-ocr page 1-
/
Ir
KUNSTHISTORISCH INSTITUUT
DER RIJKSUNIVERSITEIT UTRECHT
-ocr page 2-
T}cn hctninicrs der\ArchitS'uren
s*
A T onfè autiuer Sehafiiaen Serlius om %ijn
leeringe Van jfrchiteEìuren behaechelijck te
makene,den Vierden boeck Vander gemeenen
reglen eer/i
'M heeft laten gaen,ende daer nae den derdden
boeck Van der jïntiquiteyt3Vreefinde dat, hadde hy aende Geo*
tnetrieende^erfpeFiiue eerfl begoft, (midts dat diefelue (alzjjnfe
cleyne) niet^po genoechelijck en zjjn om in teftuderene ah dandere)
datter lutter iemant luftfoude toegehadt hebben. 'Dkfelue oorfake bemin*
de Lefire, heeft my dm lange gehouden eerick dees tloee boeken oock hebbe laih
len tmnflateren ende letgeuen, Ia yvas wel Vanfinne diefelue teenemaele te
Verlatene, en hadde die begeerte Van fommigen gedaen daer ick meer om
doen Joude ymidts dat ick fie dat hem den meefiendeel Van onfen "fëerek
lieden}alleene metter handelingen laten genoegenjende lutter daer
op achten, oft huer wenken met rechter Simmetriengemaect
Zijn, dat welcke nochtans fier confuys es Voer die Verfian
dige tefieneiinfulckènfonderlingen wereken }dewelcke
aengaende der handelingen, byna den Italiaenfihen '
foudenmogenVoergefedtworden. WaerommC
dat mijn wenfihen welzijn fiudeygemerSl
dat ick noch defen aerbeyt ende coji aen*
ueerdt hehbe te doenejot Vorderinge
Van onfer natiënjdat hem niemant
die Voer werckmanfoudewiU
len gehouden zjjn, en wilde
laten Verdrieten,defen
aerbeyt in handen te
nemene fende dien
reglen achter*
uolgende,
make,
dat
hyende
%ijn Werck,
moghentevol'
lengeprefen
worden.
-ocr page 3-
4
jfo.fc
en eerften boecfc bet $tcï)ttect«ren
Dan ^ebalïiaen â>erlius(/tracterenDe
DandSteometriem
CS>ateetfteCaptttele«
fft?
een§
£>e
iegeltjcfcen Conftenare enDe ïberclunan të/mogen betuigen alle
Dte gijene Dieeenen tijtlancïsfonDerDe felue geftubeert enDe ge*
Vomfyt Rebben: Die felue Dan nabertiant tot eenigljer fcenntffen
banDer DoerfepDer conft gecomt 5tjnDe/en fulïen niet alleenlijcfc
Ijemfeluen Derlact)en/maer tnDer ïbaer jjept moeten Decenne Dat
alle tgene Dat XbetcUe Dan öemïieDen te Dojen geo^Dtneert enDe gemaect es/niet
befiens ïbeert en ïba& #ïDts Dat Dan Die leermge Dan architecture Deel eDele
conlïenDeuangenDees/3oefal teneerftenban nooDesijn Dat Die3lrcl)itect/ten
alDerminîlen (matti |>ïis niet meer Ijebben) soebelc Daer af ibete/Dat \yv Die De*
gljinfelen Dan <0eometrien Derdae/op Dat $v in Dat getal DanDe (teenbeberuerg
niet en 5p/De ïDeïcfteDen naem Dan eenë 3trcï)itect Doeren/en enfouDen nauïbe*
ïtjcfc Vùtttn te anbiboojDene/ïbat een punct/een linie/ een pleine/ oft een cojpus
ïuare/3a noclj Deel min fouDcnsfjXbeten te feggene/ïbat cojrefponbentie oft
^armonie ware anaerDolgenDe Duer Ijaer goetDuncften anDere DlinDeDoergan
gers/Die fonDer reDene gelbjoclït t)ebben/30 maften 5t)t noci) ergere : Dat ïbelcfee
een oo$&e tö Dan Dele onDefneDene ïbercften/ Diemen in Dtuerfcfte piaeifen fiefc,
t^aerontme Dat Die Geometrie Den eerütn graet esbanallen goeDen conften/
DanDe Bïeicfee Datici Den ^rcljitect 30e Dele te ftennen geuenïbille/Dat tyvmt
goeDenraenen3t)iiiDercft fai mogenDeranbiboojDen : 2iengaenDeDen fpecu*
um® Dan CnciiDes/enDe anDere auctojen Die Dan ^eometrien gefcreuen
Hebben/Die fat itk Doerbp gaen/nemenDe alleenltjcfi fommige bloem*
üens m teenIjof/omDaer meDe Duer Den co?tftenïbecl) Die mp
mogrtticft mn fal/te tracterene Dan biuerfcije buerfntjbinge
lom ifttien/met fommigen Demonlïratien/enDe mepne
mth Die felue 50e opentltjcft in fcrifte enDe in ftgu*
ren te Sellene/Datfe een iegöeltjcftfai tonnen
begrijpen enDe Derftaen : aDuerterenDe
Den lefere Dat 1)? aenDe tïbeeDDe fi*
cjur e niet en gae/ Doer bat $y
DeerfteïDelDerftaenljeeft/
inDeaitutâ3oeDûO?t0
-gaenbe/CaH)ptot
5Önb£rmepnin
gen mogen
\
-ocr page 4-
&>at mütiButt& . Wat zttütt&pitui
Mm ut fâtùmtttiw
Miij*
«£n tctftcws o moctmen tuet en/ôat pimct een fîïpfcen
oft eenen ffcecfc ia/ôiemen metgeÖeeJenen can/mant
bf en fjeeft lingöe noeb bjeeböe.
0
Umie.
f[|îiaer öen triangel öie öan ö?ó'e ongeÏBcfce h'nien gemaect
töo?öt/ Die fai ooeft ö# ongelçche boehen hebben.
C^e ïtnie/ea cen retiate ueruolgenôc f maginatte inòet ïittgôen/
begbmncnöe aen eenen punct/ enöe ff efnöet ooeft met eenen
ptmet/maet ff en beeft geen tyccööc.
C#ls traec linten euen unit öan malcanoetcnffàert/jomoit&én
Die felue na Dlattm paralellen en oochcqueötffanten genocmt,
C 2(Is nu öie ttöee equeöifïanten op eicfe ef rite met een linfe ge*
/Toten maren/50 fouöet cen fttperficic ìjeeten : enöe Defgcltjca
ailefpatien ïjoeöant'clj öat Ut met cenigbe linien ge/loten oft
omoangen3t)n/öfe Ijeeten alle fuperfttten oftplef nen.
i——-------------------------------------------------:-------
paralellen.
^Superficie.
î
f
!
&2LÌB ttöee lange en ttöee co?te itnien urinchclbaep aen een gev
geuoecSjt ?ün/ 30 httttt ttnm quaöjsangel met gehjche fuöert
oft boehen: maet ala alle uierc linten öan ongeltjcher lingòtti
jçn/fo ift eenê quaö?angel oan ongel^chen fêöen gelach oefen.
(U'^eminôe Wefere/boe mei öat alle uietljoebige figuren
mogen qttaöjanglen genoemt ttio?öen/nocbtans/mtöo
öat bet reebt oteteant quaö;atus l;eeöt/ 30 faiïich/tot
öeranöeringe oatt Dien/alle ftgutcn Die een tafclege*
Itjchen (öats langer Dan b?eet) quaDjtanglen noemen.
•"^SPS «^eebtmen «iere euenlange linien roincheibaep aen een/
0nt tyttet quaöjaet/ en ia een oteteant : maer ala tnen öie
^birw ttoee boeben fcetp maect/miös öat öan öanöer ttoce boe^
hen ?o oeel botter oft |ïomper 3»n moeten/30 töo?öct een torn*
buagenacmt.
»^uaô?angcl.
petpcnôtcufacr linie.
Cv6o manneet öat op een ötöeetfe reebte linie/een opffacnöe b>
me gefcöt roojöt in 5tjn looöt oft töincRelbaech/30 nocmtmen
Ut felue een pctpenöicuiaer linie/of t oor H Catheta; en öie boe*
hen op bef Den ff öen/beetmeu rechte hoeken en toinfclen.
ttàfttnifwth
tttfyttn boecft
Cltéannect öat op cen Dtüetfe reebte lint'e/ecn anöee linfe gcfeöt
mofit fonöer looöt / 30 oeel öan aio fp ter cenöer fpïim i)tU
lenûc co/30 oeel fai Öien boeeb onöer fcerperc/en Den anöeeerè
ijoech fo ucci {tomper oft botter 51m öan eenen reebten boech:
mbth engen boech mozöt inölatpSicutus/enoc öen Ripeti
boech ^btufuagcriaenuv
Cernei öatmch alle öefe öoetgcfeonöe figurenïitfytelyck
in
een gereebt uiercant oerbeeren inacb/5 o mogen nocb*
tana öen architect nocb anöet figuren met öitierfcheit
boeftenooercommen/oan roelcbcrgeltlcben öatiebten le|ïenöif
maniere oocbtoonenfal/om alfuïcfcenbuen op;ecbt uiercant tg
b;ingene.
i
fïompert boccïi /
______L
engcii ïjoecfe.
-■ •
ebenen ftoetfe öiemch ^iramtöal enöe oocïi ^tutus tnïâtun
noemt/Ut ia/als twee euenlange reebte linien/bouen aentmi
punct uetfamcnygeltfehöeee figure betoont.
^Superficie oan
ctome itnien.
/^m %* men met eenen pöjfetfe eenen boge ttttti t& oan op ôiert
Vi bogc tueöer eenen anöercn Öaee ttgtn trect/öat fai een fn*
^*^
petficie «an trommen linien beetcn mettmeegelöcbeboe^
fecn/cnöe ttectmen öan uanöen eenen boecfe totttn anöeten een
teebte linie/en öefgel|c)t uanöen eenen punct oft centre öaer öen
pafet gefïaen ï^teft/totten anöcten punct oocfe een teebte linie/
jom'ntmenöaeröuere öentecbtentuiucbelbaecb.
C#Î0 ôatt een fuïcïicn figure/ met noeb een tutn lange linfe on/
ôer afgefloten ttutföt/fo nocmtmen öat eenen ttiangtlMm
eenen ö^öftoeeft/en beeft ö?tj fectpe boehen/ öata öat f$j engec
öan öenwincftclbaelcb 39n-
/ %titm$tl
mtt trectmen met eenen pâferee» gt^ttU touöe Unie/
öat fai ttntn oolmaecten cirbel en ronöe fuperficic 5ó'n:
en Den punct inöcn miööelt/beetmen öen centre: öebUf *
ttnlie
linie/beetmen circumferentie : ^nöe trectmen een tet^te
linie öuet öen centre/Die »öö?öt Öiametet genaemt/smöat bf öen
««bel in tujee euengroete öeelen fccf öt.
Ç©ett triangel öte geraaect mojöf oan ttöee euen lange linim/
m
gefloten met nocb een langere linie öan öanöer met$n/
alfulcfcen fai mu gebjehe ff öen bebbett*
%é$*
\
-ocr page 5-
MittttttmttU*
hMih
mmM<&tùtntttM
a
falutiitlttkth
3Zm ì)itt tote moibt de pioiert ute (dato
den wtfpjoncfc ) der bafen/ oande %uf>
caenfeïje colomne genomen/ ©efgeltftj:
òocftde b?eedde banden fondamenten ondet
^atei mwwm ©itruuto befeteutn»
/^tt i* Se fiatoe tittimfttmtit met den ©iametet duet ©rit feti
vi tre afgefneden Ì0/5O beetment eenen foaluen circhel:ende
^*" tccbtmen eenlootlmie 09 den centte/?oe raaett dtefelue
ïtnt'e twee ttttytt quattierenuan eenen citfeel/ en depit ooch den
3Pimmt in tmtt Rallie ©iametet0*
•Ti^anneee aatmÊ trien «lenlange «ni en mincfeelbaeco aen een
ooeebt/die felue maften een perfect ôietcant datmê quadratila
noemt : ende ttectmen dan oanûen eenen hoeeft totten anOe*
ten een rechte linie/die fceetmen ©iagonuo/om datfe toietcant
suerboog in twtt felcete öeelen fchefdt.
çœftttnkmnt
kfe 5irc^ftect móet nof^ooo^tooarel/
ende meten/ijoe datmen eeneo triangel
in eerif quad;angel oeranderen/en ooefe
tm ìcfìm in een reeijt quad?à'et'b;ingtn macif/
toacrtoe datiefediuerfeùe njeflen fetten mille/
en ttn èerfïen/^eemt eciïcn triangel öan gfjei»
Igcten öoecnen/ aio a. b. c/ ende deelt die bafé
(dates dennacmoan allejbenedenfïe linie) £.«
in twee gelöcne öeelen/eridefedt daer .e./ dan
trett oanden punct .*. tot .e. een linie/ die feluè
fai Êen triangel in tmeegel^che declen fc^iep*»
den J&ecmtmén dan datdeel.rf. e. c. ende fetttt
tt$tn
dander deel ♦<*. e. b. /30e Çeeftmen eenen
quai«!ange( m, 4, b. e, um umn triangel gije*
mmU
.& ûlefltthitettfûmmtgcbandênoottelo'cf&n fuperftcieH
gcfien bceft/50 moet bp noch oeojder uaten/ende leeten
__ 'Die felwe oergrooten enôe minderen / ende oocfc in ander
fojmettoer&men/tnaetwotbtan* datfe eurnoeel otltoinbou'1
0
c^ ttiatljmeh defen értaitgef ih èéü
ander maniere Oermandelen/deelende
de linien ^.5.ende ^.Cefclie in tmee
€0U ten eetffen/eefï datmen votât lingot bande»
©iagomioooojf (nuoto tjettocüocgenuanoctj
om eue lange linien) een ander oiercant maect/
dat felue oiercant fai nocb eeno 50 groot jijn aio deet *
fïe/endeio teoetfïane/datbetoteteant a.b.c.d.duet
den ^iagonuo in twee ttiangelo gtfet^om wo:dt/ eft
batgtootet oiercant .a.d.f.e. boudt ofete alfulcnett
t riangelo/midt» Oat Oie twee ooetgctoondeoietcantéf.
becommert in een bangen/5oe5önfe ^ier (tot meerder
oerclattnge) nocb eeno eieft oerfcepden gepelt : en dat
quad;at. G, getrjcft gefept 10/fyouöt twee ttiangela/
eü Oat quadjat . H, siete alfulcften trtangelo/alfo dat
de p?owe daetaf claet gtnoech. io.
geSiche dcelen/ala F. ende G. ©ah ttectmenl
öaït dnere een linie D. E, 30 lanen alo die bafe
B.C/oatma ftuft die tmee equedifïanten recht
mincRüclj/?o fai dien q«ad;angle B.C,D,E.$o
öcle ini;ouden aio den triangel ^i. B, c, <fn'de
diep2ocue daer af ia; dat die mee triangels
B.D.F./enoté G,E, C, effen 30 oele inftonden/
ala die tmee triangelo^F./f, eû^f,/, Gd
^||5r «sPncn triangel met eenen rtcfjten öoecÉ
%b_ matl;men d?ömaelintmeegelocnefïue«»
fieri fnrjdett/ deplende clcfee ftide iit tmee po?*
tien/gelgcnmen inde figure P. Q^ R. beuirtdë
can/diier die d?ö linien die op elcfte $de twee
fHcngroote: triangeïo mahen*
0
Cettmett binnen eenofeicant eenêcirfteldie dem'er ffdS
enane/ende treetmen bupten dot oiercant neri; eenen
irrle/bie de atee boenen a. b. e, d. genake/30 jal den bup
tettiteli circle mtty 30 gtoot ?t|ïi dan den binnenfien/want maect
men buf ten omOen gtootften citelc nocb een oiercant .c.d.e.f.
50 futlen die. twee oteteanten/den anderen uoergetoonden oitv*
cantcn gcbjcftfomucb 31m : die noooeloofe p;ocwe ffaet hier o?
getcefcent met K> L, tot mwcdee ocrclatinge.
-ocr page 6-
Qtótti>et$trifrectftittt
Dae eerde mm; - Deettte Capimi
*a^ €n fclucn triangel ,P. fU S. . ttfatbmen afona in énen
4O quadjangeloetandercn.^eeltôc fpde.f\ jg/cndeöc ff*
^4^ îit.P.R. ciche t'n ttoce gelncfte deeJcn/daetnae tree: een
Unie S.T, 5oîancft als &♦ &/ ende daernae T. X. terbt nnttftv
ïtd? gefloten 59'nûc/ 50 houdt dien quadjangle 30c ueel fpitien
als denooetfepden triangele/ ter caufen dat den afgefneûmen
ttiangelf.P.S, r.*an gelpcfcet grootten ts/mettentocgffet*
ten triangel,^ Ti/2.
€ft hebbe ftt'er oo;in gl;ctocnt hoe oatmén een ufcr*
tante fìipetfteie noeft eens 30e groot maften foude/
mi mocötet gcualleti datment maer anöcthalfmaef
oft ooeft meer oft min fonde nullen oetgtootcn/5oe
— es dan den architect dit ootft oan nooöe dacr bp te
metcne.' «©m dit te toonene 30 nemieft oeo;mp een rccljtoiercant
Ïj'?*'c'^,1 ènöeöatmülicftnoeft d?tjquaett groeterhebben/
dtefelue d;t; quaett 5etticftdan dàerbefpdcnane/alfo datfó' niet
den quadrate tfamen eenen quad?angcï A..E.C.G. maften :
om dan dien quad?angeïe in een recfjt quad?aet te b^ingene/ ^oe
tterlwgtdie hnieU. E. noci; oan eenenqimö;ate/oftoaiidefpe
des quad;angcls. E, G, ende 3edt daet. F/ nu maert op die linie
^4.. F. eenen haïtien cirelc/en ttect die linie oan. G. E. opmaerts
tot tegen den baïuen eirtle/öie felue opfïaeude linie fai o tegl)cn
dencitfteldiecenftjde oanden begbeerden quadrate toonen: dat
meïefte quaö?aet dan gefo?meett jtjnde/ fai effen 30e oeel inljou*
den als den ghemaecteu quaö?angeic / ende alöus machmen alle
quad?angulate ( Dats langmerpige oiercanten ) in eeneuenoeel
houdende quad;actoeranderen.
fH % fs oocfe eenen triangel tran ongeftieften fudcn/jo rtacft
Ml men dien notatane in eenen quad?angele uctandeten/itt
'^* manieren gelóchoo;enbpden rechten triangel geleert
i0« i@ant al en ;«« die ttoec afgöefnedene triangels/ ende die
ttoee bpgeuocchde/niet eiien groot : 30 51m doch Oie triangels
A. F, I, enöe. B. D. F. cWn groot.^nde ten auûeten dentri*
angel JL. G. K., enöe 4G.Cfi.3tjn ooeft elcfcanderen geli eh/
alfo dat öieafgefncdenc/enöc die toegewocebde triangels men
groot 3ön. %? defe ooergetoonde oetanderingen macbmei ge
macfteujcft meten/boe uele ooeten/ellcn/ oft roeden eiercatta/
üat een djt/cantige fupetficie inhoudende es.
m
tt oft bet gcutcle dat een ttianguïate (dats ô?0ian#
i$t) fuperfitie oft plepne/moefïc ouetötoecrs in met
elitene deelen gefcbepdentoojtöen/ 30 foudemen moe*»
M m depjoeuetc toonen oan tgene dat oo?en ge<*
' leert es/ 50 moetmen den quad;angele/met fpnen
quadrate te famen in m'errante beflupten/ ghc^
loeft .H.R.S.T./ ende ttect oanden hoceft.R.
tot den boceft, s. eenen ©iagonus / 50e eefï datt
feftet dat dien ©iagonus tmee glieféffte deelen maect : &u feyt
euclideo dat/alfmen oan gebefte deelen eenige gftclgcfte öeelen
Uïc£aneemtoftaffnt;t/5obïguen die refende deelen ooeft gelift-
trectmen dan den triangel K.. ende L. daeraf/ ende den ttiangel
M. N. die melcfte eïeanderen gbel^cft ^on/5oe es die rechte oier*
tante fupetficie. P. ooeft oan geloften tnhoudene/met der ïan^
gerfuperficien.o.
itn m cene oanòcn födeit diemen dutrfnrjden milt/ cen recht
mettant maften/gbeïijcft oatide fijdc A,B.t enöe treeften caer
inné mec in'agonen «an Ijoefte tot boefte/ oie fullen o inden
middelt oanden oiercante Den centre. C. toonen. 2tls dan fede
iteti paffe* met oen eenen ooet op den boetfc A. / ende grijpt
metten anderen ooet den centre. C/cnde d;apt oft cirftelt duet
dat datant dat gftp deelen ttrilt/30 ot'ndp de trote puncten/dact
gijp ofdtepdende linie ducttreeften fuit, ©ie fricraf p?ocuebe
gljeert/ neme elcft f?ucft/ende oerandcre dat in eenen quadrano
gele/ende daetna in een <mad?aet (gelyeft hier naegetoontfal
8>o?den) ende ftp fait op?ecbt oinden.
/■* aderen lafï moeftt den Jtrcftitect öoetromcn/miöt s bat
jffL
ftp fonderlinge moet meten een crue te ftbepdene/in ma
fWW nieten darter memantbpoetcojtt en toojtdöe. ^jtofter
dan eend$tantige crue mare oan ongelóeften foden/ftebbende
op cene oanden ftjden eenen bojtrenput / maer niet inden mid'
delt/ en men tnocfïc dien ttiangel oft d;ócantige crue in ttoce
gelitene deelen fchepden/in fultfter manieren/ dat cleft op 51m
crue moebte dien put geb?uptften: 30e falmen aldus doen/|cft
neme eenen ttiangeL^B.C/ en den put is geteeftent met. G/
0ix deplt die linie ,B.C, met een doneftet linie in tnjce gelifte
deelenals.D. «irndetreeftende dan een linie oan.D.tot.^oe:
es den ttiangel in tvoet gelücfte deelen gefcöepden/maer bepde
tn mogen ft; noeft aeuden put niet tomen : nu ttect dan neri;
ten dontfter linie oanden bo;reput G/ tot A. ^nöe mten punct
D.fulöp een equedifïantie tegen G ^.fetten/getceftent met E.
<Pnde tteeftende dan oanden put G, die ftoertte linie tot den
punct E. die feltte fai o dat (turn etuen in twee turn cele in*
ftoudende deelen fcfaepden /ende eltft fai den bc?reput tepnden
oan 3t|ndcr eruen hebben/mant dat deel Jl.B. G.£.inl;ouöt rf»
fene 30 ttele ooeten oft roepen als dat deel geteeftent g,e,c.
<?dcroffune tnoechdp een mtad?aet ïichtcnieft in eenen quad^angel ocranderen/3oe ïaneft oft fieal
als gf;p dien beboeuen fult/dcende aldus : ^eemt o quaö?aet \ U.B. CD. ende öerïüunl Unie
U.B.
ende de linie B. C., dat gedacn 5ó'nöe/ 30e feta die lingde oanden quad?angel bwùhp be*
geert opöefinie A. G. / ende trect dan toten punct G. ooojbp den boeeft oes quaö?aets .D./tot
. • * 'Si
tcm ölE iinïe C'F' 'Utt ümö? öïc t0^e linit ^nisen quad?angcle. 2«fo moechdr ter contra^
rten/duet die fmale föoe oanden quaD?angele die ianrfïc ooeft oinden/gelöcftmenduet die ooergetoondefiflute ootft
Proberenmaeft/wantatomen die triangulen. M.N. enöe, 0. P, dieelcanöertngeltjcft mn niechnecmtAoe bli£
uen dte ttoee Öeelen. K. L. ooeft elcftanöeten geliteli,
                                     * ; i} K'ecnnecmt/3oe bit;.
-ocr page 7-
Han ìm <&tùmtttimì
pmüt iBùm>
XfiiïU
«£n 2tttì)iittt morate bp fleualïe cen fo?me aan bmctfcen ongelwcncn fìj'ben beet be öanSt tëmwtft bai
fjpfe foube motte in tm quatyan0tilate/oft oocr tn tm quab;atcfo?me oeranberevcm bat tttfytt tnbou
ben te metcne/enbebifonbetalfìmeet ban eenen petfocn toebeboo;bc/bct mate latit oft aniet btngen:
tuant al en confie bte Htttyitttt oft oocr ianbmetete 0ecne 2(tttmettca/Qft cifcrcn/?Qe en fai bent beea
te0le niet faelgeten/oft oocr nicmanben anbeto/bt'e foube totllen f>et bcb?ocf) oan een clcetmaRct onbcrfoccbcn.
3D uo îe00icR ban/boebani0c fo?me batbet mefen matb/itR neme befe tjtct lcncbcivjo foett baet bat gtootfit qua*
bjaet oft quabjangel tot te metene bat uimogeujth is/baetna jee foect baet noeb cen quabjact oft quatyangcl ooefc
30 0toot alo sW mocebt tot be tcfïe te mahene/enbe morebûp baetna noeb tneet quab;aten oft quatyanglen baet
tot ttecben (tch mepne aile met tecbte boenen) bte fulbpooeft nemen/ maet tonbp $l)unt meet omoen/*oe maect
trian0len ooeb fo 0toot aio 0bj>moecbt/oan toclcfce trfangten.bat bo^en oocr 0eleert ie/boemenfe tn q«âb?ait0len
oetanbeten matti enbelaet ban bec» ffutften eie» btfonbetemet tm&timn gbetwftent teo^ucn/g^eUithmen tnbe
naMolgenbeftgtiwftenmacb.
3fti W cwmpïctt » beeU;ûecftf0e figure / tett tttflmi met ben gtûoécn qtiabjangel .a.B.e.4. tot%u
tecbent 51m/enbebacr naemet noebeenen mtnbetenquabjangcl/alo.cf.g.h./bt tefïe 5on alle
tftan0len . $u (tôt ben 0tootfien q«ab?an0el. L. op een plaetfe Mfonbete/cnbe baet nae ben anbe*
ten0eteeRent met .M, bien ftbt baet bonen oppe/ tn manteten bat bte ttoee boehen enbe ftjben 0C
Ujcb fïacn : bat 0ebaen 3tjnbc/ octltn0t ban bte Unie .cf./ enbe ooeb bte Unit. e. g./ enbe baetfe on*
bete ben groot en qtiab?an0el. L. taert/baet febt een . i. 1 oan aen beco. i. ban een 35ta0onale liait
0Ïjetû0en ?ônbe/ buet be boehen .b.h.i bte felue fai 0acnbenpunct.k. buet bat fïuptcn «an. b. L m J. eenen anbe*
ren quabjangel totjfen oan gbeltjc Ren mboubene bat ben quabjangel .M An alfo bat btn gbebcelctt quatyangcle
a. cl.m.bit tmtt ooo;fepbe qnab;an0els tnfjoubt. stengaenbe ben tramjlen/alfmen bte felue nabeooet0bc>
genene leetingen m quabjangulen oetanbettbeeft/ 0elt?tbmen bpben triangel. N. fiet/?oe mac^men bte qua*
öttui0len ooeh inben 0tootenooe0cn/ 0eltjth (tot mtnbet beccmetin0e) benocr0toottcn quabjangel .a.Lm.c.
noeb cens btfenbete 0fjeffelttoo?bt/ met ben clef nen qwabjangel .o.p.q.r. baetcpgfjcfebt/cnbe toojbt buer bi
diagonalItnieacbtet ben0tooten0eooecbt/te toetene J.m.t.s. bepbe 0eteclîent met.N. 2Ufoe batbmqua^
b;an0le.<t.c/ s.t. bfii tniab}an#tlsinl)oixbt/tttotttnt.L.M.N./mbe joeoeleaiffct baet meetto/moedjbp
bpbffet manteten al tn eenen quab^angel bnngen/bet en toate battet eentge etemme linten inné qnamm/bitfal
nocbtano bit t'rtgentoefe Mtttyitttt bt'eano mo0lien quab;en: befenquab;an0ei macbmen titbtcn batmens be&oeft
oocr tn cen petfect otetcant fetten/geiçcfe mm gtkztt to.
h
-
%$,
-ocr page 8-
tiïân fret (Btùmtttim
tfmen een linie cft anôet binth beeft aan on0eUjcRcn bcelcn/1nòe baet ie nocb een anöet lange t Unii
oft anöer ömcfvbat wcUhmtn xststh in ongeltjcfie öeclen begeettte fettcne/nacr aöncnant oanö mttt
linien : 50e ff öan öe cojtfïe lime .A.B/ enöe Ut lanrfïe .A.C./nu is oan «ooöe bat gl)f> oanöcn Uo'
uenfïen boeeb. A. eenennmtcfcelhaecR maect/gettjch ^.£.enôe^..^/ öactnac neemt urne langée
fcötfe metten epttöe. C♦ aenûe, B,/ ente »ocgct banöet epnöetegen Ut ban0enöe lime ,A,A : nu laet
töt eltben puntte uan$
bouenfïet linten A. B.
een bangenöe loot tecfe
te Unie calle n op Öe
nie A
. C. al5oe ôatfe
omets equiöifïant 5»»«
metter iinien.si.^A.
en
daet Ut felue Unteti
elranöctcn öuetfniöcn/
baet ta Ue recbte bee*
linge 0cp?opo?ttoneete
naöc clepne.^eestcgle
enfalöé*2irtbitectnicÉ
alleene öienen tot mie
bingen/geltjcBicKöpee
fommige betoonen fai/
maet fat ooch menige»
Confïcnate Uemn/om
buetc roerenen ean bet
riepne int gtoote te 6>
wandelen.
3>ae eertteaSoecK Bftt eerSe^ptttd*
JFoAft
ftowbenbe biefelueppome/jo falbpbatbueröieooojgeleetöe mànicre/connen tewgt bHngtn;ghtim
<nbrfena«ol0enbeftfWf0eteont wo;ot/bwet be«?teUnte a.B» tntoèk betlingôc Unie Aie
f^ÌT"®* ettt1 cfempel ban tes boerf 10/? o nemufc eentje bupftngen/off ttuenman bitter fcftet roö'ööen/öfe roeltn§
%Q, oo?en fmalöet ban atbttt #'n fouten/ öe töclrhe t)uj> fingen mocbten öucr b;anöt oft oetlo0e 50e ghetuf
temxhen
£m^"/öatrnenöo;entmjcbenCD, mact eentjeJitterbencanfcbepötngcncnfage/enöatmenarhtet
Ittil », h « °f/tuc%m
AB • ««t met allen en fase : &u ais bongelucfe 0epa|feett roate/cnöe itat iegelbrfe $m
ìlìip n
5, kejptöf/50e fai òen %tct)itett aïe crffcbcpöere oan nooöe ?bn/ naöe «oergetoonöe re0le/ He lanjcfle
ten\beatüC °
tehow,cne/0l« ««en iegelçchçn bat |pe tegeuene/geîijcRmen bat bp Uefet nawolgenber figu*
be lange Unie
$fgel0c]C mbc|f
biefltcljitectbe*
boenen een gbe*
canelleetöe tolomne te
öetgreoten/ öat utelcUe
Ijp öuer öie twee öoelf
iinien ooch boen mari;:
«ènöe al is Ue tolomne
5Do?ica/ nochtans oer*
jïaetbct bent op alle ma
nieten ban coiomtten:
*&Qtk en falbeestc0le
niet alleen tot öees ö$
0betoonöe figuren Ue»
nen/
maet tot 30e beel»»
öetlepe/öat fouöicfe allé
toonê/beboefDe tuel ee*
nen boech alleene baec
afte mabene/maetóme
bat tobt ben metyitett
%itt
met ouergeui? m\*
iem
\M*
be corte Unie
-ocr page 9-
fUtifttr Geometrie»
<&e cenfrft materiati ütnen oootfer mn onfeu geftebte gact/hoe òatfict meet fcbó'nt fe üetmtnoeren/ ïnteï
1 ae lucht Dte ons geftebte tonfumeett : Öaeróme alfmrn ee mge ötngcn fouoc nullen Deen bonen uanücr tnöee
hoochoen manen/tegen eentgc fane oft nuier/cnöc öat Ôte felue ötngcn 50e roei bouen/cnöe tnöcn mtuöen/
ala oeneöen/al oan cenöer grootten febónen foucenAo toaert oan nooöe fcecs maniere te oolgene/ te toetene/ «m
tâtons aeficbtê tn ctreumferentten loopt/5oefalme'neetfr ueolaetfefetefenoan ôaetmen öat toercfe
aenfien wilt fettenüc oaet oen «ntre : ente ttect oan een quartier oan eenen tichele oanoer oogeu
oowaerto/ oen welenen tn geUkhe Deelen fettcnüe/fult aucr se taïnalcn ötc toten centre otter öcn
cirenei gacn tegen oen muet/Dic ongcuwh* oeelen otnöen/ ûte melche/ hoc toel ïmtft optoaerts
teahen oen muer aitato grooter teo?ûen/ fullen noebtano tn tgeftebte ruen groot febijnen tt
toefene 1 met secs regie ntacömen ooch boochöen meten hem bebelgenoe metten getalcn.
cichefoöe tiene/ôat maectoeertS/enûe iXiïïSKI1*^nmtht™Mf want tmtftt linie bottâtcp
twee laurfìefóòenSmttStStmJllìrVsm^tl t,e1c/maectlmm;oan&«'««* &«"**op*£
10
-
10
1$
-.
'5
10
10
10
10
1%
10 2
Ifc
-ocr page 10-
3>ateetlleSûecfo 3>eetaeCapftfcïf
m (Bîûmmim
<jg?mz:w] <?«tané fai 6$ puntten fïeRen
WêmM (Mjuuöeujclt òatfe niet cp ecn
{^mïm teetyte
tìnte en fïaen ) en begcc
-*!^£Preril ren òatmen ( een cttcumfeten«'
tte mafcenòe) òen paffete Òuer alle òjtj'e Òte
puntten Jepòe: Om Dit te Òocne/joe falme»
oanòen pnntt. i. tot òen punte. i. een lime
trecRen/enòc Danoen pttntt ♦ z. tee .5. noti?
cene / oie tmec Itnien öan falmen elche ût
ttueen òeplen/enòe Òen tm'ncbcibaecfi ter
fttlft fettenôe/ gcïtjtRnten mòe fûjure ft'et/
oie feiue fu lien o òuer ôat ouereenctufccn
îien tentte toöfen om òen paffet metten tz*
nen ooet te fettene/ enòe met òen anòeten
ûuer alle ò^e. òte puntten te cttfclen.
A
f*~**-*—
[<£ttomòéfa&e
2(nttqut'tept/
enòe òaertoe
t'nòe/&oòer>
ne/neri <£o*
lomnen/òte meltne onòere int
öetfamen metten ^afemente
£Z%mtft 59« en gebjohen / oat
töcfcfie f oemt/òuer òat baer ba
fen niet wd opoÊmtncRelbaec
gremaect/oft ùâtfz niet mei loot
rechte gtfeîit en 3ôn/aifo òatfe
op ocen fööe meer 0&etmcbt0
òan op òanòecfitòe beeft/maee
òuer e òat òte canten berden
moeten/òat toetene öte 2trcbt**
tect/nuòto ficnmffeöan It'mett
«nòe bcbulp aan ®eometrte«
htbbetiòe/uoojeomcn macb bp
befer manieren/te toetene/ òat
men òte colorane onòere ronòt
acetici) mafie / enòe òe bafe ta*
nere enòe mtijole/ alfee òat òte
colorane alfmenfe op baer loot
feòt/tetftone bactfclucn fchte
iien fai fonòer qwtfen*
<òm
òefe renòtehept te bmv
bene /falmen òen eenen punct
oanòen pagete op tboodjfîe aâ
ber colomncn fetten/te metene
onòer òte A« / enòe òen ante*
ten «set oanòen paffere op òen
puntt B. / òten feluen òan om*
H;af enòe tot C/òat fai Òte ron.»
òtcjjept 5tjH/ mabenòe oocr òte
cauctitì Qt oanòer bafen op òte
felue mate:òtefgeloc;cmacbmè"
metten taptteeleoocbòoen/^e
iwc&menmòe colomne òaerbp
ftet.
f fk anòet maniere materne»
òen centre oanòen ò?t»punt*«
„^ ten omòen/mahenòe mette"
paffer/oanòg eenen punct tot òeu
auòeren/een tmeeboefeïge fuper**
fìtte : òuer mettile boehen/ tmee
teeftte ItntengetrotRen/lantRse
noceti neòetraaett©/ òte fulten 0/
òaetfe ouer een crupcen/òen cen#
tre oanòen ò?tj puntten toontn»
p òatmen ittec
_ mepnèenfouòe
òat ött maet #òelhept en
mate/en nerjena toe en
òtenòc/ljoe macb noeb*
tatto òen 2trcbttcct zz*
mei; fììtcR oan eeu tont
m Ijanòi? cómen/om òat
tn òntettR teooegeneen
òe tefte òaeraene te uol^
maSiene: oan òàt tuelcee
fïucfi / oat bp met òefet
Kffulen òen centte/òte
ctrtumfetentt'e/en òeu
òtameter umòen macb/
alfoa men tri òe flettete
mcrcRca mach.
&*
$£—
X
1
-ocr page 11-
ÏÏ>âi tttüt tôfttttt 3>mûz £ti$û
âù4
«gncftenöc op oie noergegeuene tesele/ ìòe U mp t'noen finite gecómen een maniere m mftUvttm
foatfen oan nafen btet buet te maftene/ «nòe en ta niet nan nooöe ôat ich baer eeni$e fonöerïingê
ben SeîSîtt ffi^1-
          ^0** 5° w^a^men ÙU **& mhtn TO^/àIfo groot maectmert
©anoe teff e tan öinge*
ntettfe architect /oen toegarteft totet
figuren gfttmereften/ te tnetenc/boe bé
ïim'ennaeöen centre getroeften 5tntöe/
tnòt öte paralellen/ enôe toten clepnen
cttfteïöt'c pttpmbitulen ftangenöe/ Öie
»afegftefo*meett Uîo?ot/ ben noet enoe
ben bal0ftïï!en nae ïoilïs öes;#tcoitects
iremacct «sojöetn
lit ine architect een b?u0r0t/buge/oft anöer tonût tnelffd maften/batftet tnoôet fî> îs&u nan eenen
haïtien cititele/ hoe rcel bat aie metfets oie p?acti?tfte nanöet tooien l;ebben/ roacr Onere öatfij
alftilcften tnelffels maften ôie ûer ooghen contenterei! : nochtans/ tuiit oie architect oie rechte
tbeojwcfte enöe tcôene nolgljen/ 50e mach hp oefen mecb houôen ghelöcft hier getocnt mo?öt.
2(10 bp öan öie tntiööe enöe oie hoocböe beeft/3oe fai bp roten miööelt eenen baluen cirenei maften : öaernae fai hp
on ben feluen centre/noch eenen minöeren cirftel maften/ enöe ûien niet grootere/ tan hp oen faoge l)oogt maften
en milt • öa't nae faïmen òen grootfïen citftel in gelöcfte öeelen fetten/òie loelcfte aile met Iinien gettocften na oen
centte/5oe falmen oocft anöere pergcnbicïen ôaer tot op haer loot hangben/ enoe ôaet Oie linicn bit totten centre
«raen/ôen minffen cirftel buetfnijôen/ oan öaer faïmen oie ûtoeerfe Iinien tegen Öieperpenöiclen ttecïten/cnöaerfe
nerfamen/öaer fat ben gefoc&ten boghe ewergetogen wotfen/gheïijcft metten ftïpftens ofte pwntftens bier onöes
jetoont wo?3t.
0U alfmen bpen hoge nocb neetbet begeert te maftene/ 30e falmen nae be noojfcreucne tcale öoojta
naren/ enöe maften ben binnen/ïen citfceï 30ened ciepnöer : en is te toetene/öat/noemen Oen «root*
ff en cirftel in meet pojtien Öeeït/hoe öatmen öie begeeröe cremme linie gemacftelöcfter trerftenfal
Wt bete tegwle nolgen neel meet anoet bingen/geJycftmcn incr nae beuinöcn fai.
%tt ttnitmé'rt oat corpus bànôétf
' nafen bitnet hebben/ 30e moet
men oen baluert et'theïe 30c necï gtootet
ntaftcn / enöe maften öén bupeft onöet
bangênoe toten clepnen cirftel tot tegen
Hen
grootst! eireftcl/öuet öat nalïen tei
pcrpenöicltn op öie ötoect'fe hmen/göe*
föcft met .3.4 4 s .'• gpetosnt roo?ot/ alfa
batmen Suer oees manieren neeloerïep
nafen biffèrent nâ öe tnç'ne maft? mach;
ism (jais enöe öecftfele oan tefet nafen/
bîôtten binnen öen tlepmti tittk : Öie
anöer ïeöen en ornamenten/ 39H aitato
nae tntlïe nanöen ittgeniofen tnereftman,
€4'
-ocr page 12-
Vanner fötomefrtttt"
<t£t co een fcboone tÇttofttngtmtttm paffst te fruoetene/maetmeöe.öatmen bp tô'ôen oint tgtymt
ûatmen nemmetmcet en fouöe gtyepepfttytbhm/^tWeliitp is mp ôcfcn nacbc gtbuttt : mant foec.»
ftenöe een naerbete regie/om een ep te maftene/Dan Ötcfcetpftnmge 2ftbett JButtt geffclt beeft/
30e bebbith öact öticte öte maniete 0euonöen/om een 2Uitöcftfe oafe te maftene/fettenöe den ooet
onöet aenöcn ptmct oanöett epe/enöc Oen Ijalo/mettcit bantfjauen/bouen op öat ötcfcge oanoe" epe:
maet öat ep falmen tetfi alö«0 fo?
meten : jifèaect een tecbt ctupce                                                                                     \
oan ttoee linien/en Deelt o btoeetfe
tinte in tien 0betócfte öeelen/ Öato
oleiche fóöe o§ue: öaetnae feöt
Den paffet op oen rentte .^. / enöe
0ttipt met Oen anöeten oocte tmtt
Deelen/ te meten op. C, maftenöe
opmaetto ttnttt haïtien rit chele /
bat 0t)coaen 39'noe/ ftist oen eenen
ooet oanöen paffet op öatpunct 0e
teeftent met .B. /entte 0tnpt met
oen auÖecê"Den mtctfïen punct .C.
bjapenöe neòettoaetts tcçen oen
petpenDiclc/ enöe Defjjbelöcjc oan
Oer anöet ff oen eocft Doenöe/ fut*
len beneoen eenen pnnct maften :
baetna neemt öte betft oanöen bat
«en citftet bouen/ te toetene/ ttoee
beelcn/enöe feöt öie oanöen onöet*
fïcn. punct beo petpenöiftela op*
maetts bouen O ,/Daet fat Oen een*
tte fïaen cm öat ep te /Tuptene : öe
teffe onöete fat ooet öen ooet 5ón/
ben bats macbmenonffbeoeetitjtft
ttoee öeelen boo0e maften/ en itati*
bet at nabelieuen beo meteftmano
oft acljtetuolaenöe beeo figure»
Dat wütm uk, mttitt taptmi
<£&♦#ƒ♦
I «£n macb Duet oefen tbecb nocb anttt Differente uafèh maften /maèr ûefe nàcìfuoìgenbé faìmert
alöuo maften : öatmen öte ötoetfe ttnte tn ttoetUen Deete/maftehDe ootft Duet Öe puntten A. mti
perpenöiclen /om öen ooet/enöe ben baio tetoonen : ©aernâè fettenöe öen eenen ooet öanöett
paffete op.S, enöe Öen anöeten ooet op è 1.1D;apettDe neöetmaetto te0ben Öen petpenôtcle/
befgelücp oanöet anöet fóöen op. 2 * 0eöaen 3ónöé/ 30e feitt utoen paffet op öen punct, C /enöe tabenöe öe ftjöert
. 5, enöe .4.50 fai öen boöem oanöet oafen 0efloten 59H.®aétnae feilt öen paffete opbeupunct tuffeben öte i 1. enöê
iiiz^l, maftenöe opmaetto een quatttet cttftetö/enöe öoenöe öef0eltjc0 tuffeben ,z. enöe A. /öat fat öte tonöt'cbepi
oanöet bafen bouen jfin : öte anöete ot'et öeelen/blpuen ooet ben baio oanöet oafen mttun bepfen*
fi
f
1 . 1
*êdï macfjmen een anöet oafe maften naeöe ooo^egeuen tegule/ maet tot öfe puntten At (bit
melcfte öe b?eeööe oanöen oeet/en Öetotjööe oanöen mont toonen) falmen oan öte C. opmaetto
ctt ftten tot tegm öte ttoee petpenöirien/öaet fai öat cojtpuo gefloten mojoen : öen baio öaet üo<»
um fïaenöe/fal ttoee öeelen boo0e 5t?n / maee öfe anöete citaten fullen nae mille enöe belieuen
oanöen toeteftman jpn»
j\fo én tnàiì) norfi oafen bue* un iit tuïate fe^me aïïeene maften/ maïtenöe éótlt één tëcfjt itupiè bêitMïêJ
Artf
I enöe öeeïenöe elcfte Jtnte m feo öeelen: öen baluen cttcule fat 000? öen buteft oanöet oafen jtm/euöe noci;
J/w* een fefïeöeel opmaetto ooo? een fetfe / op öattct meet plaetfen f? óm te oetctetene : een anöet öeel fai
Den baio boo0c 5ón/enöe nocb een Deel Dat Derftfele : Öen ooet boe met Dat bp maet een balf Deel boo0e en io/macljt
met een fefïe öeel bupten Dat tont 0aen : <PnDe al en hebbtrft i)itt maet feffe mant'eten oan oafen 0cfïelt/ noebtani
maebmen öuet öeeo ooet0etoonöe tegulen anöete oafen fonöet epnöe maften/ enöe fonDetltn0c mactjmenfe oet«tt^
beten öuet baet o?namenten/Daet tch niet af (mm en mille/om Datmen Öte linten te bat ften fouöe.
€.0*
-ocr page 13-
a>at mmmm> mttwttmmi
■Qâtt fcer fâtùmttitn
JFô^
^ ôtuerfcïje manteten macljmett ouaïefo?men manen/ffiact un fai alicene «iet maniere ôacraf fettw*
«©môeeoeetff efujute te tnaftene/?oe falmen twee perfecte trtangulen beuen een fetten gelach een
tombuo oft tupte/enôe aenôeoetgaôetût0en falmen Oie linten ônerttecnen toi. 1.2. ?. 4 ♦ / enôe oie
ïjûeken^. B. C. D. fullen eie of et centets 39.1t : ôaecnae feat ôen eenen uaet ôe0 paffete ©poe S» enôe
^_»^ ôen ânôerenop. 1 /ôjapenôeoenfeluen tot.2/ ôaetnaeoan tnôen puntt.A,enbe.5.tôt.4,falmen
eocfeomogen : Ôat geôaen5#nôe/ feôt ôen paffet tnoenpunct. C«/enôe 0rijpenôe ôe. 14 50ebi&ften tot op. w
enôe œeôetûmoantnôcn punct .D,
ô;apenôc oan « 2 4 tot. 4 • $oc fai bit
fojmc gefloten 3im . men (ai ooth
loeten öat/ïjoe ôefe figuré naetôet
ïjaten centre cfimen/Sjoe ôatfegfje*
fïrecter tooien: en tet conttatien/
ïjoe ôatmènfe rooôet oanôcu ten*
tere maect /ïjoe ôatfe tonôet mo?*
ôen/nodjtai!0 en mogen fe gîjr eaen
perfertenctriîcl too^Ôcn/om ôatfe
meet ôan eenen ccntte (jecoen.
lïtmenôeco oietôe oualc fo^
meten/3oe «tacer ttoee rite»'
fcrlo/alfoe b&tft eïcftanôero
rentte'ôuetfn$ôen/ enôe bit.
anbttt tmte
remet© fullen
op bit oergaôertngen. N~. O. $%n : ôaet nae
ôte vettite Unien getrochen îtjnôe oft nfet/$oe
falmen mten punct O/tnÔe ôiefgelyrr rot ôen
punctN/bie met f^oen.i.:. en .3.4.f!«rten.
♦«Pnôe al feyttmfe Xuctùt ôafçet oiet fco?ten
oan onalen innynoeìjtau© 50 io ôeeo lefîcfigu*
te oanôet feluer fo?men ôat Ôie eerfïe is/ m*
ôeta ôan ôat ôefe gemacftelçchet te malien Ì0.
<^ïjalnen ôen circule fo fânbei oelc
figuren bit naet tonöe nethen/
_ _ geìUCR ô^ öfifIjoecli/ôi feöjoecfi/
oenfeueni)ocdi/aci5tfjoecfe/ncfenl;oecfe/tien««
^uccH/jc.jUlaet op ôces rnt fullentoç alleens
Jiich oan ùees ôzoe principale tracteten/miôt»
ôatfe meefl te paffe commet!»
^ftn octo0onu8 ofte acçt^oecR trecca
men tot een tetl)t niettmt/ ttetiienbe
eerfï bie ©iagonen/toelche o oen tm*
tre roijfen fulïtn : öaernae nmnt ben paffet/ett
ftïtt bien metten tenen ooete cpöe heeften ÔC0
qua3?aet0/en lefôeuôeSenanÔeren ooctönet
ôen centre/ circuïenôe tegen bit fybm oanôen
quaöP'ate/ ôaet fullen o terijte puncten ^een
om öe» act)tljoecà te mafeene. <énbt pot voel
ôamtent buct öcncitfeel alicene feuôs mogen
ôoen/mahenôe een ttuytt ôaetinne/cnôe ôee*
lenôc cUli quartier in ttoeen/3oe fonôet ôoefj
roat 0cbeöelt frijnen/alfa ôat bit feRctôct eiï
perfeetet sg.
<éi bete tmnòtt
oualc/falmen te»
tttftm bm titheïs
mane alfemê fier/
trecnenôc ôaet ôte
uitte tettytt Unien inne/ôteoiet re«
tets fnlltn J./Ç. L.M.tfn: ôaet
naefetteriôe ôen eenen puntt oan
ôçn paffet inbt K/ fo falmen mette
anôere" pumt oan .1. tot .2. ôjapen/
IDefgyeUjcp fonôet ôen paffete te
ontfettent/fo faîmë ôen etnen met
t'nôe./.fettenôe/oan .3. tot.4.oocfe
ajapcnôe ôe refïe flupten : enôe ôe*
fe figure #ï;el# et 3ecte eeîten epe.
4
«6n ^ejragonuo bâts ôen fesfjoecïi/
maectmen alôet gemacBeïticff binni
îstn
ciïRle/toant/alfmen ôen cirfeeï be
fetenen ofcgettiaectî;eeft/3Qe falmen fonôet
ben paffer te nttfettent/bit circumferentie tu
feffe gelicene ôcelen fetten/enôc ttechenôe oan
öcn eenen pnnct totten anòeren ôie linien/3oe
fai ôen fcsîjoccK ge/loten 39U.
«£eö ôctôcfo;me tnàectv
men Öttet tmee eiercan*
ten/ trechenôe ôaet ôte
a^iagoné" inne/ôie raelcfte fullen bit
twee
centeto, g h. toonen / enôe
ôanôet truce fullen ôc fjoehen .e, en
De./: }t;'n : ôaetnae oanôen ptmet .fi,
tot. 1. ritnelt tot. 2. jDfefgeltfrje
ôoet ooeft oan. e. tot. 3. enôe. 4./
ôat gljeôaen 3î)noc/ 30e fulbp tuten
pumt .g.
enôe toten puntt. b . bit
twet
ftjôen .1.3. enôe. :, 4. fTnptcn.
-ocr page 14-
Üt
}&#&•
Wtm ut fâtùtntitim
m
%et oen pentagomts baco oen oöfboecït/en
io met 30e lirbt om te maneue als öanoete/
miöte öat bp oan cnpacr getal io/öteeniette*
—^- ; ■ ^ ■
/$e oöf}?e figuté^cetmen een fet^uiâftérâ/
öatiotefeggéne/oan een öiertant ehöé
nocb een belft oan bien oiercante öaer bf
$l)euùetl)U
mm ïoemarijmen ötenalöjis maften: 2tIo öencirftel
0cmaect 10/50 fcötmen öaetirme een teröt rrupce/enöe
men öeelt öie een helft oan ïse ömeerfe Unie in tmecn
gbeteeftent met.j/öan feötmen ben eenen ooetoan
oen paffete op se j/enöe met öenanöetcn tefhenbe ben
puntt
onöer tcrupce/3oe ö?aptene ncöermaetto/tot op
öe ömeerfe linie gbeteeftent met. i./oanöaetöan tot
onOet öat cornee/ fulöp tie lingöe oan elcfte frjöe öeo
pcntbagonuouinöen. jSn beft figure ointmên ooeft oen
becagonuo/ bate tienboecft/mantoanöen rentre tot. z.
öat fai een fóöe öaet af 5tjn : #ocb morfemen eenen
feflienftoerft maben mt öie m^ööe .1.2: enöe fttttmm
eenen petpenöicle opöen punct. ?./ 50 fe?t Zibett 2Du*
ter/ bat bien feluen öen feuenboecb maben fouöc.
i 0e feite fïguté noettirmétt fupètbfpartf enfr
terciao/öat 10 te feggene/oan een oiercant/
enöe tmee öeröenöecien/ean open femett
s jÉtcartte baec bf $efeUu
^fe fénenfïe enöe lèffe ffgnre tbo?öt btipïa
öato bobbel genaemt mant fp io oan ttoeé
oiercanten nctiêtt een gcfeöt / enüe men en
einöt inüe goebe Hntikfttyc tbereben/géene fo;mé
bte tmee Otercantenpaffeert/ ten maten gbëœeeff
logien/0alerien/oftanûermànôeiîngen : occbbeU
ben fommige pooiten/oneeen/enöe ocnfïero inöec
boocböen mat gl^paffeett / maer camcren nof^
laten en fnlien bpben setfiattöigcn beeo lingbe ntei
jffî%&fe f mu (al ben genen feer bebnlpebjcïi jg;i/
&£& bit een rirewfetentie beboeft m eenicb ompaee
getal te öeelene/ boeoele bat tyet oocbie : maer op öat
voi) ben lefer niet tonfupo en maften met öie mentente/
50e fullen mi? alleene oefen fttten geöeelt tn negenen/
tnbe bit fai een exempel ooer alle me anöete 3tm.<©«s
neemt öan ooer o öat oierbe beel van eenen rirftle/cnöe
beett dat in ne0enen/?o fuHen Öie mete oan ötenöeelen
een negenfte öeci oanöe gebeele tttcumfeteutie ma&è":
befobebjeje falmen oerfracn/öeelömen een quaö?ant in
dueu/ tmaleuen/ oft bettienen/pc. mant altó'to f«Um
bis 9tn beften oan Urn o gefoebte wym jyn»
^nèrfebe
attibtn*
ten mo*
genôen2trcbitectiri
tyanben commen ge^
ttjefe bitte : öato öaé
men een falöertngbe
fouöe leggben in ten
plaetfe/ lanrlt eribè
b;eet 59'nôs o^ftien
boeten/ enbebereb*
benen fouben maee
Veertien ooetê lancb
jon/cnöaetenmare
anbero geen bout te
cr9gl;ene/3oe falmen
tn fulcber* nooöt öie
btnöinge mogen ma
hen
gemebmen tyitt
tegenmoo?Dic&* ftet/
op bat öie rebben
bienenmogen/enbe
bit fai ûûtfe fïsnU
fenoecb $i}n<
2f et jtjn Dele quaöjanguïate $w*
po;tien/maet itk falöer bier al*
leene feuene oanörn p;incipalen
fetten/öie öen %tt1)itett meefï
Menen ente te paffe tomen fui Jen.
<?nöe ten enfitn/ 30 io öefefomte een recht
mettant quatyatw genoemt,
**h| <€es tmebbe fomteoftfigutc/ttecmt
*** men tn ölatbn fejcquiquarta/ Öato te
toetene/ oan een oiercant enöe een oictenöeeï
Banöen feluen «iettante öaeraen $efebu
5'
? berööefiguert/ beetnlea tn öïatyn
ferquitertia/öato temetene/ oan een
oiercant enöe een öetsoenöeel oan
ben feltten oiercant* baet anegefeöt.
«|Q »<?es oierbe fojmenûemtniêôiagûHea/
P^r oanöe linie öiagoneo/ öie melcfte linie
out oiercant ouerboop öcelt/öen melrftê ma*
$onuB
metten paffere oan onöer opmaerto ge
Icpöt 3<jnöe/fal o öe lin0öe oanöcn öiagonalen
quaö;angel toonen / maer oan öefe p?opo;tie
en t anntw ffeen regie b? getale gefetten.
t
-ocr page 15-
Wmmfôtùwtîtitn
S>ttmüii&utt% mttûttttpitttl             M0if.
fit bit Zlttbitttt ôefgelaep ten pootfe ofc butte aen eenen tempel ainöen ole meìcfte naöe plaetfe
gcp;opo?tioneett jan fal/joemacj; bp bit mübbe binnen ben tempel nemen/ oft bit bmbbe aatt
öen muet bupten / is öen tempel clejw/enöe $nbtt pilaren oft pilaffcts/soe falmen bit touööe
tuff ben bepöen uemen/enöe bit felue bfeebbt int uiercant fetten/ te metene 30e booge als b;eet/
^^^^ _ tn mclche aiettant bit ©tagonen eS bit anöer tmee öuctfnaöenöe linten a niet alleene bit toaööc
aanöet öueten toonen en fullen/maet oocft öic tetmönen aanöen ornament? öet feluet/gelçcftmen tnöe figutc fteti
mach : <ênbt geuallet öatmen aen eenen temple bm butten enöe ö/ü oogen maect/ 30e macbmen aoet öe citynfte/
öecs p?opo;tte oalghen * >€nbt boe mei bemtnöe $efete/öat bit tntetfectien enöe öuerfn^ötngen aan linten fonöee
tfnbt 3»;«/ 50e miiitcft als nu/ ap öat itt niet tt lancft en mafte/ tm)n Geometrie bm tpnbtm
<®tty mocïjthct gheuallen ôatmett een tafele amôen fouoe/lancft 3tjnôe tien Boeten/eneebittt
3Unûe bm aoeten : met öefe tafel fouöemen geetne een öuete fïuytm Ì uan feutn aoeten boogt/
"enöe b?eet oft njçt aies ooeten; miltmen ôanöees tafle moet lingöen în tmtm5agen/enöe fet*
tenfe onöet elthauöeten/ 50e en maftenfe tnaet fes aoeten inôet heoeböcn/enöe tncn behoeftes
(cucite : tuiltmen maet Oie ö;u a cet aftopten/ om öaet met oen metoen oost mòet b;eeööen te
oolöuene/30 fai aie eene ftjòe alte feete gelapt îtjn/ôaetorame falmenfe in oefet manieten öeelen, j&eemt a tafele
aan tien aoeten lancft/enöe ö?tj Boeten bjeet gctceftcnt met ~4. jB ♦ C. D1 oit felue tafele falmen tn ©iagono/öata
aaneen hoecft CtotB.in txott geltjcfte öeelen sagen : öaetna falmen öat een (ïucft b$ aoeten acbtetmaetts tïtt*
hm
naöe B /alfo fai öan bit linie JL. jF .Biet aoeten lanch ;an/entte ûtcfgbeh1c;t 30efai oocft bit Unit E,D.Biet
aoeten bouöen/3ip oefen miööele bebop a öuete U*E.F. D. aan feuen aoeten lancft/enöe aan aiete aoeten ö;eet/
mbt a ftillen noch euetfcbieten/ bit öjtjcanttge fïucften. £♦ B. G, enöe. C, F, C,
&t Sthuttt fomttjtd but bit Ztthîtttt in eenen temati een eoge oft «moe atnffte te manen %etft ge-*
lu'cftöie 3ïntücften ofeetóen/enöe tjp is in tttiBfeìingen aan baetöctgtootten: taöien öat hp öiemet
Œeomettifee tcöenen enöe linien maften wilt/50 falïjp ten cetfïen bit b?eeööe meten nanöet plaetfcn
öaet ftpfe fetten tailt/enöe öaet falmen eenen ftaluen cttftel inne raaften/öcn taeltftcn haluen titftel in
eenen quaö;angel gefloten jtinöe/jo falmen öuet tmee55tagonen öen centte ainöen: öaetnae falmen notbttace li*
nien ttecften/ alfoöatfe Ban inöebeneöenfïc boeften tot bouen öen centte/tegen Öen hamen cttftel aetfamcn/enöc
öaet bit felue linien öuet bit ^iagonen fmïöen/ Öaet falmen txott petpenöiclen maften/ bit felue petpenöiclen fui?
lenuöiettujööeaanöetgefocbtet oogentoonen: öielcfïerontfomme/macbmcn öatfefïe öceluanöen©tametes
(öeffeluen tonóts) b?eet maften.
Cfl ! ^C?S T fl,ltc ^a^ totnmiïtT
mtt mm\ew bn Tk. fcueftept/
onöetteeftentp.öeïtens.
«
-ocr page 16-
//;
//W^^mwm^
itctmm êtbaflûmi &ti\ij/
tracterenue fcan ]&erfpettp*
«en/ Batte;/ liet tnftm ümt
fcïje m neóerianotö / twtt
î&eetetCoefeefcau^elct
iioentertt)tê>cj)tlDere
GedruB inde Vehnaerde Coopftadt
Van Antuerpen
x ende nu eer fi wt
laten gaen duer Mayken Verbulft
weduwe desjeluen Teeters Voerf,
mtlaerM.rc.LIIfi
metkèyjerhjcke
torciiikgie*
#ft«ti m'nôtfc te coope ^lfiaitwttp tn
opie
iomiatòe wfiz inUe fcijiirpaôôe
â
u
BâL*^*
lll'l'»ilJ.lljJl.UIMl|iyu:MJII.!I.IMIIII.«l|iltl|l'WBW»*l*^*W
-ocr page 17-
& ïiatöMeeiieteck,
Cl>at tïbeei5eCapttteU
CCen tractaet torn ^etfptctuien/
amgamìjeìmttopetftaen,
<& <ê mei Öat öte fubtile confï oan petfpectiuen feet öifficil enöe moepeltjcR es om in fcrifte te
fettene/ enöe alöcrmeefï öe co?po?en oft ghelinuge öingijen/toelche toten 0tonÖt opgbettochcn
toojöen : want tis een confïe ölemen niet fo mei öuet fi0uten enöe fctiften begttjpen én tan/als
bmt een onöeemófinge Öie onöerltnge gcfcbiet: öiefniettemin miöts öat ten inöen cerfïen bocca
getracteett beUbe oan CBeometticn/fonöet öie melthe öat öe petfpectiue niet en mate/fo fatteli
aerbepöen öuet öen tojtfïen toech öat mp mogehjeh. 59« faty hier in oefen tmeeööen boeeh / öen
2ttchitect fo oele öaetaf tontöechene/öat hp hem öaetmeöe fai tonnen behelpen in 5ön metchen.
3Bch en mille mp niet becommeten int philofophétê oft öifputeten toat ^etfpectiue es/oft mact
^^^^^^^^ mte öatfe Ijaten oojfpjoneb, neempt / miöta öat öie alöet öiepfinnichfïe «£ucliöes fubtólicbjiicfi
metter fpeculatf en öaetaf ttatteett.jifâaet om aenöe p?attita te cómen enöe tgene öat öe 2(tchttect beboeft/fb falmen
toeten öat pctfpectiue es/ tgbene/ öat ïDittuuius k$teuogtapbie noempt/ te metene/ het opfïaenöe enöe öte fïjöen nan
eenigen eöificien/oft ooch oan ceni0en fupetficien oft cozpojen. 3Dees ^etfpectiue öan/hangt pnncipalöch in ö?n
linien; ©eetfïe linie/es öie bafe beneöen/öaet alle ötngen Inter begmfeì mtnemen : ©ie tmeeööc linie/es öie/meiche nae
oen pttnet gaet/öie fbmmige tgefiebte/ anöje onfont noemen/ maet ojifont es finen teebten naem/ mant öen ojifont te
alomme öaet hem ons geftchte epnöet: ©te öetöe/es öe linie oanöet ötfïantien/öe melcbe behoojt altgts te fï ane oanöet
feluet ^ooc^öen öat öen onfont es/maet oette oft bp/na öe gelegenthept/ gheltjch mg öat tot jönöct plaetfcn oetbaïen
enöe mijfen fullen: ©efen onfont öan oetfiaet hem tet boocijöê oan onfet oogen te fïane/geltjch oft Öe 2ttcbitect ttqen
eenen platten muet eeni0e metfelttje betoonen milöe/uemenöe ;tm beginfele opöcn 0tonÖt öaet öe ooeten oanöen aen*
fienöets fïaen fouöen/fn fulcben gbeualle fait teöene ?tjn/öat öen'cnfont fohooge fp ala ons oo0e/enÖc öe öifïantie om
dat meten te ftene/faï inöe Uequaemfïe plactfe gbefeöt mojööen öie öaet onttent es : geltjtn oft öat in een fale oft anöee
camere mate/ fo fai öie öifïantie aenöen inganch genomen mojtööen / enöe cefi in oft teinöen eenen fjof oft gaïerie/fo fai
Die öifïantie altöts aenöen inganeft oanöet feluet plaetfcn gefeöt mojööen: Ultem eefï in een fïtate tegen eenen muet oft
^ups/30 falmen öie öifïantie op oanöet 5óöe tegen ouet fetten/maet oft in fulcnen geualle öe fïtate feet naumemate/fa
fait góet 5«n öatmen een mijööet öifïantie pmaginéte/op öat öie oettotf in0ben niet te mjeet oft onplatfant en tomen:
soant boe öat öie öifïantie langer oft mtjöet es/hoe öat het meten beuallóthet en meet fai fchtjnen te oetuetten. maee
toiltmen ömettn ogf oft fes eoetë hooge (oan öê gtont öaetmé op fïaet) bc0binnen/3o fouöt mei teöene 30'n öat öen
onfont geitjes onfet oo0cn fïonöe/geltjicfc gcfept ia: maet miòts öatmen oan fulcnen metfeltiegheenen gtont ften en
fouöc/toact öuere öat bet bouenfïe (in open men feet hooghe merchen mtlöe) onbeoallöcb öet oogden commen fouöe/fa
falmen in fulcben acciöent mei moghen o?lof nemen om öen o^ifont mat hooget te fettene / tet òifctttim oan eenen
oetfïanöigen metebman ; maer nochtans niet gelöcb fommtge lieentioefe enöe onoetfïanöi0e/öie et0ens tet hoochöen
oan öetticb oft oeetticb ooeten/ eenige hifïo?ie oft anöet öincb met bupfinghen tnaben öaet tgeftcljte ooch alfo booge
fïâet ömelch onreöelóch es/<Fn in fulcben öolinge en ?gn öte oetfïanötge metcblieöë noit geoallen: mant öaetfe eenige
öingen bouen ons geftchte gemaect hebben/ öaet en ijecftmen gheenen gtonöt gheften oan open feluen metche/mjnöt
öte gtoote confï oan pctfpectiuen hceftfe inöen toom gebouöen. €nöe öaetomme gelócbooien gefept es/öat öie pet^
fpectiue Öen %tt%itett feet noottelijcb es/fo en fai öie petfpectöf geen metchë maben fonöet atcfiitectute/ nocb öie %t
chitect fonöet petfpectiue:©at öit maet es blöcbt bp öen architecten oan onfen ttjöen/inöen melcbenöat öiegoeöe %t*
chitectute heeft beghinnen te bJoepene.i©ant ^?amant een oetmechete öet melgefcbictet 2ftchitectuten/en mas in*
niet ectfï een fcfnlöete/enöe jeet oetfïanöicf; inöe ï&etfpectiue/ eet hp hem totten boumen fcljicte î ©ie geluthfalige
Raphael jDurbön en mas bp niet öalöet oetmaettfïe fcfyilöere/ enöe mei getnfïrueert in j&etfpectiuen/eet t)^ oan %t*
rhttectuten m?acht î ©ie alöet ooo?ftcl)tichfïe %altba;at pctu??i oan dienen mas oocb een fcbi(ö?e/enöe in ^etfpeex
tiuen alfo geleert/öat hp millenöe onöetfoeben fommighe maten oan tolomnen enöe anöet 2tnttjfcf;e öingen/om öie in
petfpecttuen te fettcne/cteecl; fulcben behagen inöe p?bpo?tien enöe maten/ öat hp hem gebeeltjch tottet Httl)itettu<
f en begaf/inöe meltbe öat Ijp alfo toenatn/Öat naumelncb jnns gelöcbe en masf ©ie oetfïanötge ^letonpmus CPenga
en mas bp oocb niet een excellent fchilöete enöe alöetoetuarenfï in j^etfpectiuen / geltlcb öie feboone Reenen
betupebt bebben / öte melcbe öat hp maecte ter betieften oan fpnen l^eete ^tancifco ffôatia èettoge
oan ©?bin/onöet miens fchaöue öat hp een öalöetbefïe 2ttchitect 0emo;öen es. Julius doma*
nus een marachtich öifcipele oanöen glucfaltgen Raphael ©urbin / es imet öie petfpec*
tiue enöe fcljtlöetie/cen öalöet beffe 3(tcln'tect gemo?ööen. *&m Öan tot mpnen
pjopoofïe te beetcne / fo fegge icb/öat men betyawt neetfïich enöe ooet*
ftc!; ttcb te fpne in Öefe confïe/ inòt melcbe öat icb aen clepne bin*
ghen eetfï beghinnen fal/enöe allencrbens ooo^tsoatenöe
booget dimmen/tot öat icb o na món oetmogen
te bouen gelepöt enöe tgebeele inbou»-
öen gljemefen enöe ghe^
leett fai heb*
hem
¥ Off/ ISBSIhL »*                                                                                                                                                                                                                                                                            Ar' ^^~ J
]m^ Mm Mercante fai A. G^ yJ^ZT^J^TJ^ffilV f*}: ^£ b&(t ^ Mît
V^^ ÖieItnienoanöetfitöetiAt P. cnöe G P òmt^nLn^Ll alïmt}mmfotloûpen/Silijth
petpenôfeie G. H/.àxtf&vn 54öe ^^km^^&SS!^V?^ W**«W
<ê>Hfont een patalelîe oft equiötflante oanöet bafen Sfew'tS^JÉÏÏK^?^ bt%V^ fW^P ***
m^t^emmmaethnmüt^a^^
Mte. I ooo?öet oanöet. H. gaeu moet om öat oietcant ael te SSStoSïSSSÎOS HV5ZÏÏ vl^'
ttc/«e falmen oanöenpunct./.tottenhoecha.etnlinietrccben/mùrT^ri*K ' *i'mnî3tnt$m'
fnööt/te toetene .aen B. ôaer fai öen termgnwniïl"»mSîSc^aï&i^?^^^ c-*^
Jfftaet tötïtmert noch meet ofetcanten öeen bouen öanöereîSeSïï fiiî^SSSS"^ fmve fim macb :
een linie oanöen ücrc0?tenuen hoecb öes otetcanta tottel, 7!tSSSS^SZ^S3 T*** falma m^
fnWt/te metene aen C. öaet fai öat tmtem SSxme^S^^^aRfS?^ »«?»«««« ^
gen tot aenöen punct öêt ötfïktien ttecben/enöeöaetHteoS
mettant maben/oefgelçcômachmenmet E,öoen/enöe^oooltïmtSSZnltfZSZ
          ^™"*Ût *um
<?es ooctgegeuene^êgie es öie petfecff e/én&e men tanfè proberen Òm àie linie G.H.U melcbe öat
Z £trJ TZ }U,fmtC ""f mact °,m ôathct mettùtt üccómetingen oan linien co/en öaet
toe ïancBfamere/ jee fai öees nauolgenöcregie co?ter j^n enöe lichtet te metche «aen Mn oanbete
njant aio öte bafc A. G, gtttothen eo/rn öte tmee Urnen oanöet ft^öcn mabenöe^eenerit^SJTcZfS^
unit om ûuiercb af te ftene/jee oerte falmen ömpetpenötcle, /. /£4 oetfchepöen oanöen höech.G.fettcn : Öaetna
tetmp 1 oanöen eetftcn oetco?tenÖen otercante m : €nÖem«tmen oan Öten oiercanten noch meer öaetop mabë/
IJ /a!m/n öoen gclïirb oo?en gclectt es. ïjoc mei Öattet noch anöet megen 5on cm cenoiercant te Öoen eetcel
ten/w fullen ton nochtans ö ees maniete ooigen/ ooct öe co;tfïe enöe öè gemacbeltjcfïe cm in fcrifte te fettene.
3f-«y»
-ocr page 18-
mm m$ttfyttti\xtn
ymtfttyt gtuttöen enöe ötuetfcfte ôtfïantûmmoctmenftcmgeœentten/oattom falmen öen nation
0enöen gronût ( öen meltften uan itti) ötetcanten hogjre te) alöua maften : ten cetfïen/mojööe ge»
trocftcn Öte Unie A. B. 30 lancfc alo òat metcft b?eet 59« moet/öte felue Itnte ofte bafe/mojöe m 30
öeel 0eU)cfce öeelen gefeöt alfmen behoeft; en öte öan alle naöê ^nfont oft punct gettocfte ïgnöe/
50e falmen öte ötfïantte naöe wztgzgzum wgltn 30e aette fetten alfmen begbeett/ mant ft let en
io 0heenp!aetfe om öte te fettene/ hoe teel öat öe ötfïantte een Itngöe enöe een haine uanöet bafen tè/ 0e$cftmen
met «i|. öaet geteeftent fiet: öle melcfte bafe/mtöto öatfeöan otet öeelen te/ 50e coemt öateetfïe otetcant fefïtcn
tlepne metcanten te beuangene/öe melcfte alle genonöen too?öen öuet öte Itnte B. D. /mant öaet öte felue öte ötet
Innen öte na öen punct loopen öuetfnrjöt/öaer moetmen ötepatalellen ouetttecften/ alfoeöatötefefïten ouaöjen
öaet öuete 0efo;meett mojöen. jSfoaet mtltmen oeroolgenöe noch anöete quaöjen öaetop fetten/ 50e falmen ( 0e*
ïücft oo?én geleett eo) noch een Itnte naöe ötfïantte ♦ Z>. ttecften / enöe öaet öte felue öe anöet linten melcfte naöen
punct loopen öuetfmjöt/öaet fullen öte termijnen oanöen tmeeööen mettante ^n/tnhouöenöe ootft m'etmael tote?
quaö?en : öat felue falmen oetfïaen met öen öetöen «tettante / enöe noch meet anöete moten öatmenfe behoeft»
ff&en fai ootft toeten öat öte linten geteeftent, z> .alle naöe ötfïantte loopen geitjcft oojen geleett es,
Dat t\inm:mcw %mmtmtti          gm
fafenenöequaö?enöeeleXö^^^
rnuujmeten gelift 0eleett ze/ cnö^&ta&^fS^^^^fUm^1lff^
gettocften 5onÖe/3o falfe mtöts het £SS^1 ? p.u?ct ûcr ^^titn / öe luné D.B,
|uaö^nenöefafenoftboo?öen/temetene/omöfeiiS
tot ftooget maften/3oe moetmen ttotftïï^ffiS£2S^^h"1^ ôan öocb ««553KS
ïaöfalengetaect/öaet falmen öefgel^
punct öet ötfïantten un öefet fi^nm^^SS^À^I^?petten öetöen ootft öS /St öS
m
*-faUttft öte mametehtetna baneltftebtfonöet toone^^^
/
*utf.
-ocr page 19-
Wimm$ttïptttiüm
2>attîtoe&e»>ec!$r %Mtnt€âWà,
$ùMU
^sn^<Fn cojtfîen mecb om öen feOjoccs
•Ijpl in petfpectiuen te fettene is Uefen/
P^r
3ti0 oat oiercant nae öe ooojgbe.»
toonöe regulen int oetcojttenghefeöteo/
fo falmen oanöet bafen bier gebjche öee*
lm maben/ öaer af fullen öie tmee t'nöen
tniööen bltjuen/enöe op elette 39öe falmen
öaer een laten/trecbenöe ban öie mee IU
nien ten on'fout oft punctmaerto oppe:
öaerna falmen öie öiagonen trecben/enöc
tnöen mtööelt öaetfe oerfamë/ falmen een
paralelle öuertreclten / miöts öe mclcbe
öatmen alle öie boeben otnöt om öen fef>
boecB te fluitene.
«fes ffgate es een quaôjat/tnbouôen*
öe een tufte aft anöcr qttaö?at fiat
metten hocben öie ftjöen oanöi bup
^^^^^ tenfïen quaöjate geraect/maer öuete
aatbet mart half 50 groot en es als öat bnptcnfïe/
ocbfcbmöeerffe boecb oan Œeometrien geleertto/
en öe maniere om ött te fojmerene is Öefe ; ten eeu
ffen falmen een quaö?aet mahen naöe ooergegettett
leertnge/met 5<jnöet oifïantiett/enöe in ött qnaüjtaet
falmen trote öiagonen trecben/ enöe oocb öe rechte
ctupflinien/ maeröuere öatmen ae tuyte licbteltjc»*
bc» oinöen tan geïtjebmen aat altfamen inöe figu<*
re fiet : op öees maniere moeeljöp tnöe anöere ooo?*
jffctoonöe quaö?en öe rupten thahen/te toetene/ öat
men öaetinne öiagonen tnöe etupcen tretbe fonöer
anöete ötfïanticte foeefcene.
jf\ & ten getoont ftebbe boe Öatmen
Jhf ftmpele fuperftcien/oan oiercant
+j'^ ten/oan fefcanten/ enöe oan arbe
canten maben fai / fo mttith oocb toonen
boe öatmcnfe öobbel beboo;t te mabene /
te weten / öat elcbe ftmpcl figure eenen
banöt bebbe ♦ Xte ten fimpel fuperficte
öanöen fefljoech gbemaect es na öe ooer*
fepöe regie/ fo oeel öan als ah? milt öat
öen banöt oft f afe b;eet fr/öat fulöf op öe
bafe teehenen/ ente ttethen öie oocb nae
öen o;ifont.««Pnöe öaer öie felue öe ötago*
nen öuerfnnöen/ öaer fulöp onöer enöe ba
«en paralellen maben/öaernaetrecbenöe
nocb tmee tiagonen tot öie oter binnenfïe
boeben oanöen fedjoecb/fo fulöp o termip
nen oinöen om öen clepnfïen feo)oecb te
fluptene. Welthe tmeeìììie öiagonen/pa,»
talellen/ enöe ojifontalen/ alle met punt^
fiens gbetrocben ïbn tot een onöerfc^eet
oanöeneerfïen linten/opöatmenfe Htm
mten auöeren bennen fouöe.
30 öec0 attöet figure mert een ttuite betoont/
en om öat te mabene moetmeri Öie beneöenfïe
linie oft bafeoanöenquaöjatc in ötmenoee*
ien/oanmelchen otjuen ecnöeelöebjeeööe oanöen
ttuyte is/welike b?ecööe ttae öen punct getrocben
3Önöe/ enöe öaerna Öte diagonale Itnten fullen o öte
paralellen mijfen oanöen mtp te/ om te geb;uj>«bcn
saetment behoeft.
ft achthoeefttge figure feôtmen Ôuer ace! Si'
I ueer fche manieren in petfpectiuen/ öe mcithe
manieren altfamen ftoaer genoerï? jint/ maet
om öat ieb tn oefen minte" aerbept/öen itcbfïen metfy
foecnen mille na mijn oermogen/fo bebötcb öeeo te/
genmoojöige maniere ooergenomë/ öte mclcbe feet
ïtrht^B/ te toetene alöuo: ©atbet oiercant gemaect
3Önöè int oercojtten/fo falmen öte baft tn tim geitje
heöeelen fttttn/ en op elcbe fijöe falmen ö$ öeelen
laten enöe tnöe mtöoei oictc/Öaetna öie tvote linten
tutten enfant getrocben 5önöe/ fo falmen öwer Öie
diagonalen öie termijnen oanöen paralellen m'nöetv
maet tute öatmen öen aebthoeeb fai coitnen gbe.»
fïwf ten/gelçcbmen öatte in figure begrepen tan»
^fgeltïcp falmen oocb öoettfflet öe
acbteanttgbe fomte/mant aio öte
felue binnen een vietcant gemaect
eo/miöto mabenöe öen boo;t mnû b;eeö"
öen öat o belieft na öe ooo;fepöe regulen/
tn öan mt elcben boecb mn öen octogo«>
nm ten /ïaume linie na öen rentre getroc
ben 5«nöe/ fo fulöp öie teemenen oinöen
om öen binnenren atì)t^oetti te fluitene/
enöe alföan oan boebetot boebe öe linien
gbetrocben 3Ó'n/fo es een boo;t oolmaect.
^efe atlftìfQtchigtfe fo;men maebmen in
ronöe oeranöerê rabenöe öen miööelt oan
elcbe fijöe/ oft oocb itupttn ouer öie boe^
ben/ fouöe een cloebe banöt mei een tiu
culare oerco;tenöe ronötcbef t ttecken.
-ocr page 20-
S>at ttueeïie 2Socc^ %MtU finititi jfo.fc
Ite ghp ÔM? ooo?getocnDe figure mei oafïe öebt^o moettp nocb ooojDet p;oteôerett ente fmytett
ìiit toiiDt oocr met eenen boojöe/ enöe nae Dat gfjp Dien tycet Rebben wilt/ 30e moettp Den bny*
tenten baïsicn cittkel oech manen/en bit Ooetgemaecte Deelen oanDen grooten circle ten tentet
maetts ttechenitt/ (uilen inöcn clcpnen tiethei commen/ Die toetene Deelen oanDen clepnen circle
ooeh in pctpeuDicle gefeDt met puntnenö/om DanDer linien niet te oerDuffteten/ ente Die ùefgc*
itic£
naöen ojifont gbetrot&en/3ûe fulDf miDta Dat Duerfnpen oanDen Diagonen Die paralellen oocr oinDen/ om
Dat binnenfîe oetcotfenDe ront te maftcne/acbterooìgenoe Dectfte maniere : geltfcïtmê Deerfïe ronDt met fiercfcen
ïirtien/enDe Dat tmeeDDe met puntitene inûe figure fien macft»
^emtnDe ilefete en ïatea o niet uetö?ieten/ Dees figure 50e lange enöe Dicfcurifo te mahene/ tot Dat gfnjf* w«l
aerfïaet enDe oafï fjebt/manDt ith meet fenerlçcft Datfe Un mentgen fmaer ualleu fullen/nocfjtans en conDp fon*
Der Defe niet ceel g^eöoen/ enDe Die ùefe oocB mei oafï l?eeft/ fai wel lüfytetych alle nauolgenDe lingen oer^aen
euDe mahen.
*                                       *
<ê«£tbel Dat icb gljefept tyebbe Datmen Duet Dcn acïjrfjoecR mei een tonûicïjcjpt int beforojtteri
malien fouDe / noctjtauo om mectDer fefcerljept/ falmen Duet Defen œcclj tot naetDct perfection
commen / mant fym ôat öte rirculare fomte meer Ijoeltcn beeft oft 3öDen / tjoe Dadjct tonDt wU
commenDct jtjwt fai. Jlfôact om Dee© figure te maftcne co «an nooDe onDet oie bafe eenen ïjaïuen
circhel te mahene / enDe öie circunferentie in fo uclen te Deelen alfî o belieft / berjouDeuftïi Datfe
v w — paet ;ijn : iti Dece fo?me Dan es Den fyaluen citerei in acljtcn geûeelt/maet emme Dat Den geîjce*
ïen circule in fefîicnen coempt : Dat geDacn 5tmDe/ fo moctmen mt aile Df en Deelcn sanDe eitcunfcrentie perpen*
Diclen fetteu tot tegen Die bafe oanDen ueecojttenDen quaD?atc : Die Deelen Dan na Den onfont getogen 3tjnDe/enDe
tmee Dia0onale linien int quaû?aet gftetrochen/ Die fullen u int DucrfmjDen oan De ojifontalen oft raDialen De
teebte parallelen toonen. ^eghjntmen Dacr na oan Den mtDDelfïen punct Der bafen ter cenDer cnDe ter anöet
jtjDen een Diagonal liuineute trethene/enûe alfo oanDen eenen punct totten anDeren opmaerto ouethocp gacn*
De/30 fai ìtit fo;me gefloten mojDen geltjehmen (iet/Waet Ducre/oft Daetoucre/Datbet u licftt jtjn fai een ronûe
fo?me metter (janDt te trechene / manDt metten paffete eefï ommogljelörR te Doene Dathet mei öérco?ten foUDf *
© eco figute/Difcrete lcfcre/bebûo?tmen mei oafïe te hcbbene/enDe mei te ocrfïane ( gelijcmnê oocn moet met Hit
tjoergftcleetöe) eetmen oooübet fînoeert/toant ff fai o ut «eie ttaçsoigljcnôc ff lichen Dienen/ gbeltjtluttcn fieïi
««De beumDen faU
-ocr page 21-
JMf.
<et gremii ôtckœtis Öatftfe %t tbitett ten tòificie bà«
bupten enöe uan btnhen beteonen mût / man toe bat
tfp beboetten fai öen gtont eetfi in pctfpecttuen te \et*
tene/ op öat lip te feketòet mart} toten gtottöt opttecr
ben tgtymt öat i;em belieft gefïen te Ijebbetie/enöe
öe ref?e «toen gtont te latene : ttu'Itmen oan eenen gtont
tn petfpcetwcn fetten/ 50e fait oan nooöe ?tm om
mei te maliene/Öat bp eetfï tn platter fo£»
men gepelt (f/op öatmen Ijem öaer
mte tn petfpecttuen tretfee *
lenì Hit
te öoene/bebbtcf* een Inec
ïïïcfjttge eöeftt te uoetgenomen/op öatment
te ItcbteltitRCf begtnpcn matü ooo? Ött begbjnfeïe/
toant aio tentant oefen mecbuafieïjecft/joefal&pöacrnaenjeï
attôete enöe fmactöete ötngcntnpetfpectttten tonnen nethen: ithtn
öetf oocK gbeen gtoote moepte öocn om te befcttiuene hoe öat ött oetto?tctt ti
metthe
gaen fouöe/ mtöto öat l)tt ?o licht enöe open m ftguten fïaet öatment tetfiont
bcgtbpen tan ; mant ïepöenöe alle Öte linten ûte saitöen boetken enöe fnöen mten platten
gtottöt gaen/ tot tegen öte bafe öte gbp (at ocreojtcn fïellen milt/ enöe öte felue öaee
naeopöen^tfont ghetrothen/intots öpmagmetcn oanöet ötfïanden 30e
tnoethöp töcttobtenue otetcant flu?tm : öaetnae 50c ttecfctnten
öte tmee ötagottalcn öaettnne/ öuer De melcné öatmen
öte patalellen ttecftenôe/tctfîont eetten metü
ötnöe om öte colomtten enöe püafïets
te fomtet en/alfoe öatbet om*»
mogehjcn ta te faelge*
ren/enöep^mct*
paliteli öe
gbcne
öte
ïoel ber*
fïaen enöe be*
grepen Rebben
tgtytne öat
oo?en ge
leert
is*
PW®
'ItWiHÜlltfjIii 1.1 juii Ihil iljjf 'LUtfiSfrl
-ocr page 22-
wmm$ttfytttimn
XMzm €%pttui striai
a>at tibeetit soecsu
*Et8 naml#mUfigwu t& tt>aé
fœaetôere ban bit gepaffeeeöe/
1 maer alfmen aitiate nanben clep
nen rotten grooten jaer/sa ht*
grüptmen oie bingtn te litfy*
tel#dter/€n5e Iiouen ai/30 en maclj in»
bit &em in beft tonfi infttuttm
milt/e0f>eene uanoen ge?
paffeetöen figuren
atljtetlaten/maer moet alle
wn mvfititytft bom om alternale
toeï te berfîanc/en moeter eocfc j^n 0fje*
ttoec^te en" ti)ttmtin$t inné nemen; oft anbete/
àie aï© nu betnt/als nu öanöetc ftguere soo/bp #atn
toilt/om bat tybie qualità «erfïaen can ( boe me! dar irli ap
tooa arbep òe om alle fmaricbept te fc&oumene) 50 fai öp lutter p?o*
fiteren in befe ronfle. 3Ne maniere ban om befen front in petfpectiuett
tefettene/ begtû'ptmen rlaetlijcfc fonöer anûere öertlartngben oaet af te
Ôoene : maer men fai bit maniere oft ben toeganch oanber ooetgetoonûet
ft'0uren oolgen/o abuettcrenbe öat/aittjts oie ttoee oiagonen aile ômcrcfe
re0eren/miöt0 bat bucrfntjden uanben <@?ifontalen : enbe boe mei
batmen uele btuetfcfte grenben foube mogen maken om |ier
int berto;ten te fttttnt/ 50e fullen nochtans bets rmee
genoedj 31m ooer beeorepfe/mioto öat idi ttccfj
anöer bingì)tn tt tracteren bebbe/ mant bic
p;attiRige 2trclntect fai duet bit behulp
mcgben andere manen tot fpnm
pjopoofie/ enbe alfulcftcn aie
ftp beboeuè" fai ; <?n milt
ftialföaneem'0efïitc
feen opmtytm
om te too'
ttene/30 fait ban
ttoodejtjn/dat ftp'tttû;'
tfe (te metene öojtogtapbte)
metter feluer maten mete/daet bett
platten 0tont mede gemeten ea/en daema
bat int vtttotttn tyingti 0fteltitB hier uae tot
jtjnder plaetfen getoont
fai meloen.
-ocr page 23-
f*? ^[ait ^perfpectmeit aeitgaeitöe öeit
eojputfn/uft^afffluett Mtigen*
C Xtiettje Captttel
tfngaenbe ben gronôen enbe anbetc fupctficicn oan ôtwerfc^et fojtnen/ öaet öunct ntp gbenoecl?
af 0l)eôaen39n/ûuB mtllicft nu' ttacteren oanbe co?po;en bte uiten gront opgettocften mc?öcn;
«£nbe ten ccrfïen 50 meettp Hat oo;cn gftcleert ea/ boe batmen een acbtböenige fozme op baer
feluen maften foube/ enbe baernae es nati) getoont/lme batmen bicfigure met eenen boo^t om*
oaugen foube//f®aer/»otlbe bte 3(tcöttect tn petfpectitten betoonen een opfïaenbe acbtboeftige
fî^w^elvcftmen f*00«n fauöe eenen put/50e fai ftp eerfï Oen gtonbt maften gftelgcft bpoo?en getoont ca/ cnöc
bat ben gcfcpöenput
uetbenen f?ae oan fy?
nen gronöt bouen öer
eetben/baer fai bp bit
felue fo;me nocb cena
maften/ oiettechnen*
be na ben feluen <&}i*
font/ baer nae falmett
oan alle ûte boucnfïe
hoeften tot bte bene*
óenfïe perpenbt'culen
treeften/50 mei oanbe
btnnenfïe figuere/ala
saâ be buptenfie/mact
öuere bat bet atìmm
tige
co?pua bwtfcty*
nenbe gefojmeert fijn
fal/gehichmeninbefi
guère metcften nmty
enbe begtt&etu
Zn beft b;óe nauolgenbeftguren/joe èe eïcfte mten btercaritegetrûcften/t'n fulcfter htânfeten aie
bier oozen gîjetoont es : enbe $ leopen ooeft aile tyiie op eenen onfowt ûft punct gbelóeft bat be*
Ijoo^cft ca/met roelcftcn figuren bat bem ièmant fai mogen behelpen inoeelbtngen/gelöcfttcft
noc^ meet gbefept bebbe : ommero bte ììefe mei oafïe ïjéefc enht ttctfiaet/ fai alberiep ronötcbept
tonnen maften/énöe fonöer hefe te connene/fal bp lutter oft niet beb?buen mogen m circuiate oft
ronbebmgen/toanttot beft ffguten macijittcn een ronbe foltbe oft fpi^ettfteeöfftcte treeften/met cotommcn enbé
fonber coiömmen/cnbe. ooeft eenen tonben mmbelttap : mant btfe figuren fullen o ben mecb toonen om bte trap»*
^cn Int ronbe te maftene met nocb meer anber btngett/nocbtâits niet fonber o mbu|ïrte : mant monbetló'cft enbé
fonöer epnbe 30'n be fhteften biemen iner mt maften cah/ befjoubelöeft Mt Qtyifs o niet en lact öerbneten/
enbe bat gl)p gijeenen aerbept en fpactt tot batgböfe mei oajïé Ijebt/ mtbto itat bte bogbenoan
poo?tcn cnbe mclffelo noci) fmactbtr ballen fullen geióeft toc bat bter na betoonen mtllen/
niettemin bet neemt alternale 51m begljthfele bier mtc * |fâaér milt tentant bte
ijler unte begbeettte fniberene beco figuren ten eerfïenoerfïaen/gbebjcft
bte fommtge oermetelöcft baertnne oallcn/5oe gbelooutcftmel bat
öp confups blHuen faube ; maer eo bp buer alle bte pafagen
bte ooergeffclt jön tot Ijter tot gec5men/fo mei buer
ble föeometttje aio becs cotise : 30 feggteft bat
ftp mei oan ongclticftlgê grotten oerflanbe
5^n foube/ inbten öatbp bees figura
nt'et en oetfïonbc oft begrijpen
en cofïe/tfathen met alle
ben figuren bit hin
naoaSgenfullem
$D scabre
figttrêïi
om te
ftg§eïi
en;tjnmaèt
tm fuperfictett/
niettemin tefl bàtmèìì _
tot alle btettïmUnë petpén*
btcuiaren trect/?o mei binnen afâ
bupten/eu boüen àia bèîtebcn/5oeful&^
ttn hüetfwnentse co?pne bebben: en mojbert
ble btnnenfïe linten beöect/fo fait een mapfeo?^
i>uaïón:<Pnenoetmonbette nt'et bêminbcWefere/ai
fc(;;9tticft fornata langbc fermoenèn op een blncftV
ioant gclik ft ieft oan ectfïen gbefept t;ebbe/bit
niet aüecnlöcft metocelmoo;ben en moet
gcleert 5tjn/maet maet tttcloâ noobe
batbet iemauben metter bant
tcgtnmooîbtcblçcft gî;é?
mcfen-mate/oiu ge>
maclielöcften te
begröpene .
enöcorr
ff mit*
%ttea nu genûecïr gcfeptoanbctt baetftfitm&en put met attjtïjûéftcn/oett mclenen ttseï oan nboôé ew
te connen ntaften/eermen ôen gcïsnngen put oft anbet corpus maften mtlt/gelócft befen tegeutooo?'
bigen/ben toeicftcn es ten feluen ötc ooojgetoont e0 ûtfojmen enbe maten : maet alle bt'e linten oie»
__ _ men oan bupten ntct fîen en can jw uetbo;gen/<<fnôe aïfo oele oetfcljiît een buetlucbticb corpus oart
ttn foUbe ûftgelouteb/gelljcft oftmen tgeracmte oan eens menfrben It'cljaem fonber otcefcb fage tegen een bief*
«etöcftc ïeuénbc met fpnen oïeefche/bat toettfte l)tt gmmto bebect/boe mei batbet baetonbet oetbojgcn es.
* v
                                                  ,                                                               <rnfo oele aïs biefebï!
beta perfecter ftjn"ötc be
2fnafomtcn buetmerct
ftebb en/ban banbere bte
fjem alleene met bê fclnj
ne oanber fuperfteten fa
ten gftenocgen/alfo eeft
aoeft metten perfpectêV
tirant bte gbene bte toel
Berfïaen enbe tn mente*
tien fette millen bte oct
bo?gben îinien/bie felue
fullen bte cöfïe beter oer
fïaen/bâ anbere bit bent
alleene metten fcfjijn oâ
bupten laten genoegen.
tyet es mei maer/als te*
mant beea oerbo?gben
beelen genoech geljan»»
Mt beeft en in memo*
tien gljefebt/ foe fai bp/
Çem bebelpenbe metten
{în'nctpalen/oeel îiingen
maftp bie perfect jon fui
len fanber nocbtâa allen
befen aetUept te boene.
o
-ocr page 24-
r
-■_.
_
mtmttumtê»
HanDet^etlpecftuen
<a
«£n meefïenôeeï oâ 0roo*
1 ten tiuittm hit oanöen
berggeit afremmen met
eenighen tenipeefïe/ aia
(ij Dan beneöen inôe oallepecónicn/ 30e
ïoopenfé fomtööen bupten haet canaeï/
en 50 oeel fanrs a!0 f$ Dan op âeen fyöe
afnemen/alfo oele gfjewen fü öan toeöet
«en öanöer föDcalfoe Doet öfepetfpec*
riue ooch in Ijoehige öüujen: tuant 30e
oele alfmen oanöen ijotth oeriieft öaet
men tegen fiet/alfo oele roafï öe" anöeré*
fiocca öie bupten fiatt/ bmelche m ûefe
nactuolgenöefiguere betoont tuojöt»
2fenmerct ijiet DanbeminDe ïtefere/
öatbetquaöjaetinöë miôoeït beteeuëe
bie Dicte oan een mettante tolomme oft
pilaet/ett öenbanöt baetbuptenomme
beteehent òie bitte oft ben totfp?onch
oanDer bafen enuanöen capircele ; me.
figuere onûet becs platte fo?me es Die
bafe/en Die iîotienfîeft0iitc es itat tapi*
teel. öe maniere ban om öcfe te öoeit
öercojten/fallicho oerclaren/«£nöe ten
eerfïen : (fcftp fuit ben pilaet plat oâ uo*
ren malien fonöet öicte/enöe öaetfulö^
ooch bic bafe euöe bat capiteci ane foi
meten/j^enenbe t)tm ouet ciche ftjöe
turn teéel pjoiecturen oft totfmomp/
maet gijp fultfe ftauheno ttechen/glje
hjch bres punthens betoond inbe ftgui
re: baetnattectbie fijbeoanöenpilaee
öiemen milt ghefien hebben naöen tui*
font/
en gcuonöen hebbenöe hoe biche
nat bt'e oercojtcnöe ftjöe 59« tnoet/öuec
öie teglen Öie in öeerfïe oan btfet pet"
fpectiuen gfjetoont 3on/3oe fjeböp öen
ecrcoütenöengtonöt oanöen pilate/in*
ben melchen batmen fïauhens bit ttoee
ötagonen ttcchë fai lanch 0enocch Due»»
re/euûe oan aenben fcocch bet bafen be
Jîeûen öie intüerco?tcn 0beften mo?öt/
falmen een linie naoen onfottt ttechen/
öe melche öatmen beneöcn ooch fai la«
ten finchen tot batfe ben öiagonus be»»
ntùtn racet / enöe öaer fai öen termen
oanö fcetcotfenöer bafen ft)n.©us fieop
Mi öie perfpectftie öaer mat afneemt/
te meté/öie fpatie tufcfjen öe punthens
«nöe öie ftoerte linie : nu faunen oan
Mm termijn naöen anbeten buptenfien
hotchoanöer bafen een patalelle ttec
hen onöet ben gronöt oanöen pilaer/
tot öatfe öen öiagonus 0heraecr/ öaee
fulöp beuinben bat ber bafen toe0C0e»»
tten mo?öt tgtytnt bat aen banöer fuDe
af0(jinch/3tlötisöan 50 toont öie pjto*
tectute oâ öefet bafen/ hoe bat öen ee«»
nen hoech innctoaerts jjettochëtoojtt/
enöe hoe öen anöeren meöer mtroaerta
loopt : 2Daernae öan/öie bouenfïe linie
oanöer bafen ooch naöen o?ifont 0eto#
0en junöe/ 30 uinöp op öie öetcojtenöe
fMöe öuet een linie öen öeröen bocchua
Ûcr bafen bencöen/^nöe t0ene öat i)itt
öanöer bafen gefept es / öat falmen in<»
öer feluer manieren ooch oanöcn capt>
tetk oetffaciu
%
-ocr page 25-
I
WLmm$ttî$ttMm
^mt€*$im<
tajeeî>e2èûé*,
$04*
«6 c0 anbête ö$ ftguten jbn
öe felue bte oocrgbetcûnt
3tjn/maetbieeetfïe roarcn
buetluchttcb fenbcr ieûeu/
enbe àefe %m glieciett met aile baren
lefren.'iétt al en bebbtch tnbe gepatfrrtv
ir ftgucren niet gbetoont fjoeöatmen
öees leöenfojmctcn fbube/ ûat melche
f nùer maetljept fect confups e8 moepe*
foc» otntit fccîftc te fettene fouöe gbe
toecfl bebben/joe fjeUbtch allcenìwcR
milten ine tttftc termijnen toonen/op
batmenfe mei m ;^n oetfïant petite»
foube/cn öaerna beubich fri öees tegen*»
moo?oi0efi0uere rotllen toonen/boefe
in ÖOO0C cömen te fïane/op öat men ften
macb mat effect öatfe öoen : tfàatt
bierooa?ts (mtötsöathet/gbeltjch tcfe
gtftpt frebbe/een moepclncKe fane es)
30e fallica een anöct maniere formeren
inec alle Ijaten leöen/ öuer bonchet li/
luen/enöe öaer nae fallichöe maniere
fcccennaemifrtoctmoghcn/om octet*
mijnen san bien teilen Deen na î> anöere
te ofriöene/ wanöt 50 maffen alle te fa/
tul een mepmeö : maet öaer en tufetyzn
es mei te confiöeterë/ijoe Ûat öees bafe
efiött capiteci acn öeen fpeïnnc mm**
pen en a?n öanöet fijöe mf maffen/enöe
ûat felue moetmen öaetnaemeltn mee
manen frouöcn/ op öatmen tn öees na*
»tol0enöe le(fe eetfïmel geinfïtueert fp
öan tgbehe öatmen malien rotlt/U^ant
öo^maet Öte tbeojthe fiact tnt oetfïant/
tnaer bic pjactihe lept tnöe banöelinge.
SDaetomme mafï bat öte alöer uerfïan*
öicljfïe fcbtlöere ilconatöitö @tnci/nctn*
mermeer gbepapt en mas oan cenicli
bincn bat bpmaecte/ cnbe fect lutter
toetenen bjocljt bt tot petfectien/mant
Iji fepùe öicbmils bat òit öie caufemas/
te meten/bat 5rjn banöt fpnen oetftanöe
niet oolöoê en coffe.<f ti aengaenöe mp/
fouötcRöoengelócli ljp/5oe en ïiaötitcfi
nopt oft nocb en foubc / laten mt0acn
eentje oan mijnf öt'ngen : mant om lie
tuaerbept te fc00enc/ matieft mane oft
fctüM/tm oetnaeebt mp niet:/fèaec 0e
Inch in öbcgbmfeï oan mpnen oietbett
boeefc 0efept es/ boe bat ick bet tltpm
talent/ ömelcbe mp be goetbept <2>oöo
belieft beeft te 0beuene / hebbe lieuec
totllen in bmerch fetten/öan onö beet öc
te laten oertotten fonber enige ojucbt:
<&n al en fallicH Oen cutieufen niet bel»
pen/ om ben gr ont en bte perfectie oan
allen öingfjen te rabene/ 50e falïicb ten
minflen bê leettongets belpen ùie öaet
niet oft lutter afmeten/mant ùit t's al*
t§t ttujn mterfïe mepninge gbcmeefï.
flfflïiat/sel*icfeitfeîiéîeK
sefe£tljebt*fcati&ep*03
tectuten in petfpcctmé/
cïootc moepte gelegen tis om ïte
terminé ^an allettenletcn tetra
ï)ene/enî>ats?îincipaUcbo«tî)atfe
aitato gïooter fatteti nae 1Datft
tooiîsaertîï totcomcn/ alfoe S»el
Biemen ta.oi«J'.op5»aettfi fiet/aW
Èkwétantottê^»^aetiö,fl^
tteel)tangenDebtctntpmrtlatm
fttjttctea noci) oee0 ano fiflote te
tnafeene/eS ntetalle iiatc letente
foìmetene/opì>attttcnt te batter*-
ftaenfo«te. JrtoWW*^*
figure op eennae/bebbicbgctóont
hoe öatméöte terminé tinïie fon*
tetani)? boefeenö p*otectttt?/t>te
SoeltUe aec^t fono emtge leten gc
ctrapene boe tte tinge^alTen tnt
tnepne tatmê ttoejtoW ffln»«9
Soastefttattljeefl/joSoUltdj»
maniere toonenom Cat ® gvoote tg
tinoé bâ alle &n lené bifonotte/
eicfes naetatfe tele oft iatterpïo*
tettare ijebbé: en ten eeröe faim|
Hees tegeniöoeratge baie feamere
tnet alle !)aten leben/eft wet ^aer
rechte proiettate tan to?en tono
etnici) tewottenacotefioK/toeç
falBien fiat ftanitoeltìtb wet eene
Pìvem oft loot oft ict atìDer» trec
feen/plqcfe t oat feier «net punt=
feenstetoontfcJQìt : taernaMme
incê pont tanöé püf r/toe twee
ïtiagonê lancfe genoecl) tottwdw/
eg öaer buere fainté gel^ffe toje«
seieert eg/bat intrecteen ente bat
Sötfcaffentan bat plint!)«0 ö tel
«er bafen tmCen/ toaeraf bat bte
onïetite Unie oft baftta tplmttis
teel litcerbere/teelbjeeKre/enbe
teel langere cocmt te ftjne/ban:
bte metten puntfcenS gemaect ts 1
bactnae faisné op tlcüe boccfe ba»
tpliîîtH0/cen opûaenbe Unie cm=
ttent we booge tretbc aUïCecrfte
oUtttfec/boe toel bat iet ntaer ae«
ben fcterften ^oecfe gebaen en feeb
ie/ont b&ercb binnen niet te te=
remeren/ban falmcn bte bouentte
hoefecn ta beertte pllntbe mt
tenpuntSessoocfenaaen
oitfior.t trecben/be weic
Jicne05»aert0follen
ftaente Unté ra
feen/ en baer
ftiüenöte
€,&
-ocr page 26-
màttmmmm%
IdiMëCâptttA'
fo,^
* .,„s ««m-^mi teeeke • tmer nae treet noch ecn ftoettc tinte feantcn bin*
«^^^
eft tan hem ïjiet mete itchtelgcfe be^^cn.             ,flînice/ a„bcrfi tan tat aile tingen contratte cormf/eff un
<£ïabeneStcr toanBer hafen gcfeçt w/falme»looA ^,e«S^SSnwettn braen tic lootlmien oft cathetcn oocfc og mc-
«JEJE«Stielen fettet Me se oîifontalen oft t»»lra *^'ï£ftStoi^«^t met feoerBcn foute rennen te nerfiacn
SnSSaiKe«Sien tftlne »»w m» fis™*" aenmercUen «n en J^T™^ öec0 leffe niet begrwen/toantt
Sroef^octÏÏ'fi Knïent hem met *erta*e 1» »tem ™«Ç bert^X™ gmrt sW tatmen op eenen taci, aUetingen
* *«„*,,* ìitiiprfrhe manieren enöe wcahen om coïentnen öecne achter öanöere op eenen gronöt
*«ffi?5 ^SSSu^ttMtm öact meöe poot talen/ galenen/ enöe anöer tapten te ma.
5*en?!£KffîSïS beco nauo aenöe tnanicre öte aïöer lichtffe 3ijn. ï£en eerfïen faïmcn een
£«n öXVn/cïie«?"rït«Slc öte felue oan alfulchct bjeeööcn al» o beltenen fai ; uh neme öat
•? w ï'fLX«rn Sm Boel bïcet 59n/ üwelcfee fai öte ötchtc oan eenen pilacr tfn/ tufrhen öte
OW ^ öefe quatetfïeencn twee noet.weet 59»/ 1> «L ' , hoorhöe uanöen pilaren nae wille 0hc*
tweeeetfïe pilaren beneöen^
maccHt ^^^^^^^^^g^i^ haUie cirferiö manen/ bonen öie platte ffite oan oo?en/
enöe öaer nae ^m^^S^^^^ffw^MUa fullen naöen centte oanöcn palitcn cirenei gft»
enöe öcelcn öte ut ?oeoe l W^^ tofe1ï«m« falmen wten miööeltoattöe tweeööeöweerfe linie/öen mui.
ttochen m«j«ie»^a«tìie«^ctomjWej»J^ ^„e^anöen platten bo0e ooch naöen ojtfont 0ettocfcen wfu
teren fouten ^^J^^JSt^Sc^ : öte auöcretmec pilaren opwaerts fullen ooch acht quafcen
;oe fai öen eerren ^0«VSÏ?SSÎÎft2?ÏÏî£fce fai «n otercant oucr aUc fîWïrn mahcn / infoltente oierentfefftch
nan ben coffe "f^Z^ZlJn 7a men hanöelen efolilch metter W«/ anöcrs öan öatmen (als fu oan
lïnaöerfïeenen/ente met öe^
                           öie boghen «an nicus te öeelcne/want öte Contale
ge Incher w^^S^^mSmISÌS öie termijnen oan allen öen anöeren boghen wöfen/ boe
lanen.öat öte galeri«« g» Steen boaten willen nahen om öat ich o in öeeo leffe
%t twee Cv cUe fêöe 5nn eenföeels bcöect metten ptlaren/maer huer
Se es oan oier quaö?en / miöts Öat oan aenöen foech öet öuerett tot
aVnöen pilaet/op ciche fuöe twee quaö;en 3Ön/0eU;chmcn teen folft
fien enöe öanöer helft achter öen ptlaer beöenchen macl;. 9«
balcrftetts bouen öte bogen Ö?a0enÖe öen folöere/canmcn
wel beartmcn/al en fetijutch öaer ttiet fonöerlinge af.
2tw öees pilaren en hebbich ooch niet willen
öie ^Jafcn oft ooch öie capiteelcn fettctv
op öat ich b toerffanöt oan ùtfm
ntit
te 3 cere ocröupfïcren en
fouöe /maer hier nae fai.
ich öaer ooch bp*
fonöcre af
tracte*
ten.
e «f.
-ocr page 27-
Mttmmmutttu
sîumtàpiiut
Wmt)tx$tttptitiitiffi
<$t8 tmee btt$)m 50n alltmtythm gcmattt om tjaet bafen ei
capttcelen baet bp te votgtm/ oanöen toelcncn ï>fet oojen in
tmee leflen bifonöet gtleett es/te totttnt/ boe öatfe acri èee»
ftjöc maffen enöe atn öanöer fijöe afnemen/ op Carmen te bat
beteeöt fp cm hitt in öioercn te fïelletw.U$ant ino matihtft/
moebtment iemanöen onöetlnuje metter öanöt mófen/50 fouöe l;p öat lut>
telçcbec möo toojöen/ maet om alfoe in fcrifte eri figuren te fïellene/öat bet
öienac0meïin0en fouöen nunjhenoetftaen/pecefï mclreöene öatmen öae«
b?cet 0cnoeei) af trac tere :enöe op öatmen öie botkin oanöê fïauwen linien/
oanöen anöcten boenen Öer fwettet Unita te baôt fouôe tonnen onöetfchep»
öen/joe bebbichöen puatoanöet öiftantien bpgenoecb mtllen fettcn/enöe
ben o?tfont te neetöere ; ooch tjebütcl» öe pilaren in snoet maniere öan met
miaö^en op ütfm gronöt mtllen fetten ; alöus/tSeöt öie b/eeööe oanöe tmee
«etfïe pilaren opöe bafe/oan fwlcfcee bitten als o belieft / enoe trettfe binnen
tnaerta naton ejifont/òan falmen öte öiffantie pmagineren 0ebjca in öeerfïe
fleleert ea/cnöe öees öifïantte mo?öe op bepöe fnöen 0efeöt/alföanmo?öe vut
«lenen puntt bet öifïantten een linie te0cn ben rechten en ben fïincnen boccfe
beneben oan elcnen pilaet 0etrochen/ ©efe bia0onale linten en fullen 0 niet
alleene öte biette oanöê eeefïen oft oo?f?en pilaren int oerrojten mtjfen/maet
ooch öte öicten oanöen tmeen anbeten pilaren öie binnen fïacn/gbeltjcHmcn
bitte altefamen met puntnens 0etcefeent flct : »£nÖc (0ehjcR ooch oojen $e*
ieett es) t0t)cneöat biet oanöen bafen öer pilaren 0efept ia/bat feluefalmert
aocB opmaetts inöe tapiteeien oetfraen : steugaenöe öie öienten
oanöen bo0en onöer ttgtn/ öaèt es inöe öoo?0aénöe fi0ure
af 0t)eleeet/ te metene/ boe öatmen öen centre int
tniööen oanöe oiere ömeerfe puntlinienfet'
tm fal/om öe ïialue citenmferentie .
te trecnene : ©at nietcant
bonen/ es oan bet
0tootten
öatbet beneben es
Inöenpent/^ocften
öerficn niet fetten
ftoementma
hm fai/
mant men (iti
$er 0enoecr) inît figimtu
jFfc£$
f '
-ocr page 28-
I
Wmt)tï$ttîpttmm
®>üt tmtumttk
XMhttapiM.
jfMdf,
«ife0naual0enòeft'0ufee0 0elocn ôte0fpaffeet0e/ânûet0
1 öan öatter Öte leöen wan bafen enöe captteelen bp 0he«<
uoecht 3tjn/ om o noch meet tnne te pnnten enöe öoen
öerfïacn/ hoe öat eenötncHcömen fat te fïanealfï öol*
öaeneo ; hoe roei öat tchtnochtano bieroo?en 0etûontbebbe.mettemtn
ala tentant Öefe ötit0en meloaft heeft/ 50e fai hp hemfeluen öuer öte mat"
tthe mei connen behelp? fonörr alttjts oefen atbept te öoene/0eb?upRenöe
nochtans een ötfcrette enöe een geöenchen tran tghme öat hp in 5911 me*
mone 0ep?ent heeft: lisant uojtöact öuer oefen toecb/te meten öen0tont/
3oemacbmen üeie Ötngenmahen metter pjacttRen/öat/tnÖten met 00c
öer ötfctetten enöe mn een gbeoeffenöe hanöt 0cmaect jtm/fullen alttjts
baer officie mei Öocn/0eltjcn öefe bo0en/Öte meiefce onöer te0en met qua*
ö;en U)t0eÖceIt tfn tn öefet maniereneer 5t?n ten eerfïcn/ghefêcn ghp
meet/ twee center© cm öen bo0e onöer te fojmerene : nu en moet öte öu>
tretetöereBman om öen boojt oan öeês quatyen nìet aitato öte perfectie
foehen/Z^aer neemt op eremglen öat öen boge onöer tegen 0eöecItfp m
acbten/enöe öte fes öeelen fullen oocc bat quaö^aet 3t>n/enöe öe ttuee öee*
lint ooer öen boojt öte öaeromme loopt/ nu moetmen öte fpatie tuffchen
Öen eenen enöe öen anöercn centt e/ooch in achten öeelen/ maer batfe ten
«jepntch oerco;ten, ommets öat onöerfïe öeel tegen öat opperffc/en alfoe
öan öen paffete eenöcel ncÖetnmettS0efeöt 3tjnöe enöe wat nauttJerahe^
maect/5oe faunen öte boucnfïeltsfï trechen; enöe Öaernae öen paffer een
öeel faauen öen beneöenfïeu centre gcfcöt/3Q faïmen bpgeujenet manier*
öen anöeren üanöt nethen/ öaetna faluten öte quaö^en tt>t öcelen/Iateuöc
öen boo?t tuffchen bepöen noch etm alfoe bjeet/enöc öte feltte fullen alle
op öen o;ifcnt gbetogen a^öen : 50e cele öan als ri» öte quaöjen
finthtn rotlt/ ftjJöp toten le/ïen centre ooeft mttttn pajfet
trechen. <f nöe met iefet manieren fouöemen mc0cn
Ötuerfcfee fojmen enöe compartimenten mahen/
maer alttjts/gelijcB gefeft es/30 fai alftiip
met öifcrett'en moeten 0em"aect mo*
Öen/©aetöme heipet cele öat
itmSt taci gctnfïrueett fff
toant/0ebntpchenöc
aüccnlöch öte
principale
termOnen/30
faïbpöe redento
gen met pjacttBen ma
foen:#achtatt0 öimctmp
öat fomtmge rt'gojtcufe per*
fpeetê oefen mpnê oerlof
begrijpen fullen/ öen
tneïenen tcB aoet
een anttoco?öe
gene/ öat fr>
rotllen oolöoen öaer ith
faeïgcre/cn p;oeuem»at öifferen*
tien öat tuffchen öat fcggcu enöe twffcfjcn
het öoen ts.
3D
-ocr page 29-
2)atttt)eeDesotî&
JFo^îtjf.
^ maniere om een gecrupfïtöelffel in perfpecttticn te mafeene/ea altrito feer mocfeltjcb 0fte>
mtefi om iemanùente mófene/ öaeromme eefï cocbnorij moepeujtber om alfo tu fcrifte te
fettcite/öatbet öie narómelingenfauöen connen ocrfïaen. Niettemin miöa öatljet feet noot*
teïijch ta om te töetene/50 fallich món befïe öoen om öat te betoonen 50 öeel ala icb oerntacf;.
Sten eerfïcn aan falmen öie wijöue enöe booctjöe oanöen 0root(ïen bC0e oetbiefen öicmen
bc0beert/enôe öaer nae falmen öuet öte öifïantien beneöen tnöen gtonöt een perfect oercojtenöe oiercant ma*»
hen/met nocb eenen mtnöeten boge : ©en grootfïen boge oojen fai m atlete 0eUjcbe öeelen gfytfeiit toojtööen/
enöe öte felue öcelett falmen naöen o?ifont treeften tot tegen öen clepnen boge : öar gcöaen jtjnöe 50e falmen
öte Öeelen oan ììefm grootfïen boge beneöen opöc bafe fetten/cnöe maken öaer mtöta bebulp oanöen ozifonta*»
ientniie öiaganen/eenen oeecojtcnöen citcle binnen toiercant/gelrjcboocb oojen tot meer plaetfcngheleert
ea/^ie termijnen bier af fullen ♦ ut .3.4."f, 59n/ enöe öte felue falmen ooilt opmaetta befïjöen öen gcooten
bO0ben fetten/0belrjck men öaer ooeb met♦ 1 ♦ z. 5.4. ç ♦ 0beteebent ftet : 3§upten ött ronöt beneöen metten
puntbena hebbicb öte paralellen gettocben tot te0ben öen muer/ enöe öaer öte felue termtjneren/öaer fulöp af
perpenöiclen op?ccbten/öie roelcbe roten paralellen wan öten circule gcroaffen 59'n/ S^aerna falmen öe ooerfepüe
termöncu/toelcbc botten lane öen perpenöicle 0fjefeöt ïón/met linten naöen onfont lepöen / enöe öaer öte felue
ajifontalen öe perpenöiclett öie oan beneöen opgetrochen 59a öuetfntiöen/öaer falmê eenen baluen oerco?tcttö£
cirkel maken/ enöe tgbenc öat macr op öeea een ftjöe met ctjften 0t)eteekent en ea/ iiat oetfïaet bem
oocfe op öanöee fi?ÏJc/gekjcbmcn öat inöe figure ftet. ©eea tmee balue oercotfenöe ctrculen ge*
fomteeet jimöe/jae falmen bonen rot elcben miööelt 0eteebent met. s. een teebte fmecte
linie treckcn/enöe öaer öte felue öte miööelfïe linie öie oanöen 0rootfïen boge naöen
ojtfottt 0act öuetfmlöt/öacr fai öen termijn en ooeb Öen miööelt oan tmipftoetck
3tjn. «€nöe alfac öan mt alle öie ternumen oanöe twee ijalue citkela ter ftj*
öen/ falmen Ötoeerfe timen treeften/enöe öaer elche oeruolgenöe een
o;tfontale linie öea boceka 0eraect/geteebent met ^,3.4/ öaer
fullen öie termijnen fïaen om Öie balue ettbeïe in tcrups te
fo;merenc/öuer öie melrbe Öatmen met een cloecke
banöt oan termijn tot termtjne/met öte punt*
kena/een oerco?ttenöe balf ronöt mtps
maben fal/0elocbmê Mttt ter reeb*
ter enöe ter flincber banöt inöe
ftguete opetttlijcften fien
macbenöebe0tijpen.
«@p öie felue ma*
nieee fouöe*
men te
toerefce
gaen
al ^onöet
toattöterfööen/
maer tea betere öit oan
oo;en n)el in memojien te
fettene/eermen een anöer ma
mere octfoect/ öaer öen o?ifont
)
                                 op öeen ftjöe (ïaet/op öatmen
alföan / tgbene Öat oan
op öfQöe geften too;t
te0emacbel^co
ber maben
macf;.
-ocr page 30-
$&$*>
3Ctett>eCapttteL
3>at eïbeeî>e25ûtc&»
ffattî>et#etfpectfueii
% dat ichin dat mipftoercb op
bef de ftjöen gbetocnt Irebbe/
boe datmen oie bogen oanöet
ftjöen intoetca?ten fetten fou
öe/ende toten gronde ophalen
boe mei òatfe nichel 59» / 30e toillich Ijier nu
eenen gh-ejout'gen boge gaen toonen ende jön
maniere uà oerco;tene/^aer eer tch aen fuk?
fien betooninge cóme/ die tacitile feet tömetitjch
enbe ftoacr twot ttuìlich oeerffdiepilafìren toonen
toelche die gefepde bogen dragen fouden/ de loriche pila**
fïren fïaen 30e claer in figuren dat telt gbeen moepte doen en
derf om de berclatinge daeraf te befertjuene . jUn defc figure en
bebbtcB den oo? ffen boge met totllen manen/om tgfjcficljite oanden
bogen ter ftjden niet te becomeren/ de oleiche bogen ter ftjden m beb
telt ooch raaer getechent boe datfe fïaen fuIlen/endet»o?dcn altoos toten
öiercante gettûchen/gljeltjrîutten ftet bpdc o?Öinantte die oietcant es. 0iact
den acfytttflzn boge den toelchen inden weel; niet en fïaet/ bebbitn oeltrochen/
ende oorft tn 3tjn ötercant gefïelt. %ouentn öat toelffele bebbtch die ronde fo;me
ghemaeet/maetaf dat men mitn hetele oft tribune maben mocljte/ende ooch
ntocfitmenfe dus maben als fó' mat gfjefbnehen mate. 2tengaenöe den oiet
pilafïren/dte mojden gheltjch oo?en gljeleert es/öuer die diagonale linten
(commende oanden punt der di/ïantten) gbeuonöen/ alfoe dat eichen
piïafïre oan ö?tje oietcanten coemt te fpne/ ft acnde ghdïjch eenen
mincheu)aech/cnöe op elcb epnöe tuff fpnen boge/ der mele
ber bogen otere jön fullen/tmee bogben oan oo;en ende
ttoee oander ftjöen/ alfoe öacljet toelffele recht ot'er*
cant coemt te ftme/maerinneöatmê*crupfmerch
oft ander maniere oan gemelf mahê mocljte.
«£nöe miltmen ttocb ooo?dcr duere öerge*
Itjchen ojöinantie maben/ 30e falmen
alttjts öces regel oolgben. jttcm
daer g^p trom fertjuen niet ge
noeti; oerfïaen en mutiti
daer fuldp o metter fi*
guren bebelpen/de
toelcbe figuere
alfoopenfïaet/
dat miltmen
eenmepnicbat'
bepts doen/men fait
met clepnder moepten al
tfamen comten begropen/al
en toaetöer oocb nitt af gfjefcreuen.
$
-ocr page 31-
fâm\Mt$tttptttitim
e
jfr t $itb? nu bemtnbe ttfett/m&t rotti) batmen foube moeten oulgfjen/om becs bogen oatt ht*
fïjben intmtiotttn te fîellene: «drnbeten tetften moettp o laten gbebenchen vmtit ooctQtyt*
leerbe û:t) ronbe fupttfitim/ tjoe bat ten o öaer gbenoct b gemefen hebue/ be maniere om een
_ r _ ronbt co^uo te mafiene/maet in becs figure toeniebt o nocb oeel clactberc/Hgarromme bat
men pmagmeren moet/bat tftt vanite co;pue beneben Itggenbe in 39'n oietcant/es gemaect enbe fai bienen ooet
ïtit twee bogen oan bet ftjöen. mit corpus ban gemaect 39nbc/ge!och oejen meer getoont co/ enbe geltjchmet*
bat nu beter ftrt/îoebebocfmenteetfî te fettene öaer bie bogen begbinnen bouenben onfont.^nbe bie felue
perpenbicJen/ mclche oanöen miöbelt bes otctcantcn cojpus ten boehen maetts fïaen/ bie jalmcn gbeloch pa*
ralellen ter recljtere enbe ter jïinefcer fijben opmaertsoanöe ttoee bogen fetten/ om baet (gljelgch oojen gl^-
leer t ea) bie o;ifontalen opte lepöenc/ gelôchmen bat inbe figure daerujtft mêrchcn can/ Jp abuerterenbe/bat
bie twee ttuyten binnen bat corpus bcneben/ be tmee reuters 51m om ttit boecf)|ïeenen onbet enbe bouen op
tetrcchene/befgeltjcr betcebenen ftj ooch bie centers uanben bogen opbe ojifontale linten binnen beu boghe»,
0ot b fulöp meten/boe bat bte (wette linten ùit cttcumfetentieu ean bnp ten fo?meren/enöe bte punthens
joft flauwe linten betoonen bie f omte oan binnen bte bebertmo^btinbe bogen/alfoc bat biebogben
buerlucljticb ftb^nen oan fïut hen gbemaect/oan mclchcn fïuthen batmen onöer inbe bogbc»
matö leeren biuerfrije compartimenté mane. 2tls ban iemant beeo bogen mei oafï beeft/
30e en fai t)p alttits niet beijseuen befen atbept te bocne/ macr fai öuer twee pjttnet»
pale linicn/ljem bebelpenbe metter p?acttfchen/bees bogen wtl fo?meren/enöe
alöermeefï om bat ben boge bit oocr behoort te commene/ een groot beel
oanben bogen ter fnöen bebect/©en toelchen boge/bat ich bïer oocb
niet en Ijeb milieu mahen/om toetfïant uanben anberen oerco?*
tenben bogen baer meöe niet te oeröupfïeren« JDan be civ* >
h
            cumferentiebouë in öwelffele/met ben acbtboecbbin<*
nen/en Öerf icb niet fonöetliiige fertjuen/mant tut
ùit naeftgetoonbe figure caumen bat begrip
pen: as>efgelüc;c en voülith niet feggêoatt
be citcumfercnttç tnöen gront/mant
bte mo?bt ghemaect gelach «an
alle bte anöere gbeleert es.
jjitem oan bit tonöe co?#
pus Ueneben macb*
mcnooch/geliicft
meer gefept is/
oeel biuetffbc
bingen ma
ben Ut
biet
ooet öees
t$t niet te oef
balen en
5W,
mttvottui&Mt%
1Ë$ttU
el
îtkïSU
-ocr page 32-
$>&t mttumtfâ
%fittht€mittti
fo^tï*
$& pilaren met tymn bogen op gronöen te fettene/öunct ittp öattet oo?en genocch af gbefept es/
rnöe alle tghcne Öat' tel* oanöen trietcanten pilaren 0befept bebbe / öat milucR qocr uanöe tonöe
rolomtten oerfiaen bcbben/miöts öatmen alle tonöe öinghen toten oietcanten nemen moet/alfoe
mei ùit fpira oanöe bafe/als öat ronde oanöen tapiteeïen. ©ie öan alle öefe ooetgetsonöc figuren
_                mei uafï beeft/enöe bifonöerc Ött leftgeleöen comus/fal fjcm mei tonnen bcbelpen/cn ntct alleene
tot öiergeltjfrhe öinghen/ maer tot oeel meet anöcte;/ öe melcnc/in open Dat ichfe in öit clepne ttactact öat trft
utöcn ftn baöae/aitoetoonenmouoe/ïoe fouöet een öalöec gtootfïe oolumenmojöen/enöe bpauontuetenöatmp
ti}t gebjtefcen fouöe om öie anöet tefïenöe oan eit mp beloeföe boecften rot te bmujene : mant 50c ceel öingen en
5Önöet ntct öie inöe eöificien toeuaüen mogen/men Ijelmcfistt 30 ocle in perfpectiuen te betoonene. ïact 0110 nu
begbinncn Öees eöt'ftcteoie^tetooetijanÏïeneomtengtonötteijeffene/utemclcReoan oojtencnöe oan op öeen
fijoe 0e(ien mojöt/ 0cltjcR oojen beloeft e© oat ich namaels toonen fouöe . ©en co?tff en en fefcetfien meel; te/
te maîîcne eenen0tonöt met oeelquaöjen/ cnöepmagmeten öat htt uoeten/ ellen/oft eentje anöet maten 3tjn.
0iàtt ïaet ons nu elcR quaö;aet ooet tmec aceten nemen/enöe aifo geltjch hier oan oo?en oiet quaöjcn oanöen
ttnm pilact tot öen anöeren jtjn/enöe öen pilaet ooch een quaö?aet benanct/ alfo fullen opmaetts inöet Ungöen
ooch altöts oiet quaöjen oanöen eenen pilaet totttn anöcten 5tjn/0eujehinen öttte alte famen ïnöe figure meteo
ben mach. ©te pilaten öan gtfeüt 5tjnöe oan alfulcfter hootböen alfmen be0cett/5oemo?öen öte bO0cn öaer bc
uen op 0cmaeet/enöe Öie maniere oan màhene ftetmen e;cp?e0cu'?ch ïnöe figute. «£nöe Ijoe mei öatmen öe bogen
tic achter commen met ften en mach/ nochtans bebbierfe mtllen mahen/ opöatmen hact termijnen fitti fouöe/
ecnföccls ?gnfe met fmetten linten gettocRen/enöe ooch eenföecls met puntten, ^ouen öte ooghen falmcn öe
atehittabe/frifc/enöeromice mahen/melcber pmtectutc öatmen maften fai geujeft oo?en bpfonöete öaetaf gbe*-
ïtttt es/te meteue/hae Öatfe te0cn öie tmec Diagonale linien hare boeften ntaften/ enöe met öetgeltjcftct teglen
falmen öie öpperfïe comice ooeft maften/gbeUjcftmen öatte int bouenfïe oocr ften mach Öaer öat clepn otetcant
metten ötagoncn (?aet. ©ie itmtm öte onöet inöe lo0c oft galerie fïaen/ 3nn elcfc b?eet twtt quaö^en/enöe
hooge oier quaö?en « ^encöen inöen gtonöt jgn feher teeRetten öat nagelen febtmen/ Öie felue betoonen
öe mtjööe oanöc oenfïre bouen öe cornice/ öie melche oenfïre maett öatfe öaer ghehcel fïonöe/soc
fouöfetmeemaelïoe hoogde aio b?eeöt39n. ©e anöet nagbelen opmaerto tuffchenöte
üerco^tenöe pilaren/ 3«n oocR öe b;eeööen öanöen oetco?ttenöen oenfïets/ öe meïchc
(gelöch gefef t is) ooch oiet quaö?f boo0h 3t;n/maer f9 59« eenföecls beöect metter
comicen. ©at fïuch oanöen bo0e melch tefnöen fïaet/ es uerfrbepöen oan öe?
fer lû0cn/0beliicR öen 0tonöt öat ooch wttoijft, y,th en hebbe bier oocr
gjjeen bafen noch capiteelenmillen maben/om öanöer öiti0(jen niet
te confonöerene/ maer men fai aetfïaen öatfe in ötaerch moeten
gbefïelt mo?Öen/ 0beÏ9cb oo?en 0enocclj betoont es. «drnöe
met öefer re0len macljmen öiuetfcf;e eöificien mten
gtonöt treeften/ 0f)eujcR ith inöe nauolgenöe
ftgneren öiuerfcbe fo?me« toonen fai,
©ie centers oanöen bogen öie
ftetmen alle op een o?i?
fontalegeteehent
fiaenöe.
£
^
-ocr page 33-
$o<föii}.
fftettieCapftteï*
SDâU^ee^e^oe^
tSJantser^etfpect^n
I? uh öie maniere getoontïjebbe
om een galerie met bogen rnöe
pilaren te maftene/met ooeh an
öetöingbenöaettoeöienenöc/
50 millich nu met lichter manietê tocncn/ccnige
fo?men oan (jupfmgen totten gronöt tetrccficnc.
0im mafte öan ttnen gronöt met quaöjen laneft
genoecfj optoaerts getuntinurert/oetoeicfie qua*
ö;en maeftmen elei* ("rifatteti op tmee ooeten/ «fn
ten cttfien/ 30e fai möen begbinne oan Öeeo hup*
finge een butte 3*m/Öaeraf fai De tyeeööe (jouöen
oijf ooeten/ miöts öatfe tvott nietcanten en
Ijalf bcflaet int oerco?tten/cnöe ftacr
fjoocftöe fai oan tien' ooeten 5ón
miotoöatfeoöfquaöjenfjoogfjco.
î^aer pilafïero oft arïtipagmentiî fuIIen
eenen ooct b^eet 3gn/om Öatfe een fjaïf oct<*
contenue quaöjaet be/ïacn: öe frifc fai ó'öcïi alfa
öeel (jouöcn/enöe Öe cognite fai 30 oer! min t)oubê
als öatoan onöcr te0enfien beö?aec(jt,un fai metten
öoo;0ctoonöcu teglcn gemaect roo^öea.ïDaniïen euetv
fJehen boucn öic öuctc/fnUen öe moöigliocuen' oft mutilctt
ttdjte bonen öe piïafïer© oft antipagoientei! oan-öet öucrctt
flaen.«(fn òat önernen bousm opöe.pM>.ecömenöe/fai tetijts mïüen
fttiööcn bonen öe beneöenffe onere fiatn/ en fai oan ttoee oarten b?eeé
3Ó'n.7inöen anöetz fjoecn oan öefen eerden Ijupfe/fal een attöct onere 5ön/
Ïjaettoöööe fai fee ooeten ftouöen/ men macljfe bonen ronöt oft oiercantma*
fcen geujeftmen toilt. /il%aer toaertoe toiJiicft mpnen tyt oetquiften om alle öree
maten te bcfctjjuene/oicmcn; 30 erpjeffelócs inòe figure fiet. alleeniôclî io oan nooöe
ten fïuoiofcn oan btfen bingi)en te oermanene/öat alle tgtyene ömelcRmcn toten gronöt
itett/in b$ principale ötngen ijaitctyte toetene/inöe lingbê/inbe tyceööen/en moe ftoorijöeu :
©e Imuöen/jó'n oan ecnige fntpfmgcu/mhouöenöe een fcfier getal oan ooèten.^e bjjceööcn
59« oan ornff eto/öucren/pootfcn/mincfielo en" öiergelócöe Ömgljen. ©e i;oori;öen 50'n oan
pmttn/öueren/oen/ïers/pupen/ roemeen/ colomnen/ öasen/en öerge Jticfte öingbem 0iaet
Ôaer eoitoe f; een anöere/öato oanöe öicte oer mneren/piiaten/talomnen/enöe pïlaffeto. 2ic
Ungben necmtmen oanöf oroo#enocn quaö;cn/ örfgljcloc;r ncctntmè" öaer tote cocn öie
&ceoöen: maer öiehooeljocn neemtmen tot öiêfyeeööen öer quaöjcu/öe toeïckeb.ïccööc
moetmen nemen oanöê quaö;en ofr ftalue quaö;en öie ambe l;ertoaert#e ftjöe öaerane
booten: geltjeli oanöe beneöenfïe öuere/toelcfie tienooet fyoogfyes/batt moetmenöe
mate oanöen quaüjten nemen / öie opöe paralelie aenben beueöenfïen fioech oan
öer buetentoemt/toant ntembpbaet etjf quaöjen inöet bjecööen/öiefullen
iie iioocpe binnen òantipagment 3tjn. <?nöe tgfjene öat irli oan oefet
otteren gefept ijebbe/falmcn oan alle ben anöercn bingtyen orrfïaerï.
©e bitte oanöen muer eo twee ooctcn/töantmen fiet bat l)p een
ïjuaöjtaet beuanet. ©at ouerfïehen boucn oanöen tmeeööcii
tyupfe/eo oan feo ooeten op ben gtont gemeten/ öefjje*
19c?? i)oubt oùth bat ouetfreften ofte pupe oanöen
eerden tyuyft* $n fomma/alle öeea bingen/ge*
loch ieft gtfept ?>ebbe/fpmpten toten gtont
miet alle fobtih jfin öeeo figure en i)e\x
ten comicementen nocfj colomnen
oft anöer omamentë toillen feu
ten/op öatment te licfjteliBet:
oerflaen fouöe/f^aereen
oueruloepenöe gifêeft/
toctenöe öie termo*
nen/fal öuer 3t)n inuen<
tie
(jent mei connrn behelpen/
om anöct fcoone eöeficien t$ mahene/
o
                               tfnbe inöien bat mp tijt ouerfebiet/
yyt toillicRer felne noci) i;ier namaels manen.
m
-ocr page 34-
i>attiteebeBûec&           IDMeCapföJ*                jfo#&
<& trappen/ geaöen/ oft opgangen/jon (en noot tcïtich «toe e Ötfiricn/ enöe s&romttte iOtïlicfi
öiuctfcfje foojtcn öaeraf toanen/enöe begfjinnen zetft aenoe licljtff e. f&ae ghemecnen ganth
50e co eenen trap ontrent eenen Ijaluêooettjooge/en ontrent eenen ooet b?eet ep öe„n teröt/
ïiaet öan tot fcfm pjopoofïc tte quaöetjf eenen öan ùtfzn geonöt eenen moet (jouöen t'nt oier»>
cante/öaet meüe totllcn «m eenen opganch oan oöf oocten fjoogï) maften/eü u?ö oosten móöt*
*êpöe üafe oanöen gronöt/fuïlen rat> aie mate oanöet b?eeöÖen nemen/öie toelche fai ter tecf?ret eri ter flmcfcer
£anÖt aenöe (joeften oanöen opgancfc in petpcnöicle 0efeöt toojöcn/gfjeöecït in tienen/ nae totmnfen öanDet ii<*
«icn jL.B. 2Daet na fullen aile Öie öeelenoan Jl*B. naöen ojifontgfjetogen toojöen/enöe aanfalmen negen
quatyen inöet lin0öen opmaerts uemcn/enöe Öacr trcee Unien opgljeretljt jonöe öuerfnijöenöe öie esentateli
ban c^.jB./alöaer fullen aie boenen D, C. oanöen opperfïen 0tact jön/inbouöeriöe een mettant oan ö?ö qnaöjen
op cltfce foöe. ©anöen Ijcrtoerfïen boeken oer feluer plepneu/ falmen ttoee ftcilenöe linien trechen tot op oen
ïicneöenfïcn trap/Oaer tegen fullen oie o?ifontalen enöe oie perpenöiclen oanöen quaò?en octfameh en Öie trap**
»en fhiptcn. &efen opganch fïaet int oetcojten oan öecn jtjöe/ enöe öen anöeten coemt int pjofül/enöe fjouöt
eenen trap mm moét 'boocfyöeu/öat maectbictooeten en balf/oocR es h? oan Ö?ö ooeten b*ecöt/ gelöcfc onset
ôen feluen inöen gronöt ghetecKcntmojöt. 0iet öefet rc0lcn maebmen öie trappen oft cp0angen joeboogfji
mallen alfmen totlt/ enöe manen öaer fommige rufîplaetfen tuflebw toegben/ nèraenöe altyts ö* mate öanöt»
sweteöesgrottts^oe wel cm öatoettojtcn alsem öopfïamöe.
Jt opgangen int pzofó'l f?aeïtöe/maïif n groeten monf?tc/cnôe 3ó'n nethtans feet Ucfyt om inëU
pïaetfen te fettene/ it h mepne int betoojp/ enöe mogöeit tot oeel öingheii öienen/ (onderlinge tit
eöificien öaetmen faecbteliicR op moet dimmen, jönfé gericfelócb enöe gemachelötn/en geucn
öen aestflenöcrs iefi en toeet-toat beuallichept in Öooge/ bpfonöere in ghemeene plactfcn/mtöts
Öatter ouet elehe faöe eenen es/ ïoemaebmert ter ecnöcr f«)Öen opgaen/en tet anöerfööen meÖÉrafi^üoocft
al en $ünt maet aÜeenlijcS» tmee opgangen/joe fai norijtans iemant bp^emfeluen/mee Utftt inuentrén mei an«*
öere tonnen manen enöe oer anöeten. $oe öatöees ttappen gemaect j#n/enöe met mat ieöcnen/öat ranmen ai
tfamen inöc figure begrepen ai en fcró'mcfc anöers geen befcï;cet/want geitje h meet geftpt ee/jo ?nn öie qua*
faen oan eenen oect b^eet/cn öe trappen 3»;n eenen ijaluen ooct Ijooge/öaetaf Dat öen teröt cene ooct b;eet es.
©cbjeeööeoanöeu opgancnfjouötonf ooeten/affo mei öcerffe als öetmeeööe. ©e rufïifte poo?te ïjouöt inùet
tüoööen ö?c ooeten/enöe es ^ooge fes ooeten/ öetoelcftc al fttyüntfe gefloten enöe met eenen clcpnen öuetHett
open/noeïjtans machmenfe gbelicel open mahen enöe .ao.tfe anöers oetcieren. tyietxvee ft)öen bouen öie ö;tj
traphens/befjoo^enoöf ooet bleette ftme/a! enecfï^ier maet eenen uoet om öet engfjicfjept mille oanöcn pa*
piere. ©tepecpenöiclen opöe fööen/bcteehencn 0cleentett/ enöe öie felue fouöen aenöe trappen oocnioel öie^
mnmaet om ötoctcR niet te bewmmeren ijebbie;ee öaer mtgelaten*
«^.ïf*
-ocr page 35-
VMhfteri&tôQpeçfftteit
jHöer öanöet ôingen bit in perfpectmen mei ffaen/ 50e utnôtcft bat bit opgangfjen féer bstt&Mth
commen enöe ijoeöatfe ötcRmilöerReeten/fiocfebeterijueteffectöoen/&iercmme l)ebbtcR öees
twet opgangen mahett heetenoe/òe melrhe in pjrcftl fïaen/ noctjtans fietmen öen gronöt en bit
trappen, ancien eerfien opgancR es Ijooge fes uoeten/enoe b?eet ô?tj coeten/ gelöchmê Dat möett
gronöt met punthens geteefcent fien maclj. ©ie rufîplactfe tujfic^en öen eerden opganrfcenûe öentmeeööen/
es {aneli tmtt uietcanten/enoe öat es om Öes fteerens mille mei Ban nooöe. ©aer tepnöcn utnöp een poetaci/
aaeraf öte onere toubt es tvott aoeten/ îjaer antipagmenten ?tjn öan etnm baluen uoet op elcRe fuâe/aifoe öac
bit plaetfe mn bM uoeten glieuutt es. ©se perpenûtcSen oan öefrr retirer fuôen aenîie plepne/ betoonen ectt
leninge öiemeii oan nferc/ïjout/oft fteene malien mari?, ^efgljelöcjc macbmen lanjc oen opgangljen neûer-»
îoaects enöe opmaerts oûcî» öoen/fettenöe op elcRen trap eenen balufìrc.3&te öootüüe tran ait geteente fai tmee
ooet en I;aiuë jjouùen/mant alfoe eefî gemacfeenkR em Oie ijanôt aen te fyouöene. lijoeöan öees trappen mteit
gronöt opgettocRen mojöen/ al eefî ûatment mter ftgueren fonder ghefertffe voti uerftaenfouöe/joehebbicii
nochtans öaeraf nullen uermanenuoer öe gliene ûte tranen uan ontbouöen jnn. ©ie tufïtfie pookte ofe renDe
öuere anöer bit plepne/tuflcljen öen tmeeööen opganta en öen öeröen/en es niet ötepere öan tot aenöen muer/
^otien öte feint öuere fïaee nscfj eenen opgarirR oan eojen /om meiehen te mafcene 30e es öte maniere uo;ett
genaecfj gljeleett/anöets fouöeuten öen granöt onöet ütöe ru/ïiae öuere moeten tontmueten/ om toten feluen
optetrecRene.
hv fo me! mten <rronöe tmattt™hl» 11 J^« fnoenopgact/alfo fai öen bauenfïrn oocRvmiuts öat
Keef S
fjouöen elcR eenen tottSmÊS^^^tS^^^ÎS^ ö«t tmeeöüeu opganca,
tmwto coca mten gront gettochf em^^i^^^^^SS^ blnile? üler eoctrn ** »' "*
merctmen ge to !;ee Öat W ttmm es. mti^S^^Si^^^^^^ bogcn ^ öarraf
«en te^nöen e?n pleite om ^ermaetts naöen aToS 2mï fì rtmïïïï^0^,^""ftcit ^iw/c" ^bbf» ^"
getrocRen es gcï|cR alle öanöere/te m tene^K5Sffiw ££S^aKr,f^ 00Ck ?^ punente op,
mn in m chyntn Dingen eefî quaet te me e e S SSe h SïS ffW" rC1f n 00ct b*cct lnöe" *««*.
«Ifitwnt öan tot groote ntacet/4e falmen^Se öS
                                           toittlim mad,/enöe
ttaueflleren omftguren m öluerfeje w5wSfmS2to£flKh!X*-2?p!!n-f0U?tm 0Oct ^flta» mo^
gronötint umo;tmenöat bPöéfer ma! eren - £nft ?ƒft?««2?J^5LnttCnOC?p te traPPc»/^0^teet opöl
öan feifealfuIehenooeteuoftW^m aTöa«^
mans mate/enöe uit faïmenUJen en acljtereefie^
pcn/3oc neemt öan öicmate uan Öien trap öaerfe i^tïlS^l^ZSftf^9^^9^ "ni8* traP#
öoeten -m (Uilen. <?nöe es öte figure Itg|eS: Dow oSh örfl^rr m^L,fPf " ?v^ öat ïelchc C0£K &
r
-ocr page 36-
mt tmtùMwà*
öetöe Capate!»
Mm.
r»£elôetlep op0an0en!;ebbicB gl;etoont/maeröaet effetnotljânoete/ôte
toelette/ een öie niet voti inöe 0epa|feeröe 0Ï;einflt«eett en es/fat lutter «
oft niet oer'ffaen san öefe twee öteicRijierooo;tsbetc0ttentt)i}le.<£nöe
ben eetfïen fai eenen toinöeltrap int otercante jtjn/ maet öie oefen vitt*
canten maften tan/ùit fai ben ronoen ooclt toel conni maïten/toant tis ai
een öinctt/fonöcrlinge aia bp De tcgïen oanöen Doo;0etooniiltoniien to;po;en gttyuptt.
3bitfi$mt.P*
es öen 0tont oan oefen ojtnöeltrap/maet es ocel mînoere ö'ari öen beuen*
#en om öe piaetfe te minnencSDefen felnen oietcanten 0tont faïmen int oeteotfcn ftttm
eenen baiuen ooet ftooge/ Dat fai ooet öen eetfïen trap oft tctöt fijn» ©aerna falmê oo?ett
op elcft epnöe eenen petpenöitie recbtcn/enöe fetten ôaer baine oceten oppe 30e boogtje
alfmen öen opganctt begeert .SSefgelrçcïten perpenöicuien fairoen cucì» tuffeben öen mio*
öeït enöe öieboetten fetten/öaerna faimen öie termijnen oanöer rechter en oanöer fïfnc*»
fcer fifïstn naöen ojifont trecfien/öte felue fuilen 0 öie perpenöicuien toelette toten termtk
nenöer trappen gbeffelt5gnöuetfn#öen/enöe oanöer boocböen öat die ttoee boecttpet*
penöiclen^ijn/enöeoocttmetter feluet maten/50e faimenöiettoee anöer petpenöiclen
tuffcijen öie boetten enöe öen mtööeltfïellen.©aernae faimen opöen miööclftentctmb'n
óattöen gtonöt ooclt eenen pctpenöicle fetten/enöe Dcelen bien metten baluen ooete öie
men tnüen miööelfïenpetpenöi&el ter ftjöen oinöt. iaoo?ts faimen tot oefen perpenöicle
öes centers tegen öen naeften perpenöicle beneöen ter fïmetter l;ant/met ttoce linten
öen eerfïen trap formeren. t©en ttoeeööen trap faimen ooclt toten perpenöicle
öes certers inöen oclgenöen boeclt fluiteti, ^aet nàe faimen tot öien boette
jen linie naöen ojifont ttecftcn/öie toelette faïte0cn öen ttoeeööen perpen*
öicle Öen termijn matten oanöen Öctööen trappe / öen toelclïen öatmen
ooclt nat De ooetfepöe regie bonen flupten faU ìl&t öten boetfc oati
4 öen trap faïmen oocn een o?f fontale treeften/ öie fai öen termijn
raken sanöê oieröen gtaet/öen toelette ooeft gefloten 3tjnöe/
30 faimen öten boeeft ooctt opöen ojifont lepöcn/enöe öie
fai öen termijn oanöen oóften trap oinöen//flae bat
öien trap ooclt met timen gefloten es/3 o faimen
öen boeclt naöen o;ifont trechen/öe toelette li'
nie fai öen termijn oanöê fefïen fjoech oin*
öen tegb*n öen acbtcrfïen perpenöicle:
«<?nöe Öien met linten ooctt ge/ïoten
3»;nöc/5oe faimen tt)t öten feluen
£oeche een paralelle treeften
tot öen termijn oanöen
feuenfren graet oft
trap en niet nae
öenonfont/
tniöts
öatfjeteen
anöer ftjöc oanöl
oiercantengrontes.
2£iöus ban fouöemê ooo?t0
rontfommc mogen mere
„'■..;..,.                         Ren oan trappe te trap»
pe/acbtetoalgbenöe
altóts öees regie/
öie toelette o
nietfael*
geren
enfal.
\
-ocr page 37-
m ftacöc ûen fîuoiofen oan oefen mpnê arbept bcloeff/îo oeel inoerfaertiuê tfiiffniHWf» tfi* 4«» ^          *
grh;rft5on foude/eene mftelen oftdobblengront tefomerene ontÔaereenicbtaimmont*.tSSiS»5S mE
t——-
«MTiwte ««ottaen brübê./liaer oallenDe oan Deen tuereft in ui^oiMS^teffi^XtJ
tÏÏSER* Hrp,'0
mn ml »«&*«« ** öebbeit W« ^geerte gebüm oan eenê oie n p ré ÏSÜSÏÏ^ «KK£K
Klrffe BFS °tC? f*»*»*» » maftene oan oefen boefte/50 begbmnieft meder «an-^hS3Smö^Ï2S
tîen/gbelîicftmen m Öeeo nauolgenoe figure (ten macb/die toelefte een reebt Bma^XH^wL. * - T »"■* WP«lt
anoer oiercantôat melcftmen û^rôteûifîantïno^
ïou öettoeeotffantten oocft gelijcft geteehent met.D. Citent 50e oelealfmen unit bat iit^ttS^^S^/^
iïtliT ô(e S"""? «owöet oanôee o?ifont treeften : en 50 oele al^ten toilt ^f^^fSS^SSSrSil!SÌ
•SSSSÏÏS1^^ JJ^f?e
0p öe ^arc wfteii.r.* ttoeemael teeftenen. «lie biete5mS oa«£fo%S?ÏS!
WWV f?aenOe/gaen alle naöe ôtfîantten/en dreenc naden o;ifont ban alleenl$cft batoimant oaert inneT&s
$ bat icft nict ecnige manieren öan opgan0en acbtet en laf e/en5e aloermeefl 6fe ôfcfttoiîo tt
paffe romnten/jo bebbicft noci? Defen rotllen malien daetmen «an aîie ftjücn opctfmt/ taactaf
Ûat oen 0tonöt bonen ter rechter banot fïact/Ijoe mei int elcpne, enee ôefen opgamft fafmen
aiöus maften r «ten eerden fâîmen een oiercant ocrtojtenOe rompus oan eenen halven ooet
ftoo0c maften/^p oit piatte fullen noce biagotien 0etrocften ttio;oben/eube vanöen boecft
----------------innèmaetto fai op elche fwbe eenen ooet b?eet gelaten toojtöen/cn oie termijnen oaeraf naòe«
on'font gdepot/50 fullen o op bie diagonalen be boeften oanöc rtoeeoen oen ttap tctjfen. 0u en behoef irftu
niet te frontene Ijoe bat ©ftp öie mtnOetenòe ftoocftDe oanöen ttoceooen trap oinöen fuit/oen toelcften oan mee
f atalellen enöe o?ifontalentontfomme gefloten 5tjnöe/5oe falmen op oie tmeeööe plepne oocft tmet biagonen
treeften/die toelefte oat o (mist» boende gelieft ooerf eo) oen berden trap nimfen fullen ; oen föclcftë oocft met
linien gefloten jtinoe/^o fuldp oen oietden ende oocft oen otjftcn met detgelfjrfte teglcn oinöen ende fo;merett
f ónen. 39ees piramide es baer tot fantafien op gcfcöt om toelt teouliene.<&orft en derf icft niet feggen matt
toe oat dee» trappen dienen fullen/ mant ten minftcn öeen fteift otnotmen genoeeb in dtocreft/ te toeten/ooee
jpoojten oan palaifen/ oan ftcteften/chdeander grootc toooningen/daertoe opgangen oan altarenden maclt
Suer oefen toeeft oie ronde opgangen oocft maften/ia oocft oan feo oft oan acftt hoeften/ gbelócft oat bp baren
fo?min0etoont«0«
5î tcK getoont !;eb l;öe òntmn étti fupetficte óactJjoécfe oft tmpti tbiercatnt Men bercoité (oaUAo &iïHc& hier fte mantetc tóòn, n nm *««*
I coww «anSfetncr grooUÉ bttebefirne/oocfc met Ben felué oiitimttü De frtae WO^^Qü^t^^l^HS^^^L^2S&
,ï»!»003«^alf«f to,lt/n«i«left hebt nut &t!U fe«i^
jS gnwcn/Wï .bot teel Bingen tetre féuöe mogeti Wenen : oocfe falfe meer cft min Dicnen/ua Dat een meitfebe meer bh mïhiïSSZÏÏJ:
en m fai Bcwncb ï9n bô3î oe.0 Cercante ^atjp'nqpvaiigein Dan Mt iels bier m !Sïï5u?KïSe^^
^^
-ocr page 38-
•êtç tesmtombiW ft0nte es ooch mttten öoo?0ctoonocn onfant enbe mer Ut felue bifîantien $ftt*
i
fojmeert ffeltichotcooctflaenùe/anDet:0ìiantiatfecfntocfntclj}Hccròcrfìaen. <&m ûit cônms ban
bouen enbe bcneben te lijmene/30 faimcn ötc gtootte uanbct Itjfï beöenchcn/enbebie felue grootte
tç0(jen bat co?pu0 bouen tube beneben trechen : baema falmen bet iüficn bouen/bact belioojWcbe
p?oiecture0euen:enbe»)an bien bec ben falmen perpcnbiculen laten öallen tot opben hoera beneben/
töaet buete bat 0hp be pjoiectuten oan bafe enbe cime hebben fuit/ be loriche nabe bitfantien enbc niet naben OfU
font 0etO0ent»o?ben. m ftebp i|oe bat baet bte cojrniccmentcn febichen bupten om bat alertant tamm/ boe toe!
bat Uit alitene üoet comicen fonbet leben ee/om taetfïant wan Uim niet te utrbupfïercne/ want biet nae fallich int
bifonbereoanben leben tracteten.
»«»etoSSîeW
bant naben o;ifont ^SSìS^&XÌSX!^ **«&*** ** «»tai ^. C tooien ter flmchoc
men meet aanbeende ban oan "ante to »?MffcdWÖ*t5l5e üt^cant fa**** bet torirfiê Mettant bat
«UtfbBt 0etrochen tet «CfSffiffig^Ô!b^ -D- £«*» «*« öfffch/ enbe bien tenmmnaben
«ocb een twf afercant lfi££ /3SS?effi^ï%S2î"ïùw W"*"*1tl0cc
^«eheno.^aet »ffl*t
ber balueoietcant taufen/alfhe■ ïaS?£&ï «af«ï* t0tÌc" "cfjtcn °^oaf/
ùie iinh M ° ac» •'• ^-ôat an'
arebitecttotml Uinm^£^Su^^^^^^ ^ *mt <*aioenin0enie«fért
*J!etbo?en i0 0efcptoanôenco;m{cen fonbet leben bie Oefen gtltuigm quabjen biencn foubea/enbê
taai tael aan noobe baet eentje termijnen afte genene. &u taojben biet in fi0uten be aoetfepbe
comicen met haten leben 0etoont/bie taelchebatmcnoocltûpanbct manieten mahenmacbnabi
taille aanben ateijitect/om Ui» te minbeten enbe te mcetbeten 0eU)ch bp anbet cojnieementen ge#
fept e0/afetenbe noebtan© een fehet bifetetie enbe 0oebeinUitit om alfulchen leben te aethiefene
bie bet oo0en nto0enbeuallach 5ön.tt3ant baet 5«m fornito comicen bie 30 aette ouetfïehen/batmenbaet onbete
niet fien en faube aanbet teften/baetom 5#n in fulchen 0eualle Uit leben baet na te ojbinetene/alfoe batfe bet oofftn
tno0en beuallen.
]Ç eû^juè îjiet ûnbet 0téeehenÉ/es oïtôic 0épa|feetbé fttpetft'eie gefjètieh/enôe èé ttteéten feïue*Le?f*
fonten 0emaett.' i&t toeïche to?pi«0 hùtât ooth ttbee quàÔ?en inbet tin0bên énbé een quâbjaet intët
boocbben/ttjant biclinie.f. t>. ts inperpenbicîe ûpôctt beitèbenffcn îjocch ^èfttit/îiaetMt Ute ànbcî
nmtficie bûmn
op ^tftîit too?bt.2(ibu0 ban eo îsit iöftm «an ttöee m'etcantê/ich mejmê tmee aitt'
E*« 8ÏT ' -L8'*1 ^tcmt «^et enbe ()Oû0e.^ttbe bit ro?pu0 0cliich ich oo?en çtityi irebbe fat tot oeel btn0èrt
ïîSSÎk u
r nocö mcét tübctt !'nöec ««ffûen bebbett/50 öctlinfft be bafe in ^0 oeel beelen meet/enbe gbp fuK
«ic9Cffoe maetbept bietaf oinben.tt©ilbp bef0el$C0 eoch Uit tams Iftf qi/30 fnlb? Uit üoet0êtoon8e te0*en öol0ém
f$
-ocr page 39-
Dat obetné^Soetib $$et$t£apttttl'" ' Jfo*jtf*fft
P dceo psm'mcnten ouetftoe;r/gcfiuft #ì)tfcpt tè/macîjmcn fomteten batmen wilt/ màer iti dit
patff itfcî Ijiet oiidete/ftetmcn een eolomne liggen watt aebt canten / de welene dat d;ö quadjen
mder diëten be/Taet/ ende moer It'ngden oeeetieïie» ©efen acïjtbcccft ts uau nooöe wten oier*
cante te treeftcne/gbeftteft oa $ün plaetfe getoarit co/ ende dit otercant fietmen metpuntftcno
gemaect/ende daer nae-dte termijnen uandctt atljtftôecft met (raceten linten gétroeften * 0ïaet midte dattnerj
hefen aeftthoeeft alte (eet mnop dföde ftet/om gcmacfteltjca toten mercante te maftcne/foe ftebbieft daer befn*
den noeft een ander iìmìi gentaect/bat wicht midts datief naeröet finten o?ifont coemt/joe ueel meer san oa
ten gefien mo^dt dan danôeee/ J;oC mei datljet titet 50e laneft en es/maer oander tyelft uaft dandere/ 0clncme«
dat ntden grondt fien ende tellen macfj, <Pndemaert dat öeeoacljtllocchige figure noci; nactöer onder den
OjStfont fïonde/joe fmtòefe noti) oeel bat oan oo;en gljcficit ioo:den/ noeljtane en foudcfe nemtnermcer geheel
mn Ouvert xömen/mt'dto datfe bnpten tetercant- ende oHetljôè;tr fîaet*
Hanticr ^erfpectfoen
% et tot'ltmen dtuetfcfie dingen op eenen grondt formeren/ 50 fait goet $tm datmen eetfteen pauU
ment mafte/ghelijclimen Inet onder betoont ftet/ende daeroppeduer ûe quad;en0aenfomteren
e miti) dincft datmen milt. <€nde boe dat die quadjcn minder tfn ende m meerderen ghetale/ljoe
darmen daer alle dmgen 0cmacneItfcRer op manen fai. wat crupce op defen grom gemaect/eo
allrenltirft om o den werft ende den toegancft te openen ; maer ca» fulcncr fo;men motbtmeti
een Griffen moderne ftercftemalien, ©ander fomtedaerbeftf ben/betoont een ftuth fondamente oan ecnediftcte;
maer alle deeo dingen maebmen daetna in grooter fo;men maften en ooeft öercieren/femtijtB die olifanten werfet*»
tende op datment meer totet fnden ften mach/noehtans dat de Ojttfonten alttjts «an eender ftooeftden ftaende bltwé*.
^5|*g ^ee roîomnert >tj'n dé ftîmtie üoétsétóóht $tìn/màit die andere maten düetfei^hfetj ende éefe jfrt
f if'v^l maflof/ maer tote dat die cloefte 2ttcIjttect diuetfcl)e dingen m'nden fal/erercetende (jem in dèfen
i^Ö/ mcdj/lïoe toet dattcr noci) ander megen jitn/ gelieft Albert ©tirer 0hetoont tyzeft duet traem té
^-^Së» (|CIJe mctf én o?act, ilocl) ejfer een ander maniere dtemen mten platten fo?men trect/ ende co deti
aider feftctfïcn taecli/màer feer mopelnrft ombcfctthiên/maerömme dat icfe dcea maniere ooer mp genomen
Irebbe als de lirîjtfre om beteonen. *£ndc en l;aödicr niet gelaten ont andêc dingen öan meerder t!tpo?tanticn
te uo?Öetene/ ich 'fonde diucrfcîje ca;peten ende !)upftn0'en op deés maniere gétrotften l;ebben/^aer om daï
ich QQtïi mt metsten taille nandenécenert ende dberèptfcl öan Comédien ende ^ragedien/dt'emen in onfert
tt'ïden tafmmeett ende aldermeefï injltalieti/$w falltcft een epnde oan defen ut'ercanten onetljeet^ maftert/
latende gelieft geftpt es/ eenen anderen ooeft toat foeften ende oao;tob;t'ngen*
% de fer oce/geroonoet fttpctftcteit bebMcn noto tmtu/ptm töiïkn ïjeffen/ om te uctóönen %u
dat dte felue ojifonten daer itine toercften/?ö mei bouen aio beneden/alfo gty bcuindf fnJt metter
cjperietificn. ««Pndetnder maerfteptdefe toerrfcrn öt'emen ouerftoep fier/foüdenmeittnrnboeeft
alleene be&oettcn/ maer alfotrft gefep tftebbe/so toiiomrin mepnfnge d;ó' oftm'tr figuré daeraf te
maftenc/ doch fallicfter rot tienen toe maften/ latende den fondent oorft toat arbepden/ oanden mclcften dat irft fe*
Iter ben. indien dat öp meer oogen ende mm patuwtcn fteeft dan tthyùat ftp «rel dingen Binden fai daer UK ntet
afenfervueoft in figuren en fettt.
-ocr page 40-
ìBMtovptitptttium
Pà bat Uh hier ooo;ta trast «en rotile
oanöen Cbcatrcn enöeoanöen ^kencti
òaertoe öicncnöe/ gcujcRitirn Die muit
onfen tijöen 0cb?upct. |n UJclcftc ^cc
neDadjetfeerfmacr jtjnfai/te or©rópen maer en
bùe öatmen ôen Défont Daetin beboojtt ** fettene/
miöta Darbetecn anöcr maniere co Dan oanöen 00«
paîfcerûen rc0len/l»aerom bcbbtch uoo? beerfte Dir
pjoftl mtllen mahë/op Dat oen 0ront tuer oit p;ofil/
üeen metten anöeren te bat oerfïaen fouöcn mo0en
mo?öcn ; nochtans maert mei bebaodóch ecrfî op
Oen0tonöt te fïuöerene .en tuitten Dataient t'nôett
gront niet al bc0rtipcn en cofïe/ 30 fouöemen rotti
profile cêmcn om beter befceet te fient, Cen eerfïè*
öan faïlich aenöen folöer oo?en begbtttnen/Den niele
hen fai 0elóca öer oo0ben/öanöer eeroen oerbeuctt
flaen/en bp fai plat/öate te fe00en opöcn raaterpao
gemaect 3Ó'n geteehent met C.i €n Oen folOere oan
JS.tot öer -Ai fai onöer De felue .A. efjeuen fïaen een
mgtnfie Deel ïónöer lingöen.<rn öat opffacnöe ad?
ter bie fïellagfe met eenM. botten geteehent/öatta
Oen muer oanöfa!enoftietauDera/öaeröefe frette
tegen 0emaect mo;öen fal.v^gene öat öaer een roep
nith oanöen mnere in perpcnöicle fïaet gbdcehenc
met.P.öat fai Oen njanöt oft Oat ftntfel achter oan*
Öer gitenen wwom tuffcen öatte en öen muer Duce
te gatte, ©en termön.0.öateeÖdto«foHt.©ieuV
nie metten punthena cömenöe ömeere opöen ma*
rerpae oanX.toe. O. öaer öte felue tegen bat fcutfeï
P.jlaaöt/oaer falmen öen ojifont fetten om alicene
soa; Öat fcutfeï te ötenene. <£n ooetwarte comenöe
naöe.L* $0 fai öeca lime aitine öen ozifwt jtjn/ooer
alle öie ù?togtafien oanöë bnp fingen öte ooermarts.
lot fïaett fullen. 0aet öie ^cenograpbtcn oft oer*
cojtenöe ftjöen oanöen hup fingen/bie fulien haren
o/tfont ooojöcr aebtermaerte bebbë (laenöetotaen
Se. O. <pn tea mei reöcne öat öte bupftngcn radene
tn cffecte tmee fttöen hebben (0belt;ch öefe moeteif
gbetimmert mojtööen öatfc ten tmee fïjöen rotften)
Oat öte ooch tmee o;ifontalert hebben, öt't ea nu aen*
jjaenöe öen p;oftlc oanöer &cenë. 0iaet öte plaetfe
Sternen J^ofeenie noemt/ eo öte/ melche metter .D.
geteehent es, «£iî öat öeel .£.hcctmett<&;cbefïra/
en ea eenen haluen ooet oerbeuen oanöer aeröen.
©aermë be.F.geteehent fiet/öat (mi öc ftOtplaetfen
oanöen eöelflen mannen. <ên öie cerfïe 0raÖen 0e«
teehent. G.fuïkn met öte eöeiffe o^oumen 3tjtn/enöe
rlimmenöe oao;ta optoaerta/oacr fullett altota mtn
Oere oan afcoeinfï fitten. Wie b?ecöer plaetfe getet*
lient mtt.H. ea eenengmuk.^efgelms es oochöie
plaetfe./. €uffct)en Me.H. enöe öte .7. fullen Öte fon*
Oerltti0e eoelmannè fitten. €n oanöcr./. opmaerta
fullen öte minöer eelmattnen fitten. 0iaet öie0roo
te fpatiejjeteehent mct.iC/ fai oocr öe 0emecn of*
f teiera en anö 0emeente fón/mrlcïte plaetfe Dattnen
tneeröer en mt'nöer mahen fai na öat öe fale oft anö
plaetfe lanen ea. n bat tl;eatre met öte.dcene öte
trht'n JOicenten 0f;emaect hebbe/maren bicanaop
öeea maniere/^noanöen eenen hoech oftho;en öea
theatera tot öen anöcren/maren tacljentith ooetf/
teant öt't roaa 0emacct op een plaetfe Öaer tcfr rupm
ten genocch haööe/maer öte Reeneen maa 30 bfeet
ntet/mtöts Mtfe aen een loge 0heuoerbt maa .©at
0era2mte oanöer fïcJlat'0en maa tn een 0euûechc/
0eltjcfimen tn öeea figure fien mach.*£nöe met öat
bit théâtre in een open plaetfe fïonöt öaert gmten
muer en haööe/öaermcnt aenijaööe mogben oajï
mafien/;omouöict achter t'nöe circumferenttettJat
fïefeeitöe rnaliett/tot meeröer^afljcljepten/fercten.
^öeralleanoer&tn0enöteoanmenfchenhanöé0emaectmo0enmo?0ê/ommctöu)onöetht0etaenfcoumene
en öer oo0en enben geeflete cStehtercne/öatea nanulnöunchen Ötetoerufïin0e öan eenöerReenenalf^
menfe gact ontöechen/öaermen op een rlepnc plaetfe fien mach/0emaeet öuer timmertn0e cnöe confï oan
perfpectmê/0tocte palapfen/0roote templen/en öiuerfce huf ftit0e/?o oan bp ala oan oerre/rupme plaetfen
met hupfingen befcöt/lauge fïraten 0ecrupfï met anö me0en/3t«hen trtumphal/alöer hoochfïe colomnê/
ptramiöcn/obelifcen/en öuf fentfïerlepe fcoone öin0en/oerctert met ontelliften lichten/ 0roote/miöÖclbarc
en clepne/na öatl;et 0ele0en ea/öe toelche 50 cenfïeltjcn 0eo?ötneert 5ött/Öatfe oeelöerlepe alöere leerde gt*
Reenten rep;efeHteren/0elöch ©tamantl/0obtnë/2apf)iren/^!nara0öê/^actnten/en öergel^che öitt0en. ©aer ftetmen öte
claerlicljtenöe matte met haren hoornen allenjcftena opgaen/ en alreeöe 0eclömen eer öatljet öte fïenöera 0emaer mo;öê ofc
fien dimmen hebbê.^n fommt0e anöet Reenen ftetmen öen ep0anch oanü fonnen ttiet bate otnganch/en int oolepnöê oanö
cötueDten 30 ftetmenfe onöcrgaen met fulcher confïe/öat oeel aenftenöera oan fulcftë ötn0en oecbaefï sijn. Stlfment ooeft bet>
hoeft/30 ftetmen öuer cott/t eentgen 0oö oanöë bimtel öalen; men fiet ooeft fommt0e kometen en fommtge fïerren ftbieten
buet
öie iml)t : men fiet oocr öaerna opöe &cene cSmen/Öiucrfche perfonagen fecr rtjCRelöcR 0eciert met biuetfee leuref en
en o;emöe foerten oan cleeöitt0en/5o ooer ^onfchcnala mufihe. fomente ftetmen o;émöe 0eötertë/öaer hinöeren en mans
binnen 3ön/hnppelenöe fp?itt0enöe en loopenöe 30 mei naöen aert oanöl beefïen/ öathet nt'et en ea fottöer umonöeren oanöë
aenfjenöcra : toelche ötngen altfamen 50 bettalltch 3tjn in Öoo0e/öatmett niet fcoottöera en fouöe tonnen bcöenchëoan mate**
rtale ötngen met hanöê 0emaect. maer miöta bat mij nu in een anö maniere oan perfpectiuen 0ecömen 3ó'n/3u mtJlen mé öaet
wat b;eeöer af tracterett. jDeea te0enmoeröi0e perfpectiue öaer v&ij af fp;ehë fullen/aleefï öatfe öiuerfch ea oanöen re0len
bie ooer getoont 3t?n/mtöa öat öie ooo;fepöc0epma0tneert 5Ón op cette platten muer/ en öeea anö re0le/om öatfe matertaeï
ea en oerheuen/30 eefï toel reöcne öatmen öaer eenê anöctë toech inne houöe; ©uer 0emecn ufântte 30 maectmë ten eerfïett
eenë folöcre/öte ten minfïen aïfo hoo0eoanö eeröett ca als öooge oanöë mtnftbe/te toetene/in tooerffe öeel getechët met.C
^aer öanöcr öeel acbtertoarte öaer Die huiftngë op ffaen/maectmë acl;tcr tegen öë muer een negtnfie Deel óheuen/te mete/
oatmë Öe piep ne in negenen öeele/cn acljtec tegen öen muer Dë folöete cen oan tten Deelén ï;ooget Jc00c Dan oo?en aenöe.B.
en moet tocl effen en Hetth 5Ün ter caufen oanöe mo;tf Danfera. ©it hangë oan befen foIDere heb tch feer 0ert'efïtjich beuonöi
met û eppertentië/mant in &icentê (ömelefe een pompcufe en r^che ^aöt ca onöer öte anöet oatt ^italien) öaer maeetieft ectt
Cheatte en §cene oâ boute/ alfa itn mep ne öatter binnen onfen ttjöcn geen 0rooter gemaect en ea/om öte monölthe ôtoo^
ïttn0ë öte öaer gebueröë/gclöch oama0enë/elefantcn/enanÖmo?tfhë;öacr o;öineetötch bat ooeröc hangenöc jècene eenen
folöere op öioaterpaa liggé fouöe/öë toelchë folö;e öat traelf ooet b;ect en tfefitcb ooet lanch toaa na omogen oanö plaetfen/
ûacr oanöich fnkhëbingê (eet getieflifth entoonbaer.©efenoo?fïen folö?emt'Öa bat hfreebtmaa/ïoen moefre jön pauemêt
ben o?tfont ttiet obeöierë/maer 3^n quaö,'cn mate tallen fóöen recht totncnltcb : maer oan aen Dbegt'nfel Öea cltmmenDë fol*
Dera.B.fo 0tn0cn alle öte quaö?ë naöen mterfïen o?tfonr O/be melche mtöa batt behoo;Iihe ötfïantte oerco^teöê feer tt>el.<£tt
om öat fommi0e Öë olifant oâ öefer .6cto0raphicn gefet bebbë tegen ben want tetbts bouë opöen folöere/maet öuere batbet
fthimt bat
öe bupfingen al tn een loopen/fo t)eb tea mp. beöacbt mettë o;tfont ooo;öer Öuere te 0ane/ öat toelche mp alf öoett
30 tod beuallen beeft/Dat ith in fuichen merchê altota befen toech gebouöë bebbei<£n alfo raötch ooch Den genen öie beha<*
gen in fuichen confi betibett/öatfc befen toech houöen ooeröen beften/ gefyth ith in Deca nauolgenöe figure betoonen fai/eü
ooch 0efept hebbe bp öat p;ofil oanöen Cheatre en oanöer t$cencn.
<?it om öat Die toecep bingen ö Momeöicn oâ ö;ó' maniere 3ön/te toetene/öte <îomt'ca/ôte 5Tragica/en öte patitici/ 30 falltcft
nu tracterë oanöe Comica/oanöe melche öat öie bupfingê naöen gemeenë man moetë gemaett mo?öë/t»elche Dingen Datmé
meefîenDeel auö öach maect/tn cenige fale öte tcpnöen een camcr heeft tot gerief oanöë perfonagten/en Dermaerta eefï öatmè"
ben foïö?e oanö Reenen maect gelücn gefept ea en betoont int pjoftl. ^en eerften fo ta Dat Deel.C ben platten folöer, en laet
ottenerne öat deh quaö;aet twee uoetë houöe op ciche fnöe/öefgeltjcr fnllen öte oanöë hangeuöë folöer ooer aenöe bafe ooch
trace ooet b'eet ftjn en ia geteehët met.B.<eü gebjeh ich ooer gefept bcb/fo en ta mtjn mepninge niet/Oat tch Dë o;tfont hieraf
tegen tftmfeï atl)tet tnöe $tene fetten miile/maer fo ode ala oanöë begintfele öea pauimente.B.tottë muer ta/5o öerre totl
ith öatmen acl;ter öuer öen muer ooch paffere/en alfo fullen alle Öe hutfmgë en anö ötngen licfîôcber cöntcn int ôco?ten,<?tî
alfrnen Öuer öie bequame öi/ïantteaUc öie quaö;ë naöen o;ifont 0ttrochë5onöe ocrco;t bceft/30 falmen Die huifingëöaerop
rechten oerca;tenöe metten quaöcrfïeenë/oie melche hupftngë 5^tt ole grotte linten op Den 0tûnt geteehent/ 30 mei ooer Dop*
fïaenöeals oocr toerco;ten. €n alfulchen hniftn0ëheb tch altçta 0emaect oâ fperren en latten/öaer heb tch ooo;te lónmaet
oucr getrochë/mahenöe öaerinne Dueren en oenffera/oâ oo?en en int oerco^ten naöe occaften.<^och heb tch fommige Dingë
oo?en oan haloer taiüen gemaect oan boute/ömelche ö fchilöett'en feer geholpen heeft om öleuen te gdöchene. alle Die fpa*
tien oan aenöe manöen totten muer 0eteehent. A. fullen boer öe perfonagteit 3Ón/öaertoe moet öen achterfïen manöt t'nöen
mtööclt ten minfïen twee ooet oanöen muer fïaen/op öat Öe perfona0en ongeften oan Deen ftjöe tn öanöer gacn. ©aertta 30
falmen eenen termnn oprechten aen öbeginfil vanbë pautmente.B. bat falöen punct.L.5ôn. <Pn oan öaer tot acnöen o;t'font
mo?öe een linie 0ctrechen öie int pjofil met punten 0ctechent ea/öie fai oan 0dócher hoochöen 30'n / en öaer öie felue Den
acS^terfïen toanöt racet oanö^cencn/öacr fai öen o;tfont oan bien wanbt fïaen/en Dien o,nfont en fai maer ooer Dien wanbt
alicene öieuen.|^aec fpanötmen een tootbe oft iet anöcra oan öaer tot aenöen termön.L. 30 maefmten eenen ö:aet öaer aen
oefïigen om Öten oojmaerte en achtermarta te ftbupuen/ om Dien feluen raten onberocrlóchë onfont/tn alle Die o?tograften
oft De hupfingen oan oo?en te befigen. ^act öen o;tfont Öie öuer öen muer gact/fal tot alle öte ocojtenDe ftjDen oanöe hup<»
ftngen ötenen.«£n cm Datmcn Den muer fouie moeten tychen alfmen befen o;ifont tnt gcoote fotiDe milten geb?uP£hen/öat
melche niet gefchieu en mach/50 faebbich altöto een depn moödle oan boute en papier gemaect juifï op 3ön mate/en öaerna
tot öie felue moödle oan fïuchc te fïuche int groote oucrgefeöt. 0ïaet Dees leffe fai öen fommigen fmaer oallen om te Met*
fïanc/öifniettcmin/50 fai oan nooöe jpfte arbepöen m moâellen en eppettentien te mahene/en fïuöerettöe falmen öen wtch
oinöc. «£tt om öatmë lutter falen oinöt hoe groot Datfeoaeh 5on/öaermë 3rheatren tmtemahë can öan feer gcDraougen/50
hebbtch nochtaua om öe 2iutihen te oolgcn na mtjnuermogen/alfulchcn Deden oan oefen Cheatre milieu mahen/ale tn een
faïc fauöen magen ^aen.©aetomme fai bat Öeel .D/ooer öe^ofcenie bienen/en bie circulareplaetfe geteehent met.E. fai
be ^cbefita wn
: rontfomme Dece «©/cbefïre 3011 Öte plaetfen om öalöer eDelfïe te fittene geteehent met.F. ©te cerfïe 0ra
öen geteehent met, G. 3ón ooer öe eöeïfïeo;ouraén op te fittene, ©e plaetfe.//. ea een fïrate/alfo ea ooch öat öeel./. Ce mio*
ben tuffeïjë Öeea graöen 590 traphëa öm 0emachdther op te climmene.©te plaetfen 0eteehent met /C/falmë achtermarta fa
0root maken als öe jaïe oerö;ajgcn matb;en es raat bangenöegemaect/op Dat De mcntcjjte bem ouer Danö fouöe mogen ften.
-ocr page 41-
ümt m $tttpttUim
§:httU imititi
Mtmttumtm*
jfûtfjtftf.
«Én0acuöe öte ötfpofttte nanôeri Sheattch eti ttânà £tenen/te mctenc öanöcn atout/te gmmb mtactmt/
nnmtUtcHöanöe|icettetnpttföectto^^
|emacctmo;öen/öat0 Comtca/om tfomeûiente fpelen: Öe^ragica/om öte Cea0eöt'en : eti öe «attor a/am
îf/iKiJS ÊiîSfJKR ^ toa ^"lwe^c öiC ùe Ntfnfff M* 5t)n mil! f seïöch uoct bozere/
«tace met al batteigcm bojöeelaen en 0eb?eae/en cen bofïcltöe/ en èm tinche: futclten ùinam ?nu öaetüt
uan nooôe. f m Öeeo $iQ>fui0tii opöen 0ront te rccbtene/ôaet ea no?cn0enoecb àfgtfept/m ooth bot totale muté mifant
lenen fal/mettentm/op Öatmen te bat 0einfïweett fp aengaenöe Öe fomten oatt fnlrhen fWm0êAo bebbich biet willen em
fi0üte öaeraf toonemtot öltcbtmge öanöê 0ênert Oie ttt fulcbe-oingen senuechtè nemf/jîfôaer miöo öat öeeo fente 50 tleptt
C0/5O en bebbtdi ajle öte maten met cortert obfetuere/öan tot ten meer op öe ittuentie geacht ÖëbW/ón öatmen Dâet ni*- leetc
fcupfïrtgen öerm'efcn öte tnt mereb mei ffaen/gelttcb fouöc m een önerImbtige gaïetie/oft ïûffe/ûaetmë notlî een anöet buv
eff oetfeifeapt metten anöetó 0efcötlöetöe comicen fïaen ooefc feet mei in ömetcb. aifo öocri ooeh oie bupfinaë oie 00 öfröe
groot onerffébert bebbèn gMck ôe berbere nano manènti bonen alte ôincH/fo ntöetmen ôbtèfen öe Oepufft Mpfen ooien
te fettene/op öatme bouen Öte clerne/nocbmeetâno eöiftoen (ten mach/0eltjc&raê bonen thnpfhenoanöe roffiane oft con*
Bcletffc tot : mant («temen öte gtootfïe: uojen efi totfe öan âltntô minöeröê/$o en fouöe öte plactfe oanfl sten? niet\o m*
ïgtfteltjcH 0euult 5nn. <f fi boe mei Öat Öeeo Öut0en alle op eene öaclj 0emaect $ün oa eenöer faöcn/öiefnicïtemirt/uttöta öat
«ten öte memebte oanöe Itcbte tnöen mtööen feÖt/han0cnöé bonen Öe âcene/50 fouöet beter fïaen öatme öen öacb öanöê mtö
fcelt nameen alle Öte tentenien quaöjcn Ötemen triöë eöiftciert fin/ tot m alle artificielle lichten oân Öiuetfcbcn coior'en
öuetfcjwnenöe/oanöe melcbf öat ttbto maniere om öte te mabene m Öleffe öa befm botbe fetten fat ©e ücnfïtf öte na üo;cn
fïâen/fa! 0oet jnn öatmenfc oan 0elafe oft papiete mafee/met iitbt öaer aebtere : maer foumh bier al fcttlüen t»Trne öat trfc
meet öaer toe Öténene/tfouöe ocel te lanch eallen/Öaetom laticb öat int oerfîânt öartöe gene öte ijcm öaet in oef eng milten.
-ocr page 42-
s>at tmtu mt^ &mt capïtt el
JF<Mp%
«£ rjupfmgcn oanöc Cragtca/mocten gemaert jtin ooer gtoote perfbnagten/ûm bat bic âmoentert tran atti©*
tmîbept enöe »;émöe auontttcren/ ro;ecöe öaoöingen (na öatmen inöc antthc en moDetne trageöien leeft)
3Ön altoos getmcrt in Ijupfeu wan groeten heeren Ijtrtogcn oft pzincen onuncro ean rottingen, ©aeröme
m falmen in fulcBen toerufïmge gtjeen bupfen maken öan uoer heerfcappen/ gentel» hier gljeroont roojtöt
in Öces ftgure/irtöe roclrRc miöts öatfe joe tlepnc eo/ en l)ebbic R g!)cen conincRlrjcRe palatfrn tonnen ma*
^^^^_ nen : ntaer tfal Den 2trcbirece grjenocclr nm öat Ijp üe maniere fier/ roaer rot Dat !n> (rem nae oe plaetfe fai
tonnen berjelpen/enöe gclocR ith bföe domita 3Ì)cfept Irebbe/ Öat r)p altnto foche öooge oanöen aenfïenöets te bcl)agene/crt
ïjem met en ontfie/eett clepne eötfïcieöoer een groote te fettene om oer ooeffepbet rebenen rotile. «£nöe om öar icfi alle mt?tt
jëceneri op latten en innroace gemaect bebbe/ joe ïtinöet nocljtané fomttjta oan nooöe eenigbe oerbeuene ötngen oan boute
te mariene gcltjcR öte eörficie ter fitneher frjöen/oanöe reelcRe öat öte ptïaren op een (öocb oerco?tenöe) bafement fïaen/met
fommtge trappen al mee Itjmoaet becleeöt/en öc co?ntcen rotfpjjingenöe/alöuo falmê öeea o$ine ooigen totter bo?ffroetinge
toe : maer om ö galérien plaetfe te getiene/fo falmen uien anöeren oerwrenöë öoccr mat achtetroarw fetten/en malie betn
bonen een cornice alfomen fttt : tgenc öan öat ich oan öefer eöiftcicn geféft Irebbe/ falmê oan alle öen anöerê oetfiaen: maet
tnöe eöificien öte oerre acfytetroatto fïaen fai öte goeöe fcbilöerpe alleene ooiöoen fond iet te oerljeffencraengaenöe öen atrt>
ftctalen liebten/es bpöe Comica gefcpt.Wle tgenc Öatmê botte" öe öaben maectrotffehenöe/gelócli fcouroen/to^teno/obtljfx
ten/in and beelöen/falmeit al op een öunne bert mafeê/tontfemme rotgefneöen en roei gecolojeett : maet maectmen eentge
platte beelöen Öte moetê oerreoanö Ijanr fïaen/op öatmenfe can op öftjöc niet en fit, ^ln öefe £cencn/fooe roei öat fommtge
ÎJaet perfonagien in gefctnlùett Ijebben gelncftenöe öleucn/ te roeten op een galerie/oft binnen een ötiere/oocft een bont/oft
catte/oft anöcr öiet/30 en ben ich oan Öten autfe niet/roant lytt bbïft te lange fïaenöe fond rueren/maet maertemen öaet tet
Öat lage en fïiepe/öat fouöicli paffcretn«0ocR maeebmen beelöen/bifrojien/oft fabulen Uditeti ban metbet oft anöer mate*
tte op eenen manöt / maet om ölèuen te tepzefenteeene öat htm beboo^t te rwetene/ öaet falitcb in ölefïe noti; roat af fegger?
bocmenfe malien fowöe.
«cnoe intots oatmen tn omen tuisen öefe bmoten nteeft mhsn Sintermxert «jfm^n i*.**-^ £**,».. ».„--------^. .J...J1 :"'r';,,..: :* «s .^"" i ,. „.
moaen met conften beesömaeK fe^SLTJ*1?!01 *"»*«««« J»f««e««»«er S^en öoomen enöe eraren met blommen ïmbt/jo falmen
Cffhoe Dat^fulfi Zaen m^ftóftSnS!^ f^rtûenen maect/alfoe falmen oocfe in öefe mogen boomen/cra^en/enïe anDer Dingen »naöcn.
SeietetebÏÏKStt^^SS^^tS^I01^* f»uPn^o?öen/S»ant ï,et3nnDtnScn ï.te grootmoemSe en ttjefee heeren beljoo^n te JBene
SeIt?rï?K-K-nSn^?Scffr« ^w^L.^ "^ T ?°Sln ^1"^ f^m,Vtse ^^0"tie ban 3«öntmo (©enga geo^tneett Snaren tmet
StchtteSSoe ÏÏaoe^ÖeSStt^^^^
                                    Lc? f?lcfeP ,rtf *****mute im»>thce/raoe"50 goet.cn ittWcte tnöcn
ti)t gcb'ïc«*en.
"ïï/oaer mens
coftelnc&en eieeöewn ten fmtfatSii7ï,^^'fo— »"••»-■* -" "w""' •;«»««,« geoiertcn.ögn oeötct niet om Öte materie te co;tene/ic& foune ttanoen
re™™* r
           «jan wmmigenberoers feagen/gemaectbangouïenlafeen enoeBanfnoen/cofteltïcfeaeuoebert metnertoercÈ *F>oct)foniBifS
lfSFfc» 3n fomm!Sen ^w^tt *»elc6e met min rgcbelfrb Dan Danticr eni»aren/De mttetcTwcSmSm Ì«oSÌ« Sc* fouD cfe
^ïwSft^ïSS Sn SS*^                               S^en malJeïVató » Pattoontn bnoen ï>te bem laten 'nae b«eii flit S» wfeen/eifl*
-f- ■»-
©3|
-ocr page 43-
A IW35'
©an teï fêtripecttucn
ait îlriiftaalert Itcjjten banöen^tenett,
»•
<Sh heb iuöe ttaccaten uaftöe Reenen beloeft De tftanfete tt gïtenene/^oemen öees lichten maften fouöe
öuetfcböncnöe oan Diuetfcbe tolo^en/öaetöme fatiteli cerfï uanöe bemelblaume oertoe feggen/Dcmelcfte
eem? Zapljit gclóct en noti; oeel feoonöcte. $cemt een ftuch ^alamoniac en neemt een batbiets bechi
oft öergcuihêVen öoefcbact toat maters inne/alfDan 50 totfjft Dit fïuch fouts öaerinne al ontfïuchê alfe
öatljct al gefmolten fp/Doenöe Daer atttfts mater toe na öat gbp milt öat het licht oft öonchet oan oer*
toen fp: Dat geöaë sönöe milüót ïian fcoon m claet hebbë/30 öifïeUetct Duet cene otìt in een anöet oat/
50 heböp een date hcmeloetme/oano* melchet alicene öat gbp eeelDetlepc blaumê mah? tnoecbt met ma
tere.H^ilap nu coluer uà" imitalo! mah?/50 öoet in hat blau toatere mat faffraen/nae öat gljujt hooge
aft licht bebbê milt/mant ten is geen noot hier maté oft gemicate af te fettcne/miös öat o öie ejEpcttentie fulp mei ïeetë fai.
ii^ilDp coluer oan Jtobijnè mahë/inöien Dat gbp 3ót öactmê tooöctt món uûtôt/30 en behoef öp anöets niet öan öien met ma
tere bleet h te mahene 50 oerre alfï noot ts/maet heböp öen totm niet/30 neemt bjjcfil gebjohë/en öoet öat in eenê hctel ma*
tets met toat aüupns/öoethet fieöen/en fchupmet mel/öaetna Doeget Duet Dé oilt paffetë/en gebjupet öat met mater en aftjn.
it^ilöp cenê kaleis contetfeptë/bien fulöp oan tooöcn en mitten mijn onö een gemengt mahë/maet öen tuitten mijn alleene
fai Den îtopas efi «ffrifolót gelitene, ©ie fontephe/oft gemeen matcre öuer öen oilt gepaffeert/fal öen diamant gctó'cften/
maet om Dit mei te Doene/falmë op eenê glaeQjonë moet è fonnê oan puntten en taften Doen maften/en öie met mater ouilen.
jfl&aer öie maniere om öees öuerfchönenDe eolo?en op baer plaetfe te fettene fai Defe fijn: men fai achter öte gefchilbetöe hup
ftngen Daer öees colo?cttinfïacnfullen/cen Dunne berbt fctten/mtgefneöen inöet maniere öat öees lichten mtgeöeckfuflert
mojöen/het ff ronDt oft otercant/tuptmós/oft eptutjs/pc. en achter Dat felue fai een anDcr fletcher beröt plat gelept mo#ê7
om De fïefchen en auöer faetfoeuë oan glafen met oefen mater ap te fiaue/öe melche öatmê ooegê fai tegen öie gaten gelidi
Dat beboote/ommets öatfe meloafïe gefcöt tuo;töë Datfe niet en oallen Duet öat getummel oan Danfen oft fptfngë oanöë tue*
Kif hë.Daet na falmê achter De glafen groote lampe fettë/op öatfact licht altót op cene pas blijue: en maté öe flefehen oft ano
fojinê oan glafeR/opbeftjöe öaer Slicht fionöe/plat oft lieuer hûl/3ofouôctteclactoer fcbijncn/ettûiecolojenfouôëteDues*
ïüd)tistt toonen/Defgelites faune oocftjmetten gaten opöeocojttenöe fóöcöoen. tffratt beljoeftmcnfomttjts een groot licht
Dat meer toonc Dan Danöete/30 falmê öaer een toojtfe achter fetten/en achter öie toojtfe een gefebuett bcchë/melcjcte/lc]eic
oft meer fcljtln/fal De taöien oand fanne conterfepten. ^ocl; machmen ooth gelas oan alle colo?en/ooer fommige oietcattte/
gctupte/enanöetfojmenfetten/met hare lichten öaer achtete. jsfeaee alle öees lichten DienenDe totten colo?en/enfullenöc
gene niet 3ön melche De ^cene oedtchten fulleu/mant men moet öaer groote meniebte oan too;tfen ooet öe £>cene ijangen:
tnen mach ooclt bone òie v6cene eenige canöelacrs met groote heerfen fettcn/en op öie canöeiacrs machmê eenige oafen met
toater ftttm/iuùt melche öatmê een ftuch camphers Doen fal/öat melche b;anDenöe fai een fcoon licht mahen en mei tienen.
^omtijts fouöet gcuallen iet te moeten mahen/öat fouöe fch^nen te oetb;anöene het ff mat l)tt mille/ Dat felue falmen me!
netten metten beffen gcb?anö! món/en öat met een heetfe ontfïehenöe/so fait geheel oner b?anöen cü nochtans ongequetfï
l»ltjuen.<Fn hoe mei Datmen oan oefen oier en oeel meer fouöe mogen feggen/ 30 millich nochtans ooet öees ttjt hier met op<<
houöen/niaet millen fp?ehenoanfommigê Dingen öie öen aenfienöets genoechlöcfe 59"» «Eer molen öan öat öie v4>ccne leöich
es oanöc perfonagien/50 fai De 2ltebitect bereeöt hebbê eenige ojtöiuantien oan f tguten/oan fulchct grootten als Daetfe te
pajfeten hebbê/eü Die fnilen oan fîçfpapfet gemaect 3(jn tontfommemtgefncöen en gefchilöett/betooncnöc alfulchë bootfen
alfmen begeett/öe melche figuré tuffen fullen tegen een regie oft latte oan boute Dmeets ouer Die £>ccne Daer eenige pookte
oft Ducre oft flrate gemaect (ïaet/cn Daer ïanc]c fai tentant oan achterDuere oft hupHnge/De figuten Doen paprê/fomtó'ts in
fc;men oan muftcienë met tnfftumentë en ooch geltjch fangers/macttoe öatmê ad;ter Die ircene met infitumentë (pelen en
fingcn fai : fomtüts falmê eenen hoop hneebte te ooete/en anöet te peetöe met ttomclen popen en trompette Doen pajfeten/
De melche met faecljten gelupDe oan ttommclen/pópett/trompetten/en anDer geroep oan achter gemaect/ bouöen Dat oolch
machete etl mei te ojeöen. <£efi öatmê een planète oft anöet Dinch behoeft öuer öe lucht te Doen pa0cren/5O moet Dat oocfe
op Dich papier gemaect en mtgefneöë mo?Deu/öaerna adjtet De^ecne/te metene/aenöe mtctfïe hupfingë oan0^lcencn/öaet
fai eenen ófeten D?act Dmeets ouet gettothen 3in/ enöe met eenighe rittcf hens Daet Duete/achtet öat papier oafï gemaect/
De melche planète oft anöet ötneh/fal oanô anöet ftjDen öuer iemanöë met eenen fmetten öjaet fuethens gettothen mcjöen/
maet het moet oerre oan tgeftcijte 3Ón/alfo Datmen Den eenen noch Den anöetë ö;aet gefien en tan. |»omt$öê falmen Donöet
en bli^em bchoeuen/Dienenöe tottcn fpele/^o machmen öen Donöet alöus mahen : gemeenlóch maectmë De jòtenen ( gehjcH
gcfept es) aen DepnDe oan een groote fale öaer gemcenlijch eenê folöer bouen oft onttent es/ toaetop Datmen eenen gtootf
bufdoot fai Doen tollen/om Den Donöet te contetfeptene.^en blifcm falmen alöus mahen/ öaer fai iemant achter Die Scene
5«H in een Ijocge plaetfe/hebbenöe inDe hant een öoof hen/öaetaf öathet Dechfele ooi gaethens 300 faUen inDen miDöelt oan
Dien (chele fai een betnenöe heetfe fïaen/ nu fai Die met poeper oan oernis gheoult 3«n/en metpenbe Die hant metter Doofen
cptoaetts/3oe fai ìtàt poeper inDe heetfe iolieghenDe öen bli^cm ghenoech contetfepten. jft^aet aengaenDe Den (ïtael oft Dat
fchieten oanöen bli^em/50 falmen eenen ófeten Ö?act ttechen ouer uit ,6cene Die neöer Dale/ Daer falmen eenfufepe aenöoeni
geci;iett met clatctgout oft dinchenöe foeilge 5omen Dat uetfïaet/ enòe ter moten Datmen rommelt metten docte/
30e falmen een flange af fchieten / enDc metten feluen toier inöe fufepe fïehcnöe fait goet effect Doen.
iTiaet fouDich oan alle Dingen op önaufïe millen tracteren Die teft tutti Dat tot fulchen
Dinghen Dicnbc/ het fouöe te lanch oallen / Daetomme mittich oan
Defer perfpectiuen een epnDe mahen.
FINIS.
m? tikt epnöet Dat tmeèöe boech öet 2ltchtteftuten ttactetenöe oan petfperthien/totett
^Italiaenfche in Dtiptfchen ouetgcfeDt Duet^eetet Coech oan 2telfï fchtlDcte/
>£n isgeoifiteett en geapp^obeettbpmó'n^ecre^oannesdSoeffmim
oanj^o;fchot/|i?ochiaen oan fint Jacopo ^hanttoctpen.
i^et p;euilcgie öer ü.^aiefiept/
OHateehentp.öelens»
f-