-PyrRSVS FVRIOSVM PA RISIENSIVM THEQLOGA STRORVM decretvm.

Pjhih'ppi Melanthonfs pro Luthe,

T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

»Ide Cbrifliane ïeâof ,qtl| ThcoîogotV n^cbîtra gi gnitEuropaîSuperiorc anno Euangclium damna ’ lunc Colonicnfes ac Louanienfes Sopbftçjpropo fîtis quibufdam nudls fèntentqs, ncc ratiombus net fcri/ ptura confirmatis.Horum infaniam viccre nûc no diffp mill exeinplo,quicuncç tandem funt, qui PariE] Luthe rum damnarût. A dduci em nonpofîùm,vtcredam rem comunibustotius ordîstheologicifuffragqsadam efTc* t^am præterquam quod illic paudora rcprobata funt, quanto duriushic QC immitius tradatur Lutberus fPti mumadfcriptaeft Epiftolacruenta,dcind£ adiedaefunt adnotationesin fingulasLuiberi fententiaSjöó impiae £lt; atroces. Pleracçbuius etiamfiniftre detorta funt.Et vel hinc etiam poteftcolligi,quifpiritus,quaE intemperiae a gant decreti huiusautores,qn fpiritus del nihil non facie candide» In vntuerfum eiulmodi liber eft,qualemLute tiac feribi poffe nemo facile crederct,fiquidemita vulgo petfuafumeftjin ea fchola, velut in arce quadam régna te Chriftianas literas.Necp negari poteft^ndc prodirtc olim grauiffimos homines,adcocp proximo feculo Ger^ fonem ilium,plenû vt adparet Chtiftiani fpiritus, «7lt;A«

'TÙL Trajo/p.îop.'n-aXa? ttot ko-o/j «AkI/x-o/ A^/Xhct/oI. Atqjillt fi nûc reuiuifcerent,bos iudiccs,qcuncçfunt,degcneteni pofteriiatêjputas agnofeerent^Nequa^jfed deplorarêt turnfclrolæ,turn totius reip.Chriftianç fortem,in qua ;p Theologis Sophiftas,pro Chriftianis dodoribus calu* mniatoresregnareuiderent. Agnofeerentepideffe tem |)us,quod apud Hieremiam Ecclefia déplorât bis ^T^bis, Abftuht oês magnificos meos dns de medio mci,uoca wit aduerfumme tps,vtcôtereret eledos meos.Q^^ v/ bi tern propius côfiderOjUidct Lutedanô peccare nunc primû.kd iâ olim ineptire,cû eccîiaftica dodrina huma

difputationibus viciata,pbilofopbaricŒpit. Conftac cm natâeffe Lutetiae ;ppbanâillâ fcbolafticê,quâtheolo giâ vocariuolunt,qadmiffa,nibil faluireliquQ eft eccl’i^ ' a 4

TuJgcniim o’jfciiratiini eft, fi Jes extsnefta, recepta opé rum doftrina,2lt; pro Chriftiano populo, ne legis gdem fed moralium AnftotelispopuIusfumuSjSCex ChYiftü nifmo contra omnem fenium fpiritus, fada cft quatdam philofopln'ca viuendi ratio. (J) vtinam contingat vobis fpiritualibus oculis cernere, quidEccIefiæ damnide ^ derit veftrailla, ap'id vos nata, àf exculta RhoÏafti/ ca,quam a vobis accepernnt,quafi permanus reliq Eu/ SY nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;portuit enim idol is terram repicri. Et

vel ardeuK veftri teftantur, quam pertinaciter inde vftg ab ortu fchclafticxphilofopbatifitis.inquibus qua paù cifunt qui ad pictatem pertinents Quorfumenim bæcÇ Ego currit, ene abfurdam oratióem.ód^ intcreflê, nefcio quid,inter hasorationes,Cuiu!libet hominis afinus euf ntjamp;f Afinus euiuflibet hominis currit. Digna videlicet Cliriftiano gymnafio dogmata,lam ód palam decretum eft philofophicasdifciplinasefFead pietatem neceflari-as.qui articulus a quo ipiritu profedus fit nó videmusï nempe abeo,qui Euagelium obicurari voluit humanis diicipünis. Et huic vt fucceflèritconatus.noneft obicu/ rum. Nam quxichola vfquâ docuit pure lieras licerasC Parifiaca vero curahadenus totannos philofophetur, his temporibus noniam philofophatur.fed nugatur tan turn de paruis Iogicalibus.lt;Q_uid enim nugacius Verfo re,Tartareto,amp;S reliquis huius farins icriptoribusCqua les hoe feculo pene innumerabtlestuhtLutetia. Vidi Ia hannis Maioriseómenrarios(de moribus hominis no iti dico)in lêntentias Longobardicas,quem nunc inter Lil tetig Theologos regnareaiunt.Bone deus.qugplauftra nugarum;^Qiiot paginisdifputatjVtrumad equitandunt requiratur equussnum falfummare a deo códitum fit vc interim praeteream, qua multa impie Icripferitde vo iuntattsliberta£e,nameo loco non modoa fcripcur3gt;lérl ab omnibus pariter fcholafticis uariat, Et cum tales

Cnc Parifijjnonedquod mireds kd or,cur parumæp«/

tq fint Luthcro. Nihiló qaondim aequ'orcs evatit Geir foni (uo.viro pst omnia magno,cum faniores eflentLv.1 tetiæ fcholæ. Nunc quid fieret, eu omnia.plena font So» phifticis f ucis'J Compertum autem habco, efle ibi etiam quibus non difplicet Lutherus,fed ita euenire folet non tnodo in facris,fed 8lt; ciuilibus negoeijs, maxime veto» infacris,ut Slt; pauciores ßnt,qui boni funtgt;2lt;plurimum poffintjquos minime oportuic Id quodvidit eiiaro Ho ( merus.quanquam coccus,cum aitvixx/j.Quis nefeit enim in Capnioma Cauffa p quas laruas res ada (it,cum facultas enarn dicerctur decreuiffe. Septem, ni fallor ad fummû,Ô^ in his monachialiquot conuenerât, qui,ficut ipfi loquunf.reprefentabant facultatem. Quid ft idem hie accidie lt;; Quanc^ non refert qui decreucrint, quid decretumftt,con{tderandum eft.Nec angelis Etia gelium vieiantibuscedendfl elle iubec ApoCiolus.Nos iniulfis iftis,^ bene pinguibusmagiftris noftris,qui ne fua quidem parualogtealia redle didicerunt,cedemusi Apoitolum necç poteftates necpprincipaiusab Euange Iio aucUunt, nosauellant hæ hominum larux^quid eni (unt prxter laruas V aleat nomen magiftroijinollroßt» ualeat nomen Parifienfium,fed in fuis ichohs,in repub. thriltiana nihil ualeat prater vocem Chrifti,quam qui nonaudit,lt;sChrifti noneft, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

IjKon refçrebat admodum refpondere, quado prçtee nudas propofitiones nihil opponitur Luihero, quilua fic vndicç fcripturacómunqtjin primis autem inlibello quê inferipfit adiertionë ariiculorum a Leone.X dam natos5:,vt impia iudicavi,nift abimpijs non poffinuTa/ xnenindicare pautislibuit vnumaut alterum locum, ex quo »ftimarc reliqua,2lt; iudicare de toto decreto libe-^ rius polfis.

G? lincipio.nifi alieuius conduditq thetoris eft BpiHo la,quam prsEixecunt decreto,nx egregie ineptijetheo* . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a itj

loéus nie ,quîfquîs cfi-j^ui fcnpfît,qûâî niliiî prætcf mti üebrcsquafdam fnrias continet. QuaKa cm quæfo funti foins nuit f^erCjConteninit nos.Mankhæus cft, JVloïW tanus eft,tnwnit.Coherceaturigni amp;C flamma.quodno finit ira congrue dicerc. Porto hic etiam vulgus cornu/ ncm iènlum in ifta fidicia facultatc defiderabic, qgt; igni potius perdendum ait,quam ratiôe vincendum eiiê Lu therum.Quis non rideat hic tnuliebrem SiC plane mena chalem impotcntiamî’Et cumfupporiationeliceatmihi inonerc fpedabilcm dominum Decanum^Parcatis dnc Dccancjvos eftis iam iratus. Num ignoratis,quod iit Pocta.Furor iraep mentem précipitât. Nufquam g gra tias fie ineptierunt velColonicn,vel Louanieniês,vt pemodum credamnonomino temere didum eflea qui bufdam veteribus,cerebro Gallos carere.

4Q^ccufant hærefeos Lutherum,non qgt; a icriptura,fed qgt; ab vniucrntatibuSjS.patribuSjCócilijs diiîentiat. De inde prima principia fidei vocant Vniuerfitatum.S.pa Cf um, C onciliof um fententias. Hic ego veûris etiam de cretis,lî rcs eft obfcura,vobifcum agere polTem. Quid autem manifeftius eft, quam nec Vniuerfîtatcs nec S» patres,nec concilia pofle articulos fidei condere, quan-doquidem fieri poieft,vt errent,nonlnodo Vniuerfita/ tes,fed S.patres filt;.Concilia,quod fi mihi non credi/ tis.Occhamo faltem veftro crédité. Ecquidigitur prin* cipia fidei vocatJs hominum opinionesCQuis ignorât a Paulo didum e(re,fundamcntum aliud pom' non polfe, praeter id quod pofîtum eft, loquitur enim de dodrina* Lequos nouos articulos fidei JVlagiftri noftri Parificn/ fes addentC’nififuos illos fortafte rancidos,CC in popinis natos articule sfIam cû articuli fidei nulli fint, nifi quos praefcripferunt fàcraelitetae,cur impiumeft vel a Cond/ ltjs,velab Vniuerfitatibus, vel a S-patribus diflcntirc» modo a fcriptura nô diflèntiamus^At nondiftentit a fdi

4,

iptaraLuthcrûs etîam vcftro îudîcio.cttr îgïtiw impîcta tis accufatur ? At diffentit a fcrîpturçcxpofitioequçha dcnusperpatves,per Concilia, perfcholasreceptacft* Hase eftjVt uideojcotroucrfiae fumma.Hicego Magiftii TioftrijinterrogOjita ne fit prodita fcriptvira,vt fineCon tiliorum,patrum,acfcholarumcxpoütione,ceruei’fèn lentia colligi poflît,an non‘*Qùod iinegabitis,certam g fefe fcripturæfentêtiamelTeJine gloffîs,non video eut oportuerit edi fcnpturatn,fi noluit fpiritus fandusccito conftare,quid nos fentircvellet. Aut cur omnino nqsad teripturae ftudium inuitant Apoftoli,fi incerta eft ei’fen tentia.Qiûd quod eaienus fibi credi patres volunt,qua/ tenus per teftimonia (cripturac fua communierûtvQuid quodetiam vetera concilia fine feriptura nihil decrcuc'quot; ïuniîôC bac ratione inter concilia vera Sifalfa diCcerni/ tnuSjÇphacc cum feriptura euidente côfentiunt,illaafcrl ptura dilTcntiunt, Proiode dabitismihi certatneifefcti pturx iententiani ac perfpiciumjta vtipfa,ti quisalicn bilocus eft obicurior,fefcexponat,pr3efertim intjsquç feiri credictt voluit (andus fpiritus Voluit autem haurl dubie legem cognoCci,vt quâiubebat aedium ueftibulis infer ibijôd infculpi veftium fimbris, V oluit item cogno Ri Euâgelium,hoc eftjationem iufticiac donatæ p Cbxi ftûm.Nam cum debeatefle petra, ƒ bum dei,cuiinnitat aninaa,qu3cfo quid fentietdc eo.nifi certum fit, q fit fen tentia fpiritus dei.lam cum certa fit feripturx feniêtia g fefegt;àebetptaeferri nô modo fcholis,autpatribus ,fed et concilqs diuerfum fentientibus A poftoloadGalatas au tore,Si angelus de c^lo euâgelizet,pterc^ quodeuâgeli zauimusvobis,anathema fit.Liceac igit Luthero oppo nere certâ fetipturæ fniam conctliis,patribus ÔC feholis. Quid Inc Sophiftaerhdebitis'iqshicnobis gloflas,qgua logicalia C qs obligatioes côminifeemi C A ut negate cet tam effe fcnpturx fnîamgt;aut permittite Luthero oppo/ net e feriptutaw quibufuis diwexfum f€ntientibuamp;«

lilamnee hoe permittcmns uohfe, adirerfan’ vel patrp bus, vel conciltjs Luthen'. Er,ut de panibus pnmum lo quar,an non Luihen' de libero ar bin io,de grana,fi rede rem afttnics,fentêna totaAuguHini tft:Et liuncperó/ tnnia fecutus eft in comentario ad Galatas,cxtant vtri* cómentarij,quos fi conféras, videbis conuenire in/ ter eos de reriim fumma. Extant A uguftini libri aduèr lus Pelagianos,quos illciam natu grandiorfcripfit, eos C cótuleris cum Lutherianisdogmatis,videbis de fuin «na rei conuenire. Fortaflïs alter alicubi quiddam dixit argutius,amp;: multaLutherusdiligêtiusCrumpite vosih-* icrimmagiftrinoftrtquâ Auguft. Sedbocad reifum mamnonita multum facit.Eccein primarioloco,adèo qjineOjin quo potiflïmum régnât Lutherus,habet

Aug.ôC pati onum minime vulgarem, habet item fus fenteniiæ teftes,quotquot in ea diiputatione ugu, lufFragâtur.Suffragatur autem Cypria.nam illius enàr rationem in orationcm dominicam fideliter citât. Suffira gantur ÔC qui poftA ug.icripfere. Autor libelli de voca tione gentium,nam Ambroi'r) non vidctur eiïCjMaxen tins apud giaecos.Porro ck Aug.hbris eos recipimiis, quos iplèpotilfimum probari voluit. Pi ic^ haec ideo tc/ cenfeo,non qgt; magni putem referre, quid icriptores {en feiint,quicuncß tandem iunt,quando de feripturae fente lia collât,fed vt latislaciam morofis,quiputant nouaffic omnia Luther um,cum is aliud non egerit,quam vt re-» vocaretnosadlcripturam,adeoc^adpatrcsetiam, g ad lcripturæ iènfum proxime adcelîerût. Vos quid agitisv' num aliud,quam vtin ScotiformalitatibuSjin OcchâZ miccnotatisgrandelcantpotius quamin Chrifto.Chri ftianoijianimiClSiec ahter exorientiEuangelq luci(audi te Sophiftg.nonintelledurO aduerfamini, ai^Mofilaquot; «T.nes ac Mambres, Quorû polteriias eft Sorbonæfo/ «nilia,nempe ex ilia SorbonitideAegyptiaca progr.ata Porro qua fidealiquoties citayeritis aduetfus LutheJjî

Äu^ftin» fententias pauîo poR tnoncto.Tam ftTprtfW loc5 de libero arbitrio 0^ gratiajVetcnim eft,quodcon vult diftingui Lutherus legem in confilia £lt; præcepta. Quod comentum foli fcbolaftica tbcologi« debemuSg quac vbi cœpit diuinam legem ad pbiloiopbiam Arifto telis exigere,pro libidine refixit quasuoluit leges dei. Qutsenim ueterum non proncccnavijslegibus babuit, ca quaefancitafuntde non uindicando. Hilarius, nbsp;XI

G V N TJnquit.Euagelia ulcifccndae iniurix diffimu lationem. A uguftinus in fermone domini in monte,prx cepta vocat,qux ifti confilia.atcpita difputat, vt necefla viameiTe legem de non vindicando adparcat, Et in bac tententia eft Cbryfoftomus, qui tantum abeft vt vindi/ caripermittat,ut no aliamlcgem exigat pertinacius.Ex tatillius oalt;zA1«, quam fi licet uobis per parualogicalia Magiftri noftri.relegite.Quod cum Ariftotelis pbilo/ fopbia non conuenitIex,nonlaboramus.Quid enim ad Itos quid ille impurusbomo comentusfit^ Nurn Cbti-ftopiuris Ariftoielem faciemus Sed debac lege infra paulo plura difleremus.In plcrifcp locis alijsidem often dipoteftjConuenireLutberocum veteribus. Sed cum ex fententia de libero arbitrio amp;nbsp;gratia,fere colligi pof-fint,quç de cbtritione,Slt; fatisfaäione fcripfitLuiberus, quid atiinetmultis patrum teftimonijs agere, nift quod p.i(n(x^^la.7\.vXvop,

lySuntautem quxdamin Lutbcrtanis,quxin patrum feriptis non facile repcrias,qualia funt qux de facramen torum numero,de confeflïone,de votis » dccç f.milibua temporunxnoftrorum cauffis prodidit. Non cnim illoi^t tempotutn ratio ferebat, adbuc purior erat Cbriftia nifmuSjVt de paucioribus,quä nunc dubitaretur.Non-dum babutrat ea xtas P ontificum tyrannicas lege s,nó-dumhabueratMagiftros noftros r ariüenfes.adeoque ariiculosraritienfes,q Euangelium adeo obfeuraftent, b

Fortarte’ mendies eratBiiÏgelq.ntmc vefper eftjamp;T vna cum peccaris noftris, etiam cœdtaspeccatoa noftro^r atrociflima pcena,mentes occupa uit, quae pro Euangc*' Iio humanas do Arinas, SorbongTheologiam fuggeflit* Earn pœnam his temporibus an no vbiqjinterminatur (piritus domini in prophétisé Et Paulus ait fore, qui a fi de diicedant,qui corrumpant liumanfs doArinis Euan* gclium,0d hoc genus multa.Hi niGfuntSorbonae thtolo eûîonincelligb quid velit Apoftolus.

jQ^ides leAor conuenire magna ex parte Luthero c3 TTieologis veteribus.Quatoiuftiusigiturin magißros noftros Parifîenfès retorlcrimus,ineptire eos.qui theo logiam nobis praeicribunt ,ne per (omnium quidem cc kberrimis EccIefiaedoAoribus cogitatam^Quodfi im* pietas eft refragari patribus, nemo magis impius eft Pa rifienfibus difputatoribus, qui in principalibus Theolo gix locis, velut ex diametro cum patribus pugnant.Bo na patrum pars,peccatum vocat vitiu,quidquid fine fpiritu Chrifti fit.Hi no moiionon peccatum,fcd QC me ritum cógrui cêiênt efte moralia quaedam (fic loquunt) opera.O caecitatem. Bona patrum parsnegat polfc le/ gem fieri ab homine per uireshumanas,hi diftinguunc AudileAor Parifîenfès blafphemias,poftc legem fieri, quo ad operumfubftantiam,nonpofte, quoad praecipi entis intentionem.Quafi vero praeter fubftâtiam operis, ampliusah'quid requiratlegislator, Vtinam mihi Pari fienfes ifta coram uobifcum,in veftra ilia Sorbona,dare tut c5mentari,vt vidercm,num vos tam craftijtam puti di,tam Sorbonici cômenti puderet ctiam. Veftra eft ilia Magiftri noftri.no LutheriTheoIogia,quæapatribut diftentit. Ad vos Tragica ifta veftra pertinent, impios cffe,qui ab Ecclefiac do ftoribus variant-

^Ït haAenus quidem de doAoribus.Nunc conciliavi owtnqs.Quibu« tandem eoncilqs tefragatur Luther’^*

Vidcrî vultis Luthcn doc'tn'nâtti veterum côftalijs da‘^ mnatam,cum ex eo Montanuni,Manicheutn, Hebione amp;nbsp;quid non'i’fadtis^Hi'caut rhetoricari voluit Epiftolæ autor,aut nihil cft SorbonaParifienlïtuinrnalignius.tS impudentius. Vcte^ hçrctico^z nomina quo confilio in Luthcrum congeflcrintjquis eft qui nonolfaciat, nêpe quo odiofiusLutheri nomen fieret. Deinde id quam ma ligne fa cl um fit,facile deprehendenc etiam mediocriter cruditi.Nam quod MontanoconferturLutherus,quis non videt,quâ non fiat candide?Sibi credi volebatMo tanuSjS^ fioebat iuoquodam ipiritu.Luther’nihil vult fibi credijied euidenti ôi. peripicuae ftripturap. JN hil de fuo ijiiritu, fed de fcriptura iadat. Quanto propius ad Montanumvos adceditis,qui vultis vt fpiritui hominû, concilio^, patrum, vniuerfitatum credamus, potius quam fcripturæ. Immo nihil nifi Montani eftis, vos Pa rifienfcs Sophiftas volo,qui hocdecretum fine ftriptuo ris edidiftiSjiadatifiç vos fidereApoflolico morc,qua/ fi conftct eundem elle ipiritum vobis,qui A poftoF erat, Scddehispoftea*

C Quaefo te Chriftiane kdor,nunquid putes efle Chri Itianifpiritus in Sorbona ilia,qua adeo nihil puder me îiri Nam cum palam fit ipfimet Sorbonae nihil conueni te inter Montanumamp; Luthe^t, audet tarnen Montani nomine optimum virum infamare ♦ lam Ebionem «xeo fecit,nihilo vel candidius,vel cautius. Exige-batEbion cercmonia5,lcges. Luther us non exigit,ledli betas elfe permittit, vt qiuuis pro opportunitate,accari catis officio fe attemperet vel inièruiat legi,vel negligat citra culpâ.Namita fentiebar amp;nbsp;Paul’in vltimoad Ga latas capite exçquans ceremonias,ritul9. In Chfolefu neCB tircuncifio aliqd valet,necp pputiû,ièd noua creatu ra.Et inpri.ad Corint.vij. CircQcifusaliqs vocatus eft, no adducat pputiû,ideft,fi inter legis obier uâtesvocat’ csjinferui co^ côf«ctudini.In ppudo aût aliquisvocgtus

c^,n3!i cîrc ïficiJatdtr.Ciïciîncîno nih/f en:,â? praeputîS nihil eftjéd obîeruatfo mandatorum deiSCc. Satis, opi nor,perrpicun!neft,qind inter utran^fêntcntiam inter/ fit,fan's ctiatn puto liquere.quam candide Lutheri fen-tentiamad Ebionis hærefin detorferint. Eiufmodielt item,qnod Manicheuni nomê tiibuunt Luthero,idetn A «guftino Pelagiani tribuebant,ficut ipfe teftatin primo iibro aduerEis duas Pelagianoijz Epiftolas, in capi te fecundo, fie enimdiftinxiticriba quittam, Non pu/ debit Lutherum eins conuicq,fîquidem cum AuguftP no cóe habet,non habuit Aîanichea fadio vehemétio rem hoftê. Pelagiani.fmmoPelagianisimpurioresfunt tholafticçtheologiç (criptores, qreno eft,qd‘miremur curManicheü uocetis Lutheijz.gptcr fcholaftica,hoc e bisPelagiana nihil fapiris. Et Auguft. vt exculet Man* cheum nomen,nó eft obicurum ex Apologia aduerfus Pelagianofjï Epiàolas,. A tc^ co loco de ièruitute volun can’s aptiusdiferere videtur,quam ubicum FeliceMa/ nicheo difccptat.Patrocinabituridemfi recipiris QC no* bis. Quod ft adeo cœct fûnt Magiftri Parißenfes.vt fc/ rio arbitrentur nihil interefleinterLutheriaqManiehei fententias.quidquaefo hoc hominuntgenerecçciuseft^ Rurfumfi per malitiam tribuuntgt;quxad eum nihil pertinere intelligunt^quid maligniusCEftautemMani/ chca fententia prol!xior,auS quae hie recenfert debeargt; cjf toto dodrinac genere dilTentiat a Chrißianisdogma tiSjfi quid Auguitino illius dogmata pafftm reccnlenrf creditur. Et,quod ad hanc cauH'am adtinet,fic Maniche usnegabat humanae voluntati libcrtatê, vtnegareteifc^ lubftätiam qug renouaretur, adeoeç libertatiscapacem, Lutherus itanegat libcrtatem,vtcflecenreatfubftanti* am, quae du perfpiritu renouatur,a feruitureadieritur« Ex his facicoledordereliquisconieduram. Nam qua fide haec q comemorauiad Lutherû detortafunt, cade

pkrac^alûtRedeo nvinceo unde digreilusfum. Pa

A-

lam cttvetetum coftdlqs non effe rcproBatatnLutheifî do(flrinam,Gquidcm ei vfcg adeo nihil cum hacf eticis co iienit- Qiianquam hoc etiam loco conhderandum erat, vtraaxime conueniret cum illis Luthcro.quid, qua raf tjone infingulis faólionibus hareticotum damnatS Nam que tam déplora ta fuit hçrefis,quae nullam re no peccark“; lam hare omnia ita fcribo,non q? vehm eam eti am prifcis fynodis auâoritatera ellc,vt fi opponat euv dentem fcripturam Lutherus cuicunep Synodo,de Icri ptura cedendum fit ,fcd vt moncam ledorem quarju tra vicisillis Magiftrorum Parifienfiumvocibus creden u fit,Lutherus damnat omnia cócflia,fandos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®

tan’ eft,Ebion dt,Manichx’ eft, Artotyri» elt,8Choc

^CHUS lt;:di3

Ipuerun! a«t Papiftica concilia aliquot intra hoc tem pus regni Aniichrifti R.omani,his refragari fe tatet Lu thcrusjfcd pracunte feripturaeuidenti.

tiagareturïquando inillistam multaimpiaaduerUis U «angelvum conftitutafunt.Clauesecclefixeffe onubus cômunes neeat V iennente concilium.Ecclcliam eue p* deftinatorum vniuerfitatê, negat Conftantienfis ayno dus. Eademdecreuiteffe quaedambonaoperaprçtct gïatiam,quae fententiæ ex diametro pugnant cum ^twil gclio. Aduerfatur igitur concilqs Lutherus Cmriftouti ce,aduerfus quem quidecreuerunt,nonerantChriftieC délia, fed A ntichrifii. Nihil ne peccauer unt eæ fynodi 1-ugdunenfis credo ôi V iennenfis,qu3î P ontificum E* pifto’asadprobarunt’fin quib. velcap.adabolcndam» Item-c.Venerabilem,quis ferat'l Quid eft igitur quod ebeiliaiaftads Sorbonæ TheologiCmhilnifi Sorba.Ne gare nonpoteftis, quin aduerfumlcripturam nihil liceat conftitui,0C reuelli polTe, ft quid contra illam fit deerc/ tum.permittlte iguur Lutheto conciliorum decreuad Euangelium exigere.permittite prçterre Euangelium, ft quid diueifum conftitutumeft» V «bo dei etiam aty

V

gcîoi cedcre par eft,cedaftt S^portç înferOTV,cedant fio munculi, qiribus conffitutiones Papiflacas debemus. ^pi)e Vniuerfitatibusnoheft quod laboremus.nam O ninesfcbolasefîe hærcticas vcl Thcolo^a fcholaftfca coarguit.Hic condamate Magiftri noftriBIafphemau^ Gymnafia haerefeos accufat.ïlt;eAe,ficubi profitcntur,q ab Euangeliodt(rcnriunt,amp; diïTenrit Panïîoi^ftliolaft» ce,quae iam fola in omibus feréEuropaî feholis régnât, acLutedæ potitTimum.Proindenihileft, quod niirerrs ïedor, cur Academicsaduerlêtur Lutherus, domibu» mendaeàj^vt MicheasadpeIlat.Sed quis crcdar,inquies, tot errareî’Errant quotquot diuerfum a lcriptura docct quotquotÜlam impiâkholafticen probant. Sed ta wui/ ti^MaxitncMNam 8Cin Samaria inter ^multos ßcerdo tes Baal.quampauci erant Hch'æ. Propone ocults vni-uerfamtum fuda,tum Saroariaîbiftoriam,in qua pralii fum eftEcelefiç.quâ paucosæphetas,quâ multos îdolo latras, poftremo tpe quantûZadduceoBtamp;^pharifeo runijhoc eft,facerdotû,acmonacho^ ôdcholailicoruin reperias.Num obicurum eft,quod ab Ezechiele^phc ta didû elt Sicut materjta 8Cfilia,Imirati fumus imo vi dmus omnia Synagogac portenta, vt præ nobis etiâxHa

Jpfa videri poffitjVt prophetatièrmonae vtar, (Jlntelligis opinor,quantum Lutliero cum patnbus,aC concilijs conueniat, cum Icholis religio vetat cóuenirc, Nuncconfidera quidiâpiant Sorbaiüa, cum principle fidei vocant, patres, SynodoSjôC fcho]as,Q^^,nifi nihil video,no hocdolet,q» patribusSC Synodis contradicit, fed qgt; icholaflica parum digne tradatiir.Hæc ilia Helc* na elt,pro qua decertant Magiftri noftri.Ecquidnó ita feribebatis in ilia vettra plane Sorbonica ptacfationcîf ' Nos fumus Magiftri noftri,S(fprofitemurfcholaftic3tn theologiam,nihil neep nobis cum fcriptura, neep fcriptii ræ nobifcum.Adium eft de regno noftro,oificSynago ga «cc€riinus,qvuftbQlatennó recipiuW'Q^^niai-o

bfs nioacndami{ccndalt;çRint,nc cadatlchoIaGice, quae i;£2 faluafit,nos perierimusÆftOjCutn fcrïptura,cuinve teribus pambus,cum veteï?? fynodis conuem'at Luthe/ ro,pereat,ntfi reiedis illis,nos adorer, Prkipia fidei no# fimus,nö (cnptura. Neqj vero pugnandü eft ratione cïé homineillo,nempc principia.hoc elt Magiftrofjz noftro rum Sorbonicoijî fomnia.negantc. Vapulct,pereat,qa negat prima principia. Demenria erat vocare fidci prin* dpia Synodos Suf patres,quâdo fundamentum aliud p ter (cripturam poni non poteft. At infölcns furor eft, SorbonicOx^î comenta fcripturæ anteferre.Haeretic’no fit,q a icriptura dilTentitfit hæreucus quidiilcnt« a Sor bis gallicis. Scd valeant inepctaî,quid enim attinct in rc tammanift’fta tm uerbotj! pcrderCïQuid enim manife* ftius eft,quam quod pauloante diximus.Perfpicuçfcri pturæ.fynodoijî quarumcun£^,patrum,6C ftholaijj fcn-tentias debere cedere.

Qiiin cætcra in ilia Sorbonica epiftola pftquimur. fs cuicredecjinquiunt.quiecclefiæ Catholicae fidem habe re detreftarTaut quomodo catholids adlcribef ,qui Eeclc fîam non auditkû ex ore veritatis dicftum fit.Si eccleiu am no audierit.fit tibi ficut ethnicus amp;nbsp;publicanus.Quç fo autem vos Magtftri,quid vocctis eccIefiam^Sorbo-namnegallicam^ At ea effe Chrifti ecclefia qui poteft, qux a Chrifti verbo aliéna eft,cum vocem ille fuam tez - ft^tiir abonibus fuisagnofcicNos ecclcfîamvocam’, eâ quæ verbo dei condita,verbo dei pafcitur,alitur,fouct, ï«^Kur,breuiter,quç omnia ex Euangelio comparât,de omibus iuxta Huâgelium iudicat.Nam,qui ex deoeft, ver adeiaudij^ R.urfumquinonaudiunt,nonfuntex aco i^tcum ecclefia dim'no fermone parta fit,haud du/

r fquot;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vos Lutherus pro Ec z

clelia,i) lermonem dei docueritis.non agnoftet, fi nihil prater iatuos rancidos articulos veftros produxeri/ 115, Audit Ecdefianjjiêd eam qux verb» dei proßtetar.

iïliusfc înlt;Jicfo fubf}cif,quæ nihil non cxigit advcrbtirtl dci,quæ judicium (àcrarum literarum nein Sorbonicoijt fomra'ûrum fequitur. Quod cnim monftrum fueht zcf clefîa,nad cuiufuis Sorbonici fomniatoris commentum uanatur.Qins Chamaeleon,qins Polypus, immo quis Pj[0teu5 erit muîabâiot

fjlatn cum diccret Chriftus. Si ecclefiam nonaud/erir, fit cibi ficutethnicus Si publjcanus,an no volebatadcu* fari coram EccleCa fontcm,vokbatô^ per teftes eSuio ci,volcbat iudicari iccundumpr£fcr/ptum,adeolt;^Euan gchum. V os priuTquam adcufaueritis LutherumjConquot; uiceritifqueper fcripturas,damnatjs. JNudi quidam arti cull fine icriptnra,fine rationibus proponuntur,in quP bus iam non accufaturjied damnatur avobisLutherus. Num,vt reliqua valeant,folaSorbona ecclefia cftC’qj cX cluditLutherum ecommunione piorum.Adcufarede-' bebatis, nondânare.Scripturçtcftimonia debebatisfub notare,nonnudosarticulos proponerc,ac iudicium Ec clefiç permittere. N une vos peruerfo ordine turn diuini turn humani iuris,nonaccufatis/ionconuincitis,fed da mnatis tantum. Nempe qviia eßis magihri noAri Sorbo nici Pudeat tandem Sorbong Galliam tam impie de/ lirantis.

^Sed ng ego vehementer ineptus fum,qui tam irreuC renter Sorbonam trado, nouos hoc tempore gignente Apoholos. Aiuntenim Apoftolorum exemplumîê imitari jMagißrinoftri,cumnudas quaidamkntentias, ckra fcripturg autoritatem proponunt. Atep vtinamno bis non hac tantum parte referrent A poßoios, Scriptu rarum aucoritatem Chriflus citât, fiCfibi vult fidem ha beri propter icrip urac fuffragatioem, Pauluspropeni bil nifi aliéna verba,hoc efl,fcripturae veteris teliamenti fonat, Apoftolorum conciones quid aliud funt,nifitefli monia de Cbitfto repedta ex veieri inflrumento; Soli

Sorbonæ fine fçnptiin’s crcdcmns ÿProdïte vos e Sop ' t»onico Ipecu Magiïtrinoftrüh hanclucem, vt nunqi f ocuIijBiinqua rtoiis fit tam incptishoininibus videangt;’« Scilketapoftoliciim inftitutumeft,prodere dogma fire teftihuSjCum neChriftus qufdem f/nefcrïpturis fiibi ere dl voluernCQinn confen'mus Apcftolorum fadum tu Sorbonko Propofita de lcgis ritibus quaeftio erat,vt in cap. X V-gelio^ Apofiolicoijî lcribit. Ibicû varijs teftimonijs fcripnirae 8^ manifeftis argiBiientis ac fignis Ipiritusfignificaffet^gentesnon efTc onerandas iudaieis ceremonijs.decretum eft de libcrta c Hic vos j'nterro/ go magiftri noftri,quibus fignis,quibus feripturæ teüi' inontjs adadi,de Luthero pronunciaueritis QiianquS ne fignis fiquidem réméré credemus, feripturæ tantum creditnus. Deinde deliguntur, qui Apoltolorum mandata perferant viua voce,confirment cç ecclefiai^t (idem Vos quemmittitis ad ecclefias,qui tilts rationem fintc ttæ veltrae exponatfPoftremoaddunt ep.ftolamjin qua (pi neu flânât teftimonium adlegant,cum aiunt« V ifum eftfpiritutfando amp;nbsp;nobis. Vos quern fpiritum adlega-tis Î Auditc tâdem vos furdxafpides,quem fpiritum or bt terrarum teftem adle gat is veftrç dodrtnte: Spiritum dei allegant Apoftoli, nempe quibus certo conltabat g fcripturam de voluntatefpiritus diuini. lam amp;nbsp;ectlelqs eonftabatde Apoftolico fptritu. Nos delpirituveilro quid fentiemusîQuid li vobis aliqui s dicat, quod tile in adis.kfuméd Paulumnoui,vos autem quieftis^Quid q?nontta fenbebant Apoftoli, quanquam Ipiritus tefti moniutn citareftt.ut putarent fatisfaâum rei lantx, per nudam Eptftolam,fed addebant nuncios,qui confirma»’ tent eccleftasfermone copiofo Nuc ecclefi^fermonem, non dogmatarequirunt.Et Petrus vult Cbriftianos pa latos efte,reddere rationem fidei fuae.ld nunc orbis ter rarumuosquocjMagiftxinoftripoftulat. lam ante pa-

ia tn erat in fchoîts quid (cnorec Lutedr Extacenin» ve ftricomentarij.extantfcholaßkaedirputationes« N une rario fllius veftrx do^flrioae quaeritur. Nam anicu lo s il/ los aduerfjs Luchet^ vel in media Germania Po tuifTet puer aliq jise Gabriele aut Scoto fublegere. A deo no eftobfeu^ quid ientiac Luteda . fed obfe urum eft, cur ita fentiat«R.a«onem veftraedotWnac pofe it Luther uSi non dogmata.nempe,quae niiinoflet,n5 damnarer. At/ cp vtinam ad cor redeaas,cogitetifqj de maioribus reb* a Luthero agi,quamde quibus vel Parifacae fcholæ» vel Lucero dtra (cripturae teftimoniS credi debeat,auC polBc.Qui Luthero fauêc,ideo fauent,quia reiedis ho* minü consentis vident aliud no docere,quam quod ipfç prodiderunt facræ Iiterac.îjdcm vobis credët, li conueni re iiKenigêtcumicriptura,quta ChriftS requirunt tum a Luthero jum a vobis, Arbitramini vos habere vaamp; c2 tici fient Dauid.fic ein propheta Ioquitur,ièd vobis tan tum.idcp fntuSjCanitis, Lmherus canticû fuum, hoceft dodrinam adprobat toti orbi Ghriftiano per feripturde fuSEragia.Niliil ifta ad Chriftianos,Magiftri nfifumus» Parificnfes fumus, Sorbonici fumus. Parentes omniû diatriaa^ fumus.Nam vana nomina fût,ad quae iam pe ne obfurduit Germania» Proinde hortor, vt fi impietatis notim exeufare vultis,rationê veftri de Luthero iudicti exponafis.Gôfcrtecum Lutheranfs,non dogmata,fi:d argumenta dogmatû veftrorum, nifi Chriftiani habcri non vukis.Declaratc aliqn quo fpiritu aSorbonicis poUolis damnatus fit Lucherus.ld non mo nunc expe dat Chriftian’orbis.ièdôf polulat iure Chriftiani offï

vt doceatis,quid,cur, damnaueritis*

(PEt vt finiam aliquando,in vno atfp altero loco vifuni eft oftendere,quaeinfdcia facrarum rerum,quae impie* cas Sorbonae. Nam inde facile reliqua aeftimari pote/ runt, Lutherus fie de libero arbitrio fcdpfit» Non pof*

fe iîlud ckra gramp;tiamp;tn ahïid qoam pcccarc.Nota r«s cß ci plana ft fcripturam cenfidercs.Sicenimatr Apofto/ lus Paulus. Adfedus farm’s inimtdtia cftaducrfus deS Legi cm dd non eftl’ubditusjnccp ein fubdi potdt Qiii in carne funtjdco placereno poflunrEtlo.i.Quinoex (anguinibus,necp ex voluntate carn!s,necp cxvoluntate viri/ed ex deo nati funt. ôi faiprutam fecutus A uguft. id'.ni agit aduerlus PelagianoSjhoc cft,SorbonicosSo phiftaSjHO vno loco-Htc borba iltadinimulant.fcripiu xatnjÔC Aug.excufant Sorbonkoccmenio,tn tjuofolo deprehendes credtatcm Sorbonicâ.Quod ft vniÇ dubi tatum eft in quo genexeliteraijz aut ariiû verfarct Lute tia,id nunc declaret bic locus.in quo palam adparet, in totaifta Sorbonica facultate nenunem elfte, qui Augu-ftinum^itugerit.Inipaftcriptura qd poflint facile afftiitia dpoteft,quandone Auguftinu quidê vulgarem alio g inter theologes fcriptorem viderint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;theologos, o

Sorbonam. Aug.inquiunt cutn de gratia difputat, non poffelibeij^ arbitriû beneopari citra gratia,no degratS facienie gratia loqtur»Caecitasca:citatumamp; oîa carcitas. (pDe qua tandem gratia vir ille dill'eiit^cum toties in vocabulo gratis variafle Pelagiû fcribit, teftaturfeexi gcregtatiam iuftificantem,feu ftpiritumfandum diffu/ lum in corda iuftificatoi}2«Dona naturae palSreijcitjipe-* ciale auxiliumSorbonicu i^orat,qui poteftigitur non de gratia îuttificanteloquiÆt vtrem iplamaeftimemp, quçfo VOS borba Sorbonica,unde gratia grata faciente nominaftisfan noninde,q^ fola deo concilier,quod cum ta fit, cur fine gratia gratum faciente deo aliquid acce^

fingiris.Pugnant inter fe verba dogmata ^^«^‘Nomen gratum facientis gratiç recipitis,vimvo obuli norecipitis.Sed videamus inquampartê ufusfit. A uguftinus nomine gratiç.Poflcm eius totumlibrum 0« fpttiW ÔCUtwa adftnbcrç quâdo nulla pagina eft,in g

non fiât gratis menue, Sed hate fünf eins verba in cap• iiif.de fpiritu S)C litera.Sed vbi faneSus non adiuuat fpiri tuSjinfpirans pro concupiicentia mala, concupilcentiam bonam.hoc eft,caritatcm diffundês in cordibus nollris, profedo lex ilia. Non concupt(ces,quamiiisbona, getprohibendo defideriummalum. Hic de qm gratia loqviitLif ,c3 palam dicat, non poTe nifi peccarK* fine gra tiav No vocat gratiam,caritatemfpirituiîànd) diffufam in corda noftraCEt vos Sorbonici qd aliud vocatis gra tiam,quam caritatem^Sinitequaefo impetrari a vobis, vt Auguftinutnnon dico relegatisjed infpiciatis tantff. Nam errorcm iieftrum nulla pagina eft.quae non coar* guat. In capite nono de gratia loquentem in iucit A po ftolum,cumait,rufticiadeiperfidem lefu Chrifti,in o/ mnes qui credunt.Hæc ad gratuitadona naturae,aut ad fpedale auxilium detorqueri polTunt',' O vos rudes vere Sorbonici Magiftri noftri,quis dekeps credet vo dis vel oculos,velmentem,vel cerebrum elfe, quiin tä clara Iuce,tam nihil obfcurecaecutiris àC hallucinamïni^ Ego hic per gratias nihil fic miror,atc^ in tota ifta forbo-nica facultate neminem fuiffe, cui A uguftini fencentia compertafuerit.Et vel hoc argumente eft, ab vnoat/ qucaltero ibphifta editum libcilum,nomk facultatis elt; mentito.

^Xec maiore fide de Ambroftf ienrentia indicant Gal Ifcaifta Sorba,cum conftetincota difputatione hoc age re authorem libellicquiiquis eft)de uocatione gentium, peccata efle,quae citra gratiam fiunt. Et declaransde 4 gratia loquatur, inter alia teftimonia hoc quoep produ-dt.quod ÔCin epiftola ad Hebrgos ex Hieremia citatS eft. Dabo leges measin vifeerib’eorum, bC in corde eo rum fcribameam,quae tâtum abeft,vt vel adfpecialeaii xilium Sorbonicum vel ad dona gratuita detorqucri podit,vt gratiam pçrChriftumdonatam,quamnosgra

tamfacicntcm vocatîs^vix alias fcriptavæîocas accom modatius defcribat.

ÇMumadhuc obfcuratn eftô^ quomodo citarit Au* guftinumac Ambrofium Lutberus,SCqind Sorbona fapiat,qaamhic animaduertimus tarn craflTeerrare , vt necraflius vnqaamLouanien.aut Colonien inepttent^ O infelicetnGalIiam,cin tales contigerecenlores (àcra rumcç rerum arbttri.digniores qui cloacas agant,quam Guifacrasliteras tradent.

djEx hac fententia de libero arbitrio,confcquuotur quç w contritione adeoque in vniuerfumdc pœnttcntia (cri pfit Lutherus. Et o miferos nos qui iam a quadringêtis fere annis neminem habuimus in ecelefia fcriptorcm,q ïedam ac propriam pcenttentiaeformam prodidiTet. Impofitum eltalijs per fidlicias cótritiones, alforum c5 fcientix funt excarnificatæ per fatisfadiones. Nunc tan dem deimifericordiarefpexitnos, reueiauitcp Euangc limn populo fuogt;Slt; erexit confcientias eoi^i quos voca uit.Si quxtis quid contulerit ecclefiae Lutherus, habes hie fummâ rei,verâ pnenitentiae ronem docuit, vfum itc facram'entoi52 oftendit, qua in re teftes multoi^ confeie tias habco, Non volo autem hie de pœnitentiæ forrais aut facramentis difputare, quando forba ifta damnarût tantum Luthei$?,nonetiä viceruntratione,vel feriptura, Statfß veritas Lucheranæ dodrinç inconeuffa 2lt; immo bills non modoaduerfusSorba iftajed etiâ aduerfusre dores tenebraBî.Vbi oppugnabunt fcripturaclèntêrijs, «a quà docuit Lutherus,nihil contabitnurtueri. Nam hanc Lutheridodrinam depotnitentia,necexmeo,nec fidelium vlloi$î corde extorquebit vlla vis inferoijj,ne*

Sorbonica,aut PapilHca.

fî.iPe lege ÔC concilqs quid attinet iteiçî tnonere,cumfa pra offenderim plane hac pane conuenire Luthero cum veteribiis.Tamenvtuidcas quant fortiter difpenientde ,

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c iq

1

fege àtumi /cderr'dfophifarjibuft nbsp;nbsp;eumlocurave*

ItiEt poßliKiirio red/re. Lex aiunt de no vjnd/cando eft rtjHiiuin onerattua iegisChnfttanap.O iirpiosfophjftas oui onus legjs ab AnfioaJka philoiôpbiaæfnrnac.An no onus efr natur»,lex de no concupiftendo, eftigKur abroganda fecûduïn forbonuosfophiftas Onenlcxeft, de dihgendofoJodcOjCftigiiurabroganda.O infanos, o impios homines,ad vos pertinet quod didura ê. Qui fducritvnû de minimis mandatis,minimu5 exit in regno coelo152.Lt cur non idem cogitabatis cum deßtisfadio nibuspraeciperctisC Num ill» non funt oneri adflidae R (efe côlcienùç.'ièd 6^ noua onera œminiftimini.ôC ea q diuinitus impofita funt abrogatis.Sic decet vos impie' re propheticas fcripturas. Confirmarc impiû,6^ contri/ ftaie cor iufti. A teg vt omiffis multisbreuiter docea exi gi ne vindicemus,n5 confuli. Locus eft apertus imi.ad CoX'Cap.viJam quidem ominodelidueft,q)iudiciain ter VOS habetis. C^uod ft delidS eft repetere rem iudi/ cio,nôdubifîcft quin exigat lex,ne vindicemus. t£H»c monere te, Chriftiane ledor volui,ne aLuthet a na dodrina abfterreretforbonae autoritas,quaî quid fa {}iat,ex vnoatcgalteroloco hie cognofti.Et ex his quos adnotauimus,rcliqua aeftimabis.Eft era fui ftmilis forbo na, Chtiftum inter fabros ciiius quam in ifto genere re |)erias«Tuum eft interim vna mecum poftuIareLuted am rationê fui iudicij,quam vbi edideric, de noftris noa

copiolius difteremus»

lt;rValc. VuiitembwgS*