefl, praju in folii.itudine.Roma.tZ4

Encomif pan, quam haileniu audtuimtu, efl tii^ M aliud quam gratiarum aiiio pro leilo, hoc eß po/ P«lo. HÙ de leüicafeu fede meminit, quam Salomon Sedes Sali/ fihi comparait. Neg; dKtem eß, ut putemuf h£c de mont«. materia diet, fed fedi feu lediica roinpiirat leges er indicia,quibuf populum fuum inßttuit Salomon HfCc toinmcndttt ita,quod inßgnita (t4frint,aHro,«d eß,fa/ pientia,argento,td eß,eloqueiitta,purpura,td eß,ar» dore charitatif, cedrj'no Jtg.’io ex Lgt;bano,hoc eß,in^ torrupttone, ut ßata er fixa e/fent.Sed cur hoc ?

Eß bice guog; aptißima huic Eficow’o parti' cula,QJia/i dicat : Oßendit uobis quale regnum uo^ bis deus fub Salomone dederit, er quantis donis cu» mulati (itii.guod er mrepub. doini leges ac iu iicia, er fins pace habetts, N«fje etwm hot ficite,uidrt» y i initi4

initiii borum donorum.t^ott mpuit Salotnon re^ttutit per tyrannidem-, fed mater fua (oronatuteum,hoc efl, confenfu totim populi regnum ei delatum efl • Igitur iiitutmini cx compleâimini eum, cr deo agitt gratiMpro iftts donii fuis, qu£ tarn large in nos, fKlgt; hoc rege,diftril:uit,crc . Atq; bifc particula fatii O' flendit huiusfigurat£ orationis,qud ubiq; utitur,nnl lum dlium fenfum efle,quant quod rempub. fuam of* nare,cr pro ea gratias agere Salomon uoluit.

Quam pukhra es arnica mca* IN fertio capite audiuimus uocem ßtonfe, laudan* tis deum cr agentis gratias, pro regno per Salo» mono inflituto .Jnhoc capite reffondet flgt;onfus,futlt enim altern£ cantilen£.

Porro h£c commutatio,quod alternis canunt po* pulus cr deus,eo pertinet,ut fides,quafl arrabonell’i ntus confirmetur,ac certo ftatuat ifta placere deo et ß gratia.Qÿod igitur populus anted prddica uit dei dona in hoc regno, ide nunc audit ab ipfo deo fieri, ut eoad gratiaru aâionem magis aecenddtur, Cf certius fua dona intelligere crinlueri reâiusdi' fcat.ldeô dicit: CJu-i/n p«kbrlt;lt;fj, óregnum ifrael, quain es fdn(lum,quid certe flatuis te deo tuo placere incipit auteni defcriptionem pulchritudinis d c apite.

O(ult /igtuficänt duéîore! cr dcâorn. Sic Luc^ Oei^f 10.Luc trna (orporb e/î oculuf. Hos columhinos uo' cdt.hoc eft,ßmpltcitdte inpgneslt; id eniw tn dcüore prtecipuèreciumtitr^utmaiieatin fimplicitate doflrt M religionis.

Hoc (git«rprimHW tft,(]uod in pcpulo boc DcMt pr(fd(C(«t,(jHodbuf:etflt;icer(iot(«m ©• tuflum cultum Dfi.Hi och/i funtfCjui primam ccnmendationem mtf rentur.Sicut Daniel ejnoq^ in leone fho,hoc efl,regne LfO in Dctgt; P-dbylonicOjCcmtnendat quodfîabatin pedibw,ßiUt melt, homo.errâo capite,e^ hdhebat hirnidni^m cor. Ndm «d eô pertinet, quod ed mondrehid donata fùitcogni» tione Dehlieut teßdtur regis edtflum.

Sed hic ob fernemus,ß^onfam hdiic boi cre rohin^ binos oculos coram ßgt;onfo. Cordm mundo enim ni“ hil ludicdtur fcedius,dut deßrmiw eße.tJeq; entm ft pientid cdrnis, banc ]jgt;eciem iudicdre potrft, quant ctft uidedt, dudidt, tdmen uidet earn, ceu per co« lordtHm uitrum.

Ego ßc uerto Oc uli tui,oc uli columbdrum, Cinctnnos tuos, ut jignificet cefariem dd ocuîos nfcj Fropcndtnkm.Num tu quo^inßgnis commeiiddtio

f/i w pKtC;i.Porró Citicinnifignificant ornatum fd* •üKinni. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(•„ Eccicßa nece/jieß cmtiidordine0'

decore fieri. Sic dpud Efdiam i^uocjie/i: Abradetdo*. minus cafiÜos ej barbam per A/fyrium. Ef alibi : Cdluocdpiti dßimildt populum, priuditnn fdccrdo' ciipittT, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perCincinnos nidlunt intelligere reli*

Fortdßi dÜuditdd locum Gene.}j.lt;iuodläcob tum gregibus fuis in Gdlddd pernoilauit, cum redt* ret ex Aiefopotamia. Qudugudm mihi dptius uide»

tur,(}uod re/fiicit dd nomen mentis. significdt dutent cumulum teßmonij. Hoc nomine dd templum aBudil, Giiiad. ubi fdcrificid O' cultus Cteteri exercebantur.

Fionßmpliciter compdrat cdpiBum cdpris,fei ^regi cdprarum, dd fignificandam concordidm^“ confenfitm eorum qui tn populo docent.ideo itiamno mindt tonfds cdprds, non quod ton fie fint, fed quod cdpilliitdpdresfintjdcfi pexi efiint.

In dentibus candor,in oculis nigredo eemmetidd* tur,ficut fiitis. Sicut autem eapiHorum fimilitudot Rendit confenfum dodiotum interfere-itdetiam do tisiudt

tfs«idcini« ill ordincm poßtos e/ße, zx ^Hfß mutno feß iuuitrc.Efl dMtcra dcntium inordere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D««« •

id irt dodore ttiam rcquitur, ut ßt poteiis ad £tl gucndum conuincendum.Dehet autem hocßc ße« M, Ht tdfHfn dfntf Jßgt;it cdndidt, boc tß, dfbet fieri pcnttsanH fine amaruleiitia,fine dterbitale er odio,Ht «mfndrf- . tio,non Htndii3lt;lt;,^Hfr4tHr.Tlt;de$ dcfloreSjW^Hit, b4 fcct boc rfgoHiw.

Nitm tKin gcmeîlt eduntur, cHm animi primum lege ierrentur. Deinde «terHm promißtonibitsßeu Euan« gelio crigHM tnr.

Ad bwiic modum qui utrbum reHèfecant^p-uélioK doftrinxßt£ in Eccleßa cernHnt.Neq; einm fieri po* teß,utßnefruäu doceaturEccleßa.Sicut dictt : Ste* resuGibu Uc nlw non eß inter eas.

Mire decent in pucllaßabia rubicunda.Porro la-ß^nificantoffiiiuin docendi.Ea gentina[unt. Si* cut etiuin dodrinx ratio geinina efl leg« er E«dn* ê^lij-Quodfunt rHSicKnddjcbaritatis fymbolum efl. Nam prxcipHHm ebaritatis mwJtw eft rede docert de feligiont.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Comparantur autem uitti, feu fofeueoeeinet,

^utt colligufitur crines,ad ßgntficMdamconcordtaia ßcut Pduliif monet,Vnum (entite,ü-c.

DoÄrin3ingt; .„« nbsp;nbsp;nbsp;■. nii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;...

pioiiim. Doitrind impiorum eji Idbor er dolor, ^»o ft» pukhrum pdtens, ßcut prophetd dppelldt. Sed hte Vetbumdei. fo^fffgijj^iioe/luerbi Dei,lt;juod duUe efi, refidt e« nim animof dffbóios ey contritot. Et Petri« inguit : Quo ibtinuf domine, uerbd uitt tternt hdbes.

Rubicundt gent etidm funt inßgne orndmetum, Nihil propriè dgunt, tdntum lucent er ßoeälantur, non docent ßcut ocuh er dentes. Qudre ego dccom* modo ddconuerfdtionemfeu mores doélorumin Ec* cleßd.ln bis etidm lucere debet ignu (hdritdtis,ßcut Mitih.,, chrißiu dicifiLnceat lux ueßrd cordm bomimbiu.

Sicut turris Dauid collum tuum, qnar aedifica ta eft cum propugnaeulis» ’A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;doctores perttnet.Necjienim folum

fiotum eedißcdre,fed etidm deßndere debent.Tempore pdcit dorendum eß. Belli dutem tempore pugnundum, Zf reßßendum fdtane dc htreticis,

Ideo requiritin hdc pulchrd ßrmd, firmum zf reäum (ollum,^uod (ompdrdt turn Dduidn.De hde wrri

CANTIC. MART. LVTH. JJ« t«w' nihil extat (^uod fciam in[acris litern. Sedßne dubio munitißima fuit, csquot; injiruda ad depeUetidot ho/les.Sic doäoreni dccet injiruüum eße, ut fit fo» tens in do(irina,Tit. j.

Hoc addit adß^nificandam copiant, cjua inßru* m debent eße dodiores contra omnis generis hare* ticorunt, fatana dolos cf ßaudes. Fuit autem id in hoc populo eà ttiagis neceßarium,lt;juod natura pro pendebat ad idololatriant,ad cfuam etiam uicinarum gentium quotidianis excmplis zsquot; moribus inuitaban* tur, etiamßabfq; frlßs dodioribits c:r pfeudopro* phetisjiiißet,

Prêter hoc,quod miniflerium uerbi deßribit,per oculos,dentes,captllos,turrim,etiam uberumßmilitu Vh«»* dinem hue applicat, qua apte conuenit confolatio* nibuf,qu£fubijeiunturterritis ntentibus,ßcutPd«» ItM dielt, i.Tiinoth,;. Omnis feriptura diuinitui in* ßirata,utiltiS ad docendum,ad arguendum,ad erigen dum,adinüituendum iniuüida,z^c. Ibienimßnt figura dicit, quod Salomon hie quaß poeticisßguris adumbrauit,

binnulisfFortajJè eo alludit ^uod non fwt uberd, kd fcortoTum funt,ftd caßd cr dtlicata. Sic in Prou.

At qui infyluispafcuntur.Sedpertinet hoc quo^ dd de[criptionem,ut ukeru iucunda cr delicatiortifi“ giiific€t,qu£fcilicet intumefcant, non exuilipdßu graminififed ex roßs.

tiihil hic adtttoneo, de impuris cogitMttonihut, quje iuuentuti incidunt, cum taies defcriptiones au» diunt.Nam j^trituf fanâuscaflus ejt,zrfie maniiiit ™quot; tnenibrorunt muliekrium.ut ea uelit intueri, ceubo' n.u creaturas Dei.Et in hoc libro nihil e/i,quod mihi quidem magis placeat,quant quod uideo Salomoneiii tant fuautbut figiris loqui,de fummis donii, quit Dem contulit populo fiio.

Ita ut infigie exemplum gratitudinis nobis hic fit propofirwa, Atqs utinam nos quoq^ Deum nofiruM fie laudare ,fic ei grattas agere difiercmus, ut eunt

-appedaremm falem nofirum amicunt,P.cclefiiam aU' ‘ ttmfitain capream,pafiam fioribus,e^c. '

CANTIC. MART. LVTH. ƒƒ» Hium de mini/ierio uerbi in hoe populo inßitutum. Haéientu enitn recenfuit jirè omnilt;t uerbi officia,qua ocHlK,dentibui,capillOjQre-coinp(irtintur.

Nunc hanc ^uaff aiclamationem addit. Hoe f««tn donzjw.mdw eji injlar monti'',in ouo tnyrrha et thuijfuauißimt ffuilM piroueniunt, Ibi m^nebo ibi obleäabo me, donee afpiret dies CT inclinentur umf brx.tion fi/itdiam dona hjec, non qmram noua,ft' (Utftffidioft ffiritiu folent. Qg^nto c/»zn magis ecli* tur,btbitur,uidetur^auditur hlt;ec doóirtna,tanto md* gK fttire,eftirire debent auditores,cr opt(ire,«t per» pïtMO nihil aliud neq; audire,nec uidere liceat, Q«t te^ucïbi.

affiéluni non habent^nuüum ueru guftum uerbi Dei habuerunt,quantumuis multum de eo gairire no rtnt. Alyrrbd fymbolum uerbi eft,Thiii autem ord= .. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mynlij.tliii»

Htc,meo iiidicio,aliU'i locitsefl, lt;}Kdnlt;j«àm etiain pertinet ad inßitutum cncomion, Loqiiitur enim de ucri,,. ftuüucr ejftcaciduerbi, quid fcilicet boe miniftes ïium uerbi tantopere prlt;edicatum,in populo efficiat.

Qi-d. Anted te ajj’O'^i tantum in una parte:ntmpe in ftcerdotio , Hunc uideo te totam pukbrain ey ftne eftc,bidin uerbum publiée pr^dicatiim, ciues ' domum

domunt reportant, cr ex uerbo dtfcuntfecr fuof * gubenwrf.lt4 ut ubiq; experiamur, in templo,in rc' ' publica,in Oeconomia certes uerbi fruaut,quod ceu ftrincntum onnes reipub.partes,ojficia, crßatuf omnes peruaiit.

tiant cum rejirimui hanc pulchrituJinem ai uerbum, belle conuenit. Sicut quoq; chrifluf dicit : Mundi eßis propter fermonem, quein loquoruobn. Et ecclefia bodie quanquàm femper ort t pro remißio ne peccatorum, tarnen Ji uerbum,facramenta, ßdem, ipfum caput Chrißum rejßiciof, eß mundißima fine macula.

Venide Libano, fponfamea^ucni de Libanojueni de uerticc Amana, de uertice Sanir amp;nbsp;Hermon,de ciibilibus leonum,amp;f dc monribus Pardorum.

Libanus. Libamta notus efl-Eß etiam notut mont AmaniU, ex Latinoru literis.Sanir pa« «iw e/l. Suntßre cÓti^ gut montes,et omnes aquilonares Hierofolyiiiitanü^' Eß autem h^ec exhortatio quedam,ut uerbttmrel Regnum tineat populics,nec patiatur ß in idololatriä adduci, gentium, propter exempla uicinaruin gentium. Qjjaß dicat :

Regn«»: meum patet ad Libanum uß^, ßd uos duef mei,eauete à gentibut.Sunt tticina cubilia leonuithd' Klantes Pardorum, hoc eß, habemus uicina magna genti'

ftitiltum imperia: Sed heuS}huc â Libano ad Hieru» pkwft templum, ubt uerbum efl.iflic mhd e/î,^uiiH »mwanej , à quibui extrema pericula exptâo/ fcilK ^m/i ßigeritif.

]nßgnu hic aßiiüuf efl.itt tjuo uidemut, cum con-fentiu:it popult in uerbo,et uno fen[u c^uamum id gau diMtji fit deo cr angelti. Vocat tnim amicam, uoiat figt;onfiim.uocat fororem,talem popHf«m,cr eor fuunt dicit amore tan^nàm faucium ejfelt;

Umphafisejl, in nomine, uno, ut oflendatdeo «■gt;’’« grattfimam ejfe ßmplicitatem, «mtatem, purù tatent'fn'^o(irtna,ßcut utdemaf,lt;judm ubiij; chrtfliu O' Apoftoli ad hanc confenfonem borU/jtwr, cr j inuitent.

Vbera non in doâloribui tantum, fed etiamin pop«!o funt : Nam chrifti diflum iterm eji : Vbi duouel tres conuenerint innomme meo,ero ego in medio eorum, idcocum prwatim frater coiifolatur jg fratrentjCum annuntiat rcnnßionem pefclt;itor«)i!,Her bm lt;d rat«m e/t, lt;:;!}■ nonfrüit. Eß en,in ß’irut« faiiilui

^ia ANNOT. IN CANTICA^ fanóiui ejjtcdx per uerbum,ubicu!tlt;j; id dextre ac ß» tere tralt;!iatur,ßue tn publico,ßue tn priuato,

Ctttßlatio Omnif generis folatid nthil ßmt, ß conßrn^ an» va lurbi. ijs confolattonibuSjCluM uerbum dei nohis proponit •

Twd ßmd ßttduiiis clet,lt;]Uäm omnium gentium ßi tna,uenitenim ex uerbo. Quidenim eßßmdtotiuf mundi,dd eum tjuam tu babes, ^ult;e non rebus folum, ut }urißonfultus,non corpori folum^ut medicus, fed animo mederis,^u^ erig'.s er eonßolaris confeientias unguento fponß tut.Hoc unguent um uerbi, medttur corpori et animo, ac utrun^s recreat et conferuat.

HadîeniiS egitgratias,et pradicauit inßgne doiiu, ^uod detesinflituit politiam er ßicerdotium in boc populo.b^unc addif,non folum à deo tUa inßituta effe fed etiam ßrtunari,manare (fßcaciam buius ordina* tionis er ßudlum per totum populum,crC‘ fautif. nbsp;nbsp;nbsp;î-'auus,pûpuliii ejui ßc batet minißerium uerbi eß

ßuufßd ejl,coüoguiiim er confolatio mutua. Et di' ßiüans ßuusßd eß,dimanans. Illa fuauitas er puri^ tos dodirtn£,peruadunt totum populum.

Lac ladle infirmi aluntur.ldem uerbi minißerium tßtnet^ enim inßrmos abijcit deut. Odor

HÙ pop«iiM efl oritdtuf pulcherrimis uirtutibuf, ^U£ fequuntur uerbum, unde odor thurii efl gt;nbsp;id efl, Odonhutlja Unde Celebris e/he^r prlt;edicatur flniti eius, Dicit autem thuris odor, quod ifllt;t flmu reflrat rtl^Mdoj diuinitaiem. Primd enim huius pop«!« luiM ^flipulcherrima difciplina fultiw Dei.

Alta laui huius populi. Commendat enim cum ^uodfît pulcherrimis legibus conclufus Zi!' flgt;rmatus tircuncifîone,a' ulifl ritibus,cr quod maximum efl, promißionibusflgnatuSjquibusab omnibus alijspo' pulls difiernitur. Sicut nos Chrifliani nunc fumus fî' ii ^nati uerbo,baptifmo cr (acramento altaris, quibus diflernimur omnibus alifl gentibus,non folum coi ram mundo,fed uerius in iudicio Dei.

Hic populus efl hortus, cuius emißiones, id efl, plant£,qu£ emittuntur è terra, ceu paradyfus que^ Hiiin funt,plena arboribus,id efl,fanilts hominibus.

Qjiod latinus flcit.Cum fruéiibus pomorum, ac-cipii) pro fuauibus cr delicatis fludibus. Varij fru^ Arbore», flw et arbores,fîgnifîcat uaria dona nbsp;nbsp;officia in po

pufo.Boni doâores magtfiratut, pätresßmilMsferui firuie,iuuen€s,fencs,',crc.

lAyrrhd. Sicut Myrrhit zx Aloe,mortißclt;intes larnem fuamß Alot gnificant. Sic omnia genera donorum é uerbo deiin auditores manant.

Eß Epiphonema,Tu es uerè fvns asfuarum fiueit Libanus. tium de Libano.Libanum per aHegoriam uocat ciui' tatem Hierufalem-Q^d.Hierujdlem ßc dtuinitui tnul tis donif cr in facerdotio cr politia ornata eßctu fins, qui irrigat alios hortos. Huius enim exemple alia quoq; ciuitates excitantur ad religiontm uilem difiiplinam ampleilendam.

Vult hune hortum exerceri tentationibuf, utßtit Außer, uiees affliólionif nbsp;nbsp;proßgt;eritatis.A ußer inßat pra‘

Boreaf. ßumptione,Eoreas exiccat deß^eratione. Non utpe' reat hör tut, fed ut lattier fiargatur odor eius,utuer^ bi uirtus in cruce appareat.

Est oratio populi agnofcentis beneficia amp;nbsp;dentt dei. Rogat etiim ut dileiïm uelit uenire ut horlt;‘ turn.

tum cjuetn fîc ornuuit luuMuf. Hoc rß,ueltt ei bene* dlcere,et Jona pr^efentia conferuare, Sicut in pfalmis oratwr. Confirma hoc Jeus ,cluod operatus es in no' biSfAlioqui animi in fegt; ur it at ë Jelabuntur et ruunt.

Hunc hortum hanc politiam deus meus,tu conßt* tuifli: Vt ii i^itur cole confirua eum,uerbo cr figt;i titu tuo,ne pereat fitu.Comede defruiltbus eius no' btlißims Hoc eft, declares nobis tua pnefimtia, ttbi placeretfta omnta^çrc.

probare omnia ,cr placere fiel omnia. Hoc Teftiinonin eft teftimonium conftientije, quod pif in offiuo or no eon/cientix cattone fua fentiunt- QiwJlit ieruiunt uocationi lu£ mpqs. gt;nbsp;emo affirinare po/funt,deum probare ipforum ope* ra Ct grata efte^QUinquâ alicubi negligentiores fint Neejj ennn exclufd bic e/l remißio peccatorum,

Myrrba eft mortificatio carnis. Aromata qua fuau-ter oient,^unt rehqua bona opera /ruilus fi' du, bos fie colligere,cr i/s /rui ,diclt.

Nota Emphafiin.quod omnia iUa fiua effi dicit. Q^.d-Placezjt mibi (onciones, confiolationes, opera

34* ANNOT. IN CANTICA tuä,uiuendo,operdn({o,loquendo3docendo,pläcesgt;f^ Etfi autem fiert non poßtt in hdc infirmttdie, tjuin niultdpeccentur,dut negligentid,dut dlijs modii T^* men pldcet iftd obedientid, guantumuis iinptrfiäd, propter fidem in Chrifium.Sicut lodnnes dicit: Dem uidior eji,lt;judm cor nojirum. Hdbemui eim bonunt» lt;^iK)d infinitum efi,{ontrd nofirum mdlutn finitnm-Comeditc amici.

Dxhortdtio dd totdm ecclefidm, ut/rudntur beneficijs er donii cum grdtitudine. Sunt dutem tie* cejfdrite confoldtiones,cjn^e tegrecreduntur db uerfdntur uel in politid^uel in ecclefix minifierio-Coit firmdnt dutem dnimos piorum,ne Idboribus itigrd titudine hominum frdéii,difceddnt db officio fuo.

Hie incipit nouia locui. Udäenuf enim de/cripffi tempM« pulcherrimlt;e pdcii,quiie fub Sdlomone floruit Pro^ ed egit grdtim. Nunc proffiicit in ffiturd tent* pord,er uidet ob peccdtd populi udrifs malts tum po litidm,tum fdcerdotium aflfligendum.

Quemddmodum enim tempeftdtum uices finit, fie fubinde pdcem,beüum,triftitidmfltetitia,affliâio* nem con)C)ldtio,rurfits confoldtionem alid affiiiliofe quitur.Hasuicesddfinem firèhuius libri Salomot traädt,er defiribit ffiturm tentdtiones uniuerfah dt

fcri{^t!0'2c Sic perpétua in hoc re^nofiet/ubinèle te» tabimur,exercebimur uarijs cdlaniitdtibuf,eyc.

Dormio,fruor idm dltd p4f c.SecnM fum omnü flmt trdnquilld.Nihilominui cor mcum «igiUt. Video enim peccdtd populhuidco ntindri deunt ntdld per uer bum. Sum igitur folicitd de fùturo mdlo,crcgt;

Hic incipit crux.Vox pulfdntis, efl uox terror»«, Vox pul« »ioIc«twexperge^cere,„e/êcMrdlt;lt;mitt4t priefeiitid fdntis.^ bond .Crux enim eß: necefjarid et utilis nobK. Qui iiligitßlium [uit, multiplicdt ei fldgeÜd,dicit in Pro. Cr«X «tilis

Eß dccufdtio Jßonße.Pdx qud hdólenui ß-ueri^e ießdioßdm frcit.ldces in leäo, me noilurnis imbri' but mddidum dnteßresßdre pjteri«, boc efl, negli' git me, negligenter ddminifirdf tdm politium ^«4»» [dcerdotium.Cdput ey capiüi toti mddent,td efl, du» ces in utroq; regno negliguntur^crc,

Nud.1 idceo, non poffumfurgere. Signißcdt no» [olum culpdm negleüi uerbi, [cd rebeUionem quoqs. Non u/tlt pdrere per pdtientid deo uißtdnti propter pecc(»t4lt; Non ««It dimittere p4cc nibilominw« tdine»

perÿ'tin peceatu fuii. A ttjui in Pfalmo eft^lujÜciit (t fix Ie con'olata funt, ^uodßne lußicia neß'erandd ' ^utJem pux ßt.

Hjc ««(f f4tn cogere, ut furgät, (juamuuiiinuitJ-Sic mißt manum fua perfiramen cum Aßynu nut' teret,ium alijs cahmitatihf tos prtmeret,ß( excitd Uit ba/ic politiü iffiaentem ocio,tt ßiluta longu poce Dfiw nofi inentitur,femper minii/s feijuuntur res.

A perire A pcrirc ho/tiu,ß^n ßcat animum prttbere pilticii ojlium tem. Duit igiturfe patienter fußtnuiiße manum dei»

Ne Jüffifl ßentiM id Jicile ejfe,UianM mece, inijuit ßiOiuerunt Myrrham, digiti mei myrrham trait ßeuntem ußj; ad pejßulum ßer^. Vult ßgnißcare dijß* eile fiii/Je tärnem uin(ere,ut conßentiret deonc muf' Crwx car- muraret,ßed amitteret panam ey ßrret, nidura. Acillodtclinaucrat.

Hie intenditur tentatioet augetur,Quoduidetur deal n'^s relmcjucre in ipßs mala, neq^ oßirtur ä’.P ^uj confolatio ßßßce menti.

Verbum pgnißcat,egrejßdeß^ Quaßdieahtdnbi expeüiiiione ttneiar, ut animo pene linquar. l^ulh-in ßenti»

CANTIC. MART. LVTH. J4î fèntio äuxiliuin,folum uerbum fuum rehquit mihi, iit to blt;ereo ut pene deficiam,crc.

Cußodes,htc inteUtgo doäores legii lt;Jui noncotis fohntur,/id magii terrent, ^3“ obijciunt peccata.Sl* cut lüi in Hiob,cum confolari debeant,damnant.

Po/Junt cußodes quoq; accipi,pro ijs dodoribus, ^ui in calamitate,uana prlt;eßdia docent,ijuibm inni» tamur.Sicut apud nos ßierunt cultm fanilorum, Itt' dulgentiic^cy' alu huiufinodi impite nuglt;e.

Sed affliäi animi non pofftmt erigi, mß per uer= Vtrbutm bum gratis. Omnia alia folatia non modo non iuuant grtttix coo fed etiamCßcut bic co^ucn'tKr afflii,luf populut)ma/ folaturgt; gjs uulncranttcr cumulant iram.

Sponfa uel popultn in tentatione poßtuf,ßue eaßt captiuitac Babylonica,ßue alia qufdam, amißt de« faulet efi reliHui in mantbiü aduerfarioru,ita ut nuß c[uàm appareat dcM uel lt;lt;»xiIiM.No« tdmen ideö de» ßierAt fed tolerat manum dei uißtantis, uocat a= lios eos^i bortutur lt;lt;d or JtioneFiliie Hieriißtlem,hoe efl,oinnes uos qui pertinetis ad hunc cultum.

beat, quod eum omnibus alijs diteéJis prwfirt, quod deferta, non uult fe ad alia prteßdia auxilia conuertere. Sicut folent homines, quos nonf^iritus Dei,fed mtio fua dgit docet.

Hie igitur incipit longam imdgindriam defcri' *’”ancgi'?° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hdbedt dileilum.I^unc primum eum

eni‘s- defcribit,cum dmißteum.Sic folemus omnes,prdfett' tid bond frflidimus,çr negligimus. Subldtd ex oculis qult;erimus inuidi,ßcut poetd dit.

Efldefcriptio imdgindrid Dei,nonqualiseftin ßtd mdiefldte. Sed qudlis eft in eultu e:^ uerbei fuo.

Rubon Cdndorßgnificdt Itetitidm.Feßis enim diebus ue* ßiebdfit cdndidis. Rubor dmoremßgnißcdt. Q^d. Cum fdeerdotium cX regnum ddhuc ftdrentintegrd, dbunddbdmus pulcherrimis donis,quibus Deus tejld/ , bdtur nobisfuum dmoremergdnos.Erdntigituroiti . nid plend gdudio et betitid. Nunc miferi Iugemus,dißi pdtd politid, dmißis lüis pulcherrimis donis^ü'c.

Sicßt,qui uerbum Dei hdbent, tlH hdbent aindn* tem,confoldntem,l£ttficdntem er beneßeiente retint Iilt;£c dutem omnid ditiiftße fe queritur populus»

E/î eleâlif heros nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;paratuf efl ad dC'

Religio er doi^rina.quam Mofes fa^iientiam hu-tut populi uocat,efl ceu durum purißimum. Aliorunt deorum cultuifuut ceu florid,çyc.

Abunddbdnt eo tempore, cum ddbuc retinerem Denin,cMltoribus Dci er miniflns,qui c4piti,hoc efl, Deo fmit proxiini.Ernt mdgna copia facerdotum oquot; Leuitarum-

Sdcer Jotes erant graues uiri,in (Quorum uuUu cf geßibus iucunda feueritds inerdt. Igt;iiß quis ntdlit ac» cipere nigrdm comdm,ob externdm flecicm, content ptam, id quod non puto. F«er««t eniin nigri cdpiüi^lt;squot;^^ptftgt; laudati apud illos. Sicut lt;tp«d Hordtium ^«o^ : Spe« äandum nigris oculis,nigroq; cdpiüo.

Oculi funt reiiores er duces populi, qui non fo^ Ium Deuin colunt eié^ feruiuntjed etidm crudiuntjCf docent flmpliciter 'ÇT fideliter.

Celebratur columbd ob munditiem,quod non hi» Coiun bjy bit,nifl mundißimam aqudin, Iii^j itieö, ut poßitflbi «lt;««erc ab accipitribiM, ^«orMui imaginem

FMcs do reddit. Sic fideles doäores intenti fttnt, adcduendo! äores- fisifos finntits, nbsp;nbsp;nbsp;uerfantur folliciti ad aquam mutt'

Addit autem:Ocult loti laâe,hoc e/},pleniconfo/ litionibus.ttem : Refidentesinplenitudine, hocefi, pr£ fe firentes hilaritatem aliguam. Caui oculi indi' cantfiueritatem,çy'c. Sedhuius ]fionfi oeuli funt plenhcr habit.tnt in plenitudinefid efl,habent copio^ fum populum,uerbum eorutnfideliter auditur.Eccle^ fix er fchol£ funt pleme difetpuhs.

feiptitur ex uerbo. lilaefi excitatior, pundit fuaueiit odorem,pacii,humtlttatti,fidei^erc.

men myrrham, id efi, dodirinam mortifieaiitem, do' cent,ar^uunt,infiant,obiurgant,erc.

1« foto populo,inquit,funt,qui abundant bonis O' Legis opC' peribus.Legis opera funt, manies contradifi, rugoft ra- erartds.Hiccumfummauoluptatebeneoperantur fine molefiia altqua.

(eu u£ntcr,cjuod quMlt;]iidm per (e itifirniumßt,ut A' liorum membrorum nani/ierio opii'' habeat, tamea tücAndidum,ficutebur, CT tmorruptibile.

Totiu popniu« e{i,ceu nions Libanus, paickrri-BiiidrfcoribiM cotißtus y HI lt;Juo uaria offind^uArù dona funt,crC’

Nonfœtet ei anima,fed duh ta ßgt;irat, boe , bt fiuiliis Ecdißx, quos hic recitaui, placent er ^rati funt Deo.

Non (}«od nullt ßnt impij in tllo popnîo. Sed c^uia uerbum habet,ideó omnia dicit ejfe deßderabitia.pro ptered quod nuüus thefauruf cum uerbo Dciconßr' Va’i ii Jti. ri poßtt,in quo uerum cultum Deus nobis prlt;efcribit, er remtßtonem peccdtorHin promitiiLdt «MÖMm pec lt;at«m ßt reliquum,crc.

Sic célébrât ßfon/um fuum,er quairitur fe cmnb btii bn donis pr'i». tarn, qu£ prxßnte co habuil, JNCAPVT SEXTV M.

eum dpwd alidi duitates, [ed non inuenit. JÜte tMca pollicentur fuum fludium,fe oratione adiutufiü earn, ßmul qutcßturdf /jfonfum.

Dileclus meus defcendit in hortuni« Hie redit confolatio^ Videt cnint fe non omniito de rruüttf ten fertam d ljgt;onfo, [ed dbijjfe eum in hortü,ut hortii cu tationis^ ret et rofdseoüigdt.Hoc efl^utßud donti magiiin po pulo augeat. Cum enim deui nos deßrit, non ßeit id irlt;i,dut odio no/tri,/ed purgdtßc uitem, ut eo melidf ßudißcet, todnnis 15. Traildt enim ßgt;onfd hic fru* I dum tentdtionis,quod per multds tribuldtiones profi ciainM in fide er bonis operibus.

Roße. H ineui diledus,cr ego fitm eiuf dile* dd.Htec plerophorid er fiducid ßquitur tentatione^ Roße ßuntßtndi in iflo populo.

Htc ße ßionfas f^onße ofirrt, er ßgnificdtße dele» Adri eius fide,quod non fit /rddd tcntdtione,ut bläp ' phemdret,dut d deo difiederet.Eß dutem hec mägnd Sdcrificium confiientie conßoldtio,qi{od certofldttiit pldcere deo (ontriti pdtientidmjerquot;deledarieumßdcrificiocontritid'O't fordif. tdmen defiteruntis cordis^Vt qudnquàm cdro ojfinfd nonnihil murmuret, tdmen /^iritus gemdt dd deum » er potins intentdtione perpetuo ntdnereer

€ A NTIC. MART. LV TH. J4gt; tupùt,qu4m ut ad impietatem 4 deo recedat. Sic pro batio parit.

Tlt;)'3:4 ßtit fides regum ifiaél.Q^d. Meafponfa, tu es quafi Tirza firma fa, nbsp;nbsp;bene munita ciuitas, Tirz^

Et ficut Hierufalem optimis legibuiformata cr iw flituta. Nihil ahud eft, ^«4i» defiriptio plerophorilt;e, qMod fintit ecclefia fiu populut omiiia fua opera funt me placere deo.

Ecclefia fiu populus dei,non folum efi bene infii- Ecclefia ter tutus cultu deitcr politicis legibus, fidetiamterribi^ ribilis dtlt;i' Iw di46olo aduerfar^s fuis. Sdt4ij enim mctuit bolo. noj, cKt« uidet cor bac fiducia munitum, q«od cre= dimt« noj pUccre deo. Metuunt qt aduerfarij: ideö enim occidunt pios,quia metuunt.Sicut Pbarao Exo« di t.Sapienter opprimamitsfinquit, eos nefirte mul* tiplicentur,c!'c.

Duplex pntentid.Primd dcbortdtoria efi, Auerte «chIoj tHos 4 me,id e/l,nefigt;eculerii de maieflate,alio qui obrueris ab ea. Hdtic non probo «ideint« enim effifponfum in argumenta confolationis.

fie me irritant ut non poßiin eos ampliiü uidfff, bion tjuod reijaat oculos,feci amatorto more, dum iH lgt;ft,ut auertat eos,uult maxime ut non auertat.

Ejl igitur commendatio ordinum,in /ßirituali rtl ^euli. no.O cull enim funt do{lores,cfuales juerunt Heliai, KelyfiM, CTf. Ilii tarn imht placent, tinjuit, ut prO' uocent me ad fuperiiam.Sunt tnßgnes confolattonef ^uibuf tejïatur Deus, fe probare huius populi poli' tiatn O' cultum, ut corda concipiant plerophoriantt fe plaeere Deo,o‘c-

Conueniunt omnia cum fuperiore dcfcriptione-CapiHi. Sunt autem captlli,ficut dixi, facerdoteso Leuitit, cjtii funt in uertice popuUtO regunt uerbo Dei popu Gilead, turn, G leadfignificatcumulumte/iimonioruin. Ea efifacrafcriptura,c^Uieuerè ccntinct cumulumte' flunoniorum.

Dentes tui,fient greges onium quæ aicendcrunt de lauaero^omnesgcmcfi lisfcetibus.

Dentes, Doc cjuocj; pertinet ad ofjtciuin docendi, morde^ re o obiurgare, non odio priuato, fed ex charitate Crpiozelo. Ideoouium funt dentes. Quodauteni GemcHi addit de gemeOis foetibui fignificat jru.dum pncdica/ fcxttii. uoni'S. De gems fupra.

Sexaginta funt rcginç,amp;: ocfîoginra concubmæ, ÔC adulefcentularum non eft numerus.

Haéienui lauhuit diuerfa officia cr ftatia hutus populi.Laui tarnen magn referenda e/i ad ip^um uer bum, quo regitur poigt;ulM, ^MÙm ad perfonoi qute rfgHnc.

li^unc agit gratias pro politia diuinitia data,quod dimanauertt in tot ciuitates zx uiüas. Hic «iimfco^ pw tenendui eft per totum librum, quod de politiit loquatur.

Sexaginta igitur reginat, oHoginta concuki* nof^accipio pro ciuttatibui locupletioribuf tenuio aibo!'x/°*'' ribu!,qu£ per totum regnum Saloinonis in Syria,Idu/ m£a, Patefti'na, orc.fùerunt, cr i/pem legtbui funt ufe, Adolefcentul£ funtreliquum ciuitatum uulgut, AJoitfcïiuis qu£ omnes diuinis legibuc admini/îrabantur,

Locuf in libris regum de multitudine uxoruifi Sa‘ lomonii,p!erifq; hune locum obfcurauit.Falluntur au tem qui putant Salomonern tam libidinofum fùiffe, ut tot uxores duceret. Impofuit ei neeeßitatem earn lex, qu£ iubebat^ut defùnilo marito fanguine proximi fuc um m.iita? ceJerc/it.Defertæ igitur uidu£, utdebant ßbi optime eonfultum,ß inter regi.a uxores aut concubinas eßet, biac occaßone tot mulierum ßt^iK efl niarilus Saloi' mon. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vtt4

Vna eft columba mea,per fecîa mea» , Dixi giwd grätiiü a^dt de fruilu,qui fequilur ex utrbo. Adminijiratio ilia non efl fru/ira funt fexd* ^intd regim, omnes ed utuntur. Et qudin nulld ex his ciuitdtibuißc ßt pura^ ut no mul* ti perditi negudm homines in ed ßnt. Tdmen in ßngulis dliqui ßsnt pißcolumbind ßmplicitdte,qui ex ammo hdnc politidm colunt ex' obferudnt, qui edin tdnqudm fummunt dei donum ddmirdntur or pr^^i' cdnt,cum uerbum habeat,cr in ed eccleßa det fit. Htcc eß unicd med,med und columba, colleâd ex tO' to regno,crC'

Ptoj e:}- bonos dues qui pdßim funt in ciuitdtibttf coguntur omnes Iduddre^etidm impiß

Qdx eft ifta quæ progreditunquafi aurora confurgens, pulchra utluna, c« Iccta ut fol.

Rcgattm Regnum Salomonis ßc conflitutum CT orndtuitt Sdlomonis legibus celebrdtur ubiq;, prodit iüumindttotum orbem ßind nbsp;nbsp;glorid fud.Cdterd regnd,funt obfcu‘

^^ntium re rx tenebrx coHdtd dd hoc, quid funt obfe/fd perfd' ÿtd, tdndm,deus non mißt ets uerbum fuum, nec iüufird' uitedrddißcognitionisfux. Eßigiturhxc politid

Sunt autem inpgnes confolationes, ([uando poli* fictif popului pote/i fbi perfuadere^ètalein ejfe cd' rain Deo, qualem bic defcribit. Ndw cordw mundo fipiiu uidemui contrarium.Sicut etiam popuU ifrae» Itticihiflorianos docet.

Finita con/ölatione,fequitur alia tentatio. Haäe* nuilau lauit regnum fuum, er egit pro eo gratis. Videt enim colHmbam,boc efl^altquos in finguln ciui tatibus bonos,quorum pietatem er iiitam probat.

IdJM cooMertit fe in alteram partem,er uidet tan= Mi ltitudo t4»n multitudinem jinpiorHi« e/fe, «t nKÜi pr^c ea pq impiorum » 4«t boniejfe uideantur.Sic enimfit : Vitia uehemen^ ft;« t»o«ezit animos^ Ksquirttur igitur bic ßngnlaris ßrtitudo.quam /pirituf De» fappeditaGne frangatuf aüquif ajpeSlu illorum malorum.

Defcendi, inqutt.in hortummeum. E^o Epi/fo-P«m er uißtatorem,ut uiderem fruiluf me.e politic. Et ecce tanta impiorunt efl multitudo,ut cogar d/ce-re.iiefciui uel non noui, fcilicet meam columbam. Cum enim neftimamuf numerum, tanta multttudo eil tmpior«m,Ht nuUi ufquàin utdeantur e/fe pq.

I dem nobis aaidit turn uißtainus Eccle/lasjtot i/l Venimus ubiq; uitiii,ut merito aliijuis de/ptretdeßU' {lu uerbi. £t tarnen nranet colutnbä lUa quanlt;jtilt;ilgt;l teiHa malorum multittidine non eernatur.

Admodum obßurufhu loeuf rfl.liuronytrMße reddidit,ut reilèconueniatcumßntenti(i,ciuam dixi hemjje ß ad aßgt;iciendos qu/rendoi ß-u^us- Std tießire,hoc efl, nibilinuenire, Quodßmperntaiof numerus eß improborum.Tum ß tjuis jßeäet, aniitti quaß bonos,nufquàm apparere, Sed mihi aptiut eße utdetur,ß coniungamus fententias in hunc moiu. Nelciui quod pcfuit me anima mea»u£ eiïcm quadriga populi munifici.

NJin Aminadab appellatiuè accipio- Efl autent A.nimn. ufltata figura,ciuod anima ponitur pro uoluntate.A» nnna mea poßuit me in quadrigos populi,hoc efl,ego Optant eßße quadrigie populi. Sed hoc^noij;neflto. Sum ijutdem pofitui,ut pra:eßem atifi,cr regerem al Itos,fed no'.unt regi,uolunt ipßnon parère,fed regere er principes eße. Sic enim folet indomitum uulguf^ Reuerccrc,rcuertere 6 Sulamith.

Sponfus hic reuocat ßonfam ab aßeäu maloruitt ut mittat tüa, er potius confoletur fe aßeflu lono' rum qu^ habet. Eftautcin non leuis arspeßeuma

ttrt ^rtefentem tentdtionem, reuocare animuni 4 trißitia, (ogititione donoruin qult;e hitbemu^. Qji^e femp!r,(i quti dextre iuJicet, fuperant 'ZS’ exceduut longé incominodii quibtn premiinur.Dicit tgitHr;Re/ wertere er jtlpiciemK te. huerte ocwlos ab inco-nodis frffentibits.Tc inßiice,cr uidebis quantd in te benei ßeu dona contulerit Det«.

Vocrft antem ea;» Sultt!n'then,ntl perfèélitm «el SHl4tWttlgt;(. pMfi(ain,Hteaminßgnt pwonio auocet à trijhbui eogiMiontbiit, quat concepit ex afßedu malorunt^ Piiapca es, hoc esi, oinnia fe bene habent, abundds omm genere bonornm.Vel perfèólaes^nihil tibi deeß habes enim politiam diuinitus inflttutam, babes ma~ gißratus qui regant,ej fubditos qui obediant. Si qui inter bos inali funt,hi ne te moueant, conßdera po^ tiiM tanta dona tuatc^rc.

Hos quoq; in priuata uita banc gquitatem reti^ Here debeba-inas^ut patienter tolerareinus leuia qu£a d4i« H!tùgt;«el in a)nicis,uel uxore, cum tot alijs cont* mo Ji’S penfataßnt,ß quts modo rede lelcimat»

Qm;)i poui« reiflèjCr jicwt mereturjnj^icite earn agnofeite Dewm uerbum Dei in ipßt, rempub. nonhiimano,fed diuino conßlio, conditutam. QHt4 ergo in ea reprebendi poteil ? Dew oeconomirfm »

politiäm,eccle/iani huiut populi non folum dedit,fii cr dpprobat, Nf hoc jolhm, fed çy promifit/i a/fore,crc.

Eil inßruilißimd, ut non ßt pcriculutn à multitu dine tinpiorum,quod earn euertant. Dem adeß Qf bernât fuum populum.

Hlc defcribitcarminepolitiam ,ßc ordinatant cr ornatam,cr finÿt earn incedcntim. Vtß' gmßcet, earn non folum habere exceUentia dona,fed etta efße in quotidiano donortt ufu. C^uod facerdotes uerbum dei doceant,magißratm redle ties dicat,crc. Hocßgnißcat,(juodcalceatam ejfefingit. Neque enim puto eum uelle allegoriam, quodßt inunita amp;nbsp;uinâa Icgibuf, eye.

ïerunt prohibitum fuiffe apud Judiecs, ne adole» tes hunc Itbrum legcrent.ld c/uod alijßc accipiunt ne hac ledlione adolcfcentes tnßammarentur ad libidine.

Ego autem ob dijßcultatem potius interdtHuin ftiißi puto,^uodcuin tetum politicus ßt, iniitilis e/fe tudea»

uideatur iuuenibMgt;qui nullum humanarum rerum ha bent ufum ■ Ndm cz adolefcentes fine concupifccntia de multerculif loqui craudire pojfunt, fi tanquàm creaturam dei eas confîderent.Et [^tritits janóluf ha bet caßum os cz purwrn cor.

Loquitwr iÿtur htc de membrii genitalihus, tan^ quàm de fua creatura,qua abutitur caro zx concupt# fcentia,fuo non ßgt;iritus!anäi,uitio. Hæc ideô duo ne boc textu,qui amatoriut eße utdetur^oßviidatur

Sciendum autem eß,quod ßxritt« faniius in aDe- '’’f j' goriß mjgw ßjcdft ufum quam formam rei. QKdre gt;.ovum gcM bîc mentionem fiicit membrorum generationis,ut uen tris,umbilici,fœmorumizrc. utfœcunditatem buim popult defcribat. Laudantur in muliercults fœmora lattora,quod aptiora ßnt,gerendo fcetui. parao« iitgt;

Lo(j«ttMr tgitur Salomon de j^irituali generation ne in hoc populo, quod iuuentus inßituitur ad mini'.Kticto. fierium Eccleßaßicum ZX politicum . Eiitfmodi foC' mora,apudnosßtntfchoU. Etdicimusideôitifali' (em Germaniam, quod hac apta zr clegantifoemo' rum iunéiura careat,^^ fcholte defertie fie iacent.

Vis conceptiua cz gênerdlt;i«4 in umbilico eß. gt;. ,.^,14....«, li^Kod ex Hiob cap,^Q,virttiS «im in «mbilico uen

tris eim. Significat autem piiretites o' tndgißros in» Crater, uentutis.Hi fuiit uelut crater, cui nunquäin defit ui' num,hoc efi,non eft inutilis eorum iiiftitutio.

Sic commendat ftgt;onfie Ificnfus ea dona habet ut confoletur fe prtefenttbus, O' contemnat ea ttiida qutbui ojfinditur.

licus deprefiior, o paululum iiifixus uentri lauia^ Rofat. tur.Rofas uocat fcripturam o leges.

Turrim dicit,^uod fit eredunt. Bburneum, ({uod candidum o durabile ccBumfit. Sunt autem cùüum dodores o mag’ftratm populi incorrupti, ofirmi qui non fianguntur animo,non uincuntur cdio,amo/ re,pretio,ocfed rife ficiunt cjficium/uum.

Oculi, De his pifiinis nihil legimus in fcriptura. Sunt au/ tem oculi dodores, qui ceu pijcinee redundant aquis, ut confiolentur, o fide o moribw, infirmes. Oculi (lari,ptüucidi,ficut pifdM.

Rfdt« «dfu« quo(^i liiudjtur, fêd (fgt;irituf fanitui tiäfuf. Wdgis ußiin l^eilitt.Signijicàt igitur doilores er gi/irdt!« dtligeiitcs, qui non /lertunt, fed ubique ui' gilant.Putofignificare fftcculam aîi^udw, ad Aqui/ lonem ßtant.

Caput funtfuinmiinpopulo,Saloinonf(ilicetcum Clt;tp«t, principibiafMi facerdos fummus. Hifunttatj' qMÎin firtiltßimuf mons.Non per fe,fed per magnifia

Mir abtln figura, quod capiUitium uocat canna* les.Et tarnen fi firmain lj)e{les,non multum dbborret Ùre.CdpiUiM enim mMltercttbr«m dependens in kume fos diflinilt{i,et modicè inflexuf,feu tortui eft,ut eff/ tiiit fiimlitudinem aqua c cannait proßuentis.

Sunt auteinhi can/iales,feucapilli ordines tum Le CdpilK. »i'tdrttMjtHm pobticimagißratui,qui à magno facer dote er rege, ceu capilltcf à uertice cdpitw per dor-fwn ad infiriores corporis partes,fluunt,

Q«üd ijutcm addtt,ficut purpura non re^icit ad tolorem,fid ad nuteriam.Ldudantur enim modes ca non ferico comparamiis.

Dtcorlt;im,(juodhiec dißgt;oßtio omet ipfam^c^ de leHetomnes mdentes cr audtentcs ip[dm.

Statura tua aflimilata vit palmæ,Ô£'c. Palmd, Palma non iedit ponderi,Sic tu lt;]uoq;es,^entes te non poterunt premtre. SacerdoUs cmm docent uer* bum,cr nihil morantur odium mundt. Indices tui fe* ^uuntur lus, çy iuRé ludicant, nibtl morantur inui* diam mundi,crc.Sicut eß in i.Regum i^.Lcmir.lU meus rex e{l,ßcut angelus,qtc.

Sunt inßgnes ccnfolationes, c}uibus Dem catßbi grata efße a pldcere cmnia,de quibus bade» nui dixit. Reßjondet enim fuo ßyiritu ßfiritui Salomo ms,reâe eumßcere,quodßc uchatlaudtbus politiain (uam,cr pro ea agat gratias.Et amatorie dicit: A* ßendam banc palmamgt;id f{l,amanter ccmpledar tt regnum tuum.Sic fiet,ut :

twos Clues,ut ffoßint bibere utnum,âurabo eos non fo Um dd ßrendajed uincenda quo^j malaç^c- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a

Comuiigit autem uberibm na/um.Vbtra eniin do Vberlt;t, centjDdftw autem culhdit cr uigilat, tuetur 4o' Nafm. iirtnam.

Guttur t jum ficut uinum optimum, Ldudes tu£ cr grdtiarumadio,quitm pro politw ojßrs^funt mibi grattßima.

Guttur enim aüegoricéjignificat canerc laudäre, Guttur. grdtiiU dgere.lHd mtbt funt ccu uinum, lt;jui ambulat dd dilfiSum mettm reile^Sic cnim uertciidum f(i)Hoc (ft.ldeo pldcent laudes tu£, quid dtredje funt tn me.

Vei fcum enim ^uo hie utitur, ßgnißcat ßmige» rare,ey fermonem ljgt;argere,ut fit fententia.lllM laus des or prlt;econta illd ijuibm mea beneficia célébras tis,retinent propdgant fenes, c^ui magnam cogni« tionem hiftoriarum bdbent in alios.

Hie pofiulat fßonfa «ouum don«,pro quo poflecl Regnum Ipdèl fub Salomone fitit am' pliPimum.lmperdutt enim Edomitis,Paleftin^5, Syra çr jMiOabitiS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A ) Or*

Or4t igitur jj’onfä, cluoniäm habedt ddhtic f^gir. muUos alios populos firis. (Hoc eniin dgrtim uocat) ut uelit daregruüdm fuum ßgt;onfM,ut lUt ijuoi^ ffdf admint/lrêtur, et uerbtt in finttimds getes/pdgttur. Mane furgamus ad uineasjSfe. VokmiM uidcre, dn in tlhs ciuolt;pßnt aliqui boni, er reipub.utiles uiri.

In ißis locis quoqidocebimtK, exercebiintH etidiU dpud illoj cultum ey legem nojlram.

Mandragore dederunr odorem fuiurt* i'^dndrit* Non uult hoc,quod nos hodie tnundragoram uo» gord. cdmiu,fedßgnificdtßiauem zT nobtlem aliiiuetn ßn äum-Sicut appdret ex Grne(i,cr ex hoc loco.

Senteiitid dutem eß. inuenio ßuälum uerbi, etidm dpud gentes uicindf, lt;JU£ ßuuntur religione er poH' tidnoflrd. Verbum non docetur ßnefru(lu,fed gene* rdt etidm inter gentes optimos hommes.

Um drborum. Significdt ße dbunddre bonis ciutbus, Clorid po* ejnos dbßcondit ßgt;onfo. Hoc ejl, gßsrid regni popttli (gt;uli Dei no Dei,non cernitur ntß in uerbo, ejudeuntp alia parte cernitur» /ßeiles,fordet. I4fô mnndi« non folum contein* tut bonos,fed perfequitur et odit,ü3 enim efl dignut '«t

Ufl pi«m hominem uel bonum cpuf uideat.ldeo di/ (it jjgt;onfd^^u£ abfeondi tibi.

Dtximm in principioj hunc librum Salomonis, f/Je ceu hymnum,in'(luo canit beneficia dint* na,exhibita populo fito per uerLum, cr grdfu« pro ifiaÿt, videturautem hie inftitiure concluficneta (antici,cr orare pro fittura dilatatione regni.Rcfiji» (it enim in tempora chriili,lt;]uibui uerbitm e:}' cultut Dei in totum orbem uulganduf erat, Sic oratur in Pfalmo etiam. Confirma hoc Deui ijuod operatic es in nobis,

Quis mihf det,te fratcrculum meum, fugentem ubera matris mcæ, ut inne* niatn te foris,ÔC deofculer tCjStc.

Senientia efl,O Deus nofler, auge regnum hoc in infinitum.pß in agro ßris,hoc eft,in uicinis gentibut er optât tarnen ultra procedere,

Pingit autem jfionfitm paruulum er fugentem u/ 1er a matris fute.Deus eniin in iBo populo, fi alia re» gnaßie^lesjin qu£ erat propagandus,erat ceu infini' tulus. Dielt igitur : Ej td/iquàm p«cr fugens lac ma» tris.Quis dabit mihi,ut te inueniam ßris, propagea tum per uerbum Euangelij in omnes gentes.

bum dare,habere Euangelium,Hlt;ee cum fient,intluit, non ampliw! de/jgt;icient me homines, Sumui tarn con* temptus populm. Sed tum fiet, ut in omnibus réunis per totum orbem fint alilt;jui, qui me colent er btu* dabunt, qui ampleiüentur cultum Dei, ex uerbo Dei credent,erc.

Tum deducam te in fynagogam ,ficut de toanne feriptum efl:Conuertetcor patrum in filios. ludfte* nim credentes in Chriftum , non funt deduäi ad not gentes,fid ad patres fuos, hoc eji, ad fidem patruntgt; 1 n earn fiimiliam pojl nos gentes fumus afi iti, ut iant fimus unus populm.

Tum inflituetur minifierium docendi perfiäutil, cum perjfiiritum fanilum ita manififtè adiuuabitur. Et dabo tibi uinum conditum.ö^ muftum malorum granatorum meo« rum,amp;^c.

Thiw erit doärina uberior er ejficacior,quàniun quam fub lege foil. Dabo uinum quod bibes,id efl,ap probabif.Et muftum malorum granatorum. Hoc pr tè addit,ut fignificet nouum doilrin£ genus,ex uarijt prophetarum teftimonijs.

Hnäennf cMticum Salontonis dudiuimus, in quo (tcimt de benejicijs frxfmtibux cr [gt;rlt;eteritis,dc pe/ ' tift in foturum propagari regnum, cr doólrindtn per orbem ternrum. Qijde in hoc fdpite fwot, dixi effe tdnqudin epiIogMm,^«o reßrt, qwi« per totum li’* bellum trailauit.

Vtitwr dMtein bic dmdtorid figura, fumpta 4 mdritdli complex«,per quern figntficat, hoc regnuiji efiein tutela Dei, dc diuinitut regi crfirmari. Hoc cumttd/ihHtpldnentbil dubitandum fttdefiiuore Detergdnos.ldeó4kit:

Hoc ejl^uos ciuitates qu£cunq;eftiifubhoc cut* tu Dei er regno. Curate ut (itis ^«ict« c!‘ pacifiae, ne excitetii motuf zx tumultws. Sed Utdmini potitd in ifia gratia zr pace,ac obedite legibus, pdrete ma» gifiratibui. In religione quoq^ cauete,ne turbetur ali' quid^aut per i4o!ol4tridm,dMt altiU blajpbemdj opi niones,H£c enim duo coniunila funt.Pax non potent Pdx ZT in' confi/tere fine religione feu iujiicta,fecundum aerfum ftict'a coH' Pfdlmr Pdx er lufticia ofculat£ funt fe mutuo. iuniia;.

, Kt faltein ob reumntiam fanitorim pätriM cr pro{!hetiirum,^uos maiores habuerunt/int ^uieti ’ CT trrfK^KiUi.CiKod dddit :

P«to eum de occäßone lolt;Jui,c[Uie iieceßitafem int ponit.Voi dues noliteearn exdtitre,ßexcitäturab hoflibui ut(itiis,ßcite iutn (juoc^ oßieium ueflrum,tit fiinulu!ÿletii,c^ coiifiraùi oper^ çy opem-

No« filunt uiciit£ petites,fed etidm ipß, ^ui fuut in populo hoc,mirdittur ßc dfeendentem ex deferto.

E/l dutein ho( prjedicdtuin perpetuum operunt Prfdicälti r)ei, cjiiod ceu ex deferto çr dridd terra proueniunt. perpetun o tmpijßorent prodeunt,ceu ex paradyfo iucundiß per«;n Dei, ßma, ubi nibil uidetur tjf e quod deßrmitatii ali^tiid habere poßit. E contra Eccleßa popului Deiub deiur ex deferto prodire.Nam eiut florid tantum in uerbo cernitur.Si ex paradyfo afeeiideret-) miraretiir earn muftditf,fed defertuin non miratur.

Et tdweKjiKiJMjtjWKit/tKr deliliß.i^uasfcilicet («r bum affandit- vbicunq; enim eß uerbum Dei, ibi ne^ cefß eß ejfe jßiritum fanÜum,ßdem, nbsp;nbsp;ahaßgt;irit!it

äona. Ideö uere dicit eam inniti, prafumerede Deoßn ciiint uerboßc pertinaciter htcret. Etiam fi quf

feä£ ßnt, tarnen coram Deo obfcurantur, çj* tantum uidentur pi/. Ali/ in nuüo funt numero. Ident de pcf coliJ er dli/s infirmitaubui fentiendum efl.

Ego olim h^c accommodabam ad animam, dd IpecuLtiaarn uitam.Sed qui uult//'eculatiuam uitam Spéculait ueré deßnire.is pc definiat,quod fît credere eSquot; inniti Ud uita, «erbo.QHi entm ßne uerbofîieculantur, fubuertun^ tUT 4 fataiia. Stcut non femel expertUf fum» Qtjdre fomma ijta abt/ciamiu.

ManijrfliK error eft.Nam uocabulum panit corn wwtiiMit w HocdbulHin culpje. Verbum enim hic pro^^ pne ftgniftcat laborem enitendi, feu dolores partiM. Qijdngnd alicuhi accipiatur pro corrupere eSquot; uulne rare. Mater eftreftgt;ublica,ciucs funt fili/. Hos, H4fer. quttjfHb pomo excttaui,ibi te tedidit.feu enixa eft md ¥10/. ter t«4. Ndin regnum iudicorum non ita dinplum jù'.t,p f^dtiMin conftderes. CompdratMr igitur non mdgti£ driori.utfît feminarium pituriregni Eecle-)iz,lt;J«oJ per omnes terrM «HÎgdbitur.

Sö8 ANNOTAT. IN CANT. tteïbo,nec çatiatur fi extra uerkum, aut ad cc^iti' tiories,aut ad cultum aliurn abduci.fige, inijutt,ßgt;^ tibi ego,eeuß^iini, feu anniiluf quo me agnolcat, CT ex corde compleiiarii. 'n me reß^ice,tn meßge O' r culos atqj cor. At ubt es tufia uerbo,inquit,in Hier«» falcm in templo meo.

QtjO(i non tantum ßipcr cor,fed etiam fuper brd chium uult poni, ßgmficat fiaem qt eharitaiem fi* nul,ut fecundum uerbum Dei cr credamus cr «iuaf mus.ldcum fit,tum uerè in ornatu dtuim incedimuf, CT ßgiUum hoc reilè geflamus.

Parum apt4 uidetur hicc e/ß ratio. Sed quia hic locus habet deßriptionem uitlt;e l}gt;iritualii, aptißimc conuenit hicc fententia. enim adßdem ü' cha' ritatem retinendam hortatur,ßgnißcat magno or in ßailo animo opus eße, propter uarias tentationes, qult;epijsobifciuntur.Sed talis animus quomodo potefi defcribi melius,quam ß uocetur fortis diteüioiBic e* nim aßväus inter reltquos omnes regnat. Sicut non folum honeßus cf maritalts amor,qui so^y» dicitur oflendit.Sed etiam furor lüe luuenilis 03' flultus. Ve» rum enim eß,quod poeta dicit : Omnia uincit amor.

Jnquit er^o jponfui : Si me uerè clili^i5,retinebis Jtgiüum meuiniC^ quicijuid Mjlitilt;e ac incómmodoa fum tibi d mundo crfatand obijcietur, hoe utnees-Amor enim eft firtii peut mors, qttlt;e omnid domat, Amor» Cr efl dura lemulatio feu zelus,fieut injiriiut,lt;lui non fote/ifleili precibuf,ut reddut mortuos-Zelum pof- '^elul» fumus appeüare, ein zornige liebe, ubi nimio ainorc, tionodio perfon£ irafeimur»

ideo Mtem/imilitudinibui mortis inßrniuti' t«r, ut oflenddt pi«)« popt([«m JtttxrMm in mortif

Qaod uertit, flammarum, in Uebrteo eft^ Plamma Dei.Signifieat autem «trog; inexhauflum et inßnitum ardorem eharitatis,lt;jHi non poßit extingui, Diflinguit enim ignem Dei ab alio igni materiali, gwod ignii Det ßt aternits ine'xtinguibilts,qui non IgniS dei» poßit accendi autextingui humano arbitrio. Hunc ignem,inquit,quem Deiß ßc in te dccendit,non mors, noninßrnus,non omnes mundi ey' fdtanlt;e iniuri£ po» teruntextinguere.Ceditenimamor neminhcramo' Araor» hced«ntommlt;(.

A^ttrf. AquM multMUocâti/icut cbrifluf Matth.'7'‘ cum loguitur de domo po/tta fupra petram. Nullit uii tempefialum, mquit extinguet ainorem huuc, fei magisetiam accendet. Quienimferiouerbum coin* Tentationis plexi futit,hi irritantur quaß tentatiombus o' cruce ßuüuf, ut propim id compleiüantur. Omnium igitur tenta' tionum hic finii efl,ut etß coneiitur nos à Chrijlo di' ueücrc. tarnen magis nos cum Chriflo coniungant.

Efl tnßgnis adhortatio, qua monet populum, ut magno fludio crciira uerbum retineat. Sicutigituf tnonuit hailcnuf perdurandum elf e in calamitatibus icrnon cedenduin. itahicin alteram partem iubetî nempe,Ht neqs opibus ey potentia flnat fe alio trans/ ßrri, Euturum efl,inquit,ut amatores alij tibi inßditn tur,ut follicitent te non fclum cruce er minis, fed C“ tiam promißiombus ey opibus. Sed mtmineris, quid Amor, amorßciatidelpiciteniinomnem fub^lantsam,(on* temnendo contemnil omnia .Sic Auguflinus: Amor efl pondus omnium reru, nee potefl uUo precio redtmi,-Soror iioCtra. pannilu^SL ubcranon-hähec.

SMpr4 monui, Sitlo/nonei« in fine huinSjCantici, vej^icere ad j^irituale regnum Chrtfli, ^uod expefllt;t bdtur JiitHrMm longé (impliiw ©• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corpo ,

rale regnum populi litdaici |î»(t.Nec dubium eft quin fermonibut communibut h^ec fiepe cr multum agita/ ta fint,fed in eo error erat. Vulgus put abat, Chri{ii Opinio Jua regnumcorporalefiiturumefte,non inteUigebat, fic dteorumde CbriftHmregfiatMram per uerbum, Ht tumen régna regno Cbri WHudi fuum tenerent curfium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fti,

Salomon igitur fic die it: Si ftgt;eilemus umplifudt« nem eius regni, qwod per nouum teftamentum Cbn= Regnum ßi« inftituct.Tunc nofter prüfens populm refté com Cbrtßt» purubifur puruwk pueH««, nozidum bubentt ubera, boc eß, nondum mature fiatis ad pradicationem E* M(tngcli/,per totum mundHmß’drgendi.

Sed etidm querehe fignificatio bit propojîtu eft» Ht biCc fit ceu communis uox omnium propbeturum crfianilorum in populo legis,fuj^iruntiHm ex carce/ re legis, in latitudinent Euangelij, ut Deus muturet promißiones de chriRo fit{las,crc.

Infignis dßiiflus animi acenfi expeólatione ßitu/ ri Cbrißi.SicHt chriftus in Euangelio quocj; die it: A« i men dtco uobis, multi reges er propbetx uoluerunt 1 uileit er UHdire,lt;j«x: «os uidetis uuditis, fed iieq; 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 i aidcruHb

«Jderunt nec dudierunt. Jtd hic Salomon in perfona omnium.fanäorum.Q^id jiciemwfQ^d. Qualif cT qMrfw iucunda tUa temporufreies erit? Quodaddit :

Pulcherrintd ey non obfrurafrgnificatio eß, re' Regnum gnum Chrißi in uerbo tantum eße peßtum. Non enint Chrißi, du it in die quo ornanda,{n thalamum deducenda efi, ßed aUoquendainempe.per apoßolos ey ipfrm Chri' fium.ßiauißtma prtedicatione Euangelij, qua doce' litur de gratia De^cr remtßione peccatorum.

Qjd.Hodte non eß dies aÜoquendi, fed tacendi. Sumui enim adhuc in carcere legis poßti, er quaß fctntillam procul uidemus,reuelandi uerbi, per quad regnum Chrißi in totum orbem propagabitur. lata rejßondet,fed obfeurißime.

HiCc fatisuidentur monßrofa eße-, quod fororettt comparât muro, quem uelit ornare argenteis turri“ busper oßio, quaduelit ornare cedrinis tabulis. Sed Popului hic quoq; dicä fententiam meam. Mthi uidetur quod Del compa comparet populum Dei quem fororein uocat,tcmpo( raturmuro re Euangelij,muro turrito. Per mimßerium uerbi C' turrito, nm,munttur Ecdeßa^iceu muro,contra omnes frlßi dodlrin.ss,etian contra portas inßrorum.

Qnod UMtem incminit non uniut fed plurium tur/ tiuin,feu propu^iiaculorum,(lu£ in b«f muram collo care «eilt, rede rejirtur ad mint/ieriorum uaritta' tein,(lu£ia Ecclejiarequiritur. SicutPaulin oßendit Epbef.4.Com(MC«J4t igitur in nouo populo minijie/ rium uerbi,i::r proinittit fe cum non deferturum, /cd ledißcaturuitt, ut conßituantur, ceu tn fßeculii mini • flri,cjui cußodiant ciuùatem.

CeJriß cominendatur non folum ab odore-, fed ab Cedrus, aiternitate quoq;,non eniin putrefcit. time ilind Pcr= ßaiiuiniCedro digna locutin,

xMnriK igitur pertinet ad deßnßoiiein, oflium au tem a l doélrinam-Sicut PjmIi« qiioq; bac figura «ti» Mwri«. tur.Oflium inibt magnum apertum efi. Et fignificat b/e ipfa figura, incrementum Ecclefiie, dum eniiu quotidie pr^dicatur uerbuin, femper aliqui noui acce du’tt,qiioru corda feinta et amore Dei accenduntur.

H£c ßgt;o!iflt;e MOX eß iam maturlt;e. Ecclefia cniiit poß datum /ßiritumfaiiäuni^is^ uerbum rcuelatumy

,74 ANNOTAT, IN CANT, uerctnuruteßconird fatdniezj' biereticoruni inß' didf.Et habet uberd, tarrn tn modnm firma, quibut do(et,confoldturierigit,crc,

Hiec autem doärind er confoldtiones hie,ctrtißi tttie erfirmtßim^ funt, in quibui animi aequiefiunt, in ali/i non acqi(iefcunt,ficut experientid ofiendit.

definfiogt; tra lupos-jbi neceffdrio fequitur pax er tranquiüitdt Contra, ubf alterum horum aut anibo defidtrantur, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibi frufira expeädtur pax.

ris imperijf exercebatur populus. Sed Euangelij do* ärinaueram pacem afirrtjite corda dubitent de mi*' Eudngeliu, fericordiaDei.Ac fané fumma calainitai efl, DfMW tdeereer non loqui-Tanta nos hoc tempore decebat Deütimere efiè grduiores,pofl tantam lucem reuelatam.

Interpret fillllur, utrunq;enim iudico proprium nomen efiè.Vt textus fie legatur.

Vt alterum perfonte,alteru loci nomen ßt. Quan quam Baal hamonnufquàmalibi reperitur.

mon in fine cdntici,tid finem populi^ hoc eft, ad re* gnnnt Chrifii refiiicit, in quo uerbum grati£ erat di' uulgandum per totum orbem terrarum. Eiuf regnif quia reltquiic ludicoru initium fùere.ldeô totam Ec* clefiain appeHat fuam uineain,cr lt;iicit earn efifiin Vinea. Eaalhamon,hoc eft fin maxima multitudine or loco copiofißimo.Baal enim herum fignificat, cr hainott Bd4l brfnjS miltttudinem,

Vt confoletur populum fitum, o' j^em ficiat pro mißionum certi cxbibettdarum,quod quantumuis ex« gHHtn regnuin ,fi ad alia gentium régna compares, fit feminarium foturi regin Chrifti, quod eft regnum Regnum multitudinis,quianonloco,nonperfonis certis,finb chrifti. turn eft,fed eft in omni loco,inter omnes,ufq; ad finem mundi.H£c fintentia mihi magi^ placet,

Quanquàm nihil impedit,quin accipias, ceu epi' logutn totius libri,ubi fuum regnum commendat. Et quanuis coram mundo exiguum ejfiet, tarnen di* cit amplißimumjefte reftieilu uerbi Dei,ad hunc mo* dum,quse fequuntur ad externam adininiftrationein refvrri pojfunt.Sicut htftoria: docent,Salonione ßtmt ma cura o' ftudio adminiftraftè rcgnum Sed nos oh Euangeltj bonorc, uoluinus pcrftqut ß^iniujle regn« cuius ceu [etninaria («ere pop«i«i Salomoni«,

H£c uinea,!ton iacebit fine cultu negleild^ fieihi bebit cultores j'uos,apefiolos,c^ alias miinfiros ucr' bi,per quos ßgt;iritui janéius uarijs donis ornabit Ec' clejids. Vir tradit pro frudlu eius mille argentcos.

numerus, knarius numerus,eft ultintus,fignificdt cuftodes iHös uenire^cum plenißima mercede er amplißimis ftuili bus.Sic Petrus, Paulus, lodnnes, erc.cußodes pofiti hdne uineam cum maxima fi-uâu caluerunt, Ne^i e' ttim uerbum Dei pateft fine omnifi-uäu daceri, Vinca mea cor am mc cft.

Sic uinea htec eft mandata cufiodibus, ut tarnen daminus ipfe ea inftiiciat.Sicut ilie dicebat: Deus non condidit mundum,cr abift.Inftgt;icit,imo ddeft,cu mi' tiifterid obeuntur,et eft efficax.Sic in palitia na bene ftciunt officium,^ui non ipfii inftndunt negotia.

Ego retineo proprium, miße tibi ô Salomon. De politiafiicilis fiententia eft: nam prtneeps eft dominus omnium, gui autem principi locant operas, finguli pro mérita ftrunt mercedem.

Sed fi ad regnum ebrifti er uerum Salcmonem rejfiicimus, non obfturum cft, quid toannes dixerit : - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De

De pleintudine eins accepimus omnes. Etß cttim du^ Jodn-u (entos hdbent cußodes, hoc e/l, etß fdnäi ßid dona hdbent,tarnen Chriflm ßns donorum omnium efl,

Hortoj pluraliter uocit, aut politicè 'diuerfos Uorti. prindpatui Salomonis,aut fl^iritualiter Eccleflas.Efl autem exhortatio, ut fumma flde adminiftrentur E cs (leß£/fle enim, t]ui omnia ttiflgt;iciant nbsp;nbsp;nbsp;obferuent,

admonuit efli qui flionßam obßeruent, etiam hoc monet, ne taceat,fed loquatur. Hoc enim reliquum efl, ut uerbum Dei afliduè exerceatur, ne aut/iflidio,aut contemptu,aut odio uerbi, opprima' mur.Sicut ludai flßidiebant manna, cr rej^iciebant ad oUasAegypti.

Hi'c flgt;onfa quoq^ fjjonfo ualedicit,cx r.ogat,ut fi“ niat ifiam captiuitaté legii,cr liberam Euangelif do âriiiâ in mundu,tanquàm in uarios montes,flgt;argati er flt ßmtlis capreie,non uno in loco fubfiflenti,

Ad bunc modum ego hunc libruminteîligo de po litia Salomonis,quod fl crro,ueniam meretur primui Idior.N^im alfor«?» cogitationes, longe plut abfur» ditatis habent,

ioakni briesmanno, sacrae TbcofogZiC DoiHori, dc EuMgelij fiddißinto prcconi, Koning,fliergie in Eoruf' ßit. Domino (y amico fuo, Vitui Thoodoruf,

dicituf : Eif dat,qtii cito tardain btinc ^yätiam non mugnopcre prie* 2 dico, (^uod ante annos alitjuot ___ _a promi^a Cdnticdnmic dcinnin dd te mitto.Etß enim cnpcran in hoc genere,tibi bo« mini c!“ de Ecdfßa Chiißi pr^clari mcrito ,cxre' âè fentienti de commumbut ncfirif fludiß, grattß' cari.Tamen ^uia fintentid breuiiit indicdtd erdtjie»

rebdr ne tibi tninU'S gratd eßet operd noßrd.Et ßgt;ef erdtßiiturum, ut a'o amicis tjui nobißum D, Mdrtinum Lutherum dudierdnt,endrndtio h£c locu/ pletior prodiret.Sed dum contdntur illi,occupdti alijs laboribai,cy tu nuüum ßnem flägitdtidi ßcif, exißi' itfdui mdiiu ejfe^qudntumuis breues fententids extd' re,ijudm in uniuerßum cdrere Eccleßdm hdceruditd

pid ßunmi Theologi endrrdtionc,in Ubrut tum ob f ' '■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;genW

g'cMW ordtion'HiCr figure obfiurißiir.umjum ab a' liß i^uoij; ineptis fenteiiti/s mire deprauatum,

At^ bic diligenter officio fuo füixüws tfl D.Vfzia ee/litK5,Hir,cr ob iCtatem ac fanétimotiiam uit^ reue rendin, mthi in minifferio Euangciij coniunäut. is enim cum d te rogatui effet,ut banc cpcram Ù no' bis exigeret,omne lapident mouit,ut qiMm priinu tibi fatisfieretpffepe äixi:Nimish£c effi exilia,qu£.ego in meum ufitm ita fignaram,ut in/^icienti ftatim ob oca los effet fententia.

Pnterea non phas effi aiebam, uulgari h£c ßnt confenfu autoris. Qÿi cum foleat futnma grauitate C ffngulari copw in enarratione fcriptur£ uti,ridi'^ lt;H[«m effi,fic breuesfententiasfub eius nomine in pu blicum emittere, Sed nuüa ratio ei tanta e/Jê uifa efl, ^«in pfrpetHo urgeret,ut tibi fatisfiicercm-Noltii diu tius homini amico çy tuam caußam agenti negare boc oJJiciMm. Si quid tarnen à mc peccatum eff,nolo, utfolus earn culpam fuffineas,ßret eins partem quamp;^ quf tlt;(ni fediilus, monitor.

Opto autem tni Brifmanne, «t bdoc If«em ope» rdtw noftram gr^to animo accipias. Etji cnim fieri non poteft,quin fiepe uberiorem expofitionem requi* rdt kiüor.Tdmen fiententiam,fitcut earn D.M. Luthe rus per totu (il^eUu iiidicctuit^Jidelitcr et cLrc reddere

(ondtui fum.FortaJfe fiet^ut alio tempore /tmili ojji' do dedarein uoluntatem ftudium tn te meum, Beneudleoum Ecelefidtud. Salutant tereuerenter fi-dtres noftri gt;nbsp;lt;jui hic funt in miniflerio Euangelij.

Prtecipuè D. Venceßam, tibi ob longain cf iucuitdam confuetudinem gratißimuf amicut. Datum Norimber' g« Augufli.