-ocr page 1-

3


lt; V I I N S C R I-

B I T V R LEVITICVS. Aß EBRAICAM VE-



-ocr page 2-

-ocr page 3-

JL STRUIS SIMO

£T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ISSIM O

'Kt Ncif I Domino D om i-Sigifmundo ^rchiepifcopo AEagdeburgen^ fil nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qermwiiz, i^dmintfiratori

^•^IbtrftMenß 1 tJ^lt;trchtoni quot;Srandeburgen-fii Duet ‘^Pomeraiti^ (ÿ'c. lt;Jr Cnrg-

grattio Üj^rtbergenfi, (ßc. ^rincipi clemen-tißmo

S. D.

ETsi ceremontae Leviti-cæabolitx fiint, vt Daniel capice nono prædixitinquiens : Confîr-mabit tellamentiim muleis hebdomade vna, amp;nbsp;in dimidio hebdomadis deficient ho (lia amp;nbsp;facrificium, amp;nbsp;erit fuper alasabominacio vallationis perpetuæ, amp;nbsp;définira vaftitas efFufa erit: tarnen ficut leges forenfes Moyfiin genere ad-monent Deo placere vitam politicam, contraélus , ordinem magiftratuum gt;nbsp;indicia, pœnas fceleratorumgt; ac often-dnnt pios debereintalibusofficijsex-ercere fidein, confefsionem, patienti-anijdileólionem, ita ceremoniæ Lcui-

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Al nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tic3f

-ocr page 4-

EPISTOLA

ticæ dextre explicatæ pios de maximis rebus admonent. Huius dexteritatisin cxplicando Leuitico nullus melioreft artifex, quam autor epiftolae ad Ebrse-os , qui confpicuis limitibus tanquam in iudicio regundorum finium diftin-guit fummum facerdotem noui tefta* menti à fummo facerdote veteris te-ftamenti. Sic enim capite quinto in-quit ; Sacerdos veteris teftamentierat homo infirmus. Perfona vero mifla ad facerdotium nouiteftamentiefthic fi-lius, de quo dicit æternus pater, Filius meus es tu, Ego hodie genui te. Et capite feptimo : Lex homines conftituit fummos facerdotes habentes infirmira-tem. Sermoautem iuramenti port legem,filium in xternum confuminatuin. Ita primum perfonæ illuftre diferimen faciunt inter fummos facerdotes vtri-ufep teftamenti.

Deinde differunt genere doârina; quod profitentur. Ilie enim natus in familia Aharonis minifter legis erat proponens malediÄiones, id eft, de-nuncians iram Dei aduerfus pcccata populi. Hie vero natus in familia luda eft minifter Euangelij benedicens, hoc eft, li-

-ocr page 5-

DEDICATORIA.

eft, liberans à peccato amp;nbsp;morte gt;nbsp;amp;nbsp;reddens iufticiam amp;nbsp;viram.

Tertio differuntintercefsione. Ilie cnim exiguo tempore pro Ecclefia pre-cabatur. Hie eft æternus facerdos fem-per intercedens pro nobis , amp;nbsp;faluans inuocaiites merito amp;nbsp;efficacia. Ilie in-grediebatur in fandum fandorum manu fadiim. Hicingrediturin coclumSc in arcanum confilium diuinitatis.

Quarto differuntmodo facrifican-di. Ilie alienum fanguinem offerebat, qui non poterat fanare vulnera confei-entiæ, fed carnem tantum piirgabat. Hie veto fuum fanguinem, quo nihil eft preciofius, obtulit liberantem con-feientias à mortuis operibus, quia im-pofsibile erat fanguine taurorum amp;nbsp;vi-tulorum auferri peccata. Ac ille qui-dem quotannis iterabat fuum facrifici-um. Hie autem vna oblatione confum-mauit in fempiternum fandificatos. Quid, quod fummus facerdos in lege fibi amp;nbsp;populo applicabat facrificium? At Chriftus non fibi, fed Ecclcfiæ amp;nbsp;fingulis credentibus fuum facrificium applicat.

Poftremo differunt forma inftitu-

A 3 tionis

-ocr page 6-

EPI STOLA

tionis amp;nbsp;numero feu fuccefsione. Nam Leuiticum facerdotium fine luramen-to inftitutum amp;nbsp;approbatum eil. No-ftri vcro facerdotis officium iureiuran-do fancitumamp; confirmatum eil, vtin Pfalmo dicitur : lurauit D o m i n v samp;: non pœnitebit cum, Tu csfaccrdosin seternum fccundumordincm Melchife-dec. Præterea vêtus facerdotiumplu-res adminiftrabant, Si alij alijs fucce-debant. Atnoui tefiamenti vnusdun-taxat facerdos elf. Hæc difcrimina co-piofedeclarantur in epilfola ad Ebrx-os à capite quinto vfq^ ad vndecimuni.

Nee vero Chriftus facerdos elf fo-Ium, fed idem eciam facrificiumeltSi altare, fiue vt Graeci dicunt xs“

. Nam per Spiritum æter-num feipfum obtulic immaculatü Deo. Habemus etiam altare, de quo non licet edere ijs, qui tabernaculo feruiunt. Vtautemfilij Aharonis quotidiefacri-ficabant : ita Paulus iubet exhibere corpora nofira hoftiam viuam , fan-étam, placenrem Deo, rationalem cul-tum. Sed cur nominal corpora nolfra hoftiam viuam ? Quia homo renatus habet initia lucis, iufticiae amp;nbsp;vitæ æter-næ. De-

-ocr page 7-

DEDICATOrIa.

næ. Deinde addit fanöam, quafi dicaf, non prophanam, fed vere dedicatam amp;confecratam Deo. Namvirtutesin Ethnicisnon func quiddam fanftum. Quod aiitem placeanr Deo piorum fa-crificia amp;nbsp;accepta fint propter mediatoren! ,teftatur Petri didum, Offera-mus fpirituales hoftias acceptas Deo pericfum Chriftiim. Knymbjù porro f-a,-lïwï feu rationalem cultum intelligit dcopere, quod fit in agnitione èc fidu-cia mediatoris , amp;nbsp;refertur ad celebra-tionem Dei. Quicquid eniin non eft ex fide peccatum eft. Et fine fide fieri non poteft, vt Deo vel perfona vel opus placeat. Nam qui accedit ad Deum, nunc credere oportet elfe Dcum,amp; elfe teinuneratorem quærentibus eum. Etfi igitur caftitas Scipionis eft per fefe res bona amp;nbsp;à Deo præcepta, tarnen non eft cultus rationalis , quia Scipio non re-ôe fentit de Deo, nec refert honeftas aftiones ad gloriam Dei.

Hæc fatis fit monuiffedeceremonijs ' Leuiticis , vt ftudiofi cogitent typos fuiffe rerum magnarum, amp;nbsp;ad dextram interpretationem opus efle vera Euan-( gelij cognitione. Ac vt ftudiofos inui-

A 4 tarem

-ocr page 8-

E PISTOLA tarcmad leâionem tertij libri Moyfigt; qui Leuiticus infcribitur, contuh eum cum Ebraicis fontibiis , amp;nbsp;quafi quæ-dam Emblemata addidi argumenta amp;nbsp;fcholia fingulorum capitum. Etfi enim extant Jongi Commentary in Leuiti-cum : tarnen fatius eft pium ledorem detincri in confideratione ipfiusfcri-pturæ facræ, quam in humanis cogita-tionibus.

Hane vero lucubratiunculam Reue-rendifsimæ amp;nbsp;Illuftrifsimæ Celiitudini tuæ dedicandam efle putaui cum ob alias caufas , turn vero ob banc præcipue, quia ad IlluRrifsimam amp;nbsp;Nobilifsimam familiam Marchionum Brandeburgen-fium omnes libros Moyfi mitterede-creui, in qua vt femper Moyfi vox audiatur, amp;nbsp;gubernatio adhancnormam congriiatj toto peâore opto. Accedit ilia quoq^caufa, quod hacfignificatio-nc teilatam efle cupio reuerentiam amp;nbsp;fubiedionem, quam cum erga vniuer-fam agnationem IlluHrifsimæ domus Brandeburgicæ, tum erga R. amp;nbsp;Hl-Celfitudincm tuam conftantifsime in omni vita conferuare ftudebo. Quic-quid enim excellit habet venerationeffl iuftam-

-ocr page 9-

iuftam. Quare cum meumfaftum pro-babiles rationes, amp;nbsp;vt opiner minime teprehendendas habeat gt;nbsp;à R* amp;nbsp;III. Cel. T. fummifle amp;nbsp;reuerenter pe-to, vt hanc fubiectifsimi ftudijfignifi-cationein dementer accipiat amp;nbsp;benigne interpretetur. Oro etiam filium Dei D o MIN V M noftrum I m C HRIST V M crucifixum^-pro nobis amp;nbsp;refufeitatum ac t^^intem, vt R. amp;nbsp;HL Cel. T- di^1fii»TOinmem Stflorentem conferuet, eiq^ tribuatgubernationem fakitarem Ecclefiæ. Bene valeat R. amp;nbsp;Ill. Cel. T. cui me tanquam patrono literarum præcipuo reuerenter com-mendo. Lipfiæ Anno Chrifti i j 6 6.

Ill. amp;R. Cel. T.

reuerenter colens

U^iorinus Strigelius.

-ocr page 10-

-ocr page 11-

AR.GVMENTVM

T E R T 1 1 L I B R I

M O y S I , Q^v I I N-fcribitur

Leu i tiens.

OM NIA facrificia aiit funt îxasTxà feu propitiatoria, aut Eucharifti-ca. ;Aa57/,'cr ell vnicutn Chrifti facrifici-um,quo thriftus fefc offert æterno patri, amp;nbsp;deriuat in fefc iram , meretur nobis fua obedientia reconciliarionc. Aliorutn omnium piorum facrificia inde vfqß ab Adam funt oû;)(c(fjs7xà, amp;nbsp;hæc aut funt Typica autMoralia. Typica propter tres caufas potifsimum a Deo inftituta funt, quarum prima eft, vt hæc varietas facrificiorum commone-faceret pios de doôrina. Quem enim promifsio pollitebatur, eum velut pi-ôuris adumbratum facrificia oculis contuendum proponebant. Altera caufa eft, vt hæc facrificia difeernerent publicam congregationem Ecclefiæ ab alijs congregationibus, amp;nbsp;oflenderent ciues Ecclefiæ» ad vnum cultum conue-nire, amp;nbsp;fimili dodrina amp;nbsp;inuocatione copula-

-ocr page 12-

s copulatos effe. Tertia,vtinde faccr-dotes viditarent amp;nbsp;fuftentarentur, qui cum occupati cHcnt cura minifte-rij, id eft, dodrinæ amp;nbsp;ceremoniarum, non poterant vacate quærendis paran-difeç rebus ad vitam neceftarijs. A.c iiiftum fuit ali miniftros Dei fumtibus illorum, quorum gratia diuinis rebus , operam dabant amp;nbsp;feruiebant. Defcri-buntur autem in Leuitico fex genera facrificiorum, Holocauftum, Oblatio feuimmolatio feulibatio, Hoftia pa-cificorum , Sacrificium pro peccato, Sacrificium pro delido, amp;nbsp;Sacrificium laudis.

Poft banc deferiptionem facrificiorum quædam ex fecundo libro repetun-tur de ordmatione facerdotum, amp;nbsp;me-morabilis hiftoria recitatur de duobus filijs Aharon Nadab amp;nbsp;Abihu,quidi-uinitus puniti funt propter violatio-nem facrificij.

Deinde exponuntur leges de diferi-mine ciborum, de puerperis, delepro-fis, amp;nbsp;alijs quibufdam ceremonijs, qusc dulces habent fignificationes.

In capitedecimo odauo recenfentiit perfonæ, quas non licet coniungi.

In cap.

-ocr page 13-

3

In cap. ip. leges morales recitantur, inter quas velue gemmæ-infignes eminent mandata de fpicilegio, quod pro pauperibus relinquendum erat, de ob-liuione iniuriarum, de ofFieijs erga pe-regrinos , de æqualitate feruanda in contractibus •

Caput 20. continet præccpta de pœ-nis politicis, quia cum Deus iuftus fit, Vult deleri iniuftos iuxta didum, Deus cft ignis confumens.

Caput XXI. eft commonefaöio de modeftia facerdotum in veftitu, geftu amp;omniaâ:ione.

Caput XXII. deferibit qualitatem hoftiæ, quam oportebatefle integram, non morbidam, nec mutilam, vt figni-ficaretur agnus immaculatus , qui non nouit peccatum , amp;nbsp;tarnen faâus eft pro nobispeccatum, vt nos efficcre-niur iufticia Dpi per cum.

Caput XXII i.concionatur de tribus feftis, Pafehate, Pentecofte amp;nbsp;Sceno-pegia, quæ pios admonebant non tantum de præteritis liberationibus , fed etiam de futuris, videlicet de liberatio-ne à peccato, de noua Pentecofte,quæ eft promulgatio Euangelij coniunfta cum

-ocr page 14-

4, cum donatione Spiritus fandi, amp;nbsp;de introduftione Ecclefiæ in æterna ta-bernacula.

In capice x x 1111. duæ leges eminent , vna de alendis facerdotibus , altera de pœiiablaCpheiTiiæ.

Capitis XXV. duo funt loci præcipui, Prior lex de fubileo , Alter feuerifsitna prohibitio vfurarum.

Caput XXVI. proponit dulcifsimas promifsionesSc triftifsimas commina-tiones legi additas.

Poftremtim caput confumitiir in tribus legibus, quarum prima conciona-rur de votis, Altera de didrachmo, qiiod foluendum erat templo, Tertia de decimis,quædabantur facerdotibus.

Hadeniis argumentum Leuitici re-citatumeft. Facilius enim fingula capita inrelligi poterunt confiderata ferie præcipuorum locorum.

C A P V T I.

Argumentum.

’Desct^iritk-k. in hoc capite pri-mnmgenm facrtficy, ^nod à ^racis Holocan-

pnm

-ocr page 15-

5 ‘

fiumnominatur. Tot a enim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ejuam

«portebat ex mafeulii vitulis, agnis, aut beeilt, turturibus, velpullte columbarttm eligi amp;nbsp;integram eßs, crtmabatur amp;nbsp;velut infu-mum verfa eß'crebatur in fublime at^ eua-neßebat, ijuo ßgnißcabatur, oportere banc corruptam amp;fxda peccatorum illuuie contamina tarn natur am deflrui amp;nbsp;renouari.

T ’EXT V S.

VOcauic autetn

Mofen,amp; locu-tus eil D o M 1N V s adeum, detaberna-culo tellimoiiij di-cens, Loqiieread fi-lios Krael amp;nbsp;dices ad eos : Si qiiis ex Vobis oblatiiriis eft facrificium D o m i-No, is faciat de pe-

coribus, de bobus atque ouibus.“ Siholocauftûfue- Holocaußiira'.

nt facrificium eius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•


Leges facrificio-rum Deus per Mo-fen populo defci'ifai curauic , vt fcirent has cercnionias non humana autoritäre in Ecclefia verlàri, fed diuinitus confti-tutas elfe arque fan-citas, nec cuiquam licere diuerfas ab his exeogitare , auts has violate.

debobus, mafculutn integrum ofïerat, amp;ad oftium tabernaculi-teftiiïTonij ad-ducat, amp;nbsp;erit acceptum Domino.

Et



-ocr page 16-

C A P V T I.

Et iniponec manum fiiam capiri holo-caufti, amp;nbsp;acceptutn erit, amp;nbsp;placabit ei f D O MIN V M.J Et maélabit vitulum coram D o m i n o, amp;nbsp;afferent filij Aha

ron facerdotcs fan-guinemj amp;nbsp;fp.argent illû fiiper altare per circuitum, quod eft ante offium taber-naculi. Deinde de-trahet pcllem holo-caufto, idque in partes diffecabit, po-nentfç filij Aharon facerdotis ignem fuper altare, amp;nbsp;rogum ex lignis Itru-ent J cui imponent partes fcilicet caput amp;nbsp;adipem, igné fubieâo qui eft in al-tari. Inteftina autem eius amp;nbsp;crura la-

Sanguine arain confpergi oportuit, vt fignificaretur,nô pccudiim fed me* diatoiis fanguine v-niuerfam Ecclefîam reditni.

uabitaqua,amp; incendet facerdos omnia in altari in ho-locauftum. Hic eft ignis cxcitans odo-rem gratum D o m i-N o.

Non deleôatut Deus pecudum eui-fceratione amp;nbsp;com-buflione J ièd fide coniunóla cum ex-peâatione Mefiiæ, cuius typicrant Le-uitica facrificia.

Sin autem de oui-bus autcapris volet facerc holocauftum, offerat mafculum integrum , amp;nbsp;maâct ipfum in latere altaris aquilonari coram

-ocr page 17-

. nbsp;nbsp;1 E V I T I C I. 7

ramD o mi no,,amp; fpargcntfilij Aharon facerdotes fanguinem eins fiipcr altare pér circuitureii Et diffecabitur in partes, amp;nbsp;facerdos imponet caput amp;adipem lignis amp;nbsp;igniquieftinalta-ri. Inteftina vero eius 8c crura aqua lauabit, 8c ofFeretfacerdos omnia, eacç incendet in altari in holocauftum. Hic eft ignis excitans odorem gratum D o-mino.

Quod fi de auibus volet holocau-ftum offerte Domino, ofFeret de tur-turibus aut de pullis columbæ. Et adduce! ipfum facerdos ad altare, amp;nbsp;hu-meris auellet caput eius, idq^ incendet in altari. Sanguis vero eius cxprime-turiuxta parietem altaris. Et tollet ve-ficulam gutturis eius vna cum plumis amp;nbsp;proijcieteas iuxtaaltare'adOrien-tetn in loco cineris, 8c alas eius fran-get, fed non auellet à reliqtio corpore. Ét fie inflammabit ipfum facerdos in altarilignis impofitum, quibus ignis fubieftus eft vt fit holocauftum. Hic eft ignis fuauiter recreans D o m i n v m.

C A P V T II.

B

Argn-

-ocr page 18-

Argumentum.

L locift continet daas regalas de omnibus facrtficsjs. Ti^jhil fermenti aat meths admifeatarfacrificij;. Item, Omniafa-crificia condiantur /ale confecrato, ^ai Sal fader i^ vocabatar.

Haram regalarum allegoria traduntar à Christo ^aulo. Sic enirn Chri/las Aiar.. ci 9. inqait, Bonus elt fal. R^tinets in vobis falem, cit'ßtis inter vos concordes. Et ‘Tau-las Colo/f. 4. Sermo vefer fit /ale conditus.

Fernsentam non valt Deus offerri, tjuia fignificat mixtas opiniones humanas dollrina, quot;Uult autem Deus rettneri puritatem faa doct' ina, vt Chrlltas pracepit iAMatth. 16, Caaete a fermento phari/eorum, id elt, ab omnibus corruptelis , qaibus fontes caleilis /apiea-

-ocr page 19-

- - t-E V-I T ï C 1.

fipientù aut turban tut, aut prorfut obru~ untur.

I tntlla offierenda funt, id efl, non t'n-flebienda tiï dibtrina ad plaufut populäres, non ad prindpum aut populi lupiditates at-ttmperanda, non arte fucanda /unt dogmata. quot;Hpn emittenda e^ doUrina de pœnitentia, amp;nbsp;confirmanda fecuritas iö“ licentia in vm-(gt;ra ceremoniaru’/n-).

Salem vero iubet addi vïdimis, hoe e^l, incorruptam doclrinam, amp;nbsp;cogitattonem ve-»■lt;«w rfe Deo, in qua timor, fides, inuocatio, ÿ'atiarumablio accendantur. Talü cogita-tio dobirina non infulft, non infipida , Jed in corde veros motus, pauores, dolores, fiduciam btttciam mifiens, fialu mentioneßgnificatur^

T E X T V S.

SI animavolueric Oblatio.

Domino offer-

re munus oblationis gt;nbsp;de fimila erit oblatio, qiiam quidem oleo perfperfain teftamque rhurc aflfcret ad filios Aha-, ton facerdoris. Inde facerdos fumet pugillum plenû fimilæ amp;nbsp;olei cum vni-uerfo thure, amp;nbsp;inflammabit in memo-riam fuper altare. Hic eft ignis fuaui, . , ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B a odorc

-ocr page 20-

IO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T II.

odore recreans D o minv m. Reliqm's vero illius oblationis eruiit Aharonis amp;nbsp;filiorum eins. Et hoc erit fanduin fandorumdei^nibus Domini.

Si autem vult munus oblationis de aflatis in fur no offerte, fumât placentas fimilagineas non fermentatas amp;nbsp;oblitas olco , amp;nbsp;lagana non fermcnta-ta oleo perfufa. Si autem munus oblationis tuæ erit frixum in fartagine,con ftabit ex farina fimilaginea oleo perfu-fa t idcp diuides in partes Sc oleo per-fpergeSjVt fit munus oblationis. Qu^od fi munus oblationis tuæ fuerit in crati-culatortum, conftabit ex farina fimilaginea oleo perfufa, ac munus oblationis fie confedum Domino afferes adfaccrdotcm. Isadaltareafferet, amp;nbsp;prius leuatum ad memoriam poftea in-flammabit in altari. Hie eft ignis fiiaui odore recreans D o m i n v m. Reiiqnias vero illius oblationis erunt Aharonis amp;c filiorum eius. Et hoc erit fandum fandorum de ignibus Domini.

Omnis oblatio quæ offertur Domi . Regula de laen-NO ent expers fer-menti. Nihil enim fermenti aut mellis

Domi-

-ocr page 21-

I E V I T I C ’r.' It Domino adolebitur. Sacrificium quidem primitiarum oflferetis ex eis D o MIN o, fed altari non imponentur in odorem fuauitatis. Omnia munera oblationis tuæ con- Alia régula, dira erunt fale , nec âufercs falem fœderis Dei tui ab obla-tione tua, fedomni facrificio tuo adhi-bebis falem.

Si autem voles Domino offerte munus primarum frugum, ariftas ad-huc virentes leniter ad ignem vffula-bis, amp;nbsp;in farris morem tonfringes amp;nbsp;comminuesj oleoqj madefaétas amp;nbsp;thure inieâo coopertas , ofFeres tanquam tnunus oblationis primarum frugum. Et facerdos partem harum rerum cum vniuerfo thure incenfam adolebit in meinoriam. Hic eft ignis Domini.

C A P V T III.

Argumentum.

Hoc caput defcribit tertium gtntu fa-crißcij, ^uod celtbrabatur ab ijs, qui Deo pro accepit^ beneßcijs eratÎAS agebant, aut grati-tudittem hac obedietitia declarabant. Dene

'S j ficia

-ocr page 22-

1-4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A PVT III.

ßcia enim patü nomine Ebnet efferunt. Erat igitur gentu Ettcharifttcnm, Gr ßebat caßt vel bobtu maßulu aut ßemeliis fine dißrimi-ne, vel outbui, vel agnte, vel capru, tjuM in~ tegrae eße oportebat.lncendebatur autem fola pinguedo certü partibue detra£la, relit^uum auferebant ij, quorum erat viütma, vt inß*a dicetur.

T E X 1 y s.

- i

SI autem facrifi- Hoflia pacifico-chim cius fuerit

hoftia pacificorum de bobus, fiue dt mafculus, fiue fœmina, integrum co-ram Domino ofieret. Et imponet inanumfuam capiti hoftiar, eamcp ma-ftabit inolUo tabernaculi teftimonij, amp;nbsp;fpargent filij Aharon facerdotes fangiiinem fuper altareper circuitum, Et de hoftia pacifica offerer D o mi no pinguedinem omento, peritona-o amp;nbsp;rc-nibus derradam cum ipfis renibus k reticuloiecoris. Et incendent illuddlij Aharon in altariinholocauftum,im-pofitum liants, quibus ignis fubiedus eft. Hic eft ignis fuaui odorc recreans D o M I N V M.

Si äaCcm vult D o m i n o hoftiam pi-cificam !

-ocr page 23-

LEVITTCT. IJ

cificam dc tninoribus gregibus ofFerre, fiue mafculus fit fiue femclla, curabic vt fit integrum- Si fuerit agnus, adducec eiim in confpeâum D o m i n i, amp;nbsp;im-ponet manum fuam capiti hoftiæ, eam-quemaólabit in oftio tabernaculi tefti-rtionij, fpargentqj filij Aharon fangui-

nem eins fuper altare per circuitum, amp;nbsp;de hoftia pacifica ofFcret Domino pinguedinemamp;cau-dam integra à dor-fo aiiulfam, \jin-guedinem omento, nem omne» aâio-peritonxo amp;nbsp;renib. referehdas efle, iuxta Iliadetradam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cekbiarc-

Cauda Deo cre-mabatur, vc fignifi-caretur ad hunc fi-

cumipfis renibus amp;

rcciculo iccoris. Incendetq^ ülud facer-dos in altan, vt fit pabulum ignis D o-

M I N I.

Si autem capra fuerit oblatio eius* adducet illam in confpedum D o m i-N i,amp; imponet manum fuam capiti eius, madabitque illam ante tabernaculum frederis, amp;nbsp;fpargent filij Aharon fan-guincm eius fuper altare percircuitu, amp;nbsp;eiferet inde facrificium Domino, videlicet pinguedinem omento, peri-tonæo, amp;nbsp;renibus detradam cum ipfis

B 4 reni-

-ocr page 24-

14 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CAP VT III.

renibiis amp;nbsp;reticulo iecoris, Incendetc^ illud facerdos in altari, vt fit pabulum ignis Domini in odoremfuauitatis.

Omnis adeps eft Domini. Hie ritus fit perpetuus in vni-uerfa pofleritate in omnibus domicilijs veftris , vt nec adi-peni, nec fanguinem comedatis.

Adipeiufltt Dens igne abfumi, quia Deo debetur hsc gloria, quod ipfeflt autor pinguedinis, id eft, fœlicitatis Si fucceduuin in gu-bernatione publica amp;nbsp;domeftica.

CAPVT nil

Argumentum.

/n hoc capite defirihilur i^uartum genuificrificij,i]no exptabanturpeccata in-ualuntarit, amp;nbsp;ex errore aut tgnorantia com-mijja. Vi£Hmlt;e qui cadebantnr differebant rattene peyfonarum. Sacerdosfihoc modo de-hejuijjet, aut vniueyfa mnltitudo, offerebat iuuencum. St duxpopulipeccajjit, caprum,fi de plebe ^nijpiam, capyam vel ouemfaceydo-ti man:a»dam defeyebat. ‘Ilelibli etiam ^ua-litoi •vaytabat yem off'eyendam j vt ex tjuimo Leaitici confiât..

-ocr page 25-

IBVITICI. IJ

T E X T V S.

Et locutus cft D O nbsp;nbsp;nbsp;Sacrificium pro

MI NV S ad Mo- pcccato.

fen dicens, Loquerc ad filios Ifraël di-cens, Si peccauerit’anima per ignoran-iiam contra aliquod præceptum D o-mini, amp;feceritquod fieri nondecet, vt.vcrbi caufa, fi fa- „ nbsp;nbsp;nbsp;,

n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sacerdos.

cerdosvnctus pecca-uerit,amp; Cao cxemplo popnliim offende-rit, is oft'erat pro peccato fuo quod commifit iuuencumintegrum Domino , vt fit oblatio pro peccato. Et ad-ducet iuuencum ilium adoltium taber-naculi teftimonij in confpeftum D o-MIN i, ponetqî manum fuam fuper caput iuuenci, amp;nbsp;maâabit eum coram Domino. Etaccipietfacerdosvnéius de fanguine eius, amp;nbsp;inferet ilium in ta-bernaculumteftimonij J Intingetcg facerdos digitum fuum in fanguinem, amp;nbsp;illo confpcrget fepties coram Domino velum prætenfum fanäuario, po-netqß partem ciufdem fanguinis fuper cornua altaris incenfi aromatici coram D O MIN O,quodeftin tabernacu-lo tcRimonij,rcliquam pattern omnem

B 5 cffun-

-ocr page 26-

lô’quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CAPVT III I.

effundet ad bafiin altaris, in quo holo-caulla cremaiitLir , quod ante oftiuin rabernaculi teftimonij collocatumeft. Et omnem adipcm hoftiæ pro peccato Jcuabit, videhcetpinguedinem quæ rentbus adhæret iuxtailia, peritonæoSû omenco cum renibus ipfis amp;nbsp;reticulo iecoris, ficut leuatur de bouc in hofba

pacifica , amp;nbsp;incendet ea in akari holo-cauih. Pellem vero

Non licebat ve-fci cuiquam ne qui dem facerdoti, earum yiflimarfl car-nibut, quarum fan-guinealtare Domini conipergebatur.

iuuenci Sc omnem rarnem eius vnà cu Papite amp;nbsp;cruribus Sc inteftinis fimo, cxportabit ex ca-/Iris in locum mun-

dum,vbi cineres cfFunduntur, amp;nbsp;in-flammabit igneinrogo exJignis con-Jiruóio.

duod vniucrfa Vniucrfa multi-unilticudo per igno-

rantiam peccauerit, Sc faâ:uin ipratn abfconditum faerit ab oculis eius, amp;nbsp;fecerir contraaliquod præceptum Domin i, quod fieri non dececj artpita rea fiierit, acpofiea agnouerit pecca-tum fuam quod commiHt, adducetiu-uencum, vt fit facrificium propeccato,

eun-

-ocr page 27-

tEVITICI. 17 cundemq? ante tabernaculumceftimo-nij collocabit. Et fen io res multitudi-nisimponent manus fuas capiti imien-ci coram D o m i n o, amp;nbsp;niaétabunt cum coram Domi no. Et inferet facerdos vnâus de fanguine eiusin tabernacu-•liim reftimonij, iiitinget digitiim fu-um in fanguinem , amp;nbsp;illo confpergct feptics coram Do MINO velum præ-tenfum fanéluario , ponetqp partem eius fanguinis fuper cornua altaris» cjuod eft in confpeÖu Domini, in ta-bcrfiaculo teftimonij.reliquam partem omnem effundet ad bafim altaris, in quoholocaufta cremantiir , quod ante oftium tabernaculi teftimonij colloca-tum eft- Omnem veto pinguedinem eius leuabit amp;nbsp;incendet in altari, fa-j cietep cum iuucneo ifto, ficut fecit cum iuuenco pro peccato, amp;nbsp;expiabit eos facerdos, amp;nbsp;remittetur illis. Exporta-I bit etiam iuuencum iftum extra caftra, amp;nbsp;comburet eum ficut combufsit iuuencum priorem. Hjec crit oblacio multitudinis pro peccato.

Si autem princeps . Princepj.

1 peccauerit amp;nbsp;fecerit

1 contra aliquod prxeeptum Domini Dei

-ocr page 28-

18

C A P V T I I I I.

Dei fui, quod fieri non decet, amp;nbsp;erro-re lapfus fuerit, amp;nbsp;poftea agnouerit peccatumfuum quod commifit, is ad-ducet facrificij loco hircum capraruin integrum, amp;nbsp;imponec manum fuam capiti eius, madabitcp eum in loco, in quo holocaufta maâantur coram D o-» MI N O ,vtfitviâ;imapropeccato. Hu-ius fanguine facerdos cornua altaris, in quo holocaufta cremantur, perfun-det,amp; reliquumomneeffundetadba-jfim altaris. Omnem vero pinguedinem eius incendet in altari,ficut adipem ho-ftiæ pacificæ, atc^ ita facerdos expiabit peccatum illius amp;nbsp;remittctur ei.

(^uod fi de plebe quifpiam per igno-rantiam lapfus fueritj amp;nbsp;fecerit contra aliquod præceptum Domini , quod fieri non decet, amp;nbsp;reus fuerit, ac poftea agnouerit peccatum fuum quodcotn-mifit, is adducet capramintegramad expiandum peccatum, quod comtnif-fum eft, amp;nbsp;imponet manum fuam capiti vidimæ, amp;nbsp;maélabit earn in loco ho-locaufti. Huius fanguine facerdos cornua altaris, in quo holocaufta cretnan-tur, perfundet, amp;nbsp;reliquum omne effun-detad

-ocr page 29-

LEVITICI.

det ad bafirti altaris. Omnetn veto pin-guedinem decraótam, (icut detraxit ho-ftiæ pacificæ piiiguedinem, incendet in altariinodoremfuauifsimum Domino, atq^ ita expiabit eum facerdos amp;nbsp;rcmittetur ei.

C A P V T V.

Argumentum.

berata fine coaEHone amp;nbsp;metn committeban-

J ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tar, amp;

-ocr page 30-

2, o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T V.

tur, amp;nbsp;maclubatur aries, cutMprectum itßi-mabatur ex deU^t m^gnitudine. fuit autem hocgentu facrificij typm illiiu vi^imit, de lt;jU(t EfatAs cap. concionatuf, Quiaponet ani-mam fuam deli£lum, id e^, boiliam pro de-liSlo, videbtt fernen longauum, id eil, huiui •vnius mors vere placabit tram T)ei, amp;nbsp;bt^ refùfsituttu reflttuet nobis vttam aternamj •

T E X T V S.

ST peccaucrit anima,amp; audieritvo-cem iuramenti, teiliftç fuerit, aut viderit,aut cognouerit, amp;nbsp;non indica-ueric, reuscftiniquitatis. Aur fi anima tetigerit rem aliquam immundam, fiuc ilia fuerit cadauer beftiæ immundæ, fine cadauer iumcnti immundi, fiue cadauer rcptilis immiindi, amp;nbsp;abfcondi-tum fuerit abeo, iseft immundus amp;. reus. Aait fi tetigerit hominem immun-dum, quocunq^ tandem genereimmun-diciæ pollutus fît, Scabfcpnditum fuerit ab eo , amp;nbsp;poftea reCciaériv, is reus cft. Aüt fi anima iuraucrit temere amp;nbsp;inconfiderate, fine ad benefacicndiim, fiue ad nocendiim , vtfæpe homines quadâ futllitate in- Fuulitas humana, rare

-ocr page 31-

lEVITTCt. 21

non con (îdeiat tnt-gnitudinein lurifîu-landi, in quo Deus' inuocatur partim vt teftis, partim vt iudex.

Mre folent, amp;nbsp;ab-fconditum fucrit ab eo, amp;nbsp;pofèea refdue-ntjisin vno horum dcliquit.

Si igitiir acciderit vt in vno horum ^elinquat, amp;nbsp;confciiis fueric fui pecca-ti, ofFeret pro delido quo fe contami-nauit Domino fcemellam de gregi-bus oiiein ant capram, vt fit hoftia pro peccato, amp;nbsp;expiabit facerdos peccatum abipfo commiffum.

Si antem non poteft propter inopi-am oiferre ouem gt;nbsp;oiFerat pro delido quo fe contaminanit duos tiirtures, aiit duos pullos columbæ,vnum qui-demvtfithoftiapropeccato, alcerum Veto vt (it holocauftum. Deferet autem eos ad facerdotem, qui primum ita offeree pro peccato, vt caput eius a cer-uicedetorqueat,nectarnenomnino a--ucllat. Huius fanguine confperget pa-rietem altaris, reliquum veto exprimée iuxta bafim altaris, cum fit hoftia pro peccato. Ex altero autem faciet holocauftum iuxta legem, amp;nbsp;expiabit facerdos peccatum ab ipfo commiftum amp;nbsp;re-mittetur ei.

Quod

-ocr page 32-

ai nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T ■’ V.

Quod fi propter inopiam non poterie offerte duos turtures aut duos pullos columbarutn, offerat facrificij loco auto rpeccatide-ciinam partem Ephi Ephieft Medira-r . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-i • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nus Atticus,

farinæ fimilaguieæ, vtfit hoftia pro peccato. Nec^verofi« milam oleo perfperget aut thure teget, cum fit hoftia pro peccato. Defcret au-tcmcamad facerdotem, qui inde pu-gillum plenum memorise .caufa fumer, amp;nbsp;in altari incendet vt fit ignis Domini amp;nbsp;oblatio pro peccato. Hoc modo facerdos expiabit pcccatum ab ipfo commiffum, amp;nbsp;remittetur ci. Reliqua pars cedet facerdoti ficut oblatio.

Et locutus eft D O MINVSadMofendi- Sacrificium pro cens, Si anima præ- “hôo. uaricatione ic ignorantia peccauerit in ijs, quæ confecrata funt Domino, offerat pro deliéto fiio Domino aric-tem integrum exgregibus, cuius pre-cium valeat duos ficlos argenteos iuxta æftimationcm ficli , qui tabernaculo foluitur, vtfit facrificium pro deliâo-Præterea compenfabitrem facramqua violauit,amp; infuper addetquintam par-rem,

-ocr page 33-

lEVITICI. 2^ tern, eamcp trader faccrdoti, Is expia-biteumper arietem deftinatum facri’ ficio pro delido, amp;nbsp;remittetur ei.

Quod fi anima peccauerit, fecerit contra aliquod præceptum Domini, quod fieri non deberet, nec tarnen fci-*ierit,ea deliquit, amp;nbsp;iniquitatis rea eft, amp;afferet arietem integrum ex grege, cuius precium æquiualens eft facrificio pro delido, ad facerdotem. Is expiabit ignorantiam, quam admifit amp;nbsp;remitte-turei. Hoceftfacrificiumpro dclido, quod D OMIN o debetur.

Locutufqpeft DoMiNvsadMofen dicens, Si peccauerit anima,amp; præuari-cata fuerit in D o m i n v m, amp;nbsp;negauerit proximo fuo depofitum, vel de manu in manum traditum, aut rem vi rapue-rit, aut fraude acquifiuerit, aut rem perditam inuenerit amp;nbsp;negauerit earn addito periurio , aut quocunq? modo proximum fuum læfcrit. Si igitur hac

ratione deliquerit, rcftituet rem vi vel fraude partam J fiue depofitum, fiue rem inuentain,cuius cau-fa periurus fafius

Veriflima eft régula s Peccatum no dimittitur, nifi ab-latum reftituatur, EtfienimDeuspec-cata gratis remit-tit, id eft, fine com-

eft, amp;

-ocr page 34-

2 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CAP

ell, amp;nbsp;vnà cum forte quintain parte red-det Domino pro-prie dido eo die,quo facrificiumpro delido facit.

Adducat aiitetn Domino ad facer-dotem pro delido fuoarietein iiitegru exgrege, cuius pre-cium lit æquiualens facrificio pro delido , amp;nbsp;expiabiteuin facerdos coram D o MINO, amp;nbsp;remittetur fueritquodfecit, amp;nbsp;ii

V T V.

penfjtione a nobis facienda,tarnen vbi nulla ell conuerfio, ibi nulla fit remil-fio.Retinens autem rem alienam , cum uuide reddere pof-let , perfeueiat in delido. Quare re* llitutio ciuilis ne-cefiaria ell, quia eft opus a Deo mandatum St ad tontritio-nem vel ad nouain obedientiam perti-net, 8i diffvTt a Ipe-flaculb latisfadio-nuni canonicarum.

ei quicquid illud I quo deliquic.

CAP V T


V I.


Argumentum.

noui in hoc capite inflituïtnr, fid addnntu - appendices fuperiorihas legthm de holocaufio, de ohlatione, de hofiiapropec-

cato,

T E X 1 y S.

Et 10-

-ocr page 35-

LEVITICI. IJ

Et locutus eft Dominvs ad Mo-feti dicens, Præcipe Aharon amp;nbsp;filijs Cius diccns, Hæc e(l lex holocaufti. Ho-locauftum ardebit in altari rota noöe vfcp ad anroram pofteri diei. Tantum

vero ignis altaris in «oardebit. Induetcp facerdos fuam veRé lineam , amp;nbsp;carnem fuain teget fubliga-culis Iincis, amp;nbsp;tollet cinerem.in oucm ho-locauhum vi flam-maruni in altari re-daâumell, amp;nbsp;ponet

Omnia holocau-fta accendtbantur igne , qui in taber-naciilo Domini af-feruabatur amp;nbsp;foue-bacuv.quem ex igne cnel’tus immifl'o fa* crificiis Mofe amp;nbsp;A* haronis fufceptum fuilfe coniicio, etfi nihil affirmo.

Cumioxtaaltare. Etexuensvertes fuas.

induet veües alias, efFecettç cineres extra cartra in locum mundum. Ignis in altari ardebit, nee vnquam extingue-tur, fed fingulisdicbus facerdos manc ligna in eo accendet, amp;nbsp;defuper holo-caurtum collocabit , adolebitcp fuper ipfum adipes hortiariim pacificarum, Igtiis Temper in altariardebit, nee vnquam extinguetur.

Hæc autein ert lex oblationis, quam fill) Aharon oflFerentcoram Domino in altari. Leuabit aliquis de oblatione

C a pugil-

»

-ocr page 36-

2 6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CAPVT VI.

pugillutn fiium plenum fimilæ amp;nbsp;olei, amp;nbsp;vniuerfum thus oblationi impofitum, idqjaccendec in altari, vt fit odor gra-tifsiinus amp;nbsp;memoriale Domino. Re-liquum vero abfument Aharon amp;nbsp;filij eiuSj amp;nbsp;fine fermento comedent in loco fando , videlicet in atrio tabernaculb teftimonij. Nihil pinfent admixto fermento, quia eft pars eoriim, quam dedi eis ex meo facrificio. Erit ipfis fanduin fandoriim, ficut facrificium pro pec-cato amp;nbsp;facrificium pro delifto. Mafcu-la foboles ab Aharon propagata co nieder earn (oblationem. J Hic ritus fit perpetuus in pofteritate vcflra,quod ad facrificia Domini attinet. Nemo contredabitea nifi fitconfecrarus.

Et locutus eft D o M1N V s ad Mofen dicens, Hæc eft oblatio Aharonis amp;nbsp;ß-liorum eius, quam offerent Domino eo die quo vnguntur. Décima pars Ephi de fimila perpetuæ oblationis, cuius dimidia pars mane, amp;nbsp;dimidia vcfperif offeratur.J Infartagine cum oleo facies, amp;nbsp;in craticula toftum affe-res » amp;nbsp;piftum atq^ in frufta diffedum öfteres vt fit odor fuauiter recreans D o MIN V M. Et facerdos » qui pro co vndus

-ocr page 37-

LEVITICI. 27 vnftiis fuerit de filijs eius, faciet iftud. Hic eft ritus perpetuus Domino, vt totutn comburatur. Otnnisenirnoblatio Regula, facerdotis tota comburetur,nec come-detur.

• EtD o MIN VS locutus eft ad Mofen dicens, Loqueread Aharon amp;nbsp;ad filios eius,amp; die eis : Hæc eft lex facrificij pro peccato. In loco , in quo maftas holo-cauftum, maótabis ctiam hoftiam pro peccato coram Domino, Eft enim fanftum fanftorum. Sacerdos offerens hoftiam pro peccato, comedet earn in loco fanâo, videlicet in atrio taberna-culi teftimonij. Nemo carnem eius con-treótet, nifi fit confecratus. Et qui fan-•guine eins veftem afperferit, is partem afper Cam abluet in loco fando. Et olla fiftilis, in qua coda eft, confringetur. Si autem olla fuerit ænea, accurate pur-gabitur amp;nbsp;aqua eluetur. Mafcula fobo-les facerdotiim comedet ex ea, quia fandum fandorum eft. Omnis vero hoftia pro peccato,

cuius fanguis in ta- nbsp;nbsp;nbsp;Non hcebat yefci

bernaculu «ntao. ŒS™“ HIJ infertur ad pla- élimarumcamibus, C 3 candum

-ocr page 38-

28


C A P V T VII.


candlim in fanftoj quarfi fanguineal-

tare IJumnn con* fpcrgtbatur.

non coinedetur, fed ignecomburetur.

C A P V T VII.

Argumentum. *

5” E X T K M genn» f^crißtijin hoc capite deßcribitu)-, ejuod fucrißctum iaudis appelle-tur. ‘^D.ffert autem ab hoßia pacißcoiUMt quoißmulßebat inhocfacrißcio amp;nbsp;pecudunt fMü^atio, dr oblatto ßn immolatio Itbamen-tontm confefftonti cauß, ejna tjui oß'erebant, teflabantur fi aatjoßere amp;nbsp;proßteri tUunt Tjeum eße aternum, verum amp;nbsp;viuum Deur», dtßinüum ab omnibtu commentitij' numtni-bui Ethntcorum, conditorem rerum amp;gene~ ris humant, ^Dominum amp;nbsp;huitu populi amp;nbsp;£c-clefia ex hoc populo propter C^eßiam coUe-ila, autorem tllorum beneßeiorum, ijut hic popului accepißet, amp;nbsp;dehere ße ei obedienti-am,gratitudinem amp;nbsp;celebrationem beneßeiorum perpetuum. Quam autem gratum ßt *Deo hoegentu facrtßc^, teflantur diEla l^jal-morum. T^ßal. so. Immola Tleopicriflcium laudis, amp;nbsp;redde altißimo vota tua. Oßerens laudem honorißieabit me. Tßal.69. Laudabo

nomett

-ocr page 39-

lEVlTICI. 29 nomen Deicantico, amp;nbsp;magntßtaho eum laude , Et placetit Deo magu tjuam taurui aut tuuewui , cfui cornua ptoducit Çr ‘vngulas^ HÓ- Tibi Jacrtpcabo hofltamlaudt5,amp; nomen ^Domtni tnuocabo.

• T E X T V S.

HAec vero eft lex facrificii pro de-liéto, quod ell fanftiur. fanftorü-In loco, in quo madatur hoIocauHum, maftanda eft hoftia pro delido gt;nbsp;amp;c hu-ius fanguinealtare in circuitu confper-gatiir. Et omnis adeps eins ofterarur, caiida amp;nbsp;pinguedo adhærens inteftinis, duo renes vna cum pinguedine eis ad-hætente iuxta ilia, amp;nbsp;reticulum ietoris detradum. Et facerdos adolebit ea in altari j vt fit ignis Domini. Hæc eft: hoftia pro delido. Mafcula foboles fa-cerdotum comedet earn in loco Cando. Eft enim fandum fandorum. Sicut hoftia pro peccato , fic hoftia pro delido, vtriufqj eadem lex eft. Et facerdoti ce-det, qui placationem per earn fecir. Quicunq? ex faccrdotib. holocauftum alicuius obtulerit, ad eum pertinebit pellis holocaufti , quod oblatum eft.

C 4 Omnis

-ocr page 40-

JO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T VII.

Omnis præterea oblatio in fiirno aiit in craticiila,aiit in fartaginepifta, propria erit facerdotis , qui earn offert. Oinnis porro oblatio, quæ aut oleo 'perfufa, aut ficca ell, omnibus Hlijs A-haronis cedet nec minus vniquamal-teri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Hæc eft lex hofliæ pacificorum, qua; offertur Domino.

Si volunt offerte Sacrificium lau-facrificium laudis, offerant infermentatas placentas oleo perfperfas, amp;nbsp;lagana oleo oblita, amp;nbsp;fi-milam forma placentæ in craticula to-ftam oleo perfufam. Offerent auteni hoc genus facrificij impofitum placen-tis fermentatis, vt fit hoftia pacifica amp;nbsp;facrificium laudis. Et vnam ex his omnibus offerer Domino tanquam le-uationcm, quxerit propria facerdotis, qui fanguineni hoftiæ pacificæ fpargit. Et caro facrificij laudis coniunâa cum hoftia pacifica eodem die comedetur, quo oblata eft , nec quicquam ex ea re-liqiium fiet vfqj ad diluculii pofteri diei-

Ac fiue votiuum fit,fiuefpontaneum facrificium,eodem die quo oblatum eft, comedatur. Quod fialiquidreliquum manic-

-ocr page 41-

lEVITICr. 3t manferit^vfque ad auroram poftridia-nam, comedi poterie. Sed reliquiæ Garnis oblatæ tertio die flammis abfumen-tur. Sin au tem aliquis comederit car-nem in facrificio laudis oblatam tertio die, nonerit acceptus is qui obtulir, ncc imputabitur ei, federit abomina-tio, amp;i anima quæ ex ea comederit rea erit iniquitatis.

Et caro, quæ aliquid immundum te-tigerit, non comedetur; fed igni confu-metur. Qui habet mundum corpus comedat carnem. Anima quæ aliqua immundicie pollüta comederit de carne hoftiæ pacificæ, quæ cft D o m i N i, exterminabitur ex populo fuo.

Anima quæ immundum aliquid teti-gerit, fine fit îmmundus homo fine iu-mentum, fine alia quæcunq^abomina-tio, amp;nbsp;comederit de carne hoiliæ pacificæ, quæ eft D O M1NI, exterminabitur ex populo fuo.

Et D O M iNv s locutus eft ad Mofen dicens, Loquere ad filios Ifraël amp;nbsp;die eis , Non comedetis pinguedinem bonis aut ouis aut capræ. Pinguedinem veto cadaueris aut lacerati à beftijs confertc ad vfus neceflarios, fie tarnen

C 5 vteam

-ocr page 42-

JI nbsp;nbsp;nbsp;CAPVTVII.

vt earn non comedatis. Quicuncp enîm corned erit pinguedinem pecoriSjquod Domino tonfecratumeft vt offera-tur in facrificio, eins anima extermiiia-bitur ex popujo iuo. Neq^ vero fangui-ncm comedccis line pccudum fiueaui-um, vbicunq} habiratis. Qnæ auceni» anima comederit fanguinem, excermi-nabitur ex populo fuo.

Etlocutnscfl lgt;oMiNvs ad Mofen dicens , Loqnere ad filios Tfraël die cis : Qui vult Domino offerte hofti-am pacificam, is feenm afferat ea qiiï ad liocficridci) genus pertinent. Affe-rct autem fuis inanibus ad facrifican-dum Dom ino, videlicet pinguedinem adhxrentem pedori amp;nbsp;ipfum pedtis, vt ventilctur coram Domino. Et fa-cerdos adolebit pinguedinem in alrari, amp;nbsp;pedusarrribuetiir

Aharoni Ôc fihis dus. P'*quot;quot;’

\ ccrdotib.attribute.

Et harmum dextru tradent fâcerdoti vt leuetur depaeiß-cis eoriim. Qui igitur in numéro filio-rnm Aharon fanguinem hoftiæ paeiß’^ (x obtulerit amp;nbsp;adipem , huicafsigna-birur harmus dexter ranquam rata pars. Nam pedius ventilatum St harmû

le U a tuin

-ocr page 43-

ievitici. 35 Iciiâtum fumfide hoftijs pacificis filio-rum Ifraël, amp;nbsp;afsignaui facerdoti Aha-roni amp;nbsp;filijs eius iure perpetuo-

HxceR vnöio A- Vnâio.ideft, haronis Si filiorum pars proportiona-eius de ’ facrtficijs Hs.

: ’D o M1NI, eo die quo confecrabantur j D o M IN o, vr facerdotio fungerentur, I qiiando mandauit Dominvs die vn-' öionis ipforutn , vc cis daretur à filijs Ifraëliure perpecuo in generationibus fuis.

Ethæc eft lex bo- Epilogus fuperio-locaufti,oblationis, facrifici) pro peccato , hoftiæ pro deli-j Ô0, hoftix impletionum amp;nbsp;hofiiæ paci-' ficæ,quam tradidit Dominvs Mofi in monte Sinai, eo die quo iufsitrefer-riadfilios Ifrael de ritibus facrificio-rum Domini in deferto Sinai.

CAPVT VIII.

Argumentum.

fummtu ftcerdos olimprtM tnduebatur tnnicts, cjHA~ rum alttira ftribla erat, altera talarii, poilea

vero

-ocr page 44-

3 4- capvt VIII.

-vero appltcabatur et Ephod vnà cum rational amp;nbsp;clt;tteris ornamentü pontificiji: Ita fin^uUpijfupertnduentur, ft tarnen non nudi reperientur. 'Efemo enim faluabitur poîi hanc vttam nifi tn hac vita mort ali remijßo peccatorum ßde accepta fit ,amp; inchoata fan-Uificatio ,ficut firiptum eFt, Qnoi tuflificatf eofdem amp;nbsp;glorificat. ‘Detnde confidereturin hoc capite dignit at minifierij Écclefiaflici, quod Dem infiituit amp;nbsp;confieruat, quta fic colligit Ecclefiam amp;nbsp;non aliter, fcilicet voce amp;nbsp;cogitatione fcripti Euangelq cumauditur aut legttur.

T E X T V S.

ET locutiis eft D o MIN V s ad Mo-fen dicens , Tolle Aharon amp;filios eins, vnà cum veftibus eorum, amp;nbsp;oleum viiétionis, amp;nbsp;iuuencum vtfit facrifici-um pro peccato, duos arietes amp;nbsp;cala-thum panibus infermentatis ( rcFer-tum, congrega vniuerfam multitu-dinem ad oftium tabernaculi teftimo-nij. Mofes faciebat ficut præceperaret Do MI NV s, amp;nbsp;congregabat multitu-dinemad oftium tabernaculi teftimo-n ij, ac dicebat, Hoc eft quod præcepit D OMiNvs vtfierct.

Et ad-

-ocr page 45-

tEviTicr. 35

Et adiungens fibi Aharon amp;nbsp;filios eins ,lauabateos aqua, amp;nbsp;circundedit ei cunicam lineam, amp;nbsp;cinxit eum cingu-lo, amp;nbsp;induit eum talari tunica, amp;nbsp;circundedit ei Ephod, idq^ ardiusaftrin-xit. Eidem etiam applicauit rationale, *n quo erant Vrim amp;nbsp;Thumim. Denicp pileum capiti eius impofuit,amp; colloca-uitin anteriore parte pilei quæ fron-tem tegit laminain auream fanclæ co-ronæ, ficut D o m i n v s Mofi præce-perat.

Et Mofes fumfit oleum vnftionis, eocçvnxit tabernaculum, amp;nbsp;quicquid ineoerat, idqj confecrauit, amp;nbsp;fparfit ex eo fepties fuper altare, amp;nbsp;vnxit alta-rc vnà cum omnibus vafis eius,Labrum præterea amp;: bafin eius, vt confecraren-tur. Eteffundenso- „n e j -1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. r Vnflio facerdotu.

leum vnétionis fu

per caput Aharonis vnxit eum, vt con-fecraretur. Filios quoep eius adduftos veftiuit tunicis lineis gt;nbsp;cinxit eos cin-gulo, Sc impofuit eis mitras, ficut ipfi præccperat D o m t n v s.

Et adduxit iuuencum hoftiam pro peccato, amp;nbsp;Aharon atqp filij eius impo-fiierunt manus fuas capiti illius , quem mafta-

-ocr page 46-

5lt;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T VIT I.

maâanit Mofes, amp;nbsp;fanguineconfper-fit cornua altaris per circuicum digiro fuo,amp; expiauitaltareamp; efFudit fangui-nem ad bafin alcaris , amp;nbsp;confecrauic ipfiim placationis caufa. Ettulitotn-nem pinguedinem inteftinorutn , reri-cilium iecoris , amp;nbsp;duos renes vna cum» pinguedine eis adhérente atqjinalra-riincendit. luuencum vero vna cum pelle , carne amp;nbsp;fimo, igniconfumfit extra caftra, ficiit D o m i n v s ipfi prx-ceperac.

Et adduxit arietem pro holocaufto, cuius capiti inanus fuas iinpofucrunt Aharon amp;nbsp;filij eiusjqtiem maâauitMo-fes, amp;nbsp;fanguinem fparfitfuper airarc per circuitum. Et concidens in frufta arietem, incendit caput, frufta amp;nbsp;adi-pem ,amp; lauit inteflina amp;nbsp;pedes aqua, atlt;p ita totum arietem adoleuit in al-tari. Hoc erat holocauftum gratifsi-mum amp;nbsp;ignis Domini ßcut præce-peratipfi Do min vs.

Adduxit amp;nbsp;alterum arietem imple-tionum, cuius capiti Aharon amp;nbsp;filij eins manus fuas impofuerunt, Hunc maftauit Mofes amp;nbsp;partem fanguinis eius pofuit fuper chartilaginem dextram

-ocr page 47-

tEVITlCI.


Hçcceremoniafî-gniricat diCta ctele-itia kiextie, nó fini-Hre,non ftolide ac-cipienda elFe, vt A-nabaptiftæ fine di-flinibone damnant vindiftâ, quam ma-giflratus exercct


tram auris Aharo-nis gt;nbsp;amp;nbsp;fuper polli-cem manus ipiius dcxtru, amp;nbsp;fuper pol-hcem pedis eiusdex' trum. Adduxit qtio-iiucfilios Aharonis, amp;nbsp;pofuic fartguinem

dextram auris ipfo-rum, amp;nbsp;fuper polli-cem manus ipforum dextrum , amp;nbsp;fuper

mai'datu diuino Sc priiiaci,aut vt pon-tificii ex difto Pe* trijEcce duo gladii hic , extruunt dogma, pontifices tene-le pottüattm regiâ-poUicem pedis corum dextrum,amp; fpar-fit fanguinem fuper altare per circuitû. Et tulic adipem Si caudam,amp; adipem qui opcrit incellina , 8c reticulum epa-tis,amp; duos renes vnà cum adipe eorum,

amp; harmum dcxtrutn, amp;nbsp;vnam cruftu-lam panis amp;nbsp;vnam placcntam oleo mi-xtatn, amp;nbsp;laganum vnuin ex cophino a-i zymoriim, qui e(l coram Domino, amp;nbsp;pofuitfiiperadipem, Sc fiiper harmum dextrum ,amp; hæc omnia tradidit in ma-nus Aharonisamp;filiornmeius, amp;venti-labat ea coram D OM iNo. Et omnia accepta de minibus illorum inflamma-uit fuper altare in holocauilum. Eft enim

-ocr page 48-

38 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T VIII-

enitn impletionum hoftia gratifsima amp;nbsp;ignis Domino. Et Mofes tulitpe-étus de ariete impletionum , idt^ venti-labat coram Domino, quod quidern parscrat afsignataMofi, fient præce-peratipfi D omin vs.

Et Mofes accepit oleum vnâionis St fanguinem in altari, Sc fparfit fuper A-haron amp;nbsp;vettes eius, fuper filios eius Sc veiteseorum, amp;nbsp;hoc modo confecra-bat Aharon amp;nbsp;vertes eins, filios eius amp;nbsp;vertes ipforum jdixitiç ad Aharon amp;nbsp;ad filios eius , Coquire carnem ante ortiumtabernaculitertirnonij, atqjibi comedite, amp;nbsp;panem qui ertin cophino impletipnum.ficut mihi mandatum eft, amp;nbsp;didum , quod Aharon amp;nbsp;filij eius ipfo vefci debeant. Ac fi quid refiduum fuerit de carneautdepane,idflammis abfumetis.

Septem diebiis non efferes pedem extra ortium tabernaculi tertiinonij ad diem quo circumafti eruntdies impletionum veftrarum. Nam feptemdi-cs manus vertræ impletæ funt, ficut ho-diernodiefaôtumert. DoMiNvshoc fieri iufsit, vt ertetis expiati- Et mane-bitis in ortio tabernaculi tellimonij dies

-ocr page 49-

LEVITICI. 3^ dies amp;nbsp;noftes fpacio feptem dierum, amp;nbsp;critis in excubijs amp;nbsp;cuftodia Domini ne moriamini. Sic enim mihi mandatum eft. Et Aharon atcp filij eius fa-ciebant omnia quæ præcepcrat Domi n v s per Mofen.

C A P V T IX..

Argumentum.

cIPIVM huitucapttiiadmonet nas de difcrimine /acerdotij Leuitici amp;nbsp;facer-doti] Chri^li, de e^ao epiil:ola ad Sbraos cap.^. amp;nbsp;10- praclare dtjferit. Jfam facerdotes Le-Uitici non tantum pro populo, fid etiam pra fi vidtmas offer ebant, i^dt Chri^iui tantum pro Eccleßa facrißcautt, el^facrtficium fuum perpetuo applicat. ‘Deinde eyiharonamp;filij eiui obtulerunt fanguinem pecudum, Chri~ fiut vero fuum fanguinem pro nobis obtulit. Uli etiam fipe iterarunt fua fitcrificia. Hie femel duntaxat fifi obtulit, nbsp;nbsp;vna oblatione

in fempiternum confummauit fan^ficatos. *d^oflremo, vt alia diferimina omittam, ^utt alibi copiofi explicantur, fitcrificia Leuitica non tollebant peccatum amp;nbsp;mortem. Chri^li facrificium ÀiÎTfoi' propeccato 0“ quot;H defiruit

-ocr page 50-

4 0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T IX,

dejhuit mortem, vt Ecclefiei p;è canit, riendo mortem äeftntxic, amp;nbsp;refurgendo vi-titm repiirauit.

pars capitis continet teflimoni-ttm de app) obatione diuina ritunm Leaiti-corum. 7gt;{am amp;nbsp;tabernacnlo nahes incaha-it, vt Sxodi vltimo fcrtbitar, amp;nbsp;hoe lor o ja-, crifieiam flamma diainittu accenfa ahfam/tt. Jdrec teflimoniaprafentia Dei f.epe mnltumtpj cogitentur, quot;Vt jhataamw nanc tjnoij^ Deur» j'so minihlerio adepji amp;nbsp;per ld efficacem ejje. Si enim Leaitteü facerdotium habuit malta terhmonia prafentia Dei, qaanto magd vox Saangelij erit efjicax, amp;nbsp;vere aff'eret aterna bona ejaiepromit tit, cam propter hocmimjle-riam priera omnia failafint.

T E X T V S.

OCtano aufem die vocaiiitMofes Aharon amp;nbsp;filios eins amp;nbsp;Ceniores Ifraei, éSe dixit ad Aharon, Tolle de armen to vitulnm pro peccato,amp; arietem in holocauftnm, vtrunqueimmacula-tum, amp;nbsp;adduc eos in confpcétiiii) D o-w iNi, amp;nbsp;loqneread filios Ifraël dicens, Tollitc hircum pro peccaro amp;nbsp;vitukini at(ß ouiculam, quibus nihil de integri-

-ocr page 51-

LEVITICr. '41 täte défît, amp;nbsp;quidern vriius an ni in ho-locauftiim, amp;nbsp;bouem atqß arietem ran-quain. hollias pacificas, vt ofFcrantur coratn Domino, amp;nbsp;oblationein oleo pcrmixtam. Namhodieapparebicvo-bis D O MIN V s.

• Tuleriint ergo quicquid præceperat Mofcs ad ofliiini tabernaculi teltimo-tiij, amp;nbsp;vniuerfa multitudo accefsic , ôc fletic coram DOMiNo. EtaitMofeSj

Hoc eft qtiod præcepit D o m i n v s vc faceretis, amp;nbsp;apparebit vobis gloria Domini. Et dixit Mofes ad Aharon,

Accede ad altare, Si fac hoftiam tiiam pro peccato amp;nbsp;holocauftuin tuuin, Sc fac placationem pro te amp;nbsp;pro populo. Poflea fac facrificium populi amp;nbsp;fac pro eis placationem , ficut mandauit

Domi n vS.

Primum facrifi-cium Aharonis pro fe amp;nbsp;pro populo.

Et Aharon acce-dens ad altare ma-ôauit vitulum pro peccato fuo, ciiius fangiiinem ad ipfum attulerunr filij eius, Sc intingens digi-tumfuumin fanguinc pofuit fuper cornua altaris, Si effudit fanguinem ad bafin altaris. Adipem veto amp;nbsp;renes, amp;

réticulum iecoris hoûiæ pro peccato D i adole-

-ocr page 52-

42 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T IX.

adoleuit in altari, fient D o m i n v s Mofi præceperat. Et carnem vnà cuir» pelle flammis abfumfit extra caftra.

Poftea maftauit holocauftum, cuius fanguinem ad ipfum attulerunt filij eiusjamp; confperfit altare per circuitum-Et attulerunt ad ipfum holocaullum iigt; fruftadiffedum amp;nbsp;caput, amp;nbsp;adoleuitca in altari, Si lauit inteftina amp;nbsp;pedes, amp;nbsp;inflammauit fuper holocaufto in altari.

Deinde adduxit facrificium populi, Stacccpitcaprum, quieratholliapro peccato populi, amp;nbsp;maftauit eum, amp;nbsp;fe-cit ex eo hoftiam pro peccato fient an-tea fecerat. Et adduxit holocauftum, eiq^ V fi taras ceremo mas adhibnit. Adduxit etiam oblationem , amp;nbsp;cum ma-num fiiam compleuiftet, incendit earn in altari præter m'atutinum holocauftû.

Poftea maétauit bouem amp;nbsp;arietem tanquam hoftias pacificas pro populo, amp;nbsp;filij eius attulerunt ad ipfum fanguinem, quo confperfit altare per circui-tum. Adipem veto bonis , amp;nbsp;arietis amp;nbsp;caudam amp;nbsp;pinguedinem adhærentein inteftinis, amp;nbsp;renes, amp;nbsp;reticulum ieco-ris, omnem hanc pinguedinem impofi-tam pedori, adoleuit in altari. Pectus ver O

-ocr page 53-

t B V I T 1 C I. 43 vero amp;nbsp;harmum dextrum ventilauit Aharon coram Domino, ficut Mofi præceperat D o m i n v s.

Et Ieuans Aharon manum fuam fu-per populum benedixit ei amp;nbsp;defcendit poftquam fe'ciflet hoftiam pro peccato, 4iolocauttumamp; hoftiaspacificasj cum-que veniffent Mofes amp;nbsp;Aharon in ta-bernaculum teftimonij'j egrefsi benedi-xeruntpopulo,amp; apparuitgloria Domini vniuerfo populo.

Nam ignis egref-fus à D o MIN o ab-ftimebat in altari ho locauftu amp;nbsp;adipem. Hæc cum vidifl'et po

Mofiamp; Aharoni immolantibus ignis coelitus demiflus vióiimas inflammat ac confumit.

pulus gaudio pcrfufi in terram procu-buerunt.

C A P VT

Argumentum.

HtSTO-Ri^ de interttu filiorum Aha-fonii, l^dab amp;nbsp;^bthu, pertinet ad régalant Ebraos 12. traditam, Seraiamm ^eo

1 c«w reuerentia amp;nbsp;timoré. E^t enim ^eui \ ignis confamens. Q^mcum omnibus in re-I bus temer it as err or tarpis e^, tarn tn eo loco s maxime.

-ocr page 54-

44 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T X,

maxime, in tjuo iudieandnm eïl, ijuantum rebm cliuinü religioni^ tribnamits. Ita^ re-uerenter andiamtu verbum Dei, nee ab et tranfuerfum vnguem difeedameu. Etßantem sharon amp;nbsp;duo ßlij fuperfiites dijcejjerant à pra^ripto ritu in immolutione hirci : tarnen 'Dcm dißenfat de fua lege, lt;juam tUtnotf contumaeiter, fed luüu impediti violarant.

T E X T V S.

Et accipîentes filij Aharon Nadab amp;nbsp;Abihti quifep thuribultim fuum» impofitoq^ igné miferunt in ilium in-cenfum,amp; offerebant coratn Domino ignem alienum, quod cis non præcepe-rat. Et egrefTus ignis à Domino de-uorauit eosjamp; inortui funt coram D o-

ad Aharon, Hoc OM IN VS dicens,

Hoc eft J qui fe mihi xquare volue-rint, amp;nbsp;fpretünieo mädato dominiede amp;nbsp;fuam voluntâtem facere.

MiNo. Etait Mofes cft,quod locutus ell D In his qui appropin-qiiaucrint mihi fan-élificabor, amp;nbsp;in con-rpedn totius populi glorificabor, amp;nbsp;ta-cuit Aharon.

Mofes autem vocauit Mifaël amp;nbsp;Elza-phan filios Vfiel pattui Aharon amp;nbsp;dixit adeos,

-ocr page 55-

IBVlTtCI. 4$ ad cos, Accedite propius amp;nbsp;effierte fra-tres veftros ex fanétuario extra caftra, amp;nbsp;propius accedentes exportauerunc eos indutos Itneis tunicis extra caftra, ficut dixerat Mofes. Et dixit Mofes ad Aharon amp;nbsp;ad ftlios eius Eleazar amp;nbsp;Itba-•mar , Capita veftranolitcnudarc, nee veftes difcindite, neinoriamini, amp;nbsp;ira îrruat in totam congregationeiTi- Om-nes fratres veftri in totadomo Ifraël déplorent banc inflaminationem, cuius auror eft Dominvs. Etdeoftio tabernaculi reftimonij nolite egredi, ne forte moriainini, quoniam oleum vn-dlionis diuinæ eft fupcr vos, amp;nbsp;fecerunt iuxta verbum Mofi.

Et locutus eft Dominvs ad Aharon dicens, Vinum

amp; ficeram non bi- Ÿ ^®***^''**’ bes, tu amp;nbsp;filij tui qui

funt tecum, cum ingrefsi fucriris ta-bernaculum teftimonij, ne moriainini. Hoc eric perpetuum ftatutum in pofte-ritateveftra, vtpof-

ôumaprophano, 8 mundum ab immun

fitis difeernere fan- Ratiolegii,qui» ebrii non pcflunc fanaie ambigentes , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aut errantes , aut

, amp;nbsp;doterenlios nbsp;prxmonerc jmperi-

D 4 Ifraël

-ocr page 56-

4^ nbsp;nbsp;nbsp;CAPVTX.

Ifraëlde omnib. iu- tos, autconfirmare

imbecilJes , aut e-uoluere obfcuras amp;nbsp;intricatas lt;]uæftio-nes, qur omnia ad officium docentium

dicijs, de quib. D o-MIN V s ad vos locu-tiis eft per Mofen-

Et Mofes locutiis eft cutn Aharon amp;nbsp;Ecclefia perti cum filijs eins,qui ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

hue fuperftites erant, Eleazar amp;nbsp;Itha-mar, Accipite quod reliquum eft de oblatione,de facrificijs Domini, id(ß comedite fine fermento nixta altare, quiaeft fandumfanäorum. Comede-tis autem in loco fando. Hæc enim eft pars tibi amp;nbsp;filijs tuis attributa de iacri-ficijs Domini, quia fic mihi mandatum eft. Pedus vero ventilatum amp;nbsp;har-mum leuatum comedes tu amp;nbsp;filij tui amp;nbsp;filiætuæ in loco mundo. Namhocius eft afsignatum tibi amp;nbsp;filijs tuis de paci-ficis filiorum Ifraël. Etenim peftus leuatum amp;nbsp;harmus ventilatus ideofacri-ficij's quT adipe confiant adiunguntufj vt ventilentur coram D om ino. Qua-re ad te amp;nbsp;adfilios tuos pertinent iure perpetuo, ficut præcepit Dominvs.

Et Mofes quaerebat hircum qui erat hofiia pro peccato ) amp;nbsp;eccecombufius erat, amp;nbsp;fuccenfebat filijs Aharon qui adhuc

-ocr page 57-

tEVITICI. 47 adhuc fuperftites erant Eleazar amp;nbsp;Itha-mar,amp; dicebat : Quare non comediftis hoftiam pro peccato in loco fanfto cum fit fandum fandorumj amp;nbsp;hanc vo-bisafsignarit f Deus} vt geftaretis ini-quitatem congregationis, Sc expiare-•tis earn coram Domino. Eccc fan-guis eins non eft importatus in partem fanduarij interiorem,amp; comedereeam debueratis in fanduario , ficiit mihi præceptiim eft. Aharon vero dixit ad Mofen, Ecce hodie obtulerunt coram Domino hoftias fuas pro peccato amp;nbsp;ftia holocaufta, amp;nbsp;accidcrunt mihi ta-lia. lam fi comediflem hoftiam pro peccato , an ea res placuiflet Domino. Hæc cum audirct Mofes, dedit fe ad le-nitatem.

C A P V T XI.

Argumentum.

PVD Irenxum Itb. s. htc Allegorie legis de difirimine animalium mundorum amp;nbsp;immundornm traditur. Qui fnnt ergo mun-di ? Qui in feutrent Ô* filium firmiter cre-dunt. Hiec eil enim firmitas eorum, nbsp;nbsp;nbsp;du-

flicifiittt vngulu, elo!]Hia Dei meditantur D ƒ die ac

-ocr page 58-

4? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T XT-

die ac noEle, vt operitne bonti ornentitr. H^e eH enim ruminantmm virtm. Immundtt autem tjute net^ dupldem vngulam habcnf, t^ui nelt;pj tn Deu

nei^ rnminant, ^nnt cthnici.

trednnt, ne^ elocjuia. eins meditaninr. antem rnminnnt qnidem, jednon h^bent vn-gnhimdnpUcem fnntlttdlt;ei, ejui^ntdemelo-t ^nta 'Dei in orc hubcnt, fed flabtlitatem m-dicüfin non infgunt in Pâtre amp;nbsp;Ftlio. ldtigt; ttinm Inbricum e^ genm tpforuw. Etenint ^nn vnins fint vngnht animabn facile la~ buntur, firmiora antem faut /jun dnplicem z/ngulam habent- Immnndapogt; ro t^ua dnplicem vngnlam habent non antem rnminant Jnnt hnretiti. Etfi enim dicnnt Je in 'Patrent amp;nbsp;Fihum credere : tarnen non meditantur tlocjuia Deifcnt oportet, ne^fufîtcin operibnt fnnt ornati, fed tantfnam porei amp;nbsp;canes tns-mnndieia amp;nbsp;gain /efe tradunt.

T E X T V S.

T locutiis eft Do MINV5 ad Mo-fen amp;nbsp;Aharon dicens ad eos, Lo-quiinini ad fiÜos Ifraëlditcntes, Hxc funt animalia, quæ coniedere debetis inter omnia animantia terræ. Omne quod habet fiflamvngulam amp;nbsp;ruminât inter

-ocr page 59-

t E V I inter animantia, có-ede:is. Qnic^uidau-tem ruminât amp;nbsp;habet vngulam, fed no fiifanijVt cameluSjid vobis crit immun-'dum, nee comedetis. Sic cuniculus rumi-nans quidem, fed nó findens vneiilamerit 'Vobis immundus. Lepus etfi ruminât, tarnen vngulam non findit. Ideo vobis e-ritimundus. Quan-quam autem fus fin-dit vngulam: tarnen non ruminât. Itacp vobis immundus e-rit. Horum carnibus nonvefcemini, nee cadauera contrefta-bitis,quia funt vobis immunda.

T I c 1. 4P

Profper fênten-tia 193. Auditor verbi fimilis debet eHe animalibus, qua: ob boe quia ruminant, munda eflé dicuntur , vt non fit piger de bis f ogitare,qux in al-üo cordis accepit, amp;nbsp;cum audit fit fi-niilis edenti, cum vero audita in me-moiiam reuocat.fit fimilis ruminanti.

Ideoetiam abfti-nerc illos fuillis carnibus iuifit,quia hifce folis Aegy-ptii vefeebätur, cx-teris auté animan-tibus,tanquam diis fuis parcebät.Theo doretus Oratione 7.contra Etbnicos.

Diferte dicitur, Vobis, quiahx leges de difcrimine ciborum non obli-

gant exteras gentes. Deinde confiât ccremo-niales leges Moyfi abiogatas efie poftquam Mef-fias exhibitusjcrucifixus ScrefufeitatuseiHuxta hæc diâa Match, u. Le:c ëc prophet« vfque ad lohan-

-ocr page 60-

$O nbsp;nbsp;nbsp;CAPVTIX.

lohannem. Aft.ic. Quod Deus purificauit tu noliimmundum dicere. Aft. if. Quidtentatis Deum imponentes lugum ceruicibus difcipulo-rum,amp;f. i.Tiin.4. Omnis creatura Dei bona efl. Saiiftificatur cibus per verbum Dei amp;nbsp;per precationem. Coloif. ï. Neriio vos iiidicet in cibo amp;nbsp;potu.

Hoe vero comedetis ex omnibus,

quse in aquis funt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

Omne quod habet pinnulasamp;fquamas inaquis, in mari amp;nbsp;fluminibus , comedetis. Quiequid autem non habet pinnulas amp;nbsp;fquamas in mari amp;nbsp;fluminibus, ex omnibus re-ptilibus aquaticis , amp;nbsp;omnibus quæ vi-uunt in aquis, erit vobis abominatio. Carnes eorum non comedetis, amp;nbsp;cada-uera reformidabitis. Omne enim quod non habet pinnulas amp;nbsp;fquamas in a-quis, id fugietis.

Hæc vero funt inter formidabitis, vt ea non comedatis , videlicet aquila , acci-pirer, haliæetus, vul-tur, miluus, amp;nbsp;quiequid eft generis eiuf-dem, amp;nbsp;omnes corui infuo genere, flru-

aues quæ ita re-

Aues,

Halisetus fextu genus aquilaruma-pud Pliniumlib.'o» cap.ï. Supereflha-lixetus claiifliuia oculorum acie, li' brans ex. alto fefe, thio

-ocr page 61-

LEVI thio camelus, viula, cuculus , nifus cum fuogenere, noâua, cycniis, bubo gt;nbsp;ve-fpertilio, onocrota-' lus, ciconia, ardca, garrulus cum gene-•re fuO) vpupa, hirundo. Omne præter-ea volatile quod reptat amp;nbsp;quatuor pe-dibus incedit, eric vobis abominatio. Veruntamen iltud comedetis ex omni reptill pennato, quod quatuor pedibus incedit, nec duobus faltat fuper terram, de hoc, inquam, comedere pote-ritis , cuiufmodi eft, Arbe , Selaam, j Hargol amp;nbsp;Hagab vnumquodq^ in généré fuo. Alia vero omnia volatilia quae habent quatuor pedes,erunt vobis ! abominabilia amp;nbsp;immunda. Qui horum cadauera tetigerit, is erit immundus vftç ad vefperam. Si quis autem cada-uerex his geftauerit, is lauabitveftes fuas, amp;nbsp;erit immundus vfq? ad vefpera.

Tier. 51 vifoque in mari pi-fce,præceps in eum mens amp;nbsp;difeuflis pedoreaquis rapi-ens, amp;c.

Itacç omne animal quod vngulas habet nec findit eas, nec ruminât, erit vobis immundum. Qui tetigerit iliud ent immundus. Quicquid præterea fuper manus ambulat inter beftias quadrupèdes , erit vobis immundum. tetigerit

-ocr page 62-

CAPVTXI.

tigerlt horum cadauera immundtis eric vf(ç ad vefpcram. Et qui cadauer ex his gcltauerit, is lauabic veftes fuas, Sc ent itnmundus vft^ ad vefpcram, quiahæc immunda funt vobis.

Hæc quoq? crunt vobisimmundainter animantia quæ reptanc in terra,« Mullela, mils, bufo, vnumquodq? cum fuo genere. Erinaceus, falamandraj lacerta, cœcula, Sc talpa. Hæc fuut vobis immunda inter omnia quæ reptant. Qiii horum cadauera attingit, iintniin-dus erit vfcp ad vcfperam. Et oinne fu-perquod tale cadauer ceciderit, ent immundum, Hue fit vasligncum, fine veftis, fiue pellis, fiuc faccus, fine alitid inftrumentum , quo aliqtiid efficitur, Sc illud in aquam mergetur Sc erit immundum vfqj ad vefperam. Poftea veto mundum erit.

Omne qaocp vas fiâileîn quod inci-derit tale cadauer, erit immundum vnà cum eo quod continet, ideoqj frange-tur. Omnis cibus qui comeditur, fi ei talis aqua admifccbitur, eft immundiis. Et omnis potus qui bibitur ex tali vafe, immundusertt. Et omne fuper quod eiufmodicadauer ceciderit, polluetur, ac fiue .

-ocr page 63-

1

teviTici.

ac fine fit furnus, fiue focus, frangetiir, quia elt immundum amp;nbsp;erit vobis iin-mundiim. Veriintamen fontes amp;nbsp;ci-fternæamp; ftagna funtmiinda. Quiaii-temcadauerahorumtetigcrit, elt im-mundus-

, Ac fi talc cadauer ceciderit fiiper men qiiod in agro fparfuni ett, nihilo Miinus ent mundtiin. Sin autem aqua fuerit eiftifa fuper (émen , ac pollea fu-per illud ceciderit tale cadauer, eric Vobis inimiindum.

Simortuuni fneritiumentum cuins efusconcefluscll, amp;nbsp;aliquis cadauer il-liiis recigerit, immundus erit vfqj ad Vefperam. Qui ex eo comederit, laua-bit veftimenta fua amp;nbsp;erit immundus vfqj ad vefperam. Sic gcftator cadaue-ris laiiabit velles fuas amp;nbsp;erit immundus vfcp ad vefperam.

Quicquid reptat in terra, erit vobis abominatio, nee comedetur. Et omne quodincedit fuper peétus, amp;nbsp;quicquid ejuatuor aut pluribus pedibus vtitur inter omnia reptilia rerræ, non come-detis, quia crit vobis abominatio. No-lite contaminate animas veltras, nec bis polluamtni, vt fuis immundi.

Ego

-ocr page 64-

C A P V T


X I.


Ego enitn fum D o m i n v s Deus ve-

fter. Ideo fanftifica-tc VOS 8c eftote fan-ôi , quoniam ego fanftus fum. Nolite polluere animas ve-ftras vllo reptili quod repeat fuper terram.

Nihil eft appe-tentius ßmiliü fui, nihil rapacius qua natura. Sic Deus cum fit fan âus vult Ecclefiam quoque fanââ efle,ne dilfiquot;* militudo diflociet amicitiam feu »»a ratlaii qua Deus fc nobis cotnmunicat*

Ego enim fum D o

M IN V s, qui eduxi

VOS ex Aegypto, vt effem veftcr Deus. Eritis igitur fanâi, quia ego fanéius


fum.

Hæceft lexdeanimalibusamp;volucri-bus amp;nbsp;omnibus reptilibus aquaticis, 8c omnibus reptilibus terreftribus , vt pofsitis difeernere munduab immun-do, amp;nbsp;cuius animalis efus concelfus fit autprohibitus.

C A P V T XII-

Argumentum.

L K Y de immundicie puerpera propter duai caufas tradita eFi , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propter

fignificatiofiem, Loqnitur enim de nttto ex viril*

-ocr page 65-

tevïTici.

virillfemine, vt nos admoneat de immundi-cie humMit nnturlt;t de peccato originis. *Deinde propter vtilitatem corporis. ZJt enim parcatstr corpori puerpera, Deus ali^uos dies ordinautt, ejuibtss vult ilium feruire fuie vale-tudini. Etfi autem certus numerus dier um ad nos non pert met t tarnen genus ad nos per-tinet. Uult Deus nunc ^uo^ puerperas cura.-re juamvaletudinem. Quod vero offierebant agnum aut turtures, hic rttus non tollebat peccata ,fed er at teftimonium obferuati tllttis puerperi], amp;nbsp;occaßo docendipopuli, cum ve-niebant adtemptum,amp; hoflia efferebantur, quta talibus officijs facer dot es alendi erant. Caterumte^le ßgnificabatur ventura hoïiia.

T E X T V S.

LOcutuseft Dominvs ad Molen dicens , Loquere ad filios Ifraël Sc dic eis, Si mulier fernen conceperit amp;nbsp;mafciikim pepererit, feptem dieb.immun-daerit donee men-ftruiis fluxus ceffa-rit. Die autê oétauo circumcidetur caro

Lex dilèrte quitur de ea , quæ peperit conreptuin ex vil ili femjtie . Hsc additio fuper-uacanea fuidét, ni* fi tede fignifiraret quandam pariturâ efl'e fine vinli femi-

præpu-

-ocr page 66-

^6 nbsp;nbsp;nbsp;CAPVT XI r.


ne. Bernardus fer-mone tertio de pu-rificatione: Nifi pa-rituram prçuidifFet fine femine virgi-nem J qux necelfi-taserat de fufeepto femine fieri men-tionem ?

præputij eins f in-fantis.^ Pofteadie-bus triginta tribus domi fe continebit in fanguine purifi-cationis fnæ. Nihil quod fanâum eft at-tinget, nec ad fauâuarium veniet, donee circutnaâi fiie-rint dies purgationis fnæ. Si antein fœmellam pepererir, dnabiis hebdoina-dibus immunda erit, doncc menftruus fluxus celfarit. Poftea diebus fexaginta fexdomi fe continebit in fanguinepu-rificatiônis fnæ.

Circumaétis veto diebus purificatio-nis fnæ pro rilio vel pro filia , afferet agnum anniculumin holocaulinm, Sc pnllum columbe fine turtureni pro pec-cato ad oftium tabernacifli teftimonij amp;nbsp;ad facerdotem, qui öfterer ilia co-ram D o M IN o,amp; expiabit illain. Tune mundabiturà fluxu fanguinis fui. Hæc eftiexpuerperæ, quæ mafculum aut femellam parit.

Si autem propter rei familiaris te-nuitatem non poterit: ofFerre agnum, tollat duos turtures vel duos pullos co-lumba-

-ocr page 67-

lEVITICI. 57 lumbarum, vnum in holocauftuin, amp;nbsp;alteiunipro peccato. Etcxpiabiceara facerdos vt fit munda.

C A P V T XIII.

Argumentum.

In HOC capite cauja lepra amp;nbsp;omnium calamitatum humanarum conßderetur. EÜ autemprima amp;practpua caufapeccatnm, vt ^falmo 39- dicitur^ 'Èropter iniijuttatem ca-ßigas homtnem. Et'Rom. S. Corpw mortifica-tur propter peccatum. Sic mtmiler EUfei propter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;punittet eü lepra, ijua et-

iam tn poileritate eifte haßt. Eadem pcena aßeHut eli propter 'KoKutiftt.yy.oa-tuiluj Oßat teXi amp;nbsp;firor e^RIrtoyß ardens ambitione amulatione aduerftet fiatrem. *Deindecogt-temusejuantaeres profeßo facerdotnm in populo ‘Dei complexa ßt. ‘Ii(on enim tantum facrtficijs occupati fuerunt, fed maior cura, matoreù moletimpoßta erat, videlicet, vt eßent doHrina cuftodes at^ interprètes, amp;nbsp;grauifßmarum controuerßarum tudices, ac compleSlebatur eorum profeßto liter as, legem diuinam, hiHorias, dtßtnllionem temporum amp;nbsp;anni rationem, natura in/juißtionem amp;nbsp;artem medtcam, deni^^ amp;nbsp;Mußcam..2.

El TEX-

-ocr page 68-

î8


CAPVT XIII.

T E X T V S.


Et locutus eft Do nbsp;nbsp;nbsp;Lex de lepra cor

MiNvsadMo-

fen amp;nbsp;ad Aharon dicens : Homo cum fuerit in cute carnis eius tumor, vel fcabies, vel macula candida, quafifiitu.* ra fit in carne eius plaga lepræ, ducetur ad Aharon facerdotem vel ad vnumex fîlijs eius facerdotibus, cumq^ viderit facerdosplagamin cutecarnis, quod pilus in ipfa plaga mutetur in albedi-nem , amp;nbsp;afpeôlus plagæ profundior fit quàm reliqua cutis carnis eius, haud-dubie eft plaga Icprç.

Itaœ facerdos dili-

randum ad pœnamgt; gentcr eum contem- fej legi^ma cogni-plabitur amp;nbsp;immun- tî» antecedac eue-dumpronunciabit. futionem.

Quod fi alba macula fuerit in cutc carnis eius, amp;nbsp;afpeâus eius non cric profundior reliqua cute, nec pilus eius mutatus fuerit in albedinem, includet cum facerdos feptem diebus gt;nbsp;Si rurfus die feptimo diligenter confiderabit eu. Ac ü plaga manicrit in eodem ftatu» nec arrodere cxperit reliquâ curem,in-cJudec eum facerdos denuo feptem diebus-

-ocr page 69-

lEVITICI. 5^ bus. Cum igitur feptimo die iterum facerdos quàm maxime intentis oculis contemplatus fuerit locum afFeâ:um,amp; animaduerterit plagæ veftigium eua-nuifle, nec malum longius progreflum cITe, mundum cum pronunciabit facer-Mos, quia fcabieseft, amp;nbsp;lauabitvefti-menta fua vt fit mundus. Si autem fca-bies ilia cæperit arrodere vicinas partes cutis J pofiquam à facerdote infpe-âusamp;mundus pronunciatus eft, iterum fubibit cenfürâ facerdotis. Quod fi tunc facerdos deprehenderit fcabi-em arrofione fua reliquam cutcm læ-fiffe , immundum eum pronunciabit, cum hauddubie fit lepra.

Si plaga lepræ in homine fuerit, ad-ducetur ad facerdotem, qui cum vide-rit tumorem candidum in cute extitif-fe, amp;nbsp;pilum mutatum in candorem, amp;nbsp;carnem crudam in tumore confpexe-rit, hauddubie eft inueterata lepra in cute carnis eius. Ideo facerdos iudica-bit eum immundum efte, nec includet cum, quia eft immundus.

Si autem floruerit lepra in cute, amp;nbsp;operuerit vniuerfam cutem,à capite Vad pedes, quicquid cadit fub afpe-

E 3 ftumfa-

-ocr page 70-

6 o nbsp;nbsp;nbsp;CAPVT XIII.

öum facerdotis , Si ergo facerdos vi-derit quod lepra totam carnem operue-rit,mundam iudicabit plagam,eo quod totaverfallt in candorem, eritqj ille inundiis. Sin aiitein caro cruda ibi fue-riteo dte j qiio cenfurain fubibit,im-munduserit, cumcp facerdos crudatn carnem videric, itnmundü pronuncia-bit, quiaell immundus, fine vlladu-bitatione eft lepra. Quod fi mutata fue rit caro cruda amp;nbsp;verfain albedinem, veniet ad facerdorem , cumq^ viderit facerdos plagam verfam elfe in albedinem, niundam iudicabit facerdos plagam illam, amp;nbsp;ipfe mundus erit.

Si in cute alicuius carnis viens fuc-rit, idlt;ç fanatum fuerit, amp;nbsp;poftea in loco viceris tumor extitent albus aut ruffus, fubibit cenfuram facerdotis gt;nbsp;cumtp viderit facerdos , quod afpeftus eius fit profundior reliqua cure, amp;nbsp;pilus eins mutatus fit in albedinem, im-mundumeumpronunciabit facerdos, quia ex vlcere fada eft proculdubio plaga lepræ. Si autem viderit facerdos pilum in ea non elfe albicantem, ncc profundior erit reliqua cute atep eua-nuerit,feptem diebus includet eum. Si autem

-ocr page 71-

LEVITICI. 6 î autem latins vagabitur in cute, immun-dum eum iudicabit, quia eft plaga le-præ. Quod ft fteterit macula illa,nec la-tius ferpferit, cicatrix vlceris eft, amp;nbsp;fa-cerdos mundis eum annumerabit.

Siquis carnem fuam igne combufle-rit,amp; plaga à combuftioneortafuerit rubicunda aut alba , amp;nbsp;facerdos con-templans eum deprehenderit pilumal-bicantem in plaga à combuftione or-ta, amp;nbsp;afpeftum eius profundiorem re-liqua cute, hauddubie ex plaga à combuftione orta faâa eft lepra. Itarp facerdos pronunciabit eum immundum, quia eft plaga leprae. Si autem viderit facerdos, quod pilus in plaga adufta non fit albicans, nec profundior eft re-liqua cute, amp;. euanuit, feptem diebus includeteum, amp;nbsp;feptimodiecontem-plabitur eum. Si arrofcrit alias partes cutis, iudicabit eum immundum , quia eft lepra. Si autem ftetit veftigium flammx, nec arrofione reliquam cutem læfit, amp;nbsp;euanuit, tumor combuftionis eft, amp;nbsp;facerdos annumerabiteum mundis , quia eft cicatrix veftigij à flamma imprefsi.

Si vir aut mulier in capite vel inbar-E 4 ba ma-

-ocr page 72-

02 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T XIII-

ba maculamhabuerit, amp;nbsp;facerdos afpî-ciens earn deprehendcrit quod afpe-âiis eius fit profundior reliqiia cute, amp;nbsp;pilus eius flauus ac tenuis, pronun-ciabiteiimefie immundum, quiacftle-profa fcabies capitis aut barbæ. Quod fi viderit facerdos, quod fcabies non præ fe ferat fpeciein profundiorein re-liqiia dite , ncc pilus giluus fit, feptetn diebusincludcteum, acfi feptimodie viderit fcabieni non longius vagatatn elfe, nec pilum flauum confpexerit, amp;nbsp;fpecies fcabiei non profundior fuerit reliqua cute, radetur ipfc, fie tarnen vt non radat feabiem. Êt rurfus includet cum facerdos feptetn, diebus. Acfife-ptimo die contemplans eum deprçhen-derit, quod fcabies non vlterius pro-grefia fit in cute, ncc afpedus profundior fit reliquacute, abfoluet eum ab immundicie facerdos, amp;nbsp;ipfe lauabit vertes fuas, quiamunduseft. Siautetn fcabies arroferit reliquas partes cutis, poilquam ab immundicie abfolutus ert, amp;nbsp;facerdos deprehendcrit accurata contemplatione, quod fcabies arroferit vicinas partes cutis, non amplius quæretan ptlusflauusfit, quia cft im-niundus-

-ocr page 73-

t E V I T I C I.

inundus. Siautemin ociilis fcabies fte-terit, giluus pilus ibi natus fuerit, fanata eftfcabies, amp;ipfe inundus eft, amp;nbsp;facerdos tribueteiteftimonium de xnundicie-

Si vir aut mulier habuerit in cute carnis fuæ albas maculas gt;nbsp;amp;nbsp;facerdos viderit euanefeere albicantes maculas, ea eft fcabies alba in cute efflprefcens, amp;nbsp;ipfe mundus eft.

Si vir laborans defluuio capillorum caluus fuerit, mundus eft. Quod ft in priore parte capitis caluefcit, recalua-fterôc mundus eft. Si autem in caluitie vel in recaluatione apparuerit macular alba vel fubruffa, lepra exiftit in calui-cie vel in recaluatione cius- Itacp facerdos contemplabitur eum, ac fi depre-henderitmaculam albam vel fubruff^am in caluicie aut recaluatione eius, non difsimilem lepræ,quæ eft in cute carnis, leprofuseftfic immundus , amp;nbsp;facerdos pronunciabit eum elle immundu propter talem maculam in capite eius.

Qaiergoleprofus signa reatus. eft, huius veftimen-

ta fint lacerata, amp;nbsp;caput nudatum, amp;nbsp;labia inuolucris teda, amp;nbsp;omnino im-

E 5 mundus

-ocr page 74-

64 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T XIII.

mundiis vocabitiir. Et donee hæferit in eo macula, immundus erit, amp;nbsp;folus habitabit, amp;nbsp;habitatio ipfius extra ca-flra erit.

Quando in verte aliqua fuerit macula lepræ, fine lanea fiue lineafitjin llamine vel fubtegmine fiue lineofiue laneo, aut in pelle,aut in opéré quocuncp ex pelli-bus confeéto , amp;nbsp;fi macula fuerit flaua aut fubruffa in verte aut pelle, in ftamine aut fubtegmine, aut in quocunq^ opère expellibus confedo, ea proculdubio eft macula lepræ. Iraq? facerdos contempla bitur maculam illam amp;nbsp;obfcruatione no-tatam includet fepté diebus. Ac fi fepti-mo die viderit maculam Jongius vaga-

Lepra veHium-

Theodoretus O-ratione iz. contra Ethnicos allegoii-am ftaminis amp;nbsp;fub-tegminis his verbi» exponit; Velles ne-qiiaquam ßamina folaconficiunt, fed opus efl fubtegmine,quod flaminibus intexatur amp;nbsp;cohæ-refcat. Ita maximum bonumefidi-uinarü rerû cogni-tio. Sed htec non fuflicit ad perfe-ûionem hommis. Oportet enim bo-nas adrones ad co-gnitionem feienti-amque adiungi. Quod enim telis contexendis ipfa funt flamina, hoc perfleiendis animis eft veritatis cogni-tio , ftabilifque rerum diuinaruni fi-tam

-ocr page 75-

LEVI tam effe in veftc , in ftamine, in fubceg-mine,in pelle, aut in quocunq^ opère ex pellib, confefto,macula eft arrodentis

Tier. 6^ des. Oportet au-tem non folum feite quid de Deo (en-tiendum fit,vetum-etiam ad illius leges vitam morefque inflituere.

•lepræ, amp;nbsp;ob earn rem immunda. Com-■ buret itacp veftem, aut ftamen, aut fub-' tegmen, liue laneum fiue lineiim fit, aut i quodcunqs opus expellibus confeäum, in quo talis macula eft. Quia eft macula lepræ, amp;nbsp;igne combures.

si autem viderit facerdos, quod macula non longius arrodendo progrefta fit in vefte, aut ftamine, aut fubtegini-ne , aut in quocunq^ operc pelliceo, mandabit vt lauetur id in quo hæret macula, amp;nbsp;rurfus feptem diebus inclu-deteam. Acfi viderit facerdos poft-quam macula lota eft, quod non muta-uerit fpeciem , nec longius progreffa I fit, immunda eft amp;nbsp;igne combures earn, quia corrodens eft in caluitio eius fiue in recaluatione- Si autem viderit fa-! cerdos euanuiife maculam poft lotio-ncm, recidat earn à vefte, à pelle, à ftamine vel à fubtegmine. Si veto dein-ceps etiam confpicietur » in vefte, in ftami-

-ocr page 76-

66 nbsp;nbsp;nbsp;CAPVTXIII.’

ftamine, in fubtegmine, au tin quocun-que operepelliceojcrefcens eftf lepra J ideoq^ igne illud combiires, in quo tails macula hæret. Veftis vero aut fta-men aut fubtegmen'aut om ne opus pel-liceum quod lotiim cft, amp;nbsp;in quo defijt efle talis macula, iterum lauabitur amp;nbsp;* mundum erit. Hæc eft lex de plàga le-præ in vefte lanea vel linea, in ftamine amp;fubtegmine, amp;nbsp;inomni opérépelli-ceo, iuxta quam pronunciandum eft de mundicie vel immundicie.

CAPVT XIIII.

Argumentum.

2) r r. e Z s allegoritt legis de purifidt-tione leprofi. Quemeidmodum enim exp^ße-ribus iÛis qui ojferuntur, alter mailabatur, alter fangutne maElati ttnÜtts foluebatur. Ita ‘Dominus Chri^lus pro humanitate lepra in-quinata crucifixut e^l, carne quidem perfe-rente mortem, diuinitate vero paffionem hu-manitatisfibt accommodante. lam verofient leprofius demonfiratur Jplendidut amp;nbsp;parus, vbi ajperfius fiuerit fianguine pafieris imnsolati mixta aquapura, cum ligno cedrino, byfi'opo

amp; coca

-ocr page 77-

tMVITICI. 67

amp; COCCO ret or to : It a lt;jui credit Chrillo falnei-. tori, ftcrofanlH haptifmatis aqua lufiratus^ peccatorum maculis ahflergitur. T^orro lignum cedrinum, quod corruption! minime ell obnoxium, reprefentat diumitatem pajftonis expertem, coccinum vero retortum humant-tatem ex antma cä“ corpore confiantem, hyß-fopuiautem calorem amp;nbsp;fitauem odorem fan-Iti Spiritui- T‘erhac qui baptisantur ah anima lepra liberantur. Hemina vero olei fi-gnificat vnguentum fitirituale , oleumep, quo inunguntur aurii dextra, manut tä“pes dexter ^tnnuit auditum qutdem dedicatum efii dextris fermonibus, manum autem amp;nbsp;pedem dextris operationibui. Oleum vero immifium capiti, conficrationem mentis indicat. qui leprofus perdurat expellitur ah £cclefia. Hac allegoria tradita ell à Theodoreto quallione 19, in Leuiticumj.

I

T E X T V S.

ET locutus eft D o MIN V s ad Mofen dicens : Hæc eft

lex deleprofo.quan- . munda-j J • J I tione leprofi.

do mundari deber.

Venice ad facerdotem, amp;nbsp;facerdos c-gredietur ex caftris, amp;nbsp;cognofeet, quo-tnodo

I

-ocr page 78-

68 CAPVT XIII I.

modo plagalepræ in leprofo fanatafif-Et præcipiet ilit qui mundandus ert, vc tollat duas aiiiculas viuas amp;nbsp;miindas, amp;nbsp;lignum cedrinum amp;nbsp;lanam cocco tin-ôam amp;nbsp;hyfTopum. Et iubebit madari vnam auiculam in vafe fiâili iuxta a-quara fluentem. Et tollet viuara auicu- • lara vnà cura ligno cedrinoj lana cocco tinda amp;nbsp;hylTopo amp;nbsp;traget ea fanguine madatæ auiculæ ad aquam fluentem, amp;

fepties afpergeteum qui à lepra mundandus eftjôc mun-dabit eum , amp;nbsp;finet auiculam auolantem cœlo frui libero.

Tua Chiifte per viihiera feruor Morte tua viuens.

Mundatus vero veftes fuas lauabif, amp;nbsp;abradet oranes fuos capillos, amp;nbsp;fefe aquaabluet,amp; mundus fiet. Pofteave-niet in caftra, fie tarnen vt feptem die-bus extra tabernaculum fuum comtno-retur. Et feptimo die abradet omnes captllos fuos in capite, in barba, amp;nbsp;fu-percilijs oculorum , vt omnes capilli fint rafi, amp;nbsp;lauabit veftes fuas, amp;nbsp;car-nem fuam aqua abluct , amp;nbsp;tune erit mundus.

Die autem odauo tollet duos agnos integros, amp;nbsp;vnam ouem anniculam fine de-

-ocr page 79-

t 'e V I T I C I.

ne defeftu, amp;nbsp;tres décimas fimilæ pro oblationeoleo perfufas, amp;nbsp;logolei. Et collocabic facerdos mundatum ilium amp;nbsp;alias i;es coram D o m i n o ante odium tabernaculi tcftimonij. Et toilet al-terum agniimamp; offerer eum pro dcli-^to, amp;nbsp;log olei, amp;nbsp;ventilabit ea coram Domino, amp;nbsp;poftea maâabit agniim in loco,in quo maftatur hoftia pro pec-cato amp;nbsp;holocauftum , in loco videlicet fanâo. Sicut enim hoftia pro peccato, ficetiam hoftia pro delifto facerdotis eft, cum fit fanftum fandorum.

Et toilet facerdos de fanguinehoftie pro delido,amp; imponet char*ilagini au-riculæ dextrç mundati,amp; pollici dextrç nianus,amp; pollici pedis dextri. Accipiet qiioq^ facerdos oleum ex log,amp; in fuam ffacerdotisJfiniftrammaniifundet, amp;nbsp;digitfi fuum dextrum oleo tinget, quod finiftra ipfius manu continetur, amp;nbsp;fpar-getdigito fuo oleum fepties coram D omino. Rcliquias vero olei in manu fua imponet chartilagini auricula: dex-træ mundati, amp;nbsp;pollici dextræ manus, amp;nbsp;pollici pedis dex- . , nbsp;nbsp;.

. -'r r . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Inlocofaneutnis

tri,fupra fanguinem hoftiæpro delido, noftiæ pro delido. vt infra dicitur.

Refi-

-ocr page 80-

70 CAPVT XIII î.

Refiduum vero olei in manu fua im-ponet capitimundati, expiabiti:j} eum coram Domino. Et faciet hoftiam pro pcccato , amp;nbsp;mandatum expiabit à fua immundiciajót podea maöabit ho-locaudum , offeretcp in altari holocau-ftum amp;nbsp;oblationem amp;nbsp;expiabit euni, eritqp mundus. Si autem pauper fue-rit, nee à re familiari inllruétus. fumât vnuin agnum pro hoftia deliâi ventilanda ad ipfum expiandum, amp;nbsp;de-cimam fimilæ oleo perfufampro obla-tione, amp;nbsp;log olei, amp;nbsp;duos turtures aut duos pullos columbæ, quos manu fua comparar^poteft,quorum alter fit hoftia pro peccato , alter holocaufium. Et afferat eos die oâauo,quo mundan-dus eft, ad facerdotem, ante oftium ta-bernaculiteftimonij coramDomino.

Etaccipiet facerdos agnum pro dc-lido, amp;nbsp;log olei, Si hæc omnia ventila-bit coram D OM iNO, amp;nbsp;agnum pro delido madabit. Et tollet de fanguinc illius hoftiæ pro delido, amp;nbsp;imponet chartilagini auricula?dextræ mundati, amp;nbsp;pollici manus dexrræ, amp;nbsp;pollici pedis dextri , amp;nbsp;oleum in manum fuam fi-niftram C facerdotis Jfundet, amp;nbsp;digito fuo

-ocr page 81-

4 ’ • L E V 1 T 1 'C I. 7 I fuo dextro oleum, quod finiftra ipfius manu continetur, fepties coram D o-MiNo fparget.

Reliquias vero olci in manu fua im-ponet chartilagini dextræ auriculae mundati, amp;nbsp;pollici dextræ manus amp;nbsp;•pollicidextri pedis, fupra fanguincm hoftiæ pro deliéto. Reliquum vero olei in manu fua imponet capiti mundati, vt faciat pro eo placationem coram Domino. Etexalteroquidemturtu-rum aut pullorum columbæ, quos com-parare potuit manus eius, faciet hoftp am pro peccato ,ex altero vero holo-caullum, vnà cum oblatione, amp;nbsp;hoc modo facerdos mundatum expiabit coram Domino. Hæc eft lex pertinens ad mundationern leprofi, qui manu fua difficulter viétum parat.

Et locutuseft D O Lexdeleprado-MIN v s ad Mofen amp;nbsp;“«s.

Aharon dicens , Cum veneritis in ter-

ram Chanaan, quam ego vobis pofsi-dendam attribuam, Non nec

cjfu, fed Dei con fi-, liû vagantur in genere humano mor-bi amp;nbsp;aliæ calami-' tares. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

amp; pofuero plagam lepræ in aliqua domo polTefsionis ve-ftræ,veniet dominus

domus

-ocr page 82-

7 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T XIII I.

domus , amp;nbsp;indicabit facerdoti dicens, Videtur mihi in domo mea hærerepla* ga Icpræ. Et præcipiet facerdo^ vt do-mum illam euacuent, antequamYacer-dos in earn ingreditur ad explorandam plagam lepræ, ne omnia fiant immiin-da quæ in domo funt. Poftea ingredie-* tur facerdos ad explorandam domutn-

Cum igitur viderit plagam, amp;de-prehenderit gt;nbsp;quod in pariere domus flauæ aut rubicundæ foflulæ lint, amp;nbsp;a-fpedus earum profundior reliquo pariere , egredietur per oftium domus, amp;nbsp;domum feptem diebus claudet. Et fep-timo die reuerfus amp;nbsp;animaduertens plagam arrodendo longius vagatam ef-fe in pariere domus, iubebit lapides exi-mi in quibus apparet macula, amp;nbsp;extra ciuitatem in locum aliquem immun-dumabijci. Et domus intrinfecus per circuitum radetur, amp;nbsp;efFundetur pub uis abrafus in locum aliquem immun-dum extra ciuitatem, amp;nbsp;al ij lapides in locum priorum fubftituentur, amp;nbsp;alio luto domus oblinerur.

Si autem redierit plaga amp;nbsp;pullulât in domo, poftquam lapides exemti, amp;nbsp;domus aliter oblita eft, intrabit in domum

-ocr page 83-

t E V I T T C I. 75 mum facerdosj amp;nbsp;fi cognouerit plagam arrodendo longiiis progreflam efTe, fine dubio eft arrodens lepra in domo, amp;nbsp;eft immunda. Ideo dcftruetur domus , amp;nbsp;lapides vnàcum lignis amp;nbsp;vni-üerfo limo domus exportabuntur in Joeum aliquem immundum extra ciui-tarem. Et qui ingreflus fuerit domum, eo tempore quo claufa eft, immundus eft vfcpad vcfperam. Et qui in ca vel dorrnierit vel ederitjlauabit veftes fuas.

Cum autem facerdos Ingrediens vi-derit, quod hæc macula non læferit ar-rofione rcliquas partes domus , poft-quam domus oblita eft , mundam pro-nuiiciabit domum illam, quia plaga fa-nataeft. Et fumet ad expiandam domum duas auiculas, lignum cedrinum, amp;nbsp;lanam cocco tinftam amp;nbsp;hyftbpum. Et alterutram ex auiculis maâabit in vafe fiftili iuxta fluentem aquam. Et accipiet lignum cedrinum , amp;nbsp;lanam cocco tinétam,hyflbpum amp;nbsp;viuam aiii-culam , amp;nbsp;mactatæ auiculæ fanguine finget iuxta aquam fluentem , amp;nbsp;domu fepties afperget, atep ira fanguine aui* culæexpiabitdomum, amp;nbsp;aquafluenre fupcrftiteauicula, cedrinQ ligno, hyP’ X. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fa fopo

-ocr page 84-

7'4 nbsp;nbsp;' ' c A T V T ' X V.

ibpo amp;nbsp;lana coccotinda, amp;finetvi-uamauiculam aiiolantem libero cœlo frui extra ciuitatem, amp;nbsp;domiitn expia-bic, vt fitmunda.

- Hæc eft lex de quacunq^ plaga lepr« amp;nbsp;fcabiei in veftitii amp;nbsp;in ædiEcijs , de tumore, de fcabie amp;nbsp;de albicantibu» xnaculiSjVt fciatur quid fit mundum aut immundum. Hæc eft lex de lepra.

C A P V T XV.

Argumentum.

T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lex de feminiflito commonefa-

tit nos de nmore caßstttns. Si enim id quod innitsu qnis patiestr, tmmundnnt eH amp;nbsp;Deo dißslicet, multo magis Deum offendst, quod qwsfponte committie. Sciamsts igitur omnes (ommtxtiones amp;nbsp;fiminü effnfiones extrst con-iuginm fiueri/Jtme à Tieoprohibitsu e^e femints ahufnm non eantum tn nohifipfis ,fed etiam in poilerie pnniri, vt i^dbfilon polluit eoniuges patrie fanblas ma tronas. Hane pot-nam bDens certo confilio tanqnam exempltsnt vnitterfa po/leritati propofitit, ne/pe impnita tis homines pranis cstpidttatib.fi-enos laxent.

LT i 'K^.A lex, qsse prohibes generation

nemeo

-ocr page 85-

LEVITI CI. 75' nem eo tempore, ^no menfiruafluunt mani- ' feflam habet caujam in natura. Quiaentm menfiritorum purgatio concept» turbatur, fcetmex impuriffïmo ftnguine nafiitur. Co~ gitemni igitur confilium cä“ voluntatem Dei, (jui generationemfluentibuc mcnfiruü prohi^ iutt.

7 Y-X-ï N S.

Et locutus eftDoMTNvsad Mofen

amp; Aharon dicens, Loquiminiad filios Ifracl amp;nbsp;dicite eis, Quiciin^flii-xum habet in carne r . . j fL Fluxus vin. iua,is immundus elt.

Tunc autetn erit immundus propter hunc fluxum, quando caro ipfius aut purulentam materiam excernit, aut obftruâa amp;nbsp;obturatä eft. Omne ftra-tum in quo cubât laborans tali fluxu, amp;nbsp;omnccui infidetimmundum erit. Et qui ftratum eins attigerit, lauabit vefti-nrenta fua, amp;nbsp;fe aqua abluet, amp;nbsp;immundus erit vfq^ ad vefperam.

Et qui federit in eo loco , in quo ille fedit, lauabit veftimenta fua, amp;nbsp;fe aqua’ abluet, amp;nbsp;immundus erit vflt;p ad vefperam. Qui' tetigerit carnem enis, lauabit veftimenta lua, amp;nbsp;fe aqua abluet, amp;nbsp;----- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F 5 erit

-ocr page 86-

7lt;» nbsp;' capvt xv.

crit immundus vftç ad vcfperam. Etfi laborans fluxti infpueric in eiim qui mundus eft,islauabit veftimentafua amp;nbsp;aquafe abluet, amp;nbsp;erit immundus v cp ad vcfperam. Ephippia quoq[} qu.bus vehitur immunda erunt. Et qui tetige-rit aliquid, quod ei fub’eétum fuir, erit» immundus vfqp ad vcfperam. Et qui tale aliquid geftat,lauabit veftimenca fua, amp;nbsp;aqua fe abluet» amp;nbsp;erit immundus vftp ad vcfperam. Et quemcunqß tetigerit laborans fluxu illotis manibus, is ïaua-bit veftimenta fua, amp;nbsp;aqua fe abluet, amp;nbsp;crit immundus vfcp ad vcfperam., Vas fiólile ab illo contreftatum frangctur, vas vero ligneum aqua eluetur.

Poftquam autem -, , . nbsp;nbsp;nbsp;.

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Mutidati oblatio.

mundatus fuerit a

fuo fluxu , numerabit feptem dies a mundatione , amp;nbsp;veiles fuas lauabit, Sc carnem fuam aqua fluente abluet, amp;nbsp;mundus erit. Odauo autem die tollet duos turturcs aut duos pullos colutn-bæ ,amp; vcnietin confpeótum Domini ad oftium tabernaculi teftimonij, eofqj faccrdoti tradet. Et facerdos ex vno faciet hoiliampro peccato, exaltero holocauftum , expiabitcp eum coram

D o MI-

-ocr page 87-

L E V 1 T I C I. *7 -7 D O M m O â fluxu fuo.

Vircui dormien- Pollutio nodur-ti fernen effluxerit, na.

is totam carnem fiiam aqua lauabit, amp;nbsp;immundus erit vfqj ad vefperam. Et omnis veftis at(ç pel lis, quæ tali femine ipolluta eft, aqua lauabitur amp;nbsp;immunda erit vfcp ad vefperam. Et fi talis dor-mierit cum vxore, vtercp fe aqua lauabit,amp; immundus erit vftp ad vefperam.

Mulier quæ labo- Fluxus mulieris. rat fluxu fanguinis, feptem diebus feparatim viuet. Qui te-tigerit earn, immundus erit vfcg ad vefperam. Et omne in quo iacuerit tempore feparationis fuæ , amp;nbsp;in quo fede-rit erit immundum. Et qui tetigerit ftratum eius, lauabit veftimenta fua amp;nbsp;fe aquis abluet, amp;nbsp;erit immundus vfq^ ad vefperam. Et qui tetigerit aliquid in quo ilia fedit, lauabit velles fuas amp;nbsp;fe aquis abluet, amp;nbsp;erit immundus vftg ad vefperam. Ac fi maritus dormierit cum ea, amp;nbsp;ipfa cœpcrit laborare fluxu, is feptem diebus immundus eritgt;amp; ftratum in quo iacuerit immundum erit.

Si autem mulier longo tetnpore fluxu nus,

F 4 fangum

-ocr page 88-

C A P V T X V.

fanguînis laborauerit, non foliimvfi-taro, fed inufitato tempore j immunda erit doneefluxus diirabit, fient tempore fcparationis fuæ, ita tune quoq^ immunda erit. Omne ftratum, in quo iâ-cucrit toto tempore fluxus fui, erit fient ftratum feparationis fuæ. Etomne« cui infederit, erit immundum non aliter quam immunditia feparationis fuæ. Qui taie aliquid tetigcrit, immundus erit, amp;nbsp;veficsfuaslauabit, amp;feaquis abluetj amp;nbsp;immundus erit vfiiç ad ve-fperani.

Siautem munda- . Mundatæ obla-ta fuerit à fuo fluxu, numerabit feptem dies, amp;nbsp;poftea munda erit. Et die odauo tollet duos tur-tures aut duos pullos columbæ , amp;nbsp;hos afferet ad facerdotem ante oflium ta-bernaculi teftimonij. Et facerdos ex vno faciet hoftiampro peccato j ex al-tero holoeauftum , amp;nbsp;expiabit ipfam coram Domino ab immundieie flu-5dis fui.

Hoc modo commonefacietis filios Ifraël defua i.mmundicie, ne in fuaim-mundiciemoriantur, fi contaminaue-rint tabcrnaculi'i meumquod inter vos cft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hæc

-ocr page 89-

’ t F V t T 1 C I. 79^ - Hæceftlcxdceo quilaboratfluxu,amp; deeo cui dormienti fernen efïluxerit, quo polluitiir, Etdcea quæfluxumfan-guinis parieur. Denitp deomnifluxu quo vir aut fœmina laborat, amp;deeo qui cum immunda dormierit.

' C A P V T XVI.

Argumentum.

in purißcatlone kproß lt;vno pifjjere maEtato, alter Uli tu Çan~ gaine tintas liber abat ar s Ita daobue hircit eblatU pro peccatU popali alter fàcrificaba-tar, alter emittebatar. Hactypam gerant ChriUi Domini tollentis peccata mundi, ßc tarnen v! dao hirci non de daabai perfonU in-telligantar,fedde daabtunataris- Cam enir» per vnam hircum adainbrari commode non pojjit tam mort alitas , qaam immwtalitas ChriUi ‘Domini, ( ‘2'(am hircut mortalis e^ ßlam )necejjarto daomandati fitnt, 'vtille ^ai ma^abatar carnis pajßbilem nataram praßgararet, qai vero ßilaebatar diainitatis indicaret nataram impaßibilem, Theodore-^ tisquaflione 22, in Ltuiticamj.

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F TEX-

-ocr page 90-

C A P V T XVI.

giturarca, vt non moriatur gt;quia in nube apparebo fu-


Conflat ex hoc loco , quod Deu» pcculiarem futprs-fentiatu exhibebat in ƒ piciatorio , fu-amque bonitatem demonflrabat, non in caligine,fum» amp;nbsp;igné, ficuti populo Ifraël , fed in nube perlucida côfpicie-batur , Tbeodore-tus quæflioneaa.in Leuiticum.

Et locutiis eft D O MIN V s ad Mo-fen C poft mortem duorum filio-rumAharonisj qui corani Domino facrificauerant) amp;c dixit , Die fratri tuo Aharoni, ne quouis tempore reniât in fanctuaritim, quod eil intra ve-per propiciatorium. Sed his rebus fin-ftrinftus Jveniet, iu-uenco,qui fiat ho-ftia pro peccato , ariete qui fit holo-cauftum. Tunicam lineam fandtam induct, amp;nbsp;fubligacula linea applicabit car-ni fuæ J amp;nbsp;lineo cin-gulo fefe cinget, amp;nbsp;pileumlincumca-piti fuo imponet. Hæ enim funtfacræ veftes, Et carnem fuam aqua abluet, priufquam his induatur. Accipiet et-iam à cœtu filiorum Ifraël duos hir-cos caprarum pro peccato, amp;nbsp;vnum a-rietem pro holocaufto-

Et Aharon adducct iuucncum pro

- ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuo

-ocr page 91-

LEVITI CI. 8l fao peccato, vt placationem faciat pro fe amp;nbsp;pro domo fua. Deinde accipiet duos hircos , eoftp fiüet coram D o-MIN o ante oftium tabernacult tefti-monij.Et fortes mit- Sorte iubetur ex tet fnper duos hir- duobus hircis eli-• cos,qiiarum vnaerit g‘ gt;nbsp;5“’ offeratur pro Domino, alte-ra pro hirco libero Stfoluto. Ethir-cum qiiidem.fuper quem fors Domini ceciderir, offerer pro peccato. Alterum veto hircum, fuper quern fors liberta-tis ceciderit, viuum coram Domino fiflet, vtper eum placationem faciar, amp;nbsp;emittat liberum hircum in defertum. Tunc offeret iuuencum fui pcccati, amp;nbsp;placationem pro fc amp;nbsp;pro fua domo faciet. amp;nbsp;maéfabit eum.

Et accipiet thuribulum rcfertum ig-nitis carbonibus de altari, quod eft coram Domino, amp;nbsp;manum plenam in-cenfoaromatico contufo,amp;importa-bit intra velum , amp;nbsp;ponetincenfum coram Domino fuper ignem, vt nebula excitata ab incenfo propiciatorium tegat 3 quod impofitum eft teftimonio, ne moriatur. Accipiet deinde de fan-guine iuuenci,amp; digito fuo Iparget vertus pro-

-ocr page 92-

Sa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A P V T XVI.

fus propîciarorium in parte anteriori, Septies fparget fanguinein digito fuo coram propiciatorio.

Poftea maftabit hircum, qui eft ho-ftia pro peccato populi, amp;nbsp;fauguinem eius importabit intra velum , amp;nbsp;idem de hoc fanguine faciet, quod de fangui-ne iuuenci fecit, amp;nbsp;eum fparget verfus anteriorem partem propiciatorij. Et hoc modo expiabit fanduarium ab im-munditijs filiorum Ifraël, amp;nbsp;à tranf-grefsionibus ipforum in omnibus pec-catis eorum. Sic faciet tabernaculo te-ftimonij, quia im - Auguftin.Traâ. mundi funt, qui in 8 4.in'loannê:Di-circuitu eius habi- «ic fe fine peccato efie,iuftum non po-tefi exhibere , fed fingere. Vnus eft enim folus, qui amp;nbsp;carnem hominis habere , amp;nbsp;peccatum potuit non habere. Idem Pfal. 4 î. Daoperamvt fisiuftus, amp;nbsp;quan-thmeunque fueris, confitere re peccatorem efl'e, amp;nbsp;fpera in Domino, non in te. Quid enim es in te r quid es de te ? Ilie fit fanitas in te, qui acce-pit vulnera propter te. Ha?c verba dare affirmant renatum non efl’e iuftum propter opera, led fide. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a

lt; Nemo veto hominum fit in tabernaculo teftimonij, dum ille ingreditur ad expiandurn in fanâuario,donee iterum

egre-

-ocr page 93-

LE V-ITICI.

egrediatur, amp;nbsp;hoe modo faciet placa-tionem pro fe, amp;nbsp;pro domo fua, amp;nbsp;pro vniuerfa multitudine Ifraël. Et egreffus ad altare» qiiod eft coram Domino, expiabit ipfum, amp;nbsp;accipiet de fangiune iuuenciamp;de fanguine hirci, amp;nbsp;ponet fuper cornua altaris per circuitum. Et digito fuo fepties de fanguine ipfum afperget, atq^ ita mundabic amp;nbsp;fanétifi-cabit Ipfum ab immunditijs filiorum Ifraël. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Pollquam autem finem impofuerit Cxpiationi fanftuari) amp;nbsp;tabernaculi te-ftimonij amp;nbsp;altaris, adducet hircum vi-uum,amp; imponct Aharon vtrancç ma-

num fua capiti eius, amp;nbsp;confitebitur fuper

Hæc verba ino-rem publicum dc-

ipfum omnes iniqul- {cribunt,in cfuo vo' tates filiorum Ifraël, ce fuæmi facerdo-amp; omnes tranfgref- tou Ecd^fu fa-° . tebatur fe rea effe. hones ipforum in omnibus peccatis eorum, amp;nbsp;impono: cacapiti hirci, emittetq^ eumper ma-num viri qui in promtu eft in defertum, vt hircus illc omnes iniquitates ipfo-rum importer in vaftam folitudinem, amp;nbsp;emittat eum in defertum.

Et ingredietur Aharon intaberna-culum

-ocr page 94-

8 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T X V T.

culum teftiinonij, amp;nbsp;exuec lincas vertes» quas induerat cum ingredererur in fan-lt;äuarium,attß ibi relinquet eas. Et car-ncm fuam aqua abluet in loco fanfto, amp;nbsp;fuas vertes induet. EtegrelTus faciet fuum holocaurtum Si p.opuli holocau-ftum,amp; faciet tam pro fe quam pro populo placationem , amp;nbsp;adipetn hoftia: pro peccato in alrari inflammabit. Qui veto liberumhircum eduxit, lauabit vertes fuas amp;nbsp;carnem fuarn aqua abluet, amp;nbsp;poftea in cartra veniet.

luuencum pro peccato amp;nbsp;hircum pro peccato, quorum fanguis expiatio-nis caufa in fanftuarium infertur , ex-portabitf aliquis) extra cartra, amp;nbsp;igné comburet, vnà cum pellibus, carne amp;nbsp;rtercorc ipforum. Et is qui coinburic ea, lauabit vertes fuas, amp;nbsp;carnem fuatn aqua abluet, amp;nbsp;portea veniet in cartra.

Erir amp;nbsp;hic ritus inter vos perpetuus. Decimo die menfis

Feflum expiatio-nis quotannis deci-mo die feptimi men fis celebratum eft, quo vnico die man-dauit Deus ieiuni-um feruari.

feptimi affligetis a-nimas vcrtras,amp; nullum opus facietis tam indigena quàm peregrinus, qui vo-bifcum verfatur. Nâ

CO die

-ocr page 95-

t E V I T I C 1. nbsp;nbsp;8 J

eo die fit placatio pro vobis, vtfiatis mundi, amp;nbsp;ab omnibus peccatis veftris coram Domino mundi fitis. Ideo vobis erit celeberrimum fabbatum, fligetis animas vefiras. Ritus hie erit perpetuus.

Faciet autem talem placationem fa-cerdos, qui vnétus eft, amp;nbsp;cuius manus impleta eft, vt facerdotio fungatur pro patre fuo, amp;nbsp;induet lineas veftes, videlicet fandas veftes, atep ita expiabit fandum fanftorum, amp;nbsp;tabernaculum teftimonij, amp;nbsp;altare, amp;nbsp;facerdotes amp;nbsp;vniuerfam congregationem populi. Hie ritus erit inter vos perpetuus, quo expiabitis filios Ifraël ab omnibus peccatis corum femel .. nbsp;nbsp;_ ,.

quotannis. tt recit pontifex ingré-Mofes (icut præcc- diens in fanfta fan-perat ei D O m l N v S, âorum fàcrificium idud peragebat: ita Dominus Chriftus vbi femel paffionem faluta-rem pertulit, afeendit in c»lum æterna redem* tione inuenta, vt Ebræus 9. lèribitur.

CAP VT XVII.

Argumentunj.

-ocr page 96-

' CAPVT XVII.

T X / O Â. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^crificioram

tnerttt plurimii idola omnium temporum. 7i(on enim Dem ad vllam rem alligandm efi, ad ijuam ß non alii game Çuo verbo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t-

T £ lex de fanguine tradtta ell T^oha Çen. g. amp;nbsp;multo vetuHior eli ej^oyß amp;nbsp;ctrcumctflone, faitijj huic pracepto addita* prohibitto homicidij. Quare propemodum ßtnguinü efam fic abominabantur ludai, vt cadem ipfam. Cur autem apofloli ^bl. is. cejfante polttia eJidofaica, hunc r it urn reti-nuerint amp;nbsp;impofaerint genttbm ,fao Iqcq ix-plicari falet.

7 E X y y S.

Et locutuseft D oMI N Vs ad Mo-fen dicens, Loqueread Aharon amp;nbsp;ad filios eins, amp;nbsp;ad omnes ßlios Ifrael, amp;diceis, Hoc eft quod præcepit Do-MiNvs. Quicunepdedomolfraëlbo-uem, aut agnum, aut capram maâat in caftris vel extra caftra, nec adducitad oftium tabernacuü teftimonij, vt facri-ficetur Domino coram habitatione D o MIN I, is reus erit fanguinis perin-deaefifanguinem effudiÛct:,amp; tabs homo exterminabitur ex populo fuo.

ideo

-ocr page 97-

tE VITICI. 87

Ideo filij Ifraël volentes in libero campo facrificare, adducent facrificia fua ad D o MIN V M, videlicet ante ofti-Uin tabernaculi teftimonij adfacerdo-tem, atqj ibi facrificabunthoftias fuas pacificas. Et facerdos fpargere debet fanguinem fuper altare Domini, quod eft ante oftium tabernaculi tefti-monij, amp;nbsp;adipem inflammare vt fit o-dor fuauisD o m in o. Nequaquam veto deinceps facrificabuntdæmonibus, cum quibus fornicantur. Hoc erit ius perpetuüin pofteritate ipforum. Qua-re dices ad eos : Quicunqp fiue ex domo Ifraël, fiueperegrinus, qui inter vos verfatur, vult offerte facrificium aut holocauftum, nee id adducit ante oftium tabernaculi teftimonij, vt D o m i-No faciat, exterminabitur ex populo fuo.

‘ Quicunep fiue ex domo Ifraël, fiue peregrinus inter vos, vllum fanguinem comederit, contra ilium ponam faciem meam, amp;nbsp;è medio popuh fui extermi-

nabo eum. Nam anima carniseft in fan-guine, quem ego dedi vobis ad altare ad faciendam placationem pro anima-G bus ve-

Ratio legis.

-ocr page 98-

88 C A P V T XVI T.

bus veftris. Etenim fanguis eft pk-catio pro vita. Ideo dixi filijs Ifraël, NuHa anima inter vos (anguine vcfce-tur, ac ne peregrinus-quidem qui inter vos verCatur.

Qnicuncp (îue ex domo Ifraël, fine percgrinus inter vos, ceperit in vena- • tione beftiam aut volucrem, quæ come-dicur, efFundac fanguinem eins amp;nbsp;terra eundcmobruat- Nam carnis vita eft in fangmne, douce viuir, amp;nbsp;ego dixi filijs Ifraël, non comedetis vilius carnis fanguinem , quia vita carnis eft in fangui-ne Quifquis comederit euin extermi-nabitur. Oninis quoque anima quæ comederit cadauer aut laceratum àbe-fha, (lue fit indigena fiue peregriniis, lauabit veftem fuam, amp;nbsp;fefe aqua ab-luetj amp;nbsp;erit immundusvfqj ad vefpe-ram amp;nbsp;tune erit mundus. Si autem ve-ftes fuas non lauerit, neccarnemfuam abluerit, reus erit iniquitatis fuæ.

CAPVT XVIII.

Argumentum.

O M N 2 B y S hominibiu hoc caput uo-itjfimutit

-ocr page 99-

lEVITICI.

tifflmum fit, in tfuo reiitanmr perfonte, ^uoi non heel toniungi. 'Tiohibet autem vox di-•uinjt commixtionem i» omnibtu gradib. c«n-fiingiiinitatu in linen rebln, amp;nbsp;in collnterali-biu in primo fecnndogradn in linta inn-^unli, hoc eil, nefrater ducat fororem, nec ne-• pot ducat amitam aut materteram,nec neptit nubat patruo aut auunculo. intelhga-tur text un de gr adibus

, non tantum deperfo-

nu, vt ludai nugantur. Caterum lex diuina non prohibet connubia in freundo gradu in li-nea acjuali, hoc eil, duorum fratrum liberie concedit coniugtum. TDe afrinitate etiam in-tethgi debet prohibit io perpétua in linea relia, hoc efl, inter iiitricum,priuignam,pliam pri-nigna, tS“fic deinceps. In lateribut prohiben-tur primt gradm connubia, ne (juie ducat nu-rum, nt mater nubatgenero. dduntur amp;nbsp;ftcundi gradun linea inatjualùperfôna. Hac fumma eil prohibitions dtutna, tjua cum fit nat uralte ctr morals, ad omnei gentes per einet , nec vlliu! creatura dfrenfationem ad-mittit, ^uia Dem hanc reuerenttam cognati fanguins irr natura J.tnxit, ne fiant commix-tionei cumproxims, amp;nbsp;horrihititer punit in-ceilM libidines, vt hoc loco de Cananais di-citur, amp;nbsp;exempla peen arum Oedpiet zÆgy-ptiorum regum iram T^ei oftendunt. ‘Poftea g 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ui

-ocr page 100-

po nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T XVIII'

gradus probabili ratione additi in £c-clefys reble inftitutif feruentur, conßder^n-dum ebl.

T E X T V S.

Et locutus efl DO MIN Vs ad Mo-fen dicens, Loquere ad filios Ifraël amp;diceis, Egofum Dominvs Deus vefter, Non facictis fecundum opera terra: Aegyptij in qua habitaftis,nec facie-tis fecundum opera terræ Canaan , in quam vos introdu-cam, neque legibus ipforû obtempera-bitis, fed fecundum mea iura facietis, amp;nbsp;meas leges obfcrua-bitiSjVtineisambu-letis. Egoenimfum Dominvs Deus vefter. Idco obfer-uabitis mea iura amp;nbsp;meas leges, quas fî feccrit homo viuec in eis. Ego enim fum

Cyprianus lib.2. epift.j. Non hominis confuetudinem fequi oportet, fed Dei veritatem. Et in epißola ad Pom-peium ; Nec con-(uetudo, quæ apud quofdara irrepferat impedire debet,quo minus veritas præ-ualeat amp;nbsp;vincat. Nam côfuetudo fine veritate vetuftas erroris eft. Propter quod relido errore fequamur veritate.

Ambrofius enar-rans caput ». ad Rom. Qui funtfa-ôtores legis ? Qpi credunt in Chri-flum. Nam finis le-

D O M I-

-ocr page 101-

levitici. 91

Do MIN VS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gis eft Chriflus amp;

Nemo ad coniun- ftabilitur.

ôam fanguine acce- • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pquot;’“'”'’*-

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tl ratione confan-

gt; Vt partes ipfius guinitatis • tegendas retegat. E-go enim fum D o m i n v s.

• Nuditatem patris tui amp;nbsp;matris tusc non reteges. Mater enim tua eft, ideo nuditatem eius non reteges.

Nuditatem vxoris patris tui non reteges, quia eft nuditas patris tui.

Nuditatem fororis tuæ gt;nbsp;qux eft filia patris tui aut matris tuæ, fiue domi, fine foris nata fit, non reteges.

Nuditatem filij tui aut neptis tuæ non reteges, quia nuditas tua eft.

Nuditatem filiæ vxoris patris tui, quæprocreataeft à pâtre tuo, amp;nbsp;tua foror eft, non reteges.

Nuditatem fororis patris tui non reteges, quia patri tuo confanguinita-tepropinquaeft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Nuditatem fororis matris tuæ non reteges, quia matri tuæ confanguinita-te propinqua eft.

Nuditatem patrui nbsp;nbsp;nbsp;Giadm prohibi-

tui non reteges du- ratione affiniu-cendo vxorem ipfi-

G 3 usgt;quia

-ocr page 102-

CAPVT X V 1 1 t

US, quia afFinis tua ell.

Nuditarem nurus tua? non reteges, quia eft vxor filij tui. Idco nuditateni ipfius non reteges.

Nuditatem vxoris fratris tui non rcteges, quia eft nuditas frarris tui.

Nuditatem vxoris amp;nbsp;filiæ cius non« rctegcs, neep duces filiam filjquot; eins aut fîliam filiæ eius , vt nuditarem eins re-tegas,quia eft ipfi confanguinitate pro-pinqua,amp; eftfcelus.

Non duces fororeni vxoris tua?, vt muditatem ipfius retegas, vt ipfi a?gre facias dum adhuc viuit.

quot; Ad vxorem quoep dum feparataclt propter immundiciern fuam nonacce-iles vt nuditarem ipfius retegas.

Non concumbes cum vxore proxi-mi tui, vt earn femine contamines.

Non dabis fernen

tuum Molech yt tra- Ammonitarum, 5. ducatur f per Igné J Reg.u, vt non prophanes

nomen Domini Dei tui. Ego enim fum D o MIN v s.

Nondormies cum mafculo ficut cu mullere, quia eft abominatio.

Non dormics cum vllo iumento, vt

cum co

-ocr page 103-

1 E V 1 T t 'C 1. nbsp;nbsp;95

cum co contamineris , nee mulier cum pecude commifcebitur, quia abomina-tio elf.

Textus exprelTe ditic Chananxos puniri prupter tn-ceftas libidines.Ergo etiani alm gen-tibus es tra politi-am Muyfi piohibi-tx flint inceftx libidines.

Cic. gt;. Catil. Terra Ixtari mihi videtur , quod tan-tam peftem euomu-erit, forafque pro-iecerit.

Non pollucinini vlla re tali. Nam his omnibus conta-minariinc fe genres, quas ego coram vo-bis eijciam , Et quo-niam terra his con-taminata eft, vifita-bo iniquitatemeius, vt terra euomat in-colas fuos. ideo ob-feruate leges meas amp;nbsp;üatuta mea, nee facite vllam talem abominationem tam indigena quam peregriniis inter vos. Namonincshu-lufmodi abominationes fecerunt genres huius terra:, qux ante vos fuerunt.

amp; terram contaminarunt, ne vos cciam terra euomat, fi pol-lueritis earn , iicut genres euomuir.quæ ante vos fuerunt.

Nam omnis anima, qux feccric has abo-

G

De fîmilib. idem eA indicium.

Deus cum fit mens cafia amp;nbsp;feue-riAime pcipiat ca-4 mina-

-ocr page 104-

ç 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V

T XIX.

ftitatem, horribili-ter irafcitur pruhi-bitis Iibidinibus.

minationes , exter-minabitur ex populo fuo. Quare ob-feruate leges meas, ne faciatis fecun-dumabominandam confuetudiné quæ ante vos fuir ne polluamini ea. Egoe-nimfumDoMiNvs Deus vefter.

c A P V T XIX.

Argumentum.

£ T 5 / in hoc capite tottts Tiecalogw re-fetitur amp;nbsp;iüujlrtitnr : tarnen ha ijuatHor leges tnprimis conpderentur, qtix fnnt humani-tatis plenijßma, 'Trima de Jpictlegio relin-tjuendo pro pauperibus. citera de obliuione iniurtarnm. Tlp^hilentm hnmanitu eft ^uànt omnem memoriam iniuriarum obliuione fem-piterna delere. Tertia de officijs erga pertgri-nos. Qi^rta de aejualitate prnanda in con-traMus, ejuam Tiens Çanxit, vt infla com-municatione rerum genns humanum confer-ueturintelligamns Deam ejje iftflum,id est, aqualem iuxta regulam ^nam propofuit.

T E X T V S.

Etio-

-ocr page 105-

LE VITICI. 95

Et locutus efl D o MIN V s ad Mo-fen dicens , Loquere ad vniuerfum cœtum filiorum Ifraël, amp;nbsp;die ad eos, EIlote fanéti,quia ego futn fandus D o min VS Deus vefter.

Vniifquifque timeat Cicero poft redi-patretnfuum amp;nbsp;ma- Parentes charifsi-tremfuam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mos habere debe-

mus , quod ab iis iiobis vita , patrimonium , libertas, ciuitas tradita eft.

Obferuate mea fabbata , quia ego fum D O M1N V s De-us vefter. Noncon-uerfi eritis ad idola, neqj deos fufos vobisfacietis. Egoenimfum Domi-N V s Deus vefter.

Quando voletis Domino ofFerre hoftias pacificas , fie offeretis , vt ipft acceptæ fine.

Eodem die, quo offertis, comedetis eas amp;nbsp;poftero die. Quicquidautem rc-liquû tuerie vfcp ad tereiumdiem, igne comburetur. Quodfiquistereioefiedc eis comederie,abomiuatioerie, amp;nbsp;non crie acceptus, amp;nbsp;epulo ille poreabie fu-am iniquieaeem, quod fanctum D o mi-NI violauie tabs anima extermina-bieur ex populo fuo.

Cum fegetes ter- Spicilegia «lin-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rætuæ

-ocr page 106-

o ó ■ C À V T I X. , rae tax mefliieris, nó quenda pro paupe-demetes ea lt;5uæ funt ribus. jnangiilis, nee fpicilegiuin exercebis. Sievineam tuain non racemabis, nee delapfa grana accu rate colliges,fed hæc pauperi amp;nbsp;peregrino rclinques. Ego cniin ftim D o m i n vs Deus vefter-

Non furtum facietis, nec mentiemî-ni nec dolofe cum proximo agetis. Nó îurabitis vane per nomen meum, nec prophanabis nomen Dei tui. Egoenim fum D o MIN V s Deus tuus.

Non defraudabis nbsp;nbsp;nbsp;Duobus modis,

proximum , ;iec vi aut vi aut fraude, fpoliabis eum. Mer« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iniuria, Cic.i.

CCS débita pro labo- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

renon manebitapud te vfcß ad mata-tinum tempus.

Non malcdices furdo. Non poncs creco offendiculum,fed timebis D o m r-N V M Deum tuum, quia ego fum D o-M I N V s.

Noniniuflc faciès iniudicio,nccfub-Icuabis pauperem, nec magnû honore afficieSjfed iufte iudicabis proximû tuû.

Non fis calumniator in populo tuogt; nec rtabis contra fanguiné proximi tui, quia ego lutn D o m i n v s.

Non

-ocr page 107-

LEVrTlCI. 97

Non oderis in corde ruo frarrein tuum, fed proximuni tiium argue, ne propter ipfuin reus fias pcctati.

Non fis vindidæ cupidus, ncc iræte-nax aduerfas filios populi tni.

Nominarim de ciuibu^ dif itur , vc fignificer ,P|)rercô-munein loncoidiâ mulras iniurijs diC-fimulandas elfe.

Sit jcqualitas in-ter te amp;nbsp;pioxiinû, non augeas tua cô-tnoda cuinillius in-

Diliges proximii tuum ficut teipfum, quia ego fuin D o-M I N V s.

coinmodojnon premas eum , vt tua exiftimatio rrefcat, non decerpas de eius facultatibus , vt tuascumules, denique nulla in lequæras xrZt»-, fed âmes æqualitatem , tribuis proximo ea , quæ tibi tribuenda elle iudicas.

Statuta mea obferuate. Non fines

inmentum tun cum beftijs diuerfi generis ccmmifceri, Nec in agro tuodiuerfa feinina fparges, Nec vefiem indues ex la-na amp;nbsp;Iino context!.

Vult Deus fon-(eruari dilfinäione fpecierum, vt fit il-luftie teflimonium, hunc mundum non extitifle cafu, fed aliqiiam fapientem caufam efie huius perpetui ordinis. m muïierc. amp;nbsp;ci

Si vir dormierit lt;nbsp;fernen communicarit, quæ an cilia eft, amp;nbsp;à viro dcformata quidcm, fed non li-berata^ncc inanuniiira,id£dduni punie-tur.

-ocr page 108-

CAPVT XIX.

tur, fed non morientur, quia non fuit libera. Adducetautem pro delifto fuo ad Dominvm ante oftium taberna-culi teftimonij arictem, qui fit hoitia pro delido. Et facerdos expiabit euin per arietem, qui cft pro delido coram Domino, propter peccatum quod commifit j amp;nbsp;remittetur ei peccatum, quod perpetrauit.

Quando veneritisin terram, amp;nbsp;varias arbores plantaueritis, ex quibus frudus ad vcfcendum decerpuntur,cir-cumcidetis præputium earum vnà cum frudibus- Tribus annis erunt incir-cumcifæ, nec frudibus earum vefcemi-ni. Anno autem quarto omnes earum frudus fandi amp;nbsp;Deo

laudati erunt. An- .

no denique qumto confecmi. comedetis frudus amp;

colligetis. Egoenim fum Dominvs Deus vefter.

Nihil cum fanguine comedetis. Nó O

obferuabitis augu-ria, nec dies elige-tis. Non tondebitis capillos capitis ve-firi forma circulari,

luJicium Dei de augurandi ratione, quod Deut. 18. a-trocibus verbis re-petitur.

nec bar-

-ocr page 109-

IBVITICI. lt;99 nee barham veftram omnino abradc-tis-

Non imprimetis veftigium corpori veftro propter mortuum , nee litera-rum formas in vobis exarabitis, quia ego fum D o MIN V s.

Non afliiefacies filias tuas ad feorta-tionem,ne terra fcortatione polluatur, amp;nbsp;fceleribus redundet.

Sabbata mea obferuate, amp;nbsp;fanftua-rium meum reuerenter habete , quia ego fum D o MIN V s.

Non conuerfi critis ad diuinatores, nee in confilium adhibebitis incanta-tores, neeorumeonuerfationepollua-mini, quia ego fum D o m i n v s Deus vefter.

Cano capiti affur-ge, amp;nbsp;fenes rcueren-ter habe, quia time-bis D o MIN V M De-um tuum, eum ego firn D o MiNv s.

Pericles in ora-tionefunebri apud Thucydidem lib. a. Sola dulcedo glorias non iènefcit, nee , vt quidam a-iunt ,in feneâalu-crari magis dele-âat, quam honore afhei.

Lex humanifliina de offieiis erga pe-regrinos.

Si peregrinus tecum in terra vettra verfabitur, hunc nó affliges, Habitabic vobifciim fient indi-gena,

-ocr page 110-

lOO


C A P V T XI X.


gena , amp;nbsp;diliges cam licut teipfam,quia amp;nbsp;Vos peregrini fuiftis in Äegvpto. Ego

Aut futîius, aut fuimu« , aut polfu-mus ciTc quod hic e/t.

fum D o M I N V s Deus vefter.

Nolife violate æqualitatem iniudi-cio , in vlna.in pon- _ nbsp;nbsp;nbsp;„ .

dere Si in menfura. probatio. lufta libra , iuftiim pondus 5 iuHus mcdimnus , in fins can-tharus (it apud vos. Egoenim fum Do-MiNvs D^us vefler, quieduxit voscx Aegypro. vt omnia mea ftatuta, Ä: omnia mea iura obferuetis amp;nbsp;faciatis, quia ego fum D o m i n v s.

C A P VT

Argumentum.

^nifestvm leges contemni vbi nulla fnnt fxenarnm exempla. Quare in hoc capire quot;Dew magiflraiuipracipit , vc fit n/igilans cußoi diuina legù, CTfeueritatepœ-narum coherceat 0quot;puniat contumacet. Hac officia fiant grat a Deo, fialatariagaberna-tonbm ^populo. Contra vero Deut irafici-tar negligentia gubernatoram , ejai atrocia ficeler a nonpattiant,nec fiontet i medio tollunti

TEX-

-ocr page 111-

tSVlTlCI. loi

T E X T V S.

Et locutiis eft D O MIN VS ad Mo-fen diceus, Loquere ad filios Ifraël :

Qiiiciinq^ ex-fiiijs Ifraël, aut peregri-nus habitans inter

Ifraëlitas, fernen fu- Semen fî^nificat üm dederit Molech, morte morieciir, à populo terræ la-, pidibus obruetur. Et ego ponam faci-cm meam contra talem hominem , exterminabo eumex populofuo, quia lemen fuum dédit Molech , amp;nbsp;fandtua-rium meum polluit, amp;nbsp;nomen meum famâum prophanauit.

Ac fi populus terra? ncgligcntior fue-rit in puniendo co, qui fernen fuum de-dit Molech, ncc in-terfccerit eum, ego tarnen contra ilium hominem facie meam ponam amp;nbsp;contra familiam eius, amp;nbsp;ip-fura vnà cumomni-busquiipfius exemplum imitatifunt ex populo dclebo.

Certiffiinum efl Deum punirc atio-lt;ia fceicra , ttiam cum ceffant magi* ftratus , quia lufti* cia Dei itnmota eft, amp;nbsp;hanc rrgulam feniper tuetur, Di-ligentem iniquira-temoHit anima ip» fius. Pixterea negligentia magiftra-tuum in punicndi» fcelerib. magts irritât ira Dei,arque ita pœnæ in genere humano cutnulan-tur.

-ocr page 112-

loi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T XX.

tur, vt apparet in hifloria tribus Beniamin, qux pene fundicus deleta eß, quia fluprum vxoris leuitz punire noluit.

Seueriflima pro-hibitio diuinatio* ois Diabolicæ.

Si anima conuer-fa fiieric ad diiiina-tores aiit ad incati-

tatores, vt ciitn eis fornicetur, ponam facicm meam contra animam illam, amp;nbsp;delebo earn de populo fuo. Ideofanfti-ficatc vos amp;c eftote fanfti, quia ego funi D O M I N V s Deus vefter, amp;nbsp;obferuate niea ilatuta amp;nbsp;facite ca. Ego cnim fum D O M1 N V s qui vos fandificat.

Auguft. Pfal.84. Audebo ego dice-re , quoniain fan-âus fum ? Si fan-ftus tanquam fan-âificans, amp;nbsp;nullo fanftificante indi-gens, fuperbus amp;nbsp;mendax fum, fi au-tem fanftus fanfli-

ficatus,dicat vnufquifque fiJelium,fanftus fum. Non efl ifta fuperbia elati, fed confefiio non in-grati. Si eiiim dixeris te fanftum effe ex te, fu-perbus es , Rurfus fidelis in Chrifto , amp;nbsp;mem* brumChrilH, fi te nondixeris efle fanftuntjin-gratus es. Itaquenec fuperbusfis, necingnitus.

Maledtcens patri fuo autmatrifuæ morte moriatur. Sanguis eius fit fuper eum, quia maledixit patri fuo amp;nbsp;matri fux.

Siquisadultcrium Pœna adulterii.

commi-

-ocr page 113-

1 EV IT IC I. 105 commiferit cum vxore akerius, vter-que incerficiatur, adulter amp;nbsp;adultéra. Siquis dormierit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

cum vxore patris flarum libidinum. fui, 81 nuditatem patris fui reuelauerit vtért^ întcrficia-tur, fanguis eorum fit fuper eos.

Si quis dormierit cum nuru fua, vtercp interficiatur, quia fcelus perpe-trarunt, Sanguis eorum fit fuper eos.

Siquis cum mafculo dormierittan-quam cum muliere, hi feceruntabomi-nationem,amp; ambo interficiantur. Sanguis eorum fit fuper eos.

Si quis ducit vxorem amp;nbsp;matrem eins, fcelus perpctrauit, igne comburantur tarn ille quam iftæ, ne fit fcelus inter VOS.

Si quis dormierit cum iumento, tnorte moriatur, amp;nbsp;lumcntum interficiatur.

Si mulier applicauerit fe ad iumcn-tum vt cum eo confuetudinem habear, hanc interficies vna cu iumento. Morte morientur. Sanguis eorum fit fuper cos.

Si quis ducit fororem fuam filiam patris fui aut matris fuæ, amp;nbsp;vident nu-H ditatem

-ocr page 114-

104 nbsp;nbsp;nbsp;CAPVTXX.

ditatem eins , amp;nbsp;ipfa vicifsim coiifpe^ xerit nuditatem illiiis, hiceftinceftiis, èc delebuntur coram hominibus populi fui, quia reiielauit nuditatem fororis fuæ , portabit iniquitatem fuam.

Si quisdormierit

cum vxore tempore De hac le^e fu-menftrui fluxus , amp;nbsp;‘^»unaelt cap. reuelauerit nudita

tem eius, amp;nbsp;retexerit fontem cius , amp;nbsp;ipfa retexerit fontem fanguinis fui, vtercp deleatur ex populo fuo.

Nuditatem amitæ amp;nbsp;matertera: tus non retcges. Talis enim retexit necef-firudine fanguinis coniundam, amp;nbsp;por-tabunt iniquitatem fuam.

Qui dormierit cum vxore patrui fui, is nuditatem patrui fui reuelauit, Iniquitatem fuam portabunt amp;finelibe-ris morientur.

(^ii duxerit vxorem fratris fui,atro-ci freiere fe polluit , quia nuditatem fratris fui reuelauit. Sine liberismorientur.

Obferuate igitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad Ter-

omnia ftatuta mea nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legem.

amp; omnia iura mea , amp;nbsp;facire ea, ne terra vos euomat, in quam vos introduce, vc

-ocr page 115-

LEVITICI. IOJ co, vt cam incolatis. Nolite ambulare fecundum ftatuta gentium , quas co-ram vobis expellam. Hæc enim omnia fecerunt, amp;nbsp;ego abominatus fum eas.

Vobis autem dico , vos pofsidebitis terram illorum. Ego enim afTignabo vobis terram hæreditariam manantem laéte amp;nbsp;melle. Ego fum D o m i n v s Deus vefter , qui vos à reliquispopu-lis fegregauit, vt amp;nbsp;vos fegregetis iu-menta munda ab immundis . Se. aues mundas ab immundis gt;nbsp;amp;c non conta-minetis animas veftras iumentis , aui-bus omnibus reptilibus terræ, quæ ego fcgregaui vobis, vt fint immun-da. Ideo eritis mihi fandi, quia ego D o M IN V s fum famSus , qui fegre-gaui vos à reliquis populis, vtefletis mei.

Viraut mulier, inquibuseft fpiri-tus pythonicus aut incantatio, interfi-ciantur,amp; faxis obruantur. Sanguis eorumfitfupereos.

CAPVT XXI-

Argumentum.

H 2

-ocr page 116-

to 6 capvt XXI.

*D E.S cf^iPT I o fummifacerdotii tn hoc tapite propofita primum ad Chridam atcom-modetur, Ed enim Chridtu facer dos imma-culattu, qut peccatum non nouit, amp;nbsp;tamen fadtts ed pro nobis peccatum, vt nos efjicere-mur fufiicta Det per eum. Deinde transfera-tur hac ima^o ad earn fententtarn, de ijua Daultis lotjuttur, Eptfcopusnonfit reus altcu-tus crtminis, ejuod iudicio humano vere accu-fart poted. Etfi enim nemo poted vit are oh-tredationes calumnias : tamen pra/ian-dum ed vt amp;nbsp;confcientiaßtßne labe, Clffa-ma fit integra apud honefliores rede iudi-eantes.

T E X T V S.

ET dixit DoMiNvsad Mofen, Lo-queread facerdotesfilios Aharon, amp;nbsp;die eis, Non contaminet fe facerdos propter morttnim populi fui, nifi propter confanguineum, qui proximo gra-duipfi coniunâus eft, vt verbicaufa, propter pattern fuum, aut matrem fu-am, propter filium fuum, aut propter filiam fuam, propter fratrem fuum, aut propter fororem fuam, quæ adhuc vir-go eft, amp;nbsp;in domo ipfiusverfatur,amp; uulli viro nupta fuit. Propter hanc enim

-ocr page 117-

LEV I T IC I. 107 cnim porerit fe inquinare. Alioqui niilliuscaufa, etiamfi cum eo coniun-lt;äus fitj fe inquinabit aut prophanabit. Nec veto capillos capitis fui in or-bem abradet, nec barbam tondebit j amp;nbsp;carpi fuT nullam notam imprimer. Sandi eruntDeofuo, neeprophana-bunt nomen Dei fui, quiaofferunt fa-crificia Domini, panem Dei fui. Ideo fandi erunt.

Nullam meretricem aut violatam ducent, aut à manto repudiatam, quia eft fandus Deo fuo. itaeç fandificabis cum, quia offert panem Dei tui- Erit tibi fandus. Nam ego fum fandus D o MIN V s, qui VOS fandificat.

Quando cœperit

animi vi-

filia faccrdotis Icor- tium tamo confpe-rari, igne combura- âius in fe tur, quia pattern fu- Crime habet tjuan-um deformauit.

Qui eft fummus

facerdos inter fratres fuos, in cuius caput oleum vndionis effufum , amp;nbsp;cuius manus implcta eft, amp;nbsp;indutus vettibus, is non nudabit caput fuum, nec feindet veftimenta fua, Nec veniet advl-lum mortuum, nec propter pattern aut H 3 matrem

-ocr page 118-

loS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T XXI.

matrem fc contaminabit. Ex fanftna-rio non egredietur , ne prophanet fan-duarium Dei fui, quia corona olci vn-dionis Dei fui cft fuper eum- Ego fum D O M I N V s.

Virginem ducct vxorcm , viduam vero,auc rcpudiatam, aut violatam, aut fcortum non ducet, fed virginem fui populi, ne fernen fuum prophanet in populo fuo. Ego enim fum Domi-Nvs fandificanseum.

Et locutus eft D o M I N V s ad Mo-fen dicens , Loquere ad Aharon amp;nbsp;die ei: Quicuniç de feminetuo in familia veftra habuerit defedum aliquem, non accedat vt offerat panem Deo fuo. Nullus enim habens defedum aliquem accedet, fine fît cœcus, fine claudus , fi-ue deformem nafum habeat, fiue mem-brû fuperans vfitatam magnitudinem, autinpede vel manu debilitatus, aut gibbofus, aut lippus, aut habens macu-lam in oculo, autlaborans fcabic ficca vel humida, aut herniofus.

Omnis ergo habens defedum defe-mine Aharon facerdotis , non accedat vt offerat facrificia Domini, quia defedum habet. Ideo ad panes Dei fui non

-ocr page 119-

LEVITICI. 105 non accedet vt eos offerat- Ec tarnen vefcetur pane Dei fui tam de fanfto quàm de facratifsimo- Sed ad velum non venier, nec ad altare accedet, quia defedus in co eft , ne prophanet fan-Ôuarlum meum. Ego enim fum D o-MiNvs fandificans eos. EtMofcslo-cutus eft ad Aharon amp;nbsp;ad fiLos eius, amp;nbsp;adcundosfilios Ifraël.

C A P V T XXII.

Argumentum.

Ç) y D M ODV M tn proximo capi-te doemt tJldoyfes ejut facerdotet nonJint ad faertficandum accommodait -• ha mine do-cet (juibtu conce^am fit ‘ve/ci rebut confecra-tii. quot;^cjuirit autem tantam mitndiciem in facerdotibut, ne partet viElimarum ab im~ mttndii contreHeata fahidiantur. T)etnde dijjerit de ejualitate vt£limlt;t , ijnam •valt ejji integram, non morbidam, nec mutilatam, vt fignipcetitr innocentia agni immaculati, cu-im Jangnine £cclefia redemta eh'.

T E X T V S.

H 4 Locu-

-ocr page 120-

IIO


C A P V T XXII.


LOcutufqj eft D o M1N V s ad Mo fen dicens, Loquere ad Aharon amp;nbsp;ad filios eins, veabftineant à fandisfilio-rum Ifrael, quæ mihi fanâificant, nee nomen fanétnm meum prophanent, q.uia ego fum D o m i n v s. Die ergo eis amp;nbsp;pofteris eorum. Qnicunq} de (e-mine veftro accefferit ad fanfta, qux fanâificant filij Ifraël Dom iNo,cir-cumferens in fe immundiciem, huius anima delebiturcoram faciemea. Ego enim fum D o m i n v s.

Quicunep de femine Aharon lepro-fus eft, aut fluxu laborat, is non come-datdefanâiSj donee mundetur. Qui immundum corpus tetigerit, aut cui dormienti fernen effluir,aut contrefta-rit reptile immundum aut hominem immundum, amp;nbsp;quiequid ipfuminqui-nare poteft, quxcunq^ anima horum aliquid attigerit, immunda erit vfque ad vefperam , nee comedet de fanftis, fed prius corpus fuum aqua abluet. Poftquam vero fol occidcrit , amp;nbsp;ipfc mundus fuerit, comedet de fanâis, quia alimentum ipfius eft. Cadauer aut laceratum à beftijs non comedet, ne polluatur, quia ego fum D o m i n v s.

Ideo

-ocr page 121-

IKVITICI. Ill

Ideo leges meas cuftodient, ne peccato fefe onerent, amp;nbsp;ob id moriantur quod fefe prophanauerint. Ego enim fum D o M1N V s fanétificans eos.

Nullus extraneus coinedet fanftum, nee facerdotis inquilinusautmercena-rius. Si autem facerdos pecunia emeric animam, is comedet de eo, amp;nbsp;quiequid in domo eius nafcitur, eciani poterie vefci pane eius. Quod fi filia facerdo-lis nuptui data fuerit extraneo, non comedet de fanda leuationc. Sin autem filia facerdotis fuerit vidua, aut à marito repudiata, nee habet fernen, amp;nbsp;redierit in domum paternam, comedet depanepatris fui perinde quafi adhuc virgoeflet. Sed nullus extraneus ve.» fcetur eo.

Ac fi quis per ignorantiam comedit fandum, is addet illi quintam partem, amp;nbsp;dabit facerdoti vnà cum fando , ne prophanent fandum filiorum Ifraël, quodipfi Domino leuant,nefeonerent iniquitate amp;nbsp;delido gt;nbsp;dum come-dunt fanda illorum, quia ego D o m i-Nvs fandifieoeos.

Etlocutuseft DoMiNvsadMofen dicens, Loquere ad Aharon Sc ad fihos

H 5 eius.

-ocr page 122-

ïlï C A P V T XXII'

eins, amp;nbsp;die eis : Quicunq^ de domo If-raël aut pcregrinus in Kraël voluerit offerte oblatioiieni ) Hue fit votocon-cepra, fiue fpontanea, vt fiat holocaii-Itum Domino acceptiim, ea fit ma-fculus integer de bobus , aut agnis auC capris. Quicquid habet defeétum, non • offeretis, quia non erit acceptum.

Ecquicuntç voluerit Domino offerte hoftiam pacificam , fiue fit fingii-lari voto concepta , fiue fpontanea, de bobus autouibus , ea fit integra, vt fit accepta. Nullum defedum habeat. St ccecumcflaut debilitatuin, aut percuf-fum , aut macie confedum, aut labo-rans fcabie ficca vel humida, huiuftno* di non offeretis Domino, nec inde facrificium dabitis fuper altare D o-mini.

Bouem aut ouem, in quo membrum aliquodaut fuperatinflam magnitudi-nem, aut earn non adxquat, poteris fponte offerte, fed voti nomine non placebit. Nec veto compreffum aut contufum auteneruatum aut exedum offeres, nei^ facietis in terra veftra. Sed neqp de manu extranei huiufmodi aliquid offeres vna cum pane Dei ve-

-ocr page 123-

iKVlTiei. IIJ ftri, quia non eft huic ret accommoda-tiim amp;nbsp;habet dcfcftum, iaeoqp non eric veftro nomine acceptiiin.

Et locutus eft D o min vs ad Mo-fen dicens, Cum natus fuerit bos, aut ouis J autcapra, feptem diebus manc-• bit apud matrem fuam, amp;nbsp;oâauo die ac deinceps poterit offerri Domino, amp;nbsp;placcbit. Bouem amp;nbsp;ouem vnà cum fœtii fuo non maftabitis eodemdie.

Quotiesautemvultis DoMiNoof-ferre hoftiam laudis , qux fit veftro nomine accepta , eodem die comeHetis earn , nec vllas reliquias afferuabitis vfque ad matutinuin tempus , quia ego fum Dominvs. Ideo feruate mandata mea amp;nbsp;facite ca. Nam ego fum Dominvs, ne prophanetis fanftiim nomen meum , amp;nbsp;ego fanftificer inter filios Ifraël. Ego enim fum D o-MIN V s fanftificans vos, qui eduxi vos ex Aegypto, vteffem velter Deus, Ego Dominvs,

CAPVT XXIII.

Argumentum.

C £ ’Ar

-ocr page 124-

114 CAPVT XXII.

C £ V M ell veterem ritum maElatio“ nit agni non folum fuijji ßgnum admonens de prat er it a liber nt tone, fed etiam de futur a,

iti ell, de viliima, per quam ver a amp;nbsp;at erna Uberatio donanda erat. Idea amp;nbsp;Tanins confert vetus pafiha cum ChriHo inqui-ens, Tafha nodram immolatns ell Chri-fttu, T)etnde Tentecofie vetas fait commo-nefalliode promulgatione legit amp;deconfii-tutionefacerdotij amp;politta. £ll aatem inter res maximas in genere hamano ilia patefa-liio Det,fa^a, cam legem coelefii voce edidit in monte Sinai, audientihus fexcentis millt-bat virorum. Torro feß-um tabaram haad-dabie ell imago mintfterij pradicantis in nomine ChriHi poenitentiam amp;nbsp;rerntfionem peccatoram, vt Efaias cap. jg. inqait, Clama ne cefes , qaafi taba exalta vocem taam. Qj^le aatem ieianium Tieiu requirat, prophet a in eodem capite docet, videlicet veram contritionem, fidem, tolerantiam in crace, benepcentiam erga pauper es. ToUquam igi-tar fonitu taba vocati, amp;nbsp;ieiunto, de quopro-pheta loquitar, praparati fumns, integrum nobis ell celebrare fellum tabernaculoram, de quo Zach aria vltimo vox diutna feuerifp-me practpit, Omnes gentes adorabant regem Domtnam exercituum, amp;nbsp;celebrabant feflum taber-

-ocr page 125-

tBVITICt. iiy tabernaculorum. Et erit qnï non afcenderit de familijs terra in lerufalent, vt adoret recent ‘Domtnum exersitnum, non erit fnper eos imber. autem loi^nttitr Z^churiat dt vmbris ceremoniarum ,fed de aternü ta-bernMulis, in tjua caput noitruwßüus Dei ingreßtu eil, paulè poilßua membra intro-ducet. Hac ßie confirmati audiamtu clango-rem tubarum, amp;nbsp;ieiunemm non vt hypocrt^ ta,fimulante5 toruitatem, fed agentes patnt-tenttam, amp;nbsp;perfeuerantes in timoré, fidctße amp;nbsp;pattentia, tjuodßfaciemus, reipfa experie-mur veram effe concionem T‘ault 2. Cor. Scimtu quod deßrublo terreno tabernaculo, habiturifimas adificationem ex T)eo, domum Vtdelfcet non manu faElam, fed aternam in codis. Hane allegoriam efje analogam ßdei omnespij Cquot; doSlt in Seele fia intelligunt.

T E X T V S.

Et locutuseftDoMiNvsadMofen diccns, Loquere adfiliosifraël amp;nbsp;die cis, Hæc funt fefta Domini, quæ nominabitis fanöa amp;nbsp;mea fefta, in qui-busconuenietis. Sex diebusfacias opc- . ras, Septimus autem dies eft fabbatii ma- Sabbatum.

gnum

-ocr page 126-

II6 nbsp;nbsp;nbsp;CAPVT XXII I.

gniitn fandum , in quo coniienietis. Nullum opus in eo facietis. Eft enim fabbatum D o m i n i in omnibus habi-tationibus veftris.

Hæc autem funt fefta Domini, quæ nominabitis fanétafefta, amp;nbsp;in quibus conueniecis. Quar- PaCcha. to decinio die men-lis primi ad vefperam Pafcha Domini eft. Et quinto decimo dieeiufdcm menfis eft feftum azymorum D omi-N1,Septem diebus panes infermentatos comedetis. Primus dies fandus inter VOS vocabitur, in quo conuenietis,amp; nullas operas ferui-

Ies facietis, amp;nbsp;facn- jicuncur, quæ im-ficabitis Domino pediunt mmifteri-feptem diebus. Se- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;publican»

ptimus dies etiam fanftus vocabitur, in quo conuenietis, nec vllas feruiles operas facietis.

Et locutus eft Do min V sad Mofen dicens, Loquere ad filios Ifraëlamp; die eis, Cum veneritis in terrain,quam vo-bis attribuam , amp;nbsp;miferitis falcem in meilcm, manipulum primitiarum mef-fis veftræ ad facerdotem afferetis. Ibi manipulusventilabicurcoram Domino, vt

-ocr page 127-

tÈVITÏCI. 117 NO, vt veRro nomineacceptus fir. Hoc autem faciet facerdos altcro die poft fabbatum. Et eodein die quo venrila-tur manipuliis , facietis Domino ho-locaiiftum de agno integro amp;nbsp;annicu-lo vnacum oblationc, quæ fiet exdua-• bus decimis fimilæ oleo permixtis, vt fit facrificium Domino fragrantifsi-mi odoris. Præterealibatio continebit quartam parte Hin. (exmius

Nec veto panem no- Hin duodecim

uum iiec ariftas leni- log, id eft, fextarii ter ad ignem vftula- duodeoim, feu duo . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;roneii Attici.

tas, nec truges com- »

■cdetis ante iHum diem, quo Deo veftro oblationem offertis. Hoc erit ins apud

pofteritatera veftram in omnibus habi* tationibus veftris.

Poftea numerabi- Pentecofte.

tis ab altero die poft

fabbatum, quomanipulumvenciiatiO'-nis attuliftis, feptem integra fabbata vfque ad poftridia-num diem feptimi fabbati , videlicet tjuinqiiaginta dies Tiumerabitis amp;nbsp;of-feretis nouam obla-

Sabbaturti Karài ßgnifi-cat totam hebdo-madem,vt Lucæ 18. leiuno bis in Sab-bato.

latio-

-ocr page 128-

llS C A P V T XXIII. lationem Domino. Et oft'eretis ex habitationibus veftris , videlicet duos panes ventilationis faétos ex duabus decimis limilæ amp;nbsp;admixto fer-mcnto codos , vt fint primitiæ D o-MIN o. OtFeretis etiam cum panibus feptem agnos anniculos integros, amp;nbsp;vnum iuuencum amp;nbsp;duos arietes. Hæc erunt Domini holocauftutn , oblatio amp;nbsp;libatio. Hæc, inquam, erunt facrifi-cia fuaui odore recreantia D o m i-

N V M.

Deinde facietis hircnm caprarutn hoftiam pro peccato, Sc duos agnos anniculos hoftiam pacificam. Et ventila-bitea facerdos cum panibus primitia-rum coram D o m i n o , fupra duos agnos, eruntc^ hæc fanda Domini» facerdotis. Et præconium facietis de hoc die, quia inter vos fandiis appella-bitur, quo conuenietis, nec vllas fcr-uiles operas facietis. Hoc ius erit perpetuum apud pofteritatcm veftram in omnibus habitationibus veftris.

Cum autem fegetes terræ tuæ mcf-fueris, non dcmetes ea quæ funtin an-gulis, nec fpicilcgium exercebis, fed hæc pauperi amp;nbsp;pere- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dcus benign«

grino

-ocr page 129-

LEVITiCr. 119 grino relinqiies. E- compleélitur mife-eo enim fum D o- perfonasGue r rx 11 vt vulço dicitur, MIN VS Deus veller. Eft procurator pau-

Et locutus ell D o perum.

MIN V s ad Mofen

dicens, Loquere ad filios Ifraël amp;nbsp;die eis ; Primo die menfis feptimi fabba-tuni fandum clan-

gorismemoriæ eau- lt;]uodcap.j?.Num. fa obferuabitis , vt copiofius defcribi-coniieniatis, nee o-

peras feruiles facietis, amp;nbsp;D o m i n o fa-crificabitis.

Et Dominvs locutuseftcumMo-fe dicens , Decimo

die menfis feptimi Ïeflum expiatio-eft dies expiationis.

Is erit vobis fanöus, vt conuenïatis, amp;nbsp;animas veftras afïïigatis amp;nbsp;facrificetis Domino. Nullas operaseo die facietis,quia eft dies expiationis, vtfiat pro-pitiatio pro vobis coram Domino Deo veftro. Qui enim non afflixeric ( ieiunio ) animam fuam illo die, is exterminabitur ex populo fuo. Et qui eodem die operas fecerit, hunc ego dc-lebo de populo fuo. Ideo nullas operas facietis. Hoe erit ius perpetuum apud » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I pofteri-

-ocr page 130-

120 CA PVT X Xllt

pofteritatem veftratn in omnibus hai bitationibus vertris- Eft fabbatum ve-llrum magnum, in quo afFligetis ani* mas veftras. Nono die mentis ( fepti-miJ ad vefperam obferuabitis hoctab-batum , à. vefpera vf(ß ad fequentem vefperam.

Ét D o MIN V s locutus eft cum Mo-fe dicens, Loquerc ad filios Ifrael amp;nbsp;diceis: Die quinto

decimo huius fepti- Feftum tabema*

• r il r /I cuJorum.

mi menus eft reltum

tabernaculorum per feptem dies D o-MiNo. Primus dies fanétus vocabitur, vt conueniatis. Nullum opus feruile fa-cietis. Septem diebus facrificabitis Domino. Oftauus dies etiam fan-ÔUS vocabitur, vt conueniatis, amp;fa-crificia veftra Domino offer at is, quia eft dies congregationis. Nullum opus feruile facietis.

Hæc funt fefta Domini, quæ à vo-bis fanda nominabuntur amp;nbsp;in quibus coniienicris, amp;nbsp;Domino facrificabitis, holocaufta, oblationem, libatio-nem amp;nbsp;aliafacrificia vnumquodcç fuo die , exceptis fabbatis Domini , amp;nbsp;veftris donis Sc voris veftris, 8c fponta-neis

-ocr page 131-

IBVITICI. 121 ncis veftris donationibus, quas D o-MiNo datis.

Celcbrabitis ergo die quinto deci-mo feptimi menfis, poftquam prouen-tuni terræ collegiftis, feftum Domini tocos dies feptem. Primus dies elt fab-• batum, amp;nbsp;oüauus etiam eft fabbatum. Et primo diedecerpetis fruéius de pul-chris arboribus, frondes palmarum, amp;nbsp;ramos arborum denfarum j amp;nbsp;falices torrentis, amp;nbsp;feptem diebus lætabimini coram Domino Deo veftro , amp;nbsp;fic Domino quotannis celebrabitis feftum feptem diebus. Hoe erit ius perpetuum apud pofteros veftros, vt fc-ptimo die feftum celebrenr. Septem diebus habitabitis in tabernaculis. Qui indigena eft in Ifraël habitabit in ta-bcr„aculis,vt pofte-ri veltn fcianr,quod in tabernaculis fccerimhabitare filios Ifraël poft eduécionem ex Aegypto • Ego fum Dom 1 n vs Deusvefter. Et Mofes locutuseftad filios Ifraël de fc-ftis Domini.

CAPVT XXIIII.

I a Argu-

-ocr page 132-

la CAPVT X XI 111.

Argumentum.

/n hoc cmpîte dut funt leges memora-hsles, vnade alendis ftcerdottbw, altera de poena blajphemit, lubet T)etts collocart duo~ decim panes noHos in altarißngulis fabbatis-vnqtiam licehat relintjni vacuum alta~ re. 'Voluu enim Deus oflendereßbi curt eßt vt ßtcerdotum familit vi^um necejjarium haberent. Idea voluit tn conßseblu eße panes ante venturam Çeptimanam. luffit autem fingulos panes fieri ex quinta parte £phi, id en,medtmni. lam cum medtmnipreciumfit drachmt ejuin^, finguli panes valebunt fin-gulls drachmas. ILt cum ad v/um domeflicunt facer dos habuerit tales panes duodcctm, id eftt panes pro duodecim drachmes, mediocris familia diebus feptem inde ali poter at, cum panes haberet pro integro loachimico dimi-dio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Itéra lex manifefte prtciptt blafi/he-

mos tolli è medio. Sic Daulus tn^uit, LeX pofita ellimpijs amp;nbsp;prophanis, ejuibus appella-tionibus etiam blajphemos compleilitur. Et e^uia politia tJUofaica optima idea amp;nbsp;forma e^^ politit in hoc naturt deprauatt ftatu, prudenttbus gubernatoribus vtile e^t hane formam confiderare. Leges Sthnict in dua-bus rebus fueruntnegbgentiores, inpuniendis

-ocr page 133-

lEVITICI. Ijj-blaßihemii, prohibendii va^is hhidinibtu. zAtltx diuinct grauijjimas panas conflit uit inc ult ores idolorum, inblajphemos, impios do-ciores. Item inpoHutos vagis libidinibtu. Uo-luntas igitur “^Dei de his deliHisin lege diui-na à fap'ientibusgubernatoribtss conflderan-da eil.

T E X T V S.

LOcutufcç eft Do MIN vs ad Mo-fen dicens, Præcipe filijs Ifrael, vt ad te afférant oleum oliuæ purum amp;nbsp;contufumpro luminari, quod femper infundatur in lampadem extra velum teftimonij in rabernaculo teftimonij. Et Aharon inftruet f lampadem J mane amp;nbsp;vefperi coram Domino quoti-die. Hoc ius erit perpetuum in pofteri-tateveftra. Inftruet autcm lampadem in candelabro puro coram Domino femper.

Et accipies fimi- Singuli.panesha-1am, amp;nbsp;pinfes ex ea •**’ant «jumta par-duodecim placeras, medimni Attki. quarum vnaquæque duas habebit décimas, amp;nbsp;pones eas du-plici ferie,ita videlicet,vtvnam feriem fex panes occupent in menfapuraco-ram

-ocr page 134-

ï î 4 C A P V T X X 1 I I t.

ram Dom IN O, amp;nbsp;fuper eos pones thus purum, vtfint panes ad recordationem amp;nbsp;ad facrificium Domino. Singulis fabbatis perpetuo collocabic eos coram Domin o, à filijs Ifraëlfoblatos } fœdere perpetuo. Et erunt Aharonis amp;nbsp;filiorum eius, quicomedcntcofdem , in loco fando. Nam hoc eft ei facratif-fimum de facrificijs Domini iurc perpetuo.

Egredicbatur autem Ifraëliticæ mu-lieris filius , qui erat filius viri Aegy-ptij inter filios Ifrael, amp;nbsp;rixabatur in caftris cum quodam viro Ifraëlitico, Si blafphemabat nomen f D o m i n i J Si malediccbat, Si adduxerunteum ad Mofen C Mater vei-o eius vocabatur Se-lomith, filiaDibri de tribu Dan }amp; coniccerunt eum in certum refponfum à perent.

Et locutuseft D o M I n V s ad Mofen dicens : Educ malc-dicum ex caftris, amp;nbsp;imponatomnes qui audierunt manus fu-as capiti eius,amp; tota

carccrem, donee D o MIN o acci-

Lex de poena bla-fphemi. HuimJe* gis ratio elt, quia magiftratus debet efle cuAos vtriul-que tabulae, quod ad externam dilci-plinam attinet. Vt Jgiturprohiberedc-multitu-

-ocr page 135-

LEVI mukitudo Taxis eum obruat. Etdicfilijs Ifraël.Quicuncp ma-ledixerit Deo fuo', portabit pcccacü fu-um. Et qui blafphe-maueritnomen Do MINI morte morie-tur, amp;nbsp;tota mukitudo lapidibus eum obruet, ßue fit indigena fiuepercgri-nus, fi blafpheniaueric nomen ( D o-

T I C I. 12$ bet magiflratus cardes , vagas libidines , furta amp;nbsp;alias iniurias ; Sic curare debet vt tollan-tur idola , blafphe-niis , amp;nbsp;impia dogmata, amp;nbsp;populus reâe doceatur 'de Deo.

MIN ij interficietur.

Pœna talionis eft ordinatio diuina, quam Deus regula-riter ièruat , etiam ii Humana iudicia eam negligant, aut homines eam non confîJerent.

Qiii^ciiflcritani-mam hominis, morte moriatur. Qui autem pecudem per-cuficrit repêdet corpus pro corpore. Et qui damnum dederit proximo fuo, ficut fccit, fic fiet ei,dam-num pro damno , oculum pro oculo, dentcm pro dente, Sicut læfit hominem gt;nbsp;ita vicifsim Ixdetur. Qui ergo interficietur. Vnum ius inter vos erit pertinens ad indigcnam amp;nbsp;pcregrinü. Ego enim fum D o m i n v s Deus vefter.

I 4 EtretU’

-ocr page 136-

laö nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c A P V T XXV.'

Et retulit hæc Moles ad filios Ifraël, Si eduxerunt maledicum ex caftris amp;nbsp;lapidarunt eum. Fcccnint itatp filij If-raël ficut præceperat D o m i n v s Mofi.

CAPVT XXV.

Argumentum.

‘7’ e / P V V 5 loctii huiui capitis til lex de anno lubileo, cuim tres fuerunt fines pracipai, vntes ^fironomicw, alter Politicut, tertttti -Allegorkw. obferuatio anni tjaincjuagefimi , cjuem labileam vocabant, valde illuftris fait, tjuia ad colligendos annos CSquot; centenarios commodior nameratio eil per ^ainejaagefimam, ad memori am firmier, ^uam alta partes centenarij. Tüeinde anno labileo addita erant beneficta politica vtilta ad conferaationem Ulins honeila politia, tjai-bm caaebatar, ne ex nidalis faisprorfw eijce-rentur homines honefii, nec folam paaperibus eonfaluit ^eas refiitatione fander am, fed etiam reflrinxit mataattones amp;nbsp;venditiones. quot;d^n poterant fandet prorfus trans ferre hommes prodigt. Erant tgitar paaciores emto-res. T^c multi dabant mutuo, cum foenut accipere a ciutbw non licertt, T^oilremo no-

rant

-ocr page 137-

LEVITICI. 127 rant pij inchoari •verum lubileum inhac vi~ ta fide, Jfe hona confcientia, CT futurunt integrum in aterna confuetudine cum ‘Deo, vbt prorfui Itbert erimut a peccato, a morte omnibut miferijs. Sic enim Sfaioi cap, 61. interprétât ur tjpum anni lubilet, de libera~ tione donata per filtum Tüei.

T E X T V S.

Et locutus eft D o MIN V s ad Mofcti in monte Sinai dicens, Loquere ad filios Ifraël amp;nbsp;die eis, Quando veneri-tisinterram, quam Lexdeannofe-Cgo VOblS attribu- ptimo erat exerci-am,quiefcet terra amp;nbsp;tium fidei amp;nbsp;dilc-celebrabitfabbatum öionis ergaproxi-Domino. Sex an-

nis conférés agrum tiium, amp;nbsp;totidem annis pntabis vineam tuam, amp;nbsp;colliges frudum eins. Anno autem feptimo terra magnum fabba-tum celebrabit D o-

Confentaneutn efl ex hoc numero annorum didû E-liæ fumtum efle ; Sex milliatnundus amp;nbsp;poftea cric de-ftruâio. Hineexi-ftiraant côfeftis fex millibus annorum, I f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dem-

MIN O , quo nec a-grum tuum conférés,nec vineam tuam putabis.

-ocr page 138-

lîS nbsp;nbsp;nbsp;CAPVT XXV.

deinccps in feptenario initium fore illius ætcrnt fabbati, in quo hxc natura fine cibo amp;nbsp;potu 8c generatione viuec nouo modo,coram fruens con-Ipeâu Dei. Nam ilia noua amp;nbsp;illullris noticia 8C glorificatio Dei crit vera fabbati celebratio.

Quit-quid ante fponte nafcitur poft nicfiem tuam, non metes, Sc vuas fine labore tiio natas non colliges , quia annus fabbati tcrræ eft. Ideo autcm fabbatum terræ ctlebrabitis, vc inde comedas non folum tu, fed etiam fer-uus tuus, ancilla tua, mercenarius tuns , inquiliniis tuus , peregrinus tuus, iutnentum tuum amp;nbsp;bcftiæ terræ tuæ. Omnes fruftus erunt cibi.

Lex de lubileo. Hxc lex habuit pro habilem rationem. Qiiia Deus in hac politia fcriMri voluit dilcrimina familiarrm , vt certo fciretur Hirps Mef-fix. Voluit amp;nbsp;cxte-ras familias feruari florentes. Ideore-ilitutio fundorum ordinataelh

Numerabisqiioqt tibi feptem fabbata annorii» feptem fci-licet annos fepties numeratos, Sc tempus feptem fabbato-rum efficiat fummâ noiiem Sc quadra-gin ta annorum,qui-bus circumadisbuc-cinarum cantus ex-audietur per vniuerfam terrain die deci mo menfis feptimi, qui eft dies cxpia-tionis. Et fandificabitis annum quin-quagc-

-ocr page 139-

levitïci. 129

quagcfimum, amp;nbsp;appellabitis antiutn li-bertatis, quæ pertinet ad omncs inco-las terræ. Eftenim lubileus vefter,quo vnufquifq^ veftrum redibit ad fuam poflefsionem amp;nbsp;ad fuam familia. Nam quinquagefimus anniis eft vefter lubileus- Non feretis, nee meretis fruâus fponte natos , nee vuas fine labore ve-ftro prouenientes colhgetis. Nam lubileus inter vos fanöus erit. Comede-tis autem fruöus terrae. Hie eft lubileus , quo vnufquifq^ ad fuas facultates redit.

Si igitur vcndideris aliquid proximo tuo , aut aliquid ab eo emeris, nemo fratrem fuum defraudet. luxta nume-

rum annorum à lu-bileo emes ab eo, amp;nbsp;iuxta numerum an-norü prouentuumt^ vender tibi. luxta multitudinem annorum augebis preci-numerum prouentuum vendit tibi. Nemo igitur defraudet ^on tantö pro-proximum fuumjfed pt« noflram tian-time

Völuit Deus hïc ordinacione auaris amp;nbsp;prodigis frenos iniicere. Auavi minus emcbant, quia reddere fundos co-gebantur. Prodi-gi difbcilius inue-niebant emtores.

um,amp; iuxta paueita-

tem annorum minues prccium, quia


-ocr page 140-

Ijo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T XXV.

time Domin V m quillitatem feruan-Dcum cunm. Ego

enim fum JD o m i- rnulto magis pro* N V 5 Deus tuns. pter Deum. Ideo vult nos amaie iu-lliciam 3 vt de fua iufticia nos admoneat. Docet iuüiciam æqualitatem efle, vt fe quoque fcia-mus xqualem efle, non tyrannum, non accepta-torein perfonarum, quod cogitate ptofeéto magna pietas amp;nbsp;confolatio efl, ficut docet Paulus ' Idem Deus diues in omnes qui inuocant cura. Ainemus ergo hanc in conttaâibus diuinam or-dinationem, Sc fciamus in eis propofîta elle exempla commonefacientia nos de Deo.

Ideo facite ftatuta mea, amp;nbsp;iura mes obferuate, vt faciatis ea, vt in terra fine metu habitetis. Nam terra dabit vo-bis fruétiis fuos , vt habcatis viâum ad faturitatem,amp; fine metu earn incolatis.

Sed dicetis for- Occupatio necef-tafie, qmd comede- faria, qua obuiam mus anno feptimo ? “ur humanæ diffi-Non enim fetimus, nec prouentum colligimus. Egobene-diélioni meæ præcipiam anno iexto, vt gignat prouentum trium annorum. Se-retis oàauo anno, amp;nbsp;vcteri frumento vefcemini vfqj ad nonum annum, donee creuerint fruges eius, comedetis vêtus frumentum. Ideo terra non ven-detis

-ocr page 141-

tKVITlCÎ. IJÎ detis in perpetuum. Terra enim mea cft,amp;vosperegrini

magîs cfl

Si inQUllini coram domina nol'traruni me. Etintotaterra ’■erû quam no/îpfi.

vellra facietis poteitatem redimendi.

Si frater tuns ad inopiam redaétus vendidcrit tibi poflefsionem fuam, amp;nbsp;propinquus eius venerit qui habet ius redimendi,redimetrem à fratreven-

ditam. Si quisautemnonhabueritre-demtorem, amp;nbsp;tantum poterit manu fua comparare, vt partem redimat, nu-

merabuntur anni ab

Fruftus fundurû

eo tempore , quo computabuntur in venditio faéta eft, amp;nbsp;fortem vlquc ad an-quod reliquum eft nufquot; quinquagcfi-- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ mum.

reddeturemtorijfic-

que reuertetur ad poflefsionem fuanl. Si autem manu fua non poterit tantum comparare, vt partem rediman mane-bit res vendita in poteftate émtofis vfcp ad Iubileum,quo omnia bona ven-« dita ad veteres dominos redibunf.

Si quis vendidcrit domum intra mü« ros ciuitatisjhabebitius redimendi annuo fpacio. Hoc erit tempus præfini-tum redemtioni. Si autem non rede-* merit ante cxitum anni intesri, emtot perpe.

-ocr page 142-

îja nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T XXV.

perpetuo eam retinebit amp;nbsp;poftcritas eius , ncc anno lubileo ad veterem dominum redibit« Si autem fuerit domus in villa, qua» non eft muro cinâta, eo-dcm loco habcbitur quo agri, amp;nbsp;redi-mi poterie, amp;nbsp;in lubileo redibit ad veterem dominum.

Ciuitates leuita- Pnuilegia facerrum amp;nbsp;domus ea- dotum.

rum,in quibus funt facultates ipforum, femper redimi poterunt à leuitis. Ec fi quis cmerit à leuitis, is anno iubileo rem venditam reddet fine fir domus, fine ciuitas. Nam domus in vrbibus le-nirarum funtpoflefsiones eorum inter filios Ifrael. Ager vero fuburbanus non vendetur, quia eft propria poflefsio ipforum perpetuo.

Si frater tuus ad inopiam redaftus amp;nbsp;cxliauftus fueric , fu ft en ta bis eum tanquam peregrinum amp;nbsp;inquilinum, vc tecum viuat. Non accipies ab eovfu-ram aut iniuftu pre- Lex prohiber.« cium , fed timebis vfuras valet partim D OM IN VM Deum propter auloritaté, tuum , vtfratcr tuus S^Xdln’tihänc pofsit tecum Viuere. iqualitatemobedi-Non enim dabis ci endum eft, parti« pecuni-

-ocr page 143-

iBtltîCl

pecuniatn tnam ad propter probabilc«

vfuram, nec res ad viétû neccffarias iii-iufto precio ei com-miinicabis. Ego c-nitnfutnD ominvs

rationes , qiiia terra eft Dei, non no-ftra, amp;nbsp;homines pii füllt filii amp;nbsp;ferui Dei, qui certenoa funt viulandi.

• Deus veiter,q«i eduxi vos ex Aegypto, vt afsignareni vobis terram Chanaam amp;nbsp;eßem veßer Deus.

Si frater tous ad Lex de conditio- . inopiam redaftus fc ièruorum. tibi vendiderit, non habebis cum loco mancipij, fedtanquam mercenarius Sc inquilinus tccum vcrfabitur, Sc vfcp ad iubilcuni tibi fcruict, quo cgredietur ipfe ynà cum liberis fuis, amp;nbsp;rcuertetur ad familiam fuam amp;nbsp;ad poffefsionem patruin fuorum. Sunt enim ferui mci, quos eduxi ex Aegypto. Ideo non vcn-dcntur tanquain mancipia. Non domi-naberis cis fumma feueritate, lcd time-bis D O MIN V M Deuin tuum.

Si autem vis habere feruos amp;nbsp;ancil-las, vt fint mancipia, emes eos à vici-tîis gentibus, quæ funt in circuituve-Itro, amp;nbsp;ab inquilinis, qui pcregrinan-tur inter vos, amp;nbsp;à pofteris eorum,quos procréant inter vos in terra veftra- Hi

crunt

-ocr page 144-

134 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P V T XXV.

crunt veftra mancipia, amp;nbsp;hæreditario jure tranfmittentur ad pofteros , ac pofsidebitis eos perpetuo. Fratribus autem vettris, qui funt fîlij Ifraël non dominabitnini duriter.

Si peregrinus aut inquilinus apud te diuitijs audus fuerit , amp;nbsp;frater tuus iuxta eutn exhauftus vendiderit fefe pe-regrino aut inquilino , aut alicui in fa-milia illius, poteftatem habebit poft venditionem fefe redimendi. Ac po-terit aliquis fratrum ipfum reditnere: aut patruus aut patrui fiüus, aut alio-qui confanguinitate propinquus in fa-milia fua, aut fi tantum manu fua com-parare potert, feipfum redimet. Et rationes conferct cum emtore fuo ab eo anno quo vendituseft, vft^ ad iubile-um, amp;nbsp;pecunia iuxta numerum anno-rum venditionis fuæ cóputabitur per-inde quafi intereafuiflet merccnarius. Siadhuc multifuerint anni, pro rata illorum parte augebitprecium redem-tionis. Si autem pauci anni reliqui fuerint vfqj adiubileum, pro rata parte illorum foluet precium redemtionis, fie tarnen vt merces laborum in fortem computetur. Nec permittes, vt te fpe-dantc

-ocr page 145-

L E V I T ;1-C I. JJ5 ôantc fæuitiam do mi ni experiatiir. Si autem hac ratione fe non redemerit» anno lubileo libenegredietiir non fo-lutn ipfe, fed etiam liberi eins. Nam fi-lij Ifraël funt mei ferui, quos ex Aegy-pto eduxi. Ego fum D o m i n v s Deus yefter.

Non facietis vobis idola, necfcul-ptam imaginem, nec ftatuam erigetis vobis, nec lapidem ingeniofe fabrefa-lt;âum ponctls in terra veilra, vt coram eo adoretis. Ego enim fum D o m i-Nvs Deus veder. Obferuatcmeafab-bata, amp;nbsp;fanâuarium meum reucrenter habete. Ego fum D o m i n v s.

i

CAPVT XXVI.

Argumentum.

Ceut i SS2Mv M eH:promijjîoneslegis conditionales ejji, amp;nbsp;poilulare impletionem legis fine peccato. Zit igttnr nobis profint, ^ui ne^uatjuam legi dtuina fattsfacimsss, ne-cejji eil nos fide propter mediatoremgratis i ‘i)eorecipiamp; iuftos reputari, ijuod cum fit etiam inchoata obedientia ^uamuis imperfe-‘ ila T)eo placet, amp;nbsp;ornâtur prsmijs corporals-»

K but amp;

-ocr page 146-

Ijö C A P V T XXV t

but amp;nbsp;Jpiritualibm. ‘Deinde comminationei legis intelUgAntnr cum exceptione paeniten-

, ßcut Defts ipfe eus inieipretatur in hoC capite amp;nbsp;Deuteronomij 30. Semper entm Dette in tret mifericordta recordatur, ejnotiis ad thronnm gratilt;e confnglmtts, egf non folum rentiitit calpam pxnamaternam , fed et-iam mitigat pœnas in hac mortali vita , vt ofiendtt exemplum T'finiuitarum amp;nbsp;alta in-numerabilia.

y x-r y S.

SI in ftatutis meis Promifliones le-anibulaueritis,amp;

præcepta mea cuftodieritis amp;nbsp;fcceritis» dabo vobis pluuiam tempeniuam , amp;nbsp;terra dabit prouentum fuum, amp;nbsp;arbores campi gigncnt frudus fiios. Ecdu-rabit trituratio vftp ad vindemiam, amp;nbsp;vindemia vRp adfationem, amp;nbsp;pane fa-turabimini, amp;nbsp;fine metu habitabitis in terra veftra. Ego pacem dabo in terra veftra, vtdormiatis, nec quifquam vobis terrorem incutiat. Ego malas befti-as remouebo ex terra veilra, nec gladius peragrabit terram veftram.

Hoftes veftros perfequemini, amp;nbsp;ruent in gladium vobis fpedantibus, Et quinqp

-ocr page 147-

levitici. 137 quîncÇ ex vobis perfequentur centum, amp;nbsp;centum decern inillia. Nam holtes veftri vobis fpeftantibus ruent in gla-dium- Et ego refpeótum habeboad vos, amp;nbsp;perficiam vt crefcatis 8c multiplice-mini, amp;nbsp;fcedus meum vobis ratum erit.

£t comedctis vetus quod inueterarum eit, amp;nbsp;veniente nouo rcmouebitis ve-

tus. Ego domicili-um meum inter vos collocabo, 8c anima mea nó reijciet vos. Ego ambulabo inter vos , amp;nbsp;ero Deus veiler, amp;nbsp;vos eritispo-pulus meus. Nam ego fum Dominvs Deus veder, qui vos eduxide terra Aegypti, neefletis illorum lerui, amp;nbsp;fregi iugumvedrum, amp;nbsp;humo excitatos celfos 8c reAos con-llitui.

Dukiiïima pro-millio diCcernens Ecclelïam ab aliis creaturis. Sola e-nim Ecclefia eft té-pluin amp;nbsp;domicili-um , in quo Deu» vult habitar^.

Siautem non ob- Malediâiones Ic-temperabitis mihl, nee facietis hæc præcepta omnia, amp;nbsp;llâtuta mea contemnetis, amp;nbsp;anima relira repudiabit iuramea, nec facietis omnia mandata mea, amp;nbsp;fœdus meum violabitis, fie vobis faciam. Egovifi-K Z tabo

-ocr page 148-

rjS c A P V T XXV r.

tabo vos confternatione , tumore amp;nbsp;febri, vt facies veftræ contabefcant, amp;nbsp;corpus exhauriatur. Fruftra fernen ve-ftrum fpargetis , amp;nbsp;hoftes vcftri ipfum vorabunt. Et ego ponam faciem meam contra vos, amp;. cadetis coram hoüibus veftris , Sc qui oderunt vos domina-buntur vobis, amp;nbsp;fugietis nemine pcr-fequente.

Quod n his non mouebimini vt mihi obediatis, feptuplo durius vos cafti-gabo propter peccata veftra, vt fran-gam fuperbiam amp;nbsp;pertinaciam veftra. Et faciam vt cœlum veftrumfitferre-um,amp;terraveftrafitæuea. Etomnes labores veftrierunt inanes, nee terra dabit prouent’im fuum , nec arbores tcrrsc gignent frudus fuos.

Et fi contra me ambulaueritis amp;nbsp;me audire nolueritis, feptupla accefsione augebo pœnas peccatorum veftrorum-Et immittam in vos feras beftias, qux vorabunt fobolem veftram,amp; iumenta veftra lacerabunt,amp; numerum veftrutn minuent, amp;nbsp;vias veftrasvaftabunt.

Quod fi ne hac quidem ratione fle-demini ad meliores mores, fed contra me ambulaueritis, ego quocp contra vos am-

-ocr page 149-

’ L E V I T I C I. 13 9’ VOS ainbulabo , Sc feptuplo durius vos percutiam proptxr peccata veftra , Sc gladium vindicem inducam fuper vos, qui vindicet fœdus meum. Et li con-gregati fueritis intra vrbes veilras, im-inittamluem in vos, amp;nbsp;tradam vos in maniis hoftium. Tune tollam commea-tus veftros , amp;nbsp;decem mulieres pinfent panes veftros in vno furno, amp;nbsp;panis vefter ad libram appendetur, amp;nbsp;come-dentes non faturabimini.

Quod Cl nee his permoti me audieri-tis, fed contra meambulaueritis, ego quoq^ in ira vobis occurram, amp;nbsp;fepties augebo molem pœnariim, quas peccata veftra merentur. Comedetis carnem filiorum amp;nbsp;filiarum veftrarum, amp;nbsp;ex-celfa veftra delebo, amp;nbsp;imagines veftras exterminabo, amp;nbsp;cadauera veftra con-ijciam fuper idola veftra, amp;nbsp;anima mea faftidio quodam à vobis abalienabitun Et vaftabo ciuitates veftras , amp;nbsp;diruatn fanftuarium veftrum, nee fuauitatem odoris veftripercipiam.

Sic igitur vaftabo terram veflram, vt hoftes veftri qui earn incolent velut attoniti obdupcfcant. Vos autem inter gentes difsipabo, 8c gladium vagina

K 3 vacuum

-ocr page 150-

140 CAPVT XXVI-vacuum poft vosftringam, vt terra ve-flra fit vaftata , Si vrbes veftræ in foli-tudinem redadæ- Tunc fuauiter ac-Quiefeet terrain fab-

? r • J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sabbatum terrx-

batis fuis,donee ent

vafta, Sc vos eritis in terra hoftili. Tunc celebrabit terra fabbatum gt;nbsp;Sc deledta-bitur fabbatis fuis gt;nbsp;donee vafta erit. quia non poterat frui fabbato, cum vos eam incoïeretis.

Etreliquijs veftris dabo cor moUe amp;nbsp;effœminatum in terra hoftili , vt foni-tuiTi folij cadentis tanqtiam gladinm pertitnefcant, amp;nbsp;in fugam verrantur nemine perfequente. Et alij in alios irruent quafi coram gla-dio , nee tarnen quifquam eos perfe-quetur , nee audebitis vos opponerc hoftibus veftrisj amp;nbsp;peribitis inter genres , amp;nbsp;terra hoftilis abfumet vos-

Cicero in Pifo-nem : Circunifpe-ftantem omnia , quiequid increpuif-let pertimefcenté.

Qui autemexvobis fuperftites man-ferint, in fua iniquitate eontabefeent

in terra hoftili, imo etiani in patrum fuorii iniquitate eó-tabefcenc-T une con-ficebuntur iniquita-

Interpretatio tri-fiiflîmarû commi-nationum-

tes fu-

-ocr page 151-

lEVtTICl. 14t tes fuas, amp;nbsp;iniquitates patrum fuorum, quibus me olFenderunt , amp;nbsp;aduerfum me ambularunt. Quare amp;nbsp;ego contra eos ambulabo » amp;nbsp;introducam eos in terram hoihlem. Ibi cor ipforumin-circumeifum humiliabitur, amp;nbsp;appro-babunt pœn'am iniquitatis fuæ.

Et eglt;gt;(Becordabor foederis mei con-ftituticùm Iacob, amp;nbsp;feeder is mei cum Ifaac, amp;nbsp;foederis mei cum Abrahamgt; 8c recordabor terræ quæ ab ipfis deferta eft, 8c gaudet fabbatis fuis , quia vafta eft, 8c ,ipfi poenam iniquitatis fuæ ap-probant, quia contemferunt iura mea, amp;nbsp;anima ipforum refpuit ft a tu ta mea. Ac vt maxime fint in terra hoftiligt; tz-men non reieci eos , nee ita auerfor eos, vt omnino deleam eos, nee foedus mcum ratum efie debeat. Ego enim fum D o MIN V s Deus eorum. Et cogi-tans de ipfis recordabor foederis mei

primi, quando eduxi eos ex Aegypto in confpcdu vicinarii gentium,vt effem ipforum Deus , Ego D o MIN VS.

Populus Ifraël tantis miraculis ex Aegypto eduftus eft , vt appareret rem diuinitus geri.

Hæc funt ftatuta, iura amp;nbsp;leges, quas K 4 Domi-

-ocr page 152-

^42 C A P V T XXVI.

D O MIN V S fanxit inter fe amp;nbsp;fitios If-raël in monte Sinai per maniim Mofi-

_CAPV,T X?CVIL

Argnmentutri. ' '

L E G E S de votii amp;nbsp;de dtctmtipertinent pnceptum de mtniiJrornm, t^nod !. Corinth. 9. confirmât mnltis exempli! , dr allegoric Mofitica dr mandata Chri-flt. Cum autem ^uaritur an décima fint iu-rù naturaltf, reäe refiondent eruditi, ^uota t fid alitjuota efi ium natur alls. Stn-guli enim aliejuid ex fide facultatibua ad mi-niilerium Suangehj dr ad confieruationem ftudiorum confierre dehent.

T E X T V S.

ET locutus eft D o MIN V s ad Mo-fen dicens, Loqiiereadfilios Ifraël amp;nbsp;die eis, Si quis fingulare votnm D o-M1N o facit, amp;nbsp;cor- „ pus fuiim arftimat, °quot;’“' hxc ratio erit seftimandi. Mafculum viginti annorum vft^ ad annum ætatis fexagefimum,æftimabis quinquaginta argen-

-ocr page 153-

t Ë V I T I C I. 145 argcnteis ficlis iuxta ficlnm fanduarij-Fœminam vero triginta ficlis. A qiiin-* to anno vfiç ad vicefimum æftimabis eum viginti ficlis, fi mafciiliis cft, fœminam vero decern ficlis. Abvnomen-fcvfqjad annum quintum, æftimabis eum quincç argenteis ficlis gt;nbsp;fi eft ma-fculus, fœminam vero æftimabis tribus argenteis ficlis. Siautemconfecitan-nos ætatis fexaginta aut plures , æftimabis eum quitidecim ficlis, ü eft mas, fœminam vero decem ficlis- Si autem tcnuior fuerit hac æftimatione, fiftet fe coram facerdote, amp;nbsp;facerdos æfti-mabiteum. Habebit autem in æftiman-do rationem facultatum eins , qui fe Voto obligauit.

- Si autem eft pe- pecus. eus,quo d offerri po-teft Domino, id omne quoddatur D o MIN o, eft fandum. Non mutabi-tur nec commutabitur bonum malo, aut malum bono. Si quis autem alte-rum altero commutauerit, vtrumque Domino fandum erit. Si autem pecus eft immundum nec poteft offerri Domino, collocabitur in confpedu facerdotis, amp;nbsp;facerdos æftimabit illud ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K 5 bonum

-ocr page 154-

14 4 'C A P V T XXVII’

bonum ne fit an malum, amp;nbsp;faccrdotis ædimatio rata erit. Si quis autem vult illud redimere,addet æftimationi quia-

tam partem.

Si quis domû fu- Doraus.

am fanclificat, vt fit fanfta D OMiNo,eam æftimabit facer- • dos bona ne fit an mala, amp;nbsp;facerdotis îrftimatio rata erit. Si autem is qui fantiificauit earn, volet earn redimere, addetquintam partemprecij fupraçfti- ! mationem , amp;. recuperabit earn.

Siquisagriiquem pofsidet Domino quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;।

fanâificat , æfiimabitur iuxta fertili-tarem fuam. Si reddit corum hordei. Corus feu Ho- j qmnquâginta. ficllS eem medimnos At- ' argenteis æftimabi- ticos.

tur. Si confecraue-

rit agrum fuum à iubileo, iufio precio atftimabitur. Si autem poft annum iu- ' bileum fanétificauerit eum, æftimabit eurri facerdos pro rata parte annorum» qui adhuc reftant vfqg ad iubileum, amp;nbsp;precium eius minuet.

Si autem is qui fanftificauit agrum voluerit eundem redimere, quintam ' partem ,

-ocr page 155-

t EVlTICI. 14^ partem precij addet æftimationi amp;nbsp;re-cuperabit eum. Quod fi noluerit a-grü redimere,fed eumalter!vendide-rit non habebic ius redemtionis, fed ager ille liberatus anno lubileo fan-étus erit Domino, ficut ager anathe-• mate percuflusj amp;nbsp;erit poflefsio propria facerdotis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Si quis autern fanâificauerit agrum Domino quem emit, amp;nbsp;qui non eft pars hærediratis fuæ, lupputabit ei fa-cerdos fummam æftimatiohis vftç ad annum iubileum, amp;nbsp;dabit ille æflima-tionem in dieillaquafirem Domino confecratam. Annoautemiubileore-djbit ad eum à quo emtus eft, vt fie poflefsio eius in terra. Omnis æftima-tiofiet iuxta ficlum fanâuarij. Valec autem ficlus viginti Géra.

Primogenitapecorum,quÆ alioqui Domino debentur, nemo fandifica-bit Domino, fine fit bos, fine ouis, quiaeft Domini. Si autem immun-ditia hxferit in iumento, redimetur iuxta æftimationem, amp;nbsp;infuper adde-tur quinta pars precij. Si autem noluerit redimere, vendatur iufto prccio.

Nihil anathematC Anathema.

pereuf-

-ocr page 156-

14 0 C A P V T X X V I 1. percufTum vendatur aut redimatur» quod aliquis Domino deuouit ex omnibus quæ habet, fiue fit homo, fiue iu-mentum, fiue ager hæreditarius. Om-ne enim anathema eft Domino fan-difsimum. Non rcdimetur homo ana-theniate percufiiis,fed morte mor ietur.

Omnes decimæ in terra,hue hntdele-mi ne terræ, fiue de fruâibus arborum, Domini funt,amp; Domino confecra-ridebent- Si quis autem volet décimas fuas redimere, isquintam infuperad-dat. Et omnes decimæ boum amp;nbsp;ouium, amp;nbsp;omnium gregum quæbaculoregun-tur, decimæ fanftæ funt Domino. Non quæretur bonum ne an malum fit» nec c'ommutabitur. Si quis autem com-mutauerit, vtrunq^ fandumerit, nec rcdimetur.

Hæcfuntmandata quæ Dominvs præcepit per Mofcn filijs

Ifraëlinmonte ■ J

Sinai.

F I bf I S L E- ,

V 1 T I c I. , , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11.

T n O M-

-ocr page 157-

-ocr page 158-

-ocr page 159-

i^TITOMNHMaT grammatica IN L E V I T I C V M.

ÓKiX.iuiS'it

1?^

Ti'a{ Kön

Sacrificia' aut funt

I «sfet ï7X»(UJtZ«» t Äeia( DiiN Oblatio J'âfoF nnaft

»à A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IS'uffjÄ (TealufiS

1 amp;b:7X»- J □»Q^d n3t

I dvffiit «ixert-nnin r.3» dcducitnrà verbo n^y qiiod a.~ fccndere fignificat. Idem Pfal. 51. Sóa vocattir, quafi toturn combuftum à (z^3 quod fignificat confummatum cft-nnan à verbo ra quod quiefcerc fignificat , quia in alcari pofittim velut in «o quiefcit.

id eft,

-ocr page 160-

TnOMNHMATA

rai id eR, facrificiuni pacis, à quæ voxpacemfignificat.

Non à vcrbo Nar, qiiod e(t oblatio-nem fecit pro peccato, vel expurgauic à peccato.

Oü'K fignificat deliélum, pcccatutn, rem ream à verbon’JN deliquir. Vfus efthac voceEfaias cap. 55. Ponet ani-mamfuam pro peccato.

niinnny à nngt;idcft, confefTiis efl.

S A CR IFI Cl VM. J Generalis appellatio eft omnium quæofFeruntur, à verbo appropinquauit. Inde a’^pn effecit vt appropinqiiaret j hoe eftj'admouit feu obtulit. Hinc eft naav Chaldaica forma vfurpatum in nouo teftamento pro gazophylacio fme xra-rio Ecclefiaftico.

CAP. III.

A DOR s o. J nyydici videtur dor-fum, quod fpina dorfi arboris fpeciem prarfeferat. Sunt enim coftæ ramo-rum inftar vtrinq^ expanfæ.

CAP. VL

Cr A-

-ocr page 161-

GRAMMATICA.

C R A T I c V L aJ Exiltimo ^23^« di-ftum efle vfitata methatefi litêraruin quad Mjapn id eit, impofitum amp;nbsp;equi-cansinaita'ri.

CAP. VII.

Reticvlvm IEC0RIS.9 proprie fignificat abundantiam. Cur autem Hieronymus amp;nbsp;Lutherus red-diderint reticulum, ex Vefalij loco in-telligi poteft, quem aflcribam.

Quin amp;nbsp;in humiliore iecoris fede, vbï portæ rami in fuumcaudicemcoëunt, exiles arteriæ in iecoris corpus expor-riguntur, ab ea difFufar, quæ dextræ Cedis inferioris membranæ omenti à magna arteria ofFertur. His omnibus va-lis rubra mollifcp adnafeitur fubftan-tia, nuper concreto fanguini qyam fi-millima,nifiquoddurior, amp;nbsp;potifsi-mum in iecoris gibbo cernatur, ab E-rafiftrato quod vafis his amp;nbsp;propagini-bus circumfunditur ■a-a^iy^ufxa. nuncu-pata. Hæc fubftantia iecoris vafa continet Scampledendofuifulcit, amp;c.

CAP. X.

L Appro-

-ocr page 162-

Yn o MNH MA T A

Appropinqvavemnt MIMI.J Poteft etiam hoe modo textusreddit Ill his quitnecum pugnare amp;nbsp;mihirefi-llere voluerint. Nam verbü 33? vtriin-quelignificat, appropinquare amp;nbsp;belli-gerari, quia bellatores cominus cum hoftc congrediuntur.

R V MIN A T.) nia HancvocemR. Salomo dediicit à nw fliixit, quod ru-minatio fiat quafiquodam refluxu cibi. Alij à nnj traxit, quodruminandore-trahatur cibiis.

CAP. XIII.

RecalvasterJ Differunt apiid Ebræos npi fient apud Græcos ÀyniptiKAifT'iaf caluafter, Si fea àva' recaluafter. Etfi autein Arifiote-les negat homines pofteriore capitis parte calnefccre : tarnen votabnla fie diftingunntur , vt caltiafter fit toi câ-pillns defluxerit in oecipitio, recalna-fter, cui coma fincipitis, vt arboribus folia, deciderit.

CAP. X I I I I.

Log.;

-ocr page 163-

G R A M M A T I C A.

Log. J Log eft minima menfura in aridfs amp;nbsp;liquidis continel^s fex oua gallinacea, eftqp viccfima pars fati fen fextarins. Saturn tertia pars Ephi. Decern raenfaræ Ephi faciunt vnum Corum, quæ eft maxima menfura apud • Ebræos. Continetautem Corus decem medimnos Atticos. Ergo medimnus Atticus «quatur fere menfura Ephi.

CAP. XVII.

D AE M o NIB V s.J H’yb pilofus, Sa-tyrus. Eadem voce vtitur Salomon cap. jj. in defcriptione hominis inuidi. Nam cor inuidum amp;nbsp;malcuolura eft cloaca Diaboli.

CAP. X V I I I.

M o t B c H.^ Moloch fuit ftatua area ad hunc modum fabrefaéta, vt mani-bus porrcäis impofitum onus fuftine-re poflet, 8c igne fabieéto in parte ca-ua vehementer incandefceret. In hac ftatua collocabant parentes furentes Idolomania fuos liberos, 8c igne con-ftimtos immolabant. Pulfabantur au-

L 2 tem ab

-ocr page 164-

T n o M. GRAM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

tem ab alijs tympana, ne antes hoc fo-nitu compléta: clamorem liberorum cxaudirent.

CAP. XXL

SVPERANS VSITATAM MAGNI-T V DIN E M.J ynto amp;nbsp;loóp habent con- * trarias fignificationes. Nam vnb fig-nificat , qua membrum recedit i iufta Si apta proportione.

fignificat eiuTdem generis.

Hæcvocabula capitefe-quenti coniun» guntur.

-ocr page 165-

JNDEX cMON-

V s y M LiriTici.

1. Sacrificiorumgenera.

Holocaufium cap.

Oblaüo cap.

iiofiia pacifica cap.

Sacrificium pro peccato cap.

Hoflia pro deittlo cap.

Sacrificium laudis cap.

Cap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.3.6.7

III. n^efiimonia.

^e fitneiitate Det cap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii. 13.20.21

L3

-ocr page 166-

Z N n E r.

JDe lepra corporuM cap, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ff

Demundatione leproftcap,

De lepra domtis cap.

De feminlßtio cap.

De fefto exptattonie cap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;16- 2}

De certo loco Jacrißaorum cap. ’

De fangttine cap.

De pe^bnie quas non licet coniungi cap. l S De officijs erga parentes

DeJpicilegio

De vitandis iniurijs

De at^nalitate exercenda in iuditijs De vitanda calnmnia

De obluticneiniuriarum


De dileEltoneproximi

De augurandi ratione Defugienda fcortatione De reuerentia fenibus débita

De officijs erga peregrinos De pcena adult erij cap. De ejualitateßacerdotis cap.

De tribus fe^is ludaorum cap.

De alendis facerdotibus cap.

De pcena bla/phemia cap.

De pcena talionis cap.

De lubileo cap.

V

Ç cap, 19

20

21

22

23

24

24

24

2S

ril'

-ocr page 167-

t N D i X.

1111. Difcriniina.

Dlfcrimen Jàcerdotÿ leuitici amp;nbsp;facerdotij Christ cap, '

quot;Difcrtmen animalium mundornm amp;nbsp;im- • mundorum cap.

oAllegortA.

“De fale cap.

*Igt;eruminationecap.

^De’trihuifeftis ludaorum cap.

De Iubileo cap.

V 1. Leges.

De fobrietate facerdotum cap.

De mundie amp;nbsp;immundis antmalibui cap. it De puerpera cap.

Dele-

-ocr page 168-

t N D i X-

y 11. ^romißiones.

Cap. 26

V111. Comminatioms.

Cap. 2^

APPEN-

-ocr page 169-

APPENDIX DE

lECTIONE SCRIPT O-

R V M Moys I.

Lucæ

Ha B E N T Mofen ac prophetas, audiant illos. Si Mofen amp;nbsp;prophetas non audiunt» necç fi quis ex mortuis refurrexerit, credent.

Lucæ vïn'mo.

Exorsvs à Mofeamp;.omnibuspro-phetis, interpretabatur illis in omnibus feripturis, quæ de ipfo erant.

Item;

H AEC funt verba quælocutus fum ad vos , cum adhuc eflem vobifeum, quod neceffe foret impleri omnia, quæ feripta funt in lege Mofi, amp;nbsp;prophetis amp;nbsp;Pfalmis de me.

Ioannis ç»

L $ Si cre-

-ocr page 170-

Si crederetis Mofi,crederetis ctiam mihi. De me cnim ille fcripfit. Si autem illius fcriptis non creditis, quomodo verbis ineis credetis ?

THEODORETVS ORA-

TIONE SECVNDA DE curatione Græcarum affc-dionum interprète Zenobio Ac-ciaialo.

CvR non poetis amp;nbsp;pbilofophis omnibus relidis ad Mofen Oceanum Theologiæ tranfimus, à quo, vt poetice dicam J fluuij omnes amp;nbsp;maria omnia deriuantur ? IlHncenimamp; Anaxagoras amp;nbsp;Pythagoras, Platoq^ poft eos, parua quædam veritatis lumina defum-ferunt. Socrates quoq? qui Archelao Anaxagora?cç conuixit, ab cisdidicit, quæcunq^ de Deo alijs ipCe tradidir. ^ofes vero nequaquam fecutus homi-Dum rationes, ficut illi fecerunt, fed clarifsima voce Dei perdodus, Theo-logiam nobis conferipfit. Deus enim conditor rerum omnium, initio legis quam Mofididauit» vnumcoliDeum prxee-

-ocr page 171-

pratccpitjEgo, inquit,fum D ominv s Deus tuus, qui eduxi te de terra Acgy-pti, cumeç Mofen recentis beneficij ad-monuiflctjhortatuseftvt in Dei fer-uitio permaneret gt;nbsp;neep debitum Deo cultum cuiquain præterea impertirct, fedvni Deotribueret. Nôcnimcrunt, inquir, tibi alii dij, præter me- Tumamp; manifefte Mofen docuit, nihil eorum quæ videntur efle Deo perfimile, pror-fufqß inhiber vllamiab eo fieri imagi-«em vifibilium rerum, eamcp opinari fimulachrum Deiefle, cumvideri Deus non pofsit. Non enim facies tibi gt;nbsp;in-quic, idolum vlliufcp rei fimilitudinem, quxcuncç in cœlo furfum,quæq3 in terra deorfum, Si quæcunc]^in aquisfub terra funt, vobis non facietis, neqj ea adorabitis. Quoniam ego D o m i-N V s Deus tuus. Vocem, inquit, au-difti, faciem autem non vidifti. Nullam itaq^ figuram efficics, cuius exemplum ignoras. Quin amp;nbsp;alibi falfos ac mendaces deos coarguens, eliminanfcp Aegyptiorum errores, ita ludæos allo-quitur : Audi Ifraël, Do m i n vs Deus tuuSjDoMiNvsvnuseft. Hacpollcnt dodrina Mofeos monumenta, talemq^

Théo-

-ocr page 172-

Theologiatn amp;nbsp;hiftorijs, amp;nbsp;legibus, amp;nbsp;jpphetijs inferuit, fcriptifq^ àfequinqp libris, multos quidem qui amp;nbsp;haberen-tur amp;nbsp;vocarentur , nec tarnen eflenc oii, coli prohibuit. Vniautem acfoli Deo return omnium conditori , cul-tum cxhiberi præcepit.

Idem in eadem oratione èC in fexta»

L F G E N D A flint non ca folum, quaî nos fanfti apoftoli docuerunt, fed ip-forum qiiocp prophetarum oracula. Ita enim qui amp;nbsp;veteris amp;nbsp;nouse Theo-logiæ concordiam viderit, admirabi-tur veritatem- Nam Euangelicam ve-ritaté antiqnæ prophetiæ confirmant, quia hx prædicunt quæ in Euange-lijscontinentur. Euangelia veto propheticæ prædiftionis finemoftendunt.

Finis.

-ocr page 173-

Jn officina Erneß^i Conßantünßs.

B. Lxri.

-ocr page 174-

-ocr page 175-

-ocr page 176-

-ocr page 177-

-ocr page 178-

-ocr page 179-

-ocr page 180-

-ocr page 181-

-ocr page 182-

-ocr page 183-

-ocr page 184-