Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

MA R E R V H origine, ET uita fandiffimorum , antiquifTimo/ tumcçPatrumex libro Genckos brcucs Aphorifmi p ez *

RENDO IN CHRISTO Prf« tri ac Domino.D.Bartholomaco Sua ucni05Dei gratia Epifcopo Caminé« fi digniffimo,acDomino.fuo reucrê? ter colendo, petrvs ar«

V c T V s tuns ho/ nor,R.cuerendifrime in Chrifto Pater ac Domine, admonuit me eum, ^uë iam pro xime antetibi dedica

uilibellum, tria ilia capitaGenefeos augcrc,poftquam tu interim honore profecifti, ego interpretatiomc e« iuslibri publice docens pcrrexi,x/ quum duxi eundem mcum laborem

B P I s T o L A iam pauló audiorein tux tutelx fub^ mittere.Cuiusxditionis tu ad eb mihi prcbuifti occaGonein,duin ab eledio ne Epifcopatus tui hie apud nos Stet/ tini aliquandiu domi tux ageres, aedi fce(rurusinterrcgarcs,quibuspotiffi mû ftudqs pijs meditationibus nimum meum occuparem. Ad qua in terrogationemeum nonferebat tëpo ris angufiiaprç tua feflinantia/efpô dere pro mea (ententia, diftuli rem ad tempus commodius,SC copiofius. Et Ut tandem qualirereunq; fummacuin reuerenria reipondeam,dcftinaui bas meas pias meditationes de fandilÜ/ morum pacrum uitaT. S. dedicate,un de cognoicercs quibus plurimum llil drjs ÔC meditationibus occuper SC ob leder. Vt mea qualiacunqj uerx pie/ taris ftudia, tibi de meliore nota coui mendarem, toticß Eeclefix confecra/

rS.Non grauatus nee ueritus mc tiiOi totiusc^ Ecclefix fano amp;nbsp;fando iudi/ CIO fubijcere,bene confifus de eins er ga filios fuos piecace dC clemêcia,dec^ tua erga Rudiofos, popularescß tuos beneiiolentia. Atcç ut tibi de hoe no* uo fufcepto Epifcopatu graruler,cp felix fauRumep fit ad Diuinx MaieRa tis gloria, Ecclefiïcp ChriRianx xdi« ficationem amp;nbsp;decus. Vt^ß meam tibi ut Oomino SiC Patronomeo exhibez am fpontaneam promptitudinem ad beneprecandum, ut Dominus te ue/ ris üeri cpifcopi infignrjs ÔC uirturib. decoret,quas Diuus Paulus ad Timo theum, Titficj; rccenfet,quib.iam an« teepifcöpatumtuum fatis fplendide fulgebas, eas adaugeat SC confirmée cum magna felicitate, quam diu uixe* ns.Arbitratus mc, tibi rerri fadurum cR'enoningratam hoc oblato libelz a } loj

E P 1 s T o L A lOjdumfcio. T. S.impenfe ftudercôC gaudere bonis, ueris, amp;nbsp;facris hifto/ rqSjôC maxime his,quas citra control uerfiam fcimus efleuerilTimas, ualdc frugales, amp;' admuUasresin uita pro imitatione fidei, amp;nbsp;integritatis fcitu neceflarias , uc fandilTimorum pa» trumAdam,Noah. Abraham, Ifaz hac, lacob lofeph perfpiciamus exempla, quafi uiuas totius pietaus imagines , quorum extant prardara amp;nbsp;diuina in omnibus facris biblqs teftimonia nobis pro imitatione pro/ pofita. Et quam uellem ut huiufmo» di pqs cxemplis omnes homines a pri maætate imbuerentur, uteorum imi/ tatione effoi maremur in terris, quo/ rum olim confortio xterno gaudebi/ mus in codis,ut ipforum ueftigtjs qua fi frugi amp;nbsp;bonx indolis filq infifterc/ mus,inqyibus fpiritus fandus coh/ fpicuii

fpkiiis argumentis habicauit, ÓC Dez* usipfefxpius cofàm huniana formai familiariffimè locutus conuerfa/j tiis cft, quibus amp;nbsp;Chriftus fufceptuz j rus humanitatem jdignatus eft fieri contribulis. Quorum uitamdumpuz blicedocens qua potui breuitatc ex plicaui, breucsfaltê aphorifmos pro laciliofi memoria confcripfi, diftribu ti facri panis minuta fragmenta ex iuf fu Domini meilefu Chrifti colligés. Tria autem illa capita omnium rcz rumoriginalis creationist conftitu tionis, trium linguarum forma addi/ dijUt quibufcunque lauticijs noftram iuucntutem ad facrarum linguarum ftudiainuitarcm, ipfacpprimis labris prxguftetipfarum fuauitatem, ut per fefc fua fponte adfedct, fed uideo ip* fum ftudium apud nos adhuc effe ual defrigidum , t negledfumgt; quod à

prima fronte Äf inexpertis uidctur diî rumâ^fuperu3caneum,ôlt; dum pauz ci adfunt exhortatores. Cum tarne in pietatis negorfo SC theologica pro/ feffione cum primis necefTarium Si ualdè commodum eil, quod mecum fatentur amp;nbsp;locupletes teftes funt o/ mnes facrx theologix primarq pro/ feirorcs.Tuefanditatis erit bona ftu dia pietatis artium , 6i facrarum linz guarum fouere, ornare SC prouchez re, aä ueram facræ reipublicx conftiz tutionem conferuationem. Quod quidem iam fatis ftrenue facis,SC por ro facies,etiamfi nullus moneam. His T. S. ad multos annos, cxtremamcç xtatem Domino faluam commendo, ad felicem tui Epifcopatus admini/ ftrationcm.Me'cp ÔC rrjea omnia,6C fin gulatim has pias meditationes tux tü telz et Patrocinio fubtjcio, Ac precot

Ut ftudiorutn meorum pn'ncipia bc/ nigno uultu SC beneuolentia foueas, cxiifcites ÔC prouehas. Promitto me rurfum pro uiribiis fore promptutn ö^gracum. Stetttni dienatali

PnwMfw cdfJttt,esi t^HIAifûf/jComineto» fgt;us crclt;ttioms,ftxd e* rum^

Primo die.

ram. T crra aw tcm erat infor/ mis 8lt; uacua, ÔC tenebrxerancfw per facie abyffi Ct Spiritus Dei mo tabat fe Riper fa/ dem Aquarum.

rcrnus

nofter in prima rerum origine creMitcalum crter» rlt;im,hoc eft, ntiffdm il Um ex cjud caelum cr terrdfieret, Totunt, cutus poded diftingmt partes

«er/’ü jinguldrebdbct nomen plurale, C eft ntyjleriiim diuinictrini tatijper/onar«m,inu« mtdte JubjldnMtuni^

A 2. U5^

Dixit que De/ us:Fiat Lux:3ó falt;RaeftLux. Et uidit Deus Lu' cem quod elVet bona: ÔÔ dilfin/ xit Deus inter lu

«em6C inter Te/ nebras^Etuoca/ uit Deus liicein Diem: amp;nbsp;Tenez bras uocauit No dem, 5«^ fui tuez fpera,fuitcçma/ ne Dies unus.

Et dixit Deus: FiatFirinamenz tum in medio A quarum,Slt;:fitdi/ ftindio inter Az quas Sc Aquas»

Et fecit Deus Firmamentum, diiïinxitcp inter Aquas,quxfunt fubFirmaméto, Sc inter Aquas qux funt fupra Fiimamentûjamp;S factum

operif (rt'unt per« /0«lt;(ra w f.gnißcdntruJcm, in» formem,inMem, uac» dm,incultlt;im, crinor» ndtdm ilia mä/Jlim ter rlt;e, ^uitn uocdt XKos confufitn mifccl Idm. LXX.uertunt «Ó j»aT©- àxÂTttj o-kv/k:»! iid eilfibfcit rdm,ini»ftbilem,indi» fiinildm,ZTmd[gt;pdrd tdm molem dquis aby[ ficircumceptdm^

Mons tileßnritus Dei fuit operofus fed in tenebrisjin inuifbili bus et/firitudlib.crea dturis,lt;}u£funt fupr4 etdnteomnes uifbiles crcdtarat, mimlirdto»

1 N fââruîneftita.’Et uocauit Dcusfir marne ntum cœ/ lum:2lt; fuit uefpe rajfuitqûemane Dies fecundus.

Et dixit Dcus: Côgregcntur A quzfub cœlisin locum tjnum ut apparcat Artdat fadumt^ eft ita* Etuocauit Deus Aridam tcrram, ËC collcôionem Aquarum uoca/ uit maria îamp; ui/ dit Deus quod ■cKetbonum. Et dixitDcusiGer^ minet Terra hcr bam uirentem qux

rÿJigt;iritut,UcirMifÿ primo. AKtincubdie bat eit ut fcecunddrct edf,amp; produceret ua* riM formas feu ß^ecicf, ut duK incubât ouis. Nam ut uitellus cA in medio ouo circumcep» tus albumine, itd terra erdt undiq; circumccp taa^uw. ffdLioi^.

Priusq Dcw credt Itifibiles creaturaSfCre dt lucem, V dccendit cdndeldm dd ijudin co* If ici poßunt.

Luxilld diurnalit efbt qudtn poSled tilaftrat foL Dißin^Utcttn» d tenebrit, inuifîMia tb inuifibilibus ,cdqùe ell dieSiConAitutio r:3r

s PE T,

3? •»’AQ quot;(î?

’»■sç

V ■'^‘?, ti Vy

î quot;^0'n*'.^\“\«n FY-^n-i

' ÿ’'^'’^a a^y !\rn'-*’TaV ^'3'^ ’'’gt;Q“n^y xy-) Sa'Syii^ nw« ’^nris'? a''ü'quot;‘a Q'ï}'?« gt;’*y-’n''A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•’

VF *4- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T

lî^N Ji^T^VHy }^C^Vilgt; O-nÙÿCf/ a!Tt^:.Alt;^ T(t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j{gü KlÜt

IN GE fcminificet ï (emen;et lignum ; firudiferum, fa/ tiens fruAum iu/ ” xtafpeciê fuam, I cuius fernen in fe : metipfo fit fupcr 'J Terram, 0C fa/ '' duim eft ita.

I Et prodire fecit * Terra besbam ui * nbsp;nbsp;rentem feminifi/

’ cantem iuxta fpe '* ciem fuamjSC ar/ ' borem facietem I fvudum,Cuius fc ’ men fit infemct Î ipfa iuxta fpeci/

quot;, emfuarn:Etuidit * Deus quodeflet bonum.

Etfwituefpcra, fuit/

îirwaweMtwm urri us txtettßo fet u«i«i« Hçb/teos yT dice Yetur.Gnec's^i^^dfiiX ' Ldfitt'î /îrmamehr«»» dtcitK ,quodwaxiwà, fxtcn/aw illam mo

Jrm aqud’M [uprn rœa los fuflinet per uirtu» te m uerbi^quintumuis limpidißimü et tcn«i/à /irwMfit.No» fecus «ic fi quis uefici lt;tut {gt;Ml[am fufflido extêddt, iMut finguliftdtus Dei fdd» (tnt ftngulds fiihdrdSt qu JJ po/icd orndt,dif* cernit, v con/^icud$ reddit oftrii.

INGE J, fuitqûetnancDi es tertius.

- nbsp;nbsp;Et dixit Deus:

J, Fiant luminaaia ij in fîrmamento ÿ CœloruiUjUtdiz ftindionê faciât inter Diem 6t in

I tcrNoâcm: Et U fint infigna, in certa tempor (J rajôC indics,at/ que annos, Et

. lint proluminari I businfirmatncn I toCœlorum,ut t lumen præbeant i fuper terram gt;nbsp;ÔÔ faâumeftita*Fe i. citaût Deus duo

Luminaria Mag'

*' naLuminarema fus

mIiî ««meri tSt«M a^s Hornen habet,guod ab aquis,inter pofnum ipfas difcernit 13' fuRinet. Gi lt;ec«j ev ƒ «»oc dtcilHr ab 0 ÇÂM quad fit fierßiicacißi* mum, Autabeverâ,^ gteu quafi inuifibile corput pra tfBontu« dîne. Ldtinù ccclum di /lHmgt; p«fo à KatK®‘ quod udcuü fignißcat» Singulù dirbttf di« cido faât Deus, Ht de cUret omnipotentidM Gquot; diuinttdtem ucrM fui, nam quid eß facit husdiflu,etqdefidifa /ïctliuj failutStaa rer^ id^i un4d(C)imô un»

TsvJ «sÈfce? » tâiTO «VTOVÎ Ó ip s-ejti^«« ’' ^Vƒ«WV, Ûg vw^ uét T«f J-Âf.ltS“

« PE T.

tzivn ^Stlt;')3n n I—»biüTSTa'? n nV’'Vri ; w32r\3n

ÿ'V-\a o-’n’?« V«n’? ts^.ja^'n î ’T'^Çü'^3?

n v?

nn r?’' ^^iAn

1 N

îusîn dominium J, Diei,2lt; Lumina* •j te minus ad doz 1 minium No(fi:is, £lt;Stellas»Pofu/ ÿ itcp cas Deus in I fitmamento Cœ liyUlIucem prxz J béantfupet Ter

tam. Et ut doz • minarentur in di I cm,atqueinnoz

âem,6C diftinât . onemfeciantinz * terLuccm,amp;:inz terTenebrasiôÔ

ckglt;tntij?i»!O ordine fdpirntißimuf iUc av« cbiicdor DcMS in ex» truenda domo proce» dit.’^rimMW ponitf«« ddmentum terrdjei» de trdumgt;,CKl(lt;:po)lcilt; pdrietes.fcgrcgdt A« qudî ; debtnc AppdrAt drfSipfdm terrÀ,edm* f[ttf cxonidt Mdrio p4« ttimëtojommgcnij ber biî ^ßoribus'.fmula qitc præpdrdt c itum i» berbw erdibohbusfit militef«t«rlt;e. De bine exorndt ez tda buIdtH/œlumJdrttnd« ribus cr Idfjucdnbwî, luminitus et dJlriî.TÂ demprtepdrdtfdmilid», dnimditft

lt; nbsp;nbsp;nbsp;Et dixit Deus

'ƒ reptificent Aqux teptilxanimçuiz uencis: Etuola/ ’t nie uolitans fuz V per Terrana, ad **. tacicm firmamen tiCœlorum.

'^1 Et creauitDcz

*1 us Cœtos Mag/ nos, omnena AnimamViuen/

I N G B N E S; IÇ dnimdtttift, pâtrifdmi» litWHrntHro bomim:»! omnidtnpdrdtobdka lt;tt. Udutproprifj^ta me m««d«î KÔan®* dicdtur, quafi (xorMa tißimd domuî .Et om« nid commcnddnt no« bis bonitdtcm fâpùn» tidM, prudentidm, €3» cHrdiw Dct de nobis zy omnibus creaturis.

f lern quant repe/ ^nem drüdpropriè rc fecerunt Aq^ç de natwd didu e/l pr» iuxta fpeciewfu. pterftenlitiitê,po/lbe am. Et otnneni nedtdionem didd efi

I uoluctem pen/ . natamiuxtafpc/ ÿ, ciemfuam,8gt;Cuiz ditDeus quod cf fetbonum.

à fertilitdte 5^ femper dppetdt CZ af» feâet gemindre.

Mdre.dfc

I fpCciem fuam,8C f iumcntum fëcun jj dum fpcciem fu/ 'am,Çlt;omnercp/ ÿ tile Terrx iuxta fpcciem fuam.Ec I uidit quod effet ’ bonum. Dixitc^ , Deus: Faciamus

Ergo Dlt;Ms eft omni« «m opt^JMî CZ muxt« mm.

QMfflto loftgiMj cre rttDeuî.tiintofttfctilt« ores res fäcit »ideoqae plus luminis tiddit quo con)J’tci4ntHr,ut fie in fuis crcdfurij uftj-gis con^^icHUm [cigt;r(e britt.

Qttdrto 4ieor»4t firnidmentum, di« flitguit ßgt;(jicr4s ccclc« fie J luminifcuî.deman« ddtqjillijcertit officiât l’Ut Pg”«* prsefAÿit futurorum, utdiilin« gHiint ccrt4 tempora 4nni;diej,dictum^ par tes CT Oper«.

hftra funt (juafi ac» B a cenpe

, hominem in ima ginenoftra,iux/ i ta fimilitudinem noftram: ÔC do/ minentur in pif/ , nbsp;nbsp;CCS Maris, 2lt; in

ÔC in iumcntum, ê^inomnêTer/ Tam,Slt; in omne “ reptile reptans fuperTetram.

cenfe,fdcuîi,Î4mf)A9 des, cr licbm pcnjilcj in ornttüßimaiUddoit mo.

Solus fol per fee^i lucidum corpuSiCiCte» rdtiflrdfunt op4ca,ir^ rddidntur dfole,rejßli^ defcunt, er (iiHtngUHt fudt jfilxerds. Mtw titnt'tfërem, (3“ bttwo«

»4 PE T.

-VaT« ’D'nV«

n äs'«

Devis,omnc^d perfeüißime» Aftrit fcc cratjÔÔ ecce funt corpora fimplicia ratualdebonum. tcuißima,lt;0- incorru» Etfaâacft ucfpc ptiWù prlt;etfr eßcnti ïajfuitqûc tnane, ai» or compofitioneia DiesScxcus. elementorut»,quamttif

fecundum fuam pote»* tidw baknt dliijuitm cogNittonew cum tkmiH« tK,non tante» fecundum effentiam,.

Vt dits (tnte folem,ita ufgetilt;nti4 lt;i»f e cdftM crf lit fol illußrat c4ftr4 ad» . iuuttnt ucgetitntid.

l A/lrrfUntMwhdlifttttterfcMcrfdtiofiw.wotf« I «edifliontî, idfo^ «o» generdntur »eq; multipli I cit«t«r,fedfunt tone credtur« Dfi dd f««m fine faHa-Quicquid fuprà ekmentif eH non gentrd« twr. Qtticquid fut elementw eß generdturifrufli jîcdtjCr mulliplicdtur ex element^« Elements igitur funt generdtionis,©' corruption» cduf«. Ajlrddtttddiuudt elementd.TêperdtHrd ckme» torum ejjtcit gencrdtionem,fdmtdtem,cr uitdm*

l.X'.rAbilis utrbi Dei uis eH quod f^ecietIK^ ^cofundunturgenerAtione/ed quMct ßgt;ed(gt;l' «»»» jpeciem procréât ex fuo femme.ttquod d’' nature fpeciei tranßt m fuum fernen.

fit ex confufti diuerfis^ciebus et fetmtubuh^ txtnuttldto femme,aut ex certo confilio Del-' Poti uerbum creattonts.fequitur uerbuiK^ nedtâiomSifeu procreattonis,crapparet ' rax fuifje integra magmtudmit, priufquatn P'* Vt pronuntiauit uerbum benedtâtouititrftiquot;^ dum illud omnet mafculos coëiffecujuitfix’'^’^

in fuiJfecie. Docet pudkitiam in adolrf‘^ ' iiitCrcoHtttgium in luuentute. nbsp;nbsp;Pi feet O'

Ment tandem materiam aqua,fed diuerfi»r tnam Cf uita genus, Dihgtnter objma wquot;'*' ‘ bite cr uarium opifiemm Dei in Jingulis cr duiumJftciebus,ut glorifices Deum.

• teMofetdtfcemit dies dierumq; operas-‘ crctie funt animatium terreRriumJfecics,id'^ lt;nbsp;mentum, befiid,cy reptile, lumentum = mal placidum herbu uefceiu. Beüid eâ ai^

pcrox ex rdpiitd Oquot; cdmitwj uiâitdns^ Reptile ex prædidi!^ ferpit humi» culos ut conJl'icidt crglorift tes mimbile opus Dei in terreâribus animanti* tus.lmpius dd hlt;ec pldne cœcus crmutuseU, J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Omniî credturd Det fcond efl poßtiue crori»

. cdh (loflri. Htc itrrum ponitMr trinlt;c nmtdtif i» Deitdfcjîgmfcdho, ubi dicit:Vdcumus,G- po jlfd in^Hit;Crfdi«t DfttJ.lNdkdt^/i«g«Idri co» filioDeicredtum efphoininem,ciuoddebet no* flrdm ergd Deum fidutiam confirntdre^

Honiofft ultimdCr prafldntißinidcredturi ticifdfld dd imdgincm Dei»«t ft omni!gt;«s crrd« taris qudf] uifihlis czcorportuJDf«$. TdHfl fjlbomirtis nobilitds origindlis» Vtdutemcum ïeuercBtid eis’ Mcnid dicdm de rc drdud CZ pidrie

I, incogmtd. imdgo Dei efl ipfe jfiritus Dci i» bo» winc coHfgt;icuM$,CZ opcrofui » c«tM omnib«! fut* donis, in intégra bonitdte,fdpientid,cr libertdtc xjSiunAd cum immortdlUdtc CT dwini Muiefdte

dominMdi in emnet credturdftCUM omnibus 1«^ nbfoliüistitttegris crorigindlibus proprietâti^ hits Cr pirtibuStdHimte et corporis, tdm pulchrii intégra, cr cxor«dtlt;lt;, puaient Dots ipfe,fi e/f(gt; incorporSdus fibi indueret, cpiod in Chrißo cr domino noßro e/feólum credimus, qui tflim* ^0 Dei inuißbdfs, Colloß i. in quo habitat PICH'' tudo diuinitatis cor para liter,que m qui uidet, umuidet,loannis decimoquarto. Eeûj} imago^ homine quamnis perfeâa, mutabilis tarnen fi^' nam quod differt imago à fuo ardjetypo, id fert imago Dei in homine cr ipfe homo à D«»' Ed namq; imago per peccatumconßgt;urcHib perdita.ey mutata in imaginem fatanlt;e, rffiitid* nutem per Chrißum, fedex parte ,in hac udi corpore peccati, intégré tandem reßituendH i* ttita futur agt; nbsp;nbsp;Obfeure relucet in Eccleßa,ifi

magi^ratu,crbonopatrefamitiaf. Quamudiquot;' ntemineris ô homo tuio reparatie originis»

Primum died in ftngulari,faciamus homingquot;' ntox addit uerbum plurale, dominentur, dKOt toium genus humanuM ab uno homine

■A

Dwninium hominis certisfinihns drctttnfcria ftum efl in terfflribus creaturis. Hrrfc« CZ 4r« horumfludusfiunt dbus, uncfr mU [ttflcnfäturi CZ corpMi (tlitnrjcx uirtute uerbi Dd,lt;}uoJ in o* mni ribo png«llt;(ritcr obferuitndum, credenduw, ©•cMmgrdtidrnm adione flimendumcd.

Vita f3 corporij CZ lt;»«imlt;eco«i«nâlt;« CZ com tnuitu (tflio. Appdrrt omnrs herbas CZ arboret «b originefuiffefludiferetSiquas mdximd fx pur tf propter mttlfdWionem hominis uidemus fd» ddscffefleriles.

CrrtKw eft bondm p lt;trtem 4NgelorKW Idpfdm fffc^^uando dntem i«cert«m ed,Qtlt;odfidd «er« bum Dei defddendo homine, ex dmbitione ,[ue P^bidjiBHidid cr odio Idpfifunt. Udhisfex diw .J ^niomnidopfrdDfibonddbfolMtdfttnt. Si^«* W« funt wdld, poS ex mdledifld terrdiii pcentun precdtibomimï

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fdddjimt,

(»

■i*

'V'AWrt’J 'Q^'G^n tiva 'o^^’^arla K rv^h’' n’Swî? n ca^nV« J w©^-) n’’’© 'pa'* — * (

•» rT\^n ^5quot;) 'C'J?5 ^?.^''-V nAT^na^??’’ a n’vaï’', caao “\''Ç’»n t*«''? ’'3 y a’'n'?K n^n’î

avj9 ,; RiQ^lQ'

Ffc(rttoS CVj’XVDV IÖ* y»s üTit^tve-zo ** lii^(tHi7roiHirtÛ.Vi^

Ó âiàî ’tàp cvl^', vep )(ß« vùp yûp» ■srKp }(^hâiÿàp «y?*' Wfà T0V«WTiM*l

viJV^m’èiw.öy?'

yiip. Küi vu ?fp ty 7up. ÎB «ƒ« Jicuv{plKiâsygt;‘^'

I N

Iftx flint gene 1* rationes CeelorS amp;Terr3e cûcrea '* rêtiinin die cum f faceretDominus Deus Terram, Coelos, Ec o mne uirgultum

* Agri, antequam eBec inTerra, SC

omnem herbam

n Agri,antcqua.n

W gcrminaret,q.iia nondum pluere fecerat Domi /

'** nus Deus fuper

!' Terram, 8C ho/

J mo nondum (e/

’’ rat)adcolendum

Terr am.

Etuaporafcen debat è T erra.

rôin/«lt;t opéré CTo^cio conferunt O' prouehit.lpfè^ dies efl fegregcttus eS' fanüifi» catus Domino, ut in ea feflemus 4 noÜris opia ius ,ppb4nK,u4cemut que dtuinii, contemple mur crmeditemuY o* per4 Dei, prtdicemus rt itudumHS »cramp;H Dri adoremur Jaudemur, [itcrificemus, inxoce« ffiHîjetgrati« agawKJ Domino, atqxc médite murpoühuius uitxo* peraj leternï requiem fecMtMrà fjjcdpuddeti in fwtttra Mita. Brcttfter repctiucrp/lringitfM piHi c4pHt de creatioe, KtficMeniat ad uberioa rem dr/crip. bomi»«.

CdMp fernher priHi cedit c^eâum,crga Dé us fuit atite omms cre KtHrai. I^ofitdc4uflt;tiii t f nbsp;nbsp;dfltôf feqtur err»

tus eff'ciüus. Deus fenißi dgitjiJMnqÜJW cft octo« fus,tlttamcn munciunt non fecit at teternolid cfrto tcporc.QKÎé an» tecoditummundüfece rif.no reue Ia«it,rtfc tS fittrtc fàre neceffcireue laamp;ilUr inuitafutura«

Vrim£crcAtur£ftU /}gt;ecies, pr£ter mcdinf caufas ex folO uerbo create fuüt. QJi£ poT rô pt oci can(Mr,ex me* dijs edufts nxfcuntur.quot; Caior ZT humidttus rîî ad ten à acccdunt.c/fi*

C i- eiunf

Et plantaucrat Dominus Deus hqrtum in Eden : aborientciSCpo/ fuit lUuc homi/ nem quern for/ mauerat. Et - germinate fece* rat Dominus De

J ledabilcm uifu, 2 etfuauemadueP ccndum:06arbo/ rem Vitxin me/’ dio Horti, amp;nbsp;ar/ borem Sciendx boni amp;nbsp;mail. Et fliiuius egredie/ batur de. Edern ad irrigandum Hortum,amp;inde diuidcbatûr,ÔC c/ rat in quatuor ca/

ciunt gtneritionètttr» rn dit corpUf recepto femini, cilor Cir humi* ditis.diitt urgetitiim^ Calidum humidutu fft medii aiefd genera tioiî.Cdlii^B er Jiccut»t frigidum O’ hùlt;fiidunt: ficcui» ft frigidumfunt caußecorruptois. idea d/lrd (jUJt grncrat'Onit cduflis mottfrtt dicMfHT bond,cteterdmdld, fti im,p prie, V dpor eüex f?iilut«î humor uirtute dßrorunt.eueäus i« «c rem nubts fdcit, rutus fiigore concretus, fit

ptuuüidf cidit» im'c gdt terrS, tempore hye mis pr^edomindnte ƒ■!• gore fit nixcrgrdndo.

C ) Free

ijiin'ffviva.

^^j!? /ta /Iv^mJÿ ^filgt;j.Sai^p-^tJ/^y \ÿii^'3Hj,»5/iin3

P sait3)4.

^^i’i1mtSnj3£3i »X

a Strias,

-ÿju^’5i!»i««P»gt;» ^9ayit

.^.iJovSio. P

(irfl^ **gt;?'/»* , ifi'tso^^J!^

'J O X a /

Uv» Ç5Î.U ! lt;.ÛÎÛ\. àtClU «jTAtv U\igt;4 ûuijt à uÀi^Æu ù’uài:^ lÂa ûiûu

ÛQ^ia gt;;u c^_ ’êuUsl Ukïxq U ütùv, üiâtw ^-irÂca_u twcl ùjSiûa s (âigt;a uivé^u v!i4 ÜUVÜ4 à\.ç

ner(,«i(l di^eretitu dit« orwwbortorKm.FUn« tducrat nempe tertio die in ipfdcredtioebcr bdr«mCrdrborHmgt;e«

Omni arbore hor «qj etcgdntijiimo or» V ti comcdcns co^ dme collocduerdt. aS mede» Dearbo^ oriente,dut ucrfus or»

•*! rc uero fcicntix entern. Etilt;tm bine dp boni Ô6 mali ne/ pdret omnei drborrs quaquam corne/ db origine fnijjefma»

'J' des ex ea gt;nbsp;quia in ferdt, qudru w mdximd quacunqj die co/ pdr/ poft wdlediâio» mederis tu ex ea, new tcrrlt;e fddd eft fte !J' mortcmorieris. rilés. Arbor uitiee« ‘i' EtdixitDomi rdtmedicindlis,rddtclt;i nus Deus non eft lebumidSconferuduiU bonum ut fit A/ uires corporis refecit, ’ t damfolusfuusja perpctudmiuMentuten» ciameiadiutotir cr fdmtdtëcujlodiwit, j) tim quod fit CO/ à morbis Gquot; corruptio tameo» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ne corpus probibuit. -

41 PB T.

hVn''.

n^n'Va niSAsn ‘■'?3 n«^ rvA’^n •gt; Q''P'iün pSÿ ’DAKn'V«

n^'n wû! ûAKn s •S'ûUî’

‘’’^V’5

hSj?'?’* ’'■ûnan

rn’i’œ^n

»(ja ^À«lt;np i tTIfcKTÎj^f, Vlgt; T« rùSitfix/îi^ H^awTfltTiiw^ »« ■TOVWfdtl'OV» *1^ »?*gt;*/* «‘•vrà Tàlt;/là;z»'yieî(* ƒ’? ÂtaaavTa.KS^'’‘’*^

iKUKiirill ôvô^itrit isKtri «tTMKSfn. Xfl“ XÎîariTawît’®’^’’’ ^av!)V}K{iù ênftois ■? a

.1 Etformaucrat L Dominus Deus J ex Terra omnc animal Agri,ÔC b omnc uolatile J CœlijôCadduxit tëpldti«d,4dc«(n$.clt;?«

ad Hominem,ut ^eâ«w recordarcfur

ToM mrdicind nltc noie^udt utivmpomü ex arbore «itif.Arbor fcientiit erntfdcritmeH tdltî,tbco{ogicd,et co»

uiucntem,ipfum eft nomen cius. EtappcUauit A/ dam nomina om mine propree diflui E ni Animanti j 8C den, omnigme berbd» uolucïiCoelijOm

IN genes;' 4$ Etfccir illablDo tandrm per diluuiuM minus Deus fo^ pcm'tMj fubutrfui Oquot; ’ porem in Adam, txtinHute^. ttpro« Si obdormiuit: culdubioantedi'uuiutn if tuhtqûeunamex erat longe alu, me 1^ coftis illius gt;nbsp;ÔC lior fades terrtt quin» lt;* claufit locum car nuncefl. Maremedi* ne. Etxdificauic tfrrlt;wfM,lt;egf«w,eKX(i ^1 Dominus Deus »um,hircanum,balti» W Coftamquâfum cunt,ü-c. uemfmunt plcrat ex Adam 4 abicum.pcrpcum er . t in mulictem; Slt; gdugrncü ^rtitror ba« adduxit cam ad bitabilemterramfuift Adam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p.terramqite iMdifam

tlt; dâ,hocfemeleft q«« «rcMmiar«regio os ex offibus me mcj , Paradifum fuiffe, (* is,êlt; caro de car/ jlMwinaq; paradift per r! ncmcaîhxcuo/ diluuiiieffèdiflurbato,^ cabitur Virago, ComumtcraccipiMt ri lt;iuia de uir o fum/ fon ,p G5ge. GibS ƒ Ni plJi eft ipfa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hl I ƒ T igride

Proptcrea re Itn/ Pbratb proEw^ brlt;i(r» ƒ qucthomopatrë Adam conflituilur li* 'ƒ fuumSCmatrem berdomnitfparajifif j* Cuâ:ôd adhxrebit cr eii prima injuiho* üX0ri(uaE,erûccp ratiomagrflraiui nam unacaro, Fue/ Par^di/uj contmetat runtcp ambo iUi omnetcreaiuias tcr, e nudt ipfe Adam fires.Duo^pra-fcribi J amp;uxoreius:ôd turcfficia,cultura,zy ’ no crubefccbât. cufiodia. èadem funt Î) jdbttc prifcipMJ off.aa magißraius tn fita dnio« Bf.ied longe aba{u ffiteuliura parudi efirultura a^ri feu ter* rtt^nam h£c eft coaHa» ilUfuiffetul* tiontx

Prj»M4 O' unici lex de uero cultu Dei fcribitur ,g»lt;e continet tot dm rcligionem ef'ê Hdlem.Oquot; fA Eccleftefemindritim. Géminé* uocdbulorum dpuJ Heirtcos femper entphdfim O' excellcntidm ftt£ ji‘^nißcdWlt;^ ut comedens comedCiid clî,hlgt;i.mi}iè cornt^^' Jtd morte moi ieris, dut moricns moricrisgt;^ tdiUerißimi; o femper feu tetertium Herd morte corporis O' dnim^e, Item bencdiccns benedicdmdd esîddrgifii»^^ nedicdm Addm hubuit bonum crcdtioais/a^'^ Jum bdbuit bonum generdtionis, ideoq; pr^. titur pdrdfceue dd credtionem Heu:e,Quetl'lt;^ legds licet, Addm dut homo, mdlim tdmeit Addm qudft nomen proprium primi homin'’’'^ , obfldrent Hebrià qui diunt 'r, non pneponi^ minibus proprijs, quod hic Addmo crebc^ pricponitur, qudfi prafigni O origindli Singuldriter tdmen obferudbis liter dm einp^*' edm T\,in frote didionis in Hebræd leâioit‘^ per Qtnnid non poteü Ldtind ledione reddt-po^'

Adct fifluntur à Domino omniAanimdlfd ad deiitionë nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Domino,ipfe imponit fis noniin4

’ utDoiMinMS ,ipja^iuicißimrecipiuntimperium Voheditntiam.ItdomnispoteftafàDeo tHnts{yantmapote{iatihuifubditafit,Rom.ï)Al* lud/ït originale er ßgt;ontaneum dominiMgt;M,«Hnd ■ fjl iHHiiHm et coafliiw lt;td panam peccati «oHri.

I^uo dppropMNtur Adie dnte crfdtÜ HcMdWjC «lliMc funt propria uirorû i uidelicet Lfx C Do

|( »iini«m,boc eü,doiïrina religionis ZJ magißrae tHs.vxor autë eß adiutorium gfwrationisjedH« tationij eztotiMsOccononjiie,fecttnd«ni «iruw ^ quoqnf eft Domina zx doârix domeflica. Aï» *'quot;f/lHltimacrelt;inlt;rdDei,ercaflt;tfcxtodie/Hfr dormiente uiro,no àcdpite, nee à pedi bus fed ex «tri latere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi

J« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D OECO«

MittrinioiMint rA orJinittio Jiuim rddifotempore gr^ttic co)iAiiut4,de uin C ini' btris bbtra amp;nbsp;ioneAo in Domino confinfH' foncuhtu, domcAtcd cohub^tiitionr, Icgbt^^ copulaiione prr )lt;«■ r bum Dei confirmatum, boltf procreationem indiffblubüe in hac uiii'r intenedat udulterium, crfnjuifunt nli/ certi d fus, Wstfcceditquogueutrogt;umlt;iueparmH^'^ confenfus, Euditits entt certum ßgnum inn^ ccntiit. Pudorcr uerecundia eA crrtumfr gnitm perditiC mnocentiie. Itd religio, Arlt;uus,amp; Matrimottium,hoc eA, Eahftd, ttii,cr Oefonomia fuut tres ordindttonesD^

‘“RîueBticàpite defcribetur rtgn«« cbrisH CZ dijttali jboc efl, regnuw cœlorKW CT regnum mundi

» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ternum.

'ji nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diCrfpit«.

54- P E T.

K'? Wn^K •^'BH

quot;^a ’'y;^

^055 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

”quot;kÇ nw'Kn-VK

A *• • -w y

! ■^’HA’cn nsia

”’’3

'?T Q''n'?K3

.îÿ'3^ a-^v

ÓKVH’Ji.K^tlTTif^* ÇlS tHywcUKi'i'* V«Tlt;!àX7llt;gt;êlXtii^‘ KeP-fi ÓSiC{‘^! «(li littet cpKyi^i^

toû. i/(jl£(i êi ôlt;f^^ (Jiot KP« tiztc9ift'î'^ yivlüVKoms KStt nrevnfóii.

J^iÿi yWH OVlK^'^ f è IvÂ^p. i‘{ H^ott àj’tîôF'”* itfSetAliûls ' a)f«îtli

. P E T» A

•gt; yyn

•4 v-sBia

ni^j? mü-'s'?

• •»3’'5?

•a ^ on '□■’lavî?

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß3^ß

î on'?

iVßß'o t:''n'?K Qß^n ^?ßßh

lt;cJ ^ecSevtriiitiliif ;i öV «i/xv,ï^gt;lt;»7fc, Kit( b/laiKi «ryifjccvTsfpW’* T«. Itfccycll- tó* tAtHvotj^^Snaixp

(ray ris ipievisl^'^^ eu 'nuâteifariÇ'^^ •ri*!©- ty W if^U(regt; gt;ô i/’eA**'^!’; f!KÇÛJiH0’(tyft,f^^'

i'i*

Siuxordusà fagt; de Domini Dei inter arbores Pa/ tadifi. Etuoca uit Dominus De US ipfum Adam: 2lt;aitilli: Vbies

tur terror, tremor,ZT fugdAd ItfteBrdî, cotw «eflioqj ^rizowi^tint Holumuj occuüiirf, CT exc«flt;trepeccdtum. Ocultt dutem Domini ttibileüted!«.!; ^udna do^idem iuRm eft, ’ «wllum pcccdtum rclin

Et lilt dixit, quis indicauit tibi nuduscflesfnon ne ex arbore ip/ fa,dequa pracce/ pi tibi ne come/ dercs, comedi?

^Mitinnltum.AttjjJjunc iudidj procefjum frr» udt.Primum uocdt pec cdtttê,^H«rit rem,coglt; nofcit rcdtttm, c inwe nit primdrium crnolS tdrium d«forem peccd ti.SecSdttt» cognitionë

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•“

J^«gt;KttS ttvt ri titi |izA#iz «CS» ttn-ifféâzàsriy^

e}iit irriiHiri epetyoy.

ó Siec'^f

iOit’nKxragit'^^^ àarà wivra-'p viSif ö

6nglä)(/ '^'.1 ris yis, äalt;r6V ngu'ji TO-flg«/ö'K,(ä

nnK •^^'^« ns\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

yi :\'7n '.T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•••.*'11

, Adam:Mulieri/ A« fcnuntidtn poenM« f pfx quam dedifti r«»» incipitdtis ,( mihi fociam de/ pfodwtorfpeccdtiSdM dit mihi de arboz «lt;• »f«*» difolute ditm te ilia com edi» «dt-Clt;ftcir(,^«É4 no« ƒ« t nbsp;nbsp;Èt dixit Oomi mnt Holuntdr^.pr««

li nusOeusMulic/ fi-dâicrprimdriftrdnf i* tisCur hoc feciz ârfJTorfî gt;nbsp;fed erdnt i ftif EtdixitMu/ fdlfi perfudft^fedu*

lier: Serpens dez fti i perfondto Jijiri« * cepit me, SCcoz tumdlojimttnfruntlos I' mcdi. nbsp;nbsp;nbsp;Et dixit chi« gratine lt;ipttd De«

'♦ Oominus Deus «m cos p4riim dam« I* ad Serpentem: «at fecundum corpus lt;1 Quia fecifti hoc, peccati inbacuitaad I malcdidtus fis tu «arias pœnas cz mor«

-^a 5gt;a«n “say’x : T^n ^15;

ni^sn V?’' 3??

A’’?’* 3^75 V?’' ix^n nyat

y ï^iû^yps nn«-) «=??

quot;roû ITTIi^yt.X'famp;^ THS» (tv-nta-it/f'^’ tra âiifXÂHi/, THfHirai xvriW v«j/.Kfl« riyv^^' itTTt.vÂnèvvief^^ St/VÙ TKS tyrà(irtveeyjjiill^ tpAvireus «1»'’'’

J uerem comedes omnibus diebus

lt;r uitxtuæ.Etinimi citias ponam in/

/ ter te, 8lt; inrer Mulicrem : inter fernen tuum inter fernen illi/ us: Ipfum conte/ ret tibi caput,amp;C tu contercs eius calcanéum. Ad

lt;*’ Miilierem uero dixit tValdemul tiplicabo dolo/ rem tuum,amp; con

(** ceprum tuum, SC n in dolore paries filios, ô^: ad ui/ rum tuum eritde Ûderium tuum, ee

HedttHutn illud femtn mulieris, chrißum ho» tnincti],hum4nitdte per fondturnfihum Gri,fi» ne femine uiri Cf con* tagione peccati conce* ptum CT nitum ucritm Ceum hominem,lt;]ui cotereret caput ferpen tis,hoc eüjdiuina fua ja pientia uinceret omnê afluciam Satana, atgue fua obedientia, cz mor te expiaret noüram in obedientiam, cz mors rem tolleret,ai (tepe* nitus contererct (otuw caput ferpêtis cü omni aflUiUcneno et tyranni de, reflitueret^- fie ho* minè infuam originem, At^

quot;Ç5?n ^ia boKPA 'p 3''IA’'AY •A’«»« ’?3Kn k'? 'a’oh^ n n'AA’A« SiAST? ^-\W3?a n’ü^Kn na^:iKPi ppsrya ■'Tay'??

R T O' P.

Kgà avrif vov kt tvs’s’bßT lt;/l'iii/l(((»! gt;Tt(/,ÎTlt; »KtW«Sl^ (p^vHS ruS freu i(^ ifltxyiS 50v|0AäV3V trt'*® ir-vyirctw liH CfXyiipCCTï^ tfpceyiS, T©' « ^» ij/ ’y’S*' yeiStroy. tpAt/®*' ^ayîi xvTHp 7K!H/zîgeCSfgt;‘^(*^ lt;rct/.KK«l'âilt;î Hô®! JiÓAcvs jf^tfccyfDÔpx^^' 'rrù

a 0V isr^eirliii'^SiV (pctyK TOf

I ipfe dominai bitur till. Ad

’■ Adam net 0 dix^ it: Quia audifti uocëuxoristuç»

. èC comcdifti de Arbore, de qua prxeeperam tibi

. dicensiNonco/

\ tncdesexea.Ma kdida fit Terra Dtoptcr te.lndo lore comedeseâ

1 ciinâisdicbusui ta tux. Spinam ÔCtribulum ger/ minabit tibi j tnanducabis her

. bam Agri.lnfu/ dore uukus tui udcenspancjdo

nec

At(];hoc d« fieret, ipfe ferpeiif uicißii» coBtcrerft Cbrifto clt;rf c4nfttm,in/jraS fiù par têjboe efl,morUlë b«« «iitnitdté morte corpo rdti cxtingttcre f «tiijue om«if5otèti [un diuinitMe refufeitiret lt;(({ tmmorMlitotem.

Idqjinm^flicofHO corpore Eccle/ii» i«ci« pcrct,ab ipfi promij?! one,dHr4retqjufqjiilt;i finem mundijrcdliter titmëJieretiBpropria ebrifti corpore, Htjic perpetttiim pugnSge« rdt inboc mundo cum Sdtdna. Quorum du* ornm rejnd ß’irttud«

ïtif ■Ï3V «Tlt;lîf«4* ffi tlf A«i?â«f.âï»gt;«‘‘*^ Ù£)-«(Z«’JiAW^*'î txaAiff'ïf' vei.K-^yvvaiiiil^ ^aHf'óJt

HriXVfMt êSüt^ tS }VII^ xiaVTCV, J'tflMTtvnS i(i^!’’ Kvtaût,^'^, ■artf/oôwf.

es PET,

’»a^^r\^b niisia

: sSw’n

^’3V’'.-n^n Snv3«Qu?

H T'D’'.Ü

rn-Va qk r-i^h’;

qak'? D'n^«

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ Vi

t\^îrgt;5 ƒp^fK'?^ îwaV’''\ vy •• • « ——

fttc reuertaris in Tetr;b'?juiaexea fumptsgt;es;Quii i puluis cs, amp;nbsp;in pulucrem teuer/

«*. teris;

Et uocauit A/ * dâ nomë uxoris 't fuçHeua.^dipfa T effet Mater om/ * nisuiuentis.Fe/ cit quoqj Domi f nus Deus ipfi A * dam êC uxori e/

lidfernherfibi funl^ iuratißtmcmtniKi. Qh4w fnwuw conci« onem Dei borwo 4Kdi« en!,cr fide ftercipté/t conflanti j^e expeädt pltnaridm rcflitutio« ntm originis «oftr«* tn rcfufcit ttione my flici corporti tb ifti i» die nou'fiiiM),JdluÂ tU5 eft, Edwqit/ f.dtm certo figno dechii'dt dugt;Hi4Xorem /uamno

e9 PET.

•o isa nçV's Sa; s cs’^Pü T3?Ta o’?ÿ’? ’üî ^?KS

{

•p cri^« n^h;

X niaA»n-ï-AK çVçnjJ A^K 't\H WATS ' I

V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V'* ‘— ’

nKSD^aASQ-MH m 3Ann vnÇ ’? t^^nnian

A«ztKf ^oiiJfKS^^ yy amp;nbsp;tiiamp;vei^^^ Aty «vrèi/ ^vgl^' Sits tK rev revTÜSTfVtfi!^ ^iiQeu riu iAh^Sn xa« ,ôpîci/l(i^jlt;j2e«(lt;/* K«rt|/ evi^i/(Cgt;^^ n ’nv rHtrfVlt;fiiffK^*t ft rill ifAtytiW p rif tfièf tvv^^

Etnunc,ncfot/ utfîet dédit,ttd conte» temittat manutn gchduw torpuj fecu fuam,S^ accipiat ti. Et qttdmuw Adam «iam de arbore cum dco cft per fiiifff» Vttç,8lt;comcdat inpromiJjTtm fernere» 6lt; uiuat in fccu/ concilidtits,©' rfA**“*

tHjittprtJlindmorigt« «em. vtque tdmei« éxpellitur ex Pdrddw ortgindli loco, boe eft,poft dJmijJdni grd« tiam expomtur omni« bus crumnij pœ«i» ddeo^ ipp morti(in« terclufd drbore mU« ) nontdmendd expidn« dum peccdtum, quod fttit per promiffum fe men expidndum üquot;tS turn perjldem imputa

cauitàplagaorv tntaV nortiEdé» Cherubim,0C flâ ïucum^ladiûucï faüktn,adcufto* dicndutn itct at/

teß ibole'à,Autcxtingut ntjimuhis panis,^ tindi.m mofteipfa corpo/dli. ^oßet iHucfii^ ta,ut brißus inquit äJ laroncm : fris in pdrdiifo. Ef «t dtf cdtnus peccatiff rueritdtè iudicij Oei,ut ttd t^d'nus nitentidm,difcdraus timo; em [)omtiii,o!)(ä^ tidm ergdausmdnddtd,pdtientum fub ty cruce,perfeuerdHtidfnin uerbo Dd,ßlt;i‘'''^ iionitdtem ey promi^' ’^nes Dei,(yßc pititui’’, acpeäemus ßndlem lt;ly promijßdm originis noArd! ad intfgritatcni uer^euitlt;fgt;r ianc erumnofam uitjpu^

Hdflc methodumtffiginis decreatione, rum guberndtiotte,de Ecdeßa.Politia, nomd,de peccato,grdM,fidc,chdritate, tentid, mortificatioHe,cruce,pcatitentia fntia,cieterisQ tocä communibus, lt;jui biit( lt;1“^. fx fotaefbulliunt ty fluunt,dtjcerc, purraid. piurimum rcfcrt ad formaitidm ton ptr ■cmittm uitdm, ut fic pauidüm »US di uttdoi iUd» oriÿiûlfm : ^udm nbsp;nbsp;f

Mtiim ptrdium.pf r Cbri^um autem reAitutdn fxptéiimuf. Ad qu^m confcquen» , dum confnuet noi in hac periculoßt J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uitu Eom inHî pitter.ßgt;iritit

{uo per Chriflum do . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;minum noflru,

» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

SCHoliöRVM IPETRï ârT? pcéi jn tria Capita Genefeos finis-’ quiïcur nunc Aphorifmi in Gene»’ ab ipfo defcripti j SC in ufum ac nquot; dum omnium piorum, Deumi^quxrenti urn xdita,

'i'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o S E S ex Leuitica tn'bu

l'i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4*^^ ’^3''

0^3^ enccaii in partit tàciildé' fubmergi iüfsif» ab eins fitia ex aqüis Nili cxtraélus, ji vîndcMofcs dttflus, 2C pro füio adopgt; tatus,*a prima xtatc (n paternis difcigt; plinis cducatóè èC Ernditusjam' adub lùs Slt; propter homiddiunl profugus^ inMidiam,ubi coniitgâtUs,ô^ ad rubîî a Domino uocatus, atquE dux^pçpnli Exôd.3. fui defignatus,uoluk populSûbi çml miffum ut fidelis Ma^ftt^fus âb gyp'tlacis'tenebris, ^Ifà

Dci, amp;nbsp;crafsifsirnartïóIÓIatna^Muc cert ad ucram Defc^iïltionêfrtriW^ Dtus ipfduöluit'flrtfmbxttfi^ö’ Wtr

faurumfuz cogninonis,£C pn'tnx o’*' ginü,reruinêp anttqutfsime per hunc Mofen reponere. Atcp faceretMofes exadius QC aerni8,tgt;P b Spiritu Dei illuftratns in Sina,tu'’’’ uarijs Patrum moninicntis inftruiS'' in confefTu iudiciun,rem repccit ap''^ ma origine, uidelicet äcreatione?° origine peceatiSlt; gratisc, quxtr‘1’'' primis capicibus,quäuis breuitcf)lt;^ lt;âetamen,ô^ (ïgnificanter defcribü^ Kur.Qusfequuncur capita pingunt nobis peccati,d^ grati* pla,grati(Iimas hiftorias, quafi imagines pietatis impiecatis SC falutarisdodirinx plena otnniai^^ nos uerz pietatis admonent,^ dii% ter ab impietaie deïwriantur.Sü’*^^ fimus ramen nuelcus^óf intitnut''^ ^mentumhuius libriGenefeo»^ bcnedidum illud fenttn^in 4^^ diccftdK erant omnes trib.terr«,P^ Tim flicfaluator totius humani

i ris jtcRaurator lapfus noftrl,8^ tcftitu (( tor perdit» originis noftrae, cuius ge/ il nealogiahic fideliîîime QC clarifTimc (( defcribitur.Orditur igitut Deum dtz igt; fcribcre,non abipla fcffentia, quac cft lt;nbsp;lumeninacccfltbik, fed ab eius cdcz

)l inuolucraDciin quibus uerius con* d fpici uult 8C poteft,quçcv cft ocularis il demonftratio ,ÔC'facilius incurrit in d noftros oculos, deinde in mentem ip 1) fam,uidclicethunc efle ucrum ilium il Deum,qui a principio cr cauit cœlutn d ierram,boceft totum mundum, o** d tnnes'cç creaturas ex nihilo per uir tu/ d tem uctbi fui.Qut ab origine fua lapz 1 fum, planc'cç perditû genus buraanS t pcrpcccatQ,rcdctnit ôd reftituitininz |i tcgrûper VnigentiûFiUumfuS ,redë l ptû'qî côferuat ôd fanftificat per Spirl (I turn fanâûlta ut fint tria ilia opéra et (/ cffeâusDci,Creatio,RcdemptiOj ôd 'J fanûificatiOjfummemagnifica opera il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F a tolius

totius fancfiifsimxT rinitans, triSjFiIij, â: Spiritusl’andi.EftLpf®; pendium 8C fbns totius Theologi^t^ PhilofophiXjpriinûiî? ac foltdiisi^J fundamentû fïdei nortrx.Quxq^quot; ■ ledione facta obf eruat,féliciter biturin pietatis negotiOjmagnû'cH dum Deo,fibiipfi,amp;' proximo rep^'î tabit. Et qui ita côiungit Philofopf’' cum Theologia, illi lunt omnesft^^ turx quafi uiux imagines, in quibu^'* lima Dei bonitas, üpicntiaamp;f po«®! tia eft confpicua. Contra autcmqi“: tra Theologiam tantum Philofopf''! incumbit, illi funt creaturz tantum''^’ mortux amp;nbsp;pidx. Nos autemiitp'''’' priecôfîderemus hçCjamp;T percipia«quot;'?' rogabimus Dominum Deum ooißquot; gratiz patrem,ut aperiat nobis fen!^ ad intelligendum fcripturas,det^pg''’ tiam ut frugaliter in earum meditativ' ne amp;nbsp;tradatione cum timoré öfrcu^ rentia uerfemur, per lefum Chrifti®''

Dominum noftrum, Amen* CA P VT-U. '• prittcipio crcauit Dew eœfttw £7 ® ® ’to-MF».] In principio inquit

t^F^’turarg, ab exordio omnig crcamrarum DcuSjautoramp; caufaeßii dcns omnium return ôf crcaturarum anteomnes crcaturas, Diuina illa xter na mens 8C fubftantia.

Crf4«it 3 Exnihilo condidit.Hicob/ ferua myfterium, nomen pluraleiun/ gituruerbofingulari. adfignificandum pluralitatem in uni/ täte, amp;nbsp;unicatem in pluralitate. T res perfonas in una effentia, Deum pa/ trem,Filium ÔC Spiritum fandum*

Calamcrterrim.l Principio poniC tO tumquafi propofitionem,quam po/ ftcadiftribuit per partes,hoceft,crea/ uit totummundum, omnes creaturas, corporea 0^ incorporea uifibilia SC lt;nuifibilia,fuperna6C inferna omnia.

il!

lt;1 jlt;

Ji f» y i!

Hl \i

Quare autem acternus ille Deus creauit mundutn,quo tarnen non gec,cum ab aeterno fuit fine mundoj*; futurus eft fine mundo, caufaffl^i^ Salom.Proucrb.i*. Et omnia fcdif pter fcipfum,hoceft, quia fibi itap'’ cuit. Non ut RabiniinquiuntjÇrop'*' ParadifumJegcmjiuftos.Ifraelen’Ç lium maieftatis.Ierufalem aut ut haberetdomum in quahabgt;^ ret,aut propter hominem.

Tern äutem erdt informis cr uicud. ] ratio eft adiftributionc partium US fupra pofiti. Orditur narratio ƒ ab infima parte mundi, terrafeiü^^' quafiafundamentOjfiC quafiatns^’ Informi.Ccekim ÔC terra ex Deo*^, cqelo 6C terra creata funt extera oi” nia,quafiexcaurafecunda* .

infoifmii ft «4rtt4. ] Hoc eft.indiftin^ eolluta aqs,incuka, et indccoratab^ bis,arboribus,amp; animantibuSj8^% fenebne erdnt fu^erfdCKm abyßi]

,1 fignificant pr ofundam amp;nbsp;vifcrutabü ' j km illam bonitatcm amp;nbsp;fapijcnciä 0^ omnipotentiam Dekquam hsdxiic ab

(( tus.poffct perCcrutari,ntftDeu$fM.(gt; lumineteuelaueritjs tamfefefuwmigt; rabtlib.opcribüSjamp;lumineuetbi«^/ fpicuumfecitöC confpidendfidediu

ji r«m.^oc4l,fpttiiusDeifcdtaquas, 6C terras foecundaSjUtaccipercntfoi roas, ÔC uiuas creacucas catmotiUateutauisaut tniluu«

j motisaUsjLutb.aptiKttnetedaidit^ tuuebede. Quin podtts per nwtiîSpl . nbsp;nbsp;ritus Dei, intelUgas creationé fpirita

J om,boc«ftangefora.S«ß€as^M'*^ rum, id eft, fupra ÔC ante oêa ulittmea ÿ nbsp;«eatwas)Çades Hirers WußRdet

80 PET. R T O P. i prxfentia, externus confpcdus-!! Xtc^hocm tencbriSjhoc cft,Deus3' fias cfcaturas fçck inconfpjcuasutî^ gelos,alias fecit confpicuaSjidco^f' (ubifigitiir crean'o luminis. Idemmf' ciim ientit Auguft^n Eçclçf.dogmâ''

Df w fiit lux cr fitâd tfl lux. ] T cflf bras illas fçquitur lux, ôô cognitiodj^ uinxeflentixin fuis operibuscopfpi' cui.Tenebrxillæfteterunt n horaf’ fpaciOjddndefadaeftJux, nâ poftf’ feiioluuntur tencbrx,ôô appellant^' nox. Eccc noliiit diuina ilia bonite’ fua operajfuumcp thcfaurum longi^® rçtinçre in abfcondito, fed in tcmpoi'^ fibi bencplacito reuclauit, SC n’ hoççontemplandâm dedif.^

Efwrö Df«;,. ^Éîic qiioq; obferua n’y fteriufn tn tribiisilîis uerbis creaiiit,^* xitjScuiditj in ejuibus diuina iliatriW uniras confptci, êC procefTus creantlj obferuari poteft. Pafer créât, Filius jf*

, Spiritus uidcf, aut pater créât per Verbum,filiuin,JSt qux crcauic uidcc per Spin'tiu-n fanêlum,hoceft refpicit, ciiiat, conferuat, atc^ hcc triafimul operatur unus ille Deus. lila maxime confirmant fi'dem noftram, quod qui creauit nos Deusfemper refpiciat SC curçtnos.

Vidit liiccm ^uoJ tßet hond.] Qtia: créât Deus approbat SC commendat nobis ut bona ólt; non emendanda, relatione autoris qui omnium optimus SC fapi/ cntiffimus çft.BpnS côpleditur hic fi/ miiljiôneftum, utile ôC iucundum.Ec certe iicre bpijacfi ilia luxcognitio/ nis amp;nbsp;concemplationis Dci,interne et externe.

Ef diflinxit Dcmî inter lucem Çf teKebrdt. ] Ecce ordinéDei deuicifsitudinc tcm/ porum,ut haberent certa fpaciadiftin da^ajj operas SC ad requiem, ut mane/ ret perpétuaiucunditas, neuniusrei perpetuus ùfus obtundat ÔC txdiutn pariat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F 5 Et

Et uocitutt Deuf lucem Jietu.e^ teneinlf'^ eduit nodem. ] Ecce diem ante folé,amp;' go Sol non cft autor diei, ut Philo' phi fcnt»unt,fed fol illuftrat, QC rat diétn, ut gemma aurfîin annülj Nec occafus folis,aut umbra tcrr{^ cit nodlem. Scd dies 8C nox uchöf'' cœlOjUtracç compleduntur mcdi’’quot; partem cœli, drcumuoluStur pr“'’'’ mobili de uices feruant.

J-ttenebrdsnoücm.J Ergotcncbrj® funt rcuolutf, de manet ka perPC't*' de grata ilia commutatioâd uiofj*'quot; do temporum.

Partes diei,hoc eft,totius rcuoluoj' nis, funt ucfpera ôf mane, hoc nox de dieSjtenebrç amp;nbsp;lux, prindp um'cpdieiincipitàuefpera feu no^^j duratep ufcp ad altéra uefperanvHquot;' ordinemobferuat tota fcnptuiî^'' cra,inquiens à uefpera ufcp ad uefj^ f am.MyfteriÛ hic quoc^ fubeft,qu^ munöH*

1^ poralisfit ,auefpera ufc^aducrpcti» ÿ Et ut cœpit^ita quocç dermec. Atcç to turn tempus mundi cft quafi dies, aut unahebdomada coram Deo.

V âine,namfeptemdiesnumerabit. Et uteiïctdiftinâio operum Dei fecun/ dumfingula tempora K fpacia.Haec funt opéra primi diei, fcilicet, cr eatio cœli à terrx, fed adhuc informium, w nbsp;nbsp;nbsp;rudium. hem luds ôd tenebr arum,

hoc eft, notfiis ÔC diei • Hxc potuiffet Ï)eu6 fua (apientia omnipoteniia . itvunomomêtocreaffc,fcdquoniam temporaconftitukjideouoluitintéz pote (uas operas facerc no manu,fed utrbo, ut declaretur fua omnipotent tia.Lucem primum créât,ad fingendâ rudern iUam maffam cœli bC tctrx,in/ dicatcplucem ad operas effedatâ, te/ hebtas ad quietem.

Et dixit Dcuj.] Et apud Hebrxos in * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exort

•4 P€ T.' t-A R T O P, «xordio* picruncp cft tranfitionis ta,idemlt;^hJcfigntficat,n3m iamP'® feqiutur defcripcioncm fecundi

DixüOrMf.] ijiccndo fecit mnia,utobferuemus eius omnipo’^ ciain,amp; fapjentiam,fupra omncmt^ ripnis captum. V erbum Dei facit^ mnia} ergo audi, QC credc, nolip^'' fcrutari tuß ratione,neftulrefcas/ quçras uUas altasïdemonftration^^’ niftfolum uerbuttJ Dei. Si quado^ tur quf ris probai*oncs,ct demonquot;^ tioncs,quomodo4 0!^ ex qua cauf^^ materia pmnia hgcfada fint,rcfplt;’!' de tibi amp;nbsp;alttsrVeibum Dei eft caU'’ Si mat^eia totius mundi. Vulgo i’'' quiunt, ex nihilo fit,nos refpond^ muSjexnihilpfadafunt omnia- .

fidt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in medio dqudrum-Ti '

num 11 kid uerbufiat, tantçeftpot«”^ tix,ut pofsitjeßiciat. Si conftituato/ mniajUt inquit Dauiddpfe dixit da funtjipic mandauic SC créa» ruf’'

i ^5^ cxpandit,ampUauif ,extcndir, 1/ hucalliidit Dauid:qui cxtcndis cœz )i lumficutpellem.LXXïtftdtfftfc uerte/ 'I runtjideft jfirmamcnturti ftu eongló-•f bamentiim, ita ut fit fütUrtdüt« firma 11 rnentum.Primum terra,aqua';aëf, ig* rt nis jLuna, Mcrcurius, Venus, Sol, Mars,liipircr,Saturnus,ó^ coelum fi/

i xarumftellarum aquç duaW nu H mero tantum,hicf«mper habet r. adz ■) iunâum,qu3e litcra praeter qua quod ! cft articulus genitiuus,fightficat 1 emphafim ad notandam'preccllcntiz am magnitudinem aquarum,antèz '/ quam funt diuifx dtftindïe,cum alz ! tcra pars aquarum fub firmameto de / cuplapropórtionefuperac «^antita 'i tem terra:. aquas. Aqua ab-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aqui»

•e P F T. A R T O P. aquis diftindz funt fuß fub mêto.Efgo coelum iliud coerulto^ lore quod cernimus,quod uulgo^? tum coelum appellamus OC pb*jfL phi criftallinum cife putant,ueHflr aqux funtj^quc ut illç,quibus mur fed puriores. Aiij aquas fup^^^ los uolunt intel 1 igi nubes,fed preiTc^difertec^ didumeft elfe fupra omnes cceloslt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Vocduittii firmttmenhtmcabifn.] ttunilludjtotacfr illa inter capedo Pe et uacuQ illud inter aquas et appellaturduali numéro una appellationc plura continet, bes fcilicet, aut iphzras illas ftes,quodLatini coelum dupitei re pofuerSt,in fingulari fignificatt\ lunâim totûfirmaments inter Si aquas,In pluralifignificatfph^ illas coeleftes in firmamento das.Piures eflecœlos obferuatöt” poftquâ Deus üngulas fphp-as(tl*'j

^yolt;|codos appcllamus)afinsorna ioi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fingults motibus,

^f'piuntcjappcliationcm feu ethy/ ^Wabaquis unde Q?’ü^ ex aquis, amp;nbsp;inter aquas quafi in ‘W limits,quod ‘Hpofuit/ecit , ordinauit, fabricauit pofitutn inter aquas, 9* ® in^^Ta habet dages.ln Hebreo ™c non additur, Et uidit Deus quod ualde bonutn.Ratio cft incogni/ • beptuaginta autem addiderut aut ** fuo,aut ex libris hebraicis fuo tem pore intcgriohb- amp;nbsp;emcndatioribus, ^tft^umejluefptrecrmdne dief fecunduf.J uic fecunda fadi funt cœli fed rudes * inornati aftris adhuc.lta iam diftin coeïga terra,amp; aquas ab a^s, inter

Pofiiitijfirmamêtûfeu coelos, inane, uacuS.Mquldû, limpidS, perfpicax,ÔC *»oniflimum, adeocç inuifibile illud, ' corporcum umen cil fußinet in/ gcntem

gcntemillatnmoletTf aquarum ddant.Ran'oncs font,Uis Verbi SCdiuerfa uelocitas moruûm eff'® ftium fphfrarû. Ita Dhîs* didtuf 1’J' bitarc in ccelis, hoc eft', in iniiifiW qui ubicp fupra amp;nbsp;iniUs eft, in tiimusjucrfamur 0^ fumus Adot ’'' Hocmeditarioperatur in nobisl'“ dam de Dei prefentiajet timorö”** quid impie cogitemus, dicamiis faciamus uel foli, quia Deus eft fentifsimus infpedorSt auditor-^' go prima ilia appellatio cceli aedpienda eft pro tota ilia cortuol'j. tione,commixtione êC rudi ilia iflj fa quam uulgo chaos appellant-1 ex terra St aqiiis conftituta func o, niajquafi ex materia et mafta. Clt;ï créât ante uegetantia SC^animaii^'^ ergo precedentia funt fequentin dia fuftentacula ôi!: caufe fccunPfe ncrationis,nutritionisSlt;'corriiP”^ nis, quemadmödum pdftéà

- çrcwherbas Ct arbores quam crcat a/ ! lùroantia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,.ii . .

i nswlt;lMiDcw.].ÉtttranfitioaddefcM' ptionertioperurndieiterrix* lt;nbsp;J CÇflçgrtgentHr Terra ccntrura w. fliundi ah initio et natiiraiker fuit uof 'll àeRCQlluta SC cirGLirtceptaaquisin fo

Wvgt;§lobo, ïam autem piimû pro.dit, andafit, amp;nbsp;aptatur ad ferendum friy àuss,amp;adhabitandumiNônemer(ï*t*

* nwloco fuô mota eft ut emcrgerec, fcdaquxrcceireruntSd locofuo molt; Utîfun^Uteniincrent fumma cacumiz iBtttrx.Aquxuiciffimreccfl'cruntm uifccra terri per fyrtcfj in fuas uenas,

lt;*' r3»n,amp;: potent animantia. Ira fad^irr» Z eftluaqüaterrafaciuntünum gib i” bum,naniterraiam non eft folida per, ICjkd per aquas porofa cauernofa fcâa undicÿ ,tntümuit ufqj adfup^rfi ïiê8quiniHTi,iiaundiqiextattcrra{â(l r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G ccelurri

cceliTtnundicpfurfutneft. Cert^ cftcflx antichthones ÓCantipö^ Aut fuit alia forma produ Ax terr* te diluuiiMn qii'atn nunc eft. Eft W Ikgt;c obferuandum quodelemeni^ parat clementum,6t: fphxra fph’“^ dccMpla proportioe.ut fit deticsr aqux quam terr»*, QC deties qwm aqux,etdeties plus ignis^l*'* aeris.SCc.ldco'cpfit quod aquae*^ rafcaturit,quia tendit ad locum *’ fcilicet fupra terrä, item aër ebu*f aquiSjÖC ignis furfum tendit, qu*^ ftinat ad locumfibi deftinatiM**'^ illxeuaporationes.

Ef Koc4«f Deuf triJam termm. ] Aria*' catur naturaliter quod eft Occa,«^V pis,amp; fterilis arida ab ruit quia nondum erat fertilis dum dixit Deus germinet terra. uerbum dedit terrx fuam fertilita**^ tribuit uegetantiam SC aeÇccnà^ li auiem terrx tantum qqx emint^ ■ ' ... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tttl“*

Â •ttiorautem ttrra manct fcmpér «tir ^aôCfterilis.Terram nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dcducunc;

À marc ab aauis pluratiuo nume U to,quod multaoddiuerfafinetnaria ÿ feu aquarum coUcôtioncs autc dual» numert tantum ^qvdafunt fa ,(t periorèïaquxôd infexiorcs qu® poA ftea fottitx ftn^la nominao^ nbsp;nbsp;' •

»1 Vidit Ooij 4«(cK^fgt;on«m.l ficilicct ita ^ia(naquisextiire» gt;r.n( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

iidt Deus cadem die^od iam ab ia j »egïouult oderari, amp;nbsp;tes pcculiatcs latere. * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- j

cHerkam «roitem.] Sigtlificantius dixit j ^ebtxu» aut Grxcus, Latinus aut u Germanus reddetc pofsit. Simul po/ fuit «'J? A Sc nbsp;nbsp;nbsp;y quç utrac^ herbarn

». fc^aificathcrbatntencrametmolleïn» 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G a quan/

quando primumtnafcin.M' ex terri poreuerno» autê herba eft 8'^ diorinpfcda raagnirudine flores ÔC frudum ut eli inxftate- * DéÛs uno hocdfcfecit,quod abH ciitadG femeftrünuereamp;Äftatt^*^ fcaïnteHïgêdiim dïhquaiO und coominiafiniul federte:, fed onioi^* mul produxttpeir (Otum ilJun» (uflamfuam qtoàdràcenvôd tem. In templt;jntagtt,«rga tefflpw^'f blfumic. Ëlemêca dant

dant ucgctantianrjifoKramèv fWr fuamnafaram,liolt;neft,-u»m'5dfgt;f’^ liamad fnaso^pss mdttara^V^ bum Der, quodfemper ag#fncflt;^ tuns.

KéJix. *^èmM/îcântew.J^fi,àâiis^ feruatA'^ Semen, qwané^ herbamaut arboi Cm^Sei’’^ autem ereatuni eft ad propagao'oK^ Nam fernen eft tonus lut corporis uljcorpusiu'uutti et feparàbrle,hab^ totam natura,omnestß pattes

npbis augere fiduciam crgaJD«ô-Ecz ^«aa»nairu|-ôi opcrofus/cft attifcx Pfuspaterjîofter,uoo diefacit tam

7 tuj)i^)^i{)egt;5bmniaiafap!ienttafectz ftjpltiniétattaboQitatetua.Btfire/ îmîj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G ) die

ôe eonfideraSjUidebis pracfent«*”^ uinRatem in ftio ôp«rc,uidcb«l’°j cxem encndx,faplentiamop«f’n titatcmfru^us, kjcuftdkatc”^^ di.Btuteft Dcusunusin efTeattir trinus (n perfonis,ira tria crunt*^ gulis,radix,berba/rudui, lt;iim corpus^lutundifsimus colo^’ gracifsimat^tns. Ad hocargi«’’r tum aiyrm'qiiod Deus ipfe, in fuis creaturis contempIanduXi dum ôf colendum dédit, felices quibxeconrennfplâtur,hxc cftu^ fima Theorica, hxcdebcnt in augere ptetatcm 6C fidutiam crggt; *;

Origo ifr «m.Porioexobferoaiione,ôfapPj tis MeJi^ catiönchefbarö amp;nbsp;arborum tx, omnis medicina. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

. Et utdit DfUs ejluiâ rffitbonutni] Hoj. bcnc,redeiç fatflum ad ufun» dafionetn.lta Dcus deledaturirt'’’ Diet tere operibiis.amp; Iuditinorbe tertai^

' tararaexaquis, crcauithctbas ÔC arbores, plantauittp amoentfsitnô Pa radifivnjCuius'q^^nerisherbarumec aebotvun,OEdine^pofuic,dequomé

U quod Deus ufcp magis amp;nbsp;magis fe c5 fpicuum in fuis cteatucis facit,item çp

fpid à nobis.Porro ht diuerftras lorum, fuorû'qjmotuû per afira P? fit difcerni,quod alioqui non po**^ nam omncs cœUîimp^£sinîi,ô^ P7 fp/cacifsimi •.Polltcmo créât aftf^ J mirirasresneccfl'arias InmûdoftT dem,Deus nihil facit fruftra,*'''*’* j cftjinde 1 urnen aut lunn'nä'^ for Aegyptijs fol «üdtbr.Inde cow ni puto AxiTiûjfix deaßris ,jdé fupct', btiSjamp;f effecîibus eorum.Lumin’’; hnnina feu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fonat,ac w

mnia aftra pcffc }uc€rent,.fed pow fcbferuatûcft ColuoB Solena perfC’' turaliter lucidum efle, amp;nbsp;illuflrat«*’' mnia corpora mundi jUmam et on’”'* aftra.Cçf era oiTrtïia corpora Äfaftt* , efl'c rotûdâ ÔC’opaCa ,Ä illuftrarip^ folcm,folum6p ea parte uideri.qo^i'* luürantur à foie, quod eft in Luna^® fpicuum amp;nbsp;in eclypfibus obfcriiat''' , Aftra ergo dieûtur lumina relatio'’* folistjcadluftratJta folusClutß‘'j

eft fol iuftieixpet (c lucidus ,'amp;' illiw ’-'M*® ftransomnem hominem «cnientê i» huncmundum,facrtt^lult;«ve ÖCfpld« Djb.i» derc onanes in'ipCum credentesi« nbsp;nbsp;oquot;^

tj- ■quot;i^tidi/linätoncm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcquGtut

7 omixade Cole aftris, ditSta'funC rd« fine^aftedii ec-ofticio ip(otum.Soitft dieirex Slt; domiiKis.» ia mcdtodirmasi

* tufuodefignat aduentatèdjctnl,tJc«à 5; fu contra niintiat nodem, 6ó toto fud

circScutfudietn rneticur.^. Acccffu ftjO »dducit Vlt;r Acftatem.Receffuta* cit Autiimnum ÓÓ Hyemert\’.:Dift4tt«

’ ad fuum tocû redit annus eft. Ba'cçuÜ eft radiorum folis, ut fecum rapiairi^ nemjufq; ad terram, caloi^emtp faciei

'■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G 5

uatq? uegetantii. Luna per V ’ opacus eft amp;nbsp;dcnfus, accip»t'q;li*i^ i ab trradirtonc foils, ÔC dum folc,rcdittpadfolem mcnfis cÔiundioncôC afpedibus menfes,amp; menfium partes ,diftn^ «erta tempora feftorum, adinuaKlj' g«3ntiani.Stcilar5 alizfunt errantes quas'indeplanetas app^**^ Fixz autem conftitutz funt

,1. mnes planetas planctpftnguliW las fphçras feu eerlos habentjfio*quot; fuum lumen accipiût à foie, Illa anrafingulas utrtutes Qi habent,ad uariofi ufus homïnunv^ agt;ancium,amp; ue^etantiutn.

arias mùtatiôes aéris. ideoep Cbfi“ appellat es-uirtutes ccclorum, Namalia fe«gus,alia calorem,an«r citatem, aliahumorcs tempefta^^, caulantur.Mat. Iff.Fado uefpcf^“^ bsjferenumeritjubicundtim «dum. Lt mane, hodictepeftas jiT,.. ;

rutflat cnim trifte cœlum.Fadêm clt;x» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

'iiudicatepoteftis.Qtra CecntvJöDd ucrbum contctnplari óC obféruareiü cundilfimum cft, falubcr ritnutn, fa Citlçad rlt;s tnuUas in uita neceffarias: prater Dei uerbum aü’cirhcft tantum üana fapiêtia mundi. Ergo ômnià de bent ad hunc ufum amp;nbsp;fincm tender«, nempeut creator côtemplertirôf cog nokat in fuis creaturis,cognitu» aût j utcolatur timoré,fide « diklt;ftióne,id

Î uultPaul adRom.i/tWco'cpdamnat omncs gctes de idololatria quod c5 * cukumacreatoread creaturas trâftü letunt. Obiter tarnen afpergo t^üod

' txdiligétiôC longa obferuarionecôe Afiron»^ potum/tmotuumooelcftiuïri^ratafit »,t4quo«

'1', tandem ars AftronomicaJaprimis pa niodo»*« ' ttib.qtraftpetmanustradiia^namut ( uctcteslongius uixerant,itapotctanlt;

exadios obleruare. Sed poftquä pro ptnimbeciUitatem naturx paulatim homines coepetant »tatem minuere, t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pro«

lîXQHifum qft a DeOjütillf pc« cpßfaribercntu« ,or4i»|e gt;nbsp;***■ rlt;t,?rsólt;profeflïp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

quonjaittiïiakis idfpnonxoofp“^ t^4i^biÀi/£ pcciçipric fol, Mnt,W€lMA;confp)ctuntuOÎ'^^^'^ âÿi|r:|(àfo{pÿââ ufumnodiSjhoce*’ pi'mantiuçhquïfjpdqqtç^tt quxfi'* Pfalua« o4-»ltan ad wfüm nautariH’^^ t. E^iàtigt;Wf-^olt;ifJI/è|éo,i«W;3Ef|^É gyçhpws'dici »'n quo crcawt aftra-^ nyp)^.upcaf,fdlic6t;,ßcfißgulo’‘?

ornatoSjConfptcpo’’. 'r,K.». ©igt;fcr,iA^iksgt;utficipforumraPt‘'^j 'k oV HaturpXsUEfteduspoffüitobfei^^J *Vu aftrai:giprafuisinonbus,cont«'’^. ‘ ïub«s.^.afpc(fabus Scere adis»^ çuna vipflitudin.es, tempora difp^ । lt;p,qegetantiâ adiiiuarc^ôi; dTc tas les nccelTana in tnûdo • Vt

fin^la fwdnûim ÖC paucîs «repetij ptimumcalos ^deinde ipfoirBmoUM recenfclwt' Ab aqüis ad aquas ilia dix

. ÂantiafifTnaïuemùnfeucoEUmidi»* cœlunvplurcs côelos com» çkâhur.PrknûcftAêrisjdeindtl^ Ws.Lunx, Mercurq, Vencos, SoUsy MattisJoùiSjSaturni, fixarumftdla* tumfeufignorumjupvctnum eftpri^ mimobilts. Coçltim acris nulloaftrt» ^gt;4 ** •ftinftgfiitiuttjcft aroïnâtiuffbawwrai --**■4

* «entorumôC wubioni locus*:CœlQtg .«•*■» nis quotçniUis àftris cft côfpiniaiwi t feeiusacris^contigue fiunt meteox ialgnea utfontfulgura,toniitüi,by »»«»V pocatiinat#^:ometç,dracôcs',ÔLG.Pro

f tvüisplanetisinftgniti,qucrurnfcptG WwLurtajï^ctctVrius, Venus, Sol, ante* MatSjlupiiet ScSaturmw.Deindeeft t'»«'*:»'»!

*; tQeUnnfixarumftcllarum,irtquofunt ligna £odiaci,catcr^f^naêCcôgt; l^lùùoncsÔnguhsUnfvuirtututn.’Sd

lt;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;picmum

prrmutncoelumclfcitur primum mö/ bile,inuifibtle,quia eft nullis aftris tn fignitum, ipfum uehit diem amp;nbsp;node, unde eft uifibile* Hxc omnia tegunt aqux qus fupracaclos funr,PfaL ij«« lnutfibik,inanc5 perfpicaciffimiim illudtocumcœlum »corporeum raffl^ eft in quo habitat Deus eum angeln , inuiftbilibus, fpiritibus, in loco,pt«* DfM I* nbsp;nbsp;locum tame,non quod Deus inb

Ütétiu coconcluditur,red quoniaminuifibl eerltf, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cœlûjdeo human© more in co^*

).Rrg.8 lis efledicitur,hoceft inuifibih, quo/ XÄ.7 niam inuifibilis eft Deus,atcp ut caW if4,6g ubiep furfum Si prxfens cft,ita quocj

Deus cum adminiftrstortjs fuis fpit*^ tibus nobis ubiep prxfcns eft. De Pritnut tibus porro hxc obiter afpergamiM® motut. tus principales funt tres î Primus lt;» trcuniluf 8piritus Dei,qui eft angelorum, mottif, fibilis amp;nbsp;uelocillimus. Secundus mo

^IN GE N ES» î :!•» fani,'alj aquiloncad auftrumê^ è co* tra,fuac^ uelocicate fecum rapic tnfcri oïcs cœlos omnes,quâtumuts aducrz foîille motus eft nobis uiftbilis fccSz dumdiemôd noôenl. Tcrtius motus Ttrtias «ftreliquorum omnium inferiorscot niotnf^ ionim,qui quanto funt infertores,tS/ to funt uelociores in fuo motu, utdeli çctabOcctdenteinOricntem.Motus vehcitat ignis amp;aëris eftimproprius 3(^inorlt; matnft dinatus/itc^per accidcascx motuâf cfteduaftrorum^Etquoniam cdslum ubicç fupra eft, ÔC tscrra undic^ extat gt;quis,folistç motus eft perpetuus Si tnquietus, inde fit quod fingnlis ho/ tis,fingulisq; momentis cft ortuslt;ô£ occafus folis, media nox, mediatçdiz es,fed diuerfis in locis.Qiiando Indi» fol eft in mcridic,nobis oritur, Ameri/ ciseftmedianox.Quandonobis eft inmeridie, tuneIndis occidit SC Ame

‘ gt;nbsp;ricis oritur. Tantusc^ item eft folis az ’ ftrotura'i^motus jUt fmiiulis diebus, , »'ll ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,. : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc

hoc «ftin 14 horarS fpacio abfoltW* 54oamili3ria,roccram continet rctf* ambitus. Singiilis hens dccnrritfol,tantiim relatione terrf(i* lt;«0 interànatnphturiincral iirloci f-,.. a quis iKllet fcmpcf mancrelob

»llidrcntlingiilis horisrj tot.miliafi* percutrenda jideo ueri {untiquidicui* »up’ih*-’ uelocius currerc t|iiat/i -fagfti’ * politt iiolarcjjimcf.quatn bobardegl® hits.Sol ptflaihetideo^lièióir quó^ t eiihdeni«otunilt;cuhtdieobferuar,lt;^ teraaffoaain lankiis/ quz^fttpiafufli^ aut iieloQiustqiix inrnra folcfunt) cut' fitatirtiuoihotu .ideocç^Sol fitus In medio fitniamenti. Ëcce indefatig^ taraöfatecremobedientiam crcanir» rumjCjtJx debet nos noftrx obediéa* admoncre.Idco oramuè ut Dei iioh»’ tas fiât in nobis ficutincœlo S)i in ftf MyutfîcindefeffïÄ* alacres obedia^ musqaemadmodurn ©nines creaturï tiïti!- In ccclo âî'ia terra.Detftédib. aftrok

•V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ruiflj

Him, qux Chriftus uirtutes cœlorum appellat, non eft hic narrandi locus, inde extat certa ars ,pfeftio, fatis'ep hic eft feite, aft ra efficere uarias illas mutationes a'éris ÔC tempeftâtum, QC adiuuareuegetantiam Natiüitates au tem ôf fortunas hominu.m irt uita, ex tet, aftris perferutari, fortaffe fieri poflt concedojfed quia intercidit, aut nunz quamintegre prodtjt, certa amp;nbsp;perfez na aftrorû côgnitio, dC fragilitas hu/ mani ingentj, ôd uitiatx naturx non poftit aftequi eam fublimitatcm, ideo fallunrur humanx coniedlurx exim/ perfedis obferuationibus. Philofo^ phi quidem,ineas res penitus intenti, nonnihil perferutati funt Slt; peruide/ tuntifedimperfecfta funt omnia, amp;nbsp;uêtus fxpius longe diuerfa oftertdût, ■«luod in pradkis mathematicis fatis côfpici poteft.T ota autem hec theo a Tfcww ncafeucontemplatiojadmonercnos debet ingentium beaeficiorum, SC mi

10* P E T. / R T o P. rabilûitn opcriim Dcï,ad confnm^^' datnfiduciam noftrâin tarn bonÛ)^ fapicntêmâabïlê Deum.itc,etad g'*’ riâ ôC prcconiû Dei infttgare ber, cuiufmodi pfalmos multos nit Dauid acutilîimus illetheoricuS'

Etfdâum efl uefpere,cr tnAtit dits Tantum operæ fuit quartidiei,in 4*^5 Dcus aftra condiditjQux tota ftdlatio coeli^militia cœli didrur taphoric'Cjquod quemadmodûexcf^ tus militaris quifcjp in fuo ordine cedit, itainfîgniores ftellae quafi dP* tanci ducunt turbam aut cohort^quot;' ftellarum fuarum fecum. PJanerx^^i tem quoniam funt progradi, digf^' dijôC retrogradi, funt quafi difpofit*’ rcscxercitus curfitantes hucô^ utadiuuentjêC uires animoscç adlt;12^ Porto aftra fortita funt nomina guras imaginarias a philofophis dum uirrutes,et fitum excogitataSjfl'’ quod ita fint,fed ut tanto citius ucntiif*

I wntur Dèus àutem qui ca fedt/olus i nbsp;nbsp;f’cnô^niimerat«llumexerdtQSlt; mul

1 les Ibiritus ccckftes jubi arcbangeli 0 quaücapitanei fuos angelos ut fuum 3 exercitû (êu cohorte habent.Deus au i tem quafi fol in medio ipforû fineulis j datlucem QC uirtutem ,f»ngulos^no 'I minatim uocat,fecundum (uadonaeC i uirtutes.Hxccft liera theorica.

Il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et «;xif Df«5.3 Eft tranfitio ad deferi/ p,-;j

0 biDei.Eccc quàm fc diuina ilia boni/ 'j tas indies magis magiscç confpicuam [, facit, batflcnus inanimatas, nunc ani/ i/, matas creaturas facit.

j Rf pti/îcf Ht aq«lt;c.]Heri ccclum ornauiC Ó aftris jhodie décorât 2c implct aquas ;( pifeib. aëtêqj uolucrib. Et qm defies [, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H ai plus

plus a quaru ê g ccrrx,ideo plures des pifdûcreauit animantiQ terf^ (lriû,id adeo indicât pifeiû femina granu1a,aues fimiliterex aquis crc3'» funtjïdeocç ad hue femper ex ags, aii liqoido naCcuntur. Ira tamê urpif«^^ i'n aquis, aues autem in terris proeft cnturôô in aère deganr.

Cftor wlt;lt;g»oi.]P5'’^^üfortafîc alis numerf, quonfam no habet iodi^ tcrminatioyilurali, unde certum efc Dcumfccifle cuiufq? fpcciei par un®; ViOdraconem fignificat terreft^ Sc marinum,Marinus draco xiTofd*^ Cur,latine balena.In Dauide amp;nbsp;lobj-* iieiathan'jPfal. 104. lob.}. 8C 40. maxitnum genus pifeiu, utdracot'^ maximum genus animalium terreßf' um,ita utclephantes fuperet.

AnitHitm WHfwffw.] Anima pro aniii^*^ li hcbraico more fxpiffimc ponitur. Animal eft quicquid proprio motti^^ fenfuumimpulfumouetur.

Çr motâbile. 3 Apud HcbrÇOS b dcf(gnjficantftrc,'’£?'®'^et nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gcr

inan»,f prqirime reddunt kremcn und uiiemen,utt pifces (quamati in aquis moiicntur fine fulcro terrx, ut aues in aere.Repcre dtcuntur, quæ fulcro ter rx utuntur, ut anguilla, cancer,teftu/ do,amp;c.

B uidit Dfut quad effet lonuw. ] Videlicct ita pifccSjÔK^ aues ex aquis procrcari, funttp omnia bona,effentia,forma,fi/ nCjô^ufufuo.

Ef ImedixitHlisDeus d/cc«r,crcf«7c.3Poft uerbum creationis additur uerbûfrux dificationis,ad fignificandum, geniz tiiram nô effe exnobis,nec in nofira, auc ullarum crcaturarû uirtutc feu po tcQatCjfed ex benedidionc Dei,ut fae plus accidcrcuidemus tn côiugio. deoc};iprum opus procrcandi ctTc fin fjulare opus Égt;ei prxtcr crcationcm. deocp omncs crcaturænaturaliter ap petunt fobolê propagate illud'cç ucr

burrijcrcfcite/acit Ongulas crcatiiras fttcundas, amp;nbsp;«mpcllit ad procreatie^ nctn.Etecccobcdientiamcrearuratü» quam diligenter fatagunt infito uerbo obedire, nidificât, foucnr,alôt/ legunt defendunt, ufe^ dum foeW^ peruenerit ad iuftam magnitudinct”) ut poffît fibimet uidiim quxrere.O^^ ferua quoep quantam copiam pifciüi” et uolucrum fingulis annis madaoiü* ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;comedimus,quantis plauftris ati«^

himuSjSlt; quanta copia fuperftat. Vu de perfpicimus magnam illam (X-CO' nomiam,prouidcnriam prociiraf''’ nem Dei.Nifi enimillud uerbum,Ctlt; (citCjfuiffet additum,autfi auferretut» quâta penuria breui futura elTct in to' to mundo. Item, Crefeite,dixit poft^ quam pifees aucs fuccrcuerâtad ftam fuam magnitudinc,ad fignific^^ dûcontincntiâjflt qcrecundiäjdcqtJ® fiftn »0 pluraffauent« Domino) audicmusi^* affeuMt. benedidione lKgt;tniiiis,Äftrts nontJ'/

I N GENES. in xita-cfcit€,augefdte replete coelS, fed quotquot prim um funt creata,toC •unt 5( manent ufcp ad fine mundi.Lu na tarnen accrefeere 5C decrefccrc did tutjnô fua quâtitate/ed liimmc,rcla/ tione noftri afpetfiuSjalio^femper ad tncdietatê irradiatur a foie, Itê die no diêcç crcfcereamp; decrefeere didmus, uctius diceremus accederc Si tecc dere.Hic aut obferua mirabüê Dei pcrationêjin feminis procrcatiôe, fin gull pifees, fingulx^ç aues cuiufe^ fpe ciei toto code die crefeebât ad lufiatn magnitudiné fuâ in fua fpedc.Proc-rc ant aötmirabili modotPifees ftia fpar guntleminajet procréant abfep incuz batione. Aues ant fua ponunt oua, in cubant,ôôfic procréât Porrb animad werte mirabilê Si artificiofam operS Del in pifciûjSC auiS uarietate, 8C cor poris côftitutione,fquamx ueftiSt, Si iiint pennarS loco, brâcx alarû ufum pr^ltantjmagnâ'c» inuicê cognationc H 4 habenc

habet pifccs et aues,quod decade m* tcria amp;nbsp;ma (Ia funt creati,attamen rimum dïfferöt.Pifces aquas,aues iWm occupât,pifccs funt muti,aues norx, öt^c. Vide in auibus plumatui” fubtilitaKm,mollitiem,6Cmultitudi/ nem pcnnarum, ordinem, uarietatefl’ S)C pcluram, cantus iucunditatem, fruendi utiKratê. Qiiis potcft anima’J tiertercmufcarum ÔC infedorum, uï'' rietatem,fubtihtatem Sgt;C anatomiaifl' Qtiam exquifitas ÖC fubtilcs manuï habuerit,mirus illc artifex in his con^ dendis Jmó inagis mirâdum cft,quod fumma illa diuina maicftas fe in tali' minutiiriïnis,6Cnoftro ludiiio nihil} iicrmiculisexercuerit,quorum tain« nihil fruftra conditum cft. Quz oifl^ nia debent in nobis augcre admiratio nem,cognitionê, laudcm Si gloriam Dei,6lt; noftram pictatem, Ô!. fide con firmare,Qirod [i fummus ille Den’s ca minuciirimas res cam mirdbtiicer,ec at ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tificio^

IN G E NE s. Il, tifidofecreauitjpafcit conferuar, quâtomagisnosad fuam imagtnem »adosjô^ fanguine unigenttl fdtjfiu redeniptos pafcet Si conferuabit.Ma gna c contra impietas eft abuti crcaru ns,uorare,6C deglutire prxter gratiaz nimadioncm. Singulis herbis amp;nbsp;arz boribus femina dédit,animâtibus auz tcm pifcibus uolucribus fexiim ad iunxif,mafciilumôô feemellam fecit, ijscç dixit crefcite,hoc eft, copulcmiz nijUtis fcecundi,äf augctc Ipeciem ue ftranijBeneditftio hic fignihcat,don5 BenrJi* beneficium Dei ad propagandam âio. fobolem,ut fernen dare,Ô6concipere, foucrejparcrc,producere,SCnutrire»

Btfailacft uefprré, cxfitilum eft mne dief ^ttintw.JEftclaufula gntidiefSC difcri me fingulorûdierum fuorûqj'operû, Pttm«»«

Efii«ifDf«;.]Eft tranfitio ad defcri' dtxit,dein ptionê fcxti dici, in quo creauit Deus jefccit, animantiaS^ hominem. Diccndo, fa/ fofolt cit,êdcreat,qux notât omnfporentiâ fy„^ ' H $ Verbi

Verbi Da. Ergo per torâ ill am dio” dixit fingula quæ lunt in animätibuSi dccorponnn cöftitutionc, iundur^i ordine,qiiâtitate,qualitatc,ctfincfc^ ufu.Jdemî|5 iierbö fingula in fiia ftib* (lantia nbsp;nbsp;natura conieruat, ufcp duf’

Deus aiifertuerbum,quo ablaro lt;unt,ut inquit Dauid: Auferes fpiritÖ «orum,Scdeficient,6Ó in pulllercm^^ um rcuertcntur. Emittes I piritum to^ etcrcabStur,ö(f renouabis facie terff Hcclefi ltéSalomoniGeneratioalia prfteriG alia fupucnit,terra aSt in cternQ ftat*

P roiiwcdt terrd dnimdtn uiufutem ] üeU* omnium rerum creator, SC minis opgt;' fex,iam quafi operi fuo extremamn'* num adhibifurus redit, unde incep‘9 ad terra uidelicet. Nam apparatis bus illis primis materijs, terra, aqo’^» ccclojprimum operatur in terra, inde in eœlo,poftea in aquis, tandei” , redit ad terram,creatcpprimö animal' tia bruta, deinde hominem, Animaifl accipi'

accipithic hebrako more pro ipfo a/ I* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nimali per le mobili Sgt;^ fenîibili. Dein

il 1» gcnfrt/«0.]Hic quoq? obfefuamiz 'ƒ nbsp;nbsp;nbsp;tandam amp;nbsp;ucnerandam Dei maiefta*

tem quam artificiofe exercuit in con/* dendis animantibus,qu'am uaria 8lt;i c» * nbsp;nbsp;nbsp;kgantiafccit,nee tantum côdidit ma«

nisjin udib.xque ut in gratis,quç omz i nia debet fidê noftrâ accëderc ad diui « nbsp;nbsp;nbsp;nambonitatc.QtPfi tâ uilcs beftiolas

fl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et

Ef uidit quod effet toNttw.jPoftquam it’ uolnic,dixit, amp;nbsp;fecit anitnanna, nos debcinus defpicere,amp;^ conteipi’^ re Deicrcattjram,quantumuis uilei’’’ fed Dcum glorificare,quod ica uolf’^ itac^ fecitjfiC nobis tam perfpicue bonitatem ob ocuhs pofuitconfpxt^ cndam-Demum ôôgran'asagerejtt^ ufu fruendi hbcr tatCjatcç de fingi*^ Il's conctones faccre,quibus cnuinft« mus fcvum frudlum,ôSutditaté. quis potcft arttficiûDei, quispotf^ ufumreriim fads cnumcrare^Non^l*^ co iam de frumentis,amp; leguminibn’’ fed quis poteftetiam ftraminis.Iifli/^ ligni ijfum enarrarccquot; Quis potefta”* mantiumequi,uaccç,ouisÂc.iifust^ commoditaxcs prodignitate explit^’ re^Quis poteft anatomiam apiSjamp;^ liarum beftiojarum et iunduras mo” brorumconfiderareC

8f animanna, quod cartcra anfmantia runcirrationabiba,folis reguntur fen fibuSjhomo uero menté habet, 06 uti tut ratiôe.lta utdcs quod Deus fe fin^» gull's diebus, ufq? magis perfpicuum facit in omnib.creatuhs t quafi in claz riffimo fpcculo,iam autein in ipfo fpe culo ponit uiuam fuam imagine,proz pttjiTime Deum refercntem, Abfoluz lis itacp omnibus creaturis tandê crex athominê, quafi epilogumomnium operiim fuorum qiiem ex terra créa/ tumfubueheretfuperomnes creatu/ lasjadeocp fuper angelos, ad uitam »tcrnam.

FdcMwwfcowinrwjHoC nos debet fin/ gulariter ad fidem erga Deum excita iCjquod fingulariconfilio Dei créa/ tus efthomo. Hine pfpicuc apparet, pluriratem perfonarum elle in unica/ lefubftantixdiuinae.Nóeft quod pu/ rcmiis hic Deum confultaffe cum an/ gclis, au t ctwn terra, nam poftea fubin

g«t,ad imagine Dei fadus eft hot*^' | Ad imjgiticm no/irnfif,] Hicftmtil eXp^* miturdignitas hominis pi x omnibi'* crcaturis, quod fadus ftc ad imag'”^ Dei,qii5 nulla creatura, adeb nec an^, geli gerät,quSuis diuinapfentia,bofl' tas,laptêcia,iibertas,amp; potêtia iniHj,® pcrfpicit, imago Dei tnnöperfpib^’ tft ergo imago Dei fingulaieqd^^' « ita ut cxrerx crcaturx dicant uelÜg'? I dei, homo aût folus dicat imago D«*', j täplits Mgelorum. ] Ccrtum eft ex

ptiihs facris,magnam partem angtl“’ rum ab origine fuaè coelo delapfaiP efte nbsp;nbsp;immiitatam in Satanam, qiiaH'

do aiitem ceciderintexprefle comon* ftrari non poteft, nifi quod dodorcS Qtflt;cjîws Ôl feorfum Athanafius (cribit, angt/ »f »O, los lapfos efte ante creatum homing

Caufam aiunt fuilFe fuperbiam Si có/ temptum ergaDeum, Si inuidiamcf' 8’ hominem. Obiedum fuifteliomi/ nem aeandû,ad imaginé Dei, uidehgt; cd

cet ad hxc ucrba Dei offéfos fuiffe ôi corruillcjCû dixit DeuszFadamusho miné ad itnaginê ÔC fimilitudinem no

' approbate g fuperbiâ no potuernt, cp ' nbsp;nbsp;nbsp;homo ultima creatura ex terra,infima

'!. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obez

obediant amp;nbsp;fubferujant ei. Nam quid i cfletmagiftratus in repiib.patertaifj 1 lias in familiajcdorin ichola, Sxfcl' 'a iuis fiibditis contemnererur, necH' letfuarumrcrum porensClca quide^ fet Deus creator, fi ex arbitrio creaturarum uiucrct,SC faceretfL^I* itaq? funt ifti angeli feu fpiritiis, cfu'’ tialirer5amp;localitenEflentialitcrmu^ tati funt ex bonis in malos, ex fapitj* ' tibus in cacodxmones, zx obediëntie bus in pcruerfos fatanas, ÓC diabo^ los.Localiter lapfi funt non extramü dum(nam extra müdum nihil eft, ne^ ullus locus eft; fed lapfi funt'e calo înfernus ad inferna,ad centrum mundi,qué lö cum terra aër(:pcircunfcribunt, in lo/ co, prxrer locum, contend SC conftri^ lt;fti catenis tenebrarum, miniftratonj ' tarnen fpiritus permiffi ad tëtandutrt rot. I amp;’ puniendum, quantum Deus pcrmi fenr. Is lapfus eftirrccupcrabilis,naiii »satan confultó uolötarie peccaiiif)

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I ra

ra Dei corp orca,ration all's, gerens*^ magincm Dei. Secund« philofbphos eft animal rationale, feu mencem bens. De imagine Deleft uaria diuef^ forum fcriptorum definitio, alijany mam rationalem effc putant,alq ratio n cm,all) uitam xternam, altj cognitt® ncm Dcijinnocentiam,iuftitiam, Auguftinus uult elle memoriâ, intt^ ligentiam,dC uoluntatem. Alf) uolufl^ eile bonitatem,fapientiam,amp; liberté tem côjundim infeparabiliter,ç|ti^ omnia quamuis funt partes quxdaio imaginis Dei, non tarnen conficiun^ integram definitionem imaginis Ddi nam ilia omnia etiam angeli cum mine habent communia,attamennoO geftant imaginem Dei. Vulgus putJl elfe formam faciei noftrx, cume«/ turn eft Drum efte fpiritum SC nonhï bere proprie membra noftri corpo^ ris,nifi qux ipfi meraphorice attribut untur,ut manus,pedes, oculi,os,

PoftquamdeDeo proprie loqui non pofTumuSjfimiltcuoinarie ergo dC me taphorice uel imaginatiue loqui eogi mur. Vtautem breuibus fenrentiam meatn fubqciam. Imago Dei fecunz dumfuperius recitata omnia,uideliz cec fecundum rationalem animam, ut tam xternam,ueram,perfe(flamcp cog nitionctn ÔC cultum Dei perfcdum Tfcfolo« intcllcâum omnium creaturarum,fez gia phdo ciindumabfolutam bonitatem,fapi/ fophu. entiam amp;nbsp;uoluntatis libertatem, eft diutna illaMaieftas dominandi,admi on. niftrandi, regendi, fruendi'cß liberz tas in creaturas foil homini attribuz ta,nulli crcaturae, nullisque angelia concciTa. Nam quotquot funt angcz Iijfunt adminiftracorq fpiritus, ut eft Heb.i.Non habent poteftatem in ulz lam crcaturam,nifi quâcum Deus iufz ferit amp;nbsp;permiferit*

Q«i dommctwr in pifcet mariffirt «olacr« cot fecrc.] Atcp ilia imago Dei,illac^domi

«1 PET. A R T O P‘ nâdimaieftas,ê fâtû relatiua ad fubieda,ut in pifces, uolucres, anif” tia,herbas SiC arborcs^quod propriF fimejdifertccßintcrpretaturDauidf’ inquic,Pfal. uj.Cceliitn coeltdon«^ tcrramautemdcdit filijs hominif-'^*’ mo non habet dominium in angels’’ folcm,lunam,cxreracp aftrajnifiq^’^ turn a Deo precib.impetraucrré,qti3'’ tumcp Deus cóceiïcrit,ut in fuajEliajEfaiajôifc.côfpfciiumcft^^* quod intereft infer imaginem, SC rf*”’ feu fubftantiam ipfam,ut inter rem amp;nbsp;Cxfaris pitflam imaginé, itf*” inter faciem fubftantix, 8C imaginti” infpeculoj idem intereft inter Deiquot;” ÿiC Hominem.Deus eft infinitus et«quot; mucabilis .Homo eft finitus ( ration^ creationis)8C mutabilis. Deus eftab^ folutus dominus. Homo c relatiuiiSi amp;nbsp;pofitiuus dominus.Confradofp^ culo périt imago,non fimul périt fad es hominis.Caufa eft preftantior ququot; iibet

libet SC fuo eRedu.Huiufmodi imagi nem Dci geftaflet homo in «nfinitS, amp;nbsp;dumhic ftarct mûdus perpétua fuz •ffctconfoctetasDcbhominiSjôô an/ gelorum,iucundiffimus'q; ufus creatu rarum,carumcç uiciffïm fpontanea SC protnpta obedienttaerga hominé, Et poft Inüus mundi finem, corporalis il la proprietas hominisuerfa fuiftetin fpirituakm.Sunt autem proprietates corporalis uitç,edcre,btbere, procréa te,paflibilem,mutabilem,localem ef/ fe,2Cc.Proprietates autem fpiritualis uitXjfunt plane fuperioribus conuer/ fa,ut nonin,digcrecibo 8^ potu, non procreate, impaffibilem, immutabilë elle,non indigere loco, agilimumôC fubtiliirimumclTe.Hanc autem ima/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si

gincmDci,poftquamhomo perpcc/ tanæefi catum obCcurauitjplane'q; perdidit,ut omniuin/i infra DcouolentediccmuSjCius loco dclium, affumpfit imagincm fatanæ, qux eft fuinma ignorantia Dei, irreuerentia,

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l } impie/

imp/ctaSjinobcdicnna.malitiajCsco^ dxmonia,prohibita libcrtas in ullaquot;' ucl minunlTimam aeaturam,at(ÿ cufl lus omnib.morijhoc eftperpctuocô/ (iitutum elTe in zrerna ira Dci. Hinc ilt;gt;m apparec ineffabile illud bénéficia um Icfu Chrifti, qui fua morte cam U imttgo maginemDcihominireftituit. Qust bcit»ui‘ quamuis realiter abfolute coraifl tidtitnätu Dcocft rcftituta ,imputatiue tarnen rlt;t homic per fidcm eft homini tributa. Et duin Biscredê* hxret peccatum in natura,non poted tif, pcrfedcjfyncerccp perfpici QC ufurpi ri, propter peccatt neuosamp; maculas» ideo(^ eft imperfeda libcrtas, impers fedâque obedientia creaturarum, ciy ius faltem adhuc umbra amp;nbsp;prima li^ neamenta reftant confpidenda inMs giftratu,amp;matrenoftra Ecdefia,in Apoftolis dato fpiritu fando in d«lt; Pcntccoftes. Poftquam autem latnin uitiato homine,non poteft intégrai/ mago Dcieonfpici, datas eft nobis s I)lt;o

Deo alius homo,no uitiatus,fed per/ fcâusfecundum crearicnem Dei,in quo perfei^a Dei imago relucet.et co fptcipoteft,quieft lefus Chriftus,qui Col.» peccatiMn non fecit, amp;nbsp;eft imago Dei inuifibilis,in quo habitat plenttudo di uinitatis corporaliter, que qui uidet, Deumpatréuidet,ut Chriltus inqt; (^ii uidet mc,uidet ÔC patré, Ad quS 14. imaginem reciptendam nos hortatur inultis locis Paulus Ephefioru quat/ to'.lnduite nouum hominem qui fecu dura Deumcreatus eft» Coloffenfes tertio’.Expoliantes uos ueterem ho/ minerajcum adibusfuis,8C induite nouum,qui renouatur in agnitione Dei,fccundum imaginem eius qui ere auit cum. Gerimus it ac^ utranep ima/ ginem, utriufque hominis, terreni ÔC cœleftis.Secundum uiciatam natura, gerimus imaginem Adç terreni homi nis,fecundum (idem et agnitione Dei gerimus imaginem coelcftis hominis

Chrißi Si quis iatn nult Dcum pc decognofcere, Chriftum cogno^l qui eft uiïia amp;nbsp;perfeda imago De’ ’ quis defiderat imaginem Dei h imiretur Chriftum. Perfedti igituH’” minis amp;nbsp;fecundum Dcum creati, funt partes,Corpus,Anima,St tus, tres fübftâtiein una perfona: y îndiuinatrinitate,tres funt perfo”’’ in una fubftantia.Corpus eft fubft^” lia terreftris. Anima en fubftant’3’('^ tabs.Spiritus eftfubftantia cccleft'^’ In corpore hxret anima,in anima ret fpiritus, fi accedit cognitie Anima uiuificat corpus. Animami”^ uificatfpûs. Anima fine fpiritu Hor» (Mi tua eft coram Deo, quamuis alioqi” tute. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft immortalis. Ideo inquit Chriftus’

Anima cum corporc quiefeit in mor/ te.Spiritus uiuitapud DcS. Ideofi^ie Ies mortui,dormirc dicuntur non mor tui. I. Co. I J, Seminatur corpus anim»

IcjtcCurgitfpirituale.Crcdentishomi nistrcs lunt partes, corpusgt;aniniaj ôi ‘ Ipiritus Incrcdulorumfunttantû due, ' nbsp;nbsp;nbsp;corpus,60animaratiôalis.ldeoincrc/ R®**

‘ Animalis homo non percipit ea ejux ' nbsp;nbsp;nbsp;funt fpiritus Dei. Lapfus homo po«

bent fingulas partitiones.Corpus ha ' nbsp;nbsp;nbsp;bet fua membra, caput, pedlus, uetv

trem,manus,filt; pedes. Anima habet rationem,uoluntatcm,adfecftus,8lt; fen ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fus.Spiritus habet cognitionem Dei,

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 S fidu/

fidutiam,timorem, Qc diledi'one, uerum cukum Dei, fumma habet in’’ ginem Dei.lnferior pars reg^tu^a^n^ perfore. Si folum corpus eft fineafi^ ma,cadaiier dicitur. Si corpus fif^ani'' ma ftmul funt fine fpiritu,dicic^anitn’ lis autrarionalis homo.Si corpus,3*'* ma,amp; fpiritusfimul funt,dicit fpirlt;'^ alis homo,feu fpiritus aut imago

Ad imtginem Dti crtduit eor. ] Non fi”^ emphafiamp; magno fpirituidé Moff’ repcCitjUt nos diligéter admoneac nn ftrx originis, ad qua fummis uinbus, Col.1 afpiremus. QuemadmodumPaulu’ CT.} nos pluribusin Iocishorratur,utu«^ teremhominêexuamusjôf induafflt” nouum,quifccundum Deum creatu’ eft. Item ut induamus lefum Chrißö, quieftuiua imago inuifibilis Dei,in quo habitat cota diuinitas corpora' liter.

Mdfculum cr focniindm creduit cot. 3 ’Coi” pcdiofe omnia in primo capite,0^ma ‘ ximlt;

ximc qux ad hominem fpedSt, defcri bitjcainfcquenticapite latius ex pli/ cabit.hanuncponitmafculum amp;C. fœ minamfimul creates,poftea ordinerc

' cenfebit Adam primum eff e creatwm, deinde Heuam,Çlt; ut exteraanimâtia » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;per fexum diftinxit, fingulorû'qj par

’ unum fecit. Vta quoc^ humanS genu» fexudifcernit. Cxteras creaturas ut '• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hetbas,arbores,fydeta nondifereuit

Hetbçôd arbores propagantutfemi/ Sexut» î nbsp;nbsp;nbsp;nCjfy dera autem amp;nbsp;fpiritus non pr o '

lt; ftantix difereta perfona,aut maf cvûiz I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ni aut fœmini generis, utrincp coniua

1 contentus, quia eft creatura Dei im/ i mutabilis, fecundum fexum, mafeu/ • lus non poteft fieri fœmina , fœmiz na uiciffim non poteft fieri mafculus, (ed ut (ingulos creauit D eus ita funt

» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÔC

fie maner, debetêpfuiTexus feruare,^ in tjs Deo fcruire,necf'?®t ponere ordinationi Dci. Foemin^^ deber cogitare autdicere, utinamf^' ôa fniHcm maiculus jUinimtj foS r, ptcrca dcipicerc S)Cordination? per turbare, quod perinde eflet ac fgt; *“ tûoWoqucreturngulo, quare iw'” fingiscAtep hinefuntomnes iljo ■domefticz quod millier uuk «Ik uirtKprecufat obedientiam quam bet, UCinquit illc: Semper habet alterna^ iurgialcdus ,In quo iacet minimum dormiturinillo.

neftz autem ÔC piz uxores debétln^ commonerijôe fui (êxus décorum uarc,nc appe Hentur Dotflor fee dequoinîra Deouolente plura aiitl^ mus. Peccant quoq; qui inpart«*”^. gts afFet9:ant,mafcuIinum quamf^e'”* ninum fexG, quid hoc aliud eft qiwi» ereationem fie uoluntatem Dci nfH approbateç'Peccantquocf qui contre

IN G E N E s. 1» cveationem Dei et natura fuam uouct caftitaté, tum mafculus tum focmina, I nolunt uUum habere fexü. Qtiid hoc n nbsp;nbsp;aliud eft quam cü Deo, pr opriac^ fua

iuftçfexüs natura fuam proprietäre 4 nbsp;nbsp;adfedkat Vir eil uir, 2v fœmina eft fœ

1 fin^ulari dono caftiiatis, cette feruaz 'I nbsp;nbsp;bit pollütiflimam et fœdiffimam cafti

gt; t;ftinfuapoteftate,8lt; contra Deûfu* ' amcjj natura. Et fi quis uouetit, bona t nbsp;nbsp;nbsp;confeientia poteft refringere uotum*

A 2lt;inquietiffimas côfcientias reddidc ' tunt. Paulus appellat doArinatndx ' tnoniotum,Satannanqî ealumniatut } nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;otnnent

omnemcréationem Dei,Si. fugg^^/ Il ominibus incaun'oribus ,ÔC negHg^' tibus uerbum Si uoluntatem fam opinioncm in fpeciem plaufibi*quot;’ rem, ac fi dicat : Ecce in matrimo'’,'’ flintnimismuiez,amp; iiariz fuaderem potius uccoelibem uitam^ bi deligcrcs,amp; uoueres caftitafcn’i*'’ uiueres multo tranquiliioremuM’ Si poiïcs ita commodius uacare P'r i.Cor.7 meditationibus,IèruireDeo, Si ioy

dere animum ad diuina, nam qui^^ xit uxorc curat ea quz ïiint miindi quomodo placeat uxori.Similirer^ lier quz nupfic uiro, curat ea qii«“’quot; huius mundijCt quomodo placeaÇ ƒ ro.Hzc quidêdida funt de co qu**^quot; tit donum caftitatis,fi quis auteni e* tra illud donum uoucrit caftitare/®quot; ncietfecertein multafcelera Si f ula uitz,

ï N G E N E s. «î$ fœcunditatis procreationis, quod j' nbsp;nbsp;fœcundat omnia antmancia, omnestç

'J homines, nifi impediat morbus, aut V nbsp;nbsp;donâcaftitatis.Quod qui apud fe fen

D tit potésjdct operam ut procreet, fed legitime fecundum ordinationé Dei, lt;1 nbsp;nbsp;nbsp;Çlt; pudice.Nam nifi lapfus fuilTct Az

Sulijcite,Dominlt;tmini. ] Hic iam ptîz )' mumdcfcribitur inautoratio Domiz ni], SC Maieftatis hominis creatura / turn ad certa fubiedla • Dominamini ihquit, non tyrannizate, bene fruatr » ni bonis crcaturis Dei, in imagine îO nbsp;nbsp;Dci,quafi corporeusDeus. Econttà

hic quocç fada ê deditio creatur atû, quamfequcnticapitclatius defcribet (il Mofcs.Ecce elegantem domû,imo

tegiam aulâ cxwuxii Deu» homini, D nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÔC

«î» PET. A R T O P, êxfcxornauir, qiiàm uariam lt;5l»lêôf familiâ apparauit,anreqti*^ crearctureius Dominus amp;nbsp;Rex H? mojtotusmunduseft homininon*^ eus quàm exornata aula.Inde opin^ KÔr/xûpjfcu mundum appellatuin Hactenus decreato ôc inautorato h*’ mincdixinius, quxnon polTurtt pf” fua dignitatefan's magnificc expl“^’ rijtam autem uidebimus quem 5^ Icm thronumDeus homini dédit, ƒ ram fctîicccccntrum mundi, inmcd“’ mundojquafi in media domo öf quam omncs creaturx circunftant,^ circumcuiitjUt deditiffima própt”^ (imafamiliajhomo quafi qiiictu'? 1^®^ minus hçc omnia regit et adminiftt^^' Hoc fimul quöc^ animaduerten^^quot;’’ eft,quodquamuis Deus homini 0' Dia fubiccit 8C dedit,non proptert^' quituromnia efle proprer Iiorninf'quot; creata. Deus fiquidc omnia fccit pf‘’ peer fcipfum,ô^ omnia fcruiunc d*

Ec«(Ifilt«oîgt;iî.] Qiiàrridifcreto ordi* hc fada funt omnia. Pöftquarn créa/ vit Deus inaiitorauk hotniné iam quoqîfubminiftratcibum, eumcpiam ante apparatum, qucm dat Deus, 64 homo pcrciptt.Ecce pronidendâ De» decreaturis fuis 84 maxime de homi/ he adeô nihil efttamminutû animal/ culumci:éatumaDccgt;,quôd non fua bonitàtthutriat.Omniaexpédât abs Pf4tio4 le ut des illis cfcam.in témporè opor/ tunoiOculi othnium in te fperant Do mine,ÔC til das illis efeam in tempore oportuno. Aperis tu manum tuàm,84 impies omne anirrtal benedidiôe. Dâ te te illis colligunt,84 omrtia implen/ tutbonuate .Quiproducitinmonti/ bus fœnum,84 herbam (eruituti homi num.Vt cducas panem de terra, 84 ui ï nbsp;nbsp;nbsp;hum Ixnhcet cor honàinis,V t exhila/

ret faciemfuam in oleO, 84 panis cor hominis confirmet-Qui dat efeam o/ huli c«ai, 84 iumentis efcàm iplorü^

Sc pullis coruorum inuócanrib.etn”' Hafcdebcntuosad certam fidutiâJ’ Deutn dc uidï^u admonerc, ut qui dit animam 8)C uitam, dabit quocç rida. bum. De bis omnibus nihil erat M.«.« foIidtuSjUtncc bodiculla animato fed Dominus ex fua bonitate procu' ratjÔ^ fuppeditat.Ideofngt; Eecepf^ ter curani,foltcitudinem, amp;nbsp;prouiu^'’ tiam ueftram dedi uobis cibiiin. Bofl^ DcuSjUtinam bicpoffemus ccrnf’^' adeo nihil deeHee nobis, uitantdeg^' remus in perpétua lxticia,exiriid3/‘ procura ta funt omnia. Domus {cot“’ mudus^cftornatifTima. Poenuö^P^? ptuaria omnia funt rcferrilBma.Ob^' ter obferua cibum eHe tantum quo nos deus conferuat. Solum Ui*' bum Dei eft,quod nos fiC omnia uir,nosamp; omnia fuftentar, Cibus^*?^ tern eft eius uerbi medium,feu uerbum Dei ad fuftentandam nifa'”' Ideo,inquit,Mofes QC Chrift ws

plusminus ad 900 annos,qgt;truöus cauptlo» • tuncerät maioris uirtutis,natura erat gioris mi* fortior ÔC «liuaüor, ÓC hormnes erant

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K 1 Utnpez

tépcrantiores, magtsî:^ cognofcchâi creaturarum naturatn^uftim QÇ appl'^ cationetrijtdeo^ non crant, tot mor/ bl amp;nbsp;febres.De hïs aureis feculis fi per auditum paffîm fcribunt etfabü lanturpoëtXjmaximè Ouid.

morph.Et ecce Detis dat primis par^ tibiis cibiim,fed nullas ueftes,proc^* dubio nullis indiguiffent ueftibusj ilfent folis amp;nbsp;xftatis fcquaces,utal^’' quxdä aueSjóó animantia qux mi^r^‘ cutnfoki Aut caro hominis fuilk’’' frigoris patientior,cuius rcftat adhu'^ ueftigium in facie.

Et uidit Deus omnid qua fecerdt, ] Eft 0P'^ logus omnium operû Dei per los diesjilludcß uidere adhuc ÖC per permanet ad omnes creaturas öl’ nec ftatmundus.

VdldeBand. jßreuiter öi. pro epilo?” repeto quxfupra breuiter annotai'jj. Omnia fcilicet qux creauit Deus . «aide bona in nat«ra,uirtute, QC

fua fpecic dédit,ad certum ufum 8lt; fi/ nem,ad quem fi applicantur funt ual/ debona. Qviod autcmnos quafdam herb3s,arbores,aftra,8lt; animâtia ma h uocarnusjitï’propriedicitnus.ld in/ défit, poftquam omnium return n atu tas nô percognitashabemus,ncc ap/ plicamus fingula ad fuum fincmÇC u/ film ,fecundum fuas naturas, mala ÔC nociuafiunt Rede ergo applicata ad fuumfinem amp;ufum,bona,cibus,ÔC Medicina funt. Econtra applicata ad improprium fuum finem, côtra fuam Medici/ naturam,Vencnumfunt.Eftergo Ar «4. tisMcdicxboc prxcipuum officium, venenw» finis Si beneficiû, return naturas per/ Art medi qvnrereôC débite applicate* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çju

Dif s fextMs.] Opéra diei fexti funt etc , atio animantium terteftrium ,boc eft '1 iumentorutn,reptilium ÔC beftiarum,

P O ft rem O QC hominis. His fexdiebu’ abfoluitomnesfuasoperasjfecittp^ tnncs fubftâtias paritcr corporcas incorporeas, uifibiIcs,flC inuifibil^^’ animatasj ÔC inanimatas. Ita tand^ conftitutum, ôlt; abfolutum cftrcgjquot;' Dei corporale,uifibile,amp; temporal*' Tantiimdeprimo capite Gençfto’t de fex dier um opere.Sequitur iatn put fecunduipjde feptimo die, defa^^ pato Deijfit^ latioreexplicatione mi capitiSjCt maxime de rebus,qu?’“ hofnincmfpedant,quas hictantûbf* uibus perftrinxit.

t Die primo,crettuu Deus mäteriditi Miffitm cceli O- terriCihoc efitK^udt cr terr^* aquittcredutt [piritus feu Angelos, dcindelv^^' tenebrd!,hoc efi dient cr notent, Z Diefecundo ,fepdrduit dlt;jiitu d^djUfl’^

' wtHcrfciÄCrArtorfj. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(tcrdqjdftrÀ.

turhic quscftio, Qiiare non fiat men/' tio lapfus Satanjr^cfpon. Caufa eft quod homo ncfciuit inuifibiles elfe ipir«us,ncfciuit'qi lapfum fpirituutn, il nbsp;nbsp;nbsp;Necreuclatur horaini ut probaretur

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gentcr.

IR nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;continuatio,tranfin‘’gt;

rcpetitiofuperiorô.Sn' pçriorçcapitç tantum K' rum capita pofuit,breuiterci; pcrftr'” xit,hocautemcapite latius extend'^) Si maxime qux circa hominem faó^ Tunt. Ac fi diccrçt;Scx his diebus uit Si perfecit Deus coelum et terrai”» S(f omnem exercitum eorum, hoceft» cmnia qux iii iiiis continêtun omnt^ çrçaturas.

Fxfrd« Et omnis fxerciiuf forum. ] Metaphofâ tw« cft.Excrcitus cccb funt omnes angdj

amp; omnia aftra, Exercitus terrx cû aqua, funt omnes herbx, arboreS) pifccs,uolucres, Si omnia animanii^* Omnes fiquidê creature militât Dt”gt; ut exercitus fummo impçratori, que fuffraganeo homini, imaginideii quafiuifibiliô^ corporeo Deo.lnde Uilitia. dicitur Deus,Dominus Zebaoth. E'

fa.ï.Dominus excrdtuum.Pfala» 8. Omnia feruiunt tibi. Dicitur 06 militia cœli. Efa. 14: V ifitabit Dominus («per miliiiam cœli. Et ^.o.Qui educic in numero militiam eorum Hiere. i5gt;. Sacrificancrunt omni militix cœli.lté angelidicötur militia cœleftis. Luc.i. Et (ubito fada eft cum angclo multi-* tiidomilitiac cœleftis. Omnes creatu/ 1« funt Dçi militi a.feu Dei cxercitus, in quo Dçus eft fummus imperator. Porro in exercitu (unt multi centurio ncsjdecurionesjamp;c.ltaincreaturis a/ lixfunt alqs prxftantiores quafi du-

' Ixjgryphijuultures J ftrutiones, inter gt;) animantia funt leonesjclephanti.ctc.

Coif/wwwduù. ] Omnia opera Deifû^' perfedifîîma, nihil deeft quod adei’^ debet ftnguhs,et funt artinciofiiÏ!'’’^' deciëter,ô6 ordinefada, nihil ergo bet homo ealumniari.

Re^MrMt.jHoc eft nihil ultra abio'^ gro creauitjfed creataiam contempl’ tutjipfat}? in fua natura, uirtuteâ^of' dincobedienriffîma utexercitus gunt,amp;: uerbum fuum faciunt.Don”' nus^ femper adeft, Qc operatur in il'' lis,Ioan.$. Pater meus ufcp modo op^ ratur,ÔC ego opcror * Dicitur igit hi*” quiefcerc,06 fabbatum agerea cread' one nouarum rerum,Operari autedd ettur a conferuationeÄ propagatiO'' necreaturarum, qux fit tarn fabbads quam opcrarijs altjs diebus.

lieHedtxit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bencdixit

tatjSf pcrf eccrat, omnia c|ux intende bat facere,fclicitcrcp omnia proceflc« rant,Sc abfoluta coram oculis ftabât, ptçter folam angelicam fubftantiam, qua bona parte ab origine fua excide ïat.Nibil ergo nobis debet edemirâ^ finonexuotoomnia proccdunt,aut fibonapropofitaamp;intentiones non per omnia perfede refpondent in effc ÄUjCum Deo ipfi hie in primo et opti mofuoopere, nobdiffima fubftantia angelica intercidit, qux de bine omne negotium, multascç mokftias fccit,2)ó facit,adeb ut tandem Dei filio morien dumfuit.Similiter Chrifto ipfi conti/ git.cumindeledu Apoftolorumex quibus unus excidit, SC fadus eft Sa/ tan,quantumuis Chriftus Deus,om/ ' nbsp;nbsp;nbsp;nes homines exadiffimccognitos ha

buit, Sc feiebat quid efl et in homine, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loan, I. Ab hinc igitur omnis inordi/

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SmAw

rrimdor SMäißcduit.] Prxbuit hicDeils^^^ dindtio minidmaginifux)fpecimcn Dei. tx file carnal is. Sexdiebus operaf^ colendo terram, ÔC gubernando tiiras terreftresjfeptimo ante fceret ad contempjationem Dei S)C fuor5,ideoq;fanóificauit) xif ftatm't ad contemplation^ adrefocillationem.Eftergo potgt;'’' f r mus finisdieifabbari quieicerea carnalibus operibusjà intenderen’’ tr.um ad contemplationem opef^quot;^ Dei.lta ut fex dierû opera efTcniP*’* lofophica.amp; corpotalia, feptiminü temdiei requies j effet theologica» fpiritualis contemplatio, Omni? r cognitionem ÔC cultum Dei faci^ua-Ad cam originalem ordination? W debemus noftra corporalia fabbat^ reuocarCjUidelicet quiefcere ab ope*^ bus corporalibus, 8C uacare pictath docerc aut audireuerbumDei, cont^ plari oculis ÔC animo opera Dei

J» tl 11

H 11

'I I

I, J

1 J

i i. t

nia,de crcatione,redemptione,5lt; fan* dificatione,Deinde coîere Deiim tiz more,fide,amp; diledione, Poftca erum perc in laudem amp;nbsp;gratiarum adio/ . nem.

gfwerafioucj cali CT ferr«. 3 Eft breuis repetitio fuperioris capitis, ut faciatfibioccafioncm adlatiorcm de feriptionem hominis.

Non pluerf ffcfrdt] a cteatione herba rum non pluerat uflt;$ ad creationê ha minis,fed uapor afeendens irrigabat terram,hoc eft rorida nubes aut ros tr tigabat (quod 70. wHynfontem trâftu lerunt)nam terra iam recês emerfa ex aqua,adhuc erat fatis humtda.ltê ob/ feruapluuiam cffcDei opus ôC donu. Deus dat ÔC rctinet plüuiam quando uult.Dcut.i8.Leuit.i0.

Necfrat Homo^àicokrft terraw.] Hinc apparetMofen fuperiora breuiter rc petere,ut per occafionem ad copiofi t orem hominis deferiptionem perue/ niât.

1lt;O F E T. / R T O P. creato«,crgoxquumeftnos cund^” niât. Naminfiiperiorecapitedcl^f' pfir créa tionê hominis,hic inquito®^ dumelTecreacum hominem.

ttformauit Dominus Deus HomineiVif^^ iHoterrât.quot;] Eft narratio latioris ptionis hominis,primumà matef’’ deinde à partibus. Omnia hxc da funt ad opera fex dierum, nihil nim ab intcgro fecit Deus poft mum diem feu fabbatum. Formaui'*' girur codemdie quo creauit fextoj’ licet. Non tantum dixit SC uerbo cic, fed etiam dicendo, manu, digito^ que admouit, quod fignificat fing^quot;’ remDeidiligentiam,operam ÔC um in formando homme, in quo ncrct imaginem fuam,inquoabfo'^ ueret opera fua, quem poneret D®' minum omnium creaturarum, in q®® larerec fublime myfteriû diuinitatiSi ÔC inquocÔiungeret cœlum ÔC tetrSi uiftbilU inuifibtïibus, corporea intoi

I umis.Hominêinquicin fingulari,nô homincs. Quare Deus creauic homigt; nem,ÔC non iimiil multos homines,ut fimul omnes angelos. R.efp.Confih3

' nius patris filij, untust^ Dei populus, ut cum gcncre propagaretur, rautua i* nbsp;nbsp;nbsp;dikdio et pictas,quoniam fi rccenfe/

mus genus noftrum, ufcç genus gene raliflimum, uidcmus nos unius pa/ tris eiïe filios ergo nos omnes elle in ’ nbsp;nbsp;nbsp;uicê fratresjideocp quilibethomodi/

gentermeditarijamp;memirulTe. Simili/ !) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ter fi recenfemus originem creationis

«5* PET. ARTO P, unum Dcum colere,cnis nos puliim. Ea fi diligenter prxdicat^ meditata fuiiïentjcerte prohihu*“^'! omncmamp;ualdediuerfam idoloh^f'^ am^Poftqu'am aufem fimus unfus tris filfj qiiotqiiot üixetGtj 8gt;â uiin’”^ in orbé,qui fit ergo quod ità bell’^'^ mus,mutuo Tlircatæ Chriftiani,J’( piftsE ÄS Euatigelici,ôi'e.Rcfpott-C^“ iaeftiquod qliamuis fuhins Uhius P’j tris filtj J tainen rton fumus iinius populus.Türexquamüis èundé um creatorchi colunt,fed falfô, men eurtdem Deum Chriftum num coluht.Papiftx quamuis con’J'/ iiangeliciseundem Chriftuni confix, tur,non tarnen admittunt folius CbJ' fti officium et opus falutis noftre,Û''( ficiens ad falutem.ltem omties ci quamiiis nobifeum eundem Dr^quot;' confitentur,attamen ciufdem Dciy ' bum adulterant diftorquenc côff’ analogjam fidei.lndeilla odia/óte”^ tionf’i

Hones, 8d bclla.Duplcx ergo ed: odiz um,diuinumctd»abolicum. Diuinum eft quod zelo Dei pro nero Ueo fir, ■ ' ut Matth.10. Qiii non odit patremSd matrem, óóc. propter rne, non eftriie * dignus ItemPfal. i)8. Perfetfto odio ' nbsp;nbsp;nbsp;odetamillos. Diabolicumodium eft

'i Addm.] Hominis Ptymologiam de / ducunt ab rubricat it rubuit rubi gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cundus fuit.1 nde nomen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rubicö

tl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1* tamis

ramis deorfum uerfis radicatum Socrdies fum in cœlo. Alîj ab k «t»’* apud PU quafi conteinpians quç uidit,quodf^? tone/H. li compecic homin» pr« cxteris anini'' BudiUf, nb.Alqab«i/!»ifi;rû)gt;/furfum

aniiwo QC mediratione ad dïuinaXa'*' ni Hebrxos jmitati Honnnem abb^ mo,linde et hiimanitatem dedux«“') quamuis Perotttis aliter fentit.

Df puUere fcrrlt; j Hebrxus textm^ bet;Formain't Deus hominem, utvem de terra,quafi fitappofitio^^^^ ptuaginta autcm reddiderunt: Fori’^ «it Deus hominem,puluerem-acdp^ cns de terra. Eft materia homimJ^*’ altera fui parte,corpore fcilicet.Qp^ rat aliquis. Quarc Deus de terra uit Sc non ponu» de nobiliore ria,ut foiis aut firmamenri,cum nob*^ lifljma futora eratfubftantia inter aturas.Üefpon.ItaDeo placuïct**quot;' maexaltareSCaka humiharCjUt^^ gelos.Qiii loeuafimiiiter nos adfföj

nethumrtitatts 8lt; modeftix,nefuper/ biamus,aut alios prx nobis contëna/ musjpoftquam fumus de cadem maf/ fa St materia, quin alios quantumuis abiedos,debiles 8C deformes libéter rccipiamus,ncc exprobremus illis eo rum deformofitatem, paupertate, proptcreaEfa.iubetne carné novtrSEp.S« defpiciamus. Nihil habet formofus quod contemnat deformem : fangut/ neus,melancholicG:dodus ,indodS: nobiliSjignobilem,exeadem quippe maffafadi fùmus omnes ,eiufdem'qj patris filq. Quicquid autem prxterea additum eft,gratiarS ornamenta funt, ea'q; accidentia,qux poilu nt aut dari, aut adimiji inde fuperbias, alium prx iecontemnas,Slt;male colloces ,t)o'

fum faccrc, contra parua febris, aut y morbus gallicus poteft totam forma deformare,ite parua crux poteft fan/

uertcre. Dominus facile ex princiP5 poreft pnuacumgt; ex priuato ÔC ex paftore regem,Sc prophctaift’ cerejCgregiam illam tuam fapientia”’ leuis mania poteft auferre. Dörta^“^^ go gratiarum funt tantum quxdäötj namenta, quibus hanclute^m fotn^’ decorauitjUt fi^ulus olfam aliam ali® coloreillinitjSC pingit.Vtcre igit do'' nis tuis modefte, in omni fubmifHotj ÔC timoré domini, cofercp ad propt“* fuûfinem SC ufum.Econtrauafdec®^ folatorius hie locus eft infimae fort'* hominibus ne defpondeant animoSi quin cogitent Dcum eos fic finxiff^» fiefehaberedementemDeum. Hf** fpcdantmultaloca fcripturx de re feu puluere,que admonent noswo deftix Sc humilitatiSjUt eft Syrach. Quid fuperbis terra SC cinis.ltemHo rat.Puluis SC umbra fumus.

Et ittfpirdttit in ndres eius fpiraculum uillt;e-] Hadenus finxit SC formauit DeuJ corpus

corpus exargillofa,,ÔC riibicunda ter ra,nLinc addit alteram hominis parte Animam,diuinam ill am, uiuam cœ Icftem fubftantiam,cuius præfentiç et operationis fignum eft fpiracul5,feu halitus per nares, Non quod halitus ille fit anima,qui tantum eft acr et cor porcafubftantia,fed reprxfentat prx fentem 8lt; agitantem animam in cor/ porc. Anima hominis pij, feu origina AtmA liSjfiquidemeftdiuinajUiuajCœleftis, a:terna,nobiliffimafubftantia,creata ex nihilo,altera ôd potiffimapars ho tninis,infufa corpori per totû corpus, Habens mcntem,rationem,libéra uo/ luntatem,adfeAus,et fenfus per certa fua membra 06 organa corporis-Sepa rabilis autem an infeparabilisa cor/ porefit,inutrâcç partem difputatur, poftquâ ab utratp parte funt teftimo/ nia fcripturx.Qiiod fit feparabilis pa tet exî.R.eg.i7.ubiinqunElias:Do/ mine Deus meus, reuertatur obfecro

anima purn hin'us fn uiTccra eius. Ni/ fi ibi anfmam pro uita 8gt;C agitante a«** maintdligas. Contra quod infepa'’’ bilis,liquetex PfaI.m. Nondcrelii’'' qucs animam meam in inferno, Stint qui aiuntanimam creatam eflîi) ex diuino fpiritLi quafide certa niâtes ria,ut corpus ex terra, Auguftiniisa^ tem negat.Sunt quittes partes hoit»/ nis faciunt,corpus,animam,Ôf fpii'ity ut Paulus i.Thef. $.amp;ut anima eftu*' ta corporis,ita anima: uita eft fpirituS) qui n difceflerit,mortuaeftcorâ quantumuis uiuat fua uita. Animai*® uita hominis,eft naturalis, rationa lis,Habens uoluntate, adfedlusSóf^ fus. Spiritualis, eft ipfa cognitio, cultus ueri Dci. Vt corpus eft capaii animar per fua membra organa, IW anima eft capax fpiritus, per mentet

rarionein qux eftdiuinumilltidln^ men,diuinusJ:^oculus Deum uidens, fiilluftretur per fpiritum. Sola igniquot;^ ratio

ratio difcernit inter hominem SC bru/ tum,quod tantum cernit corporels o/ euHs corporah'a. nbsp;nbsp;regitiir tantiï fenfi

buSjÄ: anèdibiis. Spiritus autêdifcer nit inter animalem fpiritualem ho/ ttiinem,inter pium dC impium. Ita mi/ rabil/fllmus illc Deus nofter in homi nis creatione coniunxit cœlum terrer, corporea incorporeis,uifibilia inuifi/ bilibus.fuprema infimis- pereuntia «/ ternis,ut srterna fubftantia peretintë, aternam redderet, terrenâ cœleftem, corporalem fpiritualem lt;nbsp;T ocusfiqui dem mundus cœlû SC terra, certo fuo tenipore peribit, excepta ea parte ter/ rxiindc fac'tus eft homo,quam fpiritu alls anima fecum fubuehet in ccelum, iibiaim anima uiuet coram Dco in x/ terniim,cuius exëpla in Enoch, Elia, Chrifto pcrfpicimus. Ita Deus ab/ ^luit crcacionem hominis, quë con/ fticuit Dominum omnium crearura/ fum.Qiiis poteft hxc fatis pro fua di

gnitaremirari ôf cxplicarec' Eccefrf' ûiilum tcrrædçcorat Dominus fuaft cie,ô^maieftatCjófconftituit Domi'' numfuper omncscreaturas. Sedflt i ubiimitas dignitatis nos ad fuprrbiâ cleuct,terra nos admonet humilitatiS'

Etfaâus eß homo in animäm uiuentem ]Hc braifmus eft, qui promifeue appellat animam uiuentem quiequid per fc gir,uiuit,£C mouetur,utHomo Si bm ta, hoc tarnen intereft inter Homing Si. brutum, quod btuta tantum uidét oculis corporeis corporajia,ct regim tur fenfibus Si afFedibus. Homoaüt prarter corporeos oculos, mentis oo* los habet diuinos,quibus Deum.dnn na 2C incorporea cernit, Stf regiturnÓ tantum adfedibu5,0£' fenfibus, fed ra tione regitur et regit.Homo animadi citura potiorefui parte.Item anima uitafumiturMarth.io.

9bintegro plantaret öl' confercrct, iz dcôper preteritum plufquamperfcz âumreddendafuntjplantauerat feilt cet die tertio cum creauic herbas Si ar bores xafdemfimul plantaucrat qr dine collocauerat.lta porrb quifc^ fi/ bihortumplantalTet exomni generc herbarum dlt; arborum.

P4r4dif«m.] Paradifus grxcishortïï fignificat,viidetur imitatiuedidtü effe, quiaHebreis q'^’oeç hortü fig nificatjhic autem'\îponitur quod idé fignificat. Eft autê hichortus in quo (une omnis generis herbejarbores.a/ ues,Çlt; animâtia,eiufmodi hortû por/ ro confeuilTet amp;nbsp;plantail et fibi quifep paterfamilias.

i«Ed«n.]Diuerfehicoboriütur qux ftiones an olim fuit,an fit adhuc,ctuz bifit aut fuerit in terra paradifus .Paz radifum ohm fuiffe in terra,certum eft ex ipfo Adam qui fuit in ipfo pat adiz fo.Anfii adhuCiincertum eft, cômuz

ni conicnfu iiolunt cx culturx nïg'f gcnria rcdadum elfe in deformen^ ƒ litiidinem,quia Adam pofitus cnltorltcm poftquam diluuium 6^ deformauit totum orbcm tcrrafi*'’’’ uokintparadifum fimul eiFe fum. C^od quids aiuntextenfuifl’^^ iflcparadifumufq; ad regionem^^^ nx uanum eft. Quod autem Chri^^’ inquitad latroncm: Hodie mecui”^^ ris in paradifo,metaphorice dic?hï^''^' pro ftatu fnnocêtix, in quo fuit ho^*’ in paradifo antequam lapfus eft- b® dem fenfu accipiendum eft, quo^^; quit Paulus fc fuilTc in paradifo • fit,autubifucrir fimiliter incertS^'^^ poftquam aditus cius prohibitus ^

claufuSjhoc tarne certum eft,f^quot; ' certum aliquem eiegantilTimS exf”, tum locum ad orienrem, fortafk^“’ autcirca,autintr3Taurum mont«?’’ quem locum quidam uolunt Eden W' iiTepropric uocatura.Älij Eden in'^

pretâtur uoluptatcm, proptcrea uox bebreaEdcn relinquitur fine interpre tatienc propter uariam opinionç. t\/ Itiputantparadifumdidum clTc totû otbem ter r arum, poftquam ilia quatu or crus flumina ferê totam terram per/ fluant,aut maxime dum eorum fluuio rum fontes ualde, nimiumtp diftent.

♦ claufus 8C amiffus eft,et in diluuio pe nitus fubmerfus eft. DMart. cui (ub ® fcribo,fentitparadifum eodetn loco ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuiffcjubi fuit terra pronaifl a, ÔC circS

plitjindefertouidclicettlli fuit Eden adoïientem» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i»

referenda flint ad diem fextiim.Pof’,^ it,fcilicet quafi Dominum ÔC cultor^ paradifi.QiiidamuoluntDeumfec“^ fe Adam,extra paradifum,nihil pus iftisarguttjsjfed phrafishoclocO eft,de dominio zXdæin paradifo.

Pi oduxitg- Dominus Deus df terrd oin/it 1'? num pulcbrum cc 3 Hxc referenda fin’^ ad diem ter riû, in quo creauit herbas et arbores.Hic autem repetit maxiif^ propter eas duas ;^rbores circa magnum erat negotium homini«

Pulchrum Ad uidcn ifi/n,crfudue dd edem^!lt;'i Duo prxdicatde arborum FruC^tbnS quod elfent pulchri dC fuauesjit chritudo excitaret appetitö, lédi ftudiü. Ita Deus uoluithomint'” »n naturaliagere uoluptatecumexer^' citio corporis tarnen,quia eratcultof hortijita eft amoenilTiiTia uir3,qua^^’^'* crcitatur decenti corporis exercita^'J’ ne, qua femper habet bonum app^“' tun»

1 N G E N E s. 1^5 tumcdcnd«,5C conferuat «aîctudinc. LigNumrtùwvif*.] Lignû pro arbor rchcbratfnius cftjUteRPfal. i.Duas arbores fingulatim nominant, Vicx, 8lt;Scicntix,quod circa cas funamx res hominis uerfabantur^Só quod iam ex oleuerunt. Arbor V itæ.hominis con/ feruaffet integram ualetudinem ,2lt; ra dicalc humidum quod nunquam con ficeret feniojrugi9,canis,nullat^ cor/ ruptionCjfedin perpétua et integra iu ucniliætatepcrtnâfiirct, quamdiuhic ftetiffet mundus, aut quamdiu in hac carnali uita uixif[et,ufcp dum perfunz lt;^us huius uitx officqs alTumerctur in coelum,infpiritualemillam amp;■ xternâ , üitam,fuiffet plane Medica arbor t ut i inquit Auguft. lib. 14 de ciuitat. Ciz j bus aderat homini nc efuriret, potus , ; *'entiret,lign.'.muitxneilliS fenCeftus ‘ j difloluetet. Arbor autemfeientix bo ’ ni mali,dida eft per anticipationé, ( •'^cbusconfecuiis pofteagt;non quod , , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eius

lß9 P E T. A R T O P. élus fruâus efus dediflet illam ain,(icd quodad illain arbofeni tus cft J quàm bonum elTet in . îusqj mandato permanfilTe,contrât nialunieftin eius prxcepti tia ÖC obedientia non conquieuiff^'. Nam ea arbor non ad cdendün^iä data eraf ,fed ut ad eius arboris Óum reminifcerctur homo Do*’quot;. Dci fui,qui creauit eu, quicp ipfun’*’, Smtdrio ftttuit Dominum omnium creatu^ retuitjttt lit ita Temper proficcret in maiorlt;^®’ tuortii. nitionc Detróue Dominio infol^*^

ret,fuperbiret SC contemneret utSatan.FuilFetcjj ita h^c arbor P'quot;'. iheologica,et facr3mentalis,ut tilfimc dicit Auguft. In exteris Hg®' erathominialimentum, inilloaui^j facramcntum.Necputandûeft)^®? tantum hx dux arbores folxin ; cic manfiiïent, fed ficut al lar nm Cp*: erum arbores fe propagaffent• K® lt;

I bet fuo paradifo feu borto babiiiffet huiufmodi arbores. Ehcuexquâtafe ’ licicatcexcidithomo*

quid fcribunt,caufa eft,quod flumina gt;nbsp;nbsp;nbsp;ilia qui non reddimus non poffumus

ineundcm fluuium, fontcmt-p reduce îj nbsp;nbsp;te,propter nimiam diftantiam fontiû.

V nde alq alias conievluras faciût, attf 5' totummundumpro paradifo accipic J dum cffe, aut elle alia flumina quant nos reddirr.us, aut diluuio difturbata # tffe. Auguft.ait quorundam coröflu/-Viiotûfontes eodem loco cum alqs ex Oïdium babcrCjfed per uenas fubtcrz ? tanças in remotiora loca etûpere,ut

Ndus ille Ganges.Solus îSiilus ni/ miam »liant difcrepâtiam facit, quem 5^, nbsp;nbsp;nbsp;Auguftinus uult effe Gihon, qui Ni/

percgrino nomine appellandus G^' nc.41. Exod. 1. tanciim appellat”' flumen.Era.ij.’'æ^ nominat.Siaç' dperetur pro Indo in India tuncmdi' 05 confonarer. Sed non libérer poà maionbiis meis.Cogimuf hicoj re omnes fatcri noftrarn ignorannâ) nam rextus dcdiidt flumina abillofl*’ ni!ne,7o ab uno fonte,id fam demoH'' flrare nequaquam poflumiis, mli remos diluuiom itadifturbafle fontei

diftraxilTe fkimina.Degcmmisi'^ cftdnierfa fcriprorom opinio,maxi' mede bdellio ideó ih medior^' linqoo SC refero omnia ad interpréta^ tionë.D. Mar.in Genefim. Ecfcqua elegantem;.dornaoit Dominus Df Os homini locum, ubi bene difpofit’ amp;nbsp;uirida font omnia, contra iam malumushabitarelocaarida.cxligtif amp;nbsp;larcrcconftrLKn-aöfPalatiajCfitaa rum domus,font liominis receptatt'^ la,contra frigos,a:ftum,plui)iâ, ad ti® óurnafl*

âurrtamrequicthjadeducSdam fobo km olim erant caucr nx, dchinc papt« lionesjtabernacula,magalta.

omnium creaturarum inilttuit, quoni am hortus tile feu paradifus contine/ bat omnes creaturas tllas, quibus do/ minaretur homo.

Vt coirrft ercM/loJirftl Ab ofîidobo/ CoIfTf» minis. Aliud eft colere paradifum, ali ud eft colere terram, cultura paradift fuiffet plane deledabilis,et uoluptua tiajnullus labor quinmerx delitix, ut plantarc,propagate herbas S)C arbo/ teSjSc ex his percipere frudus, indiz gcntenimfecundum creationem ctiâ cültura ne promifcue crefcant. Créa/ tio,ct increment« dare,eft folius Dei, culturaaûtefthominis.i.Cor.? Ego plâtaui, Apollo rigauit,Deus aûtin/ crcmcntum dédit.Akcrum ofticin ho minis c cuftodire hortû, non a noxijs cujîoj^ anintantibus quontam omnis creatult; y,,

ra Dei bona eft, fed cuftodiret propriam fuatn ditionem,cuius bi fines circumferiberet propter po/ fterttatem, quzfibijpfiporro proP'^x os hortos plantarer. Eins rei imago/ adhuc quaclibet regio in cjuaprexi'^i quafi'Adainparadifo,cuius oês fui iubditi, cui duo negotia data funtjUideficet ut colat cul tura nx’adminiftrationis Qi tegiminis euftodiat quafi fuum. Inde illi num limites adhuc feruantur.lta pro^^ pris tenere ab ipfo Deo autore^ ** exordio miïdi coepit, et Dominus lege confirmauitjcum uetuit furtö*^^ cere,fîôcôcupifcere aliéna. Vt au«'’' hic locus fit nobis ufui, quifep cog*’^^ fuam uocationem, fuume^ propn'quot;quot;’ eftefuumparadifum,qucmfatag3tclt;’ lere amp;nbsp;cuftodirc.

Pritcepà^ Dominus Deus Adamo omni ligno horti comedende come de.] Eft P’* mum alloquium Dei ad creatum niine‘’'i

tninê,iiidelicetdc libcrtate in omnes creatiirasterrcrtrcsjundelatius in fu/ perioncapite. Qiiod ingcminat co/ medendo comede,(tgnificat abfolutâ libertatem creaturarum. Auguft.uulc t)eum cum Adamo locutum efle hiu mana forma Slt;C uoce,id probat ex cs/ pitefequentijubi Adam exttmuit ad uocem Domini dcambulantis in para difo,eundcmtpfcmpcr locutumefle cutn patrlbusjaut per angelos, aut fo la uoce,finc Humana et uifibiliforma, ut ad prophetas locutus eft,idcö loä/ l”«*»** ncs appellat Chriftumuerbum quod ab initio cum patribus locutS eft. Aut locutus eft per landos patres in mini ftcrio uerbi conftitutos.

DfMrfcorertKtfffi/cifntt«.] Soli Adamo Primi data eft primaLexnondumfada Hc/ lcx. ua,idcocçfoli Adamo imputatur pec eatum Adam uero eft porr'o huius le/ gis ad fuam uxorem amp;nbsp;omnes pofte/ ros prcdicator.ldeo Paul.iubet muhe

ti Cor» res difccrc,amp; uctat prxdi'care fen »♦ nbsp;nbsp;nbsp;cere in publico, Arbor fcientix no W

itfecundum naturam,uc rcienciam, fed fecund um expericnt** amp;nbsp;relationem prxcepti. Si feruarct^^ bedientiam ad prxceptum iuxta rem, expcrirctur quam bonumlt;;^* Deoobedire, Contrafi tranfgrc»^* fueritjquam malum fit non obe^**^ ÿbmitcul Dco.Solus ergo finis huius prxctp^* tw Dili ÔC arboris fuit obcdiêti3,quç eft

mus cultus Dei,nam Deus uultabo/ mnibusfuis creaturis reuereri Äco*^ Arbor ergo hxc facramentalis fuit plane theologica,ad cuius confptlt;^“ 0^ prxceptS reminifceretur Dcicrt^ torisfui,haberetc^ promptum obit^ «Sum meditandi QC colendi Deiim, libertate ÔC Dominio elatus fupetby ret,negligcret, ÔC cootemneret ut angeli.Probat ergo Deus hoc ptf^ cepto ÔC hac’arbore libertatem uoluU tatis hominis, ut antcprobauit Mbee/ tatd”

tatcm uoluntatis angelorutttf cum dfz xit fadamus hominê) an uelit in Deo ni3nere,an3Deo ie aiierterc. Abhac lege fumpfit Satan occafionem tétan dj hominem , de peccato feu inobez dientia.

Morff worierw.] Eft lata fententia,ó^ fubncxum iudicium legis, quod Do z minus non mutât, fed Itridiflîme cxc quiturjimultp déclarât feriam fuâ uo luntatcm, de obedientia erga legem fuam. Ncc folû inquit morieris, quia geminatis uerbis exaggerat,amp; inquic morte morieris,aut moriendo moriez dSjautmoriens morierislt; EU autem Mors non tantum redudio corporis mw. inpuluerem terrae,fed eft perpetuus fenfusiraeDei,pariter in corpore 8^ anima.Eft corruptio,amp; perpétua imz mutatio naturx,quxfecundum anima eftxterna, ideb totacoftitutio homiz nis,pariterfecundum corpusaniz mam eft sterna,in pterna ira Dei,quç

ucn'fïîma gchenna, pcrpetiiustpfg”*^ cft,amp; fummus crudatiis. Qiixpœ’’® mortis necefTario fequitur omnem”’ turam.quxnÔpcrmancntinDeo N* ut in folo Deo eft uita,félicitas,beat^ tiido,lxtitiajintcgritas, Ita extra Dw nulla eft uita, fed ppetua mors bof ror,infelicitas, poena, trifticia, corfi*'' ptio amp;cruciatus. AlienatautéàD«® libera uolûtas auerfaa uolûtate D«** Itac^ Adam alienatus per inobcdini* tiam a uoluntate Pei,non redadus iffctin puluercm rerrx,fcd abca^l*^ moricns mortuus fuilTet «nxterniin’» panter cum anima amp;nbsp;corpore inftp*^ rabiliter in infinitum in fenfuxtern* irxDci, cuiufmodi mortem fcntieot damnati in iudicio cxtremo, amp;nbsp;in?’’** nitum.

Et Jixtt Dominut Deuj:t^on eü bonum Hem effefolum. ] Horum ucrborutn dij fa öd ratio proxime fubncAitur,nW popiinus homini adduxic omnia an* mantis»

msntia, inter qux cum Homo uidit fin guhfuum habere fimile adiutorium, k autem folû^ffc ofFendit.Dixit De/ us non elfe bonum hominem effe fo/ lymHomo fiquidem creatus eft folu» ad imagincm Dei, ut quemadmodum Deus eft unus ineftentia, trinus aut« inperfonisjfinefexu Si procreatiôe. lta homo imago Dei per contra pofi/ tionem unus effet in perfona, trinus in eftentiajUt corpus,anima, Si fpiri/ tus,mancFctcç ita folus corporeusDc us omnium antmantium, qux prxter hominem,Deum nefciunt. Scd poft/ quamhomo recenfuit omncs creatu/ raSjUidit'qjcuicç effe fimile adiutoriS, adfeâauit fibi quo($ fuum fimtle.lde/ Gcçdixit Dominus Dcus:Non eft bo num utfitbomo folus aut celebs, no conuenit naturç fux,tum propter pro crcationem,uim propter tedium uitx folitarix,quamuis fatis fibi fuiffct ne/ gotijin uita üla contemplatiua ad De

iim,ô^ aâfua ad crcaturas gubei'fl^*’^ daSjCt ad colendiim hortum,attamj'’ homonaturahteradfedatfibi èC fociam uitx. Alq aliam caufann’’* tnmonijnccîlunt propter lapfunisO* geloriim ixdintegrâdum.Hinccetn^ i re çft, quam grautter peccauerit ! qiM dum ex dodrina dC fuggcftij’”® fatanac hxcuerba Dei inuertit,c03** bonum effe hominem folum, derog^j matrimoniOjdiiiinjc ordinatiomV^® I honorem, 6ó inftituit cœlfbatum tra naturam, fimulc^prarbet multof'’ fceleriim occafioncm et libertaté,til'S coëgerunt Dominum ad multas nashominibusinfligendas. lt;

Fadam ftbi adiutoriult;}uod fit corttm fo-] E” pcriphrafis,epitheton caufafînali* mulieris ab officio, relatiuum ^d oft*'* cia hominis,quae funt cultura paraft*^ fi,dominium in creaturas,ft: procréa^ tio. Ad qux elTet homini adiutrix, fO principalis gubernacrix. Ideo ' uiï j

uir defignat Dominus, âf uxor poft •nftttutionem Domini) fada eft, ob/ krua quod mulier xquc fingulari co/ ‘diOjCt infticuto Dei creata fit atcç uir.

forniäuerat ttutcm Dominus. ] Ratio ÔÔ caufaeft fuperiorum ucrborum Dei, feqiientis inftituti operis de crean/ dafoemina. Omnia hxcrcferêda func addiem fextum. Poftquam Deus créa i'erat hominem, ÔC polüerat in paradi fum,locnmfusdittonis,libcrta(em(^ dederat,amp; legem obedientix prçfcriz pfcratjiamporró inmagiftratum ÔC ptincipatum creaturaru inauthorat, imaginem Dei in homine confirmât, videlicet omnia animantia diuino fuo inftinäu,aut uifibili quafi Humana pz fona adducit,ueluti fubditos ad fuum principem,ut eins imperio fe fubmitz tant,ut ipfi foli quafi fuo Domino oz bediant ÔC in eins uerba iurent. Ipfe ui ciffim Homo omnium animantiû naz turasperieda cognitione peruideat.

Si fecundum eas ipfis nomina nat,feciindum quac nominata Si fita promptifTimc obediant,fcd eal^ ge amp;nbsp;côditione,fi ipfe homoprius bediatIcgiDei iuxta arborem fd«'','' tiar.Homoautem poftea nô obedid' Dcojdco'cç animantia recufant dicntiam Si profugiunt.Pamafaltf'” rclida eft imago in domefticis anim* libus.Etanimalia cum facile uident*' fientiunt homines paradifi æ innocô* tiaCjpueros feu infantes jquibus le contredari finunt. Ecce quàm

Biantibusjergofoïushomo dura Deum, Dominus creaturan*^ Kcra imago Dei,quam nulli angdi * porro nulla creatura gerit. Hic fit*”' ftitutio principatus hominis Si nis Dei.Pifciû hicnon fitméfiOjq**®/ rum tune non fuit ufus nec comn’^t*'' un homini,nifi pofl; diluuium.

Pro howiBf utro non mMcwir but «r «Jiuton«.! Rcccnfitis per fingula paria animan/ tibus, tandem homo quxfiuic quoc^ fuum fimile adiutorium ad procreatio nem,qucmadmodum extera animan/ tiahabent,fed poftq^iam non inuenie fcatur fibi, tune ait Dominus audien/ te homine, non eft bonum hominem àTefolumAc.

TudcilUbi fecit DomittMî DrttJ foporéi« bo* ttintm] lam fequitur narratio amp;defcri ptio creationis mulieris, qux fuit uW/ tnacreaturaDci. Sopor hic non fuit naturalis nec noAurnalis, fed immtfz fusaDeo,ncfcntirct homo euulfio/ nemcoftzfu«, quoniamhomo dum eftin carne,eft paflibihs.

Tulit^undm exco/tii.lMirum quod nô doluit,aut ad minus nonlenfit euulfi/ onem,ô^ euigrtarct.Homini nihil dif/ foluiffet in origine quod fecundû Dei uoluntatem fieret,adeo'cç fi totus ho« tnp Cuiffet immutâduStDominus fub ûïiftv

tiliftimas manus 31^ digitos habet* fto,dormiéti in crucc, fada eft Heua,coniux,mater noftra,Écck^*’’ ex latere eius. Cofta carnea uiri,é tcria mulieris. Ideó dicitur os ex o***' busj6lt; caro de carnc uiri fecundö tcriamjdtuerfus tarnen homo dum formam ÔC fexum.lnde eft Paulus appellat muh'erem carnem 7 corpus uiri fecundum materiam gt;nbsp;Vgt;^ rum auté caput mulieris, propter lorem autoritärem ÔC prxccllcntiaf’; Ita uoluit Deus naturalem cfle anio*^^ óófympathiam inter maritum QC rem.IdemDeus operatur inter coniugesjdormiêteuiroïedificatpo' minus ipfi coniugemjnobis nefcitn^’ bus nihil curantibus, nihil adiuuanti^ bus.Dominus educat nobis rpulicr^ ufc^ ad iuftam gtatem,tandem beneed ornatam,nobis excitatis Sgt;C euigil^n'* bus*

bus, ad amofetn co ni u gij adducit. E/ contra ut Hcua communicat cum A/ dam de omnibus bonis, SCponelTioz nibusfuisjinuenttparatam domum, tnundum ekgantiuime exornatS, oz wnia parata,amp; fuo ordtne collocata, amp;fuxpotcftatifubdita,ita quxcçuz Xor participât cum marito de omniz bus bonis fuis ,inucnit paratam doz •^umöCbona,feruos ô^ancillas,ô^c.

Ckußtcdritem pro e4.1 Vit in uxorem fuanonnihilroboris,fortitudinis,au' thotitatis, ôC conftantiz amittit éc cô ctdit mulierijUt poffit una fccum agez tc.lta Chriftus de fua diuinitate, iufti ^’jôiauthoritate côtribuit uxorifuç Etclefix, utfecundum ipfum habeat gubernandi ÔC adminiftrandi potefta ÂdâdiminutUB ^tnutilatuseftjfed permanfit uttque •ritcgcr homo. Vnde prolixe Lyra. Iz

Chriftus utieç pmanet integer Chr i ' ttus.Sic uiï manet mieç uir, quamuia ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de

»Ix P E Ti A R T O P, de fiia authorttatc nonnihil uxori,tantum cautioeftne nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Aedißccmit.l Hcbrai'fmus dt,formauit,autconftituit, altj in ctymologia quod millier fitxdin^Z ta quaft domus, in qua fiiftentcW cducentur filq.Coftç mcntio defig'^J cmnes circumftantias ÔC officiS) licet quod uxor non fit fumpta capitemec à pedibus, fed a pricow ex latere,ergo ncc fit Domina, net'' ferua uiri,non fit ad caput, necarlP^^ des,fed ad latus hoc eft fit focia Sk^ ex corde dileda.Hçc fcire Si tiare ab utracp parte ualde comm^ Si neceffarium eft,et utrincp fi» Si decori admonet.T am exadatn^^ fcriptionemfixminarumcxterorös'’ mâtium,nufquam pofuitMofes('^^ opus fuit quoniam fponte fuufflO^' ciutnfaciunt)ad monendos nost^

1 N G E N E s. Il) uxores noftras propter fuamfmbecil Utatemamp;caufamlapfusmale trade/ mus aut repudiemus, quod frcquens fuitludïis,2lt; quod hodie rarilTime in tcruitum amp;nbsp;focminam conuenit » Ecô traut ôd muliercs admoneantur fux Originis et ofFicti,ne quid authoritatis prxfumant in uiros, unde amp;nbsp;Paulus. i.Cor^t4.Ephef.$.ô^ «.Timot.i.

Addi««.] Hxceft prima conftitutio fanâi matrimonii, ubi Dominus fœ/ minam uiro adducit,copulat, ÔC bene dicit, öd eft primus author Matrimoz nq.Dominus non facit, créât multas foeminas, fed uniuiro, unamfœminâ adducit,ôd adiungit,ergo quifcçuir fn am habeat uxorem, quatç mulier fu5 habeatmaritùm ,admonctquocç un/ de et a quo petenda fit uxor ,aDeo fei iicct,ut in quit Solomon: ADomino eft prudes uxor. Adam creatus eft in/ tegra ætatc apta ad coniugium ,fimili ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttx ÔC Heua.trgo wir egreiïws adok/

194 PET. / R T O P, fcent/amjaptus eft adconiugfffS^f^ t{tfuum,crefcite. Mulier item. Vir*’® debetduccre uXorem,nifi Domu’^’ adducat Sgt;C copulet,hoc eft non debc' accipere uxorem, aut fe copulate tra matrimonium.lgitur ad matrin’O'' mum contrahendum tres requifSf^'^ Part«. f)erfonx.Vir,Mulier, Si Dominiis^® Natriino pulansfeueiusminifter. Eftergt”^’ trimonium légitima ôi perpetuai^^'” furtt in hac carne)uir Si mulicris gatio,Domino per fuum uerbui”, miniftrum copulante, ad propag’f“’ nem generis hum a ni. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p.

gratulâbunda exclamatio prat gaudio quxftfx, Si cupitxiociïi^'J’ fomno expergefadus uiderat, adfcdum quifcp apud fe fenrit, f* ^7 qiixrit.fiC inuenit in Domino

De«x/e« Ós ex oflibus,êlt; caro de carne,enr rUr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f iphraiis eiufdem fubftanti;r,conlp^

Éblutam cognitionem eflTe de fua fub/ » nbsp;nbsp;nbsp;ftantia.Krgo mulièr un'a cum uiro eft

üiro,quod potrb nûqüàm fiet, fed uir t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exfoemihagenerabituir.

' ufquèiri perpetuum dum manet h:ec ' nbsp;nbsp;nbsp;ordirtatiöDei mulier a uiro fuo nome

menjali'am ^7 nônihîlden* diafua authoritate concedit muhW quafi confocix conforti adiutoH® fuo.Proprium nomen manet propte' rcgenerationem, nattuum autem no' men feu hxredttarium, aut paternu*^ amittit in uir ex uiri nomine Ïgt;it aliud cognomen quod eftgen^

ÔC comutatis ofFictjs detur utrifcp nO' menignominiofumDodoraut bi^ derSymam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,lt;

'Proptered relinquit homo pdtretn CT' Genialis amor fuperat naturaUni morem fingulari operatione diu«J^ quxita inflammat èc conglutinat “ ucrfos animosjin hac ordinaciÔe linquctfcilicetad longius cohab^ dum, amp;nbsp;adhacrebit ad cohabitando, cumfuaconiuge. Alioqui uticppf’^^i pit Dominusjhonorandos elTepafJ' tes extra hunc amorem,ôd honof^^ bic auté amor debet eflx intimuS‘,Jj[

debet amare/oiierejniitn're defen/ derefuam uxorem, ut fuum ipfius cor fius,quiaeftdcfuo corporecarné.

I prxquoetiam debet cxcludere uxo^ rcnijparenteSjCtc. Gradus igitur amo risfuntji.Deiji.iixoris,}. ftliorum,4-. parentum, Chriftus Mat. is. ingt iDeumhxcuerbalocutumcne, amp;nbsp;Au

( guft.aitelTe prophetiam Ade quoniâ Lib 2 fo^ Adamamp; Heua ex nullis parentibus trd Mdn.

J erunt'q-unAcdro jCaro inliteris facris J nbsp;nbsp;nbsp;ambigue fumitur,primum propric:de

j( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N X huma«

humanicate adhuc integra et fyncef* Eruntuna caro,quafi unus homo, 9’ funtdceadêcarne,nifiquod fexu,|^rona,dC dignitate,erunt fortiSjfortunx, fenfus SC fympathi?' Noninquiterunt unus fpiritus,q^'l’ in uitafutura ubicorpora noftraer‘’J fpintualia,non erit matrimonium eruntPcut angeli fine procréât®*’^ Significat quotç indiirolubileclTc^^ iugium in hac carnali uita. Adulïcritf ÔC alix caufz nunquam intercidiflcÇÎ*' fimanfifTet homo in origine - lam adulterium diffoluit matrimoniUjQ^ niam difrumpitcarnem fuo diHcn^^J;

aliénât amorê. Hue iam refer iHi'“' CrefdtefiC copiilçbenedidioncni^ capitefuperiorequia hue fpedat,^ «ft eiufdem temporis amp;nbsp;hiftorii-^*^/ mo debet procreare nifi copuleti^^ Domino,cC audiant hanc uoeew minijCrefcitc, qux addit licentiamö^ benediâione(n,debet^ huius dibg^

termcminiirecum fidutiainDci mife ricordiatn,poftquam non eft in hotni nispotcftatc fol um hoc crcfcitc,fed in Uei bcncdidionc.Hoc,crefcitc,cft omnibus Adxfilqs amp;nbsp;filiabus natura liter innatum,ntfifuerit ademptû fin/ gularidonoautmorbo. Ideonemo debet fe abilla fua natiua inclinatio/ ne excludcre,nc agat contra Dci tnâ/ datum,ÔCincurrat grande periculum, autcômittat dcteftabilia fcelera. Hic iterumconfpicuedodrinx dimonio tum,.qux uotis conftrinxit homines ne obedirent Dco,£lt; aperuitfeneftrâ multis flagittjs, amp;nbsp;de hinc caufa fuit ntalarum confcientiarum.

ft fucrunt ambo illi nudi homo O' «xor eiu! et tionmbefcefxjrtt] Nuditas ilia fignificat fyncerttatem ÔC innocentiam, man/ filfentcç ita femper nudi jUec erubuif/ fent inuicem omnes homines,fi man/ ftffent infua^ncera, originali in/ nocentiajfuiuent'c^ folis 8C xftatisfe/

quaccSjiit »am aliquot uoluciesA‘lt;^‘ Âiit fuilïent xftus,ÔC frigoris pacitn ciores,ut cxtera animalia cuius adhiii-iicftigium rcftat in facic noftra.Niilb fuilictkxcarnis rebellens legim^tis. null aep fui flet mala, intempelliua, 5^ incecens concupifeenu'a. Quod autt iam mutuo erubeflt; imus,eft 1 ignific^' tio perditx innocentix, uitiatx natu-* rXjÔL peccati Poiro autem eiusinno/ centix ôf inuerecundix qualifcuncß mago adhuccft in pucris. Ablatoaii'' tem peccato,5lt; uitio naturx in uita H tern3,auferetur quoque erubefeentia) erimus perpetuo nudi in perpétua in'quot; nocentia. Damnatiautem obliuilct’’ turuerecundixpræ nimio dolore,it’ fanefti obliuifcentur uerccûdiipt? Ëpilogui nimio gaudio. Eccequamdiligeniil^’ me amp;' difeitilume defcripfit Moles hU mani generis originem, ut tanto dili-' gentiusuosiam pçrChriftum reftittt ti redafpuxmusÀ' reuertamur ad ot*'' giflU”

I N G E N E S.' löt einem noftram. Abhisfecundumhi/ ftoriamreuertimurad principium hu ins capitis,nonpe his rebus gcftis co-* pletum effediem fextum,amp; dehinefe cutum eHe diein feptimum feu fabba/ ti,quem(iitdidum eft)cöftitiüt ÖC fan lt;^ihcauit Dominus ad hxc fua opera tontemplandajSó diligenter meditan da,cû perpétua glorificationc gra/ lt;iarum aâione.ltcm quando hçcreaz tiiraefunt officium,fcilicet crefcerc,ô^ procreate, amp;nbsp;multiplicare pfecerinr, quod iuxta numerum, îex dicrû créa/ tionis conftitutû eft, ita per milk mul tiplicando,adfexmille annos ftabit, iuxta lupputationem EliXjdehinc fc/ lt;iuetiir æternus dies xterni fabbati, in quo contemplabimur creatorem ip/ fum,amp;inipfo totam creationem SC omnes creaturas,ut nunc contempla mur Deum creatorê in creaturis, hoc «mperfedejilludperfediffîme. Item contemplabimur, redemptorê ipfum ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~ N 4. Chriz

Chriftum,fV in ipfo cotum opus ptionis. Similitçr uidebimus fandi^ catoremipfum fpiritum fandutH)^ totum opus fandificationis, abfolu^ tiflime cum perpétua glorification^ 0^ gratiarum adionc.ltadominipf*^ unuierfi* fidio abfoluimus duo hxç capita.cii*® tu* rumrummaçtldeçreacionefô^^b^^^^'

Ipta omnium rcrum origine. Primi*'’’ continet generalem çreationem on»W um crcaturarum,amp;^ fexdierum opt*'* Dei.Secundum cotnpleditur part**' lern deferiptionem primum die* pcimi,feufabbati,dcindc Hominis* Dub cuius deferiptione comprehend'* tur omnes proprietäres,ÔC circunft*** tiac hominis,fcilicet,Paradifus cumfn is fluminibus et arboribus,maximequot;j feientix, deinde Lex,proximecn üit^uio imaginis Dci principals öi maieftas hoir inis inocs crcaturas,po ftea creario Heux, poftremo conftitu tto proprietas facriMatrimonijjU tes

Us autctn quxundequalt;$ inctdQt, pri gt;nutn inter principes, hinc caui antur maxime, quod aker alteri fuurn hor/ turn,hoc eftjditionem, non permttdc liberum,Aut quod non gerit imagine Dei,ergakias crcaturas,id eft, fubdiz tos.Edenautcmab initio fuiiretpriti cipale rcgnû SC monarchia totius m3 dijdchincfinguli primogeniti finguz los hortos fibi plantaH ent, mâfifz perpétua familiaritas ÔC fumma cô cordia.Nunc autem Eden cxoleuic,ut nec de nomine quidem,nec de loco qc qu'am certi reliquum fit. Eius monarz chiïiâreliqux funtimagines fiCuefti giauir monarchijs illis quatuor,fed mhil ad illam originalem monarchiâ. Porrbautcmcontroucrfia: inter conz iugatos hinc maxime oriuntur, quod autinuxorem fuara,non ad latus,fed ad pedes ponit,aut uxor non eft conz tenta elfe ad latus uiri, fed uult federe ad caput, aut quod non uult ed e adiu

194- PET. A R T O P. iutoi'inm ad regendam alendani^^ miliam,auteft de morbo ftenlitatj^’ aut eft de recufata fide inmatrimofli^' Czterx controuerfix uulgares qiiofuishomines funtjaut de didOj aut facftojcontra recftam ranonem,^:^ tra honeftatem,ueritateraaut zquitacem.

Vpcn'ora duo capita un® claudcbantur loco, amp;nbsp;t^P* tali propofitione de creaö* ____ one omnium renim,0^ ximehominis. Quodlèquiwrcapn' tertium,duos locos principale« net, udeorigine pcccati, i, dcgra«’’ Origo peccati,caufata eft primum^ tniiidia diabolsfecundo ab inobedif^ tia hominis.Satana tétante 8C proiio^ cante hominem, Sgt;C homine conf«’'' eicnteadeam inobedientiamergal^' (

gem,Vt homo fuit obictSiim Satanx adluumlapfumj'ta iam Satan accipic occalionem ab obiedo, uetitx arboz tis,ad labefadâdum hominem. Qiiid fitautem. Satan no potuit fuggererc, feu ml pirate in m entern hominis fine fenhbiliobiedo hanc perfuafionem, nam töc temporis erat homo integrx bonitatis. Nunc autem poteft Satan fuggercre mentib.humaniSjquiaiam exciditabilla integritate, 2lt;eftintez âus malitia Satanx,oportuit igit Saz tanamcumhomine per perfonam loz qui. Creaturx fuperiori licet uti créa« tura inferiore,ideb Satan perfonat fer pente folertilîimo, amp;nbsp;familiariflîmo animalijita dux fubftâtix funt in uno fubiedo feu perfona,id nefeiuit fynce rus homo. Vt ludit flatus hominis in fiftula,ita loquitur Satan per ferpenz temamp;peroes fedudores. Legimus duo animalia locuta cire,aut duos fpi tit us per animalia Jiic Satan per ferpé tem

tem ad Heuam amp;nbsp;angelus bonusp^^ afinam ad Balam. Porto aufcmnoquot; ft a um accedit ad ïpfum uirum Adai”) circa quemhxfitfummum reincgo«' ! iim,qui ajudiuitferiamuocem fcriiEi*’ ' luntatis Dei de lege, fed applicai mulierem qux cft facilior, kuiorä“’ p€rfuafionem5quç($no.naudiïüt(efj!: am uoluntatem Ektde ß.ialcge,f'‘* quantum a uiro fuodidiccrat,qtiç^‘'^ t^rrb facile poteft uiro pcrfuadcf^' Foftquamautem iam Adam cuttif*’ Heuaperluftrauerat totû paradifun’i monftr^ueratèpcijdCfiiis nominib''^ appellaucrat omnes,arbores, uolucresjfçrpentes, 8C omniaan*'’^’^ Iia,reu€rtunturfcp in medium pa«^* fum ad interdidam arborem, de perdocct fuam uxorçm y admonetne tranlgtediatur kg^ ad illam arborem,ab his Adam niliil digreditur.Heua fola pctfi*^*^. confpicit interdidam arborem ।

•cccdft credo pcdore ferpens Satan, wlus cutn fola loquitur,etmaxime de ns rebus qux erant utrifque in fumma •’leditatione. Satan de perfuadendo 80 itiobedientiam, Millier ad Deum f tat intenta, qux nam effet ea fublimi Onubftantia quac fibi huius cleganz tilTimx arboris ufum prohibucrit, cui percuptteffe fimilimam, ut effet libe/ tior,ncquis effet fuperfor qui aliquid ptohibcreï,ôf abfolutam libertatê im Pçdiret.lta Satan fumma labo rat inui aia-Mulierautem habet prineipra am

, Satan circumferpit 6C blanz oiiTimeludiijtandé mulic'remfitame/ Qitabundamamp;intcntamin arborem, n^xcratpukherrima SC deledabiliff» •t^aadconfpiciendû, proculdiibio fua tiiffïma ad gußandö,nifi obftaret lex) ?.^?l’^’f^’tde'arbore,SC quidem famiz liariffime,ironice ramen,iocofe, cS interrogationc extenuâs feueritarem pticeptijinquiens : Eia nûquid Dixie

Deus ne cotnedetis de omni afbo''^ paradific'Non puco ut qui dédit tatem omnium arborutn,adeooniii“' creaturarum, hancfolam arborcm«^ tarer, noneft forraiFe iatis intell^“^’ fententia Dei,de hac arbore. ferua omnes fallacias Satans, naiü^j dem eft uia 6^ ratio ad feducendun’)^ citô tibi data eft, qusuis lex, tam dt® Satan tibiopponit obiedîa tranfgf^/ diendi lcgem,primum exrenuai iieritatem legis fit uertit in iocum* «nde inuertit S)C confirmât conti'3r“'f cuifialTentiSjiam es captusjamp;^t^^ corde æftuas ad tranfgrediendani gern,exemplum de adulterio, idolo'^ tria,incantatione. Ecce fynccra ra hominis, nihil exhorrefeit ad fentiam Satans,nihil tp expauefcii prxlèntiam Dei, nunc autem proP^^/ iiitium naturx neutrû polîumus ferre.

eft ad pcrfuafionem fen fallaciarrp, fi »cfpondcSjfiteintromittis ad collo/ quiumjCuafilTetjfi tacita properalTet ad maritum fuum. Sic expatiata Dina ' nbsp;nbsp;nbsp;opprefla cftjamp;f c.Maneat ergo tnulier

I iuxta uirumjóó erit abfcç periculo,aut I interrogata referat rem ad maritum I nbsp;nbsp;nbsp;utipfetefpondeat. Itatutiffimumeft

I intromittas tclatius.Sed quç noftra c , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftulticia, libenter difputamus de reb.

t De froflit ItgnorHWjCrc.] Muliencitlc* I nbsp;nbsp;nbsp;gê,edoftaauiro, ergo nuUa eft ^igz

J ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mulux

Mulieres tn ecdefijs taceant,nôcnW permittitur eis Ioqui,fed fubdïcas dft ficut kx dici't.Si quid autcm uolût di/ fccre.domi uiros fuos interrogent. T urpe eft enim miilieri loqui inccclt' fia.Caufacolhgiturex hoc textu,^^ expromulgarione kgis per primait amp;nbsp;prxftantiffimam mulicrem Heuâ, nam aut addit,âut adimit aliquid kg* amp;nbsp;ucrbo Dei. Additde fiioiNetang^ mus. Adimit fcucritatcm légiSjCiimd quit:Ne forte moriamur. Deus nôdi' xit dubitatiüc fed aiïertiuc : Mort^ moriemini, hoc eft ueriirimè terniimmorieris,Vtruncp falfiim^y et ftrüit uiam ad deceprionem/n'O''^: St:: lapfum,addere aut adimere aliquw uerbo Dei. Addere aliquid fupcrft***® eftiadimcre, difhdentia, dubitan® contemptus uerbi eft. Regia, uia incedédum eft,non dèclinarctud ad dextram.tum ad finiftrâ.ldeoP'’’’' tipit Deus Dcut.'tîNô addetis ad

ÏN G E N E s. ïói bum quod loquor uobis, nec aufere/ tisabeo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

Dixit autem [erpens dd muîiérem ; non morte t»oncniinQ Quam cito'audiuit Sata du/ bitationem et leiiitatcmmuhens de Ic ge,ftatim fubiungitcoritran5,amp; plaz ne inuertit uerbum Dei. Ea eft indo/ Ies SacanXjSC certtfTima eins nota, qgt; lemper adducit uerbum contrarium, ht tta auferat prius SC certius uerbum. ^lid ergo faciendum ubiucrbn uer/ bopugnatfCertius prius eft retiné num J autres eft referenda ad dotftioz ies.T Uta fuiftet Heua fi dctuliftet had nifputationem ad uirum fuum.Simile hifputationem amp;: oppofitionê babes, inccntationc Chrifti indeferto. Idem I^nper facit Satan,Deus inquit:Nort w bonum hominem efte folum. Sata •nquitjUalde bonum eft hominem efgt; fernonachum,amp; celibem. Contraria Uerbum fempermendax eft,aut ex.pz pho confidum eft, aut ex ucrbo Dei

male 8^ impropn'e citatum. Sata mt” dax eft amp;nbsp;pater mendacti, cum ex pto prio loquicur, mendacium loquitor. Adeoamp;omnis homo cum defuolo^ quitur,mcndaciö loquitur.Solus usueruseftjCrgo fecundum DeuiU) eius^ uerbum loquendum eft.

Seit ettim DfKî.JConteftatur Sécofif' matfuummcdacium teftimonio Dtlt; ut facilius perfuadeat. Aut.ScitDeiis quod futuri eftis Deo firnilesjficomt deretis ex hac arbore, ideo tietuitnc fieretis fimilcs Deo,fcientes bonû?^ mal»m.Hanc,perFedionem,fapienigt; am,amp; fublimitatê inuidet nobis us,hoc adhuc deeft abfolutx libertati Sc fapientix ueftrx. Ergo tahtumco^ medite Si habebitis.

EntK ftcutDeus. ] Hoc cft:Gcritis ima ginem Dei,habetis omnium rerumU bertatemÂ fcientiam, fed non abf(v lutaifl

ï N Ö E N Ê 1 loj folutam ad hue quam habet Deus, nô habctis liberta’ cm huius arboris, nee lcitisbonumamp;mi.lum, comedfre er/ goó^enus,ut DeusIibcirimigCfapi/ entinuni.Temnerat (e Satan ne fit mgt; miü mêdax, ncuedeprehendat dolus cius,non inquit eritis Deus aut Dij qgt; cltciedibile. Sed eritis fi'cut Deus aut l)tj,libcrrinii,etfapicntitTimi.Aliïuer tut in plurali, ut Satâ fimul fubinfpiz rct idololatria multorS Deorum.

Sciftitff fconHwcrwalum.] Solus Deus fciuit qu'am bonum fit manere in ohe= dientia,origine,maieftate,Dei gtatia, iufticia,innoccntiaamp; libertate* Econ trafolus feit qu'am malum fit non obe dire Deo, exetdere ab origine,ab ima gineDei,àgratia,''a iufticia, innoceria amp;nbsp;libercate,in acternam maledidionê, amp;iramDci,ina;ceruammortê,ór per petuos cructatus ansma: 2lt; corporis, inperpetuamleruiiutem, 2lt; conrem/ ptutn, Hstclcieutia non eft necelfatia

1 nbsp;nbsp;nbsp;*■* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O 1 fcioz

Homini ad beantiidmem, ideb potm’t fua ptrfrui beatitudine fine hac ton tia, nec neceflaria eft omnis Ickntù ad beatirudinem, ergofuffîciatnobis ea fcientia quam nobis concelTitD^'* us,fi quis ultra tendit, incidit inbafamp;' fes,in errores,2lt;c.

Vidit igitur muiter,Vc. 3 Quàm pn’iWini întromifitin mentem illam leuitatem SC extenuationem uerbiDei,ôô Satan plane inuertit feueritatem legis Dd in iocum et nihilum,ftatim exardefûC cupiditas ad uetitû, adbxc acceditpnl chritudo afpedus,pariter SC conctip* fcentia adfedati iucundi amp;nbsp;utilis, it’ ut nihil iam placer quàm ilia arbor. Qiiod licet,ingratum eft: quod non ü ccqacrius urit,Nitimur in uetitû to-* per cupimuscç negata. Cum inquire' rat bona arbor ad uefcendum,amp;^ ocu' lis concupifcib’IiSjSCdefiderabilis ip fa arbor ad prudentiam comparandâ. fcilicet ad prudentcr agêdum, utpo*^

fetfîbi'cauere'amalQ,amp;f amplcdi boz num. Qiiid opus fuiflet hac fäpientia hominijcum nihil fuitmmurtdàmali, omnia quxcreauic Deus erant ualdc bona ,nifi quod tranfgredimandatCt Deielfet«aide malum,quod pofteà cognouit. Et certe qui in obedientia fuauiuit,nefdc quambonum fit obcz dire,amp;nefdt qu'am malum nÔ obcdi re,nificum expcriturinobediêtixmaz lum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

^ulitdefru(lueius,U'comedit3 Eo tangt; dem impellunt prauae cupiditates, ÏÏc tandem audeas,ô^ experiaris,an conz trarium uerbum fit «erum, non «is fo liuero uerbo crederc,nifi cxperieris iieritatem uerbijper contrari«m cxpc hmentum cum t«o magno malo,ô^ fïcde omnibus peccatis.Satanexufciz tat prauas cupiditates per obiedlû uez titum,prauæ cupiditates impcllût ho/ minem ad ipfum fadum, amp;nbsp;fie perficj tiirpcccauim.lta Si lacobus cap. i. de ü } gantifli/

gâriffimedeprocclTu peccati fcribiß Vnufqin'fcpucro tentaturà concupi'' fcenna fua abftradus 8C ilIeduSjdein de conciipifcentia ciitn conccperit pï rit peccatum.peccatumiiero ciimcoii fummatiim fiieritjgenerat mortem. P ftx cijpiditatcs quamuis praue fiint,fi rcprimanrur a rctfla rationc ut nonâ^ ©pus ipfum (e exrcndant, non repute tur pro peccato, fadum jpfum teftat peccatS. Er quamuis Heua comedit) non tarnen ideo lapfum FluIEcc genuJ humanum, nifi iple uir qiioqj pecçaû fetjOam mro data erat lex.Sr fola HC'' uapeccalTetmortuafuilTet in pecc^/ to Iuo,autdediiï'et fuas pœnas, nô ca men tdeo contaminatum, 8)^ iiiuatuni fuiïTet totum genus humanuni.

Dedit (juocf-uiro fuo fccu,cr comedit. ] HcC non leuiter fadta cfTe putOjproculdiu Jiio mulicr uiro blSdinimis uerbis pct fuafit,et Icgis feueritatem exteniiauir. pon efle earn fentctiain tnandati Qi’’

I N G E N E s* ïoy fibitam ferio in animum I'nduxit^nam ec« ut remdemonftrem(dicit)ego co medi nec rame momia fiim, ita nec tix *Tgt;oneris,quamuiscomcdaSjprxtcrea ferpens dixit nihd elfe pericli ab ea inRrmmatione Del ^uinomnia fore multafelicioraô6pertediora,nosfo/ reper omnta Dco fimiles,abfoluteli/ berosjSc fapientesAdam uidetfuatn uxorem tranfgreflameffe legem, nec tarnen fubiro fequi mortem, ftatim cô cipit ipfe quoq,’ candem animi leuitaz tem,dubium, Ôô contcmptumdclcgc uerbo Dei, exardefeit cupiditas ad uetituiTijarridet bonum utilis amp;nbsp;iucun di,titillât animum ambirio ut fit Dco fitni!is,abfolute liber ôffapiens, adfc lt;fiatuetitam,ô(f non necelTariamfapiz entiam.lam captus eft,animus proiaz pfus eft,poftquam admifit8c per af/ fenfum intromifit uerbum Satanac, to tarnens, ratio,uoluntas, adfedfus ptouocant ad uetitum,non eftiam fui

potens.uxorftat 2C comeditj'nui’tat (pfumfimul ad comedendum.Ecceu’ xorCcogitaOnonmoriturjUoneftfot tafle tam fia fententia legis, quequot;!' admodum ego mihi perfuafi, comeda ergo ego quo($,expcriar uentaté, cer tenon moriar,nec eft benignusillc Deus tam feuerns, qui propter unius pomi efum, nos nobililTimas SC cha^ rilTimas fuas créa tu ras mortificccÔi extinguat,quodfi extinguat moriat fîotius cum uxore,quàm utuiuamfo/ us fine uxore,nec pofTum prac amorc uxoris reeufare quod poftulat, poft'' quam aiunt,ÔC ferpens, ÔC uxorefleft ne periculo,prpterea Deus non adeftt ncc uidet,nemo reuelabit, teda SC ta/ cita erunt omnia. T andern accipit ob latum ab uxore pomum, ôC comedir. Eheu uno illo morfu ôC bolo confum matur pcccatum,excidium,labes,uiti um,ÔC mors totius generis humani, nam iuxta folum uirum bgfit rei fum/ ma,

wa,ipfidara crat lcx,fi abftinuifîet A« ?3am,nihilfuifTet pericli.No expellit principem Cxfar ex prouincia fi pec/ cat uxor eins, G modo «pfe feruat obc dientiam.Ab illius pomi efu adhuc o/ wniumfiliorum dentes obftupefcût, ö^cxeius fuccus acerbitate contradû uitium totius naturx humanæ pari ter animp et corporis.Bt uere hoc pec catumdiciturlapfus,labitur nancpa L4igt;fus* gcatia ad iram Dei/a uita ad morte, ab •magine Dci ad laruam Satanx,a liber täte ad feruitutem,à maieftatc, domt/ ngt;o,Â^ principatu creaturarum, ad re/ ßc]Iionem(lNam eatenus fubdici obe/ ®*ôt principï,quamdiu princeps obe/ Oit Caefari,) Labitur inquam ab inno/ etntiaad reatum/aiufticiaadiniuftici ^5 a fapieniia ad ftulticiam a perfe/ Cuone ad imperfedionê,à uirtutibus, ad omnia uitia.Labitur a Deo et ange hs,omnibLis(:p bonis creaturis, ad te/ Urdmos dxmones.à ccclo ad inferos,

HoceR licrc quodfcquitur aperiïio^ ciil oSjfcirc bonum « malum. Attp lapfus non eft tantum primorumpa'' rentum/ed trahit ruina totius ' ni generis, nam hxc inobediêtia, ho^ , peccatum abqt primis parentibiis in naturam, in animam, amp;nbsp;corpus, omnes utriufep partes,in ratione, uo^ luntatem SC adfedus. Item in omnis membra corporis,óó fenfus,etqtial€S iam funt tales-, procréât filios. ita pet Adam oés nafcimur peccatores natu raies, hoc eft ilia tnobedientia aduer/ fus Dei uoluntatem,fiC ifta inclinatio ad malitiam, eft nobis naturaliter natajÔf per confequens fimul elftrea tus,indicium Dei,et mors impiitatiir. . Hf c eft maxima et deteftabilis ilia me I tamorphofts,alteratio, ÔC immiitatio hominis nobililTimx creaturx. H«c nefeiuit homo, hare oportuit adhtic (proh dolor)cum maximo noftro ma lo difeere. Eadem porto ê ratio, idétp modus

modusSaranx ad perfuadcndiim,5C perpelkndum qtiemuis hominem ad peccandiim. Piimum ponit obiedQ, uctitum per legem,exrenuat feuerita« tem uerbi m menre nnftra iamuinaz la,nosuiciflim(ntfiieliftimus)ficcoz gitamus: Qiiamuis hoc fc to effe uctP turn 'aDeo,attamen non puto tam fez hum effe Oeum,ut propterea mortifi cet,amp;f ad tartara dcJiciat,uideo plures idemfectiïe ÔC pecc3fle,attamen uiiic re adhucjóó efle non minus feltces,ôC quoniamitameurgctôô impellit cuz piditas,aut aliquando necclTttas,ut re fifterc nequeam , experiar ego quoep rem,fcioc(Teualde bentgnum di miz fcricordem Deum, prxtcreaclamhaz bebonemorefeifeet. HomoobiedS otieflU fiintromittitad fenfus,fenfus ad anû seitfus. mum;animus,ad confenfum:confenz mfe, fus,aduoluntatcm:uoluntas procedit fluj, ad opus.ldeo uetat fcriptura uetita ne y/olutds, quidcmconfpiceiejSyvach.9 :Virginê

«econfpicias, ne forte fc3dalifcrisgt;® decore eïus.ltêpfal. Auertc ociilo^i ne uideanc uamtatem. T antum de nar ratione peccati quoniodo fit confui’’^ watumjiam fequittir reuelatio ti quæeftduplex: Prima eft priuat^f^ ocailta^ôô fitperconfcientiam: Stc** da eft publica, fit per De um auteif^ verbum,item 8C per magiftratuni, concionatorem, Prior tacit perifom’ ta,id eft,ncdit cxcufationes,ô^ menta.Pofterior habet apcrtam cog^ nitionem peccati,fecundiimcogn* tionem pronunciat indicium. Nulling eft peccatumtam occultum quodn^’ feueletur tempore fuo.

Primi re nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘tplt;^rti funt oculi iimborum,crc. ] Nogt;^

ueUtio intelligendumeft acfi anteaclaiifisiij beccdti. xiftent oculis,cum ante dicflû eft Ada uidiffe animalia, S)C Heuam cofpexif fe arborem, fed apertiooculorurat» 1 hicuifus confcientiar,cum poft patra/ tum peccatum mens fibi male cofda, déliât

IN GEKtS; 21Î dcltflimagnitudinem, 6C horrcndam poenarum 0lt; omnium malorumcofez quentiam peruidetjfcilicet iam côtcnî pfilîcjôi cxclufïffe Dominum Deum creators fuiim^excidiffea gratia,per/ didilTeimaginemDei,principatumin omnes creaturasjentiunt totamnatu ram etTe uitiatam,uident aliam legem inmembrisfuis rebellantcmlegi men tisfux.colligunt fequentia, morbos, pericula,damna, iram Dei, ôCxternâ mortem in fc ÔÔ in omnem pofterita/ tem.Bcontra peruident quambonum fuilTet in obediétia,in origine,in ima/ Dei.principatu omnium cteatuz 1 nbsp;nbsp;ïatum,in gratia Dei, in integra natu/

1 quam confternata,perterrcfada, tre/ \ tuulabc concufla mens fuerit ambo/ 1 ïûjhoccftuereaperirioculos.Hçceft \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dla fcietia quam promifit Sa/

\ tan.lta cuiufqj hominis oculi apcriun \ tur p oft commiftum deftdum, cuius. \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ptxnatn

I^namiatn prxuidec mens fibi confcîjj. Ira Dauidf aperti funt ocuÜ poftopprelTamBarfabx.

Èt cognouerunt quad effent nudi ] Cognl tio nuditatis eft fenfus peccati, erubC'' fcentiaêCconfufioméns fenfus uiti^ txnaturx,kg*s carniSjinordmatusS^ indecorus motus membrorum. Nui tasüla cftdefpoliatio origi'nis.iW nis Dei,iuftiax,innocentix,SC omni/ iimbonorS. Ira quilibethomoinwâ/ gïftratiijêv honore conftitutus, fuam nudiratem.ôô erubefcit,proptw fuam inohedtenttam exutus honorCj maieftatCjSC impen'o, qui antcareue,' j rcbantur eum, erant obedientilfi'' mfiamconrênunt^V ludibrio hab«» Et ucre dicftum cft:Homo cum in ho^ norc eifetjnô intellexit ,Gomparatus citiumentis.

Et confuerunt folti firulncue, (yfeceruHt[i!gt;i rinâoru jCindona faciuntad tcgenda pudibynda quxindicabant inordina« tum

turn motum membrorum, iam tegunc quodalioquj'decori fuilfet, quod alio quifuiffet nobililïimum membrû tori us corporis, fcilicet membrum gene/ rationiSjiamfit ignobililTimurn, æm dicat iam naturâ hominis elfe talem, quxomnino non propaganda,fed ab ©lcnda.fit’ deteftandaeft. Ideopoftea ïûeus circumcifionem ad hoc mem/ brum deftinauit. Cipdoria fignificat quafiiis excufationes uelamina pec catfquac fibi fingic homo, ante feriam reuelationem Dei,ita Dauid quocß tc xit pcccatum ad ulrerq homicidtj. Poftadulterium,facitaccerfiriVriam a.Re.n ut ipfe concumbat cum uxore fqa, ad bxcinebriatipfum ,ut accendatur ad uenerem,quod cum iufta ratione reçu fat,mittit ipfum in prçlium fiC adornat perloab ut occumbat, deinde acçipic ad fe mulicrem quafi honefte faciens, quifuiminiftri uxorem non uukdefo latam,(ed optime procurac.Purgatio

nem eonfcientiz quocç fibi par^t ram Deo oblationibus, amp;nbsp;facriW^ Ita quilibet fibi fingit excufatiôes “ lidi, quærit opercula coram hort’’” bus J coram Deo autem unit peccatum uarqs fuperftifionibus,^ lanortibus ÔC meritis.Sed hxcci'n^^” ria, opercula,^ perizomata corâ Iis Dei nihil tegunt. Omnia funtni'^

aperta coramSculis fuis.Nea'^”^’’’ putemushosfolumprimos paref’^^ ab illa arbore comedifTe, fed nos q”” mie frpiijs ab ea my fticx comederÇ-(^^lamdiu enim qüifquam manctin” bcdientia,tamdiu eftjin paradifo,jft‘’ | beramp; alacris dominus creaturarû,^ , bet propitium Deum, quamuis nd^it bonum gratiXjUticç tarnen nefcit n’^'' lum inobediêtix ÔC irx Dei.Sed quai” primum quis trâfgreditiir quodlibet mandatum Dei, cornedit ab hac arbo re,Slt; fentit amarum morfum nbsp;guft“

ÎN GENE î. SiV ’obcdientiam,fcntit iram Sf Jndïgnati onem Ûei.prxuidct, expedat, cx/ r^fKiirintcrminatas pœnas. Scitiam boniim Si. malum, uiddicet DOnumfuiiTct obcdiuifleSC nianfilTé ’^g’’3tiajfentjt quam malum fitnô 0/ °^^'re,circunfcrremalamcônfcicnti/ '^nijmcrucre ab ira et pœnis.Ita poteft bic locus comodiffimeireinprouerbi ^'’’3 ut quo tie s qinfquam peccauerif, finidemalo fado confdus, gez turbatam côfciennam,uere dica* tur comedilfc de interdida arbore, ÔC ■cire iam bonum malum.

EtâwrficrKBfttocemDomi«' ] HadenuS ^cpeccatOjSC peccati prima pnuata^^ tciielatione didum eft,nunc porrb fc tluitur pcccati publica reuelatio ÔC cq feflio. Nam omne peccatum oportet aperte reUelari et confiteri,aut hic aut infuturoiudicio. Reuelaf ira Dei de Ro« * cœlo iuper omnemimpictatem, SC in iulittiacnbocoinum. Ea reuelatio é ua

ria,aut per legis predicationeffl, ai#ß pœnitêtiam,morbos, damna, autp^f magiftratus tormenta.Nontemeref^ prxcipitanter, iudicat 0^ punit Deus» prnis audit cognofcitcauCamjddu depronunriac iudicium.Deusfcn’P^f dcambulat in paradifo,adeft,ö^ tur cum omnibus creaturis. Et uerf’® quod crcauit, idem ÖC fuftentat iOrt'' nia.Porrb uox Domini ê uocalc ücf' bum Dd in mundo. Ea fuifTet petp^^ tua confocietas Dei, bominum Si aji gelorum, fi manfiflct homo in origlt;^ ne. Qiiod autem adhuc eft »ox in mundo, id fit ex bcneficio ÔC mcf*'' to Chriftijdum flat têpus gr a tir, qiw fintto,ce(I'abit uocaleuerbum. Loqu* lur autem fecundo uento, ut polfit w CO longius âf latius audirilt;Et quodin quit, ad uentum diei,fignificat ccf tut« locum Dei ambulantis. Si uociseius* ha Deus adhucamp; uoxeins deambu'' lat in mundo ccr tts locts,antea in at)i

! N Q E H E S, 219 tnûdiplagt's jdeambulauftDeus cum ucrbo fuOjüunc Deo gratiâ deamblp latin Gtrmanîâ Hunclocû üaric ucr/ tunt interprétés nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aduêturrt

feu auram diei, Septuaginta reddunr, Tfl/^Aivfipàmeridie. Noftri uerrût poft «ftumdieijô^fimulmyfteriüm fubeP ft indicant, poftquam calot eins diei pefttbueratjideftjpoft feruorem ten? tationis.qux fane eft urens xftus, ac? curritDeus utrcfocillct.Qiiarcnôac currit prius,antc tentattonem prx-* canerat ab impoftura SatanxC Relpô «co;H»cperfcrutarinon eft neceUCi concefla, amp;nbsp;fine periculo. f^oiiemdicercquodDeus deditliber dédit rationem, dedit'ep certunt l'etbiim homini,adhxc fc gclfifTet, fil quid diuerfum occurriflret,rctuliffec fetn ad Deû,ôC ita Deus cauiflet, Do uw Satanar perdoanfl*et,amp;f fuilîct d« fta periculum. Dédit fapiêtiam hortii? qu J fibi fufficiebatjcxtera feire nor* P a oécelft

necefle fiu'tjfatis eft homini rc,ôô habere uiftbtlium creaturapS tidam SiC ufum,ô^ obedire Dco in P*quot;? feripto mandato, caetera nô exlt;inif|f‘ Et poftquam rei fumma hçfit dâ,non bene accurriflTeUn mediojiî*’' decepta S)(. lapfa Heua. Heiw mofW’ fuiflet in peccato fuo fecundum cof'' pus QC animam, non redada fuiff^^'* puluerem terrx,amp;manfifTet titiq? coa iux Adx,neccrcaffet Deus aliâ rem Adamo,nam poft Sabbatiim ij® créât Deus,fi creaflet non fuiflet batum SinonpcccafletAdamÂHe* ua fuilTet uitiata, tune miferrimns W/ ftîet ftatus humani generis, manß»® procreatiojamp;f mixtio utriuftß nat^* lt;ntcgrx,amp; uitiata: Homo non fuinet luftus S)C faluatus ex parte Heuï)«^ fuiffet mortuus exparteAdam,itaaO utraeç bonus SC malus fimul uixifltt amp;nbsp;mortuus fuiflet in a:ternum. Et an/ xea dixit Deus non elfe faonum hof* ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.....■*“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nco»

hcmcffefolum. Itahicmori Fceminâ, Ôimancre Adam folum non eft bo/ num. Qvjodautcm permittit Adam ^oiçlabi fie peccarCjCt tune accurrit, *d facit ex diuina bonitatc, quod uulc Ûmullapfosfimul erigere,ne lapfi,pe nitus iaceant 8e pereant defperabun^ di. Nam Adam adhuc habet tantum principia mortis,fie ufcß magis tendit ad mortem, eft tâtum adhucin portis inferni non in inferno ipfo, de quibus faspius quæritur Dauid in Pfal. Eft fi/ bide fado male confeius, fentit iram Deijpocnâ pro peccato, fed habet ad/ hac fuas excufationcs, ôe perizoma/ ta,‘priufquam autem ueniat ad defpe/ tationcm,ôe odium Dei(quod cam ar boré intcrdixerat)queueriffima mors . nbsp;nbsp;cft,acccdit Deus. Dkat aliquis, for/

nines damnat! reqccrct culpam um.Quomodo ergo poflet Deus dicare peccatores. Deus autemex’^ (oliita fua prxfcicntia, prxfduit, non prxdcibnauit aut prrordinau*^ ncc uoUiit. Multum intereft inter re,ÔCuelle. Hxcprofundiorafunt$ polFit Humana imbeciilitas perfetut’ ri,amp; Aiiguftinus uetat lumen illudi™ acccffîbilc introfpicere.PauIus tand^ occlufus cxclamattO altitudinewdi/ uitiarS fapienciï,ôC feientix Dçi, Idem nos di'camuslt;

cilius a communi experientia polTuat fntelligi.Vt hic Adam,itaomnes ptc catores fugiunt confpedum SC Dei.Cindoria tantum tegunt corail oculis hominû,coram oculis DeijOaj nia nuda ôf aperta funt-Hinc propepi Cme h'cet oblcruare ftatum, condù tjonem pceçatoris. Quam diu homo eft in gratia dçftdatyr prxfçntia, uo/ ce,

I N G E N E ». tt) J*î^itcrbo Dd,uerfat«f in cÔfpicua nihil ucrcrur,quà»n cito autê pec xCaiieritjhoirctôCfugitpracfentiam 8i ^tbum Deijjnale 1 ibi confciiis de fa/ ^o»utinquitChtifttis, loan.?. Qi’* ’’’ale agitjodic luccm.Omnes peccato unt in codem flatii quo Adamfu/ •weft adhucrcmcdium,fimodoau« ^antamp;^admittant medicabilem uocc ^»••Qyi autem perdurant, nec admit J}’ntprimiim correptionem,deindcc5 '^’ationemDci, fed perdurantinpcc cato amp;nbsp;defperât demifcricordia Dd, ïandcm'cp conctpfunt odium Dei, iUi Pfi'tuntmorte zterna.

Ef «oc4Hit rfominus Dr«r Piiim. ] Vt hiC Adamita Deus omnem peccatorem ^ocatper uocalc uerbum, adeô foli dtiis eftde noftra falute Idé Chriftus ^Ctt,qiiicœlitus defeendens quxfnw't fcuocauit nos, quodelcgantilTîma parabola de oue perditadeclarac Ob ^cruaproceffum iudictj Dci, primum

vbi es t«d NÔ additjAdâ,Dura flint hxc uerba in auribus Adam, amp;nbsp;plan« perccllût eius animum. Aefî diceret’ Vbies rcdor,cuftos,cultor,amp;^prd2' deparadifiç'negligis officium tuning oportec redorçm efîe in medio popH Il i'ui. Ecce Deus hic cft Dominu» uifitator generalis. Homo cft rcAot princeps prouincialis. Ad hxciier^ ba perhorruit Adam cum audiuit fc rc quiri.Et quoniam non potuit res Dt'' um latere,cuinuda ÄT apertafunt on] nia, Qiio ibo à fpiritu tuo, aut quoa facie tua fugiamCprofert fc,amp; rcTpon det clamant! fe Deo*

Q«i lt;(it:Vocem tuitm audiui in horto,eT exti* tnui,lt;]uitt nudus ego fum cr dbfeondime ] Eft prima confeflîo culpæ, a Ügnis, extiz muit a uoce Dei,item fugit dC latet,ef go reus cft,male fibi confeius eft, p^c cauit.Confitctur fc nudum elTe, unde

Kocfcitjnifi ex uetira arbore fcfentifC Eftneiam nudicas mala amp;nbsp;indecora. res,qux fuit ante dccorac’Qiii no pec/ cat nihil iicretur,nihil tegit, nec refill git,fed aperta fronte, fibi bene confci i us,Slt; alacris uenit ad luccm, ut mani/ feftentur opera eius, quia in Deo fa/ lt;îlafunt,loan.}.

El die dixit:(^is indieduit tibi quod nu dus eft ftsfnunquid de Arbo) e de qud pr^ecepi ttbi,ul non ctmederes exed,comedi/li^] Ex prima conz feffione Adxamp;exipfis uerbis colli/, gitfigna Deus, quod Adam reus eft, amp;nbsp;peccauit V nde feires hoc nuditaz |is malum,nifi comediffes ex uetita ar oorc fcientixcNon fucrunt hçc leuia, blanda, fed ualde feria dC dura uer ba.Contempfiftime ÔC mandats m«z i’m,conciliafti tibi iram meam,S^ mor t«mtuam.

Et dixit Addm:Mulieripfdqudtn dediflimthi, ipfd dtdittHihidedrbore fS’ coniedi. 3 Confi, ^etur rem ipfam ut fada cft,0(f indicac

fenonconfultoncctcmcre ptccalR, fed permulicré perfuafum, impulfu*” Sc iilceflum cflc, quibus uerbis obitcf j fepurgat,transfert culpaminmulie/ ) rem, ÔC per confcqucntiam in Dcum, mii creauit ÔCdedit hanc mulierern. Quod fi fiiiflem abfcp multere, nó plt;C caffcm,tn te redSdat culpa,Deus. Et cft Humana impictas ut peccato inobe dicnhz etiam addat peccatS blafphe^ mta amp;nbsp;cxpoftulanoniSiSC putat fe bc nèelTepurgatumóCexcufatS. Quh* potius abfolute confefliis fuiffet dixiiFetiO Domine peçcaui, 8Cdokt I medehquifre,amp; quamuis uxorilkxi» fet,non tarneninduIfifTcmci,quiafa'' put fum mulieris,ego reprefTiliem xorem/uadcre potuit,cogère nô po^ tuit,quia liber SC uir fum. Attamcnm* Domine quoniam a me nô eft ortum [

’ hocpeccatum.nccego confultOjk^ ( quot;nbsp;exfalfa pcrfuafîonedeccptusdeliqu*»

mitte mihi hanc culpam «Poftquî atu tcmDeus audit Adam noncffcautoz remamp;f inceptorem huius delidi,fed gt;pfumeffedeceptum8lt; falfo pcrfuaz fumabuxorc,pergit qusçrerç uxorê, ut exquiratauthorem huius ddidi.

i Ptïbctegrcgiutnexcmplûmagiftraz ' tui amp;nbsp;iudicibus, nc temerç iudiccnt, aut pro animi furore proruant ad pœz

1 tli]ldetndicit quod markus cius,ÔL co I nbsp;nbsp;fitctur ueritatem, transfert culpam in

’ fetpentem impulforem, 8lt; ita quafi fi I nbsp;nbsp;naiis culpa redundat in Deum crcato

\ ttm,fcrpentis,ac fi diceret: T ua créa/ \ nbsp;nbsp;tura ferpens me decepit ,taUs facis ere

\ aturas,qu2 ita decipiunt.,amp; falfo pet/ \ nbsp;nbsp;fuadent, filt; ad \apfum, ac definquen/

\ iflet ferpens ego non pcccaffem.Hxc \ eftbotninum impietas ,ut etiam culpa \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ddix

dclfditransférant in Deum. Quiapft tins itadixifTet, o Domine peccauiti'' bi,amp;^ego fum hiu'us mali€aufa,quain yis ferpens ad hocpeccatnfuafit, co/ gcre tamen non potuitjlibera fui,0^ to maiorem habeo culpa, fed mi Do/ mine, poft quam apudmenon natuw cft’hoc peccatum,nec ego pn'mum W tui in mente mea h oc peccatSj fed i«quot; fo perfuafa fum.Precor te per raifcrj^ cordiara ,tu3m,remitte mihi hanccüP pam.Dominus etiam ex hac côfe»'/’ ne audit, no efle originem pecca^’ mulicre,ipfa transfert culpam in pcntem.Serpens reus tacet, nuHâaa fertexcufationem.Ergodcprehcnd originem peccati hxrerc in ferp^'’^ ’ Ideotp fee un dû ordinem deliiftb^*^ pente incipit dicere fententiatn P®*’. rum,5C ferpêti maledicit abfoln^^ ” laconditionegratix adiunda ufquam conditionaliter incipif ma dicetc hominibusjpronûtiat '

tentfam gratiac SC fakuis,ut pocna cor poralem,ó(: temporafcm tanto facihgt; us fcrant. Atc^ ca eft huiïis loef fum/ *na,qiiod hullum pedcatiim quantum wisoceukumtnaneat tedum aut tad tum,qtiin oporteat aperte reuelarijnö tantumcoram hominibuSjfed ctfam çoratnDeQ, quod ff non hfc, certc in wdicio cxtremo.Caucamus ergo fum ’’loftudio'apeccato'jói refiftamus om nibus fntentattortibus Sat3nx,ccrto nerbo DefQiiod ff aiitcm lapfi (nerf/ Jquot;us,óf uox üei nosuocct per uocalt; k uerbungt;,ut prodeamus Só confite»/ •’iurdelitfium noftrum pura confcffïo fnueniamus gratfam re •’iiflionem pcccatoruni, Quodfi auf, ^uodabfitjinduratiufcp longfus refa ßcn'mus uocalCjCt uocans uerbû Del, periculum eft, ut incidamus in perpe/ tiium odium Dei, in defperationem; ^iram Dei, in perpetuum infernum,

non fuk (ndefperâciônc nte obdurs^ donc,bene fperabat adhuc debonijî te Dei,habiiit fuas cxcufationcs gt;nbsp;hortat Dauid in pfal.95. Hodicfiuo'' lt;cm eins audicricis, nolite obduraf^ corda ueßra. Item Chrißus Venite ad me omnes, qiM laboratis onerati eßis,amp; ego'rcficiamuos^Oo feruabitis hic clegâtiiïimum pfocev fumiurisjprimum audiuit caufam^ explorauit authorem peccati, exptn^ dit quoev circunßantias ÔC qualitates delidi ôi. delinquentium.Dehincpto nuntiat iudidum j amp;C erit iußiirimusiu dex.Hadens de lege, peccato 6^mot te,nunc deeuangelio,gratiaô^ uita*

Ef dixif Dominus Deus id ferpentcm.Qitiifi* doquidcmfeciflihec,milediilMs fis tu pretnni iumento cr prt omni beftii igri,crc. ] Perqui fito authore peccati nô quxrit latiusj fediam pronuntiat iudicq fenténam, 8C fccundum ordinem peccati, feruat 1 ordinem iudictj,amp; incipit a primo augt;'

tore peer a ti, malediatcpfcrpcntem, amp;nbsp;non tarn ferpentem quatn fub ferz pentcperfonatumSatanam.unqucça nien bona ilia creatura Dei ferpêsj fti ftinetetiam has temporales,amp;corpo tales maledidioncs, qux intelhgStyr ïpiritualiter in Satana perpetuo per/ •t’ancre, SC tranfert seternam ill am ma ledidionem aefernæ mortis,ab homiz •tc in hunc ferpentem Satanam. iitilediéius fis tu prlt;e omni iumento, çr ^»iiitlgt;eflù,z!rc.] Ideotç ferpens,cftofflz tnniüm animantium abominatiffimus fumme inutfus, capit ali terèç detez ßatus.

_ ^»ptrpeiJus ficuttentrtmtuumgrtiditns.J Etgo antea eredo pedore inceffît, •tuncautcmabhochorrendo iudicio ^cicdiis eftjac fi diceret : nunquâ poft bac erigeris fpe mêlions gratiæ, fed femperdemiflo, depreftb, QC defpera touuituamp; animo ferpes, quiaconful tus,uolâtarius,SC prafradus fuifti lui wspeccadauthor. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ter-

TcrrMn comrJet.] ld eft, niillicreaW rx en's potens ad utendum 6^ ucfccfl^ '^dumi

omnibut diebtts Mi£ f«lt;e.] Eft mal«!*' dlio abfoluta QC infinita^non refeKJJ^ daad ferpentcm eiiisc^ uitam/e^^ cum quilubferpentelatint. Satanf» , fpiritusjfpirirus habet uiram ergo Satanx ufta eft m xtefnum diaa,e{l pen'phrafis xtern« mo^’ ^namuîcafine gratia,8C bcncdiVHo”^ Dei eft ipfiffi'ma mors. Hoc eft, cris'” ^xterna maledidione, ferities pcrpci”'* am iram Dd in xterno horrore,

Et ponMt inimicitias] Ad literarri que ucriï eft,quod quilibethomoO”“ uis ferpcntem non minus odit, fug*’’ perfc quitur,ôC occidit atq? Satanâ'P fumjipfecpferpens femper hom^ 'utabiuratiï fuiim inimicum fugi*: i ledit,id^urrifcç,ô(r homini ftrp*. haturaliterinnatummanet ad pcrp , tuam hwiuji rd memoriam.Non

infingults ferpenribus Satanfit,aut nulli lcrpcntes herbas, flores amp;nbsp;fru/ dus comedât,ut alix bcftix, aut quod Îgt;r opterea ierpens mala crcatura Dei it.fedftincxque ut alix bonx creatüz rx Dei,led relatione hóminis ferpertgt; tesmaldunt. Secundum fpiritualem tntclledufn,inquit Dius, ponamini/ tnicitias inter te inter mulierem.T ii mulierem fedukiftijundecaufata eft calamitas totius human! generis,idc/ otpecontr'a ponam perpétuas inimici lias inter te amp;nbsp;mulieré,!pfa millier om niniscç homo pro hac fedudliohC, caz pitali odio te profequetut ut fuum no centiffimumhofténljSC difturbatorê fiiïfelicicatis,illud cp odium eft uerifz fimum fignum poenicéntix, quod ex animo deteftatur pcccatS xque ut au« thorem peccati. 111 udc|? odiurri feu ini hiititias fentit adhuc omnis Chriftiaz hut

loquitur hic ad Satanam quafi ad pentemjquoniam Satan erat fetp perfona tusjnec iioluit efle Satan. ocp fernen eins appellat omne dæmoniorum. Namexhuius Satai^ fumma 5)C prima fuperbia nati SiC funtjOmnes dxmones.Ita SCporto ö'' mnes impij funt fernen Satanae, fciinturex eo.Et inquit, inter CbriK 8C Satanam fore perpétuas dilTendo^ neSjôf Bella, nunquam côuenietin^^ cos.Satâ per fuos fatellites fempfp^'* getmendatiû,erroresjhfrefes,fe^^’’, utfeducat,labefadet, ÔC perdathoi^* nes.Chriftus contra docebit iietiw^^’ redLicet ab errore ut faluentur.

P' hic non eft articulus genitiuus, emphafim fignificat quafi fore ptïft^ tem aliquam foeminam non tarn leu^ ut hxc Heua. Deus generaliter loqni uidetur de aliqua mul iere olim futu^i non de hac prxfenti Heua,quluis

primogenito filio, ut poftea de Cain nato feie exponit. IdeoôC Satan ipfe ira inteUcxit, ideocf; Cain inftigat ad homicidium, amp;nbsp;Abel iuftum curauiC çxtinduin HucrcfpicitD.Paul. cum •nquit ad Gal. . Chriftum natum efTc tx muiierc.Hebrxi indifferenter gt;nuliercmj$lt;^ uxorem appellant, obigt; tereç dedarat Deus hanc fœminâ fox tckgitimam coniugem feu uxorêjatx tarnen uirginem,ut pofteaclarius iuz ^'cat. VtHeua fimul uirgoSicóiux^ EtiitSatanfuperucnit in Heuam, ica fpnitusfanâusfupcrucniat in uirgix HEmmatrcm nouam nuptâ. Et ut Hex ua ex fpiritu malo eoncepic Si peperic peccatum.ita Maria ex fpiritu fando concepit peperit folê iuftieix Chri ftum.Semcn apud Hxbreos eft genex ris rnalailinijobitcrtp innuit fore max f CLiliim fernen tnulieris,quoniam uiro Adïimputabaturpcccatum,ideo ox a portuit

portuitmafculum efTe hominem cxpiaret hominis peccarum, Forcafl^ hoc confilio.Septuaginta didcrSt mafculinum relatiuum Nee tarnen, inquit,fernen lieris,quçeft generalis omnnimhoni* num generatio, fed mulicris tantum^ quo indicat uerum hominem futuriii” ell e faluatorem noftrum, fed non A/ dxuiri filium,quin tantum muliens n lium.Ergo homo erit fine cotagio uitio naturx Adx.Ipfi nan($ foliimpi* tabatur peccatum uitiumnatiirï.iP । feep mas propagat naturam. Et quod inquit,ex fololeminc mulicris nafem dumefiejCxcludit uirile fernen,erg® ex uirgincnafeet fine pcccato,utcx/ ponit Efa.cap.7. Simul eg indicat cius diuinitatem in humanitate, quod ge/ ncrationcm habiturus eft fupra natu/ ralemamp; humanam,conceptioeritdi Ilina,natiuitas erit humana. Semenhe braico more indiffère ter fumitur pro materia I

materia 80 Forma,pro fpermatc,S^ le.Tantum de perf ona feminis,feu lai uatoris noftri ♦ Porro fcquitur de cius officio Ô6 effedu.

ipfr canteret tibi cäput. ] Hoc prima é Ez uangdium aprimoEuangelifta Deo patrepredicatiim/undeomnes porro prophcciz Sc Euangclia traxerunt o/ riginem.Prophcriacnim SC euangeli om idem funt fecundummateriam,ui/ delicetdodrinadc Chrifto,nifi (^od fola forma SC tempore différant. Pro/ phetiacftdodrinade Chriftouentu/ ro.Euangclium cftdo(firinlt;.deChri/ fto cxhibito,?lt; executo cius officio. Dcfcriptio officij indicateius diuintta teminhumanltate eacç integra,cum inquit: conter et caput Satanx, defig/ nat plufquamhominem futurum effe, Deum fub homine perfonari, quemz admodumSatan fub ferpente perfo/ natus fiiit.Namhomo exAdam natus uitiofus eft imbeciUfor ad potentiam

Satanç deftruendam. Côrcrcre capuG phrafis eft pro auferre, amp;conciikare t mnem potentiam, dominium Si reg num,nam contrito capirc totum cor* pus inualidum eft. Caput ferpentiSjftî himma uis Satanxeft pcccatu,fraus, doluSjSC tyrannis.Diligêtcr funt hfC ucrba quantumuis breuia obfcruâda, namin his prxcipua falutis noftrxca pita funt comprehéfa,cum inquitiSc/ men contritiirum eftc caput ferpétis, indicat folum illud fernen fuperatu^ rSjôCexcludit omnes alios homines Adxfilios,omniumcj}hominiimuirtn tesjamp;^ mérita, paritercç indicat unicû hoc unius huius feminis opus profu-* turum efte totigeneri humano adfa-^ lutem. Nam in ferpentepcccatum pr* mum ortum eftjin fcrpentcitacçmane bitfiC conculcabitur. Pcccatipremiii, eft mors sterna. Peccarum original^ icrj inuentum eft in ferpêre Sarana,er/ gd mors sterna manebit in Satans, Vita

Et IM coBter« calcanéum dus. ] In hebrxo grxeo eft eadem radix in utrifcp,cô teret caput, QC conférés calcanéum, noftri uertunt infidiaberis calcaneo cgt;us,aliimordebis,offcndes,feupunz ges calcanéum eius. Valdediferte loz cutiis eft Dominus, ipfum conferee taput fuum,SC tu uicilum conteres c/ •us calcanéum,ea funt codem punefto temporis faâa öd poffunt conuerti* Quando content tuum caput,tunc tu Morr er conteres eius calcanéum, SC quando cr«xCl»rj tu conteres eius calcanéum,ipfe uicifaßhet Chri firn conterct tibi caput.lam confer ca/ yii4»orM. put ad calcanéum. Caput eft fumraa praftantiffima pars,calcanéum eft infima pars fubftantix. Caput ferpen tiSjCft omnis eius potcntia,6lt; imperi/ um,adeb peccatum ipfum. Calcaz caneum Chrifti eft eius humanitas.

turmorte,tunc Satanx poteftas tum eins regnum deftruetur. Chrin* mors extinguit Satanx impcriü,ide»t peccatum,mortem.iram Del,

QSlt;lt;woc glt;c,Nâlt;ç ÇÏUS humanitas eftfinepet^ culteeß: cato,crgo cius mors eft immerita hic mort jgtg fententia de tranfgrelTa lege chrifli mortejexpi'abiturjlapfus humanige^ adiil/rata. nerisredintegrabirur.Hxc contrit^ ab utraeç parte ccepit,adie palmarüifl quando Chri(|us aufpicatus eft regnumjSC expulit ex templo cmétes èC uendenteSjÔL realiter fadum eft to die parafceuçs ufqj ad diem refurtedi onis,durat'gu dum ftat mundus in o'” nibus Chriftianis. Hiemorfus calca^ nei adhuc hxret SC pungit in corpore Chrifti omnibus fidelibus, dC defig'' nat omnes tentationcs, tribulationes crucis,amp;^ corporales aftlidiones. De usexfua omnipotentia, potuilîct ho minem fedudum SC imprudentcr hp fumreftituifle in integrüJed quia De

US qiiofÇ iiiftus eft,turc non potuit,oz portée latam fentëtiain exequi. Deus non mutât nee retrahit uer bum fuum. Ideooportiiit peceatummorte expia ri,id nec Adainjucc Adx uitiofum fe^ men potuit,ideo oportuit aliud feme, aliurn hominem darijqui faceret, idea promittitur fernen mulieris.Hoc uerz Docuangelico pariter prophetico au ^ito,per fidem fufccpto, Adam et He naeriguntur, uidelicet quod malediz âioxrernp mortis redundet in autorê peccatijâ; quod peccatû hominisjper mortem ülius feminis expiatur. Hoe tuangelium porrô propagauit Adâ omnibus fuis pofteris,et quaff per ma Ous tradiditjputabantcß mox fübfecii ïar^executionê eius promilTionis, otHeuaftatimfuis uerbis declaratfn primogenito fuo Cain. Ea fide faluaz hiseftAdam 5C omnes fui pofteriuP queadChriftum exhibita,quotquot crediderut, xque ut nos qui credimus

id iam cxccutum cfTe.Hadenus denn ledidione Serpentis abfoluta, S^iur na. Sequitur iam maledidio hominis temporalis.

Ad muliertm dixit:MuitipIiclt;tndo bo dolorem tuumfCt conceplum tuum,C7‘c.] In fcrpetis malcdidione audiuimiis mot tern effe translatam ab homine in ftt pentem^St' fernen elfe contriturS pec catum in ferpente,ôC morte carnis fu| cxpaturum pcccatum,ergohomono erit in raaleditîlione xternx mortis, maxime qui credit in illud bencdid5 (cmenjfed permanct iiiuusjetuertitur acterna poena in temporalem caftiga/ tioncm,xternamors animxin tempo raiem carnis morte, Vtita pro ilia ino bedientia,contcmptu DeGSC confen/ fu fedudiois caftiget,amp; exerceat Do minus corpus peccatfut difcat porro timere Deum,Sd eius uerbum reuercn ter fV diligenter obferuare. Porro fe/ cundum ordincm dclidi, fcquituror/

I N G E N E Si dopoenx.poftfcrpcntem proxfmê al loquicur amp;nbsp;caftigat foeminam.

Miiplicttm multiplicaho. ] Hebraifmus eltamp; fignificat excclkntiam feu auxc lim.ac (i diccret : Tu ex leuitate animi Cr«x «« tui concempfiftï uerbum meum,obfe/ Herum. dira es fcrfentijôd feduda, feduxifti iiirumtuiunTed quia peccatum apud te primurn natum non eft,fed apud fer pentem,attamcn non auferas banc le iiitatem,8^ contcmptum uerbi mei in/ igt;ltiim,a£: quia uticp peccatum apud tç in tua natura, ideocp caftigabo

tjuod illis pcenis pcnfcs,SC expias pec wrfi cor» catum(id facict feme mulieris)fcd hçc porahü, corporalis pœna erit tantô leuis quz/

paterna caftigatio, qua uitio/ los tuos adfcdus conftrlngam,6(f ui/ tiofam tuam naturam mortificem. Id/ circo quod fiC tu peccaftijamp;f uirum tu/ ont ad peccandum impulifti, illas deli C13S uctiti pomi amariffioio condimê.

X 4- PET. A R T O P.' tomifcebo êC imbuam, ÓC uentertiv* us i'ndetorquebitur, SCdolebit, mul/ tiplicans muldplicabo dolorcs tU'* os jhoc «ftjingcminabo, fiCdoloren» fuperdolorem addam, ualde aut nigt; miummulriplicabodolorestiios.pry mumgeftabis difficilem uterum:fecö; do cura dolore paries filios: tertio no crïstuiiuris potens Ô^liberajCed ex af bitrio iriri pendebit defideriiwn luuni) per ipfum ftabit uoluntas tua. Quar' to ipfeuir dóminabiturtui, penes ip/ fum erit regimen,tu fub uiri potefta« crisjipfeeritcaputtuum. Hxcornma caufata eft kuitas tua,earn his repagf* lis conftringam.Qtiæ omnia quamuiî font libero homini ualde dura Ä acef j ba,ad collationem tarnen xternxmuf tis funtfacilima 5gt;C leuilTima. Vt uita redimas ferrum patieris ignem.Le/ , ni ter €x merito quicquid pariarc fereU ( dum di.Feres non culpes,quod muta te non poces.Perfer obdura dolor b'*-tib»

IN G E N E Si 14$ tibiprodcrit olim. Patientia mirigac poenx dolorem. Miiltûiuuat animus •nrcmalafortis » Huiiis meminerint ofnnes millier es, ut fe pattêtcr fubmit tant potentt manu,uirgx Domini, titinpofterum fenriant cius benignâ tt'ifericordiam, dC cogitent non pofle aliter fieri,nulla pietate ÔC precib. pof hïc refledi £C mutari,dum bxc uita *t^anet,8^ dum foemina eft, alia a lijs Ie t*gt;us,alia alqs grauius fert SC imponi/ bæccrux,utcuncç imponatur ctiä/ *i fiib ipfa fuccumbendum fit, ferat u? patienter dum ita eft uolQtas Dei, dum habet propitiSDeum qui per ^tiirus eft in perpetuum, SC dum inqc Paulus quod millier per filiorum ge/ ^erationem faluabitur fi manet infi/ de.Etmeminerint poftquam inobedi ^ntiafujcfufpi^yff, peccatum,econtra patientiam efl'cfummam uirtutem, SC 'ligentcrcaueant ,neobmurmufent ^co,ne pcccatum peccato addât,ne ex

X4-lt; PET. / R T O P. tx tcmporalibus païnis fiant Singulidolores habcntfuas ratio^^: Primum geftabis difficilem uter3,h3' bcbismukos dolores dum en’s grau« dajquia geftas uitiofum fcetum in catis conceptum. Secundo cumdolo re paries, quia malTam peccati paris, alias nifi peccairesjnifiq? uitiofum turn edcresjfine omni dolore parères, autcercefi quis fuerit dolor, illico re^ mitigaretur,ôf difperiret, ut airjs ani^ mantibus.Hos dolores conconlitan/ tur uarij dolores in cducandis putris. Hinc certum eft diuam uirginem Ma/ riam fine dolore geftafTe uterum etpe periffe, quia eius partus fuit fine ullo contagio peccati, Tertio non eristui iuris Só libera,fed tua uoluntas eriteX arbitrio uiri,tuum defideriü ftabitpef uirum tuum,apud ipfum eric cóuerfió feu tua,ut Ixx uertunt, illi te fubmirtes,nec facies,nee quoquam ab cas nifi ipte côcefîerit,apud ipfum ma nebis,

r N G E N E s. »47 nebîs, cum ipfo ibis 6C redibis ubtcun qucuoletjfi quid uoks ipfum prius côfulesji nolit,fines amp;nbsp;quiefces.Caa faeft,qiiodtuinconfulro uirotuo au fcultabas ferpenti carpfifti de arbo/ comcdiftijfuiûi nimium procax lafciua, inconfulta,SCjjrxceps. Quarto ipfc uir dominabit tui, quod tepoffit fub fuum ius cogère cC redi/ gcrCjtuosinordinatos motus côftrin gcre,familiam regere,leges prp feribe tSjdocerc in publico,amp; quod nullum •■ßgimen,amp; dominium relinquo muK enbusjfed ut taceant in omni fubmif/ fionc.Caufa eft quod ipfe uir caput tu utneft,quodîEtateamp;conGlio praruaz let,amp; quod tu ilia prxcipitâtia autho ritatem amp;nbsp;libertatem amififti,8C tetult; utn uirû in multas bas calamitates inz diixifti.Secundum uirumautem rege tcamp; docere.familiam permitto,ut fit mulieradiutorium uiri. Hzcfuntoffi ciamulierû, qua: fi obferuauerint mul to

to melius res earum haberent. AdfifC plurimû hortatur diuus Petrus et Pau lus in fuis epiftolis. Sed quod comme ritas poenas ferre reciifant ,caufantuf fibi plures dolores ,SC omnia pertur/ banti Ad hós dolores quïuismulicf eft deftinata, nili quam Deus f ngula ri doho caftitatis excmerit.Peccantù gitUr qup fe priuatiSjSC proprijs tiotis eximuntjSC refugiunt hanc tempora/ lem pcrnamA' uirgampaternam.per* culum crit,(nifi poeniteanr) ut inzter/ nas pœnasincidant.Valdequoc^ptlt;: cant parentes amp;nbsp;aliae anus,qui nouas nuptas male docent Ôc inftigant con/ tra maritum, ne fe tarn cito dedant,^ primo iulTui fubijciantjed ut relponi* tentjA' recufent obedientiam, ut pof'j toliberiusquid libetagant. Item5^ nouas nuptas domumrecipiunt,fin]^ ritus paulb durius alloquitur uxo^‘ Nouummaritumerudit Paulus nti^^ imhariter cohabitet trader fuam

Adam dixit: Qitonùm éiudifti uoci uxdt ^f««fcrc.3 Rcliquaeftpozna Adam» *'amipfepoftremus peccauit.Quam/ uis hxcfunt ualde dura utrba amp;nbsp;mcrà tônitru3,habcnt tarnen fub Ce latente ^atlam.Nec Heua, nec Adam audidc K tnaledicfjUt ferpcntcm,hoceft à gra ïia Dei teijd/ed audiunt tantum cor/ poralcsjô^ temporales pœnas. Muli« ^gram'ores dat poenas, quam uir* Mulicrhabetdoloresamp;artguftias iii corpore, Vir habet dolores extra cot pus, ôi fuÉnma poena uiri eft labor in Lahr« taaledida terra.

QSi^itidifliuocettiixorittiM.J Meouet Dofpr«o6^ncgledo,alioqui ulrpo/ Uft admittere conftlium uxoris, alias nunquanijamp;comedifti de prohibita atborc,quç eft pro teftimonio ct argu •ncntotuipcccati.Maledida fit terra Crux ui» ptopKt te« No did( its cu m aledid us, raram*

fed maledida SC fterilis, SC ra fit terra pröpter te,aut in opéré tuO relatione tui. l'erra per fe naturalitei' per originale uerbumfua fponte proquot; tuliiïet omnes herbas, bonos dus fine'culcura aratri, raftri Si tis'jfcd poftquam tu peceafti, auferai” oerbum fpontaneac frugalitatis a ter/ »a,et cuius tu fuilFes cultor in uolupf’ tCjiameriscultor in laborc,amp;^fult;l®* rCjâf fua fponte feret fpinas,amp; tribu/ los,nifi colas ÄS labores. Inde ui«/ mus quodcarum frugum radix mofi/ tur ubi maturefcunt^non côferiwt fu' amfpeciem radies utaliac herbx fact' untifcd exfemcntCjSC culturaagrf-^ tan3m,alioqui eft bona creatura Dôj literam Si myftice. Ad literam uwuiw eft,ut in omnibus rufticis SC

. .• .A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cefflclt;

^♦•ncrc eft. Myftice àutem terrai aut î'gcr fiimi poteft pro quauîs «ocatio/ ï'c, 8lt; officio honlinis t qüod admini/

unde uicSitat, ut cft Rex, priii «ps,conful,cpifcopus,parocKus,lu/ ®'fnagifterjamp; qfcç paterfamilias.Éx2 plafuntProphetas, Chriftus, Apoft; Dauidjôdc. Prophetis malcdidus a« gercrat totum regnum ludaicLim,in ^üoquanquhmdefudauer3tamp; labo/ rau.érunt,attamen plus fpinx QC tribu lonith quàm frugum fef ax fuit, ut cft parabola de uinea .Dauid quaritos lâ Â4f.$ fiûrcsfuftulit pro regno ,attainenriÔ Efi.ii femperpro uoto fuccefTft.ldcm cerne ïc eft in omnibus adminiftr ationibus» *n omnibus opificqs ôC artificqs, nifi ^uislaborat nihil manducat,adeoeç 'lixfuppctit.unde feet fuam familiam f^iftentct,ÓÓ eft plane paries fudoris, 'Coloris, ô( laboris, neq; hoc ex labo/

' *^c,fcdcxbenedi(ftionc'Domini,itatà , ^btnquafi pet medium noftrilabof is. \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R a Singa

ßinguTarum adminiftrationum ftfe nufquam melius depingi P‘’‘ ‘'j 3uim in agrieuhura. Agricola o’’’

acopcram uc bcnccxcolatagr'-'’’^’\ tanto mcliores plures perciplt;’^‘^ (fTus,arat,fimum addit,fcminat,oct*’ omnia prxßat ne quid defit, Ä fe iam iuo perfunaum efle officio*’‘ nefiperans Ixtas fegeres.Vbiiam***^ crelcunt faca,ccce plus lolij,S^ziz^*quot; orum tribulorum» apparec quàm getis,quis ibi non nerett'quis non

. put fcalperet dC doleret {* Similin’f'^ res habet in omni adminiftrationc,**^ bi quis diligentifTimam operam ftitit,8C putat bene fucccHlira omn*’’ tcce prxter ojpinionem hoc 8C hocin^ commodi inlpargetur. Concionatof diligentifltme putat omnes forepio^) Ludimagiffer ndelilTime erudit p**^ ros,putancuniuerfam iuuentutemfr** gi fo.re,amp; dodâ, uix a^aretuni» ut alter .Ita wt quifiÿ reâiuime di«*^ poßi’i

poffit,ucre eft fixe mihimakdida ter ra quam colo Si excrceo, nufquatn rc fpondetfriidus labori. Verein ftido/ re uefcor pane.Hinc illx rugx,cani ca pilli,dolor capitis,dorfijôcTacertorû, lachrymx.Plal.utf« Euntesibant^ flebant mittentes femina fua. Itê pfal mo U7.Cotnedentespancm doloris. Infudoreuult uefei pane.phrafis cd pro habere moleftos dies SC uitam, diu uixeris fuper terram. Ica caftigat pominus corpus peccati gt;nbsp;ufep dö p« nitus mortificet extinguat morte corporali.Felices tarnen lunt qui hie ftgt;asdantpoenas,quantumuis duras, *’)dius tarnen eft dare xternas. Mui lihaspoenas corporales eftugiSt’dŒ grneri uitç quietiori confulunt,fed pc ticulumerit dehis lt;nbsp;nifi poeniteant) u( »ternasdaturi fint pœnas.Caueant R biothnes celibes, caueant fibi omnes Mfurartjjfcncratores, 5C qui percipiût •'tddttus nullo prxftito ofticio, amp;nbsp;ui/

u«nt iq, otio, diftfngue intpr cnicffl Chrifti,amp;f noftrâ. Npftra crux eft P® na pcçeatijôC caftigatio corporis pec cati. Crux Chrifti i ois nos faluat.

Dffwcc revert4rit in terrttm,quoniim ex eifuK ptufci.] EftcôditipnalispoenaAcc^ to fine tcrminarajhatç poenaerit tanrà temporalis in bac uitajdonec hfcuit^ duratjôCfeciindumcorpuspeccatitâ* tum.Homofiquidemdupliceniuif’’’' 'agifjCarnalem SC fpiritualçm,fcii tef' rcfttenijô^ccEkftem, temporalem * arc-rnam. Carnalis uita en rcrrcftris» amp;nbsp;temporalis,localis cum fuis offïcil^ procreare, ederc, bibere, mutabilerp)

paffibilem cfTcjCa duralTet diitn hic ftetiffet muduijÄ^ dum homo fui» Ç^t nalibus fundus fuiiïct ofFictis.dehinç affiimptus fuiflet in cccleftcni xtet nam Uttam quxcftcarnaliplaqecon/ trar{a,ubi funtnoftra corpora fpiritu*^ alia puriflrima,leuiiï«ma,ciariftcata,î^ gilinja pro ^rbitn'o fpiritus,non P^'^ creart

»ntiarfïne locOjCibo^Jotu, ueftitii, an nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mutabilitate. Poftquâ

•aâa cft caro noftra corpiK pec*quot; . 5 interoidit quocp mors corpora/ *s,c)Uï,«ftlt;xtindio fcuaboÜtio cor/ Poris peccati» Bt nôeft propric mors ’Pptllanda fidclibiis i fed tantum akc ’’^fionatiirx humanx,amp; dilToIutio et •■fpurgatio a contrado uitio. Aut rc/ Ruics feu fomnus.Nam requiefcità fii bboribuSjfudoribuSjSC doloribus, n^osbicDeusnoftrocorpori ÔC na/ ^•■ïinflixtt.Etclormtt ufiÇdiun fufci J,3wturàChrifto infuturo iudicio, ad Wtiialcm illam uitara xternam. Nô ®n't Dominus, wfcç dum mortaris,nô ‘'ïultbicdurum iWud uerbum répété/ ne femel quidera meminiflc aut Pominare.Eftigitur mors corporis fi oehbus tantum quies S)C fomnus, SC principiumfpintualis uitxxternx. In bdelibus autem eft principium xter/

nxmorti»,ô6pccnarum. Tantum de hac IcÀîone in qua audiftis, quomo/ do homo fecund um fidem in lemen il ludbcncdidum,datpœnas comora/ les quamdiu uiuit in hac terra nusiocutuseft dominus promilît homini iiberatorem a morte ftate Satanx, S)C quod corpus pcc^’” uult caftigarc corporali SC tempor’“ poena,de tandem redigere in puluer^i ut ad uitam zternam originalemr® generetur integer, perfet^us A labilis homo. Sequit iam quid *1* refponderithomo, quibus am fidem adhzc dcclarauit bte““ n mequidemfedlocüpletiiïîme. clegantiffîmamethodus^cuangd*!’J dei, et facramentorum.Deus cuâgeIiumdefcmine,Homo fide,cum fuam uxoremHeuau’^.j vj nat. Dehincilludeuangeliumi’ P fcc Ptum confirmât Deus facrar”^ datis ueftibySf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(t

^ttentijîîme in atconica ifta fua men/ ^’uiciiltat Adam Deum dum fenten '^’Pœnarumfcrtjamp;rpronuntiat an 'tiatn durum illuducrbum répétât de

Woriendo. Audit ferpentê ma/ ™*d,audit promifî ionem feminis,et ^ontritionc capitis ferpentis.ôC mor/ calcanei, Audit inquam, nec ftbi ƒ nbsp;nbsp;uxori maledicijfed tantû cor/

P^’peccatiexercendum âC calligan/ '’nuiî'jtjjyippfgjjfgf corporali/ 7*Audit Heuam pariturameUc quâ J’tuin dolore,auait quoeÇ ter ram fi« ’tolcndâclîc. Inde colligit fe, füâtp ^oretn uidurum eiïe, interminatam ^fteclTe translatam,fed tâtum cor/ ^’Pcccatiin puluerem redigendura p‘®)UtrcpurgatumôCrcnouatum xzigt; Jpfgat ad uitam xtcrnam,cœlcftem,ê^ , idc:^ per beneficium pro/ '*gt;ifaninis. Hxc uerba à Deo pro/ ^nq'ataucrilfima » S)C firmiffima ha/

bct SC lt;rcdit,€am^ fidem decîaratpf^ mis fuis ucrbis cura appellat fuam u/ xorem nouo nomine Heuam, SC funt hilarx mentis ÔC refocillat i animi uer/ b3,ac fl diceret : Audi uxorquid ingt Dominus: paries filios, ergo nonmo rieris,ad h mus promifl'iôis fit tibi tumfacramentum,amp; teftimoniuoino men hocnouum a uita quod ui' AurafiSjfiC paries filios,amp; futura fis, mater omnium porrb uiuentium ho' minum.Prius nomen abolebitur prioris uitx adio 6C uita SC homoipf^ eius uitx indignus cft qui fuo pomine uocer. Ira myftice prior natiuitas no/ ftraex Adam indigna eft qux nowi/ netur,quod fi nomen habet abolea^ tur,amp; indat nouum ex. promifiio*’^ Chrifti, Ira quoqueinbaprifaiono^ uo tegenito homini datutjilludipnO'' men argumentum eft teftiraon'^,?

IN GENES* -I a?» gratiam uitamcçreceptos, idgt;' 4weper beneficium cius promiff» fclt; *»»inis.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jominuf Df«» «W« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CT u^lt;^ri

^’^'^'•icäifielliceas.] Ita côtradus huiiia Pfo^flionis ab utrac^ parte contrahi / ^»Deus promittit, Adam credit, id ?^™irmat utrinqî,Adamdatfuxuxo I'^?f’’cnomcn,undcfcfuamtç uxorê ^^'us promiffionis admoneat,ut quo ^nonn'natuxoremtoticsin mêtem ^urratbxc promiff io. Deussfiia p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueftes Adac flC Heux alt;^er/

M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deus

^*-**'^ • Eiufmodi funt omz h. ^‘^’■’nicnta Dei, SChabent fern/ tum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;placati Dei.In drx

ihrnatur^m ; abfeindi 8C ban r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;homo.ln

re,Är repurgat corpus no drum, ut M gcat ÔC fpkndefcat in uira itcrna. W Euchariflta plane offert fcipfuu’U^^'* bis Chriftus ad edendum bibend®» ütrefocilletlaflam animam noftr»”» amp;nbsp;gratiofiffima cœna declarct nos fuam bentgnicatem ÔC benefic^P tiam. Eacftprimaamp;^potiffimac’U»* ueffium,eam debenr omnes Chrift*’' ni fideles diligenterad memotiaiu reponere âf reuocare, utmaneat ftium ucrus , fyncerus â'* origin’**’ ufus, ÔC uitemus abufum, ne ad ptus, fnperbiam, ÔC uanam öftent’^ tioneniabutamurueffibus. Ica erant facramentum patribus ufque’ circumeifionem. Sed fatan mille arn^ fexhocnobilefacramétum a^uetu ut nunc defoedauitjdum inftigap*^ mines ut per abufum ueftium eti’ip^ fa caufa final is in obliuionem abitet’ Et mundus plus cogitât,ftudetAc** rat de forma quàm de caufa final* ult;

«iiMValde ergo commodum eft res ’^ocaread fuam originem,nêpe quo nominamur,utrccordemur eiui origine. Quoties induimus “^«fmjmcditeniur cius ueftis caufam ^^nalcm finalem. Myftica ueftia Chriftus ipfe quam induerc iubet ‘^’ulusjhouum ilium hominem qui fe jundum Dcum creatus eft. Vt Adam pgtreturjmors animalium intcrccffit. «amors Chrifti interceftitgt;ut peccata •’oftratcgcrentur.Itaô^madatio anl ’’'«luminueteri teftamento figurate J^Pùiicrût peccata.Ita facrameta no/ Wsintima Deusdedic ÔC appêditcor MinoftrOjUtfintfemper in obiedo, »dmoncät nos no ft ri pecca ti 6lt; mi/ Kficordii Dei.Et funt abfoluta figna •'onparricularia. Adam Qi. Heua tan/ ^umtegebant pudibunda, nefciens to corpus eftc uitiatum et pudenda. tJominusautcmiudicattotum bomi OttncfleuitiofumyidcoL^ totû tegit.

Nomêjtofum hominem defignat, its , quoc^ déclarât totum hominem elfe dcprauatum.BaptifmiJs totum homi'* flcin lauatjôCrepurgat a fordibus prt cati.Coena Domini totum hominem, corpus amp;nbsp;animam refocillat.

Et Jixü Dominuf Deut:£cce AdMi eH unur fx «oWr, utfcidt bonum cr nulum ] ItO'' nia eft cum condolefcétia. Ecce quid ïam homo fibi conquifiuit, nonfuffi'^ ciebat fibi originalis pcrfedio ftcun-* dtim Del creationcm, quin oportuitfl bi adhuc alienam,uetft3m, ôf non ne/ ccflariamconquircrcfapicntiam.Ec/ ce iam egregie fwit,uoluit Dco fe fimilis,ambiiiit Diuinam fublimita temjôfceciditgrauitcr. Sic qui nimw cupiunt atcß inconceffa fcquuntur,dc fipiiint.

Nf forte accipût cr comeddt de ttriore aite J Hoc cft,cauendS crû ne miCer ille ho/ mo in ilia iniiena uiuac in xtcrnû cor/ poralircr,quin ut quâtotius excingn^

turcorpus illud peccati, SC red^atur inpulucrcm.ft^ regcncrctur nouus SC originalishomofecundum Dcü crca

! tus,propterea emittendus eft ex para dKo.Dicat aliquis : Qiiarc Deus non pertnific perfrui ea arbore, ut radicale humidum conferuaretur, ne in tantis

' *gritudinibus,rugis, canis Sgt;C doloriz bus uiuercmuSjfatis foiflet tandê moz tttRefpondeo.Oportuic corpus peccati corripi,caftigari, abokri amp;nbsp;extin gui per uartos morbos,languorcs, atz gritudineSjCt tandem per mortê.Nos nondefinimus pcccarcjdeo'q? Deus ’'on definit caftigare,quantümuts cre ^imusinChriftum.

1 g6 aliud eft quam colcrc paradifum I Icuhortum. Paradifus fua fpontc tuz 1 bffet omnia genera creaturarum. \ T^wraautem extra paradifum eft pro \ pter hominem maleditfta, hoc eft,

non fert fua fponte ïam cas fruges, U gumina,ô(^ frudus qux tuiiiïetparadi l us. Terra plane fterilis ôC frugifcr^ cü earum frugum quihus uefdmur,ni fi colamus cam QC laborcmus.Quari» turn laboramus tantum habenius, turn edimusjid'c^ex diuina mifcricor/ dia.

CollocMit Cherubim. ] Cherubim rale eft,amp;^ angelos cffe intcrpretâcut potentes fpiritus ne ufquam aut un^ qtiam, nec à quibufuis quantSuis mu« tis,magnis autfortibus poflitulla »u mana ui perfringi ÔC rccludi aditus arborem uitx.

Laminam uerfatilem. ] GladiUOl acutum exponunt quibuslibct Chef bim effc in manibus, tarn ftudiofe arborem,ôiT aditum ad paradifum^' ftodirij utnemopoflit aceedere,^

•luistentauerit, iuguIandSiri.lta per/ petuismilicibusö^ cuftodibus eft ar/ Dorilla uitæ drcumccpta 8^ occlor3f w nullihomini concelFum nec poffi/ Dwc eft accederc.Proculdubto h^c A/ öaniêd Heua ocularitcr fiC corporaliz tw uiderunt. Myfterium tarnen huius

^lie omnibus finiul m ori. Nec unquä ‘Ofttarnfandum, 8)C pium hominem ^iillas cohditiohés mortis aufugiati ^^qüomodocohxrent illa,fiC quoz •podoillapughantia furtt coricilian/

^'änijhic autcm iiiam uif±, aut aditunt ’Qarbotcm uitx mtercluditc'Rcfpon/ ^tOjduplicem cfTé uitam, duplicerncp Mortemxtérnam trariftulic ••iftfpcnt? fic omne ferpentis genus, '^pios. Mortem aurem temporalem ^corporaUmad uitiatx naturx exlt;^

dndionem reliquk. It» uitamxternâ per fernen tUudpcomintamp;^reddïdiu. Viramtenaporakm fix'corporale pro prernaturxuittLunabftulic ad répus, donee nouum bomtnem refufdtet.Bo ne Deus dïferte funt otnnia a Mo/ fc defcripta, modo nos attente amp;nbsp;biV gulatim meditaremur,SC obfcruare/ mus. Quid uult ergo fibi Cbriftus fu is uerbis cum dicit ad latronem: Ho' diemecum eris in paradifo. Refpoo* Certum ê ill « ibi nö dicere de hoe ter/ reftri paradifo,nam Cbriftus ca I«' 3uenti die fuit in fepulchro, êC defcen it ad inferos ergo non fuit in paradi/

ali paradifo, Sé fumicur ibi pro »atu originaliinquofuit Adam ante bP'' fum. Ac fi dicerct: Amen dico tibi, ho diemecum cris in paradifo, hoe en lU origine, in gratia Dei, finepeec^to, in uira seterna. Eft Sé alius paradiius myftieus uideb'cetEccIefiain

IN GENEI nr* paradtfo eft, quia habet remiiïi/ pcccatorum, propicium Deû^ « uitam a:tcrnam,habet quoc^ Iiberu Hlum omnium creaturarum cum bo/ •J’confcientia,habet prxterea ufutn horutn^arborum fcientixó^ uitac. Arz J’orfciêtiat boni amp;nbsp;mali eft decalogus ^giSjUnde difcimus bonum ÔC malû.

’’°'' ucfcimur.Hoc • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”0” facimus ad

•uftificationê, fed tantum ad obedien J.'ä'n et uitam originalem.Item,nee ui ‘^imuradlapfumjhoceft, maledidio in nos non cadit nee ius habet, ^fborautcmuitxcft lefus Chriftus* lt;1111 feipfe appellat panern uitx qui de ^•ïlodcfeendit,qui uefeitur ex eo diz ‘*«in»tcrnum. Item fua ipfius earo, *)Uïni qui eomedit non morietur in j^fnum Itahomo lapfus per peeeatQ ^«xpulfusex paradifo, per Chriftü 'tftituitiir amp;nbsp;redueitur in paradifum, *Q quo qui bic aö fuerir,nec uenturus

eft poft h 3 ne uk am. Scdulo igitur ore miw Deum parrem qui creauk nos,8if per unigenitum fiIiunTfuum,3C Domi num noftrum Ihefum Chriftum rede mit,idem per Spirirum fandiim ton^ ' ‘ feruet uos in reftkuta gratia orig;mc,aduitamxter/

. , .■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Jlîrî5â!i

DE gt;tVTORE. ' OSES eft omnium pri » mus uerifsimus hi ° ftoriographus totius orbis. SineMofe fcitur liera rerum ongt; _ _____ gOjfecundumrationê

leuiter attingunr. Pacriarchx erant uiui libri, confer/ a JJätores ÔC concionatores rcrû à münz ®OKeftarum.

Tempus ab exordio mundi ufque gt;nbsp;’«Mofcn inane dicitur, propter nulz ^•’idatam legem,tiullasc^ feriptas do Arinas, ö^hiftorias.

»yo P E T. A R T O ?• phisuertentibusueras patrum rias ôlt; doArinaSjinfabulas.Et ho*”*' niim xtate iam paularim imminucow, fufcitaiiic Deus Mofen ad confcd^ dam ueritatcm,rcrumàmundogcft^'

. rum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

e Deus uoluit hos libres Mofi.wquot;*“ xffefui populi ludaici,non aliarûg«*' ttum libres,uel quod genres erant d® rifores huius dodrinx, ôi. heftes hti/ ius pepuli. Vel quod in his libris W cracpradcripca, qiix tantSad ludzos»

EX PRIMO CAPITA. Eus ab zterne nunquaifl fuit ociofus, quia eft «ter/ ; na,uiua,fapiésgt;bona,libe/ ra,immutabilisgt;et omnipo cens fubAâria.loan.5. PaterincusiiP que modo opérât flC ego operor.Nec tpmen fedt multos mundos, fed tantâ iinG. Qiiid ergo fcceritante mundû, Qi (adurus eft poft myndum « In ui» futuy I

4 P H 0 R I S. m GEH. »71 fiiturarcijdabitur,ô^ ericeius infinica contcmplatio.

Dcuscreauitwundffjamp;fomnescrc • 8tww rcrto tempore fex diebtis, De l”ncf tenta confcriiatfiC propagat.

Sigd prxtcrca fedt,miracula funt, • s fupra naturalem potentiam, ad c5 fitnundamdiuinamfuam bonitatem, pfïfentiam potentiam crga fuos fl ^des contra lïnpïôs. lté ad confirma« ^ampcrfonamSt^ doélrinam lefuNa tarent,quod fit ipfe Chriftus Deus et «omo.

Motus fpiritu«Dei,cftcreatio ange ” lorum,ut uulc Auguflinus lib. deEc/ dtfiafticis dogmat ib.cap. i o. Athana quot;usquxftione lo. ait angelos lapfos ante creatum hominem ,necefle 'ftcrgo angelos ante hominem effe ffcatos.

I) Poft creates angelos inuiïibiles fpt ritus,creatx funt reliquz corporex, et uifibiles creaturz, ideo primum poni rpr creatio luminis.

t4 î,ux,cft diei lymcn,Et tenebre,fuiit noAis çaligo,triduo antcfolcm créa/ tx, ergo Sol non eft diurnz lucis au/ th or,nec um bra terrp eft nodis caufa-Sed fol illuftrat diei lumen, SCumbr^ terrx condenfat caligincm tene^ bras podiç.

Duz funt creafurz omnium prï/ ftantifsimz quod fuqt xtcrnz angeli fpirituales,amp;^ Homo corpor^ÜS'^n/ geli non procréant, fçd fimuîincrea/ tione eii expletus ipforum numerus. Ad hominum gcnerationemamp;fuinu meri explefioncm conditur mundus creaturxjamp;f datur cercum temporis fparium. aooo annorum,iuxta uer/ bum Elix^

Lucis Sc tenebrarum circunuolutio rftdicifpatium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

Aquae ab aquisdiuiduntur,8Ccxten 17 oiinturjfuntc^ fumma uifibil is fubftan iummum operculum et fuperficies mundi.

Singuli cœli feu fphcrx fingulas na ai Juras amp;nbsp;potenrias habent, acque ut cœ •utnaé'risjccvlum ignis ita S«: exteri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

potentia,(êcundum fuam fpcdci”' »4 nbsp;nbsp;T erra trat aquis undiq; colkiw,

drciincepta primicus. Deinde terrain intumefccrc fecit per monKS ôi. undique aquis extare,Aquas uiaV fimperlyrtes inuenas rerrzrccondi'' ditjOC per fontes erumpere in flufflim fecit,perpétua reciprocatione.

Ab his omnes cœli feu fphzrartum elementares, turn ïtherez,alix alias lu perant décupla proportione quan«/ taris.

te aftra creantur, ergo aftra non eau* fantur fed adiiiuant uegeranriam. Ve gefantia non dicuntur animaliaquâ/ uis habent animam uegetatiuam, proprie anima non eft, fed uigor cre/ Icendijôif operandi.

»8 Semen eli fui corporis corpus ui/ « uum,Aquot; feparsibiief continens fuzfub

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftaatût

*’‘Mo R IA IN GEN. 17^ «antiç naturam flC partes inclufkic ad fp”. ^'®ndam ÔC propaganda fuam . ^ftra flint tertio die poft diem feu *t creata, ftf fecundo poft iiegetâ

Humanarum adionumóf motuS, gt;• principales funtcauff ,Scminis tempe ’amentum, Aftrorum conftellatióea^ Voluntas hominis,Difciplma, D?us

Motus aftrorum duplex eft,Propri Ji , ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;US

VS amp;ahenus, Propnusfertiirabofd dente in orjcntenij Ahenus ferturab oriente in oçcidëtem^8C eft motus prl

ÎS . Aftra in coelis pendent quafiguttf» rcfidiix ab aquis fupra cœlos euecftts»

Aftraperfeopacafunt.Ä habenC , eundcm cum ccdo feu aquts iupra ct« Ips co JoteirijdC media fiuparrc irridi/ anturà foICjOifi intcrcidateclypfis«

Meteora omnia funt exhalationcî ô(fprofua materia accipiunt formas» fubuchiintur, depdlöturabaßtis, feu à fphxra ignis.

Pifees uolucres funt prima ani» aiantia ex eadein maceriaj aqua uidd* , clt;f»

ToCrefcitc^jCft omnibus animanti businnatum, öd dateis procreandi uir tutem,nifHmpediaturperaccidens uc » worbo, aut certo confilio Der, aut ho Riinisuoluntate.

Anitnantia terreftna trifaria fünf, 4« {uméta,rcptilia,Sd beftix, bruta dfcun turquodfunt fine rationc öd fob's rez Suntur fenfibus, öd adfedtbus ucgcz tantufq; ad iuRana magnitudinê kiae 'Pwieijöd profuo tempcranicntoacci piuntformam.

Herbxcrcanturanteanimantia, ut 4» •int illisparatus cibus. Attamenaniz •’’antia non funt finis hcrbarum.Onv •lia crcauif Deus propter feipfum.

infingularumcreaturarum conftitu 41 ^'onCjDeuseft mirandusöd laudabiz ■isanifex.

Contemplatio creaturarum admo/ 4Î netnos creatoris,öd eft theologia naz iuralis öd rattonalis ex creaturiscrexz

toron, cx motibus motoré, cx finiti's (nfinïcum,excorporalious Si uifibtli/ bus i'nuifibilc DcûcognofccfC.Ro.u

44 Homo eft omnium crearurarumpo ftremus quaft colophon opera De^ Sc microcofmus.

49 Quamuis omnescreaturzfuntafl/ tc hominem crcatz,non iccirco homo crearurarum finis eft, necpropter ip/ fum fadz funt. Cerra elt fentcntia, Deum propter feipfum omnia fcdffegt; 4lt; Qiiod fi homo erat obiedumfata/ nz a3 lapfum, ergo fexto die cecidiC fathan.

Homo inuenic mundum quafiele/ eantifsime extrudam SC exornatam domum, cum prompta famiiia.

4# Mulier eft ultima creatura Dciinil/ fa origine. Creatio mulieris iudicat eius dignitatem,officia. • it

Homo eft creatura Dei rationafis, fada ad imaginem Dei, conftans dua bus fubftantqs corpore SC anima, ra/ uonali

Htionah corpore ex terra, anima ex pirituDci créa ta, ut corpus ita anima quot;abetmaten'am.

^’’grlihabentomnia cumhomine ^3 o*nniunia,uitam xternam,rationem, ^gfiitionem Dei, iiberam uoluntatc, Pfïtentna^inéDei,quâfolus homo

. cx infima mQdi parte crcata. Jp’ägo Dei cft ipfa diuina maieftas, 'Unwnu^^priftantifllimum epithe

nif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Philofophi homi .

dominandi Iibertas in onv »’fteaturasterreftrcsfeciindum re^ fi( onem, abfolutam bonitaté, ïlri^ •

Pfal, Cœlum cœli Domino, terra temdeditfilrjs hominiim. Ergo dom* mum hommïisóC imago Dtiin eodü/ ratdum treatutxthanentlifcpad muridf,dchinc erünt ficiit angeli, non tamëangelifcumini/iri, fedfilij Drj*

Omncscreaturrcórporalcspcri' bijrit fri fine miindf.folx fubftâtiat fp* fitualeä mancrit cum Deo ïrixternûj Angeli flC Hömiries.

Cotpushumaniimpfopreraduna/ tam animarii,animale feu f pirituakfi* erinuitafufUri,flCadcipict conditio/ nes fpiritiialesi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

5$ Vita hominis duplex cfi. Carnahs Ó^Spiritualis. Carnaliseftdumftat mUndus óódum uiUitin mundo,ha bet condiriönés carnales,ucfci,dornit re^uigilarë, localem, temporakmôiî Ëaffïbilem elTe, procreare fobólê âfc. t anima dum eft in hac uita carnali, carnalis dicitur,propter carnales cori ditiones lt;nbsp;Spititualis uitä eft cceleßisi

niunlt;Jum,exutis conditionibüs J^fnalibus.lndc dicitur ôC erit corpus ’Pttituale*

Dominus dat cibum, ut fit alimen/ -^'^corporis, SC medium, quo Deus ’ ’'limanciafuftentat*

, Qiiicquid creauit Deus eft ualde “Onû,ad certum fuum finem creatS, f , ^fdicihaeftapplicatiocreaturçfe ^■ndum fuum finem SCnaiurâ ad alia ^^bilicatam natUram.

Venenum eft ufUs crcaturarum co/ 6i ‘fafuum finem SC natura, impropric ^Ppiicatüs.

•J .Mala eft creatiira^qiiçimpropn'eap plicatur, cuius iifus cft contra luiimü nem et na turam. Creaturç omnes quâ ruiTiuis pariix ÔC uilcs noftram fîJn’’ confirmant de cura ÔC conferuattone* Matt.ff.

a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Statuit hune diem inter

lex illos connumcrandum,fcd requis fandificandum per côtemplationeni operum Dei,ad glorificandû Deuni' } Septem illorum dierumcircumuo/ lutio feu reciprocatio cft tranfaÆo, totius mundi ôi:: uitj terreftris.Hçcau té uita cft plane laboriofa.Ergopoffi hanc uitam fequetur uerym xternu fabbafum,ad ztcrnamDcicontépla/ tionem fV gloriam.

Paradifus fuit cerfus aÜquis lo^* fub coelo in terris,ex omni genere net , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bariim»

* P M o R 1 s. IN GB H. »•gt; baruni,arborum,uolucrum,rcptiliunt ô^animanttûconfttus amp;nbsp;cxornatus, ‘luemcokretöCcuftodirct Adarrijdiz proprio nomine Eden,pofte’a ex ■ pLiIfo fuo cnltorcxxoleuit, amp;nbsp;tâdeni ^'^uuiototus pcrijt.

Fluminaquxfluutexparadifo,aut •untdiluuio difturbata,aut nos nefet« qiiïfint. Aut paradifus pro toto Orbe terrarum accipienduseit. Qliia oafluiTiinaquacnos putamus nô poP •umus ad cundcmfontem reducers.

Arbor uita; erat crcata,qux confèr/ • Oarer homini radicale humidum, ut in ptrpetua iuuentutc, SC integra ualeni aine degeret, fine fenio , rugis, cams, autullo tnorbo, ufeç dum perfunrflus ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T * huiua

«8 P Bt.' 4 R T O P. • buius uitac ofîicijs,afrumcierurinu*^^ cœIcftein,fpjrituak'm,SC xternam-fuir plane medica arbor. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

9 Arbor fcientix dilt;fla cft, non quo« fcientiatn daret naturaitter, fed quo** ad eins confpeduin homo reminik^^ recur Dei creatoris CuitS^ uCcp maiof^ meditandode Deo confequcreturfd entiam diuinam,fupra humanâ turalem: Et fuit plane theologic3,i^ facramentalis arbor^ut inquit Augu^ ftinus.

lllx dux arbores exoleiierunt,earn loco habemus alias duas arbores in myft/co paradifOjEcclefia. Arbor fd entix boni mali Lex eft,feu Dccalo g^us. ArboruitxChriftus eftloan.«^* Ego fum panis uitx.

fciuit omnia etiam minutifllma ante conditum mundum, qux fucura fuC'^ tanc,quxfiua[,quxfutura funt in | mundo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

«PHORIÎ.* IN -GEN. ^«5 I ^tu's eft abfolutebonus,crgo ma/ tî non eft de eius uoluntatc.

P ;Uens ex abfoluta fua fapientia prç 14 ƒ’*gt;« hominem lapfurum efTe, fed nô Pf^deftinanitneeprxordinautt.

ßuabuscreaturis Deus dédit liber ij ’^fniuoluntatis, angelis amp;nbsp;hominiz in Deo manêdi, aut à Deo az ^««fndi.

, înutrifcç declaratumeftefTe muta 1* ‘’’•escreaturas. Omnis fubftantia eft ’’’ntabilis prarter folum Deum.

Satan perfonatur in ferpente, adez 19 otjinomni uitiofo corpore peccatt. gt;nbsp;Superioriamp;nobiliorifubftantixli 10 uti ignobiliori S)C inferiori/piriruz

Homo habet tria officia ante cwf tâ mulieré. Or igo «ragiftratus æ ma-' gifterrj eft imago Dei, hoc eÜ niagigt; rariiSjDciis, îcu Dominus creatura rum4. Eft cultor SC euffos paradifi-J» Eft confrruator legis Dci.

Matrimoniiimcft légitima ordina/ tio Dei\ perpétua copula inter uirû SC muliercm in hacuita,ad propagation^ nem generis h umani. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

T res requiruntur perfonxad con/ ficiendummarrimonium,Vir,niuliet» amp;Dcuscopulans.

»P Nemo fumât uxorcm,ninquâEe us dat. Nemo procréât, niff Deusdi/ cat,crefcire. iSiec relinquat uxora^f^' fi Deus aufetat.aut adulterium diifo' uat»

mtilicr in matrimonio funt as '^nacaro, quafi unus homo in bac ui/ ta,quibus utnfque omnia funt comuz ’ J“’)'n Ult« fiKiira non crunt una caro, ‘^'Jomnes homines fimvri unus fpiri/ Uis.

BOrma principium idololaz a tfixco43it inparadifOjCjuxeft fertum Dei creators uerbum f'l'nqiiere, Sgt;C fufeipere alienum cuz ‘“»funcvcreatiir«.

^timus gradus ad lapfum e(i,exte« a ’’narefeueritatem uerbi Dei.i .quot;^c^ptouitiofouerbojtotanatura gt;nbsp;'f'atur. Primum uitiiun eft concuptz

Materiale peccatum eft inobedienz 4 ’’‘•■giuerbura Dci,concupifccntia ambicio no concelfi honoris.

4 CauCapeccatlfllSatanxmalitta^ i'nuidia,Hominis çonfenriens uolun/ ïas,amp;: extenuatiouerbi. Confumma-' tio peccati cft ipfa adlio.

s À parrato peçcato ftatim fcquitur mala confcicntia , pudor âTconfij/ fio,quod hicdidfnr apcriri o eu los.

Deus primam exhibuit iudicijfoiquot;^ mam. C^amuis fçit omnia,explorât famé,ut proprio ipforum teftimonio . condemnet eos,amp;ferat fententiam. • Adxperifomata,funthominiimra tionales excufanones,fiC contedio/ nés.

Serpent! maledicitur abfolutcpreft ; fa omni fpe gratix propter perfonatu Satanam Alioqui ferpens cft bona créaturaDei.

Il ‘ Quamuis tune Satan fuit in ferpff te, non fequiturin omniferpente Satanam.

Serpens fuftinet perpétuas inimid tiashominis, propter ferne! perfona* tum Satanamjllaccpmimicitix natura/ liter utriftpinnafcQtur ad perpetuam ciusreimemoriani. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-,

Inimicitix ülxfunt ueriffimûfignû ij potnitcntip,quod ipfum autorê çquè utipfumpeccatum odio habent.

Maledidio ferpentis eft abfoluta »4 ^?fffna, ÔC transfertur pternamors hotnine, in autorem pcccati bata/ nam.

. Qpamuis Adam habet fuasexcufa ^^’’Mjöfautor peccati inuentus eft ®'ä,iiticß tarne oportet illtid peccatö ^”e hominis integri expiarb id po/

Adamexpiarenöpotiiit,quiauitia “s erat öi: mortuus, non poterat reuf per fcjoportuit igitur dari homi/ ^finepeccatOjSó.qui mortuus per teuiuifecrerj quique omnes filios Poffet refufeitare.

Magni tLido irç iiidicr) Deidf cato, non poreftinflius ^cxcolbno nc mortis iinigcnin fill) Dei pcrfpid. x8 ‘ PeecariimSatanxft^ iinpioriimi)« contcptii adiierfanna Dei,tantum cftignonpofTiradiuftas pcenas pro ccdere Dcus,nifiexplero numero eb rtorum fuorû nbsp;nbsp;data eius numei i no

uiirimOjquem folus Deus in numcra/ to habet, eum diem Satan St^impip^ fuas p(xnas,pij autem ad fuam glorw expedant.

De .IS eft primus prophcfaamp;^cuan gelifta. Hf c prophetia eft omniû pro/ phetiaruorigo SC fons.Etomncs pro phetf funt huius prophetip interpre/ tes. Êuâgeliftx autem funt huius pro miftîonis exhibitp teftes.

Prophetia Euangeha funreiufde materip, funt dodrina de Chrifto, Prophetia de Chrifto ucnruro,Euanlt; gelium de Chrifto exhibito. ' 31 nbsp;Defcripcio [emiais mulieris indicat

I’etamftf fynceram humanitatem fi/ •’’ulet diuinitatcm Chrifti.quod fit tie fus originalis homo fine pcccato, fti/ pfahumanamnaturam conceptus SC natm.

Contritio capitis ferpentis declarat fgt;ffatn Chrifti diiiinitatem in humani J’*«» officiQ feu finalem caufam fpç •’umanitatis.ltcm uidoriâ dç toto reg ff o batanç,

Hominibus,fecundum promilTurn i) •^en,relinquitur utiep corporalis, ÔC ffporalis poena,propter corpus pecz ' cat).

Corpus pcccatieft torus homo ui/ ’4 flatus fecundum animam ÔC corpus, animalis homö,uetus homo. '

Secundum gradus peccati, eft gra/ a$ ^us poenarum. Serpens abfolutc male tiiciturut autor peccati. Homines caz ftigantur propter aftenfum Sc inobc/ dicntiax.PoftferpentcmmuIiercorri piturmaioripcena quamuir, nêpedo lore

a« Terrf malcdicitiir propter homigt; nem, quod non ferat fruges nifi fit « ercitata labore hominis quealiogfpó te fruges tuIiHct. Terra poft makdi/ (ftionem fterilior fatfta protulitnoxi/ as herbas,arbores,animantia.

19 Doiqr mulieris,dlt;;Iabor uiri funt ca ftigatioes corporis peccati.Rcdadio j ïn pulucrem eft finalis extindio uitio fç car nis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

jo ‘ Mulierfinepeccatofimanftffc^P^ perifTet fine dolore aut certe finemor bo ut ali^ animalis.

}i Mors nó «ft de natura homtfiiSjPt® pterea horret homo ad mention^ mor tis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Mors ptorûeft tantûredaÆo cor/ îgt; poris peccati in pulucremtcrrx, feu fi nalis extindio uitiofx naturx, ut refu fcitetur corpus fpirituale.ltem eft qui fs corporis amp;nbsp;animx à proprijs fuis •’’otibuSjSc à laboribus pcenarurti.:

âbottiinaria Deo, perpétue fentirei/ ram amp;nbsp;makdidionem Dei,cius initiiï f't abinfidelitate,realiter autem inciz P't'nmortecorporis, amp;nbsp;durât in xter J^'iijnifi accedat uerbum Dei fides pfomiffum illud amp;nbsp;benedidum fc/ '^Chriftum.

Î® IraadhucDcusperuocaleuerbi^ perambular in toto mundo geuctah^ j ter infer omnes cri^turas, per £uangelium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; '

40 Homo peccati confdus horret a« prxfentïam, côfpedum,ôi uoc^Dt') rugit amp;nbsp;latct, donee clarauoce reuo/ catur,primum per reuclationcmpec^ cati ex decalogo, fecundo per practli' cationê Euâgelij de gratia Dei pChri flumi

4‘ IpfatranfgrcfTio docct nos qu'ani bonum fuilfct obcdire,SC qiiammalü fit non obedire,id difdmus ex arbore fdentiz feu decalogo.

Deus quamuis prf feit omnia,prfiis tarnen audit caufam,quam dicaefenté tiam iudictj.Prohibet prffcipitantiâ et prziudicium iniudicio.

•'itfcrpenrcm fiiifle pn'mum aolunta tiumautorcm peccati, idcoc^ primum maledicit CI abl olute,et transfert in ip lum ab homme fcntentiâxternxmor lis.

Homoqnamuis habet excufationê, 4 tarnen propter fuam libertatem habet ciilpanijCuadercferpens potuit, coge ttnonpotuit.

Sententia ludicq de morte , non crat 45 ttuocabtliî. Deus non mutatur, ideo ®poftuit hominem mori utabfolucre tur,ut inquit Paulus,qui mortuus cft, “«peccato iuftificatus cft- Sed mortu *gt;«non potuit fua potentia reuiuifee/ tf-ldeo promittitur ferne muheris,ho ’quot;omakulus fine humano pâtre, qui 'xpietpcccarum hominis morte. Eta trotte,propria uirtute refurgat,id ne r tno poteft nifi Deus,ergo oportet il/ '^•niexpiatorem peccati, pariterDeû ^hotninemeife.

dcftrud/o regni Satanx. CótritiofeU pundura calcanei ChnftijCftdeftrU'' Clio humaniratis Chrifti per mortei” f ohporis.lrem eft crux,perfeciinO) fortunium,morbus,amp; mors omnium piorum,cetera nihih Pios tantöpuiv git non déuorat, impios auté penitUJ deuorat in infinitum. *

Deus eft primus prophctaamp;fcuan) geldla.Ex hac prophetia fluunt om/ nes ptophetix, 8C oês prophetxfiint huius interprétés * Similiter omnesc/ uangelirtx tellantur hanc prophet« clTe explctanli

- 48 Qiiamuis Deus remitfet peccatiiffl pcrpromifl'um fernen,tarnen cafti’gat corpus peccati quamdiuuiuit,etiâ iii omnibus fandis,

49 Muliëris peena eft in corpore,par/ tus fcilicetjViripœnaê extra corpus, uidelicet labor.

ret nihil fert frugum.Fruges maxime frumentafiia fpôtefiulTentnata, nue nonnafeuntur nifi per agn'culturam, nificolastcrramamp;fementem facias, nihil metes.

Mors uitiatx carnis eft extrema poe/ J) na pqs.lmptjs eft initium omnium poe narum amp;nbsp;xternx mortis.

Mors piorum eft fomnus 80 requiz tsalabore carnis,êCeft renouatio na/ turx. Mors impiorum eft uera mors, Siwernacorruptio nacurx in infini/ turn.

Adam fide fufeepit diuinâpromifz fionê de iémine,quod per illud uitftu/ rus effet,idcoproeius promiffionis confirmatione, xterno fœdere me/

î® Deus fuam promiïïïonem.amp;'Adx fidcm, exrernofacramento côfùmat, uidelicet Veftibus.

Sr Vefie tegic corpus peccari,nec ualt uidere, fcireaur impurare pcccaruiHj quamuisfufaeft corpus pcccati.

Corpus peccatilatetfubiieiïe.De us autem tegic,diiTimulat, necuultfd re,autrepucare peccacum. Ira in bap/ i tifmo Chriüus lauat fordes peccad, i utic^ tnanente corpore peccati in bac j uitadnCacramêris Deus imputât gra/ j tiam S)C perfetfiionem, manenfe utic^ corpore peccarï.

Hrc ueflis ueriiTitne Chriüus efl, quamiubetinduerePauIus nouabo/ ! minem qui fecundum Deum crcafus eft. Et eft uere ueiiis illa nuptialis^ Matt-îo.

Dam cognouic iixorc fuam । po(llapfum,qiu'a Camé cor ruptx naturXjCrgo tempore •nnocentix in paradifo non cognouit «tticognitione coniugali.

EiTor fandlorum parit aliqUando a •’i’gnas calamitatcs ut hie in primis parent! plcrifcß alqs fanÄis cer pfte licet. Contra cos qui aiunt Eccle Eam errate non poiïc. PromilFiones ptifuntccrtçjfed tempus amp;C perfona •unt incerta.

Elfua putabatprimogenitu fuH forc । illud ferne,propterea appellat ipfum Cain,quafi aegutö eu que progt;

Dominus,ut propria eius uerba lonant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;W'« ’'n’’ipicjeft,

acquifiiiiuirum ilium Dominum, feil iiirum öf Dominum,hominem amp;nbsp;De Um, uirö cum Domino,uirum Domix gt;nbsp;ni quem promifit Dominus, quod É/ laiasunauocecompleditur Immanii

4 nione.Poftqu'am uidet huius uiff con ditiones efTe meras uanitates, propte/ rca appellat filium fecundumHabcl,

• quod ngnifîcat uanitatê.Ecdefiaftes. 1.Et figurât incototumgenus huma num. Homo corruptxnaturçueriHa bel eft ad collationcm Chrifti,qin^O'* lus eft perfedus.

5 Cain autcm poftea per pefiilâtiaw rapuit ipfum non fratris in contumeli am, amp;nbsp;in eo exercuit fratrem fuuni

Primogenitus erat charilîimus, qç» fuftinebatopinionem promilTi femi/ nis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Per haec infolefcit Cain intume/ fcitphilaotia,SCfuperbi3. Habelde/ fpedus contra fit demiffïor fpttat in Deum,fC rem refert ad Deum. Ita paulatim Cain fïtimpius. Habel uero pius.Hunc locum clarius explicat pa rabo/ i

AP H ORIS. IN GEN.' )O| publicanOjLuz bacrrantSCfallunturomncs paren • ^s^iiandoalios filios alqs prxferûr, ttiagna fibi promittût.lta rit ut maz opinionis filii degcnerent,6(^ côz ac negkdi fiant illuftriores.lz ƒ ^ofeph inter fratres.Dauid inter fra ttes.

his duobuSjtypus eft et difcrimê ®pinium hominum totius mundi,Ecz èc Synagogx impiorum. Et in quot;gt;s ut coepit,ita progreditur, SC finict

NoncftHabel in mundo, quemnô i» *’^Çtceatfuus Cain,Siclfaac fiiurn Ifz habet,Iacob h abet fuum Efau,Io ’^Ph habet fuos falfos firatres, Dauid ’^ntitfiHimgaui Chriftus fuos phari æ^amp;^ludam.

fam hanc opinionem in fuis, kntiam Cain, nec porcft fuam fentcn nam apcrtiusdeclaratc, qu'amin bsc oblatibne

1) Vtraqucfunthoncfta gcneraui'ta:, paftiira ÔC agncultura.Ccrtum cftHà bel pcrccpill é de ouibus, lac Si lanâ.

14 VrcrcpcoluntunumuerumDeuttt 15 Refpcdumilltmuolûtfuifle in de labendo igné cœlefti,qui incendebat, fußulit in c(xlum,6C deuorabat obia/ nonem,iit pollea Eliz contigit.

tff Çaufa qnare non rcfpexit ad Gain in promprueftjiit tolleretur falfa opi nié parentû de Cain,ut impicras phi/ lautiaamp;fuperbia Cain demitteretuti quemadmodû Dominus ipfe fuis uct bis poflea dec larat.

nationem,fed crat prouocamentû ad poenitentiam, ut meditaretur caufam Si deprecaretur culpam.ldem feciifet Saul regno exutusA faluus fuiiïet,

^ain inuidct fratri diuinû fauorc,amp; i» .3110 inde colligit fe propterea abirc ”3 contêptLim,ut qui fit primogcnitus fnarilT.^ fuftinuit benedidi feminis ®Pgt;nioncm. Habel cÔtemptum ilium •‘biiam prxferri. Id ilium peffime ha/ ^fjCtringit, frémit tabefcitcp prç ira, concipit m or taie odium .1 ta omnes

. Quid peccauit Habel aduerfusCa/ xo JJ’î^uid peccât pij aduerfus impiosC nifi q uod refpidat cos Deus.

Diîs impqs aduerfus pios.Caina pro/ gcnics,Gaina mens eft omnibus, qui uiis donis fuperbiût alios pracfecô detnnunt.

InCainexeritfeinnata malitia de/ Pl^^^fæpaturz parentis amp;nbsp;uirus fer/ pëtis.Côtra inFîabcl confpicit pater na pictasÔL fides. V 4. Vultus

Vultus indicat mentis feu aninii ha bitiim.Dciedus uultus animimalitiâ, triftitiamjinuidiam,autdcfpcranoiié. Contra ereda flC ferena mens habet crediiirj Sc ferenum uultum.

25 Secundum perronamDominiis cfti mat facrificium.Ita Dominus in pro/ phetis reqcit omnium impiorum facri ftcia.Efa.i.

aff Cain cum Habel prius redijiïet in gratiâjSC humilialïctfe coram Deo, ira quocp Deus ipfum refpexifret fe/ cSdum illud. Matt.Si offers muniis tu urn ad a]tare,ófc.

17 Dominus corrigit C3in,iit miitet fentêtiam aduerfus fratré,et admonct eumpœnitentiæjinquienstSibenefc'' ceriSjfi pius fueris,erit gratum mihiet acceptum facrificium. Sieftperfona pia,gratum eft facrificium Impius es, hypocritajphilautus, SCfuperbus esgt; ld corrige SC eris mihi acceptus. Pu/ tas efTebenedidum illud fernen,ià

Nullum pcccarum manct occultum »t pgt;*Tgt;punit5,reud3bitur aut hicaut in iudidOjpeccatum cubat,occul ’uniiacetSCquiefcitufc^ ad reuelatio certiim indicium. Aut cubat rc ktione iioftri confcnfus,nifi confenz •■'’’us cubat amp;nbsp;quiefcit peccatum, co/ non poteft , in arbitrio noftro admit tere, aut reprimere pecca/

Haccpracmonitiofitintusin mente futcj homini ante peccatum, aut palâ pf r uocale uerbum Dei.

Poft hancadmonitionem Cain H/ •’iolatfamiliaritatemad Habel tetfto o^io.Eteftgeftus omnium hypocri/ fatum ad nos. Spem uultu fimulat, ptemit altum corde dolorem.

bonus fucris rcdpicris, fin autemma/ lus fucris,ad rcuclationctn pcccatiim cubat. Erit (ubleuatio,td cft, accepno muncf is tui, nam cx elcuarionefiimi/ in coelum,cenfcbantacceptioncmfa/ crificij. Ambrofius fecöduniro kgitJ NSnnc fi rede ofieras, non rede aöt diu»das,pcccafli,quiefce. Locusé «al de obfcurusjSCmultum laborat Am/ brofius incoexplicando. Item ad id quod dixit Cain ad Habel fratrem fa/ um 70 amp;nbsp;Ambrofius addiderunt,ab/ camus in campumfeuagrum,

JI Ecdefix imago efthicproprtjflî/ medepida. Habet uerbumDei,fi/ dem, iacramenta, opiniones, errores, hypocritas, perfecutorcs ÔC occifo/ res.

j4 Hypocritx commoniti fimülsnt familiaritatcm , amp;nbsp;loquuntur nobi/ feum, fed non ex animo, ut ia omni/ but

^’’scolloqiiqs difputationibus p« “‘‘C'sftf priuatts. Verba melle duldo *^3) funtiacula. Habel typiis é ^niii piorü, fic loäneSjChriftus S)Cc.

Cain occfdit Habel occulte. Ita om jj •’fshypocritxeuangelicos. Ibiiacec Occifaquarta pars totius hominn to/ mundi. Et cum requiruntur de faz yonegantfeciiïe. ha fratres lofeph J*'liimulabät patri uenditum lofeph.

ï)cus eft piorum oppreffbrum pa/ j» I honus amp;nbsp;uindex, agit ipforum cau/ pn-,, nec rclinquit in occulto iuxta ilz •udiMihi uindidam egoretnbuam, tgoultorexiftam.

brofius Lib.de Cain et Habd. Et Do minus punit, ft no magiftratus punit-Tunc non erat adhuc ius gladtjamp;co ftitutus magiftratus. Sâguis clamat, hoc ê,homines coquerunt de malefic CIO,Sc poftulâtàDeo uindidam,nec cefTant cJamare donee uindicetur aut à magiftratu auta Deo ipfo .Siepec*' catum Sodomoriim clamat.

J8 Hoc homicidium nimium folidts/ uitprimos parentes quaft prima cau'' fam.Nift peccaftemus huius nihil co/ tigiftet.Idem Dau/d cogitauitnifico/ cubuifTes cumBerCabaillxpœnxnoa eftentfecutar.

ÎS , Maledidustudeterra.Non/nquit ècœlo,ne plane prxfcindatilligratiâ. j Eris omnibus bominibas inuifus Sii deteiiabilis quamdiuuiuis interrafea 'mundo,habebis xrumnoramSCmifet , .. rimam uitam,eris Temper uagus ôipa terrifx confdentiç,qux te Temper ex/ ercebir-

Nequaqu'am amp;c. Eft particula gra 4* J a relidus locus ÓÓ tempus pœz : ^fentix 4 Item eft probitio homicidq ^priuatx uindidx. Ego ultor exifta “'^•tpotninus. Et uoluit Deus hunc

I '’f’turfuifletrcmoremtotius corpo/ ^agt;ctindicat perterritam confeientiâ, ^ftnfum irxDei.

Cainexiuit a facie Domini,relicftis 44 parentibuSjôCcxteris prjs. Eccemaxi •^atnmutationem. Cain haeftenus pu tabat promiff urn fernen erat charif fimus

fïmus fiîius,niinc fit homicida cóttW^ pti(rimus,êè,pfugus. Ira nbsp;hyP°y Ij

cxorto Eiiâ«!io. Hicfit prima dll’ opopulorujEcdcfiarô^ fynagog’^J^ piorR.filioru DcifiC filiorûhomi’ii’*

gt; fcribitiir, quod imprj corammûdon rcnt.Prj autem lugêt, Hanoch dicitu gekidet,tutus à uindfda non eft fore dignû,quo Ce fuoscj tuciores ft didit'ametuuindtdar. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,

4* Impn conftruunt ciuitates gt;mak bi confeij muniunt fe moentjs, cxcogi tantdeledamenta quibus kniant,du dant fie ferenêt malâ confcictiani. ri interim lugêt fuû occifum Habel-ƒ hypocritxcanunt in replis, faciüti^ facra,luduntorganis, choreas aguf‘ Nos interim fub cruce, lugemusno/ ftros occifos fratres,amp;f dâna noftra* 47 Lamech eft primus digamus,ur tan to drius augefeantur prxualeant pijs. Ira hypocritx quofuis ad fe raP*''

Deus ettam impr)s dat bencditHio/ 48 nem pro J IS ,0c frugum, ar tiutn Si maz giftratuSjUticp tarnen funt fub makdi dtone.utTurcx.

Homictdx tandem male percunt, 4» quantumuisdiu uixermcnifi poenitue iint,utHcrod.Ncro,ludçi,ÔLc.Adgc nctSccrcris fine cede et uiilnere pauci dcfcêdut reges Si ficca morte tyrâni.

. ^ongregata Si refulta Ecclefia inz ^'pit predicate uocale uerbum deDco tteatorej^ fcmtncpromtiro. Catn to ïo fuïuitx fpatio nullum edtdit fïgnS PQ^nitenttx.

oeddit fuQ tritauG Catn,amp; Deus ^îhibuit occidi.Ideo mator Mi'da fumet de Lamech § de Cain. Heua purabat iâ fe elfe opintôe fru« ç» latâetDeû auertiffefuâgratiâdum otannis nullum parit mafcuhnâpro

Jïî P E T. A R TO P» et confolatione,propterea lium Sethjquafi tam pofito fgt;-incl3ni^ to promiffioiiiSjDeum feruaturße» fiiam promiffïonem.

Enealogia Adç deferibit pf'’ pter Chnftum,ut fciatur linca eius J ex quib.patribus

étant exteris nobiliofes,5C quod fuc^ ceflerQt in patrum fuorum dommia) Si quod per eosdefeendat linea Chri

5 Summa patrum pudidtia, modeftia ÔC tcmpcrantia,omniumc^ uirtutum . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exem/

J^adicale hiimidum fuit fortius et in 7 ^egrius, natura hominis fuit fynceri/ otfrudusterrx amp;nbsp;arborum fuerunt niaioris uirtutis. Homines uixerût té perâtius in cibo,potu, uenere,fine eu Iis auaritie^abftinebant a peccato,imi tabant uitam originalem,morbi nuili tiâtjnon ita debilitabant natur am.

lam fumuà noftri nofmet o cc i fore s, 8 « noftrx uitx abruptores gula,uene t J^CjCuris auaritix,ambitionis,6Cc.qux quot;”g«la,certum eft uitam hominis ma 5fimedecurtare.

,fj,Qy’dam uolunt eos arinos non fuz P dictantodiern fpacioôC numero de/ •^mTosj quo nunc numerantur., . Certetunexqueut nuncreuolutio ló dici amp;nbsp;nodis fecit diem, 8C reuolutio jfftatis hyemis fecit annum.

I) Hœnoch uiuus rapitur ab haemU fld docendum quod fie alia uita apii*! Deum prxtcr ÔC poft banc uicam.R^ pirur quoc^ propter txdiumhuius ti*gt; tx dumipfefanclèuiuitjfedulo prï^i cat Ô£^ docct homines(quod cum Deo ambulare,autdiuinâ uitamdegere ap pellatur, ) ipfi côtra magis degenci'^^ ad impictatcm,æ confotianturcumn lijs hominum, utfequitur,itauttotus mundus cœpit degenerate, mature feeread dtluuiûJta quocpadhucmul/ tiboni hommes rapiuntur,ôlt;f orantra pi ex hoc fcelerato mundo.Ro.7.Phi

* Hœnoch prebet imaginê,quomo/ modo homines fimanfilfent in origigt; ne trSsIatifuiffent ex hac uita, in xref natp

Matufalah uixit loooannos,minus ij P-Huius cftlongiiTima xtas hominiï fa tcrris.Hcenoch autem uiuit inacterz num.

Omnia fere nomina patrS referunt »• figuram promiiri feminis,et admonêt «osredemptoris SicNoah quotçha/ bet memoriale nomen promiin ferua« totisjimofuftinetopinioné quod ipz fefitfcruatorjpoftquam ïammundus penitus adimptetatem deflexie.

nErcontinuationêinftituitno« i uam narrationcmde Diluuio j ôe primumdcfcribiccaufaSjUi

Haâenusfuitdifcrimen inter pios » impies quos uocat filios Dci èc fiz J lioshominum,nunc autem pofthabiz tapietatedefleduntad impietatêper \ coQfo[cia,fub honefla fpede ma

trimonq. Ideo Dominus uefintm ge affinitaremiungcrecum gentibne deflcdercntur ad idoloïa triant. Nan’

Î IraóCnoftristcmporibuscxfilÓ* Dcijfadt funt filq hominum SC gig^' tesfeutyrannr.

A PHO R IS. IN GEN. }I7 P'fcopi confœderant fe cS imptjs prin ^'P’buSjSC fiunt potentes ÔC uiolétifz 'quot;^’tyranni.

. hxcmali'tn no tantum coepit J/Oah tempore,(cd ctiam longe ante, '“D patharchis,qu5dto homines coe/ •PfHint miiltiplicarj. Dominus tarnen ’«nperconfgf^ja^îj fuam Ecclefiam, 3b intcgro excitato patriarcha.lta ’’oftrts temporibus rcftaurat Si rc« ^oiiat Ecclefiam reddito euangclio Cbrifti qui ucre eft patrfarcha nofter. blqüe faciet ufque ad fincm mundi. bed tandem conualefcet iniquitas ho minum amp;nbsp;maturefeent ad indicium.

i Ambulare cum Dco,tropus hicê, I fignificat pie ôC fände in timoré Dei amp;: innocentia uiuere^idemep alios docere, Aut fignificat rcmpublicam, fände amp;nbsp;pieinftituereSC adminiftra/ te,nonf€cus aefiDeus ipfe guberna/ X } ret

Wempo'fteaJcNoahdi^ tur.Non abftjrdum cftet fi ucrrerctur, imttatus cft Henoch Deum,ô^ imftatus eft Noah,quia eft uerbû com muneapud hebrzos quartz congt;ug8 tionis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eingoufdlig'tfjffitverhol'

Noluit imitari filios hominû,fecl ptf-* ftitit in pietate. Qui cum ingentjscon flidaiureiufmodi, neq? comoiouetijr animus,in ea re tarnen feias pofte ha/ here iam ipfum fuz uitz modum.

Caro tripliciter fumitur in litcris fa cris prim um proprie. Secundo pro hu mana natura adhuc fyncera, ut Chri/ ftus uenit in carncm. Verbuin carofa élum eft, eterntuna caro,Gen.i.Tcr tio fignificat uitiatam naturamhomi/ nis ut hie.

- De Deo loquitur fcriptura huma/ no moie,filt; tribuit illi adfe(ftus,cS ta/ fnen nuftis afticitur;ira appellat eum hie

PcenitcrCjDei eft inftitutummutaz re,ut Pfal. » 1 o.iurauit Dominus ct nö poenitebit cun’.

Area cftccclcfia, aut Chriftusipfc. n Diluuium eft baptifmus in quo quicz quid in nobis eft carnale, feu pcccatS fubmergitur Si petit. Spiritus autem per fidem in Chriftum feruaiur.

Summum damnumjpoena,etccrtifz »» f mum indicium eft iudicq Dei quâdo I)ominus aufert uocale uerbum, cuz •us officium eft ar guère mundû de pec cato,iufticia,amp; iudicio,quod fihomiz nescontcmnuntamp; afpernantur,Doi minus aufert,quia factût feipfos tndig nos tanto amp;nbsp;fummo thefauro.

(. Homines impatientes obiurgatio nisfpiritus Dei,ftatim ruunt adfecuri tatem,deinde ad omnia uitia, amp;nbsp;dum adeft félicitas amp;nbsp;fuccelfus, perdurant aenunquam po2nitent,ibi nullum eft

14. Idem uidemus contingere ôC magis profîcere noftris temporibus noftri filii Deijhoc eft euangelici,i2tn paulatim dégénérant ad fmpietatem, êC fccuritatcm. Et fie maturefcetmun dus ad indicium extremum. An putas cum uenerit filius hominis inuenietfi dêjid eft,fidelem, in terrac’ quia iioca/ le uerbû, unde fides dat,nafcit,conte nitur et aufert,homines relinquentut fuis libidinibuSjSC cupiditatibus.

Non tarnen praccipitat iudiciS Do/ minus, fed relinquit tempus pœniten tiXjid facit ex abûdantia mifericordix fuæ. Ira uocale uerbum Dei ante fine mûdi celTabitj^a 1 bit in contemptum» relinqucturfç locus poenitentie,fed ni Il il fiet. Têpus inter peccataamp;^ poen^ locus pœnitêtix é. Eius nos admonet fpiritusfandusjhodiefiuocé eius aii dieritis nolite obdurare corda^jeftra* T yranni feu gigâtes,hebraice^'' Y?

^•cunturà O’ ruere aut opprime/ [^fignificatjuerèergo tyrâni dicQtur “OtninQ opprellores, qui fua cyranni ”cÿruunt,6C opprimunt homines, Poëtæ de Ciclopibus Polyphe/

BArratiodiluuq'jOmniQgefto/ * rum in mundo,eft horrendilTi ma,prxter crucifidioncm uni l^nitifiiq Del,à.' quod futurum eft,iu «icium extremum.

mundo.lta ccclefia ante fine mS ^‘contrahetur ad pauciftîmos, ut uix ‘‘nus aut alter reperiatur uerus Chri/

Hic fides Noah eft ualde nimiff ex/ ercirata hicperittotusmüdus,totcog n3ri,affincs,amici,ipfecumpaudsfu 16 fluduat in aquis.

Arca,Ecclefia8C ChriftusipCc eft, • Diluuiumeft baptjfmus,in quo quic' quid caro eft périt, fpiritus per fidcm in Arca,Chrifto feruatur.

DiluuiS Euangclii fubmcrfit apud 9 nos hypocrifim. Diluuium T urcatus fubmcrfit ingratam Grxdam.

buat uano titulo, quin timeat Domi/ num ÔC paucat ab ira cius, amp;nbsp;corrigat uitam fuam.

Proculdubioprxualctediluuiocla u wauerunt ad Dominum titulo tenus filijDeijfed fruftra.Clamaui dC no au dieruntjclamabunt ipft uicifttmSC no fxaudiam Proa. Pro hac orabit ad te wnnisfandusin tempore oportuno Pfal. jx. Hodic fi uocem eius audieriz tis nolitc obdurarc corda ueftra.

Infantes infidelium non baptifati ** damnâtur.lnfantes fideliû morte prx nccupati ante baptifmum,fed per ora ^onê Chrifto Deo cômendati,Chriz ftus

ftus fufciptt,Omnc quod uenicad me nö eijciam foras, fed refufcttabo iHiw in nouiiïimo Die, loan.0.

IJ T itulus C?hrifii2nus nihil iuiiat 3^ falutê,nifi habeas Chriftianifmipro/ pria,fidem in Chriffum,timoremDô iiitam emendatiorem.

* Nemo aufcrt peccatum fuum l'nuV turn, timeat ergo Dominum amp;nbsp;corrP gatuitamfuam.

IJ Aquarum decies plus eft qu'atn Kf rx,fedfuntinucnas terrx rccôditxÂ in oceano, hicautcmundequac^prO'' deunc*

Arcacftecclefia, Noah prxfes Ec/ i ^cRïjCorui funt mali côcionatores, Cölurtibafigrtat bonos concionato/

Columba orc fert foliû olnix, Bo P* conctonatores predicant iicrbum gtatiïjCorui uorât cadauera,pfeudo

I uodores prxdicant traditiones,et me lufTuDeiingrefruscft Noah area, •uffu Dei egreditur. Ita eft nos iuffii Dei faciamus omnia Sgt;C erimus grati ^dileâiDeo.

Noah agnofcitpropitiumDeum,iz 8 deo credo akafi, S)(. holocauftis crez maris gratias agit Deo,pro feruata fa lute,amp; ut porro uelit efl'e propitius.

Deus abdicat generale dikiuiûj^^^ cipit tamê priuatas pcenas SC plag’^' Deferiptio humanx naturx àt^ ipfo ponitur,ne quis fibi fingatpi'O'’ tacein.

Obiter indicatDominus finitôd'^ mundiim^âC fuo tempore perituru*”' EXCAPITEIX.

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niijndo,amp; nouo popt**^

ji^^repetk Dominus abintegf® uerbum benedidionis, minn,additcç maiorem libcrtate abO'' rum in efu carnium poftqu'am quajdiluun,corrufgt;eruntherbarun’^ arborum naturalem uigoretn.

mus fanguinarij, neep fecundumetu/ delitatemin be(lias,fxuiamus quofÿ in homines.

^•cprimu inftituit ins gladij, SCma 5 8'«ratum,hadcnus fuit inagiftratii« patriarchatu quantum ad gubcrz

Nouo populo nouas prxfcribit Icz 8«,fojdus,0t: facramenta.Vt répudia populo ludaico, genres recepit SC

•louiun feed U s cum eis percuffit* Abrogatio generalis pœnx, no im pïdttparticularem. ne fimus fccurio* tes.

bis feu arcus ilk foederis, forma a incognita materia facramentum Pd,adconfirmandum uerbum fœde

admonct nos feueri iudictj Dei, rendx'c^ tllius hiftorix,hortat nos adtimorem Domini, ad pœnitentiz ^n'îamp;fadfidem crgaDeipromilTtoz , nés.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mur

11 Qijod fi' iris elTct ex rorida nube,clt;’ loraca cx radqs folanbus, Ergo quo^ que ftmul cum nubibus impcllerctuf a uento,quod nort fit.

1}, Philofophi de materia xtate fputant^negkdacaufac^ fine,quoo eft potilîimum. Nam in terra cxercct) quod a Deo percipit. Ergo Deus dat fua’ bcnedidionis influentiam in ter* ram.ln terra labor,incœlo fides.

17 Peccata,fragilitates,ôlt;f crrores pa-; tentum,0C magiftratus, fihjamp;^fubditi

AP HO R I s. INGEN.’ }i9 legere amp;din'imukrcdebenr non irri» dereêCcraducercfi exfragdirate, ig/ norantiSjö^ tmprudentia fRinr,quoni am homines fiini.Qiiod fi autein eon fuko ä(^ temere fiiint non diifttnulan/ ut in tyrannide.Matt. 1O.Œ11 non odit patreiTi aut matrem,2lt;c.Matr. 18* Sioculus tuns fcanilalizat te,erue.

Cham irridet patremjdeo makdtd i8 ^ur.ltamaledicenturomnes trrifores parentum,8C magiilratus.

Sem Sc Japhet bcnedicntur quodte ßunt patremjta bcnedicentur omnes Wdillimulanc maiorum errores,amp;S ‘‘■agilitates per imprudentiam cömifz , fas.

Nuditas Dauidis occafto irrifionis lo f^ifhol. Neutrum tarnen cxcufat oc/ cafio,necCham nccMichol.

2) Occafiones peccandi dcbcfflUS hibere, non commitrcre. Obbtas occafiones debcmus diffunular^»

tegere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

14. Propter uitandam ebnetatci» ti uini culturam probibuerUrtt cbabitXjLicurgus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..

*5 VinumeftbonacreaturaDci^dlf tifieandum cor hominis fada,non«*‘ occafio ebrietatis, fed noftra intéplt;^ rantia.

»• Noninquitmaledidïus fit Ctó-fwj inquft, maledidus fit Cllanaanfilius Cham ad fignificandum pcccatuisi pa tris rcdundaturum in filium amp;nbsp;pofle^ ritatemeius, quodfadumeftin dek/ tione Chan.ineorum.

27 Ecce Cham uidit expertos eftdi luuium, uidit horrendam iram èC iodi cium Dei,attamcn hic ad ingcniumre dit,óf mores prioris feculi referr.Idco nemo prxfumat óf gloricturde con/ Hantia/ed qui fiat uideat ne cadat.

***n femine 1'uo/a Sem uenit Abrahä Mïi.Scd obferua quod de laphet uidelicet O) babitaturus fit in ta/

“^tnaciilisSê Alaphet iieneruntgert ^^s.ludicat laphetparncipem fore be ’^^diâionis Serti. Aut laphet fuccelRi J.U'ïiinlocQScm.hoccftaludacistrâf/ ^^ftndameflebcnédiâionem ad gen/ tes.

. Maiorfi errores,fragilitates,Sf mâ/ ‘âexcmpla non funt ifnitanda,nec pa •tocinantur noftro erron'. Ita ébriè/ tas Noah non cft imitanda.

HOtumhoccaputgencalogias * filiorum Noah defcribtC, un/ ! de refperfus S)C confitus eft tô tiisorbis tertarurnjOriudijUt apparct, w Mefopotamiajaut cjrca,quç eft iu./ montes Armenixinquibus défi/ tilt Area.

te ad ocddentcm ÔC on’enfcm conctf'^ fit.Ham ad meridtem ôC occidcnti^' Sem ad meridiem er onentem rcccH’f' Infer lapheth dC Ham limes eftniarc mcditerraneum.lnter fapheth limes eft T aiirüs feu CaucaClis . Sem de Ham Euphrares ferminat.

lapherhjà Poètis lapetiis dichis ut natu maximus primumdefcribit,cu/ lus filij qui erant naru minores lôgiui recelTcrunt a centro, ècôfra natu ma/ lores propïora loca occupauerunt.

*' A Magog ScJwfxkjquorir primus' rex Tanaiis fuit Tarrari à quibusTur cx,Ge[x.

Hifpani, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A Mc/

pbAfcena Gotthi.Dchinc ab cius «J *1110 Thuyffone Germani, Th'eufo/ ’'^sö^Sarmatï.

^.K’phatRiphei. ,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14.

A Tharfis CilicesjCius nomi'nis ce 18 Ifbris iirbs eft in Cilicia Tharfus,pa/ tria.S. Pauli,quo fugit Ionas.

ADodanimRhodq.Horumfiltj et xo ncpotesjporrô remotiora occupaue/ runtloca. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

IJ4. PET. / M T O P, rest maledidionc patn's qiiafi' falfam cflejCuiïis filtj funcChusjMizraim, Phutbamp;^ Canaan.

2^ A Canaan zidonq amp;nbsp;Cananxfalij Syrios addunf,ATyn'js amp;nbsp;zïdonijs Carthaginenfes.

nomen fprtitus eft,rton quod tantuni Icpores ccruos.fed quod alias na« pnes uicinjSjCjç forte Sé, uenatusib

ÄPftO R I s. ï N tJ B N. 5)1 8lt;^uiocaipauit* Et primus incrptauit ^tgnum amp;; adminiilrationem politi/ «am,extra confuetum hadî^nus mo/ ^QH.Nam hadeniis fummum impertS ^™3giftratuserat apudpatriardia«. pïn mitins interpretatur quod fuit in/ pgnisuenator pcrfccutor maforû, fururnôc latronum quod competit in *^fiimetbonummagiftratumjidinde folligtit quod additum eftjCorâ Do/ •winOjVndepoftcanatum eftprouerz oium de quolibet infigni.

Nimrod primus inceptauit Mo/ Jgt; i'îrchiâjfcd Dominus non concefTit, nam translata eft ad Aflur feu Afly ri osfilios.Scm fondât,^ificat ampIilTi •’’asciuitates Babel. Érech. Acad. ôi Chaîne in terra Sinear. Erech poftea sppdlataeft Edetïa. Acad. Nifibis, Chaîne Seleucia poftea Ctefiphô.Si« neareft campeftris regio horlum iux t;aEuphraren.

55 A Mizraim filijs,diftcnTiinaty (nnt proui'ndx, ufqiie Phil*' RijiTijhis fonrcrmini funt Cananyi-^ perfilios liraékcxtinc'iifunturtâdeni liera eßet Noah inaledidio de Cana/ an.

im fii; Lai a, funt quinque file ciuifa’^’ qijx coclefli incendio perierunt,Infra.

Em poßremus defcribit utpri orib.ablokitiSj^fcquat linea ChriftijSCqp impijp p.js uidcf in hoc mundo fplcdidiores. Appella

didioné promißi fcmin's,nam in cog Jiifione Lbermanfirpritnitiua lingua hcbrxa,ft' linea Chrilli.

^LudLydi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. 4^

•Pfnia magiia, amp;nbsp;propter Cuas diuifi^ ®nf:gt;iiarias fortitur appcllatioes. Pa/ Aram.Kobat Aram feu Arâ llt;cgt; i.Keg. Io.Aram Maacha quç eil:

•pl^aPalef^ing Porio ArâNaliaratim °^oriiiTi,id eft,duorum fluuiorum.eft 'P^^Mefopotamia.

y^Traccnitidê 5^ Damafcû fonda 45 bums terra habirauit lob.lob. i. Armeniainincoluit. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4®

^9 Arphachfad,manettnlincaChri^ ftijFür) Arphachfad Eberôf laketan, Eber manet in hnca in«gt;u^ ftrogcnie mançt lipgua Hebrara. Fdi) aketan multi funta. ipforumrégion nés non rccêfcnturjproculdubioiunt ultra Indiam ad orientem, ubieft iaw fima terra.ôC ampli regiones.

lt;o Ophir nlius laketan ad Gangen,!ƒ ditubircpcrifur aurum optimum dum Ophirifum feuObrizum allatü Salomon!.

Edificatio turris BabylonifS figurât omnem humanâ prx^ fumptionê citra Dei uerbum,

tantum ad eum finem celebret nomen noftrum,cum folum nomê Dei opor/ teat célébrâti fandifieari.

^PHORU. IN GB N. ^«c»dificatio,ut appar« Nimroti * tQepit,qui ui ucnatione occupa/

Chaldxarrijfiltjs Arphacfad ty ■’fiide opprelTiSjprotrufiSjCt patria (j ^’'^‘dololatria prophanata, ut can/ 5‘’’coaifi, ßnt emigrarCjUt poftca au ^^Us.dcTharah Abraham, f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aftcdaruntmonarchiäj

A “Dominus noluitafpirare,ideodi/ ^fbauit propofitum. In tribu Cham . ^**a unquam fuit monarchia. Primu ^^quot;buSem fuerunt dux monarchic ^^Pud Aflyrios ct Pçrfas.In tribu la f 'bfiierSt quo(Ç dux, ut apudGrx ir°f^^°*”3nos. Vt Nimrothtune, ƒ luipoftef i Mahometiftx nunc,afte ,’ântmonarchiam,amp; uenant feu ptx ’^urlatiiîime,amp; crudeliffime DefcenditSCcôfpicitDominushu 4 ptffumptiones.Quû cnim res n-, ^'g’um uenerit, SiC Deus eum fa J n’’g'us fuftinere non poteft, tune “tfttuit 0^ difturbat»

5 Dcns ïam prxfduit et confpcxito/ mnia/ed (]uoddiciair(Jercêdereôi ui derejd loquft fcnprura hiimano mo/ reut prxbcar omnibus ludidbus exé plum nefint nimnimprxapitesiniu/ dicro,quin pnus uideantÀ: audianc, qii’.m fcntenriâ dicant. Defeédamus, ô.c. eü exprelÎLis locus Trïnftati's m iina Deirare.

lt;. Huiufmedi furres multx extriida; funtin omnibus regnis, inter bxretù f oSjdiiMfes, ry rannos, qux cum ad ft/ ftigium uencrintcorruunt, uf maneat Cbnïli lenicnn'a uera. Ommsplanta tio quamnon plâtauit pater meuseCE kftiSjCradicabitur.Matt. i $.

Ira harc turris abijc in proaerbiSde omnibus humanis prxCumptionibus, ôf fraditionibus quæ mecico dicendx funt babylomcx turres. HucfacitiHa Fabula de Gigantibus uolenribuscô/ Fccndere in cœluin.ltem ilfa fententia Poctica.’Partunpnt montes nafeetur ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[idi/

fidiculus mus. Vr Babylonka turns, J 'itftruitur ita omnes diXturbationes , •’«gnorum,familiarumfiuntjdiuifioz

Popultim per linguas diuifit ut pof ® Ktdilpergi per totû mundû. Et quos ' P'tperlinguas difpergit,poftea per “quot;guasconuocatinunitatem Ecclcz

I qua afccnderêt homines in cœz n linguarum diuifiôe difturbauit. quot;tdcumUeus turrim ïdificauitfChri ‘iumxjua afcenderemus in cœlum ,hn beneficie omnes hommes per

^oiunimundumconuocat.Quod hoz ■ ’’’if'es prxfumûtjdifturbat. Qiiod De ^5gt;ntendit,ad id conuocac omnes ho« œnines,

illam diuifionem linguarû ac/ ® ^tllit aliud grandios malum, uideli’ idololatria,hoc eft, imaginarius

H* PET. â R T O Pè id cfl,igncm,altjauteiT) fuifTe idolut^ Betï,primi regis quod crcxit Ninus » lius eins.

IO Ptopagato regnojpropagatur quo que religio,3Uï liera aut falfa. VtRo' mani fuam abominationem in fêplo Hierofolymirano ftatuerût, Matcgt;‘ ’ Turcus fuô Mahomet.ira totaterra,? phanatâeftifta idololatria,utuix pcreft uha familia, ut antediluüiit; tâdem coëgit ipfum Thare

is etnigrare patrio folo,in Aram Syrif qux eft Mcfopotamia, at qua üocauit Dominus Abraham irt Cana

an. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

,i Abrani Nahor ducunt fitias tris fui Haran in uxores, quod ce^ te coëgit cos nccefîîtas, nam oés la ad idololatriamdeflexerunt. idololatrasducerent uxores neuer* as fratris fui datent nuptuiidololatn acceperuntfibi ipfis in proprias uxo res.ldem liceret Chriftianis in t

‘’jHiiniis eft eligendum. Hinc ap/ ’’^t^uis ftatiis rerum fuerit eoi temz Wr^^i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;neceffitas eos excreu

^Uncuetitas perfonas ducat, aut Ptui tradunt,propter diuirias,et bo ’»^wæuocant.

I J^’^iprofequitur ëC perfeuerat in ge ■’^’•ogia Sem,qu2 eft Iinea Chrifti, g ! '’f'^nihunclibrum.EtfoIumprimo/ nitirecenfentuf quod erant nobiïi-'

SiC hxredes benedidionis, PtoficifeiturTbarah ex Chaldxa *gt; fuis,abiturus in Canaan,fed ‘iïniuntufc^ in Mefopotamiam, Ha/ ’’^nufi^jibi habitant,ibiq? moritTha f2hjlndcuocat Dominus Abram,rcz licSoibiftarrefuo Nahor cum Mika uxorceius. Abram, pater excelfus Sa tiH,domina mea dicitur.

I abfokiragenealogia patriim,' J iamproiequirur hiftorû rahx,quem ponte À' prxdicat fcripW^ ra prouûiocxeinplo fidci, A' abfolu-' nil imx pro pâtre ommïiin itd dentium

Inualefcentetdolatria,qit’’cap*t*^ Chaldara paulatim dimananttcirci’ qiiaque m omnes terras, ôÇ fobs fill,® fcbermanénrihus in itéra piera'e, mtil ta palfus eft Abrabâ propter fidei Si uerp religionis conrtantiâ ab idolob/ tris,ira ut coatfl^us fit tandem, 5i Do-' 1X1111118^11^1 eum emigrare patriofi)''

3 Nirnrotida: propter malcdiÆon^ arauifui Noah, 5C feciindiim exem/ plum aui fuiHam negligeb.3nt bene' diVlionem promill’i feminis, Ôi prolecerunt malitia Si idololatria. fi dem femper mundus facit contempto

PromiïTio «â fere cxtinda,oblk»o/ 4 nitradita ad pauctirimos relapCa apud paudffîmos hxrês, Abrïrepetirur SC «ftapromiirionerenouatur.

Abrx benedidtur quod in fide be-' J nediâi feminis permanfit.Et propter bencdidum Abram benedicuntur o.» *’'nes,qui ipfum foiient Ita propter Chriftum fiimus benedicîf i, ÔC benedi juntiiromnes,qiii nos propter Chriz ftum recipiiint Matt. I Oi

Qiiifque in fua patria OC inter fuos tognatos naturali iure cogitiir mane beneficia repêdere.Q^q nô fa/ ‘^'tdefertoris crimine accu(àtur,SC be j'tficioriim immemor eft,et ingratus. *uxta illud, non folum nobis nati fuz •’’HSjamp;^c.Nec ïicet emigrare niü cogat nos neceffitas, uocemur alio clara nocediuinaMat.io. Qlh non relique

f Corrupto toto mundo poft um per idololatriam Dominus lolui» Abraham inuenit finccru in ftdepf^ milîi feminis,hunc ex mediaidoloU' tria uocat amp;nbsp;eligitfibi fuam'cp pro§^' nicm inpeculiS. Ita Dominus folajp ccclcfiam ex toto mundo felegit SiC ft gregatfibiin populum.

nem populi fui, ita femper fecit öi lu/ det in humanis diuina potentia re« bus.Exemplum domcfticu cft noftro tempore exorto euangelio.

9 Toto mundo per hypocrifimcorri» pto, Dominus unum hominem iio/ cat,eligit, fegregat, benedicit 06cre/ feere facit in infinicam multitudt/ nem.

IO Magnu illud nomé eft, Celebris ilia fama de Abram de eius fide, promifz fo faluatore et integritate.

A P H o R I s. IN GEN. HT ' gtatjcrgo non uoluptas eum prouoz wuitjfed necefTitasjfiC uocatio.

Vocacioni Dei obediendû eft. Vo' catio De» eft quoties legitime iioca/ •^ur.Sine uocatione nufquàm proftgt; fjfcendumjnec quicquam fufcipiendü habeamus malos euêtus. Qiiic

Winqocatione accidit,Domino g/ ?quot;ttcntc accidit, ipfetp fuccurrit neceC *^?^'‘Qi’*cquid extra uocationem ac^

Abram ignarus certi loci, per/ O donee Deus dixit, têrram hane femini tuo. Ita tentât Dominus

f quot;faham per longum il 1 nd iter, Ab/ ’ham rurfus magna.nimus per(lat,ei jheit omnes moleftias.

fæterea amp;nbsp;Sarai prxbet honeftiffi æ obedientiffimx uxoris exem/ r ^jnonmoieftefert, dcrelilt;fla pa/ 'quot;Weregrinari.

minus terrx Canaan, uticp uiuit inea peregiinus aducna,nihil prxfumiG ica om nes pij in mundo.

15 Venic ufqj Sichern ad confi'niaCa/ naneorum^ Philiftinoru. Icaadhuc fernen Abrahaceft in medio nationis prauae. Ecclef ia inter T urcam 0^ Hy-* pocritas.

\7 Poftquam iam uenit ad certum Io/ cum,audierat'c^ certam promiffionem benedidi feminis, er igit altare Domi nout gracias agac,6c porro inuocet Deumjacque uc prxdicec de promiHo benedido feminc, cerce non fuit fur/ dus Sc mutus auditor.

gt;9 PromilTio de benedido fcminej bet inclufas oês circumftârias. Qiiod fiomnes tribus tcrrxfunt bcnedicen/ dx in ill o femine, ergo auferef illa ma ledidio de peccato, mo r te, ira Dei,re ftituenz

A P H O R I S. IN GEN. 34» ftitiienda eft inregn'tas ortginis gt;nbsp;uitae ’ftErnxJuftitix.Interim tarnen manen tîmaledicftum carnis, donee uiuit cor piispeccati.

gagnas moleftias Sé uarias pere/ gf'nationcs. Primum longum iter eft ^^Mefopotamia ad Siehe in Canaâ,a öichem ad Bethel, à Bethel paulo Ion S'lisadaiiftrum fortafFe ufqueBerfe °’*Ab hinein Acgyptum,atque hoc **on in ajtate iuuenili,fed iam natus 7^ 3nnos à prima prof edione.

Gemini tuo dabo terram haneJifde 21 uerbis Dominus fert fentetiam de oc f'^endis Cananeis.Sicapprobata no “■■adodrina,damnatur totadodrina Hypocritica.

Ita Dominus uocat omnes Chriftia nos ex hoc mundo in terram aliam,ui tamïternam,pcr promilTionem acter/ nx benedidionis in Chrifto.Hac pro

mïfTioneimpulfi furgimus, mus mundumjamp; omnia cius da amp;nbsp;quçrimus promiffam terra Heb* ult. Ç^otquot pergont pcruenitint, quotquot retrogradiuntur non peejj* niut.Ita Abrçhiftoria ucrcnoftrae^

Dominusa prima apparitione^ uocatione tacet, amp;nbsp;tentât Abrâ qu^ uelit facere,an uelit progredi an retro gredijufqucdum ueniatad certumlo^ cum. Abram autem pcrftatôf progre diturdiligentcr fccum repetens pro/ mifîionem de certa terra,3^ femine be nedido.Ita amp;nbsp;nos à prima uocatione cuangdq finit,permittitamp;^ tentât nos Deus an uclimus pergere SC perftare in fide.Nos autem per fingulas cocio nes diligenter repetimus amp;nbsp;apud nos meditamuruerbum euangeln.ufcßd5 perueniamus in ccelum.

ij Abram ubi ad iam deteftinatS locS uenerat.ôtf Dominus fibi apparuerat, banc efic deRinatam terrain, SC fore

« H O R I 5. IN Ç E N. J5i ®*t«Iitariam. Acdificat Domino alz ’•■Cjhoc cftjiam quietus a proftdioz ’’^'nceptat exercitium pietatis,prima ^^gfatias agat Domino qui hadenus Pttuiam deduxitjprotexit, promifir, ^C'vern przdicct Sgt;i doceat alios de P^o^rtBonc terreftri Sgt;C fpiricuali,diz *)«gau« renouatu fibi articulum iufti '*lt;«ionis,qui omnia copleditunAtz 'J* hoc no facit pro fuo arbitrio, fed ^’’Pparuitilli Dominus. Ita poftea Pominus prohibuit cultum fui«ni(i *® co loco quern ipfe fibi elegerit. Sic nemo debet fibi cultum Dei eligere, quem prxeeperit Dominus. Abram iamefiin terra promifla,5d hïreditaria,nihilominus tarnen perez ßfinatur ut hofpes.lta pq omnes in fiiundo.

Profidfeitur in Aegyptum cogenz tenccclTitate famis,non ut tentet De» iimllluc cum uenit aliud oboritur pez riculum de uita, propter pukhritudiz

rgt;em uxoris,ibi cogit amp;nbsp;excufat ciini necelfitas mêtiri, maxime propter mifRonê de benedic^o femme quod ex eius progeme proiienict.

*7 Abram data uxorePharaoni,com/ mi ttit rem Deo. Dominus rurfiim eu/ rat pro eo,ita ut jam nô tantum patiâ turuthofpitemfed etiam rcuereâtur, ut eû qui curxeft Domino. I ta ôc nos in omnibus neceffiratibus debemus rem committere Deo, ipfe proculdu/ biocurabit.

Minus pcccatum eft mentiri ex ne/ ceiïitatefinealreriusdamnOjfi^abfc^ impietate,quam mori, autoccidi.

Bram peregrinatusin Aegy/ ptOjtedit in Canaan, ubi riir/ lum accipit reuelationem SC promilfionê Dei de certo loco SC ter/ ra hxreditaria. Bone Deus quam diu a:

fxpe permitnt Dominiis grandçuS fuum Abram incertis fedibiis fliKÎlua« ï^Aquàm pariens bonus ille Abram •ncrebris illis amp;nbsp;difficilibus mutatio/ mbiis.

Bene conuenit inter Loth 2C Abrâ, t •fd côueniebat inter ipforû paftores, lindefæpius ctiam eratfortafle coten tio inter Loth Si Abrahâ. Ne aßt iftis '^ixisdifeinderetur amicicia, feparant PotiuSj amp;nbsp;Abram relinquit Loth opti onem.Ecceqiiâtaeftmititudoaut mâ ‘^«udoAbram.

Ecceetiam fan Ai patres fpiritu Dd } Pæniflimi, fentiût aiiquando aculcos ^rnis.lta Paulus eum fuo iöAilTimo Barnaba contendit de Marco,adeo ut •nuicem fepararent. AA.iÇ.

dquando ergo non conuenit fratri 4 Bus in eodé officio aut propter fe, aut ’“Os, priufquam datent uulgo mala ^’rempla et fouerent odia,feparêt poz ”“s. Nam Domini eft terra SiC plcz

5 Ex crcbra contcntionc oriunturri xx,igt;tes,iiirgia]nmultates,odia,dain/ na,homicïdia, demQ zterna perditio. Eius optimum remcdtueft fcparatio, Et quanto longius diuiduntur corpo ra,tanto ardius conglutinâtiir men/ tes. Amantiumirz am or is intcgratfo cft. Ita Dominus fxpe nifï nos fepare mus ipfemet fcparatpercontingcn/ tias,auc mortem.

ö Sodomirx propter rcrumabundan tiS infolefcunt dC fiunt lafciuiorcs.Ita diuitiz fzpe eriam fapientum animos fa[igan[,ôi!: mutant in detcrius. PrimÖ ex abundâtia nafeitur liberalitas, ftu largitaSjCX liberalitate couiuiajCX tuis crebris couiuijs nafeitur luxus, exiuxu nafeitur obliuio tas timoris Dei, amp;nbsp;dehinc omnia u«/ tia. Exêplum cft ferc tota germania. Eius optimum remedium bendictu

Dei eft fameSjCaritas,paupertas, Poftillam feparationem Dominus renouât promi(rionem,de terra Cana anpoftidenda hxreditarie ót de femi nebenediefto.

Sandi poiruntcotenderc Sc diflTen ® ^'feadeo 6C feparare, óC manere uttep f’ntïii/cd fi contentio eft de reb.cor/ Poralibiis.Nifi fitcontentio de rebus i'dei.Vt cotendere de ceremontjs pa/ junirefertjSed contendere de articu/ ‘owftificationis id pernitiofum eft,ut **’ferEiiâgclicos ÔCHypocritas.

nOtum fere caput eft: hiftoria ' bellica propter Abram cÔfcri ptajquxhacdifpofitionc con '^’t.f^incpillxciuitates qux poftea ^'^leftiincendio perierut per « annos P’nierunt regi Elamitarum feu Perfa Poftea recufauerunt obedientiâ.

farum alijs tribus uicim's confa^^ ratis regib-alFumptis expeditions^ citcôtra Sodomttas quxduitatesfit* 1 gulos reges habebant.Et per ui5 Af* | bix defertx ingreHi terram, longd*' j tccp uaftabant,prxdas agcbant, mul Loth cum mmilia.ld Abrarti reW | fcens infecutus eft cos affumpta fu* | familia feu uernacuhs,cum alijs tribus confoedcratis uicinis.ldq; tantum pro pter Loth reducêdum fufcipit ,Qigt;oy alij fimul reducuntur ca bcncficentia perfruuntur propter Loth.

a Non tantum magiftratui fedetiarn pn'uato hcetperfequi hoftcsjicogat neceffitas, ÓC non fiat temerarioaniz mo.

’ Rcduccm excipiunt Sc gratulantuf omnes principes tcrrx.Ita Dominus celebrcm facit per totam terramfuum Abram inter ignotos.

A P H o R I s. I N G E N. 317 fn publica pœna ctiam infontes fi/' rapiuntur,ijt hic Loth, ÔC alioqui ‘npeftc,amp;c.

McchizedechcratrexSalëfimulcp ® «âccrdos Dei akiffimi, more eius tem potiSjUt Eli,Samuel,Magi,amp;cErgo ’’onfolum Âbram erat pins,fed cxtez t's prxftabat quod habebat promifft oneiîi de nafcendo faluatorc ex fua ptogcnte'.

^elchizedech benedicit Abramo 7 ptoredudis capriuis^ Abrâ reddit de dmasMelchicedecoin Baie propter 'llambenedidionê ad aufpiciûqjfua ptogenics ibi effet datura décimas.

Melchizedeco afîimulaturMefn/ s ’sgt;qgt;fimulrex eft ÔC facerdos, nec j^tferibitur eius principiumautfinis. Heb.7.PfaI,no.

Rex Sodomorô tantum rcpetqt ani 9 •lias,id efthomines redudos, extera telinquit Abramo cum tarnen fimul homines ôd fpolia iure bellico exdez

ret Abramo fins,ipfe auchotu nihil fibifumit ne c^glonâ rdmqueret reg^ Sodom. Ecce quâta a bftinéna,modéra

Abramos lâ habemus in putatis nego no,g pdâ Hypocnt.4) fpoh'o rcfcrunt Ct rediicâr captiuos idc^^ppter Loth,id eft,proptereledlos, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cap. xv.

ns poft illa uiVtohâjamp;f abftmc tiâ à fpoIiOjpromitn't Abramo protcdionê ab hoftibus,nc gd

né in augêdis bonis,poflelîionê terr^, a nbsp;propriûfeu utcrinû hxredé. Abra

Omni audiôe honor«, petit bxredé^ ns promittit uterin« hxredé,amp;finnu i mcrabilépofteritatê. Abrâpterom/ ne rarionis capta credidit Deo ut uera/ ci ôC omnipotéti. Et reputatum cftilli à Deo ad iufticiâ, q? tant« honoré uenta ris tribuit Deo, Abrâ pronStiat iuftus ex Fide antecircûciûonêjSômerira, en go iuüicia cft exfide.Hancfcnrentiam S.PauIijs magnifiée pdicatad Rotn.-t

U^'sifraej Voiucres funt Aegyprq. Q^pertrafiês QC abigenscftDeus. fignificat mortem la/ ffft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pb aliorumcp patrû,poft Qs

OöD Horror ilk noaurnus eft Æ'fl'to popult inAegypto pfcruitu nï^'Hns ipfc declarat hâc utfio fj . ^ps popub fut in terra aliéna, 8lt; ponit uifionc SC fig

'Os ft* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ferrea.Lâpas ptrâfi

fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;promtf 5

producantiir ad pofrelTioncm, fiibiS git Deus, pcccata eorum populorum cxrerminaradorum nondum elTeex/ piëta.

7 Magnifice prardicamtis haiafmodi uiriones óCcolloquia Dei cum Abra^ nio,amp;quot;JLiftc facimus Scd non prïdæa mus nccxftimamus quotidiana collo quia Dei nobifcum, per uocale uctW euangelijfui, fub qualicuntp iiifione prïdicatoris.Nos inuertimus, mamus uetbumfecundum uifionefR* Vifio eft ip(a perfona pracd/cans. Vi^ fionem relpicimus, ôâ uerbiim neg^-' giinus. Abram uifionem neghgfh^ uerbumobferüat.

Veteres fuorum temporumimagi'' nes diligenter meditaras babueninf» fed nos noftrorum temporum imagj^ nes,in Daniele Sgt;C Apocalypfi

S“”- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

E promifTfone fobolis certi i [|^ funtïam per decennium,fed quoniam res prorogatur du/ Ditatôarade fua perfona,qüod ipfa fortalFenon fit,unde ueniat illud be/ Plaida fernen. Hancopinionem ad eius terrx 2C temporum mos, ^^odplures licuithabercuxores .1/ Qeo adiurigit fibi füarri ancillam coin ut ex illa frudificet,

^ferilitatem fuam,üocat Sara clau/ » •uniutcriim a Domino, ac fidiceret, fi ego eiïem que pareret promit femê,proculd ubio iam per decen concepitrem, fed ego non fum, *^0 daufit Deus uterum meS, ne pa/ Tâta eft niodeftia amp;nbsp;humilitas Sa

error tarnen, nam,ecce compa/ Wcnti3 Abrahx de fterilitate Sarc fue, ^i’iCiuiffent DominQ de perfona con ^lpifntis.

ré,ka fit Hagar légitima uxor Abrsf, , ka tarnen ut maneat Sara materfami' lias. Jd licuit illis temponb.fcd iatnC'' uangeliiim abrogauit,et rcihtuitpr^ maminftituttonemmatrimontj Mat/ than' 19.

■ Sterilitas aliquâdo fit per acddens, perinfrigidationé uteri feu matnds, fed tunc non eft claufus uterus à Do/ mino,quin contraria debent côttarqs curari,mcdica ratione,non per incan/ tatrices. Aliquâdo eft fterilitas ex cer to cofilio Domini ut in Sara, Hanna, Elizabeth.

Seruorum et feruarum filtj erantdo minoru fuorS, ideo inquit ut idificer, ut habeam filios ex ilia, ita quoi^fe/ çit Rachel.

Rabini hinc ftatuunt tempus diuor tij,nempe fi quis per decern annos ha huerit uxorem fterilcm,iurepofleip/ fam repudiate Sgt;Cducerc aliam. JnfoJe feit Hagar ex Done Dei SC comenit

ƒ P H O R l S. IN OEN. jaf , Pomi'nâ fuam prx fe,atcß per fuper -f *”301 infefuamip prolem transfert il ’.‘’ibencdidionem Abrx. Ita opera/ ”1 ^ontemnunt prx fe fideleSjPharifac

“’faproptêrinfolênam tlagar de ® ^Q'^ceptione dolct,uritur zclotipia, 9^'Eritur iniuriâ marito fiiOjet dchinc ^‘’iwittit iudicium Domino, nô mul

. ^^Sarquamuis uxor eft légitima ni * oniinus tarnen ferua eft, QC eft fub Pöffftatcdominxfux. Ideo appellat

I ^3§ar refugit domini5,ctrccùfat o/ lo /''ife q, tantiuirtuxor elf ,ideo fu/ fugit.lufticiarij refugiunt calti/ «’f*ûnem,

Il fra Dominus reuocatniftinsdos o/ pcru m ad obediêtiam fideijó^ titamplamgratiam.

i Ifmaël fertis erit,aut fylucßn's qn®“ fyluas amet ÓC inhabitctjis referto«’' nes iuflitiarios et operarios kgis.e^’^ tra fratres fideles, tam artimi incliné'', tioncm fortaiTe corttraxit ex rebell* matrcj utferefit. Sed hiceßprxf^*^^’ diuina prxfciêtiajSC figura IcgaHsp® puli.

Hagar ex his uerbis prcmil^oms» agnofeit hunc collocutorem eue Vu minum, nam non funt hxc homin’’ uerba. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y“'

Vocauit autem Hagar nomen * Domini Hie locus eft abftrufior,2lt; ' f'c potent uerti ex hebrxo : Et uoz fîuitnomen Domini loquentis fez ciim.Tu es Deus qui uidcs me,quoni ’’’I dixit,nbnnc hicuidi demumjUide 'foime.Hoc eft non afpexit nec repu *3uitiam,huncangiilumeffèhominê whaâenus putauit,fed poftea in dez • animaduertit Qi. certo ftatuit fecum locutum efle- Aut quot;^•ctinuocauit nome DominûNam

uerbö eft in Pfal $o, In co uerfu ■ ' J^''^ocanicindie tribulationis. Nam ' fgt;gnificatclamare,uocare,muoz ^ff)pracdicare,appelIare.Vtfit.Etin °famt nomc Domini loquêtis fecS.

WineJamauit nomê Domini loz ^fntis fecijm cum difeederet : Tu es quot;nbsp;fus Hidens me, aütquirefpicis me, |uondeftituis me,qui loqueris mec3 ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ Nam huiufmodi diuiz

mini fui A brag cû Abraâ.lâ poftcauo catDeum.quem ante hominemadoie fcentetn reputauit. Etccrre Dcuseft angelus ilkmagniconfilq.

IS Ad cerram huius colloqutj notam, perpétua memoriâj dédit nome pu teo,circa quem fixe apparitio, amp;nbsp;hoC colloquium angçli fadum eft.

HiU cumcifione,undeuctus^H3‘ mentum nomen habet. Eteli prima nota inter ludgos depromilu® nedandi Chrifti.ufurpaturcß Paulo nomine legis.

a Eft autem Circumcifio facramenw ueteris teftamenti^uifibilcßg’’'^”^ uifibilis promiflionis gratixgt;argugt;p tum foederis feu contradus Donn^ cum Abrahä fu9 brnflia f^’^

* P H o R I s. INGEN. Jtfy PfogcniCjde dando hxreditanofi/ ^^^‘gt;ara, de miiltiplicatiÔefux ftirz P'^j^liixfutura eraf populus Dci,fe P§atushocfigno a cxteris gentib» ^^'^depoflulendaterra Chanaâ, ÔC

Chrifto in fua progenie qua .^duraretufcç ad datum Chriftum, *®*’uaram hancfummam S)i. poftrez ^’’ipromiffloné.In quo Chrifto cef ’f^tuetus lex Só teftamcntum,h quo ^uumteftamentumefTec cxordicnz I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noua eius lex A facramentiS,

tunc ludxi non amplius client fo i quot;nbsp;'Populus Dci, fed genres quoc^, Jflt;^tunc tantum habitarent in terra P *’3naan,fcd ÔC genres cum cis,amp;S ip /^tttgentibus, quali unus populus ^*’per totû orbcm.Hinc omnes pro [netz dt: maxime Efaias fua uaticinia dcabolenda ueteri lcge,amp;noz ^ftatuenda, qux exiret cx^ion, de '^ocationc gentium, dé regno Chrifti ‘•liuerfah; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i ■gt;

î Prïtcrquam quod Circiimofio ( : facrament« uetçris tcftainéti feu miffionis,habet qiioquefua de fubicdlojtêpore, SC noinïnc qi'O“ in lolismafcuhsjcirca prxpunum nialis membri, die otfîauo eflet pern^ cienda.Ratio cft quod uiriiim natur?» peccatum, foli mafculino generi ini'' putatur,et inde propagatur in omne» homines ex uitiofo feminc,ô^ nô pof fitpræfdndi Â^abijcinifi otfiauo die in uita futura idcj; per benedidû illud fernen Chriftum. perqj fidé in ipfum, quas fuit bafis fundamcntuinhuius éc omnium facramentorum, idcQ quoep circumçifo nouum imppnitur nomeujquod prior natiuitas fit uitio» fa fie damnatajneedigna qux qorninc tur coram Deo,quam needignaf De« us infcriberc in librum uitæ,è? fi quod habet nomen debet abrogari.Sed re? gener^tio ilia percircumcifioncmex ternam, mentis internam perfide, acte/

•ccepta eft coram Deo, amp;nbsp;digna qux ’'oniinctur,£lt; fcribatur in librum iugt; tï.

Poftquam autem iam Chriftusue/ 4-p'tjamp;^Dcus pater dedit quern promiz “^fgo in ipfo uetus teftamentû cefz abrogatum cft,Ô£^ cum eo quo Rutfunteius facramentum Circumd quot;OjCUius loco iam nouum teftamenz ^“'’i)legcm,amp; facramenta habemus, W quicunep unit connumerari ôC rc populum 0^ numcru filiorum ^^•jOportet feruare, uetus autem tez ‘v^ientSSCeius facramenta lamp or Î2 nihil uident.Et quod iam ludxi, ôü Jutcxcircumcidunturnihil eft, nani promilTione.iam porrb illx literg ^ftgilla qux aftringebant promilTio calfata funt.fiC qux liabent nomi •n non flint regenerationis,fed prime Jistiiiitatis nomina, necfcribuntur in librum uitx.

jro PET. A R T o Pi fadafufficiebat per totam uitam nee fuit reiteräda. Ita ÔC baptifmtis qui in eins loc» fucceffit pro iina uice inho/ mine per totam uitam fufFicit, nee eft ; reiterandus anabaptifmus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

^iClniftijideo appellat eâ Paulus px 'lagogum ad Chriftu,SC fuit fidci figquot; nacula.

Data eft prxterea drcScifio ad mem u brum genitale ut mortifi'cet noftrâ fu perbiâ mentis,amp; utfcmpcrmalas côt ïupifccntias carnis prxfcindamus ß P^nitentiam amp;nbsp;renouationé fpiritus ^‘fualis ilia circumcifio, Deut.io.

Abra eft pater excelfus.Abrahâ eft pîter multitudints.Sarai eft Dna mea ^arah eft dna uniuerfalis feu gnalis.

Poft hoc pads, comitia, collog^S, ^gt;tiandatß Dei,Deus uifibiliter alec ^tincQeluad certânotâq» Deusipfe fuit ab initio, locutus *i)*net CÛ co ad confirmationê fi'dei. '-deberrimû hoc fuilTe colloquium ^ftdibile eft pfente tota familia trecé I'S illis amp;nbsp;decern êC oefto uernaculis, **ß3cumfamulabus SC pueris.

*4- Abraham autem declarat fuam dem Ô6 obedientiam erga Oei uerbS, fiC exequitur Dei mandatum,Circunj cifionemjlla ipfa dte.lta fit familia A brahx populus Dei, ÔC qutcuneßnon fueruntin hacfamilia,populo,Si^fiib hac Circumcifione, non foeruntpo/ pulus Dei. Ita in nouo Teftaniciito, quicunep non funt fub baptif^’^^no’^' funt populus Dei.

» bus credentibus in Chriftum, qgt; conibederati Dci,quam prgrogatiua, gloriam omnes Chnftiani habend prx exteris omnibus hominib. Sé po' pulis extra Chriftianifmu, po^ pulus DeijS^hxredes regniDci/cte ri non item. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

le Sed hxc exdußua obferuanda elt, quod ut non folum externa SiS cam« circumcifio faciatludgum filiuquot;’^ brahx,fed interna ilia cordis,ôifmen^ ris perfidem in Chriftum.fta exte nus

* P H o R I s. IN GEN. JTJ HMsbaptifmusnon facit Chriftianû, *’'fi accédât quoqi inrcrnn lauacrum ^Çntis per fidem in lefuni Chhftum, Quatncivcumcifionem, amp;baptifz J^^'niut qui externum ita internû non •’^^Entjcxterriiinabunturdc populo ^^Squia colïtemnunt teftamentum * fotdus Dei, ideoep excidunt ita ut non fit eorum Deus.nec ipfî po pullis Dei.

^âncCircumcilîoncmoportuitcer ^otempore abrogari, nam habuit fuâ ^onditionem jCt relatiuum ad ChriftS uändöjquo dato ceflauit pariter pro/ JJ'ffio et eins fignû, eins loco fucceP 'Uïuangelium baptifmus.ldeo inz SuitPaulus ad Galaras quod lex pxz ^^Sogiis nofter fit ad Chriftum.Et qgt; j^^iis fit fubditus legi, ut eos quifub '^gterantredimeret alegc,ne effent ®^plius circumcidendi, nec elfer amz P'iiisopus offerendi öC madandi uiz dimas

Id cxcxcafi ludzi non perfpcxerßt, ideo tantopere SC mordicus kgemoc fenfant et feruari uolunt-Inde cantuifl negotium habuerunt Apoftoh^ma^i mè Paulus inter ludxos, imoludxi) Pfeudapoftoli ifti inter genres, uole bantfecundum EuangeJiûetiamCiï ciimcifioncm obferuari.

Fcediis quidê eft perpctuSjfcd ei'us fîgna pro ratione têporis uariant-ûï cûcifio eft facramentûdâdi ChriftijÇt Baptifmus eft facramentû dati Chngt; fti.In fide auc Chrifti eft perpétua fœ dus.AutçternumjCo loco, tantum eft humanû xternum^non diuinum.

Abrahârider,nô^iodfabulofa,ôi impoffibilia putatefre,quxDns pro/ mittit,credit aût firmiter promilTioni, fed rider q? pter fiC fupra nature poten tiä res agêda fit,in tâ confecla xtatc.

“ Abeo rifu filius nafcédus nome ac ti/ dpit lifcha quod admirationis,ctgau di)

I de tidiculus filius eft, quemriz admiratur natura. Et totum gez j.p^utnanum inde rifum et gaudiiim 1 *°latiû habet coram Deo,quia haz ‘‘ncogratiam Dei et remiirionem ^^fcatorum.Qiii non credunt,non ri ^j^jnongaudent.

9uo($ credit in promiffum 14, circumciditur,amp; benediz f'^^fjideo quoq; faluus eft. Sed ilia p« ƒ gatiua Ifaac côtingere debuit quod fuajHogenie, ex fua carne 5lt; fanz

Chriftus nafeendus fuift et. Ita nobis gentibus falus per fidem .’’yhriftû contingit ÔC benedicimuf, ^dïishanc prxrogatiuam habentiz “^s,quod ex eis Chriftus natus fit. , f^au'us autem aliam allegoriam faz ^'Ufaac credentesjfmaci infidèles iu t'darios figurât. Credentes fpirituaz I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;benedicentur,lfmalt;?lits increduz

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;carnal,iter. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Doz

Dominus futura xque ut potent'^ uocat ex diuina fua prçfdentia SiC onj nipotentia jdco huic puero adhuc co cipiendo 5C nafeedo certum nomc^ bine. Et indicat fideles iam ab mundi eic(9:os c(Tc.Ôl feriptos in libf uttx,hnc fpedat illé Pfal.iJ?* DonU' heprobaftimc.

IfaaceftpromiiTionis filiusnonnJ turx,quia Sat-xdefïnerant mulicbria» et utérus iam eratmortuus,Roni‘4’^ tarnen ex natura fupra amp;nbsp;prxtet nat ram. Itafccundus IfaacChriftusc natura prçter Âf fupra naturam eft.Deus promifit,ideo natus cft impoflibile apud Deum omn^ bumjLuc.i.Huiufmodi meditatio'^f bus fidem fuam exercuerunt patt^ S)C prophetx. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y

17 Loth uero non eft circumcifnsgt;'L, que tarnen eft fakius,SicNiniu(tfgt;^ aman Syrusjob.

Vo funt hiiius capkis lod * pnndpaks.Primus cftde ho Ïpftalkate. Secundus eftdc irt '^keiTiQng fandorum. Ad prima lo/ hofpitalitateö^ '^^calitatc ergaaduenas,ô(^ pcregri/ ^%MaC.25,Rom.ii.Hcb.i et ij.i.Tf ^°'hgt;5.Tit.t.ltem de adueniä 2C pcrc of'^s.Exod.iiiï.Lcuit.is.Déut.iOi APfaI.}8.i4$,Zach.7.i.Pet.i. Eius 'J°'Pitaiitatis egrcgiu exemplü hoe prïbet Abt aharri.

. ^•'ïoccupadediucrfortjsjó^ hofpi dcprïdatione.ltem de conuiuijs, pommdTationibus. De uecerunoz liberalitatè.

I f’^^^PPadtiö corporalis SCuifibi fuit Si; fa(fta eft rnox poft fuperiox sppantionc.fortalle propter Sa* l?'’i)lt;iuxex Abraham audierat de figt; ^aafcendo, amp;nbsp;propter urcrum iam ^ortuü fortaffc non fatis credidit^

loquitun nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Dominus diuertit, accumbit, Abra ham apponit ci'bum futeratin prom^ ptu)confert epulas ad conuiuas et fiif fidebat, comedunt dC rcforillantur ut apparebat.

7 Corpora quxhabebant,nonfuerûc ucra, fed ^iritualia 8^ alTumpta qingt; bus adcft facultas,fed deeft neceffitas

Specimen hoc cft ad tum futuram 8 ueram humanitärem Chrifti,in qua ”3bituriis fuerat omnes proprietates ^®rpora!cs,SC corporalem conuerfaz ^'oneni cum hominibus.

Obferua hoc genus côuiutj, in quo » omnis luxus,amp; cft omnium gra ’*ffimü,quoetiamDcusgaudet. Na dbus eft ad necelTitatem corporis nö ®^Iuxutncreatus. Efca uêtri et uêter 'fas.i.Cor.ff.

Omnes beatumprxdicantAbrahS i« ^ftantisconuiuis.Eabeatitudo cuiz ^'■sprompta eft,qui unum ex minimis miniftris ÔC mcmbris in nomine ^brißt fufcipitjMatt.io.et iç.quicq^d 'bibenefeceris ,id Chriftus fibi fadu Pfædicabit.

Itemhuiufmodihofpitiümtantoru conuiuarum cft in fingults credentib, loan.i4,Si quis mediligit,fermonem ”’«Uinferuabit,ö^ pater meus diligec

cum, 6C ad cum ueniemus ôi manfio'^ i nemapiideumfaciemus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

«I AbiJIaconimeftioneDominiiseX ‘ eqin'fiir fuum negotium,cur ad Abra' ham diuerterat.Saranodum fad’s ere didit promiffioni per Abraham fibj reucIatar.Eam imbedllirafctn fideicó forrat Dominus, Nam adhunepartS Sarirer requirebatur natura 5i fidesgt; ara tantum refpidebat naturam iam debilem ineptam tationextatis,8i ceffanttummuliebriumjid cft,mcftrii orum. Dominus finit fuos ei r3refilt;i nonpermiuic in errore, Crediditqui/ dem Sara uerbisDomini,fednon po/ terat defua parte perri!aderi,quiacx/ ceiferat xtarem pariêdi. Ica Dominus j permiccicTuam Saram Ecclefiam era re,rednon permiccicin errore.

J) Rediens redibo.Loctis eil proptet hebraicam breiiicatem f.ibobrcurior, qui ÛC poceil reddi. Rediens redibo, id e/i^cerdiTime redibo ad ce codé cent nbsp;nbsp;/

AP H o RIS. IN GEN, jgt porcjtd eftjab hinc anno, iuxta aut fc wndum tempus ui»,fed quo homo concipinafd£lt;uiuerepoteft,fie crit »^arx Filius.

^cfi dfeerct qiiicquid promifi de 14 ’’’furali filio €x Sara tua, cer tum erit, ^l^incannocertiffime rediboad te, nafcctur tibi ex Sara iara decrepita 2'iu,natura1is filius,iuxta tempus na/ turalis partus, ne putes miraculofurn ^fuper naturalem fore filium fie par ^“^•Kifus eftduplex, alius eftex ad/ ^’fatione,alius eftex contemptu. A/ ’’fahatn fie Sara rident ex admiratio/ ’’^jitarident omnes pofteri Abrahx ffWentes,rident partumuirginis, ri/ ^itrefurredionem mortuorum. In/ ‘^'■Miiliamp;: impij omnia ifta rident ex contemptu, Rationi certe ridiciiluin bonines hominesafeculo mortu/ ?5 per unius hominis mortem reuiui i«re.

Dei,audiés Sara,n'fit,quafiptcr natult; râ mirabile » Qiu'a anû côcipcrc K cm' ceffantmuliebria xqueeft prxfcf n3tqram,ac uirgincm parère fine uiri’ il fcmine.Sara appellat tnarirum fuS, Dominum,quod Petrus i.cap.}-nifice prxdicat, ÔC docet oinnes uxo/ res.

Iff i Eum rifum fubfentfens Deiisfquia nrhtl eft tedium fibi) ait ad Abrahani amp;nbsp;familiariter increpatSaramdc difti dentiajquam rifus indicabat,indicans nihil imppiribileefTe Deo ut quotum quit angelus ad Mariam nô eft impof fibile apud Deum omhe uerbum. A// deo compatitur Deus noftrx fragili^ tari,8d imbecillirati, modo ne prxfta/ dlèdiffidamus.Saracxterrita negatri fum,Dominus affirmât,quibus ucr/ bis Sara perfuafa credit ód concipit*

17 Figurât hic quoep locus Chriftuf”» Si hune partum fore per omnia ßmilc partuidiuinOj hune puerum Ifa^c

AP H o R I s. IN GEN. )S) jwilem Chrifto fecund« nactuitaté. Nam ut uirgo non poteft parère natu jalitcr.lta Ôé anus, cut ccHant tnultez ^'aj'deftjmenftrua non poteft coci/ ôf parère. Attamen, inquit, hie ®ominushKcforefecundiim temp^ J''fï:hoc eft utrunc^ fore naturalem n «um.Etutlfaacfecundumnaturâjatz 'amen prxter ÔC fupra naturam effet ’'afcêdusj ita quoep Chriftus fut^rus natural is' filius uirginis fecundS naturale.Ideo inquit Luc. i.lmz Rti funt dies ut pariêdum effet ei. Ita ‘Unt duo pugnantia injeodê fubiedo, ''sfecundna fupra naturam.lta quo W Chriftus fecundumôd fupra natu 'amfutiirus crat homo,et Deus fimul “’Una perfona.

Ecce qu'am ludit tn humanis diuina Potentia rebus. Dominus iamdiu pro 'nun Abrahxfilium naturalem,tacita pfflona ex qua excipcret eum filium. ^äuipromiffionem differt Dominus

adeo ut etiS Sara opfnioncfuar indigo nitaris,Hagarancillam fuam adiugaC coniugem Abraha: ut ex eo fufcipe^t promilfum filiuin,nepropcerfe bene cïdio amp;nbsp;promilïioDominï impedi/ ircruf.In ca opinione pcrmitnt Uoffli ntis Abraham urn Sc Saram iiCcp ad i}. annumIfmaèhs, utiam Sara excede/ ret a-rarem pariendf. Super hxc fupct» uenftDominuSjperftatfuJs ucrbis,et repeuï fuam promjiïï'onê,exprïniitc^ cettâ perConS matris, f cihcct ex Sara nafcendum eiTe promütum filium.

Simïlem ludum lufit Dominus in nafcendo Chnfto.Pnmum promittit fernen bcrïedidum,certam autcm per fonam non cxprimit. Adam amp;nbsp;Heiia cpinione fanunt,fdlicct Cain eiïe ea fi]ium,eam promüTionê diftrahit uf/ que ad Noah, AbrahamJudajDauid. In his exprimit cerras perfonas per quasMcliias ueniref.Tandem ramen protrahitrê Dominus ufcp ad cxtrcz mum

WUtn, ut ïam facileludxidefpcrarent (It Chrifto cxfenafcendo propter fu amindignitatem.PofteaEiaiasexpri •’’it perfonam matris/ed uirgf nem fo J€gt;ex tribu Dauid, id plane excrcuic ludios/ationem dC totum mundum, »orenaturalem hominem attamé prx ^wnaturam.

Tantum de priorc loco huius capi to ^isdehofpitalitate Abrahxgt;ô^ qiiicz äoid incafadum fit. Sequitur iam po orior locus de interceifione fandloz foni,cuius hoc eft argumentum.Doz O’inus ab Abraham tendit Sodomâ, uidcrc de eins conteftata malitia, ôi ic fondumeam iudicare ÔC fubuertere..

^•nojcommiferatus de tanto excidio ^^ouera ira Dei, intercedit amp;nbsp;orat Jpominum ut mitiget iram, aut ne iuz “Oiîi cum impio iimul perdat. Domiz flcxus propter preces Abrahx

CertutneftintercefïionesfanfSoru multum uakre apud Deum,fcd difti» guenda eft ambigua, qui fandi orenC ^exaudfantiir. Sandorum duifunt conditiones ,alia eft uiuenriû, alia eft dormtentiû.Sacrx litcrx docent folô-* modo uiucntium fandorum in hoeft culo preccs exaudiri, dormientiuin nullum eft exemplôautteftimonium. ** Deefficatia intcrccftionis fando/ rum uiuen tiiim egregia funt facra exé pla, hfein Abrahâ pro Sodomis,Mo feprofilijs Ifrael in deferto, Eli» pro pIuui3,Summipontificis profeamp;po pulOjDanielispro captiuitatefolucn da,Dan.fl. Centurionis pro feruojai ri profilia,ôfc.

*3 , Oratio piorum uiuêtium pro iiiuis ualet,pro mortuis non item, quia ex/ tra hanc uitam, fcilicet in ftatu perfe/ (ütoni5,iuliids-,autiudicqDei.

PofTunt pro uiuis orare, quia dormi/ ^•'tjid eftjCelTant Sc quicicunt a pro/ fuis motibus turn anima, turn corpus.

. Efrticrgofumus quod noftra ora iJ ^'oapud Deum in fidelefu Chrifticf/ “caxeft pro nobis SC pro alijs uiuenti “^sfidelibus aut infidclibus, pro in/ •^ntuliSjXgrisjquia eius exauditionis quot;’bemus prompta exempla in literis lacris.

amp; generaliter non fpecialiter pa J^înofter.ldeoChriftiana ecclcfia in “’UiitLitaniâ.Etdiuus lacobus hor/ Mtur UC oremus proinuiccmut falue/ •^^tittiultum enim, inqiüt,ualct depre

ôorum interceffîonibus, iophffic« fiCimprobabiles fpeculationcs fiint, multorum errorum caufar.

as Non poteft Deus fua confiliadc rc bus agendis fecreta habere,quin reue lat fuis fidelibus quos intcreft fcire. Atnos3. Nonfadet Dominus uerbil nifi prius fecrerum fuum reuelauerit ad feruos fuos prophetas. Ira hicquo que reuelat fecreta fua Abrahx.Reue lauitexcidia Ifraclitarum prophetis. Patefecit fortunam,ftatum,amp; proccf fum ecclefîe,per foannem apoftolum inApocalypfi.MuIriimptjpaucorutri piorumcommertio benefruunt. Ideo promittit hic Dns feparfurûquincp ciuitatibus, fi inuenerit tantum lo.iW'* ftos in eis.

cognofcir rem quàm procedat ad iudf cium,ut ante didum efiin lapfu homi nis, in uirri Babilonica deûruéda, Qiio exemple docet: indices quoP vis

quot;'5 homines ut pn'us remcognofcant iudicér, ne^? impetu adfedus, Pto relatione unius partis tantum, ■udicent,

Obferuafamiliariffimam prompt!/ î® ^udinem facultatem Dei, erga pre 'ätionem Abrahx,amp;^ cuiufqj fidelis.

Eanirationemferuat Dominus in î» fuis iudittisjprius uidct cog jjofcit quàm iudicet.ita quocf? nunc ni cognofcit Germaniam, per fuum benignidîme corri parûproficit,fequet ergo ue/ fuo tempore amp;nbsp;breui,uindida jJofniniperTurcum aut quoduisaz *'udmedium. Tantum de hoc capite, '•f hofpitalirate Abrahx, SC interccdï cnefanflorum/equirurdemalitia So «otnorutn 8^ fubuerfione eius,dehor ’ïndo iuditio eius.

Occaput infignem hiftoriart* cotinctdc incendioamp;^fubti^'’ fione Sodomorum, unde cer nitur horrcndum iuditiS Dei de pec/

c3to, quod exemplQ fpin'rus fandus uniuedo mundo prxdicac,ut alieno penculo et damno cautiores fimus de uitemuspcccatum,ncftmilitcrincida« mus in sternum indicium Dei. Nain hxc eft forma nbsp;nbsp;imago perpefui iudi

ctj Sc damnationis. Sed quia mundos liuiufmodi negligitj'deo accumulât fuper fe tanto grauius iuditium Delt;‘ * Loth no plebeus fuit,fed magiftr^/ tus honoreinfigniSjfedebat in porta* hoc eft,iudex fuit ut poftea fequit in textu.Et proculdubio Loth fuos So^ domitas admonuitemendationis,fed nihil profecit.

i Hoc caput tribus conftat locis. i.Hofpitioangelorum* z.Educhtme Loth.}. SubuerfioncSodomorS-rrt tnus

^''^fnarradonem tiimultus.uiolêti«, f.jF’äJculini concubitus.que eft con^ ^'^’tatnalûia.

gj^^ödomaeft forma jplanc fubuerftc 4. .''^fperatx reip.SC regiminis, ubiQf . haben« funt confradxjnulkim pcccatum,fed in confue

^-oth cft ex iudiciim ordine, fëdetin $ rprxftat fuum officium, fed nul/ ’’Runtur caufe,atcfi ipfc (olus fedec

fomno SC quietidicata,ip/ « ^fetnprx crapula ÔC libidine non ‘Unt dormire , nec alios dormire nuit’ nullx hic ualent leges, compe/

ardes impcrum fa du nt, lïruiïntj forci perfringunt, idc^ non uiilgan' file/ beo , (ed ipff magiftratui Sé iüdid Loth.i.Peta,

libidinantur,arqjhoc pratter natural^ tafioncm,mâfcuîïna Venere,cpmiJCä peccatû appeJJatnus,hoc eft adeo fixf dum ut etiam nominare curpe abominabile.

Cxrera genera Iib/dinum aduheri/ iun,itice{ius,fornicano, adeb ualgs/ ria tuerunt ÖC. conCueta uri'pfa frequct tia fafiidiiim pepererat.Exarferateo/ rum libido in hos pulcherrimos ado/ lefceresjbis uolebancabiiti, utinquit ille Terentiahns adoIefcens:Txdec harum quotidianarum formarum,bec noua figura oris.lta hic quoep repadi ancfiliasLoth^

Jam poteris huiufmodi ßagitia ad noÜri feculi homines, ad corrupcos moreSföCrempitblicamconferre. Et uide/

Wdebisinmuln's nos Sodomitis effe ^^utparandoSjaliquando détériorés quot;iluxujuokipratibus4vixuria,fornigt; ^fionïbusjincontempru uerbi Dei, quot;'omnis generis fceleribus ad faftigi j'l’^ufcptieniffe. Magiftratü nulla fee ''fspiiilirCjhabenas reipub.plane re/ *^5terc,imb deqcere.Liuétus eft effre/ '''SiOtnnes ordines difturbati.

. ut generis Loth ridiculumfii/ ''^efubuertandaSodomaJta no/ “fisridieulS eft quoties cominamur ptïfagirrtus futuram iram SC furo/

’^Domini pér Turcam aut alia me '‘'’•Multi uilius böni catifa bene fru3 '‘quot;'j feruâtur, ideö lubêf fecS educerc ^'nerisjparcitur ÔC toti ciuitati Zoar PfopterLoth.

. Dominus fuos non deftituit, nouit n •'’oseripcre ab imminente periculo, S^oeSep modo, hoe nobis debet elle 'ƒ at{o,in medijs his malis, amp;nbsp;futuris P^ficnliSjdebet^ nos eonferuare in ti

igt; Imago eft horrendi iudtcri Dcgt; »lernxdamnationis, fubucrnoSoflO mo rum,cuius exempla fimiiw funt mnes nationesjquac propcerconteny ptutn euangelijjfcilicct per Turcâfuo ucr fx,Sy r ia, Aegy p t us, Grxcia, Hun gariaAc.

t4- lam fequitur hor rêdus cafus,ôf pfC C3tufnfandiiIliusLothamp; filiarn fu9 rum,quod non eft minus quam Sodo mortim Qiiid hie prxftatLoth Soda mise* Necß hic ualet excufatio filiaru de opinione totius orbis fubuerfi,ne/ que excufatio patris de ignor antia.^ Huius pcccati caufa ê opinio filiatiî» amp;nbsp;ebrietas prxfens • Ecce c^ peccat opinio prxter uerbum Dei.expedaf/ fent uerbQ amp;nbsp;iuITum Dei j mânifentc^ in Zoar.

Tomitas ßdit ôd Loth reruat,utrofqj ^oseodcmcrimine. Scdhoc difterör* ^domitxfunt tcmerarq peccatores, I •'O'hcum filiabus fcdudi opinione, 'gnorann'a peccâtjdeoq; angelos ®3tnnauit, homines ad grauam recC'* KGen.,.

I^eemendationc mundï dcfpcrata f's eft, nullam admittit admonttioné ®^f’ncndationem,çquf ut a principio ’’^'^ndus non credidit Noah,Sodomi/ f^^oth.ludxi prophetis ante captiui

Babylonica . Dehtnc Chrifto ^spoftohs ante finalem amp;nbsp;abfolurâ '''uaftationem,neqj utAfiaticiô^ grç ^äntc Turdcam dcpopulationê. Ita nScfruftra admonemus miindü e/ ’’'fndationis ante finem mundi.Qitic ptopter cledos fit.

refpidtin hypocritas, aut ad hm'us ui txdelitias,fimiles illis gexdefertore fpiciebanc in Aegyptu,et affedabant olJas carnium.Recfla igitur feqiicndu eftucrbum Dcj,quocuncpduxerit.

i9 Mi'randumcft, Lothpoffcinebria fi poft ram horrendum fpeÆicuIûin/ cendtjjtot ciufratum’, poft amiiram lu xorem.Huiirfrnodr exempla ïapfus in fïgmïim farïcftorum, fpintus fanc^us in fcnpruns prïdicat, amp;ob oculos ponitjïïon ad fmitandum pcccatü, ft“ nc defperemus lapfi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Vxohs Loth meminit Cbrid^^s bu cx «7.ubi fiorratur ad fugam in obCidi onclcrufarem,ne fimul pereant. Nam fi quantfo exardeftit ira Domini non tü deprecandi locus. Ita quoqt noftri admonendifuntad fugiendum impe/ turn T u ree, nam eft ueriffimaira Do/ minijSt' fuifuror/s inürumen[nm,qno Cuosingraros Cbrifiianospunit,^'^ uerfus qué nuHa uaJent arma, nee Do minus

1 minus dat fucccfTiim tngratus nobis» Inhocincendio fimul pereunt re/ §cs,iudices3fcnes,pueri,infantes, utc • fini, iiirgines, ones, bones, herbx 2C îfboresjxque ut in diluuio. Tam hor tendaeftiraamp; furor Domini fi quan '^oexarfcrit, ideo caueamus pecca/ film.

. ^™piorum filq funt de cadcmmafTa « quot;’’Ptetatisjfimiles^fuiffctfuturiparê ■ î'’mfuorum fi fuperftites manfiflent,

^iiis incendq mcminerimus quoti' ij ’^ctcberrimafulmina micant, quoti/ '^“idcmus ciuitatem conflagrate.

^^fiodinquit Dominus pluit ful/ *4 ß 'gncm à Domino de coElo,ex Wï funt difcretx pcrfonx fandx .‘'’■fatis,Dominus q ambulatin ter/ xft cum Abrahâ, qui ui/

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoccapitcfii^^^^

gL^^i tcUjUbi Abrahâperegrfnuî fiiff in Acgypto, pafFus«:!? rap^“'” uxoris fuxab rcgc Aegypti.xquf^^ hic ab rege Abimcicch, SC quoinodo ipfI ƒ It diuina dïfpofïtïone reiritu ta, gt;' Ixfa pudicitia,

Ccrtehi'c magnum exemplum 0^® dienn'Xjfidei amp;( pahentizin Abraham defcribitiir,rclmquit patrium folSgt; m ce» tis fedibus iiagafur,uaria pcriculaj infultuscp imuriarîî perpetitur,adeo amp;: uxoris rapfum tones,tantumpro/ prernomê L)omini,ipfolt;faiubêtcÖ^ uo]ente,Ô^ propter promifîîoncm de benedido fcminc.

Ecee qiihm Domfnus tentât,æ ah/ îiidità fuis promifTionibus promifit ^enuinum amp;nbsp;hxredïtan'um nh'um cx Î53ra uxorcjcam hiepermitrit Domigt;

4 P H o R I s. INGE N. )97 ^’«»brapiab Abimelech,«a ut po/ f'usadultcn'niis filais fiiturus uideaz ^^quot;■c^gcniiinus.Hxc omnia poteft fii Ebnere Abraham,fide confirmatus de ‘innutabdicerta promiffione Domi i^iCeruisdediuma prouidcotia, qux ira fit moderatura ur nrhil fiar cô ’'■’riiim, nihifq; impediat proraiffio^ *'f’’iDci,fcitcius rei ftmilemfadam

Oportetproculdubio prxpuichr5 4. WcHxoremSaram,quod ipfaïam ’^ttrepita anus nonagenaria appeti/ ^winuxorcm non a uulgaribus,fed ’feipforege.

Apparctacfifuifletmagna faeib'/ ^Icintas, ÔC negligentia in Abrahâ lt;11100 ita permittit fuam uxorem rapi ptoqiiahoneftus maritus,uitamda'' Rtin periciilum.

Refpondeo,Abraham fuiiïcomni um honeftifl’imum,piifl’imum,amp;^ for/ Mirimum uirum qui antea 7 reges pro

fuga lift predâ'qj abftulit fupra, i4.ca/ pirc.Qiiod autem hfc ÓCante propngt; am,camt)j charïlïimam coniugem per mitti'trapi. Caufa ponWmaeft crga proinijrionemDomini,qui pro^ mifit fibï bencdidum fcmenjamp;^ hxre^ ditanatn ferram Chanaan, ideo pad'' fciturcumuxoreut appellarec^funï frarrcm fuum,ne occideret fi ellctoi^ ritus, nam fi ocdderetur non potuil fer procreare promiirum foboU. Qd autem interim rapitur i!xor,id accipd quafifpolium uim SC iniuriam,pariter in fc in uxorem. Committit^prern Domino qui dédit promilïïonem,qiM iufllif egredfqui hadenus cuftodiuit. Irem reges funt qui rapfunt uxorem, contra quos nihil potcft,inquorSter ra hofpes eft. Ab alio qiioquâ plebeo nequaquam paiTus fuillet.

7 Hadenus Abrahâ in Mambre qux ed Hebron habitauit per aliquot an/ pos,iam autem emigrat ÔC commutât locum,

locum,ufcç Barfaba fines tcrrx Cha/ gt;iaan,certe no leuem ob caiifam, quia uiderat horrendum ilhjd incendia totalem fubuerfionem toe ciuitatum 'itPuljCxtcrretiir, et timet ne Ôd fimilc tontingat fibi amp;nbsp;cohabitâtibus ,quo/ tutu mores 6^: uita corrupta eft xqiic Jttoodomorum. fttpoftquamhabuif “bertatem habitandi in terra a Domi toconcelfam etmandatam ubicunc^ “'Het. Etpoftquam uix euafit Loth, 'tgocurat ipfc quoep deeiiaiione, no “ult tentarc Dominum.

Quçritur,3n liceat cuiuis mutarelo 8 Jûiuxta excmplQ Abrahx.Rcfpon. Haulusiubet quocR inea uocatione, 9U3uocauiteum Dominus, manere, 7pfal.}7.iubet inhabitare terram SC quot;tfideuiâum quçrere.Chriftus iubet ®bireubi nos no receperint. Licet er/ gomutare locum pro ncceffitate, no pto iioluptate Si arbitrio.

cÔtigerit hoc caput enarrat, cuêttim ÔC Dei difpofidonem, ncmp^ Abrahe diripitur uxor ab Abimel^b hoc eodem anno quo nafcendus en^^ Eromiirus filius hxredicarius Ifaa^*

)ominus erudir, prohiber, Si corri/ pir. Abimelech is reftiruit Abrahx fn am uxorcm.illxia pudicitia cum mag na gratià Sr^muncribus.Mirabilis De us in fanr^is fuis.

•o Ifaac magna ex parte typus eft Chrt ftijConferemus igitur utrafq? hiftorû as. Poftqu'am Dominus diftulic pro/ milljonem,amp; Sara fenefcit,cxccdifc^ artarem pariendi, ira ut defperata res eratdeSara.. Dominusrenouatpro/ miiïîoncm, cxprimircpccrtam perfo/ nam,Saram fore matrem promiflîfiltj arrp hoc eodê anno. Ecce quid fit Abi melech abripit Sara ôi apparet, acfi ex AbimeJecb conciperet non ex braham,Äf fi nafccretur filius, putare

A P H o R I s. IN GEN. 40» genuinus fed adiilten'nus fi hus, fpuri Us.Qiiid hicAbrahâ cogitauen’c,quo gt;iiodo fidem fuam ex‘’rciicrir,quomo ^oDnm sdiTionucnt promdfionum, tluomodo pcatus fit Onm, facile qfqj poterit expêderc. Dns tn rê ita difpo omnib. corefta-ö fit Saiâ ftiiffc 'otadlâ ab Abimclech, SiC filiS qiiern Jf^'Pâi'iturajnon cfl'c ex Abimclech, '^dex Abraham.

circa ChriftngeftSeft. Dns ’ ^Wimadiftulit^milfionêde dâdo ^'æia,ufcçdQ progenies Dauidica plane exrirpata di. extincfla,dum J^’^Ppulfa a Bethlehê p Herodéjom ”'’cViâ fere dcfperarêt de Chrifto ex Ï l^nie Datiid nafcëdo,quéiam pura ^^^abHerodis filia nafeedn elle,poft ^,’Pfehabuit uxorê de tribu luda.CS '’^fes iam erat defpcratilTima Dns g /Rdûadnuntiat uirgini Marixeon/ ^ptutn Meiïix de fpiritu fandlo. Ec

nirutcrojeccelofeph offend/t gram'/ '' | dam fuam fponfam Mana, putac util/ go conceptum,planeadujf£nnumpu crumcfTejpararcpideo abJtum, donee abangclomelius edodiuseft. Quid putas lofeph inrenm cogirauent.

gem Afarahae.Dauid quoep rapit legi tunam Vn'x.AbimeJech nefatelTcle gitimam, pufat cfTe fororé Abrahï. nbsp;nbsp;(

Dauid feit elle Jegitimam. Ideo Do* minus eohibet ÔC erudit Abimelech, Dauid non item. Abimelech peccatî eratex ignorantia,Dauidis cratuoJS/ taoiim. Dauid admonebatur 5gt;C retta^ hebat Iegcdiuina,natura:, ôf propria cofeien tia. Abimelech admonif us pee nitaic,Dauid confeiusperrexit, Idco Abitrdech abfoluitur, QC Dauid gra uifTimepunitur.

*f Maritus non habetias repadiandi uxorem,propter ftuprum uiolenteril Jatum,accipiendum eft qiiaft latrocini

Uuitx abrcpta eft fua uxor .lea Ag-* Jtsabducenda in lupanar, proman»/ ‘«fto lacrocinto habuit.

Contra autem qui confeius eft de ®^ultcno uxoris,difti’mulat Si. defenz ®gt;Umó proftituir,ftcrtitcp uiuenre na/ 'Ojisneqtiç operculû et patronus eft, inter bonos uiros habendus, ( '^0 omni honefto officio exuendus, Pfo fcelcfto habedus, nam reus

Ecfequam ui'gil cuftos tutor eft *5 yfus fiiorum.Contra quam feuere in J'^atfornicatoresSC adultères.He/ -Dtae.q.

-PropterfoIamSaram,impotentem ’dt Âbtmelech, prohiberez omnes Sfîuidas parère,8Cc.

^brahâ appellat prophetaq) habet »7 •piritQ Dcijcft concionator uerbi Dei *’^fuafamilia,prorogatuocale uerbS

igt; Abimelcchexpoftulatjcum AbrJ ham de deccptione, dum appeliauil uxorcmfuam fororem, ßmultpindi/ cat fuam innocentïam, inftidam, fe nequaquàm concupiuiffe uxorem alrerius.

ï9 Abraham défendit dC cxpurgat fe, nequaqubm deceptionis caufa fecif/ fe,fed caufa necenitatis,flt;' perfciiliui tSjnecmentitumefîe, quod appellet uxorcmfuam fororê, quia ucrinîme foror cftjfimulqj reddit caufam huius appcllacionis.

lo Reconciliant utrinc5,enis funt ccr ta teftimoniajdata munera, qux tcfté tur pudicitiam Saræ,iuftitiam Si igno rantiam Abimelech.Et quod.inquit, ipfe feu ipfum donum crit tibi uelatné oculorum, hoc eft ipfe Abraham relt; fpondebit pro te, amp;nbsp;defender piidicû ham cuam^quod teßaca mea innocen/

Mofes hic Dominumappel/ wafortitudine,quod eft fort is zelo/ ^Mefenfor^ tutor fuorum, ut eft *^gt;21.105.Mo permifitquenquam no/ fffceis,fed con ipuit propter eos re/ Nolite tangere Chriftos me/ °Samp;inprophetasmeos nolite ma/ quot;gnari. Hue fpedat hiftoria Sufan/

Abimelech gentilis, attamen fan/ 1’ ”“s^iuftuseftjCOgnouit DominS, puitiusÄ;xquitatem,itaut etiâA/ ®faham eius opinionc et fam a perfua *us illuc commigrabit. Is inquam gen JJjs prxftat multis nominetenus ^hriftianis,qui ctiam fceleris confeq, ’’*«*1 abftinent à turpitudine.

. Abraham intercedit amp;nbsp;orat pro A/ tgt; ‘’'P'ekch.Dominus exaudit, Si refti/ J^itualctiidini Abimelech amp;nbsp;oes mu “^rcs. Omnia faciunt pro Abraham,

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ui

«tinnofcfcatpcr/pfum ucrus Detis^ uerus^pcultus Dd,atcputf3nto fiat celebrior in terra, omnestpipfum mc tuanfjCaueât^p ab iniuri34Rom.9.Sci/ mus quorU'am diligcntibus Detim om niacoopetantürin bonum,

»4 Abraham rufiinec fe inter gentes inter impios,nô poreft omnes ad pie/ tatem conuenere, fLidinet ipforum in iurias,ccdi[ uiolentix impïetati, ha bïtat foIus,feorCpm in CeceiÜJ, tandc ipfe hxreditatecapit totam terranijiii xra ilhid Cbridi, Matt.f.BeatimiKS, quoniam ipCiha^editabitnt: terram.

35 Vt Dominusmultos corhpuit pto pterSara,uoletiies ipfa abutiJtaDo» minus rhultos hxredcos corripaic pter Mariam, uolentes denegareenw uirginitatem.

Reges à regendo adminillrâdo olim didii fune,nee fuerunt adeó poiê res óf populoft' ut nunc, fuerunt fcre per fingulas duitares 9ut(u[nüc)prx fedluias,

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poftqu'am Abime

^Hat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Barfaba apz

Æ^ttnadmodum(îropferSaramoz zt ’’s uter( claüdScuf, ita propter V«r «I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnes foemelz

Ribus pn'ricfpälibJods hoc i caput confiât,id efl,de natiuiz ùtclfahac. 2 De éxpulflone ^’Rîtcumfïlio. J DécôteritioneÔ^ ^nfeederatione Abimelech c3 Abr ä nam.

X ^ominus fidelis efl amp;nbsp;uerus,feruat i ’^’promiiTa, quantumuis diu protra **'*tgt;8C quanto font maiora, nobilio

ra,SC mag is defiderata,ranto longius prorrahïtjUt fidem noftram excrceat, S)C utcum acceperimus fint nobis tan to chariora.lta hicde lfahac,Chrifto, amp;nbsp;uitafiituraagit.

ï Ecce iam tandem dafür diu promif ftas Sc cxpedatus hxrcditarius ilk liuSjin ciiiiis femine feu progeniedan dus erat Meffias bencdidum illud fez men,in quo benedicerCntur omnes tri bus terrx. Sed uidequantx tentatioz ncs,pericula,falfx opinioncs intercef ferunt.Ideo uere commendaturhiche roica illaconftantia fidei Abrahx.

* Dominus in hoe Ifahac per omz nia plane prxludiumChriftiaggt;c,0z mniaqüe refpondent de dilatione, expeaatione, periculo, ÔC rifu paz riter credentium’ infidelium. Fiz deles rident cum admirationeamp;^Jgraz tiarum a(fiione,deuirgiilis partu, de Chrifti noftri miracuIoGs fadis ,non untum iuxta infirnios,fed.erga totum genus

gtnushumanum, in articulo fiiftifiça tioniSjdemorrejrefurredionejUitaac« i«na,amp;c.Impij rident cum côtemptu hunccrucifixum Deum, amp;nbsp;nos quod.

•ntalemDeum credimus, quod fpere •iiusuitamxternam.amp;rc. Itemrident omniadonaDeiinfiidelibus. .

Abraham in ablatione pueri appaz conuiuium, proculdubio ex more ^“sgcntis ÔC terrx,parat fc ad homiz •'“I’iconfuetudines ciuiles, quod prx ’^’piunt omnes fanientes faciendum, foto tc para,cum fueris Romx Roma ’'ouiuitomore,attemperate prxfenz. tibus.

Saramagnificeprxdicat Domini ® ^eficia,cuni rifu 8i. admiratioiie, ■x/ Wutuirgo Maria in Magnificat ani ’’’’mea Dominum,amp;exultauit,amp;f c* ' enim ex hoc beatam me diecnt oz quot;’nesgenerationes.

agiturde iure bzredicario,SC deiurf fcruili. Myftfeede fïdelibus, ÔC iußin arris.

mm,nam fuit ij. annos natus in cirdî ciiione,dehinc ab anno natus eft Iizgt; chac, ts drciter duos annos laAatut cft, poft abladationê cum iam loqui poteft ÔC colludit cum Ifmaële, irride tur ab co, proculdubio hic ilium prlt; fc contempfit de primogcnitura,aEta/ tc,amp; prxftancia,itê de ridiculononw' ne.

(de huiufmodi concemptu ÔC iniuria) et cogitât,antea eius mater,mea anctl la,deridebat ÔC contempfît me prx fe, quod celTet foecunda, nunc idem facit ciusfilius ftiiomeo,id mihi nequa^ ferendum cft, ego fum libera Só filiu» meus liber,ergo fumus hxreditartj. Hagar eft ferua, 8C Ifma'él cft ieruu» quantumuis ab Abraham natus, non

Wium ex fe natum,attamen iube ^^faDeoacqiiiefccre ,namparat hic '?utam prxkidium de fuo populo ƒ wis ctedentibus, amp;nbsp;iufticiartjs, fi/ ^uhnlùa familia, ÔC quid tandem de futurum fit ,nempe hi eqcianz

. “uiuslodmyfteriumô^ allégorie « .’’•sproprie ÔC copiofc tradat Pau/ 8dGalat.4. Ifinacl eft iecundum

8c nsturam ex ancilla. Ifahac ‘‘‘ftoindumpromiinoncmS^ fidem M},'^’'3.Ërgo prrftatifahac, Ifmaé ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft ex lerua feruus. Ifah ac eft

pâtre. Ifmaël figurât legales '^'»iciarios inferuitutelegis.lfahac fi fideles,credêtes promiffioni de ^Wifto utrofque ex Deo.Sed in hoc

ifi’l' P E r. A k T 0 P.' ' rfifcrcpant,legales ioftidarij non fi3gt; bent promiWonem hzrediraris nx. Credences habentpromiinonttn

fldem. Prxterea fumdanj funt fu/ perbijfaftuoffphilauti iniurias con/ temnuntjirrident credentes prx fc?-* dcoî:^ tandem etjduntur et tantum do na hums in'tx acdpiunt,eacp eft bene/ didio ipforum. Credentes panunfiit fhiuriam di manêt hxredes. Saraautê quxitarcmdecernit,maternoftraeft ,, Ecclefia, idep Dcfminus approbat.

Ter tins locus huius capitis eft de F(xdere Abimelcch 0^ Abrahx» n Adeo Dominus äuget benediâto/ ne fuum Abrahamum Si amplificaf» 'utipfummetuantSC uenerentur non tantum pJebei/ed etiam ipfi reges. ■ Abimelech uir bonus, honefius Si ^ertus efl ; recipit hune peregtinum Abrahamum non tantuminfuamter ràm,red etiamin feedus, doceenos Ht peregrinis fimus faciles, benigniôi ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;benefiet.

, * P H o RI Si INGEN. 4ir' g^''®fici.Qu0niam Domini eft terra, ^•cuticp uoluerit tradit illam.

./'Mtaham^cgrinatcrra uticutfua 141 patria eft,ut f^ibus»quor.Tandern peregrinail ^^ta fit fibi fuis'qi filqs hzreditaria. ^^braham cedit omni iniurizamp;^ uin ‘Standern, fecundailludiBeatimites ^^lam ipfi poflidebunt terram.

I numfalutarisdodrinzdeim' 8- molationelfahacjö^derepe/ .’'^promiffione benedidi feminis,cu, '^^bxcimmolatio c figura 0£ imago. , ^»ehiftoriabifariameftaccipien/ '‘^jnaturalitcr,ÖC myfticedeChrifto. Qiiammirabilis eft deus in fandis j'

'^s,Dominus hûc liahac plane uult ^^Efiguram Chrifti, S)(. fandis patri/ ‘’^siniieteriteftamêto imaginé ppin l^ftjUnde futura profpiciant de thri ‘‘0 uenturOjUt in his fidem fuam excr

♦ EcceiamlongeantcDeuspro*quot;';* rat Abrahx fîlium hxre4gt;targt;^gt; ctim longts Ôi opratis pot» cxpcâv Herat. lam cum habcGDomi'nus P”^ ipfum auferrt,inipra flormtißiiMOC adicatiffima xtatc. Ifpiaele i'am pnu» «edoj'ta utnuliumreferuet fiUS) P’J rarip fuis fpfe uerbis abjudere, demu* tiplfcanda progenie in infinitum. non uulgari mortis genere, f’td pW ipfe debet effe mat^ator Cui dfleaifu^ mi filtj.Qiiid bic putas cogitaritAbfi bamc'qui^ inquhm Sarat’quomodo y qua trutina penfarint promiffionem, a omnipotentiam Da, ÔC fuam erg9 ipfum obedientiam;’

f Necp hoc in tongum difl«rt,amp;r deli^' berat, fed mox prima lucefurgit Sii properat.

Nec minus tarnen prius uerbum de benedidlo f cminc,de multiplicanda geniesde pofTidenda terra firmiilime retiaeh

A P H o R I s. I H GEN, 4tf hoc uerbum de tmmolando quot;'•oobedientifTunc exequicur, cuenz committens Deo.

«anobifcóagit,promitn'tnobi'su» 7 ^*ternâ, interim tamê morimur 8C •’'•'ftfcimus tarn longo tempore. Ser J*?’ telinquit retro ne impediant re ipfum. Ah quam libentifTime 2*lt;^Kl(nitteremus utpoterimus nos quot;ontfteexcufare.

, Confer ad hancconftantiam Abra I quot;•jnoftram inconftantiam, quam Ic/ foeminei fumus quoties ex mul ^’fiJijsjUnus languefdt ÔC moritiir, 9^tmnos non occidimus, fed quam Jl’cidilTime morit,amp; nos tantQ pro/ • ’’iniusfic fequitur Hinus,multis alqs ^oncomitantibus, ôi condolentibus.

Exhocegrcgtocxêplodifccrede/ • ^us ueramobedientiam, ôd incon/ «ïntiam, Si^ propter Dominum om/ Wî relinquere, poftponere/pirituali •Q niadare fiC offerte uxoremjilios, Dd $ dtuittas,

diujfias, honoré, in'tâÂT nofipfosnW iuffcrit Dns, Matt. lo.Rom.n.Ifaaö ufdet potiïTimam partiale caufam crificij ludïmam abeffejideo quprKU' bieft iiidima holocauftic Qiiameiu» animufli perccllucnt iHterrogatio ill« filij ad parrem familiarilTima.

«o Óbedientia cft futnmum facnfioS Domino acceptiïli'mum,ut c obe^i entia Abrabxjfahacót: Cbdii‘gt; Coa tràjinobediéfia eft fummûpeccatum, Qc abominatio Dei,propter qua Deo nulls faenfidS eft acceptuin,iniô rflK dt,ut in Saul otienfum ell, t. Reg‘‘i*‘ Melior eft obediëda uidimf • weo/ qiie Dominus reijcit omnia holo«o/ fta S)C uidimas ludxorum propt^f lolatrii feu inobedientiS,

1»=^ HocexépJoAbrahxabufïfuntpo ften idololatrar,qux immolabaflt os fuos dxmonqs non Deo, quamuis ■■■ Deo, fed prxcer uerbâ Dei^ lerem.}i. Micb,ff,lephte filtita obi^'

^olhtto AbnthifCrJfahtlc dJChri/lunt. ^'ftoria Abrahx 8gt;C Ifahac çft typiii ** ^^ïóCuchfTimaimagoucteris tefta/ quot;’’ntideChriftOjin quo fe patres per

exercèrent, unde SC multx pro Pnttii defumptx funt. Non tdeo Icui ’«taufa ,necioCo,nectemercitaDns ’

Abrah3,fcd utpludiöagatin ue *f'teftamêto,eor5 quxin nouo tefta uere realiter effent ageda in S^fifto. Sed q? differt imago a uiuo ”'gt;winc,Cxfans effigies abipfo Cçfa differt hec fig^ura lfaac,a Chrifto .^Ifahac erat loge ante promiffus, ^Uïis diu diftulit promiffionem, do ’’'cfeciindSrationê defpatares erat, ^^oniä Sarx ceffauerantmuliebria

erat emortuus. Ita Dns diutif '^.pmifit dC diftulit ChriftS uf® d3 Panedefpata res erat dedand o Chri jgt;3^,pgeniesDauidica erat uftç ad •

VtIfahaceratiuftxxtatis flam’S’’* ■ tudinis circa n. annos dû offerrctuf» I'ta Chriilus erat iuftx xtatis homOj^ tequam immolaretur.

Dum Abraham fumme deledaba/ tur in ftlio ICahac, fperabat in co mag nam pofteritatem.Ô^ progeniem, tCjgt; petiuitcRin eo m^nincas promiifio^ nes Dei de terra Canaan poffidenda, ÔC de dando Chrifto in eius prog^^ nie.dum. inquam ita delcdabarurj'ui fus eft offerre filium. Ita quo^ efipo' pulus ludaicus plané putabat huncR lum Chriftum QC rcgcm^iorè,üokbât quolt;ÿ Faccre regem, loan.ff.Itcmfum ma cS Jxtida S)C iubilo die PalmarS in lerufalem introduxerunt/unepaiTus ÔC mortuus eliCbrifias.

AP H o RIS. IN GEN. 41# “oscum Aiïna ne impcdirctur opiit ’’’uioIationisjitaquocpChnftusrcIin quot;nbsp;'l^'tApoftoIoSjimö probibet Petra ''‘^'defcndat.

QpttnadmodumChriftuspatrcro it pU't de transferendo calice,! ed rame ''^ndum patris uoluntatem,ita pro/

ft ^Deus pater nihilrefpódrt Chri» »» pitafortafle nihil refpondit Abra/ przcepitôi ^nauitjobfequere mi fili.

Æ^einadmodum Abraham,pattern *® induit, itaDeus pa/ p, Pstrcm exuit amp;nbsp;iudicem induit in ^*ÇftoofFerendo.

lt;lil nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;unicfi QC *•

** . Tanquamlfahacfeinpatn'smaniw tradidit nolens obiatuseftpetol^ dientiam. Itaquocp Chriftusobedi/

■ cns patri,uolens oblatus eft,Ef3.$J« VtIfahacimmolaturfiC tamennia/ net uiuus ÔC pro eo ofFertur arics.

34 Veilin'poft immolationémuiuit lia hac,ita poft mortem ÔC immolation^ refurrextt Chriftus, Sé nobis omnP bus uita reftat poil mortem ÔC in mot te.

*5 \ (^odhicfacitAbraham,idopott tettaicere omnes Cbn{iianos,fete,5^ chariflimafua, uxorê, liberos, opes, honores offerre,Rom.u,Matt.io,an te in morte fe fe uincire nbsp;nbsp;uincere,

itr Qiiemadmodum non ram facrifi/ ci'um quàm obedientia hic commen/ datur, ita noftra obedientia plus placet

Dco,qu'im ulkirrr facrtfi'dunj. K^emadinodutn poft illaitiobcd»/ ''’tianilarga bcncdfdio prointttttur, iJ^onunus omnibus obedientibus p'^edicct. b't Chrifto contigit largiO j.'’’i3benedidio in omncs gcntes poft obcdicntiam, Efaiae sj. Philip/

aOtum hoe caput narrat fun«/ • bria Saræ,amp; habet duos lo/ cos.Primus eft de ludu Abra

, pumuixitSara nullum ueftigium a ’M proprium, iam cum morit pro p'Umlortitur locS, quod indicat nos

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ grinos,

grinosgt;poß mortem autcmnos ucnïgt; rc i'n noßra propria. Et Deo plus elle curzmorcuos qiiam uiuos.

Deflere plägtre licet nôs noftroi amicos mortuos, amp;nbsp;ipforum benefit cia enuinerare, quibiis iam in ipforu morte orbari fumus«

5 ita bic Abraham planxit fuam Sa/ ram,de cius pietare,fide,obediétia,pM tientia,cruce, quomodo cum ipfotu/ giens idololatriam Chaldaicam prô^ ptè obfecuta efl uocationi Domini,rt pacienter pertulitmoleßias profedio nis, peregrinationcs, mutationeslo/ corüm,pericula pudicitix, apud Pha/ raonê oC Abimelech iniurias Hagar, eabp omnia in Dno Sgt;C proprer Dotni num. Huiufmodidebenteßenoftr« orationes funèbres,in quib.debemus recitarc beneßeia, oßieia, egregia

(Id nos facere pcipit Syrach.js.) p^^onftantiâ Fid ci nortrorum in,per, ^Pfopter Dominum.

ƒ D3bitandum,id nanc^ illi gratis co a Domino promifTfi erat, finit fibi fuiscp certum Suf propria

I ^'tn ad requiefccndujubi quiefcant ‘^ooribus amp;nbsp;molcftijs fuis in hac pe ^Sdnatione.

^'hilhabemusproprijinhacterra ® P^gtinationiSjfi quid habemus,c0/ dfumcft.Pofthancuitam autem uc

'n propria in ipfam t erram pro ^'‘[utn,inucram ilia m ôf atternam re ÄDebemus ergo in Domino quiz ntftes non mokftare calumntjs. His foetnus nos confolari in hac pere

Nouns homo Abraham aufpicafu rus nouuin populum in terra promif/ fa refpieiebat in promifTioncs Dei,amp;£ emit fibiproprium locLim ubi cum fa is poderis requiefcaCjäC ka neceiïita/ fc funeris coadius poîTidet propri/ um-

to Graruitooblatamfepuhuramcuin granarumadiione recurat,ne,quod iam ex gratiaa prxfenribus concedi/ tur.debinca pofieris injniuratagratia denegetnr.

ft Pij eôiundîi in uita Sf participes grs tixDeiSc ßdeinolunt quoqi parrici/ pcs effe requiei 3d ref jrrediionis- Ec poiîquàm in iiira fiigerunr confortii impiorum 3d infidelium uolûc quoc^ in morreillis comifeeridea lacob etio fepb uohierûr träsferri ex Aegypto.

Abrabâdiuina indu/lria adeo pro feceratSd gratiam cum ipfis cerrxDo minis inierat, utetiam principemDo mim appellarinbEam induEriam ope raiuf

Abraham kgitimis iititur contra/ *gt; lt;!iibus,ne quid cauiilentur aduerfarij»

I Idmaximedecet Chriilianos imitarû ! Sidusuakbatquarta parte aurci re/ 1 nani.

I Emptoagroamp;folutoprècioiam 14* Poftoexequit iufta funebrta l uæ ch a jffitriïSara-jtecondit in proprium fo ubi in Domino quiekat expe/ r’tktam refurredioncm iuftorumj ’•’nouilLmo die.

^onorificafepuîturadccct Chrifti eft fux pietatis extremum te/ ‘‘'’’ionium. Contra autcm impq ignó ’’quot;’’iofa fcpuitura fepeliantur ad refti fux impietatis,ut Abfalô prô 'faills eftinfoueam. i.Reg.iS. Sedez L'3s!cpukura afinifepeheturjeriii non obedierit patri matri eius ^quot;li corui ad flumen cftodierit , id /’‘gnominiofamorte peiibit. Pro/

Eiurmodi fepultursm clefia in piorum intiis funebnbiis, peripfas cercmonias declarac löngc meliorcm conditionem efTepiorSde/ funó-orum quam uiuenciain,namho ftes hinïis Si future uitpruncfijperati, idco'q; triumphale ucxiIJum albumfu fpendimus,puhamus campanas,inda imus prxdofas ue{les,ceIebnpópaSd cantu dedudmus funus, recondimus amp;reponimu5 in dmireriofeudornngt; torio ubidormium in pace 8^fpcfiitu rx rerunediionis cumomnibusfan/ dits.

*7 Ideocp conceffïo honorificxf^piif^ turx debet Hare apud Parocbutn, ab ipfo debet pofiuia n,qui habet cenum tetiimonium fidei Sd diffidentixcuiuf que,

18 Locus Tepulturx apud ueteres erat in cuiufcp arbitrio,repeliebat quifque iuos mörtuos ubi uolebat in fuo a^ gro aiithorto, JNunc autembabemus

APHORIS. IN GEN. ^^7 ttrtum Sc commun cm locum fepukii fæ,eumcpdeccretelTefecretum ab ho •minibus, ÔC non in medio uiuentium. iudxt fuos mortuos extra ciuitatê fez

I Oportuit prius mori qu'am Ifaaco ädduceretur uxor ex longinquo. Ita cportuitChriftum prius mori qu'am Wicaretur Ecclefia ex gcntibus. Aut oportuit Synagogam prius mori qui Ecclefia gentium nuberet fpofo Chri fto.

^ara erat nataurannos aim more lo fftur,ergoIfaaciameft natusîz anz nos.Proculdubio ergojo annosex« «Herat cum offerretur,circaxtatem ^hriftijjannos.

fit paranymphus,qui iuramenW oM* catiirnc acdpiat Chananitâ Secundus continet profedionem,» diuinam contingenriamde Rebecca, £lt;; exceptionemin hofpitium. Tcrtj/ us defcribit expeditione negotii,fpo»* faliajprofe(ftionem,SC conrradSma/ trimonti Ifaac cum Rcbcca.

i Ifaac natiis erat 40 annos, cum du/ ceretuxorem, triennio poft mortem matris Sarx. Ecce qu'am tarde lente procedit ilia benedidio SC promi'flto multiplicandx prolis, SCpoflclfionis terrx.

} Pictatem fpeda. Abraham pater j profpicit filio de uxore,Ifaac filius co mittit rem et totum negotiS patri,qua fi fuo feniori primario confiliario. Id nos imitari decet in contrahendi» inatrimoniis maxime ubi habemtis pa rentes in promptUjUbi autem non ha/ bemusjibidebemus confultos habe/ I’e bonos pios homines. Obferua qiiocj

A P H o R I s. IN GEN. 41» ! quoq; caftitatrm Sc continentiamlfa äc,amp;.' dercftaic noftroruni luucnS pc/ tulantiam.

InftifiHtrem parirer cófilio fidc, 4 i •’iittit fidelill imum, {ummunijetare et I prudenriamaturumliunTi feruumpa ' »nymphum.Et quia credit promiffio ßib.Dominidcpoflïdenda terra Cha naanjideo iuramento ferinim obligat ncaccipiat filiofuo uxorem de filiab. •nipiorum,idololatrarum,6Cextermi . •'andorum ChananxorQ nc cumiHia affinitatem contrahat,quos decreuit Dominus exringuere, ncùç per uxo/ affinitatem pertrahatur ad ido blatriam. Sed abcat ad cognitionetn fuam indecj! accipiat ci uxoré, quam nouit piam in uero Dei cultu. Sed c5 illac’-utioncnefilium illuc trâsferat, ’birefpicit in proirilTioncm Domini dtpoiTideudarerra.

ni js,rem confilio ÔC fidc inft(tticre,nô ! ( tam dotcm ÔC formam qinm ipfam pi nbsp;nbsp;(j

ctatemSlt;^probitatemfpedare,2CeX j noftra familia feu cognationc du«/ , re uxorcm. Noftra cognatio 5C fami/ IiaeftChrtftianifmus. Idcolfaacde j dote forma contentus ducituxo« 11 antea nunqiiàmuiram,eiusqjdotem , nefeif. Nondebemus familiaritatem contrahere cum his quiodiunt Doi’'* num,fie quos odit Dominus.

c Sed hoc pnmarium in hoc negotio eftfieeftedebet,quod Abraham dumfuum côfiIiumSf inftitutionem, totum negotium committit Domino eiustß difp ofitioni,ut qui inftituic häc fuam primam ordinationê,uelitquo/ ' que bene fortunare. Siquidemà Do/ minocftbonauxor,Prouerb.i9. ßt poftquam Dominus promifit fuipo j fteritati poffciTionem terrx promif/

APHORIÎ. in gen. 4)1 5^lucis,Dci,fummo humano confi/ 'i^matrimonium contrahunt, folam “otetTijaffinitaremJionoreSjforfnam , f^f^Pgt;ciunt,defideSlt; pietate nulla eft ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÓÓ cogitatio.

Ex quo potens f ftimare,amp;^ I'udica/ ® ^^^of-quot;rnfamiliafn Abrahx de fide öi TOteergaDeuni.

jÿonfus amp;: qui circa ipfum fiint. ^^fanymphus et qcirca ipfum funt, ’Wnfa QC qui ab eins funt partibus. ^fJeus êC fuus angelus qui difponit '^j;amp;:benefortunat.

j ^ïlibet perfona hinc fuum difcat ti .‘'i«m. Sponfus Ifaac amp;nbsp;pater eius . “faham inuocât Dominum,SC rem Paranymphus inuo EJominumófrogatutcuentu bez

4}i PET. R R T O P, ncfortnnet. Sponfa e/ustp pater,ma/ ter Stf frater Laban zgnofcunt, Do/ mini diTpoficionê amp;nbsp;henignSdus iio nbsp;nbsp;i,

Iuntaté,eófenriunt óCrradunr/pon/ I fam. iJJud matnmonin DnsCnecelfa/ no)benefortunat, adeft,ó^ bened/df- j

Poftquam j'am feruus per longut” itgf pcruencrat ad ciuicacem Nahof babitauerar ipCeTbareNaboreC ’Ja,T difl”r ^^^buel, lindc lulfiis Öc tiocaftis ed à Berjabt Abraham exire,)an[eipfiiis iirbis in/ in Pthole- grclFum iiuêdic fuâ orationê adDeti »t.t0 drei, ôc rogaf pro fehci eueiifii. Nóprxfcr* ter s j^ra- ßif JJco modö fcd petit in re dubd bê iusqutja. nü.Cerceoportet hune feriiuinualdc r/««( 12-0 g diiße g iia à Deo Cignn petit, germanica nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hidicio pufamus feruu fatisfeci^/

Camelet /\brabe,amp;L exea ddegiiretpetrjffecc^ non aftnos nirginê. Sed iiulream exquirere,qu3 ai longum deßtuauit Dns, ideo pen'f Cignoquii ijiuiiKr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Domino fuo Abrabâ

1 A P Hg R t s. IN GEN. 4M ^ingulariterobferua quâ miïo mo/ J^Uominus ré dïfponit ex uoto et pc

, ^’oneferuijJtno exfide Abrahx qui j '’ttratDnm pangelûfuôrem bene/ I quot;Riinatnrû. Vere hic angelus Dm p ! ^''ftratftruÛ5amp; præparauituirgines ^jliorûanimos. SiniilcdeTobia.

Munufcula funt primx illecebrx ’'•wmiliaritaremjamp;r amoré.ldeofer/ *4 Jî^sdonatô^ ornât Rcbeccam munu *'^lis,nÔ negligit honefta media. Ex indicijs iâ habet perfonam fpô/ am iam non accipit, nifi prius ex/ ^^•tatuoluntatem parcntum.

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ij

w Chriftianx niipn'x debent eandcin habere matei iam,quamuis nofempcf eandem fortnam. Vnufquifq} ab inÇ'^ te aerate debet ca ftam SCpiidicam uitä gerere,Deinde ubi adulta xtate fentit in fua carne ïllud uerbG Domini Cre/ feite,debet Dominum intiocareutip^ Ce fibijUt Adam amp;nbsp;bic Ifaac, addiicat uxoremrquain ipfefibi deftinaiiic,^ . non tam formam,dotem, amp;nbsp;alia acci^ dentia fpeó:are,quhm ipfam pietaté.

17 Paranymplius quoep hinedebetfu um officium difcere,ÓC diligenter me^ ditariimatrimonium elTc ordinationé diuinamjft.' no confiftere in nolirs in duftri3,aut cornmendatione fuac pat/ tis.Scd debet primum inuocare Domi num, illius uolütati comittere rem, ut ipfe conifigatjdifponet, óC benefortu

*8 Ecceinduftriam,diligcnti3m,óif fï/ delitacem Cetui ,tgt;iöedi[ nee bibte nee fuas

Reruns non patitur fe,remorari,fcd i» ^’foconfenfumaturai redits,ne quid ^ænegligentix SCmorx imputetur, ^^ucquid intercidat quod mutet pro/ pitum fie confenfum.lra commodif foret poft confenfum utriuf/ ïi^^iRioxmaturare nuptias,ne quid j'^ttreidat turbx,nam Satan eft capita 'IS hoftis huius diuinx ordinationis. quot;uellafeufponfadeconlenfu inter 20 f°Satur,uaquoqj fponfx confenfus debec

Decorum puellx ÔC fponf« Rebecca,iierccunde.ôif officiofe fe ntergafuum fponfum,defcendit* GamelOjUelat faciê,hoc eft ornaeft*^

Vt Ifahac poft fuam inimolarionsJ longe pctitur uxor. Ita Chriftopoft fuiimmolan'onem longe adduda eft uxor ecdefia ex gentibus. ParanyiU'^ phifuntapoftoli.

1) Ifahac Ipofusinfcn'm dSfponfacft inexpedatione,or3t,0i docet matri/ monium contrahenres ad Domintim orare pro bona uxore, pro bono Hic/ cefTu coniugij amp;nbsp;adminiftratione rd familiaris.

*4 Ifahac uenit'a fonte uiuêds ôif uid2 ris,ergo habirauitin ßerfeba, poftea profedi forcaffeHebron ubi obijt pa rer Abraham, unde profedus poftea Ifahacin Gerar ad Abimekch.

«5 Tertiac partis perfonxffponfpet fuorum ^officium tft, uoluntari ôC or/ dinatio/

* P H o R I s. r N GEN. 4J7 quot;^stioni diuinx confentire,iibi coj;^ “^ierint Dominum ab iitracp parte* nihi1 remorari nuptias ,fed /'^autlilaleuia necelfaria, uertitus, 7'Ptiarum apparatuSjOon pcromni'a ï'tndide adfuerunt. Hxc curant filtf

1 Qiiod Rebecca delapfadc Game/ *®Helat fc ad occurfum fponfi,decla/ •.’f fuam reuerentiä 0^ amorcm erga 'Ponfum^qnod fe ad eins aduentü or/ pedeftris obui'am it.

Occapire finit celeberrimail * |»| labißoria Abrahx öd porro incipithiftoriaifaac. Defcri/ auntiirc^ tripltccs gcnealogix, Abra« aijfmael ÔC Ifahac.

Veteres matrimonium fftimarüt no t “■liiTimum ÖC fandiiTimum uitx ge* '’USpropter ordinationê Dei, Sc mul 'aseiiiscommodirates, putabatc^ fc/ quot;uhominê ciTe extra matrimonium.

Et poRquàm tâtum duos filïos habu-* ïfjfenn'îêtjadhucgenirakm uirtutem, ne UC Renlis truncus moreretur, duffl habuû benedidîionê Donuntde pof/ iidenda ferra. Atq; uthaberetuitxfo/ ciam J qnæ fui curam gereret in fene/ dutefua. Pr^ferea Abraham poft mortem chariflimxfux Sarxamp;f poft docatû filium fuSlCaaCjduxicaliäu/ xorê Kcmrâ ex qua genuitfexfilios» J Conciibinx fünf legifimx uxores, fed non communicant de bxredtcate, ita necipfarum fiitj. iMacresfamili^s, earumcp fiitj acciptunt bçtedicaremJ^ deoep ante mortem prudentiffimuni difponirfuum cefiamentum Abrahâ ne poRea fiar contendo. Et filijs coti/ euhinarum datdona,e[dimit[tt.Filio autem bxreditario Ifaacappropiacto fam fubliantiam bonorum fecundiitn lus confuetudinem tempons ter rx.

À P H o R I s. IN GEN, 419 ^ofamiiitam beneclaudit fincm ui'tx ‘^’^iinfcncdutc bona, cum plane fa/ j ^ferathuiusui'tx. Hxc ira difponit *Jominus. Mont anno 17$ ergo 100 ’nnis peregrinatus eft. Vixit poft Sa *’^j8anrios.

^oritur tarnen longe ante Sem pa/ ^f^fcham filium Noahj qui utxit ufcp annum Iacob,fed non cum filijs ^Drahx,nam no legimus ueteres pa/ f’^'^tchas cum Abtaham profedos ef «»fedmafiffc aut ih Chald2Ea,aut Af« yf^aaiitMefopotamia.

p yilnilliconcubinarumAbrahaspro s I '^^cuntur,öf habitant extra terram K^’naan circumquacç inconfmibus. r’iilfmaeluerfus meridiem ad Ara/ I'’’’’•Filtj Keturx ad orientem. Ita ut .’^hacfolus ex filrjs Abrahx maneat j^ftrra promitra.Hxc ita difponitA/

parte nota funt in reditu filiorumifra el ex AegyptOjquibus cumillis nego tium fuit.

8 Credibile eft bos filios Abrahx fuifte pios ÔC cred ulos in ueriim Deö, nam ab infantia audiuerut tot concio ; nes patris fui Abrahx tanti patriar/ chx.fucruntcp cimimcifi S)(. in fotdere Dominijfolum ergo differunt ablfa/ ac de promilTione carnalifer nakendi Chrifti ex eius progenic. Sed qooniâ nimiumprofecitamp;prxualuit idolola tri3,ideo ipfi quolt;$ paulatim defez ceruntad gentiliftnum.

Hie recenfentur 12 filq ffmael,qii* fingulifuntfaefti principes capita ' populorum, quemadmodum Domû nus antccap.ir.promiferat. HioW'' nes uerfus meridiem habitabat ad A/ braham,nama Nabaioth uenerStNa bathxiamp; aKcdar Kedarcni gfuetut Arabes. Cxterum Nabathea rfgn4 .feextenderunt uerfus orient em

APHORïS. IN GEN. '44'» ^^yi'iâjOuid.î.Metam.EiiriisadEu ' tyfamNßbatheaq? régna rcceiïir. ’ ^Ufdelcrtumellm confinibiis Ac lo ^ypd J tendens per Arabiam Petreâ. “fwmontana Sciriifcp Hauïia celTcz

Ifmacl. Hauila hic non po/ r flîe India,quia fuit côcermina ter/ ^?Chanaan,ubi Saul bella gelfit cum ^nialechitis i.R-Cg-1 $. Ergo hxc Ha/ ''ilâ ultra Amalech iras ad Arabiam ia Item Aflur hoc loco non eft illà ^^yn'aiuxta Chaldxanr ’ahacftredditioeiusfentétiae, Co hm facie omnium fratrum fuorû cor/ faitautcecidit. Côtrouerfia illaeft in ;aab.di{Sionib. ad, apud, fuper, !^'^ta,cor3,aduerfum,côtrafign!hcac ;kccidit,corruit,obruic,inde?'731 ; S'Santes, tyranni ditffi funt ab obru/ 'ado feu opprimendo homines. Plu/ *]aiorurn fententiaeft quod in côfpe/. coràm, feu prxfcntib. fuis fratri/' “'fsfeucognatis mortuus fit., ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ff a ßreuitef

Breutter abfoluit genealogies maèh's ÔC filiorum Kethurx/itn^ene^ at et profequatur hiftoriamlfaaGP’'® pter promilTîoncm, QC Itneam Chn*

,y Quamuis mors Abrahx,hica«S*'* pta eîl,utiq; tarnen adhuc uiuitA l’^'* ge poft partumlacob Si Efaii ad

gt;4- Ecee qii'am lento gradu procedit» ia beneditftio mulnplicandx prolis,tt poftidendx cerrx. Abraham tantü^ unum habet hireditarium fihïim.Iia* hac4oannodiidt uxorem, ea manct ftcniis ad zo annos. Hxc omnia fign* ficantaduentum Meftîx longe ptoto gandum clTe.

Dominus exoratus interceluon« mariti reddit fcecundam Rebeccamgt; ad fignificandum fcccunditatem elTc ex Domino,eius'q; elTe benedidione, eamiÇ apud ipfum folum elle quiren dam QC expedandam,nô apud tiene/ ficas*

gt;PHORIlt; IN GEN. 44) ficas.Et maxime hxc fterilitas Rebec fï exercer fidem et patientiam Ifahac ''e benedidionCj ÔC multiplicatione fciw'nis.

Quo abteritRebecca qugfitumDo '•’inum de hac puerorQ collifione, inr ^«rtum eft ói. uariât interprétés. Hoc ’’Wen certum eft abijfte ad aliqiiem Mgnemeius temporis patriarchâ. ^atnhoceft os Domini interrogare, Auando aliquem concionatorem,qui quot;ocaleuerbumDei prardicat ex offi/ ^'oindubtjs rebus, confuIimus.Sunt '1'^'putantad Sem profeeftam efle qui ’^netemporis adhucuiuebat, quique ^fatomntö uetuftiftïmus, fed hoc mi/ ”' ptobare ÓC ueriftmile eftc uixpo/

(. quod pace ipforS dixerim. ) Nä ^^ftutneft Sem manfiftein Chaldxa finitimis regionibuSjnon legimus ’Pfiim cum Thara aut alias emigraire ^^Chaldxa aut Affyria. Porrô tantu prsEgrauidâ emetiri, ualde impor

tunum S)C laborjori'm eft. Alqpufanti ad MeJchizcdcc profeää eHe, eum^p uolöt Scm fuiHe^necß hocprobaripo teft.Saluo al/oriim lïidido, ÓC ciimpa ■ ceipforummcam fentcnnam adijciâ, ( probabiliiis óf uenïjs eiï'c, Abraham^

et ]faac poft du Aas ab ufraq? parte u/ xores, iegrcgatosefte, namcertiïeft ex icxtu jfaac habitaffc circa fontein indcntis óf uiuentis,hoceftiuxtaßer fabx in Geraris. Et Abraham habft taireinMamre qua: eft Hebrongt;iiW quocp morruus eft,ad cuiïis morté pa tïterJfaacllmaël profcAifunt. Mea ergofententia eft ad Abraham proft Aam elFcjCx quoconfuleretDom^ num. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Duo diuern popuh' fidelinm 5^ fidelium nati Sx! fcgrc^ati ftinc e.x una tmcrc.id futurum fuift'eprxdicitur e^ prxfcientia Dei.Sic adhucex unatna rre Ecclefia nafcntur diuerfi filij tpipij Ofthodoxi nbsp;nbsp;hicrctid

AP« ORIS. IN GEN. 44-$ ^^ypocritae.Sed hoc additur, al iS ro Miorem eHc,SC maiorem futuru cf/ •^•Tiinorii

'’jjnu utriufcp. Efau à pilofitate didus $ hif fucus na tus eft. Iacob a fup/ fctionc appellatuscftjquod plan '^’’1 fratris tenuit in partu.

Pritnogenitura apud uctcres erat 19 ligt;mma nobilitas,pluscß libertatis, S)C ' ''^■s prx czteris habebat, ideocp in di S’’gt;orclocohabebatur.lta quocp paz '^rdiligit Efau primogenitü, amp;i. quod ^’tgnarus uenator, mater autemdili

Iacob,propter fynceritatem et mo probitatem quod didicit cx ®faculo,minorä fore preftantiorê ma 'Ofe.lta quocç Hypocritç funt fplcnz ''idiores 5^ nobiliores habitu tiens PÔîjfed tandem fit rerum uiciflîtudo.

lacobdiuina,quadam calliditatec/ ’^Kprimogenituram Efau/ciens pri« ' nbsp;nbsp;nbsp;- Ff 4 moge

mogenirurxdeberi pr^rogatiuam Si ills benedidjoms.Efau uenditcamex conremptu er negligentia benedidiQ nis.

n Efau pro rubeo delicato fcrculo iicndic primogenituram. lacobrelin/ quitfcrculum SC accipit primogenitii ram. Sicimprj pro uoluptatib.huius mundi negligunt dC commutant fpitlt; tualem bcnedidionern.

ax Efau figurât filios huius feculi. h' cob figurât filios lucis, Filq huius fc-culi funt ucnatores SiC prxi|antiHinii, non ramen his funt cotenti, quin quo que ubi à uenatione autrapina rede/ unr5appetuntquf habet lacob.Filij II* cis autem quod habent lautilîimûper mitrunt filij's huius feculi perfrui,amp;^ip fis confpicientibus abfumcrc.Inrerim ipfi emeruit primogenituram.

Efauuilipendit fu^m primogenP furam, quam diuendiram multis la/ chrimis repedt fed non confcquitugt;'»

t)odrina hutus loci cft, ut quifque i4 l'^adona tjuibus ipfuin Deus decora/ ^''tnoniiilipendat, fedfummo ftudio ’:oiferi)et,nec alijs diucndat, lioceft, ''''n mutet fua dona, pro terrenis deli ?ls,nec Gnat Gb» eripi, nec proftituat 'quot;adona,

HB regrmationcmlfahacjamp;quid inter peregrinâdutn acciderit, ^ftjde fame fie caufa huiïis peregri/ quot;an'onisjdeprimo colloquio 0^ pro/ quot;'dfione Domini. i.Depericulo ab ['’quot;’re,fiemendacioneccirario. j.De ‘’^nedidiionis effeäu feu frugalitate. ^peexpulGoneprxinuidia benedi/ '^•onis.öe de manfiietiidine feu ccliio ^•S.De fecGdario colloqo Domini, ^•^cligione.ff.DecôfœderationeA/

Totum caput eft im ago omnium piorum in miindo , quomodo inter impioshabitentôC conflidentur, Sf quanto magis cedunt tanto magis uincunt , S)C quanto magis imptj e/ os conantur opprimerc , tanto ma/ gis Dominus cos auget, diktat, ex/ tollit J ita ut ctiam impij eoriim ca/ ptent gratiam* Matthxi $. Bead mi/ tes.

Ifahae fame compulfus cogitiir emi grare, fortaffe ab Hebro ubi mortuo patrehabitauitamp;^ alias fedcs quaere/ re,uoiuit^ ufcp in Aegyptum prod/ cifei qux terra eft uberrima prop^^ beneficium Nili,ôiS maximeid diuidit inuaria brachia amp;oftiajUenitc^tjfc? ad Abimelech in Gerar ubi funt tiA nes pakftinç, ibi Domitius ipfumad monet ne proficifeatur longius^'^^'*'’

AP HO R I s. INGEN. quot;44.» ^^§yptum,qiiia nondiim rempus ad/ ^^nerac peregnnationis feminis A« “fahein Aegypto,de quo dixir fupra ^'’Abraliamcap.is.Docctquid in fa ^faciêdum fit, nempefibi fuis cô '^’*tre,itatamenut fixam liabeamu» ^^'■'ciani in Deum,qui fuos alit l'n fa/

Hoc prirnum eft colloquium Domt!4 ’’'furnlfahac, in quorepetitfiC reno/ quot;’tpronnirionem bencdidionis pari ''ftcrreftremScfpiritualemde bene/' '*'lt;^löfemine. Qiiod colloquium Pfotniffio procLildubio ipfum impen '^txhi!ararût,amp; fidem cofirmarunC JJ'hacangLiftiafamis 8gt;C peregrinatio . Quod inquit propter Abrahâ non 5 •'itelligas de meritis fed de eius pie/ promifrione,^V memoria iu ’torumapud Deum eft gratifllmaôd Pffpetua,indicate^ Abraham no omi '’■Rociremortiiûquâuis eft mortuus?

corporaliter quin fpiritum apudDe3 uiuerCjbonam^jj famamefle reliquam iiitam hominis in hoc feculOjficuiuût adhuc a feculo mortui omnes fanifli.

• Ifahac admonirus à Domino ,013/ net 06 peregrinatur inter Philiftinos in Gerar ciuitate regia Abimclech,i/ bi inter habitandum incidit in noiium pericul jm uite,meruit fibi fortaffe ab aulicis, ne in pcriculS uirx uentat pro pter uxoris pulchritudinem ut pater cius Abraham, cogiturcp neccifario mentiri uxoremfuam eflefororemfti am,amp;^qu3mufs non mentitur quia eft cognat3jamp; non eft peccatum ut marl tus appelJet uxorem fuam fororem. Sed hac ratione pudicitia uxoris in pe riculoeft,alij polTent cam rapere Si uiolare,id quocp poftent, Çi nomina/ ret uxorem. Ne id faciant Jexnaturx ins receprum prohiber. Porius ta/ men perferar hanc uiolentiâ quàm op petatmorrcm.Sed obferua quàm mi/

RDomfnus ipfum ab hoc pcnculoli Dcrauitjper regem ipfum, idtp mirabi “contingcntia.

, ^lt;âuiilgoÂ^hodiefitutexterorSmaT Jprem habeamUs refpedurn, quàmcô '“«torum, ut inquit îlleiTefenttanus '“nerea,T cdet harS quotidianarû for *’’3rum,h3rceft noua figura oris.

.Contrahocpericulumquoque me b ’’is utitiir quibus potéftjproptcr pro« 'P'ffionem benedidi feminis, ôtf poP •'flionê terra?,ut accip/at Si fuftineaC ^Uamuis iniuriam, etiam uiolanda? u/ J'ôps.Proculdubio hxcnonleuis ten ’^•ofm't.Primumprx famis penuria quot;^’^’’^fjOiutat locum,patriam SC pro J”Uam terram, confulitep fibi per me

Secundo in ipfa peregrinatione ^'^it in periculum uitae, cuiconfulit P^fpcriculum SC iniuriam uiolâdima fquot;’iontj.His duabus necefljitatib.Do tandem prxfentifïimè fuccurz ’*'1 fed finit ipfum prius ad extremum tentai

itentan'jUt inde difcamus nos qiiócp in tcntariohibiis fidiiciam m Deum,ó(^ cxpe(5:ationem Iiberationïs.

» Ex pi nna fentatione fami's libcrat Dominas Ifahac proprio coHoqiiio amp;C uberrima promiHïone. Ex benedu dionis altera libérâteiini per regê ip/ fum.Ita noait Dominas fuos de tenta tioneeripere.i.Pet.2,

Poft filas daas tétafiones Dominus ipfam libcraliflîmc côfolatiir frugal te frugâ copia pecaliari ÔC familiari* Itapoftmagnas têtationesamp; tribui® tiones aeniunt magnx côfolationeSj ut Chrido poiî eaicQas têtationesSa/ lanx minidrabâc ipfi angeli. Matt. 4» Vt eft necelîaria uiciftirado eftatiset byemisjfolis 8^ pluuiæjdiei etnoâis^ Ita qaoc^ neceftaria eft uteifTitudok^ beitaris amp;nbsp;cracis.In felicibu^ prépara ' mus nos côtra infelicia, in infdicibu» fperamus rndipra, cas uiciftîtndines

Scdnec^hasbenediiflionesDnipo n me inuidia impiorû gete pcipere, Fortuna piorum inter tmpios* ^’âtomagis Dns benedicitpqs tâto ’’’’gis inuidêt,impedtût,moleftant,cc Btquunt imptj. Côtra pius Ifahac nô '^W’tit,non répugnât,non défendit fii '^’’’quot;iSynôiadat promifftonê Deide foflîdenda terra,ÔC quod prius ibi ha “‘tauerat 6C foderat puteos parer,fed '■^yilTime côcedit,patienter fert iniu/ mutât lociïjBeati mites Matt.ç.

ydnâ nos Chriftiani, hanc dodrinâ '‘'rifti,hoccçexêplS Ifahac polfemus ’quot;’«arijitamultoditiores fieremuscû ’’’^iori tranquiHitate uitx.

Certc non leuis fuit haec tentatiol/ »t •ahacde tanta iniuria impiorum, ubiz ipfe pureum fodit, ait) obruunt undequacp aff iciunt iniuria, ira ut ^ogitur iterumcedere.Inhac iniuria ipfum

/pfum confolatiir Dominus,df renógt; tiat promiïTiones. Idê facït Dominus cum omnibus pqs in medtjs tnbiilan^ ombusj confôJariir nos fpihtu gerit,quamuis impij per(èqiiuntur,amp;^ ckpellunt nos ex hacuifa/cftarealiâ uitamlongemcli'oremjtamukxrunt tnbulationes iuflonimfed éx omnib. his libérât cos Dominus. Per multas tnbulationes oportet nos rntrare in regnumcoclorum. Bead qui perfecU'^ tionem patiuntur propter luftitiatn, auoniam ipforü efl regnumeœlorff-taudctc exultate qtioniam copio/ fa efl- uobis metees in cœlo.Matt.j.

Jgt; Proculdubiolfahacintantis tribu tationibus cogitauir, cerce Dominus promifit Paui meo Abraham,et femi ni eins terram banc poiTidendam iure harrednario, ecceundiqj expellor, incertis circûagorfedibus.His difpu/ tadonibus fuccurdt amp;' confoîïdar ip/ fdm inGde^repedea promiirione.l[3 quo(ÿ

Ttpccit nobis protniiriones mêlions J'iiæjin medrjs hiihis uicx tribulationi ^us.Huiufmodi exêplis debemiis no ‘'fam fidem confirmare,quoniâ quxgt; func^fcnpcafunt, ad noftram dodri/ '’am fcripca fiintjUt per pariénciam et ^onfolationem fcripturarû fpem ha/ ®^anms,R.om.i$.

Ecceuidoriampiortimin fua ftiiti 14. ^oncelTione,impii tandem hac mâfue 'f'fline uiifïi, minis Domini com/ JotijUlcro ueniunt gratiam ófferüt^ ^txpetunt.lta qui fuerunt inimicilTi« quot;’•reddûtur amicilTimi. Obferua qiiO Wexcmpkimlfahacbenignitacis ôâ Pfôptxfamiliaricatis,reijciêcesfenor» ’aerfatur,nonalitrepoftum odiurrt, fatniliariiïime cxcipit traëlac ^fimaniffimc, uincit bono malû, col/ 'S'tprunas in caput ipforumjpacifci* '^1 «tiam cum rcgibus, antea expulic

eiim rex,iam funt confœderatï ambo* 1J ka agir Dominus partes piorûfuo rum contra impios,loquitur S)icôten dit cum impn's,tandem content ilîos, ut in confcientia nerdani: quid faciâf, ut tandem uJtro ueniantamp; gratia w petrent,pqsinterim quietis. Idinquit Dauid Dominum pro I'pfo tcfponde rcadiierfari]s,amp;ludicarecaufatnfua. Docetergoininiurns illatis norege/ rere iniunas,prohibet legem talionis, be priuatam uinditSam. Sed dominS rogarc, utipfenoftras partes defen/ datôt^ tneatur.Id proculdubio fiet,e/ dodi hoc cxemplo.

Ifahac paterna graditur aia, expert tur eafdem tentationes quas pater, k ta amp;nbsp;omnes Chriftiani participes funt tribulationum Chriki,ut par/ ticipes fiant glorix etoSi copatimur, be conregnabimus,oportet nos con/ formes fieri imagini filrj Dei, Rom. 8. Huiufmodi colloquia , fad^ nodu ptx

Pfætnftitia miurïz laccnte infomni 1/ ’jiaCjqtn'bus ipfumcôfolatus e(l,lp/ '^iiici(rim credit Deo amp;nbsp;erigit aka 'jjdek^rckauratrcligionem.

, ^cndaciumncceflariuminfandis l^tgt;etexcufationem,imbóc^ laudê foz 'ftiïjCiim fit pro falure fiia aut proxi ''’'Xineproporiro nocendijarcp fï ita f’'Pofcitncce(ritas, S^' fi ueriras patez ”^3cllct in periculOjÓL fibi aut pro ’‘quot;’10 damnum daref.

Obruti obfurati fontes pofTunt iamp; '’^prouerbialis locüSjquoties aliqs quot;ftiinuidetfelicitatem, famam, auc Wuis prxfigne donum Dei, quod ’’“Hxe nititur impedire,aut quouis ^‘’donocete.Mykicc obturant fonz fiipurïdodrinxSC gratixeuangcli ^’^iiotquor prauis dodrinis ill à per ^•'batit ôf impediunr.

I vtPliilikim fontes Ifahacraptcz td ?’'’tdta quoq; impij rapiunt piorum adeoiß eccleîiaftica honefta in

20 Eo tandem profecitlfaliacstitctiain fiatconfœderatus régis Äbimelech. Arque ill nd exemplum regium ualde decet imitari cum ijs quos fotietjbene dicitjlt;V auger Dominus,non pugna/ re,fedfamiliaritatem contraheie,ita fiet ut cum Domino fimus confœdez rari,namlfahaceft in diuino foedere, fic omnes amici Ifahac. Ad eins fee den's perpetuam memoriamnominat fontem Seb3,id eft,iuramentum quod inuicem iurarunt.

Hiciam oboriturquxftioanftatiin ccdendum fit iniurix, QC finendumfit quélibet gralTari, fine refiftêtiae'Ref« Ifahac in hac terra eft peregrinus, ni/ hil habet proprq,nifi quâtum exgraz tiadó beneuolentia concedirur,dunt non conceditur,cogitur cedere. Qiii autem proprium tenet, Qi. patitur ab alio iniuriam,habet prxfentem magi/ ftratum ad ipfum rem referat,audiatc5 caiifx

A P H o R I s. IN GEN. ’4$Sgt; ®tionem, conccdattp non/ •''nil de fuo iure pacis caufa. De leui iniuria non debemus fummum

, fed concedere, Dominus ®‘*3scompenfabit illaminiuria, pro/ pacis amorem,ita fier ut inimicif/ '•wifiant amiciffimi, SL ipfi quicediïc ®3bent tanto quietiorê uitam,iuxfa il JüdtBeati mites quoniam ipfi poffide Wterram.

Rimarius locus huius capitis i bH eftdepracrepta benedidionc ipfi Eiau per lacob, ita fubor ‘'’nte rem Rebecca matre, amp;nbsp;qüid in/ Jfecurum fit.lta incipit bic iam noua ”‘ftoria de lacob,ft: fic fegregantur il quot;duo populi per Efau et lacob,de qui quot;^’sfupracap.iS.

Efauprimogenitus,preluftriorfra z J^Eio lacob, putatfibi deberi bene/ quot;‘dlionem fcminis nbsp;nbsp;poflelTionê ter/

conremnk,Etur tcram polîidc3t,6^ foboil muIfipJicct, p fratre acdpit du as uxores, id'q} incouilro patrc dC ni3 irc,aftiniratcm contrahir cum ijs quos JDominus uolu;t dckre de terra,ho? efi cum Idololatn's Chananeis,non propne intclJedîa promiflione Dd depoflîdçda terra, alia rationequ'ani JJeus uoluit,ncmpeg affinitaté.Poft quàm Dominus ludicij fui fcntcntian’ de delendis Chananitis non expreiïc rat.Eodëenorefeduduseft Salomo dû CU omnibus circumiacêtibiis reg'^^ bus aHinitatem contraxit.Si cofultos habuiflct parentes, certeidemconfo/ luin'entquod confuluit Abraham b fahac,ór ipfe poftca confuluit lacob* ideoep Mofes breuibus ÔC negledis Herbis iudicat tantS, non defcribit nU ptiasEfau.

J Exilloinconfulto,femer3rio,amp;fii’i pio matrimonio quid,fecutum fit, qyitur eas duas uxpres Efau, multum mole/

•’’oleftix peperifTc panter Ifahac ÔC ^^cbeccx,ex diflîmilitudine turn relt-' §ioniSjtummorum.Docctadolefcê/ '«s ne temere,inconfultis parentibus pfæfencibus,contrahant matn'moniz üm.

Ifahac centefimum egit annum,cum 4-Efauduxituxores , nam 4.0 annosez fätnatusdumduxit Rebeccâ. Rebec ta état lo annosftenlis, de hinc Ez fäuerat natus 4° annos cum duxit u-’'Ofes 5 quos fi computes faciunt 100 înnos.Et dehinc in ipfa egeitate uixit ^oannos.

Hxe autem benedidio fada eft cir/ $ citer annû Ifah ac i}7, anno 77 lacob, îjanno poft nuptias Elàu,poftill3m “tiiediâionem uixit 4} annos.

Ecce continentiam fiC celibatum la ff tobufe^ ad tam prouedam xtatem. Eatifa quæfueric nô eft exprefta.Pro culdubto poftqu'am uidet Efau fratré luiim prxftannorem, plane infamilia

PET. A R T O P. paterna rcgnum obnnere,adeoc^ipfö dîèinalecomugafS cum ïdololacris, fupcrbïs rebcHibus uxorïbus, no/ luir,eti3mparentibus defuadentibusj ducere uxorem, maxime Chanancâ, rtc qu3m aliam nouam moleftiam face rcrpsrcntibus,

7 Vxorcs Efau fuerunt fîliîc Be/ îietb fu/ tiElonHethgorumexnobililfima it fecun'’ profapiaChananxorum,non eder/ dus fiUus godubiïim num ideofupcrbien'ntcô chdrMtt traincolas IfahacetRebeccam.Ecma

Ipfe parer Ifahac poftquàm uidet Ce fencCcere ôé fincm uicx expedarc, ui/ dercp Efau augeri proleamp;^eifeprxft^ n'orem er faga rïorem Cratre Clio iacob» qui nullam habcar nec uxorem, need Itosjputabachuic Efau ut primogeni/ to deberi benedidiionem ÔC prxroga/ tiuam primogenicut-x,3^ promilfi Cc'' minis bcnedidi.ldeo'c^ dedinat iHi be nedi/

''fdidionem, fed difpoficio Domini 'ft quod no immediate procedir,qinn prills ablegat ipfum in uenacionem, 'Wen'm frater prxripit mirabili euen/

Plater Rebecca audit,quod intcdit 9 ’quot;aritus Ifaliac, meditatam habet a/ P^dfeuerbum Domini promilfio '^'aijquod maior feruiret minori, his ^ccefRt euentus,quod Efau uendidcz ills primogeniturx fratri fuo la/ • Ideo ftudiohlTime nititur prxgt;

. Hxc bencdidio non fuit uulgarts “'nedidiOjfcd quafi tcftamentum,0i * ‘quot;’alls ordinatio, eac:^ non de leuibus p'gotijsjfed de primogenitura,nobi/ quot;'ate,magiftratUjfacerdotiOjôf regia “'§nitatc,de præcipua parte hxredita JjSjfumma de patriarchatu,et maxime H Progeneratione promilTi Mefllz. ’quot;permagniretuIitjamp;T cuicunqß pater

dederit illam bcncdidlioncm ceP fitjiuxtailludcuicücp benedixeris fit •Ile bencdidïus. Ideoc^ pater ciim qua damcelebntate uult peragere. Pater lautiirimc comedic. Filnis prarciofilB masjfacrasc^ ucftes indiHtjOfculätur, filius procumbit in genua, Pater ma/ BUS imponit capiti benedicit. Inde cft noftraPhrafis euangelicade ma/ nuum impofitione,que non eft leiiius habêda, qu'am hf c benedidio,quia ibi conftituitur, initiator ôtT promouetur dodlor Ecclefix. lila benedidio po/ ftea uerfa eft in undionem, paritcr re gum et facerdotü.Et illa promotiofu pcrat alias promotiones omnes,m3gi ilerq, dodoratus,6t^ aliarS profeffio/ num.Nam nulla promotio habet earn poteftatem quam hxc habet, publice docendi uerbum E^ei,remictendipcc/ cara,confecrandi QC adminiftrandi fa cramenta, quæ alia perfona non po/

I 'focinan,quia fit ex iuflu matris, qu3£ ^ïbet eertum Dei uerbum, quod ma/ 'Offeruirer minorijatque ita per eon/ ^ucntiamfit quafi ex itiHu Dei. Et J'luiuseftut mentiatur hcmoamp;^ fal» '’’urhomoquam ut mentiretur De/ quot;s.Demendatio neeefTario fupradtz

• Et quamuis Ine lacob habet fu/ excufationem ex iulTu matris ód ‘'fuerbo Dei, attamen non fit fine Pfecatocontra fecundum, quartum, ^odauum prxceptum, nee relinqui/ ‘Tmultum.

Nam longo poft tempore huie Ia/ oobfut ipfius filqmentiuntur, QC ma/ 'timum pariunt dolorem, dum inqui/ quot;ntjlofeph elfe a fera difeerptS quem '•«ndiderunt Aegypttjs.

parriarchis de promiflo femine, feu uenturo Media,quem adfedahnceP fe in eius profapia feugenealogia.

») Quod inquK, eric ipfebenedi' i^iis,indicac fe diuino fpiritu affîafiini fuiHein ipCa benedidlione, Sn^ diuinâ cffe hanc benedidïionem,3ccg irreuo/ cabilem.Tâfx uirciicis etilegtdmauo carioamp;^ordinatio ad certtim ofticiS, rum ecclefiad/cu rum policic5. Nam Dominus ibi agifjæ fuppeditatfingu lares nirrurcsjucceffum SCfelicitacc^ Qjiod alias non facie,ubieunenoad/ elifpiriCLis Dei, fed fpiricus phanan/ CHS Diaholi.

*4- Efau magna noce qneritiirSCdedee prxrepram primogenienram äf bene/ didiionein,nnncexpendi[ animo gnâ malum ficUei dona uilipendere.

Senex amp;' cxcus Ifabac figurar De/ um,I^ehecca matrem EccJeiiamjECail ÔC Jacob,ludxos 0^ genres, filios hu/ ius feculiSC filios liicis, iu/Jiriarios Si^ credences. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ifabac

Vahac externe cxcusjinterne acu^ iff ^(Timos oculos mentis ct fidei habet. Nobis aut uidet cxcus DenSjdum int pijs largit huius uitx felicitate, 0:^ apz paret acfi uelic quocç œterne uitx feti/ dtatë tribiiere, öed mater noftra Ec/ 'Itfiaqnæ habet certû uerbQ Dei, de WHfqj filqs,qüod maior feruiat mino hjfacit quod filq lucis credentesiinter f'piantfilijs huius feculi benedidioz ''tm,hocfitdum Efauuenatur.

Efaucum fuis ludxis dum uenatur tr' Si^fcdatur iuftitiam legis,iuftitiâ Dei ”011 inuenit.Item dum iuftitiârij uenâ [utfua opera,mérita, fatisfaëfiones. Intérim prjmanent domi,faciunt fua nætciain fidelefu Chrifti,qnod eft laii Jffimum cpulum patri DeOjUndedez 'tftatiis tribuit benedidlionem. Filij Itiiius feculi uenantur cum fuo Efaii l’uius uitx felicitates, putanttpxterz ”às fccuturus elTe, fed falluntur, eas hcob cum fuis Chriftiants fidelibus iûtercipit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capiz

’* Capitale eft abiuratum il lud odi'iï Efau contra fratrem ftium Jacob,bi/ rcdiranïim eft,Âf fucceiïorium,inoni nia tempora dum flat miindus inter pios 8C impios.Non eft alia caufa cur Pæs perfequuntiir, quàmqiiod ipCis tinüdeant benediûionê interce/ ptâ,quam (ibi uolunr propriain elfe.

cob ne ipüim trucidet Efau : haClni^ Pus,inquïr,Maft. lo. Si iiosperiecud fuerinc in una duitate fugite in aliam. Jacob ccdic ECa j, Ica ptj cedant furori ünpiorum. Bead mites qiioniamipfi polfidebunf terrain.

Efau non fiiidec propterea exclu/ fus à gratia uita xcerna,qiiSuis bâc benedidiionem geiiealogix Cbriili non affequitiir,fuiiretutiq^raluus,ni fi incurrifTetodiuin fratris fui,ergo d e/idamnatus,ex odio fratris damna/ tus eUSunt ramen poUea réconcilia/ (i.VtSaul non fuilfecpropterea dam

•’ïtUSjquod deijcicbatur a rcgiama/ ''ftate,fi pœnitentiamde inobedictia 'g’ffet , nee profequutus fuilTet Da/ rebellaflet uoluntan Dei.

Ecce quantum damnum importât Doni dei côtemptus.Harc prx ’öutt Dominus fore, idco pronund/ ’•’»laiorcm feruiturum minori.

Necciïeeft Ifahacin ipfacxdtate la ’'^wilîîmos oculos mentis, habuifle Pi^ïtiiditin fpiritu, progeniem lacob f'S’am fore, 6ômultos populos fibi ‘^‘■oditiiram clTejCUm inquit Efau fra/ '^tuo feruics quod impletum eft per ^auid, 2.Reg.8,Et quod inquit excu ''fsiugum cius/idfadumeft regnan ''loram,4.Reg.8.

njNfignchoccapurê,^ptcrfca i lâSC uotnlacobjbabettçhos prxdpuos locos,I.de ablega/ ‘'oneetbenedid.Iacobji.de trigamia

Efaii,nolens tta reconciliarc paretcs. J. De fomno,amp; fcalalacob, de collo/ qiiio er benedicfl. Dei fug 13cob.4.De aufpitio domus Deij5C uoto lacob.

X Siiperiora cum his coherent,eft hiftonx conti'nuario. Rebecca uc da/ retifahac occafionem ablegandi la/ cobjOe interficerec eum Efau, neüe ré fciret Ifahac hoc odiïim Efau,confub tat ipfum dcaccipicnda uxore lacob^ llahac uocat 1 acob, ablegat, bencdi/ cic,etconfulitut ducat uxorem de fart da familia paterna materna.

J In ablegatione repetit et confirmaÉ Ifahac benedidionem fuper lacob,K agnofctt fe non elTedcceptum, fed di uina difpofirione rem geri.

4 lacob obedit SC obfequitur cofilio parentum,accingitur ad tam longum Iter foliis, proficifeitur in Aram Htmi orum, alias Mefopotamiam,amp;^ febci/ ter illi fuccedit omnia,docet nos quar turn prxeeptum« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Obi-*

EfaUjftatïm'qj redit ad intégra '^oriam patriarcharum.Nec^ hoc fa r'f fernere, ut indicetquâto ftudio E/ j’^fiiolitus fit, hanc przreptam bene '^•onem impcdire,SC rurfum prxri/ î arbitraturfp hanc benedi âionê jL^^rtorcmfadain, inanem falfa.m A jOec habituram fucceflum Si effez j^^Çccquid parat Efau fratre Facob * tiff ^8^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ablegatOyÂ^ for

t( ,’^f’nquàm reuerftiroç’nihil obfta deffe negotq quin ipfe poFfi/ y’^feframjideotpamp;adhuc tertiam 5('^j?8’tuï£orem ut numero filiorum . ®ninitatc prxualeatietiamfi poft 15 ((J'f^pora redierit frater, ipfi prxoc d,Ploca.lta ad impietatem q? crez iiin

•r Ne($ hanc uxorem accipit confih'o parcntumTed ka tamcn ne fit tit pucat parêtib.aduerfum, hypocriticx.Atcp hoc habet fpeciemimpi€tatis, nâ con trahit cum tills affinitatê quibus erat poffeffio terrx recufata,ut ita fepult« odium rcfufcttct, ÔC tumuitu excitct, utaffinitatcfortior prxualeat uni la/ cob.Summa, prxnixe ftiidet benedi/ dionem diuinam fuper lacob impedi re,ut Saul contra Dauid, fed fruftra.

Ä P H ö RI S; l Ö E N. 4rj ^os de Chanani'ti's prxfradis uxongt; “USjadditôC^lfmaëlitifâ innaroô^ ge '''31gt;odioinfelt;flam erga hanc genera ^oncm propter promiHionem poiïij* terrç Ä.' bcnedittûilkid lemen.

oportuit Ifahac hanc promilTio pofteritatiôC familixmaxi/ fabbatisdiebus docere,quâ cum ^l'dircnt hx mulieres aut conrempfez deri(crunt,aut inde iiirgia ex ^^îriint,

Ececmiferrimamformahuiusfan/ '(ffamilix, inhanedomum introdu/ regnant impixmulieres, ucra ’Omina 8C matrefamilias negleda Sd ^’brio habita,pius filius cedit impio wiôlt; exulat. Pater fenex ôè^ ca eus tft.

Eadcm forma eflEcclefixfn quam ^’riïdodrinx herefes indiicuntur ^fegnant matrefamilias,liera dodri ^’ncgleda, contempta opprefl a* ^ïîwadhxccarcutit , Deus bxc per/ H h a msuiCj

mitrit,6C apparet ac fi non uideat. Pf/ us frater,boni adminiftratorcs Si con cionatores impiorum tyrannide ex/ truduntur.

tt In hac ablegafionc docentur paren tes,ut cum bcnedidione dimittant fi/ Ilos.Item ut confulant filqs de matriz monio contrahendo. Filq hoc loco f / rudiuntur,nc proficifcantur nifi aWe gentur à parêtibus,atcp ut benediâio ncm parentum accipiant fecum. Item necontrahanc matrimonium nifi ex confilio parentum, maxime fi in ptôz ptuhabent.

«» In eo quod dicit det tibi Domintu benedidlionem Abraliae, fummam be ncdidionis compkditurde miiltipll catione prolis,i.de poffîdcnda terra, j.de femine benedido, Chrifto uideM cet.

uiuo Sem, ut hic lacob non po ^^Itismiliaribus. Ad co amp;nbsp;ipfa fatniz ''®non permanftt fyncera,nam tp*

’’^Suerushsbuit nulla idola. Vtercp ^‘‘«rebant uidimas. Falfus habuit ^Pfios fiditios imaginarios Deos fiz iierbo Dei. Verus cultus coluit ucz

I'ftoriade lacob, iam à parentib.abz fgatus proficifcitur Haran,fedtnag dolorCjUam hic relinquit cha ^'linios parentes jOefcius an unqu'am ^”suiuos reuifetjfratrem quem opor

tuit cfTc coniundiffimum, aWurariffi mum habet hoftem, uerfatur in igno/ ta regione,interimpios idololatras» non audet fc cuiquam committcre,ma netfolus in aprico fub dio ,fola fide erga Dcum,^ magnifica illa benedi/ ctione paterna fc cófolatiir,eam fem-per uerlat mente interdiu, in eacß ob dormir,Ô6 fit ut omnia quae fenfu nob iiuntur nota diurno. Pedorc fopito reddit arnica quies,hoceft uidet 0^ ati detperfomniûàDeo quæà patte au/ dicrat.

Dum Iacob fuit apiid parentes Do minus non cum ipfo locutus eft, neep eft ipfum confolaruSjquia habuit no/ calcucrbumDeiSC diuinam confola tioncm in parentibus.’Nunc autetneS eftomniconfolationcdeftitutuSjDo minus ipfum no deftiruit, fcdafTumit ÔC confolaturcopiofifljme, ut inquit Dauid. Pater amp;nbsp;mater dercliqnerunt me, Dpmiqus autcaftumpfittnC’Sed hanc

•ÄPHORiy. INGEN. 477 ^^iicconfolationem Dominus pro/ ‘fahit Ferc ad tcrtium ufcç diem feu no poi^dum uenit'aBerfaba ufcp Bethel ƒ Liizam, nam uolut hunc locQ cun fiiiifejin quo Abraham immola/ f^^lfahac, ad quern iter erat triduanû. . Dominus fuo primo colloquio co quot;^'^at illam benedidionem paternâgt; ^'^fidem certifiicct augcat.

lacobdeftitucLis omnihumanaco/ ƒ'^tione ÔC tutda, in ignotis terris, 'olus in campOjingruente node, co/ •pittit fc diuinx tutelx ÔC aura: at^ ob '’Ofmit.

Hichabemusegregium exempIiS, i» '^^xpreffam imaginem diuinx miferi 'otdix,bonitatis ÔC aurae, quam quif/ pills fibiimaginctur, St’ ccrto per* ’^'adeat,indem fecum agere DominS ÿtmadmodum hie agit,cumlacob. oïcautêfcriptafunt ad fidei nofirx ponfirmarionem,nam 8C nos eundem “abemiis columns Deum, cic^ con

30 Huiufmodi fomnia non funt iiulga ria/ed quaii uigiles ÔC ocularcs uüio nes,unde eft Num. 11.

2i Vt ccrnus credat lacob huic coUo/ quio erfequenn promiiîioni,prinmni tçCe defcnbit Deus,quod fit uertis iHe JJeiis quemfuus auus pater colue/ runtjcxteri Dij gentium funt idola da^moma. Deinde repetitamp;fcôfîrmat paternam beneditfiionê, certïfic4( CU de hoc itinere, ÔC toto uitae ctirfu»

** Hac promiffioae cœlum aperitiir, gratia promittitur, demittit fcah per quamangch'Âfomnes pijdefecndunt éc arcendunt,per quam orationes na ilrp afcêdun t, ôi. rurfumgratia et mifç ricordiaDei defcédït.Scala tpra,Chri fius e{î,per[ingn à cœlo ufiç ad terra qui decœJo defcendens homofadus eti, quod aytem illi mïttitur Deus, figmficat CbriïtS eHe uerum Dcum çpfn paucjói^fucurutneire hominem, fed

Per longa tempo ra Sc generatio/ ’’^^^ingradibiis fcalx adumbratur, gradus feu generatióes,Marf. i. ”-fuc.}.enumerant,duo latera fcalx quï defcenditur, funt in ea gene/ Ï^Honeiuftiet peccatoreSjUtexponit ^fS.Hxcfcalapariter (lat in terra SC ^'^’OjChriftus eft uerus Deus 5C hoz ”'0. At Deus huic fcalæinnixus loz S'tur ÔC benedicit nobis per Chriz

•Wjper hanc folam fcalam afcendiz incoelum,ad quam alludit Chriz p^Moan.ï.Nemo afcendit in cœlû ni ■ ^uidefcédit de cœlo, filius hominis 3^'* eft in cœlo. Ita in hacfcala adumz Pfatum eft nouum teftamentum, SC ^hriftus ipfcjtotumcp euangelium. ^rxterea in hac uifionc feu fomnio z) ff'depicftusrotus proceffus euangez 'iPfimum prxcedit figura, deinde fc Huitur uerbum,feu Chriftus ipfe. Atz 'l^e hic eft uera ccclefif defcriptio,nê PïübiloquitUjrDeus per upjrajç uerz

bum, Äf ubi suditurj fide'c^ fuCdpitar uerbam^ibi cft ceel urn apertum, ibi 3^ feendifur QC defcenditur per fcalani Chrïilum.

»4 Magnum cftmyftcnïim huiusfigu rx de Chrifto, nêpe Chnftus efteiim Deo patre ïn cœlis unus, uiiius, ue rus Deus, in terra cft uerus homo fi/ mul,ibicp dormir per mortem,à morce refurgit SC afcendit.

3S Prxterea bic apparct rota dC indi'ui/ fa trinitas. Deus pater imtitur fcalx Chrifiojin ea Ccala afcendunt et deke dunt angelif feu gratia Spiritus fan/ dii.

Pod figuram fequitur uiuum óf «o cale uerbum, pod figuras ueteriste/ damenti fequitur CbriduS) fed pod longa tempora.

primumfefedeferibit Deus, quod fit Ule Deus uerus quem coluerunt eins patres Abraham öflfabac.Deindere petit

MîpromifTiones paternas, pHmiim '’^pofTidenda terra, deinde de audio J* prolis, tertio de benedido iemine ^hrilto nafcendo in kia progenie. In ■’rbraeo eftdn te benet!icentur,fepcua amp;nta,addid€runt,amp; in feniinc tiio,ut ^briftum nominatim exprimant.

Hatcliberaliter dida (tintde polTk zt ®rnda terra Chanaan,in qua hçc om/ '''’eflènt perficiendain Chrifto cor/ Poraliter,ubi Chriftusdecœlis defcë J^ret,conciperetur,nafceretur,homo ''rret docerct, miracuJa faceret, dor/ 'quot;'ret feu moreretur,refurgerct, ÔC ad ^®los afcenderet. Myftice autem eft ’’’iplior promiffio in Chrifto,nempc ^Uodipfc totatn terram poftîderct,â^ ’’îninaretur àmari ufcp ad mare,ô^ zx •rnderct fuum regnum in omnes qua •norplagas fines terrac, cuius feme 'f»progenies fideliumcftet innume/ f’bilis,amp;f in quo bcnedicerentur omz

nobtfcum eu ftodi r nos in uia hac qua imus ÔC uiuimus, nec^ eft nos deferni rus,quin redudurus in parnam cœle« ftem.Ita hxc figura, hxcep promiirïo cft communis omnibus fiddibus.

tp Hxcfcala Iacob per omnem iiitam in mente SC fide hxfic, huius meditati onefidem fuam cxercuit, Si idem pot ro ahos docuif.

io lacob à fomno euigilans d/iparend bus omnibus, cognofeit non niiire le lie et uulgare fomnium fed certam dp uinam uifioncm,ideocpaif. Veredo/ minuseftin loco iüo, hic locus diuP nus eft, aut facer in quo facra peragî tur facrificia, ubi obtulit Abrahâ lia/ hac,amp;ego nefeiebam,alias prç rcuez rétia loci nôhicdecubui{Iem,excafat Cede ignoranria,8i pergit uencrabun dus dicerc,quàm reuerendus eftlocus itle, non eft ipfe aliud, qiiàm domus Dei,et ipfz eft porta cocli.Ergo locus Dei ubi facra peraguaf eü reuercnfcr habeadus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JJo/

, Pomiis Dei cftipfaEcdefiaubi ** J’WtatDeuSjUbiloquKurô^ auditur , ubi patet ccelû, ubi afcenditur ^^cfcendttur per fcalam ad ChriftS, jP'^cftportajCertus patens cç ingref *')sincoeliim, alias nufquam.

^cindcquamprimum furrexit,ad ** F^petuam huius rci uifionis,promif memoriam, erexit ipfum lapi qui iacui't ad caput pro ceruicali, ^'^ngit ut cfl’et facer,ad altare fa/ ^“iic^xdificium deftinatus. Atquc ”°cfacit ex liera fide, quod hts pro« ’’’{æionibus firmilTime credit.

yocauittpnomê loci illius nouono ’quot;quot;ic,uifioni,feu fomnio,item ÔC futu refpondête, nempe Bethel, ut 5domus Dei,ubi Dominus per uer/ ^fuiim uocale habiter,ubi inuoca/ rfô^laudatur. Hoc nomen impontt loco,quafi Dominus amp;nbsp;hxrcdita poirelTor locijid quocp facit ex fi

»4 Sequ/furquarfus locusdé Votofâ cob,quod per «gnorantiam multi de* torferunt ad impias fuperftïcioncs,âf maxime ad nota hypocrin'ca. Porro hoc uoriim non eft hypocriucum,nec fuperftitïofum, fed pium amp;'neccHan' um ad gratirudinem,et eft SCdebct ef/ (eomnibus Chriftiams cômunc,ncm pc de prouchcnda,augenda Â'côfcr/ uanda liera rcligionejpro fua facuhaz te.

lïgatio didorum prxftandorum. Re/ fpicit tria. Verbum Dci,facul taré no/ ftram^ôC charitatê proximi, Nihil eft uoucndum contra uerbum Dei,utof/ ferre filios,monaftenum ingrcdi,S^6 Nec côtra Éicultatem noftram,ut 110/ ucrecœbbatum,amp;fc. hem nec contra chantatem, ut quod debeas parcnti/ bus, fihjs, ÔC amïcïs egems uouercad facra,adKorban,MacM$. Ideo^tio/

A P H o R I s. INGEN. 4*5 ’j)fQjdera,amp; mramêta pofFunt infrin ^’‘■iillicinSjUtDamd recantauitiura ^^ntum de mterficiendo Nabal. He/ (damnantur de feruato iuramen ° puellz , de dando capite lohanz jHàccôditionênôaddi't quafidiffi. zs

quot;^^lt;onem. Quam certo me Dominus ^uxerit faluum in terram hanc pro/ , dederit^ earn facukatem ut

Potero,primû erit ut conHituâ ueram Wionem ueri Dei. Nam nifi Domi ^'‘sipfum rcdux(fret,ntfi poflcffîoné j^f*/acultates^ dedilTetnon potiu '^'îtftare uoto.Ergo omnia nota de/ fieri cum rcfpedu Si conditio-* Ht.

K Quod inquit Dominus erit mihiin *7 ?;^um,excludit alios omnes Dcos Si gentium,ô(f indoe uerum cultS

US,qui fecit cœlum ÄT terrain, coif unit in fpiritu, fine omni imagine aut medio.

t3 Ad hoc uotum obligatus eft qiiif* qucChriftianus,nempeutfuafaculta te adiuuet conferuet religione,un* deetiâàÇhriflo laudaciir uidua qua! obtulitdtio minuta xra ad remplum, Mar.u.Luc.ii.ln ueteri teftaméto 0/ mnes ex xquo per legem aftringeban tur ad primitias 3^ décimas foluédas^ Noftri fee Lili hominum genus eftom niumingratiflimum,imó et facrilcgû» a maiores liberaliiïimè largiti funt ip li rapiuntjtaceo ut etiam aliquid conlt; tribuant.

tp Nifi a maioribus ita Parochqs eflet prouifum, per inopiam ÔC hominSil/ liberalitatem omnes parochi aufugif* fentjSC iicrbum Dei iam diu eflet abla turn,Et quidem breui futurûeft ut pro pter earn ingratitudinem, ,1 liberalita^ tern, ÔC facrilegium auferatut uerbu.

non minor eft üirtüs quam qur/ ffre parta tuei i. Primiim praccipuiS Wicium prindpum eft, ijt data terra ’•■■gantôôconftituanc uerani religio quot;ffn uthicTaiobfacit,nôcogitêt de 'Xaftioiie expilatione.opprelfionc, p uoluptatibus,recita exempla uetegt; -Vtfcaia,it3amp;^hic lapis figurât Cbri}« 'lum fccundum fententiam Cypriani Aiiguftini,qui in fundamento Zio [ftfundatuslifa.3. is quem repro/ Wrunt xdificantes, êC eft fadus in ^’put angulijPfal. 117. fuftinet ütrûcç Pîrietê.à fécit ex utrifcß unû,Eph.i. Wer quam petrâ Chriftus fundauit ^cclefiam fuam,r4ätth.ic. Ad queni '’pidê qui offendit lxditur,fupér quê JutêipfecccideritcoIIiditur,M3tc.ni

lapis untftus eft oleo lætitix, Pfal *”0 4.011 «rif an etiam nocfturnis ap ^ritionibus,6f allocutionibus creda **gt;US2lt; obiequauiurç'Rc’p Infaluris li negt;

negotio nemo prater Chnftnaudien üus cft,nee angelus e ecelo.De nego/ rijs noftris autem/epe fit ut angeli bo ni appareätjUt Paulo in naufr3gio,Plt; tro incarcéré.

ÿ RofeqiiiturMofes hiftoriani S irineris lacob quomodo iilqi s Haran ad Laban perrcxcraf,

uinam erga nos ciiram, proiüdenci am. Deinde quàm famihariinmè ah ip fo Labs excepfiis fit,âf padïusdeCer/ uiture.eiuscif prpmio,nentpede danda Kacb el. Pofiea defcribic eins matri/ monium,et quomodo de mdiiCtria La ban pro Kachel inrrodwxitLcam, ac tandem qiiocpiCixic Kachel, fingulis filiabiis datK famalabus ira urqiiatii/ orduceret uxores limul. Neq; lire ca iu, fed fïngulaa diïpoütione diuina

APHORIS* in gen. 48» Iacob fccudum promif/ f augerecur prole, idtç ex fanda f’ci'contatiis de toco perfona fi/ * ^’lijtieinpe deHaran nbsp;Laban, cdoz

.^s'c^de eins falutc,adeö S)C de aduen '^fflvachel,exardefcicnaturali di. di ^'''^0 amore de felici f uccelTu, nefcit Wus fignis gratitudincm di aniini ^'itiain dedarcc^cxhibcc beneficium ’'^Ê'luanonis ut fie inear gratiâ di C3/ bcneuolennam erga Kachel. Ka ^fltantxprofapiïfiiia pafeit ones, ^^ücctnoftras puellas quantumuia ’’^bilcs et diuites honeftfi di domefti '“laborêjnó otiö,delitias et mollitiê*

Prænimia Ixtitia de felici itinere ta gt;nbsp;pcrieulofo, poft falutationê, ’■^Hoquium di ofculum fuxcognatx, 'f^nipunt fibi lachrymx, de potitis “otj's.

Labandocetnos hofpitaiitatem,d3 ♦ ‘^tobfamiliarißime exripir,ct aufcul li a l!at

tatfotius rcigcfta^de pacre matrc, de frarre et fua henedidiione natratio ijê,amp;maxime de fuga ab Efau ex luf/ ruparerttuin,recipitipfutnin fiiairifa miliam,non tarnen ut frafîra laborer, j amp;nbsp;reruiatffod ex certa pada mercede. ■gt;

Iacob iulTJs pofceremercedem pro feruicio périt fibi dariKachel in uxo/ rem,qux primum occumt,in quâpri^ mos amoris hxir r3dioamp;,amp;: qnod pab chrior eratfororeLea.(2iioaautépo fcit dari uxorcm,idfacitexiuiriiparé tum,quodexeafamHia diiceret uxo/ rem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b

« Laban accipit condirionemjdefpô/ det Itbi filiâ Kachel, pod 7 annos co^ pulandâ, interim Lea non elocaripo^ feratproprer lippirudinem, ob id cog/ far Labs rallaciS deLubinducenda hea pro Rachel.

A P H O R I S. I N GEN. 49l Pfr patrcm fponCx (uxta,uel in (horo ^ffpcrijfuiusadhucapud nos fcruat ''diigia.Labanqiiamuisdcfponditla • fobK.dchlt;I ante feptertniurn,putaiiic '3men intcrca fc elocaturum efle Lc5, 'lujcdi m propter lippitudincm defpi ^'tur Sc innnpta manet, neceffitate co amp;tur hancfallaciam ftruere, nam nifl WorelocareturLca, pcriculum fuif/ *®tutin perpetuQ innnpta SCccelebs 'quot;’ncTctjideotp profpicit filix fux, ÔC PfoRachel Learn fubinducit.Hç qnS ’*gt;ƒ flint humanx rationcs,proculdii/ y'o tarnen res diuino conlilio geflx 'Unt,ncpc quod Dominus uoluicac/ '^lerare multiplicationem prolis la/ Job, id ram fubito per unam uxorem ”«•1 non potuit,nec reftabant alix fa/ [p'Iiï pix, Sc ab idolatria alienx, quJ Ofc Laban,ideo permifitut utrascpfo ^oresduceretlacob.

49i PET. ÜRTOP, legecauft, neqiiis uxoris üixforor^ dijceier ipfa adbucuiucnte,neqj hicfc eiffec lacob aar Laban,nib' neceffiras, atit cafus inrerciditTer. Namb lacob content!!® fudlechacfallacia etacqm cuiHét in Lea,non addidiflet Kachel’ Sed quia J acob indigne fert illufion?, padum iirgct de Rachel, fadiimcp fuinet odiofiim, ingratum coniïig* quia ïam Lea eft cogm'ta per la cobJdeo tepudiari neqaiuit, propK'' rea fuperaddita eft Rachel.

’° Iaco(7 expoftulaf cumLabande pa dïo,Laban exciifar fede confuetudigt; nc.promirtitcp fe flaruró pado,idco conquiefcitlacob.

Lea docctomnespuellas propter ah'quem nseuum dcfpedas, in Donn-* num fperare,ipfe(:p pro ipfts curabit-Laban dat nuptui domeftico fuo fi liam,0£^ Dominus bene fortunatHiuf modi exempla aliqua apud nos hint, quod Dominus feruo (uo ftdeli ÔC ce^ conomico, lt;

’‘onomico,nuptui fradatfiliamS^ res I’fnecedir.Elt'q; meo iudicio confuki ^^uatndare altcuidiuiti ociofo ec im pio.

Pacilefk ut quicupiat Rachel 3^c3 i) Ji’xcrit fiC oognouitjinuenit elfe Lea. ^oceftdum putata primis côfpedïu P^gt;lchram,piam, benignam, bene mo œconomicam jfanam 2Cab ®'’’niparte abfolutam puellam. Vbi ’'Item duxcrif, amp;nbsp;cohabitaiierit, mo/ perfpexcrit, elTe plane ab ^pinióe diüerfam, morofam rebellé, ''*§Ugcntem,SCc. Non tarnen propte *^3ckrcpudianda.

Scd quid fit lacob uticf; harret amo/ kin Rachel.Quoddum uidit Domi/ ’’Us comutat fuadona.Rachel eft pro pkt pulchrjcudinem chara, ergo Lea kitquocp chara propter foecundita/ ’fUi.lta Dominus adhucdifpenfatSi ft ribu i t fua dona,non contribilit u/ omnia fimul.

*5 Lea nominibus filiorum cxpri'm/t Af agnofcit Dei donum cife liane to( cundigt;atcm,fimul(^ gracias agit.

*• Ecce deipe^ta 5t lippis oculisLea, fanra decor ar ur à Deo gratia, prxfo/ rore fiia Rachcl,ut non tanrum fcEcS da fit.fororemanenre fterili.Sed quod euam hr proaiia Chrirti, namcibna^ ter ludccjjcx cuius ftirpe natus ê ChrP Pus. Adeo eft totius laccrdotalis K egalis ftirpis marer, namexLcuifa cerdotalç ex luda regale genus propa garum eft.

Achcl uidês fe eiTe ftcrikm, Buterum fuum à Deo claii/ (urn cflc,quod per fc eratop^ probrium mulierum^ maxime dokt.

Ef non tantum ob hoc doler, fed poft jluamainariro audterat de benediifto 'rniine,cx eius progenie nafcendojn hanc felititat em fax Ibrori, imo animo dolet hanc granam fibi prx f'pi.

Obferiia quocp fandorum fragilifa ^'’’’jaPtcduSjUitia amp;nbsp;peccata,Rachel quot;’uidet forori.laccb irafcitur, uticç ta manent fandi.

hic aperriffîmiis locu«! eft filios gt;nbsp;pfingularedonö Dei,ideo inquic ob.Nuquid fupra Deum ego fum.

Hïcgenealogta tam exprefTepro/ ♦ P'fr 11 patriarchas dcfchbitur,0^ quo Moeos Dominus produxerit.

l^achel perpelîa fux fterilitatis op 5» Pfobriumjinodefte quiefeitnon abu/ '’'urillicitis medrjs.ut aliquotmuliez fed adiungitmaritofuo fuâ ancil jqux quoqj erat légitima uxor,fed

non matcrfamiUaStCtmis filij erâtdo^ minx fiix Ideo inquic uf pahat mihi ä Iios fupergenua mea, ncmpcadopti'* tios J quos in finu nico pro meis ueam.

fi copularent ÔC admitterenc matrcs familias. Er opinorpropterea anctl^ las pro concubinis addicaselTefinn^^ tertamihas fortaire efTa ficrilis,ticf‘l‘ gignetec ex ancilla concubina, ira xdificaretur, nc effet fine Iixrede.ll lud ius tum eratreceptS, 5{ eliadlnilt;! in illis regionibus, in noffris noitetnquot; 7 Nomina filiorum habentfuas ethi/ mologias ex contextu, Sf indicant fi'' lias Ljei dona elTe, ÔC à Deo fingnb^ riterdarif utinam hoc omnesinfilijt noffris animaduerteremus.

A P H o R I s* IN GEN. ' 49 ƒ• ^tquomodo Dominus fuam benediV '^ionem prolis promouet/â diu pro/ 'ogaram

1 Hïc dcfcriptio gcncalogix « patri f ’ffhariim nccciTaria erat proprer om poftcritatem, ut finguli fcirent a '

I Pfior locus continuitbenedidionê in prole, pofterior hic locus de benedict.Iacob in poiTeiTioib.

^Hindus locus huius capitis eftdc »• feruitio.nouac^ merccde Iacob p^'ibus contradQ facit cum Laba.

hic apparet mea fimpliciras la/ î°bsmcra'cç uerfutia amp;nbsp;improbitas La ’n.Et quod fynceritas Iacob uincac ^Pfobitatem Laban, Dominuscp au ^'^’’lercedcm ampla benedidione la ^^loluto tempore f6ruitutis,ncmpc

i ann/s, ftixxfafis 91. proambabiw h «xoribus fuis,afpirat adruam liberta tcni,ci^i[(^dimiui,ur,ex offido boni ’ patris fani!lia5,profpidacruxf3milix deuidlii, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

i* Laban autetn cernens eiïis fern/ru/ tis fceliciracem propcerfiium commo dumfolicirar cum de lôgiore feruibo, binepatefeicmera improbicas La/ ban,uïderûmph'dcarem l3cob,quod feukroad rerinrurem obligauic,pro nliabus, quas inicp ex more grads c3 dore daretmam gener Cjus Ifabacfo/ • roremfuam R.ebeccam exillafamih'a

non per reruiruremduxic,red libéréac ceptr.Hxc omnia racet Laban, pr Iacob bxc facere ex ûmplicirareet ignorantia, fruirurcß ira longiusbac fynceritate.Obferua quanra ûnreom moda unius fidelis Lerui, aucminißri in quolibet officio.

^PHORI?. IN GEN. 49» I'fpiouxore acdptêda,id facit cxiuf« ‘^parcntiim, qui confiikbant ut inde ’tciperet uxorem.lam autem ipfeeft '°liis,cxtorris nudus,ô(^ fînediintqs, ex fua parte adferret. Vultiure uxorem iure ducere, ne quid , ^^3fnggillaret de eius paupertaz W nuditate.

'nhisquatuordecimiannisfidelüTi fertiic pafcic ones, non agit fu3 'oitimodum fub hac feruitute. Docet Jjti'os fidelitatê, amp;nbsp;omnes in quouis Jfio conftitutos ne fua curent, SC ®“^umnegligant.

f^ehincinfequentibusannisab in 5§fopacifcitde mefcede xquiflimè, I conftituit cmniain benignam uo/ bcnedidionem Dei,quic W ibi Dominus dcderit Ce ucUe alt;y f'Ptrc.

A^banprompteaccipitbanc condi i» 'QnetnpatSijCertus de narura quod '’'‘’'aliafuifimilis coloris fœtus paz

rcrêt. Et ita occulte in animo ftbi gait dct de fua profperitate, ÔC ridct lacob fimpIicitatem.HuiufmndiLobbenli' cet uel hodierepcring miniftrosaut in ecckßailico, fcholaftico autceco/ nomico negotio fin3nr,ufc^ laborare utIiiTimo precïo, amp;nbsp;ridêt mtehnupfo rumfimplicitacem.

PaAum mcrcedis breuitcr ita fc ha bet. lacob fuber fcgregari maculofaSj S)C nigras ones ab al bis, dariip pafcen das aitjs filijs Laban, fibi autem taniô dan pafcendas albas oues.lam porro quicquid maculofi uel 1erJs ex ipûs al bis ouibus nafceretur ca elîet merces , lacob. Padum placet Labâ certiis de natura quod fui fimile produceren? albx oues ab a 1 bis nafcerentur, lacob rurfum fruftra fcruirct, ipiecli Laban ita ditefceret. Ira abutitiir fm/ plicitatefutpurat^lacobdicit.Nô be/ neconfulis tuis rebus lacob, uideo tu amfùnplidtatem panterfideliraté

IWfcemur xqutuSjamp;Tc.Sed finit fini/ ’^fccre.lacob aurerr non eft adcb ftul ' j^'sftdcft in Domino fapiêtior quàm ^îban,refpidcperfidem in Domini ^n«di(ftionem,2C quod Dominus fi laborcm folet remuncrarc, Si “«•icdiferc.IdeoinquinR.cfpondebit Ptonieiuftitia mea.Hoceft Dominus JPfi benedidione erit teftis mcx fide/ '■'atis ec labot is.Si fideliter feruioDo •quot;'nus dabitmercedem.Sin minusDo 5?’n«s retrahet mcrcedcm. Ea cft con f^ttudo Domini in omnibus negotijs officns.Secundum padlum fegregî ''irmaculofa nbsp;nbsp;nigrx ab al bis ti lö die

[^quot;^itinere ne coirent, Iacob pafcit al ■’asOlies,ftlqLabanuaricolorcs. la/ 'ob autcm arte adiuuat natura,SC pri/ maculofos baculos ponit in

''alem fupcr quibus inter inaquandS 'onciperêc, Dominus annuic fuis ftii ‘ jOs.pariunt maculofos fœtus. Dein/ ’‘'»laculofas oues fegregai utfuas,ec

facit prccederc albas, lit ad confpciSi carum rurfuni conciperent ôéparerêc maciilofas, De his Laban moleftus e( fè no poteftjtjiu'a Deus Ôi natura hic fadunt artis medioi T erno aiircm alii ütiriirärte .rurCiimponic uaricolores bacillos in canales tcpore ueris, qua do robuftiores QC {ahiores oues (.QÎ-f iintjUcfibi peiorfozcura cederei-lnait tuinno autem quum imbedlliorcscoi rent.nonpofuit ut ipCx ccderentLa/ ban.Hac ane ubtur per fex annos SC ualdeaugecurgrêgibus ica Dominus ipCe reddit mercedc fideliferuo. Mub ta funt qux non Cunt dé natura fed ex arte, ucinfercio furciilortim iiarijge^ tieris in unam arborum. hem Miila no eilde reriim natura fed ex arte,0Cccc eii bumanum inuentuin per afinum et

P M o k I s. T i« G E «. lt;oi ^fciuiflet Laban no cócien’iiret.EftC^ kgo fpecies furn' hxc ars lacobc'Reï i bcob pertentat artem, Dominus per approbatjUtpoftea angelus jfftat fe hoc uidifleetadfuiffe. Ars ni J,'lfedirct nift audiuuiircc Dominus.

‘juia 1 acob fatis meruit hanc mercc quam Laban non erat daturuSjid '^'Uit lacob, ideo, inquic, in pado, qi J^'pondcret fibi iuftitia fua/upra na/ jCx fmgulari Dei bcnedtdione, j‘'’'ufmodi furtum quoqj fuit filioriS K in Aegypto, Exod. u. ex iulTu nam filq JfraCleranthuiufmodi ’’^fcedemduhlTimofuo labore faiis I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ergo potitis appellâda pro

I Dbanreprifentatomnes impios. .|?‘^andefeceratad impietarem, nani ^'^ololatra,ffa quocç dcfecit ad ini ptatê. Nihil refpicit quod lacob eft ®foris Lux filûjs, quod duxcrat fuas K k

filias,quod ex I'pfis lam habetrauIfoS filioSjampIam familiam^ciuodferui-' incfibf fideJïirjmecVfelïalîîme.Iam/î fuiiret piïiSjhoneftuSjÂ: equus uir,có fiihiiflet rebusfujncporrs, generi, fidelifTimi feliddimi^r:riiidndignaf qui dicatur LabâjaJbus aurcandidus, fed uerdfime fordidus Lobbe.

Ecce labores ram fand/ patriarchy, in tam grandixtare, iam nacus pi an/ nos habet uxores ÓC filios, ad bnc fcru/t,adeo Sr!^ interdiu pafcitoues,^/ nox agir earum excubias,quemad(no dum ipfe proxime fatebif. Nospoii unum arc^ alrerum annS,procuramiJS nobis ut in ocia tuta recedamus.

Obferua genus uitxS)C rationeqtty rédi uidium,ô^ poffeiTiones apudfan dios,S^ pios homines, non per frau/ des,propolia,amp;^ alias malas artes,fed per honefium laborê agricultura: aut pecuarix»

Rcs principales locos habet » hoc cap. i.Deprofedlionelaz cob,i.De infecutione Laban, expoftulacione ucrorQcp,}. D« WoEdcratione amborumk

, Primus locus alios rres locos con? * *’9cc, i.Triplîcê occafioné perfedtio/

Coniiliulacob cum uxoribusj 5'Oportunitatem profedionis, Proficifcendi occafiones feu can/ j [’strcshoneftas ÔC motorias habuit ^äcob.Prima, quod inuidiofefugillâc traducunt filtj Laban ipfum lacob, i^dancularia fubtradione bonorum ^sban ad fe,unde tâdem fimukas dif quot;^•unijtumultus, fiC tandem uiolenta f’pina fieretjcorum que habuit lacob ’dLaban.

Secunda quod uidet etiâ ipfum La/ 4* '’ïnex ipfa fiiiorû fuggillatione per *^otum eire,Slt; iam elî e auerfo, turbi/

do, amaro ammo aduerfum Vndeiacob ex ammo dcktdeipfa g* fid(a,ingratitiidinejer timet ne fibtfiia ui diripiâfur à domefticïs, unde eriain aliquotics nodu infomm's jaciiif tngt; (liSfac cogitauir de his mail's eui'tâdis» aut auertcndis per aufugium, auf alia ran'onc.

f His acceditfcrtiaamp;'fjrmiHimacau ra,Dns non defiituit fuos in angu/ aia,M ita Colicitum nbsp;nbsp;cogitabûduni

perinComnia, cofolatur ôf alloquifiir notfiu Iacob,ôi!^ admonetdeprofeâio ne, promittit liberum camp;ndudtum, prarfentiam, ôt'defenfionêruam.His tribus eau fis permotus lacbb, rem cS rHio tentât, amp;nbsp;primûfuas uxorescon fultas habet,earum animum perfuadê dó perinoucMit confentiantde profe diione.Poi} earum eonfenfum,captai oportunitatem abeundi neoriatur tu multusme retineatur,aut ne deprxde turipfumLabaa. Sedpriufqukm ad

A P H o R I s. IN GFN. $07 ft'nfilium Iacob ueniamus,uidcamus ^'fciimftantias Laban ôd lacob, quos ^^«fq^reprffcntcnt.

Laban cum fuis fil ns bcnc patifîtur Macob ufcp laboreç Qc pafcat, ipfi(:p ”'f€nruf per ipfum,ipfec^ paru aut ni/ ^ilfneicedisrecipHatjfediit cum fuis ^’îoribus ÔC filqs quafi perperuis fer/ ^is.Ëtpoftquàm uidentipfius mcrcc/ ’^^'pfortunarcf’C augere Domina,in/ 'j*óent ipfi S^. fubinde permutant,ftu/ ÿgt;’ Içper inuidiam impedire bcnedi/ '^‘onem Domini,rrebi a ipi a mutatio ''^ttiercediSjfed friiftra.

lacob rurfumfidclilîîme feruit, 8C ^Hcontentus fuamercede,amp; benedi/ ’^(one Domini. Adeo ÔCipfe Do/ ’’quot;nus,qui eft omnium iuftiflimus,n5 Pfffnittit ut infidelitas , inuidentia, ^’^iefraudatio Laban,ipfi bcnc cédât, quot;ftnnon permittit ut fidclitas lacob lit fine remuneratione.

Labanos, aut Lappen , licet Äf ho/ die Öl Temper reperire in œconomia, pcdagogia,pohtia,ô(f maxime in Ec^ deTia,qui Iibenter ferunt ut habeanc Tiddes 8)C diligentes miniftrosjper^s res /pforum beneÄT Teliciter admini' firarijr,amp;ut fintperpetui nudifer^^ Ul'. De condigna mercedeaiitéTohien da fc.r per Tjnt negligentiorcs, diino |■cs,imo Tiquando Dominus prxter ipTorum uohmratem per benedidio^' nem ipTis miniüris foîuicmercedé,id placide Terre non poiTunt,im6 inui/ dêt dolent,et de Tno accelTiiTeTug^ giHanr^Vfraducunt, ac tandemdiini/ nuere mercedem, penitus ad Te ut Tua,amp; ab ipTis proTeda,rapere quacS que oecaûone uolunt.

RepreTentat ergo Laban proprijiTi me impips magidratus, Dominos ST patresTamilias.Iacob reTerc quéuis pi iim St Tiddem miniTirum in quolibet officio coaTiitutum»

A P H o RI s. IN GEN- Jo® . Jtnb Laban rcfert to tum mundum, ’Piumimpiofum colluuiê.lacob autê •^^pfaefentat Chriftum, quiferuit fuo ^^■angelio 6C falute totimundo.Mun contra libenter percipit Domini ^fncdidionem ÔC beneficentiam per ^i’iftum^ó^ fuum euangelium exhi/ “■tam.Sed hanc beneficentiam fua li/ pfaktate öi. gratitudinenemo agno/ '^Mcmoronfert quicquàm ad facru ^'niftcrium euangelq conferuâdum, quifcp pro fc rapit etiam ipfa qux ‘untEcckfixcomparcuntjComutanr, ptper tenacitatem nihil contribuât, ‘-aban familia praHente lacob cft for/ '’’a totius mSdijin quo Labanitç, hoc itnpnjiniuriajfraude, odio,ô^c.im/ Wtâtiacobitis, id eftjpqs SC fidelib. ^0 Ruocç font omnino ferui fed eu bc 'itdichonc Domini,amp; quod omnium aiiferrimûcft, Iacob tot annos folus ^ftfat inter idololatras, fine uera reli §gt;onc,uocali uerbo.Nam Laban ad i/ Kk 4. dolo/

■ çJolobtn’am dcfcccrat.ExLobb-ntis familia fünf enam hi, qui iniiidêt alijs fpiriciialium amp;nbsp;corporalium donorû aucfiionein,ac ftudçnt quoquo modo imfiedire.

Il EcceprudcntiamIacob.Vocatatn bas uxorcs ad fe in agrû ut folus cSf? iiSjde hac re délibérée fiC côfultet. Et primumordirurà malijuotisexuuk • tu parris colledis, Deinde proteftat de fidelilTima fua feruitute. Poftea de perhdia ôC fraude patris per crebratu immutationem mercedis, Dehincd® benedidione Domini gt;nbsp;quod Do/ minus, etiam Laban inuito, ipfi bene dixerif,fuamq;arrem de uaricolonb. cuibus Deminû fortunalîe amp;nbsp;appro baffe utmedia benedidionis.Pottre/ mo récif at mandarum Domini ipfum in patriam reuocantis.quod eft rotins confilij propofitio, ncmpCj Dominus rcuocat me in patriam, qux eft ueftra fentenuXuuItis mecumpæbcifci nec

ÄPHO RIJ. INGEN. lt;11 neCSed hanc prcpofinonem prxgra/ intmiuria patris, ut tanto facilius, SiC citiiis conleiitianr.

Rachel in rel pondêdo preponitur ’J LeCjquod Rachel erat pi imaria mater tämilias pro qua feruierat, qu'am pngt; expetiuerac. Lea autcm cafu ^atftiixor,

Vxorcs Iacob ftati'mconfentiutez !'gt;sffnrentix, Si ßmul xgreferunt in/ ’^*'gt;ampatcrnam,nontantutn in mari •uni,(cd infeipfas quocp. Qiiodcas quot;uiutlibéras filias elocauit cum doz •f fed ut fcruasjpro feruitio mariti faz fubuendiderit indotatas,duplicicp in ’“f*a adfecetifjdotem non dediqinfuz contra moré marito utitur, pro yuo gratis, fimulcj?ipfas per rotum '‘‘•^Pus,quafi feruas habuit, Si quicz ^••id pariter maritus, uxores, famuli ^hlijpromeruerant, aut fecerant,id jQUiminipfiiIS ceffiirc commodum.

1$ Poftquàm uxorum confenfum ha/ f betdcprofeÆonc iam nibil porto rc , liquûmeditatoopus eft, qiïam capts/ | recommodam occafioncfme ttimul/ tu abeundi.Ea commode ofFertur, dû Laban profidfdtar tnum dierûiter, , ad tondendas oues,nam tam lôgeab‘ egerac ones, quas ante fexcnnïum in conrradu fdunxeraCjfupedore capi^ ' te.

17 Iacob uerboL)dcÔfitmatus,3t^cô/ ' fiüis de proteSiione tam tongum iter cum fota familia, eacp maxima patte ! reneta ingteditut,cetcus tarnen quad inrecututus erat Laban ^quamuis de

. Furari cor, hebrxa phrafis eft pro 18 ^'l^ciam alicuius eludere,âf fubterfu |%Natn Laban certo ftatuit, bona ad fe rapcre ut fua Si a fuis con« 'l.^^tita.neq? fe hoc propofito fruftra lacob extorris fuit, folus fuit, 'Pretor habuitfilios Si amicos. illud Pfopofitû elufit lacob, dum data op/

, Secundus locus récitât infccutionS 19 k^arijSC expoftulationemutrorScß. ^erifimiIe cftMefopotamiâ Si Cha/ ’’'Inon tam procul fuifl’e'a Paleftina 9^t(nadmoduminPtolemxo pontt.

lacob cum tanta familia tenera, ^§fegibusjfeptemdiebusex Haran î’^oficifcitur ufq; Gilead quimÔs,pvi/ limes cft terrx Chanaan, nifi ue/ 1^ adderefex illosdiesjquibus ^^ban refciuitjdomum redt]t,2lt; infe/ '^tus cft,nam trium dierû fpatio abie/

rat ad tôdendas ones, ita ur quod I'tcr lacob B diebus profcdus fuerat. La/ ban zdierum fpatio infequendo per/ ftrinxerar.

lo Ecce curam Domini pro fuis,priuf/ qu'am Labâ occuper Äf obruatiacob, Dominus node prohiber ipfutn, ne quid dure loquatur cum Jacob, tacco ut uim facial. Ibi prxliac Dominus promiferarjOempe fecum fore et fede fenfurum eife eum. Ea debetin nobis fiduciam ad Dei tutehm, aduerfas no iiros hoRes augere Sgt;(. confirmare-dem loquiturDominusin lo price/ pris in fecunda cabula^pro nobis ad/ uerfus omnes holies noliros,fdliceb Non occides.

Laban obiurgat 5^ accafat lacob ab in honeilo contra offitium quod ' dam aufugeraCjfiliascpfuas raptima* nexerac,qiiafi rapcasin bello,fingic'^ • fuum officium de dedudlioiie,amp;^ addic minas de fua uindidÎ3,niû ipf am prx/ nbsp;nbsp;ƒ

’’'oniiiflct Sc prohibuilïet Dörrtinus, Poftrcmoacctjfateumfurcf. Ita impij ‘'‘am ipforum impictacem pcrdunt, P^rfurtumidolorumindicat Ce eÜei» ’’ololatrâjSC dcfciuiflèà uera reltgio/ i'fpatrum.

(. lacobrefpondet, éxpurgat 8C de/ xx 'fnditfejquare clamabierat, nêpé nc Ï^fiperet filias qiias dederat uxores, 9« furto autem, nefcius, pronunciac fentcntiam qiix fortaffe poftea

^’fccuta eft cum moreretur Rachel quot;’partUjSC i'tibet perfcruran' totam fa f’’‘liam,qiiod cum facit Labarijnihilcp !*quot;'Emt,( nam Rachel pattern elufit) ’cob cxcandefcitamp;expoftulatcum '’aban,enarrat fidelifrimam fuam 1 ér» '“tutê, exprobrat Labano iniïinâ, ffnaci’catem Qi^ dun'tiem, magnificci^ Pfïdicat Domini ttitelam. Etiamfan 'm'rafciintuf fed sufte cum defendunt ham innocêtiam.Ecce per tot annos •’tob uerfatur ui ïdoiolatrica familia,

T ertius locus feqiu'fur de Cofoede* ratione. Laban pudefadus in fimula/ tionefurti ót^fruftratus indequifitio« coniiidusexpoftulacionemla/ cob, item cômonefadus à Domino, obfert conditiones pacis, inquit in dignum ÎV indecorum eire,ut cum la/ cob focero litiget,eicß uim inferat, na non elTet aliud,quam cum fuis deditif fimis amicis bella gerete.

dum in aceruu, ÖC fuper eo comeftio, tandem ôC nomen aceruo datum ad ç» ternam memoriam,poftremoip(auer baiuramenti. Feedus inter Deum Si nos de remilFo peccato Sgt;C imputa/ tione 1 ufitciæ, eft ßaptifmus, quo ab iitraque parte admonemur fccderis, fuper quo etiam comedimus ut bi/ bimus corpus fanguinem Domi/ ni noftri lefu Chrifti, in figntim per/ petug

Herum £C fiimmnm ilium jpaftoré ^otninum noftrum lefum Chriftg, Mealibipafflm Icfa. 4-0. lere.ij. t2ech.j4.Pialm.x}. Luc. is-Ioan. 10*

Vt tentacio alia aliam trudit, ita Mfolatio alia aliam fequitur. Iacob WusaLabanjprofedurus ad paz '^^'’’joccurrit ei mons Seir, ubi habiz Efau,a quo fibi uehementiffime .Mtjfed hunc timorcm exuunt ange '’•’’agna turma apparêtes, ut ffrcnui ?Jgt;lites ipfum defcnfuri.Ideotç locum quot;'utn appellat Mahanaijm dualinuz J’^ro,quod dux erant turmx, fua, SiC ’•’gelorum.

appararu lacob ad occtirfum Elau,qiio modo CRIS beneuolenu'ain caprat ut cum gratia per eins terram profidCca tur, fogat Jiberum Si Cahium condu/ Sium. Efau autem ex magna benciio/ Jenr/a nbsp;frarerno gaudio uenitin oc/

curfum excepturus Si deduiliirusip/ rum -i-oo uiris.Hincextimefcirlacobi nerdt quo animo ueniat, an fortaiTe cuomiturus fit adhucinueteratum 0/ diû,de prepta henedidione. Parat e/ ius iram mitigate 3i uincere munerf bus, Äf foliate ad Deumpiecamr,X admonetipfumfuis promilfis, in qua precatione ita rapitur, ut cum angeld Iudletur,amp;'uincattandem,

Hoceius animSpetcellit,ôf in aiti/ biguum rapit,quöd Efau,4oo uiris ue niat ipfiin occurf:im, nefdtan amico an h oiiilt aaim o ueniat,

Ecccfragilifatem Iacob, nmétfiH gt;nbsp;’Dhomine, qui habet DèumôC om/ ’'fs angelos defenfotes,ôu comités.

Hic metus diftidenrix pars eft,nam 4 ^•’letuit ab hominédilFiditDeo.Ne/ Ji'otamcndebet cÔijcereirt pcriculS, ^lod caueri potcft, Aulcû efl admit/ ’fre.

Hacc fragilitas nobis eft côfolatio/ 5 ’’'Aitdifcamus noftram conftantiam quot;On elfe uirium noftrarum,fed effe do Hlm DcijCamcp Deus aliquando fur/ î'Pfrc,ut indicamus nofttam imbecil/ '’3fcm,ne pUtemus ex nobis elîc,ô(Z ’‘■Os prx nobis contcmnamus.

T^PparctæuerifimileeftEfau plà ff ’’famico SC fraterno animo ucnilTe, ^quot;gt;0 tanto cquitatu excepturus fratrê ‘Hini,tam longo temporis fpatio ex/ ’Ofrcni.

. Ain ut oftcndat fuuni contcniptuni ’'Sa Dei bencdi(ftioncm,quam prxri Pquot;itIacob,quod ilia prxrcptio nihil L1 mometv

po P E T. AR TOP. , momenn habcat,fed quod ex ipCa de/ tnonilrauone libi benedidïo etiam lii receflen'c. Ea omnium impiorumin/ doles eßjdummodo habeant bums ui txfplcndoremô^ corporales benedi/ diiones,derpiritualibirsbsnsdidiioni bus mhiJ funrfobdti.

no in hoc mundo inter impios, gnod femper ûbi timeant: ab iptbrS oppreA fione lt;35 miuf 13) propter prxrepcâ fpi ritualem benedidlionem. Ideoopor/ tec eosfufferrejCorum furorem bette/ tiolentia muneeibus placare,

Ludla ilia lacob cum angelo pari^ ter fuk corporalis SC Cpiritualis. la/ cob enim in Comma anguliia SC ago/ nia ƒpiritus côliitutus ,Colus Ceorliun conCogit adorationem. Inter orandS uenit angelus humana forma SC col/ ludiabatur, Sd ut lodiatus eficSJJeo in oratione de Cua promitîiof2e, SC iam imminente pericuio, itaxqueärenue cor/

Ludam illam fidei in oratione eert« ^hancfuifle,nempe ab hac parte eft peusjiubens profieiTc» in patrium fd ^^'iTijaddens promiffionê benedidio/ ‘''sA beneficêtix. Ab altera parte eft ’’^ctus ab Elan qui iam olim minabat ’’^ortenijöCiam occunit cum 4-00 ui/ fis.lbi horror certx mortis occupât, •nterhxcutraep coftitutus eft lacob^ ^athletice ludatur fide, admonens yominû fux promiftionis,Rctroce in Mefopofamiam non licuit, ga

Oominusiuftitexirc, progrediitê in Psticulo mortis fux ód fuorum eft, ga ^lau occurrit abiuratus hoftis. T an/ '^fmfidelis Dominus qui non finit fu têtari fupra qu'am fufferre poft tint, f^ittit angelum,qui quidem prima lu/ ’^atur ut hoftis,fed tandem conftâtia ^uperatusjconfólatur ipfum, SC benc ®icitci.

Ult Cfariftum,quifimilé,amp;: miilto daf rioiem ludam Iiidatus eft inhorfo, ingrucnte paffione, nam ab bac parte ftent uoluntas Dei} falas tonus taSdt ab altera parteingruithorréda mors; ira graue ïuditiû Deidcpeccato, in fupercapcauim aeniunc abiuratüTitni hoftesjinter hareduo côftrtutus Cbri ftusoratÔCIudatHr,itaut fudorfan/ guineus erupit^tandemangelus con^ foIabun(Jus,amp;^ confortans apparec-b temapplicahiic quot^illam tentatio nem, quam fuftinuit à Satana indefee to,qua fuperaca accedunt angeli mu nilin,Mac[,4..

12 Huiufmodi ludlam oportet omnes Cbnüianosrutb'nere eludîari,la/ cob,amp;^ Cbtifium imicarhdumexMe» j: foporamia in terrain promtiTanijhoc eftdum exboemunda 8C bacuica trä ümusinpatrianicceleßem,corporaU ■ terincruce,fpirituabterin agoniaß/' i deiin bora mortis,qiiando Dominus

A P H o R I s. IN GE N. $ij pominus nos reuocat 8C emigran'iu t uefjibi retrocedere, Si redire in hanC uitam nonlicetjprogredi autem in pc ticulouitx cftjmors occurrit,peccata •'oftra pertcrrcfaciunt, inter hxc duo Jpstnedi] conftitutidudamur fide in ^hnftum,amp; promifïtonem gratix,rc '’’iffionis peccatorum, amp;^uitæxternac PïtChriftumDeoopponimusetuin ’ ^••nus),adeó etDeumipfum. Tâdent J'EnitangcluSiminifteruerbijprimum Matur,ÄSprxdicatpCEnitcntiam,po *'53confblarur nbsp;nbsp;benedicit nobis,ac

^•pitnuscp nomcnnoinim, noui homi ”^5 8c Ifraclitx ludatores, amp;nbsp;fuperaz 'Ofcs Dei,non fecundumcfTentiâ fed 'fcundumtentationcm.

PoftiHam benedidionem perfentit ^onhoftilem banc pugnam nee ho/' !‘fnifuiflefedDeiangelum,fiC DeS jpfumjilludeftuiderewcicm Dei, 6d '’onam uoluntatem Dei, in noftris tê ’tionibusjcruce SC morte»

Et quod inqutt poft hancluAamfó Icm fibi cxor tü cfle,ftgnificat poft hu iufmodïtentationes/rïbiilatïonesjói^ mortem corporalem exon'n' ætcmam Dei confolarionem,in uïta ç tcrna/ra quoque Chnftus poftquàmà motte furrexit exortus eft fol,uita noua^glo nof3,amp;^ sctçrna.

’5 Quod autcm Iacob dcfetftum cof/ ,pons fentit, ÓC claudicat, figm'ficat corpus peccati deftrucndum elfc-Pn* ufquàmueniamus m tcrram promift famjUitam arternam. Item mukis ten/ tationibus, tribulationibiis ÔC cruce corpus debilïtari'. Ira quoque Chnïli corpus et tota humannasdeftrudaet contrïta eft m morte.

Similem ludam quot^ ludatà eft cum Cbrifio muiter ilia Cananæa Sy/ rophxnifla, cuius filia erat dxmomo obfefTa , ad cuius prcccs Domini« Chriftusprimûnihil omm'no refpon fiebac^adeoamp;^apoftobs intçtççdçpti« bus

noluit exaudire uf($ dû ipfamec ^Ofam acceffi’c, fiCfuis ipfum argumc uicit. Ad ctiius fidei conftantiam ^’■iftiisipfcexclamabat Sgt;C exaiidiz . Eiufinodi Luda fuitMofi J^Harc ruhrO, DaukJis in fuga a Sau

Eandcmludamfnftinucrunt omz lt;7 ''fs martyreSjêó adhucfuftinent omz profefiores Euangelijjqui cum Ia 'ob ex Mefopotamia, cx infidclitaz ^^gentilifmo,ct iudaifmo egrciït,per Sût ad ferram promilTam,ad euangez Chrifti confelTionem. Ibi rctroz ^^dcre ad impietatem amp;nbsp;Chriftum nc ' Sär« non licet. A fronte autem ftanc ^f^nni perfecutores minantes eer ^'Himam ÓC atroeiHimam mortem. In ^tcIudarifiCpergerc eft athlctica iz ^odiuina conflantia, ibi quidem de' ‘iruitiir corpus peccati,fed poftea exz Oritur fol diuine xtcrnx confolatio nis.

18 Summa,oportetcumDcoIiidarlt; amp;nbsp;ipfum cuinccre qui uii!t cum Iacob terrain promiiram ingrcdi.

0^ uincit iram Dci de peccato.CofeP fioChrifti ludatur.SC uincit homines SCtnundum. Corde creditiir adiiifti/ riam, ore autem çonfeffïo fit ad fal tem.

JO Inter luc^andum alter alter« firmilTi me corripitlta ira Dcicorripithomi/ né. Fides rurfum corripit Deum per fuas promiffioncs in Chrifto fadlas.

Oc capite defcribitur quomo do Iacob occurrit Efau, 0^1» uicem fe excipiunt,paciftce''.'ii difcedunt.

Poftquam uidit Iacob aduentarc Efau cum 4.00 uiris,magnoccrteexer dtUjötf comitatu, adornatfuos,^Vin/ ftruit aciem non ad pugnamjfed adfa Iutationem,5lt;f res foret in pcriculo «t dig'

ƒ P H o R I s. IN GEN, fir ’^’gniores pcrfonxeflentrutiorcs, ô^' f^fomptiores adaufugiiim. Ipfcautc bonus pater familias 6C pn'nceps •,^j.cxcrdrus in acte côftitutus priit, ^leprtmû pro fuis expofiturns pieu/ QjHon eft poft pn'ncipia fibt cauct ’ °co,fcd prête ut ftdelis paftor fuis ox ^'biis, loan.io. Vt hic Iacob ad occur '^gt;11 Efaq Çc prxparatj ita ÔC nos debe ’’’Us ad mortis aduentitm prarparare»

Poftquàmludatuseftcum Domû ) l'ode hoc negotio amp;nbsp;uiett iam cutn ad experiéttam propinquat, bene Wifusde Domtnoin hoc negotio ^ôftanti animo accedit,Ô£^ prxit.Do/ quot;’•nus rurfum ab altera parte ita miti §atanimûEfau,utnon nifi pacifice ’’tniat.lta Dominus etiam duriffîmos boftes noftros poteft fledere,ut non quot;ifipacifice loquantur.

Similime,poftquàm duram illam lu 4 in agonia cû Deo Slt; ira eins de Pcccato perfidem in Chriftum euieix I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L1 s mus,

mus,morslt;pfaà Qua tâ anxieperhor/ ruimus non ni fi arnica uenit Qc excipic nos.noftram uitïaram naruram rcior inatura,utredapergamus in terrain promiffam.

lacob fepties procambic in genua ante aduenientem Efau,cum tamêip/ fi fit fecund um benediéHonê promif/ fi feminis Ionge fuperior. Dorer per hgenos pios,qiïomodo nosgeramus .aduerfus magiftratum etiam itnpium, debemus agnofeere noflros Domiz nos, Af debifiimhonorem ci deferred Rom. 1 î.ut tali obfeqino illefi ad rerra promilîâm pergamus. Vbi auremty/ rannt hoftihfcr nos cotnpuerint,8f uoluerintin confeffionem fidei extor quetCjibi nulla rations concedere de/ jbemus, ut tres illi uiriin Babyloneco tra Nebugcadnczarfîecerunt, ô^que admodum omnes martyres refiiterSc tyrannisa

’dlacob procubuifletjqiùa habet be-* ''fdidionempromifflfcminiSjamp;f eft Pioauus Chriftijamautemtantus Si ’^fnfandusiiir ad genua procumbit ^dimptum Efau.Eadcm ratio piorum ^^impioseft.lmpij in hoc mundofuz Pfriores funt, pn autc inferiores. Sed in Ecclefia, ita tunc in futurs ^'■taeritrerû uiciflîtudo. Pii pacis eau '’libcnter fe fubmittunt imptjs in '^nisnegotijs,fed fi Efau uoluiflet ^tnedidionem Si primogenituram’a ^cob repeterCjid nunquam conceffif ‘'tjCa fuit lu Aa cum angelo.

Iacob non poteft cum Efau profict 7 ’fijnam habet pueros,Si tenerum gre Efau autemeques eft cum fuis. l’CQbrefertuerumamp; bonum princiz P«tn Qc paftoremjqui fuorum fubdito fuiii rationem habet, Si ad ipforS imz lîecillitatem poteft fe attêperare, que adtnodum ad Hcb.4.inquit. Pontifiz tîmhabemus qui polïit compati noz ftris

fins infîrmiratiKEfau autemreferfty rannos qui fua uoluntare et animi libi bidinc pergunt. Item ptj non pofTunt ! nccdcbêtnigum ferre cum lïnpijs. PÓ i, funtmâfueto fpiritUjimpijfuntferué/ j ti amp;^praccipifâfï adfedu imbuti.ltcni Lfaii figurât legem quæ rcquirït j fedlos. lacob refert Chriïliim qui te/ nerain familiatnÔCttnbedllutndaciC gregemjpfiïis imbecillûaci compati^ ensamp;ffeattemperans. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

8 lacob eludïtfratrem EfaUjô^nofe/ cjuicur ipfum in Seir, ut CbrUîus com । mifiïfebomini Cciens quid effètinbo j. minCjIoann.z. Sans eiipqs utamim piorum pace banc terram éV uitâ tran iigant,non cômunicantcum eis,Pfab I f ino,14-00.N5 communicabo cumele j diseorum. EcPCaLzff non habitaiii cum ui'ris uanis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

P ProficifciturinSuccoth qui locus j podea bancappdlationem acccpiï 'a cencotijs,quod ibi tentoria fixit a ah'

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quandiu

dum rcfedlis uid comodc tranfiret lordanem.Noz *’’3 locis data funt ad perpétua me? t?poft^*^’*S3ubi patres ipforS pé 'Sfinatifunt.

j ^sïeniinaduitas feuuicusefttrans lo °''yanê in terra Sichern, iuxta lorda^ ^”inon procul ab Emon ubilohan/ ^^ lïaptizabat, loan.}. Non ilia Sale ?' habitabat Melchizedec qui po/-‘^9 appellata eft lerufalem.

h.^'^'gere altareamp;' inuocare nomen inftituereueram religionem, Pf^icare uocaleuerbS Domini,pro/ ‘ ^'Hîôes de Chnfto,de poffïdêda ter/ J^jConfirmare animum patientia et co ‘3ntia in hac peregrinationc.

ccce tantus patriarcha cum tot «/ ’'oribus ÔC liberts, tantac]^ familia in/ ''Kis oberrat fcdib.6^ nos omnia uo/ 'i’Kus habere certa Ôlt; parata-

OHi hoc empire defcribitur de ocij conrequertdjSfamp;demahcom merd] damno. Horrendum illud ho/ micid/um primum cauraeâ efiex Di/ nx otio ÔC hifiranone, ubi Siebé dus pulchritiidine, ÔC amore caprusftu/ prauiteam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

gt; Dina Tuomalodocet paellas,, lieres domi manere, familiam curare, pudicitiam ciiliodire, teftudùietn imi/ i tari,non uagari,ôi!^ perlalirare omnes

' plateas.Docecqaocpparentesnedét ( iibjs filiabiis libercatem otiandi. Si ( peraagandt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

4 Docet qaoq; tina orem Donvni pa/ fiter parentes ôi filios, ut quamuis pa , rentes pi} ffîme Si honeHiiTimeinditu h

fien aliquando polTcut fru Jf«ntUFpropofito,0^ cadant horrert ^'•Harum rerû oportet hune tam fan patriarchs, cum fua familia,toz

•■Ecclcfix elle exemplum. i ? Ea quifq^ pius debet fernper in timo Domini uerfari 5 nec putare, quod abfqj pcriculo quantumuis fucric t'’‘'s,honeftus^' iuftus,nifi ipfum fcr '‘ft Dominus .^Eius rei nobis exemz P'iiexhibct fandus illeproauus Chri '''Dauid,qui horrendifïîmêcccidit in ^tilterium,amp; homicidium.Itcm fanz ^ttsille Pharifxus Paulus, fadus eft ^'fdecutor Chri di amp;nbsp;fuorum.

. Adhuiufmodilapfusnemodebet ^çftiïnarc fandiorem.conftantiorê, ^ftabiliorem,quin timeat DominS, toget pro perfeuerantia. Nam qui Pftreuevauerit ufq; in fine, hie faluus ’t'^Et qui ftatjUideat ne cadat. luftiz iuft i no liberabit eum, ft celapfus a uvftiz

iuftitiapeccauen'f,Ezech.)}.Meminé nrhorrendi ilh'us lapfus pnmorSpa/ fenfiim noftrorumjdum sdbucfueriit in üatu pcrfelt;5lionis. Qiianto ciniis nos labcmur iam debilican SC impede Sii.

Qiijrratquifquâ,quafeDominus permit eric ram Cublimes SC fatiSlos ui ros ram horrendecaderee^PauIiis fok bit quxdionem ad Tim. t.cap.h Ideo mifericordiam conCecutus Cum, utin tneprimum otienderec Chnftus lefus ómncm pätienriam, ad informadoné Éorum quicrediruri Cunc illt, in uirani serernam. Et quxcunc^ Ccripca funtad noftram doStrinâfcripcaiunt, utper confolacionem SC pacienciani fcriptu earum f pem habeamus. Dominas per mittitetiammagnos fanSios profane de cadere,8Crecipir ad gratiam ,ucX nos lapfi erigamur fide ad Dei mife/ ficordiâ, ne defperemas prx magnira dine peccatorS.^ Item urne côfidamas j aoilrx ■

Ä PH o RIS. IN GEN. $5^ hoRrï fanditatt, iuftitix 8i conftan/ ^ïjfcdDei mifertcordiZj cumfiducta. H timorc.

Qiiamuts hic Simeon 8C Leui gra/ 3 'liter peccant in occifione tot homi/ ’quot;utijita utetiam pater lam moriturus Pofteaimprobatipforcf nefas prx/ cos, riccuult dare benedidioné pfoiniiri feminis ex ipfis nafcendi.Ni ‘'i’otninus tameri manent fandij ’’'ägni patres multx pofteritatis. Na SentesCananitxiam erant morti,ó^ ''m Dei deftinatx propter impietacS *’tttrmin3nde,cutus excidq hicagunt ’Pteimen quod imitarcntür poft lôgà ^'ifporapofteri. Item exprimitur bic ’quot;Itntiffimus zelus cótra fcclera,qui

pater ipforumimprobat,et à ’’i^nat fadum uiolati foederis.Quaz h’itgononfumitab cis fupphcium.; ^^Q^’^^iatiiOis tft ft’îcûmilix magiz

PET. A R TO Pgt; ftratus,non tarnen habcn'us gladij «os, nee habet fingularc prxceptuin Dominijde fumendis pceni's ab cis,ef quod erat fandia ÓC benedidia proge/ mes,cuius fernen muInpIïcareturN^ ramen carentfuis pcems, nee auferüt /nultum,namdenegatilh'sbcnedidid nem promilTi femmis ex ipfis na^cf^/ di,æ c|uod effentdifpcrgcndiïn ras fnbus,Genef. ^9. bem potlquan* funr numero plures, omnej cp frarre» fpfis aßipulantur,ipfe'e^ eß: impar uiri buSjideo relmquit eos iuditfoi)om‘^ m', utDauid ipfum.foab homicidanf Amafac Abner.

jllud quoep maximeobferuanduiU eft,quod Dominus nullumfcelus linqutt inultum, aut per Icginm2 ma/ giftratum, autper connngenuas,aut per bonos aut males. Timcamuscr/ go Dominurn Sd abftineamus à pec^ caromaxime uoluntario. Secundum perfonam eff peccatuni.Onine animi

i P B ö R i j. INGEN. j) ƒ ûJti'um tâto confpcdiïis in fe crimen ^”betiquante maior qui peccat habe tur.

Et qüod horribiliiis cft,fübditfhi'c ti Jpicidantur propter peccatafui magi watus t Qiitcquid délirant reges plez Guntur Achitii.

Poftquamtota multitude confum •»auft pcccatum, pcruenitbpad fafiigi cft natura ad pœnas iudiciû'qj Domini, facile fit ut fe dent motorix W^Siefuit partis mororià caufaex T roianorum,fic Dauid motoria ^ufafuit pedis. Eadem quoep eft eau ‘»bcllorum.

„Dina refert Ecclcfiam, qux ab im/1| fîis tapitür 6C prophanatur falfis tra/ ®'iionibus 6C idololatria, uindicatuC perfuos fratres in maxime zc *®Àtrucidationcper ueros concio/ *”torcs.SicHclias uindicauit Ecclefi ab idololatria,trucidatis prophe/

tur Ecckfia ab hypocrif/ percuangtk Iium, trucidans per gladjum fpiriti» omnibus aducrfarijs. ' ta * l^rj homines quanto fünf mâfuef»^ res tanro maiorc.^elo exardefeunt co moti.lta Chn'ftus.cumeiecit uenden-* tescxfemplo. Ubas cum trucidauH prophetas Baal^^Iehu, Pinehas,Mo^ teSfô^c» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■■

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flint huius capitishifto

iSsÊJ ideocp^iuerfifiinteiiislo ci. I.De colloquio Domini cii lacobubiipfum iubet pro ftcifei in Be thel ibi erigereakai e. Derepui''^ gatione EccIeCix ab idolis.}. Qiiod d mor Domini prohibuerit Canani-* cs infe^filios lacob de excidioSiche tnorô.-f-.DefuncreUeborx.s.Decol loqui'o E)ei cum lacob, Si innouatiö' ne promiffionis Sinominis.lt;^. De Be thel. 7. De extiniiioneRachel in par cu.?lt; De reditu lae ob adpaircmfuum

Ptoculdubio lacoh hicconftitiitus x in futnmaangüftia de hoc homici/ ^0filioriim, ne forte obriierêt ipfum ^h'^nanxi, (écpenïtus extinguerent* •^•chaud dubie infomnes noctes du/ promiflionem de muln'plicâda

^onfcruanda,Sd benedj'cenda fua S'^iediligêtiffîme animo uoluit. Do prccatus eft pro defenfionc, irf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dominus

j^otamia.Sed Iacob hicrepurgat fu lgt;u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a de noftris rempori/

4 Singularis amp;nbsp;maxime obferuîduj locus eft,quod inquit timorcm Demi 1)1 prohibuiflccircumiacentcs duits/ tes Cananxorum, ne infcquerétiiret irruerent in bcob propter homicidi3. Nifi idem timor Domini obftaret, impediret, ctiam h odie irruerent in nos aduerfartjnoRri, de extin$fla ßC abrogata hypocrifï.

J Priufquàmerigasaltarc Domino, abqcienda funt idola,ita priufqu'ain conftituas uerum culfum Dei, repiir/ ganda eft ecclefî3,à fuis abufibus,ido fomania, ÔC omnibus humanis tradù rionibus.

* Erigcrealtare Domino, eftconfti/ tuere ueram religionem,qux confiait ipprxdicatione uocalis atrbi Dei, in ufu facramentorum,inuocatione, lau de gratiarum adione ueri Dei. Ita circa noßrum altarc, hoceliiuxta u/ fumfacramentortun maxime Éucha^ rißix

Arç illaeredto altaris iiocatiir Bc 7 •Wjhoc cft Domus Dei, etiâfi nulla fuerit côftrudio domus aut tcmpli, uttcres folcbant pracdicarc,SC facriti« ’^âfcfubdio.

Domus Dci uocat ille locus,illa^ • l’ftminum coogrcgatio, quod ibi Do ’’'inusperuocak uerbum habitat SC Pwfcnseft, non propter tcmpli con/ fttudioncm.Narn hiclacob folû ere/ ^ttatlapidcm pro altari, nullum con ^tuxer at cemplum feu domum. • Interim moritnr Debora nutrix Re wcci,quam ipfa autfecum ex MeCo/ potania abduxcrat.fup. 14« autqux Ji'nriurrat lacob SC Efau,quxforcaf/ ^ibihabitabat.lta periculorum amp;nbsp;lu *us plena funt omnia piorum.

Sedrurfumualdecofolatorium eft 10 ’Iwod Dominus fuos non dertiiuit, Wn benigne alloquirur.etcofolatur,

repetj'tjinnouafjôfconfîrmafpronKÎ* fx benediûionis uerba.IdcmnobiïcŒ Dominus facit in his tantis mifertjs, et cribulationibüs fubindercpetit, inculcat nobis xccinx cpfolationis 8C futurat uitæ prorrußiones.

tar^ad perpcruam cius promiflionis memoriam,' ÓC confirmaqonem, item ad propagationem eius promilï/onis per uocale uerbQ ad poftcros, pro laude ôC gratiaruni adione.

IT. Q_nod funçlit fuper altare libamina, , hoc eft uinum nbsp;oleum, myfteriS eft

pracdicationis Eiiangelrj, quod inebri at pios ne curent fiuius uitxmoleftias Si fiant hilares fpiritu ad futuram X acternam felicitatem expedandam.In fuper fiCpleum gratix Dei delinit SC mitigat noftras confeientias de aufte ritate peccatorum.

A P H o R I s. I N 6 E N.; jf4) uxoris Rachel, ut difcamus condigt; tioncs, uiccs piorum in hac iiita. Verbum femper habet crucem comi/ tttn.crucem rurfummitigat uerbum. ßenoni,eft filius dolorismeijBenia/ hiTiin eftfiliusdexterx. Hoe eftfilq Ecclefiac per crucem geniti funt uerif/ finiieius filq. Dextera eft fignificatio Siatisc feheitads. Rachel in agro Ce Pultaeft,adeo óC ueteres folebât mor ’uos fuos extra ciuitatem fepch're,no ftfis nero temporibus plcrifcp in locis fimitcria in ciuitates trâslata:funt. Se Pulchra autem ueteres ornabant pro pterrefurredionem.

Abyfliis abylTum ifuiocat lucfïus lu 14 '^uminuitatÔC fequitur,non fufficit Jportiiam elTe charilTimam côiugcm Rachel, fed infuper oportuit Bilham ‘•usancillam fuam concubinam uida Hifuiim'cp ledum côtaminari, idcp per proprium fuiim, primogenitum'c^fili •igt;n Ruben« Et tam grande nefas com

mini in famtliafandiinmi parriarcht lacob. Vt difcamus cfiam in ecclcfia muira committi fcclcra SC fcâdala. Ne fiatimculpam rerjciamus iniicrbum, fl qiium in Ecclcfia fcckra commit/ ttintur. Oportet hærefes conta/ minatores eße, puras SC fanae dodrt/ nx.NecclTe eft ut ueniât fcandala.Na Satan fummamintendtt operamiitde honeftet Eccicfiam,

*5 A/pergit breuem catalogum filio/ rS facob, ut prxftruat fib uiam adge/ nealogiamEfauin fequenti capite.

Tandem lacobuenit ad patrem fil iim Ifahac, fed uide per quot tribuis^ tiones. Primirpericultim erataLabä, Deinde ab Efau poftea ftuprat uni/ ca filtj Dina , SC trucidantur Siche/ mir»,Poftea moritur Debora^ä^ dul/ eiftima coniux RacheJ,Poftfcmo co» fpurcat ledum eius priinogenitus fi/ lius Ruben.lnter hzc omnia mala co fwuatipfum uerbum Dd,Û9ÔC nos -j, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dum

Juin imus in patriä.lca per multas tri/ ’’^'laciones oportet nos intrare in reg •Hun cccloru, Pfal.j4.Miultx tribiila/ ^*onesiußorum,d^ ex omnibus his li l^frabit eos Dominus.

Qiiod appellat Ifahac plenum die/ *^*n,S(: faturum annis, indicat huius ^'t»molcftias,qux xtatem conficiût, tedium SC naufeam huius uicz faci/ unt,

. Z^iâuis hicMofes breuifer defcri/ i8 “'tllahaci morte id facit ut abfoluat *^us hiftoriam^ct hiftoriam 1 ofeph c5 pnue profcquatur,nam certum eft ip/ uixiffe cum uendebatur lofeph ^dicebaturdilaceratus a beftia,ubé 'tfibitur ipfurn cfTe lach ryma tum.

Ta abfoluimus hiftoriam Ifaz « hac,quodfequirur caput,tan/ tumconqnçt Gencalogiä E* faUf

ßu,cf quomodo abintiicem habItatS reccHerintjitafortalfe lubenfc patrc kahac. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

rusquam Iacob,infua progenie,fcd in hocdifferunt Efau rclida Circum/ cißone ÔC fœdere Dei defidrad genti kfnum.et ad idolofatriam« lacob au/ tempermaner tn feedere Dd fcruata fide in promiinonem, Sn^ feruara Cir/ cumcifione ad confïrmationcmfidei.

. probiis damnatur tarnen ïacob cum fua progeniç,quâtumuts externe pee rator,manet tarnen utilt;^ iuftus dtis.

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;capite tam noua inci/

pit hifioria de Icfcphjquomo àopcrfuos fratres in fit-eg'f/ ptLim iienditiis ad fummos honores cued us fit. Figurât Cliriftum qui per crueem eft glorificatus, perconCe/ . quens

Hocaurcm caput hos praeopuos lo x Joshabet.I.Dikdione.niacob erga lofcph. 1 Odiïim fratrum adùerfus lo '^Ph.). Qiiomodoipfum ucdiderinf. ^•Qiiomodo eius mortem patrifimu «uerintjS^magnum ludum concitä iitnnt. Summa tjuomodo Dominus ’’'ala hominum cÔfdiamoderat»pijs friicem ^uentum feu exitum.

Huius dilcdionis ôC odij caufas î Hofes exprimit.lacob dilexitlofeph ’ prx altjs quodipfum in fcrtedure nuerat,Sc quod eratfilius charilTimae uxoris Rachel,cui deberetur benediz dionis prxrogatiua, ideo^jjexprimic ttgaipium huiusdiledionis argumê tum,dat ei tunicam uaricblorcm.

FratreslofephodiQteum,i.Qiiod 4 a patre prarcuricflis fratribus amarC/ Uirjhaberetti? tunicam uaricôlorcm. ï.Quod fratres corâ patrè äccufabat fteleris,}.Quod recicabat fua fomnia

949 PET. A R T Ó P* quxffgmficabant futurum ci'us dort,! nium,eciani(uper fuos fratres,amp;i(a putabantfibi prxripi benididi femi/ nisprxrogatiuam.boiDhta facra funC (iiuinx reucktiones. Rcudatione» funtdup]ices,aut perfomniS,aut per uifionem. Quod autem uiditduplex fomniumtcrreftreJt codefte, fignar regnum Chrifti tcrrcftre ôé calcfte, fignat humanitatê et diuinttaté Chtiz

pcrcatum ab utracß parte eft, quâuï» pater earn libertärem habet filiuni all quern prx altjs diligere,nafdtur tamé bine aliorum fratrum muidia.Et qua/ UIS filtj indent altquemfrarrem prxdi* ledum eft'e patri,non debent tarnen hoc ipfi muidere. Ita Rain cum fenn t Ciprae fratre fuo Habd plus a parend bus diligqpr^ tulit fefe,fupcrbïuït,cn amfratrem prxfecontempfitjfaifiua tandem bomKida,lcabtcextnuilt;iia fl

uendicores, fiïint plagi'arij Iiz hominisucnditores. Vendtuoho pi’uimprimum caufata eft inhis pne« uidi'jdigni morte fichant man ^'P'3 âf uendebantur.

Pofthascaufas fequitureffcdus, « *’'’’'pcdataoccafioneamp; opportuniz î’fc traçant de cius morte, quam R« ‘''nimpeditÂ^ fuadetjUt indRernam ftnant fame mon', ne fanguiz fratcrrtum fundant. Poftca luda« fOnfulitjUt uenienribus negotiatoriz Iftnaè litis et Madianitis diuendâc Pfo 2o argenteis qui ipfum defrrunC ’’’^'SyprumS’^ucndunt Potiphari.

Atcp hoc falt;5o,amp; maxime fimulaz y mortefilq,àfera laccrati,ollenfai^ *'«ftecrucntata,patrem SiC auSin fum diuturnum ludumconijciût, Êfauiterc^ peccant in quartum et quin prïceptum,amp;^ in alia omnia.

prat cxteris amat,amp; dat illi tuuitâ uatl colorcm, q? accufat fratrcs defcektc quöd narrat fua fomnia feu reuolutio ncs j extra fuam culpam liberum «ft- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

9 Scn'ptura hos fïlios Iacob deping*t quafi maximos peccatores, ut» ma/ ncntes fandos patr»arch3s.X^b3be3 mus exêpla fummpmifericordfiDei, rccipit eos in gratiam, fed per magna pœnitenti3m,qüa poftea iecuta cft.k ta DauidefiijMahalTen, Paulum, Pe/ trum,5lt;'cf *

x» lofeph Chriftum reprxfentat, que Deus pater prxcxteris ludxis filijs Adam diligitjamp; dedit illi tunicam po

* limiram iifqj ad talos,hoceft, plenitu dincm gratiarum, ob id à cundis fra^ * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tribus

A P H o R I S. I N G E M, ÿçi ^•■•busludæis odirui’jfi«^ quod eos accU 'âtfcelenSîCxcitanSjignorannae Dei, plt;)udjonisj iniuftidx, deprauationis ^8's,malx uitx,falfx iuftitix,quôd ®s admonet pœntfennx.i të quod nar fila fomnia de regno, quod fpfe fie jjjiiis Dei diledus, ÔC Melfias i 1 le rex ‘‘‘■acîjquem adorabunt omnes homi/ ’n quo complenda funt omnia ua ^dnia prophetarum. Propterea tra/ ’^ant de eins morte,diuendunt eû gë/ ''buSjSc madant pro éo arietem,hoc occidunt cius humanitärem, diut/ ’’’’ate cius ilixfa, transferunt eius S’atiam ad nos genres. j,îfa quoque lolëph imago cft totius ^’^nefix,quam Déus parer prxcûëtis ^frrx politijs amat, 5C dat i 1 li tiinicani Mimftarri hoceftdona gratiarûfpiri ^”s,ob id odiunt earn omnes gëces.Ec ^easaccüfat de impietatc,idololâgt; g 'a, alqsC^ uitijs, ac narrat fùa fomnià ®^^oihihiô, hoceft quod pdicatpoft

hanc UI tam xtcrnam,dti]inafn ccele ßetn uitani,qux uidentur imptjs mera fomnia,propferea odit,perfeqiiitur et trucidât eam.

1) Eadem quocp inuidia eft plerunep ipfis fratribus in eadem Ecckfia ad/ uerfus alium fratrem, quemDeus de* corauit fingularibus, prx altjs donis, 8C maxime concionatorcm qui fuos fratres.alios pios accufatfceleris,aiit cuiufcunc^ uittj.id ferre non polTunf, propterea odiunt, perfequantur^inte tant mortem,aut tandem diuendSt ôi profligant ipfum.

*4 Et q? ad hiftoriä fpedlat, uidet ef/ fe fada uenditio poftc^ Iacob redtjtad patrem fuumIfahac,exMefopotamia in Hebron,5C inde reuerfus habitauit in Canasn iuxra Sichern ubi prius ha bitaueratjidcß poft mortem Rachelis, nam lofeph erat cuftodia Bilh» SC b** px.Etnihil obftatqgt;Iacobeiusina^ tris Rachelis iam mortux metninit,*«

ad diluendum fomnium, ut i'ra miti getinuidiamfratrum, [temquod Ru/ pen quxrit pucrum in cifterna nee •nuenit iiidetur faduin elfe, nein/ Suit Lyra, dum ipfc alia pafcua difqui itretjUtfic fratres fuos acifterna aucr ^wet,et polTet lofeph eximcre,falua/ abigeredomum, interim alios ffatres iplum ucdidilTe.kem quod in/ Silit patrem eius defleuiffe eum,intel/ ligunt Ifahaçqui tum adhuc uiuebatj Stiamuis eius mors iam eft deferipta ante,

Hicuideduritiamcordis Sf ferod/ »5 latem animi infratribus ad patethicaS Suerclas,etpreces lofeph dum ipfum txiicbantjin cifternam coniecerant,re traxerant,êlt; negodatoribus uendidc tant.

Docetnoshscchiftoria,modeftiâ, timorem Domini, ne inuideamus aiqs fratnbus fuam foelidtatc, li a pa/ tre Deo plus nobis diligantur,amp;: do/

n«s decorentiir, fi accufantnos fcek/ ris,n narrant fua fomniajfuas reiidaz tiones,ô^ fingulares de Deo cogm'tio nes.

^^^^^lt;^^^i(ioriaminterferîc IB II Mofes propter h'neam Chngt; 1'^quot;'' Hi proreqLJendam,ô^eüeiiisgt; toriusc^capitis argumentum, ludas poft uenditumlofepb,accepit gentP iem uxorem in montanis ludæ, ex qua gcnuit tres ftlios, quibus perfiicz ceiTionem accipn uxorem Thamar, quos duos priores propter abufum matrttnontj interfedt Dominus fubi/ ta Sf prpdpirimorte.ludas metuensfi bide tertio Ceu iuniore filio,r^'^gt;^‘^‘'-Tbamar uiduam ad domS patris fui, co prxtextu, dum grSdefceret tertius Sc iunior fdius.Quo iam maturo SC (i bi non dato,fenriens fedelufamablu da,intendir ei falladâ.fubptextume/ retrids côcSbitidCfufiuIit^xeo duos filios

À P H o R I s. ï N GEN.' SJJ filios gemellos Phares ctSarach. f .Qpare luda difccdat, caüfam puto x ‘“•flcjquod non potuû fiifîerrc ÔC uir ^ffeamariirimum, diutiffîmum SiC in/ ^onfolabilem kidum patris fui Iacob pfratre fuo lofeph diuendito, QC per •''’lulationem occifo. tt quod urge/ eum mens confcia maiijquod uc “‘fJonis fuit autor, amp;nbsp;non potius fe/ porirxamp;furoris fratrum, quod illi P Jgillabantfxpiusfratres-Pofteaiâ ‘^^ato ludu poft longos annos redijc patrem, qui ipfum cum fratrib. mi-‘■tin Aegyprum emptum frumenta.

Pdollam fuifte arbitror in monta/ } î’isludx ubi fuitfpelunca, in qua latu abfcondit feDauid à Saule.

Breuiter perftringit hanc hiftoriam 4 pofeSjUt redeat ad integram hiftoriâ ‘°ftph,qui dum fuit in Acgypto, grâ ^^fceretjamp;: ad honoré eueâus eft, du genuit filios, ufcç’adannosfa/ ‘■'■Sjhxc fada fût nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intra xj annos.

Nefanda hic fcribit Mofes de tand patnarchï ftltjSjiSodamifids pcccatis fïmiI(a,fiC fic fuo fcripto infamar torä Iineam Chrifti,quaßadulceram dC mni genere fcelen's pknam.Hm'c po* flea acccdit, idcmcp facit Euangclifta Matthxusdum recenfet catalogs nealogix Chrifti. ld facit ut oftendat prauiratem naturx no{lrx,etiâ in fan/ (fliHîmis patriarchis ôif magnitudme mifen'cordix Dci, remittentis pecca/ ta,adepfpucnilîeideo ut fordes eatorum noftrorum tollerer, ne qtii's defperet de mifen'cordia Dci propfct fua peccata,dum tant/ patriarchy tain grauitcr peccauernr,amp;r adgratiâ recc pti funtjimo ïn fuam gencalogiam re céfitic^ funt. Hxc prxten're nô potuit dSrecêfenda erat Iinea Chrilli,feri* bendafuit fucceffio fïliorô Thaniar qui fuit uxor fîliorurn Iudi,quomo/ do ergo fuftulït ex ca filios ludascquot; Hoc uoluit tantum indicare nô expli

f3fe 2c Mofes hic eft cômêtator Mat cum inquit ludas genuit Pharez Serah deThamar,quod quomodo ‘Return fiiindicar.

Virtuccsprïterit,tacet8Cdiffîmu/ wtjôt: grauiffima,deteftandac^ pccca/ ^3 exai^ilîime defenbit, côtra morem *uftttiariorum,qui diffîmulatis uitijs, Dona opera tâ magnifiée extollût, QC •ibëtius audiût meros Frâcifcos,Do/ ’'linicosjct Carthufianos de celibatu, 'dunqsjfic cucullis qiiàmde huiufmo ‘Jiuitijs.Et noftri in funebribus oratû otiibus noftrorum quanuimuis fcelclt; fatorum defundorum expetunt prx/ Vicari bona operajOefeio qusr. Si qua autem reeitanda funt, Deo ut autorP *100 hominibus aferibenda funt.

Mofe autem ratio longe diuerfa eft, nempe patriarchs tanti fuerunt pecz catores, attamen in gratiam recept» ftinr,2lt; manferunt patriarchx ÔC falu» func.Ergo necefle eft magnam,8C inv

mcfam eHe miCiHcordiam Dcf.Ql“S ergo uelit defperarc de mifcricorJia Dei proprer fua peccata, modopoeni teat, precet remiirionê peccatorîï.

tare fibi feinêjnommeip fratris appel* lai c longe ante Içgê h pacriarchis ob/ fcruatum eft, pofteaà Deo per Ie/ gemconfirmatumeft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

fernen geniaicnon direxerunt aalo/ cum fuum.Ergo caueant fibi noftri fi miles concubirores. Nam fcmims tc/ merana di uolûtaria profufto paruni autnihildifferrabhomicidio. Efte/ nim fernen feu fperma uiuû fepara/ bile corpus uiui fui corporis, habens nbsp;nbsp;nbsp;।

oês ,pprictates di partes fui corporis naturalircrincIufaSjCpadlocSfuege/ nerationisapturpplicatumjprocreat . fut corporis fimiJem fpedem.Eil cr/

£cce tantoriim patriarcharum filij lo tanram improbitatem dégénérant, ”6 9111$ putecdona Del eflehareditaz ha,n!n quo($ SC n'mor Dei fit hxrediz ^ätius-lndenarum eft commune pro/ i'ffbuim:Proborum,diuirum et fapic filij raro frugefcunt, facile degez ■itrant. DpcetergotimoremDomiz ’’ijUt fi uolumus confequi patrum bo ’i’jfeudonajimitemurquoi^ parents Pittatem.

Iiidas putabat fe uelle eludereThaz n •»ar de immaturitate filij tertrjjemittit 'am domum patrifuo utibifit uidua, ^titacriperetfilium. Sed Thamarad ültoSela poftquam fentit feeludi,rur ii’rn ftruit fallacias ludxfub prartexz metetricis, maxime utexciperec ^ilios,poftquàm audiuit hanc geneaz logiamelTebenedidlam foreterrædo lt;iiinam,ÔL in qua ueniretMeffias.

11 ludas fam uiduiis fcortatur, utpufa bat cum meretrice, Äf peccat prüden/ ter nbsp;nbsp;imprudenter,utfeorto.Viduus

ApparetThamar honeftamfinflc mulierem ÔC piam, quxadamauithâc piam gencalogiam,SC fortafTe diiph-' cutt tanta improbitasman'torum ftio rum, qui tantum ipfa uoluertint abu*' ti ad fuas libidines,er no procrcarccx ca in eagenealogiâfilios.ldco Deus cam miferatus perm i fit utex ludacó/ ciperet fieret proaua Chrifti .FiltJ fortafTe ex fuperbia SC contemptu hu ius gentilis mulicrculx nolueriint ex cafufeiperefiliosin haefandam pro geniem patn'archarum. Vtfiquando nobiles acciperent rufticas pudlas a/ pud nos.

VthicEramp;T OnanjitaadhticmuT ti propter abufnm matrimonrj imma/ turemoriStur,quos fiicingt aDorn«^ no occifos.

'nThobia occiduntur 'a dzmonio, ut farnifice Dei. A Domino occifus dt/ fitiir hebraifmOjis qui fubita,horren-* ^ajinconfuetajamp;^ nonnaturali morte ^oritur. Ita Dominus occidit primo*' Scnita Aegypti,exercitum Sennache

Qiiod ludas appellat Thamar iuz ij ‘tiorem fe, in cognitione huius caufx ^oram iudicio, inde eft quod ex reccz Pta confuetudine,6lt; lege fequcns fra ‘«rdebebat ducere uxorem defundi [fatrisabfcp hxredibus.id prohibuit '^das ne faceret Schela,ergo ludas in ’’’aiore culpa eft.

Phares propter primogcniturS acz dpit nomen,quod ipfe primus aperu '^uiiluâ, aut prouerbialiter,rupit maz t£nem,ut eftet difcrimen inter gemel 'Os propter fucceftionem in linea ge Jealogis Chrifti.Serach à colore ruz ofi fill,quod erat ligatuminmanu,n5 •ortituseft.

’ Ndicata faltcm hiftona ludx HH proptercertas rationes ut dû ^^Hdlumcftjiam redit ÔC profequi tur hiftoriam Iofeph,qiix refertfigu/ tam crucis glorix Chrifti.

* Qiiod aiitem ad huius capitis argu/ mentum attinet, defcribit Mofcs quo modolofeph in Aegyptû perdudus cft,8ô fadiis Potiphari fcruus, cui fû deliirime feruiuic, fuxc^ fidelitati bc/ nedixit Dominus,adco ut iJli commit teretPotiphar totius domus fui ad/ miniftrationem,atcp ob earn induftria S)C felicitatcm adamatus fit ab ipfafua dominai cuius inhoneftam folicitatio nem perconftantcmfidelitatê,ô^pu^ dicitiam,conftanter rccufauit, ufcp du ipfa in ipfum irrueret,quem cum non poteratprecibus ÔC ui flccQerejfaH” apud Dominum accufauit, qui ipfuu* in carcerem coniecit.

^OjôC ob id faUam accufationcm, po itnmcritam crucé. Atqj hi funt po huius capitis Loci.

- lofcph optimum prebet excmplu 4. ‘^'icis officij, cuius tres funt loci feu p3rtcs,i.PietasergaDeum,2.Seduliz ^^^îalacritas fidelitas in officio. ^'His duobus prioribus Dominus ad ^‘tbenedidionem feu felicitatem, un ÿnafcitur fauor SC gratia hominum. ^t^uehxcita fc habereChriftus ipfc ®Pprobat,cum inquit qui fidelis eft in ^’norcjfidelis eft in maiore.Lu.ir.Ec Lige feme bone et fidelis,quia in pau ^luifti fidelis fupra multate conftiz î^atn.lntra in gaudium Demini tui. ^att.i4..

Primum ergo uideamus pietate loz ‘tphjhic fuit certe 'a patre, à prima acta 'finueracognitione SCcultu Dei e** ’^Ucatus,prxfe tulitbonam indolem bincutn adhuc erat apud patrê, ut inz dicaz

dicatumeft capite fupcn'ore fuae hifto rix.Hiccum perinuidiam fratrum diz uenditur Si abdticitur atlt;5^ ex libero fit ferutis, commit CIC fe fuascp res Do mino,amp; rogat fm' cotiferuationé,be/ ne confidens de Domini ergafe cle/ mentia. Deinde confiderat Eix fortis Si iiitsE conditiones, nihil iadat fuam generofitatcmjnon çgre fertfuainfer uitutem,fed quietus apud fein Domj no officium fiium facit fidelifÏimc,no ad oculum feruiens. Pro qua fideliffi/ ma feruitute nihil pratter^ panem feu quotidianum cibum Cquia emptus fet uus eratjhabebat. Sed quoniam iiera pietas non carer benigno refpeduamp;f tutela Domini, Si fidelis feruicus nott caret fuo premio. Ideo Dominus hûc pium lofeph derelidumàparentibus Si omnibus amicis, affumit Si fouet iuxta il 1 ud Pfal. 2 lt;î. Pater amp;' mater de/ reliquerunt me,Dominus auté affuni pfît me.Deinde pro mercedefui fide/

A P H o R I s. IN GEN.' 5lt;f$ lis fcruitutis reddit ei felicitatem feu fortunam, quod bene fuccedunt om/ wia in officio,deinde dat ci gratiam et fauorem apiid DominS, domefticos, ^omnes homines.

His acccdit quocç 8C aliud donum ^ei,quod cft formofus afpedu,quod 4uocp naturale eft et fcmper concomi ’aturfedulitatem,ô^ alacritatem.CÔ/ autemjnatura et habitu formofi de *‘dia Q(. corpore fxpe fiunt deformes, Svfqualidu

Et quoniam nihil eft ab Omni parte 7 ‘’catum,6C res ipfa per fe bona,cxerci *8tionc contrary fitilluftrior dC corn/ ^endatior.Itaquocç huic pio,hone/ fto,cafto, amp;nbsp;fideli lofeph intentatur ’’On a ferua fed ab ipfa Domina f ol ici htio deconcuUitu,Slt;^ Satan nititur ip ‘ORi hic labefatftare, fed Dominus ita ^'fponit rem, ut diligentibus Deum oninia cooperentur in bonum,Roma ’’orum 8.

® Hfc conteftara ôf cômcndafarcd/ ditur pud/cifia ôc fidcliras Jofcph per impudidriam Dominpfupjlofcph flo nda ptarceft fucciplenus adoldcens, adamatus ab omnibus ,qiixxtas per feprôna eüadlibidincm, pudicum ra menfefcruatjfobdtaturad bxc,non a rerua,aut alia meretn'ce, fed ab ipfa Dominajtdc^fecreto Âf indefinenter, adeo tandem uicogitur impelli rur.Vticp tarnen Cua pudicina lidef litate incxpugnabilis perfiat^recufat, non scouiefcitjprxtendens fax per fonp et offictj décorum et indecorum, amp;nbsp;occuire fecum medirarum habet ri/ tnorem Domini, quiri taJia probû ber,amp;^inultanÔrelinqt.Sed fiuiihiri haccapriuitate Ceruari, confulriiritniî elfe ut abfiineat ab bUiurmcdi iiictja^ Er certe qui cum ingenijs conßic^atur j éiufmodi, necmouéf animus eiiis,ih ea re ramen feias eumiain uitxkixitJ/ / ùenülemodum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

Domina Ria autem egrcgia deela/ ^at pctulantiamjCt impudïcitiâ,habet legitimum vurum eo non eft conten/ ^a,nonfolicitatur,fed ultro folicitat alium j pudidtix SC honeftatis plane pblita,déclarai carnis humaiix impo ffntiam,SC procliiiitatem ad uitia. Et Quanto magis igitur tanto magis quot;x/ ftuat ignis.Nitimur in uetitiim (emper ^upimus^:^ negata.Qiiod licet ingra/ ’um eft,quod no licet acrius urit.Fur ’'uus panis duicior eft.

Pdftquam auteth uidet lofeph efté^îà Jpcxpugnabilenijadeo ipfum pro/ ’ugere, Sc pallium relinquere, ueriti patcfaciatjamp;querulctur Domino

•uo, prxuertit Si inuertit rem, exclaz jpat quafi de uiolentia infenrata,ac fal 'uaccufac lofeph apud Herum fuiim ^tfolidratione cocubitus-Iofcph pro $uldiibio non mucus, excufauic fe a/ Nd Dominum, ira tarnen ne accufä/

utfitjmantiispliis fidei habet uxöri quam fcruo,quantumuis fideli conij-lt; cit cum in carcerem Regis. Ecce qua Dommus abludit à uerbo fuo utexer ceat nos tn fide,Dominus per fomni'z lun reuclau« lofeph ipfiim fore ma/ gnum uirum , SC ecce fam in carcc/ rem conqcirur SC manetaliquot an/ nos.

Ecccextrcmum infortuniulofeph, ** iamanrcfratreseius* Ixtali odio odcz rant cum,ideocj? uendiderantutman/ cipium, abduccbatur in Acgypfö, ibf rurfum ucdebatuf,ipfam feruituté fo/ latur nbsp;nbsp;mftigat Deus per dus fideltta

rem ScT frugaliratcm,data gratia apud homines. lam autem pro fidelf fuo feruitio dC pro feruata caftitate hoc premq reportât,quod coqcitur in car/ cerem.Jbi iam eüonini humano priß dio deHiturus,iam de eins capite et CO‘ ho agitur, periculum eft uf male pe/ rlt;:at,et ignominiofa morte extinguat,

Wnxxchus.Sed i'pfe beneconfifiis de fuainnocentia,ó6ad Dcum fiducia, commi ttit rem Deo, SC eft bene quiez Ris edam in ipfis uincuiis.

Dominus autcm non deftituit eum fed cum ipfo ufcp in carcerem £iC uincii *adefcendit,confolatur eum,amp; dat il 'ianimum alacriorem, 8^ gratiâ apud katfcdlum carceris,undc etiâ i pfe col •'git hunc cffe extra noxam, amp;nbsp;data fidc.difroluit catenas, permittitcp Itbe fScfTe in carcere, ac prçficit alqs uinz ^iSjUt ipfis prxfit amp;nbsp;miniftret. Adeo ? r ^erumeftquodinquitPfal.soi.Curn ipfo fum in tribulatiöe. Et uacare cuU pa magnum eft folatium.Ita Deus ad ^ittremum têtat.deducit'ch ad inferos, reducit.

luxtalofeph exemplum, ctiam IJ •’iiilti funt hodie qui obfcuro 8C hu/ Riili loco apud fuos nati, SC a paren/ Rimcura alienati, pauperes, SC apud 'gnotos uerfantes, no habent in quo ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oo i con/

confidant non tn amicis, aut diuittjs^ mfi in folo Deo, cut fz comirtunt, Si rogant fut confcruattonemjgaudêr'cÿ feeffeinrer homines apudquos uidi Ccntjideocç fuum officium gnauitcr ct fidelirerfaciunt. Dominus dat in offi do felicitate, iindegratiamaptid ho/ mines merentur,proficiunt,ef euadiit innouos ÔC magnos uirosJta bocex cmplum lofcph eft cerciiTitna ratio, ad nohilitatem 3^ iublimitatem confe quendam.

lt;4 Et quoniamcontrarioriimeadécft ratio, ira cadem nia ell ex nobilitate, Si fummo loco ad infimum delabi, Si ex nobili if'nobilemfieri.Nêpefi con fifus rua-generofttaf/jnohihtatijdiui/ ttjsjôi amicorum prxfidrjsjDei obliui fceris.abdicas omnem honeflatem,0i timoré Domini, po[as,fcortaris, ne/ sligis offiriS, ôi c- Ibifi ipf3 cupiat f3/ fus non potefi te feruaie. Et buiufmo di exépla etiam apud nos multa f unr, ita

A P H o R r s. IN gen. jr« ita Deus hune humiliât amp;nbsp;huncexal/ tat,Et fufeitat a terra inopc, amp;nbsp;c ftcrgt; tore crigis pauperem. Caufa exalta/ tionislolaeitfiduciain Deum, timor fideliras in oftieio. Contra au« ttm deiedionis caufa cft contemptus l^cijôf timoris eins fiduciain res nihi ’•A' negligentia officq.

Etquemadmodum Myftcrium lo/ jtph ita qiiocp Chriftus pro nobis ex '*Dcro fadus cft fcruus omnium, ofti/ ^titn fuum fideliftimc adminiftrauit, Pominus quotç dédit ci fuccelTum, 'Qîlicitatem.fîC gratiâ apud omnes ho ^ines. Sed qued noluit acquiefccre plicitationi Pharifxorumad confen •utn fuxfalfïdotftrinatjideo falfo aex ^ufatus apud magiftratum, apprehen ‘tJseftôCconiedus eftindirz mords ^?tccrê, ibi tarnen quia erat innoxius, inter mortuos liber.

tta quoeç tota Ecclcfia,6(f quifep pi tlt; ^^jquoniam nÔ uulr ad impietatis fox

Ifdtarfoncm acqufefccrc amp;:côfcntirc, ideo faJfo accufatur et contjdtur m ua rias afFlidiones.

17 Et quod inquit lofcph pro fïdcii fuo labore nihü habuifle prxtcrquàm pa*“ nem,fïgmficatquoq,’ eiu$ fidditate, quod propterea nihil minus ftrenuc Iaborauit,ncc furripuit aliquid Domi ; no fuo , pro mctcedc fua qcc profil-' gif ,quemadniodû noft ri infidcks Cer‘ ni quorum apud nos longe mitior eif çonditio.

Panis quotidianus feruorum Dei çondonatorum in domo Potipharis cft defignatum ftipendium, quodcer te nihil aliud eft quàm quotidianus pa niSjOobis ôi liberis noftris, C^'atn grauiter ergq peccant qui eum fruftS panis jadhuc è manibus noftris furri/ piunt,amp; inquiuntefle nimium.

Quotnfquifcp eft noftrorum adolç ;; fcentium qui in hac pietate, fîdelitate, S/C caftitate imitatur lofepb;' Qiii po/ tuit

Mttranfgredi 8C fibn eft trafgreftus, f^ceremahjfiC non fecit. Prxclara cer uirtus eft placic!^ âbftinuiire bo/ nis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• '

Hunis caftiratisprxctpuacaufa fuz *ƒ fimorDnijnatn ctini hancrem poru ’ffetcelareomncs hommes, Deum ta **^£11 cdare no ponrit, qui poftea cum •’lagfia ignominia, damno amp;nbsp;penis PfotiihlTe'’,ô: ulriK fuifTet.

Noftra nnienrus plerunqi abutitur i» '^I'apudiciria 8C fidclitatc in officio nc gleêlo timoré Domini, ideoiç pauci i'eniunt ad fnigem.

Valdeconfo1aroriumcft,quodinz 'lUKjDominusftriicumlofeph in ip-* fo carcere', 8C dcdit illi gratia coram ptïfctfto carcerfs, Hoccft Dominus •ion deftituit/eum, qui habet bonam faufam, confolatur eumdefuainno/ ftutia Ct promitrit prxftattp liberatio ’’em.liixtailiud Pfal. si.Cûipfofum

ditum fuftum no dcrcHquftjfed h pcc^ caronbus liberautc cum, dcfcenaitcp cum co in foueam, di. in uinculis non dercliquit cum,donee adferretilii fee ptrum regni, di potentiam aducrfiis cos qui/pfum deprimcbanf,etmcnda CCS oftendit, qui inaculauerunt ilium, di dedit illi claritatem xternam. Item Pfal, Tibidercliduscftpauper,or/ phano tu cris adiutor. Vacate culpa magnum eft foIan'um.Nil confeirefi^ bi,nulla pqllefcere culpa,hiemurus a« beneusç^o,

Hoç exempio folentur fc qui in bo na eaufa di propter fuam innocentiâ, iniuriam paciuntur, necpoflimtpro/ prtfs medijs utiad defenfioncm.lbi co mittant rem Domino, filcantamp; quie fcant iuxta illud,mihi uindidam,ego retribuam. Sed ibi necelTaria eft mag/ na patienfia, di longanimitas. Nam Dominus pleruncp folec uindida Qi 4e(eafioaem difFerrc Ad extremûau

tfni tanto l'Ikiftnus libérât ut hic lo/ leph, U t Dauid exercuit per totum de ctnnium,ô(:poftea cuexitad regn«. Contra autpm grauiter peccat in Dez’ cad it fua caufa, qui fefe uindi* 'ït,namnonxftimat Deum iuftum, pmnipotentem, 0^ prxfentem rerum '•’fpedorem.

Qiiod inquit,Dominus fuit cum co *4 ^edit illigratiam coram prxfedo car ttris.Hoceif, deditilli bonam confci *ntiam,amp; alacrem animum,undcprç «âuscarceris cognouit ipfum falfo •ctufatum effejideoqj erat illi clemen folutis catenis commifit illi nc 8otia carceris.

On habet hoc caput uario» gt;nbsp;aut difficiles locos. Prxeipuz useffdcfomntjs,prçtereahic quot;icipiunt principia liberationis lo/ f« ph.Et quomodo Dominus qué dez ^uxtcad inferos, reducat ad cesium,

quomodo in cruce rcnafcattir gîori»i quomodoDominus exakcthumïks; éc omnia coopercrur luftis in bonû.

t Somma funt adioncs 3nimx,quic' fccnre corpore fomno.Sunt autcni du phciafomnia, alia funt hiimana, alia funtfpiritiialia,amp;f fignificahua plera/ que. De fomnijs uidc lefum Syrah.

) Humana feu naturalia fomnia funt aurez przdominanribus humoribuâ in corpore humano, ut ex fanguine, choiera, pblegmarc,autmelancoha, fingulxfingulas âf uarias habet ima/ gines,exuberante fanguine, apparét IxtZjamp;'amatoriæ imagines.Choiera habet bellicas,h'xofas, igneas imagù

» nesiPhlegma habet aquaticas, lîento fas imagines.Melâcolia habet trilles, morbidas létales effigies. Allignât cuiufcp humoris dominium in oorpo rCjâf admonent hominem ad conciliâ ^um harmoniarn humorum,er«Æâ Cantjam crafin. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ali»

‘ Aliâhumanafeunaturalia fomnia 4 caufantur pkrunc^ exnegotqs prace dentibus aut prafcntibus. Item ex me tuautfpefuturorum,aut exqs rebus quxexoftitio tradamus. Vnde funt •ila.Omma qug fenfu uoluuntiir uota öiurnOjPcdorefopito reddit arnica quies. 1 tem ut inquit ille,num hic fom niât qus uigilans uoluitC Et Claudia/ nus ludicibus lites,aurigç fomnia eue ïus.Item Tibullus fomnia faliaci lu/ dunt temeraria node. Et pauidas men tcsfalfa timere iubêt.Huiufmodi fom nia funt incertx ôC diibix fignificatio nisjideo non polTunt habere certas in krpretationeSjnec quifquam debet p fnntcre horum fomniorum interpre/ ’îtionemjnecpolTuntnccdcbent cer ^ïinterpretationes certarum imagû

conftituijUt quidam délirât ÔC to ks libres imaginum QC interpretatio nem earum conferibunt»

plicia, Diuina, Diabolica Diuina lomnia fiint (îngulares ccrtç retic/ lationesDeidcmagniSjfingularïbus, neceffarqs ncgotijs inpublids aut pn'uan's officqsjtiim polinris,tumec/ clcfïafti'cisjhabcntcpconfpicuas ôi re nadtcr hxrcntes imagines, nonfccu# ac fi guis coram confpiciat. His addic Dominus certa teftimonia ad creden dum,ô^ addit ipfisTomniâtib lieras in terpret3tiôes,aurpfeipfos,aiitper ali os.Et ut uifio aut i omnium, eftfolius Dei reuelatio, ita eius interptatio eftfoIiusDeijUtlacobdefcala.lofcph demanipulis,hicduob-miniftrisPha raonis.Poftea mfi Pharaonidcfpicis 6C bobus. lté Nabugdonozor amp;nbsp;Da nieli de mutatione regnorum, amp;nbsp;reg/ no Chrifti.Iofeph de fuga pueri kfu*

6 Duplex fiquidem efi imaginaria re uelatio diuina,aut per uifioné,autper fomnium,utr3Cp reuelatio habet ima/ gines fignificatiuas ad rem reuelatâ, ut

■ Hïcduo genera reuclationum,ha/ T pHt tcftimonia fcripturç. Num. 12,et i.luuenes iieftri uifiones uidebût

P fcnes ueftrifomnia fomniabirt.Hu Xjîiodi reuelationibus SC cius côgru ’ntcrpretationibus eft habcnda fi/ ’^Ânam funt à Domino exhibiez, praeter has duas reuclaciones eft 6C * quç fit per uocale uerbû Dei,quo ^otpinus uiua uoce rcuelauit futiira j ’^^uoluntatem fuam, ea fuit in ucteri ’^ftainento in propiciatorio inter duo ^^ftubim,pofteaad,fiC perprophez '^s.Sed ipfe imagines pingût rem, ut *’nto facilius polfit percipi.

f^iabolicafomniafunt phantafma 9 ^’fatanæ,quibus uexat et exagitat im P'oSjUt côqueritur uxor Pilati fe mul '’fuifte pàlfa ea node propter lefum ’'’Pittcndum.Nam ferpens illeiâ prx fore,ut fibi caput contcrerctur.

Satan g omnia cfl fimia Dd,ut Do' minus pqs reuelat futura per iiifiones (, aut romnia,»rtrerdum per uocale ucr/ nbsp;nbsp;j,

bum. Ira Saran quocp lïnptjs periiifio j nés, amp;nbsp;fomnia, l'nrerdum per iioealc colloquiumreuelatftbi côgrua.Inde funt Phirones,amp; diuinatores,de qui/ nbsp;nbsp;j

piftor,qui erant foliciti de fomntjs * fuis quod non habebant diuinatoré. , Vndc lofeph eosredarguir, Ôé inquit ( folius Dd effè interpretationem fom niorum,nÔ inde confulendos elfe di/ nbsp;nbsp;(

fum ôi fingulare,quod te folicirar,nec f potesinterpretari. ConfuleDdmini t liras 5 autpios homines, folet nanc^ j Dominus magnos euenrus prius fig/ i nificareVcPolicarpo fin Ecclefiafti^' î ca hiftoria )uifum eîi ceruical combat « ri, quod ûgnifîcabat ipfum proptet nbsp;r

*^iTi Dei,audit,ÔC interpretatur fomz ’’’ajamp;euentus oftenditiientatetn inz . 'ftprxtatiorris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Quemadmodutn ad uindiëlam fui « ’^’uina ira lento gradii procedtt, tea exauditionem,amp; liberationem '^neceffitate protrahit Dominus. U cÔftanter rennend a eft fpes patt/ Jntfa Ä: expedatio diuini auxilq. loz ïam diu erat in carcerc anrequàm f'nccrna ÔC piftor conijciebantur in 'arcerem,amp;^ poftquam eximebantur, ''îtinebatur ipfe ad biennium in carce ff Sed Dominus feit q funt fui,ÔC no/ ‘■‘t e tcntationc cripere,amp; quanto Ion ^■usprotrabit hbcrationcm,rantoma j^tectimgaudioôi^ gloria libérât,ut Uauid poft decennium fugæ'a Saule ‘^'«xitad regnS. Ita quoq? hiclofeph carcere produeit, gloriofe exa I / ’2tper totumregnum, ut fequirur in gt;

lofeph.iam porrbjqiJin omni iirrircriim uiciffittido eftjfiC mutatio dexfcrx cXccin,dcfcribifur exakan'o amp;rgloriacius.Etadcô hoccapitc de/ fcribitur principiuin glori£cnis,q»o/ modo difponenre Domino,ob i'nfcf^ prerar/onem fommorum régis, edu/ dus eft c carcere,amp;: interprefan's fom nqs cucdus amp;nbsp;conftirufus cftad fum/ mos honores, ira ut effet feaindus a rege, tothiscj; regni adminiftratio ip/ fi commendaretiir. Et ciaomodoin fe ptem fertïlib. annis proiiidit terri reporuitfrumenta. Âcinterim deno/ hiliffiiria proCapia duxit uxorem, ge/ iniitc^ex ea duos fih'os. Et quomodo in fferilib. annis diffribuit frumenta.

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;com^ î

^otnpêfanojquae debet nos in noftris *^ahs admonere conftannx dC bonx ^péi,futurum eile ut uideamus noftra ^ota,öd benignüaiixilin Dei.Vtquä ^agna fuertt crux,tanto 06 multo ma 'ot fequatur confolatio amp;nbsp;gloria.

Prxcipui autem huius capitis loci J •untji.SomniüPharonis,!. Interpre/ ^atio lofeph, î . Euentus feu effedus f^omntj interpretationis eins cui in/ ^pergitur Matfimoniiim lofeph.

De uarietate fomniorum iam ante 4. 'J’ximus.Hoc autem fomnium,diuina »■euelatio eftjSCperfpicua imago futu fotum qua prxcauct, prxmunit re/ gern ut politicum fuum miniftrum,ad profpiciendum fubdicis fuis, de futu/ fis tnalis.Nam nö facit Dominus tier ^umnifi prius fecictumfuum reuela/ f'ctitadleruosfuos prophetas , A/ •llOS.).

584 PET; Ä R T o P, exequfpotent etdifponit ut tpfe fite/ lus intcrpres,utïam tandem eximattir carcere,cuehaturc^ ad honores,ôf cô pleatur fomnium fuum de manipulé luis.

* Jmago fomntorum 8^ intcrpretatio eius,eft aptilTima ad rem ipfam. Nam ilia ipfa eft faciès terræ,tempore ferti litatis, uf fîntpingues uaccx,æ Ixtx fégetes. Contra tempore famis fint mnia fquaHida,horrida ÔC macilcnta. Qiiare uaccas uidït,SC nô boues,eau/ fa cft,quod ex uaccis plus uenitcom/ modi quàm ex bobus,Iacuidelicet,ôf bu^rum,cafei, uitulï.amp;fc.

7 Etquodconfiliumlofephdat Phs raoni idem dat adhuc omnibus princi prbus 8)C magiftratibus ut prouideant 8C fuccurrant necefTitatifuturx tem/ pore fertilitatis ÔC felicitacis, SC dam/ nat omnes négligentes magiftratus, omnes propoJas,5Cauediores.

À P H o R I Si IN GEN. 58? tfanffert à fc interprerationcm fomntj 3lt;1 Deum amp;nbsp;aitjUt fomnjïirn, i^a foli/ Us Del effc dus intcrpretaiionem.l'' fentiamus dC nos de interpréta/ lione uerbt.Nâ ut folius Dei eft uer/ lgt;um,ita folius Dei eft eius interpréta tio.ldeocçrogandus eft Dominus,ut aperiat nobis fenfum ut intelligamus feripturas 4. Senfum enim Domini guis fdt,nifi ipfe dederit fapicntiamç' otuïtaergo amp;nbsp;infelix præfumptio eft* fibiarrogareinterpretationem ferip? turæex confidentia felicis ingentj fui/ Indcfit ut horrendiftîme ruant in hx/ refes,amp; extera publica mala commit tant J quod nos multa docent exemz pla.

Similiter quemadmodS folius Dei 9 I eft regnum,ita nemo debet fibi ufurz pare,nifi cui Deus côcelRrit. Atep is guieft in adminiftratione côftitutus, debet à Deo fapientiâ gubernandi pe tere.Qiiemadmodum Salomon. }4lt;e

gum j. Er fic panter mterpres iierW. amp;nbsp;adminiftratorreipub.debctgnaui/ ter turn timore Domini amp;nbsp;modeftia fuum oftinum facere,uf inquitPlal^» Seruite Domino in timore.Senfus ho minis facile ad ueram inrerpretano/ nem uerbi confcntit, agnofnr e(fe cx DeOjCume^ Interpretern efle diuiz ritus infpirarum-Ita hic Pharao agno fcitlofeph eireueruminterpretem SC plenum fpiriru 8C fspientia Dei. qucipfe Pharao inter interpretandS adeo rapitur in huius adoicfcentis morem ut fecundum fe exakec.

mam autoritärem , ut nomine régis polTit per literas mädare. Per aIbä ue ftem fericam communicat fibi furtima honoré nam alba ueftis eft apiid eos honorariirima,auttria illa alba ueftis Cerica, rorques aurea SC annulus funt inß^nia, öC inautoratio , ieu ordinaz tioprincipis, Icapoceii Dominusex feruo

AP HO R I s. IN GEN. 07 feruo Domini,sc ruftico nobilcm, co •Pitem aut principem facere, modo ti/ •Peamus Dominum, öi. fimus fideles ipoffttio.Et quamuis aliquandiuprez termeritum noftrumaftligimur èc in pericula con!]cimur,ad extremum taz •Pen innocentia noftra coteftata redz dirur,Si' ree ipit fua premia.Hxc eft ilz lamutatiodexterx excelfi. Qii'ammi •abilis eftDeus in Tandis fui^oieph Rd'i ex carcere fit princeps prxter fu 3tp ipfius opinionem. Ita quos exalz fat prius humiliât SC è conti'a.

Vthiclolcphjitaadhucomnis ma n ^iftratus apud uulgus pauperum bez Pe audit,Sc magnam gratiam, fauoré nomen, item apud Deum benediz Trioncm cÖfequitur,qui profpicit pau Perum necell itati de reponendis 8C di fttibuendis frumenris. Contra autem peffime audit apud omnes homines auaruspropola SC auedor frumento •Pm. Vndeeftillud Prouerb. u. Qui

non communicat frumenta, d maledi cecur in populo. At benedicetur ucn» denti.Herodes quamuis apud omnes pefljmeauditjfummam tarnen gratta apudludæos confecutuseft fua frii/ mentatione eye Aegypto tempofc fa/ miSjUtlofephus hebraus fcrtbitUb.J. cap.x3.ltcm fie Romani uenabant uul gi fuffragia frumentaria liberalitate.

»I De fertilitate Aegypti prxclara feribunt Geograph!, quomodo per exundationem Nili irrigatur tota ter/ ra,fie maxime qusNilo proxima eft, et quâto altius exundauerit,tâto red/ datur fertilior. Sole cancrum ingredi/ ente exundat ôi. rigat totaifli terram, ufcÿdum fol abfoluerit libram,tunc recolligitur in fuum alueû, dehtncfe/ ritur ager.In Maio eft tempusMclîis, tantac^ eft eins terrs fer till tas ,ut ue/ teribus publicum orbis horrefi appel lata fit Ae^yptus.

fl P H o R I s. I N GEN. 58» tus erat a Pharaonc gubernator totfz Us rcgnijiion recufat officium, fed ag uofcic dïe Dei difpofitioncm ÔC bez uignamcius uokintatem, fufcipit dez Ifgataraprouinciam, ôi. ftrenue agit •u nomine Domini, femper feruata 'Uodeftia in tantohonore,fuum offïti Um facit fideliffime, perluftrat totam tcrram,facit adornari horrea, thecas ôf repofitoria frumcntorum ad futuz tarn famern. Ita non tantum in Aegyz P to fed omnibus circumiacentibus rc gionibus deuidu profpedum eft.Az ^co uerum eft prouerbiö illud ; Cum fiorentiuftijgaudet ciuitas. Item, Bez nedidione rediorum fortùnatur ciuiz tas,Prouerb.ii.

Ita femper tempore fertilitatis dez i#-bemus nobis prolpicere de fame et ftc nlitate,ideocg iubet Chriftus loan.ff. colligere fragmenta ne pereant. Et té pore pacis debemus parare ea qux ne «ffaria funt ad bd la.

nobis quolt;^ profpicere, rempote fcli ci quando uerbö Dei nobis eft in pro« ptu Äf parata copia, debemus ira pro/ fpicere SC curare, ne propter noftratn negligentiam transferatur,ö^feqiian tur tempora famis de quib.inquit A/ mos s.Ecccdies iieniuntdicitDomi/ nus,amp;mittam famem in terram, non famem panis,necç fitim aqua:,fed atidi endi uerbiï Domini. SCc.ldeo erigédç amp;aperiendæfunt fcholx,parrochiï funtneceffan'is fiCfuffïcientibus ftipe dqs procurandx, utferuetur uerbum Domini bonx literx in pofterum. Q_uid ergo refpondebunt Domino fiC huiclofeph noftripropolx,inpoli ticis negotr|s,et facrilegi in ecclefiafti cis bonis. VtinâDnsdaret nobis all/ qt,aut falte unQ aut alteriïhuiufmodi lofeph aut NaamanSyrum.Cerrehic eftilleferuus bonus SC fidelis quecôgt; ftituit Dominus fuper familiam ftum ut

Ut dec illi cibum in tempore,quern tan tis preconrjs c0mendatChriftus,Mac thii24..Luc.ii.

Hxc certe eft paratiftlma ratio,öó co ic pendiaria uia,ad confèquêdos hono/ tts amplioresjfi profpicias neceftita/ tipauperum,nam inde benedicitei po pullis,pariter nbsp;nbsp;Dominus. Filijs buz

•Us fcculi autem femper prepoftera Contraria funt ftudia, parant fibi diuiz ••as cum aliorum detrimento,ideo ipz maledicit et populus,et pofteaDo •ninuSjUt paratx opes malis artibiis,f» ipfis exitio fint ad faftum, fuperbiz ani,uoluptatis,SCc. Et cum cupidifliz •Ue inhiantopibusamp;promittunt fibi longos S)C lautos dies, tunc ex impro uifo aut rapiutur ipfis, aut ipfi morte difcediint ôC relinquut alqs, Pfal.4-9» ut dines ille frumentarius euâgelicus, Luc. ii.Ita thefaurizant S)C nefciût cui congregent,Pfal.}9.

menta auehereincas terras iibi cft ip (orum penurta, heet nc cornmurncarc de noftra opuIentiafRcfpodcoJicet, fed fi prins prolpeduin eft patrii SC fuis. Charitas eft omnium rerum et a/ (Qionum magiftra, 8C à fapfa incipit. Caire ne audias frumenta pro como/ do tuOjCt alioi urn detrimento.Iofeph quot;communicat frumenta exteris terris inquirentibus SC petentibus ftumen'' tajuonauexif.

18 Obferua quoc^ diligenter manfue/ tudinem Iofeph,iam euedus ad fun/ mos honores non reddit talionem he r o fuo Potiph aro, quod prxter ailpS ipfum in carcerem coniecerat.Nec tra ducit quoep uxorem eius de folicira/ tione eoncubitus.Sed omnia tacetjdif fimulatet penitus remiftit,uidet enim Dominum ftia damna fan's abunde re penfaftc.Vtinamhocpoftemusinrez bus multo leuionbus imitari.

CopulaEailt dat illirexuxorcm Quam feit in toto regno nobiliiïlmâ, filiam Potipharx facerdotis On ciui/ Utis,quæ poftca T hebe,dehinc Elio/ polis ut transférât feptuaginta uoca/ *aeft.bacerdotale genus iecundû re/ galeerat nobililTimumin omnib.na/ fionibus jCtiam apud ludxos- Nam ut Eeges in politicis ,ita facerdotes in clefiafticis negotqs erant publici re/ ^ores.SC interdum iina perfona utrâ 9ue officiû fuftinuit utMelchizedech, Samuel,amp;hic Potiphara quemadmo ^um tranftulitlonathaChaldæus.So

Papa fecit facerdotum filios fpuri oSjamp;hincnunc quoeç contéptiores, Quamuis nunc in quibufdam regioni/ busfintlegitimi.

ipftim defeat in carcerem,nam hfcfu/ it facerdos,file fuit archimagfrus j feu ut alij iiertiint aulxmagifter.

** Diligenter quocp obferua hfcffdelf tatem,feu cc^tÂxgyvftaf/ lofeph fn ferti Ifbus fftfs anms, dum congerft fi umé ta.quàmpotufiretfuxaiiaritfæ ÔC eu/ muiandas opibus fndulAH'e non faeft tarnen,fed cftfidelis file fèriiusquem commendat Clnfliis,Matr.24-.

Intra feptem fertilfrarfs annos ge/ nuft ex fua uxoreduos filfos, qufbus promemorfa rerum prxfentfum fm/ ponft nomina. ManafTe ffgnfficat ob Iiufonem,quod fam oblftus fit otnniS moIeftfarCf, adeo domus pacrfsfuf, natalfscp folf,quonihil eft in ufta diil cfus,fuiufq5 hadtenus tenuft fpfum de ffderfum illud fam eximunt uxor li beri.Epbraijm autem frudfficatfoncs feu erefeerfas ffgnat. quaff fam cccpc/ rft crefeere ôô multfplfcarf fobole. Qiiâdfu quffqUiàm eft celebs tenetur

PHO KIS. IN GEN. $9Ç defid cri O repetendæ paf næ,at ubi du/ Xeric uxorem,ô^ genuerit liberoSjtûc , euancfcit defidenum rcpetendx pa/ triï.

Sequens effedus déclarât ueritatê 24. fomnq,ôu inrerpretationisjeptem fer files anni effluxerant, poftea incipiût feptem ftenles anni,non canrS in Aegt; gyptOjfed per totam terram,cacterxc^ drciimiacentes regiones confugiunt ad Aegyptum qiiaii ad publicum toti Us orbis horreum.

In primis feptem annis,dum coacer iiauit frumêca, innotuit quidê lofeph pcromnem terram deprefagio famis prouidenria. Sed in ipfis fterilibus annis ueriffime ceîtberrime fpeda ifis Ä: laudatus eft, ab omnibus quafi '^'gnus tanro honore, pro hacproui/ den cia pauperum,ôi: uulgi.

ftoriamdelofephoSÇ defcen fufîliorum Ifraël inÂegyptiî eti etortuitam,fed ex prxfimto cenfi-lioDei f3(fî:3mjdfligêter recogitctprg cipua capita hiùus biftorix, nempeui fionemÂbrahxGen.is.ubiDeus prç dixit AbrahXj femê eius futuriimeirc pcregrinum in terra aliéna. Etfomni iirri îofeph fup427,IofepJi ad fummos honores euehcndûclTe. Ea duo quo/ nbsp;nbsp;(

; P H o R I î. IN GEN. 5»7 mntjsjucq; adigerentiir fratres ad pœ nitcntiamde fui uenditione, rcd-perenturadgratiam. Secundus lo/ eus narrat quomodo ad patrem rez üerfi funt relirto fratre Simone ob/ fide, de perducêdo fratre iunioreBen iamin.

Principalis caufa qux impulit filios j bcob defeendere in Aegyptum, fuit fames, Sóftudium emendi fruraenta. fyra aurem aliam caufam affingit nq ^ofurdarn tarnen,quod fratres lofeph •ulTidefeendere in Aegyptum taci te, fimul intenderint inquirere de uendi ^0 fratre lofeph,ut eum patri reduce/ ffntjidcocß eos omnes plateas perua/ 83tos,unde poftea fumpfitlofeph oc fäftonem infimilandi eos exploratio nis.

Ad lofeph autem cum uenerant,in/ 4-ff cacteros emptores nefeientes ado/ cum quafi prçpotentê Dnm terrf j hoc

hoccft inclinant Ce ei ufcp ad terra ex/ hïbita rciierentia.Iofeph autcm ftatirn agnofcens eos,düTimuIatnonci5 fui, quafi ignotus per Interpretern dun'us loquitur,animo repetens fua fomnia, ut omnia perfediïis explorer,maxi medum uidet abefl'e uterinum fratré fuum Beniamin, ucntus neetim quo/ que è medio abftulerinr, autdiucnde/ rinr ut Ce.

ratio eft,quia imberbis adoleCcens iiê dirus eft, lam auté barbatus uir eft in'' fi^niter decoratus- Prxterea quis un/ quam ftifpicatus fuiflet, eum in rä bte ui tcporis ipacio, in terra aliéna,ad tS tos honores prouedïum efTee' Cerciffi m 3 aurem ratio eft Dei dil pofitio.De us ipCorum tenait oculos ne iprum ag no feerent, ut ad ueram pcenirenriam perducerentur, SC tanti peccati erga fratrem dC pattern remifflonê à Deo confequerentur,Ad trtduum comicit

À P H o R I s. IN G E lil. 01^ ^ps fimul in carccrem quemadmodS gt;pfi eum in cifternam coniecerunr.

Non liultfolisuerbis habere fidé, s hifi ipfa fa/lis probent, ideocç poftu/ latadduci fratrem minimum,eiiiscp lo co obfidem ex eis unum in uinculis rc tinet.Simeonem uidelicct, fortaffe ip fe eum antè priir.Oligauit èc in ciftcr/ Pam coniecit.Ita omnium rcrum uidf fitudo eft 5 ôd nos admonet ne quis in aliumdurius feuiat,fieri pofle, ut ipfc hirfum in cius aut alterius manus inci hatjSCmultoduriofarependat. Nec cogitet temporis prorogatione pce/ •^am intermitti. Deus eft longanimis uindicem oculum habet.n. anni in terlapfifunt inter uenditioné Slt; hanc tribulationem.

Hïc aduerfa agnofcunt non cafu 7 acciderejfed iufto iuditio Dci de pec/ catofeuuendito fratri,ideoc^ palam inter fe confitentur peccatum fuum, hon arbitrantes hoc pofte lofeph in/

8 His conditionibus redeiinf ex Ae/ gy pro in Chanaan ad patrem, ut mïi iielintinfimiilanexplorationis,addH cantfccum fratrem luniorem Benia/ minjpro quo m uinculis retmuit lo/ feph obfidemSimeonem.

9 Quid ïâ inter uias collocuti funt, gs fadlepoteritcogitare,nêpc fefibtde nullaexploran'one efTe confeios,amp;^ ab co crimine alienos facileip partes fuas defenfuros.Sed hoc eos maxime foh'ctros habuit,quomodo patri per/ fuadeanc de permitrendo Beniamin, quera nifi fecum adducant non pof/ funt redire ÔC emere frumenta, nec Simeon dimittetur ex carcere.Ita uer* fantur in medijsangufttjs. Patera?/ gre dimittet Beniamin , propterea quodeius frater non fupereft,quem ipfi è medio abftulerunt, qua? mala confcientia eos maxime grauar,fum/ ma,

*na,aut Beniamin adducendus eft,aut ' Simeon ibi manebit in uinculis ,et per pecuusferuLis actâdemdabic poenas explorationisjfiatcpitauxor eins ui/ dua ÔC fill] eins orphan!, ipfi nun^ polTunt redire ut emât frumenta.

Haccomniamalanafcuntur exuen lo ’JitionefratriSjdequaDominusiuftas lequirit pcenas.Ita perducuntur ad ue tarn poenitentiam de uêdito fratre, dé cotriftato pâtre, defua inuidia. Simili ter Sc Simeo in uinculis uerâ agit poéz. nitentiâ dê occifis Sichimitis,dc conie tîlo in dftcrnam fratre.

Domumreuerfi recitant patri om/ “ nctn huius in'neris euentum, quoino/ dofunt de exploratione acciifati ,ôd tjuod pro eius criminis purgatione ad ducendus fit frater minimus, pro quo Simeon eft obfes. Et quodmagiseos • exterretjfinguli fuS pecuniam reperi/ tint in faccis,undeforrafre captat ma lor occafio eos accuiandi.

Totum tandem negotium hxret pud pattern de mittendo fih'o Benia/ min,id recufat,poftquam ipfefolus re flat de charilTima fua uxore Rachel. Itacp protrahitur tempus, fed tandem ipfa neceffi'tas famis protrudit ôC co/ giceos redire in Äegypt5,po{ic^ non erant aliunde alimenta conquirenda. Ita mirabiliter Dominus promouet fuum propofitff, quod prius Abrabat reuelauit, de filijs Cuis rucuds extor/ ribus in terra aliéna.

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deCcdbit reditum ee

B S fecundum defcêfum inÄegy/ ptum, QC quomodo addudio fratre Cede incetato crimineexpurga/ rint,amp;humanifrimealofeph,rrd no f dnm cogni[o,excepd Cunt.

betfiliosfuos proficifci in AegyptS emptum frumenta, ipfi obuertunt co ditionem de adducendo fratrc Benia/

^gt;n,fine quo omnino non pofliint ab ’fc. Pater difficilime poteft perfuade« obftringitfedura côdirione, fedudurtim eum faluum.

Tandem pcrfuafus pater permi’ttit ) ßeniamin fimul proficifci,amp; iubetali ^uotdonaun’a eu pecunia auferre futn ad placandum Dominum frumé barium, ut flexus fiat elemêtior, remit ^atq; eos fimul redire.Quod ut fiat be neprecatur illis, ut Dominus uelitre lîenefortunare.

Et quodinquit,ego interimero qua 4 fiorbatusfilqsjbifariâ accipi potefi, primum uobis abfentibus fimul omni bus profedis ero quafi liberis orbus, uere fentiâ,quid fit orbari filtjs.Se/ cundo accipi poteft quafi prophetico fpiritu preuides fieri pofte,ut Ôi5 ipfi fl •nul omnes ibi detfneant nbsp;nbsp;fïc reuera

orbetur filtjs, quod quoi^ poftea acci ^it,nam infimulato furto, lofeph eos ‘^educcrc iuftît,dc furto conuicit,amp; ip

accinguntur ad itcr,apparant cómea/ tum,dona quxferant Domino fru mentario lofcphjfimulcp 8C Bciamin, çum duplicata pecunia pro frumétis, ut ita fe de infini ulata fufpitione et cri rnineexploratorio exoluant,benecó fifi proficifcunturjueniunt ad lofeph Ixti inter uias de redimendo fratre Si/ meon,dt:^ cumgaudio fe reuerfuros,id quidemfadum eft, fed interim uaWe acerba acciderunt.

® lofeph uidens eos efle reuerfos, iu betoeconomo fuouteosrecipiathoz fpitio,benigne trader,apparet pran/ dium,ipfos elïe fccum pranfuros, in/ terim abü executurus regia negotia fortaiïe*

7 Oeconomus iuiTa Domini exequi/ tur.excipit ÓC introduciteos.Ipfiauté introdudiprxtcr morem, extimcfcSt

He forte hoc fiat proprer pecuniam quam in faccis rcpererunt,ne forte ilz lis infimuletur f urt5, ÖC propterea in/ trodudli obruantur,amp; perpetuo feriii tio deftinentur.Nam quod metuât ali ud non eft.De fimiilata exploratione iam fcj addudlo fi-atreniinimo, purga funt.hahic incidiintinmetüjne quod dixit pater fiat,iit ipfe orbetur filqSjCC ’pfiex liberis fiant perpetui ferui. At/ tjue itauorfuram foluunt, exuti prio/ re metu,incidiint inalium.

Propterea expurgaturife,accednt t ad oeconomum,narrant cuentum pc/ QiniXjfidofferuntfe ad folutionem, OeconotTîus fortaffe iam ab hero lo/ fcph inlirudius,di(fimulat pecuniam, •übetelfequietosÔC bono animo,fc fuam pecunia accepilfe ait diuina pro uidentia fadum elle.Nam fi fateretur innotuilTetjherü ftruere infidias êd ca ptiones,quod effet praeter decorö uiri boni. Quam folertedifpofuit rem lo«

feph, ut fratres fuos rurfum cxcrcclt; rct.Et quod inquK oeconomusDeutn hoc fcciire,apparet hunc ct totam fa/ miliam lofeph fuifTc piam, QC in cog^ nitioneueriDeiinftnidum. .

cit excarcereSimeonemjIauar pedes, ÔC extaa hofpitalitatis offittia exhi/ betjtta intra fpem,metunK^ funt con/ ftifuti. Interim dum redit ad prandiiim lofeph, parant fua dona,quae offcrant Domino frumentario, ut eius anima fledant. Munera crede mihiplaçant hominesc^deoscß.

Ä P H o R I s. IN GEN. eor bominum agnofcerc, adorare, i'ti diuinamaicftatc coftitututn cum fuo magno dedecore ÓC anguftia.

lofcph aurcm quoniamcftfrater,fa n miharilïimè eos fa I ti ca t et excipit qua fiuiros bonos, apertos SC honeftos, tlui fe cx intêtato crimine exploratïo» nisconftanter exoluerunt, rogat de patre,refpondent, bene, cum fumma gt;nbsp;teuercntia. Ita oportet montes illo» ’ humiliari,amp; ualles impleri feu exalta

Deinde interrogat de fratre mini/ ’tto,quo confpedo,8C benedido, ex«* ?ftuat cor prx amore uterini fratriSjCt ^e ucnditione fui alieni, nee potuit 15 Sius continere lachrymas, feftinat SUïrit ubi feorfum neat, dehinc loz abfterfa facie diffimulat lachryz tnaSjSc iubet prandium parari, Si fter Ocremenfas.

Menfxcumdifcrimine apparätur, n Una menfa lofephjUt Domino,uxorc filijsjUna fratribus cius hebracis, SC

una Acgyptqs qui domi fux fccû prä** furi eranr. Aegypttj cum hebrus non fumunt cibum,caufam aiûteire dedi fcnmineciborum,ôd quod eraf eis ual demirum,collocateos admcnfam fe cundum cuiufc^ xtatcm, id aifit ipfiiin ex augurio cyphi fecilîe, urita liruez ret parefeeuen ad futurâ cyphi iubtra dlionem, Sgt;C fumeret occalioncm eos longius cxerccndi. Idem nobifeum gitDominus defundis una tcniatioz ne,meditatur de aha.

IJ Apponebaturillis cibus de menfa lofeph in fignum fingularis familiari taris,quod ut boni uiri Ce de fufpeâo crimineexoluerât. Sed Bêiamin qiiin quies audlior portio dabatur,quia e^’ rat nouus hofpes,3b ipfoDomino ex petitus amp;nbsp;defideratus atep ut expirez tur an etiam ipfi inuiderent eius felici« tafem prx Ce.BiberSt 8C inebriati funt cum eo quafj tóm boni amid,ô^ nô ex ploratoreSjCxuti otnni metu, Sed miz

•■a fuit in lofephoconftantia, quodc/ lgt;tius nihil omnino clRciebat de fc in/ terpocula.

81^ On habet hoc caput admodû « multos amp;nbsp;difficiles locos. Pri mus eftde infimulatione fut/ ^Gqua occafione uolebat lofeph fira/ ttemfuum Beniamin apud fe rétine* gt;^f;.Secûdus locus refert quomodolu/ ^as, qui erat fideiulTor pro Bêiamin, •■ccitata ftipulatione, fefeftatuitpro feruojloco Beniamin.

Primilociargumëtumeftjquodlo feph omnia ad eumfinem dingit,uc fratrem fuQ Beniamin apud fe retine/ •^et,amp; ad honores eueheret, infctjs a/ lijs fratribus, ideoep exercet eos dein fimulato furto, 5C maxime Beniamin cÔuincit de furto, ut ipfum pro feruo •■etineret.

Hase dum tentât lofeph, ipO fratres gt;nbsp;intérim conijciuntur in fummas angu ffia»,

ftias,amp;rde pcccato uédin'on/s das ex anfmo pccnircnt,confitêtur^ hâcan guftiam inde caufan.

4 Non eft ergo lofeph hiuïis angu/ ftiï caufa^fed ipfimct. lofeph fimplP cilRme qiierït fratrem apud fe reunere «ncognins fratribus. Id quoniam fieri non potdi,ideocy coartantur.

S Proculdubiooeconomusiofephnô foins pcrfequebat eos, fed afliimplît alios plures quibus polîet cos iiel ui cogéré red iicere.

ff Prifnum acciifat cos ingratitudinis quod prxterquàm emerant frumenta, funt qiiofp hnmanifTime excepti con/ lüaio ab hero fuo, pro hoc beneficio rependunt hanc ingratitudinc, ôi. fu/ rcntur non iiulgarequicquàm fedip/ fum cyphum Domini, eumfj; quofoz let augurari. Id ita apparet quafi inter conuniandum furati fuifTent. Hincap

lt; paretipfumhiimaniflimecos tradaP fc,SC alios multos argentées cyphos appofuifîe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Purz

Purgant fe de furto per argumenta amaiore.Qiiod ft eam pecuniam retii limus ex Chanaan, quam prins often dimus in faccis, quam tu no agnofcis efle tuam, qnomodo ergo iam furati fuiftemusc'

Aftringut fe uÏtrOjanteiquam fit in/ 8 quifirio , rada inquifitioneconuincit Cos furtijadeot^ eum que maxime ferz Datumód redtidum uoluerunt,circa ^luem uerfabatur totüm negotium pa fris, qui magnis precibus amp;nbsp;difficul/ » ter erat 'a patre impetratus.quê'c^ feie/ lgt;ant eiusfcelerisdeuenditofratrc in noxitim.

SecQdus locus eft fummaria,amp; bre Dis repetitio feu recapitulatio fuperio Dshiftorix,qui ludasbreuiter récitât ^otum negotium,quam difticulter hic ftater minimus h patre fit auulfus, Difi reftituatur patri uiuus amp;nbsp;faluus, Pcriculumeffe de uita patris.ltê qiio/ ’Dodoipfefidetniufl’erit pro reducen

do fratrCj cuiïis loco lue fe X offert fpontaneum feiuiim,quxcfthu ins oratfoms feu narrationis propofi tio conckifio.

ïo Obiter hic quo($ obferuanda eft amp;nbsp;natiiralis ille amorj quo ahîciiintur parères erga liberos, liberi erga parentes,quod fecundû Deum liceat parentes amare fuos fi/ liosjhunc amorem concedit Deus,ôiî feriptura commendat hoc loco, in libroTobiæ. Item inMariadeperdi/ fo fuo filio ad triduum,Lucï fecûdo. Supra Deum autem darnnatur,ut in/ quitChriftusMafthxi decimo. Qi» amatpatremaut matrem,uxoremaut filiosplus quàmme,non eft me dig/ nus.

ïi Non finxit Deus hommes trun/ coSj auf lapides, ut nullis moueren/ tur affetftibus quemadmodiim Philofophi Stoici iioliinc homines elîc

A PH o RI S: INGEN. e»j effe ab omnibus aftedibus aliènes. Eins amorfs finem ffatuic Deus feipz film, ut in ipfo terminer omnis amor. Ut prsE ipfo quxuis quantumuis chara telinquimus.

Etquod ingt patrem pratdolore n nioriturum etre,nifi redierit Bêiamin, quoque ad sofpedaqex cuius fuz bitaô^ infperata mutatione, avtiTrlt»/ u«hoc eft accidentalis paftîo, morz bus, amp;nbsp;mors fequi folet, ut feribunt Uiedici, nbsp;nbsp;hiftorici affirmant, Valer.

Valde miror hic Beniamin puez *gt; lum appellari cum triginta annos naz tuseratÔChabuituxoremSC filios de tem, ut infra quadragefimofexto caz piteferibiturin defcêfuin Aegyptû, ubirecenfetur catalogus filiorum ôi 6lt;ncpotum lacob.

ei4 P E T. A R T O P* lofcphjUt fe longius contfnerc nôpô tuitjôCquodintendebat non poterac perficcre.ncmpe fratremfuum Bcnia/ min apud fe retinere,fe fuis frathb.in» cognifo.Scdpoftquàin audit patremi non pofle dimirtere hune filiumjtunc exundatcor,Iachrymx largilTimcerS puntjSC patefacit fe fratribuSjUt in fe/ qUeriti fequitur capite.

gt;5 Nècprxtcteuridus eft infîgnis illé locus pœnitentixjubi parger omnes, fingulatim hic ludas omnem hanc anguiriam SC tribulationem refert ad peccatum fr a terne uêditionJs,iam an» te 12 annos comiTiiirum,nunc primS à Domino requiri puniri,per hSc Ac gyptium Dominum. Quid putasinte rim paiïi funt a jjpria carnifinaria co/ fcientiaÆt maxime hic ludas ex con feflo confiretur delidum fuum,quie/ rathuius uenditionis côfultor.Quid cogitaflcntimprjf’planc indurati dilTi mulaflent dclicium,£lt; tacite cogitafs fenc

A P H o R I s. INGEN. éij tent de in ndida amp;nbsp;talione data opor/ tiinitare 0^ occafione.Hoc difterüt pij 3b impqs peccatoribiis.

DOti'us capitis duo funt loci. Primus, de cognitione lofeph cum fratribus fuis, amp;nbsp;familia/ tilBma reconciliatione delicti uêditio nis.Secundus,De lofephi Pharao nis cÔfilio ut Iacob cum cxteris filqs, totact? progenie commigret in Aegy/ ptum.

De primo loco. Poftqu'am lofeph i ftatresfuos fan's excrcuerat,uiderac audiucratpublicam ipforumcon/ feiîionem 8c pccnitentiamdeCiüueti/' 'Jicione,amp; maxime dum audit ludam, (qui erat fux uenditionis autor Sd con (igt;ltor,)fe ftatuere loco fratris Benia f inin perpetuum feruum.ltem öl fideli tatem ipforum erga fratrem fuQ Benz iamfn, quem non uolueruntcx fimili leuit3Ceamp; odio relinquere quêadmoz

dum ipfum ucndidcrât,nec pâtre am/ pillis côrriftare,quin'patns dolorê QC morte pïpfuih ftarcji retineatfratré i'pfo incognito, cxefiuat excöpaticn tia cor amp;nbsp;magno cö flctii fe patcfacit. Î Antequ'amcognolcereçurà fratriz buSjiuffîr priusexire Aegyptios,non quod ipfum puderet fratrum fuorum fed ees apudalïos,df pofteaperfaraâ apud regem ipl urn de fui uenditionc, nam fcelcratilïima res eft, ein erlofjßu/ ehe, plagiariuin eße, hoeeßex liberis feruos facere uendere.De hoc fcc/ Icre no ta re Sé infamare fuos fratres noluitjôf maxime dum intêdebat eos in Aegyptum per du cere. Vix hoc fie ret ab alqs quantumuis pijs, quin pu/ blice obijcerct, exprobarêtadditis minis erconi éptu.ô^ maxime fi ad ho norem euedi fuerint utiofeph.

4 Et quod cum clamore fleuit,decla/ ratintimam iuamerga fracres côpati/ enriamdeipforum peccato,ôlt; fuum erga eos amorem^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fra/

Fratres exterrefcSt ex fubita, fnfpe 5 fata,amp; inopinata Iæcitia,quod duriimi illutn Dominum,iam clementilTirriOi familianflimumfratrem agnofcüt* lubeteosaccederepropius in lig-' tf num ueræ recôtiliationis, addit eer tam fui nofam, nêpe ego fum lofeph ille quem uêdidiftiin Aegyptum, hoc nemo fciuit nifi ipfimet inter fefe-Ne/ quehocdicit ad exprobrandum,fed ad uere cognofccndum.

Atq,:uruere fiCperfedeeosconfos letur, de omnem excutiat ex animo nioerorem , trâsfert omnem huius rei eftedu in Deum. lubet ne propterea toruo iiultu fefe mutuo confpiciât, SC alius all) huius uenditionis culpam itn putet,neue cogitentfe propterea in cos irafei altum odium repoftû fer uare.Sed diuina difpofitione fartS ef/ fe.pro ipforu faluce, ut ita ipfi in hac penuria feru€nturamp; enutriantur.lu/ xta illud Pfal nutrit fuos in fame.

xo At($ ut euidentius fe patefaciat, ne quid de eins perfona dubitent, appel/ lat fefe proprio fuo nomine lofeph, q liadenus alio oifictjSé dignitatis no/

mine appellatus cft a Rege Aegy/ ptrjs. Prxterea Ce latn parna lingua SC. fermone loqui cor'am, fine interprète Utanteafecit.

Infuper quoep ut animi fui candorê n penitus efFundat,ruit in collum SC cö^ plexum fratris fui .Beniamin', deinde ofeulaturomnes fratres, SC largilTi/ mas lachrymas effundit prx nimio amore, fe tandem redditum effe fuis frarribus.

item Sc frater Beniamin lachrytna/ rz Hir in complexu lofeph fe tandem fra tremfuum uterinü uidere,quemiani ante puer uix agnouerat,de cuius mi/ ^eraffed fimulata) morte frpe doluit, ó(^conqueftuseft.

Poftquamautemuideranttarnet»/ ij dentia teftimonia fui fratris, SC audie •■antfamiliariniimam remiiTionem de *gt;^i,loquuti funt fratres cum ipfo cö/ fidentius, fortaiï'c quomodo ad tâtos honores peruencrit.

14 Myftcn'ü huius Icciduplex cß, fpe dak dC genei ak.Pn'mum de Chnfto amp;iiidx/s,quem poftquam propter in iiidïam crueifixerant,occiderant et ip feteriiadie cum gloria refurrexerat, ad coelos afcenderat Slt; Spin'tum fan^ dum difcipuJis miferatjipfic^Apofto Ilconfïdenter conftanter prxdicaz uerunt Jdum eiïe ucrum illum diu ex/ pedatum Meiliam que crucifixerât, ipficp compundï corde confterna-ti interrogabant quid faccrêt. Petrus cxrcn't^; Apoftoli illos benignilTitne confolan luntjprsEdicauerut illïs poe/ nitcntiam dC remilRoncm peccatoriï in nomme iefu Chrifti,atlt;^ m eius rei certâ confirmationem unufquifc^ ba/ pnzareturjAdorum.j,

15 Generaliter autem hic locus i'ntelli gi potcftdeofFitioamp;f effedu Icgis Si Euangelq , erga quemuis hominem. I ex primum nos propter peccata no Ara accufat,augitjreos agit, conßrtn

A P H o R I s. IN GEN. CU git,damnar,5^ in extrema pcn'cula co tjcir, ad eum finem iit nos ad pccnitcn tùm,amp; confelTionem peccatorSno/ ftrorum pcrducat. Vbi hoe efTecent, tune accedir Euangeïium,confolatur Pos,amp;benigniHïmo{pintu nos am/ pklt;Situr,exofcul3tur,prxd(cat rem if fionempeccacorumnoftrorûSC gra/ tiamDei jaddiiiscertis grati« notis, bacramentrs.

Secundus locus continet familia/ tifTimum amp;nbsp;fidehiïimum côfilium lo feph Paraonis ,urlacob cÔmigrec cum rota cognatione fua in Aegyptû, quomodo propterca dédit altnos, an rus quibus uchercnrur.ltê quo/ tuodo hxc adla Patri reuelauerint.

Ad fummam St fufFicientem gratfç fignificationem, fraterni fui animi fonfirn-ationëjingulisdatueftesmu tatorios feu feftiuas, fingulatim auré dar Beniamin 500 argenteos quin/ queueftes feftiuas. Patri autemioaft

ftas frumento, infupcr àC currus quigt; bus rcuchanc ipfunijdus familiatnjôC fubfiantiam.

18 Jîimih'rer ôC Chriftus ad paternx gra ne confirmations inifiretdeditnobis Spiritum fandum omnium gratiara fontenij thefaurum, autorem ,amp;pa/ trcm.

ip Qiiod sutem prohibetneinter uias rixentur, rimet ne inuiccm criminen/ tur, fui uêditionis culpant inuicem imputentjÔL inde in difcordiam^odia, ôé uulneraincidant. Neuehuiusreifa dlum fuo fceleri imputent,fed benig/ nifl ïmè difpofitioni diuinæ afcribant, référant acceptum, cum gratiatum adione.

ao itaamp;Chriftus nonuultludxisfux crucis SC mortis fcclus imputari mo/ do pœniteantjdumperillud opus,ip/ fi's,ô(f tori mundo falus contigit.

pto in Chanaan narrant omnem rem geft3m,ncmpe lofeph adhuc uiuere, ipfum limul amp;nbsp;regem Pharaonem iubcrc,ut ^pter preleriiationê a fame cômigrercQ totafamilia in Aegypcû.

Eccciam hoc longe âliud uerbiim cft,quàm qiiod antè dixerant et h acte nus per ü annos,nempelofeph mifez fedclaceratumeffeà beftqs. lllud fuit ludiiSjhoc iameft gaudtj. lllud fuit le gis,hoc iam eft Euangelrj didutn. Ita Méritas quamuis diu occultatur, tanz dem tarnen emergit.

Qtia fronte, quouultu iam hoc di/ zj Xcrintf' Non certe alio, qu'am in uera delidi confelTione 0^ pccnitêtia,quos tnodo prx inuidia ipfum uoluerinc oc ödere,SsT tandem uendiderunt in Aez gyptum,fC ad quantos honores ipfc interim euedus fit,ut fit fecundus à Rege.

dqflet utiqj i'ntra u annos.Sed dqm ui dit curruSjCt afinos,amp; afinas ferentes frumenra,Só dona. T iinc rcuixtt Ipin' tuseius,frcdidit,amp;'refodllatus cfta magno illo liidlufilii. Pro magna feil' dtatedtixitjlofeph adhucuiucreetip fum fe i)sdere,iit Simeó quicte obdorz mittit poßquam uidcrat Chnftû Do/ mmijLucp.i.

Slimme mirandiim eft, quod Domi nus finit hune lacobper totos an/ nos pra ter ccrtiftcationcm confo/ lationcm de filio fiiolofcphuendiro, uiuo,ialuo,5i' felici.Refpôdco: Quia nonconfuluit Dominum de lofeph, fed fimpliciftîme crediditfiltjs, iplum efte dilaeeratum. Item ôC fiimma duri tia fuit filiorû, qui per n annos nefe/ mcl quidê indicarât patri de fratre peceauerût certe mortalirer,dânati^p fiigifîent nifi egiftêt pœnitentiâ.Hec funt exêpla fumm^mifericordipDci. item Dominus hac rationeuoluit po fteriz

A P H o R î s. 1 N GEN. ffiÇ fierttatem A brahx perducere in Aegy ptutîijGen.is.

■j Ontinet hoc caput tres preci ï j puos locos. Primus eft de cô ___1 migratione jfeu profedlione lacob in Aegyptum,amp; quomodo in/ Uocato Domino j certificatus fit per uocak uerbum Dei de hac profediio/ ne.Secundus continet gencalogiâ la cob,feucatalogumfiliorumamp;.' nepoz tum eius, iecum defcendentium in Ae gypttim.l ertiuslocus defcribit quo/ modo pater Iacob exccprus fit à lo/ feph,amp; quid dederit fuis fratrib.con/ filtj.

lacob ex fubito gaudio proficifcit ex Hebron ubi habitabat, cum uendi tus fucrat lofephSup.îr. uenit ufz que Berfaba ubi erât fines terrç Cha/ naan. 1 bi autem redit in memoriâ pro fundior meditatio de promiffione ter tæ,ne hac fua profedione,ÔL émigra/ tione

none fiat ut excidat a promiffione, 8^ totafua poftentas fruftreturde pof/ fclTione tcrrx. Nc ita prxciptn hac fc/ ftinatione fibt 8C fuis damnum det, Sgt;C peccetin hactentationecôtra Dnm. Hxc aut fimiha cogitafre,fequens cö/ folatio Dei fatis indtcat. Itacp priuf^ excidat limites terrx, inuocat nomen Domini,confukiitipfum de hocifine re, atc^ut uelit elTe felix profpc/ rum.

Î Aut fuit fortaffe folicitus de crebra circumuagationc, Ä: locorum muta/ tione. Item de periculis occurfuris in Aegypto,reuocans in memoria, qux acciderant auo fuo Abrahx,ut Deus uelit aliquando confirmare fuas pro/ mifriones,ó^ dare certas, quietascp fe des.Ratio facrificiorum apud patriar chashæc fuitjPatriarchsE utruncp off» tium gubernandiSCdocendi fuftinue runt, die fabbati conuocabant fuam progentcm ad al car e, i bi primö habe/ bant

fcminc,fC terra Chanaâ, ut fidem confirm arent. Deinde fiebant facrifiz cium,SC inter facriftcandum oratio.

Poft tam uebementem tentationé, 4. folicitudincmjóó inuocationem Dei, non deftituit Deus lacob, fed benig/ nilïimeconfolaturuocali colloquio. Pfimum uocat nominatimjquod fuo/ •■iim nouit nomina, 0(1 fcripta habet in 1‘bro uitx.lacob refpondet fe attente aufcultare. Dominus inqutt primum fe efle Deum,non nodurnum phan/ thafm3,nec Deum gentilem,fed Deö Patris fui,quxeftdefcriptio ueri Dei, certificatio ad fequentia. Deinde

•neminit præfentis negotij.Neformiz ^et in Aegyptum commigrare, no fo •■cutillicobruaturfiC attenuctur eius pogcnieSjfedlatiftimeamplificctur. Praterea promittit fe fimul comigraz bJrum ibi adfuturum efte, daturum

côfîrmêrur promiffîones, redudiirSî eße in promiiram terrain Chanaati. Afcp lofe ph exccuturum elfe fibi ex/ trema.

5 Hïc omnia referenda font ad locS fiipenorem Gen.is.ubi pracdixitDo/ minus Abrahæprogeniemfuam furii ramefle peregrinam in terra nonfiia* Hac lam f unt in atflu effedïu;

* Hoe oraculo côfii matusibenc quie tus aecingit una cum fuis ad iter.Do« eet nos,ne in primis motibus nimium fcftinemus,quin fempcrconfultS ha/ bcamus Dominum, eius iierbü, fuicp uerbi minißros.ltem ut uocationesdi ligenrer conferamus et expendanuis, ne pofterior uocatio, priorem propel lat.Nam prior uocatio de terra Cha/ naan pofTidenda erat Dei. Har tantS erat hominum, lofeph amp;nbsp;Pharaonis. Ne tentatiueexerceat nos Deus.

ï’' Secundus locus nullas habetdiffi/ cultates, tantum récitât catalog« feu genea/

Ä P H o R ï s. I N G E N. «29 gcnealogiam filiorum et ncpotum la cob,qui nati funt ïpfi intra 4« annos, nempero excepris uxohbus,fefiiis, andllis.lncerhostantum recttâtur «nortui Ger,ôi:: Onan fïlq îuda-

Dina connumcratur in dcfcenfu • in AegyprUjCrgononeft tradita niiz prui lobjUt quidam uolût, nifi poftea fit ipfi copulata^SC reduda ex Aegy/ pto.

Mirorquodproxime fupenusamp; 9 hoceodem anno Beniamin appellaz turpuer cap.445cumtamcnhic fit cô ûigatuSjB annos natusjôc decemfilio tumpater, quotfilios nullus fratrum habet. PuerforratTe diciturquod na/ tti minimus fuit,amp; cum pâtre cohabi/ tauir.

Anima hic capitur pro toto homi/ ne,potior pars pro tora fubftantia. 1/ tem anima pro corpore animato. Ani •na feu cû corpore naicit Sf.ppagat. Sed Spiritus, (hoceft cognitio L)ei) infun/

Tertiiislocus docetquomodola/ cobciim filijsfuis peruenitin Aegy/ ptiim ufq; Gofen ibi exceptus fita iofèph. Gofen eft primus introitus tcrrxAegypti,ibi quieuitab irinereet mifitludam ad fofeph nuntiatumdc fuo/uorumq; aduentu, ut indicée lo/ cumhabitarionis.

ludam mifi't.quod eratfacundior^ et heroico animo prçditus,qui iamari recumlofeph familiarilTime locutus fua oratione permouit ipfum ut fêpatefacerct.

*ï lofeph prx gaudio rcuerentia iü git currum,amp;f occurrit patri, ruitin c/ ius amplexum, amp;Iargilîîme Act præ gaiidio ex mutuo confpedu iam di» defperato.

Qiicmadmodumfencx ille Simeon fn quitconfpedo Chrifto Luc. 2. Nunc dimittis feruum tuum Domine, fecurt dum uerbum tuum in pace.

Deinde confulitillis quid refpon? deant Pharaonifi interrogauerit eos dcipforum negotijsjnempe quod fint ^^3Ç?,hoceftuulgaresamp; plebei hoz mines,ruftici,paftores. Vt ita cohabi tent in Gofen in loco pafcuofojfeorz firn ab alijs Aegyptqs , ne commiz fceantur , 8gt;C progenies difpergatur, neue ad gentilifmum Aegyptiorunj degenerent.

Qiïbd autê addit abominabiles effe iff paltores apud AegyptioSjOon ita ac/ cipiendum eft,quafi fugiant ipforutn conuidum, fed quod non admittâtur ad honefta SC liberalia officia aut opi« ficia, quemadmodum etiâ apud nos, paftores,molitores,portitores,5Cc.

ma Ixtitia reuidet cfiariffïmS lofcpft in lumma glona quem putabat a fera peffîmalaccratum.Ita nos omnespi-' os noftros amicos, quos mala bcftia, mors jdeuoraujt, career fepulchri clauferatreuidebimus in altera terra, in magna gloria,apud DeSin cœlis.

V ertffirae prédicat Dauid de Deo, quod fit pater orphanorâ, dCa Iacob nunqu'am potuilFet euextïïe lofeph ad tantos honores fi apud ipfumman fiiret,amp; ipfum ftudiofiffïme curaffet.

Res funt huius capitis loci plt;* cipui.Primus continet procu rationem certx babitationis,

Si liberruidus filiorum Tfraël in terra Gofcn.Sectindus breuitercompledl tur ftatiwn Si negotia totius terrae Ae gypti in reÜquis annis famis.Tertius eft parafee'ue ad finem hiftoriæ, 3C hu ius libri nempe ad mortem lacob.

A P H o R I s. I N G E N. «yj lâtus eftjCtconfiliurh dédit lofeph fra ^’'ibus fuis quomodo fc gérât coram PharaonCjaccepitfecum quinc^ de in fimis, rudioribus, fiC ignobiliorib. ui/ tisexfua progcnic,ô6 profedus eft cum ipfis ad Pharaonem,iudicaturu9 ttjfccundum eius mandatum aduenif/ fe parrem, fratres, totamiç progcniê^ cum Omni familia ÔC iumentis.

Magiftratus uirum arguit. Honor ) fi fecum attollit animum, tune ipfc in folcntiorfadus, rurfum per prçceps trahit honorem.lofeph autem in tan/ to honore modeftus, alloquitur regê amp;nbsp;rogat locum pro futs,docct honoz te cuedos fubmiffionem animi iuxta illud Syrach: Quanto maior es tanto fubmillïus te géras in omnibus.

Etprocertademonftratione, ftatu 4gt; •tineiusconfpcdum quinc^ uiros ex fua progenie,ut ipfi indieent fuum ad uentum,fimulcp pétant proprer fua in tnenta pafeenda commorari in terra pofen, Ss a Qüaz

QuarcaLifcmQ’'^'^3Khoccftinfi'/ mos, feu rudiores fumit, id id eo facif, no IK inuidcat fuis fratnb.prçftâtiori bus,ad honores proueAum.nam fi in duftrios ftatuinec, proculdubio rex cos prefecifler prefeduris, per totam Aegyptu, Sc kafuiirent difperfi. Scd magis refpicir promiffionem de rerra Chanaan poifidenda, dC ut ipfa pro/ geniesmaneretfyncerain ucro cuifu Dei.neuc inficeretiir idololatria gen/ tile,qux ratio prçferenda eft omnibus honoribus.

permittit totam terram Aegypfi,SC in bctlofcph fno patri amp;nbsp;fratnbus clige reoptimam partem totius tcrrx,quae quia Gofen eft, iuxta Bubafticum fin uium,extremum brachium Nili pro/ pter fertilitatem ex crebra exundatio ne Nilijiubet eos ibi habicare. Poftc|( lam conftderantSC tentoria fixerant, uoluit quot^ Pharao uidere lacobpa

A P H o R I s. IN GEN. 6)^9 trem lofcph , cum adducit amp;nbsp;ftatuit» Pharao humamffimeexcipit, fami liarifRtne de cius xtate interrogat. laz cob prompte refpodet tria,nempe ui* tam fiiam efle peregnnam,p3ucam,ct nialam,appellat uitam fiiam,peregri/ nationemleu peregrinâ uitamjefpe/ du xternae amp;nbsp;patrix uitx in coelts,quê admodum inquit Dauid PfaLj». Ad/ uenafumcoram te cum omnibus pa/ tribusfmeis.item. 2. Cor;5.Qiiâdiu fu mus in corpore,peregrinamur à Do/ mino. EtHebrxosij.Nonhabemus hic permanentem ciuitatem, fed ali/ am inquirimus. Ideo Petrus admonet nostanouàmaduenas ÔC peregrinos ï.Pet.i.Âut refpedu peregrinations SCcrebrarummutationum, ex Chana an in Mefopotamiam, inde rurfum in Chanaan Æin ipfa Chanaan in diuer faloca, ex Chanaan nuncin Acgy/ ptum.

fpcâu matig patrumfuperiorum Ifa/ ihac, Abraham, etc.Gen»!!« Quâtum uis hxc uita eft peregrina, rame eft na turalis,amp; ideo appencur cius proro^* gatio propter morn's abominations, dum non eftde natura hominis.

8 Tertio appellat dies uita: fux ma/ los propter uarias magnas molefti aSjprimum capital! odio perfequutus cftcum frater Efau,eumfugitinMc/ fopotamiam.IbiferuiuitimpiQ,duro, SiC iniquo Laban ad iq annos,inde rc/ uerfus metuit ab Efau, poftea rapitur Qi ftuprat Dina,unde Sichcmicx prçz ter fuam fententiam trucidantur à fu/ is filq^roxime extinguiuur in partu chariffima Rachcl.Deindc primogc/ nitus fuus Ruben dcfoedat ledum e/ ius.Filijluda abutuntur uxoribus 3^ Dominus ipfos occidit. luda condor mit cum nuru fua Thamar, Poftea uêz ditur(amp; fuajftimatioheaferis dilace raturjcharifumus filius Iofeph,mori/ tur

A P H o R r s. IN GEN. ffjr tut matcrfamihasLea. Nunc autcm incxtrema aztate per famem cxpelli/ turex promilfa amp;nbsp;patria terra, 0^ co/ gitur uiuerc ÓÓ mori in terra peregri/ na.

Perpnlchrum eft Apophtegma lagt; ® cob de Iniius uirç miferia quam tribus ucrbiscomplcdlitur,nempc quod fit {»eregrinajbreuisjamp;^ mala.Iuxta illud ob.i4.Homo natus demulicrebreui Uiuens tempore, repletur multis mifc i'nsiJCcSingula fi fatis diligenter me ditaberis,pariuntnobis huius uitç te/ dium,amp; faciunt nos anhelare ad zter næ,beatx,fiC patrixuit« acquifitionê. Et quantumuis crumnofaefthxcuita uticç tarnen homo etiam pius,plus ap petit uiuerequàm mohSCdelitere in puluere terrx. Caufa eft quod uita eft de origine SC natura hominis. Mors autem eft prxter naturam.

precarij^C orare pro rcgibus QC magl ftratibus etiamimpijs, dummodofint pohtidjUt ipforum benefido et dcfen fïôe bene friiamurin pace. Qiiod nos quoq; facere admonet Paul. i.Tim.i. Idem ÔC leremias iS.amp;f Baruch, u

** Vnius bene nad, induftrtj amp;nbsp;ptj uiri felicnatc, benefruunrur multi homi/ nes,ettota progenies gaudct.lta quq que omnes Ifraêlitac in tanta fame per lofeph fauentur amp;uiditant,quanfilii fub pâtre.

Diftribuftautem frumenta lofeph unicuic^ familixiecundum numerum puerorum.Ita benignus ille pater no/ fter prouidet noftræ familix fecûdum numerum filiorum noftrorum, dat quod fufïidat in fingulos annos gt;nbsp;td'e^ non propter nos fed propter filios fa dt,qui funt mente 8C fpiritu puriores, ÔC à diffidenda remodores, animo hi/ Iariores,nos autem folidd ipforû pro curatores fruimur ipforum donis, ip/

Ä P H O R I S. ÏN GEN, ff}9 fisaDcodonatis, fpfi fünf hilares ÔC liberi, nos aurê foliciti et feruiles pof/ felTores SCfruitores donorû L?ci. Ea diftributio adhuc effet zqiiior ut fecû dum numerum filiorum pkira députa rentur falarii mmiftris.

Secundus locus breuiter complex *gt; ditur totam defcriptioncm annorum famis, quomodo tota terra ad cxtrex mam paupertatem redada fit, ita ut Aegypttj prx fame coadi funt omnia diuêdere^ecuniam,pecora, agros feipfos.Tarnacutaeftuirga Domiz nijCatç cum gratia.Nam nifi hic adfu/ iffetlofeph omnes mortui fui dent fa me,ita multi mali,unius boni félicita/ lebenefruuntur.

Ccrtum eft Aegyptios propter fuâ gt;4 libertatcm,ô^ terrx fertilitatem nimiû fuiftedelicatos-petulantesjuoluptuo fosjfuperbos, temerarios, fceleftos, 6c impies. Ad hxcuitia reftringenda ufus eft Dominus hac uirga caftigaz trice,fame. Ss $ ha

*5 Ita Dominus per lofcph famem cfFrenes iHos Aegyprios fuo regi fub tugauit, adeo^ feruili iurc fubiecit. Et ipfe Pharao duplid ranone confir matus cftrex Dominus fuoru fub ditorum,pnmum lurediuino rationc uocationïs quod cft coftitutus rex dC magiftratus quod fortalTe, ut fit, Ae/ gyptij contcmpfcrunt.Secundo, iurc poilelTiuo.quod ipfos emit ut mand piajöf feruos.

Inde fit ut qui abutuntur fua liberté test' felicitatefiantinfelicesferui.Cô tra qui fidelitcr feruiunt,conquirunt fibi libertatem,utlofeph.

lâapparet quâfrugiuirfueritPha/ raoni ipfe lofeph. Procurât totam ter ramfrumentOjCÔgregatregi omnem pecuniam ex tota terra Acgyptt,Cha naan SC aliarum circumiacentium re/ gionum. Conquirit ipfi omnia peco/ ra.Deindeomnes agros,ÔC ipfos hoz mines emit in feruos régi.

Omnis ageriam eft régis,omnes it homines funtferui Pharaonis,iurc er go repofcit quintas à fingulis agris» Durius hocfortaffc uideturrelpccftu aliarumnationumubi ruftici autman cipia tantum décimas,reddnt fuis Do minis. Duram hancieruitutê caufata eft prior petulantia.

Sacerdotesautemquamuis erant 19 idololatrac, tarnen pro ueteri ÔC rece/ pta confuetudine propter difciplina, philofophiamSC artes,ut Philofophi 0^ Poetx erant cxkges amp;nbsp;libcre ale/ bantur à rege. Ergo uiri faccrdotes, prophetXjpaftoreSjetconcionatorcs multo magis libere alantur à principi bus et bonis ecclefiafticis,quodetDo minus certis legibus in ueteri teftamê to fanxit,et in nouo teftamento ita or dinauitjUt qui euâgelio feruit,de euâ/ gelio uiuat.Et qui laborant in uerbo, dupiici honore digni habeantur.

cuntjîV denegant ftatuta ftipcndia co donatohbus qui bona ecckftaftica diripiuntjUndc akrentur facerdores, uideant amp;nbsp;experiantur ipfi altquan/ do.

Xt Ab hoc onere fcruil» libcri fueriint ftlijifrackdum uixiclofeph,pofteaau icm font per aliiim regem durtiïtma feruttute obruti et prefn^^donec Deus ipfos mirabiliter liberauit.

Ju Tcrttus locus ut dixi continet para fceuen ad fi'ncm hiftori x Itbri, quo modo Iacob mortuus fît in Aegypto, compkuit tbi 17 annoSjUbi aSt pro ptnquauic ad diem mortis fux, pacifci turcumiofcph filio fuode fua feptil/ turaô^ translationeinterram Chana

cifcitur ex certa fide crga promilTioz ncm Deijdepoffidenda terra Chana/ anjUt ira fuam, fuac}; pofteritatis fidé confirmarctjSC fecum in terram Cha/ naan,

naan,ipfamcp promifTionem adduces ret quemadmodû Chriftus afcendcns in ccelumjnoftras mentes fecum attra hit.

Pqciimpijs libenter condormiunt, *4^ Ut qui libenter conuixerunt. Quâuis nihil refert ubi iaceas inter medios iin pios,modoobdormias in Domino.

Diim iiirauitlofeph,erigit fe lacob inclinât ad ceruical feu caput leAi, pro reuerentia iuramenti, praden/ tix Dei,quia in omni iuramento aduo catur amp;nbsp;citatur Deus prüfens infpe/ dor,auditor,amp; teftis didorum,2C có uentorum.Grçca 2C Epiftola ad He/ brxos 11. habent quod lacob adora/ uit fceptrü lofeph, ut impleretur fom nium lofeph de fole SC luna qui adora rent eum,Gen. j7.

Hicmaxime cul panda Sc deteftanz da eft noftra leuitas in iurando coram iudicio, aut alias ubi leuiiriine,fine ne gotio autfalfo.fine'iß reuerentia iura mus.

mus,8lt;rabutimurf3ndiffîmOj Sc reue rendo nomine Dci contra fecundum prxeeptum. Imo ipfi iudices quotz quot adfunt in iiiditio furgerenqSC ca putapcrirent pro reuerentia prxfenz tisDei.Necleuiter admittcrent iuraz mentum, quia qui falfo iurat non auz feret inultum,Exod.io.

Otum hoc caput uno pr|cigt; 19 m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coficitur, nempede

fupremû,deftinauit filios fuos ftatuez re patri fuo ad bcnedidionem,magni faciens paternam benedidionem, ut fimulfortirctur benedidionem illam aiiitam,depofljdcnda terra promifz fa,Sc feminebcncdido,nempe Chriz fto. Aifumit ergo filios fuos ÔC profiz cilcituradpatrem.

Pater âûtubirefduit adaentSfiIij, i confortatus refedit in ledo expedlâs eins aduentijnijCogitäs caufainpoft^ quàmipfe poftulauitcapite fupenorc ftipulato iurameto.fepelire in aui/ to fepulchro,ne forte filius egrc inter rogaturus fit caufam quare ipfa ma/ ter Kachel nôfit ineodemfepulchro rccondita cum tarnen ipfa ei loco pro plus fit mortua. Aut quod forte rctraz lt;Surus effet iuramentum propter lo/ d deffinantiâ SC nineris difftcultaté.

Placaturus filium, anteuertit ipfum 4 ffatim primo ingrelTu,amp; ftatuit ipfos filios lofeph adoptare l'n filios fuos locoLeui et lofeph,ut côftetde nume ro 11 filtorô lacob.Prxuidcns in fpiri tu, ipfumLeui facerdotali forte exiz inendum efle.Deinde adducit proba* bilem caufamjquare ipfa Rachel non fit fepulta in auito fepukhro.

terra,quxfada eH fup.cap.x8. utftä proprio,hxredïrarïo, Si pofleflî’uoiu re poffît ipfam terrain tradere poffi/ dendamjcuïciinq; libet.Poftea fubiff/ git adoptionem fihorum lofephïn la ciim filiorum Leui Jofeph, tradifcp illis lus bxreditarïum æque ut altis (u/ ïs filijs.

® Proxime breuiter adnet^lit probà bilem rationem quarc Rachel non fit fepulta in Hebron apud patres. Nerri pe quod reuerfus ex Mefopotaifiia e/ rationgo itineredefatigatus ,fiC non tam ipfe,cp fua familia,qu3c tum mag/ na ex parte eratadhuc pauca,tenera amp;laiïa,addudis multis gregibiis5ô armentis,qux non poterar turn adhuc peregrinus, retro relinquereôf profi cifciad fepeliêdum, dum locus fepul turf per aliquot miliaria diftabaf.Nec dicebat illi ipfam aromatibus condirc fie ad delîinatum locum fecu pau/ latin) deferre,fed ipfa neeeifitas coc/

A P H o R I s. IN GEN. #47 ^it ipfam codem quo mortua crat lo/ co fepelirej'uxta Ephrath, qiix eft Be thlechêjUftde ipfa cognominatur Ra thel celeberrimo fepulchro, lerj i.ô^ Matt.2. Ita fatisfacit filio ne quid que i’ulet de rccufatä auita fepultura, quae tarnen no erat caufa aduentus lofcphi Sed qua: fiunt,Domino ita fuggeren/ teamp;uokntefiurit.

, Ephrath nomen habet à fertiiitatc, i èc uenit ab Ejjharah,quod eft floruit, germinauitjfrudtificauit, fertilis fuit, quafi fit fertile folum,SC terra ubera gleba, unde poftea dida ê Bcthlcche quafi domus panis, ubi poftea uerus panis,quidecœlo defeenderet lefus Chriftus nafccret,Matt.i.amp; Luc.i.

DSitaloquiturlacobcumlofeph, ® totte cofpicit obfeuro uifufilios eins, aeddit pro uoto utriufep, amp;nbsp;läcob lofcph,népe I acob uoluit adopta/ kfibi filios lofeph.idip iam opportii ht accidit,quod in promptu adfunt ft

Iq.IpfelofephcMpiebatutrui filq (te/ rent participes benedidionis lacob, depofTidenda terra Chana3,amp; ChrP fto, id qiiocp pro uoto accidit ut nó fo lum ipiisbenedtcatjfed quot^eos pro filijs adoptat.

0 Forma adoptionis bcnedidioz nis eadem eft,qux fuit pa cris fui Ifaac, nempe primum amplcditur éV ofcula tur,deindeimpofitis manibus bene/ dicir.

10 Ipfa autê benedidionis uerbafunt diligenter obferuanda Primat» per peripbrafim defcribit ucrum Deura. Deinde addit angelum qui ipfum cu/ ftodiuit huncputat Cbriiïuni,magn3 illum confilq ÔC teftamenti angelum, Malac.j.

** Scd fingulare contingens, 8é difpo fi'tio Dei eftjprxter uolSratem lofeph amp;nbsp;noftram rationem,quod conuerfis manibus iunior prxfertur maiori, nc quid de iure , amp;nbsp;przrogatiua glo/ riecur

À P rt o R I î. IN OEN. «4» rietur maior nacu contra thinorem, fe eife naru maiorem, ideo fïbï deheri maïorem benedidionem.lilud ius hie Deus pro liia libera iioliintace inuer/ tic, fine tarnen iniuria, nam utrifc^zr Oliebenedicit.Qiiem cui przferat, id nat per libet am Dei uoluntatem.

Hancmanuumfuarumcouuerfio/ nem Deus fxpius exercet, amp;nbsp;multa funt exempla in promptu,in laeob ÔC. EfaUjin Dauid,« fratribus fuis,in Ez fther amp;nbsp;Vafthijin Pharilèo Publiz cano,in Pifcatorib. Apoftolis SC Pha rifxiSjin ludxis SC genribus Sunr plura alia domeftica feu priuata exem plaubi pofteriores fiunt przft?ntioz res.Quod indigne tul it lofephjd adx hue multi fecundurn rationem indigz ne feruntJed relinquenda eft uolStaz ti Dei fualibertas. Dauid in Plakrr. appellat mut«tionem dextrx excel/ fu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;igt;

tum eft,de fmgularijamp;f prxter cpinio nem,benedi(fiione,ur quamuis es na/ tu minor,ôt' iure pofterior. Dominus tarnen pro fua gratia Slt; bened’dionc faciat te prxftantiorcm, ponac tefi cut Ephraqm 8^ Menafle.

14- Pro gracitudinc, quod ipfum foz tarn f uam progcniein gratis in tantä fame enutriuit.Etmaximepro confir manda fidederedudioneSC poffcirid ne terrxpromiffxjdat Iacob»pf» loz feph partem eins tefrxiam propriam iure belJico acgfitä, qux poftea for te ceftit tribui EphraimSC Menaffe.

* »5 Aurpoftquamfilioslofephado/ ptauitin fuos filios, 6C una cum filtjs futseos principes et hcredcs fecit pro miffac terrz, idco'cp illis contrtbuit QC denominatcertam parte terrx pro miftac,cuius iam ipfefecundS Dci pro miftioncm rex eft. ?(Pf» der Keifer einen zütnriirßettmachetfomufi trim aucbein landt

X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Èccc'

Eccc quanta eft certitudo promif* fioniSjôt^ conftâtia fidei in lacob.Dc-git hic pcregrinus in Aegypto , 8£, Chananei adhuc inhabitant terra pro miffam nullumcp ferè, ut ita dicam, ucftigiuin habet proprium in ea terra, uticp ramen certus de ccrta promiflio ne Deijdf ftribuit SC donc partitur ipz fam tcrram,qu3fi iam propriâ, Si poC fellam. Ratio hxc rider uulgari pro-* tierbio,da! fell verkMlfen eetMn denbdren flicht,

Docet nos Iacob fuo exemple ccr/ tos elTcdepromifl'ione poffîdédx Si habendx uitx xternz.

HAcob prophetico fpiritu fin/1 gulis fuis nhjsjdaio teftamen ___ tOjprxfagitfuturadc pofTcfz fione terrx promiffx quam partent quiflt;$ fortiretur in pofterum. Sccunz dum rarionê incerta, SC. aliéna adhuc ex fide SC promifrione,ut certiffima

£lt; pr^ria diftribuit. Ita nos ex B/ deinChriftum cocleftem Si xternam uiram patriatn QC hçredirariam rerram appellamusyôiSmaxime in (^o filio, principalis promilTîo de Meuia hxrez ret,quam cui tribuit ci confirmât De/ usHocprafcipuo loco totumfcrè ca/ put abfoIuitur.Poftea adnedit rç/ petit mcntionem de fepultura, feuiu/ ftisfunebribus.

gt; Exordium capiris ef^ commune edi dum conuocationis filiorum, ipfi/ us lofeph, qui aberatin auja regia. Congregaris filqscaprat attêtionem, amp;nbsp;beneuolentiam ad audiendum fu/ tura, arque ea qux funt maximi moz menti , quz competunt in iînguz los.

I Profequirur catalogum filiorum fecundumipiorum ztatem,orditurà Ruben natu maximo, qui quoniam fuo federe excidic à fumma 8£ regia bene/

A P H o R U. IN GEN. «O benedidionc,benedilt;fhTeminis,Chri Hi, in iua progcnte nafcendi, priuat fie cxuit cum Omni bcncdidione gia, ÔC facerdocali, qux tarnen iure primogeniturx in ipium compete/ bat, earn perdidit poHquàm confpur/ cauit ledum paths fui,GeneHs }$.Le/ uisinquiterisut aqua,nuiiaerit in te Hrenuitas , nullus uir excellens aut przclarusex te nafeetur. Vulgus ris.

Qiiod appellat ipfum, primam uir/ 4 tutem fuam , Si principium roboris fui non tantum intelligit ipfum elfe primogenitum . Sed quoque intelliz gitur eius pudicitia oi caHitas fer/ uata ufque ad ledum genialem. Ec grauiter taxat fcurrilem, leuiHimä impudentiffimam noHram iuuentuz tem. Docet autem pios adolefcentes amp;nbsp;iuuenes fuo exemple pudicitiam amp;nbsp;caHitatem.

f Proximefequuntur Simeon Le-# ui qui qiioniam prxter confilium, di. iun urn paths crudehïTime fxuieröt c9 tra padum patris in Sichemitas, SC ip forum regem,totamcp eiuitatem extin xerunt ferociffima nece propter ftuz pratam Dinâ fororem^execratur tan/ turn furorem immanitatem. Ideoc:^ przterit eos 8C recufat illis benedidio ncm regiam, adeoc^no dignatur illis aliquam fortem feu parte terrx deno/ minare,fed difpergiteos inter alias tri bus,quod in Leui completum cft, cu/ ius filq fparfim habitabant inter Ifraé' litas, Simeon autcm uix cxtremas par tes promilTx terrx ad Açgyptû inteif Philiftinos occupauit.

lehudx aut magnifiée benedicit pri mum de regia dignitatc, animi prxfta tia, fortitudine bellica SCfecura di/ tione. Deinde promittit fibi perpetuiï regnum ufep ad aduentum Clirifti, in ' fua progenic nafcendi, qui non tantS

P H o R I s. IN GEN. trff prat futurus rcx inter ludxos,fed et «p fa: gentes g fingulas nationes ultro ie fe aggregarent óf dederent ipfi,repuz diatis fuis rebellibus ludeis.Poftea bc nedicit illi de bonis corporalibus, dc fertilitate terts:,8gt;ó omnium rerS abun dantia,de fanitate corporis,quod ocu li totacp facies uino rubicundior cflct futura, ÔC dentes, lade candidiores, quae funt certilfimae notx fani corpöz ris.Diuerfa óf uehemens eft huius loz ci decertatio.Nobis conftat de fenten tia,contendât alij de uöcabulis, amp;nbsp;Ra binorum opinionibus,quamdiu libue rit.

Caetera: quxfequuntur benedidioz 7 nes, funt tâtum corporales de loco et fortuna, fumit(ç benedicendi occafio nes ab ipfis filiorum uöcabulis. Zez buis ad feu penes mare habicabit ufc^ ad Sidonem,quod quoc^ ita forte ceci dit in diuifione terrx.

poßtas ab utrac^ parte farcinas,extéz ditur cô ab una parce ad mare magna feu mediterraneum , ab altera parce ad mare Galtizz quz maria compa/ rat farcinis. Aut erit tributarius, aut cap^tiuus in AiTyriajÔi^ Italia.

0 Gad pcedct ÔC ducet exercitû po pu li Dei, ufc^ dudebellauerint oés Ch a nanzos,poftearedibit ad locumfu* um,Numer.2).lofua.i.4..amp;

to Omnesfercbenedidioncs fingulo rum filiorum ordicur Iacob ab ztymo logea filiorum.Ita hic quoque inÛan, fignificat cnimDan,iudtcem, Hoc eft habebit przfignem iudicem Simfon, qui non tantum fuam tribum, fed ôi pai iter omnes tribus iuditio guberna bit. Deinde comparât ipfum ferpenz ti delitenti in uia, qui mordens calcaz neos equi, detjeiet equitem. Ea omz nia competunt in cocam hiftoriâ Simz fonis,quomodo exufTitjpercuffit Si tandem columnis fradis deiecit Si occiz

AfferfcrftlifTimam amp;nbsp;frugalilTîmâ ** fordecur terrain,undeeciam reges de« ledabunrur.

Naphdiali benedidionem uoliint compleram elfe in expedico exercitu Barack ludids contra Sifaran, fuadêz te ira Debora pre pherilfa. quem Sifa» ra profu^um label mulier clauo defiz xo ia capi; e occidit. Vnde deuidis ho fiibus Debora âS Barach cecinerunC canticum Domino,ludicum $.

lofeph benedidio eft prolixior Si igt; ualde magnifica,primû de ipfius perz fona quid fit frugi amp;nbsp;bene proficiens filius,pulcher,ornarus 3^ propter fuz am pietatem ÔC fidelitatem ad hoz norem euedus , decorusc^ afpedu, adeo ut etiam puellxde pallatijs proz fpexerunt poft ilium. Deinde conv mend at eum ab heroicafortitudineet conftantia , quam poteris tripliciter

inrelligerejpnmiim ipfam iaculationß poterïs inteiligeredeinuidia fratrum, inipfauenditione dum adhuc erat pu crffccundo de folicitatione concubi/ lus per Dominam hen fui. Tcrtio de heroidsamp;prcliofis uiris in fua pro/ f;enie. In his omnibus folicitationib. audatheroicam eius conftantiamô^ fortitudmem.non ut humanam, fed à Deo fuppeditatam. Ira ut Domini ÔC etlofcph beneficio uiditant Ifraclitç, nt oues fub paftore, cuius prxfidio fruuntur,ut folido fundamcnto in ter ra aliéna. Aut potcris prophetice in/ telligere.quodexlofcph paftores SC lapides,hoc eft,prophetacamp;T reges ex onrentur,quemadmod5 temporeRo beam SC deinceps reipfa effedum eft* j.Reg.u.Poftcamagnofpiritu excla mat hcc infignia beneficia lofeph col lata,(quod ad tâtos honores euedus fir)ex fingulari bencdidioneDeipro fedaeffe, ea^iam porro pro benedi/ dione

À P H o R I s. 1 N GEN. CS9 dione confirmât,primum bencdtz cit a frugalitate terrx.Deinde ab uber täte pecuaria Ql foecunditate prolis. Poftiemo inquit fuas benedidiones fore aut efTe ampliores efficatiores bcnedidionibus patrum fLiorn, nam iam plus audaeft progenies,etiäpor ro plus proficiet potcntia.

Hacc bcnedidio lofeph maxima ex 14. parte competit in Ephratjm filiS eius, cuius tribus fecundûlehudx tribu po tentiffima dC feliciiïïma fuit, Domini confilio cuedà ad regnum iuxta reg/ nukhudae,?. Reg. «2, habiiitq; multos infignes prophetas EIiam,EIizeû,Mi cham,lonam,6óc.

Beniamin poftrcmo ut natu mini/ mum,quoq5 de bellicofa induftria de/ pingit, quam præftiterunt fui pofteri in expellendis Cananxis. Et maxime Saul ex eius tribu natus, qui certc bel licofus rex fuit,amp;fprxfignis fuiffet ni fi peccaflet in Dominuaij in expugnâ dis

dis AmalechitiSjS^ pcrfcqucndo Oa/ iiid. Myftice referiint hancpropheti/ cam benedidioncm ad 13. Paiilü qui pnmn rapuit, difperfit, perfeciicus cft Ecclcfiam Chnfti^pofkadiftribu« it fpolium.fadus apcftolus.

** In fine capitis, priicntibiis filn's on, nibus , repetit mandatum fepulturx rux,quo iam ante per iurainentiim ob firinxit lofephjit aiq filq fint fibi adiil tores.Perdefcriptioncm indicat eer/ turn locumjSC quo iure fit propfius rt bxreditarius ne quid metuant de coiv tradidione,aut fifieret ut prouocent ad legitimam emptioncm, polTef/ fionem.

*7 Qiiare autem ibi defiinauerat fepe* liri amp;nbsp;quiefcere,iam fupra dida eft raz rio,utfuam fuorum fidem de polfiz denda terra,ibidando Chrifto,con fiimarer, iitqiie ita fuorum pofteroz rummcntemamp;fidetn fecum afportaiz

ret, queifladmodum Chnftus corpo/ rail fua afcenOone nodram fidem,fpe amp;nbsp;expecflationem de poHîdenda uica acternaincoelis promiffa 0^ uera paz tria 6^ regno, feaim affumpfit, utinz quit Paulus ad ColoITenfes ) Qui co* furrexidis cum Chrido ,qux furfum funt quxrite.

Tam ccrta erant Sancdis patribus i# promida Dei,utetiam ipfam terram, quam adhuc Chananxi incoluerâtê^ poCfiderunt propriam, auderent ut hz reditarti pofTedbres éi didriz Euere ôi dare fuis filijs. Tam ccrta debent ÔC nobis cdc promida Dei, de regno codorum amp;nbsp;uitaxternainccez

Podremodefcribiturmorslacob quietidima , ÔC fomno fimiliima ,ut qui pod longas Qi multas moledias iam pladdidimeconquiefcit.

quendi eft pro mon' aut reputari inter «nortuos, ut ingrediuiam totius fecu/ li.Abhaccollcduranemo, quantunl uis fandusjcfl- exemptus, cÔftitutum cftjihauit Paulus,omnibus femel mo/ ri. Eft^ periphrafis fandx SC beatx mortis,acfi reputatus eft pro beatö mortuo.Beati mortui qui in Domino» moriuntur. Ideoq; Chriftiani habent Cimiteria,quô colligûf beatos in Do minoChriftomortuosEteftdifcrimé ab incredulis Si infeliciter mortuiSjil* li non funt de hoc populo fandoruni ncc huccolliguntur. Lyra interpréta/ . tur hune locum,decollcdionc ad Pa« tres in limbum infcrni,dehocalioru cftoiudicium.

** lofephofculaturSfdefletdefundS pattern exhibens fibiextremû hono/ rem atep agnofcês iaduram detanto Si tam fando amiflb patre.Imptj auté

Äf fuccedant ad poHeffiones, QC the/ fauros,lit fine porrb fui iuris, abfe^ di fciplinä.

Ltimum hoc caput tres prxei » puos locos recipit. Primum, defunebribus Iacob. Secun/ duni,definali recociliationefiliorunl Iacob curri fratre fuo lofeph de eins Uenditionci Tertium,demortclogt;

. Èumis Iacob quoniam eratdeferen * dum per longum iter ad fcpulturam, ideocondituraromatibus,quoniä erat filiorum Iff acl patriarcha, 8gt;C toti Us terrx Chanaanrex dC hxreditarius poircflbr a Deo deftinatus ,ideo re^ gio morcc5dit,amp; regia popafepelit.

Dum omnia apparantur,pnmum gt;nbsp;' conditio « lugubna, deinde uenia im tgt;etrataarcge, pofiremo uiaticum 8»il

t Hic defcribitur ampliffïmajfre/ quentiirima Slt; plane regia pompa fu/ nebris,quxindicatSC teliatur pietacé pariter Iacob lofeph apud Regem óf omnes Aegyptios. Hancimitâtur Chriftiani pro honore ôf .teftimonio pie/

pferarfs defundi,amp; pro honore 6^ co ïeftatione glortofac refurredionis fu/ lurr.

Hiciam fimul quiefcuntfandiiïïmi i patriarchx,promiirz tem Domini, Abraham cumftia uxore Sara.lfahac tiim fua charilltma Rebecca. Iacob cum fua Lea. Veteres aiût Adam cum Heua ibi quoqj iam longe ante fepuP tos efle*

Filnlfraelautemdumruntinpa/ s tria terra Chanaan,priufquam reuerz tantiir in Acgyptum,ab integro pact« icunturcum iofeph , (ibi male conz feij metuentes nc ipfe poft morz tern patris reddat ipfis talionemlt; quam fortafle protraxic propter paz trem,ne fibi luaum aut moleftiam faz ciat. Et pro maiori autoritate, Qi. fact/ liore rcconciliationc comminifeunz tur 0^ prztenduni patrts mandatum^

amp; infercefTionem. Deinde ipfimet IJ/ nanimiter deprecantur culpam reqc/ rendiffime SiC familiarilTime,cum tan/ ta fubmiflioneut etiam fe pro feruis ipfi dedant. Ecce quam mordax uer/ mis eft més fibi confcia mali, cuius o* ptimumSC finale rcmedium eft deprc catioculpx,0d reconciliatio,Matt. 18. Alias mordet in infinitum,Efa.ff

P lofcph autcm uir mitiflïmus 5C man fuetiflimus collachrymatur de tarn humili fubmifla deprecatione, SC de tarn longe repoftometu, totaliter, finaliter amp;nbsp;abfoluteremittit, transla/ ta reindiuinam prouidentiam de ipfo rum falute.quod ita difpofuit Domi/ nus.Etfi quid præterea prscfumpferit 1 mali contra fratres, Dominum fore inipfumultorem. Promittitinfupcr liberam procurationem pro, ipfts. SC omnibus ipforum filqs- Tantum ab/ eft ut uelit fe^ ulcifcide iniuna. Hoc certe

His amicabilibus uerbis lofeph per i® •nóri Slt; cortfirmati una redcunt, pro/ ficifcuntur dC defcendunt in Aegy/ ptum, difponente ita Domino, quia nondum erat tempus completum cos tcducendi in terrain Chanaan.

Mofe properat ad fincm libriSf ii breuiter adnedit Ætatem ôi. mortem lofeph uidelicet centum decern ui/ Xifleannos,ac uidilTcfilios filiorum fuorum,ufquein tertiam generatio/ ncm.

Et quod inquitMachirfiliumMa/ naffe genuilTc filios fuperfinum lo/ feph ,ficintelligas,quodab utraquc parte fumma uoluptas eft, filios gig/ nere filios fuis patribus, quibus lud3t *nfinu,nambis pueri fenes,Etpuerl

flint ad|huc de originali innoccntfa SC probitate,nondum infedi pi tqs cxter nis.Senes autein deferbuerunt, 8C re/ dadi funt ad originalem innocent!/ am,ita ut fenibus cf pueris ab utraque parte coniieniat. bft'c^fiingularis gra/ tia amp;nbsp;bcncdidio DotpipG uidere Ion/ gatp pofleritatemr

Moriturus autem lofeph conuo/ can's frarribus, pacifcitur cum ipfis defuisoiTibus fçcum afportandis in terrampromiflam, fiquando Üomi/ nus cos illuc reduxcrit, certa fide hx/ cens in promiffione patribus fada. Gt quod parnccpsclïe cupit promilTïo/ nis de poffidcnda terra,öf de Chrifto, in earn terram uenturolt;

14 Lyra non abfurdamadneditcaq/ fam, nempc fpiritu propheticq pnui densChriflumin ca terra paiTurum, moriturum, fcpelicndum, 8C rçCurrc/ durum cITciUC ica fin)ul ipfecum altj;

Tandis patribus rcfurgjt cum Cbn'/ ftojdiim Euangehftæ teftantur, multa corpora fandoriim furrextfre,^ poft tefurredioncm Chrifti uemflTe in ciui tatem fandam, apparuifle multis, Matt. 17.

Mortuum autem lofcph aromari/ bus conditum rcpofuerunt in ciftel/ lam feu arculam ad promptam auez dionem,fi quando cmigraret. Quod quoque poitca fadum eft Exodi ij. et pcrdudum in terrain promiftamjc peiierût ofta eius in Sichern, lofua 14-quam terram, propriam fibi dédit paz ter fupra capite quadragefimoodaz uo.

Cxteri autem filq lacob una cum fiz 14 Itjs fuis mortui funt,8C fepultiiacent in Aegypto, iade uerè poterit dici terra fanda.

jusprxclariinmj)ibn, cuius interpree tationemcercènon hocconfiho fum/ pfi,ut fingula pro fuadignicate expli carê.Quts eni'm poteft immenfum pe* iagiis exhaurirec'Sed ut rantum quali* cunq; modo nos inuiccm in prxclariP lïmis fandorijm patrum hiftortjs ex» crccrcmus ad fidei noflrz incremen/ turn,et ad fandiffimorum patrum imi tationem,quod contribuatnobis otn/ nis gratix Pater per lefum Chri» ftum Dominum noftrum,

L'’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’tt^trnrhiu^ ' ’iySf uu**’

^■. it' tü^'infnrtnir^ ÎÂ .urtw nil«'’PtfVJre A /ur^aj^itiduf^nnvliÄrdÄi.dii.

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;( ƒlt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tu2gt;lt;Si}:b%,*-

** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:*14* flit*

Oito-ff*«^ ■fat^iutcuiStilijfir» o-^ .lunjz iMP ’‘iCj^'1 tu nilo CTiitTf ‘‘ : w«‘0 iuilt-(lt;'udn'#i wtf»« «nlt;^ -rwi n

ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JWJ 32pi; Ïh' .Ÿcb

'^V ’, ■ J »P ' K'‘^|l Blt;J'^i»««,iigt;«»lt;H'£” j^n^» .{I .^lti^ j?”.

ÿ. {tïXttiïH'i O^zhtt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÇV tut'