fnuenies deinde frithome eiuG d^e Irnpii iuftificadone ,quâ non male ad inferos dedu; d5 reduflucB uocaticris?

lt;1 P. Andreas Bodenftein Carolltannns, refponfufis nónullf« l^fcribendiSjConcliifiones. ccclxx.fubieftas, aduerfus eos, q ul fub ticulo öi fpecie Vmetenbergenfiu (quos dins uulneribus fail ciareplane audent Si m'ritim ennuntur) facram fenptura peruec tere audenr,ôi de ea fecundû fuas uoluntates loquunc,ac ipfam per Ariftotelis uel metaphyficanij uel dialefticam ucl alterius fidelis figmentöjUelfuo inuenCOjiudicantjtanqeiSja deo,fecun du proprium placüumfacrasexplicandi literasfirtribufa facul* tas.Nec fcripturàlaïentem per aperi?a^ nec legem teftificantem, per Chriftii teftificatum inrerprefanfes. Per aeftatem hanc, dum uelcirculo cheologico(utdicimus)uelquouispboueritaltsama* tore, SC fiuis,fubuerfore,af^ inimico,in arenam difputatoriä, fuerit euocätuSjfuftinebit Si defenfabit.Potiffimum contra. D. Eckiu,alioquidoâiflïmum, q Vuittenbergenfiöamicitias fibi ultro copulauitjôê deinnullo futuri cerwm jnis monifore deftt* nato, etiä ulcro dirumpens,unüEgcegiumnuius Vniuerfifah's membrü nominafim denigtare,adeoiÿ uulnerare aufus eft,uc irrogafisabeouulneribusfattedifeoVuittenbergenfesSC opti^ mi Theologiæ imifatores) totum literariü collegium hoc Vuitlt;» tenbergenfe,languere,ptæfercim Theologica facultas, perfufa.

Immo cruenrata SC demü turbata,ac triftis,uideaü .Cuideni« 5 hoc paru fuiflet,nifi Ro.Pon.8^Epifcopos,quibus blan* ditus eft, ut aliqut eius adulatione perderentur, quibus non fecit dei uerba nofa, fed cogirationes fut cordis, înfinuauit. (Qui etiâ SC cxktos ecclefiarum præpogt; fitos aduerlüs huius claræ Academiæ theologqs cxcttaceconatus eft. Propterea hanc prouin ciam SC caufa (uendajii fanâarum litera« turn amp;nbsp;gratia noftræ famæ curan«

Pdaîjtn nomine lefu Chrifti domi* ni noftrifufcipimus.

Qj). Ntcftfius Clai) Herczbergen.philofophiaE Magifter pro bàc* csdauceatu in Xhçologia tefpondebitjd^ alq•

î (ß^cxtns BibliiV pet ecdefïafticu dodotettl allegâfüS, plus U4* ' Iet,ac uehementius urget,qdidum allcganh's.

’CCum hoc,exillo,pendeac Qi. infètatur.

îO’ræiefta ucritatcm adco habet, (jdiâum doâoris,dcbctf«tf cunduni textûadduâum pcocfus accipi.

4ÇÈcaiKhoritas uiciflïm intelligi, Qi. ex ea quo^ doftotis indu âio,uel pcobati uel inütmari,debet.

X CB3iJod fi Auguftiniani leâores, auditotefue attendcfint.elu* cefcentem in cSîbus illius Auguftint fcriph’s,Chriftû introfpiciêh «djQîïod fi Gratianus, non aufenticus,obferuaflet, dectetaks minores baberent dtfficulwtes,amp; effent theologicae fapidiorcs. ^CRctentó quotj 8ê uentilato primae côclufionis IhemateHic ? tonymileftiû dulcior ctir.

sÇCÀmbrofius auiêîn nonnullis fccundtEparh's uoluminibus, nifi ÔC cæfcrarum fuarûp3rtium,documenta inkrmifcuetis ex* tra fuam inieniionem intelligitur Qi. incondite.

pC[Nec ufigpadeo Chrifti uirtutem tedolet.

loCTametfimirus inallufionibus merihahabeafur.

ii^IDeCypriano ,Caflïa, Gregorio ôiBern. caetetifeg campus noftecdifputationem nonpatitur.

«î CB'extus Bibliæ,non modo uni,pluribufuc ecckfiæ doftorilt; buSjfed etiam foiius ecckfiæ authoritati,præfert,Per dift. Aug. dcbap.con.Dona.lib.q. c.iij. tranfumptûad c. quis nefeiat, dif* ix.atg. c. funt quidam c. uiolatores.xxy.q.i.amp;per dift. Aug. epift. xl vii)i quod ponitur in c. nolifrater. ix. dift.ôê illud quod fcripfit in epiftola. xix.per Grati.tranfumptum ad c. ego foiis,c. q.per Gerfo.deexa.doc. con. v.

vCCapiendo cedefiam pro fideliurti omnium congtegatiorte feu concione.

i4(0*ræmiffa intàntum procedit, difto doftoris authorftaée canonica communito,plufqdedatafionipap$,credendumeft, Cerfo.de ex8tin,doft.partii.Conf. v.

Ai)

ff Wßüod tïocredo verS/nifiRo. PonioTtüftöriwtc dcfttta* tus 8^ vacuus effet» '

I«CtCer. tarnen, non cómemorato Matthcode Mathafelanfÿ, fi prius in alijs terminis idem docuit ,cuius exemplum imitai tus eûjturpiter tacuifle videtur.

irCÊcne tarnen idem Gerf. fed rurfus male tacito imitationis Veftigio afTirmauit, quod in facrisliterisexcellenteceruditod^ tuthotifafe nitenti plus eft ccedendum generali concilio. iStRjuod reftringit fi malicia (qd nota) vd ignocantia,ab eüî* gelica auftoritaée declinarecconcilium.

MÎHocpulchrcexeiusfexta confiderationc ST prima fecundç partis deducit, fcilicet quod fàcra fcrip. nec (allere nec decipi po* ted. Adde quod Aug. de pecca.me.lib.i.ca. ax. dfcit» îoffconcilium aût generale iux« Gerfonem, SC ex malicia X-ignorâcia J fallere ac fSii poteft.

jtUJmmo fccundû Canoniftas ccclclia modo qfupraaccept« plerum^fal!it,quia opinionem nonun^ fequiF.De (en.excom. ca.a nobis.ii.ubi fexius X doftores fcibenfes X rémittentes. îîQp.d’ fecûdû theologos negate qsaudeteyt îfra docebim’» ij^tæmilïç conclufioncs verae funt, (ï doâoris diâo teftimo*^ nium fanâum fecundum literalem fententiam fuffragaretur» h4lïyel cireuflantia: feripturaji, pro intelleéïu alle^rtis, neruos amp;nbsp;olTa congregarent X conferret adeo, quod illi fexiui refpöde«* Ti noh poffet. ^od per Aug.in probationibus códufionü prio tûinduxi.Iicetprimitus ad imifationc M.deMathafelanis in tr«* ftatu deeleâ.opi.col.i.6^ aliorum doâorum pofteum.

s r^EContra Gerf. negamus elTe fenfum literale quiex intetione circuftantijs fcribenKs colligitur Gerf. eodem trad, confi, vi

1 «Ukec eum qui ftridc eft logicalis, literalem fatemu r nec dia* leftica literas docuit.

iT^ed eu q ad verbu feu verbi fignifïcationcaccipÆHlcm dtlt; cimus,iux(a Aug.de vtilcred.ca.iii.col.fi.iunft. vij.de prin.dia» xsCîtcgtjfic accipiendS^non intelligitantum» fed X oculispeclt;

fpici,quod fcrjptuHieflXta Vipia.Accurfjamp;iroc.Cfot. poft ana* quos kribentes.

iftt meli® atçg Auguftino cóformius docuctöt.q Gerfoti ïo([Ea aüt quae colliguntur ex circumftantijs, uel fcribenfis in« ientione,extrinfecus,hoceftcx£rali£eram »intçlligunfurjuxca Vlpia.dCuentatem.

51 diadem, dicuntucefre de intelleflufubàudifo uel extraneo, Si ex quadam cóieftura, colledo.ldem Croh poft Bar. Aug. jî ([secundum Aug.cö hoc fentimus quod ille quem legimus, cumulatiflime fe habet ueritas amp;c. Confentire eft concordare intentioniOeutili.creden.ca.v.

5$CHoc genus,cum de rebus obfcuriftïmis agimus, eft rariiïï« mum,Aug.ubi fupta.

î CO^e^Jttlftquido fcire,fedcrederepoirumus,ibidemjergo iii’^ tentiocolligibilis non eft ad literam, nifilegaturin uetbis. Aug. ad Simp.li.i.q. q.indudio dtfficilis.

jy^Veruntamen ,lt;jtheologice 62 fecundum Aug.mcns colli gibilis no fiHiteralis,aducrte Aug.ucrba.Quibus,ait,argumen« tis,abfenhsuelmor(uihominisuolun(akni,itacolligani utde illaiuratepoffim:*

5lt;î(lt^c£5diciturexpreirum,quodex mente fctipturarum com^ prehendicur.

Î vfjÿide q pulchta cófonantia fit, inter documenta thcologiæ 62 iuris prudentiæ. Et fcias hune argumentandi modû theolo« giæ ftudiofum prouehere pofte.

jS^ræmiftàadhocualcntjUtcorrigendus autcaucndus fit, tanqecclefiæ inimicus,quiid,exre obfcuraaftruitjperquod ue« riflimum ac notiffimû, deftruit, Aug. ad Bon. Con. duas epift. lib.iij.c.fi.quatoiacopiofeinprobamentisaliarum 62priorum conclufionûjp dodores eccleiîafticos at$ iurifperitos, fcripft.

pcemiflis ôîBus infertur,quodplus feu potiusadhæren« dum eft habentiauthoritafem adliteram, q habendcolligibilé, ueladmenfem.

A iij

40 QTSecundo ïnfector, quod Habens âutbotitafehl ad litcrâlMi præfcrendus eft habend authonMtcm,acontrario fenfu.

4i|lTernoqi argumenfûacontrario fenfu noneftexpreffom, Sed uenit in quwidajn confequetiftâ^colligibile ex drcûftaniijs,

dSi mçns colligibilis,repugnatault;horifafi expreff«, non illi fed huic apud quofcun^ ufentcs,adhçremus.

a contrario fenfu, eft licitû in theologiajdûî» modo non fit correétio fcripturarum,amp;^abfurdii*as ui£atur,Aclt;’ gu.Aug.de correp.ô^ gra.c.xiij.B.

44^$cd non eft fortiflîmûj cum fit quidam facicus, extraneus ueliubauditusintelleftus. Quando tarnen deneceffitatc coiv cludit utex Gol.Do. v-poft pafcha,Deus a q omne bonû cedit

4 ƒ (ÏJorlius eft argumentû, quod Icgibile feu literale,uel ad life ■t-rameftjArgu. Aug,depec.melib.i.c.xxxv.ubiniultum,euiden tiæ rerum tribuit.

4c([Puîchrum aufçm eftabundarcj ôf Iiteralibus,K colligibili* büsrationibus.

6,1 (TScriptura efenim idem quod uno loco abfcondit, in alio »petit,feu ofténdit.

48 ([Exempli caufa,cum hac literali 8^ aperta ecclefijs authorita te,noneftiuftus in terra qui benefàciatôi nonpeccet,quâEapet*

, tCjinbono opéré,peccalum ponit.

4» Ifconfonathæc. Cum coluerisferram, germinabit tibi fpi«» nas Si tribulos fecundum Caffi, ôi Bern.non curandodiftind. Ambro.licet uera uideatur. -

yo^temhæc,habitauit Ghananeus in medio Effraim, uf^ in haediem iributariiis.

yi(J5ecundûGre.Chananeus,uitia quædam, figniRcatjquaeiu ftus dum inter fafla fublimiaeft, refinet,in loblib. iq. c. xxv» yidrdem Ghananeus tributarius effïcitur iuftorum,quia licet «pfum fubigere nequeant, aftamen ad ufum humilitatis detota quentjUt eo,de fe mens,in fublimibus,uilia fentiat,

rsCTltai^ tributarius efficif, quia iufto tribucû feucenfum,eutli

fuæ infïrmîfatis côtnonens j peticulorum fuorum rem fsciens,tribuit.

fimore82tremore,afq^humi!itatebona opera faci^ at.^iæpulchre Auguft.contraîul.lib.iiq.ca.q.coll. pen. öóc.iq H.de lia. lt;3lt;^gra.c. xxvij-cum alqs tioftris allegatis, amp;nbsp;poft eum Gre.dicic.

ƒ ƒ (!ƒ X quibus proxime pofifis infertur primo,uiHum,hoç eft, pcccalû in medio Effraim,idcft,iufto fruâificanle aç iuftis opes hbusefte.

ƒ ß^ecundo dum terra,hoc cft,homo,colitur bonis opcribus bona opera,feu ipfum iuftum efle ficut lilium infer fpinaSjiecû» dum Bernard.

furgunt, medium amp;: latera bonorû operum,.uitîânteSjfeu uitio obfufcantes.

/p([iPropterquoduicium,noniuftificabitur inconfpeflu dei omnis uiuens, quocidiequo^ pefimus nobis dimitti débita, id eftpeccata.

ys»({Propter quod uitiô,fecui dei,cum omnia prçcepfa fecerinc inutiles fuifleaceufanr.

lt;o^ed 82 corrigi uolunt eum [eremiaadeo, qui fan^'patet fi? liorum,mifertus eft,timentium fe.

«[({^quanfum igiturdeo fidc Si. chariCate,uno fpiritu,adherelt;-nius,non peccamus,bcnefàGnius.

«ilJTnquantû eodemaftu,nobisobrepuntaduerfitates, conçu pifcentiæ,fenebrîE,atijdifficulcates,82 tedia, uel nimia gaudia, inferunt,peccamus, Aug.de pe. mcdi.c. q.cum allegatis noftris iunâoülo^;|uod deperfeâ.iufti.docuifi

«^CVel fie inquantum deus operatur in nobis uelle 82 operari, nonpeccamuSjinquanKumautnoftrum addimus,deficimus, peccamus, g authoritatem qui benefacit in ferra,peccat. 82 c.

«4^ctit ob id ingemifcens ecclefia, ut feftando iufticiam a cul * pa ieiunet,Do. q. teria . fecunda 62 Sabbatfao Domi, quart, in ßuadcagefima*

fe 9 peccato, facicndo iuftitia cuRodit,qùâce togit ut cu! pa carcat q.d.renütte nobis débita. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

lt;^lt;5^tß2yibiis60illacoaflbcia?. Domine deus quoufcg irafceris fuper orationem feruitui,ps. Ixxix.

lt;7(lLlec obftafytjf Aug.contralul.lib.vi.c.v. gratia perfefte in noiiare hominem fcripfit.

c8 (ÏAdconcIufionem xi) reuertendo, opponi^hocjquodia^m eft frequentatû Aug.diâénü »non crederem euangelio,nifi ecclc fiæ,me cômoneretauthoritas. Aug.contra epift. funda. c. v.

cpÇÀd qnodper Gerfonem^ôi male,refpondetur,q» Aug. ec^ clefiam proprimitiua congregatioiie fidelium eop’,qui Chriftû uiderunt Siaudierunfeacccpit.Gerfo.deuita fpi.animæ left, i)» cor.vi).coI.i).infi.8ôhæccDntraDur8ndum. ’ i 7oCÏQyo*^’9m Aug.dicit,iprieuangelio, catholicis prçdicanli” bus ueîpræcipienfibus credidi.

7i(ß4elins illo Gerfo. Scotus dixiffeuidetur(in.q.q-xiii). arti.tV col.ii).)defideperauditumquaefita. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

7jt|Licet fundaméto eius credédû effe,dubitcm’ inFiciemurij» vsCB^crius ad mentem Aqg.acccfrit,quiait. Nôdebesper hoc côcluderc,quodecdefia habeatmâïorem authoritatcm g Chrp ftus.Sed nili ecclefia approbaret,non haberemus certitudinem, quoddiftano.Siuefe.feft. fuiffentaChrifto prolafa/autinueU tefta. contenta. Cardina. AIexandri,contra, I. T.

74C5Àuguft.dicit fe euangelioper catholicos, credidiffe. Quod Gerfo.nonaduertiti

?ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^O'^Oj’i^’uthoritatceuangclt) infitmata,eccle

lïæauthotitatéquo^labefâftarijAug-contraepi.fund.dic. c. v* 7lt;îiîidem dicit,côtracandem epift.Euangelio fi quis crcdit,ne^ cefle eft utpropheticis SC apoftolicis,crcdat teftimonijs,quoniâ utrani^fcripturanijfimilitercômendatecclefiæ authoritas..

Tl dètoptictati, feu uerborum fono, in facris literis eft fempet adhærcndum. Aug. de fpiritu amp;nbsp;litera. c. i).

73([^eftcingiÈ feu hmitatuc hæc^ifi quifpiam docece pocuenï

nctbâ aliter q fonant,accipi poffe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j *

7igt;(rHoc aût per fimplicem negationettî, ucl ignorantiatti, ucl quod fœdins eft, per futilem perfïnaciam, non docebit quifq, fed P aflïgnafionem abfurditaéts uel figurati fermonis. De Ser. Do.in monhib.i.h.amp; de fpiritu 8^ htera.c.iiij.

8o(JÂmpli8tur conclufio de proprietatc uerborum in tantum, ut cum fcnplurfl,de igné loquitur, debet intelligi aâiuuSjCalcfai» âiuus,conibiiftiuus,non piâus, non demortuus.

S’CÎÔysndo depœnis agit feriptura, non debet intel igf, ignis alchemifticus inprimogradujuelin fccundo calidus itaquo^ in alijs terminis diccndum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H

ignis fecundö alchemifticosÇfi uerum dicunt.)f« dû in primo non læditjin fecundoaüt gradu,infirmo medetur SjdProbafo aliquid uerborum fonocomprehendi',eueftigio fiftruitur,illudaliquid,qualitate, uirtute,6^ effïcatia rerum uerilt; bis rignificatarum,comprehendû

84(JjExemplum de infantibus,qui in originali decedcntes,aefcclt;* no fenebuntur igne,quod fi eft uerum,prout eft ueriffimum/co* fequens eft eos qualitatibus ignis, hoc eft cruciatibus aftici ignis Ä æterniSjfi eft æternus.

8/(ÏNifi aliquis oftendere tex.ualeret,quo finiftrisiudicem dî** fturû legeremus, ite adulti in ignem,uos autem infantes in prif uationem uifionis diuinæ ætemam. Sed hoc non legimus nec uidemuSjOb id a litera euangelica non difeedimus.

8lt;î((Sieft,quieos igncconh'ncri,fednonuri,futih’ter aflèrir, miraculum affignans,arceri debettsn^uerbogi deitemerator.

• 87 (feidiculum eft fine fanftis teftimonqs miraculum allegarc ÔCnon probare.argu.glo.in c. cum ex iniunâo debere.

• 88 iPEerfo.dicitJufpeâa eft omnis reuelatio quam non confïçs^ mat kx ôC euangelium Deexam.doâ.parte.ij. confi.i.litera.e.

S^ijNec funtuerbis exempIaCpropofitæ quæftioniextranea 8C imperlt;inentia)iniicienda.

#0 ([Regulæ facræ feripture debenc uniuetfalitec intelligi,S^ ab B

cisnettio exdpi.Si uniuerfalitei: S^i’ndiftinaeloqimntur.

ÆiÇNifi quis demonftrauerit teftimonio ejufdem fcripturaï,ali f-quem feu aliquoSjfub régula non comprehendi.

5gt;î(rtxemplû eft de hac régula feu hoc decrefo,qgt; aduerfuseos qui in finiftra ftabunt,diftabiturjite in ignem æternutn.

igt;î(rPeccant morsaliter, qui facræ contradicunr fcripturK, fiue intelleâæ, fialiquo uino percutit, fiue non intelleftæ,quafi mes» lius fapere,meliufçggciperepoffinc,amp;funtimpii dedod. Chri. lib.ij.ca.vi).

i»4(lNec difputandum eft^utrum uetum uel reflum fitjquod in ca fcriptum effe conftiterit.

f (ÏQy*'*bet obnoxius eft cogitarepotius Si credere, id efle melius Si uerius, quod ibi fcriptum eft, etiam filateat, quod nos per nofmetipfos fapercpoflimus.

igt;«€$i deiauthoriras facrisliteris non fufFrageretur ,fufEceret ad conuincendum Si defendendum ecclefiam, illas ab hac fe«» melrecepfas, atç fuifle adprobatas.

Camp;eftimonijs ambiguis,non foluitur quçftio,uel fie, nemo ambiguauerbaambiguis explicabituerbis. Aug. deani. Si eius orig.lib.i.c.xviii.ôideprin.dialeft.

5gt;8 dÀd deftruendû uel aftruendum, cerfa funt quærenda feftis» monia,nô ambigua Aug.deani.Sôeiusorig.lib.ri.c.xnij.adpe.

occultatum in feriptura licet nô fit negafum,hmen nec utiç eft affirmatum.

O loo^ln fcripfura nedum ea uerba quæ infleâuntur, fed Si alia J ^eftimandajamp;^ omne quod fcribitur librandum eft.

IT PræmiiTiSiSt hplures alie connexiones,qu« ftudiofis theo logiæ anfas fradere ftudendiqj faculfafem,amp; plulogicaancils lan poiîent,belle coniungerentui jattamen illas examen conclu* fiouum,quasEgregiusdominus Eckius,nonegregiecontra Vuittenbergen. ôi quidemiadabunduSjiiimiurntj gloriabun^ dus contorfiCjiure fequitur.

HPrfma Conclufio Eckij contra Vuittenbergen in ftindao

îttento eft, Ecclefiam mih'tantemÇcui fettipus pîcnttudims enan lt;-gelict aduenic,cnm fit congregatio omniû fiddiiini inter quos nonpauci fnntiuftôaon uidet pœnitcntia tndigere.

loic».Eckius non tntelligit^tiod ecclefia ingcmifcir,negac qd eccicfia conficet,amp; furpiter oranones,in qbus uerfatur,ignoraâ loitjEcclefiaannua quadragefimali obferuatione, fcpurificari confifrefurDo.i. Quadrage. Ôd uniuerfalitec coafla, dicit,peccaî’ toreSjfe rogamus ô^c.

iojCEcIuus aut follendo pœnidentiatn ecclefiæ, eins purificatio nem ncgat,quam ipfa confitetur, ne a domino iudicetur.

lo^HÈcclefia Fe.fextapræcedentijpetitdeipopulûjab omnibus peccâtisemundari,quæ uerba funtpœnifcntisps.1. Ita quofjec’' clefia cxpoftulat Do.ij.fer.vi.Sacro nospurificanfeieiunio Sic. Et fe. nij. e. Do. A noxijs quoç^ uitijs ceffare conceit • 10 rt[Et feria v.Do.in Quin.dicit.Deus qui culpa ofFenderis pcEgt;gt;' nitenfia placaris ô^c. Si flagella quæ meremurauerfejnondicic meriti fumus,fed meremur.item aduertc,pœnitentia placaris. ioö(JjEtinaIiacolle(9ta,Parcedominepärce populo tuo, ut di* gnisflagelliscaftigatusjin tua mileratione tefpiret.

10 ƒ (jNonne eccicfia feu dei populus, non diaboli, ftcut de Hie^ re.præiecimus, petit le caftigari,quodfinon eftpaenifere,Ecki* usiudicabit.

loS^ßloc idem inter fuffragia, in'collefta. Deus qui culpas no* ftras pijs uerberibuspercutis ôdc.ecclefia petit.

iop(|yideEckicoIleâamquam ecclefia facit amp;nbsp;petit ab immi* nentvbus peccaforum fuorum perieulis,deo pcofegenfe, falua* ri.Do.irj.feria.ii.ÔiDo.q.in Quadrag.

i!0lt;(Quæ petit, a populo dei,flagella iræ diuinæ auerti, Do .î. Sabb.Qyad. Sedfori’afle.D.EckiusabfçlibriSjfecilerefpondc* bitecclefiamdeprecari,utabimminentibus peccatis liberetur. Non ab his quæ infunt, fed quæ imminent,quéadmodum Sco tiftæ Thomiflis folentrefpondere,quodChriftus fuit redem* ptor Beatg Virginis,nec male,cp fuit P feiuata ab originali per eu

mCyetûut euafiones fîianifeftis occludatifutfeptis^eiconeflâ hanc 0pponimus,Punfica,quîEfumus domine, f nqrum corda fideliû, ut a terrena cupiditate mundati, ôi præfentis ait« exu” antur Âc. Fe. v.Do. lij.in Quadra. Adde amp;nbsp;alteram,eius dief, colkdam, qua petit ut fanâadeuotio purificationem tribuat. iiî(tÊx quaorationeadliteramuidemus ecclefiâ deprecari,uc fideirum dei corda purifïcentur, quod humilitatis caufa diâum efre,nemo,nifi qui anathemate percuti uult, dicete audet.de ec* cle.dog.c.xxxv.iunâis.c.xxxvi. ôi xxxvij.

fideles dei, qiûjs audet intelligetejnifieos qui ex fide ui uuntjiuftos.

»4-((secundo ad literam apparef ecclefiâdeprecari ut dei fîdeles hoceftiufti,acupiditateterrena mundentur,ergohabent im* mundiciem purgandam.

«I xCRogoEckiumjquid aliud flag{tatecdefia,nifi ut iufti mib dentur ab ædificationeilia, qua iufti fupec fide Chrifti,lignum, foenum a^ ftipulam ædifïcat.

■'lt;^(U2Sigt;^ópereunt,fed perignem faluantur^liius diuerfaell penes Augufti. amp;nbsp;Grego.interpretatio. ' ii7H]Edificant qui carnali ƒ ffedujcirca temporaliatenenf ut Aug. li.Ench.c.lxviij.de ofto dulci,quacftionibus.q.i.d.

iiSlIPetitecclefia ut eius membra fanda, a cupiditate terrena purincentur,ut fordes fubnafeentes diluantur.

timuit illa,'^pulfanti fponfo dixit,[.aui pedes mes os,quomodo inquinabo illosf

iîo(Jpetit ecclefia quod Chriftus,patrem cceleftem faâurû,pro mifit uidelicet ut palmitem ad ferendos frudus purgat.

in multis ofFendimus omnes, idcirco ecclefia petit put gari ab ofFenfis ôô culpis,amp; agitpoenitentiam.

ix2((petitut fidelium corda purificentur quia omnes fideles ue« tuftatemexpeccatorelidahabent,qu«ininteriori homine de die in diem tenouatur.Vide Aug.de pecca»me.lib.ij.c.vi), «J ÇjPjfiyquod Apoftolica prœcipiunt mandata, renouari- Tpi

rito mentis indui nouo hominc, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* '

gt;i4([Êximiae(t poenicentia,peccau inßemitätes fateri) Si fa* nitatem a medico ptecari.

tl r({^Ieemorinae,ieiuniü) Si oratio remedta funt uenialiü pee* caiotü) hanc pet Aug.documenta in priotibus coti^fatis fcripfi. n «(^ametfi euangelics plenitudiniS têpuS ecclefi« adüenetit/ n^^AWamen uniuerfaecclcriaquamdiu militauerit,quotidia* næ pœnitentiæeftindiga j de pen. me^homel. q.in Apocal. pee Auguft.de fid.ad pet.c.xli.de pcrfeft.iuft,Argu. Auguft.diâ.hy* po.lib.iiq.conttarulia.libdiij.c.q.

iiS^ÏÊcdefia militans ideo dicitur,qp rebellât femp amp;nbsp;in omni bono opete uitrjs atç concupikéntiis arg. eorum quae Auguft. hypo.lib.iiq.óócontra.Iulia.lib.iiij.c.q.difletit.

nstÏBit^um iuftqs fortiterpugnatjfatigatiohilaritaéem dafo* tis lædif uiriati^ de pcrfcâ.iuft»

•P ÇBcatus eft,ait,nô criminofus,qallidit puulos fuos ad petr^. Hoc fit,(p CharitaSjhuius uitæ,poteftaugeri,amp; illud inctemen* ti,quod deeft,ex uitio noftto deeft.

ijiCHoc uitium,peccatum cft,qüod ecclefia fanfta,quotidianâ côfeflione,nec ftetili doloce expiât. Au. de fen.Iacobi ôi epFa. liig iji (ßjoc uitium habent, qui pedutti lotione indigent.

*5îlSjQïod boni Simali,filij dei,babentjfempetenim dufn belt;^ nefacit iuftus,peccat,ô£ bonus malus eft.

•HlHmmo nertio coramdeo (nifi iuftus) pœnifet. Auguft. de fid.adPe.Hiero.in Hicremiam.

•î/IÏAdde,ïÿ feptieS in dic,iuftus cadit,fednon colliditur, quia dominus fuppontt manum, fecundum Caftîa, patet/qp fideles iufticadunt.Auguftinus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ ‘

•Jtf dQutbus iuftisjdominus manu fupponit, K idco non im* putat peccata,quod pcccata fua agnofcunt,ac femur percutiunr, amp;i debitoribus remittunt débita.

•î7(ÎMot^c«üiyquifub titulo.M.ô2 A.uctbum(imputat)tangt;

q indccens feu non congrucns notant,Iiteras facras rident, 52 ecclefiafticos adlatrant, fed cur?quia legere 62 intelligere, utbegt; neloquan(ur,nolunt.

ijS^Aguntpoenikntiamincorporandijagunt 8C ueracfter ec^ clefiæincorporacf.

i;pQSed82nullumexliterisapoftolicis,quibusecdefia fanfta fine ruga 82 macula prædicatur^Ecktusauxilium petat,necœ* teras fcnpturas, hac mala intelleâa, ut Fauftus legem Moifi la* ceflat 82rumpatjquoni8m præmïlïïs non obftat. Augufti.con* tra Iulia Jib. tiij. cap.itj •

«4o(rVeruntamen cum, D.Eckius in fecunda contra nos con* clufione,idcirco magnam inferiorem fecit pœnitentiam,qgt; uo* . luntatem reginam fuorum aduum dicit,o Rendit fe uel ignora* te liferas fandas,uel aperte cis contradicere.

([Nam uoluntas noftra noneftregina 82domina eoru ope^ turn quæ deus,ut uolunfatis eflent,fecit, Aug.epFa. cvij.

i4i^^ifi liceac cum audaculo Eckio fecuritatem uoluntatipro = mittete,contra prophetica ÔC apoftolica documenta.

•4îi0demEckiusfeignorareoIlendit,çpa:nifentia eft donfi dei,quoddeus operatur.

' 44([P-Eckium hac fcriptura fatis cófutari exiftimo^quam Hi^ remias edidir. Conuetfe me domine 82 corruetsfar, quia tu do* mine deus meus.Poft^enim conuertifti me,egi pcenitentiam, poftq oftendifti miht,percuffi femur meum 82c.quam Iegat,82 uideaf-confufionem fuam,Hierony.interprete,Ambro.02 non nullos alios non fine cau fa reficemus. .

14 ƒ (JCómouifti fetram 82 conturbafti eâ, fana contritiones ei^ us,quia cómota eft. Deus cómouet uoluntates, 82 fitconfritio. i4lt;î((pifcatcodem Hieremia docente,quod dominus conuer* titconnerfionem noftram, quod dominus dat pcenitentiam, agnolcat orationemjquam kit. Da nobis digne flere mala quæ fecimus.Do.iiij.Sabba.

i47(|^eruntamcn cum litera non dicat, dedifti, fed conuerti*

re.M.quem non tntelkxit amp;nbsp;hæccalumniarijcgat ApoftökiOi nefortedet illis deus poenttentiatn 8^ refipifcantadiabolilaquc*^ is,adueite,det,ait,Lege Ang defid.adPebc.xxxi.

• •48 Ovolunfas eft domina S: regina fuocum aäuum, fuorum omnium fcilicctmalocum.

i4p(lQuando uoluncas dominàÉurinanima ,Tidet diabolus exultât quod præpecatur ei præda.

I ƒ o Ifbeus amat in nobis quod ipfe fecit. At quod ipfe non fecit odit,Ambro.dc Vo.om gen lib.i c.ij. facit colled.in primis.Di *quot; tigerejandificareôic.ôô Sabba.Do.iiij.Quadr.Fiat quaefumus d. Et in pafcha.Deus qui per unige, amp;c.

•ri(ÏPetauthoritalt;cm,omnis plantatio,quamnonplantauctis pater mcus,eradicabitur,amp; bene ad propofitum.

’/iin^ifericordia equidêéius fuper oia opera eius, non noftra. i/îCMutabilis uoluntas,quando ab tncômufabili uoluntatc non tegi(ur,tanto citius appropinquat iniquicati,quanto acrius infendit aftioni. Ambro, ubi lupra. Attende Ecki.

• 1/4 ((ÂduerÉecômodum Kpericulum, quando uoluntas rcgitf tur ôi. quando in anima regit.

• !ƒƒ ^Vniuerraliterloquendo.Oeus eft dns 82 rex in ania noilra !ƒ tfCOmnia noftra,quae deus no fecit noftra,mala funt 82 pecgt; cafa,Grego. poft Aug. 82 alios quorum documenta comemcw ramus in prioribus condufionibus.

•nCperditio tuaextelfrael.tantummodoauxilium tuumex me. Ex nobis perditiones,ex deofuppetiæ, 82 bona 82 falus. Si pœnitenda falufaris ex nobis.i. uoluntatc noftra cÆfalfum erit, perditio ex nobis eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

I rSlÏPmnis iuftitia noftra, hoc cft,noftrat uoluntans,cft ficut. pannus menftruatæ mulieris. Hane authoritatem Thomiftae male dicunt de iuftitia legis facramentalis 82 n8^intelligi de alia legeicripia.

•f^dPonderaaufemqfpIcndidumfit opus quod uoluntasin anima dum,regie,operatuc.

B iiij

iTafOCotnino deo noHro iuHina, nobis aut confufio. Faciei no ftræ.St nobis eftJ.nos habemus confufionem.Deus aut iuftiti^ am fiicit. quid de panitenna.quando noftræ eft uoluntatis.

171 (ßed feit Eckius in fuis iuftificatiohibus(fortaffc) precc^ro fternere, nôTmiferatôtbus dei,ac babece fuiiuftitiam,nn dei . yiUpeus^ait Hieremias,facit mifericordiam in terra. To cs (a* lio atteftante propheu)mifericordia mea,

' 7j(I^od D.Eckius,nifi fit foriatus, de mifericordia,qua de# us mifericos eft,accipere nequit/ed ea mifericordia qua mifetp cordes opérante deo efticimur^deus noftta eft mifericordia.

i74((TuxtaDauidicum illudjecundum magnam mifericordia tuamiMuifica me,6lt;^ cuftodiam teftimonia oris tui.

i7rCjbpera mifcricordiae,K ea fola, deus coronat in mifericot dia 6^ miferatione.Nam ei iudicium fine mifericordia Iqui non fecit mifericordiam.

«7lt;yt3[^ibnsdocumcntislapideumpeâus emoljiripoflet,K omnis facultas infirmiatbitrii eneruari. Quoniabperadeinon funt in noftra poteftate D. enim foluit compeditos non lib. ar# bitrium.D.erigit elifos,non lib.ar.

^11 (Bi opera bona effent in noftra poteftate, ftultepcteremus ea nobis donari.

178 Q®mnia quae ad uitam fpiritalem attinent,hoc abbreuiato efflagitamus uerbo. Fiat uoluntas tua, hoc eft,ftic nos fàcerc,faC nos uoluntatis opera fufcipere.argum.coll. Fiat quæfumus Sabb.Do.iiq.Etcolle.Fac quaefumus.Do. v.pafchal.

•7igt;(lÈcclefia fibidari feu donarideprecatur, utdeum quaerat, amp;nbsp;ut gaudia promiifionis quærat.ac quæfita cirius inueniat, D. i. Quadrag. Do.iiij.Sabb. Petit fe illiiftrari vt uidere poffit a# gcnda.((^ae Eckius fine precibus accurate perfpicerc poteft) Do.i. Fe.iiij.Icem eadem Do.i.fe.v. petit dari utagnofcat quod profitetur à coelefte munus quod fréquentât, diligat(quod E# ckius exnaturalibusjuullo precatufuffukusdiligere ualetj.Et Sabba.e.D.i.orafioneutitur quotidiana, quæ in pnmispetit,dc-um præueiiiendo aftiones noftras afpirare. ôi rurfus, adiuuana

do pforcquiCEckiusâutctMcum grâtwtti habet,non indigct tra noäuxilio nifj fe indigcrc fateaiur.) |tem ecclefiapræftari lïbi au* xilium petit ut orationtbus amp;nbsp;ieiunijs intendat Fe. v.q. Do. Sp militer Do. iq.Fe.iij.petit fibi dona confinentiïEconcedi.ï^idenï do.iiij.fe.q.Supplicandi prçftari efFedum. Multa dona fimul pe' rit ecclefia in colleda Do. iiij. Fe. v. Sabba. 83 alijsplnrimis. Videfertilem colledaDo.üq. poft oda. pafehæ quae incipit Des us qui fidelium mentis, amp;nbsp;Domi. v.fe, ecclefia dicit omne bof numadeo procedece ergo nullum a nobis. 8C colled. Fe. iiq. Domi.ij.fuperpo.

iSodjÇuodcx Ezechielis 81^ aliorutn autenticorû teftimonijs deum fiicere,utfaciamus dixi,oftendam £ckio, in orationibus fuis,nepofteris rurfus aberret diebus.

iSitRîâbcs orationem in Qyadrag.Do.i. fe. vi. Quam tibi fa« cis ^uotam,pulchre in colleda Do.rj.fe.iq.Petit ut deo operan te impleamus quod eo authore cognouimus. Et in alia, fie dicic ad literam, amp;nbsp;eius femper factat inhaerere mandatis. Domi. iij. Item do.iiti.fe.iit). ôi. do.inod. pafehæ,qui celebrari fecifti.Et in feriali colleda dicit,fecifti cel€brare,fac gaudere.

i8î Çyerum ut exemplum propofitæ pœnifentîæ habeas. Ad« uerfe quod oras fabba.Do.iiij.in quadrag.Da nobis digne flere mala quæ fecimus d£c.Quid hoc eft aliud, nifi fac nos tlece,lac« gire nobis fletum peccata expiantem.

gt;8j(Qpnumcra alia funt exempla ex quibusaddifccre deberes, Deum hoc præftare, quod nos facereiuflit, nec alia fibi placerc opera,g quae ipfelargitus eft. Nec aliquas profequiadionesquâ quas ipfe infpirauit, fuas profequitur,fuasadiuuat adiones,fua opera non noftra coronat,prob.per colledam Do. iir).poft od. pafehç. amp;nbsp;colled. quæpafcnæ,amp;adprimaminlt;erpafchalia le« gitur fell, per illud, qui habet dabitur,ut abundet amp;nbsp;c.

iS lÇ^eniamus demum oportet ad infirmitates,ad riihilcum ccclefia dicenfes.Deus qui confpicis omni nos uirtute deftif ui., interiusexteriufejeuftodi.-^ Ko.ij.inquadrag. Abfit ut deusfak feconfpiciatjôi ecclefia mentiaturnos omni uirtUte deftitui. •sXJ^ublata eft,per hanc orationem ab homine fpes,82 bene.

B V

Quoniatn makdiftus elVqui fpctti ponit in hominc, Eckins efl; homo, ergo necin fe uel'in fua uoluntate fpem pœnitentiæ fa« ciendae pouere deber.

i7lt;î|iEtTurfusbens,nedixerisegofeci mihi banc uirtuêem.fed niemorabens domini dei tui,iquia ipfe tibi dat fbiHtudinem fa* cere uirtutem.

'77([Êrgo nos fumus nihil in dei fcientia, fed aliquid in diuina eius milericordia.Bernardus.

•vsIJSiomnes profuderimus ôiexercuerimus facukateshioti habentes dei thanfatcm,fumus nihil.

i7igt;CSiüücdiuinas opesôi fupetnaauxilia,utefurientes paupc*quot; res nihif^ habentes mendicatim quçfierimus,dominus pro no bis foliatus ent, per illud ego pauper amp;nbsp;mendicus amp;c.

i8o^Eanr,ego ÔC nos fccimus,euanefcant noftra 8^ {»pria ope* ra,morHftcemus dei Ipiritu, noftra,ut deus fàciat fua in nobis.

i8i dVbi, non egOjibi foelicius ego, Aug. de conH. Vbi non ali* quid ôd nihil,ibi foeiicius aliquid,per illud exaltauit humiles. i8ii[Èt per illud deus repulifti nos 8i deftruxifti nos, iraVps cs, ôC mifertus es nobis.Deltruxifti,ait,nos.

•8j(Ilt;2uamdiuhomini placent,ego,nos,noftra,^jpria, K me* nm 8ó noftrum aliquidl Tamdiu uiciffim in homine eft, quod deo difplicet.arg.Ambro.de uo.om.gen. lib.i.c.tj.

iS^dßednoftrumego,impios in feruitutem redigit,iniuftis autem uehementes habet uetuftatis reliquias,mirabiliterquo(ÿ ferpit tentatio,quç aufFert nobis ego,tu,nos,uos,non ego,ncn tu.dimaletuftcifti.

18 ƒ (O'uero,quando deus regnabit amp;nbsp;crit omnia in oîbus.^ Ego amp;nbsp;propriu^uifefcent,Arg, Aug.contra lulia.Iib.iiq.c.iij.h. ‘Sc^ummoueamus humilitcr ôt:uere,ego amp;nbsp;nos. Et deus nosfacietialuos.

i87CNon eft homo ueraxlinquo deus non loquitur Auguftû pfalm.cviq.d.

isslßsieftto habet de füO nift tnendacium 52 peccatum. Äug«! fupet;.loan.tcflä.v«a.cum al. noftris.

fscit quod m fe eft, facit quod deo difphcet^menfifuc obloquitür, ac fibiofFicit.

iigt;o(JÈx præmiffis infèrtur, q^bona operatto^non uoluntafi ha* manæ,fed diuinæ debet fimpficiitr attribui.

ââus (ut aiunt) quantum ad f otam fuam entitatem eft,totus,atttibuitur deo.

i^iCOlli aûtquiuoluntati fubftantiamaâus(ut Capr. 62Sro.) modû uero feu entifatem minorem,deo attribuunt, quod w ius eft fibiipfis,quod tninus,nedicam feces,deo députant.

«igt;5(ïgx præpofitis infettuc addeftruftionem illius/quodpenes Scofuni legimuSjUidelicet, q, uoluntas eft principalis cauia quâ* tumad pnncipalitatemenfifatis inbonoopéré. Secus quanta adprincipalitatem effemeritorij Scot, id xvij.« 62 fequaces. 62 Capreo.q.d.xxvij.

ilt;î4.(ynfertur quolt;5 aduerfus eos, qui Auguftinû diuellunt, ne dicamcorrumpuc,exponenteseiusdiâum,ipfegratia augetur, utauâa mercaturperfici ,comilt;anfenon d.ucente ,pedi{requa non præuia uoluntate,dicentes lt;jgt; uoluntas eftpediffequa quan* tum adrelationem meritorijjde qua Auguft. non cogitauit.

Ç 9

liJ Subuerfis Eckianis errortbus duobus, uideamus fernæ il* lius, conclulïonis plaufumjqua ponit, crronea apparet propofi* hô.l^am fi Canonuni panas folum accumulatiue uultad pœ* nas a deo impofitas concurrere ,iam laqueus,non falus,effet in canonibusamp;c.

IPrCj). Eckius, dum in canonibus non laqueum fed falutem effe pufat Si. hoc latenter fcribitjiudaifatiôô Paulum qui dicit,li« fera occidit,ifem lex eft miniftratio morêts,non intelligit.

tsgt;6 (tAut plus hominibus q deo tribuit.

iPTiPndigetldem Auguftinodoftore.

ipSCCEt ea caret intelligentia quâ Capricornus Scolufg^ Alphon *

fuTSi Gabriel præftate ncqueanc.

•^^(J^um aûtis error,qui in atramcnfo,feu literis,eo faftis,aIP nd auxiliuCqdemonftrationis amp;nbsp;maniteftationis) ut puta falu s temponitjinpalœftinoiudiciofit fubuerfus ac condemnatus, metuendum eft Eckium hterefim in pulmone habere. iöd([Non fufficit praîdicare dei uerbû,aut illud legendo intellfe gere.Sedoporretotare^ucaftcnfuseiaccdmodetur. loiljpeiores efficiuntur,qui diuinam,ctiam euangelica legem» fine gratta audiendo uel legendo intelligunt.

101 ( Cognitio peccati fine gratia nocet» facit etiim nos fcire/qd uitare non poilunius ämb.de Iacob uita beafa.c.iiij.

iQf IjNud^’ fermo ad monendö eft ufih's,ad gfuadendü infirm^

lex fanftfl (quæ facienda amp;nbsp;deuitanda deinonftraCÖi iib,ar.cuni ea ad faciendum folutis opera fuiïïciunt.

îofÇ$i Ëckius faluÉcm in fcriptucis collocari pufaf, ipfum in iu dæis Chr jftus feprchendit. Ibi fcrutamini fcripfuras quia uos pu*' tabs in ipfis dCc ôê ei aduerlatuc Apûilolu^qui dicit gratiam le» ge feftificati non conferri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

io«(pmnio fi error notats’fubfifteret, magna Bibliçps feilerer îo7(lPaulus quoç^ infanuiffc merito conuincereF,qui uelut gra*^ ttæ defenfor dixit.Si iuftiiia è ck lege,Chriftus gratis eft mortu’. loslj^ Eckius de faluce fecius, q nos,dixit,eius conclufio con* tra VuittenbergeiLpofita non urget|iuec ualeuSed aduerfus ignc^ cereo pugnat ftimulo» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

loafjyerum fi de falote lôcuhis eft more fcripturarum,apofto* licis aduerfatur documentis.

tio(jExpræmiflîscqlligicût»q»fi Canones confcientiamoblfe gantjfolum præuaricationes accumulant, praeceptum ccclefiæ oftenduntjÄ ultra non progrediuntur.

inCJÇumautcm D.Eckius,Vuittenbergen.nondicit atrendere ucritatem ,uidelicet Canones funt pœnarum a deo impofita* rom declaratort), nifi ble côdiatuc,euanefcct iadata fua ueritas, finonpcrf.fctjpferis.

jit(JPctilt; tnlut idctn Eckius in propofittonc fua (q incfpitErro * nea appjaretöêc) ad idem SZ apertius loqualur. Qyæenim cons’ trouerfia eft partium non aduerfantiumjnifi fic dicac Canones cumulatorios aut declaratorios paenarum,l’ed paruaôi minuta non curamus nec profequimuriophilmata.

lt;Crcliquas Eckij conclufiones,ad aliamdifputarionem refect iiabimus. Ifta pro defenfionefacrarum literaru amp;nbsp;fimplicium Vuictenbergenfiu,quoslt;an^Ieorugiens quæric deuorandos, èc abecclefia reijci curat,intafta præterire non licuic/cd copio^ fiusaduerfumrepugnantem militare quoqj lubebit» iij^jLiberum arbitrium itadefendimus,utnonoppugnemus gratiam per quam fit liberum.

ji4.^fa praedicamus uirtufes hóïm, ut faliia mancat fcriptura.

2' ƒ HjMon irafcantur Theologis philofophi,fi eorum fapientia, ueram prædicant ftultitiam. quoniâ contra,diuina fapientia apud eos reputatur ftultitia, fed quod ftukius eft dei, fapientius eftmundt.

11 «|[Ncmo debet gloriari, amp;nbsp;fi uHij no gloriari non poteft, in domino,non tn homine glorietur.

2i7tRslocietur ininfirmitatibus 8t: difHcuItatibus fuis ut uirtus Chrifti pcrficiatur.

2i8 dQui facit opera uirtuofa propter honorem,propriam que*-rit gloriam amp;nbsp;laudem.

îî^CSua quærit,qui honorem quærtt,Charitasaufcm dei,fine qua,nullauera fubfiftit uirtus,non quærit fua.

aioCfethica Ariftoteliseft plena pompis K proprijs honoribus : ôà ob id plus tetrahit a dodrina uerarum uirtutum,5ad eas di* fcendas confetti

iiidfethica Ariftotelis nonalitcrqâdimpugnandumeam,in his locis quibus mores inftcuic,legi debet.

îiîdSiad tribunal hominum,iudicium futurum effet,merito delaudibus hominum gloriaremur.

noftro examine iudicandi effemus, iure proprijs

kudibus ddeftarcttiur.

M4([Nunccumnecueftro,necmeo, fed dci i'udfdo fum pr«« fentandus, infipienfia 8^ infania eft, in neftro, me,aut meo tefti* monio gloriarijwnorefq; quærere.

lï/tj^ecundum Ariftofelemdenoftraiuftitia öieius circutlxs» ftanrijs poffumus indicare,amp; iuftitiam habere.

ÎÎ ƒ CSecundum ueniatcm noftrumiudiciuhon fequimur,pec illud, fed ne^ meipfum iudico. Nihil enim mihi confcius fum, fed in hoe non iuftificatiis fum, qui me iudicat, deus eft. (Quae confonantiainfeciudicium^quod Apoftolus reprobatum. Aci^ ftofe. approbafum dicir.

iivtpBene uerum eft 5lt;f nemo fcichominum quæ funthomi* nis nifi fpirftus hominis,qui eft in ipfo.

nSCCÄttamen illud indicium non eft approbatum. Approbas turn eft illud iudiciumjquod feit^non quod ignorât peccata, 8C infirmitatcs noftras.

nrgt;^rauum eft cor hominis SZ fibijpfi inpetfcrutabile, præ^ feneia,magna ck patfe ignorans.

ijo^ecundumAriftotelemgloriaripoteft aliquis in operibus uirtuofisjquæipfe fibi comparauit.

î?lt;^scundumueritafem non eft in operibus gloriandum hoc eftjoon eft operum honor inüuendus amp;nbsp;quærendus.

i.nUJn domino cum h'moregloriandum eft, non quia eo do^ nanlt;e magni fumus,fed quia fecit.

îjî^ï^ecundum Ariftotelem licet homini quærere quæ fua func honores fcilicet Sz laudes.

ij^IJSecundum ueritatem,peccaÉumeft,laudemhominüquæ*^ rere.ConfrariumafferenSjChriftiuerbumlædit.

iSr^Vfthis Ariftofelicafua quæritjChriftiautem Ôiuera uirhis fua non quærit,aliena necrapit.

(fcum autem fibiplacere ,Tuos honores expeterc, fuperbire fit,confequenseftomnetn uiitufcm Ariftofelicatn fuperbiatn effe penes ueritatem.

M7C^if‘bipIäcet^ldeononpkcct. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)^*

158^^011 debemus nos, nifi in deo diligetc.Idetn Ambro.

uera in infirnritaHbusperficitur,amp; hominem fibi feat inlefcere,K in nullo fuo gloriari,in infivmitatibusinquani) lib. ar. amp;nbsp;hominis impotentia.

Î40 ^jiSratiä ad ueram uirtutem fufficitjfi bene attenditiir Apos fto!ns,patetquid facial nofter conatus.

14' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;naturali conatu uitijs reluäari conatur,huius tanlum

temporis uitam fteriliterornat.

î4ilt;(Adueras uirfufes,nequa^ naturali conatu proficimus.

i45Cf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod deus fecundum conatum noftrum

dat uel gratiam,uel glotiam.

i44(ISine cultu ueri dei, etiam qd uirfus uidec pâm eft-Ambr. 14rlpEx præmiffis inferturadpericula/quæ Chriftianisex Aris ftotelicis imminent morikus.

ï4«(rCö uelut diffonantia fint documenta Ariftotelis 8^ Chris fti, ac contraria contrarrjs non explicentur, fed deftruantur, uis deant prçdicatores^quârationem fint deo faauri,q legem Chri * ftijp Ariftotelicos mores interprétant, ne dicam fubuertunt. 247^J’atet ùidé'tp uirtutes Ariftotelis a Chrifto retrahunt,amp;: fal fam efle quorundam fcientiam, qui Ethicam Ariftotelis theolo* giæ deferuire feriint.

i48(Ipatet item falfitas illius, quod auflus in genere moris pies nemoralitercircumftanrionatus adco ulteriori bonitate,hoc eft gratificante,pcrficiatur gratia.

i4^CNonpofium aPelagianoerrore excufareeos,quiitauos luntati pediffequamfeciuntgratiam, qu'a fecundum mérita de congruodari fanfur.

a/o^fPetrus dicens fuodomino. Nonlauabismihipedes 8^c. fecundum Ariftofclem ,honorem, fecundum ueritatem dehos norationem uel reprehenfionem merusf.

Î/«(Ipefrus domino futuras ei prædicenti pa ffiones. Abfit inqs cns dné a te ôi c. fee undii Atift. fôrte pi us fuit amp;nbsp;fine fcandalo.

inljßccundu ueritatem,non futrpins,feddignus quiaudicctt Chdfto.Vadepoft mc Sathana/eandalum mihtes.

2 nCpietas quam facit lib. ar.quæ ea quæ hominum, non de«, funt,fapir,eft nullsimmo uitnperanda.

t r^ljBene pofuerunt,qai fcripferunc,qi lib.ar.cft fuorum opelt; rum principum jfi bene intelligerent.

îr/djccundum Ariftotelem,magnum eft ut abhominibus, fecundum uehtatem, mihi pro minimo eft,uta uobis iudicer, necmeipfumiudico,Aduerte,quantadiuerfitas.

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î ƒ lt;ï(ïj^ando greffus hominis a domino dirigunîlt;func uiam

eins fcilicet Do.uuIt.Proindeprecaî ecclefia fic.Deus quicrranti’^ buSjUt in uiam poffint redireiuftiriæ ueritatistuæ lumen often*' dis.Da quod iubes amp;c.Dodi) -poft oâa,parchç.

2/7 uelimus deus fine nobis facit, fed cum uolumus bene, rapimurSiagimur.

1 ƒ8 CCaufa exercendi ingenij,non condudendo, tenemus, (p facris fcripfuris infiftendo (citra ecdefiafticorum dida)lib. ar.fo *-A . 1Û inftrumentaliter concurrit. Et ita deus nobifcum operafur/cfi ■uoi^^^Sjficutarcifex cu ferra,(alms naturis.eifqjponderatis.

2Sgt;5(JHoc uidetur docuiffe Apoftolus qui fcripfit.Non ego,fed gratia deimecum.

2lt;so^jNam coniundfo.Ci'ijConiungitaccefforie amp;nbsp;minus prin* cipaliter, fecundum Paulum amp;nbsp;Gaium iureconfultos,amp; bene.

icilJProdeft Si Chriftiuerbumdicentis.Nonuoseftis,quilo^ quiminijfed fpiritus partis ueftri,qui loquitur in uobis.

löxfJCongruit amp;hocapoftolicum',quifpiritudeiaguutur bi fili] deifunt, agunturaih

26jlt5i Auguft. non fenfit paruulos ih originali dcccdentes,pcr * petuoignecruciari,eum non intellexerunt fcholafticifqui de«« fendunfur^dicentes,(j excefliue locutus fit.

2 lt;54CJy^rum fi in contraria fuit Auguft.fententia,eH fcholaftici ad mentem intellexerunt,fed maleldcutum, male affirmant.

HDBUânfuttictincp aliqnGlîicnfc Auguftini fqaâtti coHigerc irifunhirjindicantmohentes inorigenali noncruciarpTefue^ anfiir,eis Augnft.adlittram, quidicic, ignis æûemi fuplicio pu* iTifndos,refragafur.de fide ad Pe.

u^gt;^ba aflruunt fcn^ent^£c,q^8,çquifgt; finnis ludex, contra eos, qui in fini ft lis ftabunt, uidelicct tte in igneni œcernumsprofêrec.

icîlJOuicontinuo fiibiecir, qui prsparatuscft diabolo Si an* geiiseiSjUtilliquiignem ætcrnnm diftingiiunt, redargueren* tur,ô^ confutarentur i) qui illis ignem Akheniifticum jnpnmo uel fecundo gradu çahdum députant.

îcS^JÊt alio loco, in benebris exferioribus dicit cfleperpetuum do!orem,immedicabilçm morbum, uincula non'.folubilia, la* xhrymas ignifas amp;'c. amp;nbsp;aliaineflfeau,quibusadliteram5pce* nam fenfus concludimus.

doceant illi, fi poffunt, alium ignem habiCuros infi* deles infantes,alium adultos.

î7c4CSed quiaboc docere p facras literas nequeunt, ad ignem alchennfticû (qui taftum non leditquot;) infidèles par uulos mittunf. iyi^^ecdemonftrareeos polTefcripturamcredojqua legituc iudicrm iiniftrisaliqiübusdidurum.Jteuos adulti in pcenam fenfus. At uos paruuli in damni pœnam.

î7x(S}îec credimusaduerfantes jcxcircumftantijs fcripÉurarû colügere fuam opinionem pofle,8ô feimus Pe. Apofl;o. docen* te,cp ratio nafuralis necconcludit,necfctipfur8s interpretatur* infra condufionem peculiarem uide.

i7î([Proinde fanâam honorantes feripturam,medium inter eos, quos ignis cruciabitœternuSjSi eos in quibus erifdeus o* mnia inomnibus,cum Aoguftino,ignoramushyp.lib.v.me* lius tarnen ex caufa dicenda, tertium locum nefeimus.

î74^lNec côtralfasjtametfi graues uideant, fernere latrabimus î7 ƒ (^tfi infantes huiufmodi,propriumaflionis peccatum nul ƒ lum habuerunt,origenalis tarnen peccati damnationem, earns* U uafiuifafe traxerunt.Aug.de Fid.ad Pe.c.xxvij»

î7lt;î(JÊos,quî fecfus docent, hæfefcos not« Auguftinus inurif* dicens.Si quem contraria hts dogmatifare cogiioueris, tang ftem fuge, Öi uelut hæreticum abijce. de fid. ad Pe.c.xliiij.

277^dcirco ueru rtianeat, quod de damnatis indifcrimtnah'rn legimus. Ignis eorum non extinguiï,amp;i uermiseo.R: no morief i78^feluantaduerfariihærefeos nofam,fi ualent, amp;hancab* furdtrafem defendant, uidelicet q» infidèles, ipfi fanftis ftdeliurr» ariî^us æquant.quanf û ad poenam(uf ftruncjattiner priuatiois î7igt;({Namantepaflfionem domtni, omnesanimæ fanftoja in inferno, fub debito priùationis Adam tenebantur. Augufti. de eccle.dog.c.lxxviij.iunclxj captte fequenti.

î8o((Proxima fecnndum fcholafticosbeneprocedit.quoniam perpetuum amp;nbsp;æternum non uariant fpeciem.lta^priuatio ui^ fionis inpafriarchis ô^infantaloinfideli,ante paflioncm non diftabant fpecie.

281 (JVerum fit 82 maneaf,licecphilofophorum nullus fentiar, g corpora infidelium animalia 82 corruptibiliarefurgenMcpec* petuo igne exurenfur. licet fit mirabilc, corruptibile applicatum corruptiuo,nungcorrHmpi.

i8x((pœna,quamfcholaftici,damniuocant,fn inferno eft ma xima,hæc legitur in libdefiipli.habit. Aug.intitulato.

ï8î({yeruntamencum eum Auguftini efle quidam hæfitenr, 82 nudus loquar,ne hæreficiis iudicer,eam dilputatiuepono, quam fcholafttci fæpius fine authoritafe 82 inermes fint,âtta^ men nolint uel hæretici uel temerarij cenferi.

îS^^uftinebitur tarnen per illam authoritatcm. Nec dederis mihi paupertates, neperiurem nomen tuum 62 blafphamem. Item in inferno quis confitebitur tibic

28 ƒ ({poena priùationis gratiæ 82 uifionis diuioæ fecundum ec clefiafticos eft poena fenfus, hoc eft,difcrutiens 62 affligens.

î8lt;î(IÈt tam magna, ut in eius comparatione omnia formenî» ta,82 poenafti genera,eligeren?,ut gratia ucl uifio haberet.hçc pa tet de iuftis in bac uita.62 eius materia alias opoctuhius traâsbrS

i 7f^înelibetuhi ärbitrîunt,eu nee rtiaîc nee bene neç focïici^ ' ‘ ter uitiaf »quo fpirttu Vuittenbergenfiû quidam debilis mimicus qui lumen gloriæ in uitro fedemonftraturum,iaâai3it,uehatur agifctume/nefcimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

i88^®eus nonrefpirit,opera noftra,quandouel gratiamin* fundic ueî beaÉieudinem,hoc eft, regnum fuum conferfc î85lîpropterillud,nonexoperibusnoftris nequis glorietur.' Ec per illud-pro nihilo faluos facies eos- Ec per parabolam Chri* ftijfantum nouiflïmo quanfum primo,da.

ÎPoÇiOmnes qui inlibro uifæ funt feripti iuftificabunfurôi fï* une failli, per i llud Hiere. perpétua charicate dilexi te, ideo mife* cans in miferirordia atiraxi fe.

251 CPer Ambro, aut incerta præfcientia, mutabilc confilium amp;nbsp;inefficax uolunfas.

ïsiÇjÉtpçrApoftolicum documentum,quos præfciuitutprae«-deftinçtetjprædeftinauitutuocaretjuocauit utiuftificaref amp;c. Et illud in uoluntafefua deduxiili me SC cû gloria fufeepiftime. ï^jCQtem perdoftrinamChriftijhabentidabitur ôi: abunda* bic.Non habenti aufferetur,ôi hoc,quod habere uidefur. 2^4(ßdcirco opera fecundum gratiam praedeftinatio»«». fed non contra,pr£Edeftinatio fecundum opera defendi pofeft, v»7 (^ttamen neru efl:,q^ quidam ifa funt prædeftinah', ut fan* ôorum precibus commitfantur.

i5«4ß/^eruntamencum bociudicium deioccukumfit^ per crucisprofundû,exquoomniaaliafurgunâac crefeunt fignifi:? ce£^ debemus nosprecibus fanânrum femper commendare. ïPïtÏNon ut, uelgratiam, uel beafitudinem, nobis conférant, fed quahnus deus largiatur, intercédant.

258({^oniam fanftifalufem corporis ,necmenKs conferee, date,coïicedere ueltribuerepoflunt. Aug.ps.xxxv-g. / 255(JHocnos docct eccIcfia,ocare,Da domine populofuo fa* lutem mentis dó corporis. F.ij. in pafl’ione. Do. iiij.ferta. vi.in Quad[ag.de.S.cruce in coni.

C ii

?oo(JËf inltetanù tnSgnâ,non fie deprccatur,fanfleSebafl:iaflC libéra nos a pelle,fed fie a clade amp;nbsp;perte, libéra nos domine, joi (^tcrceffiones fanaornm pro nobis deus præftat,hoc fate* tur ecclefia^um orat. Præfta qms o.d.ut fandi tui non definanÉ lugiter orare pro nobis,arg.c.obtineri.xxiij.q.iiii.

50î(jAd præmiffa redeundo n^credimus Aug* fcn'pfiffe. Si nô es prædeftinatus,fac ut prædeftineris, contra comunem erroré. jojdSed fic,Non traherisjbrei nt traharis.

il ~^o4f|Qiii perartes liberales, facrofandsm Theologiamintelli* gic ^nferpreralt;ur,quemadniodum afina Baalamfonatloqut^ turqg, ignorans quid dicaf.

facrarum litcrarum ex liberalibus pendereafiÿ colligi artibus affirmare, nifi Qrammaticam acceperis,error efr pœnitendus illico expugendus.

îotfUjbftenda^ ecclefiafticusillc,qui feripturâper dialefticaenu cleauit.amp;docea?hoceiIicuifle.Nonobftatc.reIatû xxxirj.d.

JO 7 ilia authoritas,Deus uultomnes homines faluos fieri.i. faluandos,uel qui falui fiunt uultfaluos fieri (iuxta unqm Augnlt;^ ftini incelleftum)âccipitur,male ÔC contra menfem Damafceni (uteumfcholaftici eorûqgdefenforinducunoaftruiturjhocefle uerum de uoluntate anfecedente^non confequente.

508 (ß^am fi côfideranturf^andorû opera confequentem b«”^ bemusuoluntatem,finautênaturamfuam abeofadam deus confyderatjuoluntas aderit anfecedens.fecundum fcholafticos. ?oigt;(lLicet deus no refpiciat opera finura, aftamen figmentutn huiuTmodiduplicis uoluntatis Scholaftici excogitarunh jio(|Malcergo Kignoranfer Damafceni documentum intellc *• duiAuguftinianoconfcxtumeftjquoniam non conueniunt; fed diuerfa,non audemaduerfa protulerunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

jiiffcûDâmafcenusin lococitafce authoritatis duplicem prp ma fronte recipiaf infelledum,denuo ignauiter pro dubisc quae«“ ftioni explicahone feu decifione inducitur, quoniam cerfa non ambiguaallegarifeftimonia debenr.

;n(JPr«niiffaadco Fi'rmâtur, qgt; alter intellefluum ,Scholalîicç interprcfationi non modo non confonat, fed aduerfatuv. jiî^iberum arbitrium,cum fub peccato captiiiu ducatur/pecs catidominium patens, tenfationes pah eis confentire, SC lem^. pcccare cogitur.

î'4^Perillud.Noluitbenediftionem elongabiturabeo. per illudfpirftos uadens 8^ non rediens. perilludjindncam fupeos mala a quibus exire non poffunt. Educ de neceffïtalibus meis gnimammeam, ille orauit^qui hoc cognouit.

îi/ÇS^ecobftat,qpomnepeccafum efti]ofuntarium,ljcet lib-arbit. in neceffitahbuspofitum ,neceffifetur cogaturue, tarnen iieceffitates illç fuerunt noluntariæ.

5i«^[ocnohdum in fcnptnrisintellexerunt,necin Auguft.iti* fpexerunt,qnifuncVuittenbergenfium audaces aduerfarij.__

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Exclufores noftri.

îiyCÈona uulgaria, nono licet uocabulo, pietatis opéra, natu«’ raliSjfunt peccata apud Theologos apertiffima, patet ex præmif* fedc.S.Pe.to.

SiSÇVaôres maloSjdeû intelligere pofle,fed et gratins peccare, jipCf iicatæ piftæ infidelium uirtutes, licet rincpeccata,non tamùi funt indifcriminarim crimina.

jioIjLiberumarbf. nififuerit perChriftum liberatum,non eft indù^renSjnec ad gratiam fe rcfleaere,ucl uertere ualet.

5îi([5i homo per liberum arbitriûpoteft facerequod uult, quo modo uerifas illius iufti fubfiftet, non quod uolo bonum, fed quododio malum,facio.

quæ fiunt fecundum diuinam gratiam,fïunt fecuns» dummiferirordtam, gratiaenim 82 mifericordia identificant. jijtßDoceri petit. Si.dum onmia fecerimus fine charitate, men nihil fecimus,quomodoabf(5charitafe imperfefte prœce pta impleamus. jCum imperfede facere,eft uHc^ fecere. Vbi ma^ netauthotitas Chrifti.Sine me nihil poteftis facere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

î24([Çcrlt;eineptiffima ilia eft quseftio, 82 uereanilis, habcnt in

C in

pcftore aulnus, quflre non fakwt nos uetbof qui cfcauit omnia uerbo/cum ftt ueriflinmtn, quoddeus fuo uerbo ünemenrïs, nosftluat,noftns.

ji f([ji)eus non mutât pœnTæternam in aliam temporalem, q pœnitentiam illam perpctuam .i.fotar nita tàciendam,in iudi do perpetrati admifUjÄ decreto condemnationis.

îîôfîÀddimiffionempeccatorum^homo nihil ageredebet,ni 1Ï uere poenitere.quod fi fecerit.nihil eft quod deus puntat 327(ÏNifi frater meus fit propheta a deo deftinatus, ut corrigaf Ezechielemôi alios prophetas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, »

jiS^ÏPeus perEzechielem dicir. Si impius egerit poenffentiam »b omnibus peccatis fuis quæ operatus eft. omniü iniquitatum eins quas operatus eft non recordabor. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

?ixgt;CSideus,aâa poeniêentia, peccatorum non uult recordari, nos doccat idem bonus frater uel fuus præeeptor,fi pœna temquot; {)orali,œterna dimifla,deus peccata pleâit,an non fit recordari peccatorum,probabilicer.

jîo^Jt Efaias dicit. Ego fum qui deleo iniquitates tuas propter ine(non dicit propter pecunias)8i memor non ero,tu aufe me* morefto Memorefto.percófeflionem, memorefto redimens ea eleemofpniSjda eleemofynam 8Ó omnia munda erunt.

55i(jHieronymus.Propterme,quia mifericosetpatiehs muh tarum fum miferationum,n6propter nïïmorum fonum, quo niam fi indiguero.non died tibi amp;c.Et propter me, ut feias non ob meritum tuum.fed propter meam clementism.

jjî^yere pœnitere quid fit, Ezechiele propheta amp;nbsp;Cypriano gloriofiffimomartyremaioribus amp;nbsp;præceptoribus difeamus, qui dicunt. Si pœnitentiam ab omnibus peccatis fuis egerit, amp;nbsp;cuftodiericcjîapcepta dei,ôi fecerit iudiciü ôd iuftitiâ,uita uiuac. îîjWAuguftino ôè Ambrofio dodoribus.Qui uere pœnièet, ipfe fibi difplicet,omnia aduerfa haber,ipfe lui accufator,ipfe fui teftiSjipfe fe perurget amp;nbsp;ftimulat,nec inuenitquo ftigiatjhoç bo* ne eft mentis, uulnus fenfire pecca£i,quod fiquis non fentibim* medicabilcmhabetægritudineni.

ita poenitet,82 peccatum fuum contra fe in funmcoti-Jö^ fpsdum temper euocat, iudicat at^ damnac,fœltx iSit tn patris» «m,nec poft mortem in pnrgatorio futuros patietur cruciatusc 5ïr([i)ummodo peccatumjn poenitentia fuajinutili dikiat,cö» fidenter dicendo.Amplmskua me ab iniquitafemea,qLioniam iniquitaóem meam cognofco.® domine quia mifericors es, ôi egoinutilis in pœnitétiameadeficereme.i.peccarecognofco, amp;nbsp;ipfum peccatum iudico, noli meiudicare, fed tantum laua.

îjtffJSi non laueris me, parfem fccum non habebo, qui dixifti, âge pœnitentiam ôi amplius noli peccare.

ïïvCjPSanqfecundumfacrasfcripturarum aufhoritates in ue* raciferpœnifente, quoddenariorum fono redimidebeat,coniî^ perias nihil,tarnen de indulgentijs nihil concludo, nec eas ut di * uulganterapprobo. Jedimprobareteneorob idquodopi®' mashominum exuuias,nonanimas hominum diliguntat^ pelliciunt,amp; iudicium odennio extremû futurum fciunt ac do^ cen^quod Chriftus Apoftolorumnoneffedifferuic.

jjsCCBubito anecclefia uelit fuas inturias K inobedientfas ucl tebellionespoftremiiramfranfgreffionis obligationem uindigt;*‘ care,autlufpenderc,doneeprœuaricator adecclefiœ decretum per pecunias ucl bona opera fe redemerit.

îî^tD^ubito eliam an ecclefia,remiffis iniuriarum obligah'om^ bus, panas exigere poflit. arg.l.Siunus§ Sipadum.fF.de pac. iunc.c.i.deno.ope.nunCi Canones iudicium legum imitantur*

CHoc arbitror neritah'côfonare quod quilibet facerdos(nulgt; lo prælato dempto)fuo fubdito petenti fibi remitfi,amp; culpas ôi panas remitiere tenetur.

Î41 CT^od fi non fecerit,exiftimo fubditum, praecepto etiam difcuIidominiligari.Periftatamen nihiluolo de indulgentijs confra prælatos catholicos dixiffe.

Î4î ^eccat tarnen prælatus non dimitVens.

54î^aconFut«ndss nouas,quanqindoftaSjCuiufdam con* tkifiones,ultra ea qnæ in principio fcrip(imus,qinbus deniqj no iiitasilla ftafts ôf conTmiinUauidctur.pro Vuittenbergtnüuni Apologia,fiippofkas conclufiones tradsbimus.

J44(LNon inficiamur Ro. Pon. nouas condcre leges, item di# lpeimre,ôô pkne interpretari pofle.

J4f ^Jvbi uero aperte Dominus, nel eins Apoftoli diffiniernnr, ibi Ro.Pon.non nouam dare legem, fed potius ufqi ad anima Cóianguinem confirmare debet, textuscftrofundus in.c. fiint quidam.xxV. q.^.ƒquo non dabitur glofella fortior. Mo obftanf quæ in glo.amp;deindealijs tanguntur.

?4lt;’fo textu,noii capÆ exclufiue, fed ut aiût inclufiue. J47CJSi Ro.'Pont quod docuerunt ApoRoli Si- Prophet«,de# ftruere nitereh.ir,non fenfeiitiam dare, fed magis errate connin' cereEItaVrban^Papain.d.c.fnntquidS/inuideatgartulusfra# ter,fi beneadulatus fit Ro.Pon.cuius aiïfvceflbr contrariû dixit î48iÏHerelicus eft quicun^ aliter fcripturam intelligit,q fenfus lanflifpiritusefflagitat. xxiitj. q.iq.hsrefisfecundum Hierouf. ?4^CÏHereticns eft, quialicnius temporalis cómodi, ntpofe pc# cunite uel uani li^onoris, aut defeirfionis fui erroris, principatuf# qt fui gratia,nouas opiniones, potiflimum facræ Bibliæ diftbt# mes, gignit. Anguft.de uti.tre.c.i.xxiiij.q.iijhçreticus.

ïr^CPopulns antem fimplex,qui huiufmodi prœdicatoribus credidit,imaginahone quadam uerifah's illnfus eft.

lE^ifi’lfecreditjhçteticuseft Augufti. quæftionum euam fecundum Matth.c.xi.

Jƒ! (Jtjæfeticus eft. Si extra ecclefiam animo exiftit,licet corpo^ ralitcr intus uideatnr,qui falfa credit (multo magis qui feminat) de aliqua parte doârinæ,ud «dificationem fidei ghnente, mul# ms tales ecclefia portât'Auguftinus ibidem. * 5/5f^æreticosillos,quiita falfitatem fentcnh'æ fuse defendunt ut inténtam fociant multitudinem,ecclefia pellit,eliminat(j, Augnftinus nbi fupra.

5/4C^oiiloquituc Augu.dedod.fcholafticorum Si humanis

înaentis, fed de cenonicis,hoc eft Biblicfs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IA

îî/Cpieudo prophètes, eos arbitrannir, qui aliter feripturarû uerba accipiunt,^ ipirituffanflus infomiic.xxxvq.d.uino fecun^ dum Hieronymum.

*n diuinis fcripfuris multa fint uerba,qua*ad eS fenfum trahi poffintjquem unufquifg} fpontcptæfunipferir/Ar tarnen lex dei non debet fccundû proptiani ingenij uirftité feuF tclligentialegi oel doceri.xxxvqgt;d.relatû lecundû.Clç. Ro.Pô. ïrT^lOyod Vuittenbergenfes,ex ipfis fcripturis «pere uerita# tis fenfuni inftifuerunt, amp;nbsp;bene fetundum prophetica,Apofto» lica 8^ L'ontificia décréta^ Non extraneû quarrenfesintelkdum* lt;Db id illi ,qui fuo fpiritu, ôi. Ariftotctico adminiculo ipfas intvclt; prctanlt;ur,eos hæreticos effe inuulgant.

5/8 (ÎQui dicit, quod fanfti patres ecclcfiaftici dixerunt, ST nô tetraftaruntjtenierifahsargui non poteft. Secundum inno.quc^ Philipp.Deci.pattem ueritatis uocat.

?fi»([HoG eftoptimu Ro.Pon.didü noflrfiijmunimentö K calybeus thorax^male enTarguitur hçrefeos, q femerarius nô eft î«oCj,icctpecuniaruaucupes82 quæftoresopû diligentiflïmf, contra nos fetriûphaffeglorientur,hoclnaffîrmant ücuc caete* ta falfa q rccibût,82 multas in iute Canonico ineptias confictut. jciflNon eft hæreticus,quicurat|Neinnocens criminis(lupo ululante82 in fuum tribunal laccrandû agnum euocante) in lo x cum non fufum,ô2 ad inimicum perueniat iudicem.

î«ï Ç® fferre etenTfe ad fermenta ucl forfan mortem per ufo* lentiam,nonperiuftitiam,autin hoftium finu fcteponere,abi’ hortet natura, humana fugit ratio.hæc iuce 82 laudabiliter reçu ? fantur Cle.paftoraliSjdere.iudi.

jtfj IjŒitatio etiam negleâis feu confemptis praemiffis non at* âaf.pec aIleg.Cle.paftoralis.

5«4(Gdcircolaudandus eftprincepj ,qui curat ne râpaci lupo, agnus commendefur,aucinleonis fauces ueniaf,ad hoc etiam quemlibet Cheiftianum obnoxium dicimus.

î^/tlNon eft haercticuSjis, quem inimicus fuus haereficum cti*

tiuriaóur,fed quîkgîbusdecertIcntibBS,bætefcOS crimen ïncUf gt;nbsp;. tic feu admittih

5lt;î«(|Non eft dubiun^quin hæreticorû bona ipfo iure uel ftfto fine confifcafa.'Attamen confifeafio !pfa,ante^fententia,admif’^ fi crimfnis/ueritpromulgata, non habet excufionem,nec foe* titut cfFeâum.c.cum fecundum leges de haere. vi.

jcyflNeceft dubiumhærehcos,aoathemari fubiaeere, 62excS* municatosefle fed male infectuc textibus.

J/SCßßuanhjmcunfj tarnen aliquis fit jpfo tute uel fedoaCa* none excommunicafus, non debet tn publico euifari,nifi lata fit fen tentia déclara toria fuper hoc, amp;nbsp;pars cifetur ad uidendu Si. audiendum fe Canonis uel legis pœnas incurriffe, uel ad alle * gandum 8i dicendum caufas quite ôic.

Jtf^fjjteft hodie quædam extrauagans Martini quinti,edita in concilio Conftanbæ. (^odexcómunicatietiamnoforijjnon funt de neceffitate uitan J^ante publicationé uel dentinfiationé.

57o(jLimitaf præcedens,nifieirent excömunicati pro perciiflïo' ne perfonæ ecdeliafticae. Hæc exceptio regulam extendit prioré* 571 lÔDmnia iura canonica quæ dieunt, ipfo iure uel ipfo fado, «liquem puniri coiiftrjcatione bonocurn,uel quacuntj alia pœ* na,nô requirûtaliud q declarationeiudicis de comiffo crimine.

572 ÇSed ante fententiam declaratoriam, commifltonis ucl in* curfionis ipfo fado,poena non foteiE effcftü, fed ftat in fufp'éfo, 57î^Jfttarnen tab’s excommunicafus ante declaraforiam, fed non eft contagiofus,ficutnecpocnacontagiofa.

jVAdPonec fuerit declaratus,refultatefFedus notabilis. quod non erit euitandus in diuinis Si in cômunione,nec in altjs tan^ excommunicafusamp!ia«Hr,etiamafeientibus excommunica*-lt;im talem de necefiitate non debere uitari.

Î7idcirco bonos Chriftianos, htcrefeos accufatjSi im* polite ah^ imperite,eorum faufores hæreticorum (qui nee tales funt in ueriiaœ.Necfi effent (quod procul abfit, tales dedarati funtjpungifafçperurgetjeis quidem (quibus hæreticorû genus (empec fuit odiofum)iufatniæ rufpitionem,immo notam^tUifi

infra âhnu fecetînt fflLiSjinqciens. Quod facie, ut defîcientibus I ei facris literis,homines uel uano tertore,uel adulatione feducac J7«ÇPoflunt 8ó hæreticeçrauitah's inquifiiores, praiiiatç ma leuoliefle,ac hçrefeos crimincpremi.legimus nimirum prauos inquifitoresnouæconftitufioni. Clemen.occafionfpr«ftihfle, 577(Jînquifilt;orhæreticœprauitahsdum contra hærcfiminqui^ tendo procedit. non debet de fidecatholica parcerebrofa amp;nbsp;illc 'i' ^gihmainuentejfed iuris documente negonum fublahsamore

amp; ocîio inchoare, Qi. illud focris literis ac conftitutionibusdiffi«» nice,fed per legem dei de fide difputare.

îvsÇlCaetera adaliamdifpjiKarionem,fluê'potiusad librorutn cditionem(nonpoffuntenitam ardua negotia bceuibus inew î7igt;tDConnexa 8d cohærcntia,iudicanturficut caquibuscon* neâuntuc Si. cohærent.

XTSaluo iure addendi minuendi cæteta huic certamininc gt;nbsp;ceflaria faciendi.Item cortigendi, non literas fanâas feu canoni ' cas uel ecclefiam fidelium uulnerandi, fed errorcs malediâopri f-mi Adabbrepantes deteftandi diäurus.Deliäa iuuentutis mete ignorantiæ meæ ne memineris domine.

(tEtprotefta? prout eftiuris,motis amp;nbsp;ftili Theologie/. Infult; I fc aliter no fenfurum faccofanfta fcriptura K catholica cede | fiadocuerit,item6^eiusdecretoobediturum fefe. Infupec eos p qui non ex facrofanäaBiblia,nelt;5exfanaorum patrumcanoi» ^liifafis doftrinis irrigati funt. fed femetipfos doftorcs amp;nbsp;fcriptu^ Itatum interprc/esjitafaciuntut multas mifere fcriptura angu* |ftias parialt;ur,aôç eos qui odio uel amore uehuntur tang fufpo« eftor recufat K reprobatum iudicium declinat,de quibus omn/o ^usaçfineulisproteftatur. Subijeiens fe Si omnia fua ptotçî» I ßionijtuihoni atç defenfioni S,. Ap.Sic.

l(£0gt;ahe Vuittenbergae caufa exercendi ingenij.D/e ucro

ix. Menfis Maij. ANNO Domini M.

D. XVIII.

Cntti condaliauel conclufiones noflras,«a,at nccincontf fulto,ediderimus, ut nonnullæcandem proferte fcntenttani ui deancuc.Idctrcofuppofitos nobis placuit epilogos adt)cere,ne inflituto nofttOjaut conclufionum numero deeflec particio. jSo^Dcus omnieörecfpicntij'datpoteftatcmfilium eiusfïerü ;8i(|jbeus continuo indubttantec quod fuum ell infpirat.Si eft qui recipiat.

?8î(ÏÂug.Si codex eius menda caret,quod non ctedimus,libc* rius fcripfit,neceffiirio dat quod fuum eft.

j8$(JjDcigratia nulli deerit.Si bon? monitiói uolötas adhçferir; jS^CJpeus hoiem uocatjfctfm qduocationtapt’eft 82 cógruit 38ƒ({jDeus iïne noftra uoluntate non operatur noftra falutem«: 58«([jQui tecrcauit fine te,non te iuftifïcat fine te.

Ex illis ueris 82 gratiat diuinae teftibus,fed tarnen contra ea rundem continentiam, fequentes uulgo eliciuntur quibus fecu lim gratiæ obiedanc.

387|[trgo in nofira poteftate eft reeipere Chriftum Deumlt; 388(IjConfequens eft hominem ex feipfofedifponerepoffeut filiusdeifiat.

J5igt;(pdeo uoluntas p6t eflè feipfa, q recipiat, 4d deus dare pór. jsolTQuamobrem infert etiam adauxiliö generale,non difcet nensBonos, fedcoadiuuansuoluntatem ut dona dei capiat.

3^i([)dcirco aptitudo 82 congruentia ad diuinam uocacionem ex homilie eft.

3Pi(jjdco uoluntas requiritur ut præuio aftu occutrat. jp^lpdeo aAus uoluntatis prxcedit iuftificationem Dei.

354([Qÿæ nbsp;nbsp;nbsp;i^Ife^62 ex mente præmîlTarum fcpteinmini*

me colligibiles.

3igt;rCPrimaeineftilb. Nemo recipit Chriftum nifi traflusàp3gt; tte,8t haecjiion uos me clegtftii 82c.

jÿg(pSecûdæ jfta.etratis loge K fafli eftis,ppe in fanguine Chn ssgt;7 CEi illajfrael feftando Icgem iufticiæ,in kgem iuftinæ non pecuenit.

8!. haecjhomo nôpotcftdatamgratiam ck fuis ui hbuseuftodire.

35igt; (JÎQuarte.Tota dieexpâdt manus meas ad populû non cres dentettîjiunfta hac, palâ apparui his qui me non interrogabat, authoritas cuius uult miferet, Si. quem uulc indurat.

4oi|î5extæ ifta.Stne me nihil poteftis facerCjSî hæc authoritas Dominus dabic benignitacé, Ôi terra noilra dabit ftuâû fiium.

40 Z ([Non fît fine uoluntate,hoc cft non extra.

4°$([Mô fit fine uoluntace,quia deus facit uelle 6^ opérât uelle. 404(rOpera Iiominis extra gratiam in fada funt peccata, men dacia,uanitates.

40 ƒ dÀIiud eftoperari fecundutn hoiem^liud fecundumDeo* tTHabcs candide leftorjConcluiïones ccccv. quas lege, SC me dilige,at^ fcelicitec uiue.

Creverendis

PATRI B V s, DD. HENNINGO GO^ de pr3epo(ito,amp; Laurentio Schlamau Decano Ec clefîæ collegiatæ amp;nbsp;exemptæ Omnium fanftOA rum Vuirtenbcrgen. luriumc^ dodoribus |

Si profeflbribus cekbcrrimis,patroniû cokndifs, Andréas Carolofta#___*, dius. S.--------'

D ü)

Ill

©uerfusMonomachkm.Renerendi patres6^ domi* 7W ni,quâ.D.loannesEcllt;tus,TheoIogiæ profeflbrdo«

âifs.profua authoritatE,defenfioneminfcnpfit,82 '^muléoclegantjus, ut fpero, qfoelictiis contra ueritaî» tem, mco fub nomine inftrnxiê,refponfurus non (la'quot;' tiü Ariftotelis argumenta conqreie, nec fi poffim, quod nec du me,doleo,attig!(re, exflumine Tulliano, eloquentiæ ducere rilt;» uulû.r^inec ueftrashac imeaureSjflorida declamatione mul^ cere queam. Atmihi confliélu in noftro, ficloqui, utintelligar, fuffïcere ratuffum, ut de fcriptuns difputansjcripêurarum «mi# tans fimplicifatcnijorationem habeam, quærem mei fimilibus «xplicet, fcnfumedifferatjobfcutiora manifeftef. (guæ nimirû is etiam fermo poferit,affequigt;qui uecborum compofitioiie no f£ondcrcit,necuafrisabundatambagibus,quatinus ueritas né unquerborûknocinrjs furisegueric,autmorbidiinftar fer« iTionis médicamenta cxquifiucrit. Porto in meis conclufionk ' bus,quâs non paucis,D.Eckius orbitatibus côfecit,nihil de meo dixi,nelt;5 meam atfuli fcnftntiam,fed earn repeto, quam Spiri* tuffandusper legem jProphefas, Agiographos, Euangeliftas, ApoftoloSjEcclcfialhcospatresedidit,quæaufcm adiicrfus eâ fub nominis mei titulo nofter diuetCarius meditatur, fuo pure moriéura boni omnes iudicq deeernent.Veftrum eilo officium Pfyllosagere, quo hoc in certamine,ueritas clucefcat,deprecari Cf ut elangueat faftus, abfit liucr. Has peftes, illatj non meæ cft faeukatis uitarc fupercilia, qui laciniofis peccatorum finibus de:» fiuo, ôd tenebrarum implicor nebulis, humi repam, nô ab ouo aufpicaturus,necum fupra principium altius negotium ceMi9 pénm,ipfoexordiodcpeream.Scio quiddiftent æralupinis^ii uitc fœliciter, amp;nbsp;hæc ueftris fufamini cutis.Dafa celeriter Vuit# tenberge die quo eft oblafa. D. Eckij machina, xxviij, Auguftf. Anno M. D. XVIII.

^I^ximio dominoEckioCaroloftadius S, Ç Non mihi,doftifs. D. Eckij licet in hoc gymnafio, in quod me obiurgatiunculis atqjaculeis, diligenter traélare uideris, ho^ noremtpeum adeo defénd£re,aut malediûa tua,quibustumes tam acriter refellerc, ut me partes meas potius, q ueritahs tuta« ri, quiuis decernere queat Cum profeâo, nec te, fecius fimag!» greftus,^ diuinæ reluâantem ueritati uelitetn. Idcitco quo ad fi

cri poteft,haec racra,qux aliter noh conîlantjtuis hiUricoiïs pro*^ polïnonibuSjita dei ope impingerellacui, utfimul intelligeres, mihi dccem inturias pro una modo fi que ingeffijte intulifre,ôC teftimoniafcripfurarûincongrua, fuis fenfentijs coaptafTe. Pe«» inde cum ambo laffati,arfcitros eleduri ,pilampetierimus,ipfa fentetia fecundûCanonicam fcripturaprolata, nos pacabit. Ne putes magnifacienda fcandala (utais) quibus uerifas, malitiam omnc uincitfbellû fit propter pacéjnecjfinamusfalfam adime* tepacemjquæ iufto patrû bcllo conferuata funt, uertfafem non odia feftemur.Vale foelicifer 6d quFtibiaduerfariû facis,,p iacip iis,di^e.Data Vuittenberge.xxviij.Augufti. Anno.D. X VIII. y* Ecktj adnotatiofeu pobus inueÆua prima, lt;Ccôregnum cœlorûin uerLis Chrilli,pfenfem uideaf fignifi*quot; care Ecdefiafac tempus plenitudinis euangelicç tûcaducntantis. nonuidef quomodo pœnitentia olirn fideliumuité exprimât.

dÂpologefica Conckifio Carolofladtj.

^l^rima Eckq cóclufio in fundamento eft.EccIefiamiliwntcm CUI tcpus plenitudinis aduenit, cû fit congregatio oim fidelium inter quos non pauci funt iufti, non uidct pœnitentia indigete.

ffiEomotus Eckius ita défendit feu potius offendit, I f(^Mlror unde D. Bodenftein uenerit in mentem, ut di/ catjprimâ condufionem Eckij uelle in fundamento, Eccle^ fiS militantem non indig^repœnittnh'a, eu hoc nullibi in adnofatione meareperiat.ftacp cû fundamentum fittuino^ fum,ideo ervtera fuper tedificata ruant, neceffe eft. OroV ITcognofco.D.Eckt tuum, de mea ftultitia iudicium, miraris Kempe unde præfcriptus mihi fenfus,tuæinucâiuæ fubrepfetit non exalbeohac tua cenfura,qui rebus diftantibus inftitiam fa® leri meacogor. Atnon fum tâ obfufi cordis,utuerborû fonuni tuorutantum,nonefiaquiduelis,ôiquafencentiam eflfiindas/ intelligam.Cur nondeteipfo mirarisfcum non potuerisnó fen^' tire idem, quod mihi decretu eft, nec inficias iuerim, hoc qd in mentem ueniffemiraris, non perfpici oculis aut legi,tcperiri fti ex feribentis infentione admodu contendo.Tu in fundamento iacishanc.Non uidef^q? pœnitentia omnem fideliu uifam expri mat.EgodixiEcdefia.IP.Eckiotefcunte nonegerc poeniten«»,

1

tflt; .riegando etenî^omnettî fîdeliû aîMtti fotc poeni^entia^ h« ne filenterinfers,ergo aliqua'uRam fidefiu efle pcenitvnti«7Tur^ fus g legesâketc«nfiû,uolebam dicere fiibakernaa; ,in materia cóhngentcr accidentiûCcuius exemplû iam ad matius eft ƒ« fcho laftias complaudere fas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oppofita fcilicet bæc,aliqua uita

fideliü non eftpŒnitcntw,eüam uerificatur, coniungepioinde ambas, dabisneeecclefi«aliqnam,quæeftftdeliû congregatio pœnitcnha nô indigeree dabis profedorergo fundamentu cou cIufionistuæ/At ego contradiftoria’confr« tlkidruinofum, no meum,fcdtuû fundamentum,reflaui,uidelicet,omnem uitâ dehibpoenitcntiam efiejhanc uefue ueritaté^ ex inniimeris fcccle '' fiafticorumlibrisdoâoii:hauferam,ncceicontradiccrc cuiqcó' ceffiim cernoXnfupercuflibet ChriftianoprofeiToriacceptanda effe omnes perfonanc Ecclefiaftici, quanq répugnent fcholartt^ ci./dmiffurûte ncquaq ambigp multas parflcularesdei Eccle« fwsuniuerfaJemunî8ôfandam,uelutifandû,ac pium corpus conftituere, dei^ particularibus faltem, in quibus fol i iuftf, non etiaîmprj inuenici poffintjuon negates fundamentû quod ex» cerpfùquonfaiufti pœnifentia non indigent./tcôfiteor Qi. fan* diflimos huius uit«,pœnitentia indigos, hoc eft meum funda* mentû,quia uerit.as,omni canonica fcriptura,quæ nec fàllit,nec falÜf confeftata, fundament um aût fuum ,'uel fi uis meû ex tua conclufioneconcinnatû, tecum côfentio, ruinofum amp;nbsp;felfum, ac fingula ineofuper ædificata,at^ qufflt;j exeogerminantiage nuino morbo laborarc. Site ipfa ueritate docente ruina fâcere, hoc modo,illâ quæ profedoab ouo cæpit exordiû,conc!ulïo* né refellendam putaui,non modo modeftiâ, quam exigis,non obfcruasjcxcedere propofuerim.Sed ob id çnihil de feripturaps authoritateadmoliris, uerûtamen quænoftris e uerticibus,ho* minû fcilicetpedoribus fubnatafunt,hncatlt;ÿilluc uerfas,inie* das.NunqEfktj arbitrafus fum,teomnempœnitentiâ,abunt* uerfali Ecclefia abftuliflc. Afidexperriscognofeo documentis fuis te omnem fideliü uitam, pœnitentiâ effe inficiari,id ego re* futo.TuaûtdeunapoenifcntiaR’ fpecte tuam fenfentiâ altruis, quemadmodû ex conclufionefequenft legimus, quaefequitur.

Il dVnde eu S. matre Ecclefia pœnitentiam, facramentu cfiêaflero QC cô{iteor,nc fccundam poft naufragiQ tabulam « Simiü'terpceniteatiaanimas fîdeliû emundariac purifie«^

‘ J

rîjtu eadem SC fancQjs patribus humilitcr confiteor, nci^att^ ^is hóïmjCjui fptrat aliter me fenfiflèaudiuit, cftpriotis probatoria feu decIaratOTia,dicis me in adno^ taitoncnullibirepenre Eccicfiam militatifcm poenitentia no tn* digeccjhoc iamiïpcr hanc amp;nbsp;probas ôCdeclaras.^orriraiSjCÛ matte Ecclefia pœnitentiââiTero facramentü. Si hæctu« fuit fen tentia,incauteaduerfafus espropofitioni fequenti.-----.

^lÛmnfs fideliû uita eft pcem'tcntia. Kon cm intelligitiir de facramentaîi.Egoaût hominem Cbryfippeoacumine ptçdî^ jtuadremrcpugnafferebar. Atcum accipiotc adremnonue* niflcppoiitâjpanenkt malediâum tuû halero, nec remaledico« Ç(Qua contéquentia,quo deni^ ordinehanc inférés, poeniten ' tia non exprimic omnem fideliû uitam,ex hac,non omnis fide liûuita, facramentali expnmiiur poenitentia-Sequifuruemido âor,frater chariffime,addeftruâioncm pattis,totiusintetitus, porro utphilofophice dialeâicetecû fabuler, eft ne argument-tûapartcfubieâiua ,adtotûeiusinfèrendo negatiue ualidume uelut diceremuion habet febres, ergo non habet infirmitatem uel motbnm,^ hoc propofito noftro lûgendo, ualet ne illud^* Panitentia facramentalis non exprimit omnem fidelium uiti : ergo nulla elVquæ omnem fideliû uitam obtiner exprimitfoe, quid miraris me uidere quid fentias, cum illas fophifticas neni* as olim penetrauerim, obijeete tibi ualeam ,te fecere confe* quencis fàllaciâ, ab inferiotead fuperius’ deftruâiue arguendo, Sed abeant ilia portrntofa hominû figments,non eis hac in pa« laeftra fauemns, alia eft noftra difputatoria: Âdrem ipfam treu congrefiurus, idle efflagito, ne tuo atbitiio de feripturisa S Sp« ^fiSjuel cogites* uel loquaris.

l^ffcro amp;nbsp;cöfiteor ipfe factamentale pcenitenciam cu Ecclefi« : fed earn non tantû, immo ôC alias, cû eadem fandifçj patribus aftruo.Extat Auguftini uolumen de poeniten.medicinaltem et alius de utilitate agende pœni. ôC non pauci eiufdem traâatus, *2. quotû unojuel pluribus Gratianus fuo more, non fatis fœcun^ VtiV oc,fed içiunc ac frigide nimis nitif, qui fortaflè apud te magn^ penes me aût non exuperanté'fiabet authoritatc. Is tarnen librö Aug.quofrifariûadfirmat pœniêentiæ genus,citât, citando aût firmiorem quantum ad te uideo attinere,non mc,cfFecit. Mani * fefte migt;D.Ecki.Blt; Âug. pœnftentiâ qute omnem fideliû uitam

• exprimât, «fttuit,uetba eins funt. Altera uero pœnitcntiâ cft,cu* 1 ius aftio per fotam iftam uita, qua in carne mor tali degimus, I petua fupplicationis humilicate fubeunda eit, rationes illic uide I Ô2 diligenter pende efle pœnitentiam, cuius aâio g tofam uitâ I fubeundaeft, no« leuitctjfed cum humilitate, fed K eu oratio^ tioi^. Vides ne aperte Aug.adferuiffe,totâ feu omnem fidelium

I uitâeffepœnifentiâ, uel ut tu elegantius ôi. obfctirius dicis, poe* nitvntiaexprimere omnem fideliûuifam(quiaoim fidelium hic uiuentiûjde oïbus enim in mortali corporedegentibus loquit,

modo fecundû Ambro, ubiferipturanondiftinguit,necnosdr^ ftinguere debemus.ldcirco omnis fideliû uita poenitentie uacaf Sed quid his probamentis crepo,cû locus ex Aug.citatu^ranv»

mafico leâxiri faciat fatis, uidelicet ôtm fidelium, omneq; uifâ efle pœnitenCiâ.Sed qualemtaduerte,talem,quægpetua fuppli^ calionis humilifate fubitur,debet effeperpetua,ergo omnis, er^

go fofa, perpetuû quippe non eft, quod non eft totû, quodnon eft omne, fecundû tu um Arift.Si enim uita fideliû non effet to s ta,uelnonomnis^pœnitentianonefleppetua.^idaûteftho^ mini,uel moleftins uel difficilius perpetuo pcenitere cû humili* tate,utfibiuilefcathomo,cûorationefeu fupplicatione,utclault;gt; fo oftio,cubiculû ingrediatur, ôi toto mentis affeftu cor fuû co ' îd ta deo efFundaf, hæc funt difFicillima,ôi tarnen omnem fideRu uitâ occüpant,inftruunt,agunt.Wæccine facramentalis eftpoeni* tentia? Ji facramentalis, quid fcholaftici, patroni tui,aiût minu* ka peccata,abf^ facerdotisabfolutioneremûtiJtem fi facramen* * talem uocitabisf nonne fenfibilia ilia facramenti ftgna,itentidé demonftrabis æterna, qbus feriptura^ documentisfln hac pœ* nifentiæ aftione uniuerfa fanftorû fubfellia côclamant.Dimiffe

nobis débita noftra./udieiulantemDauidé, heu mihi, quoniâ peregrinatio niea longinqua fefta eft,cômiferere mœrentis lob Nunquid inquien tis, non f entatio eft ipfa uita hominist fapicn* femtj ilium. Corpus quod corrumpitur aggrauat animam.Niî^ quid hæc falubris pœnifentia ab Ecclefia Si iuftis fidelibus aufec* ri debet, ut tua inueftiuafubfiftat. Nunquid Paulus in corpore Ecclefiæconftitutusnoningemuir,redemptionem fui corpo* risdefydcranterexpeâansj^adfentireidcirco mihi,immo non mihijfed feripturis, quibus ecclefiæ authoritas pendet. Si adfir^ ma hanc pœnitentiam non facramenfalem per totamefîe ui«« tam omnium fidelium potiflimum iuftoiuni.

*

lt;Cl)efacrsmeiiMli illa,quæ claucs habet,de tertia, i’nqiwili.poe^^ niàcnhæ aâione, quæproilhs fubeundac^peccatisj quæ deca* ïogus conHnet,qua proprie in ecdefia uocant pdenitenfts,exaü gt;nbsp;tboritatefctiphiræafi^iânaorum patrum Ecdefiafticorum illa aftruoparitcr perpefuameffe.Mondicofignum illud (-ut puto ucrba laccrdohs dicenfis. Abfoluo te apeccahs tuis, iuxfa uer* bum faluatoris. Quodcum^ folueris fuper krram(crit folututn in coelts) Temper manere 8ó intonate, tphac uoce fungatur fa* cerdos. Sedpœnitentia ilia interior, quæ hoc figno uel uerbo* tufono promiltifur, fed ôd fit Spiritufanfto inkrno in animo opérante,debet effe perpctua iuxtauerbum faluatoris. Qui non baiulat crucem fuam K fequiturme^nonpoteftmeusefTedifci* pulus,uel ut Matthæus dicit, non eft me dignus.ltem loan.Qui mihi miniftrat me fequafcutaôi ubi ego fum illic fit, 62 miniftec meus.ïndiftinâe illi textus loquunf, de omnibus operibusbui* bus deo adhaerere, quibuseiuspræceptaimplerc conamur. Scd quid docent cquot; legas intenhus compertum eric tibi, quod omni opere quo deo feruire, quoueadhærere ei uolumus,fequi Chri* flum debemus.Si fequi debemusr quemadmodum ftaref quo* modoceflarecquomodo interrumpere conhnuosôd fequen* tes greffus licebitfDabis igitor illam pcenitentiam continuam.* Qua utiiÿad deum conucrfimur ; Qua deo placemus; At nobis difplicemus; Qua deum iuftum clamamus, fed nos impios,in* iuftDS,immo noftram ipfam confufionem, cum Daniele 62 Ba* tuch confitentes ilia inquampoenitentia, qua cohæremus, no* bis difcrepantes ,difcohærentef(5 nobis, quandoquidem odio noftram anima habentes,continua fette uitatotam 82 omnes exprimeredebemus,quod dariusilla fubjimis Aquila docuir* Vbi ego fum (hoc eft Chriftus) ibi 82 minifter, ubi ergo pœni* Icntiæ famulusc ubi minifter eft fubditus •: Nifi, ubi exiftit Chri* ftuscSed fortaffecómentateris hæc de pŒnitentia,non eiTc fcri* pta,ucnerate ideo hanc fcripturâ. Peccatum contra meeft fem* per. Si fempertquot; quomodoaliquam uitam fine illa ultrice pœni* tentia ponesran ignoras,quod deus mundans, non facit inno* , cenfem, quod per multas tribulationes incœlum ingredimur*

An Efaiasfe fugit,p quem deus afferuit, tu memot cfto, 82 ego memor non eto, quod fi obliuifceris admiflbrumjego memoc ero. An ignorareaudes rçâc pQcniteteCiutet caeUra) elfe ômnia ptatccptadeiimpkK-------;---——-—-------tJ

I n------ Ezechiele monente,dicctc^,Si impius egerit pœniteti I ; • nbsp;nbsp;nbsp;tiam ab omnibus peccatis fuis, quæ operacuseflt,d£cuftodieric

» I. omnia præccpta mea,Si fccetit indicium iuftitia, uita uiuer,

7 (3 p.wCltóïm iniquitatu eius non recordabor, O quantu folatq dehinari ttîn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legimuSjCÜ peccaioi^non ferecordaturû pollicetur deus.St im^

Üfrtfi« piuspoenifentiamegetit,quaIegefmi,D,Eckifquomodo prac^ U pimi fcribKurpcragédapœnitctiaeloquaturf’eruditusEzcchieljEccu* ftodicrit,ait,oia præcepta ôdc.quâdiucdiflbluenti EuSgdiftæ ad gt;nbsp;fentiamur oporcct,Qlîi perfcuerat in fine, hic faluus erit, cufto* dicnda funt manda£a,fiad uiiam pœnifens uuk ingredi, pcrfe^ uerareiÿ mandatorum cuftodia debet,non interturbari, at con^ tinuo ordinc peragi,Quindiam ad finem uitæjlldeoij omnis fï delium uifa,uel omnium fidelium uita,eft pcenitentia, Non ob gt;nbsp;_flat deus reducitab inferis, erigit pauperé, cp miferctur poil icam,hæcem tcftimonia, quæ non difcrepant inter fe,neq;prae diâis,nonfuntadgluhnanda,Cuiaûtinndet affeftus,pukher* rimé illam materiâ fciendi paucis prxlloletur,coliegimus quip* pccam,brcui dco uolcnteediturijdabiraûrcora Eckius, uel lire* riSjhanc poenitcnfiâ tranfeunte uifibili figno, pariterperpetuam» quodfiadhuccapuc qua(rat,öiutcepitperftat,illiiure optimo alium dicabimus libellum. Vos qui leâionis amp;nbsp;cruditionis, uel îeiunijuel auidi eftis,perlcgitc Aug.in uolumine citato, amp;nbsp;de uti * li.agen.pcenhde fide ad pGe.c.iq. amp;nbsp;xxxi. Ambro, in Apologia DauidjChryfo.pfal.l. Au^n pfal. pœnitentiæ, amp;nbsp;Cypria. Haec de fecundatua inueftiua. ijAtmuflitat forteamp;âlius etror,deta bula naufragij fecûda,quem cum ipfc uetdetriueris, uel alto fub pedotecondasdemolirinolim,adalia progrediés. Reliquaeiuf^ dem inuediuae ôd poftrema pars ita obltrcpit»__-——)

StiûuS CjSimiliter pœm'tentiaanimas fidelium emundari, ac put nfîcariX^um eadcm amp;nbsp;fandis pafribus humiliter côfi^r,ncqt a

P I aliquishominumquifpitat,aIitermcfenfiffeaudioit.^3^rHni

* afieriSpfi uere intelligis,fi non operibus confidis,fi fidem Chrifti înhabitantis ita habueris,ut credas tibi folum a deo fubueniri.Si afferispœnifenliam per fpiritum fandum diffundiin cordibus *. tuncçea fidèles emundari amp;nbsp;purificari. Exiftimoafithoc nôfo*-, lum procedere,de facramentali poenifentia, fed de omni pœni* tenha,quam ex fcriphiris colligimus, contra conclufionent tuam dicOjfideks Ôi jimudos, poenikntia mundari ôiî: purgari •

quod (ifldni)is,fna cöcJiiiïo ruit,qua oinnetn fideliû uitiim pœ**^ nitvnh'sni enençgaft^ûfcripturaeloquere,amp;feditio ceflabit. Hæcaûcfoftan’eadieâfssamp; fimilrajUtümplices amp;nbsp;rufticanæli* teraâiræ in fuû («duerfus me uelut tibi iniuriantéjmolimen nio’* ueas, traljas,noii te tam illiferatum repufaui, ea te latere qua: indodiores pafTim circumfèrunt.

fflP.Eckii .lit,

^yta enim imparh'tur a deo largitas mifen'cordiæ,ait A, Aiw gufti,utnonTeIinquafiir iufhnæ difciplina cum alqs fando*^ njm didis,quæ in decrctis Canonids legiintur, Cax*U-ItHæc eftex Auguftino amp;nbsp;fanftisalqsfquorûdida in decretis Canonicis leguntur, fuæcomprobatio conclufionis?'’ CiPrimo miht ediflere,q fint ilia Canonica deccetaji Ro. Pon* tificum?profèr,allega. StGratianircanonicacuraftruisccumis nullam habuerit maioremauthoritatem canonizandi dida fan*

' ftorum,qnæcoegit,qtu,amp; qucmadmodûnecfentiîfe Cano^ nicas fcripturasfacerepofledta fimiliternec Gratianum.Hicau« fimdiceretc Scott fuiotgt;litû, qui bonis rationibus motus dicit fibi non effe manife(tô,(j capitula per Gratianû colleda,omnes obftcingat; Jecundû Hiero. ôii Auguftinû, necaliquas nifi Sanctt^S

' F’ ■»‘-fcnpfurascationicas uocabofSecunduiurifperifos,Gratia^ flusnunq habuitauthoritatéquælibetcanonizandidida. Vide Specula.loan. And.Panor. Fel.PauI.de Caf.ôôreliquoSjne plus ^uo Gratia,tribiias amp;nbsp;Ecclefiafticosnoftros lupatisarceas. lÔecundo. Allegatis noftris,qu« fciunt oés Auguftini ledorcs ucraeire,qc5 infpiciût,adÉexis contraria. Atcû contraria Ambr. dicentc fefe deftruanr,pro me pugnarem.Cû genii (urafit propi^ us,(ed eant hæc q omnes QxXcxutoi' ferme fumus qbus eft anima* Iis Siaffedio. Mea allegatio, Canonicœ fcripturte uelut tunica p.aIIio,ppioreft.SciofenfEntiâmeâtE(limoniisdeiutuidiftiue« ftitâ,detuadubius.Mododidûciufdcmdodorisauthoritateca* Mnica fubniteiiSjContrariû qdinerme cxtat,demolif,extîguir, CjTertiq.VereorteapochryphûAugufti,didû,aduer? (pimit. fus manifeftû Si certum affumpfiffe,8i qd fieri adfolet, retrada* turn pro non reuocatoattraxiffe, mare cœlo mifcuiffe. djlÇuarto inter dida pafrû_ fandorum ahj fcripturâ (quam ec^ fiafticiappellitant canonicâ) cf/ç J'iàTrao’M/jfateor diftarc,quod patres nullatenus fuprçniatnaiTequi odauaniinfticuerint. Reflilt;^

E it)

éle ad allege ta ttieain conclußone.xi), ©eofdtneuefo Canonic cæ fcnpturæ fecundamEccJefiafticos in explicationibus códu^ fionûprim3rum5fcilicctnoftraij:ptimûianim copiacoegimns Si fibi placet in codem tecü collo quern uclibello. Accipemodo in nianuni: quod Auguftinus lib. ij.c.xxxi. contra Crcftonium • eramma.edîflêtuitjuidelicec.^-------—— nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7)

} fcn'pfuris fecris quos Ecckßae Çanon compleditur, t óïïïo non licet iudicare, fed fecundum eas decæteris liten's 8Ó Idelium Si infideliu iudicamus. Hæc fige peâori, hæc mea pro^ niouentancoramjtateamojutnolsmtelongalibrorû reuola^ f tionefrangi. (T Tufacfimilejallega.adficma.

citas generatim oftend^utdinofcâ. Si fidelem uel torpenéem,uel dolofumex caudacapîHsde tofomaferiæcô^ textudiuinantem agasdoâorem,dçnionftralocum,ut dum mutilemhabuerimuSjfinihilpro meafenfentia inuenireuales am,de fbntibus Aiiguft. mutuef, ita fecundû Hiero. a lafinis ad græc^ab bis ad hebraica currimus exemplaria, confentienfe Au * guft.ftaturigines Öiriuulop’ origines perquirentes. l^exto.Amouesidem Si admoueSj'impoffïbilia complicas,d«^ cendo efiiquod deilargifas ita imparfialt;ur,utnon relinquat iu^ jlitiae difciplina,concedis mifericordiam ô^eSnegas feuadtmis. Si nonrcmanetdifciplinaiuftitiæ.non manet mifericordia. Ni ' ficuli fani non indigent medico,fedinfirmijta nec iufti uocan« tur,fed iniufti, propterea legimus. (Çui trahit fe in mifericordia 62 miferatione. Venitpeccatores faluos facere.Item nô uemi uolt; careiuftos,ideoc5putD femper permanfuram difciplinâ iuJîitiçi propterquam Si lufte punit,S2 mifericordia ueniam largiî,alio qui homo mifericordia non indigeref. hjcc uideo quid lt;uæ con dufioni cômodi ex hoc «dijciatur, in fumma exordiens, nolea baste facramentalem ecclefi'æadcmiflepœnitenfiam, fubinde banc aftruxiftitj) cum Matreecclefia facramentalem concédas, poftremo adia lapfus, ut diceres nullam iuftitiæ difciplinaniTe linqui. Siintendis per facramentalem nullam rclinqui iuftitiae difciplinâ.^Curampliuslauati uult qui,inquit.^(^oniam pecca^î lum meû cognofc(4àccipio quo cœno te inuoluasjillud ncThis, fedfequentibus ekiemus, putas fortqfTe ouod ego olim Scho;* lafticus Theologus Ô2didici82doeui,perpœnitentiam ita mnem eluuiem detergi, ut nec aiiqua remaneat macula,immo 2 pœniîcns prorfiis fanus SC piundus conljiUiat,eadeni te me

too |àdârcopînaeione^qtHlquilotoscft, ncctnJigereuulf,utpe' desabluas, Sdita arbitra vis non remanere iuftiriæ difciplinam, error eft peffunus ôi hypocrifeos crimine fqnalidiffinius.

(pEfto dixeriç A\ig. contrariû,in diftis aftamen mukis retrada^ uitjSi quidcavniäciLis.VtifaLuhontafibus Salomonis.Cu enini iuftus rex federit in iudicio, quis iuftû fe gloria bi? habere cor,8C f Hieremie,qd uukis mecu iudicio contendere.Dauidis finiilicer, __, tnifericordirôiiudiciûtibicantabOjIdenhdG^ninfresiudi* wo I ciûcumferuotuo,quialiufttficabif in confpedu tuo omnis ui^ uens,penes que nullus ufiuens, quanKicuncg iuftus iuftitiæ difci* plinâ efFugieE,nifi tu ualcas foluscïtem illo uht,Mifericordia fu* P cxakatiudiciïûln epfaad Hiero. de fen.Iacobi de Spir.8^ Cit.c.

fi Si alijs.Sic fortior oCarmacior tollic fpolia infirmioris Si incr-gt;^ mioriSjita idFdodor authorifate enitcns,fub fibi par^a fpolia in ermia, côtraria fenfentia armata, excludit,aufcrt,rciedat. Vides igit hanc fententiam rcceptiorem, Si Auguftinû fcribcndo do« dioremfadû, Hiero. hacautho.utiï.Dixiconfiteboraduerfuni fticiniquitatem méâi^Si tu remififti iniquitatem peccàlt mef,p bac orabitad fe omnis fandus Sic.pro iniqtaHs remiflîone hac oïs fandus 0Eabit,lciundum te aûc nullus fandus orabic,hoceft quod uolui in conclufione mea.cxxxi. Beatus eft qui allidit par« uulos fuos ad pelra,hanc tu quodam ùicendio præpeditus non libaftijidcirco remanet difciplina iufticiæjtû iuftus non crimitio fusjfitprimordiofermonisaccufaforfuijad Aug.allegatum rc« f^ndebimus. Q~|).Eckii. U If.

(Ô’œnitentîâ quocç fateor rfte contritione, confeflîone, fatiffiidione adhibifa prcfbyteriabfolutione gfici ut Chry« fo.ôi alq patres collegerunt, hanc meam fiiifle fententiam depoenitentia,inuoco telles, principes ÔC comités ÔC totû c^cionum mearum auditoriunn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cavio *

([Sihçc tiw fuit fententia,ue hanc tantûmô fcircs pœnftentia fa cramentalé^non atfegifti ill^quâ lacera facere uoluifti, uidelicer.— ^^^rrinis fidelium uita cil ppenifentia. non fu^in eo de api« plicationc fenfibilis figni didû,{pilla applicaKo ois fit uita, ueru^ tarnen conlritionem Si conftffionem quemadmodû fcriptura ’ loquifjtotam omné fidelium uitam exigerçdemonftratû eft*

Contritionem admittojquâdeus opérai per authoritafes^quas in conclufione. cxlv.alqs^cjqas cumtepetaSghic fuperfluc trada E. iiij

retnuSjChrirtuSrerpcxit Petrum SJ fiere cœpit amarc. (fCnn^ feffioné cordis,quae prima eftjine qua exfenor,nulltus momé^ ti cxiftitjcam conc7do,quam deus operatur per illud,Conftflïo magnificentia opus ejus,fcilicct dei,nó hominis,non eft uo# lentis,ncqjcurrenttSjfed dei miferanfiSjidcocj cófeflïo opusdei. Nempe ft opus effet hoiSjOpus effeK niendaxfeutauthor eins homo/de quo fcribif. Ego dixi in exccflu mcol ois homo men* dax.Mendaciû de proprio loquimiir, bona conftfiio peccatop;, dci eft opus. Alftus illud 8ftruam,ne fi,tua ueftigia infequenSjno^ ta pdicentcfaftidiâ.Saluator peccaforû luquit.Qui facit ueritaté uenifadlucenijUf maniftfteni opera eius,quiamdeo fafta funt ♦ in deo fadafuntait,opera,quæfquibusintelligft iuftificationê fuam,non ad fua mérita,fed dei gratiâpertinere. Aug.de pecca. ine.li.i.c.xxxiq^O'cd d’cis cofeiftone difcepfflmus,audi eun»-dem Aug.in loan.traâa.xq.Qui confitertirpeccata fua SJ accu* fatjiam cum deo facit ueritatcmƒaccufat in fe mala fua,Si enî di* xcrimusjlqi peccafü non habcmus,uentas nO'n eftin nobis.idcici!gt; CO qui facit uerifafem,confibct pcccata, humilifafem pertinec. qui ergo ueritafé facit uenit adlucem.Scdqiiareuenitfquiaopc*' taeiusfada funt in deo. Deus eft qui operator in nobis uelle 62 operari pro bona uoluntafe, igit confeflio uerax, dei opus eft. Ccrfenifi intraria ilia cordis confeflio infpir8hi,exfernam prçcc* dafjuacua 82 inanis exterior erit. Cu uencrit SSanftus, ait,illcte «-ftimonium perbibebit, 82 uos perhibcbitis.

(Qdiicis adhibita facerdotis a^foliitione, quid ilia. Sacramen* tab's prefbytcri abfolutio operet, iuaindum effet, quinîmo ne* ceffartö referre, cum aut id,bæc difpufatiuncula nolira ftridioc uelbreuior,noncapiat,ad libellum noftrum depœniten. refer* uamus,illicdeiinfpiraminenonnihilquodobledare animum legcntis que^t fecundum Canonicas liferas 82 Eccleftafticos pa* tres difturi.Timeo quo(3âïanti fen Gbilrâ ilia figna,quanti Chri ftum,fed 82 quanti deum facere.Videant Aug.in trafta. loan.x. ^edoc.Chriftijhb.i.c-xviii.defideadPcfr'umc.iii« flSatifFaâionem omnem dcficcre fcio,eii babeat quod remitti poflit peccatum,quiaomnis qui bene facit peccat. Meccondi* gnefuntpaflionesbuius temporis ad fuluram gloriam,finon condigneergo non fufficienfES,idco^62nonfafiffiiftiones di* cende,de his tarnen alicubi plenius.

II^Quodautteftes principes coniitcf^ prodiicis,idfe gloriolæ

aocupcndæ caufa feciflc quis non qneat eau fan? At ego malcdt» da compenfare malediâis nolo, iliud molior, ut te in campam ecdefiafticoruni tcanfFecatn.

lt;l~t).Eckii. V.

HAh ïnitio tarnenadnotationû nieai^ bene nego pœmïen • tiâexpn’mere totam in'tâ fidelium, quod ergo omnem uitS fîdeliû pœnifentiam efTenegaui. D. Bodendein perperant mihi impofuitjtne pœnitenttam Ecclefiæ negate. CctV ITltfolo conqcercdetuis pffturisffi diferiminas inter omnem Si. totam uitâjtricas non infequor.Omnc uero Si totam fideliû poenitudinemefleaftruxijadqcc. Naîfofa Sê omnis fideliuinta eft corruptibiliSjimpedifiiia bonj,fpirituireluftans cotruptionequot; feminanSjôîm illoruin iuftos pœnifetNnllus profeâo incorrult; ptibilem uitaSi immortalcm deff derat, ni fi eu corraphbilis ôi. mortalispœniteatuitæjideocpficuttotauitajiSôomnes fideliû uita eft mortaliSjita operaepretiû eft pœnifentiam fotâ omnem fideliû uifamexprimcrc.Aug.dcpe.me.c.ii.CÏHanc8ialiam propter criminapœnifcntiâiugiteragendâ^D. Eckius negaiiit, uel aiferat Si confitcaf.D.EckiuSjOmnes fidèles Chrifti,quantû cunlt;5 fanftosindigerepœnifentia,aliquauera,Ôifinon facra* mentali.Tûc nos concordes parira pagella capit. At fi profequiî inueâiuam fuâ, qua indi|i.Timin9fim affirmauic fe non uidere, quomodo fota ucl omnis fideliû uita fit pœnitudo, non egop gt;nbsp;perperam ei quic^uitijimpofuitSedtufte eûecclefia errotisin* fimiilabit. Si feriptura redarguet, eritq? ut difeordes uix ampla domus fociarc ualebit,ego pro ueritatcluftor,connifot.

CTp.Eckn; VL

Cf er omnem enim uitam, pœnitentiajnec adualis,necuir^ tualis, nec uirtus, nec facramentum, nec fatilTadio ex prœ/ ceptoagiturnecelTario, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cc^Vol*

CHk.p.EckiusScotinum efonâtclaflïcum ,patrocinio fuoin’ terftrepitar, cumulât, grauat.CLScîo pafronum tuû Scotum de aftibus ôt£ote pœnifentia, intentione Sic, tripliciter diftinxiffe infenfioriealiquam uidelicetaftualé, aliquam uirtfualc, aliquàm habilualéjerîiando q^inem perfeftio^ aâuum,Sô ifa de pœnis tentia ôdc. diftingucnSjUt Rias me inter fua documenta aliquot

E V

annosdetrifUjillududtjciOjtibidemonftrans.Sco.iitj.d.vi.q.vi d- iiij.d.xiiii. q.i.ar.iij.ubi depoe.amp; ii.d.xli.amp;: ti.d.xxxvi.öd jq. d.xv. ôc.i.d i. q.rj.ar.iirj. S£.hd4r).q.vi). ôê iij.q.prolo.jô^ q. q. xviij.ar.iri.öi vi. meta.H«:c conflauiufintelligas amp;nbsp;me ilia ten'* taficsmeliüHiaut his (hoc eftScholafticis)8i inueniffe,^ teuere hoceftEcclefiafttroSjquiueju amp;fanfta^literal fuccuimbuit. ((lâ'ôô iftâconclul’ionê dico,me non uelle éSîntelligereyquonia theofogicä tutor ueriratél Nee «bas accipio uoculas, q cas, quas • 0 IcripÉura depromît. Si a deo mifliis es|lï deû amamp;stuerba dei eflamp; re.oi ex Ariftotde es, aut figmentis hc5îm, illoru uerba perfona. (£Ad fundamentum huiusconclufionis, nimiTum tuinofum. refpondeospcenitentiam adualem peromnem fiddium uitam pcæceptam.boc fatis ex præmilïis liquer.

flip.Ëckü, VIL

QConfedan'umeft.D, Caroîoftadium fruftrafot colledas fmpofoiffeô( papyruminuhhter occupafléper,xxv, con^. cluftones in colleclis ecclefiæ laborando» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CavJo

fJO^id hic.D.Eckius aliud agit,nifi ut mihi omneSjbonileflo«* tes dcarbifri illudatis,ut me rideads,ut explodatis,obrepit c* quidemhocHieronymo fenfu. rTâdantfabriliafabri,Magnos magna decent,meuelutparua ôC uifialraâantcm,afpernantur, exiftimac quippe, ni cæcus lïm, me hisarmis,telis amp;nbsp;iaculis fuo congteffu indtgnum. (^i nonabs te,quod Gobas Dauidi ob* iecerat,mihi uino dare queat,ah5 dicere. Nûquid ego cams fum (ftu ucnisadmebaculocfanqutitÿfuaconcerêatione indigno munimento feu dypeo. An lie me magis q colleâas rideat, o* mnes uos qui legitis,indices conftifuo.

|(i). Eckius ex fuocallet Ariftotelehanc, propter quod unum quodtj tale amp;nbsp;illud eft magis talc. At.D. Eckius iudicar me deri* dendum propter Ecclefiæ colleâas. Ideoçg colleâas magis effe ridendasludicat. Sedprogrediamur,deequipollentibus idem eftiudiciô,uel fie æquiparatoju. Si ad eundem finem tendentiû eft idem ius. Co'leâæ ecclefiæ, diâis fanâopr, p3trum,ô^ nedû illis,fed Euangelicis,Apoftolicis Propheticis libris côfonant,çq* PoHét in fnia,ficut riu ul^ bonus naturâ fonfis rcdolet, repütafue IJTErgo .D.Eckius amp;nbsp;ecclefiæ colleâas, ôi feripturam canonicâ atcj.S.Patrum diâa cachinnafur.Hoc tuâ matrem Ecclefiam décote fplendore cohoneftas /îta adiuuas ea/qbus inter optu

facrifîciae Ecclefïa cordeo deuouet, fubieftst cPocro ego hanc iniuriâjtanq Ecclefiæ nienib^,alcis fufpriijs ad correuoco 82 ni lt;-ficctraâaueris 82emendaneris errores. Immo fuperbiamfuam eâfumcontumeliam repreffurus. Qui non erubefco humflitec in nomine domini tant» Goliam aggredi, nec calybeo gcadTan thoraccjcolledis confternare 8i. profligare erubefco.

(jAninntiïis laboreft,queni inopponendis colleftis expreffi/’ quas nô fine oleo 82 oga fanfti pattes,mandsto Ecclefiæ elabo^ rarut,adeoq, optima confonantia,Euangelio,epiftolas nel pro' phch'ascopularint,82illudcompendio uerboa: pe^rinxerinr, quod uis attj poteftas,82 campus facrap: literarum cotinet, Apa 5-gefiSjD. Ecki lïle,mufcfce,reuerdere,honora Ecclefiæ preces,nô resfuntcolledæ côfemptibiles,fedfalubres,foecundæ,erudifîe. Non ego méa tanfo condignor honore papyrum, utcolleftas habeatjtu fac colleâas tuis fchedis indignas. */gt;-tafle uidearis. ïta tarnen colleftasadduxi,ut ne ullâ afligiflcjat uerius eas ignos »Ifta conclufio tali refelliturrefponfione, quia nihil literartim fa# pit,fed Ecclefiæ falubres 82 fanâas orationes uilipcndic.

Cnp.Eckii VIII.

I£(^iamuis «St mirum fit,^modo profundamcnhi, D.Ca/ roloftadius Eckio impoiiat, quod nûq cogitauir. Id tarnen non minus mirû eft,quod a pœnitcntiajquam agere debe/ mus ex præcepfo. D. lefu, fe ipfe tranfïèraêad pœnitentiâ *. qua flagella S2 poenas a deo infiicflas patimur. GciVôl • Wn prima illiusconclufionis parte regrederis ad primam de# fmfiuam tuam uidelicet, q» miraris ea hic quæ in ilia. Si hæc ea# dem patiturtelisuulnera faftafuis.

Scinda pars, id tarnen non minus 82c.

tlJb.Ecktus quicquid a faliua Scohna,quam imbibit uiderît di# fcreparcquodleaitatjftafimportcntofum ,82falfumclamitât, fcriphtatjprofcribit. (go. D. Ecki contra Scotifticutuumpalro* cinium teneo pœnifudinem magis in pahbilitate,ac in pafiioni bus,quem aâionibus confiftere,nifi Auguftinus nugaus fit,qui omnia quæ præcipiunf nobis ut faciamuSjaitjpoftuIariillo uergt; boruni compendto. Fiat uoluntas tua. Siempehnrus^ut fiat in nobis dei uoluntasrfquâin fanftn dei Icgeconfpicua habemus. I)ei præcepta confitemur per noftram ptifTionem, uel lucidius nobiS patienhbus ac fufa^entibus fieri. Aut fi agendo eliciedo

prodticendonc bonos aâus,{ut tni iïniiles fandi^præccptu pœo nifentiæ implenius, ftulte nimïs a pa6:c ut faciamus illudmiine hs precamur,lmmo cum nec quicquâ boni recipere ualeamus, nilï defug fueritnobis imparlt;itu,lj)eus per lefum Chriftû factij^uc uelimus eins pcepcis nos non fubdiicere, cû uolunius eo ope* ranfcjoperatur ui faciamus, Aug. docenfe de gratis li.ar.c.Et Hiero.in Dialo.sduerfus Pelsg. in propofito ne huins panitenf tiæ fuperficiedeleftemurfnijeciam altitudincni perfcrutemur. (ÎJ)ixiîmo non ego fed Chriftus, Qui non accipit Crucem fuâ fequitur me,non cft me dignus,Omnes fexius, nullo difcre^ panfe fonanc.Qui non accipit,nullus dicit textuSjQui non fiicic crucem fusm, sut qui non elicit uel producit crucê amp;nbsp;fequitur me,fed qui non accipit,Huic Dauid fubfcribit,quicanir.__------ . Confige clauisafimore tuo carnes meas.hic petit fefe timoré dei,non fuo crucifigi,nô uult facere clauos uel crucem, fed orac utoblahs clauisÔdcrucipernmorem'dominiaffigafur,neexcui* tiatcrucem.^nfuper Hiero.in Màttli.c.x.adnotat in alioEuan* gclio fcribijQui non accipit crucem fuam cotidie, nefemel pus tcmus ardorem fidei fufficere/emper crux porfanda eft.

(fÎDicat nobis Chriftus an paffionibus magis iç afticmibus i^ fequamur.Qui uult inquit uentre poft me,abnegec femetipluni tollat crucem fuam fequatur tne. Si uis uenirepoft Chriftum firitepœniterejdoleredeadmiflîs nbsp;facere bonum, fecundum

quod fcriptû eft.Declina a malo amp;nbsp;fac bonum,âbnegafeipfum flbnegsiquicquid eftfuum,abnegauoluntatcm.SiueiuxtaOriîS genem Omnia opera fac fpiraie abnegationem fui, fecundu Bern. Si Chnftû dcfyderas, te defpice. Si uis ftcere uoluntaêem Chrifti dicétis, pœnitentiâ agite, frange tuâ uoluntatê amp;nbsp;fac uo * luntaté Chrifti, non fiattua,fed dei uoluntas, Relinque idcirco SL reijce omnem faciendi facultatem fecundum qgt; fcriptum eft a uoluntatibus tuis auertere,folû expeâa deû, ilkid em eft pfefliC* fimu ueniendiad Chriftu, ftudiû,nosreputare nihil, SL fcire ni« M làcere nos pofte quod deo grafificetur, nift illud ipfe dedcrit. Çp-eiice igitur potenh'am aftiuam, elicitiuam SL produftiuam fi uis uenire poft Chriftum,fi uis pœnitere.abnega propriam uo* luntatis {àcultafem,3bncga teipfum,func potens tollere crucem Chrifti SL ipfum fequi,ut dicas pauper amp;nbsp;mendicus fum ego SL dns follicituseft mei.Cum homo habet pauperéuolûtatc, nihil proprij habentem hoc eft non habenfeaâus elicitoy'propriasuc

aftioneSjdum quo^ tticndicam uoluntatcm gerit^mendicatitn fuffcagia quaerenfem amp;nbsp;omnem cnram fuper dorrn'num iaftan fceptormeusestu,refugiumeiimdeusmeusfperaboin eu.Co* tra qui non fixe nbsp;iugitcc tofus in«diutorio dei habiwt jhoc eft

qui ex parte fibi faciendi feculcatem tribuit, uel qui fua uolutate flgere,facere uel producere opera dei fanfta ptcnditjis non dicer domino Deo fufceptor mcus,fpes mea, fed partim arbitrio pro * prio thbuetjUtautin deu fpereSjConfidaSj^ dicas fufceptormc* us/oportet te habifare adiutorio dei. Quid eric tibicdixi deurn de mcdicis cffc folicitu. Quoniam ipfe libérât de laqueo uenani^ tiUjhoc elVab his quiblandicrjs,adulationibus,ac malorum pec«' fuafionibuslaqueujbeftiae homini tendunt,hoc eft,qui dulcitec dccipiunt,02 ab his quocp qafpero uerbo inuadût,eripit. Quod fi itain dei adiutorio fperasdetuo uero defperâsiScuêo circûda* bit tc ucritas eius.Circudabit tegratia, quæ rite excipit fentatios nes,quæ refte uincit,fidelis enim deus eft,qui non permittit uos tentari fupra id qdportarepoteftis,fed facit exitum fcntationis. W^os aût non poffumus tentationcs, quæ propter peccata no * ftra nos circu mitant,nos moleftant,nos fâtigât, amp;nbsp;TemiiÏÏora bona oper|j^ciunt, pec nos uincere. Sed in his omnibus uinci« mus per cum,hoc eft deu per lefum Chriftum, non ergo p nos, /gimur enim porius,q3gamus,quonia qui filij dei funt,fpiritu dei agunf .Sufcipimus igitur fcutu dei,eccc bene patimur. Na tu concedes potentiarcccpliuam effe palTiuam.ltcm accipimus po teftatem uincendi perfecutiones,hoc eft ergOjtollatcrucem fua amp;nbsp;fequaf mc,non faciat,fed accipiat;pMt Chriftus ôd fequamuc nos.Scd quomodoî*ôporfef trahamur.Ttahenos poft fe amp;nbsp;cuclt;^ t^us.Nemo enîuenit ad Chriftum nifi pater efl tcaxerit.Si ue* niredcbemus,trahatnospater.SicrucemnosCbrifteaccipere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

iubesc Circûda nostuo fcutoueritahs,circundabit ergo fcuto, Çkeiitt hoc eft crucc circudabit te ueritas eius, 8i non timebis a timorc nbsp;nbsp;v

nofturno.Fceliciter cruccm portas, fi Chriftus fuä Ctucem im* * !»ofuerit,dicit fcutocftcfldabit 8ic. (uidcfemper paffiuauclfu* ceptiuam,non aâiuauoIuntatEm)tç ueritas,fcufo contincnti« patientiæ,prudentiæ amp;nbsp;humilitatis,hislt;pi quatuor cornibus fi^ gura?crux Chrifti. Non tirnebis a timoré noftutno .ih fagitta^ uoIiUîïaK nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ A.negotio perambulantc in tcnebris. i^T^_

Al vßpvi« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;metidiano.fi'i). Non timebisa tcntatipnibm,

Nontimebis, quia fuperuinces fcufo, Crucc Chrifti. (^imor no dur nus pœnas habet 06 damnah'onts, ucf^ ut ab his non Hmcamus, dafür nobis donû Cruets, qd ingerit no* bis peccafc^q fecimus, propter ^cum propheta dicimus. Quo? nia ego in flagella paratufluni, 86 dolor meus in côfpeâu meo femp.Quontaîniquitafem meîannuntiabo Qi cogitabo^ pec cato meo.jipfcr peccafa noftra excogitates æterna fupplicia,uni* uerfa q patimur delitias reputamus, exclamantes cû Danicleju? ftus es One,86 iufte induxifti hçc mala flip nos^ptcr peccata nfa • iDflatc Cruet's uirtus pufillanimitattrcpugnat, corpus cafttgt; . gat 86 in feruitutem tedigit,ut cofuefcat afflidiones tolerate ca# ro,86 pcenas Qi flagella procellarum fuftinere.

; iniftrocornuChrifttCrucis,patientia repræfentat,illa aduerfif manifefta maledida,apertas petfecuflones,fagittam fei?

: licet uolantéîn dte,fn aperfo uulnerantc. Hæc uirtus a deo coii^ . ceflà,a deo accepta, nonp noftrum li.ar. fada,nonfrangiturad? . uetfls malis, nec apertts malorii fuafionibus complacet, reddit . aïft pro malts bonajtnimtcuuincitinboho,efurienfidat cibu, firienti pom, 86 in capife etus congregat carbones ignis.

. (JjDextro in cornu Cruets manu exéendit prudentiac diuiiJ næ.hæc habet ferpentiû prudenttam, ne faIIaF,aures obtundit. Hæc.uirtusquaamp;adeopetîmus 86accipimusper Chriftu,ad? uertitnegociainfenebris pambulantia ,uidelicet adulationes, fraudes,uenenûfraternædefraftionis,femen odijjmaloji: occul?^ taspfuafiones,nedecipia?,nefubmellis fpecieueneno pafcaf. Ç^upremum crucis cornu humilifatem habct,hçc fola titu«-1Û meretur 86 fola eft, quae intitulatur. Qui fc humiliat/ille exaU tabitur 86 foluabif. Hæc uirtus crucis bona opera conferuat, hæc uigilat 86 fudat, ne fuperbia bonis ex ôperibus caput erigat omnes cæteros labores perimat.

I^çcipeidcirco Chrifti Crucem, qua ipfe fibi offert, qua ipfe dominus pro nobis portautt,accipe,fed nóftuftra,nondotlt;^ mi,non fta,fed fequere Chriftu.Chriftus enim pro nobis paffus cft,att ApoftolusPetruSjtelinquens nobis exemplumlut fequa? mur ueftigiaeius.Nonin uanuaccipe gratiamdei. Nâ qui flat, uideatnecadat,fcmpenimfuntfentationfi genera pfentialfein ' p adfit 86 feutu^uo fentationes cofetas, 86 ftcut tota, 86 omnis

fideliu uiM eftêetitatio, quûipfs hominis Lifta fuper terra eft tälioJta femperporfanda eft Chrifti crux. Vide ergo mi D. Ecki Bernardo auêhore in fermo, eius.rj.de S. Andrea. 62 in ps. Qui habicac öCc.fermo.v.öi yi. (jpoerritentia (nódico facramentamp;o lis, hoc eft applicationis fenfibilis figni îuSicio amp;c.) iotam uw tarn fideliö poftidet.Fugit eni a malo ôê déclinât ad bonû flagel* la excipitjinimicis bcnefacit,adulationes circufpicft,ôô fuperbiâ terit. H«c poftrema fuperbia omnibus iuftis fidelibus infidias molitur. Si tam acres, ut non défit momentu, quo humilitatc t ôi- pœnitcntia non egeant fandi.

^’œhx aût anima dicit Bern.q in hac Cruce gloriat tri/ umphat tm ut pfeucret in eajoret qftj ne ab hac Cruce deponaî. O’aulus qiiocp Apoftolus admonuit nos ex bcneficio de» habere, quo^ cruçé Chrifti accipiamus/neinfirmemur aut défi* ciamusin pauionibusproximi. Et quanto magisin noftris c c5 paffiones quæ nos inuadûtifintmoleftiores Si difficiliores. Siecsgt; go a deo hanc uirtuté non aeficiendi accipimus,pœnifcntia magt; gis in patiendoqua agendo confiftit.Immoaéio pœnilcntiæ fi qua eft,ex paffione pendet, Si in ea tanq fonlem regrcdic. hla Apoftolus ita fcripfit huius rei gratia,piecerat,pehui uos ne defw ceretis in meis trtbulationibus,cxegi uoluntaté ueftram,quoniâ liberahaberts,utaûtfiatqdpetiui,huiusreigratia fleâo genua mea,ad pattern do.noftri lefu Chrifti,ut det uobis uirtote corro^^ borari,nefcilicetdeficiatisutdet üirfufécorroborariper fpiritu eius,fcilicetgrati«(âduerfe fcutü uerifatis Si crucis) Si inhabitaî’ te Chriftu in interiori hoie per fidem,ut pofifis comprehendere quæfitlatitudoSilonçitudOjSifublimifas Siprofundû.Sed . quando côprehendis^fipfumaudi Apoftolum dicenkm,mihi abfit gloriari, nifiin cruce dei noftri lefu Chrifti, Si nos in ilia gloriemur.In ilia inueniemus latifudiné,longitudiné, fublimi* taré Sipfundujhisenîuerbis Crux nobis anoculoscôftituta eft.

• 1 ' Habet enim lafitudinem in qua manus figuntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Habet Iongitudinem,§a inde ufc^ ad terra ducitur Kgnû.^^jp^^ • 3' Habet altitudinem iibi caput crucifixi.

• C. Habet amp;nbsp;profundu, hoc eft qd interra figit Si non uideF.IVidc

/ temagnûfacramenlû.Abillo^dnonuidesjfurgittofûquod ui* des. JÇafitudocharitaseft,qfola beneopaF,hxcfacithilareda^ tore,que deus diligit.Qui feminat in bndiâionibuSjde bndiâio nibus mecet.

ITCjxlg eft longicudoc' qui petfeucMuerit uff^in fînetîijhic fal* uus eric, hæceft longitudo crucis,ubi cotu corpus cotrigtl ,ubi quodâmodo ftatur,quando ftando perfeueraf.Si uis gloriart in in Latitudine, habeto charitacem, fed gloriare quafi a deo acce* petis.Si uis habere crucis Longicudinem,babefo perfeuerantiâ.

CSiuishabei-ecrucis Altitudinem feu fublimicatem, habcte coc furfum; quid furfumc ibi fpera, ibi ama, inde pete uirtulem, ibi expeda mercedem Jiem fi hæc omnia, no propter æternSfacis mercedem,altitudinem no habebis,amp; ilia iam nec erit latitudo nec longitudo.Quid enteft habere altitudinemrnifi cogitate dcgt; umramare Deürôi gratis amare ipfum deuradiutorem flagita^ tepoftrcmo deu iplum premium deputaref non aliud ab ipfo gipfutn expedaref Si amas, gratis ama.Si uereamas ipfetibi fic tnerces. Bead qui habitant in domo tua domine in fecula fe* culoru laudabunt te.C'®eprofundo ptocedic omne quod pof» fumuSjpoffum exclsmare. Qua magnificata funt opera tua ni* mis profunde funt cogitationes tuæ. Vir imprudensnó cogno*^ fcet,óó ftultus non intelliget hæc. Stultus no intelligit,quia pro* fundû eft. Idco multi uolentes de ifto profundo rationem red* derein fabulas ierunqnotatefcholaftici.NoIo a me quæras proi*-fundi cationem,Homo fum, crucis profundu aduerto,non pe* netro ,expaucrco,non fcrutor.Jnfcrutibilia funt rudicia eius,ÔC ineueftigabilesuiaeeius.Homo tu quisesqdeorefpondeas.No^ li habere cognitûjiquod uoluit deus habere fecretu. Ambro. Di* gnare amp;tu occulta Dei nefcire.Hæc ex Auguft.de uerb. Apoftoli fermo.vii.dcgra.no.tefta.c.xxv.xxvi.6i in alqs non paucis lo* cis.licetHieron.amp; Ambtajjehan^ecius Apoftoli authoritatem âd Ephe, interpreten tur. (C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

E). Eckiusdignetur Aug. diligenter legere,K conclufïones Tuas ctucifigerc,auc falfem permittcre,ut crucifigantur.

(pSi altitudinem crucis refpiciasexpirantconclufiones fuae po* tilTimû illæ,quæuoluntati adiuitatem elicionem(utScohnis loquar terminis')nimium tribuut,cuius generis funt condufio* nes.ij.q bonitafem extcriori adui,ex deo amp;nbsp;ab interior! adu de riuat quafi folus deus non fufFjdat.vii).xv.xxiirj.xxxii.;(xxviii. xl.fecnndæadnotab'onis. Iliacprofedo crucifigendæ funt ut hu ' milicnrèr,ut cor furfum habeant.Tranfcunt nempe in cordis af gt;nbsp;fedum,quemcotamdeo effundcredeberent.

Si latitudine confyderas,crucifîges cas conclufiones, quas

pofuîfti de pœnîteritü, quia lïcut Ofhnt’s «îm ffdcîi'fi eR plena ucrfitatibuSjita eftpfena pœniÉentta illiusduplicis quam præie* rimuSjtuaûteani inphni-aadnotationcnon admififléuidens. djkm cas condufiones quas falfiffime mihi adfcnpfifti, quafi negauenm cffe orandû pro inimicis,crucifiges. Latitudo enim porrigtËad dileâioncôdbcneficcntiam inimicoR;.fufpendecr* go dauis iieritatisat^ amore fraferntfahs pfbra at^ affige. Suntâflc in primo ordtne uel adnotahone côdufiones.xiiii.xv.

profunduni infpexcris amp;amuffacius aduerte (xyiiii.amp;C. P risjfatcbeiis eK prædeftinatiOne omnia puflularc, de quibus coij certamus.öófenimisiinpudenÉcraffirmafle materiam præde* ftinahonisjombus efTeextraneâaê^ imperfinenbé. Na Apofto# lus,aic,fpfius lumus figmentû creah in bonis operibus, quæprç«» parauit deus.utin illis ambulares præfciuit ait Aug.amp; prædeftia nauit bona opera fedcdafurû cleftis. Qusm ob caufam negas prædeftinationem operibus effc pertinentem amp;nbsp;intrinfecam^ Hoc enî fcilicet quod Deus iuftificat, nimis occulte facit, ex hoc ciïTîncipiunt bona opcrajex quo iuftificamur, non quia pceffe* tût iuftificamur.Si eiîTgràtia effet ex ogibus,iam no effet gratia*

^atitudoperfeuerantiam habet.

hanc crucem non accipir, quacunep ei fpecieoffcra* cur,non eft dignus Chrifto, ifacj non eft digna poenitentia,quas non habet hu«Tnlifatcm,charitaftm,perfcuerantiam,ncc eft ho mo in terra qui ft iuftus eft,nópc£niteat, fed nec eft qui non fetn Per pœniteatiuftus.

lt;£præieaa.D.Eckio5^ftudtofis diuerfa quidem cura, fed eadé intenfioneadnotauimus,ut fimul ftudiofihaberent,qdlcftita* tent,6C D.Eckius gnalem fua9^ conclufionu uidctetcôfutationé'.

(pP.Eckti IX.

ucre mirandum eft, qgt; hanc uocarit poenirentiam, S)C tarnen Ecclefiapetif-hanc auerti a populo dci, q famenpolt; A ferius affirmât in bonis per omnem uifam durare, (Jftego cum. D.Echio feftiuemirantem no ualeo non mfrari ingenij acrimoniShabet, nexu redarguHonis obfledit, Qi. clam percutihSed feiueram mt D.Ecki anteq periculu facerem,omni fub lapide Scorpiû cubitare,ob id oleum quo dura uenena eius exferguntur,mihi curauerâ,anteq hunc lapidem attingerem. C^tpendremus negociH.Noadixi.D. EcRiEcdefiam depreca gt;

rijUt dens pœnitentw auettät(örätio Ecclcfiae fan's plana efl)S«J ç deus flagella iræ fuæ auerlere digneâur, aliud eft flagella auer«» j^aliiid pcenifenfiâ. ficut res alia^atqg alia exiftitpnïa öi. flagellû. (J^on te moLietllt;^ fcripfi ex Ecclefiae or«iione,populQ fide

Icm nbsp;nbsp;iuftum deprecari, ut flagella iræ auerfat,pro ut in concla

fionc mea.cxi. lucidiflima habet linea.EccIefia ita preces,Sabba. Do.i.in quadra, fundic.Ecabeo flagella fuæiracundiæ clement ter auerte. tn alibi orat,ut de pio ucrbere^ficiali,pia uerbe^ ra Ecclefia toîéraf,fed ab iracundiäzplagis petit liberari.Sed eu tu fanftos Ecdefiæprecatusafperneris,Ttdeas,contemnas,Canoi« nicâ obi] cio feripturam, /duerflfti ne uf^ Dauid iuftumjandu in eodem confextu dicere fe in flagella paratû, ôô dolorem fu um efle in fuo confpeétu femper, qui inexordio eiufdem ps ita orat.Dne nein furore tuo arguas me,nelt;5 in ira tua corripias me. Pefif,ait,Chryfof. ne in ira.i.uehemenferarguatur,amp; nei^ in furore id eft abf^ uenia corripiacur. Non eft oratio inquit no # lenhsargui óó corrigirecufanfisf(Çuibuspoflem coaptarejquæ Aug.fcnpfitjAdticerem Chry. inhomi.lxvi.adpopulû,fed for«» tior eft Hieremiæ authorifas, qui dicit. Scio domine, q^ non eft inhomineuiaeius amp;c.quiftahm fubijeit, Corripe medomine fed in iudiciOjUon in furore,quod teftimoniûapud Hiero. dein de Aug,depecca.me.lib.i).c.xvii.uides,quibus darefeit quidpo tat Ecclefia quando flagella iræ,non pœnitenlié auerfi petit,hæc cft refponfio congruenspropofito. Tu uide ne fis inuerfor Ccri^ peuræ. Nihil de meo dixi, confydera an lu non fis miferandus, qui mecû claufis oculis Andabalarû more colludaris.

(rfc. Eekn .X.

(OCum enim dfdorum intcliigentia ex caufis dicendi fumi acbeat, ideo merifo. Do. Bodenftein debebat ponderate de,qua pœnitentia effet nobis colkidafio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;OaVoI•

Qhlotaprædicas amp;nbsp;ueriflïmaadeo/quodiureconfultus uim 62 poteftatem legûin!enlt;ione,uelcaufa dicendi confiftere feribâf Hanc conlradicendi caufam non otiofe in tua inueâiua attendi confyderaui fofum propofitum tuum ad id tendere,ut abfolu* te ôi indiftinfte non omnem uel totam fidelium uifam efle poc’^ nitentiâprobares. Si ad id cominus amp;nbsp;eminus decertas ac ftre* nue.ïgo uero cum fanfta fcriplura fentio,omnem fidelium ui^ tam pœnitentian) efle quemadmodu üludteftcuxi.

_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CPÆçkflJLL- -

ÇjNam cS qin'dem meminerit pœnitetitia:/de qua dominus magifter nofter 1E S V S Chriftus dixi't, poenitentiam agigt; te Ô6c,ego ab eo diflêntiensjde pœnitentia quça nqbis agi* tur,non qua pah'mur,mamfefte fum locutus, Ccivol* CHic caufam dicendi dcpromis. Et ex hac didorom fuorfl fenlt;’ fum defumpfijâduerfiequidete aueritatis tramite hallucinarr, quod propter pœnitcntiæ facrâmentum non fe uidereaiSjquos* niodopœnitenhaomnem fideliumuitam exprimât.

([b. Debebas 8^ tu illius meminiffedoftrinæ, conclufio in^ intelligitur fecundû præmiffas^exquibusinductc, hoc eft quod dicûtjDiâû doftoris debere intelligi fecundû textû allegatû.

(£ï)e illationeauthon'ratis Chrifti poffem aliqd dicere,at cû ui^ deo te plus ex capite tuo, authoritafx Chrifti reluftari, nihil ne * ceffum eft, uarias aût uideo penes Ecclefiafticos dodores indu* diones,quas irritatus dabo.

Cchriftus pœnitentiam agitedicendo, demonftrat quid pete* te ab eo debeamus,non dicit qilib.arb. feipfo pœnitentiam ha* bere ualcat,quin ait. Sine me nihil pofeftis facere.

lîb.Eckii. XII.

(3[î|^Tare liquet coUctftas àC orationes Eccicfiæ non folG mi hinô aduerfarijfed multû impertinenter adduci,oratenim Ecclefia, deûnos protegere a periculis imminentibus CcXvoP CD^rgutusathleta.D.Eck,qtangit iniedûiaculum,feddiirimugt; latuulnerisdoloré,dicit fibinô aduerfaricolledas,quas tarnen diflbiuerenititjquodin conclu.ix.ôixiiq.uiderelicct,hicinaliâ fe iadat partem, dicit nô aduerfari fibi coIlec. amp;nbsp;ita nondû quo fefeinuolutat laqueo.

H^duetrantur aût,D.Eck Ecclefiæ preces,quas in côclufio. no * ^is. ci), ciij.cy.c vi.cx.ôt: alijs legimus q in fammî hoc dicunt.. |J_Ecclefia uniuer faliter coada,in ueritate dicit, Peccatores fe ro * gamus audinos,fioêsamp;: finguliquofquotinecclefia deifunc ueraciterconfitenEjôi dicunt fepeccaforescconfequens eftocin fideliû uifam pro peccatis pœnifentia indigere, ad hoc nihil hic D.Eck dicit. Non cnimdefacramentali pœnitenfialoquiF Eccle* fia. Infuperpetit Ecclefia deipopulûa peccatis,quæinfunt,non quæinerunt,emundariquaîuerba amp;preces funt pœnitentis, quod perpspœnitçarialein aftruxi,fçdD,Eck,fimplicitef gra*

F n

ditur,82 putät fuæ dimicationi fufEcere, fi fanftas Ecdcfiæ pre# ces rideat, amp;nbsp;pro libito neget. Atpoftremo nihil contra gnare quod ipfe inficitur pugnare.

XJjp.Eckidic mihi qtwndo tota uniuerfalis Ecdefia eft colleds, ôi dicit peccatores te rogamus audi nos, an uerû dicat uel ner Si uerûfan ilia fit pœnitentis deprecatio an neefi dederis pœniten# hs eflefdic fi pœnitentis facramentalitercSifacramentaliter pœ nitenfiseda extranumerarium qui abfoluatcat non dabis. Cum omnes pofuerim fideles congregatos,6i petere peccatorumte# miirionem,nemo autem fibi cum alijs abfolutionem dicat,et# go pœnifentiam dabis non facramentalem ,uetuntamen cum omnes earn efFundant fideles uelesuocem, peccatores amp;c.da# ^omnium fidelium uitam pœnitentiæ fubdû tljtem efFart^an uerum dicat totus dei populusCuniuerfa fciîicet Ecdefia) flagella meremur. Si uerû, quia Ecdefia dicitfergo da^ bis omnes fideles pœniferecQuod fi tergiuerfaris. Audi Ecdefia quæ feria. V. in quinqua. dicit Deus qui culpa offénderis pœni# tentiaplacaris,ôè poft pauca, Flagella iracundia? quæ pro pecca# tis noftris meremur auerfe. Ecce fatetur culpâ offèndentem Ec# clefia,ôi uerbû pœnitentiæ placatis dei populus,totus amp;nbsp;uniuet^ fus eloquitur,alioqui dicerec Ecdefiajpreces parfis populi tui re? fpice,proprie igitur dei populus (Ecdefia fciîicet) omnes fideles côprehendiî,illc clamat 6^ fatef fe mereri flagella iracundiæ dei, amp;nbsp;pœnitere pro culpis,otando uteas deus remit fat, ôi de facet* dotcabfoluenfeinoralione nôconfiât.Dabfi;igitur poeniten# tiâ non facramenfalem,cotidiana^omnem fidcliu uitam reprae* fentare,8i colleéks Ecclefiæ côtra te prolatas ptinentiflime tibi aduerfarijEx his ôi alias deduccndis,palt;et te liga tu, tu ipfe eqdê nodû diffoluere curasj^ côclufioné fequenté merito obticuiffes

(TlD.Ecktj. XIIL

flÿnde nullam debuit pro me fine libris diuinari folutio^ nem,eum in re confelîà nulla fuerit opus folutione ligaf um foluendum eft,nihilligauerat amp;nbsp;folurionem quærit« Si ta/ men aliqua opus fuiflèt, ego cS adiutorio, ôô gratia dei ab/ unde uoluiflem ei refpond^ifle« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cdvol-

CprçfagiuitmihimensteadcolkaaSjin qtiibusomnis fideliâ multifudo fe pœnitere pro fuis dicit peccatis cu!pis,refponfugt; tû.Vccuin fateor Ecclçfwm deprecari, ut übçretur a peccatis im#

mincntibus,non ab his q infunc cnipis, ut ufdclicet ccclefïa am* uerfalistwn habest culpas inexiftenteSjfedquætneffe poflent, rogatjut pferuetur ne inftnt,tta pro te refpondi, queniadmo* dum tetefponfurum conieci, its re ipfa te feciffe onines dijudi* quot;cantjquiconclufionem tuam. xx.8i xxi. agnofcunc.

(p).Eckn; xiiik

^l^^iodiierotnoucendo orationem Purifica£lt;c.adIiteiS conienditEccleßam proiufh's tantum orare hnus infidas^Çc^ (Dnconclu.ix.bck,non modico fuarucondufionum amore caecutiuitdn hac condufione fumpHs Lynceiociihs, quæ tnrei« natura nó funt nidet, amp;nbsp;effljâim omni tdoi« genere pugnaf,in omnibus periditaï.Sed Enceladüah^ Porphyrium gigarifts aggreffoslüuem ccelo deturbare,agit,nam id in códuhonibns tneis ponffimü.cxij.Si.cxüi.cernitjinfcöafuc K demolil,qiiod fi poIuilTenijCcrh: coclorû regno,hoc eft,Ecdefia fideliö,nifi reigt; (ipifcerem, decurbandus forem. Audet eni mihi adfcriberc, me fcriptitfllTe Ecdefwmproiuftistantumorarcjideoi^ merihafe inficissire. QuafiegoEuangelium Apoftolos 82 Ecdefiafticos uentis lradidiflem,in quibus Iegimus,diligice inimicos ucftros. Item orate pro perfcquentibus amp;nbsp;calumniahtibus uos. ([Caufa contradicendi.Ecdefi«: OMtione, qua aducrfus te intuli quxren*quot; da fuit^Non hac opera ueritatem quæris, fed potius conaris de* uenuftarc colledas. Haec igitur condufio fugulanfe obelo ante* pofito fignanda eft,ut fciantleâores te 62 Ecdefiæ 5!. mihi ad* fUipfiffe'quod non cogitauerimus.

dPoftremo.D.Eck obfecrojomnes meas excuriat códufioncs amp;nbsp;unâmihi ex eis fyllabä inueniat, quæ peruetfsm fuam fenfea liam,in qua fana ecdefiæ uerba detorfit,adiuuabit.Sed cur fam petulanter obnitifc m habest quod dicatr quod mordeatf _ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O.Eckii, XVlt;

^Quin lânlt;fla 82 pientiffima mater Écclefîa, etiam pro pec caforibus frequenter orat,quorum corda purificari d^de i^immojiro infiddibus 82 perfidis orat iudteis, (jprandu effepro infidelibus,iudæis,inimicisnegare quisao* detfproinimicisnolentibusbeneuiuerejoraretenemurjutmi* fericordia Dei praeueniat eos, fed ice t ut deus opcref in illis udle. Verum pro iuftis oramus,ut mifericordta deicos fubfequaf, uc fcilicet ab illo fiat/quod uolunt, a quo faâû eft, ut udint. Aug.in ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F iij

Ench.c.xxxq.contraluiïa.lib.nij.c.ïii.B.ad Bonifa.contraduas çpift.lib.i.c.xix.liq.c.ix.x,debonaperfeueran.c.xx.xxiii.depræ=gt; defti.fanóto,c. viij.xi. denera innocen.c. ccq.

([^,Eckn. X Vh

iQ^uare fidclium nóïéetifi^peccatoresintclligunt,namfic B.Greg. in Omilia de uirginibus, regnû coeloi^ præfentê dien fignificare ecclefiâ,in qua irirgines fatug reperiant

nego fideles óiJ eleftos diciquos baptizatos QC rede up uere nouimus,multi tanien illopz in parte fatuajii fünf uirginû, nee lampades ardentes habent, fed mali func, fed zizania funt. NóÏë qutdem fideles 8ó Chriftiani^reautlongius abfunt.Atego de illis loquor fidelibus , quire öd nomine fideles funt, qui fan? guinc Chrifti dealbali funt,qui dei elefti funt, qnop: nullus périt r qui ex numero funt (anftorû,de quibusloan - feribit. Ex nobis exieruntjlqui non étant ex nobis.Si ex nobis fuiffent uti^ nobif» ÇU permanfiffent, pro illisfidelibus fingularitec orat Ecclefia uc purificent,prout in conclu, mea.cxiij.cxiiij.pro prsmiffis legaF jAug.diligTterdecorrep.Sdgratia.c.vti.viij.ix.de quarta fe.c.v.

O.Eckij XVII.

(Jf ides enim non pcrquodlibetj^eceatu mortale ficut eha.# ritas,fed per infidelitabem «mittit,licet iuferdum fand! preP lius uocent fideles a fide formata.

j^Q’ides de qua Paulus,8d deinde eins in ilia de fidei materia in:gt; Iterpres Petrus locuh funt^p quodlibet peccatû eqeiturper quod IcharitasamittifjlicetScholaftici id negent.Nafidesp dileélioné jOperaf. Si folk's dileftionê,êollis ôd grafiF, hoc primo.gecundo |qd iuflus ex fide uiuit-fertio quod ex fide eftiuftificatio. (Quar* Ito qi fides repiita? omni credentiad iuftitiam,ergo quicquid tol” Bit iuftificationem,adimit Sd fidem. (Çuinfo tÿ fide corda purifi* vcanturiuftoi^, qui ex fide uiuunc..Tû quia fides eft gratia. Sexto

qjDauid a domino fecundu mifericordiam dari fibifidépetitdi*^ / Icens uiuifica me fecundu magnam mifericordia tuam,8d cufto* ' IdiFteftimoniaoris tui.Jfem da mihi intelleâû öd ferutaborlege 'tuâ. ®u^quidemfenfentiaî Apoftolusfeftimoniû dat,dicens, gratta enîfaluafi eftis per fidem,öd hoc non ex uobis.Dei ent dó^ nû eft,non exoperibus, ut ne quis glorie?. Sibenepræcedenfia ponderan?)liquet quod Apoftolus fidem gratis ttibuit,ita

I

Omnis fides ell gcätfa,de fideloqaorqua fallu ueritati adfenfutii prællamus, qua in deû credimus,qua iufti uiuunc, propter qua foil illiapuddeum fideles funtjquifideles 8ó iuttifunt. Kationes Scholafhcorû de fide formata ôiinformi, 8^ acquifita non en# rOj fideles a fide, per qua Chriftus in cordtbus Ijabitat fideliu di* cnnt, nona fid^qua hoîesex openbns fuis indipifeunf. IDe iliis illi uerepeedit fidelib^ Ecclefie oratio.Purifica fideliû corda ôdc

(pp.EckÎK X Vlir,

([jed debemus Ecclêiiam pro fidelibus iuftis h«c orsttogt; ne fupplicare, perperâ tarnen infertur ob id cos lîaber^ec«^ cara,cum ecclefia eos mundariorat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ç^V«

|[Mihil mundat nifi immundû, modo fecundû Chry,qd fiicitf untfordesamp; morbicorpibuSjhocpcccataanimabus.Sanaanp ma meam,quoniâ peccauit!bi,ergo iuftus qui mundari pôt ha? b^eccatü^quoemundatur. lt;|^is aût dubifat peccata fpiritu hoîs fiicere immundû, amp;nbsp;nihil poflè mundari, nilï immundû, apud quemdialeftico^u non fequerec filleiuftus debet mûdari, e^oeftimmundus,fedlobneminêdicitâfordibus mundum. (lAn ne Chriftus perperam arguitfquando dicebat. Sanis non eft opus medico,8^ contra infirmis opus eft medico.

(J^i D.Eck nó erubefeit has inanes noenias publice edere, quid faceretin cóccrtatióeuocalifubioésliberioresfumus,amp;:qn^ iti?^ cóclufibiles,ubi indodû uulgus fine uidoria eu clamat trophæû confecutûjquemclamofiorem audic,ideril habet iudieij amnfa fimplicitas. ^ID. Eckij. XIX.

(PCÛ de pœnali cocupifeentia 2lt; eius furreptionibus pa* re inuoluntarrjs, no deaefîu criminofo, quifolum proprie eftpeccatûintelligipoflet, Concupifeentia cnTpotius filia peccati dicitjlicet interdiim etiS extenfe peccatum dicafur,CjCX' ^ii poftet oratio, purifica corda fîdeliû,incelligi de cócupifcen=“ tia,adhuc fequeretur/quod ipfa faceret immûdos,fi propber eani aliquiemundarideberent.Sedadalia. ÇAdrem.

(jAdiierfecandideIcdoriuxta. D. Eckijopinatiunculam nihil ^prie peccaf û appelîari ni fi crimé,quafi peccatû proprie nihil fit, Hîfi fit niagnû Sc grande pôhh uel crimen,ita enï fenbere nô eru? buit |mpropriefatisaccuf8ceosoés,quipeccataminutfl,pecca* ta uenialia,peccatsabfolUte appellant ôi proprie.^4gt;i inf^bxe

Cyprfaims in OMrfone domfn{c«,lt;JcbiM qwotidtän«,qiis» rettiiä fr périmas coHdie,psccalt;a uocifäuicfAn jiifaecundeCbryfo.qiii iä idem copiofe fcripfitf An meleganter ac rudiccr amp;nbsp;eleganfiir. 6óerudidfl.Hteronymus,sn male Auguftinusî'improprie Bern hardus^ncnlte Calïîanusr amp;nbsp;cætenVCauefe omnes EcclefialHci Cenforempafiturneftra loquela grauem.Œaucat fibi Apoftokis qui fcripfir, Scio quod non babitatin nie, hoc eft in carne nica bonum,d£ poftpaucuIa,Siaulcquodnolo,facio, iam nonego opcror illudjfed quod habitat in carnc mea peccatu, cp male uo* cauitpeccatum,illnd fecundü D.Eck.quod eo noientc, quineti« rcluftanfeoperatur malum quod non uulr. Cauectbi amp;nbsp;Apofto* le lacobe,quod nobis improprietafcm 8i. fermonis amp;nbsp;fenfentiç inculcalîi,fed Si- malecrudifti,cum fcnberes.Concupifcentia cû conceperit/paric pcccatum. Peccatum uerocum coufumaluni fueri^mortem generat,! ed ueni ôi o Cbnfte amp;nbsp;audi,uel tc locu turn lmproprieƒquâdo poll grande orationis compcndiö,iuftis traditum,conhnuo fubiccifti. Siem dimiferiris hominibuspec* cataeorum,dimit’fet Ôiuobis pacerdelifta ueftra, quo nos ad* monuifle uidcris débita,de quibus proieceras, elTc peccata. Cur tarn improprie loculus esc quod fi propriec cur D.Eck. con* Irate latrat: uc dtcat fubreptiones concupifcencie improprie eflc peccata, quae lanfti 8^ iufti fuitan^ delifta 8^ débita remitti ro* gantjuefuti in tua iuftitia déficientes/quando illis côcupifcentiæ peccatis obluftantur.Morfus mufefcat ôd Auguftinus qui dixit, Inquanturn ex occafione carnalis infirmitatis,motus reprehenfi biles improbicg SVBRE PVfslT peccamus,amp; obidindigc teoranóis,remittenobisdebita. |)oleat amp;Dauid,quiimpro* prie air,Delifla iuucntutis ÔC ignorantiiE meac ne memineris.Itê Ëducdeneceflitatibus animammeam.([Hæciambrcuiterpec^ ftrinxi^:opiofiusaufem in conclufionibusprimiciarum noftra* ^n fcripl'imus,quas D.Eckio fi rogaucrit edituri fumus.

IJjMon lunt immundi qui pctunt fe a malo concupifcentiæ libe^ rarknonfuntimmundiquiorantjfedlibcra nos a malo, quia D-Eckius bocdicir,6c concordat Augü. de baptif. paruulo li.i). c.iîrj.amp;alijs,at'çp contra lulia.li.viiC.xi.ubi Augu.declarat,quod ^üftoîus in perfona aliorum præmifla dixit.

(ybcconnipifcentiajdicoipfam fecundum Auguftinum effe pcccatum.Frimo,quia peccato fada cft ficuri hæc fcriptura dici* tue manuSjQa fada cil manu, Qi. locutio lingua. Sccûdo diciB

pcccafö/quod dekflationc peccàndi moucâtorTerno tjgt; pcccâ« tum facit ac parit,óó maluni nobis nolentibus ingerif,ac ad turn rebellando nos trahit, nifi adiuuantc gratia liberemur, Ô2 4dei confentire,peccare eft.dehis amplius in ptimitijs. cxxxvu Hæc ex probafts Ecclefialbcis.

ffP.EAii. XX.

U^uod fi etiam de adacupiditate intcnigeretiTr,adhuc ua* ciUaret.D.Bodenftxin illatio,quod Ecclcfia peferet iuftum mundari a pœna,non a culpa, quam iam non habet, CaYoI’ S[Nouû emundationis genus nobis hodie non graft's uidetis ari,quanlt;u ad proxime per D.Etk induâa. Ecclefta petit iufto^ tufideliumcordaacupiditate mundari. D.Eck more folito,di* citEcclefiampefvre,utapœna,nona culpa cupiditafts cmundc?^ iur,boc ego amp;Ecclefialhcinefciuimus,uideii£etlt;peccIefia.feab aliquo uerberc mundari petit,putauimusiftum fuftiu non ma* culare ,fed caufam propterquam lâusinfeitur.

CtAd rem,iuftusdeus,innocentEm non pleftitpoeitójDanielc dicente propter pcccata nofttainduxifti iuftehaec óÏamala fug nos, 84 Ecdefia inquit, nulla noccretaduerfilt;as,{i nulla effet ini quitas.Item dicit flagella quæ meremur auerte,ô4 uis uidere me* tita flagellop;,oculos a nolle in principiû orationis.Deus qui cul * pa offenderis dicit ô4c.utin conclufio.cvûnbiadieci,meremuc ait,non merift fumus, eft ergo culpa prtefens ^uæ mcretuc«pro D.Eck facit.cxxxv.^Ecde.dogma,

lt;Damp;._Eckt1, XXI, tS^od flex fuperatundanti hoc quoi^,D, Bodenflein dederimus,adhuc frigid» efl fua illatiolcum Eccleflaiuflff petit mundari a cupiditate terrenaprscferuando, quod ex# cellentius eft, quam curando.Iam dodus quifc^ facile 'ui# ^t me fpinofa ilia fepta confregiflei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CaVOV

(Jj? rigidam noftra illationcm in.c.fina. de Spi.ô4 Lit. Deo uo* lente calefadurus fum.Non poffum ueritatem omnino a fpinis facere imunem, tile fandus in erumna fuit conuerfus, quando fpinapungcbatur,quodfimihiilludis fateormefpinofum,82 nifi enem 84 confifcrer qmodo herenarijs pctra fieretrefugium J inhocglotiaborlquod Chriftû diadema fpineum uideo toléra* tCjUi meas fpinais obtccat, expungat 84 confringat,

rem,Vide miD.Eck/imalein conclnfio. cxi.fuhi auga^ tafusfSi inanis fueric diuinafio, pufas enim ecclefia'fateri iußös a peccafis præferuarij non aut firnul iuftos peccatores.Sed quid dices ad induäa in conclu, cv. a noxrjs quoçp uitijs cefiare concede, ubi Ecclefia rogatlutetiâiuftt a noxijs ceffent uictjSjfaô tetur ergo uitia noxia iuftos fitcere, dicitenim populu tuum 8^c. de iïlo intelîigens etiam populojqui ejiâpopulus dci re exi* ftic.Quid refpondebis ( (ßuid dices Apoftolo ioanni. Si dixeriî« mus,lt;j pcccatû non habemus,uerifas nôeft in nobis,hsbemus dicit,non legis fi dixerimus,qj poffumus babere,uel p dei gra«^ liapræferuamur nehabeamusô^c.fedfidixerimusnon habe^ mus. Quid eft habere peccatû aliud, nifi peccatû ineffefpoftpau»^ ca dicit deum remittere peccafaconfifcntibus r Quid dices illf. luftus in primordio fermonis eft fui accufahsrc uelaccufat fe fal^ fe habere peccafö, uel uere. Si falfer dabis eü mentiri.amp;S non efle iuftu, fed impium,quia os quod mentifur occiditanimam,po:s tiffimö quando deo mentifur. At fi uere iuftü fefe accufare beris, confequens eftjiuftü habere peccata, 5^ peccatorem effe.

O. Ecktj.XX IU

dPorro q? Eckium rogat quid aliud b'cckffa orct, nifi ut iti* ftimundeturabaedificatione illa qua iufti fug fide Chrifti, ïignum,fœnum,SC ftipulam ædificant.R.ogatus Eckius ini’» pigre refpondet, quod rede fic orat Ecclefia, ut uenaÜa, q leuiora funtjUt fœnum 8lt;C’ad preces Ecclefik remiftanfur» neiufti poenas pro bis débitas in purgatorio patianfur, ^Calefcit ne iam ftigida illation cum tuadmittas in hac cóclu* iuftis ucnialia peccata ad Ecclefiæ preces remitti, concedis ergo luftos habere culpas in exiftentcs,tametfi paulo ante dicebas,Ec clefi8petere,utiuftia culpispræferuentur, nonautabinexiftena tibus iuftos emundari culpis.

OQuod aut infers de metu feu timoré iuftorum,nepro culpis amp;nbsp;peccatis pœnis purgatorij fupponanF,altiorem repetitioneni facerem,fi haec confliftatio cam complefleref. Adiuuari tarnen fenfentiafuauideturillo.Domineneinfutcre tuo arguas me, iuxta Augufti.explicationem.

(pD.Eckq; xxrib

CSed nedum, fed diud orat Ecclefw ab aedificatfo/

ne ftdelcs mundcntur ; qua ferrum ,»s ue! plumbum ædifï' cant duriora/cilicet ÔC grauiora peccata mortah'a,ut in ora tione fuper populum, Abfoluc quæfumus domine noftro^ rum uincula peccatorum amp;cjfcmab omnibus nos quæfu* mus domine peccatis propitiafus abfolue JWolo tarnen c3 colleflis exercitum mearum propofitionum auger ejuti fez cit» D. Bodenftein, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Clt;*vo.

CJjîanc dodrinam. Si ad rem propofitam dedifti, uidelicet, (j fuperfidem Chrifti iufti ædificant mortalia peccata, non liben^ er contra teretorquendam accepeo, quoniam animofa eft, ne^ ego aufus fui ex dialogo citato Hiero. illud dicere, quamuis coniccerim magis q rede intellexerim iuftos peccare poffe mocgt; taliter,manenfe iuftitia,hoc tarnen feioj. iuftis effe difficillimu difcernere/anculpeeorû uel ueniales uel mortales fint,tuuero î^enue definiueras, modo in propofifo permanlïffes.

(J^d colleâas,oftende illas non elfe preces iuftorum.Nam qui peccata aceufat iuftus eft, benefâcit qui ad lucemjuenit ut mani* feftentur opera eius 82 fideliseft deus quiconfitentipeccata rei* mittit,proprie iuftorum funt preces quibus Ecclefiapeccata de* leri orautLiQuod autem aperçus colledas, quafi ad aftruendâ tuam fententiam ineptiores immo quafi uilioces,82 indignas ri*' des|aon tranfteram in lethes campum.

O.Eckq XXint

H^liorum temen fenfa non con^emno, nam ÔC D.Erafmus exprimons, Hieronymicontralouinianum egregiamadî* fert fententiam, ÔC Beat Ambro, ficutaliqui, ait) uerbum Apoftoli de foeno SC ftipula ad dodrinas malas, aurum ôd argentum ad fanas dodrinas interpretatur.Curremus am^^ bomiD,Bodenftein,ô2dafubone, Cdvoi* tj^ec Aug.aliorum fenfa contemnit, quando ita fe habet feri* pturæ obfcuritas,(ÿ difficile eft ut unumpariatintclledum,qui* cuncß fameji intelledus e;derit opus eft,ut regulæ fidei côgruat (JJguodaûtnouitatis fcripturarumciam me inceiris,patientec fero, fed non iudico easdodrinas nouas, quas ProphetæjEuanquot; geliftç, Apoftolij Ecdçfiaftici dodoces anceq tua dodrina in re^

G ri

nâtnrâin cxiucrit,nobistanqregulas edidece.

lt;r C»,Eckq.XXV.

llNo igiturnegamus,quinmaxime confîtemunS. matrem Écclefiam pcferc membra fua purificari,amp; palmites purga* ri,utiuarïum purgatioms modum nobis neceflariumjiam praîconceflîmus» Cc^YOl’

€iPr«conceffit fanâos no purgariab inexiftentibus culpis, fed pferuari ne in(ïnt S^c-po ftea contcadixic iullos peccata uenialia habere,quod ôi. Scholaftict concedcrecoguntur.

CVoluntas lira, cui Chriftus eft uihs,0lt;i pater cœleflis agricoh adhne indiget purgatione,crgo eft imunda, eft ergo palmes fra^ âû afFerens purgationibus egens,detllo,qmilium truâû affert inChrifto,pmifitiex.Ioan.xv.Si.D.Eckmecûcum fanâa feti* peura uuk bene confentire,placet,acceptOjCongratulor.

lt;ra).Eckti.XXVL

lt;E®t purifîcationis genusanobis memoratû, bine libéré fa^ tetur. D, Bodeftein, cum uetuftatem ex peccafo reliôara omnesfideles habent,qiiam« A. Auguft. fuo frmpore iu^ ftis excauGs peceatû dixit, quod noftrofpe non eft inufmC djSi»D.Ecllt; côcccdit iiiftos fanftoshiCjCulpas 8C peccata habere ppria^ qbus mûdari feefflagitant,mecû fentit 8i. bcne,fin fcc’, n^cu ucritafe,nec mecûjen fit, hæc iàf ex pmiffis corn probata CMft aûc in inferiore hoîe reliâa ex peccato uetuftas ma» (fiinc. la qdem 8^ îmnnda,de qua dieu Apoftolus. Interior homo de die indiem renouat-profedo qui de die in diem adhuc renouai/ nondû totus eft tenouatus,amp; inquantû nondumeft renouatus intantû adhuc in uctuftate eft, proindeex hoc quod adhuc in ue^ tuftate,eft,quis baptifatus fit,adhuc etiâ fili us feculi eft, inquans» turn aufem in nouifafe eft,intantum filiusdei eft. Idem Apofto* luspræcipic, utexuamusueterem hôîem cumadibus fuis,8i in* duamusnouumhoiem,quiftcundumdeu creatus eftiniufti* lia ôd fanditafcueritatiSjcrgo iuftus qui cotidiercnouaF,coridic habet malam uetuftatem,eigo non eft plene mundus,adhuc lius feculi.De ufu dicenditnfra,

(Digt;,Eckq xxyik

(ÖNamqu« eft «etuftas pecc8fi,nifi tyrannus. Si lex memgt;

brorum/mala concupiTccfitia, qua? in ncbis f«uit, mafum-promouetibonGimpedit,ex uetuftü^crato Adçin nobis ^cafo originali feminafa.

IjHæc ex præcedcnti pcndeh De differentia uetuftatis, item de concupjfcenha amp;nbsp;uctuftak quid diftcnt, 8i quemsdmodum in duplici homineponaniur, in probationibusnoftrarum primi«» tiarutn copiofe lcripfi,præmiflaaût fufficiant, pofens pro uns differentia uidere Augufti. contra lulta.lib. vi.c. v.

(rjb.Eckn;xxviii.

ilia utfæpe meminimus, proprie non eft dicenda pec*^ catum, fed magis pœna, licet fit ad pcccatum irrifatiua ôi prouocatiua,curnifi puero baphfafo remaneat,

_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(TCaroIoftadq.

D.Eckio Auguftinidebaptif.paruul.librum.q.ca.vij* quemfi cum fcquentibus lcgiffet,hanc Si fitniles conclufiones inarmario fuo leruaffet,patetautcm quid de bac fentiamexprç* miffiSjde concupilcentia.

ClD.Eckti .XIX, djn tali enim puero proprie nullum eft pcccatum, non ori* ginalp, q» baph’fmo eft diluf um, non aduale, quod ufu ragt; tionis adhuc cateaf, qgt; fi peccatum in eo dicitur, hoc extra' ria prouenit denoT^ione, termini quo uelad quem ‘ (yc^æioft^d.

infantibus quomodo concupifccntia (cuius reât*’ tus extinâus eft,fed ipCa nondum fepulta)peccatum dicatur prç* mifimus,eosaütnullûpropriæuoluntatis habere peccatû Aug» dcbaptif.pcruul.lib.i.c.xxxv.amp;fina.amp;debo.perfe.c.xii.I)ein^ de Hierony.in fi.dialo.aduerfuspelag. affeuerare uidentur. amautem effequæftjonemjhominem fine proprie uoluntatis peccatojô^abfolutcfinepeccatoeffeputo. Ideohanc conclufio^ nétanq capifi dimicationisnoftræ impettinenté,modo fecius aff ingéré non licuit data aût caufa dei ope opera impendemus*

lt;|a).Eckii.XXX,

^Sicenim non debetnus finere regnare peccatum in nogt; îtro mortali corpore ad obediendum defyderqs eius, incfl: enim peccatû iftiïd membris noftris,fed non régnât,quant

G iii

^non obedi'tur defyderqs fuis aft-Aug, nbsp;CjCarolo,

fpufti per gratiam dei pcccflto,quod eft in carne,refiftunt ne te' gner,auferunc^cgnü ne fiat,quod iubctjhabét (amen peccatum in membris.Sic enini ait Apoftokis. Non ergo regnet peccatû in poilro morfali corpore,nó dicic non fit peccatû, fed non re* gnet.furg(t irajioli ei dareliguamad maledicendum, non fur^ geret ira irrationabilis, nifi peccatum effet in niembris. Ang. in Ioan.traft.xli.de uer. Apoftoli ferni.xii.amp; epiflola.cc. Videsalv» ud effe habere peccatûjamp;J peccati partum,ahud pmittere régnai» repeccatû6é uidesmalameffe iram,nôegolt;ûxipeccatû régna* reiniuftis,fed fepicule5iuftospugnareaducrruscarnem,amp; car* nem aduerfus fpirifumjUtnon quæuelintfaciantjmaleutKjcô*^ cupifeunt, fed concupifeentiam regnare non finunt. Miror. D« £ck fam ofeitanter legere Auguftinû,fed non eft mirandûjquia folû crimen apud eum eft peccatû uerum proprie. Hæc cum patientia alioqni plura profereremiis.

(Tip.Ëckn. XXXL

CEjtlecfîe ergo petit Ecdefiarenouarifpiritu mentis, in/ dui nouohomine,utftccôfecundo Adam fpirilus prædo/ mincturjexant membrorum repugnans legi dei noftria p^o Adam in nos deriuata/opiafur. (fCarolo, XJSiD.Eckintelligit, (ÿ Chrifto, quieft fecundus Adam,reno* uante fpiritum mentis noftræ atç nouo induenie homine, ita prædomine? gratia in nobis ôi intantum, qgt; lex repugnans nô pariatpeccaÿpfecum Pelagio,quafi homines adangelos tranf* fertjVideat D. Eck Aug. contra lulia. lib. vi.c. v.quo diligenter pcllefto,fed ôi intellefto refpondeat,uidcat^nehominé avri^iOp faciatjôd noua ftropha eludere cupiat ueritatem. Nam fi iuftum non effepeccatorem amp;nbsp;nulla in uerifatc habere pcccataconten* di^ülam uix euadet nofulam.

Cfl^Eckti XXxn,

(Ohximiam parifer fatemur pcenitentiam, peccata fateri c«* teris paribus, infîrmifafcs aut proprie confiferi non poffii/ muSjCum non paffiones,(e(^eccafa fint materia circa qua, ^nitentiar. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(jjCarolo.

XÖ’ranfeat cum cæteris paribus, quod aut infirmifatesproprie côfîteu nos debere inficiatur,oftendi^quid in Apoftolo dC Pcoigt;

phetisS^ Ccclefîafticisfdat,iubentcr Apoftolusininfïrttiftatf* bus fuis gloriat, ut habitée in eo uirfus Chrifti, uirtus in infirmi *■ täte petfidtut'tnßnnus eftomnis cui fufFicitdeigratia ,quibus non lufFicitüli non funt infirmi, non habent infirmitates. Sed“ quod infirmum eft dei fortius eft hominibusJnfirmis opus eft medico, proptetea dicit. Sana me domin^quoniam tnfirmus» VidemiD. Eck iuftus confifeturinfirnnïafem amp;nbsp;fanatur, quo* cuncj infiirmitas uentoadferat confifendaeft, ut tapiamuedei fpiritu.Haberem quQddicerem,fed miflafacio.

lt;îgt;.Eckti. XXXUIL

CDËIecmofînas aSt,ieiunium, QC orationem, remedta uen/«^ li3admtttlmus,af fi peccata mortalia cxcludere uelit quod his non medeat, didum fuum non recipimiis» CXarol, ‘ Cj^emadmodû mortalia remiffaexfiguant eleemofina 8dc. hie nimium effet recenfere, Jfeemofinam aut imprj infidelis fua propria remitterc peccata prorfus nego,qgt; immundis amp;nbsp;in* fideltbus nihil eft mundu, fed polluta funt eorum mens amp;nbsp;con feientia,^ (j omne quod non ex fidepeccatû eft. Prius ergo in melius mutanda eft uita,'deindepec eleemofinas de peccahs pfe^^ citis{gt;pitiandus eft deus iuxtaillud.Mûdafe q iAtus funt 8i q fo*^ ris funt munda erunt^porfet eni indicium etcharitatem primu’ facere. Dein cleemofina’non o mietere. Auguftinüuideät ftudio^ fi in Ench.c.lxx.lxxv.lxxvi.lxxvij. Eleemofinæ uero a criminal fo datæ ad hoc profunt, ut minus punia?. Minus enim Fabriti* us Catilinapuniefur, non quia ille bonus, fed quia ifte magis malus,amp; minus impius q Catilina Fabritius. Aug. contra Iulia. lib.iiij.c.iij.F.G.Videat.D.Eck Si. quid uelim reperief.

CTÎD.Ëckq XXXIIII. .

tLCumad fatiffationem pertineant,tertiam pœnifentiæ pav’*^ tem, pœnifenfiæ aufem facramenfum(ut À, Auguft. pla^ cuit ƒ onfra mortalia ordinatur pcccafa, quamuis ilia tria non per fe deleant culpam,fed peccati pœnarn.

(ß:©roloftadtj.

^tPrima pars huius côclufionis ex proxime diâis eft foluta, de ca qlt;5 Si fccunda fafis in præmiffis. Ténia aût indiget examine Cum feriptû fitdafe eleemofinam amp;nbsp;ôîa munda erunt uobisdtê eleemofina exftnguit pcccatû, nunq ego legi pœnas, inquinarc paenitenteSjfcd frequenter illud,{p poenæ qdâ funt purgatori«, G «ij

ccrto fcriptû uidco 3 nafa.fïgnli probat Ignis SJ homines iurtos tentnho tnbulationis öi. uniufcuiuß^ opus quale fit ignis proba^ hjt.fi cuius opus exuftum fuerit dam num partieF, ipfe aut faluus eritjfictamenquafiperignemjjnfidecmihiÖ2 illud mundans non facit innocenfcm. nbsp;nbsp;nbsp;(]^.Eckii XXXV,

^ÏVnde Nabuchodonofor mortalirer peccauit, adhuc tagt; men Daniel ci confuluit,ut peecata fua eleemofinis redime retjfimiliter dominus nofter lefus Chriftusjioc genus dæ:# moniorû non eqcit dixit, nifi p orationem ÔÔ ieiuniSifCar; ^Jÿïæc fatis ex allegafis in xxiij.condu.Deus eni prius fingit pec* fonam in ChriftoSecudopparat opera inqbus eft ambulandu, quodalius fexfus habet lucidius. Refpexitad Abel amp;nbsp;munera ei* uSjdidurus quippe dominus refpexit ad munera,,foliciteprK^ mifit,refpexitad Abel, uiaimeimpiorumprofefto abominabi^ ßäbiles funtdeo.Cum exfenderitis dicit manus ueftra^auertam faciemmeam auobis. (ionainiquorum non probat altiffimh • Item faciem lob fufcipiam,utnon imputetur uobis ftuftitiabrai Greg.inlob.lib, xxxv.c.v.

ffjb.Eckn.XXXVL

C|$}um in Ecclena militante nung defint, qui peccant,rede ipfa quamdiu militauerit, pœnitvntiæ eft indiga, at ex hoc non rede infertur poenitentia efle fotam uitam fidehnl^a, tJCu omnes qui in Ecclefia peregrin8nfe,Ti(emilitant, militan* dopeccent,omnef£5militantisEcclefiae proprie amp;nbsp;inuerifatc finf peccaforeSjôJ ob id cofidianaepœnitentiæ indigijtefte illas tum eft omnem feu fofam fideliii uitam efTepœniféntiam.

O.Eckn; XXXIL

l^ncrementum charitafis deeffé ex uitio noftro, fi per uiti3 intelligit peccatG,qj facit nos dignos pœna aeferna ôd odia dei,non accepfD,quoniâ diuo Mihaelis incr^n^ntum gra/ ante confumafionem,fine uitio defuit. (LCarolo.

H5iD. Eck Auguft. leftitaffet in fuo loco citatum non dubita^ te£,fed fcribetetillud uitifi proprie eCTepeccatum, hoc fecîîno dû legem dei,ôJ fifecius fecundump.Eck,fuitaûtallegatus ÀU ’^ guft.de fenten.Iacobilib.q.c.x. adqcio cenforibus Aug. de pec. ca.mefi. lib.ij.c.xvij.xix.amp;xx.dehisampliusin.c. ft. deSpi-ôi Ut’DeS.Micnaeleinduaumeftimpertinens. . d

(Tg.Eckn XXXVnt.

CfPotcft tarnen in co fenfu flccepfari,(j ex uitio noftro (iefit gratite incremenlum, hoc eft, q? ex imperfecftione noftra g patimur ex uitiofa conciipifcentia,tninorem recipimus gr«' tiam,nam ex Aug.expreire liquet Cundehæcdefum^ elv pr^opofitio)qi uitiS nominat malorum (nmitcm. xjjcce fatetur fibi citatum Auguftinu, fed cum fecundum fcri? pturas ab illo allegatas, noluit intelligerejUC ipfe quod fomniac efFutirequeatliberius,egoautdoftorefecundum diâaallegata accipto,ex his decorum, ôitnterpretatione tllationedijudi^’ M{js,iuxtâ conclufionem meam.ij.8i;: iij.8ic.

(Jjjon folûconcupifcentiæ in carne hærentis uitio, fed ctiam reliquiarfluetuftatisinhomine inferiore Sifpiritali reliäamm fit/^deeft incremcntû charitatis, ut omnis reprimaî animae Ca^ pztbiii,Si^ quiflt;5 fciat,qui oratje orando deficere 8£ peccace.Nó eft enim iuftus in terra qui benefacit,8d non peccat.

rr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecktj. XXXIXlt;

([Ex quo fatis Uque^in quo fenfu bonus dicat peccare dû bene facit,£«^ idem bouus ôî mamp;lus, cum malitia hie fiogilis? ^cm dicat human«m,qu» opera noftra imperfeda reddit ^Hsec ex præmifla 8i fubieftis fatis elucefeet.

lt;rg)lt;Ëcktj, XL

(Bit nullus nifi defipiat, dabit eodem adu quern mereri ui=^ tarn æfernam,q proprie peccare dicit, Sgt;i in quo fenfu pa^ tres noftri probatiffimi Theolo .quadringenus annis cum l^ro animarum locuti funt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cav-

HSiD.Eck.defipientiam in eos ciaculatur,qui pcccatu efle prof prie in operebono, quod ipfe meritoriûappellicat,airerunt,fe:« cundû iurifperiforum régula quipofica in principio, referri di* cunf ad omnia fequentw,adeundemfinemfendentia,atlt;5 in cis fubinÉElligi,egocertefuiinfipientiffimus,quidcfeaûin bo^ no opéré proprie peccatum efle uocaui,fed «séfcripfi.

d^tego impudentiflimu pufauerimabEccIefiœ 8^dei uerbo*' rûloquendi régula diflentirecxiftimau^quippeuerbumdeiue* lutgnomonem amp;nbsp;régula Thcologis datâ^ur fecundûeam qc^ quidleganc ôêaudiant, Verûuel ftlfum,propriô uel impropriû infacraruliferapijexplicatione iudicarent. ŒumaûcD.Eck'non

G V

tyronê, redimpcrâtOfdîi facrâpîlitcMrütti hâbeâjinfïpientctli audio exiibmacionem mea,quflm defciiptnris conceperâ. Qu« ergoconfoIanocïftnefequendusD.Eckquilua nerba loqui» tur^ amp;nbsp;non modo fus loquitur, fed «tadéfendit ut dei uerbû Ô2 regulam ofFendat. Qyæ tanto morbo nicdela; quod fubfidiûc* Malo ego mi D. Eck cû fcripinra loq amp;nbsp;bene fentirecûdelipien^ tia^q tecû propriæ de peccafis loqui ötl in anime pernitiem male defcripturacogicfireJ’cioeniqiDeiisftuIta htiius mundi elegie î ut confundat fapicnfes.f,t quod ftultûdei fapientiuseft mundi. y\ttendite q mordicus fuam opinionem feneat, fed apud furdû fciac fc crepicum edidifleVnauuk bonus homo finuofis circumgt; agftare negotium ambagibus, uf uincere uideaf ur,q reftum tz» nere curfum,nec mirum cp ingenio credere quis uelitf quis que -afrhoc fcio Ambrofio docente. Deum noneffealienisaffertio# nibus,fed fuis uocibus æftimandum.

tjÀd rem non legitD. Eck,nclt;5 legere in conclufionibus meis homo integri iudieij potcll,eodem aâu quem mereri æternâ ui' tam amp;nbsp;æ£ernadamnationem,ob id fatisexlrarja Séimptinens eft illius obluftafio,nihil ad rem,ad uerbofitatem uero non pajt: facit. Feneoaut donee P legem dei ôd Ecclefiæ fandiones meli^* us erudiat, quod iufti operis ucî boni «dus peccatu. Si deus im« putaret regnet addamnationem. NâSaltiaforait.Sinon dimi^ feritis hominibus,nec pater uefter dimittet uobis peccata ueftrà Esc eft damnatio,non remittere peccata,cui lucide,nifi me oblïlt;= uio fallit. Cyprianus fubfcripfit. |\t cum bonum opus fit opus iufti ôibeafihominis.Deuspeccahim in illo opère non impu« tat fecundum fcripturäTßeatus uir cui dominus non imputauit peccatûjfafetur ergo beatum effeeû,cui dominus non imputât peccatum, leu iniquitatem. Idcirco inuenitur in beato peccatu, léd'non imputabitur ait Bern.De imputatione ilia alibi.

Cjpeccatûin bono opéré uel adu, eft proprie peccatu, quia feris ptura uocat peccatu,porro fie feribif. Non eft iuftus in terra qui facit bonum,amp; non peccat,idcirco iuftus bene faciendo peccac proprie, Si nifi fateretur fe peccare,dolû in fpiritu haberefôô nô effet beatus. peccatum inbono opéré uticj eft peccatu proprie. Item pœnitendû, oratione,ieiunio,eleemofina, lachrymifijelh' endû.Propter illam culpam offendiî Deus,8ô nos flagella mere '' mur,teftantE Ecclefia,|peus qui culpa offènderis ait, amp;nbsp;poft pau^ ca,flagella iracundiæ f uaî,quæ pro peccatis noftris (tota ecclefia

conckmat)mcremur3auerte,lt;Jttcftat propheta iuftus Si fanéfus dicens.iPomine deus uirfutü quofcg irafceris fug oianonem feC ? lü tuijUides ne dei feruü, feruum iullitiæ, nó iniquitatis feruum moercre, qd deus fug orationem fuam irafcit, an malum opus fanfti oraftocabfit.Sibonûopus jcurirafcfturdeuscquiaculpa ineftjOb id Ecclefia pstidut feftando uel faciendo iuftitia a culpa leiunet,eft ergo culpa propêer qua Dauid, Deum iratû confeffus eft.Iral'citur ait Aug. ficuc paterconigens,non ficut iudex dam* nanSjEft ergo in aftu bono,qd eft corrigendu, eft quod flagella merer,eft propter quod deus omnemfiliu quern recipit flageh lat.ka Hieremias iuftus peht corrigi in iudicio,nô infurore, Au* gu.uidein allegatops Si pecca.me.li.q.c.xvq.xvi. ad fentire igi«= turin bono aftupropriceffepeccatujnolifacereincertu ,quod ^nifeftiflimum fcripfura facit, quodcg Ecclefia femg fatetur. ^(Quod dicisgbafos Theologos longo tempore cû lucro ani* maßi contrarium locutos illos preferprobatosc Ego pbafiores ^4 EcdefiafticoAgenfcoJimo fcio cum fenptura fanfta loquejidum.

(Jjreterea Si fi quadringentisannis locutos dederim,no dabo interim tacuiffe Ecclefiæ preces Si orationes filuifle,îmo fcriptu* ecclefia pluf^oftingentis annis femper perfonuerunt.

llPoftrcmo non dabo ufum loquendi tandis dei fcripturis co* trariumualere,necetiSmilleannisconfuetudinem talemintro* ducipofte concedam.Inueferata equidem confuetudo pro lege cuftoditur. fi moribuscoftifuifur,nonetiam fi erroTibus,fipec* cahSjSifiiudicio receptafit.Omnem autem confuetudinem Apoftolus fubuertitSi abufum iudicauit,cuminquit. Sed licet nosuelangelus decoelopdicauerituobis Euangeliû,prætec i^ quod prædicauimus uobis anathema fit,Si poft pauca. Neep e'ni ab hoîe accepiilludjneç didici, fed per reuelationcm lefu Chri* fti, ŒeneraliusdicOjtp confuetudinem Tano Si ueritas femper tr . excludit, itaç ueritate maniftfta, cædat«««h confuetudo . Ita Auguft.debaptif.paruulo, contra Donatiftas lib. iq.c.viii-Si li. vij'C.xxvij.fruttraigitur inquit qui rationeconuincuntur con* fuetudtnem nobis obqciuntjquafi confuetudo maior fit uerita* te,aut non fit id m fpiritalibus fequendum,quod in melius fue* rita SSp.reuelatu, hoc plane uerû^ipconfuetudini ueritas Si ra* tio præponi debet. Sed fi confuetudini ueritas lufFragafurAuhil oportet firmius retineri,idem Aug. debaptif. Sic. lib. irj.c.v.

dicicmihiCh«ftus,egofumconfuetudo,fedegofunj

«crtcas.ccrte qui contemptaucritate ,præ(bmit confuctudinctn feqai,auc circa fratres inuidus eft,quibus ueriéas reuelaF,aut deo ingracus eftyfcuius infpiraKoaie Ecclefia inftruitur./uguftinus de batif.contra Donafjftas lib.vi.c.xxx v. malsm aufem confuefu^ dinem quisdubitat uelutperniciofam corrupfdam abrjcienda* Vide modo quid allegatio tuaquairingentorö utaisannorum tuam fen^en^iam adiuuet, quod fi diâa tibi,ita ex Auguft. cifata maiorem tibi uidenrurapud Giatianum habere authon^atem, uide c.Si confuetudinem.cqui confempéa, quæ uerbain capice nonfunr Angufti.itcm.c.ftuftra öi.c.mala aiuem vit).d.Quod de lucro animarum dicis,ego deum lt;eftor fi un^ ueram humili* fatem ex Scholafticis infelligere ualuijapud Ecclefiafticos earn fe quot;nbsp;cundum diuinam kripturam prædicari eo*' uideo, quod fempec nos facifit peccatores amp;nbsp;inualidosat^ infirmos, ()jcamus ergo cum probaHoribus in omni opere bono peccatum effe.

lt;DD,Ektilt;XLL

idem no poteft proptie dici fimul bonus 6«^ malus,qm boni intrabunt uiiam æfernam,mali uero ignem æternum, modo fimul quis non deputabitur gehenna: amp;nbsp;cœlo/Cotv* Ujmproprie ergo Chriftus eft locutus cum ait. Si uos cum fitis mali,noftis bona data dare filijs ueftris, quanto magis pater ue« fter qui eft in cœlis,dabic bona potentibus feJmproprie diflertif«^ fimus Hierony. quiait quamuis aliquispropheta uel Apoftolus fit^dicifur ei a domino. Si uqs cû fitis mali amp;c.Hiero. côtra pela, lib. irj.col. Idcirco improprie diligentilTimus Auguft. qui in epix ft:ola.ltiti,inquit,homo a deo accipit ut bonus fit, de fno autem malus eftjin quantum rede agit in tantum bonus eft, irvquanfû autem peccat malus, Quis auté in hac uita eft fine peccatoddem Auguft.ad Bona. contra duas epiftolas.Iib.iij.c.ir). Si filij dei nô effent, non eis diceret pater uefter qui in cœlis eft, amp;nbsp;tarnen eos malos dicitjlege amp;nbsp;uidebistepeffime dicere.illos folum dici ma* los qui æternum merenturignem,inuenies illic non omne pec# catum facere filium diaboli,benetamen feculi,comperies quoq: omne peccatum hominem malum facere,omnes aût filtj dei in haç uita peccant,pkira allegata coegimus in primicijs noftris. IJfcholafticeficsrgu.omneshuius uitjeiuftospropriepeccato* res fubinde proprie malos effe. Quicfiij in ueritate,hoc eft ue raciter ôi uerehabentpeccatum,illiproptiehabentpeccatum Ô2

,ppn'e fa nt mali.D mncs fanât 8lt;r proprie boni filrj dei huius nt* -tae habent uerepcccfltü,ergo omnes proprie boni fili) dci 6^iu* fti huius uifæ propric babent peccatü, óó funt malt, difcurfus cea nec,maiorem admittes,nifi de uoculis defceptes, fu nimirü pro*-prie es homo,quia acre homo. Minorem inftruoauthoritatem Ioannis. Si dixertmus , inquientis, quodpeccatum non habe^ mus tpfi nos feducimus. Si ucritas nó eft in nobis, ergo li uerw tas eft in nobis,peccafö Si peccati ueritas atqippriefas eft in no« bis,ob id enTquod utre es homo,fi ncgares|tió effet in te uertfas : idcirco ut ueritas fit in nobis,peccatum habeamus Si hoe fafea« mur oportet.In qqantü uero tn nobis pecxatü,intantum mali fu* mus per Aug. ubi fup. Aduerfe quo^ mi D. Éck ait feducimus nos. ti dixertmus nos non habere peccatu, ne fedndorts notam fubcurras,Si lufum lufo detcrgas,fed quis illi ueritati aduerlän« tem audietequis fetetrquis non rebitur illud loquendi priuilegiu, non magis effe q iacrikgtumc' ita impropriare Icripturam. CPoftremotimcoD.Eck.anathematepereuffum Siexcómu« nicalü.Quodquicuncpdixeric fanftoshoceftiuftos non habe« re peccata,quac deus cis remittat,8i a qbus cos emundct,aut hac orationem.Dimitte nobis débita noftra,proalqsnon iuftis,ôi non pro fe o rare a na thema fit,Auguftt.de Ecclefiaftt.dogmac. xxxv.xxvi-Silxxxvi.uideat qutfe^ Siiudicet'internos.Hæcaûc adduxi^tmorfus. D. Eckinhorcû Ecdeliafttcorum tranfplan« taref Si circumfpiciet/an fpicula contra Chriftii an contra me texcrit. Video eû nonattcndcre, qj cótra facras literas concludit

Hp.ckfj. XU.

diuftos fideles cadere nemo ignorât, qui nouft Adam in Paradtfo, Dauidin regno. Petrum in apoftolorû, collegio cecidt(re,at iuftt refurgunt cifius per pœnitenttâ öf pecca/ torumfuorS diicuflionem Si. deteftationem, domino deo, manum gratis: fupponente. (CCarol.

tlAureo hamo pifcaturadcriminaapeccatis »dequibus faffs d^um eft refledit.

lt;5 H C_V NDA ACNOTATIO D, ECk, (PntenoKm pœnitentiam magnam effe, Chriftus amp;nbsp;omnes Chriftiani docuerunt,fiquidem deuscor afpicit Si uoluntafans nidua hocdoceyquçn^uta duo in gazophylaciu Si plus óïbus mifit D.kfii fefte^eft emuoluntajin anu. ficut tegjinft in regnex.

(TAdijerlasrâlioncrn^ÆçedentiSi^îinisCâlQkdfe^â (Jyeruntemen CU. D. Echius in fecunda contra nos (logetica» _ conclufione idcirco magna inferiorem fecit pœnifentia, qgt; uo«» luntatem reginam fuorum'flftuum dicit,oftendit feuel ignora* te literas fandaSjUel eis aperfe contradicere.

lEMecunda eiufdem Apologetica^ xJNâuoluntfls noftra non eft reginfljôê domina eojs: operum, '^Deus ut uoluntstis effent,fecic,nifi liceatcûaudaculo Èckio felt; cuntatem uoluntafi promittere contra Prophéties amp;nbsp;Apoftoli* ca documenta, (taîferas in conclufionibus uidete.

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(Tb.Ëckii. I. inueftiua.

ItNtmg Eckius ^tereainteriorepeenifentiâ fecit magnâ ex eo quoduoluntas fît domina fuorumacîuû/cd compas rando pœnitentiam inferiorem ad exteriorem^okn infe^ mrem elle maiorem extcrioii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ITCarol.

^Si D.Eck ih fubieâis,huic conclufioni nô contradiceret, nec hanc, nec fequentes pofitiones redargueremus. At eu lembum aduerfo fluminetrahat,remiflifqg manibus poftea retrolapfus fitjôô quo nó uoluit duàuSjStdecet ut hoc arguamus, ôi id qui* dem comodius fuis inlo£ts,quantum breuifas admittef,

CfiP- Ecktj. I [.

O^oniâ interior pœnifentia utcomunifer eft elicitaauo* lûtabe/exferior uero imperataelicitefubferuiensjmodo im* perans eft excellenfius imperafo, CXZarol» {[Aâutû chordam laxât, aperte dicens, pœnitentiâ interioretn a uolunfate elicitâ, hoc eft iioluntaté interioris pcenitentiteeffe domina uel potentiam produftiua. At ego nullam pœnitentiâ modo falubréa uoluntare elicits, fed deidonû effe, ôô muliercu* lâjideo plus alrjs feciffe contcndo,qd pater coeleftis eiardentem infpiraritamoré,fuit equidçpaupercula,etiâ fpiritu,ut uera dixe* rit Chr{ftus,quiait.®mnisplanfatio quâ nonplantaueratpafec meus eradicabifjbona ergo uolûtasfuperniagricolæeft planta* tîo.bona ctiâ uoluntascftprimû germen oTm bono^ operum '• hoc germen pcedit alia fec'undum tj feriptû eft. Ante oîa opera uerbûuerax prscedette,fixanteomnemaâûconfiliu ftabile. Fatcor ergo inferiorem pniam effe meliorcm,quia cor contritû SC humiliatû deus non defpiciet,lt;p facrificiû deo fit fpiritus côtri* bulatôSjôi interioréptæice oga exferioris pnïæ iuxta illud.Mun

dntcjS intus funtjed oî.i hrgiri, ficucEcdermfticnspoiifK,82 in * lijs oniusjdeprecaretilfiffin'iöjUt diligac «n uentate uiatuani. Ad liferam süc nercio,q«eniadniodü tnæ propofitioni cögruat hi^ ftoria duop: minufoß:. Ac fi sd uoluntatF uis refcrre, eundé ego tex.COTtra te ifidé retorquebo,qi ideo cômendsta eft mulier ilk»; (J pauperculft in fpincu fine facultatc,pphç uoluntahs fuie Bern, duo minute corpus Si arrfniâ fignificsredicic.ru aûcilkidmaî’ gnifacis,^ uoluiitas elicit aftû pœnicentiœ, huic egoreluftorlSi feneo deu elfe boni uelle. Si bon« operationis aiithoré iuxta il=» ludEzechielis.Ego fàciam uosfijcere,Siillud ApFi. Jpeus opera? uelle Sic-Fafeôr nos longe lab^ difcrepare,poftg aût mecû in» teriorem pœnitcnhâ ideo efle magnam dixeris, quia dei opus, quia dei donû eft /Agréas erit cibi mancipiûjte uenerabic,fe fu» ^ciet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tf^.Eçkü. H h

Q^urfus ergo uelutin prima annotahone ,D, Bodenftein l'nfcnh'onêuerborS meoi^ corrupit, ÔC principalibus oTho intaëbSjCaudâ appendicem adnotationis mcæ ad met^m fuâdeforfitjUt ampliorchabeiet calumniandi campû^ar. ^lt;Çuid eft mi D.Eck qd inuolucrum ftruis,fruftra anfe^nna» toß: oculos,rhete tacis,dicis me f uæ fentenh« corruptorc^es ne reueritus leftoß: iudiciumf q examuffim, qtç appendere folent. Cur Caudaiuæadnotationisappendicem nuncupaftif putafne hoiesacciperepoffejfepcedentium caufam feu rationé(quaquç pieâafuntpendenc)magis quïâpj^ndicem adieciflerquandoq* défcripferis. lftênîuoluntesinanïa ficut regina in regno, quis non caufabit per iftam caudâ,racionem te pmiiToR: reddidiffec qd fiadhuc reniferis, appendicem te magis q rationéappofuiffe : fcquenfes tuç côdnfiones tibi obftant,ego uero tuâ racionem at“* tendens fecurim ad radices pofui.

C^tEckq. [Hf.

tiy olo ergo interiorem pœnitentiâ elïè bonam,amp;^ meliorê exferiori,qiioniam exterior nulla eft fine inferiori, ôi bont* ^em fuam habet ab inferiori Ôi deo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CöCarol.

^Jxferiorem pœnîtentiâ,immo generalius nulla bona oga ex* feriora deus refpicic, nifi inferiora fine bona, ideo emj Saluafoc ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pharifæos redarguic,qgt; exteciora mudabant, inferiora aûc habe *

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;banc plena'nnunditia,Si fubintulit. Pharifæe mûda prias quod

infus eft,ut fiat ôi id qd deforis eft mundû, qs ergo dubitat efle

èxtcriorcm immnndamc'nifi interior pœnitentia fit munda,dc hoc non difceptamusjcd dccaufa inférions pœnitentiæjTu di* cis cama uoluntate elicitam feu produââ,ego dico cam cfle dei donUjdeiopuSjDeinfcrtorimundicia patetperilkidjCor mun^ duni créa in me deus,8ó fpiritû rcâû innoua in uifceribus meis, ergo ego iminundus Qi. fpiritû non reâû habens eunte,non auc redeuntem,mihi fpiritus eft in malum uadens, Qi ex co non res« diensjinnoua ergo fpiritum redum,amp; créa in me cor mudum, hoc eft uoliitafem mundam,aufer cor lapideum, hoc eft uoluns tat«'duriftima,amp; da cor carneû uoluntate fenttenfem uulnera,« deo igitur pefimus nobis interiora mundari, non nos eficimus feu pducimus inferiorispœnitentiæ mundicilt;,4gitur pœnitétia interior no eft melior eo qgt; elicita eft fed ideo bona a deo data

(TjD.Ëckq; V.

CiJSJam quicquid faciunthomines,intenh'o iudicat omncs ideo fi tradidero corpus meum ut ardeam,charitatem ante non habuero,nihil mihi proderit.ait Apoftoliis, Interiora eigo penfanda flint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(DCaroIo,

Q^pud Augcomperijbonum opus,intentionem facerc,fed in --fccntionem a fide dirig(,abqg plurimu intereffe,cuius rci con tern* platioiie facias, Qi uidendum quo fine facias, referrc etiam quo animo agas, 8t: ex animo quê'çpendendum ad refributionctn ucïpræmi) uel poenæ,ôt: illud Mattbæi.Si oculus tuus fuerit fim* plex,totum corpus eric lucidum interprçtari.Si infcntio tua qua facis quicquid facis,fuerit fimplex,hoc eft,munda Qi rcda afpici* cns illud,quod eft afpiciendum,omnia opera noftra,quæ fecun* dum earn operamur neceffe eft bona fint,Fafeor igitur infentio * ncm infer opera externa difcernere, fed quid haeCtuam adiuuac fententiam,infentio ilia bona opus eft dei,nó eft produda a uo«» luntate,fcd a deo in uoluntate infpiraf a, alioqui illc non fic pete^ ret. Aucrteoculos meos ne uideant uanifafem, Jtad hocpropo* fitum contra tui illationé fpedat authoritas Apoftoli,quod cha* ricas eft,quæ opcraE diledionc dei,bona^ inféfioné, charitas cm benigna eftjpatiens eft,(5ïâ fufFert,lt;5w’ credit, oîa fperat,ów fufti^ net,ergo non uoluntas, uides ergoƒ(ÿ charitas per fandü fpiritû in cordibus difFufa, nó uoluntas facit bona intentioné, Poflein aüc de illo dido refpoi^ere iudiciü noftrü efte repcobatum 8^ c*

W.Eckii« Vb

CiCompara^ergo noluntatc ad potcntias inferiores excr^ 'tatrices, ue^rum eiïé iiolui, uoluntatem efle inanimé, fient reginam in regnojquod ipfa impcrèt dominetur cis, quan/ ^^t]^cunq5habeatadeo,iitimperetbene. djCaroI. ^^pBona uoluntas quæ dei donü eft, nó quiefcit in gratia cócelTi kd itinpotentiasdni, it fortitudiné fua ad deum cuftodit,Hie^ : fony.ad Cfefiphontem iia fcribit, nó mihi fufficit qd femel do^» nauit, nifi femp donauerit Jpfum meü fine dei femp auxilio nó ^rit meûjob id(6i: alia femel diccnda)dico uolutatem etié gratia adiutâ egere oratione,ut qquomó fubieat carné. Pro ingeniofo -—/-

lt;TB).Ëckn V11«

f^ens eft S.Auguftini,quia deus corquerir,corinfpicitirt* ■tus teftis eft,nidex,approbator, coronafor, fufFicitjut ofte/ 'ras

ÏBcriptura dtcit,homo uidet in facie,deus autem in corde,Ïterii 'ij^e fcrutatur renes Si corda,fed haec quid fuæ opinationiconf?* 'tuntran ignoras deum efle,nonlib.ar.quidatcor nouum ôê fgi* '^titum nouum,qui facit bonam uoluntatem quamacceptat.

quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O).Ëckiiviir.

Ilïxpreffis uerbis id teftatur B.Anftielmus,uolûtas eft mo* lt;tor iriquit in foto regno animæjCui obediût omnia,ôé Boci? -'tins ait duo funt, quibus omnis humanorum aâuum con^ ^teffedusfcilicetuoluntas £lt;pofeftas, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ca.*“

fl^aior eft authoritas Hierony. Augüft.\Ambro.dicentiû,Non ^Itin poteftate noftra cor noftrû 8C cogitationes noftr^,8ê Hie«» ^temie.Non eft in hoîe uia eiusjtem Apoftoli. Non fumus fuffti» quot;cientes cogifare aliquid ex nobis, q, fi non poflumus bonu cogi=^ tstumhâbere, qlioalia habebimus,âcccdit Chriftus dicit. N5 nos eftis qui loquimini, fed fpirituspatris ueftri qui loquitur in uobiszuide tu quod fpiritus in iuftis magisloquitur ipfi,quod •C^regisin manu dei eft quocunijuolueritinclinabitillud. i^alffimûautem eft,omnia obedireuolungt;y,nam caro côcupi» '.fettaduerfus fpiriru, amp;nbsp;hæc fibiinuicemaduerfantur,ut nôquâe* r cunqg uultis faciatis amp;nbsp;uep: eft hoc,Non qd uolo(dicit iuftus Pau* ' lus)fed qd nolo malum facio,nô uult concupifeere, ôé caro con^* cupifcit,nô uult praua defydcria habere,ôé habet, ob id habÿ -^scande enfin came bellum, ifteâus quo^ humanotû bôrïoru

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H

aftuuhVquos ttiifericordû dei facit huttîânos nequaq funtinno*-iftra poteftatcjoramus ut deus dct eos,orsmus ut eos conferueU

(TlP.Ecktl IX, dConfentit facra fcriptura^Deus ab initio conftituit hóïettt £)C reliquit eum in manu confilq fui,adiecit mandata amp;nbsp;pras cepta fua. Si uoliieris mSdata conferuare,c5ferua, ÔC in perlt; petuu fidem placifâ fcruare,appofuit tibi aqua 2C i^em ad C^uolueris,porrigcman0 tua^ponderauolueris. tJX'aroI» fÇSagax moctsiitasad circumfcribendü,nó modo alios, fed Ô2 feipfamjNeftendo nodö,cxoluit,quod non uis mi D.Eck dicis, coniugis nodu amp;nbsp;folutionc,fed à utad foies, fcripfuratuo fen« fui repugnâéem affumis,Non aftendens qd fcriptura dicit,B)euS! ab initio conftituit hôîem,Ôê reliquit eum manuconfilij fui ô^c. Stfcripturæ ignorantie dedignaris,uide aliam fcripturä quae ex« primit quemadmodû homo fit ab inino faâus. Wunquid leg^ fecit deus bóïem reftumf Idcirco fcripturä debes infelligere cuna effeäujiK fcias quale init iû homo habuerit,uidelicet (j reflum,Sl reâû ergo cum prima graciïÿqua primus homo ftarej»otuiffei^ fi uolu^ctjdabis ergo tibi hanc illationéDlus noccre prodeffe quoniaquot;dabisgratiali.arbitrio,hanc poffroihtafead bonu facieqi^ xium prçftitïffe,amp; non liberu arbi.babere ex fepoteftatemeliciti* uam,feudnm in operibus,bpfum ein ad bona ex fe no redit.Ré« code etia i^t operas effunderis ut rationétu« inuediuæ(quâ appê'-dicem uocafti)adftrueres,ufdeaût Aug.pro hacfolu.hypo.li.iij.

lt;lt).Eckn Xgt;

(Dpb id arbitrorjb.Bernhardum liberum arbitrium pofend lifltmG dixiiïe, unde hoc quoc^ ait, Tolle liberum arbitriS ï 2lt;^ non erit quod faluctur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;djCarolo,

fcripturaru indudionibus facile infinuas,quam in intelli^ gendis doftoribushabeas diligentiaineptifflme emcosallegas. Quod ex præcedcntibus,8ô hac,amp; fequentibus conclufionibus fcholafticis feu auditoribus Vuittenbergenfibusyctia iunioribus liquet. Nam CÖ Bern. amp;nbsp;an£e cu Aug.dieunt, Tolte lib.at. amp;nbsp;non erit quod laluatnr,dicunt deuin lib.ar.operarifalufc,hic iuftifica* . tionem,alibi gloria,Etfu contra eorum fenfumaudes ex hoc di* flo inferrepro cauda tuae inueâiuæ lib.ar. effe pofentiffimö, dc^ bebas ex intentióe eos intellexifte intuHftè., ergo gratia det e$

ftótcntiflïma.4t tua illario,Berh.in tnïllclocis£ortumpit,poiffi' fimtyquando de noftro nihil traâiitjuerû ut ocs intelligant/^juid’ dicat Bern.eiusfubijcio uerbaamp;fenfumexlibrodegra.ô^li.ar. col i.Tolle inquit li.arbitrium amp;nbsp;non ecit qd faluetur (D.Eckius non attcnditjQuodjfed forte pro Quod legit CLVO, quia dicte effepotcntiffimû)Tolle grat« (idem Bern.continuo addidit) ôC non erit unde faluetuj,hic potent« exprimit,cum dicit. Vnde.i. nô erita quo faluef, quod fi rides attende quod fubiunxit,Opus hoc fine duobus effici non poteft,Vno a quo fit,hoc eft quod dilt; xitjUndefit.Altero cui uel in quo fit,ecce demonftrat magis patt^ bilitatem fufceptiuifatcm.ut ita dicam Iib.ar. eiusaoiuitatc feu potentiâ faciendi,gratiâ autem dteit falutem in lib.ar. opera* ti, amp;nbsp;italoquunf feripturae 8i. Ecclefiaftici patres, quos fuis ine* ptiffimis allegationibus contcmerasjcontaminasjçonfringis.

©iBçkiXk

Cfîinc Augu.aitjtntereft quemadmodS uerbum procedat ex animo ream lingua non facit,nift rea mens. Si plura fimi=^ lia in decretis Canonicis leguntur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;([jCarolo*

CHgcenodata eft cû conclu, v.huius ordinisIPp.Eckq Xlt» idem ait,Non eft cofiderandS quid faciat homo,fed quo animo Si uolunfafefaciat,in eodem cm fado inueniegt; mus deS patrem glt;Judâ,patrem benedicimus,iudâdetefta* nmr,diucrfa igitur intentio facit diuerfa fada, {ÇCarolo^ dÿutiliter nimis eadem foties repetiSjnihil em hæca diftis in v. huius ordinis côclufione diftarc facilis eft iudierj, Deberem qui;* demhæc filentio potius côtemnerc redarguendo magnipen* derc. At ut ftudiofis obfequar,dico diuini muneris efle (j refta cO ” gitamus, ôi pedes noftros a falfitafeatt^ iniuftitia continemus, quottensembona agimuSjbonofj animo fumus, deusin in no*quot; bis aftj nobifeû ut operemur opera?. Aug.de uera inno.ca.xxij» cxi.Quantum ad opera attinet quç intrinfecusaguntur ôi quiti*' met poenâ, ôi qui ^acit iuftitfam nô faciunt contra mandatû, 82 ideo pares funtmanu,corde dtfparcs,fimiles aftione, uolunwtc diffimiles ,de ucia inno.c.cxliij. 8i cxvirj.Iegemi.D. Eckillum librum a principio ad finem,deinde deSchoUfticis iudica.

.4,-, ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;OxEcktiXm,. ,

Hamp;atergo adnot«tio Ecktj pœhitentiâ interiorem, ut q fît H q

uoïuntah'framedrâh'or,prîcferendâ eße cxterfori, quamiMii interior efficax,exterior effidat,quâdojubi qualiter5amp; quo ooprtetjficut eft in alijs præceptts afïirmatiuis. ÇjCaroL gt;nbsp;dicax conclufio præieâa repetiCjSi illud adijcit, quod de «rcüftantijsScholafttci cómintfeuntur, hic unü ex Caffrano EXi Eek quod ei SC admirationé SC fndoremadferet, proferre luber^ nnè- Jmpoffibile ait,eft mentcin bonis cogitationibus immorari, efl principaleeordisad turpesab^terrenos infuftas fueritdeuolutö: igitur oportet nos raptim n contemplatione uitiorum difcedere : quando fucrimuspeftifera recordationein hoinfmodi cogifatioï«^ ê Besdeduóhjneeueniat qd Solomon fcripfit. Oculitui uidebunc extraneos,^,corfuum loqueturpraua,^ eris ficut dormiens in medio mari SC quafi fopitus gubernaboramiffo clauo,dices,uei!* berauerunt me,fed non dolui,traxerunt me amp;nbsp;nó fenfi,nie funt;

j gt;nbsp;uise queapud hóïés uidentur reae,nouiflipia aütearum uenient € in profundü, (|Jua propter ftudendû eft nobt^t uirtutû potius ôppetituamp;regnicoelorû,^ noxijsuitioru recordationibusnof« èietipfosad laudabilé compunftione prouocemus,quia neceffé eft famdiu quempiâ peftilentiffimis cloacæ fetoribns^focari,cjlt;î

! ; diu fuper earn ftare uel cœnû eius noluere iiolnerit.Eant nunefe* ' ' cum tui patroni, fiâores circûftantiarû,qLii animas fua doftn'na peccflhs magis immergût eripiuntjScio hæc prouocatura daf?' Jicû SC truculentas uelitationeSjfed fuf^ deqt fera fi uerifati obfe^ àfturusaliqiw præftareopem ualuero. Ncc ignoro quid Scotus' in feriptis âexpolite.q.q.xvirj. Tho.de malo. q.ij.ar. iii}. v. vû vij.viii.amp;alijSjDeindefuusdefenforCapreolusexcoxerint. , (rg)-EckqXIHL

(iJt ad fenfum pr«fatft,qui eft proprius uerborû, ftat quid in fine adnotationis adiunxi, uolûtafem efle in anima, ficut reginam in regno,ficut A.Aug.inquit. Voluntas eft meni^ fura óïm fadorû éc meriforS noftrorum alibi dicit eam,’ ifii^tare uiribvis inferioribus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IJ^aroI, I

ll^tifïaciunl tuis tricis quæ de intentione, bono animo,82, alqs prfeieqmuSjpar eftaûi/ut nos doceas Auguft.ad tun propo», fitum ea un^ dixifle, ut tu tibi ipfi uel honore ùel iuftam cófqfip^ nein fübgeras,piitas forfete lapidibus ôi ftupidis^lanfiis loquic

(ni).Ëckiixv,

„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aâ-

Qî-I'deo B. Annieirnüs in pcrfona alianim potefttiarâ, loïjuit ad deQ dicens.Dedifti nobts dnm, cui no obedireno poflîi=^ muSjAhftotelis adtjccrem tcftimoninjUerum d^rfahus o** ^ator(utaudio)nihilfideieiimpcndit. (|^arob , llNun^ Anfhéimi aathontatcm, men'tis dmi Hierony.æqiMi«^ bOjhîc inquit, neqj mihi curæ eft quid Ariftoteles,fedquid Paus’ hjs doccat,amp; ubi(ÿ in Theologo deteftatur argumenta philofo« phorum,immo ifti, dogmata philofophorum uidentur primo’** gcnita AegyPtiorunijIlle idem in dialo.aduerf. Pela.lib.i.ait, ils; luduero quodalio locoponjs,®mnes uolûtatc,regi, quis Chrir* ' ftianorûpoteft audite. Si enim propria uoluncate reguntur c ubi, eritauxilium deicôi quomodoilkidexponis.A dominogreffus hominis dirigûhir ôdc. Falfiflimü quocp dixi uires fenfifiuas,nœ obedire non poffe,immo in iultis reluaantur,ôi impium capfi ƒ num ducunt.Corhominsbenedifponitfuam uiam,fed domis lii eftdiriger« egreffus fuos, (Quando greffus hominis a domi««, no diriguntur,tunc uiam eius uuk fcilicec dei,non fuam,alioqui fuam amp;nbsp;malam difponit,ducicurapeccüto in carnecaptiuus. In«* diciû meum de Anfhel. femel dabo, Mîec dabo ilium adeo in dis geftc elocutum, tametfi uideam eumabfiggauthoritate non pau* ca prodegiffejhæc fine iudicio.

(Ta^.Eckn XVIL

(J^iiamnis auf em clarepofuerimadnotationcm meam, men.D.Bodenftein quafi per capillos detorfîti'n maferiam. prgdeftinationis,adducendo omnia quæfequuntur adhSc. finem,quod nulla fit ratio prçdeftinationis,fed omnia bon« noftra fint a deo, quae eft comunis TheologorQ fententia,' latiftîme per Grego» Arimi.ad mente Auguft, diCxxvq», n^ad.ôddif.xl.i.primû nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l^arol. '

tjSc ribimns indoâi doftiqg poëmata paffïm-fcripturarû artem ’ (ànâarû uerbofus fophifta 8óuniuerfipr£Efumöt,nec défunt qui addudo fuperciliode facris litcris philofophant, funt qui quadâ’ ilerborû facilitafcjimo audacia edifleriintalnSjquod ipfi non in? telligût,{àllif ur inermis diuerfariu0}gt; prædeftinationcjoperibus exlrancam Ô2 impertinente facit, ubi illud perpétua charitafe dikxi.ideo miferansattraxi fe,ubi illud, Miferebor cui mifertus:

Hlifeticôçdia praftab^cui præftitçro,«b^ illud quos pfas *

H iij

deftinauit uocauftjuocauit ut iuftttam, iqllifïcauit ut magm'fïèa* retjUb jllud creauit nos ad bona opera ut in ril is iremus, ubi cpi^ ftolafï.amp; de Vo.om.gen. ^nibro.ubilib. Augiifti. dcprædeftû 6^ gra.de bonoperfeu. dcprædefti. fenfto. de correp. amp;nbsp;gra. de gra.amp;Ii.ar.ltem ad Simpli. S^aliicHæc ad præccden.amp;fequétia.

„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cè-Eckij XVll,

llFIures tn boni fandi Theologi rationem pr^deftinaHo* 1 pis fiio raodoadmiferejUtSeraphicus dodorBonauentuX ra S.Thomas in fcripfo,AIexader deales,Hcnricus de dauOjThomas Argentinus,Gabriel Biel,Syluefter de Pris» erio öialq quoruinChryfopaflb memini,hi foluere habent^ pro rrraion'park bic per.d.Bodenftein induda, (p2aroh XjFatcorillos fuo modo rationem pdeftinationisadmififle, go auc modum ac praefinitioné facraru Iiterarü,reuereor,ample* dor^exofculor, dækrû quorfum attinebat mihi minime auaro rjegotiatori;^Lr(/o7ralt;vo/) Cquem/xoAuStToTTotflJo/j feu nva-yÓTraaro/j deiope cömonftare poffem, cum non difïïcili coniedura is mi:» bi mayiZap uideatur)éot egregijsfeftibus obtrudete, facile mibi ces bonæ iïnefeftibus uef natiua tantum facieprobantnr.

_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ijI),Eckij X Vllb

CiNeutrâ tn parfcm hic fufcipio defendendâ, quid prædefti^ riationis negotiû fit propofito imperh'nens ôd ôiho extrark * um,Vnde nefeio quo fpiritu D.Bodenfteintâimperfinen:!^’ ter in hâc materiâ excurrit, Si fn placuerit fibi uentilare hâc materiâ in ftudio eligendo,placet mihi pofittoes in ea dare, amp;nbsp;fup bis refpondere,aut refpondenh opponere.XECarol» CPrioraprioribus telis occumbunt,poftrema bac refponfionc indigent, me cqncredere, te effe difputatorem, ftatim dixiflem clamatorem inexpugnabilem,quiin eodem certamine quando uts cœcutis, 8^ quado uis Lynceo perfpicatior es,amp; Empufa mur tabilior,quod non difficile fententias inuertere queas, qnc) fï^c fecum coram cogredi uerear. /ttamen datis impenfis fi tuto ire gt;nbsp;licet in atenam fecum dcfcendam,fed ea lege ut utriufçg amp;nbsp;argu* -menta dó folutionesfidisdidentur notarijs.

Cnr^Eckii XIX.

((Atquamuis per eum indqda extr«ri« fint,6^ nihil adnotae

'üohi me« facientia » breuibus tarnen in ptxfeniia përcifrw fuas conclufiones »«tmorfus fiios^quibus me immeritum (kiciarenitundidam, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CjCarolo,

(fAcomodem us igitur literarum impetatori 82 autes 82 ochIoS ! Ile fcuftra quicquam elabatur.

O,Eckü XX. . . , UFateor in pn'mis uoluntatem in opéré meritorio, no elTe reginûjfed pediflêquâ incoparationead ChriftuTegem do,» minantem in bona uolState, quare omnia induda de domi^ no IE S V fiiper uolunt9te,me no impiignant. ^ISarolo, tjAttenditein côparationeadChrillûôic.ait.Quidperhanccô^’ parationé infelligat infra explicabo, ne hic dicens coniedot uoci»^ ter, Poftrcmo’negat fe impugnari per induâa,quibus conclude mus,Deum,nó uoluntatem,operaforem cflebonorûopetû,82 tn in præmiflis fequentibufcg fatis elucefcit D.Eck illud negate»

O^Ecktj XXL

(Jy nde fecuritafcm uoluntati in quibufcuncp fcriptis meis, nun$ promifi, fient D. Bodenftein mihi imponit, de quo’ plurimS miror, fed uideat ipfe, ficut Apoftlous admonet, quiftatne cadat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ECarolo.

^ecurîtatem (rebus didantibus de quibus contendis) uolûtati te promittere docebo. Authoritas qui flat uideat ne cadat, non côdudit pro facilitate feu potentia iioluntatis, fed magis ftbenc intelligit infer^qi non ftamus uolutate not|ra,fed dei gratia,hoc eft uolûtas bene Hat pet dei gratia,nô per fe,itacg poteftas 82 adi^ uitas gratiç dei tribuif ,qui enim ftat,dno ftat,potens eft em deuJ ftatuere illum,uolunfate, fua cadit, qui cadit, uoluntate dei ftat, quiftat.Itaergoflccipe,quiftat,uideat.i.timeat,trematnecadat, uis fcire,fauram,audi quia domino ftat,hocalibi fub «lijs uerbis docet Apoftolus,cum timoré 82 tremoredicens,ucftrâ falutetn operamtni,quare cû tremorefaudi, quia dns deus operatur uellc 82 operati, Authorifas ergo adduda contra te facit,nifi D.Eck iogt; tendit probat^fÿ bonum opus non eft uoluntatts,fed deiopus*-

lt;Ij)«Eckn XXIL

Hit muko falfius ci^ dicit me ignorare,’poenitentiam e(amp; donum de^ qui dudum ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;§olt;i?oft€in) (ciuwn^qF

hon cfiruoIenHs,ne?^ currentis/fed dci miferantis/ciâdntîi: cuius uult miferetur, £gt;C quem uult tndurat, fctuen'iry^d nemo uenitad eü.nifipafercojleftfs traxen'teQ,lt;Quod iufti* bae noftrse funt ficut pannus menftruat« muh'eris,quod no ex operibus iuftitiæ quæ ftçi'mus nos, fed (ècundum cpam mifericprdiâ nos faluos fecit, quod etiS facientes adf îiuc debemus dicere^quia ferui inutiles fumus, quid-nô pofgt; Turnus aliquid facere ex nobis,quafi ex nobis,cum infinibs fimilibus, quare miror de, D, Boden, eumifa metiriad calj» c ulum quid nouerim,aut quidignorem,quamuis non poß^ Tim inftitiam meam non faferi cum Propheta ad deum cia/ nwns a a aDomine nefcio loqui. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cî^arol,

lt;fî®.Eck dicit fe nefcire loqui, amp;nbsp;tarnen magna conclufionccogt; aptat amp;nbsp;feripturas feire quas inducitprofitetnr,mirordeeo qqi fciuerim fimiles habere labra îaftucas ôi- Scholafticos fuos dofto’’ res fcriplurâ fummis naribus olfacere,mirôr qj fe fcripturasTcire jaflat,qui nouera tllud nô efle feripturâ feire eius authorifates ad lalienûfenfum trahere, ai eius uim amp;nbsp;poteftatéfenere, ut afit cogt; ^nofeat hâc cataphnaââ conclufioné nihil ftbi prodefle, infra ad côclufiones fequenffeseiusmunimenfatrâfièrenda decreueratp ■ubi has auHiontates côtra allegantem fanq Goliæ gladiû exfoço quebo. (Dhlitus eftT).Eck q» pdeftinationfoperibus bonisimtj^ perbnente QC extraria fecit. Qui hi^pœnifenlia, nô unam fanfü I .auchorifaté'qua fcripfores prædeftinationès utuntur congelTit..

Wæck-XXIIl/

ttUpehinc Hieremiâ adducit diaei fariuslut cognofeâ confit* dîonem mcâ,iferû mihi imponendo qd nun^ cogitaui,quo dibere côfiteor/nunq fieri aliq[d bonum opus meritoriû fine ïjxciali alTiftentia diuihie gratite mifericordiaf.CÏCarob ‘XlJn conclufioné mea.cxlv. Hieremiæ apthoritatem, dicenfis» Conuerte me domine Si conuertar.aiTU'Ufi ,ucea côprobareqt ’ conuerfionenoftrâ dei non noftræ uoluntabs effe faâ:ô,itaçp di* Tiinae mdferieordiæ donum, Hanc fibi non obftare.B). Eck aft Si ipfe fateatur, nullupi bonum opus fine ibeciali affiftentiagraquot; é riæ dei fieri,8i uociferatur me ei impofuifll^quæ nô cogitaueriil me nihil impofuiire ei,fed fuam fententiam confuiatfe/acliie

indfcabitis, quibsnc eins condufionemleóihtfs • Qutn cdrcat matrifeft«,gransm noluntatiaffi(ïece,ut facit bonüopus.Quid aliud ediffcrihfq q» gratia non opernt Jed uoluntati operanti af«» fiftit,aliud eft auiltere operanfi, aliud operari.Ponit etui aflifteri’' Ham gratiæ fpcdalem ótc. pollem hic lenfa fcholafticorum, QC r^re nbsp;refellere, fed su primicqs nberior campus dafür,

fj^d rem. Si gratia uolütati ad facienda bona opera afliftir, feu auxiliatur intaniû, cp uoluntasdola non fuft'iciat, ut mile reftecÿ uiuat,nifi adiuueturmifencoTdia dei, fequit indubitanfer iuxta Augufti. fen^entia^ igitur non eft nntcrenh's dei, fed uolentis eft homiuis, quia mifericojdta dei fola non fufficit, nifi confenfus noflræ uoluntatisaddat (hoe modo amp;nbsp;male cótrouerfarius no* fter nTutabilisconclufionem fequenfem fubieeit)fed manifeftu eft fruftrn nos uelle nili deus mifereatur. peü uero non fruftra mifereri.Si etlTdcus miferet uolumus, porro bona uoluntas nó piffcedituocationem,feduocatiobonauoluntatem præcedit, igitur non eft ideo didu, non eft uolentis neqj currentis, fed dei miferentis, quia nifi eius adiutoriouel affiftentia, nó poffumus adipifci quod uolumus, fed ideo q, ipfe operat in nobis uelle 82 operati.Forfafle obmurmuras per authorifatem. Multi funt uo-^ cati, pauci uero elefti. Videant nodü cordati leftores penes Aui» Ruft, ad S impli, hb. i. q.ii. M.N.8Ó demü pilam alferi noftra dent

O.Eckti XXIIIk

fß^ndeinboc negotio (cjdeft propofito noftro extran'Q) femp iudicaui redius fentire eos,g deo dant quod eft dan ƒ dü,amp;: Itb.arbitrio dant, ^d eft dandum, QC ut ueru fit, addu* cn diuerfario eundem Hieremiâ, Si conuerferis, conucr/ tambeJtemZachariam, Conuertimini ad me, amp;nbsp;ego con/ uertar ad uos.ltem Ezechtelem. Cóuerf^ini ad me ÓC ^oemtentiam óóc. ^ßSaroloftadq. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

([^Qua politehanc conclufionem fupra uicefimç ordinis buius copulatniiro fucoid faflus eft corrumpit, difeernite/an illud fit uoluntatcin bonis operibus pediffequam conftilueref Si iniciû amp;nbsp;exordiû boiiæad Deumconuerfionis uoluntati reputamusc' (Çuid ergo lib. detarbitrior amp;nbsp;quiddeordoceant nos teftimo* nia per eum adduiftaf ex eis eiiTcolIigimusquod fentit,libero ac'lt;* bitrio enbuitillud. Gonuertiminiadme^cceprincipium 8^ini* tiûbonæconuetfionisnoluntatiadfcribit.Sed quiddeor^öi ego

conuctwrad uos,quidhoc eft aliud,fecuiidû induâionem Eckij : quatn deopoftcrioca ôifupplerioneni conuerfionis depufarec* quid tandé Deo tribuitcnifi pediflequam opus. Nam Deum ex^ peftare noftcâ conuecfionem edifleric, 8i- adhuc efFedum illam jnduxitaufhorftatem,PœnifEntiâagife,Vbiergopræc€dit Chri* ftus^Ybituum Sybillæfolium quod nobis in.xx.conclufio. re^ cifauerasf Ad quid auchorifates aliæ per te indudæ, fcilicef nô eft currenhs Ôic.iKfimiles alleganturcOyratroxaukm crimenad^ miferis uideto penes Auguft.ad Bonifa. confra duas epiftolas If. X) ca.ixjcemdeEcclefiafticisdogmatibus.c.xliirj.pluraprolatu!» tus fi hæc tibi cifata non fufFicere ct^nouerœ

(jAd rem, pofiem magnopere fua amentiaadiuuare amp;nbsp;fucarc fi uellem,fed abfit ut ueriéafitibiadulando rcpugnc.Teftimonia tuopropofito non folûincongrua,fed etia repugnitiateaffum^ pfiûe indicabo, fed breuifer amp;nbsp;perftinftoriæ. Aufhontas Hie.Si couerteris,conuertâfc fecundû Hiero.expofitionem,noneft ad propofitû,dato qifiadpropofi{fi,Prophefa Hiere.in fequentibus expreffe,amp; lucide explicaccôuerfionem noftfâaddeum,nôefle in noftra,fed dei poteftate,nimi^ait.Conuertc meD.amp; conuec«^ tar,quia tu d.Deus meus, lt;Çuo liquet ctiâ initiû conuerfionis bo=^ næ effedei donû,hoc uerbis fub alijs ô£fortafl'e explicah'us in fe* quentibusdocet,cûdicit,ïgoconuertaconuerfionemludaamp;:c. ex quibus patet,diuerfariij perperam tribuiiïl uoluntati, quod ik li non eft dandu .P« quocg de teftimonio Ezechielis fcnâiendûj qui fcripfit itidem.Ego coiiuertaconuerfionem ueftrâ,qui idem poftea exegit conuerfioné,dicens,côuertimini Sô agite pœniten’^ tiâ.Vide Augu.de gra.ôi li.ar.c.xv.xiii.amp; alijs mutefce. Scri* ptura præcipiens conuerfioné cordis ad deum, quid a deo peten*-dum lit docetjUtdicamuSjConuerte nos deus falufarisnofter.

(Tp.ËcknXXV,

([^laread ornes audoritares pro utracß parte inducenda^ infigniSjAuguftini refoluHo fufïicit, quam qui non habef, facile infer faxum ÔC facrum pcriciifatur, noc enim eft artis reddere fingula lïngulis.

^jp.Eck inter facrum óó faxum pofitus faxum cófodit expiran*quot; do facraiç prophanat, Redditaurem fingula fingulis corrupho«’ nicorruptionem,miferieealami(atem,ftnftaslaceratfcripfuras fanftüs commoïdçt Ecckfiafticos, non poflùm «que hoaiivtis

îttipudèntiâhî adbîîrtri quod Aiiguftinû non fenieî «ntuo^si deo «duerfc citât ,clarus eft Aiigiift-dc pecca.nie.lib.q.ca.v. akg alqs loci^ubi docet præceptis dei nos inftrui,ut a domino peta* mus quodnos facere iubet,d« quod iubesdeprecantes.

_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(EgXËckq XXVL

([Fa/eor ergo Deû dare pœnifcnhâ homini, fîcut etiS fïdes eft donû dei, modo nos hoîés fragiles nô contemnamus eâ accipere,quare fruftramultiplicat D.Bodenftctn allegation nes,no in códudentis modû,fed argmenfantis. (JjCarolo» ^Deus nôeget præparatorioaflenfu, Nam fi (àciatconuerfio^ né,facitaffcnfum,tollit(5 contemptû. Quid ergo dabis uolûtati nihiljnifi ut recipiatjln fine amborû ftilum uulneras comunem.

Cp.Eckq XXVIL

^iQiiando uoluntas dominât in anima uiribus inferiortbus fine Chrifto per difFormitatem uolûta;'? diuina:, malos pro»’ tifT/ fert frudîus, nifi emadiutafuerit gratia dei, nihil profert nifi tribulos,ideo piculofum eft,uolûtafem nô regia deo»(B3a^ CjQuid eft qd fagram fcripfurâ tot limitafionibus conftringis, quafi li.ar.non fitabfolufea Chrifto,ôô deinde Apoftolo,fed 82 Scius a prophetis poft lapfum defcriptû,De corde exeût,ait Chti* uSjCogitationes male,hic uolûtatem nô reftringit ad pofentifli* tû imperiû. Deinde quid perfineat ad cogitatiôes malasadüîxir, adulferia,furta,blafphemiæ amp;c.82 Apoftolus inquit. Caufahiu* mus oés fub peccato eiTejficut fcriptû eft,quia nô eft iuftus quif^ ; nöeftintelligens,nóeftrequitens deû,oérdeclinauerûc,fimul in^ utiles fàâi funt.nô eftqui fadat bonû,non eft ufij ad unû, Sepul* chrû patens eftguttureop^juenenûafpidû fublabqseoiju ^c.hec abfolutius uolûtaté fine ^defcribiït,tua uero limitatio coartat.

O.FcktjXXVIIL

llAt cum D, lefus per gratiam fuam regit uoluntatcm^on auferhir eins dominiû fupra potenties inferiores,immo foli datur fient iuftitia originalis plenam fe*cit obedientiam uiri* um inferiorum ad rafionem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;([jCaroIo,

((Chriftigratia eripitde poteftate tenebrarum ô2tranfFert in gnum lucis,euocat de tenebris in admirabile lumen, 82 adducic addeunilaufect ergonialû,confettnouu(ndonuni ,lino ante

gMtiauoluntàs nullas potentias bene regie. MirorD.Eck, non erubefccre (p fofies inutiljter eadem rcpctir, ôi. charfas floccis di ' gnas facit,quas precibus ÎEcclefi« fubducit.

O.Eckîj XXlXt

(^t q» me iudicat D, Bodenftein, profternere preces in ftificationibus meis, deus nouit, cuius mifericordiat no eft numerus, quâferuus inutilis firn, urinam mefaceret cû fi^ Iio prodigo, ficut unQ exmercenartjsfuis,(Dretfamen D» Bodenftein, cum al (er um iudicauit, ne ipfe quo(^ iudicet, ^io eni oratiocs meas efTe nullas,nifi deus fadat eflealiqd CIlx condufione tua.xxiiii.liquet quid Deo, quiduoluntafiad fcribas,benc tarnen fâcis,(f ifla J defenderasfanq impia ia^exe* ctariSjfi refte oras,confiterepala,te non poffe fticipere rite orarc nifideus initiu orahonis,ac totam feriem infpirarit fecundu, q, Hicrc fcribit.Reuelabo illis deprecationem pacis ôii ueritatis, dif rident aut dare uolunfatiadiuaeliciendiorationes poteftaté, ôZ ' fàtcriorationes effenullas,nifideuscasinfuderit.Lubenter ta* men deu tecum deprecabor,q nobis non argut^phifmata,S2 cornutos fyllogifmos,fed fuum uerbfi reueleti^KEckti. XXX. (lSgt;eus facit mifericordiâ in terra SCc. Dicit D« Bodenftein ■ me no pofte accipere de mifericord!a,qua deus mifericors J, eft, cui ego ufens raftone refpondeo, me accipere fenfum c5munem,qucmPetrus Longobardus poft A. Augufti/ “O nS tradidit.Deus fecit mifericordf9m,cS effedus miferioor*quot; diae oftendit, ut eft miferorum ÓÓ calamitoforum liberatio, h gmequidfitdefenfupereumdato, iPCaroloftad. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

ll^atis data eft fententia mea Qi Auguftino femper approbata j ' ex quo eîcœpi,cûlegimus,!u es mifericordia mea, dixieffe in* ! telleftû, hoc eft,fu me facis mifericordem, faciS ut mifericordia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

efficere que9m,contranerfarius fœpe Auguftini,amp; nihil ad rem ’ prouocat.Nec (amen afttrû fenfum refeci,fedauthoritafisaddu^ âæpofui. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^pP.Eckri XXXk

lt;lgt;i per opera mifericordiæ infelligit D. Bodenftein, ficut jam habet comunis populus Chriftianus Theologorum, quæ mifero proximo impendunfur, nego quod ilia fola ref muneret,atipfeillo fortafteioquit«rfcnfu,utoperamiferi/;

tordiæ,quK no m'fi danfe nu’fcricordi’a cius opcramur, tef munercntjfentenh'amfunc {enco,fed lingua ut Aug. iubct corrigo, VHenirnFormnatienus ait. VtcndS eft uerbis ctómoneta publico figno notah's. (P^arol.

(Mudet facrarii literaet lupus. Aug. citarcad noc propofitu ,cp ulusloqucndi inthcologia pualeat cötrafacrasliteras qfelfutn amp;nbsp;borrendû at^ dcfeftabile fit hoc cius dogma feci le illi cogno fcunc,qui ca quae de ufu fupra cómemorauimns kgunt,ôi illud ^dnonfctibif.Beatus uirqinufu corrumpcntiufcripturas die BC node medita?,fed beatus qui in lege domini meditabitut die flc node. Vbihumihtas illatua qua in conclu.xxix.praeieccras? non potcs mihi palpû obtruderç, nee euadcre ouod feftiuitet in iambicoeft titTO 7rt§îoy» naç^iaç XaAa sojixx. (|p. Eckii. xxxq» U^ona opera funt quodammodo in poteftate noftra, quo^ dâmodo non-funt ctcriTmerita St démérita uoluntaria, ut in praedeftinationis materialafe difeutitur, CTCarok ÇHæc eoncki.quicquid in xxt) .Si xxvi. ac.xxix.huius ordi. bo* ni pofuit, fiat »adfirmas aût ea quae uariando negafti, uidelicec opera bona effe in poteftate uoluntatis. Cur ergo dicis orationé efle nullaeam nifi taciat aliquam DeusfSi bonu opus partim eft in tua potcftatcjpro ilia parte,eft aliquid,etiâ fi deus no fcceritair quid,adiuuabo aut fratrem hoiem per illud. Voluntaric facrifb cabo tibi coniungendo hoc. Sacrificafe facr iff ciü iufticiæ,illis tu copula.Nemo uenit ad me nifi pater traxerit eum,ôê illud.Con*^ firmahoc deus, quod operatus es in nobis, uidefne uoIunfariS fecrificium dei effemunuscergo non inuolunfah’s noftrs facul*

VO tatet* intèrto fub iniuftitia noftri facrificq eft (icut pannus men* '*lt;9^ - Jftuatæ mulieris. yp.Eckti. xxxiij.

ÇlDe Colledis quas credit feinducere contra EckiS dico, id orojid toto corde deprecor,quod fanda mater Ecclefta oratjUt omnium Hmentiu deum me participem faciat deus (Quare uir grauis 6Ó maturus theologus, non debet paupe** rem conferuö fuum uincirc, ôf enormia crimina fpiritualis fuperbiae ei imponere.Deus nouit abfeondita cordis. Sahgt; us efi/ut D.Bodenftein amp;nbsp;ego oremus pro inuicem, ut fak uemur, ut illuftremur, utadiuuemur, quod D. Opt.Max^ feciah nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flXaroIo.

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I iij

([SicûMatteEcdefiatoto cordeoras,qcaufac’qgt;ta im^ti'nett* ter eins preces traftas^ quæ pietasc’ (j colleftas male excipis. morfumjn facris feripturisdiffimularejimpietas eft,poftremo lubenter tecum orabtyutilluftremur ut faluemur, ut 8^ tuadEc-clefiafticos reliâis fcholafticorum argutijs, tranfueharis.

lt;rilXËckn.XXXlllL

Quâuis bene egea doaore,abannicu1o etia puero cû A. Aü^ guftino, paratus doccrij tii D.BodenfleiUjhic quit ex Ezechie* Icdocere, dudü noui,in alio laborer, 8i. dilcat parciïis de cófer^ no Ioq,quâl!cmere ei erroré imponere.Na 8^ ipfe fequctes oro« nes cüeccPiaamp;ipfo porrjgoaddeü,detdeus ut denote pot^it (T Morfuses michariff. frater D.Eck,utPfyllos Ec»(mus/^« defiafticosdifquiras. CTD. Eckn XXXV» ^Ratiocina? dein Eckiü non deber^onere fpem in fe Si uolu* fate fua,placet milii,no eni pono fpê i me panprimo homücülc) ; Sediaftaui rpemmeaindnm,qnideducetmc8^ enutrier me. tgo hl fubfiAnereïn minori de D.Bodéftein,amp; poftea «bij^ceré fibi illuturpe eft dodori 8ic.de fequcfibus fenho ut dixi^an ^Voluntati adiuitatem In bonis tribuere operibus,eft fpem in hóïê'collocare,contra aût, ofnnem potentiam in deû, a uolun;» täte tranfïêrre, eft fpem in dominfi iaftare. nbsp;nbsp;nbsp;nec ego hoc me

facere iafto. At deo ut facia fecienti fupplicojQp.Eckii. XXXVI (ODe ego Si nos,nro Sipprio fentio iuxfa pdiâa,quoniâbona opa dei funt Si nfâ, dei bona Si mérita noftra,deditcnîhobis il-ladeus,ut his mereamnrjicut S.Petrus dixit.Ecce nos reliqmus ’ omnia,8ifecutifumuste. Quid ergo nobis, qd ergo nobis erit praemi^uem D.nofterlefusobuoculsmnos,non redarguit, ^amuisdiligentiffimuspraecepfor. (DCarola.

([Ämbrofius magnæ Dei mifencordiae reputar, tp Deus fua opa nra facit mérita. Et ob id oa relinqucti Si fefe fequenti uitâætec* riSpollicef Sidatqnâ.S.Pefrusnunc inregeaccepitæterna.Poc* ro midulciff.D.doftor tibi plurimû congratulor obfecuturus,p mea uiril^cp in hanc defluxeris uerifatc, uidelicet mérita nrabo# na,nô ex nta pendere facukate feu potétia, at ilia ex deo prorfus cffluere,qd fi fenfiSjUrii^ negabis,8i pnîam adiua'Si potentiflï* mâ uoluntatis liberfaté,lnio adfirmabis mérita nquot;« non effe in nfa prête, cui peroptime aplabis. Egodixi in abûdantia mea nô mouebor,8i tu auertifti facié tuâ a me Si fadus fum côtnrbatus Sic.Hanc conclufio.hoc fenfu colo,exfollo actanqdidûexTri* podcçffufumfufpûio.* lt;l£)JEckq. XXXVlU

* ütfinpia

^Jdeo merttis S^uerceffïonibus fanftoRadiuinriin colleôisp^^ ticÊccFia,qd fi more.D.Bodcnftein uellêcolleétas noftris defend fionibus fubfcribere,nouerÖ£ oés facrificuli fflcerdotes,qurpoC* fern hic cógerié facerè^Eccfta in hmói colfeftis rogat deü|ut fua dona, fuauel opa dementer refpiciat, non qdnfamérita qnos effinximus illi placeit, unde orai/ut cunfta maaftio ab ipfo inci’^^ M piatjiS«: p ipm finiaf.Si ita intclligis bene nra mérita, amp;nbsp;(écundu Hiero.Aug.öó Gre.accipis.Sin aüt fecius qfüad uolütatis poten »* tiéelicitiua renitor. Parco aütri^pfcrconclu.pcedentc,aliog ckmaréad S.in ChriftoP.amp;D.nrm D Leonédiui.^ui. Papa.X amp;nbsp;qrerer fe fuas orones fandiffimas nihüi pédere ôîc. Proinde coUeftis feupcibusEc^fiæobidjCjtutuiq^fifes cöfeftim ignes ab iftis difcrepati fentetijs minitamini,utor,amp; utRo Ecch. me nee nouas,necincófuetas,atpuetuftas St cotidianas meditari doftrinas fciat,ati5demü non modo non cremet, fed materna dementiaaduerfascolleäaßi ^ugnatores noftros tutetur, tn’ morde fi licet, nel ampleaete^.Ecktj. X X X V1U.

facete ^d in fe eft .pbatiffimo je Tneölogoiji fnia, fit remo uerc obicé amp;gt;impedimentum gfç,nô dabo,qd qui ßicit qd in fe eft,faciat,qddeodifplicet.Cû cómuni Theologope maxima.Dequot;quot; CciYttfjuxta improbatope Theologoge jusnu^deeftfaciéri qd ï fe eft., lo • nbsp;ïnlam facere qd in fe eft,nedü eft, tollere obijce amp;nbsp;impedimen«

tü gratiæ,fed etiâ fe ppararc ad gratia. Ve^ EccFiaftico je fniafuec* ba funt Ambrofq) Hoe deus amat in nobis qd ipfe fecit, Só hoq odit qd ipfe nó fecit. itfuolutas mutabilis,q non regit a diuina uolütatejtifo cif ius appropinquat iniqtati qto acrius int éditafti*^ oni.Hæc tibi fuut indufta in conclu.dxxxiiij.Ïtéex Aug.nónük laintuli incondu.dxxxviij.amp;fequé.fup fcripta,qtu noluiftile* .Aitare ne cófundereris,adticio tibi 8igt; illa q cófcripfit idê de uera ipno.cxxvi.ubi dicit. Si hoe in nobis eft qd ipfi feeimus inde da* mnabimur,illa amp;nbsp;alia legas, deinde obmurmura ac tuos pa«» tronos magnipende, non patiar te cauillari. Si fummo falté di* gitulo citata attigiffes, non tanfa impudentia debachareris, nee aconclufio tua.xxxvi.defultaffes.|j|[D.Eckq. XXXI Xj^ ^Anathema fit inqt Hiero.fi gs dóterit Deü obligafl^hóïem ad Ipoffibile, vn deus qui uult oes hoies faluos fieri, ex imenfe fua dementia nüg deefthomininifi homo défit fibqpfifijCarol. ijtegem impoffibilia homini, non Deum, præcepifle, in pri* tnitijs noftris, 8C quemadmodum Hieronymus nontaincoftç

I iiij

fîtaccipiendas fcripfi,cæécram ultimam huias conc!ufionis^lt;^ fciculam/ut concedam concîTccdxxQ’Ccdxxxix.habec.

Ô.Eckn KL,

({Àt qgt; bonus adus quo ad f otâ enttf af etn fuâ fit a deo,non redpiojfic qgt; uoluntas fe habest mere paflîuead ipfum,fed arbitrer uolûfafem creatam eflè caufam fecundâ amp;nbsp;minus prindpalem boni adus,quamuis hoc ipfum agere habeat a dep^ideo fandi dicuntadû bonS fotum efle a deo. (TCar. llFIagcIlô parat 4 uapulabit,ô2 ptim a Scotino fucco dégénérât tUd rem,Temcrariûnimis effe feribit Ambto.in epiftola fina^ li in quadam parte adionum bonayi egeredeo, in quadam uero non,Sed de hac 6^ J^uft.fententiaamplius in primicijs.

llAIioqut non uideretur/quodbonaopera.S.Petriplus ef^ Cent dus S.Lini.immo nulluediceretur mereri,quia nihit cgiffe^cum tarnen conftet unûquemc^ reccpfurS uel bona uel mala fecundu quod in corpore geffît. d Carol.

Eck certe nô uid^q ipfe fupracopilauit ac oßendic fe uoeê fua'præcenforicoaptaflepromicaffe^.Nôintdligit quöpccuni« in fuo marfupio recôdita plus eft tftins qhûius crumnæ pecunia. (ÏAd rem, meremur 62 agimus ita quod pot lus agimur, Deus tnim mou« Ô2o62 munera fua coronat.

(IP.Ëckq XL H.

ti^uodueroScotum S£ Capreolumtaxât62c, HCaroL ITMultas inanes 62 magnas congeris condufiones 82c. ^TCôdufiones terri) ordinis,propterca!cographinoftri impedt* inenta,adnofatiunculis in librûde Spiritu amp;litera referuo,q pro fua magnifiantia turn romodius,tum uberius uel tradari uel ré'* felli poffunt^uno debentjenauigant quids dlæ deafpero charfo^ phyfacio,ô2 tandem muccû,cxtemplo emungendû, fubuedant ^læeuerendo D.ïoanni Vuorfuueino Germamci ordi*’ P nbsp;nbsp;nis.SJoannis Herbipolitanfe domus patrifamili* ‘

asPatronoiucundtÏÏJtndCaroloftadiusS.

(^Àdnôtationes quas feiîtuiflimi patrone in magnifïcasD.Eck' lioftri controuerfarn condufiones pcrfundorisceîeriferç fubfç^ ci,iudicandas tibi fubmitto,ateo iludio,ne dimouerisatedo^q^

»b opinione fcholafticorûCut afunt)thcologoru fnbtraflus,mo* do illorum defenforibus^K rurfum noftris impugnatotibus ne gt;nbsp;gotia exhibeam,porro melioribus imis prçcordijs guftahs,quts me ab opinaciunculis fcholafticorö perperam defciuiflè infimu«gt; kbicrSi quimereprehendetc’qiioddoâiff.hominüegregiamoî» numenla pro inephis,næniis,nugis,ampleaorfqiiishunc cona=^ tum falfem non attolletfqgt; ftudiolis facraru liferarum fyncerum odorenijfuccüq^ puriff.cömendof fuadeoqpfô^ quis mihicfi ims» I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pcditores öi fanftæ fcripturœ difçerptores diuello replefto,uicio

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dabicf (Çuo circa quando diuerfatium clypeo infurrexiffelt;5 telo,

( fcriptura Simorderefacram fubnomine noftrojcognoiiijfcufi^ I cam« manu, depiäacglora arripui, armaqj confeftim obtendi, obniror,nec in alieno negotio depugno. Nam facroland« fcri^ pturœ ( qua diuerfarius mifcre traftaf ) uindicandæ óB deniij 82 fingula haec molimina cómanicipaui,qui in fcripturæ defenfios» nem fpirilû hune exhalandû iureiurâdo obftrinxi,qiubus amp;nbsp;alia propriû fàcientia negotium accedunt, uidelicet, qgt; D. Eck Ecclc« fiœ pTæces nô modo contênit 82 facrificulis dignas facit,fed eciâ fi quando eas cgreadmittic in peruerfum fenfum deforquer. Ap. Sc.clamteftinisaduorfum mcblandicrjs follicifat,frat5^ conueh’^ lus irrrogatis uelut ex hoc calamo iniurijs incitât, Poftremo in coelû quicquid unit liccpter expuit,homo fummo opéré gnarus • depugnare,qd illum nônulîi feelicius uiridi incenfa lauro coram horte 82 cominus porte aflequj aiunr, quibusinconftantia fuarû concluûonûac mnfabilifas fubfcribic.Idcirco has adnotationes breuilTimas obflexi,acur8hus 82 copiofius in alijs libellis illi ob» luâari mihi conftifutû eft, ut ille propedié intelligat nos plus fe» decim pedibus diftareac acre Mineruç fuffragiû uel expetere,ueL nihilopendere.Tu igitur hæc paucula capeffe 82 hac noua oceu*J patione a frequentibus animum laboribus femel remittee nbsp;nbsp;in»

ftaura,mihi faue 82 fceliciter uiue, Datae Yuittenbergæ die Exal» tationisS.Crucis. Anno. M. D. XVI II.

• i|Ad_eruditum.P-Ioannem Eck.

IJAccipe doanr. mi EcknoÄras in tua 82 ptimi 82 fecundi ordi* i nis axiomat8,adnota*tiones ,quas nimirum, $ primû ifta meas

in manus uenerunt,edere cœpi. Tu idcircoanimuad Ecclefiafti* cos diligenter appelle, Proinde hæc noftra impietatis quicquid f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(quod abrtt)fubollent refelle profefto meopte Marte præcellenti

ç^damjfeftinationisaSt ueniâpoftuIo,Yale in Chrifto fbeliciterlt;3e

ÇsVMMA EORVM, QVAB HAG EPt^eMB-iücundiffîma fimuïS^ udliflimajpgsfanehcSibus continenfur. ^lüftiAcatio rmptj, amp;nbsp;mortem, öórelurreöionem compï^i* ^.Caput pn'mum.

(3jVlortificatioimpii,elliuftificatio. Caput fecundum.

tribus mortis generibus.;Capiu terrium.

ijMortificatio peccato^, deduótus ad inferos.Ca. quartum.

lt;[}Correptio nbsp;dolor poenitentis ad gradamreferuntur. Caput

q^tum.

lt;£Prima impij conuerfio, laetiti« nihil,doloris plurimum ha« bet,. Caput fextum i tlContridoncm nóuolunfas, fed deus effïcit. Ca. feprimum. QQuonam pafto deusprimam impi) conuerfionem opere^ tur.Caput oókuum.

lt;fln haneprimam hominis conuerfionem, iudicio Si üeritate defccnditur.Caput nonum.

,tlPfälmi,Domine nein furore, breufufcula interpretatio, quo ^nitentis gemitus explicatur. Caput decimum.

XiQyi feminat in lachrymis,in gaudio metet.Cap. undecimut Cpbiäorum in Epitome, Epüogus.Caput duodecimum.

?

(lANDREAE CARO-

LOSTADII IN EPITOMEN SVAM, AD . expertum femigeratumque Medicina: Dodorenn, Sp monem Piftorium, eiufque filios Simçnem ÔC Chriilophorum, alterum utriufcplt;u=' ris.fllterum Medicinæ titulo infif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

gnc,patronos fuosjprsefatio. -

Öf i uetftfls quoh'die the perurget. Eximij Doaoreÿ; a neofferico hoe Theologorü genere,prorfus deficere. fedconfuféo 82carptim,abiliismefubducereplane decreui.(^ippe,qui in metis argutijs, tanqad Syte« næos fcopuloSiCÖfenefcuntjqui nihil recipiuntjiihil pcobant,nifi noua ftrophâ'redoleat.quiij folû illud miranlur qd propius intuenh’jUt Magiftralis propofifiûcula occnrrit.Illi enim fuum Monftrö parturire,quïïC^æftionéuocant.Silcnnm inuec*^ fiffimû.cui nimirû C9put,corpus,canda, nefeioan clin pedes fine plurimi.Illijfi quid difcreparcjaut faltem nôper omnia fuis cors rudere uiderint^ceu plebæû contemniinc, ac uelut a Chriftiana, quia fua pietate degenersns^non obfcuro claflïcra proflantjclimi* nanÉ,82contemnat.Porro,ego nunc fecnndûannum, non fine fudorc, fed in credibili uolcptatejn Ecdefiafticis feriptoribus ab fumpfi,Ôe nôin uno loco Scholafticifuc uoeât) Doàores,quos olim publice inâoeentiffima /icademianoftra V’uit^enbergenfi magna quidé operated infaelici (quemadmodû nunc experior) euentu,docui S^tutatulTum, facram feripturâ inepte adfciuiffe, aftjin diuerfumjmo fi faseftuehfatifubfcnbere,inconfrarium repugriâtem fenfum detorfifle, cóperi. Confeftim igitur,quem admodûâb opinariunculis illis portentofis olim me fubtraxi,ifa quoeç ab eotum praefcriph's feu fbrmnlis quæftionarijs, in quas cófpirarunt,me fubducere conor.excompofico famen^neofFeiT^ dam.lt;Ç[uo fit,lt;çallegatis conclufionibus rem propofiturjs, per»’ petuaorationeconnixuSjprimûegredior. StilumaûtpoHffimu abftinere curaboab his,quoru nutnrenutu($ rerum fumma pej^’^ dct.quopi:uoluntate,dubio5i:finifionesproferuntur,pugnantia pacanfur.abfit,illos irreuerenter montes fanga,quo^ fumo pro quot;nbsp;ximus femp eft ignis, /t quid hoc elogio uociferor, cui nec tans turn elegâdæ datum eft,quantû fuftinendo folum literarum ne? gotto fufFiciafrVerum^non nihil crefeit animus, quod mei fimi* les blaterabunt,hoc eft illi,qui malos ter male efFutiunequi^f es go olim)Nfcnias obganniöt,barbariemc5 deofculantur.Dei igi# tur ope confirmatuSjtibi filrj fque tuis Simoni ac Chryftophoro C2 humanis 82 eruditis uiris,de impi] iuftificatione (qua pcenitu*' dinem,ad infcros deduftum redudumij, no abs re quis dixerit) Epitomen,noconclufionibus,fed aiichoritatibus fepfam, inferi* bereconftitui.quo omnes plane intelligant,(5 Cibiliberifquefuis gcatificari ftudeam. Sedrem forfafledifputatu^ fqm difficilem.

tom periculofamjcmper tarnen utiliflîmambreiiiushfc 52 co* aftius perftriiigam, alicnbt forfafle copiofius cxpitcaturus, quo panlo cautius muniri,paulo accurafius diftingui queat. Exordia or igit.Patroni iucundiffimi,canfn'tionem Scholafticain tang obefo indignâjfilentio ceu condito ucnabulo confefturus. Pri^ mu ioftificationis impij parfeis duas fubijdOjUon reueritus que ftionû Mflgiftros, quorum tam ftehlis ingens eftdifceptafio. Anpeccaforuremiffiofitmotus,ab mfufioneiuftificantis gra^ tisfe feparatus.amp;jAn fine rpectalimotione,auceadecidua fufce* pta,hberum atbitrium conf rîÉionem caufare(-ifa etîî loquunfur) U81eat,qs in diuerfum fenrientibus. plcrif^, propfer Ariftotelis rationem,modo iicintelleââ', Öópaulopoft fecus acceptam, fic 52 fecus fua fenfa lang unguibus S2denfibus retinentibus. quio bufda mero calenribusjfubtiliuf^ alta penetrantibus pleno fto# macho,82 ieiune, feiuno uentre fufanttbus. Quibus, ut olim in perniriem meau! pathum adhæfi, ifa nunc cû Chrifti fiducia in* feftus, dei legem obijcio. (QuociroJ, uos, patronos meos dico, magnopere rogo,hæc omnia pro acri ueitro iudicio cognofca* tis S obleruetis,primum,quo ordine alia ex alijs ducanï-Poft, quo paftoad inftituHi noftrum accSmodata fint,quibus in hac Epitome uhmur,tcftimonia.Deinde,lima, quamab omnibus* puri,ô2 integri iudicij expefo,adhibere,82 quæ afpentate offen* dunùMdite. cæteris uero calculum ueftrum adijcife.

fflufttficatio impii,52 mortem 52 tefutteaionem compleäitur. Caput primum.

tÏJIuftificationi,mortifïcfltionem,perdifionem,deftruaioncm deduftö ad inferos,52 cdiuerfo,uiuificationem,faluationem,{n ffaurahonem,ab inferis rcduaû,adfcribi confendimus. A capi* te aût exorfuri, Apoftoli diaûadducimus,quiaic. Omnes im* prj,82 natura irœ filrj, in potcftatetenebrarû fumus. Verum, cu ab bac poteftate,in lucis regnü Chriftus nos tranffi:rt,quandam fimilitudinem cum eius morte, ciieius refurreâione habemus Nempe, uita Oiriftiana geftis Chrifti configurât, 52 quicquid Chriftus in cruce,morte,fepulfura,ccfurredione, afcenfione ad ccelumégit,iuftificati uita refèrrc debet.Nimi^,quemadmodö Chriftus crucifixus eft,ifahoiem ueferem cum concupifcentijs cruci oportet affigi. 82, quemadmodu Qiriftus fepultus eft, ifa homo Chriftianus confepeliturilliper baptifmum in mortem Summah'm.ricutfumus infititij Chrifto p fimilitudinem moc

mfitihi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Çï,

ttSjft« P^’’’ refurreaioncm {»freij Chrifto cfFicimur. CompIatJ * tati fumus per morkm,complanfah‘ per refurrcftioncm. liquct idcircOjiuftificationem habere mortem pecc«toris,habere amp;nbsp;re«’ furreaionemjpriorem uero mortem,^ uitam.

Mortificatio impü,cft iuftificatto.

— nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(£lt;Eaput fecundum. ‘

^Verum hic leftor obftrepit,cp morrtficationé impijiuftifïcass tionem appellanerim.Cui ego nó mcum inneutü, fed Apoftol» cum dogma obtriido.ait quippe Apoftolus.Efenim,qut mortu -useftjiuftificatuseftapeccato. amp;paulofupeniis fimul uiruni^ compleftus membru, dixit. Morfuus eft propter delifta noftra, amp;nbsp;refurrexit propter niftifïcationéjioftram. Cui confequenseft, tarn iniquitatis mortificationem,c^ refurreaioiiTnoftram, qua in nouitate uiîEambulamus,9d iuftificationem pertfincre. Miran* da Apoftoü fentcntia.hæcenim uniuerfos Prophefas, SC totam fcripturam pererrat. Confingitaur, cp priorem iuftificationem, hoc eftjimpij mortificationem,ad inferos deduftum, ceuindi* gnantis dei intolerabilem poenam, longe iuftus ante praefentiat t^ fubfequatur uiuificatio,8C nouæ uitœ largifio.Quin triduo a» pud inferos quandocp remoratur in corpore, uelut inquodam fepulchro. Qua de rc,cerfo quoda ordine difputaturi, priorem traftabimus iuftificationem.

tribus mortis generibus4|Caput tertium. ^Præmitto igifur fecundd Ambrofi^ tria mortis genera. num ipfius animæ,dî quo fcriptum eft. Anima quæ peccauerit, ipfa morietur.Cuiadiuge 8C hancauthoritatem. Os quod men* htur,ocridit animam. Aliud eft morhs genus myfticii, quando quis peccato moritur,8C deo uiuit,de quo Apoftulus ait. Confer pulti fumus CÛ illo per baptifmu in mortem.Tertium, quo ani* nia a corpore feparatur.Myfticaillam mortem,qua occuinbunt peccata,qua uefusille nofterhomo difcrutiafur,difquirimus,res äecj ueferis uitæ occafuni, abolicionéiniquitaHs nunciipamus. SC contra,refurreftionem nous uitæ,renouationemcgiuftitis. Illam laboriof9m,hanc beatam fanftis patribus nó femel afteren* tibus. Necab re,cpcaro noftra nópotuit peccatû abolere,nificru-' cifixa eflet in Chrifto lefu in Chrifto omnino,hoc eft,tn fide Ies fu Chrifti. Reuera credentiin eum qui iuftificat impiu, fides des putatur ad iuftitiam.Fideenim corda purificantur,fideaferpenli* bus morfi faiiantur.Porro, oporfuft filium hominis exaltarijawt

óis qui credit in euqionpcreat. fide eiiTpecMtores faluos Chn«» (hl fta(re5eu8ngeha teftant.Fides no ex nobis, fed dei doniTeft', fide Chnrtusinhabifat in corde hominis interioris.Iuftificamur igic fide, uinimus fide. Juftus eriTex fide uiuit.Ob id,qui occafu uefens uitccexorfumtj nouæ defy derat, fidelis fitoporfet, amp;nbsp;in Ch^um credatjneceiTum eft,

^^CM.orfifiratiopeccafogejdedudusad inferos Caputquartu. ^Cæ tÊâ,nefcio quïs,dum bæc refero,fubmurfn u ra t, q d m or tincationé7peccatDii:,ad inferos dedudum côftitui. Sed fequen^« riacoinonlttabuntjidnonfibario exferiptura acceptû. At non prorfus dedi,ftdei infernü lubefle,donabo auff fidem mûdare cor,expugnare petâ^ abolere uetuftatc, fed iuftos uelut ftupidos quâdocg non fentire dr graniiqmmo fefe omni gratia deftilu:» toSjdeoiç odiofos aTbitrari,amp; tanquâad inferriû detrufos,îudi’^ cium dei refbnnidareac quafi nihif fiduciæ habuerinf,moerere

Quidâenim accepta fide diffidentia non carentjCjua uh'œ inefle fiEï nouerat,qui dicebat Credo domine aditma increduhtatem meam,multoem crebrior,multoq3 numerofioc pars hc5îmeft, cui paulatim,quicquid fuperna largitas donat,accrefcit.

CjCorreptio dei amp;nbsp;dolor pœnitéfis ad gräm ' referunturl^aputguintum

QÈxordiu aut ppofifi côfirmoper uerbû Chrifti. Beati qui lu# gent,quonia ïpi côfolabuhf. qui fine fermonisuelo aperte air. Ludûamp;^eiulatûpctoriSjbtîtudinisporciuncuIâ Sitam eximiây quæ côfolationênadura fit.Cuiin eum fenfum ,adlrâmprope modû lob accedit dicen^Btûs homo qui cornpit a dno, mani# fefte docens increpatione dei, correpto pcccafori, ad btifudinis fpeciem reputah.Proindeiuftifîcationedicoauocahouedeiob*= oriri, fed amp;nbsp;uocandi ordine feruato, çp iuftificatur^’dcus primû terret,flagellat, conterit, fauriat, mortificat, dedurit ad inferos. Deinde confolaF,rccipit,contritioné fanat,uiuificat, amp;nbsp;ab infe# ris reducit.teftanfe fcriptura.Deus flagellât omne filium quequot;re# cipit. Et Hiere. Caftigabofe in iuftiaa, ôi mrferebortui. Primû caftigatjdeinde miferef.Ita em idem Hieremias inquit. Si abie# cif te,miferebit iuxta multitudiné mifehcordiarûfuarum. Itern lobjincrepahonem domini ne reprobes, ipfe enim uulnerat 82 medetuCjpervutit amp;nbsp;manus eius fanât (Çii’Ppejq’ recte afflidus coirfyderabic quo iaceaf.quem offèndenc, amp;nbsp;quibus egeat me# dicanîèhs.Côfirmanté omnia fegregatim facrœ feriptura:

moniis,fieauenédifccrpere,qnfEoph'ino fen Tu Kröne c oh æ *5^ rencjue^itlicebicfcnptucæpelagusfentabo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, H

rima impq conuerfto, leticiæ nihil/doloris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

plurtnium habec»Caput fextum

ttPnmôœ illud qcfinLeuihcofcribic ,pduco,uideltcet.Nec im* mittet in Acrifiaû pro pctóoleum,necthurisaliqdimponet,lt;32 quod portea fiibiettu eft.Hæc hoftia arida eft. (Çutbus uerbis pa=^ lam eft pdi facrificiû,nec o!eû,necthus habuilTe, docemur^ in prima hois côuerlïoneaddeum,aiamiufti,oleoleticiæ,'S2thuâ’ reläudis 82 fuauitahs deftituta. Addo qnoq; facrificiü hoc in cli:» banOjin fartagine uel crafiaila excoftu. quid eftin clibano, nifi in œrdeatdêrir (falefaftos em legimus in Ofeaadukerantes le^ gern tan^ clibanüigrris ardente.qd clibano igiTisacccipies,nifi A cor hon Rjccefumrml’fi uitia fuccederint, auc diabolus iuflam»’^

ueritjcor non coquic,fed exuif. De illo fcribit. Pones eos ur clia banû igniSjCôllitues eos ardenfcs,uexabis intrinfecus confciens tiamîpieffltis fuæ.Siuero illefucccderic,qiiidixic. Igné ueni mit* tcrel ferra ut ardeflcad fehlte iufti,cor angiï,tribulat,difcrufiac',.

Sed tune côfcientia inflâhiatur, 82 eins depeatio tam multis co*-gifationû tumultibus quatic^ut pene a confpeäu iudicis repulfa uideaf.Vndelob dicit,cum inuorantc me exaudierit, imcrcdo

(pexaudierituocemmeam. Audis neeumdicere,nocredo me exaudiri.fed repulfam patir Sed quaobrem fe exaudiri non cre* ditraudi ilium. Multiplicauit, inquit, uulnera mea, non conce^ ditquiefcerefpiritum meum,82impletmeamaritudinibus.lus’ ftum ilium mulripliciferuulneratum,cui quies nulla, amatiäi« dines uero plurimsc,cui tam affiEabis, qua fuccéfo clibano.^ qui nec oleû lehciae,nec thus fuauitatis referai, cui dîa triftia fintjans» xù omiajturbata ôîa,arida oîa,lachrymola oia,cui fletus ad ue/^ fperâ demorabit,id eft ad occafum pfentiæ dei.Cui dolor in c5=' fpectu eius fcmp,cui nulla hilaci(as,qui uerifaté, id eft iufticiani trafcenhsdeiaimunciät pernoftem,ideftperpeccaforû flagek la,hocaeftugemebunduseiulat 82 inquit. IDominefanfæ funt neceffitates, fantæ 82 tot tribulationes, tot formenta, ut merisr to tibi dica. Repulifti me 82 deftruxifti me,oómouifti te^^,uo5^ lunfatem terreno corpore grauifer deprefiam, 82 conturbaft» cam,82 firnriffimas eius bafes,oira,medullam,neruos tremefe^ cifti. (tonturbafti uoluntatem,quæ fibi terram 82 cinerem eft a»-depta, Nunc huiuspeccatneis confcientiae,qnam mouifti 82 cö*'

hiramp;a/lj.fîïna contc{({ones,qaonbm elt moéa.

CI Æonfritioncnoii uolnntasjed deus elficit.Caput feph’m^ (£.lt;1^0 moforerfigmento l'colaftico^fpeciali motionefan uo* luntate ex natucalibus imperantc côcurfuin duarum proximaæ cflufaR- contrihonis naturaIis«S^ bonæ ex générée Abfit.Quo etlt;^ go turbafüTeequo denic^ niotore faéte funt côtrihonese AufcuP ta,audies olâquot;a pnncipio.Deus repulifti nos,Sd in côlequentibus pnnapiû repete.dic deus cómouilli terram, conturbafti ea,fana côtrihoncs eius.Cuius/ uolûtatis peccatricis.tu ergo fana/q con®quot; turbafti, quomalnota eft.tu afpicis tcrra^ ÔC. facis earn tremere. tu langis montes 86 fumigent pees, confeiTio amp;nbsp;magnificcntia opus ciLiSjiiohoftriE facukatis. Turbsfa eft terra,quia ipfc cótuc* bauit.habef kchiymas indei cófpedu,quiti deus eas in luo con? fpedu pofuit. Terra peufla eft,fuccenfa eft, accedic ad feruiturc, ftatintuftitia amp;nbsp;hmore,pparat anirnuadtentationcs. Sic folec peccatorFdeus in turbine fubuertere,teftante Iob,q air.In turbi* ne me enteret. Veniens eniuiis fuis, in fempeftate amp;nbsp;turbine uc®-niehQuid eft in turbine me cóteretf nifi in ualido amp;nbsp;rapaci uen®quot; to me faciet contrifu.Is eft quidé frequens feripturæ ftilus, nam alibi fcribiF.Tenfatuos deus,ut fciat,fidiligifiseum,ideft,fcire, nos faciec,an diligahs eum.Nempe,qd nihil ilium Iateat,cuic5ïa apta funt. Sicillud interprétant. Mifit deus fpiritü fuum claman^ tem, id clamarefiicientcïEthoc.Ipfefpiritusorat öi. interpellât pro nobis,hoc eft,orare no^facit Jtidé Si hociDeus uult omnes hóles faluos fieri .i. facit holes uelle, facit uthomouelitomnes hóles fieri faluos.Item illud.Hunc dié neqp filius nouit, id eft,nó facit fcire illü diem.Ita conferet deus. i. facit confritü,quatenus di *-cimus illi. Pofafti nos uino eópundionis. Conuerte me dne SC coiTuerf ar. Verte impiü 8é non erit. fubuertiSjöéeuanefcitjexco* guis, nó manet impius. hac gratia deficiût peccatores a terra, iniqui ut nó fint.Si hac iuftificationc deficiunt iniquijtoHunc impii,euertunfpeccafr)res,nonabs requifpiam earn fubuertenquot;* fem gratiam nuncupauerit. gratia quidem generalis eft adpec«» catoruniabolitionem,adpacem Si reconciliafionem.

f lt;^lt;PuQnam pafto deus primam impij conuerfio»» * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nejn operetur. Caput oftanum.

Wjînm fie m Uta? impius,uoluitur in uefpertino fletu, Si annfi natueritatem p nodes,flebilis Si moeftam cômemorarc uitam cogit,€rubefcit,quoniam fuftinetobprobriu adokfcentiac fu« gt;

ac ficut Efaiàs inquitjrecogifabo tibi Omes atinos ttieos in atttt titudjne,ilt;8 hic annos recantaf atnarulentos, in peccahjtü tetra öatioe uerfat,in laude öcdei gloria nondü exultât.Vexat amp;nbsp;im“* pius euerfuSjSi hsec Cola uexatio intelleftü dat auditui.Hæc paCäS narii (ola foTn'rido,amp; tormentopü metus nos corrigct ad falute amp;maia noftra facictintelligere.Deus hoc gradujcuialias^priü eft mifcreri 8ó parcere peccßhjrciirgctjftinnilat, punit, ahenum Opus eiuSjUtoperetucopus fuum.peregrinû opuseius ut^priû o^etur,non uult mortem, amp;jgt;pter peccafü mortem fecif. É^ hanccontrihonemamp;cóiierlïonem Irominis primam

iudicio 6^ ueritate dëiœndic.^Caput nonu.

tflefus Chriltus dominus nóïFerpbätifeK minora peligctibus, aliqua legis maiora incukauiniudiciu fcilicet mifericordiä amp;nbsp;dem.De iudicio ad ppofitû.iudiciû illud ef^ad quod Apoftolus hortät nos dicens.51 nos iudicaremus,non iudicaremura diïö. Quod öóalius cómendat dicens.Si cöfeffi fuerimus pcfa noftra fidelis eft deus qui remiftat nobis peccatanfa,8óemundet nos ab omiiniquifate noftra.EtEfaias aitConfifere tupriuspeccatx tua ut iuftificeris.Iuftus em in primordio fermonis eft accutatoc fui.Confitenda funt peccataettam iufti SZ ab impietate conuecgt; fi. Ec quid eft non iudicatur,fi fefe iudicat, fi fe exiftimat peccato’^ tem,amp; credit nullo modo fuae infirmifati fubueniri, nifi Chria fti auxilio,ni(iChrifti fide.Nam qui credit in Chfm non iudica* tut,qui aut non credit'iam iudicatus eft.Si te rede iudicas,pecc8 ta feteris,credif^ in clrriftu faluatorem,non iudicaberis. Nem;» pequiiudicatfepeccatoréuerifatcmfacit.Siemdixerimus nos non habere pctm,ueritas non eft in nobis, fac ueritatem peccata tua cognita deo facientcm,öt: uenies ad lucem. Sed cur ad luce, quæ illuminât omnem hominé in mundû uenientem C ut ma^ nifejlenE opera tua.Reuela domino uiamtuâ, amp;nbsp;fpera in eum, amp;nbsp;ipe faciet amp;nbsp;deducet uelut lumen iufticiä tuam Öi iudiciü tuü ficut meridiem.In cöfequcntibus apparet initium uerficuli,reue la domino uiam tuam fub alijs uerbis repetitö,reuelare uiam eft facere iufticiä.item amp;nbsp;iudiciü,de quo piecimus alioqui, qua ras tioue fubieciffet.Et deducet iufticiam tuam,nifi cum iuberet te^ uelariuiam,monftraffetreuclâtionemhanccffe iufticiam Sciu* dicium.Eo quidem pendet iuftorum iufticia, quod fe imperfe# dos,iniuftos, Ô2peccatores confitcnfur. Hieronymo teftante» QuotquotpccfedieftiSjüludfapite,hoc çft,ueftrç impfedionis

iudicium pro fette. Reüeb igitur uiam tiwm imperfeftam SZ ma Ia,neuis ÔC uerruris de formem. Reuela uiâ, ueni ad Chhftu, ùc Chriftû,ut manifeftetuc, 82 emendef. Volue fuper dominu ui^ amjôi confide in eo,8i. ipfe dic.Gonfitebor dno deo aduerfum iniquitatépeccatimeij ôJ ipfe remittee iniquitatcm cordis mei. quinîmo, pro ilia omnis fanftus orabit in tempore opportuno • Non te teneane eric«, reuela uiâ tuam, peccatu cognofee, amp;nbsp;in«» iuftitia tuam, hæc eft tua uia,noli opetire, noli fegere.fi tu mani feftaueriSjdeus teget,qui ait. Mem or efto tu, K ego memor no ero.reuela uiam tua,iniufticiam tuam. Deus uitam meam anrp-tiauitibi, Só pofuifti l^hrymas meas in confpeflu tuo. Reuela uia tuam,narra fi quid habes,ut iuftificeris.Domine non iuftifcl' cabitin confpedu tuoomnisuiuens.Dinumerafti omnesne^ ceffitates meas,0^ nihil te latuitde peccatis mcis,fignaftipeccafa niea in folliculo, öiannotafti, fi quid inuicus cómifi. Hæc funb mi domine,quæ libi narrate, ôô poffum,ô^ debeo. Veaût mihi qgt; tacui,quia utr labijs pollutus fum ego. Porto ,dum hanc uia fiiei reuelo, anxiufij peccafa intueor, gelidos effundo fudorey, lubestamen óódicis,reuelaaddominö,uoluefuper dominuuP am fuam,Só fpera in eum.crede,confidein eu, amp;: ipfe faciet.Sed cur ad dominu;qgt; ipfe porfauit iniquitates noftras. ipfe eft petra quæfpinofishennacijseftrefugiûjipfefaâuseft pro nobis pec* catum, quipeccatû non cognouit,ut nos eflemus iuftitia deiin deo.Scdqued ipfe facierrfacietqd confitenti ineum, reuelanfi^ malauiam.Reuelafio iliaeritiudiciu,Kdeducetur in lutnineiu ftitia,amp; in meridieiudiciu.Reuela ideo domino,indica illi quid patiarisjindica quid uelis,indica illi ftrennuii bellum, quod tibi cftaduerfuscarnetn. Quin præliû amp;nbsp;congreffum ilium cotidia’^ num ahÿ conhnuö,quo fpiritus amp;nbsp;ca rnis aduerfitate diuelleris, utnon quæ ueliSjfed mala quæ nolis,facias ut te nolente, no be neconeupifcat,quodincarnehæretpectâfû.Indica iccircoquid in tanta anxietate uelis clama,infoelix ne ego homo ( quis meligt; berabit de corpore mortis huiusr Interim dum iftaexanîo’ pro*^ ferSjdum in his uerfaris,dum tuum fàcis officium, infirmitates meditaris cum tribulato corde, hanc uiam reuelas. Nimirû fpi* nis tot configeris,ut multo magis tibi in ærumnâ collapfo, cu* tæ fit tuorum delidoru pauor refbrnTidafio,quiuf fentias te Chrifto obfequenté elTéjtantifperfpiritus cDtorquetur,propen« fio ad mala obuoluitur, infirmitas ad facienda bona obftvepit

Tuinfitmiwtem fetcris,deffderas mcdi’cuttî, àd ChriftumÆoir fugis» 8^ ipfededucet iuiticifl tuani quafi lumen,hæc eft lucida îuiticia,qua deo iufticiam,tibi iniufticia amp;nbsp;confufonem tribuis^ ôi iudicuim tuum tanquâ mendies produciE. quodiudiciucJk lud,quo cum nos noftrai^opera refpiciétes,omni óim formen?quot; torum generi adiudicamus.i^ccedic homo •flduerfus fe tribunal? mentis fuæjConftituitfe ante fàdem fu'â,ne hoc contra fepoftea . fiat,cum fcriptü fit. Arguam te amp;nbsp;flatuamte contra faciemtua., Conftituto cordis iudicio,acceditaccufatrixcogitatio,teftisads’ uocat confcjêcïa,urgetcarnifex timor,petih.ir fentécia, pronun«« ciatur.Reus eft mortis clamat iuftus fpiritus. lufte induxifti oïa hcc mala fuper me^pter peccata mea. Verum non me confun^ das,fed fac mecum iuxta mifericordta tuam, nbsp;confige timoré

tuo carnes meas.Sibi is milleaculeos optât,mala imprecatur,ut malis a malo libereE.Hoc indicium tam naturae moleftum,fam nehemens eft 8C acerbum,ut ipa natura interiret, fi nó meridie dilectionis deitempereE,finon lumen illud incommutabileim^ pertireE.Necdiâutàcileeft,qdâucta ilia contritio,uetum^ illud iudiciû iuftum exagitet.Quare operæ precium me faâurû puta*-ui,fi uere pœnitenfé fuis,ut aiunt,coloribus, ex fententiaprimi pfalmi de poenitentia uelut depingerem.

P fialmi. Domine ne in furore,breuiufcula interpretag j^tio,qua posnitentis gemitus explicaE. (Eaputdecimu. QjDne^ne in fu.tu.ar.me.ne^ in ira tua cor.nie.uolo dnearguf, emendari cupio,qni fcio qd omes qui pie uiuere polunt in Chth fto,fefu,ßfecutionem patinne, Öiquodt) quiprifuras nôægre fuftinentjconregnabunt. Piam corredionemamplcdor. J^ce_. enimin flagella paratus funij amp;nbsp;dglot.njeusiacon{peân_meQlt; -fernperJgt;Jonignoro,quodapoteftatePharaonis eximédus. 82 ■Agyptum,hoc eft^imaginem huius feculi,mundi tenebrofas ftg Iccebras exiturus,primü ueniet in mara,quod intepreta? amari« tudo.Subinde de mara in Sina,quod tentatio interprctal.Quo circa laborcm,fudorem,anguftiam,amaritudinc, tentah’onem perfecutiorië,flagellum, tormentü non fugio,immo laboré dolorem qué quacfiui,inueni,nomé£5 tuum inuocaui. Non me tua fubfugit fententia,quod quéadmodü uafa figuli probat focgt; naXjita hóles iuftos tentatio tribulstionis. Tentationö æftibus diled^uus in arnore durefcic,ói tan$ tefta aret probaEcgi Malus autem nbsp;nbsp;impatiens ftrepitu cotcedionis in rimulas effringitur,

K ij

egouapularcdefydeïO,qüintribuhtioné Kmiferiâ inuocaui multa niihi utilitas/i turbatióe me condis. Quippe quod fal ó2 fumuS carnijhoc conftrthomini fentatio. Tribulatio em homi nem admodüpurgat, nbsp;inftxhctffïmû nihil mergit. Nam ubi

nonegOjibifoelix ego, ubi non ego operor,ibt gratia mecum foeliciter opcraF. Non ignotc^qi ccelefte regnum abfij tribulatp onibus amp;nbsp;laboribusacquirinon pofeft.Proindeemendaiioné non exhorreo, fedlaefus difquiro. Tribulatio em patientiä opes» rafur,patientia probationem. Vix enim fe qiiifpiam cognofcet, nifi per tribulahonem (ibi ipfe probetur, ut condifcat,qualis ei^ ga fe, qualis erga cçferos fit Jgitur parientia tribulationis proba# tionemsprobatio nero fpem mihi faciet,anhelo perfecutionera nolo tribulatione carere,fed cum gratia cupio emendari, pater:» if na flagella non tardus opperior,uirgas in meo tergo moritöras prœftolor,K caefus exofculor.Erunt em mihi tormenta, medi» cameMta,corrige me dQmine,uerütamen in iudicio,cum gratia cumremiflTone,fedin)furpre,inuolûtatis tuæardoreatcgæftu. quo iufto femper iudicio,aliquando tame occulto inueftigabi» liqp, non expurgas,fed damnas, ætcrnis fupplicijs adiudicas, 52 indignationétuam effùndiSjpeccaui, fe offendi, tibi foli pccca# ui,fed emenda errorem,ut iuftificeris in fermontbus promiiTio -numtuarum,utbenedicarinfeminetuoJquieftChriftus,82uïn cas cum iudicaberis;cum mrhi dicent, ubi eft deus tuus c ubi ?ft niifericordia fuar percute,uulnera,eneca, tantum tuns abfit fu^ ror,tua condormiatira.Sóarguejfed plagispaternis. Valdecor» reptionis indigeo,fuftes em grandes cómeTui, ob id fagLftæ.infï * xaefuntmiliijiniefta funtpœnarûcruentatela,doloribus 82ani mi ôd corporis conficior.Etmanumtuam confirmai fup^m^ dolorem dolori, malum rnäTo accederegrauatim fentio, difcru*^ tior morbis, anguftia depereo. Punito me domine mi, fed in mifericordia. Miferere mei domine, quoniam infumus fum».. Tibimeçinfirnîifatis feforéoffero,82 proea mifericordia tua efflagitD,mifererc idcirco,quod infirmus fiTm,cpinfirmitatcm no abfcofndo,quod peccaffi meû cognitö tibi feci. Sed unde iu» fto tarn ærumnofa infirmifas^ Refpôdeat qui infirmitafcaccu» fat 5i confitet.Non eft fanicas,ait,incarne mea,a uultu irçtuæ. peccauerût pafëtes noftri, Sô tu iufte iratus perçu flifti carné infic^ mitate,languetarbitriû,deficiunf bonseaftiones, nô eft fanitas in carnemea,inhoîëmeo,quenhmihifecinKÛhoiem,quéego

fhKrttiâüî.PrôFeao qnâ deus fuâ Câfném,hoc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;effînxquot;clt;^

rat,meû figmcntû nialum infitmû formsui.inftnnitas igituc ex geecato eft,Egq dixi dne miferere tneijfana anitnâ nicô, quo* Ilia Çcccaui tibi. Vides ne ad litera,infirmitaté amp;nbsp;morbû peccato fcâfijK ob id fanari infirmus uult,(j peccauic.Sanag; iferum, tió folum peccatu infirtnü me pcrurget, led ideo, conturbata funtoflaniea»IDnteriorhomo,quiinfpintudcfidet,inftarextc* rioris corporel haliecorgana,inftrumenta5offa,amp; fenfus,q con-^ fctibiboc loei nóftcile poffunt,cü non nihil horarûilla folaperî’^ tio in liCeris protriuifle uideat.Sunt ofl£. Aug.referente, robuftif^ fimæ forlitudines, offa dutiffimai^ ania: fundamenta. dicit erh fbreitudiné fuâ'turbatione penetrati,qno(ra turbata quæriI.Sed îiô modo animae offf,8i men^ robur turbatü,gemitus diffîci* les prodigunt.Quin amp;nbsp;ipCaabia turbata eft ualde,nôexili crept* datione,led grandi ualdc. Nâaiciniqtates meæ fupergreffœ funt caput mcû.illud qd fuperbiuit,quod fefe attallebatjupergrediû* tur, ôi fefe in unû tan^ graue onus gregatim colligût.aggraua* kæfuntiniquifatcsdOÎDUS pcccatis cómuneeft,grauare, depri* lT»ere,concuterc.multiplican£infirmitâtûiniquitatcSjpofteaac* celeratur. Conuertil dolor meus in capuc mcû, amp;nbsp;inquitas mca in caput mcû defcendic. Multiplicand cordis mei tribulationes, imploraturdns ,intutbanE offà, ideoqj ualdc côtutbafcur anima

inftgitut rpina,£p iniquitates trâfeunt caput, qj peccataaggra* uant.Nulla eft tcanquillitas,nô pax oflibus meis, a facie peccato* turn meojîc.obiiciunturcogitatui peccata,infcribunE côfcientiæ deliaa,amp; et tea oem exeufationem legunE,pcnitus omni expoli* or pace. Ncc folû turbant pcccata, quæ ex propofif o admifi, fed amp;nbsp;remifforûpeccatope cicatrices ueftigiaue.Mundansem non fa' cit innocenêê^^adhuc deeft fplendor innocentiæ,côputrucrunt li* wores niei a facie infipientiae meæ,dû infipientia: deliaa,q infit* niiwte,infipicntia,ctiâ inuitus, qnlt;5 cafu cômifi, obuoluuntur, dû mihi occurruncjdû mentis extumukuantur cogltatû,dû ob* repunt,habent cicalnces,fenafcit fenies,deficit forcitudo. ^yi* des iuftûpœnitenfé propter peccatofûadmifforûcognftionem prorfus furbari, infinnart, hiquietari, uftjad intetftû prope. Ait em,mifernsafflîfins Si curuatus fum,quielatus eranijuftjin fine hoc eft,ad morttm.fcntio mortem,nec etiâ refurrediobe. infic tnatus humiliatu^fum ufq? nimis,tugicbam a gcmftu cordis quot;nbsp;=niei,hicqtiæâudiuut uocesmifiplangeiftiürnifimcerentiüdiiß

K ii]

«ridi racrificijrCongerun? ofFenf«,ttia!« fuis ùindtdis 5!- flagef* hs-aflerunî,addei iudiciûcôferunf.oiâ inanxictate fpirftus fwnr, oîâin amaritudiiie, oninia oîBus pugnant.triftitia corjficnt a tii» nea iieftimentû,editur. Attendite aûc,patroni,diligentius, quid iuftus pœniécns ofFerat,qd pro oblato niunece repofcat. otec* te uideo deliâa,infirmitatê,ftnié,pucredincùnnKrfam,nwla o« ôi boiiorû nihil. Exigiturtn pro njulis bonitaSjSt dei ckmentiflï -ma miferatio.Dne infirmus fum,ad nulia bonaidoneus. Peccai« ui malû corâte fed.fed miferere mei fecundû magna mifericor«» diâtuâ.quia magna culpâ ppetraui,amp; fecundû multitudinc'mife^ rationû tuarûdéle imqfaÉes meas. mihi em multa peccatorû ma* gnftiido. dotent aût, uexanfc ôi inturbât foliû tuû,qd a wcntota* pitur. Si iniquitates obfcruaueris dne quis fuftinebitrquis tolerù^= bit f DnCjde profundis clanwui ad te,exaudi uocé meâ. Ettu dne ufquequo me peccatopj confêptattoneaffligisc ufquequo iraltuâ jjfersfufquequoapponis côtra meamaritudinesc’^ uis mecôfu mere peccatis adolefcentiæ meœccur côtra infirmiflimû oftêdis SiofcentiafuârVfquequo benigniffime mifeÂcordiarû pater tabfc cit in me fpûs meusf Côuerfere dnc,ôô eripe animameâ.côuerîs tifti me adeliétoK dutcedine,in flitâcordisamarftudineobflauic fpûs tuns. Si fluentûaquarûdefluit,a ûcic tua cômotaeft terra» Poftq couerfifti me,pœnitentiaegf,pœnituit me malorû mcojii poftt^ oftendifti mihipctâmea,percuflîfoemurmeû. nectantû intrinfecus me dolor occupat,fed plangètis indicia erûpunt,fœ* mora manibus utriftj feriunf confufus fum,ôi fubftinui oppró-'' briûadolefcetiæ meæ.ifa ignominia Si ftultitiaadolefcëtiæ meg întueor,qd infêftüTimû mihi eft, eâperferre.tu aût oia hæc in me feciftijtu côuertilli conuerfionê banc mordacé, bona quidé, fed amarulentâ.Tu nouifti terrâ,tu eâ côturballi,contrifioné forma' fti.Tu facisut facia,fana côtritionescordis mei.Tufanas contrit koscordcjôi alligas côtritiones eorû.Pofuifti tribniatiôes in doc* fo mco,femel dimoue. Côfixifti me fpinajaculeo côfcientiacjôi dolore ma,ximo,côuerfHS fum in ærumna.hæc eft côuerfio in œ * rumn.1 ,hæc eftcôuerfio in miferia magna. Conuertereergocô* uerVc amplius, 8^ in dulcedinébenediftioniscôuerfar. qdcepifti pcrfice. confirma hoc deus (|d operatus es in nobis. Conuctife eclt;^ go,qdeft,fàc ut ego couerrar,in facrificiu laudis,uf nô folom cô* feifionem peccatoRîjfed ôi laudis amp;nbsp;precum offerà.Sacrificiutn Uudis tchononficatjfàcrifïaû peccati cor infeftat. illud bilaritat€ƒ

hoc m ocrorchabet.il lud fortitudine deo inhæret,hoc infirimia« tclanguet.amp;peccaHsobluflat.Cóiierterc.quid eftcóuerfererEri^ pcatiia meajakiû me fac propter mifeiicordïâ tuâ, fac me pleht ad conuerfum,cô«erfione iæ(iria,’,conuernone uotOR: precû« fg^ed fortafle nô décrit huic i xplicatiohi cr.lt;(bro,qu{ c3 pungat : cni Cômnnem fcripturarû lo(|iiendi normé obfleàimus, ifa a* pud Ezechielem legimus. cû lanâificatiis fuero in uobis coram gétibus,quipâuîo ante diccbat, fanftifieabo nomémeû magnû* P feipfum uncg fanâû eftdei nome,fed fandificaTin eis, quibns largit fuam gratiâ^iK deum fanâificent-JfainorationeDominû ca dicimuSjfanftifîcef nomen tuû.hoc em fanâificamiis, ita grâ* lias deo agimusgt;cû benedicimns. Aug.docente ôi Chrifoft.fans ftificare eft glorificarejrefonâdo,fandiis, fanéhis dns deus Ifraek ita dicimus côuertere,l’iciis dicimus fandificare.conuerte nos ad te,fac utadtecôuerfamur.Sic dica.Exurgedeus.i.fac nos cxurge* re.itemjDeus refugiû nofliû^hoc eit,fànt nos refuge read fe.Pro* inde,coniierferis,lï mecôuerhs ad te.tuû opus eft hoc cóuerfio^ nis genus. Saluö me fac,pp ter tuâ mifericordiâ,gratis, fine meo merito.bona quidc'tam uehemens peccaforûrecordatiojlâacrc iudiciûjtam intolerabifis puniho,fed nifi adieceris ad altéra cou* nerfione,numqirispmanebitfnum natura tianxiaagetuitame moriunf peccafa 6ii bene quidé,fed dum ego tanfa côtra me peC;* cata euocarim,8^ aduerfum me côftituerim,in morte, in fepulb chco iaceo,refufcit»ri,refurgere cóuerfationein coelishabere ue* lim. Ci.m non eft in morte qui memor fit tuf.nô poteftad cceles ftia fitbrigi, caput, qd tôt facibus deliftorû fubfider, tot fubmer^ fum eft piculiSjtot mortibus inrpltcifû.Et in inferno quistibi lau * dé St magnificentia confitebifurcquis in peflïm8confctentia,ift cæcifste tencbrofiflîma,tibi confilebitur ita remoratur confci* entia intuitum, ifa peccaforû retinet mentêcogifatiOjUt nec tibi preces offèrre finat, ut nec tuam paterna corredionem perfenfi« icere donet/fn ream iccirco demerfus côfcientiam quis confitebi* tur^ Non dereîinqnas anima meam in infernoJQjortafle hic n5 fruftra cimftor, quid fit mors,quid infernus, quod piacuîumjfi Ecclefiafticos, qui fi Apoftolus «mulatus mortem peccatum di* xero infernnrn ream confcientiam ïabaftamaufemabiniquitâi;* tis defyderiq, in fæuam recordationem c ipfe Paulus nofter dó^' ftor cum diferuifirct,non efle in carne fua bonu, hoc malum peclt; catum afleruerauit, quod uiddicet agcret^quæ ipfe nollet,6é bo*

K üq

num quodfacerc ucllet,petficccc non finefct.Quippc,q«odcon cupifcit peccata peccatum, ôi mala defyderia exliatat eo iuuito (femper «um concupifcenna dum concfpit pcccalu,p8rit,quod nolle fieri iuftus)S2 fubiecit,quis libcrabit me de corpore mortis huiusc quid eft mortis huius nifi peccati, nifi uel mali quod ma* lâ fecitrCui fiquis moritur, iuftincatiir. nihil enim a mortelibe# fat,nifi gratia dei perlefum Chriftfi dominu noftrum.Cui Am* brofij diferimen triplicis mortis repetitumadiungitojôi admit* fceuclprccario,omncpeccatum efiemorhficantem naorfem. E* goenimdubiaitadonafi quaefunt,utmihiiusfitea repofcerelt; Dabis confequentcr pocnitentisanimam ualdeturbatamjquod in morte, hoc eft, in occafu mortis,uel in cruenfa pecccatorum cognifionem folum fubfederit, quoniam peccafis moritur ut iu*' ftificetur.Nunquid mors,cui fefc immerfum quçritur, ipfum eft peccatum deleftans: minime. Immo peccatum mokftans amp;fti* niulans J quod aduerfum fe conftituit. Ex prioribus liquet iufto pacem quietudinem a peccaforum facie, dum fagittarum ucna* jbula infruduntur ,adimi. nifiPaulo dixeris peccatum placuifle, contra quod grandem Iudatum,amp; eum quidem perpetuum fu^ iftinebat.amp;pauidipœnitendacrimina obfecufa placuifle caufa* beris,qux: defleuit.fed procul error is abfit.Iccirco donabis pceni'' tentem iuftum ,anxie confici. quando imo e peftore in mor* km fufpiratjquando nonagminis nouiflimum,fed ducem ag* minis,öi cum qui cogir,fed lt;3^ denfiflimum malorum imbrcin quibusfurorem donuni fineueniacommeruit,pauct,lugef,tfic labor, tunc dolor, tunc cruciatus, tunc cum Hieremia ciulat, folus fedcbam,diccns,repktusamaritudine. Hæc eft ilia mors, quaprophetadepingiVquiait.Circundederuntmedoloresmoclt; lis. Alius amaritudinem, hie dolores refert. hoc eft igitureflein mortCjCircundan doloribus,non uoluptatibus morhficantis pc ccati,fubeunt peccata commifia,fubeunt amp;nbsp;fœdæ peccandi co* gitah'oneSjSi in fipient iac mete conatus,do1ores infingunt. non eft in morte qiit memor fit tui.memoria peccatorum cognitio* neobruitur.memor quidem peccatorum fum, fed memoriani kua: laudis efFerre cupio.Sed quis tibi in inferno cófitebilurruari=^ antur peccata, mordet confcienha, ^uaant, cogitatus. Is eft in* fetnus de quo idem pœnitens cxpit fliusait, amp;nbsp;pericula mferni iuuenerût nie.msla^cra,mala confcientia,peccatrix uoluntas. li£C eft ilia mocSjqqinouo caiftico Anna oliin moefta occinuit.

..... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çx-

dós mortifient 82 uiuificat. hic ell infernos ille, in que 82 ilia Ipfa dccidit quæ fcripfit,deducit ad inferos 82 reducit, fim ul demon« liras,nd proprie uqlûtatis ilium ad inferos deduftû, fed dei opus efle. itidem moriificationéilladeoadfcripfir, cuius beneficio ed perfenfir. ita dns facit pauperê 82 ditat, humiliât 82 fubliihatjfed prius priora efficit. Tues refugiû meûa tribubtione feu preiTura qiUE circudedit me, 82 tribulationé 82 dolore inueni.. adhuc no gullo nec uideo fuauis es dnc,fed inuenio preffura, dolorem, tua tribulationé inueniqua ignoraba,de qua tu das auxiku, ficuc fcriptu eft.da nobis auxiliu de tribulatione,quia uana falus hols, fœcundûluftum 82 beatû reperi, que tu côfolaberis. Odnelibe« ra anirnTmeam, quia ego miferiaaerumnofus,cruciatuanxius fum.ego imunduSjtu mundus.ego mifer,tu diues, tu magnus, ego pufillus,ego egenus,tu dns,ego nudus,tu gloriæ rex,ego te nebrofuSjlu inacceflibile Iumen,ego infirmus,tu medicus.Ego turbatis offibus,turbatacp animula, tu cófolator. laboraui in ge« mitu meo,miferere mei dne, qm tribulor, conturbatus eft in ira oculus meus,anima mea 82 uenter meus, deficit in dolore uita mea,infirmatus eil in egeftate uigor meus.Videhumilitatémea 62 laboré meü,82 remitte óïa peccata mea, alioqui in tanto prae« lio emoriar oportet,iam ipfa uita deperit, uenia imploro, gratia expoftulo,lauabo per fingulas noftes leftu meü,hoc eft,deleaa« tiones feculi,corporis uoluptates lauabo, non modo in gemitii laboraui,fedfuhjrü eft,ut dilua malorûagmé,perfigulasnoaes per fingulas tentationes,perperfecutiones,pertribulationes fin^quot; gulasjp dolores fingulos.ln noftibus extollamanus meas in fan-fta,82 benedicadnm,dum in noaibus,hoc eft, in peccatis fum, leuo manus in fanfta.Si leuauero manus,hoc ell,opera in noftr bus,infenebris mihiinftftiiS Amalech uincet*’‘,idefl,peccatü qd obluâatur. Attamen iudiciö dei paueo,qd iniquitatü aggeres obftruunt moribüdus decido, fed manus inter flagella aftollo, 82italauo ftralü,ut non folüin fuperficic madeat,fedintrorfum perfluentibus lachrymis penitus redundet, miferere ideoeg mei. Turbatus cft,nóab mea ira,fed ab tua ira turbatus ell oculus me^ ns interior,totu principale 82 dileftiflïmû cordis meicontremi« fcit,ita flagrü côfcientiæ extimulat,ita lumina nubibus legit, uc nec întédere deq queä-Inueteraui inter ocs inimicos meos, inter ÓW peccata 82 uitia mea abfumor.Tu es refugiû mcûatribulatio-ne, quæ circûdcdit mejcrue mea cirCundantibus me peccatis 82

delidis.Longû effet ctcfefâ èxâfhiffulîj petfctibcr^his colon’bus pœniteos iuftus depingiturjtf« «nd in feros deducitur, ita confri* fionem l«ibet,it9 lugetjita triftatur,ifa maxima malorum peccfl* tacogifatamp;uokitah

feminatin lachrvmisjn gaudi'ojnetet.

_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^Caput undecimum.

WlPoft primâpîueptem uttûq? trsâatâ/cd'ampfequar/ed pan* ciffimis, ne Epitomes leges frangâ magis^licëhus trâfgrediar Hæc ntpmifimusin læticia,in gaiidio,jn exukatiôc, iucôfeflïo’^ ne magnificêhæ, benehcctie, glorifirahôis uerfat, mifericordia” per die annûciat,amp;: matutinû leticiæ nutrimentû habet.Huic üificaiiôis porhunculæ eft facrificiû laudisjacrificiû uoti,facrifî«^ cium falutare,cuioleû exultahôisac firmitatis infundiF, iéidem fuauitatis thus imponit.Hoc facrificiû tametfi induaspfesdiffe?^ cetur. V trâi^ famé Cyrfllus,neftigia ueritafis fecutus, falutare nu^ cupat.Guiradicitus nô diflidetqd'fcribillm^çnola deo facrificiû nbsp;nbsp;nbsp;u.

Iaudîs,er redde altilîïmo nota tna,hoceftfiwtficiôpingiiCjUt lau«» der deîquot; ab hcHc quequot;creauit, fed amp;nbsp;que a tnbulatiôibus liberauit, ß”“ que redemit,quc fecuR’ de remiffiôe pctop^ fecit. Immola laudé pces redde.Et die illi. Te miferfiarû patré,amp; dnm in die tribulas« lioniSjin pctö^ flagris inuocaui,ôlt;!: eruiftijôi honorificabo, ita tn ut opus tuû nô meû exerceâ. Na ôi magnificétia opus tuû.iuf lifti docuiftiij a tribulariôib^ exéptus te honorificaret »fedm qcf eft fcriptû.lnuoca me in die tribulatiôis,amp; cruâ te, amp;nbsp;bonorifïsgt; cabis,quæ pot tribulafïoâcerbiorcôtingere ilia, q ppter malas iniqtates ingetîF;' q culpatiorc’ q infeftiorc iubes tnut in die tri* bulatiôis morfificatis iuftificahôis que in deo lumie fit, ad te ' curr3mus,fufpirem^. Ergo da qcfiubeSjtu reuelas nobis uerita* Hs pees,nos ignorams’qd petendû fit,nihiladhucin too ndîé pe*quot; timtoee poflum’,qa ipe Ipus infpellatp nobis,ille clamare nos facit. Abba ^,fac qd’facere nos iubes,nos fpu tuoage,nenFo a* fti in fata anxiefate,rtcnebraR: uoragiilédeuolamur,fac nos in* uQcare,qd’nififeccrisnon exaudies,facclamoré inuocatióis,amp; inuocantferue,amp; magnificenfia cócedc,qte magnificare quea qcf exigis largire ei,a q iure pofeis. Quippe nifi dono dederis qcf a debifore exigis, qs habebit/qs dabitramp; qd hrepoffunbqnod nonacceperim,idcirco quiiuflifti^utteinuocarem, amp;clamoré fcelicemlargitusesuceriperer,eruiftiuc magnificare. Tujanâi , nominis magnificationem deflefte, infunde charitatem cordi

meo, da ut te magnificem, qui me dilexifti priorem utdiligerejîJ me qui in tua ueritate njhil fum,paiiperem. SC médicum, quem iu tu« mifericordia,amp;; tua charitatErefartis,efFice clamare inuo* cando.Nam collata opein me tua,amp; côniodum a periculislibe'^ TfltuSjfr magniftco. SacrifidiTcnim laudis tehonorificat.ldciti= CO laudis confeffîonem imniolo,in hoc facrificio laudis eft uia, qua oftendis falutsre tuum,hoc eft Chriftû,id eft faluatotem ôi liberatDrem,oftendis te deiim propitiü,monftras Chnfti pfentf temgratiâ'jUt dicere queam. Viuo lam non ego, fed uiuit in me Chrirtus, ego mortuus fum, ôi aliusrefurrexi,refurrextc in me Chtiftus,is me unice uiuificat, uacabo amp;nbsp;uidebo quâ fuauis eft dominus, in domino gloria mea,fbrtitiido mea, fpes mea, Qi hotum quicquid mihieftinillOjamp;ex illo, amp;nbsp;per jplim mihieft, ipfi honor 86 gloria,ipfe fufceptor ôô adiutor meus in tribulati#i one iuftSjipfe multa peccatoris flagella iniecit, fed in eo fperan« tem mifericordia circûdedit,firmabo ideo fuperillûoçulos melt; os,oém follicifudinéad dominü mittam,quiailli dehoîbus eu* raeftjoculimeifempad dominû,quiaipfea laqueopedej me* oseuellitjTpfe mites in iudicio fuo dirigic,ipfe mundat deimun* do conreptu femine.Ex meipfo perdifio mea eft, amp;nbsp;omne auxi lium mihi ab illo promanat, ob id humiliatus fum amp;nbsp;faluû me fecit,eripuitaïam meam de morte, 8d oculos meosa lachrymis-tConuerfereanima mea in requiem tuam,in laudis amp;nbsp;rcdeni®^ ptionis conuerfioné,quia dns bnlêcit tibi, illete ab inferis redu* xit qui deduxeratjôi: qui te morfificarat amp;nbsp;abiecerat, iile fe m o# do ôi uiuificat 8ô erigit. Benedic igitur o anima mea dominü, amp;om!ainfErioramea,ideftuniuerfaquæafaciefuroris irie illius conturbata uehementerfuiftis,fanctü ndmeneius benedi* cite amp;nbsp;ei exultâte,quoniâ ficuc nobis iratus fuit,ifa iam mife* retur. Benedic anima mea dominu,ôi noli obliuifci refributio* nés eius,qui propitiat omibus iniqfahbus tuis,qui fanat o^lan* guorestuos.Letaminiin domino SZ exulcareiufti,!uftificàtigrâ ippitiatiôis fecuritafiftg,amp;: gfiamini oés refti corde, oés qui petâ vra amp;nfirmitates côfitemini iufticiâ deo tribuentes,griamini in dno,reâosdecétcoIIaudatio.Refticôfitebunî nomini fcfôdei, bndicam dnrn in omi tempe, femp laus eiusin ore meo, in do* mino laudabif anima mca,audianc mâfueti amp;nbsp;lefcnf,magiTifi* cate dominü mecum^quomâ deum diligo, Si proximum ficut meipfum in deo amo. Nolo ergo folus amare, folus ampFefti,

fed hoc pro m'rili mea 9go,ut nos mecii in dei amoré rapia, ma^ gniftcate ideodnni mecumjamp;exaltcmus nomen etusin unum : qui^óïbus cribulahóibus meis eripuic me,beatus q fperat in eO.

J^iflorutn in Epitome Epilogus.^aput duodtcmû. (f/udilHspauloantemoerencc, Iugentem,lnbulatû,humiliatô inlucum deieäu,päijperem,uulneratü, in morte pofitum,ad in»’ feros deduôumtModo iftû,gaudencem,confol3tûjexemptum, ex luto ereptu, fub!imafum,diuitem,fanatü,uiuificaliim,ab in^ feris reduâ;û,magnificautcm deû,canfantemqj, clamauerunt iu’’ ftijôi dns exandiLiit eos, amp;nbsp;ex ôîbus tnbulaiionibus eorû libera f niteos.Item,iuxtaeftdn's ijs qui tribulato funt corde,amp; humilcs fpiritu faluos facïet. lilum iuftitiâ dei in miferia cognofcentem. Hune, mirericoidiâ dei in lætitia attollenccm. Ilium, plorantem mallt;i,amp; infirmifates ôC iniquitafes confifenté.Huncaûtdei béni gnitategaudentem,magnitudinesuirtutefqjdeicómemorantc Ilium fua confiifionem medico aduoluentem,infirmitatef^ ad uehenrem.HunCjdeû fuperola prsreonijs efferentem. Hæc profis douniuerfam fcripturâdocereuideo.Tmo totabiblia,iuftiti8 6i magnitudiné 8C dei miferationem. Ac ex aduerfo noftrFmiferia iniuftttiâ, infirmitafes, ad malapropenfióes,ad bona aût noftrâ »mpotenria fpeculor côclamare.Mallem,egregti patronijjiufti li berationem,5^ peccatorû remiffioné per Pfalmorû aliquem ue^ lut depingere. fed cû inuito tantû fermo excreueric, ut propofin termines excefferitjcoaftusuelacomplico,alibi fortaffecopiofi’* us de pœnicentia feripturus. Hæc intérim pro humanitate uefträ fufcipite,ôlt;: quicquid a uerifatis fruge fterilefcit,expungife,utea quæ nero côfonant, liberius queant grandefcere,in Chrifto lefu domino noftro.iLffiata Vuittenbergæ. Anno a natuitate Chri^ ftiana fupra fefquimilleft’mum.xix.

IJSacrofanâæ Roma.Ecclefiae omnia fubijcimus.