-ocr page 1-

-ocr page 2-

Dit boek hoort bij de Collectie Van Buchell

Huybert van Buchell (1513-1599)

Meer informatie over de collectie is beschikbaar op:

http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

This book is part of the Van Buchell Collection

Huybert van Buchell (1513-1599)

More information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

-ocr page 3-

-ocr page 4-

-ocr page 5-

-ocr page 6-

-ocr page 7-

-ocr page 8-

î^iscellanea Theologie»

Quarto n’. loi.

-ocr page 9-

-ocr page 10-

-ocr page 11-

-ocr page 12-

-ocr page 13-

OfHRlSTIANISST

MI V V I T T E N B E R G E S 1 S G Y M N A fq^ultarum Difputarionij paradoxa' amp;T plane enfgniata in '’Papiflica ilia mcndacrjs coriRïnilïtna Ecdcfia:uulgatta uero uerac Chrifti Écclefix pronSdata. Atcp ex his ledor iudicabis,quid agatur xn uere Chriftia/ na fchola, quâqi hxrcticafitL«tcda,6^ omnes filix dus»

4VCTORES SVNT,

Martinus Lutherus» Andreas Caroloftadius* Philippus Melanchthon»

-ocr page 14-

-ocr page 15-

lÎDÎSPyTATIQNEl

Dgt; M A R T 1 N X D V T H E R L

ITp r I m agt;

i Sacrament»graö'XjChriïHpaïïïönëamp;^ morte ui’rtutcm fe forcita,concedimiiS4

i Sed non effê taha,nifi in nono teftamêtOjnec ftatim poft lapfum Adaefuiflè,negamus*

f Idem Chnftus,eademcç fîdes,ab Abel in fine mundi per uaria ftcula,regnauic in ele dis,

Ö Sid uoluntas foladei,quxprodiuerfitate temporum SC hominum,diuerfis iignis gratiam fuam contulit.

Neep enim facramenta unquâ gratiâ aut remiHîone pec catorum dederunqfed ibla fides facramenti.

lt;Ca V __ I A.

( Mx baptifma carnis,ïohânes baptifma pœnitentix, Chri ftusbaptifmagratix habet,

J Solius Chrifti baptifma facramentumeft,propter uerbû, quodin illo,ÔC non in alrjs operatur,

ï JSaptifraalegis,mcmbra,ueftcs,viafalauabat,fîgurâterpi/ ritu exteriorem operum fanditatem legis uelamen* a ij

-ocr page 16-

4 ]faptiTma Iohannis, reudata fade IcgiSjOmncspcccato immcrgit,Ô^ gratix auidos facit»

•i Paptifma Chriftt,peccato merfos óifauidos gratix,educit iufttficatoSjSC nouas creaturas facit»

8' Nihil répugnât Chriftibaptifmati pertinacius $ baptiz fina legis,Sc nihil pronius cedit baptifma lohânis, p- Non tantum propter ufum baptifandi in Chrifto futurC Iohannes baptifabat.

lo 3cd ut tarn officio proprio,^ myften'o occidentis h'terz humiliatos ad Chriftum prxpararet*

a ' Videtur Chriftus baptifma lohânis non euacuafle, fed, addito uerbo uitx feu promiffionis,perfeciire»

U (Db quam caufam baptiiati a Iohanne,denuo baptifandi fueruntbaptifmate Chrifti.

^4dia Diiputario, prxfidente Luthero, '

» ]|prrant Ecclefiarum pi-xpofiti,dum perexcommunicatToz nem, uindidram fui Sgt;C fuaquxnint.

} Necfatiseftjfi in re contra dominum,formofo fcribatur titulo,In diio mandamus attç requirimus.

-ocr page 17-

® Weinde nee fraternam ab co feparauit charitate ApofFo/ lus,qiKm de congregatione pnecepit feparari*

^ÇAkXfub prafidio Lutheri habita.

Opera jetant ad àiftificationemf t Vt nihil iuîamp;Ficat nifi fides ,itanihil peccat nifi increduliz î ïuftifîcatio propria eft fidet quarto modo,ficut QC (tas » peccatum incredulitatis*.

î Fidcs,nififîtfîneuUis,etiamminimis,opcribus,noniufti ficat,immo non eft fides*

4 Iinpoffîbilee{b,fidemeffèfînealïîduis,tnultis 5^ maz gnis operibus*

i Mec operajpoft iuftificationem fa(fta,iuftifîcant,licet uo centuriuftitix in feriptura*

S Mec opera ante iuftificationem faefta^reum faciunt, licet uoeentur peccata in feript*

? Matus ex deo non peccat,neepotefl peccare, 8 (Qiù dixeriticnô peceare,mêdaxê,3f^ueritas in eo nô 9 Q^iantumfaduntad fiibftantiam arboris frueftus, tantS faciunt ad iuftificationenaamp;f reatum opéra.

10 Si in fide fieri poftet adulteriû, peccatum non eftet*. U Si in îcredulitatcadores den,alt;ftû idoîolatrix ppetrabis, U Funditus perditfidcSjtanroperum bonorum fîdutiâ,^

a it)

t

-ocr page 18-

malonimdeïpmtioncm* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

, ïj Fides minuit confcientiam in peccatis, Si^ atigct confdz entiam in mcritis,

■*4 Nifi nos oês mendaces fimus,deus uerax efle non pof» iÇ Nullorum incredulitas ueritatem dei euaciiat.

16 Iniquitas noftra iuftitiam dci commendaf,amp; tarnen iuz ftus eftuindcx iniquitatis»

Veritas dei abundatin noftro mendado in gloria eius, èC tarnen merito ut peccatores iudicamur, '

ÎO Non fides aut iuftitia ex operibus,fed opera ex fide ST iuftitia ueniunf»

ipp HIL1P PI M E L A N C H» Themata ckcularia,

J FiditiS eft,de formata 6C inform! fide, difcrimcn.

4 Nâ informis fides,qua uocât,nô eft fides,fed fallax opi $ NecelTario enim fidem charitas fequitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(nip.

6 Dei opera funt,non nature,Fides ÔC Charitasi

liquide iàbbatûamp;S abfoluta libertas, chriftianifmus eft. ( (Confequitur,nô eftè poenitentix parte,fatisfadionem. I (Eonfequitur item,nullum elle in Chriftianifmo exter/ num facrificium.

,, *0 Ergo Mifla non eft facrificium.

Il Nec eiufmodi opus eft Mifta,cuius früdus in alterum uulgaripoftît. ,

IX Perinde at^ baptifmus non prodeft niü ei qui lauatur, J nec mifta prodeft nifi uefcenti.

Sicut e.nim baptifmus,ita QC Mifta facramentale fignum

-ocr page 19-

eft,quo dns teftaî remiffîone peccatorß donatS efte^ ’4 Quia Uïmma tufti'ficatforas noftrx fïdes eft, nultö opus meritorium did poteft, ।

1$ Ädeocp omniïthomjnum opera iiintuerc peccata.

i6 Siquidem pariter omnibus Cbriftianis claues datadunt, non poteft Petri primatiis iure diuino adferi.

*7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;finxit Ariftoteles beatitudinis formâjea no itroz

do cum Chriftiana dodrina,fed ne cum comuni qut dem hominum fènfïi conucnfr.

'»« Satius ergo erat beatitudinis,SC fimilium locorum ratio nem e facris literis,adeocç e fontibus peter^^ ex in/ dodis uaniflîmiSophiftxnugis*

CTWifputatio cireularjs N.A»

I l*^fra neminem fandificat airt iuftum facit,ncc a pccca/ tis libérât,

1 Igiturmifla no eft làcrifîciumjfed fignum ueri iacrifi'ctj» 3 (^iod fldem exercer ôif charitatem äuget,

4 Nulln prorfus amplius eftfacrifi'ciû apud Chriftianos, •) Nifi unicû fpiritus,quo corpora noftra exhibeamus deo^ fi Hoftiam fandam,uiuentem,ô^ deo placentem, 7 (^lod eft corcontritum ÔC humiliatum,non obediens concupifcentqs fuis,

â Mo c eft facrifîdiun laudis iuftitia: omni hora deo o£f ferendum,

Mi(îà,etiam fandi iufti ßcerd0tis,nullialteri ndeftgt; lo ^rationes uero inMiflaomnibus fidelibus pronint, uc lit,nolit,

U Impq autem 2lt;peccatoris miflà,cum orationibus fais^ bîaiphemiutneft ôi^peccatum.^

-ocr page 20-

Crn)ifputatteDolf^ilt;^

(f um necefTe fit,omnia qux inlcnptura conrinetur, fieri, Mincdefubie(fl3nimuericatcnulU Chriftiano prorfus Ib eet dubitare»

Cl/Frimo em inter fc hae duK no pugnât,ficut nee fcquëtes,

Non relurgent impij in iudicioJtcnijHomo eum dormierit non refurgct,Pial,iJob»i4#

lt;J)cs quidê refurgemus,{ed nö oés immutabimur.bCor.i5.

VSeeundo.

Quis fimilis ent deo inter filios dei'I’ Pfal, 8 8.

(Cum apparuerit,fimilcs ei erimus.

CrTertio.

1 iPeumnemoun^uidif.i.Ioan.4*

Vidi dominum facie ad faciem.Gen.4i.

ITQl’arto,

Çgo deus uifitans iniquitatem patrumin filios,in tertiam Si quartam generationemeorum. Exoao. '

Filius non portât iniquitatem patris,fed anima quac peecaiie rit ipla morietur. Ezech.iS»

l(p(^into.

Satiabor eum apparuerit gloria tua.pral,i6*

In quem angeli defiderant uidcre. uPe.u

lt;raexto.

In labtjs meis pronunciaui omnia iuliciaoris tui.Pfal.ug, inferutabilia funt iudicia eius, Rom.«.

Cf leptimo.

.Attendite ne iuftitiam ueftram Êieiatis coram hominfbus, utuideaminiab cis.Matth.d.

Videantopera ueftra bona,Matth.5, ffCpi^tauo.

Iniquos odio habui.Pfa1.u8.

Bcnedicite eos qui uos perfeqiiuntur.ad Ro.u.

Nono

-ocr page 21-

C Nono» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y

lt;Çui ergo nouerituariosfcn’plxitte tropo^eiufdeej affedus, mentis oailo cernere, •

(s alios qtioiç locos,fetfm liter« corticem p«gnantes,ad (plt; riais unitatem poteft reducere,

Vt fie facix aedificationis difeors compago cohxreat,

^^PJSPVTATIONES AND» CAROLQST,

t (J^ia in Chriftobcnedicutur oes cognationcs tcrrx,Cô fequitiir oes cognatiôes terrx natura maledidas cilè, t (Dnine ergo hominis opus,omnis Humana iuftitia,uiiib’ naturx parta,peccatum cfi»

J MaledidionëfultulitChriftus/adusjînobismaledidir, 4 fuftitia itacpjCredcntibus Chriftus cft.

ç latisfadiOjCuiusufuseftin Ecclefia,noneft pars poînir tentiXjiurediuino* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

a ledfatisfadio uulgata,eftinftituta ab epilcopis pro excr cendis rudibus»

7 Proindc impie onerant quidâ fatisfadorijs opcn'biis adz Aidas confcicntias,alieni ab excmplo CHriîli,qui li/ num fumigans nonextinguit,ô(: arundinem quaflaz tam nonconfrmgit»

(T k. l-A«-'

I Maldcnic Conciliumperperam errau’t.

X Idem ConciliS excôicationéipfo faclo incurrit, c^ued in caufisfpiritalibus C.inoaû ftatutauokiit obferuan.

} AlexanderquartuSjamp;fomncspofteumpontifice' R'io/ m3ni,anathematefcper filas décrétales pcrculïèrunt ab anno.U4(y.u(^ adj52i.nuncpra:fentem,'

-ocr page 22-

Sequitur ergo,q) LeOiX.cxcôicare non pot,quia iuxta fuas côftitutioncs, excôicatus non poteftexcôicarc.

g Verba funt îatx ièntentix, Anathema fit qui prastcr id ^d docuimuSjpracdicauerit, Gal.i.

ïrgo ipib iure excommunicatus eft, qui fpiritalia ncgoz tia humanis traditionibus metitur»

P Igiturtollendxfiintpontificix dccretales,

lt;r A L I A\

I (Trationes defunAorß animas non libérât,fîcut ncc opa»

J (l^emadmodum mea oratio,8C mea opera mihi prodeP non poftuntjTta nec alqs meus labor conducit.

CAKaA.B.CIX

-ocr page 23-

t No Put ad facros ordincs q uocSdi,qui coktgia ndcierSt^ f BLeligtofi pofTunt/i uehementer umntur,uxores ducere* 4 Peccant aût,quia primam fidem perfringunt»

S Maius tarnen malum incontinensadmi'trit,qui iuftus(«t cum Paulo loquar}peccat,^ qui ducit uxorem*

ß Sacerdotes autem eatenus caftitatc promittenteSjqua fm gilitas pcrmittitjpoffunt abfc^ peccato^fi uolut, matri monrjs feie iungere*

7 IJ)eberentepifcopi iacerdotes concubinarios ad contra/ dum matrimontj cogéré»

panis,amp; eins promtfïîong^

t Sfcut panisîacramentum fob's peccatoribus eft inftitutSî

J Sicuti cordatus quifcç certus eft,an cogitetuel ocietur»

ç Sicut nemo ignorat,an credat uel diffîdat jjmiflîonifaii* panis ê fignG)fic nulPambigttan reueréter mâducet» ß Quêadmodu nullus in diuinâ rcquic «cnit, nifi credat, abfcß operibuSjpromiflîoni,

a In (âcramento carnis ôdfanguinis duo ftinqfcilicct fignß b 4

-ocr page 24-

quot; nbsp;nbsp;nbsp;6(f promi'flîojfèd 6^ potiiis eft fîgno fœdus «crborö»

U Veluri prouerbij huius,Dominus in monte uidet,ucrb3 matus monte duxit pofteritas»

ij Signum eft propter recordationem teftamcnti uel pro/ miftîonis iuftitix» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

lt;4 Caro fignum eft propter tuftificationem* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

15 Sicut caro nô prodeft,fic nec prominîo,nifi fermoni lun gatur fides,ergo promiffîo non iuftificat.

i5 portafle plures hoc,Chriftus fadlus eft nobis iuftiaa,tra dauerunt, $ in tellexerunt»

Cr® E y O T.J_ s.

17 Mulicrcsfulapotëftâtc ûcTpatru uêTïnaritom, pofitac, poffunt uouerCjfed nihil implere,citra audoris uel ta citum aflènfum» * nbsp;nbsp;nbsp;.

16 Vir autmaritus,abfc^delido,nis habet,uel confîrmâdi, ueldiftbluendiuotaamulieribuselata*

I9 Millier femper peccat,fgt; uotS implet ignorante uirO»

zo I^unccûomcsfîmusmulicres,uniuirodefponfat3e,ni/

lui polTumusf^ ^d fcimus Chrifto placitûjuouere, y

21 fd autem non pauci necdum funt aflecuti, peccât igitur promifla adimplentcs» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

2î (Ppinamur nota omnia fuipendendaciïè,donecpronn/ ciarit fuper eis uir,talis,quale depinxit,qui dixit, V duasiuniores reijce»

25 lt;Dpinarerprofeflîonisuota,monachorû«6o.3nnis mino ru cfie nulla,ad id coad® fcripturæ fortitudinc atcp phraz

primam fidem reiccerunt.i.Timot.5,

(T® E Confeflione dehdoru^» ’ quot;(t'

1

-ocr page 25-

gula nihilominus abfoîuiæncm pctcicƒ fè faccrdoti oliendat,

Pôrifex Romanus nec^fekgjuetcri.nef^ nouxcoapta uit,decrctalem,Omnis utriufcp fexus, xdens*

18 Fateor,erant figna quxdam,qu2: ij qui fua pcccata Geer dotibus confitebantur,afFcrebantinfjgnum,tamê nó crantccrta,ncq; manifeftaueiuntpcccati genus*

Extra cafum neccffitaiisfpermittentcEuangelio^poflïi mus laicis conficeri,amp;: ab eis iure diuino abfolui.

30 ftdautemiuiispontifexRhom.adpaucoscucullatosc5 trrnt.uf promptuariinn haberec i epofitarum curarü, poßertp eordiû abftrufos conatus cruere uel eblâdirî.

Jl (Qin pt udens cft,prxmcdifetur,qua', quotue cófiteati.r, iiciumus enim quibufdam medicina in moi eikrS uc ucnü cöinucac4m,eis ob confciïàdehda enccatis.

' CfAbaciufdem*

I AuifloritaSjSireeordatns fueris,quod frater tuns habcat aliqu d aduerfus te/cconciliare cqnon cogitad mani feftationê pcccatoru qux in ignorante cÖmittuntur» 2 (Dmnium pace fit dió:um,opinor intelledû Iniius fcriptii rx,R;gnum ccelorum uim patitur^nondû efle daiu.

(Ta L I

Cfhriftus non femperplenam fanftatem contulit» t Nugantur ergo Scholaftici,contendentes deum perfedc Temper fanare,

) Mitum efljin hoe impenfiuslaborafTe Auguftinum,

-ocr page 26-

_ dctcsjdonec'fendamus pcccâta,K ca cÔfîtcamur iîUi Non eft plcnc fanus quem peccata uexant»

CÎquot;B)E partfcipibus menfae Doming

Il Satiuf(^ foret,fi nullam,ut aiunt,(pcciem fumerct, quatn unam tantum»

U (J^ia nelt;ç figun's ucten'b®,ne^ Chrifti infti'tuto fatisfît, ij SicutcÔfccrans fît irregularis,ut cum Rom.pontjneptP am,facramentum panis dC poculi diuidens.

Minus offendit mcretrix adflida,manducando camem Chrifti,^ iufl? aliquis pharifeus fuat iufticiac côfcius,

c». E Deïedu operum»

ÎO PeruerfumautcmordtnemobferuantSaccrdoz (dti teSjMonachiSCVeftales uirgines,

ii Proinde.x»uirginibus,non habentes oleum in lampadi bus conferuntur»

li JDeberent presbyteri primum docere aut bene tradare quofcun(^,etiam infidelcs,atcß tum tranfado nego/ ciOjfi uacaretjCerimontjs incumberci

-ocr page 27-

i} Rjdcndus cft Cf go poft tifcx,ph arifxonim ptt'ftccps,qui primumaudet Scholaftkos ad orationem prolixan» aftnngcrCjdcinde fincrc ut ftudeant»

34 Équidem nero fuadeo cupides literarum ante omnia rt gnum dei quacrere in fcriptura non fufpeda*

(Tp X N I s.

ÇXCVSAB ANNO DOMINI M. D, XXL MEN SB SEPTEMBRE

-ocr page 28-