lACOBI
BROCARDI
LIBR I D VO: ALTER
AD CHRISTIANOS DE PRO-
PHETIAp Q^VÆ NVNC COM-^ plcatur in his,(j^uæ funt fccundi aducn-tus Domini : alter ad Hebroos de primo, ^fccundo ciuf-dem adventu.
lue. it.
riliu bttuinû eùm vtrurif, num inuenitt fidemm terrai
». Pet. J.
t'entent fe/lremù dübiu illuferet, gui dicent. vbi e!l fellicttetio aduentiu d» ? trnniu enim ex quo patretdot» tnieruntffieperfeiierMtubimtttcreatmiu.
Lvodvni Batavorvm, ExOfficina Catoli Silvij, OrdinumHol» landix Typogtaphj, Anno
M.O.LXXXIt
-ocr page 2-Sophon. t.’
ï. Struumimvosipfis ; amp;nbsp;(qutcftrtet) gens minimi defiderabilù.
^fiufqsumdeeretum parut qsußpsslaerem trän» feuntem diem-antequam vensatfuper ves a{}M furoris Denini : antequam veniat (inqium) [st-per ves dies indignâttonii Domins.
îfgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dominum omnes manfuets terra, qui iit-
ditium eius operati efiit : querite iuflitiamiqua-ritebumilitatem, fi quo ttsodoaifcondanssni i» die indignatienis Domini.
ISAJ. 4P
Drw iußus, amp;nbsp;falsuns, nonefi prater mt. t.ejpi(ite ad me omnes fines terra-, falsü erbie^ E^o (um Deut,^nonefi vitra Dem.
Ezcch.(2.
Im diebm vefirit loquar verbum,amp; faesattt itud ditit Denunm Dem.
-ocr page 3-î AMPtISS. HOLLANDIAE ORDINIBVS, OMNIBVS(VyE Icfum Chriftum amantibus, amp;nbsp;eiusad-ucntum exoptantibus. Iacobvs Brocardvs
S.D.
Olebam,amp; vehement er avrdxr tem^ pere^erttttbatienum CMcarum ob of^ fenfiones beUicof, qujt excipiebantur i Ö* ob curfum prxdicationü Euangeli» et, qui eb difiidia certorum hoimnuno
literetoTum impedtebatur, óquot; ob multa alia, verum nit magù me primebat,qttàm qubd viderem non cognoÇci ex verho Dei tempora,in que ieuenimus: non aduerii Chri^ ftum nunc nobû loqui in Prophetie : amp;nbsp;qua hoc tempore K ßunteffe inillù narrata, prafcripta omnia,qua agere,qua ( eauere,ac fasere dfbemtu hit dtffial/imù temportbus. vnde dum nonfiunt iHa ; fiunt autem jjtpi contraria,varié af-ßigimur, ac pledimur. multa autem erant, qua turn me impediebant,ne hu derebtufcriptaaüqua ederem.-atque er am totus occupa tue in notandii tuen tu eoram.qua nunt I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funt def :ripta in Prophetu ; in contemplandu mjfle*
I rijs, quafepatefaciebant in apertione Propheiaramt at^^ ex hu nihilerat adhuc perfeilum.quodcum alqi commu--niiarepokern, intetea autemquot potui verbù monui,rt ettenderent in Prophetu, qaanam nunc a^at Cbrilbu , quanam nunc loquatur omnibus ; at que qubd iubetur minimiu épopulo facere, bucina canere , ji videat malum , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;immtnCre populo,id voce feci, vt Deus dedit. Ker« w poß- -
' nbsp;nbsp;f««m vtdi borrendam trucidationem GaBicanam., ci-
A 2 Peuin
-ocr page 4-4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P R. At ï A T I o.
DfumnuntkKin /faiacap./. verC.Jf.vèitltilliihfi/i-turmanumfuatu adhuceffe extetilam.
tfieraturum noiin gladto, (juodvecarit nos, nec rejpon-derirntu: locutiaftt, ntc aiiTenidbtbuertn.us,malurnque fecerimui iti eius vculit,'(!^ qnx noluit, elegtrimuf. item in leremu cap.44.poil cademtllam virorum,mul«rttm,amp; infantium mmaturadhuc Deus^ladinni,amp;famemteli-quii le non audtentibiu ; facere non potui quin aliquid ÇçrJterem, i« quo faltem menerem, quanam effent hae noslra tempera, quanam omnibus devront effe propofi-ta,viinam qui/quedoceri pofsit, ^debeat, dumintot rerum tenebrü , cr proceOis publicißatm verdamm, uc iaélamur. fcripfi autem itbrum , in quo probaui Prephe-tiam magna ex parte nunc cotnpleri : at que in ipfa, vt in Euangelio Chri/ium Çolum effe audiendum dtétum ibi Sanâum^fraelù. Ltberadhucnon perfeäus peruenit in manus eorum, ad quos velebam , ad quos pertinebat ilium oidiffe. ac itafaüum ell,vt nihil in eo fitinuentumf quodpotuerit reprehedi ab hù,qui id maxime quarebät. verumtamenquiddeli^ofailumfit,neÇcio : non vitra e^inuentui necegovüum altud habebam exemplar. Quoniam verb liber ù parabatur ,vtetiam futurut effet aditus^ feu quadam ifagogead totamTrophetiam : amp;nbsp;adhuc fuit prouerbium tlludiu ifraèle. prolongabuntur dies, pertbst omnis rtfio ; quiaqut oportet prias hominem effe certum, Prophetiam adhuc non effe completam, amp;nbsp;pîurimaperficihts temporibus,fi adduci debeat, vt cogno-feat que nuncfiuntffutffein Prophetis enarrata,amp;' expo» ftta : ßatuialtum feribere, amp;nbsp;copiofiorem. quod (^fecit vtdeftnant multi dicereillud,quod dixi, Ezechielis.item ÿlud leremia. Prophetia Domini non memoretur vitra, trophetia Dtminißt (utqut verbum fuum : vt faretur
-ocr page 5-Pr AÊ F AT io. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ
tM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ui ^ttJire auent ßlütm Dei, SanSum ifrailis lo-
quentem in Prefhetu.in quibw fatebit, neceffeeffe audi» re nunc Chriflunr, vt(ciant emnes quid agendum,amp; ca~ uendum fit in tota vita, dum iudidum efil vehement in domum Domim, amp;nbsp;in feccatoret : videanturpeccata à' errata frofter quacadet non cejfant inter not,atqae mat Wtt Domini fit adhucextenfa: vtaduertantducei fofuli Det,quomodobella gerenda fint, dr quod maximum efl vt minifiriverbtvtdeunt in tota Propbetia,quomodo(o» fulere cominunibui rebxu foflint -, quid froponere debeant omnibus, dr finguhs tn populo Dei, qua fle f uftentare de-ietlof ammo : parati ipfifint vtin conciliii futuris dicant fententias de quaque re, ac fiatuere valeant fecundum verbum Dei defcriptum in lege,EHangeho,dr Prophetis: confiituere Eeciefiam amp;nbsp;regnum Dei fecundum eius fo-* busprafcriptum, driuflum. maxime verb cttm agnus in bu,quJ loquttur nunc,agit,cr perficit defcripta in Pro-fhetis,paidatim,foluatfignacula h^iclaufi. Librumau~ tem,quem refeceram, in quo oftendebatur, nunc à nobio ejfeaudiendoi Prophetas, non fui^aSentu facultas tj/pit mandandi, dr edendi ; cop'tam autem fecitUum legendi» dr defcribendi omnibus , quivoluerunt.interea perfiiti in conficundis aliu libris, in qutbus euenta Prophetia, dr wyfiicadeaternoEuangelioeffent notata quantum, dr quatensss hacfe nobis aperirent, fablum verb efl citmin-grefsi fumus in annum ij to, vt coaäus fim edere com-tuentariotin Apocafypfim , amp;nbsp;»» Leuiticum, dr quadam alia. dr quoniam tnfiat tempus, vt alia edantur : atque efort mt prius edidiffe librum, qui effet aditus in leSHonem Propbetteam,nec fuit editus : nunc ille datiir. vtfatifliat bu, qui ordinäres fibt demonfirari petunt : prius agatur sftt retfit,tieittsie juidfit,{robem ante,quafiunt hoc tem-
A i fere
-ocr page 6-4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P R. Al P A t'ï Ö.
. fort e^e narrtta in’Profbetii, foU exponatiimPrtifbt^ tiii,quemodo tnteüigt tlllt;t debeanta nobü de nobueÿe narrata. Kt verb o{iend4iur,quifiuttt hoe tempore efft narrata in Prophetis, guatuor famemiu probanda : Pro-phetMm non fuijfe complétât» in primo aduenta Domini: Fropbetiamtompleili omnia tempora : in omnibus facrit Itbrn inejje Prophetiam, tjua non jit compléta : earn au-temcompleri hu temporibui, qua m facru librii fua certa ratiofte appeâantur pojlrema dies noutfsimi. é“ in hat foflrema parte ftmul ofiendetur dißinäio triplicù aduen -tiu T)omini,amp;- ejuomodo diespofiremusfit inteliigendui, in (jue noutu flatuifuiurui fit mundi, amp;nbsp;finis affliäionum aUata pace perpétua: quôdijueaduentui Domini Çeeun-du( eitiui fuertt futanu, gaàm putarint homines. qui aduentus ofiendetur nunc adefie ex fignù data deeo ex opertbus fcriptii in Prophetù efiieiendu in fecundo ad-nentu. De hù in hoc libro agemus, vt etiam prater cetera refiionfum iBu fit, qui aiunt Prophetiam cejfajfe in frimo aduentu Domtm : infiantt omnia ita perfieuera-tura tifque dum in m^uento , jin i^» oculi, in nouijfi-tna tuba morttù refurgent. hù autem, qua obqciuntiir fertinentia ad interpretationem , amp;nbsp;aiunt quidam not fequt aOegorioi, qua fint periculofa in interpretando, refiondebtmut tune , cum dabtmus interpretationes in facta Biblia. nunc ad tUa, qua propofiiiimuf probanda açcedemtu. ^_ua quidem viré ampltftimi cùm ad om-tiespertineat iSa nouifie, tùmvobùin primù nota effie debent ,qtù interprimot ftufiù, qui certamen fufiinue-runt contra tjrannidem Antichriliicam : nec vaquant eidem deinde vos dedidifiù : non claudicafiù in duac partes , vt ait Phaa : non fuiilù auù bù tinila, vt ait le-
• ff9fgt;Wdfiis mDominum, nbsp;nbsp;fimttl in A/el^
(hunt
-ocr page 7-PrÀipatiÔ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?
'Atm ', vt SophtruM. tum in hoc îilgt;ro apentiv ali^ moJo 4ditiu f» PropbetM : in guihiu rece^nefcatù ^u£ pafsi eflU, amp;nbsp;qu4 primia eßü Deo ftttceptnri ; gaudeattÇqae vt qui inter primet eiagitatot a vi An~ ticbrißitica fniftü primi (onfolatienem a Dornig ttefitùpercefturi,
-ocr page 8-Iaf5)gt; BM.Ot:
PR'OPHETïA PROBATVR . NQN COMPLETA IN PRIMO „ éiuentu beuitti.
■ VI dicunt Propfietiam complc-tam in primo aducntu Domini, quódiïdixcrit. Lcx amp;nbsp;Prophets yique ad loannem propheta-ucriintjhi nihil probant, quia jndicat Chriftus in loannc Baptifta incipi prs-flari quæ fcripta funt in lege amp;nbsp;Prophetis , de duplici fuo aducntu. nam amp;nbsp;ipfc loannes Baptifta fuit Propheta, vt affirmât Chriftusjatque fua prsdicatio continet Prophetiam de fccun-do aducntu Domini, vtinrerpretatio Prophe-tica docebit. amp;nbsp;ipfc Chriftus Icfus fuit Propheta , S)C cius Euangelium eftquoqueProphetia. vt ctiam Ecclefiafticusantc monuit capit. X4. NccilludChrifti. confumatum cft.probat om-nem Prophetiam completam tune, quiaquod non fucrint confraäa eius oft'a j fucrit fepultus; dcfcenderit ad inferos,ftirrcxcrit è raortuisjde-dcritlegationcm Apoftolis adifraclem, amp;ad genres; afccndcritincslum ; mifcritSpiritura Sanólum ; hsc nondum confumatafucrant, quod confirmât ipfc in fine Euangclij Lucae. vbi aitdcbuift'chæccompleri fcriptain Mofe, Frophetis amp;nbsp;Pfalmis. fucrat quidem tune confumatum, amp;nbsp;perfedum illud facrificium , quo placatum habent omnes omnium temporum credentes pattern : habcat expiationem pccca-lorun»
-ocr page 9-D K Pr o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f
toran«,atque omnia dona,quae obtïnuerunt,8c obtincbunt âpatrein terris,amp;in cælis. deinde confirmât Chriftus Prophetas locutos defuo fcciindo aduentu cap. 24. Matth. amp;nbsp;15. Marei, qui ait. cùm videritisabominationem didan» à Daniele exiftentem in loco fanfto. Et cap. 21. Liicaî cùm narrauit milita de fuo fecundo ad-uentu,addidit.dicsvltionis hi font, vt comple-anturomnia, qui feripta (tint. Inquc omnia ligna,quç nuntiat Chriftus futiira fui adnentus, funtfumpta èProphetis. vtfuo locoofiende-mus. amp;nbsp;Petrus Ador.}. docetomnesProphe-tasdcfcripfifie fecundum aduentum Domini, vbiait. Interca oportet Chnftum cælo capivf-quead tempora reftirutionis omniû, quæ Deus locutuseftper os omnium fandorum fiiorum Prophetarum ab initio, in Epiftola autem Ic-cunda monct nos,vt memorcs iimus verborum quiprxdidafunt dfandisProphetisdeirrifo-hbusvcnriuis. ôc ludasfutlos nunciat,quinc-genteratiam Chrifti : futures pai iter irrifores, qui olim defcriptifuerint, à Prophetis, fcilicct. nmiliterPaulus nuntiat futura poftremis tem-poribus,fumptailla quidem cProphetis. vtex cap. II. Ifaiæquacfcripfitin Epift. 2,ad Thcfial, cap.2.de Antichnfto. Necilliid dicendum eft, poftChriftum non fuilTe Frophetas, quód di-dum fit in Zach. cap. 1}. amp;nbsp;crit cum propheta-. iieritquifpiam vitra, dicer ci pater eins,non vines. quoniam primum ibi eft fermo de falfi« Prophetis.vnde dicitur,amp; pfeudoprophctas,Sc Spititunximmundum auferam c terra. amp;nbsp;antè
 s diduin
-ocr page 10-'lO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I A C o B R. o e.'
didum eft. Succidam nomina ftmulachroru d j terra, vbi apparct fcrraonc cflc de falfis Prophc- nbsp;nbsp;’
tis,amp;depoftremi$tcporibus. £rüdicastu,ibi cftcfermonéquoq-, de primo adiicntu. vbidi- i citur.percute paftoré,amp; difpergétur ouesuffir- nbsp;nbsp;‘
inabo ego amp;nbsp;idé eiïc didu de fccundo, quia fe-quiturProphccadeoiübus.eritcnim in totatec ra dicit Dominus,vr partes duæ in ca fuccidan-tur, ac deficiant. teitiaautcm rclinquaturin ca. lt;^ódveró vigueiit in Ecclcfia Prophctia, amp;nbsp;Prbphctc,idcóftat.n5amp; Apoftolifuerunt Pro- | phetæ, amp;nbsp;Prophctarunt. vt Chriftus pollicitus iJlis fuerat loan. i6.vbi air dc fpirituS. amp;nbsp;quas 1 fucurafunt, annutiabit nobis. fucrûtamp; plurimi Propheta: tcporc Apoftoloru, vt Ada Apofto-lorum docent, dedit Deus amp;nbsp;poft Chriftu Prophctia in Apocalyph. Et poft Apoftolos fucriie i’rophetæjamp;totaætatcfcxtavfq; ad Lutbcruni fuerûtProphctæ amp;nbsp;Prophetia.vt infra oftcndc-inus. Eftpræterc^terosTelcofphorilibctjin 1 quo multi memorantur nuntiatores fccûdi ad-Uttus Domini, atq; ibi multa multoru colleda funt.ac propé omnta, quæ hoc tcporc hunt.nó fblii litcris narrata ; fed amp;nbsp;piduris cócipiuntur ». (irin „.C^ptcfta.Quod itcm debueritefte Prophctia in d-u. ’ EcclcfiaoftéditPaulus.vbirccéfctdonalpiritus
S. in Ecclcfia: muncra,amp; minift«ria,quibus ilia adminiftratut.Deû eóftituiflein Eccleßa pri- » mu Apoftolos,deinde Prophetas,tertio dodo-res,deinde poteftatc$,amp;c.aducrtefecundo loco polïtos Prophetas vt in Ecclefla Apoftolica in-telligas dcbctc clTc Prophet^, qui cüâ memo-
tantüt
-ocr page 11-D E Pro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lî
I ranturin eadé Ecclefia diftindi ab Apöftolis’, I quâuis amp;nbsp;Apoftoli fuciintProphctç.vtlcgimus in Ad.c.io.pêr fingulascinitates tcftaturSpi-
1 ritus fandus.hoc ek Prophcrk quæ funt in (in-) gulis ciuitatibus tcftantur, quod vincula,amp; af-' nbsp;flidioncsmancntPaulum cap.i^.Prophctæ,amp;
dodorcs dicutur Antiochix miniftrarc Domi-!■ no. ergo appaict inter miniftros EccleliæfuiG» fepoft ApokoJosProphctas.vndecap. ij.Iudas amp;. Sila dicuntur, cùni efl'ent amp;nbsp;ipii Êrophetæ, multo fermonc adhortati frarres , amp;nbsp;confirma-uifle. Prxtcr nnnikcrium aute mcmoratu Pro-pheta Agabus prçdixilTc famcni,prçdixiire vin. cula Paulo, nicmoiantur Sc quatuor virgines PiophefantcsmcmoranturDilcipuli c.ip.Ad. Accepto fpiiitu S.perimpolitionémanuum lo-cutilinguis,amp; prophecaujUe.Si lapok Apofto-loscóftituit Deus in Ecclefia miniftcrium Pro-phetarilvt tempore legis poft facerdotes dedit Prophetas$amp; tempoic Apoftglorii illud in eadé peimanfir: ctiam cum reftituetur Ecclefia Apo-ftolica,cum reftitueturregnii Ifracliticii,amp;alia, debebit Sc Prophetiareftitui. Vndevidemus hoc téporepoftreftitutûiugc facrificiû dodri-nam Euangelicâjamp;Apoftoficâ.dum paraturre* ftitutio regni Ifraelitici, apcriri quoq; Propbe-tiam.namait Petrus Ad.j. Chriftuinfecundo J aduentu reftitucutum omnia.ergo Sc prophetia reftituetur. hinc multi in Italia, Gallia, amp;nbsp;Germania extant, qui tradat prophctica,amp; in Pro-phetis antiquis videt,qux hoc teporc fiut.quos ütu nóprophetas,fedintcrprctcsProphctarura appcllabrc
-ocr page 12-H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IA cot. Ckoe.
appclkbis,ego quidé vehementer aflcntîar. r»î lt;juc propriè vidcar p offe appellate Prophetam, née aliqué adhuc vidi,nec me eflè profiteor. in dodrina quidc Prophctica vt nô pauci, verfoti quæ debebit nunc maxime vigcrc, quado Pro-phctiacôplctur, qiiâdo incipitaperiri, quando vigintiquatuorfenioreSjhoceft miniftri prçdi-«idodrinaEuâgclica, amp;nbsp;ProphcticafelTuri fint fuper viginti quatuor fedes dantçs gloria Chri-fto Domino fuo. In aperta Prophetia eau fa, Sc ratio apparebit,quare lêmpcr in Ecclefia débite ritefle facerdos, amp;nbsp;Propheta. Pra-cer hæc tefti-monia pofl'umus amp;nbsp;rationibiis multis, quod di cimuSjoftcndcrc. amp;nbsp;breuitatisgratia vnam,aut alteram afFeramiis. Chriftus autfuit Propheta, aut non fuit Propheta. fi non fuit, ergo aliquid niaius fuit in Prophetis, qiiàm in Chhfto. hoc dici non poteft.quiamaiorfuitChriftus quant Salomon,quàm Iona,quàm quiuisalius. Erço fuitPropheta Cl^iftus. neeveró folum,quod plebs dixerit. Prpphcta magniis furrexit in no-bis: fed quia dixit Deus de Chrifto, Deut. i8. Prophetam fufeitabo illis de medio fratri'i fuo-rum. Siiam Chriftus debuitefle Propheta, de-buit nuntiarc poft le futura. non ergo debuit in ciusaducntucciraflc Prophetia. quod amp;patet eo in loco Deutcronomij.vbi Antichriftus ven-turuspoft Chriftum nunciatur. vt verô diftin-guamus Chriftum à Papa Antichrifto.præter a-fia dicuntur, quæ nunciabit Chriftus cuentura, non autc quæ nunci.abit Papa, vnde patet Pro-phetiam Mcflîdîproduci vfqucad tempora An-tichiiftit
-ocr page 13-D M P K o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IJ
tichrifti; amp;nbsp;Chiiftum nunciarc quat funt fui fe-cundi aducntus. Ncc veto fblum diccndura cftChridü aflumpdiTc quxdam loca antiquorum Prophetarum defuofccundo aduétu.quia itanon videtetur maior Prophetis prioribusï fed doâtinam cius vniuerfam continere Mo-fem amp;nbsp;Prophetiam. quod cap. 14. Eccle. confirmât ipfa fapientia, inquicns. Doétrinam ad-hue,vt Prophetiam elFundam,eamquead om-nes feculorum aerates tranfmittam. Item fi do-ôrina Apoftolica eft ca authoritate, qua Euan-gelium, acalix diuinx fcriptuix , ctiam do-ärina Apoftolcrum effunditur tanquam Pro-phetia, non folum qux hi nuntiant de certii rebus fiituris. Etfi doftrina Chrifti,amp; Apoftolo-rum eft tanqua Prophetia.erit amp;nbsp;dodrina Mo-fis. quod probatur,quia eft verbum Dci,amp; verbum Dei manct in xternum. vndc diciturin Leuit, cap. }• Statum perpetuum in gencratio-nibus veftriSjOmneadipem, omnem fangui-nem non comedetis.nam quod in adipe amp;nbsp;(anguine fignabatur, perpétué eft obferuandum. item alia omnia,qux à Chrifto,amp; ab Apoftolij reuocata funtad veritatem eduûam ex vmbtis. Si iam Sc omnis dodrina verbi Dei cffunditur, vt Prophctia,amp; tranfmittitur adomnesfeculo-xum xtates, ergo amp;nbsp;propter cuenta return varia, amp;nbsp;propter dodrinam verbi Dei non dicctur Prophetia compléta inptimo aduentu Domini. Quod vero dodtina ita tranfmittatur ad omnes xtates, mde pater, qui.a dodrina M ofis defcrcbatui ad Cluifiutn, amp;; ad.Apoftoios, qui vcricatctn
-ocr page 14-Ï4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I A C OB. B Roc.
vcritatem ex vmbrii educcrcnt. Et quia adhuc Omncs vmbrænô funtperdud«in Iueeni,ergo aliquareftanttranfmittenda ad fccundumad-ucnrum Doniini.qiiando in luccm dcduccntut omnia.quæfuerunt vmbrafuturorû. In Euan-gelioquoqucmultafuntjfiuc ctiam omnia, lt;^nætranfiTiittenda fint ad fccundiim aduétum Domini. quæ cû aduerteret Perms,rogat Chri-ftum ,Luc. lï. vtrum ad Apoflolos,an ad om-nes loquatur. Apoftoli loquctes hominibus fui temporis,ioquuntur nobis.vt ludas cosadhor^ tanSjVtpcrfiftantinfidc cxponitfutura : loan-ncsin prima Epiftola, prima,media, amp;nbsp;poftre-ma compleditur : Petrus reuocat eofdem ad tempora pofirema adqu.e doôtrinam perdu-cit cum euentis. in Paulo cùm idem in cer-tislocispateat,vtin Epiftolis ad Theflall.fict fuo tempore apertum in rota doélrina,quando aperieturprophetia, amp;confpicictur,ac fcnric-tur armonia', qyæ extat in omnibus diuinis fcripturis : nec cric difcordantia in intcrprcti-bus cùm didiccrintcum Dauidccaneread Na-blum, ad Citharam,ad Dccacordum.ob quant rem dixit Ecclefiafticus. Noliprohibere Mu-ficam.Sr Paulus, nolitcprohibereprophetiam. quod idem eft.hinc interprétés diuinarum feri-pturarum vocati funt Propheræ, qubd hi no-rintarmoniam, amp;nbsp;concentum fcnpturarnm,3C qua armonia veram harum educant interpre-tarionem. Etfi hxc minusnuncprobanturali-quibiis; veratarnen apparebunriuo tempore, quando fepeem lucecuæ magni candclabri lu-X. ,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cebunt
-ocr page 15-Di Pro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r/
Cebunt omnibus: ßuc quando filiushominis confpicictur ab omnibus ambularc inter fep-tem candelabra aurca : fcptem fignacula libri fucrint foluta. quæ brcui futura funr. mukae aliæ rationes adduci poiTent fumptæ ex ipfà prophetia ; fed quia cum ignorantibus princi-pianon poiTumus difputarc,quöd non mul-tum différant ab bis, qui ilia negant, fupetlc-debimus nunc longiori difputatione.
Videant iam quid agant, qui contra præcc-ptum Pauli, quiait,prophctiamnolitcprohi-bctc,rcfpuunt,amp; vêtant prophetiam poftCliri-ftum. quia cam cefl’affc volunt, abbreuiantes brachium Domini : qui vifioncs cclfaffc volunt, iniuriofi in Spiritum fandum : qui prophetiam negantes nunc complcri, negant Dominum , vtneganint ludæi : amp;nbsp;alia peccant, qpæ memorantut in Prophetis, vt poft vidc-bimiis.
DE PROPHETIA , QJVAE
CO MTLiCTATVR 0 M. NI A temfer4.
OStendamus autem nunc Prophetiam copied! omnia tempora, amp;nbsp;pcrduci vfque adætatcmpoftrcmam. nam id erat fccundum ex his, quae propofuinius probanda. Qiioniam defilioDcihærefim Arrianam innouarût mul-ti,quæ diduri fumus de Prophetia complcdc-tcoronia tempora,de vcrboPtophctico;infilio Dci oftcndçmusdenuntiationem futuroruper crus Spirrtû I^dum à fe*amp;i pâtre manancem z
-ocr page 16-t6 Iacob. Broc.
Acprimutn quidctu ante mundum Cofvdtfutn (iliusDei fuitæternuscunipatte, tuncin filio prædeftinati fucrunt omnes cledi:tuncprxde-ftinatum fuit qiiicquid debuit ctcari,amp; cffiçi in mundo, amp;nbsp;ipfc müdus ab initio ad iînem vfq;. Vnde 4. Efdr. 6, ait filius Dei. antequam mun-dus, amp;nbsp;quidquani in mundo, amp;nbsp;angeli creati cifent : tunccogitaui, amp;nbsp;fada font per me fo-lum, amp;nbsp;non per alium. hinein l(aia,amp; in Apo-calypfi clamat. ego primus 6c nouiflimus. me-morat autem ibi Dei filius fc principium, 6c fi-nem omnium rcnim creatarum: ôc qui nuntiat tempora,diftindionestemporum amp;i fines tem-porum, 6cquænamfadurusfitfuturis tempo-tibus.atquenæc cxponiintut ca.codcm,6. amp;nbsp;eiufdcm libri Efdræ.ôc nuntiatur futurum tempus,quando altilîimus vifitabitfccalum,quod ab CO fadum eft ; cùm crit in fcculo commotio locorum,6cpopulorumpcrturbatio.quam qui-dem nosnunc videmus: vtintclligamusaltiffi-mum de his rebu*?, ôc de temporibus hifee no-ftrispoftrcmislocutum à diebus , quæ fucrunt ante Efdram.atquc adeo àprincipio. Quem-modum cnim omnc.quod fadum eft in fcailo, initium pariter habet, ôc confumationcm, atq; confumatio eft manifefta : fie ÔC altiffimi tempora initia habent manifefta in prodigijs, 8C virtutibus •, arque confumatio in adu extat, ÔC in fignis.vt cnim qUcT fada funt in mundo ab initio ad fincmvfque fient manifefta: icapatc-Vunt tempora, hoceft verbum Dei, quo expo-(uintuiomnia, quxegicDeus in Eeclcfiaomnium
-ocr page 17-! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dé Pr o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïf
nium temporum ,ficr manifeftum, tîenunciaflà
I omnia, vtdicatnr. qiicmadmudû verbum Dd, quo dcfcripta cftfabrica miindi, amp;: quiequid egtt Deus iam à primo homine, amp;nbsp;deincepsin fuo populo , amp;nbsp;inconftituendo ftatu eiuldeni, arque regno Ifraclitarum data lege, He Prophe« tisfiiit confirmatum verum verbum Dei prô-digijs, amp;nbsp;fignis raultis memoratis in libris hi« ftoricis,amp; propheticisj in Euangelicis amp;nbsp;Apo-ftolicis : ßmiliccr quod idem verbum nuncia« ucrit futuva, poflrema,confitmabiturpromifiis præftitis,amp;rebusdenuntiatis:itemprodigijs,6c fignis magnis,qu2E nunc à nobis cœptaiuntvi-d cri. Quqd verb M ofe$ n u n ci au ent futura,do -cemiir quoqucin codem quarto libro Efdræc. 14. quod Dcusnarraucrit illi mirabiliamulta , aperucritfccrcta temporum , amp;-finem, arque interpretatio docebit Moles complcxum fmfle hiftoriam feu prophetiam omnium temporum. cuius rationem nuntiandi futur» fecuti untom ncs Prophct.T. Idem aurem filius Dei ,qui in ProucrbijsSalomonis, amp;nbsp;in Ecclcüaftico vo-cat fefapicntiam,cùm expofuit fc ex oicalt«ffi-iniproaijlfc, elTe primogenitum ante omnem ercaturam , per fefaóla omnia ; ait fc quoque nuntiallc omnia jprædicalTe fuiim xternum E-uangclium, inquicns in Ecclcfiaftico cap. 14. Dodrinam ctiä vt Prophetiam clfundo,eämq} adomnes fcculorum xtates tranfmittam. cap. 4i.docemuritcrn,Dcum viderc omnia vbique omnium temporum , amp;nbsp;imaabylfi, amp;nbsp;intima «ordium: limul amp;prætcritanuntiarcamp;futura.
B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cap.
-ocr page 18-tS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I A C o C? B R o C
câp.48. vt Mofcs, ira Prophets diciinturprx* uidifTcnouiffima tempora, arque Ifaias primuJ dicitur verf. 17. amp;nbsp;18. ingenti fpivitii noiiiffima prsuidiflrc.inæuum vfqiieprædixi(l'efutura,ar-canaqucfaóha priiifquam euenirent. Et nequis J dicatauthores Efdrani, amp;nbsp;Ecccfiafticum Apo-cryphos, quosapcrtaprophctiafacict non Apo cryphos;acccdamusadnàiani,amp;alios. Quôd I locutus htlfaiasdepofttcmistemporibusicon- ' fîrmauit Ecclcfiafticus,atqncafleritipfe Ifaias, «luiproponit cap. a. fcoftenfuriim ventura po? , ftremis temporibiis,amp; fimul expofiturum iudi- ' ciiimDomini, monet amp;nbsp;loannescap.ii.fuiE- ; uangclij. qui aitlfaiamlocutum,quando vidit gloriam Domini ,infecundo fcilicet aducntu. docct Petrus,qui cap.}. Afto. ait Propheras lo-cutos iam ab snitio de ijs, qus funt (ccundi ad-ticntus Domini, amp;nbsp;depoftremistcmpcribus. Quamobrem videamus quid nos doceat Ifaias de Prophetia, quæ omnia tempora compleda-tur. cap.4i.cxponiTurcontentio Papiftarum,amp; Euangclicorum. quod Papiftæ, amp;nbsp;Papiftarum imitatores nolint {iifcipctc verbum ptophcticû: cognofcereChriftumiam parare fuû ixgnum : atqueipfumlblum audiendum loquentcm in omni prophetia, quæ eft in lcge,Euangelio, amp;nbsp;Prophetis : qui conftituturus nt Ecclenam, amp;nbsp;regnum Ifraeliticum. cuius vox foliusiam , amp;nbsp;deinceps audienda fit in prophetia totius diui-rac fcriptur.T apertæ. Er cum non fufeipiunt illi verbum Ptopheticum in omnidiuina fcriptu-ra, fuum verbum confticuunt, êcdicuor.quod
tefert
-ocr page 19-De Pro»
tefertictemîas cap. 15. Prophctia Domini non mcmorctur vitra. Prophetia Domini fit verbum cuiûfqucfuum.quod refert Ezechiel.c.9. dereliquit Dominus terram, Sc Dominus non vider, item cap.ii. Elongate vos à Domino, data cft nobis terra in pofiefiionem. Itaqucin-terea nolunt fccundum verbum Dei defcrip-tuminProphctisconftitui Ecclefiam,amp;: reg-num Chrifti : fed fecundum fuum verbum ad-miniftrari omnia. Vnde conqueritur Chriftiis cap. 14. Matthæi, quod multi faciant fe Chri» ftos,faciant fc cum ,quilocutusfit verbum in Prophetiafanôlus Ifiacl.quôd faciantlc Deos, cxtollantfcjamp;fuafignain populo Dci,amp;rcg-noChrifti. Difputat igitur Chriftus contra illos , fe quidem , non autem ipfos cfl'c Deum. narratfevocalfc primum hominem , amp;nbsp;Abra-hamum : vocafl'c populum Ifracliticum ex Æ-gypto : egifte omnia in Ecclcfia omnium tem-porum.quod nullus Papa,amp;4\apæiis,necimitator Papæ fecit. ac vt fecit omnia omnium tem-porum in Ecclefia is, qui non moritur;amp; viuic ingenerationem, amp;nbsp;gencrationcm; vtin Pfal-mis læpe inculcaturî ita nuntiauitomnia fu-tura. nam tribus rebus potilfimùm oftcndic Deus fe folum Deum , quod folus creaueric omnia, hinc diiftum cft in leremia. Qui non fcccruntcælum , amp;nbsp;terram ,nonfunt Dij. quod folus omnibus temporibus adminiftra-uerit mundum , amp;nbsp;egerit omnia in mundo, id , quod non pofiunt facere mortales. hinc de Ecc leûa fua omnium tempotum dixit in
B X Ifaia
-ocr page 20-ÏO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I A c o » R o e.
Ifaia cap. 46, audite qui portamini â me ab vtero, 6c gcftaniini Avuku, amp;c. vfquc adfenc* âam ego fum vobifdum , ôc vfquc ad canitiem cgoportabo. ego feci, 6c ego feram, ego quo-quepottabojôc eruam. quod folus omnia nun-tiarit fututaab initio, bine codem capitc46.ait Dei filius. rccordamini priorum , quae à fcculo fuerunt, quoniamegofum Deus.nequc eft vitra Deus, neque eft ficutegoniinciansabcx-otdio nouifîîmum, amp;: ab initio ca, quæ nundû faäa funt, Hac cnim in re addiuftæ funtgentes, vt Deum elfe crcdcrent,quôd faiftura nuntiaré-tur. fibi perfuadentes nullum mortalium hoc poffcfaccrc.ac ni Deus fit,qui id in hominc cf-ficiat nunquâcffici.vndc ex diuinationc, quam Vocant,voluerunt multi probari eflcDeû,quc)d ilia eifet. Sed rclinquamus gcntcs,qucmadmo-dum Fuitfollicitus Chriftus Icfijs,vt difeipuli attendcrentquæ illisnuntiabatfutura: vtindc crcdcrcntfceircfiTium Dci ; fimiliter hîc in I-faiafæpc repetit idem nobis, fenuntiafl’c omnia ab initio,vt fibi crcdamus.6c fi id proprium eft Dei nuntiarc futura, videtur no folum con-fcntancum ; fed 8c ncceflarium, vt quod Deus agitperfede 8c abfolutcagat: nonfolumquç-dam , 8c quibufdam temporibus ; fed omnia, 8c fcmpcr. vt ab initio nuntiarit omnia ; vtfin-gulisætatibusrepctiucrir, ptætcrita oftendens præfentia denuntiata,nuntiansiterum,8c fæpe, 8c per plurcs futura, atq; adco poftrcma.'præfer-tim veto cum Dcusibi fibi proprium id alfcrar, quod folus nuntict futura. id quod ƒ idenius efle
-ocr page 21-D E P R o . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;it
«n€fa(îhim,atquefadumprobatl/âîas. Sc pa-tebit omnibus hominibiis in aperta prophccia. Quia verb Eine maxime Deus fe patefacit vnü, amp;nbsp;iolum verum Deurajvoliut vtidnosteftarc-mut : atquepromidîspræflitisfaceremuifcefFe^ cifl'c , quænuntiauit vtfcfolum verum Deum habcrcmus,amp;pra:dicarcmus. Vndc lofuc cum obtinuitregiones promiflas populo Iftaelin-co, Sc ante Abrahamo, monuicpopulum,vtid attenderer,amp; cognofccrec. arque addidit.ne v-num quidé verbum, quod illis fe præftiturum promififletdnirûfinnc: fed rebus expiera fuifle omnia.Idem egitSalomon poft ædificatum replum.oftendit Deum praeftitifte, quæpromifif-îet patri Dauidi, amp;nbsp;quæin Mofe. Iftaè’litæ cap-tiui ßabyloniorum,c.onfirmarunt DeuefFccillc, quæ per leremiam denuntiarat,quæqiie prædi-da fueranr amp;nbsp;à lofue.Chriftus lefus dicebat legem, amp;Prophetas vfque ad loannem Baptiftam ptophctauiiTe: præftari iam (^o aduéru promif-fa. Petrus Ad. j. oftendebatvt alij Apoftoli in Chriftopaftb'præftita, quæ decius primo ad» Ventil feripta ruiflent. præftanda reliquainfe-cundo. Chriftus duobus difeipulis percurrebat totu Mofem,amp; Prophetas, qui de fc locuti fue-tant. quæ narratio quia non eft prodita literis propter cas caufas,quasintcrpretatio Propheti-caafferet, critinfecundo aduentu exponenda toti Ecclefiæ. Q^arc fi conftat,vtomnino con» ftat,Prophetas loqui de poftremis temporibus. Sc defecundo aduétu Domini: necefle erit nos aduerterc quæ nuntiata funr, amp;nbsp;quænam ex his 6 } prxftita;
-ocr page 22-il Iacoj.’ Broc?
præftttâî vt confitcaniiir verbum Dei verum t Dcumipfutn verum habeamus Deum noftru: amp;nbsp;non alium. atquefimulrelinquamus poftc-risquot;hiftoiiam rcrum omnium ,qua: vidimus, vt cognofeant amp;nbsp;ipiiillapraeftita, amp;perfcdaomnia, quæDcus promiiït, amp;nunriauit. ac deinde alia attendant,qua: confequantur. Si veto nosnegabimuseflenune fecundum aduen-tum Domini, vt ait lercmias. negauerunt Dominum , amp;nbsp;dixerunt non eftipfe, neque veniet fupcr nos malum : gladium,amp; famem non vi-debimus: an non^erimus fimiles ludæiSjqui negaucruntprimuniaduentumDomini in carne ? amp;nbsp;ft dicas hoc pertinerc ad ludæos, non pertinebit illud Ezechiel, ii. prolongabuntur dieSjperibitomnis viho. id dicitur hoc tempore, quod non dicebant tuncludæi, qui expe-öabant adhuc Mcflîam. Si hoc dicunt nortri, amp;nonaducrtant,quæ fiuntdefcripta in Pro-phctis,quomodo^abunt gloria Deo , amp;nbsp;cnint teftcsalijs .atquepoftcris, Dcûprærtitirteomnia, quæ denuntiauit in Prophetis Î an non in-uenienturcontrariaegirte:amp; vt diximus,negate Dominum ’ atqjindcdcbcreexpcólarcgla-dium , amp;nbsp;famem ? Quod verb debemus ift.i nuntiarc ,ortendit Dei filius cap. 4S. Ifaias, vbi ait, audiuirti; contemplate hoc totum. amp;nbsp;vos, an num annuntiabiris ? cotrimur omnino nun-
o
tiarc, amp;nbsp;raren, quæ Deus præftitic nuntiata, amp;nbsp;promirta. adueitc hîc narrari de Babylone.qux narrat leremias diiobus poftremis capitibus} quæ narrantur in ApocalypfidcRoma, amp;nbsp;da
Ecclcfi»
-ocr page 23-' D E Pr o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IJ
tcclefa Romana, vt fcias hïc efïc fermonciu dcnoftro tempore.. Ex his , qnæ dióta funt, illudprimum collige. Sifermoeft hïcdeno-ftristcmporibns : arque Chriiiusprobet fe Dcu antefccula contra Arrianos, vide tu, qui défendis lententiam Catholicam de trinitate, ne ilia ncgcs,in quibus maxime probatur aeter-nusDeifiliusvnus Deus cum patte , 5c Spiiitil fanéto. neges ilia inquam , perquæ ipfemet Deifilius fe Deum probat, collige amp;nbsp;illud. fi faôta fuit recapitulatio (vt nûc hoc verbo vtar) àlofue, àSalomonCjà captiuis Ifraëlitis, fi i Chrillo , fi ab Apoftolis : videtur nccefl’arium, vt aliquando debueritfieri totius diuinæ ferip-turæ, amp;nbsp;Prophetir. quæ quidem recapitulatio, ac fummaomnium rerum denuntiatarum, 8c promiffionumdebebit fieri, arqueJoftendi in omnibus his præfiitis, amp;perfcdis. Et fivcli-musdarc gloriam Deo inhis, quæ ipfe hifee noftris temporibus egittqgomodo id omni-no , amp;nbsp;pe rfeftè faciemus non oftcnfis illis antè denuntiatis î Si dicatquis ,hæc non fiiifie de-nunriata , quomodo verum crit illud Amofi, Capit.5, non faciet Dominus verbum , nifire-uclauctitfecretum fuum Prophetis fuis ?quas autem fiunt, amp;nbsp;inftant, funt talia, vt non de-buerintprætcriri. cùm fimilia non vifafint ah orbe condito. vt ait Chriftus cap. i4.Matthçi. amp;nbsp;Daniel ix.amp; leremiasiô. Quomodo con-firebimur Domino in Cithara, ScNablo, Sc Dccacordo, fi fignata in his infirumentistoHcn mus? magna, amp;admirabiiiaopéra Domini,
S 4 qu«
-ocr page 24-14 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iacob. Broc.
quædicuntùrin Pfalmis,orc, non mente,acîn- । telligétiamaiori ex p.mepcrcurremus. His mc-moratis percurramus iam loca Ifaiæ , in quibus ha:c exponuntur : atque prophecia oftenditut compleébi omnia tempora , piim.i, media, Sc poftiema.cap. 41. verlii ri.non Pap3,nonPa-pxus, nonhoriim imitator nuntiat ,quæfutu-rafunt : non o(lcnditpriota,qua:iuernnt : non cognofcit,qua:nam nuncip{i,amp; nobis cuentura (unt.aducttehjc, vbi dicitur. priora, quæ tue-runt.nuntiare, lîgnihcari quæ eucncrût à Chri-fto vfquc ad noltra tempora : non porte often- | di in Mofcjin Prophetis, in Apocalypfi ab bis, j qui in primo aduentu Chrifti volunt prophe- , tram elfe completam, nam ludæi priora nouc-runt ex hiftoria apertaßibliorum. verfu ij.ait filius Dei. nunciate , quæ futura funt in pofte-fum.ôc dicemus, qubd Dij eftis. fi horainesnô poiFunr, facit Deus, qujahîccftcontentio, amp;nbsp;comparatio,vtrum lefus fit Deus, an Papa, amp;i: Papæus. verfu i-t. nicitur-qui nunciauitab initio,amp; à principio. hæc diftinclio videtur figni-ficare quæ nunciara funt futura in Euangelio , amp;quæinMofc. quæquidem non potuit homo nunciare. hîc ergo patet verfu. i6. filiuin Dei nunciare initio fui aduentus in carne, amp;nbsp;à principio Genefis quæ futura étant, in Apoca-lypfietiam quæ futura eiat. hoc temporectiam . in omnibus Prophetis crtc nunciata, quænam cuentura fint omnibus Papiftis amp;nbsp;Euangelicis. cap. 41. verfu 9. eadem confirmantur. Si ait Cnriftus fuis, priora eçcccucneruntj Si noua
ego
-ocr page 25-D t Pro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;if
ego annuntio.eucnciunt,quæ nuficiata fiint fii* tiiravfque admeum fecundum aducntumj amp;nbsp;noua,nouiini ftatiim mundi, regniim Ifraë-lincuni nunc futurum nuncio, antcquam ori-antiir, nota facia vobis, quod facit nunc Chii* fl.us,nunciat nobis, icallaturum rcgnum Ifiac-liticuin,atque innouatam Ecclcfiam antequam fiant, vnde cxcitamurad canendum canticurn nouum. legatur hoc caput. amp;nbsp;quæ dico. ibi confpiciantur.cap.4 5,verf 9.inculcatfilius Dei eadeni. omncs moitalcs fimul non polfe nun-ciarcfutura.aitfe ed'efilium Dci,amp; Dominum qui agar ,amp; loquatur nunc: atquc Prophctas teftaridefcjin quibusipfe eftlocutus, inqui-bus nunciat futura. hanc brcuem fententiam intcrpretatio prophctica pluribus comproba-bit. cap.44.ver.lt;gt;.7.repctit Chiiftus,fc elfe Dcû exercituum,quiagatnunc, quæ ante nunciauit fc aóturum. qui ab initio conftituit populos fu-turosin mundo, nuntiauit^uæin ipfis aâuius cfTct. 8. per Prophctas nuntiauit, narrauit, quæ nunc fiunt. Prophetæ telles funt. tellesfu-turifunt omnes pcrtinctcsad ipfum Chrillum. cap. 45. Qui faluauit nos fua morte,feruabit amp;nbsp;nunc nos credentes à futuris malis, vt nuntiauit infuoEuangelio. cap. 46. verf. Jo. Confirmât Dcifiliusfe Deum , qui nuntiauit ab exordio nouilfimum : amp;abinitio . quæ nondum faâa funt. amp;nbsp;quôd aliter res non euenturæ fint, ac ipfe nuntiauit,inquiens. concilium meum Habit, amp;nbsp;omnem voluhtatem mcam faciam. cap, tandem 48. cum Ecclefia Romana contendit • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B J filius
-ocr page 26-\6 I A c o b’. B R o c.' filius Dei, quod ipfc fit Deus, non Papa.ver. ipfc priora niintiaiierit,ex ore fuo exierint; atqj iila aiidircfeccrint, fuo tempore effccerit,fiiuni Eabuerint illaeadem cuentum. amp;nbsp;hæc ofteu-dctinterpretatio Prophêtica, verfu 6. ait, opor-tcre nos nunriare aduentum Domini fecun-dum , amp;nbsp;prxdicationcmrepetitam Euangelij, amp;nbsp;Bella pcrada. vtetiamin Euangelio nuntia-ta funt futura. 7. nam hoe noftto tempore Pro-phetia complctur, non in primo adiientu Domini, nonpaulo poft in excidio Hierofolymi-tano , vt multi dicunt. nre P apiftæ nouerunt haecfutura, quænunc fiiint. quinihilfciunt,amp; volunteftc Dij in mundo, verfu 14. nuntiatur regnum Papifticum perdendum.quod non no-iiit Papa nee Papaci. 16. concludit Chriftus, feà tempore, quo cœpta eft Prophetia, amp;nbsp;aperte in fuo Euangelio nuntiafle, quæ nunefiunt. amp;nbsp;quando hæc noftro tempore eœptafuntfieri, fe adfuifle. qui cun da, quæ loeutus eft in Pro-pheria, perficiat, « compleat miffusnunefe-cundo àpatre, additur. amp;nbsp;fpiritus eius.vtfig-nificcturvenilTcinfpiritu , vt didum quoque eft capit. 4$. tantum in te eft Deus, amp;nbsp;non eft aBfqucreDcus. verè tu cs Deus abfeonditus , Deus Ifraël fcruator. vnde amp;nbsp;Euangclicos in PfalmisfxpcvoeatDcus abfconditos fuos , in quibus filius eius eft abfcóditus. vnde amp;nbsp;Chriftus cap. 15. Matthæi dixit, quod iftis non fe-çiftis, nec mihi fcciftis.vt autem intclligas hîc efle fermoncm dcfecundo aductu, additur futurum, vtpudeatPapiftas, non autem Euan* gelicos.
-ocr page 27-De Pro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!ƒ
^elîcoîjdum illi perdentur, ifti faluabuntur in kcuium feculi. Ex IfaiahæcactiiJimusdc Pro-phctia, quæ perducatur ad pofticma tempora. Et quoniâ Eccb“‘. duos præccr cæteros memo-rat,qui poftrcma nuntiaiint,Mo('cm,cui rcucla ta £ûnc leculafutura-,iSc Ifaiâ,qui ingenti (piritii nouillima prxuidir.ac de Ifaia diótiï eft: pauca adhuc vidétur addeda deprophetia Mofis,quaî extendaturad poftiema tépora. In fupcriori icr-monc de pfophetia non copiera in primo adué-tu Domini,pauca quædaartigimus dedoóliina Mofis,quçtanquâprophctiaefFundaturad po-ftremâ ætaré.hîc pauca ireaddemus,vt quç nû-tiat futura, ad poftrcma tépora pétri nere quoq; cognolcâtur. In Deutero.(æpe ligniticat,qua;in toto libro narrantur, perdiici ad poftrcma tempora. vndec.i.iç. vbiair.hodicincipiam mittete terrorem, amp;nbsp;formidinem tuam in populos: vt id intelligas referri ad tempus quoq; Sabba-tifmijVt vult Paulus:addit.aui habitat lub omni cælo id non eft fadum adliuc, vt omnes po-fiuli,qui fub cælo fuerint,aiidico nomine Ifiac-itarum pauore correpti fiierint, doloribus, vt parturienris. cap, 4. jo ■ malaquæ narrantur euentura populo Dei ,pcrducit ilia Mofes ad nouilîîma tcinpom, quæ luper nos cafura fint, dum non rcuertemur ad Dominum Deum no-ftrum , vtpareamus voci cius. amp;c ibi in eo cap. verf. îi.tanquam fit noftro tépore, amp;nbsp;loquatut nobis Mofes,ait,interroga dediebus antiquis, qui fuerut ante te.ex die, qiio creauit Dominus Deushonfiné fuper terra, àfuinmo cælo vfqu«
-ocr page 28-Iacob. Broc.
adfummam cius. quiprincipiaaliqua tcncbût tationisPropheticæ.cognofcét hîc Mofcm có» lungere poftienia tempora cum primis. cap. n. verf, xi.imntiatpopukim Dei calcaturum facie vniuerfærerræ.quandiu cælum immincattcrrç. idq; iecundum promiflïonem. quod nonduin cft fadum. Et cap. 26, amp;nbsp;28. ait. Conftitucttc Dominus Deus tuus fuperiorem omnibus gen-tibus rerræ- quod item nundum cftfaótum. ca. X 2. iS.præcipit mulra,quæ videntur folum per-tinere ad tempora Hcbræorum, amp;nbsp;tarnen præ-cipiunturiimul poftcris in populo Dei obfcr-uandavfquein icculum. cap.2}.lt;î.pax præcipi-turcum Moabitis.amp;Ammonitisnon ineunda, non bona eorum quærenda cunctis diebus vitç noflræ in fempiternum.quod præceptum rcpc tituTcap. g.lib.i.Efdr.tunc viola turn ante cap-tiuitarem,adqucadduciturin exemplum polfc rispoftrcmornm temporum.cap.29.14.1j.dici« tur. ne pie vobifc'|/olum pangopaélum iftud, luramcntum ; (cd cum co .qui eft hîc nobif« cum, amp;nbsp;cum eo , qui non eft hîcnobifcum ho-die,amp; vtpoftrema tempora intelligas.ait ca.ji. 19. vndecuenient vobis malum in nouiflimo dicrum.cap. tandem 52.7.8. loquiturdegenti« busEiófis Ifraclitis atque ex verfu 22.amp; 45.potes aduertere Mofcm loqui nobis .qnifuimus genres. amp;nbsp;potes aduertere ante hiftoria ludæo-rum ad nostranftatam, vtin ca res noftrae dc-fcriptit: (int,5cpoftremorum temporum. Atqui rem ipfam cocludat iam Chriftus, qui ait Mar. J. Vfque dum pertranfeat ca:lum, amp;nbsp;terra, iota vnum
-ocr page 29-De Pro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19
Vnum, autvnns apex non prærciibirâ lege, vf-quedum omnia fiant.Ergo in lege dcnuncian-turfutura vfqueadfineni miindi, concludatSc item Chriftus,qiii ait Apoc. i. ego (urn «, amp;nbsp;a j principium,amp; finis;primus,nomifimiis, amp;nbsp;qui hæc non intelligit.difcat ab 1 laia cap.4O.amp;'4i. vfquead 48. amp;nbsp;fcictvcrbiim Dei nuntiafleab initio poftrema, amp;nbsp;nundum fada. In haciam difputationç Ifaiæ amp;nbsp;Mofis Sc fententia Chrifti apparetprophetiam perduci vfquead poftrema tempora, vt Prophetæomncs teftantur fe fcri-bere de poftremis temporibus , vt liaias i. lere. 10.amp; 15.amp; i8.Dan.x.i.9.amp; 11.Io.i.Mich.14. vt Apoftoli, amp;nbsp;Petrus dereftitutione omnium locutosait Prophetas, qnæfietquidé ilia in fc-tundo aduentu Domini.amp; Daniel cap.o.eucn-tiim fiium docethabiruram Prophctiam, quan do finieturprçimricatiOjConfumptum crit pec-catum, expiata iniquitas,addu6haiuftitia fem-pirerna. qtiæ nondum faól^fiint. in prophetia aperta alijsrationibiispatcbit prophctiam pro-ducivfqueadpoftrematempora, ac his genc-ratim pofitis videamiisiam in fingulislibrisBi-blioriim incfl'c prophetiam,ncc cam adhucco-pletam oftendetur deinde Prophetas narrare ic-cundum aduentum Domini, amp;nbsp;dcfcriberepo-ftremam ætarem mundi-
PROPHETIA PROBATVR
NON COMPLETA IN OMNI-busfacritlibrit.
QVamuis ex interpretatione, 8c ex Tutione . oftenfa interpretationis Prophetia, quap ducatur
-ocr page 30-50 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lAeoB. Broc.
ducatut vfque ad poftrema tempora, fit cópro* banda in libro Genefis, atque in alijsdcinccps s tarnen ante fimpliciquodam modo ,acfecun* diim communem fenfiim,amp;intelligcntia qiiç-dam initia videnturproponenda. quibiis quif-qucadducatur, autetiam cogatur, vtcrcdat,in omnibus facris libris ineil'c Proplietiam vfq; ad poftrema tempora, cuius euéta non fintadhuc perfcda.pcrcurramus igiturfacros libros initio dudu à Genefi. in quibus videbimus,quæper fe oftendunt prophcriam,amp; qua aliorù libtorû in alijs Jibris citantur tanquam prophetica.
In Genefi,qui Prepheiii efi, pmbatiir nen templets emMnb,feu tetimpTimoiduentu Doinini.
Cap. 49. Iacob Patriarcha nuntiat in duode-cim capitibustiibuum , quæ cuentura étant in Jiouiflîmis dicbus.memoratfadnm Ruben,fa-âaSimonis,amp; Leui.quôd fimiliafutura eftent in populo Dci in^ouiftîmis diebus. futura ité alia in populo Dei in nouiftimis diebusnûtiat in alijs nouem filijs fuis. Etgo patet in fine Genefis extarc proplietiam.quæ qiiidcm quoniam adhuc maiori ex parte non intcliigirur, nec to-ta eft aperta Ecclcfiæ,paterequoq; debet, nun-dum pcrfeôlum habuific fiiuin cuentum. Et fi verum eft, quôdpatribusomnia contingebant in figura,vt Apoftoliis docer, etiam in toto ne« gotjo lofeplii crit figura : atque aliquid rale in ipfo nuntiatum expetftamus. quandoquidem adhuc non pateat in Ecclcfi.a vnum amp;nbsp;cerrii, ?£■ proprium fimilefasftum ; vt qui à frarribu« fit
-ocr page 31-Di Pro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jf
Tcnditus.carccribus vindus,paucntpopulum. lt;juid fi illud fitgt;quod ait Chriftus de iuo fccun-doaducntuloqucnsc.i4.Marth,Quis cft fidc-lisfcruus, amp;prudcns, queconftituit Dominus fupcrfan:iliam fuam, vt dctilliscibuin in tempore Î Ephraim amp;nbsp;ManaiFesPfaLSo. reuoeätur ad prophctiam.In teftamento Neptalim,amp; lo-Icphlzacob oftendit lofcphu retulidc Chriftu, qui rogauerit pro perfccutoribus,amp; interfedo-ribus.dum lofcph conrenditapud Dcum,con-tenditapud lacobu pattern , vtfratribusnoxa dimittatur,amp; oblitcretur, du poft motte patris occurrit metui fratrum atq; eorü animos confirmât,ne quiequam à Fe illis metuedum fit vn-quam. Q^od iam in Efau, amp;nbsp;Iacob cxtitcrit Brophetia non folum p.iflim Prophetx docent; fedamp; Apoftoli. inifaaco, amp;nbsp;Ifmacle affirmât Paulus. Et fi credetes dicimur filij liberx, ludçi non credentes filij Ferux : ergo amp;nbsp;in Sara, amp;nbsp;in Agar erit prophetia, amp;nbsp;in Rcbcca. item in Ra-chelc.qux à Prophetis,amp; ab Euangeliftisdida eft plorafl'c, poftremis ctiam temporibus , vt alFerit lercmias , filios fuos. De Abrahamo ni-hileftjVtdicam , qui diduseftpater omnium credentium : amp;nbsp;ex cuius feminc benedicendi funt omnes,quicunquc vitam à Deo confccuti funt bcatam,amp; xternam. Nihil eft,vr dicam de Melchifedech, de quo tanta memorat Paulus, Qux prxtercanarrätur de Lor, de Sodomis, de Amorxis, an nû funt alFumpta in tota prophe-tiaretü futurarum nuntia,non folum inquam à Prophetisj fedk àChriûo, amp;nbsp;abApoftoIis» Quot
-ocr page 32-Ji nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iacos. Broc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
Q^ot vció funt in Prophetis,amp; in nouo Tcil-i« [ mentoloca,ir‘ quibus inentio de his omnibus fit.quæadhuc nonintelligûtur,pioprcrea quod nandiim euenca omnia funt vifa’Ac vt agamiis piimum de Abrahaino. cap. vbiquxric h-braham inquocognofcam, quandopoffidebo cam ? qiix reipon Jit Deus, non (unt pcraóta in primoaduenruChrifti. ergo expedatur ,vt fiant. amp;nbsp;quod fint prophetia, qua: dicuntur de concionc animalium, affirmât leremias.qui ca. j4. interpretatut illam concioftem , amp;c nunciat futuram.cap promittitDcus fernen A-braham poffieflurum portas inimicorum fuoru. quod perficiendum eft in interim Antichrifti. cap, i8, 14.dicuntur bcnedicendx omnes fa-milix terræ, quod nondum eftpertedum.Sunt multaalia, im mo veto omnia , quæ continent 1 prophetiam. in Euangelio, amp;nbsp;in Apoftolis ,vt ' p rx ter e.i m Pro p h etas, q u à m fç p e, vb i d e p o ft remis temporibus a^itur, memorantur fada So- ■ domorum, aliorum i Deædificatoribus turns Babel , deterra ilia Sannar,quam fæpc fit metio in ProphetisîAccedaraus verb ad Noe. an num ait Petrus,aquam illam refpodere bap-tifrnati. quod credentes in baptilmo falui fint non credentes prçdicatio baptifmatis condem-net ad interitum ? An num illud eft Chrifti apud Wattheum ca.i4. amp;nbsp;Lucam i7. dctrucidatio- , ne Euangelicorum facta Lutetiæ, amp;nbsp;in Gallia ? fient faótum eft in diebus Noe , quando dilu-uium perdiditomnes,dum edebatur,bibcba’ tur, nuptiæcelebrabantur? in Luca fequitur.
idque
-ocr page 33-.De Pr.0* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;))
non eft ab Ifaia not a turn cap. J4.gij.fi4 militer ignis in diebusLotpetdiditSodomam, amp;aliaiciuitates,dum edebatnr,bibcbatur, ven dcbahtjCmebanc j plantabant, ædifieabant. fe* cunduni hjEcait Chriftuscrit dies,quo films ho minis reuckbitur. hoc autem bveui futurum eft. atquetotapropè Europa inccndio bcllico ar* debit.loco aquæ crit languiaisdiluuium,amp; di* luuio.acinnundarionc languinisjamp; ignis mcr* getur, amp;nbsp;confdmctnr celum , amp;nbsp;terra pracfentis ftatus Ecclcfiaftici, amp;c policiti, vt mcmorat Pc-trus nunc futurum, quemadmodum contigiftc nbsp;nbsp;nbsp;'
vidimus tempore Not?, amp;nbsp;Sodomotum. Pto-grediamur ad Enochu. li Enochns fcripfit Pro-phetiam de poftremis tcmporibus.vt ait ludas^ ergo amp;nbsp;qnæ ada funt fuo tempore rcuocantur *d Prophetiam de poftrema ætatc mundi. Et qnç fucrunt in Abel,amp; Cairn rcuocatur à Chri-fto ad fua tempora vfquc,amp; ab Apóftolis äd po ftrema. In vno Adamo num funtpoficiomncj niortales.vtinfccundo Adorno omncsrcuoca* tl inparadifum , vtdocct Paulus î ah num eft illud Prophetia. fernen mulicriscontctct caput tuuni, amp;nbsp;tu infidiaberis calcaneoillius ? Si iatn Chriftus contriuit omnino caput ferpentis in fuo primo aducntu, quomodo fetpens infidia* tus cftcalcanco cius? quomodo ait Petrus fuo tempore ferpentem ficuti Leonern tugientem qujei;crc quem deuoret ? amp;nbsp;loannes in Apoca-» Irpfi ferpentem proiedum in terrain, qui fedu-lt; cattotum orbcm ? crgoamp; hæc prophetia reftac adhuc complcnda.vt duminfidi.àrur ferpens fea
C mini
-ocr page 34-f4 I A c o c. i R o c?
minimulicris, fernen muliehs contcrat illi«« capuc, pcrueniamus tandem ad piimum capun Si prætcr hidoriam creati ca;li ócteiTX, atque eorum , qiu; in hislunt, non' cft aliud noni» propolïtuin , qnod cognofcamus ; ergo omnia in co capite, alijs dcinccps debcBunt eife a-» pertatoti Eccletiæ. contra veró resfehabet. amp;nbsp;vtpaucaattiiigam. quomodo primo die dici-tur lux dies tencorænox,h quarto die fuit creacus Sol,qiii præcflètdicijamp; Luna^qux prç* clftt nodi ; amp;nbsp;h,Sol, 8c Luna cfficiuntdiem,ac nodem ci eari quarto die ; c|uomodo fuit ante hune quatum diem primus,(Lcandus,amp; tertius dies, ac nox. amp;nbsp;quomodo fuit dicsqnartus , 1Î tuncpiiniiim fadafuntilia, qUæ efficiunt dié, ac nodem. quomodo ante ilia qiiæ cfticiunt diem,ac nodem,eft diesatque nox ? Quare fe-cundus dies non bcnedicitur,vt alij? Qtixnam ratio eft, vt tchio die fiat ftparatio terra: d mari gt;nbsp;amp;nbsp;id vocctur bonum : iubeatur terra pro-duccre plantas,qu^d vocetur bonû:item lexto die creentur animalia tcrrcftria,amp; vocen turbo numjdeinde homo,qui cum cçteris rebus crca-ris, amp;fadisvoceturbonum ? curin hisduobuJ diebus duo diftinda ponuntur,quod non fit in alijs diebus ? Quæ ratio eft, vt in lobo cap. 40. dicat Deus. Ecce nunc Bohcmot,quem feci tecum, fexto quidedie dicitur creatus Bohemor, amp;nbsp;Adamus, quomodo autem cum lobo, qui fuittotannospoftcreatum Bohemotu, amp;nbsp;Ada-mu.’Qirc ratio creatlonis hominis ter didi cres ati ad imagine,ikfinnilitudincDenitem edentis
-ocr page 35-. • D e T
de omniligtibparadili vno foió verifo} ,Qu.æ Kinoivtciiivorf4.gcncnitioncs cæli amp;nbsp;feàçdj-, cantur,cnmgeneratiD-ti:ilBiuiuEaniraalibils,.amp;: paricnobusi? qiixnâro diftindioiitivt dmtur,. arborfcientijcbonijÂmali: dicaïut arbor,quç. fie in fflodto paradifi : dicaturarbor vitœ Quas ratio,vt cap.yjdicatur de im-ncncis, virlt; Sc yx.ot cius fumcndi}lt;^æratio,ytpbft dihiuiû Vnunx; darum £t föluiu prçccptû,vêtira fanguiuis efea^ arque id przeeprum ibties repetitû in lege ? Sa4 tis Ht hæc pauca psocxcplo pofuilfe corû*quo-» rum apcrta,amp; ceitano extatinicrpretatio-erger fi mulîateftant,qiiorûinrcrpretatio adhuenon hibeturjpcr apertam prophttiam in cuentisre-ruin critillaexpedanda. Si iam pluritna fin« eontrouerfiafiint propbetia; Si exoptatur,vc rnulra locx aperiâtur in ptopbctia,quç interpre-tetur neyftica : etiâ in tota ntmtiôc eric cruéda interpretatio myfticak, vt cniin literalis rerû narratio okdiné rennet,amp;confQM|Uentiâomniû in^ ter ic,qüx cxponunturiêc inyfticâ quoqj'dfbuic cfle narcatio continuata,ôt confcqnens oenniu^ quæ in toto libro iignificantur perpi ophetianT nitiira. Vndcopottebit, cû tota rotins libliftn“ tenriâ mvftiçâ in perpétua amp;nbsp;çôtinuata aartaUQ ne côplt«^; atq-, cxpohctc ordine,tû idêin fior gulis.paitibusficerc.oportebit inqnâtotaprinyi cap.fcntcntiâ tcnerc.fingulas partes intcrpteiari amp;nbsp;fingula verba, fingulâfqj repctitioes.atq; eau fas in’dmnibttsafTti c.idc'agcrcin i.amp;fic.ln 4. vbi agiturde filijvAdami,aperire quçdicûturdc filijsGaimÿamp;poftcrisprçter ilia quç Innt'Abeli ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ù i idem
-ocr page 36-iß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÏKCOl». tnoc.
idem pfæflarcvtiagirurdeScth, Enofo, Eno-* cho,amp; Noë: tocuiu opus area,amp; ciusfabncain cum futsparribiis, amp;nbsp;mcnfurisprufcqui : expo-nere quxfiam hiftoria âgniâcatur futura in a-dificacioncturris Babelicx. tota hiftoria i^bra-* haratcuni proiniffionibns fibi feptics rcpctitis. row-hiftoria panter myftica Haaci Ifraclita-rum: lacobi,amp; Efau : duaium vxorum lacobi, amp;nbsp;ancillanimidiiodccim fracium, êffeparatim lol^phi. qiiarcin duodccini filijs lacobi ca-piribus diiodecim tribuum coniprxhcnia fini tcmpöi'afutura,amp; poftrcma.arq) poft bæc omnia cómctnorata extet, öc vioatadbnclacobuîi Hxc omnia funtadhocpatcfacicnda Ecclefix. vt omnesfidèles in ea cognofeant hfiîcprinnim libriim facrorum voliiminum continerc hifto» riam fftundf .-atqnc efte fluraen illud quod c» grcditur c loco voluptatisdiuidendiim in quatuor Rumina libi'orum quatuor legis.Euangc-lij, ac Propheria continet enim liber Genefis opus filij Qei in tnundo à principio ad finem vfque. vnde initiodicitur, in principio. in fine, in nouiRîmisdiebns.hîcpluranon videntiirîdi’’ ccnda. qUianonagiturnunc de interpretatio-nc, ncc derationcintcrprerationis,vbi firmio-Ksrationes afferentiir: fed animadnerfio exci-latur,quôdin hoclibro infit Prophetia. qu» non omnem adhucfuum cuencumhabuciir.
Jn ExffJf, Leiütica, Deut.neBtam^
fltt4 PTûfhtM.
Q^dfjt Prophetia in quatuor quoq; librii ■i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;kgi’»
-ocr page 37-.. Db Pro . t
IcgÎJ, ïlocet Chrilt;iiis,jq.tiiaiCApucl Matth.c.ix. otnncs Prophetas,amp; iplàm legem vlqac adlo-annem prophctauiirc. docct Paulus, qiù .in Epift. ad Hcbr. air Icgera obtincrc vinbram-fu* lurorum bonorum, vndc in prima ad Corinrh. cap. lo. cnumcrat multa , quæ contingebant populo Ifraclitico in dcfcrto,qHçfuerunt ligna rerum noftri temporis,in quos fines feculorun» deuencrunt. akquepatres baptizatosin Mofp édifiecandem efeam fpirictialem, bibifle candc porioncm fpiritualem atq; (Imilem in illis,â(d« nobis fuifie idolarriâ,fcottatiôcs,murmnratio» nés : fimiUtcrvtrofq; tentafic Chriftû.hinc Iugt; das,Petrus,Paulus ex ßalaä.ex filijs Chorç^Da*' than,amp;Abiron:ex his,quiMofireftircrût multa de futuris , aepoftremis temporibus vaticinati funt. vt ex Sodomitis,amp;aliis- impijs gentibu« in Gcnefi. Hiftotiam aurem deferuirute Ægyp” tiaca, amp;liberationepopuli Deiab illa,detünc» ribus, aólionibuCque quadr^ginta annorum in defenisregionibus, de bello, de pania Amoni” tarum,amp; Moabitarum, qiiapotitus eft idem Dcipopulus, Paulus cap.}.amp; 4. Epift. adHebi reuocatadliberationcm noftram à Satanafa* äam per mortem Chrifti: deinde ad libcraaio-né ab antichrifto, quando deinde dabinii Sab-batifmuspopulo Dci. amp;nbsp;oranino quæhiftoria eft de Móabitis^Amonitis,amp; AmalecbitisalTu-» mitur à ProphetiS ad defcribedum fututa.quód Mofes in ill* biftoria dcfcribcnda nunriariequi Moabir£,amp; Amonit«,amp; Amalacbitçfuturief* fent llliï Wmpotibus de quibus-Prophet* lo-j
Cj quuntwr,
-ocr page 38-f8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ia C'CT«. R.H c.'
quantur J lioc eiklccuaJi aduetitus Dominik •l’iiætcrcain agnopafchali eftmyftériuna vtriûf» ^ucUberatioÓJS à Satana, amp;nbsp;ab Anrichri(lo.à iSaranadum aitCrdhu. Defidenadelidcraui Jiocpafchamâducare vobifcum antcqiiam pa» tiar.quod fcilicet cxhibituius eflct ipfevcrica» tcçH , quæ fuit in figuraagrai. ab Antichrifto , quod'nonpofthacedcrctdts covfqücduni cô-» plefltuiin icgno Dci, Eifi rata hiïLoriadc Pha'» laone occidcntc, amp;nbsp;opprimente p«|)ulmn Dei «ion confpiciturin fçcanda libcrarionc, nifidit TOarryres obtinuerunr Rontanani ditioncm, de «lûtsccgioncs gènelurn ; confpicitusiinngnitè tiüncin tcitia,dum in GâlliaPapaüisjigit Pha-, ta’oncm nondimidcntcmEiiangclicoi.vtfacri^ ficcntîDoo, bine fit,vririPfalntis,amp; in Piophe« tis paffitn vfurpetur libctatioÆgypüata amp;.pf ç-; lt;cntia incmorandö ».Â'prætcrita repccendo , 8C futura.nuntiando.ieijucPfalm.78. Dauidom-i rino oftendicfutma in bis , quae contiiigerunc populo Ifraèlirico iiijÆçypto.ôc in deferto. Ec de Anticbriftica libctaf ioneait lerefnias cap. 16 ectedics veniunt ô; non dicciur vitra, viiiid Dôniinus, qui eduxit blios Ifracl de terra Æ-gvptr -, fed Villit Dominus, (|ui ediixit fiiios II-raelde terra aquilonis. Qum veto bdla, qux deinde geftafunt viuente Mofa figura fuctinc bellorumfuturoium inortu nbuâein fcftiniendo regnolfraelitict), doedt vaticiniuin fataamicum. Ac vtadmagrsvniuQrfalia veniâ-jnut,cap.J. Exodi dfcfum eft. D^roipus Deus paKBmvcftraruro D(ufrAbcaba«i^Dcus It^c« «tiui.iii j ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deus
-ocr page 39-D B Pro.
DchsIacob, hoccftnomen mcuminfcculiim , amp;nbsp;hoc eft memoriale mciim in gcncrationem, amp;gencrationom.poftChriftum non itaappel-latus eft Dcus.'ctgo fignificabatur vnus Deus, pater, filius, amp;nbsp;Spiritus fandus in Abrahamo, Kaaco, amp;nbsp;lacobo ftatuspartis, ftatusfil.j,ftatus ! Spiritusfandli. vtprobanit Abbas loachimns.* quod cognolccnt omnes in ftatu tertio, qui cric Spiritus fanóli.ergo tùmfuit dcnunciatû,atquo adeo in ipfo Abrahamo quæ'futura crât de Éc-clelia in gcncrationem,amp; gencrationcm vfque in fecnlum. quod amp;nbsp;manifeftum eft in lacobo, qui in fuis duodecim filijs nuntiat futura in po-ftremaætatc. Tabcrnaculum cuin area, menfa, candelabro , amp;nbsp;akari non (blum reprxientant Chriftum amp;nbsp;Ecclcfiam omniû temporumv fed Sc ipfum c.xlum.vt ait Paulus in Epift.ad Heb. cap.8.amp; p.docctidcmin Aaronc,amp; vidimisfe cerdotiû Chrifti,amp; cius oblatione, in fanguine animahu fanguinem Chrift^cfFufum pro pec-’ catisnoftris. Prxtcreavcro duinagni cpulum iubcturcelcbrati in gcncrationibus culcu fem-pitetnoiité infermetatorü comeftâtioeuku fern pitetno:ftatutij perpctuueftein gcncrationibus ne omnis adeps- ne omnisfanguis edatur: ac eu. hæc, amp;nbsp;alia fecundum literam non fint fetuata cultUjiSi ftfltuto perpetuojcrgo quod in ipfis fig nificabatur,prxcipitutfcruandam omnibus fe-» culis. Et quia in primo aduentu Ghrifti Tioiv fucrunt hæc omnia omnibus in Ecclefia patefa-* éka,rcftarc cefendum cft,vtpatcfianr, cum fuc-lintpexfe^A oniaia,quæ in ipfis fine cófi^rfeta^
■quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ç 4 Pis-«
-ocr page 40-40 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iacob. Bröc
P cztetea cum quç muka (ignarintEcclena totx Jionpeiccpcrit. vtquid ßgnatunißc in primo-gtnito fanäificaro Deo , amp;nbsp;Ç.krdlo lefu. quid in caturnicibus, qo jd in tonitruo.äf fulgurc,lt;Slt;' nubc in monte, quid in muleis, ne diçam nunc in omnibus praceptis. vt illud. hœdum in Jatte matiis ne coquito.quid in animalibus mun» disJingulis , Si inimmundisknguks jnjepra, infemmiHuOjinfeniinc dato Molocho,amp;in ^lijs.ac cumhajcvidcanturprope onmesretar^ darein legendo , cxpcóiatur ,vt propria cuitif-querciafFcratur intcrprctatio.qug:quidem da-biturinapertaProphetia. Qujdiam dicemuï dcholocauftis,amp; de tot facrifiçjjs,amp; oblatioi pibusj detotçcrcmonijs jn.his icruandis? gc^ jicratim qutdcm omnes noucruntin ipfisfigni-bcari Cbrjftum, amp;nbsp;quæadiuftificationcm lio-minisin Chrifto pertinent, fed vt vniuerfa di-. âinguantur. Si in finguUs propria afferaturin-terpietatiojdvcrgçxpcûatutà Domino. Aç cùin confier prophetiam inefl'cin quàmpluri-mi$,quz in bis quatuor Ijbris legis continen-tur;quæqiieinljtcralifcntcntia habcant con-fequentiam cum omnibu$,quzin ijfdcm quatuor libris continentur ; ctiara critconfcqucn-tia omnium in interprctationc myftica. vtrota nar.atioin bis quatuorlibris rcrum continua-tarum contincat prophetiam no fblum de pri» mo aduentuGbriftit fed amp;nbsp;de feciindo , amp;(do »pflristetnpoiibus. quod quidem oflcndituc dCbriflo dura ait. non edam deeo,fcilicctag-gt; |io,yfqu( dum complcatur tn reguo Dcû quod oflcndit
-ocr page 41-D E P R o. ' - ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'41
éftendit 3lt; Paulus, qui ait fore, vt relinquatut populo Dci Sabbatif nms. amp;nbsp;Moles ipfe ollcri-dit.qui amp;nbsp;nobis fcloquiprofirctur,dum loqui-» tur populo in dcfcrto. vbi ait cap. 4, Deut. In-tcrroganuncdc diebiis ântiqnis, qui fuerunt antè te,à die, qua creauit Deus hominem iitptt terram ab extrem o cæli ad extremum eæJi.non potes interrogate ad exrrcmii cæli, nifi fis tu in poftrcmaattatemundi. aut nifi perprophetiain videaspoftrema tempora. Etçap.q.Deut.vcrf 14,ait Deus. Neevobis fobs hoc fœdusferio, amp;hæciuramenta confirme: fed cundis pra;-fentibus,amp;abfentibus. Vnde4. Efdr.14. j.ait item Deus. amp;nbsp;narraui ci, fciliçet Mofi mirabi-Jiamulta,amp;offendi ci temporum lecrcta,5c finem. In fine Deut. AfFcrturprophctia in duo -dcctm tribubus de vltimis temporibus. quæ adhuc non cftapeita. quôd eüentacx maxima parte non fucrinr adhuc vifa. Qj^ôd autcni in duodccim tribubusexpofita»fint, qua: ad nos genrespcrtincant,moniti fuimuscap. j 1 .Deut. verf 8. vbi dicinir. Qiiando diuidebat alrilîî-nuishærcdirarcm gentibùs, quandofeparabat filioshominum, conftituir rernùnospopulo-rumfctundum numennu filiorum Kracl. Illud crit poftrcmum argumentum, quod Mofes lo-cutusfitdenoftris temporibus , qui^Kidemus in Gallia fadum ipfum Pharaonicum , dum li-bertascultus Euangclici prohibctur,amp;’ feruitu-tc præmuntur Euangclici, occiduntur : dura Euangclici puniuntur,qui fœdut,amp; aroicitiam »nieruntcuhiPapiftis.qood prohibeturà Dco
C ; in
-ocr page 42-4* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I A COB.-. B ROC.
in Exo.cgt;t;.ƒ 1.amp; alibûdû vidcmutperfici mul ta.qnæ in bcnedióUonibusamp;ïmalcdidionibus denunciata funt fiitura circa finem Dcur.Ccrua-tibus piæcepta Dei, amp;nbsp;eadcni violantibus. Ec hanc partemfinmlconcludatChriftus, qui ait C3p,5,Matthæi. Vfquc duni pertranfcac cælum, amp;nbsp;terra, iota vnum,aut vnus apex non pra:tcri-bit à lege vfquc dum omniafiant.
Jn J«fue Pr^phetia „on (ompleta.
Quód Si in lofue fitprophetia, inde (cire debemus, quod Gt continuata amp;nbsp;vnaliiftoria ÇÛ Cupcrioribus libris, in quibuseftpropbetia: amp;nbsp;du fermo eft ad Ifraçlitas de tetra Cannaain, amp;dealijsGnitimisr.egionibus, cap.i.vcrf.j. Si 4.diciturlfrael poircilurusomnem locu.queiu calcauerit planta fui pedis ab occafu foils ad ma re magnum, quod termini gentium, vt dióluin eft in peuteronomio, diuidedi Gntlccundura rumetum duodcÿm tribuum filiorum IlracL cap. 4. omnespopuli terr« dicunturcognituri manuni Domini, cap. 8.innouatur Prophetia conGgnatainlibro Deutetonomij dutu itera-turIcCTio legis toti populo coado, qui ftat ad arcam pars vnaverfus Garifim,pars alteraverfus Ebal.benedidtionibus, Sc malcdidionibusre^ fietitis. Er Gminushæc fidemfaciunt, eft Pau-us,qui affirm at cap. ƒ. amp;nbsp;4. Epift. ad Hcbr.fub patriailla d Deo data per lofucmaliam, Scalia fignari, atq; fabbatifmuni dandu populo Dei. PÎaImo 78. expeobrat Propheta idem bcncG-ciuuipoftdacatnaliis^ qui ingrati fuçnntppft iCccp^
-ocr page 43-.□ C- D E P R o. quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^
atfceptawii Dcoaliocum hæreditaTem. Pfâlmu. U 4. quodpracftitit ücus populo Ifiaciitico pcS loiue, ûgnîftcauic iiini Deus idem t pi æftituniT abjs temporibus, vt det populo fuo tçrias gen-tiiim, quilaborcsalionim populorum poffide-tet. Et vt ica jnccUigas , Propheta cùm Pfaliwo ijj. niemorai Deum pcriofuem dedidè popu-i lo fuohacrcditarem,addit. Domine nomen ruit in seternum. Domine inemoiiatua in genera^ tio-ncm, amp;nbsp;gcncrationeen, vtintelligaslabba-tifmumdandum populo Dcii^
lp l/^ro ludicunt Propbetia ntn compléta.
. Clp. t. arguiturpopulus, qui fœdus inierit çum gentibus, quod cauebatur in Exodo , Sc lofue, Sc çonfulco aicDcus, fenon expulifl'e genees cxlicaé’levt hic per illasp.uniretur.quat^ do non obfei uaret fua præcepta. quod fuit Sc noftrorum tcmporuin Prophetia quandoreli-quitpariter DeusEuangelico? mjxtos Papiftis., vtper hosillos puniretnon viuéres fccunduin Euangcli^in tufeeptum. qupd vidiiuusfac^lum in Gallia, amp;nbsp;alibi. Qmeautem ed Iiiftoeiad» Dcboia, amp;lt;nbsp;de ßaraco , Sc Siçera rege ; ô: quæ cap.y.Sc 8. dç.Gcdeone, 6c de tot regibus,8c co» pijs c^fis.^euocantur Pfalmo S j. amp;: ab Ifàia ca« pire 9. jid-tempora futura. vt fuerint prophe-» tia. Quipd itéra hifboria de Deuita. 8c cius vxorc conttuprata, .ôc intererapta à Gabaoni»-lis, prophetia fuerit, doeuft Qfeas capitc 10. ijcliquaip ho^Jibro non minusfuntprophetia.
-ocr page 44-44 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iacob. Broc.
quod interpretatio non fît aperta. qaia amp;nbsp;in Prophctis multa (unt,quorum interpretatio ex* pcótatur ex cuétis. ita ergo amp;nbsp;hie cenfendu eft.
In Itbrit Rfgttm Profhttia n«n ctnifleta.
Cùm PetrusAók. j. à Samuele ducitinitiiira Prophctaruni qui præter Mofem de aduentu Domini locutifunt, non folum de primo; fed ctiam de fccundo : arque Prophetia Samuclis » amp;C aliorum Prophetarum aut fit in libtisomni-bus reguin, aut ex rota hiftoria librorum Regu magna ex parte materia fit fumpta à Prophetis ad dcfcribenda , amp;c narranda futura : ergo amp;nbsp;in quatuor libris Regum erit Prophetia. nee verb hocinfnmabunt, qui dicuntSamlielcm loCu» turn quidem de rebus futuris; fed qiiæ fuerint illiustemporis pertinentiaad Eli facerdotem , Sc ad cius filios ; ad Saulcm , amp;nbsp;ad Dauidem : adea, quatfueruntfuxætatis. bos cnim réfutât Perrus,qui ait amp;nbsp;Sgmuelcm,amp;alios omncslo-cutos depoftremistemporibus. quod quidem Sc patetin prophetia Natam de Dauidc:in Pfal mis; in Eliâ,amp; Elifæo; in quatuor,amp; in duodc.' dm Prophetis. Si autem in Samuele non vidée aliqui, quomodo loquarur depoftremistemporibus, erit his cogitandu, Petrum non fcrip-fifTc mendaeium, qui fuit Sc ipfe Propheta. at-queex myftica inrerpreratione fumpta ex do-Ärina, amp;nbsp;rationeprophrt^ica cognofeere opot-tere Samuelem cupi catterispoftrema qiioque tempora dcnuntiaftc. Ac fi ab initio vfquc ad fi-ocm librorum Regum videmuj per Propheta» fuot
-ocr page 45-.5ri D! Pro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4/
fuosDeumoftendiflc, quæ agi, quæqirc noa agi oporccrct, abininovfque adfincm eorum libroruni ceni^udum erit contincriftiruioruni tcmporuin prophetiam.arque fi narratio litcra-liseft perpétua gt;nbsp;debebiç amp;c myfticacfic perpe-lua. cigototabiftoria libronim Rcgumdcbe-bit contiherc renim futuraçum Prophetiam. Prætermittam alias rationes,quçdiccntiirin inlt; terpretationibus. amp;hæc gencratim difta fine, percurramnstam fingularia. vt ex his quoque patcat prophetiam in li bris quatuor regum , Sc in duobus Patalipomenon contincri. In canti-lt;o Annçcapitc fecundo libri primi fi aduertan-tur, quædicuntur,paukilum videnturfàccread «mulationcm, quæ fibi fuit cum inimic3,duni viôboriam fuam cxtollitcontrainimicos,amp; ho-r ftes : atquc magna opera Dei recenfet. fignifi» catur cnim prophcti3,quæ apcritiir verf, i o. vbi fecundusaduetiis Dominiindicatur. Vnde in Samuele propter quem prêtera eft Ann3,inteU ligendiis eft aliquis deuuntiatus futurus. prac-lcrtim cùm cap.i,verf.ii.dixerit Anna. amp;nbsp;ma» neat ibi vfque in feculum. nec nunc quæritut quifnam, aut quænam fint ilia, quæ fignentut ; fed an aliquisfignetur. Accum inSamuelcpa» tebit aliquid fignaii, ceniendum erit in Anna* amp;nbsp;in Eli facerdote, ac duobus fili js aliqua fig» nari.quæquidem cùm ex alijslocisProphcri-cis,tùm ex cap. 54. Ifaiæ,amp;7. Micheæpodnne aduetti. nee veto eft alia prophetia Samuelis, quaminlibris Regum. ergo in libris Regiiin lt;rit Piophctfiu. Quid illud eft r.Rcg.4.6.qi'od
-ocr page 46-T A cou. Broc.
FhïliRaei percutfuntur in-poftcrlbtf pâttc , at-* 3UC ani aiiræi, fit muresa^itriHibcntiit appen* i atcæ, quat réftituifUt quis audebit dice-* rc , ibi non efTe configriâtum myderiirm;, w-* ■mctfi' adhuc non perccprum } Ôt iUlld qui-■demfuoremporcaperictur. qnklû'iam cft a-* pcrrutn intelleéli àbominatiôtitf in loco fan-* xflo ? Vbi Saul incrtioracur'1. Regum.. 15. obtulic holöcäuftum, an rmni' Propheta Sa-» Twyvl aliquid fotoiiiin inditanit , cùm dixiti t)eum firniaffe rcgnum Saiil vfqnc in fecu-; Idm , lî ïeruet fùa præccpta? qnod cum nonf feCöiit , ali’nm üq eins locum eleftum elfe Ôeo.atquchincfiriVttottcsmemoictur inPrO-* phetis Galg.tla. vbi Gonclamatusfuit Saul d pO* puloRcx, amp;nbsp;vbi obtuiit holocaiiftû. vt idpec-* catum,feu eddem pcccata fignafcntiir hominû; qnifuturi eft'entalij Saules, vndcillud Oze.-» rl.in Galgala boucs immolarunr. amp;4.no]itlt;j ingredi' in Galgal# i. Reg- i j. Cum in Exodo cap. 17. iuirent Deus delendam Amalechi me-moriam fub cxlo ln generatiohem , amp;nbsp;genera-ïionem : arque idem iubetur Saulo,intclligirnt
Saulo,amp; futurisregibus in omniactareali-* quid iuberià Deo fignat-umin internitionc A-lt; malechitamnr. i.Rcg. 17. omnes in Goliadô vjclo, inteifcdlo à Dauide Eatentur aliquid fignificari .arque efl'c Propheriam r fed adhuc ûon omnia cuenenint, quarin eo faéto funtfig* nata. î.Regum 18. Quæ fequuntur vfquead n-ncmlibri, in Pfalmis afrumuntufad oftetrden-dum fucuta. Svautem tu tcfcias omnia ad prae* • I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iciita,
-ocr page 47-D B P R nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47
terita , intîdcs in ca , qua? nccciTario ad pn« mum Chrifti aduencum referas : incidcs in ca, quorum interprctatio non habcbitur, nifi in fecundo aducntu . amp;nbsp;ilia quidcm fumpta ex biftoriadcDauidc , amp;nbsp;Saulo. Quæ piarterea in toto fecundo libro narrantur iumptafunt à Dauidein P lalmis. amp;nbsp;hæc , vt iain dixi , in Pûlmis rcuocantur ad primum , amp;nbsp;ad fecun-dum aducntum Domini, ncc cft, vt hîc confc-tam hanc hiftoriam rcrum geftarum Danidis cum bis, qiiæ cxponuntur in Pfalmis; arque oRcndam ,quxinPfalniis airumuntur, referri ad futura fecula: ofteridam item , quæ àPro-phctis fumpta funt ex hachifïoria de Daui« de: quia nunc tantum aduertimus in libris Rc-gum inerte Piophctiam , non cam exponi-mus. Quôd iam ex tertio libro» crcdendnm-fit, futurum regnum Dauidicum in terris, quando eicéfus ctit è mundo Annchiiftus ,SC deinde Salomonicum perp^uæ pacis , Abbas loachimus , amp;nbsp;qui cum eum fecuti firnt vfque ad Hieronimum Saiionarolam , multa feripferunt , amp;nbsp;nunciarunt. DeregnoDaui-dico multain Pfalmis, amp;nbsp;in Prophetis feripta funt tributa Chrifto fub nomine Dauidis. quod regnum appellatum cft Ifraeliticum. SC indeeftpromirtîo de illo regno pcrfcucratüto. amp;nbsp;hæc quidem quifqne debuit aduertirtc, K Icgcndo poterit aducitcrc. Quare non plu-ra fuinus hîc diétaturi , qui vt dixi , aduertimus, vbi fit Prophetia ,non cam nunc expo-nimus. In tcmplo ædiûcato à Salomone«^; ii» domo
-ocr page 48-I
'4S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;} A C o B. B RO e,
dofiTo idcivco vidctur efle prophetia,qiiema(î^ mpduiu âi in tabernaculo. quia adbuc non ha bctpt vxpolkio totius âcJificij, fingiilaium partium,amp;reruni in co. Qnodvcroin Robo-am, amp;nbsp;Ieioboam,amp; in his, quaeipforum funt, ific Piophetia, probaturex Prophctis, qili totiel eadcmpcccaca. Sc Idolatriam reprrhcndunt in regibi,is r utntis poilerioribus, amp;nbsp;poftieniis tern* poribns. In alijs regibusliraelitis, quifunrle-' cuti faóta Icroboam adiimifur cadem impictas ad dcnuntiandum in futuris fccnliscandcm im pictatem regum futntotum, amp;nbsp;populi. Quod autem in Elia, amp;nbsp;Elifco fiicrir prophctia, pro-batur ex Petro Adlo, j. qui ait Propbetas quot-quotfuerunt locutos fuilTcdc poftremis tem-* pori busxrgo in rebus geftistemporum horuni Propberarum continebitur Prophctia poftre* morum rcroporum.Quæpræterea fequunturitl quarto librofaâa EIifæi,amp; Regum,debebunt vtdidlum eft,co^itinerc Propberiam,amp; qusec.
Sc deinceps yfque ad finem librinarrantur, dum adeft Propbeta Ifaias,deinde reiiquiPto-phetæ vfquc ad completam liberationcm è fer- 1 uituteBabylonica,continebunt pariterprophe-tiam. quia Proplyeta: plurima ex ilia hiftoria fumpferuncad Dftcndcndumjquçfuturacflent fcqHentibus,amp; poftremis temporibus. Si enim locuti hunt de poftremis temporibus omneJ Piophet,r, vt aflcrit.Petrus Ad. Sc alibi ipfe. amp;nbsp;all) Apoftoli lacpropèomnesin illisdenun* tiandis locnti ßntdeijs,quaccontinenturin bi-* ftoriabbrqturaMobs ,amp;Regum; ergo inca hiflotia
-ocr page 49-De Proi
Liftoria confignara funt, lt;jux crant futura po* ftremis tcmporibus.
]» librii yieemif, amp;nbsp;EfJr/ non compléta Prophetia.
Si Prophetia Agæi extcnditur ad poftrema tempora, vtaiTerit Petrus,amp; nosibi videbimus, ergo amp;nbsp;hxc hiftoria librorum Ncemiæ , amp;nbsp;Ef-drae continebit pvophetiam. acq; crit quærcn-dum, quid nobis nunciet tiinus reditus populi ex feruitute Bab^lonica in patiiam : reftauratio primiim altaris,deinde rempli, turn ciuitatis. expedanda erit patefadio illaiû triû quæftio-nû triiim iuuenû, quæ narrantur in libro tertio. Eorum,quîecontinenturpropheticain quarto, euentamulta oftendi pofTunt, ôchodie vide-mus. amp;nbsp;attentas in ledione,amp; in bis, qua: bût, videre poteft rcliqua inftare.
!nlilgt;riiTobu,îudit, Heßer, lobt no» compléta PropHftia.
Quæ cap.i j.àTobia dicuntur,quod omnes fines terræ adorabunt Dominum : genres afferent munera régi cælelli : Hicrufalcm ædifica-bitur lapidibus preciofis : quæ cap. 14,de Hie-rololimis iterum ædificandis in omnes feculo-tumætatcs*, cùm omnesgenres ad Dominum fe conuerterinteiedis fimulachris : cùm om* res nationes celebrabuntDominum.quemad-modum vaticinati funt buctunt fuum cuentum adhuc futura funt.
Propliet^,nundum ha-pcrfcdum.Ergo amp;nbsp;bçc
D la
-ocr page 50-p' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î A C O C, « R O
Itt cafttico ludit nuntiatur pariter futurartl vtonines creaturæ feruiant Domino , quando montescommouebuntur à fnndamentis cum aquis. In dccrcto fado à ludæis, quod fcrip-tum eft cap, g. libri Hefter, vt memoria ex tarer populo Dei ingcn«atiohcm,amp; generationem proliberationcpopuli Dei ab intcritu pcrditit eiushoftibus , ngfiificatur in rota hiftoria libri Hefter efle quæ pertinéant ad gcncrationes, qucmadmodum 8c in hiftoria Tobiar, 8c ludit ccnfcndum eft.
Quam verô caufam exiftimamus tlTc obfcu* titatislibrilob,nifiquodih eoilla contincn-turfignata, quorum cuenta adhuc non funt cognita. Ac nifi cap. 5. aliquid fighctur, quo-modoconuenienttot maledidiones cumpa-tientia lob adeo commendata ? 8c cuius (cr-moncm laudat Deus capite poftrcmo î cap. 1 j. dvcrfu iS.vfquead finem capitis num cftpro-phctiade Antichryio î numcftcadem prophc-tia .capite decimoodauo , 8c dccimonono arque vigefimo, propria iadationis Antichrifti ? capite XI. num ca tradantur, quæ 8c à Pro-» phetis, præfertim à Icrcmia capite xi. amp;nbsp;ab Abacuchprimo .’cap.XI. amp;nbsp;X4. quifqucfacilô poteftaducrtercprophctiam. dcap. autcm 16. vfquead }o. exponitur indicium futurum, vbl multarccognolces narrata à Própheth. Qiiæ loquitur Deus deinccps non videntur rcdê poffcpercipi nifi adiumento rationis interpre« rationis PropRcticæ. fin fecus aliquis fentit.cx-pcuatur,amp; interpreteturhæc, 8c totumlibrum.
-ocr page 51-Dl Pro» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ji
ira vt fatisfaGÎatcxpedationi corum,qtii in per-“ pctua hiftoria litcrali pcrperuam, amp;nbsp;continua-tam hiftoriam niyftieam rcquirunt.
l» Pftlmii non tompleta Prophelia.
Nonpcrcurram fingulos PfalmosJ non quç-* ram orcfincm tcmporum cuiufquc : non miilca alia,quæ dabitintcrprctatio. Scdtatum pauca admonebo in aliquibiis.vbi apparcbitproplie« tiam non habuiiTe hadenus euentum rcrû om-* niumin eadcnuntiatarum. Prophcria Pfalmi fccundi cft ne compléta in primo aducntu Domini, vt non magtsnuncgentes, amp;populi ; reges terrx amp;nbsp;principes freinant, amp;nbsp;coniurcntfi-mul,amp; arma capiant aducrfus Chiiftumî ae rc-liqua vt comple^iiCurJam diu exfpedatur.Pro-phetia Pfalmi terti) eil ne ita compléta, vtnon magis nunc inimici Cbrifti pcrcuticndi fint in maxilla,amp; dentes pcccatorum contercndi,qua in euerfis Hierololimis Î Quod in fine Plalmi quarti dicitur , nos in pacclomnum capturos conQitiitos in tuto loco , eftne adhuc prxftitu ? eftne præftirum,quod promittitur Pfalj ?Qnif-nam e(l:propiicilleimpius,qui petdendus dicitur Pfal ? eftne prxßitum, vtdicamus. quoniam nó in feculum obliuio critpaupens , patientia pauperum non petibit in finem? Pfal. IO. impius ille num deferibitur Antiebriftus? Scruitusab Antichrifto num fignificatur finem habitura in fine Pfalmi i4;Qux Pfalmo ig.nar-rantur fi non referas ad fccundum aduenrum Domini,nó habebis copletam interpretatione.
D i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cum
-ocr page 52-P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iacob. ïft oc.
Cùni niukain Plalino ii. intcrprctatus fiicris de primo aducntu Chtifti, quomodo exponcs ilia, eriieà fiamea Deus animam tneam amp;: de manu canisvnicam nicam.ialua me ex orcleo-nis , amp;nbsp;à cornibus Vnicorninm humilitatcm mcam : nili enenta fccundi aduentus Domini dabunt tibi in manus interprerationem ’ qiix deinde vevfu iS.vfqucad finem Pfalminarran-tur jfuntneadhuc compléta , vtfolius Chtifti fit regnum intet genres ? Pfalmojy. num fep-tics repetitur, tnaügnos , impios, amp;nbsp;pcccato-res eijeiendos è terris, pios autem habitaturos femperin terris dum mundus durabitin multi-tudinepacis? Pl’almo 46. dicitur terra mutari, montes transferri in cor maris,'genres turban-dæ, régna inclinari, bella tandem afterri vfque ad fines terræ : Deum exaltati in genribus,amp; in terra, habuerùntnc hæc fuaeuenta ? Pialm. 47. dicunturpopuli, amp;nbsp;genres fubijcipedibus po-puli Dti,amp; Deus ragnare,genres coniungi cum populo Dci, amp;nbsp;fieri Chrifti: perfeôlâne adhuc funtifta ? Plàlmo jS. dicitur lætari indus cùm videritvindiâam,pedes fuos lauabitin fangui-ïicpcccatoris. amp;nbsp;diiluruseft homo, vtiqueeft fruirustufto : vtique eft Deusiudicans in terra. VCal.óó.amp;c óy.gcntcsdicunturbcnedicerc Deo noftro,amp; confiteri ci.amp; ne tergiuerfcris, dicü-turgetesomnespopuh omncs.Pfa.68.rcgnapa ritcrterræ cantareDco, pfallereDomino: difti-Ïiari genres , qua: bella volunt. quæ futuraad-lucfunt.Plalm.71. Dicitur dariregnum mun-diChrifto. vt iudicct ipfc in iuftitia,quando florebit
-ocr page 53-De Pr o .
florcbitiuftitia, amp;nbsp;pax, donee auferatnrliina ; regnuin Chnfti êucurum à mari ad mare , ad fines ceriæ: omnes reges, omnesgentesferuient ei, atqiiereplebirur gloria Domini omnis terra. Pfalmo Si.dicitur.cxursc Deus,iudicater-ram , quoniam tu habitabisin omnibus genti-bus. quod futurum cd. Pfalmusg^. reuocatur ad furura tempora. Pfalmo 86. dicitur. omnes-genres qualcunqucfecifti, venient, adora-buntcoramce Domine, amp;glorificabunt nomen tuum. Pfalmo 8o. dicitiir: Egoprimoge-nitum ponam ilium,cxcelfum prærcgibustcr-ræ;in sternum feruabo illi milericordiâ meam, amp;nbsp;fœdus meum fideleipfi : amp;nbsp;ponam in fecu-lum feculi fernen eius, amp;nbsp;thronum eius fient diescæli. bæcfingula non polTunt conuenire nifi tegno Chrifti futuropofteuerfum Papatfi. Pfalmo 92,perditisimpijs dicunturpij regna-turi, Sf in feneóta futuros fortes ,amp; virides. Pfalmo 9;. regnum Chrift»firmuni futurum , nehabeat deinceps vllam comniurationem. in quo regnabitiulHtia,amp;veritas. Plalmo 97.regnum pariter Cbrifti afFertur,amp; opera, qus agcr, dumilludalTumct. Pfalmo 98 gaudium totius terrs exponitur pro regno Chrifti allato in toto terrarum orbe. inPlalmo 99. amp;nbsp;100. idem propè cum fuperiori eft argumentum. Pfalmo 101. quale regnum Chrifti futurum fit exponi-turcxpulfo Paparu.Plalmo 104.5j.dicitur.de-ficiant peccatores c terra, amp;nbsp;impij vlrranon fmt. amp;nbsp;hæc cxpectantur. Inimici Chrifti, qui dicuntur Plälrao 110. adhuc non funt pofiti’
- - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D 5 fcabcllum
-ocr page 54-J4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ia co». Broc.'
fcabellum pedum (uorum.Pfàlm.iii.gentinnî promiirahæredirasdicittirdari in regno Chri-fti,amp; tcflamontum hocæternum futurum,Plak Il i.potens in terra dicitur futuium fernen pio» rum affluens omnibus bonis perditis impijs. Pfalnio t47.Laudat Icrufalem Dominum,quia ârmauit Deus ftarum Euangelicorum : attulit {•acem, copiam bonorum. Pfal. 149. caniinr, etantur,laudant pij Doæioum |jro f^lutcd^-pi vidisaducrlarijs.
Inlibrii Salomenis Prophetit non coftipletM.
Quod in parabolis fignentur alia prxtcr id , quod dicitur,du fimilc afterturad fiinile often» dendum , id patere debet cuique audienti fibi patabolasproponi. id paruit Apoftolis, quipe» tebant aCbiifto, vt libi apcrirenrur parabolae, paruit ludæis , qui cognoucrunt Chriftum pa-rabolisnuntiarceiicrfioncfui ftatus. Qubdvc-» rpe prxeeptis de vi« quoq; non fold erebus, perfonis, amp;nbsp;aólionibus parabolae ducanturjdo» cct ipfe Salomon, qui Molcm imitatus,in prae-ceptisde vitapræccpta , 8iC monitaproponit fa-lutaria , amp;nbsp;ncccflatia. vt inpracceptis prxeepta cognofcantur, amp;nbsp;vt qua: afl'umnntur prxeepta ad alia oftendenda aperta fiut omnibus.fignifi-cata deinde præceptapatefiant ijs,quos ilia fei-» reoportebit, Vnde Ecclefiafticus hortaturpiix virnm, qui fetotum deditad cótcmplationcm diuinæ legis.vtconquirat occultas prouerbioru fententias atq; verfetur in acnigmatibus parabo« Jaruni, Q^odiam inpaxabolisSalomonis fic
-ocr page 55-D E P R o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yÿ
rtopHetia, vt in parabolis Chrifti, docet ipft Salomon cap.jo.proucrbioriim.quiair. Pro-phctia,quam locutus eft vir, quicum eft Deus, vt in coclufionc libri moncat,quæ ante in toto libro locutus cft,eflc Prophetiam. Vndc cùm fuClint cius parabolae per Chriftum aperr.x Ec-clciîæ, agens ipfê Salomon perfonam cius viri, qui vident cuenta fuac prophctiæ,ncc ca in hoc fuo libro , aliifqucaliorum tecognouerit ; fed poft monitus per alios aducrtcrit:accufabit tûc feipfum inquiens.Srultiftimusfum virorum,amp; feientia hominum non eft mecum ; non didici fapientiam, non noui feientiam fanótorum. Ac cum nundum fiicrint hac parabolæ apertx, co-ftat prophetiam in ipfis adhuc non habuifle fuacuenta. nouitlfaias, nouitleremias inparabolis Salomonis efle Prophetiam. nam die cap.65. amp;66.hiccap. y.aflumit infuam prophetiam verba ilia prophetica, vocaui, amp;nbsp;re-nuiftis, amp;nbsp;quae fcquunrur. gouit Ofeas. quica. 3.narrat illud capitis feptimi Prouerb.non eft vir in domo fua, abijt viam longinquam : nouit Petrus, qui cap. 4.cpiftolx fccundx fumpfit illud cap. 11. Prou. Ecce iufto in terra reddetur, quanto magis impio, amp;nbsp;peccanti ? »ouitirem leremias, qui cap. 15, id fieri nuntiauir. Quod item in Ecclefiafteinfit Prophetianon qften-dam ego. oftendcrunt ante illi,qui per 400.aq.. nos dixerunt, amp;nbsp;feripferunt. Va: terrae , væ populo Chriftiano ,cum Gallia habebit pucrum regem, quod fumptum cft ex capitc 10. vetfu 16, hoc iam habete fuum euentum videmus, quot;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P 4
-ocr page 56-J(î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I AC o B. B R0C.
amp; adhuc magisvilurifumus. Liber Sapiential £îdubnas,an conriacatl’cophetiam, oxpeâa adhucpaucosannos, ölt;videbiseucntacorum, quæ nuntiantur capitcfcxto, fi minus incipis aducrtere, quæ antedenuntiata funt. De canti-cis canticorum, nihil eft, quodàmedicatiir, oninespij noucrunt,qualifnâin iplîsfit fermo.
Si eadem doólrina etlin Eccleiiaftico, qua: in parabolis Salomonis : atq; eadem ratio Içri-bcndi,quæeft in aiuhoribusfacrorum volumi-num.in ipfo erit quoqueprophetia. cuius crût expcdlanda euenta, iuterpretatio.
In ifaia Prophetia non compléta.
Quod Prophetæloquanturde tcmporc iu-dicij,depoftremis temporibus, amp;nbsp;deiccundo aduentuDomini aflumpto primo, ipfimerid monent. Vndein Ilaiacapitc fccundo itapro-ponitur. Dies Domini exercituum fuperom-nem lupetbum. in lere. i. ab aquilone foluecuc malum fupcromncThabitatores terræ in Ezec, 7. venir finisfupcrangulos terrae.in Dan.7.an* tiquus dicrum ledit, indicium fedit, libri aperti funt.in Ofc. 4. Indicium Domini cum habita-toribus vniuerfætcrræ. in loel.i. contremilccnt omnes habitatorcs terrx,quia venir dies Domi nijdiestenebrarum ,amp; caliginis. in Amofo. i. amp;nbsp;x.dicitur ignis mittiin omnes pcccatores. in Abdia. iuxtacll dies Domini fiiper omnes genres, in Iona lîgnificaturcuprædicationcEuan-gelica Iibcratio piorumà Papatu per indicium. inMich. I .Ecee Dommus egreditnr è loco fuo, defeen-
-ocr page 57-D E Pr o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^7
dcfcendct, amp;nbsp;calcabit fupcr cxcclfa terrs, in Naun. I. Deuszelotesamp;vlcifcens Dominus, iram fcruans inimicis fuis. Domini via eft in tcmpcftacc amp;nbsp;turbine. In Abac.}.in ira inccffifti fupertcnatn, in furore tricurartigcres. in Soph, i.confumendo confumam c fuperficic tcrræ elicit Dominus. in Agæo. i.adhuc pufillum , 8c ego commouebo cælum , amp;nbsp;terrain, mare,amp;: aridam; commoueboomnes genres, item fub-uenam folium regnorum,di(pcrdam roburreg norum gentium.inZach.i.filcomnis caro àfa-cie Domini, qui furexit de habitaculo lanóli-tatisfuæ. in Malach. 4. ecce dies illc venit ar-dens ranquam clibanus.Quod fint tunc nouif-fimatempora monet Ifaias cap.i-Icrcm.ij.io. item }o. Exo.}8.ió. Dan.iS. loci. 1. Mich.4. Quod tunc futurus fit aduentus Domini, 8c quod Prophetsaftumentesprimum adiientum Domini narrent fecundum , multi fatebuntur, amp;nbsp;cuique legend patere potetit. quare in hi» non eft immorandum, nifi qfiarenus aliqui pu-tantparum loqui Prophctasdefecundo. iccir-co percurremus hîc nontotam narrationcpto-pheticam , quam totam aftumcr interpretatio prophctica in Icciindo aduentu Domini : fed locacolligemustantummodo apeira, quorum cuenta non fintadhuc vifa ,futurâq-, expeéfan-tur. vtex his, quæproponuntà fedicenda, 8c nananda Prophets ; atque ex. his, qus narrant, patcat il los dcfcriberc fecundum aduentu Domini. Regnum Chrifti,in quo pax femperfu-tura fit,amp; iudicium Domini, defciibitur cap. 1.
D J Ifaix
-ocr page 58-I A c o sé B R o cgt;
licetdicbuSjVtaitipfeIfaias. amp;Ierc.ij, amp;j5.
Ezcc.j849-4j.Dan. t.y.ii.j. loe.i. Mich.4,c.
j.Ifaiç habcs,quæ reco^nofeas faéfca in Gallia, , amp;nbsp;efic, amp;nbsp;fieri, quac hicdicuntur.pueri funt ) principes, muliercsadminiftrant, furgit vit in virum, puer oppreffit populû, cædcs faétæ funt mulienim,nQnfolum virorum.atqueinccrprc-tatio oftçndct hæc propric dici de Gallia, amp;nbsp;de hoc tempore. Qu£c in finc4.capit.nuntiantur, non potes oftcndcreadhucpcrmda.Qmeafluquot; ; ■ munt Euangelifix ex (».cap.de bis,qui audiunt, non intcuigunt ; vident, amp;nbsp;non pcrcipiunt.
aitloannescap.ix.4Q.Prophctam locutum de Chrifto,quando vidit glotiam cius.fccûdi fei-licet aduentus.Quæ autem ratio fit vt Euange* liüae Apoftoli alfumât, quæ funt fccundi ad-uentus Domini in primumiamp; contra Prpphctç quæ funt primi inTccundum reuocent,doccbic înterpreratio. Si prophetia Kabuitfua cuentain primo aduentuDomini perfcôl:a,quomodo faciès tu planum caput fcprimû, vt oftendas pau-cos annos poft natum Cbriftum fuilTc ciedum tegem Raum,amp; filium Ramcliæ ex Syria,amp; Sa maria.autdum hæcfada fucruntin Syria,Se Samaria,paulo antefuiffe natum Cbriftum;? amp;nbsp;quomodo poft 6pannos vidit tune domus Da oid virginem peperifte, amp;pucrû ex ca natum ï hæc amp;nbsp;alia nori poflunt cohærcrc. ac fi ad tempus, amp;adwÛQncm prophetieam conuericris
oculos
-ocr page 59-D« Pro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ÿ'
oculoSjCohxrcbunt omnia,amp; habebitur plana fententia eorum , quæ nairantur. quae in fine quoquecapitis dicuntur, nondum habuernnt iua euenta. Qiud dicemusnato Chrifto fui(Te pacem vbique. ôc hîc cap. 8. amp;nbsp;9. narrari bello c-aptas m.agnas vrbes ab Affirio : atque pugna-tmn elfe neue in die Madiam,magna hominum ftragc, ftrepitu tumiiltuofo , volutationc vefti-nicnti in fangnine ’ Qnpmodo hiitprincipatu« fupcrhunicriim Chnfti in primo fuoaduentu, quidixit.ffgnum meum nó eft de hoc mundo.
I verumtamen multiplicabinireius principatu« pace perpétua allara, amp;nbsp;ciusregno, quod nulla habitunim fit commurationcm. amp;hæcduonô fucrunt in primo aduenru Chnfti, nifireferas tu principatum quem humcris geftat Chriftus ad fpiritualem dominatum. quod cum facies, debebis quoque amp;nbsp;alia , amp;nbsp;ip fam totam hifto» hamreuocatcadfpiritualia fada. Quxdein.-de dicuntur de l^hraim , amp;nbsp;Samaria,de E-phraim,amp; ManafTe, amp;nbsp;luda,Ta(ftanc funt tempore Chrifti ’ autquandofaóla haec funt ,na-tuscftnctunc Chriftus î'cùm tempora, amp;nbsp;c» uenta adfucrinti atque renebiturratio prophe-tica , omnia, vt dixi ,cohærcbunt,interca dum hæc adhuc non adfunt , aur nondum funt patefaóka verbo Propherico , cognofeimus Prophetiam non habuilfc fua euenta compléta. Qu^omodo interprctabcris decimum Caput, vt quo tempore indicium Chrifti perdet fcribcrites Décréta iniqua, amp;nbsp;menda-eja , Alfirium quoque euertat, per quern multa
-ocr page 60-bO - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I A co B. B R o c.
multa btllacodem temporegelïcrit Cïiiiftus I verfu lo, num promittitur populo Dei libéra-tio à tyrannistemporeiudicij,amp;regnum Chrt-fti ? num cap.i i, delcribitur regnum Chrifti, in quo vigcbitiuftitia, quando non eruntbel-la:in idem regnum vocabuntur omnes à quatuor plagis tcrræ ? Q^odfcriplk Paulus de Au-ticbrifto , quem Dominus interficict fpiritu o-rislui, ôc illullrationcaduétusfui, annum fum-ptum eft ex hoc capite vcr.4. num dixit Paulus hoc futurum iu aduentu Domini ? Ergo fcribit Ilaias hoccaourdefecundo aduentu Domini, quandoadduceturregnum Chrifti,iuftirix, amp;nbsp;fiacis. cap. 15. repetitur indicium contra Baby-onem. amp;nbsp;dicitur veifu ó. vlulate, quia propè eft dies Domini, quafi vaftitas ab omnipotente veniet. amp;nbsp;vcrlu j.eccedies Domini veniet cru-lt;lclis,amp; indignationis plcnus.amp; iræ,furorifque ad ponendam terram in folitudinem,ad pecca-torescontcrendosexea; amp;c vifitabo fupcr or-bemterrarnm. 8c quæ fequuntur. Bella nunti-antur, cxdes, 8c Babylon perdenda. dicéntne vnquam fuide ifta qui negant Prophetas loqui nobis hoctempore, quando incipiunthocfic-ri.’ num cap. 14. finis nuntiatur ab oppreftio* ne tyrannorum , arque interitus Antichrifti? cap. I V. amp;nbsp;16. amp;nbsp;17. vbi agitur de Moab , Da-mafco,amp; Ephraim, num diciturverf.y cap.17. in die ilia a^iciethomo ad faótorem fuum , 8c nonadaltaria opusmanuum.^ Sidies illaeft, quando multitudo populorum (bnabit 8c mitus mariuin , etit pcitittbuio ilia magna,
quoiQodQ
-ocr page 61-D E P R o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6i
quomodo hiftoria prsetcnca tuncefficictur’ aut diesiudicij magni cenlendusctt tuiHe rempote Moabi, Damalci,amp; Samaiiæ Quam inter-pretaionem afFcrcs cap,i8, nifi enétusnbiiilain dabit i Quænarranturcap.i9 amp;nbsp;i o. num vides coium pluiimafaólainGallia? Si Abbasloa-chimus in inrerpretatione liiüus capitis nuni nioninrnoSjelTcfermonéhîcdcrcgno Galliæ î Qiwm dices tu cap. 1 Z. vallem vilionis , nifi e-Uentus dabit interprerationem? Si deTyro afi-tiqua eft piophetia c. i}. quomodo ortendes tu negonationesTyri,acmcrceseius fandificatas fuilFe Domino, non repoiitas, nonreconditas. idquc port earn eucriam ,iterûmqucpoft 70. annosin priorem rtatum,amp; ad priorem merca-turam, amp;nbsp;negotiationcs rcuocaram , ni cuenta dabiint inrerpretatione ? Perturbatio ilia magna quae defcribitur cap. 24. f iiltneadhuc vifa ? mirabilia, quæ Deuscap. 1^. dicirur faóturus. funtnc adhiic vifa ? Canticui^i capitis 16, ceci-neruntne adhucpij, qui vióioreshierint tyran« norum Chrifto egrertb de loco fuo punienre iniquitatcm illorum ? Qujs afFeret propnam interpretationcm.cap.i8.2 9.}o.amp; ji.nili eucn tus return tradat earn fibi in manus ? Regnum Chrirti,quod defcribitur cap.} 1. .iurtitia?,i-uitne haótenus vifum,vtfueritpax perpétua, amp;tran-quillitas, amp;c fecuritas. vt nunciaturverfu. 17.SC i8-quodamp; confitmatur cap.t?. vcrf.20. amp;nbsp;22. contra cap. ?4. vartatio ftatus impiorum narra-tur, cui nullum vnquam afferretur remrdi ;m , nec reftauratio. capit. jj. teatrumitur liberatto piorum
-ocr page 62-Cl
Iacob. Broc.
pionim pefpetua,amp; finis afflidionum. Qu«6. jô.vfquc ad 40. natrantur de Ezcchia, vidcant» quifuo iudicio ftatuunt terminum propheti» amp;nbsp;in hac hiftoriaqiüd fignctur.à 40.03. amp;dc-inccpsfuntconcioncsjin quibuspauca notabi* mu» qu« non complctam Prophetiara docent. Ac prinium ipfo cap. 4O.agitur d« voce daman rcjndeferto,quam Euangcliftætribuunt loan* ni Daptiftæ. fed interca quomodo ifta vox cia* mat verfu lo.ccce Dominus Deus in fortitudi* ne, feu exercitu venit, amp;nbsp;brachium cius domi* nabitur? amp;nbsp;quomodo ait in Macthæoiftavox, cuius ventilâbrum in manu ipfius,amp; mundabit arcam fuam, amp;nbsp;coget triticû fuum in horreum, palcam autem comburct igni incxtinguibili* quodpertinetad judicium futurum ? De pro* phetia in capitibus fcptcm,qux fcquuntur,cô-plcdentc omnia tempora didf um cd ante : fed promiffîoncs, quod perituri .fint contendentes contra Euangcli^os: quad non appatituri in mundoxquod Euagelici afdidh dcducendi fint in ftatum beatum,nondum cft prxflitum. Et fi referas hæC, amp;aliafimilia, quæ ante diôt.i fiint, ad cœleftia tantum, vide vt omnia verba cohç* rcant.de qua re poft dicémus Prætermitto pro* miftîoncs 41. cap. de omnibus gcntibusventu* ris ad Chnftum tempore iudicij, prætcreoqu« dicunturdc Cyro.Bc quæ fibi promittuntur ca. 4f.pr«rercoqua:cap.46, amp;47. dicuntur de Ba* bvlonc,qu« in Apocalypfi dicuntur fub ca de Eccicfia Romana, cap. 49. falus in toto orbe promrttiturpijs : amp;nbsp;pofTcflio totius orbis Eccle*
fi«.
-ocr page 63-Db Pro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ff
fix. quæ nondum funt præftita.c.51.amp; 5 i.fàlus fempjtcrna itidcm promittitur,amp; iudicium.ca. 54.Êcclefia hadcnus afflifta Idicitiir côfolatio-nemfufccpturafaiâadominagcntium, amp;nbsp;quæ non vitra affligctur. cap. 60. genres omnesve-niuntin Ecclcnam, amp;pcritiirædicuntur,quas ei nonferuicrint.atquc crit gloria perpetua Ec-clcfiæ.cap-ôi.cadcm confirraantur. 6c cap‘lt;}ÿ6c 66. tempore iudîcij.
Pmphftmin leremi^ non
Si in primo aduentu Domini compléta cft prophctia,vbicftintcrprcratioin hoc P rophe-taprimi capitis ex cuentndc verbo dernoliente amp;nbsp;sdificante : de vitga, amp;nbsp;de olla , amp;nbsp;malo ab aquilonc veniente contra HierufalemîQuæ fc-cundo capitc narrantur, ad Ecclefîam Romana refert Abbas loachimus.amp;quod dicitur in fine capitis, ab Ægypto confunderis, quemadmo» dum confufafuifti ab AlFur,ait Abbas in Ægypto intelligi ibi Galliam,in Alfur Germaniam.vc dicatur. confunderis ô Ecclcffa Ramana à Gallia ,qiicmadmodum ante confufa fuifli à Germania. quod hoc teporefaftum vidimus. Vbi c. j.agitur de Synagoga, autde Ecclcfia,vt alia prçtcrmittam,dc quonam tempore dicitur ver. 16. ncqueambulabunt vitra poft duriric cordis fui malijhaólenus nitnis ambulatum eft. Vafti-tatem quae dicitur cap.4.amp; 6. amp;nbsp;8. fada terrae, nundum vidimus, videmus ramen non firmari pacem nunc, vtcuptunthomincs,atquc illam fibi promittunt. capite 5. nuntiatum eft, quod nunc dicunt propê omnes. non eft ipfe. nec ventet
-ocr page 64-ß4. Iacob. Broc.
vcniçtfuper nos malum, hoc eil. non eft Dominus qui pcfturbationcm affcrt, non eft nunc fecundus eins aduentus, no iudicibimur nunc. Annum fit nunc illiid cap.y.tcmplum Domi-pi, templum Domini. Ecdcfia.EccIcfia clamât Papillae,amp;in Ecclefiacomburunthomines, amp;nbsp;illamfaciuncfpeluncam latconum ?ca.ic,.num idem repraehenditur, amp;nbsp;nundatur pœna, quod comburant contra verbum Dei homines? num idem cap. p? Qiye verbnuntianturcap. de folitudineadducenda fupcr vniuerfam terrain, depuniendis omnibus gentibus , amp;principi-busa domo Dcicoepto iudicio , amp;hoc perua-dentedegentein gentem ,ab extremo terræad extremum rcrræ,fùntneadhuc peracla? vt quif-que audcat dicere, efle cópletam prophetiam. cap. 50. finis malorum promittitur perditis im-pijs. idem promittiturcap. ji.vcrf iS.perpetub verb. 40. Idem cap.jx.verfu jiî.vlquc ad finein capitis. Qux cap. 44. minatuseft Icremiaspopulo Dei eunti in*Ægyptum,an num continge-runt Euangelicis in Gallia? Qmc ftrages ca. 46. narratur exercirus Pharaonici , amp;nbsp;multorum incirconciforum, vbinain oftcnditurfaóla . vt narratur tota ? Vt prrEtermittain Moabitas,ôi Amonitas,quorum indicium narratur cap.48. amp;49. loannesin Apocalypfi num indicat nobis quae narrantur cap. ÇO. amp;JI. de ßabylone, intclligenda efie de Romana Ecclefia , cùm tot loca transfert ex his duobus capitibus ijf-dem verbis in fuum librum, vbi agitutdeßa-bylonc ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, \
Pro-
-ocr page 65-Dt Pro, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sj
Profbetit non compléta in El(ethietr.
întcrprctatio primi capitis E2echielis,amp; de-* timijicem ædificationis,amp; ftruduræ domus,ßC tcmpli nunduin habetur,quod Hrophetianon adhiic habuetit fuum cucntiim completum.ca» T, iudiciu Domini pronuntiatur contra Chri-ftianos, Si genres omncs.nani vbi dicitur.vetC ao.venir finis fupra quatuor angulos tcrrç.Sc j. venir confraâio in te , qui habitasterram, dies) ilia fignificatur,quæ vt laqueus inuadet omnes, qui habitant fuperficiem totius terrae. amp;nbsp;hæC nundum funt pcraâa. Capitis odaui non eft propria interpretatio. ergo cxpedaturcuentus. Capitc nono narratur cædes Euangclicorum fa da Lutetia:,Si in Galluj Si nunc tandem vidc-mus eius rci euentum. fed Cauet fibi ciuitas ilia, qujE dixit,dercliquit Dominus terrain, Domi-nusnonvider, cap. 11. verfu i6. vfquead fincm Capitis affertur promiffio adhuc compicnda. QuxdcpacedicunrurCap. ij. Si didafuntca. II. Si in I eremi a ca. 5. Si i4*8i 15, vidimus hoc temporeeuenta,Si videmus. Qiiæcap.10.nar-* ranrur,pertinent ad indicium Domini, vt ex verin 0, licetadiicrterc. Qiwc cap.i i. deiufto. Si iniufto interfedisj degladio edndo contra omnem carnem ab auftro ad aquilonem dicun lur,non funtadhuCpcrada. In fine capitis 18-eft promiiliO' dequiere, Si tranquillitarepr«a ftandapopiilo Dei in terris etiain. quod nnn-dum eftfadum. Dum cap.^o.dicirnr. Vlulate. dicite. vædiei, quia propeeft dies-ptopè inquä eft dicsDomini,dies nubis,Si tempus gentinmi
E figni-
-ocr page 66-4^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I A C o B? fi R o äZ
fignificatur, quæ nanantiirdc Ægypto,amp; ante de Tyro,amp; alijs locis pcrtincrc ad tempus iudi« cij Domini. Cædes tot gentium,amp; principum, qu.T narrantiir cap.5 i.vbinam oftendenturha-buiiTcfuitm eucntnm .’Promiffio cap,/4.cftnc adhuc pra-ftica, vt pccudcs non vitra fint in ra-pinam î fit pax perpétua f habitetur confiden-ter ; Promiffio cadem c. non eft adhuc prac-ftita. non dicctur compléta prophetia de oflî-bus airumentibus carnem , ac de mortuis in vi-tam reuocatis. non de Gog, amp;nbsp;Magog, ergo non eft compléta Prophetia in primo aduentu Domini.
Jn Daniele non compléta Prophetia.
Qi^ôd fitProphetia in fomnio Nabucodo* noforis , amp;nbsp;quod fit de poftremis temporibus» docetDaniel verfu aS.fecundi capitis.an fit cô-pletum poft non multos annos apparebit.hoc codem capiteregnum ChriftinuntiaturTemper duraturumdeincepscti.im in terris dum mun-dus durabit. de quo regno idem nuntiatur cap» 7. verfu 14.amp; 17. Qiiæ autemcapite tertio amp;nbsp;quarto amp;nbsp;quinto amp;nbsp;6. narrantur an fit Prophetia docet interpretatio. cap. 7. eft ilia quidera ; lcd non omnino aperta, nifi vbi eft fermo de Çhrifto, quiafFerettegnum fuum. quod dabit lànûis, vtillud obtineant.vfqtlcdum mundus durabit. Vifioodaui capitis videturpropèfuû habuiife euentum, qnem interpretatio aperiet. Qi£æ ver. i4.noni'capitisdicuntur, oftendufit Prophetiamnon habuiHefuum cuctumin pri
mo
-ocr page 67-D b P R Ogt; ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;è-j
ino àddcntü'Dominl eompletû.Si enim Chri-ftusdiciturmortuus licbdomada 6i. amp;nbsp;peife-ôishcbdomadibus.70. debuit habere finépro-phctia. ergo finemillû non habuic hebdoniada amp;tcporepriini aduentnsChriÜi. nain poft 6i.in ciirrenvc ?ilia hcbdomada, in tins media ccflauitiiigefàcrificium vfquedum poftannos Ï190. abominatiodefolationis tollatur èloco fandlo. qnod vt fiat expedamus aduentante Sàndo Sanôtoruin, capitedecimo fignifiçator Prophetia finem habitura in noniflimo die-, rum, v.t dicitur verfu 14. amp;nbsp;qnando fecundà Chriftus veniet, vteius adiicntiis deferibitur, verfu quinto ■amp; fexto : amp;nbsp;quando fient ilia bel-, la , quæ natrantur jeapite vndecimo, quæque nobis cuentainterpretabuntur: amp;nbsp;quando eric perturbatio iUa magna, cuius fimilis nulla vn-quamfuit. nuntiantur autem hxcaperienda in euentis return, quæ cura non fecuta fuctint non eft complétaProphetia^nec aperta. capitc vndecimo bella, amp;nbsp;perturbationes multæ nar-rantur. quæ bella multi ctiam ex antiquisofté-derunreuenifie in regibus gentium fine Deo. amp;nbsp;cùm non potucrunt in biflorijs gentium fimilcinuenire,id pertincre dixciunt ad tempus Anuchrifti. ôc diuus Hieronymus ferip-fit patres retulüTc multa ad tempus Antichii-fti , arque eorum fuit fenrentia; multaeuen-ta elTe nobis expetäanda carum perturbatio-num, Sc bcllorum, quæ feripta funt in Pro-phetis.vt confpiciantur, quando veheraentius Antichriftusiufultabit contra Chriftum. atque
El ica
-ocr page 68-69 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iacob, broc.
ità amp;nbsp;(cntchtia patrum probatuv, ProphefiâtH noninprimo;fedin1ccundo aducntu Domini compleri. Et il qiiæ extra funt, nihil ad nos, ut ait l’aulus i arque Propheræloquunturfem-per de populo Dci s eritinterpretis afFcrrecau-fas, quarc reges fine Chrifto inducantutinhi-ftoriampopuli Dei.
I» ofei non compléta Prophetia.
Non funt compléta, quæ à verf, i fccundl capitis vfquc ad finem ciufdcm capitis narran-tur. quia adhuc eft Ecclcfia,qux vocaturBaby-lon.ncc adhuc contrita funt arma bellica in terra. non cxtatEcclefia dcfponfata in iiiftitia in fempiternum, quæ idem narrantur capitc 3.de ablato iuge facrificio , alijs rebtis nondû funt rcftituta.ncc dicendum eft ca narrari de rempote ludæorum anteChriftum. quia adhuc nô venerat Chriftus. amp;nbsp;hîc dicitur dare Ecclefi. 15. argcntcos, amp;nbsp;horicum vfquedum redeatper-alt;fta via longa, amp;nbsp;reftituat ablata.ni veniftetjnô dicercturitutus,amp; rediturus. ergo cftfermodc Chrifto ,qui vencrir, amp;nbsp;de iuge facrificio ablato poft fuum primum aduentum. Et hoc patet ex Daniele capitc 9. vbi Chriftus diciturpaftus hebdomadaôi. ôr dimidia hebdomada poft ceftaftciugcfacrificium. arque 70.hebdomada omniareftituenda. Quæ capitc 4. dicuntur de iudicio Domini,aut nunc fiunt,aut futura funt. vtrum concedes , fateberis huius capitis aut nunc compleri Prophetiam , aut in aliud tem-pusproducLnam prætcrito remporenon dice» perfeda,
-ocr page 69-D B P R o .
pcrfclt;2:a, qu« in hoc capite narrancut.
I» loelenon compléta Prophetia.
Quaeparicer narrantur cap.i. loelis dc dio tcncbraiuin,amp; caliginis, amp;c verf lö. de populo Dei,qui non vlttaafficiccurpudoreinfeculum, nondum habueruntfuuiu cuentum. necadhuç vidimus indicium vallis lofaphat quod mcmo-r raturcap.3.verf.i.amp; ab ii. vfquead 17.
I« Amofotion compléta Prophetia.
Cap. I. verf. a. Dominus dicitur rugcrc de Sion,vt difpcrdarhabitaculapaftorum, quas fequuntur. arque cap,9. idem indicium expo-nicur. quod nemo fugict, percutietur terra, SC omnes habitantes in ea- perdentur reges impij, reftituentur omnia. Ecclefia Apoftolica.regnu Dei, amp;nbsp;alia. verf. 11. amp;nbsp;deincepsexponitur (latus futnrus y in quo pij pofîîdebunt régna terrae cum magna copia rerum omnium, inftaura-buntur quae vis bellica demolita fuetit, nee vitra labefaólabuntur à tyrannis.
In Abdta non compléta Prophetia.
Verf.ij.diesDominidicitureile fnpra omnes genres, vt culquefiat, vt ipfe fccit: inChri-fti regno futur a falus.in quo pij iudicabuntim-pios.amp; hæc nondum euenerunt.
In Iona, in Mkhea non compléta Prophetia.
SiChriftns no apperuilTet myderium de lo-tia, qui fuit in ventre ceti tribus diebus gt;amp;: tribus nodhrbus, efletillud adhuc occultnm.ita funt alia, quæ aperientnr ab eodem Chrifto de poftrcmistcmpoiibus. quia ait Petrus Prophe-
E } tat
-ocr page 70-ÿdi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I A C o B R O C?
tas omnes de ijfdem temporibus Iocutos.amp; in-tcrpretatio dabit, vt amp;nbsp;Ionas attigerit fecûdutn aduentum Domini ; non folum cxpofucritpri-mum.In Michcaautemcap.i. vertu i.j. amp;. 4. nuntiatur indicium Domjni.jtefn ver. i j.qiiar* ti capitis.cap.y. ftatus idem cxponitiir mundi, qui expofitus cft ab Ofcacap'4- quandonun-r tiat adelFe fecundumaduentum Domini, ca.4. afFert Micheas eadem, quæ Ifaias ca. 1. hoc eor demcapite quarto veifu 9.11, ii.amp;ij. nuntia-turmagna perturbatio futura,amp; indicium vallis loFaphat diûum à loele. cap.5. Bella dicun-turcefïatura.auferenda malefieia, amp;c Idolatria.. quæ omnia adhuc futurafunt, ergo non eft cÔt pleta Prophetia.
In Naan nen completit PrephftM.
Cap. 1. defcribituriudicium Domini futurum, Sccucrtcndus ftatus Antiehrifti pcrfiften-tibus pijs adbucin terris.
In Abacucfÿion compléta Prophetia,
Cùm Abacuch narrat,quæaget Chriftusprç-cipuè in fuo fecundo aduentu , gcncratim tarne cap. 5.ait. In iraincefilh (üper terram , in furore triturafti genres. Illud iuftus ex fidc viuet reuo-eat Paulus ad fecundum aduentum ca, lo.verf, 38. Epiftolæ ad Heb.
InSophonia non compléta Prophetia.
Sophonia quoque cap. i .dderibit indicium Domini, ôc verf. 14. aitiuxta eftdiesDomini magnns,amp; quæ fequuntur. cap.3.verf. 1 j. dici-turrcgnaturusdeincepsChriftus in fuo populo. amp;nbsp;Jiie non vifurus yltra malurn.
-ocr page 71-D E P R o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;71
In ^^£0 non complete Prsphetia.
Cap. 2. verf. -j. dicitur. Adhucpulillum , amp;nbsp;commouebo cælum , ik'tcrrani : conimoucbo omncsgentes. amp;verfii22. Ego commoturus fum cælum, amp;nbsp;terram, amp;nbsp;fubuertafolium reg-norum,amp; quaefequuntur.quæ adhuc non func perada.
In ZAc\}nnA non eompleta rrephetia.
Zacharias oftendit fc loqui de cemporeiudi* cij dum cap.x.verf.i 5 .ait.fileat omnis caro à fa-» cic Domini, qui furexit de habitaculo lando fuo. capit. 12. bisdicuntur omnes genres terra: Ventura: contra Hierufalem , amp;nbsp;congregandæ. ducesludadcuoraturi omnes populos vndiq; vtduæpartcs'fuccidantutè terra nuntiatur ca, ij.quod nundum vifum eft.cap.i4.verf 9.Do-minus diciturrex futurus per vniuerfam terra. verf.ii.excidium non vitra futunim : fed Hie-rofolymis habitabitur confidenter. quæ adhuc nonfuntfada. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
In tJ^alichÏA non compTeta Prophetia,
Cap.5.verf J. indicium paritcr nuntiatur. amp;nbsp;cap.4.rcpetiturillud.vtnon relinquenda fitta-dix,necramus impiorum.pijautem permanfuri fintflorentesillis depulfl s. Ethæc vt fiant adhuc expedamus.
Probatur in nouo Teilamento non eompleta Propfteiia.
Quomodo autemietiam intota narrationc Euagclica, amp;nbsp;in dodrina Apoftolica infit pro-phetiarquemadmodum aitfiliusDeiinfine 24 capitis Ecclefiaftici, Dodrinam adhuc,vtpro-phetiam cffunda,camque'ad omnes fecu lorum
E 4 artates
-ocr page 72-•Ji, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iacob. Broc.
states nanftnittà: doccbitintcrprctatio, quam Dominus datums eft Eccleftæ fuo tempore, nunc veto quod ftntpkirima loca prophetica in Euangeliftis,amp;Apoftolis,omnes£acebuntur. ‘vtpiæteraliacap.14. MattbæiIJ. Marei 17. ôC ai. Lucæ. vtcapiitj,Epiftolæpnmæ adTefEamp; a.fccundæ.caput primum primæ, ôc caput ter-tiuni lecundæad Tim. vt fccundaEpiftoIa Pe-trijamp;quæeftludæ.Etquod quçdam habuerint fuaeuenta.quivdânon habucnnr,arbitrorqiio-que propèomnes concelFuros. qiiare non vidc-turopusiftaoftendere, quronjnibus patent'. Qupd Item liber Apocalypüs lit prophetia atq; non omnia perfedafmt, quæ ibi nuntiata funt futura,nemo videtuv elle,qui lit negaturus prç-ter certosiirüores atlieos.Ergo concliidendiitn crit, in omnibus propè diuinis feripturis inelFo prophctiam.eamqueadhuc non completam.
Trabutur, Prophetica multa in Euangelißit, à’ Apoßoliffumpta èPropbetù.
Nunc illud crit qiiærenduin. quæ Proplieti“ cadiximus eontincriin Mattliæo, Marco, Luca,Paulo, Petto, amp;c luda, an lintfumpta c Pro-phetis. nam li erunt fumpta c Prophetis ; amp;nbsp;ft jlla funt de fecundo aduentu Domini,amp; de po-ftrcmistempoiibus : conftabitadhuc Prophe-tasloquidefecundo aduentu Domini, amp;nbsp;de poftremis tcmporibus.Quodftnt ilia defecundo aduentu Domini, id apparetin ipfa narra-tionc Euangelica, quia quærunt Apoftoli â Cbrifto ûgna fui aduçncus,ôc confummationis feculi.
-ocr page 73-De Pro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7j
ftciili.atquc ad hæc propofita Chriftus refpon-dit. totàquercfpôfio conti net,quæ fient tempo rc fuiadiientus. fimibtcr Paulus, Pettus , amp;nbsp;iu-dasaiuntfemonerede tebus làituris pofiremis temponbus. Q^ôd veto (int eadeni luinpta ex antiquis Prophetis, id quoquepatet. quia id monetChridus, qui ait inLuca opottere iila fieri, vt compleantur, quæ feripta funt, nionent Sc Apolloli. aitenim Paulus, (piritum inanife-ftè loqui, amp;c Pettus fc habere (êrmonem pro-pheticum. ibi loquitur de Prophetia (crip-turæ , quam fanéli locuti funt Ipititii Dci. vnde cap. j.hortatur fideles, vtfint memorcs eotuin, quæprædiftafunt àfanéhs Prophetis. amp;nbsp;ludas pariter ait. feloqui de his,qui iam olim fuerunt defetipti : amp;deqtnbus vaticinatus eft Enoch. Percurratnusiam fingula, quæ narrantutin E-uangeliftis, amp;c Apoftolis futura, ac oftendarnus ilia è Prophetis Iumpta,{eu amp;nbsp;ante fujUe denii-tiata à Prophetis.Diciintur in Euangeliftis ven-^^^^^ tun,qui fe Chriftos fiteiant. noc cùin multis in locis antiquæ feripturæ inucnictnrdcnuntiatû ‘ quando crunt aperti Itbri j tùm nunc in Mala-chiacognplcete polTumus cap. 3. vbi aitfilius Dei.nû quid rapere debet homo,quæ funt Dci, quôd vos mea rapitis ? item, amp;nbsp;vos mea rapitis genstota. amp;nbsp;in Ezech.ca.55. oculos veftros at-tolitisad idolavcftra,amp; terram hæreditatepoP-fidebitis î item p.inducuntur falfiChriili dicc-rc. dereliquit Dominus terram. Dominus non vider. amp;nbsp;ii. elongate vos à Domino , data eft nobis terra in polîeflioncm , amp;nbsp;cap.5.Iercmia:
E 5 dicitur
-ocr page 74-74 Iacob. Broc.
dicitur.negauerunt Dominum, amp;nbsp;dixcrunt? nöncftipfe, ncqucvcnict fupcr nos malum.
amp; capirc nono. ait filius Dei,me non noueruiic item, renuetunt cognofccrc me. capite deci-mofeptimo Ictemias nomine humilium mini-ftroruip, qui non iaciunt le Chriftos cum mul-tis,ait. non afFeâraui, vt eifern paftot coràm te: elfem ego iudex ,quialFerem calamitaté alijs. tu nolli. hæc mihi vidcturclfe lentcntiahuius loci. Dicuntur fadluraBella, amp;rumoresbel-lorum. amp;idnuntiatum fuit cap.7. Ezechi. vbi ait. pacem quærent, amp;nbsp;non inuenient. contii-tio fnpcr çontritionem vcnict , auditus fuper auditum. talia amp;nbsp;in hoc Propheta , èi in alijs palllm videri polfunt, nuntiata. Diftum cft futurum, vt genres contra gentem furgant,reg-na in régna, quod nuntiatum fuit in Ifaia capite 15. inlibro 4. Efdr, cap. 15. ijfdcm propê verbis.cap.ii.Zachariæait Deus. Ego rraditu-rus fum hominesjplbs , quemquc in manura proximifui.defame , pelle, amp;nbsp;terræ motibus quæin Euangelio dicuntur futura; funt adco repetit.i in Prophetis, amp;nbsp;futura pollremis tem-poribus , vt nemo velitfibiollendi, qui Pro-phctasfemelpercurrerit. QiiodEuangelici de-buerint affligi, amp;nbsp;opprimi, id nuntiatum cil in libto 4. Efd. c.i6.vcr.69.7o.7i.7i.amp; j^.c.y.SiC 19. lercmiæquôd etiam comburendi. Q^od , olFcndcntur multi, alter alterura prodet, odio I profequctur',id nuntiatum ellin Michea ca.7.
amp; Icrera. 9. Multi pfeudoprophctac nuntiati funt futuri çùnj aljbi, tùm cap. jj, lercniiæ. 8c inde ■
-ocr page 75-D É Pr o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7^
inde dióluni edinZachariacap. 15. amp;Prophc-tas,amp; fpiritum immundum auferam è terra. Iniquitas auóta, 8c charitasrefrigcrata nuncia-tur cap. 4.Ofeæ7. Micheæ, amp;nbsp;alibi, ac fuit amp;: iddenûtiatiim, vtquifque carncm,proxinii fui edetet. Qi^ôd Euangelij prædicatio debucrit innouarij arque fimul predjeari opera (ecundi aduentus Domini, inaperta prophetia patebir, fuifTcdenuntiatum Pial, i. vbidicitur. narra-bodecretiim.cap. (gt;. Ifaiæ,amp; i. Ezechiclis. amp;nbsp;alibi. Deabominationefutura, Seaperienda infecundo aduentu Domini,ait Chtiftuslocu? turn Danielen!.amp;inapertaProphftiain multis lücisconfpicictur deicripta. De fuga fiitura in magnaperturbatione,ac de ipfa magna pertur-bationelocutuseft Ifaiascap.13. amp;nbsp;i4.Ezecbi. J. Daniel. 11. Qupd ait Chriftus de fulgure vi-detur fuifle interpretatus Zacharias cap.ç.vcrfu 14. De Sole, Luna, 8c ftellis obfcurandis nun-tiauit Ifaias cap. ij.verf.io.Joël cap. Ezech. }i, Defiliühominis venturo nuntiauit Ifàias. cap.19. amp;(Î5. Daniel. 10. De figno filij homi-nisBalaam c.i4.Num.defceptro,amp; virga Châ ftidiffum fuit in liàiacap. ^.8c 11.amp; i}. Venia-musiamad Paulum, quod di^tit de pacej in qua futuruseffet interitus, num id nuntiauit leremias 8c Ezechiel multisin locis ? quod mo nuit de Antichrifto , num fumptum excapi-te vndecimolfaiæ? Qiiæ feripiit dehomini-bus futuris alienis à cultu Chrifti , num funt eadem quæ Petrus, amp;nbsp;ludas pariter monuc-lunt , qui teffati funt fumpta fuiife ilia è
Pro-
-ocr page 76-76 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iacob? Broc.
PropEctis ? vr in Iane,amp; lainbræ ; in falfisPfo-phetis,qui fuerunt ccmpofc Mofis, amp;nbsp;Prophetarum : in Balaam : in filijs Chorænn Datam,amp;; Abiron; amp;nbsp;in alijs,amp; in malis angelis: in Sodo-mæis un Cain fuerint denuntiati mali, amp;nbsp;falli Chriftiani futuri-hinc monet nos Paulus,ne cupide agamiis ,vtpatres multi indeferto. nefi-mus Idolatrç,ne (cortatoros,ne tentemus Chri-ftum, ne murmutemus. Quæ tandem narran-tur in Apocalyph, confiât plurima ante fuifle denutiata in antiquis Prophetis. vt patet ex lo» amp;nbsp;Iy.cap.vbiIpngamnarrationemeorum,qux fummatim affeiret , monet petendam è Pro-phctis.Si iam Chriflus,amp; Apoftoh nuntiarunt, quæ funtpoflremi temporis, amp;nbsp;fccundi aduen-tus Domini ; amp;hæcfint fumpta è Prophetis: ergo Prophctælocuti funt de poftremis tempo ribus, amp;nbsp;de fecundo aduentu Domini. Si iam inquam Ptophetæ locuti funt de fccundo aduentu Domini : fijtem narrant poflrema tempora, amp;nbsp;ira verum eritillud Petri Aélor.j.quod Dcuslocntusfit per os omnium Canélorû fuorû Prophetarum ab initio detemporibus fecundi âduentus Domini.
Fuerunt Prophète pofi Apoßoloi vfque ad noßra tempora.
Nunc veto fequitur,vtpoftquampercurri-musvetus 8c nouum Teftamentum , in quibus oflendimus Prophetica de primo , amp;nbsp;fecundo àduentu Domini, amp;nbsp;dc poftremistemporibus j vt amp;nbsp;tempora Ecclcfixpercurramus.quo Deu$ ctiam
-ocr page 77-Dï Pro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7/
«tlam omnibus tcmponbus Prophetas dediflc cogriofcatur. Toto tempore Apoftolorum fue-runt Prophetæ in Ecclcfia , vt vidimus in Aót. Apoftolorum, amp;nbsp;vt diximus initio, amp;nbsp;oftendic Paulus in Epiftola prima ad Corint, miniftros datos Ecclefiæ variarum facultatum , 8c munc-rum.amp; ait datos primû Apoftolos, deinde Prophetas . Quia vero futurum erat, vt auferetur iuge facrificium,amp; item alia,atque cefl'aretipia prophetia in Ecclcfiaper aliquod tempus,ecce dedit Deus Apocalypfim.in qua expofita habe-rent pij, quæ cófecutura eflent deinceps futuris temporibus omnibus in Ecclefia. Scripftt amp;nbsp;Hermas,dc quo meminit Paulus in Epiftola ad Romanos, vifiones,pertinentes adnouiflîma tempora, quem Hermam recenfet diuus Hieronymus inter feriptores Ecclefiafticos, cquo multiferiptorum vetcrû vfurpatintteftimonia. extitit deinde Laólantius Firmianus , vtprætc-reream Methodium , cuius^ticinium vane à varijsfuit diftraólum. qui Landantius fcripfit deiudicio Domini. amp;nbsp;quamuis mihi non vi-deaturis venire in numcrum Prophetarum, tarnen illud præftitir, vr memoremur de iudicio futuro,amp; dehis, quæ futura eifentin ipfo iudicio. quomodocunque illa dijudicet quæquc propè omnes non aduertunc, dum fiunt. atque hæc de Ladantio alfero,vt oftendam Patres nó fenfifteProphetiam fuifte completam in primo aduenru Domini, vt in Daniele quoqiie vidimus.vbi cap. iT. diuus Hieronymus cum fadu aliquod eorum,qua; narrantur à Daniele,vidct nunquam
-ocr page 78-78 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ia.co». b ft oc.
nnnquam extitifTe fimile,rcnocat illud ad tem» pora Antichrifti, quando efficicndum fit. amp;nbsp;air patres idem cenfuiife, amp;nbsp;cgilfc. luftinus martyr in dialogo Triphonis ludæi ait.
reliqua funt Prophcticæ , in altero eins aduen-tueuenienn Tempore Caroli Magni feripfit Rabanus monachus librnm Propheticum rn-fignem dcmagnitudinc fill) Dci cognofeenda ab omnibus in toto mundogentibus , inipft crtice quæquemagna defcribens. hunelibruni circa dimidiamhorampermifi’um mihi fuit in* tueri : fed inhis, qui poft prophetica tradlaue-runt, vidi fepius citari Rabani prophetiam, Eoantem tempore, quandocrexit Papa fiium Dectctalc, cccc Abbas Cirylus, Abbas loaelft.' mus nuntianraduentum Domini inftarc,inno-nationcni Ecclefix , amp;nbsp;rerum omnium, ad quam quifquenomen Chrifti gerens fc patare dcbeat.acgencratim aft'crunrfummam corum»' quæ nunriara fnci«int in antiquis Prophetis at-que multa fingularia adiicrtunt qtioque dum pcrfiftuntin conremplarionc verbi.prophetici« fequnntur demeeps femper aliqui qui eadem ffrpetunt, amp;nbsp;inculcant ; nuntiant, amp;nbsp;Icribunt, quæ nunc videmns heri. Theleofphorus quidam collegitin vnum volumen multos ex his, qui poft Apoftclos nuntiarunt, quæ hunt no-ftro tempore: amp;nbsp;hæc fuocerro ordinc perfe-quifur ipfe. vr prædicationcm Euangclicam, pcrlècutionem ob illam , amp;nbsp;affli-lt;ftiones,amp; cæ-des Euangelicorum, pciiurbationes Gallica-fias, amp;nbsp;cætera bella naualia, Si terreftria: qu» *■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;junt
-ocr page 79-D E f R O. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7^
funtptincïpum Chriftianorum, Sctotius po-puli Chriftiani : innouarionem omnium. Vf-quc ad Hieronymum Sanonarohm fuerunt, qui iftanuntiarunt.ipfeautem Sauonarolanuna nauit item ifta omnia iam iam futurarChriftum fcilicetpropc adcU’e. qui noiios cxcitct piædi-catores Euangclicosj qui virga ferrca pfcrcutiaf, innouct totum ftatum populi Chriftiani. prædicaukqueidempœnicentiam, amp;nbsp;innoua-tionem Viræ. vt eius concioncs, amp;nbsp;quæ fciipfit de rebus futuris teftantur. Poft Sauonarolam cxtiterunt in Italia eius difcipuli, quicadem prædicaruntvfquc dum Lutherus, amp;alijicno-uarunt, Sc inftauratuntprædicationem Euan-gelicam. Bella deinde amp;nbsp;perturbationes extite-runr. atquc iam indicium cœptum eft ddomo Dei, 8c cxpeótanturalia, quæ dcnuntiatafunt futura in tota prophetia.
Ecceiam prophetiam , 8c Prophetas extendi vfq; ad poftrcma tempora,amp;gd lécundü aducn tum Domini,quem illi dclcribüt. fequi videtut nuncvtoftcdatiu nos iam ingredi in poftrema tempora-, adellcfecundum aducntuDomini ; cffici illa, quæ narrantur in Prophetis. Sed an-tequam ad hæcacccdamus, videturamoucnda ilia opinio dciudicio Domini, quod futnrû fit vno die i4.horarum, feu vt aliqui affirmant,in momentotemporis, arque fimul dcmonftran-dum eft peraifto magno iiidicio, futurum ftatii mundi, quern Paulus vocat fabbatifmnm. in quo ciim Chrifto diu regnabitpopnlus Dei in terris eieólisimpijs, 8c Antichrifto.
-ocr page 80-So Iacob, Brölt;.
Frtbatur poii tudutum futurm noutU /latui mundi,
Ea opinio c Papatu nianauit in multos, qui dicant, nihil ex Prophetia aliud cuenturum , niripoftrcinumdiem mundi» quando in nio-mento temporis, in iótu oculi refurget mortui » pij tollcntur in cxlu, impij detrudentur ad tartara. amp;nbsp;ita ncgantProphetiamdeiudiciofutu-to,atqucadeo ipfum indicium. amp;nbsp;hæc c^inio inde nita eft .quódnegligentcr, 8i dormitan-do ledum fuit verbum Dci,amp; ad voluptuofam vitam , Sc ad fiipctbiam vitx conucrfi funt Ec-clefiaftici, Sc alij. dixérunt bcatos fuperbos, vt illisobijciturcapit. 5. Malachiæ. dixcrunt fcita pcrléucraturos, vt illis obijcit Petrus, vfque ad poftremum diem mundi- interea aliquid futurum. confuderunt aduentum Domini inSpi-riru, Sc aduentum in gloria : vt Hcbræi confuderunt aduentum primum in carne cum aduc-tii fecundoin fpi^jtu. quia Meftias defcribitut venturis magnis excrcitibus, ac magnis operi-bus bellicis cóftitururus regnum Ilraèliricum, non attenderunt Hcbræi Chriftum prius de- ; buide venire in humilitare, vt defcribitnreap. 4:. Ifaiæ: pallurum, amp;nbsp;moriturum, vt narratut tap. 55. eiufdem ifaiæ, 5c nono Daniclis. non | attenderunt diftinólc hiidc pofirum primum aduentum à (tcundo cap. illo 41. Kaiæ. vbidi-citur.priora ecccenenerunt,amp; noua egoannnn | tio. prima naixauit Kai.is. vbi dicitur,clcdiis meus,n quo (ibi complacuir anima mea : dedi fpiritum incunifupetcum indicium gcntibus
X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;profeter.
-ocr page 81-Dî Pro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8i
|gt;rofcrct', amp;r quæ fequuntur* notia vero quæ nuntiat amp;nbsp;narrat Ifaias, fine Chriftus funt fc-tundi aduentijs. ilia vidcintur, quæ nee primo incarne, nee tertio in gloria conuenient ad-uentni. eapite nono Daniclis ponitur quoque diftinótiis duplex aduentus Domini, item in Ofeacap.i. tertio. Sirniliterdiftinólus pofi* tuseft aduentus Domini in Ipiritu , Sc in gloria à Paulo j Sc Petro, vbi enim in prima Epifto. ad TelTca. j. loquitur Paulus de die illo Domini, 3ui venturus lit, vt fur. item in fccunda cap.z. e Antichrifto intetficiendo ; fermoeft de fe-cundo aduentu Domini infpiritu. quiaduen* tus defcribitur in Prophetis, amp;nbsp;eapite illo vn-gt; decimo Ifaiæ, vndc Paulusfumpfit vaticinium fuum de Antiehrifto. vbi ca narrantur quæ funt longi temporis, non vnius diei. vbi veró cap. ƒ. primæ ad Corint.ait Paulus in momcnto,amp; in iüu oculi. amp;nbsp;cap. 4. primæadTelT. Dominus defcenlurusèeælo , amp;nbsp;fanólos rapiendos cum co in aera:cft fermo de adue^tu tertioin gloria, amp;nbsp;de refurreiäioncmortuorum. Et quoniam de hoctriplici aduentu Domini difputatum ell ab Abbare loachimo , amp;nbsp;ab alijs, qui poftip-fum tradauerunt Prophctica,non plura ego Etc dicam. dicam veto illud , quinegant nunefe-cundum aduentum Domini in fpiritu, atque ilia cffici, quæ narrantur in Prophetis,elle illos, qui illud capitis 25. apud Icremiam dicunt. Prophetia Domini non mcmorctur vlrra. Pro-phetia Domini fitverbum cuiq; fuum. amp;nbsp;apud Ezcchielem cap. 12. prolongabuntur dies pe-F nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ribit
-ocr page 82-8x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I A C o É. BROC.
ribitomnisvifio. amp;nbsp;apud Ainofum cap if c no-no,non appropinquabit, neq; veniet (upcr noS malum. Pctriis vocat bos irriforcs, qui^dicant vbi eftpromiiïîo aduentus eins? ex quo enim patres noftri doi miernnr,omnia fic perfeuerant ab initio creaturæ. dicunt nullam elfe Pro-phetiam de ftatu nono mundifuturo in aduen-tu Domini, l’apatum pcrfeueratuium vfquc adfincm mundi, vlque ad vltimnm diem.amp; Petrus aitfuturum , vt quemadmodum tempo-reNoe , aquis merfus fuit orbisterrarum j ka jghc bellito torus mundiis fit innouandus.
Dies pollremiis quomodo inteHigendus.
Qupd auterti dicitur de die poftremo irt {cripturis, ait, tempus elfe intelligendum, ne decipiamiircum Papatu. quia dies in fcriptu-tisfæpe ponitur pro tempore. qua ratione au-tem id fiat, erit cius exponere, quiProphe-tiam interpretabitur. nunc nos exempla tantum aftcrem us , quibiisparerepoflit, diem pro tempore fæpevfurpari infacris literis , amp;nbsp;in-terdum pro fingulari aliquo fado poni,quam-uisfit illud aliqiiando multorum dierum, amp;nbsp;ânnorum. capite qiiadragefimonono Genefis poftfema tempora nuncians lacob , ait fenun-tiare , quæ futura funt in nouiffimis diebus. Ifaias dum loquitur de iudicio futuro , capite fecundo, ait, amp;nbsp;erit in nouiffimis diebus. deinde quod dixit de diebus, ad vnum diem reuo-car.amp; ait.dies Domini fupcr omnem fuperbu : in die ilia eleuabitur Dominus folus; in die ilia proijeiet
-ocr page 83-8)
Db Pro,’
^roijcict homo idola (ba. hæc non Hunt vno die vigintiquatuorhoraiuni. Ergo cum eadeni narretfutura dicbus ceitis,amp; die, apparet diem poni pro tempore, capire decimoterrio , vbi defcribitur perturbatio ilia magna ,ait Prophe-ta , elTediem Domini, vtii^nctur faäum fin-gulare,cuius fimile nullum antcafucrir. de quo facto lercmias 50.7. quoque ait. Væ quia magnusdiesille,ternpfifque afflidionis.ecce hîc, quem dixit diem , vocat tempus : vt Daniel quoque capite duodecimo ,diem ilium, qui tanquam laqucusextendetur, Sc peruadet^ vtait Chriftus vniuerfam fuperficiem terrx,ter vocattempus. Vt veto intelligas tempus iudi-eij futuri, ait leremias capite a j. Ecce dies ve-nitint dicit Dominus, amp;fufcirabo Dauid ger-men iuftum, amp;nbsp;regnabit rex , amp;nbsp;profpere ager, 6c faciet indicium , amp;nbsp;iuftitiam in terra.in diebus illis faluabitur luda , amp;nbsp;habitabit confi-denter. proptcrca ecce diesWeniunt dicit Do-* minus. amp;nbsp;non dicetur vitra viuit Dominus qui eduxit filios Ifrael de terra Ægypti, fed viuit Dominus , qui defcendcre fecit,6cad-duxit fernen Ifrael de terra aquilonis , amp;nbsp;de omnibus terris , ad quas eieci cos , amp;nbsp;ha-bitabuntin terra fua. ha:c omnia non tribues primo aduentui Domini , nec tertio in gloria. inucnics autem perfici omnia in fecundo* Vndein loelc vbi eft iermo de eodem iudi-cio , Sc tempore , dicitur capite tertio , in dicbus illis. Sc in tempore illo. item propt- eft dies Domini invallcconcionis. hîc, vtdicebam , E z figniH-
-ocr page 84-48 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I A C o B. B R o Ci
fignificatur fingiilare,amp; omnium mâkimüttt faótiim. ibialia limul ciim hoc fada.amp; ne om-nialocapcriequar.habes libro i.cap. 9. Efdræ. Sc. in Deut. cap. 51. infignia loca, in quibuspotes videre diem poni pro tempore, atqüe quas narrant Prophetæ de illo die, illis diebus , illo tempore ,non fient vno die 14. horarum. Vn-de Petrus Actor J. ait. Oportere Chriftum cas* lo capi vfque ad temporareftitutionisomnium. Fuitenimtcmpus,quando 4O.annos prædica-turn eft Euangelium , deinceps , vt reftjtuc-retur iugc facnficium : fuit,amp; eft longum tem-puspcrturbationum Gallicarum, amp;nbsp;Germania inferioris, vtreftituaturregnum Ifracliticum« eft longum tempus,quando cœptus eft nuntia-rifecundusaduentusDomini, amp;nbsp;euenta pro-phetiæipfius. vtamp;doétrina prophetica, qua fuit in Apoftolis, Si. in alijs rcftituatur Ecclefiç innouatæ. eft longum tempuspugnæ verbi, vC reftituarur Ecclefigt;Apoftoiica. Sgt;c ita reftituan-tur omnia, quæ narrat Paulus i. Corinth, ir. Quare amp;nbsp;in Euangeliftis, die,amp; diebus,amp;state, amp;tempore,amp; remporibus dicitur fieri opus fccundi aduentus Domini. In Matthæo cùm narrata funt multa fa da , dicitur. amp;nundum crit finis, vx prsgnantibus illisdiebus.de die illo, amp;nbsp;hora nemo feit, nó prsteribit hæc ætas. crit tribulatio, qualis non fuit ab inirio mundi ad hoe vfque tempus, donee impleantur tempora gentium, cap.17. Lucs diciturctiam silla node erunt duo in loco vno. Illa autem omnia , qua narrantur ab Euangeliftis, dici non
poteft
-ocr page 85-D E P R O .
poteft fieri vno die, aut vna noélc, ergo pro dio in his locis intclligcndum eft tempus, feu tempora, qnibus efficiuntur ,quæ narrant Prophe-tæ amp;c Euangelilla;. Deinde poftquam reftitu-ta fnerint omnia, quæ Deus locutus eft per os fanótorum fuorum Prophetaruabinitio-, cog-nofcendus eft amp;nbsp;ille ftarus regni Ifraëlitici re» ftituti,amp;: Eccleiiç innouatç diu perfcueraturus. Abbas loachimus in libro Cócordix, dum dif-ferit de bac eadem re, ait Auguftinum in libro de Ciuitatc Deieadem confirmalPe, èc fcrip-fifte. neminem (cilicet cfl’c mediccriterinfacris literis verfatum , qui non intelligat poft iudi-cium futurum tempus, quantum autem illud durarurum fit, neminé effe, qui fciat. qui locus confimatamp;hanc lêntentiam de diepofitopro tempore iudicij Domini,amp; de ftatu futuro poft indicium peraÀum contra Papatum,amp; impies, de quo ftatu iam dicamus.
Antichriflus, ir affliiîiones atnouebuntur £tate 7. face perpétua aüata.
Fuit amp;ca opinio in pluribus,vt dicebam, amp;nbsp;adhuceft, Antichriftum duraturum vfque ad fi-nem mundi •• arque pios in hoc mundo femper pafliiros. amp;nbsp;quæ feripturæ memorant de terra promifla, in qua beate viuetur, de liberatione piorum abaffliéliofiibus, de regno Ifraëlitico, de reftitutione omnium per Chriftum fecundo Venturum , de pace perpétua, defuturaiuftitia, amp;nbsp;de ali j s : aiunt omnia efte intehigenda de vita futUW in c^is. quod amp;nos minime nega-
J.
-ocr page 86-85 Iacob. Broc.
TOUS : fed dicinnis hæcprius futura in terris. VC lt;}ui Propheticacraârarunt iamab Abbate loa-, chimoûocuerunt. Nam quæ iuntfigura vt fine figura, debent prius fuifie. fi non fucrint,quor modo crunt figura percurramusigiturnoslo-ca aliquot icripturæ , vt veritas inde pateat. capire vigcfimofecundo , verfu 17. Genelis promittit Deus , fe effeâurum , vt fernen A-Brahæ poffidcat portas inimicoruiu fuorum. perportasintcliigedominatum, amp;nbsp;dirioneni in terris, quonwdo iam poffiderunt filij Dei régna terræ, amp;c portas inimicorum fuorum, fi hadenus fuerunt ab inimicis opprclft.’ quod Deus dixit, futurum eft tandem, hoc non fuit, ergo futurum eft. Sidicamus terram Syriacam ‘ fuiUc poftefiam ab Ifraclitis. refpondebimus illud Pauli Hebræoriim tertio. Si lofuc requiem præftitilfet, nequaquam de alio pofthac dielocutus fuiifet. nam non fuit diurequics, belligerandumpr»pefemperfuit Hebr.Tiscuin hoftibus illius terræ, quam promill'am à Deo. accepcrant. at in eo perftant multi, vt opincn-turlermoncm fieri de terra cæltfti. quod in cx-lisprxftanda fit iliapromiftlo. fed finonautc in terris quoque præftabitur , quare meminit Paulus de die, amp;nbsp;de alio pofthac die : non erit iftatemporisdiftindio in cxlis.erit ergo, fab-batifmus,amp; requics in terris, quod nouerunt, quitenueruntfententiam primi capitis Gene-fis.atque ratio ilia Pauli, quod nequaquam de aliopofthac,die locutusfuiifet, fumpta eft ex papite decin’ptertio Gçnefis. vcifu 15. vbi dici-tur,
-ocr page 87-De Pro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S7
Rr. nam omnem rerram, quam tu vides, tibi dabo, amp;nbsp;feniini tuo vfque in feculum.nonob-tinuerunt ludæi Syriain vfquein fcculum.ergo fcrmoeftdealio die, de fabbatifino , fcihcet. Si inftes, in cælo hæchitura tantum , amp;nbsp;non in terns, aduerte dici, omncm terrain , quam tn vides, dari vfque in feculum. terrain adaquilo-nem, meridiem , ortum , amp;nbsp;occafum. Et capi-te vigefimooötauo , vt intelligas omnes partes orbis terrarum additur. amp;nbsp;benedicentur inte omnesfamiliæ terræ , amp;nbsp;in femine tuo. omnes familie terræ bcnediâ:æ,amp; credences non con-tinentur finibus terræ dato populo Dei pevlo-fuem. ergo omnes partes orbis intelliguntur. quando oranis teaa fubijcictur regno , amp;nbsp;Ec-clefiæ Clirifti. tunc portas podidebunt pij ini-micorum fuorum. incælis non poffuntpoffi-dere portasinimicornm fuorum ,qui ibinun-quamfuerunt, nccporras, nec quicquam ibi habuerunt. atque vt ait Daniel cap. y.regnum autem Sepoteftas, amp;nbsp;magnitudoregni.quxcfl: fub toto cælo, dabitur populo fanftoalciflimi. tegnum eius regnum sternum,amp; omnes pote-, ftatesciferuicnt,amp; obedient ei. regnum, quod fit fub toto cælo dicitur dari, non quodfupra cælum,amp; in cælo. atq; omnes poteftates feruire amp;nbsp;obedire populo Dei intelligi non polfunt in cælis ; fed in terris. amp;nbsp;idem eft locus hîc de po-, pulo Dei, cui feruient, amp;nbsp;obedient omnes po* teftates, acille. amp;nbsp;poflidebit portas omnium hoftium fuorum. quod cum nouiftet Abraham , peticrat à Deo Genefis decimoquinto,
F 4 quomoda
-ocr page 88-88 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iacob. Broc.
qiiomodo fçivcpo(rct,quandoh£tcpoflcflimi8
eilet. Et Deus refpondit quando finem fece-
rintoccidcndiinimici inipij pios, vtlocumil-
lum interpretatur Icremias cap. 54. vbiarguit
reges, qui concidcrint vitulü in duas partes, amp;nbsp;tranrierinrpereum ; amp;nbsp;vbi peeçata Amoiacorû /ignificantur. quibus completls polleirurus fic populus Dei terrain inimicorumluorum.atquc jndicatur poft Antichriftum eucrfum,amp; eic-ftumpios futuros dominos in terris deinceps femper. nam in cælis nunquam regnaruntim-F pij. Ergofiettuneillud Mo(ïscap }i.44.Deut. Laudategentes populum eius, qui fanguinetn feruorum fuorum vircilcecur,amp; vindiftamtri-buctin hofteseorum, amp;nbsp;propitiuserit terræpo puli fui, nam interpretatio docebit Mofcm loquot; cutum de Papatu noftritemporis. Sed venia-» mus ad Pfalmos , amp;nbsp;Prophetas, in quibuspla-* niusresexponuntur. Pfalmo primo dicuntur non permanfuri iiryrij in iudicio, nee peccato^ resin confilio iuftornm indicium ; amp;conciliu, Eue cœtus, 8c congregatio , ac faniftorum hæç ' çommunio non intelljgiturin cçîistantumjfed amp;nbsp;in terris, de qua dicitur in Symbolo. San-élotum communionem» quaefantftorum cora-i miinio ponitur certô ordineante carnis refur-yedionem.arque in cælis non habebuntur con* cilia.In fine Pfalmi i o.num dicitur Deusiudi- ! caturuspupillo , 8c humili , vt non addarvltra impiuSjVtconterat hominem è terra ?Sihîclo-quitur Propheta de terra , etiam ante Pfaim. 9. ipçutus cft de terra, vbi dicitur. Sedifti fuper
thronum
-ocr page 89-D î Pr o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;85
thronûm,qui iudicasiufticiam.increpafti genres, pcrdidilliimpium, nomen eorum dcleuifti in lèculum, amp;nbsp;in leculti feculi• amp;nbsp;quæfequiin-turvfqiicad hnem, cadem repetuntur in fine Pfalmi 18. amp;nbsp;in fine la. Pfaimo aiitein t)-]. (ep-ties nuntiantur impij perdendi è terra, atq; eo-tum(èmen:pij ciedlis impijs poflefluri hærcdi-tateterram.P falmo yi.dcicribitur Chriftireg-num futurum poft eieólum Papatum , im-pios; ac perpétua pax nuntiatur futura, amp;nbsp;reg-natutaiuftitia. dicitur tune futurum ,vtomnes genres adorent Chriftura , feruianr ei. amp;nbsp;ne di-cashæc futura in cælis tantum , additur, donee fit luna, quandiu fucrit fol, Pfaimo 89.pro-mittiturparirer regnum Chrifti duraturum in terris,dum luna,amp; folerunt. non adturus Deus vtante,qui hello vaftauerit régna populi fui peeeantis ; fed peeeata puniturus non euerten-do ftatum pacatum. Plalmo 91. impij pariter perdendi dieuntur in æternum, pij faluandi. Sc vtintelligasctiam in terris faluos vidurospios additur, ficut eedrus mukiplieabitur. in cælis non vlrra multiplicabuntur, non procrcabunt liberos additur, multiplicabuntur in feneóla , pingues amp;r virideserunt. Pfaimo 95. regnum confirmatum Chrifti oftenditur in tetris , vt nulladcincepsfutura fitftatuum commutatio. amp;nbsp;vt intelligas de regno Chrifti in terris, additur, firmauit orbem terr.æ, ne fc commoucar,vt promiflum fuit, additur, in longitudine dierii, quod in cælis non futura fit enumeratio dieru. pfaimo 96. idem confirmatnr. dicitc in genti-
F 5 bus.
-ocr page 90-9o Iacob. Broc.’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1'
bus, quia Dominus regnauit.Sc firmabitiiror- nbsp;•
bis , necçommouebitur, iudicabitpopulosin iuftnia. Pïalmo 97. Dominusdiciturregnare.
amp; additur.exukctterra,Ijctcntur infulæmul-tx , Si quæ fequuntur. Pfalmo 98. idem reg- , num de cnbiturin terris, vndcdicitur. iubilate Deo omnis terra, cantate, Sc exultate, amp;nbsp;pfal-litc.iudicabitorbcminiuûitia, amp;nbsp;populos in œquitate. Pfalmo too. dicitur. Iubilate Deo omnis terra, feruite Domino in la:titia. Si quæ fequuntur. vbi pij ingrcfli in rcgnum Chrifti laudanteum ,quipræftiteritpronù(l'a. Pfalmo 1 loi.narrat Chiiftus regnura îiium. quodineo iudicabit ipfeiuftc. in co erunt pij miniftri eie« élisimpijs. Pfrlmo 104. dicitur. deficientpcc' ç^tores e terra jVtimpij, feu iniqui vitra non Iint. Et pfalmo 111, dicitur dari populo Dei hæ rediras gentium.cæleftcregnum nunquam fuit gentium. Pfalmo tandem: 11. in terra potens । fiicurum memoraturfemen timentium Domi- i num.quiaffluent^mnibusbonis. InlibroSa-pientiæ cap. 5,g. dicitur depijs futuris tempore regni Chrifti, iudicabunt genres, domina-buntur popuüs amp;nbsp;Dominus in eis in perpetuum regnabit.
AccedamusadProphetas. regnum Chrifti, quod deferibiturin ifaiacapite fecundo, cric quando noneruntbella. vt dicitur verfuquarto, atque erit illud in terris, quia dicitur. ôC confluent ad eum omnes genres: Si ibuntpo-puli multi ,acdicent. Venite, amp;afceodamus jidmontem Doraini.amp; qua? fequuntur. Et ne infinj
-ocr page 91-De Pro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;91
infinguljs capitibusimmoremur, vt in vnde-cinio , amp;nbsp;in aliis luukis, in quibus eft promif-fio,amp;defciiptioregni Chrifti futurj interns, perucnianuis ad finem. capite fexagcfimo , di-punnir omnes genres vencuræ in Eccicfiam , amp;nbsp;regniiniChrifti ;amp;:qui non venient,petibunt. amp;nedicashæc in c.rlis tantummodo futiira, additur, ædificabnnt alicnigcnæ muros tuos : amp;nbsp;reges eotum ininiftrabiint tibj : amp;nbsp;venient ad te çnruihlij eorum , qni humiliauerunt te : atquc adorabunt veftigia pcdum tuorum om-pes, qui detrahebant tibi. ponam te in glo-fiani perpétuant, gaudium in generationein , amp;generanoneni ; amp;nbsp;fuges lac gentium, popn-Jus autem tuus omîtes iulli, in perpetuum hæ? reditabunt terrant. capite fexagelintoprimo promittiturliberatio, amp;nbsp;beatus ftatus Ecclefiae amp;nbsp;additur jvretint cognofeas etiam in terris.amp; ædificabunt deferta à feculo, amp;nbsp;ruinas anti-quascrigent, amp;nbsp;inftaurabunr ciuitatesdefer-.tas. amp;nbsp;quæ fequuntur , oftendiint omnia , quæ liabiturifumus interris deinceps femper.quia fœdus perpetuum feriet emit Ecclefia (ua Deus. Similiter capite 62. funt cædcin promiflîones. ac vt in terris cognofeas, quænani habiturus fis. additur, habitaoir iuucnis cum virgine ,gau-debitfponfusfuper fponlam (in cælisvero non liubunt,vcait Cbriftus)fi dedero triticumtuum vitra cibuin inimicis tuis.qui congregabunt.il-judeomedent. Etcapiteôç. ædificabunt fto-ntos, amp;nbsp;habitabunt j plantabunt vineas Slt;, co-piedent frmftiim eatura. Et capite jubeniur lætari
-ocr page 92-Iacob. Broc.
lartari cam Ecclefia, in qua participes cri mus c-cius bonorum, dicitur cnimvt rcpleaminiab vberibus confolationis cius : vt mulgeatis, amp;nbsp;dclitijsaffluatis ab omni gloria eins .quiahxc dicit Dominus. Eccecgo dcclinabo fupeream quafifluuiumpacis, amp;quafi torrentcm inun« dantem gloriam gentium, quam fugetis. gau-debit cor vcftriim , amp;nbsp;olfa veftra quafi herba gcrminabnnt. amp;nbsp;vcrfui9. dicuntur Chriftiani (aluari ab Antichrifto vocaturi omnes genres in «andern Eccleiiam , amp;nbsp;regnum. ac vciüi xi. dicuntur cx gentibus aiTumendi in facerdotes, amp;nbsp;Leuitas. qux omnia probant, in terris quoquc futunim regnum Chrifti, amp;nbsp;in co Horentes E-uangclicos. amp;hîc rcmconcludat Deus, qui ca. 37. verdi ait non cnim in icmpiternumli-tigabo, nee in feculura irafcar.
Promifliones in Icrcmia in terris paritcran-tequam defcramurincælum ftatuuntpiospacc fiuituros. Si cum exponitur capite præfertim trigefimoiudiciü Dci, Sc intérims impiorum : vita , amp;nbsp;iâluspromittitur pijs, qui multiplica-buntur, ncc minuentur, Si cruntfilij eins ficut prius, amp;coeruseiusinquit Dominus coram nie nrmabitur. amp;nbsp;vifitabo omnes, qui opprelFerinC ilium. amp;hæcoftendunt Chrifti regnum huiuf-modi in terria futurum, cadem promirtuntur cap.jx.vcrfu jy, nos confidenter habitaturos. verfu 40.in fempiternii, quod datums fit Deus timorem fiium in oculis noftris, vt non rcccda-inusabipfo, amp;nbsp;vcrru4 5. amp;nbsp;44. promituntur kEcfutura in terris, quia incælisûon colemus
agros.
-ocr page 93-D B P R o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9J
igros. In Ezechiele eadcni promîttunturcap. J4.vcrf. xi.Iiberanonoftraàtyrannis. ij.Chii-ftus tex nofter, in cuius regno habitabimus con fidenter.x7.amp; 50.in terris. Item capite jô.verf. 18. amp;nbsp;habitabiris in tetra, quam dedi patribiis Vcftrisjo. multiplicabofruótuniarborum , amp;nbsp;frudum agrorum. idem repctitur capite 57. In Daniele eadem promittuntur, amp;nbsp;capitey. verf. x-j. cùm eicdus fuerit Antichriflus,dicitur.reg-num.amp;poteftas,amp; magnitudorcgni, quæeft fub toto cælo, dabitur populo fando altilïïmi» regnum ciusregnum a?ternum,amp; omnesrcgcs, feu poteftates feruientei, amp;nbsp;obedient. Finis primi,amp; poftremi capitis Ofeæ nuntiat eadem. In fine fecundi capitis loelis promittuntur ca-dem. amp;nbsp;in finetertijdicitur.ludæainætetnuns habitabitut, amp;nbsp;lerufalcm in generationem t amp;C gcncrationem. In fine Amofi verfii 11. promit-titur regnum Chrifliii. amp;nbsp;pofleflîo orbis.i^. beatus ftatus. 14, in terris, vbi plantabimus vi-neaSjColcmus hortos, tandem verfu 15. dici-tur. plantabo item eosfuperterram fuam, nec euellentur vitra è terra fua, quam dedi eis. In fine Abdiæ idem Chrifti regnum promittitur. lonas capitea.ait. addam vtrefpiciam ad tem-plum ianditatis tuæ, amp;nbsp;in fine capitis, falutem elfe Domino, In Michea capite 4. verfu 7.duni dicitur.regnabit Dominus fuper cos in monte Sionex eo tempore,amp; vfq; in feculum,fignifi-caturtempus regniChrifti, dequolocutuseft Ifaiascapite i.quando fcilicet erit libératio po-puli Dei à tyrannis. nec erunt vitra bclla. In
Naun
-ocr page 94-94 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iacob. B ROC,
Nalin capiteprimo tiicicur. nonadijciétvitra, vtpertianfeatin te Belial, vniiieifusinterijt. A-* bacucheadem niintiat in fine. In Sophonial capite tertio, verfu 15. remouit Deus indicia tua , eiccit ininiicum tiium, rex Ifraël eft iiî medio tui. non videbis malum vltrâ.' amp;nbsp;verfu 20. temporeillo adducam vos, rempote quo-queillo congregabo vos.dabo cnim vosin nome amp;nbsp;laudem inter omnes populos terra:, cunï coiuicrtero capCiuitatem veftram dixit Dominus. In fine Ag.-ci flint eadem. In Zacharia ca-' pitedecimoquarto, verfu 9. dicitiir Dominus futuriisrcx fuper vniuerfam terram. «Sc in die illa futurus Dominus vnu.s , amp;nbsp;iwmen eins vnum. verfu ii.excidium pioriimno’n vlrra fu-tiirum -, fed habitaturi hi confidenteï. In Ma--lächia Capite quarto, dicitur Dominus non re-li ólnrusneC radicem,necramuminipiorum, pi| alité perm anfilri florentes. In Apocal. c. i.fcrip-tiim eft. tene, quo^ habes donee veniam- nain qui vicerit, amp;nbsp;cuftodieritvfque ad finem oper.a inea,daboillipoteftatem fupergenres, amp;nbsp;reger eas virgaferrca.ca. ƒ.amp; ii.diciturnoua Hierii-falem defeenfura è cælo, affliótio non vitra fu-tura.genres,quæfaliiabuntur ambulabunt ad Itlcern noiiæHierufalemratqucreges terræglo? riamfuam, amp;nbsp;honorem ad earn deferent, amp;vt nôuurhftatum futurum in mundo intelligas, additur. amp;nbsp;non inrrabit in earn aliqiiid coin-qinnatum,aiitaborninarioneinfaciens,amp; mer» dacium , 016 qui feripti lunt in libro vitx s.gni,-Tandem in Deut. cap. 17. benediciiones afc-
runtur
-ocr page 95-De Pro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9/
PJntur bonorum, amp;nbsp;quietis. quæ confccuturi funtobferuantespræcepta Dei, ctiam in terris, ibienim memorantur vrbes,agri,ftuólus ventris, rcrræjamp; animantium:labores,opcrationes, amp;nbsp;populi terræ.quod pij futuri lint caput, amp;nbsp;non cauda. item maledidioncs ponuntur ma-lorum omnium, quæ in terris lolent conringe-te. ante indicium mali obtinucrunt bona, boni fuerunt maiis opprcifi. hæc contra oftendûtur futurain iudicio. ergo amp;nbsp;in terris obtinebunt pij bona. Et cûdicunturin teirenis hisconlig-nataelTe nobis cælcftia, efï'éq; hæc expcélanda nobis maximè,amp; in primisjd vehementer con firmamus, amp;nbsp;credimus. fed quæ figura funtfu-tura cæleftium , debebunt re ipfa , verc elfe, alioquin quomodo quæ non funt,aut non fuc-runt,erûtfigura alicuius rei futuræ?Vt verb pla* niora,quædiximus fiant,videndû tft.vnde maa nariterror. quiaProphetæ amp;nbsp;Apoftoli nuntia-rnnt,quæ euenturafijntin nouillîmis dicbusamp;T in confumationefcculi,putariit homines in no uiflîmis diebus, Si in côiumatione feculi intel* ligendü effe finémundi, qnando in nouillima tuba,amp;in iftu oculi defeédet Chriftus de cçlo, amp;nbsp;mortui,qui in Chriftofuntrefurgét primi,ca quibus amp;nbsp;viuctes rapiétur in cælû. nec aduertc-runtdift:inôl:ioncm,quam point Petrus fl.itnum mùdiin i.epiftola vbi ponit mundû impiorum vfque ad Noë, quando aquis inundatus perijt. ponitdeinde leculum fequens vlque ad Iccun-dum aduentum Domini, vbi ait. qui veto nunc funt cæli, amp;nbsp;terra eodem verbo repofitt feruantur
-ocr page 96-ç(î Iacob. Broc.
feiuantiit igni in diem iudicij, amp;nbsp;pcrditioniä impiorum.tertio loto ait. Scdcælosnouos,5C terram nouant fecundum promiffionem expe-ftamus. vbi fittnificatur nouus ftatus futurus O
niundi port: tempus magni iudicij, quando e-rit finis alflidionum ciedis è mundoimpijs. Vbi ergoaiunt Prophetæ, amp;nbsp;Apoftoli, Ce nun-tiarefutura in nouiffimisdiebus ,amp; vbi Apoftoli dicunt. die nobis figna aduentus tni » confummationis feculi indicatur finis cælo-rum, amp;nbsp;terræ, qui feruatifunt in diemiudicij in fecundo aduentu Domini,tune eritconfuni'' niatio feculi, amp;nbsp;dies nouiflîmi feculi fcilicct quod fuit port: diluuiUm vfque ad diem iudicij, quando præftabuntur promifTa Abrahamode poirertaone hæreditaria vniuerfæ terræ. poft fe-quentur cæli noui, amp;nbsp;terra noua, de qua Petrus,amp; Ifaias meminit, quando erit nouus ftatus mundi poft iudicium, qui deferibitur cap. 6^ Ifaiæ, amp;nbsp;alibi. Ergo indieillo, fiue in no-uillîmis diebus, ft in confumatione (eculi in-telligcnduseft finis feculi cœptipoft diluuium vfque ad nonum feculum, quem dixi appella-ri nouos cælos, amp;nbsp;terram nouant. Vnde amp;nbsp;ad-iientus Domini citiilsaderit,quant opinatifint Papirtæ, amp;nbsp;multi alij. quod amp;nbsp;feripierunt, amp;nbsp;prædicarunt Apoftoli. vnde oriebatur tempore Pauli illa opinio, vtputarent multi fuo tempore futurum aduentum Domini, quare mo-jinit Paulus Teif. ne putarentitacito futurum aduentum Domini, ne moueantiir, vt idere-danc nec ob fermoncra, necpropter epiftolam tanquam
-ocr page 97-De Proi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;97
tänquain à fc fcripram. quia antcquS adfitad-uentus Domini futurum fit, vrreuclctur Anti-chriftus. fcripferunt tarnen Apoftoli, citius futurum aducntum Clirifti, quam putabunt homines. nccad finem mundi fecundum opinio-nem hominumefie expeófandum. vndcindu-cit Petrus homines noftii temporis ita opina-* tos dicere. vbi eftpromiifio aducntus eiusîex quo cnim patres dormicrunt, omnia fie perfe-uerantab initio creaturæ.contra ait Petrus,clFe promiffionem: amp;nbsp;Dcum non tardare promifia, amp;nbsp;promiffiire caelos nouos,amp;; terram nouain poftprçfent6scxuftos,amp; quod dicûtdepofire-mo die,ipfosfalli, quodapud Deusdiesvnus fitficut mille anni,amp; mille anni ficut vnusdies, vtpoft iudicium pcraótum oflendat futurum longum tempus. Vbi ergo ait Petrus, Deü non tardarepromiila,rnonet aducntum Domini ci* tius futurum, quam putarint homines. amp;nbsp;ob id in Epiflola r.cap. i. hortatui^deles, vt fint parad ad aducntum Domini, dum modicum o-portet contrifiari in vari’js tentadonibus. ex ca-pite j. ait. parumpet pairos.apcrtius ait lacobus cap. Ç patientes eftote fratres vfque ad aducn-* tum Domini, patientes igiturcftotc,amp; confor* täte corda veftra. qnoniam ecce aduentus Domini appropinquat. amp;nbsp;Paulus ad Heb. cap.io, padentiaeft vobisncccfiaria. adhucenim mo-thcum,aliquantulümque qui venturus efi: ve-niet amp;nbsp;non tardabin Ergo aduertenda, amp;nbsp;di-ftihguenda funt tempora, amp;nbsp;attendend.a opera amp;nbsp;fignafecundi aduentus Domini citö futuri,
G nc
-ocr page 98-9? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t A C o fi? B k o
ne imparâti inucnianiur.
Signa adaentus nuncfecundi Domini.
Poftquam oftcndimus tempus iudicij eflè tempus longum, atquefuturum fabbatifmum, in quo regnabunt in terris tantum pi ji fequitur, vt redcamusad illa,quæreftant. vt fcilicct con-templcmur figna , amp;euenta,quibus appareat nunc ell'eaducntus Domini, cftici quæ narran-tur in Prophctis, Si: quibus in rebus Chrifto loquentinuncin Prophctisnô parentes Euan-gelici mulns modis ab eo pcrcutiantur. Quod adfit nunc aduentus Domini,probarent illipcc dodrinam propheticam , qui tenent ordincni temporum mundi, illotum diflinétioncm , SC progtefTum : tenent quaenam in fingulis ætati-bus e(re,amp; fieri debuerunt. vt cùm oftendifTcnt quæaïtatcs,amp; tempora .quæopera amp;nbsp;adio-* nés præterijlient, amp;nbsp;extitifient ad hoc vfque té-pus-,ofienderentncceffâtioopoitciereciui nunc lecundum aduentijm Domini, verbi caufâcùm quædam primafaôia fint omnia, debebunt fuc-cedi ac fieri omnia, quæ in fecundum locum Vencrint. amp;nbsp;cum prima omnia, amp;fecundaomnia facia fint, debebunt necefi'ario fubfequi, ' quætertioloco debuerunt neccifario efle om-nibusprimis, Sc omnibus fecundis elapfis, Sc tranfadis. ac vt hoc ponas tibi ante oculos,có-templaretunoclticorpus cæli,amp;in eo ftellaS orientes,afccndentes,defcendentes,amp; occidc- nbsp;nbsp;,
tes. finouiftiordinemfi;ellarumincælo,quan- nbsp;nbsp;lt;
do vidifti vnamoriri,nouiftialiam, quæ deinde nbsp;nbsp;,
oriri debcat. Sc ita deinceps.vc voluente fccor-
-ocr page 99-ÖÈ pRóJ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;99
pórc cælefli ftcliæ in co , quo ordfne funt fitæ, ita neccflanó apparere debcant. Ecclefiafticus, amp;nbsp;Efdras libro quarto , amp;nbsp;quidam exalijs Pro-phctis mcnfurant ita nobis tempora , amp;nbsp;opera Domini.vt demonflrcnt nobis tempus fccundi aducntus Domini. Verum tu ita nihil proba-bis, nifi apud cum, qui tempora mundi tcncat, amp;nbsp;fingu lorum temporum opera, vttenuit Mo* fes, Prophetæ, Apoftoli, vtPätriarchas præ-teream. hincdiccbatPetruS.i.Epiflo.capice habemus firmiflimum Propheticu fermoncm. Quia vcrohæcadhucnô funtreuclara toti Ec« clcîiæ, ex his non poiTumus neccflarijs argii-mentisratiocinari : quodfictin apcrta Propïic-tia: quando miniftri verbi oftendcnt ordincin temporum , atque rerum futurarum in mundo dcfcriptum in Mofe.amp;Prophctis ab initio.atqj fccundu eu ordincomnia tempora,amp; opera,amp;: faftafuiiTc cofecura. Ratio alia poteftrequiri, vt ofledaturadeil'c nunc (ecfidus aductus Domini. vt fcilicctdiligenter flngulacóprobcntur euenra eariirerû,quas vidimus hoc noftro tempore poftqua cœptû eft prçdicari Euangelium, iuiscertis in locis fuifleaProphetis denutiata. primfl vt notaretur totfi tepus .à prædicatiôe Lit theri vfq; ad bclki Gailicanü.diftinólio huius tS poris,amp; locorUjin quibus progrcftu.s fuos fecit prædicatio:côtcntiôcs,amp; difputanóes,que exti terfit:cçdcs,acperfecutionesEuâgelicorû;bcllu Caroli V jn Germania cotra Euagelicos diótos tfic proteftates. deinde vt totii belluGaliicami, Belgicu oftedacur in Prophctis-.cóciliaTrid.
G I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;con-
-ocr page 100-löo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I A C o ». B R o C.
amp; coninrationcs Papiftarum contra Euângcli-cos. ofteiidatur quoniodo Paps à Leone dcci-mo, quando cœptaeftprædicano,Antichriftice fc gederint. cdent in nis non prætermittenda afta Enangelicoriim , errata ob cótemptum yerbi Prophetici. Verum quoniam volunt homines omnia fibi probari:atque hæc vt fuperio-ra non poiTunt probavi nih ex vniuerfa ratione, qua Prophetica iunt expofita,amp; traftata in omni diuina fcriptura: atqiie hæc vniuerfa,ratio non potcft oftendi nilï in ipfa interpretation« prophetica totius. diuinæ lcripturæ : quiâquc ftatuit DeuSjVt monetnos inleremia cap.ij.5C jo.acin 4. Efdr.capit.ó.omniafcpatcfaókutum tQti Ecclefiæ, quando percuiTus fucrit Papatus» amp;eicâ:us;non afFeremus hre diligentem dif* putationem de hisrebus : fedfimphei quodam modo tradito aChrifto , óc à Prophetispro ra-hone huiufee temporis noftri tenebris inuoluti excitabimusaniinaduerfionem hominum , vt attendant, 5c videalit cifc nunc fecundum ad-uentum Domini. Dicamus igitur quemquC dcbuilfe ex leclione facra attendÜTe Deum in Mofe, 5c Prophetis prædixiife omnes ftatus, 5C commutationes futuras in fua Ecclefia, 5c ea, : quæin his fieri debuerunt. vt monemurin Ifaia * à cap.4O.vfque ad 49. Et fi minus alibi, in Daniele tarnen cap.9.flatus à Chriflo vfque ad hçC tcmporapotuitaduerti.vbi dicütur decifæfep* tuaginta hebdomadæ ad finiendam vifionem, 5c prophetiam. ChriflusdiciturpafTushebdo- , mada 61^ et^o in primo aducntu Domini non
celfauit
-ocr page 101-De Pro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lot
céflauitvifio , amp;nbsp;prophecia. denuntiatum cft enim poft pafTum Chriftum,amp;poft hcbdo-madas ceftatarum iusrefacrificium ; ftituram a* _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O
bominactonem dcColationis. cum autempcriic nietnr adhebdomadam 70.tunereftituto iuge fachficio 3 amora abominatione è loco fanfto , futunim,vt compleaturprophetia.Cûm àutem vidcarfius hoc tempore reftitui cultum Euan-gelicum, amp;amouen èpopulo Chriftianoabo-minationem Papalem , quæfe in ifiqu'ifitione aperit, debemusattendcreilla peifici, quæ de-nuntiatafunt de poftremis temporibus ,amp; de aduétu Domini.præfettim vero iî annos 1190. Daniclis ,fiuc u6o. Apocalypfis numeres ab ortu Papatus vfq; ad hçc tempora.Idem dicen.. dum eft de tertio cap. Ofeæ. vbi denuritiatuni fuit defiturum iuge facrilîcium, Screftituêdum infecundo aduentu Domini.needicendum eft illudvaticinium Ofeæ pertinere ad Hcbræos tantum, quiamaritus Ecclefi», non dat Eccle-fiæ.iy.argcnteosichorum hordei, amp;nbsp;dimidium chorum hordei, vt ante diximus, nifi fuerit na-tus,creucrit, amp;nbsp;duxerit Ecclefiam fibi vxorem. Itaquevt poft mortem Chrifti dicitur in Daniele celfafTe iuge facrificium , fimiliter hîc in Ofeaintelligcndum eft. Idem intellige exeo, quodmonuit Petrus Aótor. j. oportcie Chri-ftumcælocapi vfquc ad tempora reftiturionis omnium, ergo cùm iam reftitutum fit iuge facrificium ; amoucatur abominatio , ilia agan-tur, perquæ reftituaturregnum Ifraeliticum , quiuisquinonnegligenrer légat,facile poteft
G 5 aduçxtcro
-ocr page 102-ipz Iacoî. Broc?
adiiertere$eflenHncrecundiini aduentum Domini,amp; ilia agi,quæ Deus locutus çft per os fan âorumfuorumPrpphetarijmab inirio. namli Propliccælocuti funt defemporib.usreftifucio-i)is omnium,amp; nupc funt tempora ilia, quitus reftituunturomnia,ergo loquuntur ProphetiE depoftris temporibiis. itemlldum rcftituntut omniaade(l:Chriftusloqucns,amp; agens omnia; ergo eft puncfecundusaduentus Domini.nam fl Chriftuscælo capiturvfquead tempora refti-tutionisomnium; crgodum rcftituunturom-piaadcft. Et ft iugcfacrificiuni noprcftituitur, nifi inaduentu Chrifti, amp;illud nupc reftitui-çur, eft ergo nuncfecundus aducntus Domini, atquc quæ aguntur,amp; dicuntdrin illo, amp;in a-lijs rebus rcftituendis, funt illa,quæ Deus locutus eft per os omnium famftoruin fuorum Prophetarum,amp; eadem loqiutur nunc nobis, hæç jta funt apcrta.vt nulla alia demppftratio quæ-içndavidcatur, (]|iin fit nuncaduçntusDomi'? ni, amp;nbsp;illaagantur, qu.r narrant prophetæ. vç^ rumtamencontemplemuradhucmonita, amp;nbsp;fig pa alia, quæ data funt nobis, vt hæc çognofca-mus in diuino vcrbo. fed priusnoteturipcuria Jiominuip rerura diuinaruip. Diciturin Anio-fo Deus non facerc magnum opus, ni rcuelct illud feruis fuis Prophctis. Ab Abbate loaçbi-nio, amp;nbsp;Cyrillo, vtprxtercapifupcriQratepipo-ra, perpetuo fuerunt Prophetæ in Eccicfia, qui ifta omnia,quæ hoc tempore fiunt, nuntiarunc ex antiquis 1’rophetisnuncfutura : fcriptis , piitijtis niandarunt, Sc propofuerunt nobis, Hierony-
-ocr page 103-D E P R o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id?
Hieronymus Sauonarola fuit Elias hæc often-densiam iam futura. Antequàm Luthcrusinci-percc renouare prædicationé Euangelicam fue-runtimpreffi libri liorum nouorum propheta-rum.præter ççteros fuit imprefl'us liberTheleoß-phori. qui hos nouos Prophetas iiue quæ ifti traôlaïunt collegit in vnum volumen, in cuius initio funt Epiftolæ , feu Præfationesduoruin virorum. qui probant per certafignapropc ad-edc fecundum aduentum Domini. amp;: bi non-dumviderant primam contentionem Lutheri cum PapatUjnec alia, quorum nos pars fiimus. Sihosvirosamp;fuperiores, quifatis aperra om-nianuntiarunt,nonattendimus,quomodoob-fcurioraaducrtemusinantiquis l’ropbetis, amp;nbsp;in Euangelio quidem ell obfcutitas in bis , quæ nuntiat Cbrillus. inde fit, vt non inuigile-musinleâ:ioneProphctica,netùm quidem,diî fumus moniti,DeuinnuncnobisloquiinPro-phetis. Acvt iam ad figna, amp;nbsp;monita Prophetarum, Chrifti,amp; Apoftotorum veniamus, illabreuiperftringamus. Quoniam non pof-funt omnes per dodrinam certam , amp;nbsp;ftatutum ordinem temporum infcripturis fandis cog-nofcere aduentum Domini, dédit Dcusquæ-dara figna de primo,amp; fecundo eius aduétu,nc quifquam dcignoratione excufationé habcar. figna de primo aduétu data funt ilia inProphc-tjs , quæ narrat Chriftus capite vndecimo Mat-thæi, cœci vident, claudi ambulant , lepro-fi mandantur , furdi audiunt , mortui refur-gunt pauperes cuangelizantur. iccirco ludæi
G 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fignum
-ocr page 104-TO4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iacob. Broc.
figiiiim quærebanr à Chrifto cap. 12. Matthæi, ôc quiahabuerunt figna, amp;nbsp;noiuerunt crcderc, icaidillisexprobrabatChiiftus, Matth. 16. fa-ciem cælidijudicatenoftisjignaautem tempo-lum nonpotcftis? V't veto de primo aducntu data funt ligna,ita multo plura data funt de (c-ciindo. Vnde Apoftoli quæfierunt lii(na de fc-« ciindo c.i4.M.ir. idq; nollra caiif'a facliim eft. Quaieiam vidcamus multa figna data nobis, vtlciamus Chridnm nobis adelli. quando vn-quammaionbiisexaôtionibus fueriintexpilati populi à tyrannis,qnàm nunc excotiantur? hoc primum Jigniim daturq.Efd- quodin Mich. cap.i.amp; j.cxponiriir.comeduntcarnem popii-» li, Stpellcm ab eisdetrahunt.oHà quoquedlo-f rtim confringunt. Si quæ feqiiuntiir. hîcentt-nierareqiiis polFet omnia genera exaólioniim, quibns tyranqi cxpoliant populos, pro domo, pro camino,pro capite,pro vino,pro farina,pro prædio,pro iugerCji^-oalijs inniimcris. vt nihil cdas,nihil bibas,nihil habeas,amp;poflideas,quin fingulis momentis cmasa tyranno. longum effet nimium,fi fingiila exponerentuf. quia homines videront, amp;nbsp;experti funt, fatiserit breui' terattingerequamq; rem. H.rc funt figna tern-porisiudicij Ôomjni.q.Efd. Appra;hendenrur, qui inhabitant terram in ccnfu mulro. abfcon-deturveritatisvia, ftcriliscrit à fide regio, mul--tiplicabitur iniuftiti.a , Sc incontinentia fuper tcrram: amici fcipfos expugnabunt,amp; abfcon-deturfenfus,amp; intelleftus ; populi commotie-buntui jftatuum erit confufio, locorum valH-»
tast
-ocr page 105-De P R O.
tas; erunt fc(9?æ hærefes, amp;nbsp;difcorcîiæ. vide-antiirreliquain4. Efd.c:ip.;.amp; 6.amp;c ï^.amp;cï6- !n Ofca cap. 4-ait Dominus in fuo fecundo adué-tu. nulla eft veritas, niiila inifericordia, nulla cognirio Dci in terra : fed peicrari, raentiri,oc-cidere,furari,adulterari; exlcges (unt homines, mifcent cædes; faccrdos feien nam fprenit,ohli-tus elllcgis Del, amp;nbsp;epiæ fetjuuntur. In Michea Cap.7. perijt milericordiaè terra , amp;reâus inter homines non eft,vniuerlîlànguini infidian-tur,quifque fratrem fuum venatur reti.malum, quod ponunt,agunt.princeps aufert, index iu-dicatpropter renibutionem/magnus loquitur perditionam animæfiiæ, amp;nbsp;corroborât illam. oprimus corum eft vrpaliurus. ne credasami-co,nefidasfrarri.' ab ea,quæ dormit in finu tuo euftodi oftia oris tui.filiusvituperat pattern,fi-lia infurgit in matrem fuam , nurus infocrum fuâ, inimici viri domeftici cius. leremias quæ-ritiircap. 9. depopulo fuo , ^iiodvniueffi lint adultcri, cccruspræuaricatornm. iaculaii fccc~ ru'ntlinguam fuam, vclutiarcum mcndacium: nequein veritate robor^uerunt fe in terra.de malo ad malum egrclîi lunt. amp;nbsp;me non noue-runt dixit Dominus,Icilicctiam adelfe quifque ab amico fuo cautte , nequeomni fratri fidatisi omnis frater fupplantado fupplâtabit,omnis a-micus fraudulentet incedet. quifque amicuin foum circumueniunt,amp; veritatem non loquun tur: docuerûtlinguam fuam loqui mcdacium: ftudent vt malè arant : habiratio tua eft in medio doli. prædoïc renuerunt cognofeere me, G 5 di.xit
-ocr page 106-ïo6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iacob. Broc.'
dixit Dominus, fagitta extenfa lingua cotum j dolum loquitur; ore (uo pacem cum amico lo* qmintur, amp;nbsp;in corde fuo ponunc infidias fuas. Hæc funt figna temporis aduentus Domini. amp;C quamuis fimilia vitia fucrint præteritis tcmpo-tibus , tarnen ira magna, ita omnia ftmul, ira pafliin vbique nunquam fuerunt. conlidera fingula.per fe, exadlionesper fe ,perfidiam per fe, iniuftitiam, odium,fraudes,6lt;reliqua.con-fercum omnibus ætatibus , nildcteriiis inue-nies bac noftra a:rate, Vnde data hæc, quæ me-moraiü , Si fimilia , funt. vt figna nobis effent temporis iudicij Domini. De fignis alijs, quxi data funt à Chrifto capite i4.Matthæi,amp; alibi, arque à Paulo,P ctro,amp; luda ,didum eft ante, vbioftendimnsfuifïc illafumpta c Prophetis. nunc veto dicamus prætcrilla vitia huius æta-tis, quæ memoraui figna temporis iudicij Domini ; fuiffe animaduertcndum, quando per Lutherum cœpta cft innouari prædicatio Euan. gelica,infurrcxift?tunchærefesmultas,amp; multos,quife Chriftos, amp;: capita aliorum facerenrj fuifl'c bella,opiniones,amp; rumores bellorum, iSC hæc proprer caufam religlonis. vnde in Gallia furrcxitgensin gentem, rcgnum aduerfusreg-num: fuiflefamen,pcftcm,amp;terremotus.fuiilê pcrfecu tioncm Euangelicoru m amp;nbsp;per magiftra-. tum inquitorium, 8c perbella, quantam vidimus,amp; vidcmus.quôd magna fit inter homines ofFenfio propterreligionem, quàm acerba lt;gt;dia, quæ proditiones amp;nbsp;priuatoru', 8c regum, yt fimilia nunquam audita fint, videraus. dum
funt
-ocr page 107-Ds Pro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;107
GntBella, quothærcticiinfurganr,quata inul-titudo.coeat Anianorura, Anabaptiilartnn, SC aliorum : amp;nbsp;quaiii difpeiJi paritcr lint vbiqiie videmus. quàin inodicacharicasetiani inccr e-iufdeni veritatisprofelloies omnespiædicant, amp;nbsp;boni dolent-jniufljna, Sc perfidia ad poftre-mum gradum perucnerut. Chanta fir detcólio à vciitatein niultis,quam multi dcfefli fuftine-do difciplinam Domini, amp;nbsp;laborcs,3c diflicul-tacf;y,quas tepota afferunt, non perfeuerent elle cumChrifto, difficile ell diólu. Hæc omnia figna aduenCLis Domini ita fiint euentii ipfo fa-éla nobis perfpicua , vt deilloncmo dubitaie debeat.led in prædicatione Eiiangelij innoua-ta .ell maximum lignum: quod dcbuerir ilia in jadnentu Domini promulgari.Cùm iam Euan-gelid prædicetnr, Sc audiatur pet vniuerlas terras,cettum cff'e debet,adell'e aduentu Domini. , Cætera ffgna,quæ à Clirillo,?’: àProphetis funt data,vi(ùri fumusdeinceps.Cd viderimus figna data à Paulo deaduétu Domini, quod deinde futura eiTct defedlio, leu difcclfio prius amp;patefa cicdiisAntichrillusiatq; illaextitcrit quâdocœ pta luit prædicarioâ Luthero, amp;nbsp;fit hic iâpare-fadlus etiam apud ipfiim Papam, Sc Ecclcfiarn Romanam , in eoncilio Iccundo Tridentino, vtalibi docebimus; neccll'e cil, vt fitaduçn-tus Domini . Signum aliud dédit Paulus, qui dixit, diem Domini venturum ficutfur. ac cum dicent, pax, pax , tunc repentinus futurus fit interims dorniientibus, cdenribus , bibentibusiquod faôtû ell Lutetix’,amp;in Gallia alibi.
-ocr page 108-xo8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iacob. Broc.
alibi, ex hoc figno cognofcitur nuiic aducnfUS Domihi. Perrus amp;nbsp;Iiidasarguunt eos, qui ne-gant nuncadefl'e aduentum Domini,amp; vocant cosirrilbres.ibi Petrus i.epift.cap.j.ifidicat ef-fe aduentum Domini,cùm Eccleria,amp; ftatus po puli Dci innouabitur.afFcrt Petrus verba eoru, qui negant nunc aduentum Domini. Dicunt cnim vbi ert: promiflîo aduentus eius ? nam ex quo patres dormierunt, omnia ira petfeuerant ab initio, aiiint propc omnesnunc,iudicium futurum poftrcmo die mundi. tune tantum-modo Cluiftum vcnturum.necctfe promillîo-nem deChrifto venturo ante finem mûdi. atq; cundem ftatum mundi futurum vfq-, ad finem mundi, qui ante fuit, contra ait Petrus, quern-admodii tempore Noe innyndauit Deus mun-dum pcrdiluuium.ita nuncinnouaturus eft per ignem; vt fitcælum nouum,amp;terra noua.quod pcrcælum, amp;nbsp;tciram intelligedusfit ftatus mu-di,apperuit nobis Pgtrus ipfedum ftatum mun di temporis Noe vocauitcçlos,tcrram,amp;’aqua, amp;nbsp;mundum. amp;ita Prophetæ fæpè vocant fta-tum populorum cælum,amp; tetram. vt Agæus ca. 1. verdi 7. amp;nbsp;8. item x 1. amp;nbsp;xj. amp;nbsp;quod dicunc PapiftX) amp;alij dedieiudicij, quôd fit dies po-ftremus mundi ,ait Petrus per diem intclligen-dum cftctempus,amp;ætatem.vndeait.apud Del vnum diem cftcvciuri mille anni; amp;nbsp;millean* nificut vnus dies, de qua re ante diétum eft. Ex hacadmonitione Petri debet quifque cognol-cere adefleaduentum Domini, quando fit re* ßitutio Euangelijjamp;regnilfraëlitici. Acceda-
mus
---'
-ocr page 109-De Pro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lôp
tnusiamadPropheras. Bella, amp;nbsp;perrurbatio-nes GallicanaspotuimusaducrtilTcin Ifaia cap. 19. vbi virpugnauit in fratremfuum,amp;in ami-cum fuum, ciuitasin ciuicatem, amp;reginim co-traregnum.amp;fipeinosnon potuimus aduer-tere, monitifuimnsante ab Abbatc loachimo Prophetam eo capitc loqui de Gallia. amp;nbsp;cum dicitur.afccndit Dominus Paper nubem leuem, debuimus cognouilTc fignificari nobis prxfen-tiam Chrifti. monuitidem Abbas loacliimus , leiemiam in fine fecundi capitis, vbi ait. con-funderisab Ægypto, quemadmodum confula csab AlTur : in Ægypto fignalfe Galliam , amp;nbsp;in AlTur Geimaniam,in Hieiufalcm Ecclefiam Ro manam. Vnde cum vidimus confufam Eccle-fiam Romanaro â Gallia, quemadmodum fuit ante cofufa à Germania, debuifle nouifie Chri-ftum loqui nunc nobis in Prophetis. Vidimus tres reges à Deo interfedos niodico temporis fpatio in Gallia. HenricumJFrancifcumjamp;Na-uareum, potuimus aduertcre perfeótum elfe, quod in Zacharia cap. 11. didum fuit, tres pa-ftores occidi vno menfe. vidimus, quod in eo-dem capitediciturde ouibus, quæ in carceri-bus paicebantur ab Henrico ad occifionem. Cum audiuerimus tdm fepèvfurpari illud rôties repetitum à Prophetis.pax,non pax , amp;nbsp;rôties fuerit ilia violata,amp; tandem euencrit,quod nuntiauit Paulus. Cùm dicent,pax. tunc repentinus adcrit interims. amp;nbsp;quod ieremiascap.ir. dicuntpax critvobis,amp; turbo Domini cum furore egieditur. Cura vidimus cædcm Gallica-nam.
-ocr page 110-'îiô nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iacoî. Broc.
nam dcBuimus aduertiflc illud Petri.ScJudicnî incipictà domo Dei.illud Icremiæcap,i5.Eccc in ciuitatejn quainuöcatumeftnomen meum, ego incipio aftligere,amp; vos (Papiftæ)immnncs eriris ?illiiditem leremiæ ca.44.Quare facitiî malum hoc contra animas vclhas: vtexcidatis cxvobisvirum,amp; mulierem .paruulum, amp;la-élantemîillud iCaiæ cap.5. extenditmanum fui fupcrpopulum fuum,amp; percu(nteum.amp; faâa funtmorticiniaeorumficuti ftercus in medio platearum.amp;illud 5.cap. opprlmeturpopulus, vir in virum. item pucri dominabuntur cis , vcrf.4.amp;ii. illud Ezechiel, capite «j.fcnesado.^ lclccntcs,virgfnes, paruulos, amp;mulieres occi-ditc,amp;à fanéïuario me0incipitc.illud4.Efd. c. 15. populus meus lientgrex duôlus eft ad occi-ilonem. Et vt prætercamusfermoncm hune de Gallia,amp; conréplemurBelgicam,vbi efteadem proptereandé Caufamperturbatio:multain haC proninciahadenuBlùnraôIaderclipra in Pro-pheris.quç quia adhuc nô polTunt probari vulgo effeferiptain Prophetis, non cômemorabi-mus fingula: vnû,amp; alterû, quæ facilus aduerti podlint.proponam contcmplandu ,iuramentu iuratum Papæ,amp; EcclefiæRomana:,fiue dica-mus Catholicæ Romanæ , vtinfeitia ecitorum hominum magisaperiatur , vrprætercâ impie-ratem. Pinsquartus,amp; Piusquintusemiferunt fuas formas iutanienti,qua: volaruntpcrpopu-lum Chriftianum,vtlîbiiiTrarentomncs,amp; Ec-clefiæ Roman.T ilia quarfoli Deo funtiuranda. Vtpatet inleremia capite quinto, vbi quærirur
Deus
-ocr page 111-De Pro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ht
Deus de his, qui iurarunt in eos, qui non func Dij. quod in his, quae pertinent ad religionera foil Deo htiutanduni. vt idem patet capite primo, Sophoniae ,vbi arguuntur, qui adorantes iurant in regem fuum. Carta iam ilia, fiueli-bellusinquo continebatur forma iuramenti, vocaturcapite quinto Zachariæ volumen vo-lans,propter quod venit malediótio, quod per-dendi fint hi, in quos iuratur,quiquedicuntur fûtes fibi vendicantesid, quod eft folius Dei : perdendi fint iurantes, qui mentiantur fe iura-re in Deum , quando in alium iurent.vnde malèdefendunt,fe non efle erga Deum periu-ros , quando dicunt fe non minus iurare in Deum , amp;nbsp;retinere eiuscultum , quandoiu-fantin Papam,amp; retinent eius cultum,quia hie d Deo ipfo dicuntur raentiri , amp;nbsp;falfum iurare; quod non poflunt in his, quae Dei fiint, alteri , quamDeo iurare. vt antè diximus,id repræhendi à Deo capite p^imo Sophoniæ, quod amp;nbsp;capite quarto, amp;nbsp;quinto, amp;nbsp;duodecis mo leremiaereprchenditur. pœnam veto mi- ' natur Deus capite i}.Ieremiæ,vt praeter clades, quas afferetper cxercitus,efFefturus fit quoque vtmutuo fe confidant,amp; perdant tanquaebrij. amp;nbsp;id vidimus cuenifiein Belgica poftiuramen-tum publicumiuratûjEcclefiæ Catholicæ Ro-manæ. cadem minatur Deus in Sophonia, vbi cognofeetur tandé locutus Germanise inferiori potiflimii. inapertishbrisparebitquoc]; Idolu 2eli,de quo agiturc.S.Ezech.eire Mi(ram,quæ vbi erit,erit caufa diffidij,amp;belli:ite torta panis de qua
-ocr page 112-hx
Iacob. Broc.
de qm narrator cap.7. ludicuni efTeMifTami propter quam diruûturtabernacula, perduntur publiciftariis,amp;priuatorum: item vitulum au-renm elfe pané, qui in tabernaculisaureisado-rarnr,proprer quem fiunt cædcsChiiftianorum à Chnftianis.pœna quidem videtur,amp; fentiturj fed non aduertitur, quarcillaimmirtatur. veru cùm perfeueret, amp;nbsp;fiant ea iuramcnrajquæ non pofl'unt negari contra Deum elfe iurata : qux foil Deo,non regi,nó cuiquam hominum pof' flint iurari-, magnum efi: argumentum Prophe.-tasloquidehistemporibus, quando iuramen-tura , quod iuratur tantummodo Deo , iuratur quoquc paffim hominibus : arquepœna tanti errati fentitur,amp;diu fuftinetur. Qm: didafunt de Mifi'a,amp; dcmalis,quçafFert;poiruntparitct cognofci inProphetis. Et hæciuris fint.vt ofte-dantur narrara in Prophetis pertinere ad hxc tempora : expofitio deinde dabiturProphetix, vbi amp;caufæcertæ cognofccnturProphetiæco-plcndæboc tempore. Interea debebimuscon-tinere nos in ledione prophetica, vterratacog-nofeamus jCaque virantesvitemus amp;nbsp;pœnas: cognofeamusadeife indicium , quod vidimus cœptumà domo Domini .•illudEzechiclisca. 3.amp;55. fit femper pofitum nobis ante ocubs. Si iufius auertetit fed iuftitiafua, amp;fecerit ini-quitatem, morietur. 8c fi impius a lerterit fe ab impietate.amp;pcccato fuo, fcccritque indicium, 6c inftitiam.vita viuet. paremus tandem nos ad ilia, quæ promictuntur, amp;parantur futura dc-
inceps.
lACOBI !
-ocr page 113-It 5
lACOBIBROCARDI
LIBER S E C V N D V S AD HEBRfeÆOS DE PRIMO ET [ecundo aduenta
FI RvM eft homities itacupidi* ƒ tatcdiiciad id,qüodfibibona ö nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;propofucrunt.vtaliaquæcunqj
t fiucmeliorafiierint, flue dete-riorarieceft'ario adfutura audite nolint. hinc homines hominibus mala, quæ iam adiienerunt, amp;nbsp;fuftinenda omninô funt* non libenter nuntiant. Nil planius, nil apertius Videturpotuifle elfe expofitum , quàm primus, amp;nbsp;fccundus aduentus Domini ; atque opera vtriufqucdiftindè admodum fueruntdefcrip-ta, amp;■ enarrata : tarnen Hebræi oculos , amp;nbsp;men-tem à primo auerterunt , atqUe adfecundum tantum rcfpexetunt, refugi^ntes , quæfuerunt piimi,aff]idioncs j amp;nbsp;amplcdentcs folum bo-num, qtiod proponebatur in fecundo. Diftin-dè quidem ponit Ifaias ca. 41. aduentû Chrifti primum inhümilitate , amp;nbsp;fecundum in opère Virgæfcrrea;. amp;nbsp;Daniel eapit. 9. ponit mortem Chrifti ante euerfioncm Hierofolymæ hebdo-mada fexagefima fecunda.feptuagefimaautem futurum , vt vngatur landus fandorum. item. lfaias.cap.53.narrat Meftîam poft mortem per-uenturumad rcgnum.item Ofeas cap.i. initio ponit cius mortem , in fine capitis eins diem magnum futuriim.amp; cap.j.dcfcribitur Meffias H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;venilTe,
-ocr page 114-ÎÎ4 Iacob? broc?
vcnifle, quipromitrarl'erediciirum, vtinftau-ret, amp;nbsp;rcftituatregnum Ifiaeliticum. vbi appa-ret antcqiidrn rcflicuatiirregnuin Ifraeliiicum, dcbuiüe venille nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nniltos dies prçte-
hjfle ante quam icdiret, amp;nbsp;reftitueretregnumi in nouidimo (cilicer dierum. Opera deinde primi aduentus VC fueriintdefcripta àProphe-* lis,it3eiienerunt omnia. Vcruntamcn aiicrcunt oculos Hcbixi, ac quæ luce elariora funt, ref-puiint intuen i laborant vcro acin cofudant, vr rationes inueniant, quibus, fi rieri poHet, te-ganc errata fua multiplicia. Contra corum rationes quædamdifputabo. vbi fimul agam de primo, amp;fecundo aduenta :deque vtriufque opcribusinrer fe diftindis.quorum quæ funt primi aduentus vifafuntomnia : quæ auccfunt iccundijiam confpiciantur.
Cum multa prætcr rem afférant Hebræi ad errorem tucndum,ad tria præcipua tantum ref-pondcbo: quibus confutatis rciiqua corruent. DicuntChriftumîuiife Prophetam illü,qucm mcmorat Mofes c. iS.ao.Deuc.fuperbc aéluru» aclocuturum.atqviccircoreâc à fefuiffecruci afHxum Chriftum noftrum. Dicunt lefum Na-zarcnumpependiffcin ligno : ergo non fuidc in ipfo bencdiâioné ; fed fuifle ipfum maledi* dèum: dicuntMcflîam reftituturum regnum If-raèliricum:Chriftum illud nonreftituiffe,ergo non fuille Meflîam. Hæcpræter alia inculcant Hebræi,dum non attendunt,fe ed’e extrapopu-lum Dei vocatis in Dci regnum gentibusfc expertes niifericordiæpromilTæ perpetuo futura:
-ocr page 115-.. De Adv, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nJ
fergalfraëlem : tandiu nullum verbum adfcfa-ôum; tandiufcfuiffe line vifionc,fine Prophetic, fine regno^fine publico cultu. Et quamuis multi antcadipfos multa fcripfctintitamen hoc tempore adhuc videntur monendi, dumilla fiuntquæfcriptafuntin Prophetis perficienda àçhviftonofbro in reftitutiónercgni Ifraciitici* ac verr facridcàj» amp;nbsp;cultus. Quamobreni de his rebus,quçpropofuimusquçdam dicemus,qui-bus oftendamus adefic tempus, vt tandem ad-ueitant Hebræi fua errata,du fiunt, quxipfi ex-pedantpcrficiendaper Meffiaraivttandem pec catum patrum fuorum,amp; fuuni fatcantur.quod iubentur capite 16, Lcuitici faccre ; reftituan-turquein Deipopulum,quemadmodum fibiin fine illius capitis eft promiflum.cap, rS.Dcute-ronomij promittitur verus Propheta Chriftus, atq; nuntiatur aliusfalfus futurus.Sc hîc quxri po!fct,vtcr prior futurusefletjVcrufne,an falfus: led prius agamus de comparationc cotum inter le, port de tempore videbimiis. nunc detur nobis Chtiftura verum Prop he tain prius aduenif-fc.quiaantequam Chrirtus diet, non viderctur opponi fibi contrarius. Ex tota diuina fcriptura polFet quisquærere, qiufnam fit verus Propheta,amp; quifnam falCus : feu Chriftus, amp;nbsp;Andchri-ftus: quandoquidem vterque paflim in ca eft defcriptus. Verum nunc contend erimus dla régula , quæ codem capite ig. datur diftin-guendi Chtiftum àfalfo Propheta. ait ibi Deus falfum Prophetam locuturum, quæipfe non præcepit : Si, qux non fient , ncc cuenient.
- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hl Se4
-ocr page 116-IXS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I A to«; ÉRÖC.
Scd cum affirmamus nos Chriftum cftèvCriîW Prophetam,qui prior vcncrit,vicicrciur quçren# dum quifnam fit falfus.nunc fiuefu dicasMau-metum, fiue Papain,qui poft Chriftnmfucrût, reótè vtrunquc dixeris, ac vt nunc’dc Papa aga-mus fcdentc in templo Dei tanquain fit Deus, isloquiturin nomineDeorum alienotum rle“* gibus tyranorum,amp; fufs vult populum viuerè i tügic homines ad Idololatriam : dócetfua, SC fiOn Dei verbum: nunttaiiit fe nerpetuó futur« fummumPontificem in EcclefiaDejvfq; dum mundus durabit.quod confpicituriam ralfumw neccius dodrina, amp;nbsp;poteftate faluantur homines,vt fanciuit jpfe.Falfus appaiebit amp;nbsp;Mau metus poft regnu Ifiaëiiticum reftitutu. fed hos felinquentes videamus de Chrifto. ait Deus, ponam verba meain ore eins, amp;nbsp;loqueturom-nia.qua: præccpero ei. vnde amp;nbsp;Chriftus ait-mea doóltina non eft mca; fed eius,qui mifit me.at-queftepè repetit, fe yiitTum à Déo;acfcquæ Partis funt loqui. verum hïc inculcat Hebranis. tu de tcipfo reftaris. ergoprobandum eft teftimo-flio Patris , qui dat verba fuainoreChrifti. ait Pater, quando loquetiir Propheta in nomine Domini,amp; non extirerit res ilia, neque euene-tit, eft verbum, quod non locutus eft Dominus.ergo qui loquctur,quæ cxtitcrint,amp;euenc rint,cntis,quilocutusfic in nomine Domini* Quod autem extiterit, quod locutus fit Chri-ftus de eius Euangelio; quod euenerint qua: nuntiauitdelua morte,amp; rcfurrelt;ftionc:defpi-ticu Sanclo minendo : de genctbus credituris.
-ocr page 117-De A D V. ~ nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïT ƒ
eogendis infuam Eccleiiam : dc Hierofolymis cucrtcndis ; de Hebræisnon crcdendbus cijci-endis cx. coium ftatn ; hæc itapatent, vt nemo hominum negate poflit. rnitto mulraalia. It^ veto niinccomprobantur, quæ cap.24. Matth. amp;nbsp;15.Marei, amp;nbsp;21. Lucænuntiauitfuturafigna fui fecundi aduentus : de multis Chriftis , de falfis Prophetis, de rumoribus bellicis, de fedi-tionibusjdccommotionibus gentium contre genteSjtcgnorum contra régna ,çiuitatum cor» traciujtatcs,propinquorum côtra propinquos; depcrfectitionibus, de cædibus çrcdentiü præ-dicationi Euangeiicæ: de odio inquoijdena credentes iùntapud Papiftas:dc proditionibus, de charitateim minuta inter homines , de abo-minationc nuntiataà Daniele nunc cœptapa-tefieri : deque multis alijsrcbus, quorum mag-nani partem vidimus, amp;nbsp;rel 1 qua i nftarc omnes vident.Haec omnia vocauitChriftusEuangelii regni: atqucnuncperficienda nuntiauit in vni. uerfo mundo in teftimonium omnibus genti.-bus. quibus verbis fignificatutChriftus amp;nbsp;hip quoque vellc oftcnderc fe nobis verum Prophe tarn : quando omnia, quae nuntiauit de fccun-do ciusaduentu , videtimus perfeda. vndcSp omnes genres cogentur illiim fufeipere fuum (cruatorem.
Prætcrea vbi dixit Deus, ponam verba mea in orc cius, amp;nbsp;loqueturin nomine meo,fignifi-catur, quæ myfteri.a confignata funt in promit» iionibus, amp;nbsp;in vniuerfa lege , omnia per Chri-ftumfuifle aPçrienda.Vnde Euangeliû Chrifti, - ---------------
-ocr page 118-tl? Iacob? Broc?.
amp; doftrina Apoftolorum continent veritatefti Vmbra Him Iegis:atque loquunniiipfi,qnç flint fpiritus Dci, quæ voluit Deus cfl’e lîgnificata in lcgc.hiriciliud Dauidis. tuncfufcipiesfacrir ficiuin iuftitiæ. atque hæc fuo rempote vbcrius cxponentur. Et cùm indicantur cxtare.ac eucn* tum habitura, quæ loquetur Prophcta à Deo naiiïus, fignificatuvEuangelium Clirifti perfe-ueraturum,cfrcæternum,omninè futura falus, quæ in il!o promitntur. atque huius rei fit prx-ter cætctaillud argumentum.quód Euangeliu, vt Euangelium cil quoquc Prophttia. Vt enim narrat hilloria Euangclica resgeftasprimi .ad* uentus Domini, in quas rcuocantur promifla Abrahamo, fiuc etiam Adamo ;itanarjatfutu-la fecundi ,quænunc euenire videmus ; afl’u-initquerempoFa,inquibux præftabuntür omnia ptomilîa. Atquehinc vult Deus fieriquo-que manifeflum vcram cflcdoélrinam Chnfti, quot;ïi à fe datam. qui •cgulam videtur dedifle, vt vbi affertur do«ftrina de lege , amp;nbsp;Euangelio, in qu.a coniunda fit veritas Prophetia:,cam do-sîlrinam cognofeamus vcram. Vade dodtrina vera confpicitür in Pixapheris. atque Dci Prophetia cognoferturio doctiina Dci. hinc Pro-phct.T nnntiantes vera , doélrinatn quoque verbi Dei tradiderunt. Et Moles dodrinam yerbi Dci tradens, Prophetiam fimul propo-fuit. Hæcduo fucrunteximiain-Chrifto.fuit «rgo cximiiis Propheta. Apolloli Euangelium ■prædicantes , Prophetica quoquc tenüerunt. pinç videmus in omnibus facris voluminibus
‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hxç
-ocr page 119-D E A n’v.
haccduofiiifTeconiiinfta. 11 iam fuerunt con-iunóla in omnibus faciis voliirainibus , ma-, ximè confpiciuntur in libris Euangclicis. vbi fimul Cliriftus doétrinam tradit, amp;nbsp;nuntiatfu-tura. Arque hoc inde fit, quod omnisdiui-na fcriprura , quamDeus diólauit luis fandis Prophctis, continet prophctiam. amp;nbsp;in rebus præteritis, amp;nbsp;præfentibus nartantur futura. quod patebit, quando aperientur libri.atquc in narratione Euangelica videbuntur illa af-fumpta pritni aduentus Dominini , in qui-bus exponerentur, vt dixi, quæ fuerunt futura fccundi raulto poft-, qucmadmodum Mo-fis narratio inuenitur contincre hiftoriam re-rum futurarum. Similiter Prophetæin præteritis , amp;nbsp;præfentibus defcripferunt futura . arque in Apoftoks,quæ ratio fit Ptophetiæ in dodrina , quam tradunt prætcr loca illa , in rjuibus dicunt fe narrare futura , tempus a-pertæ Prophetiæ patefacict. Et hæc funt, quæ fignificantur in verbis illis. quando loque-tur Prophera in nomine Domini , amp;nbsp;cxtitct rit res illa, atque eucnerit, vt verbum Chri-fti.vcrbum Dei verum oftendatur in his,quæ doeuit, amp;nbsp;fimul nunriauit futura.
Ergoverus Propheta apparet Chriftus per eins dodrinam , quæ fit Dei , in qua con-tinctur Prophetia vera. Quód autem eue-ncrint quæ locutus fit Chriftus , id verb pater ex euentis præteritis : ex his quæ hoc tempore fiunt. atque quæ nunc inftant futu-, intra paucos annos afferent prope omnia H 4 tÇiUôX
-ocr page 120-no IA co.. Broc?'
rcium denunriaurum euenta;nifi quatcnusvf' que ad finem mundi extcnditur Prophetia. Ea vcrôeft caufa, quod Chriftus inculcabac illud djfcipulis. ante prx’dixi vobis, vc cùiu fatftuin fucnt, credatis. vt fcilicct rciiocarct HebrasoS ad hunc locum Mofis,vbi verbum Chrirti verbum Dei /ignificatut: Echicdióta iint de te~ ftimonio Dei, quod eft in cap. iS.Deuterono-mi) de Chrifto. Antequam vero alia tcftimo-niaprolequar, videiitur Hebrapi luc moncndi, cum dixit Deus fcpoficurum verba fua in orc Meftîæ,amp;inùio nominehunclocuturum,nor «um verburn præterpromiflîonum, legis , SC Prophetarum , debuin'e fcexpeótarc. amp;rccirco V.ana elfe ilia argumenta, quam afterunt contra Euangelium : quod lex in cumftis partibus fir abfoluta perfedioneomnis generis , nccopus fuifle alio nouo verbo Dei.ha-’C amp;nbsp;fimiliarefu-t tantur, dum praeter legem, amp;nbsp;Prophetas, vult Deusaudiri Mefliam quoque. Etquodvrgcnt non efleparabolas,^ aenigmatain lege, vt ne-gent quæ funt in lege myfteria de Chrifto , cos dicimusidfacerc, vttueanturpropofitu.quan-do contraChriftum loquuntur. nam ahâscùm fibi videtur, folent magniheare myfteria. Quia lamitaagunt, non difputabo de his, quæ lint ligna, ôc quæ fignata in fcriptufis : amp;nbsp;quod hçc fintæterna , ilia non ætçrna : amp;nbsp;qua ratione fc-cundum tempora, amp;nbsp;fecundum verbum Dei nouum diftinguenda : tantum oftendam con-fjrmaridiuino verbo parabolas, amp;nbsp;aenigmata çHç in lege, ne purent fe itr ca re nos illudere,
-ocr page 121-De Adv. r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i«
^itêipfosilludunt. Ait Salomon Prouerb.i.fo fcripfiireparabolas adintelligcnduin parabolas fapientum, amp;nbsp;aenigmatacoium. fapicntesfunc fcriptoresdiuinorum volumjnmn.in parabolis autcm duplex inert fcntentia. vna quæ rtatiin percipitur, altera quae in ilia rtgnificatur. Ergo in Parabolis Salomonis,amp; in alijs (acris autho-ribuspræter eam,quæ eft in litera,aliafentenna apcrti myrterij rcquiritur, aut cuentus Proplie-tiæ. Vndecap. jo. amp;nbsp;3 r. parabolae amp;nbsp;ænigma-ta,quaeaffcruntLir, vocantut prophctia. hinc Ecclefiarticuscap.29. ait. Qui ad legem altif-rtmiapplicauitanimum ,atquein mcditatione eius verfatur,f3pientiam omnium antiquorum exquiret ; amp;nbsp;in Prophetis rtudium,opetâmquç fuam ponet : difputationes confcruabit ccle-brium virorum ; atque in fenccntiarum recon* ditarum inuolucrapenetrabinoccultasprouer-biorumfententiasconquiret,atqucin ænigma-tis parabolarum verfabitur. JfalmusyS. con* tinetparabolas, amp;nbsp;aenigmata : fimùlqueorten-ditin Mofe contineri parabolas amp;nbsp;aenigmata. alFerturenim in eo Pfahno hirtoria populi Dei defcripta d Moi'equam appellat parabolas, ßc ænigmata de rebus futuris. quæ quidcrn ait Da uid (e accepilFe à patribus narrâda portcris. Ec* clefiarticus confirmât tempora mundifuirt’e pa tefacka Mofi. quod Mofes confirmât capite 4. Deut. inquiens. interroga de diebus antiquis, amp;c. Et cap.31. Memento dierum feculi, intel-ligeannos genetationis. non requirct Mofe* in alijs, quod in fc non infit. ergo Mofes tenuic
H 5 futura
-ocr page 122-ill nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iacob. Gnoe.'
futura jamp;illadcfcnpfit. ad qnæ confpicienda Kiiocatalios. Si iainMoicseft Proplieta,amp; nuntiat fiitura,amp; narrat tätummodohiftoriani fui temporis I ergo hiftoriam fui temporised «juoque hiftoria rerum futurarum. Si Prophetae narrant futura,amp; temporaiudicij futuri poftre-mis diebus,vt finguli proponiintin fuis vatici-ni)s, ergo per ea, quaefuerunt lui temporis, amp;nbsp;pcrparabolas,amp; enigmata illaexponunt.Hinc Iacob cap,49. Gen. faidura Simeonis,amp; Leuis faéfum Ruben a(fumit,vtin his odendat futu-ra. parabolas.amp;ænigniataaffertinalijs filijs,iti quibus fignificat futura. poflum probarc He-bræis.amp;Chriftianisin primo cap. Gencfisfig-nificarialiapr.xtcrcrcationcin mundi. in bis, quæreftant illius libri poll'um probare Chri-ftianis fignificari alia futura præter ca,quæ nar-rantur. Pfalmusille 78. oftendit,vt dixi, totam hifloriana Gedeonis cireparabolam.amp;aenigma ta ad fignificanda^uturai Et fi Prophetae alfu-munt frpius cadem , vt lignentipfi quoque fu-tura,ergo amp;nbsp;ipfi ænigmaticè, Sc parabolice lo-qniintur. Vndelereiniascapitcio. Sc Ezcechi. ao.Ioquentcsprç(cntibus,amp; poftcris.ad'umunt præteritatemporis Mofis. amp;nbsp;cap. 17. Ezech. alt ci Deus, ænigmaticèloquercænigma. amp;para-bolicèloquerc. Nee videtur opus efl’e lingula colligere prætcritæ biftoriæ.amp;quæparabolicè, amp;nbsp;.xnigmaticè dicuntur, dum narrantur futu-tapoftremi temporis.necelTecftcnim vtin prç-tciitis,amp; in pr.xfentibus dcfcripta fintfotura,amp; inillis alia ûnç lignificau. Hisitapofitis, vt
-ocr page 123-D E A d V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i f J
Tnyftcria dcChrifto in legepoffint intelligi re-cognofcenda, rcdeamus ad Chriftum, qui lo-cutus fit verba, quæpofuit Pater in, ore cius, ÔC ad teftitnonia deipfo.
Eft prætcrca dc Chrifio veto Propheta , amp;C Meifia jtcftimonnim loannisBaptillæ, quifuit Elias,amp; qui in Propiiens fuit promiflbs præitu-lus Chrdio. teftaturautein Joannes Baptiftadc Cbnfto inquicns. QuiJùpernè venir,qui c cælo vcnit.fupra omnes eft. amp;nbsp;quod vidic, ÓC aiidi-uit.hoe teftatur- 8c quæ fcquunfur.
Prærerea non defuir verbum Dei in gcncra-tionem, ôegencrarionem. vtdicitur Pfaliu. tj. apud Hebræos detecir verbum, ergo lunt ipfi extra IfraeL Si faperent Hebræi, vrpuranr fefa-pere, feirent tempora mundi : feirent genera-tiones mundi, vt monentur in hoc PJalmo 77. fe illas confideraredebuiftc.-atque cognofee-rcntcertisçtatibus mundi Dcum verbum fuum dcbuifiefacerefuo populo ,rficG fibi fuillc fa-iftum. atqueiam à tempore Prophetarum fe no habere nouum à Deo verbum, idem monentur in Deuteronomio capircrrigefimofceundo.vbi dicitur.raemenro dicrum feculidntelligeannos generationis,amp;genCrationis.item capire4-in-tcrroganuncdcdicbusanriquis, qui fuerunt ante te d die qua creauit Deus hominem fuper tciTam ,ab exnemo ca:li ad extremum cæli. Vt ad ipfos non eft faiftuin verbum , ira inueni-tur faftum apud eos, qui in eorum locum in-Çrcftîfunnadgèresfcilicet. Acfi Deuspromifit tomifluru Propheta, in quo poncret yerba fua r ifque
-ocr page 124-114 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iacob. Broc.
ifqucloqueretur omnia, quæ fibi Pater mani 1 dalFct: nccelTc cft,vt aliquando fueritycnturus. j Cûm autem illius aduentum nuntiarint PiO’' ' । phetæmcccfTc cft poft Prophctas ilium dcbuif- ( ] îè mien : atqne nouum Dci verbum per ilium 1 debuifl'e fieri populo Dci. Cùm autem àtem- : porc Prophetarum vfque ad noftrum tempus ! plurcsgencrationesprætcrierintjin quibusnon | habuerurit Dei verbum Hebræi, qiiatenus non l credideriint Chrifto, pluies gcncrationes inue- 1 niunruipræterijire,in quibus fucrunt fine Dej ’ verbo. debueruntautem habuifle illud adhuc 1 fccundum numerum hebdomadarum pofitum ’ 4 Daniele pet Cluiftum, quem occiderunt.ncc vero poft vfque ad hoc tempus habuerunt no-. 1 uum Dei verbum, dequo tempore poft dice- ’ mus. Si iam non deficit mifericordia , non de* ] fîcir verbum in gencrationem, Scgencrationé; ’ nec aliud verbum fadum fuit prærer Euange- • ïium,amp; Apoftolicÿm : ûuectiam dicamuspro- • phcticum, ôc hoc apud credentes Chriftofnam ’ nullum dicerc faiftum.amp;mifeticordiam defijfte ’ erga Hraelem , cft contra verbum Dci, Sc. cius 1 promilîiones} necelFe eft verbum Chrifti amp;: A- ] poftolorum ed'everbum Dci, Sc denuntiatum per Mofem : atquc Chriftum elFe verum Pro- ’ phetam. Et hæc quidem nofeent Hebræi, fi te- * nerent.vt monuit Mofcs.diesfeculi; amp;nbsp;verbum quot;nbsp;Deifadum in gencrationem,amp;gencrationem, de quibusdiebus feculi, amp;nbsp;generationibus, amp;nbsp;verbo Dciin bis faélo, non eft nunc dicendi lo eus. tum quia hæcpatere debent ex interpréta- nbsp;nbsp;nbsp;;
-ocr page 125-Dé Adv. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fty
fionetotius fitnaldiuiuæ fciipturæ; ram quia id fieri debcbitin conftituto, öue ih conftjtu» endo regno Ifraëlitico, Intcrca qiiicunque cu* pit habere harum rcrum exemplar, intueatur fentèntiam myfticam in Mofiefabricae mundu fiucfodiàt, vt Hebræis loquar, fibi putcos Ha» braham ,4faac,amp; lacob , vt myfteria haiiriat promilGonum, quæ faéhe fucrunt adhosPa-tiiarchas. fiuccontctnpleturcolumnam nubis, inquavideatpræterita.prælêntia, amp;nbsp;futur a ferula. fiue circunfpiciatjinfpiciatcxtra, Sc intus totum tabernaculum : faltcm candelabrum to-tuin cum fingülis fuis mihutis partibus.fiue Aaronem ornatum fuo facerdotali amiófu per-luftrct à capitc ad pedes vlqiie. fiue vidcat quas-nam fibi in Vrim,óf Thumin cognofcenda pro ponuntur. fiueconucrtataninium ad talia-, in quibusgencrationes confpiciuntur, Sc verbum Dei,amp; opera Dei in Ecclefia. Qui Hcbræi fci-enriam magtiam ponunt in iiysfuis deccm enu merationibus, quas vocant Sephiror. intuean-turin his circulos, feu orbiculos; infpiciant profunde tanquam in altis puteis : canaliaquc à puteo adputcumperluftrent : Sr fcicnttempo« ra fcculi.gencrationéfquc Sc gcnerationes, vi-debunt ab cxtrcmo cæli ad extremum cæli : vi-debunt tempus amp;opus Chrifti, amp;nbsp;tempora, quæ confecuta,amp; confecururafuntratque magno liimineintuebunturprætcrita. Si tu Hebreaî intelligis,quaedico , bene eft. fin minus, cccc remtibi ob oculospono.àfummocrearorcdu Pluses per Cocma, ScBina ,pcrSapicnriam, Sc intclli-
-ocr page 126-Ïz6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I A C o B. B R oc.
intelligcntîam ex aquis paradifi in ordinem, SS locum feptem inferiorum Sephirot. Cùm per-«luélus es ex h is feptem ad quartiijn quem con £ueredebueruntomnes credentcsjgcntes mul-tx ingrelfx funt, amp;nbsp;tu perfidia cflfluxifti e cana-Jibusaquarum feminis Abrahx ip aquas aliénas dudas per cœnum infidcliuiu.necper quin tuiliSephirot, ncc per fextumhorum feptcui confluxifti cum femiue Abrah», vt promifno-iies,amp; veibum Dei, amp;nbsp;eius opus in te haberesr Tandem nunc fit apparatus apcrticnis Mcl-chuth. vt prodientes aquæ c fuperioribus cana-» libus, amp;nbsp;puteis,6c qilæ circum Vndique réméré fcruntiir,coneurrant perfidem inMclchuth.ad cuiusingrcfl'um niinC vocanrur amp;-Hebrxi, amp;C genres omnes.fi hxc non intelligis, deprehen-deris tandem nihil in tua Cabala jntellexifrc.
Vt verbad Prophetam verum Chriftuni- re-' dcam ,ficoiïtcmplatifui(rcnt,qiiæhîc recen-ftii Hcbrxi, amp;alia fimilia in facrisauthoribus / vidifl'ent mifericordiam Dei,opus Dei, amp;nbsp;verbum Dei tempore Chrifli : vidillcnt Meffiam debiiÜTceo tempore venire, quo venir : acprins debiiifTemitti verum Prophetam, quàm veni-ret fallus, amp;nbsp;Anrichriftus. vr etiain memoratus cfl; capire illo decimooólauo Deuteronomij prins verus Propheta, deinde Ealfus, quod qui-dem patet ex capite nono Daniclis, vbi prius Chriflus memoratur mortuus, deinde Hiero-folvmx eucrix, deinde abominatio addueJa perfalfum Prophetam Antichriftum. patet capicc tertio Qlcxlt; vbi Mcllïas comparata fibi ; vx.ot i
-ocr page 127-De Adv. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^27
Vxorc quindccini argcnrcis, amp;nbsp;mcnfura hor-dæi, itlongum viam. amp;nbsp;interca per Anticliri-ftum dclijt (àcrificium. Ex his omnibus patet Chriftum non talfum j fed verum Prophetam j amp;nbsp;Melfiam tuillc, Vndenon poflunt Hebræi diccte Chriftum falfum Prophetam , quin re(^ puant regulamJ Dco datamj conftituantfe extra Ifraëlcm. de quare adhuc diôkurifumus.
Præterea quoniam præftatia doârinæ,amp; mi-racula, Sc teftimonia magnam vim afFerunt ad perfonam demonftrandam veri Prophetçjpof* fem difputarc de dodrina Chrifti dida irre* prehenfibili, amp;nbsp;quæ fit eadem cum dodrina Mofis. in eo différât, quod ha:c multa certis quibufdam figurisproponat, illaveritatem re-lum fignatarum ofterat. In Mofcfpiritusrcqui* raturad agendum , amp;nbsp;cognofeendum ; qui da» tus prçdicarur in Euangelio. in Mofe videaris natus Deo,ac ad eiusobedientiam: in Euangelio formatus Dci filius in imitatione Chrifti, ac chariratc ; amp;nbsp;fi quç fiint alia, ta cft vis fpiritus, amp;nbsp;perfedio in doôlrina Euangelica,vt qui nub lis rationibus adduci potuetunt ad fiifcipicn-dum Chriftum ingenio , ac dodrina præftanres quidam Philofophi, leda dodrina Pauli cx-clamarint, non cfTc ilia verba hominis ; non Platoncm,non quemuis fimilem taliafuifl'c lo-cutum? elfe ilia fupra hominem ; ncceftario elfe ibi Dei fpiritum . amp;nbsp;hoc non contingit in his , qui Icgunt Mofem. Vndc tot mag-ni Philofophicomplex! funt Chriftum,amp; fue-lunt dodorcsin Ecclcfia.
Miracula
-ocr page 128-ti8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iacoï. ÄRoc.
Miraciik autcm , quitus confirmâfa eftdd* éhrina Chrifti amp;nbsp;Apoftolorum , non cft, vtrc-ccnfeantur, quanta , amp;quàm magna fuerint: quæ hiftoria docet. necfncrunr édita in locis defertis jfcdin luce hominumj amp;nbsp;vbi domina* battit impiorum Roinanum : non in vno tantum populo rfebræo ; fed amp;nbsp;in alijs aliarura nationum beneficium Chiifti extititinfignetc-ftibus Hebræis , amp;nbsp;gentibus. Quæ mitacula fi qui? Hebræus negct,adducct gcntcs , vt mul-tô minus credant Mofi, fivcrô credendum eft Mofi, multo magis credendum erit Chtifto. in cuius motte fol obfcuratils induxit genres Ion-ginquas, vt dicerent, aut Deum pari, ant mun-diini ruiturum. Qiiiiam in difiundisrcgioni-bns cognoueruntin morte Chrifti folem obfcii ratunijidquc fadum contra omnem naturæ legem, Chriftum Dei filium amplcxifunt ludços iudicatuii non credenresi Teftimonia de Chri-fto nonpetfequar^dudo initio à Magis memo-rando Simeonem,Annam Prophcti(liim,Ioan-nem Baptiftam,ApoftolosduodcciiTi,amp; (eptua gintaduos:viros alios, amp;nbsp;muliercs, qui fueruiit teftes omnium,quægcftlt Chriftus : qui cuin Apoftolis acceperunt fpiritum Sanófum. non perfequar fcos , qui hos audicrunt. quorum in* finirus eft numerus, fi (peéles Hebræos,amp;' genres alias Afiæ, Africæ, amp;nbsp;Europa: non ennuie* labo doôtores,qui orti funtiam ab Apoftolis, vt pudere dcbcat quemque Hcbr.eum , ferre confpcélum hominum intclligentium.tantunt dico, qu« Chriftus nuntiauit fututa de eins fe-cundd
-ocr page 129-,JDfr Aç-W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tïj
Cüfi(3oaduentucap,2 4.Matth. amp;nbsp;j/.Marci,ÖC ii.Lucæ,nunc confpici habere fuiim euentum; item quæ nunxiaxût Apoftoli, vt ante dicebam« in quibus quidcni ita confirmatur vcrus Pro-« phctaGhriftus , vt falfi omnino appareant Hc-bræiquicunq', ncgaucriint ChriftUm. Etfi fibi vifumeft potuiflc .negate Chriftum Meffiam;5c quæ ip(ê f amp;nbsp;Apoftoli cgcrufit, doeucrunt, dC mintiarunt‘..negate inquam hæc contrateftir* tnoniaferipturarum , amp;nbsp;Hebræotum aliotum, Sc gentium, qui crediderunt haótenus Chriftoj quomodo negabut cade, quando apertis libris confpicient Mofem, amp;nbsp;ProphetasnarraiTc, 8C diftinxiileaetates, Sc qux in his aóla funtapud populum Chriftianum ab aductu'primo Cnri* fti vfque ad fccundum î Sc quidem iain poiTunC cadem hæc viderc in Apocalypfi.Tcftimonium tandem nouorum Prophetatum apud Chriftia nos ,quifucruntiam ^400. annisplurimivfq; adhæctempora, arguentHebræos. Illi enim partim interpterando antiqbos Prophetas, SC alias diuinas feripturas; partim acceptis vifioni-bus, amp;nbsp;monitisnuntiarunt futurain fecundo aduentu Domini, illainquam , quæ haólenus vidimus iam à 60. annis, amp;nbsp;quæ inftant petfi-cienda vfque dum addlicatur regnum Ifraeliti-« cum.tantarum rcrum , Sc tot virorii prædiftio-nes non éludent Hebræi, quas genres in toto orbe pcrfpcôlis cuentis comprobaturæ funt ve-« ras.Hîc pauca videnturreftare dicenda de veto» amp;nbsp;falfb Propheta, vt omninô Chriftus venilfe, Sc vêtus Ptopheta fuiile oftendatut. Quandp
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cap.
-ocr page 130-Ijö IacÔK Hóe
capitc decimoodauö DeuteronomiJ : Kfe/ïïaS diciturventutiJs, nuntiaturamp;Eïlfusadfuturus. Si iamChriftiis fuit faifus Propheta, crgopiius adfuit verus. nam verus debuit anteceflille, arque falfus cognofci cx collatione cum vero, vt DeusoftcndiCjamp;iubet.non poiruntautem Hc-bræi oftenderealium verum anfe fuiH'c.aut eo-dem tempore, quo fuit Chriftiis, au t poll cùra adliHC verum expedient. Etfi velint, faKum anteccliilTc, oftendant poll 1580. anhos fc ve-tum vldilTe. Er fi non oftendant verum, quo-modo ex collatione cognofccriir falfus ? fi non collatione oftendent, ergo contra iudicabunt defalfo , quam Deus prascepit. Dicertdumne erit practerea Deum fiuilfe populum fuum fine fuo verbo ,fincoperc, fine Propbeta ,finefta-tu ? hoc erit contvarium diuino verbo, vt ante oftenfumeft. Quod verb poftrcinis tempori-bus debuerit patefieri filfus ProphetaAntichri-ftus,atq; temporeiudicijcijci,patetcum alibi, turn in Ifaia capitc vndecimo, vfai ait de Mclfia veniente contra falfum Prophetam. percutiet terram virga orisfui,amp;fpiritu labiorum fuorutn intcrficietimpium. Et hîcpatet,fifalfus Pro-phera debuitintcrficia vero,amp;: Chriftusfuitfal fus Propheta , Chriftum à vero Propheta de-builfc interfici,quod non cftfadlum.crgoGhri* ftus non fuit falfus Propheta. ergo ante verum non fuit cognitus fallus Propheta. Qiiando iam verusinterficictimpium ,apparebit tunc, non Criftusin eins primo aduentu; fed Anti-«htiftusinfecundoChrifti aduétufupcrbèfuif-
iç. locutus
-ocr page 131-De AdvJ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijr
fc locutns, fupcrbc cgilFc. Quod item In primo aducnru fucnt verus Propheta Chriftus, indo conftar,quia qui cum non aiidierunt, dederunc pœnas quas Dcus minatus cil. ergo tum fuit,amp; anteccflit verus Propheta Chriftus.
Qupd veto pependerit in ligno Chriftus:at-que dicatur in Deuter, exccrabilis, qui pepedit in ligno} non iccirco dicendus cft Chriftusfal-fus Propheta amp;nbsp;alijs indignis nominibus appel iandus, quibus vocaturab cius crucifixoribus* nam itaoportuitexpiationem peccatorû fierij quæ non fit fine fanguinc, vt patet in Mofe. Si autemputamus candcni fieri fanguine anima-lium, perpetuo oportuit cxtitifl'e facrificia ani-malium. quætamê poft Chriftu ceftaruntapud omnes ctiam nationes. Et quôd ita futuru eftet in populo Dei, docct diuina fcriptura.vt PF59. facrificiuni amp;nbsp;oblationcm noluifti. amp;nbsp;quæ fe-quunturcxpofita in cpiftola Pàuliad Heb.c.io Ergo in animalibusfignabaftir Chriftus.quæ ra tio autem fuerit, amp;nbsp;quod Chriftus nô ante paf-fusfueritjamp;r quare in animalibus fucritfignifi-cata expiatio, aperictur cùm my fteria , amp;nbsp;Pro-phetiain Mofefueritpatcfaóla. Ergo quæpto peccato madabatur vidima , fignabat Chri-ftum futurum vidlimam pro pcccatis omnium credentium. Vnde amp;nbsp;fuper lignum lcrperis .æ-neus fufpenfus fuit in delcito , in quem intuen« teslfraéliræ idli àferpentibus ,fanabantur. ita nos idi à ferpente ad interitum , arque fadli ob pcccatumpet ferpentem malcdidum, locum noftiu fubijt Chriftus, amp;nbsp;pepédit in lignolt; la vt
-ocr page 132-Tjï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I ACO B? S R Ö e.'
vt fufceptaîn femalcdidlionenoflra /anémuf hosà mortali vulneie,amp; cum co viuamus, natn quod fadum fuit in ferpcntc illo tune, reuoca-ti debuit ad omnia alia tempora, quæ confe-quebantur, amp;nbsp;quæ anteccirerant. Sunt enini perpétua quæ præcipit Deus, vt de fangninc,amp; adipe non edendo ; amp;nbsp;de agno non coquendo In ladle matris. Et quamuis figura abolcatur,rcs tarnen fignata perpetuô manct. nam quæ Pater tradiditeertisfignis, amp;nbsp;figuiis , vult per Filium ilia exponi. quod fadum eft tcporc quo Chri* ftuspiædicauit Eilangelium Chrifto, amp;nbsp;Apo-ftolis veritatem docentibus corum, quæ figuris Mofaiciscontinebantur. Collatioautcm rcrû fignantium,amp; return fignatarû, vt vnUmquod-quefignatum in fuo figno oftendatur,, id verà fiet in tertio ftatii mundi fub aperta Prophetia perfpiritum Sandum. Ergo quod fignabatuC in ferpente patefadum eft per Chriftum , quod ügnarcturipfefaAus inalcdidum.vt omnesin eum credentes non périrent) fed haberent vi-tam æternam : non folum qui tempore Chrifti fucrunt) fed qui iam ab Adamo liberationem â pcccatis confequuti funt patefiet autem in apef ta Prophetia, quaie in ferpente illo æneo figna-tus fitChriftus. Sin verô Hebræusfadlum illud de (èrpente pendente in ligno rcuocct ad Ifrae-litas tantum idos tune à ferpentibus ignarus diuini verbi faciet illud fingulatc, amp;nbsp;tempora-ncum,quodadomnescredentesomniumtem- i porum pcrtinet. eft verb verbum Dei æternumî atqucillud verbum de ferpente perfeuerat in omnibus
-ocr page 133-Db Adv. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïjj
omnibuscrcdentibus. vt malcdidio, S: mors, quam contraxitnus per pcccatum. Faétus eft igitur malcdidum pro nobis Chriftus, vt in ip-lo peccaranoftra punirentur., Vndcdcipfoait Deus in Ifaia. propter fcciuspopuli mei per-cuffi cum. item, fipofuerit animam fuam ho-ftiam pro delida.vidcbitfemenlongcuiim.ip^ feiuftusiuftificabjt feruos meos , amp;nbsp;cumfcele-ratisdeputatuseft. Vcruni Hebrxo videtur in* lt;lignum,vt qui magna potentia, amp;nbsp;diuinavir-tutereftituturusfitregnum l('raëliticura,in cru-cefuerit confixus , tanquam qui omni virtute, 6c poteftatc fuerit deftitutus, nee intelligune propter quem fadafuntomnia, oportuiiïc pa* riter pcccatorum fieri expiationem. non ita vi-fum eft Ifaia:,qui fcripfit,Cbriftum pofuillèpr» delido animam fiiam.indequc futurum,vt voluntas Domini in ipfius manu profpera agat, amp;nbsp;Dauid. de torréte in via btbit, propterea ex* aitauit caput. Error autem eft,quod duplex ad» I «entus Domini non attenditur, qui deferjptu» eft in Propheris.in carnc,óc humilitate:in fpiri-tu,amp; poteftatc magna, afferemus autem no» locaaperriora.ncis, qui profitetur fidem,amp; nó credit,rergiuerfeturin fententijs obfcurioribus, I «qucinincertafibioblatainterpretatione. O* fcascapiteprimo complcditurprimum ,Sirc~ cundum aduentum Domini.de primo ait. na-tum filium vocatum Iczrael, fernen Dei. cuius fiinguincm virus fit Deus invalle Iczrael. vbi mortuus fit Chriftus- amp;ibi ccftauitrcgnum, 8c üarus Hcbuocum. fccundus .'iduentusfignifi*
-ocr page 134-in Iacob? Brog?
catur in fine capnis, vbi dicitur, niagnus futu-rusdies lezraelis,quando luda, amp;nbsp;Kracl habc-bunt caputvnum tantum, fignificatur amp;nbsp;capite tertio ; atque quarto vfque ad fincm libri dcfr tribitur. Hincdebuitaduertilïe Hebrxus ve-fam praedicarionem Petri de Mcflia capite tertio Aóiuum. qui ait Chriftum debnifTe pari, vt Deusprædixit per os fuoruinProphctarum.poft verb refutiGdionem debiiiiTeellc in cælis vfq; ad tempora reftitutionis omnium,quæ Deuslo cutus eft per os omnium ianftotum fuorü Prof pherarum ab initio. Vt iam locus Ofcæ non eft ôbfcuruSjitaapertus oft Daniel, qui ait 0,9. pii-mùmChriftum moriturum , poft dirnendam ciuitatem amp;templum;atquchxcnunquam rc-, ftituenda.poft ceft'aturum facrificium,futurâm# que abominationemjtandem banc amouendâ; adduccndani iuftitiam fempiternam, complcn dam Prophetiam, amp;: vifionem in aduentu fan-éli fanôlorum.Qu^d veroabominatio cognof-cendji fit poft mortem Chrifti maxime fuifte in populo Dei.in Chtiftianis.docet hîc Danielmc quisdicat banc Prophetiam futile complctam icmporc Antiochi. affirmarurà Daniclecap.ii. Sc in Apocalypfi cap.itcm ix. duratura abomir natioi i6o.fcu 119 6.an nos. nec fuit copiera té-porc Craffi Pompai,amp; vaftationis Hierufalcm, vtquidam Chrtftiani voluerunt. quia poft euer fâm ciuitatem, amp;nbsp;tcmplû narrat Daniel ceflairc iugcfacrificium,atque pofitam fuifte abomina-tionem duraturamvt dixi. ii6o. feu ixpo.an-pps. Siiamhæc omnia fada funt poft moitem.
Çhrifti
-ocr page 135-DI A D V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f i
Chrifti'amp;fadafuntin populo Dei: ergo Chri* ftuspriusdebuit moriantequam reftitucretreg nû lirael: ergo populiis Dti erit populus Chri-ftianuSjinquo hæc fa6tafünr,nó lam Hebvçus. Etin Ofea bæc quoque funt manifefta c. 3, vbi Dominus dicinir acquitiuilfe fibi mulicre quia dccim argcnteis,amp; menfura hordei.iubet ne fit viroakch; acfenoningreffuruadipfam. quod petafturus fit longum iter ; interea filios Ifrael permanfiiros multos dies fine rege, fine princi* pe,finefacrificio : tandem filios Ifiaclquæfi-turosfuum Dominuni Deuin fuum,amp;regem Dauid.Si non intelligituraduenincpriusChri-ftus, antequam reftituatur regnum, quomodo, dicituracquifiuifle fibi Ecclefiam , iturus Ion-gam viam, antequam Ifiacl quxrat Dominum Deum fuumErgointelligiturpriusvenilfcjSc iterum rediturus poftremis fcilicet diebus, vt reftituat regnum Dauidicum, Sc Ifraelicicum, Et fl inftet Hebræus Chriftum non venifie,cùm venctit, necefle erir, vt cùm venctit , mori-atur , refurgat , eat longam viam , cuertantur Hicrofolymæ , auferatur iuge facrificium, Sc iterum rcdcat reftituturus regnum Ifracliticum. Vetùm cùm fint Hierofolymac euerfæ, amp;nbsp;cef-farit regnum,ac ftatus Ifracliticus;3tque hæcfi-. cri debuerint poft mortem Chrifti : ergo Chri-ftus noftermorruuseft Chriftiis promiflus.crgo fi occifuseft Cbriftus , Sgt;c Hierofolyma: euer-
Cx , atque cultus Dei fuit apud Chriftiano» inque Ecclefia Chriftianorum pofita abomi-catiq ablate iuge factificio , quod in eodem. - . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;populo,
-ocr page 136-populo reftituendû fit: non Hcbrçus^fed Chri-ftianuspopulus ciitDei populus : arque Chri* ftum venilTenecefie etit, ac debuiflepati ante-’ quam reftitueret regnum Ifracliticum. Hæcv-beriusin Mofcfignihcantiir:fed quialocaapcr-» taproponimus, Mofem nuncomittamus ; vi-deamûfquc qux pertinent ad Chriftum mor-tùum pro ^cccatis, amp;nbsp;ad primum eiusaduen-» tum. Qupdveniredebueritpriusin humiüta-te, Sz non cum ftrepituarniorum, docemurca-piteprimo Oicæ. vbi dicitur. tune miferebor domui luda’, amp;nbsp;laluabo eosin Domino Deo fiio ; non in arcu,ferro, bcllo, equis, equita-tu. capitc 4i.lfaix,ecce icrùiis meus,innitar ci, elcdlusmeus, in quo fibi complacuit anima inca: dedifpiritum meut» fiipcrcum:iudiciura gcntibusproferct.non clamabit,amp; quæfcquun tur.Hæcpcrpcndantur,amp; inuenienturin Chri-fto omnia: ipfum venilFe in humilitarc,confti-tuifl'e Ecclefi.im,vocafi'c in cam genres,aperuif-fe oculos cœcorum, adduxifl'e credétes in fuain luccm. à verfu autem nono vfque ad dccimuin öótauum exponitur fecundus eius aduentus, qui venir vt vit bellicofus. amp;àvctfu dccimo’ odkauo vfque ad finem capitis arguuntur vt cocci, qui non aduertunt opiiÿ Domini primi, amp;nbsp;fccundi eins aduentus. Ergo fi prius prædicauit tuangelium genribusj fivenit inhumilitate, num Fuit ira denunciatus? acvtab initio rem ordiar.num natus eftet virginc , vt nuntiauic Jfaiasj’num fuir Emanueli? nufil appariiit fi'* }tus Dci in dodaioa, opere^ amp;4ïgnis, amp;c in dî-' . nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.1- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftribution»
-ocr page 137-• D c A Ô V. ’ ftnbutîofiefpiritns Sandi?num filiusDci voa tuseftPfa.i.vbi dicitur.Dominusdixit ad roe, Filius mens cs tu, ego hodie genui tc ? item of-culamini filium ? amp;nbsp;Prouerb. ?o. quod nomen filij cius ? tu nofti ? in Michea C3}?irc egrcP fus eiusab initto,amp; àdiebusfeculi. Piàlmo.45. Proptcrca vnxittc Deus, Deus tuus olco Ixti-tiæ præcófortibus ruis.If.ói.fpiritus Domini fn Ïiermceo,quödvnxeritme. num natusinßeth ehem, vtdiólum eft cap. Micheæ? num fuit puerin Ægypto, vt II. Ofeæ ? num fuitmift'iis Elias ante ipfum , qui fuit Icannes Baptifta, vt fueratpiomiftioin Ifaiaca. 40. amp;nbsp;in Malachia Î.amp;.4? num piædicauirEuangcliumætcrnum? de quo dicitur in Ilaia cap. 59. Spiritus meus, qui eft fuper te ; amp;nbsp;verba mea, quæ pofui in orc nio non reccdent de orc tuo , amp;nbsp;de ore feminis tui, amp;nbsp;de ore feminis feminis tuj. dixir Dominus ex hoc tempore, vfque in feculum. amp;vt cap.9.promifrum fuit prædicatio in terra Zabulon, Sr terra Neprolim via maris trans lorda nem Gallileæ gentium? num eftEuangelium rllud Ifaiae y i. Quam fpeciofi funt iupra nion-; tes pedes Euangelizantis pacem, Euangelizan-tisbonum,prædicantisfalutem? Cum dodrina num fuerunt miracula, quæ amp;nbsp;loannißaptiftac txifteruntfigna veri Meftîæ ante denuntiatain Ifaia cap.4i. cœci vifum recipiunt, claudi ambulant, Icprofi miindantur, mortui refurgunt', paupereseuangelizantur’ Prætermittam di cere deparabolis.de Prophetia in Euangclio,amp; alijs 1 tebus, quæ pertinent ad dodrinara amp;nbsp;veritate 1 j conim
-ocr page 138-Iacob. Broc.'
lt;orû,guæ in vrnbns Molâicis confignarafûhff ad paflioncm , Si mortem , amp;nbsp;refurredionyn, guam anteApoftolis nuntiauerat, veniam. in proditoreiuda num peifeólum eftillud PjC 41. Echomo pacis mes, Se quiedcbatpanem mc-cum,magnificauit contra me calcanéum ? dum fuit çaptusnum illud Zach. ij. percutepafto-rera, 6c difpergenturoucs .«’dum fuit iudicatus, amp;nbsp;condemnatus.num illud Plalm.fecundo,reges terræ amp;nbsp;principes vnà connenerunt aducr-fùs Dominum, amp;nbsp;aduerfus Chriftum ciusînum illud Ifaiae quinquagefimo , corpus meum dedi percutientibus , 6c genas meas vellcntibus , 6c faciem meam non abfcondi ab ignominijs, amp;nbsp;fbuto? num illud Pfalmovigefimofccundojfo* oeruntmanus meas,amp;pedes meos : diuifcrunt £bi vcilimenta mca,amp; fuper veftem meam mi-feruntfortem î num illud in manus tuas com-mendo fpiritum meum annum narrat is nomen Dei fratribus fuis? in medio congregatio-nislaudat Dominum?num,vt multaomittam, pcfhuncdicunrurgenres rcuocariad Dominu in regnum fuum , vt didum eft capite quadra-gcftmofecundo liais, daboeumin feedus po-puli ,amp;inlucçm gentium ? Si iæpeprxdicatur inProphetis, Chriftuscùm venetit vocaturus gentesin fuum populum,amp;genres Venturas in populum Dei in aduentu Mcfli.e, an num ne-celTe cft,autfalfo$fuilie Prophcrat,autnccefla-po Mefliam venifle? hoevnum argumentum «lebet cogéré Hebræos fateri Chriftuin fuifle Mçflîam . Aç nc omtrja perquiraraus çaput quot;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ ynuro
-ocr page 139-■ De Adv. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îjjr
^^nura Jj. ïfaiæ proponanius. quem Hcbræi Volunt Mcflîani tantumtnodo bcllatorem, an num dicicuribi de co. non crat forma ci, nc-que deeor i fuit defpcôlus,amp; cicâtus : vir dolo-rum , vulneratus,oppre(Iùs, amp;nbsp;afflicius, ficuc agnusad madlarioncm dudliis , amp;nbsp;velue ouïs coram tondente nonaperuic os fuum : abfcifus tandem cft de terra viuentium: mortiius eftvbi dereis maiorum criminum fumiturfupplicium Si inter præuaricatores annnmeratus is, quem vosHebræiappellatismaledidum:amp; pro prç-«aricatonbus orauit : à lofcpho diuite condi-tns in fepulchro. Veniamus iain adrefurre-ôionem. num fuitilla nuntiata Pfalmotertio ibi. Ego dormiui, amp;nbsp;euigilaui, quia Dominus fuftentat me ? Si Pfalmo decimolexto. Qupniam non relinquesanimam meam in inferno, nec fanôlum tuum dabis corruptioni? Si non furrexit è mortuis,quomodo dixit Kaias eodem cap. jj.gcncrationéciusquis enarrabit? quomodóque ,cùm pofujt animam fuam , amp;nbsp;fe facrificium pro deliÂo,vidcbitferaen longeuu, amp;nbsp;voluntas Domini in co profperabitur ? quo-, modo habebit parte cum multis,amp; cû fortio-ribus diuidet fpolia, fi poftqua effudit in mor-i tern anima fua no refutrexit 1 Si Chriftus no re-. furrexit, quomodo diciturin Daniele,Chriftus mortuus poft hebdomadas 6i.atq; poft hebdo-madas 7.amp; 6 i.dux venrurus ad reducendû po-pulû,amp; ad ædificandam Hierufalé? Si Chriftus no refurrexit,quomodo fanguisIezraplinOfea diciturvifitarifuper doniurn Jeu, atqj rcgnuni ccflari
-ocr page 140-Î4O’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iacob? Broc.
ccHari dotnus IfracI ; deinde magnûS’futàro» lt;lics lczrael,quandofilij Inda, amp;nbsp;riÜj Ifraël af^ fument fibi caput vnum î Si dicatur in fangui-nelczrael alius ifttclligi quàmChriftus, ergo aliquisfuturusnuntiatur,quifucritmortuus,amp;: poit magnus futurus fit in terris.Verum hoc de nullo alio,quàm de Mcflîa dici poteft. Q^ôd iam debuerit inori propter pcccata noftra,amp; re furgere e morruis,vt ait Paulus, propter iuftifi-cationcm noftram , docuit ante Ifaias eodem c. 55. inquiens- verè längeres noftros ipfc tulit, amp;nbsp;dolores noftrosportauit : vulneratus eftpropter iniquitates noftrasidifciplina pacis fuper eu, amp;nbsp;liuorc eius fanatt fiimus. verfu oélauo ait Deus, propter fccluspopuli meipereuflî eum. amp;nbsp;vndccinio. in Icicntia fuaiuftificabitiuftus feruus meus multos gt;nbsp;amp;nbsp;iniquitates corum ipfo portabit. Sequercturiam,vtin Mofeoftende-returfacrificium Chrifti; arque cxpiatiopecca» torum in eius fanguinc : item ratio quare, amp;nbsp;quomodo in animalibus , oblationibus lie ngnificatus : fed id demonftrandum erit,quan-do apcrictiir Prophetia : quando probabirut Chriftus aifumerein fcfideles a primo vfque adpoftrcmumiin fc rcconciliaii omnia per eius fanguinc amp;nbsp;quæ in terris, amp;nbsp;quac in cœlîs funt, reliât veto nunc, vt oftendamus reftirutionent amp;nbsp;hoc tempore fieri, amp;nbsp;per eum Chriftum,qui defeendens c cxlo ad nos fecundo veniat iudi-caturus mundum : atquc reftitutionem amp;nbsp;iudi* cium fieri lècundum ilia, quæ narrant omnes
-ocr page 141-De Adv, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»4»
Qu^dd iam hoc tempore fiat reftitutio, tria Videntur facerc, vt cerco id eredamus. primùtn dillifio, amp;nbsp;difiinótio temporum tradica in pro-phetia : deinde denuntiatio Prophctariim:tum ipfa opera qux fiunt ipfius reftitutionis defciip-ta in Prophetis. Tempora mundi diftindla ha« bcutHebraei in fuis decern enumerationibus, quarum tres compleduntur tempus ab Adam vfqucaddiluuium ; qiiarta tempus promiflio-nis : quinta Icgis: fexra Prophetarum : feptima Chrifti, amp;nbsp;Apoftolorum ; odaua ftatus confti-tuti Chriftianorum; nono nouorum Prop beta« turn, quae tria tempora Chriftianorum refpon-* dent tribus Hebræorum : tempora baptifmaris temporibuscircuncifionis.vtpcrcurfis his fex temporibus omnino ingrediendum fit in fepti-mum ab Abraham , amp;nbsp;decimum ab Adam di-dum ab HebræisMelchuth. quando Meflias nofterrcftituctrcgnum,amp; omnia quæiunt reg-ni Meflix, Hxc temporis diftributio eft multis modis pofita in Genefi , in Exodo , amp;nbsp;in aliji libris hiofis; eft in Prophetis; eft in authoribus Apocriphis; eft in Apocalypfi : vt fuo tempore patebit, amp;conftabitnos perueniftc ad nouiffi-ma tempora,de quibus vaticinatiis eft lacobus capite quadragefimonono Genefis,amp; Prophe-tæ,amp; Apoftoh. fi Propheria antiquoriun patrum fuit obfeura, fatis aperra fuit nouorum Ptophetarum, qui fuerurrtante quatuor centum annos, amp;nbsp;deinceps in Ecclefia vfque ad hoc tempus.qui quç his temporibus fiunr,nun-tiarunt inftarc. atque ipfa opera iam fiunt rcfti-tutioQis
-ocr page 142-■i4i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iacob. Broc.
tutionis rcgnt dcfcripta in antiquîs PropIiC-tis. atqiie qui agit ilia, cft is, qui nunriauitj amp;c qui nuntiauit in Prophetis, cft is qui agir, cft is qui fecitlongtim itcrOfeaeteriio. qiiirc-dijt in nouiftîfno dierum. de quo ait IfaiaS -capitefecundo. Eccc in nouiftîmis diebus c-rit mons domus’Domini præpaxatiis in vcr-tice monriuin. Micheasprimo. Eccc Dominus cgrcditur è loco fuo; dcfccndct Sc calcabit fu-percxcclfatcrfx.Zachariasfecundo.Siicomnis caro d fade Domini,qui furrexit de habitaculo fânftitatisfuæ. is eftianiDei filius, Deus, amp;nbsp;•Dominus nofter, de quo diótum eft Pfalmo 8. Qujd eft homo, quod memor cs cius,aut films hominis, quód vifitas cum. minuiftieum pau-' iulum ab Angelis J gloria, amp;nbsp;honore corona-•fti cum , amp;nbsp;conftituifti eum fupcr opera ma-nuum tuarum. omnia fubiecifti fub pcdibus eiui. amp;nbsp;Pfalmo (exagefimoprimo. habitabo in tabernaculo ruo in fccula ; fperabo in abfcon-dito alarum tuarum. dies fupcr dies régis adij» cics, amp;nbsp;erunt anni cius in generationem,amp; gc-nerationem, habitabo in fccula coram Deo. Pfalmo 89. vbi de Dauide dicitur. Inucni Dawid fcruum mcumvfque ad vcrfum ji. ilia de Chriftodicuntur, quænulli hominum tribui poftunt.cuius humilitaspriusindicatur averfn trigefimoquarro vfquc od quadragefimum. Et cùmhæcaduertunturdicidc Filio Dei, in quo faluari funtomnes omnium feculorum creden-tes etiam aduertiturillud dici de Chriftoa Dauide. Dixit Dominus Domino mco, fedc d
dextris
-ocr page 143-De a o V. ‘ ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'V4J
tlcktnSmeîs.vt Filius Dei fit, qui fed et ad dex* teram Patiis. arque fimul aduertet dodus Hc* brçus hune filium Dei fuifie fignificatum in ip-foCoema addcktram pofito in figura ilia dc-cemenumerationum. aduertet quæ dida fünt i Salonione in Prouerbijs: quæ dida funtin Eeclcfiaftico de Coema , amp;nbsp;Bina, omnia de fi-lio , amp;nbsp;de fpiritu Sando elle intelligenda ; at-quein filio ,amp; fpiritu Sando efiepetfeda/per-fîci , amp;nbsp;pcrficicnda omnia, qui quidem figna-ti funt in duobus Cherubinis pofitis fuper at-cam fœderis: quôd mittendi effent à Patte ; per qüo'spcrficienda effent omnia futuristempo-ribus , amp;nbsp;ftatibiis mundi, vtpcreofdem ante perfeccrat Pater omnia. Hinc cognofeet ftu-diofus verbiDei Sandum Ifraëlis,qui totics inculcatur in Prophetis ,eflcverbum Dei, e-iusfilium , qui per fpiritum Sandum locutus fit in P rophetis.in quibus dum vno in loco fie-pius inculcatur nomen h'lh’’ in hoc nomino fignificarietiam Filium. Vndc ait Pater in O-fea capiteprimo. Domus Inda miferabor : amp;nbsp;faluabocos in. ch’’hVHri1u^hoc eftin Chri-fto , in Filio : qui item in fine terri j capitis dici-tur Dominus Deus, ac vt intelligas Mcfliam Deum, additur amp;nbsp;Dauid Rex, Et in Michca. ex re mihi egredietur , qui fit do-minator in Ifracl : Sc egreflus cius ab initio, d diebus feculi.
Hinc cognofeimus dum in Mofe, amp;nbsp;Propha tis Icpjjflinic vno in loco, in vna fentétia ter re-petiturnomé l^'},*j',indicariPatretn,amp;Filium» amp;
-ocr page 144-»44 I A c o Ö K. o c.
fpkitum SanAum locutum nobis : atqüc tti vno nomine cognofci vnum Dcum. atq; cog-jiofccmus in data lege, amp;vcrbo Dei jinopcri-bus, operationibus , ac aélionibus Dei datain «(Te noDis magnam doóliinam de Dco.de qui-bus rebus omnibus , ac de earum rationibus jioncftnunc dicendi locus amp;'tempus; quód hæcpatefaCicnda fintin apertione Prophetiac. Nunc hxc breuitet diâa fint de temporerefti-tutionisregni, amp;dc MeflÏa.vtintelligant Hc-bræi quomodo nunc fufeipiendus fit Cbriftus ; fequicur aurem vt i Ua oftendantut fieri, per qiiae paretur regnuni Ifiaeliticum.fcd antcquàm id fiat, videtur commodum , Ci fimplicioribus fa-tisfaciendo per certa capita repetemus fuperio-ya, amp;nbsp;ordinc pcrucnieinus ad hatcpoftremare-ftitutionisregni-
Quando dedit Deuslcgcm »promifitfe mi-furum Mefiiam , qui loqucretut verba fua. SC Prophetæ omnesnuntiarunt eins aduentum,
opera. Hinc conclude tu Hebrææ expofitio-nem legis fuifieexpedtandam àMeflîa ,amp; poft rrophetas Mcfiiam fuiffe venturum. venir vc-ro poft Prophetas Meftias; expofuit lcgcm,egit qui feripta funt in Prophetis.
SinegesChriftum Mcftîam,negas Deumfa-jCere verbum funm , amp;nbsp;opusfuum , amp;nbsp;præftarc niifericordiam fuam , amp;nbsp;firmarcregnum fiiuin in Ecclefia , amp;nbsp;populo fuo in gcnerationem,flC gcncrationem. qiiiaaliâsbæc non extant:amp; ica lacis Deum mcndaccm. Siaurcm eft Deus in bis verus, quæ promifit ; ergo Ghiiftus fuit ve-tUS
-ocr page 145-gt;tgt;t Adv. - I î4i ttls Media ,’ fub quo vctbuni Dei, o^us Dei « n);iferrcari[UaiDei,.amp; eitisregnuni perlen erac.
Daniel nuntiauit port:' (gt;i. hebdomadas paf-fnrum'Chrirtnnxn. quodtempus dodoics cog-' nofeunt 400. annorum abiiJaProphetia vlqud aïlChfiftôfrtid Si iarii :Hebræi id non cogiiof-ennt, fiiçiunbDânielem nicndacem.
Vndc;iniMolc,amp; in Frophetis cognofeimus Deutn pet- gt;Mviltam dcbuiilc nouum vetbuni facere.ni^lutnantem cxtititiani àbis millean-nis praeooctdqoodfaólnm eft petChriftum, S£ fob Cbriftor ergo verbum Dei, fuit vcibunt Chrjfti, amp;nbsp;Apoftolorbm. •
Qubd atlndm firent verbum Dei, quodlo-cutus eft ChriftuSj patet amp;nbsp;ex régula, quatn de-* dit Deus in Mofe. vt qui loquitur verbum cum Prophötia,quJE vera habear euehta.lit illud ver-» bum Dei. in qua régula cognofeimusdiferimé inter ferrptores verbi Dci,amp;; alios» quod illi om «es cum doxftrina tradant Prophetica : comple-tantôt cucti praefentibus prætcnta,amp; futura, roóhinaChrirti amp;nbsp;Apoftolorum itafchabet: tompleólitur cum expofitionc legis Mofaicæ prxfcntia,prætcrita,amp; futura : vt iam in eiientis patuit, amp;nbsp;patebif. Ergo conftat Ueccirario do-4ftrinam Chrifti, He Apoftolorum elle verbum ■Dei.
QiijSd duplex fucrit nuntlatus aduetusChri-■fti futurus priuxin humilitate, port turn m.rgna Îoteftate, pater capitcquadragelimofccnndo falx, amp;■ nono Danielis ; Sc primo,ac tertio O'* dex, vt ante vftendimus.
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K Si
-ocr page 146-1^6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IA C o B? B R Ö C.'
Si Elias mitten Jus fuitantc Mclliani.rhlflif» fuit in vtioquc aduentu. Si uafci Jebuit ex vir-ginc,amp; id fadum cft. If.7.
Si debuit vocare genres in populum Dci, Si idfadumcft. If. 41.
Si debuit fmarcægrirudincs, fiifcitarc mot* tuosin virani,amp; milita miracula edcte,amp; feip-fom cxiljfcitatc c mortuis) de hæc quoqiic fada funt, vt ante oftendimiis. Vndc quæ Ilaiastoto capitc quinquagefimotertio nairat:itcm alibi ipfe amp;nbsp;alij Prophetæ de paflîonc, morte, amp;nbsp;rc-furrcdionc Chrifti,omnia euenerunt inChrifto noftro. ac ncccflc ciat, vt in Mcflîafièrent« nec dicendum fuit, ipfum efle malcdidum, quod pepéJeritin ligno) quiain hoc benedidionem nobis peperit, vt docct llàias capiteillo 5).
Si hæc non recognofeunt Hebræi in Chrifto noftro, oportet vt expedentfuturain fuo Mcl* fia. ar id tardé fier, 8c nunquam fier, quia noa Ïiatitur Deus fine fuo opéré perfeuerare popu-umfuumbis milicannos. linnolunt inquo^ quam fieri, ergo vanos conftituuntProphetas.'
Verum vt non vanifucrunt Prophetæ ,ita ôC Chriftus apparet verüs in his,quæ de fc nuntia-uit futura, quæ de toto ftatu Chriftianorum , quæde eius fccundo aduentu. quæ manifefta futura funt breui omnibus in toto mundo gen* tibus.
Vt iam ad fecundum aduentum Domini vc-nianiusjhabuimus Eliam , qui ante Lutherura nuntiauitadefte Dominum,qui innouetiatn iam ftatum populi Dei, vt ante per quadrin-gcnt09
-ocr page 147-_______ D e A D V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î47 gentos annos cxtitctunt plurimi, qui eadem nuntiarunt.
Etdumnoftro tcmporc quadraginta annos prxdicatum eft Euangelium , nee attenditur quid interca concionentuinobis Prophetçjçcr-tè dum ortæ iunc pcrturbationesGallicanç,po-tuimus aducrtcrc tune figna fuifle data nobis de fccundo adueneu Domini non folum in Euan-celiftis ; fed amp;nbsp;in Prophetis. de quibus quidem «gnis didiim eft in libro fiiperiori.qnæ habend turcapitc vigcfinioquarco Mattbæi,amp; ij.Marei, amp;nbsp;i/.ac xi.Lucx. amp;in Epiftola prima amp;nbsp;fc-CundaadTbeiE habentur amp;nbsp;capitenono Da» melis, amp;nbsp;libro 4.Efd.capitc j.Óe p.haben-tur amp;nbsp;in Prophetis, qui fuerunt apud Chriftia-nos. Neercftèpoterunt negate hæcrellimo» nia Hebræi.quia veritas in euentis firmam red» dit coruni authoritarem. Cùm ergo omnia fig« navifa fint data de fecundo adiicntu Domini, non poteft à quoquam iam verô negari,
Nee Hebræus, nec quifquam alius reftè po» terit obijeerc minus Prophetas narrare Hifto-tiam noftrorum temporum , amp;: qiiæ hunt in fc» cundo aduentu Domini : quod Prophetæ non propria nomina ioeotum,amp;perfonarum Chrl flianorum,amp; eerta tempora memorct, de tem-poribus aiunt fc fcriberedcpoftremis.de qua rationcdiótum eftanteiamp;inapertis libris ilia magispatcfict, quantumverô adpcrfonas,amp; loca attinctjdcbcbunt Hebrçi feire Chriflianos veniflein duodccim tribus filiorum Ifrael, vt jnonitifuprus à Mqfe cap.x2.Deiit.verf,7.
gt; nbsp;nbsp;..... K i Cùm
-ocr page 148-14® iKco^ B'rqc;
Cùmautcm habitæ fiot. dcniwtwti«ncs fecundo aduentu Dorajni, amp;nbsp;fignajcius-inftan'» tis, amp;c opus reftifuuoiïis Hat apudcpJ, qui funç Jfrael, Óc populus Dei; debiumiis iiinul elle niouiti ex Euangeljllis, amp;nbsp;ex.capice 40. Ilaix. amp;nbsp;vdwe4. MaUehÙE, osportwillcrepcti paimum prçdicationeui Euaaigehcain injdo pruis,vt di# étû eft Elia; deipde hen alia, quæ pertinent ad rcni bellicam. Et bine ahimaduettcic dcinceps potuimus in vniuerial’rophictia idem duplex opus Dominidelcvibi in eius fecundo aducn* til , praedicationenl inquam repetitam Euan-» gelij, amp;nbsp;opus bellicum,: contentionem verbi * amp;nbsp;armorum.in contentione verbi inuenientur difputationes Euartgclicorutn, amp;nbsp;Papiftarum ; ptogtelTus Euangelij in varijsptouinclj's; dira Papiftarum inqmhtio ciim in alijs facris aut tlioribus lignificata, turn in lobo exprclta.bcl-» licura opus videbitur cœptum in Gallia, vt de-» fcribirurin Ifaia capite 19. amp;nbsp;zo, at. 8c zzi cædes Euangelicorum in cadctnGallia fumnia-tim cxponi capite tertio amp;nbsp;5. itéra Ifaiæ. ca-» fûte 14. amp;nbsp;44. Icterniæ, capite nono Ezcchict is,capite vndecimo Zachariœ, capite i5.1ib.4. Efdræ: vbi fatisdiftinûç alia bella futura nar-» rantiir.vtetiam capite 40.Iercmiæ,Sc deinceps» In proniilEonibus Pliaraonicis potuifti videre pronuftioncs Papifticas de cuku Euangelij, amp;nbsp;pace, atque ira videbis alia, qua: fada, amp;nbsp;did* funt ; quæ fiunt nunc amp;nbsp;rcliqua, quar fient dc-inceps narrata in Prophetia.quæquc non per-fçquimurraçniQrafe j 8c exponcre; quiatem-. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pora
-ocr page 149-De Adv. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I4j
porahæcnoftra dabunt crania expofita, amp;ia fuperiorilibre monuimusaliqua.
Illud dicam futurum , vtcùra viderintho-minesomnia,quæfaôta funtnoftris tempori-bus.fibifnifle narrata in Prophetis: nec dura ilia ficrenr, dumque ca eadem læpc legcrcnt,fe animaduertilTc Icgilfequæ vidèrent effici; amp;nbsp;vidilTefieri,quæ legerent ; exclamatutos iia-gulos illud Prouerbiorum capite 50. ftultifli-mes fum virorum, amp;.prq(^n^^ bpminum non cftmecum:non didîci faptentian). non noui feientiam Samâôrurai dicét Hebræus.
pcrucjitum eft à Ccthcr ad ipfum yfquc M-cl-chuth, necante, nctnuriéaçfqetrltpus cütfiiiu temporum, amp;nbsp;operum Dei. HidclbergæaHno
LX’X III. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;=
FINIS.
-ocr page 150-CORII 6ENBA. j ' (*ae'(ui4.Lio«t7, miottut. p»j.io.lta.»4.confplcïu««ir. pK rj.Hn.'ii.mnqorecar. pag.i{.Un.igt;..qüi. paj.lo.Iine.tl,repen-nckptxretiu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pag.5).1i.i.(id quod eltab I,
faianacatuni cap.4(.(.) pag.)7.I.X9.lt;]UZ. pag.4t.Ün.)aJacuin, |gt;ag.4,.l.).przilata[utn. pa.40.ti.14.hcc. pag.74.11.10 Jucura, pa.,74'.l4.Demn, pag.iit.li.4.biAorit. pagi.tß. lin,7.lt;Icliâo, pag.t}j.Iia.ii.fuumptitallin4el«. pag.i,7,lifl,tx.5CB«UJn,num4 Re. 14 i4ia.ii.aoaa.i
-ocr page 151- -ocr page 152- -ocr page 153- -ocr page 154- -ocr page 155- -ocr page 156-