Q. V 1 1NSCR.I-
B I T V R
DEVTER.O N.
AD EBRAICAM VE-
RIT A T E M RECOGNlTVSjET argutnentis atque fcholiis illuflratus
A V iétorino Strigelio.
-ocr page 2- -ocr page 3-JLLKSTHJSS IMO
T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IT* I -AC T) O M I-
tt O D 0 M. 1 if 0 nbsp;nbsp;/ 0 C H l M O
/1. ijüarihtoni ^randenburgenfi , Swt imperij Eleblori amp;quot;nbsp;Jirchicamera-rio, Sedinirum, ‘Tomeranorum, C^JJubio-rnm, Henetorum amp;nbsp;Silefix ‘Duci , 'Burggrtfuio 'T'^rihergenfi ,Trtn-cipi '^ugia, domtno fuo clementtfjïnto,
D.
CVM ECCLESIA ÏNDE VS QV E à prædicatione apoftolorum non lit alligata ad ceremonias, aut ad leges forenfes Moyft, quæ vnà cum fua politiacollapfæ Si deletæ funt, quia fie latæ fuerunt, vt ad tempus durarent donee veniret Chriftus, multi à nobis quærere folent, quam vtilitaten» Ec-clefiæafferat leétio quinque librorum Moyfi. Confiât enim bonam partem horiim monumentorum præcipue con-fumi in deferiptione externorum ritu-um amp;nbsp;politicorum mandatorum, quæ non magis ad nos pertinent, quam tabula: Solonis autDecemuirorum. Etfi.
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A a autem
-ocr page 4-EPI STOLA
autetn refponderi potcli-, mulra genera legum ceremonialium amp;nbsp;iiidicialitim in Moyfe naturalia eße, quæ ad omries homines amp;nbsp;ad omnia tempora pertinent , vt prohibitie commixtionis in proximis gradibus, quæ recitatur Leni-tici i8- vere naturalis eft,amp; omnes genres obligat omnibus temporibus : ramen non vtar hac refponfione, fediii-nioribus caufas magnas amp;nbsp;graues ex-ponam, propter quas libri Moyii afsi-dua leäione dignifsimi funt. Ac prima quidem caufa eft , quod Moyfes continuam hiftoriam duorum millium Si quingentorum annorum à condito mundo vfque ad occupationeni terræ Canaan complexus eft. Vulc autem Deus Ecclefiæ notum eße initium mun-di,ne cogitec mundum ab æterno fuiße. Vult etiam ordinem patefadionunt confiderari, vt feiamus quæ prior de Deo doftrina fit, quæ pofterior. Ideo hiftoriam omnium temporum breuem quidem , fed res fummas comprehen-dentem femper in Ecclefia cxtare voluit amp;nbsp;conferuauit. Quid igitur funt llbri Moyfi nifi eruditifsima quædam de mundi initio,de religionis
exor-
5
-ocr page 5-D t, D 1 C A T O R 1 A.
exordio, de propagatione,deprauatio-ne amp;nbsp;reftitutione doôtrinæ Sc Ecclefiæ ? Hac caufa fi qui nó mouentur,vt fcnpta Moyfi lape multumcp legant, duri homines flint vel potius vix homines. Quid eft enim tam inhumanum, quam pecudum more ad id folum quod adeft, quodcç præfens eft, fe accommodate, amp;nbsp;paulum admodum fentirc practeri-tum aut futurum? Sedde hiftoriac ne-cefsitate, dignitate amp;nbsp;vtilitate fæpe alias diftum eft. Quare nunc fiim breui-or, amp;nbsp;ad explicationem fecundæ caufæ accedo, quæ fumitur à yojnoGia-i'et. Etii enim leges forenfes Sc ceremonialcs Moyfi, quæ nonfunt naturales abroga-tæ funt ; tarnen alia pars legis , quæ præcipua eft, fcilicet Decalogus » eft æ-terna voluntas Dei, amp;nbsp;immutabile indicium damnans peccatum. Vt enim manet mens diuina irafcens pcccato : ita manet perpetuo Decalogi fenten-tia, quæ obligat creaturas rationales
I ad obedicntiam, amp;nbsp;inobedientes punir. ' Huius legis noticia omnibus homini-bus neceffaria eft, vt fit norma difcipli-næ, Sc fpeculum peccati, Sc pædagogia adChriftum, deniqj vt fit occafio pe-
A 3 tendi,
-ocr page 6-E PISTOIA tendi, vt in nobis reÜituatur imago I D E I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
Sequitur tertia caufa, cur Moyfi fcri- | pra nunquam de manib. ponenda fint, f quia Moyfes non tantum miniüer eft i veteris teftamenti, fed etiam proplieta ' noiii telbmenti. Sic enim DominvS apud loannem cap. 5. inquit, Si crcdi-difletis Moyl), credidifletis etiam mihi. . Nam de me ille fcripfit. Etpollrefur- | reftionem difcipulos hunc in modutn | alloquitur, Hæc funt verba, quæ locu-tus fum ad vos, cum adhuc efl'em vO' bifcum j quod neceffe effet impleri omnia quæ fcripta funt in lege Moyfi amp;: prophetis amp;nbsp;Pfalmis de me. Et exorfus à Moyfeamp; omnibus prophetis inter-pretabatur illis in omnibus fcripturis, quæ de ipfo erant. Si igitur magnifa-cimus teftimonia deChrifto, quædif- 1 cernunt Ecclefiam ab alijs fedtis gt;nbsp;fieri | non potcft quin Moyfen præcipuiim ! lt;nbsp;teflem de Mefsia miremur amp;nbsp;in pretio ij habeamus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!■
Quarta reftat caufa, quæ nos ad le-öionem fcriptorum Moyfi impellerc debet, quod reliqui prophctæ velut ri-uuIiexMoyfe, ceu pereniü fonte fca- ' tu riant. •
-ocr page 7-D I D I C A T ORI A.
turiant. Quis autem tam ftoliduseft, vt cuin riuulos probet» fontes afperne-tur? Credo ego neminem in Ecclelîa effe, quem non valde deleôtent Pfalmi Dauidis, de quibus præclare dixit A-thanafius in epiftola ad Marcellinum, Omnis apud nos fine noua fiue vêtus fcriptura diuini numinis afflatu pro-dijt, amp;nbsp;idonea eft ad erudiendum ea forma verborum , qua concepta eft. Sed tarnen præcipua attentione obfer-uationecg liber Pfalmorum dignus eft, in quo veluti in paradifo omnia genera lignorum plantatafunt. lam veto confiât Dauidem fuiffc difcipulu Moy-fi yrhmy, amp;nbsp;carmine complexum efie, quæ ab hoc magiftro fimplici oratio-nis filo expofita erant. Quare fi Pfal-mos Dauidis amp;nbsp;reliquorum prophcta-rum oracula omnibus thefauris mémo anteponimus, non eft noftrum dubita-re, quin fons totius fcripturæ prophéties amandus 8c magnifaciendus fit.
Sed hæc de omnibus libris Moyfi breuiter dixifle fatis fit. Nunc pauca de quinto libro,qui inferibiturDeuteronomium, dicam, quem dignum efie leftione non modo facerdotum, fed
A 4 ctiam
-ocr page 8-EPI STOLA
ctiam regum amp;nbsp;principum vox diuîna teftatur. Nam Deuteronomij 31. Deus præcipit leiiitis , vt hiinc librum legant audience vniuerfa multitudine Ifraëli-tarum. Et capite 17. exprefle præcipi-tur, vt rex difcat legem , amp;nbsp;earn fequa-tiir in tota gubernatione. Deinde cotn-inendat nobis hunc librum ipfa reruw bonitjs. Cum enim tota doftrinadi-iiinitus 'tradita comprchendatur lege amp;nbsp;Euangelioj hic liber non tantum lu-culente amp;nbsp;copiofe Decalogum enar-rat, fed etiam illuftre teftimonium di-cit de Mefsia. Clare enim dicitur Dcu-18- Prophetam fufcitabo eis de medio fratrum fuorum, ficutte. Hæc verba Petrus Aftorum 3. ad Chriftum accom-modansinquit, DeChriftolocutus eft Deus per os omnium fanétorum fuorum à feculo prophetarum. Moyfes quidem ad patres dixit, Prophetam fufeitabit, amp;nbsp;quæ fequuntur.
Et quoniam exemplorum magna vis eft ad permouendos hominum animos, confideremus exempla lofux amp;nbsp;lofix, quorum ille confpefta hoftium acie, cunftifcç regibus Cananæorum ad prx-Jium congregatis, pro armis amp;nbsp;gladijs l5eutc-
-ocr page 9-DE D I C A T O R I A, Deuteronomium recitans, verbaq^ legis in memoriam reuocans , hoftes fu-perauit, hic cum reperiflet quintum li-brum Moyfi in templo , rurfus eundem proferri ac legi iufsit.
Cumigitur huius libri ledio omnium ordinum hominibus vtilifsima fit, contuli cum cum Ebraicis fontibus , amp;nbsp;argumentis atqi fcholijs illuftratum aufpicio tuæ Celfitudinis, Illultrifsime princeps Eleétor, domine clementifsi-me edcndum putaui, quia fcio C. T. hoc Moyfi fcriptura excmplo lofuæ 5c lofiæ magnifaccre , amp;nbsp;afsidue legere non ea folum, quæ nos fanéli apoftoli docuerunt, fed ipforum quoqp prophetarum Dracula , inprimifcp Moyfi fibrös J quos Theodoretus in oratione fecunda contra Ethnicos non dubitat appellare Oceanum Theologiæ. Vt cnimex Oceano fluuij omnes Sc maria omnia deriuantur : ita reliqui prophe-tæ riuulis Moyfi hortulos fiios fuauiter irrigant. Q^arc amp;nbsp;propter res ipfas quæ in hoclibro continentur, amp;nbsp;propter autorem confido hanc dedicatio-nem C. T. gratifsimam fore, atlt;ç vt fit animo fubieâifsimo peto. Oro autem
A 5 Deum
-ocr page 10-ȻIST. D E D 1 C A T.
Deum ætcrnum patrem Domini amp;nbsp;fal-uaforis noftri lefu Chrifli conditorem generis humani amp;nbsp;Ecclefiæ, vt C. T. confirmer vires animi amp;nbsp;corporis , ac » tribnat falutarcm gubernationem per amp;nbsp;propter filium fuuin Dominum no-ftriim lefum Chriftum , Amen. Bene amp;nbsp;féliciter valeat C. T. Datæ Lipfiae Cal. Augiiüi Anno Christi 1566.
llluftrifs. Ccl. Tuæ
i V deditifsimus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï’
i
^iciorinns '
-ocr page 11-nPOAErOMENA.
T 1TVL VS H V-
1rs L I ’S ,
De tîtulo hniui libri infra capite xv it. iiicetur, “vbi pracipitur regt, vt hanc jeiundam legem à leuitie accipiat amp;nbsp;a/Ji~ (hte legato,
■S E rT E N O M 11.
NrLL^ maior ßiplentia f Enangeli~ um fempcr excipio Ecdefi« diuinitw pateßida est gt;nbsp;ejuam lex Äioralis, lt;jult;e eEi aternnm amp;nbsp;immotum difcrirnenfaciendorum • non faciendornm, tefiificans lt;juodfit Dein, amp;nbsp;t^ttalis fit, amp;nbsp;^uod iudicaturnifit. Huins autem fitpientia, nbsp;nbsp;nbsp;nunejnam exhauriri peh
tefl, luculenta enarratto in Deuteronomia proponitnr. EDeinde cendonibiu legis dul-cijfima amp;nbsp;amplijfima promijfio de tj^ejfia intertexitur. ^J^ulta praterea confilationes •velatgemma tnfignes tn hoe firipto eminent, ^itibw vfnm videmui filium EDei in acerrt-ma difintatione cum Diabolo. w «« eo certami-
-ocr page 12-n p o A E r o M.
eert amine potiffimum ex hoe Itbro ejnafi t^no-damlocnplett armamentaria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, id
egt;l, tela ad repellendnm hohlem deprorntt-Hac tam crebra citatio hnini lihri, cjua nßu e^lfiliits ‘Dei, non minima latu e^l ‘Deutero-nomi]. Q^dtjuodhutm libre cuflodia amp;nbsp;ajfi-dua le£lio non modo leuttii,fidetiam rtgibtU Jfrael commendata eSl , vt fignificaretur hunc lebrum maximi precij thefaurum at^ depoßtum eße profuturum ßmul ad pietater» amp;nbsp;ad falutarem gubernationem Eccleßa amp;nbsp;‘l{eipuhliclt;e ? Etfi autem hie Uber propter eau-/ai, ^uoi expo/ui, hauddubiepio leilortgraten eH' : tarnen hoeetiam nominepecultaritef commendateti eße debet,^uod tan^uam cygneii futt diuenè hominis uox amp;nbsp;oratio, i^art hoc vtilißimum amp;nbsp;neeeßarium ßriptutn • Jbioyfi erudite enarrans legem amp;nbsp;promeßto-
nem de lt;tJ^eßia grata animo ampleblamutt id^diurnaamp; noüurna manu 'verfemuii
ficut Deuteronomij 6. omnium or-dinum hominibtn pracepi-tur, aicues eaßlijs
tuis.
D ispo
-ocr page 13-DISP OSITIO generalis DEV.
T ER O N O M I I.
TRia priera capita Dcuterono-mij continent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, id eft,
breuem repetitioncm prçcipuarû hifto-riariim, qnæ in Exodo amp;nbsp;in Numéris prolixe expofitæ Hint.
Caput quartum eft hortatio ad fer-iiandam legem. Reliqua capita vfq^ ad decimum oftauum inckifiue enarrant primam tabulam Decalogi.
Capita quæ fequuntur vftp ad.vice-fimum fextum inclufiue funt interpre-tationes fecundx tabulæ Decalogi.
In vicclimo feptimo amp;nbsp;mox fequenti recitantur malediftiones amp;nbsp;benediöio-nes legi additæ.
Caput vicefimurn nonum amp;nbsp;duo fe-quentia funt admonitiones poftremx, quibus Moyfes populum deobedientia erga legem amp;nbsp;de pœnis fecuturis contumaciam commonefacit.
Caput XXX11, eft carmen luculen-tum de benefieijs populo Ifraël exhibi-tis,amp;de futura populi ingratitudinc ac de pœ'niS) quæ ingrates amp;nbsp;contuma
ces lu-
-ocr page 14-D I s P o s I T 1 o
ces iuftifsinioordinc oppriment. Hoc carmen imitatus eft Efaias cap. 5. in quo concionatur de cultiira , fterilira-re amp;nbsp;deftrudione vineæ, id eft, regni amp;nbsp;facerdotij ludaici.
Caput XXXIII. complcditur bene-didiones, qiias Moyfes fingulis tribii-bus Ifrael pronunciauit.
Poftremum caput defcribitxtatem, mortem amp;nbsp;fepulturam Moyft.
A tha-
-ocr page 15-ATHANASII IV-
D I C I V M DE HOC Libro in episto-la ad Marcellinum.
DH V s iniunxit Mofi fcriberc can-ticutn magnum, amp;nbsp;id populum docere vnàcum duce conftituto. lubet item fcribere Deuteronomium, amp;nbsp;in manibus geftare. Sc perpetuo eius verba meditata habere, cum ea fufFiciant advirtutis admonitionem amp;nbsp;opitula-tionem illisjquife probe in ijs exercue-rint. Gerte cum in terram promifsio-nis venüret lefus Naue, confpccia ho-ftium acie, cunftifqj regib. Amorhæo-rum ad prælium cocuntibus , ipfe pro armis ac gladijs Deuteronomium re-citans in aures omnium verbaqp legis in memoriam reuocans, ijftç populum obarmans, holles fuperauit. Rex por-ro lofias inuento eo libro recitatoq^ ad omnium aures, nihil vlterius aduerfa-rios timebat. lam li bellum populo in-gruerat, area in qua erant tabulæ legis, anteomnes præcedebat, amp;nbsp;hoc fuffi-ciebat illis pro quauis acie in fubfidi-um, nili
-ocr page 16-um, nifi in baiulis arcæ, aut in populo aliquod fcelus aut hypo er if is hæreret-Fide fiquidem amp;nbsp;fana affeâione opus efl, VC lex nollris precibus cooperetur.
C apvt
-ocr page 17-Argumentum.
CirVY S hniuf capitii /octu eST illuftris imago humante fapientitc , ^ute non “Vult facere opertt à T)eo mandata, CÏ)quot; rit aiia cptaprobtbet Tims, ty^ihas non vult parère vod £fiie, in qua Tiens promittit ei auxiltum. Toflea quarit impiorum regnm attxiha, qua funt ipjt nbsp;nbsp;regno pernidofâ. Sic
populus Ifraël iujjlts praliari cum hoflibttt peccauit difßdentia. Tojlea voluit praliari, cum quîdemtuncTieus prohiber et. Hac tx~ empla declarant quant vere Sccleßa canat de SpirituftnH'o: Sine tuo numine nihileH in homme, nihtl elHnnoxium.,.
*
T E X T V s.
Topographia,quç non intelligitur iii-ft inCpeftis tabulis teiTje fanéta:.
HA.Ecfunt verba quæ locutused Mofes ad omnetn If-raël,trans lordanetn
in folitudine campeftri, è rej^îone maris rubri, inter Paran amp;nbsp;Tophel, amp;nbsp;La-ban , Hazeroth, amp;nbsp;Difahab, vndecim dieriim itinere à monte Horeb vfcpad Kades Barnea per montana Seîr.
B Quadra-
-ocr page 18-C A P V T r.
Quadragefimo an-no vndecimo menfe, prima die menfis , lociitus eft Mofesad filios Ifraël omnia, quæ præceperat illt
D O M1N V s, vt dice-ret eis , poftquam percufsic Sihon regem Amoreorum, qui habitauit in Hef-bon , amp;nbsp;Og regem Bafan,qui habirauit in Attaroch amp;nbsp;Edrei, trans lordancm in terra Moab.
Qui loquitur in Ecclelîa loquatur fer moues Dei. Nemo igitur gignat nouû doârinæ genus, feJüinnespii dodores fint culto-dei vocisaDeo tra djtæ.
Cœpittç Mofes ex planare legem amp;nbsp;di-cerc, D o m i n v s Deus nofter locucus cftadnos in monte
Propofitio huiu» libri, qui nihil aliud eftnifienarratio legis diuinx. '
Horeb dicens. Satis in hoc monte man-fiftis, Vertite vos amp;nbsp;proficifeimini, vt veniatis ad montem Amoreorum amp;nbsp;ad omnem riciniaminplanicie, in monti-bus, amp;nbsp;in vallibus, ad meridiem, amp;nbsp;ad litrus maris, ad terram Chananaorum amp;. ad Libanum,vfq} ad flumen magnum Euphratem- Ecce tradidi vobis terram quæeit in confpeftu vcilro. Ingredi-mini amp;nbsp;occupate earn , quam iurauic Domi-
-ocr page 19-DEVTERON.
Domïnvs patrib. Deus optima fi-vellris Abrahâ,ifa- prællat promif-ac amp;nbsp;lacob, vt daret confiüo differun-illam eis, amp;nbsp;femini tur. eoruni poft eos.
DixioR vobis lllo Vniusmanus eft tempore, Nó poffum
folus fudinere vos , quia Domïnvs Deus vefter mulciplicauit vos, vt hodie fitis ficut multitudo ftellarutn cœli.
(Domïnvs Deus
patrutn veftroruau- Votum pie con-geat hunc numeruin
accefsione multorum millium , amp;nbsp;be-nedicat vobis ficut locutus efb J Quo-
negocia veftra,
Magifiratus eft geftator maximo-rum unerum.
boni iudicts.
Peccatura ludi-cibus aut ignoran-tia , aut negligentia, aut cupiditate. Oppooitut ergo fa-pientia ignorantie amp;nbsp;civcfifpeftio feu diligentia omilTto-ni, denique inte-z bus ve-
modo foins fuftincbo amp;nbsp;onera , Si litiga-tiones. Eligiteexvo-bis viros fapientes, intelligentes äi pei i-tos in tribubus ve-ftris, vt conftituam eos fuper vos principes.
Tune refpondiftis . mihi gt;nbsp;Bona res eft quamvis facere. E-legi itaqß de tribu-
-ocr page 20-4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T I.
bus veflris viros fa- gr’^s priuatæ eu-pieiites amp;nbsp;peri tos amp;nbsp;couRitui eos principes fuper vos vide-lieer tribunos, cenruriones , quinqua-genarios, decanos amp;nbsp;præfeétos , vt iu-dicarent vos, prxcepicg indicib-as ve-llrisillo tempore dicens, Auditeillos indicate eos iufle,
fiueciuisfitille, fine peregrinus, non ag-nofcetis perfonas in iudicio. Ita paruum audietis vt magnum, nee reuereamini cu-
Hie concio au* reis literis fcriben-da eratinveflibulis omnium aularum amp;nbsp;curiaium , vt lu* dices de officio ad* moneret.
iufquam perfonam , Infîgne tedimo-quia Dei iudiciu eft. quot;ææ inftitutio-Qiod 1!düHcileali-quid vobis vifum fuerir, referte ad me amp;nbsp;cgb audiam, præcepiqp omnia quæ facere deberetis»
Profcdiq^ de Horeb tranfiuimus per terribilem amp;nbsp;maximam folitudine to-tam, quam vidiftis, per viam verfus mó-tem Amorei , ficut
Ecclefia femper vagatur in mundo tanquam in defer-to,quia nullum habet defienforé cer-tum nifi folum fili* urn Dei.
præceperat Do min vs Deus nofler nobis.
-ocr page 21-DEVTERON. J nobis. Cumque veniffemns in Kades Barneijdixi vobis, Venißis ad mon-tem Amorei, quem D o m i n v s Deus Hotter datums eft nobis- Vide terr am quam D o MIN V s Deus tuus dabit tibi. Afcendeamp; pofsideeam,ficutlocu-tus eft tibi D o m i n v s Deus patrum tuorum. Noli timere , nee quiequam perhorrefcas.
Et accefsiftis ad Prætextus diffi-me omnes, atœ dixi- quot;°quot; “‘»quot;‘7 n; 1,- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. fctntis in promiv-
llis j Mittamus viros fione diuim. Hic ante nos , qui confi- primus ad ruinam derent terrain, amp;nbsp;re- S^adus cft. nuncient per quod iter debeamus af-cendereamp; ad quas ciuitates pergere, cumep mihi fermo placuiffer, accepi eX vobis duodecim viros, fingulos de tri-bubus fuis, Qui cum perrexiffent amp;nbsp;af-cendiftent inmontana, veneruntvfcp ad torrentem Efcol, amp;nbsp;confiderata terra, fumentes fecum de fruftibuseius, attulerunt ad nos , Si renunciauerunt
nobis atq; dixerunt, Bona eft terra» quam D o m i n v s Deus notter datu-rus eft nobis.
Et noluiftisafcendere , Sc contuma-citer répudiantes fermonem Domini
„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B 5 murmu-
-ocr page 22-6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A P V T I.
rnurmuraflis in tabernaculis veftris amp;nbsp;dixiftis : Odic nos
D«, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Secundus »radin
OMlNVS,amp; ICCir- efl blalphemta.qua CO ediixit nos de ter- d,ffidentià augent, ra Aegypti, vt tra-deret nos in manum Amorci atq?dc-leiet. Quo afcendemus ? Nuncijlan-guefecerunt cor noftruindicentcs, Po-pulus magnus cR amp;nbsp;nobis Hatura pro-cerior , vrbes inagnæ amp;nbsp;ad cœlum vftp mnnitæ. Etiainfilios Enakiin vidimus ibi.
Etdixivobis, Nolite metiiere, ncc timeatis eos, D o m in v s Deus vtRer antecedit vos, pro vobis ipfe pugnabir, ficut fecit vobifcuin in Aegypto , vobis fpedantibus. Et in foürudine ipfe vidi-fti, quotnodogefta-rittc D O M I N V s Deus tuns non aliter quàm foict homo ge-ftare filium fuum in omni via per quam ambulafti, donee ve-niretis ad locû iftum.
CôTolatio a priori beneficjf) funita. Auguft. Pfal. icji. Nemo dicac non poHé impleri, quoi coeptumeli. Quid finem cœpti delpe-ras ? Omnipotens eœpir,Oninipütens promifit fe impletu rüefl’e quod cœpit» funt monitrices amp;nbsp;toncio-
natrices de amore Dei primum erga filium, deinde erga Ecclefiam.
Et ne
DEVTERON, 7 Et ne fie quidem credidiftis Domino Dcoveiho, qui . , .... r- • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Præfentia fila
antecelsit vos in via, jjgj Eedegj, ad oGendendum vo-bis locum, in quo caftra locanda erant, node oftendens vobis iter per ignem, amp;nbsp;interdiu per nubein.
Cum autem Dominv5 audiuiflet vocem fermonum veftrorumiratusiu-
rauit amp;nbsp;dixit, Non
Pœna increJuli-tatis amp;nbsp;aliorû pec-catorum.
videbit quifquam de boininib. generatio-nis huius pefsimæ terram bonam, quart! iuraui me patri-bus ipforum daturum efle, prxter Caleb filium Icphunne , Ipfe enim videbit earn gt;nbsp;amp;nbsp;ipfi dabo terrain quam calca-uit,amp; fibjs eins, quia
Præmium EJei, iuxta regulam,Pietas habet promif-fiones præfentis amp;nbsp;ætetnæ vitae.
fecutus eft Dom i-N V M plene. Etiam mihi iratus D o m i-Nvspropter vos dixit, Nectuingredic-ris illuc , fed lofua filius Nun minifter tuus, ipfe intrabit. Hunc robora , quia diftribuct Ifraëli hæ-
lofua eft imago Chiifti, qui tradu-cit Ecclelîatn per lordanem , id eft , pet miferias huius vitac in pvomilPam hæteditatem.ISam
B 4 redira-
s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A P V T r.
reditatcm. Paruuli veltri de quibus di-xirtis, quod futuri efTent præda, amp;nbsp;filij veftri , qui hoc die ignorant difcrimen boni amp;nbsp;mali, ipfi ingredientur, amp;nbsp;ipfis dabo terrain, amp;nbsp;pofsidebunt earn. Vos autem reuerti-mini amp;nbsp;abite in folitudinern, per viam verfus marc rubrû, Et refpondifas mi-
legi impoffibile eft iuliificareamp; viuifi-caie nacurani pec-cato amp;nbsp;morti ob-noxiam , vt Rotn.
K. amp;nbsp;Gal.).diciturgt;
hi, Peccauimus D o-M iNo, Afcendemus amp;nbsp;pugnabimus, ficut præcepit nobis D o-M IN VS Deus nofter, cumcp inftruâi ar-mis afcenderetis in montem, locutus eft Do MIN V s ad me.
Tertius gradus peccati eR , cjuüd lud'i tjuiefcere Contra mandatum Domini dimicant, amp;nbsp;furenter ruunt Ibas in clades, Ita furor in pœnis eft fum-ma poena amp;nbsp;auget ralamicates.
Die eis, Nolite afeendere, ncq? pugne-tis. Non enim fum vobifeum, necada-tis coram hoftibus veflris. Ha?c locutus fum, amp;nbsp;non audiftis, fed contuma-citer répudiantes verbum Domini amp;nbsp;elati afeendiftis in monrem. Iraq^ egref-fus Amoreus , qui habitabatin monti-bus,amp;obuiam veni- Georg. 4. I'lis cns, perfecutus eft ira modum fupri
VOS,
-ocr page 25-D î V T E R o N. 9 VOSjflCUt apes folent eft.læfeque venenû facete, amp;nbsp;percuffc-runt VOS inSetr vfq) caielinquunt Horma. Cumqp le- Affixa in venis, uerrt ploraretis co- animafquc in vul-nere ponunt. ram D O M IN O ,non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘
audiuit vos, nec auCcultauit voci vc-ftræ. Manfiftis ergo in Cades Barnea longo tempore.
C A P V T II.
Argumentum.
Hoc caput tesiatur imperia nonfilts ’ conßiijs aut viribm humants conftitui aut mutart, fedfàpientta amp;nbsp;proutdentia diutna. Ut enim vices dierum amp;nbsp;noShum funt ope-^ ra Dei : fic conflitutiones amp;nbsp;mutât tones im-periorum funt res fipientia amp;nbsp;iufticia Dei tn genere humano ordinata. T^unit enim T^eus tufto iudtcio totas gentes amp;nbsp;principes ip(os irnperiorum tranßationibus. “^^rfus miran-da fapientia amp;nbsp;bonitate conferuat amp;nbsp;reßituit alicjuas politias, ne deßnt Eccleßa niduli lt;ir hoffitia.
T E X T V S.
B 5 Reuerfi
-ocr page 26-JO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T II.
REiierfi autem iuimus in folitiidinc per viam verfus mare rubrum, licuc inihi dixerat D u m in v s, amp;nbsp;cir-cuiuitnus montem Seir longo tempore, Dixit qj D o m i n vs ad me, Satis cir-cuiitis montem iftum, Ite contra Aqui-lone, amp;nbsp;populo praecipe dicens, Tranfi-. bin's per terminos fratrum veftrorum filiorumEfau ,qui habitant in Seir, amp;nbsp;tiinebunt vos, Sed diligenter cauetene quicqium hoRile contra cos faciatis.
Neqjenimdabo vo-bis veRigium pedis de terra eorum,quia in poflefsionem dedi
Deus benefacit poHeris jPpter pie-tatem maiorurn.
Efau montem Seir,Cibos cinetis ab eis pecunia, vt comedatis, amp;nbsp;aquam em-tam haurietis vt bibaris. Nam D o-
MiNvs Deus tuns benedixit tibi in omni operemanuum tuarum. Curaiiit etiam iter tuiim quod confccifti in hac vaRa folitudine annis quadragintajatqj ita tibi præfto fuit
D o M I N V s Deus confideratione fidé
tuns , ne quicqiiam tibi deelTet.
noftram confirme-mus. Qui enim pa-uit Ifraëlitas in de-
ferto totos antios quadraginta , non patietur credeoti amp;nbsp;facienti officium deelle res ad vitam nccefla-
-ocr page 27-ÖEVTERON. It
neceflarias, iuxta diftum , Non vidi iuftum de-reliäuni, aut fernen eius quærens panem.
Cuintp tranfiflemus fratres nottros fiiios Efau, qui habitant in Seit per vi-
am campettrem de Elath amp;nbsp;deEzeon^a-ber, venimus ad iter quod ducit in defer-tum Moab, Dixitcp
Nomina ciuita-tum in Idumxa , quæ eü pars Ara-biæ Petrxx.
D o M1N V s ad me , Noli oppugnarc MoàbitaSjUccç bellum eis inféras. Non enim dabo tibi quiequam de tetra eo-rum , cum fiüjs Lot tradiderim Ar in pofiefsionem. Emim antea intoluerunt e- Gigantes vanis am.popuksmagnus
amp; robuftus amp;nbsp;procc- Emim, terribües. ræ ttaturæ ficut Ena- Enakim , toiquati. kim.ac pro Repha-imhaberipoflunt 11-
cutEnakim. Idco Moabitæ appellant cos Emim. In Seit autetn prius habi-
tauerunt Horim,qui-bus expulfis atqp de-letis fuccetterunt filij
Dominus transfert régna.
Efau gt;nbsp;ficut fccit Ifraël in terra poflef-fionis fux, quam dedit illi D o m i n v s.
Sur^'cntes ergovt tranfiremus tor-’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rentem
1
-ocr page 28-12
C A P V T
rentem Sared, venimus ad eum. Tempus autem quo ambulauimus de Kades Barnea vfm ad vadû
Sared triginta amp;nbsp;o-ôo annorum fuit, donee confumere-tur omnis rtiultitudo bellatorum in ca-Rris, ficut iurauerat Dominvs. Imo
ôc manus Domini erac contra eos, vt funditus in caftris delerentnr.
Non tantû morbis , fed etiam tra-gicis pœiiis con-fumta eft tota mul' titudo Ifiaëlitarii, qui duce Moyfe ex Aeeypto exierantj exceptis lofua amp;nbsp;Caleb.
Poftquam autera vniuerfi bellatores interierunt, lociitus eft Dominvs ad
medicens ; Tu tranfibîs hodie termî-nos Moab vcrfus vrbem Ar, amp;nbsp;accedes ad viciniam filiorum Ammon . Caue ne eos oppugnes aiit bellum eis inféras . Non enim dabo tibi de terra filio-ruin Ammon, quia filijs lot dedi earn in pofiefsionem • Terra Rephaim amp;nbsp;ipfa reputataeft , amp;nbsp;in ipfa olim habi-tauerunt Rcphaim , quos Ammonita: vocât Sammefumim,
Sammefumim, confcelerati videli-
populus jnagnus amp;
rob uftus amp;nbsp;proceræ
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ cet tyranni, latro-
ftaturç ficuc Enakim, nés amp;nbsp;prædones.
quos
-ocr page 29-D E V T ï R o N. 13 quos deleuit D o m , n v s à facie eo-rum, amp;nbsp;fucceflerunt in locum ipforuiTi, ficut fecérat cum fi'ujs Efau gt;nbsp;qui habitant in Seit, delens Horim, amp;nbsp;terram eorum illis tradens, quam pofsident ad hunc vfcp diem Et Caphthorim egrefsi cx Caphthor deleuerunt Auim habitantes in Hazerim vfq; ad Gaza, amp;nbsp;fucceflerunt in locum ipforum.
Surgite amp;nbsp;tranlite torrentem Ar-rion. Ecce tradidi inmanumtuam Si-hqn regem Hesbon Amoreum- Incipe igituroccupare terram eius, amp;nbsp;infer ei bellum. Hodie incipiam incutere terrorein amp;nbsp;pauorem omnibus popu-lis fub omni cœlo, Vt audita mentione Indiuinisterro-Hominis tui cohor-refcant amp;nbsp;aduentum ak Pindarus, tuum reformident.
Mificrgo nuncios de folitudine O-rieutaliad Sihon regem Hesbon dans eis hæc mandata pacifica; T ra'nfibimus per terram tuam manentes in via regia , Non defleftemus nccp ad dextram necß ad finiftram , alimenta pecunia nobis vendes vt vefeamur, amp;nbsp;aquam cmtam dabis vt bibamus. Tantum pe-dites
-ocr page 30-14 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T 11.
dites tranfibiiTius, ficutfecerunt nobis filij Efau, qui habitant in Seit, amp;nbsp;Moa-bitæ, qui habitant in Ar , donee traij-ciainus lordanem ad terram , quam Dom iNvs Deus notier daturus eft nobis.
Lücinus ; Hoc pheet o fuperi cum vobis vertere cun-da Propufitum,noßris enonb. addere cti* mquot;n.
C ladibus irruimus, nocicuraque pofei-mus arma.
Sunt enim erro-res ccnfiliorü pœnç peccatorü, amp;nbsp;caufas ruina; atque interi* tu s
cum omni populo
fuo ad prælium in lahza , amp;nbsp;tradidit
Sed noluit Sihon rex Hesbon conce-dere nobis tranfitiimgt; quia induraue-rat D o MI NV s Deus tuus fpiritû eins, amp;. obfirmauerat cor illius, vt traderetur in manus tuas, (icut nunc vides. Dixitqj D o M 1 N V s, Ecce cœpi tibi tradere Si-hon amp;nbsp;terram eins, incipe cam pofside-re. EgretTufqß eftSi-hon obuiam nobis eum D o M I N V s Deus nofter nobis, percufsimufqß eum cum filijs fuis,amp; omni populo fuo.
Expugnauimus igiturillo tempore omneseius vrbes, amp;nbsp;anatheinate per-cufsimus omnes vrbes vnà cum viris, mulic-
-ocr page 31-DEV TERO N. 15
mulieribus amp;nbsp;paruulis, nec vUi vitam concefsimus , exceptis iumentis , quæ dtrepta funt, amp;nbsp;fpolijs vrbium quas ce-pimus ab Aroer, quæ fita eft in ripa torrentis Arnon, amp;nbsp;ab oppido , quod in torrcnte fttum eft vfqp ad Gilead. Non fuit ciuitas quæimprefstonem no-ftram fuftinere polTet- Omnes tradidit
D o M I N V s Deus noftcr nobis , excepta terra ftliorum pctendum.
Viftorii eft Dei
beneficium amp;nbsp;ab eigt;
Ammon , ad quam
non accefsiftisj amp;nbsp;cunftis quæ adiacent torrenti Taboe, amp;nbsp;vrbibus montanis amp;nbsp;vniuerfis locis, à qnibus nos abftinc-re iufsit D o m 1 n v s Deus noftcr.
CAPVT HI.
Argumentum.
E AT EX IT tJ^ofes tn hoc captte nar-^ rattonem de mirandagubernunone G* defen-ßone Eccleßie tn defer to , amp;nbsp;de viblorijs ad-uerfuf duos reges , tjua erant tefiimonia pra-fintia Dei in Scclefia. In fine afßrmat fi non ejje exauditttm cum petiuijjit à Deo rem torpor alem , Vt exemplo fuo nos doceat bona cor-poratia petenda ejfe cum conditione voluntatis dfuina. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TEX-
-ocr page 32-I g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CAPVT III.
T E X T V S.
ITacç conuerfi afcendiinus per iter Bifati, egrclKiCq} e(l Og rexBafan obuiam nobis cum populo fuo ad com-mitcendum præliumin Edrei. Dixitip D o M iNv s ad me, netimeas eum, quia in in mum tuam tradidi eum , cum omni populo ac terra fua, faciefqj ei licut fecilli Sihon regi Amoreorum, qui ha-bitauitinHesbon. Tradiditergo Do-min vs Deus noftcr in manus noflras etiam Og regem Bafan , amp;nbsp;vniuerfum populumeius, pcrcufsimufi^ cos vflt;g ad internecionem.
Cepimufqj cunélas ciuitates illitis vnotempore, non fuitoppidum, quod non caperemus , fexaginta vrbes , om-nem regionem Argob regni Ogin Ba-fan. Cunftæcç vrbes erant munira: mûris altifsimis, portifcp ac veétibus, prêter oppida valde multa quæ mûris nu-data erant. Et anathemate percufsi-mus cos, ficut feceramus Sihon regi Hesbon, amp;nbsp;fundi tus deleuimus vrbes vnacum viris , mulieribus amp;nbsp;paruulis. lumcnta autem amp;nbsp;fpolia vrbiura diri-puimus,
Tuli-
-ocr page 33-DEVTERON. 17
Tulimufqp illo tempore terram de manu duorum regum Amoreorum,qui erant trans lordanem, à torrente Arnon vfcg ad montem Hermon , quem Sidonij Sirion vocant,amp; AmoreiSe-nir, omnes ciuitates quæ funt fitæ in planicie,amp; vniuerfam terram Gilead amp;Bafanvfcpad Salcha amp;nbsp;Edrei,ciuitates regni Og in Bafan. Nam folus Og rex Bafan reliquus erat de ftirpe Re-phaim, Monftratur lefius eius ferreus in Rabbath filiorum Ammon , cuiiis longitudo eft nouem cubitorum amp;nbsp;latitude quatuor iuxta vfitatam menfu-ram cubitivirilis.
Illoigitur tempore poffedimus terram ab Aroer, quæ eft fita ad ripam torrentis Arnon vftç ad mediam partem montis Gilead, amp;nbsp;ciuitates illius dedi Rubenitis amp;nbsp;Gaditis. Reliquam autem partem Gilead amp;nbsp;omnem Bafan regni Og tradidi dimidiæ tribui Manage, omnem regionem Argob in tota Bafan, quæ vocatur terra Rephaim. lair filius Manafle poffedit omnem regionem Argob vfep ad terminos Gef-furi amp;nbsp;Machati, vocauitep nomine fuo Bafan, Hauoth lair Hauoth villæ.
C ad hiinc
-ocr page 34-l8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CAPVTIII.
ad hnnc vftp diem. Machir vero dedt Cilead,amp; Rubenitis ac Gaditisdcdi de terra Gilead vfcp ad medium torren-tein Arnon,amp; terminos vfqj adtorren-tcm labocj qui eit terminus filiorum Ammon , amp;nbsp;planiciem atq^ lordanem, qui eft terminus à Cinxreth vftp ad mare inplanide, quod cftmare Palis ad radices montis Pifga contra Ori-
entem.
Hibenda eft ri' tio non rodri fo* lunijfedetiamalw' rum.
Prxcepique vobis illo tempore dicens, D O M I N V s Deus vefter dédit vobis terram banc vr earn pofsidcatis. Ar-niati ergo anteceditefratres vellrosfi-lios Ifraél omnes viri ad bellum jdo-nei, abfqj vxoribus amp;nbsp;parnulis atqj iu-ntentls C Noui enim quod pecoris dilutes fitisjqnæ in vrbibus remanere debebiint,quas tradidi vobis, donec requiem tribuat D o m i n v s Deus vefter fratribiis veftris,ficut vobis tribuit, amp;nbsp;pofsldeant etiam ipfi terram, quam daturus eft eis trans lordanem. Tune reuertetur vniifquifc^in poflef-fionem fuam, quam dedi vobis.
lofuæ quoq^ illo tempore præcepi dicens,
-ocr page 35-devteroN- 19
2'Julla æmulatio inter Moyfen amp;nbsp;lo-fuam. nie igitur fapit ad commune vtilitatcin , qui a-micis honeflilTima tribuit.
regnis ad quæ tranfi-
turus es, Ne timeatis eos, D o m i n v s
dicens , Oculi tui vi-derunt quæ fccit D o M IN VS Deus vetter dnobiis his regtbus, fic faciet omnibus cnim Deus vetter pugnabitpro vobis.
Precatufque fum Dominvm illo tempore dicens , Domine Deus tu cœpitti oftendere feruo tuo magnitu-dinem tuam, manumq} fortifsimam. ' Neq^ enim eft alius Deus, vel in cœlo, vel in terra, qui pofsit facere opera tua, 8c compavari magnitudini tuæ. Sine me quæfo tranfire 8c videreterram banc optimam trans lovdanem, 8c montem iftum optimum 8c Libanum. Succenfe-bat autem mihi Dominvs propter
vos, nee audiuit me, fed dixit mihi, Satis ett , Non facias de-incepshuius rei men tionem apud me. Afcende in fattigiu montis Pifga, amp;nbsp;o-culos tuos circumfer ad Occidentetn 8c
Auguft. Pfalmo Sj.Pideliter fuppli-can» Deo pro ne-ctflitatibus huius vitï amp;nbsp;mifericor-diter au litur amp;nbsp;mi fericorditer no au-ditur. Quid enim inftrmofitvtile mi-gis nouit medicus, quam ægiotus.
ad Aqui-
2 0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T III I.
ad Aquilonem, Auftriïmqj amp;nbsp;Orien-tem, amp;nbsp;afpice. Non enim tranfibislor-danem ilium, præcipe lofuæ, vt fit magno amp;nbsp;forti animo , quia ipfe ducet hune populum,amp; diftribuet eis terram, quamvifurus es. Manfimufep in valle contra domum Peor.
c A P V T 1111.
Argumentum.
Hji CT e n V s recitattit lt;tJlfoyfès hiftortca de gloria 'veteris teflamenti-infiieuit adhortationem, in ejua pri-mum äocet Tieum fic agnofiendnm cö“ inuo-candum ejji, ficut fe patefecit. ‘Deinde teflir tar Ecclefiam inuocantem •verum Deum fidtt-cia filtj Adedtatoris exaudtri, amp;nbsp;lapÇos agentes pænitentiam per mifericordiam recipi-‘Pojlremo tradit normam vitlt;e Deoplacentis-Sunt enim fumma Eccleßa bona, vera agnt-tio amp;inuocatio Dei, exauditio diuina,f!rmit animorum confolatio in poenitentia amp;nbsp;régula cult num amp;nbsp;morum, ijuos Deut approbat.
T E X T V S.
Et nunc
-ocr page 37-D E V T E R O N. îi Et nunc Ifraël, Audi ftatuta amp;nbsp;iura, quæ ego doceo vos, vt facientes eaviuatis, amp;nbsp;ingredientes pofsideatis terram,quam D omin vs Deuspatrü veftrorû daturus eft vobis. Non addetis ad verbum quod vo-bis præeipio, nec au-feretis ex'eo,vtfer-uetis præccpta D o-MiNi Dei veftri,quæ ego præeipio vobis.
Seueriffimû mandatum alligans Ec-clefiam ad verbum diuinitus traditum, amp;nbsp;damnans omnes opiniones amp;nbsp;cultus cum boe vetbo pu-
gnantes.
I. Ratio mandat! apœnis amp;nbsp;prx mils. Vtitur autem exemple pœnx non remoto a memoria populi propter ve-tuilatem , fed recent! amp;domeftico, cuius maior vis eft ad permouendos a-nimos.
OcuU veftrivide-runt.quæfeceritD o MIN VS contra Baal Peor, amp;nbsp;quomodo deleuerit omnes qui cundem fecuti fuut de medio vcftri- Vos autem qui adhæretis Domino Deo ve-
ftro viuitis vniucrfi ad hunc vftg diem.
Ecce ego docui vos ftatuta amp;nbsp;iura, ficut prxccpit mihi
11. Ab autoritäre legiflatoris , cuî
eveatura rationalis
D O M 1 N V s Deus debet obcdientiam.
meus, vt faciatis fie interraj quam pofTeffuri eftis.
C 3 Serua-
C A P V T 1 I I I
Seriiateergoamp;faciteea. Hxccftc-nimveftra fapientia amp;nbsp;intelligcntia coram popuiisjVt audi-entes vniuerfa ftatu-ta hxc dicant, Certe i(Ie populus fapiens amp;nbsp;intciligens , gens inagnaeft. Quægeiis eft tam grandis, quæ habeat deos appro-pinquantes fibi, fient D O M I N V s Deus nöfter præfto eft, quoties cutn inuoca-nnis ? Qua: gens eft tam grandis, vc ha-beat ftatuta amp;nbsp;iura iiifta, ficut eft hæc
Dodrina Eccle-(îs de lege amp;nbsp;de Euapgelio elt ma-ior fapientia quara vniuerfa mundi fapientia.
I 11. A diferi-mine Ecclefiæ amp;nbsp;î-liarum feftarum. Tune vnaqiia?t|ue ciuitas beata ell, quanda fonat fuuw nomen corani Deo
amp; hominibus, hoe ell, perficit vt flatus congruat cura appellatione . Ilia igitur ir.eminit legis , quæ meminit operis.
Jex, quam ego hodie ante oculos vc-ftros propono ?
Serua igitur teipfum ôc animam tu-am magna cura amp;nbsp;folicitudine, ne ob-repattibiobliuio eorum,quæ viderunt oculi tui, amp;nbsp;ne excidant ex corde tuo cunftis diebus vitæ tuæ , amp;nbsp;notam facies filijs ac nepotib. tuis
Conlèiuatio amp;nbsp;propagatio dodri-næ ad pofleritatera diem,
D E V T E diem, qua ftetifti coram Domino Deo tuo in Horeb , quan-do D o M1N V s locu-tus eft mihi dicens gt;nbsp;Congrega ad me po-pulum , vt audianc *
R o N.
cft præcipuus cultus Dei iuxta di-ftutr. , Si quis dili-git me , rermonem meum feruabit. Eft
autem feruare fer-munem Dei purita-tcm doftrinæ reti-neve fide amp;nbsp;bona
fermones meos , amp;nbsp;confcientia , ean-difcant me tiraere demquc profitcti ac omni tempore, quo
viuunt in terra, doceanttç filios fuos.
Et accedentes ftetiftis ad radices
mohtisqui ardcbatvfcg admediticce-lum, erantqp in eo tenebræ,nubes amp;ca-ligo, Locutufcp eft D o M1N V s ad vos de medio ignis. Vocem verborum eins audiftiSjSc fimilitudinemnullam vidi-
ftis, prater vocem , amp;nbsp;annunciauit vo-bis paftum fuum, quod præcepit vt fa-ceretis , nimiruin decern verba, quæ fcripfit in duabus tabulis lapideis, ac mihi præcepit illo tempore,vt docerem vos ftatuta amp;: iura, quæ facere debere-tis in terra, quam poflefl'uri eftis.
Seruate ergo ma-
gnacura amp;nbsp;folicitu-dine animas veftras. Non cnim vidiftis
C 4
Mandatum pro-hibens fabricatio-nem imaginum re-ferentium Dei fi-alic|uam
-ocr page 40-c A P V T 1 I I I.
24
milituditiém. Cunt enim Deus fit fpiri-tus, ncc oculis terni, aut brachiis cô-prehédi pofiit, vult nos in Iblo verbo acquiefeere leiedis ac repudiatis non modo idolts , fed etiam omnibus oc-cafionib. idolatrix*
aliquam fimilitudi-nem eo die, quo lo-cutiis eft vobis D o-MiNvs in Horeb, de medio ignis , ne corrupti faciatis vobis imaginem fimi-lem viro aut fœminç, aut vlli iumento fu-per terram, vel aui fubccelovolanti, vel reptili, quod mouetur in terra gt;nbsp;vel pifei natanti fub terra in aquis , Sc. ne forte oculis eleuatis in cœlum videas folem amp;nbsp;lunam amp;nbsp;ftellas, totumep cxcr-citum cœli,amp; deficiens adores ea amp;nbsp;colas gt;nbsp;quæ condidit Dominvs Deus tuus, vt feruiant cunétis populis qui fub cœlo funt.
Vos autem tulit Ecdefia eft hi-D O M1N V s, amp;nbsp;edu-
. J r r _ - filius Del ex Xlt de fornace ferrea miferrima mafia ge Aegypti , vt haberet neris humani. populum hæreditari-
um, ficuteft hodiernodie. Iratufcpeft Dominvs mihipropter fada veftra adeo, vtiuraret, me non tranfiturum efTe lordanem , nec venturum efle in terram optimam, quam datums eft tibi, fed
-ocr page 41-DEVTERON. 2$ bi, fed moriturufn in hac terra, nee tranfiturum lordanem. Vos autem tranfibitis, amp;nbsp;pofsidebitis terrani bo-nam. Cane ne quando oblinifcaris pa-ói Do MINI Dei tui,quodpepigit tecum, amp;nbsp;ne facias tibi vllam imaginem, ficut prxcepit tibi Dominvs Deus tuns, QuiaD o-M IN VS-Deus tuns ignis confumens eft, Deus zelotes.
Teflimonium de ira Dei aduerfus pe'ccatum»
Si igitur genueri- IIII- A com-tis filios ac nepotes minatione tragica-amp;C habitaueritis in nimpcenarum.^ux o J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. funt comités ino-
terra, amp;nbsp;deprauati bedientiæ. . feceritis vobis ali- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
quam imaginem, vt male faöis iram D OMiNi Deiveftriconcitetis, teftes inuoco hodie cœlum terram, cito in-terituros vos efle de terra, quam traie-fto lordane poflefluri eftis. Non diu manebitis inea, fed delebit vos D o m i-N V s amp;nbsp;difsipabit inter genres, vt fitis exigui numero inter genres gt;nbsp;ad quas vos Dominvs eijciet. Ibi feruietis dijs.quoshominum manus feceruntj ex ligno amp;nbsp;lapide, qui ncc vident, nec au-diunt, nec comedunt, nec olfaciunt.
C 5 Cum
-ocr page 42-ï6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T Till.
Cum autem quacfieris ibi D o m i-N V M Deum tuum inuenics eum, fi nio-
do toto corde quæ-lieris, amp;nbsp;tota anima tua, cumtp in angu-dias redadus fueris, amp;nbsp;irrucrint in te hæc omnia nouifsi-misdiebus, conner-teris ad D o m i n v m audies vocem eins , NamDoMiNVS
Omnes commi-nationes diuinæ iri* telligendï funt cû excepticnc pœni-tentiæ,qux aut tol-lic aut mirigac pœ-rias.
Deum tuum, amp;
DeuS tUUS eft Deus Promifl'io propria mifcricors , qui non Euangeliidegratui déférée nec perdec remiflione pec-te , necobliuifcetur
fœderis cum patribus tuis conftituti amp;nbsp;iuramentofanciti.
Interroga de die- Exaggeiatio verbas antiquis.qui fue-' ‘™r«uloruni, ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, iiuæ lunt tcHimo-
r.int ante te inde „ia patefaftionis. vfq^ ab eo tempore, quocreauit Deus hominem fuper ter-ram, ab vno cardine cœli vfqg ad op-pofirum, An vnquam res tanta facta fr, vel fama 8c auditione accepta , quod populus audierit vocem Dei loquentis de medio ignis, ficut tuaudifti, amp;nbsp;tarnen viuis, Aut an Deus tentaritadi-tum, VC
-ocr page 43-DEVTERON. 27 tum,vt tollerecfibi gentem de medio populi per tentationes, per figna arcp portenta, per pugnam amp;nbsp;robuftam ma-num, extentumq^ brachium amp;nbsp;per ter-ribilia-faóta , ficutl.æc omnia fecit pro vobis Domin vs Deusvefter in Ae-gypto fpeétantibus oculis tuis ?
Ideo auteni vidi-
fti, Vt agnofceres Finis teftinnonio-quod DominvS
ipfe fit Deus, amp;nbsp;non fit alius præter ip-fum fohun. De ccelo fecit tcaudire vo-cein fuain, yt.erudirct te, amp;c fuper tcr-ram oftendit tibi ignem fuum maximum, amp;nbsp;audilii verba illius de medio ignis, quia dilcxit patres tuos, amp;nbsp;elegic fernen corn poft eos.
Et eduxit te faciebus Faciebus , f. nu-fuis per robur fuum columna.
magnum ex Aegypto, vt deleret genres maximas amp;nbsp;fortiores te, amp;nbsp;te in-troduceret amp;nbsp;afsignarct tibi terram earum in poffefsionem,ficut cernis ho-dierno die.
Seito ergo hodie amp;nbsp;firma affenfione ftatuas, quod D o-min V s ipfe fit Deus
Vbiquitaseft pro-prietas difeernenj Deum ab omnibus creaturis.
in cœlo
CAPVT 1 I I I.
in cœlo furfutn amp;nbsp;in terra deorfum, Sc non fit alius, Quodfi feruaueris ftatu-ta eins atcp præcepta, quæ ego præci-pio tibi hodie, bene tibi erit amp;nbsp;filijs tuis poft te, Si diu fuperftes eris in terra, quam D o MIN V s Deus tuus datums eft tibi perpctuo.
Tune feparauit Triaafylaadquj Mofes tres ciuitates '^°nf“S]«gt;’ant auto-trans lordanem ad taiiæ. Orientalem plagam, vt confugcrct ad eas autor cædis inuo-luntariæ,qui antea non odit proximuin fuum, Sc ad harum vrbiü aliquam con-fugiensvitam retinerct, Bezerinfoli-tudine, quae fita eft in terra campeftri de tribu Ruben , amp;nbsp;Ramoth in Gilead , quæ eft in tribu Gad, amp;nbsp;Golan in
Bafan, quæ eft in tribu Manafle-
Hiceft lex quant propofuit Mofes filijs Ifrael, amp;nbsp;hare te-ftimonia, ftatuta amp;nbsp;iurP,quæ locutus eft ad ft Iios Ifraël poft exitiim ex Aegypto trans lordanem in valle contra doinum Peor, in terra Si-hon régis Amoreorum , qui habitauit in Hesbon, quern percufsit Mofes, Sc Elij
Epilogusconcio* ms luculentas S Iplendidæ.
DEVTERON. 29 filij Ifraël poft exitatn ex Aegypto, amp;nbsp;occiiparunt tcrram eins, amp;nbsp;terram Og régis Bafan, duoruin regum Amoreo-rum j qui erant trans lordancm ad fo-lis ortum, ab Arocr quæ fitaeft ad ri-pam torrentis Arnon,vft^admontem Sion, qui eft mons Hermon ,amp; omnem Hermon eft^rs ■1__• • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T Libani circa Da-
planitietn trans lor-danem ad Orientalem plagam vfqiie ad mare in planicie, amp;nbsp;vfcp ad radices Pifga.
C A P V T V.
Argumentum.
E r E T j T in hoe capite tiJ^oyßs De~ calogum, cuifu nulln extat melior enarratio, ^uam tjHii in hoc ipfo lihro tra.ditnr. E^l entm hie libtr cycnea cant io tj^oyfi repetentie to-tam doblfinam diuinitus traditam, tjua lege amp;nbsp;promifftone de zJipleffta comprehendttur. Qu are non modo legem fenili elo^uentia enar-rat, fed etiam in capite iS.promiffionem de Chri^lo Scclefia omnium temporumproponit, 0^1 repetttionem Deealogi fiijuttur narratio de pauore amp;nbsp;conffernattonepopuli Ifraël.
Cum
-ocr page 46-JO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;capvtv. JF
Cum tnim T^em in monte Sina inter tont\
amp;fulgura ederet Decalogum, vniuer/a multitudo, t^ua erat ßje^latrix flammat am adeo expaait, vt diceret, T^n lo'jttaturnO' ttsDominm, nemoriamttr. Hac narratio docet cur DiCalogui tantis miracuHspromui-gatus fit. 'Unit erdm Deus hanc vocem tefii-monium effle declarans tram amp;nbsp;indicium ad-uerflu piccata totius generis humani. Ziult etiam vt hac vote fanante vere expauefca-mus, ef}quot; confugiamus ad fllium mediatortmgt; qu! idea donatus eif, vt fitfinis legis, hoc esit vt liberet nos a maledibiione legis.
V. a quot;ï N S.
ET vocauit Mofes totum lfraelamp; dixit ad eiim, Audi Ifrael ftatuta amp;nbsp;iura, quæ ego loqiior hodie vobis audi-entibiis, Difcite ea amp;nbsp;feruate vt facia-- ' tis. DoMiNvs Deus nofler conftituit nobifcum fœdusin Horeb, neccumpa-f tribus noftris tale fœdus conftituit, fed nobifcum, qui hîc fumus hodie Sc viui-mus. Facie ad faciem locutus eft vobif-cum in monte de medio ignis. Egofte-ti inter D o m i n v m ^lofes mediator amp;nbsp;VOS illo tempore, typicus.
vtan-
-ocr page 47-DEVTERON. 31 vt annunciarem vobis verbum D o m i-NI. Timuittis enim ignem , amp;nbsp;non af-ccndilüs in montem, Et ait :
Ego fum D o M1-
N V s. Deus tuus, qui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deca-
e Juxi te de ter r a Ae- nbsp;nbsp;nbsp;° ‘
gypci, de domo feruitutis, Non babe-bis deos alienos coram me. Non faci
es tibi fcnlptile, aut vUam fimilitudi-«cm omnium» quæ incœlofuntdefu-per , amp;c quæ in terra deorium , amp;. quæ verfantur in aquis fub terra. Non ado-r ab is ea netç coles. Ego enim fum D o-MiNvs Deus tuus Deus zelotes vifi-
tans iniquitatem patrum in filijs,in tcr-tia amp;nbsp;quarta generatione eorum , qui oderunc me,'Sc faciens mifericordiam -in multis millibus qui diligunt me 8f
obferuant præceptamea.
Non abuteris nomine Domini
Dei tub Non enim pœnam effugict qui nomine ipfius abufus fuerit.
Obferua dié Sab-
Hsclexnon prç* cipit otium fimpii-citcr , fed præcipit fanda opera , quæ minifterio vcibi dei conducunt, amp;nbsp;prohiber alias externas omnia
bati , vt fandificcs cum, ficut præcepit tibi D o Ml N V s Deus tuus. Sex diebus operaberis amp;nbsp;facies
-ocr page 48-32 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T V.
omnia opera tua. Se- operas, quæ impé-ptimo autemdiced mmillenura. Sabbatum Domini Dei tui. Non facies vllum opus in co, tu amp;nbsp;filius fuus amp;nbsp;filia tua, fcruus tuns, amp;nbsp;ancilla tna, bos tuus,amp; afinus tuus,amp; omne iumen-tumtuum, amp;nbsp;peregrinus qui eft intra portas tuas, vt requiefcat feruus amp;nbsp;ancilla tua, ficut tu. Memento quod amp;nbsp;ipfe feruieris in Aegjrpto, amp;eduxerit inde te Do-minvs Deus tuus manu forti amp;brachioextento. Ideo præcc-pit tibi vt obferuares dicm Sabbati.
Honora patré tu- _ o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- Secundi tabula,
um amp;nbsp;matrem tuam, ficut prsecepit tibi Dominvs Deus tuus, vt longo viuas tempore, amp;nbsp;bene fit tibi fuper terram,quamD ominvs Deus tuus datums eft tibi.
Nonoccides.
Nonmœchaberis.
Non furtum facies.
Non loqueris contra proximum tu-um falfum teftimonium.
Non concupifces vxoré proximi tui.
Non concupifces domum proximi tui,non agrum, non feruum, non ancil-lam,non bouem,non afinum,necomnia qu« illius funt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hæc
-ocr page 49-devteron. 5J
Hæc verba locutus eft Dominvs ad totatn congregationem veftram in monte de medio ignis amp;nbsp;nubis amp;nbsp;cali-giqis, voce magna, nihil addens ampli-us, amp;nbsp;fcripfit ea in duabus tabulis lapi-deis, amp;nbsp;tf adidir mihi.
Vos autem poilquam audiuiftisvo-cem de medio tenebrarum, amp;nbsp;montem ardere vidiftis,accefsiftis ad me omnes principes tribnum amp;nbsp;maiorcs natu, atcç dixiftis, Eccc oftendit nobis D o-MiNvs Deusnofter gloriamSc maie-ftatemfuam. Vocem enim eins audiui-mus de medio ignis, amp;nbsp;vidimus hodie, quod loquente Deo cumhominibus il-li tarnen viuant. Cur ergo moriemur Sc deuórabit nos ignis hic maximus. Si enitn deinccps audierimus vocem D o-MINI Dei noftri, moriemur. Quid eft cnim omnis caro, vt audiat vocem Dei viuentis de medio ignis fonantem,ficut nos audiuimus, amp;nbsp;pofsit viuerc? Tu propius accede, amp;nbsp;audi cunfta quæ di-xerit D o M IN VS Deus nofter, loque-rif(Ç ad nos, amp;nbsp;quicquid D o m i-N V s tibi in mandatis dederit, id non folum audtcmus, fed etiam faciemus.
Qupdcumaudiflct Dominvs,aif
D ad mcj
-ocr page 50-34 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T V.
ad me, Aiidiui verba populi huiiis, qu« tibi locuti funt. Bene omnia funt locu-ti. Vtinam cor eorum taie fit, vt time-antme amp;nbsp;cuftodiant vniuerfa præce-pta mca omni tempore, vt bene fit eis, Sc filijs eorum in fempitcrnum. Vade amp;nbsp;die eis, Reuertimini in tabernacula veftra. Tuvero hîcftamecum, amp;ex- i ponam tibi omnia præcepta, ftatuta amp;nbsp;| iura mea, qiiæ docebis eos, vt faciant ! ea in terra, quam daboillis inpoflef- ’ fionem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
Seruateigitur amp;nbsp;facitequæ præccpit
D O MIN V s Deus vefter vobis. Non declinâbitis neep ad dextram, neqj ad finiltram, fed in via quam prçc-epit D o* MIN v s Deus vefier ambulabitis, vt viuatis amp;nbsp;benefit vobis, amp;nbsp;diu fupet-ftites fitis in terra quâ occupaturi cftis* ।
Argumentum.
7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cIPrr s hniw capitisloew
praceptum de affidua meditatione Decaloÿ-^, Sum Mitem quatuor canfr, propter quasf^\ pie/itia Decalo^iftpe multumq. co^itanda e]}gt;
Tril»*»
fl
-ocr page 51-D £ V T î R o N, ^5 *Primit,vt fit normn rt^-rix -vitit. j^hera, lt;vt fit ßiecuium peccati. Tertia, vt tjttaramut meâtatorem , qui pro nobie implet legem. Quurta, vt petamui in nobis reflitui confor~ mitatem cum lege, videlicet ar dent em amp;nbsp;perfeblam dileEltonem Dei amp;nbsp;proximt fine vlla vttiofà concupifcentia.
T E X T V S.
H Arc funt præcepta amp;nbsp;ftatuta amp;nbsp;iura , quæ præcepit D o m i n v s Deus vefter, vt difcatis amp;nbsp;faciatis ca in terra ad quam occupandam profeâio-netn fufcipitis,vt ti-meas D o m i n v m Enarratio primi Dcum tuum , amp;nbsp;fer-
Ues Otnnia ftatuta 6c. agnitioneveriDei. præcepta cius , quæ concionatur ego præcipio tibi, tu
« hU) ac nepotes tui feaibus, qui coml-toto tempore vitæ tantur agnkianem tux, vt diu fitis fu-
perftites. Audi Ifraël vt férues amp;nbsp;facias, amp;nbsp;bene fit tibi, amp;nbsp;mulcipliceris val-de,ficut promifit D o m in v s Deus patrum tuorum tibi terram laâe amp;nbsp;melle manantem.
D a Audi
-ocr page 52-36 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V
Audi Ifraël D o-MI N VS Deus nofter D o MIN V s vnus eil. Diliges Dominvm Deum tuum, toto corde tuo, tota anima tua amp;nbsp;omnibus viribus tuis.
T V r.
Teftimonium de vnitate eflentiæ di-uinx.
Tota pit de Dei amp;
lex præci-dileêtione proximi.
Quia Deusitacon-didit genus huina-num, amp;nbsp;vult nos fibi tanquam capiti adiunâos elfe , 8c fecum congruere . Imo vult nos fua templa efle, nobis fefe communicate, amp;nbsp;in nobis fuam fapientiam amp;nbsp;iußieiam lucere. Simuletiam vultomnes copulatos efle in ipfo, congruereomnes ad ipfum , vt fit confentiens veritas 8c iuflicia in omnibus . Hæc eft fumma doftrinæ legis. Manifeßum efl autem hanc mi-ferani naturam nonobtemperarelegi Dei. Qua-re filius Dei venit, vt deflruat opera Diaboli, amp;nbsp;reflituat veritatem 8: dileöionem Dei 8c proxi* mi in nobis, 8c hoc nominatim petit effici ab ætcriio pâtre , vt vnum firous in ipi’o.
Eruntep verba hæc quæ præcipio tibi hodie in corde
tuo, amp;nbsp;acues ea filijs tuis,amp; loqueris de eis fedens in domo tua, amp;nbsp;ambulans in iti-ncre,cum is cubitum amp;nbsp;cum è ledo furgis,
Acues , id eft, non trades tefla fqualore, vel non negligenter trades, fed limata 8c illu-flrata propones,re-petes , feuere exiges difciplinam.
aliigabis ea manui tuæ quafi fignum, eruntq^ memoriale
inter
DEVTERON, JJ 1 inter oculos tuos, amp;nbsp;infcribes ea pofti-bus domus tux amp;nbsp;portis.
Cum ergo introduxerit te Domi« N V s Deus tuus in terr am, quam iura-mento promifit patribus tuis Abraham , Ifaac amp;nbsp;lacob , amp;nbsp;dederit tibi ci-uitates magnas amp;nbsp;bonas,quasnonxdi-ficafti, amp;nbsp;domos omnibus bonis refer-tas.quas non impleuifti, amp;nbsp;ciRernas ef-foffas quas tu non fodifti, deniep vineta amp;nbsp;oliueta, qux tu non plantafti, 8c comederis Sc faturatus fueris : dili
genter caue, ne ob-liuifcaris Domini quieduxit tcex Ae-gypto, ex domo fer-uitutis. D o MiNv M Deum tun timebis,8c
illi feruies,ac per no-mé cius iurabis. No-lite fequi deos^alie-nos vllarum gentium qux in circuitu ve-ftro funt, quoniam
îngrati poft ac-ceptum beneficium negligunt opitula-toves, aquibus ad-iutifunt. Necetl'a-tia eft igitur hæc commonefaftio de gvatitudine erga Deum.
Verum iuramen-tum eft opus fuo genere bonum , amp;nbsp;a Deo ordinatum amp;conceffum.
D o M I N V s Deus tuus eft Deus zc-lotes in medio tui, ne quando exarde-fcatira Domini Deituicontrate8c auferat tede terra.
D 3 Non
1
-ocr page 54-jS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T V I.
Non tentabitis Tentare Deum D O MIN V M Deum quot;«g««
• ÿ“quot;'«“- Kn, m“quot;;quot; iiisinMaua« Sema- pnæ fapienciæ.
te præcepta D o m i-
N I Del veftri ac teftimonia amp;c ftatiita .quæ præcepit tibi, vt facias quod re-(àuin amp;nbsp;bonum e(t in confpedn D o-MINI, vt bene fit tibi, amp;nbsp;ingrefius pof-fideas terrain optimam , quam iura-mento promifit Dominvs patribus tuis, vt pellat omnes inimicos tiios coram te, ficut locutus eil.
Cum ergo interrogauerit te fîlius tuus eras dicens, Quid fibi volunt teftimonia haec amp;nbsp;ftatuta atcß iura quae præcepitD o min vs Deus noftervo-bis ? Refpondebis ei, Serui eramus Pharaonis inAegypto, amp;nbsp;eduxit nos Dominvs de Aegypto manu forti, fccitqp figna atq^ prodigia magna amp;nbsp;mala in Aegypto contra Pharaonem amp;nbsp;totam illius domum in confpeäu noftro, amp;nbsp;eduxit nos inde, vt introdu-dis daret terram iuramento promilTatn patribus noftris. Præcepitque nobis D OM I N V s , vt faciamus omnia ftatuta hæc,amp; timcapius D o m i n v m Deum noftrum,
-ocr page 55-feruauerimus ôc fe-cerimus omnia præ-cepta hsEc coram Domino Deo no-ftro , ficut præcepit nobis.
DEVTîRon, 59 noftrum, vt bene fit nobis ciinftis diebus vitæ noftræ, fient eft hodie, Eritlt;ç iufticia noftra . fi lufticia legis eft faeeve legem, hoc eft 5 prættare petfe-ftam obedientiam luxtalegem fine vl-la vitiol* concupi-fr ’ntia.
’ jflicia, de qua
concionatur Euangelium , eft credete in filiutn Dei.
Argumentum.
'ÜE'K/ssjmfm eil vet tu dt£lum, Ui~ tare occaßones peccandi e^ vitare tppt pecca-ta. ZJt igitur Jßaelita vitarent omnes occa~ fiones idolatria , T)etu feuerißime prohtbet fœderaamp;coniugia, tjua cum tdolnrum chUo-ribtu conflituuntur. T^m impliciti fxderi-btu coguntur fii^ut altenos furores. 'Deinde exempla Salomonis amp;nbsp;eÿîchab ofiendunt quantum periculifit in coniugio, in quo ma-ritus amp;nbsp;vxor diuerfas hahent de religione opintones, £tfi enim 'Paultu t. Cor. 7. non vult feri dtuortium propter difitmtUtudlnem iudiciorum de rebtu diumis : tarnen experi-
D 4 entia
-ocr page 56-C A P V T VII.
tntM teflaturpioi mentesfipe llt;tdi contactent praHorum exemplorum. lubet etiam euer-tijtatuas ,ijuia confiât cuit um idolorumcu-mulatum ejjèfiatuis.
y E xt: y 3.
CV M vero introduxerit te D o m i-
N V s Deus tuus in terram,i(j quaffl ingredieris, vt pofsideas cam , Sc dele-uerit gentes multas coram te, Hitthc-um gt;nbsp;Se Girgofeum, amp;nbsp;Amoreum, amp;nbsp;Chananeum, amp;nbsp;Pherifeum,amp; Hiucum amp;nbsp;Icbufeum, feptem gentes , quæ ma-iores amp;nbsp;potentiores funt quamtu, tradiderit cas Dominvs Deus tuus tibi, vt percutias eas, anathemate ferles eas,nec fœduscum eis conftitues, nec vllam beneuolentiæ fignificatio-nem eis ortendes , nec affinitatem cuin eisiunges. Filiamtu-
am non dabis filio Prohibet lubeie
eius,necfiliamillius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ quia inclinabit fili-
tem in profeflione
accipies filio tuo
impia.
um tuumaddefeftionem, vt me port-habito colat deos alienos. Et exarde-fcetiraD omini contra te, vt cito te deleat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sed
-ocr page 57-DEVTERON. 4I Scd hæc facietis eis , Aras eorum euertite, amp;nbsp;ftatuas confringite, amp;nbsp;lu-cos fuccidite, amp;nbsp;fculptilia comburite, qiiia populus fanftus es Do min o Deo tuo. Te elegie Do-v£ (is ei populus pe-culiaris præ omnibus populis,qui funt fuper terram , non quod cunótas genres numero vincerctis, acceptauit vos D o M IN V s amp;nbsp;elegit, quiaes minimus ex omnibus populis » fed quia dilexit vos D o minVs,amp; vt fatisfaceretiura-mento quo fe patribus veftris obliga-uit. Ideo eduxit vos manu forti, amp;nbsp;re-demit de domo feruitutis, de manu Pharaonis régis Aegypti. .
Scias igitur quod DoMINVsDeuStU- de præftat ^mifla. us fit Deus verax, feruans paftum amp;nbsp;mifericordiam di-ligentibus ipfum , his qui feruant præcepta eius,in mille generationes, amp;nbsp;reddenshodibus fuis in confpedu fuo, vt deleat eos, nec lento gradu ad vin-diftam procedit, fed properat ad pce-nam eorum, qui odio ipfius ardent. Quare feruabis præcepta amp;nbsp;ftatuta amp;
D 5 iura,
-ocr page 58-2f2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T VIT.
iura , quæ ego præcipio tibi hodie;
Quodfiaudicntes
hæciura, feruabitis Promiffioquot;« a(U amp;fadensea,ferua.
bit etiam Do min v s Deus tuus tibi paftum amp;nbsp;miferîcordiainj quam iura-mento promifit patribus tuis gt;nbsp;ôc dili'*
get te, amp;nbsp;benedicet te amp;nbsp;multiplicabit, benedicetcp fruétui ventris tui,amp; fruétui terræ tuæ, frumcnto tuo atq3 mufto,amp; o-Ico, fruâib. iumcn-, torum amp;nbsp;ouium tua-rum in terra quamiuramcnto patribv-tais confirmauit fe tibi daturum efle. i
Benedicere aur fîgniamp;cat gracias a-, gere, aut bonapre-cari, aut cura Deus befiedicitjfîgnificat benefacere , quia Deus dicendo effi' cic.
Bencdiftus eris præ omnibus popu- . lis. Nonerit apud teqnicquam ftcrilc ,• tam in hominibus quàm in iumentis tuis. Aufcrct D o m i n v s à te omnem morbum, amp;nbsp;contagium Aegypti pefsi-mumquodnouifti J non imponcttibi, fed cunftis hoftibus tuis. Deuorabis
omncs populos, quos D o m i n v s De^ ustuus tibi trader. Non parces eis, - nec coles deos eorum, ne fint tibi ten-dicula.
Si au-
DEVTERON. 45
Si autctn dixeris Confolatio fum-in corde tuo , Plures nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;benefi-
funt gétesiftæ,quatn ego,quomodo potero eijcere eas ? Noli metuereeas, fed recordarequsçfece-rit Do MIN VS Deus tuus Pharaoni amp;cunétis Aegyptijs permaximas ten-tationes, quas viderunt oculi tui, amp;nbsp;ligna atqp portenta manumqp robuftatn amp;extentum brachium ,vteduceret tc D OM 1N V y Deus tuus. Sic faciet cun-öis populis quos metuis.
Præterea crabrones immittet D o-minvs Deus tuus in eos , donee per-dat eos, qui reliqui fuerint gt;nbsp;amp;nbsp;abfcon-derint fe corani te.
Non timeas eos,qui a nbsp;nbsp;nbsp;CoWatio a pre-
Tx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’T fentia Dei m Ec-
D OMiNvsDeuStu- cleGa. us in medio tui eft, Deus magnus amp;nbsp;terribilis. Ipfe exter-minabit sentes iftas .. . , • , , corameepaulatin,.
apud Bernardum in fermone de cœna Domini : Licet damnationem concupifeentiæ abftulerit : tarnen ad humiliandos nOs ipfam concupifeen- j tiam patitur viuere in nobis, amp;nbsp;grauiter afflige- ’ re nos , vt fentiamus quid nobis gratia prxilet, amp;nbsp;fempet ad illius auxilium recurramus.
Non po-
-ocr page 60-4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T Vit.
Non poteris eas delere fubito , ne forte contra te multiplicentur beftiæ agri, dabitq? eos D o m i n v s Deus tu-us inconfpedu tuo , amp;nbsp;interficiet eos magga clade, donee funditus delean-tur, tradetqj reges eorum in manus tuas J amp;nbsp;delcbis nomina eorum fubcœlo, Nemo poterit refiftere tibi, donee de-leueris eos.
Sculptilia deorum ipforû igné cow-bures, Non expetes argentum vel au-rum, quod in eis eft,necp inde tibi quic-quam fumes, ne capiaris, quia eft tes qua abommatur Do-min VS Deus tuus. Vfifata fioura CK , Ebra:is idolum vir Nonimportabisab- „re abominatio-ominationemindo- nem,id efl, rem
mum tuam , ne fias anathema qualeillud eft,fed execraberis et abominaberis illud, quia anathema eft.
quam Deus execra* tur amp;nbsp;damnat. S execratur ac dam' nat ideo , quia ci falfb tribuitur ho* nos Deo debitus.
C A P V T VIII.
Argumentum.
CoMMon^rr'S. z^ofis inenarra-tione
-ocr page 61-dveteron. 4$ ttone primiprtecepti, cuïm pracipuit z/irtut e^tßdes ,^uam necprojpera fortnnaflatu fno effert, nee aduerfa tnfringit, zjt in verfibtu ^rojperi dicititr ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ßangunt,
pios nee blanda inflant nee ajpera Sed fidei inuiHa gandia ver a tauant.
Uerfatur ergo fides inter duo extrema, ejuo-rum alterum eil infilentia in rebw ficundis, alt ei um impatientia in aduerfis.
T E X T V S.
OMne præceptum quod ego præ-cipio tibihodie, feruabitisamp; fa-cietis, vt viuatis amp;nbsp;muldplicetnini, in-grefsiqg pofsideatis terram, quam D o-minvs iuramento promifit patribus veftris. Et recordaberis vniuerfi itine-
ris, per quod duxit t« us tuns quadraginta tum,vthumiliaret te atq^ tentaret, amp;nbsp;la-tebræ cordis tui pa-tefierent, vtrum fer-uares præcepta illius an non? Humiliauit te, amp;nbsp;permifit te fame laborare, amp;pa-
; D o M I N V s Dc-annis per defer-
Non omnes ca-lamitates funt poe-næ certorum aeli-âorura , fed quae-dam funt difeernentes veram pietatemab hypo-criß.
uit te
4^ nbsp;nbsp;nbsp;CAP VT
V I I Ï-
Alius finis affli-ftionum , vt agno-fcat Etckfia fe non luflentai i amp;nbsp;defen-di upe Sc pisBlidio caufarum lecundj-rum,fed habere nu-tricium amp;nbsp;cutto* dem Deujn.
tuum non con-
uit te manna, quod tibi amp;nbsp;patribus tuis ignotum fuit, vt o-Itenderet tibi, quod non in fo!o pane vi-uit homo, fed in omni ( verbo ) quod e-greditur ex o re D o-MiNi. Veilimentum fumtum eft vetuftate, Sc pes tuus non intumuit his quadraginra annis. Ag-nofeisigitur in corde tuo, quod non aliter D o m i n v s
Deus tuus te erudie- nbsp;nbsp;nbsp;^icut blandus p»-
Cii,,«, r tenellos filn” nt quam fllium fu- „adat . Sic Deus urn homo erudite fo- paterne nos guber-let. ,
Serua igitur præcepta Domini Dei tui, vt ambules in vijs eius, amp;ti-meas eum, Nam D o m i n v s Deus tuus introducer te in terram bonam, in qua funt riui amp;nbsp;fontes amp;nbsp;ftagna, qux fluunt in montibus amp;nbsp;vallibus, terrain dico, in qua funt triticum, hordeum, vites, ficus, malapunica, oleum amp;nbsp;mel, amp;nbsp;in qua fine vlla penuria comedes pa-nem tuum. amp;nbsp;omnium return abundan-tia afflues, cuius lapides ferrum funt, amp;nbsp;vbi
-ocr page 63-D E V T E amp;vbi ex niontib.æs efFodies. Cum ergo comederis amp;nbsp;fatur fueris, gratias ages Domino Deo tuo pro terra optima, quam tibi dédit. Caueigitur ne vn-quamte capiat obli-uio Domini Dei
RON. 47
Venat metallicac.
Luxuriant animi reb.plærunque fe-cundis, Nee facile cAæqua cominoda mente pati. Monet igicur , vt in rebus fecundis fimus gra-ti erga Deum, ne definat fe amp;nbsp;fua bona nobis commu-nkare.
tui, quod tum fiet cum non cuftodieris præcepta, indicia amp;nbsp;ftatuta cius gt;nbsp;quæ ego præcipio tibi hodie. Caue inquam, ne cum comederis amp;nbsp;fatur fueris, amp;nbsp;pulchras domos
extruxeris atqß incolueris, amp;nbsp;boues tui ouefep tuæ multiplicatæ fuerint, atlt;^ argenti amp;nbsp;auri tui copia creuerit, amp;nbsp;omnes facultates tuæ auftæ fuennt, ne
proptcrea cor tuum extollatur,amp;obliui-fcaris DominiDcI tui, qui te eduxit ex Aegypto , ex domo
lt;2or huminum fine gratia in feetm-dis rebus tumidum eft , in aduetfis ti-midum.
feruitutis, amp;nbsp;duftor tuus fuit in foli-tudine magna attç terribili, in qua erat ferpens vrens amp;nbsp;feorpius ac ficcitas omnis aquæ expers, qui eduxit tibi ri-uos de
-ocr page 64-48 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T VIII.
uos de petra diirifsima , amp;nbsp;paiiit te manna in folitudine , quod patribus tuis ignotum fuit, vt humiliaret amp;nbsp;ten-taret te, amp;nbsp;poftea tibi benefaceret, ne diceres in corde tuo, fortitudo mea amp;nbsp;robur manus meæ præftiterunc mihi banc copiam, fed re-corderis Domini Dei tui, qui vires tibi fuppeditauit ad res magnas gerendas , vc fatisfaceret pado.quod patribus tuisiuramento con-firmauit, ficut hodie fe res habet.
Si autem oblitus
Augudinus Hb. îî.de C. Dei. cap. »5. Nec de viribus noßris fperetur fa' cienda viâoiia, vel viribus noßris fa' éla tribuatur, fed eius gratir, de quo ait apoflolus, Gratia fit Deo, qui Hat nobis vifloriain per Dominutn noßrum lefuin Chriflum.
D O M I N I Dei tui Item , vineimus fecutus fueris deos P« eum qui dilexit
- nos.
alicnos, Sc colueris
atcp adoraueris illos, Ecce nunc teftifi-cor vobis,quod perituri fitis, ficut genres quas delebit D o m i n v s in confpe-du veftro, ita amp;nbsp;vos peribitis, eo quod inobedientes fueritis voci Domini
Dei veftri.
c A P V T I X
Argu-
-ocr page 65-»evteron» 45, Argumentum.
F y T T r ■R in hoc capite phttrifaica fuperhia, lt;ju« eH: fiducia amp;nbsp;admiratto propre iuftictx amp;nbsp;fanélitatis. Sunt antem tritt argumenta ^uihta A^ofis falfam perfuafio-nem depropha infttcia taxlt;tt. Trim um fn-mîtur à perfina ho/Hum. :i\[onpropter tu-am infltctam T)ettt te collocautt in fede titijj regione CnnMn, ßd incolM terra propter ido-la amp;nbsp;tetroi libidines ex agro at^ßnibus fuis exterminautt. eyiIterum ducitur à perfina Dei. T)eus iurauit fi daturum pofleris Abra-ha domicilium ad lordanem ,cum nondum nati ejfint, Ergo nullis meritis pefleritatis permotus e^ ad dandam pojjijfionem terra Chanaan. T'ertium argumentum fiumtum efiàperfina populi. Tu fimper fuißipopulm dura ceruicis amp;nbsp;rebellis aduerpts Dominum. Ergo nihd loci reliElum ell fiducia amp;nbsp;admi-rationi propria iußtcia. Qua cum ita fint fateamur nos indignos effi beneficijs Dei, amp;nbsp;omnia fine exceptione referamus mifiricor^ dia Domini accepta, vt leremias intuit, fiericordia Domini ^uod non confumtt fumus, amp;nbsp;lacob, Minor fum cunHis mtfirationibtts tuis.
TEX-
-ocr page 66-yo
C A P V t IX.
T E X T V S.
AV di Ifraël, T ii tranfibîs hodic lor-« daneni , vt ingrediaris ad occu-pandas genres majores amp;nbsp;potentiores te, ciiiitares magnas, quarum mûri cœ-lum atringuiit, populuni magnum amp;nbsp;excelfæ (laturæ, filios Enakim, quos ip-fc vidifvi, Si de quibus audiuirti, quod J eis nemo refiftere pofsit. Scias ergo । hodie, quod D o m i-
N V s Deus tuus ipfe tranfibit ante te, ignis dcuorans, amp;nbsp;de-lebiteos, amp;nbsp;fubijciet ante te, amp;nbsp;ejjciet ac perdet eos fubito, fient locutus efitibi.
OfeiB X. Saluabo eos non in areu S gladio , fèd in Do' mino Deo luo. Nó , j enim habet Eccle- , fia defenforem cer- j tuin nifi filiû Dei. ' ■
Cum igitur expulerit eos D o mi-N V s Deus tuus in confpeétu tuo, quaquam dices in corde tuo» Propter ■ iufticiammeamintroduxitme Domi-
N V s, vt terram hanc pofsidercm, cum D o MIN V s iftas genres expulerit ante te propter impietatem ipfarum. Non enim propter iufticiam ruam amp;nbsp;reâi-tudinem cordis tui ingredieris, vt pqf-fideas terram earum, fed quia illæ impie ege-
-ocr page 67-BÏVTïRON. $1 pie egernntj expulit cas D o m i n v s Deus tuns ante tc, amp;nbsp;vc confirmarec verbum fuum, quod iuramento obfig-natiun tradidit patrib. tuis Abraham, îfaac amp;nbsp;Iacob.
Seito ergo quod non propter iufti-eiam tuam D o m i n v s Deus tuus de-derit tibi terram hanc bonam in pof-fefstonem, cum durifsimx ceruicis populus (is. Recordare enimnec obliui-fcaris , quomodo ad iracundiam pro-uocaueris D o m i n v m Deum tuum in folitudine. Nam inde vfqjab eo die, quoegreffus es ex Aegypto donee ad locum ilium venifti, inobedientes D o-M iNO fuirtis. Etenim in Horeb lie ir-ritalHs DominvM) vt irapermotus voluerit vos delete, quando afeendi in montem, vt accipercm duas tabulas la-’ pideas foederis, quod fecit vobifeum
Deus , amp;nbsp;commoratus fum in monte quadraginta diebus ac noótibus panem non comedens Sc iquam non bibens, dedittpmihi Dominvs duas tabulas lapideas fcriptas digito Dei amp;nbsp;continentes omnia verba, qua: vobis locutus eft D o M1N v s in monte de medio ignis in die congregationis,
E 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P c ft
-ocr page 68-Jî nbsp;nbsp;nbsp;CAPVTIX.
Poft dies vero qiiadraginta amp;nbsp;toti-deiTi nodes dédit mihi D o m i n v s daas tabulas lapideas fœderis , Dixitc^ mihi, Surge amp;nbsp;defeende hinc cito, quia populus tuns quem edtixifti ea Aegy-ptoatrociter deliquit,cito difeeflerunt à via quam prxeepi eis gt;nbsp;fecerunttp fibi fufuin f virulum-J Rurfumeçait Domin vs ad me, Videohunc populum efte duræceruicis, line me vt perdam eos, amp;nbsp;deleam nomen eortim fub cœlo, Ex te faciam gentem maiorem amp;nbsp;po-tentiorem quam hie eft.
Et cum vertercin me defccndensdc monte, qui ardebat, amp;nbsp;haberem in manu mea duas tabulas fœderis, videbaæ, amp;nbsp;ecce peccaucratis Domino Deo ve-ftro, amp;nbsp;feceratis vobis virulum fufum. acdifcelTeratis cito à via, quam vobis præccperat D o m in v s. Et apprehend! duas ilias tabulas, amp;nbsp;eieci cas ex mani-bus meis, confregiqj eas in confpeâu veftro , amp;nbsp;procubui ante D o m i n v m ficut antea quadraginta diebus amp;nbsp;no-ôibuspanem non comedens amp;nbsp;aquam non bibens propter omnia peccata vc-ftra,quæ à vobis commifla erant cum fecifletis hoc maid coram Domino, vt ipfum
-ocr page 69-D B V T E R o N. 55 vt îpfum irritaretis. Timuienim indi-gnationem amp;c iram, qua aduerfus vos concitatus D ominvs delete vos voluit, amp;nbsp;exaudiuit me D o m i n v s etiam haevice.
Aduerfus Aharon quoque vehementer iratus , voluit eum de'ere,amp;proillo fi-militer deprecatus fum in tempore illo. Pcccatum autem ve-
Hic locus teßatut reconciliatos pofle labi,amp; rurRis amic-tere Spiritum fan-âura , gratiam 8c fidem, amp;nbsp;Deû hor-ribiliter irafei lap-fibus fanâorum.
ftrum quod feceratis, videlicet vitulum arreptum igné combufsi, amp;nbsp;fraftum ac comminutum in puluerem abieci in torrentem , qui ex montedefluit.
Prætcrea in Thaberaamp; Maffa amp;nbsp;fe-
pulchris concupifeentiæ irritaftis D o-MiN v M ,amp; quandomifit vos de Cades Barnea dicens, AfcenditeSc occupate terram quam dedivobis, inobedientes fuiliis ori D O M r N1 Dei veftri, amp;nbsp;non credidiftisei, neep voci cius obtempe-rare voluiftis. Semper enim fuillis contumaces contra D o m i n v m inde vfcp ab eo tempore quo vos nouifle cœpi.
Et iacui proftratus coram Domino quadragintadiebus amp;nbsp;noétibus, Nam
E 3 D o M t-
-ocr page 70-C A P V T IX.
D o MIN V s denunciaiierat vobis vnî.
Ego autem ora-
l’recatio Moyfi aräctifltma, in qua vrget duas caufaSj impulfiuam amp;nbsp;finalem. Impulfiuaefi jpmiflio tradita pa-tnbus. Finalis eft gloria Dei: Ira nos inter precandiivr-geanius veritâtem promilïionum iliui-narum, amp;nbsp;petainus vt Deus habeat ra-tionem fuaî gloriJe.
verfalem interitum. bam D o MIN V M di-cens, Domine ne perdas populum tu-um amp;nbsp;hæreditarê tu-am, quam redemifti magna potentia tua, amp;nbsp;quam eduxifti ex Aegypto manu valida. Rccordare fer-norum tuoru Abraham , Ifaac amp;nbsp;Iacob. Ne refpicias ad du-ritiem amp;nbsp;impietatem atqj peccatum populi huius, ne forte dicat terra, ex qua nos eduxifti, Non potcrat D o m i-N Vs introducere eosin terram, quam promifiteis, amp;nbsp;oderatillos,iccirco e-duxit,vt interficcret illos in folitudinc. t Sunt enim populus tuus amp;nbsp;hæreditas tua J quam eduxifti fortitudine tua magna Si brachio tuo extento.
Argumentum.
/n hoc
-ocr page 71-devteron. 55
ƒ N Hoc cäpiie obferuetur dcfcriptio *Dei, ^ult;e dotlrinamgranijjimam gra-ti/ßmam confalationem proponit. Unit enim Deui agnofci per tert/u proprietates O' dlß Cerni ab omnibut commentitijt nnmintbus ^uia non poßumta eum oculu lernere , ant brachijs complebii. Inomnii^itur tnnacatio~ tie non modo cogites t^nts fit vents Deus, fed etiam ejualkfit, vt difccrnatur ab omnibtts creaturis naturis immundts. Deinde fia-taas Deum ejfi a^ualem fine
'iä'fncere indicium pupilloamp; vidu^ bene nffcdum eße erga peregrinum, vt tribuas ei laudem a^ualitatu erga omnes confugientes ad fiUum mediatorem, amp;nbsp;beneficentia ijua mi feras perfonof , cuinfinodi fnnt, pupilli, vi~ dult;tamp;peregrini,complebiitur. Hane confo-lattonem neceffariam eße Ecclefia, uere eïb in mundo orphana, vidua amp;nbsp;peregrtna^ emnes pij intelligunt.
'Eyii: N
Lio tempore dixit Dominvs ad me, Sculpe tibi duas tabulas lapideas inftar priorum, amp;nbsp;afeende ad me in montera, amp;nbsp;fac arcam ligneam , amp;nbsp;fen-bara fuper eas verba, quae fucrunt in
E 4 tabulis
-ocr page 72-5 ($ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T ' X.
tabulis prioribus qiias frcgifH, 8c rc-pones eas in area.
Feci icitur arcam de , ^rca imago Ec-hgnis Sittim, cumqj
fculpfilTem duas tabulas lapideas inftar priorum, afeendi in montem habens cas in manibus me is.
Scripfitcp in tabulis côgrucntia cum priore feriptura, verba fcilicetdecem,’ qua; locutus fuerat D o m in v s ad vos in monte de medio ignis in die congre^' gationis amp;nbsp;tradidit eas mihi. Reuer-fuftç de monte defeendi, 8c repofui tabulas in arcam, quam fcceram, vt ibi ciTent, ficut mihi præccpit D o m i n v s.
Filij autem Ifrael profedi funt elt; Beroth Bnelakan in Mofer, vbi Aaron mortuus amp;nbsp;fepultus eft, cui fuccefsir in facerdotio filius eins Eleazar. Indeve-nerunt in Gudegoda,amp; hinc in lath-' bath in terram in qua funt riui aquarum. Eo tempore feparauit Domi-NvstribumLeui vt
portHfCt ärcätn foe- arcam foederis, id deris Domini, amp;nbsp;eft, Ecclefiamme-flaret coram co fun- “'°
gens minifterio amp;*laudaret nomen Domini ad hunevfq^ diem. Quamobrem
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lcui
-ocr page 73-d’evteron. 57
Leur non habebit partem amp;nbsp;hæredita-
tem cum fratrib.fuis, quiaipfe Domin VS hæreditas eins elb fient promifit ei D o-M i N V s Deus tuns.
Côfolatio necef-faria miniftris Eu-angeliijin qua De-us affirmât fe fore hæreditaté docen-tium amp;nbsp;difeentiu*
Ego autem ftétiin monte fient antea, qnadraginta diebns ac totidem noâibns, amp;nbsp;exandiuit me
D O MIN V s etiam hac vice, amp;nbsp;noluit te
perdere. Dixitep mihi, Surge amp;nbsp;vade, amp;nbsp;antecede populum meumjVtingrefsi occupent terrain, quam iuraui patri-bus eorum, vt traderem eis.
Et nunc Ifraël, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;. .
quid poftulat Do-MIN VS Deus tuns
à te ? nifi vt timeas D o m i n v m De-um tnum j amp;nbsp;ambules in omnibus vijs eins, amp;nbsp;diligas eum, ac feruias D o m i-N o Deo tuo, toto corde tuo , amp;nbsp;tota anima tua, vt fernes præcepta D o m i-ni amp;ftatutaeius, quæegobodiepræ-cipiotibijVt bene fit tibi. Eçce Domini Dei tui eft cœlum , amp;nbsp;cœli cœlo-rum, terra amp;nbsp;omnia quæ in ea funt, Et tarnen erga patres tuos ita affeétus fuit folum, vt amaret eos, amp;nbsp;cligeret fernen
E 5 eorum
-ocr page 74-5S
C A P V T X.
corum poft eos, vos inquam, præ omnibus populis gt;nbsp;ficut hodie fe res habet.
Præputium no-miuït naturam im-inundam amp;nbsp;ream habentetn peccatü ofiginis.
Circumcidite igi-rur præputium cordis veftri, amp;nbsp;cerui-cem veftratn nolite deinceps indurare, quia D o M1 N V s Deus vefter eft Deus deoruin, amp;nbsp;Dominvs dominantium,
Deus magnus amp;nbsp;potens amp;nbsp;terribilis, qui perfonam non ï efpicit, nee munera accipit, amp;nbsp;facit iudi-cium pupillo amp;nbsp;vi-dux, èc diligit pere-grinum, vt det ei pa-nem amp;nbsp;veftimentum. Ideo amp;nbsp;vos amate peregrinos, quia ipfi quoqj fuiftis peregri-ni ill Aegypto*.
Cumdicitnr, A-pud Deum non eft e acceptio perfona- ' rum , tribuitur ei laus iufticiæ amp;nbsp;æ- ■ qualitatis, qua ira* feitur peccato il» oninib-hominibu!. amp;nbsp;recipit omnesaJ mediatorcmconfu' gicntes.
Aut Turnus, aut fuirous , aut polTu-mus effe quod hic eft.
D o M I N V M DcU tuum cimebis amp;nbsp;ei feruies, Ipfi adhærebis, amp;nbsp;iurabis pet nomen eins- Ipfc eft laus tua amp;nbsp;Deus tuus, qui fccit tibi magna amp;nbsp;ter ribilia, quæ viderunt oculi tui. Cum feptua-ginta animabus defcenderunt patres tui in
-ocr page 75-’DEVTERON. 59 tniin Aegyptum. Etecce nuncmulci-plicauit te D oMiNvs Deus tuus, fic-ut ftellascœli.
CAP VT
X I.
Argumentum, a
Hoc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e^^ Spilû^u/ lt;juid4m fu-
perioriim con. tQnum, tjux luculentam enar-futionem prim: pracepti continent, tytddit nntem fnpertorièw appendtiemprom'i/Jionum CZ comnnnationum. Jjfes pritmiorum inuitat bonos ad fludium rebte factendt, amp;nbsp;metw poenarum improbos maleßciji deter-ret. ‘ß^otnm etb autem cbquot; promijßones legales cum exceptione caß-igattonis amp;nbsp;crucis, amp;nbsp;comminationes cum exceptione paenitett-tiaintelligendas eße.
T E X T V S.
Dileftio Dei ett facere mandata e-ius, I. Ioannis 5.
A Ma itacp D o~ .MiNVM Deum tuum 8c obferua le-
gem amp;nbsp;Itatuta amp;nbsp;iura atcp prxccpta eius omni tempore. Cognofcitehodie, quæ fill) veftri ignorant, nee viderunt, cafti-
-ocr page 76-6o nbsp;nbsp;nbsp;CAPVTXI.
caftigationem Domini Deivefiri, maieftatem eius , amp;nbsp;validam manum extentumtp brachiumgt;figna Stopera, quæ fecit in Aegy-
pto, Pharaoni régi Intentus Pharao-\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ .O nis in man rubro.
Aegyptio, St vniuer-
fæ terræ eius, omnicp exercitui Aegy-ptiorum,amp; equis ac curribus eius, quo-modo ftiffocauerit eos aquis maris ru-,bri, cum vos perfequerentur, Sc delc-
uerit eos Dominvs adhuncvfq^diem , amp;nbsp;quæ vobis fecerit in folitudine, donee venirctis ad hunc locum, amp;nbsp;qu« fecerit Dathan atep
Tragicus interi* tus feditiofæ muh titudinis.
Abiram, filijs Eliabj qui fuit filius Ruben, quos terra hiatu fuo abforpfir, cum familijs amp;nbsp;tabernaculis, amp;nbsp;omnibus facultaribus, quas compa-rauerant in medio Ifraël.
Nam oculi veftri viderunt oninia opera Domini magna , quæ fecit. Ideo feruabitis omnia præcepta illiusgt; quæ ego hodie præcipio vobis , vt ro-borc armati ingrediamini amp;nbsp;occupe-tis terram, 8c longo tempore in eo vi-uatis, quam iurauit Dominvs fe pa-tribus veflris daturum effe, 8c femini
eorum»
-ocr page 77-Ü J V T E R o N. 61
corum, terram laóle amp;nbsp;melle manan-
tem.
Difcrimen tem promiffx amp;nbsp;Aegy-
Nam terra ad qua occupandam ingrc-deris, noneftfimilis
pti. Aegyptum Ni-lus irrigat. Teiram Canaan pluuia hu-
meâat.
Aegypto gt;nbsp;ex qua e-grefsi eftis , vbi fernen fpargebas , idcç aquis magno nc-gocio rigabasjficuthortum in quo ole-ra crefcunt, fed montibus amp;nbsp;vallibus diftinâa eft, quam pluuia humeftat, amp;
quam D o M 1 N V s Deustuus femp curat, amp;nbsp;in quam oculi D o MINI Dei tui de-fixifunt à principio anni vfcg ad finem.
llkflcï teflimo-nium dc prouiden-tia Dei opponen-dum Epicure« imagination!, quæ fin-git cafu accidere Buna St mala.
Si ergo obedieri-tis præceptis raeis, quæ ego hodic prae-cipio vobis , vt diligatis D o m i n v m Deum veftrum, amp;nbsp;feruiatis ei toto corde veftro, amp;nbsp;tota anima veftra, dabo
terrsE veftrse pluuiam tempeftiuam, ma-tutinamSc vcfpertinam , vt colligatis frumentum, muftum amp;nbsp;oleum, amp;nbsp;dabo iumentis tuis in campo facnum,vt com-edatis ac faturemini.
Cauete ne cor vcftrum perfuadeatur vtdc-
-ocr page 78-6% nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T Xî.
vt dcficiatis,amp;feruiacisdijsalienis 8£ adorctis eos,amp; exardefcens ira D o m i* NI contra vos claudac cœ!um , amp;nbsp;plu-uiæ non defcendant, amp;nbsp;terra non dec fruclum fuiim, amp;nbsp;pereatis cito in terra bona , quam Dominvs datums elt vobis.
Reponiteergo ver- Verbum Dei lu-bamea in cordibus ^’“'‘“wbisabun-, n . de cum onini lapl-amp; animabus veltris» enna, Coloif. 5. amp;nbsp;alligateca quafi lignum manibus veftris, amp;nbsp;fint memoriale inter oculos vetlros, Doceteea filios vellros, amp;c loquere de cis cum fe-deris in domo tuaj
amp; ambulaueris in . llernard.mCan-
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;, . ticaletmonev.Fe*
Via J cum UJei is Cubi- lixmens, cul ver turn, amp;nbsp;è lefto fur- bumindiuiduusco-rexeris, amp;nbsp;inferibes
ea foribus domus tuæ amp;nbsp;portis, vt tu Sc libcri tui diu fitis fuperftitcs in terra, quam iurauit Dominvs fe daturuni elfe patrîbus veftris, donee erunt dies è cœlo fuper terram.
Si enim cuftodieritis omnia præce-pta, quæ ego præcipio vobis, amp;nbsp;fcceri-tis ea, vt diligatis Dom in v m Deum veflrum, S{ ambuletis in omnibus vijs dus,
1
-ocr page 79-bEVTEUoN. 63 eius, Si adhxrebitis ei, expellet D o m i-N V s omnes gentes iftas ante faciem veftram, vt occupetis gentes quæ ma-
lores flint amp;nbsp;potentiores quam vos. Omnis locus quern pes vefler calcaue-rit, veniet in veflram poteflatem» a de-ferto amp;nbsp;Libano Sc flumine Phrath vfcg ad mare vltimfierunt termini vettri. Nemo rcfiftet vobis. Terroremamp; pauoré nominis veftri incu-tietD o HIN V s vni-
Termini terrx fanftx : At) Ortu Euphrates: Ab Occafu Mare mediterrane-um : A Septentrio-ne Libanus : Ab Auftro Defertutn Kades.
uerfæ terræ, quam conculcaturl eftis, ficut locutus eft vobis.
Ecce propono vobis hodie benedi-élionem amp;nbsp;malediétionem, Benediétio-ncmfi obedieritis præcentis Domi-M1 Dei veftri, qux ego nodic præci-pio vobis. ■ Malediaionem, fi non obedieritis præceptis Domini Dei veftri ,feddifcefleritis à via, quam ego hodic præcipio vobis, vt fequamini decs alicnos quos ignoratis.
CÛ introduxerit te D 0 m 1 n v's Deus
tuus in terram,ad quam occupanda pro flcifceris, curabis pronunciari benedi-étionem
-ocr page 80-64 nbsp;nbsp;nbsp;CAP
V T XT.
Gavizim mens Samariç al t i lïîmus, in quo latrapa Per-ficus Sannabalath Chutteus iropetra-ta poteftate ab A-lexandro Magnoe* truxit nouum teni-plum, fimile figura amp;nbsp;magnificétiâ Ie* rofolymitano tem-plo, eui geneiun ManafiTen prxfecit'
ótionêiii monte Ga-rifim, amp;nbsp;maledidio-nem in monte Ebal, qui funt trans lorda-ne,poft viam quæ du-cic ad foils occafum in terra Chananei, qui habitat in campe ftriloco contra Gilgal iuxta lucum More. Vosenini tranfi-bids lordanem, vt occupetis terram» quam D o MIN V s Deus vefter datums eft vobis , vt pofsideatis earn amp;nbsp;ha-bitetis in ea. Date igitur operam vt faciatis ftatuta amp;nbsp;iura, quæ ego hodic vobis propono.
C A P V T XII.
Argumentum.
Tost enarrtttionemprimipracepti, in fitû dtu commorat tu eH-, concionatur de vfu ceremoniarnm. Tradit autem tret regn-loi, tjuarum prima alligat Scclefiam popnli Judaki ad certum locum, extra ejuem non Ir-cebat facrificare. I.tfi enim in hoc populo pin-res
-ocr page 81-D B V- T E R. o N. 65 rts trant fynagogt feu fcholct, in ejnihut do-Urina de Deo tradebatur : tumen ’unicum duntaxat tabtrnaculum feu templumfuit, in ijuo pecudes maUabantur, amp;nbsp;relii^uit ceremonie diuinitus tradite feruarentur. Secunda régula damnat omnia opera, lt;jue fint verba “Dei ahhominibus excogttantur ; l^nfaciat vnufjuif^lt;}uod fibi reUum videtur. Tertia régula reycit ac répudiât^nouum doUrine genus nouas cultus, ejui humana audacia inftituuntur. Etfi autem prima régula ad nas non pertinet, ^uia vers adoratores adorant Tatrem in Jpirttu amp;nbsp;veritatetarnen relique due (ant omnium etatum (■}' tempo-rum , quot;Ut Chrijitssinquit, Frufira colunt me mandatu hominum. Et Taulus, Si quis aliud Euangelium doeet,fit anathema.
T E X T V S.
HAe c funt ftatuta èc iuraquæ fer-uabitis, vt iuxtaea faciatis in terra, quam D o m in vs Deus patrutn tuorum datums e(t tibi, vt pofsideas earn omni tempore, quo viuis fuper terram.
Vaftate omnia loca, in quibus gen-tesf quas occupabitis J coluerunt fuos F dcos.
-ocr page 82-6 6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CAPVT XI r.
deos, fiue in montibus, fine in colli* bus, fiiiefub arbore viridi. Euertiteab tariaeoriini, amp;nbsp;fraogite ftatuas, lucos igne comburite amp;nbsp;imagines idolorum deftruite, 8c delete nomen eorum ex illis locis.
Deus voluit cei’'* to loco feruari ritus a fe inftitutos, vt certo Iciretur cui populo traditü elièt verbum Dei-
Non facietis ita Domino Deo ve-ftro, fed in loco,qué clegerit D o m i n v s Deus vefter de cun-öis tribubus veftris,vt ibifinathabi-tare nomen fuum, quseretis eum , 8c ad cum venietis , 8c illuc afferetis ho'o-caufta 8c reliqua facrificia veftra , amp;nbsp;décimas veftras amp;nbsp;leuationes manuuni veftrarum , amp;nbsp;vota veftra atcp fponta-nea facrificia veftra , primogenita boum amp;nbsp;ouium veftrarum, amp;nbsp;comedetis ibi in confpeftu Domini Dei veftri amp;nbsp;lætabimini propter omnia quæ vos amp;nbsp;domus veftræ afferent, in quibus be-nedixit te D o m i n v s Deus tuus-
Nonfacietis, ficutnos hîc facimus hodie, vnufquifqj quodfibi redum vi-detur. Nondum enim vcniftis ad requiem amp;nbsp;hæreditatem , quam D o m i-N V s Deus tuns datums eft tibi. Transibitis
-ocr page 83-D E V T £RON. 67 ibitis autem lordanem , amp;c habitabitis
in terra, quam D o m i n v s Deus ve-fter vobis diftribuet tanquamhæredi-tatem , amp;nbsp;concedet vobis requiem à cunftis hoftibus per circuitum , fine metuhabitabitis-
Cuinigitur Dominvs Dcusvencr elegerit locum,in quo nomen ipfius ha-bitet, illuc afferetis
Sacrificii Leui-tica primum fue-runt figna diftin-guentia Iwnc popu-)u(n ab altis» geuti-bus. 11. Nerui public» tongregatio-nis. lil. Exercitia Edei amp;nbsp;cófcffionis. UI i.Alimeritado' centvura. v. Typt Mcffiae.
omnia,quæ præcipio vobis, holocaufta amp;nbsp;reliqua facrificia ve-ftra.decimas vefiras, amp;nbsp;leuationes manu-um veftvar'j,amp; fpon-tanea vota vefira, quæ vü’aebitis D o-MiNo, St lætâbitni-ni ccram Domino
Deoveflro , vos amp;nbsp;filij veftri gt;nbsp;Sc filiæ veltræ, ferul St ancillæ, atcg leuites, qui in vcftris portis commoratur . Non enim habet aliam partem aut hæredi-tatem inter vos.
Caue, ne offeras holocaufta tua in omni loco quern videris,fed in eo loco, quern elegerit D om in vs in vna tri-buum tuarum, oflFeres holocaufta tua. Fl St facies
-ocr page 84-6 s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CAPVT X I I.
amp; facies qiiæciinqj præcipio tibi- Ve-run tarnen poteris inadareamp; coinederc carnes quas anima tua expetit iuxta be-nedidionein Domini Deitui,quam dedit tibi, in omnibijs portis tuis, tarn mundus quam immundus poterunt eas comedere ficut capream aut ceruum* Sanguinem vero non comedes,fed euni quad aquam in terratn effundes.
Præterea non poteris comedere in portis tuis décimas frumentiamp; viiiiX olei tui , nec primogenita boum aut ouium tuarum, imo nec ea quæ vouifti, nec fpontanea facrificia tua, nec leua-tionein manuum tuarum , fed corain Domino Deo tuo comedes ea , in loco quem elegerit D o m i n v s Deus tuns, tu amp;nbsp;filins tuus, amp;nbsp;filia tua, amp;nbsp;fer-uus atcß ancilla amp;nbsp;leuites , qui eft in portistuis, amp;nbsp;lætaberiscoram Domino Deo tuo de cunétis quæ attuleris. Caue ne déferas Ic-
uitam toto tempore, Seuerifltmû quo verfaris in terra. jT“? «
PoicCJliain vero diquot; rumEcdcfîje. latauerit D o m i-
N V s Deus tuus terminos tuos , ficut locutus eft tibi, ôc volucris vefci carni-bus,
-ocr page 85-D E V T E R o N. 6 9 bus,quas expetit anima tua, poteris cfu carnis explere omne defideriû ani-mætuæ. Qiiod fi remotus fuerit locus, queni elegerit D o m i n v s Deus tuus, in quo nomen ipfius habitet, maétabis boues aut oues tuas quas dederit tibi D O M1N V Sj ficut præcepi tibi, amp;nbsp;com-edes in portis tuis, iuxta defiderium animæ tux, ficut comeditur caprea amp;nbsp;ceruus, fie vefeeris eis, tam mundus quàm immundus fimul vefeentur. Sed diligenter caue, ne fanguinem come-das, quia fanguiseftipfàanima. Ideo non comedes animam cum ipfa carne, fed quafi aquam in terram effundes , vt benefit tibi amp;nbsp;pofteritatituæ, cumfc-ceris qiiod Domin vS approbat« Quæ autem fandificaueris amp;nbsp;voue-ris, toiles amp;nbsp;venies ad locum quem elegerit D o MIN V s, amp;nbsp;offeres holocautta tua cum carne Si fanguine in altari Domini Dei tui. Sanguinemfacrifi-ci) tuieffundesinaltare Domin iDei ' tui , amp;nbsp;carnem comedes. Obferua amp;nbsp;audi hæc omnia, quæ ego præcipio tibi , vt bene fit tibi amp;nbsp;pofieris tuis pcr-petuo, cum feceris quod bonum amp;nbsp;re-âum eft in oculis Domini Dei tui.
F 3 Cunt'
-ocr page 86-•JO nbsp;nbsp;nbsp;CAPVTXII.
Cum dcleuerit D o m i n v s Deus tuns ante faciem tuam genres, adquas occupandas iter facis, amp;nbsp;occupaueris eas,amp; in terra ipforum habitaueris, caue ne irretitus tcnearis laqueis ipfa-rum, poftquam deletæ fuerint corain te, amp;nbsp;interroges de dij’s earum dicens, Sicut colucrunt genres deos fuos, ira amp;nbsp;ego faciam. Non facies fic Domino Deo tuo, Omnes cnim abomina-tiones quas odit D o m i n v s , feccrunt
dijs fuis. Nam amp;nbsp;fi-Iios amp;nbsp;Alias fuas có-bufTerunt dijs fuis.
Tertullianus ad-uevfus GnoHicos! Scytharû Dianaw, Galioium Mercu-rium, Afrorum Sa-turnum ,honiinuni vidima pl atari a-pud feculum licuit. Ec Latioin kodier' num loui media in
Quicquid prxei-pio vobis, hoc ferua-te amp;nbsp;facite, nec * ad-das quicquam nec minuas.
vrbe humanus fanguis gußatur.
Addas, fcilicet tradendo nouam dodiina«» aut inftituendo nouumcultum.
C A P V T XIII.
Argumentum.
IN Sctltfia conferri oportet miraculé Ù doüri~
-ocr page 87-DEVTERON. 71 doElrinam prtM à Deo traditam . Si enim miraiula pugnant cnm do^irtna prtue à Deo tradita, Jufit fallacia, amp;nbsp;tjuidem tAltA, qult;t Diaboliu ima^ri poteïi , non propria Sede-fije. Hanc regulamprodeft confiderare , ne miracHla faUaaa , amp;nbsp;pngnantia cum certo “verho Dei, abducant animos à vera inuoca,-tione Dei, ad idola ó’faljas opiniones.
T TVS-
SI furrexeritin medio tui propheta, aut fomniator , amp;C. dederit tibi lignum aut portentum , amp;nbsp;comprobaue-riceuentus fignum autportentü quod prædixcrat j amp;nbsp;in hunc moduni locutus fuerit, Eamus Sc fequamur deos alie-nos j quos ignoratis, amp;nbsp;feruiamiis eis, non audies verba prophetæ illius aut
loinniatoris,quia re-tat vos D o M 1N V s Deus vefter, vt fciat an diligatis eum toto corde amp;nbsp;tota anima veftra. Nam D o-MiNVM Deum ve-ftrum fequi debetis amp;nbsp;ipfum timere, amp;
Duæ funt caufse propter quas Deus finie exiliere hære-fes,vna vt fides cx-ploretur Si fynceri afucatisdifcernan-tur. De hac eaufa dicitur i. Cor. n. Altera eft , vt con-temtus Euangelii manda-
•J Z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CAPVT XIII.
puniatur. HanC caufamexponit Vf-almus 81. amp;nbsp;Paulus j. Thefs. J.
mandata eins feriia-re, amp;nbsp;audire vocem eins, ipfiq} feruire amp;nbsp;adhærere. Propheta autem illeaut fomniator interficietur, quia voluit vobis perfuadere vt defice-rctis à D OMINO Deo veftro fquiedu-xit VOS ex Aegypto, amp;nbsp;redemit vos de domo feruitutis Jamp;difccderetis à via, quam tibi præcepit Dominvs Deus tuus, vt inea ambulates, amp;nbsp;auferes malum de medio tui.
Non aflentiatis amicoabducentia-nimum tuü a Deo-
Religio amp;nbsp;fides anteponantur ami-citia:, Cic. 5. Oft.
Si tibi volueritper fuadere frater tuus vterinus , aut filius tuus, aut filia tua,aut vxor tua, quam in fi-nu foues, aut amicus tuus quem diligis vt animam tuam, di-cenSjEamus amp;nbsp;feruiamusdijs alienis.
f quos ignoras tu amp;nbsp;patres tui J quos colunt populi in circuitu tuo, fiue vici-ni, fiue remoti ab vno fine terræ vfq? ad oppofitü,non afientiaris ei, nec audias, nec parcat ei oculus tuus, vt mifericor-dia permotus occultes eum, fed interfi-cies eum. Manus tua primam impref-fionem in eum faciat, vt trucidetur, amp;nbsp;poftea
-ocr page 89-D B V T E R o N.
poftea populiis in eum irruet, vt faxis obniatur, quia voluit te abducere à Domino Deotuo, quieduxitteex Acgypto, de domo feruitutis , vt totus Ifraël audiens time-at amp;nbsp;nihil fimile in medio tui moliatur.
Plato in Gorgia: Pœnæ amp;nbsp;ipfis- qui perferuntSc fpcôta-toribus Vtiles fuut, vtiique enim red-duntur meliores, illi dolore , hi ex-emplo.
Si audietis de vna vrbium tuarum,quas Dominvs Deus tu-
US dabit tibi, vt in eis habites, hanc fa-mam fpargi, Egrefsi funt filij Belial de medio tiù, amp;nbsp;feduxerunt dues vrbis tuæ, amp;nbsp;dixerunt, Eamus amp;nbsp;feruiamus dijs alienis quos ignoratis, magna cura amp;nbsp;folicitudine inquires , fcrutaberis Sc interrogâbis,amp; verkate explorateper-êepta amp;nbsp;cognita, quod talis abomina-tio inter vos fada fit, percuties ciues illius vrbis acie gladij , amp;nbsp;deuouebis earn vnà cum omnibus quæ in ea ,funt, ctiam iumenta eius
Omne genus pe ftiferum arque im-pium ex hominum communicate ex-terminandum eft, Gic.î. Offi.
5 uitatem
acie gladij C percuti-es.y Vniuerfaautem fpolia eius congre-gabis in medio pla-teæ, amp;nbsp;comburcs ci-
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-C
-ocr page 90-lt;74 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T XIII.
uitatem illam igné amp;nbsp;vniuerfa fpoliâ eius fimul Domino Deo ruo, vt fit moles ruderum perpétua, necvnquarn inftauretur. Et non adhærebit manui tuæ quicqnamde illo anathemate amp;nbsp;a-uertatur D o m i n v s ab æftu iræ fuæ, amp;nbsp;mifereatur tni,amp; det tibi mifericor-diam amp;nbsp;multiplicet te, ficut iurauit pâ-tribus tuis. Andies itacp vocem D o-M1N I Dei tui, vt cuüodias omnia præ-ceptaeius quæ ego præcipio tibi ho-die, vt facias quod reftumell in ocu-lis Domini Dei tui.
C A P V T XIIII.
Argumentum.
CP / n V s lacui huiui capitii de moder^tione luElm in funerihue, de tjUi inßgne e^ TertuHmni diiium in Uhr o de ttentia ; Cur impatienter feras fuhduBuM interim, quem iredàs reuerfurum ƒ profeüio en- quam putas mortem, ^on eil lugendiu, qui antecedit, fed plane defiderandus, id que-que deßderium patientia temperandum, Cur entm immoderate feras ahijße, quem maxfuh-fiquer is ? S t.c r n dy s locus eil diflt^io
anima-
-ocr page 91-DEVTERON. 7Ç mundorum amp;immitndoru. Hoc difcrimen nos de virtutum officias admonet. fimsts temîces iniuriarum , vt camelit non timidi vt lepores, non labtfiiüemtis do~ îh in am reile expîtcatam ,ßcitt luntiuli fundamenta ^dt um conuellunt, quot;I^n •vo/uttmttt nos porcor um rttu in cano vitafagitioßfima. «gt;ibhorreat etiam natura nojira à crudeli-tate, cjuam tyrannka aues exercent, amp;nbsp;ab firuthtonis, i^ui de fer it oua amp;nbsp;puilos fuas , TS^^n fimw cucult ingrati erga bene meritos, non vpupa contaminantes nidum £c-clefia, non hirundinesgarrula, hoc eïi, arguti dues fine virtute. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tv S locui eil pra-
ceptum, T/t alitjuidfinguli ex fuis facultatibut ad minifierium Euangelij conférant, /deo di-xerunt eruditi in di/putatione de decimis, décima fint iuris naturalis, ijuo-ta, fed aliquota eUinrisnaturalis.
T E X T V S.
VOscftis fili) D O
Ideo non lace-rabitis vofipfos, nec facictiscaluitium inter oculos veftros propter tnortuumj
MiNiDeiveftri.
Non laudat De-us à^téd-EUMired TçnwaJ««»- Deflen-dl funt enim mortui , fed temperan-quia
-ocr page 92-q 6 CAPVT XI III.
quia populus fan élus tius propter fpe» es D O M 1 N oDeo vitga:tern£,i.Thef.
tuo, amp;i re elegit,vt fis
CI populus peculiaris gt;nbsp;ex omnibus gen-tibus, quæ terram incolunt.
Non comedes vl-
1am abominatione, , D^lcrunen mun-,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c ■ dorum amp;nbsp;immun*
HæC autem funt am- dorum animalium-mafia quæ comedere
debetis, Bos , ouis, capra , ceruus, ca-prea, bubalus, capricornus, dama» vrus, amp;nbsp;alee. Omne animal quod habet fiffam vngulam amp;nbsp;ruminât co me det is. Quicquid autem ruminât amp;nbsp;non findit vngulam non comedetis , quo ex gene-re funt camelus, Icpus, cuniculus. Hxc enim ruminant quidem , fed vngulam non findunt, eamqp ob rem eruntvo-bis immunda. Quanquani autem fus findit vngulam : tarnen non ruminât. * Iraq? vobis immundus erit. Carnibus co rum non vefeemini, amp;nbsp;cadauera non tangetis.
Hæc comedetis ex omnibus, quæ in aquis viuunt. Qnæhabent pinnulasSc fqiiamas comedite, Quæ veto pinnulis amp;nbsp;fquamis defticuuntur nolite come* dere, quia funt vobis immunda.
Olli lies
-ocr page 93-77
DEVTERON.
I Omnes aues mundas coniedite, Hæ autetn funt quas non comedetis, Aquila , accipiter, haliæetus » mergus, mil-uus, vultur , amp;nbsp;quicquid eft generis ciufdem, amp;nbsp;omnes corui in fuo genere , ftruthiocamelus, vlula, cuculus, ni-fus cum fuo genere, noftua, bubo, ve-fpertilio gt;nbsp;onocrotalus, ciconia, cyc-nus, ardea ,garrulus, cum genere fuo, vpupa, amp;nbsp;hirundo. Omne præterea volatile quod reptat erit vobis immun-dum,nec comedetur. Omnem auem
mundam comedite.
Nullo cadauerevefcemini- Peregrine qui intra portas tuas eft dare po-teris VC comedat, aut vendes alieno gt;nbsp;quia cs populus fanöus Domino Deo tuo. Non coques hœdum donee
alitur laäe materno.
- Decimam partem feparabis de cunâis fruétib.fementis tuç, qui quotannis in a-gro tuo nafeuntur, amp;nbsp;comedes coram Domino Deo tuo in loco quem elege-rit, vc in eo nomen 1
Lex de decimis, Fuerunt autemde-ciinæ in triplicidif-crimine. Alix an-niuerfariç,quædam triennales,nonnul-læ decimæ decima-rutn. Anniuerfarix dabantuv leuitis . Triennales non fold leuitis, fed ctü illlius
7? CAPVT XIIll'
illiu?habitet »videlicet deciinam frumen ti, mufti amp;nbsp;olci tiii, amp;c primogenita boum amp;nbsp;ouium tuarfi, vt difcas timere D o-MI N V M Deum tu-um omni tempore.
peregrir.is ,viJuis, pupillis amp;nbsp;omnib. pauperibus vere e-geiitibus. De hi» duabus fpecieb. in hoc capite dicitur. Tertia fpecies erJt propria leuitaium» qui de fuis decimi’ dabanc facerdutib-decimani partem-De hac fpecie in Leuitico didü eß-
Si autem longior fuerit via, quam vt pofsis ea geftare, co quod rcmotus fit locus quern elegit M IN V s Deus tuus, vt in eo habitet nomen ipfius C nanri D o m i n v s Deus tuus benedixit te J vendes f décimas} pecunia,amp; hancmanu tuaconftringcs, amp;nbsp;ibis ad locum quern elegcrit D o m i-N v s Deus tuus, amp;nbsp;ernes eadem pecunia quicquid voltieris , fiue fit bos, flue ouis, fiue vinum, fine ficera , fiue quic-quid anima tua expetit , amp;nbsp;comedes coram Domino Deo tuo, amp;nbsp;lætabe-ris tu amp;nbsp;domus tua, amp;nbsp;leuita, qui intra portas tuas eft. Cauene déféras eurn, quia non habet partem nee hærcdita-tem tecum.
Poft exitum tertij anni feparabis ali-am decimam ex omnibus, quæ nafeun-tur tibl
-ocr page 95-D î T T E R o N. 79 tur tibî eodem anno gt;nbsp;amp;nbsp;rcponcs intra portas tuas , venictq? leuita qui non habet partem, nee hæreditatein tecum, amp;nbsp;peregrinus ac pupillus amp;nbsp;vidua, qui intra portas tuas fuut, amp;nbsp;comedent amp;nbsp;faturabuntur, vt benedicat tibi D o-MiNvs Deus tuus in omnibus operi-bus, quæ manus tua facit.
C A P V T XV.
Argumentum.
in hoccapite «b inflttuto, amp;nbsp;concionatur de oficijs erga mi-ferM per/onoi, cuiupnodi /une, pauperes amp;nbsp;fifHt, vt docetitfecutjdam taimlam ejjèfiwt-ümprim't,t^uodadcertitudtnem, »ecejjita-tem amp;nbsp;finalem attinet. enim certum est 'Denm tradtdijfie pracepta primée tabula, tam certum e^l T)eum veile, vt leges ^uefunt vincula amp;nbsp;nerui ficietatis, can/lan-tififime fieruentur. Tlkinde vt necejfiaria funt opera prima tabula, it a necefie e^ exerceri dileHienis,fine ijuibui focietas inter hommes manera non potell. TojiremovtHetu iudtcat fie honore ajfici, cum vere inuocatur t fie prenunciat opera fiecunda tabula tfii cul
tus,
-ocr page 96-8o capvtxv.
tat, gjtitndo propter Deum prlt;eßantur. Hif t^itur caufis innitati libentimpriefiemtu officia tafiticix, beneficent ia amp;nbsp;aejualttatii inter hornines.
y 'S. X'ï N 3.
APrincipio fe-ptimianni cele-brabis annum remif-fionis. Hæc autemeft ratio remifsionis .• Si quis ^jroximo fuo miitnum dederit, re-mittat ei, nee exigat C debitiim proximo fuo, aut à fratre fuo,quia vocatur annus remifsionis D o-MiNo. A peregrino
Annus remilTio* nis fignificat tempus giatiæ feu re-gnum Chrifti , in quo habemus re-milFionem peccato-rumper fanguinem feu ooedientiäChri fti. Hocautembe-
neficiü in folaEc-clefia diftribuitut iuxta regulam, Extra Ecclefiam non eft falus. Ideotex-tus dicit, A pere-giino exiges.
exiges, Ei vero qui frater tuus eft re-
mittes.
Nullus omnino fit inter vos mendi-cus , quia benedicet tibi Dominvs Deus tuus i.T terra , quam traditurus eft tibi in polTefsioncm, fi modo audie-ris vocem Domini Dei tui gt;nbsp;vt fernes amp;nbsp;facias omnia præcepta» quæego hodicpræcipio tibi. Nam Dominvs Deus
-ocr page 97-»EVTERON. Si Deus tuus benedicet tibi , ficut tibi promifit. Et mutuum dabis multis gen-tibus, amp;nbsp;à nemine mutuum accipies, amp;nbsp;dominabetis multi.s gentibusj Sc nemo tibidominabitur.
Siquis fratrum tuorum pauper fuc-ritinaliquaciuitate terræ tuæ,quam DoMINVs Deustuus tibidatumseft.
non indurabis cor tuum, nee contrahes manum tuam, fed a-peries ea fratri pau-pcri, amp;nbsp;dabis ei mutuum ad fubleuan-dam ipfiusinopiam.
Caue ne in corde tuo fit dolus malus, amp;nbsp;dicas, appropin-quat annus feptimus, annus remifsionis, malo oculo afpi-
Necita clauden-da eft res familia-risjVt eam benigni-tas aperire non pof^ fit, nee itareferan-da , vt pateat omnibus, modus adhi-beatur, ifquerefe-ratur adfacultates.
Inueuta lege in-uenta eft fraus legis. Occurrit igi-tur Moyfes calum-niufx interpretatio ni legis.
cias fratrem tuum pauperem, amp;nbsp;non des ei. Tune enim clamabit contra tc
ad DoM1N VM, Sc hærebit in te pec-catum. Dabis igitur cl, nee cor tuumin
dando fit morofutn. Nam jppter Voc of-
Beneficiutn tno-rofe datum eft fi-tnile lapidofo pant, quem efurienti ac-G ficium
82 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CAPVT XV.
ficiutn benedicet tibi Cipere neceflë eft, Do MIN VS Deus tu- elUacerbum.
US in omni opere tuo,amp; in omnibus quibus manum admoucris. Semper e-runt pauperes interna. Itaquefeuere præcipio tibi, vt aperias manum tratri tuo pauperi amp;: inopi in terra tua.
Si venditus tibi
fuerit frater tuns E- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;manu-
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T'i r miliione leiuorutn-
bræus aut Ebræa.iex
aunis feruiettibi, Septimo autem anno libertate eum donabis , amp;nbsp;manu-mifTum non Enes abire vacuum, fed itn-pones ei de tuis ouibus, de area tua, amp;nbsp;de torculari tuo,quibus benedixit D o-MiNvs Deus tuus, vt pofsis ei dare-Recordareqiiodipft
quocp feruus fueris mali miie-in Aegypto, amp;nbsp;quod ris fuccui rere di-redemerit te D o MI- teas.
Nvs Deus tuus. Quamobremegohoc præcipio tibi hodie. Si autem dixerit adte, NqIo à tedifcedere,quiadiligo te amp;nbsp;domum tuam, ( cum ei benefit apudte }fubula perforabis auremeius ad ianuam domus tuæ, amp;nbsp;feruiettibi perpetuo. Ancillæ quoep fitniliter facies. Nec vero tibi graue videatur, quod
-ocr page 99-DEV TERO N. 85 quod ci lihertatem reftituis, quiatan-quam duplex merce-narius fex annos tibi . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«'«»o le-
feruiuic. Etbenedi-cet tibi D o MI N V s Deus tuns in omnibus qua; fa éturus es. '
O mue primogeni- . Lex de primoge-tum mafculum,quod nafcetur exbobus vel ex ouibus tuis, fanâificabis Domino Deo tuo. Non arabis primogenito bonis, nec primo-genitum ouis tondebis. Coram Domino Deo tuo comedes ea quotannis, in loco quem elegerit D o m i n v s Deus tuus , tuamp; domus tua. Quodfivitium habueritjVt fi claudum fuerit vel cæcum , aut alio defeftu infigne ,non im-molabis Domino Deo tuo, fed intra portas vrbis tuæ comedes, fiue mundus fis, fine immundus , tanquam capream amp;nbsp;çeruum, fie tarnen ne fanguinem eius eomedas, fed eum velut aquam in ter-ram effundas.
CAPVT XVI.
Argumentum.
-ocr page 100-^4 c A P V T XV r.
3^e d 1 r Moßi adtnflitHtum, amp;nbsp;ciptt dis celebratione trinm feflarum pa/cha-tii, pentecoßes, fffti tabernaculorum, qM trant pracipai nerai minifleriq in hoc pnpulo, Etß autem Jpeciis abrogata eÛ : t amen genui naturale. Ti^eceJJe ell enim aliqua certu tempora tribuipubltco mintßerio dolirina cœ-leftis amp;nbsp;facramentorum, vtpublice finet vox Dei in genere humano, amp;nbsp;ßnt confoctati cœtui tefiificantes de doUrina Det. T'tne autem celebramui pafiha, pentecoflen amp;nbsp;ft~ fium tabernaculorum, quando agnum pro noble immolatum in cruce manducamui, amp;nbsp;fide legem flabilimm, amp;nbsp;praparamui nos ad migrationem ex hoc fiagtli domicilio in ater-na tabernacula, in quibus Deumßnefine vi-debimtu, amp;nbsp;ßnefafitdio amabimm, tßßnt fatigatione laudabtmus.
T E X T V S.
OBferua menfem Abib,vt facias
Pæfah Domino Deo tuo, quo-niam menfe Abibeduxitre D ominvs Deus tiius ex.Aegypto node, immola-bifcp^Pæfah Dofa i- „æ, N O Deo tuo de ouib. (æ, repetita opponi amp;nbsp;bobus tuisjtn loco turlj sôia»«?*’-««?-quein
-ocr page 101-quem elegerit D o m i n v s, vt ibi nomen ipGus habitet. Non comedes in eopanem fermentatum. Septem die-bus comedes infermentatu panem panera affliamp;ionis, quia in magna con-fternatione egreflus es ex AegyptOjVtre-corderis diei exitus tui de terra Aegypti omnibus diebusvitæ
Caufa finalis propter quam feftum pafchatis inftitutû fuit.
tuæ. Non apparebit fermentatum in omnibus terminis tuis fcptem diebus, amp;nbsp;non remanebitde carne j quam ve-fpertino tempore primi diei immola-bis vfcg ad diluculum poftridianum.
Non poteris immolarc Pæfah in qua libet vrbiumtuarum.quasD ominv s Deus tuns datums eft tibi, fed in loco quem elegerit D o m in v s Deus tuus immolabis Pafah vefperc poft folis oc-cafum, quo tempore egreffus es ex Ae-gypto J amp;nbsp;coques 8c comedes in loco quemelegerit D o min v s Deus tuus, manecß vertes te 8c redibis in taberna-culatua. Sex diebus comedes panes in-fermentatos, 8c die feptimo, quo fit congregatio Domini Dei tui,nihil operarum facies.
Septem
G 3
-ocr page 102-86 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T XVI.
Septem hebdoma-das numcrabis ab ea die/quafakemin fe-getem miferis, ce-lebrabis fcftiim heb-domadum Domino Deo tuo, vt fponta-neum tnunus confe-rat maniis tua pro
Pentecofte.
Numevabis, fo retru a mclfe pri-marü frugurn vfque ad pafcha. Non e-iiim potell inchoa-n liæc numeratioi pafth.ite , quod ce-lebrabatuv menfe Aprili.
modo bencdiâionis gt;nbsp;quani à Domino accepifti,amp; lætaberis coram Domino Deo tuo, tu ac films tuus, tua amp;nbsp;feruus tuus atcg ancilla tua, amp;nbsp;le-uita qui eft intra portas tuas, peregri-ntis item, pupillus amp;nbsp;vidua , qui inter vos verfantur, in lôco quem elegerit D O M I N V s Deus tuus, vt habitée nomen eins ibi,amp; recor
daberis, quod feruus Sic Placillavxor r . . nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tlieodofii Impera-
fucrisin Aegypto,vt tons ad maritum férues amp;nbsp;facias hæc dixit ; Semper,tibi mandata. . maritecogitandum eft , quis ohm fue-ris amp;nbsp;qui nunc fis. Nam in horum crebra recor-datione erga benefadorem ingiatus non es futu-rus, fed acceptum imperium legibus adminiflra-bis, Si fimul coles eum qui contulit.
Fcftum quo^ ta-bernaculorum celc-brabis
-ocr page 103-DEVTERON. S J , trabisfeptemdies, poftquamcollege-ris de area tua amp;de torculari tuo, amp;c iætaberis in fefto tuo , tu amp;nbsp;filius tuus, filia tua, amp;nbsp;leruus tuus Si ancilla tua, præterea leuitaamp;percgrinus pupillus ac vidua, qui intra portas tuas funt. Septem diebus celebrabis feftum D o-mino Deotuo in loco quem elegerit D O M IN V s. Nam benedicet tibi D o-M1N V s Deus tuus in omni prouentu tuO)8c in omni opéré manuum tuarum. Ideo eris læto animo.
Tribus vicibus quotannis apparebit omnis mafculus coram Domino Deo tuojin loco quem elegerit, in fefto pa-nis infermentati , in fefto hebdoma-dum amp;nbsp;in fefto tabernaculorum. Non apparebit ante D o min v m vacuus , vnufquifcp pro modo facultatum amp;nbsp;be-nediftionis, quam tibi dederit D o m i-N V s Deus tuus.
CAPVT XVII.
Argumentum.
N M lex vni popu-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/o lata eil : tarnen vihtntatem Dei oßendit.
Ç 4 Hat
-ocr page 104-88 CAPVT XVI r.
Hitc autem exprejjè ordinal ma^tftratM, tu-dicta amp;nbsp;pœnoi, amp;nbsp;feuertjßma vox additur, tr4uferes malum de medio tui, vt audientes cat eri timeant. Qt^re cum ibi exprejjsrit *Detu^uamfententiam, certijßmum e^ßmi' km ordinationem ei in toto genere humant placere- Conßtuuntur^ autem in hoc captif
Ôquot; regia poteßas. t^c lt;rtuiiS'^ttgt;rgt; ^uod ipfi nominarunt Sanhedrin, fuit fum-mttf fenatut amp;nbsp;collegium dobli/fimorum ho-mtnum, ejuorum profeßio compleblebatur li-terof, legem diuinam, hiftortas, diflinEliontfH temporum , amp;nbsp;anni rationem, natura m^ui-fitionem amp;nbsp;artem medicam, deni^^ clr Mufi-cam. “^^ia vero poteflae fc ordinatur, vf régifeuerijßme commendetur affidua amp;nbsp;cjuo-tidtana lebUo Deuteronomij. Hoc praeeptunt omnesgubernatores ad fepertinereftatuant, amp;nbsp;meminerint f debere cuflodes ejfe legii di-uina inter homines, hoc eil, doblrina à quot;Dto tradita, difcipltna, pacis amp;nbsp;reliejuorum bonorum , qua legis appellatione continentur. ISpon enim co^tandum e^i magifh-atumfî-milem eJfe armentario, dr tantum corpora fubditorum tueri, fed prior curaßt, ^tpopu-lus re£le doceatur de î^eo.
T E X T V S.
ludi-
-ocr page 105-D E V T E K O N. 8'9 IVdices amp;nbsp;præfetâos conftitues in omnibus portis tuis, quas D o m i-
Nvs Deus tuus de-derit tibi, per fingu-las tribustuasj vt iu-diccnt populum iu-ftomdicio. Non in-fleétes ius,nec perfo-nam acceptabis, nec accipies inunera, g,a tnuneraexcæcant o-culos fapientum, amp;nbsp;ftorum. Quod iuftum eft feftaberis, vt viuas amp;nbsp;pofsideas terram, quam D o-MIN V s Deus tuus tibi dederit.
Boni iudicis eft femper non quid ip-fe velit, fed quid lex. amp;nbsp;religio cogat cogitate.
lufticiaeft xqua-litas iuxta certara regulam. Accepta-tio perfonatum eft iis , qui in régula funt squales, inse-
qualia tribuere. peruertut caufasiu- .
Nonplantabisti-bl lucum exvlhsar-boribus , iuxta altare Domini Dei tui, quod facies tibi, necp collocabis tibi ftatuam , quam odit Dominvs Deus tuus.
Nonimmolabis Domino Deotuo bouem aut ouem, in qua fuerit defeftus aut aliquid vitij, quia abominatio eft Domino Deo tuo-
Si inuentus fuerit in medio tui intra vnamportarumtuarum,quas Domi-
G 5 N V s
-ocr page 106-po nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T XVII.
NV S Deus tuns dabit tibi, vir aut mu-lier , qui fecerit malum in confpeâtt Domini Dei tui, amp;nbsp;violauerit fœdus eins» amp;nbsp;iuerit amp;nbsp;coluerit deos alienos amp;nbsp;adorauerit eos, folem aut lunam, aut aliquem exereitum coeli, quod ego non pricepi, idqj tibi fuerit nunciatum amp;nbsp;audierisjinquires be
ne j amp;nbsp;cum fuerit ve- ^ult mdici iw
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;notam eile verita-
ritas explorate per-cepta amp;nbsp;COgmta, nec requatur tan-qnod talis abomina- tum fufpicionesaut tio faéta fit in Tfrael, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;opinion«.
educes virum ilium, autmulierem illam.
Deus iuflus iudex oftendit delifta
contra primi'i præ' ceptum maioraelft caeteris deliflis.Wquot; eo fuo iudiciopo^ nas maiores confti-
tuit.
Ex hoc fonte multæ leges natï funt, quæ przcipi-unt de modo cog-nofcendi contiouer fias.
qui fecerunt rem ifiä malam , amp;nbsp;faxis ob-rues eos vt morian-tur. Conuidus ore duorum aut trium teftiumorietur, qui morte dignus erit, propter verbum veto vnius teftis nemo interficiatur. Manus teftium prima interficiet eum, poftea manus totius populi, vt auferas malum de medio tui.
Si res
-ocr page 107-dêvteron. 91’
Sires quæin iudicio verfatur diffici-liorerit, videlicet inter fanguinemSc fanguineni, inter caufamamp; caufam, inter plagani amp;nbsp;plagam, amp;nbsp;fimiles con-trouerfiæ ortæ intra portas tuas, (urges amp;nbsp;aftendes ad locum, quem elege-rit D O M1N V s Deus tuns, veniefep ad facerdotes,ad leuitas amp;nbsp;ad iudicem, qui illo tempore fuerit , amp;nbsp;propones eis quæftionem, de qua illi iudicabunt. Et facies iuxta fententiam ab ipfis pro-
nunciatam in loco quem elegerit D o-M1N V s, amp;nbsp;ipfo fado comprobabis do-étrtnam ab ipfis tra-
Expreffe coniun-git legem amp;nbsp;indices , vt doceat ex fevipto iure iudi-candum efl'e , non ex arbitriis poten-tum. Qui enim le
diram. Iuxta legern, quam te docebunt, amp;nbsp;iuxta regulam iuris quam tibi proponent facies, nec ab ea difeedes fiuc ad dextram fiue ad fmi-ftram.
gem præficit 5 Deü amp;nbsp;leges vult præ-effe. Sed qui hominem præficitj belu-am vult præeffe. Talis ettenim cupiditas , qux
peruertit animos etiam in viris optimis. At lex eft mens fire cupiditate , vt Ariftoteles in tertio Politicorum præclare dixit.
Qui autem fuperbia elatus noluerit obeditefacerdoti, qui raunere diuini-tus in-
-ocr page 108-92 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T XVII.
tusinftituto fungitur ,aut iudici, mo-rietiirjamp; toiles inalum exifraël, vtom- i nispopukis audiens timeat, necquif* quam deinceps fuperbia effcratiir. I Cum ingreflus fueris in terra, quain Domin V s Deus tuns dabit tibi, amp;nbsp;poflederis earn, habitauerifqj in ilia, amp;nbsp;dixerisj Conftituani regem fuper me morealiarumgentium, quæincircuitu meofunt,eum conftitues »quernDomi nvs Deus tuus elegerit. Conftitucs _ autem fuper te regem ex fratnbus tuis- , Noil emm poteris alienum, qui non eft frater tuus,tibi prxficere. Sed non multiplicabit fibi equos, nec reducet po-pulum in Aegyptum propter multitu-dinemequorum, cum D o mi nvs di-xerit vobis, ne deinceps eadem viare-deatis. Non habebic vxores multas»
ne cor ipfius ad de-feftionem incline-tur, nec multumau-ri amp;nbsp;argent!colliget.
Non prohibet vfum rerum ciuiliquot; um, fed impiamfij duciam humanotii præfidiorum •
Prseceptum vt difeat rex legem,S earn feijuatiirin to-ta gubernatione.
*Hic liber vorige tieris,
Poftquam autem federit in folio regni fu!, accipiet hanc * fecundam legem à facerdotibus leuitici
-ocr page 109-B ï V T t R o N.
generis, camq5 in libre feribi curabit. Hune librum apud fe retinebît, amp;nbsp;leget ineovfcp advitæex-itum, V t difeat time-re D O MIN V M De-um fuum, 8c feruare omnia verba legis huius, 8c hæc ftatuta vtfaciatea. Nonef-feratur cor eius fu-pra reliques fratres, nec difeedat à præ-
cepte ad dextram 1 vel finiftram ,vt diu 1 regnum adminiftret 1 ipfe amp;nbsp;filij eius in If-( raël.
P?
tur Deuteronomium, id eft, fecunda lex , non quod alia fit quam ea qux in monte Sina promul gata eft , fed quod repetita fit nouo paêto per minifte-rium Moyfi coram iis , qui priorem in monte Sina non au-dierant. Nam illi qui ab ipfo Domino earn audierant, omnes in defetto perierant. Eft igi-tur hie liber compendium Mofi amp;nbsp;fiimma totius legi» amp;nbsp;fapientix populi Ifrael, amp;nbsp;vt vno verbo omnia com-plcftar ,explicatio Dccalogi copiofa 8c luculcnta.
CAPVT XVIII.
Argumentum.
*23 V 0 loci in hoc captte velut^emmit in~ ßgnes eminent , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eU promijjio äe
, ^vtÏ'K.'v^ticinium de ^ntt-cbïifio. Ideoantem diÇerte inquit, Tgt;on^m verbu
94 C A P V T XVII T.
verba me a in ore eiru, vt conflet promifßih rtem gratte amp;nbsp;vita aterna decretitmejje im-motum totim d'u nitatt!, nec Chnftum af-ferre doElrinam à fe vno excogitatam, fed tantjHam legatam volantatem pitres arcti‘ nam exponere. Ce ter um parttcnla, tn :^»aft collât io z^Hoyp Chri/li dextre intelhgi' tur, l^n enim omnia in Chrißo ejil'lo'tfe fnntfmilia. ‘Primttm enim ingens dij'^rimeii eèîperfonarum. In Aloyfe tantum erat ha-mana natura obnoxia peccato ‘S’ morti. Chrisio non eîl tantum humana natura ,fed etiam diuina, TSeinde difiernantur ofîcta ill beneficia Moyfî amp;nbsp;Chrifii. ^eJ^oyles tantntrt futt dollor çf politicusgubernat or, non delt-uit peccatum amp;nbsp;mortem. vS^effias autet» non tantum eil doblor, [ed ettampropitiator tollens peccatum amp;nbsp;mortem, nec eilpoltticHi gubernator, fed eil viü:ima propeccato, amp;nbsp;perpetuus fteerdos ac mediator inter Deunt amp;nbsp;homines, dans remifiionem peccatorttns, Spiritum fanllum ,nouam iufl-utam amp;nbsp;vi-aam aternam. ^De hoc difirimine 'BaptiHa Ioannisprtmo luculente concionatur. T^^nt lexper eJ^oyfen data elt, ejua eli minfieri-um ofiendens horrendum iudiciutn amp;nbsp;tram Del aduerfus peccatum. Cfratia autem amp;nbsp;) veritas per Chr ilium fall a elî, id eil, Idox
Suange-
-ocr page 111-E V T Ê R o N. 5, 5 Suangelij annundat donari reconciliiitionem amp;nbsp;vitam xternam propter ChriHtttn mediator em. His differ en tij s confideratis non difffile eil intelUgere parttculam, Sicut me. Qjjemadmodum enim t^oyfes immediate a T)eo vocatus e^l Gquot; ornattis miraculés ijux erant tefitmonia doElrinx : I ta Chriilm esl perfona à Patre miffa, amp;nbsp;ornata teflimonijs, oßendunt T*atrem aternnm fontem ejji doElrinx, quam hie doctor fonat, amp;nbsp;approha-torem ac defenforem. ‘Heindeficut à. e^ifoyfe reli^utpropheta, facerdotes (ß omnes don:ores in iUo populo acceperunt doSlrinam legis, amp;nbsp;contemnentes vJHoyfen horrendif patnis op-preffiffnt ; Ita à Chri^lo nonfolum apoßo-, It, fed omnium temporum mtniilri in Pcclefia 'vocem Suangehj acceperunt, dr afpernantes hanc vocem poenas prafentes dr xternas fibi accerfunt.
eyiLti\ bcui huius capitis tres notas sintichrtiHproprias récitât, ejuarum prima eil arrogantia. tydItéra eit abufus nominis dtuini. Tertia eil effethu doilrinx, tjui in cordibus auditorum fentitur. Et ff enim fanatici doilores maxima bona fuis audttoribus pollicentur t tarnen experientia oßendtt va-nifftmas effe taltum impoßorum jigjiçoKDyiœ iMKeyiof’
TEX.
-ocr page 112-^6 CAPVT XVII!.
T E X T V S.
N On habebunt l’ræceptumdei* facerdotes amp;nbsp;le- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
ultx totius tribus
Leui partem amp;nbsp;hæreditatem cum Ifrâ-el, quia facrificia Domini amp;nbsp;hæredi-tatemeius comedent, Ideo enim non habebunt hæreditatcm in medio fra-trum fuorum, quia D o m i n v s elthï-reditas ipforum, fient locutus eft eis. Hoc autem erit ius facerdotum à po- I pulo , amp;nbsp;ab his qui offerunt facrificiai fine fit bos, fine ouis. Dabunt facerdo-ti armum, ambas maxillas, ac ventri-culum, primitias frumenti, ipufii, olei» amp;nbsp;tonfuræ ouium. Iprum enim elegit Do MIN VS Deus tuus de eu n élis tri-bubus tuis , vtfungatur minifierio in , nomineDoMiNi,ipfeamp;filijeiusper' : petuo.
Sivenerit leuitaex vna vrbiumtuî-rum, vel ex vniuerfo Ifracl, vbi e(l pe-regrinus, Sc venerit iuxta omne defide-rium animæ fuæ ad locum, quem elege-rit D o M 1N V s, vt fungatur minifte-rio in nomine D OM IN I Deifui,ficut omnes fratres eius leiiitæ, qui ibi fiant corani
-ocr page 113-Devteron. 97
coram Domino, æqualem partem vi-ftus habcbnnc , exccpto patrimonio quod veiiditionetranflatum eft.
Quando veneris in terram, qua D o-M I N V s Deus tuus dabit tibi, non dif-cas facerc abomina-
Seueridima pro-hibitio de yitandis omnibus impoftur« diuinationû amp;nbsp;in-cantacionum.
tiones illarum gentium, nec inuenietur in te ducens filium fuum aut filiamfu-am per ignem, aut vates, aut dierum obferuator, aut for-tilegus, aut magus, aut incantator , di-uinator, aut figno-rum interpres , aut interrogans mortu-os. Omniscnimqui
Multse appella-tiones in lege diui-na recefentur, quia femper apud omnes gentes yarn irnpo-llutf diuinacionuoi fuerunt.
taha facit eft abominatio D o m i n o, amp;nbsp;propter huiufmodi abominationes delet eos D o M1 Nvs coram tc. Tu autem integer cris cum Domino Deo tuo. Nam genres quas tu pofsidcbis» dierum obferuatores amp;nbsp;vates audiue-runt. Tu autem non itaconftitutus eris ergaDoMiNVM Deum tuum.
Prophetam fi^ut nbsp;nbsp;nbsp;Promissio
me fufcitablt tibi de Meffia enarrata
H D o MI-
-ocr page 114-98 CAPvr XV I ri.
D o MIN V s Deus tu- a Petro Aft.j. amp;nbsp;i US de medio tui amp;nbsp;de Stephano Ad. 7.
fratribus tuis, Ilium audietis, fieut pe-tijfti à D O MIN O Deo tiio in Horeb in die congregationis atq^ dixifti, Dein-ceps non audiam vocem Domini Dei
mei, amp;nbsp;ignem hune magnum non vidc-bo, nemorlar. Etdi-xitD o M I N V s ad me,Bene funt locuti.
Mediator efl ho' mo, vt polTit nobif' cü familiariter col' loq'ui, Sc nobis O' üendere Patiein» quia non poirunius fuftinere loquenté in maieftate.
Prophetam fufei-tabo eis de medio te, amp;nbsp;ponam verba mea in ore eius, lo* queturep ad eos omnia, quæ præcepe-ro illi. Qui autem verba mea, quælo-quetur in nomine meo, audire no'ue' rit, ego reqüiram ab eo.
fratrum fuorü ,ficut
Prophetaauté qui Vaticinium gt;1' pra:fumferitloquiin Antichnfto. nomine meo, quæ non præcepi ei vt lo-queretur,amp; qui in nomine deoruin alie-norum loquetur, morietur. Quod ß dixeris in corde tuo, quomodo pofltini fcirequale verbum DoMiNvsnonfit Jocutus? Quando in nomine Domi-NI propheta illc loquitur , amp;nbsp;non re? fponde-
-ocr page 115-D ! V T E R o N. 9 9 fponderiteuentus prædiâioni, hoc eft, verbum quod D o m i n v s non eft locu-tus, fed ex præfumtione locutus eft illc propheta, amp;nbsp;iccirco non timebis eum.
CAPVT XIX.
Argumentum.
£tiv S emrrauit i^^oyfes primant tabulam Decalogi. T^nc accedit ad explicationem fecundt tabulit,amp; tn hoc capi-te triapracepta ilUtftrat, quot;T^n occides, ‘Hon furtum facies, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;falfum te(timoni-
um. ‘^Difcernit enim cadem tnuoluntariam feufortuitam à cade exin/idijsfatla, amp;nbsp;in~ uoluntariam cfuidem punit exiiio, ^uodßnie-hatur morte fummi [deerdotis, 'voluntariam -vero capitali fuppiicio. Tieinde feuerijfime prohibée tranßattonem terminorum, ejuee eït fiecies furti dignifftma odio amp;nbsp;execranda ab ommbui homtnibm. T^ofiremo fancit pænam talionis aduerfm calumniatorem, ac cenfet eodem fuppiicio puniendum eße , ^uo aße^n^ eßet aduerfarius, fi conuiUtu eßet.
T E X T V S.
CVM
-ocr page 116-lOO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T XIX.
CV M delcueric Afyla.
Dominvs De-
us cuus gentes, quarum terrain tibi datums eft,amp; occupaueris earn, amp;. habita- ' ueris in earum vrbibus amp;nbsp;ædibus, tres ciuitates feparabîs tibi in terra, quam Dominvs Deus tuns dabic tibi m poflefsionem, amp;c loca idonea eliges, Sc termines terræ diuinitus tibi afsigna-tæ in tres traftus diHribues,vt reus homicidij habeat perfugium. Ideo au- , tem illuc fugiet autor cædis, vt viuat.
Si quis perciiflerit proximuni fuum ignorans,amp; antea eum non edit,vtd quis cum proximo fuo abeat in (ikiaui ad cædcnda ligna, amp;: diim impellit ma-num fuam fecuriarmatam, vt fuccidat arborem, ferrum de ligno delapfum inproximum impingens interficiateû, is ad aliquam harum yrbium confugi* at, vt viuat, ne vindex fanguinisiraar-dens perfeqiiatiir autorem cædis, comprehendat cum propter viælongi-tudinem , Si percutiat animam eius, cum quidem non fit reus mortis j quja antea non oditeum. Quare præcipio tibi, vt tres ciuitates fepares.
Cum autem dilataucrit Do min vs
Deus
-ocr page 117-DEVTERON. lOl
Deus tuus terminos tnos, ficut iurauit patribus tuis, amp;nbsp;dedcrit tibi vniuerfaoi terram, quam eis da- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1è
re pollicitUS eft ( fi gales funt conditio-modo feruaueris hçc «aies, quia poftu-præcepta omnia, ea- laut integvam legis quefeceris,quxho-die præcipio tibi, vt diligas Domi-N V M Deumtuum , amp;nbsp;ambules in vijs eiua omni tempore ) addes tribus (u-perioribus alias tres vrbes gt;nbsp;vt non ef-fundatur fanguis innocens in terra, quam Do MIN vs Deus tuustanquam hæreditatcm tibi dabit , amp;nbsp;fias reus fanguinis.
Si quis autem oderit proximum fu-um eicç infidias collocauerit, amp;c impetu quodam percuflerit eum , amp;nbsp;mortuus fuerit, amp;nbsp;fugerit ad vnam ex illis vrbi-bus, mittent fcniores ciuitatis illius, Si fndc retraftum tradent in manus il
lius qui habet ius vindicandi fanguinis . vt interficiatur. In.erficiatur, f. Non parces ei, fed. ron priuata yindi-auferes innocentem ûa, fed ordine le-
sum amp;nbsp;iudiciorum diuinicus inftituto amp;nbsp;approbate.
Numa Pompilius
3 minos
fanguinem ex Ifraël vt tibi bene fit.
No transfères ter-
H
-ocr page 118-minos proximi tui, qne pofuerunt priores in poflefsione tua, qnam D o m i-Nvs Deus tuns da-bit tibi in terra qua acceperis pofsiden-dam.
T 'XIX.
rex Romanus cunl amp;nbsp;publicum agruin populi Romani S priuatuni vniuftu' iufque certis limiquot; tibus tcrminifquc
definiirctjlegemtu-lit, vt qui terminos । ihtuto dimouillet i locojcum homiiien’ liceret fine fraud« neci dedei e. Plu' taichus Numa.
quicqnid illud pec-
cati amp;nbsp;facinoris fuerit, fed in ore duo-
Non ftabit teftis vnus cótra aliquem, rum aut trium teiliu ilabit omne verbugt;
Si ftcterit teftismendax contra ali-quern, accufanseum præuaricationiS) ftabit vtracp perfona litigans coratn Domino, coram facerdotibus amp;nbsp;iu-dicibus,qui illo tempore indicia gu-bernant, amp;nbsp;indices diligenter inqui-rent, amp;nbsp;fi falfus tetlisfalfum teftimo-nium dixeritcontrafratrem funin,fî-cietis ei fient fratri fuo facere cogita-uit,amp; auferes malum de medio tui, vt audiences cæreri timeant , amp;nbsp;nequaquam taliaaudeant facere in medio tui. Non
Calamitates S ipfis qui perferunt amp;nbsp;fpeilatorib. vti-les lunt. Vtrique ; enimreddiitur me-liores , illi doIorCj hi exemplo-
parces .
» B V T £ R o H. lOJ parces ei, fed animain pro anima, ocu-lutn pro oculo j dentem pro dente, ma-num pro manu, pcdem pro pede ( exiges.)
C A P V T XX.
Argumentum.
5 N c 2 T in hoc capite leges bellt, ejua-rum prima opponitur fuperbia ^iacis, qui d/xit fe etiam fine Deo hofles vtncere pojjè. Etfi enim non damnat vfum armorum lt;amp;nbsp;aliarumrerumqu^ad hélium gerendum ne-cejjartit fant ; tarnen prohihet ßduciam hu-manorum prafidiorum, amp;nbsp;iubet vt à T^eo pétant amp;nbsp;expen:ent viU:oriam- tyd l T E lexeSl; Q^ndo hoftie petit pacem t/eruan-dum eïi itu fuppltcum. 'Ei(am dedati populi aut exercittu non interficiendi aut perdendi
Caufe ettam ducum à populi errors difiernenda fant. Te nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Itx- T[on llt;t-
dantur homines nifi quos reprimt necejji e^. /deo iubet parti miiUertbut amp;nbsp;infanttbut.
.a -RJ .A. T^on cum natura puonandum . e/l, fed cum hoile. Q^are eatenw Itcet no-cere rebus hojltum, vt verbi caußa arbortbut, ^gt;tatenus lex Tgt;ei conccdit.
H 4 TEX-
-ocr page 120-104
C A P V T XX.
T E X T V S.
SI cxieris ad bellum contra hoftes tuos, amp;nbsp;videris equos amp;nbsp;currus, amp;nbsp;populum maiorem te, non timebis eos,quia D O MIN V s
Deustuus tecum eft, CoWatioaprf ... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. * lentiaDei.
qui eduxitte ex Ae-gypto. Cum autem propius ad pugnam Vcneritis, accedet facerdos amp;nbsp;hac ora-tione ad populum vtetur: Audi Ifrael vos hodie cominus cum holle congre-dimini, non frangatur cor vellruin, ponite metum, amp;nbsp;nolite metuere aut reformidare eos, quia D o m i n v s Deus veftcr ambulat vobifcum, vt pu-gner pro vobis contra holtes veftros» Sc vos faluet.
Prxfeéli quoq? fie dicent ad popu-lum, Si quis ædificauit nouam domum, amp;nbsp;nondum dedicauit eam,isabcatamp; maneat in domo fua, ne moriatur in belle, amp;nbsp;alius dedi-cet eam.Si quis plan-
. • nbsp;nbsp;nbsp;” „ ' eii in ea nabitare.
tauit vineam amp;nbsp;non
dum fecit earn com-munem,abeatamp; ma-ncar dorai,ne moria-
Facere vineam communem eft fiu-âus ex ea capere.
turin
DEVTERON. lOJ tur in bello amp;nbsp;alius faciat earn com-munem. Si quis fponfalia celebrauit cum 'vxore amp;nbsp;nondutn duxit eam do-inum, is abeat amp;nbsp;maneat domi, ne nio-riatur in bello, amp;nbsp;alius ducat eam. Huie orationi hanc etiam appendicem ad-ijcient præfeâi amp;nbsp;populum alloquen-tur : Si quts eft timidus amp;nbsp;fraâo ac de-miflo animo , is abcat amp;nbsp;maneat domi, nealijs Gteaufapauoris, quo cor ipfius confliftatur. Cumep finemdicendi fe-cerint præfcûi, collocabunt duces ex-ercitusin prima acicpopuli.
Si quando accefleris ad oppugnan-dam vrbem, primum ei offeres pacis conditiones. Has fi acceperit amp;nbsp;ape-' ruerit tibi portas, vniuerfus populus qui earn incolit tibi fubieftus erit amp;nbsp;tributarius. Si autem repudiauerit pads conditiones amp;nbsp;volueric tibi bellum facere, obfidione eam cinges gt;nbsp;cumqp tradiderit Dominvs Deus tuus il-lam in manum tuam , percuties acic gladij omnem mafculum, exceptis mu-lieribusamp; infantibus , iumentis amp;nbsp;alijs rebus quæ funt in ciuitate. Omnia fpo-lia inter te diuides, amp;nbsp;comedes de fpo-lijs holUum tuorum, quæ Dominvs
H 5 Deus
-ocr page 122-TO 6 'c a' P V T XX.
Deus tuns dederit tibi. Sic faciès omnibus ciuitatibiis procul difsitis , quje non füllt cinitates ipfarum gentium. , At in ciuitatibus iftorum populo-rum gt;nbsp;quos D o m i n v s Deus tuus tibi tanquam hæreditatem attnbuet, non permittes viuere, quicquid fpirat, fed ' anathemate percuties cos videlicet Hit-thxum, Amorariim, Cananæum, pheri-fæum amp;nbsp;Hiuæum, atqj lebufæum, licut præcepit tibi D o m i n v s Dens tuus, ne doceant vos facere omnes abomina-tiones , quas ipfi fecerunt dijs fuis amp;nbsp;peccctis contra Domin vm Deiiin veitrum.
Quando obfedcris ciuitatem longo tempore, amp;nbsp;oppugnaueris earn vt earn capias, non perdes arbores eins impa-ôa fecuri. Poterisenim ex eis viôtutn decerpere, ideo non fuccides eas. Nam lignum eft in agroamp; non hoino,nec machina bellica. Quæ autem arbores eiufmodi funt , vt feias efui minime aptas elfe, eas perdes amp;nbsp;fuccides, amp;nbsp;inde extrues machinas contra ciuitatem, qux tibi bellum facit, donee redaâa fueric in tuam poteftatem.
Capvt
-ocr page 123-DEVTÉRON. 107
C A P V T XXI.
Argumentum.
n E leges in hoc capite recitnn-tur ,lt;jucirum prima pr^tcipit, vt certis cere~ monijs expietnr cades, cuius autor ignotus e^. Voluit enimTJeus his ritibus ofiendere quanti vitamhominumfaciat, ÖT i^uantopere de~ tefletur defiru^ionem fui operis in humanu natura. Secundalex fic moderatur villori-am,vt velit etiam erga hofles txerceri iw natura. Cum igitur fexus fœmineus ßt imhecil-lior, non vult eum à viitoribusflagitiofe tra-^ari, fed inijcit fienum petulantia. Tertia lex de iure primogenitura docet iußum ejji, non tjuod nobis videtur, fid ejuod Deus fan-xit. Quarta /ex tantjuam honeflum exemplum commonefacit iuuentutem, parentes (Ir magißratus. luuentus agnofiat iudicium Des modeflius viuat, Parentes fiuertus regant filies filtas, Magißratus fiiant vo-luntatem Dti effe, vt adsuuent parentes ö* fcholas in tuenda dtfiiplina. Toßrema lex exaggerat atrocitatem ßtpplici}, quo homines confcelerati ohm in crucem agebantur : A4a~ ledtSlus a Deo, qui pendet in ligno. Stc alibt depoenis non loquitur firiptura. “lilam poena ipfa
-ocr page 124-ïo8 capvt XX r.
tp/it nonfttctunt homines reos, id eît,propter pænas non irafcitur T)eui, fed propter pecca-ta. Car igitur de hac poena tam atrociter lo-^vitur? E.-eifiimo tantum propter mortem ChriHi hoc dtSlum rjje , vt intelbgatur tn fjunc derin.itarn tjfe malediUionem, cut genus httmanum fubteRum fuit, id e^thunc ftiUnuiJJepoenam debttam iujlicia Dei, (br itn pro nobis perfolutfe
T N S.
QVando in terra, quam Domi-,N V s Deus tuus daturus clt tibi» inuent'j faerie cada-uer hominis interfe- Expiatio cædis, diiacensinagro,amp; ignorabitur cçdisau tor, cgredientur feniores amp;nbsp;indices tui» amp;nbsp;ractientur vfc^ ad ciuitatesquæ funt incircuitucadaueris. Et ciuitatis ilH-usjouæ proxima fuerit cadaueri, feniores tollent vitulam de armento, qux nondiim fuftinuic Jaborem agricuku-ræ, nec iugutn traxit, amp;nbsp;ducent earn in vallem faxofam , quse nunquam cuka eft, nec fernen a cc epic, amp;c præcident ci ceruicem.
Etac-
devteron. 109
Et accèdent facerdotes filij Leui, f quoselegit D o m in v s Deus tuus, vt miniftrentei,amp;.be- oæ.i, f.cerdo-nedicant in nomme tuæ. eius, amp;nbsp;fententia ip-forum dijudicetur omnis caufa amp;nbsp;om-ne detr imentum 8c omnes feniores ci-uitatis illius accèdent adinterfeétum»
amp; lauabunt manus fuas fuper vitulam, cui in valle ceruix præcifaeft.amp;dicent,
Lotio manuum innocentix lymbo-lum.
Manus noftrx non cffuderunt hunc fanguinem, nee oculi noftri viderunt. Propitius efto populo tuo Ifraël quem redemifti Domine. Non imputes fanguinem innocentetoi populo tuo Ifraël, amp;nbsp;expiabitur reatus fanguinis. Hoe modo auferes à te fanguinem innocen-tem, cum feceris placentia oculis D o-
MINI.
Siexierisadpugnâ Moderatio in vi-contra hoftes tuos , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
amp; tradiderit eos D o m i n v s Deus tuns in manumtuam, amp;nbsp;captiuos duxe-ris, amp;nbsp;inter hos videris mulierem forma præftantem, amp;nbsp;volueris cum ea ma-trimonium contrahere, duces earn in domum
IIO nbsp;nbsp;nbsp;CAPVT XXI.
domum tuam, amp;nbsp;ilia tondebit capiIios fuos, amp;nbsp;vngucs rccidetj amp;nbsp;deponet ve-ftein in qua capta eft, amp;nbsp;fedens in domo tua deflebit pattern amp;nbsp;matrem fu-am vno menfc , quo exaäo dormies cum ea gt;nbsp;amp;nbsp;eris maritus eins, amp;nbsp;ipfa vxor tua. Si autem difplicuerit tibi, lines cam abire quo volet, ncc poteris earn vendere pecunia, aut oppignora-re, quia humiliafti earn.
Si habucrit homo duas vxores, vnam diledam,alteram odiofam, amp;nbsp;ex vtrarp fufceperit liberos, amp;nbsp;fuerit filins odio-fsc primogenitus, amp;nbsp;tempus venerit, quo filijs hæreditas dtftnbuenda eft, non poterit filium dileâæ facere pri-mogenitum,eumcp præferrefil'o odio-fæ, fed filium odiofæ agnofcet primo* ccnitum, dabitm ei , nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
duas partes fuarum [„rx”* facultatum, quia hie eft principium roboris eius, ideotç dc-betur ei ins primogenituræ.
Si quis habet fili
um contumacem amp;nbsp;FiHus heliuatio-
, ,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ni dcditus amp;nbsp;con-
rebellem , qui non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p^^cntib.
audit parentum ad- accufatus , lapidi-inonitionem, Sc ca- busobmatur.
ftigatus
-ocr page 127-DEVTERON. Ill
ftigatus non cmendarur, appréhendent cum parentes amp;nbsp;ducent ad feniorcs ci-
oicatis illius , amp;nbsp;ad portas loci illius ,amp; dicent ad eos , Hie filius nofter contn-max amp;nbsp;rebellis eft, nec audit noftram admomtionem, amp;efthelluo amp;nbsp;ebrio-fus. Tuncfaxis obruenteum omnes eines illius vrbis, vt moriatur, amp;nbsp;aufercs *
Olim in portis excrccbantur indicia.
malum de medio tui, vt vniuerfus I frat I audicns timeat.
Cum videt mul: titudo pocnas fon-tium, plurimi co-hercentur raetli fi-milium pœnavutn.
Quandohomofe-eerit peccatum mor-
tc dignum, Sc (ic fucrit interfeiftus, vt in ligno pendeat, non nianebit cada* uer eius per noétem in ligno , fed eo-dem die illud fepelies, quia malediclio D o M INI eftfufpenfus, ne ter ram tu-am contamines, quam D o m i n v s Deus tuus dederit tibi tanquam hæredi-
tatem.
CAPVT XXII-
Argumentum.
Inn 10 C/^pitü tepetit legem de dde-Uione
-ocr page 128-lit nbsp;nbsp;nbsp;CAPVT XXII.
Eltone proximt, ^uie ell praftare alijs omnU ! office à ‘Deo mandata etiam inimicii. De- ' inde tradit t^uafdam leges polit teas, /jaarut» fantprohabiles rationes, Etfienim lex dint- I na pracipne valet ptfipter antorttatem legit- j latoris : tarnen minime reprehendenda ell dltligentta tjnarens aliijnarnm legum proba-biles rationes, ‘Poflr emo feuer ijßme ptaetpit tnagifiratibut, vt leges coniugtorum conjer-uent, amp;nbsp;puniant adulteria, vagas amp;nbsp;incefttit libidines, ei' tollant è medio ilia dtraporten-ta, tpua dr iram Dei irritant, dr polluantgt-nut humanum tetris bbidinum confu/iontbtHt ^ulacertijfimum ell Deum horribiliter ira-fei dr ipfis libidinum confußonibut, dr negligentia gubernatorum, tjui eat non puniunh necfintes è medio tollunt.
'ï N S.
Lex naturæ de di' ledioiie ^ximi có' gruens cum diâo» Quod tibi nonvi* fieri, akeri ne fe-ceris.
CV M viderisbo-uem aut oucin fratris tui errantetn, non occukabis te ab cis, fed reducas ea ad
fratrem tuum. Qiiod fi Crater tuns lon-gius abeft amp;nbsp;non nofti etim, duces ea in domum tuam, vt fint apnd te, donee à fratre
-ocr page 129-BEVTERON. Iij fratre qiixrantur amp;nbsp;à te ei reftituan-tur. Idem facies de afino amp;nbsp;veltimcB-to, amp;nbsp;de omni re fratris tui amiffa amp;nbsp;à te inuenta. Non enim poteris occultarc earn. Si videris afinum fratris tui
autboucm cccidilfe in via , non occul-tabis te ab eo, fed eum fublcuabis.
Non geret muli-tr armaviri,necp vir vtetur veile fœmi-nea. Abominabilis enim eft Domino Deo tuo quifquis hoc facit.
Deus in creatio-ne diftinxit marera a foe mina , amp;nbsp;alia officia mafculino fc xui, aliafoeminino affignauit. Hane diftinaionem vult efi'e ratam , amp;nbsp;tut-
bintes earn vel leuitate in veftitu, vel iiroXu«î«y-acerrirne odit maximeque detcftatur-
Si iter faciens in arbore vel in terra inueneris nidum a-uiculæ, amp;nbsp;niatcr pullis vel ouis incuba-uerit , non auferes matrem cum pullis gt;nbsp;fed matrem fines a-uolare amp;nbsp;contentus eris pullis, vtbene tibi fit amp;nbsp;longo viuas 1 tempore.
Sicut fupra pro-hibuit coftioné hoe-di laftentisjita hoc loco iubet parci a-uiculs incubanti , vt nos admoneat de officiis humanita-tis non folum erga homines, fed etiam erga beiUas. Nam excrcentes immani tatem in beftias,al'-fuefiunt ad crude-licatë aduetfus homines.
I Cum
I I 4 C A P V T Cum ædificaueris domum nouain, facies corona per atn-bitum tc6i, ne polluas domum tiiam reatu fangiiiiiis , fi quis è tedo delaba-tur.
Non feres in vi-nea xua diner fas fe-minum fpecies , ne fanótificcs plenitudi-ncin feniinis vna cum prouentu vincæ.
Non arabis fimnl bouc amp;nbsp;afino.
X X I r.
Vult Deus Angulos alioruin vita parcere. Nonenirti tantum nobis na-Icimiir, fed vita v-niuerfa direftaelle debet , primum aJ agnitioncm amp;cele-brarionem Dei, deinde ad communein focietaté fouenda.
Sic in Ecclefiavi-tanda eft confuno generum doftrinæj philofophiæ, legis amp;nbsp;Eiiangelii. Ell enim Deus amans ordinis amp;nbsp;dilhn-tlionis.
Cic.2. de N. D-quar ? Quorum ipfa terga declarant non ed'efe ad onus accipiendura figurata, ceruices autcni tiatæ ad iugum , turn vires humcronim amp;nbsp;latitu* dines ad aratraextralienda , quibus terræ fubi' guntur filTione glebarura . Maneat igicur bos arator amp;nbsp;afinus geftator onerum, Sc vnicuique conuenientia officia affignencur.
Non indues veftem ex Iino amp;nbsp;lana contextam.
Funiculos in firn- Huius legis ratio brijs facies per qua- «tatcap.u.Num. tuor angulos palllj brias , recordenw tui, quo opericris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnium mandato-
rura Do- I
-ocr page 131-o E V T E R o N. II5 rum Domini, nee fequaiiturcogitationes fuas. luit ergo hrec forma veßitus nionicrix amp;nbsp;con-cionatrix dediftinftione Ecclelis ab ahis (eâis, amp;nbsp;de affidua verbi diuini meditatione.
Si daxerit aliquis vxorem , 8c poft confuetudinem coniugalc cœperit earn odifte, amp;nbsp;prætextu criminis fparferic inalain famatnde ea,amp; dixerit,vxo
rem hanc duxijcumcp ad earn ingrede-rer , non inueni in ca ligna virginita-tis, tollent eam parentes eins, amp;nbsp;profèrent figna vivginitatis eins ad feniores vrbis, qui in porta fnnt, amp;nbsp;dieet pater, riliam meam tradidi huic in matrimo-
niixm, quam cum odiffet deformauit eam dicens , Non inueni in ea figna virginitatis. Et ecce hîc fnnt figna vir-
ginitatis filiæ meæ, amp;nbsp;expandent vefti-mentufh coram fc-
Excutere veftem fignum erat com-minationis ; 5cin-
nioribus ciuitatis. dere , indignatio-Tunc appréhendent ; Ev.pandere, r . nbsp;nbsp;nbsp;*' , . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ euldentisprobaoo'
leniores vrbis illius
virum amp;nbsp;caftigatnm
multabunt centum ficlis atgenti, quos dabunt patri puellæ , quia virginem in Ifraël infamia deformauit, amp;nbsp;retine-
bit eam vxorem, nec poterit cam di-mittere toto tempore vitæ fuæ.
I 2 Si au-
-ocr page 132-ll6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T XXII.
Si autem res ira fe habet, amp;nbsp;non funt in cafigna virginitatis inuenta, educe-tnr puella ex domo patris fui, amp;nbsp;ciues illius vrbis faxis cam obruent vt mo-riatur, quia probro deformauit Ifraël fornicando in domo patrisfui, amp;au-feres malum de medio tui.
Si dormierit ali- nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;- . .
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Très ipecies i-
quis cum vxore alte- dulterii.
rius vtercp morietur adulter amp;nbsp;adultéra, amp;nbsp;auferes malum de Ifraël.
Si puella fuerit a-licui defponfata, Sc inuenerit earn aliquis in ciuitate , amp;nbsp;rem cum ea habuerit, educes vtruniç extra portam vrbis, amp;nbsp;faxis obrues vt i moriantur, puellam quidem quia non clamauit cum elfer in ciuitate, viruin autem quia humiliauit vxorem proximi fui, amp;nbsp;auferes malum de medio tuf
Si autem in agro j jj inuenerit aliquis puellam alteri defponfatam, amp;nbsp;compre-henfæ vitium obtulcrit, ipfemorietut folus , puellam veto non lædcs, quia nihil commifit morte dignum. Vt enim latro impetu fado in proximum fuum interfi-
-ocr page 133-D E V T E R O N. HJ interficitanimameius , ira tes fe habet in hoc cafu. Nam in agro inuenit eam, clamauitcç puella defponfata, nec ade-ratei liberator.
Si inuenerit ali-quis virginem non-dum defponfatam,amp; comprehenfæ vitium obtulerit, amp;nbsp;res ad cognitionem dedu-fta fuerit, dabit is quidormiuit cumea,
Stuprû offerens virgtni amp;nbsp;ducat ei, amp;nbsp;de fuo dotem conftituat.
Lex Attica erat oratio difîunâiua, Stuprum offetent virgini aut ducat earn , aut det doté.
parti puellæ quinquaginta ficlos argcn-ti, amp;nbsp;ducet earn vxorem, quia humilia-
re toto tempore vitæ fuæ.
Nemo ducat vxo-rem partis fui nec re-uclet. tegumentû partis fui.
Prohibet inceftû cum nouerca.
Argumenturti.
• In principio capitis rece»fintnr gradtu ' per/onarum, tjHibm non licehat in illo populo ( magiflrattis gerere, aut facer dot io fungi. To-» fiea traduntnr leges, qua licentiam turba mi~ « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I 3 litaris
-ocr page 134-1*8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T XXIII.
iKArisfienxnt, 7gt;{onenim unit DetubcH^ fill nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J i'/ de Thtiipfto Alniedone Thecpenf‘
pu* apnd Athenäum ßripßt : t\KtebatjMS dttn:ores pugiles ihittfltciit lemtatis. emm turpitudinù amp;nbsp;otrotitatis non adertit ed s' virtui non de fuit ƒ ‘Pro Jobriet ntt ebrietntem nmnbant, pro luflida rapinM amp;nbsp;C£dts , utritatem uero amp;nbsp;pnElornmJidem fn- ' per be dertdebant ,perinrta denitj^ nbsp;nbsp;impofttt-
rtuducehant laudci ingenffnn ne^iigebant, etltenarapiebant. Pltcille. Q^nretumDeM quot;velit Jtios miittes opera natura verecutide exeejui, non difficile inteUeblu eU-, ^uMtnt» diligentiam in alijs officiji poflulet, InJinere-citatur exprejfa prohibitio ufurarum , tjitti pugnant cum aqualitate- 'PJemo enim aebil iucrari de aliéna, ^^‘fccipieni ujuras lucgt;lt;i-turde aliéna, ijuia mutuatlo tranftulitdir , minium, (îr ejutdem rei non Jua natura fa-nificantis. “^fon ePt igitur iufium lucrani' t.Ae ret oflenditpropter hanc inaipualitater» j exhaurtrî magnam partem hominum, eam^ 1 ob caufam non modo facr aliter a ,Jedettam i fapientet extra Ecclefiam ufuroi uitupera-t unt, vt Cato in prtmo de re ruflica , iores noflrific habuere, amp;nbsp;ita in legtbus po-fitere, furem dupli condemnart, faeneratore# ^uadrupli, QiuntopeioremctuemexiJlima' rint
-ocr page 135-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DEVTERON. II
I nbsp;nbsp;nbsp;rtnt fosneratorem ijuarnfurem, hinc licet exi-
‘ Jhmari,
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T E X T V S.
NOn intrabit Eu- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inuare in
nuchus excifis Ecdefiamfignificat
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«. nbsp;nbsp;1- non adinfni advl-
; aut iraölS tethcuhs tunftionem in ’ UlEcclefiamD O M I- Ecclefu aut Rtp. i Nl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem Eunu-
I - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;chi non admitte-
l bantuv ad funftiorcspuWicas , c^uia plærunque I funt eftoeminati j amp;nbsp;propter ftetditatem minus ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folicitide pofteritate.
i Non ingredietur Hac lege dtfcer-l fpurius in Ecclefiain nit Deus natos in t DoMlNl,nequideni bonefto coniugio a poft decimal, gene-
1 rationem,ac omnino res. Etfi emm dor ' non venict in con- na Dei non funt ai-t gregationem Domi ad camaiem I' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propagatiQnem,ta-
men Deus vult ho* note afiici coniugium amp;nbsp;thorum immaculatum, amp;nbsp;propagati genus humanumnon vagis libidi-nibus 5 fed eo ordine quern ipfe in paradiCo inlU-tuit St poft diluuium confirmauit.
Arhonitæ 8c Moa- Nemo fanusho-' bits non ingredten- Rem ad gubemacu-tur in Ecclefiatn Do- ’â
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ Quatecum Ammo-
1 MINI, ncquide poft nitæ amp;nbsp;Moabit« ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï 4 hoftilem
’ 1
1
-ocr page 136-12 0 C A P V T decimam generatio-nem, a.c nullo vnquä tempore in congre-gationem Domini veuientj quia nolue-runt v«s indruere commcatibus, pane fcilicet Sc aqua in via,poftquam egrefsi eratis exAegy-pto, ac præterea conduxerunt contra
XXIII.
hoftilem animüde* clararint aduerfus populum Ifracl vl-gantem in deferto, non difficile uitel-leftu eft , cur nolit Deus qucnquaraab his propagatü præ-fici populo Dei.
vos Bileam filift Beor de Pethor ex Mefo-potamia, vtmaledi-ceret tibi, fed noliiit
Bileam propheta Melbpotamiæ fum-raus poft Moyfen.
D o MIN V s Deus tuus audire Bileam, Sc conuertitmalediftionem inbenedi-étioncm tuam, quia diligebat te. Non quærcs pacem , aut bonumeorum in æ- _ intelligan-tur de publico odio ternum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;totius populi aduer
fus pofteros Lot. Non enim prohiber ptiuatini in eos conferri beneficia.
Non abominaberis Edomæum,quia frater tuus eft, nec Aegyptium, quia
peregrinus fuifti in terra eius. Qui nati fiierint ex cis tertia generatione, intra-
Neceflitudo ho-fpitii fände colen-da eft.
bunt
DEVTERON, I2l bunt in Ecclefiani Domini.
Quando egredieris ex caftris tuis contra hoftes tuos, caue tibi ab omni re mala.
Si fuerit aliquis inter vos immundus propter pollutionem noâurnam,egre-diatur ex caftris, nec ad ea redeat ante crepufculum, Lotus autem aqua poft foils occafum redeat in caftra.
. Habebis locù extra caftra, ad qucm egredieris armatus pala,cutnq3 forisfe-deris facies foffulam, vt in ea abfcondas excrementatua. Nä DoMiNvsDeus tu-
Hæc lex admo-nec nos ne cafira filüDei, id eft, Ec-clefiä (candalisde-formemus,ncc imi-.temur vpupam,tjuç proprium nidü con-taniinat.
ns ambulat in medio caftrorum tubrum , vt te eripiat gt;nbsp;amp;nbsp;tradat tibi inimi-cos tuos. Ideo caftra tua fint fand'a, amp;nbsp;nihil fordium.in eis confpiciatur , ne difcedat à te..
Non trades ferufi „anc legem de domino fuo , qui ab ^lèruo fupplice non illo ad te confugit, violando valde il-fed habitabit tecum luftrathiftoria,lt;ju^ in loco quemelege- KSJ'S rit in aliquavrbium Auguftus cœnaret
I S tua-
-ocr page 138-122 CAPVT tnarumjvt ei bene fit. Non deglubes euni.
X X I I r.
apud A tedium Pole lionem, fregerat v-
nus cryllallinum ex leiuis. Ad mortem rapi eum Atedtus luflit, nee
vulgari quidem periturum morte , murenis ob-iici iubebatur, quas ingens piCcina contincbat. Euafit e manibus puer , amp;nbsp;confugit ad cxfaris pedes, nihil aliud petiturus ciuam vt aliter peri-ret, nec elca fieret. Motus eft nouitate crudcli-tatis Cæfar, amp;nbsp;ilium quidem dimitti, amp;nbsp;crylial-lina omnia coram Ce frangi iufltt, compierique pifcinam.
Non fît meretrix inter filias Ifrael,nec fcortator inter filios Ifraël.
Non afFeres mer-cedêineretricis, ncc preciutn cams in do-mum Domini Dei tui cuitifcuncp voti prætextii,quia vtrun que Do MIN vs Deus tuus abominatur.
Scortatores amp;nbsp;adukctus punit De us.
Meretrix apud Salomonern in Pro-iierbiis eft imago fapientiæcuntrariï vcibo Dei.
Canes apud Paulum fignificant hi-reticos. Eft igitur procul ab Etclefia remouenda omnis
fophiftica, qua; etfi blandittir leuibus ingeniis : tarnen Dcum con tu-ineliaafticic amp;nbsp;multipliciter piis mentib. nocet.
Non dabis fratri tuopecuniamad vfii-tam, aut alimentum, aut aliam rem qiiam-
Vult lex Moyfi inter ciues officium mutuationis gratu-icum effe , quiaci-uis in communica-
cuntp
D E V T cnnquc, fed alieno, Fratri ante tuo abfqp vftira dabis niutuo, vtbenedicattibi Do M IN vs Dens tuns in
E R o N. 12 J tione rertim , qus communicari pot-funt.plus obligatus ell ciui , c]u„m pe-regrino aut holh.
omni opcre , in terra ad quam occu-pandam reéto curfu con tendis.
Cum votum voue-ris D o M I N o Deo tuo , non tarde fol-ues ,quia requiret il* lud D o MIN V s Deus tuns , Si hærebit in tepeccatum.Siau-tem non teceris vo-turn, non adraittes peccatum. Quod autem verbis à te conceptum eft , id præftandum ell, amp;nbsp;faciès quod fponte vouifti Do MIN o Deo tuo , ficut te verbis conceptis obligafti.
Vota funt pro-mifliones rerii lio-iieltarum amp;nbsp;polli-bilium . Nam votum non debet eflc vinculum iniquita-tis. Et ad impolU-bile nemo obliga-tur.
Cumingreffusfue-
ris in vineam proxi- ygUe locupletari cû mitui gt;nbsp;potcris corn- iniuria altenus. edere vuas vftç ad
faturiraté.fed nihil in vafe tuo rcpones.
Si ambulaueris per fegetem proximi tui, poteris vellicare fpcias manu tua, fed falcein non immittes in cam.
C APVT
-ocr page 140-124 C A P V T X X I 1 1 1.
CAPVT XXIin.
Argumentum.
711^1 M lex in hoc capite nonfint CAn-fa. concedtt diuortia , fed caufa mentioned compleilttnr, figntficans ita, concedi difiun-Elionem, fi^ua tarpitudo interuenerit. Vetat etiam dimijjam rurfm duci à dtmittentc, 'fieliijiia leges magna ex parte fitnt enarra-t tones feptimi pracepti, T^^on ßrt am facits.
'ï V. x i: y s.
SI quis duxerit vxorem amp;nbsp;cam fcc-dere coniugii fibi copularic, amp;nbsp;ipfa non valuerit gratia apud ilium propter aliquam turpitudi-nem,fcribet tabulam diuortij, quam trader in manum ipfius, eamque dimittet ex domo fua, cumqj e-grefla. alter! nupfe-rit, amp;nbsp;illequoqp ode-rit eam,dederitq3 ip-fi libellum repudij, eamque dimiferit ex domo fua, aut mor-
Vetus conOietU' do diuoi'ciorû erat, cognita in iudicio caufa fciente amp;nbsp;af-fentiente magiftra-tUjfcribere tabulas diuortii,nec conce-debatur difîunâio coniugum propter leues caufas, fed certJB amp;nbsp;grauescau fat diflbluendi tanti fœderis iudici ex-ponendæ erant.
tuus
DEVTERON. I2J
tuns fuerit, non poterit prior maritus rurfus ducere earn, cum fit immunda, quia hoc eft abominatio coram D o-MIN o, ne terram tuam peccato polluas , quam Dominvs Deus tuus dat tibitanquam hxreditatem.
Siquis nuperdu- Noui mariti im-xerit vxorem , non mumtas. proficifcctur in mili-
tiam J nec quicquam ci imponetur, fed immunis eritindomo fua, vtvno anno iætetur cum vxore fua.
Non accipies loco pignoris inferiorem amp;nbsp;fuperiorem mo-lam,quia animam fu-am oppignorauit tibi.
Hac æquitate in pignoribus vti de-bcmus , ne cripia-nius debitorib fiin-pliciter neceffaria ad viûum.
Pæna plagiarii, qui libero hamtni Icruitutem conciliar.
Siquis deprehen-fus fuerit furans fra-trcm fuum de filijs Ifraël, oppignora-uerit aut vendiderit eum, interficietur fur iUe,amp; auferes malum de medio tui.
Caue diligenter ne fias leprofus, fed facias quæcuncp docucrint te facerdo-tes Leuitici, amp;nbsp;ficut præceperint tibi, ita facies. Memento quid fecerit D o-
M 1 N V s
-ocr page 142-I2Ó CAPVT XXIII T.
M IN V S Deus tiius Miriam in via poll exitum ex Aegypco.
Exempla pœna-rum func commo-nefaiStiones depue-nitcncia.
Si (pximo tuo mutuum dederisj non ingredicris indomum cius, vt pignus auteras, fed foris ftabis, Slt;. debitor tibi offerer pignus. Si autem pauper eft, non rerinebis pignus donee eas cubitum, fed reddes ei pignus ante folis occafum, vt dormi-cns in veftimento fiio benedicat tibi.
Htc enim res erit iufticia coram Do- Iufticia,fcil.pjr-MINO Deo tuo. ticuJaris.
Non negabis mcr- Dignus eft ope-cedem pauperi amp;nbsp;in- rariusmeicedefua. opi, fine fit frater tuns, fine peregrinus, qui verfatur in terra tua amp;nbsp;intra porras tuas , fed eodem die folues ei mercedem debitam ante folis occafum, quia pauper eft, amp;nbsp;hac fm^rcedeJfuftentat vitam fuam , nc clamet contra te ad D o m i n v m,amp; hæ-reat in te peccatum.
Non morientur patres pro filijs, nec fill) pro parribus , fed vnufquifq^pro fuo peccaro morierur.
Noninfledes ius peregrini amp;nbsp;pupil-li, nec
-ocr page 143-ï) E V T E R Ö K. ï a 7
Tl, ncc auferes pignoris loco vidua? ve-ftitnentum. Memento quod feruus fue-ris in Aegypto, amp;nbsp;quod D o m in v s Deus tuus te inde redcmerit. Idco præ-cipio tibl vt hanc rem facias.
Quando mefliieris fegctem in agro tno, amp;nbsp;obbuione manipu-lum reliqueris, non
Spicilegia lelin-quenda pro paupe-nbus.
reuerteriSjVt toUas illnm,fed erit pere-grini, pupilli viduæ, vt benedicat tibi D o M1N V s Dens tuus in omni opère manuum tuarum. Cum excufferis
oleas tuas ,non fcrutaberis ramos ea-rumvt iterumcxcutias, fed erit pere-grini, pupilli amp;: viduæ. Cum collegcris fruótus vineæ tuæ , non cxercebis race-mationein, fed erit peregrini, pupilli amp;nbsp;viduæ. Memento quod amp;nbsp;tu feruus fueris in Aegypto, Ideo præcipio tibi vt facias hanc rem.
CAPVT XXV.
Argumentum.
‘7’ r M lex huitts capitis fancii aqua-lit at cm déliai nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ISfonenim omnia
ddiila
-ocr page 144-128
CAPVT XXV.
deltUa capitali fnpp/icio punienda funt, fed ejnxdnm verberibui cafH^anda. SecvH“ pracipit dare mercedem labor anti.
T E T^T z .zi lex proponit imaginem Christ amp;nbsp;Sccleßa, de qua ty^ugußinns Tfalmo 44' inqatt, tJ^ortutti eil frater nailer Chrifias, refrtrrexit, afrendit, Sufceperunt fratres elm vxorem eim ,pradicatione Suangeli],genera-turtfrltos, non per femetipfos,fed per Euanee-Hum propter nomen fratris. In Chriflaentm lefa, tn quit Taului, propter nomen fratris ego VOS genu i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lex admonet fe-
xum multebrem de mode fia in omni ferme-rtegeflu amp;nbsp;alitone. Q^v i tn approbat contrallus, cr in his aqualitatcm requirit-y os THEM .A eil exemplum primt precept i, Utfitabo iniquitates patrü in pofteritate-
T E X T V S.
SI intervirosfueritdifceptatio,ve-nient in indicium, in quo cogni-ta caufa iuftus iuftificabitur, amp;nbsp;impiiis condemnabitur. Si autem impiusme-ritus eft plagas, iubebit cum profleriii iudex amp;nbsp;cædi pro modo deliöi. Sum- .
- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, lor quam culpa,
ma quadraeinta pia-
garum
-ocr page 145-^ DEVTERON. I29 garum non excedet, ne fi plura verbera acceperit deformetur frater tuns ante oculostuos.
Non lieabis os , ^^’’5 imaginem
1 nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;• ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ntus feruandi in
out triturantl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aimento eleganter
Paulus transfert ad homines , qui faciunt operas. Vtnecell'e eft armentum pafci, ita multo magis hominem , cuius labonbus fruimur , all necefleeft. Confideretur autem mos Orienta-
liuin, vbi fruges non teruntur , nec excutiuntur noftro morejled calcantur a bobus in ipfis agris aut areis, amp;nbsp;hac conculcatione grana excutiuntur. Eft igitur elegans fimilitudo : Sicut crudele effet boues non finere frui fuo labore incedentes
in mediis frugibus, cum ipforum labore primum arata fit terra , amp;nbsp;nunc natæ fruges nobis teran-tur ; Ita crudele eft non frui mimftrum bonis il-lis, quæ habet dominus parta labore ipGus, aut qu3c ipfe défendit.
Quando habitauerint fratres fî-mul, amp;nbsp;vnus ex eis abfcp liber is tnortu-1 us fuerit » vxor defunôti non nubetfo-I ris alieno, fed ducet earn frater eins amp;nbsp;fœdere coniugii fibi copulabit, amp;nbsp;pri-1 nbsp;nbsp;mogenitus quem lUa pepererit appella-
bitur nomine fratris defunâi, vt non deleatur nomen cius delfraël. Quod ' fl noluerit ducere vxorem fratris fui, ibit vidua ad portam ciuitatis,amp; fenio-res in hunc modum alloquetur, AfFinis
meus
-ocr page 146-1^0 C A P V T XXV.
metis non vulc fratri fuo nomen exciquot; tare in Ifraël, nec conftituere mecum fœdiis coniugij. Tune accerfent eum feniores ciuicatis amp;nbsp;loquentur ciiineo, amp;nbsp;(î perfeuerauerit in propofito dicens, Non liber mihi earn ducere, accedet vidua ad eum coram fenioribus gt;nbsp;Si de-trahet calceum pedi eins , amp;nbsp;expuens in eum rcfpondebit ac dieet. Sic eueniat
viro qui non xdid-cat domum fratris fui, amp;nbsp;vocabitur nomen illius in Ifraël, domus nudipedis.
Aedificaredoniû phrafi Icripturi fiquot; gnificat procreatio-nem liberorum amp;nbsp;amplificationemfjquot; milia: , vt Pfalmo i»7. Nifi Dominus ædificauerit domii-
Si ortafuerit rixa inter duosviros, amp;nbsp;iis vt liberet marituin fuum de manu percutientis eurn, inieda manuappre-henderit verenda illius, præcides manu
accLirrens vxorvni-
mulicris, nec parces ei.
Hïc lex teftatur Deuin miranda fa-piétia ordinaire CÓquot; tradus , amp;nbsp;aman-tem effé iuÜiciæ ß« æquilitatis in con-traftibus. Cum e-nim finguli indige-ant rebus, quas iph
Si iuftum,
Nori habebis in facculo ruo diuerfa pondera mains amp;nbsp;minus , nec erit in domo tua modius maior amp;nbsp;minor,pon-dus habebis plenum
-ocr page 147-D E V T E
amp; iuftum, Si modi-um plenum amp;nbsp;iuftu, vt diu fis fuperRes in terra, quam D o m i-Nvs Deus tuusdede-rittibi. Abominatur enim D o m i n v s Deus tuus eum qui hæc facit, Si omnem qui facit iniquitaté.
Memento quid fe-cent tibi Amalcc in via poft exitum ex Aegypto, quomodo occurrerit tibi Si
RONquot; 151 non babent , vult Deus feruataæqua-litate legitimis có-tradib. amp;nbsp;commu-nicatione légitima vitam hominum co-pulatam efle, vt in-telligamus iullicia XQualitatem effe , amp;nbsp;fciamus ipfum xqualem efle.
Nemefis diuina vlcifcitur peccata maiorum in pofte-ritate non agente pœnitentiam.
carpferit extremum agmen, omnes videlicet infirmos , qui te fequebantur, quandoeras fatigatus labore itincris. Si non timuerit Deum. Cum ergo D o-MiNvs Deus tuus dederit tibi requiem pacatis omnibus boflibus circum circa in terra quam accepturus es , de-lébis memoriam eius fub coelo. Huius rei non capiat te obliuio.
CAPVT XXVI-
Argumentum.
K 2
-ocr page 148-132 C A P V T XXVI.
C ETEM O N nbsp;nbsp;nbsp;in lege aut [ut(t /îgni
voluntatis tir operuw Dei erganos, vtma-Elatio agni, aut funtfigna feu fymbola ali^uid de noilris moribusßgnificantta aut erga De-um, aut egt;ga hommes, vt lex de primitijsft-pienter monet, 'Bona carport necejfaria nec ca-fk off'erri, nec fola humana dihgentia compa-rart, fed diflrtbui aty^ conferri dtuinitui, amp;nbsp;a T)eo tanptam autore pracipuo peti at^ txpeblart debere. Lex vero de decimis trien-nalibus practpit, vt eleemofyna iuuemtu do-
CVm ingreflijs fueris iitterranij quam D o m i-
NVS Deus tuns tibi Lexdepiimitiis. datums cH: tanquam hærcditatem gt;nbsp;!£ occupaueris earn atq? in ca habitaiie-ris, toiles de cundis fru^ibus tuispri-mitia.s, 8c pones in calatho, amp;nbsp;ibis ad locum, quern Dominvs Deus tuns clegcrit , vt ibi habitée nomen eius, cumcp veneris ad facerdotem, qui fuc- | rit illo tempore, dices ad eum, Confiteor hodie Domino Deo tuo, quod vencrim in terrain, quam Dominvs iura-
-ocr page 149-DEVTERON. ‘iJJ ïuramento promifit Confeifio tribu-natrib. noftr is fe no- laudem ve-bis daturumefle.
Sacerdos vero acceptum de manu tua calathum ponet ante altare D o-MiNi Dei tui, Et tu refpódens dices co- Refpondens,fci-ram D o M1 N o Deo « interrogaius a tuo; Syrus conatus fi„em offers Koe eft perdere pattern munus Domino? meum, quidefcendit
in Aegyptum, Sc ibi peregrinatus eft cum paruo cœtu, Sc faâus eft ibi gens magna, robufta amp;nbsp;numerofa. Sed Ae-gypti) afflixerunt nos , amp;nbsp;oppreflerunt nostrifti feruitute , Ét cum clamare-
mus adD OMiN V M Dcum patrum no-ftrorum,exaudiuitD oMiN VS vocem noftram, viditep affliöionem , calami-tatem amp;nbsp;miferiam noftram , amp;nbsp;eduxit nos ex Aegypto manu forti amp;nbsp;brachio extento, Sc pauore magno per figna at*-que prodigia, Sc introduxit nos in hunc locum, Setradidit nobis banc terram lafte Sc melle manantem. Ideo nunc of-fero primitias frugumterræ , quam tu Dominé dedifti mihî.Et bis reliais in
confpeau Domini Dcitui, adorabis K 3 coram
13 4 C A P V T XXVI. coratn Domino Deo tuo, amp;nbsp;lætabe ris propter oinnia bona, quæ Domi-N V s Deus tuus dederit tibi, amp;nbsp;domui ruæjtu amp;nbsp;leuita amp;nbsp;aduena qui tecum eit.
Poftquam college- , , . . ns omnes décimas erfj-'nahbut”'quot;“ prouentuum tuoru anno tertio, qui eft annus decimarum, dabis leuitæ, amp;nbsp;aduenæ-amp; pupillo, vidua?, vt coniedant intra portas tuas amp;nbsp;raturentur,amp; dices inconfpeäu Do MINI Deitui J Attiili quod fandifica-tum eft de domo mca, amp;nbsp;dedi illud leuita?, amp;nbsp;percgrino, Slt;. pupillo amp;nbsp;viduæ, ficut præcepifti niihi, non rraiisgrefTus fum , nec obliiiioni tradidi mandata tua. Non comediex cis in luétu ineo, nec feparaui ea in vllaimmunditia.nec contuli ex cis quicquam ad funebreni pompam. Obcdiui Auguflinus lib. voci Domini Det I. de trinitate : Pif mei amp;nbsp;feci omnia amp;nbsp;prudenter in fcri qua? præcepifti mihi, ptura confidetetur ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quid fecundu quia
amp; propter quid dicatur. Ita hoc loco verba in-telligantur non fimpliciter de integra legis im-pletione , qua; in hac vita impoflibilis eft, fed fe-cundumquid, videlicet decollatione eleemofy-narum, quibus pauperes alendi erant.
Refpi-
-ocr page 151-DEVTERON.
Refpicedefanâuario tuo decœlo amp;nbsp;benedic populo tuo Ifraël, amp;nbsp;terræ quâ dedifti nobis, ficut iuramento promi-fifti patribus noftris terram lafte amp;nbsp;melle manantem.
HodieDoMlNVS Epilogus enma-Peus tuus præcepit tionis Decalogi. tibi, vt facias ttatuta hæc atqp iura, amp;nbsp;ferues atq^ facias ea toto corde tuo amp;
tota anima tua. D o-MIN o promififti ho-die,vt lit Deus tuus
Stipulatio inter Deum amp;nbsp;Ecclefiâ.
amp; ambules in vijs eius feruando fta-tuta, præcepta atcç iura eius, amp;nbsp;obedi-endo vocieius. Vicifsim Dominvs
promittit tibi hodie, vt fis ci populus peculiarls, ficut locutus cft tibi, amp;nbsp;ferues omnia præcepta illtus. Et perficict vtantecellas laude amp;nbsp;gioHa Ecelefiat nomme amp;nbsp;gloria
cunéfis gentibus quas fecit, amp;nbsp;populus fanftus Domini Dei tui, ficut locutus eft.
CAPVT XXVII.
Argumentum.
Cv n ea dißimt» partim oculü, JT 4 partim
-ocr page 152-c A P V T XXVI r. partim attribw accipiantur, itJ^o/es hoc loct pracipit, vt amp;nbsp;faxù tnfialpatur lex diuintt, amp;nbsp;a leuitis clari/ftma voce pronuncietur. ZJult enim verbum T)ei in Ecclefia abunde habitare. ‘T’oflea maledi^iones prcpter duH caufu legi addit, ‘Prtmum vt /damne opM ejji iu/bida ^Dei, cjuodpeccata puniuntur tantis calamitatibw, iieinde vt /damns bat ip/as calamitatts ejjè vocem le^is commont-facientem nos depœnitentia.
T E X T V S.
PRsccpic autcm Mofes amp;nbsp;feniores
Ifraël populo dicentes , Seruate omnia præcepta, quæ ego præcipio vo-bis hodie, cumcç tranfieris lordancm in terram,quam D omi n vsDeustiius dabit tibij érigés tibi ingéniés lapides, amp;c calce eos incruftabis , fcribes m eis omnia verba legis huius, poftquam tranfieris, vt venias in terram quam D O MIN V s Deus tuus dabit tibi, terram laéie amp;nbsp;mcllemanantem, ficutlo-cutus eft D OMiNv s Deus patrumtiio-rum tibi.
Cum ergo tranfieritis lordanemeri-gitclapides, dequibus egohodieprx-cipio
-ocr page 153-DEVTERON. I 3 7 cîpîo Vobis, in monte Ebal, amp;nbsp;calce eos incruftabis, amp;nbsp;ædificabis ibi D o m i n o Deo tuo altare de lapidibus, qui ferro nontanguntur , de lapidibus integris, amp;nbsp;offeves fuper eo holocauüa Domino Deo tuo, amp;nbsp;immolabis hoftias pa-cificas, comedcfcß ibi, amp;nbsp;lætaberis co-ram Domino Deo tuo , amp;nbsp;in ft vibes lapidibus omnia verba legre huius plane StexprefTe.
Etdixerunt Mofes amp;nbsp;facerdotes le-uitici ad totum Ifrael, Aufculta amp;i audi Ifraëljhodie faâus es populus D o m i-NI Dei tui, vt audias vocem eius , amp;nbsp;facias præccpta at eg ftatuta, qux ego præcipiotibihodie.
Prxeepitep Mofes populo in die illo dicens, Hi ftabunt ad benedicendum populo in monte Garifim, poftciuam tranfieris lordanem, Simeon, Leui, lu-da, Ifafchar, lofeph amp;nbsp;Beniamin. Et è regione ifti ftabunt ad maledicendum in monte Ebal, Ruben, Gad gt;nbsp;Affer , Zebulon, Dan, amp;nbsp;Nephthali, Et incipient leuitæ dicentcç ad omnes viros Ifrael clarifsima voce :
Malediftus homo Fulmina diuini' I qui facit ftmnlacbrû rummaltdiäionu. I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;ima-
-ocr page 154-158 CAPVT XXVI î.
amp; imaginem fufam , abominationem Do M INI, opus maiiuum artificis, po-nitcp illud in abfcondito, refpon-dens vninerfuspopulusdieet, Amen.
Malediftus qui ma- Aequum eft fe-ledicit patri fuo amp;nbsp;cundum Deum eot matri fuæ , amp;C dieet kolere , per quos omnis populus , A- eflemus.Thcodore-nicn. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tus quxftione st.in
Deuteronomium, /«t* t« 3-«» ttù'Ss àgt; elf TO «»lt;*lt;
Malediäus qui transfert terminos proximifui, amp;nbsp;dieet ornais populus» Amen.
Malediâus qui eæco autor efterro-ris in via,amp; dieet omnis populusj Atné.
Malediftus qui infleétitius aduenx» pupilli amp;nbsp;viduôe,amp; dieet omnispopu-lus, Amen.
Malediftusqui dor- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Prohibiti gradus
mit eum vxore partis Leuit.iii.
fui Si retegit fimbriam patris fui, amp;nbsp;dieet omnis populus, A men.
Maledidus qui coiteum iumento,amp; dieet omnis populus gt;nbsp;Amen.
Maledidus qui dormit eum forore fua, filia partis fui vel marris fuæ, Si dieet omnis populus, Amen.
Male-
-ocr page 155-DEVTERON.
Malediftus qui dormit cum focru fua, amp;nbsp;dieet omnis populus, Amen.
Malediâusqui clam pereuflerit pro-ximum fuum , Et dieet omnis populus, Amen.
Malediöus qui aecipit munera, vt percutiat animam fanguinis innocen-tis.
Malediftus qui no Hoc didum af-implet verba leeis
huiUS, Vt taciat ca, amp;nbsp;oram amp;nbsp;perfeöam dieet omnis popu- ùbedientiâ. Quam lus Amen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem trifte fît dici
malediâum a Deo, nonpoteft verbis explicari, fed pia meditanone comprehendi a piis debet.
CAPVT xxvnt
Argumentum.
't’ T ZN gubernatione humana videmM Itges conXemni ,fidelin/^uentes nan punian-tur : Itfi confideremus in lege dininapromif-fiones amp;nbsp;commtnationes, xäquot; longa commtmo-ratio e^l benediEltonum cr malediblionam in hoc capite. quot;^^c vero exiflimemm aut pro-mijjiones di am as ßmiles eße narrationibtes de fortunatù in/itlis amp;nbsp;de camfo £lyfio,aut combina-
-ocr page 156-14° C A P V T XXVII I.
mtnationes in An tu terriculamenta ej/e, fed ’ fciamHt Tieum veractm effe, (fr re^efa^a I prlt;em!js in hnc mortali vita, amp;nbsp;tnfu- I tura, amp;nbsp;vers ira jet peccatis omnibat, tjut mt-rentarprafentes amp;nbsp;aternas pœnas, mfifuerit fa£ia remijjia propter filiurrLi.
T E X T V S.
SIn antem andie- Promiffiones le-ris vocem D o- S®'®’'
MINIDei lui, vt ferues facias omnia præcepta eius quæ ego præcipio tibi hodie, faciet te D o m i n v s Deus tuns excelfiorein omnibus gcntibiis terrx, venienttp fuper te vniuerfæ benedidio-nés iftæ, Si appréhendent te , quod vo-cein Domini Dei tui audicris, Bene-didus eris in ciuitate, amp;nbsp;benediâusin agro, Benedidus frudus ventris tui, amp;nbsp;frudus terrætuæ, frudufq^ iumento-ruin, boum Si ouium tuariim. Benedi-étus calathus tuus, Si benedidæ reli-quiæ ruæ. Benedidus eris ingrediens Si cgrediens.
Et D o M in V s prarcipitabit in con-fpedu tuo hohes . qui tibi bellum fach unt. Per viam vnam venient contra te, amp;pet
-ocr page 157-amp; per feptetn fugient à confpeftu tuo. Præcipiet D o m i n v s benediftioni vt tecutn fit in cella tua, amp;nbsp;in omnibus operibus manuum tuarutn ,benedicet-que tibi in terra quam D o m i n v s De-us tuus dabit tibi.
Excitabit te D o m i n v s fibi, vt fis populus fanftus, licut iuramento pro-mifit tibi,eo quod fernes præcepta D o-mini Deitut, amp;nbsp;ambules invijseius, amp;nbsp;videbuntomnespopultterræ, quod nomen Domini fit inuocatumfupcr te, amp;nbsp;timebunt te. PerficietetiamD o-minvs vt abundes bonis jfruétuvteri tui, amp;nbsp;fruftu iumeutorum tuorum , amp;nbsp;fruftuterræ tuæ , quam iuramento promifit patribus tuis fe tibi daturum.
Et aperiet tibi Dominvs tbefau-rum fuum bonum, cœlum gt;nbsp;vt det plu-, uiam tempeftiuam tcrræ tuæ , amp;nbsp;benc-i nbsp;dieet omnibus operibus manuum tua-
1 rum, amp;nbsp;dabis mutuum gentibus mul-1 tis, amp;nbsp;à nemine mutuum accipics , amp;nbsp;I nbsp;nbsp;coUocabit te D o m i n v s in capite, non
I in cauda, amp;nbsp;femper eris fuperior , non I inferior , eó quod audieris præcepta 1 Domini Del tut , quæ ego præcipio \ tibi hodic, vt ea fernes ac facias, nec
-ocr page 158-142 CAPVT XXVIll dectines ab vllo verbo, quod ego hodie præcipio vobis, nee ad dextram nee ad finiflrain, fequendo deos aliènes amp;nbsp;co- i lendo eos.
Quod li audire no- Maledittjones lueris vocem D o mi- lèu fomminationes
,, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r additxJegi.
NI Dei tui, yt lerues “
amp; facias omnia præceptaeius amp;nbsp;üafii-ta, quæ ego præcipio tibi hodie, veni-ent fuperteomnes maledidiones iftæ, amp;nbsp;appréhendent te. Maledidus erisin ciuitate, Malcdidus in agro , Maledi-dus calathus tuns , amp;nbsp;maledidæ reli-quiætiiæ. Maledidiis frudus ventris 1 tui, amp;nbsp;frudus terræ tuæ frudus boiim ; tuoruin, amp;nbsp;frudus ouium tuarum. Ma« ledidus eris Ingrediens, Ôc inaledidus egrediens.
Domin vs mittet in te infelicitatein, calamiratem amp;con-fufionem omniii ne-gociorum quæ fiifci-pies, donee deleat Sc perdat te fubito pro-pefsimos amp;nbsp;quod de-
Herodotus lib.»« ‘XÖ'S-D A ‘■''quot;gt;’1 S» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;
»•»»« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fill-“
Summa miferia hominis eft frangi in-ani contentione, quæ nec tibi 0«
pter conatus tuos
aiiis protit.
feruiflime. Àdhærere faciettibi Do
mi n v s
-ocr page 159-devteron. 14^
M iNv speftilentiam, donee deleat te de terra, ad qiiam occu-pandä accedis. Pcr-cutiet te D o m 1 n v s tumore, febri, ardo-re, inflammatione, ficcitate, aërevene-nato amp;nbsp;lâcrico gt;nbsp;amp;
Omnis coigmen tatio corporis vel calore, vel frigore, velaliquaimpulfio-ne vehementi labe-faftatur 8c frangi-tur , amp;nbsp;ad morbos feneftutemejue có-pellitur , Cic. de ' vniucrfitatc.
perfcquetur tc donee perdat te.
Coclum quod fupra caput tnumell erit ïneum, amp;nbsp;terra fub te crit ferrea. Do MIN VS dabic terrac tuæ pro plu-uia puluerein amp;nbsp;cinerem de ccelo , donee deleat te. Impellet te D o m in v s in ruinam eóram holUb.tuis, per vnatn viam egredieris contra cos 8c per alias feptem fugies cos , amp;nbsp;difpergeris in omnia régna terræ. Et cadauer tuutn cibum præbebit cunäis volatilib. cœli amp;nbsp;bellijs terræ, amp;nbsp;non erit qui abigat.
Pcrcutiet tc Dominvs vlcere Ac-gypti ,ficofis puftulis ,fcabie amp;nbsp;pruri-tuimmedicabili. Percutiecte D oui-
1 N V s amentia amp;nbsp;cæ-
1 citatc, amp;nbsp;furore , vt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Arufpl-
l palpes in meridie, fi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t£,mor-
1 eut palpare folct eæ- tahbus quie poteft 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eus In
-ocr page 160-144 C A P V T eus in tenebris , amp;nbsp;cris infelix in vijs tuis.
X X V 1 I I.
homini maior cfTc poena, furore atque dementia ? nifi forte in Tragoediis,
quo$ vulnere ac dolore corporis cruciari ac ton-lumi vides, grauiores dcoruni immortalium iras fubire;, quam illosqui furentes inducunturpu-tas. Non I’unt illi eiulatusamp; gemitus Philoâe-tæ tam tnilèri ( quanquam funt aceibi ) quam ilia exultatio Athamantis amp;quam fomniuinma-tricidaruni. Nam corporis quidemnoftri infir-mitas multos fubit cafus per iè , denique ipfum corpus tenuilTima fjepe de caufa conficitur. Deorum tela in impiorum mentibus figuntur-Idem inPilonem; 'Diis immortalibus panas, quæ grauillimæ funt, furore atque amentiaj perfoTuit.
Iniuria: funt du-plices ; Aut enim bunt palam , aut fraude.
Eris circumuen-tus calumnia amp;nbsp;vi manifefta opprefTus omni tempore,amp; nemo tibi opem feret. Vxorem duces, amp;nbsp;alius doriniet cum ea. Dornum ædifîca-bis amp;nbsp;non habitabis in ea. Plantabis vincam amp;nbsp;non colliges fruftus ex ea. Bos tuns madabitur coram te, amp;nbsp;non comedes ex eo. Afinus tuns rapieturin confpedu tuo,amp; non reddetur tibi. Oues tuæ dabtintur hoftibus tuis, amp;nbsp;nemo eritqui tibi opituJetur.
Filij tuiamp;filiæ tuæ tradentur altcri popu-
-ocr page 161-DEVTERON. I4Î populp , amp;nbsp;OCuli tui Apud Hercdo-hoc fpeétaculo con- tunil'b-5-extathi-t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Itoria de Vumme-
tâbclcent oæni tem- nito rege Aegyptio pore,amp; noneritro- digna memoria: bur in manibus tuis. Cum filia ducere-tur inter captiua* feruilihabitu, miflas ad aquamferendam, fedit pater Plammenitus inter daptos ,videnspræter-euntem filiam , ac cæteris plorantibus ipfe taci-tus fedit,oculis in terram defixis. Poftcacum fi-lius duceretur inter caeteros interficiendas, fedit eodemmodo tacitus. Puft hos cum familiaris quidam duceretur inter captiuos, plorare 8t caput ferire cœpit. Hie cum animaduertilVet Cambyfesjinterrogari eum iuffit, cur nunc plo-ratetjcum antea tacitus vidilfet duci filiam amp;nbsp;fi-lium Î Refpondit, Domeftica mala maiora elïe lacrymis, Sed amici calamitatem pofte lacrymis fignificari. «ixij** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xaxàc S iiri
TO ƒ( Î ÏtsçX (é^KI lt;?»X{i«».
Fruftus terrae tuae, amp;nbsp;omnes labores tuos comedet populus quem ignoras, amp;nbsp;femper calutnnia circumuentus eris amp;nbsp;vi oppreflus cunétis diebus, amp;nbsp;amens jppter ea quæ in oculos tuos incurrent,
Percutict te D o minv s vlcere ma-lo in genibus amp;nbsp;tibijs, quod erit in-fanabile, à planta pedis tui vfep ad ver-ticem tuum.
Ducette D ominvs amp;nbsp;regem tu-■um quem tibi præficies , ad gentem
L quam
-ocr page 162-»46 C A F V T X X V ï 1 t quatn ignoras tu.amp; patres tiii, amp;nbsp;feriii' es ibi dijs alienis,ligno Si iapidi, amp;nbsp;ei'is fpcdaculum, proucrbiuni He ludibrium omnibus populis ad quos te duxerit D O MIN V$,
Mnltiim feininis fparges in terram, amp;nbsp;paruni congregabis, quia locuda: dc-pafeentur fegetes. Vineain plantabis amp;nbsp;rôles, Se viniim non bibes neqj colliges, quia vermis abfumet vuas. Oliue-ta habebis in omnibus terminis tuis, amp;nbsp;tarnen oleo non vngeris, quia olcæex-tirpabuntur. Filios amp;nbsp;filias procrea-bis,nec tarnenerunt tui,quiacaptiui abdneentur. Omnes arbores amp;nbsp;fruftus terræ tuæ infedta abfiiment.
Aduena, qui tecum verfâtur,cuehe-tur ad faftigium 8c fupra te cminebir, T U autem deijcieris de gradu,amp; femper fubiedus eris. Ipfe dabit tibi muruuni) amp;nbsp;tu non dabisei mutuum. Ipfe crit caput amp;nbsp;tu eris cauda.
Et venient fuper Caufa omnium te omnes maledidio-
nés iilæ, amp;nbsp;re perfequentur 8c compre-hendent,donee intereas, eo quod non aiidieris vocem Domini Dei tui, nee । feruaucris præcepta eius atep llatuta»
qus
-ocr page 163-D Ê V ï E R o H. 147 qux præcepit tibi. Et erunt in te figna atcç prodigia amp;nbsp;in fcmine tuo in perpetuum , eó quod non feruieris D o m i-N O Deo tuo cum quodam gaudio amp;nbsp;læticia cordis in lerum omnium abun-dantia. Et hofti tuo, quem in te immit-tet D O M1N V s, ftruies in fame amp;nbsp;litt» nuditate amp;nbsp;omnium rerum penuria, amp;nbsp;imponetcoUo tuo iugumferreum donee te deleat.
Excitabit Domi- Bellum.
Nvs contra te gen-tem procal difsitam à finibus terræ in-ftar aquilæ volantis, geutem cuius lin-guam non intelligis, gentem immané quæ . c.oi'ra Tur-r» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ticam immanitate
non veretur perlo- nerolnj vel digni-namfenis,nccparcit tas, velætas, vel infanti, quæcR deuo-
1 ■ / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quem fupplices co-
rabit fruâu tumen- , prodeft. torum tuorû, amp;nbsp;iru-
ôum terræ tuæ donee te deleat, nec re-i linquet tibi frumentum, -vinum amp;nbsp;oleum , aut fruôus boum amp;nbsp;ouium donee
I teperdat. Etredigettein anguftiasin omnibus portis tuis, amp;nbsp;deijciet muros tuos altos amp;nbsp;firmes , in quibus coUoca-1 bas fiduciam in tota terra tua. Et redi-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L 2 geris
-ocr page 164-148 CAP VT XXVIII.
geris in angiiftias in omnibus porn's tuis in rota terra tua,quam D o m 1 n v s Deus tuusdabit tibi.
H.b comtninatio-nes legi amp;nbsp;cogitari, a piis line alujua a-nimi confteniatio' ne non poflunt.
Fames.
Etcomedesfruàiû ventris tui, 8i cur-nein filiorum tuorû amp;nbsp;filiartim tiiarum, quas dederit tibi Do MIN vs Deus tuns, inangufliaamp; tribulatione, qua tevr-gebit hoftis tuus. Homo delicatus inter VOS amp;nbsp;languidis liquefaftus volu-ptatibus, inuidebit fratri fuo amp;nbsp;vxoii quaminfinufuo fouet, amp;filioquiad-huc fuperfles eft ex mafcula fobolc, carnes filiorum fuorum quas comedet, cum nihil prætcrea habeat, in anguftia amp;nbsp;tribulatione, qua te vrgebit hoftis tuus in omnibus portis tuis.
Fœmina quæ antea inter vos dclica-ta amp;nbsp;voluptatibus eneruata fuit, nec aufa pede terram attingere quadam mollicie amp;nbsp;amore voluptatum, inuidebit viro quem brachijs compleétitur, amp;nbsp;filio atq^ filiæ fux fecundinam, qux de medio pedum ipfius egreffa eft, amp;nbsp;fi-liosquos in lucem edidit. Coniedent cnim cofdem propter commeatuum inopi-
-ocr page 165-DEVT ERo N. 149 inopiam.in angiiftia amp;nbsp;tnbulatione, qua vrgebit te hoftis tuus in portis tuis. Quod fl non fer-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Morbi.
uaueris Se feceris om nia verba legis huius, quæ perfcripta funt in hoc libro , amp;nbsp;timueris nomen hoc gloriofum amp;nbsp;terribile , D o m i-nvm fcilicet Deum tuum , mirandis modis te Deus tractabit, plagis dico quibus te amp;nbsp;fernen tuum premet, plagis magnis amp;nbsp;diuturniSj morbis magnis amp;nbsp;diuturnis ,amp;finer inte irruere om-nes morbos Aegypti ,quos metuis gt;nbsp;8c adhærebunt tibi, Omnem quoqß mor-bum 8c omnem plagam, quæ non eft feriptain libro legis huius^inducet Do-MIN VS fuper tegt; donee te deleat, 8c rc-linquemini exigui numero, cum prius fuifletis ficut ftellæ cœli quod ad multi-tudinem attinet, eo quod non audieris vocemDoMiNi Deitui.
Et ficut ante læta- Deus Ixtatur tus eft de vobis , vt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l’on* generi
benefaceret vobis,8c . multiplicaretvosific
1 lætabitur in vobis perdendis acdelen-' dis, 8c exterminabimini de terra,ad ■ quam occupandam pergis. Difperget I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L 3 cnim
-ocr page 166-Imago maix con-Rientiæ, quæ pœ-nam fcmpcr ante oculos verfari pu-tat, 8lt;(ubindeex-pauefcit, vt pueri itnaginib. fomnic; rum terrentur. Nâ tn.ala côlcicntia in-ftat amp;nbsp;vrget,amp;quo te cunque verteris perfequitutjVt nun quam liceat quieta mente confiflere.
1 J o C A P V T X X V 1 1 I. cnim te D o m i n v s inter omnes populos ab vno fine tcrræ ad alium , vt colas ibi decs alienos, quos tu ignoras amp;nbsp;patres tui, lignum amp;nbsp;lapidem.
Præterea inter genres illas non habebis fixum doiniciliïi, ne-que pcstuus côquie-fcet. Nam D o mi-N V s dabit tibi eo in loco cor inquictum, amp;nbsp;oculos tabe con-fumtos, amp;nbsp;animam languentem, amp;nbsp;erit vira tua fufpenfa ante te. Noétu amp;nbsp;interdit! pauidus cris, nec certam vira? fpem concipies. Mane dices , quis dabit mihi vefperam ? amp;nbsp;vc-fperc quis dabit mihi mane ? propter pauorem, quo expauefcet cor tuum, amp;nbsp;jppter ea quæ in oculos tuos incurrent.
Et rcducet te D o m i n v s nauibus in Aegyptum per viam, de qua dixi tibi, deinceps non videbis earn. Ibi ven-deris hoftibus tuis vt fis feruili conditio ne , amp;nbsp;nemo erit qui emat.
C A P VT
-ocr page 167-»EVTERon. IJI
Argumentum.
lt;-?!/ 0 r s E S vocafM ad vita- exitum fMit ojflctum optimi le^iflatorii Jùcidtndo ex-hortattonibiu, maxenda (xewplu, tcrrendo pericnlii,incitando mtraculù. Cvnjwewvrat enim praterha bentficia, vt hoc modo pepu-Ittm ßeblat ad reuerentiam (X Jubtebliontm frga Dcum. *Dcinde repetit exempia poena-rum, vt fecuritatem emendet, ddit etiant pradiblionem de fut um calawitatibm, cjua-rum caufa eü contunt acia in atrocibm deli~ üii. T^oflremo amplificat miracula , vt herum rec'ordatione permoti difcant '^Deum timer e reiebli! omnibm idolii.
T E X T V S.
HAe c fünf verba Renouatio ptio-fœderis.quod «» federn.
præcepit D o MI V s Mofi, v t faceret cum filijs Ifraël in terra Moab , prater illud fœdus gt;nbsp;quod cum eis fecerat in Horeb, Vocauitqg Mofes totum Ifraël amp;nbsp;dixit ad eos . Vos synecdoche. Nó Vldlftis vniuerfa,quç enim oranes, fed a-. L 4 fecit
-ocr page 168-152 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T
XXIX.
aJiqui in hoc (ætu ante annos quadra-ginta viderant ini-randa fada édita in Aegypto.
fecir Dominvsco-rain vobis in terra Aegypti , Pharaoni amp;nbsp;omnib- fcruis eins, amp;nbsp;toti rerræ illius, tcntationes magnas, qnas viderunt o-
culitui, S{ (ignailla gentia. EtnonxJedit vobis D O M 1 N V s cor intelligens,amp; o-culosvidentes,amp; au-res qiiæ pofsint au- feftuum atqueope-dire ad hune vfque rum, amp;nbsp;ômmültu-1- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diorum, omniuin-
atq^ prodigia in-
Cæltflinus inE-piftola pro Piofpe* ro amp;nbsp;Hilario: Omnium bonorum af-
que virtutuin, quitus ab initio fidci attenditur , Deum profiteniut autorem , 8c non dubitamus ab ipfius gratia omnia hominis mérita prxueniri, per quem fit ,vt aliquid boni amp;nbsp;veile incipiamus amp;nbsp;facere , quo vtique auxilio amp;nbsp;munere Dei, non aufertur liberum arbitrium, (cd liberatur, vt de tenebrofo Jucidum, de prauo redum , de languido fanuni, de imprudente fit preuidum.
Fgo duxi vos quadraginta annis per defertum, non funt atrrita vetuftatc veftimenta vcftra in vobis , neccalcei pedum veflrorum vetuftate confumti funt, Panem non comediftis, vinumamp; fîceram non bibiftis, vtfciretisquod ego fum D o MIN V s Deus vefter.
Cutn
-ocr page 169-DEVTERON.
Cum autem in hunc locum venilTc-tis gt;nbsp;egrefsi funt Sihon rex Hesbon, Sc Og rex Bafan , vt cominus nobifcum congredcrentur. Sed nos percufsimus cos, Siterram eorumoccupatam afsi-gnauimus hæreditatis loco Rubenitis, (Jaditis amp;nbsp;dimidiæ tribui Manafle- Ser-uatc ergo verba paft i huius amp;nbsp;facite ea, vt Verbum Dei eft prudétes fitis in om- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lapien-
‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p , • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiæ , vt Plalmo 119.
nibus C|Uæ facietis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vlicitur: Super ini-
inicos meos prudentem me fecilli mandïto tuo. Super omnes docentes me fapientem mefecitti, quia teftimoniatua meditatiomca eft. Super lenes intellexi, quia mandata tua cuftodiui.
In focietate mul-torum necefic eft alios prxefl’e , alios pavete. Natura e-nim imprudentiora amp;nbsp;imbecilliora parent prudentiorib. amp;nbsp;fortioribus, quia indigent alieno du-ftu î confiliü amp;nbsp;de-fenftone.
Vos ftatis hodie cunöi coram D o-MiNO Deo veftro, principes tribun ve-Rrarum,feniores ve-ftri amp;c præfeâti vellri, amp;. finguli in Ifraël, paruuli veftri amp;nbsp;vxo-res ve(lræ,8caduenæ
CjUi tecum verfantur in caftris tuis, de-nrqj lignorum tuorum feamp;ores Sc qui aquas tuas hauriunt, vt ineas fœdus Domini Dei tui, quod bodie iura-mento
-ocr page 170-T 5 4 C A P V T XXIX. mento fancitum tecum coiifiicuit, vt faciat te fiium populam» amp;nbsp;ipfe fit D o-MIN V s Deus tuus, ficut locutus eft tibi , amp;nbsp;ficut iurauit patribus tuis Abraham »Il'aac amp;nbsp;Iacob.
Nee vero vobifeum duntaxat hoc fœdus iuramento fancitum conftituo» fed ic cum omnibus qui hodic apud DOS hic fiant coram Domino Deo nofiro, amp;nbsp;cum ijsqui hodie noniunt hîc nobifeum. Vos enim feitis, quo-raodo habitauerimus in terra Aegypti, amp;nbsp;quomodo'tranfierimus per medium gentium , per quas cum tranfiretis, ri-diftis abominationes amp;nbsp;idola eorun)gt; lignum amp;nbsp;lapidem,argentum amp;nbsp;auruni» qua: apud eos cranr.
Ne forte fit inter vos vir aut mulier, aut familia, aut tribus , cuius cor hodie auerfum fit à Domino Dco nofiro , amp;nbsp;vadat vt feruiat dijs illarum gentium, amp;nbsp;ne forte fit inter vos radix germinans fel amp;nbsp;abfinthium- Et vt maxime audiat verba iuramenti hums, ta- • men benedicat fibi busfecundis. in corde fuo dicens, Sumfclix,quia fequor fenfum cordis mcij
-ocr page 171-I
JSeVterôn. ÎJÇ tïieîj vtpereatebrù Ebrietas fignifi-cum fi tien te.
eltj opiniones amp;nbsp;cultns liumana audacia excogita-los, vt Efaiæ dicitnr, Omnes menfæ repjétx fur.t vomitu, id eft, confufîone opinionum , cul-tuumamp;merum. Suiitigitur cbrii duces inipie-tatis. Siiientesvero funt auditores curiofi, quorum sures abhorrent a nota amp;nbsp;vfitaia doârina, amp;nbsp;nouum genus doftiinæ auide expetunt. Ve-riilima eü autem Vfaimi u;. vox ; Déclinantes ad praiiitates fuas direct Dominus cum operan-tibus iniiiuitatem , id eft , Non minori pœna di-gni funt, qui fequuntur alterum , quant ii qui jpfi fuerunt impietatis duces.
Htlic non volet efie propitius D o-minvs, fed tunc fumabit ira eius amp;nbsp;zelus aduerfus talera hominem, amp;: ac-quiefeent in co omnes malcdidiones feriptæin hoc libro, amp;nbsp;delebit D o mi-N V s nomen eius fub cœlo, amp;nbsp;feparabic eum ad malum ex omnibus tribubus Ifraël iuxta omnes malediâiones fœde-ris, quæ feriptæ funt in libro huius le-
Et dieet pofteritas, nimirum nhj ve-ftri, qui vobis fuccedent, amp;nbsp;alieni qui ex remotifsimis locis veniunt, cum vide rint plagas huius terræ gt;nbsp;amp;nbsp;morbos quibus earn opprefsit Dominvs,amp; quod fulphure amp;nbsp;falc combufferit om-nem
I I
-ocr page 172-1^6 C A P V T XXIX.
ncni terrain, vt nullû in ea fernen fpar-gi pofsit, nec quicquam ibigerminet aut herbefeentem viriditatem eliciat, non aliter quàm Sodoma, Gomorra, Adama amp;nbsp;Seboim euerfæ funt, quas Do MI N VS in æltuiræ fuæamp;indisna-none euertit. Et dicent omnes genres, Quareficfecit D o m in v s terræhuic? Quæ efthæc iraindignationis tamve-hementis ?
Præcipua auf* euerfionis omnium regiioium cil ido-lacria.
Et refpondebunf. Quia dereliqucrunt paftûDomini Dei patrum fuorû, quod pepigitcumeis, quando eduxiteostie terra Aegypti, amp;nbsp;abiernnt amp;nbsp;feruie-runtdijs alienis, amp;nbsp;adorauerunt eos, quos ignorabant, Si qui nihil eisdede-ranr. Idco exarfit ira D o m i n i contra banc terram, vt induceret fupereatn omnes malediâiones, quæ in hoc libro Ecriptx funt, amp;nbsp;eieciteosex terrafua in ira, amp;nbsp;in ardore,amp; indignatione magna, amp;nbsp;tranHulit eos in terramalie-nam, licut res hodic fc habet.
Sécréta Domini Dei noftri reue-!ara funt nobis amp;nbsp;E-
li;s nonrisperpctuo, fecit taJitcr omni vtfa-
-ocr page 173-DE VT ÏR ON. lyy Vt facianws omnia nationi amp;nbsp;iudicia verba legis huins. fua non maniftiu-
C AP VT
Argumentum.
7) r o funt iri hoc capite loci inßgnts, o -K, concio pxnitenttie promißio re-conciliationis amp;nbsp;mitigationii paenarum. 'Ut enim fttpra horribiles commiuationes propo-fuit ad perterrefaciendos epicureos amp;nbsp;hypo-critoi, ita nunc perterrofaElos ctn/olatur Jpe quot;veniit, amp;nbsp;agentibw poenhtntiam promittit tonaerfionem malediblionum tn benedibliones. tyd L T E ZoCKi neceffaria commonefa-ilio, vt fic de ejjèntia amp;nbsp;voluntate T)ei Jen~ tiamw ,ficHt fe in verbo fuo patefecit, (Ir affirmât fic re^ie agnofii amp;nbsp;apprehendt Deitm. Hanc doilrinam confiât fipijfime repetitam ejji in multii concionibm ChrtiH, propheta-ritm amp;nbsp;apofiolorum, vt‘Tfialmo tig. Lucer-na pedibw meü verbum tuum. Efa. S. .Ad legem amp;nbsp;ad tefiimonium. Quod fi non dixe-rtnt iuxta verbum hoe non erit eis lux matu-tina. T’altbut tefiimonijs muniamus amp;con-'1 nbsp;nbsp;firmemui nos, ne labantur infirma mentes ad
fieculationes de Deo extra patefa^um ver-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bum,
-ocr page 174-I s 8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T XXX.
bum, fient labitur Ena nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;innnmeritbiltt'
T E X T V S.
CV M ergo venevint fuper te om-ncs hi fertnones, benediöiones amp;nbsp;malediéliones, quas pro)?ono tibi, amp;nbsp;redieris ad ccr tuum, vbtcnnq» fueris inter gentes , inter quas te difsipauerit Domin vs Deus tuns, amp;nbsp;conuerfus fueris ad etini, amp;nbsp;obedieris voci eins tn filij tui toto corde tuo S: tota anima tua j conuertet Dominvs Deus runs captiuitatem tuam, ac mifcrebitur tui, amp;nbsp;rurfum congregabit te ex omnibus populis, inter quos tedifsipauerat.
Si ad fines ceeli fueris eieftus, inde tecongregabit Dominvs Deus tuns, amp;nbsp;transférer in terrans quam poiTede-runt patres tui, 8i polsîdebis earn, amp;nbsp;benefaciet tibi, amp;nbsp;multiplicabit te ma-
gis qnàm patres tu-os.Circumcidet D o-MiNvs Deus tuns cor tuum amp;nbsp;cor fe- fijucia mireiicor-minis tui, vt diligas
Circumciiïo Garnis eiat externa ce-remonia fine vera
1-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tione in agnitione
Do M i N V M Deum meJiatoris, deni-tuu toto cordc ruo, lt;]gt;je fineSpiritu S.
amp; tota
-ocr page 175-t» t V T 2: tota anima tua, vt pofsis viuere.
E R O N. ï 5 9
Çiicumcifio cordis eft fiducia mi-
fericordix proniiffç
propter mediatorem, de quo externa cerenionia iudæos comæonefaciebat tanquam fignum amp;nbsp;pignus proiTiiflionis. Affirmât igitur Mofes fi-demeiTemütum diuinitus accenfum.
Omnes autcm malediftiones has im-ponet Dominv s inimicisamp;hoftibus rais,qui te perfequuntur.
Tu autem conuertcrisamp; audiesvo-ecm Domini, faciefq5 vniuerla præ-cepta, quæ ego præcipio tibi hodic , amp;nbsp;DuMiNvs Deus tuus dabit tibi feli-•citatcm in cunftis operibus manuutn tuarum, in fruftu ventris tui, in fruöii iumentorum tuorum, in fruöu terræ tuæ , vt tibi bene fit. Rcuertetur enim Dominvs,vcgaudeat fuper te adbe-nefaciendum , ficut Ixticiam cepit ex patribus tuis, eb quod audieris vocem Domini Dei tui amp;nbsp;feruaucrisprxte-pta eius 8c ftatuta, quæ fcripta funt in librolegis huius, 8c conucrfiusfueris ad Dominvm Deunt tuutn toto corde
tuo 8c tota anima tua.
Nam præceptum quod ego præcipio tibi hodie non eft ti-
Loquitur de facilitate cognitionis non de impletione. Nam implctio legis biigno-
ido
C A P V T XXX.
biignotû, neq; pro-ctil pofitiim, neq5 in cœlo , vt pofsis dice-re , Qtiis afcendet nobis in cœîiim amp;nbsp;id ad nos perfercc, vt audiamus amp;nbsp;ficii-mus ? Neceft vitra mare, vt pofsis di-cere, Quis traijciet nobis mare amp;nbsp;id ad nos perferetjVt audiamus amp;nbsp;faciamus ? Sed valde propin-
non eft noftrarum vivium, fed Dei donum , ficut fuprl dixit , Ciicunici-det Domiiius cor tuum.
quum ert tibi verbn AbducitnosMor in orc tuo amp;nbsp;in cor-
de tuo.vt facias lllud. ^onis, amp;nbsp;iuxtahoc verbum vult nos agnofeere Deum , non vagari cogitationibus , ficut vagantur Ethnie! amp;nbsp;oninc! impii. Hanc generalem admunitionem accommodât Paulus ad verbum demediatore, quoi quidem amp;nbsp;Moles compleâebatur , etfi ibi non exprefle nominat mediatorem , fed tarnen de omni verbo Dei loquitur. Apollolus veroiHu-jjrans didu Moyfi, exprelfe nominat mediatoré.
Ecce, hodie tibi propofui vitam amp;nbsp;bonnm, mortem amp;nbsp;malum, dum prxei-pio tibihodie, vtdiligas Dominvm Deum tinim , amp;nbsp;ambules in vijseius, amp;nbsp;fernes praicepta eins. Sc ftatuta atepiu-dicia, Sc viuasatep multipliceris, bene-dicattp tibi D o m i n v s Deus tuns in terra ad quam occupandam pergis.
Siäutem
-ocr page 177-DEVTERON. l61
Si autem auciTum fuerit cor tuum» amp;nbsp;audire nolueris, fed fafcinatus adoquot; raueris deos alienos amp;nbsp;colueris eos» prxdico hodie futurum efle, vt perea-tis amp;nbsp;non diu fuperliites fitisin terra, ad quam occupandam träiefto lorda-ne pergis.
Teiles adhibeobodie contra vos cce-liim amp;nbsp;tevram. Ego vobis propofui vi-tam amp;nbsp;mortem gt;nbsp;benediftionem amp;nbsp;ma-lediftionem ,vt elisas vitam amp;nbsp;viuas tu Sc fernen tuum, amp;nbsp;diligas D o m i n v w Deum tuum, atcg obedias voci eius gt;nbsp;Sc ■ei adhçreas. Nam ip-
fe eft vita tua amp;lon-gitudo dierum tuo-rum , vt habites in terra quam iuramen to promilit D o m i-Nv s fe patribus tuis Abraham , Ifaac amp;nbsp;Iacob daturum effe-
■Firmiffime fla-tuenduip eft vitam Dei opus efle. Ac vtile cfl aduerfus Epicurcas imagina-tiones confirmari fidem illuftribus tc-ftimoniis , qualia hsc Tunt, Deut.jo. Ipfe eft vita tua amp;nbsp;lôgitudo dierûtuo-
tum. Aâ. 17. în ipftgt; futnus , viuimus amp;nbsp;moue-tnur. Talibus teftimonüs confirmati cevto fta-luamus vitam nobis a Deo dari Scconferuari, amp;nbsp;quotidie ei grattas agamus , agnotcamuscon-ditorem, amp;nbsp;petamus vt nos feruet, gubetnet, Sc j protegat. '
M
C AP V T
-ocr page 178-t61 CAPVT XXXI.
CAPVT XXXI.’
Argumentum.
IN H o c capite Afoyfes mori'tut'Hi wendat faterdottbM amp;nbsp;magiflratibM legcmt ilus cjnidcw vt dobloribtu, hU vero vt execit' toribM, ijttia lex fîne executione nihil vitldi amp;nbsp;mandato Dei deßgnnt JiticeJJbrem ac prlt;tdtcit populum dißejfnrunt ejje à vtrbn 'Dei, nbsp;nbsp;at trudln-Hm poenat nm aliter tjnafif
Ctc/M ventM nnbes ad fi attrahere dicitur• 'Uidesigitar «J^oyfin firere arbores nbsp;nbsp;nbsp;‘il‘
teri ficaloprofint, amp;nbsp;de poßeritate vehemen‘ ter [olicitHm effi. Hanc foltcitudinem omnet pij imitentfir, amp;nbsp;ejaantum fieri poteHno)! tantum fax atatis hominihni, fed ettam pit“ fier ie confalant Ù prouideant.
'ï 'i.yi’T \
A Biens itacp Mo- ManJatü de oc-fes locutus eft
omnia verba hæcad vniucrfum Ifraël, amp;nbsp;dixit ad eos, Centum viginti anno-rum fum hodie, non pofTum deinceps cgrediamp; ingredi, præterea dixit Domin vs ad me , lion tranfibis lorda-.
ncm
-ocr page 179-»EVTERON. 163 nein iftum, D o m i n v s Deus tuus an-tecedet te, amp;nbsp;delebic genres iftas ante te, amp;nbsp;occupabis eas. Hic lofua antece-dec te, ficut locutus eft D o m 1 n v s, fa-cietep D o M1N V s eis , ficut fecit Sihon amp;nbsp;Og regibus Amorcorum amp;nbsp;terra: eoriim, deleuittç eos. Cum ergo amp;nbsp;hos tradiderit vobis D o m i n v s , fimiliter facietis eis, ficut præcepi vobis.
Eftote magno amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
infrafto animo, no- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r(»~
litC timers aut le- öate bonos ckuus. formidare facie eo- Har tide vincite an
rum , quia Domi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;forcitet
Nys Deus tuus co- fevuite vocation«, iniratur te, nec deftltuet tc fuo præfî-
dio neqj deferet te.
Quemadraodum poétx boni 8t adores induflrii Tolent , Sic Moyles in extrema parte amp;nbsp;con-cluGone muneris ac officii fui ddi^en-tiffimus eft.
VocauitautöMo-fes lofiiam, amp;nbsp;dixit ad eum cor am toto Ifraël, Sis magno amp;nbsp;infraêto animo. Tu enim introduces po-
pulum iftum in terrain, quam daturum fe patribus corum iurauit D o m in v s, amp;nbsp;tu diftribues eis
hæreditatem. Et DowiNvsqui eft dudor tuus eric tecum, nec præfidio M a fuo
-ocr page 180-1^4 CAPVT XXX r.
fuo deftituet te, neqj deferet te. Noli timere aiit expauefcere.
Non fob’s facer dotibiis commen-dat lege , fed etiam fenioribus Ifracl,vt figiiificet magillra-tum cuftodein elle Decalogi.
Scripfit vero Mo-fes leaem hanc amp;nbsp;tra-O
diditeam faccrdoti-bus filijs Leui, qui geftabant arcam foederis Do MINI, amp;: ciindis fenioribus Ifraël , præccpitcp eis dicens , Poft feptcm annos qtiando celebratur annus remifsionis, in fello tabernaculorum conuenientibus cuii-öis Ifraëlitis» vt appareant coram D o-M IN o Deo tuo, in loco qucmelegerit
D o M I N V S, leges verba legis huiiis aii-diente vniuerfo populo vnum in locum congregato, tam vi-risquam mulieribus, pariiulis amp;nbsp;aduenis, qui funt intra portas tuas , vt audicntes difcant, amp;nbsp;timeant D o m i n v m Deutn fuum , amp;. feruenr ac faciant omnia verba legis huius. Filijquoq? corum,qiii adhuc rudes amp;nbsp;imperiti funtaudiantamp; difcant, vt timeant D o m i n v m Deuni veftrum,
Praecipit leuitis leftioneni integrx legis, Sc finem le-óionis cöftituitti-moreiTi Dei, cuius appellatione conti-nentur omnia opera a Deo mandata feu cultus Dei.
D E V T E R o N. 165 veftrutn cunftis diebiis, quibus viuetis in terra, ad quamoccupandamtranf-niiflb lordane contenditis.
Et ait D o M IN V s ad Mofen, Ecce appropinqiiant dies mortis tuæ, Voca lofuam amp;nbsp;Rate in tabernaciilo teüimo-nij,vt præcipiam ei. Abierunt ergo Mo-fes amp;nbsp;lofua , amp;nbsp;Reterunt in tabernacu-lo teflimoni). Ap- nbsp;nbsp;nbsp;_ .. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Teflimonium de
paruitqj D O M 1N V S vocatione Xotuæ. in tabernaciilo in co-liimna nubis, amp;nbsp;Retit columna in oRio tabernacu'i.
Dixitqj D o M1 N V s ad Mofen, Ecce tu dormies cum patribus tuis, amp;nbsp;po-pulus iRe confurgens for nicabitur poft deos aliènes, in terra ad quam pergit, amp;nbsp;derelinquet me, amp;nbsp;violabit paétum meum, quod pepigi cum eo- Et exarde-feet ira mea contra eum in die illo, amp;nbsp;deferameum,amp; abfcondam faciem me-am ab eis, vt deuorentur, cumqß ir ruc-rint in eum multa mala amp;nbsp;affliètiones, dieet. An non ideo quia Deus non eft mecum', obruerunt meiftamala. Ego autem abfcondam faciem meam illo die, propter omnia mala quæ fecit con-• uertendo fe ad deos aliènes.
Nunc
-ocr page 182-I 6 ô CAPVT XXXI.
Præcipue Deu» Mulîcam generi hu' mano ideo attribu-it, vt cantu compre lienderetur amp;nbsp;aliis traderetur verado-ârina dcfffentia amp;nbsp;voluntate Dei, fi-mul vt memoria ex tenderetur , quia rantilenaium diu* turnior eft memoria , amp;nbsp;vt aftedus dodrinç congruentes exiitarentiir • Ideo feniper in té-plis vera? Ecclefir, amp;nbsp;retenta eft Mufi-ca, Stcultaeft.
Luxuriant animi reb. plerunque fe-cundis. Nam res fecunda? aut lan-euefaciunt timoré bel , aut omnino extinguunt.
Nunc igitur fcri-bitevobis canticum iftud , amp;nbsp;docete fili-os Ifraël, amp;nbsp;ponife in ore eorum, vt fit mihi canticnm iftud teftimonium inter fi-lios Ifrael. Introdii-camenimeum in terram, quam iuramen-to prom'fi patribus cius, lade amp;nbsp;melle manantem. Cumque comederint amp;nbsp;fatu-rati Sc obeli fuerint, conucrtent fcad decs alienos, amp;nbsp;Cerai-cnt ess, amp;nbsp;blafphe-mabunt me, amp;nbsp;violabunt padum mcu. Cum autera obrue-rint eos mala multa amp;nbsp;afFlidiones, rc-fpondebit eis hoc carmen tanquain te-ftimonium , quod nulla dclebit obli-uioex orc feminis eorum. Scio enitn cogitationes corum, quas in animo a-gitant,prinfquam introducam cosin terram iuramento promifiam. Seri* . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pfit
-ocr page 183-DKVTERON. 167 pfit itacç Mofes hoc canticum illo die amp;nbsp;docuit filios Ifraël.
Prætepitque lofuæ filio Nun, amp;nbsp;ait. Sis magno amp;nbsp;infraäo animo, Tu enim introduces filios Ifraël in terram lura-mento promiffam, amp;nbsp;ego ero tecum.
Ciimigitnr Mofes intégré verba hu-ius legis in libro fcripfiflet, ptæcepit leuitis y qui geftabant arcam fccderis Domini, dicens.
Accipite librum legis hums, amp;nbsp;reponi-te eum in latere arcæ foederis Domini Dei veftri, vt fit ibi contra te in teftimo-nium. Egoenimno-ui contumaciam tu-
Cum AlexanAro ex fpoliis Babylo-nicis int’entis pre-cii rennium eilet oblatuin , amp;nbsp;cæte-ri ad res preciufas afleruandas id de-ftinaO’ent , refpon-dit Alexander,Nul Urei magis idone-am earn arculam , qua Homerico po-emati afleruando. Nobiliffimo eniin thefauro non minus nobile vafeu-lum , in quo repo-neretur conuenire. Plinius lib. I. cap. »9. Itaex recepta-culi dionitate tbe-fauri videlicet Peu
Con-
am amp;nbsp;ceruicem tu-am duram, Si enim hodie me adhuc vi-uente vobifeum, in-obedientes eftis D o-MiN o, quanto ma-gispoft meam mortem eritis ( contumaces .)
teronomii ptecium xftimaii poteft.
M 4
-ocr page 184-168 c A P V T XXX r.
Congregate ad me omnes fciiiorcs tribuuin vedrarum amp;nbsp;præfedos , vt pronunciem hæc verba ipfis audienti-bus,amp;certes contra eos adhibeam cce-lumamp;terram. Noiii sapientisguber-enim quod port me- natoiis eft longe am mortem fitis fll- prolpicere futuros turi longe deterio- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cic.
res,amp; difcefliirià via quam præcepi vobis. Tune accident vobis mala, eóquod feceritis malutn in confpeftu Domini, vt irritaretis eum per opera manuum veftrariim-Locuttis eft ergo Mofes audiente vni-uerfa multitudine Ifraël verba carminis huius intégré.
O
CAPVT XXXIl
Argumentum.
£tS i Çenibtu prejjum amp;nbsp;mite amp;nbsp;tum elocjuentittgenm conuenit : tarnen fi oratio in hoc carmine grandior e^', entai prima pars recenfet beneficia huic populo exhibita , videlicet ele^honem, gloriofitm edu-{lionem ex tÆgppto, mirandamgubernatia-nem amp;nbsp;defenfiontm in dejerto, occnpationetn
terra
-ocr page 185-DEVTERON. 169 territ Canaan, amp;nbsp;omnium rerum copiam amp;nbsp;varietatem. Solent enim ptopheta comme-moratione diuinorumbeneficiorumacuere fu-as Condones , in ejuibus popult contumactam accufant. tyi lt epars exa^erat in-gratitudtnem popult dißedentis horribili au-dada ù primopracepto. T et^ci^ denun-datpœnas, lt;juas idolatria , lontemtusmini-fierij amp;nbsp;alij furores mer ent ur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t^t u
promittit relitjuijs Ecclefia conuerfts ad De-um confiruationem mitigationem poena-rum. ïntertexitur autem buiccarmtniinfi-gne vaticintum de vocatione gentium ad/o-detatem Eccleßa amp;nbsp;de reieblione ludaorum. Obfiruentur etiam tn hoe carmtne venufia fgura, vt t^uod doblrina cœleftis comparatur rori, cir Dei erga nos bonitos confertur turn aquiiarum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;erga pullos.
T E X T V S.
AVditc cceli, E-,go loquar,audi-at terra verba oris mei.
Stillet ficutpluuia doftrina mea, fluat vt r os eloquium mevi.
Orditur Mofes canticü grandi fo-no oraiionisjVt red dat auditoren! at-tentum.
Optât vt doftti-na quam tradit fit efficax amp;nbsp;falutari» Ecclefix.
L 5 Sicut
-ocr page 186-ftillæ fupcr herbam.
Qciianomen Domini prædicabo,date gloriam Deo no-üro.
Ipfeeft petra,opera eins funt integra, amp;nbsp;quicquid facit rc-ttumeft.
Dens eft fidelis, amp;nbsp;non eft iniquiras in eo , iuftus amp;nbsp;reâiis.
Generatio peruer-fa amp;nbsp;prana deficit ab eo, Labes amp;nbsp;ma-ciilæ funt, non filij eins.
Hancgratiam refers Domino, po-pule ftulte amp;nbsp;inlipi-cns ?
An non ipfeeft pater tuns amp;nbsp;Domi-
lyo CAPVT XXXI T.
Sicut imber fuper gramen 3 amp;nbsp;ficut
Propofitio. Di-cam de vero Dea diCcernendo in in-uocatione ab omni' bus idolis.
Deus eft petra, id eft , portuSj arx, amp;nbsp;arapiurum.
Fidelis,id eft,ve-rax amp;nbsp;beneficus.
Mofes tanquam in fpecula feJens profpicit tenebras iecutiiras gt;nbsp;hoc eU» coiifufionein opinio num cultuum li nioruni.
Nullum officium reterêda gratia ma-gis ncceffaiiiimefl. Itaque omnes ode-runt immeniorenJ beneficii amp;nbsp;ingra-turn.
N V s tuus ? An non ipfefecit amp;parauit te?
Memento dierurn i. Commémora-intiQlloruni , confi- tio bencftciorumi dera
-ocr page 187-D B V T
E R. O N. 171 quae Deus in hune populum conculic.
Senes funtsman-di cuni propter alias caul'as, tum veto propter hiflurias.
deva annoï genera-tîonum.
IiKcrrogapatretn tnum amp;nbsp;annunciabit tibi, Seniores tuosamp; dicenttibi.
Cum dtuidcret alnfsimus genres, difpeigerec filios hominum.
ConlHcuit lermi-nos populorum, iu-xta numerum filio-ruin Ifracl.
Ante vocatio-nem AbrahæDeus deliberauit de ho-fpitio Ecclefix ad lordancm.
Ecclefia eft prat-clarahereditas Dei Pamp;l.K.
Qu i a pars D OMI-'N! eft populus eîus,. Iacob efl: funiculus hæreditatis eins.
Inuenit cum in terra deferta gt;nbsp;in va-fta folitudine, in qua eft vlulatus.
Circumduxir eum, amp;nbsp;crudiuit,amp; cu-ftodiuit quafl pupil- Venuft.ffimæ fi-1am OCull fui. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;militudines , quib,
Sicutaquilaexclu- pmgitur gubema-dlt pullos fuos , amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;defenfiopo-
eofdetn fouet calore f
Vitali.
Et expandens pennas fuas affumit eosgt; amp;nbsp;seftat eos fuper alas fuas.
ItaDoMiNvs folus duxit eumjamp; no crat cum eo deus alienus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V exit
-ocr page 188-172 CAPVT XXXI r.
Vexiteum vfq« ad «m , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Amuentia oni'
excella terræ, vt co- ^erum in ter-ederetfrudus agro- ta Canaan.
rum.
Vt fugeret mei depeti'a,amp; oleum de faxodurifsimo.
Biityriim dearmento , amp;nbsp;lacdeoui-biis, vna cum adipe agnorum.
Etarietes pinguesamp; hircos,quorum renibus pinguedo adhæret, atlt;ç triti-cum , vt biberet fanguinem vuæ niera-dfsimum.
Impinguatusautemamp; faturatus re-
calcitramt , Impin-guatus, incrafTatus amp;. obefus es.
11. Accufatioin-gratitudinis amp;. coii-tumacia: populi.
In luxu amp;nbsp;in o-tio homines tiunc tiegligentiorcs amp;nbsp;petulantiores.
Et: derel/quit De-um fadorem fiiuin 8c neglexic petram fa-lutis fax.
Et irritauit eum ad zeliim per alienos, per abomiiiatio-nes ad iracundiam eum concirauit.
Immolaueruntdæmonijs amp;nbsp;nó Deo, dijs quos nonnouerunt, nouisqiliex viciuia veiierunt, quos non coluerunt patres veftri.
Pe tram quæ tegenuit negicxifti, amp;nbsp;oljlitus
-ocr page 189-D E V T B R o N. lyj oblitus es Dei formatons tui.
Hoc cum vidiflec
Domin VS ad ira- I H. De(lt;rîptio
V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pœnarum, quibus
CUndiam concitatus opprimunturculto eft aduerfus filios fu- res iduloruai. os amp;nbsp;filias fuas.
Et d^itj Abfcondamfaciem meam abeis, amp;nbsp;confiderabo nouifsima eo-riim, funtenitngeiieratio peruerfa amp;nbsp;infidèles filij.
Ipfi me prouocaucrunt ad zelum per illud qiiod non eft Deus, amp;nbsp;irritaue-runtnie vanitatibus fuis.
Et ego prouocabo cos ad zelum per cû, qui non eft populus, amp;nbsp;per gentem ftul-tamirritaboillos.
Vaticr.iû de vo-catione gentium 8c de reiedione lu-dæoium.
Accenfus eftenim Tragica commi-ignisin ira mea, amp;
ardebitvfcp ad infernum inferiorem, deuorabitqj terrain cum germinc fuo. Si fundamenta montium comburet.
, Cumulabo fuper eos mala, amp;nbsp;fagit-tas meas confumam in eis.
Fame cótabefcent, amp;nbsp;febri confumen-tur amp;nbsp;amara pefte,
Sagitta: Dei Tunt, Tames, peHis, be-fliae amp;nbsp;gladius.
dentes
174 c AP vT XXXII. dentes bcftiarum immictam in eos, ciim furore ferpentum.
Foris orbabiteos Inws pauores, gladius, amp;nbsp;intus pa- pugnæ. uores , iuucnem fimul Sc virgincrn, lï-äentem cum viro cano.
Dixi, Difsipabo eos, ceffarefaciatii inter homines memoriam eoruni.
Nifi iram mimici vererer, ne hoe fibi arrogarét hoftes eo-rum,amp;dicerentjma-nus noftra excelfa eft,non fecit D o m i-N V s hæc omnia.
Nam populus eft fine confilio amp;nbsp;fine intelligentia,vtinam fapientes effent amp;nbsp;hæc intelligerent Sc cogitarent deexitu.
E raise 4».
pter nomen nieuni longe faciam furore mi ræ me e J prOquot; pter me facum y£ non blafphemer, io ell, propterea vt liy aliqoa pars generis humani, in qua Deus rede agnofeo' tur amp;nbsp;rede inuoce-tur, non finamfu”' ditus interire Ee-cleliarh.
Exitus aftape®quot; bat. (iiuifquid ef go agis prudentef agas Sc lefpice fi' nein.
Quomodo enim vnus perfequeretur mille amp;nbsp;duo fuga-rent decern millia,
nifi petra eorum vendidiffet eos,amp; D o-M I N V s tradidiffeteos-
Quia petra no- Aesypfü E^odi
‘ ftranon
-ocr page 191-B H V T E ftra non eftvt petra corum, cuius rei te-ftes funt ipli holles noftri.
RON. I 7 5
14 . Fugiamus If-raëletn , Dominus enim pugnat pro eis. Bileam Num. 15. Palællini i .
Reg. J. Sie Porphyrias telle Eufebio lib. j ptæpar.Euangelicx dixit, Nato Chrillo nullam vtilitatem ex diis capi polfe. Nato enim (al-uatore noftro omnia oracula Ethnics conticue-lunt.
Vitis eor uni eft ex vite Sodomorum, amp;nbsp;ex agro Gomorræ,vüæ eorum fel funt, amp;botri amari.
Vinnm eorutn eft venenum draco-num , amp;nbsp;fel afpidum crudelium.
An non hæc abfcondita funt apud ’ tnc amp;nbsp;obfignata in thefauris meis ?
. Meaell vltio, ego
1 retribuam , nutabit
nos loll Deo com-pes eorutn fuo tern- pctens.
I pore,quia propeeft
j dies calamitatis eorum , amp;nbsp;futuri euen-tus eorum feftinant.
(^loniam iudica- IT ll.Promiflio .1 bit Do MIN vs po- gtatix amp;nbsp;mitigatio pulumfuum,amp;pro-pltiu^ent leruis fuis, nitentia'm.
Videbit enim quod euanuerit po-tentia ipforum , amp;nbsp;quod neque cu-ftodita.
-ocr page 192-I-J 6 c K -v r X x x I 1.
ftodita, neœ negle- Cuftodita , res ftafuperfinc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘1^’=
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;theiauris repohta:
diligentilTime alTeruantur . Neglefta fun£ vtenfilia , qux fcniper ante oculos verfantur.
Ec dicecur , Vbi funt dij eorum, pe-tra in qua habebantfiduciam ?
Qui adipem facri-ficiorumipforfi com . Iprorura,fcil.of' cderunt,amp; biberunt
vinum libaminum ipforum, Surgant amp;nbsp;adiuuent vos,amp; fiant vobis latibalnm ?
Videtis ergo quod
ego,ego inquam fum nbsp;nbsp;nbsp;Dircnmen ven
•K o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dei amp;nbsp;idolorum.
Deus, amp;nbsp;non eft De
us mecum. Ego occido amp;nbsp;viuifico, per-cutio Ôi fano , amp;nbsp;nemo eft qui de mana mea pofsiteruere.
Leuabo enim ma- Leuatio manus num meam in cce!u, g'dus iurantis.
amp; dicam, Viuo ego in æternum.
Si acuero aciem gladij mei, amp;nbsp;arri-pucrit manus mea indicium, vindidam exercebo aduerfus hoftes meos, amp;nbsp;ini-micis meis rependam.
Inebriabo fagirtas meas fanguine,
amp; gladius meus dc-uorabit carnes , A fanguine inquam oc-
TresgraJuspœ* na rum populo II' racJ leieflo denun' cid amp;
DKVTERON. 177 cifi amp;nbsp;à captiuitarcj ciat, quorum pri-A capite inimici nu- 5*^ effufio fan-. ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;guinis. n.Capti-
uitas. ni. Nuda-tio capitis, id eft , amiflio regni amp;nbsp;faccrdoni. l^am reges amp;nbsp;facerdotes dicebantur capita pu-puli.
ïübilate genres, Repetit vatici-qiiæ eftis populus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vocatione
eius,quia languincm
feruoriim fuorum ipfe vlcifcetur , Sc vindiftam exercebit aduerftis hoftcs , fuos, amp;nbsp;propicius erit terrx populi fui.
Venit ergo MoCes amp;nbsp;locutus clt omnia verba cantici huius audiente populo , ipfe Sc lofua filius Nun. Cumq^ fi-nenr iinpofuiflet omnibus his fermoni-bushabicis ad vniuerfum lfraël,dixic ad cos, Diligenter conliderate omnia verba, quæ ego tefti-ficor vobishodie, vt
Poftrema adhor-tatio Moyfi ad fee-uandam legem.
præcipiatis filijs vettris , vc feruent 8c faciantomnia verba huius Icgis. Quia non eft hoc verbum „ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
mane,fed eft vita ve- .ß
I lira, Si hoc verbum vitam vobis prorogabic , in terra ad ; quam occupandä tranfmiflb lordane contenditis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N Locu-
-ocr page 194-178 c A P V T
Locutufcp eft D o-MiNvs codem die diccns, Afcende in montein Abarim, in montcm Nebo, qui cft in terra Moab è regione lericho , amp;
XXXII.
Mandatum Dei dc motte Moyfi.
Aba tim fignilï'* cat æontani Ari-bix,in quorum ver-' tice efl raoiis Ne' bo.
afpice terrain Canaan, quam ego trä-dam filijs Ifrael obtinendam , amp;: more-re in monte,poftquam in cum afcende-ris , vt colligaris ad populuni tuiim, licut morcuus cft Aharon frater tuus
in monte Hor, amp;nbsp;coJlcétuseft adpopu-lum fuum, quia præ-
uaricati eftis contra me in medio filioru Ifrael ad aquas con-tradiäionis in Kades deferti Zin, amp;nbsp;non fandificaftis mc inter fiJios Ifrael. E regione videbis ter-ram, amp;nbsp;non ingre-dicris in eam, quam cgo dabo ßlijs Ifrael-
Auguft. Pfalmo s8. Magnum erat non dtdide terratn iftam Moyfi. Sed Moyfes voluit ge-ftare figuram corü, qui fub lege étant, quia per Moyfen data eil Jex , amp;nbsp;o-flendrt eos qui fub lege elfe veJlent,S fub gratia eflénol-Jent, nonintratu-ros in terrampro-miflidnis.
Arga-
-ocr page 195-DEVTERON, Argumentum.
In henediütonibut lt;jUAt tjlfofes voctt-^ tw ad vita exit um pronunciat, dua veltu gemma infignes tminent, ejuarum vna ad re~ gnam, altera ad facerdottum pertinet. gnum entm promtttitur luda nbsp;nbsp;lejeph. Sa^
cerdotium vero ajfignatur Ltni, ac nomina-tim ei hoe nmm tribuitur, vt doElrtnam ve~ ram tradat, CT adduntur conciones de peri-culis tiy promifftones. Trimttm entmé^o-fes Leuitica familia certum geniu doRrina coramendat, amp;nbsp;vet at aliud fuppoßtitium do-ccre. Habes, intjuit, legem traditam Aioyp. Hanc pure doceas , nee affingas nouas opinio* nes amp;nbsp;nouos cultus. T)einde monet doblori-but ingentia pericula, certamina, odia amp;nbsp;Jupplicia fubeunda eße in propugnatione pia doélrina. Ne autem doiïores fiangantur ani-mis, addit promiffionem, ^ua affrmat Deum adiuuare mintßerium, vtßt ejjicax Öquot; falu-tare, (ß reprtmere impios dolores amp;nbsp;tyran-nos.
T E X T V S.
HAe c elt benediftio, qua benedi-xit Mofes vir Dci filios Ifraël ante mortem fuam. Et ait, D^o m i n v s Ni de Sinai
-ocr page 196-l8o C A P V T XXXIÏT.
de Sinai venir, or- Gratiarumaâi» tufœ efteis de Seir, P™.
Appariut de montt
Paran, amp;nbsp;venir cum multis millibus
fandorum. A dex-tra eins eft ignea lex ad eos. Quam dili-gir populos ? Omnes fanfti eins funr in manibus ruis. Scde-bunr ad pedes tuos, amp;nbsp;difcenr verba rua. Lcgem præcepir no-bis Mofes jbæredirati
Ecclefîa dicitur fanda in hac vita
»«T« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;
quia vere filitis Dei inea regn3t,amp; mul ta funt membra fanftificata Spiritu fanfto amp;nbsp;elefta. Fit autem a principal! nuncupatio.
Ecclefiæ lacob.
Er fungcbatur officio regis, amp;nbsp;colligc-bar principes popu-
li cum tribubus If- Confîlia fapien-
... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;taingubcrnatorum
fint Tvußißxrixii eft , conîungant voluntateshominùm iuxtame-niorabileni Platonis fententiam , Hæc eft leguni noftrarumhypothefis, vt ciues fint quam bea» liflimi. Si quam maxime inter Ce amici.
Viuar Ruben gt;nbsp;amp;nbsp;non tnoriatur,amp; fir par uns numero.
Quaeri folet hoc loco curMofes filentioprs-terierit tribum Simeon. Hieronymus dicit ideo Mofen non voluifle eius meminifle , quod ex ip-fi) nafciturus ellèt ludas proditor Chrifti. Lyra enarrans caput fÿ.Genelcoi récitât traditionem ludeo-
-ocr page 197-DBVTERON. 18t
ludïorum de difperGone tribus Simeon : Non eft pauper fcriba , ncc psdagogus, nili de Simeon , hoc eft , Nati in tribu Simeon difcurrcbane per fortes aliorumad quærendum viftum fcri-bendo, vel pueros docendo , ficut clerici paupe-tesfaciunt apud Chriftianos. Hsc ille.
Precatur vt luda habeat regnum fidele inuocans Dominum«
Hxc ell ludæ bc-nediftio, Audi D o-M i N E vocein ludæ, amp;nbsp;conftituceum du-cemin populo fuo, corrobora manus cius, amp;nbsp;fisei opitulator contra holies.
Ad Leui quocn dixit, Integritas tua
amp; lux tua, fecundum virum fanâum tuû» quem tëtafti in Maf-fagt; amp;nbsp;cutn quo liti-galli ad aquas con-tradiélionis. Qiii dicit patri fuo amp;nbsp;ma-trifuæ, Non video eum, amp;nbsp;fratri fuo gt;nbsp;non noui eum, amp;nbsp;ad filium fuum, ignor o, hi cullodiunt eloqui-
I. Alligat facer-dotes ad certü genus doârinæ diui-nistettimoniis tra-ditum per Mofen, prophetas , Cbii-fturo amp;nbsp;apoftolos.
II. Prxceptuni quales velit efl'e do dores,videlicet ta-' li robore fidei, vt anteferant confef-fionemvitx.
um tUUm amp;nbsp;paftum Duæ partes mî-tuum feruant. Hi do-cebunt lacob iudicia XTi adminuS-tua, amp;nbsp;Ifraël legem re ceremoniaslt;
N 3 tuara.
-ocr page 198-182 C A P V T XXXIII.
tuam. Hi ponent ineenfuin in ira tuagt; amp;nbsp;holocaufturn fuper altarc tuum. Be-nedic Domine ro- ,.. _ , nbsp;nbsp;nbsp;• . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;III. Promiffio,
bon eins , opera quoJf„defenfurus manuum eins appro- hoc facerdotiû di-ba. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uinitusordinatuin.
Vulnera lumbos infurgentinm contra cum amp;nbsp;hoftium eiusj ncerigantur.
1111. Minatur pœnas hoftibushu-ius facerdotü •
lerofolyma fin in tribu Btnijrain fuit fedes regia amp;nbsp;facerdotalis. Nam in Zion fuit arx Dauidis,amp; in monte Moria templuin-
Et ad Beniamin dixit, Amantifsimû Domini habitabit confidenter in co , omni tempore tue-bitur eum, amp;nbsp;inter humeros eins habitabit.
Adlofcphquo(^ait» Terraciusha-beat bencdiftioncin D o m i n i in fru-ôibus de cœlo, amp;nbsp;de
rorc, amp;nbsp;de profundi- . Opulentiaregm r . . T lofeph.
tzre infenon. In
frudibus quorum caufæ funt Sol amp;nbsp;lu-na,in verticemontium Oricntalium, amp;nbsp;in collibus perpetuis, in fruétibus de terra amp;nbsp;de plcnitudineeius. Beneuo-Jentia habitantis in rubo veniat fuper caput lofeph, Sc üiper vcrticeni Naza-rei in-
-ocr page 199-DEVTERON., 183 rei inter fratres fuos »Decor eius quafi primogeniti tauri, öc cornua vnicornis cornua eius, per hæc populos ventila-bit Hmul vfcp ad fines terræ. Hæc funt millia Ephraim, 8c hæcmilliaManafle. Et Sebulon ait, Lætarc Sebulon in exitutuo,Et Ifafchar in tabernaculis tuis, X,‘ populos vocabuntin inontem amp;nbsp;ibi facrificabunt facrificia
iufticiæ. Nam afFlu-entiam maris fugent, amp;nbsp;thefauros abfcon-ditosin arena.
Mercibus nwri-nis amp;nbsp;metallis ab-undabunc.
lehu 4,Reg. lo-
Et Cad ait , Be-ncdiftus dilatator
Cad, lacet ficut leo, amp;nbsp;rapit brachium vnà cum vertice. Vidit fibi datum cffe
caput, videlicet do-dorem abfconditû. Et venir cum princi-
Elias ex Gilead in tribu Gad voca-tur doftor abfcon*
pibus populi,amp; fecit dirus, quia raptui ■ ■ ‘ ‘ “ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuit a Deo.
iufticias D o m in 1,8c iudicia fua cum Ifraël.
Dan quo(^ ait, Dan catulus Iconis. fluet de Bafan,
Et Naphthali dixit,Naphthalî froctur
N 4 rebus
-ocr page 200-184 CAPVT XXXIII, rebus optatis ad faturitaté, amp;nbsp;refertus erit benediÖionibus Domini, marC amp;nbsp;meridiem pofsidebit.
Afer qiiocp air, Benediétus proprer filios Afer, erir acceptus fratribus fais ,8f ringet oleo pedem fuiini, ferram amp;nbsp;£ES eritin calceis tuis. Sicutdiesiu-uenrutis tuæ, ita amp;nbsp;fei'ïcclus tiia.
Noneft Deusfimilis Deo reéti, Qai fedet in cœlo fitopitulator tuns, cuius magnificentia eft in nubibus. Hare eft habitatto Dei à principio èc fub bra-chijs perpetuo. Eijeietante leiniini-cum, amp;nbsp;dicer,Sis deJerus. Et habirabit Ifraelconfidenter folus. Eons lacob eritin terra frumenti mufti, amp;nbsp;cœ-lum eins ftillabit rorem. Beams es tu
Ifraël, Quis eft fimi-lis tibio popule, que faluac Dominvs, qui eft feutum auxilij tui, amp;nbsp;gladius vifto-riæ tiiac. Hoftes tui debilitabuntur, Sc tu incedes per excelfa eorum.
Ecclefia nec numéro , nec robore, nec callid irate, ned artibus, fed pietite ac religione, atque hac vna fapientia, quod Dei prxfenti-am amp;auxilium petit amp;nbsp;expeftatjOni-nes genres natio-nefque fuperat.
CAPVT XXXIIII.
Argu-
-ocr page 201-D î V T I R o N. 185
Argumentum.
locM hnim capitis esl ttulcù allegorta de Jepultura tyidoyji. Chri~ flui T)otrtinus nofler Jepelit tj^ojen, id eH-, abrogat ceremonias êjMoyfi cis' libérât nos à. tnaledibliane legii moraltsy vt Çal. dicitnr, Chriiitu faHsts pro nobis malediblum rede-mit nos 4 maledtEltone legis. Di/erte T^au-lus inquit, à malediüiont, id est ab ira amp;
pœnis, qua in filium tranßata funt. Et cum addit,nos redemtos eße ,ßgnißcat noneßefa~ bl»»t liberationem fine compenfiitione gt;nbsp;fid mcdtatortm pro nobis patnam tanquam Ki. •tfor perfiluijfi. Chrisius deriuauit infi tram aterni Patris, amp;fiäits eit piacu-lum pro Scclefia.
T E X T V S.
AScendit ergo Mofcs de campettti-busMoabinmontem Nebo,inver-ticem Pifga è regione lericho gt;nbsp;often-ditcçei Dominvs Terra Gilead no-omnem terram Gi- men accepit a mon-Icad vfçp ad Dan amp;nbsp;te , ad quem lacob vniucrfam Naphtha- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''.P'
Ji, terramej Ephra- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï,«/.
itn ÔC Manafle, amp;nbsp;om- nbsp;ôitur autem hxc
N 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ncm
-ocr page 202-18 6 c A P VT XXXIII ï.
nemrerram luda vf-que ad niare nouif-fimtnn, amp;nbsp;aiiürinam plagam amp;nbsp;laritudi-nem campt Jericho ciuitatis palmarum vfqj ad Zoar. Dixit-que D o MIN V s ad cum, Hæc cd terrai qua iuramento pro-mifi Abraham, Ifaac amp;nbsp;Iacob, dicens , Se-minituo dabo cam.
terra forteoi lilio* rum Ruben,Gadamp; dipiidLE tribus Ma* nalle, amp;nbsp;a fontibus lorJanis incipiens excurrit vfque ad mare morruum* Naphtbali, id efl, Galilæam.
Ephraim,id eßgt; Si' mariam.
Iuda,id eft, ludii« Nam teporeChri-flihis nominib.tres partes terrr Canaan notatse erant.
Vidifti earn ocuL's tuis. Scdnon tranfi-bis illuc.
Mortuufqî efl: ibi Mo fes feruus D o-MiNi in terra Mo ab iubente Domino, amp;nbsp;fepeÜuit eum in valle terræ Moab è
Mors Moyfi. Mortuuj ell auteiw Mofcs Cal.Marti» telle lolêpho in fi* ne libri
regionc domus
Peor , ÔC nemo cognouit fepulchruffl ciusad hunc vfcp dicm.
Mofcs centum amp;nbsp;Aetas Moyfi. viginti annorü crat
quando mortuus efl,non caligauitocu-lus eius , nee vigorem amiferat. Fleuc-runtfç filijlfraël Mofen in campeftri-bus Mo'
-ocr page 203-DEVTER.ON.
bus Moab triginta dicbus, amp;nbsp;complet! flint dies luftus deflentium Molen.
lofua veto filius
Nun repietus elt fpi- Moyfi.
ritu fapientiæ gt;nbsp;quia
Mofcs impofuerat ei Impofitio manu-inanus , Et obedie- “®
*„.4. rr’ir -i r snum reidcftinat« runt ei fill) Ifraelje- ^dcuhumDei.Fu-ceruntcç ficut præce- jt amp;nbsp;fignum bene-perat D o m i n v s diftionu. Hoc igi-Mofi. Etnon furre- tur ritu ordinauit Xlt deinceps prophe- gubernationem po-tain Ifraël ficut Mo- puli Dei, Num.jf. fes,quem noffet D o- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xivtt
M1N V s facie ad faci-
em,in omnibusfignis atcp portcntis, adquæ facienda D o min v s cum mi-ferat in terra Aegypti coram Pharao-ne amp;nbsp;omnibus feruis eius atlt;^ coram vniucrfa terra eius , amp;nbsp;in omni manu robufta , magnifqp vi-
fionib. quas fee it Mofes coram vniuerfo
Ifraël.
FINIS D E V T E-R o N O M I I.
-ocr page 204- -ocr page 205-OnSIDEKENT TERRAM.JVe-nufta metaphora eft in verbo tfin quoi fofsioncm lignificat. Vtcnitn fbffores explorant terrana : ita explo-ratores fcrutantur boftium conülia 8c omnes aditus pertentant.
MvrmvrastisJ Vtitur pafsiuo pro aftino Ideoetiam vfurpat futurum pafsivRim pro aótiuo.
PvgnabitJ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in for
ma pafsiuafignificationcm habent aóti uam, ficut apnd Latmos deponentia.
O s T E N D E N s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pro DaDN'an^
Nam omifTo He punólum eius Patha ipfi Lamed fubijcitur.
Propter vos.J voluit. Sig-nificat ergo Mofes in fe deuoluta cüc populi peccata. Sicut enim populus fæpc luit principum delifta, fic guber-natores interdum puniuntur propter populi contumaciam.
Per-
-ocr page 206-TnoMNHMATX
P E RC V SS ER vNT.jin32 LitcraHc noncft elifa, fed mutatain Thau-
C A P. I L
Possessiones svae.} dn’ quot;V-truncp fignificat eijcere 8c occupure. Nemo cmm aJterinsbonaoccuparepo-tell nifi priore domino eiedo.
IN c I p E.J Srin Præreritum Futurum ‘jnn Imperatiuus. Hoe exemplum oftendit quam necelTarius vfusfic pundorum vocalium in lingua fanââ-
CAP. I I I I.
Haec est lex.J m» iaculatus eft , 8c (jLfTitKiiTrjiiiSs- docuit f quia doâri' na relinquit aculeos in animis. Inde nnin quæGræciscft i-ó/zof ddiftribuen-do,quiafuum cuiq^ tribuit, Latinis lex à ligando, quia obligat vel ad obe-dientiam vcl ad pœnam, vel vt Cicero dicit in primo de legibus, ab eligendo, SlON.jDifferunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nam
prior appcllatio fignificat fpeculain. Fuitenimarx Dauidis fumma fpecula in regno Ifrael. Altera appellatio vfir- ' patur
-ocr page 207-GRAMMATICA.
patur pro parte.Libani, quæ alio no. mine Hermon nominatur.
CAP. XI.
Magno negocio.J In Ebræo eft ’“iSiTa In pedibus,hoc eft,aquis non è cœlo dèftillantibus, fed fub te amp;nbsp;fiib pedibus tuis currentibus, aquis fcilicec âuminumgt; non aquis pluuijs.
CAP. XV.
Mvtvvm DEDE ri t. J Ebraîca verba hunc fenfum gignunt : Omnis creditor manum fuam excutiat amp;nbsp;re-moueat à debitorc, quern obligatum ac dcuinftum quaft manu captû tenet.
CAP. XXL
Ex Pl A BIT VR.J 1033 Pafsiuuma-nomalum. Nam verbo Piel Litera Nun Characleriftica Pafsiui Kal prxpolita eft. Sed Kimhi putat Thau clifum eftc amp;nbsp;vfurpatum leaa pro içana
CAP. XXIII.
-ocr page 208-ÏHOMNHMATA
Vs V R AM.J Vfuraapud Ebrasos no-men habet à mordendo. Hanc nota* tionem vocabuÜ Chryfoftomus enar-rans caput quintnm I4atthæi venufta fimilitudine illuffrat ; Similis c(l, jn-quit,pecunia vfurarij morfuiafpidis. Nam homo perciiiTusab afpide fuaiii fomno confopitus iacet, amp;i dormiens extinguitur, quia venenum per otnnia membra difftmditur. Sic qui vfuram accipit videtur beneficie affeélus effe, fed vfura per omnes cius facilitates dif-currit, eafiç conuertit indebitum-
CAP. X X I I I I.
SCRVTABERIS RAMOS. ) ramificabis , id cft, ramos denuo cx-curies amp;nbsp;luftrabis â nomine quod ramum fignificat, verbo dcduäö, fed aliquid relinques egenis.
CAP. XXVIII.
Tnvidebit^ ynn Futurum pafsi-uum primæ coniugationis in ordine duplicatorum, quafi dicat, affligetur vel cruciabitur oculuseius quotiesfra-trem
-ocr page 209-GRAMMATICA, tretn aut vxoretn aut filium intuebitur. Metuet enitn ne fibi cœnaThyeftcacri-piatur.
Secvndinam.J græce jjôçfor Latine fecundina. Ab hac voce quidam deducunt uotnen Schilo Gen. 49. vt fit
tùn'if fcilicet Virginis- Sedfimpli-cior etymologia ett quæ refert origi-netn Schilo ad verbum quod habet fignificationemfelicitatis.
De medio pedv m.} Hinc col-ligere pofliimus , quid fit Gcnefis 49. vSin pp nn Significatenim legifla-torem a luda' propagatum, qui fcilicet à membro quod feruit generatio-nifatuseft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ‘
Morbis.) »Sa morbus ex intempérie. A3O morbus ex fohitioiiecontinui, hoc efl, plaga pcrcufsione infliâa, vel vlcus , vel vülnus , vel apoftema , fua fponte natum amp;nbsp;faniem fundens, à ver-bo n33 percufsit. Genus harum fpecie-rum eft mn à nn quod dolore afFi-ci fignificat. Sæpe tarnen confunditur hæc differentia. Cætcrum morbi fecun-dum Græcos aut funt S'urKÇAfia. in fimi-laribus, aut in difsimilaribus,
■ aut 'ii Xveir in Vtrifcç.
O CAP.
-ocr page 210-ïnOMNHMATA
CAP. XXIX.
MorbosJ n’N^nn Hïc vfurpatur Aleph pro Hcjficutfupr«! cap. 28. in di-ótioiie Nam illius radix eft n^n huius n^r.
E XA Rsi T.J in» Futurum pafsiinim duplicatum, Inflammata eftira.
CAP. XXXII.
Stillet.J proprie fignificat praecifionem ceruicis. Poftea meta-phoricc vfurpatur pro ftillatione feu fluxu. Sicutenim de ceruice vulnerata deftillat fanguis , fic de coelo dcftillat pluuia. Vt hoe loco doâriiia inea delHlIct ficut pluuia. Inde cceli Efaiæ s-
PvLtos sv os.) à verbo rapuit, quia lege Mofaica concefliim erac rapereex nido pullos, non matré.
F o V E T. 9 Idem verbum hoe loco vfurpatur quod Gen. i. extat, Spiritus Domini ferebatur fuper aquas. Signi-ficat autem fouere vitalicalore, ficiic 4uis incubans fouet oua.
Dissipauo eos.J Anguliis-
Hiiic
-ocr page 211-GRAMMATICA.
Hine verbum , quo vtirur Mofes fie reddi poteft iuxta Ebraifmum, Angu-labo illos , id ett, in omnes mundi an-gulos difpergam.
N V D A T oJyT? principaliter figni-ücat nudare,vt Exo.32. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*3 nmyiB ’3
Quoniam nudatus erat populusj
Nam Aharon nudaiierat eum.
Et Dcu. 32.3’iM rV ^2 Acapite nudaco hoftis.
-ocr page 212-NDEX o at
l. E C T gt;nbsp;o N I S D E teronoffsij.
I. TEeßimonia de cirina.
*Depatefaütone Dei cap.
* De vnitate ejjèntia dtuime cap.
* De prouietentia Dei cap.
* Deproprietatibui Dei cap. i.^.^. 10.32 “De prafintiafilij Dei in Scclefia cap.
T)e ira Dei aduerfits peccatum cap.
'De exauditione diuina precum cap. Qaodreconciliatipojftnt labi cap. 'De recipiendii lapßs cap.
quot;De inftttttttone amp;nbsp;approbations magiflratm
cap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i. 2. IJ
De natura humana in Chri^o cap. ig
De approbations contracluum cap. 2s
jl I 1. Confol at tones.
I Confilatio à priori beneficiefiimta cap. t. 7 I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Conjo-
-ocr page 214-INDEX.
Confolatfo ab exempla Ifraëlitaram cap. i
Conjolatto 4 prajentta Det in Scelefi^ cep.
7.20
Confolatio necejpiria do^oribue (äquot; dlftpulii ^^^Pgclijcap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10. tS
Confolatio ab aaxilio Dei cap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;31
, i 11. liortationes.
Hortatio ad feruandam le^em cap. 4. zl-29-32
Hortattoadgratitadme erga Deum cap. 6. t
i 111. T!^recationes.
'Precatw pro incremerttis Eccl^ia cap. Trecatto ardentijjimapro £cclefia cap.
Leges.
Lex prohibent fabrtçatîonem imaginum
L ex de timere amp;nbsp;dikeiione Dei cap.
Lex prohibent fxdera amp;nbsp;coniugia cam im~ pijs cap.
Lex de eaertendit flatais cap.
Lex de manamijfione feraoram cap.
Lex
Lex de tribut fellis cap.
IT i6
Lex de vitandis impofluris dimnatiotium lÿ*
Lex de poena taliontf cap.
].,ex prohibent tranfiationt termitiorli cap. 19 Lex de ./IQlis cap.
Lex de expiatione cadis incerto axtore fa-Üacap.
Lex de moderatione vibloria cap.
Lex de iure primogenitura cap.
Lex de poenaßlij contumacy cap.
Leges ejxa fienant licentiam tar ba militaris
Lex de atjualttate delict amp;nbsp;poena cap. 2^
1. ^romißiones.
Tromi/fio Exangeli) propria de gratuita re-mi/ßone petcatomm cap.
*Lromiffiones addita legicap. j. ti. ij. 2g ^Promijjlo pramiorum tjxa reddxntur pro he~
neficentia erga pauperes cap. is. 2.^
*Promi/ßo de tJ^effia cap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j g
-ocr page 216-J N D t X.
Tromißlo reconoliationió amp;nbsp;mitigation^ poc-narum cap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^o, 32
*2^romijfto de efficacia minifierij cap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33
11' Comminationes.
Comminationes tragicarum pœnarum, ^tta fant comités inobedientia cap. nbsp;nbsp;4. tt,
27.2S.32
Comminatio denuncians posnas hoHibiu mi-nt^lerijcap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33
Ï^I 11, Exempla.
^ifpdentia cap.
*Pœhlt;t incredalitatis cap. ‘Pramiorunt pietatis cap. Fur or um Ethnicorum cap.
t.2
12.32
Commtnattonis addita primo pracepto cap-
as
Çubernatoris [olliciti de pofleritate cap. nbsp;3K
1 X.^magines allégorie.
1WAgp ^cclefia exulantû in mundo cap. nbsp;nbsp;t
Image
-ocr page 217-Ind S x.» Dei cap. .
t^Tiegoria de relitjuijs Cananaorum cap, llegoria de immnndii animalibui cap.
.AUegoria anni remijjionis cap.
.Allegoria tjuarnndam legum cap. 22.23.2s Imago Christi amp;nbsp;Ecclefia cap.
.Allegoria de z^oyfe non ingrediente in ter~ rampromijjdmcap.
^llegoria de fepultura ^.^oyfi cap.
X. Caupi.
Car Decalogus tantis miracalispromulgatsu fit cap.
Car fapientia Decalogi ajfidae meditanda fit
Caafie finales afßiltwnam Ecclefia cap.
Fines fiacrifictorum Leuiticorum cap.
Caafie propter ^aas Dew finit extfiere hare-fis cap.
*F(xnarum pablicaram vtilltates cap. 13 Caafie propter qaoi maledt^iones legi addita {ant cap.
7
X l.TTfoir-
-ocr page 218-1 K Igt; T x.
X J. '^oir)Ut[Ji,iveb. cap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I. /^, il
tJ^inifirorum Euangelij cap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;}}
XJ J. Tgt;ifcrijnina,
Tiißrimsn fapientia Scclefîa fapientia muadi cap.
*Igt;!firtmen Eccltfia 0“ aliarum feilarumcap. 4-33
*Difirimen tÆgypti amp;nbsp;ttrra Canaan cap. it
Difirimen mundorum amp;nbsp;immundorum ant-maliumcap.
*Difirimtn Chniit amp;nbsp;zSHoyficap. if
Difcrtmen cadii volantaria imtolunta-fia cap,
^ißrimen vert Dei amp;nbsp;idolornm cap. 32.33
XIII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘TrA-‘
cepta.
T^gtila docendi in Ecclefia cap.
Ti^ula alUgans Scclefiam ad verbam Dei cap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.12.3^-33
‘Fnece-
-ocr page 219-I M ß B X.
TrtKeptum de conferuatione cr propa^atto»e
! doürint cap-
quot;jR^gula de interpretatione comminationum diuinarum cap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4. .30
* Regula de interpretatiottepromijfionum lega~ hum cap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ir
Decalogi repetitio cap nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y
T^raceptum de ajfidua meditatione Decalogi top- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6.17-27-31
T^rimi pracepti enarratio luculenta cap. 6,
7- S. to
Regula damnant omnet culttesfine verbo Dei excogitatot cap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;12
Rraceptum feueriffimum de vi^u amp;nbsp;defen-fione mtmflrorum Sctlefia cap. 12. iS ' Regula de miraculü cap.
*Praceptum de moderatione luRttt infuneri-biucap.
Rraceptum de confiruatione tnimfierifcap.i.^.
*Prlt;eceptu de beneficentta erga pauperes cap. tS
Concio de ofiicie regum cap.
quot; Rrohibitio vfurarum cap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2^
*Prlt;eceptu de modeßiafixm multebrù cap. 2/
Rraceptü de aijuahtate in contraSib. cap.2x
XIII I, Uaticinia.
De .jdn~
-ocr page 220-t N D X r.
Dt Antichriflo Mp.
*Dt ptccMts amp;nbsp;pamit pepuU Jfrail cap. jt. 32
^Devecatiottegtntiumcap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^2
reiemont ladaoram cap cod.
P 1 I S.
L I T S I
Jn officina Ernefii Confl^antienßs-
^nno
-ocr page 221- -ocr page 222- -ocr page 223- -ocr page 224-